usfm convert

41-MAT.usfm

@@ -0,0 +1,2026 @@
+\id MAT
+\ide UTF-8
+\h मात्तीकि टिबु लेन ल्येमु
+\toc1 मात्तीकि टिबु लेन ल्येमु
+\toc2 मात्तीकि टिबु लेन ल्येमु
+\toc3 mat
+\mt मात्तीकि टिबु लेन ल्येमु
+
+
+\c 1
+\cl लिउ १
+\p
+\v 1 येसू ख्रीष्ट अब्राहाम ताङ ग्यल्वू दाऊकी गिपा यिन।
+\v 2 दिवा ति अब्राहाम ताङ ग्यल्वु दाऊदकी गिपा येसू ख्रीष्टकी पगावा हङ्गातिवा यिन। अब्राहामकी पुज्युङ ती इसहाक, इसहाककी पुज्युङ ती याकूब, याकूबकी पुज्युङतिवा ती यहूदा ताङ तीकी उज्युनुतीवा नोक।
+\v 3 यहूदाकी पुज्युङतीवा ती फारेस ताङ जाहेर नोक, फारेसकी ती हेस्रोन, हेस्रोनकी पुज्युङ ती आराम
+
+ नोक।
+\v 4 आरामकी पुज्युङ ति आम्मीनादाब, आम्मीनादाबकी पुज्युङ ति नहशोन, नहशोनकी पुज्युङ ति सल्मोन
+\v 5 सल्मोन ताङ राहाबकी पुज्युङ ति बोअज नोक बोअज ताङ रूथकी पुज्युङति ओबेद नोक।ओबेदकी पुज्युङ ति यिशै
+\v 6 यिशैकी पुज्युङ ति ग्येल्वु दाऊद नोक। दाऊदकी पुज्युङ ति सोलोमन नोक सोलोमनकी मअमा (आमा) ति गोमाला उरियाहकी पेर्मी (पत्नी)
+
+ यिनोक।
+\v 7 सोलोमनकी पुज्यङ ति रहबाम, रहबामकी पुज्यङ ति अबिया, अबियाकी पुज्युङ ति आसा
+\v 8 7 आसाकी पुज्यङ ति रहोशापात, यहोशापातकी पुज्युङ ति यहोराम, यहोरामकी पुज्युङ ति उज्जियाह नक
+
+
+\v 9 ।
+\v 9 उज्जियाहकी पुज्युङ ति योताम, योतामकी पुज्युङ ति आहाज, आहाजकी पुज्युङ ति हिजकिया,
+\v 10 हिजकियाकी पुज्युङ ति मनश्शे, मनश्शेकी पुज्युङ ति ओमन ओमनकी पुज्युङ ति योशियाह नोक। योशियाहकी पुज्युङतिवा ति यकोनियास ताङ तिकि नपतिवा
+\v 11
+
+ नोक।
+\v 12 बेबिलोनला जिम्नि टि गलुप यकोनियासकी पुज्युङ ति शालतिएल, शालतिएलकी पुज्युङ ति यरूबाबेल,
+\v 13 यरूबाबेलकी पुज्युङ ति अबिउद, अबिउदकी पुज्युङ ति एल्याकीम, एल्याकीमकी पुज्युङ ति
+\v 14 आजोर, आजोरकी पुज्युङ ति सादोक, सादोककी पुज्युङ ति आखिम, आखिमकी पुज्युङ ति एलिउद नक
+
+ ।
+\v 15 उदकी पुज्युङ ति एलाजार, एलाजारकि पुज्युङ ति मत्तान, मत्तानकि पुज्युङ पुज्युङ ति याकुब,
+\v 16 याकुबकि पुज्युङ ति योसेफ नोक। योसेफकि पेर्मी (पत्नी) ति मरियम नोक। तय्मे ति मरियम नेमा येशू क्येवु यिन।ति येशूला ख्रिष्ट सिनी सिक्यासुऊ।
+\v 17 तुक क्यानी अब्राहामकी पुस्तातिवा ति अब्राहामकी ङो नेज्युन दाऊद सेक पुस्ता च्युप्ज्यी, दाउदकी ङो नेज्युन बेबिलोनला जिम्नी टि गलुप पेला सेक पुस्ता च्युप्ज्यी ताङ बेबिलोनला जिम्नी टि गलुप पे नेज्युन ख्रिष्ट सेक पुस्ता च्युप्ज्यी च्युङ्गुप नोक
+
+ ।
+\v 18 येसू ख्रिष्ट दुक क्यानी क्येवु यिन खोकी मअमा (आमा) मरियमला योसेफकि लाङ्नी जेन्दी क्येरूवेला थाक्छ्येनोक। यिनी तिवी जेन्दी किरूब सिनाङ गोमाला क्ये मरियम ति कोन्छ्योकी थुच्येङ नेमा राङ जुबुच्यन्दी गलुप हतुकनोक।
+\v 19 यिने मरियमला लोङ्गुप योसेफ ति सेमटेङ्बु वोतुक मि यिन्दुप तीकि मरियमला मी मिङ्गाला ङोछा लोङ्गुप नो माक्यानी छ्याकला तीला क्युर्नी ज्योकुप नो
+
+ क्यानोक।
+\v 20 तुक्या नासाम तोङ्यिन वोतुप पेला योसेफकी मिलामला देवाच्येनकी लेन क्योलुप थु थोङ्सुङ।तेमे तीकी योसेफला दुक सिक्यसुङ् दाउदकी पुज्युङ (पुत्र) योसेफ ख्युरूङ् मरियम ताङ मूला जेन्दी कितुपला ज्यिवा माकी। च्यिलासिसिन तीकी खोक्ला खोतुप आङा ति कोन्छ्योककी थु च्येङ्नेमा च्युङ्गुप यिन।
+\v 21 मरियमला पुज्युङ क्येकितो ख्योरे तीकी मिङ ति येसू सिनी ज्यग। च्यिलासिसिन खोकी खोरो मितिवाला दिक्पाने थर
+
+ ज्यिकितो।
+\v 22 दी तेरीक ताम्ङे च्युङ्गुप ति चोवो कोन्छ्योककी खोरे लुङतेम्बातिवा नेसुर दुक सिरूक सुङ ति छेवुला यिन ।
+\v 23 ल्होसा जेन्दी माक्यावु पुम्पेजा जिगी पुज्युङ क्येकितो तेमे मितिवि खोला ईम्मानुएल सिनि सिकितो।दी ईम्मानुएलकी तेन्दक ती कोन्छ्योक दाक्पी मुला ज्यु वे सिक्यावु
+
+ यिन।
+\v 24 योसेफ ङि छेसुङ् तेमे खोला कन्ज्यक्कि थुकि कुतुप दके कयासुङ ।
+\v 25 यिने मरियमला पुज्युङ माक्येवु साक योसेफ तिकि मूला ङ्यिमालोक तेमे पुज्पुङ क्येसिमा योसेफकी ति पुज्युङकी मिङ ति येसू सिनी
+
+
+\c 2
+\cl लिउ २
+\p
+\v 1 ग्येल्बु हेरोदकी घ्येला कतुप पेला येसू यहूदिया लुङ्बाकी बेथलेहेम युलला क्येनोक।ती वेला सरकी थाका नेमा कर्मा ल्हानी चि कोरूपतिवा यरूशलेमला वानी मितिवाला सिनी टिसुङ
+\v 2 यहूदितिवी ग्यल्वु क्येवु ति ङयिरा खो क्येकिवी सिनी छ्या देन्दुप कर्मा ति शरकी थाकाला थोङ्नी खोला शावा कितुपला वायिन
+\v 3 ति ताम्ङे थोसिमा ग्येल्वु हेरोकी सेम ति छासे तेमे यरूशलेमकी तेरिक मितिवा साङ दुकै राङ
+
+ गाल्नोक।
+\v 4 हेरोदकि तेरिग् क्षोने गेर्पु ताङ् क्षोला खामु हतुप् मेतिबाला रुनि “क्येक्यु सिक्याबु ख्रीष्ट ति खेनि वे?” सिनि टिसुङ्।
+\v 5 तिबिकि खोला “यहुदियाकि बेथलेहेमला क्येक्यु च्यिले सिसिन् लुङतेम्बातिबि तुक् सिनि टिनि वे,
+\v 6 तेमे यहुदाकि लुङ्बाला, ओए! बेथलेहेम, यहुदाकि ओङ्ज्येन क्यिरुप् तिबा सिनाङ् ख्योरुङ खाङ् ठा मेत्, च्यिले सिसिन् ख्योरुङ् नेसुर ओङ्ज्येन् क्यिरुप् मि ज्यिक् गित, तिकि ङे मि इस्राएलला ल्हेत ।" सिनि सिनि सिक्यासुङ्
+
+ ।
+\v 7 ती थोसिमा हेरोदकी ति कर्मा ल्हानी चि कोरूपतिवाला छ्याकला काताङ्नी ति कर्मा ति चो वेला थोङसुङ सिनी टिसुङ।
+\v 8 तेमे हेरोदकी तिवाला दुक सिनी बेथलेहेमला ताङ्सुङ ख्यिराङ गाल्नी ति आङा ति लेमो क्यानी छोल तिला ङ्येसिमा ङला लेन खूरनी श्यक ङाङ गाल्नी तिला श्यावा
+
+ क्यिउ।
+\v 9 तेमे तिवा ग्येल्वी ताम्ङे खोनी गाल तिवा डोईकितुप वेला श्यारकी थाकाला थोङ्गुप ति क्र्जेङ् ति तिवी थोङ्सुङ। ति क्र्जेङ् तिवि गोमा गोमाला गाल्नी आङा क्येवु दासाला देसुङ।
+\v 10 तेमे ति क्र्जेङ थोङ्सिमा तिवी सेम्ला
+
+ गालानोक।
+\v 11 तिवा ति खाङ्बी नाङ्ला स्युनी आङा ति माअमा (आमा) मरियमि तितानी वोतोप थोङ्सुङ तेमे ति आङाला स्यावा क्यासुङ। तेमे खोप्रे खुरूप तेर्गाम खपनी से ताङ टि जङ्बु खाप पो ताङ मुर्र ति आङा (सुन सुगान्धित धूप र मूर्र) क्येका पुल्सुङ।
+\v 12 तेमे तिवाला मिलामला ग्येल्वु हेरोदकी चालालोक्नी माडो कोन्छ्योककी सावु वाथेउ ङ्येसिमा तिवा राङसा लाम्लानेसूर राङ राङीगी लूङ्वाला
+
+ लोक्सुङ।
+\v 13 तेमे तिवा लोक्नी गल्सिमा चोवोकी लेन क्योलुप थु योसेफकी मिलामला दुक सिक्यासुङ खक्लो आङा ताङ आङी माअमाला टिनी ख्योरूङ मिश्र लुङ्बाला टोनी ग्युक ङेकी सिमाक्यावु सक ख्यिराङ तेराङ दे च्यिलासिसिन हेरोदकी ति आङाला सेतुपला छोलीन वोई।
+\v 14 तेमे योसेफ लानी ति नुप्लाराङ आङा ताङ आङी माअमाला टिनी मिश्र लुङ्बाला टोनी गालसुङ।
+\v 15 गाल्शिमा मासिवातिवा तेराङ देसुङ दिती ङे पुज्युङला मिश्र लुङ्वा नेसुर कताङुहिन सिनी कोन्छ्योककी खोरे लुङ्तेम्बा नेसूर सुङ्गुप छेवुला
+
+ यिन।
+\v 16 कर्मा ल्हानी कोरूपतिवि खोरूङला जुन्कजोवु हाक्कोनी ग्येल्वु हेरोद ङेर्मा क्यासुङ तेमे तेकी कर्मा ल्हानी कोरूपतिवी नेमा हाक्कोवु तुजे नेसुर बेथलेहेम ताङ ति युलला (क्षेत्र) वोतुप पुज्युङतिवा तेरिक
+
+ सेच्यिसुङ।
+\v 17 तुक क्यानी कोन्छ्योककी लुङ्तेम्बा यर्मिया नेसुर दुक सिनी सुङ्गुप सुङ ति छेसुङ
+\v 18 रामाला ङुप्राङ ताङ सेम्दुक लावु वोरू थोसुङ ते राहेल खोरूङ आङातिवी थोक्ला ङुसुङ तेमे तिकी टोङ्गु साङ माङ्येन च्यिलासिसिनतिवी आआङातिवा ति
+
+ मालुनोक।
+\v 19 तेमे हेरोद शिसिमा योसेफकी मिलामला चोवोकी लेन क्योलुप थु यि छ्यर्नी दुक सिक्यासुङ
+\v 20 खोक्लो। तेमे आङावताङ आङी माअमाला टिनी इस्राएल लुङ्बाला लोङ ग्युक च्यिलासिसिन आङाला सेतुप छोलुपतिवा सिनी सिन्सुङ ति कोसिमा
+\v 21 योसेफ लानी आङाताङ आङी माअमला टिनी इस्राएल लुङ्वा
+
+ लेसुङ।
+\v 22 यिनी हेरोदकी दासाला तिकी पुज्युङ अर्खिलाउसकी याहूदिया लुङ्वाला ग्येला (शासन) किनोक सिरूप कोसिमा योसेफ ते डला ज्यिवा क्यासुङ। तेमे याम्बा मिलामला कोन्छ्योककी सुङगुप ति ङ्न्नी गालील लुङ्वाला गाल्सुङ।
+\v 23 तेमे तिवा नासरत सिरूप ग्येसाला गल्नी ते देसुङ तुक क्यानी कोन्छ्योककी लुङतेम्वा नेसुर सिनी सुङगुप सुङ ति
+
+
+\c 3
+\cl लिउ ३
+\p
+\v 1 ति बेला बप्तिस्मा तेरूप यूहन्ना ति यहूदियाकी दाला पाङ्थेरीला दुक सिनी मितिवाला ख्याप्टाक क्यासुङ
+\v 2 ख्यिराङ दिक्पा ने सेम ग्युर च्यिलासिसिन कोन्छ्योककी ग्येल्खाप चिप्ला राङ वोइ
+\v 3 च्यिलासिसिन दि मी तिकी कोर्ला गोमाला के कोन्छ्योककी लुङ्तेम्बा यशैयाकी दुक सिक्यावु वोइ दासा पाङ्थेरीला मि दक्पुज्यिकी दुक सिपी वोरू देन्गिवी चोवो कन्छ्योककी खोकी लाम थाका
+
+ जो।
+\v 4 युहन्नकी (उँटको) पुनेसुर जोवु मज्या कोन्गिनोक केल्दाङ्ला ति क कि करा च्यिङ्गिनोक।तिकी (सलह र वन मह) सेनोक।
+\v 5 तेमे मितिवा यरूशलेम ताङ यहूदियाकी तेरीक दासा ताङ यर्दन (नदी) नेमा युहन्नकी चिप्ला वानोक।
+\v 6 ते तिवी खोप्राङ दिक्छेन यिन सिनी ग्युर्सा लेन्सिन युहन्नाकी तिवाला यर्दन (नदी) नाङ्ला बप्तिस्मा
+
+ बिन्सुङ।
+\v 7 ते फरिसी ताङ सदुकी मितिवा बाङी बप्तिस्मा लङ्गुपला लेवु थोङ्नी युहन्नकी तिवाला दुक सिनी वोरू तेन्सुङ ओ रूल च्यप्रूक दोके दुक्टा वोतुपतिबा बुङ्गुप छालुप कोन्छ्योककी (क्रोध) नेसुर टो सिनी ख्यिराङ्ला सी सिक्यासुङ?
+\v 8 ख्यिराङ दाक दाक्पी दिक्छेन यिन सिनी सेम ग्युर्नी कोन्छ्योकला वावु यिन्सिन तिकि पङ्बु ति छ्या तेन।
+\v 9 तेमे ख्यिरा सेम्ला आब्राहम ति दाक्पी पाप्पगावा यिन सिनी नासाम मातोङ च्यिलासिसिन कोन्छ्योककी दि दोतिवाला साङ अब्राहमकी गिपा जो
+
+ थुप्किदव।
+\v 10 तन्दाराङ दोङ्बी स्यापला तेरी ख्योल्नी सिनु वोइ तेमे डल्वा ल्यामु मोगोरूप दोङ्वुतिवा रे रे च्येनी मेनाङला क्युर्किदव।
+\v 11 ङराङ ख्यिराङला दिक्पा ने सेम ग्युरूपकी थोक्ला छ्यु थ्वोनी बप्तिस्मा तेरिन ल्येवु हिन ङे तिङ्ला फेपुप ति ङ सिनाङ ओङ छ्येवु वोइ। तुक क्यानी ङराङ खोकी शप्चे साङ खुरू छ्योवु मे।खोकी ख्यिराङला चेङी जोपला कोन्छ्योककी थु चेङी याङ मे थ्वोनी बप्तिस्मा तेर्क्यु।
+\v 12 खोकी लाक्ला ग्यालुक वोइ तेमे खोकी चेगाङ जोनी टतिवा टाप्नी डुमातिवा ति पङाङ नाङला लुकिदव पुजितिवा ति नाम्साङ मिसिवु मे नाङला
+
+ लुकिदव।
+\v 13 ति वेला येसू यू श्ना नेमा बप्तिस्मा लाङ्गुला गाली नेसुर यर्दन (दनी) लेसुङ।
+\v 14 तेमे युहन्नाकी येसूला क्येक्नी गेकेनकी ङला बप्तिस्मा तेर गोवुहिन च्यिला गेकेनकी ङे नेसुर बप्तिस्मा लाङ्गुला लेवु यिन सिनी सिक्यासुङ।
+\v 15 येसूकी तन्दा ति दुकराङ कि च्यित दाक्पी दुक राङ क्यानी यूहन्नाकी येसूला बप्तिस्मा तेरू
+
+ ङ्येन्सुङ।
+\v 16 खोकी बप्तिस्मा लानी छ्यिनाङनेमा थेन्सिमा खोला देवाच्येन पेसुङ तेमे कोन्छयोककी थु चाङ्मा ति गम्देर दोके क्यानी खोरे खाला पापुप ति खोकी थोङ्सुङ ।
+\v 17 ति वेला देवाच्येन नेमा ति दी ङे ङ्यिङ्ज्येवु पुज्युङ यिन ङ दितानी गालानीवु वोई सिरूप वोरू ज्यीक
+
+
+\c 4
+\cl लिउ ४
+\p
+\v 1 तेमे ति ज्युक्ला कोन्छ्योककी थु चेङीकी येसूला शैतान नेमा खोक्पा ल्हाप्ला ख्येल ज्यितुपला दासा पाङ्थेरीला टिनी गाल।
+\v 2 ते येसू ङिमा खाल ङ्यी ताङ नुप खाल ङ्यी देसीमा खोला ल्हावा लानोक।
+\v 3 ते वेला खोक्पा ल्हाप शैतानती खोकी चाला लेसुङ् दोजो ख्युरूङ कोन्छ्योककी (पुत्र) यिन्सिन दी दोतिवाला सिबाङ डोशीस सीनि सी सिनी सिक्यासुङ।
+\v 4 तेमे येसूकी तिला दुक सासुङ मितिवा सिबाङकी क्या मार्थारू यिने कोन्छ्योककी सुङगुप तेरीक सुङला ङ्येन्नी क्या थार्क्यु सिनी कोन्छ्योककी टिवु
+
+ वोइ।
+\v 5 तिकी तिङला शैतानकी खोला यरूसलेमला टिनी गल्नी ल्हाङाङकी गोला ज्यासुङ देच्यिनकी थुक सिक्यासुङ।
+\v 6 दोजो ख्युरू कोन्छ्योककी पुत्र यिन्सिन देमा थुला छ्योङ्बाल ग्योप कोन्छ्योककी सुङला दुक सिनी टिवु वोई कोन्छ्योककी ख्योरूङ थोक्ला देवाच्येनकी लेन क्योलुला थुतिवाला क नङ्गिदव तेमे तीवी ख्युरूङला खोप्रे लाक्पाला जेनी ख्योरूङ काङ्बा दोखाला लुम
+
+ मिज्यिऊ।
+\v 7 तेमे येसूकी तिला सिक्यासुङ कोन्छ्योककी सुङला दिनक टिवु वोई ख्योरे चोवो कोन्छ्योकला खोक्पा माल्हा।
+\v 8 लोङराङ शैतानकी खोला री थेन्बुला टिगल्नी जम्बुलिङकी तेरीक ग्येल्खापतिवा ताङ ति ग्येल्खापतिवाला वोतुप डछ्यावुतिबा छ्या तेनी
+\v 9 ख्योरूङ शावा क्यासिन ङ दी तेरीक ख्योरूला तेर्क्यु सिनी
+
+ सिक्यासुङ।
+\v 10 तेमे येसूकी तिला शैतान ख्युरूङ ग्युक च्यिलासिसिन कोनूछ्योककीसौङला दुक सिनी टिवु वोइ ख्योरे चोवो कन्छ्योकला तिराङ सोवा तेक खोला तिराङ शब्ज्यी पुल।
+\v 11 तेमे शैतानकी येसूला ताङ ज्याक्नी गाल्सुङ गाल्सिमा देवाच्येनकी लेन क्योलुप थुतिवा ल्येपनी येसूला सब्ज्यी
+
+ पुल्सुङ।
+\v 12 तेमे युहन्नाला जिम्सुङ सिरूप कोनी येसू गालिल लुङ्बाला लक्नी लेसुङ।
+\v 13 तेमे खो नासरतला क्युर्नी ज्याक्नी कफर्नहुमला गाल्सुङ ते राङ देसुङ ति कफर्नहुमला ति जुब्लुन ताङ नाप्ताली लुङ्बाला वोतुप गालिल (समुद्र) चाला
+
+ ख्येल्गिनोक।
+\v 14 दी ति गोमाला कोन्छ्योककी लुङ्त्म्बा यशैयाकी तुक सिक्यावु ताम्ङे छेवुला यिन।
+\v 15 जुब्लुन लुङ्बा ताङ नाप्ताली लुङ्बा ताङ (समुद्र) डप लाम ताङ यर्दन चङ्बी फार्केन मिरिक यम्बातिबा देतुप गालिल।
+\v 16 कोन्छ्योकला ङो माशेनी दिक्पी ओङ्ला देतुपतिवी वोसिर ग्येर्पु यि थोङ्सुङ तेमे कोन्छ्योकला ङो माशेनी शेपकी य्हिपला देतुपतिवी खाला दिक्पा ने थर ज्यितप वोसिर
+
+ ग्यप्सुङ।
+\v 17 ती वेला नेज्युनी येसूकी ख्यिराङ दिक्पा ने सेमस ग्युर च्यिलासिसिन देवाच्येनकी ग्यल्खाप चिक्ला राङ वोइ।सिनी मितीवाला सूङ ख्याप्टाक कितुप गो चुसुङ
+
+ ।
+\v 18 तेमे येसू गालीलकी (समुद्र) गारी नेमा डोईवोदतुप वेला पत्रुस सिरूप ताङ तिकी नुप अन्द्रियास ति (समुद्र) नाङ्ला जाल क्युरिन वोतुप थोङ्सुङ।
+\v 19 तिवा ति ति ङ्या जिम्बुप मितिवि यिनोक। तेमे खोकी तिला ख्यिराङ ङे तिङ्ला तिङ्यो।तेमे ङ ख्यिराङला ङ्या जिबु मिईन मितीवा जिम्बु जेयोक।
+\v 20 खोकी तुक सासीमा तिवा पिन ङिकार ङ्या जिबु जालतिवा क्युर ज्क्यानी खोकी तिङ्ला तिङ
+
+ यासुङ।
+\v 21 तेमे खो तेसुर डोई वोदु वेला जब्दियाकी पुज्युङ याकूब ताङ तिकी नुप यूहन्ना पिन ङ्यी खोप्रे पापा जब्दियाकी मुला टि नाङ्ला देनी जाल ल्हेन्दा किईवोदु थोङ्सुङ। तेमे खोकी तिवालाङ् कताङ्सुङ।
+\v 22 तेमे तिवा खोप्रे पापा ताङ टु ति तेराङ क्युर ज्याक्नी येसूकी तिङ्ला
+
+ तिङ्यासुङ।
+\v 23 येसूकी गालिल लुङ्बाला तेकि कोरा ग्याकिन सिरा यहूदी छ्योखाङला सुङ लाप नङ्गुप ताङ कोन्छ्योककी ग्यलखापकी कोर्ला लेन ल्यापु ख्याप्टाक कियी नावु बङीकी नेर्पातिबा ताङ अमोछ्योवुतिवा तेरिकला टेक च्यिसुङ।
+\v 24 तुक क्यानी सिरियाकी लुङवाला तेरिकला येसूकी कोर्ला ताम्ने टाम्सुङ। तेमे मितीवा नेर्पु नाबु बङीतिवा ताङ छासे सुक कितुपतिवा ताङ त्ये ग्यपुपतिवा ताङ जाललावुतिवा ताङ काङ्बा लाक्पा शोरूपतिवा तेरिकला खोकी चाला टि वासुङ।तेमे खोकी तिवा तेरिकला टेक च्यिसुङ।
+\v 25 तुक क्यानी गालील लुङ्बा ताङ डेकोपोलिस ग्येसा ताङ यरूशलेम ग्येसा ताङ यहूदिया लुङ्बा ताङ यर्दन फार्केन नेज्युन मि मङ्मु/आला खोकी तिङ्ला
+
+
+\c 5
+\cl लिउ ५
+\p
+\v 1 तेमे येसू (भिडलाई) थोङ्नी पम्दोकला गाल्सुङ तेमे खोकी लोमातिवा खोकी चाला लेसुङ।
+\v 2 तेमे खोकी मिवाला खा पेनी दुक सिनी लाप्सुङ
+\v 3 मोलाम थोपुप यिनो थुला चोवो कन्ज्यकला छोलुपतिवाला च्यिलासिसिन देवाच्येनकी ग्येल्खाप ति तिवी ति यिनो।
+\v 4 मोलाम थोपूप यिनो दुङल क्यानी ङुप्राङ किरूपतिवा च्यिलासिसिन कन्ज्यककी तिवाला टोङ्गुप
+
+ नङ्गितो।
+\v 5 मोलाम थोपुप यिन सेम बोल्मू वोतुतिवा च्यिलासिसिन कन्ज्यककी तिवाला जम्बुलिङ ति तिवी ति यिन सिनी नङ्गितो।
+\v 6 मोलाम थोपुपु यिनो टेङववु छोलुपला सेमगी दिन नेज्युन छासे नो किरूपततिवा च्यिलासिसिन तिवी सेमला गोवुतिवा तेरिक ङ्येकित।
+\v 7 मोलाम थोपुप मि यम्बाला च्यम्बा किरूपतिवा च्यिलासिसिन कन्ज्यककी तिवाला च्यम्बा क्या नङ्गितो।
+\v 8 मोलाम थोपुप थुला टेङ्वु वोतूतिवा च्यिलासिसिन तिवी कन्ज्यकला
+
+ थोङ्गित।
+\v 9 मोलाम थोपुप यिनो डीङ्नी वोतुतिवा च्यिलासिसिन चोवो कन्ज्यकी तिवाला खोकी पेजा सिनी ङिज्ये कित।
+\v 10 मोलाम थोपूप यिनो ङ्येन्दुप दप्की छेटाङ दुङल ख्येलुपतिवा च्यिलिसिसिन देवाच्येनकी ग्यल्खाप ति तिवी ति
+
+ यिनो।
+\v 11 ख्यिराङला मोलाम थोपुप यिनो चो वेला मितिवी ङे थोक्ला ख्यिराला मच्यर्के किरूप ताङ छेटाङ तेरूप टेङ्बु मेतुप ताम्ङे तेरिक लाप्नी मेलेवा कितव।
+\v 12 ति वेला ख्यिराङ गाकिसा आलाराङ (खुसी) च्यिलासिसिन देवाच्येनला ख्यिराङ छ्यक्तक ग्येर्पु ङेकित। ख्यिराङ सिनाङ गोमाला गालु लुङ्तेम्बातिवाला साङ मितिवी तुक राङ क्यानी दुक्पा
+
+ बिन्सुङ।
+\v 13 ख्तिराङति जम्वुलिङकी छा यिन तेमे छाकी छेटोक तोर्सिन चुक क्यानी दिला छाटोक जवाजा र? तिला कोमेछेवु गाल्सीमा फिला / पाङ्ला क्युर्नी मि काङ्बी वोक्ला लेपुप ति क्या यिन।
+\v 14 ख्यिराङ दि जमाबुलिङकी (ज्योती) यिन पम्दोकला वोतुप ग्येसा ति नाम्लाङ बानी ज्यक
+
+ मुथुवोई।
+\v 15 सि साङ कोपी च्येनी शोमगी वोक्ला मोज्योकिवोइ दिनी खाङ्बी नाङ्ला मितिवा तेरिक थोङ्गुप दाशाला ज्योकिवोइ तुक क्यासिन खाङ्बी नाङ्ला वोतुतिवा तेरिकला ठछ्येली थोङ्गित।
+\v 16 ति दोके ख्यिराङ (ज्योती) ति मितिवी पार्ला चिप्ला ग्यक च्यिनी तिवी क्यिरे क्यावु लाका ल्यामु थोङ्नी देवाच्येनला वोतुप ख्यिरे पापा कन्ज्यकला सोवा देक
+
+ च्यित।
+\v 17 ख्यिरे ङला मोशाकी ठिमतिवा ताङ लुङ्तेम्बातिवी लापुप तामतिवा नातोगुपला लेपुप सिनी नासाम मातोङ ङ तिला नातोगुपला मिन तिवा तेरिक (पुरा) सिना किरूप लेपुप यिन।
+\v 18 वुतुङराङ ङ ख्यिराङला सिऊ देवाच्येन ताङ जम्बुलिङ तोर्नी मागुल्बु साक्ला ति ठिमला वोतुप छिक च्यिक साङ मातोर्बा तेरिक
+
+ छेकिवोइ।
+\v 19 तेमे ति सि खोरूङ साङ दि ठिमला वोतुप तेरिक सिना टिक्पे दिला माङ्गेन्बा मि याबातिला साङ तुकराङ किरूप लोप्कितोव तीला देवाच्येनकी ग्येल्खापला तेरिक सिनाङ छ्युङा सिनी सितोव सि खोरूङ साङ दि कतिवाला ङ्येन्नी मि याबातिवाला तुकराङ किरूप लोप्कितोव तिला देवाच्येनकी ग्येल्खापला छ्ये सिनी सितोव।
+\v 20 तुक क्यानी ङ ख्यिराङला सिऊ ख्यिराङ ति फरिसी छोक्पाकी मितिवा ताङ यहूदी छ्योकी गेकेतिवावी सिनाङ माङ टेङ्बु मेसुङ सिसिन देवाच्येनकी ग्येल्खापला शुकुप
+
+ मेङ्येतोव।
+\v 21 तोङ्ला (समयमा) चोवो कन्ज्यककी दुक साबु कोदुथेङ मि माशे सि मी सेतुपतिला ठिम फोकितोव
+\v 22 ङ ख्यिराङला सिऊ दाक्पी उज्युनुपतिपा तानी ङ्येर्मा किरूकी ज्येन्गी ठिमला फोकितोव तेमे दाक्पी उज्युनुपतिवाला कोमेछेबु सिवे तीला ठिम्खाङला क्योल्गिवी तुकराङ क्यानी दाक्पी उज्युनुपतिवाला अम्बारङ्शिङ सिवे ति दि ङ्याल्बाकी मे नाङ्ला
+
+ शुकुगोकितोव।
+\v 23 ति तप्की दोजो ख्युरूङ कोन्ज्यकला ब्ल्वा बुलुप वेला ख्योरे तेन्दोकला ङ्यिर्मु लङ्गुप ताम नासाम शार्सुङ सिसिन
+\v 24 ख्योरे बुल्वा ति बुलुप दाशाला राङ ज्याक्नी गोमाला ति उज्युनुपतिवाला गल्नी तिवी मुलाप क्यि तेमे ति ज्युक्ला लोङ वानी कन्ज्यकला बुल्वा
+
+ पुल।
+\v 25 ख्युरूङला क्येन तेरूप मि ताङ मुलाप क्यि ठिम्खाला डोप वेला लामला राङ तिकी मुलाप क्यि।मिसियाङ तिकी ख्युरूङला ठिम तोङ्गुप तिला च्याक तेर्कीतोव तेमे ति ठिम तोङ्गुप तिकी ख्युरूङ्ला (अधिकारी) लाक्कला च्याक बिनी चोन्खाङ्ला उप्नी ज्यकितोव।
+\v 26 वुतुङराङ ङ ख्युरूङला सिऊ ख्योरे डेवा च्यिक साङ मालुवा क्यानी ख्युरूङ ति चोन्खाङ नेसुर थेन मुथुप्तोव
+
+ ।
+\v 27 तेमे तिविकी दुक सिक्यावु ति कोनोक श्याम्डेन माकी
+\v 28 तेमे ङ ख्यिराङला सिऊ पुम्पेजाला श्याम्डेन किरूप नोनी ल्हेवोइ तिकी गोमाला के ख्योरे सेमला श्याम्डेन क्यावु
+
+ यिन।
+\v 29 तेमे ख्योरे यावी थाकाकी मिककी ख्युरूङला दिक्पा किज्यिन वोसिन तिशमिक ती थेन्नी क्युर।ख्योरे तेरिक ङयाल्वाला लुगु सिनाङ जुवुकि येन्लक च्यिक मेतु राङ ल्यामु यिन।
+\v 30 तेमे ख्योरे लाक्पा यावी ख्योरूङला दिक्पा किज्यिन वोसिन तीला च्येनी क्युर ख्योरे जुवु तेरिक ङयाल्वाला लुगु सिनाङ जुवुकी येन्लक च्यिक मेतु राङ ल्यामु
+
+ यिन।
+\v 31 तेमे ख्योरे पेर्मीला क्युर्नी ज्योकिन वोसिन तिकी ति पेर्मीला टालुप यिगी टिनी तेर गोकिदव सिनी टिवु वोइ
+\v 32 तेमे ङ ख्यिराङला सिऊ स्याम्डेन क्यावु मिसिन ख्योरे पेर्मीला क्युर्नी ज्योकिन मज्यागु तिकी पेर्पीला स्याम्डेन की किरूप यिन तेमे क्युर्नी ज्यकुप पुम्पेजाला जेन्दी किवोइ सिसिन तिकी साङ स्याम्डेन क्यावु राङ
+
+ यिन।
+\v 33 तोङाला मोशाकी ठिमला ख्यिरे हङ्गातिवाला ख्योरे जिनोक जोनी न माकायोल तेमे चोवो कन्ज्यकला न क्यालुप ति तेरिक की।
+\v 34 तेमे ङ ख्यिराङला सिऊ न किरूङ माक्यी देवाच्येनकी मिङला साङ न माक्यी च्यिलासीसिन ति ती चोवो कन्ज्यककी ग्येल्ठिक यिन।
+\v 35 तेमे जम्वुलिङकी मिङलल साङ न माक्यी च्यिलासिसिन ति ती कन्ज्यककी ख्योरे (पाउदान) ज्यकुप दासा यिन यरूसलेमकी मिङला साङ माक्यी च्यिलासिसिन ति ग्येल्वु कन्ज्यककी ग्येसा
+
+ यिन।
+\v 36 ख्योरे गोला साङ न माक्यी च्यिलासिसिन खिराङ दाक्पी राह करमु जिगाङ नक्पु जोमुथुवोइ
+\v 37 ख्यिरे ताम्ङने ति यिन्सिन यिन मिन्सिन मिन तोजोयी तिराङ सि। ति सिनाङ ल्हक्पा लापुप ति दुक्टा नेमा लेवु
+
+ यिन।
+\v 38 तिवीकी दुक सावु कोनोक मिककी थोक्ला मिक ङ्येन लङ्गुप साकी थोक्ला सा ङ्येन लङ्गुप
+\v 39 तेमे ङ ख्यिराङला सिऊ ख्यिराङला मेलेवा किरूपतिवाला काङ साङ ङयेन मालाङ सि ख्योरे डावा यावाला लिसिन तिला येन्बा थाकाकी डावा साङ सेनी
+
+ बिन।
+\v 40 तेमे सिसिङ ख्योरे तेन्दोकला लानी ठिम्खाङला शुवा ग्येप्नी ख्योरे तेतुङ ठकुप छोल्सिन तिला ख्योरे छ्योवा तिङ बिन।
+\v 41 तेमे सिसाङ ख्योरूङला तिकी तानी किलोमिटर च्यिक डप सिनी वुच्युर्म ग्यप्सिन तिकी तानी किलोमिटर ङ्यी साक् ग्युक।ख्योरूङ तानी लोङ्गुपतिवाला बिन
+\v 42 तेमे ख्योरूङ तानी छ्यावा किरूतिवाला छ्यावा मेतेरू सिनी
+
+ मासि।
+\v 43 तेमे ख्योरे युल्वातिवाला ङ्यिङ्ज्ये की डतिवाला ति ङ्यिङ्मार की सिकायावु ति तिवीकी कोनोक।
+\v 44 तेमे ङ ख्यिराङला सिऊ ख्यिरे डतिवाला ङ्यिङ्ज्ये की ख्यिराङला दुक्पा तेरूपतिवाला मोपार की।
+\v 45 तुक क्यासिन ख्यिराङ देवाच्येनकी वोतुप कन्ज्यककी पेजातिवा च्युङ्गितोव च्यिलासिसिन कन्ज्यककी मि ल्यामु ताङ मेलेवा ङ्यिकारला ङिमा स्यार ज्यिकितोव तेमे मि टेङवु ताङ मेटेङ्वु ङ्यिकारला छ्यार्वा ग्यक
+
+ ज्यिकितोव
+\v 46 तेमे ख्यिराङला ङ्यिङ्ज्ये किरूतिवाला तिराङ ख्यिरा ङ्यिङ्ज्ये किऊ सिसिन ख्यिराङला काङ छ्यक्तक थोप्किवोई र काङ से दुतुपतिबी साङ तुकराङ मिकिऊ र
+\v 47 ख्यिराङ रङगी उज्युनुकतिवाला तिराङ ताङ्देन किवोइ सिसिन ख्यिराङ मी सिनाङ माङ काङ ल्येमु वोइ र काङ यहूदीतिकी साङ तुकरिङ मिकीवोइ र।
+\v 48 तुक क्यानी देवाच्येनला वोतुप ख्यिरे कन्ज्यककी तेरिक टेके वोतुप दोके ख्यिराङ साङ तेरिक टेके राङ
+
+
+\c 6
+\cl लिउ ६
+\p
+\v 1 च्याङ्से देता कन्ज्यककी ख्यिराङला किसि सिनी नोक क्कयावु लाका ल्यामुतिवा किरूवेला ख्यिराङ मितीवि मिङ्गाला छ्या देन्दुक माकी देवाच्येन वोतु ख्योरे पापा कन्ज्यक नेमा ख्यरूङला काङ साङ छ्यक्तक मोथोपितोव।
+\v 2 तेमे ति ख्यिराङ कतुकारला ख्येलुपतिवाला काङ रे च्यिक रे तेरूवेला खोनक्पुतिवी मी नेमा ताङ्देन ङेतुवेला यहूदी छ्योखाङ ताङ लामला कीरू दोके मी मिङ्गाला छ्या मादेन वुतुङ के ङ ख्यिराङला सिऊ तिवाला थोपगोवु छ्यक्तक ति गोमाला राङ तेरिक थोम सिन्नी
+
+ वोइ।
+\v 3 तु क्यानी ख्यरूङ कतुकारला ख्येलुपतिवाला काङ रे च्यिक रे तेरूवेला ख्योरे लाक्पा यावि क्यावु ति लाक्पा येन्बी हाक्का मोकोसिस्।
+\v 4 ख्योरे कतुकारला (दान) तेरू ति छ्याकला ज्योक तेमे छ्याकला ख्योरे क्यावु लाका थोङगु ख्योरे पाप्पी ख्यरूङला छ्यक्तक
+
+ तेर्कीतोव।
+\v 5 ख्यिराङ संदेपूप् बेला खोन्क्पुतिवा दोके माकी तिवा मितीवि थोङ्सीस् सिनी यहूदी छ्योखाङला ताङ मितिवा बाङी युकुप लामकी गारिला लानी संदेपूप् गाकितव हुतुङराङ ख्यिराङला थोपगोवु छ्यक्तक ति गोमालाराङ थोम सिन्नु वोइ।
+\v 6 तेमे ख्यिराङ संदेपूप् बेला खाङ्बी नाङ्ला गल्नि गोच्येनी छ्याकला वोतु ख्योरे पापाला संदेपूप् कि तुक क्यासिन छ्याकला ख्योरे क्यावु लाका थोङ्गुप ख्योरे पापीकि ख्योरूङला छ्यक्तक तेर्कीतोव।
+\v 7 तेमे ख्यिराङ संदेपूप् वेला यहूदी मिन्दुपतिवाला दोके पेतेक पेतेक सिनी संदेपूप् माक्यी च्यिलिसिसिन तिवीकी बाङी संदेपूप् ताङ रिङ्बु क्यासिन खोप्रे क्यावु संदेपूप् ति ङ्येगु सिनी नासाम
+
+ तोङ्गिनोक।
+\v 8 तेमे तुक क्यानी ख्यिराङ तिवा दोके माकी च्यिलिसिसीन ख्यिराङ लोङ्गुप सिनाङ गोमाला के ख्यिराङला काङ गोकिवे सिनी ख्यिरे पापाला छ्या वोइ।
+\v 9 तेमे तुक क्यानी ख्यिराङ दुक सिनी संतोप ओ देवाच्येनला वोतु ङ्यिरे पापा खोकी मिन ति चेङि वोसिस्।
+\v 10 खोकी ग्याल्खाप ऊङ्शीस् खोकी नो हतुप् देवाच्येनला दोके दि जम्बुलिङला साङ
+
+ ओशिस्।
+\v 11 हारिङ ङ्यिराङला ङ्यिमा काङकी समा बिन्सुङ।
+\v 12 ङ्यिराङला मेलेवा किरूपतिवाला ङ्यिरे माफ बिन्दुप दोके ङ्यिरे क्यावु लाका मेलेवातिवाला माफ क्यासुङ।
+\v 13 ङ्यिराङला दि दुक्टे नेसूर छरूवा (छुटकारा) नोङ।च्यिलासिसिन ग्येल्खाप ताङ ङार ताङ (महिमा) ति नामलाङ खोकी तिराङ
+
+ यिन (आमेन)।
+\v 14 च्यिलासिसिन ख्यिराङला दोजो मितिविकि दिक्पाला (क्षमा) बिन्सुङ सिसिन देवाच्येनला वोतुप् ख्यिरे पापीकी साङ ख्यिराङला (क्षमा) तेर्कितोव।तेमे दोजो ख्यिरेकी तिवीकी क्यावु दिक्पा तिवाला साङ ख्यिरेकी (क्षमा) बिन्सिन देवाच्येनला वोतुप् ख्यिरे पापीकी ख्यिराङला (क्षमा) तेर्कितोव।
+\v 15 तेमे ख्यिरेकि तिवी दिक्पातिवाला (क्षमा) माबिनसिन ख्यिरे पापीकी साङ ख्यिरे क्यावु दिक्पाला (क्षमा)
+
+ मेतेरू/मिक्यिऊ।
+\v 16 ख्यिराङ ङ्युङ्ने हुङ्गुप् वेला खोनक्पुतिवा दोके च्ये नाक्पु जोनी मादे च्यिलासिसिन तिवा मितिवाला ङ्युङ्ने हुङ्गुप् छ्या देद्दुपला च्ये नाक्पु जोनी देकिदव।
+\v 17 ङ ख्यिराङला सिऊ तिवी थोप गोवु छ्यक्तक ति गोमाराङ के थोम सिन्नु वोइ तेमे ख्यिराङ ति ङ्युङ्ने हुङ्गुप् वेला खा टुनी /खा स्याल्नी गोला नुम कुनि देत।
+\v 18 तुक क्यानी ख्योरे ङ्युङ्ने हुङ्गुप् ति मितिवाला थोङ माच्यीनि छ्याकला वोतुप् ख्यिरे पापीकी थोङ्नी तेमे ति छ्याकला वोतुप् ख्यिरे पापीकी ख्यिराङला छ्यक्तक
+
+ तेर्कियुऊ।
+\v 19 ख्यिराङ थोक्ला जम्बुलिङला टोङ्बा मासोम मुक्पा ग्यकिवोइ चा छ्यानि नाडिवोइ कुन्जेनकी खुर्नीडिवोइ।
+\v 20 बरू ख्यिरा टोङ्बा ति ख्यिरे थोक्ला देवाच्येनला सोम ते मुक्पा साङ मेग्येकुई चा छ्यानी ना साङ मोडोवी कुन्जेनकी साङ खुर्नी मोडोवी
+\v 21 च्यिलासिसिन ख्यिरे (धन सम्पत्ति) नोके ते ख्योरे सेम त्ये
+
+ गिवी
+\v 22 मिक ति जुवूकि ला कोपी यिन। दोजो ख्यिरे मिक ल्यामु थोङ्सिन ख्यिरे तेरिक जुवु ठछ्येली डिवी
+\v 23 तेमे ख्योरे मिक ल्यामु मोथोङ्सिन ख्यिरे तेरिक जुवु नक्तोमी डिवी। तुक क्यानी ख्यिराङ तानी वोतुप् ठछ्याली ति नक्तुमी गाल्सिन ति नक्तुमी ति चो नक्तुमी डि ताङ।
+\v 24 सि साङ ज्यिन्दाक ङ्यिला शब्ज्यी कि मुथुपी च्यिलासिसिन तिकी ज्यिन्दाक च्यिकला ति ङ्यिङ्मार किवी च्यिकला ति ङ्येङ्ज्ये किवी। याङ्न च्यिकला ति ताङदेन किवी च्यिकला ति बेप्किवी ति दोके ख्यिराङ चोवो कन्ज्यक ताङ (धन सम्पत्ति) ङ्यिकारला शब्ज्यी कि
+
+ मुथुपी।
+\v 25 तेमे ङ ख्यिराङला सिऊ ख्यिरे मिजिको कला काङ साप काङ थुङ्गुप् ताङ जुवुकी कला काङ कोन्दुप सिनी पाप् माकी काङ मिजी ति साप सामा सिनाङ कोछ्येवु मिन र तेमे जुवु ति कोन्दुप माज्या सिनाङ कोछ्येवु मिन र
+\v 26 नामगी च्येच्युमतिवाला ल्हो! तिबीकी न थोर्कु न ङागु तेमे पङ्ला नाङला दुम्बुप साङ मुदुम्बिवी तिवाला देवाच्येनला वोतुप् ख्यिरे पापीकी राङ तिवाला ल्हेवी। काङ ख्यिराङ ति च्येच्युमतिवा सिनाङ माङ कोछ्येवु मिन
+
+ र।
+\v 27 ख्यिरे पार नेसुर पाप् क्यानी राङगी छे चेजीक काङ रिङ्बु जो थुप्किवी र
+\v 28 तेमे ख्यिराङ च्यिला कोन्दुप माज्यि कला पाप् किवी सकी पाके मेन्दोकतिवाला ल्हो चुक क्यानि क्येकिवे तिकी यक साङ मिकिवी माज्याङ साङ मेच्येमुवी।
+\v 29 तेमे ङ ख्यिराङला सिऊ छासे ल्यामु ल्यामु माज्या कोन्दुप ग्येल्वु सोलोमोनकी साङ ति मेन्दोकतिवी नाङ ने च्यिक दोके ल्यामु कोन
+
+ मुथुप्नोक।
+\v 30 दोजो हारिङ वोतुप् ताङ साह्ला मेला रेह्कुप् साकी चाला साङ चोवोख्यिराङला कन्ज्यककी तुक क्यानी छ्यानेगिवी ओ तेपा अला मेतुतिबा याङ खोकी माङ छ्यानी म्येगिवी र
+\v 31 तुक क्यानी ख्यिराङ काङ साप ताङ काङ थुङ्गुप् ताङ काङ कोन्दुप सिनी पाप्
+
+ माकी।
+\v 32 च्यिलासिसिन दिवा तेरिक ति यहूदी मिन्दुपतिवि छोल्गिवी तेमे देवाच्येनला वोतुप् पापाला ख्यिराङला ति तेरिक गोकिवी सिनी छ्या वोइ।
+\v 33 गोमाला ख्यिराङ खोकी ग्यल्खाप ताङ खोकी टेङ्बुला छोल तुक क्यासिन खोकी ति तेरिक ख्यिराङला ग्यप्नी तेर्किवि।
+\v 34 तुक क्यानी साली ला पाप् माकी साली पाप् ति सालाराङ क्योङ्गिवी। हारिङ खुर गोवु दुक्पा हारिङ राङ
+
+
+\c 7
+\cl लिउ ७
+\p
+\v 1 मि (इन्साफ) ठिम मिकी2 तेमे ख्यिराङला साङ ठिम
+\v 2 मिकिवी च्यिलासिसिन चुक क्यानी इन्साफ ठिम किबे तुक राङ क्यानी कन्ज्यककी साङ ख्यिराङला ठिम मिकिवी ख्यिरे मीला (इन्साफ) चो बिन वोइ कन्जयककी साङ ख्यिराङला तिजोयीराङ
+
+ तेर्कीतोव।
+\v 3 तेमे ख्यिराङ च्यिले दाक्पी (भाई) मिक्ला वोतुप् (परालको टुक्रा) ति थोङ्गिवी तेमे च्यिला ख्योरे मिक्ला वोतुप् दुङ्मा ति मोथोङ्नोक।
+\v 4 ख्योरे मिक्ला दुङ्मा नोक सीनि चुक क्यानी (भाई) ख्योरे मिक्ला वोतुप् (परालको टुक्रा) ति ङे थेन तेरूप् सिनी सि थुप्किवी?
+\v 5 ओ खोनक्पु! गोमाला ख्योरे मिक्ला वोतुप् दुङ्मा ति थेन तेमे ख्योरे मिक ल्यमु गल्सिमा ख्योरे (भाई) मिक्ला वोतुप् (परालको टुक्रा) ति थेन
+
+ थुप्कितोव।
+\v 6 चेङि वोतुप् ति किला मातेर तेमे ख्यिरे मोतितिवा फक्पी दोङ्ला माक्युर। तुक क्यासिन तिविकी तिला काङ्बी वोक्ला लेप्किवी, तेमे ग्युर्नी ख्यिराङला
+
+ फेकिवी।
+\v 7 लोङ, तेमे ख्यिराङला तेर्किवी। छोल, तेमे ख्यिराला ङ्येकितो। गोला डक डक ग्योप तेमे ख्यिराङ ला गो बेकितो।
+\v 8 च्यिलासिसिन लोङ्गुतिवाला तेरिकला तेर्किवी, छोलुतिवा तेरिकला ङ्येकितो, गोला डक डक ग्येकुपतिवाला तेरिक ला गो बेकिवी।
+\v 9 ख्यिरे पार्ला सिसाङ ख्यिरे पुज्यङकी शिबाङ लाङसिन तिला दो तेर्किवी र?
+\v 10 याङ ङ्या पुज्युङकी (माछा) लाङ्सिन तिला रूल तेर्किवी
+
+ र?
+\v 11 तुक क्यानी ख्यिराङ दुक्टा वोनी साङ रङगी पेजातिवाला च्युक ल्यामु तेर शेकिवी सिनी देवाच्येनला वोतौप् ख्यिरे पापा याङ खोला लोङ्गु तिवाला माङ च्युक ल्यामु मोलोङवी र मि ख्यिराङला चुक किशी सिरूप नोकवे, तुराङ ख्यिराङ तिवाला कि।
+\v 12 दि ति मोशाकि ठिम ताङ लुङ्तेम्बातिबी येन्देन
+
+ यिन।
+\v 13 गो टिक्पे नाङ्ला स्यु। च्यिलासिसिन ङ्येलाला क्योलुप गो ति बोमु वोइ तेमे ते डोप लाम ति जोल्हमु वोइ। ते स्युकुप ति मितिवा बाङी वोइ
+\v 14 च्यिलासिसिन नाम्साङ मिशिवु मिजीला क्योलुप गो ति टिक्पे ताङ ते डोप लाम ला डोप मितिवा च्यजिक राङ
+
+ वोइ।
+\v 15 (झुटा) लुङ्तेम्बा नेसुर च्याङ्से देता। तिवा फिला ल्हासिन लुक दोके ल्यामु थोङ्गिवी सेम ति ज्यिबा लङ्गुप खटुम दोके गिवी।
+\v 16 डेलु ल्हानी तिकी दोङ्बु हाक्कोवु दोके मितीबी किरूप लाका ल्हानी तिवा च्युक किवे सिनी हाक्कोकिवी। चुक क्यानी चाङी दोङ्बी गोला गुन्डुम याङन छेक्यरक दोङ्बी गोला अन्जीर थिवी र।
+\v 17 तुक राङ क्यानी दोङ्बु ल्यामुला डाल्बा ल्यामु गोर्किवी, तेमे मेलेबा दोङ्बुला मेलेवाराङ डाल्बा
+
+ गोर्किवी।
+\v 18 च्यिक दोङ्बु ल्यामुला डाल्बा मेलेबा गोर मुथुवि, तेमे दोङ्बु मेलेबाला डाल्बा ल्यामु गोर मुथुवि।
+\v 19 तेरिक दोङ्बुला डाल्बा ल्यामु मोर्गोवे, ति दोङ्बु ति च्येनी तेमे मे नाङ्ला क्युर्किवि।
+\v 20 तुक क्यानी ख्यिराङ लुङ्तेम्बा (झुटा) तिवी किरूप लाका ल्हानी राङ तिवा च्यिनक मि यिन सिनी ङो
+
+ शेकिवी।
+\v 21 ङला चोवो चोवो सिरूतिवा तेरिक ग्येल्खापला शुक मुथुकिवी देवाच्येनला वोतुप् ङे पापाकी नो ठिमला युकुतिवा तिराङ ग्येल्खापला शुक थुप्किवि।
+\v 22 ति ङिमाला आला मिकी सिऊवी ओ चोवो ओ चोवो काङ खोकी ङोला ङिराङ नम्देर वोहोर माक्या र तेमे काङ खोकी ङोला र्रेहेन्डीतिवा मास्यार र तेमे खोकी ङोला आला लाकातिवा बङी माक्यावु यिन र सिनी सिवि।
+\v 23 ति बेला ङ वुतुङ के ख्यिराङला ओ ख्यिराङ दुक्टा किरूतिबा! ङे ख्यिराङला ङोराङ मासे। ख्यिराङ ङे चानेमा ग्युक! सिनी
+
+ सिऊ।
+\v 24 तुक क्यानी तेरिक सि ङे ताम ङेगिवे ति ती दो ग्येर्पु थ्वोनी डम्ज्यी रम्बु तिङ्नी ति खाला खाङ्बा जोप रिक्पा वोतुप् मि दोके यिन।
+\v 25 तेमे छ्यर्वा ग्येप्नी टोक्पा ग्यम वानि कशेन लुङ ग्येर्पु ग्येप्नी ति खाङ्बाला फोक्सिनाङ ति खाङ्बा ति मारम्नोक च्यिलासिसिन ती खङ्बाला दो ग्येर्पु तिङ्नी ती खाला जोवु
+
+ यिन।
+\v 26 तेमे ङे सुङ कोनी साङ ती दोके मिकिवु ति ती (बालुवा) खाला खोरे खाङ्बा जोप मी अम्बारङ्शिन दोके यिन।
+\v 27 तेमे छ्यर्वा ग्येप्नी टोक्पा लेसुङ तेमे लुङ ग्येप्नी ति खाङ्बाला फोक्सिनमा ति खाङ्बा ति रम्नी ना
+
+ गाल्सुङ।
+\v 28 येसूकी ति तेरिक सुङ् सानी सिनसिमा ते वोतुप् मि येन्देन खोकी सुङला हलेवा क्यासुङ।
+\v 29 च्यिलासिसिन खोकी यहूदीतिवा दोके माकयानी तेमे तिवाला (अधिकारसहित) ओङ्ज्येन नेमा राङ सुङ
+
+
+\c 8
+\cl लिउ ८
+\p
+\v 1 तेमे येसू पम्दोक नेमा मार पाप्सिमा मि आलाकी खोकि तिङ्ला तिङ्यासुङ।
+\v 2 ति वेला ते जे ग्येपूप् मि च्यिक खोकी चाला लेप्नी खाउग्येसुङ तेमे दुक सासुङ ओ चोवो खोकी नोवा वोसिन ङाला टेक ज्यि थुप्किवी सिनी सिक्यासुङ।
+\v 3 तेमे येसूकी लाक्पा ज्याक्नी ङाला नो वोइ ख्यरूङ टेक्सिस् तुक सुङ्लुङ्मे तिकी नेजु ति
+
+ टेक्सुङ।
+\v 4 मे येसूकी तिला सिक्यासुङ दी ताम ति सुला साङ मालाप। तेमे ख्योरूङ दाक्पी लामला सु दाक्पुला (पुजारीकहाँ) चाला गाल्नी ख्योरूङला छ्या तेन।तेमे तिवी गोमाला किदुक ओसिस् सिनी मोसाकी ठिमला वोतुप् दोके बुल्बा ति
+
+ पुल।
+\v 5 येसू कफर्नहुमला लेबुबेला ते च्यिककी खोकी चाला लेप्नी दुक सिनी गोङ्बा शुसुङ
+\v 6 ओ चोवो! ङे लावा च्यिक काङ्बा लाक्पा शोरूप नेजु ग्यप्नी छासे दुक्पा ङ्येनी ङ्यासाला राङ ङ्यिलोङ वोइ।
+\v 7 तेमे येसूकी तिला दुक सिक्यासुङ ङ गाल्नी तिला टेक
+
+ ज्यिकिवी।
+\v 8 (कप्तान) की दुक सिक्यासुङ ओ चोवो! खोला ङे खाङ्बी नाङ्ला ऊङुला ति ङ मेत। खोकी सुङ तिराङ सानोङ ङे लावा ति टेकिवी।
+\v 9 च्यिलासिसिन ङ ति ङ सिनाङ मि छ्येकी ओङला देनी वोइ तेमे ओङला साङ (सिपाहीहरू) वोइ ङे च्यिकला ग्युक सिक्यासिन डिवी च्यिकला स्योक सिक्यासिन ति गिवी तेमे लावा तिला दि कि सिक्यासिन तिकी ति तुराङ किवी।
+\v 10 येसूकी ति कोसुङ तेमे खो (छक्क) लासुङ तेमे खोकी तिङ्ला तिङ्योकुप तिवाला सिक्यासुङ वुतुङ के ङ ख्यिराङला सिऊ इस्राएल साङ दिनक मोबा वोतुप् सुसाङ
+
+ माङे।
+\v 11 ङ खूयिराङला टेङ्बो सिऊतेरिक जुम्बुलिङकी मितिवा स्यार नुपकी अब्राहाम, इसहाक ताङ याकूबकी तानी देवाच्येनकी डेनला देतुप् ङ्येकितो।
+\v 12 ते ग्येल्खापलाला फिला पुज्युङतिवा ति नक्तुमीला क्युर्कितो तेमे तिवा ते ङुप्राङ किङी सा मुर्कितो
+\v 13 येसूकी ति कप्तानला सिक्यासुङ ग्युक ख्योरे मोवा क्यावु देके राङ ख्योरूङला च्युङ्गितो। ति वेला राङ तिकि लावा ति
+
+ टेक्नोक।
+\v 14 तेसुर येसू पत्रुसकी खाङ्बाला लेसुङ, ते पत्रुसकी यिबी ति ख्येजार ग्यप्नी ङ्यासाला ङ्यानि वोतुप् थोङ्सङ।
+\v 15 तेमे येसूकी यिबी तिकी लाक्पाला रेक्सुङ, रेक्सिमा ख्येजार ग्येपुप् ति तोर्सुङ।तेमे ति लानि खोला शब्ज्यी
+
+ पुल्सुङ।
+\v 16 तेमे गमुङ गाल्सिमा मितिवी डे रेकु मी बङीला येसूकी चाला टिनी लेसुङ।तेमे खोकी सुङ नेसुर राङ डेतिवाला फिला तेन्सुङ सी तिवा तेरिकला टेक च्यिसुङ।
+\v 17 तुक क्यानी ति ती लुङ्तेम्बा यसैया नेसुर सावु दिनक सुङ ति खोल्सुङ खोकी दाक्पी जुवुकी आमोछ्योवु ख्योरूङ राङ लासुङ तेमे दाक्पी नेजुतिबा ख्योरे राङ
+
+ खुर्सुङ।
+\v 18 तेमे येसूकि गारि गुरिला मी जोम्वुप् थोङ्सिमा, खोकी लोमातिवाला (समुद्र) फर्केन डोप सिनी सिक्यासुङ।
+\v 19 तिकी तिङ्ला मिरा च्यिक खॅकी चाला लेम्नी गकेन गेकेन केनी डव् यिन ङ तेराङ तिङ्योकिन ।
+\v 20 ति थोङ्सिमा येसूकी तिला सिक्यासुङ किप्च्याङतिवी ते देतुप् फुक वे नामगी च्यच्युतिवि ति देतुप् ला छाङ वोइ तेमे मि पुज्युङला याङ केनी साङ देसा मिन्दुक सिनी
+
+ सिक्यासुङ।
+\v 21 तेमे ते वोतुप् लोमातिवी पारनेमा मिरा च्यिककी खोला सासुङ चोवो गोमाला गाल्नी ङे पापाला मिक्तुमितुङनाङला कल्दोक की च्यि।
+\v 22 तेमे येसूकी तिला सिक्यासुङ ङे तिङ्ला तिङ्यो शेप मीला शेपतिवाला राङ मिक्तुङनाङला कल्दोक कि
+
+ च्यि।
+\v 23 तेमे येसू (डुङ्गामा) खाला जेनी लोमातिवी साङ खोला नाङ्साक तिङ्यासुङ।
+\v 24 ति वेला ते ग्येम्छोला शार्क्येक कशेन लुङ छ्यर्वा ग्याप्नी तिवा जेवु (डुङ्गा) ति (समुद्र) छ्यी ऊमनिसिनसुङ् ति वेला येसू ति ङ्याल्नी वथेऊ।
+\v 25 लोमातिवा खोकी चाला लेप्नी तेमे खोला दुक सि लाङ्सुङ ओ चोवो ङ्यिराङला थर्चीत ङ्यिराङ स्येवेला
+
+ गाल्सुङ।
+\v 26 येसूकी तिवाला सिक्यासुङ ओ तेपा आला मेतुप् टेङ ख्यिराङच्यिला ज्यिवा किवी? तिकी तिङला खो लासुङ तेमे लुङ छ्यार्वा ताङ ग्येम्छोला वोरू क्यासिमा ते लेमू गाल्सुङ ।
+\v 27 ति थोङ्नी लोमा तिवा ति छासे हलेवा लानी खो दि च्यिनक मि यिन? लुङ छ्यर्वा ताङ ग्येम्छोकी साङ खोकी ताम
+
+ ङ्येन्गिनोक।
+\v 28 तेमे येसू ग्येम्छो (समुद्र) फर्केन गदरिनीकी मितिवी लुङ्बाला लेसुङ। ति वेला डेकी कुलुप मि मिरा ङ्यी शेप मिला ज्योकुप तुर्सा नेमा थेनी वुङ्यिन किरू ति येसूकी ठेसुङ। तेमे तिवा आला मितिवाला छासे लङ्गुप तक क्यानी सु साङ ति लामला डो मुथुप्नोक।
+\v 29 ल्हो तिवीकी बोमु ताम्ला वोरू क्या तेमे ओ चोवो कन्ज्यककी पुज्युङ ख्योरे ति ङ्यिरा मुला काङ तम्जी वोइ? ठिमकी तुजे माछेवाला राङ ख्युरूङ ङ्यिराङला दुक्पा तूरूला लेवु यिन सिनी
+
+ सिक्यासुङ।
+\v 30 ते चालाराङ तिवेला बङी फाक्पातिवा चोयिनोक। ति डेतिवी येसूला गोङ्बा स्युनोक ख्योरे ङियराङ्ला तेनी तोङ्गुप राङ यिन्सिन ङियराङदा ति फाक्पातिवी नाङ्ला शुकच्यी सिनी सिक्यासुङ।
+\v 31 ति डेतिवी येसुला गोङ्बा शुनी ख्योरे ङ्यिराङ् फिला तेन तोङ्गुप् राङ यिन्सिन ङ्यिराङ्ला ति फाक्पातिवी नाङ्ला शुक च्यी।
+\v 32 तेमे येसूकी तिवाला ग्युक सिक्यासुङ तेमे ति डेतिवा थेन्नी फाक्पातिवि नाङ्ला शुसुङ।शुसिमा ति फाक्पातिवा तेरिक पाम्दक हगी चे नाङ्ला नुम्नी
+
+ शिसुङ।
+\v 33 ति फाक्पा चपतिवा टोगल्नी ग्येसाकी मितिवाला ति तेरिक ताम ताङ डेकि रेकुप् मितिवाला च्युङ्गुप ताम शेसुङ।
+\v 34 ति कोनी ग्येसाकी मितिवा तेरिक येसूला ठेतुपला गाल्सुङ येसूला ठेसिमा तिविकी खोला ख्योप्रे लुङ्बा नेसुर ताङ्नी ग्युक सिनी गोङ्बा
+
+
+\c 9
+\cl लिउ ९
+\p
+\v 1 तेसुर येसू टुला जेनी फर्केन गाल्सुङ खोरे युलला लोक्सुङ।
+\v 2 ल्हो मितीवी सप्तेन खाला ङियलोकुप लाक्पा काङ्बा शोरूप मि जिक्ला खोकी चाला खुर्नी लेसुङ। तिबी मोबा थोङ्नी येसूकी ति लाक्पा काङ्ब शोरूप तिला सिक्यासुङ, पुज्युङ ङाडेङ की। ख्योरे दिक्पा (क्षमा) गालुप्
+
+ वोइ।
+\v 3 ल्हो ताङ ते शास्त्रीतिवी तिबी पार्ला दुक सिनोक दिकी याङ कोन्ज्योकला के मारे तोङ्गिनोक सिनी नासाम ताङ्सुङ।
+\v 4 तिवीकी तुक्यानी नासाम ताङ्गुप् ति येसूकी हाक्कोनी तिवाला दुक सिक्यासुङ, च्यिला ख्यिराङ सेम्ला दुक क्यानी मेलेबा नासाम तोङ्गिवी।
+\v 5 ख्योरे दिक्पा तासुङ सिरूप ताम ताङ ख्योरूङ लानी यु सिरूप ताम ति माङ जोल्हमु यिन?
+\v 6 ङ मि पुज्युङला दि जम्बुलिङ्ला दिक्पा तोङ ज्यितुप ओङ्ज्येन् वोइ सिरू ख्यिराङला हिक्को ज्यितिन।तेमे खोकी ति लाक्पा काङ्बा स्योरूप् तिला ख्योरूङ खोक लो तेमे ख्योरे सप्तेनतिबा खुर्नी ख्योरे खाङ्बाला ग्युक सिनी
+
+ सासुङ।
+\v 7 खोकी तुक सासिमा ति मी ति खोक लानी खोरे खाङ्बा गाल्सुङ।
+\v 8 ति थोङ्सीमा मी माङ्छ्योक ज्यिवा क्यानी मितिवाला दिनक् ओङ्ज्येन नङ्गुप् चोवो कन्ज्यक्ला सोवा तेक्सुङ।
+\v 9 तेसुर येसू डोई किरूवेला मत्ति सिरूप से दुतुप मि ज्यिक से दुतुप् दासाला देन वोतुप् थोङ्सुङ ।खोकी तिला सिक्यासुङ तिला ङे तिङ्ला तिङ्यो तेमे ति खोक लानी खोकी
+
+ तिङ्यासुङ।
+\v 10 तेमे येसू ताङ खोकी लोमातिवा मत्तीकी खाङ्बाला सामा साला देसुङ्। ते से दुतुपतिबा ताङ यम्बा दिक्छेनतिवा साङ बाङी वानी लोमातिवा तानी सामा सोसुङ्।
+\v 11 ति थोङ्नी फरिसीतिवी येसूकी लोमातिवाला ख्यिराङ गेकेन च्यिला से दुतुप् तिबा दिक्छेनतिबा तानी देनी सामा सोवु यिन्? सिनी
+
+ टिसुङ।
+\v 12 ति कोनी येसूकी तिवाला सिक्यासुङ नेजु मेतुप् तिवाला याङ (वैद्यको) मोगोवी, यिने नेर्पुतिवाला याङ गोकिवी।
+\v 13 ख्यिराङ गाल्नी ङला गोवु ति बुल्बा मिन यिने च्यम्बा यिन। सिरूप सुङगी तेन्दोक ति काङ यिन सिनी ल्यामो लोप्। च्यिलासिसन ङ ति खुरूङ राङ मि टेङ्बु यिन सिरूप् तिवाला लेबु मिन, खुरूङ दिक्छेन यिन सिरूप तिवाला कतुङ्गुपला लेबु
+
+ यिन।
+\v 14 बप्तिस्मा तेरूप यून्नाकी लोमातिबाला येसूकी चाला लेप्नी दुक सिक्यासुङ ङियराङ ताङ फरिसीतिवा नरी ङयुङ्ने देकीनोक तेमे ख्योरे लोमातिवा ति च्यिला ङयुङ्ने मेदेनोक?
+\v 15 येसूकी तिवाला सिक्यासुङ माक्पा खोप्रे चाला वोतुप् बेला साङ जेन्दिकी डेन्बुतिबा दुङ्ल किवी र? तेमे माक्पाला तिवी चानेमा थारे डोप जुसीमा ति बेला तिवी ङयुङ्ने
+
+ देकीवी।
+\v 16 सि साङ माज्या ङिङ्बाला ल्हेन्दा साम्बा मेग्यकिवी, ग्यप्सिन ल्हेदा साम्बा ति कुम्नी माज्या ङिङ्बा ति माङ
+
+ रल्गिवी।
+\v 17 क राङ क्यानी सि साङ क्वा ग्यिपु ङिङ्बी नाङला गुन्डुम छ्याङ साम्बा मुलुकी।लुक्सिनाङ क्वा ग्यिवु फेक रल्नी गुन्डुम छ्याङ पेकिवी तेमे क्वा ग्यिवुसाङ ना डिवी गुन्डुम छ्याङ साम्बा ति क्वा ग्यिवु साम्बी नाङ्ला लुक्सिमा ति ङिकार
+
+ लुकिवी।
+\v 18 येसूकी ति ताम तिबाला सिकिरू बेला यहूदी छ्योखाङकी मि छ्ये च्यिक खोकी चाला लेप्नी पुमुङ साला चुनी ओ गेकेन ङे पुम् हान्दाङ शिसुङ। गेकेन लेप्नी तिकी गोला खोकी लाक्पा ज्याकनी नोङ ति लोङ सेन्बु लङिगीवी सीनी सिक्यासुङ।
+\v 19 ति कोसीमा येसू लानी तिकी तिङ्ला गाल्सुङ तेमे खोकि लोमातिबा साङ खोकि तिङ्ला
+
+ गाल।
+\v 20 ल्हो च्यिङ्ङी नेमा नेज्युन ठाक थेन्दुप् नेजु वोतुप् पुम्पेजा ज्यिक येसूकी तिङ नेसुर लेप्नी खोकी माज्याकी नामूला रेक्सुङ।
+\v 21 च्यिलासिसिन तिकी सेमला खोकी माज्याकी नामूला रेक्सिनाङ ङे नेजु ति टेकिवी सिनी नासाम ताङ्नोक।
+\v 22 तेमे येसूकी तिङ्ला ग्युर्नी ति पुम्पेजा तिला ल्हानी ओ पुम् ख्युरूङ ङाडेङ कि। ख्योरे मोवा क्यावु की ख्युरूङ टेक्सूङ सिनी सासूङ। ति पुम्पेजा ति
+
+ टेक्सुङ।
+\v 23 तेसुर येसू ति यहूदी छ्योखाङकी मि छ्यकी खाङ्बाला लेसुङ ते ग्येलिङ फोप् मितीबा ताङ मि माङ्छ्योक ङुप्राङ ताङ हराङ हुरेङ कि वोतप् थोङ्सुङ।
+\v 24 ति थोङसिमा खोकी तिबाला ख्यिराङ तेरिक फिला/पाङ्ला ग्युक।दि पुम् ति शेप मिन, ङिलोकुप् तिराङ यिन् सिनी सिक्यासुङ। ति कोसिमा मितीवि खोला मार्च्या क्यानी गोटो
+
+ क्यासुङ।
+\v 25 तेमे मि माङ्छ्योकला फिला/पाङ्ला तेनी ताङ्सिमा येसू नाङ्ला शुनी ति पुमकी लाक्पाला जिम्सिमा ति पुम् ति खोक लासुङ।
+\v 26 तेमे ति ताम ति लुङ्बाकी तेरिक दासाला
+
+ टाम्सुङ।
+\v 27 तेसुर येसू डोईकिरू बेला मिक मोथोङ्गुप् मेरा ङ्यिकी खोला तिङ् ङानी बोमु वोरू तेनी ओ दाऊदकी गिपा येसू ङिराङ्ला च्याम्बा की सासुङ।
+\v 28 ते येसू खाङ्बी नाङ्ला लेम्नी ति मिक मोथोङ्गुप् तिवाला साङ खोकी चाला लेसुङ। तेमे येसूकी तिवाला काङ ङे दि थुप्किवी सिनी ख्यिराङ मोवा किवी? सिनी टिसुङ। तेमे तिवी लासे चोवो ङिराङ मोवा किवी सिनी
+
+ सिक्यासुङ।
+\v 29 तेमे येसूकी तिवी मिकला रेक्नी ख्यिरेकी मोवा क्यावु दोके ख्यिराङला डोशी सिनी सिक्यासुङ। खोकी तिवी मिक ति सेसुङ।
+\v 30 तेमे येसूकी तिवाला दि ताम ति सुला साङ मासि सिनी क नाङ्सुङ छ्या से दि ताम कला सुला साङ छ्या मेङिनसित् सिक्यासुङ।
+\v 31 तिवा ङिकार फिला गल्नी येसूकी क्याबु लाकाकी कोर्ला लुङ्बा तेरिकला
+
+ टाम्सुङ।
+\v 32 तेमे तिवा ङिकार तेसुर थेन्नी गल्सिमा, मितीवि डे रेक्नी कुबा गलुप् मि ज्यिक येसूकी चाला टिनी लेसुङ।
+\v 33 तेमे येसूकी ति डे तिला तेन्सिमा ति मि कुबा ति ताम कि थुपुप् गाल्सुङ।ति थोङ्सिमा मि माङ्छ्योक छासे हलेवा क्यानी “इस्राएल लुङ्बाला दिनोक लाका नाम्साङ/नाम्लाङ माथोङ सिनी सिक्यासुङ।"
+\v 34 तेमे फरिसीतिवी दुक सिकिनक तिक डेकी ग्येल्वु शैतानकी जिन्दाग्कि नेमा राङ डे तिवाला देन्गिनोक सिनी
+
+ सिक्यासुङ।
+\v 35 तेमे येसू तेरिक ग्येसा ग्येसा ताङ युल युलला गाल्सुङ। यहूदी छ्योखाङतिवाला येन्देन नङ्नी कन्ज्यककी सुङ ख्याप्टाक कियी तेमे नेजु नम्बा, नेर्पातिबा ताङ आमोछ्योवुतिबा तेरिकला टेक च्यिसुङ।
+\v 36 मि माङ्छ्योक थोङ्सिमा येसूकी सेमला ङ्यिङ्ज्ये लानोक, च्यिलासिसिन तिवा गोठाला मेतुप् लुक दोके दुक्पा ङ्येनी यर्मिन मर्मिन
+
+ गाल्नोक।
+\v 37 खोकी खोरे लोमातिवाला दुक सासुङ सप्ले दु गोवु ति बङी वोइ तेमे सप्ले दुतुप् मितिबा च्येजिक क्या वोई।
+\v 38 तुक क्यानी सप्लेकी ज्यिन्दाक कन्ज्यकला स्वा: तोप् सप्ले दुतुप् मितिवा तोङ सिनी गोङ्बा
+
+
+\c 10
+\cl लिउ १०
+\p
+\v 1 येसूकी दाक्पी लोमा च्यिङ्ङीतिवाला काङ्नी तिवाला डेतिवा स्योरूप् ओङ्ज्येन ताङ नेजु नाम्बा ताङ आमोछ्योवु तेरिकला टेक ज्यितुप् ति ओङ्ज्येन
+
+ बिन्सुङ।
+\v 2 ति च्यिङ्ङी लोमातिवी मिन ति दिवाराङ यिन्।गोमाला पत्रुस सिरूप सिमोन ताङ तिकी नुप् अन्द्रियास, जब्दियाकी पुज्युङ याकूब ताङ तिकी नुप् यूहन्ना,
+\v 3 फिलिप ताङ बारथोलोमाइ, थोमा ताङ से दुतुप् मत्ती, तेमे अलफयसकी पुज्युङ याकूब ताङ थेदियस,
+\v 4 सिमोन कनानी ताङ यहूदा इस्करियोत ति येसूला जिम्नी तेरूप् मि
+
+ यिन्।
+\v 5 ति च्यिङ्ङी लोमातिवाला येसूकी दुक सिनी ताङ्सुङ।ख्यिराङ यहूदी मिन्दुपिवीमिरिक यम्बाकी मितीवी पार्ला माडो, तेमे सामरीतवी ग्येसाला साङ माडो।
+\v 6 बोरू तोरूप् लुकौइबा दोके इस्राएलकी मितीवि पार्ला गाल्नी
+\v 7 कन्ज्यककी ग्येल्खाप् चालाराङ वोइ सिनी ख्याप्टाक
+
+ कि।
+\v 8 नेर्पातिवाला टेक च्यित, शेपतिबाला सेन्बु लोङ, जे ग्यपुप् नेजु वोतुतिवाला टेक च्यित तेमे डेतिवाला स्योर/थेन। दि लाका किरूप् ओङ्ज्येन ख्यिराङला तिजोराङ ङ्येतुप् यिन, तुकराङ क्यानी ख्यिराङ साङ तिवाला तुकराङ किसा।
+\v 9 ख्यिराङ मेबुक् नाङ्ला सेरकी डोबा ङुलकी डेबा सा डेबा काङ साङ माखुर।
+\v 10 ख्यिराङ डोप् बेला झोला नाङ्ला पोयप् किरूप माज्या साङ काचा साङ ज्युग्क्पा साङ माखुर, च्यिलासिसिन लाका किरूतिवाला गोवु च्यालकतिबा
+
+ ङ्येकितो।
+\v 11 ख्यिराङ चिन्तिङ ग्येसा याङ्ना युलला डिबे, ते ख्यिराङला ल्यामु क्यानी गासो शोप् मि छोल तेमे तेसुर मागाल्बु साक ति मि तिकी खाङ्बाला देत्।
+\v 12 ख्यिराङ ति खाङ्बी नाङ्ला शुकुप् बेला ति खाङ्बी मितीबाला ख्यिराङला कन्ज्यकी लोदिमु नङ्शी सिनी सी।
+\v 13 दोजो ति खाङ्बी मितीबी ति लोदिमु वोसिन ति लोदिमु ति तिवी तेकी खाला दोसिस् तिवी ति लोदिमु ङे छ्यालु मेसिन ति लोदिमु ति ख्यिराङला राङ लोक्नी वुङ च्यित
+
+ ।
+\v 14 सिकी ख्यिराङला गासो मुसुबे याङ् ख्यिराङ खेप्टाक् क्याबु सुङ मेङ्येन्बे, ख्यिराङ ति खाङ्बानेबा थेन डोप बेला ख्यिरे काङ्बाङला कोबु थल्दुक ति रूहुनी ज्योक।
+\v 15 हुतुङ राङ ङ ख्यिराङला सिऊ, ठिमकी ङिमाला ति ग्येसाला सदोम ताङ गमोरा ग्येसाला ख्येलुप सिनाङ मङ कन्ज्यक नेमा पर्च्या
+
+ ख्येल्गितो।
+\v 16 ल्होसा खटमुतिवी पार्ला लुकतिवा ताङ्गुप् दोके ङ ख्यिराङला तोङ्गितोव।तुक्यानी ख्यिराङ रूल दोके च्यङ्बु ताङ गम्देर दोके क्येन मेतुप् ऊङ गोकितो ।
+\v 17 ख्यिराङ मितीबा नेसुर च्याङ्से देता ज्यिलिसिसिन तिबी ख्यिराङला ठिम्खाङ्ला क्योल्गितो तेमे यहूदी छ्योखाङ्ला टिनी पाङ्शर तोङ्गितो।
+\v 18 तेमे ङला मोवा क्यावु तिवी ख्यिराङला मि छ्येतिबा ताङ ग्येल्वुतिवी चिप्ला लाङ ज्यिकितो, तेमे तिवा ताङ यहूदी मिन्दुप् मिरिक यम्बाकी मितीबी दोङ्ला ङे थोक्ला पङ्बु
+
+ तेर्कितो
+\v 19 तेमे तिबीकी ख्यिराङ्ला जिम्नी ठिम्ख्ङ्ला क्योलुप् बेला ख्यिराङ्ला चुक सि गोकिवी काङ सि गोकिवी सिनी तिकी कला जिबा माकी, च्यिलिसिसिन ख्यिरेकी काङ सिगोवु यिन ति ती बेला राङ ख्यिराङ्ला तेर्कितो।
+\v 20 च्यिलासिसिन ति बेला लापुप् ति ख्यिराङ मिन, ख्यिरे पपीकी थु: चेङि
+
+ यिन्।
+\v 21 मितीवि उजुनुपला जिम्नी सेतुपला च्याक तेर्कितो, तेमे पपी ख्योरे पेजातिवाला ताङ पेजितिवी दाक्पी पापा मामी तेन्दोकला लानी तिवाला सेतुला जिम्नी तेर्कितो।
+\v 22 ख्यिरे ङला मोवा क्यावत मि तेरिकी ख्यिलाङ्ला ङियङ्मार कितो। तेमे सिकी तिङ्ङी ङिमाला सु ज्युक्ला सेक तेपा क्यानी हम क्यान देकिवोइ।
+\v 23 तिवी ख्यिराङ्ला ग्येसा च्यिकला दुक्पा बिन्सिन ग्येसा ज्रार्माला टोनी ग्युक, वुतुङ के ङ ख्यिराङ्ला सिऊ, इस्राएलकी ग्येसा तेरिकला लेपुप् सिनाङ गोमाला ङ मि पुज्युङ
+
+ वुङिगतो।
+\v 24 लोमा द्क्पी लोबेन सिनाङ छ्ये मेङुवी, तेमे लाबा दाक्पी ज्यिन्दाग्कि सिनाङ छ्ये मेङुवी।लोमा दाक्पी लोबेन दोके ताङ लाबा दाक्पी ज्यिन्दाग्कि दोके च्युङ्सिन टेके गिवी।
+\v 25 दोजो तिवी खाङ्बी ज्यिन्दाग्कला बालजिबुला सिनी सिसिन ति खाङ्बी मितीबाला याङ माङ च्युका मेलेबा
+
+ क्यिउवी।
+\v 26 तुक क्यानी तिबाला ज्यिबा माकी, च्यिलासिसिन उप ज्याक्नी मोथोङागुप ताङ बानी ज्याक्नी हाक्मोकोबु ति काङसाङ मेत्।
+\v 27 ङे ख्यिराङ्ला नाक्तुमीला काङ सिक्याबे, ति ति ख्यिराङ ठछ्यालिला सि। तेमे ङे ख्यिराङला साताम नाङ्ला क्याबु ताम ति खाङ्बी गोनेमा खाप्टाक
+
+ कि।
+\v 28 तिबाला ज्यिबा माकी ख्यिरे जुबुला सेसिनाङ नाम्सिला ति से मुथुबुपुप् वोइ।बरू जुबु ताङ नाम्सि ङिकारला ङ्येलाला क्युरूप् ति तानी ज्यिबा की।
+\v 29 काङ डेबा च्यिकला बन्गिरी ङ्यी मिटिन्वी र? ख्यिरे पाप्पीकी नोबा मेसिन बनगिरी च्यिक साङ साला मुलुम्वी।
+\v 30 ख्यिरे ति गोकी रा तिबा तेरिक ङोनी ज्याङ वे।
+\v 31 तुक क्यानी ख्यिराङ ज्यिबा माकी च्यिलासिसिन ख्यिराङ बाङी वोतुप् बरिन्रीतिवा सिनाङ कोछ्येबु वे
+
+ (मूल्यवान)
+\v 32 तुक क्यानी सि मितीवी मिङ्गाला ङला मोबा किवी सिनी सिवे ङ तिला देवाच्येनला वोतुप् ङे पपी मिङ्गाला तिला ङे मि यिन् सिनी सिऊ।
+\v 33 तेमे सि मितिवी मिङ्गाला ङला ङो मेशेवी सिनी सिवे, ङ तिला देवाच्येनला वोतुप् ङे पपी मिङ्गाला ङो मेशेवी सिनी
+
+ सिऊ।
+\v 34 ङ जम्बुलिङ्की मितीवाला डिक च्यिनी लोदिमु तेरूपला लेबु यिन् सिनी नासाम मातोङ। ङ लोदिमु तेरूपला मिन, ख्ये बेतुला/खुरपा थकेलुपला लेबु यिन।
+\v 35 ङला मोबा किरूप तिबा खोरे पपी मुला, पुमी खोरे मामी मुला, तेमे नामा खोरे ईबी मुला उट लोङ्गुपला लेबु यिन।
+\v 36 तुक क्यानी ख्यिरा डेतिबा रङ्गी मितिबा राङ गिवी
+
+ ।
+\v 37 सि ङला सिनाङ खोरे पपामामाला माङ् ङिङ्ज्ये किवे, ति ती ङे तिङ्ला तिङ्योक मोछ्योवी। सि ङला सिनाङ खोरे पुज्युङपुमला माङ ङिङ्ज्ये किवे तिङ ङे तिङ्ला तिङ्योक मोछ्योवी।
+\v 38 तेमे सु खोरे ग्यङिशङ खुर्नी ङे तिङ्ला तिङ मोङ्योक बे, ति साङ ङे तिङ्ला तिङ्योक आमोछ्योवी।
+\v 39 सि की दाक्पी मिजी ङेकीबे, तिकी मिजी ति तोर्नी डिवितो। तेमे सि की ङे थोक्ला द्क्पी मिजी तोर ज्यिकिबे, तिला नामलाङ मिशिबु मिजी
+
+ थोप्कितो।
+\v 40 सि ख्यिराङ्ला सेमला लाङ्गिबे, तिकी तिकी ङला दाक्पी सेमला लाङगुप् यिन्, सि ङला सेमला लिङिवे, तिकी ङला तोङ्गुप् तिला दाक्पी सेमला लागुप् यिन्।
+\v 41 सि की लुङ्तेम्बाला दि लुङ्तेम्बा सिनी सेमला लाङ्गुप् तिला लुङ्तेम्बाला थोपुप् छ्यक्तक थोप्किवी। तेमे टेङ्बु वोतुप् मिला टेङ्बु वोतुप् मि सिनी लाङ्गुप् तिला टेङ्बु वोतुप् मिला थोपुप् मिला छ्यक्तक
+
+ थोप्किवी।
+\v 42 सि दी टिक्पीतिबी पार्ला मिरा च्यिकला ङे लोमा यिनी सिनी छ्यु टङ्गा फर्बा काङ यिन्सिनाङ तेर्किबे, तिला थोपुप् छ्यक्तक ति वुतुङ राङ के तोर्नी
+
+
+\c 11
+\cl लिउ ११
+\p
+\v 1 येसूकी दाक्पी च्यिकङ्ङी लोमा तिबाला येन्देन बिन्सिनसीमा लोमा तिबी ग्येसाला लोपुप् ताङ खेप्टाक किरू तेसुर गाल्सुङ।
+\v 2 तेजो बेला यून्नाकी येसू ख्रीष्टकी क्याबु तेरिक लाकातिबी कलाला को नक। तेमे तिकी खोरे लोमातिबाला दाक्पी चाला दुक सिनी लेन ताङ्सुङ,
+\v 3 तेमे तिला सासुङ कन्ज्यकी ताङ्गुप ख्रीष्ट ति ख्युरूङ राङ यिन् ना ङियराङ मी जर्माला गुनी दे
+
+ गोकीवी?
+\v 4 तेमे येसूकी तिबाला (उत्तर) बिन्सुङ ता ख्यिराङ लोङ गाल्नी ख्यिरेकी काङ थोङ्गुप् ताङ काङ न्येतुप् तेरिक यूहन्नातिला सि।
+\v 5 मिक मोथोङ्गुपतिबाला मिक थोङ थुप्किवी, थेङ्बातिबा युग्क थुप्किवी, जे ग्ययुप् नेजु वोतुपतिबा टेग्क ज्यिकिवी वोन्बातिबीकी को थुप्किवी शेपतिबा सेन्बु
+\v 6 लाङ्गिवी, तेमे मेतुप् तिबाला लेन ल्यामु खेप्टाक कियी वोई। तेमे ङला मोबा कितुप क्युर्नी मोज्योकुप ति मोलाम थोपुप्
+
+ यिन।
+\v 7 तेमे यूहन्नाकी लोमातिबा लोक्नी गाल्सिमा येसूकी मि माङ्छ्योकला यूहन्नाकी कला दुक सासुङ, ख्यिराङ दाशा पाङ्थेरीला काङ ल्हापला गलुप? काङ लुङ्नी युबुप ङ्युङ्मातिबा ल्हापला गलुप यिन?
+\v 8 मिसिन ख्यिराङ काङ ल्हापला फिला थेन्दुप्? मज्या ल्यामु ल्यामु कोन्दुप मितिबा याङ ग्येल्खाङ नाङ्ला राङ
+
+ देकिवी।
+\v 9 तेमे ख्यिराङ काङ ल्हापला फिला थेन्दुप्? लुङ्तेम्बातिबाला ल्हापला यिन? ङ ख्यिराङला सिऊ ति ती लुङ्तेम्बा सिनाङ छ्ये यिन।
+\v 10 तिकी कला कन्ज्यकी सुङ्की नाङ्ला दुक सिनी टीबु वोई, ल्होसा, ङ ङे लेन क्योलुप मिला ख्योरे गोमाला तोङ्यितो, तिकी ङ ऊङु सिनाङ ऐला ख्यिरेकी थोक्ला लाम टेगे
+
+ जेऊवी।
+\v 11 वुतुङ के ङ ख्यिराङला सिऊ पुमपेजाकी खक् नेमा क्युवुतिबी पार्ला बप्तिस्मा तेरुप् सिनाङ छ्ये ति सुसाङ मेत्। यिन्सिनाङ कन्ज्यककी ग्येल्खापला याङ सु तेरिक सिनाङ छ्युङा नोके, ति ती यूहन्ना सिनाङ छ्ये यिन।
+\v 12 बप्तिस्मा तेरुप् यूहन्नाकी खेप्टाक कितुप पे नेज्युनी तेन्दा सेक कन्ज्यककी ग्येल्खापला उर्च्युम ग्तकिन वोई, तेमे कशेन उर्च्युम ग्यकुप मितिवाला ति ती
+
+ ङ्येकिवी।
+\v 13 च्यिलासिसिन यूहन्ना वुङ्गुप् सिनाङ गोमाला के तेरिक लुङ्तेम्बातिबा ताङ ग्येल्खापला वुङ्गुपकी कला नाम्दर शेनी वोई।
+\v 14 तिवी नाम्दर शेतुप ति ख्यिरे सेम्ला लाङ्गुप राङ यिन्सिन वुतुङ के ति ती वुङ्गुवी सिनी सिक्याबु एरिया यिन।
+\v 15 सि ति ङ्येन्दुप् नाम्ज्योक नोके/वोई तिकी
+
+ ङ्येन्सीस्।
+\v 16 दि (पुस्तालाई) गिपाला ङ काङ तानी डिङ् ल्हाप? दि गिपा याङ हाला देनी खोप्राङ दाल्जातिबी मूला दिनोक ताम कियी वोतुप दक्पुज्यिकी राङ्सा काङतोगिवी।
+\v 17 तेमे सिऊ ङियरे ख्यिरे थोक्ला लुमु पुयिन यिने ख्यिराङ माछ्याम। ङिराङ ङुप्राङ क्याबिन यिने ख्यिराङ
+
+ माङु।
+\v 18 यूहन्नाकी साप मासो, तेमे थुङ्गुप् साङ माथु ङ्युङ्ने देसुङ। ति बेला मितीबी तिला डे ग्यप्नोक सिनी सिक्यासुङ।
+\v 19 ङ मि पुज्युङ वानी साप ताङ थुङ्गुप् ति मितीबी ल्हानी ति ती सज्युरे ताङ छ्याङ्गेले यिन तेमे से दुतुप् ताङ दिक्छेनतिबी दाल्जा यिन सिनी सिऊवी तेमे कन्ज्यककी रिक्पा ति ती रिक्पा वोतुप मिकी क्याबु लाका नेसूर राङ
+
+ हाक्कोकिवी।
+\v 20 तिजोला येसूकी ति ग्यासा तिवाला कारे किरु ज्युसुङ त्यादि तिकि अाला दगे बाेबाे यग वतुपझिक नक, चिला सिसिन तिविकि (पश्चताप) माक्याबा वतु नक।
+\v 21 "(धिकार) ख्याेरुङला, ए (खाेराजिन)! (धिकार) ख्याेरुङला ए बेथसेदा! ख्याेरुङला क्याबु (शक्तिशालि) यग तिवा टुराेसताङ सिदनेनला क्याबु वसिन, तिविकि तङलारा (भाङ्ग्रा) ताङ थाल्जाम कुनि (पश्चताप) क्यानि सिदुदि ।
+\v 22 (न्याय) कि ङिमाला खिरेदि सिना बाेबाे ठुराेस ताङ सिदाेनकिदि हारुङ अाला (सहनिय)
+
+ गिउ
+\v 23 ख्याेरुङ कफर्नहुम, काङ द्याेरुङ देवाचेनला देगुइ सिनि सेबा किउइ । मिन, ख्याेरुङला (पातलमा) बेब्क्युइ । चिला सिसिन ख्याेरुङला क्याबु (शक्तिशालि) यगतिवा सदाेमला क्याबु हिनसिन, ति हारिङ साक लुबु हुङुदि ।
+\v 24 ङा ख्याेरुङला सिउइ, (इन्साफकाे) ङिमाला ख्यरेदि सिना सदाेमकिदि (सजिलाे) गिउ
+
+ ।
+\v 25 तिजाेला येसुकि सिक्यासुङ, “पापा, ङा ख्याेला साेवा बुल्गुइ। हे देवाचेनदाङ जाम्बुलिङकि मालिक, चिलासिसिन ख्याेकि दि काचे दिवा (बुद्विमानि) दाङ (समजदार) नेवा बासुङ, ति (अनपढ) तिवाला छ्या तेनसुङ ति दि टिक्पे अाङा दगे वाइ ।
+\v 26 हिन, पापा, काङचिला सिसिन ख्याेकि मिङाला दिरा सेम लाङ्दे नक ।
+\v 27 ङे ङाला तेरिक काच्ये बिदु वा । तेमे पापासिना पुज्युङला सिसाङ ङाे मेसेउइ, तेमे पुज्युङकि छा देदु सेम क्याबु मिकि सिना ज्यान्गि सिसाङ ङाे
+
+ मेसेउ।
+\v 28 ङे चाला स्यग, खिराङ तेरिगकि सिकि यग क्यानिते च्येदि (बाेजले लादिएका छाै), ङा खिराङला दे ज्यिक्युइ ।
+\v 29 ङे ङ्यासिङ खिराङ ल तेमे ङा तानि लाेप, तेमे खिरेकि दाक्पि थुकि लागि (विश्राम) ङेक्युइ ।
+\v 30 चिला सिसिन ङे ङ्यासिङ सजिलाे दाङ येङि वाइ
+
+
+\c 12
+\cl लिउ १२
+\p
+\v 1 ति बेला (शबाथ) कि ङिमाला येसु चाबि स्यिङ नेसुर गाल्सुङ । येसुकि लाेप्टुकतिवा ल्हब लानि ते चाबा तिवा थुइ सा ज्युसुङ ।
+\v 2 तिजाेला फरिसितिविकि “थाेङसुङ, चिन दि (शबाथ) कि ङिमाला किरु मेङु तिराङ ख्याेकि लाेप्टुक तिविकि किइवाइ ।
+
+ "
+\v 3 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “काङ दाउदकि तिवा तानि वतु मि तिवा ल्हब लाबु बेला तिविकि काङ क्यासुङ सिरु काच्ये खिरेकि नाम्लाङ (पढे) क्याबु मेत?
+\v 4 च्युग क्यानि काेन्ज्यगकि (भवन) नाङला स्युनि काेन्ज्यगकि सिवाङ साेसुङ, ति सिवाङ दि दाउदताङ ति तानि वदु मि तिविकि सा मेङु नक ति सिवाङ दि काेङङ्यार तिविकि क्याजिक सा हुङुजिक
+
+ नक?
+\v 5 तिकि किसाला (शबाथ) ला काेङङ्यार तिविकि ति छेमुला मेचेङ किउइ, हिनसिनाङ तिवादि (दाेसरहित) हुङु सिरु काच्ये खिरेकि व्यवस्थाला (पढे माक्या?
+\v 6 हिनसिनाङ ङा खिराङला सिउइ, छ्याेखाङ सिना साङ मि छ्येजिक दे वाइ
+
+ ।
+\v 7 'ङा काट्रिन (चाहान्छु) जिन्बा तेरु मिन' सिरु ताम हुतुङ खिरेकि सेबु वसिन खिरेकि (निर्दाेस) ला माच्र्याग मिकिउइ ।
+\v 8 चिला सिसिन मि पुज्युङ ङा स्वपकि चाेवाे हिन
+
+ ।
+\v 9 ति तिङ्ला येसु त्यासुर गाल्सुङ तेमे तिविकि (सभाघरहरुमा) गाल्सुङ ।
+\v 10 ल्हाेसा, ते लाक्पा काबु मिजिग नग । येसुला दिक्पाकि (दाेस) किरु सिनि फरिसितिविकि येसुला टिसुङ, “काङ ङा स्वप ङिमाला टेगजितु ल्यामु गिउइ
+
+?”
+\v 11 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “काङ खिरे पार्ला दिनक मि वाइ सुतानिदि लुगचिक क्याजिक वाइ, तेमे ति लुग ति ङासाेबु ङिमिछे तिङ्मु मिक्तुङला स्युनक क्यासिन, तिकि ति लुगला जिम्नि फिला मेथेदुइ?
+\v 12 तिनग हिनसिन, मिराचिकि (मुल्य) लुगिकि सिना चाे अाला नग! तिकि किसाला, ङा स्वप ङिमाला ल्यामु किरु (न्यायसङ्गत) वाइ
+
+ ।"
+\v 13 तेमे येसुकि ति मिला सिक्यासुङ, “ख्यरे लाक्पा दाेप ।" तिकि दाक्पि लाक्पा दाप्सुङ, तेमे तिकि ति लाक्पा राङ्सा लाक्पा दगेराङ टेग्सुङ ।
+\v 14 तिजाेला ति फरिसितिवा फिला गाल्नि (षड्यन्त्र) (रच्न) किरु ज्युसुङ । तिविकि येसुला च्युग क्यानि सेथुक्यु सिनि (माैका) छाेलु ज्युसुङ
+
+ ।
+\v 15 तेमे तिजाेला येसुकि ति छ्या ङेसुङ, येसु त्यासुर थेनसुङ । मि अालाकि येसुला तिङ ङ्यासुङ येसुकि तिवा तेरिला टेगचिसुङ ।
+\v 16 येसुकाे (बारेमा) ज्यानतिवाला मासि सिनि येसुकि तिवाला का बिनसुङ,
+\v 17 तिकि किसा यशैया लुङदेन लापुप मिनेसुर सिक्याबु काच्ये हुतुङ (साबित)
+
+ हाेसित,
+\v 18 ल्हाेसा, ङे यग्पु तिला ङेकि (छाने) क्याबु वे; ङे च्यंबा, सुला ङे जुबु लाेदिमु वाइ । ङा तिला ङे थु पुङुइ, तेमे तिकि यहुदि मिदुप तिवाला ठिमकि (घाेषणा) किउइ
+
+ ।
+\v 19 तिकि (सङ्घर्ष) मिकिउइ, ना बाेबाे हाेरुकि कारे मिकिउइ, न त सिकिङ (गल्लि) तिवाला तिकि हाेरु काेक्युइ ।
+\v 20 तिकि चिन्दिङ टुम्बु (नरकट) मच्यगुइ; तिकि ठिमला ग्यालवाला माक्यलु साक तिकि चिनदिङ मिलिक मिलिक बारु काेपिलाङ मेसेउइ ।
+\v 21 तेमे तिकि मिनला यहुदि मिदुप तिवि माेवा किउ
+
+ ।"
+\v 22 तेमे ह्रेडिकि दुक्पा बिदुप, मिक माेथाेङु ताङ ताम कि मुथुबु मिराच्यिग मि येसुकि चाला खसुङ । येसुकि तिला ट्येग चिसुङ तेमे ति मि ताम कि थुबुताङ मिग थाेङगुबु गाल्सुङ ।
+\v 23 तेरिग जाेबु मि (छक्क) परेक्यानि सिक्यासुङ, “काङ दि मि दाउदकि पुज्युङ हुङ थुक्युइ
+
+?”
+\v 24 तिजाेला फरिसि तिविकि दि (अाश्चर्यकर्म) कि काला ङेनसुङ, तिविकि सिक्यासुङ, "ज्येन काङ मिन दि मिकि, ह्रेडिकि ग्याल्बि पुज्युङ (बालजिबुल) नेसुर नाम्सितिवा देन्ग्युइ ।"
+\v 25 तिजाेला येसुकि तिविकि सेम हाक काेसुङ, “दाक्पुराङ टालु तेरिक ग्यालखाप तिवा काङ मेतुप जेउइ, तेमे दाक्पुराङ टालु तेरिक ग्यसा ताङ खाङबा मुलुइ
+
+ ।"
+\v 26 हुतुङराङ शैतानकिराङ शैतानला तेन्ग्युइ सिसिन, ति दाक्पुराङ टाल्ग्युइ । तिकि ग्यालखाप च्युक क्यानि लुकि?
+\v 27 तेमे ङा (बालजिबुल) नेसुर ह्रेन्डि थु थेन्ग्यु सिसिन, खिराङला तिङ ङ्यगु तिविकि सु नेसुर तिवाला थेन्ग्युइ ते? तिकि किसाला, तिवादि खिरेकि (न्यायधिश) हुङुइ
+
+ ।
+\v 28 हुतुङराङ ङा काेनज्यक कि थु नेसुर ह्रेडि थुतिवा देन्ग्यु सिसिन, काेन्ज्यगकि ग्यालखाप खिरे पार्ला लेबु वाइ ।
+\v 29 कुन्ज्येनकि ह्रबु मिला माटाबु साक च्युक क्यानि तिकि खाङ्बाला स्युनि कुन कि थुक्युइ ते? ति ह्रबु मिला टासिमा तिकि खाङ्बि नाङि गिज्या तिवा कुन किउइ ।
+\v 30 सु ङा तानि मेत ति ङे (विरुद्व) ला गिउइ, तिकि ङातानि मुरुगुइ तर तिकि थाेर्नि तेर्क्यु
+
+ ।
+\v 31 तिकि किसाला ङा सिउइ, मिकि क्याबु चिन्दिङ दिक्पा दाङ चाेवाेला क्याबु (निन्दा) ताङ तेर्क्यु, थु चेङिला क्याबु दिक्पा दि ताङ मेतेरुइ ।
+\v 32 तेमे सिकि चाेवा काेन्ज्यककि (बिरुद्व) ला सुङ ख्यापटाग किउइ तिकि दिक्पा ताङ तेर्क्युइ । सिकि चाेवाे काेन्ज्यककि थुचेङिकि (बिरुद्व) ला ताम किउइ तिला ना दि लुङबाला ना ता हुङु राङ्सा लुङबाला तिकि दिक्पा ताङनि मेतेरुइ
+
+ ।
+\v 33 दाेङ्बुला तङला ल्यामु जाे तेमे तिकि डेलुतिलाङ ल्यामु जाे, मिनसिन ति दाेङ्बुला मेलेवा जाे तेमे डेलुतिलाङ मेलेवाराङ जाे, चिला सिसिन दाेङबु तिकि डेलु नेसुर ङाे स्येक्यु ।
+\v 34 ए रुलकि (सन्तान) तिवा, खिराङ (दुष्ट) वाइ च्युग क्यानि ल्यामु ताम कि थुक्युइ? चिला सिसिन दाक्पि सेम्ला काङ वाइ तिराङ खा नेसुर थेन्ग्युइ ।
+\v 35 मिराचिक ल्यामु मिकि दाक्पि सेम्ला वदु ल्यामु काच्येकि चिनदि ल्यामु वाइ तिराङ फिला देन्ग्युइ, तेमे मिराचिक (दुष्ट) मिकि दाक्पि सेम्ला वदु दुष्ट काच्येकि चिनदि मेलेवा वाइ तिराङ फिला देन्ग्युइ
+
+ ।
+\v 36 ङा खिराङला सिउइ, ठिमकि ङिमाला मितिविकि दाक्पि ताम क्याबु तेरिक यग मेतु सुङकि लागि (लेखा) तेर्क्यु ।
+\v 37 चिला सिसिन खिरेकि सुङ नेसुर राङ खिरेकि ठिम गिउइ, लाेङया खिरेकि सुङ नेसुर राङ खिराङ दिम्पा वतप गिउइ
+
+ ।
+\v 38 तितिङ्ला शाश्त्रि ताङ फरिसितिविकि येसुला कालेन किइदाङ सासुङ, “लाेबेन, ङेराङ ख्याे नेसुर काङ ता तिवा ल्हा सेबा वाइ । "
+\v 39 येसुकि तिवाला कालेन क्यानिते सिक्यासुङ, “मिराचिक दुक्टे ताङ (व्यभिचारि) गिपाकि ता छाेल्ग्युइ । तिवाला याेना लुङ्तेम्बाकि ता सिना ज्येन ता छ्या मेतेरुइ ।
+\v 40 चिला सिसिन च्युग क्यानि याेना ङिमा सुम दाङ नुप सुम ङ्याकि खक्पाला नक, तुक क्यानिराङ मिकि पुज्युङ ङिमा सुम दाङ नुप सुम जम्बुलिङकि खक्पि नाङला देक्युइ
+
+ ।
+\v 41 निनवेकि मितिवा ठिमकि ङिमाला दि गिपा तानि लागुइ तेमे दि (जाति) ला मता ग्यागुइ । चिला सिसिन याेनाकि लेन काेनिते तिविकि (पश्चताप) क्याबु नक, ल्हाेसा, याेना सिना हारुङाङ बाेबाे मि द्या
+
+ वाइ।
+\v 42 ल्हाेकि ग्याल्मु दि गिपाकि मितिवातानि ठिमकि ङिमाला लाङुइ तेमे तिला मता ग्यागुइ । ति जम्बुलिङकि अाेरनेसुर साेलाेमनकि येनदेन ङेन लेसुङ, ल्हाेसा, साेलाेमन सिना बाेबाेने सुङ द्वे वाइ
+
+ ।
+\v 43 मेचेङिकि ताङु मि छ्यु मेदु दासा नेवा डिउइ तिकि ङा स्वप छाेल्ग्युइ, हिनसिनाङ तिकि ति मेङेउइ । तेमे तिकि सिउइ, 'ङा ङे खाङ्बाला ग्युर्क्युइ केनसुर ङा लेबिनन ।'
+\v 44 ग्युर्सिमा तिकि दाक्पि खाङबा (सफा) क्यानि रिनि ज्यागु ङेक्यु ।
+\v 45 तितिङला ति गाल्नि ते दाक्पु सिना मिरा दिन ज्येन दुक्टे थु रुगुइ थेमे तिवा तेरिग ति खाङबि नाङ्ला देक्यु । तेमे ति मिकि तिङि ङिमा तङि दि सिना अाला मेलेवा हुङुइ । दि दुक्टे गिपाकि लाग दिनक राङ गिउइ
+
+ ।
+\v 46 तिजाेला येसु जाेबु मि तिवा तानि ताम किइ नक, ल्हाेसा, येसुकि मामा दाङ नुक ति येसुतानि ताम किरु सिनि फिला गुनि वाइ ।
+\v 47 मिराचिकि येसुला सिक्यासुङ, “ल्हाेसा, ख्याेकि मामा ताङ नुक ख्याे तानि ताम किरु सिनि फिला गुनि वाइ
+
+ ।"
+\v 48 येसुकि कालेन क्यानि तुक सिरु मिला सिक्यासुङ, “ङे मामा सु हिन? ङे नुक तिवा सु हिन?
+\v 49 तेमे येसुकि दाक्पि लाक्पा लाेप्टुक तिवि चानेवा क्याङ्नि सिक्यासुङ, “ल्हाेसा, ङे मामादाङ ङे नुक तिवा दिवाराङ हिन!
+\v 50 चिला सिसिन सिकि देवाचेनला वतु ङे पापिकि सेम्गि दगे किउइ, ति मि ङे नुक हिन, ङे मामा दाङ ङे नुम हिन
+
+
+\c 13
+\cl लिउ १३
+\p
+\v 1 ति छेमु येसुखाङबि नाङनेसुर फिला थेनि गाल्निते चङ्बुकि नामुला देसुङ ।
+\v 2 येसुकि चाला फारछुर अाला मि जाेमसुङ । तिकिकिसाला, येसु टु चिकि नाङ्ला गाल्नि देसुङ । तेरिक जाेबु मि चङ्बुकि नामुला लानि देसुङ
+
+ ।
+\v 3 तिजाेला येसुककि पेतिवा नेसुर अाला ताम सिक्यासुङ । येसुकि दुक सिक्यासुङ, “ल्हाेसा, मिराचिक सेन थाेरु मि सेन थाेरु थेनसुङ ।
+\v 4 तिकि सेन थाेर्सुङ, (केहि) सेन तिवा लाम्गि चाला स्याेर्सुङ, तेमे च्याज्युम तिवा लेम्नि ति सेन तिवा साेसुङ ।
+\v 5 ज्येन सेन तिवा दि दाेप्रुकपा सिङला स्याेर्सुङ, त्यादि अाला थाला मिदुक । त्या टिबुराङ केसुङ, चिला सिसिन त्या अाला तिङ्मु थाला मिदुक ।
+\v 6 तिजाेला छर्बु ङिमा स्यार्सुङ, ति छिक्सुङ चिला सिसिन तिकिदि मनरि मेदु नक, तेमे ति हाे कामसुङ
+
+ ।
+\v 7 ज्येन सेन तिवा चाङि छाचक नाङ्नेवा स्याेर्सुङ । ति चाङि दाङ्बु तिवा छार्नि लेसुङ तेमे ति उ किम्नि ते सिसुङ ।
+\v 8 ज्येन सेन तिवा ल्यामु थालाला स्याेर्सुङ तेमे (केहि) कि (सय) (गुणा), (केहि) कि (साठि) (गुणा), (केहि) कि (तिस) (गुणा) चाबा गार्सुङ ।
+\v 9 सुतानि नाम्ज्यक वाइ तिकि काेसित
+
+ ।
+\v 10 लाेप्टुक तिवा लेम्नि येसुला सासुङ, “ख्याे जाेबु मि तिवा तानि चिला पे नेसुर ताम किउइ?”
+\v 11 येसुकि कालेन क्यानि तिवाला सिक्यासुङ, “खिराङला देवाचेनकि ग्यालखापकि (रहस्य) तिवा छ्या ङेदु (माैका) बिदु वाइ, तर तिवाला दि बिदु मेत ।
+\v 12 चिला सिसिन सु तानि वाइ, तिला लाेङया तेर्क्यु, तेमे ति तानि अाला गिउइ । तर सुतानि मेत, तितानि वतुदिङ ठगुइ
+
+ ।
+\v 13 तिकि किसाला, तिवा तानि ङा पेला ताम किउइ, चिला सिसिन तिविकि थाेङसिनाङ तिविकि हुतुङराङ माेथाेङुइ । तेमे तिविकि थाेङसिनाङ हुतुङला माेकाेउइ । तेमे तिविकि काेसिनाङ हुतुङला माेकाेउइ ना तिविकि छ्या मेङेउइ ।
+\v 14 तिविकि लागि यशैया लुङदेन ख्याेल्ग्युइ, सिकि दुक सिउइ, 'काेनि वदु बेलालाया खिरेकि काेक्यु, तर खिरेकि चिनदिङ (रिति) कि छ्या मेङेउइ; ल्हानि वदु बेलालाया खिरेकि थाेङुइ, तर खिरेकि चिन्दिङ (रिति) कि माेथाेङु
+
+ ।
+\v 15 चिला सिसिन दि मितिविकि सेम (सुस्त) गालु वाइ, तिकि किसाल तिवा ङेदुला (कठाेर) गलु वाइ, तिवा लाेङ्या ग्युर्क्युइ, ङेकि तिवाला टेग जिक्यु सिनि तिविकि दाक्पि मिक चुबु वाइ । तिकि किसाला, तिविकि दाक्पि मिगिकि माेथाेङुइ, तिविकि दाक्पि नाम्ज्यगकि माेकाेउइ, तेमे तिविकि दाक्पि सेम्गि छ्या मेङेउइ
+
+ ।
+\v 16 थुच्येकि हिन ख्यरे मिक, चिला सिसिन तिकि थाेङुइ; तेमे ख्यरे नाम्ज्यक, चिला सिसिन तिकि काेक्युइ ।
+\v 17 हुतुङराङ ङा खिराङला सिउइ, खिरेकि काङ थाेङ्नि वाइ लुङदेन लापुप मिदाङ दिक्पा मेदुप अाला मितिविकि ल्हा सेम क्यासुङ, हिनसिनाङ तिविकि ति माथाेङ । खिरेकि काङ काेदु वाइ तिविकि ति काेेदु सेम क्यासुङ हिनसिनाङ तिविकि ति माकाे
+
+ ।
+\v 18 दाेपरुकपा सिङि नाङ्ला थाेरुदि ति हिन सिकि सुङ ङ्येनिते हा स्यरि गादिङि तिला (ग्रहण) किउइ ।
+\v 19 तर ति दाक्पुलाराङ मारि म्याङुइ तिकि किसाला ति उकुरजिक क्याजिक थार्क्युइ । तिजाेला सुङकि किसाला(सतावट) ताङ (कष्ट) गिउइ, तिला स्यरि नार्तु ग्यागु
+
+ ।
+\v 20 दाेपरुकपा सिङि नाङ्ला थाेरुदि ति हिन सिकि सुङ ङ्येनिते हा स्यरि गादिङि तिला (ग्रहण) किउइ ।
+\v 21 तर ति दाक्पुलाराङ मारि म्याङुइ तिकि किसाला ति उकुरजिक क्याजिक थार्क्युइ । तिजाेला सुङकि किसाला(सतावट) ताङ (कष्ट) गिउइ, तिला स्यरि नार्तु ग्यागु
+
+ ।
+\v 22 चाङि नाङ्ला थाेरुदि ति हिन, सिकि सुङ ङ्येन्ग्यु, हिनसिनाङ जम्बुलिङकि नासाम ताङ छ्युक्पुतिविकि (कपट) कि सुङला उकिम तेर्क्यु, तेमे ति डेलु मेतुप हुङु ।
+\v 23 ल्यामु थालाफा थाेरुदि ति हिन, सिकि सुङ ङ्येनिते तिला हाक काेक्युइ । तिकिरा हुतुङकि डेलु गाेर्क्यु लालिकि ग्या दुम्बा लालिकि खाल्सुम दुम्बा दाङ लालिकि सुम्ज्यु दुम्बा डेलु गाेर्क्यु
+
+ ।"
+\v 24 येसुकि तिवाला राङ्सा (द्रिष्टान्त) (प्रस्तुत) क्यासुङ । येसुकि सिक्यासुङ, “देवाचेनकि ग्यालखाप दिनक मि दगे हिन सिकि दाक्पि सिङला ल्यामु सेन थाेर्सुङ ।
+\v 25 तिजाेला मितिवा ङ्यलसुङ, तिकि (सत्रु) लेसुङ, टा सिङ नाङ्ला (सामा) ङ थाेर्नि गाल्सुङ ।
+\v 26 तिजाेला दाेङ्बु थाेङसुङ तिजाेला चाबाङ गाेरु ज्युसुङ, तिजाेला (सामा) तिवाङ थाेङु ज्युसुङ
+
+ ।
+\v 27 येसुकि तिवाला राङ्सा (द्रिष्टान्त) (प्रस्तुत) क्यासुङ । येसुकि सिक्यासुङ, “देवाचेनकि ग्यालखाप दिनक मि दगे हिन सिकि दाक्पि सिङला ल्यामु सेन थाेर्सुङ ।
+\v 28 तिजाेला मितिवा ङ्यलसुङ, तिकि (सत्रु) लेसुङ, टा सिङ नाङ्ला (सामा) ङ थाेर्नि गाल्सुङ । तिजाेला दाेङ्बु थाेङसुङ तिजाेला चाबाङ गाेरु ज्युसुङ, तिजाेला (सामा) तिवाङ थाेङु ज्युसुङ
+
+ ।
+\v 29 ति स्यिङकि (मालिक) कि सासुङ, 'मिन, तिजाेला खिरेकि (सामा) बिक्यु, खिरेकि तितानि टालाङ माबिसा ।
+\v 30 ङागु तुज्येसाक ति ङिकारला छ्याजिक छारचित । ङागु तुज्येला (फसल) ङागु तुज्येला ङा सिउइ, “तङ्ला (सामा) तिवाला पित तेमे तिला (जलाउन) कि जुफ्फाला ट, तिजाेला टाला ङे (ढुकुटि) ला रुनि ज्यक'
+
+ ।"
+\v 31 ति तिङ्ला येसुकि तिवाला राङ्सा (द्रिष्टान्त) सिक्यासुङ । येसुकि सिक्यासुङ, “देवाचेनकि ग्याल्खापती (राय) कि डेलु दगे हिन चिनदि मिराचिगि लानिते दाक्पि स्यिङला थाेर्सुङ ।
+\v 32 दि सेन ज्येन तेरिक सेनसिना टिक्पि गिउइ । तिजाेला दि छार्क्यु, दि (बगैचा) ला वदु तेरिक दाेङ्बु सिना बाेबाे गिउइ । दि दाेङ्बुचिक हुङुइ, तेमे नाम्गि च्याज्युम तिवा लेम्निते दि दाेङ्बि (हागा) तिवाला छाङ जेउइ
+
+ ।"
+\v 33 ति तिङ्ला येसुकि तिवाला राङ्सा (द्रिष्टान्त) सिक्यासुङ, “देवाचेनकि ग्याल्खापति (खमिर) दगे हिन चिनदि पुम पेजाजिगि लानिते करा सुम फेला ति माफेलुसाक अाेलसुङ
+
+ ।"
+\v 34 येसुकि दि तेरिक काच्ये जाेबु मिला (द्रिष्टान्त) नेसुर सासुङ । तेमे (द्रिष्टान्त) नेसुर सिना येसुकि तिवाला ज्येन काङ मासा ।
+\v 35 दिदि लुङ्देन लापुप मितिविकि काङ साबु नक, ति काच्ये हुतुङकि वसित सिनि हुङु लेसुङ, तिजाेला येसुकि सिक्यासुङ, “ङा ङे खा (द्रिष्टान्त) ला (खाेल्नेछु) । ङा दि जम्बुलिङकि तङ्ने क्याला बानि ज्यागु तामतिवाला क्षारुप् किउइ
+
+ ।"
+\v 36 तिजाेला येसुकि जाेंबु मि तिवाला ताङ्निते खाङ्बि नाङ्ला गाल्सुङ । येसुकि लाेप्टुक तिवा येसुचाला लेम्नि सासुङ, “स्यिङिकि (सामा) कि बारेला साबु (द्रिष्टान्त) ङेराङला (ब्याख्या) क्यानि नाङ ।"
+\v 37 येसुकि कालेन बिनिते सिक्यासुङ, “सिकि स्यिङला ल्यामु सेन थाेर्सुङ तिदि मि पुज्युङ हिन ।
+\v 38 स्यिङदि जम्बुलिङ हिन; तेमे ल्यामु सेनदि ग्यालखापकि पुज्युङ हिन ।
+\v 39 तेमे (सामा) तिवादि दुक्टेकि पुज्युङ तिवा हिन, तेमे ति (शत्रु) सिकि ति (सामा) तिवा थाेर्सुङ, तिदि दुक्टे हिन । (फसल) ङागु साबुदि जम्बुलिङकि (अन्त) हिन, ङागु तिवादि थु तिवा हिन
+
+ ।
+\v 40 तिकि किसाला, च्युक क्यानि सामा तिवा रुनिते मेला रेगुइ, दि जम्बुलिङकि (अन्त) ला दिनक गिउइ ।
+\v 41 मि पुज्युङकि दाक्पि थुतिवाला ताेङुइ, थुतिविकि तिकि ग्यालखापनेसुर दिक्पा दुङु तेरिक (थाेक) ताङ दिक्पा किरु तेरिक मिला रुगुइ ।
+\v 42 थुतिविकि तिवाला मे (भट्टि) ला क्युर्क्यु, ते ङदाङ (दाह्रा किटाइ) गिउइ ।
+\v 43 तिजाेला दिक्पा मेतुप मि तिवा तिविकि पापिकि ग्यालखापला ङिमा दगेराङ स्यार्क्युइ । सुतानि नाम्ज्यक वाइ, तिकि ङेनसित
+
+ ।
+\v 44 देवाचेनकि ग्यालखाप ति स्यिङला उबु गिज्या दगेराङ हिन । मिराचिगि मिकि ङेसुङ तेमे तिला बासुङ । तिकि (अानन्द) ति डिउइ, तितानि वदु तेरिक (थाेक) चाेङुइ, तेमे तिकि ति स्यिङ ङेउइ ।
+\v 45 लाेङया, देवाचेनकि ग्यालखाप मिराचिक (ब्यापारि) कि (मुल्यवान) (माेति) छालु दगेराङ हिन ।
+\v 46 तिजाेला तिकि अाला (मुल्य) वदु (माेति) चिक ङेसुङ, ति गाल्नि ते तितानि वदुु तेरिक (थाेक) चनिते ति ङ्याेसुङ
+
+ ।
+\v 47 लाेङया, देवाचेनकि ग्याालखाप चङबुला क्युरु (जाल) दगे हिन, तेमे तिकि तेरिक खालकि (प्राणि) ला रुसुङ ।
+\v 48 तिजाेला ति केङसुङ, (जालहारि) तिविकि तिला चङ्बुकि नामुला थेनसुङ । तिजाेला तिवा देनिते ल्यामु काचे तिवा ङेक्यकला रुसुङ । यग मेदु तिवलादि क्युर्सुङ
+
+ ।
+\v 49 जम्बुलिङकि (अन्त) ला दिनकराङ गिउइ । थुतिवा लेम्निते दिक्पा मेदु तिवि पार्नेसुर दुक्टे तिवाला डेल्ग्यु । थुतिविकि
+\v 50 तिवाला मे (भट्टि) ला क्युर्नतेर्क्यु, त्या ङतिवाताङ (दाह्रा किटाइ) गउइ
+
+ ।
+\v 51 काङ खिरेकि दि तेरिक काच्ये छ्या ङेदु वाइ? लाेप्टुक तिविकि येसुला सासुङ, “छ्या वाइ ।"
+\v 52 तिजाेला येसुकि तिवाला सासुङ, “तिकि किसाला, देवा चेनकि ग्यालखापकि लाेप्टुक वबु तेरिक (शाश्त्रि) मिराचिक मि दगे हिन सु खाङबि (मालिक) हिन, सिकि (भण्डार) नेसुर साबा दाङ यिङ्बा काच्ये तिवा थेन्ग्यु ।"
+\v 53 येसुकि दि (द्रिष्टान्त) तिवा सा सिनसिमा येसु ति दासानेसुर गाल्सुङ
+
+ ।
+\v 54 थिजाेला येसु दाक्पि (नगर) ला स्युसुङ तेमे मि तिवाला तिविकि जाेम्खाङ तिवाला लाप्सुङ । (परिणाम) ति दिनक वसुङ, तिवा याम्छे वनिते सासुङ, “दि मिकि तिकि लाेबेन दाङ याम्छेनकि यक तिवा केनसुर ङेक्यु?
