See in Reader
18 KiB
ဖော်ပြချက်
စာရေးသူ(သို့မဟုတ်)ပြောသူသည် လုံးဝမှန်ကန်ကြောင်း (သို့မဟုတ်) ယေဘူယျအားဖြင့်မှန်ကန်ကြောင်း ပြောသည့်အခါတူသောစကားလုံးများကိုအတိအကျသုံးခြင်းအား Hyperbole ဟုခေါ်သည်။ ထို့သို့ရေးသားခြင်းအားဖြင့် ၎င်းစာကြောင်းအားနားလည်ရန် ခက်ခဲလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် အောက်ဖော်ပြပါ စာကြောင်းသည် အဓိပ္ပါယ်သုံးမျိုးကွဲပြားနိုင်သည်။
ဤနေရာ၌ ညတိုင်းမိုးရွားသည်။
-
ဤနေရာ၌ အမှန်တကယ်ပင် ညတိုင်းမိုးရွာခြင်းကို စာရေးသူက ဖော်ပြလိုခြင်းဖြစ်လျှင် အမှန်ပင် ယင်းနေရာ၌ ညစဉ်တိုင်း မိုးရွာနေခြင်းဖြစ်သည်။
-
အကယ်၍ စာရေးသူက ယေဘူယျအားဖြင့် မိုးရွာခြင်းကို ဖော်ပြလိုခြင်းဖြစ်ခဲ့သော် ညဘက်တော်တော်များများတွင် မိုးရွာခြင်းဖြစ်သည်။
-
စာရေးသူက ပုံမှန်ထက်ချဲ့ကား၍ ရေးသားလိုလျှင်လည်း ဤဥပမာကိုအသုံးပြု၍ ရပါသည်။ ထိုနေရာ၌ညဘက်မိုးရွာနေခြင်းကို ပျော်၍သော်လည်းကောင်း ၊ စိတ်ညစ်ညူးစရာ ဖြစ်နေ၍ သော်လည်းကောင်း ဤကဲ့သို့ရေးနိုင်ပါသည်။
အတိဿရဝုတ္တိ
ပုံမှန်ဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ်ထက်ချဲ့ကား၍ ရေးသားထားသော စာရေးသားပုံကိုဆိုလိုသည်။ စာရေးသူသည်အကြောင်းအရာတစ်ခု အား တမင်သက်သက် ပိုမိုချဲ့ကား၍ သူ၏ပြင်းပြသောခံစားချက် နှင့် အထင်အမြင်အား ဖော်ပြရာတွင်အသုံးပြုပြီး စာဖတ်သူများအားလည်း ချဲ့ကား၍ရေးသားထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း နားလည်ရန်လည်း မျှော်လင့်ထားသည်။
သူတို့သည် ကြူပင်ခုတ်ကြူငုတ်မကျန်ပြုလုပ်ပေလိမ့်မည်။ (လုကာ ၁၉:၄၄ ULT)
ပိုမိုချဲ့ကား၍ရေးသားထားခြင်းဖြစ်သည်။ အဓိပ္ပါယ်မှာ ရန်သူများသည် ယေရှရုလင်အား အပြီးတိုင်ခြေမှုန်းလိမ့်မည်ဟုဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။
မောရှေသည် အီဂျစ်လူမျိုးတို့၏ အတတ်ပညာအလုံးစုံအား သင်ယူတတ်မြောက်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။
အတိဿရဝုတ္တိအားအသုံးပြု၍ ရေးသားထားခြင်းဖြစ်သည်။ မောရှသည် အီဂျစ်သားတို့ တတ်အပ်သော ပညာတော်တော်များများကို သင်ယူတတ်မြောက်ပြီးသားဖြစ်သည် ဟုဆိုလိုပါသည်။
ယေဘုယျသဘောဖြင့်ရေးသားခြင်း
ပုံမှန်အားဖြင့် အချိန်တော်တော်များတွင် မှန်ကန်လေ့ရှိသော အခြေအနေအရပ်ရပ်ကိုဖော်ပြလိုသောအခါ အသုံးပြု၍ရေးသားသောနည်းလမ်းဖြစ်သည်။
သွန်သင်ခြင်းကို ငြင်းပယ်သောသူသည် ဆင်းရဲခြင်းနှင့် ရှက်ကြောက်ခြင်းတို့ ဆိုက်ရောက်လိမ့်မည်။ သို့သော်လည်း ဆုံးမခြင်းမှ သင်ယူသောသူတို့သည် ဂုဏ်ပြုခြင်းအား ခံရပေလိမ့်မည်။ ( သုတ္တံကျမ်း ၁၃:၁၈)
အထက်ဖော်ပြပါ ယေဘုယျသဘောဖြင့်ရေးသားထားခြင်းသည် သွန်သင်ခြင်းကိုလျစ်လျူရှုသောလူများအဖို့ ယေဘုယျအားဖြင့် မည်ကဲ့သို့ဖြစ်နိုင်ကြောင်းနှင့် ဆုံးမခြင်းကိုခံယူ၍ သင်ယူသောသူများအတွက် ယေဘုယျအားဖြင့် မည်ကဲ့သို့ဖြစ်နိုင်ကြောင်းကို ဖော်ပြပါသည်။
သင်တို့ဆုတောင်းကြသောအခါ သာသနာပလူများကဲ့သို့ အကျိုးမရှိဘဲ ထပ်ခါတစ်လဲလဲ ဆုတောင်းခြင်းမျိုး မပြုကျနှင့် ထိုသူတို့သည် ထပ်ခါတစ်လဲလဲပြောခြင်းဖြင့် သူတို့အားကြားကြလိမ့်မည်ဟု သူတို့ယုံကြည်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။ (Matthew 6:7)
အထက်ဖော်ပြပါ ယေဘုယျသဘောတရားဖြင့် ရေးသားထားသည့်အကြောင်းအရာမှာ သာသနာပလူများ ယေဘုယျအားဖြင့် ပြုလုပ်နေကျအချက်များကို ဖော်ပြလိုခြင်းဖြစ်ပြီး လူအချို့ပြုလုပ်ကြလျှင် ကိစ္စမရှိသောလည်း ထိုထုံးတမ်းစဉ်လာများထဲသို့ နာခံသူများ မပါဝင်စေလို၍ ဖြစ်သည်။
ယေဘုယျသဘောဖြင့်ရေးသားခြင်းနှင့် အတိဿရဝုတ္တိဆန်စွာရေးသားခြင်းတို့တွင် “အားလုံး”၊ “အမြဲတမ်း”၊ “တစ်ခုမျှ” နှင့် “ဘယ်တော့မှ” အစရှိသော အသုံးအနှုန်းများကိုတွေ့ရမည်ဖြစ်သော်လည်း အဓိပ္ပါယ်သည် ၎င်းအသုံးအနှုန်းများကဲ့ တစ်ထပ်တည်းသို့မဟုတ်ပဲ “များသောအားဖြင့်” “အချိန်တော်တော်များများ” “တော်တော်များများ” နှင့် “ရှားပါးစွာဖြင့်” အစရှိသည့် အဓိပ္ပါယ်ကိုဖော်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်။
