See in Reader
17 KiB
ဖော်ပြချက်
ကိုးကားချက်များ ၏ အတွင်းထဲတွင်လည်း ကိုးကားများပါနိုင်သေးသည်၊ ထိုအတွင်းထဲမှ ကိုးကားချက်များ အတွင်းထဲတွင်လည်း နောက်ထပ်ကိုးကားချက်များ ရှိနိုင်ပါသေးသည်။ ထိုကဲ့သို့ ကိုးကားချက်များ ထပ်နေခြင်းကို ကိုးကားချက်၏ အလွှာများဟု ကျွန်ုပ်တို့အသုံးပြုသွားကြမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကိုးကားချက်တစ်ခုစီတိုင်းသည် အလွှာဖြစ်သည်။ ကိုးကားချက်တို့၏ အတွင်းထဲတွင် ကိုးကားချက်အလွှာများ အဆမတန် များနေခြင်းသည် နားထောင်သူနှင့် စာဖတ်သူတို့အား မည်သူမှ မည်သည့်အကြောင်းအရာကို ပြောနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း နာ;လည်စေရန် ခက်ခဲပေလိမ့်မည်။ အချို့ဘာသာစကားများသည် တိုက်ရိုက်ပြောဆိုဟန် နှင့် သွယ်ဝိုက်ပြောဆိုဟန် တို့အား ပေါင်းစပ်၍ ရေးသားကာ ပို၍ဖတ်ရှုရလွယ်ကူစေသည်။
ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာဖြစ်ကြောင်း အကြောင်းပြချက်များ
- ကိုးကားချက်များ၏အတွင်းများကိုးကားချက်များကိုတွေ့ရသောအခါ နားထောင်သောသူသည် မည်သည့်နာမ်စားက မည်သူ့ကို ကိုယ်စားပြုကြောင်း သိနားလည်ရန်လိုအပ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်ဆိုသော် ကိုးကားချက်၏အတွင်းထဲမှ ကိုးကားချက်တစ်ခုတွင် “ကျွန်ုပ်”ဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် အပြင်ဖက်ကိုးကားချက်မှ ပုဂ္ဂိုလ်အားရည်ညွန်းခြင်းလား အတွင်းဖက်ကိုးကားချက်မှ ပုဂ္ဂိုလ်အားရည်ညွန်းခြင်းလားသိရှိရန်လိုအပ်ပေသည်။
- ဘာသာစကားအချို့တွင် ကိုးကားချက်၏အတွင်းထဲမှ ကိုးကားချက်များအား ကွဲပြားစေရန်အတွက် မတူညီသောကိုးကားချက်အမှတ်အသား ကိုအသုံးပြုပါသည်။ ၎င်းဘာသာစကားတို့တွင် တိုက်ရိုက်ပြောဟန်နှင့် သွယ်ဝိုက်ပြောဟန်တို့အတွက် မတူညီသော အမှတ်အသားကိုအသုံးပြုလိမ့်မည်။
- အချို့ဘာသာစကားများတွင် တိုက်ရိုက်ပြောဟန်များအသုံးမပြုပါ။
သမ္မာကျမ်းစာမှ ဥပမာ
အလွှာတစ်ခုတည်းသုံးထားသော ကိုးကားချက်အမှတ်အသား
သို့သော် ပေါလုမှ ဤကဲ့သို့ပြောခဲ့သည် “ငါသည် ရောမမြို့သားတစ်ဉီးအဖြစ် မွေးဖွားခဲ့သည်” (တမန်တော် ၂၂:၂၈ ULT)
အလွှာနှစ်ခုကိုအသုံးပြုထားသော ကိုးကားချက်အမှတ်အသား
ကိုယ်တော်မှ သူတို့အား အဖြေပြန်ပေးခဲ့သည် ”သင်တို့အား မည်သူမျှ လှည့်စားခြင်းမပြုနိုင်ရန်အတွက် သတိထားနိုင်ကြစေရန် ငါပြောမည်. ငါ၏နာမည်အား အသုံးပြု၍ သင်တို့ထံ တို့လူများရောက်လာကြလိမ့်မည်။ သူတို့က ’ငါသည်ကိုယ်တော်ယေရှုဖြစ်သည်’ ဟူ၍ပြောပါလိမ့်မည်၊ ဤသို့ဖြင့် လမ်းလွဲသို့ အများအပြားရောက်ကြလိမ့်မည်။” (မဿဲ ၂၄:၄-၅ ULT)
အပြင်ဘက်မှကိုးကားချက်အလွှာသည် ကိုယ်တော်ယေရှုမှ တပည့်များအားပြောသောအပိုင်းဖြစ်ပြီး၊ အတွင်းဘက်မှ ကိုးကားချက်အလွှာသည် အခြားသော သူများပြောသောအကြောင်းအရာကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်သည်။