+\v 55 काङ दि मि (सिकर्मि) पुज्युङ मिन ते? काङ तिकि मामा मरियम मिन ते?
+\v 56 तेमे तिकि नुक तिवा, याकुब, यासेफ, सिमाेन, दाङ यहुदा मिन ते? तेमे तिकि तेरिक नुमतिवा अरे चालाराङ मेत ते? तिकि किसाला, दि मिकि दि तेरिक काच्ये केन्सुर ङेक्यु ते
+
+?”।
+\v 57 तिवा येसु नेसुर सेम्ला लाे मादि । हिनसिनाङ येसुकि सिक्यासुङ, लुङदेन लापुप् मिकि (अादर) मेङु साबुदि तिकि दाक्पि खाङ्बि जान दाङ दाक्पि युल क्याजिक हिन
+\v 58 ।"तिविकि सेम्ला माेवा मेदुकि किसाला येसुकि त्या अाला याम्छेनकि यक तिवा माक्या
+
+
+\c 14
+\cl लिउ १४
+\p
+\v 1 ति तुज्येला (शासक) हेराेदकि येसुकि बारेला लेन काेसुङ ।
+\v 2 हेराेदकि दाक्पि यक्पु तिवाला सासुङ, “दि बप्तिस्मा तेरु युहन्ना हिन स्येतिवा नेसुर लाेङया सेन्बु जाेबु वाइ । तिकिकिसाला, दि ङार तिविकि तिला यक क्यानि वाइ
+
+ ।"
+\v 3 चिला सिसिन हराेदकि दाक्पि नुक फिलिपकि माेरुङ हेराेदियासकि किसाला युहन्नाला जिम्नि तिला टानि (झ्यालखाना) ला लुगु नक ।
+\v 4 चिला सिसिन युहन्नाकि तिला साबु नक, “तिला दाक्पि पेर्मि जाेनि ज्यगु ख्यरे लागि ल्यामु म्याङुइ ।"
+\v 5 हेरादकि तिला सेथुबु नक, हिनसिनाङ हेराेद मि तिवातानि जिवा क्यासुङ, चिला सिसिन मितिविकि युहन्नाला लुङदेन लापुप मि सिरु नक
+
+ ।
+\v 6 तिजाेला हेराेदकि केबु ङिमा लेसुङ, हेराेदियासकि पुमकि मितिविकि पार्ला छ्याम्नि (प्रशन्न) जाेसुङ ।
+\v 7 ति छ्यामुकि किसाला तिकि काङ लाङसिनाङ तेर्क्यु सानि हेराेदकि ना क्यालसुङ
+
+ ।
+\v 8 दाक्पि मामिकि लाप्सिमा तिकि सासुङ, “ङाला देर्माचिकला बप्तिस्मा तेरु युहन्नाकि पिर्च्युङ नाङ
+\v 9 ।"ग्याल्बु हेराेद तिक लाङु काच्येकि किसाला अाला सेम नागाल्सुङ, हिनसिानङ दाक्पि नाक्यालुकि किसादाङ हेराेद तानि नुप्ला सामा सासिनि वदु मितिविकि किसाला ग्याल्बुकि तिनकराङ वाेसित सानि का बिन्सुङ
+
+ ।
+\v 10 हेराेदकि मितिवा ताङ्नि (झ्यालखाना) ला युहन्नाकि गाे तुप्सुङ ।
+\v 11 तेमे तिकि गाे देर्माङला ज्याङ्नि खनि ति पुम पेजाला बिनसुङ तेमे तिकि ति गाे दाक्पि मामि चाला खुन गाल्सुङ ।
+\v 12 तेमे तिकि लाेप्टुक तिवा लेम्निते युहन्नाकि राे ला खुर्नि उपसुङ । ति तिङ्ला तिवा गाल्निते येसुला साबिन्सुङ
+
+ ।
+\v 13 तिजाेला येसुक ति काच्ये काेसुङ, येसुकि ति दासा ताङ्निते टु नेसुर राङ्सा दासाला गाल्सुङ । तिजाेला जाेबु मि तिविकि दि काच्ये काेसुङ, तिविकि येसुला काङबिकिराङ तिङ ङ्यासुङ ।
+\v 14 तितिङ्ला येसु तिविकि गमाला लेसुङ तेमे बाेबाे मि जाेंबु थाेङसुङ
+
+ ।
+\v 15 तिजाेला नाम राेसुङ, लाेप्टुक तिवा येसु चाला लेम्निते सासुङ, “दि या दक्पुज्यिक काङ मेदु दासा हिन तेमे ङिमा गासिनसुङ । जाेबु मिला तिवाला ताङ बिन, तिवादि युलतिवाला डाे थुननिते दाक दाक्पिकि लागि साप्चेतिवा ङ्याे थुसित
+
+ ।"
+\v 16 येसुकि तिवाला सासुङ, “दिवाला थारे डाे माेगाेउइ । दिवाला खिरेकि काङ साप्चे बिन ।"
+\v 17 तिविकि येसुला सासुङ, “अाेरुङतानि तेरिक किसिन डुमा ङाच्चक सिवाङ दाङ डुमा ङि ङ्या क्याजिक वाइ ।"
+\v 18 येसुकि सिक्यासुङ, “ति ङे चाला खलेक
+
+ ।"
+\v 19 तेमे येसुकि जाेंबु मिला (चाैर) ला देत सिनि का बिनसुङ । येसुकि डुमा ङा सिवाङ ताङ ङ्या ङि लासुङ । नाम्ला देवाचेनला ल्हाहिदाङ येसुकि तुचिछ्ये बिनिते सिवाङला च्याक्निते लाेप्टुक तिवाला बिनसुङ । लाेप्टुक तिविकि जाेंबु मि तिवाला बिनसुङ ।
+\v 20 तिवि तेरिक मिकि साेनि डासुङ । ति तिङ्ला तिविकि सिवाङ दाङ ङ्या साेनि ल्हागु लुबुदि स्याेम च्युब्ङि रुसुङ ।
+\v 21 त्ये सा मि तिवा पुम पेजा दाङ पेजा तिवा सिना ज्येन तिवा क्याजिक ताेमिदा (हजार) ङा नक
+
+ ।
+\v 22 येसुकि दाक्पि लाेप्टुक तिवाला स्यरि टुला ज्येनि येसु सिना तङ्ला फार्केनला डाे चिसुङ, तिजाेला जाेंबु मितिवाला दाक्पिकिराङ (बिदा) किरु सेम क्यासुङ ।
+\v 23 येसुकि जाेंबु मि तिवाला ताङ्सिमा येसु दाक्पुराङ गाङ्ला माेपार किरु गालसुङ । तिजाेला ल्यामु क्यानि नाम राेसुङ, येसु त्ये चिकराङ वसुङ ।
+\v 24 ति बेला टु सिनि चङ्बुकि पार्ला नक, लुङ राङ्सा नेसुर लेबुकि किसाला (छाल) कि ति (अनियन्त्रित) वसुङ
+
+ ।
+\v 25 टाेप्ला (तिन बजे) ठला येसु चङ्बुला युगिन तिविकि चाला गालसुङ ।
+\v 26 तिजाेला लाेप्टुक तिवि येसु चङ्बु युगिन वदु थाेङ्सुङ, तिवा जिवा क्यानि सासुङ, “दि या ह्रेड हिन" तिवा जिवाकि कारेकिरु ज्युसुङ ।
+\v 27 येसु तिवातानि ताम क्यानिते सासुङ, "(ढाडस) कि! ङाराङ हिन! जिवा माकि
+
+ ।"
+\v 28 पत्रुसकि येसुला कालेन क्यानिते सासुङ, “चाेवाे, ख्याेराङ हिनसिसिन, ङाला छ्युनाङ्ला हुङु का नाङ ।"
+\v 29 येसुकि सासुङ, “स्याक ।" तिकि किसाला, पत्रुस टु नाङ्नेसुर फिला थेनि येसुकि चाला ड सिनि छ्यि खाला युसुङ ।
+\v 30 तिजाेला पत्रुसकि लुङला थाेङ्सुङ, तिकि कारे किइदाङ सासुङ, “चाेवाे, ङाला थार्वा नाङ!
+
+ "
+\v 31 येसुकि स्यारि दाक्पि लाक्पा क्याङ्सुङ; पत्रुसला जिम्निते तिला सासुङ “हाउ फेचाे माेवा वत्पा! ख्यरेकि चिला सेम्ला (शङ्का) क्याबु?”
+\v 32 ति तिङ्ला तिजाेला येसु दाङ पत्रुस टुला गाल्सुङ, तिजाेला लुङ लुसुङ ।
+\v 33 ति तिङ्ला टुला वदु लाेप्टुक तिविकि येसुला साेवा ताम्निते सासुङ, “हुतुङराङ ख्याे चाेवाे काेन्ज्याककि पुज्युङ हिन
+
+ ।"
+\v 34 तिजाेला येसु चङ्बु फार्केन ख्याेलसुङ, तिवा गनेसरेतकि स्यिङला लेम्नि ख्याेलसुङ ।
+\v 35 तिजाेला ति दासाकि मि तिविकि येसुला ङाे स्येसुङ, तिविकि फारछुरकि तेरिक दासाला ति लेन क्याल्निते तिविकि तेरिक नाबु मि तिवाला येसुकि चाला खसुङ ।
+\v 36 तिविकि येसुकि माज्याकि नामु क्याजिक रेगु ङेसिन गाउइ सिनि ना क्याल्सुङ, चाेकि रेक्सुङ ति तेरिक टेक्सुङ
+
+
+\c 15
+\cl लिउ १५
+\p
+\v 1 ति तिङ्ला काङ फरिसितिवादाङ शास्त्रि तिवा यरुसलेम नेसुर येसुचाला लेसुङ ।
+\v 2 तिविकि सासुङ, “काङचिला ख्यरे लाेप्टुक तिविकि (अगुवा) तिविकि ठिमला मेङेनुइ? चिला सिसिन तिविकि सेन सा बेला दाक्पि लाक्पा मुटुउइ?”
+\v 3 येसुकि कालेन बिनिते तिवाला सासुङ, “खिरेकि चिला दाक्पि (परम्परा) तिविकि किसाला चाेवाे काेन्ज्यककि काला मेङेदुइ
+
+?
+\v 4 चिला सिसिन चाेवाेकि सासुङ, 'दाक्पि मामा दाङ दाक्पि पापाला (अाादर) कि' 'सिकि दाक्पि मामादाङ पापाला मेलेवा ताम किउइ, ति हुतुङराङ सिउइ ।'
+\v 5 हिनसिनाङ खिराङ सिउइ, 'सिकि दाक्पि पापा दाङ मामाला, " काङ चाे (सहयाेग) ख्याेकि ङे नेसुर लाङगाेबु नक, ति ता चाेवाे काेन्ज्यककि लागि (उपहार) हिन' सिनि सिसिन,
+\v 6 ति मिकि दाक्पि पापिकि (अादर) कि माेगाेउइ । दुक क्यानि खिरेकि दाक्पि (परम्परा) कि किसाला चाेवाे काेन्ज्यककि सुङला यग मेदु दगे जाेबु वाइ
+
+ ।
+\v 7 ए (पाखन्डि) तिवा, यशैयाकि खिराङ्ला लुङ्देन लाप्नि दुक सासुङ,
+\v 8 'दि मि तिविकि दाक्पि खेकि ङाला (अादर) किउइ, हिनसिनाङ तिवि सेम ङे चानेसुर अाला थारे वाइ ।
+\v 9 तिवा ङाला (व्यर्थ) ला साेवा देप्क्यु, चिला सिसिन तिविकि दाक्पि (सिद्वान्त) तिवाला मितिविकि का क्याबु दगे लाेप्क्यु ' ।
+
+ "
+\v 10 ति तिङ्ला येसुकि जाेबु मिला दाक्पि चाला कातङनिते सासुङ, “ङेनिते छ्या ङेत खे नाङनेसुर नाङ्ल।
+\v 11 स्युगु चिनदिङ तामकि मिला मेचेङि माेजाेउइ । ति सिना, चिन ताम खेनाङ्नेसुर फिल गिउइ, तिकि मिला मेचेङि जेउइ
+
+ ।"
+\v 12 ति तिङ्ला लाेप्टुक तिवा लेम्निने येसुला सासुङ, “तिजाेला फरिसि तिविकि ति ताम काेसुङ, तिजाेला तिवा (चिडिएका) नक सिरु काच्ये काङ ख्याेरुङला छ्या वाइ?”
+\v 13 येसुकि कालेन बिनिते सासुङ, “तेरिक (बिरुवा) देवाचेनला वदु ङे पापिकि चुबु मेत, ति बिक्युइ ।
+\v 14 तिवाला चिकराङ ताङ बिन, तिवा मिक माेथाेङु (अगुवा) तिवा हिन । हुतुङरा मिक माेेथाेङु मिराचिगि राङ्सा मिक माेथाेङुचिकला टिक्यु सिसिन, तिवा मिरा ङिकार मिक्तुङला स्युगुइ
+
+ ।"
+\v 15 पत्रुसकि कालेन बिनिते सासुङ, “दि (द्रिष्टान्त) कि बारेला ङेराङला (व्याख्या) क्यानि नाङ ।"
+\v 16 येसुकि सिक्यासुङ, “काङ ख्याेरुङ हारुङाङ छ्या मेङेबराङ वाइ?
+\v 17 काङ ख्याेरुङला छ्या मेत, चिन काच्ये खे नाङ्नेसुर नाङ्ला स्युगुइ ति खक्पाला गाल्निते चर्पिला थेन्ग्यु
+
+ ।
+\v 18 चिन काच्येदि खे नाङनेसुर फिला गिउइ, ति सेम्गि नाङ्नेसुर गिउइ । दि काच्ये दिवा ति हिन सिकि मिला मेचेङि जेउइ ।
+\v 19 चिला सिसिन दुक्टे सेम तिवा, सेत्पा, छ्याजिक ङ्यालु, (कामुक अनैतिकता), कुन्ज्येन, मेलेवा किदुक ताङ (अपमान) सेम्गि ना्नेसुर थेन्ग्यु ।
+\v 20 दि काच्ये तिविकि मिला मेचेङि जेउइ । लाक्पा माटुबा सेन साेसिन तिकि मेचेङि माजाेउइ
+
+ ।"
+\v 21 ति तिङ्ला येसु त्यासुर गाल्निते टुराेसताङ सिदाेन ग्यासा नेवा गाल्सुङ ।
+\v 22 ल्हाेसा, मिराचिक कनानि पुम पेजा त्येसुर फिला लेसुङ । ति कारे क्यानि सासुङ, हे चाेवाे, दाउदकि पुज्युङ, ङाला ङिङ्ज्ये कि; ङे पुम दुक्टे थु नेसुर अाला दुक्पा ङेलु वाइ ।"
+\v 23 हिनसिनाङ येसुकि छिक चिगाक ताम माक्या । येसुकि लाेप्टुक तिवा लेम्निते येसुला दुक सिइदाङ (बिन्ति) क्याासुङ, “तिला द्यासुर ताङताेङ, चिला सिसिन अारे तिङ्ला कारेकिइ वाइ
+
+ ।"
+\v 24 येसुकि कालेन क्यानिते सासुङ, “ङाला इस्त्राएलकि खाङ्बि ताेरु लुगि चाला सिना ज्येन केनिङ ताङु मिन
+\v 25 ।"ति लेम्निते येसुकि गमाला स्याबा किइदाङ सासुङ, “चाेवाे, ङाला (सहायाता) कि ।"
+\v 26 येसुकि कालेन बिनिते सासुङ, “दाक्पि पुज्युङ पुम तिविकि सिवाङ लानि कि गमाला क्युरु लेमु मेङुइ
+
+ ।"
+\v 27 तिकि सासुङ, “हिन, चाेवाे, ति कितिविकि दाक्पि (मालिक) कि (टेबुल) नेसुर ल्हुबु सिवाङ तिवा सेउइ ।"
+\v 28 तितिङ्ला येसुकि कालेन बिनिते तिला सिक्यासुङ, “पुम, ख्यरे माेबा बाेबाे वाइ । ख्यरे सेम क्याबु दगे ख्याेरुङ्ला किसित ।" तेमे तिराङ तुज्येला तिकि पुम टेगसुङ
+
+ ।
+\v 29 येसुकि ति दासा ताङनिते गालिल चङ्बुकि चाला गाल्सुङ । ति तिङ्ला येसु गाङि खाला गाल्नि त्येराङ देसुङ ।
+\v 30 अाला जाेबु मि येसुकि चाला लेसुङ । तिविकि दाक्पु तानि काङ्बा ना गाल्बा, मिक माथाेङु, ताम मेथेन्बु, (लुला) मि तिवा, दाङ नाबुु मितिवा अाला खसुङ । तिविकि तिवाला येसु चाला ज्याकसुङ तेमे येसुकि तिवाला टेग चिसुङ ।
+\v 31 ताम कि मुथुवु तिवा ताम कि थाुबु, (लुला) तिवा टेगु, काङ्बा ना गालु तिवा युग थुवु, मिक माेथाेङु तिवा मिक थाेङ थुबु जाेंबु मि तिविकि थाेङसुङ तिवाला याम्छेन लासुङ । तिविकि इस्त्राएलकि चाेवाे काेन्ज्यकला तुचिछ्ये बिनसुङ
+
+ ।
+\v 32 येसुकि दाक्पि लाेप्टुक तिवाला दाक्पि चाला काताङनिते सासुङ, “ङाला दि जाेंमितिवाला ङिङ्ज्ये लाबु वाइ, चिला सिसिन तिवा ङिमा सुम तङ्ने ङातानि देलु वाइ तेमे तिवा तानि सापच्ये काङ मेत । ङा तिवाला काङ माबिन्बा द्यासुर ताेङु सेम मेत, तेमे तिवा लाम्ला (मुर्छा) परे मिकिउइ ।"
+\v 33 लाेप्टुक तिविकि येसुला सासुङ, “दिनक काङ मेदु दासाला दिजाे अाला मिला डाबु क्यानि केनसुर ङेरेकि सिवाङ खुङुजा?”
+\v 34 येसुकि तिवाला सासुङ, “खिराङ तानि डुमा चाे सिवाङ वाइ?” तिविकि सासुङ, “डुमा दिन दाङ टिक्पि टिक्पि ङ्या वाइ
+\v 35 ।"ति तिङ्ला येसुकि मि तिवाला साला देत सिनि का बिनसुङ
+
+ ।
+\v 36 येसुकि ति डुमा दिन सिवाङ दाङ ङ्या लासुङ, तुच्यिछ्ये बिनसिमा ति सिवाङ च्याङ्निते लाेप्टुक तिवाला बिनसुङ । तेमे लाप्टुक तिविकि मि तिवाला बिन्सुङ ।
+\v 37 मितिवि तेरिककि साेनि डासुङ । तेमे तिविकि साेनि ल्हागु सिवनङ दाङ छ्या स्याेम दिन रुसुङ ।
+\v 38 पुम पेजादाङ पेजा तिवा सिना ज्येन मि क्याजिक (हजार) सि नक ।
+\v 39 ति तिङ्ला येसुकि मि तिवाला ताङ्निते टुला ज्यानि मगादान सिरु दासा नेवा गाल्सुङ
+
+
+\c 16
+\cl लिउ १६
+\p
+\v 1 ती ज्युक्ला फरिसीतिवा ताङ सदुकीतिवा खोला खोक्पा ल्हापला खोकी चाला लेसुङ दोजो ख्युरूङ नामनेमा लेबु यिन्सिन ङ्यिराङला च्यिक छ्या तेन सिनी सिक्यासुङ।
+\v 2 तेमे येसूकी तिवाला सिक्यासुङ गसेला नाम मोर्मु गलुप् थोङ्सिमा साला याङ नाम सेङ्गिवी सिनी ख्यिरे
+
+ सिवी।
+\v 3 टाेप्ला खिराङ सिउइ, 'हारिङ ङिमा मेलेवा गिउइ, चिला सिसिन नाम मार्मु दाङ मुसुपकि उबु वाइ ।' नाम्गि (अवस्था) ल्हानि च्युक क्यानि (अर्थ) ग्यागु सिनि खिराङ सेक्युइ, हिनसिनाङ खिरेकि तुज्येकि ताकि (अर्थ) ग्याक मुथुइ ।
+\v 4 दुक्टेचिक ताङ छ्याजिक ङ्यालु गिपाकि ता छाेल्ग्युइ, हिनसिनाङ तिला याेनाकि ता सिना ज्येन चिनदिङ ता छ्या मेदेदुइ । तितिङ्ला येसुकि तिवाला ताङ्निते त्यासुर थारे गाल्सुङ
+
+ ।
+\v 5 लाेप्टुक तिवा राङ्सा नामुला लेसुङ, हिनसिनाङ तिविकि सिवाङ खुङु जेसुङ ।
+\v 6 येसुकि तिवाला सासुङ, “नासाम ताेङ सदुकि तिविकि खमिर नेसुर (सावधान) देत ।"
+\v 7 लाेप्टुक तिविकि दाक्पि पार्ला ताम किइदाङ दुक सिरु ज्युसुङ, “अरेकि सिवाङ माखबुकि किसाला येसुकि दुक सिइ वाइ ।"
+\v 8 येसुकि दि काच्ये छ्या ङेनिते सासुङ, “फेचाे माे वतु तिवा, दाक्पि पार्ला चिला ताम किउइ खिरेकि सिवाङ माखबुकि किसाला ङेकि दिनक साबु हिन सिनि सिउइ
+
+?
+\v 9 (हजार) मिरा ङाकि लागि डुमा ङा सिवाङताङ स्याेम चाे सिवाङ रुबुदि खिराङ्ला छ्या मेत?
+\v 10 मिनसिन डुमा दिन सिवाङकिदि स्याेम चाे रुबु
+
+?
+\v 11 ङेकि ति सिवाङ तिविकि ताम क्याबु मिन सिनि खिराङ चिला हाकलमाेकाेउइ? नासाम ताङ्निते फरिसितिवाताङ सदुकितिविकि खमिर नेसुर थारे देत ।"
+\v 12 तितिङ्ला येसुकि तिवाला सिवाङकि खमिर नेसुर मिन, फरिसिदिवादाङ सदुकि तिविकि येन्देन नेसुर थारे देत सिनि साबु नक सिनि तिविकि हाक काेसुङ
+
+ ।
+\v 13 तिजाेला येसु कैसरिया फिलिप्पिकि (इलाका) तिवाला लेम्नि ख्याेलसुङ, येसुकि दाक्पि लाेपटुक तिवाला दुक सिइदाङ टिसुङ, “मि पुज्युङ सु हिन सिनि मि तिविकि सिउइ?”
+\v 14 तिविकि सासुङ, लालाकि सिउइ बप्तिस्मा तेरु युहन्ना, लालाकि एलिया, लालाकि यर्मिया मिन्सिन लुङदेन लापुप तिविनाङ्ला मिराचिक हिन सिनि सिउइ ।"
+\v 15 येसुकि तिवाला सासुङ, “ङा सु हिन सिनि खिराङ सिउइ?”
+\v 16 सिमाेन पत्रुसकि कालेन किइदाङ सासुङ, “ख्याे सेन्बा काेन्ज्यककि पुज्युङ चाेवाे हिन
+
+ ।"
+\v 17 येसुकि कालेन क्यानि तिला सासुङ, “याेनाकि पुज्युङ सिमाेन ख्याेरुङ तुच्येकि हिन, चिला सिसिन जुबुदाङ ठाककि दि काच्ये ख्येरुङ्ला छ्या तेनु मिन, देवाचेन्ला वदु ङे पापिकि छ्या तेनु हिन ।
+\v 18 ङा ख्याेरुङला दिङ सिउइ, ख्याेरुङ पत्रुस हिन, ङा दि दे खाला, जाेमखाङ जेउइ ।, ङ्याल्माकि गाे तिवा दिकि खाला ग्याल मुथुउइ
+
+ ।
+\v 19 ङा खिराङ्ला देवाचेनकि ग्याल्खापकि च्याताक तिवा तेर्क्यु । ख्यरेकि ज्म्बुलिङ्ला काङ टागुइ, ति देवाचेनला टागुइ, तेमे चिन काच्ये ख्यरेकि जम्बुलिङ्ला टाेल्ग्यु, ति देवाचेनला डेल्ग्यु ।"
+\v 20 तितिङ्ला ङाराङ चाेवाे हिन सिनि सुलाङ मासिसा सिनि येसुकि दाक्पि लाेप्टुक तिवाला का क्यासुङ
+
+ ।
+\v 21 ति तुज्ये नेसुर येसुकि दाक्पि लाेप्टुक तिवाला येसु यरुसलेम डाे गाेक्यु, दिक्पा मेदुप लाेबेन दिवादाङ छेदक काेङ्यारतिवादाङ शास्त्रि तिविकि लाक्पा नेसुर अाला दुक्पा खुर गाेक्यु, सेदु ङिमा सुम्गि छेमु सेन्बु लाङुइसिनि सिरु ज्युसुङ ।
+\v 22 पत्रुसकि येसुला छ्यजिक नेबा टि गाल्निते दुक सिइदाङ कारे क्यासुङ, “चाेवाे, दि ख्याे नेसुर थारे वसित; दिनक ख्याेला नाम्लाङ मुहुङसित ।"
+\v 23 येसु ग्युर्निते पत्रुसला सासुङ, “ह्रेडि, ङे चानेसुर थारे ग्युक! ख्याेङ ङे लागि (बाधा) हिन, चिला सिसिन ख्यरेकि काेङन्ज्यककि काच्ये तिवाला सेम माक्याबा मितिविकि ताम तिवाला सेम किउइ
+
+ ।"
+\v 24 तितिङ्ला येसुकि दाक्पि लाेप्टुक तिवाला सासुङ, "(यदि) सिकि ङाला तिङ ङ्यगु सेम किउइ सिसिन, तिकि दाक्पुलाराङ (इनकार) किगाेक्यु; दाक्पि ङ्याङसिङ लाेङ्गाेक्यु तेमे ङाला तिङ ङ्यक गाेक्यु ।
+\v 25 चिला सिसिन सिकि दाक्पि जुुुबु सेन्बा ज्यगु छाेल्ग्यु तिकि ति ताेङुइ सि ङे (खातिर) मिजिरिङ ताेङुइ तिकि ति ङेक्युइ ।
+\v 26 चिला सिसिन मिराचिकि तरिक जम्बुलिङ ङेसिनाङ दाक्पि मिजिरिङदि ताङ्नक क्यासिन तिला काङ (लाभ) हुङुइ ते? मिराचिगि मिकि दाक्पि मिजिराङकि (बद्लाला) काङ तेरथ्युक्यु
+
+?
+\v 27 चिला सिसिन मि पुज्युङङ दाक्पि पापि साेवाला येसुकि थु तिवातानि गिउइ । ति तिङ्ला येसुकि तेरिक मितिवाला तिकि यग दगेराङ (प्रतिफल) तेर्क्यु ।
+\v 28 हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, द्ये लानि वदुतिवि नाङ्ला खिराङ सुङ वाइ, सिकि मि पुज्युङला तिकि ग्यालखापला हुङिन वदु माेथाेङुसाक सेत्पा साे माल्हाउइ
+
+
+\c 17
+\cl लिउ १७
+\p
+\v 1 ङिमा टुग तिङ्ला येसुकि पत्रुस, याकुबदाङ तिकि नुक युहन्नाला दाक्पु तानि टि गाल्सुङ, तिवाला क्याजिक थेन्बु गाङ चिक्ला टिनि गाल्सुङ ।
+\v 2 तिविकि गमाला येसुकि दाक्पि (रुप परिवर्तन) क्यासुङ । येसुकि च्याङा ङिमा दगेराङ ठाछ्यालि स्यारसुङ, येसुकि माज्या टाक दगेराङ ठादिङि गाल्सु
+
+ ।
+\v 3 ल्हाेसा, त्या माेशादाङ एलिया येसुतानि ताम किइ वदु तिविकि थाेङ्सुङ ।
+\v 4 पत्रुसकि कालेन क्यानि येसुला सासुङ, “चाेवाेे, ङेराङला द्येराङ देदु ल्यामु हुङुइ । ख्याेरुङ सेम किसिन, ङा द्ये डुमा सुम देदु दासा जेउइ दक्पुजिक ख्याेला, दक्पुजिक माेसाला दाङ दक्पुजिक एलियाला
+
+ ।"
+\v 5 तिजाेला पत्रुस ताम किइ वदु बेला, तिजाेला ल्हाेसा, ठाछ्यालि मुसुपकि तिवाला उप्सुङ, “दि ङे (प्रिय) पुज्युङ हिन, दितानि ङा अाला (प्रसन्न) वाइ । दिकि काच्ये ङ्येन ।"
+\v 6 तिजाेला लाेप्टुक तिविकि दि काेसुङ, तिविकि दाक्पि च्याङा बानिते अाला जिवा क्यासुङ ।
+\v 7 तेमे येसु लेम्निते तिवाला रेङ्निते सिक्यासुङ, “ल जिवा माक्यि ।"
+\v 8 ति तिङ्ला तिविकि याे ल्हासुङ, तिजाेला येसुला सिना ज्येन्ला सुलाङ माथाेङ
+
+ ।
+\v 9 तिजाेला तिवा गाङ्नेसुर मामाे हुङिन वदु नक, येसुकि तिवाला दुक सिङदाङ का बिन्सुङ, “मि पुज्युङ सित्पा नेसुर सेन्बा मालाबुसाक दि (दर्सन) सुलाङ मासिसा ।"
+\v 10 येसुकि लाेप्टुक तिविकि येसुला दुक सिइदाङ टिसुङ, “तिनक हिन्सिन, एलिया तङ्ला हुङगाेक्यु सिनि शास्त्रि तिवा चिला सिउइ ते
+
+?”
+\v 11 येसुकि कालेन क्यानिते सिक्यासुङ, “एलिया हुतुङराङ गिउइ तेमे तेरिक काच्येतिवाला साबा जेउइ ।
+\v 12 हिनसिनाङ ङा खिराङ्ला सिउइ, एलिया तङ्लाराङ लेम्नि सिंदु वाइ, हिनसिनाङ तिविकि एलियाला ङाे मास्ये । तिकि (बदला), तिविकि एलियाला काङ सेम लासुङ तिराङ क्यासुङ । तुकराङ क्यानि, मि पुज्युङकिसाङ तिविकि लाक्नेसुर दुक्पा खुर्क्यु ।"
+\v 13 तेमे येसुकि बप्तिस्मा तेरु युहन्नाकि ताम तिवातानि किइ वाइ सिरु काच्ये लाेप्टुक तिविकि हाक काेसुङ
+
+ ।
+\v 14 तिजाेला तिवा मि जाेबु दासाला लेसुङ, मिराचिक मि येसुकि चाला लेम्नि येसुकि गमाला स्याबा क्यानि सासुङ,
+\v 15 “चाेवाे, ङे पुज्युङ खाला काट्रिन क्यानि नाङ, चिला सिसिन तिला नेर्पा रेगु वाइ तिकि किसाला तिकि अाला दुक्पा खुरिन वाइ । चिला सिसिन ति अाला मेदाङ छ्यु ना्ला ल्हुम्ग्यु ।
+\v 16 ङेकि तिला ख्याेकि लाेप्टुक तिवि चाला खबिन, हिनसिनाङ तिविकि तिला नेर्पा नेसुर थार्वा तेर माथुप
+
+ ।"
+\v 17 येसुकि कालेन क्यानि सासुङ, “ए फेचाे माेवा वतु तिवादाङ नागालु गिपा तिवा, नामसाक ङा खिरे चाला देदुजा? नामसाक ङेकि खिराङ्ला (साथ) तेरुजा? तिला द्याबा ङे चाला टि स्यक ।"
+\v 18 येसुकि तिला कारे क्यासिमा ह्रेडि ति नेसुर फिला थेनसुङ । ति ख्यक पेजा ति तुज्येनेसुर राङ टेकसुङ
+
+ ।
+\v 19 तितिङ्ला लाेप्टुक तिवा सिसाङ माेथाेङु दासाला येसुचाला लेम्निते सासुङ, “ङेरेकि चिला तिला फिला थेन माथु?”
+\v 20 येसुकि तिवाला सासुङ, “खिरेकि किमाथुबुदि रबु मेदु माेवाकि किसाला । चिला सिसिन हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, खिराङतानि (राय) कि डेलु चाेढे क्याजिक माेवा वासिनाङ, दि (पहाड) ला खिरेकि 'द्यासुर टाेनि त्या ग्युक' सासिनाङ ति डिउइ खिरेकि क्यासिन चिनदिङ काच्ये (असम्भब) मेङुइ ।
+\v 21 तिकि किसा तिदगे ह्रेडिदि माेपारताङ युङ्ये मेदा फिला मेथेदुइ
+
+ ।"
+\v 22 तिजाेला येसु गालिलला देसुङ, येसुकि दाक्पि लाेप्टुक तिवाला सासुङ, “मि पुज्युङ मि तिविक लाक्पा तेर्क्यु ।
+\v 23 तेमे तिविकि तिला सेसिमा ङिमा सुम्गि छेमु लाङुइ ।" लाेप्टुक तिवा अाला दुक्पा क्यासुङ
+
+ ।
+\v 24 तिजाेला तिवा कफर्नहुमला लेबु नक, (मन्दिर) ला (कर) लाेङु मितिवा पत्रुसकि चाला लेम्नि सिक्यासुङ, काङ खिरेकि लाेबेनकि (कर) मेज्येलुइ?”
+\v 25 तिकि सासुङ, ज्येल्ग्यु ।" तिजाेला पत्रुस खाङ्बि नाङ्ला गाल्सुङ, येसु तङ्ला तितानि ताम क्यानि सिक्यासुङ, “सिमाेन, ख्यरे सेम काङ वाइ? जम्बुलिङ्कि ग्याल्बुकि सुनेसुर (कर) ङेक्यु? खिरेकि (प्रजा) नेसुर ना परदेशितिवा नेसुर
+
+?”
+\v 26 तिजाेला पत्रुसकि “परदेशितिवानेसुर" सानि सासुङ, येसुकि तिला सिक्यासुङ, “तिनक हिनसिन, (प्रजा) तिवा नेसुर (कर) ज्येलु नेसुर (मुक्त) गिउइ ।
+\v 27 ङेरेकि (कर) लाेङु तिवाला दिक्पा किरु साेङु माजाे सिनि चंबुला ग्युक, (बल्छि) ग्याेप, तेमे चिन्दि ङ्या तङ्ला थेप्क्यु तिला थेन । ख्यरेकि तिकि खा पेसिमा ख्यरेकि ङुलकि डेवाचिक ङेक्युइ । ति खलेक तेमे ङादाङ ख्यरे (कर) लाेङु तिवाला बिन
+
+
+\c 18
+\cl लिउ १८
+\p
+\v 1 तिराङ तुज्येला येसुकि लाेप्टुकतिवा येसुकिचाला लेम्नि सिक्यासुङ, “देवाचेनकि ग्यालखापला तेरिक सिना बाेबाे सु हिन?”
+\v 2 येसुकि दाक्पि चाला मिराचिक पेजाला का ताङ्निते ति पेजाला तिविकि पार्ला ज्याकसुङ,
+\v 3 तेमे सिक्यासुङ, “हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, खिरेकि (पश्चताप) क्यानिते दि पेजादगेराङ मावबु साक, खिराङ ज्येन चिन्दिङ (रिति) कि देवाचेनकि ग्यालखापला स्युक मुथुउइ
+
+ ।
+\v 4 तिकि किसाला, सिकि दि पेजा टिक्पेकि दगे दाक्पुला ज्यापु जेउइ, ति मिराङ देवाचेनकि ग्यालखापला तेरिक सिना बाेबाे गिउइ ।
+\v 5 तेमे सिकि ङे मिनला दिनक मिराचिक पेजाला (अपनाउछ), तिकि ङाला (अपनाउछ) ।
+\v 6 तिजाेला ङाला माेवा किरु दि पेजातिवाला सिकि मिराचिक्ला क्याजिक दिक्पा कि जिक्यु, तिकि जिङ्बाला बाेबाे दाेचिक काल्निते तिङ्मु चङ्बुला क्युरु ल्यामु हुङु नक
+
+ ।
+\v 7 (कठिनाइ) तुज्येकि किसाला दि (संसार) ला धिकार! चिला सिसिन दिनक तुज्ये हुङ गाेबु वाइ, तिजाेला ति मिला (धिकार) ति नेसुर दिनक तुज्ये गिउइ!
+\v 8 हुतुङराङ ख्यरे लाक्पा मिनसिनाङ काङ्बिकि ख्याेरुङला दिक्पा कि जिक्यु सिसिन, तिला तुम्निते ख्याेङ नेसुर थारे क्युर । लाक्पा ङिकार ताङ काङ्बा ङिकार वनि ते नाम्लाङ मिसिबु मे नाङ्ला क्युरु सिना (लुलाे) मिनसिन युग मुथुबु वनिते मिजिरिङ्ला श्युगु ख्याेरुङ्ला ल्यामु गिउइ
+
+ ।
+\v 9 हुतुङराङ ख्यरे मिगिकि ख्याेरुङ्ला दिक्पा कि जिक्यु सिसिन, तिला थेन, तिला ख्याेङ नेसुर थारे क्युर । ङिकार मिक वनिते नाम्लाङ मिसिबु मे नाङ्ला क्युरु सिना मिक चिक खुर्निते मिजिरिङ्ला श्युगु ख्याेरुङ्ला ल्यामु गिउइ
+
+ ।
+\v 10 हाेसियार) देत, दि टिक्पे मि तिवाला सिकिसाङ (र्घिणा) माकि । चिला सिसिन ङा खिराङ्ला सिउइ, देवाचेनला तिविकि (दुत) तिविकि नाम्लाङ ङे पापिकि च्याङा ल्हेउइ सुदि देवाचेनला वाइ ।
+\v 11 चिला सिसिन येसु ताेरु मि तिवाला छाेल लेबु हिन
+
+ ।
+\v 12 ख्यिराङ काङ सेम किउइ? हुतुङराङ लाला मितानि डुमा ग्या लुक वाइ, तेमे तिकि नाङ्ला दक्पुचिक ताेर्नक क्यासिन, काङ तिकि ति (उनान्सय) लुक तिवाला गाङचिगि नामुला ज्याङ्निते ति ताेरु तिला छाेल माेडाेउइ?
+\v 13 तेमे हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, तिकि ति ताेरु लुकला ङेनक क्यासिन, तितानि वदुति (उनान्सय) लुक सिना साङ ति दक्पु चिक्ला अाला गा किउइ ।
+\v 14 तुकक्यानिराङ, दि मितिवा दक्पुजिगाङ मिसिसित सिनि नामाेडाेसित सिनि देवाचेनला वदु खिरे पापिकि सेमकिउइ
+
+ ।
+\v 15 ख्यरे नुगिकिकि ख्यरे (बिरुद्व) ला दिक्पा किउइ सिसिन, ग्युक, चिकराङ ठेनिते तिला तिकि (गल्ति) छ्या तेन बिन । हुतुङराङ तिकि ख्यरे ताम ङेन्नक क्यासिन, ख्यरेकि दाक्पि नुकला ङेक्युइ ।
+\v 16 तिजाेला तिकि ख्यरे ताम मेङेननक सिसिन, ज्येन मिराचिक मिन्सिन मिरा ङि नुकला दाक्पुतानिराङ टि ग्युक, चिला सिसिन मिराङि या मिरासुम्गि (साक्षि) कि तामनेसुर तेरिक छिक हुतुङ्किराङ वसित
+
+ ।
+\v 17 तिजाेला तिकि तिविदिङ तामाङ ङेदुङ मेङेन्नक सिसिन, दि (बिषय) जाेम्खाङकि मितिवाला सेत । हुतुङराङ तिकि जाेमखाङकि मितिविकितिङ ताम मेङेदुइ सिसिन, ति ख्यरेलागि यहुदि मेदु मिन्सिन (कर) लाेङु दगेराङ वसित
+
+ ।
+\v 18 हुतुङराङ ङा खिराङला सिउइ, चिन काच्येतिवा ख्याेरुङ जाम्लिङ्ला टागुइ, ति देवाचेनलाङ टागुइ । तेमे चिन काच्येतिवा ख्याेङ जाम्लिङ्ला श्यिगुइ, ति देवाचेनलाङ सिगुइ ।
+\v 19 हारुङाङ ङा खिराङला सिउइ, तजाे खिरे नाङ्ला मिरा ङिकि तिविकि लाङु चिनदिङ काच्येला दि जाम्लिङ्ला सेबा रिगुइ सिसिन, देवाचेनला वदु ङे पापा नेसुर तिविकि लागि ति किउइ ।
+\v 20 चिलासिसिन केन मिरा ङि मिनसिन मिरा सुम ङे मिनला जाेम्ग्यु, ङा तिविकि पार्ला हुङु
+
+ ।
+\v 21 तेमे पत्रुस लेम्निते येसुला सासुङ, “चाेवाे, ङे नुगिकि ङे खाला खेप चाे दिक्पा क्यासिनाङ ङेकि तिला ताङ तेरुजा? काङ खेप दिन?”
+\v 22 येसुकि तिला सिक्यासुङ, “ङा ख्याेरुङला खेप दिन सिनि मिसिउइ, (सत्तरि) दुम्बा खेप दिन शाक
+
+ ।
+\v 23 तिकि किसाला, देवाचेनकि ग्यालखापला दिनक चिक ग्याल्बु तानि (तुलना) किथुक्युइ, सिकि दाक्पि यक्पु तिवा तानि दाक्पि (हिसाब) रिगु सेम क्यासुङ ।
+\v 24 तजाेला तिकि (हिसाब) लाङु ज्युसुङ, यक्पुजिक तिकि गमाला टि लेसुङ ग्याल्बुला तिला (हजार) च्यु सेरकि (सिक्का) ज्यालगाेबु
+\v 25 नक । हिनसिनाङ ति यक्पु तानि (हिसाब) रिगु काङ जुक्ति मेदुकि किसाला, तिकि ज्यिन्दाककि तितानि तिकि पेर्मि, तिकि पेजातिवाताङ तेरिक काच्ये चनि ति छ्यावा च्याेल सिनि सासुङ
+
+ ।
+\v 26 तिकि किसाला, ति यक्पुकि श्यावा किइदाङ तिकि गामाला खाैतङमा श्यावा क्यासुङ, तेमे सासुङ, 'ज्यिन्दाक, ङाला गुनाङ, तेमे ङा ख्याेला तेरिक ज्येल्ग्यु ।'
+\v 27 तिकि किसाला, ति यक्पुकि ज्यिन्दाक (दया) कि क्याङुकि किसाला ज्यािन्दाककि तिल ताङनि बिनसुङ तेेेमे छ्याबा ज्येल मागाेबु
+
+ जाेसुङ
+\v 28 तजाेला ति यक्पु फिला गाल्निते तिकि दाक्पि (सहकर्मि) यक्पुचिक ठेसुङ तिकिदि तिलाला (दिनार) ग्या ज्येल गाेबु नक । तिकि तिला जिम्सुङ, जिङ्बाला जिम्सुङ, तेमे सासुङ, 'ख्यरेकि ङाला काङ ज्येल गाेबु वाइ, ति हाे च्येल ।'
+\v 29 तजाेला ति यक्पुकि टिमुङ चुनि तिला (बिन्ति) क्यासुङ, 'ङाला गुनि नाङ, तेमे ङा ख्याेरुङला तेरिक छ्याबा ज्येल्ग्यु
+
+ ।'
+\v 30 तजाेला ति माङेन, गाल्निते छ्याबा मेज्येलु साक तिला (झ्यालखाना) ला लुङ्बिन्सुङ ।
+\v 31 तजाेला तिकि ज्येन (सहकर्मि) यक्पु तिविकि काङ वबु नक ति थाेङ्सुङ, तिवा अाला (निरास) वसुङ । तिवा लेसुङ, काङ वबु नक ति तेरिक तिविकि ज्यिन्दाकला शा बिनसुङ
+
+ ।
+\v 32 तितिङ्ला ति यक्पुकि ज्यिन्दाककि काताङ्निते सासुङ, 'ख्याेङ दुक्टे यक्पु, ख्यरेकि ङाला (बिन्ति) क्याबुकि किसाला ङेकि ख्यर्ति तेरिक छ्याबा ख्याेरुङला ताङ बिदिन ।
+\v 33 ङेकि ख्याेरे खाला च्याम्बा क्याबु दगेराङ काङ ख्यरेकि साङ दाक्पि (सहकर्मि) यक्पि खाला च्याम्बा कि माेगाेउइ
+
+?'
+\v 34 तिकि ज्यिन्दाक ङ्यार्मा क्यानि तिकि ज्येल गाेबु तेरिक छ्याबा मेछ्येबु साक तिला दुक्पा तेरु तिविकि लाक्पाला बिन्सुङ ।
+\v 35 हुतुङराङ खिराङ तेरिककि दाक्पि नुकला (क्षमा) माक्यासिन, ङे देवाचेनकि पापिकिसाङ खिराङ तानि दिनक राङ किउइ
+
+
+\c 19
+\cl लिउ १९
+\p
+\v 1 तजाेला येसुकि ति ताम तिवा सानि सिनसुङ, येसु गालिल नेसुर थेनसुङ, यर्दन ज्युङकि फार्केन छ्यला यहुदियाकि साद साक लेसुङ ।
+\v 2 अाला जाेबु मिकि येसुला तिङ्ङ्यासुङ, येसुकि तिवाला टेक
+
+ चिसुङ
+\v 3 फरिसितिवा येसुकि चाला लेम्निते येसुला खक्पा ल्हाहिदाङ सासुङ, “काङ मिकि लाला (कारण) कि किसाला दाक्पि पेर्मिला ताेङु तिला (न्यायसङ्गत) गिउइ?”
+\v 4 येसुकि कालेन क्यानिते सिक्यासुङ, “काङ खिरेकि (पढे) क्याबु मेत, सिकि तिवाला जाेसुङ, काेन्ज्यककि तङ्नेसुरराङ तिवाला ख्यकपेजादा पुमपेजा जाेसुङ
+
+?”
+\v 5 तेमे सिकि तिवाला जाेसुङ तिकि दिनकगाङ सासुङ, 'दिकि किसाला मिकि तिकि पापा दाङ मामाला ताेङुइ तेमे तिकि पेर्मि तानि डिग्निते ति मेरा ङिकार जुबुचिकराङ हुङुइ ।'
+\v 6 दिकि किसाला तिवा ता मिरा ङि मिन, जुबुचिकराङ हिन । दिकि किसाला काङ चाेवा काेन्ज्यककि ख्यापतङमा थिदु वाइ, तिवाला सिसाङ माेडाेल्सित
+
+ ।"
+\v 7 तिविकि येसुला सासुङ, “तिनक हिनसिन माेसाकि अाेरुङ्ला (त्यागपत्र) टिनि ताेङु का चिला बिनसुङ ते?”
+\v 8 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ “खिरे रंबु सेम्गि किसाला माेशाकि खिराङ्ला खिरेकि पेर्मितिवा ताेङु (अनुमति) बिन्सुङ, तङ्ने क्याला या दिनक मेदु नक ।
+\v 9 ङा खिराङ्ला सिउइ, सिकि (कामुक) (अनैतिकता) कि किसा सिना दाक्पि पेर्मिला ताङ्निते राङ्सातानि ज्येन्दि किउइ तिकि (ब्याबिचार) किउइ । तेमे चिन मिकि ति ताङु पुमा तानि ज्येन्दि किउइ तिकि साङ (व्यबिचार) किउइ
+
+ ।"
+\v 10 लाेप्टुक तिविकि येसुला सिक्यासुङ, “तजाे ख्यकिदि दाक्पि पेर्मि तानि दिनक (अवस्था) गिउइ सिसिन, ज्येन्दि मिकिरुराङ ल्यामु हिन ।"
+\v 11 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “तेरिक मिकि दि येनदेन लाङ मुथुइ, (केवल) तिविकि क्याज्यिक लाङ थुक्युइ सुलादि बिदु वाइ ।
+\v 12 चिला सिसिन काङ (नपुंसक) तिवाङ वाइ सुदि दाक्पि मामिकि खक्पा नेसुरराङ तिनकराङ केसुङ । काङ (नपुंसक) तिवा वाइ सु मितिवा नेसुर (नपुंसक) जाेबु नक । काङ (नपुंसक) तिवा वाइ सिकि देवाच्येनकि ग्यालखापकि लाषि दाक्पुलाराङ (नपुंक) जाेसुङ । सिकि दि येनदेनला लाङ थुक्युइ, तिकि लाङ्सित
+
+ ।"
+\v 13 ति तिङ्ला येसुकि दाक्पि लाक्पा ज्याङ्नि माेपार क्यानि तेर्सित सिनि येसु चाला पेजा टिक्पे तिवाला टि लेसुङ, तजाेला लाेप्टुक तिविकि तिवाला कारे क्यासुङ ।
+\v 14 (तथापि) येसुकि सिक्यासुङ, “टिक्पि पेजा तिवाला हुङचित तिवाला ङेचाला हुङुला माक्याेर चिला सिसिन देवाचेनकि ग्यालखाप तिविदिराङ हिन ।"
+\v 15 तेमे येसुकि तिविकि खाला दाक्पि लाक्पा ज्याक्सुङ, ति तिङ्ला येसु त्यासुर
+
+ थेन्सुङ।
+\v 16 ल्हाेसा, मिराचिक मि येसुकि चाला लेम्निते सिक्यासुङ, "(गुरुज्यु), ङेकि (अनन्त जिवन) ङेदुला ङेकि काङ ल्यामु यग कि गाेक्यु?”
+\v 17 येसुकि तिला सिक्यासुङ, “ल्यामु काङ हिन सिनि ख्याेरुङ ङाला चिला टिउइ? ल्यामु दक्पुजिक क्याजिक गिउइ, दजाेला ख्याेरुङ मिजिरिङ्ला श्युगु सेम किउइ सिसिन, का तिवा (पालना) कि
+
+ ।"
+\v 18 ति मिकि येसुला सासुङ, “चिन का तिवा?” येसुकि सिक्यासुङ, “मिला मेसेदु, स्यामडेन मुस्युपु, कुन मिकिरु, मिदुप किदुक मेस्येबु,
+\v 19 दाक्पि पापादाङ मामाला (अादर) किरु, दाक्पि पेर्मिला दाक्पुला दगेराङ ङिङ्ज्ये किरु
+
+ ।"
+\v 20 ति ज्येदा मिकि येसुला सासुङ, “दि तेरिक का या ङेकि ङेदुराङ वाइ ।ङेकि हारुङाङ काङ कि गाेबु वाइ?”
+\v 21 येसुकि तिला सिक्यासुङ, “दजाे ख्याेरुङ (सिद्व) हुङु सेम किसिन, ग्युक, ख्याेरुङ तानि काङ वाइ ति च, तेमे ति (गरिब) तिवाला बिन तेमे ख्यरेकि देवाचेनला गिज्या ङेक्यु । तितिङ्ला लेम्निते ङाला तिङ ङ्य ।"
+\v 22 तजाेला ति ज्यादा मिकि येसुकि सिक्याबु ताम ङेनसुङ, ति अाला दुक्पा क्यानिते हाे गाल्सुङ, चिला सिसिन ति अाला गिज्या वदु मि हिदु नक
+
+ ।
+\v 23 येसुकि दाक्पि लाेप्टुक तिवाला सिक्यासुङ, “हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, छ्युक्पु मिला देवाचेनकि ग्यालखापला स्युगु अाला दुक्पा हुङुइ ।
+\v 24 ङा लाेङङ्या खिराङ्ला सिउइ, “छ्युक्पु मिला चाेवाे काेन्ज्याककि ग्याल्खापला स्युगु सिना या (उट) ला खापकि मिरुङ नाङ्ला स्युगु सजिलाे हुङुइ
+
+ ।"
+\v 25 तजाेला लाेप्ठुक तिविकि दि काेसुङ, तिवा (छक्क परे) क्यानि सासुङ, “तिनक हिनसिन सिकि थार्वा तेर्थुक्यु?”
+\v 26 येसुकि तिवाला ल्हानिते सिक्यासुङ, “मिकिया दि कि मुथुबु राङ हिन, तजाेला चाेवाे काेन्ज्यककि तेरिक कि थुक्यु ।"
+\v 27 ति तिङ्ला पत्रुसकि कालेन क्यानि येसुला सिक्यासुङ, “ल्हाे, ङेरेकि तेरिक काच्ये ताङ्निते ख्यनेरुङ्ला तिङ् ङ्याबु वाइ । तजाेला ङेरेकि काङ ङेक्यु
+
+?”
+\v 28 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, खिराङ सिकि ङाला तिङ ङ्याबु वाइ, साबा केबु छेमुङ तजाेला मि पुज्युङ इस्त्राएलकि च्युपङि (कुल) कि ठिम किइ दाक्पि साेंवाकि ग्यालठाकला देक्यु, खिराङङाङ च्युपङि ग्यालठाकला देक्यु
+
+ ।
+\v 29 सिकि ङे मिनला दाक्पि खाङ्बा स्यिङ, उज्यु नुक, इज्यि नुम, पापा, मामा, अाङातिवा दाङ दाक्पि लुङ्बा ताङु वाइ, तिकि दुम्बा ग्या ङेक्यु तिकि नाम्लाङ मिस्यिबु का ङेक्यु ।
+\v 30 दजाेला मि अाला हादा तङ्ला वाइ, तिवा तिङ्ला परेक्यु, मि अाला तिङ्ला वाइ, तिवा तङ्ला हुङुइ
+
+
+\c 20
+\cl लिउ २०
+\p
+\v 1 चिला सिसिन चाेवाे काेन्ज्यककि ग्यालखापति मिराचिक स्यिङि ज्यिन्दाक दगेराङ हिन, सुदि (दाखबारि) कि लागि ङालाक तिवाला (ज्यालादारि) ला ग्यागुला टाेप्लाराङ फिला गाल्सुङ।
+\v 2 ति यक किरु तिवा तानि ङिमा चिगिदि दिनार चिगला यग किरु तिवा ङेनसिमा तिकि तिवाला (दाखबारि) ला ताङ्सुङ
+
+ ।
+\v 3 ति तुजे गु फिला गाल्नि (बजार) ला ज्येन यग किरु तिवाला काङ यग माक्याबा लानि वदु थनेङ्सुङ ।
+\v 4 तिकि तिवाला सिक्यासुङ, 'खिराङ्ङाङ् (दाखबारि) ला ग्युक, काङ (उचित) वाइ, ति ङा खिराङ्ला तेर्क्यु ।' तिकि किसाला तिवा यग किरु गाल्सुङ
+
+ ।
+\v 5 लाेङ्या ति तुज्ये च्युबङि दाङ तुज्ये सुमला फिला गाल्निते तिनकराङ क्यासुङ ।
+\v 6 खेप्ज्यिक लाेङ्ङ्या ति तुज्ये ङा ठनेबा फिला गाल्सुङ ज्येनतिवाला काङ यग माक्याबा टाङि लानि वदु ङेसुङ । तिकि तिवाला सिक्यासुङ, 'खिराङ ङिमकाङ द्ये काङ माक्याबा चिला देनि वाइ?'
+\v 7 तिविकि तिला सिक्यासुङ, 'चिला सिसिन सिकिङ ङेराङ्ला यग्ला ग्याबु मेत ।' तिकि तिवाला सासुङ, 'खिराङ्ङाङ (दाखबारि) ला ग्युक
+
+ ।'
+\v 8 दजाेला नाम राेसुङ, ति (दाखबारि) कि ज्यिनदाककि तिकि (व्यवस्थापक) ला सासुङ, 'ति यग किरु तिवाला का ताङ्निते तिङ्ला हुङु तिवानेसुर क्यानि तिवाला तिविकि (ज्याला) बिन ।'
+\v 9 दजाेला तुज्ये ङाला ग्याबु ङालाक तिवा लेसुङ, तिवा तेरिककि दिनारच्यिक ङेसुङ ।
+\v 10 दजाेला तङि ङालाक तिवा लेसुङ, तिविकि अाला ङेक्यु सिनि तिविकि सेम क्यासुङ, हिनसिनाङ तिवा तेरिककि दिनार च्यािकराङ ङेसुङ
+
+ ।
+\v 11 दजाेला तिविकि दाक्पि (ज्याला) तिवा लासुङ, तिविकि ति स्यिङिकि ज्यिन्दाक तानि (गनगन) क्यासुङ ।
+\v 12 तिविकि सासुङ, 'दि तिङ्ला हुङु तिविकि (घण्टा) चिक क्याजिक यग क्यासुङ, हिनसिनाङ ख्याेकि ङेराङ्ला चाेराङ जाेसुङ, ङेरेकि ति ङिमिटाङकि छिगु ङिमाला यग क्याबिन
+
+ ।'
+\v 13 दजाेला ति ज्यिन्दाककि कालेन क्यानि सासुङ, 'दाल्जा, ङेकि ख्याेरुङ्ला काङ मेलेवा क्याबु मेत । काङ ङा तानि दिनार चिक्ला सेम रिबु मेत ते?
+\v 14 काङ ख्यरेति हिन ति लानि दाक्पि लाम श्याेर । ङेकि खिराङला बिदु जाेराङ ङा दि तिङ्ला यगला हुङु तिवालाङ तेरु सेम
+
+ किउइ
+\v 15 काङ ङेकि दाक्पि गिज्या ङेकि सेम क्याबु दगे किरु (न्यासङ्गत) मिन ते? ना ङा ल्यामु वदुकि किसाला ख्यरे मिक दुक्टे वबु हिन?'
+\v 16 तिकि किसाला तिङिदि तङ्ला हुङुइ, तेमे तङिदि तिङ्ला हुङुइ । काताङुदि अाला वाइ, दजाेला (चुनिएका) च्याजिक क्याज्यिक वाइ
+
+ ।
+\v 17 तोजो बेला येसु यरुसलेमनेवा डाेइवदुनक, येसुकि ति मिरा च्युपङि लाेप्टुक तिवाला फाजेक राङ ज्याक्सुङ, लाम्ला डाेइ वदु बेला येसुकि तिवाला सिक्यासुङ,
+\v 18 “ल्हाेसा, अाेरुङ यरुसलेम नेवा डाेइ वाइ, मि पुज्युङ काेङ्यार छ्येबु दाङ (शास्त्रि) तिविकि लाक्पाला तेर्क्यु । तिविकि येसुला (म्रित्युदण्ड) (दाेष) ग्यागुइ,
+\v 19 येसुला (गिल्ला) किरु, येसुला (काेर्रा) ग्यागु, ङ्याङ्सिङला गेलु सिनि तिविकि येसुला यहुदि मिदुप तिविकि लाक्ला तेर्क्यु । हिनसिनाङ येसु ङिमा सुम्गि छेमु लाेङेइ
+
+ ।"
+\v 20 तितिङ्ला जब्दियाकि पुज्युङ तिविकि मामा दाक्पि मिराङि पुज्युङ तानि येसुकि चाला लेसुङ । ति येसुकि गमाला श्यावा क्यानि येसुनेसुर काङ काच्ये ङेकिदे सिनि येसुतानि (बिन्ति) क्यासुङ ।
+\v 21 येसुकि तिला सिक्यासुङ, “ख्याेरुङ काङ सेबा किउइ?” तिकि येसुला सासुङ, “ख्याेकि ग्याल्खापला दि ङे मिराङि पुज्युङनाङ्ला मिराच्यिक ख्याेकि येन्बा लाक्पि छ्यला दाङ राङ्सा याबि छ्यला देत सिनि का क्यानिनाङ
+
+ ।"
+\v 22 येसुकि कालेन क्यानि सिक्यासुङ, “खिराङ काङ लाेङिन वाइ, ति खिराङ्ला छ्या मेत । काङ ङेकि थुङिन वदु कारि नाङ्नेसुर थुङु खिराङ (सक्षम) वाइ?” तिविकि येसुला सिक्यासुङ, “ङेराङ (सक्षम) वाइ ।"
+\v 23 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “खिराङ ङे करिनाङ्नेसुरया थुङुइ । ङे लाक्पा याबि छ्यलादाङ ङे येन्बि लाक्पि छ्यला देदु तेरुदि ङेकि मिन, दि तिविकि लागि हिन, सिकि लागि ङेकि पापा नेसुर रिबु वाइ ।"
+\v 24 दजाेला ज्येन मिराच्यु लाेप्टुकतिविकि दि काच्येला काेसुङ, तिवा दि मिराङि उज्युनुक तानि अालाराङ (रुष्ट) च्युङ्सुङ
+
+ ।
+\v 25 येशुकि तिवाला दाक्पि चाला काताङ्निते सिक्यासुङ, “खिराङ श्येक्युइ, यहुदि मिदुपतिविकि अाेङ्छ्येवातिविकि तिवाला (अधिन) ला ज्यगु, तिविकि (महत्वपुर्ण) मि तिविकि तिवि खाला (अधिकार) किउइ ।
+\v 26 खिरे पार्ला दिनक हुङु मेङुइ । बरु, सु खिरे पार्ला छ्येदक हुङु सेम किउइ, ति खिरे (सेवक) हुङगाेक्यु ।
+\v 27 सु खिरे पार्ला तङ्ला हुङु सेम किउइ, ति खिरेकि (दास) हुङगाेक्यु,
+\v 28 च्युक क्यानि मि पुज्युङ (सेवा) ङेदुला लेबु मिन, (सेवा) तेरुपला लेबु हिन, अाला मितिविकि (माेल) ज्येलु सिनि दाक्पि मिजिरिङ तेरु सिनि लेबु हिन
+
+ ।"
+\v 29 तिवा यरिहाेनेसुर फिला गाल्सुङ, अाला जाेबु मिकि येसुला तिङ ङ्यासुङ ।
+\v 30 मिक माेथाेङु मिरा ङि मि लाम्गिचाला देनि वदु नक । येसु ति लाम्नेसुर डाेइ वाइ सिरु काच्ये तिविकि काेसुङ, तिवा कारे क्यासुङ, “हे चाेवाे दाउदकि पुज्युङ, ङेरेखाला काट्रिन कि ।"
+\v 31 तिवाला कारे माकि सिइदाङ जाेबु मि तिविकि तिवाला कारे क्यासुङ, दजाेला तवा झन बाेबाे कारे किइदाङ सिक्यासुङ, “ए चाेवाे, दाउदकि पुज्युङ, ङेरेखाला काट्रिन कि
+
+ ।"
+\v 32 दजाेला येसु लानि तिवाला काताङ्नि सिक्यासुङ, “ङेकि खिराङ्ला काङ क्याबु खिराङ सेम किउइ?”
+\v 33 तिविकि येसुला सिक्यासुङ, “चाेवाे ङेरे मिक पेन नाङ ।"
+\v 34 दजाेला येसु च्याम्बाकि क्याङ्निते तिविकि मिक्ला रेक्सुङ । तिविकि तिजाे बेलाराङ दाक्पि मिक थाेङ्निते येसुला तिङ ङ्यासुङ
+
+
+\c 21
+\cl लिउ २१
+\p
+\v 1 तोजाेला येसुदाङ येसुकि लाेप्टुक तिवा यरुसलेमकि चाला ख्याेल्नि जैतुन गाङिकि बेथफागे सिरु दासाला लेम्नि ख्याेल्सुङ, तजाेला येसुकि मिरा ङि लाेप्ठुक तिवाला ताङ्निते
+\v 2 दुक सिक्यासुङ, “खिराङ सामुन्नेकि युला ग्युक, खिराङ त्या ख्याेलादाङ तानि ज्यागु ताच्यिकताङ ति तानि पिउ ज्यिक ङेक्यु । तिवाला पिताङ्निते ङे चाला दाश्यक ।
+\v 3 तजाेला दिकि कलाला सिकि काङ सासिन खिराङ दुक सिसा, 'चाेवाेला दि गाेबु वाइ' तेमे ति मितिविकि श्यारि तिवाला खिराङ तानि ताेङुइ
+
+ ।
+\v 4 लुङ्तेम्बा नेसुर सिक्याबु काच्ये ख्याेलुला दिनक हुङु लेसुङ । येसुकि सिक्यासुङ,
+\v 5 “'सियाेनकि पुमला सि, ल्हाे, च्याम्बा च्युङ्नि ते खाला जेनि तेमे ते च्याप्रुक (अर्थात्) पिउच्यिकि खाला जेनि ख्यरे ग्याल्बु ख्यरे चाला हुङिन वाइ
+
+ ।"'
+\v 6 दजाेला लाेप्टुक तिवा गाल्सुङ येसुकि काङ का बिदु नक, तिनकराङ क्यासुङ ।
+\v 7 तिविकि तादात पिउ दालेम्नि तिवि खाला दाक्पि माज्या तिवा तिङ्नि बिनसुङ, येसु ति माज्याखाला देसुङ ।
+\v 8 जाेम्नि वदु अाला मितिविकि दाक्पि माज्यातिवा लाम्ला तिङ्नि बिनसुङ, ज्येन तिविकि दाेङ्बि हांगा तिवा च्याङ्निते ति लाम्ला तिङ्बिनसुङ
+
+ ।
+\v 9 येसुकि गमाला गालुदाङ येसुला तिङ ङ्याबु तेरिक मितिविकि दुक सिइदाङ कारे क्यासुङ, “दाउदकि पुज्युङला साेवापुल! येसु मलाम थाेपुपकि वाइ सु जाेवाेकाेन्ज्यककि मिनला गिउइ! (उच्च) ला (विराजमान) वदुला साेवा तेक!”
+\v 10 दजाेला येसु यरुसलेम नाङ्ला लेबु नक, तेरिक ग्यासाला (हलचल) च्याुङ्सुङ तिविकि सासुङ, “दि सु हिन?”
+\v 11 जाेबु मिकि कालेन बिनसुङ, गालिलकि नासरत नेसुर लेबु लुङ्तेम्बा हिन
+
+ ।"
+\v 12 ति तिङ्ला येसु (मन्दिर) नाङ्ला श्युसुङ । (मन्दिर) नाङ्ला चाेङुदाङ ङ्यपतिवा तेरिकला येसुकि फिला तेन बिनसुङ, टाङा ज्येदुतिविकि (टेबुल) तिवा तेमे गाम्देर चाेङु तिविकि (अासन) तिवा अालक ग्याम बिन्सुङ ।
+\v 13 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “दिनक टिबु वाइ, 'ङे खाङ्बा माेपारकि खाङ्बा (कहलाइनेछ),' तर खिरेकि दिला (डांकु) तिविकि अड्डा जेउइ ।"
+\v 14 दजाेला मिक माेथाेङु तिवा (मन्दिर) नाङ्ला लेसुङ, थेमे येसुकि तिवाला टेक चिसुङ
+
+ ।
+\v 15 दजाेला छेंबु काेङ्यारतिवादाङ शास्त्रितिविकि येसुकि क्याबु याम्छेनकि काच्ये तिवा थाेङ्सुङ, दजाेला तिविकि (मन्दिर) नाङ्ला पेजातिविकि “दाउदकि पुज्युङ्ला साेवा तेक" सिइदाङ कारे किइ वदु काेसुङ, तिवाला अाला ङ्यार्मा लासुङ ।
+\v 16 तिविकि येसुला सासुङ, “काङ दि मितिविकि काङ सिइ वाइ, ख्याेङ ङेन थुक्यु?” येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “हिन! काङ खिरेकि नाम्लाङ रकुप मेत, '(दुधे बालक) दाङ (शिशु) तिविकि खेनेसुर तिकि अाला साेवा लाबु वाइ'?”
+\v 17 तितिङ्ला येसु तिवा नेसुर डाेस्युङ तेमे बेथानिकि ग्यासाला गाल्सुङ येसुकि ति नुप त्याराङ सिदा क्यासुङ
+
+ ।
+\v 18 टोप्ला तजाेला येसु ग्यासाला ग्युर्सुङ, येसुला ल्हब लासुङ ।
+\v 19 येसुकि लाम्गि चाला अाप्लक दाेङ्बुचिक थाेङ्सुङ, येसु तिकि चाला गाल्सुङ ति दाेङ्बुला दामक तिवा सिना ज्येन काङ माङे । येसुकि तिला सिक्यासुङ, “ख्याेरुङ्ला ताफेन्ला लाेङ्या नाम्लाङ काङ डेलु माेगाेर्सित ।" ति अाप्लाककि दाेङ्बु श्यारि काम्सुङ
+
+ ।
+\v 20 दजाेला लाेप्टुक तिवकि दि थाेङ्सुङ, तिवाला याम्छेन लानिते सासुङ, “दिजाे टिबु दि दाेङ्बु च्युक क्यानि काम्नि गाल्सुङ?”
+\v 21 येसुकि कालेन बिनिते तिवाला सिक्यासुङ, “हुतुङ ङा खिराङ्ला सिउइ, खिराङ्ला माेवा वनिते सेम्ला (शङ्का) माक्या सिसिन दि अाप्लककि दाेङ्बुला काङ क्याबु नक ति क्याजिक मिन, खिरेकि दि गाङ्दकला, 'द्यासुर लानि चङ्बुला ग्युक' सासिन तिनकराङ हुङुइ ।
+\v 22 खिरेकि माेवा क्यानि माेपारला च्यिन्दिङ काच्ये लाेङुइ, ति खिरेकि
+
+ ङेक्युइ
+\v 23 दोजाेला येसु (मन्दिर) लेबु नक, येसुकि लाेबिन वदु बेला क्ष्येबु काेङ्यार तिवादाङ मितिविकि क्ष्येबु तिवा येसुकि चाला लेम्नि सिक्यासुङ, “ख्याेरुङ चिन काकि दि काच्येतिवा किइ वाइ?” ख्याेङ्ला दि का सिकि बिन्सुङ?”
+\v 24 येसुकि कालेन क्यानिते तिवाला सिक्यासुङ, “ङाङ खिराङ्ला (प्रश्न) च्यिक टिउइ । दजाेला खिरेकि ति सानक क्यासिन, ङेकि च्यिन काकि दि काच्ये तिवा किउइ सिरु काच्ये ङा खिराङ्ला
+
+ सिउइ
+\v 25 युहन्नाकि बप्तिस्मा केन्सुर लेबु हिन? देवाच्येन नेसुरना मितिवा नेसुर?” तिविकि दाक्पि नाङ्ला दिनक सिइदाङ (छलफल) क्यासुङ, "(यदि) अरेकि 'देवाचेननेसुर' सिक्यासिन तिकि अाेरुङ्ला 'तिनक हिन्सिन, खिरेकि तिला चिला माेवा माक्या?' सिक्यानि सिउइ ।
+\v 26 दजाेला अरेकि 'मिनेसुर' सिक्यासिन, अाेरुङ जाेबु मितानि ज्यिवा किउइ, चिला सिसिन तिवा तेरिककि युहन्नाला लुङ्तेम्का सिरु नक ।"
+\v 27 तजाेला तिविकि येसुला कालेन क्यानि सिक्यासु ङेराङ्ला छ्या मेत ।येसुकि तिवाला सिक्यासुङ “ङाङ च्यिन काकि दि काच्येतिवा किउइ सिनि खिराङ्ला मिसिउइ
+
+ ।
+\v 28 खिराङ काङ सेम किउइ? मिराचिक मिदि मिरा ङि पुज्युङ नक । ति तङि पुज्युङचाला गाल्नि सिक्यासुङ, 'हारिङ (दाखबारि) ला गाल्नि यग कि ।'
+\v 29 ति पुज्युङ तिकि कालेन क्यानि सिक्यासुङ, 'ङा माेडाेउइ,' हिनसिना काङ तुज्ये तिङ्ला तिकि सेम ग्युर्सिमा ति गाल्सुङ ।
+\v 30 तेमे ति मि दाक्पि राङ्सा पुज्युङ चाला गाल्निते तिराङ काच्ये सिक्यासुङ । दि पुज्युङकि कालेन क्यानि सिक्यासुङ, 'लासाे, ङा डिउइ, 'हिनसिनाङ ति मागाल
+
+ ।
+\v 31 दि मिरा ङिकि नाङ्ला चिन पुज्युङ तिकि दाक्पि पापि सेम क्याल्सुङ?” तिविकि सासुङ, “तङितिकि ।" येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, खिराङ्सिना तङ्ला से लाेङु तिवादाङ (याैनकर्मि) तिवा देवाचेनकि ग्याल्खापला तङ्ला श्युगुइ ।
+\v 32 चिलासिसिन युहन्ना खिरेनाङ्ला दिक्पा मेतुपकि लाम्ला लेसुङ, हिनसिनाङ खिरेकि तिला माेवा माक्या, तजाेबेला ति से लाेङु तिवादाङ (याैनकर्मि) तिविकि तिला माेवा क्यासुङ । खिरेकि तजाेबेला ति हुङिन वदु थाेङ्सुङ, ति थाेङ्सिनाङ खिरेकि माेवा माक्या तेमे खिरेकि ताेङ्दाङङाङ माक्या
+
+ ।
+\v 33 राङ्सा पे ङेन । मिराचिक मि नक, तिदि श्यिङि ज्यिन्दाक नक । तिकि त्या (दाखबारि) ग्याम्निते फारछुर क्याेर्सुङ; त्यारुक्ला (दाख) चिरु (काेल) ज्यिगाङ जाेसुङ; रिंदु सिनि (धरहरा) ज्यिगाङ जाेसुङ; ङालाकतिवाला ति ज सिनि (ठेक्का) बिन्सुङ ।
+\v 34 तितिङ्ला ति राङ्साराङ लुङ्बाला गाल्सुङ । दजाेबेला (दाख) रुगु तुज्ये लेसुङ, ज्यिन्दाककि (दाखबारि) कि ङालाक तिविचाला (दाख) लाङु सिनि ङालाक तिवाला
+
+ ताङ्सुङ
+\v 35 (दाखबारि) कि ङालाकतिविकि ति ज्यिन्दाककि यक्पु तिवाला जिम्निते मिराचिक्ला दुसुङ, मिराचिक्ला सेसुङ तेमे मिराचिक्लादि दाेथनि लिसुङ ।
+\v 36 लाेङङ्या, ज्यिन्दाककि तङ्ला सिना साङ अाला यक्पुतिवा ताङ्सुङ, ति (दाखबारि) ला यक किरुतिविकि तिवालाङ तिनकराङ (व्यवहार) क्यासुङ ।
+\v 37 तितिङ्ला ज्यिन्दाककि दुक सिइदाङ दाक्पि पुज्युङ्लाराङ ताङ्सुङ, 'तिविकि ङे पुज्युङ्ला (अादर) किउइ
+
+ ।'
+\v 38 दाेजाेबेला (दाखबारि) ला यग किरु तिविकि ज्यिन्दाककि पुज्युङ्ला थाेङ्सुङ, तिविकि दाक्पि पार्ला सासुङ, 'दिनि (उत्तराधिकारि) हिन । श्यग, अाेरुङ दिला सेनि ते दिकि (उत्तराधिकार) लिङि ।'
+\v 39 तिकिकिसाला, तिविकि तिला जिम्सुङ, (दाखबारि) नेसुर फिला क्युर्सुङ, तेमे तिला सेसुङ
+
+ ।
+\v 40 तजाेबेला ति (दाखबारि) कि ज्यिन्दाक गिउइ, तिकि ति (दाखबारिला यग किरु तिवाला काङ किदाङ?”
+\v 41 तिविकि येसुला सासुङ, “तिकि ति दुक्टे मितिवाला तेरिकसिना मेलेवा क्यानि सिदा किउइ तेमे ति (दाखबारि) तिनक मि तिवाला (ठेक्क) तेर्क्यु, सिकि डेलु छाेसिन्सिमा तिकि (माेल) ज्येल्ग्यु
+
+ ।"
+\v 42 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “काङ खिरेकि नाम्लाङ (धर्मशाश्त्र) ला रकुप मेत, 'चिन दाेतिला खाङ्बा ज तिविकि यक्ला माग्याप तिदिराङ कुनाकि पिर्च्युङ दाे च्युङ्सुङ । दि चाेवाे काेन्ज्यकनेसुर वबु हिन, तेमे अरे मिङाला दि याम्छेन लाङ्दे वाइ
+
+?'
+\v 43 दिकिकिसाला, ङा खिराङ्ला सिउइ, चाेवाेकाेन्ज्यककि ग्याल्खाप खिराङनेसुर थारे खुन्गाल्निते दिनक गिपाच्यिक्ला तेर्क्यु सिकिदि दाक्पि डेलु गाेर्ज्यिक्यु ।
+\v 44 सु दि दाेला ल्हुम्ग्यु, ति (टुक्रा-टुक्रा) जेउइ । सि खाला दि ल्हुम्ग्यु, ति लेप्क्यु
+
+ ।"
+\v 45 तजाेला छ्येबु काेङ्यारतिवादाङ शास्त्रितिविकि येसुकि पे ङेन्सुङ, तिविकि कला येसुकि ताम किइ वदु नक सिनि तिविकि छ्या ङेसुङ ।
+\v 46 तिविकि येसुला जिमु छाल्सुङ, मितिविकि येसुला लुङ्तेम्बा सिनि सिरुकि किसाला तिवा जाेबु मितिवातानि ज्यिवा क्यासुङ
+
+
+\c 22
+\cl लिउ २२
+\p
+\v 1 तिवातानि दुक सिइदाङ येसु पेला ताम क्यासुङ,
+\v 2 “देवाच्येनकि ग्यालखाप दिनकच्यिक ग्याल्बुदगे हिन, सिकि दाक्पि पुज्युङ्कि लागि ज्येन्दिकि साप्च्ये जाेसुङ ।
+\v 3 तिकि ज्येन्दिला हुङु सिनि श्यग सिक्याबु तिवाला लिङु सिनि दाक्पि यक्पु तिवाला ताङ्सुङ, हिनसिनाङ तिवा हुङु माङेन
+
+ ।
+\v 4 लाेङङ्या ग्याल्बिकि दुक सिइदाङ दाक्पि यक्पुतिवाला ताङ्सुङ, 'ति काताङुतिवाला दुक सिसा, 'ङेकि ङे सामा जाेबु वाइ । ङे लाङतिवादाङ रंबु बस्तु तिवा सेदु वाइ, तेरिक काच्ये रिबु वाइ । ज्येन्दिकि शाप्च्येला श्यक
+
+ ।'
+\v 5 तिवि कि काङ याद्दाङ माक्या, मिराचिक दाक्पि श्यिङ्ला, राङ्सादि दाक्पि (व्यवसाय) नेवा गाल्सुङ ।
+\v 6 ज्येनतिविकि ग्याल्बुकि यक्पु तिवाला जिम्सुङ; तिवा तानि ङछा लाङ्दे (व्यवहार) क्यासुङ, तेमे तिवाला सेसुङ ।
+\v 7 ग्याल्बु ङ्यार्मा क्यासुङ । तिकि दाक्पि (सेना) तिवाला ताङ्सुङ; ति (हत्यारा) तिवाला सेसुङ, तेमे तिविकि ग्यासा रेबिन्सुङ
+
+ ।
+\v 8 तितिङ्ला तिकि दाक्पि लाेप्टुक तिवाला सिक्यासुङ, 'ज्येन्दिला सिनि तेरिक रिबु वाइ, तर सुला काताङ्सुङ तिवा (याेग्य) कि मिदुक ।
+\v 9 तिकिकिसाला, खिराङ लामतिवाला ग्युक खिरेकि काताेङथुबु तिवा तेरिक मितिवाला ज्येन्दि शाप्च्यला का ताेङ ।'
+\v 10 ति यक्पुतिवा लामतिवाला गाल्सुङ तेमे तिविकि ङेदुजाेजिक लेमु मेलेवा ङिकार रुकि मितिवाला छ्याजिक्ला रुसुङ । तिकिकिसाला, ज्येन्दिकि खाङ्बा डेन्बुतिविकि केङ्सुङ
+
+ ।
+\v 11 तजाेला ग्याल्बु डेन्बु तिवाला ल्हासिनि नाङ्ला लेसुङ, त्या मिराच्यिक मि ज्येन्दिकि माज्या माकाेन्बा ज्येन्दिकि शाप्च्यला लेबु तिकि थाेङ्सुङ ।
+\v 12 ग्याल्बुकि तिला सिक्यासुङ, 'दाल्जा, ज्येन्दिकि माज्या माकाेन्बा ख्याेङ द्या नाङ्ला च्युक क्यानि लेबु?' तेमे ति मिकि काङ ताम कि माथु
+
+ ।
+\v 13 ति तिङ्ला ग्याल्बिकि दाक्पि यक्पु तिवाला सिक्यासुङ, 'दि मिकि लाक्पादाङ काङ्बा ट, दिला फिला नाक्तिङिला क्युर, केनिदि ङतिवादाङ (दाह्रा किटाइ) गिउइ ।'
+\v 14 चिला सिसिन काताङु तिवा अाला वाइ, तर (चुनिएका) तिवा अाला वाइ
+
+ ।"
+\v 15 तितिङ्ला फरिसितिवा त्यासुर गाल्सुङ, येसुकि सिक्याबु ताम्ला तिलाराङ च्युक क्यानि थाला ग्यागु सिरु कलाला (याेजना) जाेसुङ ।
+\v 16 तितिङ्ला तिविकि दाक्पि लाेप्टुक तिवादाङ हेराेदि दलकि काङ मि तिवाला येसुकि चाला ताङ्सुङ । तिविकि येसुला सिक्यासुङ, “गेकेन, ङेराङ्ला छ्या वाइ, ख्याे हुतुङ वाइ, ख्याेकि काेन्ज्यककि लामला हिदुपति लाेप्क्युइ । ख्याे सिकि काङ नासाम ताेङु सिरु ताम्ला (वास्ता) मिकिउइ, मितिविकि पार्ला ख्याेकि छ्य मिकिउइ ।
+\v 17 तिकिकिसाला, ङेराङ्ला सि, ख्याे काङ सिउइ? कैसरला से ज्येलु ल्यामु हिन्ना मिन
+
+?”
+\v 18 सुकि तिविकि दुक्टे छ्या ङेनिते सिक्यासुङ, “खनाक्पा, “खिराङ ङाला चिला खक्पा ल्हेउइ?
+\v 19 से ज्येलुप टाङा ङाला छ्या तेन ।" तितिङ्ला तिविकि येसुकि चाला दिनारच्यिक खसुङ
+
+ ।
+\v 20 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “दि सि मिनदाङ (छाप) हिन?”
+\v 21 तिविकि येसुला सासुङ, “कैसरकि ।" तितिङ्ला येसुकि तिवाला सिक्यासु, “तिनक हिन्सिन, काङ कैसरकि हिन, ति कैसरला बिन, तेमे काङ काेन्ज्यककि हिन, ति काेन्ज्यकलन बिन ।"
+\v 22 तजाेला तिविकि दि काेसुङ, तिवाला याम्छेन लासुङ । तितिङ्ला तिवा येसु चानेसुर गाल्सुङ
+
+ ।
+\v 23 तिराङ ङिमाला काङ सदुकि तिवा येसु चाला लेसुङ, सिकिदि (पुनरुत्थन) मेङु सिनि सिरु नक । तिविक येसुला टिसुङ,
+\v 24 “गेकेन, माेशाकि साबु नक, 'लाला ख्यकपेजा पेजा माकेबा सिनक क्यासिन, तिकि नुककि तिकि पेर्मिला ज्येन्दि क्यानिते दाक्पि च्याेच्यि (निम्ति) अाङा के गाेक्यु
+
+ ।
+\v 25 तिवा मिरादिन उज्युनुक नक । तङिदिकि ज्येन्दि क्यासुङ । मिराचिगाङ पुज्युङ पुम माक्येबा तिकि दाक्पि पेर्मि नुकला ताङ्सुङ ।
+\v 26 तितिङ्ला राङ्सा नुकतिकि तिनकराङ क्यासुङ, तितिङ्ला राङ्साकि, मिरादिन्गार पुज्युङकि तिनकराङ क्यासुङ ।
+\v 27 तिवा उज्युनुक तेरिक श्यिसिमा ति पुम पेजादिङ श्यिसुङ ।
+\v 28 ता (पुनरुथन) ला ति पुम पेजा मिरादिन उज्युनुक पार्ला सिदि हुङुउइ? चिला सिसिन तिवा तेरिककि ति तानि ज्येन्दि क्यानि सिदु वाइ
+
+ ।
+\v 29 येसुकि तिवाला कालेन क्यानिते सिक्यासुङ, “खिराङ (भुल) ला परेक्याबु वाइ, चिला सिसिन खिराङ काेन्ज्यककि ङारला छ्या मेशेउइ ।
+\v 30 चिला सिसिन (पुनरुत्थन) ला ना खिरेकि ज्येन्दि किउइ, ना तिवाला ज्येन्दि किरु सिनि तेर्क्यु । बरु, तिवा देवाच्येनला वदु थु दगेराङ हुङुइ
+
+ ।
+\v 31 श्येव तिविकि (पुनरुत्थन) कि कला चाेवाे कान्ज्यक नेसुर दुकक्यानि खिराङ्ला सिक्याबुदि काङ खिरेकि रकु मेत,
+\v 32 'ङा अब्राहामकि चाेवाे, इसाककि चाेवाेदाङ याकुपकि चाेवाे हिन? चाेवाे श्येप तिविकि चाेवाे मिन, तर येसु सेन्बा तिविकि चाेवाे हिन ।"
+\v 33 दजाेला जाेबु मि तिविकि दि काेसुङ, तिवा येसुकि येन्देन्ला याम्छेन लासुङ
+
+ ।
+\v 34 येसुकि सदुकि तिवाला खाराक्पा ज्यागुदि तजाेला फरिसि तिविकि काेसुङ, तिवा जाेम्सुङ ।
+\v 35 तिवि नाङ्ङि मिराच्यिक (व्यवस्थापक) लाेबेनकि येसुला खक्पा ल्हाइदाङ (प्रश्न) च्यिक टिसुङ,
+\v 36 “गेकेन, (व्यवस्था) ला तेरिकसिना बाेबाे कादि च्यिन्दि हिन
+
+?”
+\v 37 येसुकि तिला सिक्यासुङ, “ख्यरेकि चावाे काेन्ज्यक चाेवाेला दाक्पि तेरिक सेम नेसुर, दाक्पि तेरिक जुबुदाङ दाक्पि तेरिक सेमकि च्याम्बा किसा ।
+\v 38 तिदि तङदि दाङतेरिक सिना बाेबाे
+
+ ।
+\v 39 तेमे (तेस्राे) का दिङ तिनकराङ वाइ 'ख्यरेकि दाक्पि (छिमेकि) ला दाक्पुला दगेराङ च्याम्बा किसा ।
+\v 40 तेरिक व्यवस्थादाङ लुङ्तेम्बा तिवा दि का ङिकि खाला (अाधारित) वाइ
+
+ ।
+\v 41 फरिसितिवा तेरिक दासाच्यिक्ला जाेबु बेला येसुकि तिवाला (प्रश्न) च्यिक टिसुङ ।
+\v 42 येसुकि सिक्यासुङ, “खिराङ चाेवाेकि कला काङ सेबा किउइ?” तिविकि येसुला सिक्यासुङ, “दाउदकि पुज्युङ
+
+ ।"
+\v 43 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “तिनक हिन्सिन, दाउद थु चेङिकि केङ्सिनाङ दाउदकि चिला तिला दुकक्यानि चाेवाे सिनि सिक्यासुङ,
+\v 44 “चाेवाे काेन्ज्यककि ङे चाेवाेला सिक्यासुङ, “नामसाक्ला ङेकि ख्यरे (शत्रु) तिवाला ख्यरे काङ्बाल श्याबा कि मिज्यउइ, तजाेसाङ ख्याेङ ङु लाक्पा याबि क्ष्यला देत”
+
+ ।'
+\v 45 दा उदकि येसुला 'चाेवा' सिउइ सिसिन, ति च्युक क्यानि दाउदककि पुज्युङ हुङुइते?”
+\v 46 तिवा सिकिसाङ कालेनला छिक ज्यिगाङ ताम कि माथु, ति ङिमा नेसुर तिङ्ला येसुला सिकिसाङ् ज्येन (प्रश्न) ट्ये सेम माक्या
+
+
+\c 23
+\cl लिउ २३
+\p
+\v 1 तितिङ्ला येसु जाेबु ममितिवादाङ दाक्पि लाेप्टुक तिवा तानि ताम क्यासुङ ।
+\v 2 येसुकि सिक्यासुङ, “शास्त्रि तिवादाङ फरिसितिवा माेसाकि (अासन) ला देक्यु ।"
+\v 3 दिकिकिसाला, तिविकि खिराङ्ला काङ कि सिनि का किउइ, ति काच्ये कि तेमे तिवाला (पालना) कि । तर तिविकि यग दगे माकि, चिला सिसिन तिवा ताम दि किउइ, तर तिङ्ला दाक्पिकिराङ ति मिकिउइ
+
+ ।
+\v 4 हिन, तिविकि खुर मुथु च्येदि खुर्बु टानि तेर्क्यु, तेमे तिविकि ति खुर्बु मितिविकि पुङ्बाला ज्याङ्नि तेर्क्यु । तर तिविकि दाक्पु खुरु सिनि दाक्पि फेप्तक च्यिगाङ थमेकेलुइ ।
+\v 5 तिवा तेरिक यग मिकि थाेङ्सित सिनि किउइ । चिला सिसिन तिविकि दाक्पि टालालादाङ लाक्पाला ज्यगु (व्यवस्था-पत्रि) तिवा बाेबाे जेउइ, तिविकि दाक्पि माज्यिकि (छुम्का) तिवा रिङ्बु जेउइ
+
+ ।
+\v 6 तिविकि शाप्च्यला (मुख्य) दासातिवादाङ जाेम्खाङ तिविकि (प्रमुख) (अासन) तिवा सेम किउइ,
+\v 7 तेमे (बजार) तिवाला (विशेस) गाशाेश्युबुदाङ मितिवानेसुर 'गेकेन' सिनि गाशाेश्युबु सेम किउइ
+
+ ।
+\v 8 तर खिराङ्ला 'गेकेन 'सिनि गाश्वाेप किरुमेङुइ, चिलासिसिन खिरेदि मिराच्यिक क्याजिक गेकेन गिउइ, खिराङ तेरिक उज्युनुक तिवा हिन ।
+\v 9 तेमे जाम्लिङ्ला चिन्दिङ मिला पापा सिनि कामाताेङ, चिला सिसिन खिरेदि मिराच्यिक क्याजिक पापा वाइ, तिदि देवाच्येनला वाइ ।
+\v 10 ना 'गेकेन' सिनि सिकिङ खिराङ्ला काताेङ्सित, चिला सिसिन येसु खिरेदि मिराच्यिक क्याज्यिक गेकेन वाइ
+
+ ।
+\v 11 तर सु खिरे पार्ला तेरिक सिना बाेबाे वाइ, ति खिरेकि यक्पु हुङुइ ।
+\v 12 सिकि दाक्पुला थेन्बु जेउइ, तिला बेप्क्युइ । तेमे सिकि दाक्पुला बेप्क्यु, तिला देगुइ
+
+ ।
+\v 13 तर (धिकार) ख्याेङ शास्त्रितिवादाङ फरिसितिवा, एपाखण्डितिवा! खिराङ मितिविकि मिङाला देवाच्येनकि ग्यालखापला गाे च्येक्युइ । चिलासिसिन खिराङ दाक्पुराङ दिला मुश्युगुइ, तेमे ना श्युगु छालु तिवाला श्युग् जिक्यु ।
+\v 14 (धिकार) ख्याेङ शास्त्रतिवादाङ फरिसितिवा, ए पाखण्डितिवा! चिला सिसिन खिराङ (विधुवा) तिविकि खाङ्बा तक ना ताेङु, दजाेला रिङ्से-रिङ्से माेपार क्यानि छ्या देन्ग्यु । दिकिकिसाला, खिरेकि हारुङ अाला दुक्पा ङेक्युइ ।
+\v 15 (धिकार) ख्याेङ शास्त्रि तिवादाङ फरिसितिवा, ए पाखण्डि! चिलाति मिराचिकला दाक्पि सेमला दा हुङुला खिराङ चङ्बुदाङ शश्यिला युगुइ । तजाेला ति खिरे सेमला गिउइ, तिला दाक्पुसिना दुम्बा ङ्यालवालाकि पुज्युङ
+
+ जेउ
+\v 16 (धिकार) खिराङ्ला, ए मिक माेथाेङु (अगुवा) तिवा, खिराङ सिकि सिउइ, 'लालिकि छ्याेखाङकि ना क्याेल्ग्यु सिसिन, काङ मेङुइ । तर सिकि छ्याेेखाङकि सेरकि ना क्येल्ग्यु, ति दाक्पि ना नेसुर टागुइ ।'
+\v 17 ए मिक माेथाेङु कुवातिवा! चिनदि बाेबाे हिन- सेर हिन्ना ति सेरला काेन्ज्यक चाला क्याेलु छ्याेखाङ
+
+?
+\v 18 मे, 'सिकिङ (वेदि) ला ना क्याल्ग्यु सिसिन, काङ मेङुइ । तर सिकि ति खाला ज्यागु बुलुवादा ना क्येल्ग्यु सिसिन, ति दाक्पि ना नेसुर टागुइ ।'
+\v 19 ए मिक माेथाेङु मितिवा, चिनदि बाेबाे हिन- बुलुवा ना ति बुलुवाला काेन्ज्यककि चाला क्याेलु (वेदि)
+
+?
+\v 20 तेमे सिकि (वेदि) ला ना क्याेल्ग्यु, तिकि ति (वेदि) दाङ तिकि खाला वदु तेरिककि खाला ना क्याेल्ग्यु ।
+\v 21 तेमे सिकि छ्याेखाङला ना क्याेल्ग्यु, तिकि ति छ्याेखाङ दाङ तिला श्यासा देदु तिला ना क्येल्ग्यु ।
+\v 22 तेमे सिकि देवाचेनकि ना क्याेल्ग्यु, तिकि काेन्ज्यककि ग्याल्खापताङ तिला श्यासा देदुतिलाङ ना क्याेल्ग्यु
+
+ ।
+\v 23 (धिकार) ख्याेङ शास्त्रि तिवादाङ फरिसि तिवा, ए (पाखण्डि)! चिला सिसिन खिराङ पुदिना, सुप ताङ जिराकि (दशांश) तेर्क्यु, तर (व्यवस्था) कि तिङ्मु काच्येतिवा मिन्सिन ठिम, काट्रिन दाङ माेवाला सेम क्याबु मेत । तर दि काच्येतिवा खिरेकि कि गाेबु नक दि ज्येन काच्ये तिवाला (अवहेलना) कि माेगाेबु नक ।
+\v 24 ए मिक माेथाेङु (अगुवा) तिवा, खिराङ सु भुसुना ला चालेकिउइ, तर सेम्ज्येलादि मिता ताेङुइ
+
+!
+\v 25 (धिकार) खिराङ शास्त्रि तिवादाङ फरिसितिवा, ए पाखण्डतिवा! खिराङ करादाङ देर्माङ तिविकि फिला क्याज्यिक टुक्यु, तर नाङि छ्यला तिवा (अन्यायपुर्ण) लाेङुदाङ लाेभकि क्याङु वाइ ।
+\v 26 ए मिक माेथाेङु फरिसितिवा, तङ्ला करादाङ देर्माकि नाङि छ्यला सफा कि, तिकि फिकि छ्यालाङ सफा वसित
+
+ ।
+\v 27 (धिकार) ख्याेङ शास्त्रितिवादाङ फरिसितिवा, ए पाखण्डितिवा! चिला सिसिन खिराङ चुनकि युलु तुर्सा दगे वाइ, चिन फिला लेमु थाेङुइ, तर नाङि छ्यलादि श्याप मितिविकि रुबाकतिवादाङ तेरिक मेचेेङिकि केङु वाइ ।
+\v 28 दुकराङ क्यानि, खिराङाङ फिकि छ्यला मितिविकि चाला दिक्पा मेदु दगे थाेङुइ, तर नाङि छ्यला कपटताङ दुक्टेकि क्याङु वाइ
+
+ ।
+\v 29 (धिकार) ख्याेङ शास्त्रि तिवादाङ फरिसितिवा, ए पाखण्डि तिवा! चिला सिसिन खिराङ लुङ्तेम्बातिविकि तुर्सातिवा जेउइ दिक्पा मेदुप तिविकि तुर्सातिवा ल्यामु जेउइ ।
+\v 30 खिराङ सिउइ, 'अाेरुङ अरे (पुर्खा) तिविकि तुज्येला थारु हिनसिन, लुङ्तेम्बातिविकि ठाक श्याेलु यकला तिवातानि मेदेबु नक ।'
+\v 31 दिकिकिसाला, खिराङ दाक्पुराङ खिरेकि तिविकि गिपा हिन सिनि किदुक तेर्क्यु सिकि लुङ्तेम्बा तिवाला सेसुङ
+
+ ।
+\v 32 खिरेकि दाक्पि (पुर्खा) तिविकि यगाङ तेरिक किउइ ।
+\v 33 ए रुल तिवा, रुलकि गिपातिवा, खिराङ ङ्याल्वालाकि (दण्ड) नेसुर च्युक क्यानि टाेक्यु
+
+?
+\v 34 तिकि किसाला, ल्हाेसा, ङा खिरेचाला लुङ्देम्बा तिवा, रिक्पा च्याङ्बु वदु मि तिवादाङ शास्त्रि तिवा ताेङुइ । तिवि नाङ्ला मिरा चाेला खिरेकि सेक्युइ तेमे ङ्याङ्सिङलाङ गेल्ग्युइ । तेमे तिविनाङ्ला लालाला खिरेकि दाक्पि जाेम्खाङ तिवाला (काेर्रा) ग्याम्निते ग्यासा न्यासुर श्येर्क्यु ।
+\v 35 दिकि (परिणाम) दिनक गिउइ, जाबुलिङ्ला दिक्पा मेतुप तिविकि श्यालुप तेरिक ठाक ति खिरे खाला हुङुइ- दिक्पा मेदुप हाबिल नेसुर लानि बेरेक्याकि पुज्युङ जकरियाकि ठाकसाक, सुला दि खिरेकि चेङि दासादाङ (वेदि) कि चाला सेसुङ ।
+\v 36 हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, दि तेरिक काच्ये दिराङ गिपाला हुङुइ
+
+ ।
+\v 37 ए यरुसलेम, ए यरुसलेम, ख्याेङ सिकि लुङ्देम्बा तिवाला सेक्युइ, ख्यरे चाला ताङु तिवाला दाे थनि ग्यागुइ! खेप चाे ङेकि ख्यरे पेजा तिवाला रुगु सेम क्याबिन, च्युक क्यानि च्ये हामुककि दाक्पि च्याप्रुक तिवाला तिकि पुश्यक वाक्ला रुगुइ, तर ख्यरेकि सेम माक्या ।
+\v 38 ल्हाेसा, खिरे खाङ्बा खिरे चाला (उजाट) जाेबु वाइ ।
+\v 39 चिला सिसिन ङा खिराङ्ला सिउइ, 'काेन्ज्यककि मिनला हुङु दि थुच्येकिदि हिन' सिनि खिरेकि मिसिबु साक, ताफेन्ला खिरेकि ङाला माेथाेङुइ
+
+
+\c 24
+\cl लिउ २४
+\p
+\v 1 येसु छ्याेखाङ नेसुर फिला गाल्नि येसु दाक्पि लाम्ला डाेइ वदुनक । येसुला छ्याेखाङकि खाङ्बा तिवा छ्या देदु सिनि येसुकि लाेप्टुक तिवा येसुचाला लेसुङ ।
+\v 2 तर येसुकि तिवाला कालेन क्यानिते सिक्यासुङ, “काङ खिरेकि दि तेरिक काच्येतिवा माेथाेङुइ? हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, दाेचिकि खाला राङ्सा दाे मज्यगुइ, तेरिक राेम्ग्युइ
+
+ ।"
+\v 3 जाेला येसु जैतुनकि गाङ्ला देसुङ, लाेप्टुकतिवा येसुकि चाला छ्या माङेबा लेम्नि सिक्यासुङ, “ङेराङ्ला सि, दि काच्येतिवा नाम हुङुइ? ख्याेकि (अागमन) दाङ जाम्लिङकि तिङि तादि चिनक गिउइ?”
+\v 4 येसुकि कालेन क्यानि तिवाला सिक्यासुङ, "(हाेसियार) देत, सिकिङ खिराङ्ला (नभड्काअाेस) ।"
+\v 5 चिला सिसिन ङे मिनला मेरा अाल गिउइ । चिला सिसिन तिविकि सिउइ, 'ङाराङ चाेवाे हिन!' अालाला (भड्काउनेछन)
+
+ ।
+\v 6 खिरेकि माक्लिदाङ माक्लितिवा कारे क्याबु काेक्युइ । तर खिराङ, (विचलित) म्याङ्सित, चिला सिसिन दि काच्येतिवा हुङराङ गाेक्यु; तर हारुङाङ तिङि ङिमा लेम ख्याेलु मेङुइ ।
+\v 7 चिला सिसिन (जाति) कि कला (जाति) राङ लाङुइ, ग्याल्खापकि कला ग्याल्खापराङ लाङुइ । लाला दासाला (अनिकाल) हुङुइ, सहि गिउइ ।
+\v 8 तर दि तेरिक काच्ये (प्रसव-वेदना) कि थाल्मा क्याजिक हिन
+
+ ।
+\v 9 तजाेला तिविकि खिराङ्ला दुक्पिकि लागि बिनिते खिराङ्ला सेक्युइ । ङे मिनकि (खातिर) तेरिक मिरिकनेसुर खिराङ्ला मार्च्याक किउइ ।
+\v 10 तजाेला मिरा अालाला नार्तु ग्याग्यु, मिराचिगि राङ्साला (धाेका) तेर्क्यु, मिराचिगि राङ्साला मार्च्याक किउइ ।
+\v 11 अाला जुनाक्पा लुङ्देन लापुप मितिविकि मिरा अालाला (बहकाउनेछन्)
+
+ ।
+\v 12 चिला सिसिन दिक्पा वदु तिविकिदि रिक्पा गिउइ; मिरा अालाकि ङिङ्ज्ये काम्ग्युइ ।
+\v 13 तर सु तिङ साक रंबु देक्यु, तिकि थार्वा ङेक्यु ।
+\v 14 ग्यालखापकि दि लेन ल्यामु तेरिक जाम्लिङ्कि तेरिक मिरिकला ना क्याेलुकि लाप्क्यु । तजाेला तिङि ङिमा गिउइ
+
+ ।
+\v 15 तिकि किसाला, दजाेला खिरेकि दानिएल लुङदेम्बाकि सिक्याबु दगेराङ ति नाताेङु मार्चयाक क्याबु मिला चेङि दासाला थाेङुइ (लाेप्टुक दाक्पिकिराङ हाक काेसित),
+\v 16 सु यहुदियाला वाइ तिवा गाङ तिवाला टाेसित,
+\v 17 सु खाङ्बि लाचि खाला वाइ, ति खाङ्बा नेसुर चिन्दिङ सामान लाङु मामाे मापाप्सित ।
+\v 18 सु श्यिङ्ला वाइ ति (खास्टाे) लाङु मुग्युर्सित
+
+ ।
+\v 19 ति ङिमाला (हाय) खिराङ्ला सु खक्पा खुरु वाइ, सिकि (शिशु) तिवाला हमा तेरिन वाइ!
+\v 20 गुनकि ङिमालादाङ ङा श्वप ङिमाला टाे माेगाेसित सिनि माेपार किसा ।
+\v 21 चिला सिसिन ति ङिमाला (महासङ्कष्ट) गिउइ, चिनदि जाम्लिङकि तङ्नेसुर हारुङसाक नाम्लाङ च्युङु मेत, ना ता नाम्लाङ लाेङङ्या च्युङुइ ।
+\v 22 ति ङिमा तिवा घटाइ माक्याबु साक चिनदिङ जुबु माथारुइ । तर (चुनिएका) तिविकि निम्ति ति ङिमातिवा घाटाइ किउइ
+
+ ।
+\v 23
+\v 24
+\v 25 अाप्लककि दाेङ्बुनेसुर येन्देन लाेप । तजाेला त्याकि हागातिवा कलिला गिउइ, दामाकतिवा ग्याक्यु, दजाेला (ग्रिष्म रितु) हुङिन वाइ सिनि खिरेकि हाक काेक्यु । तुकक्यानिराङ, दजाेला खिरेकिसाङ दि तेरिक काच्येतिवा थाेङुइ, येसु दाक्पि चालाराङ मिन्सिन गाेकि चाला वाइ सिनि खिरेकि श्ये गाेक्यु
+
+ ।
+\v 26 तिकि किसाला, तिविक खिराङ्ला 'ल्हाेसा, चाेवाे काङ मेदु दासाला वाइ' सिनि सिउइ सिसिन, काङ मेदु दासातिवाला माडाे । 'ल्हाेसा, चाेवाे नाङि (काेठा) तिवाला वाइ' सिनि सिउइ सिसिन, तिला माेवा माक्यि ।
+\v 27 चिला सिसिन च्युक क्यानि चिलाम श्यार नेसुर बार्निते नुपसाक तिकि ठाहुरि ख्याेल्ग्यु, मि पुज्युङकि (अागमन) दिङ तिनकराङ गिउइ ।
+\v 28 केनि (सिनाे) वाइ त्या (गिद्व) तिवा गिउइ
+
+ ।
+\v 29 तर ति ङिमाला (सङ्कष्ट) लेबादाङ ङिमा नाक चुमि हुङुइ; अाैलाकि दाक्पि टाक मेतेरुइ; कार्ज्येनतिवा नाम्नेसुर ल्हुम्ग्यु, देवाच्येनला ङार तिवा जिवा किउइ
+
+ ।
+\v 30 तजाेला मि पुज्युङकि तातिवा नाम्ला थाेङुइ, तेमे जाम्लिङ्कि तेरिक मिरिक तिविकि (विलाप) किउइ । तिविकि मि पुज्युङ्ला नाम्ला मुक्पि नाङ्ला ङारताङ बाेबाे सांवातानि हुङिन वदु थाेङुइ ।
+\v 31 येसुकि दाक्पि थुतिवाला (तुरहि) कि बाेबाे हाेरु तानि ताेङुइ, तेमे तिविकि येसुकि (चुने) क्याबु तिवाला नाम्गि पटिजिक छ्यनेसुर राङ्सा छ्यसाक (चारै) छ्यनेसुर रुगुइ
+
+ ।
+\v 32 अाप्लककि दाेङ्बुनेसुर येन्देन लाेप । तजाेला त्याकि हागातिवा कलिला गिउइ, दामाकतिवा ग्याक्यु, दजाेला (ग्रिष्म रितु) हुङिन वाइ सिनि खिरेकि हाक काेक्यु ।
+\v 33 तुकक्यानिराङ, दजाेला खिरेकिसाङ दि तेरिक काच्येतिवा थाेङुइ, येसु दाक्पि चालाराङ मिन्सिन गाेकि चाला वाइ सिनि खिरेकि श्ये गाेक्यु
+
+ ।
+\v 34 हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, दि तेरिक काच्ये माच्युङ्बुशाक दि गिपा सिनि माेडाेउइ ।
+\v 35 देवाचेनदाङ जाम्लिङ सिनि डिउइ तर ङे सुङ सिनि
+
+ माेडाेउइ
+\v 36 तर ति ङिमादाङ तुज्येकि कलाला सुलाङ छ्या मेत, ना ता देवाचेनकि थु तिवाला, ना पुज्युङ्ला, तर पापाला क्याज्यिक छ्या वाइ
+
+ ।
+\v 37 मि पुज्युङ हुङु ङिमा दिङ नाेवाकि ङिमाला दगेराङ हुङुइ ।
+\v 38 चिला सिसिन ति ङिमातिवाला (जलप्रलय) हुङु सिना तङ्ला नाेहा टु नाङ्ला मुश्युगुसाक तिवा साइदाङ थुङिन, ज्येन्दि किइ ज्येन्दि क्यानि तेरिन वदु नक,
+\v 39 तेमे (प्रलय) लेम्नि तिवा तेरिकला खुनमागालुसाङ तिवाला काङ छ्या मेदु नक । मि पुज्युङ हुङु ङिमालाङ तिनकराङ हुङुइ
+
+ ।
+\v 40 तजाेला श्यिङ्ला मिरा ङि गिउइ- मिराच्यिक खुनडिउइ, मिराच्यिक द्याराङ लुक्युइ ।
+\v 41 मिराङि पुमपेजा लाकुर तागिन हुङुइ- मिराचिक खुनडिउइ राङ्सादि त्याराङ ताङज्यागुइ ।
+\v 42 तिकिकिसाला, खिराङ लानि देत, चिला सिसिन खिरेकि चाेवाे नाम गिउइ सिरु काच्ये खिराङ् सुलाङ छ्या मेत
+
+ ।
+\v 43 तर दि श्ये, नुप्कि चिन तुज्येला कुन्ज्येन हुङिन वाइ सिरु खाङ्बि मिला छ्या वादु हिन्सन, ति माङ्याल्बा देदु नक, कुन्ज्येनला दाक्पि खाङ्बा नाताेङ मिजिबु नक ।
+\v 44 तिकिकिसाला, खिराङाङ (तयार) हुङगाेक्यु, चिला सिसिन मि पुज्युङ खिरेकि सेबा माक्याबु तुज्येला गिउइ
+
+ ।
+\v 45 तिकिकिसाला, माेवा वदुदाङ रिक्पा च्याङसे यक्पु सु वाइ, सुला तिकि ज्यिन्दाककि दाक्पि खाङ्बि मि तिवाला तिविकि शाप्च्य (ठिक) तुज्येला तिवाला तेरुसिनि काताङु वाइ?
+\v 46 ति यक्पु तुच्येकिदि हिन, तिला तिकि ज्यिन्दाक हुङसिन तिनकराङ किइ वदु ङेक्युइ ।
+\v 47 हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, ज्यिन्दाककि दाक्पुतानि वदु तेरिक काच्ये तिला तेर्क्यु
+
+ ।
+\v 48 तर दुक्टे यक्पुकि तिकि सेम्ला, 'ङे ज्यािन्दाककि अबेला क्याबु वाइ' सिनि सिउइ,
+\v 49 तेमे तिकि दाक्पुला किटाे किरु यक्पुतिवाला दुङु ज्युक्यु, जित्पा तिवा तानि सेउदाङ थुङु सिसिन,
+\v 50 ति यक्पुकि सेम माक्याबु ङिमाला, तिला छ्या म्यादु तुज्येला ति यक्पुकि ज्यिन्दाक गिउइ ।
+\v 51 तिकि ज्यिन्दाककि तिला फेक ङि जाेनि दुप्क्यु, तिकि (दशा) ति (पाखण्डि) तिविकिदि दगेराङ हुङुइ, केनिदि ङपतिवादाङ सा टेदुतिवा हुङुइ
+
+
+\c 25
+\cl लिउ २५
+\p
+\v 1 तजाेला देवाचेनकि ग्यालखाप ति मिरा च्यु ज्येन्दि माक्याबु पुम पेजा दगेराङ हुङुइ सिकि दाक- दाक्पि काेपि तिवा लानि (दुलहा) ला ठे गाल्सुङ ।
+\v 2 तिवि नाङ्ला मिरा ङा रिक्पा मेदु नक मिरा ङा दि रिक्पालच्यङ्बु वदु नक ।
+\v 3 चिला सिसिन ति रिक्पा मेदुप ज्येन्दि माक्याबु पुम पेजा तिविकि दाक्पि काेपि तिवा दरलासुङ, तिविकि दाक्पु तानि चाेजिगाङ मार्बु खुन मागाल ।
+\v 4 तर रिक्पा च्याङ्से वदु ज्येन्दि माक्याबु पुम पेजा तिविकि तेरिककि काेपितिवातानि दाक- दाक्पि मार्बुकि ङेक्यक तिवाङ खुन गाल्सुङ
+
+ ।
+\v 5 (दुलहा) हुङु अाबेला गालुकि किसाला तिवा ङिचक ग्याम्निते ङि लक्सुङ ।
+\v 6 तर नुप्कि पार्ला वाेरु च्यिक लेसुङ, 'ल्हाेसा (दुलहा)! फिला ग्युक तेमे तिला ठेत
+
+ ।'
+\v 7 तितिङ्ला ति तेरिक ज्येन्दि माक्याबु पुम पेजा तिवा लानिते दाक-दाक्पि काेपि तिवा रिसुङ ।
+\v 8 रिक्पा मेदुप पुम पेजा तिविकि रिक्पा वदु पुम पेजा तिवाला सासुङ, 'ङेराङ्ला खिवा तिविकि काङ मार्बु ङेराङ्लाङ नाङ चिला सिसिन ङेरे काेपि तिवा श्येप छालु वाइ ।'
+\v 9 तर रिक्पा वादु पुम पेजातिविकि कालेन क्यानिते सासुङ, 'खिराङ्दाङ ङेराङ मेरा ङिकारला ख्याेलु क्यानि मार्बु मेदुकि किसाला, मार्बु चाेङु तिविकि चाला गाल्नि दाक्पि लागि मार्बु ङ्याे
+
+ ।'
+\v 10 तजाेला तिवा मार्बु ङ्य सिनि फिला गाल्सु, (दुलहा) लेम ख्याेलसुङ तेमे मिरा चाेजिक ड सिनि छ्याबु नक तिवा क्याजिक ज्येन्दिकि शाप्च्यला येसुतानि नाङ्ला गाल्सुङ, तेमे गाे चेसुङ ।
+\v 11 काङ तुज्ये तिङ्ला ज्येन ज्येन्दि माक्याबु पुम पेजा तिवा लेम्नि सासुङ, 'चाेवाे, 'चाेवाे, ङेराङ्लाङ गाे पेन नाङ ।'
+\v 12 तर येसुकि कालेन क्यानिते सिक्यासुङ, 'हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, ङा खिराङ्ला ङाे मेसेउइ ।'
+\v 13 तिकि किसाला, माङ्याल्बा देत, चिला सिसिन ति ङिमा या ति तुज्ये खिराङ्ला छ्या मेत
+
+ ।
+\v 14 चिला सिसिन दि मि लुङ्बाला ड छालु मि दगे हिन । तिकि दाक्पि यक्पुतिवाला काताङ्निते तिवाला दाक्पि गिज्या बिन्सुङ ।
+\v 15 तिकि तिवि मिरा चिक्ला डुमा ङा टाङा बिन्सुङ; राङ्साला डुमा ङि टाङा बिन्सुङ; लाेङ्या राङ्साला दक्पुच्यिक टाङा बिन्सुङ । तेरिकक्कि दाक्दाक्पि (क्षमता) दगेराङ् टाङा लासुङ, तेमे ति मि श्यारि दाक्पि यग्ला गाल्सुङ ।
+\v 16 डुमा ङा टाङा ङेदुदि श्यारि गाल्नि तिकि ति टाङाला यक्ला ग्याप्सुङ, तिनेसुर राङ्सा डुमा ङा टाङा जाेसुङ
+
+ ।
+\v 17 तुकराङ क्यानि, सिकि डुमा ङि टाङा ङेदुनक, तिकिसाङ तिनेसुर राङ्सा डुमा ङि जाेसुङ ।
+\v 18 तर दक्पुच्यिक क्याजिक टाङा ङेदु यक्पु दि गाल्नि मिक्तुङचिक काेसुङ, दाक्पि ज्यिन्दाककि बिदु टाङादि त्या बासुङ
+
+ ।
+\v 19 ता अाला तुज्ये तिङ्ला ति यक्पु तिविकि ज्यिन्दाक ग्युर्नि लेसुङ तेमे तिवा तानि (हिसाब) लासुङ ।
+\v 20 डुमा ङा टाङा ङेदु मि लेम्निते तिकि राङ्सा डुमा ङा टाङा खसुङ । तिकि सिक्यासुङ 'ज्यिन्दाक, ख्याेकि ङाला डुमा ङा टाङा बिदुदि ल्हाे, ङेकि राङ्सा डुमा ङा टाङा जाेबु वाइ ।'
+\v 21 तिकि ज्यिन्दाककि तिला सिक्यासुङ,'(स्याबास), लेमुदाङ माेवा वदु यक्पु! ख्याेङ च्येजिक काच्येला माेवा वदु वबु वाइ । ङा ख्येङ्ला अाला काच्ये खाला का तेर्क्यु । ख्याेङाङ दाक्पि ज्यिन्दाककि गावाला गा किटाे कि
+
+ ।'
+\v 22 मा ङि टाङा ङेदु यक्पु लेम्नि सिक्यासुङ, 'ज्यिन्दाक ङाला ख्याेकि डुमा ङि टाङा बिदु नक । ल्हाेसा, ङेकि राङ्सा डुमा ङि टाङा जाेबु वाइ ।'
+\v 23 तिकि ज्यिन्दाककि तिला सिक्यासुङ, '(स्याबास), लेमुदाङ माेवा वदु यक्पु! ख्याेङ चेजिक काच्येला माेवा वदु वबु वाइ । ङा ख्याेरुङ्ला अाला काच्ये खाला का तेर्क्यु । ख्याेङाङ दाक्पि ज्यिन्दाक कि गावाला गा किटाे कि
+
+ ।'
+\v 24 ति तिङ्ला दक्पुच्यिक टाङा ङेदु मि लेम्निते सिक्यासुङ, 'ङाला छ्या वाइ ख्याेङ रंम्बु (स्वाभाव) कि मि वाइ सिनि । ख्यरेकि दाक्पिकि माचुुुबु दासा नेसुर ङागुइ, माथाेरु दाशा नेसुर चाबा देन्ग्यु ।
+\v 25 ङाला जिवा वाइ । तिकि किसाला, ङा गाल्सिमा ख्यरेकि टाङाला शश्यि वाक्ला वा ज्यागु । 'ल्हाेसा, काङ ख्यर्ति हिन तिला लाङ
+
+ ।'
+\v 26 तर तिकि ज्यिन्दाककि कालेन क्यानि सिक्यासुङ, 'ए दुक्टेदाङ छेर्सिक्पा यक्पु, ङेकि माचुबु दासानेसुर ङागुइ, माथाेरु दासा नेसुर चाबा थेन्ग्यु सिनि ख्याेङ्ला छ्या वाइ ।
+\v 27 तिकिकिसाला, ख्यरेकि दाक्पि टाङा साहु चाला क्याेल गाेबु हिन, तेमे ङा हुङ्सिन ङेकि दाक्पि टाङा (ब्यज) तानि ङेदु हिन
+
+ ।
+\v 28 तिकिकिसाला, ति तानि वदु टाङाचिक लानि टाङा च्यु वदु यक्पुला बिन ।
+\v 29 चिला सिसिन सुतानि वाइ तिला हारुङाङ अाला तेर्क्यु । तर सु तानि मेत, तितानि वदुदिङ तिनेसुर ठगुइ ।
+\v 30 ति यग मेतेरु यक्पुला फिला नाक्तिङिला क्युर, केनिदि ङपतिवादाङ सा टेदुतिवा हुङइ
+
+ ।'
+\v 31 तजाेला मि पुज्युङ दाक्पि सवाला लेप्सिमा तिकि दाल्जा तेरिक थुतिवा गिउइ, ति दाक्पि सवाकि ग्याल्खापला देक्यु ।
+\v 32 तिकि चाला तेरिक मिरिक जाेम् जिक्यु, च्युक क्यानि गाेठालाकि दाक्पि लुक तिवाला रातिवा नेसुर डेल्ग्यु, तुक क्यानिराङ तिकि दक्पुचिक मिला राङ्सा मिनेसुर डेल्ग्युइ ।
+\v 33 तिकि लुकतिवाला दाक्पि याबा लाक्पि छ्यलादाङ रातिवाला दाक्पि येन्बा लाक्पि छ्यला ज्यगुइ
+
+ ।
+\v 34 तितिङ्ला ग्याल्बुकि दाक्पि याबि छ्यला वदु तिवाला सिउइ, 'श्यक, खिराङ सु ङे पापा नेसुर मलाम थाेपुप वाइ, जाम्लिङ्कि तङ्नेसुर राङ खिराङ्ला सिनि जाेबु ग्याल्खापला का कि ।
+\v 35 चिला सिसिन ङा ल्हब लाबु वाइ, तेमे खिरेकि ङाला शापच्य बिन्सुङ; ङाला कमा लाबु बेला खिरेकि ङाला थुङु बिन्सुङ; ङा (परदेशि) वदुबेला खिरेकि ङाला नाङ्ला श्युक चिसुङ;
+\v 36 ङा पेर्तुङ्बा वदुबेला खिरेकि ङाला माज्या काेन बिन्सुङ; ङा नानि वदुबेला खिरेकि ङाला वास्ता क्यासुङ; ङा चाेन्खाङला वदुबेला खिराङ ङेचाला लेसुङ
+
+ ।'
+\v 37 तितिङ्ला दिक्पा मेदुप तिवि कालेन क्यानि सिउइ, 'चाेवाे ङेरेकि नाम ख्याेला ल्हब लानि वदु थाेङ्नि शापच्य बिदिन? ख्याेला कमा लाबु थाेङ्नि थुङु बिदिन?
