add JDG, JHN

jdg/01/01.md

@@ -0,0 +1,13 @@
+# جمله ارتباطی:
+
+کتاب داوران به داستان یوشَع ادامه می‌دهد و همچنین آغازی بر بخش تازه‌ای این داستان است.
+
+# خداوند[ یهوه]
+
+این نام **خدا** است که **او** در عهدعتیق بر قومش آشکار نمود. صفحه ترجمه کلمات را درباره روش ترجمه نام **یهوه** ببینید.
+
+# برای‌ ما بر كنعانیان‌، ... با ایشان‌ جنگ‌ نماید؟
+
+واژه «ما» نه به**یهوه،** بلکه به مردم اسرائیل اشاره می‌کند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]] را ببینید)

jdg/01/02.md

@@ -0,0 +1,15 @@
+# یهودا برآید
+
+در اینجا «یهودا» معرف مردان طایفه یهودا است. یهوه به این مردان دستور می‌دهد تا نخست آنان حمله کنند. ترجمه جایگزین: «نخست مردان یهودا حمله کنند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)
+
+# اینك‌ [ ببین]
+
+«بنگر» یا «گوش فرا ده» یا «به آنچه من به تو می‌گویم توجه نما»
+
+# زمین‌
+
+این به سرزمینی که کنعانیان در آن ساکن بودند، اشاره دارد. ترجمه جایگزین: «سرزمین کنعانیان»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]] را ببینید)

jdg/01/03.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# برادر خود [برادران خود]
+
+«خویشاوندان خودشان» یا «برادران اسرائیلی خودشان»
+
+# همراه‌ من‌ برآی‌
+
+مردم طایفه یهودا و شمعون با بقیه مردم اسرائيل در دره رود اردن اردو زده بودند. سرزمین داده شده به یهودا در تپه‌هایی بر فراز این دره واقع بود. در برخی زبان‌ها معمولاً بالا رفتن یا پایین رفتن مردم نشان داده نمی‌شود. ترجمه جایگزین: «همراه ما بیایید» یا «همراه ما بروید»
+
+# که به قرعه من... که به قرعه تو
+
+این قابل نوشتن به شکل معلوم است. ترجمه جایگزین: «که **یهوه** به ما واگذار کرده است...که **یهوه** به شما واگذار کرده است»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]] را ببینید)
+
+# من‌ نیز همراه‌ تو ... خواهم‌ آمد
+
+«ما نیز با شما خواهیم آمد» یا «همچون شما، ما با شما خواهیم آمد»

jdg/01/04.md

@@ -0,0 +1,21 @@
+# یهودا برآمد
+
+این مفهوم رسانده می‌شود که مردان شمعون به همراه با مردان یهودا، حمله بردند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]] را ببینید)
+
+# ده‌هزار نفر ... را ... كشتند
+
+«آنها حدود ۱۰/۰۰۰ نفر را کشتند» یا «آنها تعداد بسیاری را کشتند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-numbers]] را ببینید)
+
+# از ایشان‌
+
+«دشمنان» یا «سربازانِ کنعانیان و فِرِزّیان»
+
+# بازَق‌
+
+این ناحیه‌ای در کوهستان کنعان است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/01/05.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# اَدُونی‌ بازَق
+
+این مرد رهبر لشکر کنعانیان و فِرِزّیان بود.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# با او جنگ‌ كردند
+
+اینجا «او»{ضمیر سوم شخص} به اَدونی‌بازِق و لشکر او اشاره دارد. ترجمه جایگزین: «آنها بر علیه او لشکرش جنگیدند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)

jdg/01/06.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# او را تعاقب‌ نموده‌
+
+«او را تعقیب کردند»

jdg/01/07.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# هفتاد مَلِك‌
+
+«۷۰ پادشاه»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-numbers]] را ببینید)
+
+# با شست‌های‌ دست‌ و پا بریده‌
+
+این قابل نوشتن به شکل معلوم است. ترجمه جایگزین: «که به مردانم دستور دادم شست پاها و دستش‌هایشان را ببرند» یا «که ما شصت‌ پاها و دست‌هایشان را بریدیم»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]] را ببینید)
+
+# زیر سفرۀ من‌ خورده‌هـا برمی‌چیدنـد
+
+مجبور کردن این پادشاهان به خوردن خُرده‌های های غذا، معرف همه روش‌هایی است که اَدونی‌بازِق با آنها، این پادشاهان را تحقیر می‌کرد. ترجمه جایگزین: « خُرده‌های غذا را از زیر میز من می‌خوردند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)

jdg/01/08.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# با اورشلیم‌ ... آن‌ را گرفتند
+
+در اینجا «شهر»[در متن قدیم نیست] مُعرف مردم است. ترجمه جایگزین: «مردمی که در اورشلیم زندگی می‌کردند ... و آنان را شکست دادند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# آن‌ را ... زده‌
+
+«آن» در اینجا به شهر اشاره دارد که خود شهر معرف مردم آن شهر است. ترجمه جایگزین: «آنها به مردم شهر حمله کردند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# به‌ دم‌ شمشیر
+
+«با لبه شمشیر». در اینجا «شمشیر» معرف شمشیر‌ها و دیگر سلاح‌هایی است که این سربازان در نبرد به کار گرفتند. ترجمه جایگزین: «با شمشیر‌هایشان» یا «با سلاح‌هایشان»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)

jdg/01/09.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# بنی‌یهودا فرود شدند تا ... جنگ‌ كنند
+
+استفاده از واژه «پایین»[متن قدیم:فرود] برای سفر از اورشلیم معمول بود. ترجمه جایگزین: «مردان یهودا به نبرد رفتند»
+
+# در نِگِب[در متن قدیم وجود ندارد]
+
+«در بیابان یهودای جنوبی»
+
+# كوهستان‌
+
+تپه‌های پای یک کوه یا دامنه کوهستانی

jdg/01/10.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# اسم‌ حَبْرون‌ قبل‌ از آن‌ قریه‌ اَرْبَع‌ بود
+
+این اطلاعاتی پیش‌زمینه‌ای است. احتمالاً برخی از افرادی که برای بار نخست این کتاب را می‌خوانند درباره قَریه‌ اَربَع شنیده‌اند اما نمی‌دانستند این همان شهری است که آن را به نام حِبرون می‌خواندند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/writing-background]] را ببینید)
+
+# شیشای‌ و اَخیمان‌ و تَلْمای
+
+اینها نام‌های رهبران کنعانی حِبرون هستند. هر رهبر نماینده لشکر او است. ترجمه جایگزین: « شیشای، اَخیمان و تَلمای و لشکرهای آنان»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] و [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)

jdg/01/11.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# اسم‌ دَبیر قبل‌ از آن‌، قریه‌ سَفیر بود
+
+احتمالاً نویسنده از آن رو این را نوشته، چون خوانندگانش نام این شهر را دِبیر می‌دانستند. اما در زمانی که اسرائیل به آن حمله برد، به نام قَریه‌ سِفِر خوانده می‌شد. ترجمه جایگزین: «که به نام قَریه‌ سِفِر خوانده می‌شد»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/writing-background]] را ببینید)
+
+# قبل‌ از آن‌، ... بود
+
+«در زمان‌های گذشته بود» یا «در زمان‌های قدیم بود»

jdg/01/12.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# آنكه‌ قریه‌ سَفیر را زده‌، فتح‌ نماید
+
+در اینجا قَریه‌ سفیر معرف این مردم است. ترجمه جایگزین: «هرکه بر مردم قَریه‌سِفِر حمله برده، آنان را شکست دهد و شهرشان را بگیرد»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# عَكْسَه‌
+
+این نام دختر کالیب است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/01/13.md

