rw-x-kinyabwisha_reg/43-LUK.usfm

1610 lines
126 KiB
Plaintext

\id LUK
\ide UTF-8
\h Luka
\toc1 Luka
\toc2 Luka
\toc3 luk
\mt Luka
\c 1
\cl Isura 1
\p
\v 1 Abandu kangari bapimye kwandika umwaze gw'ibyabeye muri twewe.
\v 2 Nguko twabibariwe n'abavukanyi babirebire n'amiso gebo, kandi abo bakozi nibo batumenyesize iryo gambo.
\v 3 Na njewe marire kubikurikirana neja uko byatangiye ngo mbone kubikwandikira uwo kubahwa Tewofilo.
\v 4 Kugira ngo bigufashe kumenya neja ibyigisho bya kweli by'ibyo bakwigisize.
\p
\v 5 Igihe c'ubutegetsi bw'umami Herode w'i Yudeya, habagaho umukozi w'Imana Zakariya wo m'umuryango gwa Abiya. Umugore we yabaga uwo mu bahara ba Aroni, kandi yabaga ari Lizabeti.
\v 6 Bombi bari batungenye imbere y'Imana, bakurikizaga neza amategeko goshe g'Imana, nda kosa bababonire ho na rimwe.
\v 7 Ariko nda mwana baribazeye, kubera ko Lisabeti yari ari ingumba, kandi bombi bari abakambwe.
\p
\v 8 Noneho ico gihe Zakariya yari arigukora umurimo gwe imbere y'Imana akurikize igihe ce.
\v 9 Ubufindo bwamufatire, bakurikije umugenzo gw'abatambyi b'Imana ngo yije mu nju y' Imana gutwika ibihumuraga neza.
\v 10 Hanze hari hariyo abandu kangari barigushaba, muri ugo umwanya go gutwika ibihumuraga neja.
\v 11 Muri ako kanya malayika w'Uhoragaho yabonekeye Zakariya, ahagareye m'uburyo bw'igitwikiro c'ibihumuraga neja.
\v 12 Zakariya amurebire arikanga, yatinya cane.
\v 13 Ariko malayika aramubwira ngo: utegutinya, Zakariya, kubera ko Imana yashubize gushaba kwawe. Umugore wawe Lizabeti akazare umuhungu, nawe ukamwite Yohana.
\v 14 Akakubere umunezero n'ibyishimo, kandi abandu kangari bakishimire kuvuka kwe.
\v 15 Kuko akabe umundu ukomeye imbere y'Imana, ndo akagnwe inzoga cangwa ikindu cose gisindizaga, kandi akayujwiremo Umuka Guboneye kuva acari mu nda ya mama we.
\v 16 Akagarure abana b'Iraeli kangari ku Mwami Imana yebo.
\v 17 Akagendere imbere y'Imana m'Umuka n'ingufu za Eliya, akahuze imitima y'abazeyi n'abana bebo; abatumviraga Imana nabo akabayobore mu bwenge bwo gutungana, ngo atayarishe ubwoko butunganiye Umwami Imana.
\p
\v 18 Zakariya yabazize malayika ngo: ibyo ngabimenye gute? Ko ndi umukambwe, n'umugore wanje ni umukekuru?
\p
\v 19 Malayika aramusubiza ngo: Ndi Gabrieli uhagararaga imbere y' Imana, kandi natumirwe kuganira nawe, ngo ngucurire Umwaze Guboneye.
\v 20 Reba rero, urahinduka ikiragi kandi ndo ukashobwere kugamba kugeza ku musi go ibyo bikabereho, kubera ko ndo wemeye ko amagambo ganje gakashohwere mu gihe cago.
\p
\v 21 Abandu barindiriye Zakariya, baratangara kuko yatindire mu nju y'Imana.
\v 22 Yaviyemo adashobweye kugambana nabo. Niho bamenyire ko hari ico yabeye mu nju y'Imana: Yagumire kuba ikiragi, yaganiraga n'abandu arigukora amajeste.
\p
\v 23 Imisi ye yo gukora mu nju y'Imana irangiye, agenda iwe m'urugo.
\p
\v 24 Imisi mikeya zishirire, Lizabeti, mugore we, aheka inda. Yamarire amezi atanu akihishe arikugamba ngo:
\v 25 Ni ubundu bw'Imana yangiriye, ubwo yanyitegereje akanguraho ikimwaro mu bandu.
\p
\v 26 Mu kwezi kwa gatandatu, malayika Gabrieli atumwa n'Imana mu mugi gw'i Galilaya, aho bitaga Nazareti,
\v 27 Ku muhara warambagizwaga n'umusore wo mu nju ya Daudi, witwaga Yosefu. Izina ry'uwo muhara Mariya.
\v 28 Malayika yingira muwe, aragamba ngo: Ndakuramukije, weho wagiriwe ubundu, Umwami Imana ari hamwe na wowe.
\v 29 Iyo ndamutso yamuhagayikisize, Maria atangira kukibaza ico iyo ndamutso igambire.
\v 30 Malayika aramubwira ngo: Utegutinya Maria; kubera ko wahiriwe imbere y'Imana.
\v 31 Kandi reba, uraheka inda, ukazare umuhungu, ukamwite Yesu.
\v 32 Akabe umundu ukomeye kandi akayitwe Umwana w'Isumba byoshe. kandi Umwami Imana akamuhe indebe y'ubwami bwa she Daudi.
\v 33 Akabe umwami w'inju ya Yakobo ibihe byoshe, kandi ubwami bwe ndo bukashire.
\p
\v 34 Maria abwira malayika ngo: Ibyo si bikabe gute, ko ndari naryama n'umugabo?
\v 35 Malaika aramusubiza ngo: Umuka Guboneye gukakwijeho, n'ingufu z'Isumba byoshe zikagutwikirize igicucu ceyo. Nico gitumire Umwana utungenye wo ukazare akayitwe Umwana w'Imana.
\v 36 Reba na Lizabeti, mwene wenyu yahekire inda nawe, inda y'umwana w'umuhungu yo mu bukekuru, none uwo bitaga ingumba afite inda y'amezi atandatu.
\v 37 Kubera ko ndakinaniraga Imana.
\p
\v 38 Mariya aragamba ngo: Ndi umujakazi w'Umwami Imana bimbeho nguko ugambire! Nuko malayika arakigendera.
\p
\v 39 Muri ugo mwanya, Maria yahagurukire, agenda arigutururuka, agenda mu misozi m'umuji gw'i Yudeya.
\v 40 Yingira mu nju ya Zakariya aramukanya na Lisabeti.
\v 41 Lizabeti yumvisize indamutso ya Maria, umwana uri munda ye arasimbagurika. Lizabeti yujwira Umuka Guboneye.
\v 42 Agamba n'ijwi rireyi cane ngo: Uhewe umugisha mu bagore boshe, n'itunda ryo munda yawe naryo rirahiriwe.
\v 43 Mbesi gano ndo ari amahirwe kugira ngo nyina w'Umwami wa njewe yije kundemberera?
\v 44 Reba rero, ijwi ry'indamutso yawe rimarire kungera m'ugutwi, umwana uri munda yanje arigusimbagurika mu nda yanje kubera ibyishimo.
\v 45 Hahirwa uwizerire, kubera ko ibindu by'Imana yamubwiye bigombire gushohora.
\p
\v 46 Nuko Maria aragamba ngo: Umutima gwanje gukishimiye Umwami.
\q
\v 47 N'ubuzima bwanje bukishimire mu Mana, Umukiza wanje.
\q
\v 48 Kubera ko yatereye amiso k'ubukene bw'umujakazi we. Kuko guhera bunoya, abandu bose bakanyite uhiriwe.
\q
\v 49 Kubera ko Ushobweye byoshe yangoreye ibindu bikomeye. Izina rye riraboneye cane.
\q
\v 50 Kandi imbabazi ze azigiriraga abamwubahaga ibihe byoshe.
\q
\v 51 Yayerekenye ingufu z'ukuboko kwe. Yatatanyije abagiraga imipango z'ubwirasi mu mitima.
\q
\v 52 Yahirikire abakomeye ku ndebe zebo, kandi yahize heru aboroheje.
\q
\v 53 Yahagize abitirwe n'injara, yayirukenye abakire, yayujwize amaboko gebo busha.
\q
\v 54 Yatabeye Israeli, umukozi wayo kandi yayibukire imbabazi ze.
\v 55 Nguko yari yabwiye ba shogokuru, Aburahamu n'uruzaro rwe ibihe byoshe.
\p
\v 56 Maria yagumire hamwe na Lizabeti karibu amezi ashatu. Hanyuma ashubira iwebo.
\p
\v 57 Igihe co Lisabeti yagombaga kuzara kiragera, nuko azara umuhungu.
\v 58 Abaturanyi be hamwe na abo m'umuryango gwe, bamenyire ko Umwami Imana yamugiriye neja, boshe bishimye Imana hamwe nawe.
\v 59 Umusi gwa munane gugerire, bija n' umwana gukatwa, kandi benda kumwita Zakariya, izina rya she
\v 60 Ariko mama we yafatire igambo, aragamba ngo: Oya, izina rye ni Yohana.
\v 61 Baramusubiza ngo: Nda mundu numwe wo mu muryango gwenyu wafatire iryo zina.
\v 62 Bakorire amajeste kangari benda kubaza she izina rye.
\v 63 Zakariya yasabye ico kwandikaho, nuko arandika ngo Yohana niryo zina rye. Abandu boshe batangeye.
\v 64 Muri ugo mwanya, umunwa gwe gwafungukire, ururimi rwe rurafunguka narwo, agamba arigushima Imana.
\v 65 Abaturanyi bebo boshe batinya kandi abatuye mu misozi y'i Yudeya baganiraga ku byabeye byoshe.
\v 66 Ababimenyire boshe babikire mu mitima yebo, barikugamba ngo: Mbesi wuno mwana akabe gute ra? Kandi ukuboko k'Umwami Mana kwabanaga nawe.
\v 67 She Zakariya yujwira Umuka Guboneye, atangira kugambiswa n'Imana muri gano magambo ngo:
\q
\v 68 Mwami Mana ishimirwe, Imana ya Israeli, kuko yatembereye ubwoko bwayo no kubakiza.
\q
\v 69 Kandi yatuzaniye Umukiza ukomeye wo mu nju ya Daudi umukozi wayo.
\q
\v 70 Nguko yabigambire mu kannwa k'abagambiswaga n'Imana mu gihe ca kera.
\q
\v 71 Ni Umukiza ukadukize abanzi betu, akadukure mu maboko g'abatwangaga boshe!
\q
\v 72 Uko niko yayerekenye imbabazi zeyo kuri ba shogokuruza kandi ikibuka n'indagano yayo.
\q
\v 73 Akurikize indahiro yo yarahiriye shogokuru Abrahamu.
\q
\v 74 Yo yatwemereye gukorera Imana tutari gutinya, nyuma y'uko dukuwe mu maboko g'abanzi betu.
\q
\v 75 Tukagendera imbere yayo, m'ubutungane no gukiranuka imisi zoshe y'ubuzima bwetu.
\p
\v 76 Kandi nawe mwana mutoto, ukayitwe imbuzi y'Imana Isumba byose, kubera ko ukagendere mu miso g'Umwami Imana, uri gutayarisa kwija kwe.
\q
\v 77 Kugira ngo umenyese ubwoko bwayo ko bukakizwe kubera kubabarirwa ibyaha byebo.
\q
\v 78 Kubera umutima gw'imbabazi gw'Imana yetu, nigo gukatume izuba riturasira riviye mu juru.
\q
\v 79 Rikavira abikeye m'umuyobe no mu gicucu c'urupfu no kuyobora indambwe zetu mu nzira y'ituze.
\p
\v 80 Nuko, umwana arakura, no gukomerera m'Umuka. Agenda kuba m'ubutayu. Yagumye yo kugeza umusi go yayijire kukiyerekana imbere y'Abisraeli.
\c 2
\cl Isura 2
\p
\v 1 Muri ico gihe, Kayisari Ogusto yatanze itegeko ryo gukora risansima ku bandu boshe bo ku si.
\v 2 Iyo risansima ya mbere yabeyeho igihe Kirinyusi yari ari guverineri w'i Siria.
\v 3 Abandu boshe bagenda kukiyandikisa, buri woshe mu muji gw'iwebo.
\v 4 Yosefu nawe yaviye i Galilaya mu muji gw'i Nazareti agenda i Yudeya mu mugi gwa Daudi, aho bitaga i Betelehemu, kubera ko yari uwo mu nju ya Daudi n'uwo m'umuryango gwe.
\v 5 Kugira ngo yiyandikise hamwe na Mariya wari mwirakazi we kandi ahekire inda.
\v 6 Bakiri aho, igihe ca Maria co kuzara cagerire.
\v 7 Nuko azara umuhungu we wa mbere. Aramworogosa, amuryamisa m'umuzinga, kubera ko baribaburire ubwimbo mu nju yo gucumbikamo.
\p
\v 8 Hafi yebo, habagaho abaragizi babaga mu gasozi barikurinda indama zebo mu joro.
\v 9 Nuko malayika w'Umwami Mana yababonekeye. Ububonere bw'Umwami Mana bwabazungurukire imbande zoshe, bapfa ubwoba cane.
\v 10 Ariko malayika arababwira ngo: mwere gutinya, kuko ndikubacurira umwaze guboneye go gusimisa abandu boshe
\v 11 Guno musi, mu muji gwa Daudi, habavukiyeyo Umukiza, ariwe Kristo, Umwami Imana.
\v 12 Murebe ikimenyetso kiratuma mwamumenya: Murasanga umwana agoroshwe, aryamire m'umuzinga.
\p
\v 13 Ugo mwanya abasoda kangari baturukire mu juru basanga uwo malayika barigushima Imana barikugamba ngo:
\q1
\v 14 Icubahiro n'ic'Imana mu juru ryo heru, n'ituze ribere mu si mu bandu boshe bo yishimiraga!
\p
\v 15 Malayika bamarire kugenda bashubiye mu juru, abaragizi babwirana ngo: Reka tugende i Betlehemu, turebe ibyabeyeyo, iby'Umwami Imana yatumenyesize.
\v 16 Bagendayo barigutururuka, basanga Maria na Yosefu n'uruhinja ruryamisizwe m'umuzinga.
\v 17 Barangije kumureba, bagamba ibyo babwiwe kubyerekeye urwo ruhinja.
\v 18 Ababyumvisize boshe batangejwe n'ibyo abo baragizi bari barikugamba.
\v 19 Maria abika iyo siri m'umutima gwe akabaho arikuyibuka.
\v 20 Nuko abaragizi bishubiyeyo barigushima Imana no kuyihimbaza kubyo bayumvisize nibyo babwenye, kandi bihwanye nibyo babwiwe.
\p
\v 21 Umusi gwa munane go gukata umwana gugerire, bamwise Yesu, iryo malayika yari yabwiye mama we atariyaheka inda.
\p
\v 22 Imisi yo kukiyeza irangiye, ukurikije itegeko rya Musa, Yosefu na Maria bajanye umwana i Yerusalemu, kumwerekana k'Umwami Imana.
\v 23 Ukurikije ibyandikirwe mu mategeko g'Umwami Imana ngo: Umwana w'umuhungu woshe wa mbere akayerekanwe imbere y'Umwami Imana.
\v 24 Bagatura amaturo g'inuma zibiri cangwa inuma zo mu pori zibiri nguko byandikirwe mu mategeko g'Umwami Imana.
\p
\v 25 Kandi i Yerusalemu habagayo umundu bayitaga Simeoni. Uwo mugabo yabaga arii indungane kandi yubahaga Imana. Yabaga arindiriye uwo guhumuriza Israeli, kandi Umuka Guboneye gwamubagamo.
\v 26 Yari yaburiwe n'Umuka gw'Imana ko atakapfe atarabona Kristo w'Umwami Imana.
\v 27 Yija mu nju y'Imana arigusunikwa n'Umuka gw'Imana. Igihe abazeyi be bazanye Umwana Yesu kumukoreraho umuhango gw'amategeko,
\v 28 Aramufata mu maboko ge, no gushima Imana arikugamba ngo:
\q1
\v 29 Bunoya, Mwami, ureke umukozi wawe akigendere mu tuze, ukurikije igambo rya wowe.
\q1
\v 30 Kuko amiso ganje gabwenye agakiza kawe.
\q1
\v 31 Agakiza ko watayarisirize abandu boshe.
\q1
\v 32 Umwangaza go kwakiriza amahanga, n'icubahiro ca Israeli ubwoko bwawe.
\p
\v 33 She na mama we batangazwaga n'ibyo abandu bamugambagaho.
\v 34 Simeoni arabagisa, abwira nyina Maria ngo: Reba, wuno mwana abereyeho kugira ngo abandu kangari bagwe, n'abandi akangari babyuke mu Israeli. Kandi akebe ikimenyetso co kugirwa ho imbaka.
\v 35 Kandi nawe umusho gukagutobore m'umutima, kugira ngo ibyo abandu kangari batekerezaga mu mitima bigaragare.
\p
\v 36 Habagaho n'umugore w'imbuzi y'Imana witwaga Ana, muhara wa Penueli, wo mu muryango gwa Aseri, yari umukekuru cane, yamaranye n'umugabo we imyaka irindwi gusha kuva akimusanga.
\v 37 Kandi yari amarire imyaka mirongo munane n'ine ari umupfakazi, ndo yavaga mu nju y'Imana. Yakoreraga Imana ijoro n'umutaga arikukiyiriza busha ari no gushaba.
\v 38 Kuri iyo saha nawe arija, arigushima Imana, arikugamba ibya Yesu, arikubwira abari barindiriye gutabarwa kwa Yerusalemu.
\p
\v 39 Bamarire gushohweza imihango yoshe yategekirwe n'Umwami Imana, Yosefu na Maria bashubiye i Galilaya mu muji gwebo gw'i Nazareti.
\v 40 Nuko umwana arakura, agira ingufu, n'ubwenge butosize, kandi ubundu bw'Imana bwamubagaho.
\p
\v 41 Abazeyi ba Yesu bagendaga i Yerusalemu buri mwaka mu muzayo gwa Paska.
\v 42 Ubwo yari amarire imyaka cumi n'ibiri, bagendayo bakurikije umuhango gw'umusi mukuru.
\v 43 None ho imisi yo kubayo zishirire, bashubiye iwebo. Umwana Yesu yisigarira i Yerusalemu, she na mama we batabimenya.
\v 44 Babaga barikukibwira ko ari hamwe n'abira be, bakora urugendo rw'umusi goshe barikumushakira muri izo miryango n'abira bebo.
\v 45 Ariko bamuburire, bashubiye i Yerusalemu kumushakirayo.
\v 46 Nyuma y'imisi zishatu bamusangire mu nju y'Imana, yikeye hagati y'abalimu b'amategeko, arikubumviriza no kubabaza ibibazo.
\v 47 Abari bari kumwumva babaga barigutangazwa n'ubwenge bwe n'ibisubizo bye.
\v 48 Abazeyi be bamubwenye, nabo batangeye. Mama we yamubwira ngo: Mwana we, kubera ki watugiriye guco? Reba, sho na njewe twagushakire turikuganya.
\v 49 Yesu arababwira ngo: Mwari murikunyendera ki? Ndo mwiji ko ngombire gukora imirimo ya Data?
\v 50 Ariko bo ndo bamenyire ico arikubabwira.
\v 51 Nuko agenda nabo bagiye i Nazareti, kandi yabumviraga. Mama we yabikaga ibyo byoshe m'umutima gwe.
\p
\v 52 Yesu nawe akurira m'ubwenge, no mu gihagararo, no m'ubundu imbere y'Imana n'abandu.
\c 3
\cl Isura 3
\p
\v 1 Umwaka gwa cumi na gatano gw'ubwami bwa Tiberiusi Kaisari, Pontio Pilato arigutegeka i Yudeya, Herode arigutegeka i Galilaya, mwene se Filipo arigutegeka i Tureya n'igice ca Trakonite na Lisaniasi arigutegeka i Abilene,
\v 2 no mugihe c'abatambyi bakuru Ana na Kayafa, igambo ry'Imana ryija kuri Yohana, muhungu wa Zakariya m'ubutayu.
\v 3 Nuko agenda mu bihande byoshe by'igihugu bizungurukire Yorodani, arikwigisha ngo abandu babatizwe no kugihana kugira ngo byaha bibaveho.
\v 4 Nguko byandikirwe mu gitabo c'amagambo ga Isaya, ugambiswaga n'Imana ngo: N'ijwi ririkwakurira m'ubutayu ngo: Mutayarishe injira y'Umwami Imana, kandi murambure imigenderano ye.
\q1
\v 5 Ikibaya coshe kikayuzuzwe, umusozi gwoshe n'agosozi koshe bikahirwe hasi, ikihengamire kikagororwe n'udutsiba nzira tukaharurwe.
\q1
\v 6 Ufite umubiri woshe akabone agakiza k'Imana.
\p
\v 7 Yari arikubabwira abayijire kubatizwa boshe ngo: Mwewe bwoko bw'injoka za butugu, ni nde wababuriye ngo muhunge umujinya gurikwija?
\v 8 Nuko rero, mwere amatunda gakwiriye abihanire, mwere kugamba murikwibwira ngo: Dufite Data Aburahamu! Ndababwiye ko Imana ishobweye kuzarira Aburahamu abana muri gano mabuye.
\v 9 Ndetse bunoya ishoka yahirirwe ku mizi y'igicici c'igiti: Igiti coshe kitarikwera amatunda gaboneye kikacibwe no gutabwa m'umuriro.
\p
\v 10 Abandu baramubaza ngo: None dukore ki?
\p
\v 11 Arabasubiza ngo: Ufite imyenda ibiri ahe gumwe utagufite kandi n'ufite ibiryo nawe agire guco.
\p
\v 12 Hija abasoreshaga ipalata ngo babatizwe, bamubaza ngo: Mwalimu, twewe dukore ki?
\p
\v 13 Arabasubiza ngo: Mwere kwaka abandu ibirusize ibyo mwategekirwe.
\p
\v 14 N'abasoda nabo bamubaza ngo: none na twewe, dukore ki? Arabasubiza ngo: Mwere guhoza umundu uwo ariwe woshe, mukishimire umushahara gwenyu.
\v 15 Nguko abandu barindiriye, barikukibaza niba Yohana atariwe Kristo,
\v 16 arababwira boshe ngo: Njewe ndikubabatirisa amazi, ariko harikwija undengeze ingufu, ndetse ndo ngwiriye guhambura utugozi two ku birato bye. We akababatirise Umuka gw'Imana n'umuriro.
\v 17 Afite akayungiro m'ukuboko kwe, akabize imbuga ye, kandi akahunike ingano mu kigega ce, naho ibiharoharo akabitwike m'umuriro gutakazime.
\p
\v 18 Uko niko Yohana yacuriye abandu ugo mwaze guboneye, ari no kubigisa byinshi.
