DMS_GL_en_ta/translate/figs-ellipsis/01.md

15 KiB

ဖော်ပြချက်

Ellipsis1 ဆိုသည်မှာ ပြောဆိုသူ သို့မဟုတ် စာရေးသူသည်ဝါကျ တစ်ကြောင်းမှ ပြီးပြည့်စုံသောဝါကျ ဖြစ်ရန် လိုအပ်သော စကားလုံးတစ်လုံး သို့မဟုတ် စကားလုံးများအား ချန်ထားခဲ့သောအခါတွင် ဖြစ်ပေါ် လာသည်။ ပြောဆိုသူ သို့မဟုတ် စာရေးသူသည် ယင်းအား နားထောင်သူ သို့မဟုတ် စာဖတ်သူ သည် ဝါကျ၏ အဓိပ္ပါယ်အား နားလည်ပြီး ထိုနေရာတွင်ရှိသော စကားလုံးများအား နားထောင်သောအခါ သို့မဟုတ် ဖတ်သောအခါတွင် သူ့စိတ်ထဲတွင် ရှိသော စကားလုံးများအား ဖြည့်၍ ဖတ်မည်ဟု သိသောကြောင့် လုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊

တရားဆုံးဖြတ်တော်မူရာကာလ၌၊ မတရားသောသူတို့သည် မတည်မနေရကြ။ ဖြောင့်မတ် သော သူတို့၏အပေါင်းအသင်းထဲသို့ လူဆိုးတို့သည် မဝင်ရကြ။(ဆာလံ 1:5)

ဒုတိယအပိုင်းတွင် Ellipsis ပါရှိသည် အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် “ဖြောင့်မတ်သောသူတို့၏ အပေါင်းအသင်းထဲသို့ လူဆိုးတို့သည် မဝင်ရကြ” ဟူသည်မှာ ပြီးပြည့်စုံသော ဝါကျမဟုတ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ပြောဆိုသူက နားခေါင်သူသည် ဖြောင့်မတ်သူတို့၏ အပေါင်းအသင်းထဲသို့လူဆိုးတို့သည် မဝင်ရကြ ဟူသည်ကို ရှေ့ဝါကျပိုင်းမှ လုပ်ရပ်အား ဖြည့်၍ သိလိမ့်မည်ဟု ယူဆသည်။ ဖြည့်ထားသော လုပ်ရပ်ဖြင့်၊ ပြီးပြည့်စုံသောဝါကျ သည်:

ဖြောင့်မတ်သူတို့၏အပေါင်းအသင်းထဲသို့လူဆိုးတို့သည် ဝင်ခွင့်ရလိမ့်မည် မဟုတ်။

[1] အင်္ဂလိပ်လို ellipsis ဟူ၍လည်းခေါ်သော သတ်ပုံသင်္ကေတတစ်ခုရှိပါသည်။ ၎င်းသည် မူရင်းအဓိပ္ပါယ်ကို မပြောင်းလဲဘဲ စကားလုံး၊ စကားစု၊ ဝါကျ သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုသော စာသားမှ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ချန်လှပ်ထားခြင်းကို ညွှန်ပြရန်အတွက် အစက်သုံးစက် (…) ဖြစ်သည်။ ဤဘာသာပြန်အကယ်ဒမီဆောင်းပါးသည် ပုဒ်ဖြတ်အမှတ်အသားအကြောင်းမဟုတ်သော်လည်း ပုံမှန်အားဖြင့် ဝါကျတွင်ရှိသင့်သည့် စကားလုံးများကို ချန်လှပ်ထားခြင်း၏ အယူအဆအကြောင်းဖြစ်သည်။

Ellipsis အမျိုးအစားနှစ်ခုရှိသည်။

  1. Relative ellipsis သည် စာဖတ်သူက စာထဲမှ ချန်ခဲ့သော စကားလုံးတစ်လုံး သို့မဟုတ် စကားလုံးများကိုဖြည့်ရသည့်အခါတွင် ဖြစ်ပေါ်သည်။ များသောအားဖြင့် စကားလုံးသည် အထက်ပါ ဥပမာအတိုင်း ရှေ့ဝါကျတွင် ရှိသည်။
  2. Absolute ellipsis သည် ချန်ခဲ့သော စကားလုံးတစ်လုံး သို့မဟုတ်စကားလုံးများ သည် စာထဲတွင် မရှိသော်လည်း ပုဒ်စုများသည် စာဖတ်သူများက အသုံးပြုလေ့ရှိသော အသုံးအနှုန်းများမှ သို့မဟုတ် သဘာဝ၏ အခြေအနေမှ ပျောက်နေသည့်အရာများကိုဖြည့်ရန် မျော်လင့်ထားသော ဘာသာစကားများတွင် အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။