@@ -0,0 +1,5 @@
+# عُتْنیئیل‌ بن‌قناز
+
+اینها نام‌های مردان هستند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/01/14.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# او را ترغیب‌ كرد
+
+«عَکسَه عُتنِئیل را ترغیب کرد»

jdg/01/15.md

@@ -0,0 +1,15 @@
+# مرا بركت‌ ده‌
+
+«در حق من لطفی کن» یا «این کار را بخاطر من انجام بده»
+
+# زیرا كه‌ مرا در زمین‌ جنوب‌ ساكن‌ گردانیدی‌[در متن انگلیسی به جای واژه جنوب، واژه نِگِب به کار رفته است]
+
+کالیب عَکسَه را به همسری عُتنِئیل درآورد، تا او با عُتنِئیل در شهری که او در نِگِب تسخیر کرده بود زندگی کند. معنای کامل این عبارت را می‌توان واضح‌تر بیان نمود. ترجمه جایگزین: «از آنجا که به واسطه ازدواج زمین نگب را به من داده‌ای»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]] را ببینید)
+
+# زیرا که مرا در زمین... ساکن گردانیده‌ای[ حال که زمین... را به من داداه‌ای]
+
+این مفهوم رسانده می‌شود که کالیب این زمین را به عَکسَه داده است که او آن را در آیه ۱۴ از او خواسته بود. اکنون او علاوه بر آن زمین، درخواست می‌کند تا چشمه‌های آب را هم به او بدهد.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]] را ببینید)

jdg/01/16.md

@@ -0,0 +1,23 @@
+# پدر زن‌ موسی
+
+«پدر همسر موسی»
+
+# پسران قِینِی‌ پدر زن‌ ...‌ برآمده‌
+
+پدر زن... که یکی از مردمان قین بود برخاسته...
+
+# از شهر نخلستان‌ ... به‌ صحرای‌ ... برآمده‌
+
+«شهر نخلستان را ترک کرد ... و به بیابان رفت»
+
+# شهر نخلستان‌
+
+این نام دیگری برای شهر اَریحا است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]] را ببینید)
+
+# عَراد
+
+این نام شهری در کنعان است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/01/17.md

@@ -0,0 +1,15 @@
+# یهودا همراه‌ برادر خود شَمْعُون‌ رفت‌[انگلیسی: برادران]
+
+در اینجا «برادران» به معنای خویشاوندانی است که در طایفه دیگری از اسرائیل بودند.
+
+# صَفَت‌
+
+این نام شهری در کنعان است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# اسم‌ شهر را حُرما نامیدند
+
+پس از آن که اسرائيلیان شهر صِفات رانابود کردند، آنان نام این شهر را به «حُرما» تغییر دادند. نام «حُرما» به معنای «ویرانی کامل» است.
+
+(آدرس‌های [[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]] و [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/01/18.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# اطلاعات کلی:
+
+این صفحه تعمداً خالی نگاه داشته شده است.

jdg/01/19.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# خداوند با یهودا می‌بود
+
+در اینجا «با...بود» به این معنی است که **یهوه** به مردم یهودا کمک نمود.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-idiom]] را ببینید)
+
+# وادی‌
+
+ناحیه‌ای بسیار بزرگ و هموار، با خاکی عاری از درختان

jdg/01/20.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# حَبْرون‌ را برحسب‌ قول‌ موسی‌ به‌ كالیب‌ دادند
+
+این قابل نوشتن در شکل معلوم است. ترجمه جایگزین: «حِبرون را موسی به کالیب داده بود»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]] را ببینید)
+
+# سه‌ پسر عناق‌
+
+از نام رهبران گرو‌ه‌های مردم برای اشاره به کل گروه استفاده شده است. ترجمه جایگزین: «سه پسر عَناق و افرادشان»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)
+
+# عناق‌
+
+این نام یک مرد است. عَناق و فرزندانش به بُلندی قامت مشهور بودند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/01/21.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# تا امروز
+
+«تا کنون». این به زمانی که کتاب داوران نوشته شد اشاره دارد.

jdg/01/22.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# خاندان‌ یوسف
+
+در اینجا «خاندان» مُعرفِ فرزندان است. مَنَسی و اِفرایِم فرزندان یوسف بودند، و «خاندان یوسف» می‌تواند به فرزندان افرایم و منسی اشاره داشته باشد. ترجمه جایگزین: «فرزندان مَنَسی و اِفرایِم» یا «مردان قبیله‌های مَنَسی و اِفرایِم»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# به‌ بیت‌ئیل‌ برآمدند
+
+در اینجا «بِیت‌ئیل» به مردمی که در شهر بِیت‌ئیل زندگی می‌کنند اشاره دارد.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)

jdg/01/23.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# جاسوسی‌
+
+مخفیانه اطلاعات به دست آوردن
+
+# نام‌ آن‌ شهر قبل‌ از آن‌ لُوز بود
+
+این اطلاعاتی برای پیش‌زمینه است. برخی از افرادی که نخست این کتاب را می‌خواندند احتمالاً درباره شهر لوز شنیده بودند، اما نمی‌دانستند که این همان شهری است که آن را بیت‌ئيل می‌خواندند.
+
+(آدرس‌های‌ [[rc://*/ta/man/translate/writing-background]] و [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید

jdg/01/24.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# كشیكچیان‌
+
+افرادی که مخفیانه اطلاعات به دست می‌آورند

jdg/01/25.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# شهر را ... زدند
+
+در اینجا شهر معرف مردم آن است. ترجمه جایگزین: «آنها به مردم شهر حمله بردند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# به‌ دم‌ شمشیر
+
+«با لبه شمشیر». در اینجا «شمشیر» معرف شمشیر و دیگر سلاح‌هایی است که سربازان در نبرد به کار می‌گرفتند. ترجمه جایگزین: «با شمشیر‌هایشان» یا «با سلاح‌هایشان»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)
+
+# رها
+
+واژه به کار رفته در انگلیسی یک اصطلاح است. ترجمه جایگزین: «فرار»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-idiom]] را ببینید)

jdg/01/26.md

@@ -0,0 +1,7 @@
+# لوز
+
+این شهر جدید در سرزمین حتی‌ها آغاز گردید و لوز نامیده می‌شد. آنجا نزدیک بیت‌یئل واقع بود که آن مرد آن را ترک نموده بود.
+
+# تا امروز اسمش‌ همان‌ است‌
+
+«که هنوز همان نام را دارد». در اینجا «تا به امروز»، به زمان نوشته شدن کتاب داوران اشاره دارد.

jdg/01/27.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# بیت‌شان‌ ...‌ تَعَنَك‌ ... دُوْر ...‌ یبْلَعام‌ ...‌ مَجِدّو
+
+اینها نام‌های شهر هستند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# و كنعانیان‌ عزیمت‌ داشتند كه‌ در آن‌ زمین‌ ساكن‌ باشند
+
+«عزیمت کردن» قصدی استوار داشتن به انجام کاری است. ترجمه جایگزین: «زیرا کنعانیان تصمیم محکمی گرفته بودند که آن سرزمین را ترک نکنند»

jdg/01/28.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# چون‌ اسرائیل‌ قوی‌ شدند
+
+در اینجا «اسرائیل» معرف مردم آن است. ترجمه جایگزین: «هنگامی که مردم اسرائیل قوی‌تر شدند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# بر كنعانیان‌ جزیه‌ نهادند[در متن انگلیسی: «کنعانیان را وادار به خدمت به خود با کار شدید نمودند»]
+
+«کنعانیان را وادار ساختند که به سختی برای آنها کار کنند»

jdg/01/29.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# افرایم‌ ...‌ نكرد
+
+در اینجا «اِفرایِم» مردان یا سربازان قبیله اِفرایِم است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# جازَر
+
+این نام یکی از شهرها در ناحیه افرایم است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/01/30.md