+\v 38 ङेरेकि नाम ख्याेला (परदेशि) वदु थाेङ्नि ख्याेला नाङ्ला खबिन?
+\v 39 ङेरेकि ख्याेला नाबुदाङ चाेनखाङ्ला नाम थाेङ्नि ङेराङ् ख्याेकि चाला लेबिन?'
+\v 40 ग्याल्बिकि कालेन क्यानि तिवाला सिइ, 'हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, खिरेकि द्ये ङे नुक तिवि नाङ्ला टिक्पि सिना टिक्पेला चाे- काङ क्यासुङ, ति ङे लागिराङ क्यासुङ
+
+ ।'
+\v 41 तितिङ्ला तिकि दाक्पि येन्बि लाक्पि छ्यला वदु तिवाला सिउइ, ए मलाम माेथाेपुप तिवा, ङानेसुर थारे गाल्नि नाम्लाङ मिसिबु मे नाङ्ला ग्युक, च्यिन्दि दुक्टेदाङ तिकि थुतिविकि लागि जाेबु हिन,
+\v 42 चिला सिसिन ङाला ल्हब लाबु वाइ, तर खिरेकि ङाला शाप्च्य माबिन; ङाला कमा लाबु बेला ङाला थुङु माबिन;
+\v 43 ङा (परदेशि) वदुबेला खिरेकि ङाला नाङ्ला टि मागाल; पेर्तुङ्बा वदु वेला खिरेकि ङाला माज्या काेन माबिन; बिरामिदाङ चाेन्खाङ्ला वदु बेला ङाला वास्ता माक्या
+
+ ।'
+\v 44 तितिङ्ला तिविकि साङ कालेन क्यानि सिउइ, 'चाेवाे, ङेरेकि ख्याेला ल्हब लाबु, कमा लाबु, (परदेशि), पेर्तुङ्बा, नाबु, चाेन्खाङ्ला नाम थाेङ्नि ङेरेकि ख्याेला (सेवा) माक्या?'
+\v 45 तेमे तिकि तिवालाकालेन क्यानिते सिउइ, 'हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, दिवि नाङ्ला टिक्पे सिना टिक्पिला खिरेकि काङ माक्या, ति खिरेकि ङे लागि माक्या, ।'
+\v 46 दिवा नाम्लाङ मिसिदु दुक्पाला डिउइ तर दिक्पा मेदुप तिवा नाम्लाङ मिसिबु मिजिरिङ्ला श्युगुइ
+
+
+\c 26
+\cl लिउ २६
+\p
+\v 1 येसुकि दि तेरिक सुङ सिक्यानि सिनसिमा येसुकि दाक्पि लाेप्टुक तिवाला सिक्यासुङ,
+\v 2 “खिराङ्ला छ्या वाइ, ङिमा ङिकि तिङ्ला (निस्तार-चाड) हुङिन वाइ, मि पुज्युङ ङ्याङ्सिङला गेलु सिनि तेर्क्युइ
+
+ ।"
+\v 3 तितिङ्ला कैयाफा मिन क्याबु (प्रधान) काेङ्यारकि दरबारला छ्येबु काेङ्यारदाङ मिकि (एल्डर) तिवा छ्याजिक जाेम्सुङ ।
+\v 4 तिवा डिङ्नि येसुला जुनाक क्यानि जिम्नि येसुला सेदु (षड्यन्त्र) क्यासुङ ।
+\v 5 चिला सिसिन तिविकि दुक क्यानि सिइ वदु नक, “चाडकि बेला सिसिनदि मिन, मितिविकि पार्ला (खैलाबैला) किजिदु मेङु
+
+ ।"
+\v 6 तेमे तजाेला येसु बेथानियाला सिमाेन सिरु (कुष्टराेगि) कि खाङ्बाला वदु नक,
+\v 7 येसु ठिचिक्ला ङेबुल क्यानि देनि वदुबेला अाला कुन्बु (अत्तर) कि (सिङ्गमरमर) कि (शिशि) च्यिक खुर्नि मिराच्यिक पुमपेजा येसुकि चाला लेसुङ, तिकि तिला येसुकि गाेला पु बिन्सुङ ।
+\v 8 तर तजाेला येसुकि लाेप्टुक तिविकि ति थाेङ्सुङ, तिविकि ङ्यार्मा क्यानि सिक्यासुङ, “दुक क्यानि ना ताेङुकि (कारण) काङ हिन?
+\v 9 दिला कुन्बु डेवाला चनि (गरिब) तिवाला तेर थुक्यु
+
+ ।"
+\v 10 तर येसुकि ति श्येनि तिवाला सिक्यासुङ, “खिरेकि दि पुमपेजाला चिला दुक्पा तेरिन वाइ? चिला सिसिन दि पुम पेजाकि ङे लागि अाला ल्यामु यग क्याबु वाइ ।
+\v 11 (गरिब) तिवाया खिराङ्तानि नाम्लाङ लुक्युइ, तर ङा खिराङ् तानि नाम्लाङ मुलुइ
+
+ ।
+\v 12 चिला सिसिन दजाेला दि पुम पेजाकि दि (अत्तर) ङे जुबु खाला पुसुङ, दिकि ङे (दफन) कि लागि दि क्यासुङ ।
+\v 13 हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, दि लेन ल्यामु जाम्लिङकि चिनदिङ दासाला लापुप बेला, दि पुम पेजाकि काङ क्यासुङ, तिकि नासामला दि (चर्चा) किउइ
+
+ ।"
+\v 14 ति तिङ्ला मिरा च्युप ङिकि नाङ्ला सिकि मिन यहुदास्करियाेत नक, ति छ्येबु काेङ्यार तिविकि चाला गाल्नि
+\v 15 सिक्यासुङ, “येसुला जिम्नि खिरे चाला बिनक क्यासिन खिरेकि ङाला काङ तेर्क्यु?” तिविकि तिकि लागि खाल्ज्यिक ताङ च्यु टाङा टाल्नि बिन्सुङ ।
+\v 16 तिनेसुर येसुला तिविकि लाक्पाला जिम्ने तेरु सिनि तिकि (माैका) छाल्नि देसुङ
+
+ ।
+\v 17 ता (अखमिरि) सिवाङकि (चाड) कि तङि छेमु लाेप्टुक तिवा येसुकि चाला लेम्नि सिक्यासुङ, “ङेरेकि ख्याेला सिनि (निस्तार-चाड) कि शाप्च्य केनि जाेबुदि ख्याेला सेम लाङुइ?”
+\v 18 येसुकि सिक्यासुङ, “ग्यासाकि मिराचिगि खाङ्बाला गाल्नि तिला सि, 'लाेबेनकि सिउइ, ङे तुज्ये चाला लेम ख्याेलु वाइ । ङा ख्यरे खाङ्बाला लाेप्टुक तिवातानि (निस्तार-चाड) मनाइ किरु सेम किउइ ।"'
+\v 19 येसुकि च्युक सिक्याबु नक, लाेप्टुक तिविकि तिनक राङ क्यासुङ, तिविकि (निस्तार-चाड) तयारि क्यासुङ
+
+ ।
+\v 20 दजाेला नाम राेसुङ, येसु दाक्पि मिरा च्युपङि लाेप्टुक तिवातानि शाप्च्य शाप सिनि देसुङ ।
+\v 21 तजाेला येसुदाङ लाेप्टुक तिवा साइ वदु नक, येसुकि सिक्यासुङ, “हुतुङराङ ङा खिराङ्ला सिउइ, खिरे पार्ला मिराचिगि ङाला (धाेका) तेर्क्यु ।"
+\v 22 तिवा तेरिककि दुक्पा क्यासुङ, तेरिक्कि येसुला दुक सिइदाङ ट्ये ज्युसुङ, “चाेवाे, ङा या हुतुङराङ मिन्दै
+
+?”
+\v 23 येसुकि कालेन क्यानि सिक्यासुङ, “सिकि ङातानि दि कराला लाक्पा ग्यागुइ, तिकि राङ ङाला (धाेका) तेर्क्यु ।
+\v 24 मि पुज्युङ ति दगेराङ डिउइ च्युक क्यानि तिकि कला टिबु वाइ । तर (धिक्कार) ति मिला सिकि किसाला मि पुज्युङला (धाेका) गिउइ! ति मिया माकेबु हिन्सिन तिकि लागि लेमु हुङु नक ।"
+\v 25 यहुदा सिकि येसुला (धाेका) तेरु नक, तिकि सिक्यासुङ, “लाेबेन, काङ ति ङा हिन?” येसुकि तिला सिक्यासुङ, “ख्याेङ दाक्पिकिराङ ति सिक्याबु वाइ
+
+ ।"
+\v 26 येसुदाङ लाेप्टुक तिविकि साइ वदु बेला येसुकि सिवाङ लानि तुजिछ्ये बिनि ति च्याक्सुङ । येसुकि ति लाेप्टुक तिवाला बिनि सिक्यासुङ, “लाङ, श । दि ङे जुबु हिन
+
+ ।"
+\v 27 येसुकि करा लानि तुजिछ्ये बिन्सुङ, तेमे ति तिवाला बिनि सिक्यासुङ, “खिराङ तेरिककि दि थुङ ।
+\v 28 चिला सिसिन दि (करार) ला वदु ङे ठाक हिन दि अालाकि दिक्पाला सिनि श्यालुप वाइ ।
+\v 29 तर ङा खिराङ्ला सिउइ, ङा दि दाेङ्बि ढेला नेसुरङ लाेङ ङ्या मुथुङुइ, नामसाक ङे पापि ग्याल्खापला ङा खिराङ्तानि सांबा क्यानि मुथुङुइ
+
+ ।"
+\v 30 तिवा तेरिककि भजन लानि सिनसिमा तिवा तेरिक जैतुनकि गाङनेवा गाल्सुङ ।
+\v 31 तितिङ्ला येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “हारिङ नुप्ला ङेकि किसाला खिराङ् तेरिक तिङ्ला ग्युर्क्यु, चिला सिसिन दिनक टिबु वाइ, 'ङा (गाेठालेा) ला ग्यागुइ तेमे लुक तिवा तेरिक फार छुर छ्यङुइ ।'
+\v 32 तर ङाला लाङ्सिमा ङा खिराङ् सिना तङ्ला गालिलला डिउइ
+
+ ।"
+\v 33 तर पत्रुसकि येसुला सिक्यासुङ, “ख्याेकि किसाला तेरिक तिङ्ला ग्युर्सिनाङ ङा नाम्लाङ तिङ्ला मुग्युरुइ ।"
+\v 34 येसुकि तिला सिक्यासुङ, “हुतुङराङ ङा ख्याेङ्ला सिउइ, हारिङ नुप्ला च्याबु पाेदु सिना तङ्ला ख्यरेकि ङाला खेप सुम जुनाक किउइ ।"
+\v 35 पत्रुसकि सिक्यासुङ, “ङा ख्याे तानि श्यिगाेबु साेङ्सिनाङ ङा ख्याेला जुनाक मिकिउइ ।" तेमे ज्येन तेरिक लाेप्टुक तिविकसाङ तिनक राङ सासुङ
+
+ ।
+\v 36 तितिङ्ला येसु तिवा तानि गेतसमनि सिरु दासाला गाल्नि दाक्पि लाेप्टुकतिवाला सिक्यासुङ, “ङा चेक फार्ला गाल्नि माेपार किउइ, तर खिराङ्दि द्येराङ देत ।"
+\v 37 येसुकि पत्रुस ताङ जब्दियाकि मिराङि पुज्युङ तिवाला दाक्पु तानि टिनि गाल्सुङ, तेमे (शाेकित र व्याकुल) हुङु ज्युसुङ ।
+\v 38 तितिङ्ला येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “ङे (अात्मा) अालाराङ शाेककि केङ्नि श्येप दगेराङ गालु वाइ । द्येराङ ङा तानि लानि देत
+
+ ।"
+\v 39 येसु चेक फार्ला गाल्नि, दाक्पि टिमुङ चुनि श्याबा किइदाङ माेपार क्यासुङ । येसुकि सिक्यासुङ, “हे ङे पापा, च्युङ्सिन, दि करा ङेचानेसुर टाेनि डाेसित । तर, ङे सेम क्याबु दगे मिन, ख्याेकि सेबां दगे वसित ।"
+\v 40 येसु लाेप्टुक तिविकि चाला हुङ्सिन तिवा ङ्याल्नि वदु येसुकि ठेसुङ, येसुकि पत्रुसला सिक्यासुङ, “काङ खिराङ ङा तानि (घण्टा) जिगाङ लानि दे मुथुइ?
+\v 41 लानि देत, खक्पा ल्हापला परे मिकिबु सिनि माेपार कि । (अात्मा) या (तयार) वाइ, तर जुबु सिसिन रंबु मेत
+
+ ।"
+\v 42 येसु लाेङङ्या राङ्सा खेपला चेक फाजेक गाल्नि सिक्यासुङ, हे पापा, ङेकि माथुवा दि मेङु सिसिन, ख्याेकि सेवाराङ ख्याेल्सित ।"
+\v 43 येसु लाेङङ्या हुङ्सिन तिवा ङ्याल्नि वदु ठेसुङ, चिला सिसिन तिविकि मिक खाेलु नक ।
+\v 44 तितिङ्ला येसुकि तिवाला लाेङङ्या पिताङ्नि फाजेक गाल्सुङ । येसुकि खेप सुमच्युलाङ तिनकराङ तङि सुङ दगेक्यानि माेपार क्यासुङ
+
+ ।
+\v 45 ति तिङ्ला येशु खरे लोमातिबि चाला लेम्नि तिबाला “खाङ्खिराङ् तारुङ् साङ ङ्याल्नि वे? ति तुजे ति लेम्नि वे तेमे मि पुज्युङ्ला दिक्षेन तिबि लाक्ला ह्रेक्यित ।
+\v 46 खक् ल ओरुङ् डप् । ल्होसा, ङाला जिनक जप ति चाला राङ् हत
+
+ ।
+\v 47 खो ताम् क्यिइ हतुप ठला लोमा च्यिङ्ङि पार्नेसुर यहुदा ति ते लेसुङ् । क्षोने गेर्पु ताङ् एल्डरतिबि पोङ्जा ज्यिङ् ग्युक्पा ताङ, तार्वालतिबा खुर्नि ति तानि राङ, लेसुङ् ।
+\v 48 ता येशुला जिनक जप छाल्नक् । तिकि “ङेकि सुला पुका क्यिबे तिला राङ गाल्नि जिम् सिनि ता बिन्नक
+
+ ।
+\v 49 श्यारि ति येसुकि चाला लेसुङ, गेकेन, गाशाे!” तेमे तिकि येसुला चुप्पा क्यासुङ ।
+\v 50 येसुकि तिला सिक्यासुङ, “दाल्जा, ख्यरेकि काङ कि लेबु हिन ति हाे कि ।" तितिङ्ला तिवा लेम्नि येसुकि खाला लाक्या ज्याङ्नि येसुला जिम्सुङ
+
+ ।
+\v 51 ल्हाेसा, येसुतानि वदुतिविकि नाङ्ला मिराचिगि लाक्पा लाङ्सुङ; दाक्पि खुर्पा थेनिते छ्येबु काेङ्यारकि यक्पुचिक्ला ग्याम्नि तिकि नाम्ज्यक च्येन बिन्सुङ ।
+\v 52 तितिङ्ला येसुकि तिला सिक्यासुङ, “दाक्पि खुर्पाला तिकि दासाला ज्यक, चिलासिसिन सिकि खुर्पा लाेङुइ तिवा खुर्पा थनिराङ सेक्युइ ।
+\v 53 काङ खिराङ सेम किउइ, ङेकि ङे पापाला माेवा कि मुथुवुइ ते? काङ चाेवाेकि ङाला सिनि थुचेङि नेसुर च्युप ङि (पल्टन) ताङ मेतेरुइ ते?
+\v 54 तर दिनक हुङ गाेक्यु सिनि (धर्मशास्त्र) कि सिक्याबु च्युक क्यानि ख्याेलुज्यिक नक ते
+
+?”
+\v 55 तिजाेबेला येसुकि सिक्यासुङ, “काङ खिराङ खुर्पा दाङ ग्युक्पा तिवा खर्नि कुन्ज्येनला दगेराङ ङाला जिम लेबु वाइ? ङा ङिमिटाङ छ्येखाङ्ला लाेबिन देदिन, तिजाेला खिरेकि ङाला माजिम ।
+\v 56 तर दि तेरिक काच्ये च्युङ्सुङ लुङ्देम्बा तिविकि सिक्याबु ताम ख्याेल थुसित ।" तितिङ्ला तेरिक लाेप्टुक तिविकि येसुला ताङ्नि टाेसुङ
+
+ ।
+\v 57 सिकि येसुला जिबुं नक तिविकि तिला (प्रधान) काेङ्ङ्यार कैयाफा चाला टि गाल्सुङ, त्यादि शास्त्रि तिवादाङ (एल्डर) तिवा छ्याजिक वदु नक । तर पत्रुसकि (प्रधान) काेङङ्यारकि लाङाङ साक येसुला थारे नेसुर तिङ
+\v 58 ङ्यासुङ । पत्रुस नाङ्ला गाल्नि चिनक गिदे ल्हाप सिनि (पहरेदार) तिवा तानिराङ देसुङ
+
+ ।
+\v 59 ता छ्येबु काेङ्यार तिवादाङ तेरिक (परिषद) कि येसुला (मृत्युदण्ड) तेरु सिनि येसुकि कला मिदुप किदुक छाेलिन वदु नक ।
+\v 60 अाला मिदुप किदुक चाला लेसिनाङ तिविकि काङ (प्रमाण) माङे । तर तिङ्ला मिरा ङि गामाला लेम्नि,
+\v 61 सिक्यासुङ, “दि मिकि दुक सिक्यासुङ, 'ङेकि चाेवाेकाेन्ज्यककि छ्याेखाङ्ला राम्नि ङिमा सुम्ला लाेङङ्या जाे थुक्यु
+
+ ।"
+\v 62 (प्रधान) काेङङ्यार लानिते येसुला सिक्यासुङ, “काङ ख्याेतानि काङ कालेन मेत? दि मि तिविकि ख्याेकि कलाला तेरिन वदु किदुक काङ हिन?
+\v 63 तर येसु खाराक्पा देसुङ । (प्रधान) काेङङ्यारकि येसुला सिक्यासुङ, “सेन्बा चाेवाेकाेन्ज्यककि मिन्ला ङा ख्याेङ्ला का किउइ, ङेराङ्ला सि काङ ख्याेङ चाेवाेकाेन्ज्यककि पुज्युङ हिन?”
+\v 64 येसुकि तिला कालेन क्यानि सिक्यासुङ ख्याेङ दाक्पिकिराङ सिक्याबु वाइ । ताफेन्ला ख्यरेकि मि पुज्युङ्ला (सर्वशक्तिमहान) कि याबा लाक्पि छ्यला देनि देवाचेनकि मुक्पि खाला हुङिन वदु थाेङुइ
+
+ ।"
+\v 65 तितिङ्ला (प्रधान) काेङङ्यारकि दाक्पि माज्या राल्नि सिक्यासुङ, “दिकि (इश्वर-निन्दा) क्याबु वाइ । ता ङेराङ्ला ज्येन किदुकतिवा चिला गाेसुङ? ल्हाेसा, ता खिवातिविकि (इश्वर-निन्दा) ङेदु वाइ ।
+\v 66 ख्याेतिवा काङ सेम किउइ?” तिविकि कालेन क्यानि सिक्यासुङ, “दि सेदुला (याेग्य) वाइ
+
+ ।"
+\v 67 ति तिङ्ला तिबिकि खरे खला क्षुँदुर ग्याम्नि दुसुङ् ।
+\v 68 तेमे “ओए ख्रिष्ट, ता लुङ्देन लाम्नि सिताङ ख्योरुङ्ला दुङ्गुप ति सु नक? सिनि सिक्यासुङ्
+
+ ।
+\v 69 ता पत्रुस ति फिला लाङाङला देनि वदुबेला मिराचिक यङ्मु पत्रुसकि चाला लेम्नि सिक्यासुङ, “ख्याेङाङ दि गालिलकि येसुतानि वदु हिन, ना मिन?”
+\v 70 तर तिकि तिवा तेरिककि गमाला दुक सिइदाङ मिन सिक्यासुङ, “ख्यरेकि काङि कला ताम किइ वाइ ति ङाला छ्या मेत
+
+ ।"
+\v 71 तजाेला पत्रुस गाेनेवा गाल्सुङ, राङ्सा यङ्मुकि थाेङ्नि त्या वदुतिवाला सासुङ, “दि मिङ नासुरतकि येसु तानि नक ।"
+\v 72 तेमे पत्रुसकि लाेङङ्या ना क्याेलिनदाङ दुक सिक्यानि मिन सिक्यासुङ, “ङा दि मिला ङाे मेश्येउइ
+
+ ।"
+\v 73 तिकि काङ तुज्येकि तिङ्ला त्या लानि वदु मि तिवा लेम्निते पत्रुसला सिक्यासुङ, “हुतुङराङ ख्याेङाङ तिविकि नाङिकि मिराच्यिक हिन, चिला सिसिन ख्यरे ताम्गिराङ ति ता छ्या देन्ग्यु । तितिङ्ला तिकि मता ग्याम्नि
+\v 74 ना क्याेलु छाल्सुङ, “ङा दि मिला ङाे मेसेउइ,"
+\v 75 तेमे श्यारि च्याबु पाेसुङ । तेमे येसुकि सिक्याबु सुङ सेम क्यासुङ, “च्याबु पाेदुसिना तङ्ला ख्यरेकि ङाला खेप सुम मिन सिउइ ।" तितिङ्ला ति फिला गाल्नि ङुसुङ
+
+
+\c 27
+\cl लिउ २७
+\p
+\v 1 ता दजाेला टाेप गाल्सुङ, तेरिक छ्येबु काेङ्यारतिवादाङ मितिविकि (एल्डर) तिविकि येसुला सेदु सिनि येसुकि कला (षड्यन्त्र रचे) ।
+\v 2 तिविकि येसुला टानि त्यासुर टि गाल्नि (हाकिम) पिलातसला बिन्सुङ ।
+
+
+\v 3 तितिङ्ला तजाेला येसुला (धाेका) तेरु यहुदाकि येसुला (दण्डाज्ञा) च्युङु थाेङ्नि, तिला (पछुताे) लासुङ, छ्येबु काेङ्यारतिवादाङ (एल्डर) तिवाला ति ङुलकि खाल्ज्यिक ताङ च्यु टाङा ग्युरबिनि
+\v 4 सिक्यासुङ “ङेकि दिक्पा मेदुप मिला (धाेका) बिनि दिक्पा क्याबु नक" । तर तिविकि सिक्यासुङ, “ङेराङ्ला तिकिदि काङ (सराेकार)? ख्याेङ दाक्पुराङ श्ये ।"
+\v 5 तेमे तिकि ति ङुलकि टाङातिवा छ्याेखाङला क्युर्नि त्यासुर फिला गाल्नि गार्नि शिसुङ ।
+
+
+\v 6 ति छ्येबु काेङ्यार तिविकि ङुलकि टाङातिवा लानि सिक्यासुङ, “दिला ढुखाङ्ला ज्यक (न्यायसङ्गत) मेङुइ, चिला सिसिन दि ठागिकि (माेल) हिन ।"
+\v 7 तिविकि दाक्पि पार्ला दिकि कला साताम क्यानि ति डेवाकि (परदेशि) तिवाला (दफन) किरु सिनि शश्यि ङ्याेसुङ ।
+\v 8 दिकि किसाला ति श्यिङ्ला हारिङ्कि ङिमासाक “ठागिकि" श्यिङ" सिउइ
+
+
+\v 9 दुक क्यानि यर्मिया लुुङ्देम्बाकि सिक्याबु सुङ ख्याेल्सुङ, “इस्त्राएलकि मितिविकि ति डुमा खाल्ज्यिकदाङ च्यु टाङा लासुङ,
+\v 10 चाेवाे काेन्ज्यककि ङाला सिक्याबु दगे तिविकि कुमालेकि श्यिङकि लागि ति बिन्सुङ ।"
+
+
+\v 11 ता येसु ति (हाकिम) कि गमाला लासुङ, (हाकिम) कि येसुला टिसुङ, “ख्याेङ यहुदातिविकि ग्याल्बु हिन?”येसुकि तिला कालेन बिन्सुङ, “ख्यरेकिराङ तुक सिउइ?”
+\v 12 तर तजाेला छ्येबु काेङ्यार दाङ (एल्डर) तिवा नेसुर येसुला (दाेष) ग्याप्सुङ, येसुकि काङ कालेन माबिन ।
+\v 13 तेमे पिलातसकि सिक्यासुङ, “काङ ख्यरे कला ग्याबु तेरिक (अभियाेक) ख्यरेकि माकाे?”
+\v 14 तर येसुकि च्यिकजिगाङ कालेन माबिन । तिकिकिसाला, ति (हाकि) ला अाला याम्छेन च्युङ्सुङ ।
+
+
+\v 15 ता (चाड) छेमु जाेबु मि तिवा नेसुर (चुने) क्याबु मिरा च्यिक (कैदि) ला ताङ ताेङु (हाकिम) तिविकिदि (प्रथा) नक ।
+\v 16 ति तुज्येला तिवातानि बारब्बा मिन क्याबु मिराच्यिक छ्येबु (कैदि) नक ।
+
+
+\v 17 तिकिकिसाला, तजाेला तिवा छ्याजिक जाेम्सुङ, पिलातसकि तिवाला सिक्यासुङ, “ङेकि खिरेकि लागि सुला ताङ्बिदु खिराङ सेबा किउइ- बारब्बा ना येसु तिला चाेवाे सिउइ?”
+\v 18 चिला सिसिन तिला छ्या वादु नक, तिविकि येसुला तिकिचाला मिजेरकि किसाला बिदु नक ।
+\v 19 तजाेला पिलातस ठिमकि दासाला देनि नक, तिकि पेर्मिकि तिला लेन ताङ्नि सिक्यासुङ, “ति दिक्पा मेदुप मिला काङ माकि, चिला सिसिन तिकि किसाला हारिङ ङेकि मिलामला अाला दुक्पा खुरु वाइ ।"
+
+
+\v 20 तजाेला छ्येबु काेङ्यार तिवादाङ (एल्डर) तिविकि बारब्बाला ताङ्नि येसुला सेदु सिनि जाेबु मि तिवाला सि चिसुङ ।
+\v 21 ति (हाकिम) कि तिवाला टिसुङ, “दि मिरा ङिकि नाङ्ला ङेकि खिरे लागि सुला ताङुदि खिराङ सेम किउइ?” तिविकि सिक्यासुङ, “बारब्बा ।"
+\v 22 पिलातसकि तिवाला सिक्यासुङ, “चाेवाे सिरु येसुलादि ङा काङ किरुजा?” तिवा तेरिक कि कालेन बिन्सुङ, “तिला ङ्याङ्सिङ्ला काेल ।"
+
+
+\v 23 तिकि सिक्यासुङ, “चिला, तिकि काङ दिक्पा क्याबु वाइ?” तर तिवा झन बाेबाे वाेरुकि दुक सिइदाङ कारे क्यासुङ, “तिला ङ्याङ्सिङला काेल ।"
+\v 24 तजाेला, पिलातसकि दाक्पिकि काङ कि मुथुबु थाेङ्सुङ, कारे किरु ज्युबु छ्या ङेनि, तिकि छ्यु लानि जाेमु मिकि गमाला दाक्पि लाक्पा टुनि सिक्यासुङ, “दि मि ठाक नेसुर (निर्दाेष) वाइ । खिराङ दाक्पुराङ ङश्ये ।"
+
+
+\v 25 तेरिक मिकि सिक्यासुङ, “तिकि ठाक ङेराङ दाङ ङेरे पुज्युङ पुमि खाला हुङ्सित ।"
+\v 26 तेमे तिकि बारब्बाला तिविकि लागि ताङ्नि पिन्सुङ, तर तिकि येसुला (काेर्रा) ग्याम्नि ङ्याङ्सिङ्ला गेलु सिनि बिन्सुङ ।
+
+
+\v 27 तेमे ति (हाकिम) कि (सेना) तिविकि येसुला खाङ्बाला टि गाल्नि (सेना) तिविकि तेरिक मि तिवाला जाेम्सुङ ।
+\v 28 तिविकि येसुकि माज्या पिनि येसुला (लाल) माज्या काेन बिन्सुङ ।
+\v 29 तिविकि चाङतिविकि श्यमुङचिक जाेनि येसुकि गाेला काेन् बिन्सुङ, येसुकि लाक्पा याबि छ्यला ग्युक्पा जिक ज्याङ बिन्सुङ । तिविकि येसुकि गमाला टिमुङ चुनि दुक सिङदाङ छ्यापच्ये क्यासुङ, “यहुदातिविकि ग्याल्बुला लासाे!”
+
+
+\v 30
+\v 30 तिविकि येसुला छ्युम्दुर ग्याप्सुङ, तिविकि ग्युक्पा लानि येसुकि गाेला ग्याप्सुङ ।
+\v 31 तिविकि येसुला छ्यापच्ये क्यानि सिन्सिमा तिविकि येसुला काेन बिदु माज्या पिनि येसुकिदिराङ माज्या काेन बिन्सुङ, येसुला ङ्यङ्सिङ्ला गेलु सिनि त्यासुर टि गाल्सुङ
+
+
+\v 32 तजाेला तिवा फिला लेसुङ, तिविकि सिमाेन मिन क्याबु कुरेनिकि मिराचिक मिला ठेसुङ, तिला तिविकि तिवा तानि डाेकाेक्यु सिनि सिक्यासुङ (ताकि) तिकि येसुकि ङ्याङ्सिङ खुर्सित ।
+\v 33 तिवा गलगथा सिरु दासाला ख्याेल्सुङ, तिकि (अर्थ) “खाेपडि कि दासा" हिन ।
+\v 34 तिविकि येसुला (पित्त) रेबु (दाखमद्य) थुङु बिन्सुङ । तर तजाेला येसुकि ति थु ल्हानि येसुकि ति माथु ।
+
+
+\v 35 तजाेला तिविकि येसुला ङ्याङ्सिङला काल्सुङ, तिविकि (चिट्ठा) ग्याम्नि येसुकि माज्याला गाेसुङ ।
+\v 36 तेमे तिवा देनि येसुला ल्हासुङ ।
+\v 37 येसुकि गाे खाला दुक सिक्याबु (अभियाेक) टिबु नक, “दि येसु हिन, यहुदितिविकि ग्याल्बु ।"
+
+
+\v 38 मिरा ङि (डाकु) येसु तानि ङ्याङ्सिङला कालु नक- मिराचिक येसुकि याबि छ्यला तेमे मिरा राङ्साला येसुकि येन्बि छ्यला ।
+\v 39 सु ति लाम वनि युगु नक, तिविकि दुक सिइदाङ गाे युनि येसुला छ्याप्च्ये किरु नक,
+\v 40 “ख्यरेकि छ्याेखाङ्ला राम्नि ङिमा सुमला ज छालु नक, दाक्पुलाराङ थार्थु! हुतुङराङ ख्याे चाेवाे काेन्ज्यककि पुज्युङ हिनसिन, ङ्याङ्सिङ नेसुर माे पाेप!”'
+
+
+\v 41 दुक क्यानिराङ छ्येबु काेङ्यार तिविकिसाङ शास्त्रि तिवादाङ (एल्डर) तिवा तानि येसुला छ्यापच्ये क्यानि सासुङ,
+\v 42 “तिकि ज्यानतिवाला थार्सुङ, तर दाक्पुला राङ दि थार्थु मुथुइ । ति इस्त्राएलकि ग्याल्बु हिन । ति ङ्याङ्सिङ नेसुर माे हुङ्सित, तेमे तितिङ्ला ङेराङ तिकि खाला माेवा किउइ ।
+
+
+\v 43 विकि चाेवाे काेन्ज्यकला माेवा किउइ । चाेवाेकाेन्ज्यककि सेम किउइ सिसिन चाेवाे काेन्ज्यककिराङ तिला थार्थु, चिला सिसिन तिकि दुक सिक्याबु नक, 'ङा चाेवाे काेन्ज्यककि पुज्युङ हिन ।"'
+\v 44 येसुतानि ङ्याङ्सिङ्ला कालु (डाकु) तिविकिसाङ तिनकराङ क्यानि येसुला छ्यापच्ये क्यासुङ ।
+
+
+\v 45 ता (मध्यान्न) नेसुर ङिर्मु तुज्ये सुम साक नाक्तिङिकि उप्सुङ ।
+\v 46 तुज्ये सुमला येसु बाेबाे वाेरुकि कारे क्यानि सिक्यासुङ, “इलाेइ, इलाेइ लामा सबखतनि?” तिकि (अर्थ) हिन, “ङे चाेवाे, ङे चाेवाे ख्याेकि ङाला चिला ताङु वाइ?”
+\v 47 तजाेला त्या लानि वदु तिविकि दि काेसुङ, तिविकि सिक्यासुङ, “दिकि एलियाला का ताेङिन वाइ ।"
+
+
+\v 48 श्यारि तिवि नाङ्ला मिराचिक छ्यनि गाल्नि चम्चिजिक लासुङ, तिला क्युर्बु (दाखमद्य) कि केङ्सुङ, तिला (निगालाे) ला ज्याङ्नि येसुला थुङु बिन्सुङ ।
+\v 49 ज्येन तिविकि सिक्यासुङ, “तिला चिकराङ ताङ ज्यक । तिला थार्सु एलिया गिदे मेङ्दे ङेराङ्ला ल्हानाङ ।"
+\v 50 तितिङ्ला येसु लाेङङ्या वाेरु बाेबाेकि कारे क्यानि दाक्पि मिजि ताङ्सुङ ।
+
+
+\v 51 ल्हाेसा, छ्याेखाङ्कि (पर्दा) गाे नेसुर श्याप साक फेश्या ङि च्युङ्नि राल्सुङ । जाम्लिङ युनि दाेप्रुक्पा तिवा टुम्सुङ ।
+\v 52 तुर्सा तिवा पेसुङ, अाला चेङि मितिविकि श्येप राे तिवा लाङ्सुङ, सु ङि टाेदु नक ।
+\v 53 येसुकि (पुनरथन) तिङ्ला तिवा तुर्सा नेसुर फिला थेनसुङ; चेङि ग्यासाला श्युसुङ, अाला मि मिङाला थाेङ्सुङ ।
+
+
+\v 54 ता तजाेला (कपतान) दाङ येसुला ल्हानि वदुतिविकि सहि गालुदाङ त्या वबु (घटना) तिवा थाेङ्सुङ, तिवाला जिवा लानि सिक्यासुङ, “हुतुङराङ दि चाेवाे काेन्ज्यककि पुज्युङ हिन्नक ।"
+\v 55 गालिल नेसुर येसुला ल्हासिनि तिङ ङ्याबु अाला पुम पेजा तिविकि थारे नेसुर ति ल्हाइ वदु नक ।
+\v 56 तिवि नाङ्ला मरियम मग्दलिनि, याकुब दाङ याेसेफकि मामा मरियम, जब्दियाकि पुज्युङ तिविकि मामा नक ।
+
+
+\v 57 तजाेला नाम राेसुङ, अरिमाथिया नेसुर मिराचिक छ्युक्पु मि लेसुङ, तिकि मिन याेसेफ नक, ति येसुकि लाेप्टुक नक ।
+\v 58 ति पिलातसकि चाला गाल्नि येसुकि जुबु लाङ्सुङ । तेमे पिलातसकि ति राे तिला तेर्सित सिनि का बिन्सुङ ।
+
+
+\v 59 याेसेफकि राे लासुङ, तिला चेङि (मलमल) कि माज्याला टिल्सुङ,
+\v 60 तिकि दाक्पिराङ दाेला अाेम्नि जाेबु साबा तुर्साला ज्याक्सुङ । तेमे तिकि तुर्साकि खाला बाेबाे दाेचिक रिल ज्याङ्नि ति त्यासुर गाल्सुङ ।
+\v 61 मरियम मग्दलिनिदाङ राङ्सा मरियमाङ तिराङ तुर्साकि राङ्सा छ्यला देनि वदु नक ।
+
+
+\v 62 राङ्सा छेमु (तयारि) कि ङिमा साला नक, छ्येबु काेङ्यार तिवादाङ फरिसितिवा पिलातसतानि जाेबु नक ।
+\v 63 तिविकि सिक्यासुङ, “लासाे, ङेराङ्ला छ्या वाइ, ति (ठगाहा) कि सेन्बा वदु बेला तिकि सिक्याुब नक, 'ङिमा सुम्गि छेमु ङा लाेङ्या लाङुइ ।'
+\v 64 तिकिकिसाला, ङिमा सुम साक ति तुर्साला (सुरक्षित) ज्यगु का कि । मिन्सिन तिकि लाेप्टुक तिवा लेम्नि तिला कुन क्यानि खुन गाल्नि मि तिवाला सिउइ, 'येसु श्येप नेसुर लाबु वाइ ।' तेमे दि तिङि (धाेका) तङिदि सिना अाला मेलेवा हुङुइ ।"
+
+
+\v 65 पिलतसकि तिवाला सिक्यासुङ, “मिराचिक (पहरेदार) टि श्यक । गाल्नि तिला खिरेकि थुवु साक (सुरक्षित) ज्यक ।"
+\v 66 तिकिकिसाला, तिवा गाल्नि दाेला (माेहर) ग्याम्नि (पहरेदार) तिवा (खटे) क्यानि तुर्साला (सुरक्षित) ज्याक्सुङ ।
+
+
+\c 28
+\cl लिउ २८
+\p
+\v 1 ता ङा श्वपकि ङिमा शिदु छाल्सिमा (हप्ता) कि तङि ङिमाकि मिरमिरेला मरियम मग्दलिनि दाङ मरियम मिन क्याबु राङ्सा पुम पेजा तुर्सा ल्हाप् लेसुङ ।
+\v 2 ल्हाेसा, त्या बाेबाे शहि गाल्सुङ, चिला सिसिन चाेवाे काेन्ज्यककि थुचिक देवाचेन नेसुर माे पाप्सुङ; तेमे दाे थेनितिकि खाला देसुङ
+
+ ।
+\v 3 तिकि च्याङा काेपि दगेराङ नक, माज्या खा दगे कार्मु नक ।
+\v 4 (पहरेदार) तिवा जाेङाेङाे रुनि श्येप् मि दगेराङ गाल्सुङ
+
+ ।
+\v 5 थुकि ति पुम पेजाला (सम्बाेधन) क्यानि सिक्यासुङ, “जिवा माकि, चिला सिसिन ङाला छ्या वाइ, खिराङ् ङ्याङ्सिङ्ला कालु येसुला छाेलिन वाइ ।
+\v 6 येसु द्ये मेत, तर येसुकि चिनक सिक्याबु नक तिनकराङ क्यानि येसु शेन्बा लाबु वाइ । लेम्नि येसुला ज्यागु दासा ल्हाे ।
+\v 7 श्यारि गाल्नि येसुकि लाेप्टुक तिवाला सि, 'येसु श्येप नेसुर शेन्बा च्युङ्नि लाबु वाइ । ल्हाे, येसु खिराङ् सिना तङ्ला गालिल ला डाेइ वाइ । त्याराङ् खिरेकि येसुला थाेङुइ ।' ल्हाेसा, ङेकि खिराङ्ला सिक्याबु वाइ
+
+
+\v 8 ति पुमपेजातिवा श्यारि जिवादाङ शेम ज्यापु क्यानि तुर्सा नेसुर थेन्सुङ, येसुकि लाेप्टुकतिवाला दि सिरु सिनि छ्यसुङ ।
+\v 9 ल्हाेसा, येसुकि तिवाला ठेनि सिक्यासुङ तेरिक्ला गासाे, “ति पुम पेजातिवा लेसुङ, येसुकि काङ्बा जिम्नि येसुला श्याबा क्यासुङ ।
+\v 10 तितिङ्ला येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “जिवा माकि । गाल्नि ङे नुक तिवाला गालिलला ग्युक सिनि सानाङ । त्या तिविकि ङाला ठेक्युइ ।"
+
+
+\v 11 तजाेला ति पुम पेजा तिवा डाेइ नक, ल्हाेसा, लाला (पहरेदार) तिवा ग्यासाला गाल्नि छ्येबु काेङ्यारला त्या वबु तेरिक यक तिवा सिक्या बिन्सुङ ।
+\v 12 तजाेला काेङ्यार तिविकि (एल्डर) तिवाला ठेनि तेरिक (घटना) कि बारेला तिवातानि (छलफल) क्यासुङ, तिविकि (सिपाहि) तिवाला अाला डेवा विन्सुङ,
+\v 13 तिवाला सिक्यासुङ, “तिविकि ज्येन तिवाला दुक सिक्यासुङ, “ङेराङ ङ्याल्नि वदु थक्ला येसुकि लाेप्टुक तिवा लेम्नि येसुकि श्येप राे कुन क्यानि खुन गाल्सुङ ।'
+
+
+\v 14 हुतुङराङ दि लेन (हाकिम) कि चाला ख्याेल्सिन, ङेराङ् (हाकिम) ला ग्याल्बु जेउइ तिकि किसाला खिराङ्ला चिन्दिङ (समस्या) हुङ मिजिउइ ।"
+\v 15 तेमे ति (सिपाहि) तिविकि डेवा लानि तिवाला चिनक का क्याबु नक, तिनकराङ क्यासुङ । दिराङ लेन यहुदि तिविकि नाङ्ला अाला फेल्सुङ तिकि किसाला हारिङ्कि ङिमा साक दिनकराङ वाइ ।
+
+
+\v 16 तर मिरा च्युपजिक लाेप्टुक तिवा गालिलकि ति दासाला गाल्सुङ त्यादि येसुकि ग्युक सिनि का क्याबु नक ।
+\v 17 तजाेला तिविकि येसुला थाेङ्सुङ, तिविकि येसुला श्यावा क्यासुङ, तर मिरा चाे जिगिदि हिनमिन सिक्यासुङ ।
+
+
+\v 18 येसु तिविकि चाला लेम्नि तिवा तानि ताम क्यानि सिक्यासुङ, “देवाचेनदाङ जाम्लिङकि तेरिक का ङाला बिदु वाइ ।
+\v 19 दिकिकिसाला, ग्युक तेरिक लुङ्बाकि मिरिक तिवाला लाेप्टुक जाे । पापा, पुज्युङदाङ थुचेङिकि मिनला तिवाला बप्तिस्मा बिन ।
+
+
+\v 20 ङेकि खिराङ्ला का क्याबु तेरिक काच्येतिवा (पालन) किरु तिवाला लाेप । ल्हाेसा, दि जाम्लिङकि तिङि छेमु साक ङा खिराङ् तानि हुङुइ ।"

42-MRK.usfm

@@ -0,0 +1,1271 @@
+\id MRK
+\ide UTF-8
+\h मर्कुसकि टिबु लेन् ल्येमु
+\toc1 मर्कुसकि टिबु लेन् ल्येमु
+\toc2 मर्कुसकि टिबु लेन् ल्येमु
+\toc3 mrk
+\mt मर्कुसकि टिबु लेन् ल्येमु
+
+
+\c 1
+\cl लिउ १
+\p
+\v 1 दि कन्ज्यक पुज्युङ चावा येसुकि लेन ल्यामि तङ्देन् हिन् ।
+\v 2 दुक क्यानि यसैया लुङतेम्बि थेप ला टिबु वे, “ल्होसा, ङा ङे लेन खुरुप्ला ख्यरे गमाला तोङिन वे, तिकि ख्यरे लाम थाका जोउइ।"
+\v 3 “काङ मेतुप् सेङे दासाला का तोङ्गुपकि वोरु, चावा कन्ज्यककि लाम टेगे जो, खोकि लाम तिवा थाका जो'।"
+
+
+\v 4 युहन्ना काङ मेतुप् सेङे दासाला बप्तिष्मा तेरिन ताङ दिक्पा नेसुर् थारुप्ला सिनि दिक्पा ग्युरुपकि बप्तिष्मा कि लेन श्येतिन लेसुङ।
+\v 5 यहुदियाकि तेरिक् साखुङनेसुर यरुसलेमकि तेरिक् मि तिवा तिकि चाला गाल्सुङ। दिविकि दाकदाक्पि दिक्पा तिवा ङेकि क्याबु राङ हिन सिइदाङ युहन्ना नेसुर तिविकि यर्दन ज्युङ्ला बप्तिष्मा लासुङ।
+\v 6 युहन्नाकि पुङ्गककि पु थनि जोबु माज्या कोन्दुप् नक् तेमे क्याल्दुङ्ला क कारा चिगुनक् तेमे तिकि पेच्यक्पा ताङ ङाठुङ्कि राङ साब नक्।
+
+
+\v 7 तिकि लेन लाप्नि सिक्यासुङ्,"ङे तिङ्ला ङा सिनासाङ् ङार् छ्येम्बु वतुप् ति हुङिन् वे, ङा कुङ क्यानि खोकि काङ्श्युग्कि रुता बितुप् जोजिगाङ मेत्।
+\v 8 ङेकि खिराङ्ला छ्यि बप्तिष्मा बिदिन्, हिन्सिनाङ खोकि खिराङ्ला थुचेङिकि बप्तिष्मा तेर्क्यु।"
+
+
+\v 9 ति ङिमा तिवाला दिनक् च्युङ्सुङ, येसु गालिलकि नासरत नेसुर लेसुङ, युहन्ना नेसुर यर्दन ज्युङनेसुर बप्तिष्मा लासुङ।
+\v 10 येसु छ्यि नाङ्ने थेन्सुङ, खोकि देवाचेन पेतुप् ताङ थुचेङि गाम्देर् दगे खोकि चाला हुङिन वतुप् थोङ्सुङ ।
+\v 11 तेमे देवाचेन नेसुर दिनक् वोरु लेसुङ,"ख्योङ ङे ङिङ्ज्येबु पुज्युङ हिन। ति तानि ङा आला गा लानि वे।
+
+
+\v 12 ति तिङ्ला थुचेङिकि खोला काङ मेतुप् सेङे दासाला डोगोबु जोसुङ्।
+\v 13 खो डे नेसुर् ङिमा खालङि साक् काङ मेतुप् सेङे दासाला खक्पा ल्हाइ देसुङ् । ङाठुङ्कि रिदाक् तिवा तानि देसुङ तेमे देवाचेनकि थु तिविकि खोकि यक्पु क्यासुङ्।
+
+
+\v 14 ता युहन्ना जिम्सिमा कन्ज्यककि लेन ल्यामु लापिन येसु गालिलला लेसुं‍ङ।
+\v 15 तेमे सिक्यासुङ,"तुज्ये सिन्दु वे, कन्ज्यककि ग्याल्ठिक चालाराङ वे। सेन ग्युर्नि लेन लेमुला रेत्पा कि।
+
+
+\v 16 गालिलकि ग्याम्छो नेसुर् डोइ वसिन् खोकि सिमोन ताङ तिकि नुक् अन्द्रियस ति ङे था ग्याकिन् वतुप् थोङ्सुङ्, चिला सिसिन् तिवा ति ङ्या सेतुप् तिवा नक्।
+\v 17 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, "ग्युक्, ङे तिङ्ला तिङ ङ्य ङा खिराङ्ला मि रुगु तिवा जेउइ ।"
+\v 18 श्यारि तिविकि था ताङ् ज्याङ्नि येसुला तिङ ङ्यासुङ।
+
+
+\v 19 येसु युनि चेक् गमाला ख्योल्सिमा खोकि जब्दियाकि पुज्युङ याकुब ताङ तिकि नुक् युहन्नाला थोङ्सुङ; तिवा टुला देनि नागालु था तिवा जोइ नक्।
+\v 20 खोकि तिवाला काताङ्सुङ, तिविकि तिवि पापाला यक्पु तिवा तानि टुला राङ ताङ्नि ज्याङ्नि तिवा खोकि तिङ्ला तिङ् ङ्यासुङ।
+
+
+\v 21 खो तिवा कर्फनहुम्ला लेसुङ, तेमे ङाप् स्वप् ङिमाला येसु जोमखाङ्ला गाल्नि येनदेन् बिन्सुङ।
+\v 22 तिवा खोकि येन्देनला याम्छेन क्यासुङ, चिला सिसिन खोकि तिवाला क्ष्योने तिवि दगे मिन् मिन् ओङ् वतुप् मिकि दगे लोबिन् वतुप् नक् ।
+
+
+\v 23 ति तुज्येला जोम्खाङ्ला थु चेङि मेतुप् मि जिक् नक् । तिकि कारे क्यानि सिक्यासुङ,
+\v 24 “ख्योरुङ्तानि ङेरेति काङि लाका? काङ ख्योङ्म ङेराङ्ला सिन्दाकितुप् सिनि लेबु हिन्? ख्योङ सु हिनसिनि ङा ङो सेक्यु। खो कन्ज्यककि चेङि मि हिन्।"
+\v 25 येसुकि र्हेन्डिला कारे क्यानि सिक्यासुङ, “खाराक्पा देत्, तिकि चानेसुर् थेनि श्यक्!”
+\v 26 तेमे ति मेचेङि थुकि तिला दाप्सुङ, ति मेचेङि थु वोरु गेर्पु देदिन्दाङ ति नेसुर थेन्सुङ।
+
+
+\v 27 तेमे तेरिक मि तिवा याम्छेन लानि चिगि राङ्साला सिरु ज्युसुङ,"दि काङ हिन्? ओङ वतुप् साम्बा येन्देन तानि! खोकि मेचेङि थु तिवालाङ का तेर्क्यु, तिविकि खोकि का ङेन्ग्यु!”
+\v 28 खोकि कला च्युङु लेन श्यारि गालिलकि तेरिक् दासाला फेल्सुङ।
+
+
+\v 29 जोम्खाङ नेसुर् फिला थेन्सिमा खो तिवा याकुब ताङ युहन्ना तानि सिमोन् ताङ अन्द्रियसकि खाङ्बाला गाल्सुङ ।
+\v 30 सिमोनकि इबि ति ख्येजार लानि ङ्याल्नि नक्। तिविकि तिकि कला येसुला सिक्यासुङ।
+\v 31 दिकि किसाला, खो लेम्नि तिकि लाक्पाला जिम्नि तिला लाङ्सुङ, खेजारकि तिला श्यारि ताङ्सुङ तेमे तिकि खोकि लाका किरु ज्युसुङ।
+
+
+\v 32 ति गकाला ङिमा गासिमा तिविकि र्हेन्डि रेकुप् ताङ नाबु तेरिक मि तिवाला खोकि चाला टि लेसुङ।
+\v 33 तेरिक् ग्यासाकि मि ति खाङ्बि गोला जोम्सुङ।
+\v 34 खोकि राङ राङ नाबु मि तिवाला टेक्चिनि आला र्हेन्डि तिवला तेन्सुङ, खोकि र्हेन्डि तिवाला नाम कि माचि, चिला सिसिन तिविकि खोला ङो श्येबु नक्।
+
+
+\v 35 खो टोप्ला नाक चुमिला राङ लासुङ, खो सुङ मेतुप् दासाला गाल्नि मोपार क्यासुङ ।
+\v 36 सिमोन ताङ तिवा तानि वतुप तिवि खोला छाल्सुङ।
+\v 37 तिविकि खोला ठेनि सिक्यासुङ, "तेरिककि खोला छोलिन् वे।"
+
+
+\v 38 खोकि सिक्यासुङ,"ओरुङ केनि फारछुर ठाटुकि ग्यासाला डि, त्ये रुक्ला ङा लेन ल्यामु श्येक्यु। तिराङ किसाला ङा द्ये लेबु हिन्।
+\v 39 खो तिविकि जोम्खाङ्ला लेन श्येइ दाङ ह्रेन्डि तिवा देदिन्दाङ तेरिक गालिलकाङ गाल्सुङ।
+
+
+\v 40 मेराचिक जे क्यापु मि खोकि चाला लेसुङ। तिकि खोला गङ्बा श्युबु नक्; तिकि टिमुङचुनि खोला सिक्यासुङ, "हुतुङ खोकि नावा क्यासिन्, खोकि ङाला चेङि जो थुक्यु।"
+\v 41 येसु च्याम्बाकि केङ्सिमा दाक्पि लाक्पा क्याङ्नि तिला रेङ्नि सिक्यासुङ, "ङा नावा किउइ ख्योङ चेङि च्युङा।"
+\v 42 श्यारि ति जे ग्यापु मिला जरेकि ताङ्सुङ तेमे ति चेङि च्युङ्सुङ्।
+
+
+\v 43 येसुकि तिला क्योङ्बु क्यानि जिवा कुनि तिला ताङ्सुङ।
+\v 44 खोकि तिला सिक्यासुङ, "सुलाङ काङ मासिसा, हिन्सिनाङ कोङ्यार तिवि चाला गाल्नि दाक्पुला छ्या तेन्, मोसाकि का क्याबु दगे तिवाला किदुककि सिनि ख्यरे चेङिला सिनि जिन्बा बिन्।"
+
+
+\v 45 हिन्सिनाङ ति मिकि गाल्नि तेरिक्ला सिरु ज्युसिमा ति ताम ति केन्बवाङ आला फल्सुङ तिकि किसाला येसु चिन्दिङ ग्यासाला तेरिककि थोङु क्यानि युग् माथु। दिकि किसाला, खो सुङ मेतुप् दासाला देसुङ्, तेमे मि तिवा खोकि चाला लेसुङ्।
+
+
+\c 2
+\cl लिउ २
+\p
+\v 1 काङ ङिमि तिङ्ला येसु कर्फनहुमला ग्युर्नि लेसुङ, खो खाङ्बाला वे सिरुप् कोसुङ।
+\v 2 ति खाङ्बि गोला केनिङ देसा दासा मेङु क्यानि आला मि जोम्सिमा येसुकि तिवाला सुङ श्येसुङ।
+
+
+\v 3 जुबु तेरिक् श्यिक् श्यिक् कि मुथुबु चिक् मि खुरुप् मेरा श्यि मि तिवा खोकि चाला लेसुङ्।
+\v 4 मि आला जोम्बुकि किसाला तिवा खोकि चाला डो माथु। तिविकि खोकि ठने थाका नाम्ला वतुप् थक राम्नि मिरुङ जोसुङ तेमे ति मिरुङ नेसुर ति जुबु श्यिक श्यिक कि मुथुबु ङ्यालुप् मिला दासा तानि राङ मालिम्ला पाप्सुङ।
+
+
+\v 5 तिविकि मोवा थोङ्नि येसुकि जुबु श्यिक श्यिक कि मुथुबु मिला सिक्यासुङ, "पुज्युङ, ख्यरे दिक्पा तिवा ताङ बिन्दुप् वे।"
+\v 6 त्ये वतुप् काङ क्ष्योने तिवि नाङ्ने तिवि सेम्ला श्या ग्याप्सुङ।
+\v 7 “दि मिकि च्युक् क्यानि दिनक् ताम कि थुक्यु? दिकि कन्ज्यकला मोसुङ! कन्ज्यककि सिना ज्येन् सिकि दिक्पा ताङ्देन् कि थुक्यु?”
+
+
+\v 8 तिविकि काङ नासाम तोङिन् वे सिरुप्ति येसुकि दाक्पि थुला श्यारि छ्या ङेसुङ। खोकि तिवाला सिक्यासुङ,
+\v 9 “जुबु तेरिक् श्यिक् श्यिक् कि मुथुमु मिला काङ सिरु जोल्मु गिउ,'ख्यरे दिक्पा तिवा ताङ बिदिन् सिरुप्ना लानि दाक्पि दासा लाङ्नि ग्युक सिरुप्?”
+
+
+\v 10 जाम्बुलिङ्ला मि पुज्युङ् तानि दिक्पा ताङ तेरुप् ओङ वे सिनि खिरेकि क्ष्या ङेता।" खोकि जुबु श्यिक श्यिक कि मुथुबु मिला सिक्यासुङ,
+\v 11 “ङा ख्योरुङ्ला सिउइ, लानि ते दाक्पि दासा खुर्नि ख्यरे खङ्बा ग्युक्।"
+\v 12 ति मि श्यारि लानि दाक्पि दासा खुर्नि तेरिक् मि तिवि पार्ने खाङ्बा गाल्सुङ। तिकि किसाला तिवाला याम्छेन लासुङ, कन्ज्यकला सवाँ ताप्सुङ तेमे तिविकि सिक्यासुङ, "ङेरेकि दिनक् नाम्लाङ माथोङ।"
+
+
+\v 13 लोङ खो आलकि चानेसुर् गाल्सुङ, तेरिक जो्बा मि तिवा खोकि चाला लेसुङ तेमे खोकि तिवाला लाप्सुङ।
+\v 14 खो डोइ वसिन् खोकि अल्फयसकि पुज्युङ लेबि ति शे लोङ्गुप् दासाला देनि वतुप् थोङ्सु खोकि तिला सिक्यासुङ, "ङे तिङ्ला तिङ ङ्य सिनि सिक्यासुङ्।" ति लानि खोला तिङ् ङ्यासुङ।
+
+
+\v 15 येसु लेबि खाङ्बाला सामा साइ नक्, आला दिक्पा वतुप् तिवा, शे लोङु तिविकि येसु ताङ तिवि लोप्टुक तिवा तानि सामा साइ नक्, चिला सिसिन त्ये मि आला नक् तिविकि खोला तिङ ङ्याबु नक्।
+\v 16 क्ष्योने तिवा ति फरिसितिवा नक्, तिविकि येसु, दिक्पा वतुप् तिवा, शे लोङ्गुप् तिवा तानि सामा साइ वतुप् थोङ्सुङ, तिविकि खोकि लोप्टुक तिवाला सिक्यासुङ “खोकि चिला दुक्पा वतुप् ताङ शे लोङ्गुप् तिवा तानि साइ वे?”
+
+
+\v 17 येसुकि दिनक कोसिमा खोकि तिवाला सिक्यासुङ, "सु मि जुवुला राम्बु वे, तिला मेन मोगोउइ; नाबु मिला क्याजिक मेन गोक्यु । ङा दिक्पा मेतुप् तिवाला का तोङु सिनि लेबु मिन्, दिक्पा वतुप् तिवाला सिनि लेबु हिन् ।"
+
+
+\v 18 युहन्नाकि लोप्टा तिविवा ताङ् फरिसि तिवा ञ्युङ्ने देनि वतुप् नक। काङ मि तिवा लेम्नि खोला सिक्यासुङ,"युहन्नाकि लोप्टा तिवा ताङ फरिसिकि लोप्टा तिवा ञ्युङ्ने देक्यु, हिन्सिनाङ ख्यरे लोप्टा तिवा ञ्युङ्ने मेदेउइ?”
+\v 19 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ,"काङ काङ जादिला हुङ्गुप् मि तिवा माक्पि चाला वे वेइ जादिला हुङ्गुप् तिवा ञ्युङ्ये देक्यु? माक्पा तिवा तानि वतुप् साक तिवा ञ्युङ्ङे दे मुथुउइ।
+
+
+\v 20 माक्पा तिवि चाने टिनि गाल्सिमा, ति ङिमा तिवाला तिवा ञ्युङ्ये देक्यु।
+\v 21 सिकि साङ यिङ्बा माज्याला साम्बा माज्याकि छालुक मेज्येरुउइ, ज्येर्सिनाङ ति ज्येरुप् छालुक् यिङ्बा नेसुर साम्बा ति राल्नि डिउइ, तेमे ति तङिति सिनासाङ मेलेवा राल्ग्यु।
+
+
+\v 22 सिकिसाङ साम्बा गुन्डुम राङ ङिङ्बा ङेक्यकला मुलुगुउइ, लुक्सिनाङ गुन्डुम ङारकि क तिला रोल्ग्यु तेमे गुन्डुम ङार ताङ क ङेक्यक् ङिकार ना डिउइ। तिसिना साम्बा गुन्डुम राङ साम्बा क ङेक्यकला लुग्।
+
+
+\v 23 ङा स्वप् ङिमाला येसु श्यिङ् नाङ्नेसुर गाल्सुङ तजोला खोकि लोप्टा तिविकि डु थ ज्युसुङ।
+\v 24 तेमे फरिसि तिविकि खोला सिक्यासुङ,"ल्होसा, तिविकि ङा स्वप् ङिमाला चिला मेतुप् लाका किइ वे?”
+
+
+\v 25 खोकि तिवाला सिक्यासुङ,"दाउद ताङ ति तानि वतुप् मितिविकि मेतुप् ताङ ल्हब लासिमा तिविकि काङ क्यासुङ सिरुप् ति खिराङ्ला छ्या वे?”
+\v 26 अबियाथार कोङ्यार क्ष्येम्बु वसिन् ति च्युक क्यानि कन्ज्यककि खाङ्बि नाङ्ला गाल्नि ठेतुप्कि सिवाङ् सोसुङ्, तिदि कोङ्यार सिना ज्येन सिकिसाङ साब मेङुजिक नक्, तेमे काङ तिवा तानि वतुप् तिवालाङ बिन्सुङ?
+
+
+\v 27 येसुकि सिक्यासुङ,"ङा स्वप् ङिमा ति मि मिरिक तिवाला सिनि जोबु नक्, मि मिरिक ङा स्वप् ङिमाला सिनि जोबु मिन्।
+\v 28 दिकि किसाला मि पुज्युङ ङा स्वप ङिमिकिदिङ चावा हिन्।"
+
+
+\c 3
+\cl लिउ ३
+\p
+\v 1 खो लोङ्या जोम्खाङ् नाङ्ला गाल्सुङ, त्ये रुक्ला मिराचिक् लाक्पा काम्बा मिचिक् नक्।
+\v 2 खोकि तिला ङा स्वप् ङिमाला टेग् जिकिदे सिनि लाला मि तिवि खोला यिम्नि ल्हासुङ् तुक क्यानक् क्यासिन्दि खोला क्यान जु थुसित् सिनि।
+
+
+\v 3 येसुकि लाक्पा काम्बु मिला सिक्यासुङ, "दे मि तेरिक् कि चाला ख्वक् ल।"
+\v 4 तजोला खोकि मि तिवाला सिक्यासुङ,"ङा स्वप् ङिमाला लेमु किरुप् ताङ मेलेवा किरुप्तला चिन्दि लेमु च्युङि; मिजि थार्जितुप् ताङ मिजि सेतुप्ला चिन्दि लेमु गिउइ?” तिवा खाराक्पा देसुङ।
+
+
+\v 5 तिविकि सेम् क्योङ्बु कि किसाला दुक्पा किइ खोकि ङिङ्मार क्यानि फारछुर् तिवि छ्यला ल्हासुङ, खोकि मि तिवाला सिक्यासुङ,"ख्यरे लाक्पा दोप्.” तिकि लाक्पा दाप्सुङ तेमे येसुकि तिकि लाक्प्पा तङि दगेराङ जोबिन्सुङ।
+\v 6 फरिसि तिवा श्यारि गाल्सुङ तेमे तिविकि खोला सेतुप् सिनि खोकि खाला टो क्यासुङ।
+
+
+\v 7 तजोला येसु खोकि लोप्टा तिवा तानि ग्याम्छो छ्यनेवा गाल्सुङ, तजोला तिविकि खोकि किइ वतुप् तेरिक ताम ङेन्सिमा गालिल, यहुदिया,
+\v 8 यरुशलेम, इदुमिआ, यर्दन फार्केन, टुरोस ताङ सिदोन् ठाटु नेसुर् लेबु मि तिवि गेर्पु जोल्मु तिङ ङ्यानि खोकि चाला लेसुङ्।
+
+
+\v 9 मि छक्पाकि किसाला खोकि दाक्पि लोप्टा तिवाला दो टेगे जोचिसुङ, चिला सिसिन तिविकि खोला मेलेप्सित्।
+\v 10 चिला सिसिन खोकि तिवाला टेक चितुप् नक्। तिकि किसाला दुक्पाला श्योरुप् तिवा खोला रेकुप्ला गा किइ खोकि चाला लेसुङ्।
+
+
+\v 11 तजोला थु मेचेङि तिवि खोला थोङ्गुप् नक् खोकि दङ्ला डिल्नि कारे किनक्, तेमे तिविकि सिरुप् नक्,"खो कन्ज्यककि पुज्युङ हिन्।"
+\v 12 खोला ङो श्ये मिजिसित् सिनि खोकि तिवाला क्योङ्बु का बिन्सुङ।
+
+
+\v 13 खो गाङि खाला गाल्सुङ, खोकि नावा क्याबु तिवाला का ताङ्सुङ तेमे तिवा खोकि चाला लेसुङ।
+\v 14 खोकि मेरा च्युप्ङला का ताङ्सुङ, तिकि मिन ति खोकि प्रेरित् ज्यागु नक् चिला सिसिन तिवा खो तानि देसित् तेमे तिवाला लेन श्येतुप् डो थुसित्,
+\v 15 तेमे र्हेन्डि तिवाला देन्तुप् का वसित् ।
+\v 16 तेमे खोकि दि च्युप्ङिला का ताङ्सुङः सिमोन, तिलाति खोकि पत्रुस मि ज्याकुप् नक;
+
+
+\v 17 जब्दियाकि पुज्युङ याकुब् ताङ याकुबकि नुक् युहन्ना तिवाला ति खोकि बोअनग्रेसश मिन्सिन गर्जनकिपुज्युङ तिवा सिनि मिन बिन्सुङ,
+\v 18 तेमे अन्द्रियास, फिलिप्, बार्थोलोमाइ, मत्ति, थोमा, अल्फयसकि पुज्युङ याकुब, थोदियस, सिमोन कनानि,
+\v 19 तेमे यहुदा स्करियोत, तिकि ति खोला जुनाक ज्वप् नक्।
+
+
+\v 20 तजोला खो खाङ्बा गाल्सुङ्, तेमे लोङ्या मि आला जोम्सुङ। तिकि किसाला, खोकि सामा साप् माङे।
+\v 21 तजोला खोकि मिछाङकि दि ताम कोसुङ, तिवा खोला जिम्गाल, चिला सिसिन तिविकि सिक्यासुङ, "खोकि लाता ना गालु वे।"
+\v 22 यरुशलेम नेसुर् लेबु क्ष्योने तिवि सिक्यासुङ, "तिला ह्रेन्डि रेगु वे"तिकि किसाला "तिकि ह्रेन्डि तिविकि का नेसुर् ह्रेन्डि तिवा देन्ग्यु।"
+
+
+\v 23 येसुकि तिवाला दाक्पि चाला काताङ्नि तिवाला पे नेसुर् सिक्यासुङ्,"ह्रेन्डला च्युक क्यानि देन् थुक्यु?”
+\v 24 हुतुङ ग्यालखाप दाक्पुराङ टाल्ग्यु सिसिन ति ग्याल्खाप ल्हाक्पा लु मुथुउइ।
+\v 25 हुतुङ खाङ्बा दाक्पुराङ टाल्सिन ति खाङ्बा ल्हाक्पा लु मुथुउइ।
+
+
+\v 26 हुतुङ् ह्रेन्डि दाक्पु राङ टाल्सिया दाक्पि पार्ला ति लो आला लु मुथुउइ, हिन्सिनाङ तिकि तिङि ङिमा लेबु वे ।
+\v 27 सिकिङ तङ्ला खाङ्बि राम्बु मिला माटाबा तिकि खङ्बाला श्युनि गिज्या कुन कि मुथुउइ।
+
+
+\v 28 ङा खिराङ्ला हिन्दुप् ताम किउइ, मित‍ तिविकि दिक्पा तिवा तेरिक् तोङ्वा क्यानि तेर्क्य, तिविकि कन्ज्यकला मता तापु तिवा तेरिक तोङङवा किउइ,
+\v 29 हिन्सिनाङ थु चेङिकि खाला कन्ज्यकला तापु मता ति नाम्लाङ तोङ्वा मिकिउइ, तिदि नाम्लाङ मिसिन्बु दिक्पाकि क्यान च्युङुउइ्
+\v 30 येसुकि दुक सिक्यासुङ, चिला सिसिन तिविकि दुक सिइ वतुप् नक्,"ति तानि मेचिङि थु वे ।"
+
+
+\v 31 खोकि मामा ताङ खोकि नुक् तिवा लेम्नि फिला टाङि लानि खोला कातोङ् ताङ्सुङ्।
+\v 32 मि जोल्मु चिक खोकि चाला देसुङ्, तिविकि खोला सिक्यासुङ्,"खोकि मामा ताङ् नुक तिवा फिला वे, तेमे तिविकि खोला छोलिन् वे।"
+
+
+\v 33 खोकि तिवाला खालेन क्यासुङ,"ङे मामा ताङ नुक् तिवा सु हिन्?”
+\v 34 खोकि चाला फारछुर् ठाटुला वतुप् तिवाला ल्हानि खोकि सिक्यासुङ, "ल्होसा, ङे मामा ताङ ङे नुक तिवा दे वे।"
+\v 35 सिकि कन्ज्यककि खाला ङेन्ग्यु, तिवाराङ ङे नुक तिवा ताङ मामा तिवा हिन् ।"
+
+
+\c 4
+\cl लिउ ४
+\p
+\v 1 खोकि लोङ्या ग्याम्छोकि चाला लोपु ज्युसुङ। तेमे आला मि खोकि चाला जोम्सुङ। तिकि किसाला खो ग्याम्छोला वतुप टु कि खाला जेनि देसुङ। तेरिक जोम्बु मि तिवा ग्याम्छोकि नामुला नक्।
+\v 2 खोकि तिवाला आला ताम पेला लाप्सुङ, लोपिन्दाङ कोकि तिवाला सिक्यासुङ,
+
+
+\v 3 “ङेन्दा, सेन थोरुप् तिवा सेन थोरुप् सिनि फिला थेन्सुङ ।
+\v 4 तिकि सेन् थोर्सिन् लाला सेन् तिवा लाम्ला श्योर्सुङ तेमे ति सेन तिवा च्याज्युङ्मा लेम्नि थु सोसुङ्।
+\v 5 ज्येन सेन तिवा तिजो आला थाला मेतुप् दोप्रुक श्यिङ्ला श्योर्सुङ। तिवा श्यारि केसुङ, चिला सिसिन् त्ये थाला तिङ्मु मिदुक् नक्।
+
+
+\v 6 ङिमा श्यार्सिमा तिवा श्यारि पारे ग्याप्सुङ, तेमे तिवि मारि तिङ्मु मेतुप् कि किसाला तिवा हो श्यिसुङ।
+\v 7 ज्येन सेन तिवा चााङि नाङ्ला श्योर्सुङ। चाङि दोङ्बु तिवा छार्सिमा तिवा ऊ किम्नि तिविकि चिन्दिङ डेल्वा मागार्।
+
+
+\v 8 ज्येन सेन तिवा लेमु साश्यिला श्योर्सुङ, दि छारिन् वसिन् टेल्वाङ गार्सु, लालाकि दुम्बा ख्याल्जिक् ताङ च्यु, लालाकि दुम्बा खाल्सुङ, लालाकि दुम्बा ग्याचिक् सिना ल्हाक्पा डेलु गार्सुङ्।"
+\v 9 तेमे खोकि सिक्यासुङ, "सिकि दि ङेन्दुप् नाम्ज्यक वे तिकि ङेन्सित्।"
+
+
+\v 10 येसु चिक्राङ वसिन् खोकि चाकि मि तिवा ताङ मेरा च्युप्ङि लोप्टा तिविकि ति पेकि कला खो तानि टिसुङ्।
+\v 11 खोकि तिवाला सिक्यासुङ, खिराङ्ला कन्ज्यककि ग्याल्खापकि छ्या मेतुप्कि ताम बिन्दुप् वे। हिन्सिनाङ फिकि तिवाला तेरिक ताम पेतिवाला बिन्दुप् वे।
+\v 12 तिकि किसाला, तजोला तिविकि ल्हेउइ, हिन, तिविकि ल्हेउइ, हिन्सिनाङ मोथोङुइ, तिविकि कोक्यु, हिन्सिनाङ छ्या मेङेउइ, मिन्सिया तिवा ग्ययुर्क्यु तेमे कन्ज्यककि तिवाला ताङतोङ किउइ'।"
+
+
+\v 13 तेमे खोकि तिवाला सिक्यासुङ,"काङ खिरेकि दि पे हाक मोकिउइ?”
+\v 14 सेन थोरुप्कि सुङ तोर्क्यु।
+\v 15 सुङ थोर्सिन् लाम तिवाला श्योरुप् काङ सेन तिवा दिराङ हिन् । तजोला तिविकि सुङ ङेन्ग्यु, श्यारि डे गिउइ तेमे तिवाला थोरुप् सुङ ठनि खुन डिउइ।
+
+
+\v 16 दोप्रुक साश्यिला श्योरुप् लाला सेन तिवा दिराङ हिन्, तजोला तिविकि सुङ ङेन्ग्यु, तिविकि दिला श्यारि सेम येङि किइ सेम्ला लाङु।
+\v 17 तिविकिदि चिन्दिङ मारि मेङुइ, तिकि किसाला उकुर्जिक् क्याजिक् थार्क्यु। सुङकि किसाला दुक्पा तुज्ये ताङ दुक्पा लाका हुङ्सिन् तिवाला खेप्तङ्मा नार्तुक ग्यागु।
+
+
+\v 18 ज्येन तिवा ति दि हिन, चाङि जोल्मु तिवि पार्ला श्योरु वे । तिविकि सुङ ङेन्ग्यु,
+\v 19 जाम्बुलिङ्कि जिबा, गिज्याला जुनाक ज्वप, ज्येन् ताम तिवि हाम्बाला श्युग्यु तिकि सुङ्ला उ क्यिम्ग्यु तिकि किसाला लेमु डेलु गारुप् दगे लेमु मेङुउइ।
+\v 20 लेमु साश्यिला थोरुप् सेन तिवा तिराङ हिन्। तिविकि सुङ् ङेन्ग्यु, ति सुङ सेम्ला लानि लालाकि खाल्जिक् ताङ च्यु डेल्वा गोर्क्यु लालाकि खालसुङ ताङ लालाकि ग्याचिक् डेल्वा गोर्क्यु।"
+
+
+\v 21 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ,"खाङ खिराङ कोपिला पातिकि मिन्सिन् ठिकि हक्ला ज्यकुप् सिनि खाङ्बि नाङ्ला खुन गिउइ? खिरेकि दिला खनि कोपि ज्यक्सा खाला ज्यगु।
+\v 22 चिला सिसिन छ्या मेदेनु सिनि चिन्दिङ ताम बाबु मेत्, तेरिककि हाक मोकोबु सिनि चिन्दिङ् बाबु ताम मेत्,।
+\v 23 हुतुङ सिदि कोदु नाम्ज्यक वे तिकि कोसित्।"
+
+
+\v 24 खोकि तिवाला सिक्यासुङ,"खिरेकि काङ कोक्यु, ति ताम्ला सेम तोङ, चिला सिसिन चुक क्यानि खिरेकि ताप्क्यु, तुक क्यानि राङ खिराङ्लाङ ताप्क्यु तेमे दि खिराङ्ला ल्हाक्पा तेर्क्यु।
+\v 25 चिला सिसिन सु तानि वे, तिला हारुङ आला तेर्क्यु, सु तानि मेत्, ति तानि वतुप् तिङ ठगु ।"
+
+
+\v 26 येसुकि सिक्यासुङ्,"कन्ज्यककि ग्याल्खाप श्यिङ्ला सेन थोरुप् मि दगे हिन्।
+\v 27 ति नुप्ला ङ्याल्ग्यु तेमे नाम लासिमा लाङुउइ, तेमे च्युक क्यानि च्युङ्सुङ सिनि तिकि छ्या माङेबा सेन केनि छार्क्यु।
+\v 28 साश्यि दाक्पिराङ डु गार्क्युः तङ्ला काङ केक्यु, तितिङ्ला छार्नि डु गार्नि छोक्यु।
+\v 29 तजोला डु छोक्यु, श्यारि तिकि ति डुला सोरि थनि टेगु, चिला सिसिन टेकुप् तुज्ये लेबु वे ।"
+
+
+\v 30 खोकि सिक्यासुङ,"अरेकि कन्ज्यककि ग्याल्खाप्ला काङ तानि गोरुप्ला चिन्दिङ पे थ तोङ थुक्यु?
+\v 31 दि छेर्मि सेन दगे हिन्। दिला थोर्सिन् जाम्बुलिङ्कि तेरिक सेन तिवा सिना टिक्पे गिउइ।
+\v 32 हिन्सिनाङ दिला थोर्सिमा दि छार्क्यु तेमे मेदक श्यिङ् नाङ्ला ति तेरिक दोङ्बु सिना गेर्पु च्युङु। दिला गर्पु याल्खा तिवा छार्क्यु, चिला सिसिन नाम्ला फिरुप् च्याज्युम तिवि तिकि श्याप्ला छाङ जोथुसित् ।
+
+
+\v 33 दिनक् आला पे निसुर तिविकि हाक् कोदु साक खोकि तिवाला सुङ श्येसुङ्।
+\v 34 तेमे खोकि पे मेता काङ ताम सिमाक्या। खो सुङ मेतुप्ला वसिन् खोकि दाक्पि लोप्टा तिवाला तेरिक ताम ल्यामु क्यानि सिक्यासुङ।
+
+
+\v 35 ति ङिमाला नाम रोसुङ, खोकि तिवाला सिक्यासुङ, "आलकि फार्केन्ला ग्युक ।"
+\v 36 तिकि किसाला, तिविकि येसुला दाक्पपु तानि राङ टिनि ति जोम्बु मि तिवाला ताङ्नि ज्याङ गाल्सुङ, चिला सिसिन् खो तङ्ला राङ टुला वतुप् नक् । खोतानि ज्येन टु तिवा छ्याजिक् वतुप् नक्।
+\v 37 त्ये गेर्पु हुर्तुक लेसुङ, छ्यु तिवा टुला श्युगु ज्युसुङ, तेमे छ्यिकि टु केङु छाल्सुङ।
+
+
+\v 38 तजोला येसुति टुकि तिङि छ्याला ङाटिक् ग्याम्नि ङ्याल्नि वतुप् नक्। तिविकिक सिक्यासुङ,"लोबेन्, ङेराङ श्येप् छोल्सिनाङ खोला काङ नासाम् मेत्?”
+\v 39 तेमे खो ङिछेनि हुर्तुक्ला कारे क्यानि ग्याम्छोला सिक्यासुङ, "कुसिबि दे तेमे खेनि दे।" तेमे हुर्तुक हुङु ताङ्सिमा त्ये सेङे च्युङ्सुङ्।
+
+
+\v 40 खोकि तिवाला सिक्यासुङ,"खिराङ चिला जिवा क्याबुजिक्? काङ खिराङ्ला हारुङ रेत्पा मेत्?”
+\v 41 तिवा आला जोवा क्यानि मिराचिगि राङ्साला सिक्यासुङ,"दि सु हिन्, चिला सिसिन ग्याम्छो ताङ हुर्तुककि साङ दिकि सिक्याबु ताम ङेन्ग्यिनक्?”
+
+
+\c 5
+\cl लिउ ५
+\p
+\v 1 खो तिवा ग्या्छोकि फार्केन्ला गदरिनि तिविकि साखुङ्ला लेसुङ्।
+\v 2 येु टु नेवा पापिन् किसिन्, मेचेङि थु श्युबु मिचिक् तुर्सा नेसुर् खोकि चाला लेसुङ।
+
+
+\v 3 ति मि ति तुर्सा नेवा देक्यिनक्। सिकिसाङ तिला किर् माथुनक्; तिला च्याताककि साङ् टानि ज्यक माथुप्नक्।
+\v 4 तिला ल्याम्ग्याराङ् च्याताककि तानि तेमे गुक्सिङ् ग्याम्नि ज्याङ्नि नक्। तिकि च्याताक तिवा च्येकिनक्, तेमे गुक्सिङ् तिवा च्याङ्नि तेर्किनक्।
+
+
+\v 5 नाम्लाङ् ङिन् तेमे नुक् तुर्सा नेवा तेमे सुर नेवा ति च्यर ग्यागिनक् तेमे दो तिवि राङ्ला राङ् च्येनि मा देन्गिनक्।
+\v 6 तिकि येसुला थारे नेवाराङ् थोङ्सुङ्, ति छ्यानि खोकि चाला गाल्सुङ्, लोङ्राङ् खोकि दाङ्ला श्याबा श्युसुङ्।
+
+
+\v 7 तिकि वोरु गेर्पुला च्यरे ग्याम्नि सिक्यासुङ्,” येसु, तेरिक् सिना कन्ज्यककि पुज्युङ् ङेति खोतानि काङ् लाका? ङा कन्ज्यककि मिन्ला गङ्बा श्युबु हिन् ङाला दुक्पा मातेर्।"
+\v 8 चिला सिसिन् येसुकि तिला सिक्यानि नक्" ख्योङ् मेचेङि ति मि तेवा फिला थेनि श्यक्।"
+
+
+\v 9 खोकि तिला टिनि ल्हासुङ्,"ख्यरे मिन् काङ् हिन्?” तिकि खोला सिक्यासुङ्,” ङे मिन् बाङि हिन्, चिला सिसिन् ङेराङ् बाङि वे।"
+\v 10 तिकि खोला दि दासा नेवा मातोङ् सिनि ल्येम्ग्याराङ् गङ्बा श्युसुङ्।
+
+
+\v 11 ति ग्याक्ला फाक्पा तिवा बाङि सुर्ला चोइ किनक्,
+\v 12 लोङ्राङ् तिविकि दुक सिइदाङ् गङ्बा श्युसुङ्, “ङेराङ्ला ति फाक्पा तिवि नाङ्ला तोङ्ः, ङेराङ्ला तिवि नाङ्ला श्युक चित्।"
+\v 13 खोकि तिवाला श्युक चिसुङ्। थु मेचेङि तिवा थेनि तेमे फाक्पा तिवि नाङ्ला श्युसुङ् फाक्पा तिवा तिजराङ् तङ्डा ङि टागि खानेवा ग्याम्छो नाङ्ला दाम्नि श्यिसुङ्।
+
+
+\v 14 लोङ्राङ् फाक्पा तिवा चो देतुप् मि तिवा छ्यानि गाल्सुङ्, तेमे तिविकि ति ग्याक्ला च्युङ्गुप् ताम्ङेन तिवा ग्यासा ताङ् युनेवा सिक्यासुङ्। लोङ्राङ् काङ गालुप् नक्पे सिनि ल्हाप्ला मि तिवा बाङि गाल्सुङ्।
+\v 15 ति तुज्येला तिवा येसु चाला लेसुङ् तिविकि ह्रेन्डि रेकुप् मि- सुताङ् क्यानि ह्रेन्डि तिवा बाङि नक्-तिला माज्या कोनि रिक्पा लेमु गाल्नि देतुप् थोङ्नि तिवा ज्यिवा क्यासुङ्।
+
+
+\v 16 ह्रेन्डि रेकुप् मिला काङ् गालुप् हिन् सिनि थोङ्गुप् तिवि तिला तेमे फाक्पा तिवि ताम्ङेन्ला च्युङ्गुप् ताम्ङेन् मि तिवाला सिक्यासुङ्।
+\v 17 लोङ्राङ् तिविकि येसुला तिविकि साखूङ् ताङ्नि ति ग्याङ्मा ड्वप्ला गङ्बा श्युसुङ्।
+
+
+\v 18 ति तुज्येला टुला जेकिन् किनक् ति ह्रेन्डि रेकुप् मि कि तिसाङ् खो तानि ड्वप्ला खोला गङ्बा श्युसुङ्।
+\v 19 येसुकि तिला राङ् तानि टिनि ड्वप्ला माङेन्, हिन्सिनाङ् खोकि सिक्यासुङ्, “ख्यरे खाङ्बा तेमे मिरिक् ते ग्युक्, तेमे चावाकि ख्योरुङ्ला सिनि काङ् क्यासुङ् तेमे चुकै ङिङ्ज्ये क्यसुङ् ति ताम तिवाला सि।"
+\v 20 तुक किसा ति मि गाल्सुङ् डेकापोलिसला येसुकि तिला क्याबु गेर्पु ताम तिवा सिरु ज्युसुङ्, लोङ्राङ् तिवा तेरिक् याम्छेन् क्यासुङ्।
+
+
+\v 21 येसु लोङ्राङ् टु खाला ज्येनि फार्केन् लला ख्योल्सुङ् तेमे खो ग्याम्छोकि नामुला वसिन् खोकि फार् छुर् मि तिवा ति ग्याक्ला बाङि गाल्सुङ्।
+\v 22 जोम्खाङ्कि याइरस मिन क्याबु गमा कितुप् चिक् ति ग्याक्ला लेसुङ् येसुला थोङ्नि तिकि खोला श्याबा क्यासुङ्।
+\v 23 तिकि दुक सिइदाङ् लेम्ग्याराङ् खोला गङ्बा श्युसुङ्, “ङे पुम टिक्पे ति श्येप्कि खाला ख्योल्नि वे ङा ख्योङ्ला गङ्बा श्युक्युइ लेम्नि तिकि खाला लाक्पा ज्याङ्नि नाङ् तेमे ति ल्यामु च्युङ्सित् तेमे थार्सित्।"
+\v 24 तुक किसा येसु तितानि गाल्सुङ्। मि बाङिकि खोला तिङ् ङ्यासुङ्, लोङ्राङ् तिविकि खोकि फाजेक छुजेक् नेवा पुल्टि पुल्टि क्यासुङ्।
+
+
+\v 25 ति ग्याक्ला लो च्युप्ङिने ज्युनि ठाक थेनि ड्वप् आमोछो वतुप् पुम पेजाचिक् नक्।
+\v 26 तिकि मेन्पा तिवि तेवा गाल्नि लेम्ग्या राङ् दुक्पा खुरुप् जिक् नक् तेमे राङि तेरिक गिज्या तिवा मेन् मेज्यु कितुप्ला राङ् सिन्दा क्यानक्। हिन्सिनाङ् नेर्पा लेमु ड्वप् सिना तिसा मेलेवा गाल्नक्।
+\v 27 हिन्सिनाङ् तिकि येसुकि कला ङेन्दुप् नक् तुक किसा खो मि बाङि नाङ्ला डोइ वसिन् ति खोकि तिङ्ला वनक्, लोङ्राङ् खोकि यालुक् रेक्सुङ्।
+
+
+\v 28 चिला सिसिन् तिकि सिक्यासुङ् दिजो ङेकि खोकि यालु रेक्सिन् क्याजिक् साङ् ङा ल्यामु डिउइ।"
+\v 29 ति तुज्येला तिकि खोला रेक्सुङ् ठाक् थेनि ड्वप् ताङ्सुङ् लोङ्राङ् तिकि दुक्पि तेवाराङ् लेमु गालुप् सेम ङेसुङ्।
+
+
+\v 30 येसुकि राङि तेवा ङार थेनि गालुप् श्यारि छ्या ङेसुङ् लोङ्राङ् खो मि बाङि तेवा ग्युर्नि सिक्यासुङ्,"सिकि ङे यालुक रेक्सुङ्?”
+\v 31 खोकि टावा तिवि खोला सिक्यासुङ्,"ख्यरेकि चानेबा पुला पुल कितुप् मि बाङि ला थोङुइ, लोङ्राङ् ख्योङ् सिउइ 'ङाला सिकि रेक्सुङ्'?”
+\v 32 हिन्सिनाङ् येसुकि दि सिक्यासुङ् छ्या ङेतुप्ला फार्ला छुर्ला ल्हासुङ्।
+
+
+\v 33 ति पुम पेजिकि राङ्ला का क्यानि वे सिरुप् ताम्ङेन् छ्या ङेसुङ, तेमे तुक किसा ति जिवि रुकिन्दाङ् लेसुङ्, ति खोकि दङ्ला श्याबा श्युसुङ् तेमे तेरिक् टेङ्बु ताम्ङेन् खोला सिक्यासुङ्।
+\v 34 खोकि तिला सिक्यासुङ्, “पुमा, ख्यरे मोवाकि ख्योङ्ला लेमु जोनि वे। दिमु क्यानि ग्युक् तेमे ख्यरे नेर्पा नेवा लेमु च्युङ्सित्।"
+
+
+\v 35 खो ताम किइ किसिन् जोम्खाङ्कि गमा कितुप् तिवि खाङ्बा नेवा लालि मि तिवा दुक सिइ दाङ् लेसुङ्, “ख्यरे पुम श्यिसुङ्। ता ति लोबेन्ला चिला दुक्पा तेरुप्जा?”
+
+
+\v 36 हिन्सिनाङ् ति तुज्येला येसुकि तिविकि सिक्याबु ताम ङेन्सुङ् खोकि जोम्खाङ्कि गमा कितुप् तिला सिक्यासुङ्, “जिवा माकि मोवा क्याजिक कि ।"
+\v 37 खोकि पत्रुस, याकुब लोङ्राङ् याकुबकि नुक युहन्नाकि सिराङ् ज्येन्ला सुलासाङ् खोताङ् ड्वप् माङे।
+\v 38 खोइ टेङ् जोम्खाङ्कि गमा कितुप् तिकि खाङ्बा लेसुङ्, लोङ्राङ् खोकि च्याराङ् च्येरेङ् तेमे ङुइ दाङ् देतुप् तेमे वोरु गेर्पुकि दुङ्ङाल क्यानि देतुप् थोङ्सुङ्।
+
+
+\v 39 ति तुज्येला खो खाङ्बि नाङ्ला श्युसुङ्, खोकि तिवाला सिक्यासुङ्, “खिराङ् चिला दुक्पा सेम कि तेमे ङिउइ? पुम टिक्पे माशिवा वे, हिन्सिनाङ् ङि लङ्नि वे।"
+\v 40 खोकि ताम्ङेन्ला तिवा गटे क्यासुङ्, हिन्सिनाङ् खोकि तिवा तेरिक्ला फिला तेन्सुङ्, लोङ्राङ् पुमा टिक्पेकि पापा तेमे मामा तेमे खोतानि लेबु तिवाला टिनि ति पुम टिक्पे वतुप्ला लेसुङ्।
+
+
+\v 41 खोकि पुमा टिक्पेकि लाक्पा जिम्नि तिला सिक्यासुङ्, “लालिता कुमि,” तुक सिक्याबु ति हिन, “पुमा टिक्पे ङा ख्योङ्ला सिउइ, ल ।"
+\v 42 श्यारि पुम टिक्पे ख्वक् लानि युगु श्युसुङ्। ति लो च्युप् ङि ति नक्। लोङ्राङ् तिवा लेम्ग्या राङ् याम्छेन् क्यासुङ्।
+\v 43 खोकि ति ताम् ति सुलाङ् छ्या मेङेसित् सिनि का गेर्पु बिन्सुङ् तेमे ति पुमा टिक्पेला साप सामा तिवा बिन् सिनि सिक्यासुङ्।
+
+
+\c 6
+\cl लिउ ६
+\p
+\v 1 खो त्येसुर् गाल्सिमा दाक्पि युला लेसुङ, तेमे लोप्टुक तिविकि खोला तिङ् ङ्यासुङ।
+\v 2 ङा स्वप् ङिमा लेप्सिमा खोकि जोम्खाङ्ला लाप्सुङ। मेरा आलाकि खोकि येन्देन ङेनि याम्छेन लासुङ। तिविकि सिक्यासुङ, “दिकि दि येन्देन तिवा केन्सुर ङेसुङ? दिला चिनक येन्देन बिन्दुप् नक्? दिकि लाक्पि क्याबु दि लाका तिवा याम्छेन लाङ्गुप् लाका तिवा हिन्?”
+\v 3 “काङ दि शिङि लाका किरुप् मि मिन्? काङ दि मरियम कि पुज्युङ, तेमे याकुब, योसेफ, यहुदा ताङ सिमोन कि उज्यु मिन्? काङ दिकि नुम तिवा ङेराङ तानि मेत्?” तिवा येशु नेसुर् सेम्दुक क्यासुङ्।
+
+
+\v 4 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ,"मेराचिग लुङ्तेम्बाकि दाक्पि युल् दाक्पि मि ताङ दाक्पि खाङ्बि मि सिना ज्येन केनिङ ताङ्देन् च्युङुउइ।
+\v 5 त्ये लाला नाबु मि तिवाला लाक्पा ज्याङ्नि टेक् ज्यिदु सिना ज्येन काङ काङ ङार वतुप् लाका कि माथु।
+\v 6 तिवि रेत्पा मेतुप्कि किसाला खोला याम्छेन जोसुङ। तेमे खो युल तिवा काङ येन्देन तेरिन युसुङ।
+
+
+\v 7 खोकि मेरा च्याप्ङिला का ताङ्सुङ, मेचेङि थु तिवाला का बिन्सुङ तेमे मेरा ङि ङि क्यानि तिवाला ताङ्सुङ।
+\v 8 खोकि युकुप्ला ग्युक्पा सिना ज्येन श्यिवाङ्, रुप्श्यक, केल्दाङ्ला टाङा काङ खुर माचि।
+\v 9 खोकि काङ्श्युग ताङ ङिचक माज्या माकोन सिनि टो बिन्सुङ।
+
+
+\v 10 खोकि तिवाला सिक्यासुङ,"तजोला खिराङ लालि खाङ्बाला श्युगु, ति दासा माताङु साक त्येराङ देत्।
+\v 11 हुतुङ चिन्दिङ् युलकि खिराङ्ला गासो माश्युसिन ति दासा तोङ, तिविकि किदुक्ला सिनि दाक्पि काङ्बि तिङ्बि थाला रुनि बिन्।"
+
+
+\v 12 तिवा त्यासुर् फिला गाल्नि मि तिवाला दाक्पि दिक्पा नेसुर् ग्युर्नि हुङ गोक्यु सिनि सिक्यासुङ्।
+\v 13 तिविकि आला ह्रेन्डि तिवा तेन्सुङ, आला नाबु मि तिवाला नुम मार्बु थनि (अभिषेक) क्यानि टेक चिसुङ्।
+
+
+\v 14 हेरोद ग्याल्बिकि दि कोसुङ, चिला सिसिन येशुकि मिन ति तेरिककि छ्या ङेतुप् गाल्नक्। लालाकि सिइ नक्,"बप्तिस्मा तेरुप् युहन्ना श्येप् नेसुर् सेन्बु लासुङ। तिकि किसाला, दि याम्छेनकि लाका तिवा खो नेसुर् च्युङिन् वे ।"
+\v 15 ज्येन तिवि सिक्यासुङ्,"दि एलिया हिन।", हारुङ ज्येन तिवि सिक्यासुङ,"दि ताङ्बकितुज्येकि लुङ्तेम्बा नाङ्ने मेराचिक हिन।
+
+
+\v 16 तजोला हेरोदकि दि कोसुङ, तिकि सिक्यासु,"युहन्ना, तिकि दि ङेकि गो दुप्चिदु हिन, तिवा लोङ्या सेन्बु लानक्!”
+\v 17 चिला सिसिन हेरोदकि युहन्नाला हेरोदियास कि किसाला जिम्नि चोन्खाङ्ला उपचिसुङ, चिला सिसिन तिकि तिला ज्येन्दि क्याबु नक्।
+
+
+\v 18 चिला सिसिन युहन्नाकि हेरोदला सिक्यासुङ, "दाक्पि नुककि पेर्मि ज्येन्दि किरुप् लेनु मेङुइ सिनि सिक्याबु नक्।"
+\v 19 हेरोदियासकि मि रिन्दुप् मि ज्यागु नक् तेमे तिला सेतुप् सेतुप् छोलिन नक हिन्सिनाङ से माथुनक्,
+\v 20 चिला सिसिन हेरोद युहन्ना तानि जिवा किरुप् नक्, ति धिक्पा मेतुप् ताङ चेङि मि नक् सिनि तिला छ्या नक्, तेमे हेरोदकि तिला च्याङ्से ज्याक्सुङ। तिकि येन्देन ङेन्सिन् हेरोद सेम्ला दुक्पा च्युङिनक् हिन्सिनाङ गा किइ ङेन्ग्यिनक् ।
+
+
+\v 21 ति तिङ्ला लेमु तज्येचिक् ङेसुङ। हेरोदकि खोङ केबु ङिमाला दाक्पि खर्बु खुरुप् तिवा, माक्मि छ्ये तिवा ताङ गालिलकि गमा किरुप् मि तिवाला सामा बिन्सुङ।
+\v 22 हेरोदियासकि पुम दाक्पुराङ् लेम्नि तिवाला सिनि छ्याम्नि तिकि हेरोदताङ तिकि डेन्बु तिवाला गा लाङ्सुङ। ग्याल्बुकि ति पुमाला सिक्यासुङ, "ख्योरुङ्ला काङ नावा वे ति लोङ, ङा ख्योरुङ्ला तेर्क्यु।"
+
+
+\v 23 तिकि ना क्याल्नि सिक्यासुङ, "ख्यरेकि ङा तानि काङ लोङु, ङा ख्योरुङ्ला ङे फेचो ग्याल्खाप् हिन्सिनाङ तेर्क्यु ।"
+\v 24 ति फिला थेनि दाक्पि मामा ला सिक्यासुङ,? ङा ति तानि काङ लोङुजा?” तेमे तिकि सिक्यासुङ, "बप्तिस्मा तेरुप् युहन्नाकि गो।"
+\v 25 ति श्यारि ग्याल्बि चाला लेम्नि दुक सिइदाङ लाङ्सुङ, "ङाला श्यारि बप्तिस्मा तेरुप युहन्नाकि गो सिनि ङा नावा किउइ।"
+
+
+\v 26 ग्याल्बुला आलाराङ दुक्पा लासुङ, हिन्सिनाङ दाप्कप डेन्बु ताङ ना क्यालुकि किसाला ग्याल्बुकि तिकि ताम च्ये माथु।
+\v 27 तिकि किसाला, ग्याल्बुकि दाक्पि ह्रिन्दुप् तिवि नाङ्ने मेराचिक माक्मिला युहन्ना कि गो खलेक सिनि का बिनि ताङ्सुङ। माक्मि गाल्नि चोन्खाङ्ला तिकि गो तुप्सुङ।
+\v 28 माक्मिकि देर्माङ्ला तिकि गो खनि ति पुमाला बिन्सुङ, ति पुमाकि दाक्पि मामाला बिन्सुङ।
+\v 29 ति कोनि युहन्नाकि लोप्टा तिवा लेम्नि खोकि रोति तुर्साला खुर्नि ज्याक्सुङ।
+
+
+\v 30 तेमे लोमा तिवा खोकि चाला फारछुर जोम्सु, तिविकि क्याबु लाबु तेरिक ताम तिवा खोला सिक्यासुङ।
+\v 31 खोकि तिवाला सिक्यासुङ, "खिराङ सुङ मेतुप् दासाला लेम्नि उकुरजिक ङा सोसा।" चिला सिसिन मेरा आला हुङ्गुप् ताङ ड्वप् किइ नक्, तिवा तानि सामा साप तुज्येङ मिदुक्।
+\v 32 तिकि किसाला तिवा टु जेनि सुङ मेतुप दासानेवा गाल्सुङ्।
+
+
+\v 33 हिन्सिनाङ तिविकि खो तिवा डोइ वतुप् थोङ्सिमा खोतिवाला ङो श्येसुङ तेमे तिवा राङ्सा लाम नेसुर् छ्यानि तिवा सिना साङ गमाला ति दासाला ख्योल्सुङ।
+\v 34 तजोला तिवा ग्यम्छोकि नामुला ख्योल्सुङ खो गेर्पु मि छबु थोङ्सुङ, खोकि तिवाला टिसुङ चिला सिसिन तिवा ति लुग्जि मेतुप् लुक दगे नक् । तेमे खोकि आला ताम तिवा लोपु ज्युसुङ।
+
+
+\v 35 तेज्ये फिसिमा खोकि लोप्टा तिवा खोकि चाला लेम्नि सिक्यासुङ" दि सुङ मेतुप् दासा हिन, तुज्ये गाल्नि सिन्दुप् वे ।
+\v 36 तिवाला तोङ तिवा चाकि युलनेवा गाल्नि तिवाला सिनि काङ साप सामा तिवा ङ्यो तुसित्।
+
+
+\v 37 तजोला खोकि खालेन क्यानि तिवाला सिक्यासुङ,"खिरेकिराङ तिवाला काङ सामा बिन्।" तिविकि खोला सिक्यासुङ,"काङ ङेराङ टाङा ग्या ङिकि सिवाङ् ङ्योनि साजित्जा?”
+\v 38 खोकि तिवाला सिक्यासुङ, "खिराङ् तानि सिवाङ जो वै? गाल्नि ल्हो।" तिविकि छ्या ङेसिमा तिविकि खोला सिक्यासुङ्"ङाचक सिवाङ ताङ ङिचक ङ्या वै।"
+
+
+\v 39 खोकि तेरिक् मि तिवाला चे खाला जोल्मु जोल्मुला डिङ्नि देतुप्ला का बिन्सुङ।
+\v 40 तिवा ग्या ताङ खाल्ङि च्यु कि जोल्मु ला देसुङ।
+\v 41 तजोला खोकि श्यिाङ ङा ताङ ङ्या ङि लानि देवाचेन नेवा ल्हानि मोलाम बिन्सुङ तेमे रि च्याङ्नि ति जोल्मु मि तिवाला गो बिन् सिनि लोप्टा तिवाला बिन्सुङ । तेमे खोकि ङ्या ङि तिङ तेरिक् मि तिवाला गोनि बिन्सुङ।
+
+
+\v 42 माडाबु साक तिवा तेरिककि सोसुङ्।
+\v 43 तिविकि श्योम च्युप्ङि छ्याक्पा शिवाङ् ताङ छ्येत्पा ङ्या तिवा रुसुङ।
+\v 44 त्ये सिवाङ साप् तिवा तङ्डा ङा मक्।
+
+
+\v 45 खोकि लोप्टा तिवाला टुला जेक् चिसुङ तमे खोकि छक्पा मि तिवाला बेथसेदाकि फार्केन् छ्यला खो सिना गामाला डो चिसुङ।
+\v 46 तिवा गाल्सिमा, तितिङ्ला खो गाङ नेवा मोपार किरुप् गाल्सुङ।
+\v 47 नाम रोसुङ, तजोला टु ति ग्याम्छिकि पार्ला नक तेमे खो साश्यिला चिक्राङ नक्।
+
+
+\v 48 तिवाला टु थतोङ्गुप्ला दुक्पा श्योरुप् ति खोकि थोङ्सुङ, चिला सिसिन लुङ ति तिवि राङ्सा छ्य नेसुर् हुङिन् वतुप् नक्। नुप्कि नामफेकि तुज्येला खो ग्याम्छोकि खाला युनि तिवि चाला लेसुङ, तेमे तिवाला ग्यालुप् सिनि नावा क्यासुङ।
+\v 49 तजोला तिविकि खोला ग्याम्छो खाला युगिन वतुप् थोङ्सुङ, खो ह्रेन्डि नक् सिनि तिवा जिवा कारे क्यासुङ,
+\v 50 चिला सिसिन तिविकि खोला थोङ्नि जिवा क्यासुङ। तेमे खो श्यारि तिवा तानि ताम क्यानि तिवाला सिक्यासुङ, "सेम क्योङ्बु जो। ङाराङ हिन्। जिवा माकि।"
+
+
+\v 51 खो तिवा तानि टुला जेसिमा लुङ हुङु ज्युसुङ। तिवा तेरिकला आला याम्छेन लासुङ।
+\v 52 चिला सिसिन तिविकि सिवाङ्कि तेन्दक काङ हिन सिनि छ्या माङेबु नक्। तिसिना तिविकि दाक्पि सेम क्योङ्बु जोबु नक्।
+
+
+\v 53 तिवा फार्केन ख्योल्सिमा गनेसरेतला लेसुङ, तेमे टुला त्ये ख्येसुङ।
+\v 54 खोतिवा टु नेसुर पाप्सिमा तिविकि खोला श्यारि ङो श्येसुङङ्।
+\v 55 तिवा तेरिक् दासाला गाल्सुङ, खो चिन चिन दासाला हुङिन् वे सिनि तिविकि छ्या ङेसुङ त्ये त्ये तिविकि नाबु मि तिवाला दासा तानि राङ खुङु ज्युसुङ।
+
+
+\v 56 खो क्येन क्येन युल तिव, ग्यासा तिवा, लेमु माजोबु दासा तिवा च्युङ्नि ड्वप् नक्, तिविकि नाबु मि तिबाला ग्याम्छोकि चाकि दासाला ज्यकुप् नक्, तिविकि खोकि माज्यि नामु क्याजिक् रेकुप् ङेसित् सिनि श्युवा किरुप् नक्। मेरा चोकि रेक्सुङ तिवा टेक्कुप् नक्।
+
+
+\c 7
+\cl लिउ ७
+\p
+\v 1 यरयशलेम नेसुर् ह्वबु फरिसि तिवा ताङ् लालि क्ष्योने गेर्पु तिवा खोकि चाला जोम्सुङ्।
+
+
+\v 2 तिवि खोकि टावा तिवि लाक्पा माटुबा सोबु दि थोङ्सुङ्।
+\v 3 फरिसि ताङ् तेरिक् राङि लाक्पा लेमु क्यानि माटुबु साक् काङ्जिगाङ् मासाउइ राङि पा गावा तिवि किदाङ् तिङ् ङ्यागु।
+\v 4 फरिसि तिवा छबुप् दासा नेसुर् ह्वासिमा ओङ्बु माटुबा काङ्जिगाङ् मासाउइ ङेक्यक् टुतुप् तिवा देनि साप दासा तिवा टुतुप् ठिम तिवा तारुङ् कास्से क्यानि किउइ।
+
+
+\v 5 फरिसि ताङ् क्ष्योने गेर्पु तिवि येसुला टिसुङ् खोकि टावा तिवा चिले पागावा तिवि किदाङ्ला मोडोबु हिन् चिले सिसिन् तिविकि लाक्पा माटुवा सोसुङ्।
+
+
+\v 6 हिन्सिनाङ् खोकि तिवाला सिक्यासुङ् यशैयाकि खिराङ् ख्वनाक्पा तिवाला लेमु राङ् लुङ्देन् क्यानि टिनक् दि मि तिवि राङि खोकि क्याजिक् ङाला ताङ्देन् किउइ दिवि सेम ति ङा सिना थारे वे।
+\v 7 तिवा तुक्राङ् ङे सँवा बुल्ग्यु किदाङ् दगे क्यानि मि तिवा ठिम लाप्क्यु।
+
+
+\v 8 खिराङ् कन्ज्यककि का मेङेन।दु तेमे मि तिवि किदाङ् तिङ् ङ्यागु।
+\v 9 तेमे खोकि तिवाला सिक्यासुङ खिराङ् राङि किदाङ् किरुप्ला कन्ज्यककि का मेङेन्दु।
+\v 10 चिला सिसिन् मोसा कि सिक्यासुङ् राङि पापा ताङ् मामिकि ताङ्देन् कि तेमे सिकि रााङि पापा ताङ् मामि कला मेलेवा ताम कि ति दि श्यिराङ् गोक्यु।
+
+
+\v 11 हिन्सिनाङ खिराङ् सिउइ मिज्यिकि राङि पापा मामाला सिउ चो किटो किरुप् ङे तेवा ङे गपा वे तिदि कन्ज्यकला वुलुवा हिन्।
+\v 12 तुक किसा खिराङ् तिला राङि पापा मामा ला कङ्ज्यिगाङ् कि मोगोउइ सिनि सिउइ।
+\v 13 दुक क्यानि खिरेकि किइ हबु राङि किदाङ्कि कन्ज्यककि सुङ्लाङ् मेलेवा क्यानि वे तमे तिनक् लाका तिवा कास्ये क्यानि किउइ।
+
+
+\v 14 खोकि मि छबु तिवाला लोङ्राङ् का ताङ्नि सिक्यासुङ् खिराङ् तेरिक् कि ङेनि हाक् कोदा।
+\v 15 फिने मि नाङ्ला श्युनि तिला मेचेङि ज्वप् तिला काङ्जिगाङ् मेत्। मि नेसुर् फिला थेन्दुप् ताम किराङ् तिला मेचेङि किउइ।
+\v 16 सिति नाम्ज्यक वे तिकि ङेन्सित्।
+
+
+\v 17 येसुकि छबु मि तिवाला ताङ्नि खाङ्बि नाङ्ला श्युसुङ् खोकि टावा तिवि ति पे ति काङ् हिन् सिनि टिसुङ्।
+\v 18 येसुकि सिक्यासुङ् काङ् तारुङ् खिराङ् ताम हाक मोकोवु काङ् खिराङ्ला छ्या मेत् मि फिनेसुर् श्युबु तामकि मिला मेचेङि मोजोउइ सिनि।
+\v 19 चिला सिसिन् दि तिकि सेम्ला डोमुथुबु ति दि तिकि ख्वक्ला डि तिदि थेनि छ्याङ्खाङ्ला डिउइ। तिदि दि ताम क्यानि येसुकि तेरिक सामाला चेङि जोसुङ्।
+
+
+\v 20 खोकि सिक्यासुङ् मि नाङ्ने चिनक् ताम थेन्ग्यि तिकि राङ् मेचेङि जेउइ।
+\v 21 चिला सिसिन् मि सेम्गि नाङ्नेसुर् राङ् मेलेवा ताम तिवा यौन अनैतिक तिवा कुन किरुप् मि सेतुप्
+\v 22 ब्याबिचार लोभ धोका इर्श्या निन्दा थेन्ग्यु
+\v 23 दि तेरिक् मेलेवा ताम तिवा मि सेम्नेसुर् राङ् थेन्ग्यु दिगिराङ् मिला मेचेङि जेसइ।
+
+
+\v 24 खो तेसुर् लासुङ तेमे टुरोस ताङ् सिदोनकि दासाला गाल्सुङ्। खो चिक्राङ् खाङ्बिनाङ्ला श्युसुङ् खोति त्ये सिनि सिकिसाङ् मोथोङ्सित् सिनि देसुङ् हिन्सिनाङ् खो हिप माथुप्।
+\v 25 मेराचिक् हामा पुम खोकि ताम थुनि खोकि चाला वानि खोकि काङ्बि चाला खाउतङ्मा देसुङ्। तिकि पुम तिला थु मेचेङिकि जिम्नक्।
+\v 26 तदि सिरियाकि फोनोसियाला केबु ग्रिक् हामा इुम जिक् नक् तिकि राङि पुम तिकि नाङ्ने डे थेनि नाङ् सिनि श्यवा पुल्सुङ् ।
+
+
+\v 27 खोकि तिला सिक्यासुङ् पुज्युङ् पुम्ला साप् सामा बिन् चिला सिसिन् पुज्युङ् पुमि श्यिवाङ् किला खुर्ने तेरुप् लेमु मिन्।
+\v 28 हिन्सिनाङ तिकि खोला सिक्यासुङ् हिन् चावा कि तिविकिसाङ् च्यक्चे वाक्पा ल्हुम्बु पेजा तिवि श्यिवाङ् सेउइ।
+
+
+\v 29 खोकिो तिला सिक्यासुङ् ख्यरेकि दुक सिक्यासुङ् ता ख्योरुङ् खाङ्बा ग्युक् । ख्यरे पुमि जुबु ने डे थेनि गाल्सुङ्।
+\v 30 ति राङि खाङ्बा ग्युर्नि गाल्सुङ तेमे राङि पुम ङि गालु दासाला थोङ्सुङ् तिकि जुबु नेसुर् डे थेनि गाल्नक्।
+
+
+\v 31 खो लोङ्राङ् टुरोसकि दासा ने थेनि सिदोन् नेवा क्यानि ढेका पोलिस दासाकि गालिल ग्याम्छोाल गाल्सुङ्।
+\v 32 मि तिवि ङेन मुथुबा ताङ ताम कि मुथुबु मेरा चिक मिला टिनि वानि तिकि गोला लाक्पा ज्याङ्नि नाङ् सिनि श्युवा पुल्सुङ्।
+
+
+\v 33 खोकि तिला मि छोक्पा नेसुर् साङ् सुङ मेतुप् दासाला टिनि गाल्सुङ् तेमे तिकि नाम्ज्यक्ला थेप्तक सुर्सुङ् त्येबा छ्युम्दुर् ग्याम्नि तिकि च्यालाक् रेक्सुङ्।
+\v 34 तेमे खोकि देवा चेन्ला ल्हानि सुकु क्यानि तिला सिक्यासुङ् “इफाजत" सिक्याबु ति पेसित् सिक्याबु हिन्।
+\v 35 तेमे श्यारि तिकि नाम्ज्यक कोतुप् गाल्सुङ् थोङ्गुप् गाल्सुङ् तिकि ताम कि थुबु च्युङ्सुङ्।
+
+
+\v 36 खोकि सुला साङ् काङ जिगाङ् मासिसा सिनि का बिन्सुङ् । हिन्सिनाङ खोकि चो मासि सिनि का बिन्सुङ तजोराङ् आला मि तिवाला सिक्यासुङ्।
+\v 37 मि तिवि आला याम्छेन् क्यानि सिक्यासुङ् तेरिक् लाका लेमु क्यासुङ् खोकि मोथोप् तिवाला थोबु जोसिुङ् ताम कि मु थुबु तिवाला ताम कि तुबु जोसुङ्।
+
+
+\c 8
+\cl लिउ ८
+\p
+\v 1 ति छेमराङ् ति ग्याक्ला लोङ्राङ् मि तिवा बाङि जोम्सुङ्, तेमे तिवा तानि साप सामा काङ् मिदुक्। तेमे येसुकि राङि टावा तिवाला का ताङ्नि तिवाला सिक्यासुङ्,
+\v 2 “ङा दि मि बाङिला टि ड्वप् हिन्, चिला सिसिन् तिवा ङा तानि ङिमा सुम साक् देनि ते मे तिवा तानि साप् जा काङ्साङ् मेत्।
+\v 3 दिजो ङेकि तिवाला ल्हतुङ्बा ताङ्सिन् तिवा लाम्ला राङ् डिल् थुप्क्यु तिवि नाङ्ला लाला ति चो वाङि थारे नेवा वानि वे।"
+\v 4 खोकि टावा तिवि खोला खालेन् बिन्सुङ्, “दिनक् काङ् मेङेबु दासा दि मि तिवा डा ज्यितुप् श्यिवाङ् ओरुङ् केनि ङे थुप्कि?”
+
+
+\v 5 खोकि तिवाला टिसुङ्, “खिराङ् तानि डुमा चो सिवाङ् वे?” तिविकि सिक्यासुङ् “डुमा टुक्।"
+\v 6 खोकि मि बाङिला दे जितुप्ला का बिन्सुङ्। खोकि ति डुमा टुक् श्यिवाङ् लानि थुचिछे पुल्नि श्यिवाङ् च्याङ्नि मि तिवि गमा ज्याक सिनि खोकि राङि टावा तिवाला बिन्सुङ् तेमे टावा तिवि ति मि बाङि दङ्ला ज्याङ् बिन्सुङ्।
+
+
+\v 7 तिवा तानि चेजिक् टिक्पे टिक्पे ङासाङ् नक्। तिला थुचिछे पुल् सिन्सिमा खोकि तिलाङ् गोनि तेरुप्ला का बिन्सुङ्।
+\v 8 तिवा सोनि डासुङ् तेमे तिविकि लुबु छ्याक्पा श्यिवाङ् ताङ् ङ्या तिवा रुक्सिन् श्योम दिन् नक्।
+\v 9 ति ग्याक्ला तो मिन्सिन् तङ्डा ङा मि नक्। येसुकि तिवाला ताङ्सुङ्।
+\v 10 तेवा तिङ्ला श्यारि खो टावा तिवा ताङ् टु कि खाला ज्येसुङ् तेमे दलमनुथाकि शाखुङ्ला गाल्सुङ्।
+
+
+\v 11 तेमे फारिसि तिवा लेसुङ्, तेमे खो ताङ् खोताङ् ङा कितुप् ज्युसुङ्। तिविकि खोकि ख्वक्पा ल्हाप्ला खो ताङ् क्यानि ख्वक्पा ल्हाप्ला खोताङ् क्यानि तिविकि खो ताङ् क्यानि देवाचेन नेवा ता चिक लाङ्सुङ्।
+\v 12 खोकि थुकि नाङ्ला हुके क्यासुङ तेमे सिक्यासुङ्, “दि गिपाकि चिले ता छोल्गिबे? हुतुङ् सिसिन् ङा खिराङ्ला सिउइ, दि गिपाला चिन्दिङ् ता मेतेरुउइ।"
+\v 13 तेवा ति खोकि तिवाला ताङ्सुङ्, लोङ्राङ् टुकि खाला ज्येसुङ् तेमे क्षि फार्केन्ला गाल्सुङ्।
+
+
+\v 14 टावा तिवि तिवा तानि श्यिवाङ् खुङु टक ज्येनक्। तिवा तनि टुकि खाला चिक सिना आला सिवाङ् मिदुक्।
+\v 15 खोकि तिवाला दुक सिक्यानि ज्यिवा कुसुङ्, “फरिसितिवा तेमे हेरोदकि फाप मालुगु तेमे फाप मालुगु श्यवाङ् तेवा च्याङ्स देत् तेमे च्याङ्बु क्यानि देत्।"
+
+
+\v 16 टावा तिवि मिरा चिक ङिकि पार्ला ताम सिटि क्यासुङ्, “दाक्पु तानि श्यिवाङ् मेतुप् तिकि किसा खोकि दुक सिइ किउइ।"
+\v 17 येसुकि दि ताम तिवा छ्या ङेनि तिवाला सिक्यासुङ्, “खिरेकि श्यिवाङ् माख्वबु ताम्ला चिला ताम सिटि कि? काङ् तारुङ् खिराङ् सेम्ला नासाम मोतोङुउइ? काङ् खिराङ् दि ताम हाक् मोकोउइ? खिरेकि दिनक् ताम् हाक् मोकोबु गाल्नि वे?
+
+
+\v 18 खिराङ् तानि मिक् वे, काङ् खिरेकि मोथोङ्नक् खिराङ् तानि नाम्ज्यक वे काङ् खिरेकि मोतोङ्नक्? काङ् खिरेकि नासाम् मोतोङुउइ?
+\v 19 ङेकि तङ्डा ङा कि पार्ला चिक् श्यिवाङ् च्यक्सिन् श्योम् चो श्यिवाङ् छाकुप् तिवा रुबु हिन्?” तिविकि खोला सिक्यासुङ्, “च्याप्ङि।"
+
+
+\v 20 “ति तुज्येला ङेकि तङ्डा श्यिकि पार्ला डुमा दिन् श्यिवाङ् च्यक्सिन् खिरेकि खिरेकि श्योम चो रुबु?” तिविकि खोला सिक्यासुङ्, “श्योम दिन्।"
+\v 21 खोकि सिक्यासुङ्, “काङ् खिराङ् तारुङ् हाक् मोकोउइ?”
+
+
+\v 22 खो तिवा बेथसेदाला लेम्नि ख्योल्सुङ्। ति ग्याक्ला मि तिवि मिक मोथोङु मिचिक खोकि नाला टिनि लेसुङ् तेमे तिला रेङ् नाङ् सिनि गङ्बा श्युसुङ्।
+\v 23 येसुकि ति मिक् मोथोङु मिला लाक्पाला जिम्नि युकि फिला टिनि गाल्सुङ्। तजोला येसुकि तिकि मिक्ला छ्युम्दुर् ग्याम्नि तिकि खाला दाक्पि लाक्पा ज्याङ्नि खोकि तिला टिसुङ्, “काङ् ख्यरेकि काङ् काङ् तिवा थोङ्सुङ्?”
+
+
+\v 24 तिकि ल्हानि सिक्यासुङ्, “ङा मि तिवाला दोङ् युबु दगेराङ् युबु थोङिनक्।"
+\v 25 खोकि लोङ्या दाक्पि लाक्पा ति मिकि मिगि खाला ज्याक्सिमा ति मिकि दाक्पि मिक् पेसुङ् तेमे तिकि थोङु ज्यसिमा तिकि तेरिक ताम तिवा ल्यामु क्यानि थोङु ज्युसुङ्।
+\v 26 येसुकि तिला तिकि खाङ्बा ताङ्नि सिक्यासुङ्, “ति ग्यासाला माश्युक्।"
+
+
+\v 27 येसु दाक्पि लोप्टा तिवा तानि कैसरिया फिलिप्पिकि युल तिवा नेवा गाल्सुङ्। लाम्ला खोकि दाक्पि लोप्टा तिवाला टिसुङ्, “मि तिवि ङा सु हिन् सिनि सिउइ?”
