converted from MS Word

41-MAT.usfm

@@ -0,0 +1,1529 @@
+\id MAT
+\ide UTF-8
+\h Матфей
+\toc1 Матфей
+\toc2 Матфей
+\toc3 mat
+\mt1 Матфей
+\c 1
+\cl 1 эге
+\p
+\v 1 Авраамдан база Давидтен укталган Иисус Христостуң ада-өгбе даңзызы бо-дур.
+\v 2 Авраам Исаактың ачазы турган. Исаак – Иаковтуң, Иаков – Иуда биле ооң акы-дуңмаларының ачазы турган.
+\v 3 Иуда – Фарес биле Зерахтың (а оларның авазы – Фамар), Фарес – Хецроннүң, а Хецрон Арамның ачазы турган.
+\v 4 Арам – Аминадавтың, Аминадав – Наассоннуң, а Наассон Салмоннуң ачазы турган.
+\v 5 Салмон – Воозтуң ачазы (а Воозтуң авазы – Раав) турган. Вооз – Овидтиң ачазы (а Овидтиң авазы – Руф) турган. Овид – Иессейниң,
+\v 6 а Иессей Давид хаанның ачазы турган. Давид – Соломоннуң ачазы (а Соломоннуң авазы – Урияның кадайы) турган.
+\v 7 Соломон – Ровоамның, Ровоам – Авияның, а Авия Асафтың ачазы турган.
+\v 8 Асаф – Иосафаттың, Иосафат – Иорамның, а Иорам Озияның ачазы турган.
+\v 9 Озия – Иоафамның, Иоафам – Ахазтың, а Ахаз Эзекияның ачазы турган.
+\v 10 Эзекия – Манассияның, Манассия – Амостуң, а Амос Иосияның ачазы турган.
+\v 11 Иосия – Иехонияның болгаш ооң дуңмаларының өгбези турган. (Оларның чурттап турган үезинде израиль чонну Вавилонче көжүрүп үндүрген чүве-дир.)
+\p
+\v 12 Израиль чонну Вавилонче көжүрген соонда, Иехония Салафиилдиң ачазы апарган, а Салафиил Зоровавелдиң ачазы турган.
+\v 13 Зоровавел – Авиудтуң, Авиуд – Элиакимниң, а Элиаким Азорнуң ачазы турган.
+\v 14 Азор – Садоктуң, Садок – Ахимниң, а Ахим Элиудтуң ачазы турган.
+\v 15 Элиуд – Элеазарның, Элеазар – Маттанның, а Маттан Иаковтуң ачазы турган.
+\v 16 А Иаков Иосифтиң ачазы турган. Ол Иосиф болза Христос деп адаткан Иисусту божаан Марияның ашаа боор.
+\p
+\v 17 Ынчангаш Авраамдан Давидке чедир шупту он дөрт салгал, Давидтен израиль чонну Вавилонче көжүрүп үндүргенинге чедир база он дөрт салгал болгаш израиль чонну Вавилонче көжүргенинден Христостуң төрүттүнгенинге чедир база-ла он дөрт салгал солушкан.
+\p
+\v 18 Иисус Христос мынчаар төрүттүнген. Ооң авазы Марияны Иосиф-биле дүгдеп каан чүве-дир. Ынчалза-даа олар өгленчир бетинде, Марияның Ыдыктыг Сүлдеден иштелгени билдине берген.
+\v 19 Ооң душтуу боор Иосиф чөптүг-шынныг кижи турган болгаш, Марияны улус мурнунга бак атка киирбес дээш, кымга-даа дыңнатпайн, дүгдээшкинни бүдүү соксадыр деп шиитпирлээн.
+\v 20 Ынчалзажок ол ынчаар бодап алган турда, Дээрги-Чаяакчының төлээзи ооң дүжүнге көзүлгеш, мынча дээн: «Давидтиң оглу, Иосиф, Марияны кадай кылып аарындан кортпа. Чүге дээрге ооң иштинде Чаш төл Ыдыктыг Сүлдеден боттанган-дыр.
+\v 21 Мария оол уруг божуп алыр, а сен Ону Иисус деп адап аар сен, чүге дээрге Ол Бодунуң чонун бачыттарындан камгалаар-дыр».
+\v 22-23 (Дээрги-Чаяакчының Бодунуң медээчизин дамчыштыр: «Көрүңер даан, арыг кыс иштели бергеш, оол уруг божуп алыр, Ону Эммануил деп ат-биле адаарлар» – деп чугаалаан чүүлү ынчаар боттанган-дыр. А Эммануил деп ат «Бурган бистиң-биле» дээн уткалыг.)
+\v 24 Иосиф оттуп келгеш, Дээрги-Чаяакчының төлээзиниң дужааганын ёзугаар, Марияны кадай кылып алган. Ынчалза-даа Иосиф, кадайы оглун божуваан шаанда, ооң-биле эр, херээжен харылзаа кылып көрбээн. Иосиф оолду Иисус деп адап алган.
+\c 2
+\cl 2 эге
+\p
+\v 1 Иисус Ирод хаанның чагырган үезинде Иудеяның Вифлеем хоорайга төрүттүнген. Элээн болгаш, Иерусалимче чөөн чүктен мерген угаанныг чурагачылар келген.
+\v 2 Олар: «Иудейлерниң чаа төрүттүнген Хааны кайыл? Бис Ооң сылдызы үнгенин чөөн чүкке көргеш, Аңаа мөгейип келдивис» – дээннер.
+\p
+\v 3 Ону дыңнааш, Ирод хаан болгаш Иерусалимде хамык улус катай-хаара дүвүреп үнген.
+\v 4 Ирод Бурганның дээди бараалгакчыларын болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчыларын дөгерезин чыып алгаш: «Христос каяа төрүттүнер ужурлугул?» – деп айтырган.
+\v 5 Олар аңаа: «Иудеяның Вифлеемге – деп харыылаан. – Чүге дээрге Бурганның медээчизиниң номунда мынчаар бижээн-дир:
+\v 6 „Иудея черинде турар Вифлеем, сен Иудеяның чагырга турар хоорайларындан чүнүң-биле-даа дора эвес сен, чүге дээрге Мээң израиль чонумну кадарар Чагырыкчы сенден үнер-дир“».
+\p
+\v 7 Ирод ынчан мерген угаанныгларны бүдүү келдирткеш, сылдыстың чырып үнген үезин ылавылап алган.
+\v 8 Ол оон мерген угаанныгларны Вифлеемче чорудупкаш: «Ынаар баргаш, Чаш төл дугайында бирден бирээ чокка билип алыңар. А тып алгаш, менче дыңнадыптар силер, мен база Аңаа мөгейип чедер мен» – деп чагып каан.
+\p
+\v 9 Хаанны дыңнап алгаш, олар чорупкан. Мерген угаанныгларның чөөн чүкке көрген сылдызы, Чаш төлдүң турган чериниң кырынга доктаай бергижеге чедир, оларның мурнунга чырып бар чораан.
+\v 10 Сылдысты көргеш, оларның өөрээнин чүге деңнээр!
+\v 11 Олар бажыңче киргеш, Чаш төл биле Ооң авазы Марияны көрүп кааш, доңгая кээп дүжүп, Аңаа мөгейгеннер. Оон боттарының эртине сугар аптаражыын ажыткаш, белектерин: алдынны база ладан, мирра деп чаагай чыттыг чүүлдерни Олче сунуп бараалгааннар.
+\v 12 Оон мерген угаанныглар дүжүнде Бургандан «Иродче барбаңар» деп кичээндириг алгаш, боттарының чуртунче өске оруктап чана бергеннер.
+\p
+\v 13 Мерген угаанныглар чоруй барганда, Иосифтиң дүжүнге Дээрги-Чаяакчының төлээзи кирип, мынча дээн: «Тур, Чаш төлдү болгаш Ооң авазын алгаш, Египетче дезивит. Сеңээ сагындырбаан шаамда, аңаа артар сен, чүге дээрге Ирод Чаш төлдү дилеп тыпкаш, узуткаар деп турар-дыр».
+\v 14 Иосиф туруп келгеш, Чаш төлдү Ооң авазы-биле кады алгаш, дүне Египетче чорупкан.
+\v 15 Ол аңаа Ирод өлгүжеге дээр чурттап турган. Дээрги-Чаяакчының Бодунуң медээчизин дамчыштыр: «Бодумнуң Оглумну Египеттен үндүр кыйгырып алган мен» – дээн сөстери ынчаар боттанган чүве-дир.
+\v 16 Мерген угаанныгларга мегеледип алганын билгеш, Ирод аажок килеңнеп үнген. Хаан оларның чугаазындан билип алганы үени барымдаалап, Вифлеемде база ооң чоок-кавызында ийи харлыг болгаш оон бичии эр хиндиктиг чаштарны дөгерезин өлүрерин шериглеринге дужааган.
+\v 17 Иеремия медээчини дамчыштыр Бурганның мынча дээн чүвези ынчалдыр боттанган:
+\q
+\v 18 «Рамада алгы-кышкы, ажыг-шүжүгнүң ыы-сыызы дыңналып тур. Рахил ажы-төлүнүң ажыын ажып ыглап, хөңнү чазалбайн тур, чүге дээрге оларны ышкынган-дыр!»
+\p
+\v 19 Ирод өлүп каарга, Дээрги-Чаяакчының төлээзи Египетте Иосифтиң дүжүнге кирген.
+\v 20 Ол мынча дээн: «Тур, Чаш төлдү Ооң авазы-биле кады алгаш, израиль черже ээп чанывыт. Чаш төлдүң өлүмүн күзээннер ам чок апарган-дыр».
+\v 21 Иосиф тургаш, Чаш төлдү Ооң авазы-биле кады алгаш, израиль черже чорупкан.
+\p
+\v 22 Ынчалза-даа Иудеяда Иродтуң орнунда ооң оглу Архелай хааннай берген деп дыңнааш, ынаар баарындан сезинген. Дүжүнде сагындырыг алгаш, Иосиф Галилея черинче чорупкан.
+\v 23 Ол ынаар баргаш, Назарет деп хоорайга чурттай берген. Дээрги-Чаяакчының медээчилерин дамчыштыр Христос дугайында: «Ону назорей деп адаар» – дээн сөстери ынчалдыр боттанган чүве-дир.
+\c 3
+\cl 3 эге
+\p
+\v 1 Ол хүннерде Иудеяның ээн кургаг ховузунга Иоанн Медеглекчи чедип келгеш, суртаалдап эгелээн.
+\v 2 Ол: «Бачыдыңар миннип, Бурганче эглиңер! Дээрниң Чагыргазы чоокшулап келген-дир» – деп чугаалап турган.
+\v 3 Иоанның дугайында Исайя медээчи мынча деп чугаалаан турган: «Ээн кургаг ховуда алгырган кижиниң үнү дыңналган: „Дээрги-Чаяакчыга оруктан белеткеңер! Ооң эртер кокпаларын дорттап бериңер“».
+\p
+\v 4 Иоанн теве дүгүнден кылган хептиг болгаш белинде хөм курлуг турган, а чиир чеми шартылаа болгаш ховунуң ары чигири болган.
+\v 5 Улус аңаа ынчан Иерусалимден, бүгү Иудеядан болгаш Иордан хемниң чоок-кавызында суурлардан кээп турган.
+\v 6 Боттарының бачыттарын ажыы-биле билинген улусту Иоанн Иорданның суунга суп турган.
+\p
+\v 7 Аңаа сугга суктурары -биле хөй фарисейлер болгаш саддукейлер кээп турарын көргеш, Иоанн оларга мынча дээн: «Силер, чылан сыскындылары! „Бурганның кел чыдар килеңинден чайлай бээр бис“ деп, силерни кым сагыш алындырды?
+\v 8 Бурганче ээлгениңерниң херек кырында үре-түңнелин көргүзүңер!
+\v 9 Чүгле: „Бистиң адавыс – Авраам “ – деп сөстер-биле боттарыңарны аргалаарын семевеңер! Бурган бо чыдар даштардан-даа Авраамга ажы-төл чаяап шыдаар дээрзин силерге чугаалап тур мен.
+\v 10 Балды ыяштарның дөзүн кезеринге белен-дир. Эки чимис бербестээн ыяштарны одура шапкаш, отче киир октаптар.
+\p
+\v 11 Бачыдыңар миннип, Бурганче ээлгениңерниң демдээ кылдыр, силерни сугже суп тур мен. Ынчалза-даа менден күчү-күштүг Кижи мээң соомдан чоруп олурар. Мен Ооң идиин-даа тудуп алгаш чоруурунга төлеп чок мен. Ол силерни Ыдыктыг Сүлдеже, отче сугар-дыр.
+\v 12 Тараа үрезинин саваңдан арыглаар айыыр шагда-ла Ооң холунда-дыр, Ол тараа үрезинин үүжелей урар уургайынга чыып алыр, а саваңны өшпес отка өрттедиптер».
+\p
+\v 13 Иисус ол үеде Галилеядан Иордан хемче, Иоаннга сугга суктуруп аар дээш, чедип келген.
+\v 14 Иоанн баштай Ону соксадып: «Мен харын Силерге сугга суктурар ужурлуг мен. Силер чоп меңээ келдиңер?» – деп турган.
+\v 15 Ынчалза-даа Иисус: «Бо удаада ындыг болгай аан. Бурганның бисти кылзын деп күзээн бүгү чүвезин ынчалдыр күүседир бис» – деп харыылаан. Ынчаар орта, Иоанн чөпшээрешкен.
+\p
+\v 16 Сугга суктуруп алгаш, Иисус хемден үнүп кээри билек, дээр аңгайтыр ажыттына берген. Оон Иисус Бодунуң кырынче көге-буга дег бадып орар Бурганның Сүлдезин көрүп каан.
+\v 17 Ооң соонда дээрден үн дыңналган: «Бо дээрге Мээң ханы ынак оглум-дур, Ол Мээң сеткилимге кирер-дир!»
+\c 4
+\cl 4 эге
+\p
+\v 1 Ыдыктыг Сүлде ынчан Иисусту эрликке күткүттүрери-биле ээн кургаг ховуже аппарган.
+\v 2 Дөртен хүн база дөртен дүн дургузунда шээрленгеш, Иисус аажок аштай берген.
+\v 3 Ынчан Аңаа күткүкчү эрлик чедип келгеш: «Сен шынап-ла Бурганның Оглу болзуңза, бо даштарга хлеб болу бээрин дужаавыт» – дээн.
+\v 4 Иисус мынча деп харыылаан: «Бижилгеде: „Кижи амытан чүгле хлеб-биле эвес, а Бурганның чугаалаан бүгү чүвезиниң ачызында амыдыраар болгай“ – деп бижээн-дир».
+\v 5 Эрлик ынчан Ону ыдыктыг хоорай Иерусалимче аппаргаш, Бурганның өргээзиниң кырының эриинге тургускаш, мынча дээн:
+\v 6 «Сен Бурганның Оглу болзуңза, черже шурай бер. Чүге дээрге Бижилгеде: „Ол Бодунуң төлээлеринге Сени чагып каарга, олар Сени, будуң дашка тептикпезин дээш, холдары-биле көдүрүп аарлар“ – деп бижээн-дир».
+\v 7 Иисус аңаа: «Бижилгеде оон ыңай: „Дээрги-Чаяакчы Бурганыңны шеневе!“ – деп база чарлык болган болгай» – деп харыылаан.
+\p
+\v 8 Эрлик ооң соонда Ону дыка бедик дагже үндүре бергеш, бо делегейниң хамык күрүнелерин бүгү өндүр-чаагайы-биле көргүскеш:
+\v 9 «Доңгая кээп дүжүп, меңээ мөгеер болзуңза, бо бүгүнү Сеңээ бээр мен» – дээн.
+\v 10 Иисус аңаа: «Ырап чор, эрлик! Бижилгеде: „Чүгле Дээрги-Чаяакчы Бурганыңга мөгейип чор, чүгле Аңаа бараан бол“ – деп бижээн-дир» – деп харыылаан.
+\v 11 Эрлик ынчан Ону каапкаш барган. Оон Иисуска дээрниң төлээлери чедип келгеш, Аңаа бараан болуп турганнар.
+\p
+\v 12 Иоанны кара-бажыңче киир октапканын дыңнааш, Иисус Галилеяже ээп келген.
+\v 13 Ол Назаретти каапкаш, Галилея хөлүнүң эриинде, Завулон биле Неффалимниң черинде турар Капернаум хоорайга чурттай берген.
+\v 14 Бурганның Исайя медээчини дамчыштыр чугаалаан сөстери ынчалдыр боттанган:
+\q
+\v 15 «Завулоннуң база Неффалимниң чери, Иордан хемниң ындында, далайже баар орукта өске чоннар чурттаан Галилея!
+\q
+\v 16 Караңгыга чурттап орган чон өндүр улуг чырык көрүп кагды, өлүмнүң хөлегези бүргээн черге чурттаан улуска чырык чайыннап келди».
+\p
+\v 17 Ол үеден бээр Иисус мынча деп суртаалдап эгелээн: «Бачыдыңар миннип, Бурганче эглиңер! Чүге дээрге Дээрниң Чагыргазы чоокшулап келген-дир».
+\p
+\v 18 Бир-ле катап Галилея хөлүнүң эрии-биле эртип бар чыткаш, Иисус ийи алышкыны: Пётр деп адаткан Симонну база ооң дуңмазы Андрейни көрүп каан. Олар балыкчылар турган болгаш, четкилерин хөлче салып турганнар.
+\v 19 Иисус оларга: «Мени эдериңер. Силерни кижилер тывыкчылары кылып каар мен» – дээн.
+\v 20 Алышкылар четкилерин каапкаш, ол дораан Ону эдерип чорупканнар.
+\p
+\v 21 Улаштыр бар чыткаш, Ол өске ийи алышкыны: Зеведейниң оглу Иаков биле ооң дуңмазы Иоанны көрүп каан. Олар ачазы Зеведей-биле кады хемеде четкилерин септеп органнар. Иисус оларны кый депкен.
+\v 22 Алышкылар ол дораан хемезин-даа, ачазын-даа каапкаш, Ону эдерип чорупканнар.
+\p
+\v 23 Иисус бүгү Галилеяны эргий кезип, синагогаларга улусту өөредип, Дээрниң Чагыргазының дугайында Буянныг Медээни суртаалдап база кандыг-даа аарыг-аржыктан улусту экиртип чораан.
+\v 24 Ооң дугайында дамчыыр чугаа бүгү Сирияга тарай берген. Янзы-бүрү аарыг-човалаңга алыскан, күштүг аарышкыдан хинчектеткен, букшуураан, тыртар болгаш чартыктаан кижилерин улус Аңаа эккеп туруп берген. Иисус оларның шуптузун экиртип турган.
+\v 25 Галилеядан, Он-хоорайдан, Иерусалимден, Иудеядан болгаш Иорданның ол чарыындан келген мөөң чон Ону эдерип чораан.
+\c 5
+\cl 5 эге
+\p
+\v 1 Мөөң чонну көрүп кааш, Иисус дагже үне берген. Ол орта олуруп аарга, өөреникчилери Ооң чанынга чедип келгеннер.
+\v 2 Иисус оларны өөредип, мынча дээн:
+\q
+\v 3 «Сагыш-хөңнү ядарааннар амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Дээрниң Чагыргазы оларныы боор.
+\q
+\v 4 Муңгарап ыглааннар амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Бурган оларны аргалап каар.
+\q
+\v 5 Биче сеткилдиглер амыр-чыргалдыг, чүге дээрге чер-чуртту салгап алырлар.
+\q
+\v 6 Чөптүг-шынныг чорук кылыксааш, аштап-суксаан чүве дег, кызып чүткээннер амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Бурган оларның ындыг күзелин бүрүнү-биле хандырар.
+\q
+\v 7 Өскелерге өршээлдиглер амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Бурган оларга өршээлдиг боор.
+\q
+\v 8 Арыг чүректиглер амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Бурганны көөрлер.
+\q
+\v 9 Амыр-тайбың нептередикчилери амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Бурган оларны ажы-төлүм деп адаар.
+\q
+\v 10 Чөптүг-шынныг чоруу дээш, истедип-сүрдүргеннер амыр-чыргалдыг, чүге дээрге Дээрниң Чагыргазы оларныы боор.
+\q
+\v 11 Мени эдергениңер дээш, улус силерни бак сөглээр, истеп-сүрер болгаш канчаар-даа нүгүлдээр болза, амыр-чыргалдыг силер.
+\v 12 Ол дээш өөрүп-байырлаңар! Чүге дээрге аажок улуг шаңнал силерни дээрге манаар. Силерниң мурнуңарда чурттап чораан Бурганның медээчилерин база ынчалдыр истеп-сүрүп турганнар».
+\p
+\v 13 «Силер – кижи төрелгетенниң дузу силер. Дус ажыг эвес апарза, ооң амданын чүнүң-биле дедир эгидерил? Ол ам чүге-даа херек чок апаар база ону чүгле улус таптай бассын дээш, үндүр октаары артар.
+\v 14 Силер – бүгү делегейниң чырыы силер. Даг кырында турар хоорай ажытталып шыдавас.
+\v 15 Кым-даа болза чырыткыны кывыскаш, сава-биле дуй базырбас, харын бажыңда хамык улуска чырызын дээш, ону колдуга салып каар.
+\v 16 Ачылыг ажыл-херээңер көзүлзүн база улус Дээрде Адаңарны алдаржытсын дээш, силерниң чырыыңар улус мурнунга база ынчалдыр чырызын».
+\p
+\v 17 «Мени ыдыктыг хоойлуну азы Бурганның медээчилериниң өөредиин күш чок болдурар дээш келген деп бодаваңар. Мен оларның өөредиин күш чок болдурар эвес, а боттандырар дээш келген мен!
+\v 18 Алыс шынны чугаалап тур мен: дээр биле чер-ле хевээр турар болза, ол бүгү боттанмаан шаанда, ыдыктыг хоойлудан чаңгыс-даа эң хензиг үжүк, чаңгыс-даа шыйыг читпес.
+\v 19 Ынчангаш айтыышкыннарның эң бичиизин-даа үрээр болгаш өскелерни база ынчаар кылырынга өөредир кижи Дээрниң Чагыргазынга адактың адаа боор. А айтыышкыннарны күүседир база өскелерни ынчаар өөредир кижи Дээрниң Чагыргазынга өндүр улуг боор.
+\v 20 Силерге чугаалап тур мен: фарисейлер болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчыларындан артык чөптүг-шынныг чурттавас болзуңарза, Дээрниң Чагыргазынче кирбес силер».
+\p
+\v 21 «Бурунгу өгбелеривиске: „Кижи өлүрбе! А өлүрүкчүнү шииткелге онаар-дыр“ – деп чугаалаанын дыңнаан силер.
+\v 22 А Мен ам силерге: „Өске кижиже килеңнээн кижи безин шииткелге төлептиг“ – деп тур мен. Кым өске кижиге: „Чөгенчиг хей!“ – дээрил, ону дээди иудей Чөвүлелге шиидип болур. Кым: „Мелегей!“ – дээрил, ону тамының оду-биле кезедип болур.
+\v 23 Сен өргүл салыр бедигээшче Бурганга өргүлүң аппаргаш, өске кижиниң сеңээ бир-ле хомудалын сактып келзиңзе,
+\v 24 өргүлүңнү бедигээш мурнунга каапкаш, баштай ол кижи-биле барып эптежип ал. Оон дедир келгеш, ам-на Бурганга өргүлүң кыл.
+\v 25 Сени буруудаткаш, шииткел черинче аппар чыдар кандыг-бир кижи бар болза, ооң-биле орук ара эрте дээре эптежип ал. Оон башка адаанчың сени шииткекчиге эккээр, а шииткекчи сени таңныылга хүлээдиптерге, ол сени кара-бажыңче киир октаптар.
+\v 26 Алыс шынны сеңээ чугаалап тур мен: өреңни сөөлгү көпеекке чедир төлеп бербээн шааңда, оон үнүп шыдавас сен».
+\p
+\v 27 «„Кады чурттаан эжиңге өскерилбе“ – деп чугаалаанын дыңнаан силер.
+\v 28 А Мен силерге херээженче туралап кайгапкан кижи-ле ооң-биле сагыжында өскерлипкени ол деп чугаалап тур мен.
+\v 29 Оң карааң сени бачытче чыгаар болза, ону ушта казып, октавыт! Бүгү мага-бодуңну тамыже киир октадырының орнунга, ооң бир кезээнден адырлыры сеңээ дээре.
+\v 30 Оң холуң сени бачытче чыгаар болза, ону одура шаап, октавыт! Бүгү мага-бодуңну тамыже киир октадырының орнунга, ооң бир кезээнден адырлыры сеңээ дээре».
+\p
+\v 31 «„Кадайы-биле чарлып турар кижи чарлыышкын херечилелин аңаа бээр ужурлуг“ – деп чугаалаан-дыр.
+\v 32 А Мен болза кадайының самыыраанындан өске кандыг-бир чылдагаан-биле оон чарлып турар кижи ону ашаанга өскерлиринче албадапкан боор деп чугаалап тур мен. А ол ышкаш бодунуң ашаандан чарылган херээженни кадайланып алган кижи база ашак-кадайның аразында шынчы чорукту үрээни ол».
+\p
+\v 33 «Бурунгу өгбелеривиске: „Аксы-даңгырааңны сагып чор. Дээрги-Чаяакчының мурнунга аашкынган чүвеңни күүсет“ – деп чугаалаанын дыңнаан силер.
+\v 34 А Мен силерге шуут-ла даңгыраглаваңар деп чугаалап тур мен: дээр-биле-даа, чүге дээрге ол Бурганның дүжүлгези-дир;
+\p
+\v 35 чер-биле-даа, чүге дээрге ол болза Бурганның бут салыр ширтээ-дир; Иерусалим-биле-даа, чүге дээрге ол өндүр улуг Хаанның хоорайы-дыр;
+\p
+\v 36 бодуңнуң бажың-биле-даа, чүге дээрге чаңгыс-даа дүгүңнү ак азы кара кылып шыдаар эвес сен.
+\v 37 Чүгле ылап „ийе“ болза, „ийе“ деп, ылап „чок“ болза, „чок“ деп чоруңар. А аңаа немей чугаалаан бүгү чүве – эрликтен келген боор».
+\p
+\v 38 «„Карак дээш карак, диш дээш диш“ – дээнин дыңнаан силер.
+\v 39 А Мен силерге мынча деп тур мен: бузуттуг кижиге удурланма. Оң талакы чаагыңче дажыпкан кижиге солагай талазын база дөгеп бер.
+\v 40 Хөйлеңиң хунаап алыр дээш, чаргы-чаалы үндүрген кижиге тонуңну база уштуп бер.
+\v 41 Сени ооң-биле кады муң базым эртип, аңаа дузалаарынче албадапкан кижи-биле кады немей база бир муң базымны эрт.
+\v 42 Сенден диленген кижиге бер, сенден чегдинген кижиге бербес мен диве.
+\p
+\v 43 „Чаныңда кижиге ынак бол, а дайзыныңны көөр хөңнүң чок бол“ – деп чугаалаанын дыңнаан силер.
+\v 44 А Мен ам силерге мынча деп тур мен: дайзыннарыңарга ынак болуңар, силерни истеп-сүргеннер дээш, мөргүңер.
+\v 45 Ынчангаш Дээрде Адаңарның ажы-төлү боор силер. Ол Бодунуң хүнүнге бузуттуг-даа, буянныг-даа улустуң кырынга деңге хүннээрин чарлык бооп, эки-даа, бак-даа улусче чаъзын деңге чагдырып турар болгай.
+\v 46 Чүгле силерге ынак улуска ынак болзуңарза, чүү дээш шаңнал алыр силер? Үндүрүг хавырыкчылары база ынчалдыр кылып турар эвес бе?
+\v 47 Чүгле боттарыңарның чоок улузуңар-биле мендилежип чоруур болзуңарза, онзагай чүнү кылып чорууруңар ол? Өске чоннар улузу база ынчалдыр кылып турар эвес бе?
+\v 48 Ынчангаш Дээрде Адаңарның болбаазыраңгайы дег, ындыг болбаазыраңгай бооп көрүңер».
+\c 6
+\cl 6 эге
+\p
+\v 1 «Көрдүңер бе, улус-ла силерни көрзүн дээш, чөптүг-шынныг херектерни улус мурнунга кыла бербеңер: ынчалзыңарза, Дээрде Адаңарның шаңналын албас силер.
+\v 2 Ынчангаш ядыыларга хайырлал берип тура, ийи арынныгларның, улус оларны мактазын дээш, синагогалар болгаш кудумчуларга кыла бээри дег, хөйге чарлаттынмаңар. Силерге алыс шынны чугаалап тур мен: олар бодунуң шаңналын пөктүр ап алганнар-дыр.
+\v 3 А сен чединмес кижиге дузалап туруңда, оң холуң чүнү кылып турарын солагай холуң билбезин.
+\v 4 Сээң ол хайырлалың чажыт болзун. Ынчан бүгү чажыт чүвени көрүп турар Адаң сени шаңнаар».
+\p
+\v 5 «Мөргүп тура, синагогалар болгаш кудумчу белдирлеринге туруп алгаш, кижи бүрүзү оларны көрзүн дээш, мөргүүрүнге ынак ийи арынныглар дег болбаңар. Силерге алыс шынны чугаалап тур мен: олар бодунуң шаңналын пөктүр ап алганнар-дыр.
+\v 6 А сен мөргүп тура, өрээлиңче кире бергеш, эжииң хаап алгаш, көзүлбес Адаңга мөргү. Ынчан бүгү чажыт чүвени көрүп турар Адаң сени шаңнаар*.
+\v 7 А мөргүп тура, өске чоннар улузу дег, артык сөстер этпеңер. Олар хөй шуугаарывыска, Бурган бисти дыңнап каар деп кордаарлар.
+\v 8 Оларга дөмей болбаңар, чүге дээрге Адаңардан дилеп четтикпейн чыдырыңарда-ла, Ол силерге чүү херегин билир.
+\v 9 Мынчаар мөргүп чоруңар: „Дээрде Адавыс! Сээң адың алдаржызын!
+\q2
+\v 10 Сээң Чагыргаң чедип келзин. Дээрге дег, черге база Сээң күзел-сорууң чогуп бүтсүн.
+\q2
+\v 11 Амыдыраар хлеб-тараавысты биске бөгүн хайырла.
+\q2
+\v 12 Биске өрелиг улусту өршээгенивис дег, өре-ширевисти база биске өршээ.
+\q2
+\v 13 Бисти күткүлгеге алыспас кылып көр, ол ышкаш бузуттугдан бисти адырып көр. 
+\f + \ft Чүге дээрге чагырга, күчү-күш база алдар Сеңээ кезээ мөңгеде хамааржыр-дыр. Аминь. \f*
+\p
+\v 14 “Улустуң үүлгедиглерин өршээр болзуңарза, Дээрде Адаңар база силерниң үүлгедиглериңерни өршээр.
+\v 15 А улустуң үүлгеткен багын өршээвес болзуңарза, Дээрде Адаңар база силерниң үүлгедиглериңерни өршээвес».
+\p
+\v 16 «Шээрленип тургаш, ийи арынныглар дег, хөлүе берген чорбаңар. Олар боттарының шээрленип турарын улус көрзүн дээш, арын-шырайын ажаавастар. Силерге алыс шынны чугаалап тур мен: олар бодунуң шаңналын пөктүр ап алганнар-дыр.
+\v 17 А сен шээрленип тура, бажың дүгүн эдип, арның чуп ал.
+\v 18 Шээрленип турарыңны чажыт бүгү чүвени көрүп турар Адаңдан өске кым-даа билбезин. Ынчан чажыт бүгү чүвени көрүп каар Адаң сени шаңнаар».
+\p
+\v 19 «Бодуңарга эртине-байлакты черге чыгбаңар, аңаа ону үзүт-ховаган үгдередип кааптар, дат тудуп чиптер база оорлар бажыңче шургуп киргеш, оорлап аппаар.
+\v 20 Эртине-байлааңарны дээрге чыып алыңар, аңаа ону үзүт-ховаган-даа, дат-даа чивес база оорлар-даа шургуп киргеш, алгаш барбас.
+\v 21 Чүге дээрге эртине-байлааңар кайда болдур, чүрээңер база ында боор.
+\p
+\v 22 Мага-боттуң чырыткызы – карак ол-дур. Ынчангаш карактар-ла кадык болза, бүгү мага-бодуңну чырык дола бээр.
+\v 23 А карааң четпестээн болза, бүгү мага-бодуңну караңгы бүргээр. Ынчаарга, сенде бар чырык караңгы апарган болза, ол караңгы кайы хире дүмбей деп!
+\p
+\v 24 Кым-даа ийи дээргиге хары угда бараан бооп шыдавас: чок-ла болза бирээзин көрбес, а өскезинге ынак боор азы бирээзинге кызып бараан болгаш, өскезин тоовас боор. Силер база Бурганга болгаш акша-мөңгүнге хары угда бараан болуп шыдавас силер.
+\p
+\v 25 Ынчангаш силерге чугаалап тур мен: амыдыраар дизе – чүнү ижер-чиирил деп; мага-бодуңарга – чүнү кедерил деп сагыш човаваңар. Амыдырал чүгле аъш-чемден хамаарышпас, а мага-боттуң чаагай чоруу чүгле хептен хамаарышпас.
+\v 26 Дээрниң куштарын көрүңер даан: олар тараа тарывас, дүжүдүн ажаавас, аңмаарже шыгжавас-тыр, ындыг-даа болза, Дээрде Адаңар оларны ашкарып-чемгерип турар-дыр. А силер куштардан оранчок үнелиг болгай силер!
+\v 27 Силерниң араңардан кайыңар ол бүгү дээш сагыш човааш, назынын оода-ла бир шак хире узадып шыдааныл?
+\p
+\v 28 Хеп-даа дээш чүге сагыш човаар силер? Шөлде лилия чечектерниң канчаар өзерин көрүңер даан: ажылдавас, аргыттынмас болгайлар.
+\v 29 Ынчалза-даа Соломон хаан безин бодунуң бүгү өндүр-чаагайы-биле ол чечектерниң оода кайы-бирээзи дег кеттинип көрбээнин силерге чугаалап тур мен.
+\v 30 Шөлде бөгүн бар, а даарта суугуже киир октаптар оът-сигенни безин Бурган ынчалдыр хепкерер болганда, силерни кайы хире хепкерер деп бодаар силер, биче бүзүрелдиглер!
+\v 31 Ынчангаш сагыш човаваңар база: „Чүнү чиир бис?“, „Чүнү ижер бис?“ азы „Чүнү кедер бис?“ – деп туруп бербеңер.
+\v 32 Өске чоннар улузу ол бүгү дээш хөлзеп чоруур. А Дээрде Адаңар силерге ол бүгү херек дээрзин билир.
+\v 33 Чүнү-даа мурнай Бурганның Чагыргазынга башкартырын кызыңар, Бурганның чөптүг-шынныг деп санаан чүвезинче чүткүңер. А Ол силерге арткан бүгү чүвени бээр.
+\v 34 Ынчангаш даартагы хүн дээш сагыш човаваңар. Даартагы хүн боду дээш боду сагыш човаар: хүн бүрүзүнде бодунуң ажаанзыралы баш ажыг боор».
+\c 7
+\cl 7 эге
+\p
+\v 1 «Кымны-даа шиитпеңер, Бурган ынчан силерни база шиитпес.
+\v 2 Чүге дээрге өскелерни канчаар шиидер-дир силер, Бурган силерни база ынчаар шиидер, а кандыг хемчээл-биле хемчээп бээр силер, Бурган силерге база ынчаар хемчээп бээр.
+\v 3 Бодуңнуң карааңда чудукту эскербейн чыткаш, эжиңниң караанда чартыны чүге эскерип каар сен?
+\v 4 Бодуңнуң карааңда чудук бар хиреңде, эжиңге канчап: „Карааңда чартыны ап кааптайн“ – дээр сен?
+\v 5 Ийи арынныың ол-дур! Баштай бодуңнуң карааңда чудукту уштуп каавыт, эжиңниң караандан чартыны канчаар уштурун ынчан көрүп каар сен.
+\p
+\v 6 Ыттарга ыдыктыг чүүлдер каап бербеңер, хаваннар мурнунга ак шуру эртине чашпаңар. Оон башка ыттар эглип келгеш, силерже халдап кээр, а хаваннар эртинеңерни таптай базып кааптар».
+\p
+\v 7 «Дилениңер, Бурган силерге бээр; дилеңер, тып аар силер; эжикти соктаңар, Бурган силерге ажыдып бээр.
+\v 8 Диленген кижи бүрүзү алыр, дилээн кижи бүрүзү тып алыр, соктаан кижи бүрүзүнге ажыдып бээр.
+\p
+\v 9 Оглу хлеб айтырарга, силерниң араңардан кым олче даш сунарыл?
+\v 10 А балык айтырарга, кым чылан сунуп чыдарыл?
+\v 11 Бузуттуг-бак-даа тургаш, ажы-төлүңерге буянныг белек берип билир болзуңарза, дээрде Адаңар Оон диленген улуска кайы хире эки чүүлдерни бербес деп!
+\p
+\v 12 Ынчангаш силерге улус кандыг хамаарылгалыг боорун күзээр-дир силер, боттарыңар база улуска шак ындыг хамаарылгалыг болуңар. Моисейниң хоойлузунуң база медээчилерниң өөредииниң алыс утказы мында болдур ийин».
+\p
+\v 13 «Тар эжик дамчыштыр кириңер, чүге дээрге өлүм эжии алгыг, а ынаар чедире бээр орук делгем, хөй улус ол орук-биле бар чыдар.
+\v 14 Ынчалза-даа мөңге амыдыралдың эжии тар, а ынаар чедире бээр орук кызаа, ону тып чедип кээр улус эвээш».
+\p
+\v 15 «Меге медээчилерден кичээниңер. Олар силерже хой кежи эштип алган чедип кээр, а херек кырында араатан бөрүлер боор.
+\v 16 Оларны кылган ажылының үре-түңнелинден танып аар силер. Харагандан виноград чимизи азы тенниг оотпактан фига чимизи чыыр ийикпе?
+\v 17 Шак ынчаар эки ыяш чаагай чимис бээр, а багай ыяш багай чимис бээр.
+\v 18 Эки ыяш багай чимис берип шыдавас, а багай ыяш эки чимис берип шыдавас.
+\v 19 Эки чимис бербестээн ыяштарны кескеш, отче киир октаптар.
+\v 20 Ынчангаш ындыг улусту кылган ажылының үре-түңнелинден танып аар силер.
+\p
+\v 21 Мени: „Дээрги! Дээрги!“ – деп турар кижи болган-на Дээрниң Чагыргазынче кирип шыдавас, а чүгле Мээң Дээрде Адамның күзел-соруун күүседип чоруур кижи кирер.
+\v 22 Шииткел хүнүнде Меңээ хөй улус: „Дээрги! Дээрги! Силерниң адыңардан суртаалдавайн келдивис бе? Силерниң адыңар-биле буктарны үндүр сывыртавайн турдувус бе? Силерниң адыңар-биле дыка хөй кайгамчык чүүлдерни кылбадывыс бе?“ – дижи бээр.
+\v 23 Мен ынчан оларга үзе сөглээр мен: „Мен силерни кажан-даа билбес чордум. Бачыт үүлгедикчилери, Менден ыраңар!“»
+\p
+\v 24 «Ынчангаш Мээң бо сөстеримни дыңнап турар база херек кырында сагып чоруур кижи бүрүзү бодунуң бажыңын даш кырынга тудуп алган угаанныг кижиге дөмей.
+\v 25 Чаъс кудуп, хемнер дажып, хат-шуурган киткээш, бажыңны хөме тавараан. А ол бузулбаан, чүге дээрге ооң таваан дашта салган-дыр.
+\v 26 Ынчаарга Мээң сөстеримни дыңнап турар, ынчалза-даа херек кырында сагывас кижи бүрүзү бодунуң бажыңын элезин кырынга туткан сээдең кижиге дөмей.
+\v 27 Чаъс кудуп, хемнер дажып, хат-шуурган киткээш, бажыңны хөме тавараан. А бажың коргунчуг дааш-биле буступ кээп дүшкен».
+\p
+\v 28 Иисус ол чугаазын доозуптарга, чыылган чон Ооң берген өөредиин кайгап ханмаан.
+\v 29 Чүге дээрге Ол улусту ном-хоойлу тайылбырлакчызы ышкаш эвес, а эрге-чагырга ээлээн кижи ышкаш өөредип турган.
+\c 8
+\cl 8 эге
+\p
+\v 1 Иисус дагдан бадып кээрге, эңдерик хөй чон Ону эдерип чорупкан.
+\v 2 Аңаа кежи аарыг кижи чедип келгеш, Ооң мурнунга дис кырынга олура дүшкеш: «Дээрги! Күзээр-ле болзуңарза, мени арыглап каап шыдаар силер» – дээн.
+\p
+\v 3 Иисус холун сунуп, ол кижиге дээскеш, мынча дээн: «Күзеп тур мен, арыгланы бер!» Кеш аарыы дораан-на ол кижиден сойлу берген.
+\v 4 Иисус ынчан аңаа мынча дээн: «Дыңна, бо дугайында кымга-даа чугаалава. Бурганның бараалгакчызынга барып көстүп каг. Ооң соонда Моисейниң хоойлузунда айытканын ёзугаар Бурганга өргүлден кыл. Сен ол өргүлүң-биле экирээниңни улуска херечилеп көргүскен боор сен».
+\p
+\v 5 Иисус Капернаумга чедип кээрге, чүс шериг баштыңы Аңаа чоокшулап келгеш, дуза дилээн.
+\v 6 Ол мынча дээн: «Дээрги, мээң бир чалчам бажыңымда чартыктааш, аажок хинчектенип чыдыр».
+\p
+\v 7 Иисус аңаа: «Мен ам баргаш, ону экиртип каар мен» – деп харыылаан.
+\p
+\v 8 Чүс шериг баштыңы мынча дээн: «Дээрги, бажыңымның эргинин Силерге артадырынга төлеп чок кижи-дир мен. Чүгле дужаап көрүңер: мээң чалчам ынчан экирий бээр.
+\v 9 Мен бодум чагырга адаанда кижи-дир мен, бодумнуң чагырган шериглерим база бар. Оларның бирээзинге „Бар“ дээримге, бар чыдар; өскезинге „Бээр кел“ дээримге, чедип кээр; чалчамга „Мону кыл“ дээримге, кылып каар болгай».
+\p
+\v 10 Иисус ындыг чугаа дыңнааш, кайгай берип, Ону эдерип чораан улуска мынча дээн: «Израиль чондан кымда-даа мындыг улуг бүзүрел барын көрбээнимни чугаалавас аргам чок-тур!
+\v 11 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: чөөн база барыын чүкте чурттардан келген хөй улус Дээрниң Чагыргазынга Авраам, Исаак болгаш Иаков олар-биле кады дойлаар олуттарны ээлептер.
+\v 12 А Дээрниң Чагыргазын салгаар ужурлуг турган улус дүмбей караңгыже үндүр сывыртадып аар. Аңаа чүгле ыы-сыы болгаш диштер кыжыраажы дыңналыр».
+\v 13 Иисус оон чүс шериг баштыңынга: «Чана бер. Бүгү чүве сээң бүзүрелиң ёзугаар болур» – дээн. Чүс шериг баштыңының чалчазы ол дораан экирий берген.
+\p
+\v 14 Иисус Пётрнуң бажыңынга келгеш, ооң кат-иези халыын аарыгдан изип-хып чыдарын көрүп каан.
+\v 15 Ол чыткан херээженниң холунга дээптерге, эъдиниң изии дораан чавырлы берген. Экирээн кижи туруп келгеш, Иисуска бараан болуп эгелээн.
+\p
+\v 16 Кежээ дүшкенде, Аңаа хөй букшуураан улус эккелгеннер. Ол Бодунуң сөзү-биле буктарны үндүр сывыртааш, хамык аарыг улусту экиртип каан.
+\v 17 Исайя медээчини дамчыштыр: «Ол бистиң човалаңывысты Боду чүктеп, бистиң аарыгларывысты ап алды» – деп медеглеттинген сөстер ынчаар боттанганы ол.
+\p
+\v 18 Ону долгандыр турар мөөң чонну көрүп кааш, Иисус өөреникчилеринге хөлдүң ол чарыынче эжиндирип кеже бээрин дужааган.
+\v 19 Аңаа бир ном-хоойлу тайылбырлакчызы чедип келгеш: «Башкы, кайнаар-даа баар болзуңарза, Силерни эдерер мен» – дээн.
+\p
+\v 20 Иисус: «Дилгилер үңгүрлүг болур, дээрниң куштары уялыг болур, а Кижи амытан Оглунга кум кыннып аар чер безин тывылбас-тыр» – деп харыылаан.
+\p
+\v 21 Ооң өске өөреникчизи Аңаа: «Дээрги! Баштай ачамны барып хөөржүдүп каарын чөпшээреңер» – дээн.
+\p
+\v 22 А Иисус аңаа мынча деп харыылаан: «Мени эдер! Өлүглер боттарының өлүг кижилерин хөөржүдүп тургай аан».
+\p
+\v 23 Иисус хемеже олуруптарга, өөреникчилери Ону эдерип олурупкан.
+\v 24 Хенертен хөлге күштүг шуурган эгелеп, чалгыглар хемени хөме шаап эгелээн. А Иисус удуп чыткан.
+\v 25 Өөреникчилери Ооң чанынга келгеш, Ону оттурупкаш: «Дээрги! Бисти камгалаңар, дүжүп өлдүвүс-ле!» – деп алгыржы бергеннер.
+\p
+\v 26 Иисус оларга мынча дээн: «Биче бүзүрелдиглер, чүге ындыг кортук силер?» Ол оон туруп келгеш, хат биле сугну томаарыыр кылдыр чагырарга, шуут-ла ыржым-шыпшың апарган.
+\p
+\v 27 Улус кайгаанындан аайын тыппайн турган: «Хат биле суг безин Аңаа чагыртып турар, бо чүү адам Кижил?»
+\p
+\v 28 Иисус хөлдүң ол чарыында Гадара черинче кежип кээрге, чевег-куйлардан Аңаа уткуй букшуураан ийи кижи үнүп келген. Олар аажок айыылдыг боорга, кым-даа ол оруктап чоруурундан сестир турган.
+\v 29 «Бурганның Оглу, Силерге бистен чүү херегил? – деп, олар алгыржып үнген. – Силер бисти доктааткан хуусаа бетинде хинчектээр дээш бээр келдиңер бе?»
+\v 30 Олардан ыракта бир кодан хаван одарлап чораан.
+\p
+\v 31 Буктар Иисустан дилеп, ээрежип эгелээннер: «Бисти бо улустан үндүр сывырар болзуңарза, кодан хаванче чорудуп көрүңер!»
+\p
+\v 32 Иисус оларга: «Барыңар!» – дээн. Буктар улустан үнгеш, хаваннарже кире бергеннер. Ол дораан кодан хаван чүмү-биле кадыр элден хөлче шурай бергеш, дүжүп өлүп калган.
+\v 33 Хаван кадарчылары дезип ыңай болган. Олар хоорайга баргаш, болган бүгү чүүлдү, букшуурааннар-биле чүү болганын база, чугаалап четкеннер.
+\v 34 Хоорайжылар ынчан дөгерези Иисуска уткуй үнүп келгеннер. Ону көрүп кааш, оларның чурттаан черинден чоруй баарын Оон дилеп эгелээннер.
+\c 9
+\cl 9 эге
+\p
+\v 1 Иисус хөлдүң ол чарыынче хемелиг эжиндирип кеже бергеш, Бодунуң чурттаан хоорайынче ээп келген.
+\v 2 Ынчан элээн каш кижи Аңаа боттарының чартыктаан эжин дөжээниң кырынга көдүрүп эккелген. Иисус оларның бүзүрелин көргеш, чартыктаан кижиге: «Дидим бол, оглум! Бачыттарың өршээттинген-дир» – дээн.
+\p
+\v 3 Ынчан ном-хоойлу тайылбырлакчыларының чамдыызы иштинде мынча деп бодаан: «Бо кижи Бурганны дорамчылааны ол!»
+\v 4 Иисус оларның бодалдарын билир болгаш, мынча дээн: «Силерниң чүректериңерде чүге ындыг бак сагыш барыл?
+\v 5 Чүү беленил? „Бачыттарың өршээттинген-дир“ – дээри бе азы: „Туруп келгеш, чорувут“ – дээри бе?
+\v 6 Ынчаарга Кижи амытан Оглу чер кырынга бачыттарны өршээр эргелиг дээрзин билип алыңар...» – Иисус ынчан чартыктаан кижиге мынча дээн: «Туруп келгеш, дөжээңни алгаш, бажыңыңче чорувут».
+\v 7 Ол кижи туруп келгеш, бажыңынче чорупкан.
+\v 8 Чыылган чон ону көргеш, коргуп-сүртеп, ындыг эрге-чагырганы кижи амытанга хайырлаан Бурганны алдаржыдып турган.
+\p
+\v 9 Иисус ол черден ыңай чорупкаш, Матфей дээр кижини көрүп каан. Ол кижи үндүрүг хавырар черинге бодунуң ажылын кылып олурган. Иисус аңаа: «Мени эдерип чорувут» – деп чугаалаан. Матфей туруп келгеш, Ону эдерип чорупкан.
+\v 10 Ооң соонда Иисус бир-ле катап Матфейниң бажыңынга чемненип олурда, аңаа хөй үндүрүг хавырыкчылары база өске-даа бачыттыг кижилер чыглып келген. Олар Иисус болгаш Ооң өөреникчилери-биле кады чемненгеннер.
+\p
+\v 11 Фарисейлер ону көргеш, Иисустуң өөреникчилеринден: «Силерниң Башкыңар чүге үндүрүг хавырыкчылары-биле база бачыттыг улус-биле кады чемненип олурарыл?» – деп айтырганнар.
+\p
+\v 12 Ону дыңнап кааш, Иисус мынча дээн: «Эмчи кадык эвес, а аарыг улуска херек болгай.
+\v 13 Баргаш: „Өргүлдү эвес, энерелдиг бооруңарны күзеп тур мен“ – дээн сөстерниң утказын билип алыңар. Мен бо делегейге „Актыг, бачыт чок бис“ дээр улусту эвес, а бачыттыг улусту кый дээр дээш келген мен!»
+\p
+\v 14 Ооң соонда Иисуска Иоанның өөреникчилери келгеш: «Чүге бис база фарисейлер үргүлчү шээрленир улус бис, а Силерниң өөреникчилериңер чүге шуут ынчанмазыл?» – деп айтырыг салганнар.
+\p
+\v 15 Иисус оларга мынча деп харыылаан: «Күдээ оол олар-биле кады турар шагда, куда доюнга ооң эштери оолдар кудараар деп бе? Ынчалза-даа күдээ оолду олардан чарып аппаар хүннер чедип кээр, чогум-на ынчан олар шээрлени бээр.
+\p
+\v 16 Кым-даа эрги хепке чаа пөстен чамашкы салбас, ынчаар болза, чамашкы эрги пөстү чыырылдыр тыртыптар, а ойбак оон-даа улуг апаар.
+\v 17 Кым-даа чаа дүшкен араганы эрги көгээржикче кутпас. Ынчаар болза, чаа арага көгээржикти деже тептер, ынчан арага-даа төктүп каар, көгээржик-даа сандан үнер. Чаа араганы чаа көгээржикче кудар херек, ынчан арага-даа, көгээржик-даа бүдүн-бүрүн артар».
+\p
+\v 18 Иисус олар-биле чугаалажып турда, Аңаа бир дарга кижи чедип келгеш, дис кырынга олуруп, мөгейгеш: «Мээң уруум өлүрүнүң кырында тур, ынчалза-даа Силер чедип келгеш, холуңарны аңаа дегзип көрүңер – ол дириг артар» – дээн.
+\v 19 Иисус өөреникчилери-биле кады ону эдерип чорупкан.
+\v 20 Хенертен он ийи чыл дургузунда ханы төктүп аараан херээжен кижи Иисустуң артындан чедип келгеш, Ооң хевиниң ужунга дээй каапкан.
+\p
+\v 21 Ол иштинде: «Ооң оода-ла хевинге дээпсимзе, экирий бээр боор мен» – деп бодаан.
+\p
+\v 22 Иисус эргилгеш, ону көрүп кааш: «Кызым, дидим бол! Бүзүрелиң сени экиртип-камгалап кагды» – дээн. Шак ол өйден бээр демги херээжен кадык апарган.
+\p
+\v 23 Иисус дарганың бажыңынче кирип келгеш, шоор ойнакчыларын база аймап-хөлзээн чонну көрүп каан.
+\v 24 Ол: «Үнүп чоруңар! Бо уруг өлбээн, а удуп чыдар кижи ышкажыл» – дээн. Ынчаарга улус Ону кочулап эгелээн.
+\v 25 Хамык улусту албадап үндүрүптерге, Иисус уругнуң өрээлинче киргеш, ооң холундан тудуп аарга, ол туруп келген.