@@ -0,0 +1,21 @@
+# زَبُولون‌ ... بیرون‌ نكرد
+
+در اینجا «زِبولون» معرف مردان یا سربازان طایفه زِبولون است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# فِطرون‌ ...‌ نَهْلول‌
+
+اینها نام‌های شهرهایی در سرزمین کنعان هستند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# اما زبولون ...
+
+در اینجا «زِبولون» معرف مردمان قبیله زِبولون است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# جزیه[ هرچند در متن فارسی جزیه آمده اما درست نیست][کاراجباری]
+
+«کار سخت»

jdg/01/31.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# اَشیر ... بیرون‌ نكرد
+
+در اینجا «اَشیر» معرف مردان یا سربازان طایفه اَشیر است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# اَشیر ...‌ عَكّو ... صِیدون‌ ... اَحْلَب‌ ... اَكْزِیب‌ ... حَلْبَه‌ ... عَفیق‌ ... رَحُوب
+
+اینها نام‌های شهرهایی در سرزمین کنعان هستند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/01/32.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# اطلاعات کلی:
+
+این صفحه تعمداً خالی نگاه داشته شده است.

jdg/01/33.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# بیت‌ شمس‌ ... بیت‌عنات
+
+اینها نام‌های شهرها هستند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# اما ساکنان بیت‌شمس و بیت‌عَنات مجبور به کار شدید برای نَفتالی شدند.
+
+این قابل نوشتن به شکل معلوم است. ترجمه جایگزین: «مردم نَفتالی، مردم بِیت‌شمس و بِیت‌عَنات را به کار بردگی برای خود مجبور ساختند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]] را ببینید)

jdg/01/34.md

@@ -0,0 +1,7 @@
+# زیرا كه‌ نگذاشتند كه‌ ...‌ فرود آیند
+
+«آنان را از فرود آمدن بازداشتند»
+
+# بیابان‌ [دشت]
+
+یک ناحیه بسیار بزرگ از زمین هموار بدون درخت

jdg/01/35.md

@@ -0,0 +1,21 @@
+# كوه‌ حارَس‌
+
+این نام تپه‌ای بزرگ است که بر آن شهر اَیَلون ساخته شد.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# اَیلُون‌ ... شَعَلُبّیم‌
+
+اینها نام‌های شهرها هستند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# دست‌ خاندان‌ یوسف‌ قوت‌ گرفت[در متن انگلیسی قدرت نظامی خاندان یوسف...]
+
+«طایفه‌هایی  که از نسل یوسف بودند به خاطر لشکر قدرتمند خود قادر به فتح آنها بودند»
+
+# خاندان‌ یوسف
+
+در اینجا «خاندان» معرف فرزندان است. مَنَسی و اِفرایِم پسران یوسف بودند، و «خاندان یوسف» می‌تواند به فرزندان مَنَسی و اِفرایِم اشاره کند. ترجمه جایگزین: «فرزندان مَنَسی و اِفرایِم» یا «مردان طایفه‌های مَنَسی و اِفرایِم»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)

jdg/01/36.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# عَقْرَبّیم‌[ تپه عَقْرَبّیم]
+
+این گذرگاهی در جنوب غربی دریای مرده بود. این گذرگاه به نام «گذرگاه عقرب» نیز خوانده می‌شد.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# سالَع‌
+
+این نام یک شهر است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/01/intro.md

@@ -0,0 +1,13 @@
+## یادداشت‌های کلی داوران ۱
+
+#### ساختار و قالب‌بندی
+
+«پس از مرگ یوشَع»
+
+این  یک گذار و بیان یک‌پارچه از کتاب یوشَع را به وجود می‌آورد.
+
+#### مفاهیم ویژه در این بخش
+
+پایان فتحِ سرزمین وعده
+
+اسرائیل برای پاک کردن سرزمین وعده از کنعانیان نبرد کرد، اما همچین آنان با دیگر قوم‌ها، قرارداد‌هایی منعقد کردند و برخی از آنان را به کار سخت واداشتند. این برخلاف دستور**خدا** برای حذف کامل کنعانیان از سرزمین وعده بود.

jdg/02/01.md

@@ -0,0 +1,33 @@
+# فرشتۀ خداوند
+
+معانی محتمل عبارتند از ۱)«فرشته‌ای که نماینده **یهوه** بود» یا ۲) «پیام‌رسانی که به **یهوه** خدمت می‌کند» یا ۳) ممکن است این به خود **یهوه** اشاره کند، که در حینی که با فردی سخن می‌گفت، سیمایی چون یک فرشته داشت. هرکدام از این معانی، استفاده فرشته از «من» به عنوان این که خود **یهوه** سخن می‌گوید را توضیح می‌دهد.
+
+# از جِلْجال‌ به‌ بُوكیم‌ آمده‌
+
+«جلجال را ترک کرد و به بوکیم رفت»
+
+# بُوكیم‌
+
+این آن نامی است که اسرائیلیان در داوران ۲: ۵، پس از آن که فرشته قوم را سرزنش می‌نماید، به این مکان دادند. «بوکیم به معنای «گریستن» است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# گفت‌
+
+این طور استنباط می‌شود که فرشته**یهوه** با قوم اسرائیل سخن می‌گوید. ترجمه جایگزین: «و به قوم اسرائيل گفت»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis]] را ببینید)
+
+# شما را از مصر برآوردم
+
+«شما را از مصر هدایت کردم»
+
+# پدران‌ شما
+
+«اجداد شما را» یا «نیاکانتان»
+
+# عهد خود را با شما ... شكست‌
+
+این یک اصطلاح است. ترجمه جایگزین:« در انجام آنچه گفتم که برایتان به انجام می‌رسانم، کوناهی نخواهم کرد»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-idiom]] را ببینید)

jdg/02/02.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# شما سخن‌ مرا نشنیدید
+
+«صدا» در اینجا معرف آنچه **یهوه** گفت، است. ترجمه جایگزین: «شما از فرمان‌های من اطاعت نکردید»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# این‌ چه‌ كار است‌ كه‌ كرده‌اید؟
+
+این پرسش از ان رو پرسیده می‌شود تا سبب گردد که مردم اسرائیل تشخیص دهند که آنان از **یهوه** نااطاعتی نموده‌اند و به این دلیل رنج خواهند برد. ترجمه جایگزین: «کار بسیار بدی انجام داده‌اید».
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-rquestion]] را ببینید)