+\v 28 तिविकि खोला खालेन क्यानि सिक्यासुङ्, “बप्तिस्मा तेरुप् युहन्ना । लाला तिवि 'एलिया सिनक् लाला तिवि लुङ्तेम्बा तिवि नाङ् मिराचिक् हिन्' सिनि सिनक्।"
+
+
+\v 29 खोकि तिवाला टिसुङ्, “खिराङ्दि ङा सु हिन् सिनि सिउइ?” पत्रुसकि खोला सिक्यासुङ्, “खो ख्रिष्ट हिन्"
+\v 30 येसुकि खोकि कला सुलाङ् मासिसा सिनि तिवाला च्याङ्से बिन्सुङ् ।
+
+
+\v 31 मि पुज्युङ्कि लेम्ग्याराङ् दुक्पा खुर गोक्यु, दिक्पा मेतुप् लोबेन् तिवा क्ष्योने गेर्पु तिवा ताङ् लोमा तिवा नेसुर ङ्याप्चये च्युङुउइ, सेक्यु तेमे लोङ्या ङिमा सुम्गे छेमु श्येप् नेसुर् सेन्बु लाङु सिनि खोकि तिवाला लापोप् ज्युसुङ् ।
+\v 32 खोकि दि ताम हाक् कोदु क्यानि सिक्यासुङ्। तजोला पत्रुसकि खोला छ्यज्यिक्ला टिनि गाल्नि खोला कारे किरु ज्युसुङ्।
+
+
+\v 33 तेमे येशु दाक्पि लोप्टा तिवि क्ष्यला ग्युर्नि पत्रुसला कारे क्यानि सिक्यासुङ्, “ङे चाने तिङ्ला ग्युर दुक्टे! ख्यरेकि कन्ज्यककि ताम्ला सेम मिकिउइ, ख्यरेकि मिकि ताम तिवाला सेम् किउइ।"
+\v 34 तितिङ्ला येसुकि छबु मि तिवा ताङ् दाक्पि लोप्टा तिवाला दाक्पि चाला का ताङ्नि तिवाला सिक्यासुङ्, “हुतुङ् सिकि ङाला तिङ् ङ्योगु सेम किउइ सिसिन् तिकि दाक्पुलाराङ् मिन् सि गोक्यु, तिकि दाक्पि ग्याङ्सिन् खुर्नि ङाला तिङ् ङ्याग् गोक्यु।
+
+
+\v 35 चिला सिसिन् सिकि दाक्पि मिजि थार्जितुप् छोल्ग्यु तिकि ति थार्जिमुथुउइ, तिकि दाक्पु ताङ् लेन ल्यामुला सिनि दाक्पि मिजि तोङुउइ, तिकि दिला थार् जिक्यु।
+\v 36 मिकि तेरिक लुङ्बा दाक्पि लाक्ला लानि सदाङ् दाक्पि मिजि ताङ्नक् क्यासिन् तिला काङ् ल्यामु च्युङु?
+\v 37 मिकि दाक्पि मिजिकि दासाला ज्येन काङ् तेर्थुप्क्युउइ?
+
+
+\v 38 दि श्याम्देन् किरुप् ताङ् दिक्पा वतुप् गिपाला सु ङे सुङ्तानि ङच्छा किउइ, मि पुज्युङ् तिङ् थु चेङि तिवा तानि खोकि सँवाला हुङ्सिन् ति तानि ङच्छा किउइ।"
+
+
+\c 9
+\cl लिउ ९
+\p
+\v 1 खोकि तिवाला सिक्यासुङ, “हुतुङ ङा खिराङ्ला सिउइ, द्ये लानि वतुप् नाङ्ला लालाकि कन्ज्यककि ग्याल्खाप् ङार तानि लेबु थोङु सिना तङ्ला श्येप् छ्या मेङेउइ।,
+\v 2 ङिमा टुगि तिङ्ला पत्रुस, याकुब ताङ युहन्नाला दाक्पु तानि टिनि ला थेन्बु चिकि खाला गाल्सुङ। ति तिङ्ला तिवि दङ्ला खोकि ङो राङ्साला ग्युर्सुङ।
+\v 3 खोकि माज्या तिवा आला ठाछ्यालि च्युङ्सुङ, आला कार्मु च्युङ्सुङ, दजो कार्मु च्युङ्सुङ कि जाम्बुलिङ्ला सिकिसाङ तिजो कार्मु जो मुथुबु नक्।
+
+
+\v 4 तितिङ्ला एलिया ताङ मोशा खो तिवि चाला थोङ्सुङ। तिविकि येसु तानि ताम किइ वतुप् नक्।
+\v 5 पत्रुसकि खालेन क्यानि येसुला सिक्यासुङ, "लोबेन, ङेराङ्ला द्ये देतुप्ला लेमु वे। तिकि किसाला, ङेराङ द्वे देतुप् दासा सुम् जेः चिक् खोला, चिक् मोसाला ताङ चिक् एलियाला ।"
+\v 6 (तिकि काङ् सिक्यासुङ सिनि छ्या माङे, चिला सिसिन जिवा क्यावु नक्।)
+
+
+\v 7 मुसुप लेम्नि तिवाला उप्सुङ। तजोला मुसुप् नेसुर् वोरुचिक लेसुङ, "दि ङे ङिङ्ज्येबु पुज्युङ हिन्, दिकि सिक्याबु ताम ङेन्।"
+\v 8 श्यारि तिविकि दाक्पि फारछुर ल्हासुङ, तिविकि तिवा तानि येसु सिना ज्येन् सुलाङ माथोङ।
+
+
+\v 9 खोतिवा ला नेसुर मालिमला हुङिन वसिन् मि पुज्युङ श्येप नेसुर् सेन्बु मालाबु साक सुलाङ काङ मासिसा सिनि का बिन्सुङ।
+\v 10 तिकि किसाला, ति काच्ये तिवा तिवि दाक्पु तानि राङ ज्याक्सुङ, हिन्सिनाङ तिविकि सिक्यासुङ “श्येप नेसुर् सेन् लाङु" दिकि तेन्दक् काङ हिन् सिनि तिविकि दाक्पि पार्ला टो क्यासुङ।
+
+
+\v 11 तिविकि खोला टिसुङ “क्ष्योने तिविकि चिला एलियाराङ तङ्ला हुङ्गोक्यु सिक्याबु हिन्?”
+\v 12 खोकि तिाला सिक्यासुङ,"हुतुङ्ला तेरिक् ताम्ला लेमु ज्वप् एलियाराङ तङ्ला हुङ गोक्यु। मि पुज्युङ्कि आला दुक्पा खुर्गोक्यु, तेरिककि पार्ला ङेप्च्ये किउइ सिनि चिला टिबु वे?”
+\v 13 ङा खिराङ्ला दि सिउइ, एलिया लेम्निङ् सिदु वै, सुङ्ला तिकि कला टिबु दगेराङ तिविकि एलियाला काङ सेम लासुङ तिराङ क्यासुङ्।"
+
+
+\v 14 खो लोप्टा तिवि चाला लेसुङ, खोकि तिवि ठाटुला गेर्पु मि जोम्बु थोङ्सुङ, क्ष्योने तिवि तिवा तानि खालेन किइ वतुप् नक्।
+\v 15 तिविकि खोला थोङ्सुङ, तेरिक् छक्पा मि याम्छेन लानि तेरिक खोला गङ्बा श्यप् सिनि छ्यानि गाल्सुङ।
+\v 16 खोकि दाक्पि लोप्टा तिवाला टिसुङ,"खिरेकि तिवा तानि काङि खालेन किइ वे?”
+
+
+\v 17 छक्पा नाङ्ने मेराकि खोला खालेन बिन्सुङ,"लोबेन्, ङेकि खोकि दाङ्ला ङे पुज्युङ खबिन्। तिला ताम कि मिजिबु ह्रेन्डि रेकुप् वे,
+\v 18 ह्रेन्डकि दिला जिम्ग्यु, देप्क्यु, खाला च्येमेक् देन्ग्यु, जुबु कास्से क्यानि सा थाप्क्यु । ङेकि खोकि लोप्टा तिवाला दि थेन सिनि गङ्बा श्युबिन् हिन्सिनाङ तिविकि थेन माथु ।"
+\v 19 खोकि तिवाला खालेन क्यासुङ्, “रेत्पा मेतुप् गिपा तिवा, चो तिज्येसाक ङा खिराङ तानि देगोबु हिन्? नाम्साक ङा खिरे दुक्पा सेम्ला लाङ्गुप्जा? तिल ङे चाला टि श्यक।"
+
+
+\v 20 तिविकि ति पुज्युङ् पेजाला खोकि चाला टिलेसुङ। तजोला ति ह्रेन्डि थुकि येसुला थोङ्सुङ, ति ह्रेन्डि थुकि ति पुज्युङ पेजाला कास्से क्यानि रुक चिसुङ। ति पुज्युङ् पेजा साला डिल्नि खाला च्येमेक तेन्सुङ।
+\v 21 येसुकि तिकि पापा तिला टिसुङ, "दिनक् च्युङु ति चो गाल्सुङ?” पापिकि सिक्यासुङ," पेजा नेसुर् राङ हिन्।
+\v 22 दिकि तिला पार्चिङ मे नाङ्ला, पार्चिङ छ्यि नाङ्ला क्युर्नि सेतुप् छोलिन वै। हुतुङ ख्यारेकि काङ कि थुसिन ङेरे खाला च्याम्बा क्यानि दाल्जा किटो कि ।"
+
+
+\v 23 येसुकि तिला सिक्यासुङ, "हुतुङ् खो किथुसिन' मोवा किरुप् तिवाला तेरिक कि थुक्यु।"
+\v 24 श्यारि ति आङि पापा कारे क्यानि सिक्यासुङ, "ङा मोवा किउइ! ङे मोवा मेतुप्ला दाल्जा किसा।"
+\v 25 तजोला येसुकि जोम्बु मि खोकि छ्यला छ्यानि हुङिन वतुप् खोकि थोङ्सुङ्, खोकि ति मेचेङि थुला कारे क्यानि सिक्यासुङ, "ख्योरुङ् फाक्पा ताङ मिक मोथोङु थु ङा का तेर्क्यु ति नेसुर् थेनि ग्युक् तेमे नाम्लाङ दिला माश्युग्।"
+
+
+\v 26 दि कारे क्यानि जिवा लाङ्दे क्यानि जिङ्बाल ग्याप्सुङ तेमे थेनि गाल्सुङ। ति पुज्युङ् पेजा श्येप् दगे थोङिनक्। तिकि किसाला, मेरा आलाकि सिक्यासुङ, "ति श्यिसुङ।"
+\v 27 येसुकि ति पुज्युङ् पेजाला लाक्पा थनि जिम्नि लाङ्सुङ तेमे ति पुज्युङ् पेजा टाङि लासुङ।
+
+
+\v 28 येशु नाङ्ला श्युसिमा लोप्टा तिविकि सुङ मेसाला खोला टिसुङ"ङेरेकि दिला च्युक क्यानि देन माथु?
+\v 29 खोकि तिवाला सिक्यासुङ, “दिनक् ताम तिवाला मोपार मेता देन मुथुउइ।"
+
+
+\v 30 खो तिवा त्येसुर् गाल्सिमा गालिल नेसुर क्यानि गाल्सुङ्। खो तिवा केनि वे सिनि सिकिसाङ छ्या मेङेसित् सिनि खो कि नावा क्यासुङ,
+\v 31 चिला सिसिन खोकि दाक्पि लोप्टा तिवाला लोबिन् वतुप नक्। खोकि तिवाला सिक्यासुङ्, “मि पुज्युङ मितिवि लाक्पाला तेर्क्यु तेमे तिविकि खोला सेक्यु। तिला सेसिमा तिकि ङिमा सुम्गि छेमु ति लोङ्या सेन्बु लाङु।"
+\v 32 तिजोला तिविकि ति सिक्याबु नाम ति हाक माको, खोला ट्येप् तिङ जिवा क्यासुङ।
+
+
+\v 33 तेमे तिवा कर्फनहुमला लेमख्योल। खो खाङ्बाला वतुप ठक्ला खोकि तिवाला टिसुङ, “खिरेकि लाम्ला काङ टो क्याबु?”
+\v 34 तिवा तेरिक ताम मक्याबा देसुङ। चिला सिसिन तिविकि “सु तेरिक् सिना गेर्पु हिन्" सिनि सिटि क्याबु नक्।
+\v 35 खो देसिमा मेरा च्युप्ङिला का ताङ्नि खोकि तिवाला सिरुप् ज्युसुङ, “हुतुङ लाला मि तङ्ला हुङु छोल्सिन् ति तेरिक् सिना तिङ्मा ताङ यक्पु हुङ गोक्यु।"
+
+
+\v 36 खोकि पिजा टिक्पे चिक्ला लानि तिविकि पार्ला ज्याक्शुङ। खोकि तिला लाक्पाला लानि तिवाला सिक्यासुङ,
+\v 37 “सिकि दिनक् पेजाला ङे मिन्ला सिनि दाक्पि सेम्ला लाङ्ग्वु, तिकि सेम्ला ङालाङ् लाङ्ग्वु, सिकि ङाला सेम्ला लिङु तिकि ङाला क्याजिक मिन्, ङाला तोङ्गुप् लाङ सेम्ला लिङ्ग्वु।"
+
+
+\v 38 युहन्नाकि खोलाङ सिक्यासुङ, “लोबेन्, लालाकि खोकि मिन्ला ह्रेन्डि तिवा श्योरिन् वतुप् ति ङेरेकि थोङ्सुङ तेमे ङेरेकि तिला क्योरिन्, चिला सिसिन तिकि ङेराङ्ला तिङ मङ्यगुउइ।"
+\v 39 तेशुकि सिक्यासुङ, “तिला माक्योर, चिला सिसिन सिकिसाङ ङे मिन्ला ङार् वतुप् लाका क्यानि श्यारि ङे कला चिन्दिङ मेलेवा ताम सि मुथुउइ।
+
+
+\v 40 सु ङेरे खाला मेत्, ति ङेर्ति हिन्।
+\v 41 खिराङ चावाकि हिन्दुप्कि किसाला सिकि खिराङ्ला छ्युचिक् बिन्सिनाङ हुतुङ ङा सिउइ तिकि दाक्पि छ्याक्तक मोतोङुउइ।
+
+
+\v 42 ङाला मोवा कितुप् दि टिक्पे मि तिवा मेरा चिक्ला नार्तु ग्याग जितुप् सिना या, तिला ज्यिङ्बाला गेर्पु लाकुर दो टानि ग्याम्छोला क्युरु लेमु च्युङु।
+\v 43 हुतुङ ख्यरे लाक्पिकि ख्योरुङ्ला नार्तु ग्याक जिसिन तिला तुम्नि क्युर्। लाक्पा ङि खुर्नि नाम्लाङ मिसिन्बु मे ङ्यालवाला ड्वब् सिना लाक्पा चिक मेता राङ देवाचेन्ला ड्व्प लेमु च्युङु।
+\v 44 “ङ्याल्वा ला ति बु तिवा ताङ मे तिवाङ नाम्ला मिश्यिउइ ।"
+
+
+\v 45 हुतुङ ख्यरे काङ्बिकि ख्योरुङ्ला नार्तु ग्याक्जिसिन् तिला तुम्नि क्युर् । काङ्वा ङि खुर्नि ङ्याल्वाला ड्वप् सिना काङ्बा मेता राङ मिजिला श्युगु लेमु हिन्।
+\v 46 ङ्याल्वा ला ति बु तिवा ताङ मे तिवाङ नाम्लाङ मिश्यिउइ ।"
+
+
+\v 47 हुतुङ ख्यरे मिगिकि ख्योरुङ्ला नार्तु ग्याक् ज्यिसिन्, दिला थेनि क्युर्,। ङिकार मिक् खुर्नि ङ्याल्वाला ड्वप् सिना मिक् चिक् क्याजिक खुर्नि कन्ज्यककि ग्याल्खाप्ला श्युगु लेमु च्युङुउइ।
+\v 48 त्ये दि बु तिवा मिश्यिउइ मे दिङ नाम्लाङ मिश्यिउइ।
+
+
+\v 49 चोला सिसिन मेकि तेरिक्ला छाटक्पा जेउइ।
+\v 50 छा लेमु हिन्, हुतुङ छेकि दाक्पि छाटक्पा ट ताङ्सिन् तिला लोङ् ङ्या चुक क्यानि छाटक्पा ज्वप्जा? दाक्पु दाक्पुला छा ज्यक तेमे दाक्पि पार्ला सेम् सेङेला देत्।
+
+
+\c 10
+\cl लिउ १०
+\p
+\v 1 येशुकि ति दासा ताङ्नि यहुदियाकि साखाङ् ताङ् यर्दन् ज्युङ् फार्केन्ला गाल्सुङ् तेमे छबु मि तिवाङ् खोकि चाला लेसुङ्। खोकि क्याबु दगेराङ् खोकि तिवाला लोबिन् नक्।
+\v 2 तेमे फरिसि तिवा खोला खक्पा ल्हाप् सिनि खोकि चाला लेम्नि टिसुङ्, “काङ् लाला ख्यकि दाक्पि पेर्मितानि ज्येन्दि डेलुप् ल्यामु हिन्?”
+\v 3 खोकि खालेन क्यासुङ्, “मोसाकि खिराङ्ला काङ् का बिन्दुप् वे?”
+\v 4 तिविकि सिक्यासुङ्, “मोशाकि पेर्मिला टालुप् श्युटि तेरुप्ताङ् तिला ताङ् तेरुप् का बिन्सुङ्।"
+
+
+\v 5 येशुकि तिवाला सिक्यासुङ्, “खिरेकि सेम क्योङ्बुकि किसाला तिकि खिराङ्ला सिनि दि ठिम टिबु हिन् ।"
+\v 6 हिन्सिनाङ् थोङ्गुप्कि तङ्नेराङ् 'कन्ज्यककि तिवाला ख्यक्पेजा ताङ् पुम पेजा जोबु हिन् ।'
+
+
+\v 7 दिकि किसाला ख्यकपेजाकि दाक्पि पापा ताङ् मामाला ताङ्नि दाक्पि पेर्मि तानि देक्यु,
+\v 8 मेरा ङिकार जुबु चिक् दगेराङ् गिउइ ।' तिकिकिसाला, तिवा ङि मिन्, जुबु चिक्राङ् हिन् ।
+\v 9 तिकि किसाला, सुला कन्ज्यककि चिक जोबु वै तिला सिकिसाङ् मेडेल्सित् ।"
+
+
+\v 10 खो तिवा खाङ्बि नाङ्ला वसिन् लोप्टा तिवि खोला दिकि कला लोङ्या टिसुङ् ।"
+\v 11 खोकि तिवाला सिक्यासुङ्, सिकि दाक्पि पेर्मि तानि ज्येन्दि टाल्नि राङ्सा पुम् पेजा तानि ज्येन्दि क्याउइ, तिकि दिकि खाला श्याम्डेन् किउइ ।
+\v 12 तेमे तिकि दाक्पि ख्य तानि ज्येन्दि टाल्नि राङ्सा ख्यक्पेजा तानि ज्येन्दि किउइ सिसिन्, तिकि श्याम्डेन् किउइ ।"
+
+
+\v 13 तेमे खोकि रेङ् नाङ् सिनि मि तिविकि दाक्पि टिक्पे टिक्पे आङा तिवाला खोकि चाला खुङ्सिन् लोप्टा तिविकि तिवाला कारे क्यासुङ् ।
+\v 14 कन्ज्यककि दि थोङ्सिमा, खो तिवा तानि ङेर्मा क्यानि सिक्यासुङ्, “टिक्पे आङा तिवाला ङे चाला हुङ्चित्, तिवाला ङे चाला हुङुप्ला माक्योर्, किला कन्ज्यककि ग्याल्खाप् दिनक् तिवि दिराङ् हिन् ।"
+
+
+\v 15 हुतुङ् हुतुङ् ङा खिराङ्ला सिउइ, सिकि कन्ज्यककि ग्याल्खाप्ला दि टिक्पे पेजाला दगे सेम्ला मिलिउइ, ति हुतुङ्राङ् दिकि नाङ्ला मुश्युगुउइ ।"
+\v 16 तितिङ् खोकि ति पेजा तिवाला दाक्पि पाङ्दुला लानि तिवि खाला दाक्पि नलाक्पा ज्याङ्नि मालाम् बिन्सुङ्।
+
+
+\v 17 खो ड्वप् छोल्सिन् मिराचिक् मि छ्यनि लेम्नि खोकि दङ्ला टिमुङ् चुनि गङ्बा श्युसुङ्, “ल्यामु लोबेन्, मिजि ङेतुप्ला ङेकि काङ् कि गोक्यु?”
+\v 18 येसुकि सिक्यासुङ्, “काङ् चिला ख्योङ् ङाला ल्यामु सिउइ? कन्ज्यक सिना ज्येन् सुङ् ल्यामु मेत् ।
+\v 19 ख्योङ् दि का तिवा श्येक्युः सेतुप् मेङुउइ, श्याम्डेन् लाका किरुप् मेङुउइ, कुन मिकिरु, मिन्दुप् ताम मिसिसरु, जुनाक् मोजोबु, दाक्पि पापाताङ् मामाला ताङ्देन् कितुप् ।" ति मिकि सिक्यासुङ्, “लोबेन्, ति तेरिक् ङेकि पेजा टिक्पे नै क्यालाराङ् मङेदिन् लेबु वै।" येसुकि तिला ल्हानि ङिङ्ज्ये क्यासुङ् । खोकि तिला सिक्यासुङ्, “ख्यरुङ्ला ताम् चिक् मेत् । ख्यरेकि दाक्पु तानि वतुप् तेरिक् गिज्या तिवा च्वनि टेङ्बु मि तिवाला गोनि तेर्गोक्यु, तेमे देवाचेन्ला ख्यरे गिज्या च्युङु। ति तिङ् श्यक तेमे ङाला तिङ् ङ्य ।" दि सिक्याबु ताम ति कोसिमा ति मि कि सेम्ला दुक्पा च्युङ्सुङ्; आला दुक्पा च्युङ्नि त्यासुर् गाल्सुङ्, चिला सिसिन् ति तानि आला गिज्या नक्।
+
+
+\v 20 ति मिकि सिक्यासुङ्, “लोबेन्, ति तेरिक् ङेकि पेजा टिक्पे नै क्यालाराङ् मङेदिन् लेबु वै।"
+\v 21 येसुकि तिला ल्हानि ङिङ्ज्ये क्यासुङ् । खोकि तिला सिक्यासुङ्, “ख्यरुङ्ला ताम् चिक् मेत् । ख्यरेकि दाक्पु तानि वतुप् तेरिक् गिज्या तिवा च्वनि टेङ्बु मि तिवाला गोनि तेर्गोक्यु, तेमे देवाचेन्ला ख्यरे गिज्या च्युङु। ति तिङ् श्यक तेमे ङाला तिङ् ङ्य ।"
+\v 22 दि सिक्याबु ताम ति कोसिमा ति मि कि सेम्ला दुक्पा च्युङ्सुङ्; आला दुक्पा च्युङ्नि त्यासुर् गाल्सुङ्, चिला सिसिन् ति तानि आला गिज्या नक्।
+
+
+\v 23 येसुकि फारछुर ल्हानि दाक्पि लोप्टा तिवाला सिक्यासुङ्, “क्ष्युक्पु मि तिवाला कन्ज्यककि ग्याल्खाप्ला श्युकुप् आला नदुक्पा वै!”
+\v 24 लोप्टा तिवा खोकि सुङ् ला याम्छेन् लासुङ्। येसुकि लोङ्या तिवाला सिक्यासुङ्, “पेजा टिक्पे तिवा, कन्ज्यककि ग्याल्खाप्ला श्युगुप् लेम्ग्याराङ् दुक्पा वै!”
+\v 25 क्ष्युक्पु मिला कन्ज्यककि ग्याल्खाप् ला श्युकुप् सिना लाङ्बुला खाप्कि मिरुङ्ला श्युकुप् जोल्मु गिउइ ।"
+
+
+\v 26 तिवाला आला याम्छेन् लानि चिगि राङ्साला सिरुप् ज्युसुङ्, “तिनक् हिन्सिन्, सिकि थार्वा ङेथुप्क्यु?”
+\v 27 येसुकि तिवाला ल्हानि सिक्यासुङ्, “मि तिवाला दि कि मुथुबु लाका हिन्, कन्ज्यक्ला ति मिन्। कन्ज्यककि तेरिक् कि थुप्क्यु ।"
+\v 28 पत्रुसकि खो तानि ताम किरु ज्युसुङ्, “ल्होसा, ङेरेकि तेरिक् ताङ्नि खोला तिङ् ङ्याबु वै।"
+
+
+\v 29 येसुकि सिक्यासुङ्, हुतुङ् हुतुङ् ङा खिराङ्ला सिउइ, सिकि ङे लेन् ल्यामु श्येतुप्ला सिनि दाक्पि खाङ्बा, उज्यु नुक् तिवा, इज्यि नुम् तिवा, पापा मामा तिवा, पुज्युङ् पुम् तिवा ताङ् साश्यि तिवा तोङु,
+\v 30 तिकि दिराङ् जाम्बुलिङ्ला हादाराङ् दुक्पा तिनि राङ् दिकि ग्या दुम्बा खाङ्बा तिवा, उज्युनुक तिवा, इज्यि नुम् तिवा, मामा तिवा, पुज्युङ् तिवा ताङ् हुङ्गुप् जाम्बुलिङ्ला नाम्लाङ् मिसिन्बु बमिजि ङेक्यु।
+\v 31 हिन्सिनाङ् मेरा आला तङ्ला वतुप् तिवा तिङ्ला श्योर्क्यु तिङ्ला वतुप् तिवा गमाला श्योर्क्युउइ।"
+
+
+\v 32 खो तिवा यरुशलेम ड्वप् लाम्ला डोइ नक्, येशु तिवि गमा गमाला डोइ वतुप् नक्। लोप्टातिवाला काश्ये क्यानि याम्छेन् लानि वतुप् नक् तेमो खप्राङ्ला तिङ् ङ्यागु तिवा ति ज्यिवा क्यानि नक्। तेमे येशुकि ति मेरा च्युप्ङि ताङ् ङिला टाल्नि फाजेक् टिनि गाल्नि ता खोला काङ् च्युङिन् वै ति ताम् ति सिरुप् ज्युसुङ्।
+\v 33 ल्होसा, ओरुङ् यरुशलेम नेवा डोइ हिन्, त्येरुक्ला मि पुज्युङ्ला कोङ्यार् क्ष्येम्बु ताङ् लोमा तिवि लाक्ला तेर्क्यु। तिविकि तिला सेतुप् कि क्यान् जुनि यहुदि मिन्दुप् तिवि लाक्ला तेर्क्यु।
+\v 34 तिविकि खोला माक्च्यार। किउइ, छ्युम्दुर् ग्यागु, थाल्च्याक् थनि ग्याम्नि सेतुप्ला क्योल्ग्यु। हिन्सिनाङ् ङिमा सुम्गि छेमु सेन्बु लाङु ।"
+
+
+\v 35 जब्दियाकि पुज्युङ् याकुब् ताङ् युहन्ना खोकि चाला लेम्नि खोला सिक्यासुङ्, “लोबेन्, ङेरेकि खोला काङ् लाङ्सुङ् ति ङेराङ्ला क्यानि नाङ् सिरुप् ति ङेराङ् नावा किउइ ।"
+\v 36 खोकि तिवाला सिक्यासुङ्, “ङेकि खिराङ्ला काङ् क्याबु दि खिराङ् नावा कि?”
+\v 37 तिविकि सिक्यासुङ्, “खोकि सँवाला ङेरे नाङ्ला मिरा चिक्ला खोकि याबि छ्यला राङ्साला येन्बि छ्यला देतुप् नाङ् ।"
+
+
+\v 38 येसुकि तिवाला खालेन् क्यानि सिक्यासुङ्, “खिरेकि काङ् लोङिन् वै, ति ङाला छ्या मेत्। काङ् खिराङ् ङेकि थुङ्गुप् छालुप् करा नाङ्ने थुङ् थुप्क्यु? ङेकि लाङ्गुप् बप्तिस्मा लाङ् थुप्क्यु?”
+\v 39 तिविकि खोला सिक्यासुङ्, “ङेराङ् थुप्क्यु।" येसुकि तिवाला सिक्यासुङ्, “ङेकि थुङ्गुप् करा नाङ्ने खिरे थुङुउइ। ङेकि लाङ्गुप् बप्तिस्मा खिरेकि लाङ्गुउइ।
+\v 40 हिन्सिनाङ् ङे याबि छ्याला ताङ् येन्बि छ्याला देतुप् ति ङेकि तेरुप् ताम मिन्, दि सुला सिनि टेगे जोबु वै तिवालाराङ् हिन् ।"
+
+
+\v 41 तजोला मेरा च्यु लोप्टा तिवि दि कोसुङ्, तिवा याकुब ताङ् युहन्ना तानि आलाराङ् ङेर्मा किरुप् ज्युसुङ्।
+\v 42 येसुकि तिवाला दाक्पि चाला का ताङ्नि सिक्यासुङ्, “यहुदि मिन्दुप् कि ठिम् किरुप् तिवा मि तिविकि तिवि खाला ओङ् किउइ, तिबिकि मागोबा मेङ्गुप् मि तिविकि तिवि खाला ओङ् किउइ सिरुप् ति खिराङ्ला छ्या वै।
+
+
+\v 43 हिन्सिनाङ् खिरे पार्ला नाम्लाङ् दिनक् मेङुउइ। खिरे पार्ला सु छ्ये किरुप् छोल्ग्यु, ति खिरे यक्पु हुङ् गोक्यु।
+\v 44 खिरे पार्ला सुङ् गमा किरुप् छोल्ग्यु, ति तेरिककि यक्पु च्युङ् गोक्यु ।
+\v 45 चिला सिसिन् मि पुज्युङ् लाका नलेमु ङेतुप्ला मिन्, यक्पु किरुप्ला सिनि आला ताम्गि ङालाक ला सिनि दाक्पि मिजि तरुप् लेसुङ्।
+
+
+\v 46 खोतिवा यरिहोला लेसुङ्। तेमे खोकि लोप्टा तिवा ताङ् गेर्पु छबु कमि तिवा तानि यरिहो नेसुर् डोसिन् तिमैकि पुज्युङ् बारतिमै मिक् मोथोङ्गुप् लोङ्गुप् ति लाम्ला देनि नक्।
+\v 47 तजोला तिकि येशु नासरि हिन् सिनि कोसुङ्, ति वोरु किरुप् ज्युनि सिक्यासुङ्, “येशु दाउदकि पुज्युङ् ङे खाला ङिङ्ज्येकि!”
+\v 48 मेरा आला कि वोरु माकि सिनि ति मिला कारे क्यासुङ्। हिन्सिनाङ् ति वोरु गेर्पुकि वोरु किरुप् क्यासुङ्, “दाउदकि पुज्युङ्, ङे खाला ङिङ्ज्ये कि।"
+
+
+\v 49 येश् खेनि ति मिला टिनि श्यक सिनि का बिन्सुङ्। तिविकि तिला दुक् सिइदाङ् का ताङ्सुङ्, सेम् क्योङ्बु कि! खक् ल! खोकि ख्योरुङ्ला कातोङिन् वै ।"
+\v 50 तिकि दाक्पि कश्युक छ्य ज्यिक्ला क्युर्सुङ, तेमे येसुकि चाला फिरिन्दाङ् लेसुङ्।
+
+
+\v 51 येशुकि खालेन् किइदाङ् सिक्यासुङ्, “ङेकि ख्योरुङ्ला काङ् क्याबु ख्योङ् सेम् कि?” ति मिक् मोथोङ्बु मिकि सिक्यासुङ्, “रब्बि, ङा ङे मिक् थोङ् थुबु नावा किउइ।"
+\v 52 येशुकि तिला सिक्यासुङ्, “ग्युक्! ख्यरे मोवाकि ख्योङ्ला थोङ् थुबु जोबु वै।" ति श्यारि थोङ्थुबु च्युङ्नि येशुकि तिङ्ला तिङ् ङ्यासुङ्
+
+
+\c 11
+\cl लिउ ११
+\p
+\v 1 तजोला खोतिवा यरुश्लेम लेसुङ् खोतिवा बेथाप्ग्ये ताङ् बेथसनिया चाला जैतुन लाला लेप्सुङ्। येसुकि खोकि मेरा ङि टावाला ताङ्सुङ्।
+\v 2 तेमे तिवाला सिक्यासुङ् खिराङ् अरे दङि युला ग्युक खिरे नाङ्ला श्युक्लोङ् मे नाम्लाङ् माज्येप् पिउइ ङेक्यु। तोला ताङ्नि ङे चाला दानि श्यक्।
+\v 3 सिकिसाङ् खिराङ्ला खिरेति चिले दुक क्याबु हिन्? सिनि टिसुङ् क्यासिन् खिरेकि सि चावाला दि गोवा वे तेमे खोकि श्यार्के द्येराङ् ग्युर्नि तोङु।
+
+
+\v 4 तेमे तिवा गाल्सुङ् लाम्ला गोकि फिला तानि ज्याकुप् पिउज्यिक् थोङ्सुङ् तेमे तिवि तिला ताङ्सुङ।
+\v 5 ति त्ये लालि लालि मि तिवि टाङि ल्हानि देनक् तिविकि सिक्यासुङ् ति पिउला ताङ्नि काङ् किरुप् छालुप् हिन्?
+\v 6 तिविकि तिवाला येसुकि सिक्याबु दगेराङ् सिक्यासुङ् तेमे मि तिवि तिवाला डोचिसुङ्।
+
+
+\v 7 टावा तिवि पिउ येसु चाला दानि लेसुङ् तेमे तिकि खाला राङिक माज्या तिङ्सुङ तेमे खोति तिकि खाला ज्येसुङ्।
+\v 8 बाङि मितिवि राङि माज्या लाम काङ् तिङ्सिङ् त्येमे ज्येनि तिवि श्यिङ् नाङ्ने तुम्नि खबु याल्खा तिङ्सुङ।
+\v 9 खोकि गमा गमाल ड्वप् तिवि ताङ तिङ्ला ड्वप् तिवि वोरु गेर्पु क्यासुङ् “होसन्ना! चावा कन्जक्यक कि मिन्ला हुङ्गुप् ति थुज्ये हिन्।
+\v 10 अरे पापा दाउदकि हुङ्गुप् ग्याल्खाप् तुज्ये हुङ्सित् तेर सिना थेन्बुला होसन्ना
+
+
+\v 11 ति तिङ्ला येसु यरुशलेम्ला श्युनि ल्हा खाङ् नाङ्ला गाल्सुङ् तेमे तेरिक कि फारछुर ल्हासुङ् ङिम्फे गाल्नि सिन्सुङ तेमे खोति मेरा च्यिङ्ङि टावा तिवा तानि बेथानियाला गाल्सुङ्।
+\v 12 ज्येर्मा ङिमाला खोबिरि बेथानिया नेसुर् ग्युर्सुङ् तेमे खोला ल्हव लासुङ्।
+
+
+\v 13 खोकि थारे नेसुर् राङ आप्लक दोङ्बु थोङ्सुङ् दिला डेल्बा गर्ते सिनि तिकि चाला गाल्नि ल्हासुङ्। खोति तिकि चाला गाल्नि ल्हासिन् दामक् क्याजिक् थोङ्सुङ् चिला सिसिन् ति आप्लक गोरु तुज्ये मिन्नक्।
+\v 14 खोकि तिला सिक्यासुङ् खरे डेल्वा ताफेन्ला नाम्लाङ् सिकिसाङ् मासाउइ खोकि टावा तिवि दि कोसुङ्।
+
+
+\v 15 खोबिरि यरुशलेम लेसुङ् तेमे खोल्हाखाङ् नाङ्ला श्युसुङ् तेमे ल्हाखाङ् नाङ्ला चोङ्गुप् तिवाला फिला देन्तुप् ज्युसुङ् खोकि टाङा ज्येप् तिवा ताङ् बुर्केन् चोङ्गुप् तिवि च्यक्चि तिवा आलक् ग्याप्सुङ्।
+\v 16 खोकि सुला साङ् ल्हाखाङ् नाङ्ला ङ्योबु च्यालाक तिवा काङ खुर्नि डो माचि।
+
+
+\v 17 खो कि तिवाला लोपिन्दाङ सिक्यासुङ काङ दिनक् टिनि मेत् ङे खाङ्बा तेरिक मितिवि मिरिक तिवि मोपार् कि खाङ्बा जेउइ सिनि? हिन्सिनाङ दिला कुर्मेन तिवि फुक्पा जोसुङ्।
+\v 18 खोकि सिक्याबु ताम तिवा क्ष्योने गेर्पु ताङ सास्रि तिवि थोर्सुङ् तेमे खोला सेतुप् छाल्सुङ्। खोकि लापुप् ताम्ला छबुप् मि तिवि याम्छेन् क्याबु थोङ्नि खोतानि जिवा किनक्।
+\v 19 सा रिप्सिमा खो तिवा ग्यासा ताङ्नि गाल्सुङ्
+
+
+\v 20 खोति टोप्ला ति लाम्नेसुर् राङ् गाल्सुङ् आप्लक दोङ्बु ति मारि नेसुर् काम्बु थोङ्सुङ्।
+\v 21 पत्रुसकि नासाम ताङ्नि सिक्यासुङ् रब्बि ल्होताङ् खो कि मता ग्यापु आप्ल्क दोङ्बु या काम्नक्।
+
+
+\v 22 कन्ज्यकला मोवा कि सिनि येसुकि सिक्यासुङ्।
+\v 23 हुतुङ्राङ् ङा खिराङ्ला सिउइ सिकि दि ला तिला खक्लानि ग्याम्छो हक्ला पोप् सि तेमे तिकि सेम ति फार छुर माक्यासुन तेमे तिकि लाङ्गुप् ताम ति गिउइ सिनि मोवा क्यासिन् तिला तिनक् राङ् गिउइ।
+
+
+\v 24 तुक किसा ङा खिराङ्ला सिउइ खिरे चिनक् ताम साङ् मोपारल लोङ्गु खिरेकि ङिने सिनि वे सिनि मोवा तेमे तिदि खिराङ् तानि राङ् हिन्।
+\v 25 ख्योरुङ् लानि मोपार किसिन् ख्योरुङ् ताङ् सि खाला लापुप् ताम वसिन् तिला टक ज्ये गोक्यु। तेमे देवा चेन्ला वतुप् पापिसाङ् खिरे दिक्पा ता ज्यिक्यु।
+\v 26 याङ खिरे टक माज्येसिया देवा चेन्ला वतुप पापि साङ खिरे दिक्पा ता मिजिउइ।
+
+
+\v 27 खोबि रिु लोङ्राङ् यरुसलेम्ला लेसुङ्। येसु ल्हा खाङ्ला यगिन् वसिन् क्ष्योने गेर्पु तिवा ताङ सासत्रि तिवा खोकि चाला लेसुङ्।
+\v 28 तिविकि खोला सिक्यासुङ् खिरेकि चिनक् ओङ्ज्येनकि दि ताम तिवा कि? दि किरुप्ला ख्योरुङ्ला सिकि ओङ्ज्येन बिन्सुङ्?
+
+
+\v 29
+\v 30 29येसुकि तिवाला सिक्यासुङ् ङा साङ खिराङ्ला ताम चिक टिउइ! ङाला सि तेमे ङा खिराङ् ङा चिनक् ओङ्ज्येनकि दि ताम कि ङा खिराङ्ला सिउइ। 30युहन्नाकि बप्तिस्मा देवा चेन् नेसुर् हिन्ना मि नेसुर् हिन्? ङाला सि!
+
+
+\v 31 तिवा दुक सिरुप् ज्युसुङ् राङि पार्ला अरे देवाचेन् नेसुर् सिक्यासिन् तिकि चिला मोवा माक्या सिउइ?
+\v 32 मि नेसुर् सिरु सिसिन् तिवा मि तिवा तानि जिवा किउइ चिला सिसिन् मि तिवि युहन्नालका लुङ्तेम्बा हिन् सिउइ।
+\v 33 तुक किसा तिविकि येसुला सिक्यासुङ् ङेराङ्ला छ्या मेत्। येसुकि साङ् तिवाला सिक्यासुङ् ङाङ् खिराङ्ला मिसिउइ चुक क्यानि दि ओङ्ज्येनकि दि ताम किउइ सिनि ।
+
+
+\c 12
+\cl लिउ १२
+\p
+\v 1 ति तिङ्ला येशुकि तिवाला पे नेसुर् लोबु ज्युसुङ्। खोकि सिक्यासुङ् “मिराचिगि गुन्डुप् श्यिङ् जोसुङ्, तिकि फारछुर् क्योर्सुङ् तेमे गुन्डुप् चिरुप्ला सिनि मिक्तुङ् चिक् कोसुङ्। खोकि त्ये रुक्ला देसा चिक् जोसुङ् तेमे गुन्डु् जुबु तिवाला श्यिङ् बिजन्सुङ्। ति तिङ्ला खो गाल्सुङ्।
+\v 2 हुतुङ् तुज्येला खोकि गुन्डुमकि काङ् डेल्वा ङेतुप्ला गुन्डुप् जुबु तिवि चाला मिराचिक् यक्पु ताङ्सुङ्।
+\v 3 तिविकि तिला जिम्नि दुनि काङ् माबिन्बा ताङ्सुङ्।
+
+
+\v 4 खोकि लोङ्या राङ्सा यक्पुला ताङ्सुङ्, तिविकि तिलाङ् गोला मा तेनि बिन्सुङ् तेमे ङच्छा लाङ्दे किदाङ् क्यासुङ्।
+\v 5 तारुङ्ङाङ् खोकि राङ्सा यक्पुला ताङ्सुङ् तिला तिविकि सेसुङ्। तिवि ज्येन् मेरे आलाला तिनक् राङ् किदाङ् क्यासुङ्, लालाला दुसुङ् लालाला सेसुङ्।
+
+
+\v 6 खोतानि तोङ्गुप्ला हारुङ् मेराचिक् ङिङ्ज्येबु पुज्युङ् नक्। खोकि तिवि चाला तोङ्गुप्ला ति क्याजिक् चिक्राङ् नक्। खोकि सिक्यासुङ्, “तिविकि ङे पुज्युङ्ला ताङ्देन् किउइ ।"
+\v 7 हिन्सिनाङ् मोहि तिविकि तिवि पार्ला चिगि चिग्ला सिक्यासुङ्, “दि ओङ्ज्येन् ङेतुप् मि हिन् । दिला जिम्नि सेकि तेमे गिज्या अरेति च्युङुउइ।"
+
+
+\v 8 तिविकि तिला जिम्नि दुनि सेसुङ् तेमे तिला गुन्डुमकि श्यिङ् नाङ्ने फिला क्युर्सुङ्।
+\v 9 दिकि किसाला, गुन्डुम श्यिङ् ज्यिन्दाक् कि काङ् किउइ? खो लेम्नि ति गुन्डुम् जुबु तिवाला सेक्यु तेमे गुन्डुम् श्यिङ् राङ्सा मिला तेर्क्यु।
+
+
+\v 10 काङ् खिरेकि दि दिक्पा मेतुप् कि क्ष्यो राबु मेत्? चिन् दो तिला ज्वप् मि तिवि मोगोउइ सिक्यासुङ् ति दो दिराङ् लेमु च्युङु वै ।
+\v 11 ति कन्ज्यक ने नक् तेम दे ङेरे मिङाला याम्छेन् लाङ्दे वै।"
+\v 12 तिविकि येशुला जिम्बु छाल्सुङ्, हिन्सिनाङ् तिवा छबु मि तिवा तानि जिवा क्यासुङ् चिला सिसिन् दि पे खोप्रे खाला राङ् सिक्याबु नक् सिनि तिविकि हाक् कोसुङ्। तिकि किसाला, तिविकि खोला ताङ्नि गाल्सुङ्।
+
+
+\v 13 तेमे तिविकि खोला खोकि सुङ्ला राङ् क्यान् जुबु सिनि हेरोदियास ताङ् काङ् फरिसि तिवाला ताङ्सुङ्।
+\v 14 तिवा लेम्नि खोला सिक्यासुङ्, “लोबेन, ङेराङ्ला छ्या वै, खोकि सिदिङ् नावाला सेम् मोतोङुउइ सिनि, मि तिवि पार्ला सुलाङ् मेडेलु। खोकि हुतुङ्राङ् कन्ज्यककि लाम् लोप्क्यु । कैसरला से ज्येलुप् लेमु हिन् ना नमिन्? ङेराङ् से ज्येलुप्जाना मेज्येलुजा?”
+\v 15 हिन्सिनाङ् येशुकि तिवि जुनाक् ला हाक् कोनि तिवाला सिक्यासुङ्, “ङाला टाङाचिक् खलेक् चिला सिसिन् ङेकि ल्हा थुप्सित्।"
+
+
+\v 16 तिविकि टाङाचिक् येशुकि चाला खसुङ्। खोकि तिवाला सिक्यासुङ्, “दि सिकि ङो ताङ् ज्ये यहिन्?” तिविकि सिक्यासुङ्, “कैसरकि हिन् ।"
+\v 17 येशुकि सिक्यासुङ्, “कैसरकि सामा तिवा कैसरला राङ् बिन् तेमे कन्ज्यककि सामा तिवा कन्ज्यकला राङ् बिन् ।" तिवाला याम्छेन् लासुङ् ।
+
+
+\v 18 ति तिङ्ला श्येप् सेन्बु मालाङु सिरुप् सदुकि तिवा खोकि चाला लेसुङ्। तिविकि खोला दुक् सिइदाङ् टिसुङ्,
+\v 19 “लोबेन्, मोसाकि ङेराङ्ला सिनि टिसुङ्, 'हुतुङ् सिकि च्योच्यु कि दि पुज्युङ् पुम् माच्युङ्बा श्यिनि डिउइ सिसिन्, तिकि ति च्योच्यि पेर्मि तानि जन्दि क्यानि दाक्पि च्योच्युला सिनि पेजा तिवा के गोक्यु।'
+
+
+\v 20 त्ये मेरा दिन् मेरा दिन् उज्यु नुक् तिवा नक्, तङि तिकि पेर्मि टिनि लेसुङ् पेजा माकेबा श्यिसुङ् ।
+\v 21 ङिपा कि दाक्पि उज्यि पेर्मि टिनि गाल्सुङ् तिङ् चिन्दिङ् पेजा माकेवा श्यिसुङ्। तेमे सुम्बा तिङ् तिनक् राङ् च्युङ्सुङ्।
+\v 22 तेम मेरा दिन्गारकि दि पेजा माच्युङ्। तिङ्ला ति पुमा तिङ् श्यिसुङ्।
+\v 23 श्येप् नेसुर् सेन्बा लाङ्सिन् तिवाङ् सेन्बु लाङु तेमे ति सिकि पेर्मि गिउइ? चिला सिसिन् ति मेरा दिन्गारकि राङ् दाक्पि पेर्मि हिन् सिनि सेम्ला लाबु वै।
+
+
+\v 24 येशुकि सिक्यासुङ्, “तिविकि दिक्पा मेतुप्किक क्ष्यो ताङ् कन्ज्यककि ङार क्ष्या वनिराङ् ति तेरिक् क्याबु मिन्?
+\v 25 चिला सिसिन् तजोला तिवा सेन्बा लाङ्सिन् ना जदि राङ् किरुप् ङेक्यु ना जान्दि राङ् कि ज्यिक्यु, तजोला तिवा देवाचेन्कि थु दगे हुङुउइ।
+
+
+\v 26 हिन्सिनाङ् सेन्बु गाल्नि लाङ्गुप् श्येप् तिवि ताम्ला काङ् खिरेकि मोसाकि थेप्ला नाठिकि कला टिसाला कन्ज्यककि ति तानि च्युक् क्यानि ताम् क्यासुङ् ते, 'ङा अब्राहामकि कन्ज्यक, इसाहाककि इसाहाककि कन्ज्यक ताङ् याकुबकि कन्ज्यककि हिन् सिक्सुङ् सिरुप् ति राबु मेत्?”
+\v 27 खो श्येप् तिवि कन्ज्यककि मिन्, सेन्बा तिविकि कन्ज्यककि हिन्। खिराङ्ला छ्या मिदुक्।"
+
+
+\v 28 लोमा तिवि नाङ्ने मेराचिक् लेम्नि तिविकि ताम ङेन्सुङ्। येशुकि तिवाला ल्यामु खालेन् बिन्दुप् ति तिकि थोङ्सुङ्। तिकि खोला टिसुङ्, “तेरिक् सिना मेता मेङ्गुप् का ति चिन्दि हिन्?”
+\v 29 येशुकि खालेन् बिन्सुङ्, “तेरिक् सिना मेता मेङ्गुप् ति दि हिन्, 'ङेन्, इस्त्राएल, चावा कन्ज्यक अरे कन्ज्यक, चावा कन्ज्यक चिक्राङ् वै।
+\v 30 ख्यरेकि दाक्पि चावा कन्ज्यकला दाक्पि तेरिक् सेम्, तेरिक् जुबु ताङ् तेरिक् ङारकि ङिङ्ज्ये कि गोक्यु ।'
+\v 31 ङिपा का दि हिन्, 'दाक्पि युल्बाला दाक्पुला दगेराङ् ङिङ्ज्ये कि गोक्यु।' दि सिना ज्येन् चिन्दिङ् गेर्पु का मेत् ।"
+
+
+\v 32 लोमा तिवि सिक्यासुङ्, “ल्यामु लोबेन्! कन्ज्यक चिक्राङ् वै तेमे खो सिना ज्येन् सुङ् मेत् सिनि खोकि हुतुङ सिक्याबु वै ।
+\v 33 खोला तेरिक् सेम्गि, तेरिक् नासाम्कि ताङ् तेरिक् ङारकि ङिङ्ज्ये किरुप् तेमे दाक्पि युल्वा तिवाला दाक्पुला दगेराङ् ङिङ्ज्ये कितुप् कि जिन्बा तेरुप् सिनासाङ् गेर्पु हिन् ।"
+\v 34 तजोला तिकि रिक्पा वतुप् दगे क्यानि खालेन् क्याबु दि येशुकि थोङ्सुङ्, खोकि तिला सिक्यासुङ्, “ख्योङ् कन्ज्यककि ग्याल्खाप् नेसुर् थारे मेत्।" तितिङ्ला ज्येन् सिकिसाङ् कन्ज्यक्ला टिताङ् ट्येब् सिनि सेम्ला ङार् माक्या ।
+
+
+\v 35 येशुकि ल्हाखाङ्ला लोबिन् वसिन् खोकि खालेन् क्यानि सिक्यासुङ्, “लोमा तिवि ख्रिष्टला च्युक् क्यानि दाउदकि पुज्युङ् हिन् सिनि सिउइ?”
+\v 36 दाउद दाक्पिकिराङ् थुचेङि नेसुर् दुक् सिक्यासुङ्, 'चावा कन्ज्यक ङे कन्ज्यक्ला सिक्यासुङ्, ङे लाक्पा याबि छ्यला देत्, नाम्साक् ङे ख्यरे डा तिवाला ख्यरे काङ्बि तिङ्बाला मुखुङुउइ ।'
+\v 37 दाउद दाक्पिकिराङ् खोला खोला 'चावा' सिउइ सिसिन् मसिह ति च्युक् क्यानि दाउदकि पुज्युङ् हुङ्थुप्क्यु ते?” गेर्पु मि जोम्बुकि खोकि ताम् गा क्यानि ङेन्सुङ्।
+
+
+\v 38 येसुकि खोकि येन्देन्ला सिक्यासुङ्, “सिकि रिङ्बु माज्या कोनि युगु, छोङ् किरुप् दासाला गङ्बा श्यप् तिवा,
+\v 39 जोम्खाङ्ला सामा साप्ला गेर्पु देसा छोलुप् ताङ् सामा सासाला ल्यामु दासा छोलुप् लोमा तिवा नेसुर् च्याङ्से देत्।
+\v 40 तिविकि ख्य श्येप् पुम पेजि खाङ्बा सेउइ तेमे मिकि थोङ्सित् सिनि रिङ्बु मोपार् किउइ। दि मि तिवि हारुङ् ल्याक्पा दुक्पा ङेक्यु।
+
+
+\v 41 ति तिङ्ला येशु ल्हाखाङकि बुलुवा ज्यगु गामकि चाला देसुङ्। मि तिविकि बुलुवा लुगिन् वसिन् खोकि ल्हानि वतुप् नक्। आला छ्युक्पु मिकि आला बुलुवा लुक्सुङ् ।
+\v 42 तितिङ्ला त्ये मिराचिक् टेङ्बु ख्य श्येप् पुम् पेजाचिक् लेम्नि टाङा ङो लुक्सुङ्।
+
+
+\v 43 खोकि दाक्पि लोप्टा तिवाला का ताङ्नि तिवाला सिक्यासुङ्, “हुतुङ्, ङा खिराङ्ला सिउइ, दि बुलुवा लुगुप् गाम्ला तेरिक् सिना ल्हाक्पा बुलुवा दि ख्य श्येप् पुम्पेजाकि लुगु वै।
+\v 44 चिला सिसिन् तेरिक् कि दाक्पि आला वतुइ् गिज्या नेसुर् लुक्सुङ्। हिन्सिनाङ् दि ख्य श्येप् पुम्पेजाकि खोङ्ला टेङ्बु मिजि क्योङुला गोबु तेरिक् गिज्या नेसुर् लुक्सुङ् ।
+
+
+\c 13
+\cl लिउ १३
+\p
+\v 1 येसु ल्हाखङ् नेसुर् थेनि डोइ वसिन् खोकि टावा चिगि सिक्यासुङ् चावा ल्होताङ् चो ल्येमु दो तिवा! चो लेमु खाङ्बा तिवा!
+\v 2 खोकिक तिला सिक्यासुङ् काङ् ख्यरेकि दि लेमु खाङ्बा तिवा थोङिनक्? तेमे चिक दो कि खाला ज्येर्मा दि मज्यगु तेरिक् राम्ग्यु।
+
+
+\v 3 खो ल्हाखाङ् चाला वतुप् जैतुन लाला देसुङ् पत्रुस याकुब युहन्ना ताङ आन्द्रियास ति सुसाङ् मेतुप दासाला टिसुङ्।
+\v 4 ङेराङ्ला सि दि ताम तिवा नाम गि? दि ताम तिवा हुङु छोल्सिन् चिनक् ता गि?
+
+
+\v 5 येसुकि तिवाला सिरु ज्युसुङ् “च्याङ्बु क्यानि देत् सिकिसाङ् खिरे सेम फार छुर मिकिसित्।
+\v 6 ङे मिन्ला आला मि तिवा गिउइ तेमे ङा तिराङ् हिन् आला मि तिवि सेम तिवा फार्छुर् किउइ।
+
+
+\v 7 तेमे खिरेकि माक तिवि ताम कोक्यु सेम् फारछुर् माकि दि ताम हुङ्राङ् गोक्यु हिन्सिनाङ तारुङ दि ङिमा मालेप्पा वे।
+\v 8 चिला सिसिन् मिरिक चिकि मिरिक चिक् खाला ताङ् लुङ्बि खाला लुङ्बा गिउइ तेमे बा‍ङि दासाला साइ डिउइ तेमे मि तिवि साप् सामा तिवा मेङेउइ। दि ताम तिवा दुक्पा हुङ्गु्प ज्युबु हिन् ।
+
+
+\v 9 राङ्ला च्याङ्बु ज्यक्। तिविकि खिराङ्ला ठिम किसाला क्योल्ग्यु तेमे मि जोङ्खाङ्ला खिराङ्ला दुङु। ताम श्येतुप् तिवाला गालुप् तिवि दङ्ला खिराङ्ला छोल्ग्यु।
+\v 10 हिन्सिनाङ तेरुक मि तिवाला लेन् ल्यामु श्ये गोक्यु।
+
+
+\v 11 तेमे तिवि खिराङ्ला जिम्नि मुत्दा ग्यागु खिरेकि काङ ताम किरुप्जा सिनि नासाम मातोङ् काङ ताम कि गोक्यु खिराङ् ला लोप्क्यु तजोला ताम किरुप् ति खिराङ् मिन् तिदि थु चेङि हिन्।
+\v 12 उज्यु कि नुक्ला सेतुप्ला जिम्नि तेर‍्क्यु तेमे पापिकि राङि पुज्युङ्ला। पुज्युङ पुम तिवि राङि पापा मामि खाला लाङ्गु तेमे तिविकि तिवाला से जिक्यु।
+\v 13 ङे मिन्कि कर्ला किराङ्ला ङिङ्मार किउइ। हिन्सिनाङ् सुति तिङ्ला साक ज्येर्पा गोम्नि देक्यु तिला दि थार्वा तेर्क्यु।
+
+
+\v 14 तेमे किरेकि तेरिक् ना तोङ्गुप् मेलेवा ताम तिवा हुङ् मोगोबु दासा वतुप् थोङ्गुउइ यहुदिुयाला वतुप् तिवा लाला डोसित्।
+\v 15 खाङ्बि गोला वतुप् तिवा थुला मापाप्सित् तिकि खाङ्बि नाङ्ने काङ जिङ मेथेन्सित्।
+\v 16 तेमे श्यिङ् नाङ्ला राङि यालुक लिङ मोडोसित्
+
+
+\v 17 हिन्सिनाङ् ति ङिमाला क्येप् वतुप् ताङ् आङाला हमा तेरुप् तिवा!
+\v 18 दि गुन्बु मेङ्सित् सिनि मोपार कि।
+\v 19 चिला सिसिन् ति ङिमाला दुक्पा गिउइ। दिज्युङ् याङ् कन्ज्यककि लुङ्वा जोबु ने तारुङ् साक माह वे ना तिङ्ला राङ गिउइ।
+\v 20 कन्ज्यलककि ति ङिमाला माचेबु हिन्सिया सुङजिङ् मि माथारु हिन्सिनाङ टालुप् तिवि कला तिवाला खोकि टाल्नि वे खोकि ङिमा ति माज्याक्सुङ्
+
+
+\v 21 सिसिन् खिराङ्ला ल्हो ख्रिष्ट दे वे! त्ये वे सिक्यासिन् खिराङ् मोवा माकि।
+\v 22 चिले सिसिन् जुनाक् ज्वप ख्रिष्ट ताङ लुङ् तेम्बा तिवि टालुप् तिवालाङ सेम फारछुर् किरुप्ला याम्छेन लोङ्गुप् ताम तिवा किउइ।
+\v 23 च्याङ्बु क्यानि देत्! ङे खिराङ्ला तङ्लाराङ् दि ताम तिवा सिक्यानि वे ।
+
+
+\v 24 हिन्सिनाङ् दि ङिमाला दुक्पि तिङ्ला ङिमा उनाक् चुबि डिउइ औला ति ठा छ्यालि मेङु।
+\v 25 कार्ज्येन तिवा नाम्ने ल्हुम्ग्यु नतेमे नाम्ला वतुप् ङार तिवा तेरिक फार छुर डिउइ।
+\v 26 ति तिङ्ला मि पुज्युङ्ला मुसि खाला ङार आला सँवाला हुङिन् वतुप् थोङु
+\v 27 तेमे खोकि राङि देवाचेनकि थु तिुवाला तोङु तेमे खोकि तेरिक् क्ष्य नेसुर् जाम्बुलिङ्कि नामु नेसुर् राङि टालुप् तिवाला दासा चिक्ला राङ जेउइ ।
+
+
+\v 28 आप्लक् दोङ्बु ने लोप्! तिकि याल्खा चोलो गिउइ तेमे दामाक् तिवा ग्येक्यु तेमे यार छेसिन् सिनि खिराङ् हाक कोक्यु।
+\v 29 तुक क्यानि राङ खिराङ दि ताम तिवा थोङु खो चालाराङ वे सिनि खिराङ छ्या ङेत्।
+
+
+\v 30 हुतुङ्राङ् ङा खिराङ्ला सिउइ दि तेरिक ताम तिवा मागालु साक दि गिपा मिसिन्दु।
+\v 31 देवाचेन्ताङ जाम्बुलिङ्ति सिन्ग्यु हिन्सिनाङ ङे सुङ ति नाम्लाङ् मिसिन्दु।
+\v 32 हिन्सिनाङ् ति ङिमा ति सुला साङ् छ्या मेत् ना देवाचेनकि थुला ना पुज्युङ्ला दि ताम ति पापाला क्याजिक् छ्या वे।
+
+
+\v 33 च्याङ्बु क्यानि देत् चिला सिसिन् ति ङिमा ति नाम गि सिनि खिराङ्ला छ्या मेत् छ्याङ्से देत् मोपार नारि कि।
+\v 34 दि डोगोबु दि मि चिक दगे हिन् तिकि राङि खाङ्बा तोङु तिकि राङि यक्पु तिवाला लाका पोप् रे ज्याक्सुङ् तेमे ह्रिन्दुप् तिला च्याङ्से देत् सिनि का तेर्क्यु।
+
+
+\v 35 तुक किसा च्याङ्से क्यानि देत् चिला सिसिन् खाङ्बि ज्यिन्दाक सा रिप्सिन् नुप् फे नाम् लाङ्गुप् खाला चोला गि सिनि खिराङ्ला छ्या मेङु।
+\v 36 खोति थेम्थङ्ला वासि खिराङ् ङि गालु मेङ्सित्
+\v 37 खिराङ्ला ङा काङ काङ सिउइ ति ङा तेरिक्ला सिउइ च्याङ्बु क्यानि देत्।
+
+
+\c 14
+\cl लिउ १४
+\p
+\v 1 ता निस्तार ताङ् हखमिरि कि सिबाङ् कि तुक्षेन। हुङ्ङुला ङिमा ङि क्याजिक् नक्। क्षोला खामु ताङ् क्षोने गेर्पु तिबिकि येशूला च्युक्क्यानिते जिम्बुजा सिनिते सेम्तोङ्ङिन नक्।
+\v 2 तेमे तिबिकि सिक्यासुङ्, “तुक्षेन् कि तुजेला मिम् तुक्यासिन् मि तिबि नाङ्ला हाराङ् होरोङ् डिउ।”
+
+
+\v 3 येशू बेथानियाकि सिमोन मिन् क्याबु मि ज्यिक् (कुस्ट रोगि) कि खाङबाला नक्, खो चक्चिला ङेनिते देनि हतुब् तुजेला पुमा जिक् चेङ्ङे (जटा मसि) थनिते जोबु आला कुन्बु (अत्तर) सिङ्गमरकि ङेक्यक चिगि नाङ्ला खुर्निते खोकि चाला लेसुङ्। तिकि ति ङेक्य्क ति टुम्निते खोकि गो खाला ति अत्तर ति पुसुङ्।
+\v 4 तेमे त्ये हतुप् लाला तोबाति ङेर्मा किरु छालसुङ्। “तुक्यानिते मेलेबा ति चिला क्याबु हिन्।
+\v 5 ति अत्तर ला साउ सुम् ङुल्कि मुन्डा सिना आला ला चोङ् थुक्यु तेने मेतुप् तिबाला तेर्थुक्यु।” तेमे तिबिकि तिला होरुकिताङ् नक्।
+
+
+\v 6 तेमे येशूकि सिक्यासुङ्, “तिला ताङ्तोङ् खिराङ् तिला चिला दिक्पा तेर्कि? दिकि ङाला सिनिते आला लेमु यक् क्याबु हये।
+\v 7 टेङ्बुतिबा खिराङ् तानि नाम्लाङ् हुङ्ङु। तेमे खिराङ्ला सेम्ला गालुप तुज्येला तिबाला सिनिते ल्येमु यक् दितिबा किथूक्यु, हिन्सिराङ् ङाया तिबा तानि नाम्लाङ मेङ्ङु।
+\v 8 तिकि खांङ्कि थुकि तिराङ् क्यासुङ्; तिकि ङे जुबुला उपुला टेमा सिबुखाब् तिबा दार्निते टेगे जोसुङ्।
+\v 9 ङा हुतुङ्रराङ् खिराङ्ला सिउ, तेरिक् लुङ्बा खाङ् खेन् खेन् लेन् ल्यामु खोल्ग्यु, ति दासाला दि पुमाकि क्याबु यक् ति दिकि नासाम् क्यानिते लाप्कित।
+
+
+\v 10 तेमे मेरा च्यिङ्ङि नेसुर मेरा च्यिक् यहुदा इस्करियोति ति छ्योला खामु तिकि चाला गाल्सुङ्, किखि खोला तबिलाक्तुला बिन्थुसित्
+\v 11 छ्योला खामु तिकि दि कोसिमा, दिबाला याम्छेन् लासुङ् तेमे तिबिकि तिला डेबा (टाङ्ङा) तेर्क्यु सिनिते ना क्यासुङ्। तिकि येशूला तिबि लाक्तुला तेसरिला लाम् ल्हास्युसुङ्।
+
+
+\v 12 फाप् मेतुप् सिबाङ् साप् तुछेन्कि ङिन्किक् गमाला खोकि टाबा तिबिकि खोला सिक्यासुङ्, “ङिराङ् खेनि गाल्निते टेगे गालुप् ति ख्योरुङ्ला सेम्डि? तिकि किसाला ख्योरुङ्ला सामा साप्ला जोल्मु च्युङ्सित्।”
+\v 13 खोकि दाक्पि टाबा दिबा मेरा ङिला ताङ्निते सिक्यासुङ्, ग्यासाला ग्युक् तेमे दिङार् खुरुप् मि च्यिक् खिराङ्ला ठेक्यु तेमे तिला तिङ् ङ्यसा।
+\v 14 ति च्यिन् खाङ्बाला स्युकिबे तिला तिङ्ङ्यसा तेमे ति खाङ्बि जिदाक् तिला सिसा, “ङे डेन्बुदेतुप् खाङ्मिक् ति खेनि हये त्ये ङेकि दाक्पि टाबा तिबा तानि देनिते निस्तार तुछेन्कि डेन् सेउ।
+
+
+\v 15 तिकि तिबाला टेगे जोबु बोबु खाङ्मिक् च्यिक् तेङ्ङाङ्ला हतुप् छ्यादेन्गित। त्येराङ् ओरुङ्ला सिनिते टेगे जोसा।”
+\v 16 टाबा तिबा त्येसुर थेनिते ग्यासा नेबा गाल्सुङ्। तिकि तिबाला खोकि साबु दगेराङ् ङेसुङ् तेमे तिबिकि निस्तार तुछेन् ला सिनिते टेगे जोसुङ्।
+
+
+\v 17 ङिमा र्होसुङ् तेमे खो खोकि टाबा तिबितानि लेसुङ्।
+\v 18 तिबा च्यक्चि ला ङेनिते साइ किसिन्, येशूकि तिबाला सिक्यासुङ्, “ङा खिराङ्ला हुतुङ्राङ् सिउ, ङा तानि साइ किरुप् च्यिगि ङाला जुन् जेत।”
+\v 19 तिबा तेरिक् आला सेम् ना क्यासुङ्, तेमे तिबा तेरिक्कि खोला सिक्यासुङ्, “खाङ् ङानि मिन्?”
+
+
+\v 20 येशूकि ताम् लगिन्ताङ् तिबाला सिक्यासुङ्, “ति मेता च्यिङ्ङि नेसुर मेरा च्यिक् हिन् दिकि हादा ङातानि करिनाङ्ला सोबाङ् पाकिन् हये।
+\v 21 मि पुज्युङ् च्योला खोकि कला टिबु दगेराङ् क्यानिते डिउ। तेमे मि पुज्युङ्ला जुनक् किरुप् तिला क्युक्टो। ति सिनाया ति माकेबु हिन्सिराङ् ल्यामु च्युङ्ङु।”
+
+
+\v 22 तिबिकि साइ किसिन् येशूकि सिबाङ् लासुङ्; मलाम् बिन्सुङ्, र च्याक्सुङ्। खोकि ति सिबाङ् तिबाला बिन्सुङ् तेमे सिक्यासुङ्, “दि लसा। दि ङे जुबु हिन्।”
+\v 23 खोकि करा लासुङ्; थुच्ये बिन्सुङ्। तिबाला बिन्सुङ् तेमे तिबा तेरिक्कि तेसुर थुसुङ्।
+\v 24 खोकि तिबाला सिक्यासुङ्, “दि ति का कि ङे ठाक् हिन्। दि ठाक् मेरा आला ला सिनिते जोबु हये।”
+\v 25 हुतुङ्राङ् ङा खिराङ्ला सिउ, दि गुडुम् कि दिङ्बु नेसुर ति तुज्येसाक् खिरेकि थुङ्ङु नाम्साक् ङेकि कन्ज्यक् कि ग्याल्काप् ला सापा क्यानिते ङेकि मुथूङ्ङु।
+
+
+\v 26 खोकि स्वादेबुकि ल्हु सासुङ् तेमे खो तिबा जैतुन गाङ्ला गाल्सुङ्।
+\v 27 “खिराङ् तेरिक् ङेकि किसाला तिङ्ला ग्युर्क्यु, चिला सिसिन् दुक् सिनिते टिबु हये, ‘ङा लुक् जि तिला लिक्यु तेमे लुक् तिबा तेरिक् थाराथोरा डिउ।’
+
+
+\v 28 तेमे ङा सेन्बु लासिमा ङा खिराङ् सिना तङ्ला गालिलला डिउ।”
+\v 29 पत्रुसकि खोला सिक्यासुङ्, तेरिक् तिङ्ला ग्युर्सिनाङ् ङा मुग्युरु।”
+
+
+\v 30 येशूकि तिला सिक्यासुङ्, “हारिङ् नुप्ला च्याबु खेप् ङि पोतु सिना तङ्ला छिमाल् सुम् साक् ख्यरेकि ङाला मिन्सिनिते सिउ।”
+\v 31 हिन्सिराङ् पात्रुसकि सिक्यासुङ्, “ङा ख्योरुङ् तानिराङ् स्यिगोसिराङ् ङा ख्योरुङ्ला मोतोङ्ङु।” तिबा तेरिक्कि दुक्राङ् का लासुङ्।
+
+
+\v 32 खो तिबा गेतसमनि सिरु सादाला लेम्निते ख्योल्सुङ् तेमे येशूकि दाक्पि टाबा तिबाला सिक्यासुङ्, “ङेकि मोबा किरुप् तुज्येला द्ये देत्।”
+\v 33 खोकि पत्रुस याकुब ताङ् यूहन्नाला दाक्पु तानिराङ् तिनिते गाल्सुङ्, तेमे खो आला सेम्ला नावा क्यासुङ्।
+\v 34 खोकि तिबाला सिक्यासुङ्, “ङे तु ति सिवा साक्राङ् दिङाल्ला खोल्निते हये। त्या देत् तेमे ङिमालक्पा देत्।”
+
+
+\v 35 येशू च्याजिक् फार्नेबा गाल्सुङ्, साला ज्युकुलि गाल्निते मोबा पुल्सुङ्, दि हुङ्थुसिन् दि तुजेति खोकि त्येराङ् डोसित्।
+\v 36 खोकि सिक्यासुङ्, हे हाबा, पापा खोरेकला तेरिक् च्युङ्थूक्यु। दि करा ङे खानेसुर थेन्। हिन्सिराङ् ङे सेम् ति मिन्, ख्यरे सेम् तिराङ् ख्योल्सिता।”
+
+
+\v 37 खो ग्युर्निते लेसुङ् तेमे तिबाला ङ्याल्निते हतुप् थेप्सुङ् तेमे खोकि पत्रुसला सिक्यासुङ्, “सिमोन, खाङ् खोरुङ् ङिसिबुला हये? खाङ् च्युजिजिक्(१ घन्टा) च्यिक् याङ् ङि मालक्पा देमाथूप्?
+\v 38 ङि मालक्पा देत् तेमे खक्पा ल्हाप्ला मोख्योल्सित् सिनिते मोबा कि। हुतुङ्ला थु ति टेगे हये हिन्सिराङ् जुबुति ङार मेतुप् वे।”
+\v 39 खो याङ्लोङ् गाल्सुङ् तेमे मोबा क्यासुङ् तेमे खोकि दिराङ् का तिबा लाप्सुङ्।
+
+
+\v 40 तेमे याङ्लोङ् खो लेसुङ् तेमे तिबाला ङ्याल्निते हतुप् थेप्सुङ्, चिला सिसिन् तिबि मिक् तिना रिनिते हतुप् कि किसाला तिकि खोला खाङ्सिरुला सिनिते छ्या माङ्ङे।
+\v 41 खो छिमाल् सुम्ला लेसुङ् तेमे तिबाला सिक्यासुङ्, खाङ् खिराङ् हारोङ् साक् ङ्याल्निराङ् हये? च्युङ्सुङ्! तुज्ये ति लेपु हये। ल्होसा मि पुज्युङ् ति किक्पा हतुप् तिबि लाक्तुला तेरिन् हये।
+\v 42 लसा डि ङाला जुक् जप् ति चालाराङ् हये।”
+
+
+\v 43 खो ताम् कि हतुप् तुजेला मेरा च्यिङ्ङि टाबा तिबा नेसुर यहुदा ति लेसुङ् तेमे ति तानि छ्योने गेर्पु, छ्योला खामु हतुप्, ताङ् छ्योकि लबेन् नेसुर लेबु तरवाल ताङ् ग्युक्पा खुरुप् आला मितिबा लेसुङ्।
+\v 44 ता खोला जुनक् किरु तिकि तिबाला ज्ये बिदुप् हये, “ङेकि सिला पुका क्यासुङ्, ति तिराङ् हिन्। तिला जिम् तेमे जिबा म्येतुप् दासाला टिनिते ग्युक्।”
+\v 45 यहुदा लेप्सिमा, ति स्यारि येशूकि चाला लेसुङ् तेमे सासुङ्, “रब्बी!” तेमे तिकि खोला पुका क्यासुङ्।
+\v 46 तेमे तिकि तिङ्ला तिबिकि खोला लाक्पा ग्याप्सुङ् तेमे जिम्सुङ्।
+
+
+\v 47 तेमे ते लानिते हतुप् नेसुर मेरा च्यिगि दाक्पि तरवाल थेन्सुङ् तेमे छ्योला खामु तिकि पुज्युङ्कि नाम्ज्यक् ति तुप्सुङ्।
+\v 48 येशूकि तिबाला सासुङ्, “च्याक्पा ला जिबुला हबु दगे तरवाल ताङ् ङ्युङ् तिबा खुर्निते गिउ।
+\v 49 ङा ङिमि टाङ् खिराङ् तानिराङ् हतुप् तुजेला तेमे ङेकि छ्योखाङ्ला लापिन् हतुप् तुजेला, खिरेकि ङाला माजिम्। हिन्सिराङ् च्योला टिबुतो खोल्सित् सोनिते दिनक् गाल।“
+\v 50 तेमे येशू तानि हतुप् तेरिक्कि खोला ताङ्निते टोसुङ्।
+
+
+\v 51 मि जेदाज्यिक् खोकि तिङ्ला लेसुङ् तिकी सोरा कि माज्या क्याजिक कोन्नक; तिबिकि तिला जिम्सुङ्,
+\v 52 तिकि ति सोरा कि माज्याति तेराङ् ताङ्निते पेर्तुङ्बाराङ् टोसुङ्।
+
+
+\v 53 तिबिकि खोला छ्योला खामु कि चाला टिनि गाल्सुङ्। त्या तिबिकि क्ष्योला खामु तिबा, क्ष्योने गेर्पु तिबा ताङ् खामु तिबा जोम्निते नक्।
+\v 54 ता पत्रुस ति थारे नेसुरराङ् क्ष्योला खामु तिकि खाङ्बा साक् तिङ् ङ्यानिते गाल्सुङ्। तिदि रिदु मितिबा तानिराङ् देसुङ्, तिबा मे देइ नक्।
+
+
+\v 55 ता क्ष्योला खामु ताङ् तेरिक् यहूदी तिबिकि येशूकि खाला लागुप् ताम् तिबा चोलोन् नक्, तिकि किसाला तिबिको खोला सेतुला लाम् ङेसित् सिनिते। हिन्सिराङ् तिबिकि ताम् च्यिकाङ् माङे।
+\v 56 चिला सिसिन् मि आलाकि खोकि खाला लागुला मेतुप् ताम् तोबा खसुङ्, हिन्सिराङ् तिबि लापु ताम् माडिक्।
+
+
+\v 57 लाला तिबा लानिते खोकि कला मेतुप् ताम् तिबा लाप्सुङ्; तिबिकि सासुङ्,
+\v 58 “दिकि दुक् साबु ङेकि कोसुङ्, ‘लाक्पा थनि जोबु दि क्ष्योखाङ् ङा तेरिक् ना तोङ्ङु, तेमे ङिमा सुम्गि नाङ्ला लाक्पाङ् मेता क्यानि ङा जेउ।”
+\v 59 हिन्सिराङ् तिबि ताम् तेरिक्कि दि माडिक्।
+
+
+\v 60 क्ष्योला खामु ति तिबि पार्ला टाङ्ङि लानिते येशूला टिसुङ्, “खाङ् ख्योरुङ् खाङ् मिसिउ? दि मि तिबिकि ख्यरे खाला बिदुप् ताम् तिबा खाङ् हिन्?”
+\v 61 हिन्सिराङ् खो खाराक्पा देसुङ् तेमे खाङ् मासा। क्ष्योला खामु तिकि तिला याङ्लोङ् टिसुङ्, तेमे सासुङ्, “खाङ् ख्योरुङ् थुच्येकि पुज्युङ् ख्रीष्ट हिन्?”
+\v 62 येशूकि सासुङ्, “ङा हिन्। तेमे खिरेकि मि पुज्युङ्ला ङारकि लाक्पा याबि छ्यला देतुप् ताङ् नाम्गि मुक्पा तानि हुङ्ङिन् हतुप् थोङ्ङि त।”
+
+
+\v 63 क्ष्योला खामु तिकि दाक्पि माज्या राल्सुङ् तेमे सासुङ्, “खाङ् ओरुङ्ला हारोङ् थोङ्ङु ताम् गोक्यु ना?
+\v 64 खिरेकि कन्ज्यक्ला मारे तोङ्गुप् कोतुप् हये। खिरेति खाङ नासाम् हये? तेमे तिबा तेरिक्कि सेगोबु हतुप् दगेराङ् क्यानि आत्तु चुसुङ्।
+\v 65 लाला तिबिकि खोला छ्युम्दुर ग्याकु तेमे खोकि ङोदुङ् उपु ताङ् लितु स्युसुङ् तेमे सासुङ्, “लुङ्देन् लोप्!|” तेमे ओङ्जेन् खुरुप् तिकि खोला टिनि गाल्निते लिसुङ्।
+
+
+\v 66 पत्रुस हक्ला लाङ्खाला हतुप् तुजेला क्ष्योला खमु तिकि लाप्तक् च्यिक् तिकि चाला हसुङ्।
+\v 67 तु तेन्बु डप्ला मे देइ किसिन् तिकि पत्रुसला थोङ्सुङ् तेमे तिला ल्यामुक्यानि ल्हासुङ्। तिकि सासुङ्, “ख्योरुङाङ् येशू नासरि तानि हतुप् हिन?”
+\v 68 तेमे तिकि मिन् सिनिते सासुङ्, “ख्योरेकि खाङ्सिताङ् हये कि हाक्कोमाथू। तेमे ति लाङाङ् खाला गाल्सुङ्।
+
+
+\v 69 तेमे यङ्मु तिकि तिला त्येराङ् थोङ्सुङ् तेमे ति टाङ्ङि लानिते हतुप् तिला याङ्लों सिरु स्युसुङ्, “दि मि तिङ् खिरे नाङ्नेसुरराङ् हिन्।”
+\v 70 हिन्सिराङ् तिकि याङ्लोङ् मिन् राङ् सिनिते सासुङ्। उकुर् ज्यिक्ला त्यर लानिते हतुप् तिबिकि पत्रुसला सासुङ्, “हुतुङ्राङ् ख्योरुङ्, ख्योरुङ्ङाङ् तिबिनाङ्नेसुर राङ् हिन्, चिला सिसिन् ख्योरुङ्ङाङ् गालिलि राङ् हिन्।”
+
+
+\v 71 तेमे तिकि दाक्पुलाराङ् मता ग्याकिन् सिरुप् स्युसुङ्, “खिरेकि ताम् किताङ् हतुप् दि तुकि कला ङाला खाङ् छ्यामेत्।”
+\v 72 याङ्लोङ् स्यारि च्याबुपोसुङ्। तेमे तेसुर पत्रुस कि येशूकि सिक्याबु का ति नासाम् ताङ्सुङ; “छिमाल् ङि च्याबु पोप् सिना गमाला ख्यरेकि ङाला छिमाल् सुम् मिन्सिनिते सित।” तेमे पत्रुस मिक्च्युर ज्युरुरु ताङ्निते ङुसुङ्।
+
+
+\c 15
+\cl लिउ १५
+\p
+\v 1 तपलाराङ् छ्योने गेर्पु तिबा, छ्योकी लबेन तिबा, छ्योलाखामु (शास्त्री) तिबा ताङ तेरीक यहुदी तिबी डिकजोम क्यानी टो क्यासुङ्। तेमे तिबिकी येशूला बिन्सुङ्।
+\v 2 पिलातसकी खोला टिसुङ्, “ख्योरुङ खाङ् यहुदी तीबी ग्याल्बु हिन्?” खोकी तिला ताम लक्सुङ् “ख्योरुङराङ् दुकू सिनक।’’
+\v 3 छ्या छेम्बुतिकी येशूला आला तम तिबीकी केन् कुसुङ्।
+
+
+\v 4 पिलातसकी याङलोङ येशूला टिसुङ्, “ख्योङ चिला खाङमासाबा देकी? ल्होसा, ख्यरेकला तिबिकी चोमाङ् केन कुनीते ह्ये?”
+\v 5 हिन्सिराङ् येशूकी पिलातसला खाङ् मासा, तेमे बिलातसती ला याम्छेन लासुङ्।
+
+
+\v 6 ता तुछेनकी तुला मितिबिकी गोङबा स्युबु की किसाला मेरा ज्यिकला ताङनोङङू नक।
+\v 7 थामु ग्याकुपकी तुज्येला थामु कीरुप तिबा तानी मिसेहुम् त्ये चोनखाङ ला बारब्बा मिन क्याक मिज्यिक नक।
+\v 8 ति मितिबा पिलातास चाला लेसुङ् तेमे तिकी तङला क्याबु दगेराङ् तिबाला सिनिते क्यानीते नाङ् सिनिते गोङबा स्युसुङ्।
+
+
+\v 9 पिलातसकी तुक्यानीते तिबाला टिसुङ, “खाङ ङेकी खिराङला सिनेते यहुदीकी ग्याल्बुला ताङनी खिराङ् सेमकीउ।
+\v 10 चिला सिसिन् मिजेस क्यानीराङ छ्यो छेम्बु तिकी येशूला तिकि लाक्तुला बिदुप हिन सिनिते छयाहये।
+\v 11 हिन्सीराङ् मितिला येशूला सिना तारवाल राङ् ताङतोङ सिनिते सिरुपला गमा क्यासुङ।
+
+
+\v 12 पिलातसकी तिबाला थाङलोङ टिसुङ् तुक हिन्सीन यहुदीकी ग्याल्बुला ङा खाङ् किरुपजा?”
+\v 13 तिबा याङलोङ् कारी तेन्सुङ्, तिला ग्याङसीला गेल्गोक्यु।”
+
+
+\v 14 पिलातसकी तिबाला सिक्यासुङ् “दिकी खाङ मेलेबा यक क्याबु ह्ये? याङलोङ तिबा होरुबा तेनिते सिक्यासुङ, दिला ग्याङसीङला कोला।’’
+\v 15 पिलातस तिकी ति मि तिबाला सेमकिर्मी जब सिक्यासुङ। तिकि किसाला तिकी तिबाला सिनिते तारबा तिला ति ताङसुङ्। तिकि येशूला कोरी ग्याम्निते ग्याङसीङला गेलुपला ताङसुङ।
+
+
+\v 16 माक तिबिकी येशूला मिय्थे तिकि खाङबी चाला टिनि गाल्सुङ् तेमे माग्मि तिबा तेरिकला जोम्चीसुङ्।
+\v 17 तिबिकि येशूला माङयक(रङ) माज्या कानिबिन्सुङ्, तेमे तिबिकी चाङ, तिबा रुनिते उस्याजिक जोनिते कोन्सुङ्।
+\v 18 तिबिकी यहुदी तिबि ग्याल्बुला स्याबा” सिदाङ् खोला स्याबा क्यास्सुङ्।
+
+
+\v 19 तिबिकी टेमुङ् चुनिते खोला स्याबा क्यासुङ्।
+\v 20 खोला माच्योक क्यानिते सिन्सीमा तिबिकी खोला कोन्बी दुप माङयकपा मात्यानी पिनिते खोकी दाक्पी माज्यातिराङ् कोनि बिन्सुङ्। तेमे तिबिकी खोला ग्याङसीङला क्योङङला त्येसुर टिनिते काल्सुङ्।
+\v 21 लाम्ला अलेक्जोन्डर ताङ् मफसकी हाबा, कुनेनीकी सिमोन युलनेसुर हुङङीनताङ् नक, तेमे तिबिकी तिला येशूकी ग्याङसीङ् खूर्चीसुङ्।
+
+
+\v 22 माग्मि तिबिकी येशूला गलगथा सिरुप दासाला च्सिङ, ति साबुती टालाकी दासाहिन्।
+\v 23 तिबिकी खोला मूरे रेबुब गुडूम थङचीसुङ्, हिन्सिराङ् खोकी ति माथु।
+\v 24 तिबिकी खोला ग्याङसीङला काल्सुङ् तेमे तेरिक मग्मि तिबिकी खोकी माज्याला बोग्याम्नीले लासुङ्।
+
+
+\v 25 तिबिकी खोला ग्याङसीङला कोलुप तुज्येला टपकी बु बजेक्याबुनक।
+\v 26 तिबिकी खोकी कला दिन (दोश पत्र) टिसुङ, “यहुदियाकी ग्याल्बु।
+\v 27 तिबिकी खो तानि मेरा ङी कून्ज्येन तिबाला ग्याङसीङला क्याङसुङ, च्यिक्ला खोकी याबी छयला ताङ ज्येमला खोकी यान्ति छयला।
+\v 28 (खो दिक्पा किरुप तिबा तानि ङोसुङ्।” सिनिते ठिमकी सिक्याबु ताम दुक्यानिते ख्योल्सुङ्।)\
+
+
+\v 29 त्यासुर डप तिबिकी दाक्पी गोतिबा तिबा युकिन्ताङ् खोला मेलेबा क्यासुङ्। “आहा! ख्यारुङ् ल्हाखाङ् राम्नीते ङिमा सुम्ला जप।
+\v 30 दाक्पुला सेन्बुलोङ् तेमे ग्याङसीङ् नेसुर पाम्नीते स्यक।’’
+
+
+\v 31 दुङराङ् क्यानीते छ्येने गेर्पु तिबिकी छ्योला खामुतिबा तानी डिङनीते तुक सिदाङ् बोला मच्यार्क क्यासुङ् “तिकि ज्येन्लाया थाबी बिन्सुङ् हिन्सीराङ् दाक्पुलाती तेर मूथुबु।
+\v 32 इझ्रायेल कि ग्यालबु ख्रिष्ट ग्याङ्सिङ्नेसुर् पाम्निते हक्ला हुङ्सित् तेमे थोङनीते ङिरेसाङ् मोबा किथुसीत।” तेमे खो तानि ग्याङ्सीङला कालुप तिबि साङ् खोला माच्याक क्यासुङ्।
+
+
+\v 33 ङिर्मु ङिम्फे नेसुर ङीर्मी तीन बजे साक तेरीक लुङबातीङ् नाकतिङङी गाल्सुङ्।
+\v 34 ङिर्मु बजे सुम नेबा येशू दुक्सीदाङ् होरु तेनसुङ् “एलोई, एलोई लोङ्, लामा खबकथनी?” तिसाबुति “ङे कन्ज्यक् कि कन्ज्यक् ख्यरेकि ङाला चिला ताङ्ङु हये|?”
+\v 35 ति सि ति टाङ्ङि तालानि हतुप् लाला तिबिकि कोनिते सिक्यासुङ्, “ल्होसा तिकि एलियाला कातोङ्ङिन् हये”
+
+
+\v 36 मेराज्यिक् छ्यनिते गालसुङ्, तेमे स्पन्ज क्युर्बु हुङ्ङुप् नाङ्ला लुङ्निते निगालोला टानिते खोला दुक्सिदाङ् थुङ् चिसुङ्, “दिला साला बेपुला एलिया हुङ्ङिबेना सिनिते ङिराङ् ल्हेउ।”
+\v 37 तेसुर येशूकि हिरु बोबु ज्यिक् तेन्सुङ् तेमे स्यिसुङ्।
+\v 38 तेमे ल्हाखाङ् कि पर्दा ति गोनेसुर् स्याप्साक् फेका ङो गाल्निते राल्सुङ्।
+
+
+\v 39 येशूकि दुक् क्यानिते दाक्पिकि ऊ ताङ्ङु थोङ्निते खोकि दङ्ला टाङ्ङि लानिते हतुप् माग्मि तिकि सिक्यासुङ्, “दि हुतुङ्राङ् कन्ज्यक् कि पुज्युङ् हिन्नक्।
+\v 40 त्ये थारे नेसुर् ल्हाप् पुमातिबाङ् नक्, तिबि नाङ्ला मरियम मग्दलिनि, टिक्पेति याकुप ताङ् योसेफकि हामा मारियम ताङ् सोलमि नक,
+\v 41 खो गालोलला हतुप् तुजेला तिबिकि खोला तिङ् ङ्यानिते खोला रअ क्याबु नक्।
+
+
+\v 42 ति ङिमा ति ङासाप् ङोमा सिना तङ्ङि ङिमा ति नक्। तेमे गमु डप् छालुप् नक्।
+\v 43 अरिमाथीयाकि योसेप त्ये हसुङ्। ति दि जोम्डिक्कि तेरिक् सिना लेमु मि नक्। तिदि कन्ज्यक् कि ग्याल्काप्कि लाम् ल्हि किरुप् नक्। तिदि ङिङ् बोबु जोनिते पिलातसकि चाला गाल्निते यशूकि रो ति लाङ्सुङ्।
+\v 44 येशूति तङ्लाराङ् स्यिनिते सिन् सिनिते कोसिमा तिला याम्छेन् लासुङ्। तिकि माग्मि तिला काताङ्निते येशू सिबु हये ना मेत् सिनिते टिसुङ्।
+
+
+\v 45 तिकि येशू स्निङ् सिदुप् हये सिनिते माग्मि छ्येति नेसुर छ्याङेसिमा, तिकि येशूकि रो ति येसेफला खुन्निते डप् बिन्सुङ्।
+\v 46 योसेफ कि माज्या ज्यापुज्यिक् ङ्योबुनक्। तिकि खोला ग्याङ्सिङ् नेसुर हक्ला पाप्सुङ्, तेमे खोला माज्या ज्यापु थनि तुङ्सुङ्, तेमे दोला पुङ्निते जोबु तुर्सिनाङ्ला खुन्निते ज्याक्सुङ्। तेमे तिकि तुर्सिखाला दो बोबुज्यिक् रिल्निते ज्याक्सुङ्।
+\v 47 मरियम मग्दलिनि ताङ् योसेफकि हामा मरियम तिकि येसुङ् ज्याक्सा दासाति थोङ्निते नक्।
+
+
+\c 16
+\cl लिउ १६
+\p
+\v 1 ङासप् ङोमा सिन्सिमा मरियम मग्दलिनि ताङ् याकुपकि हामा मरियम ताङ् मलोमि कि स्यिबु टेमाखाप् मसाला येशूकि रोला दोरुला ङ्योसुङ्।
+\v 2 दिन्बाकि दङ्ङि ङिमाला टप्लाराङ् ङिमा थेन्सिमा तुर्साला गाल्सुङ्।
+
+
+\v 3 तोबा खप्राङ् ताम् किताङ् नक्, तर्साकि खाला हतुप् दोति सिकि थेनि तेर्कि ओरुङ्ला?”
+\v 4 चिला सिसिन् दि दोति आला बोबु हये तेमे तिबिकि क्याला ल्हासिन् ति दिति थेन्सिदुप् थोङ्सुङ्।थोङ्सुङ्।
+
+
+\v 5 तिबा तुर्सिनाङ्ला स्युक्सिन् याबि छ्यला माज्या कार्मु कोदुप् ज्येदाज्यिक् टाङ्ङि लानिते देतुप् थोङ्सुङ् तेमे तिबाला याम्छेन् लासुङ्।
+\v 6 तिकि तिबाला सिक्यासुङ्, “जिबा माक्यि खिरेकि ग्याङ्सिङ्ला कालुप् नासरत्कि येशूला छोलिन् हये। खो सेन्बु लाबु हये, खो त्ये मेत्। खोला ज्याक्सा दासा ल्होसा।
+\v 7 ग्युक् तेमे गाल्निते खोकि टावा तिबा ताङ् पत्रुसला सिसा, खो खिराङ्सिना तङ्ला गालिल् ला डोइ हये। खोकि साबु दगेराङ् खिरेकि खोला थोङ्ङु।“
+
+
+\v 8 तिबा र्हुकिन्ताङ् याम्छेन् लानिते त्येसुर फिला थेन्सुङ् तेमे तुर्सा नेसुर् टोसुङ्। तिबिकि सुलाङ् खाङ् मासा चिलासिसिन् तिबाला जिबा लानिते हये।
+
+
+\v 9 दिन्डाकि ङिमा थाल्माला टप्लाराङ्, खो सेन्बु लासिमा मरियम मग्दलिनि तिकि चाला थोङ्सुङ्, तुकि नाङ्नेसुर डुमा दिन्चक डा तिबा तेदुप् हिन्।
+\v 10 ति दि गाल्सुङ् तेमे खोला तिङ्ङ्यगुप् तेरिक्ला सिक्यासुङ्। ति तुज्येला तिबा दिङ्ङाल किताङ् ङिइताङ् नक्।
+\v 11 तिबिकि येशू सेन्बुराङ् हये तेमे तिकि खोला थोङ्सुङ् सिरुप् तामदि कोसुङ्, हिन्सीराङ् तिबिकि मोवा माक्या।
+
+
+\v 12 दि ताम् तिबि तिङ्ला येशू ज्येन मेरा ङि टावा तिवालानि युला डप्लाम्मा डोरकिसिन् तिवि चाला राङ्सारङ् रुप्ला थोङ्सुङ्।
+\v 13 तिवा गाल्निते ज्येन् टावातिला लाप्सुङ् हिन्सिराङ् तिबिकि मोवा माक्या।
+
+
+\v 14 तिङ्ला येशू मेरा च्युच्यिक् कि दाला तिबा सामा साप्ला देति हतुप् तुज्येला थोङ्सुङ्, तेमे खोकि तिबाला तिबि मोवा माक्याबु सेम् क्योङ्बु क्यावु थोङ्निते तिबाला होरुक्यासुङ्, चिला सिसिन् खो सिवा नेसुर सेन्वुलासिमा थोङ्ङुप् मि तिबि ताम्ला तिबिकि रेवा माक्या।
+\v 15 खोकि तिबाला सिक्यासुङ्, तेरिक् जाम्बुलिङ्ला ग्युक् तेमे तेरिक् जाम्वुलिङ्ला लेन् ल्यामु लोप्।
+\v 16 मोवा किरुप्ताङ् बप्तिस्मा लिङ्ङुप तिकि थार्वा ङेकित, मोवा मिकिबितिबाला ति केन् फकिद।
+
+
+\v 17 मोबा किरुप् तिबा तानि दि ता तिबा गित, तिबिकि ङे मिन्ला डे तिबा स्योर्कित। तिबिकि ताम साबा तिबा कित।
+\v 18 तिबिकि दाक्पि लाक्पा थनि रुलतिबा जिम्गित, तेमे तिबिकि तुक् तिबा थुसुराङ् तिबाला तिकि खाङ् मिकिउ। तिबिकि नाबु मि तिबि खाला लाक्पा ज्यकु तेमे तिबा टेकु।”
+
+
+\v 19 टाबा तिबातानि तामक्यानि सिन्सिमा खो देवाचेनला तेङ्नि खुन्नि गाल्सुङ् तेमे कन्ज्यक् कि लाक्पा याबि छ्यला देसुङ्।
+\v 20 तेमे त्येसुर टावा तिबा गाल्निते तेरिक दादाला मिला लाप्सुङ् तेमे चावाकि तिवातानि यक् क्यासुङ् तेमे दाक्पि सुङ्ला ति तानि हतुप् याम्छेन् कि याक् तिबानेसुर ल्यामु जोसुङ्।

43-LUK.usfm

@@ -0,0 +1,2214 @@
+\id LUK
+\ide UTF-8
+\h लुका कि टिबु ल्यान्लेमु
+\toc1 लुका कि टिबु ल्यान्लेमु
+\toc2 लुका कि टिबु ल्यान्लेमु
+\toc3 luk
+\mt लुका कि टिबु ल्यान्लेमु
+
+
+\c 1
+\cl लिउ १
+\p
+\v 1 ङिरेपार्ला गालुप ता~म्दिबा टिगुला आला मिदिबी छाल्सुङ।
+\v 2 तिबिकी दि ताम्दी ङिराङ्ला बिन्सुङ, तिबाती तङ्नेबाराङ थोङ्नी हबुताङ चिक्ला ङ्यादुप्तिबा हिन।
+\v 3 थियोफिलस, तिकि किसाल ङालाङ दितेरिक ताम्दिबला ल्हानी तङ्नेबा ल्यामुक्यानी ते तेरिक यक तिबाला तिकु सेम लसुङ।
+\v 4 तिकि किसाला, ख्योरुङ्ला लापु दि हुथुङ ताम्दिबा ख्योरुङ्लाङ छ्याहसित।
+
+
+\v 5 यहुदाकी गेल्बु हेरोत्की तुज्येला त्या जकरिय मीन क्याबु अबियाकी  कुल् कि पुजकि नक।खरे पेर्मी एलीशेबाती हरुन दिक. पिदि हिदुथ्यो।
+\v 6 कन्ज्यक्की ङदुङ्ला तिबा ङिकार दिक्पा मेतुप मि हिदुथ्यो।तिबिकी कन्ज्यक्की तेरिक छिक तिबा ङ्यानि दिक्पा मेतुप मिजिक्यो~ङु हत्थ्यो।
+\v 7 हिन्सिराङ तिबिती दक्पुजि पेजा मेतुथ्यो।चिला सिसिन एलीशिबा आङा केमुथुबु हतुत्यो तेमे तिब ङिकार गाबा गामा गल्सिदु हत्थ्यो।
+
+
+\v 8 ङिमाजिक दाक्पी कुल्की ठिमनेबा क्यानि छ्योखाङ्ला कन्ज्यक कि चाल ह्तुथ्यो।
+\v 9 त्यकी ताङ्बोकि ठिम्नेसुर चिठा च्येनी ते क्याजिक कन्ज्यक्की छ्योखङ्ल पो तेगु ङेरु थ्यो।
+\v 10 तिकि पोतेगिन हतु बेलाराङ मि बाङिकि फिला शोवा ताबु स्युसुङ।
+
+
+\v 11 तिजोबेलाराङ देवाचेनगि थुजिक लेम्नी पो देकुप ल्हादिकी दाइनेछय्ला लानी देसुङ।
+\v 12 तिलाथोङ्नी जकरिया जिबाक्यसुङ,
+\v 13 तेमे तिकि जकरियला सासुङ,” जिबा माकि जकरिया ख्यरे पुलु शोवा ङेदुप हये ख्यरे पेर्मी एलीशिबाकी ख्योरुङ्ला पुज्युङ्जिक तेर्क्यु तेमे ख्यरेकी तिकि मीन युहन्ना ज्यगु।
+
+
+\v 14 ख्योरुङ्ला किर्मु गिउ तेमे ती केबु ङिमाला आलमितिबा गादिङ्ङी डिउ।
+\v 15 कन्ज्यकी ङोदुङ्ला ती ल्यमु डिउ तिकि (दाख्मत) मुथुन्ङु चिलासिसिन ती मामी खक्पालाराङ थुचेङ्ङेकि क्याङ्नी गिउ।
+
+
+\v 16 तेमे तिकि इझ्राएल कि अला मितिबाला चोवोकन्ज्यक कि थाकाला ग्युर्जिक्यु।
+\v 17 ती एलियाकी थु. की ङारनेबा क्यानी कन्ज्यकी गमाला छारिन्दाङ डिउ। तिकि पापा तिबि सेम पुज्युङ छ्यला ग्युर्चिनी छिक्ला ङेदुतिबाला रिक्पाताङ दिक्पामेदुब लम्मा टिक्यु। तिकि मिदिबल कन्ज्यकी थाकाला ग्युर्जिदुला तुक्कियु।"
+
+
+\v 18 जकरियकी दे: वाच्ये: न्कि थु तिला सासुङ,"दि तम्दिबा ख्योल्ग्यु सिनि ङेकी च्युक्क्यानी छ्याङेदुजा?”चिलासिसिन ङा गाबा गाल्सिदु हये तेमे ङे पेर्मिङ गाँमा गल्निसिदु ह. ये।
+\v 19 “तेमे दे: वाच्ये: कि थु कि तिला सासुङ, ङा. गाबृल हिन, कन्ज्यक कि ताम्ला यक्किउ। ख्यरे तोला ताम्किरुतङ ख्योरुङ्ला लेन ल्यामु केलुला ताङुजै।"
+\v 20 लोसा, तिबा तेरिक हुङुसाक ख्योरुङ खाराक्पा देक्यु तेमे ताम कि मुथुपु। चिला सिसिन ख्यरेकी ङे ताम्ला मोवा मक्या, ती ताम तुज्ये लेप्सिमा ख्योल्ग्यु।
+
+
+\v 21 तेमे जकरियाकी ल्हाखङ्ला आला तुज्ये ग्याबु थोङ्नी मिदिबा अचम्माला परेकिदाङ फिला. गुनि हतुथ्यो।
+\v 22 तेमे, जकरिया फिला लेप्सिमा, ती ज्यान मितिबा तानि ताम किमाथुप, तेमे मितिबी छोर्सुङ तिकि नाङ्ला कन्ज्यक्की (दर्सन) थोङ्सुङ। तिकि तिबाला लाताप ख्याजिक क्यासुङ ताम ती किमाथुप।
+\v 23 तिकि यक सिन्सिमा ती खरे खाङ्बाला गाल्सुङ।
+
+
+\v 24 ती ङिमा नेसुर, तिकि पेर्मी येलिसिबा जुबु ङिकिदी गाल्सुङ।ला~ ङा साक तिकि दुक्सिदाङ दाक्पुला बासुङ
+\v 25 “चोवो कन्ज्यक कि ङेठोला दिनक क्याबु हये, खोकि ङिङ्जे क्यासुङ तेमे ङाला मि क्युकटो न्यसुर थारे जोसुङ।
+
+
+\v 26 एलिसिबा जुबु ङिकी गालुप ला~ टुक्ला, गालीलकी नासरतला गाबृएल मीन क्याबु दे: वाच्ये: न्कि थु ला कन्ज्यक्की ताङ्सुङ।
+\v 27 कन्ज्यक्की तक्पुजिक पुमा (कन्यकी) चाला ताङ्सुङ ती पुमाल योसेप मीन क्याबु ख्यक्पेजा जिगि लाङु हतुथेओ। ती दाउतकी गिपिती हिधु नक पुम्पेजी मिन दि मरियम हिदुथेओ।
+\v 28 गाबृएल ती पुम्पेजी चाला लेम्निते सासुङ,” ख्योरुङ मलाम थोपु पुमाला ससिदेलेग! ख्यरेकी कन्ज्यक लाक्नेसुर आला ङिङ्जे ङेदु हये।"
+\v 29 तेमे तिकि ताम कोनि मरियम दि चिनक ताम हिन सिनिते नासाम ताङ्सुङ।
+
+
+\v 30 वाचेनगि थु कि तिला सासुङ,"मरियम, ख्योरुङ जिबा माकी। चिला सिसिन ख्यरेकी कन्ज्यक्की ङिङ्जे ङेदुहये।
+\v 31 ल्होसा ख्योरुङ जुबु ङि किदि डिउ तेमे दक्पुजिक पुज्युङ केकिद,। ख्यरेकि खोकि मीन येशु ज्यकित।
+\v 32 खो. खेर्सिना क्ष्ये डिउ खोला चोवोकन्ज्यककी पुज्युङ सिनिते तेरिक्की ङुसेकित।
+\v 33 खो खेर्सिना छ्ये डिउ खो खेर्सिना तेङ्ला हतुप चोवो कन्ज्यकी पुज्युङ डिउ। खोला खोकी पापा दाउद्की ग्याल्खाङ तेर्किद।
+
+
+\v 34 तेमे मरियम्की देवाच्येन्की थुला सासुङ,"दिनक चुक क्यनी गि ङा तारोङ्साक जेन्दी क्यबु मेत तेमे सुङ तानिङ ङ्यालुप मेत।?”
+\v 35 तेमे देवाच्येन्कि थु दिकि मरियमला सासुङ,"थु चेङ्ङे ख्यरे खाला गिउ तेमे चोवोकन्ज्यक्की ङारकी ख्योरुङ्ला उप्किद। तिकि किसाला, ती चेङ्ङे क्येक्यु खोला चोवो कन्ज्यक्की पुजुङ सिनिते कातोङ्ङिद।
+
+
+\v 36 तेमे ल्होसा, ख्यरे चा~कि पुमा एलिशीबा तिङ गामी तुला पुज्युङ क्येप्ला जुबु ङि किदि गालु हत। मोरुङ्ला आङ्ङा के मुथुबु सासिराङ हादा मोरुङ ला~टुक गालु हए जुबु ङि कि गालुदी।
+\v 37 चोवो कन्ज्यक्की लाक्तुला चिन्दिङ यक काबु म्यद।"
+\v 38 तेमे मरियमकि सासुङ, "ङा कन्ज्यक कि यक्पुम हिन। ङाला दाक्पिसाबुदगेराङ होसित।" त्यासुर देवचेन्की थु त्यासुर गाल्सुङ।
+
+
+\v 39 त्यासुर ती ङिमा दिबाला मरियम तिबुतिबु किदाङ यहुदाकी रि छ्यकी युह्लगि सारला गाल्सुङ।
+\v 40 त्या जकरियकी खाङ्बला ख्योल्सुङ तेमे एलीशिबाला छ्याक्छाल्सुङ।
+\v 41 मरियमकी एलीशिबाला छ्यक्छाल्सिमा तिकि खक्पिनाङ्ला आङा फिर्सुङ तेमे एलीशिब थु चेङ्ङेकी क्याङ्सुङ।
+
+
+\v 42 तेमे त्यासुर तिकि मरियम्ला ससुङ,” पुम्पेजी नाङ्ला ख्योरुङदि टाला बोबु हिन ख्यरे खक्पाल हतुप तिङ ल्यामु हुङ्सित।"
+\v 43 तेमे दि च्युक्क्यानी हुङ्ङी ङे चोवो कि हामा ङे चाला लेप्सुङ?
+\v 44 ख्यरे ताम ङे नाम्ज्यक्ला स्युसिमा ङे सुप्किनाङी आङ्ङा गाकी फिर्सुन्ङ।
+\v 45 तेमे निकि पत्तेक्याबु हये, तिदि ल्यामुहिन। चिलासिसिन कन्ज्यक्की साबु ताम ख्योल्गिद।
+
+
+\v 46 मरियमकी ससुङ,"ङे उ~ चोवो कन्ज्यक ताती नोचिबु हये।
+\v 47 तेमे ङे ला चोवोकन्ज्यक ङे थार्वा तानी नोचिबु हये।
+
+
+\v 48 चिला सिसिन खोकी खरे यक्पु पुम्पेजी मेलेबि खालाङ ल्हाबु हये। ता ल्होसा, ता हुङु तेरिक गिपादिबिकी ङाला मलाम थोपु सिउ।
+\v 49 चिला सिसिन खेर्सिनाङ थेदाला हतुप कन्ज्यकी ङे लला बोबु यक क्याबु हये, तेमे कोकि मीन चेङ्ङे हये।
+
+
+\v 50 सुसुकी खोला स्यावाकिउ, गिपा नेसुर ज्यार्मा गिपा साक खोकि ङिङ्जे थोप्क्यु।
+\v 51 खोकि लाक्तुर्की बोबु यक्तिबा क्याबु हये। दाक्पी सेम्ला मेलेबा हतुप तिबाला खोकी थोर्थोरु हये।
+
+
+\v 52 खोकी गेल्बी पुज्युङ तिबाला तिबि ग्याल्खाङ नेसुर पाम्ताङुप हये। तेमे हक्ला हतुप तिबाला क्याला तेकुप हये।
+\v 53 खोकी ल्हतुङ्बा हतुप तिबाला ल्यामु सामाताङ, छ्युक्पु तिबाला लाक्तङ्सिरी ताङु हये।
+
+
+\v 54 तिकि किसाला, दाक्पी ङिङ्जे ला नासाम्ताङ्नी, खोकी दाक्पी यक्पु इझ्राएलला सगेक्याबु हये।
+\v 55 खोकी अरे छ्ये तिबाला साबुदगेराङ, अब्राहाम ताङ खरे दिग्पा तानी नाम्लाङ कित।"
+
+
+\v 56 मरियम तो~ ला सुम चो जिक एलीशिबा तानी देसुङ तेमे दक्पी खाङ्बाला लक्सुङ।
+\v 57 तादी एलीशिबा कि आङा क्येबेला लेप्सुङ, तेमे तिकि दक्पुजिक पुज्युङ केसुङ।
+\v 58 चोबेला तिकि दक्पी मि दिबाताङ चाला हतुप मिदिबी तिकि खाला कन्ज्यककी ङिङ्जे बोबु क्याबु छोर्सुङ, तेमे तिबा तेरिक गादिङ्ङी गाल्सुङ।
+
+
+\v 59 आङा केबु ङिमा गे ला आङी टु ग्यागुला गाल्सुङ तेमे तिबिकी दाक्पी आङाला दाक्पी हाबी मीन नेसुराङ जकरिया ज्यक्थुबुथ्यो।
+\v 60 तेमे तिकि मामिकी सासुङ,” मिन, दिला युहन्ना सिनिते कातोङ्ङु।"
+\v 61 तिबिकी तिला सासुङ,” ख्यरे दिक्पिनाङ्ला दिनक मीन क्याबु सुङ मेत।"
+
+
+\v 62 तिबिकी तिकि हाबाला लाताप क्यानिते आङ्ङी मीन् खाङ् ज्यगु सेम हये सिनिते टिसुङ्।
+\v 63 तेमे तिकि टिनिते सिरुला पाटि लाङ्सुङ, तीमे तिकि टिसुङ" दिकि मीन युहन्ना हिन।" सिनिते टिसुङ। ती थोङ्नी त्याहतुप तेरिक (अचम्मला) परेक्यासुङ।
+
+
+\v 64 तेमे स्यारी तिकि खा पेसुङ तेमे च्यालाक थतोङ्गुप च्युङ्सुङ्, तेमे ताम किरु स्युसुङ चोवो कन्ज्यक्ला सोवा पुल्सुङ।
+\v 65 तेमे तिकि चाला हतुप तेरिक्ला जिबा लासुङ त्या गालुप तेरिक ताम दिबा यहुदाकी रि युल तेरिनेबा टाम्सुङ।
+\v 66 त्यासुर दि ताम कोसिमा दाक्पी सेम्ला ज्यागिन्दाङ सासुङ,” तिनक हिन्सिन, दि पेजा चिनक डिउ।?” चिलासिसिन दि पेजि लला कन्ज्यक्की लाक्तुर नक।
+
+
+\v 67 ती आङी हबा जकरिया थु चेङ्ङेकी केङ्निते दुक सिदाङ लुङ्देन लाप्सुङ,
+\v 68 “इझ्राएलकि चोवो कन्ज्यक्ला सोवा हुङ्सित, चिलासिसिन खोकी दाक्पी मितिबाला ल्यामु ताङ् थार्वा हुङ्गुन्प यक क्याबु हये।
+
+
+\v 69 खोकी अरुङ्ला सिनिते थार्वाला खोकि यक्पु दाउदकि गिपान्यासुर ङारतानि छार्चिदु हये।
+\v 70 ताङ्बिउला खोकी चेङ्ङे लुङ्देन्बा दिबिकी साबुदगेराङ गाल्सुङ।
+\v 71 खोकी अरे डे ताङ ओरुङ्ला ङ्याप्च्ये किरुप्तिबा नेसुर थारे जेउ।
+
+
+\v 72 दि खोकी अरे छ्ये दिबाला ङिङ्ज्ये क्यानि ताङ खोकी चेङ्ङे टिम नाक्साम ताङ्नी क्याबुजै।
+\v 73 ति ताम दि खोकी अरे मिछ्ये अब्राहाम तानी क्याबु छिक हिन।
+\v 74 खोकी ओरुङ्ला अरे डे तिबा तानी अरे थारे ज्यगुताङ्
+\v 75 तेमे अरे तेरिक मिजिखाङ् चेङ्ङे ताङ् दिक्पा म्यादाक्यानि खोकि चाला खोकि यक्पु किथुपु जप्ला छिक् बिदुप हये।
+
+
+\v 76 हिन, आङा ख्योरुङ, तेर्सिना थेदाकी लुङ्देन्बा डिउ। चिलासिसिन ख्योरुङ मिला लाम छ्यादेदुला चोवोकी गमा-गमा डिउ।
+\v 77 तिबिकी दिक्पा तोर्बा नेसुर खोकी दाक्पी मिदिबाला थार्वाकि रिक्पा बिदुप हये।
+
+
+\v 78 अरे कन्ज्यककी खोकी ङिङ्जे ज्यापुकी किसाला ओरुङ्ला (क्षमा) कित। दिराङ ङिङ्जेकी किसाला खो अरेचाला टप्कि ङिमा दगेजक्यानी गिद।
+\v 79 स्याप्की नाक्तिङ्ङी रिप्च्याङ्ला देतुप तिबिखाला खो टाकदगे क्याकी ठादिङ्ङी डिद। खोकी अरे कबा तिबाला ल्यामु किर्मी लाम्ल्नेबा टिकिद।
+
+
+\v 80 त्यसुर ती आङ्ङा बोबु गाल्सुङ तिकि थु न्यासुरराङ् छारिन गाल्सुङ, तेमे ति इझ्राएलला मोथोङ्ङु साक खाङ मेदुप दासालाराङ देसुङ।
+
+
+\c 2
+\cl लिउ २
+\p
+\v 1 ती ङिमादिबाला रोमी साम्राज्य ला हतुप तेरिक मिदिबा ङोग्योक्यु सिनिते कैरस अगस्टस्की तेरिला सासुङ।
+\v 2 कुरेनिया सिरियाकी मि छ्ये हतुप बेलाकि मि ङ~ यक तेर्सिना तङिदी हिदुथ्यो।
+\v 3 तिकिकिसला, तेरिक दा-दाक्पी मीन टिकुला दाक्पी युला गाल्सुङ।
+
+
+\v 4 योसेप तिङ गालिलकी नासरत त्यासुर यहुदियाकी बेत्लेहेम्ला गाल्सुङ, ती दासाला दाउदकी दासा सिनिते ङु~सेबुत्यो, चिला सिसिन तिङ दाउद्की गिपिती हुदुत्यो।
+\v 5 तिङ मरियम तानी मिन टिगुला त्या ख्योलुथ्यो। ती पुमा खोरुङ्ला सिनिते लाङ्नी हतुत्यो तेमे पुज्युङ जिगि मोबा क्यानी हतुथ्यो।
+
+
+\v 6 तिबा त्याहतुबेलाराङ मरियमकि आङा क्याछालुथ्यो।
+\v 7 तेमे तिकि मरे आङाला केनि, पालाङ्की साप किबुर्नाङ्ला ज्याक्सुङ चिला सिसिन तिबाला सिनि टिमलाङ ज्यार्मा दासा म्यादुथ्यो।
+
+
+\v 8 तीबा देतु दासी चाकि दिङ्मा दिबाला लुगिडोक्पा तिबा दा-दाक्पी लुगि डोक्पा क्यानि हतुथ्यो।
+\v 9 ख्यप्तङ्मा, तिबिचला देवाचेन्क्क थु दक्पुजिक छ्यार्सुङ, तेमे तिबि ठटुला चोवो कन्ज्यक्की सोवाकि खेन्बाङ टाक् फङ्नी हतुथ्यो। तेमे तिबा तेरिक्ला जिबादिङ्ङी गालसुङ।
+
+
+\v 10 तेमे देवाचेन्की थु तिकि तिबाला सासुङ,"जिबा माकी, चिलासिसिन् ङा खिराङ्ला हरिङ आला ल्यामु ताम लाप्क्यु, तिकि तेरिक् मि दिबाला गादिङ्ङी जेउ।
+\v 11 हारिङ खिराङ्ला सिनिते दाउद्की युला दक्पुजिक थार्वा केबुहये। तिराङ चोवो ख्रिष्ट हिन।
+\v 12 खिराङ्ला ङुसेबुलाम्दी दि हिन, खिरेकी ती आङ्ङाला माज्या थनी तुम्निते पालाङ्की सामा साप किबुर्नाङ्ला थोङ्ङिद।
+
+
+\v 13 ल्होङ्ङाङ, ती देवाचेन्की थु तानी दीवाचेन्की माग्मा दिबा छ्यर्सुङ् तेमे तिबि दुक सिदाङ चोवोकन्ज्यक्ला शोवा पुल्सुङ।
+\v 14 "तेरिक्सिना थेन्बुला हतुप कन्ज्यक्ला शोवा ताङ जाम्बुलिङ्ला हतुप तिबा ती मितिबा सुतानी कन्ज्यकला गा~ हये तीबाला नम्लाङ किर्मु।"
+
+
+\v 15 देवाचेन्कि थु तिबा देवाचेन्ला लग्सुङ। तेमे डोग्पादिबा खप्राङ खप्राङ ताम क्यासुङ,” चोवोकन्ज्यकी ओरुङ्ला साबु ताम दिबा सिरुलाताङ ल्हाप्ला बेथ्लेहेम्ला डि तेमे ल्हे।"
+\v 16 तेमे तिबा टिबुटिबु क्यानिते त्या गाल्सुङ, तिबिकी योसेप ताङ मरियम ला टेसुङ।तिबिकी ती आङ्ङाला पालङ्की डुमा साप किबुर्नाङ्ला ङ्याल्नी हतुप थोङ्सुङ।
+
+
+\v 17 तिबिकी तिला थोङ्सिमा, आङ्ङिकला साबु तेरिक ताम्दिबा मिबा मिला सासुङ।
+\v 18 डोग्पा दिबि साबुताम कोतुप तेरिक्ला याम्छेन लासुङ।
+\v 19 मरियमकी कोतुप तेरिक तामदिबि कला नासाम ताङ्सुङ तेमे दाक्पी सेम्लाराङ ज्याक्सुङ।
+\v 20 डोग्पा तिबा तिबाला साबु तेरिक थोङ्सिमा स चोवोकन्ज्यक्ला शोवा बुलिन्ताङ लक्सुङ।
+
+
+\v 21 तेमे ङिमा गे गाल्सिमा ती आङी टुहु किरुबेला गाल्सुङ। तिबिकी तिकि मीन येशु ज्याक्सुङ, ती मिन आङा खक्पाला हुगुप सिना तङ्लाके देवाचेङी थु दिबि बिदुहत्थ्यो।
+
+
+\v 22 मोशा कि टिम नेसुर ज्याकु तेरिक टिम दिबा सिन्सिमा, योसेफ ताङ मरियकी कन्ज्यकी छरिला यरुशलेमला खसुङ।
+\v 23 कन्ज्यकी टिम्ला ट््हिबु दगेराङ" तङ्ला केबु तेरिक पुज्युङ कन्ज्यकला सिनिते तेर्गोबुथ्यो।"
+\v 24 तिबिकी कन्ज्यकी टिमला सबुदगेराङ" डुमा ङि गाम्देरताङ डुमा बुर्केन बुलुला खसुङ।
+
+
+\v 25 ल्होसा, यरुशलेम्ला दक्पुजिम सिमियोन मीन क्याबु मि हतुथ्यो। तिदि दिक्पा म्यादुप्ताङ कन्ज्यक्ला शोवा किरुथ्यो। तिकि इझ्रएल्ला अर्तितेर्पाला गुनिते हतुत्यो तेमे थुचेङ्ङे तिकलला हतुथ्यो।
+\v 26 चोवो कन्ज्यककि तिला ख्रिष्ट मथोङुसाक ख्योरुङ मिसिउ सिनिते साबु हत्थ्यो।
+
+
+\v 27 ङिन्जिक थुचेङ्ङेकी गमाक्यानी ती ल्हाखाङ्ला लेसुङ। टिमला हतुप ताम ङेनी हामाताङ हाबा तिकि येशुला ल्हाखाङ्ला खसुङ।
+\v 28 त्यासुर सिमियोन्की येशु ला दाक्पी पङ्दुला लानिते कन्ज्यकला शोवा पुलिन्ताङ सासुङ,
+\v 29 " दाक्पी साबुदगेराङ, हे कन्ज्यक, दाक्पी यक्पुला किर्मु क्यानी ड~नाङ।
+
+
+\v 30 चिलासिसिन ङे मिग ख्यरे लाक्पी यग थोङ्ङु हये,
+\v 31 ती दाक्पिकी तेरिक्की मिक्ला छ्यातेदु हये।
+\v 32 ख्यरे मि इझ्राएली ताङ ज्यान मिदिबाला ठादिङ्ङी जब टाक हिन।
+
+
+\v 33 आङी हाबा ताङ हामा आङी कला साबु ताम्कोनी याम्छेन्लासुङ।
+\v 34 त्यासुर सिमियोनकी तिबाला मलाम बिन्सुङ तेमे मरियमला दुक्सासुङ,"ल्यामुक्यानी ङेन, दि पेजा इझ्राएलला अलाकी थार्वा ताङ ना तोङ्ङुप्ला आलाकी फिल्दङ्माला ताम किरुसिनिते य्होसुर ता~ङुजै।
+\v 35 तुक्राङ्क्यानी टि थनी ख्यरे खक्पला ग्यागुप मिआलाकी सेम्गिताम थोङ्सित सिनिते।
+
+
+\v 36 दक्पुजिक हन्ना मीन क्यापु लुङ्देन्माजी हत्थ्यो। तिकि आसेर गिपिकी फनुयल्की पुम हिन्त्यो। ती पुमा आला गामा गालुहत्थ्यो। ती जादिक्यानी ल्हो दिन क्याजिक खरे ख्यतानी देदुहत्थ्यो।
+\v 37 त्यसुर ती लो (खाल्सिताङ सि) युसिम्राङ देसुङ। तिकि छ्योखाङ ला नाम्लाङ कन्ज्यक्ला शोवा पुलिन्ताङ देसुङ।
+\v 38 तिजोराङ बेला ती त्याख्योल्सुङ तेमे कन्ज्यकला शोवा पुलु स्युसुङ। यरुस्लेम्की थावा गुनि हतुप तेरिक्ला तिकि आङी कला सासुङ।
+
+
+\v 39 कन्ज्यककी टिमला साबु दगेराङ तिबिकी तेरिक यक सिन्सिमा, दाक्पी युल गालिल्की नासरतला लेप्सुङ।
+\v 40 तेमे आङ्ङा रिक्पाला ताङ कबाला छारिन्ताङ गाल्सुङ, कन्ज्यकी लाक्तुर तिकि खाला हतुथ्यो।
+
+
+\v 41 की हाबा ताङ हामा निस्तार मानेकिरुप्ला ल्होरिटाङ यरुसलेम्ला डथ्यो।
+\v 42 खो ल्हो चिङ्ङी ख्योल्सिमाङ तुकराङ क्यानी यरुससलेम्ला गाल्सुङ।
+\v 43 तेमे चाड मानीक्यानी सिन्सिमा तिबा दाक्पी खाङ्बाला लक्सुङ, लगुबेला येशु त्याराङ यरुसलेम्लाराङ लुसुङ ती ताम तिकि पापा ताङ मामाकी छ्याराङ म्यात्थ्यो।
+\v 44 ङिन्जिक युनि सिन्सिमा तिबाला येशु मिनाङ्लाराङ लुदै सिनि सासुङ। त्यासुर तिबिकी दाक्पी मि ताङ दाल्जिनाङ्ला छोलु स्युसुङ।
+
+
+\v 45 तिबिकी खोला माङेसिमा यरुसलेमला ग्युर्निते छोलु स्युसुङ।
+\v 46 ङिमा सुम्गी तिङ्ला तिबिकी खोला ल्हाखाङ्ला छ्ये तिबिपार्ला ङेएदिन्ताङ तिबाला ट्हिताङ हतुप थेप्सुङ।
+\v 47 चोजिगी तिकि ताम ङेदुथ्यो, तिकि रिक्पाताङ छिक् लगु थोङ्नी याम्छेन लाङुथ्यो।
+
+
+\v 48 तिबिकि खोला थोङ्सिमा तिबाला याम्छेन लासुङ। खोकी हामा मरियम्की खोला सासुङ,” पुज्युङ, ख्यरेकी चिला ङिराङ तानी दुकक्याबुजिक? ख्यरे पापा ताङ ङेकी चो सुर्ता किताङ ख्योरुङ्ला छालिन।"
+\v 49 खोकी तिबाला सिक्यासुङ,” दाक्पुतिबी ङाला चिला छोलिन हये? ङा ङे पापी खाङ्बाला हुङ गोक्यु सिनिते खाङ खिराङ्ला छ्या मेत?।"
+\v 50 हिन्सिराङ तिबिकी खोकी साबु ताम खाङ्हिन सिनिते छ्यामाङ्ङे।
+
+
+\v 51 त्यासुर खो तिबा तानी दाक्पी खाङ्बा नासरतला लक्सुङ तेमे तिबि साबु ङ्यएनिते देसुङ। खोकी मामी दि तेरिक ताम सेम्लाराङ ज्याक्सुङ।
+\v 52 येशु रिक्पाला, कबाला कन्ज्यककी छ्यला ताङ मि~ मिगिछ्यला छारिन्ताङ गाल्सुङ।
+
+
+\c 3
+\cl लिउ ३
+\p
+\v 1 कैसर तिबेरियसकि ल्हो च्याङाला, पन्तियस पिलातस यहुदिया तिकि मिछ्ये हत्थ्यो, हेरोद गालिलकि ग्याल्बु ताङ तिकि नुक फिलिपति इतुरिया ताङ् त्राखोनितिसकि ग्याल्बु हतुथ्यो। लुसानियासफअबिलेनेकि ग्याल्बु हत्थो।
+\v 2 हन्नास ताङ् कैयाफा प्रधान (पुजारि) हिदुप तुजेला, जकरिया तिकि पुज्युङ युहन्नात्ये खाङ मेतुप दासाला कन्जयकि चिक लेसुङ्।
+
+
+\v 3 तिकि दिक्पा तोराला बप्तिस्माकि कला सेदिनेताङ् यर्दन ज्युङ्ङि टठुकि दासानेबा ह्युसुङ।
+
+
+\v 4 दुक्कयानि यशैया लुङ्देन्बि क्षोला टिबु हये,” खाङ् मेदुप दासाला मिजिकि होरुक्यानि कातोङ्ङिन हये, चोवोकि लाम जोसा, खोकी लामदिबा थाकाजोसा।
+
+
+\v 5 तेरिक (उपत्यका) जेउ, रि ताङ् गाङ् दिबा ल्ङ्ङे जेद, क्यक्से लामदिबा थाका डिउ तेमे मेलेबा लामदिबा ल्यामु जेउ।
+\v 6 तेरिक मिदिबि कन्जयबकि थार्वाला थोङ्ङिद।
+
+
+\v 7 दिकिकिसाला, युहन्नाकि तिकि चाला बप्तिसमा लाङ्ङुप हुङ्ङिन हतुप अाला मिदिबाला सासुङ्,” हे तुक्जेरे रुलकि पेजा, सिकि खिराङ्ला कन्ज्यकि हुङ्ङिन हतुप ङ्यर्मा नेसुर टोसा सासुङ्?