+\v 26 Болган чүүл дугайында дамчыыр чугаа ук черни бир кылдыр тарай берген.
+\p
+\v 27 Иисус оортан чоруптарга, ийи согур кижи Ону эдерип: «Давидтиң Оглу, бисти кээргеп көрүңер!» – деп кыйгырып чораан.
+\v 28 Иисус бажыңче кире бээрге, согурлар Аңаа чоокшулап келген. Ол: «Силерге Мээң дузалап шыдаарымга бүзүреп тур силер бе?» – деп айтырган. Согурлар: «Ийе, Дээрги!» – деп харыылааннар.
+\p
+\v 29 Иисус ынчан оларның карактарынга деггеш: «Бүзүрелиңер аайы-биле ынчалдыр болгай аан» – дээн.
+\v 30 Ол-ла дораан оларның карактары көре берген. А Иисус оларга: «Кым-даа Мени кымыл дээрзин билбес болзун» – деп аажок шыңгыы чагып каан.
+\v 31 Ынчалза-даа ол ийи кижи чоруй баргаш, Ооң дугайында чугааны чоок-кавыга тарадыпкан.
+\p
+\v 32 Олар оон чаа-ла чоруп турда, кезек улус Иисуска букшуураан, үнү чок кижи эккелген.
+\v 33 Букту үндүр сывырыптары билек, үнү чок кижи чугааланып эгелээн. Улус кайгап-харап: «Израильге ындыг чүвени улус кажан-даа көрбээн!» – дижип турган.
+\p
+\v 34 А фарисейлер: «Иисус буктарны оларның ноянының күжү-биле үндүр сывырып турар-дыр» – деп турганнар.
+\p
+\v 35 Иисус бүгү хоорайларны, суурларны эргий кезип, синагогаларга улусту өөредип, Дээрниң Чагыргазының дугайында Буянныг Медээни суртаалдап база кандыг-даа аарыг-аржыктан экиртип чораан.
+\v 36 Чыылган мөөң чонну көргеш, Иисус улусту кээргей берген, чүге дээрге олар, кадарчызы чок хойлар дег, канчаар-даа харык чок база могап-турупкан болганнар.
+\v 37 Ол өөреникчилеринге мынча дээн: «Ажаар дүжүт хөй, а ажылдаар улус эвээш-тир.
+\v 38 Ынчангаш дүжүт ажаалдазының Ээзинден дилеңер: Ол шөлдерже ажылдаар улустан ам-даа чорутсун».
+\c 10
+\cl 10 эге
+\p
+\v 1 Иисус Бодунуң эң чоок он ийи өөреникчизин чыып алгаш, оларга буктарны үндүр сывырар база кандыг-даа аарыг-аржыктан экиртир эрге-күштү берген.
+\v 2 Он ийи элчинниң аттары бо-дур: оларның баштайгызы боор Пётр деп адаткан Симон биле ооң дуңмазы Андрей, Зеведейниң оглу Иаков биле ооң дуңмазы Иоанн,
+\v 3 Филипп биле Варфоломей, Фома биле үндүрүг хавырыкчызы Матфей, Алфейниң оглу Иаков биле Фаддей,
+\v 4 Симон Кананит биле сөөлүнде барып Христосту садыпкан Иуда Искариот.
+\p
+\v 5 Иисус он ийи элчинин чорудуп тура, мындыг айтыышкын берген: «Өске чоннар улузунче -даа, Самарияның хоорайларынче-даа барбаңар.
+\v 6 Хамыктың мурнунда израиль чоннуң азып читкен хойлар дег улузунче барыңар.
+\v 7 Баргаш: „Дээрниң Чагыргазы чоокшулап келген-дир!“ – деп суртаалдаңар.
+\v 8 Аарыг улусту экиртиңер, өлүглерни катап диргизиңер, кеш аарыглыг улусту арыглаңар, буктарны үндүр сывыртаңар. Халаска алган силер – халаска бериңер.
+\v 9 Орукче үнерде, бодуңарга алдын, мөңгүн, чес чоостар албаңар.
+\v 10 Орукче үнерде, диленир хап-сава-даа, солуттунар хеп-даа, кедер идик-даа, даянгыыш-даа албаңар, чүге дээрге ажылдаан кижи амыдыраар аъш-чеминге төлептиг боор.
+\v 11 Кандыг-бир хоорайга азы суурга чедип келгеш, ында төлептиг кым барын билип алгаш, чоргужеге чедир ооң бажыңынга туруңар.
+\v 12 Ол бажыңче кирип келгеш, ээлерин мендилеңер.
+\v 13 Олар силерниң мендиңерге төлептиг болза, күзээн амыр-тайбыңыңар орта артып калзын, а төлептиг эвес болза, аңаа күзээн амыр-тайбыңыңар чогуп бүтпезин.
+\v 14 А кандыг-бир кижи силерни хүлээп албас база сөзүңерни дыңнавас болза, ол бажыңдан азы хоорайдан чоруп тура, будуңарда довуракты-даа кактап кааптыңар.
+\v 15 Силерге алыс шынны чугаалап тур мен: ол хоорайга көөрде, Содом биле Гоморрага безин шииткел хүнүнде өршээл улуг боор».
+\p
+\v 16 «Дыңнаңар, Мен силерни кокайлар аразынче хураганнарны дег чорудуп тур мен. Ынчангаш чыланнар дег кажар, көге-бугалар дег кем чок болуңар.
+\v 17 Улустан кичээниңер. Олар силерни шиидери-биле дээди Чөвүлелдерге хүлээдип, синагогаларга эриидей бээр.
+\v 18 Мен дээш силерни чагырыкчылар болгаш хааннар мурнунга эккеп тургузуптар, ынчан оларга база өске чоннар улузунга Мээң дугайымда херечилээр силер.
+\v 19 Олар силерни эккээрге, чүнү база канчаар чугаалаарыл деп сагыш човаваңар. Чүнү чугаалаарыңар силерге ол шакта илерей бээр.
+\v 20 Чүге дээрге силер эвес, а Адаңарның Сүлдези силерни дамчыштыр чугаалай бээр.
+\v 21 Акызы дуңмазын, ачазы ажы-төлүн өлүрери-биле бериптер. Ажы-төлү база ада-иезинге удур тура халааш, оларны өлүрери-биле бериптер.
+\v 22 Хамык улус Мен дээш силерни көрбестей бээр. Ынчалза-даа эчизинге чедир шыдашкан кижи камгалалды алыр.
+\v 23 Силерни бир хоорайга истеп-сүре берзе, өскезинче дезиптиңер. Силерге алыс шынны чугаалап тур мен: Израильдиң хамык хоорайларын эргий кезип четтикпээниңерде-ле, Кижи амытан Оглу чедип кээр.
+\p
+\v 24 Өөреникчи башкызындан бедивес, а чалча дээргизинден бедивес.
+\v 25 Өөреникчи башкызынга деңнешсе, сеткили ханар, а чалча дээргизинге деңнешсе, сеткили ханар. Бажың ээзин Веелзевул деп адаар болза, ооң өг-бүлезиниң улузун оон-даа дора кылдыр адавас бе?
+\p
+\v 26 Ынчангаш олардан кортпаңар. Көстү бербес хире чажыт чүү-даа чок база илерей бербес хире бүдүү чүү-даа чок.
+\v 27 Мээң силерге караңгыда чугаалаан чүвемни хүннүң чырыында чугаалаңар, силерниң кулааңарга сымыранган чүвемни шупту улуска дыңналдыр медеглеңер.
+\v 28 Кижилерден кортпаңар: олар мага-ботту өлүрзе-даа, сеткилиңерни өлүрүп шыдавас. Сеткилиңерни-даа, мага-бодуңарны-даа тамыже киир октааш, узуткап шыдаар Бургандан коргуңар.
+\v 29 Ийи бора-хөкпешти бир чес чоос-биле садып албас ийикпе? Ындыг-даа болза, Адаңарның күзел-соруу чокта, оларның чаңгызы-даа черже кээп дүшпес.
+\v 30 А силерниң бажыңар дүгүн безин санап каан болдур ийин!
+\v 31 Ынчангаш кортпаңар: силер эңдерик хөй бора-хөкпештен үнелиг силер!
+\v 32 Мени улус мурнунга ажыы-биле хүлээп көөр кижи бүрүзүн Мен база Дээрде Адамның мурнунга хүлээп көөр мен.
+\v 33 А Менден улус мурнунга ойталаар кижиден Мен база Дээрде Адамның мурнунга ойталаар мен».
+\p
+\v 34 «Мени бо делегейже амыр-тайбың эккээр дээш келген деп бодаваңар. Амыр-тайбың эвес, а аңгылажыг хылыжы эккээр дээш келген мен.
+\v 35 Мен оглун ачазындан, уруун авазындан, кеннин кунчуундан аңгылаар дээш келген мен.
+\v 36 Кижиге өг-бүлезиниң улузундан өжээнниг дайзыннар турбас апаар.
+\v 37 Ава-ачазынга Менден артык ынак кижи Меңээ таарышпас. Оглу-кызынга Менден артык ынак кижи Меңээ таарышпас.
+\v 38 Бодунуң шаажылал ыяжын чүктевес база Мени эдерип чорбас кижи Меңээ таарышпас.
+\v 39 Бодунуң амы-тынын камгалап алыксаан кижи амы-тынын ышкынып алыр. Ынчаарга амы-тынын Мен дээш ышкынар кижи амы-тынын тып алыр.
+\p
+\v 40 Силерни хүлээп аар кижи Мени хүлээп ап турары ол, а Мени хүлээп аар кижи Мени айбылап чоруткан Адамны хүлээп ап турары ол.
+\v 41 Бурганның медээчизин, медээчи-дир сен дээш, хүлээп аар кижи медээчи кижинии дег шаңнал алыр. А чөптүг-шынныг кижини, чөптүг-шынныг-дыр сен дээш, хүлээп аар кижи ооң алыры дег шаңнал алыр.
+\v 42 Бо ынай, кошкак улустуң бирээзинге, Мээң өөреникчим болганы дээш, аяк ишти-даа соок суг кудуп бээр кижи бар болза, ол бодунуң шаңналын канчап-даа чидирбес дээрзин силерге чугаалап тур мен».
+\c 11
+\cl 11 эге
+\p
+\v 1 Бодунуң он ийи өөреникчизинге суртаалдап дооскаш, Иисус Галилеяның хоорайларынга улусту өөредири-биле база суртаалдаары-биле улаштыр чорупкан.
+\p
+\v 2-3 Кара-бажыңга чыткан Иоанн Христостуң кандыг ажыл-үүле кылып турарын дыңнааш, Олче бодунуң өөреникчилерин: «Чедип кээр ужурлуг Кижи Силер силер бе азы өскезин манаар бис бе?» – деп айтырары-биле чорудупкан.
+\p
+\v 4 Иисус оларга мынча деп харыылаан: «Көрүп база дыңнап турар чүвеңерни Иоаннга дамчыдып чедиңер:
+\v 5 согурлар каракталып, аскактар кылаштап, кеш аарыглыглар арыгланып, дүлейлер дыңнап, өлгеннер катап дирлип, ядыыларга Буянныг Медээни дыңнадып турарын чугаалаар силер.
+\v 6 Меңээ бүзүрелин чидирбес кижи амыр-чыргалдыг боор».
+\p
+\v 7 Иоанның өөреникчилери чоруй баарга, Иисус чонга ооң дугайында чугаалап эгелээн: «Ээн кургаг ховуже чүнү көөр дээш барып чордуңар? Хатка чайгаткан кулузунну бе?
+\v 8 Ындыг эвес болза, чүнү көрүп чордуңар? Каас-коя хептиг кижини бе? Ынчалза-даа каас-коя хептиг улус хааннар ордуларынга чурттаар болгай.
+\v 9 Чүнү көөр бис деп бодадыңар? Бурганның медээчизин бе? Ийе, медээчини. Харын силерге чугаалап тур мен: ол – медээчиден-даа артык кижи-дир.
+\v 10 Бижилгеде ол дугайында Бурганның: „Көр даан, Мээң төлээм Сээң мурнуңда орукту белеткеп берзин дээш, ону Сени мурнай чорудуп тур мен“ – дээн кижизи ол-дур.
+\p
+\v 11 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: чер кырынга чурттап чораан бүгү улустуң аразында Иоанн Медеглекчиден артык бедик кижи чок. Ынчалза-даа Дээрниң Чагыргазында эң чөгенчиг кижи оон улуг боор.
+\v 12 Иоанн Медеглекчиниң суртаалдап эгелээн хүннеринден эгелээш, амдыгаа чедир Дээрниң Чагыргазынга удур халдаашкын чоруп келген база хөй улус Чагырганы күш-биле эжелеп алыксап турар.
+\v 13 Бурганның хамык медээчилери болгаш ыдыктыг хоойлу Иоанның кээр мурнунда ол бүгүнүң дугайында өттүр билип медеглеп турганнар.
+\v 14 А хүлээп аар деп бодаар болзуңарза, Иоанн дээрге чедип кээр ужурлуг Илия ол-дур.
+\v 15 Дыңнаар кулаа бар кижи дыңназын!
+\p
+\v 16 Бо салгалдың улузун Мен кымның-биле деңнээйн? Олар базаар шөлүнге олуруп алгаш, бир чамдыызы өскелеринге мынча деп алгырышкан бичии уруглар олчаан-дырлар:
+\v 17 „Бис силерге лимбилеп бердивис, а силер самнавадыңар. Бис силерге кажыыдал ыры ырлап бердивис, а силер ыглашпадыңар“.
+\v 18 Иоанн чедип келгеш, аъш-чем чивес, арага ишпес боорга, олар: „Букшуураан“ – дижир-дир.
+\v 19 Кижи амытан Оглу чедип келгеш, чемненир, ижер боорга, олар: „Көрүңер, чазый, арагачы хей-дир, үндүрүг хавырыкчылары болгаш бачытка борашканнарның өңнүү-дүр“ – дижир-дир. А мерген угаан бодунуң ажыл-херээ-биле шынзыттынар».
+\p
+\v 20 Оларның аразынга дыка хөй кайгамчык чүүлдерни кылырга-даа, бачыттар үүлгедиринден ойталаваан хоорайларның чурттакчыларын Иисус ынчан буруудадып эгелээн:
+\v 21 «Хоразин, ат болур сен! Вифсаида, ат болур сен! Силерге көргүскеним дег кайгамчык чүүлдер Тир, Сидон хоорайларга болгулаан болза, олар шагда-ла бачыттарын миннип, качыгдалдың самдар хевин кедип, баштарын хүл-биле бызаарлар ийик.
+\v 22 Ынчангаш шииткел хүнү кээрге, силерге көөрде, Тир биле Сидонга безин өршээл улуг боорун чугаалап тур мен.
+\v 23 Капернаум, сен база-ла дээрге чедир көдүрлүрүн кордадың бе? Чок, тамыже дүңдерлип дүжер сен! Чүге дээрге сеңээ көргүскеним дег кайгамчык чүүлдерни Содомга база кылган болза, ол хоорай бөгүнге чедир турар ийик.
+\v 24 Ынчангаш шииткел хүнү кээрге, сеңээ көөрде, Содомга безин өршээл улуг боорун силерге чугаалап тур мен!»
+\p
+\v 25 Иисус ол өйде мынча дээн: «Ачай, дээр биле черниң Дээргизи! Бо чүүлдерни мерген угаанныглар болгаш эртем-билиглиглерден чажыргаш, чаштарга көргүскениң дээш, Сени алдаржыдып тур мен!
+\v 26 Ийе, Ачай, Сээң күзел-сорууң ындыг болган.
+\p
+\v 27 Бүгү чүүлдү Адам Меңээ хүлээдип берген. Адазындан аңгы кым-даа Оглун билбес, Оглу болгаш Оглунуң ону айтып бээрин күзээн улузундан өске кым-даа Адазын база билбес».
+\v 28 «Могап турупкан, аар чүък чүктээн улус дөгере Меңээ келиңер! Мен силерге тамчык-дышты хайырлаар мен.
+\v 29 Мээң чагыгларымны бодуңарга хомут дег кеткеш, Менден өөренип алыңар, Мен биче сеткилдиг болгаш чөпшүл чүректиг мен, ынчангаш чуртталгаңарны тамчык-дыш бүргей бээр.
+\v 30 Чуге дээрге Мээң чагыгларым хомуду чиик база Мээң чүдүртүр чүъгүм аар эвес.
+\c 12
+\cl 12 эге
+\p
+\v 1 Ол үеде, амыр-дыш хүнүнде, Иисус тарып каан шөлдү таварты бар чыткан. Ооң өөреникчилери аштааш, сыпта тараа баштарын үзе соккаш, ууштап чий бергеннер.
+\v 2 Фарисейлер ону көргеш, Аңаа мынча дээннер: «Көрүңер! Силерниң өөреникчилериңер амыр-дыш хүнүнде ыдыктыг хоойлунуң хораан чүвезин кылып турлар».
+\p
+\v 3 Иисус ынчан олардан айтырган: «Боду-даа, кады чораан өөрү-даа аштай бээрге, Давид хаанның чүнү кылганын номчуваан силер бе?
+\v 4 Ол Бурганның өргээзинче киргеш, ооң боду-даа, кады чораан улузу-даа чип болбас, а чүгле Бурганның бараалгакчылары чиир ужурлуг ыдыктаан хлебти чипкен болгай.
+\v 5 Амыр-дыш хүнүнде Бурганның бараалгакчылары Бурганның өргээзинге ажылдап, оозу-биле ол хүннү сагывайн турарын, ынчалза-даа буруулуг диртпезин Моисейниң хоойлузундан номчуваан силер бе?
+\v 6 А мында Бурганның өргээзинден-даа артык чугула Кижи барын чугаалап тур мен.
+\v 7 Бижилгеде: „Өргүлдү эвес, энерелдиг бооруңарны күзеп тур мен“ – дээн сөстерниң утказын билген болзуңарза, буруу чок улусту буруу шаппас ийик силер.
+\v 8 Ийе, Кижи амытан Оглу – амыр-дыш хүнүнүң-даа Дээргизи-дир!»
+\p
+\v 9 Ол черден чорупкаш, Иисус демги фарисейлерниң синагогазынга кирип келген.
+\v 10 Аңаа када берген холдуг кижи турган. Фарисейлер Иисустан: «Амыр-дыш хүнүнде улус экиртирин ыдыктыг хоойлу чөпшээрээр бе?» – деп айтырганнар. (Херек кырында олар Ону буруудадыр эвин бодап турганнар.)
+\p
+\v 11 Иисус оларга мынча деп харыылаан: «Силерниң кайы-бирээңер хойлуг турган, а оозу амыр-дыш хүнүнде оңгарже кире берген дижик. Ол баргаш, хоюн ушта тыртып албас чүве бе?
+\v 12 А кижи хойдан оранчок үнелиг! Ындыг болганда, амыр-дыш хүнүнде буян кылырын чөпшээрээн-дир».
+\v 13 Иисус оон када берген холдуг кижиге: «Холуң бээр сун» – дээн. Ол холун сунуп бээрге, оозу ол дораан, өскези дег, кадык апарган.
+\v 14 А фарисейлер үнгеш, Иисусту канчап чок кылырын сүмележи бергеннер.
+\p
+\v 15 Иисус ону билип кааш, оортан чоруй барган. Эңдерик хөй чон Ону эдерип чорупкан, а Ол хамык улусту экиртип каан.
+\v 16 Ынчалза-даа Иисус экирээннерге Ооң дугайында улуска чугаалаарын хоруп каан.
+\v 17 Бурганның Исайя медээчини дамчыштыр мынча дээн сөстери ынчаар боттанган чүве-дир:
+\q
+\v 18 «Мээң шилип алган Чалчам бо-дур. Мээң ханы ынак Кижим, Мээң сеткилимге кирер Кижи – Ол-дур. Мен Ону Бодумнуң Сүлдем -биле бүргээр мен. Ол өске чоннар улузунга чөптүг шииткелди медеглээр!
+\q
+\v 19 Ол алгырбас база кырышпас, улус Ооң үнүн кудумчуларга дыңнавас.
+\q
+\v 20 Чөптүг шииткелди тиилелгеже эккелбээн шаанда, Ол шала сынган хыыргыышты сыйбас, имистелген чырыткыны өжүрбес.
+\q
+\v 21 Хамык чоннар Ооң адынга идегээр».
+\p
+\v 22 Ооң соонда Иисуска артында согур, артында үнү чок букшуураан кижи эккелгеннер. Иисус ону экиртип каарга, ол чугааланып база көрүп эгелээн.
+\v 23 Улус аажок кайгап: «Бо Иисус Давидтиң Оглу бооп болур бе?» – деп айтырып турган.
+\p
+\v 24 Фарисейлер ону дыңнааш: «Буктарны Ол чүгле оларның чагырыкчызы Веелзевулдуң күжү-биле үндүр сывырып турар-дыр» – дээннер.
+\p
+\v 25 Иисус оларның бодалдарын билир болгаш, мынча дээн: «Иштинден аңгыланып эгелээн күрүне бүрүзү үр болбайн буураар, аңгыланчып, кырышкан хоорай азы өг-бүле бүрүзү бүдүн турбас.
+\v 26 Эрлик боду эрликти үндүр сывырар болза, ол боду бодунга удур месилдешкени ол-дур. Ооң күрүнези бүдүн туруп шыдаар бе?
+\v 27 Мен Веелзевулдуң күжү-биле буктарны үндүр сывырып турар болзумза, силерниң өөреникчилериңерге буктарны үндүр сывырар күштү кым берип турарыл? Ынчангаш өөреникчилериңер боттары силерни шииткей аан.
+\v 28 Ынчалза-даа Мен буктарны Бурганның Сүлдези-биле үндүр сывырып турар болзумза, Бурганның Чагыргазы силерге ылап-ла келгени ол-дур.
+\p
+\v 29 Мөге-шыырак кижини баштай хүлүп албас болза, кым ооң бажыңынче кирип, эт-хөреңгизин оорлап шыдаарыл? Чүгле хүлүп алгаш, ол ооң бажыңын үптеп шыдаар.
+\p
+\v 30 Мээң-биле кады эвес кижи Меңээ удур база ол ышкаш Мээң-биле кады чыгбас кижи төтчеглеп турар.
+\p
+\v 31 Ынчангаш силерге чугаалап тур мен: улустуң кандыг-даа бачыды база бак сөгленири өршээттинер, ынчалза-даа Ыдыктыг Сүлдени бак сөглээри өршээттинмес.
+\v 32 Кижи амытан Оглунга удур сөс сөглээн кижи бар болза, ону өршээп болур, ынчалза-даа Ыдыктыг Сүлдени бак сөглээр кижи ам-даа, кажан-бир шагда-даа өршээл албас.
+\p
+\v 33 Ыяшты эки деп санаар болзуңарза, ооң чимизи база чаагай боор, а ыяшты ирик деп санаар болзуңарза, ооң чимизи база багай боор. Ыяшты чимизинден танып аар.
+\v 34 Чылан сыскындылары! Бузуттуг-бак хиреңерде, канчап буянныг чүве чугаалаар силер? Кижиниң чүрээнде чүү бар болдур, ол ооң аксындан үнер болгай.
+\v 35 Буянныг кижи буян шыгжаан черинден буянын уштуп кээр, а бузуттуг кижи бузут шыгжаан черинден бузудун уштуп эккээр.
+\v 36 Шииткел хүнү кээрге, шупту улус эдипкен хоозун сөзү дээш харыы тударын силерге чугаалап тур мен.
+\v 37 Сөзүңнү барымдаалап, сени агартыр азы шиидер».
+\p
+\v 38 Ынчан чамдык ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер Иисуска: «Башкы, Силерниң биске кандыг-бир кайгамчык демдектен көргүзериңерни күзеп тур бис» – дээннер.
+\p
+\v 39 Иисус мынча деп харыылаан: «Бузуттуг болгаш бачыттыг салгал! Бадыткал демдээн негезиңерзе-даа, Иона медээчини дамчыштыр бергенинден өске демдек көрбес силер.
+\v 40 Ионаның далай амытанының хырнынга үш дүн-хүннү эрттиргени дег, Кижи амытан Оглу база черниң ханы дүвүнге үш дүн-хүн дургузунда турар.
+\v 41 Ниневияның чурттакчылары шииткел хүнүнде бо салгалдың улузу-биле кады турупкаш, оларны буруудады бээрлер, чүге дээрге ниневийжилер Ионаның суртаалын дыңнааш, бачыдын билингеннер-дир. А ам мында Ионадан-даа артык улуг Кижи бар-дыр!
+\v 42 Мурнуу чүктүң кадыны Шииткел хүнүнде бо салгалдың улузу-биле кады турупкаш, оларны буруудады бээр, чүге дээрге ол кадын Соломон хаанның мерген угаанныг өөредиин дыңнаар дээш, черниң өске кыдыындан кээп чораан-дыр. А ам мында Соломондан-даа артык улуг Кижи бар-дыр!»
+\p
+\v 43 «Бук кижиден үне бергенде, амыр-дыш дилеп, суг чок черлерге тояап-тояап, дилээн чүвезин тыппайн баар.
+\v 44 Ол ынчан мынча дээр: „Каапканым эрги бажыңымче дедир чана берейн“. Оон демги кижиже ээп келгеш, чурттап турган черин аштап-ширбип, эдип-чазап каанын база ооң ээн турарын эскерип каар.
+\v 45 Бук ынчан чоруткаш, бодундан-даа каржы өске чеди букту эдертип эккелгеш, ол кижиже кирип, аңаа чурттай бээрлер. Ынчан ол кижиниң сөөлгү байдалы мурнунда турганындан-даа дора апаар. Бо салгалдың бузуттуг улузу-биле база ындыг болур».
+\p
+\v 46 Иисус чон-биле чугаалажып турда, Ооң авазы биле дуңмалары бажың даштынга чедип келгеннер: олар Ооң-биле чугаалажыр бодаан чүве-дир.
+\v 47 Бир кижи Аңаа: «Аваңар биле дуңмаларыңар даштын Силер-биле чугаалажыр бодап келген-дир» – дээн.
+\p
+\v 48 А Иисус ол кижиге: «Мээң авам база ха-дуңмам кымнар болур чүвел?» – дээн.
+\v 49 Оон Бодунуң өөреникчилеринче холу-биле айыткаш, мынча дээн: «Мээң авам база ха-дуңмам бо-дур.
+\v 50 Дээрде Ачамның күзел-соруун күүседип чоруур кижи бүрүзү Мээң ха-дуңмам база авам боор болгай».
+\c 13
+\cl 13 эге
+\p
+\v 1 Ол хүн Иисус бажыңдан үнгеш, хөл эриинге барып олуруп алган.
+\v 2 Ону эңдерик хөй чон үглеп кээрге, Ол хемеже олуруп аар ужурга таварышкан, а хамык улус эрикке турган.
+\v 3-4 Иисус угаадыглыг чугаалар дузазы-биле оларга хөй чүве чугаалап берген. «Тараа чажыкчызы тараа үрезини чажып үнүп келген – деп, Ол эгелеп алган. – Чажыкчы үрезинин чажып турда, ооң чамдыызы орук кыдыынга кээп дүшкен – куштар ужуп келгеш, ол үрезинни соктап чипкен.
+\v 5 Чамдыызы сай-даштыг, хөрзүнү чуга черже кээп дүшкен. Ол үрезиннер удатпайн өзүп үнүп келген, чүге дээрге хөрзүн кылын эвес болган.
+\v 6 Ынчалза-даа хүн хүннеп келгеш, өзүмнерни өрттендир шонуптарга, ханы дазыл тыртпаанындан, олар кадып калган.
+\v 7 Чамдыызы тенниг хонакче кээп дүжерге, ол тенниг хонак сырый өскеш, оларны боой базырыпкан.
+\v 8 А бир чамдыызы үнүш-дүжүткүр хөрзүннүг черже кээп дүшкеш, чашканындан чүс, алдан база үжен дакпыр хөй дүжүт берген.
+\v 9 Дыңнаар кулаа бар кижи дыңназын!»
+\p
+\v 10 Иисустуң өөреникчилери чоокшулап келгеш, Аңаа айтырыг салганнар: «Силер улусту чүге угаадыглыг чугаалар дузазы-биле ойзуп өөредир силер?»
+\p
+\v 11 Иисус мынча деп харыылаан: «Силерге Дээрниң Чагыргазының чажыттарын билип алырын хайырлаан-дыр, а оларга ону хайырлаваан-дыр.
+\v 12 Кымда чүве барыл, аңаа оон-даа хөйнү эгээртинмес кылдыр бээр. А кымда чүве чогул, ооң бар чүвезин безин хунаай бээр.
+\v 13 Олар көрзе-даа, эскербес, дыңназа-даа, дыңнавас база угаап билбес боорга, оларга угаадыглыг чугаалар чугаалап турар мен.
+\v 14 Исайяның дараазында өттүр билген медеглели олар-биле ынчалдыр боттанганы ол-дур: „Дыңнааш-даа, угаап билбес-тир силер, көргеш-даа, эскербес-тир силер.
+\p
+\v 15 Бо дээрге чүректери дашталып калган, кулаан кумнап, караан хаптап алган чон-дур – оон башка караа-биле көрүп, кулаа-биле дыңнап, чүрээ-биле угаап билиптер турган ийик; оон башка олар Менче чедип кээр ийик, а Мен оларны экиртир ийик мен“.
+\p
+\v 16 А силерниң карааңар көрүп, кулааңар дыңнап турар – амыр-чыргалдыг-дыр силер.
+\v 17 Силерге алыс шынын чугаалап тур мен: Бурганның хөй медээчилери болгаш чөптүг-шынныг улус силерниң көрүп турар чүвеңерни көрүксээн-даа болза, көрбээннер база силерниң дыңнап турар чүвеңерни дыңнаксаан-даа болза, дыңнавааннар».
+\p
+\v 18 «Ынчангаш тараа чажыкчызы дугайында угаадыглыг чугааның тайылбырын дыңнаңар.
+\v 19 Дээрниң Чагыргазының дугайында медээни дыңнап олура, ону угаай албас кижи турар болза, эрлик чедип келгеш, ооң чүрээнде чашкан медээни оорлап аппаар. Орук кыдыынче чашкан үрезин ол-дур.
+\v 20 А сай-даштыг черже чашкан үрезин дээрге медээни дыңнаан дораан-на, ону өөрүшкү-биле хүлээп алыр кижи-дир.
+\v 21 Ынчалза-даа ол кижи бодунда дазыл чок болгаш, турум эвес боор. Ооң соонда медээ ужун бергелерге азы истеп-сүрүүшкүнге таваржы бээр болза, ол-ла дораан күткүттүрүп, өскээр чайгыла бээр.
+\v 22 Тенниг хонакка чашкан үрезин дээрге медээни дыңнап турар, ынчалза-даа амгы амыдыралының ажаанзырал-човаа база байлакшыл дуурайы медээни боой базырыптарга, ооң үрезини дүжүт бербес кижи-дир.
+\v 23 А үнүш-дүжүткүр хөрзүннүг черге чашкан үрезин дээрге медээни дыңнааш, угаап шыдаар кижи-дир. Ындыг кижи чашканындан чүс, алдан база үжен дакпыр хөй дүжүт бээр».
+\p
+\v 24 Оон Иисус оларга база бир угаадыглыг чугаа чугаалап берген: «Дээрниң Чагыргазы бо үлегерге дөмей болуп турар. Бодунуң шөлүнге эки үрезин тарып алган кижи турган.
+\v 25 Дүне, хамык улус удуп чыдырда, ооң дайзыны келгеш, кызыл-тас аразынга бок үнүш тарып каапкаш, арлы берген.
+\v 26 Оон кызыл-тас сыптары өзүп үнгеш, кулакталы бээрге, бок үнүштер база үнүп келген.
+\v 27 Шөлдүң ээзинге чалчалары келгеш: „Дээрги! Силер шөлге эки үрезин тарыдыңар чоп. Ында бок үнүш кайыын келген чоор?“ – дээннер.
+\p
+\v 28 Ээзи оларга: „Бир дайзынымның үүлгеткен херээ-дир ол“ – дээн. Чалчалары аңаа: „Бис баргаш, бок үнүштү чулуп кааптаалы бе?“ – дээннер.
+\p
+\v 29 Ол ээ кижи: „Хей боор, бокту чулуп тура, кызыл-тасты база чулуп кааптар силер, хоржок.
+\v 30 Кады өскейлер аан. Дүжүт ажаар үе кээрге, тараа кезикчилеринге мынча дээр мен: ‘Баштай бок үнүштү кезип, чыггаш, моожалай баглааш, өрттедиптиңер, а кызыл-тасты аңмаарымче ажаап калыңар’“ – деп харыылаан».
+\p
+\v 31 Иисус оларга улаштыр өске угаадыглыг чугаа чугаалаан: «Дээрниң Чагыргазы бир кижиниң шөлүнге тарып алганы горчица үрезининге дөмей.
+\v 32 Ол хамык үрезиннерниң эң бичиизи-даа болза, өзүп үнгеш, бүгү-ле чемниг үнүштерниң эң улуу апаар. Ол ыяш дег улгады бээр, дээрниң куштары безин аңаа ужуп кээп, ооң будуктарынга уя тудар».
+\p
+\v 33 Иисус оларга база бир угаадыглыг чугаа чугаалаан: «Дээрниң Чагыргазы херээжен кижиниң дыка хөй далганга холааш, бүгү далган хөөй бергижеге чедир булгап турары ажыткыга дөмей-дир».
+\p
+\v 34 Иисус ол бүгүнү чонга угаадыглыг чугаалар дузазы-биле чугаалаан. Ол чүнү-даа тайылбырлаарда, угаадыглыг чугаалар чокка чугаалап көрбээн.
+\v 35 Бурганның бир медээчизиниң: «Аксымны угаадыглыг чугаа-биле ажыдайн, өртемчейни чаяаганындан бээр чажыт чүвени медээлээйн» – дээн сөстери ынчалдыр боттанганы ол-дур.
+\p
+\v 36 Иисус оон чонну тарадыпкаш, бажыңче кире берген. Ооң өөреникчилери Аңаа чоокшулап келгеш: «Шөлде бок үнүш дугайында угаадыглыг чугааны тайылбырлап берип көрүңерем» – дээннер.
+\p
+\v 37 Ол мынча деп харыылаан: «Эки үрезин тараан кижи дээрге Кижи амытан Оглу -дур.
+\v 38 Шөл – бо делегей-дир, эки үрезин – Дээрниң Чагыргазынга хамааржыр улус-тур, а бок үнүш – эрликтиң улузу-дур.
+\v 39 Оларны тараан дайзын – эрлик-тир. Дүжүт ажаалдазы – бо делегейниң төнчүзү-дүр, тараа кезикчилери – дээрниң төлээлери-дир.
+\v 40 Бо делегейниң төнчүзүнде база бок үнүштү бөлгеш, отка өрттедири дег болур.
+\v 41 Кижи амытан Оглу Бодунуң төлээлерин чорудуптарга, олар Ооң Чагыргазындан улусту бачытче чыгап база бузут үүлгедип турганнарның дөгерезин аңгылай үскеш,
+\v 42 оттуг суугуже киир октаптарлар. Ол улус аңаа ыглап-сыктап, диштерин кыжырадыр.
+\v 43 А чөптүг-шынныг улус Адазының Чагыргазынга хүн дег чырыыр. Дыңнаар кулаа бар кижи дыңназын!»
+\p
+\v 44 «Дээрниң Чагыргазы шөлде хөөп каан эртинеге дөмей. Ону тып алган кижи база катап чажыра хөөп кааш, аажок өөрүп чоруткаш, бодунда бар шупту чүвени садыпкаш, эртине хөмген шөлдү садып алган.
+\p
+\v 45 Дээрниң Чагыргазы оон ыңай бо үлегерге дөмей бооп турар. Чараш ак шуру эртине дилээн садыгжы турган.
+\v 46 Ол үнелиг борбак ак шуру көрүп кагза, ону холга киирип алыр дээш, бодунда бар шупту чүвени барып садыптар.
+\p
+\v 47 Дээрниң Чагыргазы оон ыңай бо үлегерге дөмей бооп турар. Хөлче киир кааптарга, эңмежок хөй янзы-бүрү балык туттунган четки турган.
+\v 48 Четки дола бээрге, балыкчылар ону эрикче ушта тырткаш, олургулапкаш, эки балыкты аргаан хааржакче чыып алган, а багайын үндүр октапкан.
+\v 49 Бо делегейниң төнчүзү кээрге, база ындыг боор. Дээрниң төлээлери келгеш, бузуттугларны чөптүг-шынныг улустан аңгылай үскеш,
+\v 50 оларны оттуг суугуже киир октаптарлар. Аңаа ыы-сыы, диштер кыжыраажы дыңналыр».
+\p
+\v 51 Иисус өөреникчилеринден: «Бо бүгүнү билдиңер бе?» – деп айтырган. Олар: «Ийе» – деп харыылааннар.
+\p
+\v 52 А Иисус оларга мынча дээн: «Ынчангаш Дээрниң Чагыргазының дугайында медээге бүзүрээн кандыг-даа бижээчи чүү-хөө шыгжаар өрээлинден эрги-даа, чаа-даа эт-сеп ужулган бажың ээзинге дөмей-дир».
+\p
+\v 53 Угаадыглыг чугааларын чугаалап дооскаш, Иисус оортан чоруй барган.
+\v 54 Ол Бодунуң төрээн хоорайынга чедип келгеш, улусту синагогага өөредип эгелээн. Дыңнааннар шуптузу кайгап-харап: «Ооң ындыг мерген угааны база күжү кайыын келгенил? – дижип турганнар. –
+\v 55 Ол дээрге бызаңчы кижи оглу эвес ийикпе? Ооң авазын Мария дээр, а дуңмаларын Иаков, Иосий, Симон болгаш Иуда дивес чүве бе?
+\v 56 Ооң кыс дуңмалары база мында, бистиң аравыста эвес чүве бе? Ол бүгү Аңаа кайыын келгенил?»
+\p
+\v 57 Ынчангаш Ону хүлээп көрбээннер. Ынчан Иисус оларга: «Бурганның медээчизи каяа-даа алдар-хүндүлүг боор, ону чүгле бодунуң хоорайынга база бажыңынга үнелеп көрбес чүве» – дээн.
+\v 58 Улуста бүзүрел чогундан Ол аңаа хөй кайгамчык чүүлдер кылбайн барган.
+\c 14
+\cl 14 эге
+\p
+\v 1 Галилеяның ынчангы чагырыкчызы Ирод Иисустуң дугайында дыңнап кааш,
+\v 2 дүжүметтеринге мынча дээн: «Иоанн Медеглекчи ылап ол-дур. Ол өлүглер аразындан катап дирилген-дир! Ынчангаш ындыг кайгамчык чүүлдер кылып шыдаар-дыр!»
+\p
+\v 3 Ооң мурнуу чарыында Ирод Иоанны тудуп хоругдааш, бодунуң акызы Филипптиң кадайы Иродиаданың ужун кара-бажыңче октаптарын дужааган.
+\v 4 Чүге дээрге Иоанн аңаа: «Ол херээженни кадайланыр эргең чок» – деп чугаалап шаг болган чүве-дир.
+\v 5 Ирод ону өлүрер бодаан, ынчалза-даа Иоанны Бурганның медээчизи деп хүлээп көөр чондан корткан.
+\p
+\v 6 Ирод төрүттүнген хүнүн байырлап турда, Иродиаданың уруу аалчылар мурнунга самнааш, Иродтуң сеткилинге аажок таарышкан.
+\v 7 Ынчангаш ол уругга: «Чүнү-даа дилээр болзуңза, дөгерезин бээр мен» – деп даңгыраглаан.
+\v 8 Авазынга хөөктүрткен уруг мынча деп дүжүрген: «Меңээ ам дораан Иоанн Медеглекчиниң бажын калбак тавакка салгаш, эккелиңер».
+\v 9 Хаан муңгарай берген. Ынчалза-даа аалчылар мурнунга аазаан аксы-сөзүн ээлээр дээш, уругнуң күзелин хандырарын дужаагаш,
+\v 10 Иоанның бажын кезип эккээри-биле кара-бажыңче улус чорудупкан.
+\v 11 Тавакта салган башты эккелгеш, уругга хүлээдирге, ол ону авазынга аппарып берген.
+\v 12 Иоанның өөреникчилери чедип келгеш, ооң мага-бодун ап алгаш, ажаап кааннар. Оон баргаш, Иисуска ол дугайында дыңнатканнар.
+\v 13 Иисус ону дыңнап кааш, чааскаан турары-биле, оортан ээн черже хемелиг эжиндирип чорупкан. Ынчалза-даа улус ону билип кааш, хоорай-суурларындан үнгеш, Ону эдерип чорупкан.
+\v 14 Иисус хемеден дүжүп кээрге, Ону хөй чон манап турар болган. Ол улусту кээргей бергеш, аарааннарны экиртип каан.
+\p
+\v 15 Кежээ дүшкенде, өөреникчилери Аңаа чедип келгеш: «Бо чер ээн-дир, шак база орайтаан-дыр. Улусту тарадыптыңар, чоок-кавы суурларже баргаш, аъш-чемден садып алзыннар» – дээннер.
+\p
+\v 16 Иисус оларга: «Улусту тараткан херээ чок. Силер оларны чемгериңер» – деп харыылаан.
+\p
+\v 17 Өөреникчилери Аңаа: «Бисте мында чүгле беш хлеб биле ийи балыктан өске чүү-даа чок-тур» – дээр болганнар.
+\p
+\v 18 Ол: «Ооңарны бээр эккелиңер» – дээн.
+\v 19 Иисус оон чонга оът кырынче олурарын айыткаш, беш хлеб биле ийи балыкты алгаш, дээрже көрүнгеш, аъш-чем дээш, Бурганга өөрүп четтирген. Ол ооң соонда хлебти кезектей үзе тырткаш, өөреникчилеринче дамчыткан, а олар чонга үлеп берген.
+\v 20 Шупту улус ону чигеш, тода берген. Өөреникчилер чем артыы-биле он ийи аргаан хааржакты долдуруп алганнар.
+\v 21 Херээженнер болгаш бичии уругларны санаваска, 5000 эр кижи чемненген чүве-дир.
+\p
+\v 22 Иисус оон дораан-на Бодунуң өөреникчилеринге: «Хемеге олурупкаш, хөлдүң ол чарыынче эжиндирип кеже бериңер» – деп дужааган. А Боду чонну чандырар дээш артып калган.
+\v 23 Чонну тарадыпкаш, Иисус чааскаан мөргүүрү -биле дагже үне берген. Кежээ дүшкен, Ол аңаа чааскаан турган.
+\v 24 А өөреникчилериниң хемези ол өйде эриктен ыракка чораан. Ынчан хат көдүрлүп келгеш, чалгыглар хемени часкап турган.
+\v 25 Даң аткалакта, Иисус оларже хөлдүң суун кырлап чорупкан.
+\v 26 Ооң суг кырлап чоруурун көргеш, өөреникчилери медээжок кортканындан: «Хей-сүнезин-дир!» – деп алгыржы бергеннер.
+\v 27 Иисус ол-ла дораан олар-биле чугаалажы берген: «Орталаныңар, Мен-дир мен, кортпаңар!»
+\p
+\v 28 Харыызынга Пётр мынча дээн: «Дээрги, бо Силер болзуңарза, меңээ база Силерже суг кырлап чеде бээрин дужаап көрүңерем».
+\p
+\v 29 Иисус: «Бээр кел!» – дээн. Пётр хемеден дүшкеш, Иисусче углай суг кырлап базыпкан.
+\v 30 Ынчалза-даа хаттың күштелгенин көргеш, ол коргуксап, сугже дүжүп эгелээш: «Дээрги, мени камгалаңар!» – деп алгырыпкан.
+\p
+\v 31 Иисус ол дораан холун сунгаш, Пётрну тудуп алгаш: «Бүзүрелиң бичезин. Чүге чигзинериң ол?» – деп чугаалаан.
+\v 32 Олар хемеге олуруптарга, хат соксай берген.
+\p
+\v 33 Хемеге орган улус дөгере Аңаа мөгейгеш: «Силер ылап-ла Бурганның Оглу-дур силер!» – дээн.
+\p
+\v 34 Олар хөлдү кежир эжиндиргеш, Геннисаретке эрикче үнүп келгеннер.
+\v 35 Тус чер улузу ол дораан Иисусту танып кааш, Ооң келгениниң дугайында медээни чоок-кавыны бир кылдыр тарадыпкан. Иисуска хамык аарыг улусту эккелгеш,
+\p
+\v 36 оода-ла Ооң хевиниң эдээнге дээрин оларга чөпшээрээрин дилеп турганнар. Аңаа дегген кижи бүрүзү экирий бээр болган.
+\c 15
+\cl 15 эге
+\p
+\v 1 Иисуска ынчан Иерусалимден фарисейлер болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары чедип келген.
+\v 2 «Силерниң өөреникчилериңер чүге ада-өгбениң ёзу-чаңчылын тоовазыл? – деп, олар айтырган. – Чүге чемненир бетинде холун чугбазыл?»
+\p
+\v 3 Иисус мынча деп харыылаан: «А силер чүге ёзу-чаңчылыңар сагыыр дээш, Бурганның айтыышкынын тоовайн турар силер?
+\v 4 Ол чугаалаан ийик чоп: „Ачаң биле аваңны хүндүлеп чор“ база „Ава-ачазын бак сөглээр кижини өлүмге онаар херек“.
+\p
+\v 5 А силерниң чугааңар ёзугаар ава-ачазынга: „Менден алыр ужурлуг чүвеңерни Бурганга өргүүрүм ол-дур“ – дээр кижи турар болза,
+\v 6 ооң ада-иезин хүндүлээри албан эвес бооп турар-дыр. Ынчаар кылгаш, боттарыңарның ёзу-чаңчылыңар дээш, Бурганның сөзүн хажыдып турар-дыр силер.
+\v 7 Ийи арынныглар! Силерниң дугайыңарда Исайя медээчи Бурганның өмүнээзинден шын-на чугаалаан-дыр:
+\v 8 „Бо чон Мени сөс кырында хүндүлээр, а сеткил-чүрээ-биле Менден ырак.
+\v 9 Оларның Меңээ мөгейиишкини хей чүве-дир, чүге дээрге оларның өөредии – чүгле кижилер чогааткан сагылга-дүрүмнер-дир“».
+\p
+\v 10 Чонну кыйгырып алгаш, Иисус мынча дээн: «Дыңнааш, билип аарын кызыңар.
+\v 11 Кижини аас дамчып кирип кээр чүве бужартатпас, харын аксындан үнер чүве бужартадыр».
+\p
+\v 12 Өөреникчилери ынчан Аңаа чедип келгеш: «Силерниң сөстериңер фарисейлерни хорададыпканын билир силер бе?» – деп айтырганнар.
+\v 13 Иисус оларга: «Кандыг-даа тарымал үнүштү, ону Дээрде Адам тарып олуртпаан-на болза, дазылы-биле тура соп кааптар.
+\v 14 Оларже сагыш салбаңар. Олар дээрге согурларны чедип чоруур согурлар ышкажыл. А согурну согур кижи чедер болза, олар ийилээ оңгарже кээп дүжер» – деп харыылаан.
+\p
+\v 15 Пётр Аңаа харыылап: «Биске бо угаадыглыг чугааны тайылбырлап берип көрүңерем» – дээн.
+\p
+\v 16 «Таанда-ла силер ам-даа билип шыдавааныңар ол бе? – деп, Иисус айтырган. –
+\v 17 Силерниң аксыңар дамчып кирер чүве хырныңарга баргаш, оон мага-боттан үне бээр деп билбезиңер ол бе?
+\v 18 А аксыңардан үнер чүве чүрээңерден кээр. Ол харын кижини бужартадыр.
+\v 19 Чүректен бузуттуг бодалдар, өлүрүкчү чорук, кады чурттаан эжинге шынчы эвес чорук, самыыраар чорук, оор чорук, нүгүл, бак сөглеттинер чорук үнер.
+\v 20 Кижини бужартадыр чүүлдер ол-дур. А холун чугбайн, аъш-чем чиири кижини бужартатпас».
+\p
+\v 21 Иисус оортан Тир биле Сидоннуң чоок-кавызында черлерже чорупкан.
+\v 22 Аңаа ол черлерниң чурттакчызы бир хананей херээжен ыыткыр мынча дээн: «Дээрги, Давидтиң Оглу! Мени кээргеп көрүңер! Уруум букшуурааш, ат болду».
+\p
+\v 23 А Иисус аңаа харыылап аксындан сөс үндүрбээн. Ооң өөреникчилери Аңаа чоокшулап келгеш, дилеп эгелээннер: «Бо херээженни ыңай чорудуп көрүңер. Ол үргүлчү бистен чыда калбайн, кулаавысты коңгалап-ла чор!»
+\p
+\v 24 Иисус оларга: «Мени чүгле израиль чоннуң азып читкен хойларынче чоруткан чүве» – деп харыылаан.
+\p
+\v 25 Херээжен кижи чоокшулап келгеш, Иисустуң мурнунга дис кырынга олура дүшкеш: «Дээрги, меңээ дузалаңар!» – дээн.
+\p
+\v 26 Ол: «Уругларның аъш-чемин хунаап алгаш, ыттарга каап бээрге, кайын боор» – деп харыылаан.
+\p
+\v 27 «Ийе, Дээрги, ынчалза-даа ыттар безин ээлериниң столундан кээп дүшкен тогланчылар чиир болгай» – деп, херээжен чугаалаан.
+\p
+\v 28 Иисус ынчан аңаа мынча дээн: «Херээжен, сээң бүзүрелиң улуг-ла-дыр. Дилээң боттаныр-дыр». Таптыг-ла ол өйде ооң уруу экирий берген.
+\p
+\v 29 Иисус оруун уламчылап, Галилея хөлүнүң эриин дургаар чорупкан. Ол дагже үнгеш, орта олуруп алган.
+\v 30 Аскак-бүскек, согур, бертик-бежел, үнү чок база өске-даа аарыгдан аараан улузун эккеп, мөөң чон Аңаа кээп туруп берген. Олар аарыг улузун Иисустуң буттарының баарынче эккеп салырга, Ол аарааннарны экиртип турган.
+\v 31 Үнү чоктарның чугаалап, бертиктерниң экирип, аскактарның кылаштап база согурларның каракталып турарын көргеш, хамык чон кайгап-харап, Израильдиң Бурганын алдаржыдып турган.
+\p
+\v 32 Бодунуң өөреникчилерин кый деп алгаш, Иисус оларга мынча дээн: «Бо улусту кээргээр-дир мен: олар Мээң чанымга үш хонук турду, а ам чиир аъш-чеми артпаан-дыр. Мен оларны аш хевээрзин моон чорудар хөңнүм чогул, олар орукка харыксырап каар».
+\p
+\v 33 А өөреникчилер мынча дээннер: «Бис моон, ээн черден, ынча хөй чонну тоттуруптар хлебти канчап тывар бис?»
+\v 34 Иисус: «Силерде чеже хлеб барыл?» – деп айтырган. Олар: «Чеди хлеб болгаш элээн каш бичии балык бар» – деп харыылааннар.
+\p
+\v 35 Иисус хамык улуска черже олуруптарын дужааган.
+\v 36 Ол чеди хлеб биле балыктарны алгаш, Бурганга өөрүп четтирген соонда, хлебти кезектей үзе тырткылааш, өөреникчилеринге үлеп эгелээн. А олар чонга үлеп турган.
+\v 37 Улус ону шупту тоткуже чиген болгаш арткан кескиндилерни чыггаш, чеди аргаан хааржакты долдуруп алган.
+\v 38 Херээженнер биле бичии уругларны санаваска, 4000 эр кижи чемненген чүве-дир.
+\p
+\v 39 Чонну тарадыпкаш, Иисус хемеже олурупкаш, Магаддаан деп черже эжиндирип чорупкан.
+\c 16
+\cl 16 эге
+\p
+\v 1 Ол черге Иисусту фарисейлер болгаш саддукейлер үглеп келгеш, Ону шенээр сагыштыг, дээрден кайгамчык демдектен көргүссүн деп туруп бергеннер.
+\p
+\v 2 Иисус оларга мынча деп харыылаан: «Хүн ажар шакта: „Кызыл хаяа бар, даарта аяс боор-дур аа“,
+\v 3 а даң бажында: „Дээр хүрең-кызыл, агаар чүдерээр-дир“ – дижир силер. Дээрже көргеш, агаарның кандыызын билип каар хиреңерде, бо үениң демдектерин ылгап шыдавас-тыр силер.
+\v 4 Бузуттуг болгаш бачыттыг салгал бадыткал демдээ манап турар де. Ынчалза-даа оларга Иона медээчини дамчыштыр бергенинден өске демдек турбас». Иисус ынча дээш, оларны каггаш, чоруй барган.
+\p
+\v 5 Иисустуң өөреникчилери ол чарыкче эжиндирип кеже бергеннер, а аъш-чем алырын уттупкан болганнар.
+\v 6 Иисус оларга: «Дыңнаңар, фарисейлер биле саддукейлерниң ажыткызындан кичээниңер» – дээн.