jdg/02/03.md

@@ -0,0 +1,25 @@
+# اطلاعات کلی:
+
+فرشته**یهوه** به صحبت با مردم اسرائیل ادامه می‌دهد.
+
+# لهذا من‌ نیز گفتم‌ ...‌ نخواهم‌ كرد، ...‌ برای‌ شما دام‌ ...
+
+این نقل قولی درون یک نقل قول است. این نقل قول مستقیم را می‌توان به شکل یک نقل قول غیر مستقیم نوشت. ترجمه جایگزین: «پس اکنون به شما می‌گویم که ...نخواهم کرد ... دام برای شما...».
+
+(آدرس‌های [[rc://*/ta/man/translate/figs-quotesinquotes]] و [[rc://*/ta/man/translate/figs-quotations]] را ببینید)
+
+# در كمرهای‌ شما خارها خواهند بود
+
+مزاحمت‌های کنعانین برای اسرائيلیان به این تشبیه شده است که کنعانیان خارهایی در پهلوی اسرائیلیان خواهند بود. ترجمه جایگزین: «سبب مشکل برای شما خواهند گشت»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# خارها
+
+تکه‌های چوب تیزی که تا هفت سانتی‌متر طول دارند و از برخی گیاهان بیرون زده‌اند
+
+# خدایان‌ ایشان‌ برای‌ شما دام‌ خواهند بود
+
+پرستش خدایان کنعانی از سوی اسرائيلیان به این تشبیه شده است که گویا خدایان دروغین، تله شکار هستند که حیوانی را گرفتار کرده و به آن آسیب می‌رساند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)

jdg/02/04.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# آواز خود را بلند كرده‌، گریستند
+
+«بسیار گریه کردند»

jdg/02/05.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# اطلاعات کلی:
+
+این صفحه تعمداً خالی نگاه داشته شده است.

jdg/02/06.md

@@ -0,0 +1,15 @@
+# چون‌ یوشع‌
+
+در اینجا «اکنون» برای ایجاد وقفه‌ای در خط داستانی اصلی به کار گرفته شده است. در اینجا راوی خلاصه‌ای آغاز می‌کند در شرح این که چگونه نسل‌های اسرائیلیان پس از یوشع گناه ورزیده و خدایان دروغین را پرستش کردند، پس **یهوه** آنان را مجازات نمود، اما سپس **او** داوران را برای رهانیدن آنها می‌فرستد. این خلاصه در بخش ۲ آیه ۲۳ به پایان می‌رسد.
+
+# چون‌ یوشع‌ ... به‌ ملك‌ خود
+
+رخداد‌های آیه‌های ۱: ۱ تا ۲: ۵ پس از مرگ یوشع رخ داده‌اند. این روایتگر رخداد‌هایی است که در پایان کتاب یوشع رخ داده‌اند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/writing-background]] را ببینید)
+
+# به مکان اختصاص داده شده[در متن قدیم ذکر نشده است]
+
+این عبارت را می‌توان شفاف‌ نمود. ترجمه جایگزین: «به مکانی که **یهوه** به آنها داده بود»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]] را ببینید)

jdg/02/07.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# جمله ارتباطی:
+
+اطلاعات پیش زمینه که با واژه‌های «اکنون هنگامی که یوشع» در آیه ۶ شروع می‌شود، ادامه می‌یابد.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/writing-background]] را ببینید)
+
+# در تمام‌ ایام‌
+
+این به معنای مدت زمانی است که فردی زندگی کرده است. ترجمه جایگزین: «در طول زندگی»
+
+# مشایخ
+
+اینجا این به معنای مردانی است که به رهبری اسرائیل یاری رساندند، و در مسایل مربوط به عدالت اجتماعی و مذهبی مانند حفظ شریعت موسی شرکت گزیدند.
+
+# بعد از ... زنده‌ ماندند
+
+این به معنای زندگی کردن پس از فردی دیگر است. ترجمه جایگزین: « از او بیشتر عمر کردند»

jdg/02/08.md

@@ -0,0 +1,23 @@
+# جمله ارتباطی:
+
+اطلاعات پیش‌زمینه که با واژه‌های «اکنون هنگامی که یوشع» در آیه ۶ آغاز می‌شود، ادامه می‌یابد.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/writing-background]] را ببینید)
+
+# یوشع‌ بن‌نون‌ ... چون‌ صد و ده‌ ساله‌ بود، مرد
+
+اطلاعات پیش‌زمینه که با واژه‌های «اکنون هنگامی که یوشع» در آیه ۶ آغاز می‌شود ادامه می‌یابد. رخداد‌های آیه‌های ۱: ۱ تا ۲: ۵ پس از مرگ یوشع به وقوع پیوسته‌اند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/writing-background]] را ببینید)
+
+# ‌نون
+
+این نام یک مرد است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# صد و ده‌ سال
+
+«یکصد و ده سال »
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-numbers]] را ببینید)

jdg/02/09.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# به او اختصاص داده شده بود[در متن قدیم نیست]
+
+این قابل نوشتن به شکل معلوم است. ترجمه جایگزین: «که **خدا** به او داده بود»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]] را ببینید)
+
+# تِمْنَه‌ حارس
+
+این نام یک ناحیه از زمین است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# كوه‌ جاعش
+
+این نام یک کوه است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/02/10.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# تمامی‌ آن‌ طبقه‌ نیز به‌ پدران‌ خود پیوستند
+
+عبارت «نیز به پدران خود پیوستند» به این معنی است که وقتی مردم این نسل مردند، روان‌هایشان همچون اجدادشان که پیش از آنان مرده بودند، به مکان مشابهی رفت. این روشی محترمانه برای گفتن این است که آنها مردند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-euphemism]] را ببینید)
+
+# پدران‌
+
+در اینجا این معنی اجداد یک فرد خاص یا گروه خاصی از مردم است.
+
+# برخاستند
+
+«بزرگ شدند» یا «رشد کردند»
+
+# خداوند ... را ... ندانستند
+
+«نشناختند» در اینجا به معنای این است که آنها با **یهوه** یا قدرت **او** همچون نسل پیشین، آشنایی نداشتند.

jdg/02/11.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# در نظر خداوند شرارت‌ ورزیدند
+
+دیده **یهوه** معرف ارزیابی با داوری **یهوه** است. ترجمه جایگزین: «آنچه در داوری **یهوه** شرارت است» یا «آنچه **یهوه** شرارت در نظر می‌گیرد»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# بَعْل‌ها
+
+این واژه جمع بعل است. در عین این که واژه «بعل» عموماً نام یک خدای دروغین است، این واژه همچنین برای اشاره به خدایان گوناگون دیگری که اغلب به همراه با بعل مورد پرستش واقع می‌شدند، به کارمی‌رفت.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/02/12.md

@@ -0,0 +1,25 @@
+# خدای‌ پدران‌ خود را ... ترك‌ كردند
+
+از این که اسرائیلیان دیگر از **یهوه** اطاعت نمی‌کردند، چنان صحبت شده که گویی آنان در واقعیت از**او** جدا گشته و**او** را ترک کرده‌اند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# پدران‌ خود
+
+«اجدادشان» یا «نیاکانشان»
+
+# خدایان‌ غیر را ... پیروی‌ نموده‌
+
+از پرستش خدایان غیر از سوی اسرائیلیان به نحوی سخن گفته شده که گویی اسرائیلیان به دنبال خدایان دروغین به راه افتاده باشند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# عبادت‌ نمودند
+
+این عمل، پرستش و دادن عزت به کسی است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-symaction]] را ببینید)
+
+# خشم‌ خداوند را برانگیختند
+
+«آنها باعث شدند**یهوه** خشمگین شود»

jdg/02/13.md

@@ -0,0 +1,5 @@
+# عشتاروت‌
+
+این شکل جمع واژه عَشتاروت [در فارسی مفرد آمده] است که به عنوان الهه در بسیاری از اشکال پرستیده می‌شد.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/02/14.md