+
+
+\v 8 पश्चाताप योग्गयकि चाबा गोर्चिद तेमे दाकपि सेम्ला अब्राहाम अरे हाबा हिन्सिरुप मातोङ्ङा, चिलासिसिन कन्जयक्कि दि दो. नेसुराङ् अब्राहामला सिनि पेजा जोथुक्यु।
+
+
+\v 9 दोङ्बि मारिला तेरि ख्योल्सिदु हये। तिकि किसाला, ल्यामु डाल्बा मोगोरु तेरिक दोङ्बुला ट्यगु तेमे मे~नाङ्ला लुगुप।"
+
+
+\v 10 त्यासुर मिदिबिकि दुक्सिधाङ् टिसुङ्, “तिनक् हिन्सिन ङिरेकि खाङ् किगोकि?”
+\v 11 तिकि तिकि तिबाला सासुङ्, “टुमा ङि माज्या हतुप तिकि म्यतुप्ला तेर्सित्। तुक्राङ् क्यानि, सु ता~नि साप सामा हये, तिकि म्यतुप्तिला तेर्सित्।"
+
+
+\v 12 त्यासुर (कर) दुतु तिबाङ् तिकि चाला बप्तिस्मा लिङुला लेसुङ् तेमे सासुङ्, “लबेन, ङिरेकिदि खाङ् किगोकि?”
+\v 13 तिकि तिबाला सासुङ्, "खिरेकि लाङ्गोबुसिना अाला डेबा मादुसा।"
+
+
+\v 14 सिपाहि तिबाङ् लेम्निते टिसुङ्, “ङिरे कला दि? ङिरेकि खाङ् किगोकि?” खिरेकि ज्यान् न्यसुर टनिते डेबा मालाङ् तेमे सुलाङ् म्यदु ताम्ला (दोष) माकि, दाक्पुला चो बिन्सुङ् तिलाराङ् नो छिबा किसा।"
+
+
+\v 15 त्यासुर मिदिबा ख्रिष्ट गिउ सिनिते गा~किताङ् गुनिते हतुथ्यो, ना युहन्नाा राङ् ख्रिष्ट हिदे सिनिते तेरिक्कि सेम्ला लानि हत्यो।
+\v 16 युहन्नाकि तिबा तेरिक्ला सासुङ्, “ङा~ खिराङ्ला छ्युथनि बप्तिस्मा तेर्क्यु, हिन्सिराङ् ङा~ सिनाङ् अाला ङारहतुप मि गिउ, तिकि द: च्चि रुम्दक टोलुङ् ङा~ पाम्सु मिकिउ। खोकि खिराङ्ला थु चेङ्ङे ताङ् मे: थनि बप्तिस्मा तेर्किद।
+
+
+\v 17 खोकि खला सेलि ज~ताङ् चाबाला दि~रि नाङ्ला रुकुला खोकि लाक्तुला टापु ग्यालुक् हये। हिन्सिराङ् खोकि फुङ्मा तिलादि नाम्लाङ् मिसिबु मेनाङ्ला रेगिद।
+
+
+\v 18 तिकि मिदिबाला हारोङ् अाला गा~लोङिन्ताङ् लेन ल्यामु शेेसुङ्।
+\v 19 तेमे ग्याल्बु हेरोदकि दाक्पि नुगि पेर्मि हेरोदियाला जेन्दि क्याबुताङ् तिकि क्याबु ज्यान मेलेबा यक क्याबु कला युहन्नाकि होरु क्यासुङ्।
+\v 20 हिन्नसिराङ् हेरोदकि हारोङ् अाला मेलेबा यक क्यासुङ्। चिलासिसिन् तिकि युहन्नाला जेलला लुगुथ्यो।
+
+
+\v 21 युहन्नाकि मि तिबाला बप्तिस्मा तेरिन्किसिन्, येशुलाङ् बिन्सुङ् खोकि शोवा तापिन्हतुथ्यो, त्यासुर दे: वा: च्वेन् पे: सुङ्।
+\v 22 थु. चेङ्ङे खोकि खाला गाम्देर द: गेराङ् क्यानि पाप्सुङ्। तिराङ् तुजेला दे: वा: च्वेन्नेसुर दिनक होरुजिक लेसुङ्, ख्योरुङ् ङेदि (प्रिये) पुज्युङ् हिन, ङा~ला ख्योरुङ् तानि ङ्वोछि: म्बु हये।
+
+
+\v 23 येशुकि लोपुस्युगु तुज्येला खो ल्हो (तीस) कि हतुथ्यो। मितिबिकि खोला योसेपकि पुज्युङ् हिन सिरुप्थ्यो, योसेपति एलीकि पुजेयुङ् हिदुथ्यो।
+\v 24 मत्तातकि पुज्युङ् एली, लेवीकि पुज्युङ् मत्तात, मल्कीकि पुज्युङ् लेवी, यान्नाकि पुज्युङ् मल्की, योसेफकि पुज्युङ् यान्ना,
+
+
+\v 25 मत्ताथियासकि पुज्युङ् योसेफ, अामोसकि पुज्युङ् मत्ताथियास, नहुमकि पुज्युङ् अामोस, इसलीकि पुज्युङ् नहुम ताङ् इसली नग्गैकि पुज्युङ् हिन्थ्यो,
+\v 26 माथकि पुज्युङ् नग्गै, मत्ताथियासकि पुज्युङ् माथ, सेमैनकि पुज्युङ् मत्ताथियास, योसेखकि पुज्युङ् सेमैन, योदानकि पुज्युङ् योसेख हदुथ्यो,
+
+
+\v 27 योअानानकि पुज्युङ् योदा, रेसाकि पुज्युङ् योअानान, यरुबाबेलकि पुज्युङ् रेसा, शालतिएलकि पुज्युङ् यरुबाबेल, नेरीकि पुज्युङ् शालतिएल,
+\v 28 मल्कीकि पुज्युङ् नेरी, अधीकि पुज्युङ् मल्की, कोसामकि पुज्युङ् अधी, एलमादमकि पुज्युङ् कोसाम, एर्कि पुज्युङ् एलमादम हिन्थ्यो।
+\v 29 यहोशुकि पुज्युङ् एर्, एलिएजरकि यहोशु, योरीमकि पुज्युङ् एलिएजर, मत्तातकि पुज्युङ् योरीम, लेवीकि पुज्युङ् मत्तात हत्थ्यो,
+
+
+\v 30 शिमियोनका पुज्युङ् लेवी, यहुदाकि पुज्युङ् शिमियोन, योसेफकि पुज्युङ् यहुदा, योनानकि पुज्युङ् योसेफ, एल्याकीमकि पुज्युङ् योनान,
+\v 31 मलेअाकि पुज्युङ् एल्याकीम, मिन्नाकि पुज्युङ् मलेअा, मत्ताथाकि पुज्युङ् मिन्ना, नातानकि पुज्युङ् मत्ताथा, दाऊदकि पुज्युङ् नातान,
+\v 32 यिशैकि पुज्युङ् दाऊद, अोबेदकि पुज्युङ् यिशै, बोअजकि पुज्युङ् अोबेद, सल्मोनकि पुज्युङ् बोअज, नहशोनका छोरा सल्मोन,
+
+
+\v 33 अम्मीनादाबकि पुज्युङ् नहशोन, अारामकि पुज्युङ् अम्मीनादाब, हेस्रोनकि पुज्युङ् अाराम, फारेसकाकि पुज्युङ् हेस्रोन, यहुदाकि पुज्युङ् फारेस,
+\v 34 याकूबकि पुज्युङ् यहुदा, इसहाककी पुज्युङ् याकूब, अब्राहामकि पुज्युङ् इसहाक, तेरहकि पुज्युङ् अब्राहाम, नाहोरकि पुज्युङ् तेरह,
+\v 35 सरुगकि पुज्युङ् नाहोर रऊकि पुज्युङ् सरुग, पेेलेगकि पुज्युङ् रऊ, एबेरकि पुज्युङ् पेलेग, शेलहकि पुज्युङ् एबेर,
+
+
+\v 36 केनानकि पुज्युङ् शेलह, अर्पक्षदकि पुज्युङ् केनान, शेमकि पुज्युङ् अर्पक्षद, नोअाकि पुज्युङ् शेम, लेमेखकि पुज्युङ् नोअा,
+\v 37 मतूशेलहकि पुज्युङ् लेमेख, हनोककि पुज्युङ् मतुशेलह, येरेदकि पुज्युङ् हनोक, महलालेलकि पुज्युङ् येरेद, केनानकि पुज्युङ् महलालेल,
+\v 38 एनोशकि पुज्युङ् केनान, शेतकि पुज्युङ् एनोश, अादमकि पुज्युङ् शेत अादमदि कन्जयककि पुज्युङ् हिदुथ्यो।
+
+
+\c 4
+\cl लिउ ४
+\p
+\v 1 ्यासुर थु चेङ्ङेकि केङ्नि येशू यर्दन ज्युङ्नेसुर लक्सुङ्, तेमे थुन्येसुर खाङमेतु दासाला गाल्सुङ्।
+\v 2 त्या खो ङिमा खाल्सि साक् दियाबलसनेसुर (परीक्षाला) थोप्सुङ्। ती ङिमादिबाला खोकि खाङ् सोबुम्यात्थ्यो, तेमे ति तिङ्ङि तुज्यतिबाला खोला ल्हबा लाबुहत्थयो।
+
+
+\v 3 ेमे डे कि येशूला सासुङ्, "हुतुङ् ख्योरुङ् कन्ज्यककि पुज्युङ् हिन्सिन्, दि दोला सिबाङ् छ्युङ्ङुला कुत्।"
+\v 4 येशूकि सासुङ्, “टिबु हये, मि सिबाङ्कि क्याजि थार्मुथुबु।"
+
+
+\v 5 त्यासुर, डे~कि खोला थेन्बु दासालाा टिनिगाल्नि लुङ्बिकि तेरिक् ग्याल्खाम उकुर्जिक्ला छ्यातेन्सुङ्।
+\v 6 डे~कि खोला सासुङ्, “ङा ख्योरुङ्ला दितेरिक ग्यालखाङ्दिबा ताङ् दिकि छ्येखाला ग्याल्बु किरुप तेर्क्यु। ङा दि किथुक्यु, चिलासिसिन् दि तेरिक्कि खाला ग्याल्बु किरुप (अधिकार) ङाला बिदुहये, ङेकि सुला तेरु सेमकिउ तिला तेर्थुक्यु।
+\v 7 तिकिकिसाला ख्यरेकि ङाला मोवा क्यनि शोवापुल्सिन, दि तेरिक ख्यरेदि डिद।"
+
+
+\v 8 तेमे येशूकि चिक् लक्सुङ् तेमे तिला सासुङ्, “टिबु हये, ख्यरेकि दाक्पि (कन्ज्यकला) क्याजिक शोवापुलु ताङ् खोकिदि क्याजिक् (सेवा) किसा।"
+
+
+\v 9 त्यासुर डे~कि यशूला यरूशलेम ल्हाखाङ्ङि थेन्बु दासाकि गोला टि~गाल्नि खोला सासुङ्, “हुतुङ् राङ् ख्योरुङ् कन्ज्यकि पुज्युङ् हिन्सिन्, द्यासुर थुला छङ्माल्ग्योप्।
+\v 10 चिलासिसिन टिबु हये, ख्यरे जो~किरुताङ् ल्हाप्ला 'खोकि दाक्पि दे: वा: चेन्कि थुला कुकिद।'
+\v 11 तेमे तिबिकि ख्योरुङ्ला लाक्तुर नाङ्लाराङ् जिम्ग्यु, त्यदक किसाला ख्यरे काङ्बा देखाला मेदेपु।"
+
+
+\v 12 येशूकि चिक्लकिन्ताङ् तिला सासुङ्। “दिनक साबु हये, ख्यरेकि दाक्पि चोवो कन्ज्यककि (परीक्षा) माकिसा।"
+\v 13 तेमे डे~कि येशूकि (परीक्षा) क्यानि सिन्सिमा खोला ज्यार्मा तुज्ये ह्ङ्साशाक क्युन्ज्याङ्नि गाल्सुङ्।
+
+
+\v 14 त्यासुर थु चेङ्ङेकि ङा~रन्यसुर येशू गालिलला ग्युर्सुङ् तेमे खोकि कला गालुप तामदि फार्किछुर्कि तेरिक दासाला टाम्सुङ्।
+\v 15 खोकि तिबिकि जोम्खाङ्ला लाप्सुङ् तेमे तेरिक्कि खोकि शोवा क्यासुङ्।
+
+
+\v 16 ङिमाजिक् येशू नासरतला लेप्सुङ्, ती दासाला येशू बोबु गालुथ्यो। खोकि टिमन्यसुर खो यहूदी जोम्खाङ्ला स्युनि ङा~सप ङिमाला लानि क्ष्यो रा~सुङ्।
+\v 17 खोला यशैया लुङ्लेनकि क्ष्योकि मुठ्ठहा बिन्सुङ्। त्यासुर खोकि मुठ्ठहा पेसुङ् तेमे खोकि दिनक टिबु दासा थेप्सुङ्।
+
+
+\v 18 चोवोकन्ज्यकि थु ङे खाला हये, चिलासिसिन खोकि ङाला टेङ्बुदिबाला लेनल्यमु सिसुपला अोङ्(अभिषेक) क्याबु हये। खोकि (कैदि) तिबला पित्ताङ्ङु ताम लापु ङाला ताङ्ङु हये तेमे मिगि मोथोङ्ङु दिबाला मिक् तेरुप्, ङ्याप्चेला श्योरुप्तिबाला त्यासुर देदुप,
+\v 19 तेमे कन्ज्यकि लमेनकि(निगाह) छ्यार्वा लापुप्ला ङाला ताङ्ङु हये।"
+
+
+\v 20 त्यासुर खोकि क्ष्योकि मुठ्ठहाला (चर्मपत्र) उप्सुङ् तेमे जोम्खाङ्कि तेर्सिना क्ष्ये यक्पुला लङ्नि बिन्सुङ् तेमे खो देसुङ्। जोम्खाङ्ला जोबु तेरिक मिदिबि मिक खोकिक्ष्यला फक्सुङ्।
+\v 21 खोकि तिबाला सिक्यासुङ्, “ङारिङ् खिरेकि दि चिक्तिबा ङेदिन्हदु तुज्येलाराङ् ख्योलु हद।"
+\v 22 खोकि सिक्याबु चिकिदि तेरिक थोङुताङ् ङ्येदुप मि (साक्षी) गाल्सुङ् तेमे तेरिक मि दिबा खोकि खानेसुर थेदुप ङिङ्जेकि(अनुग्रही) चिक्ला याम्छ्येन(अाश्चर्य चकित) गाल्सुङ्। तिबाति दुक्सिदाङ् हत्थ्यो,” खाङ् दि मिदि योसेफकि पुज्युङ् मीन ते?
+
+
+\v 23 येशूकि तिबाला सासुङ्, “हुतुङ्राङ् खिरेकि ङाला दि (उखान) सिद, ए पोन्बु(वैध्य) ख्योरुङ् दाक्पुलाराङ् ट्क्चित। कफर्नुहुमला खाङ्-खाङ् यकतिबा ख्यरेकि क्याबु क्याबुहये तिबा ङिरेकि कोदुहये, ती यक तिबा दाक्पि ठोटुकि दासालाङ् किसा।"
+\v 24 हुतुङ्राङ् ङा खिराङ्ला सिदा, “चिन्दिङ् लुङ्देनबाला दाक्पि दासाला(ठाउँमा) मेङ्येन्द।
+
+
+\v 25 हिन्सिराङ् ङा खिराङ्ला हुतुङ्कि ताम सिद, ल्हो सुम ताङ् ला~ टुक्साक दे: वा: चेन्कि गो. चेनि छ्यार्बा माताङ्बा तेमे तेरिक साला बोबु (अनिकाल) थोपु एलियाकि तुज्यला इझ्राएलला अाला युसिमतिबा हत्थ्यो।
+\v 26 हिन्सिराङ् एलियाला ज्या चिन्दिङ् मि ताङ् दासातिबाला माताङ्बा सिदोन (नगर) ला सारपतकी युसिमचाला ताङ्सुङ्।
+\v 27 लुङ्देनबा एलिशाकि तुज्यला इझ्राएलला अाला (कुष्ठ) नेर्पा थेदुपतिबा हत्थयो, हिन्सिराङ् सिरियाली मिनदिसिनाङ् ज्यान सुङ् ट्यक्माचित।
+
+
+\v 28 जोम्खाङ्ला हतुप तेरिक्कि मितिकि दि तेरिक तामदिबा कोसुङ्, त्यासुर तिबाला अाला ङ्यर्मा लासुङ्।
+\v 29 दिबा तेरिक लासुङ् तेमे खोला युल(सहर) कि फिला पुलिन्दाङ् टिँगाल्सुङ्, ती युल(सहर) तिबिकि ले~खाला जोबुहत्थ्यो, त्यासुराङ् खोला पाम्तोङ्ङुप छाल्सुङ्।
+\v 30 हिन्सिराङ खो तिबिकि पार्नेसुर थेनि दाक्पि लाम्ला स्युसुङ्।
+
+
+\v 31 त्यासुर खो गालील (युलकि) कफर्नहुमला गाल्सुङ्। ङासबकि ङिमाला खोकि मिदिबाला जोम्खाङ्ला लोपिन्ताङ् हतुथ्यो।
+\v 32 तिबा खोकि रिक्पाला याम्छेन लासुङ्, चिलासिसिन खोकि दाक्पिदिराङ् दगेक्यानि(अधिकार) ताम क्याबु हत्थ्यो।
+
+
+\v 33 ती ङिमाला जोम्खाङ्ला रेन्डि स्युबु मि दक्पुजिक हतुथ्यो, तेमे तिकि होरुबोबु तेनि थ~रिग्यानि सासुङ्,
+\v 34 “नासरतकि युशू, ङिराङ् तानि ख्यरेति खाङ्ङि यक हये? खाङ् ख्योरुङ् ङिराङ्ला सिदाकिरुपला लेपुजै? ख्योरुङ् सु हिनसिनिते ङाला छ्याहये। ख्योरुङ् कन्जककि चेङ्ङे पेजा(पवित्र जन) हिन।"
+
+
+\v 35 येशूकि रेन्डिला ङेर्मा क्यासुङ् तेमे सासुङ्, “खाराक्पा देत तेमे तिन्यासुर फिला थेनिग्युक्।" तिकि तिबिपार्ला तिला रिल्सुङ तेमे चिनगाङ् मेलेबा माक्याबा तिन्यसुर थेनि गाल्सुङ्।
+\v 36 तेरिक मिदिबाला याम्छेन लासुङ् तेमे तिबा खप्राङ् दि कला तामकिरु छाल्सुुङ्। तिकि सासुङ्, “दि चिक तिबा चिनकहिन? खोकि रेन्डितिबाला दाक्पु ताङ् ङारतानि कुक्यु तेमे तिबा फिला थेन्निडिउ?”
+\v 37 खोकि कला गालुप लेनतिबा टटुकि तेरिक दासाला नानुस्याम्ला टाम्सुङ्।
+
+
+\v 38 त्यासुर येशू जोम्खाङ्नेसुर थेनि सिमोनकि खाङ्बाला स्युसुङ। सिमोनकि इबिला अाला ख्जारकि दुक्पा बिनि हत्थ्यो तेमे तिकि क्ष्यला खोतानि क्ष्याक्छाल्सुङ।
+\v 39 खो तिकि चाला लासुङ् तेमे ख्यजारला ङ्यार्मा क्यासुङ् तेमे ख्याजारकि तिला ताङ्सुङ। स्यारि ती खक्लासुङ् तेमे खोकि(सेवा) किरुस्युसुङ।
+
+
+\v 40 गमु ङिमा रिम्नि सिदु तुज्यला अाला थक्की नेर्पा कोबु अामोछ्यबधबु तिबाला येशूकि चाला टिनिलेसुङ्। खोकि तिबातेरिक्कि खाला दाक्पि लाक्पा ज्याक्सुङ् तेमे तेरिक्ला ट्याक्चिसुङ।
+\v 41 तिबिनाङ्ला अालानेसुर रेन्डि थरिग्यागिन फिला थेनि गाल्सुङ, “ख्योरुङ् सेन्बु कन्ज्यकि पुज्युङ्हिन।" येशूकि रेन्डिला ङ्यर्मा क्यासुङ तेमे तिबाला ताम किमाचित, चिलासिसिन खो ख्रिष्ट हिन सिनि तिबाला छ्या हतुथ्यो।
+
+
+\v 42 टप लेप्सिमा, खो सुङ्म्यतुप दासाला गाल्सुङ। अाला मिदिबिकि खोला छाल्नि हतुथ्यो तेमे खो खेनि नक, मितिबाङ् त्याराङ् तेमे तिबिकि खोला ज्यार्मा दासाला ड~नेसुर क्योरु छाल्सुङ्।
+\v 43 तेमे येशूकि सासुङ्, “ङेकि ज्यान दासालाङ् ग्यालखामकि लेनल्यामु स्येराङ् गोक्यु, चिलासिसिन ङा दिलाराङ्सिनि ताङुँप हिन।"
+\v 44 त्यासुर यहूदियाकि तेरिक (प्रान्तकि) जोम्खाङ्नेबा खोकि ङिमिटाङ स्येसुङ्।
+
+
+\c 5
+\cl लिउ ५
+\p
+\v 1 मिदिबा येेेशूत्ए कन्ज्यककि चिक ङेदुला जोम्सुङ्, ती तुज्यला येशू गनेसरेतकि ज्युङ्ङि नानुला टाङ्ङिलानि हतुपथ्यो।
+\v 2 खोकि ती ज्युङ्ङि नाङ्ला ठु ङिचब ज्याकुप थोङ्सुङ्। ङ्यासेतुप मिदिबिकि फिलाथेनि दाक्पि (जाल) टुइहतुथ्यो।
+\v 3 येशू तिजो पार्ला दक्पुजिक ठुला जेसुङ् तिदि सिमोनकिदि हिदुथ्यो तेमे तिला सा सिना फाजेक छ्यु हसाला दानिडप सासुङ्। त्यासुर खोकि ठुखाला देनि मिदिबाला लाप्सुङ्।
+
+
+\v 4 खोकि ताम क्यानि सिन्सिमा सिमोनला सासुङ्, “ङ्या जिबुला ख्यरे ठु छ्युतिङ्मुनेबा दानी (जाल) ग्योप।"
+\v 5 सिमोनकि सिक्यासुङ, "चोवो, ङिरेकि नुपखाङ् (जाल) ग्यापिन्, हिन्सिराङ् खाङ् जिम्माथु। हिन्सिराङ् दाक्पुकि सिसिन ङा (जाल) ग्याकिद।"
+\v 6 तिबिकि तुक क्यासुङ्, तिबिकि अाला ङ्यादिबा रुसुङ् तेमे तिबि जाल रालुचोलिन हतुथ्यो।
+\v 7 तिकिकिसा, तिबिकि दाक्पि ठुकि ज्यार्मा दाल्जाला लाताप क्यानि काताङ्सुङ्। ितबा लेसुङ् तेमे तेरिक ठु दिबा क्याङ्नि तिबुस्युसुङ्।
+
+
+\v 8 तेमे सिमोन पत्रुसकि दि थोङ्सिमा, येशूकि गमाला टिमुङ् चुनि सिक्यासुङ्, “हे चोवो, ङा ङेबा हतु मि हिन।"
+\v 9 तिबिकि ङ्या जिमु थोङ्नि ती ताङ तितानि हतुप तेरिक याम्छेन्ला स्योर्सुङ्।
+\v 10 दि यक्ला जब्दियाकि पुज्युङ्दिबा याकुब ताङ यूहन्ना पत्रुसतानि छ्याजिक हत्थ्यो। येशूकि पत्रुसला सिक्यासुङ्, “जिबा माकि, चिलासिसिन ताफेन्नेसुर ख्यरेकि मिदिबाला जिम्गिद।"
+\v 11 तिबिकि दाक्पि ठु दिबाला सासिखाला खसिमा, तिबिकि दाक्पुतानि हतुप तेरिक क्युन्ज्याङ्नि खोकि तिङ्ला तिङ्ङ्यासुङ।
+
+
+\v 12 खो युल्दिबिनाङ्ङि दक्पुजिक युला डोइहतु तुज्यला खोकि कुष्ठनेर्पा हतुपला थोङ्सुङ्। कुष्ठनेर्पा हतुतिकिङ् येशूला थोङ्सुङ्, तिकि खउ ग्याम्नि थुजेपुल्सुङ् तेमे सासुङ, “चोवो, ख्यरेकि सेमक्यासिन ङाला चेङ्ङे जोथुप्क्यु।"
+\v 13 येशूकि लाक्पाग्यानि सिक्यासुङ्, “ङा सेमकिउ ख्योरुङ् चेङ्ङे डोसित।" तेमे स्यारि कुष्ठनेर्पिकि तिला पिताङ्सुङ्।
+
+
+\v 14 खोकि दि ताम सुलाङ् मासिसासिनि लाप्सुङ् तेमे सासुङ्, “दाक्पिलाम स्यु तेमे मोसाकि टिमलादगेक्यानि दाक्पुला ल्हमेनकि चाला छ्यातेना। ख्यरे चेङ्ङेला सिनि बलि बिन तेमे तिबाला ख्योरुङ् च्युक्क्यानि ट्याक्सुङ् सिनि सिसा।"
+
+
+\v 15 तेमे दि ताम खेन्बाङ् टाम्सुङ् तेमे मिदिबा ती च्युक्क्यानि ट्याक्सुङ् सिनि लापुति ङेदुलाताङ् दाक्पि नेर्पादिबा टेक्जिदुला लेप्सुङ।
+\v 16 हिन्सिराङ् खो अालादगे: खाङ्मेतुप दासाला गाल्नि शोवा पुलुथ्यो।
+
+
+\v 17 ङिन्जिक खोकि रिक्पा लोपिन्हतु तुज्जला, त्या फरिसीतिबा ताङ् ठिमलाहतुप लमेनतिबाङ् देनि हतुथ्यो, ती गालील ताङ् यहूदाकि अाला युल ताङ (इलाका) दिबा नेसुर तेमे यरुसलेमकि सहरनेसुर लेबुथ्यो। टेग्जिदुला कन्ज्ककि ङार खोतानि हत्थ्यो
+
+
+\v 18 मिदिबिकि (पक्षाघाति) मि जिक्ला गुन्द्रिनाङ्ला खुर्नि लेप्सुङ। तिला येशूकि गमाला नाङ्ला खुर्नि ज्यकुला लाम छाल्सुङ। हिन्सिराङ् मिअाला हतु तुज्यकि तिबिकि तिला येशूकि चाला खुर्नि डोमाथु।
+\v 19 तिकिकिसाला, तिबा खाङ्बि लेब्किम्खाला जेसुङ् तेमे लेप्किम्दि लङ्नि तिबिकि ती मिदिला येशू हतुदासाला दासातानिराङ् पाप्सुङ्।
+
+
+\v 20 येशूकि तिबि मोवाला थोङ्सुङ तेमे सासुङ, “ए मिदिबा, ख्यरे मोवाकि किसा ख्यरे ङेबा (क्षमा) गालु हये।"
+\v 21 शास्त्री ताङ् फरिसीतिबिकि ट्याप स्युसुङ, " दि कन्ज्यक-निन्दा किरुपदि सुहिन? कन्ज्यकसिना ज्यान सिकि ङेबा (क्षमा) किथुकि?”
+
+
+\v 22 येशूकि तिबिकि खप्राङ्-खप्राङ खाङ नाक्साम्ताङ्सुङ सिनिते झ्याङेसुङ तेमे सिक्यासुङ, “खिराङ दाक्पि सेम्ला चिला दिनक ताम ठि?
+\v 23 चिन्दि ताम दिम्बु(सजिलो) हये `ख्यरे ङेबा टेक्सुङ सिरु ना लानिते दोङ् सिरुप?'
+\v 24 खिराङ्ला छ्याहोसित् मि पुज्युङ्ला जाम्बुलिङ्ला ङेबा टेग्जिदुप दाक्पुकिरुप(अधिकार) हये। ङा ख्योरुङ्ला सिउ, “ल~, ख्यरे दाक्पि दासा थुल तेमे दाक्िप खाङ्बाला ग्युक।"
+
+
+\v 25 स्यारि तिबिमिगि चालाराङ ती लासुङ तेमे दाक्पि दासाथुल्नि कन्ज्यकला शोवा पुलिन्दाङ् दाक्पि खाङ्बानेबा गाल्सुङ।
+\v 26 तेरिक्ला याम्छेन लासुङ तेमे कन्ज्यकला शोवा पुल्सुङ। तिबा जिबिकि क्यङ्निते सासुङ, "(असाधारण) यक थोङु हये।
+
+
+\v 27 त्यसुर येशू तिदासा नेसुर गाल्सुङ लेवी मीन क्याबु ड्यबा दुतु(कर उठाउनने) मिजिक्ला डेबा दुतुदासाला देनि हतुप थोङ्सुङ। खोकि तिला सिक्यासुङ, "ङाला तिङ्ङ्य।"
+\v 28 तिकिकिसा, लेवीकि तेरिक पिताङ्नि लासुङ तेमे खोला तिङ्ङयासुङ।
+
+
+\v 29 तेमे लेवीकि येशुकि कला तिकि खाङ्बाला बोबु छ्याङ्दुङ् बिन्सुङ, त्या अाला डेबा दुतु मिदिबाङ् हतुथ्यो तेमे ज्यान मिदिबिसाङ् (टेबुल्ला) ङ्~निते तिबातानिते स्हाइताङ् हत्थ्यो।
+\v 30 तेमे फरिसी ताङ् तिबिकि (शास्त्रि) तिबिकि तिबि लमेनतिबा तानि दुक्यानि दुक्पा शेतिन हत्थ्यो, “खिराङ चिले डेबा दुतु ताङ ज्यान ङेबा हतु मितिबा तानि देनि से?”
+\v 31 येशूकि तिबाला सासुङ, “ल्यामु ताङ् अाक्षोबु मिला श्येबुमिकि खाचो मोडोउ, अामोक्षोबु मिला क्याजिब दिकि खाचो डिउ।"
+\v 32 ङा ङेबा मेदुप मिला (पश्चाताप) किरुला कातोङ्लेपु मीन, ङेबाहतु तिबाला कातोङ्ङु लेबु हिन।
+
+
+\v 33 तिबिकि खोला सिक्यासुङ्, “यूहन्नाकि टाबादिबा अालादगे:(उपवास) देक्यु तेमे शोवा पुल्ग्यु त्यासुर फरिसीकि लमेन दिबिसाङ तुक्र्राङ् किउ, तेमे ख्यरे लमेनदिबा सेउ तमे थुङ्ङु।"
+\v 34 येशूकि तिबा सासुङ, “खाङ् जान्दिला (दुलाहा) त्या तिबि चाला हतुतुज्यला जान्दिला लेपु मिदिबा ङ्युङने देक्यु?”
+\v 35 हिन्सिराङ तिबि पार्नेसुर (दुलहाला) खुन्निडप तुज्य घिउ, तेमे मितिबा ती ङिमादिबाला ङ्युङने देकिद।"
+
+
+\v 36 त्यासुर येशूकि तिबाला दक्पुजिक (दृष्टान्त) सिक्यासुङ, “सिसाङ् ङिङ्बा माज्या चेबुला साबा माज्या मोरोलु। तिकि तुक्यासिन, तिकि ती साबा माज्याला रालुप डिउ, तेमे ती माज्यि चेत्पा ङिङ्बा माज्या तानिङ मिडिगु।
+
+
+\v 37 तुक्राङ् क्यानि सिसाङ् ङिङ्बा (मशकला) साबा (दाखमध) माग्यागु तिकि तुक्क्यासि साबा (दाखमधकि) ङिङ्बा मशकला टुम्यु तेमे दाखमध पेक्यु तेमे मशक तिङ कोमेछेबु डिउ।
+\v 38 साबा दाखमध साबा महकलाराङ् ज्यकगोक्यु।
+\v 39 ङिङ्बा दाखमध थुनिते सिसाङ् साबा दाखमधकि सेम किमुथुबु, चिलासिसिन “ङिङ्बाराङ् ल्यामुनक सिउ।"
+
+
+\c 6
+\cl लिउ ६
+\p
+\v 1 ता~ ङासप ङिमाला दिनक गाल्सुङ येशू लोमानतिबा तानि चाबि पेप्कि लाम्नेसुर डोइहतु तुज्यला तिबिकि लाक्पाथनि चाबिङि: मा थुइताङ तिबि लाक्पिनाङ्ला मुरिन्ताङ् चाबा साइ हतुथ्यो।
+\v 2 तेमे फरिसीतिबिकि सासुङ, “चिला खिरेकि ङासप ङिमाला ठिमन्यसुर किरुमेङुप यक किताङ्हये।
+
+
+\v 3 येशूकि तिबाला ताम लगिन्ताङ् सिक्यासुङ,"दाउद ताङ ती तानि हतु मिदिबा लबा क्याबु तुज्यला दाउदकि खाङ्क्यासुङ् सिनिते खिरेकि राबु(पढेको) हये?
+\v 4 ती कन्ज्यकि खाङ्बाला स्युनि (पुजारी) कि सिना ज्यान्गि साप म्याङ्गुप कन्ज्यकि छार्बाकि सिबाङ्नेसुर दाक्पिकि च्याजिक सोसुङ् तेमे च्याजिक दाक्पुतानि हतुप मिदिबालाङ् बिन्सुङ।"
+\v 5 तेमे खोकि तिबाला सिक्यासुङ, “मि~ पुज्युङ ङासपकि ङिमालाङ चोवो हिन।"
+
+
+\v 6 ज्यार्मा ङा~सप ङिमाला दिनक गाल्सुङ खो जोम्खाङ्ला गाल्सुङ तेमे त्या हतुप मिदिबाला लापसुङ। त्या लाक्पा (दाइने) काम्बा मि. दक्पुजिक हत्थ्यो।
+\v 7 खोकि ङा~सप ङिमाला सुलाङ टेक्जिकिते मिजिते सिनिते शास्त्रीतिबा ताङ फरिसितिबिकि चानेसुर खोला लानिते हत्थ्यो दुक्सिनि तिबिकि खोकि च्यारपा क्यासिमा खोला मेलेबा जप थुसित सिनिते।
+\v 8 हिन्सिराङ तिबिकि खाङ सेम्ला तोङ्ङिन हये सिनिते खोला क्ष्या हतुथ्यो, “ल. तेमे तेरिक्कि पार्ला देत।" तेन्दक किसा, ती मि लासुङ तेमे त्या तेरिक्कि पार्ला टाङ्ङि लासुङ।
+
+
+\v 9 येशूकि तिबाला सासुङ, “ङा खिराङ्ला टिउ, ङासब ङिमाला सुलाङ ल्यामु किरुजा ना मेलेबा किरु चिन्दि ल्यामु हिन?”
+\v 10 त्यासुर खोकि तिबिकि फार्ला छुर्ला ल्हासुङ तेमे ती मिला सासुङ, “ख्यरे लाक्पा क्योङ।" तिकि तुक्राङ क्यासुङ तेमे तिकि लाक्पा तङ्ङि दगेराङ गाल्सुङ।
+\v 11 तेमे तिबाला अाला ङेर्मा लासुङ तेमे येशकि कला खाङ्कि थुकि सिनिते ख-खप्राङ पार्ला ताम्क्यासुङ।
+
+
+\v 12 खो गाङ्ला शोवा देपुला गालुतुज्येला ती ङिमादिबाला दिनक गालुहिन। खोकि कन्ज्यक् तानि नुप्खाङ् शोवा ताम्नि देसुङ।
+\v 13 टादिङ्ङि गाल्सिदु हत्थ्यो। खोकि टाबा दिबाला दाक्पि चाला काताङ्सुङ तेमे तिबिनाङ्नेसुर च्युप्ङिला (छान्ने) क्यासुङ तिबाला “प्रेरित" मीन बिन्सुङ।
+
+
+\v 14 प्रेरित कि मीन दिबा दिनक हत्थ्यो: सिमोन (तिला खोकि पत्रुस सिनि मीन बिन्सुङ) तेमे तिकि नुक अन्द्रियास, याकूब, युहन्ना, फिलिप, बारथोलोमाइ,
+\v 15 मत्ति, थोमा, अल्फयासकि पुज्युङ याकूब, सिमोन तिला (विद्रोही) सिरुपथ्यो,
+\v 16 याकुपकि पुज्युङ यहुदा इस्करियोत, ति दक्पुजिक (धोकेबाज) गाल्सुङ।
+
+
+\v 17 त्यासुर येशू तिबातानि गाङ्नेसुर हक्ला पाप्सुङ तेमे लेङ्ङे दासाला ठाङ्ङि लासुङ। त्या खोकि टाबा तिबा अाला जोम्नि हत्थ्यो तेमे तुक्राङ् क्यानि अाला यहूदिया, तेमे सिदोन, टुरोसकि (समुन्द्रि) तटकि मिदिबाङ हत्थ्यो।
+\v 18 तिबा खोकि चिक ङेदुताङ दा-दाक्पि नेर्पानेसुर टेकुला लेपुथ्यो। मेलेबा ला. दिबिकि दुक्पा बिदुप मितिबाङ टेक्सुङ।
+\v 19 त्या हतुप तेरिक्कि खोला रेकु छाल्सुङ, चिलासिसिन टेक्जितुप ङार खोनेसुर डोइहत्थ्यो तेमेखोकि तेरिक्ला ट्यक्चिसुङ।
+
+
+\v 20 खोकि टाबा तिबिछ्अला ल्हासुङ तेमे सासुङ, “थुजे खिराङ सु (दिन) हये, क्ज्यक्कि ग्याल्खाप खिरेतिराङ हिन।
+\v 21 थुजे तिबाला सु हादा ल्हबा किहये, तिबा अाला डाकिद। थुजे तिबाला सु हादा ङ~दिबा, तिबा गा~किद
+
+
+\v 22 बेला मि~ पुज्युङ्कि कला क्युक्टो क्यानि दाल्जा तिबान्यासुर टाल्नि तिबाला देन्ग्यु तेमे डे. दगेक्यानि तिबि मि~न्ला क्युक्टो किउ। थुज्य च्युङ्ङाकि ती तुज्यला मिदिबिकि खिराङ्ला मार्च्याक किउ।
+\v 23 ति ङिमाला खिराङ गटो कि तेमे गा~क्यनि छ्योम, चिलासिसिन हुतुङ्राङ् दे: वाचेन्ला खिराङ्ला सिनि बोबु छ्याक्तक्(इनाम) हये। चिलासिसिन तिबिकि मिछ्यतिसमङ लुङ्देन्बा तिबाला तुक्राङ क्याबुथ्यो।
+
+
+\v 24 तेमे क्युक्टो खिराङ सु छुक्पु हहे! खिरेकि दाकेपि (सान्त्वना) ङेनिङ् सिदुहये।
+\v 25 क्युक्टो खिराङ हादा डानि हतुतिबा! खिराङ साल्ना~ ल्हतुङ्बा डिउ। क्युक्टो खिराङ हादा गटा किरुतिबा! खिराङ साल्ना~ ङिउ तेमे विलाप किउ।
+
+
+\v 26 क्युटो खिराङ मिन्यसुर तेगुपतिबा! खिरेकि मिछ्यतिकि(पुर्खाहरुले) जुनक्पा लुङ्देन्बा ताबालाङ तुक्राङ क्याबुथ्यो।
+
+
+\v 27 हिन्सिराङ ङा खिराङ्ला सिउ सिकि ङेनि हये, खिरे (शत्रु) लाङ् ङिङ्जेकिसा तेमे खिराङ्ला मार्च्याक किरुपलाङ ल्यामुराङ किसा।
+\v 28 खिराङ्ला मता ग्याकुप तिबाला मलाम बिन तेमे खिराङ्ला मेलेबा किरुतिबि कला शोवा तोपा।
+
+
+\v 29 ख्यरे दक्पुजिक डाबाला लितुला ज्यार्मातिङ सेन्बिन्। सिसाङ खिरे कोट टक्सिन तिला दौरा तिङ हो. बिना।
+\v 30 ख्योरुङ्तानि लोङ्ङु तेरिक्ला बिन। सिसाङ ख्यरे खाङ्खाङ् खुन्गाल्सिन तितानि ग्युर्नि मालोङ।
+
+
+\v 31 मिदिबिकि खिराङ्ला च्युक्क्याबु खिराङ्ला सेमडि, खिरेसाङ् तिबाला तुक्राङ् किगोक्यु।
+\v 32 खिराङ्ला ङिङ्जे किरुतिबाला क्याजिक ङिङ्जे किसिया खाङ् ल्यामु गाल्सुङ् र? चिलासिसिन ङेबा हतु तिबिसाङ् तिबाला ङिङ्जे किरुतिबाला क्याजिक ङिङ्जे किउ।
+\v 33 तुक्यानि खिराङ्ला ल्यामु किरुतिबाला क्याजिक ल्यामु किसिया खाङ्दि ल्यालु गाल्सुङ् र? दिक्पा म्यातुप तिबिसाङ् तुक्राङ्त किउ।
+\v 34 ख्यरेकि तिबिकि लङ्तेर्थुक्यु सिनि क्याजिक ख्यरेकि क्ष्अावा तेर्सिन ख्योरुङ्ला खाङ्दि ल्यामु गाल्सुङ् र? दिक्पा म्यातुप तिबिसाङ दिक्पा म्यतुप तिबाला क्ष्अावा तेर्क्यु तिजोरा लङ्नि ङेदुकि (अाशा) किउ।
+
+
+\v 35 ख्यरे डे. दिबाला ङिङ्जे कि तेमे तिबाला ल्यामु कि। किन्बा लोङ्ङुतिबाला खाङ् ङेदु सेम माक्याबा बिन तिकि किसा ख्यरे छ्याक्तक(इनाम) बोबु डिउ। ख्योरुङ तेर्सिनाङ थेदाकि पुज्युङ्तिबा डिउ, चिलासिसिन खो दाक्पुराङ थुजि मेतुप ताङ मेलेबा मितिबिछ्अलाङ ङिङ्जे किउ।
+\v 36 ख्यरे पापि ङिङ्जे क्याबु दगेराङ ख्यरेसाङ ङिङ्जेराङ् कि।
+
+
+\v 37 सितिङ् छ्य(न्याय) माकि तेमे ख्यरेतिङ छ्य मिकिउ। सुलाङ खाम्जि(दोष) माकु तेमे ख्योरुङ्ङाङ खाम्जेन्बा मोडोउ; जेन्ला (क्षमा) बिन तेमे ख्योरुङ्लाङ क्षमा किद।
+
+
+\v 38 ज्यान्ला बिना तेमे ख्योरुङ्लाङ् तेर्क्यु। अाला क्यानि दि-दिनि, य्उु-य्उुनि क्येङ्नि पेन्डक्यानि, तिबिकि खिरे दङ्ला पुनितेर्क्यु। चिन्दि थनि खिराङ् ता~म्गि, तिराङ् नापला खिराङ्ङाङ ताप्किद।"
+
+
+\v 39 त्यासुर खोकि तिबाला दक्पुजिक (द्रिष्टान्त) छ्यातेन्सुङ, “खाङ् दक्पुजिक मिक मोथोङु मिकि ज्यार्मा मिक मोथोङुला टितुथुकिना? तुक्यासिन मेरा ङिकार मिक्तुङ्ला मुस्युकु र?
+\v 40 दक्पुजिक लोमा दाक्पि लमेन सिनाङ छ्ये च्युङ्मुथुपु। हिन्सिराङ् तेरि टाबाकिरुप(तालिम प्राप्त) तिबा दाक्पि लमेन दगेराङ हुङ्थुक्यु।
+
+
+\v 41 ख्यरेकि दाक्पि नुगि मिक्ला क्याजिक चिला टिक्पे छाचक थोङ्ङि तेमे दाक्पि मिक्ला हतुप गाल्बाति चिला मोथोङ?
+\v 42 च्युक्कयानि ख्यरेकि दाक्पि नुग्ला सिथुकि, नग ङाला ख्यरे मिग्ला हतुप छा~चक तेदुनाङ खरेकि दाक्पि मिगिनाङ्ङि गाल्बा माथोङ्ङु? हे कोमेछेबु तबा! तङ्ला ख्यरे मिक्नेसुर गाल्बा थेन त्यासुर ख्यरेकि ख्यरे नुगि मिक्ला हतु छाचक थेदुलाल्यामुक्यानि थोङ्ङु।
+
+
+\v 43 च्यिले सिसिन् दोङ्बु ल्येमुला डाल्बा रुल्बा मोगोरु, तेमे दोङ्बु रुल्बाला डाल्बा ल्यमु साङ् मोगोरु ।
+\v 44 च्यिले सिसिन् दोङ्बु तेरिग् तिकि डाल्बा थोङ्नी राङ् ङोस्येक्यु। च्यिलेसिसिन् चाँगि दोङ्बु नेसुर सिसाङ् आप्लक् थु मुथुपु । तेमे चाँगि नाठि नेसुर गुण्डुम् साङ् थु मुथुपु ।
+
+
+\v 45 मि ल्येमिकि खरे सेम्नेसुर ताम् ल्येमु राङ् देन्ग्यु तेमे मि मेल्येबाकि राङ्गी सेम् नेसुर ताम् मेल्येबा राङ् देन्ग्यु । च्यिले सिसिन् खोकि राङ्गी सेम्ला खाङ् माङ् नक्पे तिराङ् देन्ग्यु ।
+
+
+\v 46 ङे सिक्याबु ताम् मेङ्येन्सिन् खिरेकि ङाला च्यिले “चावा, चावा” सि? |
+\v 47 ङे चाला हुङ्गुप् ताङ् सुङ् ङ्येन्दुप् तेमे काला ङ्येन्दुप् मि तेर् च्येन्डक् हिन् सिनि ङा खिराङ्ला सित ।
+\v 48 खो ति खाङ्बा जप् मि मेरा च्यिक् दगे हिन्, तिकि तिङ्मु डप् क्यानि सा टुसुङ् तेमे खाङ्बि डाम्जी ति राँबु क्यानी तिङ्सुङ् । क्षु ग्यानी लेप्सिमा ति खाङ्बा फक्सिनाङ् तिला खाङ् साङ् माक्या च्यिलेसिसिन् ति ति ल्येमु क्यानि जोबु हिन् ।
+
+
+\v 49 तुक् क्यानि राङ् मि मेरा च्यिक् ङे सुङ् ङ्येन्ग्यिनक् तेमे काला मेङ्येन्नक् ति मि ति डाम्जि मातिङ्बा क्यानि खाङ्बा जप् मि दगे हिन् । क्षु ग्यानि लेम्नि ति खाङ्बाला फङ्नी राम्सुङ् स्यारि राम्सुङ् तेमे ति खाङ्बा ति तेरिग् ना गाल्सुङ् ।
+
+
+\c 7
+\cl लिउ ७
+\p
+\v 1 ङेन्नि हतु मिदिबा तेरिक ताम सानि सिन्सिमा येशू कर्फहुमला गाल्सुङ।
+
+
+\v 2 दक्पुजिक कप्तानकि यक्पु ती खोकिछ्यला खालाराङ कोछेदुप हत्थ्यो, ती अालाराङ् ना~नि श्यापछालुप हत्थ्यो।
+\v 3 तेमे तिकि येशूकि कला कोनि हदुकि किसाला कप्तानकि यहूदीतिबि मि क्ष्येला येशू त्ये गाल्नि खोलेम्नि दाक्पि यक्पुला स्यापनेसुर थार्चिन्नाङ सिनिते ताङ्सुङ।
+\v 4 तिबा येशूकि चाला लेप्सिमा, तेमे तिबिकि खोतानि दुक्सिताङ क्ष्याक्छाल्सुङ, ती (योग्यकि) हये दि तिलासिनि दाक्पिकि क्यानिबिन।
+\v 5 चिला सिसिन तिकि अरे खाल्ला ङिङ्जेकिउ तेमे ती तिराङ्हिन ङिराङ्ला सिनि जोम्खाङ्ङाङ जोनि विदुप हये।"
+
+
+\v 6 तिकि किसाला, येशू तिबातानि स्यारारा लाम्श्युसुङ। तेमे ती खाङ्बानेसुर अाला थारे मागाल्बाराङ कप्तानकि दाल्जा तिबाला ताङ्नि दुक् सिचिसुङ, “चोवो दाक्पिकि दाक्पुलाराङ दुक्पा मातेर, चिला सिसिन ख्योरुङ ङे खाङ्बिनाङ्ला श्युगुला पाम्सुकि(योग्य) म्यत।
+\v 7 दिराङ् तेन्दक्कि किसाला ङेकि दाक्पुलाराङ् ख्यरेचाला हुङ्गुप पाम्सु हतुप माचोर, हिनेसिराङ छिकति लाप् नि नाङ् तेमे ङे यक्पु टेगुप।
+\v 8 चिलासिन ङाङ दक्पुजिक दाक्पु (अदिकार) ङेतुप मिहिन तेमे ङे हक्लाङ् (सिपाही) तिबा हये। ङेकि दक्पुजिकला ग्युक् सिउ तेमे ती डिउ तेमे जेर्माला स्यकसिउ तेमेफति गिउ ङे यक्पुला 'दुक्कि सिउ,' तिकि तिराङ्किउ।"
+
+
+\v 9 येशूकि ती कोसिमा, खो याम्छेन्कि गा्सुङ तेमे मि अालि छ्यला ग्युर्नि तिबाला छ्यादेदिन्ताङ सासुङ, “ङा खिराङ्ला सिउ, इझ्राएललाङ ङेकि दिनक (वश्वास) ङेतुप मेत।"
+\v 10 तेमे ती ताङ्ङु मिदिबा खाङ्बाला ग्युर्नि लेप्सुङ यक्पुला अाक्षप गालुप थेप्सुङ।
+
+
+\v 11 तिकि च्याक् तिङ्ला येशू नाइन सिरुप ग्यासाला युगिन्हत्थ्यो। मि. अाला तानिते खोकि लोमा तिबाङ् खो तानिराङ हत्थ्यो।
+\v 12 खो सहरकि गोला ख्योल्सिन्, त्या दक्पुजिक स्याप मिला खुर्नि हबुथ्यो। ती तिकि मामि दक्पुजिक क्याजिक पुज्युङ हिदु थ्यो। ती पुमा युसिम हिदु थ्यो तेमे ग्यनसान्यासुर लेपु अाला मि तितानि हत्थ्यो।
+\v 13 तिला थोक्नि चोवोकि सेम अाला ङिङ्जेकि केङ्सुङ तेमे तिला सिक्यासुङ, “माङुसा।"
+\v 14 तेमे खो गमाला लेम्नि स्याप मिला दोसुङ तेमे ती रो खुरुतिमा रेसुङ। खोकि सिक्यासुङ, “ज्यदा मि ङाख्योरुङ्ला सिउ, खक्ल.।"
+\v 15 ती स्याप मि लासुङ तमे ताम किरु स्युसुङ। तेमे येशूकि तिला खरे मामाला बिन्सुङ।
+
+
+\v 16 तेमे तिबा तेरिक जिबा क्यासुङ। तिबिकि दुक्सिदाङ कन्ज्यकि मोवा क्यासुङ, “ङिरेपार्ला दक्पुजिक क्ष्ये लुङ्देनबा हये तेमे कन्ज्यककि दाक्पि मदिबाला ल्हानि हये।"
+\v 17 येशूकि क्याबु दि यगि लेन तेरिक यहूदियाखाङ तेमे तेरिक चाकि दासाला टाम्सुङ।
+
+
+\v 18 यूहन्नाकि लोमा तिबिकि दितेरिक तामदिबा सिक्यासुङ।
+\v 19 तेमे यूहन्नाकि दाक्पि मर्कु ङि लोमा तिबाला काताङ्नि चोवोकि चाला दुक्सिनिते ताङ्सुङ, “खाङ् ङिरेकि छोलिन्क्याबु हुङिन्हतुप मि दाक्पुराङ हिन ना. ज्यार्माराङ हये?
+\v 20 तिबा येशूकि चाला गाल्सिमा, तिबिकि दुक्सिक्यासुङ, बप्तिस्मा तेरुप यूहन्नाकि ङिराङ्ला ख्यरेचाला दुक्सिनिते ताङ्सुङ, “खाङ् ङ्रेकि चोलिन्क्याबु हुङिन्हतुप मि दाक्पुराङ् हिन ना. ज्यार्माराङ हये?"
+
+
+\v 21 तिजोबेला तिकि अाला मितिबाला तिबि नेर्पा, दुक्पाताङ डेतिबा नेसुर ट्क्चिनिते खोकि अाला मिगिमोथोङ्ङु तिबाला थोङ्थुबु जोसुङ।
+\v 22 येशूकि तिबाला सिक्यासुङ, “खिरेकि दाक्पिलाम स्युसिमा खिरेकि खाङ्-खाङ थोङुसुङ तेमे कोसुङ, ती यूहन्नाला सिक्याबि। मिक मेतु तिबिकि मिक ङेतु हये, तेङ्बा तिबा य्उक्थु गालुप हये, कुष्ठनेरपा हतुतिबा ट्याकिन हये, नाम्ज्यक मोकोबु तिबा कोतिन्हये, स्यापमितिबा सेन्बुलाङिन्हये तेमे खाचोला हतुप तिबाला लेन ल्यामु सेतिन्ताङ हये।
+\v 23 ङे यगि तिन्दक्कि किसिला ङाला मोवा किरुप मोतोङ्ङु ती मि थुजेथोप्पा हिन।
+
+
+\v 24 यूहन्नाकि लेन केलुप मितिबा गाल्सिमा येशुकि मितिबाला यूहन्नाकि कला लापुस्युसुङ, “ख्योरुङ खाङ्मेतु दासाला खाङल्हापला गालुप, खाङ् लुङ्ङि य्उबु नारनिला? तेमे खाङ्ल्हापला ख्योरुङ गालुप, माज्या ज्यापुजिक कोदुप मि दक्पुजिक्ला?
+\v 25 ल्होसा ल्यामु माज्या कोदुप मितिबा गेल्बुकि ठिला ल्अ: तुङ्बाराङ देगोक्यु।
+\v 26 तेमे खिराङ खाङ् ल्हापला खिराङ् फिला गालुप, दक्पुजिक लुङ्देन्बाला? हिन, ङा खिराङ्ला सिउ, तेमे दक्पुजिक लुङ्देबासिना क्ष्ये द्ये हये।
+
+
+\v 27 दि सिकाला टिबु हये, ल्होसा, ङा ङे लेनक्योलुप तिबाला ख्यरे गमा गमा तोङिन्हये।
+\v 28 ङा खिराङ्ला सिउ, पुमानेसुर केबुनाङ्ला, बप्तिस्मा तेरु यूहन्नासिनाङ तेङ्ला सुङ्म्यत, हिन्सिराङ कन्ज्यकि ग्याल्खामला तेर्सिनाङ हक्ला हतुप मितिङ खोसिना क्ष्ये डिउ।"
+
+
+\v 29 मि तेरिक्कि दि कोसिमा, तेमे डबा दुतुतिबिसाङ, तिबिकि दि सिक्यासुङ कन्ज्यकि ङिङ्जे किउ, सिकि बप्तिसमा तेरु यूहन्नातानि बप्तिसमाबु हत्थ्यो।
+\v 30 हिन्सिराङ फरिसीतिबा ताङ यहूदिकि ठिमकि क्ष्यतिबा, यहून्नानेसुर बप्तिसमा मालाबु तिबिकि, तिबा ताक्पिराङ दाक्पुला सिनि कन्ज्यकि रिक्पाला मीन सिक्यासुङ।
+
+
+\v 31 दि पूस्ताकि मितिबाला ङेकि खाङ्तानि तापुजा? तिबा खाङ्दगे हये?
+\v 32 तिबा मिअालाकि नाङ्ला चिमिच्यप पेजातिबा दगेहये, तिबा देक्यु तेमे ख-खप्राङ दुक्सिताङ कातोङु, "ङिरेकि खिराङ्ला सिनि लुमु(बाँसुरी) फुबिन, हिन्सिराङ् खिराङ माछाम। ङिरेकि क्यके(विलाप) लापिन, हिन्सिराङ खिराङ माङु।"
+
+
+\v 33 चिलासिसिन बप्तिसमा तरुप यूहन्ना ना सिबाङ् साइलेसुङ ना (दाखमध) राङ थुङिन्लेप्सुङ हिन्सिराङ खिराङ्सिउ तिलत डे फकुहये।
+\v 34 मि पुज्युङ साइ ताङ थुङिन लेप्सुङ तेमे खिराङ सिउ, “ल्होसा, ती नि दक्पुजिक साप ताङ थुङ्ङुप मि, डेबा दुतुताङ ङेबाहतुप मितपबि दाल्जा हिन।"
+\v 35 तेमे रिक्पा तेरिक (सन्तानेसुर) छ्याङेक्उु।"
+
+
+\v 36 हादा दक्पुजिक फरिसीकि येशूला ती तानि सिामा सापला रेदिन हतुथ्यो। त्यासुर येशू फरिसीकि खाङ्बाला स्युसुङ, सामा सापला टेबुल्ला गाल्नि देसुङ।
+\v 37 ल्होसा ती सहरला दक्पुजिक पुमा हत्थ्यो तिला ङेबा हत्थ्यो, तिकि छ्याक्यासुङ खो फरिसीकि खाङ्बाला देतुप हये तेमे सिङगमकि बादाल्नाङ्ला पो खसुङ।
+\v 38 ती खोकि काङ्बि चाला तिङ्ङिछला लासुङ तेमे ङुसुङ। तेमे तिकि खोकि काङ्बा दाक्पि मिक्च्युर थनि बङ्ङु स्युसुङ तेमे गोकि र्हा थनि खोकि गाङ्बा पिसुङ, खोकि काङ्बाला पुक्का(म्वाइ) सोसुङ तेमे काङ्बाला पो कुसुङ।
+
+
+\v 39 येशूला कातोङ्ङु फरिसीकि दि थोङ्सिमा, तेमेतिकि सेम् तोङ्ङिन्सासुङ, “दि मि हुतुङ्राङ् लुङ्देन्बा हिन्सिन, छ्याङेदुथ्यो सु ताङ् च्यिनक पुमाकि तिला दोनि हये तेमे ती ङेबा हतुप पुमा हिन सिनिते।"
+\v 40 येशुकि तिला सिक्यासुङ, “सिमोन ङेकि ख्योरुङ्ला ताम सिगोबु हये।" तिकि सासुङ, " सिनि क्ष्ये।"
+
+
+\v 41 येशूकि सिक्यासुङ, " मेरा ङिकि दक्पुजिक (साहुनेसुर) क्षाबा लाबुहत्थो। दक्पुजिगि दक्पुचिगि सउ ङा~ तेमे ज्यार्माचिगि च्युतपङा(पचास) छ्याबा लाङ्नक।
+\v 42 तिबातानि चेल्थुपु डेबा मेदा साहुकि तिबा ङिक्कार्ला तिजोराङ् ताङ्सुङ्। तेन्दक किसाला, तिबिनाङ्ला चिन्दिकि खोला अाला ङिङ्जेकिउ?”
+\v 43 सिमोनले खोला सिक्यासुङ, “ङे सेम्ला सुला खोकि अाला (माफ) क्यासुङ। येशूकि सिक्यासुङ ख्यरेकि ल्यामुक्ानि सिक्यासु।"
+
+
+\v 44 येशू मुमि छ्अला ग्उुर्नि ते सिमोनला सिक्यासुङ, “ख्योरुङ् दि पुमाला थोङ्ङु। ङा ख्यरे खाङ्बाला स्युबिन। ख्यरेकि ङे काङ्बा टुतुला छ्युसाक् माबिन, दिकिनि मिक्च्यर कि ङे काङ्बा बसुङ् तेमे रा. थनि पिसुङ।
+\v 45 ख्यरेकि ङाला पुक्का(म्वाइँ) माबिन, हिन्सिराङ् दिकि ङा दे खाङ्बिनाङ्ला स्युबु नेसुर पुक्का किरुप ताङ्ङुमेत।
+
+
+\v 46 ख्यरेकि ङे डो~ नुम(तेल) थनि अभिषेक माक्या, हिन्सिराङ् दिकि ङे काङ्बाला पो~ दार्निबिन्सुङ।
+\v 47 तिकि किसाला ङाख्योरुङ्ला सिउ, सिकिदि अाला ङेबा हये तिकि अाला क्षमा क्याबु हये तेमे तिकि अाला ङ्ङुजे क्याबु हये। तेमे सुला च्याजिक क्याजिक क्षमा क्याबु हये तिकि च्याजिक क्यााजिक ङिङ्जे किउ।"
+
+
+\v 48 तेमे खोकि तिबाला सिक्यासुङ, “खिरे ङेबाला क्षमा क्याबु हये।"
+\v 49 त्या छ्याजिक देनि हतुतिबा खप्राङ् खप्राङ सिरुस्युसुङ, 'ङ्बा क्षमा किरुप दि सुहिन?`
+\v 50 तेमे येशूकि पुमा सिक्यासुङ, “ख्यरे रेत्पाकि किसाला ख्योरुङ्ला थार्चितुप हये, किर्मुक्यानि ग्युक।"
+
+
+\c 8
+\cl लिउ ८
+\p
+\v 1 ति तिङ्ला चावा येशू टिबु क्यानिदे दाक्पि चावा तिवा तानि चालाहतुप् फालिम् छुलिम कि ग्यासा तिबा ताङ् युल् तिवाला कन्ज्यक कि ग्याल्कापकि कला लापिन् गाल्सुङ्।
+\v 2 डे नाक्पुकी थेपुप् पुमा तिवा ताङ् ने नेसुर टेकुप तिबाङ् खो तागि नक्। तिवाति मरियम तिला मग्दलनी सिनक्, तिकि नाङ्नेसुर रेन्डि दिन्चक थेवुनक्।
+\v 3 हेरोदकि यक किरुमि खुजासकि पेर्मी योअन्ना ताङ् सुसन्ना, दिवातिवा ताङ् ज्यान् तिवा दाक्पुला गोबु सामा दिवा तिवाला सिनि रुनि तेकिर्निक्।
+
+
+\v 4 ता मिरिक आलाजिक दासा च्यिकला जोम्सुङ्, तेमे ग्यासातिवा नेसुर मिरिक तिवा खो दसला जोम्वु स्युसुङ्। खोकी तिवाला पेच्यिक लाप्सुङ्।
+\v 5 “ सेन देपुप मिच्यिक् कि सेन थोरुपला थेन्सिङ्। तिकि थोरिन किसिन लाला सेन् तिवा ताम्ला स्योससुङ् तेमे ति सेनतिवा काङ्बा थनि नेन्सुङ्, तेमे नाम्गी च्याज्युङ्मा तिबा लेम्निते थुनि सोसुङ्।
+\v 6 ज्यान सेन् तिवालि दोसिङ्ला स्योससुङ्, तेमे ति तिबु चानिते ति टिवुराङ् काम्निते सिसुङ् चिला सिसिन ति दासा काबु हुङ्डू।
+
+
+\v 7 हारोङू ज्यान सेन तिवा, चाङ् नाङ्ला स्योसुङ् तेमे सेन तिवा तानिराङ् छासुङ् तेमे सेन तिवाला चाङी दोङबुकी ग्याल्नि सेसुङ्।
+\v 8 हिन्सीराङ् लाला सेन तिवा सास्यि ल्यामुला स्योसुङ् तेमे बुम्वा गयाज्यिक ङाल्वा गासुङ्।’’येशुकी दि ताम तिवा क्यानि सिन्सिमा खोकी काताङसुङ् ङेवुप् नाम्ज्यक हतुप् तिविकी कोसित्।
+
+
+\v 9 ति तिङ्ला खोकी टावा तिविकी खोला ति पे तिकु खाङ् सिरुप छालुप हिन न सिनिते तिसुङ्।
+\v 10 येशूकि तिबाला सिक्यासुङ्, “खिराङ्ला क्यज्यककि ग्यालखाप् कि छयामेतु तामतिबा सेबु हाक्बोबु थुपु जोवुहये। हिन्सिराङ् ज्यान मिरिक तिवाला पे लाम्नीते लोप्क्यु। तिकिकिसाला हुतुङराङ् तिविकि ल्हानिसाङ् मोथोङडू, कोनिसाङ् हाक्मोकऊ।
+
+
+\v 11 ता पे तिकि सिरुप् छालुप ति दिराङ् हिन्।
+\v 12 लाम्ला स्योरुप सेन तिवा ति तिनक मि तिवा हिन तिविकि कन्ज्यक सुङ् न्ग्यू तेमे डे तिवा लेम्निते तिवि सेम्ला हतुप सुङ् टनि ते खुन्नि डिउ तिवा माथासीर्त सिनिते।
+\v 13 ति तिङला दोनाङला स्योरु मि तिवाति ति मितिबा हिन तिविकि सुङ ङयान्ग्यिद तेमे दाक्पु ताङि ज्यक, दाक्पुतानि ज्याराङ् तिङमु म्यातुप्की किसाला ति उकुरजिक क्याजिक मोवा किउ तेमे खक्पा ल्हाप ठला तिवा नाडीउ।
+
+
+\v 14 चाङ् नाङ्ला स्योरु सेनतिवा ति सुङ् ङे निसाङ् मिजि क्योङिन डोसिन जाम्वुलिङ्कि गिज्य, टाङडा, किर्मु मिजिला आला हावा क्यानिते डाल्वा ल्यामु गोजीमु थुपु।
+\v 15 हिन्सिराङ् सास्यि ल्योमुला स्योरुप सेन् ति तिवाराङ् हिन्, तिक ल्यामु सेम ज्यापु क्यानिते कन्ज्यककि सुङ्ला सेम्ला जिम्नेते ज्यकु तेमे नुनिते डाल्वा गोजीक्यु।
+
+
+\v 16 तेमे कोपि चेनिते सिकिसाङ् ङेक्यक थनि उम्निते मज्यकु तेमे खाटी हक्लाङ् मज्यकू, नाङ्ला स्युकुप तेरिककी थोङ्सित सिनिते तिला ती थेन्वुदासा की पी ज्यक्सा दासाला ज्यकु।
+\v 17 चिलासिसिन खाङ्ला साङ् मोथोङु क्यानिते बाक्मुथुवु तेमे वाबु ताम तिबा ठाछयालिला हुङमूथुकु म्याङ्ङू।
+\v 18 तिकि किसाला खिराङ्, थ्युक्यानि ङेन्गि तिला च्याङ्सेकि क्यानि देत, चिलासिसि सुतानि हये तिला आला तेक्यु, म्यतुप तिला तिकी खाङ् हये सिनिते नासाम क्यावुहये तिङ् त्यासुर ठगु।”
+
+
+\v 19 ति तिङला येशूकि ममाति यशूकी छयला दसूङ् दिन्सिराङ् मिरिक आला हतुपकि किसाला खोकि चाला हुङ् माथुप।
+\v 20 तेमे खोला दुक्सानक, “ख्यरे नुक ताङ् हामा ख्योरुङ्ला टेतु सेम क्यानिते फिला गुनिते नक।’’
+\v 21 तेमे येशूला शिक्यासुङ्, “ङे हामा ताङ् नुक ति तिराङ् हिन सिकि ङे सुङ् ङेनिते यक् किउ।’’
+
+
+\v 22 ता ति ङिमाला येशू ताङ् खोकि टावा तिबा टू गेपर्ला जेसुङ्, तेमे तिबाला सिक्यासुङ्, “स्यक ओरुङ् छो कि फालिम छ्यला ङि।’’ तेमे तिवा दु गेवुखाला जेसुङ्।
+\v 23 तेमे खोतिमा लाम्ला डोइ किसिन चावा येशू ङिलक्सुङ् तेमे ति छिइ छोला हुतुङ लेम्नीते टु गर्वा नाङला छुयु स्युनिते छयुकी क्याङङ् स्युसुङ् तेमे तिवाला जिवा लाङते गाल्सुङ्।
+
+
+\v 24 ति तिङला येशूकि टावा तिवीकी येशूला काताङ्नि ते ङिचेसङ्।“ चावा, ङिराङ्नि स्येप छाल्सुङ।’’ खो खक्लासुङ् तेमे लुङ्बोवुला होरुक्यासङ, छइ हतूर्ङ ति छ्यसुङ तेमे ति कुसिवि गाल्सुङ्।
+\v 25 तेमे खोकि तिवाला सिक्यासुङ् “ खिरे मोपार खेनि हये? तिवाति जिवाक्यानिते खप्राङ खप्राङ ताम किताङ नक खो शु हिन, खोकी हुताङ ताङ् छ्युला होऊ किउ तेमे तिविकी खोकि ताम ङेन्ग्यु?
+
+
+\v 26 खो तिवा गेरासेनकी दासाला लेम्नि ख्योल्सुङ् तिति गालिल कि फालिम छ्यला हये।
+\v 27 चावा दु नेसुर मिला पाप्सीमा, ग्यासा नेसुर लेपू मि च्यिगी खोला टेसुङ् तेमे ति मि नाङला डे तिवा स्युनिते नक। चिला सिसिन तिकि ति दङनेसुरराङ् माज्या माकोन्बा नक तेमे खाङवालाङ् मेदेनक्, थुर्सा नाङ्ला देकिनक।
+
+
+\v 28 तिकि येशूला थोङ्सीमा, ति कारी देदिन खोकि गमाला डिल्सुङ् तेमे होरु वोबु किदाङ् सिक्यासुङ, “तेरिक सिना थे न्वुला हतुप् कन्ज्यक कि पूज्युङ् येशू खोरुङ् तानि ङेदि खाङङी थक यये ङा ख्योरुङला गोङवा स्यीउ ङाला दुक्पा मातेर।
+\v 29 चिला सिसिन् ति मि तिकि नाङ्नेसुर थु मेङ्डेला थेनिते स्यक् सिनिते का तेरिन् नक्, चिला सिसिन् तिकि छिमाल् आला तिला जिम्निते ज्याङ्नक्। तिला च्याताक थनि टागि लला टानिते ज्याक्सिराङ् तिकी चेनिते खाङ् म्यतुप् दासाला दिक्यु।
+
+
+\v 30 ति तिङ्ला येशूकि तिला टिसुङ्, “ख्यारे मिन् खाङ्हिन्”? तेमे तिकि सिक्यासुङ्, “फौज” चिलासिसिन् आला डे तिबा तिकि नाङ्ला स्युबुनक्।
+\v 31 तिबिकि ङ्याल्वाला मातोङ् सिनिते गोङ्बा स्युसुङ्।
+
+
+\v 32 त्ये चाकि गाङ्ला फाक्पा तिबा सामा छाल्नि ते साइ नक्। डे तिबिकि तिबाला फाक्पि नाङ्ला ताङ्नाङ् सिनिते गोङ्बा स्युसुङ्। तेमे खोकि तिबाला तुक्राङ् क्यासुङ्।
+\v 33 तेमे ति मिकि नाङ्नेसुर डे तिबा थेनिते फाक्पा तिबि नाङ्ला स्युसुङ्, तेमे ति फाक्पा तिबा टागि लने गाल्निते छो नाङ्ला तिम्निते सिसुङ्।
+
+
+\v 34 फाक्पा चोइकिरुप् मितिकि कि ति थोङ्सिमा तिबा छ्यनिते ग्यासा नेवा ताङ्, फार्कि छुर्कि दासाल गाल्निते लाए प्सुङ्।
+\v 35 तिकि किसाला, तेमे तिकि कला कोतुप् मि तिबा, खाङ्गाल्नक सिनिते ल्हापकला तिवा, येशू चाला सेसुङ्, तेमे ति डेनाक्पु स्यूप मि तिला दि माज्या कोनिते थ्याङनी हतुप थोङनी ते तिवा जिवा क्यासुङ्।
+
+
+\v 36 तेमे तिबिकि थोङगुप ति तेरिक् तापतिवा तिवा ज्यान्ला लाप्सीङ।
+\v 37 गेरासन ताङ् त्यकि फलिम् छुलिम की मीरिक तिबा तेरिक कि येशूला तिबि चानेसुर ज्युकसिनिते सासुङ् चिला सिसिन तिबा जिबा क्यासुङ्।
+
+
+\v 38 हिन्सिराङ् ति डे नाक्पुतिबा थेनि गालुप मिति येशूतानिराङ् डिउ सिनिते गङ्बा स्युसुङ्, तेमे येशूकी तिला सिक्यानिते तिला ताङ्सुङ्,
+\v 39 “दाक्पी खाङ्बाला ग्युनीते ज्यक तेमे कन्ज्यक की ख्यरुङ्ला क्याबु लाका तिबा नासाम तोङ्।’’
+
+
+\v 40 येशू ग्यसीर्मा, मिरेक तिविकी येशूला गासो क्युसुङ्, चिला सिसि तिबा तेरिककी खोला गुनेते नक्।
+\v 41 तेमे याइरस मिन क्याबु मि च्यिक ते हसुङ्, तिदि जोमखाङकी गवा किकप मि हिन्। साइरस ति चावा येशूकी काङबाला स्याबा किताङ् खोला खरे खाङबाला स्यक सिनिते गोङ्बा स्युसुङ्।
+\v 42 चिला सिसिन तिकि लो च्यिङङीकी पुप ति स्यापछालुप नक। खो डोइ किसिन मिरिक आला तिबिकि खोला पुलिन किन्क।
+
+
+\v 43 तेमे त्ये लो च्यिङङी साक ठाक थेपुप नेर्पा गोबु पुमा च्यिक नक। तिकि दाक्पुतनी हतुप तेरिक गिज्या तिबा मेन्पा ला मेन क्यानिते सिदाक्यानक।
+\v 44 ति येशूकी तिङ्ला लेम्निते खोकी माज्याककी नामुला देसुङ् तेमे ठाक थेदुप ती स्यारी टेक्सुङ्।
+
+
+\v 45 येशूकी सिक्यासुङ् “ङाला सिका दोसुङ?” तेमे गेरिककी तिला क्यूक्टो क्यासुङ्, पुजुङ् की सासुङ् “चावा मितिबि छबु खो ला पुलिन हय्ई।’’
+\v 46 येशूकि सिक्यासुङ्, “सिकि ङाला दोसुङ्?”चिलासिसिन ङा थोनि गालुप ङेकी छोसुङ्।
+
+
+\v 47 ति पूमा तिकी क्याबु यक माक्युथुक थोङसीमा तिकी, हुगिन्ताङ् येशूकी दङ्ला खाउ ग्याम्निते येशूला चिला रेकू हिन सिनिते ताङ् स्यारी ट्याकुप ताम दि मिरिक तेरिक की दङला सिक्यासुङ्।
+\v 48 ति तिङला येशूकी निला सिक्यासुङ् पूम, ख्यरे मोवाकी किसाला ख्योरुङ् टेकुजाइ। लोदिमु क्यानिते ग्युक।
+
+
+\v 49 खो हारोङसाङ् तामकि किसीन्, जोम्ख्वाङ्ला गमा किरुप मि तिकी खाङ्बा नेसुर दक्पुच्यिक लेम्नीते सिक्यासुङ्, “ख्यरे पुम सिनि सिन्सुङ्।लबेन ला दुक्पा मातेर।’’
+\v 50 तेमे येशूकी तिसाबुती कोसुङ्, खोकी दिला सिक्यासुङ्, “जिबा माकी, मोवा क्याजीक कि, ति सेन्बु डिऊ।”
+
+
+\v 51 खो खाङ्बाला लेप्सीमा, पत्रुस, यूहन्ना, याकूब ताङ् पुमा तिकि हाबा ताङ् हामा तिला सिना ज्यान सुलाङ् नाङ्ला स्युक्माची।
+\v 52 तेमे तेय हतुप् तेरिक मिरिक तिबा तिबातिकी कला ङूइताङ् दुक्पा किताङ् नक्। हिन्सिराङ् खोकी सिक्यासुङ्, ति ङिलगु क्याजीक हिन्,“ माङ्ङू स्याप मेत्।”
+\v 53 हिन्सिराङ् तिबिकि पुमा स्यापती छया ङेनीते चावा येशूला माच्यर्क क्यासुङ्।
+
+
+\v 54 तेमे येशूकी ति पुमातिला लाक्तुला लानिते कतासुङ् “आङा खक्ला।’’
+\v 55 तिकि थु लक्सुङ् तेमे ति खक्लासुङ्। खोकी तिला, सामा तिबा बिन सिनिते का बिन्सुङ,।
+\v 56 तिकि टावा ताङ् हामा तिला याम्छेन् लासुङ्, हिन्सिराङ् त्ये खाङ् च्युङसुङ् ति सुलाङ् मासिसा सिनिते का बिन्सुङ्।
+
+
+\c 9
+\cl लिउ ९
+\p
+\v 1 येसुकि टाबा मेरा च्यिङिला ख्येप्तङ्मा का ताङ्नि तिवाल ह्रेन्डि तेरि थेन्दुप् ताङ नेर्पा ल्येमु ज्वप् ओङ बिन्सुङ।
+\v 2 खोकि तिवाला कन्ज्यककि ग्याल्खापकि लेन् ल्यामु श्येतुप् ताङ आमोछ्योबुला लेमु ज्वप्ला तङ्सुङ।
+
+
+\v 3 खोकि तिवाला सिक्यासुङ, “खिरेकि डोसाला मेबुक्, लाकाम, श्यिवाङ डेवा, माज्यि पयुर् माखुर्,
+\v 4 खिराङ् च्यिन खाङ्बा ला श्युगि ति दासा माताङु साक त्येराङ देत्।
+
+
+\v 5 खिराङ्ला सिसाङ सेम्ला मालासिन् चोला खिरेकि ति ग्यासा तोङुउइ तिविकि खाला थोङ्ज्यितुप्ला काङ्बि थाला ह्रुनि ज्यक।
+\v 6 ति तिङ्ला तिवा लेन ल्यामु श्येइ ताङ आमोछ्योबु तिवाला ल्यामु जोइ ताङ युल्गि छ्यला गाल।
+
+
+\v 7 ता ग्येल्बु हेरोदकि दजोकि ताम ङेन्सिमा काङ किरुप किरुप् गाल, चिला सिसिन बप्तिस्मा तेरुप युहन्ना श्येप् नेसुर सेन्बु लानक् सिनि तिला सिक्यासुङ।
+\v 8 तेमे लालिकि एलिया थोङ्सुङ तेमे लालिकि दि ताङ्बकि लुङ्तेम्बा तिबि नाङ्ने मेराचिक सेन्बु लानि वे सिनि सिक्यानक्।
+\v 9 हेरोदकि सिक्यासुङ, “ङेकि यहन्नाकि गो च्ये चितुप् हिन् हिन्सिनाङ दि सु हिन् तिकि कला ङा दि ताम थोइ किउइन? तेमे हेरोदकि येसुला च्युक क्यानि ठेतुप् सिनि नासाम तोङु ज्युसुङ।
+
+
+\v 10 ताङ्गुप् लामा तिवा ग्युर्नि लेसुङ, तिविकि क्याबु लाका खोला श्येसुङ। खोकि तिवाला राङ तानि राङ टिनि सुला मासाबा बेथसेदा सिरुप् ग्यासाला गाल्सुङ।
+\v 11 हिन्सिनाङ छबु मि तिवि ताम छ्या ङेनि खोला तिङ ङ्यासुङ। खोकि तिवाला गासो श्युसुङ तेमे कन्ज्यकि ग्याल्खापकि ताम तिवाला श्येसुङ तेमे लेमु ड्वप सेम किरुप् तिवाला लेमु जोसुङ।
+
+
+\v 12 ङिमाला ग्यासुप् छालुप्ला मेरा च्यिङ्ङि राङ् खोकि चाला वनि सिक्यासुङ, “दि मि तिवाला ग्युक सि तिवाति युनेवा गाल्नि साप् ताङ देतुप् दासा ङेश्यित् चिला सिसिन ओरुङ सा थेरिला वै।"
+\v 13 हिन्सिनाङ खोकि तिवाला सिक्यासुङ, “खिरेकिराङ तिवाला साप् सामा बिन् । तिविकि सिक्यासुङ, “ङेराङ्तानि ङाच्चक श्यिवाङ ङि ङ्या सिना ज्येन काङ मेत् । दजो छबु मिला गाल्नि साप् सामा ङ्याप छापुला काङ्ज्यिगाङ कि मुतुउइ।"
+\v 14 ते मेरा तङ्डा ङा ख्यक पेजा तिवा नक्। खोकि राङि टाबा तिवाला सिक्यासुङ,"मेरा च्यु च्युकि पङ्जाला देत् सि।
+
+
+\v 15 तेमे तिविकि तुक राङ क्यासुङ तेमे तेरिक मि तिवा देसुङ।
+\v 16 खोकि ङाचक श्यिवाङ ताङ ङि ङ्या लासुङ। देवाच्येन छ्याला ल्हानि थुचिछे पुल्सुङ तेमे च्याक्सुङ तेमे छबु मि तिवाला गोतुप्ला टावा तिवाला बिन्सुङ।
+\v 17 तिवा तेरककि सोसिमा डासुङ तेमे श्योम च्यिङ्ङि ल्हाक्सुङ्।
+
+
+\v 18 खोति चिक्राङ मोपार किइनक् टावा तिवा खोतानि नक्, खोकि तिवाला टिवाजिक टिसुङ, “छबु मि तिवि ङा सु हिन् सिनि सिबे?”
+\v 19 तिविकि खालेन क्यानि सिक्यासुङ, “जोकि बप।तिस्मा तेरुप् युहन्ना हिन्सिनाङ लालिकि एलिया तेमे ज्येन्कि दि ताङ्बकि लुङ्तेम्बाचिक हिन सिनि सिनक्"
+
+
+\v 20 खोकि तिवाला सिक्यासुङ,"हिन्सिनाङ खिराङ् ति ङा सु हिन सिनि सि?” पत्रुसकि सिक्यासुङ, “चावा कन्ज्यक”
+\v 21 हिन्सिराङ तिवाला येसुकि जिवा कुउइ सिक्यासुङ दि ताम सुलाङ मासिसा सिनि का बिन्सुङ।
+\v 22 तेमे खोकि सिक्यासुङ, “मि पुज्युङ्कि बाङि दुक्पा खुर्गोक्यु तेमे छोबि लोबेन, छोने गेर्पु ताङ शास्त्रि नेसुर ङिङ्मार खुर्नि ज्येन्गि लाग्ने श्यिगोक्यु तेमे ङिमा सुम्गि छेमु श्येप नेसुर् सेन्बु लाङ गोक्यु।
+
+
+\v 23 खोकि तिवा तेरिक्ला सिक्यासुङ, “सिसाङ ङाला ति ङेक्यु सेम किसित् तिकि राङ्ला राङ गेर्पु मिकिसित्। ङिमि टाङ राङि ग्याङ्श्यिङ खुर्नि ङाला तिङ ङ्यक्सित् ।
+\v 24 सिकि राङि जुबु ह्रकुप छोल्ग्युउइ ति दि श्यिद हिन्सिनाङ ङाला सिनि सिकि जुबु सेक्यु तिदि थार्जकिद ।
+\v 25 मिकि लुङ्बा तेरिक् राङि लाक्ला लासिनाङ राङि राङ राङ्ला मेलेवा जोसिन तिला काङ ख्याप्साङ थोप्क्यि?
+
+
+\v 26 सु ङे सुङ ताङ ङछाकि मि पुज्युङ्ति राङि, पापिताङ, देवा चेनकि थुचेङि सँवा ला हुङ्सिमन तिताङ्साङ ङछा किद।
+\v 27 हिन्सिनाङ हुतुङ्राङ ङा खिराङ्ला सिद द्ये वतुप् पार्ने राङ खिराङ सु हिन्सिनाङ वे तिदि कन्ज्यककि ग्याल्खाप माथोङु साक मिसिद।
+
+
+\v 28 दि ताम क्याबु ङिमा ग्ये तिङ्ला येसुकि खोताङ मोपार किरुप्ला युहन्ना ताङ याकुबला छ्याजिक लाल टिनि गाल्सुङ।
+\v 29 तजोला खोति मोपा किइ किनक् खोकि ङोति ज्येर्मा जिक्राङ ग्यार्सुङ खोकि माज्याति कार्मु ठा छ्यालि गाल्सुङ ।
+
+
+\v 30 ल्हो त्ये खो ताङ ताम किइ किनक्, तिवा ति मोसा ताङ एलिया नक्।
+\v 31 तिवा ति साम्बि जुबुला थोङ्सुङ तेमे येसुकि श्येप्कि कला ताम किइ नक्। दि ताम ति खोकि येरुसलेमला क्योलिन् नक् ।
+
+
+\v 32 पत्रुसताङ तिताङ वतुप् ङिला श्योर्नक् तजोला तिवा लेमु क्यानि ङि छेनक् तिविकि खोकि सँवा ताङ खोताङ वतुप् मेरा ङिला साङ थोङ्सुङ ।
+\v 33 ति मेरा ङिति येसु तानि टाल्नि ड्वप्ला पत्रुसकि सिक्यासुङ, “लोबेन ओरुङ्ला द्येराङ देतुप् लेमु गिउइ। ओरुङ द्ये दक्पा सुम देतुप् दासा ज्वप् चिक खोकला, चिक एलियाला चिक मोसाला।" तिला राङि सिक्याबु ताम छ्याराङ मिदुक्।
+
+
+\v 34 तजोला तिवि दि ताम सिइ किसिन, मुक्पा वनि उप्सुङ मुक्पि तिवाला उप्सिमा काङ किरु किरु गाल्सुङ।
+\v 35 मुक्पाने दुक सिइ वोरु लेसुङ “दि ङेकि पेतुप् पुज्युङ हिन्। दिकि ताम ङेन्।
+\v 36 तजोला ति वोरु ति छ्येसुङ तजोला येसु चिक्राङ नक्। तिवा खाराक्पा देसुङ काङ ति छेमु थोङ्गुप् ताम ति सुलाङ सि माक्या।
+
+
+\v 37 साला तिवा लानि थुला पाम्नि हुङ्जि बाङि छ्वबु मि तिवि खोला ठेसुङ्।
+\v 38 ल्हो, छबु मि तिवि पार्ने मेराचिक मि दुक सिइदाङ वोरु क्यासुङ, लोबेन ङा गङ्बा श्युउइ खोकि ङे पुज्युङ ल्हो, चिला सिसिन तिदि ङे पुज्युङ् चिक्राङ हिन्।
+\v 39 ल्होताङ तिला डेकि जिम्ग्यु तेमे ति लेम्ग्याराङ च्यर देन्ग्यु। डेकि तिला खाला ब्ये थेन्दुप क्यानि देप्क्यु। डेकि दुक्पा बुनि डिउइ तेम् ड्वप्ला ङ्याल्वा क्यानि मा तेनि ज्यकु।
+\v 40 ङे तिताङ वतुप् डे थेन नाङ सिनि खोकि टावा तिवाला सिक्याबु ति तिवि थेन माथु।
+
+
+\v 41
+\v 42 41येसुकि तिवाला सिक्यासुङ, “ओइ मोवा मेतुप् ताङ नासाम मेलेवा वतुप् तिवा नाम्साक ङा खिराङ ताङ देतुप्जा ताङ खिरे ताम ङेन्दुप्जा? ख्यरे पुज्युङ्ला द्ये टि श्यक्। 42ति पेजा हुङिन नक् डेकि तिला साला दाप्सुङ तेमे जिवा लाङ्गुप् क्यानि ह्रुसुङ। हिन्सिनाङ येसुकि डेला वोरु क्यासुङ् तेमे पजा लेमु जोनि पापा ति तानि ताङ्सुङ् ।
+
+
+\v 43 तिवा तेरिक कन्ज्यककि लाका थोङ्नि याम्छेन क्यासुङ। हिन्सिनाङ तेरिक मि तिवि येसुकि लाका तिवाला याम्छेन किजिन् राङि टावा तिवाला सिक्यासुङ,
+\v 44 “ङे सिक्याबु ताम लेमु क्यानि ङेन्ः मि पुज्युङ् ति मि तिवि लाक्ला तेर्किद् ।"
+\v 45 हिन्सिनाङ दि ताम ति तिविकि हाक माको दि तिवि दङ्ने वानक्। तुक किसा तिवविकि दि ताम हाक् माको। दि ताम ति खोला टेप्ला जिवा क्यासुङ।
+
+
+\v 46 तिवि पार्ने तेरिक सिनाङ छ्येन्दक ति सु ड्वप् जा सिनि थामु श्योर्सुङ।
+\v 47 हिन्सिनाङ येसुकि तिविकि सेम्गि ताम छ्या ङेसिमा खोकि मेराचिक पेजा टिक्पेला खनि चाला ज्याक्सुङ।
+\v 48 तेमे तिवाला सिक्यासुङ, “सिकि साङ ङेकि मिन्ला दिनक् पेजे टिक्पेला सेम्ला लिङ्गु तिकि ङालासाङ सेम्ला लिङुउइ तेमे ङाला सेम्ला लिङ्गुप् तिकि ङाला तोङ्गुप् तिलाङ् सेम्ला लिङु। चिला सिसिन खिरे पार्ने तेरिक सिना टिक्पराङ तेरिक सिना छ्ये हिन्।
+
+
+\v 49 युहन्नाकि सिक्यासुङ, “लोबेन्, लालिकि खोकि मिन्ला डे तिवा तेन तोङिन किनक् ङेरेकि थोङ्सुङ तेमे ङेरेकि तिला क्योरिन् चिला सिसिन दिति अरे मि मिन्।"
+\v 50 हिन्सिनाङ येसुकि तिला सिक्यासुङ, “तिला माक्योर, चिला सिसिन सु ख्यरे छ्यला मेत तिदि ख्यरे छ्यला गिउइ।"
+
+
+\v 51 तजोला खो देवाचेन ड्वप् तुज्ये चाला हुङिन् वतुप् नक् तेमे खोकि यरुशलेम ड्वप् सेम क्यासुङ।
+\v 52 खोकि राङ सिना तङ्ला लेन क्योलुप् तिवाला ताङ्सुङ तेम तिवा गाल्सुङ तेमे खोला हुङ्गुप सिन टेगे ज्वप् सामरि तिवि युला श्युसुङ।
+\v 53 हिन्सिनाङ त्येकि मि तिवि कोला गासो माश्यु चिला सिसिन खोति यरुशलेम छ्यला ड्वप् छाल्नक।
+
+
+\v 54 खोकि टावा याकुब ताङ युहन्नाकि दि थोङ्सुङ तिविकि सिक्यासुङ, “चावा काङ देवाचेन नेसुर् मे ल्हुम चिनि दिवाला सेतुप् का तेरुप्?
+\v 55 हिन्सिनाङ ग्युर्नि तिवाला वोरु क्यासुङ।
+\v 56 तेमे कोति राङ्सा युला गाल्सुङ।
+
+
+\v 57 तिवा लाम्ला डोइ वसिन् मिचिकि खोला सिक्यासुङ, “खो केन डि ङा खोला त्येराङ तिङ् ङ्यागु।"
+\v 58 येसुकि तिला सिक्यासुङ, “किप्च्याङ तिवि मिक्तुङ वे तेमे नाम्गि च्याज्युम तिवि तिङ छाङ वे हिन्सिनाङ मि पुज्युङ किदि हो राङि गो ज्यकुप् दासा ज्यिगाङ केनिङ मेत्।
+
+
+\v 59 तेमे खोकि ज्येर्मा मिला सिक्यासुङ, “ङाला तिङ् ङ्य।" हन्सिनाङ तिकि सिक्यासुङ, “चावा ङाला गमाला गाल्नि ङ्ये पापाला मिक्तुङ ग्याकुप् का नाङ।"
+\v 60 हिन्सिनाङ खोकि तिला सिक्यासुङ, “रोकि राङ रोला मिक्तुङ ग्याकुला पि तोङ, ख्योरुङ्ति ग्युक् काङ ग्याक्ला कन्ज्यककि ग्याल्खाप् ति श्येत् ।"
+
+
+\v 61 ज्येर्मा मिचिकि सिक्यासुङ, “चावा ङा खोरुङ्ला तिङ ङ्यागु हिन्सिनाङ ताङ्ला ङे खाङ्बाला गाल्नि खाङ्बाला वतुप् तिवाला ङा गालिन सिनि गिउइ।"\
+\v 62 हिन्सिनाङ तिला येसुकि सिक्यासुङ, “थङ्बाला राङि लाक्प ज्याङ्नि तिङ्ला ग्गयुर्नि ल्हाप तिवा सुङ कन्ज्यककि ग्याल्खाप्ला श्युगु दिमु मेङुउइ।"
+
+
+\c 10
+\cl लिउ १०
+\p
+\v 1 तादि ताम्ङेन्तिवि तिङ्ला, चावाकि ज्यला मेरा खल्सुमदाङ् च्युला लाका चिसुङ, तेमे खोराङ् राङ् डोप्छालु तेरि ग्यासा तेमे दासाला तिवाला खोकि गमा-गमाला मेरा ङि -ङि क्यनि ताङसुङ।
+\v 2 खो तिवाला सिक्यासुङ, “चाँबा तिवा आला वे, हिन्सिराङ्” यक्कितु तिवा च्याजिराङ नक्। तुक्किसा चावाताङ् मोपार कि, खोकि राङि चाँबानाङ्ला यक्कितु तिवा तोङसित्।
+
+
+\v 3 खिराङ राङि लामला गुक्। ल्होसा, ङा खिराङला फारातिवि पार्ला लुगि रकेराङ् तोङिकिउ।
+\v 4 लामला डला ड्याबि मेवुक, भेर्पा ज्यन काङ्स्युप माखुर; तेमे लाम्ला सुलासाङ् ताङदेन् माकि।
+
+
+\v 5 खिराङ चुक्या खाङबा स्युकि, तङला दुक्सि “दि खाङबाला लो दिमु चोङसित्,”
+\v 6 दिजोइ लोदिमु होतुप मि त्य होसुङ क्यासि, खिर्य लोदिमु तिताङ देक्यु, हिन्सिराङ् दिजोइ मिसुङ क्यासि, लोदिमु खिर्यदालाराङ् ग्युन गिउ।
+\v 7 तिविकि काङ तेर्किवे, तिराङ साइदाङ तेमे थुङिदाङ ति खाङबाराङ देत्, चिलासिजिन् यकतिकि ङालाक ङोगोकिउ।
+
+
+\v 8 खिराङ चुका ग्यासाला डि, त्य तिविकि गासो स्युसि खिर्य गमाला ज्याकुव जा स।
+\v 9 त्यहोतुप आमोछपतिवाला ल्यामुजो, तेमे तिवाला सि, ‘कन्ज्यककि ग्याल्खाप खिर्यकि चाला हनि वे।’
+
+
+\v 10 हिनसिराङ चुका ग्यासाला स्युकुइ तेमे तिविकि खिराङला गासोस्यप माक्यसि, त्याकि ग्यासाकि लाम नेवा गाल्नि दुक् सि,
+\v 11 ‘खिर्य गेसानेवा ङिर्य काङबानेवा कोबु थालासाङ् खिर्यकि खालालाङबु ह्रुकुप हिन्।’ हिनसिराङ दि सेबाकि कन्ज्यककि ग्यल्खाप चालाराङ वे।
+\v 12 ङा खिराङला सिरू हिन् तिङला ठिमकिजि ति ग्यासा सिराङ सदोमकि ठिम ल्यामगेराङ जेथुपु गिउ।
+
+
+\v 13 खिराङला मत्ता सुकुइ, ओइ खोराजिन्, खिराङला मत्ता सुकुइ, ओइ बोथसेदा! दिजोइ खिर्यङला क्याबु लाका ङार्मुतिवा टुरोस तेमे सीदोनला क्याप हिसि, तिविकि ल्यामगेराङ गमालाराङ यागोक माजा (भाङ्ग्रा) कोनि थाल्जामनाङला देनि सेम ग्युर्नि सिनक।
+\v 14 हिनसिराङ ठिमकि छिमु खिर्ति सिराङ तेमे सदोमकि ठिम बङि जेथुपु गिउ।
+\v 15 ख्युङ कफर्नहुम, काङ ख्युङ दोवचेनला ध्याकुइ सिनि नासाम तोङिउ। मिन् ख्युरूङला मो ङ्यालबाला बेप्किउ।
+
+
+\v 16 सिकि खिर्याकि सिक्यव ङेन्गिव्य, तिकि ङे सिक्यपति ङेगिउ, सिकि खिर्यङला मेङेन्वे तिकि ङाला मेङेदुर्इ।
+
+
+\v 17 खाल सुमदाङ् च्यु गा कि दाङ ग्युर्सुङ तेमे सिक्या, “चावा, ख्यरे मिनला ल्हेडितिवा साङ ङिर्या लाक्ला गिउ।”
+\v 18 येशूकि तिवाला सिक्यसुङ् “ङेकि ल्हेडिला देवाचेननेवा चिलाम रकेराङ लुवु थोङसुङ्।”
+\v 19 ल्होस, ङेकि खिर्याङला रूलतिवा तेमे विच्छि तिवा लेपुप त्येके ढाकि ङारखाला ओङ विनि वे तेमे चुकै तामकिङ खिर्यङला ना मोतोइ।
+\v 20 हिनसिराङ थुतिवा खिर्यकि लाक्ला गिउ सिनि गा कि, हिनसिराङ खिर्यकि मिन् दोवाचेनला टिनि वे सिनि ग कि।”
+
+
+\v 21 ”ति तुज्येला खो थु च्याङेला गा क्या सुङ, “पापो, देवाच्यान तेमे जम्बुलिङकि चावा, ङा ख्युरूङला यार देकु, चिले सिजि ख्यर्याकि दि तामङ्यानतिवा रिक्पा खामु तेमे हाक्कोमुतिवि त्यावा बाँ ज्यक्सुङ्, तेमे पेजा टिक्पेतिवाला दगेराङ क्षामेतुपतिवाला क्षार्सुङ।
+
+
+\v 22 ङे पापित्यवा तेरि तामङेन ङाला विनि वे। तेमे पापा सिराङ ज्यन्गि पुजुङ सु हिन सिनि सिकिङ ङो मेसेउ, तुक्यानिराङ पुजुङ तेमे पुजुङकि क्षातेन्दुप क्षालु मिकि सिराङ ज्यन्गि पापा सुहिन सिनि सिसाङ ङो मेसेउ।”
+
+
+\v 23 टावा तिवि तेवा ग्युर्नि खोकि सिसाङ क्षामेङेप् क्यनि सिक्यासुङ, “थुच्ये होतु हिन् ति मिक्तिवा सिकि खिर्यकि थोङुप् तामङेनतिवा थोङुइ।
+\v 24 ङा ख्युरूङला सिउ, खिर्यकि काङथोङ्नि वे भाङि लुङदेन लापु मितिवा तेमे ग्याल्बुतिवि ति ल्हाप सेम क्यासुङ, हिन्सिराङ तिमाथोङ्। खिर्याकि काङ थोसुङ तिविकि ति ङेदु सेक क्यासुङ, हिनसिनाङ तिविकि ति माथोसुङ।”
+
+
+\v 25 ल्होसा, ठिमकि क्षेन्वुकि मि दोक्पाइ यार लानि दुक्सिदाङ खोला खोक्पा ल्हासुङ “लोवेन, ङेकि नामलाङ मिसिदुप मिजि रिङ्वु ङेतुला काङकिगोकि?”
+\v 26 येशूकि तिला सिक्यासुङ, “ठिमला काँङ टिनि वे? खिराङ दिला चुक्यानि रकि?”
+\v 27 तिकि खालेन तेरिदाङ सिक्यासुङ, “ख्यर्यकि राङि तेरि सेम्नेवा, राङि तेरि मिजिनेवा, राङि तेरि ङार नेवा तेमे राङि तेरि रिक्पानेवा कन्ज्यकला ङिङजे कि, तुकक्यासिराङ राङि चाकि युल्बाला राङला दयाराङ ङिङजेकि।”
+\v 28 येशुकि तिला सिक्यासुङ, “ख्यर्यकि ल्यामु क्यानि खालेन विन्सुङ दुकराङ कि, त्येमे ख्युङ थार्किउ।”
+
+
+\v 29 हिनसिराङ दि ठिमकि मिक्षेकि राङलाराङ दिक्पा मेतुप् जप् सेमक्यानि येशूला दुक् सिक्यासुङ्, “ङे चाकि युल्बा सु हिन्?”
+\v 30 येशूकि खालेन किदाङ सिक्यासुङ, मि चिक्जिक् यरूशलेमनेसुर यरिहोतेवा डोइकिनक्। ति कुरमेन तिवि लाक्ला थोप्सुङ्, तिविकि तिकि गिज्यातिवा ठसुङ तेमे तिला दुसुङ, तेमे तिला आस्यिमास्यि जोनि ताङसुङ।
+
+
+\v 31 तोजोलाराङ् क्षोने चिक्जिक् ति लाम्नेराङ क्यानि ल्हेसुङ् तेमे तिकि तिला थोङसुङ, ति ज्यन्मा नानुने क्यानि गाल्सुङ।
+\v 32 तुकराङक्यानि, लेवि चिक्जिक् साङ तिग्याला थेनसुङ् तेमे तिला थोङसुङ् तेमे ज्यन्मा ननुने क्यानि गाल्सुङ्
+
+
+\v 33 हिनसिराङ सामारि चिक्जिक साङ डोइ किजि ति होतुप दासा ख्योल्सुङ। तजोला तिकि तिला थोङसुङ, तिकि सेमला ङिङ्जेकि क्याङसुङर।
+\v 34 ति तिकि चाला गाल तेमे तिकि माला मारू तेमे गुन्ढुमछ्याङ् कुनि मारिल टाँबिन्सुङ तेमे तिकि राङि पुवकखाला ज्याङ्नि तिला स्यासा देशा खून्लेसुङ् तेमे तिला ल्हासुङ्।
+\v 35 ज्यान्मा ङिन् तिकि दिनार ङि थोनि स्यासा देशाकि ज्यिन्दाक्ला विनि सिक्यासुङ, ‘दिला ल्होसा, ख्यरेकि ल्हाजि फकुप् डेवा ङा ग्युर्जि ख्युङला ज्योल्गिद।’
+
+
+\v 36 दि कुर्मेनतिवि लाक्ला थोपुप् तिकि चाकि युल्वा दि मेरासुम्गिनाङ्ला सुति हिन्दे दइ लाङ्गिवे?
+\v 37 ति लोवेन् तिकि सिक्यासुङ्, “चुकातिकि तिला ङिङ्ज्ये क्या।” येशुकि तिला सिक्यासुङ्, “ग्युक् तेमे ख्यरेकिसाङ् तुकराङ् कि।”
+
+
+\v 38 येशू तेमे तिकि टावातिवा डोइकिजि, खो युल चिगिनाङ्ला श्युसुङ्, तेमे मार्था मिन् क्यावु पुम्पेजा चिगिकि खोला तिकि खाङ्बाला गासो श्युसुङ्।
+\v 39 मरियम मिन क्यावु तिकिति नुम चिग् नक् तेमे ति चावाकि दङ्ला देनि खोकि सुङ् ङ्येन्गिनक्
+
+
+\v 40 हिन्सिनाङ् मार्था सामा जब् लाकाला खोम्लुङराङ् मिदुक ति येशू चाला हनि सिक्यासुङ्, “चावा, ङे नुमकि सामा ज्वब लाकाला ङाला चिगराङ् ताङज्याकुप् मोथोङनक्? तुककिशा ङाला लाका किटोकि सिनि सिनाङ्।”
+\v 41 हिनसिराङ् कन्ज्यककि खालेन् लक्सुङ्, “मार्था, मार्था, ख्योङ् ताम बाङिला सेम्ढा किउ,
+\v 42 हिनसिराङ् चिग् ताम गोवा वे। मरियमकि तेरसिराङ् ल्यमु ताम देम्नि वे, ति ताम्ङेन तिकि तेवा मठगुउइ।”
+
+
+\c 11
+\cl लिउ ११
+\p
+\v 1 खोकि सँवा ताम्नि सिन्सिमा खोकि लोमा चिगिफसासुङ्, “चोवो ङिराङ्लाङ् यूहन्नाकि दाक्पि लोमातिबाला लापु दगे: राङ् क्यानि सँवा तापु लाम्नाङ्।"
+
+
+\v 2 येशूकि तिबाला सासुङ्, “खिरेकि सँवातेपुप तुज्येला दुक्सिसा, 'ए पापा, ख्यरे मीन चेङ्ङे हङ्सित्। ख्यरे ग्याल्खाम् होङ्सित्।
+
+
+\v 3 ङिराङ्ला ङिरे ङिमि~टाङ्ङि~सिबाङ् नाङ्ङा।
+\v 4 ङिरेकि ङिरे हक्ला हबुतिबाला पिताङ्ङु दगे: राङ्, ङिरे ङेबातिबा ताङ्नाङ्ङा.। ङिराङ्ला (परीक्षाला) माटिसा।'
+
+
+\v 5 येशूकि तिबाला सासुङ्, “ख्यरेती दिनक् दाल्जा हच्यु तिकि नुप्फेला गाल्नि ख्योरुङ्ला सिउ ' ए दाल्जा, ङाला सुम्चक् सिबाङ् किन्बा नाङ्।
+\v 6 ङे दक्पुजिक् दाल्जा य्हुकिन्ताङ् ङे~चाला हसुङ् तेमे तिला तेरुला ङा. तानि खाङ् मेत्।'
+\v 7 त्यासुर नाङ्नेसुर दिनक् सि. थुक्यु, 'ङाला छेरा मालोङ्ङा। गो. चेनिङ् सिदुप्हये, ङे अाङ्ङा तिबा ङातानिराङ् दासाला ङ्याल्निते हये। तिकि किसाला, ङा. लानिते ख्योरुङ्ला सिबाङ् तेर्मुथुपु।'
+\v 8 ङा. ख्योरुङ्ला सिउ, तिकि लानिते सिबाङ् माबिन्सिराङ् ख्योरुङ् तिकि दाल्जा हिदुप् तेन्दक्कि ताङ् लाङ्-लाङ्ङा क्याबु किसाला ती लाङ्ङु तेमे ख्योरुङ्ला गोबुचोजिक् सिबाङ् तेर्कयु।
+
+
+\v 9 ङा. ख्योरुङ्ला सिउ, “ल्अोङ्ङा, तेमे ख्योरुङ्ला तेर्क्यु; चोल्ला, तेमे ख्यरेकि ङे: किकिद; ढकढकेकिसा, तेमे ख्योरुङ्ला सिनि ती पेकिद।
+\v 10 ल्अोङ्ङु तिबा तेरिक्कि ती ङ्क्यु; तेमे छोल्लुतिकि ङे: क्यु; तेमे ढकढकेकिरुप् तिला सिनि पेन्तेरक्यु।
+
+
+\v 11 खिरेनाङ्ला सुति दिनक् पापा हिन्जु दाक्पि पुज्युङ्कि सिबाङ् लाङ्सिन् दो. तेर्क्यु र्मिन्सिन् ङ्अा लाङ्सिनन् रुल तेरुप्?
+\v 12 मिन्सिन् तिकि कार्ज्युक् लाङ्सिन, ख्यरेकि बिच्छि तेर्क्यु ते?
+\v 13 तिकि किसाला, खिराङ् मि क्यानि साङ् दाक्पि पेजाला ल्यामु सामातिबा तेरुप् स्येसिन्, खिरे दे: वाचेनला हतुप् पापा कि खोता~नि ल्अोङ्ङुप तिबाला चो. अाला क्यानिते थु चेङ्ङे मेतेरुप् ते?
+
+
+\v 14 त्यासुर, येशूकि ताम किमुथुपु मि न्यासुर डे तेन्सुङ्। ती डे मि नेसुर थेन्सुङ् तेमे ताम किरुस्युसुङ्। दि थोङ्नि मि तिबाला याम्छेन् लासुङ्।
+\v 15 त्या हतुप् ला-ला तिबा खप्राङ् ताम् क्यासुङ्, “डे तिबिकि क्ष्ये बालजिबुलकि डा ला तेन्सुङ्।"
+
+
+\v 16 तेमे ला-ला तिबिकि खोला कक्पा ल्हाप्ला दे: वाचेन्कि दक्पुचिक् चन्ह छ्यातेन् सासुङ्।
+\v 17 तेमे येशूकि तिबिकि खाङ् सेम्ला तोङ्ङिन् हये सिनिते छ्या ङे: सुङ् तेमे सासुङ्, तेरिक लुङ्बा खप्राङ्-खप्राङ् कि फिलक्पाला(विरुद्दमा) टाल्ग्यु तेमे खाङ्बा तिबा टाल्ग्यु।
+
+
+\v 18 तुक्या डे तिबा खप्राङ् टाल्सिन्, च्युक्यानि तिबि ग्याल्खाम् लु. थुकि? खिराङ् सिउ, ङे. कि बालजिबुलकि मिनला डे तिबाला स्अोरक्यु।
+\v 19 ङेकि तुक्यानि बालजिबुलकि मिनला डे तिबाला स्यार्सिन, खिरे लोमा तिबिकि सिकि मिनला स्योरकिताङ् ते? चिला सिसिन्, तिबा खिरेति न्याय किरुप्तिबा हिन।
+\v 20 तेमे ङेकि कन्ज्यककि लाक्तुनेसुर डे तिबा तेन्सिन, कन्ज्यक्कि ग्याल्खाम खिरेखाला लेपु हये।
+
+
+\v 21 राबु मि चिगि हातहतियार थ~नि दाक्पि खाङ्बि सुरक्षा किसिन्, तिकि किसाला खरे सामान तिबा सुरक्षित देक्यु।
+\v 22 तेमे ती. सिनाङ् राबु लेम्निते फाम्चिसिन् मितिबि हातहतियारतिबा टगु तेमे ती. तानिते हतुप गिजेतिबा कुन्किउ।
+\v 23 ङे. क्ष्यला मेतुप्ति, ङे फिलक्पाला गिउ, तेमे ङातानिते मुरुकु तिकि खेन्बाङ् थोर्क्यु।
+
+
+\v 24 मेलेबा नाम्सि मि नेसुर थेनिते गाल्सिमा, ती छ्यु हतुप दासानेसुर क्यानिते गाल्सङ् तेमे तिकि देतुप्ला दासा छाल्सुङ्। तिकि खेन्साङ् देतुप् दासा माङ्ङे तेमे तिकि सासुङ्, ङा खेन्सुर लेपुप्हिन ङा त्याराङ् ग्युर्नि डिउ।
+\v 25 ग्युर्सिमा तिकि दाक्पि खाङ्बा सेल्लि क्यानि रिनिते ज्याकुप थोङ्सुङ।
+\v 26 तेमे त्यासुर, ती डिउ तेमे हारोङ् जेर्मा मेरा दिन डा तिबाला काताङ्नि तिबातानि देक्यु तेमे ती मि ~ हारोङ् अाला ना~डिउ।
+
+
+\v 27 खोकि दि तामतिबा लापिन्ताङ् हतुप्बेला, दक्पुचिक् पुमा अाला~मि~ नाङ्नेसुर खोला सासुङ्, “ती खक्ला थुजि(धन्य) तिकि ख्योरुङ्ला केसुङ् तेमे हमा बिन्सुङ, बोबु जोसुङ्।"
+\v 28 तेमे खोकि सासुङ्, “ती सिना कन्ज्यक्कि चिक ङ्तुप ताङ् यक्ला छ्यादेदुप् तिबा थुजिकि हिन्।"
+
+
+\v 29 अााला मितिबा जोम्सुङ्, खोकि तिबाला सासुङ्, “दि पुस्ता मेलेबबकि पुस्ता हिन, दिबिकि चिन्न छोल्ग्यु, हिन्सिराङ् योनाकि चिन्न सिनाङ् ज्यान खिराङ्ला मेतेरु।
+\v 30 निनवेकि मितिबाला योनाकि चिन्न हतु दगेराङ्, तुक्राङ् क्यानि दि पुस्तालाङ् मि~ पुज्युङ् चिन्न हिन्।
+
+
+\v 31 दक्षिणकि ग्याल्मु मिला को. ज्यारुपला लाङ्ङु, चिला सिसिन ती जाम्बुलिङ्कि फालिम् क्ष्अनेसुर सोलोमनकि रिक्पाकि ताम ङे: दुप्ला लेपुथ्यो तेमे ल्होसा, सोलोमन सिना क्षे: दे: हये।
+
+
+\v 32 निनवेकि मितिबा दि पुस्ताकि मि~तिबा तानिराङ् न्यायला लाङ्ङु तेमे दिबाला खाम्जु कुक्यु। तिबिकि योनाकि लेन ल्यामु कोनिते पश्चाताप क्यासुङ् तेमे ल्होसा, योना सिना क्ष: चिक् द्या हये।
+
+
+\v 33 कोपि चेनिते सिसाङ् उम्निते मज्यकु, तिला क्षटिदङ्ला ज्यकु, चिलासिसिन ती न्यसुर डप तेरिक्ला ठा. दिङ्ङि हूङ्सित।
+\v 34 ख्अरे मिक ख्अरे जुबुकि टाँक हिन। ख्अरे मिक ल्यालु हसिन्, ख्अरे जुबु तेरिक्कि ठाक् ङेक्यु। तेमे ख्अरे मिक ल्यामु मे: सिन्, तेरिक् जुबु नाक्तिङ्ङिकि उप्क्यु।
+\v 35 तिकि किसाला खुङ्जेन्ला देत्, खिराङ्तानि हतुप् ठाक् नाक्तिङ्ङि मोडोसित्।
+\v 36 तुक् हिन्सिन्, ख्यरे तेरिक् जुबु ठाक् हिन, दिकि चिन्तिङ् दासा नाक्तिङ्ङि मेत्, त्यासुर ख्यरे तिरिक जुबु बत्तिकि ठाक् दगेराङ् ख्रुङ्तानि बार्सित।
+
+
+\v 37 खोकि ताम क्यानि सिन्सिमा फरिसीतिबिकि खोला तिबि खाङ्बाला स्यान् साप्ला काताङ्सुङ्। येशू गाल्सुङ् तेमे ङे:~निते देसुङ्।
+\v 38 स्यान् साप्सीना तङ्ला लाक्पा मा~टुसिमा फरिसी तिबाला याम्छेन् लासुङ्।
+
+
+\v 39 मे चोवोकि तिबाला सासुङ्, “खिराङ् फरिसी गिलास ताङ् करा फिकिछ्यला ठुक्यु तेमे नाङ्ला लोब ताङ् मेलेबा ताम्गि क्याङ्ङु हये:।
+\v 40 कुबा मि. तिबा खाङ् फिकि छ्अला जपतिकि नाङ्तिङ् जोबु मीन र?