+\p
+\v 7 Олар аразында ону сайгарып: «Бис хлеб албаан боорувуска, ынча дээн эвеспе» – дишкен.
+\p
+\v 8 Иисус оларның чүнү чугаалашканын билир болгаш, мынча дээн: «Биче бүзүрелдиглер, хлеб албаан бис дижип чоондуңар?
+\v 9 Амдыгаа дээр билип чадааныңар ол бе? 5000 кижини беш хлеб тоттуруптарга, чем артыы-биле чеже аргаан хааржак долдуруп алчык силер?
+\v 10 А 4000 кижини чеди хлеб тоттуруптарга, чем артыы-биле чеже аргаан хааржак долдуруп алчык силер?
+\v 11 Мээң чугаам хлеб дугайында эвес деп канчап билбес улус силер? Фарисейжи болгаш саддукейжи ажыткыдан кичээниңер!»
+\v 12 Ол хлеб хөөдер ажыткыдан эвес, а фарисейлер болгаш саддукейлерниң өөредиинден оларны кичээндирген-дир деп өөреникчилери ынчан билип каан.
+\p
+\v 13 Филипптиң Кесариязының чоок-кавызынга чедип келгеш, Иисус өөреникчилеринден айтырган: «Улус Кижи амытан Оглун кым деп билип турар-дыр?»
+\p
+\v 14 Олар: «Чамдык улус Силерни Иоанн Медеглекчи, өскелери – Илия, а бир чамдыызы – Иеремия азы Бурганның өске-бир медээчизи дээр-дир» – деп харыылааннар.
+\p
+\v 15 Иисус олардан: «А силер Мени кым деп бодаар силер?» – деп айтырган.
+\p
+\v 16 Симон Пётр: «Силер – Христос, дириг Бурганның Оглу-дур силер» – деп харыылаан.
+\p
+\v 17 Иисус аңаа мынча дээн: «Иоанның оглу Симон, амыр-чыргалдыг-дыр сен, чүге дээрге ону сеңээ улус эвес, а Дээрде Адам илереткен-дир.
+\v 18 Ынчангаш Мен сеңээ мынча деп тур мен: сээң адың – Пётр, даш болур. Оон ол даш үндезинге Меңээ бүзүрээн улустуң ниитилелин тудуп үндүрер мен, тамының күштери ону базып шыдавас.
+\v 19 Мен сеңээ Дээрниң Чагыргазындан дүлгүүрнү бээр мен, черге хүлээн чүвеңни дээрге база хүлүп каан боор, а черге хостап салган чүвеңни дээрге база хостап салыпкан турар».
+\v 20 Иисус оон өөреникчилеринге Ону Христос-тур деп кымга-даа чугаалавазын шыңгыы чагып каан.
+\p
+\v 21 Иисус ол үеден эгелээш, Бодунуң өөреникчилеринге Ол Иерусалимче баар, баштыңнарның, Бурганның дээди бараалгакчыларының болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчыларының холундан хөй хилинчекти көрүп эртер ужурлуун база Ол аңаа өлүртүп каар, ынчалза-даа үшкү хүнде катап дирлип кээр дээрзин ажыы-биле чугаалап эгелээн.
+\v 22 Пётр Ону кыдыынче кый депкеш, Аңаа чөрүже берген: «Дээрги! Канчап ындыг боорул! Ындыг чүве Силер-биле болбас ужурлуг!»
+\p
+\v 23 А Ол Пётрже көрнүп келгеш, мынча дээн: «Менден ырап чор, эрлик! Сен Мени оруумдан астыктырып тур сен, чүге дээрге бодалдарың Бурганныы эвес, улустуу-дур».
+\p
+\v 24 Иисус оон Бодунуң өөреникчилеринге мынча дээн: «Мени эдерер дээн кижи бар болза, ол бодунуң күзел-бодалындан ойталазын база бодунуң белдир-ыяжын чүктеп алгаш, Мени эдерзин.
+\v 25 Бодунуң амы-тынын камгалап алыр дээн кижи амы-тынын ышкынып алыр, а амы-тынын Мен дээш ышкынган кижи амы-тынын тып алыр.
+\v 26 Бүгү делегейни холунга киирип-даа алгаш, амы-тынын оскунар болза, ооң ол кижиге ажыы чүл? Амы-тынын дедир эгидер дээш, ол кижи чүнүң-биле төлээрил?
+\v 27 Кижи амытан Оглу Бодунуң Адазының өндүр чырыынга бүргеткен, Бурганның төлээлери-биле кады чедип келгеш, кижи бүрүзүн ооң кылган ажыл-херээниң аайы-биле шаңнаар азы шиидер.
+\v 28 Силерге алыс шынны чугаалап тур мен: мында турар улустуң аразында, өлбейн чыткаш-ла, Бодунуң Чагыргазын хүлээп алгаш чедип келген Кижи амытан Оглун көрүп каар улус бар-дыр».
+\c 17
+\cl 17 эге
+\p
+\v 1 Алды хүн эрткенде, Иисус Пётрну, Иаковту болгаш ооң дуңмазы Иоанны эдерткеш, чүгле ол үш кижи-биле кады бедик дагже үне берген.
+\v 2 Аңаа, олар көрүп турда, Ооң хевир-шырайы өскерли берген: арны хүн дег чырып, а хеви чырыктан өңгүр апарган.
+\v 3 Хенертен оларга Моисей биле Илия көстүп келгеш, Иисус-биле чугаалажып эгелээн.
+\v 4 Пётр Аңаа мынча дээн: «Дээрги, мында турарывыс эки-дир! Күзээр болзуңарза, үш чадырдан тип берээли: бирээзин – Силерге, өскезин – Моисейге, база бирээзин – Илияга».
+\p
+\v 5 Ол ынча деп турар аразында, чырык булут көжүп келгеш, оларны шыва апкан. Булут аразындан үн дыңналган: «Бо дээрге Мээң ханы ынак Оглум-дур! Ол Мээң сеткилимге кирер-дир! Ону дыңнап чоруңар!»
+\v 6 Үннү дыңнааш, олар аажок сүртеп, черже доңгая кээп дүшкеннер.
+\p
+\v 7 Иисус оларже чоокшулай бергеш, холун дегзип: «Кортпаңар, тургулаңар!» – дээн.
+\v 8 Олар долгандыр көргеш, Иисустан өске кымны-даа көрбээннер.
+\p
+\v 9 Олар дагдан бадып олурда, Иисус оларга шыңгыы чагып каан: «Кижи амытан Оглу өлүглер аразындан катап дирилбээн шаанда, маңаа көрген чүвеңер дугайында кымга-даа чугаалаваңар!»
+\p
+\v 10 Өөреникчилери ынчан Оон: «Чүге ном-хоойлу тайылбырлакчылары Илия Христосту мурнай кээр ужурлуг деп турарыл?» – деп айтырыг салганнар.
+\p
+\v 11 «Хамык чүвени чурумчудуп, аайлаар дээш, Илияның мурнай кээр ужурлуу чөп болгай – деп, Иисус харыылаан. –
+\v 12 Илияның шагда-ла чедип келгенин силерге чугаалап тур мен. Ынчалза-даа улус ону танывайн баргаш, кара туразында аажылап, бак көрген. Кижи амытан Оглу база шак ынчалдыр олардан хилинчек көөр».
+\v 13 Ооң Иоанн Медеглекчиниң дугайында чугаалаанын өөреникчилери ынчан билип каан.
+\p
+\v 14 Олар чонче ээп кээрге, бир кижи Иисусче чоокшулап келгеш, Ооң мурнунга дис кырынга олура дүжүп:
+\v 15 «Дээрги, мээң оглумну кээргеп көрүңер! – дээн. – Ол тыртып аарааш, хинчектени берди: үргүлчү отче, сугже шураар-дыр.
+\v 16 Мен ону Силерниң өөреникчилериңерже аппардым, ынчалза-даа олар ону экиртип чадашты».
+\p
+\v 17 Иисус харыы кылдыр: «О, бо салгалдың бүзүрел чок, будалган улузу! Силер-биле чеже мынчап чоруур мен?! Силерни чежеге дээр шыдажып кээр мен?! Оолду Менче эккелиңер!» – дээн.
+\v 18 Иисус букту хоруптарга, ол оолдан үне берген, а демгизи ол-ла дораан каң-кадык апарган.
+\p
+\v 19 Иисус чааскаан турар өйде, өөреникчилери Аңаа чедип келгеш: «Бис чүге ол букту үндүр сывырып шыдавадывыс?» – деп айтырганнар.
+\p
+\v 20-21 Ол мынча деп харыылаан: «Силерниң бүзүрелиңер биче болган-дыр. Алыс шынны чугаалап тур мен: силерде оода-ла горчица үрезини хире бүзүрел бар болза, бо дагга: „Туружуңдан көже бер“ – дээр болзуңарза, ол көже бээр ийик, силерге кылып болбас хире чүү-даа турбас ийик».
+\p
+\v 22 Олар шупту Галилеяга кады турар өйде, Иисус өөреникчилеринге мынча дээн: «Кижи амытан Оглун удавас улус холунга тудуп бээр-дир.
+\v 23 Ол улус Ону өлүрүп каар, ынчалза-даа үшкү хүнде Ол катап дирлип кээр». Өөреникчилери аажок муңгарай берген.
+\p
+\v 24 Олар шупту Капернаумга чедип келгенде, Пётрга Бурганның өргээзиниң үндүрүүн хавырар улус чедип келгеш: «Башкыңар үндүрүг төлээр бе?» – деп айтырган.
+\v 25 Пётр: «Төлээр!» – деп харыылааш, бажыңче кире берген. Ол чүнү-даа чугаалап четтикпээнде, Иисус баштай айтырыг салган: «Сен чүү деп бодаар сен, Симон? Бо делегейниң хааннары кымдан албан-үндүт хавырар ийик? Бодунуң ажы-төлүнден бе азы өске улустан бе?»
+\p
+\v 26 Пётр: «Өске улустан» – деп харыылаан. Иисус: «Ынчаарга бодунуң ажы-төлүн үндүрүгден хостааны ол-дур – деп түңнеп каан. –
+\v 27 Ынчалза-даа эрге-чагырга улузун хомудатпаалыңар. Хөлче баргаш, сыырткыыжың шывадааш, бир дугаар туттунган балыкты ушта шелгеш, аксын ажыдывыт. Оон бодуң дээш-даа, Мен дээш-даа үндүрүг төлээринге четчир чоосту тып алгаш, ийилдиривистиң үндүрүүвүстү төлеп каг».
+\c 18
+\cl 18 эге
+\p
+\v 1 Ол өйде Иисуска өөреникчилери чедип келгеш: «Дээрниң Чагыргазында кым эң чугулал?» – деп айтырыг салганнар.
+\p
+\v 2 Иисус бир чаш уруг кый деп алгаш, ону оларның аразынга тургускаш,
+\v 3 мынча дээн: «Силерге алыс шынны чугаалап тур мен: амгы байдалыңардан өскерли бербес болзуңарза база бичии уруглар дег апарбас болзуңарза, Дээрниң Чагыргазынче кирбес силер.
+\v 4 Ынчангаш бодун томаарткаш, чаш уруг дег апарган кижи Дээрниң Чагыргазынга эң чугула кижи боор.
+\v 5 Мындыг чаш уругну Мээң адымны бодааш, хүлээп ап турар кижи Мени база хүлээп ап турар.
+\p
+\v 6 А Меңээ бүзүрээн ындыг бичии улустуң кайы-бирээзин бачытче чыгапкан кижи турар болза, ооң мойнунга дээрбе дажы баглааш, далай дүвүнче киир октаптары безин ол кижиге эки салым боор ийик.
+\v 7 Күткүлгелери дээш, бо делегей ат болур! Ол бүгү күткүлгелерниң кээри албан, ынчалза-даа оларның кээриниң чылдагааны болган кижи ат болур!
+\v 8 Холуң азы будуң сени бачытче чыгай берзе, ону одура шаап, октавыт! Ийи холдуг азы ийи буттуг чорааш, мөңге отче киир октадыр орнунга, мөңге амыдыралче чаңгыс холдуг азы чаңгыс буттуг киргени дээре.
+\v 9 Карааң сени бачытче чыгай берзе, ону ушта каскаш, октавыт! Ийи карактыг чорааш, тамының одунче киир октадыр орнунга, мөңге амыдыралче чаңгыс карактыг киргени дээре».
+\p
+\v 10-11 «Көрдүңер бе, бо бичии уругларның чаңгызын-даа дора көрбеңер. Силерге алыс шынны чугаалап тур мен: оларны карактаан дээрниң төлээлери Мээң дээрде Адамның чанында доктаамал турар.
+\v 12 Чүү деп бодаар силер? Чүс хойлуг кижи оларның бирээзин чидирипсе, арткан тозан тозун дагларга каапкаш, читкен хоюн дилеп чоруппас бе?
+\v 13 А тып алганда, читпээн тозан тозунга бодаарга, демги хою дээш өөрүшкүзү улуг боор деп силерге алыс шынны чугаалап тур мен.
+\v 14 Дээрде Адаңар база шак ындыг: бо бичии уругларның чаңгызы-даа чиде бээрин Ол күзевейн турар».
+\p
+\v 15 «Эжиң сеңээ удур бачыт үүлгеткен болза, өске улус дыңнавайн турда, хомудалың барып сөгле. Ол сени дыңнаар болза, ону бодуңче ээлдирип алганың ол.
+\v 16 А ол сени дыңнавас болза, бир азы ийи кижиден эдертип ал, чүге дээрге кандыг-даа херекти бадыткаар дизе, ийи азы үш херечиниң өчүү херек.
+\v 17 Оларны база дыңнавас болза, Бурганга бүзүрээннер ниитилелинге чугаала. Бүзүрээннер ниитилелин-даа дыңнавас болза, аңаа өске чон кижизинге азы үндүрүг хавырыкчызынга дег хамаарылгалыг бол.
+\v 18 Силерге алыс шынны чугаалап тур мен: черге чүнү хүлүүр-дүр силер, ону дээрге база хүлүп каан болур; а черге чүнү хостап салыр-дыр силер, ону дээрге база хостап салыпкан болур.
+\v 19 База катап чугаалап тур мен: силерниң ийиңер черге кандыг-бир чүвени эп-сеткилдиг дилеп, мөргүүр болза, олар чүнү-даа дилезе, Дээрде Адам шуптузун бээр.
+\v 20 Чүге дээрге Мээң адымны хүндүлээр дээш ийи азы үш кижи каяа чыглырыл, Мен база аңаа турар мен».
+\p
+\v 21 Пётр ынчан Иисуска чедип келгеш, айтырыг салган: «Дээрги, меңээ удур бачыт үүлгедир эжим бар болза, мен ону чеже удаа өршээр ужурлуг мен? Чеди бе?»
+\p
+\v 22 Иисус аңаа мынча деп харыылаан: «Чок, чеди эвес, а чеден катап чеди удаа.
+\v 23 Дээрниң Чагыргазы дараазында үлегерге дөмей. Бодунуң чалчаларындан өре-шире негеп, санажыр дээн хаан турган.
+\v 24 Хаан санажып эгелээрге, 10 000 шоодай мөңгүн акша өрелиг бир кижини эккелген.
+\v 25 Өрелиг кижиниң төлээр харык-шинээ чок боорга, хаан ооң бодун, кадайын, уруг-дарыын база бар-ла эт-хөреңгизин өрезин дуглай садыпсын деп дужааган.
+\v 26 Чалча хаанның буттарынче доңгая кээп дүшкеш: „Хензиг-ле манап көрүңерем! Төндүр төлеп бериптер мен!“ – дээн.
+\v 27 Хаан чалчазын кээргей бергеш, ооң хамык өрезин өршээгеш, салып чорудупкан.
+\v 28 А ол чалча оон үнгеш, аңаа чүс мөңгүн чоос өрелиг бодунуң бир чалча эжинге таваржы берген. Ол эжин боой тудуп: „Өрең төле!“ – деп негеп эгелээн.
+\p
+\v 29 Өрелиг эжи дис кырынга олурупкаш, аңаа сөгүрүп: „Хензиг-ле манап көрем! Төлеп бериптер мен!“ – деп чаннып эгелээн.
+\v 30 Ынчалза-даа демгизи манаксавайн, өрелиг эжин аппаргаш, өрезин эгиткиже, кара-бажыңче суктуртуп каан.
+\v 31 Ол бүгүнү көрген өске чалчалар аажок хөңнү баксырааш, чүү болганын хаанынга дамчыдып четкеннер.
+\p
+\v 32 Хаан ынчан демги чалчазын кыйгырткаш, мынча дээн: „Өөдежок чалча! Мен хамык өреңни дилээң ёзугаар өршээвежик мен бе?!
+\v 33 Сени өршээп кааным дег, эжиңни база өршээр ужурлуг эвес сен бе?“
+\v 34 Килеңнээн дээрги ол чалчаны аңаа хамык өрезин эгитпээже эриидээри-биле кара-бажыңче суктуртуп каан.
+\v 35 Шуптуңар эш-өөрүңерни сеткилиңер ханызындан өршээвес болзуңарза, Дээрде Адам силерни база ынчалдыр аажылаар».
+\c 19
+\cl 19 эге
+\p
+\v 1 Чугаалап дооскаш, Иисус Галилеяны каггаш, Иордан хемниң ол чарыында Иудеяның черлеринче чорупкан.
+\v 2 Мөөң чон Ону эдерип чораан, а Ол аңаа улусту экиртип турган.
+\p
+\v 3 Чамдык фарисейлер Иисуска чедип келгеш, Ону шенээр сагыштыг, айтырыг салган: «Эр кижи кандыг-даа чылдагаан-биле кадайындан чарлып болур бе?»
+\p
+\v 4 Харыызынга Ол мынча дээн: «А силер Чаяакчы эң эгезинде эр биле кыс кижини чаяаган дээнин номчувааныңар ол бе?
+\v 5 Оон мынча дээн болгай: „Эр кижи ада-иезин каапкаш, кадайы-биле катчы бээр, олар ам ийи эвес, а чаңгыс мага-бот апаар“.
+\v 6 Ынчангаш олар ам ийи эвес, а чаңгыс мага-бот боор-дур. Бурганның каттыштырган чүвезин кижи чарып болбас ужурлуг».
+\p
+\v 7 А олар Оон айтырыг салган: «Ынчаарга Моисей чүге эр кижиге кадайынга чарлыр дугайында бижик бергеш, ону чандырыптар деп чарлык болганыл?»
+\p
+\v 8 «Чүректериңер доң дош боорга, Моисей силерге кадайларыңардан чарлырын чөпшээрээн-дир – деп, Иисус харыылаан. – Ынчалза-даа эгезинде ындыг эвес турган.
+\v 9 Кадайының самыыраанындан өске, кандыг-бир чылдагаан-биле оон чарылгаш, өске кадай алган кижи ашак-кадайның шынчы чоруун үрээни ол болур деп тур мен».
+\p
+\v 10 А өөреникчилери Аңаа мынча дээн: «Кадайының мурнунга эр кижиниң хүлээлгелери ындыг боор болза, шуут өгленмээни дээре-дир оң!»
+\p
+\v 11 Иисус: «Мээң чугаалаан чүвемни шупту улус эвес, а чүгле Бурганның ындыг арга бергени улус хүлээп ап шыдаар – деп харыылаан. –
+\v 12 Эр улустуң өг-бүле тудуп шыдавазында элээн каш чылдагаан бар: чамдык улус төрүмелинден эр чаяаны чок боор, чамдыктарын өске улус акталап каан боор, а чамдыызы Дээрниң Чагыргазы дээш өг-бүле тударындан ойталаар. Ону хүлээп ап шыдаар кижи хүлээп алгай аан!»
+\p
+\v 13 Ол үеде Иисус оларга холун дегзип, мөргүзүн дээш, бир улус Аңаа бичии уруглар эккелген. А Ооң өөреникчилери оларны эккелген улусту эрттирбейн турганнар.
+\v 14 Иисус ынчан мынча дээн: «Бичии уруглар Меңээ кээп турзун, оларга шаптыктап, эртерин хоруваңар! Дээрниң Чагыргазы олар ышкаш улустуу боор».
+\v 15 Иисус оларга холун дээскеш, ол черден чоруй барган.
+\p
+\v 16 Бир кижи Иисуска чедип келгеш, айтырыг салган: «Башкы! Мөңге амыдырал чедип аар дизимзе, мен кандыг буян кылыйн?»
+\p
+\v 17 «Чүге буян дугайында Менден айтырдың? – деп, Иисус харыылаан. – Чүгле чаңгыс Бурган буянныг. А мөңге амыдыралды алыр дизиңзе, Бурганның айтыышкыннарын сагып чор».
+\p
+\v 18 «А кандыгларын?» – деп, демгизи айтырган. Иисус мынча дээн: «Кижи өлүрбе, кады чурттаан эжиңге өскерилбе, оорлава, мегелеп херечилеве,
+\v 19 ада-иеңни хүндүлеп чор, чаныңда кижиге бодуңга бодуң дег ынак бол».
+\p
+\v 20 Аныяк эр Аңаа: «Мен ол бүгүнү сагып келдим. Меңээ ам чүү четпейн турары ол?» – дээн.
+\p
+\v 21 Иисус аңаа мынча деп харыылаан: « Болбаазыраңгай кижи болуксазыңза, хамык эт-хөреңгиңни барып садыпкаш, акшазын ядыыларга үлеп беривит, ынчан дээрлерге эртине-байлактыг боор сен. А ооң соонда келгеш, Мени эдерип чорувут».
+\v 22 Ол сөстерни дыңнааш, аныяк эр муңгаргай чорупкан, чүге дээрге ол аажок бай кижи турган.
+\p
+\v 23 Иисус ынчан Бодунуң өөреникчилеринге мынча дээн: «Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: бай кижиге Дээрниң Чагыргазынче кирери дыка-ла берге!
+\v 24 База катап чугаалаайн: бай кижиниң Бурганның Чагыргазынче киреринден тевениң тевене үдүн өттүр өде бээри белен».
+\p
+\v 25 Өөреникчилери ону дыңнааш, аажок кайгап: «Ынчаарга кым камгалалды ап шыдаарыл?» – деп айтырганнар.
+\p
+\v 26 Иисус оларже топтап көргеш, мынча дээн: «Кижи ону шыдавас, ынчалза-даа Бурганның шыдавас чүвези чок».
+\p
+\v 27 Пётр ынчан Аңаа: «Көрүңер даан, бис хамык бар чүвевисти каапкаш, Силерни эдерип чоруптувус. Ынчаарга биске ол дээш, чүү боорул?» – дээн.
+\p
+\v 28 А Иисус оларга мынча дээн: «Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: ам кээр чаа делегейге Кижи амытан Оглу Бодунуң чайынналган дүжүлгезинге саадаптарга, силер – мени эдерген улус – Израильдиң он ийи аймаан шиидери-биле он ийи дүжүлгеге олургулаптар силер.
+\v 29 Мен дээш, бажыңнарын, ха-дуңмазын, ада-иезин, ажы-төлүн азы черин кааптар кижи бүрүзү оон чүс катап хөйнү алыр база мөңге амыдыралды салгап алыр.
+\p
+\v 30 Ынчалза-даа хөй ам баштайгылар бооп турарлар – сөөлгүлер апаар, а ам сөөлгүлер бооп турарлар – баштайгылар апаар».
+\c 20
+\cl 20 эге
+\p
+\v 1 «Дээрниң Чагыргазы дараазында үлегерге дөмей болуп турар. Бир-ле кижи Бодунуң шөлүнге ажылдаар улус хөлезилээр дээш, эртен эрте үнүпкен.
+\v 2 Шөл ээзи ажылчыннарга хүнде бир мөңгүн чоос төлээр бооп дугуржуп алгаш, оларны виноград шөлүнче чорудупкан.
+\v 3 Хүн үнгенден бээр үш шак болганда, ол базаарже баргаш, чүнү-даа кылбайн турар өске улусту көрүп каан.
+\v 4 „Силер база мээң виноград шөлүмге барып ажылдаңар. Чогууру-биле төлээр мен“ – деп, ол чугаалаан. Демги улус чорупкан.
+\v 5 А ээ кижи үш шак болгаш, оон база үш шак болгаш, базаарже барып, база-ла ынчаар кылгылаан.
+\v 6 Ажыл шагының төнеринге чедир бир шак артканда, ол ынаар база катап чеде бергеш, ында турар улусту көрүп кааш: „Чүге хүннү бадыр чүнү-даа кылбайн тур силер?“ – деп айтырган.
+\p
+\v 7 Олар аңаа: „Бисти кым-даа хөлезилеп албады“ – деп харыы бергеннер. Ээ кижи ол улуска: „Силер база виноград шөлүнче барыңар“ – дээн.
+\p
+\v 8 Кежээ дүшкенде, шөл ээзи бодунуң ажыл башкарыкчызынга мынча дээн: „Ажылдааннарны чыггаш, оларның-биле сөөлүнде хөлезилээним улустан эгелээш, баштайгыларынга чедир санаш“.
+\v 9 Ээ кижиниң сөөлүнде хөлезилеп алган улузу келгеш, кижи бүрүзү бир мөңгүн чоосту ап үнген.
+\v 10 Баштай хөлезилеттинген улус ынчан оон-даа хөйнү алыр бис деп бодаан, ынчалза-даа олар база бир-бир мөңгүн чоос алган.
+\v 11 Төлевирин алгаш, олар виноград шөлүнүң ээзинге ажынып:
+\p
+\v 12 „Бо сөөлгү улус бир шак ажылдады, бис изиг хүн адаанга хүнзедир ажылдап келдивис, а силер оларны биске деңнээр-дир силер“ – деп турганнар.
+\p
+\v 13 Ынчаарга ээ кижи оларның бирээзинге мынча деп харыылаан: „Мен сени хомудатпадым, өңнүк. Сен мээң-биле бир мөңгүн чооска дугуржуп алдың чоп.
+\v 14 Төлевириң алгаш, чорувут. А мен бо сөөлгү кижиге сеңээ бергеним хирени бериксеп тур мен.
+\p
+\v 15 Акшамны бодум баш билир эргем чок кижи мен бе? Азы мээң экииргээм дээш, адааргаарың ол бе?“
+\v 16 Шак ынчаар сөөлгүлер – баштайгылар, а баштайгылар – сөөлгүлер апаар».
+\p
+\v 17 Иерусалимче бар чыткаш, Иисус он ийи элчинин улустан өскээр аппаргаш, оларга мынча дээн:
+\v 18 «Дыңнаңар, Иерусалимче чоокшулап кел чор бис. Аңаа Кижи амытан Оглун Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчыларынга тудуп бериптер. Олар Ону өлүрер кылдыр шииткеш,
+\v 19 Ону дорамчылазын, эттеп-эриидезин база хере шапсын дээш, өске чоннар улузунга тудуп бериптер. Ынчалза-даа үшкү хүнде Ол катап дирлип кээр».
+\p
+\v 20 Иисуска ооң соонда Зеведейниң кадайы оолдары-биле кады келгеш, мөгейип бараалгааш, Оон бир чүве дилээн.
+\v 21 Иисус оон: «Чүнү күзеп турарыңар ол?» – деп айтырган. Демги кадай мынча дээн: «Силерниң Чагыргаңарга ийи оглум: бирээзи – оң талаңарга, а өскези – солагай талаңарга оруп аарын аазап көрүңер».
+\p
+\v 22 Иисус: «Чүнү дилеп турарыңарны билбес-тир силер. Мээң ам ижерим дашканы ижип шыдаар силер бе?» – деп харыылаан. Олар: «Шыдаар бис» – дээннер.
+\p
+\v 23 Иисус оларга мынча дээн: «Мээң хилинчээмниң дашказын ижер силер, а кымның Мээң оң азы солагай таламга олурарын хайырлаары Менден хамаарышпас: аңаа Адамның айтып кааны улус орар».
+\p
+\v 24 Ону дыңнааш, арткан он элчин демги ийизинге хорадап үнген.
+\v 25 Ынчалза-даа Иисус оларны кый деп алгаш, мынча дээн: «Өске чоннарның чагырыкчылары боттарының улузун дарлап турарын, а даргалары оларны бастып турарын билир болгай силер.
+\v 26 А силерниң араңарга ындыг чүве турбазын! Силерниң араңарда алдар-хүндүлүг болуксаар кижи бар болза, чалчаңар болзун.
+\v 27 Силерниң араңарга бир дугаар болуксаан кижи бар болза, кулуңар болзун.
+\v 28 Чүге дээрге Кижи амытан Оглу база-ла улус Аңаа бараан болзун дээш эвес, харын Боду бараан боору-биле база Бодунуң амы-тынының өртээ-биле хөй улусту хостап аар дээш келген болгай».
+\p
+\v 29 Иисус өөреникчилери-биле кады Иерихондан чоруп турда, оларны мөөң чон эдерип чораан.
+\v 30 Орук кыдыынга орган ийи согур кижи оларның чаны-биле Иисустуң эртип бар чыдарын дыңнааш: «Дээрги! Давидтиң Оглу, бисти кээргеп көрүңер!» – деп алгыржып үнген.
+\v 31 Улус согурларны кончуп: «Ыыттаваңар!» – деп соксадырга, олар оон-даа ыыткыр алгыржыр болган: «Дээрги! Давидтиң Оглу, бисти кээргеп көрүңер!»
+\p
+\v 32 Иисус доктаай дүшкеш, оларны кый депкен. Ол: «Менден чүнү кылып берзин деп күзеп тур силер?» – дээн.
+\v 33 Олар Аңаа: «Дээрги, бистиң карактарывыс көстүп келзин» – деп харыылааннар.
+\v 34 Иисус кээргей бергеш, оларның карактарынга холун дээскен. Согурлар ол-ла дораан көре бергеш, Ону эдерип чорупканнар.
+\c 21
+\cl 21 эге
+\p
+\v 1 Олар Иерусалимге чоокшулап келгеш, Елеон дааның чанында Виффагия суурга чедип келгенде, Иисус ийи өөреникчизин бурунгаар айбылапкаш,
+\v 2 оларга чагып каан: «Мурнуңарда суурже барыңар. Аңаа баргаш, ол дораан кыс элчигенни болгаш ооң чанында аныяк элчигенчигешти баглап каан турарын көрүп каар силер. Оларны чешкеш, Меңээ эккелиңер.
+\v 3 А кандыг-бир кижи силерден бир чүве айтырза: „Олар Дээргиге херек апарды“ – деп харыылаңар. Оларны ээзи доп-дораан салыптар».
+\p
+\v 4-5 Медээчиниң аксы-биле: « Сион -кыска мынча деңер: „Көр даан, Хааның сенче кел чыдыр. Биче сеткилдиг Хааның элчиген, ажылчын элчиген оглу мунуп алган кел чыдыр“» – дээн сөстер ынчаар боттанганы ол.
+\p
+\v 6 Өөреникчилер чоруткаш, бүгү чүвени Иисустуң чугаалаан аайы-биле кылганнар.
+\v 7 Олар элчигенчигешти иези-биле кады эккелгеш, хевин оларга чонай салгаш, Иисусту олуртупканнар.
+\v 8 Эңдерик хөй чон хевин Ооң мурнунда орукка дөжей сала берген, а өскелери ыяш будуктарын сыккаш, орукка чада салып чораан.
+\v 9 Ооң мурнунга база соонга бар чыткан эңдерик хөй чон ыыткыр алгыржып турган: «Осанна! Давидтиң Оглунга алдар-мактал! Дээрги-Чаяакчының өмүнээзинден кел чыдар Кижи алгадып-йөрээтсин! Осанна! Өрү дээрде Бурганга алдар-мактал!»
+\p
+\v 10 Иисус Иерусалимче кирип кээрге, бүгү хоорай хөлзеп үнген. Улус: «Бо Кымыл?» – деп айтыржып турган.
+\p
+\v 11 А мөөң чон: «Бо дээрге Бурганның медээчизи Галилеяның Назарет чурттуг Иисус-тур» – деп харыылаар болган.
+\p
+\v 12 Оон Иисус Бурганның өргээзиниң иштинче киргеш, ында садыг-наймаа кылып турган хамык улусту үндүр сывыртапкаш, акша солукчуларының столдарын болгаш көге-буга сатканнарның баартактарын аңдара октагылапкан.
+\v 13 Иисус оларга мынча дээн: «Бижилгеде: „Мээң өргээм мөргүл өргээзи деп адаттырар“ деп бижиттинген болгай, а силер ону дээрбечилер уязы кылып алган-дыр силер!»
+\p
+\v 14 Согур болгаш аскак-бүскек улус Бурганның өргээзинге Аңаа чедип кээрге, Ол аарыг улусту экиртип каан.
+\p
+\v 15 Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары Ооң кылып турган кайгамчык чүүлдерин көргеш база Бурганның өргээзинде бичии уругларның: «Осанна!* Давидтиң Оглунга алдар-мактал!» – деп алгыржып турарын дыңнааш, килеңней берип,
+\p
+\v 16 Аңаа: «Оларның чүү деп турарын дыңнап тур сен бе?!» – дээннер. Иисус оларга: «Ийе – деп харыылаан. – Силер Бижилгеде: „Бичии уруглар болгаш эмер чаштарның аксындан алдар-макталды үндүрүп аар сен“ дээнин кажан-даа номчувааныңар ол бе?»
+\p
+\v 17 Иисус оон оларны каапкаш, хоорайдан Вифания суурже чоруй баргаш, аңаа хонуп алган.
+\p
+\v 18 Эртенинде, хоорайже чанып ора, Иисус аштай берген.
+\v 19 Орук кыдыында фига ыяжын көрүп кааш, Ол аңаа чеде берген, ынчалза-даа бүрүлерден өске чүнү-даа тыппаан. Ол ынчан ыяшка: «Моон соңгаар сеңээ кажан-даа чимис үнмес болзун!» – дээн. Фига ыяжы дораан-на кургап калган.
+\p
+\v 20 Өөреникчилер ону көргеш, кайгап: «Фига ыяжы канчап ындыг дүрген кадып калды?» – деп айтырганнар.
+\p
+\v 21 Иисус мынча деп харыылаан: «Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: бүзүрээр-ле, чигзинмес-ле болзуңарза, фига ыяжы-биле болган чүүлдү кылыр хамаанчок, бо дагга безин: „Турулгаш, далайже дүже бер!“ – дээр болзуңарза, шак ынчаар бүде бээр.
+\v 22 Бүзүрээр-ле болзуңарза, мөргүп тура, дилээн чүвеңерниң дөгерезин алыр силер».
+\p
+\v 23 Иисус Бурганның өргээзинче кирип келгеш, улусту өөреди бээрге, Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш чоннуң баштыңнары Аңаа чедип келгеш, айтырыг салганнар: «Сен бо бүгүнү кандыг эрге-чагырга-биле кылып тур сен? Сеңээ ол эрге-чагырганы кым берди?»
+\p
+\v 24 А Иисус оларга мынча деп харыылаан: «Мен база силерге бир айтырыг салыйн. Меңээ харыылаптар болзуңарза, силерниң айтырыыңарга база харыылаар мен.
+\v 25 Иоанның сугже сугар эргези Бургандан келген бе азы кижилерден бе?» Олар аразында сүмележи берген: «Бис: „Бургандан“ – дизивиссе, Ол: „Ынчаарга силер чүге Иоаннга бүзүревээниңер ол?“ – дээр болгай.
+\v 26 А: „Кижилерден“ – дээр дээш, чондан коргар-дыр бис, чүге дээрге хамык улус Иоанны Бурганның медээчизи деп санаар болгай».
+\v 27 Олар Иисуска: «Билбес-тир бис» – деп харыылааннар. Ол ынчан мынча дээн: «Мен база бо бүгүнү кандыг эрге-чагырга-биле кылып турарымны силерге чугаалавас мен».
+\p
+\v 28 «А ам мындыг чүүл дугайында чүү деп бодаар силер че? Ийи оолдуг бир кижи турган-дыр. Бирги оглунга баргаш, ол мынча дээн: „Оглум, бөгүн баргаш, виноград шөлүнге ажылдап көр“.
+\p
+\v 29 Оозу баштай: „Барбас мен“ – дээн, а ооң соонда өскээр боданыпкаш, чорупкан.
+\p
+\v 30 Ачазы өске оглунга баргаш, база-ла ынча дээн. Демгизи: „Баар мен, дээрги“ – деп харыылаза-даа, барбайн барган.
+\v 31 Оларның кайызы ачазының аайындан эртпээн-дир?» Олар: «Биргизи» – деп харыылааннар. Иисус ооң соонда оларга мынча дээн: «Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: үндүрүг хавырыкчылары болгаш самыын-садар херээженнер Бурганның Чагыргазынче силерни мурнай кирер.
+\v 32 Чүге дээрге Иоанн силерге шын орук айтып, баштай чедип кээрге, силер аңаа бүзүревээн-дир силер. А олар Иоаннга бүзүрээн болгай. Ол бүгүнү көргеш безин, дөмей-ле бачыдыңар миннип, Бурганче ээлбээн база аңаа бүзүревээн-дир силер».
+\p
+\v 33 «Ам өске угаадыглыг чугаадан дыңнаңар. Бир кижи бодунуң ээлээн черинге виноград тарып алган. Ол ону долгандыр кажаалааш, чимизин сы бастырар уургай каскаш, таңныылдаар суурга тудуп каан. Ооң соонда ол виноград шөлүн ажаакчыларга ачылалга берипкеш, боду өске чуртче чоруй барган.
+\v 34 Дүжүт ажаар үе кээрге, ол бодунуң үлүүн алыр дээш, виноград ажаакчыларынче чалчаларын чорудупкан.
+\v 35 Ынчалза-даа олар ооң чалчаларын тудуп алгаш, бирээзин эттеп, өскезин өлүрүп кааннар, а үшкүзүн даш-биле соп каапканнар.
+\v 36 Шөл ээзи ынчан оон-даа хөй өске чалчаларын ыткан, ынчалза-даа виноград ажаакчылары оларны база шак ынчаар аажылааннар.
+\v 37 Адак соонда ээ кижи оларже бодунуң оглун чорудупкаш: „Мээң оглумну албан хүндүлеп көөрлер“ – деп бодаан.
+\p
+\v 38 Ынчалза-даа виноград ажаакчылары ооң оглун көргеш: „Бо-даа салгакчызы-дыр! Ону өлүрүп каапкаш, өнчүзүн олчалап аалы“ – дээннер.
+\v 39 Олар ону сегирип алгаш, виноград шөлүнден үндүре бергеш, өлүрүп кааннар.
+\v 40 Чүл че, шөлдүң ээзи чедип келгеш, виноград ажаакчыларын канчап кааптарыл?»
+\p
+\v 41 Олар Аңаа: «Ол хортаннарны каржызы-биле узуткааш, шөлүн дүжүт ажаар өйде ооң үлүүн бээр өске ажаакчыларга ачыладып каар» – деп харыылааннар.
+\p
+\v 42 Иисус оларга мынча дээн: «Силер Бижилгеден номчувааныңар ол бе кай: „Тудугжуларның херекчок дээш октапкан дажы эң чугула даш апарган. Дээрги-Чаяакчы ынчалдыр кылган, ону көөрү биске кайгамчык-тыр!“
+\p
+\v 43 Ынчангаш Бурганның Чагыргазын силерден хунаап аарын база „дүжүдүн“ бээр чонга бериптерин силерге чугаалап тур мен.
+\v 44 Кым ол дашче кээп ужарыл, чуурулдур ужуп аар, а кымче ол даш кээп дүжерил ону чылча базып каар».
+\p
+\v 45 Иисустуң угаадыглыг чугааларын дыңнааш, Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш фарисейлер Ооң оларның дугайында чугаалап турарын билип кааннар.
+\v 46 Олар Иисусту тудуп хоругдаар деп барганнар, ынчалза-даа Ону Бурганның медээчизи деп хүлээп турар чондан кортканнар.
+\c 22
+\cl 22 эге
+\p
+\v 1 Иисус оларны угаадыглыг чугаалар дузазы-биле өөредирин уламчылап, мынча дээн:
+\v 2 «Дээрниң Чагыргазы дараазында үлегерге дөмей. Бодунуң оглунуң куда доюн кылган бир хаан турган.
+\v 3 Ол чалаан аалчыларынче чалчаларын ыткан, ынчалза-даа чалатканнар келиксевейн барган.
+\v 4 Хаан өске чалчаларын ыдып, оларга чагып каан: „Чалаан улузумга чугаалаңар: ‘Дойга белеткелим доозулду, семиртир азыраан молдургаларым, шарыларым соп алдым, бүгү чүве белен. Куда доюнче моорлаңар’“.
+\v 5 Ынчалза-даа чалаттырганнар тоовайн, боттарының ажыл-херектерин кылып, тарай бергеннер. Бирээзи шөлче үнүпкен, өскези садыглаар черинче чорупкан,
+\v 6 а чамдыктары ооң чалчаларын сегирип алгаш, дорамчылап өлүрүп каапканнар.
+\v 7 Хаанның килеңи хайынгаш, шериглерин ыдарга, олар өлүрүкчүлерни шаажылааш, ол улустуң хоорайын өрттедипкеннер.
+\v 8 А ооң соонда хаан чалчаларынга мынча дээн: „Куда доюнга хамык чүве белен-дир, ынчалза-даа чалаан улузум алдар-хүндүге төлеп чок болган-дыр.
+\v 9 Ам орук белдирлеринче баргаш, таварышкан улустуң шуптузун дойже чалаңар“.
+\v 10 Чалчалар ынчан кудумчулар кезип үнгеш, таварышкан-на чонну: эки-даа, бак-даа улусту чыып эккелгеннер. Аалчылар дойлаар черни долдур ээлепкен.
+\v 11 Хаан аалчыларын көөрү-биле үнүп келгеш, байырлалда кедер хеви чок кижи көрүп каан.
+\v 12 Ол аңаа мынча дээн: „Өңнүк, сен бээр канчап байырлал хеви чок кирип келдиң?“ Оозу ыыттаваан.
+\v 13 Хаан ынчан чалчаларынга: „Ооң хол, будун хүлээш, дашкаар, улус ыглажып, диштерин кыжырадып турар караңгыдыва, үндүр октаптыңар “ – деп дужааган.
+\v 14 Чалаттырганнар хөй, а шилиттингеннер эвээш болдур ийин».
+\p
+\v 15 Фарисейлер ынчан үне бергеш, Иисусту, сөзүнге сылдаглап, канчап тудуп алырын дугуржуп эгелээннер.
+\v 16 Олар Иисусче боттарының өөреникчилерин иродианнар-биле катай чорудупканнар. «Башкы! – деп, айбылаткан улус чугаалаан. – Силерни шынчы база Бурганның алыс шын оруунга өөредип чоруур кижи деп билир бис. Кижилерни ылгай көрбес болгаш, оларның эрге-ажыынга бараан болбас-тыр силер.
+\v 17 Ынчаарга Силерниң бодалыңар чүл, биске чугаалап көрүңерем: императорга үндүрүг төлээр ужурлуг бис бе азы чок бе?»
+\p
+\v 18 Иисус оларның кара сагыштыын билгеш, мынча дээн: «Ийи арынныглар, Мени чүге шенеп тур силер?
+\v 19 Үндүрүг төлээр чоозуңарны Меңээ көргүзүңер». Аңаа мөңгүн чоос эккеп бээрге,
+\v 20 Иисус олардан: «Мында кымның чурук-дүрзүзү база ады бар-дыр?» – деп айтырган.
+\p
+\v 21 Олар: «Императорнуң» – деп харыылааннар. Иисус ынчан: «Ынчаарга императорга – императорнуун, а Бурганга – Бурганныын бериңер» – дээн.
+\v 22 Ындыг сөстер дыңнааш, оларның аксы хак деп, Иисустан ырап чоруй барганнар.
+\p
+\v 23 Ол-ла хүн «Өлген улус катап дирилбес» дижир саддукейлер Иисуска чедип келгеш, айтырыг салган:
+\v 24 «Башкы, Моисей биске: „Кандыг-бир эр кижи ажы-төл чок тургаш, өлү бээр болза, ооң дуңмазы дулгуяк чаавазы-биле өгленгеш, бодунуң өлген акызының үре-салгалын уламчылаар ужурлуг“ – деп чугаалаан-дыр.
+\v 25 Бистиң аравыска чеди алышкы чораан дижик. Улуу кадайлангаш, ажы-төл арттырбайн, өлүп калган. Ооң кадайы улуг чуржузунга кадай бооп арткан.
+\v 26 Ийиги, үшкү дуңмазы болгаш шупту чеди алышкы-биле база ындыг болган.
+\v 27 Адак соонда ол кадай база мөчээн.
+\v 28 Хамык өлген улус катап дирлип кээрге, херээжен кымның кадайы боорул? Алышкылар ону чеделээн кадайланып чорааннар болгай».
+\p
+\v 29 Харыызынга Иисус мынча дээн: «Соора барган-дыр силер, чүге дээрге Бижилгелерни-даа, Бурганның күчү-күжүн-даа билбес-тир силер.
+\v 30 Катап дирилген улус кадай-даа албас, ашакка-даа барбас, харын Бурганның дээрде төлээлеринге дөмей болур.
+\v 31 А өлүглер аразындан катап дирлиишкинге хамаарыштыр Бурганның силерге:
+\v 32 „Мен – Авраамның Бурганы, Исаактың Бурганы болгаш Иаковтуң Бурганы-дыр мен“ – дээнин номчуваан силер бе? Ол – өлүглерниң эвес, а дириглерниң Бурганы-дыр».
+\p
+\v 33 Улус Иисусту дыңнааш, Ооң берген өөредиин магадап ханмааннар.
+\p
+\v 34 Фарисейлер Иисус Бодунуң харыызы-биле саддукейлерниң аксын дуй шаапкан деп дыңнааш, чаңгыс черге чыглып келгеннер.
+\v 35 Ынчан оларның бирээзи, ном-хоойлу тайылбырлакчызы, Иисусту шенеп, айтырыг салган:
+\v 36 «Башкы, ыдыктыг хоойлуда эң чугула айтыышкын кайызыл?»
+\p
+\v 37 Ол мынча дээн: « „Бодуңнуң Бурганың Дээрги-Чаяакчыга бүгү-ле чүлдү-чүрээңден, бүгү-ле сеткил-сагыжыңдан, бүгү-ле угаан-сарыылыңдан ынак бол“.
+\v 38 Бо дээрге бирги болгаш эң чугула айтыышкын-дыр.
+\v 39 А ийиги айтыышкын аңаа дөмейлешкек: „Чаныңда кижиге бодуңга бодуң дег ынак бол“.
+\v 40 Бо ийи айтыышкында бүгү ыдыктыг хоойлу болгаш медээчилерниң өөредии туттунуп турар».
+\p
+\v 41 Ону долгандыр чыглып келген фарисейлерден Иисус айтырыг салган:
+\v 42 «Бурганның шилип алган Христозун чүү деп бодаар силер: Ол кымның Оглул?» Олар Аңаа: «Давидтиң Оглу-дур» – деп харыылааннар.
+\p
+\v 43 Иисус оларга мынча дээн: «Ынчаарга Давид Бурганның Сүлдезинге башкарткаш, чүге Ону Дээргим деп адааныл:
+\v 44 „Дээрги-Чаяакчы мээң Дээргимге мынча дээн: ‘Дайзыннарыңны буттарың адаанга эккеп салбаан шаамда, Мээң оң таламга олур’“.
+\v 45 Бир-тээ Давид Ону Дээргим деп турар болганда, Христос канчап Давидтиң Оглу боорул?»
+\v 46 Кым-даа Аңаа удур чаңгыс сөс-даа эдип шыдаваан. Ол хүнден эгелээш, кым-даа Аңаа кандыг-бир айтырыг салып дидинмээн.
+\c 23
+\cl 23 эге
+\p
+\v 1 Иисус ынчан чон-биле база Бодунуң өөреникчилери-биле чугаалажы берген.
+\v 2 Ол мынча дээн: «Ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер Моисейниң салгакчылары-дыр.
+\v 3 Силер бүгү чүвени оларның айыткан аайы-биле кылыңар, ынчалза-даа оларның ажыл-херээн өттүнмеңер, чүге дээрге олар өөредип турар чүвезин боттары сагывас-тыр.
+\v 4 Олар угдунмас аар чүъктү улустуң эгиннеринге чүктедип турарлар, а боттары чаңгыс салаазын безин шимчедип, улуска дузалажыр хөңнү чок-тур.
+\v 5 А кандыг-бир чүве кылза, чүгле ат чолуп кылырлар, оларның хаваанда болгаш холунда Бижилге шыгжаан хапчыгаштары калбарып, а шыва тонунуң салбакталчак хаажылары узап бар-ла чыдар.
+\v 6 Олар найыр-дойларга база синагогаларга хүндүткелдиг дөрге орарынга ынак.
+\v 7 Олар улус чыглыр шөлдерге амыр-менди дыңнаарынга база улуска: „Башкы!“ – деп адаттырарынга ынак.
+\v 8 А силерни „башкылар“ деп адавазын, чүге дээрге силерде чүгле чаңгыс Башкы бар, а силер шупту акы-дуңмашкы силер.
+\v 9 Черге кымны-даа „ачай“ деп адаваңар, чүге дээрге силерде чүгле чаңгыс Дээрде саадаан Ада бар.
+\v 10 Силерни „башкарыкчы“ деп адавазын, чүге дээрге силерде чаңгыс Башкарыкчы – Христос бар.
+\v 11 Силерниң араңарда эң чугулаңар чалчаңар болзун.
+\v 12 Бодун өрү көрдүнер кижи дора көрдүрер, а бодун боду дора көрген кижи өрү көдүртүр.
+\p
+\v 13-14 Ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер, ат болур силер! Ийи арынныглар! Силер улустан Дээрниң Чагыргазын дуглап, боттарыңар-даа ынаар кирбес, ынаар кириксээннерни-даа киирбес-тир силер.
+\p
+\v 15 Ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер, ат болур силер! Ийи арынныглар! Чаңгыс-даа бол кижини иудей шажынче ээлдирип аар дээш, далайны кежип, черни эртип турар-дыр силер, а ээлдирип алгаш, ону бодуңардан ийи катап дора бужар амытанче хуулдуруптар-дыр силер.
+\p
+\v 16 Согур баштакчылар, ат болур силер! Мынча деп турар-дыр силер: „Кандыг-бир кижи Бурганның өргээзи -биле даңгыраглаар болза, ол чүү-даа дивээн-дир, а Бурганның өргээзинде алдын-биле даңгыраглаар болза, ол аазаашкынын күүседир ужурлуг“.
+\v 17 О, согур сээдеңнер! Чүү чугулал: алдын бе азы ол алдынны ыдыктаан Бурганның өргээзи бе?!
+\v 18 Оон ыңай мынча деп турар-дыр силер: „Кандыг-бир кижи өргүл салыр бедигээш -биле даңгыраглаар болза, ол чүү-даа дивээн-дир, а аңаа салган өргүл-биле даңгыраглаар болза, ол аазаашкынын күүседир ужурлуг“.
+\v 19 Согурлар! Чүү чугулал: өргүл бе азы ол өргүлдү ыдыктаан бедигээш бе?!
+\v 20 Өргүл салыр бедигээш-биле даңгыраглаар кижи ында салган өргүл-биле база даңгыраглап турары ол-дур.
+\v 21 Бурганның өргээзи-биле даңгыраглаан кижи ында чурттаан Бурган-биле база даңгыраглап турары ол.
+\v 22 Дээр-биле даңгыраглаан кижи Бурганның дүжүлгези болгаш ында саадаан Бурган-биле база даңгыраглап турары ол-дур.
+\p
+\v 23 Ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер, ат болур силер! Ийи арынныглар! Мята, койнут болгаш тмин деп оъттарның дүжүдүнүң оннуң бир кезиин берип-даа турзуңарза, ыдыктыг хоойлуда эң чугула чүүлдерни: шын шииткелди, энерелди болгаш шынчы чорукту херекке албас-тыр силер. Баштайгызын кылыр ужурлуу шын, а сөөлгүзүн кылырын база утпаза эки.
+\v 24 Согур баштакчылар! Ымырааны шүүп кааптар, а тевени ажырыптар-дыр силер!
+\p
+\v 25 Ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер, ат болур силер! Ийи арынныглар! Аяк-тавааңарның даштын аштап-арыглап-даа турзуңарза, ишти-хөңнүңерни чазый-харам чорук база бузут долган-дыр.
+\v 26 Согур фарисей! Баштай аяаңның иштин аштап-арыглап ал, ынчан ооң дашты база арыг боор.
+\p
+\v 27 Ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер, ат болур силер! Ийи арынныглар! Агарты чугайлаан чевеглерге дөмей-дир силер: оларның дашты чараш ышкаш, а иштин өлүг сөөктер база янзы-бүрү бужар чүүлдер долган!
+\v 28 Силер база ындыг силер: даштыңардан көөрге, Бурганга шынчы улус ышкаш көстүр силер, а ишти-хөңнүңерни ийи арынныг база кем-буруулуг чорук долган.