@@ -0,0 +1,15 @@
+# خشم‌ خداوند بر اسرائیل‌ افروخته‌ شده‌
+
+خشم **یهوه** چونان شعله‌ای سوزاننده توصیف گشته است. ترجمه جایگزین: «**یهوه** از مردم اسرائیل بسیار خشمگین گشت»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# ایشان‌ را به‌ دست‌ تاراج‌كنندگان‌ سپرد تا ایشان‌ را غارت‌ نمایند
+
+«**او** به مهاجمان اجازه داد دارایی‌هایشان را تاراج کنند»
+
+# ایشان‌ را به‌ دست‌ دشمنانی‌ كه‌ به‌ اطراف‌ ایشان‌ بودند، فروخت‌، به‌ حدی‌ كه‌ دیگر نتوانستند با دشمنان‌ خود مقاومت‌ نمایند
+
+اجازه دادن **یهوه** به دشمنان برای به بردگی بردن اسرائیلیان به این که **او** آنان را به بردگی فروخته باشد تشبیه شده است. عبارت «که با ... گرفته شده بودند» قابل نوشتن به شکل معلوم است. ترجمه جایگزین: «**او** به دشمنان اجازه داد بر آنان پیروز شوند و آنان را به بردگی ببرند و آنها دیگر نمی‌توانستند در برابر دشمنان نیرومند خود مقاومت کنند»
+
+(آدرس‌های [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] و [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]] را ببینید)

jdg/02/15.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# دست‌ خداوند برای‌ بدی‌ بر ایشان‌ می‌بود
+
+در اینجا «دست» نمایانگر قدرت **یهوه** است. ترجمه جایگزین: «**یهوه** به دشمنان آنها کمک کرد تا شکستشان دهند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# به‌ نهایت‌ تنگی‌ گرفتار شدند
+
+«آنها به سختی در رنج بودند»

jdg/02/16.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# خداوند داوران‌ برانگیزانید
+
+نصب کردن افراد به عنوان داور از سوی **یهوه** ، به این که**او** آن افراد را بلند نموده یا به بالا کشیده است، تشبیه شده است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# از دست‌ تاراج‌كنندگان‌
+
+در اینجا «دست» معرف قدرت است. ترجمه جایگزین: «از قدرت دشمنان»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)

jdg/02/17.md

@@ -0,0 +1,13 @@
+# داوران‌ خود را اطاعت‌ ننمودند
+
+«آنها از داوران خود اطاعت نکردند»
+
+# در عقب‌ خدایان‌ غیر زناكار شده‌، آنها را سجده‌ كردند
+
+خیانت مردم اسرائیل به **یهوه** و پرستش دیگر خدایان به این که این مردم فاحشه هستند، تشبیه شده است. ترجمه جایگزین: «با پرستش خدایان دروغین به **او** خیانت کردند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-simile]] را ببینید)
+
+# پدران‌ ایشان‌
+
+«اجدادشان» یا «نیاکانشان»

jdg/02/18.md

@@ -0,0 +1,29 @@
+# چون‌ خداوند … داوران‌ برمی‌انگیخت‌
+
+نصب کردن افراد به عنوان داور از سوی **یهوه** ، به این که**او** آن افراد را بلند نموده یا به بالا کشیده است، تشبیه شده است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# برای‌ ایشان‌ داوران‌ …‌ ایشان‌ نجات‌ می‌داد
+
+واژه «ایشان» به اسرائیلیان اشاره دارد.
+
+# دست‌ دشمنان‌ ایشان‌
+
+در اینجا «دست» به قدرت دشمنان برای صدمه زدن به اسرائیل اشاره دارد. ترجمه جایگزین: «قدرت دشمنانشان»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# در تمام‌ ایام‌ آن‌ داور
+
+«تا زمانی که آن داور زنده بود»
+
+# پشیمان‌
+
+داشتن دلسوزی برای فردی یا چیزی
+
+# به‌ خاطر ناله‌ای‌ كه‌ ایشان‌
+
+صدایی که از فردی که رنج می‌کشد بر می‌آید، برای توصیف درد اسرائیلیان در حینی که رنج می‌کشند، به کار گرفته شده است. ترجمه جایگزین: «در حینی که رنج می‌کشند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)

jdg/02/19.md

@@ -0,0 +1,21 @@
+# ایشان‌ برمی‌گشتند
+
+دیگر اطاعت نکردن قوم از **یهوه**، به این که آنان جسما از **یهوه** روی برگردانده‌اند، تشبیه شده است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# پدران‌ خود
+
+«اجدادشان» یا «نیاکانشان»
+
+# خدایان‌ غیر را پیروی‌ می‌كردند، و آنها را عبادت‌ نموده‌، سجده‌ می‌كردند
+
+از پرستش دیگر خدایان از سوی اسرائیلیان به نحوی سخن گفته شده گویی آنها به دنبال دیگر خدایان رفته‌اند. ترجمه جایگزین: «آنها به دیگر خدایان خدمت کرده، آنان را پرستش می‌کردند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# از اعمال‌ بد و راه‌های‌ سركشی‌ خود چیزی‌ باقی‌ نمی‌گذاشتند
+
+«آنها از دست برداشتن از انجام کارهای شریرانه و سرسختی سر باز زدند.» این قابل نوشتن در شکل مثبت است. ترجمه جایگزین: «آنها به انجام اعمال شریرانه و سرسختی ادامه دادند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-litotes]] را ببینید)

jdg/02/20.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# خشم‌ خداوند بر اسرائیل‌ افروخته‌ شد
+
+خشم **یهوه** چونان شعله‌ای سوزاننده توصیف گشته است. به روشی که این عبارت را در [داوران ۲: ۱۴](../02/14.md) ترجمه کردید نگاهی بیاندازید.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# این‌ قوم‌ … تجاوز نموده‌
+
+در اینجا «قوم» معرف این مردم است. ترجمه جایگزین: «این مردم ... شکسته‌» یا «اسرائیلیان ... شکسته‌
+
+» (آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)

jdg/02/21.md

@@ -0,0 +1,5 @@
+# هیچ‌ یك‌ از امت‌ها
+
+در اینجا «ملت‌ها» معرف گرو‌ه‌هایی از مردم است که پیش از اسرائیلیان در کنعان زندگی می‌کردند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)

jdg/02/22.md

@@ -0,0 +1,5 @@
+# طریق‌ خداوند را نگه داشته‌، … در آن‌ سلوك‌ خواهند نمود
+
+روشی که **یهوه** از مردم می‌خواهد زندگی یا رفتار کنند، به یک راه یا جاده تشبیه شده است. اطاعت یک فرد از **یهوه** به این که او در راه **او** راه می‌رود، تشبیه شده است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)

jdg/02/23.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# به‌ سرعت‌ بیرون‌ نكرد و آنها را به‌ دست‌ یوشع‌ تسلیم‌ ننمود
+
+این دو عبارت معنای یکسانی می‌دهند و می‌توان آنها را با هم ترکیب نمود. ترجمه جایگزین: «**او** به یوشع اجازه نداد به سرعت آنها را شکست داده و بیرون راند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]] را ببینید)
+
+# به‌ دست‌ یوشع‌
+
+در اینجا «دست» کنایه‌ای از قدرت است، و «یوشع» معرف او و لشکر اوست. ترجمه جایگزین: «به قدرت یوشع و لشکرش»
+
+(آدرس‌های [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] و [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینی)