ကိုယ်တော်ယေရှုမှ ဖြေကြားခဲ့သည်” သင်မေးသည်အတိုင်းငါသည်ရှင်ဘုရင်မှန်၏” (ယောဟန် ၁၈:၃၇ ULT)
အပြင်ဘက်မှကိုးကားချက်အလွှာသည် ကိုယ်တော်ယေရှုမှ ပိလတ်အားပြောသောစကားဖြစ်ပြီး၊ အတွင်းဘက်မှ ကိုးကားချက်အလွှာသည် ပိလတ်မှ ကိုယ်တော့်အကြောင်းရည်ညွှန်းပြောနေခြင်းဖြစ်သည်။
အလွှာသုံးခုကိုအသုံးပြုထားသော ကိုးကားချက်အမှတ်အသား
အာဗြဟံက ပြောခဲ့သည် “ကျွန်ုပ်ကစာရာအား ’ငါ့ကိုသစ္စာစောင့်သည့်အနေဖြင့် သင်ရောက်လေရာရာတွင် “သူသည်ကျွန်မ၏အစ်ကိုပါ” ပြောရန်မှာကြားခဲ့ပါသည်။”’” (ကမ္ဘာဦး ၂၀:၁၀-၁၃ ULT)
အပြင်ဘက်မှကိုးကားချက်အလွှာသည် အာဗြဟံ မှ အဘိမလက် ကိုပြောသောစကားဖြစ်ပြီး အတွင်းဘက်မှ ကိုးကားချက်အလွှာသည် အာဗြဟံမှသူ၏ဇနီးအားပြောသောစကားဖြစ်သည်။အတွင်းဘက်ဆုံးမှ ကိုးကားချက်အလွှာသည် သူ၏မိန်းမကိုပြောစေလိုသော စကားဖြစ်ကြောင်းရည်ညွှန်းထားခြင်းဖြစ်ပေသည်။
အလွှာလေးခုကိုအသုံးပြုထားသော ကိုးကားချက်အမှတ်အသား
သံတမန်တို့သည် ပြန်လာသောအခါ ရှင်ဘုရင်က၊ အဘယ်ကြောင့် ယခုပြန်လာကြသနည်းဟု မေးလျှင်၊ သူတို့က၊ “လူတယောက်သည် ကျွန်တော်တို့ကို ကြိုဆိုခြင်းငှါ လာ၍ ‘သင်တို့ကိုစေလွှတ်သော ရှင်ဘုရင် ထံသို့ ပြန်ကြ။ “ထာဝရဘုရား မိန့်တော်မူသည်ကား၊ ‘ဣသရလပြည်၌ ဘုရားသခင် မရှိသောကြောင့်၊ ဧကြုန် မြို့၏ ဘုရားဗာလဇေဗုပ်သို့သွား၍ မေးမြန်းရသလော။ ထိုကြောင့် သင်သည်ယခုတတ်သော သာလွန်ပေါ်က နောက်တဖန်မဆင်းရ။ စင်စစ်သေရမည်’ ဟုပြောရမည်” အကြောင်း မှာထားပါသည်’” ဟု လျှောက်ကြ၏။ (၄ ဓမ္မရာဇဝင် ၁:၅-၆)
The outermost layer is what the messengers said to the king. The second layer is what the man who had met the messengers told them. The third is what that man wanted the messengers to say to the king. The fourth is what Yahweh said. (We have bolded the fourth layer.)
ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းနည်းပရိယာယ်များ
အချို့သော ဘာသာစကားများသည် တိုက်ရိုက်ပြောဆိုဟန် ကိုးကားချက်များ ကို အသုံးပြုသည်။ အခြားသောဘာသာစကားများတွင်မူ တိုက်ရိုက်ပြောဆိုဟန်နှင့် သွယ်ဝိုက်ပြောဆိုဟန် ကိုးကားချက်များကို ရောနှော၍ အသုံးပြုသည်။ ထိုဘာသာစကားများကိုဘာသာပြန်သည့်အချိန်တွင် အတွင်း/အပြင် ကိုးကားချက်အလွှာများကို ဘာသာပြန်ရာ၌ အနည်းငယ် ထူးဆန်းကောင်း ထူးဆန်းနေမည် ရှုပ်ထွေးကောင်း ရှုပ်ထွေးနိုင်သည်။ သို့သော်လည်း အောက်တွင်ဖော်ပြထားသော နမူနာများကို ဖတ်ကြည့်လျှင် နားလည်နိုင်ပါလိမ့်မည်။
(1) ကိုးကားချက်အားလုံးအားတိုက်ရိုက်ပြောဟန်ဖြင့်ဘာသာပြန်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။.