+\p
+\v 29 Ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер, ат болур силер! Ийи арынныглар! Бурганның медээчилеринге чевег тураскаалдары тудуп, чөптүг-шынныг улустуң чевеглеринде тураскаалдар каастап:
+\v 30 „Ада-өгбевистиң үезинде чурттап чораан болзувусса, медээчилерниң ханын төгеринге олар-биле кады киришпес ийик бис“ – деп турар-дыр силер.
+\v 31 Силер ооң-биле, „Медээчилерни өлүрүп чораан улустуң салгакчылары бис“ деп, боттарыңарга удур херечилээниңер ол-дур.
+\v 32 Ындыг болганда, уламчылаңар-ла, ада-өгбеңерниң эгелээн чүвезин эчизинге чедириңер-ле!
+\v 33 Чыланнар база чылан сыскындылары! Тамыже дүжүрер шииткелден канчап ойлаар силер!
+\v 34 Мен силерже медээчилерни, мерген угаанныгларны, башкыларны чорудуп тур мен, а силер оларның чамдыызын өлүрүп база хере шава бээр силер, өскелерин синагогаларыңарга эриидеп база хоорайдан хоорайже сывыртай бээр силер.
+\v 35 Кем-буруу чок Авелдиң ханындан эгелээш, өргүл салыр бедигээш биле Бурганның өргээзиниң аразынга өлүрүп кааныңар Берехияның оглу Захарияның ханынга чедир, чер кырынга төгүлген бүгү чөптүг-шынныг улустуң ханы дээш, шииткелди чүктээр силер.
+\v 36 Алыс шынны чугаалап тур мен: ол бүгү кеземче бо салгалга дүжер!»
+\p
+\v 37 «О, Иерусалим, Иерусалим! Бурганның медээчилерин өлүрүп турар база сенче чорутканнарны даш-биле соккулап каар хоорай! Куштуң бодунуң чаш төлдерин чалгынының адаанга чыып аары дег, Мен чеже катап Иерусалимниң чурттакчыларын чыып аарын күзедим, ынчалза-даа силер ону күзеведиңер!
+\v 38 Ол-дур, силерниң өргээңер ээн кагдынар-дыр.
+\v 39 „Дээрги-Чаяакчының өмүнээзинден кел чыдар Кижи алгадып-йөрээтсин!“ – дей бээриңер шаг-үе келбээн шаанда, Мени ам черле көрбезиңерни чугаалап тур мен».
+\c 24
+\cl 24 эге
+\p
+\v 1 Иисус оон Бурганның өргээзинден үнгеш, бар чыдырда, өөреникчилери Аңаа чоокшулап келгеш: «Бурганның өргээзиниң тудугларының чаражын!» – деп барганнар.
+\v 2 Иисус оларга мынча дээн: «Бо бүгүнү көрүп тур силер бе? Силерге алыс шынны чугаалап тур мен: маңаа туружундан шимчевээн даш безин артпас, шупту тудуглар үрегдеттирип-буступ каар».
+\p
+\v 3 Иисус Елеон даанга чааскаан олурда, өөреникчилери Аңаа чедип келгеш, айтырыг салганнар: «Ол айыыл-халап кажан боорун биске чугаалаңарам. Силерниң чедип кээриңерни болгаш бо делегейниң төнчүзүн кандыг демдек бадыткаарыл?»
+\p
+\v 4 Иисус оларга мынча деп харыылаан: «Кандыг-даа улуска дуурайладып аарындан кичээниңер.
+\v 5 Чүге дээрге хөй-ле кижи Мээң адым тудуп: „Мен – Христос -тур мен“ – деп келгеш, эңдерик улусту мегелеп кааптар.
+\v 6 Чоокта дайын-чааның шимээнин болгаш ыракта дайын-чаалар дугайында чугааларны дыңнап каар силер. Ындыг-даа болза, кортпаңар. Ол бүгү болур ужурлуг, ынчалза-даа бүгү чүвениң ылаптыг төнчүзү ол эвес-тир.
+\v 7 Ийе, бир чонче өске чон, бир күрүнеже өске күрүне халдай бээр. Чер болганга аш-чут база чер шимчээшкиннери болур:
+\v 8 ол бүгү, божаан херээженниң эъдиниң аарыы дег, хилинчектиң чүгле эгези-дир.
+\p
+\v 9 Силерни ынчан хилинчектээр дээш, улуска тудуп берип, өлүрүп эгелээр. Мээң адым ужун бүгү кижи төрелгетен силерни көөр хөңнү чок апаар.
+\v 10 Эңдерик улус бо моондакты ажып шыдавастап, бот-боттарын сатчып база көрүшпестеп эгелээр.
+\v 11 Хөй меге медээчилер ынчан тыптып келгеш, эңмежок улусту мегелеп кааптар.
+\v 12 Бузут ынчалдыр нептерээрге, эңдерик улустуң ынакшылы соой бээр.
+\v 13 Ынчалза-даа ол бүгүнү эчизинге чедир шыдашкан кижи камгалалды алыр.
+\v 14 Дээрниң Чагыргазының дугайында бо Буянныг Медээни бүгү делегейге, хамык чоннарга медеглээн турар, бүгү чүвениң төнчүзү чүгле ооң соонда кээр».
+\p
+\v 15 «Ол дугайында Даниил медээчиниң чугаалааны, ыдыктыг черде турар хоозуралдың бужар чудун көрүп кагзыңарза (номчуп орар кижи шын угаазын!),
+\v 16 Иудеяда чурттаан улус дагларже дезипсин.
+\v 17 Бажыңының кырынга турган кижи, эт-севин алыр дээш, бажыңынче дүжүп кирбезин.
+\v 18 Шөлге ажылдап чораан кижи, идик-хевин алыр дээш, бажыңынче ээп келбезин.
+\v 19 Ол хүннерде иштиг-сааттыг болгаш эмер чаш уруг-дарыглыг улус ат болур!
+\v 20 Кыжын азы амыр-дыш хүнүнде деспес дээш мөргүңер.
+\v 21 Бо делегейни чаяаганындан бээр, амдыгаа чедир кажан-даа болбаан база моон соңгаар кажан-даа болбас коргунчуг хилинчек ол үеде болур.
+\v 22 Бурган ол хүннерниң санын кызырбаан болза, амылыг кижи бүрүзү менди үнмес ийик. Ынчалза-даа Бодунуң шилип алганы улус дээш, Бурган ол хүннерниң санын кызырар.
+\p
+\v 23 Силерге ынчан кандыг-бир кижи: „Көр, Христос бо-дур!“ азы „Ол бо-дур!“ – дээр болза, аңаа бүзүревеңер!
+\v 24 Чүге дээрге боттарын „Христос мен“ дээр азы „Медээчи мен“ дээр улус тыптып келгеш, болдунар-ла болза, Бурганның шилип алган улузун безин мегелээр дээш, өндүр улуг бадыткал демдектери болгаш кайгамчык чүүлдер көргүзер.
+\v 25 Дыңнаңар, Мен силерни баш бурунгаар сагындырдым.
+\v 26 Ынчангаш силерге: „Көрүңер, Христос ээн кургаг ховуда-дыр!“ – дээр болза, ынаар барбаңар азы: „Көрүңер, Ол мында, дуу бажыңда чаштынып турар-дыр“ – дээр болза, бүзүревеңер.
+\v 27 Чөөн чүктен кызаш дээш, барыын чүкке чедир кызаңнаан чаңнык дег, Кижи амытан Оглу ынчалдыр ээп кээр.
+\v 28 Кайда сек чыдарыл, аңаа сек чиир куштар чыглып кээр».
+\p
+\v 29 «Ол хүннерниң айыыл-халавы болуп эрткен дораан-на, хүн караа өжер, ай чырытпастай бээр, сылдыстар дээрден кээп дүжер база дээрниң күчү-күштери сириңейнип, божаңнай бээр.
+\v 30 Кижи амытан Оглунуң кээриниң демдээ ол үеде дээрге көстүп кээр. Күчү-күжү биле өндүр чырыынга бүргеткен, дээрниң булуттарын кырлап кел чыдар Кижи амытан Оглун көрүп кааш, чер кырында хамык аймак-чон кажыыдап база ыглажып эгелээр.
+\v 31 Ол, трубаны ыыткыр этсип, Бодунуң шилип алган улузун чырык черниң дөрт чүгүнден, өртемчейниң бир кыдыындан өске кыдыынга чедир чыып эккелзин дээш, Бодунуң төлээлерин чорудуптар».
+\p
+\v 32 «Фига ыяжындан үлегер-чижектен алыңар: ооң будуктары хөөп, бүрүлери частып кээрге, чай удавас дүжер дээрзин эндевес болгай силер.
+\v 33 Шак ынчалдыр, ол бүгүнү көргеш, Кижи амытан Оглу мырыңай бо, эжик аксында келген дээрзин билип алыңар.
+\v 34 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: ол бүгү чүве боттанмаан шаанда, бо салгалдың улузу өлүп читпес.
+\v 35 Дээр биле чер эстип-хайлы бээр, а Мээң сөстерим эстип-хайылбас».
+\p
+\v 36 «А ол хүннүң база шактың кажан кээрин кым-даа: дээрниң төлээлери-даа, Оглу-даа билбес – чүгле Бурган Ада Боду билир.
+\v 37 Нойнуң үезинде болуп турганы дег, Кижи амытан Оглунуң чедип кээр хүнүнде база ындыг боор.
+\v 38 Ол хүннерде, суг халавының мурнуу чарыында, Нойнуң бажың-хемезинге олурупканы хүнге чедир, улус-чон ижип-чип, кадай ап база ашакка барып келген болгай.
+\v 39 Суг халап келгеш, оларның шуптузун узуткап каггыжеге чедир, олар чүнү-даа угаап бодавааннар. Кижи амытан Оглу чедип кээрге, база шак ындыг боор.
+\v 40 Ийи кижи ынчан шөлде ажылдап турар болза, бирээзин алгаш баар, а өскезин арттырып каар.
+\v 41 Ийи херээжен дээрбеге тараа дээрбелеп турар болза, бирээзин алгаш баар, а өскезин арттырып каар.
+\v 42 Ынчангаш одуг-сергек болуңар, чүге дээрге Дээргиңерниң кандыг хүнде чедип кээрин билир эвес силер.
+\v 43 Мону база билип алыңар: бажың ээзи дүнекиниң каш шакта оор кээрин билир турган болза, ол удувас ийик база бодунуң бажыңын оорлаттырбас ийик.
+\v 44 Ынчангаш силер база белен болуңар, чүге дээрге Кижи амытан Оглу силерниң манаваан шагыңарда чедип кээр».
+\p
+\v 45 «Шынчы болгаш сарыылдыг чалча кандыг болурул? Бажың ээзи бир чалчазын өскелериниң бажынга салгаш, оларга аъш-чемни чогуур үезинде бээр кылдыр томуйлап каан дижик.
+\v 46 Ээзи чедип келгеш, ооң ынчалдыр ажылдап турарын көрүп каар болза, ол чалча амыр-чыргалдыг.
+\v 47 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: ээзи ону бүгү ээлээн чүвезиниң бажынга олуртуп каар.
+\v 48 А ол чалча ойлук чок болуп, бүдүү иштинде: „Мээң дээргим ам дораан келбес-ле болгай“ – дээш,
+\v 49 өске чалчаларны эттеп-соп, а боду чилбиленип, арагачылар-биле пактай берген дижик.
+\v 50 Ындыг чалчаның ээзи ооң манавааны хүнде база бодавааны шакта чедип келгеш,
+\v 51 ону чула кезеткеш, ийи арынныг улус-биле дөмей кылдыр аажылаар. Аңаа ыы-сыы үнер база диштер кыжыраажы дыңналыр».
+\c 25
+\cl 25 эге
+\p
+\v 1 «Ол хүнде Дээрниң Чагыргазы мындыг үлегерге дөмей. Үс куткан деңнерин туткаш, күдээже уткуштур үнүпкен он кыс турган.
+\v 2 Оларның бежи угаанныг, а бежи мелегей чүве-дир.
+\v 3 Мелегей кыстар деңнерин ап алза-даа, немей кудар үзү чок болганнар.
+\v 4 А угаанныг кыстар деңнери-биле катай саваларда үзүн база ап алганнар.
+\v 5 Күдээ оол саадай бээрге, бүгү кыстарның бажы согаш кыннып, удуй бергеннер.
+\p
+\v 6 Дүн ортузунда: „Көрүңер, күдээ кел чор! Ону уткуп үнүңер!“ – деп кыйгы дыңналган.
+\v 7 Ол дораан хамык кыстар тура халышкаш, деңнерин кыпсып эгелээннер.
+\p
+\v 8 Мелегей кыстар угаанныгларынга: „Үзүңерден бичииден бериңерем, деңнеривис өжүп тур“ – дээннер.
+\v 9 А угаанныг кыстар: „Чок, бербес бис, оон башка үс силерге-даа, биске-даа четпейн баар. Ооң орнунга садыгжыларже баргаш, садып алыңар“ – деп харыылааннар.
+\v 10 Олар үс садып ап чоруур аразында, күдээ чедип келген. Белен турган беш кыс ооң-биле кады куда доюнче кире бээри билек, оларның соондан эжикти хаапкан.
+\p
+\v 11 Ооң соонда арткан кыстар чедип келгеш: „Дээрги! Дээрги! Эжииң ажыдып көр!“ – дээннер.
+\v 12 А ол: „Чок, силерни билбезим ылап шын“ – деп харыылаан.
+\p
+\v 13 Ынчангаш серемчилелдиг болуңар, чүге дээрге Кижи амытан Оглунуң чедип кээр хүнүн-даа, шагын-даа билбес болгай силер».
+\p
+\v 14 «Ынчан ырак чуртче чоруп тура, бодунуң чалчаларын кый деп алгаш, эт-хөреңгизин оларга карактадып каан кижи-биле болганы дег болур.
+\v 15 Ол бир чалчазынга – беш, өскезинге – ийи, а үшкүзүнге – бир шоодай мөңгүн акша берип каан. Кижи бүрүзүнге ооң шыдаар шаг-шинээн барымдаалап бергеш, боду чорупкан.
+\v 16 Беш шоодай мөңгүн алган кижи ол акшаны дораан саарылгаже кииргеш, немей бешти ажылдап алган.
+\v 17 Ийи шоодай мөңгүн алган кижи база ийини немей ажылдап алган.
+\v 18 А бир шоодай мөңгүн алган кижи баргаш, оңгар каскаш, дээргизиниң акшазын ынаар хөөп каан.
+\p
+\v 19 Үр үе эрткен соонда, чалчаларның дээргизи ээп келгеш, оларга карактадып каан акшазы дээш, харыы тударын негээн.
+\v 20 Беш шоодай акша алган кижи келгеш, немей база бешти эккелген. Ол мынча дээн: „Дээрги, силер меңээ беш шоодай акша берген силер, а бо мээң немей ажылдап алганым беш шоодай акша-дыр“.
+\p
+\v 21 Дээргизи аңаа: „Кончуг эки-дир, сен эки болгаш шынчы чалча-дыр сен! Сен бичии херек башкарарынга шынчың көргүстүң, ам сеңээ улуг ажыл-херек дагзыр мен. Мээң өөрүшкүм үлежип көр“ – дээн.
+\p
+\v 22 Ийи шоодай акша алган кижи база чедип келгеш: „Дээрги, силер меңээ ийи шоодай акша бээриңерге, немей база ийини ажылдап алдым“ – дээн.
+\p
+\v 23 Дээргизи аңаа: „Кончуг эки-дир, сен эки болгаш шынчы чалча-дыр сен! Сен бичии херек башкарарынга шынчың көргүстүң, ам сеңээ улуг ажыл-херек дагзыр мен. Мээң өөрүшкүм үлежип көр“ – дээн.
+\p
+\v 24 Ооң соонда бир шоодай акша алган кижи чедип келгеш, мынча дээн: „Дээрги, мен силерни каржы-хажагай кижи деп билир мен: тарываан-даа чериңерден ажаап аар, чашпаан-даа чериңерден чыып аар болгай силер.
+\v 25 Мен силерден сезиндим, ынчангаш акшаңарны черге хөөп кагдым. Акшаңар бо-дур, ап ап көрүңер“.
+\p
+\v 26 Дээргизи аңаа: „Сөлгүжок бак, чалгаа чалча! Тарываан-даа черимден ажаап аарымны, чашпаан-даа черимден чыып аарымны билир ышкажыл сен.
+\v 27 Ындыг болганда, мээң акшамны саарылгаже киирер турган-дыр сен, мен ынчан ээп келгеш, акшамны орулгазы-биле катай алгай эртик мен.
+\v 28 Ооң бир шоодай акшазын хунаап алгаш, он шоодай акшалыг кижиге бериптиңер.
+\v 29 Чүвези бар кижиге оон-даа немей бээр, ол ынчан артыкшылдыг боор, а чүвези чок кижиниң бар бичии-даа чүвезин хунаап алыр.
+\v 30 Бо сөлгүжок бак чалчаны дашкаар, улус ыглап-сыктап, диштерин кыжыраткан караңгыже үндүр октаптыңар “ – дээн».
+\p
+\v 31 «Бодунуң өндүр чырыынга бүргеткен Кижи амытан Оглу хамык төлээлеринге үдеткен чедип келгеш, Бодунуң чайынналган дүжүлгезинге саадаптар.
+\v 32 Ооң мурнунга бүгү чоннар чыглып кээр. Ол улусту, кадарчының хоюн өшкүзүнден үзери дег, ийи кезекке үзүп аар.
+\v 33 Ол хоюн – оң талазынга, а өшкүзүн – солагай талазынга бөлүп аар.
+\p
+\v 34 Хаан ынчан оң талазында турарларга мынча дээр: „Мээң Адамга алгадып-йөрээткеннер, бээр келиңер! Өртемчейни чаяаганындан бээр силерге белеткээн Дээрниң Чагыргазын салгап алыңар.
+\v 35 Чүге дээрге Мен аштап турумда, силер Мени чемгерип кагдыңар; суксап турумда, силер Мээң суксунум хандырдыңар; чер кезип чорумда, силер Мени хоргададып алдыңар;
+\v 36 чанагаш турумда, силер Мени хепкерип кагдыңар; аарып чыдырымда, силер Мени ажаап-карактап келдиңер; кара-бажыңга чыдырымда, силер Меңээ ужуражып турдуңар “.
+\p
+\v 37 Чөптүг-шынныг улус ынчан Аңаа мынча деп харыылаар: „Дээрги, кажан бис аштап туруңарда көргеш, Силерни чемгерген улус боор бис, суксап туруңарда көргеш, суксунуңар хандырган улус боор бис?
+\v 38 Чер кезип чоруңарда көргеш, хоргадал берген улус боор бис; чанагаш туруңарда көргеш, хепкерген улус боор бис?
+\v 39 Кажан бис аарып туруңарда көргеш, Силерни ажаап-карактаан улус боор бис; кара-бажыңга чыдырыңарда көргеш, ужурашкан улус боор бис? Кажан ынчалган улус боор бис?“
+\p
+\v 40 Хаан оларга мынча деп харыылаар: „Алыс шынны чугаалап тур мен: Мээң бо эң бичии дуңмаларымның бирээзинге ол бүгүнү кылганыңар дээрге-ле ону Меңээ база кылганыңар ол-дур“.
+\p
+\v 41 А ооң соонда Хаан солагай талазында турарларга мынча дээр: „Менден ырап чоруңар, каргыштыг хейлер!  Эрликке болгаш ооң төлээлеринге белеткээн мөңге отче барыңар.
+\v 42 Мен аштап турдум, а силер Мени чемгербедиңер; Мен суксап турдум, а силер Мээң суксунум хандырбадыңар;
+\v 43 Мен чер кезип чордум, а силер Мени хоргадатпайн бардыңар; чанагаш турдум, а силер Мени хепкербедиңер, аарып турдум база кара-бажыңга чыттым, а силер Менче сагыш салбадыңар“.
+\p
+\v 44 Олар ынчан мынча дээр: „Дээрги, кажан бис Силерниң аштап, суксап азы чер кезип турганыңарны, чанагаш чорааныңарны, аарып азы кара-бажыңга чытканыңарны көргеш, Силерге дузалаваан улус боор бис? Кажан ынчалган улус боор бис?“
+\p
+\v 45 Хаан оларга: „Алыс шынны чугаалап тур мен: Мээң эң бичии бо улузумнуң бирээзинге ол бүгүнү кылбааныңар дээрге-ле ону Меңээ база кылбааныңар ол-дур“ – деп харыылаар.
+\p
+\v 46 Олар ынчан мөңге кеземчеже чоруптар, а чөптүг-шынныг улус мөңге амыдыралды алыр».
+\c 26
+\cl 26 эге
+\p
+\v 1 Иисус ол чугаазын төндүргеш, Бодунуң өөреникчилеринге мынча дээн:
+\v 2 «Хосталыышкын байырлалынга чедир ийи хүн арткан-дыр, Кижи амытан Оглун садыпкаш, белдир-ыяшка хере шаварын билип алыңар».
+\p
+\v 3 Ол өйде Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш чоннуң баштыңнары Бурганның дээди бараалгакчызы Каиафаның ордузунга чыглып келгеш,
+\v 4 Иисусту дуюкаа тудуп аарын болгаш өлүрүп каарын дугуржуп алганнар.
+\v 5 Олар: «Чүгле байырлал үезинде ынчап болбас. Оон башка чон хөлзээзин үндүрүп болур» – деп дугурушканнар.
+\p
+\v 6 Иисус Вифанияга, кежи аарыг чораан Симоннуң бажыңынга турган.
+\v 7 Ол чемненип чыдырда, үнелиг чаагай чыттыг үс куткан алебастр доңгалыг херээжен Аңаа чоокшулап келгеш, үзүн Ооң бажынче кудуп, чаап берген.
+\v 8 Ооң өөреникчилери ону көргеш, хорадап үнгеннер: «Ындыг чарыгдалдың ажыы чүл?
+\v 9 Ол үстү хөй акшага садыпкаш, ядыыларга үлеп берип болур турган болгай!»
+\p
+\v 10 Иисус ону билгеш, оларга мынча дээн: «Ол херээженни дүвүретпейн көрүңер, Меңээ эки херек кылган кижи-дир!
+\v 11 Ядыылар силер-биле үргүлчү кады турар, а Мен силер-биле үргүлчү кады турбас мен.
+\v 12 Мээң мага-бодумче чаагай чыттыг үзүн кудуп бергеш, ол Мени орнукшударынга белеткеп кагды.
+\v 13 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: бүгү делегейге, Буянныг Медээни суртаалдаан чер бүрүзүнге, улус бо херээженниң кылган херээниң дугайында чугаалажып, ону сактып чоруур».
+\p
+\v 14 Он ийи элчинниң бирээзи боор Иуда Искариот ынчан Бурганның дээди бараалгакчыларынга четкеш, чугаа кылган:
+\v 15 «Иисусту силерге садыпсымза, меңээ чүнү бээр силер?» Олар аңаа үжен мөңгүн чоос санап бергеннер.
+\v 16 Оон бээр-ле Иуда, Иисусту садыптар дээш, эптиг таварылга дилеп эгелээн.
+\p
+\v 17 Хаарган далганнар байырлалының бирги хүнүнде өөреникчилери Иисуска чоокшулап келгеш, айтырыг салганнар: «Хосталыышкын байырлалының кежээки чемин Силерге каяа белеткеп бээр бис?»
+\p
+\v 18 Ол мынча дээн: «Хоорайда айтып бээрим кижиге баргаш: „Башкы: ‘Мээң үем чоокшулап келди. Мен Хосталыышкын байырлалын өөреникчилерим-биле кады сээң бажыңыңга байырлаар мен’ – дээр чүве-дир“ – деп чугаалаңар».
+\v 19 Өөреникчилери Иисустуң оларга чугаалаан аайы-биле кылгаш, байырлалдың кежээки чемин белеткеп кааннар.
+\p
+\v 20 Кежээ дүшкенде, Ол он ийи элчини-биле кады чемненири-биле олурупкан.
+\v 21 Кежээки чемни чип ора, Иисус: «Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: силерниң бирээңер Мени садыптар-дыр» – дээн.
+\p
+\v 22 Аажок муңгараан өөреникчилер удаа-дараа айтырып эгелээн: «Ол мен эвес-ле боор мен аа, Дээрги?»
+\p
+\v 23 Харыызынга Ол мынча дээн: «Мээң-биле кады чаңгыс тавактан чем чип турар кижи Мени садыптар-дыр!
+\v 24 Бижилгеде ол дугайында бижээни дег, Кижи амытан Оглу оруун эртер ужурлуг, ынчалза-даа Ону садыптар кижи ат болур! Ол кижиниң шуут төрүттүнмээн боору эки ийик!»
+\v 25 Ону садыптар дээн Иуда ынчан: «Мен канчап ол боор мен, Башкы?» – деп айтырган. Иисус аңаа: «Бодуң ынча деп тур сен» – деп харыылаан.
+\p
+\v 26 Олар чемненип олурда, Иисус хлебти алгаш, Бурганга өөрүп четтиргеш, ону үзе тыртып, өөреникчилеринге бербишаан, мынча дээн: «Алгаш, чиңер, бо дээрге Мээң мага-бодум-дур».
+\v 27 А ооң соонда Ол дашканы көдүргеш, Бурганга өөрүп четтиргеш, ону өөреникчилеринге сунгаш, мынча дээн: «Дөгереңер ижиңер,
+\v 28 бо дээрге хөй улустуң бачыттарын өршээри-биле төгерим, чагыг-керээ чарар Мээң ханым-дыр.
+\v 29 Силерге чугаалап тур мен: Адамның Чагыргазынга силер-биле кады чаа арага ижер хүнүм келбээн шаанда, Мен ам моон соңгаар виноград арагазы ишпес мен».
+\p
+\v 30 Олар ыдыктыг ырны ырлашкаш, Елеон даанче чорупканнар.
+\p
+\v 31 Иисус ынчан оларга мынча дээн: «Бижилгеде: „Кадарчызын соп каарымга, кодан хой тарай маңнажы бээр“ – деп бижээни дег, силер шупту бо дүне Менден ойталаар-дыр силер.
+\v 32 Ынчалза-даа катап дирилгеним соонда, Мен Галилеяга мурнай чедип келгеш, силерни аңаа манаар мен».
+\p
+\v 33 А Пётр Аңаа: «Улус Силерден шупту-даа ойталаар болза, мен кажан-даа ынчанмас мен!» – деп харыылаан.
+\p
+\v 34 Иисус аңаа: «Алыс шынны сеңээ чугаалап тур мен: бо дүне-ле, аскыр-дагаа алгырар бетинде, Менден үш катап ойталаар-дыр сен» – дээн.
+\p
+\v 35 Пётр: «Силер-биле кады өлүр-даа апаар болзумза, Силерден черле ойталавас мен!» – дээн. Өске өөреникчилер база ынча деп аашкынар болганнар.
+\p
+\v 36 Иисус оон өөреникчилери-биле кады Гефсимания дээр черге чедип келгеш, оларга мынча дээн: «Маңаа олуруңар, Мен ол аразында дөө ынаар барып, мөргүп алыйн».
+\v 37 Ол Пётрну база Зеведейниң ийи оглун эдертип алгаш, качыгдап, ундарап эгелээн.
+\v 38 Иисус ынчан оларга мынча дээн: «Качыгдал мээң сеткилимни өлүмнүү-биле карартыр базып тур. Маңаа туруңар, Мээң-биле кады сергелеңнеп, удуваңар».
+\v 39 Иисус олардан элээн ырай бергеш, черге доңгайып чыдыпкаш, мөргүп эгелээн: «Ачай! Болдунар-ла болза, хилинчектиң бо дашказы Менден чайлай берзин! Ындыг-даа болза, бүгү чүве Мээң эвес, а Сээң күзел-сорууң ёзугаар болзун».
+\v 40 Иисус өөреникчилеринче ээп келгеш, оларның удуп чыдарын көргеш, Пётрга мынча дээн: «Силер Мээң-биле кады оода чаңгыс шак иштинде сергек болуп шыдавааныңар ол бе?
+\v 41 Күткүлгеге алыспас дээш, серемчилелдиг болуп, мөргүңер. Сеткил-сагыш – сергек, а мага-бот – суларгай болгай».
+\p
+\v 42 База катап ырадыр кылаштай бергеш, Иисус мынчаар мөргүй берген: «Ачай! Хилинчектиң бо дашказы Менден чайлаттынмайн, ону Мен албан ижер ужурлуг болзумза, Сээң күзел-сорууң чогуп бүтсүн!»
+\p
+\v 43 Ол ээп кээрге, өөреникчилери ам база удуп чыткан: оларның карактары шимдинип турган.
+\v 44 Оларны каапкаш, катап ырадыр кылаштай бергеш, Иисус биеэги-ле сөстери-биле үшкү удаа мөргүй берген.
+\v 45 Иисус оон өөреникчилеринче ээп келгеш, оларга мынча дээн: «Силер ам-даа удуп дыштанмышаан силер бе? Дыңнаңар, шак-үе келген-дир, Кижи амытан Оглун бачыттыглар холунга тудуп берип турар-дыр.
+\v 46 Тургулаңар, чоруулуңар! Саттыныкчы мырыңай бо келди, көрүңер!»
+\p
+\v 47 Иисус ынча дээри билек, он ийи элчинниң бирээзи боор Иуда чедип келген. Иуда Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш чоннуң баштыңнарының чорудупканы, хылыштар, моңнар-биле чепсегленген хөй улус эдертип эккелген.
+\v 48 Саттыныкчы оларга: «Ошкап каарым кижи Иисус ол боор – деп демдек айтып, – Ону тудуп алыр силер» – деп дугуржуп алган турган.
+\v 49 Иуда ол-ла дораан Иисуска чеде бергеш: «Амыр-менди-ле, Башкы!» – дээш, Ону ошкап каан.
+\p
+\v 50 А Иисус аңаа мынча дээн: «Өңнүк, чүнү кылыр дээш келген ийик сен, ону кыл». Чепсектиг улус ынчан чедип келгеш, Иисусту тудуп алганнар.
+\v 51 Иисустуң чанынга турганнарның бирээзи хылыжын ушта тырткаш, Бурганның дээди бараалгакчызының чалчазының кулаан одура шаапкан.
+\v 52 Иисус аңаа мынча дээн: «Хылыжың хыннап ал! Хылыш көдүрген кижи боду хылыштан өлүр чүве.
+\v 53 Азы сен Мени Адамдан дилег кылып шыдавас деп бодадың бе? Ол Меңээ он ийи түмен ажыг дээрниң төлээлерин чорудуп бээр турган ийик!
+\v 54 А ындыг таварылгада Бижилгелер канчап боттанырыл? Ол бүгү шак ынчаар боттаныр ужурлуун бижээн-не болгай!»
+\p
+\v 55 Иисус ынчан чыылган чонга мынча дээн: «Силер чүге Мени тудуп аарда, хылыштарлыг, моңнарлыг чедип келдиңер? Кай, Мен дээрбечи-дир мен бе? Мен хүннүң-не Бурганның өргээзинге улус өөредип турдум, а силер Меңээ хол дегбедиңер чоп.
+\v 56 Медээчилерниң бижилгелери боттанзын дээш, бо бүгү болуп турар-дыр». Өөреникчилери ынчан Ону каапкаш, дезе бергеннер.
+\p
+\v 57 Иисусту тудуп алган улус Ону Бурганның дээди бараалгакчызы Каиафага эккелген. Ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш чоннуң баштыңнары ында шагда-ла чыглып келген болган.
+\v 58 (А Пётр Бурганның дээди бараалгакчызының бажыңының хериминге чедир Иисусту бүдүү эдерип чедип келген. Ол ынаар киргеш, хамык херектиң төнчүзүн көөрү-биле таңныылдар аразынга олуруп алган.)
+\p
+\v 59 Иисусту өлүрүп шиидер дээш, Бурганның дээди бараалгакчылары база бүгү дээди иудей Чөвүлел Иисуска удур меге херечилелдер тыварын оралдашкан.
+\v 60 Меге херечилел кылган улус хөй-даа турган болза, олар Ону буруудадыр чылдак тыппаан. Адак сөөлүнде ийи меге херечи келгеш:
+\v 61 «„Бурганның өргээзин үрегдеп-бускаш, ону үш хүн дургузунда катап тудуп тургузуп шыдаар мен“ – деп турган кижи бо-дур» – дээннер.
+\p
+\v 62 Бурганның дээди бараалгакчызы ынчан туруп келгеш: «Чүге харыылавайн тур сен? Бо улус сеңээ удур чүнү херечилеп турары ол?» – дээн.
+\v 63 Ынчалза-даа Иисус ыыттаваан. Бурганның дээди бараалгакчызы Оон айтырган: «Дириг Бурганның мурнунга биске чугаалап көр, Сен – Христос, Бурганның Оглу сен бе?»
+\p
+\v 64 Иисус аңаа: «Силер бодуңар ынча дидиңер – дээн. – А Мен силерниң шуптуңарга чугаалап тур мен: моон соңгаар Кижи амытан Оглун Күчүлүг Бурганның оң талазында олурар база дээрниң булуттарын кырлап чоруур кылдыр көөр силер».
+\p
+\v 65 Бурганның дээди бараалгакчызы ынчан кеткен хевин ора соп каапкаш, мынча дээн: «Ол Бурганны дорамчылап тур! Биске ам херечилерниң херээ чүл? Силер шупту Ооң Бурганны дорамчылаанын дыңнадыңар!
+\v 66 Кандыг шииткел үндүрер силер че?» Харыызынга олар: «Ол буруулуг-дур, өлүр ужурлуг-дур!» – дээннер.
+\v 67 Ооң соонда олар Ооң арнынче дүкпүрүп, эттеп эгелээннер. Өскелери Ооң артындан чаактарынче дажып:
+\v 68 «Христос, Сени кым дажыпты? Өттүр билип медегле!» – деп турганнар.
+\p
+\v 69 А Пётр бажың даштынга херим иштинге олурган. Бир чалча херээжен аңаа чоокшулап келгеш: «Сен база Галилея чурттуг Иисус-биле кады турдуң чоп» – дээн.
+\p
+\v 70 Ынчалза-даа Пётр хамык улус мурнунга оон ойталап: «Чүнү соора эдип турарың ол?» – дээн.
+\p
+\v 71 Ол үнер эжикче чоруптарга, ону көрүп каан өске чалча херээжен ында турган улуска мынча дээн: «Бо кижи база Иисус-биле кады чораан чүве».
+\p
+\v 72 Пётр база катап ойталап: «Ол Кижини билбес мен» – деп даңгыраглаан.
+\p
+\v 73 Элээн үе эрткенде, орта турган улус Пётрга чоокшулап келгеш: «Сен ылап-ла оларның бирээзи-дир сен, чугаалаар аяныңдан-на илдең-дир» – дээннер.
+\p
+\v 74 Пётр ынчан база катап аашкынып, чыгаанга кирип эгелээн: «Мен ол Кижини шуут билбес мен!» Ол өйде аскыр-дагаа алгыра берген.
+\p
+\v 75 Пётр Иисустуң: «Аскыр-дагаа алгырар бетинде, Менден үш удаа ойталаар-дыр сен» – дээн сөстерин сактып келген. Ол ооң соонда үнгеш, ишкирнип ыглай берген.
+\c 27
+\cl 27 эге
+\p
+\v 1 Эртен эрте Бурганның дээди бараалгакчылары, чоннуң баштыңнары дөгере чөвүлежип чугаалашкаш, Иисусту өлүрер деп шиитпир үндүргеннер.
+\v 2 Олар Ону хүлээш, чагырыкчы Пилатка аппарып хүлээдип бергеннер.
+\p
+\v 3 Иисусту садыпкан Иуда Ооң шииттирип алганын көргеш, кем-буруузун миннип, Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш баштыңнарга үжен мөңгүн чоозун эгидип бергеш:
+\p
+\v 4 «Буруу чок кижини садып, бачыт үүлгеттим» – деп турган. А демгилери: «Биске ол кандыг хамаанныг чүвел? Ол сээң херээң-дир» – деп харыылааннар.
+\v 5 Иуда чоостарын Бурганның өргээзинге тө чажыпкаш, чоруй баргаш, моңну берген.
+\p
+\v 6 Бурганның дээди бараалгакчылары чоостарны чыып алгаш: «Бо акша хан өртээ болган төлээде, ону Бурганның өргээзиниң акша-мөңгүн чыыр хааржаанга суп болбас» – дээннер.
+\v 7 Олар сүмелешкеш, ол акша-биле «Дой сава кылыкчызының шөлү» дээр, даштыкы улусту хөөржүдер черни садып аарын шиитпирлээннер.
+\v 8 Ынчангаш бөгүнге дээр ол шөлдү «Ханныг шөл» деп адап турар.
+\p
+\v 9 Иеремия медээчини дамчыштыр баш бурунгаар чугаалаан медеглел ынчаар боттанган: «Олар израиль чоннуң Ол дээш доктааткан өртээ – үжен мөңгүн чоосту ап алгаш,
+\v 10 Дээрги-Чаяакчының меңээ дужааганы дег,  „Дой сава кылыкчызының шөлү“ дээш берипкеннер».
+\p
+\v 11 Иисусту чагырыкчының мурнунга тургузуп каан. «Сен – иудей хаан сен бе?» – деп, Пилат Оон айтырган. Иисус: «Силер бодуңар ынча дидиңер» – деп харыылаан.
+\p
+\v 12 А Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш баштыңнар Ону буруудады бээрге, Иисус оларга кандыг-даа харыы бербээн.
+\p
+\v 13 Пилат ынчан Аңаа мынча дээн: «Дыңнавайн тур сен бе? Сеңээ удур буруудадыышкыннарның хөйүн көрбес бе?!»
+\v 14 Ынчалза-даа Иисус чагырыкчыга харыылавайн барып, ону аажок кайгаткан.
+\p
+\v 15 Чагырыкчы Хосталыышкын байырлалында чоннуң шилээни бир херектенни хостап бээр чаңчылдыг турган.
+\v 16 Ол үеде Варавва дээр билдингир херектен кара-бажыңга чыткан чүве-дир.
+\p
+\v 17 Улус чыглып кээрге, Пилат олардан айтырган: «Мен силерге кымны хостап берейн? Кайызын хостап алыксап тур силер: Варавваны бе азы Христос деп адаар Иисусту бе?»
+\v 18 (Иисусту адааргаан сагыш-биле аңаа тудуп эккелгенин Пилат билип турган.)
+\p
+\v 19 Пилат шииткел үндүрер бедик черге олурда, ооң кадайы аңаа сөс дамчыттырыпкан: «Ол кем-буруу чок кижи-биле үрелдешпе! Мен бо дүне дүжүмде Ол дээш аажок човаг-хинчек көрдүм».
+\p
+\v 20 Ынчалза-даа Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш баштыңнар чонну Иисусту өлүрүп шиидерин, а Варавваны хостаарын дилээр кылдыр көгүдүп каапканнар.
+\v 21 Чагырыкчы олардан: «Бо ийи кижиниң кайызын хостап берейн, кымны дээр силер?» – деп айтырган. Улус шупту: «Варавваны!» – деп алгырган.
+\p
+\v 22 Пилат оларга мынча дээн: «А Христос деп адаар Иисусту канчаайн?» Шуптузу аңаа: «Ону хере шаап шаажылаңар!» – дээр болган.
+\v 23 Чагырыкчы: «Чогум чүү дээш? Ол кандыг кемниг херек кылганыл?» – деп айтырган. Ынчалза-даа олар улам ыыткыр алгыржып-ла турган: «Ону хере шавыңар!»
+\p
+\v 24 Пилат чүнү-даа кылып шыдавазын база үймээн-даа үнер чыгыы апарганын көргеш, суг алдыртып алгаш, чон мурнунга холдарын чуггаш: «Мен бо кижиниң өлүмү дээш буруу чок мен, бодуңар харыылаңар» – дээн.
+\p
+\v 25 Ынчаарга чон: «Ооң өлүмү дээш кеземче бистиң база ажы-төлүвүстүң кырынга дүшсүн» – деп харыылаан.
+\v 26 Пилат ынчан улуска Варавваны хостап берген, а Иисусту кымчылааш, хере шавары-биле аппаарын дужааган.
+\p
+\v 27 Пилаттың шериглери ынчан Иисусту чагырыкчының ордузунче аппарганнар. Ону долгандыр бүдүн батальон хире шериг чыглып келген.
+\v 28 Олар Ооң хевин ужулгаш, Аңаа хааннар кедер хүрең-кызыл тон кедирип кааннар.
+\v 29 Оон тенниг харагандан оваадай өрээш, Ооң бажынга кедиргеш, оң холунга даянгыыш тудускаш, Иисусту дорамчылап, Ооң мурнунга дискектенип ора дүшкеш: «Иудей хаан алдаржызын!» – деп кочулап пат болганнар.
+\v 30 Олар Олче дүкпүрүп, даянгыыш-биле бажынче соп пат болганнар.
+\v 31 Иисусту дорамчылап мага хангаш, хүрең-кызыл тонну ужулгаш, Ооң Бодунуң хевин кедиргеш, хере шавары-биле алгаш чорупканнар.
+\p
+\v 32 Орук ара оларга Киринея чурттуг Симон деп кижи таваржы бээрге, шериглер ону Иисустуң белдир-ыяжын көдүрер кылдыр албадапканнар.
+\v 33 Голгофа азы «Баш сөөгү» деп адаар черге чедип келгеш,
+\v 34 олар Иисуска бир-ле ажыг чүүл холаан арага бергеннер. Ол шенеп көргеш, ишпейн барган.
+\v 35 Иисусту белдир-ыяшка хере шаап кааш, шериглер Ооң хевин алыр дээш үлүг тыртып, аразында үлежип алганнар.
+\v 36 А ооң соонда олар Ону кадарып олуруп алганнар.
+\v 37 Иисустуң кем-буруузун айтып: «Иудей хаан Иисус бо-дур» деп бижээн самбыражыгашты Ооң бажының кырынга кадап каан турган.
+\v 38 Ооң-биле кады өске ийи дээрбечини база: бирээзин Ооң оң талазынга, а өскезин солагай талазынга хере шаап каан.
+\v 39 Эрткен-дүшкен улус Ооң талазынче баштары-биле дорамчылалдыг айтып, кочулап турган:
+\v 40 «„Бурганның өргээзин үреп-бускаш, үш хүн дургузунда тудуп тургузуптар мен“ – деп турдуң чоп! Бодуңну Бодуң камгала! Бурганның Оглу шын болзуңза, белдир-ыяштан дүжүп кел!»
+\p
+\v 41 Бурганның дээди бараалгакчылары, ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш баштыңнар демнежип алгаш, база-ла Ону кочулап турганнар:
+\v 42 «Өскелерни камгалап турган, а Бодун камгалап шыдавас де! Израильдиң хааны де! Ол белдир-ыяштан дүжүп келзин, бис ынчан Аңаа бүзүрей бээр бис!
+\v 43 Ол Бурганга ынанып турду. Ынчангаш Ол Бурганга эргим болза, Бурган ам Ону камгалап алзын! Ол Бодун Бурганның Оглу мен деп турду чоп!»
+\v 44 Ооң-биле кады хере шаптырган дээрбечилер база Ону бак сөглеп турган.
+\p
+\v 45 Хүн үнгенден бээр алдыгы шактан тоску шакка чедир бүгү чер кырын дүмбей караңгы шыва апкан.
+\v 46 А тоску шак үезинде Иисус: «Эли, Эли, лема савахфани?» («Мээң Бурганым, Мээң Бурганым, чүү дээш Мени кааптың?» – дээни ол.) – деп ыыткыр алгырыпкан.
+\v 47 Чоогунга турган улустуң чамдыызы ону дыңнааш: «Ол Илияны кый деп тур» – деп турган.
+\v 48 Оларның бирээзи дораан маңнап чеде бергеш, суг сиңирер губка ап алгаш, ону ажыг виноград арагазынга өттүрүп алгаш, өрген бажынга кедиргеш, ижиртири-биле Иисусче сунган.
+\p
+\v 49 Арткан өөрү: «Адыр! Ону камгалаары-биле Илияның кээр-келбезин көөр-дүр» – деп турганнар.
+\v 50 Иисус база катап ыыткыр алгырган соонда, Ооң амы-тыны үстү берген.
+\v 51 Ол өйде Бурганның өргээзинде аскан көжеге үстүнден адаанга чедир ийи чара орлу берген. Чер сириңейнип, хая-даштар буступ калган.
+\v 52 Чевеглер ажыттынып, Бурганның хөй-ле улузунуң өлүг мага-боттары катап дирли берген.
+\v 53 Олар чевеглеринден үнгеш, Иисустуң катап дирилгениниң соонда ыдыктыг хоорайга чедип келгеннер. Оларны хөй улус суглуг караа-биле көрген.
+\p
+\v 54 Чүс шериг баштыңчызы база Иисусту таңныылдап турган шериглер чер шимчээшкинин болгаш өске-даа бүгү болган чүүлдерни көргеш, аажок сестип: «Ол ылап-ла Бурганның Оглу-дур!» – деп турганнар.
+\p
+\v 55 Орта хөй херээженнер база ол бүгүнү ырактан хайгаарап турганнар. Олар Иисуска бараан бооп, Ону Галилеядан үдеп келген улус чүве-дир.
+\v 56 Херээженнерниң аразынга Мария Магдалина, Иаков биле Иосийниң авазы Мария база Зеведейниң оолдарының авазы турган.
+\p
+\v 57 Кежээ дүшкенде, Аримафея чурттуг Иосиф деп бай кижи чедип келген. Ол база Иисустуң өөреникчизи турган.
+\v 58 Ол Пилатка келгеш, Иисустуң мага-бодун дилеп алган. А Пилат мага-ботту аңаа бээрин дужааган.
+\v 59 Мага-ботту дүжүрүп алгаш, Иосиф ону арыг пөс шывыг-биле ораагаш,
+\v 60 хаяда оя шаап алганы бодунуң чаа чевег-куюнга орнукшудуп каан. Чевег-куйнуң аксын, улуг даш чууп эккеп, дуглап кааш, Иосиф чоруй барган.
+\v 61 А Мария Магдалина болгаш база бир Мария чевег-куйнуң дужунга олуруп калганнар.
+\p
+\v 62 Пятницаны солуп кээр даартазында хүндүс Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш фарисейлер Пилатка келгеш,
+\v 63 мынча дээннер: «Хайырааты! Ол мегечи дириг тургаш: „Үш хүн эртерге, катап дирлир мен“ – деп чугаалаанын сактып келдивис.
+\v 64 Ынчангаш үшкү хүнге чедир чевегни кадарар айтыышкындан бериңер. Оон башка Ооң өөреникчилери чедип келгеш, мага-ботту оорлап аппаарлар, а оон чонга: „Ол өлүглер аразындан катап дирилди“ – деп чарлай бээрлер. Ол сөөлгү меге баштайгызындан-даа дора болур».
+\p
+\v 65 Пилат оларга: «Таңныылдардан берейн. Баргаш, бодуңар баш билип кадарыңар» – деп харыылаан.
+\v 66 Олар чоруткаш, таңныылдар тургузуп, дашка таңма баскаш, чевег-куйну кадарып эгелээннер.
+\c 28
+\cl 28 эге
+\p
+\v 1 Амыр-дыш хүнү эрткенде, улуг-хүннүң даң бажында, Мария Магдалина болгаш база бир Мария чевег-куйну көөрү-биле чедип келгеннер.
+\v 2 Хенертен күштүг чер шимчээшкини болган: Дээрги-Чаяакчының төлээзи дээрден дүжүп келгеш, чевег-куйга кээп, дашты чууй идипкеш, ооң кырынга олуруп алган.
+\v 3 Ооң хевир-шырайы чаңныкка дөмей, а хеви хар дег ак болган.
+\v 4 Оон корткаш, таңныылдар сириңейнип, өлүг-даа дег кээп дүшкеннер.
+\p
+\v 5 Дээрниң төлээзи херээженнерге мынча дээн: «Силер кортпаңар. Хере шаптырткан Иисусту дилеп чедип келгениңерни билир мен.
+\v 6 Ол мында чок. Силерге Ооң чугаалап турганы дег, Ол катап дирли берген. Бээр келгеш, Ооң чыткан черинче көрүңер даан.
+\p
+\v 7 А ооң соонда дүрген чоруткаш, Ооң өөреникчилеринге барып: „Ол өлүглер аразындан катап дирилгеш, силерни мурнай Галилеяга чеде бээр. Ону аңаа көрүп каар силер“ – деп дыңнадыңар. Силерге Мээң чугаалаар дээн чүвем бо-дур».
+\p
+\v 8 Олар чевегден дүрген-не үне халышкаш, коргуп-иргип-даа, аажок өөрүп-даа, ол бүгүнү Иисустуң өөреникчилеринге чугаалаар дээш чүгүржүпкеннер.
+\v 9 Хенертен Иисус Боду оларга уткуй бо келген. Ол: «Амыр-менди-ле!» – деп мендилээн. Херээженнер чоокшулай бергеш, доңгая кээп дүшкүлээш, Ооң буттарындан кужактап, Аңаа мөгейип турганнар.
+\v 10 Иисус ынчан оларга мынча дээн: «Кортпаңар! Баргаш, „Галилеяже чоруптуңар“ деп Мээң ха-дуңмамга чугаалаңар. Олар Мени аңаа көрүп каар».
+\p
+\v 11 Херээженнер орукка бар чыдырда, таңныыл шериинден элээн каш кижи ол бүгү болган чүүлдү Бурганның дээди бараалгакчыларынга дыңнадып, хоорайга чедип келген.
+\v 12 А демгилери баштыңнар -биле кады сүмелешкеш, шериглерге хөй акша бергеш,
+\v 13 оларга мынча дээннер: «„Ооң өөреникчилери дүне када келгеш, бис удуп чыдырывыста, мага-ботту оорлап аппарган-дыр“ – деп хамык улуска чугаалаңар.
+\v 14 А ол херектиң сураа чагырыкчының кулаанга чеде берзе, сагыш човаваңар: силерге багай чүү-даа болбас кылдыр бис ооң-биле дугуржуп каар бис».
+\v 15 Шериглер акшаны ап алгаш, айыткан аайы-биле кылганнар. Ол чугаа иудейлер аразынга калбаа-биле нептерээш, бөгүнге дээр артып калган.
+\p
+\v 16 А он бир өөреникчи Галилеяже, Иисустуң чеде бериңер дээн даанче чорупканнар.
+\v 17 Орта Ону көрүп кааш, олар Аңаа мөгейгеннер, ындыг-даа болза, чамдыктары чигзинигге алзыпкан.
+\v 18 Иисус чоокшулап келгеш, олар-биле чугаалажып, мынча дээн: «Дээрге база черге бүгү эрге-чагырганы Меңээ берген-дир.
+\v 19 Ынчангаш барыңар, Аданың, Оглунуң болгаш Ыдыктыг Сүлдениң ады-биле бүгү чоннарны сугже суп, оларны Мээң өөреникчилерим боор кылдыр ээлдириңер.
+\v 20 Силерге Мээң бүгү айтыышкыннарымны сагыыр кылдыр оларны өөредиңер. Мен кажан кезээде, бо делегейниң төнчүзүнге чедир силер-биле кады мен».

42-MRK.usfm

@@ -0,0 +1,38 @@
+\id MRK
+\ide UTF-8
+\h МАРКА ЧАГАА
+\toc1 МАРКА ЧАГАА
+\toc2 МАРКА ЧАГАА
+\toc3 mrk
+\mt1 МАРКА ЧАГАА
+\c 1
+\p
+\v 1 Бурганның оглу Иисус Христос дугайында Өөрүнчүг Медээниң эгези бо дур№
+\v 2 Исайя медээчиниң номунда бижээни Кор даан мээң төлээмни сени мурнай чорудуп тур мен сээң орууңну белеткеп берзин дээш база бижээни
+\q
+\v 3 Ээн кургаг ховуда алгырган кижиниң үнү Бурганга оруктан белеткеңер оон оруктарын дортаңар
+\p
+\v 4 Иоанн мынчаар келген ол ээн кургаг ховуга бачыдын өршээл алыры биле миниишкиниң демдээ кылдыр сугга суктурарын өөредип турган
+\v 5 Бүгү Иудей чурт болгаш Иерусалимниң чурттакчылары аңаа кээп турган Олар бачыттарын минирге Иоанн оларны Иордан хемге суга суп турган
+\v 6 Иоанның кеткен хеви теве дүгүнден база хөм курлуг а ооң чиир чеми шартылаа болгаш ховунуң ары чигири
+\v 7 Иоаан чугаалаан менден Күчү күштүг Кижи мээң соомдан кел чор Мен доңгайгаш Ооң идиниң шидиишкинин база чежеринге толеп чок мен
+\v 8 Мен силерни сугже суктум а Ол силерни Ыдыктыг Сүлдеже сугар
+\p
+\v 9 Ол хуннерде Галилеяның Назарет хоорайдан Иисус чедип келген Иоанн Ону Иордан хемге суккан
+\v 10 Иисус сугдан үнүп ора дээрниң ажыдына бергенин база Ооң кырынче коге буга дег бадып олурар Бурганның Сүлдезин коруп каан
+\v 11 Ол үеде дээрден үн дыңналган Сен мээң ынак оглум сен Мээң өөрүшкүм сенде
+\v 12 Ол ла дораан Сүлде Иисусту ээн кургаг ховуга эккелген
+\v 13 Кажан ол дөртен хонук ээн кургаг ховуга турда эрлик ону шеннеп турган Иисус аңаа черлик амытаннар аразынга турда дээрниң толээлери Ол дээш сагыш салып турган
+\p
+\v 14 Ооң соонда Иисус Галилеяга келгеш Бурганның Чагыргазының дугайында Өөрүнчүг Медээни өөредип турган Ол үеде Иоанн хоругдаттырган
+\v 15 Иисус чугаалаан Үе келген Бурганның Чагыргазы чошкулаан бачытарыңаар миннип Өөрүнчүг Медээге бузуреңээр!
