DMS_GL_en_ta/translate/figs-irony/01.md

19 KiB
Executable File

ဖော်ပြချက်

Irony ဆိုသည်မှာ ပြောသူမှ သူပြောလိုသောအဓိပ္ပါယ်နှင့်ဆန့်ကျင်ဖက်ဖြစ်သော စကားကိုအသုံးပြု၍ ပြောခြင်းကိုဆိုလိုသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် လူတစ်ဉီးတစ်ယာက် နှင့် သဘောထား မတူညီ ကြောင်းကို ထို့သူ၏ စကားလုံးကို အသုံးပြု၍ Irony (ဇောက်ထိုးစကား) ကိုပြောဆိုခြင်းပြုလုပ်ကြသည်။ လူတို့သည် အကြောင်းအရာ တစ်ခုသည် သူအမှန်တကယ်မည်သို့ဖြစ်ရမည်ကို ပိုမိုထင်ရှားအောင် ဖော်ပြလိုသောအခါ ဇောက်ထိုးစကားကို အသုံးပြုပြောဆိုကျသည်။ ထို့အပြင် တစ်စုံတစ်ဉီး၏အကြောင်းအရာတစ်ခုအပေါ် မိုက်မဲစွာယုံကြည်နေမှုနှင့် မှားယွင်းသောအရာအပေါ်၌ ယုံကြည်နေမူကို ပြောဆိုလိုသည့်အခါလည်းသုံးပါသည်။ ဟာသအနေဖြင့်လည်း အသုံးပြုပါသည်။

ယေရှုက “ကျန်းမာရေးကောင်းသောသူတို့သည် ဆရာဝန်အားမလိုအပ် သော်လည်း နာမကျန်း ဖြစ်နေသော လူတစ်ဉီးအတွက် ဆရာဝန်သည် လိုအပ်ပေသည်။ ဖြောင့်မတ်သည်ဆိုသောသူများကို နောင်တရခြင်းငှာ ငါလာခဲ့သည်မဟုတ် သို့သော် အပြစ်သားဆိုသူတို့အဖို့ နောင်တရစေခြင်းငှာ ငါလာသည်။” ဟုဖြေကြားခဲ့သည်။ (လုကာ ၅:၃၁-၃၂ ULT)

ယေရှုက ဖြောင့်မတ်သည်ဆိုသောသူဟူ၍ အသုံးပြုပြောဆိုခဲ့ခြင်းက အမှန်တကယ်ဖြောင့်မတ်သော သူများကို ဆိုလိုခြင်းမဟုတ်ပဲ မိမိကိုယ်မိမိ ဖြောင့်မတ်သည်ဟု မှားယွင်းစွာအထင်ရောက်နေကြသော လူတို့အား ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်သည်။ ဆိုလိုခြင်းမှာ မိမိကိုယ်မိမိ ဖြောင့်မတ်သည်ဟု မှားယွင်းစွာ အထင်ရောက်နေကြ သူတို့သည် နောင်တရခြင်းငှာ မဖြစ်နိုင်သောကြောင့်ပင်ဖြစ်သည်။

ဘာသာပြန်ရာ၌ အခက်အခဲဖြစ်ရခြင်းအကြောင်းအရင်း

အကယ်၍ တစ်စုံတစ်ယောက်က ပြောသူသည် ဇောက်ထိုးစကား Irony ကို အသုံးပြုပြီးပြောနေကြောင်း မသိခဲ့လျှင် ပြောသူက မိမိပြောနေသည့်အကြောင်းအရာကို အမှန်တကယ်ယုံကြည်၍ ပြောနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု အထင်ရောက်သွားနိုင်သည်။ စာပိုဒ်၏ အမှန်တကယ်ရည်ရွယ်ချက်ထက် ယင်းရည်ရွယ်ချက်၏ ပြောင်းပြန်ကိုသာ ထိုသူသည် အမှန်ဟုမှတ်ယူသွားနိုင်သည်။

သမ္မာကျမ်းစာမှ ဥပမာများ

“သင်တို့သည် မိမိတို့၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာများအတိုင်းကျင့်သုံးရန်အတွက် ဘုရားရှင်၏ ပညတ်တော်များကို ပစ်ပယ်ပုံမှာ ကျွမ်းကျင်လေစွတကား” (မာကု ၇:၉ ULT)