ဘာသာပြန်ရာ၌အခက်အခဲဖြစ်ရခြင်းအကြောင်းအရင်း
- စာဖတ်သူသည် စာကြောင်းတစ်ခုအားဖတ်သောအခါ ၎င်းစာသား၏အဓိပ္ပါယ်အား အမှန်တရားအား တိုက်ရိုက်ရေးထားခြင်း ဟုတ်မဟုတ်ကို မှန်မှန်ကန်ကန် ဆုံးဖြတ်နိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။
- အကယ်၍စာဖတ်သူသည် ၎င်းစာကြောင်း၏အဓိပ္ပါယ်မှာ အမှန်တရားကို တိုက်ရိုက်ရေးသားထားခြင်း မဟုတ်မှန်းသိသောအခါ စာဖတ်သူတို့အနေဖြင့် အတိဿရဝုတ္တိဖြင့် ရေးသားထားခြင်းလား သို့မဟုတ် ယေဘုယျသဘောဖြင့် ရေးသားထားခြင်းလားနှင့် မုသားဖြင့်ရေးသားထားခြင်းလား ဆိုသည်ကို ကွဲကွဲပြားပြားသိရန် လိုအပ်ပေသည်။
သမ္မာကျမ်းစာမှ ဥပမာများ
အတိဿရဝုတ္တိအတွက်ဥပမာ
သင့်၏ လက်တစ်ဖက်က သင့်အား ထိခိုက်အောင် (သို့မဟုတ်) လဲကျအောင် ပြုလုပ်နေခဲ့လျှင် ထိုလက်အား ဖြတ်ပစ်လိုက်ပါ။ သင့်အတွက်ခြေလက်အစုံလင်ဖြင့်… (မာကု ၉:၄၃ ULT)
ထိုစကားအားကိုယ်တော်ယေရှုမှပြောခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဓိပ္ပါယ်မှာ ကျွန်ုပ်တို့သည် အပြစ်ဖြစ်နိုင်မည့်အလုပ်တို့ကို မလုပ်မိစေရန် မိမိကိုယ်ကို တင်းကျပ်စွာတားမြစ်နိုင်ရမည်ကို မိမိလက်မှ မိမိအား အပြစ်ဖြစ်စေရန် အကြောင်းတရားပေးလာလျှင် ထိုလက်ကိုပင်စွန့်လွတ်နိုင်ရမည်ဟူ၍ အလွန်အကျူးဖော်ပြထားခြင်းကြောင့် အတိဿရဝုတ္တိအလင်္ကာမြောက်ပါသည်။
ဖိလ္လိတ္တိလူမျိုးတို့သည် ဣသရေလလူမျိုးတို့ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် မြင်းအကောင်ရေခြောက်ထောင်နှင့် လားသုံးထောင်တို့အပြင် သမုဒ္ဒရာရှိ သဲများကဲ့သို့ အရေအတွက်ရှိသော ရဲမက်များ ကိုစုစည်းခဲ့ကြသည်။ (ဓမ္မရာဇဝင်ပထမစာစောင် ၁၃:၅ ULT)
သမုဒ္ဒရာရှိသဲများကဲ့သို့အရေအတွက်ရှိသော ဟူသည့် စကားသည် ရဲမက်အင်အားမည်မျှများပြားသည်ကို မြင်နိုင်ရန်အတွက် အလွန်အကျူးရေးသားထားခြင်းကြောင့် အတိဿရဝုတ္တိအလင်္ကာမြောက်ပါသည်။
“အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဘုရားရှင်၏ စိတ်ဝိဉာဉ်တော်သည် သင့်အား အလုံးစုံခပ်သိမ်းသော အမူအရာတို့ကို သွန်သင်ပေးတော်မူသော်ကြောင့်ဖြစ်၏။ ဝိဉာဉ်တော်သွန်သင်တော်မူသော အရာတို့သည် မှန်ကန်၍ အမှားမရှိ။ ထို့ကြောင့် သင်တို့သည် ဝိဉာဉ်တော်သွန်သင်သည့် အတိုင်းလိုက်နာဆောင်ရွက်ကြလော့၊ ခရစ်တော်နှင့် တစ်လုံးတစ်ဝတည်း တည်ကြလော့။ ( ၁ယောဟန် ၂:၂၇ ULT)
အထက်ပါစာပိုဒ်ရှိ အလုံးစုံခပ်သိမ်းသော ဟူသည့် စကားလုံးသည် အတိဿရဝုတ္တိဖြစ်သည် အလုံးစုံခပ်သိမ်း၏ ဆိုလိုရင်းမှာ ကျွန်ုပ်တို့သိဖို့လိုအပ်သောအရာမှန်သမျှကိုဆိုလိုပါသည်။
When they found him, they also said to him, “Everyone is looking for you.” (Mark 1:37 ULT)
The disciples probably did not mean that everyone in the city was looking for Jesus, but that many people were looking for him, or that all of Jesus’ closest friends there were looking for him. This is an exaggeration for the purpose of expressing the emotion that they and many others were worried about him.
Examples of Generalization
Can any good thing come out of Nazareth? (John 1:46b ULT)
This rhetorical question is meant to express the generalization that there is nothing good in Nazareth. The people there had a reputation for being uneducated and not strictly religious. Of course, there were exceptions.
One of them, of their own prophets, has said, “Cretans are always liars, evil beasts, lazy bellies.” (Titus 1:12 ULT)
This is a generalization that means that Cretans had a reputation to be like this because, in general, this is how Cretans behaved. It is possible that there were exceptions.