+\v 41 ख्यरेनाङ्ला खाङ् हये, तिबा टेङ्बुतिबाला बिन् तेमे ती ताम ख्योरुङ्ला सिनि तेरिक् ल्यामु डउ।
+
+
+\v 42 क्युक्टो खिराङ् फरिसीतिबा, चिलासिसिन खिराङ् उस्युलि, सुप ताङ् म्यानछेर्मि(जडिबुटीको) कि दशांशया. तेर्क्यु, तेमे कन्ज्यककि ङिङ्जे ताङ् धार्मिक्ताला बेवास्ता किउ। खिरेेकि कन्ज्यक्कि ङिङ्जेताङ् धार्मिक्ता दगे यग् किगोबु हिन्। दि यग् किरुप्ला तिङ्ला मादेत्।
+
+
+\v 43 क्युक्टो फरिसीतिबा, खिरेकि जोम्खाङ्कि दिन्लन देतुप मि. तिबाला ग्यासाला डेन्(अादर) ताङ् स्यावा किउ।
+\v 44 खिराङ्ला क्युक्टो, खिराङ् मा. कुबु तुर्सा दगेराङ् हये। मि. तिबा खाङ् छ्या माङे: बा य्उकु।"
+
+
+\v 45 तेमे ला. ला यहूदि ठिमकि लबे: नतिबिकि खालेल क्यानि सासुङ्, “लबे: न, ख्योरुङ् ङिराङ्ला चिला क्युक्टो कि?।"
+\v 46 येशूकि सासुङ्, “खिराङ्ला क्युक्टो ठिमकि लबे: न तिबा, सिखाङ् मि. तिबाला ठिम कि खुर्बु गेल्गयु, तेमे खिराङ् दक्पुजिक् थेपु थनिङ् तिनक् ठिमकि तेरिक् खुर्बु लोङ्मुथुपु।
+
+
+\v 47 खिराङ्ला क्युक्टो, चिलासिसिन् खिरेकि लुङ्देनबा तिबिकि तुर्साकि नाक्साम्ला सिनिते जोसुङ्, हिन्सिराङ् तिबाला सेतुती खिरे तङ्ङि गिपातिबाङ् हिन्।
+\v 48 तिकि किसाला, खिरेकि खिरे तङ्ङि गिपातिबिकि मिनला ताम् लाप्सुङ् तेमे तिबातानि डिक्सुङ्, चिलासिसिन् हुतुङराङ् तिबिकि तिबि तुज्येकि लुङ्देन्बा तिबाला सेतुहत्थ्यो तेमे तिकि तुर्साति हारिङ् खिरेकि नाक्साम्ला सिनिते जोबु हये।
+
+
+\v 49 तिकि किसाला, कन्ज्यककि रिक्पाकि सिउ, “ङा खिराङ्ला लुङ्देन्बा ताङ् लोमा छे तिबिचाला तोङ्ङु तेमे खिरेके तिबाला दुक्पा तेर्कउु तेमे ती नाङ्ला ला. लातिबाला सेक्यु।
+\v 50 त्यासुर दि पुस्ताला जाम्बुलिङ्कि चा~नेसुर्राङ् लुङ्देन्बा तिबिकि टाक्ला खिराङ् लाङ्गुप्(जिम्मेवार) हये।
+\v 51 ङा ख्योरुङ्ला सिउ, हाकिल कि टाक्नेसुर ल्हा ताङ् दासा चेङ्ङेला सेतुप् जकरियाकि टाक् कि को.(दोष) फङ्नि दि पुस्ता लाङ्गुप् हये
+
+
+\v 52 यहूदि टिमकि लमे: नतिबा खिराङ्ला क्युक्टो, चिला सिसिन खिरेकि रिक्पाकि साँचोला खिराङ्नेसुर थारे क्याल्सुङ्। खिराङ् दाक्पुराङ् दि (परिस्थिति) नेसुर मागाल तेमे खिराङ् तिबातानि हिप्सुङ्।
+
+
+\v 53 येशू त्यासुर गाल्निसिन्सिमा, शास्त्री ताङ् फरिसी तिबा खप्राङ् अाला ताम्ला बातेर किरुप् छाल्सुङ्।
+\v 54 तिबिकि येशूला दाक्पि सुङ्कि कला खक्पा ल्हाप छाल्सुङ्।
+
+
+\c 12
+\cl लिउ १२
+\p
+\v 1 ताङ्डा च्यिक योज्यिक मिरिग तिबा दासा च्यिकला जोम्निनक तिबा मि तिबा आला हतुपकि किसाला तिबि खाप्राङ् काङबा थनि निकीर्नक। खोकी दाक्पि टावा तिबाला दुक सिक्यासुङ् “फरिसी तिबिकी तेरुप फापनेसुर थारे देदा तिदि खनाक्पा यक हिन्।
+
+
+\v 2 हिन्सिराङ्, थोङ् मुथुकु ताम तिबा हतुङ् म्येत, तेमे थोङमुथुबु क्यानी चिनदीङ् ताम हिपु म्येत।
+\v 3 तिकि किसाला ख्यरेकी नाक्तीङ्ङाला साबु ताम तिबा टाछयालीला कोकिद, तेमे ख्यरकी नाङला देनिते नाम्ज्यक ला साबु ताम दि खाङबी यक नेसुर स्येकीत।
+
+
+\v 4 ङे दाल्जा तिबा ङा खिराङ्ला सिउ जुबुला सेतुपति तानि खिराङ् जिबा माकी चिलासिसिन ति तिङ्ला तिबीकी खाङ् कि मुथुक।
+\v 5 हिन्सिराङ् ङा खिराङ्ला सु तानि जिबा कि सिनिते का तेर्क्यु। सिसिमा ङ्याल्वाला क्युर्थुपु मि तानि जिबा किसा। ङा खिराङ्ला सुउ खो तानि जिबा किसा।
+
+
+\v 6 खाङ् बन्गेरि ङा चक् ति मुन्डा ङिला मोचोङ्ङु? कन्ज्यक् कि ल्हाताप्ला दक्पु च्यिक्याङ् मेज्येउ।
+\v 7 खोकि ख्यरे रा तिबाङ् तेरिक् ङोनिते हये। खोतानि जिबा किसा चिला सिसिन् खिराङ् बन्गेरा सिना कुन्बु हये।
+
+
+\v 8 ङा खिराङ्ला सिउ, ङाला सेन्ला लागुप तिबाला कन्ज्यक् कि थुतिबि दङ्ला कन्ज्क् कि पुज्युङ्साङ् तिला सेम्ला लाङ्ङु।
+\v 9 कन्ज्यक् कि पुज्युङ् कि खाला ताम् किरुप् तुबाला ताङ्तेर्कु, तेमे थु चेङ्ङेकि खाला ताम् किरुप् तिला ताङ्निते मेतेरु।
+\v 10 कन्ज्यक्कि पुज्युङ्कि खाला लानि ताम् क्यिरुप्तिबाला ताङ् तेर्क्यित, यिन्सिनाङ् थु चेङिकि खाला लानी ताम् क्यिरुप्तिबाला तोङ्वा मेतेर्त ।
+
+
+\v 11 तिबिकि खिराङ्ला जोम्खाङ्ला गामा किरुप् तिक दङ्ला टिसिमा, च्युक्क्यानि टोबुजा ताङ् खाङ् लापुजा सिनिते जिब माक्यि।
+\v 12 थु चेङ्ङेकि खिराङ्ला खाङ् सिरुजा सिनिते तिराङ् तुजेला लोप्क्यु।
+
+
+\v 13 तेमे मि आलि नाङ्नेसुर मि च्यिगि खोला सिक्यासुङ्, लोवेन् ङे नुक्ला ग्यिजे तिबा गोनिते विन् सिनिते सिसा।”
+\v 14 येशूकि तिला सिक्यासुङ् “मि तिबा, ङाला खिरे पार्कि ठिम किरुप् मि सिकि जोसुङ्?”
+\v 15 ल्होसा दाक्पुला हाबा किरुप् सेम् नेसुर थारे ज्यक्। सि मिजितिङ् खरे गिज्याकि किसाला मिजि तेरिक खोल्बा मेङ्ङु।
+
+
+\v 16 तेमे येशूकि तिबाला पे ज्यिक लाप्सुङ्। “छ्युक्पि मि तिक सिङ्ला आला चाबा गार्सुङ्।
+\v 17 ‘ङा खाङ् किरुजा, ङा तानि चाबा ज्यक्सा आला दासाङ् मेत्।’
+\v 18 ङा सिरिति राम्निते बोबु जेउ तेमे तेराङ् सामा तिबा ताङ् चाबातिबा ज्यकु।
+\v 19 ङा ङे ऊ तिला सुउ, ‘ऊ ख्योरुङ्ला सिनिते ल्हो आलाला सिनिते दाङ्ङु क्यानिते सानिते ज्याकु हये। किर्मि क्यानि देनिते स, थुङ्।’
+
+
+\v 20 हिन्सिराङ् कन्ज्यक् कि तिला सिक्यासुङ्, “कुबा मि हारिङ् नुप्लाराङ् कन्ज्यक् कि ख्यरे उ ति लासिन् ख्यरेकि सानिते ज्याकुप् चाबा तिबा ति सिति हिन?”
+\v 21 दिक्राङ् क्यानिते दाक्पि गिज्ये तिबा सानिते दाक्पुला सिनिलत ज्यकु तेमे ति कन्ज्यक् साक् मोख्योलु।”
+
+
+\v 22 येशू कि सक्पि टावा तिबाला सिक्यासुङ्, “तिकि किसाला ङा खिराङ्ला सिउ, दाक्पि जुबिकला खाङ् साप्जा ताङ् खाङ् कोदुजा सिनिते जिबा माकि।
+\v 23 मिजिति साप् सामा सिना गाऽ ताङ् जुबुति कोदुप् माज्या सिना गाऽ हिन्।
+
+
+\v 24 कादाक् तिबाला ल्होसा, तिबिकि सेन् मेदेबि तेमे चाबाङ् मुरुगु। तिबिति सानिते ज्यक्साङ् मेत्, हिन्सिराङ् कन्ज्यक् कि तिबाला तेर्क्यु। खिराङ् च्याजुम् तिबा सिना आलाराङ् कुन्बु हये।
+\v 25 तेमे खिरेकि दाक्पि मिजिति उकुर्ज्यिक् साङ् रिङ्बु जोथुक्यु?
+\v 26 खिराङ् तेरिक् सिना टिक्पे याक् तिङ् कि मुथुपुतिबा ज्येन् कि कला चिला जिबा कि?
+
+
+\v 27 दिङ्माला हतुप् मेदक् तिबाला ल्होसा तिबा च्युक् क्यानिते छार्किबे? तिबिकि थोरुङ् मोथोरु, याक् तिङ् मिकिउ, ङा खिराङ्ला सिउ, सोलोमोन् तिङ् दाक्पि तेरि सोवाला दिबा दगेराङ् म्येत्।
+\v 28 कन्ज्यक् कि साल हतुप् सो तिबालाङ् पामु जोसिन् जेउ तिबा हारोङ् ह्ये, तेमे साला म्ये नाङ्ला क्युर्ब्यु, फेचो क्याज्यिक रेत्पा हतुप तिबा तिसिना आला खिराङ्ला ल्यामु जे।
+
+
+\v 29 खाङ् साजा ताङ् खाङ् थुङडूजा सिनिते दुक्पा माकी।
+\v 30 जाम्बुलिङ् कि तेरिक लुङ्बा तिबिकी दिराङ् ताम्गी छोल्गु ख्यरे पापीकी ख्यरे तिक गोबु तमतिबा छया ङेताकिउ।
+
+
+\v 31 खोकी ग्याल्काप कीला छोल, ति तेरिक खिराङ्ला नन्गूयू।
+\v 32 बगल टिक्पे तिबा, खिराङ् जिबा माकि, चिला सिसिन खिरे पापा खिराङ्ला ग्याल्खाप तेरुपला आला गाकिउ।
+
+
+\v 33 दाक्पि गिज्या तिबा चनिते ज्यान्ला बिन्। तिबाला नाम्लाङ् म्येसेकु मेबुक नाङला ज्यक, देवाचेनला गिज्ये सानिते ज्यक त्ये कुन्जेनकी कुन किमुथुकी तेमे बू तिबा मग्याकु, तेमे खिराङ् माग्याकु।
+\v 34 ख्यरे गिज्ये खेनि ह्ये ख्यरे सेमतिङ् त्येराङ् गिउ।
+
+
+\v 35 ख्यरे माज्या तिबा क्येल्दाङ् साक ख्योल्सीत् तेमे बति तिबा बार्नी देसित्।
+\v 36 दाक्पी ज्यिदाक जेतिला गाल्निते हुङ्गुप ला गुनिते देतुप मि तिबा दगे किसा। ज्यिदाक लेम्निते गोला म्याप्सीमा तिबिकी स्यारी गो पेनिते तेक्यु।
+
+
+\v 37 ति लाका किरुप तिबाला थुच्ये, दाक्पि ज्यिदाक ग्युनीर्ते हुङ् सीन् ङिमालक्पा थेप्क्यू, ङा खिराङ्ला हुतुङराङ् सिउ, तिकि दाक्पि माज्या रिङबुला कारा थनी टानिते च्याबु क्यानिते नाङला ज्याङनी सामा सापला ज्याकुप तेमे लेम्नीते तिबाला यक क्यानी तेर्कू।
+\v 38 ज्यिदाक नुपला थाल्मा थ्यि, छिमाल्ङ सुम साक हसीन् नाङ तिबा ङिमालक्पा हसीत तिबाला तुथ्ये।
+
+
+\v 39 हिन्सीराङ् दि स्यनिते ज्यक, खाङबी ज्यिदाक तिबाला कून्ज्येन दिन तुज्येला गिउ सिनिते छ्यङसिन तिकि दाक्पि खाङबा रोम् मिजिबु।
+\v 40 ङिमालक्पा देत चिलासिसीन मि पुज्युङ चिन तुज्येला गिउ सिनिते सुलाङ् छ्या मेत।”
+
+
+\v 41 ” पत्रुसकी सिक्यासुङ् चावा दि पेदि ङिराङ्ला क्याज्यिक लापू हिन्ना ज्येन तेरिकला।
+\v 42 चावा कि सिक्यासुङ्, “रेवा किथुपु ताङ् रिक्पा च्याङबु हतुप् डिक जामकिरुप मिला गवा किरुप तिकि दाक्पि हक्ला यक किरुप तिबाला खरे बोकी सामा तिबा तेगोर्बु तुज्येलाराङ् तेक्यु।
+\v 43 ति यक किरुप तिबाला थुचिच्ये सिकी दाक्पी ज्यिदाक ग्युर्नी हुङसीन् दि यक तिबा किन्ताङ् हतुप थप्क्यु।
+\v 44 ङा हुतुराङ् सिउ, ज्यिदाककी तेरीक गिज्याकी दाक्पु तिला जेउ।
+
+
+\v 45 तेमे ति यक्पु तिकि दाक्पी सेन्ला थुक्सासीन, ङ जि दाक्पी दुङगुप फिमु किउ सिनिते पुमा ताङ् थक्पु तिबाला मेलेबा क्यानिते साइ ताङ् थुङिन्ताङ गुडुम कि जिनिते देसीन्।
+\v 46 ति यक किरुप तिकी नासाम मा नाङङ् तुज्येला ज्यिदाक्ती ग्युर्नी गीउ, ति पुज्ये ति तिला छ्याङ् म्याङङू। दाक्पि ज्यिदाक तिकी तिला टेनीते छाक्पा छाक्पा जेउ तेमे मोपर मिकिबु मि तिबाला टेगे जोबु दासाला ज्यकुप।
+
+
+\v 47 ति यक किरुप तिला दाक्पी ज्यिदाक की दुकराङ् किउ सिनिते छया ह्सीराङ् तुक्याबु कि किसाला हरोङ्, आला दोबा थेक्यू
+\v 48 तेमे सुला छयाङ् म्येता दोबा ङेपुप यक किबे तिला थेजीक क्याजिक दोबा डेक्यु। तेरिक आला बिपुप् तिला तिनेसुर गोबु योज्यीक लोङङू तिबिकी च्याजीक बिदुप तिबाला तिबा नेसुर आलाराङ् लोङङू।
+
+
+\v 49 ङा जाम्बुलिङला मे तोङगुपला लेपुप हिन तेमे ङे खाङ सेम क्यासुङ् तिराङ् गलुप ह्ये।
+\v 50 हिन्सीराङ् ङेकी बप्तिस् माच्यिक् लाङ्गोबु हये। दि माख्योल्साक् ङे कि दुक्पा खुर्गोक्यु।
+
+
+\v 51 खाङ् ङा जाम्बुलिङ्ला किर्मु खुङ्ङुप्ला लेबुहिन् सिउ? मिन, ङा खिराङ्ला सिउ खिराङ्ला टोलुप्ला लेपुहिन्।
+\v 52 तेमे मेराङा मिछाङ् नाङ्ला मेरा ङि ति मेरा सुम्कि खाला लाङ्ङु, मरा ङिति मेरा सुम्कि खाला लाङ्ङु।
+\v 53 त्ये तेरिक् पेक्यु। पापि खालकुति पुज्युङ् ताङ् पुज्युक् तिङ् पापि खालगु। मामि खाला पुम् ताङ् हामि खाला पुम् लाङ्ङित, इबिति नामि खाला तेम नामा ति इबि खाला लाङ्ङित।
+
+
+\v 54 येशू कि मिरिक् तिबाला दिक् सिनक्। खिरेकि नुप्कि छ्यला मुसिप् लाबु थोङ् तेमे स्यारि सिउ, छ्यार्बा गयाम्निते तिनक्राङ् हिन।
+\v 55 ल्हो नेसुङ् लुङ लेप्सीमा खिरेकी सिउ ति जेमुथुपू छेदि गिउ तेमे तिनक्राङ् डिउ।
+\v 56 खनाक्पा दिबा, खिरेकी जाम्बुलिङकी ताङ् देवाचेन ला गालु जे तिबा ल्हानीते खाङ् हुङङु चालुप सिनिते छाया ङेकी, हिन्सिराङ् हादा खाङ् च्युङीब ह्ये सिनिते खाङ् सि मुथुबु।
+
+
+\v 57 दाक्पुला जोल्मु हतुप यक्ला चिला ठिम मिकी?
+\v 58 ख्योरीङ ख्यरे खाला लाङङूब ति तानि टिम क्योङङु डोइकिसीन लाम्लाराङ् ताम रिसा तेमे तिकि खिराङला ठिमला मिटिसित। तेमे मिछ्यकी लाक्तुला मेतेरसित मिन्सिय मिछ्ये तिबा खिराङला चोनखाङ् नाङला उपक्यु।
+\v 59 ङा खिराङला “ख्योङ् होसुङ् तिकि डेवा माबिन्साक त्यसुर ग्युर्नीते हुङमुथुब।”
+
+
+\c 13
+\cl लिउ १३
+\p
+\v 1 तजोला लालि मि तिविकि खोला पिलातसकि खिरेकि राङि जिन्बा ताङ रेबुकि गालिल कला सिक्यासुङ।
+\v 2 येसुकि खालेन क्यानि सिक्यासुङ, काङ गालिल तिवि दिजुङ दुक्पा खुरुप् कि किसा तिवा ति ज्येन गालिल तिवा सिनाङ दिक्पाला वे सिरुप् खिराङ नासाम तोङुउइ?
+\v 3 मिन ङा खिराङ्ला सिउइ। हिन्सिनाङ खिरेसाङ सेम मग्युर्सिन खिराङ्साङ, दुक्राङ क्यानि सिन्ग्यिद।
+
+
+\v 4 ना सिलोआमकि छोतेन राम्नि श्येप् मि मेरा च्याप्के यरुसलेमकि ज्येन मि तिवाङ सिनाङ बाङि दिक्पाला वै सिनि लाङिनक्?
+\v 5 ङा सित मिन। हिन्सिनाङ खिरेसाङ सेम माग्युर्सिन खिराङ्साङ दुक्राङ क्यानि सिन्ग्यिद।
+
+
+\v 6 येसुकि दि पे ति लाप्सुङ,"मिजिकि तिकि गुन्डुप् कि श्यिङ् नाङ्ला आप्लक दोङ्बुचिक चुनक् तेमे ति दोङ्बुला डेल्बा तिवा छोलु वसिनाङ तिकि काङ ज्यिगाङ माङे।
+\v 7 ति मिकि गुन्डुप् श्यिङ ह्रिन्दुप् तिला सिक्यासुङ, “ल्हो ङेकि लो सुम गमा ने दि आप्लक दोङ्बुला दि डाल्बा छालुजै, हिन्सिनाङ ङेकि दि दोङ्बुला डेल्बा माङे। दिला तुम्नि क्युर। साश्यिला चिला तुक्राङ ज्याकुप्जा।
+
+
+\v 8 ति श्यिङ ह्रिन्दुप् तिकि सिक्यासुङ,"दि लो खर्माजिक् दिज्युङ राङ देश्यित्। ङा दिकि ठाटुला कोनि छ्यु छ्या तिवा लुगुउइ।
+\v 9 दिगि ज्येर्मा लोला डाल्बा गोर्चिसि लेमु वै मिन्सिङ गोर्माचिसिन् तुम्नि क्युर।"
+
+
+\v 10 दजोला येसु ङा श्वप् ङिमाला लोपिन् वै।
+\v 11 ल्होसा, त्ये लो च्याप्के ने डेकि दुक्पा बिन्दु पुमपेजाज्यिक नक् तेमे तिकि दि चिवा कुकुरक गाल्नि लेमु क्यानि टाङि लाङ मुथुप्नक्,
+
+
+\v 12 तेमे येसुकि तिला थोङ्सुङ, खोकि तिला काताङ्नि सिक्यासुङ, “ख्यरे नेर्पा नेसुर् टेक्श्यित् ।"
+\v 13 खोकि तिकि गोला लाक्पा ज्याक्सुङ तेमे श्यारि थाका गाल्नि टाङि देसुङ तेमे कन्ज्यकला सँवा पुल्सुङ।
+\v 14 हिन्सिनाङ जोम्खाङकि लाम गमा किरुप् तिवा ङेर्मा लासुङ चिला सिसिन येसुकि ङा श्वप् ङिमाला लेमु जोनक्। तुक किसा ओङ्ज्येन किरुप् मिकि छबु मि तिवाला सिक्यासुङ “लाका किरुप्ला ङिमा टुक वे। तुक किसा ङा श्वप् ङिमाला मिन् ज्येन ङिमाला श्यक तेमे नेर्पा ने टेगा।"
+
+
+\v 15 चावा येसुकि तिला खालेन क्यानि सिक्यासुङ, ओइ खनाक्पा तिवा! काङ खिराङ तेरिककि ङिमाला पुङ्गक् ताङ छ्युङ्माला ताङ्नि छ्यु मेतेरु?
+\v 16 तुक किसा दि अब्राहामकि पुम्ला लो च्याप्के नेसुर् शैतानकि लाक्ला वतुप्ला ति ङा श्वप् ङिमाला तोङु मेङु?”
+
+
+\v 17 तजोला खोकि दि ताम तिवा सिक्यासुङ, खोला मेलेवा सिरुप् तिवा तेरिक् ङछाला श्योर्सुङ, हिन्सिनाङ तेरिक् छबु मि तिवि खोकि क्याबु लाका दि तेरिक् सँवा देक दिमु लाका तिवाला गा क्यासुङ।
+
+
+\v 18 ति तिङ्ला येसुकि सिक्यासुङ, “कन्ज्यककि गयाल्खाप् काङ दगे वै ताङ ङा दिला काङ तानि रिनि ल्हाप् जा।
+\v 19 दिदि छेर्मि दोङ्बुकि चिक सेन दगे ज्यिक हिन्, तिला ति मिचिगि तिकि ग्वारि नाङ्ला खुर्नि ताप्सुङ। तेमे दिदि छार्सुङ तेमे दोङ्बु गाल्सुङ। तेमे नाम्ला फिरु्प् च्याज्युम तिवि दिकि याल्खा खाला छाङ जोसुङ।
+
+
+\v 20 खोकि लोङ्या सिक्यासुङ,"कन्ज्यककि ग्याल्खाप् काङ तानि ह्रिनि ल्हाप्जा ।
+\v 21 दिदि च्यिक पुम पेजाकि फाप्श्यिङ खुर्नि मुटि सुम फेला दिला माश्यारु साक रेबु दगे हिन्।
+
+
+\v 22 यरुसलेम लाम्ला वतुप् तेरिक ग्यासा ताङ युला युसुङ तेमे तिवाला लाप्सुङ।
+\v 23 मि च्यिकि खोला टिसुङ, चावा काङ चेज्यिक मि तिराङ थार्जिक्युउइ? तुक किसा खोकि तिवाला सिक्यासुङ,
+\v 24 “गो टिक्पे ने श्युकुप् छोल चिला सिसिन ङा खिराङ्ला सिउइ, मि बाङि श्युगुप् छोल्ग्यु हिन्सिनाङ श्युग मुथुउइ।
+
+
+\v 25 खाङ्नि ज्यिन्दाक लानि गो च्येसिमा, खिराङ ति फिला देनि गोला ढक ढक ग्यागिन दुक सिउइ,"चावा ङेराङ्ला हुङचित्। तेमे खोकि खिराङ्ला सिउइ “ङा खिराङ्ला ङो मेश्येउइ मिन्सिन् खिराङ् केन्सुर वबु जै सिनि सिउइ।
+\v 26 तेमे खिरेकि सिउइ, “ङेरेकि खोतानि राङ सोबिन्थुबिन् तेमे खोकि ङेरे लाम्नेबा लाप्सुङ।"
+\v 27 तजोला खोकि खालेन क्यानि सिउइ खिराङ केन्सुर वबु हिन् ङा खिराङ्ला ङो मेश्येउइ । मेलेवा लाका किरुप् तिवा ङे चानेवा ग्युक।
+
+
+\v 28 तेमे खिरेकि कन्ज्यककि ग्याल्खाप्ला अब्राहाम, इसाहाक, याकुब ताङ तेरिक लुङ्तेम्बा तिवाला थोङुउइ, खिराङ्ति फिला क्युर्क्युउइ त्ये ङुप्राङ क्यानि सा मुर्क्यिद।
+\v 29 तिवाति श्यार, नुप्, च्याङ, ल्होने वानि ख्योल्गिद तेमे कन्ज्यककि ग्याल्खापकि डेनला देक्यिद।
+\v 30 दि श्येसा, तिङ्ला वतुप् ति तङ्ला ख्योल्गिद तङ्ला वतुप् ति तिङ्ला लुक्यिद।
+
+
+\v 31 तितिङ्ला श्यारि लाला फरिसि तिवा वानि खोला सिक्यासुङ,"दि दासा ताङ्नि हो ग्युक् चिला सिसिन हेरोदकि खोला सेतुप् सिनि छाल्नि वै ।
+\v 32 येसुकि सिक्यासुङ, “ग्युक ति किप्च्याङ्ला सि, ल्हो ङेकि हारिङ् ताङ साला ह्रेन्डि थेन्गित तेमे लेमु ज्वप् लाका किउइ ङिमा सुम्गि छेमु ङे नासाम ति छेकिद।
+\v 33 हिन्सिनाङ हारिङ, साला ना ङे ङिमिटाङ कि गोक्यु, चिला सिसिन यरुसलेम सिनाङ थारे दासाला सु जिगाङ लुङ्तेम्बा तिवाला सेतुप् सेम्ला लिङ्देमु मेङु।
+
+
+\v 34 ओइ यरुसलेम, ख्यरेकि लुङ्तेम्बा तिवाला सेतुप्ताङ ख्यरे चाला ताङ्गुप् तिवाला दो ग्याप्सुङ। च्ये हामुक च्यिकि च्याप्रुक तिवाला ह्राङि श्यक्पि हक्ला रुबु दगेराङ खेप् चो खयरे आङा तिवाला ह्रुकुप् छाल्सिनाङ ख्यारेकि ह्रुकिप् नावा माक्या।
+\v 35 ल्हो, खिरे खाङ्बा तिवा खिराङ्ला तोङ्श्युरि जोनि वे। ङा खिराङ्ला सिउइ चावा कन्ज्यककि मिन्ला हुङ्गुप् ति थुचे हिन् सिनि खिरेकि सि माक्याबु साक खिरेकि ङाला मोथोङुउइ।
+
+
+\c 14
+\cl लिउ १४
+\p
+\v 1 ङा सक हिनजिक्ला तोजोला खो फरिसितिकि दुक्पाइ गम कितुप तिकि त्य सामा सापला गाल्सुङ्, तिविकि रकेला चानेवा ल्हानिदेनोक।
+\v 2 ल्होसा, त्य खोकि गमला जालाङगुप मिजिकनक्,
+\v 3 येशूकि ठिमकि लोवेन तिवा त्येमे फसिसितिवाला टिसुङ् “ङासप- छिमु ल्यामु जब ल्यामु होनामेत?”
+
+
+\v 4 हिनसिराङ् तिवा खार्पा देसुङ, तुककिसा येशूकि तिला जिम्नव ल्यामु जोसुङ त्येमे तिला ताङ्सुङ्।
+\v 5 खोकि तिकाला क्यसुङ् “खिर्या नाङ् लालिकि राङि पुजुङ्ताङ् लाङ्ला ङा सपछिमु इनार नाङ्ला लुकुप थोङ्जि श्यरि फिला मेथेन्दुइ?”
+\v 6 तिविकि ति तामङ्यान तिवि खालेन तेर्माथसप। ति तुजेला येशूकि ल्हासुङ चुकानि ति काताङुपतिवि ताङदेन कि दासा जिमसुङ् तिवाला खोकि पे दक्पि सिक्यासुङ्।
+
+
+\v 7
+\v 8 “ति तुजेला खिराङ्ला लालिकि जादि साप्ला काताङ्सिमा, ताङ्देन्कि दासा मादेत चिलेसिजि खुरूङ् सिराङ् तारूङ् ताङदेनकि मिला काताङ्प छुङ् थुपकिउ।
+\v 9 ति तुजेला खिराङ ङिकारला कातोङ् हनि खुङ्ला सिउ, ‘खुरूङ् देतुप दि दासा तिला ताङ्विन्’ सिक्यासुङ् त्येमे ङाक्षादिङि ख्वरेकि ति दासा ताङ्नि मालिम्ला देगोकिउ।”
+
+
+\v 10 हिनसिराङ् ति तुजेला सतोङिउ, गाल्नि मि क्ष्य देसा मादेन, चिलेसिजि कातोङुप मि हनि ‘दाल्जा यालिमतेला गाल्नि देत्’ सिनि सिश्यित् ख्वरे च्वक्चिदक्याइला देतुप तिकि पार्ला ख्वरे ताङदेन घिउ।
+\v 11 चुका तेरिकि राङला नाम्ला ध्याकिब्य, ति साला पापकिउ। त्येमे सिकि राङ्ला साला बेप्कि ति नाम्ला लाँगुइ।”
+
+
+\v 12 त्येमे खोला कातोङुप तिलासाङ् खोकि सिक्यासुङ् “ख्वरेकि टप्ला ताङ गमि सामा लुक्जि, राङि दाल्जातिवाला, राङि उजुनुकतिवाला ताङ ख्वे छागाछालि तिवाला ताङ् छुक्पु युलबातवाला कामातोङ् मिसुङ क्यासि तिविकि साङ किन्बाला ख्वुङला काताङनि ख्वरे डेनकि किन्वा ग्युन तेर्किउ।
+
+
+\v 13 हिनसिराङ् ति तुजेला ख्वरेकि प सामा तेर्जि, प्यामाङबुतवाला लाक्पाकाङ्वा ल्यामु मेतुतिवा त्यमे मिक मोथोगुपतिवाला कातोङ्,
+\v 14 त्येमे ख्वुङला मोलाम थेप्किउ, चिलेसिजि तिविकि ख्वुङला ख्वरे क्याबु डेनकि किन्बा ग्युर्नि तेर्मुथुइ चिलेसिजि दिक्पामेतुपतिवा लोङराङ शेन्बु लाङजि ख्वरे डेन क्याबु सिराङ बाङि ङेकिउ।”
+
+
+\v 15 ति तुजेला येशूताङ् च्वोकचु दक्पु चिक् सामा साप देतुङबा सिकिदि तामतिवा ङेनसुङ, तिकि खोला सिक्यासुङ् “ति थुच्यप होतुप हिन तिकि कन्ज्यककि ग्याल्खापला सामा साप ङेकिउ।”
+\v 16 हिनसिराङ् येशूकि तिला सिक्यासुङ् नावा क्यासुङ् त्येमे मि अलाला कताङसुङ्।
+\v 17 ति तुजेला सामा सापला ज्वोनि चोङनि सिसिमा, काताङुपतिवाला दुक सिरूपला राङि माक्पु तिवाला ताङसुङ्, ‘श्वक, चिलेसिजि तासाम साप सामातवा सापला च्वोङसुङर’।
+
+
+\v 18 तिबा तेरिलानि खालचिगि तामङेन तिवा जव जुसुङ। गमितिकि सिक्यासुङ् “ङेकि तासामराङ सिङ ङोनि वे त्येमे ङेकि गल्नि ति ल्हागो किउ ‘ङा हुङु मेङेनक ङिर्मा माकि।’
+\v 19 ज्यन्तिकि सिक्यासुङ, ङेकि हल ङा लाङ ङोनि होइ त्येमे ङा तिवाला गार्नि ल्हाप्ला डोगोकिउ, ङा हुङु मेङेनक ङिर्मा माकि।’
+\v 20 ल्होङराङ् ज्यान मिकि सिक्यासुङ्, “ङेकि तादाराङ जाँदि क्यावु जाहि, तुक्किसा ङा हुङमुचुवुइ।
+
+
+\v 21 ति याक्पु गुर्नि हनि राङि जिन्दाक्ला ति तामहेन तिवा सिक्यासुङ। त्येमे ति खाङबि जिन्दाक ङिर्मा क्यासुङ् त्येमे यक्पुला सिक्यासुङ्, ‘टिवु फिला लाम्ला त्येमे ग्यासकि तोङसिरि दिङमाला गुक त्येमे प्याअङ्बु तिवा, मिगिमो थोङ पतिवा द्या खरका’
+\v 22 ति तुजेला याक्पुतिकि सिक्यासुङ् जिन्लाक ख्वरेकि का विदुरक्याराङ तारूङ त्य दाशा वे।’
+
+
+\v 23 जिन्लाककि याक्पुला सिक्यासुङ्, ‘लाम वोवु तिवा थ्यवा त्येमे लाम टिक्पि नाङला गाल्नि मितिवाला नाङला श्वक सिनि माङेन सिराङ टिनि श्वक् त्येमे ङे खाङ्बा क्याङसित्।’
+\v 24 ङा खुङला सिउ, गम्ला कोताङपतपा सिकिसाङ ङे जोव सामा साप मेङेउ।’
+
+
+\v 25 मि भाङि खोताङ ङेकिनोक त्येमे खो तिवि त्यवा गुर्नि सिक्यासुङ्,
+\v 26 “दिजोइ ङे तिङला लालि मि हनक क्यासि राङि माम्मा, पापा, पुजुङपुम् उजुनुक त्येमे उजिनुम त्येमे रङि मिजिकला साङ् किमा युप्सि, ति ङे टावा हुङमुथुइ।”
+\v 27 सिकि राङि क्रुस खुर्नि ङे तिङ्ला म्याङ, ति ङे टावा हुङमुथुबुइ।
+
+
+\v 28 खिरेनाङला सुहोच्वु, तिकि चिउर दक्पाइ जब सेभाँ किउ त्येमे गमबा छे देनि तिजवला जो थुपकोना मुथुप सिनि ड्यना होतुप मेतुप ल्हाप, नासाम नोङुलाका मिकिप ति?
+\v 29 मसुङक्यानि, तिकि चार्र तिङसिसिमा जबलाका जोँसिदाकि मायुफसि, तिला थोङगुप तेरिकि तिकि माच्य्क किउ त्येमे
+\v 30 सिउ, दि मिकि जब याङ जुसुङ हिनसिराङ जोसिदा किमाथुप।
+
+
+\v 31 मिसुङक्यासिति चुका ग्याल्बु हिन, सिकि राङदाङ होतुप तङडा च्यु मितिवि दाला ज्यान तङडा खालजिक मि होतुप ग्याल्बो ताङग माक्क किथुप किना मुथुप सिनि तङला ध्यानि देनि टो मिकिउ?
+\v 32 दिजोइ माक्क किमसथसप्सि, ज्यान ज्यान माक्मि थारे हइराङ राङीलेन क्वोलुप मि ताङनि ढिकुप ताम जग थुप किउ।
+\v 33 दुकराङ क्यानि, तिविनाङ्ला लालिकि राङदाङ होतुप तेरि ताल तोङ मुथुपसि, ति ङै टावा हुङमुथुवुइ।
+
+
+\v 34 क्षा ल्यामु हिन् हिनसिराङ् धिजोइ क्षकि राङि ट्वा तोचिर्सि, तिला लोङराङ चुक्यानि छाटक्पा जे?
+\v 35 दि खिराङला को मेछेउ त्येमे क्षा साँबुलाङ कोमेछेउ। मितिवि दिला ग्याङक्वुकिउ। सिति ङदुप नाम्जक होइ, तिकि थोसित्।”
+
+
+\c 15
+\cl लिउ – १५
+\p
+\v 1 तेमे तेरिग् से दुतुप् ताङ् दिक्छ्येन् तिबा खोकि चाला सुङ् ङ्येन्दुप्ला हुङ्गीन् नक् ।
+\v 2 फरिसी ताङ् क्षोला खामु हतुप् तिबा च्यिकि च्यिक्ला मुताम् देन्दुप् स्युसुङ् तेमे ‘दि मि तिकि दिक्क्षेन् तिबाला गासो स्युनि तिबा तानि सेत’ सिनि सिक्यासुङ् ।
+
+
+\v 3 येशुकि तिबाला दि पे ति स्येसुङ्,
+\v 4 ”खिरे पार्ला सु तिन्दक् वे, तिकि ति लुक् ग्याज्यिक् नक्, तेमे तिकि पार्नेसुर दक्पुज्यिक् तोर्सिन् ज्येन् लुक् खाल् स्यि ताङ् च्युर्कुला दासा थेरिला ताङ् ज्याङ्नी तिरुप् लुक् दक्पुज्यिक्ला मोछिल्?
+\v 5 ति तिङ्ला ङेनि तिला पुङ्बि खाला ज्याङ्नी गा क्यिउ ।
+
+
+\v 6 ति ति खाङ्बा लेम्नी तिकि दाल्जा ताङ् युल्बा तिबाला का ताङ्नी, “ङा तानि गा क्यि, च्यिले सिसिन् ङे तोरुप् लुक् ति ङेसुङ्” सिनि सित ।
+\v 7 ङे साङ् खिराङ्ला सित, सेम् ग्युर मोगोबु दिक्पा मेतुप् मि मेरा खाल् स्यि ताङ् च्युर्कु सिनाङ् माङा सेम् ग्युर् गोबु दिक्क्षेन् मेरा च्यिक्ला थोङ्नी देवाच्येन्ला गा क्यित ।
+
+
+\v 8 तेमे चुक् क्याप् आम्पुम् हताङ्, ति तानि ङुल्गि टाँगा च्युचक् हतुप् नाङ्ला दक्पुज्यिक् तोर्सिन्, कोपि च्येनि खाङ्बा च्यानी ति टाँगा ङेङे साक् मोछोल्?
+\v 9 ति टाँगा ङेसिमा तिकि, राङ्गी दाल्जा ताङ् युल्बा तिबाला का ताङ्नी, “ङातानि गा क्यी, ङे कि तोरुप् टाँगा ति ङेसुङ्” सिनि सिउ ।
+\v 10 तुक् क्यानि राङ्, ङा खिराङ्ला सित “सेम् ग्युरुप् दिक्क्षेन् च्यिक्ला थोङ्नी कन्ज्यक्की थुतिबा जोम्नी देवाच्येन्ला गागा टोटो क्यित ।“
+
+
+\v 11 ति तिङ्ला येशुकि सिक्यासुङ् “मि ज्यिकि ति पुज्युङ् पिन् ङि नक् ।
+\v 12 पुज्युङ् टिक्पे तिकि खरे पापा तिला सिक्यासुङ “पापो, ङ्ये ङे गोबु गिज्याकि बो ति ता ङाला नाङ् ।“ तेमे तिबि पार्ला खोकि गिज्या ति गोनि बिन्सुङ् ।
+
+
+\v 13 ङिमा आला माक्याङ्बा क्यानि ति पुज्युङ् टिक्पे तिकि राङ्गि सामा तिबा टेगे जोनि लुङ्बा थारेला डप्ला लाम् स्युसुङ् । तेमे सा मोगोबु सामा तिबा ङ्योनी, खाङ् थेप् तिला च्याल्नी डेबा टाँगा ति तेर सिँदा क्यासुङ् ।
+\v 14 तेमे तिकि टाँगा तेर सिँदा क्याबु तिङ्ला, ति लुङ्बाला ल्हरे गेर्पु खेल्सुङ्, तेमे टाँगा डेबा गोबु गाल्सुङ् ।
+
+
+\v 15 ति, ति लुङ्बिकि मिज्यिकि चाला गाल्नि यक् छाल्सुङ्, तेमे तिला फाक्पा चप् लाका बिन्सुङ् ।
+\v 16 खोला सिसाङ् साप् सामा माबिन् तेमे तिकि फाक्पि सामा सोनि सुप् ग्येङ् गोबु गाल्सुङ् ।
+
+
+\v 17 तेमे ति पुज्युङ् टिक्पे तिकि नासाम् ज्यिक् ताङ्नि सिक्यासुङ् “ङे पापि लाका क्यिरुप् यक्पु तिबातानि सामा ग्याक्चे हसिनाङ्, ङा ति दे ल्हतुङ्बाराङ् स्येप् छाल्नि वे ।
+\v 18 ङा दि दासा ताङ् ज्याङ्नी पापि चाला गाल्नि खोला ‘पापा, ङेकि देवाच्येन् ताङ् ख्यरे थोङ्दाङ्ला दिक्पा क्यानि वे ।
+\v 19 ङा ख्यरे पुज्युङ् सि दिमु मेत्, ङाला साङ् ख्यरे यक्पु तिबि पार्ला यक्पु ज्यिक् दगे जो ।
+
+
+\v 20 तुक् क्यनि ति पुज्युङ् टिक्पे ति, ति दासा ताङ्नी खरे पापि खाङ्बी क्षला लाम् स्युसुङ् । खो फाजेक् थारेला हइँ राङ् पापा तिकि खोला थोङ्नी, ङिङ्ज्येकि सेम् क्येङ्नी क्षनि लेम्नी पाङ्बा ताम्नी पुका क्यासुङ् ।
+\v 21 तेमे पुज्युङ् दिकि पापा तिला सिक्यासुङ् “पापा, ङेकि देवाच्येन् ताङ् ख्यरे थोङ्दाङ्ला दिक्पा क्यानि वे, तेमे ख्यरे पुज्युङ् सिदिमु मेत् ।“
+
+
+\v 22 तेमे पापा तिकि यक्पु तिबाला सिक्यासुङ् “ताँदाराङ् श्यारि तेरि सिनाङ् ल्येमु माज्या तिबा खनि खोला कोन् बिन् ।“
+\v 23 तेमे खाङ्बाला सोनि हतुप् रिदाक् ग्यामु सेत् । ओरुङ् सोनि गागा टोटो क्यिरुप् ।
+\v 24 च्यिले सिसिन् ङे पुज्युङ् स्येप् ति तान्दा सेन्बु लानि वे, तेमे तोर्नि हतुप् ति ङेनि वे ।“ तेमे तिबा गागा टोटो क्यिरुप् स्युसुङ् ।
+
+
+\v 25 तेमे खोकि पुज्युङ् गेर्पु ति स्यिङ् खाला लाका क्यीइँ नक्, ति ति खाङ्बी चाला लेम् ख्योल्सिमा तिकि खाङ्बाला क्षाम्डाल् क्यीइँ हतुप् कोसुङ् ।
+\v 26 तेमे तिकि यक्पुज्यिक्ला काताङ्नी “दे तान्दा खाङ् क्यिइँ हतुप् हिन्” सिनि टिसुङ् ।
+\v 27 यक्पु तिकि तिला “ख्यरे नुक् ति लेसुङ्, तेमे ख्यरे पापिकि खाङ्बाला सोबु रिदाक् राँबु साप्ला सेनि वे, च्यिले सिसिन् खो ति ल्येमु राङ् ग्युर्नि लेम्नक् ।“
+
+
+\v 28 ति कोनि पुज्युङ् गेर्पु तिला ङेर्मा लासुङ्, तेमे नाङ्ला मास्युबा फिला राङ् देसुङ् । ति तिङ्ला पापा ति फिला थेन्नी खोला लप् स्युसुङ् ।
+\v 29 तेमे ति पुज्युङ् दिकि पापा तिला खालेन् क्यानी सिक्यासुङ् “ल्होसा, ङेकि दोजो लो आला साक् ख्यरे यक्पु दगे राङ् लाका क्याबिन्, ङेकि नाम्साङ् ख्यरे खाला माङ्येन्दुप् मेत्, हिन्सिनाङ् ख्यरेकि ङाला नाम्साङ् ङेकि दाल्जा तिबा तानि गागा टोटो क्यिरुप्ला लुइ रिउ ज्यिक् साङ् माबिन् ।
+\v 30 तेमे ख्यरे पुज्युङ् टिक्पे, क्षेमु तिबा तानि गिज्या सिँदा क्यिरुप् ति लेप्सिमा खाङ्बाला सोबु रिदाक् राँबु सेसुङ् ।“
+
+
+\v 31 पापातिकि तिला सिक्यासुङ् “पुज्यो, ख्योरुङ् याङ् नाम्लाङ् ङा तानि राङ् वे, तेमे हतुप् ङे गिज्या ति तेर ख्यर्ति राङ् हिन्
+\v 32 तान्दा ति ओरुङ्ला गागा टोटो क्याबु राङ् गा हिन्, च्यिलेसिसिन् ख्यरे नुक् स्यिन् हतुप् ति तान्दा सेन्बु लानि वे तेमे तोर्नि हतुप् ति ङेनि वे ।
+
+
+\c 16
+\cl लिउ १६
+\p
+\v 1 चावा येशुकि लोमातिबाला सासुङ्, “मि छ्युक्पु जिक्किदि ल्हाप्मि [वयवस्थापक्] । ति ल्हाप् मितिकि मोगोबु दासाला आला डेवा सिदाक्याबु ताम् तिकि कोसुङ्।
+\v 2 तेमे ति छ्युक्पु मितिकि तिला काताङनिते, “ख्यरे कला ङा खाङ् कोतिन् हये?” सिनिते टिसुङ्। ख्यारे क्याबु यागि तेरिक् हिसाब् ङाला नाङ्। ताफेन्नेसुर ख्योरुङ् ल्हाप् मि मिन्।
+
+
+\v 3 ति ल्हाप् मि ति दाक्पु चिक्राङ् ताम् किरुप् स्युसुङ्, ‘ङाला दि यक् नेसुर देदुप् छालसुङ् तेन्सिमाति ङा खाङ् किरुजा? ङा तानिते कप्ला ङार म्यात्, लाङ्निते साप् सिसिराङ् ङछा लाङ्ङु।
+\v 4 ङा खाङ् किरुप्जा सिनिते ङाला छ्या हये। ति याक्ति ङाला दि याक् नेसुर तेन्सिमाङ् मि तिबिकि ङाला तिबि खाङ्बाला कातोङ्सित सिनिते किउ।
+
+
+\v 5 तेमे त्यासुर तिकि, खरे छेम्बुकि छ्याबा साप् तिबाला काताङनिते तङ्ङि तिला सासुङ्, ‘ख्यरेति ङे छेम्बुला चो छ्याबा जेल्गोबु हये?’
+\v 6 तेमे तिकि सासुङ्, ‘ङेति माना सै जिक् जैतुन् कि मार्बु जेल्गोबु हये।‘ तेमे तिकि सिक्यासुङ, ख्यरे छ्याबि स्यु खनिते तिला ५० माना टि’
+\v 7 तेमे ज्यर्मालाङ् सासुङ्, ‘ख्यारेति चो हये?’ तेमे ज्यार्मा तिकि सिक्यासुङ्, ‘ङेति माना सै जिक् टा जेल्गोबु हये। तिलाङ् माना ८० क्याजिक् जो चिसुङ्।
+
+
+\v 8 तेमे ति छेम्बुकि ति ल्हाप मि कि काला ल्यामु सासुङ् चिला सिसिन् दाक्पि मितिवा तानिते यक् किसिन कन्ज्यक् पेजा सिना ति दि जाम्बुलिङ्कि पेजा तिबाति आला च्याङ्बु किउ।
+\v 9 ङा खिराङ्ला सिउ, दिक्पा म्यातुप् गिज्या नेसुर दाक्पि लागि दाल्जा जो., तेमे ति गिज्या सिन्सिमा तिबिकि खिराङ्ला
+
+
+\v 10 च्याजिक्ला रेत्पा कि थुपुप् हतुति आला लाङ् रेत्पा किथुक्यु। च्याजिक्ला दिक्पा म्यातुप् याक्किरुप् तिक आला लाङ तिराङ् किउ।
+\v 11 तिकि किसा दिक्पा म्यातुप् गिजेलाङ रेत्पा मेसिमा दिक्पा हतुप् ताम्ला खिराङला सिकि रेत्पा कि?
+\v 12 ज्यान्गि गिजेलाङ् रेत्पा मेसिमा खिराङला दाक्पु गिज्या सिकि तेर्कि?
+
+
+\v 13 सुङ् यक्पु च्यिगि मेरा ङि ज्यिदाक्ला डाडा गङ्बा स्युमुथुपु, तिकि दक्पु च्यिक्ला ल्यमु तेमे ज्यार्माला मेलेबा थोङ्ङु, तुक्राङ्क्यानि खिरेसां कन्ज्यक् ता ग्यिजेला डाडा ङिङ्जे कि मुथुपु।
+
+
+\v 14 तेमे ग्यिजे ला ङिङ्जे किरुप् रिसि तिबिकि खकि ताम् ङेनिते खोला मार्च्याक् क्यासुङ्।
+\v 15 तेमे खोकि तिबाला सासुङ्, खिराङ् तेरिक् मि दङ्ला दाक्पुला दिक्पा म्यातुप् सिउ, हि न्सिराङ् कन्ज्यक् कि सेम्गि ताम् छ्याङेक्यु। मि पार्ला दाक्पुला क्षेम्बु सिबे ति कन्ज्यक् कि दङ्ला मार्चयाक् दगे डिउ।
+
+
+\v 16 युहन्ना हुङ्ङु सिना ताङ्ला लुङ्तेम्बा ताङ् टिम् नेसुर यक् च्युङ्ङुथ्यो। ति तुज्ये नेसुराङ् कन्ज्यककि लेन् ल्यामु टाम्बु हये। तेमे तेरि तिकिनाङ्ला स्युकु छोल्ग्यु।
+\v 17 तेरिक् देःवाचेन् ताङ् ङ्याल्वा सिन्सिराङ् कन्ज्ककि ठिम नेसुरति थिप्ला च्यिकाङ् तोजोराङ् ना मोडिउ।
+
+
+\v 18 दाक्पि पेर्मि तानि जेन्दि टोल्निते ज्यार्मा लानि जेन्दि किरु तेरिक्कि स्याम्डेन् किउ, तेमे दाक्पि ख्यतानिते जेन्दि टोल्निते ज्यार्मा तानि जेन्दि किरु पेर्मि तिबिसाङ् स्याम्डेन् किउ।
+
+
+\v 19 तेमे छ्युक्पु मि ज्यिक् नक, तिकि नाम्लाङ् ल्येमु ताङ् ज्यापु माज्या तिबा कोन्गिक् तेमे दाक्पि आला ग्यिज्ये तानि ङिन्छेन् छ्याम्डेल् किनक्।
+\v 20 लाजरस मिन् क्या बु मा तिराङ् मा हतुप् मिच्यिक तिकि गोला खनिते ज्यकिनक्।
+\v 21 तिकि छ्यु क्पु मि टेबुल्ला सामातिबा सोनिते दाक्पि सुप् ग्याङ्ङु सेम् किनक् तेमे कि तिबा लेम्निते तिकि तेरिक् मातिबा लाकिनक्।
+
+
+\v 22 तेमे त्यासुर ति लाजरस स्यिसुङ् तिला देःवाचेन कि थु लेम्निते अब्राहामकि चाला खुन्गाल्सुङ्, तेमे ति मि छ्युक्पु तिङ् स्यिनिते उप्सुङ्।
+\v 23 ङ्याल्वाला दुक्पा खुरिन्हतुप् तुज्येला अब्राहाम ताङ् तिकि छेकला ङेबुल् क्याबु लाजरस् ला थोङ्सुङ्।
+
+
+\v 24 तेमे थरि ग्याम्नते सासुङ्, ‘पापा अब्राहाम् ङाला ङिङ्जे क्यानिते लाजरस् ला ङे चाले ताङ्नाङ्। तिकि ङाला थेप्तक् नेसुर थिबाज्यिक छ्यु बिन्सिराङ् ङे च्याला-ला केवर हुङङु चिला सिसिन दि मेप्राङ् नाङ्ङि दुक्पाला हये।
+
+
+\v 25 तेमे अब्राहाम् कि सासुङ्, ‘आङ्ङा ख्यरेकि दाक्पि मिजिला ल्यामु ताङ् किर्मि ङेसुङ् तेमे तुक्राङ् क्याकि लाजरस् कि दिक्पा क्याजिक् ङेसुङ् दि ताम् माजेत्। तेमे हादा लाजरस् किर्मुला तेमे ख्योरुङ् दुक्पाला हये।
+\v 26 तेमे ख्योरुङ्ताङ् ङिरे पार्ला मिक्तुङ् बोबु ज्याकुप् हये। तिकि किसाला ख्यारे छ्यला हतुप् मि ताङ् ङिरे छ्यकि मि फार छुर कि मुथूपु।
+
+
+\v 27 छ्युक्पु मितिकि सासुङ्, ‘अब्राहाम ङा ख्योरुङ्ला छ्याक्छोल्ग्यु, लाजरस् ला ङे पापि खाङ्बाला तोङ्।
+\v 28 त्या ङेति मेरा ङा नुक् तिबा हये। लाजरस गाल्निते तिबाला लाप्सित् दि जिवा लाङ्दे दासाला हुङ् मोगोसित्।
+
+
+\v 29 तेमे अब्राहाम कि सासुङ्, ‘तिबा तानिते मोशा ताङ् लुङ्तेम्बा तिबा हये। तिमिकि तिबि ताम् ङेन्सित्।
+\v 30 तेमे छ्युक्पु मितिकि सासुङ्,‘पापा अब्राहाम् स्याप् मितिबा नेसुर दक्पुज्यिक तिबि चाला गाल्सिन्, तिबिकि सेम्ग्युर्वा किउ।‘
+\v 31 अब्राहाम् कि सासुङ्, ‘ति मिकि मोशा ताङ् लुङ्तेम्बा कि ताम् माङेन्सिन्, स्याप् नेसुर थार्वा सितिङ् ताम् मेङेदु।‘
+
+
+\c 17
+\cl लिउ १७
+\p
+\v 1 येशूकि दाक्पि ल्हवेन तिबाला सासुङ्, “दिक्पा किजितुप् ताम् तिबा च्युक्यानिसाङ् गिउ, सुनेसुर हुङ्ङबे तिला मार्च्याक्।
+\v 2 तिकि दि मितिबि नाङ्ल दक्पुज्यिक्ला नार्तु ग्याक्जितुप् सिना तिकि जिङ्बाला दो काल्निते क्षि नाङ्ला क्युरसिन् तिकि लागि ल्यामु डिउ।
+
+
+\v 3 दाक्पि कला च्याङ्बु क्यानि देत्। ख्यरे नुगि दिक्पा किसिन् तिला होरुकि तेमे सेम्ग्युर्वा किसिन् तिला ताङ्बिन्।
+\v 4 तिकि ङिमाला खेप् सिन् ख्यारे फिलक्पाला यक क्यानिते ‘सेम् ग्युर्कयु’ सिनिते लेप्सिराङ ताङ् बिन्
+
+
+\v 5 प्रेरित तिबिकि चावाला, “ङिराङ्ला आला रेत्पा किथूपु जोनिनाङ्” सिनिते सासुङ्।
+\v 6 तेमे चावा कि सासुङ्, “खिराङ् तानि छेर्मि डुमा चो जिक् रेत्पा हसिराङ् आप्लक् दोङ्बुला ‘त्यासुर पङ्निते ज्युङ्ला ज्युक्’
+
+
+\v 7 सासिराङ् तिकि ख्यरे ताम् ङेन्ग्यु। तेमे खिरेनाङ्ला सु हताङ् तिकि यक्पुकि लुक् चोइ हतुप् ताङ लाङ् मोइ हतुप तुज्येला, टिबु टिबु स्याक् सामा साप्ला देकि।“
+\v 8 ङाला सिनिते सा प् सामा जो, तेमे कारा ट ङे सिन्सिन् साक् ङाला रअ कि मासासिन्, खाङ् त्यासुर खिराङ साप् सामा साप् थुङ्कु र?
+
+
+\v 9 तिकि खरे यक्पुला स्याबासि मेतेरु चिला सिसिन् ङिरेकि खाङ् माक्याबा तिकि अरे कला किउ र?
+\v 10 कुतुप् यक् क्याजिक किसिया ख्यरेकि दुक् सि गोक्यु, ‘ङिराङ् को मेछेबु लाप्तक् तिबा हिन, ङिरेकि ङिराङ्ला कुतुप् याक्कयाजिक क्याबिन”
+
+
+\v 11 दि ताम् कि ताङ तिबा यरुशलेमला डोइ नक्। ति तुज्येला खो सामारिया ताङ् गलालि नेसुर गाल्सुङ्।
+\v 12 युल ज्यिक्ला ख्योल्सिमा, खो कि मेरा च्यु कुष्ट नेर्पा रेकु मि थेप्सुङ्। तिबा खो सिना थारे राङ् देसुङ्।
+\v 13 तेमे तिबिकि होरु छार्बु तेनिते सासुङ्, “येशु, ङिराङ्ला ङिङ्ज्ये कि।“
+
+
+\v 14 येशूकि तिबाला थोङ्निते सासुङ्, “गाल्निते क्षोनेला छ्यातेन् । तेमे तिबा तिबा गाल्निते ट्याकसुङ्।“
+\v 15 तिबि पार्ला च्यिगि दाक्पु ट्याकुप् छोर्सुङ, तेमे ति होरु बोबु देदिनताङ् कन्ज्यक ला स्याबुलिन्ताङ् ग्युर्सुङ्”।
+\v 16 येशू दङ्ला गाल्निते, येशुला थुच्यिछे बिन्सुङ्। तिदि सामारि हिन् नक्।
+
+
+\v 17 ”खाङ् त्या मेरा च्यु टेकु मिन् र? ज्यान मेरा गु खेन्बा गाल्सुङ्?” येशुकि सासुङ
+\v 18 खाङ् थाल्माकि मि सिना ज्यान् टेकुप् तिबिति ग्युर्निते कन्जयक् ला स्वाबुल् मोगोउ?”
+\v 19 खो कि तिला सासुङ्, खक्लानिते दाक्पि लाम्ला ग्युक् ख्यरे रेत्पाकि किसा ख्योरुङ् ट्याकुप् हये।
+
+
+\v 20 फरिसी तिबिकि कन्ज्क कि ग्याल्खप् नाम् गि सिनिते टिसुङ्। तेमे येशुकि तिबाला सासुङ्, “कन्ज्यक् कि ग्याल्खाप् खिरेकि थोङ्ङु दगे मिन्,
+\v 21 मिन्सिया तिबिकि सिउ, त्या ल्हो! द्या ल्हो! कन्ज्यक् कि ग्याल्खाप् खिरे पार्ला राङ् हये।
+
+
+\v 22 येशुकि टाबा तिबाला सासुङ्, “ति ङिमाङ् गिउ खिरेकि मि प्युज्युङला ल्हाप् सेम् क्यासिराङ् खरे मोथोङ्ङु।
+\v 23 तिबिकि खिराङ्ला सिउ, त्याबा ल्हो! द्याबा ल्हो!’ खिराङ् तिबा ला माल्हा तिबि ताम् माङेन्।
+\v 24 नाम्ला चिलाम् स्यारुप् तुज्येला ज्यार्मा कुनाला टादिङ्ङि गालु दगेराङ् मि पुज्युङ् हुङ्ङु ङिमालाङ् तिनक् राङ् गिउ।
+
+
+\v 25 तेमे तङ्ला आला ताम् तिबा नेसुर तुक्पा तेर्क्यु दि पुस्ता नेसुर मेलेबा किउ।
+\v 26 दि तेरिक् नुवा कि तुज्येलाङ् गालुप् तेमे मि पुज्यङ् कि तुज्येलाङ् डिउ।
+\v 27 नोवा जाहाज् नाङ्ला स्युकुप् साक् तिबा साइ थुङ्ङिन् तेमे जेन्दिला गाल्नि देसुङ् तेमे स्यादक् लेम्निते तेरिक् ना ताङ्सुङ्।
+
+
+\v 28 दिनाक् ताम ति लोतक तुज्येलाङ् गाल्। ति तुज्येला तिबा साइ, थुङ्ङिन्, ङ्योइ ताङ् चोङ्ङिन् तेमे नाबा नाबा ताम् तिबा जोइ देनक्।
+\v 29 तेमे ति ङिमा ला लोत् कि ति सदोम ताङ्निते गाल्सिमा, तेमे मे. ताङ मेप्राङ् देःवाचेन नेसुर पाप्सुङ् तेमे तेरिक् ना गाल्सुङ्।
+
+
+\v 30 ता मि पुज्युङ्कि तुज्येलाङ् दिनक् तेरि डिउ।
+\v 31 ति ङिमाला दाक्पि ल्यामु सामा ति लाङ्ङुला ताला हाक्ला मापोप्। तेमे पेप्ला याक् कि हसिन्, खाङ्बाला मालक्।
+
+
+\v 32 लोत कि पेर्मोला नासाम् कि।
+\v 33 दाक्पि उ र्हकुप् चोलुप् तिकि ति मेङेउ, तेमे र्हकु मोचोलु, तिकिति थार्वा किउ।
+
+
+\v 34 ङा खिराङ्ला सिउ, नुप्ला मेरा ङि छाजिक् ङ्याल्ग्यु।
+\v 35 तिबि पार्ला दक्पु च्यिक्ला खुन्नि डुउ, ज्यार्मा क्युर्नि ज्यकु।
+\v 36 पेप्ला यक् कि हतुप् तुज्येला दक्पु च्यिक्ला खुर्नि डिउ ज्यार्माला तेराङ् ज्यकु।
+
+
+\v 37 तिबिकि खोला टिसुङ्, “खैनि?” तेमे खोकि तिबाला सासुङ्, “खेनि स्या रुल्बा हये त्या गि र्ता तिबा जोम्ग्यु।
+
+
+\c 18
+\cl लिउ १८
+\p
+\v 1 तेमे तिबिकि नाम्लङ् मपार च्युक्यानिते किगोक्यु सिनिते ताङ सेम् नावा किरुप् म्याङ् सिनिते पे लाम्निते लाप्सुङ्।
+\v 2 खो कि सासुङ्, “ग्यासा च्यिक्ला ठिम्क्याङ्बा मि ज्यिक् देकिनाक्, तिकि कन्यक् तानि ज्यिबा मिकिनाक् तेमे ज्यान मितिबालाङ् ल्यामु मिकिनाक्।
+
+
+\v 3 ति ज्यासाला युसिम् ज्यिक् देकिनक् तेमे ति दिक्पा हतुप् ठिम्क्याङवा तिकि चाला नाम्लाङ् हमिते सिनक्, ‘ङाला दाल्जा कि तेमे ङाला जोल्मु जोनिनाङ्।‘
+\v 4 आला साक् तिकि ति य्युसिम्ला दाल्जा किरुप् सेम् माक्या, तेमे रेक् ज्यिक्ला तिकि सेम्ला स्यार्सुङ्, ‘ङा कन्ज्क तानिते जिवा मिकिउ तेमे मि तिबालाङ ल्यामि मिकिउ,
+\v 5 हिन्सिराङ् दि युसिमकि ङाला दुक्पा तेर्क्यु। ङे कि दिला जोल्मु जोनि बिन्सिमा दि ङिमिटाङ ङे चाला लेम्निते दुक्पा मेतेरु।
+
+
+\v 6 चावा कि सासुङ्, “ति दिक्पा म्यातुप् ठिम्क्याङ्बा तिकि खाङ्सिबे ङेन्।
+\v 7 खाङ् कन्ज्याक्कि खरे मि खोरुङला नुप् ङिन स्यावा किरुप मिला सिनिते जोल्मु मोजोउ र?
+\v 8 ङा खिराङ्ला सिउ, खोकि तिबाला स्यारि जोल्मु जेउ। तेमे मि पुज्युङ जाम्बुलिङ्ला हुङ्ङु तुज्येला खो कि रेत्पा ङेक्यु?”
+
+
+\v 9 तेमे खोकि दाक्पुला क्याजिक् दिक्पा मेतुप् मि तेमे ज्यान्ला ति मेलेबा थोङ्ङुप मितिबाला पे लाप्सुङ्,
+\v 10 मेरा ङि मि तिबा क्ष्यो खाङ्ला स्वा बुलुप् गाल्सुङ्, फरिसि ताङ् डेबा दुतुप् तिबा नाक।
+
+
+\v 11 फरिसी तिकि दुक्सिताङ् स्वाबुल्सुङ, ‘हे कन्ज्यक, ङा ख्योरुङ्ला थुच्यिछे सिउ, ङा ज्यान दगे दिक्पा हतुप् मिन्, स्याम्डेन् मिकिउ, उ दि डेबा दुतुप् ति दगेङ् म्येत्। ङा ङिमादिन्ला खेप् ङि उपवास देक्यु।
+\v 12 ङा ङेकि ङेतु तेरिक्कि दशांश तेर्क्यु।‘
+
+
+\v 13 तेमे डेबा दुतुप् मितिकि थारेनेसुराङ्, देवाचेन् लाङ् माल्हाबा छेक दुङ्ङिन् सासुङ्, ‘हे कन्ज्याक् ङा दिक्पा हतुप् मिला ङिङ्ज्या कि।‘
+\v 14 ङा खिराङ्ला सिउ, ति मि ति ज्यार्मा ति सिना आला दिक्पा हतुप् च्युङ्निते खाङ्बाला गाल्, चिला सिसिन तेरिक् दाक्पुला नाम्ला ज्याकु छोलुति साला डिउ तेमे दाक्पुला साला ज्याङ्नि ल्हापतिला नाम्ला ज्याकु।
+
+
+\v 15 खोकि तिबाला रेक्सित सिनिते मितिकि तिबि पेजा तिबालाङ् खोकि चाला खसुङ्, तेमे ति थोङ्निते टाबा तिबिकि तिबाला हरु क्यासुङ्।
+\v 16 येशुकि तिला सासुङ्, पेजा टिक्पे तिबाला ङेचाला हुङ् नेसुर तिबाला मागेङ्, चिला सिसिन देवाचेन्कि ग्यालकाप् तिबितिराङ् हिन्।
+\v 17 ङा खिराङ्ला सिउ कन्ज्यक् कि ग्यालकाप् ला पेजाकि दगेराङ् क्याकि मालाङ्सिन् ति हुतुङ्राङ कन्ज्यक कि ‍ग्याल्काप्ला स्युक् मुथुपु।“
+
+
+\v 18 ओङ्जेन् हतुप् मि च्यिकि तिला टिसुङ, “हे लवेन नाम्लाङ् मिसिबु मिजि ङेदिला ङेकि खाङ् किगोक्यु?”
+\v 19 येशूकि सिक्यासुङ् “खिराङ चिले ङाला ल्यामु मि सिते कन्ज्यक सिना ल्यामु सुङ् म्यात्।
+\v 20 खिराङला का तिबा छ्या हये-स्याम्डेन् माकि, मि मासे, कुन्माकि, म्यातुप् ताम् माकि, दाक्पि पापा मामा कि ठिम् ला देत्।“
+\v 21 ति ओङ्जेन्बा तिकि सासुङ्, “दि तेरिक ताम् तिबा ङेकि दाक्पु जेन्दा हतुप् तुज्ये नेसुराङ् क्याबु हये।
+
+
+\v 22 येशुकि दि ताम् कोसिमा, खोकि तिबाला सासुङ्, “ख्यरेकि हारोङ् याक् च्यिक् किगोबु हये। ख्यरेकि ख्योङ्तानि हतु तेरिक् गिज्येतिबा चनिते खाङ् मेतुप् टेङ्बु तिबाला तेर्गोक्यु तेमे ख्यरे ग्यिज्या देवाचेन् ला हुङ्ङु। त्यासुर ङे तिङ्ला स्याक्।“
+\v 23 ति छ्युक्पु तिकि दि ताम् कोनिते सेम्ला दुक्पा क्यासुङ्, चिलासिसिन् ति आलाराङ् छ्युक्पु हतुप् नक्।
+
+
+\v 24 येसुकि तिला ल्हानि कास्ये दुक्पा किइ सिक्यासुङ क्ष्युक्पु मिला देवाचेनला डब्ला चो दुक्पा वे!
+\v 25 क्ष्युक्पु मिला देवाचेन्ला श्युगु सिना ङामुङ(उठ) ला खाबि मिरुङ्ला श्युगुप् टिबु हुङुइ ।
+
+
+\v 26 ति ङेन्दुप् तिविकि दुक सिक्यासुङ तिनक हिनसिन सु तिवा थार्क्यु?
+\v 27 येसुकि सिक्यासुङ, "मिकि कि मुथुबु लाका तिवा कन्ज्यककि कि थुक्यु"
+
+
+\v 28 पत्रुसकि सिक्यासुङ, "ङेरेकि दाक्पि लाका तिवा ताङ्नि ख्योला तिङ ङ्याबु हिन्।"
+\v 29 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ,” हुतुङ् ङा खिराङ्ला सिउइ, सिकि कन्ज्यक्ला सिनि दाक्पि उज्यु नुक, पापा मामा, पुज्युङ् पुम तोङुइ,
+\v 30 तिविकि दि जाम्लिङ्ला हारुङ आला ङेक्यु हुङिन किरुप् जाम्बु लिङ्ला तिसानासाङ हारुङ आला ङेक्यु।"
+
+
+\v 31 मेरा च्युप्ङिला दाक्पिचाला काताङ्नि ख्योकि तिवाला सिक्यासुङ,"ल्होसा, ङेराङ यरुसलेम क्ष्यला डोइ वे, तेमे मि पुज्युङ कला लुङ्तेम्बाकि लापु तिविकि टिबु तेरिक् ख्योल्ग्यु ।
+\v 32 चिला सिसन तिला ज्येन मिरिक् तिवाला तेर्क्यु तेमे मि तिविकि क्ष्य किइ मेलेवा लाका किइ दाङ क्ष्युम्दुर ग्यागुइ।
+\v 33 तिला दुक्पा बिन् सिन्सिमा तिविकि तिला सेक्यु ति तिङ्ला ङिमा सुम्गि छे ति लोङङ्या श्याप् नेसुर सेन्बा लाङुइ ।"
+
+
+\v 34 तिविकि दि च्यिन्दिङ ताम हाक माको चिला सिसिन ति सुङ ति तिवा नेसुर बाबु नक्, तिकि किसाला तिविकि चिन्दिङ ताम हाक माको ।
+
+
+\v 35 येसु यरिहो चाला हुङिन वसिन, मिरा चिक् मिक् मोथोङु मि लाम्ला लोङिन् नक् ।
+\v 36 ति लाम्नेसुर आला मितिवा डोइ वतुप् छ्या ङेनि तिकि सिक्यासुङ,"दे काङ हुङिन वे?”
+\v 37 तिकि तिला सिक्यासुङ,” नासरतकि येसु दि लाम्ला डोइ वे।"
+
+
+\v 38 ति तिङ्ला ति मिक् मोथोङु मिकि कारे किइ सिक्यासुङ, "दाउदकि पुज्युङ येसु ङाला ङेङ्ज्ये कि ।"
+\v 39 जोल्मु मि गमा गमा ला डोइ वतुप् मि तिविकि कारे किइ खाराक्पा देत् सिक्याससुङ, हिन्सिनाङ तिकि बोबो वोरुकि कारे किइ सिक्यासुङ, "दाउदकि पुज्युङ, ङे खाला ङिङ्ज्ये क्या नाङ।"
+
+
+\v 40 ति कोसिमा येसु ख्येसुङ तेमे ति मिला ङे चाला टि श्यक सिनि का बिन्सुङ। तजोला ति मिक् मोथोङ्गुप् मि येसुकि चाला लेप्सिमा येसुकि तिला टिसुङ,
+\v 41 ङेकि ख्योरुङ्ला कङ किरु सिनि ख्यरेकि ङाला नावा कि?” तिकि “तिकि सिक्यासुङ चावा ङाला थोङ्गुप् सेम वे ।"
+
+
+\v 42 येसुकि तिला सिक्यासुङ “ख्यरेकि तोङ थुसित् । ख्यरे मोवाकि किसाला ख्यरेकि थोङ्गुप् वे।"
+\v 43 श्यारि तिकि थोङ्सुङ तेमे तिकि कन्ज्यकला सवां बुलिन येसुला तिङ ङ्यासुङ । ति थोङ्नि तेरिक मिकि कन्ज्यकला सवां पुल्सुङ
+
+
+\c 19
+\cl लिउ १९
+\p
+\v 1 येशू यरिहो नेसुर डिइ हतुप् नक्।
+\v 2 जखायस् मिन् क्याबु स्ये दुतुप् मि च्यिक् नाक्, ति सेः दुतुप् तिबि नाङ्ङि क्षेबुति हिन्नक्।
+
+
+\v 3 तिकि ति येशुति सु हिन् सिनिते ङो सेवा किरुप् क्याकन। हिनसिराङ् मितिवा आला हतुप् कि किसाला ति कि ल्हा माङ्ङे चिला सिसिन् ति ज्यान सिना थिर्मे नाक्।
+\v 4 तेमे ति तेरिक् सिना तङ्ला गाल्निते आप्लक् दोङ्बुला जेनिते ल्हासुङ्। येशु तिराङ् लाम् नेसुर डोइ नक्।
+
+
+\v 5 येशु तिबि चाला ख्योल्सिमा, क्याला ल्हानि ते सासुङ् “जखायस टिबि हक्ला पाम् निते स्याक्, चिला सिसिन् हारिङ् ङाला ख्यरे खाङ्बाला दे गोबु हेये।“
+\v 6 तेमे ति टिबु टिबु पाम् निते खोला गासो स्युसुङ्।
+\v 7 तेमे तेरिक्कि दि थोङ्सिमा, तिबा तेरिक “खो दिक्पा हतुप् मि खाङ्बाला देतुप्ला गाल्सुङ्” सिताङ् मुताम् किरुप् स्युसङ्।
+
+
+\v 8 जखायस खक्लानिते सासुङ्, “ङा तानिते हतुप् तेरिक कि फेचो ज्यिक् ङा टेङ् तिबाला तेर्क्यु तेमे ङेकि जुनक् क्यानिते ज्यान् नेसुर तिकि गुना सि लङ्नि तेर्क्यु।“
+\v 9 तेमे येशुकि तिमा सासुङ्, “हारिङ् दि खाङ्बाला थार्वा लेपु हये, चिला सिसिन् दि अब्राहाम कि पुज्युङ् हिन्।
+\v 10 चिला सिसिन् मि पुज्युङ् तोरुप् तिबाला छोलुप् ताङ् थार्वा तेरिप्ला हबु हिन्।“
+
+
+\v 11 तिबिकि दिताम् ङेदिन् किसिन्, खो कि ज्यार्मा का सासुङ्, चिला सिसिन् तिबा यरुशलेम नेबा चाला नक् तेमे तिबिकि कन्ज्यक कि ग्याल्काप स्यारि छ्यारुप् छालुप् हये सिनिते नासाम् ताङ्सुङ्।
+\v 12 तिकि किसाला, खोकि सासुङ्, “मि क्षेम्बु मि च्यिकि दाक्पि ग्याल्काप् ङेता किरुप्ला थारेकि लुङ्बाला गाल्निते ग्युरुप् ला गाल्ङ्।
+
+
+\v 13 येशू कि दाक्पि मेरा च्यु यक्पु तिबाला काताङ्नि तिबाला मुन्डा च्यु तेरिनताङ् सासुङ्, “ङा ग्युर्नु हुङ्सा साक् दोला छोङ्ला ग्योप्।“
+\v 14 तेमे तो कि मितोबोकि मार्च्याक् किताङ् थुतिबाला दिनाक् लेन् बिनिते ताङ्सुङ्, ‘दि मि कि ङिरे खाला ग्याल्बु क्याबु ङिराङ्ला सेम्ला मोडोउ।‘
+\v 15 तेमे ग्याल्काप् ङेनिते ग्युर्निते लेप्सिमा तिकि मुन्डा बिदुप् याक्पु तोबाला काताङ्सुङ् तेमे तिबिकि छोङ् नेसुर चो गिज्या जोसुङ् सिनिते छ्याङेता किरुप् सेम् क्यासुङ्।
+
+
+\v 16 तङि यक्कपु ति तिकि चाला लेम्निते सासुङ्, ‘ङेकि दाक्पु बिदिप् मुन्डा नेसुर ज्यार्मा मुन्डा च्यु जोबिन्।‘
+\v 17 ति मि ल्यामु तिकि तिला सासुङ्, ‘स्याबास्, खुङ्ज्यान् हतुप् यक्पु। ख्योङ् आला तिक्पे याक्ला रेत्पा किथूपु नक्, तिकि किसाला ख्यारेकि ग्यासा च्यु ला ग्याल्बु किउ।‘
+
+
+\v 18 तेमे राङ्सा यक्पु लेम्निते सासुङ्, ‘छेम्बु, ख्यरेकि बिदुप् मुन्डा नेसुर ङेकि मुन्डा ङा जोबिन्।‘
+\v 19 ति मि ल्यामु तिकि ति यक्पु तिला सासुङ्, ‘ख्यरेकि ग्यासा ङा ला ग्याल्याबु किउ।‘
+
+
+\v 20 तेमे राङ्सा याक्पु लेम्निते सासुङ्, छेम्बु, ख्यारे मुन्डा ला ङेकि माजि नाङ्ला तुम्निते च्याबु क्यानिते ज्याङ्नि हये।
+\v 21 चिला सिसिन् ङाला जिबा लासुङ् ख्यिरुङ् कक्पु हये। ख्यरेकि खाङ् ज्याकुप् ति लाङ्ङु तेमे खाङ् थोरुप् म्याति सुम्ग्यु।
+
+
+\v 22 ति मि ल्यामु तिकि तिला सासुङ्, ‘ख्युरुङ् को माछेबु यक्पु, ङा ख्योरुङ्ला ख्यारे ताम् नेसुर राङ् ठिम् कउ। म्याज्याक्पा दासा नेसुर लाङ्ङु छोलुप ताङ् माथोर्पा रुकि छोलुप् ङा कक्पु मि हिन् सिनिते ख्योरुङ्ला छ्या नक्।
+\v 23 तिनक् हिन्सिन् ङे मुन्डा चिला बैङक्ला ज्याकु। ग्युर्नु हुङ्सिन् ब्याज तानिते ङेको दि डेबा ङेक्यु?
+
+
+\v 24 ति मि ल्यामु तिकि त्या लानिते हतुप् मि तिला सासुङ्, ति तानि हतुप् मुन्डा ठनिते मुन्डा च्यु हतुप् तिला बिन्।‘
+\v 25 तिबि कि तिला सासुङ्, ‘छेम्बु ति तानि मुन्डा च्यु हये।‘
+
+
+\v 26 ‘ङा खिराङ्ला सिउ सु तानि नक् तिला हारोङ् आला तेर्क्यु, तेमे सुतानि मिदुक् तिकिदि हतुप् तिङ् ठकु।
+\v 27 तेमे ङे कि खिरे खाला ग्याल्बु क्याबु सेम्ला मोडोबु ङे डे तिबाला दे खनिते ङे दङ्ला सेत्।
+
+
+\v 28 दि ताम तिबा सानिते सिन्सि मा खो यरुशलेम नेबा गाल्सुङ्।
+
+
+\v 29 बथफागे ताङ् बेथानिया नेसुर जैतुन सिरुप गाङ्ङि चाला ख्योल्सोमा खोकि दाक्पि लोमा मेरा ङि तिला दिक् सिनिते ताङ्सुङ्,
+\v 30 “चाकि युला ग्युक्। त्या स्युकि तुजेला, खीरेकि सुङ् माजेबु पिउ थेप्क्यु। तिला पिताङ्निते ङे चाला तिनि स्यक्।
+\v 31 खिराङ् मितिबि, ‘चिला ताङ्ङुजिक्?’ सिनिते तिसिन् ‘चावाला दि गोबु हये’ सिनिते सिसा।
+
+
+\v 32 ति ताङ्गुप् तिवा गाल्सुङ तेमे तिविकि येसुकि सिक्याबु प्यु ङेसुङ।
+\v 33 तिविकि पिउला तोङिन किसिन्, तिकि ज्यिन्दाक कि तिवाला सिक्यासुङ, “खिरेकि दि पिउला चिला थेदिन् वे?”
+\v 34 तिविकि सिक्यासुङ्, “चावा ला दि गोवा वे।"
+\v 35 तिविकि पिउला येसुकि चाला दा लेसुङ्, तेवा ति खाला राङि मज्या तिवा ज्याङ्नि येसुला पिउ खाला ज्यक्सुङ्।
+\v 36 खो डोइ वसिन, मि तिवि राङि माज्या तिवा लाम्ला तिङ्सुङ्।
+
+
+\v 37 खो जैतुन् पाम्दककि थुल्गि चाला वानि सिसिन्, खोकि टावा तिवि मि बुजुङिकि खोकि क्याबु ङारकि लाका तिवा थोङ्गुप् तिवि किसा सेम् हेङि किइदाङ् वोरु गेर्पुकि दुक सिइदाङ कन्ज्यककि क्ष्येपा कितुप् ज्युसुङ,
+\v 38 “चावाकि मिन्ला हुङ्गुप् ति ग्याल्बु थुचेकि हिन्! देवाचेन्ला लोदिमु तेमे तेरिक्सिना थला सँवा;"
+
+
+\v 39 ति बुजुङि नाङ्ला वतुप् लालि फारिसि तिवि खोला दुक सिक्यासुङ्,"लोबेन् क्ष्ये, खोकि टावा तिवाला खार्पा देसित् सिनि वोर तेन्।
+\v 40 येसुकि ताम् खालेन क्यासुङ्, “ङा खिराङ्ला सिरु हिन्, दिवा खाराक्पा देनक् क्यासिन्, दि दो तिवा राङ् वोरु किउइ।" ति तुज्येला येसु ग्यासाकि चाला ख्योल्सुङ, खो तिला थोङ्नि दुक सिइदाङ ङुसुङ्, “चिनक ताम कि लोदिमु गिउइ सिनि ख्यरेकि हारिङ्गि छेमु श्येबु हिन्सिन् च्युङु! हिन्सिराङ दि ताम ख्यरे थोङ्दान नेसुर् बानि ज्याङ्नि वे।
+
+
+\v 41 ति तुज्येला येसु ग्यासाकि चाला ख्योल्सुङ, खो तिला थोङ्नि दुक सिइदाङ ङुसुङ्,
+\v 42 “चिनक ताम कि लोदिमु गिउइ सिनि ख्यरेकि हारिङ्गि छेमु श्येबु हिन्सिन् च्युङु! हिन्सिराङ दि ताम ख्यरे थोङ्दान नेसुर् बानि ज्याङ्नि वे।
+
+
+\v 43 ख्यरे खाला दिनक हिन् तिवा गिउइ, ति तुज्येला ख्यरे डा तिवि ख्यरे खाला लानि फार छुर् पोङ्जा टानि उम्नि ज्यगुउइ।
+\v 44 तिविकि ख्योरुङ्ला तेमे ख्यरे दाला पुज्युङ् पुम तिवाला साला देप्क्यु । तेमे दे खाला ज्येन दो साङ् मोतोङुउइ। चिला सिसिन् ख्यरे राङि खाला वतुप् कन्ज्यककि ङिङ्ज्येकि तुज्येला ङो माश्ये।
+
+
+\v 45 येसु ल्हाखाङ्ला श्युसुङ्, तेमे छोङ् कितुप् तिवाला फिला तेन्सुङ्,
+\v 46 खोकि तिवाला दिनक् सिक्यासुङ्, “दिनक् टिनि वे, 'ङे खाङङ्बा मोपारकि खाङ्बा गुउइ; हिन्सिनाङ् खिरेकि दिला कुर्मेन तिवि देसा जोनि वे।"
+
+
+\v 47 येसुकि ल्हाखाङ्ला ङिमि टाङ् येन्देन् लोप्क्यु। क्ष्योने गेर्पु तिवा, सास्त्रि तिवा तेमे मि तिवि गमा कितुप् तिवि खोला सेतुप् नासाम किनक्।
+\v 48 हिन्सोनाङ् तिविकि तुक कितुप् ला चिन्दिङ् किताङ् कितुप् माङे, चिला सिसिन् तेरिक मि तिवि खोकि सुङ् गा ङेङ्न्गिनक्।
+
+
+\c 20
+\cl लिउ २०
+\p
+\v 1 येशु कि ल्हा खाङ्ला मि तिबाला लोपिन् ताङ् लेन् ल्यामु लापिन् हतुप् तुज्येला, मि क्षेबु तिबा तानिते क्ष्योला खामु तिबा ताङ् क्ष्योने क्षेम्बुतिबा येशुकि चाला लेसुङ्।
+\v 2 तिमिकि येशुला सासुङ्, “ङिराङ्ला सि, च्यिन् दाक्पुनेसुर् ख्योङ् दि यक् तिबा कि हये? सिकि ख्योरुङ्ला दि दाक्पु बिनसुङ्?”
+
+
+\v 3 खोकि सासुङ्, “ङाङ् खिराङ्ला ताम् ज्यिक् टिउ।
+\v 4 योहन्नाकि बप्तिसमाकि काला ङला सि। दि देवाचन् नेसुर हिन्ना मि नेसुर हिन्?”
+
+
+\v 5 तिबा खप्रा ताम् क्यासुङ्, “अरेरि देवाचेन् नेसुर सासिन् दिकि ‘खिरेकि च्यिला तिला रेत्पा माक्या?’ सिताइ।
+\v 6 तेमे अरेकि मि नेसुर हिन् सानिन्, तेरिक् मितिबिकि ओरुङ्ला दो थनिते ग्याकु, चिला सिसिन् तिबिकि युहन्नाला लुङ्तेम्बा हिन् सिनिते रेत्पा क्याबु हये।“
+
+
+\v 7 तिकि किसाला तिबिकि, “ति खेन्सुर हिन् सिनिते ङिराङ्ला छ्या म्यात्” सासुङ्।
+\v 8 “ङा खिराङ्ला ङेकि खाङ्ङि दाकप्पु क्यानिते दि याक् किउ सिनिते मिसिउ” सिनिते येशूकि तिबाला सासुङ्।
+
+
+\v 9 खोकि मितबाला का लाप्सुङ्, “मि च्यिगि सिङ्ला दाख्मत चुनिते यक्पु तिबाला दाक्पु बिनिते ति तुज्य आलाकि लागि फिला गाल्सुङ्,।
+\v 10 साबु तुज्येला दाक्पि याक् सिदाकिसित् सिनिते तिकि दाक्पि लाका किरुप् मितिला दाक्पि यक्पुकि चाला ताङ्सुङ्। ति याक्पु तिबिकि ति लाका किरुप् मितिला दुनिते लाक्पा तोङ्बा राङ् ताङ्सुङ्।
+
+
+\v 11 तिकि याङ्लोङ् ज्यार्मा लाका किरुप मिला ताङ्सुङ्, तेमे तिबिकि तिलाङ् दिनिते लाक्पा तिङ्रेराङ् ताङ्सुङ्।
+\v 12 तिनि ज्यार्मा लाङ् ताङ्सुङ्, तेमे तिविकि तिलाङ् थेङ्बा जोनिते ताङ्सुङ्।
+
+
+\v 13 तेमे दाख्मात्कि जिदाक्कि सासुङ्, ‘ता ङा खाङ् किरुजा? ङा दाक्कपि पुज्युङ्ला तोङ्ङु तिलाया तिबिकि स्यावा किच्यु।‘
+\v 14 यक्पु तिबिकि तिला थोङ्निते खप्राङ् ताम क्यासुङ्, ‘दिति जिदाक् हिन्। ङिराङ् दिला सेकि तेमे दिकि ग्यिज्याति अरेति डिउ।‘
+
+
+\v 15 तेमे तिबिकि तिला दाख् मत् कि सिङ् नेसुर फीला टिनिते सेसुङ्। ता खुडुम् कि सिङ्ला जिदाक्कि तिमाला खाङ्कि?
+\v 16 ति लेम् निते सेक्यु तेमे गुडुम् सुङ् ज्यान्ला तेर्कयु।“ दि कोनिते तिबिकि सासुङ्, “दिनक् ति नाम्लाङ् मेङ्सित्।
+
+
+\v 18 “
+\v 17 तेमे येशुकि तिबाला ल्हानिते सासुङ्, “दि क्ष्यो कि सिरुप् छालुप् ति खाङ् हिन्, ‘खाङ्बा जब तिबिकि मार्च्याक् क्याबु दो ति कुने-दो च्युङ्सुङ्?’
+\18ति दो खाला लुबु ति तेरिक् टुम्ग्यु, तेमे सि खाला ति लुम्गिबे तिकि तिला फत्तुरि जेउ।“
+
+
+\v 19 तिकि किसा क्ष्योला खामु ताङ् क्ष्योने तिबिकि तिराङ् तुज्येला जिम्बु छाल्सुङ्। चिला सिसिन् ति का ति तिबि खाला साबु हिन् सिनिते तिबिकि छ्या ङेसुङ्। हिन्सिराङ् तिबा मितिबा तानि ज्यिबा क्यासुङ्।
+\v 20 तिविकि येसुकि क्येनि ग्याक्ला मेलेवा लाका किबे सिनि च्यिवा ग्यागु ज्युसुङ् तेमे मेलेवा लाका क्यासिमा खोला मेलेवा जोनि ठिमकि मिछ्येकि लाक्ला तेरुप् सिनि तिविकि दिक्पा मतुप् मि दगे क्यानि किजिम् कितुप् तिवाला त्ये ताङ्सुङ।
+
+
+\v 21 तिविकि खोला टिनि ल्हासुङ्, " लोबेन्, ङेराङ् श्येक्यु, ख्योङ् टेङ्बु ताम किउइ तेमे टेङ्बु लोप्क्यु तेमे सिसाङ्छ्यला मुश्युगुउइ, हिन्सिनाङ् कन्ज्यककि लाम्गि टेङ्बु लोप्क्यु
+\v 22 ङेरेकि कैसरला से ज्येलुप् लेमु हिन्ना मिन्?”
+
+
+\v 23 युसुकि तिवि किदाङ् मेलेवाला हाक् कोनि सिक्यासुङ्,
+\v 24 “ङाला दिनारकि टाङा चिक् छ्या तेन्। दिला सिकि च्याङा तेमे ज्ये वे?” तिविकि सिक्यासुङ्, “कैसरकि।"
+
+
+\v 25 खोकि तिवाला सिक्यसुङ्, “तुक किसिन् चिन्दि कैसरकि हिन् ति कैसरला बिन्, तेमे चिन्दि कन्ज्यककि हिन्, ति कन्ज्यकला राङ् बिन्।'
+\v 26 मि तिवि दङ्ला खोकि सिक्याबु ताम्ङेन् तिवा सास्त्रि तेमे क्ष्योने गेर्पु तिवि खोला मेलेवा जोमाथुप्। खोकि खालेन्ला तिवा याम्छेन् क्यासुङ् तेमे काङ् सि माथु ।
+
+
+\v 27 तेवा ति सिन्सिमा लोङ्राङ् सेन्बु मालाङुइ सिरुप् सदुकि तिवा खोकि चाला लेसुङ्,
+\v 28 तेमे खोला टिनि ल्हासुङ्, लोबेन, मोसाकि खिराङ्ला टिनि बिनि वे लालि मि तिवि जान्दि क्याबु उज्यु गिपा साङ् माथुङ्बा श्यिसुङ् क्यासिन् ति मिकि उज्यि पेर्मिला ज्येन्दि क्यान राङि उज्यि मिन्ला गिपा जो गोक्यु।
+
+
+\v 29 मेरा टुक उज्यु नुक गमि तिकि ज्येन्दि क्या तेमे गिपा माताङा श्यिसुङ्।
+\v 30 तेमे ज्येर्मा किसदाङ तिला ज्येन्दि क्यासुङ् तेमे गिपा माथोङा श्यिसुङ्।
+\v 31 सुम्बाकिसाङ् तिला ज्येन्दि क्यासुङ्, तेमे तुक् राङ् क्यानि मेरा दिन्गाार गिपा माथोङा श्यिसुङ्।
+\v 32 तिङ्नेबा ति पुम्पेजासाङ् श्यिसुङ्।
+\v 33 तुक किसा श्येप् तिवा लोङ्राङ् सेन्बु लाङ्सिन् ति पुम पेजा तिवि नाङ्ला सिकि पेर्मि गि? चिला सिसिन् तिवा मेरा दिन्गारकि तिला ज्येन्दि क्याबु नक्।
+
+
+\v 34 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ्, “दो लोग्यु कि मि तिवा ज्येन्दि किउइ तेमे ज्येन्दि कितुप्ला तेर्क्यु।
+\v 35 हिन्सिनाङ् श्येप् तिवा नेसुर् सेन्बु लाङु तेमे नाम्लाङ् मिसिन्बु मिजि ङेतुप् दिमु वतुप् तिवा ज्येन्दि मिकउइ तेमे ज्येन्दि कितुप्लाङ् मेतेरुउइ।
+\v 36 तिवा लोङ्राङ् नाम्लाङ मिश्यिउइ, चिला सिसिन् तिवा देवाचेनकि थु तिवा दगेराङ् च्युङुउइ। तिवा लोङ्राङ् लाङ्गुप् कि गिपा गालुप् तिकि किसा कन्ज्यककि गिपा च्युङुउइ।
+
+
+\v 37 हिन्सिनाङ् श्येप् तिवा सेन्बु लानि लाङुउइ ताम मोसाकि साङ् नाठि नेसुर् छ्या तेन्सुङ्, चिला सिसिन् तिकि कन्ज्यक्ला अब्राहामकि कन्ज्यक, इसहाककि कन्ज्यक तेमे याकुब कि कन्ज्यक सिनि का ताङ्सुङ्।
+\v 38 खो श्येप् तिवि कन्ज्यक मिन्, हिन्सिनाङ् सेन्बु तिवि कन्ज्यक हिन् चिला सिसिन् तेरिक खोलाराङ् सिनि मिजि क्योङुउइ।"
+
+
+\v 39 तेमे शास्त्ति तिवि नाङ्ला लालि लालिकि सिक्यासुङ्, “लोबेन्, खोकि टेङ्बु खालेन बिन्सुङ्।"
+\v 40 तिवाला लालि लालि कि सिसाङ् लोङराङ् खोला ज्येन टिवा कितुप् माछाल् ।
+
+
+\v 41 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ्, “ख्रिष्ट दाउदकि पुज्युङ् हिन् सिनि तिवा चुक् क्यानि सि?
+\v 42 चिला सिसिन् सँवा देकुप् तिकि थोक्ला दाउद राङि राङ् सिनक्, चावा कन्ज्यककि ङे चावाला सिक्यासुङ्, ख्योङ् ङे याबि लाक्पि छ्यला देत्।
+\v 43 ति तुज्ये साक्ला ङेकि ख्यरेकि डे तिवाला ख्यरे काङ्बि तिङ्बला मज्यक् "
+\v 44 दुक क्यानि दाउदकि ख्रिष्ला 'चावा' सिक्यासुङ् सिसिन् ख्रिष्ट चुक क्यानि दाउदकि पुज्युङ् हुङ् थुप्क्यि?”
+
+
+\v 45 तेरिक् मिकि थोबु क्यानि खोकि राङि टावा तिवाला सिक्यासुङ्,
+\v 46 “सास्त्रि तिवि तेवा च्याङ्बु क्यानि देत्, सिकि माज्या रिङ्बु कोनि ड्वप् तेमे छोङ् कितुप् दासा नेवा ज्येन सिनाङ् बाङि गासो क्याब, तेमे छोङ् नेवा मि छ्ये देतुप् दासा तिवा तेमे सामा साप् दासा नेवा मि छ्ये देतुप् तिवा सेम किउइ।
+\v 47 तिविकि युसुम तिवि खाङ्बा ठगुउइ तेमे मितिवि थोङ्सित् सिनि रिङ्बु रिङ्बु मोपार किउइ दिनक् मि तिवि तारुङ बाङि क्षेर्पा ङेक्यु।
+
+
+\c 21
+\cl लिउ २१
+\p
+\v 1 येशूकि छ्युक्पु मि तिबिकि बुल्वा तेरिन् हातुप् थोङ्सुङ्।
+\v 2 खो कि ट्याङ्बु युसिम् कि बुल्वा तेरिन हतुप् ल्हासुङ्।
+\v 3 ङा खिराङ्ला हुतुराङ् सिउ, खिराङ् तेरिक्कि सिना आला दि युसिम्कि बिन्दु हये
+\v 4 । दिबा तेरिक्कि आला नाङ्नेसुर बुल्वा क्यासुङ्। तेमे दि युसिम्कि दाक्पु ट्याङ्बु हसिराङ, दाक्पुला दाङ्ङु क्याजिक् हसिराङ बिन्सुङ्।“
+
+
+\v 5 ता लाला तिबिकि ल्हाखाङ् कि कला सासुङ्, बुल्वा ताङ् दो ल्यामु ल्यामु तिबा ल्हो ताङ्।“ खो कि सासुङ्,
+\v 6 “दि तेरिक् थोङ्दगेराङ् क्यानि, दक्पुज्यिक् दे खाला ज्यार्मा दो म्याङ्ङु ङिमाङ् गिउ, तेरिक राम्ग्यु।“
+
+
+\v 7 तिबिकि येशुला, चावा, दि तेरिक् ति नाम् हुङ्ङु?” सिनिते टिसुङ्।
+\v 8 येशूकि सासुङ्, “च्याङ्बु क्यानिते देत् खिराङ्ला जुनक् किमुथुसित्। ‘ङाराङ् कन्जक् कि पुज्युङ् हिन्’ सिनिते आला गिउ। खिराङ् तिबि तिङ्ला माडोसा।
+\v 9 खिरेकि माक् ताङ् थामु कोकित, तेमे ज्यिबा माकि, दिबा तेरिक् तङ्लाराङ् हुङ्गोक्यु, हिन्सिराङ तिराङ तुज्य ला सिदुप् ङिमा ति मिन्।
+
+
+\v 10 “तेमे येशूकि तिबाला सासुङ्, “लुङ्बि खाला लुङ्बा ताङ् ग्याल्खाप् खाला ग्याल्खाप् लाङ्ङु।
+\v 11 त्या आला सइ तिबा डिउ, तेमे दासा आला-ला स्यिने ताङ् ल्हरे तिबा डिउ। त्या जिबालाङ्दे थक् तिबा डिउ तेमे नाम्ला बोम्बोबु पे तिब थोङ्ङु।
+
+
+\v 12 तेमे दि तेरिक् हुङ्ङु सिना ताङ्ला, तिबि लाक्पा खिरे खाला स्योर्क्यु तेमे तिबिकि खिराङ्ला दुक्पा तेर्क्यु, जोम्खाङ्ला ताङ् चोन्खाङ्ला लुकु, ङे मिन् कि किसाला खिराङ्ला ग्याल्बु तिबा ताङ् क्षेम्बु तिबि दङ्ला केल्ग्यु।
+\v 13 दिकि खिरे पाङ्बु तेरुप् दासा जेउ।
+
+
+\v 14 तिकि किसा, ति तुज्येला त्यासुर थरुपला खाङ् किरुसिनिते सेम्ला माखुर।
+\v 15 खिराङ्ला दुक्पा तेरुप तिबिकि खिराङ्ला फाम् मिजिसित् सिनिते ङा खिराङ्ला छिक् ताङ् रिक्पा तेर्क्यु।
+
+
+\v 16 खिराङ्ला खिरे दाक्पि मि तिबिराङ् ह्रेकित तेमे खिरे नाङ्ला ला-ला मि तिबाला सेतुप सिनिते ह्रेकित।
+\v 17 ङे मिन् कि कला खिराङ्ला तेरिक्कि मार्च्याक् किउ।
+\v 18 हिन्सिराङ् खिरेति ह्रा दक्पु च्यिक्काङ् ना मोडोउ।
+\v 19 ति तेरिक् दुक्पा जेथुपाला राङ् खिरेति मिजि हये।
+
+
+\v 20 खिरेकि यरुशलेमला माक्मि कि कोरुप् थोङ्सिमा, तेमे ति सिदुप् छालुप् हये सिनिते स्येवा कि।
+\v 21 तेमे यहुदियाला हतुप् तिबा ला. नेबा टोसित् तेमे ग्यासाकि पार्ला हतुप् तिबा ग्यासा फिला टोसित्, तेमे फिला हतुप् मितिबा ति ग्यासा नाङ्ला हुङ्सित्।
+\v 22 दि ङिमा तिबाति ङ्यार्मा ग्युरुप् ङिमा हिन्, तिकि किसाला टिबु तेरिक् ताम् तिबा ख्योल्ग्यु।
+
+
+\v 23 ति ङिमा तिबाला जुबु ङि ताङ् च्यु-च्यु तेरुप् पुमा तिबा हाय! ति लुङ्बाला आला कबु हुङ्ङु, तेमे ति मितिबि खाला ङ्यार्मा स्योर्क्यु।
+\v 24 तिबाला तर्वाल थनिते सेक्यु, तेमे तेरिक् लुङ्बाला तिबा चोन्खाङ्ला उम्नि हतुप् मि च्युङ्नि डित, तेमे गैरयहुदितिबिकि तुज्ये सिन्-सिन् साक् गैरयहुदि तिबिकि यरुशलेम तिङ् उपु मि दगे जोनि ज्यकु।
+
+
+\v 25 ङिमाला, अउला ताङ कार्जेन् तिबाला ता तिबा थोङ्ङु। तेमे ग्याछोकि होरु तिबा ताङ् छि बालाप् तिबिकि जाम्बुलिङ्ला हतुप् लुङ्बा तिबाला दुक्पा गिउ।
+\v 26 जाम्बुकिङ्ला हुङ्ङिन् हतुप् ताम् तिबा छ्या ङेनिते मितिबिकि टेन्बा तोर्क्यु, चिला सिसिन् नाम्ला हतुप् ङार् तिबा छ्योल्गय्यु।
+
+
+\v 27 तेमे तिबिकि मि पुहज्युङ्ला आला ङार् ताङ् स्वा तानिते मुक्पा खाला हुङ्ङिन् हतुप् थोङ्ङु।
+\v 28 दि ङिमा तिबा हसमा खक्लानिते दाक्पि गोतिबा नाम्ला लाङ्निते ल्हो, खिरे थार्वा चालाराङ् हये।“
+
+
+\v 29 येशुकि तिबाला का च्यिक् सिक्यासुङ, “आप्लक् दोङ्बुला ल्हो तेमे ज्यान् तेरिक् दोङ्बुलाङ् ल्हो।
+\v 30 ता तिबिकि दामाक् ग्यरुति खिरेकि थोङ्ङु, तेमे यार थेन्नक् सिथनिते खिरेकि छ्या ङेता किउ।
+\v 31 तिकि किसाराङ्, खिरेकि दि तेरिक् थोङ्सिमा, कन्ज्यक् कि ग्याल्काप् चालाराङ् हये सिनिते खिरेकि छ्या ङेक्यु।
+
+
+\v 32 ङा खिराङ्ला हुतुङ्कि ताम् सिउ, दि तेरिक् ताम् तिबा माख्योलबा ति मिजि ति मिसिदु।
+\v 33 देवाचेन् ताङ् ङ्याल्वा सिनिते डिउ हिन्सिराङ् ङे छिक् तिबाति नाम्लाङ् तोजो राङ् मिसिदु।
+
+
+\v 34 खिराङ् च्याङ्बु क्यानिते देत्। तिकि किसा खिरे सेम् मानासित् जितुप् ताङ् मिजि दिक्पिकि म्येकेङ्सित्। मिन्सिन् दि ङिमा तिबा खिरे पार्ला छ्यामेता क्यानि हड।
+\v 35 दुक्राङ् क्यानि जाम्बुलिङ्ला देतुप् तेरिक्कि पार्ला तर्बा रक्यानिते हुङ्ङु।
+
+
+\v 36 नाम्लाङ् च्याङ्बु क्यानिते देत् तेमे हुङ्ङिन हतुप तेरिक् लाकानेसुर स्योरुप्ला ङार्मा च्युङ्निते देत् तेमे मि पुज्युङ् दङ्ला छ्यार्थुपु क्यानिते स्वा तापिन् देत्।“
+
+
+\v 37 खोकि ङिर्मु-ङिर्मु ति ल्हा खाङ्ला लोप्कि नक्। तेमे गामु ति फिला डिनक्, तेमे नुप्लाति जैतुन गाङ्ला देकिनाक्।
+\v 38 मितिबा खोकि ताम् ङेदुला ल्हा खाङ्ला हुङ्ङिनक्।
+
+
+\c 22
+\cl लिउ २२
+\p
+\v 1 फाप् मालुगु तुक्षेन नक तिला ति निस्तारकि तुक्ष्येन सिउइ ।
+\v 2 क्ष्येबु क्ष्योनेतिवा ताङ माग्मि तिवि येसुला च्युक क्यानि सेतुप् सिनि टो क्यासुङ, चिला सिसिन तिवा ति मि तिवा ने जिवा क्याबु नक।
+
+
+\v 3 मेरा च्युप् ङि नाङ्ला यहुदा स्करियोत नाङ्ला डे श्युसुङ ।
+\v 4 येसुला च्युक क्यानि तिविकि चाला तेरुप् सिनि टो किरुप्ला क्ष्येबु क्ष्योने ताङ माक्मि तिवा तानि यहुदा क्ष्याज्यिक गाल्सुङ
+
+
+\v 5 तिवा ला गा लासिमा तिला टाङ तेरुप् ङेन्सुङ ।
+\v 6 ति ङेन्सिमा तिकि येसुला मि जोल्मु नेसुर च्युक क्यानि थारे जोनि तिवाला तेरुप्जा सिनि लाम छाल्सुङ ।
+
+
+\v 7 फाप मालुगु तुक्षेन लेसुङ ति ङिमाला ति लुगि जिन्बा तेर् राङ गोबु नक ।
+\v 8 येसुकि पत्रुस ताङ युहन्नाला दुक सिइ दाङ ताङ्सुङ, "गाल्नि ङेराङ्ला सिनि निस्तार तुज्येनकि सामा जो, चिला सिसिन अरेकि ति सा थुप्सित्।"
+\v 9 तिविकि ख्योला सिक्यासुङ ङेरेकि केन रुक्ला सामा जोबुदि ख्यो नावा किउइ?”
+
+
+\v 10 येसुकि तिवाला सिक्यासुङ,"ङेन्, तजोला खिराङ ग्यासाला श्यसिमा खिरेकि क्ष्यु खुरुप् मि ज्यिक् थोङुइ तेमे ति श्युगु खाङ्बि नाङ्ला खिरेकि तिला तिङ ङ्यसा ।
+\v 11 खाङ्बि ज्यिन्दाग्ला सिसा, लोबेनकि ख्योरुङ्ला सिक्याबु वे, 'डेन्बि खाङ्मिग् केनि वे, त्ये रुग्ला ङा ङे लोप्टुक तिवा तानि निस्तार तुक्ष्येन सेहउइ?”
+
+
+\v 12 तिकि खिराङ्ला खाङ्बि तेङि क्ष्यानि लेमु जोबु खाङ्मिग् क्ष्या देन्ग्यु, त्या रुग्लाराङ टेगे जो ।"
+\v 13 तुक क्याननिराङ, तिवा गाल्सुङ ख्योकि तिवाला सिक्याबु दगेराङ तेरिक थाम्ज्ये तिवा ङेसुङ। तजोला तिविकि निस्तारकि तुक्षेन टेगे रिसुङ ।
+
+
+\v 14 तजोला तुज्ये लेसुङ, ख्यो प्रेरित तिवा तानि राङ देसुङ।
+\v 15 तजोला ख्योकि तिवाला सिक्यासुङ,"ङेकि दुक्पा खुरुप् सिना तङ्ला खिराङ् तानि देनि सामा साप् सेम वे।
+\v 16 चिला सिसिन ङा खिराङ्ला सिउइ, दि कन्ज्यककि ग्याल्खापला माख्योलु साक लोङ् ङ्या ङेकि नाम्लाङ मासाउइ।"
+
+
+\v 17 तजोला येसुकि करा लानि तुज्यिक्ष्ये पुल्नि खोकि सिक्यासुङ,"दि लानि खिरे पार्ला गो।
+\v 18 चिला सिसिन ङा खिराङ्ला सिउइ, कन्ज्यककि ग्याल्खाप मालेबु साग् ङा लोङ्या नाम्लाङ गुन्डुप् कि राङ मुथुङइ ।"
+
+
+\v 19 तजोला ख्योकि सिवाङ् लानि तुज्यिक्ष्ये पुल्सिमा सिवाङ च्याङ्नि तिवाला दुक सिइदाङ बिन्सुङ, "दि ङे जुबु हिन, दि ङा खिराङ्ला तेर्क्यु । दिति ङे नासाला किसा ।"
+\v 20 सिवाङ सोनि सिन्सिमा ख्योकि करा लानि सिक्यासुङ,"दि कराति ङे ठाक्ला वतुप् नासाम्बा हिन्, दि ति खिराङ्ला सिनि ज्याबु वे ।
+
+
+\v 21 सेम तोङा ङाला जुनाक् जोनि जिम तेरुप् ति दिराङ क्यक्चिला वे।
+\v 22 चिला सिसिन मि पुज्युङ या तङ्लाराङ चिबु दगे क्यानि डो गोक्यु। ति मिला (धिकार) हुङ्सित् तिकि ति ङे मोवा नाताङु वे।
+\v 23 तिविकि नाङ्ला सिकि दिनक किउइ सिनि तिवि नाङ्ला दाग्पुराङ ट्ये ज्युसुङ्।
+
+
+\v 24 तजोला तिवि नाङ्ला सु क्ष्ये हिन सिनि जिङ्बाल च्युङ्सुङ ।
+\v 25 खोकि तिवाला सिक्यासुङ,"यहुदि मिन्दुप् तिविकि ग्याल्बिकि तिवि खाला ग्याल्बु किउइ, तिवि खाला ओङ किरुप् माग्मि मि क्ष्ये सिउइ ।
+
+
+\v 26 तिनक हिन्सिनाङ खिरे नाङ्ला तिनक मुच्युङ्सित। तिसिन खिरे नाङ्गि तेरिग्सिना क्ष्ये ति तेरिक् सिना टिक्पे दगे हुङ्सि।
+\v 27 चिला सिसिन क्यक्चिला साप् सिनि देतुप् ति ना कन्ज्यककि लका किरुप् मि? क्यक्चिला साप् देतुप् ति मिन्ना? ङा ति खिरे नाङ्ला मिराचिग् लाका किरुप् दगेराङ हिन ।
+
+
+\v 28 ङे खक्प ल्हाप् ला नाम्लाङ देतुप् ति खिराङ क्याजिक हिन।
+\v 29 चुक क्यानि कन्ज्यककि ङाला ग्याल्खाप् बिन्दुप् वे तिनक राङ क्यानि, ङ खिराङ्ला च्योक् ग्याल्खाप् तेर्क्यु।
+\v 30 ङे ग्याल्खापला खिरेकि ङा तानि राङ क्यक्चिला
+
+
+\v 31 सिमोन च्याङ्से देत्, डेकि ख्योरुङ्ला टा दगेराङ क्यानि टाब थुसित् सिनि दाक्पि लाक्पाला लाङु छोलिन वै ।
+\v 32 ख्यरे मोवे मिसिसत् सिनि ङेकि ख्योङ्ला मोपार क्याबु वै। ख्योङ ग्युर्सिमा लोङ्या दाक्पि नुक् तिवाला राम्बु जोसा।
+
+
+\v 33 पत्रुसकि तिला सिक्यासुङ, "चावा, ङा ख्यो तानि चोनखाङ ताङ श्येप् साक् दाल्जा किउइ।"
+\v 34 येसुकि खालेन क्यानि सिक्यासुङ, "पत्रुस, ङा ख्योङ्ला सिउइ, ख्यरेकि ङाला खेप् सुम जुनाक जोनि मिन सिक्याबु साक ति ङिमाला च्याबु मोपोउइ।"
+
+
+\v 35 तजोला येसुकि तिवाला सिक्यासुङ,"ङेकि खिराङला, टाङि बेर्पा, साप् सामा, काङ्बाला कोन्दुप् तिवा माबिन्बा तोङ्सिन, काङ खिराङ्ला काङ सामा तिवा गोबु च्युङ्सुङ?” तिविकि सिक्यासुङ,"तेरिक ख्योल्सुङ।"
+\v 36 तजोला येसुकि तिवाला, “हादा सु तानि टाङो बेर्पा वे तिला खुर्चित् साप् साप्च्येकि बेर्पातिङ बिन्, सु तानि खुर्पा मेत तिकि दाक्पि गोन्ज्ये तिवा च्वनि चिक खुर्पा ङ्योसित् सिनि सिक्यासुङ,"
+
+
+\v 37 चिला सिसिन ङा खिराङ्ला सिउइ, ङे कला काङ टिबु वे ति ख्योल्गिद,'तिला दुक्टेला दगेराङ किताङ कित। चिला सिसिन ङे कला चिन लुङ्देन लापुप् वे तिवा तरिक ख्योलिन वे।"
+\v 38 तजोला तिविकि सिक्यासुङ,"चावा, ल्होसा! दे ङिचक खुर्पा वे।" ख्योकि तिवाला सिक्यासुङ, दि दाङ्गुप्ला वे।"
+
+
+\v 39 तङ तिङ्ला दगेराङ येसु फिला थेनि जैतुन् गाङ नेवा गाल्सुङ, क्योकि तिङ्ला लोप्टुक तिवाङ तिङ ङ्यासुङ।
+\v 40 तिवा लेम ख्योल्सुङ, ख्योकि तिवाला सिक्यासुङ, "ख्क्पा ल्हाप् तिवा थार्थुसित् सिनि मोपार कि।"
+
+
+\v 41 ख्यो तिविनेसुर् दो ग्याक थुबु साक थारे गाल्नि, टिमुङ चुनि मोपार क्यासुङ,
+\v 42 “पापा, हुतुङ ख्योङ नावा किसिन, दि करा ङे चानेसुर थारे खुन ग्युक। तिवा ति ङे नावा ने मिन ख्योकि नावा नेसुर हुङ्सित्।"
+
+
+\v 43 तजोला देवाच्येन नेसुरकि थुचिक ख्योकि चाला थोङ्सुङ तिकि ख्योला ङार बिन्सुङ।
+\v 44 दुक्पाला श्योर्नि हिन्सिनाङ ख्योकि कास्से क्यानि मोपार क्यासुङ, तेमे ख्योकि ङुल्नागकि ठाक ति थिवा दगेराङ गेर्पु गेर्पु साला ल्हुम्सुङ ।
+
+
+\v 45 तजोला मोपार क्यानि लासुङ, ख्यो लोप्टा तिवि चाला हुङ्सिन तिविकि दुक्पिकि किसाला तिवा ङि लङ्नि वतुप् ख्योकि थोङ्सुङ।
+\v 46 ख्योकि तिवाला टिसुङ खिराङ काङ चिला खिराङ ङि लङ्नि वे?” ख्क्पा ल्हाप्ला मोश्योरसित् सिनि खक लानि मोपार कि ।"
+
+
+\v 47 ल्होसा खो ताम किइ वसिन, मिरा च्युप्ङि नाङ्ने मिरेचिक् यहुदा स्करियोत् तानि मि छोक्चिक थोङ्सुङ। ति येसुला पुक्का किरुप् सिनि येसुकि चाला लेसुङ,
+\v 48 येसुकि तिला सिक्यासुङ,"यहुदा, काङ ख्यरेके कि मि पुज्युङ्ला पुक्का चिगि मोवा ना तोङुइ?”
+
+
+\v 49 येसुकि चाला वतुप् तिवि ति तेरिक थोङ्सिमा तिविकि सिक्यासुङ,"चावा काङ ङेरेकि खुर्पा थनो ग्याक् गोक्यु?”
+\v 50 तिविकि नाङ्ने मिरेचिगि क्ष्येबु क्ष्योनेकि यग्पुला ग्याम्नि तिकि याबि नाम्जयक तुप्सुङ।
+\v 51 येसुकि तिला सिक्यासुङ, "दिजोराङ वसित् ता" खोकि तिकि नाम्ज्कला रेक्नि टेक चिसुङ।
+
+
+\v 52 दाक्पि कला हुङ्गुप् क्ष्येबु क्ष्योने, ल्हाकाङ कि माग्मि ताङ गमा किरुप् कितुप् तिवाला येसुकि सिक्यासुङ,"काङ खिराङ कुनज्येन तिविकि कला दगेराङ खुर्पा ताङ ग्युक्पा तिवा खुर्नि गिउइ?”
+\v 53 तजोला ङा ल्हाखाङ्ला ङिमिटाङ वसिनाङ खिरेकि ङाला लाक्पा माग्याप्। तान्दाकि दि तुज्ये ताङ नाक्तिङि दि ओङ्ज्येनकि तुज्ये हिन.”
+
+
+\v 54 तिविकि येसुला जिम्नि क्ष्येबु क्ष्योने कि खाङ्बि नाङ्ला टिलेसुङ। तजोला पत्रुसति तङ्नेराङ तिङ ङ्यासुङ ।
+\v 55 ति तिङ्ला तिविकि लाङाङकि पार्ला मे फुनि देसाला पत्रुस तिङ तिवि नाङ्ला तिवा तानि क्ष्याजिक् देसुङ।
+
+
+\v 56 पत्रुस मे टाकला देनि वसिन मिराचिग् यग्मु कि तिला ल्हानि सिक्यासुङ, "दि मि तिङ हानेक ति मि तानिराङ नक्।"
+\v 57 पत्रुसकि तिला ङा मिन सिइ दाङ सिक्यासुङ, "पुमा, ङा तिला ङो मेसेउइ ।"
+\v 58 काङ तिङ्ला ज्येन मिकिङ थोङ्नि सिक्यासुङ,"खोरुङ्ङाङ तिवि नाङ्ने मेराचिक् हिन ।" हिन्सिनाङ पत्रुसकि सिक्यासुङ,” मितिवा ङा ति मि मिन ।"
+
+
+\v 59 लोङ्या छ्युछोचिक तिङ्ला राङ्सा मिराचिगि राङ्ग्याल किइ सिक्यासुङ, “हुतुङ दि मि मि तिङ ति तानि नक, चिला सिसिन दि मि तिङ गालिलला देतुप् मि हिन।"
+\v 60 पत्रुसकि सिक्यासुङ,"ख्यरेकि काङ सिइ वे सिनि ङाला छ्या मेत्। तिकि ताम किइ किसिन श्यारि च्याबु पोसुङ।
+
+
+\v 61 येसुकि पत्रुस नेवा ग्युर्नि ल्हासुङ । पत्रुसला सिक्याबु ताम ति नासाम ताङ्सुङ, "च्याबु पोतु सिना तङ्ला ख्यरेकि ङाला खेप् सुम ङाला जुनाक जेउइ।"
+\v 62 पत्रुस फिला गाल्नि ङुसुङ।
+
+
+\v 63 तजोला येसुला क्योरु मि तिवि खोला ङेच्याक् क्यानि येसुला दुसुङ।
+\v 64 खोकि मिक उुम्नि टानि,"लुङ्देन लोप ख्योङ्ला दुङु मि ति सु हिन? सिनि सिक्यासुङ।
+\v 65 येसुकि खाला तिविकि ज्येन ताम तिवा सिक्यासुङ खोला कन्ज्यककि पिल्क्पाला ताम किरुप् सिनि क्यान चुसुङ ।
+
+
+\v 66 नाम लाबादाङ, क्ष्येबु क्ष्योने ताङ माग्मि तिवा ङिकार, मितिविकि खाम क्ष्ये तिवा तानि छ्याजिक जोम्सुङ । तिविकि खोला छोग्पाला टि गाल्नि सिक्यासुङ,
+\v 67 “हुतुङ ख्योङ चावा हिन्सिन ङेराङ्ला सि ।" येसुकि तिवाला सिक्यासुङ," हुतुङ ङेकि खिराङ्ला सिक्यासिन खेरेकि ङाला मोवा मिकिउइ,
+\v 68 ङेकि खिराङ्ला टिसिनाङ खिरेकि ङा खालेन कि मुतुउइ।
+
+
+\v 69 तादा नैराङ,” मि पुज्युङ कन्ज्यककि ङारकि लाक्पा याबि क्ष्यला देनि हुङुइ।"
+\v 70 तिवा तेरिग्कि सिक्यासुङ"तिनक हिन्सिन ख्योङ काङ कज्क्यककि पुज्युङ हिन?” येसुकि तिवाला सिक्यासुङ," खिरेराङ सिइ वे ङा तिराङ हिन”
+\v 71 तिविकि सिक्यासुङ, "ता अरेकि दि सिना आला काङ क्ष्या ङे गोबु वे ते? चिला सिसिन ओरुङ दाक्पिराङ तिकि खाने कोसुङ।"
+
+
+\c 23
+\cl लिउ २३
+\p
+\v 1 तिविकिो तेरिक जोम्बु मितिवा ल्हासुङ, तेमे येसुला पिलातसकि चाला टि लेसुङ्।
+\v 2 तिविकि खोला दुक सिइदाङ क्यान जुबु ज्युसुङ्, “ङेरेकि दि मिला ङेरेकि मिरिक्ला थामु लोङिन् वतुप्, कैसरला से माच्योल सिक्याबु तेमे तिकि राङ्ला राङ् ख्रिष्ट ग्याल्बु सिक्याबु ङेसुङ्,"
+
+
+\v 3 पिलातसकि खोला टिसुङ्, “काङ् ख्योङ् यहुदि तिवि ग्याल्बु हिन?” येसुकि तिला खाला सासुङ्,” ख्यरेकि साङ तुक सिनक्,"
+\v 4 पिलातसकि क्ष्योने गेर्पु तिवाला तेमे मि बुचुङि तिवाला सिक्यासुङ्, दि मि नाङ्ला ङा काङ् क्यान मेङेनक्।"
+\v 5 हिन्सिनाङ तिवि राङ्गेल क्यानि सिक्या क्याबा नक्,"दिकि गालिल तेवा कितुप् ज्युबु ति तेरिक् यहुदिया काङ् दि दासा साक मि तिवाला थामु लोङिक् वे।"
+
+
+\v 6 ति तुज्येला पिलातसकि दि कोसिङ्, तेमे तिकि खो गालिलकि हिदे सिनि टिसुङ्।
+\v 7 ति तुज्येला तिकि खोयाङ् हेरोदकि दासाकि दि हिन् सिनि छ्या ङेसुङ्, तेमे येसुला हेरोद चाला ताङ्सुङ्। हेरोद ति तुज्येला यरुशलेमला राङ् नक्।
+
+
+\v 8 ति तुज्येला हेरोदकि येसुला थोङ्सुङ्, ति लेम्ग्याराङ् गा क्यासुङ् चिला सिसिन तिकि आला गमा नेराङ् खोला ल्हाप् सेम क्यानक्। तिकि खोकि ताम तिवा तङ्ने राङ् कोनि नक् तेमे खोकि तेवा याम्छेनकि लाका तिवा ल्हाप् सेम नक्।
+\v 9 हेरोदकि येसुला लेम्ग्याराङ् ताम तिवा टिसुङ्, तेमे येसुकि तिला काङ्साङ् खालेन मालाप्।
+\v 10 क्ष्योने गेर्पु तिवा तेमे सास्त्रि तिवि येसुला लेम्ग्याराङ् क्यान किइदाङ् लानि देनि नक्।
+
+
+\v 11 हेरोचकि राङि माक् तिवा तानि डिङ्नि येसुकि ङ्याप्च्याक तेमे खोला मार्च्याक् क्यासुङ् लोङ्राङ् छ्या देनदुप् माज्या कोनि खोला पिलातस चाला ताङ्सुङ्।
+\v 12 हेरोद तेमे पिलातसति ति ङिमा नेराङ् दाल्जा गाल्सुङ्।
+
+
+\v 13 तेमे पिलातासकि पुजारि गेर्पु ताङ् ग्यालबुतिबा ताङ् मि तिबाला काताङ्सुङ्,
+\v 14 तेमे तिबाला सासुङ्, ‘खीरेकि दि मिला ज्यान्ला मेलेबा याक् किजिकिनाक् सिनिते ङे चाला खसुङ्, तेमे ल्होसा, खीरे चालाराङ् ङेकि दि मिला मोवा क्याबिन। खिरे कि साबु दगे मेलेबा दोष ङे कि दि मि तानि माथेप्।
+
+
+\v 15 हेरोदकि साङ् दोष माङङे चिला सिसिन तिकि ङिरे ते लङ्निते ताङ्सुङ्। तेमे ल्होसा, दिला सेगोबु क्यानि चिनक् यक्राङ् क्याबु म्येत्।
+\v 16 तिकि किसाला ङा दिला दिताक् बिनिते ताङ् तोङ्ङु।“
+\v 17 ता चाड कि तुजेला यहोदिला सिनि उपु मि चिक्ला ताङ् तोङ्गोक्यु।
+
+
+\v 18 तेमे तिबा तेरिक् ख्याप् तङ्मा होरुकिताङ् सासुङ्, “दि मिला ङिरे पार्नेसुर तेन्तोङ् तेमे ङिराङ्ला सिनि बारब्बाला ताङ्तोङ्।“
+\v 19 बारब्बा त्याकि ग्यासा ला मेलेबा याक्ताङ् मि सेतुप् कि किसाला उप्खाङ्ला उम्निते ज्याकुन मि हिन।
+
+
+\v 20 येशुला ताङ्तोङ्ङु सेम् क्यानिते पिलातसकि तिबाला स्यावा क्यासुङ्।
+\v 21 तिबा तेरिक्कि कारि तेनिते सासुङ्, “तिला ग्याङ्सिङ्खाला कोल, ग्याङ्सि ङ्खाला कोल्।“
+\v 22 पिलातास कि खेप्सुम्ला तिबाला सासुङ्, “चिला, दि मि कि मेले यक् खाङ् क्याबु हये? ङे कि दिला से गोबु दगे यक्क्याबु माथोङ्। तिकि किसाला दिला दुताक् बिनिते ताङ्तोङ्ङु।“
+
+
+\v 23 तेमे ति मितिबा येशुला ग्याङ्सिङ्खाला कोल् गोक्यु सिनिते होरु छार्बु किरु स्युसुङ्। तेमे पिलातास लाङ् तिबि होरुकोनि हिदेनक् सिरुप जोसुङ्।
+\v 24 तिकि किसाला, पिलातास कि तिबिसाबु ताम् ङेन्सुङ्।
+\v 25 तेमे तिबि साबुदगेराङ् क्यानि पिलातासकि बारब्बाला ताङ्सुङ् तिकि ग्यासाला मिसेतुप् ताङ् नातोङ् याक् क्याबु हिन, तेमे येशुला तिबि साबु दगेराङ् क्यानिते तिबाला र्हेसुङ्।
+
+
+\v 26 तिबिकि येशूला थारे टिनिते डोइ किरुप तुजेला युल नेसुर हुङ्ङिन हतुप् किरेनिकि सिमोनला जिम्निते येशूला तिङ् ङ्यकिन खोकि ग्याङ्सिङ् खूर्चिसुङ्।
+
+
+\v 27 आला मि तिबा, खोकि कला सेम् नासो किरुप तिबा ताङ् खोला ङिङ्जे किरुप् पुला तिबाङ् खोला तिङ् ङ्यकिन नक्।
+\v 28 तेमे तिबि छ्यला ग्युर्निते येशूकि सासुङ्, “येरुशलेम्कि पुम् तिबा ङे काला खिराङ् माङु, दाक्पिला सिनि तेमे दाक्पि पुज्युङ् पुम्ला सिनिते ङु।
+
+
+\v 29 चिला सिसिन् ल्होसा ङिमा तिबा हुङ्ङिन् हये तेमे तिबिकि सिउ, हे बाझितिबा, के मुतहुपु दङ् जतिबा, च्युच्यु मेतेरुप् ज्यो तिबा ल्यामु धन्याकि हिन्।‘
+\v 30 तेमे त्यासुर तिबिकि र्हि तिबाला सिरुप् स्युसुङ्, ‘ङिरे खाला लुम्, तेमे गाङ् तिबाला तिबाला सासुङ्, ‘ङिराङ्ला उप्।‘
+\v 31 दोङ्बु ङर्मुराङ् हतु तुजेलाङ् तिबिकि दिनक् ताम् किसिन्, तेरिक् काम्सिमा खाङ्किताङ्?”