ကိုယ်တော်ယေရှုသည် ဖာရိရှဲတို့အား ဆုံးမသောအခါပြောခဲ့သည် စကားပင်ဖြစ်သည်။ ၎င်းစာပိုဒ်တွင် ဇောက်ထိုးစကားအသုံးပြုထားပုံမှာ ရှေးထုံးတမ်းစဉ်လာများကို ပြုလုပ်ရန်အတွက် ဘုရားရှင်၏ ပညတ်တော်များ ကိုပင် ငြင်းဆန်ခဲ့ခြင်းကို ချီးမွှမ်းသည့်ပြောဟန်ဖြင့် ပြောခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းကဲ့သို့ အသုံးပြုခြင်းကြောင့်ပင် ဖာရိရှဲတို့၏ အပြစ်အား ပိုမို ထင်ရှားစေသည်။

“သင်တို့၏ အမှုကိုတင်ပြလော့” ဘုရားရှင်ကဆို၏ “သင်တို့၏ အခိုင်မာဆုံးသော လျှောက်လဲချက်များကို ယူဆောင်လာကြလော့” “သူတို့အား ရှေ့ကိုတိုးစေ၍ ငါတို့အနာဂတ်တွင် မည်ကဲ့သို့ဖြစ်ပျက်မည်ကို ပြောကြားကြလော့။ အတိတ်က အဖြစ်အပျက်များကို ဖြေရှင်းဖော်ပြကာ နောင်အခါ၌ ယင်းတို့ အဘယ်သို့အဆုံးသတ်မည်ကို ငါတို့အားပြောပြကြလော့။ သို့မှသာလျှင် ထိုအရာများ ဖြစ်ပျက်လာချိန်၌ ငါတို့သိရှိကြလိမ့်မည်။” (ဟေရှာယ ၄၁:၂၁-၂၂ ULT)

ဘုရားရှင်က လူတို့သည် ဆရာယောင်များအား အသိပညာဗဟုသုတနှင့် တန်ခိုးစွမ်းအားများရှိသည်ဟု ယုံမှတ်ကြပြီး ကိုးကွယ်နေကြခြင်းကြောင့် အမျက်ထွက်ကာပြောဆိုခဲ့သောစကားဖြစ်သည်။ ထိုသို့ပြောခဲ့ရာတွင် Irony ပြောပုံကိုအသုံးပြုခဲ့သည်။ ထိုဆရာယောင်များသည် အနာဂတ်ကိုပြောနိုင်သည့် အစွမ်းမရှိပါ အတိတ်ကိုလည်း ပြန်ပြောနိုင်စွမ်းမရှိပါ ထိုသို့မစွမ်းနိုင်သည်များကို ပြုလုပ်ခိုင်းခြင်းအားဖြင့် ထိုသူတို့အား အတုအယောင်မှန်း ပို၍ပင်သိသာစေပါသည်။ ထိုသို့သိသာစေသည့်အတွက်လည်း လူတို့အား ထိုဆရာယောင်များအပေါ် ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်နေခြင်းမှလည်း တားဆီးရာရောက်ပါသည်။

“အလင်းနှင့်အမှောင်တို့အား မည်သည့်အရပ်အထိ သွားနိုင်ကြောင်းနှင့်၊ ယင်း၏ ပြန်လမ်းကို သင်ပြနိုင်သလော? သင်သည် ကမ္ဘာကို ငါမဖန်ဆင်းမီအခါကပင် မွေးဖွားခဲ့သဖြင့် သင်နေထိုင်ခဲ့သော ရက်ပေါင်းများလှပြီ ဖြစ်သောကြောင့် ဤအမှုကိုသင် သိလိမ့်မည်”

ယောဘသည် သူကိုယ်သူ အသိဉာဏ်ပညာကြွယ်ဝသည် ဟု အထင်ရှိနေသည်။ ထို့ကြောင့် ဘုရားရှင်က စကားဇောက်ထိုးဖြင့် မေးခွန်းမေးလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ အလင်းနှင့်အမှောင်တို့အကြောင်း သူမသိနိုင်သည်ကို အကြောင်းပြု၍ ကမ္ဘာကိုမဖန်ဆင်းခင်ကပင် ယောဘ သည် မွေးဖွားပြီးဖြစ်သည် ဟူသည့်အချက်ကို မှားနေကြောင်း သတိထားမိစေရန် ဖြစ်သည်။၊