\v 19 Ariko Yohana amarire kubwira Herode amakosa ge ku byerekeye Herodiya, umugore wa mwene nyina, n'ubundi bukozi bw'amabi kangari yabaga arigukora,
\v 20 Yayongeye kur'ibyo byoshe, guhira Yohana mu prizo.
\v 21 Abandu boshe bari batarangiza kubatizwa, Yesu nawe arabatizwa. Igihe yari arigushaba, ijuru ryafungwiwe,
\v 22 n'Umuka gw'Imana gumwijaho mu sura y'inuma. Niho ijwi ryaturukire mu juru ririkugamba ngo: Uri Umwana wanje wo ngundaga kandi ndakugishimiraga.
\v 23 Yesu, amarire imyaka hafi mirongo ishatu, atangira umurimo gwe. Abandu bamubonaga ng'umuhungu wa Yosefu, muhungu wa Heli,
\v 24 wazewe na Matati, mwene Lewi, mwene Melki, muhungu wa Yanayi, muhungu wa Yozefu.
\v 25 Mwana wa Matatiya, mwene Amosi, mwene Nahumu, mwene Esili, mwene Nagayi,
\v 26 mwene Maati, mwene Matatiya, mwene Semeyini, mwene Yoseki, mwene Yoda,
\v 27 Mwene Yohanani, mwene Resa, mwene Zerubabeli, mwene Salatieli, mwene Neri,
\v 28 Mwene Melki, mwene Adi, mwene Kosamu, mwene Elmadamu, mwene Eri,
\v 29 Muhungu wa Yoshuwa, mwene Eliyezeri, Mwene Yorimu, mwene Matati, muhungu wa Lewi,
\v 30 Mwene Simeoni, mwene Yuda, mwene Yozefu, mwene Yonamu, mwene Eliyakimu,
\v 31 Muhungu wa Meleya, mwene Mena, mwene Matata, mwene Natani, mwene Daudi.
\v 32 Mwene Yese, mwene Obedi, mwene Boazi, mwene Salmoni, mwene Nahshoni,
\v 33 Mwene Aminadabu, mwene Arni, mwene Hesroni, mwene Peresi, mwene Yuda.
\v 34 Mwene Yakobo, mwene Isaka, mwene Aburahamu, mwene Tera, mwene Nahori,
\v 35 Mwene Serugi, mwene Rewu, mwene Pelegi, mwene Eberi, mwene Shelahi,
\v 36 Mwene Kenani, mwene Arfaksadi, mwene Shemu, mwene Nowa, mwene Lameki,
\v 37 mwene Metusela, mwene Henoki, mwene Yeredi, mwene Mahalaleli, mwene Kenani.
\v 38 Mwene Enoshi, mwene Seti, mwene Adamu, w'Imana.
\c 4
\cl Isura 4
\p
\v 1 Yesu yujwiyemo Umuka Guboneye, yaturukire ku Yorodani, Umuka gwamujenye m'ubutayu.
\v 2 Shetani yageragereje mu misi mirongo ine. Ndo yaryaga muri izo misi, nuko irangize, apfa inzara.
\v 3 Shetani aramubwira ngo: Mbesi si uri Umwana w'Imana? Wotegeka si gano masarabwayi gakavamo umukati?
\p
\v 4 Yesu yasubiza ngo: None si ndo byandikirwe ngo: Umundu ndo akabeho kubera kurya umukati gusha.
\p
\v 5 Shetani yamuhize heru ku munara no kumwereka mu kanya kannyori ubwami bwoshe bwo mu si.
\v 6 Aramubwira ngo: Ngaguhe buno butware bwoshe, n'icubahiro ca buno bwami kuko nabihewe, kandi nobiha uwo ndenda.
\v 7 Niba rero wo pfukama no kundamya, byoshe biraba ibya wowe.
\p
\v 8 Yesu aramusubiza ngo: Ko byandikirwe si ngo: Ukapfukamire Umwami, Imana ya wowe kandi niyo ukakorere yonyine?
\p
\v 9 Shetani yamugendanye tena i Yerusalemu. Yamupandisize ku gasongero k'inju y'Imana, aramubwira ngo: Ubeye uri Umwana w'Imana, kiterere hashi, kuko byandikirwe ngo:
\v 10 Ikategeke malayika bayo ngo bakulinde.
\v 11 Kandi bakakuyambe mu maboko gebo, kugira ngo igisando cawe cere gusitara ku buye.
\p
\v 12 Yesu aramusubiza ngo: Byagambirwe ngo: were kugerageza Umwami Imana yawe.
\p
\v 13 Amarire kumugerageza mu njira zoshe, Shetani yigira kure ye, amutega ikindi gihe.
\p
\v 14 Yesu yambeye ingufu z'Umuka, yashubiye i Galilaya, kandi yongeza kumenyekana hoshe mu bice byoshe bizungurukire ico gihugo.
\v 15 Yayigisirizaga mu masinagogi, kandi bose bakamusima.
\p
\v 16 Yagendire i Nazareti, aho yakuriye, nguko yari yamenyereye, yingira mu sinagogi ku musi gw'isabato, arahaguruka kugira ngo asome amandiko.
\v 17 Bamuheye igitabo c'imburo za Isaya. Arakizingura, asanga ahandikirwe ngo:
\q1
\v 18 Umuka gw'Imana guri kuri njewe, kubera ko yansigire amavuta kugira ngo ncurire abakene Umwaze guboneye; yandumire gukiza abafite agahinda mu mutima,
\q1
\v 19 Kumenyesha abafungirwe ko bafungwiwe, n'impumyi ko zihumukire, n'abari kurengana ko barenganwiwe, no gutangaza umwaka gw'ubundu bw'Umwami Imana.
\p
\v 20 Nuko yazingire ico gitabo, akigarurira umukozi, arikara. Abari bari mu sinagogi boshe bamutumbira.
\v 21 Hanyuma atangira kubabwira ngo: Guno musi rino gambo ry'Ibyandikirwe rwijwiye mu mitima yenyu.
\p
\v 22 Kandi abandu boshe baramwemera; batangezwe n'amagambo gaboneye gaturukire mu kanwa ke, baragamba ngo: Mbesi wuno ndo ari umuhungu wa Yosefu?
\p
\v 23 Yesu arababwira ngo: Ni ngombwa ko mwancurira ho umwaze ngo: Munganga wo kikiza; munarambwira ngo: ibyo mumvisize ko bakoreye i Kapernaumu, bikore na hanoya, ha wenyu.
\v 24 Arongera ngo: Ndababwiye m'ukuri, nda mbuzi yemerwaga iwebo.
\v 25 Ndababwiye kweli kweli ko habagaho abapfakazi kangari mu Israeli mu gihe c'imbuzi Eliya, ijuru ryakingirwe imyaka ishatu n'amezi atandatu nuko habaho injara ikomeye ku si yoshe.
\v 26 Ariko nda numwe mu bo Eliya yatumirweho, atari k'umupfakazi w'i Sarepata, mu gihugo c'i Sidoni.
\v 27 Habagaho n'ababembe kangari mu Israeli mu gihe ca Elisa imbuzi; ariko nda numwe wakizizwe, keretse Namani w'i Siriya.
\v 28 Abari bari mu Sinagogi boshe barakeye bamarire kumva ibyo byoshe.
\v 29 Bahagurukire, bamwirukana mu muji gwebo, baramukurura, bamugeza ku musozi gubakirweho umuji, kugira ngo bamugogomese ha musozi.
\v 30 Ariko Yesu yanyurukire, arakigendera.
\p
\v 31 Yarindimukire, yigendera i Kapernaumu, umuji gw'i Galilaya, yigisa ku musi gw'i Sabato.
\v 32 Boshe bemeraga inyigisho ze kubera ko yabaga arikugigisa n'ubutware n'ingufu.
\v 33 Mu Sinagogi haberagamo umundu wari urimo umuka gw'abazimu, arabira cane ngo:
\v 34 Ni ki kiri hagati yetu na wowe, Yesu w'i Nazareti? Wijire kuturimbura. Nyiji uwo uriwe: Uri utungenye w'Imana.
\p
\v 35 Yesu aramuhoza ngo: Funga, kandi uve muri wuno mundu. Umuzimu gwamugaragwize hashi hagati y'ihuriro, gumuvamo nda n'ikibi gumugirire.
\p
\v 36 Abandu boshe bapfa ubwoba, barabwirana ngo: Rino n'igambo ki? Arigutegekesa imizimu ubutware n'ingufu zikavamo!
\v 37 Kumenyekana kwe gukwenera hoshe m'uturere twegerenye naho.
\p
\v 38 Aviye mu Sinagogi, agenda mu nju ya Simoni. Nyirabukwe wa Simoni yari arweye agapururu. Nuko bamuhendahenda ngo amukize
\v 39 Amuhagarara iruhande, akemeya ako gapururu kamuvamo. Muri ako kanya arahaguruka abaha ibiryo.
\p
\v 40 Izuba rimarire kurenga, abari bari bafite abarwayi b'uburyo bwoshe, barabamuzanira. Arambika ibiganza kuri buri woshe, arabakiza.
\v 41 Imizimu nayo ziva mu bandu kangari barikugamba ngo: Uri Umwana w'Imana. Ariko arabahoza, no kutabemerera kugamba kubera ko bari bamenye ko ariwe Kristo.
\p
\v 42 Bumarire guca, yashohokire agenda m'ubutayu. Abandu kangari bija kumushakisa hoshe, bagera aho yabaga ari, benda gusiba nawe ngo yere kongera kubacika.
\v 43 Ariko arababwira ngo: Ngombire guhubiri Umwaze guboneye g'Ubwami bw'Imana mu yindi miji, kubera ko arico canzenye.
\v 44 Nuko agumae kuyigirisa mu masinagogi g'i Galilaya.
\c 5
\cl Isura 5
\p
\v 1 Ubwo Yesu yari ari ku ngengero y'ingezi y'i Genezareti, abandu bamuzungurukire kugira ngo bumve igambo ry'Imana.
\v 2 Yabwenye ubwato bubiri buri ku ngengero y'ingezi, aho abarobyi bari barikogereza ubutimba bwebo.
\v 3 Yingira m'ubwato bwa Simoni, amushaba ngo abusunikire imbere mu mazi. Nuko yikeye, atangira kukigisa abandu.
\v 4 Amarire kukigisa, yabwiye Simoni ngo: Genda mu mazi hagati, uterere ubutimba, urobe.
\p
\v 5 Simoni aramusubiza ngo: Mwalimu, twakorire ijoro ryoshe, tutafata ikindu, ariko kubera ko ari weho ugambire, mbikorire.
\v 6 Hanyuma yo kubuterera, bafata amahere kangari, kandi ubutimba bwenda gusaduka.
\v 7 Babwiye bira bebo bari mu bundi bwato ngo bije kubafasa. Bayijire, bujwiza ubwo bwato bwombi k'uburyo bwari bwenda kuzama.
\v 8 Simoni Petro abwenye ibyo, yapfukamiye Yesu, arikugamba ngo: Mwami, va hanoya kuko ndi umukozi w'amabi.
\v 9 Kubera ko ubwo burobyi abari bari hamwe nawe boshe batangeye.
\v 10 Niko byabeye no kuri Yakobo na Yohana bahungu ba Zebedayo bira ba Simoni. Nuko Yesu abwira Simoni ngo: Were gutinya, guhera bunoya ukabe umurobyi w'abandu.
\v 11 Bamarire kugarura ubwato ku ngengero, basiga byoshe, bakurikira Yesu.
\p
\v 12 Ubwo Yesu yari ari muri gumwe mu migi, hija umundu urweye ibibembe, abwenye Yesu yamugwiye imbere, amushaba ngo: Mwami, ubeye wenda, ngize.
\p
\v 13 Yesu yamukorizeho ukuboko, aragamba ngo: Ndenda, kira. Ako kanya ibibembe birasimbuka.
\v 14 Yamutegekire ngo atababwira umundu n'umwe, ngo ahubwo agende kukiyerekana k'umukozi w'Imana, ature ituro ryuko yayogezwe, iryo Musa yandikire kugira ngo ribabere ubudimwe.
\v 15 Ahubwo iraporo kuri we yayeneye hoshe, n'abandu kangari bija kumva uko Yesu arabigisa no gukiza indwara zebo.
\v 16 Nawe agenda m'ubutayu, aberayo arigushaba.
\p
\v 17 Umusi gumwe Yesu yari arikukigisa, Abafarisayo n'abalimu b' amategeko bari bikeye, baturukire mu nsisiro zoshe z'i Galilaya, z'i Yudea na Yerusalemu. Ingufu z'Umwami Imana zigaragaza muri we gukiza indwara.
\v 18 Maze abandu baribahekire k'uburiri umundu wari waramugeye, benda uko bomuyingiza, bakamutura mu miso ge.
\v 19 Kubera ko abandu bari bari kangari, babura aho kumunyuriza, batarama ku gasongero k'inju, bamutambukize mu gipfumure, bamurindimura ari k'uburiri bwe, hagati y'ihiriro bamugwisa imbere ya Yesu.
\v 20 Yesu abwenye kukizera kwebo, yagambire ngo: Mugabo we, ibyaha byawe mbifutire.
\p
\v 21 Abakarani n'Abafarisayo batangira kukibaza no kugamba ngo: Wuno si ni nde urikugamba ibidakwiriye? Ni nde wobabarira ibyaha si atari Imana yonyine?
\p
\v 22 Yesu amenyire indekerezo zebo, yafatire igambo ngo: Ndekerezo ki mufite mu mitima yenyu?
\v 23 Icorohire ni ikihe, kugamba ngo: ibyaha byawe bifutirwe cangwa ngo: Haguruka ugende?
\v 24 Kugira ngo rero mumenye ko Umwana w'umundu afite ku si ingufu zo kubabarira ibyaha: ngutegekire, haguruka ufate agasambi kawe utahe iwawe.
\v 25 Muri ako kanya, yahagurukire imbere yebo, afata agasambi ko yari aryamire ho, yigira mu nju ye ariguhimbaza Imana.
\p
\v 26 Boshe batangeye kandi bahimbaza Imana; baratinya, bagamba ngo: Guno musi twabwenye ibindu bishasha.
\p
\v 27 Hanyuma, Yesu yahaviye, abona urihisaga ipalata witwaga Lewi yikeye mu hema igusoresa. Aramubwira ngo: Ngurikire.
\v 28 Niho yasigire byoshe, yahaguruka, aramukurikira.
\p
\v 29 Lewi amukorera umuzayo mu nju ye, hamwe n'abarihisaga ipalata kangari n'abandi bandu bari bari hamwe ha meza.
\v 30 Abafarisayo n'abakarani barabubura, babwira abanafunzi be ngo: Kubera ki murikurya no kugnwa hamwe n'abarisaga ipalata n'abandu bakoraga ibibi?
\p
\v 31 Yesu afata igambo arababwira ngo: Abandu bazima ndo aribo bakeneye umunganga, atari abarwayi.
\v 32 Ndo nayijire kugihanisa indugane ahubwo abanyabyaha.
\p
\v 33 Baramubwira ngo: Abanafunzi ba Yohana n'aba Abafarisayo, bakiyirizaga busha kenshi barigushaba, ariko abawe baryaga kandi bagnwaga badakarabire.
\p
\v 34 Yesu arabasubiza ngo: Mbesi mwotegeka kukiyiriza busha abira b'umukwe bacari hamwe nawe?
\v 35 Imisi ikayije, umukwe akabakurwemo, ubwo niho bakayiyirize busha.
\p
\v 36 Nuko abacurira umwaze ngo: Nda mundu utanyuraga ikiremo k'umwenda mushasha ngo agitere k'umwenda gushajire. Abeye akorire guco, ico yatanywiye k'umwenda mushasha ndo cokwirana n'umwenda gushajire.
\v 37 Kandi ndo wosuka inzoga y'umushuhira mu bibindi bishajire, bibeye guco inzoga y'umushuhira yoturitsa ibyo bibindi, ikameneka hashi n'ibyo bibindi bigapfa busha.
\v 38 Ahubwo ni gusuka inzoga y'umushuhira mu bibindi bishasha.
\p
\v 39 Kandi ndo umundu yomara kunywa inzoga y'umuramba ngo acangemo umushuhira kuko bagambaga ngo: inzoga y'umuramba niyo iboneye.
\c 6
\cl Isura 6
\p
\v 1 Ku musi gw'isabato gwa kabiri g'ukwezi kwa mbere, Yesu yanyuriye mu mirima z'amasaka. Abanafunzi be baca amahundo, bagavungira mu ndoke zebo, baragahekenya.
\v 2 Abafarisayo bamwe barababaza ngo: Kubera ki muri gukora ibitemewe k'umusi gw'isabato?
\p
\v 3 Yesu arabasubiza ngo: Mbese ndo mwashomire ico Daudi yakorire, ubwo yari apfiye injara, we hamwe n'abari hamwe nawe?
\v 4 Ko yayingiye mu nju y'Imana, agafata imikati yo kumurikwa, akayirya akanayihaho n'abo bari bari hamwe, kandi yemerewe kuribwa n'abakozi b'Imana gusa?
\v 5 Kandi arababwira ngo: Umwana w'Imana ni umutware w'isabato.
\p
\v 6 K'ugundi musi gw'i sabato, Yesu yingira mu sinagogi, aragisa. Hari harimo umundu wumire ukuboko kw'iburyo.
\v 7 Abakarani n'Abafarisayo bitegereza Yesu, kureba niba arakiza umundu ku sabato kugira ngo babone ibyo kumuregesa.
\v 8 Yari yiji ibitekerezo byebo, nuko abwira uwo mundu w'ukuboko kumire ngo: Hagaruka, uhagarare hariya hagati. Arahaguruka arahagarara.
\v 9 Yesu arababwira ngo: Ndikubabaza niba ku sabato byemerewe gukora neja cangwa kugira nabi, gukiza umundu cangwa kumwita.
\v 10 Nuko yareba abandu boshe, abwira uwo mundu ngo: Rambura ukuboko kwawe. Akora guco, n'ukuboko kurakira.
\v 11 Barakeye cane bapanga ibyo gukorera Yesu.
\p
\v 12 Muri ico gihe, Yesu agenda k'umusozi gushaba. Yamarire yo ijoro ryoshe arigushaba Imana.
\v 13 Bukerire, yahamageye abanafunzi be, acagura mo icumi n'ababiri, abita indumwa.
\v 14 Amazina g' indumwa ni ganoya: Simoni wo yaheye ijina rya Petro, Andrea mwene nyina, Yakobo, Yohana, Filipo, Baritolomayo.
\v 15 Matayo, Tomasi, Yakobo mwene Alfayo, Simoni witwa Zelote.
\v 16 Yuda muhungu wa Yakobo na Yuda Iskarioti wabeye umugambanyi.
\p
\v 17 Yateremukenye nabo, ahagarara ku karambo, ahari igikundi c'abanafunzi n'abandu kangari b'i Yudeya yoshe, n'i Yerusalemu, i Tiro n'Isidoni hegerenye n'ingezi nini. Bari bijire kumwumva no gukizwa indwara zebo.
\v 18 Abari bari kubabazwa n'ibizimu bakirizwe.
\v 19 Kandi abandu boshe bendaga kumukoraho, kuko imbaraga zamuvagamo zikabakiza boshe.
\v 20 Maze Yesu yarebire abanafunzi be cane, arababwira ngo: Murahiriwe mwewe bakene, kuko ubwami bw'Imana ari ubwenyu.
\v 21 Murahiriwe mwewe abafite injara bunoya kubera ko mukahazwe! Murahiriwe mwewe abari mu kilio bunoya, kuko mukabe m'ubyishimo.
\p
\v 22 Murahiriwe, mwewe abandu bangaga, ubwo bakabirukeho, no kubatuka, no gusebya amazina genyu no kubahindura babi, barikubaryoza Umwana w'umundu!
\v 23 Ugo musi, mukishime, munezerwe kubera ko mukahabwe akangari mu juru. Kuko ariko bashekuruza bebo bagenzeze imbuzi.
\p
\v 24 Ariko, mugwiweho ishano mwewe abakire, kuko mufite ibyo kubasimisa.
\v 25 Mugwiweho ishano mwewe abahagire, kuko mukapfe injara! Mugwiweho ishano mwewe abarigusheka bunoya, kuko mukarire hanyuma.
\v 26 Mukabone ishano, ubwo abandu boshe bakabagambeho ibiboneye gusha, kuko ariko bashekuruza benyu bagenzeze imbuzi z'ububesi!
\p
\v 27 Ariko ndababuriye mwewe abarikunyumva: Mukunde abanzi benyu, mugirire neja ababangaga.
\v 28 Abari kubavuma mubahe imigisha, musabire abarikubagirira nabi.
\v 29 Umuhe agukubitire umushaya gumwe, ugundi. Umundu akwakire umwenda go heru, utamubuza kugendana n'umwenda go hashi.
\v 30 Ugusabire woshe umuhe, n'ukwakire ibyawe, were kumuburanya.
\v 31 Ibyo mwenda ko abandu babakorera namwe abe aribyo mubagenzereza.
\p
\v 32 Mubeye mukundire ababakundaga si, mukashimirwe kuki? Abanyabyaha niko babigenzaga.
\v 33 Mubeye murikugira neja ababagiriraga neja, n'iki co mukashimirweho? Abanyabyaha nabo bagiraga guco.
\v 34 Kandi mubeye muguzaga abo murikureba ko bashobweye kubariha, n'iki co mukashimirweho? Abapagani nabo bahaga ideni abandi bapagani kugira ngo babarihe ugo mubare.
\v 35 Ariko mukunde abanzi benyu, mubakorere ibiboneye. Mutange amadeni mutarindiriye ifaida. Niho imishahara yenyu ikabe kangari. Kandi mukabe abana ba Uruta boshe, kuko wo wonyine akoreraga neja ababi n'abadashimaga.
\v 36 Nuko rero mube abanyambabazi nguko Sho ari umunyambabazi.
\p
\v 37 Mwere guca imanza, namwe ndo mukacirirwe imanza, mwere gutsindisa abandi, namwe ndo mukatsindishwe, mubabarire abandi, namwe niho mukababarirwe.
\v 38 Mutange, namwe mukahabwe; kuko akebo ko mupimiragamo abandi niko namwe mukapimirwe mo. Bakasuke mu kebo kawe, katsindagirwe, gacugushwe nyuma gasesekare.
\p
\v 39 Yabacuriye ugundi mugani ngo: Imbumyi yoyobora iyindi mbumyi si? Mbesi uko ari babiri ndo bagwa mu cobo?
\v 40 Umwanafunzi ndo yoruta umwalimu, ariko umwanafunzi urangize amasomo yomera nga mwalimu we.
\p
\v 41 Kubera ki woreba akayi kari mu ryisho rya muvukanyi, utareba umugongo guri mu ryawe?
\v 42 Cangwa ni gute wobwira mwene sho ngo: Reka mvane akatsi kari mu ryisho ryawe, wowe utabona umugogo guri mu ryawe? We ndyarya we, wangire gukura umugogo mu ryisho ryawe, ubone kuvana akatsi kari mu ryisho rya mwene sho.