+\p
+\v 16 Галилея далайның эриинден эртип бар чорааш Иисус Симон база дуңмазы Андрейни көрүп каан Олар балыкчылар болгаш четкилерин далайже киир октап турган
+\v 17 Иисус оларга чугаалаан Мээң соомдан чоруптуңар Мен силерни кижилер тывыкчылары кылып каар мен
+\v 18 Олар ол дораан боттарының четкилерин каггаш Иисустуң соондан чорупканнар
+\v 19 Элээн ырап чоруй Иисус хемеде четкизин септеп орган Зеведейниң оглу Иаковту база ооң дуңмазы Иоанны көрүп каан
+\v 20 Иисус оларны кый депкен олар боттарының адазы Зеведейни ажылчынары биле хемеге каапкаш Ооң соондан чорупканнар
+\p
+\v 21 Олар Капернаумга чедип келгеннер Суббота хүнү дүжерге Иисус синагогага кирип келгеш өөреди берген
+\v 22 Чон Ооң өөредиин магадаан чуге дээрге Ол оларны ном тайбырлакчылары эвес а эрге чагырга элээн кижи ышкаш өөредип турган
+\v 23 Ол синагогага букка алыскан

43-LUK.usfm

@@ -0,0 +1,1590 @@
+\id LUK
+\ide UTF-8
+\h Луканын бижээни Буянныг Медээзи
+\toc1 Луканын бижээни Буянныг Медээзи
+\toc2 ЛУКА
+\toc3 luk
+\mt1 Луканын бижээни Буянныг Медээзи
+\rem ЛУКА
+\c 1
+\cl 1 эге
+\p
+\v 1 Бистиң аравыска болган болуушкуннар дугайында, көрген кижилер тоожуп эгелээн боорга,
+\v 2 эң-не эгезинден ооң херечилери болгаш, Буянныг Медээни суртаалчылары биске чугаалап берип турган боорга.
+\v 3 мен база бодангаш, шуптузун эң-не эгезинден эгелеп хынамчалыг өөренип көргеш, бо бүгүнү чурум аайы-биле сеңээ бижиир бодадым, онза хүндүлүг Феофил,
+\v 4 сээң хүлээп алган өөредииңниң ү ндезини ылап шын быжыг туруштун билип алзын дээш бижидим.
+\p
+\v 5 Иудеяның баштыңы Ирод хаанның үезинде, Авияның аймаандан Захария дээр бараалгакчы чурттап чораан. Оон кадайы Аароннуң төрел бөлүүнден уктуг. Ону Елисавета дээр.
+\v 6 Олар ийилээн Бурганның мурнунга актыг болгаш, бүгү-ле Бурганның хоойлу-дүрүмнерин хажытпайн сагып чорааннар.
+\v 7 Олар ажы-тол чок, чүге дээрге Елисавета божувас база олар ийилээн назыны дөгүй берген улус чорааннар.
+\p
+\v 8 Бир-ле катап, Захария бодунуң ээлчээнде Бурганга бараалгаар үези келирге,
+\v 9 аңаа Бурганның өргээзинге чаагай чыттыг үнүштерни кыпсыыр элчег бараалгакчыларның чаңчылын езугаар ону кыпсып үлүг аңаа таваржыырга.
+\v 10 Дыка хой санныг чон, чаагай чыттыг үнүштерни кыпсып турда, өргээниң даштынга мөргүп турганнар.
+\v 11 Хенертен, чаагай чыттыг өргүл кыпсыр черниң оң талазынга Бурганның төлээзи көстүп келген.
+\v 12 Бурганның төлээзин Захария көрүп кааш, девидеп, корга берген.
+\v 13 Бурганның төлээзи аңаа: «Захария, кортпа, чүге дээрге сээн мөргүлүңнү дыңнап каан-дыр: сээң кадайың Елисавета сеңээ оол уруг божуп бээр, сен ону Иоанн деп адап алыр сен.
+\v 14 Ол сеңээ өөрүшку-хоглээшкини эккер. База дыка хой улус оон торуттунгени дээш оорүүр,
+\v 15 чүге дээрге ол Дээргиниң мурнунга алдарлыг болур. Ол арага болгаш күштүг эзиртир суксун ишпес, төрүттүнер бетинде-ле Ыдыктыг Сүлде-биле долдуртунуп,
+\v 16 Израильдиң хөй оолдарын Дээрги Бурганынче ээлдирер.
+\v 17 Илияның сүлдези болгаш күжү-биле Дээргиниң мурнунга чоруур, адаларның чүректерин ажы-толдеринче болгаш, дыңнангыр эвес овур-хевирлиг чөптүг шынчыларның овур-хевирин ээлдирер дээш, Дээргиге чонну белеткээр.
+\p
+\v 18 Захария Бурганның төлээзинге харыылаан: «Мен ону шак-ла ындыг болур деп канчап билип алыр мен? Мен кырган-дыр мен, мээң кадайым база улуг назылай берди».
+\p
+\v 19 Бурганның төлээзи аңаа: «Бурганның мурнундан келген Гавриил-дир мен, сээң-биле чугаалажып, база сеңээ өөрүнчүг медээни чугаалаары-биле мени чоруткан.
+\v 20 Бо бүгү бүде бээрге чедир чүнү-даа чугаалап шыдавас сен, мээн сөстерим чогуур уезинде бүде бээринге бүзүревээниң дээш, ам ыытавас сен».
+\p
+\v 21 Ол үеде чон Захарияны манап турган, болгаш олар ооң өргеге кур болу бергенин кайгаанар.
+\v 22 Ол өргээден үнүп келгеш, олар-биле чугаалажып шыдаваан, оон олар өргээге ол Бургандан ажыдыышкын алган деп билгеннер. Захария олар-биле имнежип, үн чок арткан.
+\p
+\v 23 Бодунуң бараан болур ээлчээ төне бээрге, ол аалынче чанып келген.
+\p
+\v 24 Оон соонда ооң кадайы Елисавета иштели бергеш, ону беш ай дургузунда чажырып келген:
+\v 25 «Бо үеде меңээ Дээрги мындыг чүүлдү кылып менче кичээнгейин салды, чон аразынга менден баък атты адырар дээш, кылды» -дээн.
+\p
+\v 26 Алдыгы айында Бурган бодунун төлээзи Гавриилди галилеяның Назарет аттыг хоорайынче,
+\v 27 аныяк кысче Давид хаанның салгалы болур Иосиф дээр аттыг кижи-биле дүгдешкен турган Мария же чоруткан.
+\v 28 Бурганның төлээзи аңаа чедип келгеш чугаалаан: «Өөруп-хөгле, Бурганның авыралын алган кыс! Дээрги сээң-биле!».
+\v 29 Ол ону көрүп кааш, кайгай берген, ол мени чүү деп мендилеп турар чоор деп, боданган.
+\v 30 Оон Бурганнын толээзи аңаа: «Мария, кортпа, чүге дээрге сен Бурганның авыралын алган-дыр сен.
+\v 31 Сен иштели бергеш, Оол божуп алгаш, Аңаа Иисус деп атты бээр сен.
+\v 32 Ол Өндүр улуг болур болгаш, Дээди өрүкүнүн Оглу-деп адаттырар. Дээрги-Бурган Аңаа Ооң Ада-Өгбези болур Давидтин дүжүлгезин хүлээдир-дир.
+\v 33 Иаковтуң салгалын мөнгези-биле хааннаар Ооң Чагыргазы төнчү чок болур».
+\p
+\v 34 Мария Бурганның төлээзинден: «Ол канчап ындыг болурул, мен ашакка барбаанымда?».
+\v 35 Бурганның төлээзи аңаа: «Ыдыктыг Сүлде сенче бадып кээр, Дээди өрүкүнүн күжү сени бүргей аптар, ынчангаш, сенден төрүттүнер тол Ыдыктыг Бурганнын Оглу деп адаттырар.
+\v 36 Сээң төрелиң болур Елисаветаны, ону улус төл чок деп адап турган, ол база оолдуг болуп, кыраан назынында иштелгеш алды ай четкен.
+\v 37 Чүге дээрге Бурганның сөс бүрүзү боттаныр болгай».
+\p
+\v 38 Ынчан Мария чугаалаан: «Мен Дээргиниң чалчазы мен, Сээң сөзүң-биле меңээ болгай аан». Бурганның төлээзи оон чорупкан.
+\p
+\v 39 Ол-ла хүннерниң бирээзинде Мария тургаш, даглыг черже, иудей хоорайже далажып чорупкан.
+\v 40 Захарияның бажыңынче кирип келгеш, Елисаветаны мендилээн.
+\v 41 Кажан Елисавета Марияның амыр-мендизин дыңнап каарга, ооң иштинде чаш төл шимчей берген. Елисавета Ыдыктыг Сүлде-биле долтуртуна бергеш,
+\v 42 ыыткыр алгыра каапкан: «Херээженнерниң аразында алгадып-йорээдир сен, сээң иштинде Чаш төл алгадып- йөрээдир-дир!»
+\v 43 Меңээ ол чүү дээш болганы ол? мээң Дээргимниң авазы меңээ келгени ол?
+\v 44 Чүге дээрге сээң амыр-мендиңни дыңнап каарымга, мээң иштимде чаш төл өөрээнинден шимчей берди.
+\v 45 Дээргиниң чугаалаан чуулунге бүзүрээн херээжен, аас-кежиктиг», чуге дээрге аңаа Дээргиниң чугаалааны будер.
+\p
+\v 46 Мария аңаа: «Мээң сагыш-сеткилим Дээргини алдаржыдып тур,
+\q
+\v 47 мээң сүлдем Бурганым, Камгалакчым дээш өөрүп тур,
+\q
+\v 48 чүге дээрге Ол бодунуң чалчазының томаараарынче кичээнгейни салды. Чүге дизе бо үеден эгелеп шупту салгалдар мени алгап- йорээтирген- деп адаарлар,
+\q
+\v 49 чүге дээрге Күчүлүг меңээ өндүр чүүлдү кылды, Ооң ады Ыдыктыг.
+\q
+\v 50 Оон коргарларга, Ооң энерели салгалдан салгалче.
+\q
+\v 51 Ол Бодунуң күчүзүн көргүскен, улуургактарны тарадыр сывырыпкан
+\q
+\v 52 ол чагырга ээлээннерни дүжүлгезинден октааш, дора көрдүргеннерни өрү көдүрген,
+\q
+\v 53 түренгилерге харам чок белектерни берген, байыыргактарны куруг чорудупкан.
+\q
+\v 54 Дээрги Израильди чалчазын-израиль чонну, сактып келгеш кээргээн,
+\v 55 ооң мурнунда бисти ада-огбелеривис база Авраам болгаш ооң салгакчыларынга
+\p
+\v 56 Мария ооң биле үш ай тургаш ээп чанып келген.
+\p
+\v 57 Елисаветаның божуур үези чедип келирге, ол оол божуп алган.
+\v 58 Ооң кожалары болгаш төрелдери, ооң дугайында дыңнааш, Дээрги олче Бодунуң күчүлүг энерели-биле көргени дээш ол-биле өөрүп турганнар.
+\v 59 Сески хүнде төлдү кыртыжап имнээри-биле чедип келгеннер, ону Захария деп ооң адазының ады-биле адап алыр деп турганнар.
+\v 60 Ынчаарга ооң авазы: «Чок, ону Иоанн дээр» - дээн.
+\v 61 Олар аңаа: «Сээң торелдериң аразында ындыг аттыг кым-даа чок» - дээнер.
+\v 62 Оон ачазындан имнеп, ону кым деп адап алыксап турарын айтырганнар.
+\v 63 Ол аңаа самбыражыгашты эккээрин негээн болгаш аңаа: «Оон ады Иоанн»- деп бижээн. Шупту улус кайгай берген.
+\v 64 Ол ол дораан чугааланы берген болгаш, Бурганны йөрээп эгелээн.
+\v 65 Оларны дээскиндир чурттап чорааннар корга берген. Иудейлер ол бүгүнүң дугайында ол бүгү даглыг черге чугаалап турганнар.
+\v 66 Ол бүгүнү дыннаан улус иштинде: «Ол төл кым болур ирги?» - деп сайгарып боданып турганнар.
+\v 67 Оон адазы Захария Ыдыктыг Сүлде-биле долдуртуна бергеш, өттүр медеглеп чугаалаан:
+\q
+\v 68 «Израильдң Дээргизи алгап-йорээшкинниг, Ол Бодунуң чонунга дузалап чедип келгеш, аңаа хосталганы хайырлаан,
+\q
+\v 69 Бодунуң ыдыктыг медээчилерин дамчыштыр үе-дүпте-ле аазап кааны дег
+\q
+\v 70 Бодунуң чалчазы Давидтиң салгалындан камгалаар күжүн Ол биске берди.
+\q
+\v 71 Бистин дайзыннарывыстан бисти камгалаар, болгаш бисти көөр хоңнү чоктарның холундан камгалаар.
+\q
+\v 72 бистиң адаларывыска энерелин көргузуп база ыдыктыг чагыын сактып келир,
+\q
+\v 73 Ол бистиң адавыс Авраамга азаан аазаашкынын биске бээр деп Ол аазаан.
+\q
+\v 74 Бисти боттарывыстың дайзыннарывыстан хостааш,
+\q
+\v 75 ооң мурнунга арыг арын-нүүрлүг база шынчы бооп аңаа коргуш чогу-биле бараан боор бис.
+\p
+\v 76 А сен чаш-төл, Дээди Өөрүкүнүң Медээчизи деп адаттырар сен, чуге дээрге Ооң оруун белектеп бээр дээш, Дээрги Чаякчының мурнунга чоруур дыр сен.
+\q
+\v 77 Ооң чонунга, камгалал оларның бачыттың өршээрин таварыштыр келирин билиндирер дыр сен.
+\q
+\v 78 Бистиң Бурганнывыстың өндур улуг кээргели-биле Ол биске өрүкүден дан-хаяазы дег,
+\q
+\v 79 думбей караңгыда база олумнуг хөлегезинде чурттап турарларга чырыкты эккээр дээш, база бистиң буттарывысты тайбынның оруунче угландырар дээш келген.
+\p
+\v 80 Чаш төл улгадып өзүп, сүлдези быжыгып, бодунуң Израильге кээринге чедир ээн-кургаг черлерге чурттап чораан.
+\rem Лука
+\c 2
+\cl 2 эге
+\p
+\v 1 Ол хүннерде кесарь Август бүгү черге чизе кылыр чарлыкты үндүрген.
+\v 2 Ол Квиринийниң Сирияны удуртуп турган үезинде бирги кылдынган чизези турган.
+\v 3 Кижи бүрүзү чизеледир дээш бодунуң хоорайынче чорупкан.
+\v 4 Галилеяның Назарет хоорайындан Иосиф база Иудеяже, Давидтин Вифлеем деп аттыг хоорайынче чорупкан, чүге дээрге ол Давидтиң уксаазындан турган, чизеге
+\v 5 ооң-биле дүгдешкен иштиг Мария база чораан.
+\v 6 Олар аңаа турда, оон божуур үези чедип келген.
+\v 7 Ол бодунуң бир дугаар Оглун божааш, ону чөргектээш мал чемгерер шагжага салып каан, чүге дээрге аалчылар бажыңынга оларга чыдар чер тывылбаан.
+\p
+\v 8 Ол черге, шөлге хой кадарчылары дүне кады боттарының коданын кадарып чорааннар.
+\v 9 Оларга Дээрниң төлээзи көстүп келген. Дээргиниң алдары оларны чырыдыптарга, олар аажок корга бергеннер.
+\v 10 Бурганның төлээзи оларга: «Кортпаңар! Мен силерге өөрүнчүг медээни, бүгү кижилерге болур улуг өөрүшкүнү эккелдим,
+\v 11 чүге дээрге бо хүн Давидтиң хоорайынга силерге Камгалакчы – Дээрги Христос төрүттүнген-дир.
+\v 12 Силерге им демдек бо-дур: силер Чаш төлдү чөргекке шарааш, мал чемгерер шагжада чыдарын тып алыр силер».
+\p
+\v 13 Хенертен Бурганның төлээзи-биле дээрлерниң хөй санныг шерии Бурганны алдаржыдып:
+\q1
+\v 14 «Дээрде Бурганга алдар, черде тайбын, кижилерже эки (добрые намерения)?
+\p
+\v 15 Кажан Бурганның төлээлери олардан дээрже чоруй баарга, хой кадарчылары бот боттарынга: «Вифлеемже баргаш, ында чүү болганын көрээлиңерем, Дээрги биске чүнүң дугайында дамчытканын» - дээннер.
+\v 16 Олар далаштыг чорааш, мария, Иосифтиң база Төлдү, мал чемгерер шагжадан тып алганнар.
+\v 17 Оларны көрүп кааш, оларга Төлдүн дугайында чүнү чугаалаанын чугаалап бергеннер.
+\v 18 Ону дыңнаан кижилер, кадарчыларның чүнү чугаалаанын кайгап турганнар.
+\v 19 А Мария бо бүгү сөстерни бодунуң чүрээнге сактып шыгжап аап турган.
+\v 20 Сес хүн эрткенинде, Төлдү кыртыжаар үе чедип келирге, ону Иисус деп, Ооң боттанырының бетинде-ле Аңаа Бурганның төлээзиниң адаан ады-биле адап каан.
+\p
+\v 21 Моисейниң хоойлузу езугаар арыгланыышкын хүннери төне бээрге, Ону Иерусалимге эккелген, Дээргиниң баарынга, (көргүзер дээш).
+\v 23 Дээргиниң хоойлузунда бижээни езугаар, бир дугаар төрүтүнген эр хиндиктиг төлдү Дээргиге бараалгадыр ужурлуг,
+\v 24 Дээргиниң хоойлузунда бижээни езугаар олар ийи көге-буга азы ийи көгээзинни өргүүр ужурлуг турганнар.
+\p
+\v 25 Ынчан Иерусалимге Симеон деп аттыг кижи чурттап чораан чүве-дир. Ол чөптүг-шынныг, база Израильге оожургалды манап турган, болгаш, Ыдыктыг Сүлде ында турган.
+\v 26 Анаа Ыдыктыг Сүлде баш буруңгаар ол, Дээрги Христосту көрбээн шаанда өлбес-деп чугаалаан турган чүве-дир.
+\v 27 Симеон Ыдыктыг Сүлдеге башкарткаш, Бурганның өргээзинге чедип келген. Кажан чаш Ииисусту ада-иези, хоойлу-биле тургузуп кааны Аңаа хамаарыштыр езулалды эртирери-биле эккээрге,
+\v 28 ол Ону холунга тудуп алгаш, Бурганны алгап-йөрээш, мынча дээн:» Чагырыкчывыс! Сен ам бодуңнуң сөзүң-биле тайбың салып тур сен,
+\q1
+\v 30-34 чүге дээрге мээң карактарым бүгү чоннарга белеткеп каан Сээң камгалалыңны көрдүм. Ол болза өске чоннар улузунга күзел-сорууң ажыдар чырык-тыр база Сээң израиль чонуннуң ат-алдары-дыр». * Иосиф база Иисустуң авазы Ооң дугайында чугаалаан чүүлдү кайгап турганнар. * Симеон оларны алгап-йөрээгеш, Иисустуң авазы Марияга: «Ол Израильда хөй кижилерниң ужарның болгаш катап тургустунарының чылдагааны болур,
+\v 35 а сээң сеткилиңни хылыш өттүр кадаар, болгаш хөй кижилерниң чүректериниң бодалдары ажытынып келир».
+\p
+\v 36 Аңаа ол ышкаш өттүр медеглээр Асирниң аймаандан үнген Фануилдиң уруу аажок кырый берген Анна база турган. Ол бодунуң ашаа-биле арыг-аныяндан чеди чыл чуртаан.
+\v 37 сезен дөрт харлыг дулгуяк, өргээ чанындан ыраавас, Бурганга шээрленип, дүн-хүн дивейн мөргүп чораан.
+\v 38 Ол ол-ла үеде, чоокшулап келгеш, Дээргини алдаржыдып, Иерусалимге хосталганы манап турган улуска Ооң дугайында чугаалап турган.
+\p
+\v 39 Дээрнин хоойлузу езугаар бүгү чүүлдү кылгаш, олар Галилеяже боттарының хоорайы Назаретче ээп келгеннер.
+\v 40 Чаш төл өзүп-мандып, эът-хан кирип, угаан-сарыыл четчип орган, а Бурганның ээ көрүүшкүнү Ооң Бодунда бар болган.
+\p
+\v 41 Иисустуң ада-иези чылдың-на Пасха байырлалында Иерусалимче чоруур турган.
+\v 42 Ол он ийи харлап турда, олар чаңчыкканы-биле Иерусалимге байырлалга база чедип келгеннер.
+\v 43 Байырлалдар хүннери төне бээрге, олар ээп чанып кел чорааннар, Оол Иисус Иерусалимге артып калган, а ада-иези ону эскербээннер,
+\v 44 чүге дээрге, Ол өскелер-биле чоруп орар деп бодааннар. Бир хүн орукка чорааш, олар Ону төрелдери болгаш таныыры улустуң аразындан дилеп эгелээннер
+\v 45 Иисусту тыппайн, Ону дилээри-биле Иерусалимче ээп келгеннер.
+\v 46 үш хонганда Ону өргээден тып алганнар. Иисус башкыларның аразында оларны дыңнап, база олардан айтырып турган.
+\v 47 Шупту Ооң харыыларын дыңнап турганнар Ооң мерген угааныын, харыыларын кайгап турганнар.
+\v 48 Иисусту көрүп кааш, кайгап, Ооң авазы Аңаа: «Төлүм! Бисти чүге ынчалдыр аажыладың? Сээн ачаң биле мен Сени аажок муңгарап дилеп турдувус» - дээн.
+\v 49 Ол оларга: «Мени чүге дилеп турдуңар? Кайы, билбезиңер ол-бе, Мен Мээң Адамга хамааржыр чүүлге турарым?»
+\v 50 Ынчалза-даа оларга чугаалаан Ооң сөзүн билбээннер.
+\v 51 Ол олар-биле чорупкан. Назаретке чедип келгеш, оларга дыңнангыр турган. Ооң авазы ол шупту сөстерни бодунуң чүрээнге шыгжап чораан.
+\p
+\v 52 Иисус улгадып, мерген угаанныг болуп, кижилер болгаш Бурганның ынакшылы-биле
+\c 3
+\cl 3кү эгези.
+\p
+\v 1 Император Тиверийниң башкарылгазының он бешки чылында, Понтий Пилат Иудеяга чагырыкчылап турган, Ирод Галиллея кезекке, а ооң дунмазы Филипп-Итуреега база Трахонитски девискээриниң кезээнге, Лисаний-Авилинея кезээнге чагырыкчылап турганнар,
+\v 2 а Анна база Каиафа-Бурганның дээди бараалакчылары турда, ынчан ээн-кургаг ховуга Бурганның сөзү Захарийниң оглу Иоаннда турган.
+\v 3 Ол бүгү черге Иорданны дургаар, бачыттары дээш оршээл алыры-биле сугга суктурарың суртаалдап, ооредип чораан.
+\v 4 Медээчи Исаияның номунда бижээни дег, ында чугаалааны: "Ээн-кургаг ховуда кыйгырган кижинниң үнү: "Дээргиге оруктан белеткеңер, Ооң оруктарын дорт бериңер.
+\q1
+\v 5 Кандыг-даа үт долдуна берзин, кандыг-даа даг база тей чавызай берзин, ыргактары дортталзын база дашталчак оруктар дескилежи берзин.
+\q1
+\v 6 База шупту дириг чуве Бурганның камгалалын коруп каар".
+\p
+\v 7 Иоанн аңаа сугга суктуртуп алыр дээш келген чонга чугаалаан: "Чылан сыскындылары! Кел чыдар килеңден чайлай бээр бис деп кым силерге сагындырды? Бурганче ээлгениңер херек кырында уре-түңнелин коргузуңер база боттарыңарга: "Бистин адавыс Авраам"деп, чугааларын семевеңер. Силерге чугаалап тур мен, Бурган бо даштардан-даа Авраамга ажы-толдү тургузуп шыдаар.
+\v 9 Бо ыяштар дөзүнүң чанында балды шагда чыдыр: эки чемиш бербес ыяшты одура шапкаш, отка өртедиптер."
+\p
+\v 10 Чон Иоанндан айтырган:"Бис чүнү кылыр бис?
+\p
+\v 11 "Ол оларга харыылаан:"Кым ийи хептигил, хеви чок кижиге берипсин база кымда чем барыл, ынчаар кылзын".
+\p
+\v 12 Үндүрүг хавырыкчылары база сугга суктуруп алыр дээш келгеннер. Олар аңаа чугаалааннар:"Башкы! Чүнү кылыр бис?"
+\p
+\v 13 Ол оларга харыылаан: "Силерге кайы хире херегил, оон ковейни негевеңер".
+\p
+\v 14 Оон дайынчылар база айтырганнар: "А бис чуну кылыр бис? "Ол оларга харыылаан: "Кымны-даа хомудатпаңар, нүгүлдевеңер база боттарыңарның шалыңыңар шаа-биле чурттаңар".
+\v 15 Чон Христосту манап чораанындан Иоанның дугайында бодаан: "Христос ол эвес бе?"
+\v 16 Иоанн шуптузунга харыылаан: "Мен силерни сугже суп тур мен, ынчалза-даа менден күчү-күштүг Кижи кел чоруур, Ооң мен идииниң шидиишкинин чежеринге төлеп чок мен. Ол силерни Ыдыктыг Сулдеге болгаш отка суггар.
+\v 17 Ооң хүрээ Ооң холунда, база Ол бодунуң гумнозун арыглаар база тараазын Бодунуң аңмаарынга чыып алыр, а терезинни өшпес от-биле өртедиптер".
+\p
+\v 18 Иоанн база хөй өске чүүлдерни, Өөрунчуг Медээ-биле шынзыдып тургаш чонга чугаалаан.
+\v 19 Акызының кадайы Иродиада база бугу багай чүнү Ирод кылганыл, ол дээш Иоаннга сойгалаткан Ирод чагырыкчы,
+\v 20 ол бүгүге немей, Иоанны кара-бажыңнап каан.
+\v 21 Кажан шупту чон сугга суктуруп турда, Иисус база ынчаар сугга суктуртуп алган. Ол мөргүп турда, дээр ажытына берген,
+\v 22 Аңаа Ыдыктыг Сулде, көге-буга хевирлиг бадып келген, база дээрден үн үнген: "Сен Мээң ынак Оглум Сен, Сенде Мээң чымчак кузелим бар!"
+\v 23 Кажан Ол Бодунуң бараан болуушкунун эгелей бергенде, Иисус үжен харлыг турган. Канчаар бодаанары дег, Ол, Иосифтиң, Илияның, Матфаттың, Левийниң, Мелхиянын, Ианнаянын,
+\v 24 Иосифтин,
+\v 25 Маттафиниң, Амостуң, Науманың, Еслиманың, Наггеяның,
+\v 26 Маафаның, Маттафиниң, Семенның, Иосифтиң, Иуданың,
+\v 27 Иоаннанның, Рисаның, Зоровавелдиң, Салафиилдиң, Нириниң,
+\v 28 Мелхияның, Аддияның, Косамның, Елмодамнын, Ирнин,
+\v 29 Иосинин, Елиезернин, Ироимнин, Матфаттын, Левийнин,
+\v 30 Симеоннуң, Иуданың, Иосифтиң, Иоананның, Елиакимниң,
+\v 31 Мелеаның, Маинананың, Маттафиның, Нафанның, Давидтиң,
+\v 32 Иессейниң, Овидтиң, Воозтуң, Салмоннуң, Наассоннуң,
+\v 33 Аминадаваның, Арамның, Есроманың, Фарестиң, Иуданың,
+\v 34 Иаковтуң, Исаактың, Авраамның, Фарраның, Нахорнуң,
+\v 35 Серухтуң, Рагавтын, Фалектиң, Еверниң, Салнын,
+\v 36 Каинанның, Арфаксадтың, Симниң, Нойнуң, Ламехтиң,
+\v 37 Мафусалдың, Енохтуң, Иаредтиң, Малелеилдиң, Каинананың,
+\v 38 Еностуң, Сифтиң, Адамның, Бурганның.
+\c 4
+\cl 4кү эге.
+\p
+\v 1 Иисус Ыдыктыг Сулде-биле долдунган, Иордандан ээп келген, Сулде Ону ээн-кургаг ховуже апарган.
+\v 2 Аңаа Ол дөрттен хонук эрликке күткүтүрүп келген база бо хүннерде чүнү-даа чивээн, а ол үениң төнчүзүнде аштай берген.
+\v 3 Эрлик Аңаа чугаалаан: "Бир эвес Сен Бурганның Оглу болзуңза, бо дашка, хлеб болу бер деп чугаала"
+\p
+\v 4 Иисус аңаа харыызын чугаалаан: "Бижилгеде, кижи чугле хлеб-биле амыдыраар эвес, харын Бурганның сөс бүрүзү-биле".
+\p
+\v 5 Иисусту бедик дагже ундуре бергеш, эрлик карак-чивеш аразында бүгү черниң күрүнелерин Аңаа көргускен.
+\v 6 База эрлик Аңаа чугаалаан: "Сеңээ бо бүгү хаанаашкынны база оларның алдарын чагырар эргени бээр мен, чуге дизе ону меңээ дамчыткан, ону кымга кузээр мен берип тур мен".
+\v 7 Ынчангаш, бир эвес Сен меңээ сөгүрер Болзуңза, ынчан шупту Сээңии болур"
+\p
+\v 8 Иисус аңаа харыылап чугаалаан: "Менден ырап чор, эрлик. Бижилгеде: "Бодуңнуң Бурганыңга, Дээргиңге сөгур база чангыс Аңаа бараалга".
+\p
+\v 9 Ынчан эрлик, Иисусту Иерусалимге, өргээнин кырының эриинге экелгеш, Аңаа чугаалаан: "Бир эвес Сен, Бурганың Оглу болзуңза, моон куду шурай бер,
+\v 10 чүге дизе, Бижилгеде: "Бодунуң төлээлеринге, Сени камгалаар кылдыр дужаал бээр,
+\v 11 Сени холдары-биле көдүрүп аар, дашка буттарың-биле тептикпес Сен."
+\p
+\v 12 Иисус харыызынга аңаа чугаалаан: "Чугаалаанында: "Бодуң Бурганыңны, Дээргини шеневе".
+\p
+\v 13 Эрлик Ону күткүп дооскаш, ол кезек уеде Оон чоруй барган.
+\p
+\v 14 Иисус Галиллеяже Сулдениң күжүнге бургеткен чедип келген база Ооң дугайында чугаа бүгү чоок-кавыга тарай берген.
+\v 15 Ол оларны синагогаларга өөредип турган база шупту Ону алдаржыдып турганнар.
+\p
+\v 16 Ол өскен-төрээн хоорайы Назаретке чедип келген. Амыр-дыш хүнүнде Бодунуң өөренген чаңы-биле синагогаже кирип келгеш, туруп алгаш номчуп эгелээн.
+\v 17 Аңаа Исая медээчиниң номун ап бергеннер. Иисус номну ажыткаш, ында бижээн черни тып алган:
+\q1
+\v 18 "Дээргиниң Сулдези Менде-дир, чүге дизе Ол Мени Өөрүнчүг Медээни ядыыларга чугаалазын дээш шилип чаап каан база сагыш-сеткили хоозурааннарны экиртсин дээш, туттурганнарга хосталганы чарлаарын, согурларга каракталырын, дарлаттырганнарны хосталгаже салырын,
+\q1
+\v 19 Дээргиниң өршээлиниң үези келгенин өөретсин дээш Мени чоруткан."
+\p
+\v 20 Номну дуглааш, бараалгакчыга берипкеш, олуруп алган. Синагогага шупту Олче кезе кайгап, көрүп органнар.
+\v 21 Ииус оларга чугаалап эгелээн: "Бөгүн силерниң дыңнааныңар-биле бо Бижилге боттанган-дыр".
+\p
+\v 22 Шупту Ооң чугаалаан буянныг сөстерин магадап, Ооң-биле чөпшээрешкеннер. Олар чугаалааннар:"Ол Иосифтин оглу эвес ийик бе?"
+\p
+\v 23 Иисус оларга чугаалаан: "Ынчанмайн канчаар? силер Меңээ мынча дээр силер: "Эмчи! Бодуңну Бодуң эмнеп ал. Бодуңнун төрээн черинге, бистиң дыңнаанывыс дег, Капернаумга кылганы дег, маңаа база кыл".
+\v 24 База уламчылаан: "Силерге Мен шынны чугаалап тур Мен: кандыг-даа медээчини бодунуң төрээн черинге хүлээп көрбес.
+\v 25 Шынны силерге чугаалап тур Мен: Илияның үелеринде Израильге хөй дулгуяк кадайлар турган, кажан дээр үш чыл база алды ай хагдына берген турда, ынчангаш бүдүн черге улуг аш-чут душкен,
+\v 26 оларның чангызынче-даа Илияны чорутпаан турган, а чүгле Сидоннуң Сарептада дулгуяк кадайже чорудупкан.
+\v 27 Ол ышкаш медээчи Елисейниң үелеринде Израильге кеш-аарааннар турган, сирийжи Неемандан өске олардан чангызы-даа арыгланы бербээн."
+\v 28 Ону дыңнап кааш, шупту синагогага келгеш килеңней бергеннер.
+\v 29 Тура халчып келгеш, Ону хоорайдан үндүре бергеш база оларның тудуп каан турганны хоорайга Ону дүжүр октаар дээш эккелгеннер,
+\v 30 ынчалза-даа Иисус, оларның аразындан эрткеш, чоруй барган.
+\p
+\v 31 Ол Капернаумнуң Галиллея хоорайга келгеш, анаа амыр-дыш хүннеринде өөредип турган.
+\v 32 Шупту Ооң өөредиин кайгап, магадап турган, чуге дизе Ооң сөзү эрге-чагыргалыг болган.
+\v 33 Синагогага арыг эвес сүлделиг база четкерлиг кижи турган, ол ыыткыр үн-биле алгырган:
+\v 34 "Эй, Сеңээ бистен чүү херегил, Иисус назарянин? Сен бисти узуткаар дээш келдиң! Сени билир мен, кым Сен-Бурганның Ыдыктыы".
+\p
+\v 35 Иисус аңаа хорааш, чугаалаан: "Ыытава база оон үне бер". Четкер, ол кижини синагога ортузунга каапкаш, аңаа кандыг-даа хора чедирбейн, оон үне берген.
+\p
+\v 36 Шупту коргуушкунга алзыпкан болгаш ботарынын аразынга сайгаржып: "Бо чүү чувел, кажан Ол эрге-чагырылга-биле болгаш күш-биле арыг эвес сүлделерге дужаарга, олар үнүп чоруп турар?"
+\v 37 Оон дугайында чугаа бүгү чоок-кавы черлерге тарай берген.
+\p
+\v 38 Синагогадан үнгеш, Иисус Симоннуң бажыңынга кирип келген. Симоннуң кат-иези күштүг эът изиир, халыын аарыгдан хинчектенип чыткан. Ону ол дээш дилээннер.
+\v 39 Аңаа чоошкулап келгеш, Ол халыын аарыгга хоруурга, ол ону каапкан. Ол дораан-на тургаш, оларга бараалгап эгелээн.
+\p
+\v 40 Хүн ажып турда шупту, аңгы-аңгы аарыглардан аарааннарлыг, оларны Иисуска эккеп турганнар. Ол кижи бүрүзүнге холун салгаш, оларны экиртип турган.
+\v 41 Ол ышкаш хөй кижиден четкерлер кышкы-биле үнүп база чугаалап турганнар:"Сен Христос, Бурганның Оглу Сен". А Ол оларга, оларның Ол Христос деп билирин чугаалаарын хоруп каан.
+\p
+\v 42 Кажан даң адып кээрге, Иисус, бажыңдан үнгеш, ээн черже чорупкан. Чон Ону дилеп турган база, Аңаа келгеш, олардан чорувазын дээш саададып турган.
+\v 43 Ынчалза-даа Иисус оларга чугаалаан: "Мен өске хоорайларга Өөрүнчүг медээни Бурганнын Чагыргазының дугайында чугаалаар ужурлуг Мен, ол дээш Мен, чоруттурган Мен".
+\v 44 База Галиллеянын синагогаларынга суртаалдап турган.
+\c 5
+\cl 5 ЭГЕ
+\p
+\v 1 Бир катап Иисус Геннисарет хөлдун чанынга турда, чон Ону кызып келген, Бурганның сөзун дыңнаар дээш.
+\v 2 Ол хөлдүң кыдыында ийи хемени коруп каан. Балыкчылар хемезинден дүшкеш четкилерин чуп турганнар
+\v 3 Симонның хемезинге орупкаш, Иисус эриктен ырадыр эжиндире бээрин оон дилээн. Олуруп алгаш, чонну хемеден ооредип эгелээн
+\v 4 Кажан өөредирин төндүрүпкеш Ол Симонга: «терен черже эжиндире бер, четкилерни балык тудары биле салыптыңар» – дээн.
+\p
+\v 5 Симон Аңаа харыылаан: «Башкы! Бис дүннү өттүр балыктааш чүнү даа тудуп албадывыс, ынчалза даа силерниң айтыышкынынар-биле четкелерни салыптайн
+\v 6 Ону кылгаш, олар эндерик хөй балык тудуп алган оларның четкилери безин үстүп эгелээн
+\v 7 Олар өске хемеде олурган эштерин дузалажыры-биле кыйгырган. Олар эжиндирип келгеш ийи хеме балык биле сугже дүжер чыгыы кылдыр долдуруп алганнар
+\v 8 Ону көргеш Симон Петр Иисустуң мурнунга дискектенип ора дүшкеш чугаалаан: «Мени каапкаш барыңар, Дээргим! Чүге дээрге мен бачыттыг кижи дир мен»
+\v 9 Ынча хөй балык туттунганын көргеш, аңаа турган улус коргуп сүртээннер,
+\v 10 Оларнын аразынга Симоннуң эштери Заведейниң оолдары Иаков биле Иоанн база турган, ынчан Иисус Симонга чугаалаан: «Кортпа, моон соңгаар кижилер тывыкчызы болур сен».
+\v 11 Олар хемезин эрикче үндүр тырткаш, шупту чувезин каапкаш, Ону эдерип чорупканнар
+\p
+\v 12 Кажан Иисус бир хоорайга турда, кежи аарыг кижи чедип келген. Ол Иисусту көруп кааш, Оон мурнунга черже донгая кээп душкеш, Оон дилеп чугаалаан: «Дээрги! Күзээр-ле болзуңза, мени арыглап каап шыдаар силер».
+\p
+\v 13 Иисус холун сунгаш, аарыг кижиге дегеш чугаалаан: «Кузеп тур мен арыгланы бер»- дээн. Ол дораан кеш аары ол кижиден чиде берген
+\v 14 Иисус аңаа ол дугайында кымга даа чугаалавазын айыткан, оон чоруткаш Бурганның бараалгакчызынга, оон Моисейниң хоойлузунда айытканын езугаар, арыгланганы бергенинин херечизи кылдыр Бурганга өргүлден кыл.
+\v 15 Ынчалза даа Ооң дугайында чугаалар оон-даа хөйү биле нептереп тарап турган, Ону дыңнаар дээш, база аарыгларын экиртип алыр дээш Иисусче мөөңү-биле шуужуп турганнар.
+\v 16 Ынчалза-даа Иисус ээн черлерже чоруп, мөргүп ап турган.
+\p
+\v 17 Бир-ле катап Иисус өөредип орда Бурганның күжү көзүлдур аарыг кижилерни экитип турда, аңаа фарисейлер ном хоойлу тайылбырлакчылары Галилеяның база Иудеяның бүгү суурларындан Иерусалимден чыглып келген Иисустуң дыңнакчыларының аразынга олурганнар.
+\v 18 Элээн кааш эр кижилер чартыктаан эжин дөжээ-биле катай көдүрүп эккелгеш ону Иисустуң мурнунга салып каар дээш бажыңче киирерин оралдажы бергеннер.
+\v 19 Кижиниң хөйүнден эрттире бээр арга тып чадааш олар бажың кырынче үнгеш, ол кижини дөжээ биле катай Иисустуң мурнунче дүжүрүп бадырып келгеннер.
+\v 20 Иисус оларның бүзүрелин көргеш, ол чартыктаан кижиге мынча дээн: «Өннүк, бачыттарың өршээттинген дир».
+\p
+\v 21 Аразында ном хоойлу тайбырлакчылары база фарисейлер аразында сайгарышкан ажынып: Кымыл Ол, Бурганны дорамчылап турар? Бургандан оске бачыттарны кым оршээп шыдаарыл?
+\p
+\v 22 Иисус оларның бодалдарын билип кааш, харыылаан: «Чүге силер чүректериңерде ынчаар сайгарып тур силер?
+\v 23 Чүү беленил: «Бачыттарыңар өршээттинген дир дээри бе, азы «Туруп келгеш чорувут» дээри бе?
+\v 24 Ынчаарга силер Кижи Оглу чер кырынга бачыттарны оршээр эргелиг дээрзин билип алыңар, Иисус оон чартыктаан кижиге мынча дээн: «туруп келгеш дөжээңни алгаш бажыңынче чорувут».
+\v 25 Ол кижи дораан оларның мурнунга туруп келгеш, бодунуң дөжээн алгаш Бурганны алдаржытпышаан бажыңынче чорупкан
+\p
+\v 26 Шупту улус кайгай берип, Бурганны алдаржыдып турган Коргуушкунга алыскаш олар: «Бис бөгүн кайгамчык чүүлдерни көрдүвүс»- деп турганнар.
+\p
+\v 27 Оон соонда Иисус үнүп келгеш үндүрүг хавырар Левийни көрүп кааш анаа чугаалаан: «Мээн соомдан чорувут»-дээн.
+\v 28 Ол туруп келгеш шупту чүвезин каапкаш Иисустуң соондан чорупкан
+\p
+\v 29 Оон Левий бодунуң бажыңынга Иисусту хүндүлеп улуг дой кылган. Дойга дыка хөй үндүрүг хавырыкчылары база өске даа улус чыглып кээп олар биле кады чемненгеннер
+\v 30 Ном хоойлу тайбырлакчылары болгаш фарисейлер Иисустуң өөреникчилеринге хыйланып турганнар. Силер чүге үндүрүг хавырыкчылары биле болгаш бачыттыг кижилер биле кады ижип чип турарынар ол?
+\p
+\v 31 Ынчан Иисус оларга харыылаан: «Эмчи кадык эвес, а аарыг улуска херек болгай
+\v 32 Мен актыг бачыт чок бис дээр улусту эвес, а бачыттыг улусту бачыттарын миннип Бурганче эглиринче кыйгырар дээш келген мен!»
+\p
+\v 33 Олар Иисустан айтырганнар: «Чүге Иоанның өөреникчилери биле фарисейлерниң өөреникчилери үргүлчү шээрленир база мөргүүрул, а Силерниң өөреникчилериңер ижип чип турарыл?»
+\p
+\v 34 Иисус оларга чугаалаан: «Куда доюнга күдээ оол биле кады келген оон эштери оолдарны күдээ оол олар биле кады орда шээрлениринче албадап болур бе?
+\v 35 Ынчалза-даа күдээ оолду олардан чарып аппаар уе кээрге олар ынчан шээрлени бээрлер».
+\p
+\v 36 Иисус оларга угаадыглыг чугаа чугаалап берген. Эрги хепке кымдаа чаа хептен ора тырткан чамашкы дааравас, Чаа хеп сандан үнер, а эрги хепке чаа хептен алган чамашкы салырга таарышпайн баар.
+\v 37 Кым даа чаа араганы эрги көгээржикче кутпас, чаа арага эрги көгээржикте деже тептер ынчан арага -даа төктүп каар, көгээржик дешти бээр.
+\v 38 Чаа араганы чаа көгээржикче кудар, ынчан арага төгүлбес көгээржик дежилбес
+\p
+\v 39 Кым даа эрги арага ишкен кижи чаа арага күзевес чүге дээрге эргизи эки дир дээр.
+\c 6
+\cl 6 ЭГЕ
+\p
+\v 1 Бир катап Пасханың ийи дугаар хүнүнде амыр - дыш хүнүнде Иисус тарып каан шөлду эртип бар чыдырда Ооң өөреникчилери сыпта тараа баштарын үзе соккаш холу биле уштап чий бергеннер
+\v 2 Чамдык фарисейлер оларга чугаалаан: «Амыр дүш хүнүнде кылырын ыдыктыг хоойлу хораан чүвени чүге кыла бердиңер?»
+\p
+\v 3 Иисус оларга харыылаан: «Боду даа кады чораан өөру даа аштай бээрге Давид хаанның чүнү кылганын номчувааныңар ол бе
+\v 4 Ол Бурганның өргээзинче киргеш, чүгле Бурганның бараалгакчылары чип болур ужурлуг ыдыктаан хлебти алгаш боду чий бергенин база кады чораан өөрүүнге чирткенин билбес силер бе?
+\v 5 База катап оларга чугаалаан Кижи Оглу–амыр дүш хүнүнүң Дээргизи!
+\p
+\v 6 Өске бир амыр дыш хүнүнде Иисус чонну өөредиири биле синагогага кирип келген Аңаа оң холу када берген кижи турган
+\v 7 Ном хоойлу тайбырлакчылары болгаш фарисейлер Ону буруудадыр чылдагаан тып алыр сорулгалыг кичээнгейлиг хайгаарап, амыр дыш хүнүнде улусту экирти бербес ирги бе деп турганнар.
+\v 8 Иисус оларның бодалдарын билир болгаш када берген холдуг кижиге: «Тургаш ортузунче үнүп кел».
+\v 9 Оон Иисус оларга мынча дээн: «Мен силерден айтырайн: «амыр-дыш хүнүнде чүнү кылыр ужурлугул? Буянны бе азы бузутту бе? Амы тынны камгалап аар бе азы узуткаар бе? Олар ыытаваннар.
+\v 10 Иисус оларнын шуптузун эргий көргеш, демги кижиге чугаалаан: «Холуң бээр сунн». Ол сунуп бээрге оң холу оскези дег кадык апарган.
+\v 11 Олар хорадаанындан Иисусту канчапса экил дээрзин аразында чугаалажы бергеннер
+\p
+\v 12 Иисус ол хүннерде дагже мөргүүрү биле үне бергеш дүннү өттүр Бурганга мөргээн
+\v 13 Кажан хүн үнүп кээрге, Ол Бодунуң өөреникчилерин кый деп алгаш оларның аразындан он ийизин шилээш элчиннер деп адап каан.
+\v 14 Оларнын аттары Иисустуң Петр деп адааны Сион ооң дуңмазы Андрей, Иаков, Иоанн, Филипп, Варфоломей,
+\v 15 Матфей, Фома Алфейның оглу Иаков, Зилот деп адаткан Симон
+\v 16 Иаковтуң оглу Иуда болгаш сөөлунде барып саттыныкчы апарган Иуда Искариот
+\p
+\v 17 Олар биле кады дагдан бадып келгеш Иисус оргу шынаага доктаап туруп алган Оон хөй өөреникчилери база хөй чон бүгү Иудеядан Иерусалимден ол ышкаш далай эриинде турар Тир Сидондан
+\v 18 Ону дыңнаар дээш база аарындан экириир дээш кээп турганнар, а букшураан улус база экирип турган
+\v 19 Кижи бүрүзү Иисуска холу биле дээй кааптарын оралдажып чүткүп турган чүге дээрге бүгү улусту экиртиптер күш Оон үнүп турар болган
+\v 20 Ол бодунуң өөреникчилерин эргий көргеш чугаалаан: «Ядыылар амыр чыргалдыг чүге дээрге Бурганның Чагыргазы силернии болур».
+\v 21 Ам аштап суксааннар амыр чыргалдыг силер чүге дээрге тода бээр силер. Ам мунгарап ыглааннар амыр чыргалдыг силер чүге дээрге каттыржып хөглээр силер
+\p
+\v 22 Кижи Оглу дээш кижилер силерни көөр хөннү чок болуп, силерни дорамчылаар база үндүр сывыртаар, алдарыңаарны бужартадыр болза амыр чыргалдыг силер
+\v 23 Ол хүн өөрүшкүден шураңар чүге дизе силерни аажок улуг шаңнал дээрде манап турар Силерни көөр хөңнү чок улустуң өгбелери Бурганның медээчилерин база шак ынчалдыр аажылап чорааннар
+\p
+\v 24 Байлар ат болур силер чүге дээрге силер боттарыңарның аргалалыңарны шагда-ла алган силер.
+\v 25 Ам эмин эрттир тотканнар ат болур силер, чүге дээрге аштап суксай бээр силер. Ам каттыржып турарлар ат болур силер, чүге дээрге ыглап сыктап азы мунгарай бээр силер.
+\v 26 Ат болур силер. Хамык улус силерниң дугайынарда экини чугаалаар болза чүге дизе оларның өгбелери меге медээчилерни база шак ынчалдыр хүлээп ап чораан.
+\p
+\v 27 Ынчалза-даа силерге дыңнап турар улуска чугаалап тур мен, дайзынарыңарга ынак болуңар, силерни көөр хөңнү чок улуска экини кылынар.
+\v 28 Силерни каргап турарларны алгап йөрээңер база силерни дорамчылап турарлар дээш мөргүңер.
+\v 29 Сээң бир чаагыңче дажыпкан кижиге өске чаагың база дөгеп бер, Сээң тонуң хунаап ап турар кижиге хөйлеңиң база уштуп бер.
+\v 30 Сенден кым-даа диленип кээр болза беривит, сээң чувең алган кижиден орнун дедир негеве.
+\v 31 Кандыг хамаарылгалыг боорун кузээр дир силер улуска база ындыг хамаарылгалыг болунар.
+\p
+\v 32 Бир эвес силерге ынак улуска ынак болзуңарза чүнүң-биле өскелерден дээредээр силер Бачыттыглар база оларга ынак улуска ынак болгай
+\v 33 Бир эвес экини кылып чоруур улуска экини кылыр болзуңарза кандыг ачы хавыялыг болур силер Бачыттыглар база ынчаар кылып чоруур болгай
+\v 34 Бир эвес чээлиге акша бергеш эгидип бээр боор деп идегээринерге өскелерден чүнүң биле дээредээр силер Бачыттыглар база дедир ынча хирени алыр дээш бачыттыгларга чээлиге берип турар болгай.
+\v 35 Силер дайзынарыңарга ынак болунар, экини кылыңар орнун дедир эгидип алыр дивейн, чээлиге бериңер ынчан силерниң, шаңналыңар улуг болур база Дээди Өрүккү Бурганның ажы-төлу болур силер. Чүге дизе, Ол өөрүп четтирерин билбес даа улуска бузуттуг даа улуска буянныг болгай.
+\v 36 Ынчан Адаңарның өршээлди дег, силер база өршээлдиг болуңар
+\p
+\v 37 Кымны даа шиитпеңээр, Бурган база силерни шиитпес, буруудатпаңар силерни база буруудатпас. Оршээңер, силерни өршээр.
+\v 38 Бериңер, силерге база элбек бээр: тыраан эриин ажып турар хемчээл биле силерге узуп бээр. Чүге дээрге кандыг хемчээл биле хемчээп бээр дир силер, силерге база ынчалдыр хемчээп бээр.
+\p
+\v 39 Иисус оларга угаадыглыг чугаа чугаалаан: «Согур кижи согур кижини эдертип шыдаар бе? Олар ийилээ оңгарже кээп душпес деп бе?.
+\v 40 Өөреникчи башкызындан бедивес, ынчалза даа эчизинге чедир өөренген кижи бурузу, башкызы дег апаар.
+\p
+\v 41 Бодуннуң караанда чудукту эскербейн, чүге эжиңниң караанда чартыны эскерип кагдың?
+\v 42 Бодуңнуң карааңда чудукту эскербейн, эжинге канчап: «Эжим, сээң карааңда чартыны ап кааптайн дээр сен? Ийи арынныг сен! Баштай бодуңнуң карааңда чудукту уштуп каавыт, эжиңниң караанда чартыны канчаар уштурун коруп каар сен».
+\p
+\v 43 Багай чимис эккээр - эки ыяш турбас, база багай ыяш эки чимис бербес.