“သင်တို့သည် လိုလေသေးမရှိအောင် ပြည့်စုံကြပြီလော။ ချမ်းသာကြွယ်ဝကြလေပြီလော။ ငါတို့ပင်ဘုရင်မဖြစ်ပဲ သင်တို့သည် ဘုရင်ဖြစ်ကြလေပြီလော။ သင်တို့ ဘုရင်ဖြစ်မှသာလျှင် ငါတို့လည်း သင်တို့နှင့်အတူ နန်းစံနိုင်ကြမည်ဖြစ်၍ အကယ်ပင် သင်တို့ဘုရင်ဖြစ်ကြပါစေ ဟုငါဆန္ဒပြု၏။”

ကောရိနုလူများသည် သူတို့ကိုယ်သူတို့ ဉာဏ်ပညာကြီးမြင့်သည်၊ ပစ္စည်းဉစ္စာကြွယ်ဝသည် တမန်တော်ရှင်ပေါလုထံမှ မည်သည့်လမ်းညွှန်ချက်မှ သူတို့မလို ဟု ထင်နေကြ၏။ ထို့ကြောင့် ရှင်ပေါလုသည် သူတို့နှင့် သဘောတူသယောင် ပြောဆိုပြီး သူတို့ကိုယ်သူတို့ မည်မျှ ပညာရှိသည် ပြောနေစေကာမူ အမှန်မှာ ပညာနှင့် ဝေးနေဆဲဖြစ်ကြောင်းကို ထောက်ပြလို၍ ဖြစ်သည်။

ဘာသာပြန်ခြင်းနည်းပရိယာယ်များ

အကယ်၍ သင့်ဘာသာစကားတွင် Irony (ဇောက်ထိုးစကား) ကိုအသုံးပြု၍ ရေးသားပါက စာဖတ်သူတို့အမှန်အတိုင်းသိမြင်နိုင်ခြင်းရှိသော် အသုံးပြု၍ရေးသားပါ။ ထိုသို့မဟုတ်ပဲ နားမလည်နိုင်သော အဓိပ္ပါယ်များဖြစ်ခဲ့သော် အောက်ဖော်ပြပါအချက်များအား ရွေးချယ်အသုံးပြုသင့်သည်။

(1)  ပြောသူများ အခြားတစ်စုံတစ်ဉီး၏ ယုံကြည်မှုကို မည်ကဲ့သို့ပြောနေကြောင်းသိသာစေရန် ဘာသာပြန်ရေးသားပါ။

(2) အဓိပ္ပါယ်အမှန်အတိုင်း ဘာသာပြန်ပါ။ စကားဇောက်ထိုး(Irony) ကို အမှန်အတိုင်းသိအောင်ကြိုးစားပြီး မည်သည့်အကြောင်းအရာကိုပြောဆိုလိုကြောင်း သိသာအောင်ပြောင်းလဲရေးသားပေးရမည်ဖြစ်သည်။

ဘာသာပြန်နည်းပရိယာယ်များအားအသုံးပြုထားသည့် ဥပမာများ

(1) ပြောသူများ အခြားတစ်စုံတစ်ဉီး၏ ယုံကြည်မှုကို မည်ကဲ့သို့ပြောနေကြောင်းသိသာစေရန် ဘာသာပြန်ရေးသားပါ။

“သင်တို့သည် မိမိတို့၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာများအတိုင်းကျင့်သုံးရန်အတွက် ဘုရားရှင်၏ ပညတ်တော်များကို ပစ်ပယ်ပုံမှာ ကျွမ်းကျင်လေစွတကား” (မာကု ၇:၉ ULT)

ဘုရားရှင်၏ ပညတ်တော်များကို ငြင်းပယ်၍ ထုံးတမ်းအစဉ်အလာများအတိုင်းနေထိုင်လျှင် အဆင်ပြေပြေနေနိုင်မည်ဟု သင်ထင်ပါသလား။”

ဘုရားရှင်၏ ပညတ်တော်များကိုငြင်းပယ်၍ ထုံးတမ်းအစဉ်အလာများအတိုင်းနေထိုင် လျှင် အဆင်ပြေမည့်ပုံကဲ့သို့ သင်နေထိုင်ပါလား”

ဖြောင့်မတ်သည်ဆိုသော သူများကို နောင်တရခြင်းငှာ ငါလာခဲ့သည်မဟုတ် သို့သော် အပြစ်သားဆိုသူတို့အဖို့ နောင်တရစေခြင်းငှာ ငါလာသည်။” 