\p
\v 43 Ndaho igiti kiboneye coyera amatunda mabi, cangwa igiti kibi coyera amatunda gaboneye.
\v 44 Kuko igiti coshe kimenyekana ku matunda gaco. Nda wosoroma amatunda mu mishito, cangwe uruseri rw'imihisha nda worumanyura mu mifatagwe.
\v 45 Umundu uboneye akuraga ibindu biboneye m'ubukire bwo m'umutima gwe. N'umundu mubi akuraga ibindu bibi mu bukire bwe, kuko ibyujwiye umutima nibyo akanwa kagambaga.
\p
\v 46 Kubera ki munyakuraga ngo: Mwami, kandi mutakora ibyo ngambire?
\v 47 Umundu wese wijaga aho ndi, akumva amagambo ganje, kandi ndabereka uko asana.
\v 48 Asanaga n'umundu wubakaga inju, agacukura kugeza hashi cane, akubaka umusingi k'ubuye, ikigezi kijire no kugisuka kuri iyo nju ndo gishobweye kuyinyeganyeza, kubera yari yubakirwe neja.
\v 49 Ariko uwumvaga, atahira mu bikorwa asana n'umundu wubakire inju k'ubutaka, nda musingi. Umwuzure gwisukire kuri yo, ako kanya yahirimire, kandi gushenyuka kwayo kwabeye kunini.
\c 7
\cl Isura 7
\p
\v 1 Yesu arangize kubwira abandu ago magambo goshe, agenda i Kapernaumu.
\v 2 Umukuru w'abasoda yagiraga umukozi wo yakundaga cane. Yari arweye, ari hafi yo gupfa.
\v 3 Amarire kumva uko barikugamba Yesu, amutumira abakuru b'Abayuda ngo bamusange agende gukiza uwo mukozi we.
\v 4 Abo bagerire aho Yesu ari, bamuhendehenda ngo: Arakwiriye ko womugirira guco.
\v 5 Kuko akundaga ubwoko bwetu, kandi niwe wayubakire i sinagogi yetu.
\p
\v 6 Yesu yagendanye nabo. Agerire hafi y'inju, uwo mukuru w'abasoda yamutumiye bira be kugira ngo bamubwire ngo: Mwami utekukirusa, kuko bitangwiriye ko woyingira mu nju yanje.
\v 7 Nico catumire mbona ko ndakwiriye ndetse no kwija aho uri njewe nyenyine. Ariko ugambe igambo rimwe, umukozi wanje arakira.
\v 8 Kuko nanje numviriga abakuru. Mvite abasoda bo ndegekaga, kandi mbwiraga umwe ngo genda akagenda, n'uwundi ngamubwira ngo: Inja, akija, mbwiye n'umukozi wanje ngo: Kora kiriya akagikora.
\p
\v 9 Yesu yumvisize ago magambo, yamutangariye. Yahindukiye abandu bamukurikiye no kubabwira ngo: Ndababwiye ko ndo ndakabona kukizera kungana guca no mu Isiraeli.
\v 10 Abatumirwe n'uwo mukuru w'abasoda bashubiye mu nju, basanga uwo mukozi wari arweye yakirire.
\p
\v 11 Umusi gukurikiyeho, Yesu agenda m'umuji gwitwa Nayina. Indumwa ze hamwe n'abandu kangari bagenda hamwe nawe.
\v 12 Agerire hafi y'irembo ry'umuji, ahura n'abagendire guhamba, uwari wapfuye yari umwana w'ikinege, kandi mama we ari umupfakazi. Abandu kangari bo muri ugo muji bari bamuherekeje.
\v 13 Umwami amubwenye yamupfiriye imbabazi, aramubwira ngo: Utekurira.
\v 14 Yegera iyo sanduku, ayikoraho. Abari bayikoreye barahagarara. Yesu Aragamba ngo: Musore we ndakubwiye, haguruka!
\v 15 Uwari wapfiye aricara, atangira kugamba. Yesu amugarurira mama we.
\p
\v 16 Abandu boshe bajwira ubwoba, bahimbaza Imana, barikugamba ngo: Imbuzi ikomeye yatugeriremo, kandi Imana yagendereye ubwoko bweyo.
\v 17 Ugo mwaze go kuri Yesu gukwirakwira i Yudeya yoshe no mu bice byoshe by'igihugo byegey' aho.
\p
\v 18 Abanafunzi ba Yohana bamumenyesa ibyo bindu byoshe.
\v 19 Ahamagara babiri abatuma kuri Yesu kumubaza ngo: Mbesi ni weho ugombire kwija, cangwa dutegereze uwundi?
\p
\v 20 Bagerire aho Yesu ari, baramubwira ngo: Yohana Umubatiza yakudutumireho ngo: Mbesi ni wowe ugombire kuza, cangwa turindire uwundi?
\p
\v 21 Ako kanya, Yesu akiza abandu kangari barweye, b'ibirema, n'abarimo ibizimu, kandi ahumura n'imbumyi kangari.
\v 22 Arabasubiza ngo: Mugende kubwira Yohana ibyo mwabwenye n'ibyo mwayumvisize: imbumyi ziriguhumuka, ibirema birikugenda, ababembe barigukira, abapfiye amatwi barikumva, abapfiye barikuzuka, abakene barikucurirwa umwaze guboneye.
\v 23 Hahirwe uwo ndakabere injira yo kugwa!
\p
\v 24 Abo Yohana yatumire bamarire kugenda, Yesu atangira kubyira abandu ibyerekeye Yohana: Mwagiye kureba ki m'ubutayu? Imori irikunyeganyezwa n'umuyaga?
\v 25 Ariko si, mwagiye kureba ki? Umundu wambeye imyenda zihendire? Reba, abambeye imyambaro iboneye n'abariho neja babaga mu mazu g'abami.
\v 26 None si mwagiye kureba ki? Imbuzi? Ingo, ndababyiye, kandi we aruta imbuzi.
\v 27 Niwe byandikirwe ho ngo: Reba, ndumire indumwa yanje imbere yawe gutayarisha injira imbere yawe.
\p
\v 28 Mbabwiye ko mu bazewe n'abagore, ndawe uruta Yohana. Nyamara umutoto cane m'ubwami bw'Imana aramusumba.
\p
\v 29 Abandu boshe bamumvisize, ndetse n'abasoresha amakoro bemera ko Imana itungenye kuko babatizwe umubatizo gwa Yohana.
\v 30 Ariko Abafarisayo n'abigishaga amategeko, ubwo batabatizwe nawe batakeze inama z'Imana.
\p
\v 31 Abandu ba kino kisekuruza nobagera kuri bande? Kandi basana na nde?
\v 32 Basana n'abana bikeye ku karubanda, nuko bakatangira kubwirana bamwe kubandi, ngo: Twabavugirije umwironge, mutabyina, twabaririmbiye indirimbo z'amaganya mutarira.
\v 33 Kuko Yohana Mubatiza yayijire ataryaga imikati, atagnwaga n'inzoga mwamugamba ngo: Arimo ibizimu.
\v 34 Umwana w'umundu we yayijire, arikurya no kugnwa, mwagamba ngo: Ni umuryi ni umugnwi. Ni umunywanyi w'abasoresha n'abandu babi.
\v 35 Ariko ubwenge bwerekanwaga n'abana babwo boshe.
\p
\v 36 Umufarisayo atumira Yesu ngo agenda kurya iwe. Yesu yingira m'urugo rw'uwo Mufarisayo, nuko yikare ha meza.
\v 37 Nuko, umugore w'umunyabyaha wabaga mu muji amenyire ko Yesu ari ha meza mu nju y'Umufarisayo azana icupa ryujwiye amarashi.
\v 38 Ahagarara inyuma, ku bisando bya Yesu, ari kurira. Amarira ge gatoseze ibisando bya Yesu, nuko abihanaguza imitsatsi ze, arabisomagura abisiga ago marashi.
\v 39 Uwo Mufarisayo wari wamutumiye, abwenye ibyo, aribyira muriwe ngo: Iyo wuno mundu aba imbuzi, yorikumenya wuno mugore umukorireho Ari nde kandi yorikumenya ko ari umuyabyaha.
\p
\v 40 Yesu afata igambo aramubyira ngo: Simoni, mvite ico nakubwira. Aramusubiza ngo: mwalimu, gamba!
\v 41 Umundu uguzaga yari afite abandu babiri bari bafite ideni rye: Umwe yararimo ideni ry'i Denariyo magana tano, undi yararimo mirongo itano.
\v 42 Kubera ko baburire ico kuriha, arababarira iryo deni. Ni nde wamukundire cane?
\p
\v 43 Simoni asubiza ngo: Ndigutekereza ko ari uwo yababariye ideni rinini. Yesu aramubwira ngo: usubize neja.
\v 44 Nuko ahindukirira wa mugore, abwira Simoni ngo: Urikureba wuno mugore? Nayingiye mu nju yawe, ndo wambeye amazi go koza ibisando byanje, ariko wuno we, yabyogeseze amarira ge, kandi yabihanagwize umutsatsi gwe.
\v 45 Ndo wambobeye, ariko we, guhera ubwo nayingiye, ndo yasibire guhobera ibisando byanje.
\v 46 Ndo wansukireho amavuta m'umutwe ariko we yasukire amarashi ku bisando byanje.
\v 47 Niyo mbamvu, nkubwiye ko, ibyaha bye kangira byababariwe kuko yakunze cane. Naho ubabariwe bikeya akundaga kannyori.
\v 48 Abwira uwo mugore ngo: Ibyaha byawe birababariwe.
\p
\v 49 Abari bari ha meza hamwe nawe batangira kukibaza muri bo ngo: Wuno si ni nde uri kubabarira ibyaha?
\p
\v 50 Ariko Yesu abwira uwo mugore ngo: Kukizera kwawe kuragukijije, genda mu tuze.
\c 8
\cl Isura 8
\p
\v 1 Hanyuma, Yesu agendagenda mu migi no mu nsisiro, arikwigisa no gucura umwaze guboneye g'ubwami bw'Imana.
\v 2 Abo cumi na babiri bari bari hamwe nawe, ndetse n'abagore bamwe bo yakuyemo ibizimu no kubakiza indwara: Maria witwa Magadalena, uwo yirukanyemo ibizimu birindwi.
\v 3 Yohana muka Chuza igisonga ca Herode, Suzana n'abandi kangari babafashisaga ubukire bwebo.
\p
\v 4 Abandu kangari barahura baturukire mu miji yoshe bija aho yari ari, abacira umugani ngo:
\v 5 Umubibyi yagiye kubiba imbuto ze. Yabeye arikubiba, imbuto zimwe zagwiye mu njira, abandu bazikandagiza ibisando n'inyoni zo mukirere zirazirya.
\v 6 Izindi mbuto zigwiye ku buye. Zimarire kumera ziruma, kubera ko zaburire ububobere.
\v 7 Izindi mbuto zagwiye hagati y'imishubi, imishubi yakurana nazo, imishubi iraziniga.
\v 8 Izindi mbuto zigwiye m'ubutaka bubineye. Zimarire kumera zera imbuto ijana n'ijana. Amarire kugamba guco, Yesu agamba n'ijwi rinini ngo: ufite amatwi go kumva yumve.
\p
\v 9 Abanafunzi be bamubaza ico ugo mugani gusobanuye.
\v 10 Arasubiza ngo: mwewe mwahewe kumenya amayobere g'ubwami bw'Imana. Naho abandi bo babibwirwaga mu migani, kugira ngo kureba barebe ariko batabona na kumva bumve ariko batekumva.
\p
\v 11 Mwumve ico ugo mugani gugambire: Imbuto ni igambo ry'Imana.
\v 12 Izagwiye mu nzira, n'abumvaga hanyuma umubi akija, akavana igambo ry'Imana mu mitima yebo, kngo bere kukizera ngo bakizwe.
\v 13 Izagwiye ku buye ni abamaraga kumva igambo bakaryakira mu byishimo, ariko nda mizi yo bafite, bakizera agahe kannyori nyuma bakagwa, ikigeragezo kijire.
\v 14 Tena, izagwiye mu mishubi ni abamaraga kumva igambo bakigendera, bakarisiga ririkunigwa n'amaganya, ubukire n'ibyo gushimisha umubiri, guco ndo boyera imbuto zimerire neja.
\v 15 Izagwiye m'ubutaka bufite imbolewo, n'abamaraga kumva igambo n'umutima guboneye bakarikomeza bakera imbuto mu bwihangane
\p
\v 16 Nda mundu womara gucana itara, hanyuma akaritwikiriza igitebo cangwa akarihira musi y'uburiri; ahubwo ariterekaga hakweru, kugira ngo abarikwingira babone umwangaza
\v 17 Kuko nda cahishirwe kitakahishurwe, nda siri itakamenyekane no guhirwa ku karubanda.
\v 18 Mwitondere rero uko mwumvaga; kuko ufite ariwe ukahabwe, ariko udafite bakamushikuze n'ico yibwiraga ko afite.
\p
\v 19 Nyina wa Yesu n'abavukanyi be bija kumureba; ariko batamugeraho kubera abandu kangari.
\v 20 Baramubwira ngo: mama wawe n'abavukanyi bawe bari hanje, kandi benda kukureba.
\p
\v 21 Ariko we arabasubiza ngo: Mama na bene mama ni abumvaga igambo ry'Imana bakarikoresha m'ubuzima bwebo.
\p
\v 22 Umusi gumwe, Yesu yingira m'ubwato hamwe n'abanafunzi be, arababwira ngo: twambuke tugende k'urundi ruhande rw'ingenzi. Nuko baragenda.
\v 23 Uko bagendaga m'ubwato, Yesu arakisinzirira. Umuyaga munini gwija mu ngezi, amazi gujwira m'ubwato, bari bagiye kuzika.
\p
\v 24 Baramwegera, baramubyutsa barikugamba ngo: Mwalimu, mwalimu, dupfiye! Abyukire, ahoza ugo muyaga n'amazi gari kwibirindura, byoshe biratuza.
\p
\v 25 Nuko arababwira ngo: Kukizera kwanyu kuri hehe? Bapfiye ubwoba, batangara, barabazanya ngo: Wuno ni nde ariko urigutegeka umuyaga n'amazi bikamwumvira?
\p
\v 26 Baragenda, bagera mu gihugo c'Abagadareni cegereye i Galilaya.
\v 27 Yesu aviye m'ubwato, abona imbere ye umundu wo mu muji wari urimo abizimu kangari. Kuva kera ndo yambaraga umwenda, ndo yararaga mu nzu, ahubwo yabaga mu kaburi.
\p
\v 28 Abwenye Yesu, aratabaza, yikubita ku bisando bye, agamba n'ijwi rinini ngo: Hari iki hagati yanje nawe, Yesu, Mwana w'Imana Isumba byoshe? Ngusabire. Were kudushinyagurira.
\v 29 Kuko Yesu yategekire umuzimu kumuvamo. muri uwo wo yari yamutindire ho kuva kera; bamuboheshaga iminyororo n'ibyuma ku maguru, ariko yababaho arikugicagaguraga, n'ibizimu bikamugendana m'ubutayu.
\p
\v 30 Yesu aramubaza ngo: Ijina ryawe ninde? Arasubiza ngo: Isoko. Kuko byari ari ibizimu kangari byari byamyingiyemo.
\v 31 Ubwo byahendahenze Yesu ngo atabyohereza mu cobo.
\v 32 K'umusozi habaga hariho ingurube kangari zirikurisha. Ibizimu bihendahenda Yesu ngo abyemerere byingire muri izo ngurube. Arabyemerera.
\v 33 Ibizimu byaviye muri uwo mundu, bingira mu ngurube. Ico giciri cirukira muri izo ngurube, kizigogomesa mu ngezi, zoshe zirazama.
\p
\v 34 Abari baziragiye, babwenye ibibeye batoroka, bagenda gucurira ugo mwaze abandu mu miji no mu nsinsiro.
\v 35 Abandu bija kureba ibyabeye. Bagenda aho Yesu ari, basanga uwo mundu waviyemo ibizimu yikeye ku bisando bye yambeye kandi afite ubwenge. Nuko baratinya cane.
\v 36 Ababwenye ibyabeye babasubiriramo uko uwo mundu wari arimo ibizimu yakirire.
\v 37 Abandu boshe bo mu gihugo c'Abagadareni bashaba Yesu ngo agende kure yabo, ave mu gihugu, kuko bari bafungirwe cane. Yesu yingira m'ubwato asubirayo.
\v 38 Uwo mundu waviyemo ibizimu yashabire Yesu ngo asibe nawe. Ariko Yesu aramwohereza ngo:
\v 39 Shubira m'urugo rwawe, ubwire abandi ibyo Imana yagukoreye byoshe. Aragenda arigutangaza mu miji yoshe ibyo Yesu yabaga yamukoreye.
\p
\v 40 Yesu agarukire, abandu kangari bamwakiriye kubera bari bamurindiriye.
\v 41 Nuko hija umundu witwaga Yairo, wari umukuru w'i Sinagogi, yikubita ku bisando bye, aramushaba ngo agende m'urugo rwe.
\v 42 Kubera ko yari afite umuhara wenyine w'imyaka yegereye icumi n'ibiri wari wenda gupfa. Yesu yagiye yo abandu kangari barikumubyiga.
\v 43 Ubwo, hari hariho umugore wara ufite indwara yo kuva amaraso, ayimaranye imyaka cumi n'ibiri, kandi yari yaheye abanganga ibindu bye byoshe, hatagira n'umwe wo kumukiza.
\v 44 Aturuka inyuma, akora k'umugunjo g'umwenda gwa Yesu. Ugo mwanya kuva amaso byahagarara.
\v 45 Yesu arabaza ngo: Ni nde wangorire? Boshe bamarire guhakana, Petro n'abo bari hamwe baragamba ngo: Mwalimu, abandu bakuzungurikire no kukubyiga, nawe urikubaza ngo ninde ungorireho?
\p
\v 46 Ariko Yesu arasubiza ngo: Hari uwankorireho kuko numvisize imbaraga zimviyemo.
\v 47 Umugore, abwenye ko yamenyekane, yija arigutitira. Yikubita ku bisando bya Yesu, yagamba imbere y'abandu boshe icatumire yamukoraho, n'uko yakirire muri ugo mwanya.
\v 48 Yesu aramubira ngo: Muhara wanje, kukizera kwawe kwagukizize, ngenda mu tuze.
\p
\v 49 Yabeye akigamba, hija umundu uviye mu nju ya wa mukuru w'isinagogi, yagamba ngo: Muhara wawe yapfiye. Ureke kusumbuwa mwalimu.
\p
\v 50 Ariko Yesu yumvisize ibyo, abwira umukuru w'i sinagogi ngo: utegutinya, kizere gusha, nawe arakira.
\v 51 Ubwo yari agerire m'urugo, ndo yemereye umundu kwingira hamwe nawe, uretse Petro na Yohana na Yakobo na she na mama w'umwana.
\v 52 Abandu bose bari bari kumuririra no kumuganyira. Nuko Yesu arababwira ngo: Mwere kurira. Ndo yapfiye, ahubwo aryamire.
\v 53 Boshe bamuseka. Kuko bari biji ko yapfiye.
\v 54 Ariko Yesu yamufatire ukuboko, agamba n'ijwi rinini ngo: Mwana, haguruka!
\v 55 Ubwo umuka gumushubiramo, ugo mwanya arahaguruka. Yesu yategekire ko bamuha ibiryo.
\v 56 Abazeyi b'uwo muhara baratangara cane, ariko Yesu arabategeka ko batabwira abandu ibyabeye.
\c 9
\cl Isura 9
\p
\v 1 Yesu amarire guhuza abo cumi na babiri, yabaheye ingufu n'ubutware ku bizimu byoshe, n'ubushobozi bwo gukiza indwara.
\v 2 Yabatumye kugenda gutangaza ubwami bw'Imana no gukiza abarwayi.
\v 3 Arababwira ngo: Mutekugendana n'ikindu mu ngendo zenyu, ingoni cangwa umufuko, cangwa umukati, cangwa amakuta kandi mutekugendana n'imyenda ibiri.
\v 4 Inju yoshe yo mukayingiremo, musibemo, kugeza ubwo mukatahe.
\v 5 Kandi, babeye bangire kubakira, muve mur'ugo muji. Mubacucurire umucucu go ha bisando byenyu kugira ngo bibabere ubudimwe.
\v 6 Bagenda mu nsisiro hoshe barigucura umwaze guboneye bari no gukiza indwara hoshe.
\p
\v 7 Herode yumvisize abari kugamba ibirikuba byoshe, atangira kukibaza. Kubera ko bamwe bari barikugamba ngo Yohana yazukire mu bapfiye.
\v 8 Abandi ngo ni Eliya arikumutegeka. Abandi kandi ngo n'umwe wo mu mbuzi za mbere zazukire.
\v 9 Ariko Herode we aragamba ngo: Ko natemire umutwe gwa Yohana, wuno si aviye hehe? Uwo ndikumva ho ibyo byoshe? Nuko yenda uko yomurebaho.
\p
\v 10 Indumwa zigarukire, zabwiye Yesu ibyo zakorire byoshe. Arabafata, abagendana mu siri m'uruhande rw'umuji gwitwa Betesaida.
\v 11 Abandu babimenye, bamukurikiye yo. Yesu arabakira, ababwira iby'ubwami bw'Imana, akiza abari bakeneye gukira.
\p
\v 12 Nuko umusi gutangiye kwira, abo cumi na babiri bamwegereye no kumubwira ngo: Bwira bano bandu bagende iyabo, kugira ngo bagende mu nsisiro no mu bice biri hafi, bacumbike no kubona yo ibiryo. Kuko hano turi ni m'ubutayu.
\p
\v 13 Yesu arababwira ngo: Mwewe si mwobaha ibiryo! Ariko bamusubiza ngo: Dufite imikati itano n'amahere abiri gusha, keretse tugiye kubagurira ibiryo bano bandu boshe.
\p
\v 14 Kandi, habaga hari aho abandu bagereye ibihumbi bitanu. Yesu yabwiye abanafunzi be ngo: mubikeze mu mirongo itanu.
\v 15 Bagira guco, barabikeza boshe.
\v 16 Yesu afata iyo mikati itanu, n'ago mahere abiri areba heru mu juru, abiha umugisha. Nuko arayimanyura, ayiha abanafunzi kugira ngo bayihereze abandu.
\v 17 Boshe bariye bahaga. Basigeze ibisobane cumi na bibiri byujwiye ibice by'imikati.
\p
\v 18 Umusi gumwe Yesu yabaga arigushabira ahihereye, ari hamwe n'abanafunzi be, arababaza ngo: Bagambaga ngo ndi nde?
\p
\v 19 Bamusubiza ngo: Yohana Mubatiza, abandi ngo Eliya, abandi ngo umwe wo mu mbuzi za mbere zazukire.