+\v 44 Чүге дээрге кандыг - даа ыяшты ооң чимизинден билип алыр. Чүге дизе инжирни репейниктен чыгбас, база ыт - кадындан виноград чимизи чыгбазын кижилер билир.
+\v 45 Эки кижи бодунуң чүрээнге шыгжап чорааны экини уштуп бээр, а багай кижи бодунуң чүрээнге чыып чорааны, багай чүүлүн уштуп бээр, чүге дээрге кижиниң чүрээн долган чүве ооң аксындан үнер.
+\p
+\v 46 Чүге Мени Дээрги, Дээрги деп адаар силер, а Мээң чугааланым-биле кылбайн турар силер.
+\v 47 Силерге чугаалаайн, Кижи бүрүзү кымга дөмей болурун, Меңээ келгеш, Мээң сөстеримни дыңнап алгаш, чугаалаан аайым биле күүседип чоруурлар.
+\v 48 Бажын тударда черни ханыладыр каскаш, таваан даш кырынга салып алган тудугжуга дөмей боор. Ынчангаш кажан үерлээн суг келгеш оон бажының хөме алза даа ону шимчедип шыдавас. Чүге дээрге бажыңын даш кырында тудуп алган кижиге домей болур.
+\v 49 А өске кижи сөстү дыңнааш-даа таваан салбайн бажын туткан кижиге дөмей. Үер суу хөме алырга ооң бажыңы буступ кээп дүжер. Ол бажыңдан чүгле бузундулар артар.
+\c 7
+\cl 7 ЭГЕ
+\p
+\v 1 Кажан Иисус дыңнап турган чонга бодунуң чугаазын доозупкаш, Капернаумче чорупкан.
+\v 2 Бир чус шериг баштаңчызының аажок унелээр чалчазы аарааш' олурунуң кырында чыткан.
+\v 3 Иисустуң дугайында дыңнааш иудей баштаңчыларны ооң чалчазын экиртип бээрин дилээр кылдыр Олче чоргузупкан.
+\v 4 Олар Иисуска келгеш аажок Оон дилээнер: "Бо чүс шериг баштаңчызы Сээң аңаа дузалаарыңга төлептиг"
+\v 5 Чуге дээрге ол бистиң чонга ынак, база биске синагога тудуп берген.
+\p
+\v 6 Иисус олар-биле кады чорупкан. Кажан олар бажыңче чоокшулап олурда бир чус шериг баштаңчызы эштерин Аңаа чугалаар кылдыр чоргузупкан: "Дээрги щуудевеңер! Чуге дээрге, Сени мен силерни бажыңымче чалаарыңга толеп чок мен,
+\v 7 Ынчан, мээң чалчам, Сээн сөзуң-биле экирий бээр.
+\v 8 Мен бодум база эрге чагырга адаанда болгаш, бодумнуң чагыргамда шериглерлиг болгаш, бирээзинге: "Бар" - дээримге бар чыдар, оскезинге Бээр кел дээримге, чедип кээр мээң чалчамга ону кыл дээримге кылып турар.
+\p
+\v 9 Ону дыңнааш Иисус ону эдерген чонга кайгап чугалаан: "Израильге безин ындыг улуг бузурелдиг кижиге таварышпаан мен".
+\v 10 Чоргузкан улузу бажыңга эглип чедип келгеш чалчаны экирий бергенин көруп каанар."
+\p
+\v 11 Ооң соонда Иисус Наин деп аттыг хоорайже чорупкан. Ооң биле оореникчилери база хөй чон чорааннар.
+\v 12 Кажан олар хоорай хаалгазынга чоокшулап кээрге дулгуяк кадайның олген чаңгыс оглун ундуруп бар чыткан олар-биле хөй чон эдерип чораан.
+\v 13 Дээрги ол херээжени коруп кааш кээргеп аңаа: "Ыглава" деп чугаалаан.
+\v 14 Ол хааржакка чоокшулап келгеш дээпкен, Ону кодурген улус турупканнар: Аныяк оол сеңээ чугаалап тур мен, туруп кел! деп Ол чугаалаан.
+\v 15 Олген оол ковайып олуруп алгаш, чугааланып эгелээрге Иисус оолду авазынга хулээдип берген.
+\p
+\v 16 Шуптузун коргуушкун бургээн, олар Бурганны алдаржыдып: Бурган бодуну, чонунга келген  бистиң аравыста: "Өндур улуг медээчи тывылган деп чугаалап турганнар.
+\v 17 Ооң дугайында медээ бүгү Иудеяга база бүдүн девискээрге тарай берген.
+\p
+\v 18 Ол дугайында Иоаннга ооң өөреникчилери шуптузун чугаалап бергеннер.
+\v 19 Иоанн ийи өөреникчизин кыйгыргаш Иисустан айтырары-биле чорудупкан: Чедип кээр ужурлуг ол кижи сен сен бе, азы оскезин манаар бис бе?.
+\p
+\v 20 Олар Иисуска чедип келгеш чугалаанар: «Иоанн Медеглекчи бисти сенден айтырары биле чоргузупту: «Чедип кээр ужурлуг ол кижи сен сен бе, азы оскезин манаар бис бе?»
+\p
+\v 21 Ол өйде Ол хөй кижилерни аарыглардан эмнеп, шылап могаанарга кушту, аза- букдан хостап, хөй согур кижилерни каракталдырып каан.
+\v 22 Иисус оларга баргаш Иоаннга чуну көргениңээрни дыңнаныңаарны барып чугаалап бериңер: "Согурлар каракталып, аскактарның буду бастынып, экирбес кеш аарындан арыгланып, дулейлерниң кулаа дыңнай берип, олгеннер катап дирлип база ядыыларга Өөрунчүг Медээни дыңнадып турар дыр.
+\v 23 Кым меңээ бузурээрил ол аас-кежиктиг»-деп харыылаан.
+\p
+\v 24 Кажан Иоаннын айбычылары чоруптарга, Иисус ооң дугайында чонга чугаалап эгелээн: «куруг элезиниг ховуже чуну коруп чордуңар? Хатка чайгаткан кулузуну бе?
+\v 25 Чуну-ле коруп чордуңар? Чараш аянныг хептиг кижини бе? Кым каас коя хептиг, база бай шыырак чурттап турарлар хааннар ордудузунда болгай.
+\v 26 Чуну-ле коруп чордуңар? Медээчини бе? Ийе. Силерге чугаалап тур мен: ол медээчиден-даа артык улуг кижи дир.
+\v 27 Кымның дугайында бижээнил ол кижи ол-дыр: “Мен бодумнуң төлээмни сээң арныңдан, сээң мурнуңда орууңну белеткээр кылдыр чоргузтум”.
+\p
+\v 28 Силерге чугаалап тур мен, херээженерден төруттунгенерниң аразындан Иоанн ышкаш улуг медээчи турбаан, ынчалза-даа Бурганның Чагыргазында эң бичиизи безин оон улуг болур.
+\p
+\v 29 Шупту дыңнаан чон база үндүрүг хавырыкчылары Бурганны алдаржытканар чүге дээрге олар Иоаннга сугга суктурган турганнар.
+\v 30 Фарисейлер болгаш хоойлу тайбырлакчылары Бурганың кузелин боттарыңга хүлээвейн, сугга суктурарындан ойталаанар.
+\p
+\v 31 Ынчан Дээрги чугалаан: "Кым-биле бо салгалдың кижилерин деңнээр мен? Кымга олар домейил?
+\v 32 Олар бичии уругларга дөмей кудумчуда олуруп алган бот-боттарын кыйгыржып: "Бис силерге лимбилеп бердивис, а силер өөруп самнавадыңар. Бис силерге качыгдалдың ырын ырлап бээривиске, силер ыглашпадыңар".
+\v 33 Иоанн Медээчи келгеш хлеб даа чивес, арага даа ишпес, боорга "ында бук бар дээр дир силер."
+\v 34 Кижи Оглу келгеш ижип, чемнениирге: "Бо кижи хоптак, арагачы, үндүрүг хавырыкчыларның база бачыттыгларның эжи дээр силер.
+\v 35 Ооң шупту ажы-толу мерген-угаан» биле шынзыттынар.
+\p
+\v 36 Фарисейлерниң бирээзи чемненииринче Иисусту чалаан. Ол фарисейниң бажыңга келгеш чемненип олуруп алган.
+\v 37 Ол хоорайдан бачыттыг турган херээжен Иисусту фарисейниң бажыңында деп билип алгаш, мирра деп чаагай чыттыг үстүг савалыг чедип келген.
+\v 38 Ооң буттарының артынга туруп алгаш ыглавышаан, ол карааның чажын төп, Ооң буттарын чажы-биле чодуп база чытап, мирра деп чаагай чыттыг үс биле чаап турган.
+\v 39 Ону чалап алган фарисей ону көргеш, бодунга чугааландынган: "Ол өттүр билиир медээчи турган болза кым, азы кандыг херээжен Аңаа деп турарын - ол бачыттыг херээжен деп билип каар ийик".
+\p
+\v 40 Иисус аңаа чугалаан: «Симон, Мен сеңээ бир чуул чугаалайн." Ол чугаалаан:" Чугаалаңар, Башкы».
+\v 41 Иисус мынча дээн: "Бир чээли бээр кижиге ийи өрээлиг кижи турган: бирээзи беш чүс акша (динарий), а оскези бежен,
+\v 42 Оларның эгидип шыдавазы-биле ол ийилдирзин оршээп каан. Чугаалап корем, оларнын кайызы Аңаа дыка ынак болурул?».
+\p
+\v 43 Симон харыылан: "Кым хөй орелиг турганыл ол өршээлди алган деп бодаар дыр мен. Ол аңаа чугаалаан: «Сен шын туңнел үндүрдүң».
+\v 44 Оон херээженче эглип келгеш Симонга чугаалаан:" Бо херээжени көруп тур сен бе? Мен сээң бажыңынга кээримге, сен Меңээ бут чуур суг бербедиң, а ол бодунуң карааның чажы-биле будумну чуп чажы-биле чодуп берди.
+\v 45 Сен Мени чытап уткувадың, а ол кирип келгеш - ле Мээң будумну соксаал чокка чыттап турду.
+\v 46 Сен Мээң бажымны унелиг үс биле чагбадың, а ол Мээң буттарымны чаагай чыттыг мирра деп үс-биле чаап берди.
+\v 47 Сеңээ чугаалап тур мен: «Оон хөй санныг бачыттары аңаа өршээтинген, ынчангаш ооң ынакшылы күштүг, кымга эвээш оршээтинген, ооң ынакшылы кошкак».
+\v 48 А аңаа: «Сээң бачыттарың өршээтинген»-деп чугаалаан.
+\p
+\v 49 Ооң-биле кады чемненип олурганнар: «Кымыл бо, бачыттарны безин оршээр» - деп бүдүү боданып турганнар.
+\p
+\v 50 Ынчан Иисус херээженге чугаалаан: «Бузурелиң, сени камгалап кагды, амыр- тайбың чорувут».
+\c 8
+\cl 8 ЭГЕ
+\p
+\v 1 Ооң соонда Иисус хоорай, суурларны эргип Бурганның Чагыргазының дугайында Өөрунчүг Медээни өөредип чугаалап турган. Ооң-биле он ийи өөреникчизи
+\v 2 база чамдык херээженнер каржы буктардан болгаш аарыглардан эмнеп кааны: чеди букту ундур сывыртаткан Магдалина деп адатырган Мария,
+\v 3 Иродтуң бажың эргелекчизи Хустуң кадайы Иоанна, Сузанна болгаш оон даа оскелер, олар ботарының эт-хорээнгизи-биле Аңаа баралгап турганнар.
+\p
+\v 4 Оске хоорайлардан Иисуска хой чон чыглып кээрге, Ол оларга угаадыглыг чугааны чугаалаан:
+\v 5 Тараа чажыкчызы урезин чажып унуп келген. Кажан урезинни чажып турда, чамдыызы орук кыдыынче кээп дужерге, оларны таптай базып каапкан база дээрнин куштары чыып чипкен.
+\v 6 Өскези даштыг черже кээп душкеш, үнүп ора кадып калган, чуге дээрге оларга шык чедишпээн.
+\v 7 Чамдыызы чашпан аразынче кээп дужерге, чашпан өзеринге шаптыктап каан.
+\v 8 Өскелери эки дужуткур хөрзуннүг черже кээп душкеш, өзүп үнгеш чус катап хой дүжүт берген». Ону чугаалап дооскаш, Ыыткыр: «Дыңнаар кулаа бар кижи дыңназын!» - деп кыйгырган.
+\p
+\v 9 Өөреникчилери Оон айтырган: "Бо угаадыглыг чугаа кандыг уткалыгыл?"
+\v 10 Дээрниң Чагыргазының чажытарын силерге берген, а оскелерге угаадыглыг чугаалар биле чуге дизе олар көруп турза даа корбес, дыңназа-даа билбестер деп Ол чугаалаан.
+\p
+\v 11 Бо угаадыглыг чугааның утказы болза: үрезин дээрге - Ол Бурганның Сөзу дыр;
+\v 12 орук кыдыынга душкен үрезин – дээрге, сөзту дыңнаарга-даа оон четкер келгеш оларнын чурээнден сөзту алгаш баар, чуге дизе олар бүзүревезин база камгалал албазын дээш;
+\v 13 дашка дүшкен дээрге, кажан сөзту дыңнааш өөрушку-биле дыңнааш хүлээп алырлар ынчалза-даа дазыл чок болганындан кезек када бузурезе даа, куткуллгелер кээрге ойталай бээрлер;
+\v 14 тенниг черге душкенери дээрге, сөзту дыңнааш даа, бо амыдыралдың кузелдеринге байлакшыл болгаш чуртталганың таалалынга алзып хая көрунгеш дужут чок болганнар.
+\v 15 А эки черге душкенери дээрге, сөзту дыңнааш ону арыг – шынчы чурээнге камнап, шыгжап алгаш шыдамыы-биле элбек дүжүт эккээрлер.
+\p
+\v 16 Кым-даа, чырыккыны кывыскаш ону сава биле базырбас, база орун адаанче салбас, а харын чырыткыны кирген кижилерге көску кылдыр салыр.
+\v 17 Чуге дээрге билдине бербес чажыт чүү даа чок, көступ келбес кандыг даа чажыт чуу даа чок, ажыттынып билдине бербес кандыг - даа будуу чуве чок".
+\v 18 Ынчангаш, канчаан дыңнап турарыңаарны эскериңер, чуге дизе кымда барыл, аңаа бээр кымда чогул, ооң алыскаан чүүлүн безин алгаш баар.
+\p
+\v 19 Иисуска авазы болгаш дуңмалары чедип келгеш, чоннуң хойунден Аңаа чоокшулап чадап каан.
+\v 20 "Сээң аваң биле дунмаларың Сени көөр дээш даштын турлар" - деп Аңаа чугааланнар.
+\p
+\v 21 Ол оларга мынчаан харыылаан: "Мээң авам база дуңмаларым Бурганның Сөзүн дыңнааш ону күүседип турарлар дыр".
+\p
+\v 22 Бир катап Иисус бодунуң өөреникчилери-биле хемеге олурупкаш оларга "хөлдуң өске талазынче кеже берелиңээр дээн". Олар чорупканнар.
+\v 23 Олар эжиндирип чорда Ол удуй берген, хөлге шуурган көдурлуп, чагыглар хөме ап, олар айыылдыг байдалга таваржы бергеннер.
+\p
+\v 24 Чанынга чеде бергеш Ону оттургаш: "Башкы! Башкы!! Дүжүп олдувус- ле!" -дээнер. Иисус тургаш хат-биле чалгыгларны соксадыптарга, ынчан олар соксап оожургап, шыпшың апарган.
+\p
+\v 25 Ынчан оларга Ол силерниң бузурелиңер кай? - деп чугаалаан. Олар коргуп база кайгап бот-боттары аразында чугаалашканнар: «Бо кымыл, хатка, сугларга дужаарга Аңаа чагыртып турар?».
+\p
+\v 26 Олар Галилея биле дужаашкак Гадарин девискеринге эжиндирип чедип келгеннер.
+\v 27 Кажан Иисус эрикке унуп келирге аңаа ол хоорайдан бир кижиге уткужа берген. Ол кижи үр уеде буктарга алыскан болгаш, хеп даа кетпейн, бажыңынга эвес, а чевеглерге чурттап турган.
+\p
+\v 28 Ол Иисусту көрүп кааш алгырыпкаш, ооң мурнунга кээп дужуп ыыткыр үн биле: "Сеңээ менден чүү херегил, Иисус, Дээрги Өөрукку Бурганның Оглу? Сенден дилеп тур мен: мени хилинчектевейн көр»-деп алгырган.
+\v 29 Иисус арыг эвес букка ол кижиден үне бээрин дужагаан, ол бук ол кижини үр үе иштинде хилинчектеп турганындан, ол кижини камгалап алыры биле ону илчирбе биле шарып, хүлүп турганнар, ынчалза-даа ол хүлүгнү үзе - чаза тырткаш, ээн куруг ховуже букка сүрдүре бээр турган.
+\p
+\v 30 Иисус оон:" Адың кымыл?" деп айтырган. Ол: "дук - тумен" деп харыылаан, чуге дээрге ол кижиже дыка хой буктар кире берген турган.
+\v 31 Олар Иисусдан дилээннер: оларны тамыже чоруурун дужаавас кылдыр.
+\v 32 Даг кырында оъттап чораан хой-кодан хаваннарже буктар кире бээрин дилээннер. Ол оларга чөшперээн.
+\v 33 Буктар ол кижиден үнгеш, хаваннарже кире бергеннер, бүгү кодан кадыр элден хөлче шурай бергеш, дүжүп олүп калган.
+\p
+\v 34 Ону көргеш кадарчылар халып чоруткаш хоорай болгаш суурларга ол дугайында чугаалап турганнар.
+\v 35 Чон чуу болганын көөр дээш чедип келгеннер. Иисуска чокшулап келгеш, ооң будунуң адаанда олурган буктары унген кижини тып алганнар, хептиг болгаш угааны анаа аппарганын көрүп кааш элдепсинип корга бергеннер.
+\v 36 А ону көрген улустар ол кижиниң буктардан канчаан эмненгенин чугаалап турганнар.
+\v 37 Гадарин девискериниң бүгү чонну Иисусту олардан чоруптарын диленнер, чуге дээрге олар улуг коргуушкунга алыскан турганнар. Ол хемеге олурупкаш дедир чорупкан.
+\v 38 Буктары үнген кижи Иисусдан ооң биле кады эдерип чоруурун дилээн. Ынчалза даа Иисус ону чандырыпкаш, бодуннуң бажыңынче чана бергеш, Бурган сеңээ чуну кылганын чугаала дээн.
+\v 39 Ол чорупкаш бүгү хоорайга Иисус аңаа чүнү кылганын чугаалап турган.
+\p
+\v 40 Кажан Иисус дедир ээп кээрге, чон ону манап турган болгаш ону хулээп алган.
+\v 41 Синагога даргазы Иаир деп аттыг кижи чедип келген. Иисустуң мурнунга кээп душкеш ооң бажыңынче кирерин дилээн
+\v 42 чуге дизе Иаирниң он ийи харлыг чаңгыс уруу олүрүннүн кырында чыткан. Иисус кажан чоруп орда хөй чон ону бузелеп алган чорааннар.
+\v 43 Ол черге он ийи чыл дургузунда ханы төктүп аараан херээжен турган. Хөй-ле эмчилерге чеже даа эмнеткен хамык акшазын, эт-севин хей черге чарып каапкан. Оон кадыы улам-на дорайтай берген. Иисустун дугайында дыңнап кааш, улус аразы-биле чүткүп эрткеш, Ооң хевинге дээй каапкан. Ол иштинде боданган, мен Ооң хевинге дээпсимзе ынчан мен эккирий бээр мен,
+\v 44 ооң ханының төгүүшкүнү ол-ла дораан соксай берген, аарыынның экирий бергенин ол дораан билип каан.
+\v 45 Ынчалза даа Ол Аңаа кымның дээпкенин көөр дээш долгандыр көрген. Ол уеде Иисус бодундан күш унгенин эскерип кааш, Мээң хевимге кым дегди деп айтырган.
+\p
+\v 46 Ынчалза-даа Иисус чугаалаан: “ Меңээ бир -ле кижи дээпти, чуге дээрге Менден күш уне бергенин билип кагдым.
+\v 47 Херээжен ону билип каанын эскерип кааш, Иисустуң мурнунга коргуп чеде берген, бүгү чоннуң мурнунга кандыг чылдагаан биле аңаа деггеш, ол- ла дораан экирий бергенин чугаалаан.
+\v 48 Ол аңаа чугаалаан: "Уруум сээң бүзүрелиң сени камгалады' амыр- тайбың чорувут.
+\p
+\v 49 Кажан ол ону чугаалап турда, синагога даргазынның бажыңындан бир кижи келгеш, мынча дээн: "Сээн урууң олуп кагды, башкыны дүвүретпе"
+\p
+\v 50 Иисус ону дыңнааш, ол кижиге чугаалаан: "Кортпа, чугле бүзүре, ол камгалалды алыр".
+\v 51 Бажынга чедип келгеш Петр, Иоанн, Иаков база уругнуң ада-иезинден өске кымнын-даа кирерин чөпшеревээн.
+\v 52 Ол уруг дээш шупту ыглажып турганнар. Ынчалза даа Иисус ыглашпаңар' ол өлбээн' аңаа удуп чыдар» - деп чугаалаан.
+\v 53 Олар Ону кыжырып ол уругну өлуп каан деп билип турганнар.
+\v 54 Ынчан ол шупту улусту ундурупкеш уругнуң холундан туткаш ыыткыр чугаалаан. Кызым туруп кел.
+\v 55 Оон амы-тыны олче эглип келген. Ол дораан туруп кээрге, Иисус ону чемгерип каарын дужааган.
+\v 56 Уругнуң ада-иези кайгап, магадап турган. Ол ол болган таварылганы кымга- даа чугаалавазын дужааган.
+\c 9
+\cl 9 эге
+\p
+\v 1 Он ийи өөреникчилерин кыйгырып алгаш, Иисус оларга четкерлерни үндүр сывыртаар, база аарыгларны эмнээр күштү болгаш эргени берген.
+\v 2 Оларны Бурганның Чагыргазының дугайында өөредип, аарыг кижилерни эмнээри-биле чоруткан.
+\v 3 Ол оларга: «Орукче чүнү-даа албаңар: даянгыш, сумка, хлеб, акша, солуп кедер хеп-даа», - деп чугаалаан.
+\v 4 Кайы-ла бажыңче кире бээр-дир силер, аңаа артыңар, оон орууңарны уламчылаңар.
+\v 5 А бир эвес, силерни хүлээвес болза, ол хоорайдан үнүп тура, идиңерниң доозунун, оларга удур херечи кылдыр кактап кааптыңар».
+\v 6 Олар чорупкаш, бүгү суурларны эртип Өөрүнчүг Медээни чугаалап, аарыгларны эккиртип турганнар.
+\p
+\v 7 Ирод дөрткү чагырыкчы, Иисустуң бүгү-ле кылып турган чүүлдеринниң дугайында дыңнааш, дүвүреп, бир улус Иоанн өлүглерден дирлип келген,
+\v 8 өскелери, Илия чедип келген, а чамдыктары бурунгу медээчилерниң бирээзи өлүглерден дирилген-дир деп улустуң чугааларын дыңнап турган.
+\v 9 Ирод: «Мен Иоанның бажын кестиртип каан мен. Ооң дугайында мындыг чүүлдер дыңнап турарым бо кымыл?». Ол Ону көрүксей берген.
+\p
+\v 10 Элчиннер ээп келгеш, Иисуска чүнү кылганын чугаалап бергеннер. Ол оларны эдертип алгаш, чүгле чааскаан олар-биле Вифсаида хоорайның чанынга келген.
+\v 11 Ынчалза-даа чон ону билип кааш, Ооң соондан чорупкан. Оларны хүлээп тура, Бурганның Чагыргазының дугайында чугаалажып, база эмнээшкин хереглээн аарыг кижилерни эмнеп турган.
+\p
+\v 12 Кежээ дүжүп эгелээн. Ооң чанынга он ийи өөреникчилери Аңаа: «Чонну тарадывыт, чоок суурлардан аъш-чем болгаш хонар черден тып алзыннар, чүге дээрге бис ээн-куруг черде ышкажыл бис», деп чугааланнар.
+\p
+\v 13 Ынчалза-даа Ол оларга: «Силер оларны чемгерип калыңар», - дээн. Олар: «Бисте беш хлеб болгаш ийи балыктан өске чүү-даа чок. Баргаш бо шупту улуска чем садар бис бе?».
+\p
+\v 14 А оларның саны беш муң хире кижи турган. Ынчалза-даа Ол бодунуң өөреникчилеринге: «Оларны беженнеп бөлүктей олуртуптуңар», - дээн.
+\v 15 Олар шак-ла ынчалдыр шуптузун олуртуп кааннар.
+\v 16 Ынчан, Иисус, беш хлебти болгаш ийи балыкты алгаш, карактарын өрү дээрже көдүргеш, алгап-йөрээгеш, чартыктай буза тырткаш, өөреникчилеринге, чонга үлеп бээри-биле берген.
+\v 17 Шупту чемненгеш, тода бергеннер, артып калган кескиндилерни чыырга он ийи аргаан хааржак болган.
+\p
+\v 18 Бир-ле катап, кажан Ол чааскаан мөргүп турда чүгле Ооң-биле өөреникчилери турганнар, Ол олардан айтырган: «Чон Мени Кым- деп хулээп турар-дыр?»
+\p
+\v 19 Олар харыызынга: «Иоанн Медеглекчи, а өскелери Илия деп. А бир чамдыктары, бурунгу медеглекчилерниң бирээзи дирилген», - дир деп чугаалааннар.
+\p
+\v 20 Ол олардан: «А силер Мени Кым деп хүлээп тур силер?». Петр: «Бурганның Христозу», - деп харыылаан.
+\p
+\v 21 Ынчалза-даа Ол оларга, ол дугайында кымга-даа чугаалавас кылдыр шынгыы дужаапкаан,
+\v 22 оон кижи амытан Оглу хөй хилинчек көөр, база чоннуң баштыңнары, Бурганның дээди бараалгакчылары, ном-хоойлу тайылбырлакчылары Ону тооп көрбейн, ойталааш өлүрүп каарга, Ол үш хонганда катап дирлип келир-деп чугаалаан.
+\p
+\v 23 А шуптузунга чугаалаан: «Кым Мээң соомдан чоруксай -дыр, бодунуң күзелдеринден ойталааш, бодунуң белдир - ыяжын чүктеп алгаш, Мээң соомдан чорупсун.
+\v 24 Чүге дээрге бодунуң амы-тынын камгалап алыр дээн кижи, амы-тынын ышкынып алыр, а Мен дээш амы-тынын ышкынган кижи амы-тынын камгалап алыр.
+\v 25 Бүгү делегейни холга киирип алгаш, а бодунуң амы-тынын ышкынып алыр болза азы бодунга хора чедирип алыр болза, ажыы чүл?
+\v 26 Кым Мен дээш база Мээң сөзүм дээш ыядыырыл, оон кижи Оглу бодунуң алдары база Адазының алдары-биле, база ыдыктыг төлээлери-биле келгеш, ыядыыр.
+\v 27 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: чамдык мында турар кижилерниң аразында өлүр мурнунда-ла Бурганның Чагыргазын көрүп каар улус бар».
+\p
+\v 28 Ол сөстерниң соонда, сес хонгаш, Петр, Иоанн, Иаковту алгаш, Ол даг кырынче мөргүлдээр дээш үне берген.
+\v 29 Кажан мөргүп турда, Ооң арын - шырайы өскерлип, Ооң хеви чайынналчак ак апарган.
+\v 30 Ол үеде Ооң биле ийи эр кижи чугаалажып турганнар. Ол Моисей биле Илия болган.
+\v 31 Олар алдарга бүргеткен келгеш, Ооң Иерусалимге барып өлүрүнүң дугайында чугаалап турганнар.
+\v 32 Петр биле кады чорааннар, уйгугага алзыпкан, ынчалза-даа оттуп келгеш, Ооң алдарын база Ооң-биле турган ийи эр кижилерни көрүп каан.
+\v 33 Кажан олар Оон ыраап эгелээрге, Петр Иисуска чугаалаан: «Башкы! Биске маңаа эки-дир. Үш чадырдан: бирээзин Сеңээ, бирээзин Моисейге, база бирээзин Илияга кылып берээли», - дээн. Ол чүнү чугаалап турарын билбейн турган.
+\v 34 Кажан ол ону чугаалап турда булут көступ келгеш оларны хөлегези-биле шыва апкан. Булутка бургеткеш корга бергеннер.
+\p
+\v 35 Булуттан үн дыңналгаш: «Бо Мээң ханы ынак Оглум-дур, Ону дыңнаңар», - дээн.
+\v 36 Кажан Ол үн дыңналы бээрге, Иисус чааскаан арткан. Өөреникчилери ол хүннерде көрген чүүлүнүң дугайында кымга-даа ыыттавааннар.
+\p
+\v 37 Эртенинде, олар дагдан дүжүп кел чорда, Ону аажок хөй чон уткуп алган.
+\v 38 Ол уеде хөй чон аразындан эр кижи: «Башкы! өршээп көрем, мээң оглумну көрүп көрем, ол мээң чаңгыс оглум-дыр, - деп алгырган.
+\v 39 Бук ону аайынга киирип алырга, ол хенертен алгырып, тырта бээрге, ооң аксындан көвүк төктүп эгелээр. Оглумну хинчектээш арай боорда оожургаар.
+\v 40 Мен Сээң өөреникчилериңден ону үндүр ойладыптарын дилээримге, олар шыдаваадылар», - дээн.
+\p
+\v 41 Иисус аңаа харыылаан: «О, бо салгалдың бүзүрел чок, будалган салгалы! Мен чежеге дээр силер-биле ам-даа туруп, силерни шыдажыр мен? Оглуңну бээр эккел».
+\v 42 Ол кел чыдырда, бук ону сириледип хинчектеп эгелээрге, ынчан Иисус букту үндүр ойладыпкаш, оолду экирткеш, ачазынга хуледип берген.
+\v 43 Шупту улус Бурганның өндүр-бедиин магадап турда. Иисустуң кылып турар чүүлдерин кайгап турда, Ол бодунуң өөреникчилеринге:
+\v 44 «Бо сөстерни кичээнгейлиг дыңнанар: Кижи Оглун кижилер холунче тудуп бериптер-дир».
+\v 45 Ынчалза-даа олар ол сөстерни билбээннер. Ол сөстер олардан чажыт боорга, ынчангаш сөстүң утказын билбейн барганнар. А Оон ол сөс дугайында айтырарындан кортканнар.
+\p
+\v 46 Бир катап оларның аразынга маргыш үнген: оларның аразындан кым эң-не улуг болурул?
+\v 47 Иисус, оларның чүректеринде чүнү сайгарып турарын көргеш, бичии уругну алгаш, Бодунуң мурнунга тургузуп алгаш,
+\v 48 оларга чугаалаан: «Мээң адым дээш бо бичии төлдү хүлээп алыр кижи, Мени хүлээп турары ол болур, а Мени хүлээп турар кижи, Мени Чоргускан Адамны хүлээп турар. Ынчангаш силерниң эң-не бичииңер, эң-не улуг болур», - дээн.
+\p
+\v 49 Ону чугаалап турда Иоанн: «Башкы! Бистер Сээң адың-биле буктарны үндүр ойладып турар кижи көргеш, ону хоруп кагдывыс, чүге дээрге ол бис-биле чорбайн турар болгай», -дээн.
+\p
+\v 50 Иисус аңаа: «Ону хоруваңар, чүге дээрге силерге удур эвес кижи, силерниң-биле чаңгыс дээш», - чугаалаан.
+\p
+\v 51 Иисустуң бо делегейден чоруур ужурлуг хүннери чоокшулап келирге, Ол Иерусалимче барыксай берген,
+\v 52 болгаш медээчилерни Бодунуң мурнундан чорудупкан. Олар самарийжилерниң суурунга баргаш шупту чүүлдү Аңаа белеткээри биле чорупканнар.
+\v 53 Ынчалза-даа аңаа Ону хүлээвээңер, чүге дээрге Ону Иерусалимче бар чыдар кижиге дөмей болган.
+\v 54 Оон өөреникчилери Иаков биле Иоанн Ону көргеш: «Дээрги! Күзээр болзуңза, бис Илияның кылганы дег, дээрлерден от келгеш оларны өртендир хуйуктаптар кылдыр чугаалаалы бе?», - дээннер.
+\v 55 Ынчалза-даа Ол, оларже көрнүп келгеш, соксадып:
+\v 56 «Кижи Оглу кижилерниң сагыш-сеткилин узуткаар дээш эвес, а камгалаар дээш келген», - дээн. Оон олар оске суурже чорупканнар.
+\p
+\v 57 Бир катап, олар орукка чорда, бир кижи Аңаа: «Дээрги! Мен Сээң сооңдан, кайнаар-даа баар болзуңза, сээң соондан чоруур мен», - дээн.
+\p
+\v 58 Иисус аңаа: «Дилгилер үңгүрлерлиг, дээрниң куштары уяларлыг, а Кижи Оглунуң баш салыптар чери безин чок», - дээн.
+\v 59 А оскезинге: «Мээң соомдан чоруп олур», - дээн. Ол: «Дээрги! Баштай баргаш ачамны ажаап каарын чөпшээреп көр», - дээн.
+\p
+\v 60 Ынчалза-даа Иисус аңаа: «Өлүглер боттарының өлүглерин ажаазын, а сен баргаш, Бурганның Чагыргазының дугайында чугаала», - дээн.
+\p
+\v 61 База бирээзи: «Мен Сээң сооңдан чоруур мен, Дээрги! Ынчалза-даа баштай бодумнуң өг-бүлем-биле байырлажып алырын чөпшээреп көр», дээн.
+\p
+\v 62 Ынчалза-даа Иисус аңаа: «Андазын сывын тудуп алгаш, хая көрнүп турар кижи, Бурганның Чагыргазынга идегел чок болур», деп аңаа чугаалаан.
+\c 10
+\cl 10 эге.
+\p
+\v 1 Ооң соонда Дээрги өске база чеден өөреникчилерни шилип алгаш Бодунуң мурнунга ийилеп хоорай болгаш чер бүрүзүнче, Бодунуң барыксаан черлеринче чорудупкан.
+\v 2 Иисус оларга чугаалаан: «Дүжүт хөй, а ажылчыннар эвээш, ынчангаш дүжүттүң Дээргизинден дилеңер, бодунуң ажылдакчыларын Бодунуң дүжүдүнче чортур кылдыр.
+\v 3 Барыңар! Мен силерни, бөрүлер аразынче хураганарны дег чорудуп тур мен.
+\v 4 Хап-сава, барба, идик-даа албаңар, база кымны-даа орук ара мендилевеңер.
+\v 5 Кирген не бажыңыңарга, баштай-ла: «Бо бажыңга тайбың», - деп чугаалаңар.
+\v 6 Бир эвес ында тайбыңның оглу бар болза, силерниң тайбыңыңар ооң-биле артып каар, а бир эвес чок болза, силерже эглип келир.
+\v 7 Ол бажыңга артып калгаш, оларда чүү бар дыр, шайлап чемнениңер, чүге дээрге ажылчын кижи шаңналга төлептиг. Бир бажыңдан өске бажыңче барбаңар.
+\v 8 Бир эвес бир хоорайже чедип келириңерге силерни хүлээп алыр болза, силерге чүнү салып бээр-дир, ону чиңер,
+\v 9 ында бар аарыг улусту эмнеп, оларга чугаалаңар: «Бурганның Чагыргазы силерже чоокшулап келген-дир».
+\v 10 Бир эвес кандыг-бир хоорайга чедип келириңерге силерни хүлээвес болза, даштыгаар үне бергеш, чугаалаңар:
+\v 11 «Силерниң хоорайыңарга идиивиске чыпшынган довуракты безин силерже кактап тур бис. Ынчалза-даа, Бурганның Чагыргазы силерже чоокшулап келген деп домей-ле билип алыңар».
+\v 12 Чугаалап тур Мен, ол хүн Содомга, хоорайга бодаарга чиик болур.
+\p
+\v 13 Хоразин, ат болур сен! Вифсаида, ат болур сен! Чүге дээрге бир эвес Тир-биле Сидонга, силерге дег болган кайгамчык чүүлдер болган болза, олар шагда-ла качыгдалдың хевин кеткеш, хүл-биле баштарын бызап, хай-бачыдын минниирлер ийик.
+\v 14 Ынчангаш Тир-биле Сидонга силерге көөрде шииткел чиик болур ийик.
+\v 15 Сен база, Капернаум, дээрге чедир өрү көрдүнген сен, тамыже киир октаттырар сен.
+\p
+\v 16 Силерни дыңнап турары Мени дыңнап турар, а Менден ойталап турар кижи, Мени чоруткан Адамдан ойталап турары ол.
+\p
+\v 17 Чеден өөреникчилери өөрушкулуг ээп келгеш: «Дээрги, буктар безин биске Сээң адыңдан дужаарвыска чагыртып турду», - деп чугаалап турганнар.
+\v 18 Ол оларга: « Мен чаңнык дег дээрден аңдарлып баткан эликти көрдүм– дээн.
+\v 19 Бо, Мен силерге чыланнарны, скорпионнарны болгаш бүгү дайзынның күжүнче халдаар эргени берип-тур мен, силерге чүү-даа хора чедирип шыдавас.
+\v 20 Ынчалза-даа буктарның силерге чагыртып турары дээш эвес, а силерниң аттарыңар дээрлерде бижитингенинге өөрүңер».
+\p
+\v 21 Ол үеде Ыдыктыг Сүлдеге Иисус бүргедипкеш, өөрүп мынча дээн: «Сени, Бурган-Адам, дээр-биле черниң Дээргизин, Сен ону мерген угаанныглардан болгаш угаан-сарыылдыглардан чажыргаш, чаш төлдерге ажыдып бергениң дээш сени алдаржыдып тур мен». Ийе, Адам! Сээң буянныг күзел-сорууң ындыг болган!
+\v 22 Иисус өөреникчилеринге: «Бүгү чүүлдү Адам Меңээ хүлээдип берген. Оглу Кым дээрзин Адазындан өске кым-даа билбес. База Адазы Кым дээрзин Оглундан база Оглунуң ону айтып бээрин кузээн өске улузундан өске кым-даа билбес».
+\p
+\v 23 Оон, ангы өөреникчилеринге чугаалаан: «Силерниң көрүп турар чүүлүңерни корүп турарлар амыр-чыргалдыг!
+\v 24 Силерге чугаалап тур Мен, хөй медээчилер болгаш хааннар силерниң көрүп турар чүүлүңерни көрүксээш, көрбээннер, силерниң дыңнап турар чүүлүңерни дыңнаксааш, дыңнавааннар», - деп чугаалаан.
+\p
+\v 25 Бир-ле катап бир ном-хоойлу тайылбырлакчызы, Иисусту шенээр сагыштыг: «Башкы! Мен кезээ мөңге амыдыралды салгап алыр дээр болзумза чүнү кылыйн?», - деп айтырган.
+\p
+\v 26 Иисус оон айтырган: «Хоойлуда чүнү бижээнил? Канчаар номчуур- дур сен?
+\p
+\v 27 Ол харыылаан: «Дээрги Бурганыңга бүгү чүрээң-биле, бүгү сагыш-сеткилиң-биле, бүгү-ле күжүң-биле болгаш бүгү угаан-медерелиң-биле ынак бол, база чаныңда кижиңге бодуң бодуңга-дег ынак бол».
+\p
+\v 28 Иисус аңаа: «Сен шын харыыладың. Ынчалдыр кылып чоруур болзуңза, кезээ мөңгеде амыдыралдыг артар сен», - дээн.
+\p
+\v 29 Ынчалза-даа ол бодуң боду агартынар бодап, Иисустан айтырган: «А мээң чоок кижим кымыл?»
+\p
+\v 30 Аңаа харыылап Иисус чугаалаан: «Бир-ле кижи Иерусалимден Иерихон бар чыткаш, дээрбечилерге таваржы бээрге, олар ону эттеп-эттеп, хевин булаап алгаш, чүгле тынныг артыргаш чоруй барганнар-дыр.
+\v 31 Ол үеде бир Бурганның бараалгакчызы ол оруктап чоруп оргаш, ону көрүп кааш, чанындан оюп эрте берген-дир.
+\v 32 Левит база ол черлеп эртип бар чорааш, коргеш, чанындын оюп эрте берген.
+\v 33 Бир-ле самарий кижи оон эртип бар чорааш, ону көрүп кааш, кээргей берген.
+\v 34 Чоокшулап келгеш ооң балыгларын эм үс-болгаш арага-биле чуггаш, шарып берген. Оон ол кижини бодунуң элчигенинге олуртуп алгаш, аалчылар бажыңынга эккеп ону ажаап турган.
+\v 35 А дараазында хүнде, чоруур мурнунда, ийи моңгүн чоосту аалчылар бажыңының ээзинеге бергеш, аңаа чугаалан: «Бо кижини ажаап корем, а бир эвес ону ажаагаш, хой акша чарыптар болзуңза, мен дедир кел чорааш сеңээ толеп бээр мен», - дээн.
+\v 36 Чүү деп бодап тур сен, бо үш кижилерниң аразындан, ол дээрбечилерге үптетирген кижиге кайызы чоок болган-дыр?
+\p
+\v 37 Ол Аңаа харыылаан: «Ону кээргеп көрген кижи». Ынчан Иисус аңаа: «Баргаш, сен база ынчаар кыл», - дээн.
+\p
+\v 38 Оруун уламчылавышаан Иисус бир-ле суурга чедип келген. Аңаа Ону бодунуң бажыңынче Марфа аттыг херээжен хүлээп алган.
+\v 39 Ол Мария - деп аттыг дуңмалыг чораан. Ол Иисустуң будунуң чанынга олуруп алгаш Ооң чугаалаан сөзүн дыңнап олурган.
+\v 40 А Марфа хөй аъш-чем кылып, хөлзеп, Ооң чанынга келгеш: « Дээрги! Мээң дуңмам менче шупту ажылды чууй капкаш олурары, Силерге сагыш чованчыг эвес-тир бе? Аңаа чугаалаңарам, меңээ дузалаар кылдыр», - дээн.
+\p
+\v 41 Иисус аңаа харыылаан: «Марфа! Марфа! Сен хөй чүүл дээш хөлзеп, дүвүреп турар-дыр сен.
+\v 42 А херектиг чүве чүгле чангыс. Мария эки үүлени шын шилип алган-дыр, ону оон ам былаап алыры болдунмас- дээн.
+\c 11
+\cl 11 эгези.
+\p
+\v 1 Бир катап, кажан Иисус бир черге мөргүп доозупканда, Ооң бир өөреникчилериниң бирээзи Аңаа чугаалаан: "Дээрги! Иоанн бодунуң өөреникчилерин канчаар өөреткенил, бисти база мөргүп өөредип көр."
+\p
+\v 2 Ол оларга чугаалаан: "Кажан мөргүп тура, чугаалаңар: "Бистиң дээрде Адавыс! Сээң адың ыдыктыг болзун. Сээң Чагыргаң чедип келзин! Сээң күзел-сорууң черге база дээрге болзун.
+\v 3 Амыдыраар хлеб-тараавысты хүн бүрү биске хайырла!
+\v 4 Бистиң бачыттарывысты өршээ, чүге дээрге бис база биске өрелигни өршээр-дир бис! База бисти күткүлгеже чорутпа, харын каржыдан хоста!"
+\p
+\v 5 База оларга чугаалаан: "Чижээ, силерниң кайы-бирээңерниң өңнүү турган дижик, дүн ортузунда ол аңаа келгеш: "Өңнүк! Меңээ 3 хлебтен чээлиге берем, чорук кылып чораан өңнүүм, меңээ кире дүштү, мээң ону чемгериптер хлевим чогулу".
+\p
+\v 7 А оозу бажың иштинден харыылар: "Мени дүвүретпейн көр, эжиктер дуглатынган база ажы-толүм-биле удуп чыдыр мен. Сеңээ хлеб бээр дээш, туруп кээп шыдавас мен".
+\v 8 Силерге чугаалап тур мен, бир эвес ооң-биле найыралы дээш, ооң кызып турары-биле, туруп кээп, чежени дилээрил, аңаа бээр.
+\v 9 База Мен силерге чугаалайн: айтырыңар, база силерге бээр, дилеңер база тып алыр силер, соктаңар, база силерге ажыдып бээр.
+\v 10 Чүге дизе кандыг-даа айтырган кижи алыр, база дилээн кижи тып алыр, база соктаан кижиге ажыдып бээр.
+\v 11 Силерниң араңардан, адалардан, кажан оглу силерден хлеб дилээрге, аңаа даш бээрил? Азы, кажан балык дилээрге, аңаа балык орнунга чылан бээрил?
+\v 12 Азы, бир эвес дагаа чуургазы айтырарга, аңаа скорпион бээрил?
+\v 13 Ынчангаш, бир эвес силер каржы-даа болзуңарза, экини ажы-төлүңерге берип билир болзуңарза, харын Дээрде Адаңар, Оон диленген кижиге Ыдыктыг Сүлдени бээр".
+\p
+\v 14 Бир катап Ол четкерни үнү-чоктан үндүр ойладыпкан. Кажан четкер үне бергенде, үнү-чок чок чугаалап эгелээн, база чон аажок магадап кайгаан.
+\v 15 Ынчалза-даа оларның чамдыызы: "Ол четкерлерни, четкерлерниң хааны, Веельзевулдуң күжү-биле үндүр сывыртап турар-дыр" деп чугаалааннар.
+\v 16 А оскелери, шеневишаан, Оон дээрден кайгамчыктыг демдектер көргүзерин негээннер.
+\p
+\v 17 Ынчалза-даа Ол, оларның бодалдарын билир болгаш, оларга чугаалаан: "Бот-боттарындан аңгыланган, кандыг-даа күрүне хоозурап-буурап дүжер. База аңгыланып-кырышкан өг-бүле эп-найыралын чидирип, буурап каар.
+\v 18 Бир эвес четкер боду-бодундан аңгыланы бээр болза, ооң хаанаашкыны канчап быжыг турар деп? А силер, Мени, четкерлерни Веельзевулдуң күжү-биле үндүр сывырып турар деп чугаалаар-дыр силер.
+\v 19 Бир эвес Мен, четкерлерни Веельзевуннуң күжү-биле үндүр сывырып турар болзумза, силерниң оолдарыңар оларны кымның күжү-биле үндүр сывыртап турарыл? Ынчангаш олар силерге шииткекчилер боор.
+\v 20 Бир эвес Мен Бурганның күжү-биле четкерлерни үндүр сывыртап турар болзумза, ынчан шынап Бурганның Чагыргазы силерге чоошкулап келгени ол.
+\p
+\v 21 Мөге-шыырак кижи чеспегленгеш бодунуң бажыңын камгалаар болза, ооң эт-хөреңгизи бүдүн-бүрү артар.
+\v 22 Кажан олче, оон артык күштүг кижи халдап келгеш, база тиилеп кааш, ынчан ооң ынанып орган шупту чеспээн, ооң үптеп алган байлаан үлеп бериптер.
+\v 23 Кым Мээң-биле эвезил, ол Меңээ удур. База кым Мээң-биле чыгбазыл, ол тотчеглээр.
+\p
+\v 24 Арыг эвес сүлде кижиден үне бергеш, амыр-дыш дилеп, суг чок черге тояап-тояап, дилээн чүвезин тыпайн база чугаалаар: "Үнүп чорупканым, бодумнуң бажыңымче чоруптайн".
+\v 25 Чедип келгеш, ону ширбип, арыглап каанын эскерер.
+\v 26 Ынчан чорупкаш, бодундан-даа каржы өске чеди четкерлерни ап алгаш, кирип келгеш, аңаа чурттай бээрлер, - ол кижиге сөөлүнде мурнунда турганындан-даа дора апаар".
+\p
+\v 27 Кажан Ол ону чугаалап турда, бир херээжен Олче мооң чон аразындан ыыткыр үн-биле алгырган: "Сени божааш, Сени эмзирип өстүрген ава, амыр-чыргалдыг-дыр!"
+\v 28 А Ол чугаалаан: "Бурганның Сөзүн дыңнааш, сагып чоруур кижи амыр-чыргалдыг".
+\p
+\v 29 Кажан долгандыр дыка хөй чон чыглып келгенде, Ол чугаалап эгелээн: "Бо салгал каржы-дыр, олар бадыткал демдек дилээр-дир, ынчалза-даа оларга Иона медээчиниң бергени бадыткал демдээнден өске демдек турбас.
+\v 30 Ниневия чурттугларга Иона боду бадыткал демдээ апарганы дег, бо салгалдың улузунга Кижи Оглу база ындыг болур.
+\v 31 Мурнуу чүктүң кадынны Шииткел хүнүнде бо салгалдың улузу-биле кады турупкаш, оларны буруудады бээр, чүге дээрге ол кадын Соломон хаанның мерген угаанныг өөредиин дыңнаар дээш, черниң өске кыдыындан кээп чораан-дыр. А мында Соломондан-даа артык улуг Кижи бар-дыр.
+\p
+\v 33 Кым-даа, чырыткыны кывыскаш, чажыт черже салбас азы сава-биле дуй базырбас, харын кирген улус корзүн дээш колдуга салыр.
+\v 34 Карак ол мага-боттуң чырыткызы. Бир эвес сээң карактарың арыг боор болза, ынчан база сээң шупту мага-бодуң чырык боор, а бир эвес олар каржы боор болза, ынчан шупту мага-бот караңгы боор.
+\v 35 Ынчангаш, көр: бодуңда бар чырык, караңгы эвес-тыр бе?
+\v 36 Бүгү мага-бодуңну чырык долган база ында чаңгыс-даа караңгы чок болза, чырыткының сени херелдендир чырытканы дег, ынчан бүгү бодуң херелдендир чырый бээр."
+\p
+\v 37 Кажан Иисус ону чугаалаарга, бир фарисей Ону бодунуң бажыңынче дүштеки чем чиири-биле чалаан. Ол чедип келгеш, делгеп-салган аъш-чемниң мурнунга, олуруп алган.
+\v 38 Фарисей Ооң, чемненир бертинде холун чуп албаанын көрүп кааш, кайгай берген.
+\v 39 Ынчалза-даа Дээрги Аңаа чугаалаан: "Силер фарисейлер, ам аяк-тавааңарның ишти-даштын аштап-чуп даа турзуңарза, иштиңерде харам база каржы- аажы-чаң биле эриин ажыр долдунган-дыр силер.
+\v 40 Угаан - сарыыл чоктар! Даштын чаяаган Бурган, иштин база чаяаган боор эвес бе?.
+\v 41 Аяк-саваңарда бар чүвени ядыыларга үлеп бериптиңер, ынчан бүгү бодуңар арыгланы бээр силер.
+\p
+\v 42 Фарисейлер, ат болур силер, чүге дээрге мята, рута болгаш өске-даа үнүштериңер дүжүдүнүң он хуузун, Бурганга берип-даа турзуңарза, чоптүг чорукту болгаш Бурганның ынакшылын тооп көрбес-тир силер: ону кылып тура, өскезин база кагбас ужурлуг силер.
+\v 43 Фарисейлер, ат болур силер, чүге дээрге синагогаларга хүндүткелдиг олутка олурарынга болгаш улус чыылган черге силерни мендилеп, хүндүледиринге ынак-тыр силер.
+\v 44 Ат болур силер, чүге дээрге демдектеп кагбаан чевеглерге дөмей-дир силер, улус оларны билбейн, таптай базып турар".
+\p
+\v 45 Иисус ынча дээрге, хоойлу-дурум тайбырлакчыларының бирээзи Аңаа чугаалаан: "Башкы! Ону чугаалааш, Сен бисти база куду күруп тур сен".
+\p
+\v 46 Ынчалза-даа Ол чугаалаан: "Ном-хоойлу тайбырлакчылары, силер база ат болур силер, чүге дээрге кижилерге угдунмас аар чъүкту чүктедип кааш, оларга дузалаары-биле чаңгыс салааңар безин шимчетпес-тир силер.
+\v 47 Ат болур силер, чүге дээрге силерниң ада-огбелериңерниң өлүрүп кааны, Бурганның медээчилериниң чевеглеринге тураскаалдар тургузуп турар-дыр силер:
+\v 48 силер ооң-биле ада-өгбеңерниң үүлгеткен херектеринге чөпшээрежип херечилээниңер ол-дур, чуге дээрге олар медээчилерни өлүрүп каан, а силер медээчилерниң чевеглеринге тураскаал тургузуп турар-дыр силер.
+\v 49 Ынчангаш Бурганның мерген-угааны чугаалаан: "Оларже медээчилерни болгаш элчиннерни чорудуп берейн, база оларның бирээзин өлүрүп каар, а өскелерин истеп-сүре бээрлер".