+
+
+\v 32 खोतानिराङ् ज्यार्मा मेरा ङि ला सेतुप्ला टिनि नक्।
+
+
+\v 33 ता तिबा खप्परे सिरुप दासाला ख्योलसुङ्, त्या तिबिकि खोला ताङ् तिबा ङिला च्यिक्ला चावाकि याबा छ्यला ताङ् ज्यार्माला यान्बि छ्यला ग्याङ्सिङ् ला काल्सुङ्।
+\v 34 येशुकि सासुङ्, “हे पापा दिबाला ताङ् बिन्, चिलासिसिन दिबिकि खाङ् कि हये ति दिबिकि मेसेउ।“ तेमे तिबिकि खोकि माज्या तिबा बो ग्याकुला चिट्ठा ग्याप्सुङ्।
+
+
+\v 35 मि तिबा टाङ्ङि लानिते ल्हानि हतुप् नक, तया ग्याबु किरुप् तिबिसाङ् खोला दुक्सिदाङ् मार्च्याकि नक्, “दि कन्जयक्कि छाने क्याबु ख्रिष्ट हिन्सिन् दिकि ज्यान्लाया सेन्बुलाङ्सुङ, ता दाक्पुलाङ् सेन्बुलाङ्नि छ्यादेन्सित।“
+
+
+\v 36 तेमे माक्मि तिबिसाङ् सिर्का तेरिन्दाङ् दुक्सिनिते मार्च्याक् क्यासुङ्,
+\v 37 ख्योरुङ् हुथुङ् राङ् यहुदी तिबि ग्याल्बु हिन्सिन्, दाक्पुला थार्वा कि।“
+\v 38 “दि याहुदी तिबि ग्याल्बु हिन्सिनि” त्या खोकि याजेक्ले ङोसि जिक् नक।
+
+
+\v 39 ग्याङ्सिङ् ला काल्नि हतुप आपारादि चिगि खोला मार्चयाक् किदाङ् सासुङ्, “खाङ् ख्योरुङ् ख्रिष्ट मिन्? ङराङ्ला ता दाक्पुला थार्वा कि।“
+\v 40 तेमे ज्यार्मा तिकि तिला हप्के किताङ् सासुङ्, “खाङ् ख्योरुङ् कन्ज्यक तानि जिबा मिकिउ, ख्योरुङ् राङ् दिनक् दासाला हये?
+\v 41 ङिराङ् हुतुङ् राङ टिम् नेसुर हये, ङिरेकि हुतुङ्राङ् ङिरे क्याबु यक्कि किसाला तिनक्राङ् परिणाम् ङेनि हये। तेमे दि मि तिकि या तिनाक् मेलेबा याक् क्याबुराङ् म्यात्।“
+
+
+
+\v 42 तमे तिकि सासुङ्, “येशु ख्योरुङ् दाक्पि ग्याल्काप् ला हुङ्ङु तुजेला, ङालाङ् नासाम् तोङ्ङा।“
+\v 43 येशुकि तिला सासुङ्, “हुतुङ्र राङ् ङा सिउ, ख्योरुङ् हारिङ् राङ् ङातानि देवाचेन्ला गिउ।“
+
+
+\v 44 दि खेप् टुक्पाला हिन्, खेप् गुबासाक्ला तेरिक् लुङ्बाला नाक्तिङ्ङि गाल्सुङ्।
+\v 45 ङिमा कि टाक् तेरु ताङ्सुङ्। तेमे ल्हाखाङ् कि पर्दा पार्नेबा राल्सुङ्।
+
+
+\v 46 येशुकि होरु छार्बु तेनिते सासुङ्, हे पापा, ङा ङे थु ख्यरे लाक्तुला ज्यकु। सिनिते खो ऊ गाल्सुङ्।“
+\v 47 माक्मि तिबिकि ति तेरिक् थोङ्सुङ्, तिकि दुक् सिदाङ् कन्ज्यक् पा मोवा क्यासुङ्, “हुतुङ्राङ् दि मि दिक्पा हतुप् मि हिन्।“
+
+
+\v 48 ति दासाला हबु तेरिक् मि तिबिकि त्या कि तेरिक् ताम् तिबा थोङ्सिमा तिबा दाक्पि छेक दुङ्ङिनताङ् ग्युर्नि गाल्सुङ्।
+\v 49 तेमे खोला ङोसेबि मि तिबा ताङ् गालिल् नेसुर खोला तिङ् ङ्यकुप् पुमा तिबा थारे नेसुराङ् ति ताम तिबा ल्हानि नाक।
+
+
+\v 50 ल्होसा, त्या दक्पु जिक् योसेप मिन क्याबु मि नक। ति माहासभा नि मि नक्, ति ल्यामु ताङ् दिक्पा मेतुप् नि नक्।
+\v 51 (तिबि टिम् ताङ् यक् कि छ्यला म्यातुप् नक्), ति यहुदिया ग्यासा अरिमाथियाकि नक्, तिकि कन्ज्यक् कि ग्याल्काप् गुनिते नक्।
+
+
+\v 52 ति मितिकि पिलातस कि चाला गाल्नि येशूकि रो लाङ्सुङ्।
+\v 53 तिकि हक्ला खुर्नि गाल्निते मेमु ज्यापु माजि नाङ्ला तुम्निते दो पुङ्निते जोबु तुर्साला ज्याक्सुङ्, त्या नाम्साङ् सुलाङ् ज्याकु म्यातुप् नक्।
+
+
+\v 54 दि छ्याबु कि ङिमा नक, तेमे ङासप् ङिमा हुङुप् छालुप् नक्।
+\v 55 गालिल नेसुर तिङ् ङ्यागिन हबु पुमा तिबिसाङ् खोकि रो तुर्साला च्युक् क्यानिते ज्याक्सुङ् सिनिते ल्हासुङ्। क
+\v 56 तिबा लक्सुङ् तेमे टेमा सिबु खाप् पो तिबा टेगे जोसुङ्। तेमे ठिम्ला साबु दगेराङ् क्यानि तिबिकि ङाआ साप ङिमाला ङाआ सोसुङ।
+
+
+\c 24
+\cl लिउ २४
+\p
+\v 1 ङिदिन्कि तङ्ङि ङिमाला तिबा दाक्कपि टगे जोबु मेडक् ताङ् पो तिबा खुन्निते पुर्साला गाल्सुङ्।
+\v 2 तिबि कि तुर्सि दो ति माथोङ्।
+\v 3 तेमे तिबा नाङ्ला गाल्निते ल्हासिन् चावा येशुकि कि रो तिङ् माङ्ङे।
+
+
+\v 4 ता तिबा ति तालम्ला तिबा खाङ् किरुप् गाल्निते हतु तुज्येला टादिङ्ङि हतुप् माज्या कोदुप् मेरा ङि मि लेम्निते तिबि चाला लेसुङ्।
+\v 5 ति पुमा तिवा जिबिकि तिबि ङोदङ् सानेबा ल्हासुङ्। तिबिकि ति पुमा तिबाला सासुङ्, “खिराङ् सेन्बुराङ् हतुप् मिला स्याप् तिबि पार्ला चोल्गि?”
+
+
+\v 6 खो द्या मेत्, सेन्बुलाबु हये, गालिलि ला हतु तुज्येला खिराङ्ला खाङ् सासुङ् ति नासाम् तोङ्।
+\v 7 मि पुज्युङ् ज्यान मितिबि लाक्तुला रेतु तेमे ग्याङ्सिङ् क्याङ्निते सेतु तेमे ङिमा सुम्ला याङ्लोङ् सेन्बु लाङ् गोबु हये।“
+
+
+\v 8 तेमे ति पुमा तिबिकि खोकि छिक् ति नासाम् ताङ्सुङ्,
+\v 9 तेमे ताम्ति ति पिमा तिबिकि मेरा च्युच्यिक् ला ताङ् तेरिक्ला लाप्सुङ्।
+\v 10 ता मारियम मगदलिनि, योअन्ना, याकुबकि हामा मरियाम् ताङ् तिबा तानि ज्यान् पुमा तिबाङ् नक् तेमे प्रेरित तिबाला दि तेरिक् छ्या हये।
+
+
+\v 11 हिन्सिराङ् प्रेरित् तिबाला दि ताम् ति याक् म्यातुप् ताम् दगे लासुङ् तेमे तिबिकि ति पुमा तिबि ताम्लाङ् रेत्पा माक्या।
+\v 12 हिन्सिराङ् पत्रुस ति लासुङ्, तेमे तुर्सा नेबा छ्यनिते गाल्नि नाङ्ला कुङ्क्यानिते ल्हासिन् सुतिकि म्याज्या क्याजिक् थोङ्सुङ्। तेमे पत्रुस याम्छेन् लाङ्ङिन खाङ् गाल्लु हिदाङ् सिइ ताङ् खाङ्बाने बा गाल्सिङ्।
+
+
+\v 13 ति मेरा ङि ति तिराङ् ङिमा ला इनाम मिन् क्याबु युला गाल्नक्, ति यरुशलेम नेसुर किलोमिटर खाल्सुम् चो थारे नक्।
+\v 14 ति च्युङ्ङु तेरिक् ताम् कि कला तिबा खप्राङ् टो क्यासुङ्।
+
+
+\v 15 तिबिकि टो किताङ् हतुप् तुज्येला, येशू दाक्पु राङ् तिबि चाला लेसुङ् तेमे तिबा तानि गाल्सुङ्।
+\v 16 तिबि मिक् ति खोला ङो मेसेबु जोबु नाक्।
+
+
+\v 17 येशु कि तिबाल सासुङ्, “खिराङ् ङि युकिन् हतुप् तुज्येला खिरेकि खाङ्ङि कला ताम् क्याबु?” आला सेम् नानिते तिबा तेराङ् टाङ्ङि देसुङ्।
+\v 18 तिबि पार्ला क्ले ओपास मिन् क्याबु तिकि ताम् लक्सुङ्, “दि ङिमा तिबाला यरुशलेमला च्युङ्गुप् लाका तिबा छ्या ङेतुप् ति खाङ ख्योरुङ् क्याजिक् हिन्?”
+
+
+\v 19 येशुकि तिबाला सास टिसुङ्, “च्यिक् ताम् तिबा?” तिबिकि खोला ताम् लक्सुङ्, “येशु कि कला, ति लुङ्तेम्बा हिन्, तेरिक् मि ताबि दङ्ला कन्ज्यक् कि याक् किरुप्ला आला ङार हतुप् तेमे तिकि छिक्लाङ् ङार नाक्।
+\v 20 तेमे च्यिला हिदे क्ष्योला खामु ताङ् ग्याल्बु तिबिकि आप्डिक् कुनिते ग्याङ्सिङ्ला काल्निते सेसुङ्।
+
+
+\v 21 ङिरेकि ति खोकिराङ् इझ्रायेल्ला सेङ्ङे जेउ सिनि रेत्पा क्याबिन्। तेमे दि तेरिक छ्युङ्ति हारिङ् ङिमा सुम् गाल्सुङ्।
+
+
+\v 22 हिन्सिराङ्, हारिङ् टप्लाके ङिरे पार्कि ला ला पुमा तिबिकि ङिराङ्ला याम्छेन् जोबु हये।
+\v 23 तिबिकि खोकि रोति तुर्साला माथोङ्सिमा तिमिकि देवाचेन् कि थु तिबाङ् थोङ्सुङ् सिनि सासुङ्, ति बिकि खो सेन्बु लाबुप् हये सिनि सासुङ्।
+\v 24 तेमे ङिराङ् तानि हतुप लाला मि तिबाङ् तुर्साला गाल्सुङ तिबिसाङ् पुमा तिबिकि साबु दगेराङ् ङेसुङ्, खोला तिबिकि माथोङ्।“
+
+
+\v 25 येशुकि तिबाला सासुङ्, “हे! कुबा तिबा तेमे रेत्पा किरुप्ला फिबुब् तिबा, ति तेरिक् ताम् तिबा लुङ्तेम्बा तिबिकि साबुप् मिन् र?”
+\v 26 खाङ् ख्रिष्ट कि दि तेरिक् दुक्पा तिबा खुरुप् ताङ् खोकि स्वा साक् ख्योल् मोगोबु मिन् ना?”
+\v 27 तेमे मोशानेसुर लानिते तेरिक् लुङ्तेम्बा नेसुर् ताङ् तेरिक क्षो तिबाला येशुकि कला साबु ताम् तिबा खोकि तिबाला सासुङ्।
+
+
+\v 28 तिबा डोइ हतुप् युला ख्योलुप् छाल्सिमा, येशुकि हारोङ् थारे डप् छालुप् दगे क्यासुङ्।
+\v 29 तेमे तिबिकि सासुङ्, “ङिराङ् तानि राङ् देकि, चिला सिसिन् नाम् रोसुङ् ङिमा गानि सिन्सुङ्।“ तेमे येशु तिबा तानिराङ् देसिङ्।
+
+
+\v 30 तेमे तिबा सामा साप्ला देसिमा खोकि सिबाङ् दक्पिजिक् लासुङ्, तेमे मलाम् लाङ्निते तिला च्याङ्निते तिबाला गोनि बिन्सुङ्।
+\v 31 तेमे तिबि मिक् पेसुङ्, तिबिकि खोला ङो सेसुङ्, तेमे खो तिबि मिकि दङ्ला तोर्सुङ्।
+\v 32 तिबा खप्राङ् ताम् क्यासुङ्, खो आरुङ् तानि ताम् क्यानि ते क्षो पेन् तेरुप् तुज्येला खाङ् अरे सेम्ला दुक्पा लासुङ् र?”
+
+
+\v 33 तिराङ् तुज्येला टाङ्ङि लासुङ्, तेमे यरुशलेला ग्युर्सुङ्। तिमिकि मेरा च्युचिक् ताङ् दाक्पु तानि हतुप् तिबाङ् जोम् नि ते देतुप् ङेसुङ्,
+\v 34 तिबिकि सासुङ्, “चावा सेन्बुलानिते सिमोनचाला छ्यारुप् नक्।“
+\v 35 तिकि किसाला, लाम् कि ताम् तिबा तिबिकि लाप्सुङ् तेमे येशुकि च्युक्कयानि सिबाङ् च्याकुप् तुज्येला तिबि पार्ला दाक्पिला, छ्यातेन्सुङ्।
+
+
+\v 36 तुक्यानिते तिबिकि ताम कि हतप् तुज्येला येशु तिबि चाला लेसुङ्, तेमे येशुकि, “खिराङ्ला किर्मु च्युङ्सित सासुङ्।“
+\v 37 तिबा ति जिबा क्यासुङ्, तेमे तिबाला लासिङ् ति ति थु हिन्।
+
+
+\v 38 तेशु कि तिबाला सासुङ्, “खिराङ् च्यिला सेम्ला दिक्पा कि? खिराङ् च्यिला सेम्ला टिवा कि?
+\v 39 ङे लाक्पा ताङ् काङ्बा ल्हो, ङाराङ् हिन्। ङाला रेङ्निते ल्हो। चिला सिसिन् थूतिबिति स्या ताङ् रुबाक् म्येङ्ङु, खिरेकि ङे जुबुला थोङ्सुङ्।“
+\v 40 खो कि तिबाला दि सानि सिन्सिमा, खोकि तिबाला दाक्पि लाक्पा ताङ् काङ्बा तिबा छ्या तेन्सुङ्।
+
+
+\v 41 तेमे तिबा गाक्यानिते हिदे दगे मालाङ्ङु क्यानिते हतुप् तुज्येला येशूकि तिबा ला सासुङ्, “खिराङ् ताति साप् सामा चेक्-चेक् हये?”
+\v 42 तिबोकि खोला चोबु ङ्या दक्पुजिक् बिन्सुङ्।
+\v 43 येशुकि ति लानिते तिबि चालाराङ् सोसुङ्।
+
+
+\v 44 खोकि तिबाला सिक्यासुङ्, “ङा खिराङ् तानि हतुप् तुज्येला ङेकि साबिन्, मोशाकि टिम्, लुङ्तेम्बाकि क्षो ताङ् भजनसङ्ग्रला टोबु तेरिक् ताम् तिबा ख्योल् राङ् गोक्यु।“
+
+
+\v 45 तेमे तिबिकि टिम् तो हाक्कोता किथुसित सिनिते खोकि तिबि रिक्पा पेन् बिनसुङ्।
+\v 46 खोकि तिबाला सासुङ्, “दिनक् टिबु हये, ख्रिष्ट कि दिक्पा खुरुप् ताङ् ङिमा सुम्कि छे सेन्बु लाङ् राङ् गोक्यु।
+\v 47 तेमे खोकि मिन्ला यरुशलेमनेसुर थाल्मा क्यानि तेरिक् मि मिरिक् तिबाला सेम्गुर्बा ताङ् दिक्पा क्युरुप्कि काला लाप्राङ् गोक्यु।
+
+
+\v 48 खीराङ दि ताम् तिबा थोङ्ङु मि तिबा हिन्।
+\v 49 ङा खिराङ्ला ङे पापि ना ति खिराङ्ला सिनिते तोङ्ङु, तेमे योसुर ङार हुङ्ङु साक् खिराङ् दिराङ् ग्यासाला गुनिते देता।“
+
+
+\v 50 तेबा तिङ्ला तिबा बेथानिला ख्योल्लु साक् खोकि तिबाला गामा क्यासुङ्। दाक्पि लाक्पा तिबा नाम्ला लाङ्निते खोकि तिबाला मालाम् बिन्सुङ्।
+\v 51 तिकि खोला मालाम् तेरिन् किरुप तुज्येला, खो कि तिबाला ताङ्निते देवाचेन् नेबा तेङ्निते गाल्सुङ्।
+
+
+\v 52 तिबिकि खोला मोवा बुल्सुङ्, तेमे आला गा दिङ्ङि यरुश्म ला ग्युरसुङ्।
+\v 53 तिबा ङिमा ङिन्छेन् कज्यक्ला थूच्यि तेरिन ल्हा खाङ्ला देसुङ्।

44-JHN.usfm

@@ -0,0 +1,1669 @@
+\id JHN
+\ide UTF-8
+\h युहन्नाकि टिबु लेन ल्येमु
+\toc1 युहन्नाकि टिबु लेन ल्येमु
+\toc2 युहन्नाकि टिबु लेन ल्येमु
+\toc3 jhn
+\mt युहन्नाकि टिबु लेन ल्येमु
+
+
+\c 1
+\cl लिउ १
+\p
+\v 1 थाल्माला सुङ चाेवाे कन्ज्यक अतुप
+\v 2 चाेवाे कन्ज्यक तानि क्या हतुप सुङ तङल्ला नेराङ चाेवाे कन्ज्यक तानि अतुप
+\v 3 तेरिग्क सामातिबा खाेनेसुर च्येनक्तिङ तिःमेता माच्युङ।
+
+
+\v 4 तिला मिजि अतुप् तेमे ति मिजि तेरिग्क मितिबाला टाक् बिन्सुङ
+\v 5 तेमे ति टाक् नाक्तिङिला ठाक्षालि तेमे नाक्तिङि ति टाक्ला ग्यालुप म्येत।
+
+
+\v 6 चाेवाे कन्ज्यक तानि ताङ्गुप् दक्पुजिक् मि नक् ति मिङ ति यूहन्ना नक्
+\v 7 तिनेसुर तेरिग्ककी माेबा किसित् तेमे टादिङिकि किदुक सिनि ताङ साक्षिकि तिकनेजिक लेसुङ्।
+\v 8 ति युहन्नाति टाक् मिङ तिदि टाक्गि कलाला किदुक तेरू सिनि लेबु हिङ्।
+
+
+\v 9 तेरिग्क मितिबाला हुतुङ टाक् तेरु ताङ जम्बुलिङला हुङु अुथुङ टाक हदु हिङ।
+
+
+\v 10 ति जम्बुलिङला राङ ज्युनाेक तेमे
+\v 11 ति जम्बुलिङ ति खाेकि राङ ज्ये नाङसुङ हिन्सिनाङ जम्बुलिङकि मितिबि खाेला ङाे मासेनक खाेरे लुङ्बाला लेसुङ तेमे खाेरे मितिबि खाेला सेमल्ला माला।
+
+
+\v 12 तेमे, खाेला सेम्ला क्यासुङ तेमे खाेकि मिनला माेबा क्यासुङ् तिबाला. कन्छयाेककी पुज्युङ हिङ सानिते ओङ बिनसुङ।
+\v 13 तिबा. ना. ठाक्यककी. नाज्युबि सेम्नेसुर, ना मि. की सेम्नेसुर केबुहिङ, तेमे कन्ज्यक नेसुर केबु नाेक।
+
+
+\v 14 त्यामे ति सुङती मि जुबुला दाक्पि पार्ला श्यासा देसुङ ङिरे कि. पापि, त्यासुर लेबु चिक्रराङ. दगे तेमे( अानुु्गह) हुथुङराङ (पुण्ना) महिमा थाेङसुन
+\v 15 यूहन्ना कि खाे कि किदुक ति बाेबु हाेरुु क्यनी सासुङ ङा सिने तिङला. हुङुदी छेबु हिन चिला सिसिन खाेदि ङा सिने गमानेसुर राङ. हदुनाेक सिनी ङे साबु मि दि खाेराङ हिन्नाेक
+
+
+\v 16 काङ चिलासिसिन खाेकि( पू्णृता) नेसुर. अाेरु्ुङ तेरिकला(अनुग्रहमाथिर अनुग्रह) ङेतु हए
+\v 17 चिला सिसिन (ब्यवस्था) माेशा नेसुर बिनसुङ (अनुग्रह) दाङ हुथुङ ति येशु ख्रीष्ट नेसुर लेसुङ
+\v 18 सिकिसाङ चवाे कन्ज्याक कि नामलाङ बिदुमेत पापि कि अाेङबुला डेप्यसि ग्यामनी देतुति चवाे कन्ज्याक कि खाेला ङाेसि चिनाेक
+
+
+\v 19 यहूदीतिबि यरुुशलेमनेसुर (पुजारी) बि तिबा लेवी तिबाला "ख्याेरुुङ सु हिन?" सीनि टिताङ नाेक तेमे यहून्ना की कीदुक दिराङ हिन।
+\v 20 सिनि तिकी ठाेल्मु क्यानि सासुङ, तेमे सेम्ला लासुङ तेमे (जवाफ) बिन्सुङ,
+\v 21 "ङा ख्रिष्ट मिन।"तुक क्यानि तिबिकि खाेला सासुङ,"तुक क्या हिनसिन ख्याेङ् सु हिन? काङ् ख्याेङ एलिया हिन? " खाेकि सासुङ,"मिन।"तिबिकि सिक्यासुङ,"काङ् ख्याेरुङ लुङतेम्बा हिन्ना?" खाेकि सासुङ, "मिन। "
+
+
+\v 22 तेमे तिबिकि खाेला सासुङ,"ख्याेरुङ् सु हिन, तुकराङ क्यानि ङिराङला ताेङुतिबाला ङिरेकि (जबाफ) तेरु अा छ्याेक्यु? ख्याेङ् दाक्पु ला काङ सि?
+\v 23 "खाेकि सासुङ,"ङा काङमेदु दासाला हाेरकि हदु हाेरु जिक हिन।?'चाेवाे कन्ज्यक ला लाम थाका जाे 'च्येनक यशैया लुङतेम्बिकि साबु हए। "
+
+
+\v 24 ति ताङुतिबा फरिसि नेसुर हबुनक।
+\v 25 तिबिकि खाेला टिसुङ तेमे दुक सा,"ख्याेरुङ ना ख्रिष्ट, ना एलिया, ना लुङ तेम्बा राङ् हिन तेमे चिला बप्तिस्मा तेर्कि? "
+
+
+\v 26
+\v 27
+\v 28 हन्ना कि दुक सिनि तिदुक बिन ङे" थुचाङमाला देवाचेन्नेसुर गाम्देर दगे पाम्नीलेसुङ तेमे खाेकि अाेङबि खाला देदु थाेङसुङ। 27 ङेकि खाेला ङुमासे तेमे छ्यु ला बप्तिस्मा तेरु ताेङु तिकि ङाला सिक्यासुङ,' ख्यरे कि सि खाला थुचेङ्मा पाबिन किरु ताङ् खाेकि खाला देतु थाेङु, थुचेङमा कि बप्तिस तेरिन हतुप खाेराङ् हिन।' ङे थाेङुदि खाे चाेवाे कन्ज्यक कि पुज्युङ हिन सिनि किदुक 28 तेर्क्यु। "
+
+
+\v 29 तिङि ङिमाला यूहन्ना कि येशु दाकपी चाला हुङिन्न किरु थाेङ नि सासुङ, " जबुलिङ कि दिकपा थुल्नी खुन डप चाेवाे कन्ज्याक (थुमा)
+\v 30 ङे तिङता हुङु दि (महान् ) हए, काङ चिला सिसिन्न खाे ङा सिने तङने नाेक सि नि ङे साबु दि  खाे राङ हिन।
+\v 31 खाेला ङाे मासेबु नाेक, तेमे खाेला इस्राएली ति बि पारला छा देन थुसित् सि नि ङा छुथनी बप्तिस तेरिन लेबु हिन। "
+
+
+\v 32 हन्ना कि दुक सिनि तिदुक बिन ङे" थुचाङमाला देवाचेन्नेसुर गाम्देर दगे पाम्नीलेसुङ तेमे खाेकि अाेङबि खाला देदु थाेङसुङ।
+\v 33 ङेकि खाेला ङुमासे तेमे छ्यु ला बप्तिस्मा तेरु ताेङु तिकि ङाला सिक्यासुङ,' ख्यरे कि सि खाला थुचेङ्मा पाबिन किरु ताङ् खाेकि खाला देतु थाेङु, थुचेङमा कि बप्तिस तेरिन हतुप खाेराङ् हिन।'
+\v 34 ङे थाेङुदि खाे चाेवाे कन्ज्यक कि पुज्युङ हिन सिनि किदुक तेर्क्यु। "लाेङ राङ तिङी ङिमाला यूहन्ना
+
+
+\v 35 कि मिरकु ङि लाेमा तिबा तानी देनि हतुप बेला,
+\v 36 तिबि कि येशुला त्याबा डाेइ किरु थाेङ तेमे यूहन्ना कि शा," लाेसा, चाेवाे कन्ज्याक कि (थुमा) "
+
+
+\v 37 ति लाेमा ङि कि यूहन्नाला दुक साबु काेसुङ, तेमे तिबी कि येशुला तिङ् ङाया सुङ।
+\v 38 लाेङ येशु कि तिबा खाेला तिङ् ङगिन हतुप थाेङ तिबाला सासुङ, "खिराङला काङ गाे कि?"तिबि कि खाेला (नवाफ) बिन, "रब्बी (जसकाे अर्थ) हिन गेक्यान दाकँपु केनी देतिन हए?"
+\v 39 खाेकी तिबाला सिक्यसुङ, "श्याक तेमे थाेङु । "तेमे तिबा लेमनी खाे केनि देन नाेकपे सिनी थाेङसुङ ति ङिमाला तिबा खाे ता देसुङ, चिलासिसिन (दसौ पहर) हुङला छालु नाेक।
+
+
+\v 40 यूहन्ना कि सिक्यबु काे नि येशु ला तिङ ङ्गुप तिबाी नाङने दकपु जिक सिमाेन पत्रुस कि नुक अन्द्रियास नाेक।
+\v 41 अन्द्रियास कि दाकपि सिमाेनला ठेनी,"सि क्या अरे मसीह (जसलाइ) ख्रीष्ट सिउ)
+\v 42 ति कि दाकपि नुक ला येशु चालाँ टि लेसुङ।येशु कि तिला ल्यासुङ तेमे सिक्या सुङ, "ख्याे यूहन्ना कि पुजुङ सिमाेन हिनना ।ख्याेङला केफास (जसकाे अर्थ) पत्रुस हिन सिउ।
+
+
+\v 43 तिङि ङिमाला येशु गालील तेबा ड्प ति दासाँ ताेङु छालुप नाेक, खाे कि फिलिपला ठे नाेक तेमे खाेला सासुङ, " ङाला तिङ् ङ।
+\v 44 "फिलिप बेथसेदा कि नाेक ति अन्द्रियास ताङ पत्रुस कि ग्यासा नाेक।
+\v 45 फिलिप कि नथानेलला ठेनि तिला सा, "माेशा कि (व्यवस्था) ला लुङतेम्बा तिबि टिबु दि (अर्थत्) नासरत याेसेफ कि पुज्युङ येशु ला अरे कि ठेदु हए । "
+
+
+\v 46 नथानेलकि तिला सासुङ्," काङ् नासरत नेबा ल्यामु ताम हुङ् थ्युकि ना? "फिलिपकि तिला सासुङ्," लेम्नि लाेह्!"
+\v 47 येशुकि नथानेल ति दाक्पि चाला हुङिन किरु थाेङसुङ् तेमे येशुकि तिकि कलाला सासुङ्,"लाेह् काङ टेङबु मेदुब इस्राएलि! "
+\v 48 नथानेल कि येशुला सासुङ्,"ख्याे कि ङाला चुक क्यानि ङु सेसुङ? "येशुकि नथानेलला सासुङ्,"फिलिपकि का. ताेङु सिना ताेङला अाप्लक दाेङबि स्याप्ला हदुतुज्ये राङ् ङेकि ख्यराेङला थाेङिन्।"
+
+
+\v 49 नथानेल कि सासुङ्,"रब्बि, ख्याेङ चाेवाे कन्ज्यक कि पुज्युङ हिन्! ख्याेङ इस्राएल कि ग्येल्बु हिन!"
+\v 50 येसुकि तिला सासुङ्,"' ङेकि ख्याेङला अाप्लक दाेङबि स्याबला थाेङसुङ, सिक्याबु दि काङ ख्यरे ङाला माेबा किउ? ख्यरे दि सिना बाेमु बाेमु लाका दिबा थाेङिद। "
+\v 51 येशुकि सासुङ्,"हुतुङराङ ङा खिराङला सिउ," खिरेकि दे: वाच्ये: न पेदु, तेमे कन्ज्यक कि थुचेङि दिबा मि पुज्युङ खाला मार पाबिन दाङ यार जेगिन किरु थाेङिद। "
+
+
+\c 2
+\cl लिउ २
+\p
+\v 1 ङिमा सुमगि तिङला गालिलकि काना सिरु युल्ला जेन्दि जिक नक, तेमे येशुकि मामा दिङ ते. राङ नक।
+\v 2 जेन्दि ला येशु राङ खाेकि लाेमा दिबा लाङ काताङु नक।
+
+
+\v 3 तेमे (दाखमत) सिनसुङ, येशुकि मामा दिगि खाेला सासुङ्," तिबा तानि (दाखमत) मेत। "
+\v 4 येशुकि सासुङ्,"पुमाे, ख्याे चिला ङे चाला हुङिन कि? ङे तुजे हादा लेम् ख्याेलु मेत। "
+\v 5 ख्याे कि मामि यकपु दिबाला सासुङ्,"येशुकि खिराङला काङ कि सा तिराङ कि "।
+
+
+\v 6 ते यहुदि दिबि ठिम नेसुर चेङि डप्ला गेरिकला ग्याज्यिक लिटर छ्यु रेदु द दिगार हदुनक।
+\v 7 येशुकि तिबाला सासुङ्,"दिगार दिबाला छ्यु केङ।,"तुक्राङ क्यानि तिबिकि छ्यु खाटिक केङसुङ।
+\v 8 तेमे तिकि यक्पु दिबाला सिक्यासुङ्, ता चेजिक खुर्नि छ्येबु तिला बिन"। तिबिकि तुकरा क्या सुङ।
+
+
+\v 9 गेर सिने गेरपु तिकी (दाखमद्य) साबुदि ति छ्यु थुहुलाे, तेमे दि केन्सुर  लेसुङ सिनि तिला छ्या मिदुक तेमे छ्यु सिनि यकपुतिबाला छ्या नाेक) । तेमे तिकी माकपाला काताङनीतिला सा,
+\v 10 "गेरिक मितिबी ल्यामु (दाखमद्य) तङला राङ गाेख्यु, तेमे तिबा जिसिमा दिनाेक द (दाखमद्य) गाेकि नाेक्।तेमे ख्यारे कि ल्येमु (दाखमद्य) हारिङ साक जायगु नाेक। "
+
+
+\v 11 गालील कानाला येशु कि क्याबु थाल्मी (चिह्न) नाेक, तेमे खाेकी (महिमा) छ्या तेनसुङ, तेमे तुकराङ क्यानी खाेकी लाेमा दिबिकी खाेला माेवा क्या।
+
+
+\v 12 दिकि तिङता येशुु, खाेकी मामा, दाङ नुक्यु तिबा, खाेकि लाेमा दिबा कर्फनहुमला पाम्नाेक, त्या तिबा ङिमा चिकङी साक देसुङ।
+
+
+\v 13 यहूदी दिबि (निस्तार ताड) हुङु बेला गालुनाेक, तेमे येशु यरुशलेम ला गालसुङ।
+\v 14 खाेकि त्या लाङ दिबा लुक दिबा बुरक्यान च्यारुक दिबा ङेसुङ, तेमे टाङा जेयाप दिबा ते देनि हदुप नाेक।
+
+
+\v 15 दुकराङ क्यानी, खाेकि थाकपी (काेरा) जाेनि लुक दिबा लाङ दिबा तेरिकला छ्याेखाङ नेबा फिला श्यारसुङ ।खाेकि टागा ज्येाप दिबि टागा थाेर थाेन बिनसुङ तिबि टेबल दिबा रिलनि बिन।
+\v 16 बुरक्येन चाेङु दिबाला सासुङ," दिबाला देबा ख्युन ग्युक । ङु ङे पापि खाङबाला छाेखाङ माजाे। "
+
+
+\v 17 खाे कि लाेमा दिबि दिनाेक टिबु ताह्म सेम्ला श्यरसुङ, "ख्यारे खाङबी कि सिकि ङाला रेगिबे। "
+\v 18 यहूदीदि कि (अधिकारीहरुले) खाेला (प्रत्युत्र्तर) बिन, तेमे दुक सा, "ख्यरे कि दि ताम्ङे दिबा कि नाेक ख्यरे कि ङिराङला खाङ छा देन्गी?"
+\v 19 येशु कि (जवाफ) बिनसुङ, "दि छ्याेकाङ दि राेम तेमे ङिमा सुम्ला ङा दिला थाका लाेङु। "
+
+
+\v 20 तेमे यहूदी छेम्बु दिबि सा, "दि छ्याेखाङ जप लाे खालङी थ्याकु ख्यरे दिला ङिमा सुम्ला जेना?
+\v 21 "तेमे खाेकि दाक्पी अाेङबी छ्याेखाङ तम्ङे सिक्यबु नाेक।
+\v 22 दुुराङ क्यानी खाे शेया नेसुर सेनबु लाङुप नेसुर, खाेकि सिक्यबु दि ताम खाेकि लाेमा तिबि सेम्ला श्यार तेमे तिबी (धर्मशास्त्र) येशुकि सिक्यबु दि तामला माेवा क्या।
+
+
+\v 23 खाे (निस्तार चाडकाे अवधिभर) यरुशलेमला हदुनाेक ।खाेकि क्याबु (चिह्न) दिबा थाेङनी अालाकि खाेकि मिनला माेवा क्या
+\v 24 ।तेमे येशु कि तिबाला (भराेसा) माश्या, चिला सिसिन खाेकि तिबा तेरिकला ङाेसेबु नाेक,
+\v 25 चिलासिसिन मि नेसुर खाे कि सुलाङ किदुक तेरमाेगाेबु नाेक, चिला सिसिन ति नाङला काङ नाेक सिनि खाेला छ्या हदुप नाेक।
+
+
+\c 3
+\cl लिउ ३
+\p
+\v 1 तेमे त्ये निकाेदेमस मिन क्यबु मिजिक नाेक ति फरिसि ताङ यहुदिया कि लुङबि। जाेम्सा दासाकि मि नाेक
+\v 2 दि मिदि गमु येशु चाला लेम्नी खाेला सासुुङ," रब्बी, ङिराङला छ्या हए, दाकपु कन्ज्याक नेसुर लेबु येन्देन सेबु मि हिन, काङ चिल्ला सिसिन खाेकि क्याबु दि याम्छेन दिबा कन्ज्याक तानि मेदाक्यानी सिसाङ किमुथुबु। "
+
+
+\v 3 येशु कि तिला हालेन क्यासुङ," हुथुङ, खिराङला सिउ, सुङ साम्बा क्या नि माकेसिन, तिकि कन्ज्याक कि ग्यालखाम थाेङ माेथु ।
+\v 4 "निकाेदेमस कि खाेला सिक्या "मि गाबा गालसिमा चुकक्या के थुपकी? ति लाेङराङ खरे मामि खक्ला सुनि, केथुपकी ना ?
+
+
+\v 5 येशु कि हालेन क्यसुङ, " हुथुङ ङा खिराङला सिउ, खिराङ छ्यु दाङ थुपेबा माकेसिन ति कन्ज्याक कि ग्यल्खाम ला स्युक मुथु।
+\v 6 जुबुनेसुर केबुदि जुबुराङ हिन, थुच्येन नेसुर केबुदि थुच्येन हिन।
+
+
+\v 7 ङे कि खिराङ,,' लाेङ केगाेक्यु साबुला याम्छेन माक्यि लुङ ।
+\v 8 चुकला छ्याेङि बे तेबाराङ डिउ, खिराङ तिकि हाेरु ङेन्ग्यु तेमे दि केनसुर गि चुकला डि खिराङला छामेत। थुनेबा क्यबुदि तेरिक दिनक राङ गिउ। "
+
+
+\v 9 निकाेदेमस किेखाेला सा," दि, ताम्ङेदिबा चुकक्यानि गि?"
+\v 10 येशु कि तिला सिक्यसुङ," खाङ ख्याेरुङ इस्राएल कि ग्याेकेन क्यानि चुकक्यानि दि तामदिबा हाकमाकाे? हुथुङ,?
+\v 11 राङ ङा ख्याेरुङला सिउ, अरे खाङ सेसुङ तिराङ सिउ, तेमे खाङ, थाेङ सुङ, तिकि किदुक तेरक्यु। तेमे खिराङ ङिरे किदुक सेम्लाु मालाङु।
+
+
+\v 12 खिराङ ला ङेकि जबुलुङकि ताम सासिङ खिरेकि माेबा मिक्यु, ङेकि देवा चेन्की ताम तिबा सासिङ नाङ माेबा मिक्यु?
+\v 13 देवा चेन नेबा पाम्नि लेबु मि पुज्युङ सिना तङ्ला देवा चेनला सुङ यार जेबु मेद ।
+
+
+\v 14 चुक्यानि माेशाकि काङ मेदु दासा ला रुल तेक्सुङ, तुक्राङ क्यानि मि पुज्युङ ला देग् गाेक्यु,
+\v 15 तेमे खाेला माेवा किरुप् तेरिक्कि मिजि रिङ्बु ङेसित्।
+
+
+\v 16 चिलासिसिङ कन्ज्यककि जबुलिङ ला दिनाेक ङिङ जे क्यासुङ, खाेकि दाग्पि चिक्राङ पुज्युङला बिनसुङ, तेमे खाेला माेवा किरुप् सुङ नामाेडाे सित्, तेमे तिला मिजि रिङबु ङेसित् ।
+\v 17 चिला सिसिन् कन्ज्यककि दि जबुलिङ ला लेमु मेलेबा छ्या दिदुप् ला मिन्खरे नेसुर जबुलिङ ला थार जिदुप् ला दाक्पि पुज्युङ तान्सुङ
+\v 18 ।खाेला माेवा कि्ती मेलेबा माेथाेङ सित, तेमे खाेला माेवा मिकिबु दि तङ नेराङ मेलेबा थाेङ गिद, चिला सिसिन तिकि कन्ज्याक कि पुज्युङला माेबा क्याबु मेत।
+
+
+\v 19 ठिम दि दिराङ हिन्न: ठाछल्ली दि जबुलिङला लेम्नी हए, मिदिबि कि नाकतिङि दिला राङ ङिन्जे क्या, चिला सिसिन तिबि यक डे दगे नाेक।
+\v 20 चिला सिसिन डे यक किरुप तेरिक्की ठाछ्ल्ली ला ङिन्मार किउ।ति ठाछल्ली ला मेङु, तिकि क्यबु यक माेथाेङ सित सिनि्।
+\v 21 तुकराङ क्यानि ल्येमु यक किरुप दि ठाछल्ली ला गिउ, कन्ज्यक नेमा क्याबु यक ति ल्येमु थाेङ सित्।
+
+
+\v 22 तेमे येशु दाङ खाेकि लाेमा दिबा यहूदियाला गालसुङ। त्ये खाेकि तिबा तानि (केहि समय) देसुङ बप्तिस बिनसुङ।
+\v 23 तेमे यूहन्ना कि साङ सालिम ठाटुला एनाेनला बप्तिस तेरिन नक, चिला सिसिन त्ये छ्यु अाला हदुप नक ।मितिबा तिकि चाला हुङिन नक, तिबा बप्तिस लाङिन नक।
+\v 24 चिला सिसिन यूहन्ना दिजाे साक खारला् माथेप्पा नक्।
+
+
+\v 25 ते यूहन्ना कि लाेमा मेरा चिक यहुदि तिबि पारला खादा् श्याेनि चेङि डप ताम्ला खादा श्याेनक ।
+\v 26 तिबा यूहन्ना चाला गाल, तेमे तिला सिक्यसुङ " रब्बी लाेताङ, यर्दन ज्युङि फारकेनला खाे तानि खरे बिदुप किदुक मितिबा बप्तिस तेरिन हतुप् नक तिबा तेरिक खाेकि चाला डाेइ नक् ।, "
+
+
+\v 27 यूहन्ना कि(खालेन) " मितिबाला देवा चेननेसुर माबिनबुसाक तिकि खाङ ङेमुथुप
+\v 28 खिरे कि दाकपि किदुक तेर थय्कु, ङे ङा, ख्रिष्ट मिन, तेमे ङा खाे सिने तङलाराङ ताङु हिन। '
+
+
+\v 29 पुम दि माक्पाी दिराङ हिन। माक्पी चाला हदुप खाेकि हाेरु ङेन्दुप दाल्जा दि माक्पी हाेरु ङेन्नी अाल्ला गा ला नक । तेमे ङे गादि सिनसुङ ।
+\v 30 खाे दि डाेगाेक्यु ङा पाप गाेक्यु।
+
+
+\v 31 याे नेसुर हुङुदि तेरिक सिने यारयाे हए। सु जम्बुलिङ नेसुर कि हिन ति जम्बुलिङ कि राङ हिन, तिकि जम्बुलिङ कि ताम राङ किउ। देवा चेननेसुर हुङुदि, खाे तेरिक सिने् यार याे हए।
+\v 32 खाे कि काङ थाेङ सुङ काङ काेदु हए, तिकि किदुक तेरक्यु,
+\v 33 तेमे खाेकि किदुक सिसाङ सेम्ला लाङु दिकि कन्ज्यक (सत्य) हए सिनि सिक्यासुङ।
+
+
+\v 34 चिला सिसिन चाेवाे कन्ज्यक, कि सुला ताङबे, तिकि खाेकि सुङ लाप्कीद। चिला सिसन खाेकि थुच्येङ मा मागारपा क्यानी तेक्यु।
+\v 35 पापी कि पुजुङला ङि्ज्ये किउ, तेमे खाेकि तेरिक ताम्ङे खाेकि लाकपाला बिन्दु हए।
+\v 36 पुजुङला माेवा किरुप तानि मिजु रिङबु गिउ, तेमे पुजुङला सेम्ला मालाङु तिकि मिजु रिङबु थाेङ मुथु, तेमे तिला चाेवाे कन्ज्यककी (क्राेध) गिद। "
+
+
+\c 4
+\cl लिउ ४
+\p
+\v 1 तेमे ता यूहन्ना कि सिन्ने येशु कि अाल्ला लाेमा तिबा जाेइ हदुप नक बप्तिसमा तेरिन हदुप नक सिनि फरिसीतिबि काेनक सिनि खाेकि छाङेन्नक,
+\v 2 (यद्यपि) येशु दाकपि राङ बप्तिस तेरिन नक, तेमे खाेकि लाेमा ति बि साङ बप्तिस तेरिन नक)
+\v 3 खाे यहूदिया ताङनी गालील तेबा गाल सुङ
+
+
+\v 4 ता खाेकि छु ति दाखमद्य ला परिणत क्यासुङ गालिल कि काना ग्यासा ला खाे लाेङराङ ग्युर्नि लेसुङ।
+\v 5 ते दक्पुजिक (राजकिय अधिकारि थिए) तिकि पुज्युङ ति कफर्नहुम ला (बिरामि) हदु नाक तेमे येशु यहुदिया नेबा गालिल ला लेबु ति तिकि काेनक्, तिदि येशु चाला गाल्सुङ तेमे ति लेम्नि ते ङे स्या छालु पुज्युङ ला टेङ्ङि ते नाङ सिनि येशु ला गाेङ्बा छ्यब क्यासुङ।
+
+
+\v 6 त्ये याकुब कि ईनार नक । येशु दाकपि (यात्रा) ला (गाले) क्या नक ईनार चाला देसुङ । (याेछैठौ घडितिरकाे) ताम नक।
+\v 7 पुम पेजाजिक छुलाङुला लेसुङ तेमे येशु कि तिला सिक्यासुङ, " ङाला चेजिक छुथुङु नाङ । "
+\v 8 चिलासिसिन खाेकि लाेमा तिबा साप्चे ङ्याप ला ज्ञ्यसा नेबा गालनक ।
+
+
+\v 9 तेमे सामरि पुमा तिकि खाेला सासुङ, "दाकपु यहुदि क्या नि साङ सामारि पुमि बिदु छु चुक्या थुङि,? चिलासिसिन यहुदि तिबि सामारि तिबाता खाङ लाङुप तेरुप मिकिउ
+\v 10 येशु कि तिला खालेन क्या नि सासुङ,"तेमे ख्याे रुङ चाेवाे कन्ज्यक कि (वरदान) ङाेसेबु हिनसिन 'ङाला थुङु नाङ' सि हदुप दिला ङाेसेबु हिन्सीन, ख्यरे कि ति तानी लाेङुई, खाेकि खिराङला छु सेन्बु तेरक्यु।"
+
+
+\v 11 पुमा तिकि खाेला सिक्या, "मसिह, ख्याेरुङ ता नि ङेक्याक हएना, इनार छु तिङमु हए। तेमे ख्याेरुङ तानि छु सेन्बु हएना?
+\v 12 खाङ्याे ङिरे जुजु च्याचु याकुब सिने छेम्बु हिनना सिकि ङिराङला इनार बिन्सुङ तेमे दाकपी साङ इनार नेपा छु थुसुङ खाेकि पेजा तिबा खाेकि छुङमा लाङ तिबि साङ थुसुङ?"
+
+
+\v 13 येशु कि तिला खालेन क्यानि सिक्यासुङ," सु तेरिक कि दि छु थुङिबे, तिला लाेङ राङ कम्बा लाङिद,
+\v 14 तेमे सिकि ङे बिन्दुप छु थुङङिबे, तिल्ला लाेङराङ कम्बा मल्लाङु। तिल्ला ङे बिदु दि छु तिकि (अन्तस्करणमा अनन्त जीवनसम्मै) दाेल्लुप छु दगे छि पुङ गिउ।"
+
+
+\v 15 पुमा तिकि खाेला सासुङ,"मसिह, ङाला दि छु नाङ् ङाला नाम्लाङ कम्बा मालाङ सित तेमे ङा द्ये छु लाङ हुङमाेगाेसित।, "
+\v 16 येशुु कि तिला सिक्यासुङ," ग्युक, ख्यरे ख्हला काताेङ, तेमे स्याक।"
+
+
+\v 17 पुमा तिकि खाेला (जवाफ) क्यानि सासुङ, "ङे ख्ह मेद।" येशु कि खालेन क्यासुङ,"ङे ख्हा मेद सिनि ख्यरे कि हुथुङ साबु, हिन्ना।
+\v 18 चिला सिसिन ख्यरे दि मिरकु ङा ख्हा ग्याल सिदए हान्दा हदुदि ख्यरे ख्हा मिन।ख्यरे साबु ताम हुथुङ हिन।"
+
+
+\v 19 पुमा तिकि खाेला सिक्याुसङ्," मसिह, दाक्पु लुङतेम्बा हिन्नसिनि ङे थाेङसुङ।
+\v 20 ङिरे जुजु च्याप्चु कि दि पम्दकला साेवा ताबुहिन, तेमे मितिबि साेवा देप्गाेबु दाशा दि यरुशलेम राङ हिन सिनी खिरेकि सिउ।"
+
+
+\v 21 येशु कि तिलाा सिक्यासुङ," पुमाे, ङाला माेवा कि। (समय) लेम ख्याेलु हए, खिरेकि पापा ला ना दि पम्दकला ना यरुशलेमला साेवा देप्की।
+\v 22 खिरे कि खाङ मेसे तिकि दिराङ साेवा देप्क्यु ङिरे खाङ सेबु हए, ति कि दिराङ साेवा दप्क्यु, चिला सिसिन (उद्रार) यहूदी तिबि नेसुर राङ गिउ।
+
+
+\v 23 हिन सिङान, हुथुङ साेवा बुल्लुप तिबि पाप्पाला थुदाङ सेम्नेसुर साेवा बुल्लुप ङिमा लेबु हए ति दि हान्दाराङ हिन, चिला सिसिन पाप्पी कि साेवा बुल्लुप दिनक मितिबा छाेलिन नक।
+\v 24 चाेवाे कन्जक थु हिन खाेला थुदाङ सेम्नै साेवा बुलगाेक्यु
+
+
+\v 25 मा तिकि खाेला सिक्या्," (ख्रिषट सिरुप) मसीह हुङिन नक, सिनि ङाला छा हए तेमे खाे गिउ् खाेकि अाेरुङ तेरिक ला सिद।"
+\v 26 येशु कि तिला सा, " ख्याेरुङ ता ताम किइ हदुदी, ङाराङ हिन।"
+
+
+\v 27 तिजाे बेला खाेकि लाेमा तिबा लेम्नि ख्याेल्नक। ख्हाे पुमा तानि ताम कि किन्क सिनि तिबा याम्छेन कि किनक, तेमे"ख्याेला काङ गाेकिबे? "ना "काङ चिला दाक्पु ति ता ताम कि हए?"सिनि सिकिङ् मासा।
+
+
+\v 28 तुक्राङ क्यानि, ति पुमा तिकि दाक्पि दिगार क्युर ज्याङ्नि ग्यासा नेबा गाल तेमे मितिबाला सासुङ्,"
+\v 29 स्यक, ङे क्याबु तेरिक ताम तिबा ङाला सिरु मितिबाला लाेसा। खाे ख्रिष्ट हुङ्गाे क्यु हुङ मुथु ते?"
+\v 30 तिबा ग्यासा नेसुर खाे कि चाला लेसुङ।
+
+
+\v 31 तिजाे बेला लाेमा तिबि खाेला दुक सि (अनुराेध) कि नक,"रब्बी, से।"
+\v 32 तेमे खाेकि तिबाला सासुङ्, ङाता साप साचे हए ति खिराङला छ्या मेत। "
+\v 33 तुकराङ क्यानि, लाेमा तिबि खप्रे पार्ला सासुङ्,"खाेला साप साचे सिकिङ खबु हएना, मेत?"
+
+
+\v 34 येशु कि तिबाला सासुङ्," सिकि ङाला ताङसुङ, खाेकि नावाला राङ् खाेकि यक सिदा किरु राङ ङे सामा हिन।
+\v 35 हारुङ साङ ला सि. हए तेमे ति तिङला ङागु बेला गिद सिनि काङ ख्याेङ मिसिना? ङा ख्याेङला सिइ किउ, पेप तिबा लाे, चिला सिसिन तिबा तेरिक छाेनि ङागु बेला गाल्नि हए।
+\v 36 सिकि ङागिबे, तिकि (ज्याला) ङेक्यु तेमे मिज्यु रिङबुकि डल्बा रुगु, तेमे थाेरु दाङ ङागु तेरिक गा लाङ् थुसित्।
+
+
+\v 37 साबु तेरिक ताम खाे कि ङाला सासुङ् "सिनि पुम पेजि बिदु किदुककि किसा ति ठाटुला देदु सामरी दिबि खाेला माेबा क्यासुङ।
+\v 38 l तुक क्यानि, सामरी दिबा खाे कि चाला लेसुङ्, तिबिकि दिबाला देदु गङबा श्युसुङ् तेमे खाे तिबा ते ङिमा ङि देसुङ्।
+
+
+\v 39 ङे साबु तेरिक ताम खाे कि ङाला सासुङ् "सिनि पुम पेजि बिदु किदुककि किसा ति ठाटुला देदु सामरी दिबि खाेला माेबा क्यासुङ।
+\v 40 तुक क्यानि, सामरी दिबा खाे कि चाला लेसुङ्, तिबिकि दिबाला देदु गङबा श्युसुङ् तेमे खाे तिबा ते ङिमा ङि देसुङ्।
+
+
+\v 41 खाेकि सुङि तेन्दक् कि किसा अाला कि माेबा क्यासुङ।
+\v 42 तिबिकि ति पुमा ला सा,"ख्याे कि साखु तेन्दक कि ङिराङ माेवा मिकिउ, काङ चिला सिसिन् ङिराङ दाक्पि राङ काेदु हए तेमे ङिराङ ला छ्या हए, खाे राङ् जाबुलिङ् कि (उद्दारकर्ता) हिन। "
+
+
+\v 43 ङिमा ङि तिङला खाे तेबा गालिल गाल्सुङ्।
+\v 44 काङ चिला सिसिन् येशुकि राङ (घाेषण क्यासुङ, तेमे लुङतेम्बी कि खरे दाकपी युल्ला सेम मिक्यु।
+\v 45 तेमे खाे गालीला लेसुङ, गालिलि तिबि खाेला (स्वागत) क्या। यरुशलेम कि (चाडला) खाेकि क्याबु तेरिक यक तिबा तिबि कि थाेङ नक, चिला सिसिन तिबाङ त्ये (चाड ) ला नक।
+
+
+\v 46 ता खाेकि छु ति दाखमद्य ला परिणत क्यासुङ गालिल कि काना ग्यासा ला खाे लाेङराङ ग्युर्नि लेसुङ। ते दक्पुजिक (राजकिय अधिकारि थिए) तिकि पुज्युङ ति कफर्नहुम ला (बिरामि) हदु नाक
+\v 47 तेमे येशु यहुदिया नेबा गालिल ला लेबु ति तिकि काेनक्, तिदि येशु चाला गाल्सुङ तेमे ति लेम्नि ते ङे स्या छालु पुज्युङ ला टेङ्ङि ते नाङ सिनि येशु ला गाेङ्बा छ्यब क्यासुङ।
+
+
+\v 48 तेमे येशु कि तिला सासुङ," (चिह्न) हरु र अाश्चर्यकमहरु) माथाेङु साक खिरे कि माेवा मिकिउ।"
+\v 49 ति छेम्बु तिकि खाेला सा," मसिह, ङे पुजुङ श्यासिन्ने तङला राङ श्याक।"
+\v 50 येशु कि तिला सिक्यसुङ, " ग्युक, ख्यारे पुजुङ थार क्यु।"येशु कि तिला साबु सुङला तिकि माेवा क्या, तेमे ति दाकपी लाम्ला गाल।
+
+
+\v 51 ति डाेई हदुप बेला तिकि पुजुङ सेन्बु लानक सिनि तिकि यकपु तिबि तिला ठेसुङ ।
+\v 52 (यसकारण, उसकाे सुधार) चाेबेला नेसुर गालनक सिनि तिकि तिबाला टि नक। तिबाला तिकि खालेन क्या, दाङ दिनगि तुजेला तिला खेजार छाङनक । "
+
+
+\v 53 ति तिङला येशु कि" ख्यरे पुजुङ थार कित " साबुदि ति तुजे नक सिनि तिकि पापि कि सेम्ला श्यार नक । (यसकारण) ति तिकि तेरिक उज्यु नुक तिबि माेवा क्या
+\v 54 ।येशु यहुदिया नेबा गालिलला हुङुबेला खाेकि क्या बु दि (चिह्न) नक।
+
+
+\c 5
+\cl लिउ ५
+\p
+\v 1 दिज्याे बेला यहूदी तिबि चाड नक, तेम्मे येशु यरुशलेम गालसुङ। 2
+\v 2 लुय्क गे चाल्ला छि अाल हए तिला हिब्रू ला बथस्दा सिउ ।
+\v 3 त्ये लाे खाल्जीक ताङ च्युपगे नेरपा ताबु मिजिक नक।
+\v 4 तिजाे बेला येशु कि तिला त्ये डिल्नी हदुप थाेङ सुङ खाेकि ति मिदि अाल्ला तुजे नै नक सिनि सेमला सार नक, तेमे खाेकि तिला सिक्या सुङ," खाङ ख्याेरुङ लेमु डप्प छाेल्गीना?"
+
+
+\v 5
+\v 6 त्ये लाे खाल्जीक ताङ च्युपगेनेर्पा ताबु मिजिक नक। तिजाे बेला येशु कि तिला त्ये डिल्नी हदुप थाेङ सुङ खाेकि ति मिदि अाल्ला तुजे नै नक सिनि सेमला सार नक, तेमे खाेकि तिला सिक्या सुङ," खाङ ख्याेरुङ लेमु डप्प छाेल्गीना?"
+
+
+\v 7
+\v 8 ति नाबुमितिकि(जवाफ) बिन्सुङ, "महाशय छ्यु छ्याेलु बेला ङाला छ्यु नाङ्ला ज्यगु ङेदि सुङ मेद्। ङा हुङु सिरु बेला ङा सिना तङ्ल ज्यान मि तिवा हाे स्युगु।" येसुकि तिला सिक्यासुङ खक ल त्यामे हाे खाङबाला ग्युक।
+
+
+\v 9 ति मिला नेरपि ताङसुङ तेमे दाक्पी दिङजे थुल नि, गाल ।ता ति ङा सह्प ङिमिछे नक।
+
+
+\v 10 तुक राङ क्यानि ति यहूदी तिबि नेरपा, टेगुप मितिला सिक्या," दि ङा शप ङिमा हिन,।तेमे ख्याेङला ख्यरे दिङजे खुरुनी ड (अनुमति) मेत।
+\v 11 "तिकि सासुङ, " सिकि ङाला ल्यामु जाेसुङ, खाेकि राङ ङाला ख्यरे दिङजे खुरनी ग्युक सिक्या। "-
+
+
+\v 13 तिबि कि तिला सिक्या," ख्याेङला दि खुरनी ग्युक सिरुु मिदि सु हिन,?
+\v 12 "तेमे येशु तेबा हाेगालुप कि ति नेरपा टेगुप तिकि खाे सु हिन सिनि छ्या माङे, खाङ चिला सिसिन त्या मि अाल्फा हदुप नक।
+
+
+\v 14 साल्ना येशु कि ति मितिला छ्याे खाङला थेप्सुङ तेमे सासुङ,"ल्याे, ख्याे रुङ टेङनि लेमु गालुहए। ता लाेङ डे यक माकिसा, तेमे ख्याेङला लाेङ दि सिन्ने मेलेबा माेडाेसित। "ति
+\v 15 मिदि गाल्सुङ, तेमे तिला लेमु जब्प मिदि येशु नक सिनि तिकि यहूदी तिबाला सिक्या।
+
+
+\v 16 दि तामगी (कारणले) यहूदीतिबि येशु ला मेलेबा क्या, चिला सिसिन खाेकि दि यक तिबा ङा शब ङिमनला क्याबु नक।
+\v 17 येशुकि तिबाला सासुङ,"ङे पापि हारुङ यक कि किउ तेमे ङेङ यक कि किउ, "
+\v 18 तेमे तिकि किसा यहुदि दिबि येशुला हारुङ सेतु छाल्सुङ्, चिला हिन्सिन येशु कि ङा साेतु ङिमा क्याजिक (ताेडनु भएन), तेमे दाक्पुला कन्ज्यक चाेराङ क्यानिते चाेवाे कन्ज्यकला सासुङ्।
+
+
+\v 19 येशुकि तिबाला खालेन," हुथुङ हुथुङ पापि कि किरु थाेङु राङ्सा पुज्युङकि काङ कि मुथु, चिला सिसिन पापि काङ कि हए पुज्युङ् कि ति राङ ताम किउ।
+\v 20 चिला सिसिन पापिकि पुज्युङला ङिङजे किउ, तेमे पापि क्याबु तेरिक लाका तिबा दाकपि पुज्युङ् ला छ्या देन्ग्यु तेमे पापिकि पुज्युङ ति ला ति यक तिबा सिना हारुङ् बाेबु यक तिबा छ्या देन्ग्यु, तेमे खिराङ यामछ्येन कि ।
+
+
+\v 21 चिला सिसिन चाेवाे कन्ज्यक कि स्याबा ला सेन्जु लाेङु, तुक् राङ क्यानि तेरिकला मिजु रिङबु तेरक्यु, तुकराङ क्यानि येशु कि सुला सेम डिबे तिला मिजु तेरक्यु । चिला सिसिन कन्ज्यक कि
+\v 22 सुलाङ ठिम मिकिउ, तेमे खाेकि ठिह्म किरुप तेरिक यक पुजुङला बिदु हए।
+\v 23 तुकराङ क्यानी, तिबि कि पापाकि (अादर) क्यबु दगे, तेरिक कि पुजुङला (अादर) किउ्। सिकि पुजुङला ( अादर) मिकिब्ये, तिकि खाेला ताेङु, पापाला (अादर) मिकिउ।
+
+
+\v 24 हुथुङ, हुथुङ, सिकि ङे सुङ ङेन्गीबे तेमे ङाला ताेङु, तिला माेवा किबे ति तानि मिजु रिङबु गिउ तेमे तिला मेलेवा माेथाेङु, तेमे ति श्याप नेपा मिजु रिङबुला ग्युरक्यु।
+
+
+\v 25 हुथुङ हुथुङ ङा खिराङला सिउ, तुजे हुङिन हए ति, हान्दा राङ हिन, नाम श्याप तिबिकि चाेवाे कन्जक पुजुङ शि हाेरु ङेनगीबे्, ति ङेन्दु तिबा थारकिद्।
+
+
+\v 26 चिला सिसिन दुक क्पानि पापा तानि मिजु नक, ति खाेकि पुजुङ लाङ बिन्नक,
+\v 27 तेमे दि खाे तानि मिजु हसित सिनि्, तेमे पापि कि पुजुङला ठिम किरुप (अदिकार) बिन्नक। चिला सिसिन खाे मि पुजुङ हिन।
+
+
+\v 28 दि तामला खिराङ, याम्छेन माक्कि, चिला सिसिन तुरसाला हदुप तिबि हाेरु ङेन्दु तुजे हुङिन्नक, तेमे
+\v 29 तिबा तुरसा नेप्पा फिला थेन्गीउ्: लेमु किरुप तिबा मिजु कि (पुनरुत्थान) ला तेमे डे यक किरुप तिबा ठिह्म कि (पुनरुतथान) ला।
+
+
+\v 30 ङा दाकपी राङ काङ किमुथु ।ङे काङ काेसुङ तिराङ ठिह्म किउ तेमे ङे ठिह्म (धार्मिक) गिउ, चिला सिसिन ङे दाकपी (इच्छा) छालु मेत, तेमे ङाला ताेङु तिकि (इच्छा) छाेलिन किउ।
+\v 31 दुक क्या ङे दाकपी थक्ला किदुक तेरु हिनसिन ङे किदुक (सत्य) मेङु।
+\v 32 ङे थक्ला किदुक तेरुप ति राङसा दक्पुजिक हए, तेमे ङाला छ्या हए, खाेकि ङे (बिषय) ला तेरुप किदुक (सत्य) गिउ।
+
+
+\v 33 खिरे कि यूहन्ना चाला ताङु हए तेमे खाेकि (सत्य) किदुक बिन्नक।
+\v 34 तेमे ङे (प्राप्ता) किरुप ति किदुक मि तेसुर लेबु मिन्। खिराङ थारसित् सिनि ङा दि ताम तिबा किउ।
+\v 35 यूहन्ना कि सि कि नक ठा छ्यलि नक तेमे तिबा खाेकि ठा छ्य लिला उुकुरजिक यामछेन किरुपला हातार किउ।
+
+
+\v 36 तुकराङ क्या नि ङा ता हदुप किदुक तिसिन्ने अल्ला माङबु हए, चिला सिसिन पापि कि ङाला क्या नि सिन्दा किचिदुप यक तिबा तेमे ङे किरुप यक तिबिराङ ङाला पापिकि ताङु हिन सिनि किदुक तेरक्यु
+\v 37 ।खिरे खाेकि हाेरु ङेन्दु हए खाेकि (रुप) नाय्म थाेङु हए।
+\v 38 खिराङला खाेकि सुङ देदु मेत, चिला सिसिन खाेकि ताङुदिला खिरेकि माेवा माक्या।
+
+
+\v 39 खिराङ (धर्माशास्त्र ) ला माेछाेलु चिला सिसिन तेमा खिराङला मिजु रिङबु हए सिनि खिरे नासाम ताेङिन हए दि धर्माशास्त्र तिबि) ङे थक्ला, किदुक तेरक्यु्, तेमे
+\v 40 खिराङला मिजु ङेदुप ङे चाला हुङुप (तत्पर) मिकिउ।
+
+
+\v 41 ङा मि तिबि (प्रशंसा) माेछ्याेलु,
+\v 42 तेमे ङाला छ्या हए खिरे थक्ला चाेवाे कन्ज्यक कि ङिङजे मेद।
+
+
+\v 43 ङा ङे पापि मिन नेबा लेबु हिन्, तुक क्या नि खिरेकि ङाला सेमला माेडाेउ।दुक क्यानि दाकपि मिन्ला ज ्यान हुङु हिन्सिन खिरेकि तिला ङिङ्जे किउ।
+\v 44 दक्पु जिगि थक नेसुर (प्रशंसा) छ्याेलु तेमे चाेवाे कन्ज्यक नेसुर क्याजिक हुङु (प्रशंसा) माेछ्याे लुला खिरेकि चुक क्यानि माेबा कि थु कि?
+
+
+\v 45 पापि चाला खिराङ्ला ङा दाकपी (दाेष लगाउँछु सिनि
+\v 46 खिरेकि नासाम माताेङ्। खिरेकि (अाशा) ज्यागु माेशा कि राङ् खिराङ्ला (दाेष) तेरकिद् माेशाला माेवा किरुप तिबि ङालाङ् मावा किउ, चिला सिसिन खाेकि ङे थक्ला टि्।
+\v 47 तुकराङ क्यानि खिरेकि खाेकि टिबु ताम्ङे तिबाला माेवा माक्या सिमा ।खिरेकि ङे सुङ्ला चुकक्या माेवा कि?"
+
+
+\c 6
+\cl लिउ ६
+\p
+\v 1 दि ताम्ङे तिङला येशु गालिल समुद्र अर्थत् तिबेरियास समुद्र कि फारक्येन छ्ला गाल।
+\v 2 त्ये अाल्ला मितिबी खाेला तिङङ्गीन नक् चिला सिसिन नाबु मितिबी खाेकि किहतुप (चिह्न) तिबा तिबि कि थाेङु नक।
+\v 3 येशु पम्दकला गालसुङ, तेमे त्ये खाेकि लाेमा तिबाताँ देनक ।
+
+
+\v 4 यहूदी तिबि निस्तार चाड चाला लेम ख्याेलनक ।
+\v 5 येशु कि यारयाे क्येला ल्हसुङ तेमे अाल्ला मितिबा दाक्पी छ्यला हुङिन किरु थाेङसुङ, तेमे खाेकि फिलिपला सासुङ,"दिबाला तेरु सिबाङ ङ्य केन डजा,,?"
+\v 6 तेमे येशु कि फिलिपला खक्पा ल्याप दुक साबु नक, चिला सिसिन खाे कि काङ किरुप छालु हिन् ति खाेला छ्या हदु नक।)
+
+
+\v 7 फिलिप कि खाेला (जबाफ) बिनसुङ्," दु ई सय ङुलगी सिक्काकी सिबाङ कि तेरिकला चेरेक चेरेक बिन्सीनाङ मादाङु।
+\v 8 "लाेमा तिबि नाङला दक्पु जिग सिमाेन पत्रुस कि नुक अन्दियास कि येशु ला सा,"
+\v 9 द्ये ख्याक पेजा जिक ता जाैकि सिबाङ डुमा ङाताङ ङ्या डुमा ङि नक, तेमे दिजाे अालानाङला दि चाे ज्यिक् गि र?
+
+
+\v 10 येशु कि सिक्या सुङ, " मितिबाला देचित । "ति दासाला साे अल्ला नक। (त्यसैले पाँच हजार जति सङ्ख्यामा) मितिबा देसुङ।
+\v 11 तेमे येशु कि सिबाङ लानी थुछुछे बिन्सुङ खाेकि /त्ये देदुतिबाला गाेबु चाे चाे बिन्सुङ तेमे खाेकि ङ्या दिङ् तुकराङ क्या ।
+\v 12 तेमे मितिबा डा, खाेकि दाक्पी लाेमा तिबाला सासुङ," ल्यागु ल्याङमा तिबा तेरिक रुु, तुक क्यानि काङ् नामाेडाेसित्। "
+
+
+\v 13 तुक राङ क्या तिबि कि रुु सुङ, तेमे जाै सिबाङ डुमाङा् कि नाङला ल्यागुदि रुनी श्याेम डुमा चिङ्ङी क्येङ नक।
+\v 14 तेमे मितिबी खाेकि क्याबु दि (चिह्न) तिबाथाेङ, तिबि कि सिक्या, " खाे हुथुङ् जम्बुलिङला लेबु लुङतेम्बा हिन्नक।
+\v 15 "तिजाे बेला खाेला जिम्नी ((बलजफतीसँगा ग्यालबु जप्ला तिबा हुङु छालु नक सिनि खाेकि सेम्ला स्यार नक, खाे लाेङ चिकराङ पम्दक नेपा् गाल।
+
+
+\v 16 तिजाे बेला ङिमा गाइगाल नक खाेकि लाेमातिबा समुद्र त्येबा पासुङ ।
+\v 17 तिबा टु चक्गी नाङला श्यु, तेमे समुद्र फारकेन्ला कफर्नहुमला डाेइ् नक् । दिजाे बेला नाकत्ङि गाल सिन्दु नक् तेमे हारुङ साङ येशु तिबि चाला लेम्मा ख्याेल नक।
+\v 18 तेमे लुङ दाङ् छ्यारबा बाेम्बु ग्यागिन कि नक तेमे समुद्र कि छ्यु ज्ञा नक्।
+
+
+\v 19 तुकराङ क्या तिबा ट्यु दानि (करिब पाँच किलाेमिटर) थारे ख्याेलु नक, तिबीकि येशुला समुद्र युगिन् खाे ट्यु तिबी चाला हुङिन् हदु थाेङ्, तेमे तिबा जिवा क्या।
+\v 20 हिनसिनाङ खाेकि तिबाला सिक्या,"ङा राङ हिन जिबा माकी । "
+\v 21 तेमे तिबीकि खाेला टिचाला काताेङु हातार क्या, तेमे ट्यु टिबु टिबु काबु दासाला ख्याेल केनी तिबा डाेइ किबे त्यये।
+
+
+\v 22 तिङी ङिमाला, समुद्र फारकेन छ्यला जाेम्नी हदुप तिबी त्ये दकपुजिक सिने ज्येन टु मिदुक, तेमे त्ये येशु खाेकि लाेमा तिबा तानी जेनी हदु तेमे खाेकि लाेमा तिबा क्या जिक त्येबा गालनक सिनि थाेङ।
+\v 23 हिनसिनाङ कन्जककी थुच्छे बिनि तिबिकी तिबिकी सिबाङ शाेबु दासा् तिबेरियास नेसुर लेबु टुतिबा त्ये नक।
+
+
+\v 24 तेमे ते हतु मिति वि कि ना येशु ना तिकि लाेमा ते हदु नक सिनि हाक् काेसुङ, तिबा राङ देखाला जेसुङ तेमे येशुला छाेलिङ् दाङ् कफर्नहु ने बा गाल् सुङ ।
+\v 25 तिबि कि येशु ला ज्युङि फार्ला ङेसिमा येशु ला सासुङ "रब्बि दे ख्याेङ नाम गि? "
+
+
+\v 26 येशु कि तिबा ला सासुङ्, "हुतुङ हुतुङ्, हुतुङ्, ताम तिबा थाेङ्नि ते खिराङ् कि ङाला छालु मिङ्, खिरेकि डाडा सिबाङ् साेबु ताम क्या हिङ् ।
+\v 27 खिराङ रुल्नि ड लाका माक्यि, बाेरु मि पुज्युङ कि खिराङ ला नाम्लाङ मिश्यिबु जुबु खाला लेमु लाका कि, चिला सिसिङ् पपा कन्ज्यककि दाक्पि ओङ ति खाला ज्याक्सुङ।"
+
+
+\v 28 तेमे तिबिकि येशु ला सासुङ,"कन्ज्यककि लाका तिबा किरु ङेरेकि काङ किगाेक्यु?"
+\v 29 येशु कि  तिबा ला सासुङ,"कन्ज्यककि लाका तिराङ् हिन: कन्ज्यककि तालु तिला खिराङ माेबा किसा। "
+
+
+\v 30 लाेअाङ् ति बिकि येशु ला सासुङ्, "खाेरुङ चिनक लाका किरु जाइ, तेमे ङेरे कि थाेगु ताङ् दाक्पि माेबा कि थुप्स्यित?
+\v 31 ङेरे पापा कि काङ मेदु दासा ला चाबा साेसुङ् । दिनक् टिबु ह—ए, 'कन्ज्यककि खिराङ ला सा- साप्चे देव -चेन नेबा सिबाङ बिङसुङ् '।"
+
+
+\v 32 तेमे येशुकि सासुङ, "हुतुङ् खिराङ ला देव च्येन नेबा सिबाङ् तेरु दि माेशा मिन, देवा च्येन नेबा खिराङ ला हुतुङ् सिबान तेरु दि ङे पापा हिन।
+\v 33 चिला सिसिङ् कन्ज्यककि सिबाङ् ति तिराङ् हिन, ति दि देवा च्येन ने बन गिउ तेमे जबुलिङ ला नाम्लाङ मिस्यिबु मिजि तेर्क्यु। "
+\v 34 तुक्राङ क्यानि तिबि कि येशु ला सासुङ, चाेवाे येशु ङिराङ ला ति सिबाङ ति नाम्लाङ् नाङ्।"
+
+
+\v 35 येशु कि तिबाला सासुङ, " ङा नाम्लाङ मिसिबु मिजु रिङबी श्याप्चे हिन, सु ङे चाला गिबे ति नाम्लाङ लह्बा मालाङ द ।
+\v 36 तेमे हुथुङ खिरे कि ङाला थाेङु हए सिनि सिक्या सिनाङ खिरे माेवा मिकिउ्।
+\v 37 पापि कि ङाला बिन्दुप तिबा तेरिक ङे चाला गिउ् तेमे सु ङे चाला गिबे ङा (निश्चय) तिला फिल्ला मुक्युरद।
+
+
+\v 38 तिकि किसा खाेकि अल्ला लाेमा तिबा गाल तेमे खाेता नामलाङ मायु्।
+\v 39 तेमे येशु कि मिरकु चिङ्ङी ला सिक्या सुङ,"खिराङला डप सेम मेतना, ना हए?" सिमाेन पत्रुस कि खाेला सिक्या (जवाफ) बिनि चाेवाेकन्जक ङिराङ सि चाला डजा? मिजु रिङबी सुङ दाकपु तानि हए्,"।
+\v 40 तेमे ङिरे माेवा क्यबु हए् तेमे दाकपु चाेवाेकन्जक कि थु चेङमा सिनि ङिराङला छ्या हए। "
+
+
+\v 41 तेमे यहुदि तिबि खाेकि (बारेला गनगन) क्या, चिला सिसिन खाेकि दुक साबु नक "ङा देवाच्येन नेसुर लेबु साप्चे हिन।
+\v 42 "तिबिकि सा,"काङ दि याेसेफकि पुजुङ येशु मिन्ना्, तिकि पापा ताङ मामी कि ङिराङला ङाेसेकी ना? तुकराङक्या ङा देवाच्येन नेसुर लेबु हिन, सिनि हान्दा दिकि चुक क्या सिथुपकी?"
+
+
+\v 43 येशु कि खालेन क्या सुङ तेमे तिबि कि सि क्या सुङ, "खिरे पारला (गनगन) किरु ताेङ। "ङाला ताेङु
+\v 44 पापी कि माथेन साक सुङ ङे चाला हुङमुथु तेमे तिला तिङि ङिमाला ङा सेनबु लाेङु ।
+\v 45 लुङतेम्बा तिबि छ्याेला दिनक टिबुहए, तेरिकला कन्जककी लाेपकी द। "सिकि खाेबे दि पापी कि लाबु हिन तेमे तेरिक ङे चाला गिद्। कन्जक नेसुर लेबु कि सिन्ने जेन्गी दि कन्जकला थाेङु मेत, तिकिराङ पापाला थाेङु हए। हुथुङ हुथुङ् सिकि माेवा क्या, तिता् मिजु रिङबु गिउ।
+
+
+\v 46 कन्जक नेसुर लेबुति कि सिने जेनगी सिसाङ कन्जकला थाेङ मुथु, तेमे तिकि राङ पापाला थाेङथुक्यु।
+\v 47 हुथुङ् हुथुङ सिकि माेवा किबे, तिता् मिजुरिङबु गिउ।
+
+
+\v 48 ङा मिजुकि श्याप्चे हिन।
+\v 49 खिरे पापी कि काङ मेदुदासाला मन्ना शाे, तेमे सिसुङ।
+
+
+\v 50 दि राङ देवाच्येन नेसुर लेबु श्याप्चे हिन, तेमे दकपुचिगी दिकि फेचाे जिक सासित्, तेमे ति मिसिसित।
+\v 51 देवाच्येन नेसुर पाम लेबु मिजु श्याप्चे ङा राङ हिन। दुक क्या सि दि श्याप्चे फेच्चाेजिक सेबे, ति नाम्लाङ् थार्कयित । ङे तेरुप स्यिबाङ् ति मिजिला तेरुप ङे जुबु हिन् ।
+
+
+\v 52 यहुदी तिबा ङेयरमा लानि दुक सिन्नी (वादविवाद किरु श्यु,"दि मितिकी चुकक्या अाेरुङला खरे (देह) साप तेरथुकी?"तेमे
+\v 53 येशु कि तिबाला सिक्यासुङ," हुथुङ हुथुङ, खिरे कि मि, पुजुङ कि (देह) मासाेबु साक तेमे तिकि ठाक माथुबु साक, खिरे राङला मिजु मेत।
+
+
+\v 54 ङे जुबु् साप ताङठाक थुङु तानी मिजु रिङबु गिउ तेमे तिला तिङि ङिमाला ङा सेन्बु लाेङु।
+\v 55 चिला सिसिन ङे देह) हुथुङ श्याचे हिन, तेमे ङे ठाक हुथुङ थुङचे हिन।
+\v 56 ङे (देह) साह्पताङ ङे ठाक् थुङुदी, ङाता् देक्यु, तेमे ङा तिता् देक्यु।
+
+
+\v 57 चुकक्या नि पापा सेन्बीकि ङाला ताङसुङ तेमे ङा चुकक्या पापीकि तेन्दक नेसु हए, तुकराङ क्या ङाला साब्पतिकी ङे किसा (जिउनेछ)।
+\v 58 देवाच्येन नेसुर पामनीलेबु सिबाङ दिराङ हिन, दि पापातिबि साेनी श्येाप दगेमिन । दि सिबाङ सापती नामलाङ थारकी द।
+\v 59 "तेमे येशु कि दि तामतिबा कफर्नहुमकी सभाघरला लाेबिन हदु बेला सिक्यसुङ।
+
+
+\v 60 दि काेदु खाेकि लाेमा तिबि सासुङ,"दि अल्ला काबु हेन्देन हिन, दि सिकि (स्वीकार) कि थुपकी,?"खाेकि
+\v 61 लाेमा तिबा दिला् (गनगन) कि हदु नक सिनी येशु कि छ्याङेदुकि किसा तिबाला सिक्या,"काङ दिकी खिराङला मेलेबा जेबेना?"
+
+
+\v 62 तुकक्या हिनसिन खिरेकि मि पुजङ तङला, हसाला राङ डाेइ् किरुुप थाेङसिनाङ? मिजु
+\v 63 तेरुु ति थुराङ हिन, देहले) काङ लेमु मेतेरुप्। ङे खिराङला साबु सुङ तिबा थु हिन् तेमे तिबा मिजु हिन्।
+
+
+\v 64 हिनसिनाङ खिरे पारने लालि कि माेवा माक्या तेमे खाेला जुनक जय्पती सु हिन सिनि येशुला तङनेराङ छ्या नक।
+\v 65 खाेकि सिक्या सुङ,"दि तेन्दककी पाप्पि कि खाेला माबिन्बु साक सुङ ङे चाला हुङमुथु सिनि ङे तिबाला साबिन। "
+
+
+\v 66 तिकि किसा खाेकि अल्ला लाेमा
+\v 67 तिबा गाल तेमे खाेता नामलाङ मायु्। तेमे येशु कि मिरकु चिङ्ङी ला सिक्या सुङ,"खिराङला डप सेम मेतना, ना हए?"
+\v 68 सिमाेन पत्रुस कि खाेला सिक्या (जवाफ) बिनि चाेवाेकन्जक ङिराङ सि चाला डजा? मिजु रिङबी सुङ दाकपु तानि हए्,"।
+\v 69 तेमे ङिरे माेवा क्यबु हए् तेमे दाकपु चाेवाेकन्जक कि थु चेङमा सिनि ङिराङला छ्या हए। "
+
+
+\v 70 येशु कि तिबाला सिक्या,"काङ खिराङ मिरकु चिङ्ङी ला ङेराङ (चुने) क्याबु मिन्ना, तेमे हिनसिनाङ खिरे पारला दकपुजिक डे हए?"
+\v 71 ता खाेकि सिमाेन इस्करियाेत कि पुजुङ यहूदाला सिक्याबु नक, येशुला (धाेका) तेरु मिरकु चिङ्ङी नाङला तिराङ हदु नक।
+
+
+\c 7
+\cl लिउ ७
+\p
+\v 1 ता् दि ताम तिबा क्या सिमा येशु गालील युल काङ युसुङ् चिला सिसिन यहूदी तिबि खाेला सेदु् छाेलिन किस्सा खाे
+\v 2 यहूदीयाला डप सेम माक्या। यहूदी तिबि (छाप्राे वास चाड) चाला लेम ख्याेलु नक।
+
+
+\v 3 दुकराङ क्यानि, खाेकि नुक तिबि की खाेला सा," दि दासा ताङनी यहूदीयाला ग्युक, तेमे दाकपी लाेमा तिबि साङ दाकपी किरुप यक तिबा थाेङसित्।
+\v 4 तुकक्या तिकि दाकपुला ठाेलमु क्यानी ङाे सेसित सिनि हसिन मि माथाेङबा काङ मिकि्उ।दुक क्या ख्यारेकि दि ताम तिबा किरुु हिनसिन दाकपुला जबुलिङला छ्या देनसित। "
+
+
+\v 5 चिला सिसिन खाेकि नुक तिबि साङ् खाेला माेवा मिकिबु नक।
+\v 6 (त्यसकारण) येशु कि तिबाला सिक्या सुङ,"ङे तुजे हारुङ लेबु मेत, तेमे खिरे दि नामलाङ (तयार) हए ।
+\v 7 जबुलिङकी खिराङला मारचाक कि मुथु, तेमे दिकि ङाला मारचाक किउ् चिला सिसिन दि कि यक मेलेबा हए सिनि दिकि तेन्दकला ङा किदुक तेरक्यु।
+
+
+\v 8 खिराङ (चाड) ला ग्युक, ङा दि चाड) ला मडाेउ, चिला सिसिन ङे तुजे हादा साक लेम सिन्दु मेत।
+\v 9 "खाेकि तिबाला दि तामतिबा सासिमा येशु गालीलला राङ देसुङ।
+
+
+\v 10 तेमे ता येशु कि नुप तिबा (चाड) ला गाल, तेमे येशु
+\v 11 हाङ हाक माकाेबा मिन, तेमे (गाेप्य तरिकाले गालसुङ। यहूदीतिबि येशु चाडला छाेलि नक तेमे सा,"खाे केन्नी हए?"
+
+
+\v 12 त्ये मि अल्लानाङला येशु कि (बारे ला अल्ला बहस) क्या नक। लालिकि सा,"येशु ल्येमु मि हिन् । "ज्येन तिबी सा,"मिन्, दिकि अल्लाला श्युपुर ग्यागु।
+\v 13 "हिन सि नक यहूदी तिबि जिबिकि किसा सिसाङ हाक् काेदु क्यानी बातिर माक्या।
+
+
+\v 14 ता (चाड) फेचाे सिन्दु नक, येशु ल्याखाङला गालनी लाेबु श्युसुङ।
+\v 15 यहूदीतिबा याम्छेन क्यानि दुक सा,"दि मितिकी चुक क्या दिजाे अल्ला सेकि? दिला नि हान्दा साक हेन्दन बिदु मेत।
+\v 16 "येशु कि तिबाला खालेन क्यानि सिक्या,"ङे बिदु हेन्देन ङे मिन्, तेमे ङाला सिकि ताङसुङ तिकि दिराङ हिन।
+
+
+\v 17 दुक क्या तिकी काेन्जककी नावाला दगे युगीबे तिकी ङे तेरुप येन्देन ति काेन्जक नेमा लेबु हिन, ङेराङ तेरुप हिन सिनी हाक्काेकी द।
+\v 18 खरेराङ लापु मि तिकि मितिबा नेसुर ताङदेन छाेलगिद सिकि खाेरुङला ताङनावा वतुप मिति टेङ्बु हए, काङ जुनक माेजाेउ।
+
+
+\v 19 काङ माेशा कि खिराङला काेन्जककि नाङुप ठिम बिदु मेत ना्? हिन्सिनाङ खिराङ सिसाङ काेन्जक कि ठिमला मेदेउ। खिरेकी ङाला चिल्ला सेदु छाेलगी?"
+\v 20 मि माङछेन कि सा, "ख्याेरुङला रेन्डी रेगु नक। ख्याेरुङला सि सेदु छाेलगी बे?"
+
+
+\v 21 येशु कि तिबाला सिक्या सुङ, ङे खिरे पारला वालेबु लाका क्यासिन खिराङ तेरिक वालेक्यु।
+\v 22 माेशा कि खिराङला (खतना) कि ठिम बिन् दि माेशा नेसुर लेबु वे मिन, दि च्याचु तिबि नेसुर लेबु हिन तिकी किसाला खिरे कि मितिबला ङा सप ङिमाला (खतना) किनक।
+
+
+\v 23 माेशा कि नाङुप ठिम ना माेडाे सित् सिनि मिचिगी ङाशङिमाला मिजिकला तेरिक. लेमु जाेबुला काङ चिल्ला ङेरमा
+\v 24 कि?"फिल्ला ल्यनि ठिम माकि,(धार्मकतापूर्वक) ठिम कि।
+
+
+\v 25 यरुशले नेसुर लेेबु लालि कि सि क्या,"काङ खिरे कि सेदु छालु दि दि राङ मिन्ना? तेमे
+\v 26 लाे, दि (खुलमखुला बाेल्छन्) तेमे तिबी कि तिला काङ मिसि नक्।(वास्तवमा शासकहरुले दिराङ ख्रिष्ट हिन सिनी हाक माेकाेउ्, ना हाङ काेथुकि? हिन
+\v 27 सिनाङ दि मि केनसुर लेबु हिन ङिराङला छ्या हए। तेमे नम ख्रिष्ट गिबे खाे केनसुर गि सिसाङ छ्या मेङेउ। "
+
+
+\v 28 ति तिङला येशु कि लाखाङला लाेबिन हदुबेला बाेम्बु हाेरुला दुक सिक्या,"खिरे कि ङाला ङा केनसुर लेबु हिन सिनी ङिकार छ्या ङेेक्यु।ङा ङे तरफा नेसुर लेबु मिन् तेमे सिकि ङाला ताङसुङ खाे ल्येामु हिन नक सुल्ला खिरेकी ङाे मेसेउ।
+\v 29 ङा खाेल्ला ङाे सेक्यु, चिला सिसिन ङा खाे नेसुर लेबु हिन तेमे खाेकि ङाला ताङु हिन।,"
+
+
+\v 30 तिबिकि येशु ला जिबु सिनि नासाम ताङसुङ्, तेमे तिबिकि येशु खाला लाक्पा माग्याप्, चिला सिसिङ खाेकि तुज्ये मालेप्नाेक।
+\v 31 ते वतु मिति बिकि खाेकि खाला माेबा क्यासुङ, तेमे तिबि कि सासुङ,"काङ् चाेवाे येशु हुङ्सिङ मि क्याबु अाला लाका कि थुप्क्यु ना? "
+\v 32 ति मिति बि कि येशु खाेला ताम क्याबु फरिसि ति बिकि गाेसुङ्, तेमे छ्येबु मि तिबि कि ताङ् फरिसि ति बिकि येशु ला जिबु सिनि मक्मि तिबा ताङ्सुङ्।
+
+
+\v 33 तेबा नेसुर येशु कि सासुङ, "ङा ताराेङ् हुगु ङिमाला खिराङ् ता द्क्यु, तेपा नेसुर ङाला ताेगु चाला डिऊ।
+\v 34 तिबि कि ङाला माेछाेलु, तेमे ति बिकि ङा ला मेथे बु, ङा केङ् डि ते खिराङ् हुङ् मुथुप्। "
+
+
+\v 35 तेमे यहुदि ति बिकि ति चाला रामङ् सासुङ्,"ति मि केङ् डिऊ, तेमे ङिराङ् तिला मेथेप्सित्? काङ् अाला गिर्क हतु चाला गाल्नि र्गिकतिबाला लाेप्किउ?
+\v 36 " तिबि कि ङाला माेछाेलु, तेमे ङाला मेथेबुप्, ङा क्येङ् डि ते खिराङ् हुङ् मुथु,' साबु छ्याे काङ् हिङ्? "
+
+
+\v 37 तमा दुक्छ्यान कि तिगि ङिमाला येशु लानि देनि बाेबु ताम नेसुर सा,"दुक क्या नि सुला कमबा लाबे ति ङे चाला श्याक् तेमे थुङ् ।
+\v 38 (धर्मशास्त्र) कि साबु हए सिकि ङाला माेवा किबे तिकि जुबुनेसुर मिजु रिङबी ज्युङी छ्यु गिउ्। "
+
+
+\v 39 तेम्मे खाेकि दि थुचेङमी थकला सिक्याबु नक् सिकि खाेला माेवा किरुप तिबि ङे थुपकी द्। थुचेङमा हारुङहाङ माबिन्बु नक, चिला सिसिन येशु हारुङहाङ् (महिमित) मागाला हदु नक।
+
+
+\v 40 तिजाे बेला तिबिकी दि सुङ् ङेन्दुप लालिकी सा," दि हुथुङ लुङतेम्बा राङ हिन्ना।
+\v 41 "जेन तिबी सा,"दि ख्रिष्ट हिन्। "तेमे लालि कि सा, "काङ ख्रिष्ट गालील नेसुर. गिना? काङ
+\v 42 (धर्मशास्त्र कि ख्रिष्ट बेथलेहम् ताङ दाऊद देदु युल नेसुर दाऊद् कि पुजुङ पुम नेसुर गिउ सिनि सिक्याबु मेतना?"
+
+
+\v 43 दुक क्यानी त्ये खाेकितेन्दक कि मि माङबी नाङला थामु स्याेर नक।
+\v 44 तिबी नाङला लालि कि येशु ला जिम, तेमे सिसाङ खाेला लाकपाहे माग्याप।
+
+
+\v 45 ति तिङला (अधिकारी) तिबा छेम्बु तिबा छ्याेमेन तिबा (पुजारी) तेमे फरिसी तिबी चाला ग्युरनी लेसुङ, सिकी तिबाला सिक्या,"खिरेकि तिला चिल्ला
+\v 46 माख्?"छेम्बुतिबी जवाफ) बिन् "मि सिसाङ हान्दा साक दुक क्यानि ताम क्याबु मेत। "
+
+
+\v 47 ति तेनदक कि फरिसी तिबि तिबाला (जवाफ) बिन,"काङ खिराङ हाङ (छलियाे? काङ
+\v 48 लाल्ला छेम्बुतिबा दाङ फरिसी तिबी सिसाङ तिल्ला माेवा क्या
+\v 49 नक्? तेमे दि माङछेन तिबी ठिम मेसेउ, तिबा मत्ता सुगु तिबा हिन्।
+
+
+\v 50 निकाेदेमस तङनेराङ येशु चाला हुङु फरिसी चिगी तिबाला
+\v 51 सा,"काङ ङिरे ठिमकि मि चिकला तिनेसुर ङेन्दु दाङ तिकि काङ कि सिनी हाक माकाेबा ठिमला ग्यागीना?"तिबी
+\v 52 कि जवाफ बिनि तिला सा,"काङ ख्याेङ गालील नेसुर लेबु हिन्ना? छाेल तेमे ल्याे गालील नेसुर सुङ लुङतेम्बा लेबु मेत।
+
+
+\v 53 (नाट उत्कृष्ट प्राचीन प्रतिलिपीहरुले यूहन्ना 7:53-8:11लाई हटाएका छन्।) तेमे तेरिक दाक दाकपी खाङबा गाल।)
+
+
+\c 8
+\cl लिउ ८
+\p
+\v 1 येशु जैतून पमदकला गाल।
+\v 2 टप येङमा खाे लाेङराङ लाखाङला लेसुङ, तेमे तेरिक मि तिबा लेसुङ, तेमे खाे देसुङ, तिबाला लापसुङ। शास्त्री
+\v 3 दाङ फरिसी तिबि व्यभिचार कि यकला जिम्बु पुमाजिक ख। तिबि कि तिला पारला ज्याकसुङ।
+
+
+\v 4 ति तिङला तिबीकि येशुला सिक्या,"लाेबेन दि पुमा मेलेबा यकला जिमनक।
+\v 5 व्यवस्था ला माेशा कि दिनक मिला् दाेथ् ग्याकगाेक्यु सिनि साबु हए्, दिकी थकला काङ
+\v 6 सि?"तिबि कि येशु ला काबु जय्प सिनि दुक सानक, दुकक्यानी तिबिकी खाेला काङ तामङे मेलेवा जाे थुसित्, तेमे येशु कुङक्यानी खरे लाकपि तेपतक थनी साल्ला टिसुङ।
+
+
+\v 7 तेमे तिबिकी खाेला नुपङिन टिटिवा क्या, येशु खक्क लानी तिबाला सिक्यासुङ,"खिरे पारला सिकि पाप माक्यावा हए तिकिराङ तङला दाेथनी ग्याेप।
+\v 8 "येशु लाेङराङ कुङ क्यासुङ तेमे खरे थेपतक थनि साला टिसुङ् ।
+
+
+\v 9 तेमे तिबिकि दि काेसुङ, गेरपु नेसुर सुरु क्यानी दकपुजिक दकपुजिक कि तिबा गाल।तिङला ति पारला जागु पुमा दितानी येशु क्याजिक लुनक।
+\v 10 येशु खकलानी तिला सिक्या," ए पुमाे, ख्याेङला मेलेवा जपतिबा केनि हए? काङ ख्याेङला सिसाङ दणड माबिन्ना?"ति
+\v 11 कि सिक्या,"सिसाङ माबिन, चाेवाे कन्जककी सिक्या,"काङ ख्याेङला ङेक्ये (दणड) तेरकी ना। गुक, तेमे लाेङ काङ पाप माकी। "
+
+
+\v 12 लाेङराङ येशु कि तिवाला दुक सिक्यासुङ,"ङा जम्बुलिङकी ठाछाल्ली हिन, ङाल्ला तिङ्यगु दि नाकतिङिला मुयुकत, तेमे तिकि मिजुकी अाैला ङेकि द ।
+\v 13 "फरिसी तिबिकी खाेला सा,"ख्याे दाकपी थकला किदुक तेरिन हए, खि किदुक हुथुङ मिन्ना। "
+
+
+\v 14 येशु कि तिवाला खालेन क्या सासुङ, ङेराङ ङे थकला किदुक बिन्दिन हिनसिनाङ ङे किदुक हुथुङ हए। ङाल्ला छा हए कि ङा केनसुर लेबु हिन तेमे ङा केन डाेइ हए, तेमे ङा केनसुर लेबु हिन केन डाेइ हए खिराङला छामेत।
+\v 15 खिराङ जुबुला लाह्नी ठिम किउ, तेमे ङा सिदिङ ठिम मिकिउ।
+\v 16 लाेङ ङे ठिम किरु, हिन सिन हुथुङ गिउ, चिला सिसिन ङा चिकराङ मेत, तेमे ङा ङाल्ला ताेङु पापा तानि हए।
+
+
+\v 17 हिन, मिरकु ङि मि किदुक हुथुङ गिउ सिन्नी खिरे छ्याेला टिबु हए।
+\v 18 ङे दाकपी थकला किदुक तेरुदी ङाराङ हिन, तेमे ङाल्ला ताेङुदी ङे पापि कि ङे थकला किदुक तेरक्यु। "
+
+
+\v 19 तिबि कि येशुला सा,"ख्यारे पापा केन्नी हए्?"येशु कि खालेन क्यानी सिक्या,"खिरेकि ना ङाला ना ङे पापाला ङाेसेक्यु, खिरे कि ङाला ङाे सेबु हिनसिन खिरे कि ङे पापालाङ ङाे सेक्यु।
+\v 20 "येशु कि लाखाङला लाेबुबेला दि सुङ तिवा सिक्यासुङ तेमे सिसाङ येशुला माजिम, चिला सिसिन खाेकि ठिम हारुङहाङ मालेबु नक।
+
+
+\v 21 तुक राङ क्यानि, येशु कि लाेङराङ तिवाला सिक्यासुङ,"ङा डाेइ हए,, खिरेकि ङाला छाेलगी द ।तेमे खिराङ दिकपाला सि द ।ङा केनी डाेइ हए त्ये खिराङ हुङमुथु।
+\v 22 "यहूदीतिबी सा,"काङ दिकि दाकपुलाराङ सेकिना? काङ दिकि तुकराङ, ङा डाेइ हसाला खिराङ हुङमुथु साबु हिन्ना?"
+
+
+\v 23 येशु कि तिवाला सिक्यासुङ, "खिराङ माेकि दि हिन् ङा याेकि दि हिन्।खिराङ दि जम्बुलिङ कि हिन, ङा दि जम्बुलिङ किदि मिन्।
+\v 24 तेनदकला ङा खिराङला सिउ, खिराङ दाकपी दिक्पालाराङ सिद् चिला सिसिन ङा तिराङ हिन् सिन्नि खिरे कि माेवा माक्याबु साक् खिरे दाकपी दिकपा लाराङ सिद्। "
+
+
+\v 25 तेनदकला तिबि कि खाेला सा "ख्याेरुङ सुहिन?" येशु कि तिवाला सिक्यासुङ,"ङेकि खिराङला तङने काङ साबु
+\v 26 हए, हिन सिनाङ ङाला ताेङु दि सत्य हए, तेमे ङे खाे नेसुर काेदु दि तामतिवा राङ ङा जम्बुलिङला सिउ्।
+\v 27 "येशु कि पापि थकलाराङ ताम किइ नक सिन्नि तिबि कि हाकमाकाे।
+
+
+\v 28 येशु कि सिक्यासुङ," खिरेकि मि पुजुङला यायाे तेक सिमा ङा तिराङ हिन् तेमे ङा दाकपी राङ काङ मिकिबु नक सिन्नि खिरेकि हाककाेक्यु। चुकक्या पापि कि ङाला दि ताम तिवा लापसुङ, तुकराङ क्या नि ङा दि ताम तिवा किउ्।
+\v 29 ङाला ताेङु दि ङातानि हए, तेमे येशु कि ङाला चिकराङ ताङु मेत, चिला सिसिन ङा नामलाङ येशु ला (प्रसन्ना पाने) यक किउ्।
+\v 30 ""येशु कि दि तामतिवा कि हदु बेला अाल्लाकी येशु ला माेवा क्या।
+
+
+\v 31 येशु कि खाेला माेवा किरु यहूदीतिवाला सिक्यासुङ, "दुक क्या खिरे ङे सुङला ङेनसिन हुथुङ ङे लाेमा
+\v 32 हिन. तेमे खिरे कि हुथुङ सेकिद, तेमे हुथुङराङ खिराङला (स्वतन्त्र) जे द।
+\v 33 "तिबिकि येशु ला जवाफ बिन," ङिराङ अब्राहामकी पुजुङपुम हिन् तेमे नामलाङ सिङ् यक पुला देदु मेत. खिराङला स्वतन्त्र) जेद 'सिन्नि ख्यरेकि चुकक्या नि सिथुपकि। "
+
+
+\v 34 येशु कि तिवाला खालेन क्यानी सा,"हुथुङ हुथुङ ङा खिराङला सिउ् तेरिककी चुकक्या पाप किबे ति पापकि यकपु हिन।
+\v 35 यकपु नाम्लाङ खाङवा मेदेउ् तेमे पुजुङ सिरु दि नाम्लाङ खाङवाराङ गिद्।
+\v 36 तेनदक क्यानी, पुजुङ कि खिराङला ठाेलमु जाेसिन् खिराङ हुथुङ ठाेलमु गिउ्।
+
+
+\v 37 ङाल्ला छ्या हए, खिराङ अब्राहामकी पेजा तिबा हिन खिरेकि ङाल्ला सेदु छाेलगी नक, चिल्ला सिसिन खिराङला ङे सुङकि दासा मेत।
+\v 38 ङेकि ङपापातानि ङे काङ थाेङसुङ ङा तिराङ सिउ् तेमे खिराङ साङ खिरे पापि नेसुर काङ काेसुङ तिराङ किउ्।
+
+
+\v 39 तिबिकी येशुला जवाफ बिन्नी सा,"ङिरे पापा अब्राहाम हिन्। "येशु कि तिवाला सिक्यासुङ,"दुकक्या खिराङ अब्राहाम कि पेजा तिबा हिन्दु हिनसिन, खिरे कि अब्रहाम कि यकतिवा किरु हिन्।
+\v 40 हिनसिनाङ हान्दा खिरे कि ङाल्ला (अर्थात खिराङला चाेवाेकन्जक नेसुरकि काेदु हुथुङ सिरुप मितिल्ला सेदुप छाेलग्यु। अब्राहामकी तुक माक्या्।
+\v 41 खिराङ खिरे पापिकी यक तिबा किउ्। "तिबि कि येशुला सा,"ङिराङ व्याभिचार ला केबु मिन्न्, ङिरे पापा चाेवाेकन्जक हिन्। "
+
+
+\v 42 येशु कि तिवाला सासुङ,"दुकक्या चाेवाेकन्जक खिरे पापा हिनुहिनसिन, खिरेकी, ङाला ङिङ्जे किउ्, चिल्ला सिसिन ङा चाेवाेकन्जक नेसुर लेबिन् तेमे द्ये हए, ङा दाकपी छ्याक नेसुर लेबु मिन्, तेमे खाेकि राङ ङाल्ला ताङसुङ।
+\v 43 खिरेकि ङे सुङतिवा चिल्ला हाकमाेकाे? चिल्ला खिरे ङे सुङतिवा ङेन् मुथु ।खिरे पापा (अर्थात्) डे
+\v 44 हिन, तेमे खिराङ खिरे पापि नावा सिन्दा किरुप माेछाेलु। ति थालमा नेसुर राङ् (हत्यारा) नक् तेमे ति हुथुङ माल्लाङु, चिल्ला सिसिन् त्ये हुथुङ (सत्य) मेत्। नामबेला ।तिकिजुनक जेब्ये, तिकि दाकपी (स्वभाव) नेसुर सिउ् चिल्ला सिसिन् ति जुनकपा तेमे जुनकपी पापा हिन्।
+
+
+\v 45 ङा हुथुङ सिउ्हिनसिनाङ् खिरे ङाला माेवा मिकिनक्।
+\v 46 खिरे पारला लालिकी ङाला (पापकाे दाेष लगाउँछ? दुकक्या ङा हुथुङ सिरु हिन् सिनि, खिरे चिल्ला माेवा
+\v 47 मिकि? सु चाेवाेकन्जक हिन् तिकि चाेवाेकन्जक सुङ ङेन्ग्यु, खिराङ ति मेङेन्नक, चिल्ला सिसिन खिराङ चाेवाेकन्जक कि मिन नक। "
+
+
+\v 48 यहूदीतिबि कि (जवाफ) बिन् तेमेयेशु कि सा,"काङ' ख्याेङ सामरी हिन्, ख्याेङला (भूत) ग्याबुनक्' सिन्नि् ङिरे साबुदि हुथुङ् मिन्ना?"
+\v 49 येशु कि खाल्येन क्यानि सिक्यासुङ्,"ङल्ला भूत ग्याबुमेत् तेमे ङा ङे पापाला (अादर किउ, तुकराङ क्या खिरेकि साङ् ङल्ला अादर किउ्।
+
+
+\v 50 ङा दाकपी (महिमा) माेछाेल्लु, छाेलुताङ ठिम् किरुदी दकपुजिक् हए्।
+\v 51 ङा खिराङला हुथुङ, हुथुङ सिउ, तेम्मे तेरिककी ङे सुङ् ङेन्सिन, तिकि नाम्लाङ (मृत्यु) माेथाेङु। "
+
+
+\v 52 यहूदीतिबी येशुला सा,"ता ङिराङ स्येक्यु, काङ ख्याेरुङला (भूत) रेगु नक्। अब्राहाम तेमे लुङतेम्बा तिवा सिसुङ, तेमे ख्यरे सिउ् दुकक्या लालि ङे सुङला सेबा क्यासिन तिकि् नाम्लाङ् सिमाेगाेउ्।'
+\v 53 ख्याेङ ङिरे पापा तङबा अब्राहाम सिन्ने छेम्बु मिन्ना, हिनकाइ्? लुङतेम्बा तिबाहाङ सिसुङ। ख्याेङ दाकपुला सुहिन्न सिन्निसी?"
+
+
+\v 54 येशु कि खालेन क्या सा,"दुकक्या ङा दाकपीराङ दाकपी (महिमा क्यासिन्न् ङे मिहिमा काङ मिन।ङाल्ला महिमित जहपति ङे पापा हिन्न, सुलाखिरेकी खिरे चाेवाेकन्जक सि। खिरेकि येशु ला ङाेसेबुमेत, तेमे
+\v 55 ङा खाेल्ला ङाेसेक्यु। दुकक्यानि, ङे ङा खाेल्ला ङाेमेसेउ्, सिन्नि सासिन ङा जुनकपा दगे डिउ्। हिनसिनाङ ङा येशुला ङाेसेक्यु तेमे खाेकि सुङ तेम्डील किउ्।
+\v 56 खिरे पापा अब्राहाम ङे ङिमा थाेङनि गाक्या तेमे तिकि दि थाेङ, गाक्या।
+
+
+\v 57 यहूदी तिबि खाेल्ला सा, "ख्याेरुङ लाे खालङी ताङ चुङ मागाल, तेमे काङ ख्यारे अब्राहाम थाेङु हएना?"
+\v 58 येशु कि तिबाला सिक्यासुङ,"ङा खिराङला हुथुङ हुथुङ, सिउ् अब्राहाम हदुसिने एनैे राङ ङा हए्।
+\v 59 "तेमे तिबिकी येशुला ग्यागुसिन्नी दाे थुसुङ, तेमे येशु दाकपुराङ यिपसुङ, तेमे लाखाङनेपा फिल्ला गालसुङ।
+
+
+\c 9
+\cl लिउ १०
+\p
+\v 1 येशु त्येबी लामला डाेइहदु बेला केबिनै मिक् माेथाेङु मिजिक् थाेङसुङ।
+\v 2 येशु कि लाेमातिबी खाेला टि्,"रब्बी, दि मिदी, कि पापामामि ना सिकि पाप क्यासुङ तेमे दि मिक् माेथाेङु केबुहिन्न्?"
+
+
+\v 3 येशु कि खालेन् क्यानी सासुङ,"न दि मिकी पाप क्याबुहिन् न दिकी पापा मामि, तेेमेतेमे चाेवाेकन्जककी यक तिल्ला थाेङसित् सन्नि दुक क्याबु हिन्।
+\v 4 ङाल्ला ताेङुतिकी यकतिबा अरेकी ङिमा हदुुबेलाराङ किगाेक्यु। नुप हुङिन हए्, तेमे सिसाङ यक किमुथु।
+\v 5 ङा जाेम्बुलिङला हदुबेला ङा जाेम्बुलिङकी ठाछ्याल्ली हिन्न्। "
+
+
+\v 6 येशु कि ति तामतिबा क्यासिन्सिमा खाेकि साल्ला छुमदुर ग्याप्सुङ तेमे चेमाकला थाल्ला नुय्पसुङ, तेमे तिकि् मिकला युलबिन्सुङ।
+\v 7 येशु कि तिल्ला सिक्यासुङ,"ग्युक्, सिलाेअामकी अालला टु (जसकाे अर्थ हुन्छ, ताङु।') । तिकिकिसा ति गाल, टुसुङ तेमे थाेङु थुबु गालनी लेसुङ।
+
+
+\v 9 तितिङला तिकी छिमेकि तिबादाङ तिल्ला तङला लाङ युक्गु थाेङुतिबी,"ति लाेङजेदि दिराङ मन्ना?"
+\v 8 लालिकी सा,"दिराङ हिन्न्। "जेनतिबी सा,"मिन्न् दि तिदगेराङ थाेङु। "तेमे तिकी सासुङ,"ङा तिराङ हिन्न्।
+
+
+\v 10 तिबी कि तिल्ला सा,"तेमे ख्याेरे मिक् चुकक्या खापेसुङ?"
+\v 11 तिकि जवाफ बिन्न, "येशु सिरुप मिज्किकी थाला नुमनि, ङे मिकला युलबिनसुङ तेमे ङाल्ला सिक्यासुङ, सिलाेअामला ग्युक तेमे टू ।' तितेन्दकला ङा गालिन्न् तेमे टूबिन्न् तेमे ङे थाेङथुप्प गाल।
+\v 12 "तिकि जवाफ बिन,"ङाल्ला छ्यामेत।"
+
+
+\v 13 तिबिकी तङला मिकमाेथाेग्यु मितिल्ला फरिसीतिबी चाला टिलेसुङ. येशु
+\v 14 कि थाला नुय्मनी तिकि मिकला युल पक्गु ङिमादी ङास्वप ङिमा नक्
+\v 15 ।तेमे तिबिकी तिकि चुकक्यानीथाेङथुप्पु गालसिन्नी फरिसी तिबि टि? तिकि तिबाला सा,"येशु कि ङे मिकला दाकचिर ग्यामबिनसुङ, ङे टूबिन् ता ङा थाेङथुक्यु।"
+
+
+\v 16 लाला फरिसीतिबी सा," दिमि चाेवाेकन्जक नेसुर लेबु मन्न, चिल्लासिसिन् दिकी ङाश्वप ङिमा सेमला मिलिङु।" जेयान तिबि सा," ति मेलेबा मिचिगी चुकक्यानी दिनक यक किथुपकी?" तिकिकीसा, तिबि पारला सेममाडिक।
+\v 17 ति तेन्दककि, तिबिकीत तिमिक माेथाेङु मितिला लाेङ टिसुङ,"तिकि थकला ख्याेङ काङसी, चिल्लासिसिन तिकि ख्यारे मिक पेनबिनसुङ?" मिकमाेथाेग्यु तिकि सा,"खाे लुङतेम्बाहिन्न।,"
+\v 18 यहूदीतिबी दाकपी मिक थाेङतुप्पु गालतिकी पापामामाला कामाताङुसाक ति थाेङमुथुबु नक्, तेमे तिकि मिक थाेङथुबु गालसिन्नी तिबिकी हारुङ माेवा माक्या।
+
+
+\v 19 तिबि कि पापामामाला टिसुङ,"खिराङ केबुनैराङ मिक् माेथाेङु हिन्न साबु खिरे पुजुङ काङ दिराङ हिन्ना?
+\v 20 तेम्मे हान्दा दिकि चुकक्या थाेङी?" तिकि किसाला तिकि पापामामी तिबाला जवाफ बिन्,"दि ङिरे पुजुङ हिन्न, तेम्मे दि क्याबेलब राङ मिक् माेथाेङबु हिन्न सिन्नि ङिराङला छ्या हए। हान्दा दिकि चुकक्या थाेङिदे ङिराङला छ्या
+\v 21 मेत्, दिकि मिक् सिकि पेेन्न बिन्दे तिङ ङिराङला छ्या मेत्। दिलाराङ टि्, दिकि दाकपी दाकपीराङ ताम् किउ्।
+
+
+\v 22 तिकि माम्मा पापी कि तामतिबा सा, चिल्ला सिसिन्न तिबा यहूदीतिबाता जिबा क्या नक्। दुकक्या सिकि येशु ला ख्रीष्ट सिनी सेमला लाङिबे तिबाला सभाघर) नेपा फिल्ला देनग्याेक्यु सिनी यहूदीतिबा तङनेक्ये डिङनी नक्।
+\v 23 तिकि किसाला तिकि माम्मा पापि "दि वयस्क) मिहिन्न, तिलाराङ टि सा।
+
+
+\v 24 तुकराङ, क्या सु तङला मिक् माेथाेङु नक् ति मिला तिबिकी लाेङराङ काताङ, तेम्मे तिलासा,"चाेवाेकन्जकला (महिमा) बिन्न। ङिराङला छ्या हए दि मि पाापी हिन्न।
+\v 25 "तेम्मे ति मिकि जवाफ) बिन्न,"खाे पापी) हदेमेदे, ङाला छ्या मेत्। तेम्मे ङाला दकपुजिक ताम क्याजिक छ्या हए: ङा मिक् माेथाेङु हिन्न तेम्मे हान्दा ङा थाेङथुक्यु। "
+
+
+\v 26 तेम्मे तिबिकी तिला सा,"तिकि ख्यारे थकला काङक्या? येशु कि ख्यारे मिक् चुकक्या पेन बिनसुङ?"
+\v 27 तिकि जवाफ बिनसुङ, "ङे खिराङला तङनेराङ सासिनङ खिरेकी माङेन्।खिराङ लाेङराङ चिल्ला ङेन्दू छाेलगी? खिराङ येशु कि लाेमा तिबा डयाप माेछाेलना,?
+\v 28 तिबिकी तिला मेलेबा क्या, तेम्मे सा,"ख्याेङ के येशु कि लाेमा हिन्न, ङिराङनी माेशा कि लाेमा हिन्न।
+\v 29 ङिराङला छ्याहए, चाेवाेकन्जक माेशाता तामक्यासुङ, तेम्मे दि मि केनसुर लेबु हिन्न ङिराङला छ्या मेत।
+
+
+\v 30 ति मितिकी तिबाला जवाफ बिन्न, तेम्मे सा,"येशु कि ङे मिक् पेन्न बिनसुङ, हिनसिनाङ येशु केन्सुर लेबु हिन्सिनी खिराङला छ्या मेत, दिह्या याम्छेन् गाल!
+\v 31 ङिराङला छ्या हए, चाेवाेकन्जक कि मेलेबातिबी ताम्ङे मेङेदु, तेम्मे लाला भकता) हिन्सिन्, खाेकि तेन्दक सिन्दा किसिन् येशु कि तिकि ताम्ङे ङेन्ग्यु।
+
+
+\v 32 जम्बुलिङकी थलमेनै राङ मिक्माेथाेग्यु केबु मिजिकी मिक् सिकि खापेन् बिन्दु हान्दासाक काेदुु मेत्।
+\v 33 दुकक्या दि मि चाेवाेकन्जकनेसुर लेबुमिन्सिन येशु कि काङ किमुथुबु हिन्न।
+\v 34 "तिबिकी जवाफ बिन्नि तिलासा,"ख्याेङ (पूर्ण रुपमा पाप) ला केबुहिन्ना तेम्मे ङिराङला लाबिनकिना?" तितिङला तिबिकी तिला सभाघर नेबा फिला तेन्न बिन्न।
+
+
+\v 35 तिबिकी तिल्ला सभाघर) नेय्बा फिला तेन्नक सिनि येशु कि काेनक्। येशु कि तिला ठेनि सिक्यासुङ,"काङ ख्याेरुङ मिपुजुङला माेवा किना?"
+\v 36 तिकि जवाफ) बिन्न, तेम्मे सा,"कन्जक तिसुहिन्नी ङे माेवा किरुजा?"