\p
\v 20 Arababaza ngo none namwe mugiraga ngo ndi nde? Petro arasubiza ngo: Kristo w'Imana.
\p
\v 21 Yesu yababuzize cane ngo batekubibwira umundu.
\v 22 Yababwiye tena ko ari ngombwa ko Umwana w'umundu ababazwa cane, akangwa n'abakuru, n'abakuru b'abatambyi, n'abakarani, akitwa, kandi akazuka ku musi gwa gashatu.
\p
\v 23 Nuko abwira boshe ngo: Umundu wenda kungurikira, akiyange, yikorere umusalaba gwe buri musi, angurikire.
\v 24 Kuko uwenda gukiza ubuzima bwe akabuhebe, ariko ukabuhebe kubera njewe akabukize.
\v 25 Kandi byomumarira ki umundu kunguka isi yoshe, akarimbuka cangwa akazimira ubwe?
\v 26 Kuko umundu weshe ukamwazwe na njewe no kubera amagambo ganje, Umwana w'umundu akagire ishoni igihe akayije m'ububonere bwe n'ubwa She na malayika batariho ibyaha.
\v 27 Ndababwiye kweli kweli, bamwe bo muri banoya bari hano, ndo bakapfe batakabwenye ubwami bw'Imana.
\p
\v 28 Hashirire ng'imisi munane agambire ago magambo, Yesu yafatire Petro, Yohana na Yakobo, atarama k'umusozi gushabirayo.
\v 29 Yabeye arigushaba, isura ye yahindukire, umwenda gwe guhinduka umweru guri kwerereza.
\v 30 Nuko abandu babiri baganira nawe: Ni Musa na Eliya.
\v 31 Babonekeye m'ububonere bari kuganira kuby'urugendo rwo kugenda i Yerusalemu.
\v 32 Petro na bira be bari bitirwe n'itiro, ariko babyukire, babwenye ububonere bwa Yesu n'abo bagabo babiri bari hamwe nawe.
\v 33 Abo bagabo bamarire gutana na Yesu, Petro aramubwira ngo: Mwalimu, biboneye ko tubera hanoya. Dushinge amahema gashatu: rimwe ryawe, irindi rya Musa n'irindi rya Eliya. Ndo yari yiji ico arikugamba.
\v 34 Yabeye arikugamba guco, igicu kirija kirabakingiriza, nuko indumwa zipfa ubwoba zibabwenye barikwingira mu gicu.
\p
\v 35 Nuko mu gicu haviyemo ijwi ngo: Wunoya ni Umwana wanje nacagwiye, mumwumve!
\v 36 Iryo jwi rimarire kumvikana, Yesu yasigeye wenyine. Abanafunzi barihorera, batagira uwo babwira muri ico gihe mubyo babaga babwenye byoshe.
\p
\v 37 Ng'ejo, bamarire kurindimuka umusozi, abandu kangari bija imbere ya Yesu.
\v 38 Nuko hagati y'ihuriro, umundu agamba cane ngo: Mwalimu, ndikushaba, kitegereze umwana wanje kuko ariwe wenyine mvite.
\v 39 Ikizimu kiramufataga, ugo mwanya akabira, ico kizimu kikamucunda cunda cane, kikamufuza urufuro, kikamuvamo kwa shida kimarire kumushenjagura.
\v 40 Nahendahendire abanafunzi bawe ngo bacirukane, ariko ndo babishobweye.
\p
\v 41 Yesu arabasubiza ngo: Mwa bwoko butakizeraga mwe, ngasibe namwe kandi mbihanganire kugeza ryari? Zana hano uwo mwana wawe.
\v 42 Bakimuzana, ikizimu camuhirikire hashi ha butaka, kiramucunda cane. Ariko Yesu yahozize ugo muzimu, akiza uwo mwana, amusubiza she.
\v 43 Abandu boshe batangezwe n'izo ngufu z'Imana. Kandi buri weshe yagisimiraga ibyo Yesu yakoraga byoshe. Niho yabwiye abanafunzi be ngo:
\v 44 Kuri mwewe, ni mwumve neja: Umwana w'umundu agombire gutangwa mu maboko g'abandu.
\v 45 Ariko abanafunzi bo ndo bamenyire iryo gambo ryari rihishirwe kuri bo, kugira ngo batamenya ico rigambire kandi batinye kumubaza.
\p
\v 46 Ahubwo igitekerezo cija m'ubwenge ngo bamenye umukuru muribo ni nde.
\v 47 Yesu abwenye igitekerezo c'umutima gwebo, yafatire umwana mutoto, yamuhagarika pembeni ye, arababwira ngo:
\v 48 Umundu weshe wemeye wuno mwana mutoto mu jina ryanje akabe anyemeye njewe. Kandi umundu weshe unyemeraga akabe yemeye uwandumire. Kuko umutoto muri mwewe mweshe ni we mukuru.
\p
\v 49 Yohana yafatire igambo ngo: Mwalimu, twabwenye umundu uri kugirukana ibizimu mu jina ryawe, nuko twamuburize kuko atadukuriye.
\p
\v 50 Yesu aramusubiza ngo: Mutamubuza kuko atari umwanzi wenyu. Ari m'uruhande rwenyu.
\p
\v 51 Igihe ce co kuva musi cegereye, Yesu yapangire kugenda i Yerusalemu.
\v 52 Atuma imbere ye abo kumutayarisiriza aho kulala m'urusisiro rw'Abasamariya. Baragenda bagera yo.
\v 53 Ariko banga kubayambira, kubera ko baribagiye i Yerusalemu.
\v 54 Indumwa Yakobo na Yohana babwenye guco bagamba ngo: Mwami urenda ngo dutegeke ko umuriro gurindimuka guviye mu juru go kubatwika?
\v 55 Yesu yahindukiye, arabahoza ngo: Ndo mwiji Umuka gubarimo ugwo arigo.
\v 56 Kuko Umwana w'umundu ndo yayijire gutakaza ubuzima bw'abandu ahubwo yayijire kubukiza. Nuko bagenda m'urundi rusisiro.
\p
\v 57 Banari mu nzira, umundu umwe aramubwira ngo: Mwami ndagukurikira aho uragendera hoshe.
\p
\v 58 Yesu aramusubiza ngo: ingunzu zifite ibyobo, n'inyoni zo mu kirere zifite ibyari, ariko umwana w'umundu ndo afite aho kuryamisa umutwe gwe.
\v 59 Abwira uwundi ngo: Ngurikire mwa. Aramusubiza ngo: Mwami, nyemerere mbambe data kwanza.
\p
\v 60 Ariko Yesu yamubwira ngo: Ureke abapfiye, bahambe abapfiye bebo naho weho, ija gutangaza ubwami bw'Imana.
\p
\v 61 Uwundi yagamba ngo: Ndagukurikira, Mwami, ariko ndeke nsezere kwanza abo m'urugo rwanje.
\p
\v 62 Yesu aramusubiza ngo: Umundu washije ukuboko ku suka iriguhinga akareba inyuma, ndo abonereye ubwami bw'Imana.
\c 10
\cl Isura 10
\p
\v 1 Nyuma y'ibyo, Umwami yacagwiye abandi banafunzi mirongo irindwi, yabatuma babiri babiri mu miji yoshe n'ahandu hoshe ho yagombaga kuja.
\v 2 Arababwira ngo: Ibyerire ni kangari, ariko abasaruzi ni bakeya. Nuko rero musabe nyiri umurima atume abasaruzi m'umurima gwe.
\v 3 Mugende, reba. Mbatumire ng'udutama hagati y'imbwa zikarihire.
\v 4 Mwere gufunga imbamba, mutekugendana umufuko cangwa ibirato, kandi mutekuramutsa umundu mu njira.
\v 5 Inju yoshe yo mukayingiremo, mugambe ngo: Ituze ribere kuri yino nju!
\v 6 Habonekire mo umwana w'ituze, ituze ryenyu rikabe kuri we. Ariko atarimo, ituze ryenyu rikagaruke kuri mwewe.
\v 7 Mushibe muri iyo nju, murye no kugnwa ico bakabahe. Kuko umukozi akwiriye umushahara gwe. Mutekuzunguruka mu nju n'izindi.
\v 8 Umuji goshe go mukayingiremo bakabayambira, murye ibyo bakabahe.
\v 9 Mukize abarwayi bariyo kandi mubabwire ngo: Ubwami bw'Imana buri hafi yenu.
\v 10 Ariko umuji go mukageremo, batebayambira, mushohoke mo, mugende mu njira zago mugambe ngo:
\v 11 Tubacucuriye guno umujigwenu umucucu gwari gwafatire ku bisando byetu, ariko mumenye ko ubwami bw'Imana buri hafi.
\v 12 Mbabwiye ko kuri ugo musi Sodomo hakahanwe bunyori kuruta ugo muji.
\p
\v 13 Uhekire ishano wowe Korozani, ubwenye ishano nawe Betesaida! Kuko, yabeye ibitangaza byakorirwe muri mwewe, byakorirwe i Tiro na Sidoni, babeye bakihanire kera, bambeye amagunira no kugisiga itazi.
\v 14 Nico gitimire, ku musi gw'urubanza, Tiro na Sidoni bakahanwe bunnyori kubarusha.
\v 15 Nawe Kapernaumu, wahirirwe heru kugera mu juru, ukagogomeswe kugeza i kuzimu.
\p
\v 16 Ubumviraga abaga anyumviye. Ubangaga abaga anyangire, kandi unyangire abaga yangire uwandumire.
\p
\v 17 Abo mirongo irindwi bagarukire barikugisima ngo: Mwami, ibizimu nabyo byatwumviye mu jina ryawe.
\v 18 Yesu arababwira ngo: Nabwenye Shetani arindimukire mu juru ng'umurabyo.
\v 19 Reba, nabaheye ingufu zo kunnyata injoka na sikoropio, no ku ngufu zoshe z'Umwanzi nda kindu kikagirire nabi.
\v 20 Ariko rero, mwere kugishima ko imyuka mibi irikubumvira, ahubwo mugisimire ko amajina genyu gandikirwe mu juru.
\p
\v 21 Muri ugo mwanya nyine, Yesu yisimira m'Umuka guboneye, aragamba ngo: Ndagusimiye Data, Mwami w'ijuru n'isi kuko wahishire bino bindu babwenge n'abahanga, ukabihishurira abana. Yego Data, ndagusimiye kuko ariko wenda.
\v 22 Ibindu byoshe nabihewe na Data, kandi nda mundu wiji Umwana atari She, nda n'uwiji She atari Umwana n'umundu weshe, wo Umwana yenda kumumenyesa.
\p
\v 23 Yahindukiye abanafunzi be, ababwirira k'ugutwi ngo: Hahiriwe amiso garikureba ibyo murikureba!
\v 24 Kuko mbabwiye ko imbuzi kangari n'abami bakifuzize kureba ibyo murikureba ariko batabireba, no kumva ibyo mwumvishije ariko batabyumva.
\p
\v 25 Umwalimu w'amategeko arahaguruka, yabaza Yesu ari kumupima ngo: Mwalimu, nokora ki kugira ngo ndagwe ubuzima bwa buri gihe?
\p
\v 26 Yesu aramubaza ngo: Byandikirwe ngo ki mu mategeko? Ni iki ushomagamo?
\p
\v 27 Arasubiza ngo: Ukundishe Umwami Imana yawe umutima gwawe goshe, n'ubuzima bwawe bwoshe, n'ingufu zawe zoshe, n'ubwenge bwawe bwoshe, kandi ukunde mwira wawe nguko wikundaga.
\p
\v 28 Yesu aramubwira ngo: ushubize neja, ukorire guco, ukabeho.
\p
\v 29 Ariko we yenda kukigambira. Abwira Yesu ngo: None mwira wanje ni nde?
\p
\v 30 Yesu yafatire igambo tena ngo: Umundu yaviye i Yerusalemu arikugendera i Yeriko. Agwa hagati y'amabandi, gamwambwiye, gamuhondahonda, garigendera gamusigire ng'uwapfiye.
\v 31 Umutambyi anyurire muri iyo njira, yabwenye uwo mundu, yahengamire, atamureba.
\v 32 Umulawi yagerire aho, amurebire anyura iruhande.
\v 33 Ariko Umasamariya wari m'urugendo, yahagerire, amubwenye amupfira imbabazi.
\v 34 Yamwegeye, amupfuka ibisebe, arimwogesa amavuta na vino. Nuko yamuhekire ku punda ye, amugendana mu hoteli, aramurwaza.
\v 35 Ng'ejo, yaheye nyiri hoteli amadinari abiri arikumubwira ngo: Muvure, kandi ibyo ukakorese byoshe birengire, ngabikurihe nyijire.
\v 36 Muri abo bashatu, ni nde wabeye mwira wa wuno wagwiye mu mabandi?
\p
\v 37 Mwalimu w'amategeko yashubiza ngo: Ni uwamupfiriye imbabazi. Nuko Yesu aramubwira ngo: Genda nawe ukore guco.
\p
\v 38 Yesu ari mu njira hamwe n'abafunzi be, agera mu rusisiro, nuko umugore witwaga Marta amwakira mu nju ye.
\v 39 Yari afite umuhara webo witwaga Maria wari yikeye ku bisando by'Umwami arikumva igambo rye.
\v 40 Marta yari ahangayikisizwe n'imirimo kangari yo kuzimana, arija, agamba ngo: Mwami, ndo bikubwiye ko muhara wetu yondekera akazi njenyine? Mubwire rero yije kumvasha.
\p
\v 41 Umwami Yesu yamusubize ngo: Marta, Marta, urikukiganyira kandi urikukirusha mu bintu kangari.
\v 42 Ikindu cambere ni kimwe. Maria yacagwiye umugambane guboneye, ugo batakamwake.
\c 11
\cl Isura 11
\p
\v 1 Umisi gumwe Yesu yabeye arigushabira ahandu, arangize, umwe mu banafunzi be aramubyira ngo: Mwami twigise gushaba nguko Yohana yayigisize abanafunzi be.
\p
\v 2 Arababwira ngo: Mwenda gushaba, mugambe ngo: Data! Izina ryawe ryubahwe, ubwami bwawe bwije.
\v 3 Duhe umukati gwetu gwa buri musi.
\v 4 Tubabarire ibyaha byetu, kubera ko na twewe tubabariraga buri woshe wadokosereze. Kandi utemera ko tugwa mu bisitaza.
\p
\v 5 Yababwiye tena ngo: Umwe muri mwewe afite mwira we akayisanga mu gicuku hagati akamubwira ngo: Mwira wanje, nguze imikati mishatu.
\v 6 Kuko umwe mu bira banje agerire ha wanje aviye mu rugendo, kandi ndaco mvite co kumuyambisa.
\p
\v 7 Kandi niba uwo mu nju amusubize ngo: Were kundusha. Umuryango gufungirwe, njewe n'abana banje turyamire, ndo nobyuka ngo nguhe imikati.
\v 8 Mbabwiye ko, naho atari kubyuka ngo ayimuhe kubera ko ari mwira we, yarikubyuka kubera ko yamuhendahendire kandi akamuha ibyo akeneye byoshe.
\v 9 Nanje ndababwiye ngo: Mushabe, mukahabwe, mushake mukabone; mupike hodi, mukafungurirwe.
\v 10 Kubera ko umundu woshe ushabire ahabwaga. Ushakire woshe abonaga, kandi hafungurirwaga upigire hodi woshe.
\v 11 Ni nde muzeyi muri mwewe woha mwana we ibuye umusabire umukati, cangwa yamusaba ihere akamuha injoka?
\v 12 Cangwa yosaba iyaya akamuha sikoropiyo?
\v 13 Niba si none, mwewe babi mwiji guha abana benyu ibiboneye, Sho wo mu juru atakarusheho kubaha Umuka guboneye mugumushabire?
\p
\v 14 Yesu yirukana umuzimu g'uburagi. Ugo muzimu guviye mu kiragi cagamba, abandu boshe baratangara, barakugsima.
\v 15 Ariko bamwe bagamba ngo: ni Belizebuli, umushefu w'ibizumu utumire yirukana ibizimu.
\v 16 Abandi baramupima barikumushaba ikimenyetso kiviye mu juru.
\p
\v 17 Kubera ko Yesu yari yiji ibibarimo, arababwira ngo: Ubwami bwoshe, iyo bucicemo kabiri, bubaga bushenyukire, kandi n'inju itarikumvikana irahirimaga.
\v 18 Shetani abeye yacicemo ubwe, ni gute ubwami bwe bwogumaho? Kuko mugambire ngo ndikugirukana ibizimu ku ngufu za Belizebuli!
\v 19 Kandi bibeye ari Belizebuli imbaga ingufu zo kugirukana ibizimu, abana benyu bo ni nde ubahaga kubyirukana? Nico gitumire ari bo bakabacire urubanza.
\v 20 Ariko niba urutoke rw'Imana rumbaga kubyirukana, ubwami bw'Imana mwabubwenye.
\p
\v 21 Niba umundu ukomeye afite ibirwaniso, akarinda urugo rwe ibyo afite byoshe biberagaho mu tuze.
\v 22 Ariko umundu umuruhize ingufu amuteye, akamuboha, akamwaka ibirwaniso yari yiringiye, ibyo amwakire akabigire ibye.
\v 23 Umundu utari hamwe na njewe ni umwanzi wanje, kandi uwo tudafatanyize abaga ari kutuzambiriza.
\p
\v 24 Iyo umuka mubi guviye m'umunu, gugendaga kuwayawaya gurikwenda aho gwaruhukira. Gutahabwenye, gugambaga ngo: ndagaruka mu nju yanje, iyo naviyemo.
\v 25 Iyo gugarukire rero, gugasanga iyo nzu ikondwewe neja,
\v 26 guragendaga, gukija n'izindi mizimu mibi zirindwi ziguruhize ububi, zikingira mu nju zigaheramo. Nuko ubuzima bwa nyuma bw'uwo mundu bubaga bubi cane kurenza ubwa mbere.
\p
\v 27 Yesu akigamba ibyo, umugore wari ari muri iryo huriro aramubwira n'ijwi rinini ngo: Hahirirwe inda yakuzeye! Hahirwa n'amabere gakongeze!
\v 28 Yesu aramusubiza ngo: Ahubwo hahiriwe abari kumva igambo ry'Imana no kurikomeza!
\p
\v 29 Abandu kangari bahuriye aho, atangira kubabwira ngo: Kino gishekuruza ni igishekuruza kibi. Kirikwenda ikimenyetso, nyamara nda kindi kimenyetso kikahabwe atari ica Yona.
\v 30 Kubera ko, uko Yona yabeye ikimenyetso ku banya Ninewe, niko n'Umwana w'Umundu akabere ikimenyetso ku bandu ba bunoya.
\v 31 Umwamikazi w'igihugu c'ipfo akahaguruke ari hamwe n'abandu ba kino gishekuruza kandi akababere umudimwe kubera ko yaturukire ku nyusirizo y'isi, yijire kumva ubwenge bwa Salomo, kandi reba uruhize Salomo ari hanoya.
\v 32 Abandu b'i Niniwe bakahaguruke, n'abandu ba kino gishekuruza kandi babashinje, kuko bo barihannye ubwo bayumvaga amahubiri ga Yona, kandi reba uruhize Yona ari hanoya.
\p
\v 33 Ndawe watsaga itara ngo arihire mu kafico, cangwa musi y'igisobane. Ahubwo arihiraga ku gitereko kugira ngo abaringira barebe uko iryo tara ririkwaka.
\v 34 Iryisho ryawe n'itara ry'umubiri gwawe. Mu gihe iryisho ryawe ririkureba neja, umubiri gwawe goshe gubaga gumurikiwe neza. Ariko niba iryisho ryawe ritabonaga neja, umubiri gwawe gukabe m'umuyobe.
\v 35 Uramenye rero, umuco guri muri wowe gutakahinduke umuyobe.
\v 36 Niba rero umubiri goshe gukamurike, nda gace na kannyori kari m'umuyobe, umubiri goshe gukamurike ng'itara ricanirwe.
\p
\v 37 Yesu yari arikugamba, umufarisayo aramurarika ngo agende iwe basangire. Aringira, bikara hamwe ha meza.
\v 38 Uwo mufarisayo yatangezwe n'uko Yesu atakarabire mbere yo kurya.
\v 39 Ariko Umwami Yesu aramubyira ngo: Mwewe Bafarisayo mwozaga inyuma y'ikopo n'isahani, naho imbere yaryo hujwiyemo ubusambo n'ubwicanyi.
\v 40 Mwewe bapfapfa! Uwaremire inyuma nda ariwe si waremire no mundani?
\v 41 Ahubwo mutange ku bundu ibiri mumbere, niho byoshe bikababonerere.
\p
\v 42 Mugwiwe mu byago mwewe Bafarisayo! Kubera ko mutangaga kimwe ca cumi c'isogi n'ibyatsi byoshe, mukirengagiza gutunganiswa n'urukundo rw'Imana. Ibyo mwagombire kubikora, mutaretse n'ibindi na byo.
\v 43 Mugwiwe mu byago, mwewe Bafarisayo, kuko mukundaga indebe z'imbere mu masinagogi, no kuramukirizwa mu masoko.
\v 44 Mugwisizweho ishano! Kuko mumerire ng'ikaburi zo abandu bannyataga batiji.
\p
\v 45 Umwe wo mu balimu b'amategeko aramubwira ngo: Mwalimu, iyo ugambire guco, na twewe udutukire.
\p
\v 46 Yesu aramusubiza ngo: Namwe abigisaga mategeko, mugwiweho n'ibyago! Kuko muhekesaga abandu imizigo iremeye cane, iyo mutokozaho n'urutoke rwenyu rumwe.
\v 47 Mugwiyeho ibyago, kuko mubakaga ikaburi z'imbuzi, izo ba sho bayitire.
\v 48 Niko murigutangaza ko mugisimiye imirimo ya bashogokuruza benyu. Kubera ko bo bayitire, naho mwewe murigutinya ikaburi zebo.
\v 49 Nico gitumire ubwenge bw'Imana bugambaga ngo: Ngabatumire imbuzi n'indumwa; bakayite bamwe no kurenganya abandi.
\v 50 Kugira ngo abandu ba kino gishekuruza bakabazwe amaraso g'imbuzi zoshe gamenekire kuva isi yaremwa.
\v 51 Guhera ku maraso ga Abeli kugeza ku maraso ga Zakariya wayitirwe hagati y'igitwikiiro n'inju y'Imana. Ni koko ndababwiye ko ago maraso gakabazwe abandu ba kino gihe.
\v 52 Mubwenye ishano, mwewe abagisaga amategeko! Kubera ko mwajenye urufunguzo rw'ubwenge; ubwanyu ndo mwayingiye, kandi n'abenda kukiyingirira mukababuza.
\p
\v 53 Nuko aviyeyo, abakarani n'abafarisayo batangira kumusunika no kumikiyenzaho no kumugambisa ibindu kangari.
\v 54 Bamutega imitego, kugira ngo bamuboneho igambo ryo kumushinja riturukire mu kanwa ke.
