# bunga, nabunga

Iti sapasap, ti balikas a "bunga" ket dakdakamatenna iti paset ti kayo a kankanen dagiti tao. Idiay Biblia, ti "bunga" ket masansan a nausar a pangiladawan tapno dakamatenna ti akinruar a tigtignay iti tao a mangiparangarang iti akin-uneg nga kinataona.

* Ti balikas a "nabunga" ket iladladawanna ti tao wenno maysa a banag nga addaaan iti adu a bunga.
* Masansan idiay Biblia, ti balikas a "nabunga" ket nausar a pangiladawan tapno dakamatenna ti addaan ti adu nga annak wenno kaputotan.
* Mabalin met a ti kayatna a sawen ti balikas a "nabunga" ket "narang-ay" wenno "nabileg" wenno "adu a naimbag a banbanag ti nagbanaganna."
* Iti napisikalan, ti makan a bunga ket kadaywan nga adda bukbukelna iti uneg a makaitedto pay iti adu a bunga.
* Iti ragup dagiti sasao a kas "bunga manipud iti kayo" wenno "bunga iti lanut," ti sao a "bunga" ket dakdakamatenna iti makmakan a kas kadagiti mansanas, ubas, wenno sabsaba.
* Masansan daytoy a balikas ket nausar pay a sapasap, a kas iti ragup ti sasao a "bunga iti daga" a dakdakamatenna ti amin a banag nga apiten iti tao nga agtaud iti daga tapno kanen dagiti tattao, karaman dagiti prutas, nateng, kastanyas, ken bukbukel.
* Iti panangipapan a pangiladawan, ti bunga wenno dagiti aramid ti maysa a tao ket pagsarmingan ti akin-uneg a kasasaad iti naispirituanna. Kas iti nasayaat a mula a makapagpatubo iti nasayaat a bunga, ti tao nga agay-ayat ken agtultulnog iti Dios ket makitaan iti nasayaat nga ar-aramid.
* Nailanad iti Biblia dagiti bunga iti Espiritu ti Dios iti biag dagiti natulnog kenkuana: ayat, rag-o, kapia, anus, asi, kinaimbag, kinamatalek, kina-imma, ken kinamanagteppel. 

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

* Kasayaatanna daytoy no usaren ti sapasap a sao para iti "bunga" a kadaywan nga nausar iti lokal a pagsasao tapno dakamatenna iti mabalin a makan a bunga ti agbungbunga a kayo.
* Dipende iti linaonna, ti balikas a "nabunga" ket mabalin nga ipatarus a kas "makaaramid iti adu a naispirituan a bunga" wenno "maaddaan iti adu nga annak" wenno "narang-ay." Iti kangrunaan a linaonna daytoy, nasaysayaat no pagtalinaeden ti balikas a "bunga" iti pannakaipatarusna daytoy a balikas.
* Dagiti ragup ti sasao a, "bunga ti daga" ket mabalin nga ipatarus a kas, "taraon nga agtaud iti daga" wenno "makmakan nga agtubtubo iti dayta nga rehion."
* Ti pagsasao nga, "agbalin a nabunga ken agpaadu" ket bilin tapno maaddaan iti annak ken adu a kaputotan. No iti literal a panangipatarus ket saan a mangted iti usto a kaipapananna, daytoy ket mabalin nga ipatarus a kas, "maaddaan iti adu nga annak ken kaputotan" wenno "addaan iti adu nga annak tapno maaddaan iti adu a kaputotan nga aggapu kenka."
* Ti "idiom" a "bunga iti aanakan" ti literal wenno narabaw a kayatna a sawen ket, "no ania ti naaramid iti aanakan" wenno "ania ti nagtaud iti aanakan iti babai" ket mabalin met nga ipatarus a kas "annak."
* Ti sabali pay nga idiom a, "bunga ti lanut" ket mabalin nga ipatarus a kas "ubas."
* Ti ragup dagiti sasao nga "agbalinto a nabungbunga" ket mabalin nga ipatarus a kas "makapagpataud ti adu a bunga" wenno "maaddaan iti adu unay nga an-annak."
* Mabalin nga ipatarus iti "nabunga a trabaho" a kas, "ti trabaho nga makaited iti naimbag a pagbanagan" wenno "trabaho nga agbanag ti panamati ken ni Jesus dagiti adu nga tattao." 
* Iti sumagmamano a linaonna, ti balikas a "nabunga" ket mabalin nga ipatarus a kas "narang-ay."
* Ti "bunga ti Espiritu" ket mabalin nga ipatarus a kas "trabaho nga inaramid ti  Espiritu Santo" wenno "maipakita babaen iti sao ken aramid a ti Nasantoan nga Espiritu ket agtigtignay kenka."
* Palagip: Ti "singular" a sao nga "bunga" iti Ilokano ket masansan a "plural" iti kayatna a sawen, a dakamatenna ti ad-adu pay a bunga. Ipatarus dagiti adu nga pagsasao daytoy a kas "dagiti bunga" a kas idiay, "dagiti bunga ti Espiritu" wenno "dagiti bunga iti daga."