ဘာသာပြန်ခြင်းကိစ္စဖြစ်ရသည့် အကြောင်းပြချက်

မပြည့်စုံသောဝါကျများ သို့မဟုတ် ပုဒ်စုများအား မြင်သော စာဖတ်သူများသည် စာဖတ်သူက သူတို့အား ဖြည့်ရန် မျော်လင့်ထားသော ပျောက်နေသည့် အချက်အလက်များအား မသိပဲရှိတတ်သည်။ သို့မဟုတ် စာဖတ်သူများသည် ပျောက်နေသောအချက်အလက်ရှိသည်ကို နားလည်သော်လည်း သူတို့သည် မူလ စာဖတ်သူတို့ကဲ့သို့ မူလသမ္မာကျမ်းစာလာဘာသာစကားများ၊ ယဥ်ကျေးမှုများ သို့မဟုတ် အခြေအနေများကို မသိသောကြောင့် မည်သည်အချက်အလက်သည်ပျောက်ဆုံးနေသည်ကို မသိပဲရှိတတ်သည်။ ဤကိစ္စတွင်၊ သူတို့သည် မှားယွင်းသော အချက်အလက်အား ဖြည့်တတ်သည်။ သို့မဟုတ် စာဖတ်သူတို့သည် အကယ်၍ ellipsis အား သူတို့၏ ဘာသာစကားတွင် တူညီသော နည်းလမ်းဖြင့် အသုံးမပြုပါက၊ ellipsis အား နားလည်မှုလွဲနိုင်သည်။

သမ္မာကျမ်းစာမှဥပမာများ

Relative Ellipsis

လေဗနုန်တော အား နွားငယ်ကဲ့သို့ ခုန်စေ၍ စိရုန်တောကို ကြံ့ငယ်ကဲ့သို့ ခုန်စေသည်။(ဆာလံ 29:6 ULT)

စာရေးသူသည် သူ၏စကားလုံးများအား နည်းနည်းနှင့် ကဗျာဆန်ဆန်ဖြစ်စေချင်သည် ဖြစ်သည်။ အချက်အလက်အား ဖြည့်ထားသော ဝါကျအပြည့်အစုံသည်..

သူသည် လေဗနုန်အား နွားငယ်ကဲ့သို့ ခုန်စေပြီး သူသည် စိရုန်တောကို ကြံငယ်ကဲ့သို့ ခုန်စေသည်။

သို့ ဖြစ်၍ငါတို့သည် ဆင်းရဲခြင်းကိုခံရသော် သင်တို့၏ သက်သာခြင်းနှင့် ကယ်တင်ခြင်း အကျိုးအလိုငှါဖြစ်၏။ အကယ်၍ ငါတို့သည် သက်သာခြင်း သို့ရောက်သော် သင်တို့၏ သက်သာခြင်း နှင့်…. (၂ ကော 1:6 ULT)

 ယင်းဝါကျများ၏ ဒုတိယပိုင်းတွင် စာဖတ်သူတို့ နားလည်သင့်သည် အချက်အလက်သည် ပထမပိုင်းမှ ဖြည့်နိုင်သည်။

သို့ဖြစ်၍ ငါတို့သည် ဆင်းရဲ ခြင်းကိုခံရသော် ငါတို့သည် သင်တို့၏ သက်သာခြင်း နှင့် ကယ်တင်ခြင်း အကျိုးငှာ ဆင်းရဲ ခြင်းဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ငါတို့သည် သက်သာခြင်းသို့ရောက်သော် သင်တို့၏ သက်သာခြင်း…. အကျိုးငှာ သက်သာခြင်းဖြစ်သည်။

Absolute Ellipsis

လူကန်းသည် အထံတော်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးမှ၊ သင်၌အဘယ်သို့ ပြုစေလိုသနည်းဟု မေးတော်မူလျှင်၊ သခင်၊ အကျွန်ုပ်မျက်စိမြင်စေခြင်းငှါ ပြုတော်မူပါဟု လျှောက်လေ၏။( လုကာ 18:40-41 ULT)

ယောက်ျားကြီးသည် မပြည့်စုံသော ဝါကျဖြင့် ဖြေသည် ဟု ထင်ရသည် အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သူသည် ယဥ်ကျေးလိုခြင်းနှင့် ယေရှုအား ကုသပေးရန် တိုက်ရိုက် မမေးလိုသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သူက ယေရှုသည် သူမျက်စိစေရန် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းမှာ ယေရှုမှသူ့အား ကုသပေးရန် ဖြစ်ကြောင်း နားလည်မည်ဟု သိသည်။ ပြည့်စုံသော ဝါကျသည်……