\c 12
\cl Isura 12
\p
\v 1 Muri ico gihe abandu ibihumbi kangari bahuriye aho ari, ku buryo bagerire naho kunnyatana. Yesu abwira abanafunzi be ngo: Mbere ya byose mukirinde umusemburo gw'Abafarisayo ari go uburyarya.
\v 2 Nda kindu gihishirwe kitakahishurwe, kandi nda siri itazamenyekane.
\v 3 Nico gitumire ikindu coshe mukagambire mu m'umuyobe kikayumvikanire mu mwangaza, nico mukagambire mu matwi muri mu cumba kikagambirwe heru y'amazu.
\p
\v 4 Ndababwiye, mwewe bira banje ngo: Mwere gutinya abo kwita umubiri, kandi nyuma yaho nda kindi co bakakore.
\v 5 Ndabereka uwo mukwiriye gutinya. Mutinye uwomara kwita umubiri, akaba afite n'ingufu zo kubata muri jehenamu. Koko ndababwiye uwo ariwe mutinya.
\v 6 Ariko si, ndo ibishwi bitanu bigurwaga amafaranga abiri? Nyamara nda na kimwe muri byoshe kitijwi n'Imana.
\v 7 Ndetse n'imitsatsi yo ku mutwe gwenyu yoshe ibarirwe. Mutatinya rero: Mufite akamaro kurusha ibishwi kangari.
\p
\v 8 Ndababwiye ko, umundu weshe ukandangarize imbere y'abandu, Umwana w'umundu nawe akamubere umudimwe imbere ya malayika b'Imana.
\v 9 Ariko ukanyihakane imbere y'abandu, akahakanwe imbere ya malayika b'Imana.
\v 10 Kandi umundu weshe ukasebye Umwana w'umundu, akababarirwe, ariko ukatuke Umuka guboneye, uwo ndo akababarirwe.
\v 11 Kandi babeye babajenye mu masinagogi no mu batware no mu bazuzi, mutahagarika umutima kubyerekeye kukiregura cangwa kukigambira.
\v 12 Kuko Umuka guboneye gukabigise aho aho ico mukugambe.
\p
\v 13 Umundu umwe yabwiye Yesu, hagati y'abandu ngo: Mwalimu, bwira abavukanyi banje tugabane umurage gwetu.
\p
\v 14 Yesu aramusubiza ngo: Mugabo we, ni nde wangize umuzuzi wenyu? Cangwa uwo kubagabira imigabane yenyu?
\v 15 Nuko arababwira ngo: Mukirinde cane no kugifuza koshe, kuko ubuzima bw'umundu ndo buvaga mu bindu bye, naho yoba ari muri byinshi gute.
\p
\v 16 Abacurira umugani ngo: Imirima y'umundu w'umukire yayerire cane.
\v 17 None ho aratekereza, arakibwira m'umutima gwe ngo: Ndakora ki? Ko ndafite aho guhunika umusaruro gwanje?
\v 18 Reba ico ndakora: Ndasenya ibigega byanje, ndubaka ibigega binini, ngahunikemo umusaruro gwanje goshe n'ubukire bwanje bwoshe.
\v 19 Niho ngabwire umutima gwanje ngo: Mutima gwanje ngo: Ufite ibindu kangari, yo wakibikiye mu myaka kangari. Ruhuka rero urye, ugnwe kandi ugisime.
\p
\v 20 Ariko Imana iramubwira ngo: Wandabwenge we, mu rino joro, ubuzima bwawe ndabukwakire; none ibyo wakibikiye bikabe ibya nde?
\p
\v 21 Niko bikabere umundu wirundagaho ubukire, atari umukire mu by'Imana.
\p
\v 22 Nuko Yesu abwira abanafunzi be ngo: Nico gutumire nababwira ngo: Mwere kububura kubw'ubuzima bwenyu, kubyo mukarye, cangwa kuby'umubiri gwenyu no kubyo kwambara.
\v 23 Ubuzima si ndo burengire ibiryo, kandi umubiri si guruta imyenda?
\v 24 Mugitegereze ibikona: ndo bihingaga kandi ndo bisaruraga, ndo bigiraga ububiko cangwa ikigega, ariko Imana irabirisaga. Mbesi mwewe ndo muruta inyoni kure na kure?
\v 25 Ni nde muri mwewe, m'ukububura kwe, ushobweye kukiyongerera kubaho kwe ho indambwe imwe?
\v 26 Mubeye mudashobweye ikindu kinnyori ng'ico, ni kuki si mukibubuzaga ku bindi?
\v 27 Nimwitegereze uko amawuwa gakuraga, ndo gakoraga imirimo, ndo gashonaga imyambaro; ariko ndababwiye ko na Salomo mu bwiza bwe bwose, atigerire kwambara neza ng'akawuwa kamwe.
\v 28 None niba Imana yambikaga guco icatsi kiriho none mu murima kandi ejo kikatererwa mu muriro, mbesi ndo ikarenzeho kubambika mwewe abafite kukizera kunnyori!
\v 29 Namwe rero, mwere kukiganyira mu kwenda ibyo kurya n'ibyo kugnwa.
\v 30 Kuko ibyo byose ni byo abapagani b'isi bendaga, kandi sho yiji ko namwe mubikennye.
\v 31 Ahubwo mwende ubwami bw'Imana; n'ibyo bindu byoshe mukabihabwe biri kangari.
\p
\v 32 Mutegutinya mwa mukumbi munnyori mwe, kuko sho yabwenye biboneye kubaha ubwami.
\v 33 Mugurishe ibyo mufite, mubitange k'ubundu. Mukidodere imifuko idasazaga nibwo bukire butakashire mu juru, aho abasambo batageraga n'inyenzi zitomuzabya.
\v 34 Kuko aho ubukire bwawe buri, niho n'umutima gwawe gukabe.
\p
\v 35 Mukenyere mukomere, amatara genyu gake.
\v 36 Namwe, musane n'abandu bategereje ko shobuja agaruka aviye m'ubukwe kugira ngo bamukingurire nasohora agapiga hodi.
\v 37 Bakahirwe abo bakozi bo shebuja yijire akasange bari tayari! Mbibabwiye m'ukuri, akakenyere, abikeze ha meza kandi akayije kubatahurira.
\v 38 Abeye yijire mu joro hagati cangwa mu ngoko, hakahiriwe abo bakozi akasange bari miso!
\v 39 Mubimenye neza ko, iyabeye nyir'inju yamenyaga ni saha ki umusambo akayije kumwiba, yabeye maso, ndo yoyemera ko inju ye icukurwa.
\v 40 Namwe rero, muhore mugiteguye kuko umwana w'umundu akayije ku saha yo mutari gutekereza.
\p
\v 41 Petro aramubwira ngo: Mwami, ugo mugani, mbesi ni twewe uguciriye cangwa ni abandu boshe?
\p
\v 42 Nuko Umwami aragamba ngo: Mbesi ni nde mubitsi utungenye w'ubwenge wo shebuja yasigiye abandu be, ngo abahe ibiryo mu gihe gikwiriye.
\v 43 Arahiriwe uwo mukozi wo shebuja mu kugaruka kwe akasange arigukora guco!
\v 44 Mbibabwiye m'ukuri, akamuhe ibye byoshe.
\v 45 Ariko uwo mukozi abeye yibwiye ngo: Databuja atindire kwija, agatangira gukubita abandi bakozi n'abajakazi, no kurya no kunywa no gusinda,
\v 46 Shebuja w'uwo mukozi akayije umusi go atamurindiriye n'isaha yo atiji, akamutanyuze kandi akamuhane hamwe n'ingozi z'amabi.
\v 47 Umukozi wari wamenye ibyo shebuja yenda, akabura ico yotayarisa kandi atakora ibyo shebuja yenda akakubitwe ingoni akangari.
\v 48 Ariko umukozi utabimenyire, agakora ibindu bikwiriye igihano, akakubitwe ingoni zikeya. Akabazwe akangari uwahewe akangari, kandi uwabikizwe akangari niwe akabazwe akangari.
\p
\v 49 Nayire guta umuriro mu si, none ndenda ki kandi gumarire kwaka?
\v 50 Hariho umubatizo go ngwiriye kubatizwa., mbega uburyo gurigutinda gushohora!
\v 51 Mutekerezaga ko nayire kuzana ituze ku si? Oya, ahubwo nayijire gutanya abandu!
\v 52 Kuko gutangira buno, batanu mu nju imwe bakabemo badahuzize, bashatu kuri babiri na babiri kuri bashatu badahuzize.
\v 53 Umupapa ndagahuze n'umuhungu we, n'umwana ndakahuze na she. Umuhara ndakahuze na nyina, na mama atakahuze n'umuhara we. Umukazana ndakahuze na nyirabukwe, na nyirabukwe atazahuze n'umukazana we.
\p
\v 54 Nuko abwira abandu tena ngo: Iyo mubwenye igicu kiviye iyo izuba rilyamiraga, ugo mwanya mugambaga ngo: Imvura iragwa. Kandi bikaba guco.
\v 55 Kandi iyo mubwenye umuyaga guturukire ipfo mugambaga ngo: Haraba ubushuhe. Kandi bikaba guco.
\v 56 Mwewe ndyarya! Mwiji kugenzura imiterere y'isi n'ijuru; kuki mutogenzura ibyo mu kino gihe?
\p
\v 57 Kandi kubera ki namwe ubwenyu mutokigenzurira iby'ukuri?
\v 58 Niba ujenye n'umundu uri kukurega imbere y'umuzuzi, wikiranure nawe vuba mukiri mu njira, kugira ngo atagukurubana imbere y'umuzuzi akakujanira abakuru b'i tribunali, nabo bakaguhira m'umunyororo.
\v 59 Ndakubwiye ko, utakavemo utamarire kuriha umwenda gwawe goshe kugeza ku kuta rya nyuma.
\c 13
\cl Isura 13
\p
\v 1 Muri ico gihe abandu bamwe bari barikubwira Yesu ibyabeye ku Banyagalilaya bo Pilato yitire, akavanga amaraso gebo hamwe nag'ibitambo byebo.
\v 2 Arabasubiza ngo: Muri kugira ngo abo banyagalilaya bari abanyabyaha kurenza abandi banyagalilaya boshe kubera ko bababezwe guco?
\v 3 Oya. Mbabwiye ko namwe mutihannye mukashire guco mweshe.
\v 4 Cangwa abo bandu cumi n'umunane b'umunara gwa Siloamu gwagwiriye gukabita, mugize ngo bari abanyabyaha kurenza abandi boshe baribatuye i Yerusalemu?
\v 5 Oya. Mbabwiye ko namwe mutihanire mukapfe guco mweshe.
\p
\v 6 Yabacuriye ugundi mugani ngo: Umundu yateye umutini mu ruzabibu rwe. ayijire gushakiraho amatunda atagabona.
\v 7 Nuko abwira umuhinzi w'uruzabibu ngo: Dore imyaka ibeye zishatu ndikwija kwendaho amatunda kuri guno mutini ndagabona. Giteme. Kuki kirigukomeza kurumbyiriza ubutaka busha?
\p
\v 8 Umuhinzi w'uruzabibu aramusubiza ngo: Pataro, Gurekere guno mwaka nago. ndaguhingire no kugufumbira.
\v 9 Ahari mu gihe kirikwija gukayere amatunda; atari guco ukaguteme.
\p
\v 10 Ku musi gw'isabato Yesu yigisiriza mu rimwe mu masinagogi.
\v 11 Hari harimo umugore wafatirwe n'umuzimu. Gwari gwamumugeze amarire imyaka cumi n'umunane ayigunzize, adashobweye kweguka na kannyori.
\v 12 Yesu amubwenye, aramubwira ngo: Mugore we, kira ubumuga bwawe.
\v 13 Nuko amurambikaho ibiganza. Ugo mwanya aragororoka kandi asima Imana.
\p
\v 14 Ariko umukuru w'isinagogi yababezwe n'uko Yesu akorire ugo murimo go gukiza ku musi gw'Isabato. Nuko abwira iteraniro ngo: Hariho imisi itandatu yo gukoramo; mwije rero gukizwa muri iyo misi atari ku musi gw'Isabato.
\p
\v 15 Umwami Yesu aramusubiza ngo: Mwe ndyarya mwe! Mbesi buri weshe muri mwe ku musi gw'Isabato ndazituraga inga ye cangwa ipunda ye akagenda kuyignwesa amazi?
\v 16 None wuno mugore, kandi ari umuhara w'Aburahamu wo Shetani yari yabohire imyaka cumi n'umunane yoshe, ndo byari ngombwa ko yobohorwa ugo munyororo ku musi gw'Isabato?
\v 17 Anarikugamba guco, abari barikumurega boshe bamwaye, naho abandu boshe mu huriro bagishimiye ibyo bindu byoshe bitangeze byo yabaga arigukora.
\p
\v 18 Yagambire tena ngo: Ubwami bw'Imana bimerire nga ki? Cangwa bwohwaniswa n'iki?
\v 19 Bumerire ng'imbuto ya sinapi y'umundu yafatire akayitera mu murima gwe. Yakuze, ihinduka igiti kinini, kandi inyoni zo mu kirere zarika mu matabi gaco.
\p
\v 20 Yagambire tena ngo: Ubwami bw'Imana bwopimwa kuki?
\v 21 Bwopimwa n'umusemburo g'umugore yafatire akagumena mu bibakuli bishatu by'isano kugira ngo avuge umutsima.
\p
\v 22 Yesu anyura mu miji no mu nsisiro arikwigisa, arikugendera i Yerusalemu.
\v 23 Umundu umwe aramubaza ngo: Mwami, mbesi abandu bakizwaga ni bakeya? Arabasubiza ngo:
\v 24 Mugire ubwira go kunyura mu muryango munnyori kuko mbabwiye ko abandu kangari bakapime kuyingira batashobora.
\v 25 Ubwo nyir'inju akahaguruka akafunga umuryango, nuko namwe muri hanje mukapime gukomanga k'umuryango muri kugamba ngo: Mwami, Mwami, dufungurire! Akabasubize ngo: Ndo nyiji iyo muviye.
\p
\v 26 Niho mukagambe ngo: Twaryaga no kugnwa imbere yawe kandi wayigisirizaga mu njira z'iwetu.
\p
\v 27 Nuko akasubize ngo: Ndabibabwiye, ndo nyiji iyo muviye, muve imbere yanje mwewe mweshe ingozi z'amabi.
\v 28 Aho niho hakaba kulira no guhekenya amenyo, ubwo mukabone Aburahamu, Isaka na Yakobo, n'imbuzi zoshe m'ubwami bw'Imana, mwewe muterirwe hanje.
\v 29 Hari ho abakave iyomizuba riviraga, abandi n'iburengero bw'izuba heru n'ipfo,
\v 30 Kandi bakayikare ha meza m'ubwami bw'Imana. Kandi rero ab'inyuma bakabe ab'imbere n'ab'imbere bakabe ab'inyuma.
\p
\v 31 Ugo musi hija Abafarisayo bamwe kumubwira ngo: Va hanoya, genda kubera ko Herode yenda kukwita.
\p
\v 32 Yabasubiza ngo: mugenda kubwira iyo ngunzu ngo: Reba ndirukana ibizimu no gukiza indwara none n'ejo kandi ku musi gwa gashatu ngabe ndangije.
\v 33 Ariko bigombire ko ngenda none n'ejo n'umusi gukurikiyeho, kubera ko ndo bikwiriye ko imbuzi yopfira hanje ya Yerusalemu.
\p
\v 34 Yerusalemu, Yerusalemu, wowe witaga imbuzi kandi uteraga amabuye abatumirwe kuri wowe, ni kangahe nashakire kubundikira abana bawe, nguko ingoko ibundikiraga imishwi yeyo mu mababa geyo, Ariko mwewe mutayemera?
\v 35 Reba inju yenyu mukayisige, ariko ndabibabwiye, ndo mukambone ho tena, kugeza ubwo mukagambe ngo: Arahiriwe uwijire mu zina ry'Umwami Imana.
\c 14
\cl Isura 14
\p
\v 1 Umusi gw'isabato Yesu yingira mu nju y'umwe mu bakuru b'Abafarisayo. Agnwa nabo, nuko Abafarisayo bamugenzura.
\v 2 Imbere ye hija umundu urweye ubahwima.
\v 3 Yesu afata igambo, abwira abalimu b'amategeko n'Abafarisayo ngo: mbesi byemewe cangwa ndo byemewe gukiza umundu ku musi gw'Isabato?
\v 4 Barinuma. Nuko Yesu yarambwiye ukuboko kuri uwo mundu, yamukiza no kumusezerera.
\v 5 Nuko arababwira ngo: ni nde muri mwewe w'umwana we cangwa inga ye yogwa mu cobo, atayikuramo ako kanya, ku musi gw'Isabato?
\v 6 Babura ico bamusubiza.
\p
\v 7 Nuko abararikirwe abacurira umugani abwenye ko benda ubwimbo bya mbere. Arababwira ngo:
\v 8 Umundu abeye akurarikire m'ubukwe, utayikara m' ubwimbo bwa mbere, kugira ngo ni hija umunya cubahiro kukuruta,
\v 9 uwabararikire mwembi akakubwira ngo mwimukire. Nawe ukahava urikumwara, ukagenda kwikara m'ubwimbo bw'inyuma.
\v 10 Ariko ubeye urarikirwe, ugende kwikara m'ubwimbo bw'inyuma, kugira ngo uwakurarikire ni yija, akubwire ngo: Mwira wanje, ikara imbere. Ibyo rero bikaguheshe icubahiro imbere y'abo muri hamwe ha meza.
\v 11 Kubera ko umundu weshe ukayipandise, akacishwe bugufiya, n'ukayicishe bugufiya akapandiswe.
\p
\v 12 Abwira uwararikire nawe ngo: Ubeye wenda kuzimanira abandu, were kurarika abira bawe gusha, cangwa abavukanyi, cangwa abazeyi bawe cangwa abaturanyi bawe b'abakire, kugira ngo nabo batakakurarike nawe barikukuriha.
\v 13 Ahubwo ubeye wategwiye umuzayo, uhamagare abakene, n'ibirema, n'abacumbagira, n'imbumyi.
\v 14 Nibwo ukabe uhiriwe, kuko bo badafite ico bakakwishure, ahubwo ukarihwe k'umusi go kuzuka kw'indungane.
\p
\v 15 Umwe mu bo bari bikerenye ha meza bari gusangira, amaze kumva ago magambo, yamubwiye ngo: Hahirwa ukasangirire nawe m'ubwami bw'Imana.
\p
\v 16 Nuko Yesu aramusubiza ngo: Umundu umwe yategwiye umuzayo, maze ararika abandu kangari.
\v 17 Isaha yo kurya igerire, atuma umukozi we kubwira abararikirwe ngo: Mwije kuko byoshe biri tayari.
\p
\v 18 Ariko boshe batangira gushaka impamvu zo kutija bahuzize inama. Uwa mbere aramubwira ngo: Nagurire umurima, ngombire kugenda kugutambagira. Ndagusabye umbabarire.
\p
\v 19 Uwundi yamubwira ngo: Nagurire impfizi cumi zo guhingisa, none ngiye kuzipima. Mbararire basi.
\p
\v 20 Uwundi aramubwira ngo: Nashohweze, ndo ndija.
\p
\v 21 Uwo mukozi yagarukire, abwira shebuja byoshe byo bamubwiye. Nuko nyiri urugo yarakeye, abwira umukozi we ngo: Genda vuba mu njira nini n'indoya zo mu mugi, uzane hanoya abakene, ibirema n'imbumyi n'abacumbagira.
\p
\v 22 Uwo mukozi agarukire aragamba ngo: Databuja, ico wategekire nagikorir, ariko hacariho imyanya.
\p
\v 23 Shebuja abwira umukozi we ngo: Genda inzira yoshe no mu pembeni, abo urabona boshe ubahatire kwingira kugira ngo urugo rwanje rwujwire.
\v 24 Ndababwiye ko nda mundu n'umwe wo mu bararikirwe ukatamire ku biryo nategwiye.
\p
\v 25 Abantu kangari bari bari hamwe na Yesu, yaahindukiye arababwira ngo:
\v 26 Umundu yijiree aho ndi, atanze she, mama we, umugore we, abana be, abavukanyi be, bashiki be ndetse n'ubuzima bwe, ndo yoba umwanafunzi wanje.
\v 27 Kandi umundu utahekire umusalaba gwe ngo home nyuma yanje ndo ashobweye kuba umwanafunzi wanje.
\v 28 Ni nde muri mwewe wenda kubaka inju ndende, utabanzaga kwikara no kubara ibyo akakoresha no kureba niba afite ibyo kuyirangiza?
\v 29 Kugira ngo namara kubaka umusingi, atayuzuza, kandi abakamurebe boshe batamumwaza,
\v 30 barikugamba ngo: Wuno mundu yatangiye kubaka, kandi atayuzuza.
\p
\v 31 Cangwa ni nde mwami woja kurwana n'uwundi mwami, atabanza kwikara ngo arebe neja niba yopimana n'ufite abasoda ibihumbi mirongo ibiri kandi we afite ibihumbi cumi?
\v 32 Abeye adashobweye, mu gihe uwo wundi mwami akirikure, amutumagaho indumwa zo gushaba ubwumvikane.
\v 33 Nuko namwe rero, umundu woshe muri mwewe utakasige ibyo afite byoshe, ndo yoba umwanafunzi wanje.
\p
\v 34 Umunyu guboneye; ariko umunyu gutakeze uburyohe bwago goryoswa na ki?
\v 35 Ndaco gomarira umurima cangwa ngo gube imbolewo guterirwe hanje. Ufite amatwi go kumva ni yumve.
\c 15
\cl Isura 15
\p
\v 1 Abarihisaga ipalata boshe n'abandu b'imibereho mibi begereye Yesu ngo bamwumve.
\v 2 Abafarisayo n'abakarani bari barikugamba buhoro ngo: Wuno mugabo yakiraga n'abandu b'imico mibi kandi asangiraga nabo.
\p
\v 3 Niho yabacuriye guno mugani ngo:
\v 4 Ni nde si muri mwewe yoba afite indama ze ijana nyuma agaheza imwe atashobora gusiga izo mirongo icenda n'icenda akagenda gushakisha iyo imwe yaherire kugeza igihe akayibone?
\v 5 None si iyo iyabwenye ndo iyihekaga k'urutugu akayigarura yishimire.
\v 6 Agerire m'urugo rero ahamagaraga abakunzi be n'abaturanyi akababwira ngo: Mugishimanenanje, kubera ko nabwenye agatama kanje kari kaherire.
\v 7 Ndababwiye, niko bimerire. Habagaho ibyishimo kangari mu juru igihe umunyabyaha umwe yihannye kurenza abandu mirongo icenda n'icenda batahangayikiye kureka ibyaha
\p
\v 8 Cangwa si ni uwuhe mugore woba afite ibikoroto icumi yasanga kimwe caherire, atakije ikimori ngo agishake cangwa agakondora abyitayeho kugeza igihe arakibona?