jdg/02/intro.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# نکات کلی داوران ۲
+
+## مفاهیم ویژه در این بخش
+
+**یهوه** اسرائيل را آزمایش می‌کند
+
+**یهوه** گفت: «چون این قوم مقررات عهد من را شکسته‌اند». پاک کردن کامل سرزمین وعده از کنعانیان آزمایشی از سوی **یهوه** بود. در حینی که **یهوه** به عهد وفادار بود، اسرائیل به آن وفادار نبود.
+
+(آدرس‌های [[rc://*/tw/dict/bible/kt/test]] و [[rc://*/tw/dict/bible/kt/covenantfaith]] را ببینید)

jdg/03/01.md

@@ -0,0 +1,13 @@
+# پس‌ ... خداوند
+
+در اینجا «پس» یک قسمت تازه از داستان را آغاز می‌کند.
+
+# اینانند طوایفی
+
+این به گروه‌هایی از مردم که راوی در بخش ۳ آیه ۳ فهرست می‌کند، اشاره دارد.
+
+# كه‌ همۀ جنگ‌های‌ كنعان‌ را ندانسته‌ بودند
+
+این قابل نوشتن به شکل معلوم است. ترجمه جایگزین: «که در هیچ یک از جنگهای کنعان نجنگیده بودند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]] را ببینید)

jdg/03/02.md

@@ -0,0 +1,5 @@
+# تا طبقات‌ بنی‌اسرائیل‌ دانشمند شوند و جنگ‌ را به‌ ایشان‌ تعلیم‌ دهد، یعنی‌ آنانی‌ كه‌ آن‌ را پیشتر به‌ هیچ‌ وجه‌ نمی‌دانستند
+
+این خط داستانی اصلی را می‌شکند. راوی اطلاعات پیش‌زمینه‌ای درباره این که چرا **یهوه** برخی از گروه‌های مردم در کنعان را رها کرد ارائه می‌دهد. ترجمه جایگزین: «**یهوه** قوم‌هایی را میان اسرائیلیان واگذاشت تا به مردان جوانی که پیشتر در نبردی نجنگیده بودند، روش نبرد را بیاموزند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/writing-background]] را ببینید)

jdg/03/03.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# پنج‌ سردار
+
+این پنج شاه معرف خود آنها و افرادشان هستند. ترجمه جایگزین: «پنج شاه و افرادشان»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)
+
+# كوه‌ بَعْل‌ حَرْمون‌
+
+این بلندترین کوه اسرائيل است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# مدخل‌ حمات‌
+
+این نام ناحیه‌ای در مرز شمالی کنعان است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/03/04.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# این قوم‌ها کنار گذاشته شده بودند[متن قدیم: اینها]
+
+این قابل نوشتن به شکل معلوم است. ترجمه جایگزین: «**یهوه** این قوم‌ها را در کنعان واگذاشت»  یا «**یهوه** اجازه داد تا این قوم‌ها به زندگی در کنعان ادامه دهند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]] را ببینید)
+
+# به عنوان وسیله‌ای[متن قدیم: تا]
+
+«به عنوان راهی»
+
+# به‌ پدران‌ ایشان‌ امر فرموده‌ ... خواهند كرد
+
+واژگان «آنها» و «ایشان» به مردم اسرائیل اشاره دارد.
+
+# احكام‌ ... را كه‌ ... امر فرموده‌ بود
+
+«فرمان‌هایی که **یهوه** داد»

jdg/03/05.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# اطلاعات کلی:
+
+این صفحه تعمداً خالی نگاه داشته شده است.

jdg/03/06.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# اطلاعات کلی:
+
+این صفحه تعمداً خالی نگاه داشته شده است.

jdg/03/07.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# آنچه‌ در نظر خداوند ناپسند بود
+
+نظر**یهوه** معرف داوری یا ارزشیابی یهوه است. به روشی که این را در [داوران ۲: ۱۱](../02/11.md) ترجمه کردید، نگاهی بیاندازید. ترجمه جایگزین: «آنچه را بر اساس داوری **یهوه،** شرارت بود» یا «آنچه را **یهوه** شرارت در نظر می‌گرفت»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# یهوه‌ خدای‌ خود را فراموش‌ نموده‌
+
+در اینجا «فراموش» اصطلاحی است که «آنها از اطاعت دست برداشتند» معنا می‌دهد.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-idiom]] را ببینید)

jdg/03/08.md

@@ -0,0 +1,29 @@
+# غضب‌ خداوند ...‌ افروخته‌ شده‌
+
+از بسیار خشمگین شدن **یهوه** به این صورت صحبت شده که گویی خشم **او** چیزی است که قابل شعله‌ورشدن است. ترجمه جایگزین:«**یهوه** بسیار خشمگین گردید»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# ایشان‌ را به‌ دست‌ كوشان‌ رِشْعَتایم‌ ... فروخت‌
+
+اجازه دادن به شکست مردم اسرائیل به این تشبیه شده که **یهوه** آنها را به کوشان‌ رِشعَتاییم فروخته باشد. ترجمه جایگزین: «اجازه داد تا کوشان‌ رِشعَتاییم و لشکرش آنها را شکست دهند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# به‌ دست‌ كوشان‌ رِشْعَتایم‌
+
+در اینجا «دست» کنایه‌ای است که معرف قدرت یا کنترل است. همچنین، «کوشان‌رِشعَتاییم» یک مجاز است که معرف خود او و لشکرش است.
+
+(آدرس‌های [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] و [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)
+
+# كوشان‌ رِشْعَتایم‌
+
+این نام یک مرد است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# ارام‌ نهرین‌
+
+این نام یک کشور است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/03/09.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# خداوند ...‌ نجات‌دهنده‌ای‌ ... را برپا داشت‌
+
+از انتصاب فردی از سوی **یهوه** برای انجام کاری خاص برای **او** به نحوی سخن گفته شده که گویی یهوه آن فرد را بالابرده یا بلند کرده است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# عُتْنَئیل‌ ... ‌قناز
+
+به روشی که نام این مردان را در [داوران ۱: ۱۳](../01/13.md)ترجمه کردید، نگاه کنید.

jdg/03/10.md

@@ -0,0 +1,25 @@
+# او را قدرتمند ساخت[در متن قدیم نیست]
+
+این عبارت به این معنی است که **یهوه** به عُتنِئیل کمک کرد تا کیفیاتی که برای تبدیل شدن به یک رهبر بزرگ نیاز داشت داشته باشد و  آنرا بسط و رشد دهد.
+
+# بنی‌اسرائیل‌ را داوری‌ كرد
+
+دراینجا «داوری کرد» به معنای این است که او مردم اسرائیل را رهبری کرد.
+
+# برای‌ جنگ‌ بیرون‌ رفت‌
+
+در اینجا «او» به عُتنِئیل اشاره دارد که معرف خود او و لشکر اسرائیل است. ترجمه جایگزین: «عُتنِئیل و سربازان اسرائیلی به نبرد با لشکر کوشان‌ رِشعَتاییم رفتند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)
+
+# خداوند كوشان‌ رِشْعَتایم‌، پادشاه‌ ارام‌ را به‌ دست‌ او تسلیم‌كرد
+
+در اینجا «کوشان‌ رِشعَتاییم» معرف لشکر اوست. ترجمه جایگزین: «**یهوه** به لشکر اسرائیل کمک کرد تا لشکر کوشان‌ رِشعَتاییم پادشاه اَرام را شکست دهد»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)
+
+# دستش‌[دست عُتنِئیل]
+
+در اینجا «دست» کنایه‌ای از ارتش است. ترجمه جایگزین: «لشکر عُتنِئیل»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)