+\v 50 Бо салгалдың улузундан бүгү медээчилерниң делегейни чаяаганындан бээр төгүлген ханы дээш,
+\v 51 Авельдиң өлүмүнден эгелээш, өргүл салыр бедигээш-биле Бурганның өргээзиниң аразынга өлүткен Захарияның өлүмүнге чедир кеземче онааштырар. Ийе! Силерге чугаалап тур Мен, бо салгал кеземчени алыр.
+\v 52 Хоойлу-дурум тайбырлакчылары, ат-болур силер, чүге дээрге силер билигже дүлгүүрнү алган-дыр силер: боттарыңар-даа билиг чедип албаан, оскелерге-даа ону чедип алырынга шаптыктаан-дыр силер".
+\p
+\v 53 Кажан Иисус оон үнүп кээрге, ном-хоойлу тайбырлакчылары болгаш фарисейлер Олче аажок ажынып-хорадап, халдап, хөй айтырыгларга Ооң харыы бээрин негеп эгелээннер,
+\v 54 Аңаа удур кандыг-бир чылдагаан дилеп, Ооң аскындан үнген сөстер дозуп шаг болганнар.
+\c 12
+\cl 12ги эгези.
+\p
+\v 1 Ол аразында хөй муң чон чыглып келген болгаш, кижилер бот-боттарын иткилежип турган, Иисус бир дугаарында Бодунуң өөреникчилеринге чугаалаан: "Ийи арынныг, фарисейлерниң ажыткызындан кичээниңер.
+\v 2 Көстү бербес хире чажыт чүү-даа чок база билдине бербес хире бүдүү чүү-даа чок.
+\v 3 Ындыг болганда, силерниң караңгыда чугаалаан чүвеңер хүн чырыынга дыңналы бээр, а бажың иштинге кулакка сымыранганыңар, бажың кырындан шупту улуска чарлатына бээр.
+\p
+\v 4 Мээң өңнүктерим, силерге чугаалап тур Мен: кижилерден кортпаңар, олар чүгле мага-ботту өлүрүп каар, оон ыңай чүү-даа кылып шыдавас.
+\v 5 Ынчалза-даа силерге, Кымдан коргар ужурлууңарны чугаалаайн: өлгениңер соонда тамыже киир октап болур, эрге-чагыргалыг Бургандан коргуп чоруңар. Ийе, силерге чугаалап тур Мен! Оон коргуп чоруңар.
+\v 6 Беш бора-хөкпешти ийи акша-биле садып албас ийик бе? База оларның чаңгызын-даа Бурган утпаан.
+\v 7 А силерниң бажыңарда шупту дүгүңерни безин санап каан. Кортпаңар: силер эңдерик хөй бора-хөкпештерден-даа үнелиг силер.
+\p
+\v 8 Силерге чугаалап тур Мен: Мени улус мурнунга ажыы-биле хүлээп көөр кижини, Кижи Оглу база Бурганның төлээлериниң мурнунга ажыы-биле хүлээп көөр,
+\v 9 а кым Менден улус мурнунга ойталаарыл, Мен база Бурганның төлээлериниң мурнунга оон ойталаар мен.
+\v 10 Кижи Оглунга удур сөс сөглээн кижи бүрүзү, өршээл алыр, а Ыдыктыг Сүлдени баък сөглээр кижиге, өршээл турбас.
+\v 11 Кажан силерни синагогаларже, чагырыкчылар болгаш эрге-чагырга ээлээн кижилерже эккелзе, чүнү канчаар харыылаарыл база чүнү чугаалаарыл деп сагыш-човаваңар,
+\v 12 чүге дээрге Ыдыктыг Сүлде ол уеде чүнү чугаалаарын силерге өөредип каар".
+\p
+\v 13 Чон аразындан бир кижи Аңаа чугаалаан: "Башкы, мээң акымга салгал дамчаан өнчүвүстү мээң-биле үлежиир кылдыр чугаалап корем.
+\p
+\v 14 А Ол, ол кижиге харыылаан: "Кым Мени силерниң араңарда шиидип база үлээр эргени бергенил?"
+\v 15 Ооң соонда шуптузунга чугаалаан: "Көрүңер, харам болбаңар, чүге дээрге кижиниң чуртталгазы ооң эртине-байлааның элбенден хамаарышпас."
+\p
+\v 16 База оларга угаадыглыг чугаа чугаалап берген:"Бир бай кижиге чер эки дүжүт берген.
+\v 17 Ол боданып эгелээн:"Чүнү канчаайн? Дүжүдүмнү кайнаар чыып алыр мен?"
+\v 18 База шиитпирлеп алган:"Мынчаар кылыптайн адырам: бодумнуң аңмаарларымны бускаш оон улуг аңмаардан тудуп алыйн. Ынаар бодумнуң бүгү тараамны база бүгү мээң ончу- хореңгимни чыып алыйн
+\v 19 база бодумга мынча дээйн: "Сагыш-сеткилим! Сенде хөй чылда үстүп-тонмес эңдерик эртине-байлак шыгжаттынган-дыр: дыштанып, ижип-чип, өөрүп хөгле."
+\p
+\v 20 Ынчалза-даа Бурган аңаа чугаалаан:"Сээдеңмей! Бо дүне сээң амы-тыныңны алгаш баар, чыып-шыгжап, кылып алган чүвең кымга артып каарыл?
+\p
+\v 21 Бурганга дээш эвес, а боду байып алыр деп чораан кижи-биле, чүү болу бээр-дир".
+\p
+\v 22 База Бодунуң өөреникчилеринге чугаалаан: "Ынчангаш, силерге чугаалап тур Мен: бодуңарның амы-тыныңар дээш, чүнү чиирил, мага-бодуңарга чүнү кедерил деп сагыш-човаваңар,
+\v 23 чүге дээрге амы-тын аъш-чемден база мага-бот идик-хептен үнелиг болгай.
+\v 24 Каарганнарже көрүп көрүңер даан: олар тараа-даа тарывас, дүжүт-даа ажаавас-тыр, оларда аңмаарлар-даа, тараа урар черлер-даа чок-тур, база Бурган оларны ашкарып-чемгерип турар-дыр. Ынчалза-даа силер куштардан оранчок үнелиг болгай силер!
+\v 25 Силерниң араңардан кым ол бүгү дээш сагыш-човааш, өзүмүн оода чаңгыс билек дуртту немеп шыдааныл?
+\v 26 Ынчангаш, бир эвес эң бичиизин безин шыдавас болзуңарза, арткан хамык чүве дугайында сагыш-човаан херээңер чүл?
+\v 27 Лилия чечектерниң өзүп турарын көрүңер даан. Олар ажылдавас, аргыттынмас, ынчалза-даа силерге чугаалап тур Мен, Соломон бодунуң бүгү алдар-ады-биле ол чечектерниң оода кайы-бирээзи дег кеттинип корбээн.
+\v 28 Бир эвес шөлде, бөгүн бар, а даарта суугуже киир октатына бээр оът-сигенни, Бурган ынчаар хепкерип турар болганда, а силерни харын кайы хире хепкерер деп бодаар силер, биче бүзерелдиглер!
+\v 29 Ынчангаш, чүнү чиир база чүнү ижер деп сагыш-човап, дүвүревеңер,
+\v 30 чүге дээрге ол бүгү дээш бо делегейниң чонну хөлзеп чоруур. Силерниң Адаңар, ол бүгү силерге херек дээрзин билир.
+\v 31 Бурганның Чагыргазын дилеңер - бо бүгүну силерге бээр.
+\p
+\v 32 Көртпайн көр, бичежек кодан-суурум! Чүге дээрге силерниң Адаңар Чагырганы силерге бээрин күзеп турар.
+\v 33 Эт-хөреңгиңер садыпкаш база ядыыларга үлеп бериңер, боттарыңарга эргижиреп-элевес барба-савалардан кылып алыңар, эвээжеп-төнмес эртине-байлакты дээрлерге чыып алыңар, аңаа олче оор-даа чоокшулавас база үзүт-ховаган-даа ону үгдерлеп чивес.
+\v 34 Чүге дээрге силерниң эртине-байлааңар кайда болдур, силерниң чүректериңер база ында болур.
+\p
+\v 35 Кеткен хевиңер куржанып алгаш оруңар база чырыткыңар хып турар болзун.
+\v 36 Кажан бодунуң дээргизиниң куда-дойдан чедип келгеш эжиин соктай бээрин база дораан эжиин ажыдып бээр дээш манап орар кижилер дег болуңар.
+\v 37 Дээргизи чедип кээрге, одуг-сергек манап турар чалчалар амыр-чыргалдыг. Алыс-шынны силерге чугаалап тур Мен: "Ол куржангаш, оларны олурткаш, кижи бүрүзүнге бараан болур.
+\v 38 Бир эвес дун ортузунда азы оон даа орай чедип келгеш, оларның одуг-сергек олурарын көрүп каар чалчалар амыр-чыргалдыг.
+\v 39 Силер билдиңер бе, бажыңның ээзи кайы үеде оорнуң кээрин билир турган болза, удувайн бажыңын оорлатпас турган ийик.
+\v 40 Силер база белен болуңар, чүге дээрге Кижи Оглунуң кааш шакта чедип кээрин билбес силер".
+\p
+\v 41 Ынчан Петр Оон айтырган:"Дээрги! Бо угаадыг чугааны биске чугаалап тур силер бе азы шупту улуска бе?
+\p
+\v 42 Дээрги харыылаан:"Оларга аъш-чемни чогуур уезинде үлээр кылдыр, бажың ээзиниң томуйлааны, өскелериниң бажынга ону салган, шынчы болгаш сарыылдыг ажыл-херек эргелекчизи кымыл ол?
+\v 43 Ээзи чедип келгеш, ооң ынчалдыр кылып турарын көрүп каар болза, ол эргелекчи амыр-чыргалдыг.
+\v 44 Алыс-шынны силерге чугаалап тур Мен, ооң бүгү ээлээн чүвезиниң бажынга олуртуп каар.
+\v 45 А ол эргелекчи чалча бодунга боду: "Мээң дээргим, ам дораан келбес-ле болгай"-дээш, эр-херээжен чалчаларын эттеп-соп, ижип-чип, эзиртир арагалап эгелээн дижик,
+\v 46 ынчан ол чалчаның ээзи ооң манавааны хүнде база бодавааны шакта чедип келгеш, ону чула кезеткеш, бүзүрел чок өске улус-биле дөмей аажылаар.
+\v 47 Дээргизиниң күзел-соруун билир хирезинде-ле, белен эвес болган азы дээргизиниң аңаа чугаалап каанын ёзугаар кылбайн барган чалча сылба шаптырар.
+\v 48 А ээзиниң күзел-соруун билбейн, кеземчеге чүүлдежир уулгедиг кылган чалча эвээш кеземче алыр. Кижи бүрүзүнден, кымга хойнү бергенил, оон база хойнү негээр. Кымга хойнү бүзүреп дааскан, оон база хойнү негээр.
+\p
+\v 49 Мен черге от эккээр дээш чедип келдим база ынчан ол оттуң өөскүй бээрин күзедим.
+\v 50 Сугга суктурган кижи дег, хилинчээмге суктурар ужурлуг мен. Ооң боттаныырын манааш, Мээң халагзырап турарымны кандыг дээр!
+\v 51 Силер Мени черге амыр-тайбың эккээр дээш келген деп бодадыңар бе? Чок, силерге чугаалап тур Мен, харын аңгылажыышкын эккэр дээш келдим.
+\v 52 Моон соңгаар беш кижилиг ог-бүле аңгылажы бээр: үжү ийизинден, ийизи үжүнден.
+\v 53 Ачазы оглунга база оглу ачазынга удур болур. Авазы уруунга база уруу авазынга удурланыыр. Кунчуу бодунуң кернинге база керни бодунуң кунчуунга удурланыр".
+\p
+\v 54 База чыылганнарга чугаалаан: "Кажан силер барыын чүктен көдүрлүп орар булут көргеш: "Чаъс чаар-дыр" деп, чугаалаар силер, шак-ла ынчаар боор.
+\v 55 Кажан мурнуу чүктен хадый бээрге: "Изиир-дир" деп, чугаалаар силер, база ындыг болур.
+\v 56 Ийи арынныглар! Чер биле дээрже көргеш, агаарның им-демдээн кандыызын билип каар хиреңерде, а бо үениң им-демдээнин кандыызын канчап билип шыдавас силер?
+\p
+\v 57 Чүү болур бээр ужурлуун, боттарыңарны боттарыңар чүге шиитпес силер?
+\v 58 Кажан сен бодуңнуң удурланыкчың-биле даргаңче бар чыткаш, ол сени шииткекчиге эккелбезин дээш, а шииткекчи сени таңныылга бербезин дээш, а таңныыл сени кара-бажыңче киир октавазын дээш, орук ара оон хосталып алырын бода.
+\v 59 Сеңээ чугаалап тур Мен: база соолгү үүрмек акшанны бербээн шааңда, оон үнмес сен.
+\c 13
+\cl 13 эге
+\p
+\v 1 Ол ойде чамдык улус Иисуска чедип келгеш Галилея чурттуглар дугайында кымның ханын Пилат өргүлге холуп турганын чугаалааннар.
+\v 2 Ол оларга ол дугайын чугаалаан: «Силер чүү деп бодап тур силер ол Галилея чурттуглар арткан бүгү Галилейжилерден бачыттыг база ынчаар когараан ол бе?
+\v 3 Чок, силерге чугаалап тур мен! Ынчалза-даа, бир эвес силер бачыдыңар билинмес болзуңарза шуптуңар база өлүр силер.
+\v 4 Азы силер он сес кижи Силоамның суургазы (башня) кырынче кээп ужарга өлүр бастырып каарга Иерусалимниң арткан бүгү чурттакчыларындан улуг буруулуг болган деп бодадыңар бе?
+\v 5 Силерге чугаалап тур мен, чок! Ынчалза даа бачыдыңар миннинмес болзунарза шуптуңар база ынчалдыр олүр силер».
+\p
+\v 6 База угаадыглыг чугаа чугаалаан: «Бир кижиниң виноград шөлунге инжир ыяжын олурткан турган. Ол ыяжының чимизин чыып алыр дээш чеде бээрге чүү даа үнмээн болган».
+\v 7 Ол виноград аажакчызынга чугаалаан: «Бо мен инжирнин чемижин чыып аары биле үш дугаар чыл кээп тур мен, куруг боор дур ам ону кезип каавыт. Оон чер ээлээн херээ чүү боор?».
+\p
+\v 8 Ол Аңаа харыылаан: «Дээрги! Бо чылын ону арттырып каап көрүңерем, а Мен ооң черин каскаш чымчактааш чемишчидер мен,
+\v 9 ол келир чылын чемижин бээр чадавас. А бербес болза ону келир чылын кезип кааптар сен”.
+\p
+\v 10 Иисус амыр дыш хүнүнде синагогаларның бирээзинге өөреткен.
+\v 11 Аңаа ооргазы кушбугур болганындан дорталып шыдавас он сес чыл ишти аараан херээжен турган.
+\v 12 Иисус ону коруп кааш кыйгыргаш аңаа чугаалаан: «Хережээн Сен ол аарыңдан хосталы бердин».
+\v 13 Аңаа холун салган. Ол дораан дорталы бергеш Бурганны алдаржыдып эгелээн.
+\p
+\v 14 Ол үеде синагога даргазы Иисус амыр дыш хүнүнде эмнеди дээш хорадап чонга чугаалаан: “ Ажылдаар алды хүн бар дыр. Ол хүннерде кээп эмнедиңер, а амыр дыш хүнүнде эвес”.
+\p
+\v 15 Иисус аңаа мынча деп харыылаан: «Ийи арынныглар! Силерниң кайыңар-даа бодунуң шарызын азы элчигенин амыр дыш хүнүнде кажаада турар черинден чежип алгаш суггарар дээш аппарбас силер бе?
+\v 16 А бо Авраамның уруун эрликтиң он сес чыл дургузунда хүлүп келгенин амыр дыш хүнүнде ол хүлүгден хоставас турган бе?».
+\v 17 Кажан Ол ону чугаалаан соонда Аңаа удурланып турган улус шуптузу ыяадып-човай берген. А бүгү чон Иисустуң кылып турганы кайгамчыктыг ажыл херээ дээш өөрүп турганнар.
+\p
+\v 18 Ол чугаалаан Бурганның Чагыргазы чүге дөмейил база Ону чүнүң биле дөмейлеп болурул.
+\v 19 Хензиг горчица үрезининге дөмей дир кижи ону алгаш бодунуң сесерлиинге тарып каан. Ол үрезин өзүп келгеш улуг ыяш апарган дээрниң куштары ооң будуктарынын адаанга чаштынып турганнар”.
+\p
+\v 20 Улаштыр чугаалаан: «Бурганның Чагыргазын чүнүң биле дөмейлеп болурул?
+\v 21 Ону херээженнин алгаш көдүрүлзүн дээш далганче салыпкан ажыткызынга дөмейлеп болур.
+\p
+\v 22 Иерусалимче чоруп ора хоорай суурлар таварты эртип чоруй өөредип чораан.
+\v 23 Бир кижи Оон айтырган: «Дээрги! Таанда чүгле хөй эвес кижи камгалал алыр бе? Ол аңаа харыылаан:
+\v 24 «Тар эжикче кирерин кызыдыңар чуге дээрге хөй кижи ынаар кирерин күзээрлер, ынчалза даа шыдавастар.
+\v 25 Кажан бажың ээзи туруп келгеш эжиин хааптарга ынчан силер даштыгаа туруп алгаш эжик соктап чугаалаар силер: «Дээрги! Дээрги! Ажыдып көрүңерем»- деп. Ынчан Ол силерге харыылаар: «Силерни даа кайыын келгениңерни даа билбес мен дээр».
+\p
+\v 26 Ынчан чугаалап эгелээр силер: «Бис сээң-биле кады ижип чип турдувус, Сен бистиң кудумчуларывыска өөредип турдуң».
+\p
+\v 27 Ынчалза-даа Ол чугаалаар: «Силерге чугаалап тур Мен силерни билбес Мен кайыын келгениңерни даа билбес мен. Менден ырап чоруңар шупту шын эвес алдынып турарлар”.
+\v 28 Кажан силер Авраам, Исаак, Иаковтуң база бүгү медээчилерниң Бурганның Чагыргазында турарын көрүп каар силер. А боттарыңар ында ыы-сыы диш кыжыраңы дыңналыыр черже үндүр ойладырар силер.
+\v 29 Чоон болгаш барыын чүктен соңгу болгаш мурнуу чүктен чедип келгеш Бурганның Чагыргазынга олуттарын ээлерлер.
+\v 30 Ынчан сөөлгүлери баштайгылары апаар, а баштайгылары сөөлгүлери апаар
+\p
+\v 31 Ол хүн элээн каш фарисейлер чедип келгеш Иисуска: «Моон оске черже чорувут, чүге дээрге Ирод Сени өлүрер деп тур -дээннер».
+\p
+\v 32 Ол оларга: “Баргаш ол дилгиге чугаалаңар: «Мен бөгүн, эртен буктарны үндүр сывырар база улусту экиртир Мен, а үшкү хүнде төндүрер мен» -деп Иисус харыылаан.
+\v 33 Ындыг-даа болза Мен бөгун, эртен база соңгузу хүн, оруум уламчылаар ужурлуг мен чүге дээрге Бурганның медээчизи Иерусалимниң даштынга өлүр деп чүве турбас.
+\p
+\v 34 Иерусалим! Иерусалим! Бурганның медээчилерин өлүрүп турар сенче чорутканнарны даш биле соккулап каар хоорай! Мен чеже катап сээң ажы-төлүңнү күштүң чаш төлдерин чалгынының адаанга чыып аары дег кузедим, ынчалза даа силер ону күзеведиңер!
+\v 35 Ол дээш силерниң бажыңыңар ээн кагтырар: «Силерге чугаалап тур Мен, Дээргинниң ады биле келгеннер алгап йөрээдирер! деп чугаалаваан шааңарда Мени көрбес силер.
+\c 14
+\cl 14 ЭГЕ
+\p
+\v 1 Бир катап амыр дыш хүнүнде Иисус бир дарга фарисейниң бажыңынга чемненир дээш чедип келген. Шупту Иисустуң чүнү кылырын кичээнгейлиг көрүп турганнар.
+\v 2 Ооң мурнунга бажында ыжыктыг, аараан кижи олурган.
+\v 3 Иисус фарисейлер болгаш ном - хоойлу тайбырлакчыларындан айтырган: «Амыр дыш хүнүнде улус экиртирин ыдыктыг хоойлу чөпшээрээр бе?».
+\v 4 Олар ыыташпааннар. Иисус демги кижиге холун дээскеш, экиртип кааш, бажыңынче чорудупкан.
+\v 5 Оон оларга мынча дээн: «Бир эвес силерниң кайы-бирээңерниң элчигени азы шарызы амыр-дыш хүнүнде кудукче кире берген болза, ол-ла дораан баргаш ушта тыртып албас силер бе?».
+\v 6 Олар Аңаа харыылап шыдавааннар.
+\p
+\v 7 Чалаткан аалчылары эң хүндүлүг олуттарны шилип ап турарын эскерип кааш Иисус оларга угаадыглыг чугаа чугаалаан:
+\v 8 «Кажан сени кым бир кижи кудаже, чалаарга хүндүлүг олут ээлеве, ындыг чуул болбазы биле, сенден даа алдар хүндүлүг кижи чалаткан туруп болур,
+\v 9 сени чалаан кижи сеңээ чедип келгеш: «Бо кижиге олудуң чайлап бер» -дээр. Ынчан сен кочу шоотка кирип эң сөөлгу олут ээлээр апаар сен.
+\v 10 Ынчалза-даа, кажан чалатыргаш келгеш сөөлгу олутту ээлеп ал, ынчан сени чалаан кижи келгеш: «Өңнүк мурнукку олутче олуруп ал» дээрге. Бүгү чалаткан аалчылар мурнунга алдар хүндүлүг апаар сен.
+\v 11 Чүге дээрге бодун боду өрү көрдүнер кижи дора көрдүрер, бодун дора көрген кижи өрү көдүртүүр».
+\p
+\v 12 Ону чалаан кижиге чугаалаан: «Дүштеки азы кежээки чем кылып тура эштериңни, акыларыңны, төрелдериңни, бай-кожаларыңны, чалава олар сеңээ харыы чалаашкын кылбас кылдыр, база ындыг харыы манава.
+\v 13 Ынчалза-даа, кажан чем кылып тура ядыыларны, бертиктерни, аскактарны, согурларны чалап кыйгыр.
+\v 14 Ынчан амыр чыргалдыг болур сен оларның сеңээ харыы тудуп өөрүп четтиргенин илередир харыызы чок чөптүг шынныг кижилерниң катап дирлир уезинде шаңналды алыр сен.
+\p
+\v 15 Ону дыңнааш Ооң биле кады чемненип олурганарның бирээзи Аңаа: «Бурганның Чагыргазынга хлебти чиир кижи амыр чыргалдыг-дыр» - дээн.
+\p
+\v 16 Ол аңаа харыылаан: «Бир кижи кежээки чемни элбээ-биле кылгаш дыка хөй кижилерни чалаан».
+\v 17 Кажан чемненир үе кээрге ол чалатканнарже: «Чедип келиңер шуптузу шагда-ла белен» - деп чугаалары биле чалчазын чорудупкан.
+\p
+\v 18 База шупту чангыс кижи дег буруузун миннип эгелээннер: «Биргизи мен чер садып алдым, ону барып көөрүүм. Дилеп тур мен, мени бурудатпайн көр» - дээн.
+\p
+\v 19 Оскези: «Мен беш эжеш шары садып алдым, оларны шенеп көөрүм. Бурудатпайн көрем» - дээн.
+\p
+\v 20 Үшкүзү: «Мен чаа өгленип алдым ынчангаш барып шыдавас тыр мен»- дээн.
+\p
+\v 21 Ынчан бажыңнын ээзи хорадап, бодунуң чалчазынга чугаалаан: «Хорайның улуг- биче кудумчуларын дүрген кезээш ядыыларны, бертиктерни, согурларны, аскактарны» бээр эккел.
+\p
+\v 22 Чалчазы чугаалаан: «Дээрги! Силерниң дужаалыңар аайы-биле күсеттинген ам даа олуттар артып калды».
+\p
+\v 23 Дээрги чалчазынга чугаалаан: «Оруктарны эргий кезээш мээң бажыңымны аалчылар дола бээр кылдыр таварышкан улусту кыйгырып чала”.
+\v 24 Силерге чугаалап тур мен баштай чалааным улустуң кайызы даа мээң кежээки чемим чивес.
+\p
+\v 25 Иисус биле кады хөй чон чоруп олурган. Ол чонче эглип келгеш оларга чугаалаан:
+\v 26 «Кым Меңии кээрил ынчалза-даа ада-иезинге, кадайынга, ажы-толүнге, акыларыңга, угбаларынга, болгаш бодунуң амы тынынга артык Менден ынак болза ол Мээң өөреникчим болуп шыдавас».
+\v 27 Кым Мээң биле чоруурул бодунуң белдир ыяжын чүктевес болза ол кижи Мээң өөреникчим болуп шыдавас.
+\v 28 Силерниң араңарда бир кижи суурга тудуп алыксай бергеш, баштай олуруп алгаш: тудугну төндүреринге акшаны четчирин билип алыр дээш, чарыгдалдарын санавас чүве бе?
+\v 29 Ооң таваан салып алгаш төндүр тудуп шыдавайн барза ону көрген улус кыжырар,
+\v 30 чугаалажып: «Бо кижи тудуп эгелээш, доозуп шыдаваан» - дыр деп ону кочулаарлар.
+\p
+\v 31 Азы бир хаан кажан оске хаанга удур дайынче чоруурда, ол дугайында баштай сумележип албас бе, ооң он муң шерии биле олче чээрби муң шеригге удурланыптар күжү бар бе?
+\v 32 Бир эвес ооң чаалажыр харыы чок болза, удурланыкчызы ырактан чоруп орда-ла тайбың керээзинниң негелделерин билип алыр дээш элчинерин олче чорудар болгай.
+\v 33 Шак ынчаар силернин араңардан, бодунда бар бүгү чүүлден ойталавас кижи бар болза, Мээң өөреникчим болуп шыдавас.
+\p
+\v 34 Дус эки бүдүмел, ынчалза-даа ол бодунуң күжүн чидириптер болза, чүнүң-биле солурул?
+\v 35 Ону чүгле үндүр октаары артар, ол ышкаш черге-даа чемишчидилге - даа аажыы чок. Дыңнаар кулаа бар кижи дыңназын!
+\c 15
+\cl 15 ЭГЕ
+\p
+\v 1 Шупту үндүрүг хавырыкчылары болгаш бачыттыг кижилер Иисуска ону дыңнаар дээш кээп турганнар.
+\v 2 А фарисейлер болгаш ном - хоойлу тайбырлыкчылары аразында таарзынмайн. Ол бачыттыгларны хүлээп кады чемненип турар дыр дижип турганнар.
+\p
+\v 3 Ынчалза-даа Ол оларга угаадыглыг чугааны чугаалаан:
+\v 4 «Кым силерниң араңардан чүс хойнуң бирээзин чидирипкеш ховуга тозан тозун каапкаш, читкен хойун тып алырга чедир дилевес деп', бе?
+\v 5 Тып алгаш өөрүшкү биле ону эктиниң кырынга салып алыр
+\v 6 Бажыңга чедип келгеш эш-өөрун' кожаларын кыйгырып алгаш оларга чугаалаар:" Мээн өөрүшкүмнү үлежип көрүңер, мен читкен хойум тып алдым."
+\v 7 Силерге чугаалап тур мен, тозан тос «бачыт чок мен» дээр кижилерге бодаарга. дээрлерге база шак- ла ындыг чаңгыс бачыдын миннинген кижи дээш, оон -даа улуг өөрүшкү боор.
+\p
+\v 8 Азы кандыг бир херээжен он акшазынның бирээзин чидирип алгаш, чырыткыны кывыскаш, ону тып алгыже шаланы ширбип аажок дилевес бе?
+\v 9 А тып алгаш эштери биле кожаларын кыйгыргаш чидирип алган акшамны тып алдым, мээн биле өөруп амыраңар» - дээр.
+\v 10 Силерге чугаалап тур мен: «Бурганның төлээлери база чаңгыс бачыдын миннип турар кижи»-дээш шак-ла ынчаар өөрүүр.
+\p
+\v 11 Улаштыр мону чугаалаан: Бир кижи ийи оолдуг турган.
+\v 12 Бичиизи ачазынга: «Ачай! мээң үлүүмнүң чартыын берем» Ачазы оларнын аразынга өнчүзүн үлештирип берген.
+\v 13 Ынчан кааш хонук эрткенде, бичии оглу шупту өнчузун чыып алгаш, ырак чуртче чорупкаш, аңаа уен-даян чурттап, бүгү өнчүзүн төтгчеглеп каапкан.
+\v 14 Кажан ол шупту акшазын чарып каапканда, ол чуртка улуг аш-чут эгелээрге  ол бергедежи берген.
+\v 15 Ол чурттуң бир кижизинге хөлезиленип ажылдап чеде бээрге, ол ону бодунуң шөлдеринче хаваннар кадартып чорудупкан.
+\v 16 Ол хаван чемин чииринге безин белен турган, ынчалза даа ол чемни кым даа аңаа бербес болган.
+\v 17 Кажан ол угаан кире бергеш, ол мынча дээн: «Мээң ачамның чалчаларының чеми кайы хире элбекшилдиг ийик' ам мен мында аштап өлдүм-не”.
+\v 18 Тургаш, адамга барып чугаалайн: "Ачай дээрге болгаш сеңээ удур бачыты кылдым,
+\v 19 ынчангаш сээң оглуң деп адаттырарынга төлеп чок мен. Мени кандыг бир чалчаң кылдыр хүлээп ап көрем".
+\v 20 Тургаш ачазынче чорупкан. Ачазы ону ырактан көруп кааш кергей берген. Уткуй халааш ол оглунуң мойнундан куспактааш чыттап турган.
+\v 21 Ынчан оглу ачазынга чугаалаан: "Ачай дээрге болгаш сеңээ удур бачытты кылдым ынчангаш сээң оглуң деп адаттырарынга төлеп чок мен".
+\p
+\v 22 Адазы чалчаларынга чугаалаан: "Бо дораан эң эки хептен будунга идиктен холунга билзектен кедириңер.
+\v 23 Эң шыырак молдургадан эккелгеш согуңар. Байырлап өөрүүр бис!.
+\v 24 Чүге дээрге мээң бо оглум өлуг тургаш дирилген, чидип чорааш тыптып келген". Ынчангаш өөрүп байырлааңар.
+\p
+\v 25 Оон улуг оглу ховуга чораан. Кажан ол бажыңче чоокшулап кел чорааш ыры- шоор, хөглээшкинни дыңнапкаан.
+\v 26 Чалчаларының бирээзин кыйгыргаш ол айтырган: "Чүү болуп турар чүвел?"
+\v 27 Чалчазы аңаа харыылаан: "Сээн дуңмаң чанып кээрге, ынчангаш ачаң семиртир азыраан молдурганы соп берди, чуге дээрге ооң оглу кан-кадык база дириг-менди ээп келген дир".
+\p
+\v 28 Улуг акызы хорадааш, кирер хөңну чок болган. Ачазы унуп келгеш ону кый дээн.
+\v 29 Ынчалза даа ол оол ачазынга мынча деп харыылаан: "Мен сеңээ ургулчу-ле кааш чылдар иштинде сээң айтыышкынарың хажытпайн, бараан бооп келдим, а сен меңээ эштерим биле хөглээр кылдыр чангыс анай даа бербедиң.
+\v 30 А кажан сээң бо оглун шупту өнчузун самыраан херээженер-биле төтчеглеп каапкаш чедип келирге, сен аңаа семис молдурганы соп бердиң».
+\p
+\v 31 Ачазы анаа харыылаан: «Оглум! сен кезээде мээн-биле сен, менде бар шупту - сеңии.
+\v 32 Сээң дуңмаң өлгеш дирлип келген, читкеш тыптып келгени»-дээш амырап хөглээр ужурлуг бис.
+\c 16
+\cl 16 эге
+\p
+\v 1 Иисус бодунуң өөреникчилеринге чугаалаан: "Бир бай кижиниң удуртукчу кижизи турган ол кижи ооң өнчу хөренгизин төтчеглеп турар деп дамчыткан.
+\v 2 Удуртукчузун кыйгыргаш ол аңаа чугаалаан: "Сээң дугайында чүнү дыңнадым? Кылган ажылыңның түңнелин бер, чүге дээрге сен моон соңгаар удуртукчу болуп шыдавас сен".
+\p
+\v 3 Ынчан удуртукчу боданып эгелээн: "Чүнү канчаайн? Бажың ээзи мени бажың удуртуурундан үндүрүптү. Чер казып шыдавас мен, а кижилерден дилениринден ыядыр мен.
+\v 4 Бо бажыңның удуртулгазындан мени хостаптарга, мени өске бажыңнар хулээп алыр кылдыр, чүнү канчаптарын ам-на билдим".
+\v 5 Ол дээргизиниң өрелиглерин кыйгырып алгаш, кижи бүрүзүн ангы база бир дугаар кижиден айтырган:" Мээң дээргимге сээң өрең кажыл?".
+\p
+\v 6 "Ол чүс доскаар үс деп харыылаан". Ынчан ол аңаа чугаалаан: "Хол үжү салган саазынның алгаш, олургаш бежен деп дүрген бижи".
+\p
+\v 7 Ооң соонда өскезинден айтырган "А сээң өрең чежел?". Ол чүс шоодай кызыл-тас" - деп харыылаан. Ынчан ол аңаа чугаалаан:" Хол үжүү салган саазынын алгаш' олургаш сезен»-деп дүрген бижи».
+\v 8 Бажың ээзи шынчы эвес удуртукчуну тывынгыр чоруу дээш мактаан. Ийе, бо делегейниң улузу ажыл харыылзаа тударда чырыктың төлдеринден тывынгыр апаар.
+\v 9 Силерге чугаалап тур мен: "Бо үениң эртине байлаан ажыглап, эш-өөрден тып алыңар, ынчан бо делегейниң бүгү чүвези төне бээрге, силерни мөнге өргээже хулээп алыр.
+\v 10 Бичии чүүлге шынчы кижи улуунга база шынчы болур, а бичии чүүлге шынчы эвес кижи, улуунга база шынчы эвес болур.
+\v 11 Ынчангаш, силер бо черниң байлаанга шынчы эвес турган болзуңарза, канчап силерге алыс шынны бүзүрээрил?.
+\v 12 База бир эвес силер өскелерге шынчы эвес турган болзунарза, силерге канчап бүзүреп бээрил?.
+\v 13 Кандыг даа чалча ийи дээргиге хары угда бараалгап шыдавас, чүге дээрге бирээзин коор хөңну чок, а өскезинге ынак боор, азы бирээзинге бердинген, а өскезин херекке албас. Бурганга база акша мөнгүнге хары угда бараан болуп шыдавас силер".
+\p
+\v 14 Ол бүгүнү акша мөңгүнге ынак фарисейлер дыңнааш Иисусту кыжырып каттыржып турганнар.
+\v 15 Ол оларга чугаалаан: "Силер боттарыңарны улус мурнунга шынчы кылдыр көргүзеринерге-даа, ынчалза-даа Бурган силерниң чурээңерни билир. Кижилерниң үнелиг деп санаар чүвези Бурганның мурнунга бужар чүүл болур.
+\p
+\v 16 Ыдыктыг Хоойлу болгаш Медээчилер Иоанның мурнунда - ла турган. Ам Бурганның Чаргыгазының дугайында Өөрүнчүг медээ чарлаттынып турар' база олче чуткээн кижи бурузу кирер.
+\v 17 Ындыг даа болза Ыдыктыг Хоойлунуң оода чаңгыс шыйыы чидериниң орнунга чер биле дээр чиде бээр.
+\p
+\v 18 Кым бир кижи, бодунуң кадайындан чарылгаш, өске кижини кадайланып алза, ол өг-булениң шынчы чоруун үрээн болур. Кым ашаандан чарылган херээженни кадайланып алза, ол өг-булениң шынчы чоруун үрээн болур.
+\p
+\v 19 Бир бай кижи чурттап чораан. Ол хаан ышкаш каас база чуга лендан хептер кедип, хүннүң-не кайгамчыктыг байырлал дойлар эрттирип турган.
+\v 20 Ооң хаалгазынның чанынга Лазарь деп аттыг, бүгү боду оюлганнап кодурлаан ыядыы кижи чыдар турган.
+\v 21 Ол байнын столундан кээп дүшкен аьш - чем артынчызы биле хырнын тоттурар дээш манап чыдар турган. Ыттар келгеш ооң оюлганнарын чылгап турганнар.
+\v 22 Кажан ядыы кижи өлуп каарга дээрниң төлээлери дээрде Авраамның чанынче чедирип кааннар. Бай кижи өлуп каарга ону орнукшудуп кааннар.
+\v 23 Тамыга баргаш ол хинчектенип караан өрү көргеш, ыракта Авраамны ооң чанында Лазарьны көруп каан.
+\v 24 Ол кыйгырган: "Авраам Адам! меңээ энерелдиг бооп Лазарьны, ол салаазынның бажын өттүргеш мээң дылымны шыгыдар кылдыр менче чорудуп көр' чүге дээрге мен бо чалбыыш отта хилинчектенип ат болдум".
+\p
+\v 25 Ынчан Авраам чугаалаан: "Оглум! сактып кел, сен чуртталгаңда экини алган сен, а - Лазарь шупту бергелерни эрткен. Ам ол дыштанган, а сен хилинчектенип турар сен.
+\v 26 Ооң аңгыда, сээң биле бистиң аравыста улуг тамы тургустунган, ынчангаш кым силерже эртер дээрил эртип шыдавас. База оон бисче эрттинмес.
+\p
+\v 27 Ынчан бай кижи чугаалаан: "Адам, Лазарьны мээң ачамның бажыңынче чорударын, сенден дилеп тур мен,
+\v 28 чүге дизе беш дуңмаларлыг мен. Оларның кайызы даа маңаа кээп мен ышкаш хилинчектенмезин дээш Лазарь оларны баш бурунгаар сагындырып кагзын".
+\p
+\v 29 Авраам аңаа харыылаан:" Оларда Моисей база медээчилер бар болгай' оларны дыңнап чорзуннар".
+\p
+\v 30 Ол чугаалаан: "Чок, Авраам адам, чүгле өлүглерден бир кижи оларга чугаалаар болза, ынчан олар бачыдын минниирлер.
+\p
+\v 31 Ынчан Авраам аңаа харыылаан: "Кажан Моисей биле медээчилерни дыңнаваан улус, олуглерден дирлип даа кээр болза олар бүзүревес".
+\c 17
+\cl 17 эге
+\p
+\v 1 Ол ышкаш Иисус өөреникчилеринге база чугаалаан: «Күткүлгелер келбес арга чок, ынчалза-даа кымны таварыштыр олар келирил, ол кижи ат болур!
+\v 2 Бир эвес чаа бүзүрээнерниң бирээзин бачытче чыгаарының орнунга, ооң мойнунга дээрбе баглаш, ону далайже киир октапканы, дээре турган ийик.
+\v 3 Кичээнгейлиг болуңар! Бир эвес сээң акың сеңээ удур бачыт кылыпса, ону чемелеп чугаала. Бир эвес бачыдын миннир болза, ону өршээ.
+\v 4 Бир эвес бир хүнде сеңээ удур чеди-даа каттап бачыт үүлгеткеш, чеди катап буруузун миннип: «Мени өршээп көрем», - дээр болза, ону өршээ.
+\p
+\v 5 Элчиннер Дээргиге: «Биске улуг бүзүрелди берем», - дээннер.
+\p
+\v 6 Дээрги оларга: «Бир эвес силерниң бүзүрелиңер горчица үрезини хире бичи-даа турган болза, силер бо смоква ыяжынга: «Дазылыңдан турулгаш, далайга солуй олурувут», - дээр болзуңарза, ол силерни дыңнаар ийик.
+\p
+\v 7 Силерниң кайынар, чер аңдарып турар, азы мал кадарып чоруур кулдуг тургаш, ол шөлден чедип келирге, аңаа: «Дүрген кээп стол артынга олур» дээрил?
+\v 8 «Меңээ чемден белетке. Хевиң солуп алгаш, меңээ аштанып-чемненип турумда бараан бол. А ооң соонда бодуң аштанып-чемненип болур сен»-деп чугаалавас ийик силер бе?
+\v 9 Ол чалчаңарны силерниң айтыышкыныңарны күүсеткени дээш өөрүп четтирер эвес силер? Ындыг боор деп бодавайын тур мен.
+\v 10 База силер ол ышкаш, силерге айыткан бүгү чүүлдү кылгаш: «Бис өртек-үне чок чалчалар-дыр бис, чүге дээрге кылыр ужурлуг чүүлүвүстү кылдывыс».
+\p
+\v 11 Иисус Иерусалимже бар чорааш, Самария биле Галилея аразындан эртип бар чораан.
+\v 12 Бир суурже Ол кирип бар чорда Аңаа он кеш аарыг кижилер таварышкан, олар ыракка туруп алгаш:
+\v 13 «Иисус, Дээрги! Бисти кээргеп көр», - деп алгыржып турганнар.
+\p
+\v 14 Оларны Ол көрүпкааш: «Баргаш, Бурганның бараалгакчыларынга көстүп калыңар», - дээн. Бар чорда олар аарыындан арыгланы бергеннер.
+\v 15 Кеш аарыгларның бирээзи кежиниң арыгланы бергенин көрүп кааш, ээп келгеш, Бурганны ыыткыр алдаржыдып турган.
+\v 16 Оон Иисустуң будунуң чанынга олура дүжүп, Аңаа өөрүп-четтиргенин илередип турган. Ол болза самарийжи кижи турган.
+\v 17 Ынчан Иисус чугаалаан: «Он кижи арыгланы берген эвес ийик бе? Тозу кайыл?
+\v 18 Чүге бо өске чурт кижизинден өскелери ээп кээп Бурганны алдаржытпаадылар?».
+\v 19 Оон аңаа: «Сээң бүзүрелиң сени экиртип кагды, тургаш чорувут, - дээн.
+\p
+\v 20 Фарисейлер Иисусдан: «Бурганның Чагыргазы кажан келирил?», - деп айтырганнар. Ол оларга харыылаан: «Бурганның Чагыргазы билдиртпейн чедип келир.
+\v 21 «Ол мында» азы: «ол ында», - дивес. Чүге дээрге Бурганның Чагыргазы силерниң иштиңерде болгай».
+\p
+\v 22 Өөреникчилеринге база чугаалаан: «Ындыг үе келир, кажан кижи Оглунуң оода чаңгыс хүнүн көрүксей бээр силер, ынчалза-даа көрбес силер».
+\v 23 Силерге: «Ол бо мында» азы: «Дүгде», - дээр, ону дилевеңер, ону сүрбеңер,
+\v 24 чүге дээрге, кызаңнаашкын кызаш дээш, черни бир ужундан оске ужунга чедир чырыдыптары ышкаш, Кижи Оглу биле Бодунуң хүнүнде база ындыг болур.
+\v 25 Ынчалза-даа Ол баштай аажок хөй хилинчекди көөр, база бо салгалдың улузу Оон ойталаар.
+\v 26 Бо бүгү Нойнуң үезинде кандыг болганыл, Кижи Оглунуң үезинде база ындыг болур:
+\v 27 Ной бажың-хемезинче кире бээр хүнүнге чедир олар аштанып, чемненип, ашакка барып, кадайланып турда үер келгеш оларны шуптузун узуткаар.
+\v 28 Лоттуң чурттап чораан үезинде база-ла ындыг турган: аштанып-чемненип, бараанны садып ап, үндүр садып, үнүштерни олуртуп, тудуг кылып турганнар.
+\v 29 Ынчалза-даа Лоттуң Содомдан үнүп чоруй барган хүнүнде, дээрлерден оттуг чаъс оларны шуптузун хуйукталдырган.
+\v 30 Кижи Оглу чедип келир хүнде база шак-ла ындыг болур.
+\v 31 Ол хүн крыша кырынга турган кижи, а ооң эт-севи бажың иштинге турар болза, оларны алыр дээш, дүшпе, база ол үеде шөлге турган кижи дедир чанма.
+\v 32 Лоттуң кадайының дугайында сактып чоруңар.
+\v 33 Бир эвес кандыг бир кижи бодунуң сагыш-сеткилин камгалап алыксаар болза, ол ону чидирип алыр, а кым ону чидирип алыр-дыр, ол ону диргизип алыр.
+\v 34 Чугаалап тур мен: ол дуне ийи кижи орунга чыдар болза: бирээзин алгаш баар; а оскезин кааптар;
+\v 35 ийи херээжен кады тараа дээрбелеп турар болза: бирээзин алгаш баар, а оскезин кааптар; ийи кижи шөлге турар болза: бирээзин алгаш баар, а өскезин кааптар».
+\p
+\v 37 Ынча дээрге Оон айтырган: «Каяа, Дээрги?» Ол оларга: «Кайда сек бар дыр, аңаа сек чиир куштар чыглып кээр», -деп харыылаан.
+\c 18
+\cl 18 эге
+\p
+\v 1 Өөреникчилеринге үргүлчү мөөргүүр, болгаш идегелин чидирбезин дээш угаадыглыг чугаа чугаалап берген:
+\v 2 «Бир хоорайга Бургандан кортпас, улустан ыятпас шииткекчи чораан.
+\v 3 Ол-ла хоорайга бир дулгуяк кадай аңаа келген санында: «Мени хомудадып турар кижимден камгалап корем», -дээр турган.
+\p
+\v 4 Ынчалза-даа ол үр үе дургузунда күзевейн турган, а оон боду бодунга чугаалаан: «Мен Бургандан-даа кортпас, улустан-даа ыятпас бодум,
+\v 5 ынчалза-даа бо дулгуяк херээжен меңээ амыр-дыш бербес боорга, ону камгалаайын, ол моон сонгаар мээңе келбезин база хөңнүмге дегбес кылдыр».
+\v 6 Дээрги чугаалаан: «Дыңнап тур силер бе арын-нүүр чок шииткекчи чүү деп турарын?
+\v 7 Бурган бодунуң шилип алган, дүне, хүндүс дивес Олче кыйгы салып турарларны камгалавас - деп бе, оларны камгалаарын далашпайн турар-даа болза?
+\v 8 Силерге чугаалап тур мен, оларны удатпаанда камгалаар. Ынчалза-даа Кижи Оглу бүзүрелди черже ээп келгеш тып аап шыдаар бе?».
+\p
+\v 9 База боттарын олар актыг шынныг, бүзүрелдиг дээш өскелерни дора көрүп турганнарга дараазында угаадыглыг чугааны чугаалап берген:
+\v 10 «Ийи кижи Бурганның өргээзинче мөргүүр дээш кирип келгеннер: бирээзи фарисей, а өскези үндүрүг хавырыкчызы.
+\v 11 Фарисей туруп алгаш бодунуң иштинде: «Бурганым! Сеңээ өске улустар, дээрбечилер, арын-нүүр чоктар, самыырааннар, азы бо үндүрүг хавырыкчызы ышкаш болбааным дээш өөрүп- четтирдим,
+\v 12 неделяда ийи катап шээрленир-дир мен, кирген өнчүмнүң он хуузун бээр -дир мен», - деп мөргүп турган.
+\p
+\v 13 А үндүрүг хавырыкчызы ыракта туруп алган, дээрлерже арнын безин көдүрүп чадап, бодунуң хөрээнче соп: « Бурганым! Хай-бачыттыг мени кээргеп көр!», - деп турган.
+\v 14 Силерге чугаалап тур мен, ол бодунуң бажыңынче чоруурда Бурганның мурнунга, өскезинге көөрде, агартына берген: чүге дээрге: кандыг-даа бодун боду өрү көрдүнер кижи, дора көрдүрер, а кым боду бодун куду көөрүл - өрү көдүртүр».
+\p
+\v 15 Иисуска чаш төлдерни база, Ооң оларга дээри-биле эккеп турган. өөреникчилери ону көрүп кааш, оларга хоруп турган.
+\v 16 Ынчалза-даа Иисус оларны кый-деп алгаш, чугаалаан: «Бичи уругларга Менче келирин хоруваңар, чүге дээрге Дээрниң Чагыргазы олар ышкаш улустуу болур», -дээн.
+\v 17 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: кым бо чаш төл дег Бурганның Чагыргазын хүлээп албазыл, ол ынаар кирбес».
+\p
+\v 18 Бир дарга кижи Иисустан айтырган: «Буянныг Башкы! Мөңге амыдыралды салгап алыр дээш, чүнү кылзымза экил?»
+\p
+\v 19 Иисус аңаа: «Мени чүге буянныг деп тур сен? Бургандан өске кым-даа буянныг эвес.
+\p
+\v 20 Он айтыышкынны билир-ле болгай сен: «Кады чурттаан эжиңге өскерилбе», «өлүрбе», «оорлава», «Мегелеп херечилеве», «Ада-иеңни хүндүлеп чор», - деп харыылаан.
+\p
+\v 21 Ол Аңаа: «Бо бүгүдени мен чалыы үемден-не сагып чордум», - дээн.
+\p
+\v 22 Ону дыңнааш Иисус аңаа чугаалаан: «Сеңээ чангыс-ла чүүл четпес-тир: бүгү-ле бар чүвеңни садыпкаш, ядыыларга үлеп бергеш, дээрлерге эртине-байлактыг болур сен. Ынчан чедип келгеш, Мени эдерип чорувут».
+\v 23 Ону дыңнааш, ол аажок муңгараан, чүге дээрге ол аажок бай чораан.
+\v 24 Иисус ооң муңгарай бергенин көргеш, чугаалаан: «Бай кижиниң Бурганның Чагыргазынче кирериниң бергезин!
+\v 25 Тевениң ине үдүнче кире бээри белен-дир, бай кижиниң Бурганның Чагыргазынче кирерин көөрде», - дээн.
+\p
+\v 26 Ону дыңнаанар айтырган: «Ынчаарга кым камгалалды алырыл?»
+\p
+\v 27 Ол харыылаан: «Кижилерге кылдынмас чүүлдү Бурган кылып шыдаар».
+\p
+\v 28 Петр чугаалаан: «Бис шупту чүвевисти каапкаш, Сени эдерип чоруптувус».
+\p
+\v 29 Иисус оларга чугаалаан: «Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: кым-даа бодунуң бажыңын, ада-иезин, акы-дуңмаларын, кадайын азы ажы-толүн Бурганның Чагыргазы дээш каггаш,
+\v 30 бо үеде оон хөйнү, а келир чүс чылда кезээ-мөңгеде амыдыралды албаан кижи чок».
+\p
+\v 31 Оон чүгле өөреникчилерин аңгы кый-деп алгаш, оларга: «Бо бис Иерусалимче көдүрлүп бар чор бис, медээчилер таварыштыр Кижи Оглунуң дугайында бижиттинген бүгү чүүл боттаны бээр-дир.
+\v 32 Чүге дээрге Ону өске чоннар улузунга бериптерге, Ону куду көрүп, сөглеп, дүкпүрүп, каккырар-дыр,
+\v 33 эттеп-соккаш, өлүрүп каар, ынчалза-даа Ол үш хонганда дирлип келир-дир».
+\v 34 Ынчалза-даа олар чүнү-даа билбээннер. Ол сөстерниң утказы олардан чажыртынган турган болгаш, олар ооң утказын билбээннер.
+\p
+\v 35 Кажан Ол Иерихонга чоокшулап келирге, орук кыдыынга согур кижи диленип олурган.
+\v 36 Ооң чанындан чон эртип бар чоруурун ол дыңнааш, айтырган: «Чүү бооп тур?»
+\p
+\v 37 Аңаа Назарет чурттуг Иисус кел чор дээн.
+\p
+\v 38 Ынчаарга ол алгыра берген: «Иисус, Давидтиң Оглу! Мени кээргеп көр!»
+\v 39 Мурнунда бар чорааннар ону соксадып турганнар, ынчалза-даа ол оон-даа артык ыыткыр алгыра берген: «Давидтиң Оглу! Мени кээргеп көр!»
+\p
+\v 40 Иисус тура дүшкеш, ону Аңаа эккэрин дужааган. Согур кижи Аңаа чоокшулап кээрге, оон айтырган:
+\v 41 «Менден чүнү күзеп тур сен?» Ол харыылаан: «Дээрги! Карактарым көре берген болза».
+\p
+\v 42 Иисус аңаа чугаалаан: «Карактарын көре берзин! Сээң бүзүрелиң сени экиртти».
+\v 43 Ол ол дораан көре бергеш, Бурганны алдаржыдып Ону эдерип чорупкан. Ол бүгүнү көрген чон Бурганны алдаржыдып турган.
+\c 19
+\cl 19 эгези.
+\p
+\v 1 Ынчан Иисус, Иерихонче кирбишаан, олап эртип бар чораан.
+\v 2 Анаа бир бай болгаш үндүрүг хавырыкчыларының даргазы болур, Закхей деп аттыг кижи.