\v 9 None si akibwenye ndaho ahamagaraga abakunzi be n'abaturanyi no kubabwira ngo: Mugishimane nanje kuko ca gikoroto cari caherire nakibwenye?
\v 10 Niko ndikubabwira. Iyo umundu umwe yihannye, ibyishimo bibaga kangari mu juru.
\p
\v 11 Yagamba tena ngo: Umugabo umwe yari afite abahungu babiri.
\v 12 Umwe abwira she ngo: Papa, mbe umugabane gwanje mu bindu ukwiriye kumba. Nuko she yagumuha.
\v 13 Nyuma y'imisi mikeya, uwo musore, amarire guteranya ibye byoshe, yagiye kure. Iyo yakoreseze ibye byoshe mu busambanyi.
\v 14 Amarire kubimara, injara ikomeye itera muri ico gihugo, atangira guterwa n'ubukene.
\v 15 Agenda gukorera umuturage umwe w'ico gihugu, wamuheye akazi ko kuragira ingurube.
\v 16 Kubera injara, yumvaga ashaka guhazwa n'imisigara y'ibiryo by'ingurube ariko nda mundu wo kubimuha.
\v 17 Amarire kugisubiramo, yakigambiye ngo: Papa afite abakozi kangari barikurya bagahaga, nanje hano ndigupfa injara!
\v 18 Ndahaguruka, ngende kwa papa, mubwire ngo: Papa, nagukosereze kandi nakosereze Imana.
\v 19 Ndo ngwiriye kwitwa umwana wawe. Mvate ng'umwe mu bakozi bawe.
\v 20 Yarahagurukire, agenda kwa she. Akiri kure, she yamubwenye, amupfira imbabazi, aramuyambira nyuma aramuhobera.
\v 21 Nuko umwana abwira she ngo: Papa, nagukoreseze, nakosereze n'Imana, ndo ngwiriye kwitwa umwana wawe.
\p
\v 22 Ariko she abwira abakozi be ngo: Munzanire iropo riboneye kuruta goshe, mumwambike ipete k'urutoke n'ibirato mu bisando bye.
\v 23 Muzane ya ngone ibyibuhire, muyibage, turye kandi tugishime.
\v 24 Kuko wuno mwana wanje murikureba yabaga yapfiye, bunoya azukire. Yabaga yaherire ariko buno arabonetse. Nuko batangira kugishima.
\p
\v 25 Ariko, umuhungu we wa mbere yari ari guhinga, atahire, agerire hafi no m'urugo, yumva umuzika ni micezo.
\v 26 Ahamagara umwe mu bakozi, aramubaza ibyabeye.
\v 27 Umukozi yamubwira ngo: Muvukanyi wawe yagarukire, kandi sho yamubagiye ca kimasa kibyibuhire kuko yishimiye kumubona ari muzima.
\p
\v 28 Nuko uwo wa mbere yarakeye kandi yumva atenda kwingira. She ashohokire, aramusaba ngo yingire.
\v 29 Ariko aramubaza ngo: Reba, hasize imyaka akangari ndikugukorera. Amategeko gawe goshe nagumviye, ndo watekereze no kumbagira agahene kugira nishime hamwe n'abarafiki banje.
\v 30 None ko umwana wawe agarukire, uwo wariye byoshe, akabirya hamwe n'imbaraga, niwe wabagiye ingone ibyibuhire!
\p
\v 31 She aramubwira ngo: Mwana wanje, uri hamwe nanje buri gihe, ibyo mvite si ibyawe?
\v 32 Ariko byari ari ngombwa ngo tugishime no kunezerwa kuko muvukanyi wawe wo urikureba yari yapfiye ariko azukire kandi yari yaherire none ndamubwenye.
\c 16
\cl Isura 16
\p
\v 1 Yesu yabwiye tena abanafunzi be ngo: Umugabo umwe w'umukire yari afite umubitsi wo bavugaga ko akoreshaga ibindu bye nabi.
\v 2 Yamuhamageye, aramubwira ngo: Ndi kukumvaho ki? Kora iraporo y'akazi kawe kuko ndo ukabe umubisti wanje tena.
\p
\v 3 Uwo mubitsi apanga m'umutima gwe ngo: None si ngore ki kuko databuja yenda kunyaka akazi ko gucunga ibye? Guhinga si? Ndo mbishobweye. Gusabiriza si? Biramwazize.
\v 4 Mbwenye ico ngakore kugira ngo mbone abandu bakanyakire mu miso gabo igihe ngakurwe ku kazi.
\v 5 Nuko, yagendeye buri mundu wari afite ideni rya shebuja. Abaza uwa mbere ngo: Harya ufite ideni ringana gute rya databuja?
\p
\v 6 Aramusubiza ngo: Ingunguru ijana z'amavuta. Nuko aramubwira ngo: Fata yino karatasi yawe, ikara wandikeho ingunguru mirongo itanu.
\p
\v 7 Hanyuma abwira uwundi ngo: Nawe si ifite ideni ringana gute? Arasubiza ngo: Imifuko ijana y'amasaka, aramubwira ngo: Fata ikaratasi yawe maze wandike mirongo munane.
\v 8 Umupataro yashimye uwo mubitsi w'igisambo kubera ko yakifatire ng'umundu wiji kukibeshaho. Kuko abana ba kino gihe biji kukibeshaho imbere y'abari ngabo kurenza abana bo mu mwangaza.
\v 9 Nanje ngambire ngo: Mugishakire abarafiki m'ubukire bw'ubusambo kuko nibwo bukabakire mu mahema g'ibihe byoshe, igihe mukabe mutakiriho.
\v 10 Indungane muri binnyori ikayizerwe no mu byinshi kandi umusambo muri binnyora niko akabe mu byinshi.
\v 11 None si mutabeye abizerwa mu bukire bw'isi yujwiyemo ibibi, ni nde si ukabacungise ibindu bikwiriye?
\v 12 None si mubeye muterekanye ko muri abizerwa mu by'abandi, ni nde ukabahe ibyenyu ngo mubicunge?
\v 13 Nda mundu woba umukozi w'abapataro babiri. Kuko cangwa akayange umwe nuko akunde uwundi cangwa si akifungire kuri umwe no kugaya uwundi. Ndo mwokorera Imana na Mamoni (amakuta).
\p
\v 14 Abafarisayo, bakundaga amakuta cane babaga barikumva byoshe kandi barikumunnyega.
\v 15 Yesu aragamba ngo: Mwewe, mwendaga kubonera imbere y'abandu gusha, ariko Imana yiji ibiri mu mitima yenyu kubera ko ikibonekaga kuba gifite ifaida cane imbere y'abandu, kibaga ari ikizira imbere y'Imana.
\p
\v 16 Itegeko n'imbuzi byahorireho kugeza kuri Yohana, ariko guturuka ico gihe, ubwami bw'Imana burigutangazwa kandi buri mundu arikusunikana ngo ububone.
\v 17 Byorohire ko isi n'ijuru bitambuka kurenza uko agasitari kamwe kw'urwandiko rw'itegeko kohunguka.
\p
\v 18 Uwirukanye umugore we nyuma agashohweza uwundi mugore, uwo n'umusambanyi. N'uzenye umugore wo birikanye nawe ni umusambanyi.
\p
\v 19 Habeyeho umugabo w'umukire, yari yambaraga imyenda ihendire cane, kandi iri kwerereza. Uwo mugabo yahoraga ari mu buzima bwo kukisimisa.
\v 20 Umukene witwa Lazaro yabaga ku muryango kandi arweye ibinyoro umubiri gose.
\v 21 Kandi yumvaga akeneye kurya utuvungunyu tuviye ha meza g'uwo mukire. Ikibabeze nuko imbwa zazaga kurigata ibyo binyoro.
\v 22 Umusi gumwe uwo mukene yapfiye, malaika bamugendanye mu gituza ca Abrahamu. Umukire nawe yapfiye, nyuma baramuhamba.
\v 23 Ageze i kuzimu, uwo mukire yafungwiye amiso ari mu mateso gakomeye, nuko abona Abrahamu ari kure na Lazaro ari mu gituza ce.
\v 24 Yamwakwiye n'ijwi rireyi ngo: Abrahamu we, mpfire imbabazi, ndumire Lazaro ahire urutoke rwe mu mazi andonyangirize, mbone agatima kanje karuhukire, kuko ndiguteseka cane muri guno muriro.
\p
\v 25 Abrahamu yamusubize ngo: Mwana wanje, ibuka ko wabeyeho neja mu si, naho Lazaro yabeyeho mu mateso ari mu si, buno rero arihano arikuruhuka naho weho uriguteseka.
\v 26 Ahubwo, hagati ye na wowe harimo icobo kireyi cane kugeza aho uwenda kuva hanoya ngo yije iyo, cangwa ngo yije hanoya, ndo yoshobora.
\p
\v 27 Umukire aragamba ngo: Ngushabire, data Abrahamu, mbabarire. Ndumire Lazaro agende kubibwira umuryango gwa data,
\v 28 kuko mvite abavukanyi batanu. Nuko abamenyese bino bindu kugira ngo nabo bere kwija hano handu h'amateso.
\p
\v 29 Abrahamu yamusubize ngo: Hariyo Musa n'imbuzi, babumvire.
\p
\v 30 Nawe aragamba ngo: Oya data Abrahamu, ariko umwe mu bapfiye abagendeye akabigisa, bokihana.
\p
\v 31 Abrahamu yamusibize ngo: Babeye batumviye Musa n'imbuzi, nda wundi mundu ushobweye kubumvisa naho yoba ari umundu azukire kuva mu bapfiye.
\c 17
\cl Isura 17
\p
\v 1 Yesu abwira abanafunzi be ngo: Ndo byorohire ngo hatabaho ibigusha, ariko uwo binyuriyemo ni we uhekire ibyago.
\v 2 Byari biboneye ko bazirikira ku gosi rye urusyo, nyuma bakamuterera mu ngezi aho kugira ngo agushe umutoto muri banoya.
\v 3 Mukirinde. Umuvukanyi abeye akorire icaha, mugarure, abeye yihannye mumubabarire.
\v 4 Kandi abeye yagukosereze karindwi mu musi gumwe, kandi akija gushaba imbabazi karindwi arikugamba ngo: ndihanire, mbabarire, mubabarire.
\p
\v 5 Indumwa zibwira Umwami ngo: Twongerere kukizera.
\p
\v 6 Umwami arababwira ngo: Mubeye mugirire kukizera kungana n'akabuto kannyori cane, kangana n'ururo, mwari mushobweye kubwira ikivumu ngo: Uve hano, ugende ugitereke mu ngezi, nyuma cari cabumvira.
\p
\v 7 Ni nde si muri mwewe woba afite umukozi umuhingiraga cangwa kumuragirira indama, womubwira agarukire, aviye mu murima ngo: Karibu, egera hanoya, wikare ha meza?
\v 8 Ndo yamubwira ngo: Ndekere ibiryo, wambare neza kandi umbe ibyo ngeneye kugeza igihe ndaba nahagire cangwa imyota ishirire. Nyuma yaho weho ukikara ukarya no kugnwa?
\v 9 None si ni ngombwa ko asimira umukozi we kuko yakorire ibyo yamutegekire gukora?
\v 10 Namwe rero, mumarire kurangiza gukora ibyo mwategekirwe gukora mugambe ngo: Turi abakozi ba busha twakorire ibyo twari tugombire gukora.
\p
\v 11 Yesu agiye gutaramira i Yerusalemu, yanyuriye hagati ya Samaria na Galilaya,
\v 12 Abeye arikuyingira mu nsisiro, abarwayi b'ibembe icumi bamuyambira ahageze kure,
\v 13 Bagambire n'ijwi rireyi ngo: Yesu, Mutware dupfire imbabazi.
\p
\v 14 Amarire kubabona, yagambire ngo: Mugende abatambyi babarebe. Mu njira barikugenda bakisangire bakize.
\v 15 Umwe webo amarire kubona ko yakize, yashubiye inyuma arigushimira Imana n'ijwi rireyi.
\v 16 Yagwiye imbere ya Yesu kandi arikumushimira kandi uwo yari ari umusamariya.
\v 17 Yesu afata igambo, aramubaza ngo: None si ba bandi icenda bo bari nga he? Ndo mwakirire muri icumi?
\v 18 Na ba bandi icenda bari ngahe? None si n'uwa munyamahanga wagarukire gushimira Imana gusha?
\v 19 Nyuma yamubwira ngo: Haguruka, kigendere, kukizera kwawe kuragukizize.
\p
\v 20 Abafarisayo babaza Yesu igihe ubwami bw'Imana bukashohwere. Yabasubize ngo: Ubwami bw'Imana ndo bwijaga buri kuvuza ubuhuha.
\v 21 Ndo bakagambe na rimwe ngo: Hanoya, ubwami bw'Imana buri hagati yenyu.
\p
\v 22 Abwira abanafunzi be ngo: Imisi zikayije, nuko mwende kubona umusi gumwe mu misi y'Umwana w'Umundu mutagubona,
\v 23 Bakababwire ngo: Ari hanoya, ari kuriya. Mwere kugendayo, cangwa gutururukirayo.
\v 24 Kubera ko, nguko umurabyo gwererezaga no kunyaruka kuva m'uruhande rumwe rw'ijuru no kuja m'urundi, niko bikamere igihe Umwana w'umundu akayije.
\v 25 Ariko mbere yaho, agombire guteseka cane kandi kwangwa n'abandu ba kino gihe.
\v 26 Ibyabeye igihe ca Nowa bikabagereho igihe Umwana w'Umundu akayije
\v 27 Abandu bararyaga, bagnwaga, bagashoheza no gushohwezwa kugeza igihe Nowa yayingiriye m'ubwato? Umuzure gurija nuko gwita boshe.
\v 28 Ibyabeyeho igihe ca Loti bikabageraho guco. Abandu bari barikurya, kugnwa, kugura, gutera no kwubaka.
\v 29 Ariko umusi go Loti yashohokire muri Sodomo, imvura kangari y'umuriro n'amazuku yagwiye iviye mu juru yabamara boshe.
\v 30 30 Niko bikabe rero umusi Umwana w'umundu akayije.
\v 31 Ugo musi rero ukabe arigusakara afite ibye mu nju, ndo akarindimuke ngo abishikire, kandi ukabe ari m'umurima ndo akasibe arigutaha.
\v 32 Mwibuke umugore wa Loti.
\v 33 Uwenda gukiza ubuzima bwe akabuhebe, kandi ukabuhebe akabubone.
\v 34 Ndabibamenyeseze. Muri iryo joro, abandu babiri bakabe bari mu buriri bumwe, umwe akapandiswe n'uwundi asigare.
\v 35 Mu bagore babiri bakabe barigusya hamwe, umwe akapandiswe uwndi asigare.
\v 36 Mu bagabo babiri bakabe bari guhinga m'umurima gumwe, umwe akagende uwundi asigare.
\p
\v 37 Abanafunzi baramubaza ngo: Mwami, ibyo bikabere hehe? "Arababwira ngo: Aho umubiri gupfiye gubaga guri, niho ibizu bihuriraga.
\c 18
\cl Isura 18
\p
\v 1 Yesu abacurira umugani gumwe, ari kubereka ko bagombire gushaba, bataruha. Arababwira ngo:
\v 2 Mu muji gumwe, hari hatuye umuzuzi utaratinyaga Imana kandi nda n'umundu n'umwe yubahaga.
\v 3 Muri ugo muji, hari hatuyemo umupfakazi, wazaga buri gihe kumubaza ngo: None si, womba ukuri kwanje, imbere y'abarikundega?
\p
\v 4 Yamarire imisi akangari atari yamusubiza. Ariko nyuma, yakibwira ngo: Ndo ndinyaga Imana kandi ndo nubahaga umuntu uwo ari we woshe.
\v 5 Ariko kubera ko wuno mupfakazi andembeje, ndamuha ukuri kwe, kugira ngo yere kuguma kumbuza gusinzira.
\v 6 Ngaho mwumve ibyo wuno muzuzii mubi yakorire.
\v 7 None si, Imana ikabure guha ukuri abo yarondweye we wenyine abayihamagara ijoro n'amagnwa kandi ndo akatinde kubasubiza?
\v 8 Ndababwiye, abo akabahe ukuri adatindire. Ariko si Umwana w'umundu agarukire akasange ukuri kukiriho mu yino si?
\p
\v 9 Abacurira ugundi umugani gwerekeye abandu bamwe bibwiraga ko ari abanyakuri, abatagira igihe co gutekereza ku bandi.
\v 10 Abagabo babiri bataramire mu kanisa gusaba. Umwe yari ari Umufarisayo, uwundi yari umusoresha w'ipalata.
\v 11 Umufarisayo yahagareye, yasaba arikugamba ngo: Yewe Mana! Ndikugushimira kuko ndo ndi nk'abandi bandu, b'abasambo, abasambanyi, kandi ndo merire nga wuno musoresha w' ipalata.
\v 12 Maraga kabiri mu cumweru mvungire, ndi gushaba, kandi ndangaga kimwe mu cumi mu ibindu mvite.
\p
\v 13 Naho umusoresha w' ipalata ahagarara kure arigutinya gufungura amiso ngo arebe mu juru. Ariko yari ari gukubita ku mutima, arikugamba ngo: Mana yanje! Mpfire imbabazi kuko ndi mubi."
\v 14 Ndikubabwiza ukuri, uyu yarindimukire ari gutaha iwe agirirwe indungane kurusha wa wundi. Kuko buri mundu wishiraga heru, akarindimushwe, kandi ukirindimukize akongererwe ipete.
\p
\v 15 Hanyuma yaho, bamuzaniye abana batoto ngo abakoreho. Ariko ababibwenye babatangira barigutombokera abari bazenye.
\v 16 Nuko Yesu arabahamagara no kubabwira ngo: Mureke abana batoto bije iwanje, mwere kubabuza kuko ubwami bw'Imana ari ubw'abasana na bo.
\v 17 Ndi kugambisha ukuri, umundu utazakira ubwami ng'umwana mutoto ndo akaryingiremo na rimwe.
\p
\v 18 Umushefu umwe abaza Yesu ari kugamba ngo: Mwalimu uboneye, ngore ki kugira ngo mbone ubuzima bw'ibihe byoshe?
\p
\v 19 Yesu aramusubiza ngo: Kuki si umbibye uboneye? Hari ho uboneye umwe gusha. Ni Imana.
\p
\v 20 Wiji si gano mategeko: Were gusambana, were kwita, were kwiba, were kiba umudimwe w' ububesi, wubahe sho na mama wawe?.
\p
\v 21 Njewe! Aramusubiza. Ibyo byoshe nabikorire kuva m'ubusore bwanje.
\p
\v 22 Yesu amarire kubyumva aramubwira ngo: Uburire ikindu kimwe: Gurisa ibyo ufite byoshe ubitange kimwe kimwe ku batindi, ukabe wibikiye ubukire mu juru. Hanyuma, wije, ungurikire.
\v 23 Igihe yumvishize ago magambo, agahinda kamwita kubera ko yari ari umukire cane.
\v 24 Yesu amarire kubona ko ako gasore kari kababeye cane, arakabwira ngo: Aha! Ndo byorohire ko abandu bakirire cane bingira m'ubwami bwo mu juru.
\v 25 Kuko byoroheye ingamiya kinyurira mu tundu ry'uruhindu kurusha ko umukire yokwingira m'ubwami bw'Imana.
\p
\v 26 Abari bari kumwumva baragamba ngo: None si, ni nde ukakizwe?
\p
\v 27 Yesu arabasubiza ngo: Ibidashobwewe n'abandu, byorohire imbere y'Imana
\p
\v 28 Petro aragamba ngo: Murebe, twasigire ibyetu byoshe twagukurikira.
\p
\v 29 Na Yesu nawe arabasubiza ngo: Ngambisize ukuri, nda mundu numwe wasize urugo rwe, cangwa umugore, cangwa abavukanyi, cangwa abazeyi, cangwa abana be,
\v 30 utakarihwe akangari muri kino gihe kandi no mu bihe bikayije, akabona ubuzima bw'ibihe byoshe.
\p
\v 31 Yesu yafatire ba bandi cumi na babiri arababwira ngo: Ngaho dutaramiye i Yerusalemu, niho ibyandikirwe n'imbuzi ku byerekeye Umwana w'umundu bikashohwerere.
\v 32 Kuko akatangwe ku bapagani, bakamunnyonnyoboreze, bakamumwaze, bakamucireho,
\v 33 kandi nyuma yaho bamarire kumukubitisa ibiboko, bakamwite, kandi k'umusi gwa gashatu akazuke.
\v 34 Ariko ndo bayumvisize ibyo yashakire kugamba. Kuri bo yari ari gukoresha ingambo ihishirwe, amagambo go batari bari kumenya ico gagambire.
\p
\v 35 Uko Yesu yari yegereye i Yeriko, imbumyi imwe yari yikeye hambavu y'inzira, irigusabiriza.
\v 36 Yumvisize abandu akangari barigutambuka, irabaza ibibeye.
\p
\v 37 Baramubwira ngo: Ni Yesu w'i Nazareti urigutambuka.
\p
\v 38 Aramubwira ngo: Mbabarire!
\v 39 Abandu bari bari imbere ye, baramubuza no kumuhoza. Ariko agumya kwabira cane ari kugamba ngo: Mwana wa Daudi we, mbabarire!
\p
\v 40 Nuko Yesu yahagareye, arategeka ngo bamumuzanire.
\v 41 Yabarize iyo mbumyi ngo: Wenda ngo ngukorere ki? Imbumyi iramusubiza ngo: Mwami, ndenda ngo ndebe.
\p
\v 42 Yesu nawe aramubwira ngo: Reba. Kukizera kwawe kuragukizize.
\v 43 Mu ako gahe arareba, akurikira Yesu ari gushimira Imana. Abandu boshe babibwenye bashimira Imana nabo.
\c 19
\cl Isura 19
\p
\v 1 Yesu amarire kwingira i Yeriko, anyura mu muji.
\v 2 Nuko rero, umugabo w'umukire witwaga Zakayo, urihisaga ipalata mukuru, yari arikwenda kubona Yesu.
\v 3 Ariko ndo byari bimworoheye, kubera abandu kangari, kandi ko yari ari mugufiya cane.
\v 4 Yatangire abandi imbere, yanyegera ikivumu kuko yari yiji ko Yesu arahanyurira.
\v 5 Yesu yagerire aho handu, areba heru no kubwira Zakayo ngo: Zakayo mwa, gira vuba, rindimuka, kuko bigombire ko ndara iwawe guno musi.
\v 6 Zakayo yarindimukire vuba, nuko ahobera Yesu agishimire.
\v 7 Abandu babibwenye batangira kukibubuza barikugamba ngo: Areye k'umunyabyaha.