jdg/03/11.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# زمین‌ ... آرامی‌ یافت
+
+«زمین» برای اشاره به مردمی که در این سرزمین زندگی می‌کردند، به کارگرفته شده است. ترجمه جایگزین: «مردم در آرامش زندگی کردند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# چهل‌ سال‌
+
+«۴۰ سال»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-numbers]] را ببینید)

jdg/03/12.md

@@ -0,0 +1,23 @@
+# در نظر خداوند بدی‌
+
+دیده **یهوه** معرف داوری یا ارزشیابی **یهوه** است. به روشی که این را در [داوران ۲: ۱۱](../02/11.md)ترجمه کردید، نگاهی کنید. ترجمه جایگزین: «آنچه را بر اساس داوری **یهوه** شرارت بود» یا «آنچه را **یهوه** شرارت در نظر می‌گرفت»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# یهوه به عِجلون پادشاه موآب قدرت بخشید[در متن قدیم نیست]
+
+اسم معنی «قدرت» را می‌توان به شکل یک صفت نوشت. ترجمه جایگزین: «**یهوه،** عِجلون پادشاه موآب را نیرومند ساخت»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]] را ببینید)
+
+# عجلون‌، پادشاه‌ موآب‌ را بر اسرائیل‌ مستولی‌ ساخت‌
+
+در اینجا « عِجلون پادشاه موآب » معرف او و لشکر او است. ترجمه جایگزین: «به عِجلون پادشاه موآب و لشکر او در حینی که آنان بر لشکر اسرائیل حمله بردند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)
+
+# عجلون‌
+
+این نام یک شاه است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/03/13.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# شهر نخلستان
+
+این نام دیگری برای شهر اریحا است. به روشی که این را در [داوران ۱: ۱۶](../01/16.md)  ترجمه کردید، نگاه کنید.

jdg/03/14.md

@@ -0,0 +1,5 @@
+# هجده‌ سال
+
+«۱۸ سال»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-numbers]] را ببینید)

jdg/03/15.md

@@ -0,0 +1,19 @@
+# نزد خداوند فریاد برآوردند
+
+در اینجا این به معنای فریاد زدن یا بلند صحبت کردن با کسی است که در دوردست می‌باشد. ممکن است همچنین به معنای درخواست کمک از فردی، به خصوص **خدا** باشد.
+
+# ... برپا داشت‌
+
+از انتصاب فردی از سوی یهوه برای انجام کاری خاص برای او به نحوی سخن گفته شده که گویی یهوه آن فرد را بالابرده یا بلند کرده است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# ایهود ... ‌جیرای
+
+اینها نام‌های مردان هستند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# چپ‌دست‌
+
+ایهود می‌توانست شمشیر را با دست چپ خود بهتر نگاه دارد.

jdg/03/16.md

@@ -0,0 +1,13 @@
+# یك‌ ذراع
+
+اگر لازم است یک واحد اندازه‌گیری مدرن را به کار ببرید، در اینجا به دو روش می‌توانید این کار را انجام دهید. ترجمه جایگزین: «۴۶ سانتی‌متر» یا «حدود نیم‌متر»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-bdistance]] را ببینید)
+
+# آن‌ را در زیرِ جامه‌ بر ران‌ راست‌ خود بست
+
+«او آن را در زیر لباسش به ران راست خود بست»
+
+# ران‌
+
+بخشی از پا بین زانو و لگن

jdg/03/17.md

@@ -0,0 +1,5 @@
+# عجلون‌ مرد بسیار فربهی‌ بود
+
+عبارت «اکنون» در اینجا به کار گرفته شده است تا یک وقفه در خط داستانی اصلی ایجاد کند. در اینجا راوی اطلاعات پیش‌زمینه درباره عِجلون‌ را ارائه می‌دهد.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/writing-background]] را ببینید)

jdg/03/18.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# اطلاعات کلی:
+
+این صفحه تعمداً خالی نگاه داشته شده است.

jdg/03/19.md

@@ -0,0 +1,5 @@
+# خودش‌ از معدن‌های‌ سنگ‌ كه‌ نزد جلجال‌ بود، برگشته‌
+
+این قابل نوشتن به شکل معلوم است. ترجمه جایگزین: «هنگامی که او به مکانی در نزدیکی جِلجال رسید که مردم در آنجا نقوش حک شده، ساخته بودند...»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]] را ببینید)

jdg/03/20.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# در بالاخانۀ تابستانی‌
+
+این اتاقی بالای پایین‌ترین طبقه است که برای استراحت و خنک ماندن در طول گرمای روز مورد استفاده قرار می‌گرفت.
+
+# از كرسی‌ خود برخاست‌
+
+از جا برخاستن، نشانه‌ای به عنوان احترام به **خدا** در حین شنیدن پیام او بود.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-symaction]] را ببینید)

jdg/03/21.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# اطلاعات کلی:
+
+این صفحه تعمداً خالی نگاه داشته شده است.

jdg/03/22.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# نوک شمشیر از پشتش بیرون آمد[تفاوت کلی با متن قدیم]
+
+«نوک تیز شمشیر از پشتش بیرون آمد»

jdg/03/23.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# ایوان[متن قدیم: دهلیز]
+
+یک اتاق بیرونی با دیواره‌های کوتاه و یک پوشش سقفی

jdg/03/24.md

@@ -0,0 +1,5 @@
+# یقیناً پای‌های‌ خود را ...‌ می‌پوشاند
+
+این روشی مودبانه برای سخن گفتن از فردی است  که  ادرار کرده یا مدفوع خود را دفع می‌کند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-euphemism]] را ببینید)

jdg/03/25.md

@@ -0,0 +1,7 @@
+# و انتظار کشیدند تا خجل‌ شدند
+
+آنها منتظر ماندند تا نگران شدند که اتفاقی رخ داده باشد. وظیفه آنها این بود که درهای منتهی به اتاق خصوصی پادشاهشان را بگشایند.
+
+# كلید را گرفته‌، آن‌ را باز كردند
+
+«کلید را گرفتند و درها را گشودند»

jdg/03/26.md

@@ -0,0 +1,11 @@
+# چون‌ ایشان‌ معطل‌ می‌شدند، اِیهود به‌ در رفت‌
+
+این از آنچه پیش از این که خدمتکاران درهای منتهی به اتاق بالایی را گشودند و پادشاه را مرده یافتند، رخ داده است، سخن می‌گوید. ترجمه جایگزین: «در همان حالی که خدمتکاران هنوز بیرون اتاق بالایی منتظر بودند ... ایهود گریخت»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-events]] را ببینید)
+
+# سِعیرَت‌
+
+این نام یک شهر است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/03/27.md