မိမိကိုယ်ကို ဖြောင့်မှတ်သည်ဟု အထင်ရောက်နေသူများအတွက် အပြစ်ကိုသိစေခြင်းငှာ ငါလာသည်မဟုတ်၊ အပြစ်သားတို့ကိုသာ မိမိအပြစ်ကိုသိစေခြင်းငှာ ငါလာခြင်းဖြစ်သည်။”

(2) အဓိပ္ပါယ်အမှန်အတိုင်း ဘာသာပြန်ပါ။ စကားဇောက်ထိုး(Irony) ကို အမှန်အတိုင်းသိအောင်ကြိုးစားပြီး မည်သည့်အကြောင်းအရာကိုပြောဆိုလိုကြောင်း သိသာအောင်ပြောင်းလဲရေးသားပေးရမည်ဖြစ်သည်။

“သင်တို့သည် မိမိတို့၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာများအတိုင်းကျင့်သုံးရန်အတွက် ဘုရားရှင်၏ ပညတ်တော်များကို ပစ်ပယ်ပုံမှာ ကျွမ်းကျင်လေစွတကား” (မာကု ၇:၉ ULT)

သင်တို့သည် ဘုရားရှင်၏ ပညတ်တော်များကို ငြင်းပယ်၍ ထုံးတမ်းအစဉ်အလာများကို ပြုကျင့်နေကြခြင်းသည် ကြောက်မက်ဖွယ်အမှုကိုပြုလုပ်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။”

“သင်တို့၏ အမှုကိုတင်ပြလော့” ဘုရားရှင်ကဆို၏ “သင်တို့၏ အခိုင်မာဆုံးသော လျှောက်လဲချက်များကို ယူဆောင်လာကြလော့” “သူတို့အား ရှေ့ကိုတိုးစေ၍ ငါတို့အနာဂတ်တွင်မည်ကဲ့သို့ဖြစ်ပျက်မည်ကို ပြေားကြားကြလော့။ အတိတ်ကအဖြစ်အပျက်များကို ဖြေရှင်းဖော်ပြကာ နောင်အခါ၌ ယင်းတို့အဘယ်သို့အဆုံးသတ်မည်ကို ငါတို့အားပြောပြကြလော့။ သို့မှသာလျှင် ထိုအရာများဖြစ်ပျက်လာချိန်၌ ငါတို့သိရှိကြလိမ့်မည်။” (ဟေရှာယ ၄၁:၂၁-၂၂ ULT)

“သင်တို့၏ အမှုကိုတင်ပြလော့” ဟုဘုရားရှင်က ဆို၏၊ သင်တို့ကိုးကွယ်နေကျသော ဆရာယောင်များသည် အနာဂတ်နှင့်အတိတ်တို့ကိုမမြင်နိုင်သောကြောင့်ပြောနိုင်လိမ့်မည်လည်းမဟုတ်။ ထို့ကြောင့်သူတို့အားမေး၍ ငါတို့မှာ ဘာမျှအကျိုးမရှိခြေ။”

“အလင်းနှင့်အမှောင်တို့အား မည်သည့်အရပ်အထိ သွားနိုင်ကြောင်းနှင့် ၊ ယင်း၏ပြန်လမ်းကို သင်ပြနိုင်သလော? သင်သည် ကမ္ဘာကို ငါမဖန်ဆင်းမီအခါကပင် မွေးဖွားခဲ့သဖြင့် သင်နေထိုင်ခဲ့သော ရက်ပေါင်းများလှပြီ ဖြစ်သောကြောင့် ဤအမှုကိုသင် သိမည်ဆိုတာ ငြင်းဖွယ်မရှိပါ။” (ယောဘ ၃၈:၂၀-၂၁ ULT)

“အလင်းနှင့်အမှောင်တို့အား မည်သည့်အရပ်အထိ သွားနိုင်ကြောင်းနှင့် ၊ ယင်း၏ပြန်လမ်းကို သင်ပြနိုင်သလော? သင်သည် ကမ္ဘာကိုငါမဖန်ဆင်းမီအခါကပင်မွေးဖွားခဲ့သဖြင့် သင်နေထိုင်ခဲ့သော ရက်ပေါင်းများလှပြီ ဖြစ်သောကြောင့်ဤအမှုကိုသင်သကဲ့သို့ ဟန်လုပ်နေသည်၊ အမှန်မှာ သင်မသိပေ”