\p
\v 8 Ariko Zakayo ahagarara imbere y'Umwami no kumubwira ngo: Reba Mwami, mbeye abakene inusu y'ubukire bwanje kandi habeye hari uwo nayakire ibye, yije mbimusubize kari kane.
\p
\v 9 Yesu aramubwira ngo: None agakiza kingiye mu wawe kuko nawe uri umwana wa Aburahamu.
\v 10 Kuko Umwana w'umundu yayijire kumanya no gukiza ibyari byaraherire.
\p
\v 11 Babeye barikumva ibyo bindu, nuko Yesu abacurira guno mwaze kubera ko yari ari hafi ya Yerusalemu kandi abandu baribizerire ko ubwami bw'Imana bugiye kwija aho aho.
\v 12 Nuko rero aragamba ngo: Umugabo wari yavukiye mu muryango guboneye, yagiye mu gihugo ca kure kugira ngo yikare ku ndebe y'ubwami, nyuma abone kugaruka.
\v 13 Ahamagara abakozi be icumi. Abaha buri mundu ibipande by'ifeza icumi, nyuma arababwira ngo: Muzizarishe kugeza igihe ngayijire.
\p
\v 14 Ariko abi iwebo bira be bamwangaga. Nyuma bamutumiye abahagarikizi bebo ngo bamubwire ngo: Ndo twenda ko wuno mugabo yodutegeka.
\v 15 Umusi go yagarukiyeho, amarire guhabwa indebe y'ubwami, yahamageye abo bakozi be yari yasigiye amakuta kugira ngo buri mukozi atange iraporo uko yazarisize ago makuta.
\p
\v 16 Uwa mbere yayijire aramubwira ngo: Mwami, rya kuta ryazeye agandi icumi.
\p
\v 17 Aramubwira ngo: Ni byiza, mukozi wanje uboneye kuko uri uwo kukizerwa muri bikeya, nguheye gutegeka imiji icumi.
\p
\v 18 Uwa kabiri arija arikugamba ngo: Ifaranga ryawe ryazeye amafaranga atanu.
\p
\v 19 Nawe aramubwira ngo: Nawe tegeka imiji itanu.
\p
\v 20 Uwundi nawe arija no kugamba ngo: Ngiri i faranga ryawe. Narifatire, ndihisha mu gatambara.
\v 21 Kuko nagutinye kubera ko uri umundu utagira imbabazi, wendaga ibyo utabikire, ugasarura ibyo utateye
\p
\v 22 Yesu aramubwira ngo: Ngufatisize mu magambo gawe. Ko wari wiji si ko ndi mubi, nendaga ibyo ndabikire kandi ngasarura ibyo ndateye,
\v 23 kuki utahize ifaranga ryanje mu banki kugira ngo ryunguke mbone ifaranga ryanje n'ifaida yaryo?
\v 24 Kandi abwira tena abari bari aho ngo: Mumwake rya faranga, murihe wa wundi ufite icumi.
\p
\v 25 Baragamba ngo: None si Mwami, ko afite icumi!
\p
\v 26 Ndikubabwiza ukuri. Ufite akahabwe ariko udafite, bakamwake na kannyori yari arikuririraho.
\v 27 Ahasigeye muzane abanzi banje hanoya, abo batenda ko mbategeka, mubitire mu miso ganje.
\p
\v 28 Amarire kugamba ago goshe, Yesu anyura mu muji ari gutaramira i Yerusalemu.
\v 29 Agerire hafi ya Betifage, na Betaniya ari kwerekera ku musozi gwitwa umusozi gw'Imizeituni, Yesu atuma abanafunzi be babiri, ari kugamba ngo:
\v 30 Mugende mu muji guri imbere yenyu, mumarire kuyingira, mukabone akana k'ipunda kazirikirwe; agapunda ko umundu atari yapandaho, mugafungure nuko mukazane hanoya.
\v 31 Umundu ababazize ngo: Kuki muri kugafungura? Mumusubize ngo: Umwami arakenda.
\v 32 Abatumirwe bagiye basanga ibindu bimerire nguko yabibabwiye.
\p
\v 33 Ubwo bari bari gufungura ka kana k'ipunda, ba nyirako barababaza no: Kuki si murigufungura kano gapunda?
\p
\v 34 Baramusubiza ngo: Umwami arakenda.
\v 35 Bazaniye Yesu ako gapunda, nyuma bagahiraho imyenda nuko Yesu agapandaho.
\v 36 Igihe yari agitembera, abandu bari bari gusasa ibikwembe byebo mu njira.
\p
\v 37 Kubera ko yari agerire hafi ya Yerusalemu, ku muteremuko g'umusozi gw Mizeituni, abanafunzi kangari, bitirwe n'ibyishimo, batangira gushimira Imana bari kuririmba kubera ibitangaza bari bamarire kubona.
\v 38 Bari bari kugamba ngo: Ahabwe umugisha Umwami wijire mu zina ry'Uhoragaho. Ituze mu juru n'ishimwe ribe ahandu hari heru ya hoshe.
\p
\v 39 Abafarisayo bari bari aho abandu kangari bari bahuriye, babwira Yesu ngo: Mwalimu, bwira abanafunzi bawe ngo bahore.
\p
\v 40 Arabasubiza ngo: Ndababwiye, naho bohora, amabuye gakayabire.
\p
\v 41 Kuko bari begereye umuji, Yesu aragureba, nyuma araguririra,
\v 42 arikugamba ngo: Yoba nawe wamenyaga ko guno musi wahewe ibindu by'ituze, ariko buno ndo wobimenya kubera ko bihishirwe mu miso gawe.
\v 43 Imisi zenda kwija, abanzi bawe bakakuzungurusheho imiferege, baguhire hagati, kandi boshe bakupondere mu ndoke zebo.
\v 44 Bakakumareho weho n'abana bawe bari hagati yawe, kandi nda n'ibuye rigerekirwe ku rindi bakagusigire kuko ndo wamenye igihe bagutembereye.
\p
\v 45 Yingira mu kanisa nuko atangira kuyirikana abari bari kugurisiriza mo,
\v 46 arikubabwira ngo byandikirwe ngo: Inju yanje ikabe inju yo gushabiramo, ariko mwewe mwayihindwiye ubuvumo bw'ibisambo.
\p
\v 47 Yayigisaga buri musi mu nju y' Imana. Abatambyi bakuru, abakarani n'abakuru bebo benda kumugahura,
\v 48 ariko batabona uko babikora kuko buri mundu yari amukunze.
\c 20
\cl Isura 20
\p
\v 1 Muri izo misi, uko Yesu yari arikukigishiriza mu nju y'Imana kandi arigutangaza umwaze guboneye. Abatambyi bakuru, abakarani n'abazehe bo baramuzira, bamugwaho gitumo.
\v 2 Bamubaza ngo: Tubwire aho zino ngufu zo gukora bino bindu uzikuraga, cangwa niba ari nde waguheye buno bushobozi?
\p
\v 3 Arabasubiza ngo: Ahubwo nanje ndikubabaza ikibazo kimwe.
\v 4 Mumbwire, umubatizo gwa Yohana gwaviye mu juru cangwa ku bandu?
\p
\v 5 Ariko batekereze hagati yebo, babwirana ngo: Tugambire ko gwaviye mu juru, aratubaza ngo kuki ndo mwamukizerire?"
\p
\v 6 Kandi dusubuze ngo gwaviye ku bandu, abandu boshe baradutera amabuye kuko biji neza ko Yohana ari imbuzi.
\v 7 Nuko rero basubiza ngo: Ndo twiji iyo gwaturukire.
\p
\v 8 Nuko Yesu arababwira ngo: Nanje rero ndo ndababwira aho ingufu zo gukora bino bindu ziturukaga.
\p
\v 9 Yesu atangira gucurira abandu guno mugani ngo: Umugabo umwe yaterire imboko ze, yazisigira abo kuzichunga, hanyuma yigendera mu kindi gihugo kandi amarayo imisi kangari.
\v 10 Igihe co gusarura kigerire yatumye umukozi ngo agendere ba bandi bacungaga kugira ngo bamuhe k'umusaruro gw'imbuto ze. Abo bacunzi bamufata baramudiha, baramumwaza, hanyuma bamwirukana ndaco bamuheye.
\v 11 Atuma uwundi mukozi nawe baramudiha, baramumwaza kandi bamwirukana, atahana busha.
\v 12 Atuma tena uwa gatatu, bamukubita no kumugira ibisebe kandi bamwirukana.
\v 13 Nyiri mboko aragamba ngo: None si ngore ki? Ngatume umwana wanje wo ngundaga, ahari we bakamuhe icubahiro.
\p
\v 14 Ariko igihe abacunzi bamubwenye, bafatire inama no kugamba ngo: Wunoya niwe muragwa, tumwite kugira ngo guno murima gusigare ari ugwetu.
\v 15 Bamujugugwiye kure y'umurima baramuniga. Buno rero nyir'imboko umusi akayije akabagenze gute?
\v 16 Akayije abamare boshe, hanyuma akahe izo mbuto abandi bakamyi. Bamarire kumva ago magambo bagamba ngo: Imana itere kubyemera.
\p
\v 17 Ariko Yesu yabarebire cane, hanyuma arababwira ngo: None si ibyandikirwe bigambire ki? Ibuye ryo abubatsi bateye (bagaye) ryahindukire irya mbere ryo gukomeza ikona.
\p
\v 18 Buri mundu ukagwishwe n'iryo buye akavunagurike kandi uwo rikagweho rikamushenjagure.
\p
\v 19 Abatambyi bakuru n'abakarani benda kumufata muri ako kanya, ariko batinyaga abaturage. Bari bamenyeko Yesu yabacuriye ugo umugani kugira ngo abanunike.
\v 20 Nuko bagumye gutumbira Yesu kandi bamutumira abandu babonekaga ko ari beja ngo bamugwishe banyuriye mu magambo ge. Hanyuma bamuregere abazuzi n'abandi bategetsi b'igihugo.
\v 21 Abo bandu bamubaza ngo: Mwalimu, twiji ko ugambaga no kwigisa m'ukuri; nuko utarebaga k'ububonere bwo hanje ariko ko wigishaga inzira z'Imana m'ukuri.
\v 22 None si, twemerewe gutanga umusoro gwa Kaisari?
\p
\v 23 Amarire kumenya ubutiriganya bwebo, Yesu arabasubiza ngo:
\v 24 Munyereke mbesi igiceri. None si yino foto na gano mandiko ni ibyande? Bamusubiza ngo: N'ibya Kaisari.
\p
\v 25 Nuko rero arababwira ngo: "Muhe Leta ibya Leta kandi iby'Imana mubihe Imana.
\v 26 Babura ico kumugaya mu magambo ge imbere y'abaturage. Ariko kubera ko bari bamarire gutangazwa n'ibisubizo bye, baranuma.
\p
\v 27 Bamwe b'Abasadukayo baragamba ngo: "Ndaho abandu bakazuke.
\v 28 Bamwegeye barikumubaza kino kibazo: "Mwalimu, binoya n'ibyo Musa yategekire. Umugabo apfiye yari ashazire ariko atazeye, muvukanyi we akasohweze uwo mugore kugira ngo azarire mwene nyina?
\v 29 None habayeho abavukanyi barindwi. Uwa mbere yashohweze nuko apfa atazeye.
\v 30 Uwa kabiri,
\v 31 'uwa gashatu nabo batungire uwo mugore. Biba guco kuri boshe barindwi. Bose barindwi bapfiye badasize akana.
\v 32 Hanyuma uwo mugore nawe arapfa.
\v 33 Umusi go kuzuka, uwo mugore akabe uwande muri abo barindwi kuko boshe bamusohweje?
\p
\v 34 Yesu arabasubiza ngo: Abana ba yino si barashohozaga.
\v 35 Ariko abakaboneke ko bakwiriye kwingira mu ngoma ikayije, bakazuke kuva mu bapfiye. Ndo bakashohweze cangwa gushohozwa.
\v 36 Kuko ndo bakapfe tena, kuko bakasane na malaika kandi bakabe abana b'Imana, guco bakabe abana b'umuzuko.
\v 37 Kuba abapfiye bakazuke, n'ibyo Musa yamenyesheje kuko igihe c'igihuru kiri kugurumira yayitire Umwami Imana y'Aburahamu, Imana ya Isaka, Imana ya Yakobo.
\v 38 Kandi Imana yetu tweshe ndo ari Imana yabapfiye, ariko n'Imana yabariho (abazima) kuko kuri yo boshe ni bazima.
\p
\v 39 Bamwe mu bakarani bafatire igambo bagamba ngo: "Mwalimu ugambire neja.
\v 40 Ndo bapimye tena kumubaza ikibazo ico arico coshe.
\p
\v 41 Yesu arababwira ngo: Ni gute bagambaga ngo Kristo n'Umwana wa Daudi?
\v 42 Daudi si ndo mu gitabo ca Zaburi arikugamba ngo: Umwami yabwiye Umwami wanje ngo:
\q
\v 43 Wikare mu kuryo kwanje kugeza igihe ngahirire abanzi bawe hashi y'ibisando byawe.
\p
\v 44 None si ko Daudi yamwitire Umwami we, ni gute kandi yoba umwana we?
\p
\v 45 Igihe abanafunzi be bari bari kumva Yesu arabanunika ngo:
\v 46 Abakarani bakundaga gutembera bambeye amaropo mareyi kandi benda ngo babaramutse mu masoko no mu mahuriro. Barwaniraga kwikara mu ndebe za mbere mu makanisa, ifasi za mbere, no mu bwimbo baa mbere mu mizayo,
\v 47 bamiraga inju z'abapfakazi kandi berekanaga ko biji gusaba batari batenda kurangiza. Abandu nga banoya bakahanwe nda mbabazi.
\c 21
\cl Isura 21
\p
\v 1 Yesu afungura amiso nuko areba abakire barikuguhira amaturo gabo mu cibo.
\v 2 Kandi yabwenye umupfakazi w'umutindi ahirire mo nawe ibiceri bibiri.
\v 3 Nuko aragamba ngo: Ndikubabwiza ukuri; uwo mutindi w'umupfakazi niwo watangire akangari gusumbya abandi.
\v 4 Kubera ko bafatire bikeya kubyo badakeneye, n'ibyo baheye Imana mu cibo, ariko wunoya we yatangire byose afite.
\p
\v 5 Kubera ko bamwe bari barikugamba ibyerekeye ikanisa ryari ryubakirwe n'amabuye gaboneye, n'ibikoresho byatangirwe ho amaturo, Yesu aragamba ngo: "
\v 6 Imisi zirikwija aho ibuye ritakabeer heru y'irindi muri gano muri kureba. Byose bikabomoke.
\p
\v 7 Baramubaza ngo: Mwalimu, ibyo bikabe giheki? N'ikimenyetso ki kikatwereke ko ibyo bintu bigerire igihe co kwija?
\p
\v 8 Yesu arabasubiza ngo: Mukore uko mushobweye mutakahabe injira. Kuko abandu akangari bakayije mu zina ryanje barikugamba ngo: Ni njewe, kandi igihe cashohweye, mwere kubakurikira.
\v 9 Igihe mukayumve abandu barikubacurira imyaze z'indwano n'akavuyo mwihagarareho, kuko ni ngobwa ibyo bintu byija. Ariko ndoho umwisho gukabe gugerire.
\p
\v 10 Arababwira tena ngo: Igihugo kikatere ikindi, n'ubwami bukarwanye ubundi.
\v 11 Hakabeho imitsitsi kangari ahandu henshi, hakabeho indwara zivumbukiyeho, n'injara nyinshi, hakabeho ibyo gutinyisa n'ibimenyetso kangari mu juru.
\v 12 Ariko, mbere y'ibyo byoshe bakabafate babanige, bakabajanire ama sinagogi, bakabaterere mu maprizo, bakabaregere abami n'ubutegetsi kubera izina ryanje.
\v 13 Ibyo bikababere inzira yo gutangaza Yesu.
\v 14 Mumenye ko mutagombire kukitayarisa kukigambira.
\v 15 Kuko ngabahe amagambo n'ubwenge, kandi nda n'umwe mu bari barikubarenganya ukashobore kwanga cangwa kubesuza ibyo mukagambe.
\v 16 Mukakorerwe nabi n'ababazeye, abavukanyi, abo mu miryango yenyu, abira benyu, kandi bakite akangari muri mwewe.
\v 17 Bakabange kubera izina ryanje.
\v 18 Ariko nda mutsatsi na gumwe go k'umutwe gwenyu gukahere.
\v 19 Kubera kwihangana kwenyu imitima yenyu ikakizwe.
\p
\v 20 Mubeye mubwenye Yerusalemu izungurukirwe n'abasoda, mumenye ko igihe co kubomoka kigerire.
\v 21 Nuko rero abakabe bari i Yudea bakahungire mu misozi, abakabe bari hagati ya Yerusalema bakavemo, kandi abakabe bari mu mirima bere gutaha mu muji.
\v 22 Kubera ko zikabe imisi zo kukiyishurira, imisi yo ibyandikirwe bigombye gushohoramo.
\v 23 Abagore bafite inda bakabone ibyago, n'abakabe barikonsa nabo bakabone ibyago, kubera ko hakabeho akababaro kanini mu gihugu, n'umujinya mu bandu.
\v 24 Bakanyagwe kandi bakagwe m'ubugi by'imisho, abandi bakahirwe mu prizo, abutuye boshe mu bihugu na Yerusalemu bakannyatwe n'abatari Abayuda kugeza igihe cahewe abanyamahanga cujwiye.
\p
\v 25 Mu zuba hakabemo ibimenyetso, mu kwezi no mu nyenyeri. Na hanoya ku si hakabemo ubwoba kangari. Bakashakishe ico gukora bakibure mbere no gusuma kw'amazi ni mivumba.
\v 26 Ubwoba kangari bukatitize abandu birindiriye ibigiye kubaho kuri yino si, kuko ingufu zo mu juru zikanyeganyezwe.
\v 27 Nuko rero tukarebe Umwana w'Umundu agarukire mu bicu afite ingufu n'ububonere kangari.
\v 28 Igihe ibyo bindu bikatangire kwija, muhaguruke kandi murebe heru kuko igihe co gucungurwa kwenyu kikabe gishohweye.
\p
\v 29 Yongera kubacurira ugundi mwaze ngo: mutumbire umutini n'ibindi biti.
\v 30 Hanyuma yo kugira amawuwa kwebyo, murabyiji mwewe mwenyine mukamenye ko igihe kigerire hafi.
\v 31 Na guco mubeye mubwenye ibyo bindu bisohweye mukamenye ko ubwami bw'Imana buri hafi.
\v 32 Ndikubabwiza ukuri, abariho bunoya ndo bakapfe batabwenye bino bindu.
\v 33 Ijuru n'isi bikashire ariko amagambo ganje ndo gakashire na rimwe
\p
\v 34 Mukirinde. Imitima yenyu yere kuremererwa kubera kuvutura no gusinda no guhangayikira ubuzima. Kandi mukirinde ugwo musi gutakabagweho mutari tayari.
\v 35 Kuko gukayije nga gakoco ko kubashukana abandu boshe batuye hanoya ku si.
\v 36 Nuko rero mufungure amiso kandi musabe buri gihe kugira ngo mugire ingufu zo kunyururuka muri ibyo bikayije kandi ngo muboneke muhageze neja imbere y'Umwana w'Umundu.
\p
\v 37 M'umutaga hagati, Yesu yigisaga mu kanisa, arangize akagenda kukirarira k'umusozi Mizeituni.
\v 38 Kandi abandu boshe bazindukiraga mu kanisa ngo bamwumve.
\c 22
\cl Isura 22
\p
\v 1 Umusi mukuru gw'imikati itarimo umusemburo gwitwa mu gandi magambo Paska, gwari gwegereje.
\v 2 Abatambyi bakuru n'abakarani bashakisha inzira zo kwiyenza no kwita Yesu kuko batinyaga abandu.
\p
\v 3 Ahubwo, Shetani yingira muri Yuda, Isikarioti, umwe m'umubare gw'abanafunzi cumi na babiri.
\v 4 Nuko Yuda aranyomboroka, agenda kumugambanira hambere y'abatambyi bakuru n'abakuru b'abasoda, ari gushakisha uko aramubahira mu maboko.
\v 5 Barishima cane, nuko bayumvikana amafranga go amubahe.
\v 6 Bamarire kumvikana, ashakisha injira yo kubaha Yesu abandu batabyiji.
\p
\v 7 Umusi gw'imikati itarimo umusemburo gugerire, umusi gwo bagomba kubagiraho agatama ka Paska guragera.
\v 8 Nuko Yesu atuma Petro na Yohana arikugamba ngo: Mugende mudutayarishirize Paska kugira ngo tuyirye.
\p
\v 9 Baramubwira ngo: None si urigushaka ngo tuyitayarishirize hehe?
\p
\v 10 Yesu arabasubiza ngo: Murebe, mumarire kwingira mu muji, mukahure n'umugabo wikoreye ikibindi kirimo amazi, mukamukurikire kugeza mu nju akayingiremo.
\v 11 Kandi mukabwire nyir'inju ngo: Mwalimu yenda kumenya aho arasangirira Paska n'abanafunzi be.
\v 12 Nuko rero akabahe icumba kirimo ameza n'indebe, umwo nimo mukatayarishirize Pasika.
\v 13 Baragenda, basanga ibintu bimerire nguko yababwiye. Nuko batayarisa Pasika aho.
\p
\v 14 Igihe kimarire kugera, yikara ha meza hamwe n'abanafunzi be.
\v 15 Arababwira ngo: Nakeneye cane kurya iyi Paska mbere yo guteseka.
\v 16 Kubera mbibabwiye, ndo ngarye Pasika na rimwe kugeza igihe co ubwami bw'Imana bukasohwere.
\v 17 Amarire gushikira ikopo, aragamba ngo: Mufate kino gikopo mugisangirire ho.
\v 18 Kuko ndababwiye, ndo ngagnwe umutobe guviye mu mizabibu kugeza igihe ubwami bw'Imana bukashohwere.
\v 19 Hanyuma yaho, yafatire umukati, amarire gushimira Imana, aragumanyura, arabaha arikigamba ngo: Guno n'umubiri gwanje gubatangiwe, mukore guco murikunyibuk.
\v 20 Guco yafashe igikopo, bamerire kurya ibyo k' umugoroba, arabahana arikugamba ngo: "Kino gikopo ni indagano njasha yerekeye amaraso ganje gabamenekeye.
\v 21 Ariko, mwirebere. Ugiye kundanga ari hanoyz kuri gano meza.
\v 22 Umwana w'umundu arikwigendera nguko byayandikirwe. Ariko ufite ibyago n'ugiye kumutanga.
\p
\v 23 Nuko batangira kukibaza hagati yabo niba ari nde ukakore ibyo.
\p
\v 24 Nuko hagati yabo habamo ibibazo kangari, barigushaka kumenya niba ari nde hagati yebo ukwiriye kuba mukuru.
\p
\v 25 Yesu arababwira ngo: Abami b'ibihugo babifatire mu ndoki zebo, nabikeye heru bitwaga abategetsi b'ibiboneye.