+\v 37 येशु कि तिला सिक्यासुङ,"खिरेकी तिला थाेङेए, ख्याेङता ताम किइ हदुदी तिराङ हिन्न।
+\v 38 "तिमितिकी सा, "कन्जक, ङा माेवा किउ "तेम्मे तिकि येशुला स्वाेवापुल।
+
+
+\v 39 येशु कि सिक्यासुङ,"ठिमकी थकला ङा दि जम्बुलिङला लेबु हिन्न, तेम्मे सिकि माेथाेङबे तिकि थाेङसित सिकि थाेङिबे तिबि माेथाेङसित।
+\v 40 "खाेता हदुप लाला फरिसी तिबि दि ताम ङेन्न तेम्मे खाेला टि,"काङ ङिराङहाङ थाेङमुथुबु डाेगाेबु जिक्?"
+\v 41 येशु कि तिबाला सिक्यासुङ,"दुकक्या खिराङ मिक् माेथाेङु हदुहिन्सिन खिराङला काङ मेलेबा मेङुहिन्न, तेम्मे खिरे, ङिराङ थाेङथुक्यु सिउ् तिकि किसा खिरे पारला मेलेबा गिउ्।
+
+
+\c 10
+\cl लिउ १०
+\p
+\v 1 हुथुङ, हुथुङ ङा खिराङला सिउ्, सु लुगी गठे गाेनै मास्युबा जेरमाराङ लाम नेपा जेयासिन, ति मि कुन्जेन तेम्मे (डाँकु) हिन्न।
+\v 2 गाेनेपा सुगुदिराङ लुक ल्या यकपु हिन्न।
+
+
+\v 3 गाेल्ला देदु यकपी कि तिकि थकला गाेपेन्तेरक्यु। लुकतिबी तिकि हाेर ङेनग्यु तेम्मे तिकि दाकपी लुकतिबाला मिन तेन्नी काताेङु तेम्मे फिल्ला दाडिउ्।
+\v 4 तिकि दाकपी तेरिक लुकतिबाला फिल्ला तेन्सिमा, खाे तिबि गमागमा डिउ् तेम्मे लुकतिबी खाेला तिङ ङ्यागु, चिल्ला सिसिन तिबिकी येशु कि हाेरु ङाेसेक्यु। "
+
+
+\v 5 तिबिकी ङाेमास्येबु मिला तिङ मङगु, बरु तिबा ति छ्याक नेपा टाेक्यु, चिला सिसिन तिबिकी ङाेमेसेबु मि हाेरु ङाेमेसेउ्।
+\v 6 "येशुकी दि (दृष्टान्त) तिबाला लापसुङ, तेम्मे येशु कि तिबाला सि हदु तामतिबा काङ हिन्न सिन्नि तिबिकी हाकमाकाे।
+
+
+\v 7 ति तिङला येशु कि तिबाला लाेङराङ सिक्यासुङ,"हुथुङ हुथुङ ङा खिराङला सिउ्, ङाराङ लुक तिबि गाे हिन्न।
+\v 8 "ङा सिन्ने तङला हुङुतिबा तेरिक कुरमेन हिन, तेम्मे लुकतिबि तिबि ताम माङेेन्।
+
+
+\v 9 ङा गाे हिन्न। दुकक्या ङाता नाङला श्युसुङक्यासिन, ति थारकि द,; ति नाङला दाङ फिला डिउ् तेम्मेतिकि युकसा दिङमा
+\v 10 ठेकिद्।दुकक्या कुन्जेन तिबा, सेदु नाताेङु मिनसिन, ति मेङु। ङाराङ लेबु हए, काङ सिसिन्न तिबिकी मिजु ङेसित, तेम्मे दि अाला अाला ङेसित्।
+
+
+\v 11 ङा ल्येयामु (गाेठाला) हिन्न। ल्येयामु (गाेठालाकी दाकपि लुकगी (लागि) अाेङबुहाङ तेरक्यु। (भाडाला)
+\v 12 लाबु यकपु (गाेठाला) मेङु, तेम्मे तिकिदी लुकहाङ मेङु। तिकि फारातिबा हुङिन्न किरु थाेङु, तेम्मे लुक तिबाला ताङनी छ्याेङु। तेम्मे फारा तिबी तिबाला जिमग्यु तिबाला (तितर बितर) जेउ्।
+\v 13 ति भाडाला) लाबुकी किसाला ति टाेक्यु तेम्मे तिकि लुक तिबा मलाउ्।
+
+
+\v 14 ङा ल्येयामु (गाेठाला) हिन्न तेम्मे ङा ङे लुकतिबाला ङाेसेक्यु तेम्मे ङाला ङे लुक तिबि साङ ङाला ङाेसेक्यु।
+\v 15 पापि ङाला ङाेसेक्यु तेम्मे ङा पापाला ङाेसेक्यु तेम्मे ङे लुक तिबि (लागि) ङा ङे अाेङबु तेरक्यु।
+\v 16 ङे ज्यारमा लुक तिबा हए् सु दि लुक्गी (खाेरकी) मिन्न्।
+
+
+\v 17 तेन्दक क्यानी, पापिकी ङाला ङिजे किउ: ङा ङे अाेङबु हाङ तेरक्यु, तुकक्या ङेकि दिला लाेङराङ लाङुला।
+\v 18 दि ङे नेसुर सिसाङ ठनि खुन्न डाेमुथु, तेम्मे दि ङा दाकपुराङ (अर्पण) किउ्। दिला (अर्पण) किरु अधिकार) ङाता हए, तेम्मे दिला लाेङराङ लाङु (अधिकार ङाता हए। दि अाज्ञा ङेकि ङे पापि बिन्दु हए। "
+
+
+\v 19 दि सुङ तिबिकी तेन्दककी लाेङराङ यहूदीतिबि पारला (बिभाजन) थाेङ।
+\v 20 तिबि पारनै अालाकी सा," दिला रेन्डी रेगु हए तेम्मे दि ङाेन्बा हिन्न। खिराङ तिकि ताम चिल्ला ङेन्गी?"
+\v 21 जेनतिबि सा,"दि सुङतिबा रेन्डी रेगु मिदि मिन्न्। खाङ रेन्डी कि मि मिक् पेन तेरथुकीना?"
+
+
+\v 22 ति तिङला यरुशलेमला (समर्पण) कि (चाड) कि तुजे नक्।
+\v 23 दि ङिमा कारबी तुजे नक् तेम्मे येशु लाखाङला साेलाेमनकी दलानला युगिन नक्।
+\v 24 तेम्मे यहूदी तिबि खाेला खाेरनी सा,"दाकपी कि ङिराङला नामसाक (दाेधार) ला ज्यागी? दुकक्या दाकपु ख्रीष्ट हिन्दु हिनसिन ङिराङला (खुल्लामखुल्ला) सानाङ्। "
+
+
+\v 25 येशु कि खालेन क्यानि तिबाला सिक्यासुङ,"ङे खिराङला सासिन्दु हए, तेम्मे खिरे माेवाङ मिकिनक्। ङेकि ङे पापि मिनला क्याबु यक तिबि ङे (बिषय) ला किदुक तेरक्यु।
+\v 26 हिनसिनाङ खिराङ माेवा मिकिनक् चिलासिसिन्न् खिराङ ङे लुक तिवा मिन्न्।
+
+
+\v 27 ङे लुकतिबी ङे हाेर ङेन्गु्, ङा तिबाला ङाेसेक्यु तेम्मे तिबिकी ङाला तिङङ्गु।
+\v 28 ङा तिवाला रिङबु मिजु तेरक्यु,; तिवा नामलाङ मिसिउ् तेम्मे ङे लाकपा नेसुर तिवाला सिसाङ ठनि खुन्डाे मुथु।
+
+
+\v 29 तिवा ङाला तेरु ङे पापा तेरिक सिन्ने गेरपु हए, तेम्मे सिसाङ तिवाला ङे पापि लाकपा नेसुर ठनी खुन्डप अाछ मेत्।
+\v 30 ङा दाङ पापा चिकराङ हिन्न्।
+\v 31 "तेम्मे लाेङराङ यहूदीतिबि येशुला ग्यागु लाेङराङ दाेतिवा थुसुङ।
+
+
+\v 32 येशु कि तिवाला खालेन क्यासुङ,"ङेकि पापि कि अाल्ला ल्येमु यकतिबा खिराङला छातेन्दु हए। ति चिन ताम तिबि कला खिरे ङाला दाेथनि ग्यागु छाेल्गी?
+\v 33 यहूदी तिबिखाेला जवाफ बिन्न,"ङिरे ख्याेरुङला काङ लेयामु यक तिबि कल्ला धाेथ ग्यागिन मेत,(तर ईश्वर निन्दाकाे लागि हाे,) चिला सिसिन ख्याेरुङ मिक्यानी दाकपुला कन्जक जाेइ नक। "
+
+
+\v 34 येशु कि तिबाला खालेन क्यासुङ," ङे साबिन,'खिराङ ईश्वर हिन्ना 'काङ खिरे व्यवस्थाला टिबु मेतना?"
+\v 35 दुकक्या येशु कि तिबाला ईश्वर तिबा सिक्यासिन्न् चाेवाेकन्जककी सुङ सि चाला लेसुङ? काङ
+\v 36 खिराङ पापि अलग क्याबु तेमे जम्बुलिङला ताङु मिकि ङा चाेवाे कन्जककी पुजुङ हिन्न, साबुला ख्यरे ईश्वर निन्दा) कि नक् सिउ?
+
+
+\v 37 दुकक्या ङे पापि यक तिबा क्याबु मे सिन्न ङाला माेवा माकि।
+\v 38 तेमे दुकक्या ङे ति यकराङ कि हसिन् खिरेकी ङाला माेवा माक्या सिनाङ यक तिबाला ति माेवा कि, तेमे ङातानि पापा हए ङा पापा तानि हए साबु खिरेकी से तेमे हाक काेत।
+\v 39 "तिबिकी येशुुला लाेङराच जिम्बु छाल, तेमे येशु तिबि लाकपा नेय्बा स्याेरसुङ।
+
+
+\v 40 येशु लाेङराङ यूहन्ना कि एल्ला बप्तिस्मा बिन्दु दासा यर्दन कि फारकेन गाल तेमे खाे त्येराङ देसुङ।
+\v 41 अाल्ला मितिबा खाेकि चाला लेसुङ, तेमे तिबिकी सा,"हुथुङ यूहन्ना कि (चिह्न) तिबा छा मातेन, तेमे तिकि दि मि थकला सिक्याबु तेरिक तामतिबा हुथुङ नक्।
+\v 42 "त्ये अाल्लाकी येशुला माेवा क्या।
+
+
+\c 11
+\cl लिउ ११
+\p
+\v 1 लाजरस मिन्न क्याबु मिजिक नाबु नक्। तिकि अाजितिबा मरियम तेमे मार्था कि युल बेथानिया कि नक्।
+\v 2 दि तिराङ मरियम हिन्न तिकि कन्जकला न्युम कुनि येशु कि काङबा दाकपि राथनि पिबिन्न् तिकि न्यूक लाजरस ति नानि नक्।
+
+
+\v 3 ति मेरा ङि अाजि नुमतिबि येशुला काताेङु ताङ्सुङ् "चाेवाे कन्जाक लाेताङ् ख्याेकि सुला ङिङ्जे कि ति मिदि नानि हहे।
+\v 4 "तेमे येशु कि तप काेसुङ्, तेमे येशुकि सासुङ्, "दि नाबु मिदि मिस्यिहुई, चिला सिसिङ् तिदि कन्जाक ला (महिमा) तेरु सिनि हिङ्, तेमे कन्जाक कि पुज्युङ् ति (महिमित) हुङ्सित सिनि हिङ्। "
+
+
+\v 5 येशु कि मार्था ताङ् तिकि नुम तेमे लाजरस ला ङिङ्जे किरुप
+\v 6 नक।तेमे येशु कि लाजरस नाबु काेसुङ्, तेमे ति ङिमा ङि त्याराङ् देसुङ्, ।
+\v 7 तेपा नेसुर येशु कि दाबक्पि लाेप्टुक तिबाला सासुङ्, "लाेङराङ यहुदिया तेबा ग्युक। "
+
+
+\v 8 लाेमातिबी येशुला सा, "  "रब्बि, हादाराङ् यहुदि तिबि कि खाेला दाे ग्यागु छालु नक लाेङराङ् दाक्पु ग्युरनि ते डजाइ? "
+\v 9 येशु कि सासुङ्, "काङ् ङिमाला (घण्ट) चिङ्ङि टादिङि मेङ्ना? दुक क्यानि सुङ् ङिर्मि तुजेला युक्सिङ् नार्तु मग्यागु, चिलासिसिङ् तिकि जाबुङ्कि टादिङि किसा ला थाेगु।
+
+
+\v 10 हिङ्सिङाङ् ति नेबि युसिङ् नार्तु ग्यागु, चिला सिसिङ् टादि ङि मेगु। "
+\v 11 खाेकि दि ताम तिबा तिबाला सि क्या सुङ्, अरे दाल्जा लाजरस तिला लेम्ग्या ङि टाेदु नक्, तेमे ङा डाेइ हए, तेमे ङा तिला ङि ने लाेङ् थुक्यु। "
+
+
+\v 12 तेन्दक क्यानि लाेमा तिबि येशु ला सा,"कन्जक, दुकक्या ति ला ङि टाेदु हसिन्न ति (हाेसला गिउ्।
+\v 13 "हान्दा येशु कि तिकि स्याप थकला साबु नक् सिन्नी तिबिकी नासाम ताङनक्।
+\v 14 ति तिङला येशु कि तिला तेरिक सिक्यासुङ,"लाजरस स्या हए।
+
+
+\v 15 ङा त्ये मेदुप्पला खिरेकी (खातिर) ङा ला गालानि हए, दुकक्यानी खिरेकी माेवा कि थुप सित्। तिबि चाला ग्युक।
+\v 16 "थेदियस सिरुप थाेमाकी तिकि दाल्जा लाेमा तिबि सा,"ङिराङहाङ डिउ ङिराहाङ येशु तानिराङ सि। "
+
+
+\v 17 तेम्मे येशु लेम्नी, लाजरसला तुरसाला ज्याग्यु ङिमासी गाल्सीदु येशु कि छाङेसुङ
+\v 18 ।बेथानिया यरुशलेमनेपा चालाराङ किलाे मिटर सुम्म (दुरी नक्
+\v 19 ।अाला यहुयी तिबि मरियम तेम्मे मार्था त्ये तिबिकी नुग्युगी थकला तिबिकी (सान्त्वना) तेरुप लेबु नक्।
+\v 20 तेम्मे मार्था कि येशु हुङि्न नक् सिन्नी काे नक् तेम्मे खाे येशुला ठेदुप गाल, तेम्मे मरियमदी खाङबालाराङ दे नक्.।
+
+
+\v 21 ति तिङला मार्था कि येशु ला शा् "कन्जक दुकक्या ख्याेरुङ दे हदु हिन्सिन् ङे नुक मिसिबु हिन्न्।
+\v 22 ङाला छ्याहए हारुङसाङ दाकपीकि चवाेकन्जकला काङ लाङसुङ ति खाेकि ख्याेरुङला तेरक्यु।
+\v 23 "येशु कि तिल्ला सिक्यासुङ,"ख्यरे नुक लाेङराङ सेन्बु लाङी द्। "
+
+
+\v 24 मार्था कि येशुला शा,"ङाला छ्याहए, दि तिङि ङिमाला लाेङराङ सेन्बु लाङु,"।
+\v 25 येशु कि तिबाला सिक्यासुङ,"(पुनरुथान रजीवन) ङाराङ हिन्न् सिकि ङाला माेवा किबे, ति सिसिनाङ सेन्नबु लाङु।
+\v 26 सिकि ङाला माेवा क्यानी ङाता यूगिबे ति नामलाङ मिसिउ। काङ ख्याेरुङ दि माेवा किना?"
+
+
+\v 27 तिकि खाेल्ला शा,"हिन्न् कन्जक ङा माेवा किउ्, ख्याेरुङराङ जम्बुलिङला हुङिन्न हदु पुजुङ चाेवाेकन्जककी पुजुङङ ख्रीष्ट हिन्न्।
+\v 28 "तेम्मे तिकि द दूक शासुङ् खाे तेबा गाल्सुङ् तिकि नुम्म मरियमला साताम क्या काताङ्।तिकि शासुङ् "लबेन् देए हए तेम्मे खिराङला काताेङिन् नक्।
+\v 29 "तेम्मे तिबिकी दि खाेनि टिमटिम लानि येशु चाला गाल्।
+
+
+\v 30 येेेशु हारुङसाङ ति युल्ला मालेप्पा नक्, तेम्मे येशु ति दासाला राङ हदु नक्सिनि मार्था कि येशुला ठेनक्।
+\v 31 तिकि किसा ति ता खाङबाला अारती तेरिन हदुप यहूदी तिबी तिजाेबेला खक्क लानि फिला डाेइ किरु थाेङ नक् तिबि कि ति तुरसाला ङु डाेई हदु नक् सिन्नी नासाम ताङ तिबाङ तिला तिङ् ङ्या।
+\v 32 ति तिङला तेम्मे मरियम येशु हदु दासाला लेसुङ तेम्मे येशुला थाेङ् तिकि खाेकि काङबी चाला खाउ ग्यामनि येशुला सा,"कन्जक दुक क्या ख्याेरुङ दे हदु हिन्सिन ङे नुयुक मिसिबु हिन्न्। "
+
+
+\v 33 तेम्मे येशु कि ति ताङ लेबु य, यहूदीतिबा ङुई हदु थाेङ, खाे (अात्मामा अति विचलित) गाल, तेम्मे सेम नानक्। येशु किसिक्या,"खिरेक कि तिला
+\v 34 केन्नी जागुहए?"तिबिकी येशुला सिक्या,"कन्जक लेमनी ल्याे।
+\v 35 "येशु ङुसुङ।
+
+
+\v 36 तेम्मे यहूदी तिबिकी सा,"ल्याेसा येशु की लाजरसला चाे ङिन्जे किबे!"
+\v 37 तेम्मे त्ये लालिकी सा, "खाङ मिक् माेथाेङु मि मिक् बेदु मिकि दि मिलाङ मिसिबु जाेमुथुप ना?"
+
+
+\v 38 तितिङला लाेङराङ येशु थुल्ला दाकपु अाला (विचलित गाल, तेम्मे थुरसाछला गाल। दि छाम जिक् नक् दिला दाेथनी उुमनि नक्।
+\v 39 येशु कि सिक्यासुङ," दाे द्। " लाजरस स्याहए, तिकि अाजी मार्थाकि येशुला सिक्यासुङ,"कन्जक हारिङ साकला नि जुबु रुलसिन्दाई चिल्ला सिसिन् दि स्या दि हारिङ ङिमा सिगाल्.।
+\v 40 "येशु कि तिला सा, "ङेकी खिराङला सासिन् खिरेकि माेवा क्यासिन् ख्यारे चेवाे कन्जककी (महिमा) थाेङु?"
+
+
+\v 41 तुकराङ क्यानि तिबिकी दाे दसुङ। येशु कि दाकपी मिक् नामनै तेकसुङ, तेम्मे सासुङ्," हे पिता, ङे गङवा सुबुला ङेन्दु हए ङा ख्याेरुङला थुत्चुछे सिउ्।
+\v 42 ङाला छा हए ख्यारे कि ङे गङवा नाम्लाङ् ङेन्गु, तेम्मे ङे फारला छुरला हदुप कि भिडकि) तेन्दककी ङे दि साबिन्, तुकक्या दाकपि ङाल्ला ताङु हिन् सिन्नि तिबिकी माेवा किथुपसित्। "
+
+
+\v 43 येशु कि दि ताम तिवा शासिमा खाेकि हाेरु बाेम्बुला सिक्या,"लाजरस, फिला स्याक!"
+\v 44 स्ये मिदि फिला लेसुङ, तिकि लाकपा काङबा तिवा माज्या थनि टानि नक्, तिकि च्याङा माज्या थ् तुमनि नक्। येशु कि तिवाला सा,"तिला टाेलनि बिन् तेम्मे तिला ताङताेङ। "
+
+
+\v 45 तेमे मारियम चाला लेबु तान येशु कि क्याबु लाका थाेङ्नि अाला यहुदि तिबिकि येशुला माेबा क्यासुङ् ।
+\v 46 तमा तिबा फरिसि चाला गाल्सुङ् तेमे येशु कि क्याबु लाका तिबा तिबाला सासुङ् ।
+
+
+\v 47 ति तिङला छेम्बु पाेनबु ताङ फरिसी तिबि (परिषद्) कि सदस्य तिबाला रुु तेम्मे सा "ङिराङ काङ किरजा? दि मिकि अाल्ला (चिह्न) तिबा किउ्।
+\v 48 दुकक्या अरेकी दिला दुकराङक्या ताङसिन्न् तेरिककी दिला माेवा किउ्; राेमी तिबा लेमनी अरे छाे तेरिक लिङ्ङु। "
+
+
+\v 49 हिन्सिनाङ तिबिनाङला कैयाफा मिनकी मिजिक ति लाेला छेम्बु नाकसाेङ हिन्नक् तिकि तिबाला सा, "खिराङ काङ मेसेउ् ।
+\v 50 तेरिक लुङबा नाड् सिन्ने मि (लागि) दकपुजिक स्येराङ ल्यामु हिन्न् सिन्नि खिरे नासाम ताेङु। "
+
+
+\v 51 ता दि तिकि दाकपी (तर्फ) नेसुर साबु मिन्नक्। बरु खाे दि वर्ष कि नाकसुङ छेम्बु हदु तेन्दक कि येशु जम्बुलिङ कि (लागि) सिग्याेक्यु सिन्नि अगमवाणी क्याबु नक्।
+\v 52 जम्बुलिङ कि लागि क्या जिक् मिन् तेम्मे थाेरपा ताेवाे कन्जक पेजातिबा तिनि चिकराङ डाेसिद सिन्नि हिन्न्
+\v 53 तुकराङ क्यानि, ति ङिमा नै तिबिकी येशु ला चुकक्या सेदुजा सिन्नि लाम ल्या सुसुङ।
+
+
+\v 54 येशु यहूदी तिबि पारला खुलमखुला) मायु, तेम्मे खाे तेबा काङ मेदुदासा चाकी युल्ला हदुप एफ्राइम सिरुप जाेमखाङला गालसुङ्। त्ये खाेकि लाेमातिवा तानि देसुङ्।
+\v 55 ता यहूदी तिबि निस्तार- चाड हुङु बेल्ला गालुप नक् अालाकी दाकपु चेङ्ङी ड्प युल नेसुर निस्तार चाड तङलाराङ यरुशलेम गाल नक्।
+
+
+\v 56 तिबिकी येशुला छाेल्लिन हदुप नक्। तिबा लाखाङला हुदुप बेला खपरे पारला सि हदुप नक्,"खिराङला चेनक् लासुङ्? येशु चाडला मेङु?"
+\v 57 हान्दा नाकसाेङ् छेम्बु ताङ् फरिसी तिबि दि केदेम्बा क्याबु नक्, दुकक्या सिसाङ येशु केन हए सिन्नि छ्या ङेदुप हिन्सिन् तिकी दि सिगाेक्यु तेम्मे तिबिकी येशुला जिम तुपसित्।
+
+
+\c 12
+\cl लिउ १२
+\p
+\v 1 निस्तार चाड कि ङिमा टुक् तङला येशु बेथानिया लेमनक् त्ये येशु कि श्येप नेपा सेन्बु लाङु लाजरस हदुनक्।
+\v 2 (त्यसकारण,) तिबि कि येशु थकला गमि सामाजाेनक् । मार्था कि ((सेवा-सत्कार कि हदुप नक् तेम्मे लाजरस हाङ येशु ता (टेबलला गाङङ्ल क्या हदुप तिबि नाङला चिक् नक्।
+\v 3 तेम्मे मरियम कि लिटर फेच्चाेजिक् (शुदृ जटामसीकि जाेबु बहुमूल्य अत्तर लानी येशु कि काङबाला कुसुङ् तेम्मे खरे राथनी येशु कि काङबा पुसुङ्। ति खाङबा अत्तर कि टेमि कि क्येङसुङ।
+
+
+\v 4 खाेकि लाेमा तिबि नाङला दकपुजिक् यहूदा स्करियाेत तिकि येशु ला बिश्वासघात किरु नक् तिकि सा,
+\v 5 "दि अत्तर साउ सुम ङुलगी सिक्काला चवानी टेङबु तिबाला चिल्ला माबिन?"
+\v 6 तिकि दि ताम टेङबु तिबाला ङिङ्जे क्या साबु मिन्, तेम्मे ति कुनजेन हिन्नी साबु नक्। तिता डे्या बि मेबुक नक् तेम्मे त्या ज्यागु डेबा कुन् किरु नक्।
+
+
+\v 7 येशु कि सिक्यासुङ,"तिबा तानि ङे (दफन कि ङिमि लागि) काङ हए, ति ज्यागु नाङ।
+\v 8 ेङबु तिबा दि खिराङ ता गिउ्, तेम्मे ङानी खिराङ ता नाम्लाङ मेङु। "
+
+
+\v 9 तेमे ति अाला यहुदि तिबिकि येशु तेहतु हाक्काेसुन, ति मितिबा येशुला क्या लालेबु मिन लाजरसला लाहलेबु हिन, ति मितिला येशु कि स्याबुप् नेबा सेन्बु लागु चाहि।
+\v 10 छ्येबु मिति कि षड्यन्र्त जाेसुन, तेमे ति मितिबिकि लाजरसला से थाेसित।
+\v 11 चिला सिसिन तिकि किसा अाला यहुदि तिबा अाला छेबु गालु हथ्याे तेमे येशुला क्याबु नक।
+
+
+\v 12 रान्सा ङिमाकि चाडला अाला मितिबा लेसुन। येशु यरुशलेमला हुगिन हहि सिनि तिबि कि काेसुन,
+\v 13 तिबिकि खजुर दाेङ्बि हागा तिबा लासुङ तेमे येशु ला ठे गाल्सुन, तेमे ताम बाेबु क्या नि सासुङ, "हाेसन्ना! इसार्एलकि राजा ताङ चाेवाे कनज्यककि मिनला लेबु तिबा धन्य हए ।
+
+
+\v 14 येशु कि दक्बु जि गधा कि पेजा ङेसुन तेमे तिकि खाला येशु जेसुन, दिनाेक् तिबु हए,
+\v 15 "सियाेकि पुम जिबा माकि, लाेह, खरे राजा गधा खाला जेनि हुगिन हए। "
+
+
+\v 16 येशु कि चेला तिबि कि तङ्ला ति तमति हाक् माकाे, तेमे ति बेला येशु महिमित गाल्सुङ, तेमे तिकि लाेला टिबु नाेक तेमे ति तेरिक् ताम तिबा ति मितिबि कि येशु लाेराङ क्याबु हिन सि नासाम ताङ्सुङ्।
+
+
+\v 17 येशु कि लाजरसला तुर्सि फि नेबा काताङगु ङिमाला तेमे स्याप नेबा सेङ्बु जप्बेला हतु मि तिबिकि (गवाहि) सासुङ् ।
+\v 18 दिकि किसाराङ्ति मितिबा येशुला ठे गाल्सुङ, चिलासिसिन दिनाेक लाका क्याबु ति ति मिति बिकि काेसुन।
+\v 19 तिकि किसाला फरिसि तिबि खेप्तन्मा सासुन,"लाेह खिराङ कान कि मुथुप; लाेह, तेरिक जाेबुलिङकि मितिबा तिकि गाल्नाेक। "
+
+
+\v 20
+\v 21
+\v 22 ति ङिमाला (चाडला अाराधना) किरु सिनि डाेइ हतु नाङ्ला जेन् गिर्क तिबाङ् हदु नाक्।  ति मितिबा फिलिप चाला गाल्सुङ् तिति गालिल बेथसेदा कि हिङ तेमे तिला सासुङ्, "(महाशय), ङिराङ् येशु ला ठेडिऊ। " फिलिप ति गाल्नि अन्दिर्यास ला सासुङ् ।तेमे अन्दिर्यास फिलिप तानि गाल्सुङ्, तेमे तिबि कि येशुला सासुङ् ।
+
+
+\v 23 येशुकि तिबाला सिक्यासुङ्,"मिकि पुजुङ् कि मिङ्ला (महिमित) किरु तुज्ये लेबु हए।
+\v 24 हुतुङ, हुतुङ ङा खिराङ्ला सिऊ, ठे सेन थालि खाला लुम्नि मिस्युउ, दि चिक् रान लुक्यु, हुतुङ् ति सिसिङ तिकि अाला डाल्बा गाेर्कुयिउ।
+
+
+\v 25 सिसाङ् दाक्पि जुबुला ङिङ्जे क्यु तिकि ति ताेर्क्यु, तेमे सिसाङ् दि जाबुलिङला दाक्पि जुबुला (र्मचाक) क्यु तिकि (मिजु रिङबी (लागि) ङिङज्ये क्या ज्यागु।
+\v 26 दुकक्या सिसाङ ङे (सेवा क्यासिन् तिकी ङाल्ला तिङङ्यसित, तेम्मे ङा केन् गिबे त्ये ङे सेवक) तिङ गिउ्। दुकक्या सि ङे (सेवा किबे पापि कि तिल्ला (अादर) किद्।
+
+
+\v 27 हादा ङे (पार्ण) दुक्पा ङेसुङ: ङा कान सिर्जा? हे पापा, ङाला दि (घडि) नेबा (बचाउनु हाेस्? ङा दिनेसुर राङ् दि (घडि) लेबु जाइ। 
+\v 28 हे पापा, खाेरे मिन ति (महिमित) ज्यकसित । "तेमे दिवा चेन नेवा दक्पु जिक हाेर लेसुङ, तेमे सासुङ,"ङेकि दिला (महिमित) जाेबिन ता लाेन (महिमित) जेउ। " 
+\v 29 तेमे तिकि चाला लानि देदु मि तिबिकि ति तामति काेसुङ्, तेमे ति बिकि (मेघ गज्यारेे) सासुङ। जेन तिबि सासुङ,(स्बर्गदुत) ति तानि ताम क्याबु हिन। "
+
+
+\v 30 येशुकि सासुन, "दि ताम ति ङाला मिन, खिरान्ला सि नि लेबु हिन। "
+\v 31 ता दि जाबुलिङकि (न्याय) गिउ, ता दि जाबुलिङकि (शासक) क्युर्किउ।
+
+
+\v 32 ङा तिजेे तुज्येला जाबुलिङ नेबा (उचालिन्छ), ङा तेरिक्ला ङे नेबा (खिच्नेछु) । " 
+\v 33 चिनाेक (मृत्यु मदेेर् हुनु हुन्छ भन्ने सङ्केत) किरु सिनिति ताम साबु हिन्।
+
+
+\v 34 ति मितिबि कि सासुन,"ङेरे किव्यवस्था नेबा काेदु हाेइ ए, कि चाेवाे नाम्लाङ (रहनुहुनेछ) । खाेङ चु कक्यानि सिउ, मिकि पुज्युन (उचालिनु पर्छ?, ति मिकि पुज्युन हिन? "
+\v 35 तेमे येशु कि तिबाला सासुङ,"चेक तुज्येला टाछालि ति हारुन खिरान तानि देकि द।खिरान तानि टाछालि ला यु, चिला सिसिङ खिरानला नाक्तुङि कि माेछाेप् सित। सुन नाक्तुकि ला युगुति केनि डाेइ कि सिनि तिला छा मेगु। खिराङ तानिहारुङ गिद्। खिराङ ता ठाछ्लि हदुप बेला यु् तेम्मे नाकतिङङी कि खिराङला मुउप्सीत्। सु नाकतिङङीला युगिबे ति केन् डाेइ हए सिन्नि तिला छ्या मेङु।
+\v 36 खाेरुङ तानि ठाछल्ली हदु बेलाराङ ठाछल्लीला माेवा कि्। तेम्मे खिराङ ठाछल्ली कि पुजुङ हुङथुपसित। "येशु कि दि तामतिवा सिक्यासुङ ति तिङला खाे तेबा स्युसुङ खाे तिबाता इमनि देसुुङ।
+
+
+\v 37 तिबि गमाला येशु कि दिजाे अाला (चिह्न) तिबा क्यासिनाङ तिबि कि येशु ला हारुङहाङ माेवा मिकि नक्।
+\v 38 यासाया लुङतेम्बी कि सुङ पुरा) डाेसित सिन्नि दि साबु हिन्। तिकि सासुङ,"कन्जक ङिरे लेन ला सि माेवा कि र? चाेवाे कन्जक कि (बाहुली) सुल्ला प्रकट) क्याबु हए?"
+
+
+\v 39 तुक्राङ क्यानि, तिबिकि माेबा कि माथाे, चिला सिसिन यशेैयाकि दुक सासुङ,
+\v 40 "येशुकि तिबि मिक् माेथाेङु चाेबिन्सुन येशुकि तिबि सेम य्गाेङ्बु जाे बिन् सुङ्; मिन्सि तिबि मिक् थाेङुप् तिबि सेमकि हाक् काेक्यु तेमे ग्युर्किद, तेमे ङा तिबाला तेङ्गाे जेउ। "
+
+
+\v 41 यशैयाकि ति ताम सासुङ, चिला सिसिङ तिकि येशु कि महिमा थाेङसुङ् तमा तिकि ताेक्ला सासुङ्।
+\v 42 हिन्सिनाङ् शासक तिबि नाङ्ला अाला कि येशु ला माेबा क्यासुङ्, तमा फरिसि तिबिकि किसाला तिबिकि तिला सेम्ला मालाङ्, तेमे तिबाला लाखाला गिल्ब माजि।
+\v 43 तिबिकि चाेवाेक्यन्जक नेबा लेबु प्रशंसा सिना मि नेबा लेबु प्रशंसा अाला सेम्ला गाल।
+
+
+\v 44 येशु कि बाेबु तामला सासुङ," तिकि ङे खाला माेबा किउ
+\v 45 तिकि ङाला क्या मिङ, ङाला ताेङु खाला साङ माेबा किउ, तिकि ङाला थाेङु ङाला ताेगु लाङ्। "
+
+
+\v 46 ङा जाबुलिङला टाजालि तेरु सिनि लेबु हिन तमा ङाला माेबा किउ तिति नतुगिला मेदेसित्।
+\v 47 तेमे सिसाङ ङे छे ङेनि ते, तिकि (पालना) मिकि सिन् ङा तिकि (न्याय) मिकिउ, चिला सिसिन ङा जाबुलिन कि (न्याय) किरु लेबु मिन, तमा जाबुलिनला सेन्बु लाेङु लेबु हिन।
+
+
+\v 48 तिकि ङाला मार्च्यक किउ, ङे छे तिबा (ग्रहण) किउ, तिकि ( न्याय) किरु दक्पुजिक हए: ङे साबु ङे सुङ किराङ तिङी ङिमाला तिकि न्याय किउ्।
+\v 49 चिल्ला सिसिन ङा ङे दाकपी छनेसुर ताम मिकिउ् ङाला ताेङुदी पापाराङ हिन्न् सि कि ङाला काङ सिगाेकि सिरु थकला मिबा बिन्दु हए। ङाला छ्या हए खाेकि मिबा मिजु रिङबु हिन्। तिकि किसाला
+\v 50 ङा तिराङ सिउ्: पापि कि ङाता चेनक् तामक्याबु हए् ङा तिनक् राङ सिउ्।
+
+
+\c 13
+\cl लिउ १३
+\p
+\v 1 ता निस्तार चाड तङला येशु गालसुङ् येशु दि जम्बुलिङनेपा पापि चाला डप् खाेकि तुजे लेबु नक् दि जम्बुलिङला हदुप खाेकि दाकपि मितिबाला ङिन्जे क्यानी येशु कि तिबाला तिङि ङिमा साक् ङिन्जे क्या।
+\v 2 हान्दा डे कि सिमाेन कि पुजुङ यहूदा इस्करियाेत कि सेमला येशु ला विश्वासघात) किरुप ताम तङनेराङ लुङ बिन्दुप नक्।
+
+
+\v 3 येशु ला छ्या हदुप नक् पापि कि तेरिक (थाेक) खाेकि लाकपाला बिन्दुप नक् खाे पापि तेसुरराङ लेबु नक् तेम्मे लाेङराङ चाेवाे कन्जक चाला लाेङनी डाेइ नक् येशु गमि सामा साेनि लासुङ तेम्मे खाे कि फिकी माजा पिसुङ।
+\v 4 ति तिङला येशु कि ताैलिया) जिक लासुङ् तेम्मे दाकपी केलदाङला टिलसुङ।
+\v 5 ति तिङला येशु कि तासालला छ्यु लुक्सुङ तेम्मे लाेमा तिबि टेलुङा टुदु स्युसुङ् तेम्मे खाेकि केल्दाङला टिलुप ताैलिया) थनि तिबि टेलुङा पि बिन्सुङ ।
+
+
+\v 6 येशु सिमाेन पत्रुस चाला लेसुङ् तेम्मे पत्रुस कि सा ", कन्जक काङ दाकपी कि ङे टेलुङा टुइ हदजाइ?"
+\v 7 येशु कि खालेन क्या नि तिला सा "ङे काङ किइ हए सिन्नि हान्दा खिरे हाक माेकाेउ् तेम्मे ख्यरे कि दि तिङला हाक काेकि द ।
+\v 8 "पत्रुस कि खाेला सा् "ख्यरे कि नामलाङ ङे टेलुङा मुटूद। "येशु कि तिला खालेन क्या सासुङ " दुकक्या ङे ख्याेरुङला माटुसिन्न ख्यारे दि ङाता काङ (हिस्सा) मेङद्
+\v 9 सिमाेन पत्रुस कि खाेला सा "कन्जक ङे टेलुङा क्याजिक मिन् ङे गाेदाङ लाकपा तिबाहाङ टुनि नाङ। "
+
+
+\v 10 येशु कि तिबाला सिक्यासुङ, "सु टुक स्याल ग्याबु हए तिकि टेलुङा सिने जेन काङ टुमाेगाैउ ति तेरिक लेमुगिउ, ख्याेरुङ चेङि हए तेम्मे खिराङ तेरिक हे लेमुमेत ।
+\v 11 च्यिले सिसिन् सिकि खोला जिनक जे सिरुप्ति क्षा नक, तिकि क्यिसाला खोकि "खिराङ् मेरा तेर चेङि मे ।" सिनि सिक्यासुङ् ।
+
+
+\v 12 तिकि किसाला येशु कि तिबि टेलुङा टुसुङ तेम्मे तिबि माज्या काेन्सुङ, तेम्मे लाेङराङ देसुङ, येशु कि तिबाला सिक्यासुङ,"ङे खिरे थकला काङ क्याबुहए सिन्नी खिराङला छ्या हए?"
+\v 13 खिरे ङाला 'लाेपटुक दाङ 'कन्जक सिउ् तेम्मे खिरे ल्येमुराङ सिइ नक्, चिल्ला सिसिन्न ङा तिराङ हिन्न्।
+\v 14 तेम्मे ङा लाेपटूक दाङ कन्जक कि साङ खिरे टेलुङा टूसिन्न खिरेसाङ दक्पुजिक ङिकि टेलुङा टूगाेक्यु।
+\v 15 चिल्ला सिसिन्न् ङेकि दि खिराङला दकपुजिक (उदाहरण) बिन्दुजाई, तुकराङ क्या खिरे साङ ङे कि खिराङला क्याबु दगेराङ कि थुपसित्।
+
+
+\v 16 हुथुङ हुथुङ ङा खिराङला सिउ् यकपु दाकपी (मालिक) सिन्ने बाेम्बु मेङु ना लेन लाबु दि तिला ताेङु दि सिन्ने बाेम्बु गिउ्।
+\v 17 दुकक्या खिरेकी दि ताम तिवा सेनि् ति क्यासिन खिराङ थुछूछे गिउ्।
+\v 18 ङा खिराङ तेरिक कि थकला बातिर किइ मेत् ङेकि सुल्ला (छाने) क्याबु हए तिवाला ङाेसेक्यु तेम्मे दि दिकि किसाला हिन्न् (धर्मशास्त्र) पुरा) डाेसित सिकि ङे सिबाङ साे, तिकिराङ ङे खाला दक्तक लाङसुङ।
+
+
+\v 19 ङा दि (घटन) तङलाराङ खिराङला सिउ् दुकक्या दि (घटन) गिउ्, ङा तिराङ हिन्न सिन्नी खिरे कि माेवा कि थुपसित।
+\v 20 ङा हुथुङ हुथुङ खिराङला सिउ् सिकि ङे सुला ताेङिबे तिल्ला (ग्रहण) किउ, तिकि ङाला ग्रहण) किउ्, तेम्मे सिकि ङाला (ग्रहण) किबे तिकि ङाला ताेङुतिलाङ (ग्रहण) किउ्।
+
+
+\v 21 तेम्मे येशु कि दि सिक्यासुङ, खाे थुचेङमाला ख्यामबा क्या, खाेकि दुकटा बिन्नि सिक्यासुङ," हुथुङ हुथुङ ङा खिराङला सिउ्, खिरे पारला दकपुचिगी ङाला (विश्वासघात) किउ्। "
+\v 22 येशु कि सि थकला ताम किइ हदजाइ सिन्नि हालेनी लाेमातिबा खपरे पारला ल्यारि चेए सु।
+
+
+\v 23 येशु कि लाेमा तिबि पारला दकपुजिक् तिला येशु कि ङिङ्जे किनक् ति टेबलला येशु कि छेक्ला ङेनी गाङङ्ल क्यानि नक्।
+\v 24 तेनदकक्यानी सिमाेन पत्रुस कि ति लाेमाला (इसारा) क्यानी सा,"येशु कि अरे पारला सुला सि हदुजाइ, ङिराङला सि।
+\v 25 "तिकि किसाला ति येशु कि छेकला गाङङ्ल क्यानि देनक्, तम्मे खाेला सा," कन्जक ति सुहिन्?"
+
+
+\v 26 तितिङला येशु कि खालेन क्यानी सिक्यासुङ," ति दिराङ हिन्न्, सुल्ला ङा सिबाङ (टुक्रा) बनि तेक्यु। "ति तिङला खाेकि सिबाङ (टुक्र) बसुङ् तेम्मे सिमाेन कि पुजुङ यहूदाला बिनसुङ।
+\v 27 सिबाङ बिनसिमा डे तिकि नाङला स्युसुङ। तिकि किसा, येशु कि तिला सिक्यासुङ," ख्यरेकी काङ किइ हए, ति टिबु किइ। "
+
+
+\v 28 ता येशु कि तिल्ला चिला दुक् साबुजाइ सिन्नि त्येे (टेबलला) गाङ्ङल क्याबु दि सिसाङ छ्या माङेनक्।
+\v 29 लालि कि यहूदा तानि डेब्बि मेबुक हदुकि किसा येशु कि तिला "(चाडला) अाेरुङला गाेबु (सामान) तिबा ङ्याे "ना तिकि टेङबु तिबाला तेरगाेक्यु सिक्याबु हिन्दाइ सिनि नासाम ताङनक्।
+\v 30 तेम्मे यहूदा किसिबाङ साे, ति थाबाक्काइ तेबा गालसुङ। ति नुपकी तुजे नक्।
+
+
+\v 31 ता यहूदा ति तेबा गाल् येशु कि सिक्यासुङ," मि पुजुङला (महिमित) जेद् तेम्मे कन्जकला (महिमित) जेद्।
+\v 32 कन्जककि दाकपी नाङला तिल्ला (महिमित) जेद् तेम्मे खाेकि तिल्ला टिम्बु (महिमित) जेद्।
+\v 33 अाङा टिकपे तिबा हाे, ङा खिराङ ता हारुङ च्येक तुजेसाक गिउ्। ङे कि यहूदीतिबाला साबु दग्ये, ता ङा खिराङला दिहाङ सिउ्, खिरे कि ङाल्ला छाेलगिद् ' केन्नी ङा डाेइ हए त्ये खिराङ हुङमुथु। '
+
+
+\v 34 ङा खिराङला साम्बा केद्म्बा तेरिन हए, खिराङ दकपुजिक्गी राङसाला ङिङजे किगाेक्यु, चुकक्या ङे खिराङला ङिङज्ये क्यबु हए। तुकराङक्या खिराङ दकपुजिगी राङसाला ङिङ्ज्ये किगाेक्यु।
+\v 35 दुकक्या खिरेकि चिगी राङसाला ङिङ्ज्ये क्यासिन् दि नेेपा खिराङ ङे लाेमातिबा हिन् सिन्नी तेरिक्की सेकिद्।
+
+
+\v 36 सिमाेन पत्रुस कि सा," कन्जक दाकपु केनडाेइ हदुजाइ?" येशु कि खाल्येन क्या सासुङ,"ङा केन डाेइ हए ख्याेरुङ हान्दा त्ये तिङङ्क मुथु, तेम्मे ख्यरेकि सालना तिङङ्गिद्। "
+\v 37 पत्रुस कि खाेला सा," कन्जक, ङे ख्याेरुङला हान्दा चिल्ला तिङङ्क मुथु? ङा ख्यरे थक्ला ङे ज्युबु तेरथुक्यु।
+\v 38 "येशु कि खाल्येन क्यासुङ, "काङ ख्यरेकि ङे थक्ला ख्यरे ज्यूबु हाङ तेरकिना? हुथुङ हुथुङ ङा खिराङला सिउ्, ख्यरेकि ङाला खेप्सुम (इन्कार) क्यासिमा क्यजिक च्याबु पेउ् । "
+
+
+\c 14
+\cl लिउ १४
+\p
+\v 1 खिरे (हृदय विचलित) माेडाे सित् । खिरे कि कन्जकला माेवा किउ्, ङालाङ माेवा कि।
+\v 2 ङे पापि खाङबाला देसा (काेठा) तिबा अाल्ला हए,।दुकक्या तिनक मेङसिन्हे ङे खिराङला सिनाते, चिल्ला सिसिन् ङा खिरे थक्ला दासा जप डाेइ किउ्।
+\v 3 ङा डिउ् तेम्मे खिरे थक्ला दासा रिगु स, ङा लाेङराङ गिउ् तेम्मे ङाता राङ खुनडिउ् ङा केन डिउ् खिराङ हाङ त्येराङ गिउ्।
+
+
+\v 4 खिरेकी ङा केन् डाेइ नक् ति लाम ङाेसेक्यु। " थाेमा कि येशु ला सा," कन्जय्क ख्याेरुुङ केन् डाेइ हए, ङिराङला छ्या मेत, ङिरेकी लाम चुकक्या ङाेसेबुजब?"
+\v 5 येशु कि तिला सिक्या," लाम ल्येमु दाङ मिजु रिङबु दि ङाराङ हिन्न्, ङे नेसुर सिन्ने ज्येन सुङ पापि चाला हुङ मुथु।
+\v 6 दुकक्या खिरेकि ङा ङाेसेबु हिन्सिन,
+\v 7 खिरेकि ङे पापाला ङाेेेसेबु हिन्न्। ताफेन नै खिरेकि खाेला ङाेसेबु हए तेम्मे येशुलाङ थाेङु हए। "
+
+
+\v 8 फिलिप कि येशुला सा,"कन्जक, ङिराङला पापा छ्यातेन नाङ, तिराङ ङिराङला (पर्याप्त) गिउ्।,"
+\v 9 येशु कि तिल्ला सिक्यासुङ," ङा खिराङता दिजाे रिङबु तुज्ये साक देदिन, फिलिप तारुङ साङ ख्यरे ङाला ङाेमेसेउ? सिकि ङाला थाेङु हए तिकि पापालाङ थाेङु हए।खिराङ चुकक्या ङिराङला पापा छ्यातेन सिथुबु जाइ?"
+
+
+\v 10 ङा पापा ता हए तेम्मे पापा ङा ता हए सिन्नी काङ खिराङ माेवा मिकिउ्? ङे खिराङला साबु सुङतिबा, ङा ङे (अधिकार) क्या मिसिउ्। दिदि ङा देदु पापा राङ हिन्न सिकि दाकपी यक कि नक्।
+\v 11 ङा पापा ता हए, तेम्मे पापा ङाता हए सिन्नि माेवा कि, मिनसिन यक तिबि (खातिर) लाङ माेवा कि।
+
+
+\v 12 हुतुङ हुतुङ ङा खिराङ ल सिउ, तिकि ङे खाला माेबा किउ तिकि ङे किरु याक तिबाङ् किउ तेमे तिकि तिसि ना बाेम्बाेबु याेक तिबा किउ, चिला सिसिन ङा पापि चाला डाेई किउ।
+\v 13 तिकि ङे मिङला कान नाङ्सिनाङ्, ति ङा किउ, तेमे पुज्युङ ला पापा (महिमित) हाेसित।
+\v 14 तेमे तिबिकि ङे मिङला कान लाङसि नाङ् ङा तिबाला तेर्क्यु।
+
+
+\v 15 तेमे तिबिकि ङाला ङिङ्जे क्या सिङ तिबिकि ङे केदेम्बा ङेङ्ग्यु ।
+\v 16 तेमे ङा पापा तानि माेबा किउ, तेमे पापि कि खिराङ् ला राङ्सा (सल्लाहकार) तेर्क्यु, तेमे येशु खिराङ ता नामलाङ देक्यु,
+\v 17 सु (सत्यका) थुनक्। जम्बुलिङकी खाेल्ला (ग्रहण) कि मुथु, चिल्ला सिसिन दिकि येशु ला माेथाेङु तेम्मे येशु ला ङाेमेसेउ्। तेम्मे खिरेकि येशु ला ङाेसेक्यु, चिल्ला सिसिन येशु खिराङता राङ देक्यु तेम्मे खिराङ ता गिद्।
+
+
+\v 18 ङा खिराङला चिकराङ माेताेङु, ङा खिरे चाला लङनी गिउ्।
+\v 19 (तैपनि केही समय मात्र हाे,) तेम्मे जम्बुलिङ कि ङाला माेथाेङद्, तेम्मे खिरेकि ङाला थाेङु। चिल्ला सिसिन ङा (जिउँछु,) खिराङहाङ (थारक्यु।
+\v 20 ति ङिमाला खिरेकि ङा पापाता हए, तेम्मे खिराङ ङा ता हए, तेम्मे ङा खिराङ ता हए सिन्नि सेकिद्।
+
+
+\v 21 सु तानि ङे केदेम्बा नक् तेम्मे तिल्ला सेम्ला लासिन्न, ङाला ङिङ्ज्ये किरति तिराङ हिन्न्, तेेम्मे सिकि ङाला ङिङ्ज्ये किबे तिल्ला ङे पापिनेसुर ङिङ्ज्ये किद, तेम्मे ङा तिला ङिङ्जये किउ् ङाराङ तिकि चाला छ्यारक्यु।
+\v 22 "यहूदा कि (स्करियाेत मिन्न् सिनि येशु ला सा," कन्जक, चिल्ला दिनक् ङिरेचाला दि दाकपुराङ छ्यारकीना तेम्मे जम्बुलिङला दि माछ्यार ना?"
+
+
+\v 23 येशु कि तिला खालेन क्या, सिक्यासुङ, " दुकक्या सिसाङ ङाला ङिङ्ज्ये किसिन् तिकि ङे सुङ ङेन्गु। ङे पापि कि तिला ङिङ्ज्ये किउ् तेम्मे ङिराङ तिकि चाला गिउ् तेम्मे तिता ङिराङ ङिरे (बासस्थान) जेउ्। "
+\v 24 सिकि ङाला ङिङ्ज्ये मिकिबे तिकि ङे सुङ (पालन) मिकिउ्। खिरेकि काेदुप सुङ ङेनेसुर लेबु मिन्न् पापि नेसुर लेबुप हिन्न् सिकि ङाला ताङसुङ।
+
+
+\v 25 ङा खिराङता हदुप बेलाराङ ङे खिराङला दि तामतिबा साबुहए।
+\v 26 हिन्सिनाङ (सल्लाहकार अर्थात्) थुच्येङमा सुल्ला पापि कि ङे मिन्ला ताेङिद् खाेकि खिराङला तेरिक् ताम लाेबकिद, तेम्मे ङे खिराङला साबु तेरिक, ताम खिराङला (सेमला स्यारजिकिक्यु।
+\v 27 ङा खिराङता (शान्ति छाेड्छु,) ङा खिराङला ङे (शान्ति) तेरक्यु। जम्बुलिङ कि चुकक्या तेरकिबे तुकराङक्या ङा दि खिराङला तेरक्यु। (विचलित) माेडाेसित, तेम्मे (भयभीत) माेडाे सित्।
+
+
+\v 28 ङे कि खिराङला साबु काेदु हए," ङा डाेइ हए तेम्मे ङा खिरेचाला लाेङ गिउ्। " दुकक्या खिरेकि ङाल्ला ङिङ्ज्ये क्याबु हिन्नसिन, खिराङ याम्छेन डप हिन्न् चिल्ला सिसिन् ङा पापि चाला डाेइ किउ् चिल्ला सिसिन पापा ङा सिन्ने (महान) हए।
+\v 29 हान्दा ङे खिराङला दि हुङु गम्माला राङ साबु हए, ताकि) जब) दि हुङु गिउ् खिरेकि माेवा किरु थुपसित।
+\v 30 ङा खिराङता अाल्ला ताम मिकिउ् चिल्ला सिसिन् दि जम्बुलिङकी (शासक) हुङिनहए। तिकि ङाल्ला काङ (शक्ति मेत्
+\v 31 तेम्मे ङा पापाला ङिङ्ज्ये किउ् सिनि जम्बुलिङ कि सेसित, सिन्नि पापि कि ङाल्ला चिनक् केदेम्बा क्याबु हए ङा तिनक् राङ किउ्। खक्ल तेम्मे द्येबा डिइ। "
+
+
+\c 15
+\cl लिउ १५
+\p
+\v 1 ङा हुथुङ (दाख) हिन तेमे ङे पापा (दाख) सिङकि यक किरु हिन।
+\v 2 ङा ता ह दु डाल्बा माेगाेरु तेरिक (हागा) खाेकि बेकिद तेमे खाेकि डाल्बा गाेरुप तेरिक (हागा) तिबा बेकिद, तुकराङ क्या दिकि हारिङ अाल्ला डाल्बा गाेरसित्।
+
+
+\v 3 ङेकि खिराङला साबु ल्येनकि खिराङ हानाकराङ चेङङी ग्याल सिनदुए।
+\v 4 ङाता देत तेम्मे ङा खिराङता देक्यु। चुकक्या (दाख (काे) दाेङबुला मादेबुसाङ (हाँगा) खरेराङ डल्बा गाेेरुप मुथु तुकराङ क्या खिराङहाङ ङाता
+
+
+\v 7 ङा (दाख) कि दाेङबु हिन्न, तेम्मे खिराङ तिक्कि (हाँगा) तिका हिन्न । सु ङाल्ला देसुङ ङा तिता देक्यु, तिक्कि अाल्ला डेलुप गाेरक्यु, चिल्ला सिसिन ङा मेद्दा खिराङ सिसाङ काङ किमुथु।
+\v 6 दुकक्या सु ङाता मादेसिन्न तिल्ला( हाँगा) ला रक्ये क्युरकिद तेम्मे ति का; कामग्युठ तेम्मे तिबिकी (हाँगा) तिबा रुुनि मेल्ला् लुगीद् तेम्मे तिबाला रेक्गु।दुक्या
+\v 5 खिराङ ङाता देसिन्न ङे सुङतिबा खिराङता हसिन्न् खिरे काङ सेम्ला ला लाेङ् ति खिरे कल्ला किद्। "
+
+
+\v 8 ङे पापि दिला (महिमित तुल्याइनुहुनेछ:) खिरे अाल्ला डल्वा गाेर् थुसित तेम्मे खिराङ ङे लाेमा कि।
+\v 9 चुकक्यानि ङे पापि कि ङाल्ला ङिङ्ज्ये क्याबुहए तुकराङ क्या ङे खिराङला ङिङ्ज्ये क्याबुहए्, ङे च्याम्बुला देत,।
+
+
+\v 11 खिरेकी ङे (अाज्ञाहरु पालन) क्यासिन्न् चुकक्या ङेकि ङे पापि (अाज्ञा पालन) क्याबु हए् तेम्मे खाेकि (प्रेम) ला देदुहए् तुक् राङक्या खिराङ ङे (प्रेम) ला देक्यु।
+\v 10 ङे कि खिराङला दि ताम्ङेतिबा साबुहए् तुकराङक्या ङे (अानन्द) खिराङता हसित् तेम्मे खिरे (अानन्द पूर्ण डाेसित् ।
+
+
+\v 12 दि ङे (अाज्ञा) हिन्न, काङ ङे खिराङला चुकक्या ङिङ्ज्ये क्या खिरेकिसाङ ज्येन्ला तुकराङक्या ङि्ङज्ये कि।
+\v 13 दाकपि दाल्जी थकला दाकपी (ज्येानै) तेरुपदग्ये राङसा (महान्) ङिङ्ज्ये मेद् ।
+
+
+\v 14 दुकक्या खिरेकि ङे (अाज्ञा) क्याबु ताम्ङेतिवा क्यासुङ क्यासिन्न खिराङतिवा ङे दाल्जातिवा हिन्न।
+\v 15 ङा खिराङला यक्पुतिवा मिसिउ् चिल्लासिसिन्न, तिकि (मालिक्की काङ कि नक् ति यकपि मेस्येउ। ङेकि खिराङला दाल्जा साबिन्न् चिल्लासिसिन्न ङे पापि नेसुर काेदुप तेरिक ताम्ङे खिराङला ल्येामु छातेन्दिनर
+
+
+\v 16 खिरेकि ङाल्ला सेमला माला् तेम्मे ङे खिराङला सेम्ला लाबिन्न् तेम्मे खिराङला (नियुक्त) क्यबिन्न् तिक्कि किसा खिराङ ग्युक तेम्मे डेल्वा गाेर् खिरे् डेल्बा हुङगाेक्यु। तुकराङक्या खिरेकि ङे मिन्नला पापातानि काङ लाेङि ति पापि कि खिराङला तेरकिद्।
+\v 17 ङा खिराङला दि ताम्ङेतिबा (अाज्ञा) किउ् खिरेकि ज्येन्ला (प्रेम ) किउ्।
+
+
+\v 19 तेम्मे जम्बुलिङ कि खिराङला मार्चाक किउ् सिन्नि से दिकि खिराङला मार्चाक किरु सिन्ने तङला ङाल्ला मार्चाक क्याबुहए।
+\v 18 दुकक्या खिराङ जम्बुलिङकी हिन्ना् जम्बुलिङकी खिराङला दाकपुला दग्येराङ किगाेबु हिन्न् ।खिराङ जम्बुलिङकी मिन्न् ङे खिराङला जम्बुलिङनेसुर पेदिन्न्. तिकिकिसाला जम्बुलिङकी खिराङला मार्चाक किउ्।
+
+
+\v 20 ङे खिराङला साबु सुहुङ सेम्ला ज्याक, यकपु तिकि (मालिक) सिन्ने बाेम्बु मेङु। दुकक्या खिरेकि ङाल्ला दुकपा बिन्दुहए् सिन्नि तिबिकि खिराङलाङ दुकपा तेरक्यु।
+\v 21 दुकक्या तिबिकि ङे सुहुङ ङेन्दुप हिन्सीन तिबिकि खिरे दिङ ङेन्ग्यु " तिबि ङे मिन्की थकनै खिराङला दि तेरिक ताम्ङेतिवा किउ् चिल्ला सिसिन् ङाल्ला ताेङुतिल्ला तिबिकि ङाेमेसेउ्।
+\v 22 दुकक्या ङा मालेबुहिन्सिन तेम्मे तिबातानि ताम माक्याबु हिन्सिन तिबाला किदुक मेङु् तेम्मे ता तिबाता दाकपी किदुक थकला काङ (बहाना) मेङु।
+
+
+\v 23 तिकि ङाल्ला र्माचाक किद, तिबिकी ङे पापालाङ र्माचाक किद
+\v 24 ।दुकक्या ङे तिबि र्पाला सिसाङ माक्याबु यकतिबा क्यासिन्न तिबाला काङ (पाप) मेङबु नक् तेम्मे हान्दा तिबिकी ङा तेम्मे ङे पाप्पा ङिकारला थाेङु, तेम्मे मारच्याक क्यासुङ ।
+\v 25 तेम्मे दि तिबि (व्यवस्थामा) टिबु सुहुङ (पुरा) डय्पला हिन्न, तिबिकी ङाल्ला (विनाकारण) मारच्याक क्या।,
+
+
+\v 26 जब सल्लाहकार) गिउ् सुल्ला ङा खिरे (निम्ति) पापि छनेसुर ताेङिद तेन्दक (सत्यकाे) थु दि पापि नेसुर छ्या गिउ, खाेकि ङे थकला किदुक तेरकिद्।
+\v 27 खिरेकिसाङ किदुक तेरिन्न हए, चिल्ला सिसिन्न खिराङ ङा ता थल्लमा नेसुर हदुप हिन्न।
+
+
+\c 16
+\cl लिउ १६
+\p
+\v 1 खिराङ तिङला मास्युर सिन्नि ङे खिराला दि ताम्ङे तिवा साबुजै।
+\v 2 खिरेकि (जाेमखाङनेसुर फिल्ला देन्गीद,। तेम्मे दिनक (समय) हुङिन हए खिराङला सेदुप तेरिककी तिविकी चाेवाे कन्छ्याक कि (सेवा किइ नक् सिन्नि (ठान्नेछन्।
+
+
+\v 3 तिबिकी दि तामङे तिवा किउ् चिल्ला सिसिन तिबिकी ना पापाला ना ङाल्ला ङाेसेकि।
+\v 4 ङे खिराङला दि तामतिवा साबुहए् (ताकि त्याे घडी) हुङिसन्न् ङे खिराङला तिबि (बारेमा) साबु ताम खिरे सेमला नासाम ताेङथुप। ङे खिराङला दि तामतिवा तङलाराङ साबिन्न, चिल्ला सिसिन् ङा खिराङ हत्तुप हिन्न,।
+
+
+\v 5 तेम्मे हान्दा ङा ङाल्ला ताेङुप तिकि चाला डाेहि हए, तेम्मे खिराङ सिसाङ दाकपु केन डाेहि हए? सिन्नि ङाला माटि।
+\v 6 तेम्मे ङे खिराङला दि ताम्ङे तिवा साबु (कारण,) खिरे सेम नालुङ क्याबु हए।
+\v 7 ङा खिराङला हुथुङ सिउ् ङा डय्प राङ खिरे थय्कला ल्येामु हए। चिल्ला सिसिन्न ङा मागाल सिन्न (सल्लाकार) खिरे चाला मेय्ङु, तेम्मे ङा गाल सिन्न ङा खाेल्ला खिरे चाला ताेङिद।
+
+
+\v 8 नाम (सल्लाकार) गिबे, खाेकि जम्बुलिङकि (पाप) ताङ (धार्मिकता र न्यायकाेे) थक्ला म्येलेबा (साबित) किद,
+\v 9 दिक्पी थक्ला, चिल्ला सिसिन तिबिकी ङाल्ला माेवा मिकिउ्,
+\v 10 (धार्मिता) कि थक्ला चिल्ला सिसिन ङा पापिचाला डाेइ हए तेम्मे ता ल्याकपा खिरेकि ङ्याला माेथाेङद्
+\v 11 तेम्मे (न्याय) कि थक्ला, चिल्ला सिसिन दि जम्बुलिङकी छेम्बी कि (न्याय) क्याबुहए।
+
+
+\v 12 ङे खिराङला अाल्ला ताम सिगाेबु हए, तेम्मे खिरे हान्दा ति तामतिबा हाक माेकाेउ।
+\v 13 तेम्मे नाय्म येशु (अर्थत्) सत्य) कि थुच्याङमा गिउ, येशुु कि खिराङला तेरिक (सत्यतामा) डाेञ्याउनुहुनेछ्) चिल्ला सिसिन्न खाे दाकपि थकला बातिर मिकिउ्। तेम्मे येशु कि काङ काेसुङ् तिराङ बातिर किउ् तेम्मे काङ गिउ, सिन्नी येशु कि खिराङला लापक्यु।
+\v 14 येशु कि ङल्ला (महिमित तुल्याउनुहुनेछ,) चिल्ला सिसिन्न येशु कि काङ ङे हिन् तिराङ लाङ्ङु, तेम्मे खाेकि ति खिराङला लापक्यु
+
+
+\v 15 पापा ता हदुप तेरिक (थाेक) ङे हिन्न्। तुकराङक्या नि काङ खाेकि हिन्न त्याबा लाङु, तेम्मे खाेकि दि खिराङला लापक्यु सिन्नि ङे साबु हिन्न।
+\v 16 ताफेनला खिरेकि ङाल्ला उुकुरजिक लाराङ माेथाेङद, तेम्मे लाेङ उकुरजिक तिङला खिरे ङाल्ला थाेङिद,।
+
+
+\v 17 तेम्मे खाेकि लाेमा तिबिनाङला लालिकी सा,"ताफेनला खिरेकि ङाल्ला उकुरचिकला माेथाेङ्ङु तेम्मे लाेङ उकुरचिकला खिरे ङाल्ला थाेङिद, ।चिल्ला सिसिन, ङा पापिचाल्ला डाेइ किउ, सिन्नि खाेकि ङाल्ला काङ साबुहिन्न्?
+\v 18 तुकराङक्या तिबिकी सा,"खाेकि 'उकुरजिकला सिनि काङ साबुजाई? येशु कि काङि (बारेला) सि हदुपजै? दि ङिराङला छ्यामेत। "
+
+
+\v 19 तिबि कि येशुला टेया छालुदि येशु कि थाेङसुङ, तेम्मे खाेकि तिबाला सिक्यासुङ," काङ खिरे पारला टिबु ताम दिराङ हिन् ना सि थकला ङे साबु ' ता फेनला खिरेकि ङाल्ला उकुरजिक तिङलाराङ माेथाेङु, तेम्मे लाेङ उकुरजिक तिङला खिरे कि ङाल्ला था्ङङु। "
+\v 20 ङा खिराङला हुथुङ हुथुङ सिउ् खिराङ ङिउ् तेम्मे सुरताङ किउ, तेम्मे जम्बुलिङ यामछेन किउ, खिराङ (निराश) कि क्याङु, तेम्मे खिरे (निराश अानन्द) ला ग्युरक्यु ।
+\v 21 नाय्म पुमपेजि केक्युइ ति (निराश) डिउ, चिल्ला सिसिन तिकि तुजे लेबुहए, तेम्मे नाय्म चिकि अाङा केकिबे, जम्बुलिङला दकपुजिक अाङ्ङा केबुहए सिन्नि सेम डुकका क्यानि दुपादि नावाला मेङु।
+
+
+\v 22 तुकराङ क्या खिरेकि साङ हान्दा (निराश) गिउ, तेम्मे ङा खिराङला लाेङराङ ठेक्यु, तेम्मे खिरे सेम (खुसी) गिउ, खिरेकि (अानन्द) खिरेनेबा सिसाङ खुन्नडाे मुथु।
+\v 23 ति ङिमाला खिरेकि ङाला काङ मालाङ। हुथुङ हुथुङ ङा खिराङला सिउ, दुकक्या खिरेकी ङे मिनला पापाता काङ लाङसिनाङ ति खाेकि खिराङला तेरक्यु।
+\v 24 हान्दासाक खिरेकि ङे मिनला काङ लाङुमेद। लाेङ तेम्मे खिरे ङेक्यु तेम्मे खिरे (अानन्द पूर्ण हाेस्।
+
+
+\v 25 ङे खिराङला दि तामतिवा (अालङकारिक) भाषा) ला साबुहिन, तेम्मे ङे (अालाङकारिक भाषा) मासाबा खिराङला पापि (बारेला छ्याल्र्दे हल्र्दे लाबु तुजे हुङिन हए।
+
+
+\v 26 ति ङिमाला खिरेकि ङे मिन ला लाेङु, तेमे ङे खिरे थक्ला पापा तानि स्वा देब्क्यु सिनिते ङे खिराङ ला मिसिऊ,
+\v 27 चिला सिसिन खिरेकि ङाला ङिङ्जे क्याबु कि किसा ङा पापि नेसुर लेबु हिन सिनि खिरेकि माेबा क्याबु कि किसाला पापि दाक्पिराङ खिराङला ङिङजे किउ।
+\v 28 ङा पापि तेसुर लेबिन। ङा जम्बुलिङ्ला लेबु ह्य। लाेङ राङ ङा जम्बुलिङ ताेङिन ह्य, तेमे ङा पापि चाला डाेइकिउ।"
+
+
+\v 29 खाेकि लाेमा तिबि सा,"ल्हाे, हादा ख्याे हाक्काेमु ग्युनि बातेर कि किउ तेमे ख्याेकि बातेर हाक माेकाेबु क्यानि मासा।
+\v 30 ता ङिराङ सेक्यु, चिला सिसिन ख्यरेकि तेरिक हाक् काेक्यु, तेमे दाकपुला तेरिक (थाेक) छ्याङेक्यु, तेम्मेे दाकपुला सिसाङ टिवा टेए( अावश्यक) मेद। तिकि किसा ङिराङ माेवा किऊ, दाकपु चाेवाेकन्जक तेसुर लेबुहिन्न।
+\v 31 "येशु कि खालेन क्यासुङ," काङ खिराङ ता माेवा किना?
+
+
+\v 32 ल्याेसा खिराङ तबा (छरपष्ट हुने अर्थत्) तेरिक दादाकपी खाङबि त्येबा डय्प, तेम्मे ङाल्ला चिक्राङ ताेङु तुजे हुङिन हए,। (वास्तवमा) ति तुजे लेय्म सिनदु हए । हिन सिनाङ ङा चिक्रङ मेङु, चिल्ला सिसिन । पापा ङातानि हए।
+\v 33 ङे खिराङला दि ताम साबुहए, तुकक्या खिराङला ङाता (शान्ति) ङेसित्। जम्बुलिङला खिराङला दुकपा गिऊ, हिने (साहस) कि ङे जम्बुलिङला ग्याल्लिन।
+
+
+\c 17
+\cl लिउ १७
+\p
+\v 1 येशु कि दि तामङे तिबा सिक्या सिन्सिमा देवाच्येन नेबा दाकपि मिक तेङनि सिक्यासुङ,"पापा, तुजे लेबु हए, दाकपि पुजुङला (महिमित) ज्याे तुकराङक्या( पत्रु) कि दाकपुला (महिमित) ज्याेसित्,
+\v 2 चुकक्या दाकपि कि (पुत्र) ला तेरिक जम्बुलिङ खाल्ला (अधिकार) बिनसुङ, तेम्मे सुल्ला दाकपीकि तिल्ला बिन्दुप हए तिबा तेरिकला मिज्यु रिङबु ङेसित।
+
+
+\v 3 दि मिज्यु रिङबु हिन्न: तिबिकी दाकपुला (अर्थत्) चिक क्याजिक हुथुङ चाेवाेकन्ज्याक, तेम्मे सुल्ला दाकपि ताङुहिन (अर्थात) येशु ख्रीष्टला ङाेसेसित।
+\v 4 ङे जम्बुलिङला दाकपुला (महिमित) जाेबिन,। दाकपिकी ङाल्ला कि चिदुप यक, ङे सिन्दा क्याबिन,।
+\v 5 ता हे पापा, जम्बुलिङ जप सिन्ने तङनै ङा ता दाकपु ता हदुप (महिमित) ङाल्ला दाकपु ताराङ (महिमित ज्याे् ।
+
+
+\v 6 ख्यरे ङाला जाेबुलिङला बिनु मिति चाला ङे ख्यरे मिन (प्रकट) क्याबिङ। तिबा दाक्पि तिराङ हिङ, दाक्पि राङ तिबाला ङाला बिङसुङ, तेमे तिबि कि दाक्पि छिक तिबा ङ्यङ्सुङ।
+\v 7 ता दाक्पि ङाला बिनु तेरिक् थाेक तिबा दाक्पु नेसुर राङ ग्यिऊ सिनि तिबिकि स्येक्यु,
+\v 8 चिलासिसिङ ङेकि तेरिक् छिक् तिबा तिबाला बिदिङ् दाक्पि कि ङाला बिसुङ। तिबिकि ति छिक ति (ग्रहण) क्यासुङ ङा दाक्पि नेसुरराङ लेबु हिङ सिनि तिबिकि स्येसुङ तेमे दाक्पिकि राङ ङाला तागु हिङ सिनि तिबिकि माेबा क्या सुङ।
+
+
+\v 9 ङा खिराङ लला मलाम किउ । ङा जाबुलिङकि लला मलाम मिकिऊ, तेमे दाक्पि ङाला बिनु तेरिकला मलाम किउ, चिला सिसिङ तबा ति दाक्पुति हिङ।
+\v 10 तेरिक ति ङेराङ हिङ, ति दाक्पि तिराङ हिङ, ङा तिबि चाल (महिमित) ग्यिउ। तेमे ङा ता जाबुलिङकि हिङ्।
+\v 11 तेमे ति मितिबा जाबुलिङकि हिङ तेमे ङा दाक्पि चाला हुङिङ क्यिउ। हे पबित्र पापा, तिबाला दाक्पि मिङकि (सुरक्षा) बिङ् ति ङाला बिनु हिङ, तेमे ङिराङ तेरिक दाक्पुज्यिराङ हिङ तुकराङ क्यानि तिबाङ दाक्पुज्यिराङ हिङ।
+
+
+\v 12 ङा खिराङता हदुपबेला ङे तिबाला दाकपी मिन्नला (सुरक्षा) बिदिन्न, सुल्ला दाकपी ङाल्ला बिन्दुप हए। ङे तिबाला (सुरक्षा) बिदिन्न, मेल्याबि पुज्युङ सिन्ने तिबिनाङला ज्येन सुङ (नष्ट) मागाल, तेम्मे (धर्माशस्त्र पुरा) डाेसित,।
+\v 13 ता ङा दाकपि चाला हुङिनकिउ, तेम्मे ङा दि तामङेतिबा जम्बुलिङलाराङ सिकिऊ, तुकक्या तिबिकी ङे( अानन्द) चिबिने (पुरा) किसित,।
+\v 14 ङे तिबिकी सुहुङ बिनदिन, जम्बु लिङकी खिराङला मारच्याक क्याबु हए, चिल्ला सिसिन्न तेम्मे ङा जम्बुलिङकि मिनन्क, तिबा तेरिक जम्बुलिङ कि मिन्न्।
+
+
+\v 15 दाकपि कि तिबाला जम्बुलिङनेपा खुनग्युक् सिनि मिन्न, तेम्मे तिबाला (दुष्टबाट बचाउनुहाेस्) सिन्नी ङा दाकपुता गङबा सिऊ्।
+\v 16 तिनक ङा जम्बुलिङ कि मिन्न, तिबासाङ जम्बुलिङ कि मिन्न्।
+\v 17 तिबाला (सत्यातामा अापनै लागि समर्पण) किइ् ।दाकपि कि सुहुङ (सत्य ) हए।
+
+
+\v 18 चुकक्या दाकपि कि ङाला जम्बुलिङला ताङसुङ् तुकराङक्या ङे तिबालाङ जम्बुलिङला ताङुहए।
+\v 19 तबिकि (खातिर) ङा दाकपुराङ (समर्पण) किऊ, तुकराङक्या तिबा दाकपुराङ ((? सत्यातामा तपाईमा समर्पण गरिनेछन्।
+
+
+\v 20 ङा दिबिकी कर्ला क्याजिक मिन्न तेम्मे तिबि कर्लासाङ साेवा बुलग्यु सि तिबि कि सुहुङ नेसुर ङाला माेवा किबे् तेम्मे चुकक्या दाकपि (अर्थात) पापा ङाता हए, तुकराङक्या तिबा तेरिक (हाेऊन् ।
+\v 21 ङा दि साेवा बुलग्यु, ना तिबाहाङ (हामीमा हाऊन् ताकि) तेम्मे दापिकी ङाला ताङुराङ हिन् सिनी जम्बुलिङकी माेवा किसित्।
+
+
+\v 22 ख्यारे कि ङाला बिनदुप (महिमा) ङे तिबाला बिन्दु हए, तुकक्या अाेरुङ दकपुजिराङ हदुप दग्ये खिराङहाङ (एक हाेऊन्।)
+\v 23 ङा तिबाता हए, दाक्पुति ङा तानि हए, तेमे तिबा ति दाक्पुजिक राङ गाल्नि (पुर्ण) कि, तेमे दाक्पि कि ङाला ताङ्गु हिङ सानि जाबुलिङकि सेसित्, तेमे दाक्पु कि ङाला ङिङ्ज्ये क्याबु दागेराङ ङेकि तिबाला ङिङ्ज्ये क्याबिङ।
+
+
+\v 24 हे पापा, तिला दाक्पुकि ङाला बिनु हिङ तिबा ङा केनि हए तेराङ देत्ति सिनि ङा सिउ, चिला सिसिङ तिबिकि ङे ( ङाला बिनु हिङ। चिला सिसिङदाक्पुकि ङाला जाबुलिङखकि (सृह्टि) गमा नेसुर राङ ङिङेज्ये क्यावु हए।
+
+
+\v 25 हे चेङि पापा, दि जाबुलिकि दाक्पुला ङाे मासेनाक्, तेमे ङा दाक्पुला ङाे स्येक्यु; दाक्पुकि ङाला ताङु हिङ सिनि तिबिकि सेसित।
+\v 26 ङेकि दाक्पु कि मिङ तिबि चाला (परिचित) क्याबिङ् तेमे ङेकि तिला (परिचित) क्यिउ, तेमे ति ङिङ्ज्ये कि दाक्पुकि ङाला ङिङ्ज्ये क्यासुङ, ति ति तिबाला हासित तेमे ङा तिबि चाला देक्यउ।
+
+
+\c 18
+\cl लिउ १८
+\p
+\v 1 ति तामतिबा सासिङसि मा येशु दाक्पि याक्पु तिबा तानि किर्दाेन काङ मेदु फार्ला गाल्सुन ।तेति दाक्पु ज्यिक मेदक चुबु दासा जिक नक तेति येशु ताङ याक्पु तिबा ते स्युसुङ।
+\v 2 येशुला क्येन तेरुप यहुदाला साङ ति दासा ति छ्या नाेक, चिला सिसिङ येशु दाक्पि याक्पु तानि ते ति दासाला हुगुजयिक ङाक।
+\v 3 तेमे ग्यल्बु छ्या तिबि कि, फरिसि तिबा ताङ (अाधिकारि) तिबा तानि (सिपाहि) तिबा तानि दाक्पु ज्यिकराङ गाल्नि यहुदा ति लालटिन, मे ताङ (हातियार) तिबा खुर्नि ते लेसुङ।
+
+
+\v 4 ते काङ क्यि हाेइ सि तेरिक छ्या हतु येशु गमाला लेसुङ तेमे सासुङ, "खिराङ सुला छाेलि किउ? "
+\v 5 तिबिकि येशुला सासुङ, "नासरतकि येशुला। " येशुकि तिबाला सासुङ, "ङा राङ हिङ। " येशुला (विश्वासघात) किरु यहुदा तिङ तेराङ लेबु नाेक।
+
+
+\v 6 तेपा नेसुर येशुकि तिबाला "ङाराङ हिङ "सासुङ तेमे तिबा ति तिङ्ला ग्युरनि ते साला डिल्सुङ।
+\v 7 लाेङराङ येशुकि तिबाला टिसुसुङ, "खिराङसुला छ्याेलि किउ? "तिबिकि लाेङराङ, "सासुङ नासरत कि येशुला । "
+
+
+\v 8 येशु कि सासुङ, "ङ कि खिराङला साबिङ्, ङा तिराङ हिङ। तेपा नेसुर खिराङ कि ङाला छाेलिङ क्यउ सिनि, ति मितिबाला डाे च्यित।
+\v 9 "खाेरे ङाला बिनु थाेक तिबा दक्पु ज्यिगाङ माताङ्" सानि येशुकि साबु छिक् तिबा ख्यल्सित सिनि क्यासुुङ्।
+
+
+\v 10 तेमे सिमाेन पत्रुस दाक्पु तानि तेवा नाेक, तिकि ति थेनि ते ग्यार्पु जानाक्पाकि याक्पुला ग्याप्सुङ, तेमे तिकि याबा ङाम्ज्याक तुप्सुङ ।ति मितिकि मिङ ति माल्खा हिङ।
+\v 11 येशु कि पत्रुसला सासुङ, "तिवा खुर्पा स्युप्ला लुक।काङ ङे पापि कि बिनु (कचैारा) ङा मुथुङ्गु? "
+
+
+\v 12 तेमे सिपाहि तिबा ति, कप्तान ताङ यहुदि (अधिकारि) तिबिकि येशुला जिम्नि टासुङ।
+\v 13 तिबिकि ताङ्ला येशुला हन्नास ते तिनि गाल्सुङ, चिला सिसिङ ति ति कैयाफा कि मेम हिङ ति ति तियुल कि (प्रधान) जानाक्पा हिङ्।
+\v 14 मितिबाला दाक्पु ज्यिक स्याप लेमु हिङ सानि यहुदि तिला सिरु कैयाफा राङ हिङ।
+
+
+\v 15 सिमाेन पत्रुस येशुकि तिङ्ला तिङ्ला गाल्सुङ, राङसा लाेप्च्ये कि साङ तुक्राङ क्यासुङ । ति लाेप्च्या कि प्रधान तानिल ङाे स्याबु नाेक, तेमे ति येशु तानि प्रधान नाजाक्पा तानि लाङ्खाला स्युसुङ।
+\v 16 तेमे प्रत्रुस ति गाेला राङ देसुङ। तिलाराङ, प्रधान जानापाति तानि ङाे स्येबु राङ्सा लाेमा तसि फिला गाल्सुङ तेमे गाेला देदु पुमा याक्पु तानि ताम क्यासुङ, तेमे पत्रुस ला नाङ्ल टि लेसुङ।
+
+
+\v 17 तेमे गाेला देदु पुमा याक्पु कि पत्रुस ला सासुङ,"कान ख्याेरुङ ति मिति कि लाेमि नाल्ल राङसा लाेमा मिन्ना? "तिकि सासुङ, "ङा मिङ्
+\v 18 ।"तेमे याक्पु तिबा ताङ अधिकारि तिबा ते लानि देसुङ, तिबिकि मे फप जाेनक, चिलासिसिङ ते ख्याबा नाक, तेमे तिबिकि दाक्पुलाराङ छेदि जाेसुङ। दाक्पुला छेदि जाेइ पत्रुस तिङ तेराङ् लानि देसुङ।
+
+
+\v 19 प्रधान जानापा कि येशुला दाक्पि लाेमा ताङ दाक्पि (शिक्षा) तिसुङ
+\v 20 येशुकि तिला सासुङ, "ङा जाबुलिङ तानि(खुल्लमखुल्ला) ताम् क्या सुङ। ङे टिबिङ मन्दिर ताङ (सभा) खाङ्माला लाेबिङ नाेक तेमे तेरिक यहुदि तिबा तानि ग्यिउ। ङे काङ ताम तिबा बानि साबु मेत्।
+\v 21 दाक्पु तिबिकि ङाला चिला टेबु जाहि? तिबाला राङ टि तिकि ङे साबु ताम काेदु हए। लाे ङे साबु ताम तिबा ति मि तिबिकि स्येक्यु। "
+
+
+\v 22 तेमे येशु कि ति ताम सासुङ ते लानि देदु नङ्ला दाक्पु ज्यिक कि येशुला (मुक्का) ग्याप्सुङ, तेमे सासुङ, "काङ प्रधान जानापा कि ताम किरु तिनाेक्राङ हिङ्?
+\v 23 "येशु कि तिला सासुङ, "ङेकि मेलेबा ताम क्यासिङ्, तिकि मेलेबा ताम कि (गवाहि) बिन्, तेमे ङे कि लेमु ताम क्यासिङ काङ खिराङ ङाला दुङि?
+\v 24 "तेमे हन्नास कि येशुला टानिराङ प्रधान जानापा चाला ताङ्सुङ।
+
+
+\v 25 तेमे सिमाेन पत्रुस ति लानि दाक्पुला छेदि जाेइ नाेक । तेमे ति मितिबिकि तिला सासुङ, "काङ ख्याेरुङ्ङा तिकि लाेमा तिबि नागिति दक्पुज्यिक मिङना? " तिकि तिला मार्च्याक क्यासुङ, तेेेमे सासुङ, "ङा मिङ्।
+\v 26 "तेमे प्रधान जानापा कि याक्पु किरु ति पत्रुस कि तुम्बिनु याक्पु दाक्पु ज्यिक लेम्नि सासुङ, "कान ङे कि मेदक जुुुबु दासाला येशु तानि थाेगु मिङ्?"
+\v 27 पत्रुस कि लाेङराङ मार्च्यक क्यासुङ तेमे उकुर ज्यिकला च्याबु कारे क्यासुङ।
+
+
+\v 28 तेपा नेसुर तिबिकि येशुला कैयाफा नेबा राज्यपालकि खाङ्मा तिनि ग्याल्सुङ। टाेप्लाराङ तिबा राज्यपाल ला मास्यु, चिलासिङ तिबा मेलेबा माेडाे तेमे (निस्तार चाड) सा ङेक्यु सिनि।
+\v 29 तुक्राङ क्यानि पिलातस ति तिबि चाला फिला थेनि लेसुङ तेमे सासुङ, "खिरेकि ति मितिला काङ (विरुद्द) ग्यागिङ कि?
+\v 30 "तिबिकि तिला सासुङ, "ति मिकि मेले बा याक् माक्याबु हिङ्सिङ ङिरेकि दिला दाक्पु चाला टिनि मेगु। "
+
+
+\v 31 तेपा नेसुर तिबाला पिलातस कि सासुङ, "खिराङ राङ दिला टि ग्युक तेमे दाक्पि (व्यवस्था) दगे राङ तिकि (न्याय) कि। " तेमे यहुदि कि तिबाला सासुङ, "सुङ् मिला सेदु ङेरे (न्याय सङ्गत) मेत।
+\v 32 तिकि (मृत्यु) चिनाेक गिउ सिनि येशु कि (सङ्केत) क्या नि साबु दाक्पुकि छिक् ति ख्याेल्सित सिनि तिनाेक गालु हिन।
+
+
+\v 33 तेपानेसुर लाेङ् राङ राज्यपाल ला स्युसुङ, तेमे येशुला का ताङ्सुङ तेमे सासुङ, "काङ ख्याेरुङ यहुदि तिबिकि ग्याल्बु हिङ्?
+\v 34 "येशु कि सासुङ, "दाक्पि राङ साबु हिङ कान दाक्पुला ङे (बारे) ला सिकि सासुङ?
+\v 35 "पिलातास कि सासुङ, "ङा यहुदि मिन,? दाक्पि मिति बिकि ताङ ग्याल्बु जानापा तिबि किराङ ङे चाला टिनि लेबु हिङ तिनाेक कान क्याबु? "
+
+
+\v 36 येशु कि सासुङ, "ङे (राज्य) दि जाबुलिङकि मिङ।कान ति( राज्य) ति जाबुलिङला हदु हिङ्सि नि, ङे लाेमा तिबा डिल्ग्यु तेमे ङाला यहुदि तिबिकि लाक्पाला ज्याकसित।तेमे ङे (राज्य) ति जाबुलिङकि मिङ।
+\v 37 "तेमे पिलातस कि सासुङ, "तिनाेक हिन्सिङ (राजा) राङ हिङ्? "येशु कि सासुङ,"दाक्पि राङ ङाला राजा सिउ ।ङा तिकि (उदेश्य) ला राङ केबु हिङ, तेमे ङा ति (उदेश्य) कि राङ ङा दसि जाबुलिङ ला लेबु हिङ तेमे ङे कि लेमु किदुक तेर्क्यु । लेमु ताम तेरिक कि काेक्यु।
+
+
+\v 38 पिलातस कि येशुला सासुङ, "लेमु कान हिङ? "तेमे ति तुक सासुङ, ति लाेङ राङ यहुदि चाला गाल्नि तिबाला सासुङ, "ङा दि मिला काङ मेलेबा याक माथेप्। "
+\v 39 तेमे (निस्तार चाड) ला ङे कि खिराङ ला दाक्पु ज्यिक मिला ताेगु खिरे कि (प्रचलन) हए
+\v 40 ।तुक् राङ क्यानि, कान खिरे चाला यहुदि तिबि कि राजा ला ताेङ् सिनि खिराङ सिउ? "लाेङ् राङ तिबा हाेर् क्या सुङ्, "ति मिला मिङ्, बारब्ला ताेङ्। "बारब्बा ति दाक्पु ज्यिक कुङ्ज्येङ् हिङ्।
+
+
+\c 19
+\cl लिउ १९
+\p
+\v 1 तेमे पिलातस कि येशु ला तिनि गाल्सुङ तेमे (काेर्रा) ग्याप्सुङ ता तिबि कि चाङ कि मुकुड जाेसुङ
+\v 2 ।तिबि कि तिति येशु कि टाला ला ग्याम बिङसुङ्, तेमे तिकि (बैजनि रङ) कि माज्या काेङ्
+\v 3 बिङ्सुङ्।तिबा ति तिकि चाला लेसुङ, तेमे सासुङ, " यहुदि तिबिकि ग्याल्बु कि जय हाेसित! "तेमे तिबिकि येशुला मुक्का ग्याप्सुङ्।
+
+
+\v 4 तेमे लाेङ् राङ पिलातस फिला गाल्सुङ, तिबिकि सासुङ, "हाेह, ङेकि तिला खिरेचाला फिला टिनि हुङिङ् क्यउ, तेमे ङेकि तिला कान मेलेबा माथेप् सिरु खिरेकि हाक् काेसित।
+\v 5 "तुक् राङ क्यानि येशु फिला लेसुङ।येशु कि चाङ (मुकुड) ताङ् (बैजनि रङ) कि माज्या काेनि नाेक।तेमे पिलातस कि तिबाला सासुङ, "ति मितिबाला लाेह!
+\v 6 "तेमे ग्याल्बु जानापा (अधिकारि) तिबिकि येशुला थाेङ् सुङ्, तिबिकि बाेबु ताम्ला कारे क्यासुङ्, तेमे सासुङ, "तिला क्रुसला काेल! "पिलातस कि तिबाला सासुङ, "खिराङ् दाक्पु राङ टि ग्युक तेमे तिला क्रुस ला काेल, चिला सिसिङ दिला ङा कान मेलेबा माथाेङ् । "
+
+
+\v 7 यहुदितिबिकि सासुङ, "ङिराङ तानि (व्यवस्था) हए, तेमे ति व्यवस्था दगे राङ स्यि गाेक्यु, चिला सिसिङ तिकि चाेव कान्ज्याक कि पुज्युङ हिङ् सिनि सासुङ।
+\v 8 "तेमे पिलातस कि ति ताम काेसुङ्, ति अाला जिबा क्या सुङ,
+\v 9 तेेेमे लाेङ् राङ ति राज्यपाल ला स्युसुङ, तेमे येशु ला सासुङ, दाक्पु केङ्बा नेसुर लेबु हिङ्? "तेमे येशु कि तिला सासुङ ।
+
+
+\v 10 तेमे पिलातस कि येशु ला सासुङ, "कान ख्याेङ ङा तानि ताम मिक्यउ? ङा तानि ख्याेङ ला ताङ्नि (क्रुस) ला गेलु ङार हए सिरु कान दाक्पुला छ्या मेत्?
+\v 11 "येशु कि तिला सासुङ, "ख्याेङ्ला याेमे बिनु ताङ् ख्याेङ तानि ङे खाला कान ङार मेेत् ।तुक् राङ क्यानि, तिकि ङाला ख्याेरे लाक्पाला ज्याक् सुङ् तिकि दिक्पा ति अाला बाेबु गिउ। "
+
+
+\v 12 ति तामला पिलातस कि येशुला ताेगु सेम् क्यासुङ, तेमे यहुदि तिबा तुक् सिइ हाेर् क्यासुङ, "दाक्पि कि ति मिला ताङ् सिङ् दाक्पि कैसर कि दाल्जा मेत्: ति कि दाक्पु ला राङ् ग्याल्बु जेउ, ति कैसर कि तेपा ताम क्यिउ।
+\v 13 "तेमे पिलातस कि तिताम काेसुङ्, तिकि येशुला फिला टिनि लेसुङ्, "दाेकि कारा"(हिब्रुला "गब्बथा ") सिरु दासा ला देसुङ्र।
+
+
+\v 14 निस्तारकि (तयारि) कि ङामा कि टुक् दिन गालु नाक्। पिलातस कि यहुदि तिबाला सासुङ, "लाेह, खिरेकि ग्याल्बु दे हए!
+\v 15 "तिबा बाेबु हाेर् क्यासुङ्, "दिला टिनि ग्युक्, दिला टिनि ग्युक्, दिला क्रुस ला काेल! "पिलातस कि तिबाला सासुङ, "काङ् खिरे ग्याल्बु ला क्रुस ला गेल् गाेबु हिङ्? "ग्याल्बु जानापा कि सासुङ्, "ङिराङ् तानि कैसर सिरु राङ्सा ग्याल्बु मेत्।
+\v 16 "तेमे पिलातस कि येशुला क्रुस ला गेलु तिबाला बिनि ताङ्सुङ्।
+
+
+\v 17 तेमे तिबिकि येशुला टिनि गाल्सुङ्, तेमे तिकि कि दाक्पि क्रुस दाक्पि राङ् खुर्सुङ," खप्परे दासा " सिरु दासा ला गाल्सुङ, तिला हिब्र तामला "गलगथा "सिउ।ते
+\v 18 येशुला ति बिकि क्रुस ला काल्सुङ्, येशु तानि राङ्सा मेरा ङि मिलाङ् येशु ला पार्ला ज्याङ् नि ङिकार फार्ला छुर्ला दाक्पुरे दाक्पुरे क्यानि क्रुस ला काल्सुङ
+
+
+\v 19 पिलातस कि दाक्पु ज्यिक ता टिसुङ् तेमे क्रुस तेला ज्याक्सुङ् ।ते दिनाेक टिबु नाेक: नासरत कि येशु, यहुदि तिबि कि ग्याल्बु ।
+\v 20 यहुदि तेरिक् कि ति (पढे) क्यासुङ्, चिला सिसिङ् येशुला गेलु चाला राङ ग्याल्खा नाेक ।ति ता हिब्रु, तान ल्याटिन ला ताङ् ग्रिकला टिबु नाेक।
+
+
+\v 21 तेमे यहुदि कि ग्याल्बु जानापा कि पिलातस ला सासुङ्, "यहुदि तिबिकि ग्याल्बु माटिक् बरु तिकि, 'यहुदि कि ग्याल्बु हिङ् सिनि सासुङ सिनि टि।
+\v 22 "पिलातस कि सासुङ, "ङे कान टिबु हए तिराङ टिबिङ्। "
+
+
+\v 23 सिपाहि तिबिकि येशुला क्रुस ला काल्सिङ् मा तिबिकि येशु कि माज्या पिनि स्यि बाे जाेसुङ्। तेरिक् ता कि दाक्पुरे दाक्पुरे ग्याब्सुङ तेमे (लबेदा) तातिङ्।ता (लबेदा) ति माचेङ्बा याेमे क्याला चेमु नाेक
+\v 24 तेमे तिबि तेरिक् सासुङ, "दिला मारेल्, बरु दि सिदि गिउ सिनि (निर्णय) क्यानि बाे ग्यागि। "छ्याे नाङि छिक् ख्याेल्सित सिनि दिनाेक गालु झै, "तिबिकि ङे माज्या बाे ग्याप्सुङ; तिबिकि ङे माज्या कि (चिट्ठा) ग्याप्सुङ। "
+
+
+\v 25 माक्मि तिबिकि ति ताम क्यासुङ ।येशुकि मामा, येशुकि मामि नुम्, क्लाेपासकि पेर्मि मरियम ताङ् मरियम मग्दलिनि येशु कि क्रुस चाला लानि देसुङ्।
+\v 26 तेमे येशु कि दाक्पि मामा ताङ दाक्पुला ङिङ्ज्ये किरु लाेमा तिबा दाक्पि चाला राङ लानि देदु थाेङ्सुङ, येशु कि दाक्पि मामाला सासुङ, "हे पुमा, लाेह, ख्याेरे
+\v 27 पुजुङ्!"तेमे येशु कि दाक्पि लाेमा तिबाला सासुङ, "लाेह, खिरे मामा! "तेपा नेसुर लाेमा तिबिकि येशु कि मामा दाक्पि खाङ्बा ला टिनि गाल्सुङ्।
+
+
+\v 28 तुक्राङ क्यानि येशु कि तेरिक याक क्यानि सिङसुङ् सिनि छ्याेला टिबु ख्याेल्सित सिनि येशु कि साबु हिङ्, "ङाला काेमा लासुङ।
+\v 29 "क्युर्बु (मध) लुगु दाक्पु जिक ज्यागु नाेक ।हुतुङ् राङ, तिबिकि क्युर्बु (दाखमध) क्येगु स्पन्ज ति हिसप कि (हाँगा) ति तिला ग्याम्नि येशु कि खाला लुङ्नि बिसुङ्
+\v 30 ।तेमे येशु कि ति क्युर्बु लासुङ्, येशु कि सासुङ्, "सिङ्सुङ्। "येशु कि दाक्पि गाे (झुकाउनु) क्यासुङ् तेमे दाक्पि नाम्सि ताङ्सुङ् ।
+
+
+\v 31 ति तुजे ङिमा हिन्,(शबाथ) कि ङिमा ला जुबु (क्रुस) ला मज्याक् सिनि (चिलासिसिङ् (महत्वपुर्ण) ङिमा हिङ्), यहुदि तिबिकि पिलातस ला तिबिकि काङ्बा तेरिक् च्याङ्नि तिबाला क्युर् सिनि सासुङ्
+\v 32 ।तेमे सिपाहि तिबा लेसुङ्, येशु तानि ज्यागु ङिकार्कि काङ्बा च्याङ्नि बिङ्सुङ्।
+\v 33 तेमे तिबा येशु चाला लेसुङ्, तिबिकि येशु स्ये हानेक् थाेगु नाेक।तेपा नेसुर तिबिकि येशु काङ्बा माच्याक् ।
+
+
+\v 34 लाेङ् राङ सिपाहि दाक्पु ज्यिकि येशु कि सुप्ला ङुङ् कि सुर्सुङ्, हुतुङ् राङ् टाक् ताङ् छ्यु थेङ्सुङ।
+\v 35 दि थाेगु कि ति (गवाहि) तेर्क्यु, तेमे तिकि (गवाहि सत्य) हए।तिकि साबु लेमु राङ् हिङ् सिनि स्येक्यु खिराङ् माेवा कि।
+
+
+\v 36 ति तेरिक् ति (हेतु) कि गाल्सुङ्, तेमे (धर्मशास्त्र) पुरा हाेसित्, "येशु कि दाक्पु ज्यिकाङ् रुबाक् माच्याक्। "
+\v 37 लाेङ् राङ, राङ्सा (धर्मशास्त्र) कि सिउ, "तिबि कि येशुला लेउ येशुला तिबिकि सुर्सुङ्।"
+
+
+\v 38 दि ताम तिङ्ला अरिमाथियाकि याेसेफ येशु लाेमा गालु (तेेेमे यहुदि तिबिकि चिबिकि किसाला (गुप्त) ला क्या लाेमा हिङ्) तिकि येशु कि जुबु खुर्नि डिउ सिनि पिलातस तानि (अनुराेध) क्यासुङ् ।पिलातस कि तिला (अनुमति) बिङ्सुङ् । तुक्राङ क्यनि याेसेफ लेसुङ्, तेमे येशु कि जुबु खुर्नि
+\v 39 गाल्सुङ्।निकाेदेमस तिङ् लेसुङ् ति ति ताङ्ला नुप्ला येशु चाला लेबु नाेक।तिकि (झण्डै तेत्तिस किलाे मुर्र ताङ् एलवा कि मिऋण खसुङ्) ।
+
+
+\v 40 तुक् राङ् क्यानि, तिबिकि येशु जुबु खुर्नि गाल्सुङ् तेमे (दफन) किरु तुजेला यहुदि तिबिकि (चलनअनुसार) मसला ताङ् सुति माज्या ला टिल्सुङ्।
+\v 41 येशुला कालु (क्रुस) चाला दाक्पु ज्यिक् मेदाक् जुबु दासा नाेक, तेमे ति दासाला साबा (चिहान) नाेक तिला हादा साक् कान मिला उबु
+\v 42 मेदक।ति ङिमा ति यहुदि तिबिकि (तयारि) ङिमा हदु नाेक तेमे (चिहान) तिङ् चाला राङ नाेक तेमे येशु ला तिबिकि तेराङ ज्याक्सुङ्।
+
+
+\c 20
+\cl लिउ २०
+\p
+\v 1 साता कि तङि ङिमाला नाक्तुगि राङ् मरियम मग्दलिनि तुर्साला लेसुङ्, तिकि तुर्सा ने दाे तेनु थाेङ्सुङ्।
+\v 2 तेपानेसुर ति छ्यानि गाल्सुङ्, तेमे सिमाेन पत्रुस ताङ् येशु ला ङिङ्ज्ये किरु राङ्सा लाेमा लेसुङ्, तेमे तिकि तिबाला सासुङ्, "तिबिकि ङेरे येशुला तुर्सा ने तेनि खुङ्गाल्नाेक, तेमे तिबिकि केनि खुङ् जाक्ते ङिराङ्ला छ्या मेत्। "
+
+
+\v 3 तेमे पत्रुस ताङ् राङ्सा लाेमा ति फिला थेनि तुर्सा तेपा गाल्सुङ्।
+\v 4 तिबा ङिकार तुच्यिक् छ्यासुङ्, राङ्सा लाेमा ति पत्रुस सिना ताङ्ला छ्यासुङ्, तेमे तुर्साला गमाला लेम् ख्याेसुङ्।
+\v 5 तिकि कुङ् क्यानि तुर्सि नाङ्ला लासुङ्; तिकि सुति माज्या क्या थाेङ्सुङ्, तेमे ति नाङ्ला मास्यु।
+
+
+\v 6 सिमाेन पत्रुस ति तिङ्ला लेम् ख्याेसुङ् तेमे तुर्सि नाङ्ला गाल्सुङ्। तिकि ते सुति रा क्या थाेङ्सुङ्,
+\v 7 तेमे येशु कि गाे रा तिङ् थाेङ्सुङ्। ति रा चाला मिदुक्, तेमे (अलग्गै) तागु नाेक।
+
+
+\v 8 तुक्राङ क्यानि गमाला लेबु लाेमा तिङ् नाङ्ला छ्युसुङ्, तेमे तिकि थाेङ्सुङ् तेमे माेवा क्यासुङ् ।
+\v 9 तिजाे तुजेला तिङ् येशु स्याप् नेबा लागु सिनि तिबि कि तारुङ् (धर्मशाश्त्र) हाक् माकाे नाेक्
+\v 10 ।तेमे लाेङ् राङ तिबा दाक्पि खाङ्बाला ग्याल्सुङ्।
+
+
+\v 11 तेमे मरियाम ति ङुइताङ् फिला तुर्सि चाला लानि देसुङ्; तिकि ङुइताङ् तुर्सि नाङ्ला लाह्सुङ्
+\v 12 ।तिकि कार्मु काेनु येशु कि जुबु ज्यागु गाे चाला ताङ् राङ्सा काङ्बि चाला क्यानि मेरा ङि स्वर्गदुत) ला थाेङ्सुङ।
+\v 13 तिबिकि तिला सासुङ, "हे पुमा, ख्याेङ् चिला ङुइ क्यिउ? "तिकि तिबाला सासुङ्, "चिला सिसिङ् तिबिकि ङे चाेवाे कान्ज्याक ला खुर् गाल्सुङ्, तेमे ङाला छ्या मेत् तिबिकि येशु ला केनि खुङ्गालते।
+
+
+\v 14 तेमे तिकि दुक सासुङ, ति ग्युर्सुङ, तेमे तिकि ते येशु लानि हादु थाेङ्सुङ्, तेमे ति येशु राङ् हिङ् सिनि ङाे मास्ये।
+\v 15 येशु कि तिला सासुङ्, "ए पुमा! ख्याेङ् चिला ङुइ कि? दाक्पि कि सुला छाेलिङ् किउ? "तिकि ति मिला मेदक कि (मालिक्) हिङ् सिनि ते सासुङ्, "(महाशय), काङ् दाक्पि कि येशुला खुङ् गालु हिङ्सि ङाला सि दाक्पि कि येशुला केङ् ज्यागु हए, तेमे ङा तिला खुर्नि डिउ। "
+
+
+\v 16 येशु कि तिला सासुङ्, "मरियम! " ति ग्युर्सुङ तेमे अारमेइक ताम्ला सासुङ "रब्बाेनि "(तिकि अर्थ ति "गुरु ")
+\v 17 । येशु कि तिला सासुङ्, "ङाला मारेक्, चिला सिसिङ् ङा तारुङ् पापि चाला गालु मेत्, तेमे ङे नुप्ति बि चाला गाल्नि तिबाला सि, ता ङा ङे पापा खिरे पापा तेमे ङे चाेवाे कान्ज्याक खिरे चाेवाे कान्ज्याक चाला डिउ।
+\v 18 "मरियम माग्दलिनि तेमे लाेमा तिवा येशु चाला लेसुङ्, तिकि तिबाला येशु साबु ताम तिबा सासुङ्, " ङे कि येशु ला थाेगिङ्। "
+
+
+\v 19 साता कि ताङि ङिमा कि गामु यहुदि तिबि जिबिकि ते देतु नाेक, तिकि गाे च्येदु नाेक्, तेमे येशु लेसुङ् तेमे तिबि चाला लानि देसुङ्, तिबाला सासुङ्, "खिराङ् ला (शान्ति)! "
+\v 20 तेमे येशु कि तिबाला दि सासुङ्, येशु कि तिबाला दाक्पि लाक्पा ताङ् काेखा छ्या तेङ्सुङ्। तेमे लाेमा तिबा येशु ला थाेङ्नि गा क्यासुङ्।
+
+
+\v 21 तेमे येशु कि तिबाला लाेङ् राङ् सासुङ्, "खिराङ्ला (शान्ति) गिउ। ङाला चुक् क्यानि पापि ताङु. हए तुक्राङ् क्यानि ङा खिराङ्ला ताेगु। "
+\v 22 तेमे येशु कि दुक् सासुङ् तिकि खिरे खाला उ फुसुङ्, तेमे तिबाला सासुङ्, "चेङि (अात्मा) लाङ्।
+\v 23 खिरेकि ति दिक्पा तिबा (क्षमा) किउ ति खिरे दिक्पा तिङ् (क्षमा) किउ; सिसाङ् ति दिक्पा ति (कायम) ज्यागु ति (कायम) ति देकि त। "
+
+
+\v 24 येशु हुगु तुजेला च्युचिक लाेमा नाङ्ला दिदुमस सिरु लाेमा मिदुक्।
+\v 25 तेमे साल्ना तिबिकि तिला" ङे येशु थाेगिङ्" सिनि सासुङ्। तिकि तिबाला सासुङ्, "ङेकि येशु कि लाक्पाला ग्याबु (काटि) डाेब तिबा माथाेङ्बा तेके थेप्तक् ते मालुक्पा, तेमे येशु कि (काेख) ला ङे लाक्पा मालुक्पा
+
+
+\v 26 ङिमा ग्ये ला लाेमा तिबा खाङ्बि नाङ्ला नाेक्, थाेमा ति तिबा तानि राङ् नाेक् । गाे च्येदु तुजे लाराङ् ताङ् येशु तिबि चाला लेसुङ् तेमे तिबिकि पार्ला लानि देसुङ्, तेमे सासुङ्, "खिराङ्ला (शान्ति)! "
+\v 27 तेमे थाेमाला येशु कि सासुङ्, "ख्यारे लाक्पा दे लुक्, ङे लाक्पा तिबा लाेह ङे पाङ्दुला खरे लाक्पा लुक् (अविश्वासि) माक्यि, तेमे माेवा क्यि। "
+
+
+\v 28 थाेमा कि सासुङ्, "ङे चाेवाे कान्ज्याक, ङे कान्ज्याक! " येशु कि तिला सासुङ्, "ख्यरेकि ङाला थाेङ्नि ङे खाला माेवा क्याबु हिङ् ।
+\v 29 (धन्य) तिबिकि थाेगु मेत् तेेेमे माेवा तिङ् क्यासुङ्। "
+
+
+\v 30 ति छ्याेला माटिबु अाला (चिन्ह) तिबा येशु कि लाेमा तिबि चाला क्यासुङ्,
+\v 31 तेमे दि तिबु हए, तेमे येशु राङ् ख्रिष्ट ताङ् कान्ज्याक कि पुज्युङ् हिङ् सिनि तिबि कि माेवा कि थुप्सित् तेमे माेवा क्यानि ते तिकि मिङ्ला खिरेकि (जिवन) ङेसित्।
+
+
+\c 21
+\cl लिउ २१
+\p
+\v 1 ति ताम तिङ्ला येशु दाक्पुराङ् लाेङ् राङ् तिबेरियास (समुद्र) ला लाेमा तिबि चाला लेसुङ्, येशु तुक् क्यानि थाेङ्सुङ्
+\v 2 ।सिमाेन पत्रुस, दिदुमस सिरुु थाेमा, गालिल कि काना नथानेल, जब्दियाकि पुज्युङ्, तेमे येशु कि राङ्सा मेरा ङि लाेमा तिबा तानि नाेक।
+\v 3 सिमाेन पत्रुस कि तिबाला सासुङ्,"ङा ङ्या सेदु डाेइ क्यिउ। "तिबिकि तिला सासुङ्, ङिराङ् ङाङ् खिराङ् तानि डिउ। " तिबा गाल्सुङ्, तेमे (डुङ्गा ला) देसुङ्, तेमे ति बिकि नुप्काङ् लाङ् दाक्पुज्यिकाङ् ङ्या माजिम्।
+
+
+\v 4 तेेेमे टाेप्ला राङ् नाेक। येशु (समुद्र कि किनार) ला लेसुङ्, तेमे येशु नाेक सिनि लाेमा तिबिकि ङाे मास्ये ।
+\v 5 तुक्राङ् क्यानि, येशु कि तिबाला सासुङ्, "ए (जवान) मितिबा, काङ् खिराङ् तानि सा साब्च्ये हए? "तिबिकि सासुङ्,
+\v 6 "मेत्।"येशु कि तिबाला सासुङ्, "खिरे (जाल ति डुङ्गा) कि याप छुर्ला ग्याेप्, तेेेमे खिरेकि काङ् ङेक्यु । "तेमे, तिबिकि दाक्पि (जाल) ग्याप्सुङ्, तेमे ङ्या तिबा अाला गाल्नि ते तेङ्माथुप्।
+
+
+\v 7 तेमे येशुला च्याबु किरु पत्रुस कि सासुङ्, "ति चाेवाे कान्ज्याक हिङ्। "तेमे सिमाेन पत्रुसकि ति येशु हिङ् सिरु काेसुङ्, तिकि दाक्पि फि माज्या टासुङ् (चिलासिसिङ् तिकि ति पिदु नाेक), तेमे (समुद्र) ला ख्याेङ्राङ् छ्याङ्माल ग्याप्सुङ्।ज्येङ्
+\v 8 लाेमा तिबा (डुङ्गा) ला जेसुङ् (चिलासिसिङ् तिबा सा नेसुर अाला थारे मिदक्, (करिब) च्यिगे (मिटर) नाेक), तेमे तिबिकि ङ्या कि क्यागु (जाल) थेनि नाेक।
+\v 9 तेमे तिबा साला थेङ्सुङ्, तिबिकि मे मेताक् खाला सिबाङ् ता्ङ् ङ्या ज्यागु थाेङ्सु्ङ्।
+
+
+\v 10 येशु कि तिबाला सासुङ्, "खिरे हादा राङ् जिबु ङ्या खलेक्।"
+\v 11 तेमे सिमाेन पत्रुस गाल्सुङ्, च्यिगे ङाप्च्यु सुम बाेबु बाेबु ङ्या कि केगु (जाल) साला खसुङ्। ते ति अाला ङ्या तिबा नाेक्, तेमे (जाल) मारेल।
+
+
+\v 12 येशु कि तिबाला सासुङ्, "स्याक्, तेमे जारा स। "चिन लाेमा तिबिकि "दाक्पु सु हिङ्?"सिनिसिसाङ् टे (साहास) माक्या
+\v 13 ।येशु हरलेसुङ् तेमे सिबाङ् लासुङ्, तेेेमे तिबाला बिङ्सुङ् तेमे ङ्या नाङ् बिङ्सुङ् ।
+\v 14 स्ये नेसुर लानि लाेमा तिबि चाला लेबु खेप् सुम् गाल्सुङ्।
+
+
+\v 15 तिबिक जारा साेनि सिङ्सि मा सिमाेन. पत्रुसला सासुङ्, "युहन्ना कि पुज्युङ् सिमाेन, काङ् ख्यारे कि ङाला तिबाला सिनि ताङ् ङाला ङिङ्ज्ये क्यिउ? "पत्रुस कि सासुङ्, "हिङ् प्रभुदाक्पुराङ् स्येक्यु ङा दाक्पुला चाे राङ् ङिङ्ज्ये क्यिउ। "येशु. कि तिबाला सासुङ्, "ङे थुमा लाङ बिङ्। "
+\v 16 तिला लनेङ् राङ् सासुङ, "युहन्ना कि पुज्युङ् सिमाेन, काङ् ङाला ङिङ्ज्ये किउ? "पत्रुस कि सासुङ्, "हिङ् प्रभु, दाक्पु राङ् स्येक्यु ङे दाक्पुला ङिङ्ज्ये किउ। "येशु कि तिला सासुङ्, "ङे लुक् तिबा लाेह। "
+
+
+\v 17 येशु कि तिला खेप्सुम सासुङ्, " युहन्ना कि पुज्यङ् सिमाेन, काङ् ङाला ङिङ् जे किउ? "पत्रुस (निरास) गाल्सुङ, चिला सिसिङ् येशु कि तिला "काङ् ङाला ङिङ्ज्ये किउ? " सानि खेप्सुम टिसुङ्। तिकि तिला सासुङ्, "चाेवाे कान्ज्याक, दाक्पुराङ् तेरिक् ताम स्येक्यु, काङ् ङे दाक्पुला ङिङ्ज्ये किउ। "येशु कि तिला सासुङ्, "ङे लुक् तिबाला सा बिङ्। "
+\v 18 हुतुङ् हुतुङ् ङा खिराङ्ला सिउ, तेमे खिराङ् ज्येदा नाेक, ख्याेङ् दाक्पुराङ् माज्या काेङ्सुङ् तेमे केङ् ड सेम् लासुङ् तेराङ् डिउ, ख्यारेकि दाक्पि लाक्पा रुग्यु तेमे ज्येङ्गि राङ् ख्याेङ्ला माज्या काेनि तेर्क्यु ख्याेङ् केङ् ड सेम मिकि ते ख्याेङ्ला खुर्नि डिउ।
+
+
+\v 19 पत्रुसकि च्येन्डक श्यिवाकि कन्ज्यक्ला सोवा बुल्गि्यु सिनि क्षा देन्दुप्ला येशुकि तुक सिक्याबु हिन् । येशुकि ति श्येसिमा पत्रुसला "ङाला तिङ्य "सिनि सिक्यासुङ् ।
+
+
+\v 20 पत्रुस ग्युर्नि ल्हासिन् तिकि येशुकि ङिङ्ज्ये क्याबु ताङ् डेन्ला येशुकि छेकला ज्येर्नि देनि "चावा, ख्योरुङ्ला जिनक जप ति सु हिन्?" सिनि टेप टाबा ति तिङ्ला हुङ्गिन् हतुप् थोङ्सुङ् ।
+\v 21 पत्रुसकि तिला थोङ्नि येशुला "चावा, दि मि ति खाङ् क्यिताङ्?"
+
+
+\v 22 येशुकि तिला 'ङा मेङ्गुप् साक् ति देसित् सिरुप् नावा हसिन् खिराङ्ला खाङ् क्यासुङ? ङाला तिङ्य " सिनि सिक्यासुङ् ।
+\v 23 तिकि क्यिसाला ति टाबा मिस्यिउ सिनि नुक् तिबा तेर्कि पार्ला टाम्नक् सिक्यासिनाङ् येशुकि ज्येन् टाबा तिबा मिस्यिउ सिमाक्या । "हिन्सिनाङ् ङा हुङ्गुप् साक् ति देस्यित् सिनि ङे नासाम् ताङसिनाङ ख्योरुङ्ला खाङ् च्युङ्सुङ?' सिनि सिक्यासुङ् ।
+
+
+\v 24 दि ताम् स्येतुप् ताङ् टिकुप् ति दिराङ् हिन् तेमे दि ताम दि हुतुङ् राङ् हिन् ।
+\v 25 येशुकि ज्येन ताम् तिबासाङ् आला क्यासुङ, ङाला खाङ् छोर्क्यिनक सिसिन, ति ताम् तिबा तेर टिबु हिन्सिन् दि जाम्बुलिङ्ला हतुप् थेप् तेर्ला टिसिनाङ् मोस्योङ्गु ।

manifest.yaml

@@ -0,0 +1,222 @@
+dublin_core:
+  type: 'bundle'
+  conformsto: 'rc0.2'
+  contributor:
+    - "Rohit_Nep"
+    - "Archana"
+    - "Rohit"
+    - "Archana"
+  creator: ''
+  description: 'An unrestricted literal Bible'
+  format: 'text/usfm'
+  identifier: 'reg'
+  issued: '2023-12-05'
+  language:
+    identifier: 'xsr-x-shyarpa'
+    title: "Shyarpa"
+    direction: 'ltr'
+  modified: '2023-12-06'
+  publisher: 'Wycliffe Associates'
+  relation: []
+  rights: 'CC BY-SA 4.0'
+  source:
+    -
+      identifier: 'ulb'
+      language: 'ne'
+      version: '12.1'
+  subject: 'Bible'
+  title: 'Shyarpa Bible'
+  version: '1.0'
+checking:
+  checking_entity: []
+  checking_level: '1'
+projects:
+  -
+    title: 'मात्तीकि टिबु लेन ल्येमु'
+    versification: ufw
+    identifier: 'mat'
+    sort: 40
+    path: './41-MAT.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'मर्कुसकि टिबु लेन् ल्येमु'
+    versification: ufw
+    identifier: 'mrk'
+    sort: 41
+    path: './42-MRK.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'लुका कि टिबु ल्यान्लेमु'
+    versification: ufw
+    identifier: 'luk'
+    sort: 42
+    path: './43-LUK.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'युहन्नाकि टिबु लेन ल्येमु'
+    versification: ufw
+    identifier: 'jhn'
+    sort: 43
+    path: './44-JHN.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'लो~मा क्षे:तिबि ला~का'
+    versification: ufw
+    identifier: 'act'
+    sort: 44
+    path: './45-ACT.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'रोमि को पत्रति'
+    versification: ufw
+    identifier: 'rom'
+    sort: 45
+    path: './46-ROM.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'कोरिन्थितिबाला पावलकि टिबु स्युकु'
+    versification: ufw
+    identifier: '1co'
+    sort: 46
+    path: './47-1CO.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'कोरिन्थीतिबाला पावल कि टिवा ङिबा'
+    versification: ufw
+    identifier: '2co'
+    sort: 47
+    path: './48-2CO.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'गलातीतिबाला पावलकि टिबा'
+    versification: ufw
+    identifier: 'gal'
+    sort: 48
+    path: './49-GAL.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'एफिसिला पावलकि टिबु टिवा'
+    versification: ufw
+    identifier: 'eph'
+    sort: 49
+    path: './50-EPH.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'फिलिप्पीतिबाला पावलकि टिबा'
+    versification: ufw
+    identifier: 'php'
+    sort: 50
+    path: './51-PHP.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'कलसीतिबाला पावलकि टिबा'
+    versification: ufw
+    identifier: 'col'
+    sort: 51
+    path: './52-COL.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'थेसलोनिकि तिबाला पावलकि टिबु टिवा थाल्मा'
+    versification: ufw
+    identifier: '1th'
+    sort: 52
+    path: './53-1TH.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'थेसलोनिकितिबाला पावलकि टिबु थेप ङिवा'
+    versification: ufw
+    identifier: '2th'
+    sort: 53
+    path: './54-2TH.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'तिमोथिला पावलकि टिवा थाल्मा'
+    versification: ufw
+    identifier: '1ti'
+    sort: 54
+    path: './55-1TI.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'तिमोथीला पावल कि टिवा ङिबा'
+    versification: ufw
+    identifier: '2ti'
+    sort: 55
+    path: './56-2TI.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'तीतस'
+    versification: ufw
+    identifier: 'tit'
+    sort: 56
+    path: './57-TIT.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'फिलेमोन'
+    versification: ufw
+    identifier: 'phm'
+    sort: 57
+    path: './58-PHM.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'हिब्रु'
+    versification: ufw
+    identifier: 'heb'
+    sort: 58
+    path: './59-HEB.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'याकुबकि टिबा'
+    versification: ufw
+    identifier: 'jas'
+    sort: 59
+    path: './60-JAS.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'पत्रुसकि टिवा थाल्मा'
+    versification: ufw
+    identifier: '1pe'
+    sort: 60
+    path: './61-1PE.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'पत्रुसकि टिवा ङिबा'
+    versification: ufw
+    identifier: '2pe'
+    sort: 61
+    path: './62-2PE.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'यूहन्नाकि टिबु टिवा थाल्मा'
+    versification: ufw
+    identifier: '1jn'
+    sort: 62
+    path: './63-1JN.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'युहन्नाकि थेप ङिबा'
+    versification: ufw
+    identifier: '2jn'
+    sort: 63
+    path: './64-2JN.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'युहन्नाकि टिबु थेप सुम्बा'
+    versification: ufw
+    identifier: '3jn'
+    sort: 64
+    path: './65-3JN.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'यहूदाकि टिबा'
+    versification: ufw
+    identifier: 'jud'
+    sort: 65
+    path: './66-JUD.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'यूहन्नाकि थोङ्गुप् क्षार्वा'
+    versification: ufw
+    identifier: 'rev'
+    sort: 66
+    path: './67-REV.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]