(2) ကိုးကားချက်အလွှာတစ်ခု (သို့မဟုတ်) ကိုးကားချက်အလွှာ အချို့ကို သွယ်ဝိုက် ပြောဟန်ဖြင့် ဘာသာပြန်ပေးရမည် ဖြစ်သည်။ Direct and Indirect Quotations ကိုကြည့်ပါ။
ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းနည်းဥပဒေသများအတွက် နမူနာများ
(1) ကိုးကားချက်အားလုံးအား တိုက်ရိုက်ပြောဟန်ဖြင့် ဘာသာပြန်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။ အောက်တွင် ဖော်ပြထားသော ဉပမာတွင် ULT ၌ သွယ်ဝိုက်ပြောဆိုဟန် ရေးသားထားသော အကြောင်းအရာများနှင့် တိုက်ရိုက်ပြောဆိုဟန် ရေးသားထားသော အကြောင်းအရာများကို သိသာစေရန် ဖော်ပြပေးမည်ဖြစ်သည်။
ဖေတ္တုမင်းသည် မင်းကြီးထံသို့ ပေါလု၏ အကြောင်းကို တင်ပြသည့်အခါ ပြောခဲ့သည် “ဖေလဇ်မင်းသည် အကျဉ်းသားအနေဖြင့် ထားခဲ့သောလူတစ်ဉီးရှိသည်… ကျွန်ုပ်သည် ဤအမှုကို မည်သို့စုံစမ်းရမည် တွေးတောနေခဲ့ပြီး ပေါလုအား ယေရုရှလင်မြို့သို့သွား၍ အမှုစီရင်ခြင်းကို ခံယူပါမည်လားဟုမေးခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ပေါလုမှ ဘုန်းကြီးတော်မူသော ဘုရင်၏အဆုံးအဖြတ်ကိုနာခံ၍ မိမိကိုချုပ်ထားစေရန် တောင်းပန်သောကြောင့် သူ့ကို ကဲသာဘုရင့်ထံတော်သို့ စေလွှတ်ခြင်းမပြုခင် အချိန်အတွင်း ချုပ်ထားစေခြင်းငှာ ကျွန်ုပ်စီရင်သည်” (တမန်တော် ၂၅:၁၄-၂၁)
ဖေတ္တုမင်းသည် မင်းကြီးထံသို့ ပေါလု၏ အကြောင်းကို တင်ပြသည့်အခါ ပြောခဲ့သည် “ဖေလဇ်မင်းသည် အကျဉ်းသားအနေဖြင့် ထားခဲ့သောလူတစ်ဉီးရှိသည်… ကျွန်ုပ်သည် ဤအမှုကို မည်သို့စုံစမ်းရမည် တွေးတောနေခဲ့ပြီး ‘ယေရှုရှလင်သို့ သွားပြီးစီရင်ခြင်းကို ခံယူပါမည်လား’ ဟုပေါလုအားမေးခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ‘ဘုန်းတော်ကြီးတော်မူသော ဘုရင်၏အဆုံးအဖြတ်အတိုင်း အချုပ်အနှောင်ခံယူပါမည်’ဟု ပေါလုမှ ပြန်၍ပြောသောအခါ ကျွန်ုပ်မှအစောင့်များအား ’သူ့အားကဲသာဘုရင်ထံငါမပို့ခင် အချိန်အတိုင်းအတာအတွင်းချုပ်နှောင်ထားလိုက်ပါ’ ဟုပြောလိုက်သည်။
(2) ကိုးကားချက်အလွှာတစ်ခု (သို့မဟုတ်) ကိုးကားချက်အလွှာအချို့ ကိုသွယ်ဝိုက်ပြောဟန်ဖြင့်ဘာသာ ပြန်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်စာတွင် “that” ဟူသောအသုံးအနှုန်းကို သွယ်ဝိုက်ပြောဟန်ရေးသားချိန်တွင် များသောအားဖြင့်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ အောက်တွင်ဖော်ပြမည့် ဉပမာထဲတွင် မြင်သာအောင်ပြသပေးမည်ဖြစ်သည်။
And Yahweh spoke to Moses, saying, “I have heard the complaints of the sons of Israel. Speak to them and say, ‘During the evenings you will eat meat, and in the morning you will be satisfied with bread. And you will know that I am Yahweh your God.’” (Exodus 16:11-12 ULT)
And Yahweh spoke to Moses, saying, “I have heard the complaints of the sons of Israel. Tell them that during the evenings they will eat meat, and in the morning they will be satisfied with bread. And they will know that I am Yahweh their God.’”
They said to him, “A man came to meet us who said to us, ‘Go back to the king who sent you, and say to him, “Yahweh says this: ‘Is it because there is no God in Israel that you sent men to consult with Baal-Zebub, the god of Ekron? Therefore you will not come down from the bed to which you have gone up; instead, you will certainly die.’”’” (2 Kings 1:6 ULT)
They told him that a man had come to meet them who said to them, “Go back to the king who sent you, and tell him that Yahweh says this: ‘Is it because there is no God in Israel that you sent men to consult with Baal Zebub, the god of Ekron? Therefore you will not come down from the bed to which you have gone up; instead, you will certainly die.’”