A lazy hand causes a person to be poor, but the hand of the diligent person gains riches. (Proverbs 10:4 ULT)
This is generally true, and it reflects the experience of most people. It is possible that there are exceptions in some circumstances.
Caution
- Do not assume that something is an exaggeration just because it seems to be impossible. God does miraculous things.
They saw Jesus walking on the sea and coming near the boat. (John 6:19b ULT)
This is not hyperbole. Jesus really walked on the water. It is a literal statement.
- Do not assume that the word “all” is always a generalization that means “most.”
Yahweh is righteous in all his ways and gracious in all he does. (Psalms 145:17 ULT)
Yahweh is always righteous. This is a completely true statement.
Translation Strategies
If the hyperbole or generalization would be natural and people would understand it and not think that it is a lie, consider using it. If not, here are other options.
(1) Express the meaning without the exaggeration.
(2) For a generalization, show that it is a generalization by using a phrase like “in general” or “in most cases.”
(3) For a hyperbole or a generalization, add a word like “many” or “almost” to show that the hyperbole or generalization is not meant to be exact.
(4) For a hyperbole or a generalization that has a word like “all,” “always,” “none,” or “never,” consider deleting that word.
Examples of Translation Strategies Applied
(1) Express the meaning without the exaggeration.
The Philistines gathered together to fight against Israel: 3,000 chariots, 6,000 men to drive the chariots, and troops as numerous as the sand on the seashore. (1 Samuel 13:5a ULT)
The Philistines gathered together to fight against Israel: 3,000 chariots, 6,000 men to drive the chariots, and a great number of troops.
(2) For a generalization, show that it is a generalization by using a phrase like “in general” or “in most cases.”
The one who ignores instruction will have poverty and shame. (Proverbs 13:18a ULT)
In general, the one who ignores instruction will have poverty and shame
When you pray, do not make useless repetitions as the Gentiles do, for they think that they will be heard because of their many words. (Matthew 6:7 ULT)
And when you pray, do not make useless repetitions as the Gentiles generally do, for they think that they will be heard because of their many words.
(3) For a hyperbole or a generalization, add a word like “many” or “almost” to show that the hyperbole or generalization is not meant to be exact.
The whole country of Judea and all the people of Jerusalem went out to him. (Mark 1:5a ULT)
Almost all the country of Judea and almost all the people of Jerusalem went out to him. or:
Many of the country of Judea and many of the people of Jerusalem went out to him.
(4) For a hyperbole or a generalization that has a word like “all,” “always,” “none,” or “never,” consider deleting that word.
The whole country of Judea and all the people of Jerusalem went out to him. (Mark 1:5a ULT)
The country of Judea and the people of Jerusalem went out to him.