@@ -0,0 +1,5 @@
+# چون‌ داخل‌ آنجا شد
+
+می توان این را واضحتر بیان کرد. ترجمه جایگزین: «هنگامی که او به سِعیرَت رسید»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis]] را ببینید)

jdg/03/28.md

@@ -0,0 +1,21 @@
+# اطلاعات کلی:
+
+ایهود با مردم اسرائیل در اِفرایِم سخن می‌گوید.
+
+# زیرا خداوند ... دشمنان‌ شما را به‌ دست‌ شما تسلیم‌ كرده‌ است‌
+
+کمک **یهوه** به اسرائیلیان در شکست دشمنانشان به این که **یهوه** جنگجویی است که با دشمنانشان می‌جنگد و آنها را شکست می‌دهد تشبیه شده است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)
+
+# معبرها‌ ... را گرفتند
+
+«کنترل گذرگاه‌ها را به دست گرفتند»
+
+# معبرها‌
+
+ناحیه‌هایی از یک رودخانه که کم عمق است و رفتن به سوی دیگر رود آسان است.
+
+# نگذاشتند كه‌ احدی‌ عبور كند
+
+«نگذاشتند هیچ‌کس عبور کند»

jdg/03/29.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# ده‌هزار نفر
+
+«۱۰/۰۰۰ مرد»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-numbers]] را ببینید)
+
+# زورآور
+
+«مردان توانا» یا «مردانی قادر به خوب جنگیدن»

jdg/03/30.md

@@ -0,0 +1,23 @@
+# موآبیان‌ زیر دست‌ اسرائیل‌ ذلیل‌ شدند
+
+این را می‌توان در شکل معلوم نوشت. ترجمه جایگزین: «لشکر اسرائیلیان موآبیان را شکست داد»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]] را ببینید)
+
+# دست‌ اسرائیل
+
+در اینجا «دست» معرف لشکر اسرائيل است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# زمین‌ ... آرامی‌ یافت‌
+
+در اینجا «زمین» معرف مردم است. ترجمه جایگزین: «اسرائيلیان در آرامش زندگی کردند»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# هشتاد سال‌
+
+«۸۰ سال»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-numbers]] را ببینید)

jdg/03/31.md

@@ -0,0 +1,31 @@
+# داور[در متن قدیم نیست]
+
+**خدا** داوران را برای رهبری مردم اسرائیل در زمان‌های دشوار پس از این که آنان به سرزمین وعده وارد شدند و پیش از این که آنها پادشاهی داشته باشند، منصوب نمود. اغلب، داوران اسرائیلیان را از دست دشمنانشان نجات می‌دادند.
+
+# شَمْجَر
+
+این نام یک مرد است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# عَنات‌
+
+این نام یک مرد است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# ششصد نفر
+
+«ششصد مرد»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-numbers]] را ببینید)
+
+# چوب‌ گاورانی
+
+گاوبان‌ها، گاوان خود را با چوبی تیز سیخونک می‌زدند تا آنها را وادار به حرکت کنند. ترجمه جایگزین: «چوبی که برای وادار کردن گاوان به حرکت به کار می‌رفت» یا «چوبی که برای هدایت گاوان به کار می‌رفت»
+
+# او نیز اسرائیل‌ را نجات‌ داد
+
+واژه «خطر»[در متن قدیم نیست] به دشمنانی که تلاش کردند به مردم اسرائیل آسیب بزنند، اشاره دارد. ترجمه جایگزین: «او نیز مردم اسرائیل را از دشمنانشان رهانید»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)

jdg/03/intro.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# نکات کلی داوران ۳
+
+## مفاهیم ویژه در این بخش
+
+قوم خدایان دروغین را می‌پرستد
+
+اسرائیل به بت‌ها و خدایان دروغین روی آورد. از این رو، **یهوه** به اَرام و موآب اجازه داد تا بر آنها فرمان برانند. در دوره داوران، وقتی که اسرائیل گناه می‌ورزید، اغلب تحت تسلط یک قدرت خارجی در می‌آمد.
+
+(آدرس‌های [[rc://*/tw/dict/bible/kt/falsegod]] و [[rc://*/tw/dict/bible/kt/sin]] را ببینید)
+
+## دیگر دشواری‌های محتمل در ترجمه این بخش
+
+«نواختن کَرِنا»
+
+هنگامی که ایهود « کَرِنا نواخت»، همه مردان را به کمک به خود در نبرد فراخواند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]] را ببینید)

jdg/04/01.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# اِیهود
+
+به روشی که نام این مرد را در [داوران ۳: ۱۵](../03/15.md) ترجمه کردید، نگاهی بیاندازید.
+
+# در نظر خداوند شرارت
+
+دیده **یهوه** معرف داوری یا ارزیابی **یهوه** است. به روشی که این را در داوران ۲: ۱۱ ترجمه کردید، نگاه کنید. ترجمه جایگزین: «آنچه را بر اساس داوری **یهوه** شریرانه بود» یا «آنچه **یهوه** شریرانه می‌دانست»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] را ببینید)

jdg/04/02.md

@@ -0,0 +1,17 @@
+# خداوند ایشان‌ را به‌ دست‌ یابین‌، پادشاه‌ كنعان‌، ... فروخت‌
+
+در اینجا «دست» به قدرت یابین بر اسرائیل اشاره دارد. تصمیم **یهوه** به قدرت بخشیدن یابین بر آنها، به این که **یهوه** آنها را به یابین فروخته باشد، تشبیه شده است. ترجمه جایگزین: «**یهوه** اجازه داد تا آنها به واسطه قدرت یابین پادشاه کنعان، شکست بخورند»
+
+(آدرس‌های [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]] و [[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]] را ببینید)
+
+# یابین ‌...‌ سِیسَرا
+
+اینها نام‌های مردان هستند
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# حاصور ... حَروشَت‌ امت‌ها
+
+اینها نام‌های شهرها یا مکان‌ها هستند
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)

jdg/04/03.md

@@ -0,0 +1,9 @@
+# نهصد ارابۀ آهنین
+
+«۹۰۰ ارابه آهنی»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-numbers]] را ببینید)
+
+# بیست‌ سال‌
+
+«۲۰ سال»

jdg/04/04.md

@@ -0,0 +1,21 @@
+# [اکنون]
+
+این واژه در اینجا استفاده شده است تا در خط داستانی اصلی ایجاد وقفه کند. در اینجا راوی اطلاعات پیش‌زمینه‌ای درباره دِبورَه می‌گوید
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/writing-background]] را ببینید)
+
+# دَبورَۀ
+
+این نام یک زن است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# لَفِیدُوت‌
+
+این نام یک مرد است
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# داور
+
+**خدا** داوران را به رهبری اسرائیلیان در زمان های سختی منصوب کرد. اغلبِ داوران، آنها را از دشمنانشان نجات می‌دادند.

jdg/04/05.md

@@ -0,0 +1,3 @@
+# نخل‌ دَبورَه
+
+این درخت به نام دِبورَه نامگذاری شده بود.

jdg/04/06.md

@@ -0,0 +1,23 @@
+# اطلاعات کلی:
+
+نویسنده کتاب داوران به مردان یک شهر، یک کوه، و یک رودخانه با نام‌هایشان اشاره می‌کند.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# باراق‌ ... اَبینوعَم‌
+
+این‌ها نام‌های مردان هستند
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# كوه‌ تابور
+
+این نام یک کوه است
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)
+
+# ده‌ هزار نفر
+
+«۱۰۰۰۰ مرد»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-numbers]] را ببینید)

jdg/04/07.md

@@ -0,0 +1,23 @@
+# [من] ...  کشیده
+
+در اینجا «من» به**خدا** اشاره دارد.
+
+# سیسرا را ...کشیده
+
+در اینجا «سیسِرا» معرف خود او و لشکرش است. ترجمه جایگزین: «سیسِرا و لشکرش را بیرون خواهم کشید»
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]] را ببینید)
+
+# ... کشیده
+
+باعث دور شدن مردم از مکان امنشان می‌شوم
+
+# سِیسَرا... یابین‌
+
+به روشی که نام این مردان را در [داوران ۴: ۲](../04/02.md) ترجمه کردید، نگاهی بیاندازید.
+
+# قیشون‌
+
+این نام یک رودخانه است.
+
+(آدرس [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]] را ببینید)