\v 26 Byere kubabera guco, mureke uwenda kuba mukuru agifate ngaho ariwe mutoto, kandi urigutegeka abe ng'umukozi webo.
\v 27 Kuko ni nde uri mukuru hagati y'uwikeye ku meza cangwa urikumukorera? Nanje rero ndi hagati yenyu ng'umundu urikubakorera.
\p
\v 28 Mwewe, muri abihangenye hamwe na njewe, muri ibigeragezo byanje.
\v 29 Nico gitumire mbaheye ubwami nguko Data yabubaheye.
\v 30 Kugira ngo murye no kugnwa twikeye hamwe ku meza g'ubwami bwanje we, nuko mwikare ku ndebe muri gucira urubanza amoko cumi n'abiri ga Israeli.
\p
\v 31 Umwami aragamba ngo: Simoni, Simoni, shetani yabashabire ngo abakinemo ngurikuvunga amashaka.
\v 32 Ariko weho ndikugushabira ngo kukizera kwawe kwere gushubira inyuma. Ariko ubeye ugarukire ufashe bira bawe.
\p
\v 33 Petro aramubwira ngo: Mwami, ndi tayari kugendana nawe, naho haba mu prizo cangwa gupfa hamwe na wowe.
\p
\v 34 Na Yesu aramubwira ngo: Umva, Petro. Isake itarabika none, ukabe wanyihakenye gashatu ko ndo unyiji.
\p
\v 35 Yababwiye tena ngo: Igihe ngabatume mudafite amakuta cangwa isakoshe cangwa ibirato, hari ico mwaburire? Nuko nabo baramusubiza ngo: "Nda na kimwe.
\p
\v 36 Nuko arongera arababwira ngo: Ariko bunoya, ufite amakuta agafate, ufite isakoshe nawe ayifate, udafite umusho agurishe umwenda gwe ngo agugure.
\v 37 Kuko ndababwiye ko ni ngombwa ko rino gambo ryandikirwe rishohwerera muri njewe. Uwo wabarirwe hamwe n'abakoraga amabi. Kandi ibinyerekeye bigiye gushohora.
\p
\v 38 Baramubwira ngo: Ngizi imisho ibiri. Nuko arabasubiza ngo: Izi zarahagije
\p
\v 39 Amarire gushohoka, arigendera akurikize imihango. Agenda k'umusozi gw'Elayo, abanafunzi be bamukurikira.
\v 40 Amarire kugerayo, arababwira ngo: Musabe kugira ngo mudashukwa.
\v 41 Hanyuma agenda kure yebo nga metre zo guteraho ibuye, arapfukama, atangira gushaba,
\v 42 Arikugamba ngo: Wenda, Data, wongiza kino gikopo! Ariko, kwenda kwanje gutsindwe ahubwo ukwa wowe gukorwe.
\v 43 Nuko rero malaika aramwijira aviye mu juru, yamuha ingufu.
\v 44 Kubera guteseka cane, yashabire cane nuko itutu rye rihinduka nk'ibidondi by'amaraso birikugwa ha butaka.
\v 45 Hanyuma yo gushaba, yahagurukire, ashanga abanafunzi be basinziriye kubera agahinda.
\v 46 Arababwira ngo: Kuki mwiryamire mwa? Muhaguruke, musabe kugira ngo mwere gushukwa.
\p
\v 47 Yabeye arikugamba, hija abandu kangari, hamwe na Yuda, umwe muri ba bandi icumi na babiri, azana nabo, ari imbere yebo. Yegera Yesu ngo amuhobere.
\v 48 Nuko Yesu aramubwira ngo: Yuda, urambobeye kugira ngo ubone injira yo kundanga?
\p
\v 49 Abari bari hamwe na Yesu, babwenye ibigiye kubaho, bagamba ngo: Mwami, tubatemagwize imisho?
\v 50 Umwe muri bo, atema ugutwi k'umukozi w'umutambyi mukuru, ugutwi kose kw'iburyo kwahungukire.
\p
\v 51 Yesu aragamba ngo: Rekera aho birahagije. Nuko akora kuri uko gutwi, agushubizaho, aramukiza.
\v 52 Nyuma yaho, Yesu abwira abatambyi bakuru n'abashefu bacungaga ikanisa, n'abazehe bari bijire kumukorera nabi ngo: "Murikwija ngaho mwije gufata igisambo mufite imisho n'ingoni.
\v 53 Ariko nabeye namwe buri musi mu kanisa ndo mwamvatire. Isaha igerire hamwe n'ingufu z'umuyobe.
\p
\v 54 Bamarire gufata Yesu, bamugendanye bamwerekeze mu nju y'umutambyi mukuru. Petro amukurikirira kure.
\v 55 Bacana umuriro hagati ha mbuga nuko barikara. Petro yikara hagati.
\v 56 Umukozi w'umugore wamubwenye yikeye hambavu y'umuriro, aramugitegereza cane, nuko aramubwira ngo: Wuno mugabo nawe yabanaga hamwe nawe.
\p
\v 57 Petro arahakana arikugamba ngo: Mugore we, ndo mwiji.
\p
\v 58 Hashije akanya kannyori, uwundi aramubona yagamba nda bwoba ngo: Uri umwe mu bariya bandu. Na Petro yamutombokeye arikugamba ngo: Mugabo we, ndo ndi umwe mu bo.
\p
\v 59 Hasize karibu isaha, uwundi yagambire ariguhamya ngo: Kweli, wuno mundu nawe nuwo hamwe nawe, kuko ari Umugalilaya.
\p
\v 60 Petro aramusubiza ngo: Mugabo, rero, ndo nomenya ico urikugamba. Muri ako kanya isake irabika.
\p
\v 61 Umwami yahindukiye areba Petro. Nuko Petro yibuka igambo ry'Umwami yari yamubwiye ngo: Mbere yuko isake ibika none, Petro, ukabe wanyihakenye gashatu.
\v 62 Nuko amarire gushohoka, yarira yenda gupfa.
\p
\v 63 Abagabo bari bafatire Yesu bari bari kumudiha no kumunnyonnyoboreza.
\v 64 Bamufunga amiso, nuko baramubaza barikugamba ngo: Fora ugukubitire.
\v 65 Kandi bari barikumutuka nabi.
\p
\v 66 Ng'ejo, abagize ibiro rikuru ru'abazehe b'umuryango, abatambyi bakuru n'abakarani bakisize hamwe nuko bahamagaza Yesu mu nama nkuru yebo.
\v 67 Baramubaza ngo: Niba uri Kristo bitubwire. Yesu arababaza ngo:
\v 68 Naho nobibabwira no murabyemera. Kandi naho nobabaza, ndo mwonsubiza.
\v 69 Gutangira buno, Umwana w'umundu agiye kwikara mu kuboko kw'iburyo kw'Imana.
\p
\v 70 Bose baramubaza ngo: Nikugamba ki: Uri Umwana w'Imana? Arabasubiza ngo: Mubigambire, Njewe, ndiwe.
\v 71 Nuko baragamba ngo: Kandi si hari uwundi mudimwe dukeneye? Twumvishe twese n'amatwi getu ibyo agambire.
\c 23
\cl Isura 23
\p
\v 1 Boshe barahaguruka, berekeza Yesu imbere ya Pilato.
\v 2 Batangira kumurega ngo: Twashangire wuno mugabo arikuyigisa abandu betu kutumvira, ari kubabuza gutanga umusoro gwa Kaisari, kandi arikukiyita wonyine Kristo Umwami.
\p
\v 3 Pilato aramubaza ngo: Koko si uri Umwami w'Abayuda? Yesu aramusubiza ngo: Ubigambire!
\p
\v 4 Pilato abwira abatambyi bakuru n'abandu kangari bari bahari ngo: Ndaco ndi kubona kibi muri wuno mugabo co kumuhanira.
\p
\v 5 Ariko bagumire kugamba ngo: Agomesaga abaturage arikuyigisa i Yudeya hoshe atangiriye i Galilaya kugeza na hanoya.
\p
\v 6 Pilato yumvisize barikugamba ibyerekeye i Galilaya, yenda kumenya niba Yesu ari uw'i Galilaya.
\v 7 Amarire kumenya ko Yesu ari uwo m'ubwatsi bwa Herode, aramumutumira kubera ko Herode yari ari i Yerusalemu muri izo misi.
\v 8 Herode abwenye Yesu, aragisima cane, kuko Herode yari amarire imisi arikwenda kumubona. Kuko yumvaga ibindu kangari kuri we kandi yari yiringiye ko akabone Yesu ari gukora ibitangaza.
\v 9 Yamubazize ibibazo kangari ariko Yesu arinumira.
\v 10 Kuko abatambyi bakuru n'abakarani bari baraho, baramurega cane.
\v 11 Herode n'abasoda bo kumucunga bamufata nabi cane, bamarire kumunnyonnyoboreza no kumwambika umwenda guri kwerereza, bamusubiza kwa Pilato.
\v 12 Ugo musi, Pilato na Herode bakundenye, kandi bari bari abanzi mbere.
\p
\v 13 Pilato ahamagaza abatambyi bakuru n'abazuzi, n'abaturage,
\v 14 no kubabwira ngo: Mwanzaniye wuno mugabo murikugamba ko atumaga abandu batumvira. None mubazize imbere yenyu mweshe, ariko ndaco ndikubona kiri kumutsinda mubyo muri kumurega.
\v 15 Na Herode nawe ndaco yabwenye kuko yamutumire hanoya. Murebe rero wuno mugabo ndaco yakorire cotuma yopfa.
\v 16 Murete rero mukubite, nyuma murekure.
\v 17 Buri muzayo, byabaga bigombire kubarekurira umufungwa umwe.
\p
\v 18 Boshe barayomba no kwabira ngo: Wite wunoya, nuko uturekurire Barabasi.
\v 19 Wuno mugabo Barabasi yari yahirirwe mu prizo kubera ubugome bwari buri mu muji kandi kubera ubwicanyi bwe.
\v 20 Pilato yababwiye tena arikwenda kurekura Yesu.
\p
\v 21 Barabira ngo: mubambe, mubambe!
\v 22 Pilato arababaza ubwa gashatu ngo: N'iki kibi yakorire si? Njewe mbwenye ndaco muri we gishobweye gutuma yopfa. Ndamurekura rero, ariko ndabanza kumuhana.
\v 23 Ariko bayihandageze n'ijwi rireyi barigushaba ko yobambwa. Kuyomba kwebo kuratsinda.
\v 24 Nuko Pilato arababwira ko ibyo barikwenda, barabihabwa.
\v 25 Barekura uwo wari afungirwe kubera ubugome n'ubwicanyi. Yabaheye Yesu nguko barigushaba.
\p
\v 26 Uko bari barikumuzana, bafatire umugabo witwa Simoni w'i Kurene, wari yiviriye m'umurima, bamwikoreza umusalaba inyuma ya Yesu.
\v 27 Yari akurikiwe n'abandu akangari: abandu ba buri gihe, abagore bari barikugikubita mu gituza barikubabazwa n'ibyenda kumubaho.
\v 28 Yesu yarebire inyuma yabareba, nuko arababwira ngo: Bahara b'i Yerusalemu, mwere kundirira ahubwo mukiririre, muririre n'abana benyu.
\v 29 Kuko mumenye ko imisi ikayije aho abandu bakagambe ngo: Hahirwe ingumba, hahirwe inda itazewe, n'amabere gatongeze.
\v 30 Nuko rero bakabwire imisozi ngo: muduhirimeho. Udusozi ngo muduhishe.
\v 31 None si, babeye bakoreye ibibi bingana guca ku giti kibisi, bikabere gute igiti cayumire?
\p
\v 32 Ico gihe bari bajenye ibisambo bibiri byari bigombire kwitwa hamwe na Yesu.
\v 33 Babagezeze ahandu hitwa Igihanga, bamubambiye aho hamwe na bya bisambo, kimwe mu kuryo n'ikindi m'ugutandi.
\v 34 Yesu aragamba ngo: Data, bababarire, kuko ndo biji ibyo barigukora. Bagabenye imyenda ze no kuzifindira.
\v 35 Abaturage bari bahageze aho barigutumbira. Abazuzi bari bari kunnyega Yesu no kumunnyonnyobereza barikugamba ngo: Ko yakizize abandi, kuki atari kugikiza wonyine. Yikize wonyine abeye ari Kristo, Uwacagwiwe n'Imana.
\p
\v 36 Abasoda nabo bari barikumumwaza ngo: bari kumunnyega, barikumwegera bari kumugnwesa inzoga bitaga sipongo.
\v 37 Bari kumubwira ngo: Ubeye si uri Umwami w'Abayuda wokwikiza?
\v 38 Bandika heru y'umusalaba gwe ngo: Wuno n'Umwami w'Abayuda.
\p
\v 39 Igishambo kimwe mu babiri babambirwe hambavu ye yari arikumutuka arikugamba ngo:
\p
\v 40 None si ndo ari weho Kristo?. Wokikiza si na twewe ukadukiza? Ariko uwundi akamukosora arikugamba ngo: "Weho ndo wotinya Imana!
\v 41 Weho uriguhanishwa igihano kimwe n'ice? Twewe niko urubanza rukwiriye gucibwa, kuko duhaniwe ubwicanyi bwetu, ariko wuno ndo yakorire kibi.
\v 42 Nuko abwira Yesu ngo: Rata, ukanyibuke, umusi go ukategekereho.
\p
\v 43 Yesu aramusubiza ngo: Ndakubwiye kweli, none ubeye nanje mu paradizo!
\p
\v 44 Hari karibu isaha itandatu, umuyobe gujwira ku si yoshe kugeza isaha ya kenda.
\v 45 Izuba rifunikwa n'umuyobe, n'igitambara co mu kanisa capasukiye hagati, kuva heru kugera hashi.
\v 46 Yesu yarize n'ijwi rireyi arikugamba ngo: Data, nshije umutima gwanje mu maboko gawe. Yabeye arikugamba, arapfa.
\p
\v 47 Umusoda mukuru, abwenye ibibeyeho, ashimir'Imana arino kugamba ngo: Aha, wuno mugabo nda kosa yariyakorire.
\v 48 Boshe bari barikureba ibyo byoshe byabeye, bataha barigukubita ku bituza byebo.
\v 49 Abari biji Yesu boshe n'abagore bari bamuherekeze guturuka i Galilaya, bahageze kure bari gushungera ibirikuba.
\p
\v 50 Hari hariho umundu ufite ubwenge wo bitaga Yosefu, umundu uboneye kandi w'umunyakuri.
\v 51 Kandi ndo yari yingiye mu mipango n'ibikorwa by'abandi. Yari ari uw'i Arimateo, umuji gw'Abayuda, kandi we yari yirindiririye ko ubwami bw'Imana bwija.
\v 52 Uwo mugabo agenda kwa Pilato kumushaba umubiri gwa Yesu.
\v 53 Yagurindimwiye k'umusalaba, agufunika umwenda, aguhamba mu kaburi ke yabaga yacukwiye mu kibuye aho nda mundu numwe wari wakahambirwemo.
\v 54 Gwari umusi gwo kukitayarisa kubera ko isabato yabaga itari yatangira.
\v 55 Abagore bari baviye i Galilaya, baherekeze Yosefu, babona akaburi nuko umubiri gwa Yesu gwari gurambikirwemo.
\v 56 Nuko barataha, batayarisa amarashi n'amavuta. Hanyuma baruhuka umusi gw'isabato bakurikize amategeko.
\c 24
\cl Isura 24
\p
\v 1 Umusi gwa mbere gw'icumweru, bagenda ku kaburi mu igitondo kare kare bahekire amarashi gwo bari batayarisize.
\v 2 Basangire ibuye rikuwe k'umuryango gw'akaburi.
\v 3 Bamarire kwingira, basanze umubiri gwa Yesu gutari mu kaburi.
\v 4 Kuko babuze ibyo batekerezaga ku byabeye, reba, abagabo babiri barabiyereka bambeye imyenda zirikwerereza.
\v 5 Bapfye ubwoba, bahisha isura zebo k'ubutaka, ariko babwira abo bagabo ngo: Kubera ki si murigushakira mu bapfiye uri muzima?
\v 6 Ndo akiri hanoya, ahubwo yazukire. Mwibuke uko yababwiye, igihe yari akiri i Galilaya.
\v 7 Kandi yagambaga ngo: Bikwiriye ko Umwana w'Umundu ahirwa mu maboko g'abanyabyaha, akabambwa nuko akuzuka umusi gwa gashatu.
\v 8 Nuko bibuka amagambo ga Yesu.
\v 9 Baviye ku kaburi, batangariza byoshe babandi cumi n'umwe n'abandi boshe.
\v 10 Abababwiye ibyo bindu indumwa ni Maria w'i Magdala, Yoana, mama wa Yakobo, n'abandi bagore.
\v 11 Abanafunzi bafatire ugwo mwaze ng'indoto, banga kukizera ibyo abo bagore bari barikugamba.
\v 12 Ariko, Petro arahaguruka, atururukira ku kaburi. Amarire kuhagera, ico yabwenye gusha n' idrape ziri hashi k'ubutaka, hanyuma yatahire iwe, ari gutangazwa n'ibyo yari yabwenye.
\p
\v 13 Murebe, rero, ugo musi, abanafunzi babiri bari kugenda m'urusisiro rwa Emausi. Kuva Emausi kugera i Yerusalemu hari harimo ibilometero hafi nga cumi na kimwe.
\v 14 Bari bari kuganira ku byabeye.
\v 15 Babeye barikuganira no gutera imbaka, Yesu yija, agenda nabo.
\v 16 Ariko amiso gebo gatamumenya kubera ko gari gahumisizwe.
\v 17 Nuko arababwira ngo: Muri kuganira ku biki?
\p
\v 18 Barahagareye bujwiye agahinda. Nuko umwe muri bo witwaga Keleofasi aramusubiza ngo: Ni weho gusha mu Yerusalemu utiji ibyabeyeho mu zino misi? Yesu arababaza ngo: Habeye ki si?
\p
\v 19 Nyuma bamusubiza ngo: Ibyabeye kuri Yesu w'i Nazareti, wa wundi wabaga imbuzi ikomeye, mu byo yakoraga no mu magambo imbere y'Imana n'abandu.
\v 20 Nuko abatambyi bakuru n'abazuzi bamutangire ngo bamuhanise urupfu, bakamubamba.
\v 21 Twari twizerire ko ari we ukakure Abisraeli m'ubuja. Ariko, hamwe nibyo byoshe, reba, imisi zishatu zashirire ibyo byoshe bibeye.
\v 22 N'ukuri ko abagore bamwe muri twewe badutangeze cane, bagiye ku kaburi mu gitondo ca karekare.
\v 23 Basangire umubiri gwa Yesu gutarimo, baducuriye umwaze ngo malaika yabizerize no kubabwira ko Yesu ari muzima.
\v 24 Bamwe mu bo twaberaga hamwe bagiye ku kaburi basangire ibindu ariko bimerire, nguko abo bagore bari babigambire. Ariko bo ndo bamubwenye ho.
\p
\v 25 Nuko rero, Yesu arababwira ngo: Mwewe bapfapfa! Mwewe abafite umutima gutindaga kukizera! Byoshe ibyo ndo imbuzi zabigambire?
\v 26 Ndo byari biri ngombwa si ko Kristo ababazwa nuko akingira m'ububonere bwe?
\v 27 Nuko atangirira kuri Musa no ku mbuzi zoshe kugira ngo abamenyese ibyari bimwerekeye mu byandikirwe.
\p
\v 28 Bagerire hafi y'urusisiro bari bagiyemo, amera ng'uwenda kugendera kure.
\v 29 Ariko baramuhata ngo: Mbe wabana na twewe ko ubwire bugerire hafi, umusi gukaba gugiye gushira. Nuko aringira, abana nabo.
\v 30 Igihe yari ari ha meza hamwe nabo, yafatire umukati, nuko amarire gushimira aragumanyura aragubaha.
\v 31 Nyuma yaho, amiso gebo gafungukire nuko bamumenya. Ariko ararigita batamuona tena.
\v 32 Barabwirana ngo: Kukizera kwetu ndo kwari kurikwaka muri twewe igihe yari ari kutugambisha mu nzira no kudufungurira ibyandikirwe.
\v 33 Muri ako kanya bahagurukire, bashubira i Yerusalemu, basangireyo ba bandi cumi n'umwe, n'abari bahuriye hamwe nabo.
\p
\v 34 Bari kugamba ngo: Kweli Umwami yazukire, yayiyerekanye kwa Simoni.
\v 35 Bacura umwaze gwerekeye ibyababeyeho mu njira nuko bamumenye igihe co yamanyagwiye umukati.
\p
\v 36 Babeye bakigamba guco, yiyerekana yikeye hagati yebo, arababwira ngo: Ituze ribane namwe!
\v 37 Bashidukire, bijwira mo ubwoba, kubera ko batekereze ko babwenye igihindi.
\v 38 Ariko arababwira go: Kuki muburire amahwemo, no kubera ki ibitekerezo bamerire guca byingiye mu mitima yenyu?
\v 39 Murebe amaboko n'ibisando byanje, ni njewe nyenyine, mungoreho murebe, igihindi nda mubiri cangwa amagufa kigiraga, ariko njewe ndabifite.
\v 40 Amarire kugamba guco, yaberekire indoke ze n'ibisando bye.
\v 41 Kuko bari bari mu byishimo, no gutangara, Yesu arababaza ngo: Mufite ibiryo?
\v 42 Bamwereka ihere ryokejwe n'ikinyagu c'ubuki.
\v 43 Arabifata, abirira imbere yebo.
\p
\v 44 Nyuma arababwira ngo: Ibyo nibyo nababwiraga imisi naberaga namwe, ko byari ngombwa ko ibyandikirwe binyerekeye mu tegeko rya Musa, m'umbuzi no muri Zaburi byujwira.
\v 45 Nuko afungura imitima yebo kugira ngo bumve neza ibyandikirwe.
\v 46 Nuko arababwira ngo: Niko byandikirwe, ko Kristo yari agombire guteseka kandi akazuka kuva mu bapfiye umusi gwa gashatu.
\v 47 Nuko kugihana n'imbabazi z'ibyaha zari zigombire kwigiswa mu izina rye mu ibihugu byoshe, batangiriye i Yerusalemu.
\v 48 Muri abadimwe ba njewe b'ibyo bindu.
\v 49 Kandi, murebe, ndigutuma kuri mwewe indagano ya Data, ariko mwewe, mube mu muji kugeza igihe mukayambikwe ingufu ziviye heru.
\p
\v 50 Yagendire nabo kugera i Betania, kandi amarire gusira amaboko heru,
\v 51 yabeheye umugisha, arabasiga, apandishwa mu juru.
\v 52 Kuri bo, bamarire kumuramya, basubiye i Yerusalemu bitirwe n'ibyishimo.
\v 53 Bahoraga mu kanisa, bari kuramya no gushimira Imana.