“ ဘုရားသခင်၊ အကျွန်ုပ်မျက်စိမြင်စေခြင်းငှာ ကုသပေးစေလိုပါသည်။

သို့ တိတု ငါတို့ကိုကယ်တင် တော်မူသော အရှင်သခင်ယေရှုခရစ်နှင့် ခမည်းတော် ဘုရားသခင့်အထံတော်က ကျေးဇူး၊ ကရုဏာ၊ ငြိမ်သက် ခြင်းရှိပါစေသော။(တိတု 1:4 ULT)

စာရေးသူက စာဖတ်သူသည် ကောင်းချီးပေးခြင်း သို့မဟုတ် ဆုတောင်းခြင်းတို့၏ အများအသုံး ပြုသော ပုံစံအား မှတ်မိမည်ဟု ယူဆသောကြောင့် သူသည် ဝါကျအပြည့်အစုံအား ထည့်ရန်မလိုအပ်ပေ။ ဤသည်မှာ….

“သို့ တိတု. .. ငါတို့ကိုကယ်တင် တော်မူသော အရှင်သခင်ယေရှုခရစ်နှင့် ခမည်းတော် ဘုရားသခင့်အထံတော်က ကျေးဇူး၊ ကရုဏာ၊ ငြိမ်သက် ခြင်းတို့အား လက်ခံရရှိပါစေ..”

ဘာသာပြန်ခြင်းနည်းစနစ်များ

အကယ်၍ Ellipsis သည် သင်၏ ဘာသာစကားတွင် သဘာဝကျ၍ မှန်ကန်သော အဓိပ္ပါယ်အား ပေးပါက၊ ယင်းအား အသုံးပြုရန် စဥ်းစားပါ။ အကယ်၍ မဟုတ်ပါက၊ ဤသည်မှာ နောက်ထပ်ရွေးချယ်စရာ ဖြစ်ပါသည်။

(1) မပြည့်စုံသော ပုဒ်စု သို့မဟုတ် ဝါကျအား ပျောက်နေသော စကားလုံးများကို ပေါင်းထည့်ပါ။

ဘာသာပြန်ခြင်းနည်းစနစ် အား အသုံးပြုထားသည့် ဥပမာများ

(1) မပြည့်စုံသော ပုဒ်စု သို့မဟုတ် ဝါကျအား ပျောက်နေသော စကားလုံးများကို ပေါင်းထည့်ပါ။

တရားဆုံးဖြတ်တော်မူရာကာလ၌၊ မတရားသောသူတို့သည် မတည်မနေရကြ။ ဖြောင့်မတ် သော သူတို့၏အပေါင်းအသင်းထဲသို့ လူဆိုးတို့သည် မဝင်ရကြ။(ဆာလံ 1:5)

တရားဆုံးဖြတ်တော်မူရာကာလ၌၊ မတရားသောသူတို့သည် မတည်မနေရကြချေ။ ဖြောင့်မတ် သော သူတို့၏အပေါင်းအသင်းထဲသို့ လူဆိုးတို့သည် မဝင်ကြရချေ။

လူကန်းသည် အထံတော်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးမှ၊ သင်၌အဘယ်သို့ ပြုစေလို သနည်း ဟု မေးတော်မူလျှင်၊ သခင်၊ အကျွန်ုပ်မျက်စိမြင် စေခြင်းငှါ ပြုတော်မူပါဟု လျှောက်လေ၏။(လုကာ18:40-41 ULT)

လူကန်းသည် အထံတော်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးမှ၊ သင်၌အဘယ်သို့ ပြုစေလိုသနည်းဟု မေးတော်မူလျှင်၊ သခင်၊ အကျွန်ုပ်မျက်စိမြင်စေခြင်းငှါ ကုသပေးတော်မူပါဟု လျှောက်လေ၏။

သူသည် လေဗနုန်တော အား နွားငယ်ကဲ့သို့ ခုန်စေ၍ စိရုန်တောကို ကြံ့ငယ်ကဲ့သို့ ခုန်စေသည်။(ဆာလံ 29:6 ULT)

သူသည် လေဗနုန်တော အား နွားငယ်ကဲ့သို့ ခုန်စေ၍ သူသည် စိရုန်တောကို ကြံ့ငယ်ကဲ့သို့ ခုန်စေသည်။