+\v 3 Иисусту, кандыг кижил Ол деп, көрүксей берген, ынчалза-даа ол хөй чон аразындан көрүп чадап каан, чүге дээрге ол бичии дурт-сынныг кижи турган.
+\v 4 Ону көөр дээш, мурнунче эрте халааш, смоква ыяжынче үне берген, чүге дээрге Ол ооң чаны-биле эртер ужурлуг турган.
+\v 5 Кажан Иисус ол черге чедип келгеш, ону көрүп кааш, чугаалаан: "Закхей! Дүрген дүжүп кел, чүге дээрге Мен бөгүн сээң бажыңыңга баар ужурлуг Мен".
+\v 6 Ол дыка дүрген дүжүп келгеш, Ону өөрүшкүлүү-биле уткуп-хүндүлээн.
+\v 7 База шупту, ону көрген улус, ол бачыттыг кижиниң бажыңынга киргени дээш, таарзынмаанын чугаалап эгелээннер.
+\p
+\v 8 Закхей туруп келгеш, Дээргиге чугаалаан: "Дээрги! Эт-хөреңгимниң чартыын мен ядыыларга үлеп бериптейн база бир эвес кымны, чүнүң-биле хомудадыпкан болзумза, дөрт катап хөйнү дедир эгидип берейн".
+\p
+\v 9 Иисус ооң дугайында чугаалаан: "Ам камгалал бо бажыңда келген-дир, чүге дээрге ол база Авраамның оглу болгай.
+\v 10 Кижи Оглу өлүп читкеннерни тып база камгалаар дээш келген болгай".
+\p
+\v 11 Кажан олар ону дыңнап турда, оларга база бир угаадыглыг чугаа чугаалап берген, чүге дээрге Ол Иерусалимге чоошкулап келген боорга, олар Бурганның Чагыргазы ам удавас келир деп манап турган чүве-дир.
+\v 12 Ол чугаалаан: "Бир бай салгалдын кижизи, хаан дүжүлгени хүлээп алгаш база дедир чанып кээр сорулга-биле, ырак чуртче чоруп турган.
+\v 13 Бодунуң он чалчаларнын кый деп алгаш, оларга ол он мөнгүн чоос үлеп бергеш, чугаалаан:"Оларны мен келгижемге чедир саарылгаже киирип, ажыглаңар".
+\p
+\v 14 Ынчалза-даа албаты чон ону коор хөңнү чок турган болгаш ооң соондан:"Ооң бисти баштаарын күзевейн тур бис"- деп, чугаалазын дээш элчиннер чорудупканнар.
+\v 15 А кажан хаан дүжүлгезин хүлээп алган чедип келгеш, монгүн чоостар берип каан чалчаларын, кым кандыг орулга ажылдап алганын, билип алыр дээш ынчангы чалчаларны аңаа экээрин ол дужааган.
+\p
+\v 16 Биргизи келгеш, чугаалаан:" Дээрги! Сээң мөнгүн чоозуң он мөнгүн чоос эккелди."
+\p
+\v 17 Ол аңаа харыылаан: Эки-дир, буянныг чалча! Бичии чүвеге шынчы болганың дээш, он хоорайны башкарар кылдыр ап ал."
+\p
+\v 18 Ийигизи келгеш, база чугаалаан: "Дээрги! Сээң мөнгүн чоозуң 5 мөнгун чоос эккелди."
+\p
+\v 19 Аңаа база харыылаан:"Сен база беш хоорайның бажынга бол".
+\p
+\v 20 Үшкүзү база келгеш, чугаалаан: "Дээрги! Сенден коргар болгаш, пөске ораагаш шыгжап кааным мөнгүн чоозуң бо,
+\v 21 чүге дээрге сен каржы кижи сен: салбаан чүвеңни алгаш баар, база тарываан чүвеңден ажаап аар сен".
+\p
+\v 22 Ээзи аңаа харыылаан: "Бодуңнуң-на сөстериң-биле сени шиидер мен, баък чалча! Сен мени каржы, бербээн чүвемни безин алгаш баар, тарываан чүвемден безин ажаап алырымны билир тургаш,
+\v 23 чүге мээң мөнгүн чоозумну, чанып келгеш орулгазы-биле алыр кылдыр саарылгаже киирбээниң ол?
+\v 24 А ооң чанынга турганнарга чугаалаан: "Ооң мөнгүн чоозун алгаш, он чоостуг кижиге бериптиңер. Аңаа харыылааннар: "Дээрги! Ында он мөнгүн чоос бар болгай".
+\p
+\v 26 "Силерге чугаалап тур мен, чүвези бар кижи бүрүзүнге немей бээр, а чүвези чок кижиден бичии бар чүвезин безин былаай бээр.
+\v 27 А ол, мээң оларга хаан болурумну күзевейн турган дайызынарымны бээр эккелгеш, көрүп турумда узуткап калыңар".
+\p
+\v 28 Ону чугаалааш, Ол Иерусалимче үнмүшаан, улаштыр чорупкан.
+\v 29 Кажан Елеон дээр дагга база Виффагия биле Виффанияга чоошкулап келгеш, Бодунуң ийи өөреникчилеринге:
+\v 30 "Мурнуңарда чыдар суурже барыңар. Ынаар кире бергеш, кымның-даа мынчага дээр мунуп көрбээни аныяк элчигенни баглап каан турарын көрүп каар силер"-деп, чугаалааш, чорудупкан.
+\v 31 А бир эвес кым-бир кижи силерден: "Элчигенни чүге чеже бердиңер" деп, айтырза, аңаа мынча деп чугаалаңар:"Ол Дээргиге херек апарды".
+\v 32 Айбылаттырганнар чорупкаш, Ооң оларга чугаалааны дег, ынчаар тып алганнар.
+\p
+\v 33 Кажан олар аныяк элчигенни чежип турда, ээлери олардан айтырганнар:"Элчигенни чүге чеже бердиңер?"
+\p
+\v 34 Олар харыылааннар: "Ол Дээргиге херек".
+\v 35 База ону Иисуска эккелгеннер. Элчигенин кырынга боттарының хевин чаткаш, Иисусту аңаа олуртупканнар.
+\v 36 Кажан Ол чоруп орда, боттарының хептерин орукка чадып чорааннар.
+\p
+\v 37 А, кажан Ол Елеондан бадар кудургайга чоошкулап келгенде, бүгү хөй өөреникчилери өөрүшкүлүү-биле оларның көрген шупту кайгамчык чүүлдери дээш, Бурганны алдаржыдып ыыткыр алгырбышаан:
+\v 38 "Дээрги-Чаяакчының ады-биле кел чоруур Хаан амыр-чыргалдыг! Дээрлерге амыр- тайбың база өрү дээрде Бурганга алдар!".
+\p
+\v 39 Чон аразынга чораан чамдык фарисейлер, Аңаа чугаалааннар: "Башкы! өөреникчилериң соскадып көрем".
+\p
+\v 40 Ынчалза-даа Ол оларга харыылаан: "Силерге чугаалап тур Мен, олар ыытавайн баар болза, даштар безин алгыржып эгелээр".
+\p
+\v 41 Хоорайга чоошкулап келгеш, ынаар көрүп тура, ооң ажыын ажып ыглап,
+\v 42 чугаалаан:"О, оода-ла богүн сен, чүү чүве сени бо делегейже эккээрин билген болзуңза! Ынчалза-даа ам ону сээң карактарыңга ажытпаан-дыр.
+\v 43 Дайызыннарыңның сени долгандыр оңгуланып-быжыглангаш, сени бүзээлеп база сенче бүгү чүктерден халдаар хүннер чедип кээр.
+\v 44 Чаңгыс-даа туружуңдан шимчевээн даш чок кылдыр, сени, үреп-бускаш, сээң ажы-төлүңнү чок кылып каар, чүге дээрге Бурганның сеңээ камгалал саналдап келген үезин билбейн эттирипкен-дир сен".
+\p
+\v 45 Оон, өргээге кирип келгеш, ында садыг-саарылга кылган улусту үндүр сывыртап эгелээш, оларга
+\v 46 чугаалаап турган: "Бижилгеде: "Мээң өргээм-мөргүл өргээли болзун"-деп бижээн, а силер ону дээрбечилер уязы кылып алган-дыр силер".
+\p
+\v 47 Иисус өргээге хүнүң-не өөредип турган. Бурганның дээди бараалгакчылары, ном-хоойлу тайбырлакчылары база чоннуң баштыңнары Ону өлүрүп каар дээш эптиг үе манап турганнар,
+\v 48 ынчалза-даа ону канчаар кылырын билбейн турганнар, чүге дээрге бүгү чон. Оон сөзун дыңнап, Оон ыравайн турган.
+\c 20
+\p
+\v 1 Иисус чонну өргээге өөредип база Өөрүнчүг медээни чугаалап турган ол хүннерниң бирээзинде, Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайбырлакчылары чоннуң баштыңнары-биле кады чедип келгеш база
+\v 2 Оон айтырганнар: "Биске чугаалап берем, кандыг эрге-чагырга-биле Сен ону кылып тур Сен? Бо эрге-чагырганы Сеңээ кым берди? "Ол оларга харыылаан: "Мен база силерде чаңгыс чүве дугайында айтырайн,
+\p
+\v 3 Меңээ харыылап бериңер:
+\v 4 Иоанның сугже суп турганы, Бургандан болган бе азы кижилерден бе?"
+\p
+\v 5 Олар боттарының аразында сүмележип турганнар: "Бир эвес "Дээрлерден" дээр болзувусса, ынчан: "Чүге аңаа бүзүревээн силер?" деп, айтырар.
+\p
+\v 6 А бир эвес: "Кижилерден" дээр болзувусса, медээчи деп-Иоаннга бүзүрээр болгаш, шупту чон бисти даш-биле соп кааптарлар" деп чугаалашканнар.
+\v 7 Олар харыылааннар: "Кайыын келгенин билбес бис"
+\p
+\v 8 Иисус оларга чугаалаан: "Мен база силерге, кандыг эрге-дужаал-биле кылып турарымны чугаалавас Мен".
+\p
+\v 9 База Ол чонга угаадыглыг чугаа чугаалап эгелээн: "Бир кижи виноград тарып кааш, ону виноград ажаакчыларынга ачыладып кааш, үр үе дургузунда чорупкан".
+\v 10 Кажан үези кээрге, виноград ажаакчыларынче, олар аңаа виноград чимизиниң дүжүдүн берзин дээш чалчазын чорудупкан. Ынчалза-даа виноград ажаакчылары ону эттээш, чүү-даа чокка чорудупкан.
+\v 11 Ынчан оске чалчазын чорудупкан. Ынчалза-даа олар ону база эттээш, куду көрүп, дорамчылааш, чүнү-даа чокка чорудупкан.
+\v 12 Ынчан үшкүзүн чорудупкан. Ынчалза-даа олар ону база кемдеткеш, сывыртапканнар.
+\v 13 Ынчан виноградтың ээзи: "Чүнү канчаайн? Ынак оглумну чорудуптайн. Ону көргеш, оларга ыянчыг апаар чадавас"
+\p
+\v 14 Ынчалза-даа ону көрүп кааш, виноград ажаакчылары боттарының аразында сүмелешкеннер: "Бо салгакчызы-дыр. Бараалыңар, ону өлүрүп каалыңар, ооң өнчүзү бистиң боор".
+\v 15 Ону виноград шөлүнден үндүре бергеш, өлүрүп кааннар. Виноград ээзи оларны канчап кааптарыл?
+\v 16 Келгеш, ол виноград ажаакчыларын өлүргеш, өске виноград ажаакчыларынга бериптер". Ону дыңнап турганнар чугаалаан: "Ындыг чүве болбазын!"
+\p
+\v 17 Ынчалза-даа Иисус, оларже көргеш чугаалаан: "Бижилгеде: "Тудугжуларның херек чок дээш октапкан дажы эң чугула даш апарган" дээни чүнү көргүскенил?
+\p
+\v 18 Кым-даа болза, ол дашче кээп дүжер болза чуурулдур ужуп алыр, а кымче ол даш кээп дүжерил, ону чылча базып каар".
+\p
+\v 19 Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайбырлакчылары ол угаадыглыг чугааны, Ол оларның дугайында чугаалаан деп билгеш, Ону ол-ла дораан тудуп хоругдаар арга дилей бергеннер, ынчалза-даа чондан кортканнар.
+\v 20 Иисусту хайгааравышаан, Ооң бир-ле сөзүнге сылдаглап тудуп алгаш, чагырыкчының эргезинге хүлээдип бээр сорулга-биле ак сеткилдиг улус бооп мегеленген каржы кижилерни Олче ыдып турганнар.
+\v 21 Олар Оон айтырганнар: "Башкы! Сээң ылап-шынны чугаалап база өөредип турарыңны билир бис. Кижилерни ылгай көрбейн, Бурганның алыс-шын оруунга өөредиир-дир Сен.
+\v 22 Биске императорга үндүрүг төлээрин чөпшээрээн бе, азы чок бе?"
+\p
+\v 23 Ол оларның кажарлап турарын билгеш, оларга чугаалаан:
+\v 24 ”Меңээ мөнгүн чоостан көргүзүңер: ында кымның чурук-дүрзүзү база кымның ады бар-дыр? "Олар: "Императорнуң"-деп, харыылааннар.
+\p
+\v 25 Иисус оларга чугаалаан: "Ынчаарга императорга императорнуун, Бурганга— Бурганнын бериңер".
+\v 26 Чон мурнунга Ооң чугаалаан сөстеринге сылдаглап, тудуп алыр дээш чадап кааннар. Ооң харыызын кайгааш, олар ыыташпайн барганнар.
+\p
+\v 27 Ынчан өлген улустуң катап дирлииринге бүзүревес болгаш ону хүлээп көрбес, кезек саддукейлер чедип келгеш, база Оон айтырганнар: "Башкы! Моисей биске мынча деп бижээн болгай: "Бир эвес кадайлыг кижи ажы-тол чок тургаш, өлү бээр болза, ооң дуңмазы дулгуяк чаавазы-биле өгленип алыр болгаш база бодунуң өлген акызының үре-салгалын үспес ужурлуг".
+\v 29 Ынчаарга чеди алышкы турган. Бир дугаары, кадайланып алгаш, ажы-төл чок өлүп калган.
+\v 30 Ийи дугаары, ол кадайны алгаш, база ажы-тол чок олүп калган.
+\v 31 Үшкүзү база ону кадайланып алган. База шупту чеделээ, ажы-төл, салгал чок өлүп кааннар.
+\v 32 Оон соонда херээжен база өлүп каан.
+\v 33 Ынчаарга кажан олар дирлип кээрге, ол оларның кайызының кадайы боорул, ол чеделдриизиниң кадайы чораан болгай?"
+\p
+\v 34 Иисус харыызынга оларга чугаалаан: "Бо үениң улузу кадай ап, ашакка барып турар,
+\v 35 а келир үеде өлүглерден катап дирлииринге база чаа амыдыралдыг болурунга төлептиг улус кадай-даа албас база ашакк-даа барбас.
+\v 36 База өлүр тын чок апаарлар, чүге дээрге олар дээрниң төлээлеринге дөмей-дир. Олар-Бурганның болгаш дириглерниң оолдары.
+\v 37 А Моисей хып турган тенниг-хараган чанынга Дээрги-Чаяакчыны Авраамның, Исаактың база Иаковтуң Бурганы деп адааш, өлүглерниң катап дирлип кээри ылаптыг деп көргүскен болгай.
+\v 38 Бурган-өлүглерниң эвес, а дириглерниң Бурганны-дыр. Ооң шупту улузу дириг болгай".
+\p
+\v 39 Ооң ол сөзүнге чамдык ном-хоойлу тайбырлакчылар: "Башкы! Сен шын-на чугааладың!"
+\v 40 База ооң соонда Оон чүнүң-даа дугайында айтырарын дидинмээннер. А Ол олардан айтырган:
+\p
+\v 41 "Чүге Христосту-Давидтиң Оглу дээрил,
+\v 42 Давид ыдыктыг ырылар номунда боду чугаалаан болгай: "Дээрги-Чаяакчы мээң Дээргимге мынча дээн:
+\q
+\v 43 "Амдыызында Сээң дайызыннарыңны Сээң буттарың адаанче октаваан шаамда, Мээң оң таламга олур?"
+\p
+\v 44 Ычан, Давид Ону Дээргим деп адаан. Канчап Ол ооң Оглу болурул?"
+\p
+\v 45 Шупту чон дыңнап турда, Иисус Бодунуң оореникчилеринге чугаалаан:
+\v 46 "Узун хеп кедип алгаш кыштаарынга база улус чыылган черге хүндүледииринге ынак, ном-хоойлу тайбырлакчыларындан кичээнип чоруңар, синагогаларга бир дугаар олуттарга орар база найыр-дойларга бир дугаар черге орарлар,
+\v 47 дулгуяк херээженнерниң бажыңнарын сывырыпкаш, мегелеп үр мөргүүрлер. Олар эң шыңгыы кеземчени алырлар.
+\c 21
+\p
+\v 1 Иисус ынай бээр көрунгеш, байларны коруп каан, Олар Бурганнын өргээзиниң акша чыыр аптаразынче өргулдерни салып турганнар.
+\v 2 Ийи чоос салып турган ядыы дулгуяк кадайны база көрген,
+\v 3 Иисус чугаалаан: «Алыс шынны чугаалап тур мен, бо ядыы дулгугяк херээжен шупту улустан хойну салды,
+\v 4 чуге дээрге шупту боттарынын артыкшылдыг байындан Бурганга өргул салып турдулар, а ол, ядыы хирезинде, бодунун амыдыраарынга бугу акшазын салып кагды».
+\p
+\v 5 Кажан чамдыктары Бурганның өргээзиниң дугайында, оон кайы хире чараш даштар болгаш Бурганга өргүп салган белектер-биле каастатынганын дугайында чугаалажы бергеннер. Иисус чугаалаан:
+\v 6 «Силернин көруп турарыңар бугу чувени шуптузун урегдеп-бузуп кааптар. Туружундан шимчевээн даш безин артпас. Шупту буступ каар».
+\p
+\v 7 Оон айтырганнар: «Башкы! Ол кажан болур ужурлугул кандыг бадыткал демектери турарыл?».
+\p
+\v 8 Ол харыылаан: «Кичээниңер, силерни мегелеп кааптар, чуге дизе Мээң адым тудуп: «Христос – мен-дир мен деп база «ол уе» келген-дир» - дижип, хой кижи чедип кээр! Оларны эдере бербенер.
+\v 9 Кажан дайын, уймээн – хөлзээзинер дугайында дыңнааш, кортпаңар, ол баштай бугу болур ужурлуг, ынчалза-даа бугу чувениң төнчузу дораан келбес».
+\p
+\v 10 Оон ол улаштыр чугаалаан: «Бир чонче оске чон база курунеже куруне халдай бээр.
+\v 11 Куштуг чер шимчээшкиннери, чер болганга аш-чут, аарыглар, коргунчуг болуушкуннар болгаш дээрден ондур улуг, кайгамчык демдектер болгулаар.
+\v 12 ынчалза-даа ол бугу болур бертинде, силерже холдарын көдуруп, истеп-суруп, тудуп хоругдап, силерни хаанарга, чагырыкчыларның холунга тудуп берип, синагогаларга шиидип, кара бажыңнарже киир октаар, Мээн адым дээш».
+\v 13 Ынчан силер Мээн дугайымда херечилер апаар силер.
+\v 14 Чурээңерге чуну чугаалаарыл деп баш бурунгаар боданмаңар,
+\v 15 чуге дээрге Мен силерге сөсту болгаш угааны бээр мен удурланыкчыларның кайызы-даа удур туржуп база чарылдажып шыдавас кылдыр.
+\v 16 Ынчан силернин ада-иеңер-даа, акы-дуңманар-даа, дөргул-төрелиңер-даа, эш-өөруңер-даа силерге өскерли бээр. Силернин чамдыыңарны өлуруп каар.
+\v 17 Мээн адым дээш бугу улус силерни көөр хөнну чок апаар.
+\v 18 Ынчалза – даа бажыңардан чангыс дүк безин кээп дүжүп читпес.
+\v 19 Ол бугуну шыдажып эрткеш, амы-тыныңарны камгалап алыңар,
+\p
+\v 20 Кажан Иерусалимни аг-шериг бузээлеп алганын көрзунерзе, билип алынар ол буурап дужери удавас дээрзин.
+\v 21 Ынчан Иудеяда чуртаан улус дагларже дезипсин, а хоорайнын бодунда турар улус оон үнүп чорупсун, а чоок-кавы суурларга турган улус хоорайже дедир барбазын.
+\v 22 Чуге дээрге Бижилгеде бижжитинген бүгү чувениң боттаныр ужурлуу кеземче уезинин келгени ол-дур.
+\v 23 Ол уеде иштиг-саатыг, эммер чаш ажы-төлдуг улус ат болур: Бүгү чуртту улуг айыыл-халап хөме алыр, Бурганның килеңи таварыыр:
+\v 24 чамдык кижилер чидиг хылыштан өлур, чамдыызын өске чоннарже тудуп алгаш баар, а өске чоннар улузуннуң тергидээр уези төнгужеге чедир, олар Иерусалимни таптай базып кээр.
+\p
+\v 25 хүнге, айга, сылдыстарга кайгамчыктыг демдектер костур, а далайнын шимээргеп, хөлзээринден аймаараан чоннар чер кырынга сүрээдеп, корга бээрлер.
+\v 26 Черже кел чыдар айыыл халапты манааш, кортканындан улус угаан медерелин чидирип турган, чуге дээрге дээрнин күчү-күжү сириңейни бээр.
+\v 27 Ынчан күчү-күжү биле база өндур чырыы-биле булут кырлап кел чыдар кижи Оглун көруп каарлар.
+\v 28 Кажан ол бүгү боттанып эгелээрге, сан дорт туруп алгаш, баштарыңар өрү көдурер силер, чуге дээрге хосталгаңар чоошкулап келген дир.
+\p
+\v 29 Иисус угаадыглыг чугаа чугаалаан: «Коруңер инжирлиг ыяшче база шупту өске ыяштарже топтап көруңер.
+\v 30 кажан көөрүңерге, оларның бүрүлери частып эгелээрге, чай удавас дээрзин эндевес болгай силер.
+\v 31 Шак ынчалдыр, ол бүгүнүң боттанып эгелээнин көрүп кагзыңарза, Бурганның чагыргазы чоокшулап келгенин билип алыр силер.
+\v 32 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: ол бүгү чуве ботанмаан шаанда, бо салгалдың улузу өлүп читпес
+\v 33 Дээр-биле чер эстип чиде бээр, а Мээң сөстерим эстип читпес!
+\p
+\v 34 Боттарыңарже көрнуңер, силерниң чуректериңер уен-даян хөглээшкинге, араглаашкынга база амыдыралдың сагыш салдарынга алзып дашталбазын база ол хүн хенертен келбезин,
+\v 35 чуге дээрге, ол дузак дег чер кырын ээлеп чуртаан бүгү улусту шыва аптар.
+\v 36 Ынчангаш, хун бүрүде сергек болуңар база мөргүңер, бо бүгү кел чыдар айыыл-халаптардан чайлай бээр харыктыг болур дээш база Кижи Оглунуң мурнунга бараалгаар дээш, үргүлчү серемчилелдиг болуңар».
+\p
+\v 37 Иисус хүннүң-не чонну Бурганның өргээзинге өөредип турган, а кежээ дужерге Елеон даанче чоруткаш аңаа хонуп аар турган.
+\v 38 Бугу чон ону дыңнаары-биле эртениң-не Бурганның өргээзинге чыглып кээр турганнар.
+\c 22
+\cl 22 эге
+\p
+\v 1 Хаарган далганнар, байырлалы база Хосталыышкын байырлалы чоокшулап турган.
+\v 2 Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары Иисусту өлүрер дээш, эптиг арга дилей бергеннер, ынчалза-даа чондан коргуп турганнар.
+\p
+\v 3 Эрлик ынчан он ийи элчинниң бирээзи болур Искариот деп адаткан Иудаже кире берген.
+\v 4 Иуда Иисусту оларга канчаар садыптарын дугуржуп алыр дээш, Бурганның дээди бараалгакчыларынга база баштанчыларынга чеде берген.
+\v 5 Олар амырай берип, Иудага акша толээрин аазааннар.
+\v 6 Иуда аксы-созун бергеш, садыптар эптиг арга дилеп, чон чокта ону садар деп бодап алган.
+\p
+\v 7 Хаарган далганнар байырлалының хүнү келген, хосталыышкын байырлалынга чиир хураганны дөгерер хүн турган.
+\v 8 Иисус Петр биле Иоанны айбылап чоруткаш «Баргаш, хосталыышкын байырлалынга чемден белеткеп калыңар» - дээн.
+\p
+\v 9 Олар Иисусдан: «Силер ону бисти каяа белеткеп кагзын деп кузеп тур силер?» - деп айтырганнар
+\p
+\v 10 Ол харыылаан: «Хоорайже кире бээриңерге, суглуг доңга туткан кижи уткужуп кээр. Ол кижиниң кире бээри бажыңче ону эдерип чеде бергеш,
+\v 11 бажын ээзинге мынча дээр силер: «Өөреникчилерим-биле кады хосталыышкын байырлалының кежээки чемин чиир өрээл кайда? – деп, Башкы сенден айтырып тур.
+\v 12 Оон ол силерге аайлап-белеткеп каан үстүкү делгем өрээлди айтып бээр. Шупту чүвени аңаа белеткээр силер».
+\v 13 Олар чоруткаш, бүгү чүвени Иисустуң чугаалаан аайы-биле тып алгаш, хосталыышкының чемин белеткеп кааннар.
+\p
+\v 14 Үе-шак кээрге, Иисус он ийи элчиннери-биле кады чемненири-биле олурупканнар.
+\v 15 Ол чугаалаан: «Хостаалыышкын байырлалының бо чемин хилинчээмниң мурнунда силер-биле кады четтигерин дыка-ла кузээн мен».
+\v 16 Силерге чугаалап тур мен: «Байырлал дою Бурганның чагыргазынга болбаанда, Мен оон ынай ону чивес мен».
+\v 17 Оон Иисус дашканы тудуп алгаш Бурганга өөрүп четтиргеш, чугаалаан: «Мону хүлээп алгаш, араңарга улежип алыңар».
+\v 18 Силерге чугаалап тур мен: «Бурганның чагыргазы келбээн шаанда, виноград чимизиниң арагазын Мен ишпес мен».
+\v 19 Оон Иисус хлебти алгаш, Бурганга өөруп четтиргеш, ону үзе тырткаш, оларже сунмушаан, мынча дээн: «Бо дээрге силер дээш берип турарым Мээң мага-бодум-дур. Ону Меңээ тураскаал кылдыр ынчаар кылып чоруңар».
+\v 20 Оон соонда Иисус дашканы алгаш мынча дээн: «Бо дашка дээрге силер дээш төгерим Мээң ханым-биле чардынар чаа-чагыг керээ-дир.
+\v 21 Мени садыптар кижиниң холу Мээң холум-биле кады столда салдынган-дыр.
+\v 22 Ынчалза-даа Кижи Оглу Бодунуң салымынга уткуштур айытканын езугаар чоруп орар, а ону садыптар кижи ат болур».
+\p
+\v 23 Өөреникчилери бот-боттарындан «Кым ындыг чуве кылыптарыл?» - деп айтыржып эгелээннер.
+\p
+\v 24 Оон өөреникчилериниң аразынга оларнын кайызы эң чугула боорул деп маргыжып эгелээннер.
+\p
+\v 25 Ынчан Иисус оларга чугаалаан: «Өске чоннар улузун хааннары чагырар, а чагырыкчылар боттарын «ачы-буянныглар» бис-деп адаттынарлар.
+\v 26 Силер оларга дөмей болбаңар. Харын-даа силернин араңарда эң улууңар эң бичииңер дег болзун, а башкарып турарыңар – бараан болган чалчаңар дег болзун.
+\v 27 Кым чугулал? Стол артындан чемненип олурар кижи бе азы бараан болуп турар кижи бе? Чемненип олурар кижи-деп бодадыңар бе? А мен силерниң араңарда бараан болган чалчаңар дег-дир мен.
+\p
+\v 28 Силер Мээң-биле бүгү шенелделеримни кады ажып эрткен болгай силер,
+\v 29 Ынчангаш, Мен база чагырганы, Адамның Меңээ бергени дег, силерге берип тур мен,
+\v 30 чуге дээрге силер чиир база ижер силер мээң столум артынга мээң чагыргам кээрге, дүжүлгелерге саадапкаш, Израильдин он ийи, аймаан шиидер силер.
+\p
+\v 31 Симон, Симон: Эрлик кызыл-тасты богундан арыглаары дег, силерни шишкиир эргени дилеп тур,
+\v 32 ынчалза-даа мен сен дээш, бүзүрелиң читпезин дээш мөргүп турдум, эглип келгеш, дунмаларың быжыктырып көр.
+\p
+\v 33 Петр Анаа харыылаан: «Дээргим! Мен Силер биле кады кара-бажынче-даа, өлумче-даа баарынга белен мен» - дээн
+\p
+\v 34 Иисус чугаалаан: «Сеңээ чугаалап тур Мен, Мени билбес болуп, сен Менден үш катап ойталаар-дыр сен».
+\p
+\v 35 Оларга база чугаалаан: «Кажан силерни акша шоодай, хеп, идик чокка чорудуп турумда, кандыг-бир чүүлге чединмес турдуңар бе?» Олар: «чединмес чүвевис чок турган»-деп харыылааннар.
+\p
+\v 36 Оон Ол оларга чугаалаан: «Ам кымда барба, акша бар-дыр, оозун ап алзын, хавыңарны база ап чорунар. А кымда хылыш чогул, хевин садыпкаш, хылыштан садып алзын».
+\v 37 Бижилгеде Мээн дугайымда «Ону кем-херек үүлгедикчизи кылдыр санаан»- деп бижээн чүве боттаныр ужурлуун силерге чугаалап тур мен. Мээң дугайымда бижиттинген бүгү чүве удавас чогуп будер ужурлуг».
+\p
+\v 38 Олар мынча дээннер: «Дээрги, көрүңерем бисте ийи хылыш бар-дыр». Иисус оларга: «ол четчир» - деп каан.
+\p
+\v 39 Оон чоруткаш, чаңчыккан аайы-биле Елеон даанче чорупкан. Өөреникчилери база Ону эдерип чорупканнар.
+\v 40 Чедер черинге келгеш, Иисус оларга: «Күткүлгеге алыспазы-биле мөргүңер дээн».
+\v 41 А Боду олардан даш окташ хире черже ырай берге, дискектенип олурупкаш, мынчаар мөргүй берген:
+\v 42 «Адам, Сээн күзел-сорууң ындыг болза хилинчектиң бо дашказын менден чайлады берем. Ындаг-даа болза, бүгү чуве Меңии эвес, а Сээң күзел-сорууң езугаар болзун».
+\v 43 Ынчан дээрнин төлээзи чедип келгеш, Ону быжыктыра берген.
+\v 44 Хилинчектени бергеш, Иисус улам күштүг мөргуй берген, Ооң дери, ханның дамдылары дег, черже төктуп бадып турган.
+\v 45 Мөргээш тургаш, Ол өөреникчилерниге чедип кээрге, олар улуг уйгуга алзып удуп калган болганнар.
+\v 46 Оларга чугаалаан: «Чүге удуп чыдыр силер? күткүлгеге алыспас дээш, тургаш мөргүңер!»
+\p
+\v 47 Иисус ону чугаалап турда, хөй чон бо келген, он ийи элчиниң бирээзи болур Иуда оларны баштап чораан. Оон ол Иисусту ошкап каар дээш, Аңаа чоошкулап келген.
+\v 48 Иисус анаа: «Иуда, кижи Оглун таанда-ла ошкаашкын-биле садарың ол бе?» - дээн.
+\p
+\v 49 Иисустун чанынга турган өөреникчилери, херек берге апарганын көргеш: «Дээрги, хылыштарывыс сегирип алыылы бе?» - деп айтырганнар.
+\v 50 оларнын бирээзи Бурганнын дээди бараалгакчызының чалчазының оң талакы кулаан хылыш-биле одура шаапкан.
+\p
+\v 51 Иисус ынчан: «Соксаңар, ам болзун!» - дээн. Оон чалчаның кулаанга холу-биле деггеш, эккиртип каан.
+\v 52 Бурганның дээди бараалгакчыларынга база баштыңнарга, Ону тудуп хоругдаары-биле келген улуска Иисус чугаалаан: «Силер чүге мени тудуп алыр дээш, хылыштарлыг, мооң ыяштарлыг келгениңер ол? Кай, Мен дээрбечи-дир мен бе?
+\v 53 Мен хүннүң-не силер-биле кады Бурганның өргээзинге турдум, ынчан силер Менээ хол дегбээн силер, ынчалза-даа ам думбейге чагырткан, силерниң үеңер келген-дир».
+\p
+\v 54 Иисусту тудуп аппаргаш, Бурганнын дээди бараалгакчызының бажыңынга эккелгеннер. Петр ырактан эдерип чоруп орган.
+\v 55 Чыылган улус херим иштинге от салгаш, дөгере чыннып олуруп алырга, Петр база оларның аразынга олуруп алган.
+\v 56 Бир чалча херээжен от чырыынга Петрну көрүп кааш, олче топтап кайгааш: «Бо кижи база Ооң-биле кады чораан кижи» - дээн.
+\p
+\v 57 Петр аңаа: «Дуңмам, мен Ону танывас мен» - деп чугаалааш, Иисустан ойталапкан.
+\p
+\v 58 Элээн болганда, өске бир кижи ону көруп кааш: «Сен база оларнын бирээзи – дир сен» - дээн.
+\p
+\v 59 Бир шак хире үе эрткенде, база бир кижи бүзүрелдиг чугаалаан: «Бо кижи ылап-ла Ооң-биле кады чораан-дыр, чүге дээрге Галилея чурттуг кижи ышкажыл».
+\p
+\v 60 Петр аңаа: «Чуу деп турарыңны билбейн-дыр мен» - дээн. Петр чугаазын төндүрүптерге-ле, аскыр-дагаа алыгыра берген.
+\p
+\v 61 Ол өйде Дээрги Иисус эглип келгеш, Петрже чиге көрүпкен. Петр ынчан Иисустуң: «Бөгүн аскыр-дагаа алгырар бетинде, сен Менден үш катап ойталаар-дыр сен» - дээнин сактып келген.
+\v 62 Ол ооң соонда үнгеш, мөөредир ыглай берген.
+\p
+\v 63 Иисусту кадарган таңныылдар Ону бак соглеп, эттеп эгелээннер.
+\v 64 Олар Ооң карактарын дуй шарааш: «Сени кым шанчыпты? Өттур билип медегле!» - деп айтырып турганнар.
+\v 65 Олар оон-даа өске хөй дорамчылап Ону сөглеп турганнар.
+\p
+\v 66 Хүн үнүп кээрге, чоннуң баштыңнары, Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайбырлакчылары чыглып келгеш, Иисусту дээди Иудей Чөвүлелинче киире бергеш:
+\v 67 «Сен-Христос сен бе? Биске чугаала!» - дээнер. Иисус мынча деп харыылаан: «Мен силерге чугаалаарымга – даа бузурээр эвес силер,
+\v 68 силерден айтырыг салзымза, Меңээ харыылаар эвес силер.
+\v 69 Ынчалза-даа амдыгааштан эгелээш, «Кижи Оглу күчү күштүг Бурганның оң талазынга олуруп алыр-дыр».
+\p
+\v 70 Олар дөгере: «Ынчаарга Сен – Бурганның Оглу сен бе?» - деп айтырганнар. Ол харыылаан «Силер чугаалап тур силер».
+\v 71 Олар ынчан: «Биске ам кандыг херечилел херегил? Боттарывыс бүгү чүүлдү Ооң аксындан дыңнадывыс ышкажыл!» - дээннер.
+\c 23
+\cl 23 эге
+\p
+\v 1 Оон хуралга турган шупту улус Иисусту Пилатче алгаш чорупкаш,
+\v 2 Ону буруудадып эгелээнер:" Бистер Оон чонну оскээр будап турарын көруп кагдывыс, кесарьга үндүрүг төлээрин хоруп турган' бодун Христос Хаан деп адатынып турган".
+\p
+\v 3 Пилат Оон айтырган: "Сен Иудей Хаан сен бе? Ол анаа Сен чугааладың - деп харыылаан".
+\p
+\v 4 Пилат баштаңчыларга база чонга: "Мен Ол кижиде кандыг-даа буруу тыппадым".
+\p
+\v 5 Ынчалза даа олар негевишаан чугааланнар, Ол чонну хөлзедип, бүдүн Иудеяга Галилеядан эгелээш бо черге чедир өөредип турган.
+\p
+\v 6 Пилат Галилея дугайында дыңнааш айтырган: "Ындыг болза Ол галилеядан бе?".
+\v 7 Кажан ол Иродтун девискээринден деп билип кааш, Ону Иродче чорудупкан, ол хүннерде ол Иерусалимге турган.
+\v 8 Ирод Иисусту көрүп кааш аажок өөрээн чуге дээрге Ону шагда-ла көрүксеп турган болгаш, Оон дугайында хөйну дыңнаан болгаш кандыг бир кайгамчык чүүлду көрүксеп турган.
+\v 9 Ол аңаа дыка хой айтырыглар салган, ынчалза - даа Иисус чүнү-даа харыылаваан.
+\v 10 Баштыңчылар база ном - хоойлу тайбырлакчылары Ону дыка буруудадып турганнар.
+\v 11 Ирод бодунуң шерии-биле Ону куду көрүп база кыжырып каттыржып, каас-коя хепти кедиргеш дедир Пилатче чорудупкан.
+\v 12 Ол хуннерден эгелээш Пилат биле Ирод өңнуктер апарганнар, олар оон мурнунда аразында дайзынар бооп көрүшпес турганнар.
+\p
+\v 13 Пилат баштыңчыларны, удуртукчуларны болгаш чонну,
+\v 14 кыйгырып алгаш, оларга чугаалаан: "Силер меңээ бо кижини, чонну өскээр будап турар дээш эккелген силер. Силерниң мурнуңарга мен бо херекти истеп көргеш, бо кижиден кандыг даа буруу чок-деп көрдүм.
+\v 15 Ирод база буруудадыр чүү даа тыппаан чүге дээрге, мен Ону олче чорудуптарымга өлуруп шиидер хире буруу чок болган.
+\v 16 Ынчангаш мен Ону кезеткеш салыптар мен".
+\v 17 Байырлал хүнү таваржып келирге Пилат бир хоругдаттырган кижини албан хостап салыр ужурлуг турган.
+\p
+\v 18 Шупту алгыржып эгелээн: "Аңаа өлүм! Варавваны биске хостаңар."
+\v 19 Варавваны хоорайга тура халыышкын болгаш өлүрүүшкүн кылганы дээш хоругдап каан турган.
+\v 20 Пилат Иисусту хостаар күзели-биле база катап чугаалаан.
+\p
+\v 21 Ынчалза-даа олар: «Ону хере шавар, хере шавар!» -деп алгыржып турганнар.
+\v 22 Ол оларга үш дугаар: «Ол кандыг дерзии чуве кылганыл? Ону өлүрер хире чуу-даа тыпадым. Ынчангаш Ону кезеткеш салыптар мен".
+\v 23 Ынчалза-даа олар алгырышпышаан, Ону хере шаварын улам негеп. Оларның алгызы оон-даа күштелип турган.
+\v 24 Ынчан Пилат оларның негелдезин күүседип
+\v 25 тура халыышкын болгаш өлүрүүшкүн дээш кара-бажыңнаткан кижини салыпкаш, а Иисусту оларның кузелин езугаар шажылаар кылдыр чөшперээн.
+\p
+\v 26 Кажан Ону аппар чорда, шөлден кел чыткан Киринеядан Симону туткаш белдир крести аңаа чүктеткеш Иисустуң соондан чоруур кылдыр дужааган.
+\v 27 Ооң соондан хамык чон болгаш херээженнер Ону дээш ыглажып бар чорааннар.
+\v 28 Иисус оларже көрнүп келгеш чугаалаан: "Иерусалимнин уруглары! Мен дээш ыглашпанар, боттарыңар база ажы - төлүңер дээш ыглажыңар'
+\v 29 чуге дизе божуп төрүвээн, уруг-даа эмзирбээннер аас-кежиктиг дээр хүннер кел чыдар-дыр!".
+\v 30 Ынчан олар дагларга: «Бистерже кээп дүжүңер! база тейлерге: «Бисти чажырып алыңар!"–деп чугаалап эгелерлер.
+\v 31 Бир эвес ногаарарган ыяшты безин ынчаар аажылаар болза, а кургаг ыяш-биле чүү боорул?".
+\p
+\v 32 Ооң-биле кады шаажылары-биле ийи дерзии херектээннерни аппар чыткан.
+\v 33 Баш-сөөгу дээр черге келгеш Ооң-биле кады ол ийи херектээннерни бирээзин оң талазынга, бирээзин солагай талазынга хере шаапкаан.
+\v 34 Иисус: "Адам!' оларны өршээп көр чүнү кылып турарын билбестер-дир" - деп чугаалаан. Олар Ооң хевин улежири-биле улуг дажын октажып турганнар.
+\v 35 Чон көрүп турган. Баштыңчылар Иисусту кыжырып: "Өскелерни камгалап турган. Бир эвес Ол Бурганның шилип алганы' Христос болза Бодун Боду камгалазын!
+\p
+\v 36 Шериглер база Иисусту дорамчылап: уксус тудуп алгаш: Аңаа кээп
+\v 37 "Бир эвес сен Иудеянын Хааны болзуңза' Бодунну Бодуң камгала" - деп турганнар.
+\v 38 Оон кырында: "Бо - Иудеяның Хааны-дыр деп бижип каан турган".
+\p
+\v 39 Хере шаптырганнарның бирээзи Ону куду көрүп: "Бир эвес Сен Христос болзуңза Бодуңну база бисти камгалап көр".
+\p
+\v 40 Өскези ону чемелеп: "Канчап Бургандан кортпас сен, кажан бодуң база ынчаар шииттирген хиреңде?
+\v 41 Бистиң үүлгеткен херээвис дээш шиттиргенивис шын, а Ол багай чүнү даа кылбаан дыр".
+\v 42 Оон Иисуска: "Дээрги, Бодуннуң Чагыргаңга баргаш мени утпайн көрем!" - дээн.
+\p
+\v 43 Иисус анаа: "Сенээ алыс-шынны чугаалап тур мен: Бо хүн-не Мээң-биле кады дыважаан оранынга боор сен".
+\p
+\v 44 Хүндүскүнүң алды шакта бүгү чер кыры дүмбей караңгы дүжүп тос шакка чедир уламчылаан,
+\v 45 хүн караа көзулбестей берген. Өргээде көжеге ортузундан ийи чара орлу берген.
+\v 46 Иисус ыыткыр үн биле: "Адам! Сээң холуңче Бодумнуң амы-тыным бердим". Ону чугаалааш амы-тыныдан чарлы берген.
+\p
+\v 47 Ону көрүп турган чус шериг баштаңчызы, Бурганы алдаржыдып чугаалаан:" Бо кижи ылап-ла чөптуг-шынныг кижи-дир".
+\v 48 Аңаа чыглып келген бүгү улус, болган чүүлдү көргеш, чөгээнчивисти деп хөрээн шанчып тарап чоруп турганнар.
+\v 49 Шупту Ону билир турган улус база Галилеядан эдерген херээженнер ырактан көрүп турганнар.
+\p
+\v 50 Ол черге Иосиф-деп аттыг дээди Иудея чөвүлелиниң кежигүнү, буянныг болгаш шынчы кижи
+\v 51 Иудеянын Аримафея хоорайындан, Бурганның Чагыргазын манап турган болгаш оларның ажыл-херээнге база чыышка киришпейн турган,
+\v 52 ол Пилатка келгеш Иисустуң мөчүзүн дилээн.
+\v 53 Ооң мөчүзүн дүжүргеш, пөс-биле ораагаш, мынчага дээр кымны даа орнукшутпаан хаяада оя каккан чевег-куйга орнукшудуп каан.
+\v 54 Ол белеткел хүнү болган. Амыр-дыш хүнү кел чыткан.
+\v 55 Галилеядан Иисус-биле кады келген херээженнер ынаар чорупкааннар. Олар ол чевег-куйга Иисустуң мага-бодун орнукшудуп каанын база көргеннер.
+\v 56 Дедир чедип келгеш, чаагай-чыттыг холумактарны база мирраны белектеп алганнар. Амыр- дыш хүнүнде ыдыктыг хоойлуну сагып дыштанганнар.
+\c 24
+\cl 24 эге
+\p
+\v 1 Неделяның бирги хүнүнде белеткеп алганы чаагай-чыттыг үстерин ап алгаш чевег-куйга эртен эрте чедип келгеш,
+\v 2 чевег-куйну дуглаан дашты чайладыр идип каанын көруп кааннар.
+\v 3 Иштинче кире бергеш Дээрги Иисустуң мага-бодун тыппаннар.
+\v 4 Олар ол дээш аайын тыппайн турда, хенертен оларның мурнунга чайыналып турар хептиг ийи эр кижи көступ келген.
+\v 5 Кажан олар кортканындан черже куду коруп алгаш турда, олар оларга: "Силер чүге дириг кижини өлүглер аразындан дилеп тур силер?
+\v 6 Ол мында чок: Ол дирилген. Сактып келиңер кажан Иисус Галлилеяга тургаш-ла,
+\v 7 Кижи Оглун бачыттыг улус холунга хүлээдип бээр, база хере шаап каар-деп чугаалаан" болгаш үш дугаар хонуунда дирлип кээр.
+\v 8 Олар Оон сөстерин сактып келген.
+\v 9 Чевег-куйдан чедип келгеш, ону он бир өөреникчилеринге база өске улуска дыңнатканнар.
+\v 10 Олар Мария Магдалина, Иоанна, Иаковтуң авазы Мария база өскелер элчиннерге ол дугайында чугаалааннар.
+\v 11 Оларның сөстери бүзүренчиг эвес болган, ынчангаш олар аңаа бүзүревээннер.
+\v 12 Ынчалза-даа Петр тура халааш чевег-куйже халып чорупкаш, донгайып киргеш чугле пөс чыдарын көрүп кааш, бодунуң иштинде элдепсинип ээп келген.
+\p
+\v 13 Ол-ла хүн оларның ийизи Иерусалимден он ийи километр хире черде Эммаус-деп суурже бар чорааш,
+\v 14 ол бүгү болган болушкуннар дугайында аразында чугаалажып чораннар.
+\v 15 Кажан олар чугаалажып чорда оларга Иисус Боду чоокшулап келгеш, оларның-биле кады чорупкан.
+\v 16 Ынчалза-даа оларның карактары дуглалыг ышкаш болганындан олар Ону танываан.
+\v 17 Ол олардан:"Орук дургаар араңарда чүнү сайгаржып чор силер?"- деп айтырган. Олар муңгаргай тура дүшкеннер.
+\p
+\v 18 Оларның бирээзи Клеопа аңаа харыылаан: "Бо хонуктарда Иерусалимде чүү болганын чангыс сен билбес хире Сен".
+\p
+\v 19 Ол олардан: "Чогум чүү дугайында? -деп айтырган. Олар аңаа "Назарет чурттуг Иисус-биле болган бүгү чүүл дугайында. Ол бүгү чоннуң болгаш Бурганның мурнунга ажыл-херээ биле болгаш сөзу биле күштүг медээчи чораан»- деп харыылаанар.
+\v 20 Бистиң дээди бараалгакчыларывыс база баштаңчыларывыс Ону белдир ыяшка хере шаап олүрүп шииткен.
+\v 21 А бистер Израильди хостаар кижи ол-деп идегеп турган бис. Ам бо хүн оон бээр уш хонук эрти.
+\v 22 Аравыста турар херээженнер бисти кайгаткан: олар чевег-куйга баргаш Ооң мага- бодун тыпааннар. Ынчалза - даа дээрнин төлээлери Ол дириг-деп оларга чугааларга олар ээп келгеш ону дамчытканнар.
+\v 24 Бистин чамдыывыс ол чевег-куйга баарга оларның чугаалап турганы дег болган. Ынчалза-даа Ону көрбээннер".
+\p
+\v 25 Ол ынчан оларга чугаалаан: "Медээчилерниң чугаазынга бузуревес. О, бодал чок база кошкак чүректерлиг улус боор силер!".
+\v 26 Христос шак ынчаар хинчектенгеш Бодунуң алдарынче кирер ужурлуг эвеспе?».
+\v 27 Ынчангаш Моисейден эгелээш бүгү бижилгеде Ооң дугайында шупту медээчилерниң чугаалап турганын, тайбырлап берген.
+\p
+\v 28 Олар баар ужурлуг суурунга чоокшулап келгенде, Ол оруун уламчылаарын көргускен.
+\v 29 Олар Ону артып каарын ээрежип: «Бистиң-биле артып кал чүге дизе орайтап кежээлеп тур". Ол киргеш оларның-биле артып калган.
+\v 30 Ынчан Иисус оларның-биле чемненип ора, хлебти алгаш алгап - йөрээгеш оларга улештир сунуп берген.
+\v 31 Ынчан оларның карактары ажыттынып, Ону танып кааннар. Оон Ол оларга көзулбейн барган, бот-боттарынга мынча деп турганнар:
+\v 32 Кажан Ол орукка бистерге Бижилгени тайылбырлап чугаалап чорда, чуректеривис кыптыгып турбаан ийик бе?"
+\v 33 Ол - ла дораан чорупкаш Иерусалимче ээп келгеш, он бир элчиннерни база оларның-биле турган улусту тып алганнар.
+\p
+\v 34 Олар оларга, Дээрги шынап-ла дирилген, база Симонга көзулген-дир-деп чугаалааннар.
+\v 35 А олар орукка болган чүүлду чугаалап база Ол хлебти буза дырткаш улеп турда Ону танып каанын чугаалааннар.
+\p
+\v 36 Кажан олар ону чугаалажып турда-ла Иисус Боду оларның аразынга чедип келгеш: Силерге тайбын доктаазын"-дээн.
+\v 37 Олар сүнезин көрүп каан бис-деп бодааш дүвүреп корга бергеннер.
+\v 38 Ынчалза-даа ол оларга чугаалаан: "Чуге коргуп тур силер? Чуге ындыг бодалдарны чурээңерже киирип турар силер?".
+\v 39 Мээң холдарымче база буттарымче көрүңер даан - бо Мен-дир Мен. Мени дээп, тудуп база коруңер даан. Сүнезинде Менде ышкаш мага-бот болгаш сөөктер чок болгай."
+\v 40 Ону чугаалааш оларга холдарын, буттарын көргускен.
+\v 41 Кажан олар өөренинден кайгап ам-даа бүзүревейн турда Иисус олардан: "Силерде кандыг бир чиир чем бар бе?"  -деп айтырган.
+\v 42 Олар Анаа быжырган балык-биле ары-чигирин бергеннер.
+\v 43 Ол Ону ап алгаш оларның мурнунга чип турган.
+\p
+\v 44 Оон Иисус оларга мынча дээн: "Моисейниң хоойлузунда, медээчилерниң номнарында база ыдыктыг ырларында Мээң дугайымда бижээн бүгү чуве боттаныр ужурлуун силерге чугааланым, ол чүүл бо ышкажыл".
+\v 45 Ынчан Ол оларга бижилгени билиир кылдыр ажыдып берген.
+\v 46 Бижип кааны дег Христос ынчаар хинчектенир ужурлуг, оон үш дугаар хонуунда өлүглерден дирлип кээр,
+\v 47 Ооң ады-биле шупту чоннар бачыттарын миннип өршээлди алыры-биле, база Иерусалимден эгелээш суурталдап өөредип эгелээр,
+\v 48 а силер Ооң херечилери силер.
+\v 49 Мен силерге Адамның аазаан чүүлүн чорудуп бээр мен. А силер дээрден күштү алгыжеге чедир Иерусалим хоорайга арттып калыңар".
+\p
+\v 50 Оларны хоорайдан Виффанияже чедир ундуре бергеш холдарын өрү көдүргеш алгап йорээп каан.
+\v 51 Кажан оларны алгап-йорээп тургаш-ла Ол олардан ырап дээрже көдүрлүп үнүп эгелээн.
+\v 52 Олар Аңаа мөгейгеш аажок өөрүшкүлүг Иерусалимче ээп келгеннер.
+\v 53 Олар Бурганы алгап-йөрээп, алдаржыдып Бурганың өргээзинге үргүлчү турганнар. Аминь.

45-ACT.usfm

@@ -0,0 +1,1372 @@
+\id ACT
+\ide UTF-8
+\h ДЕЯНИЕ
+\toc1 ДЕЯНИЕ
+\toc2 ДЕЯНИЕ
+\toc3 act
+\mt1 ДЕЯНИЕ
+\c 1
+\cl 1глава.
+\p
+\v 1-2 Феофил  Иисус эн эгезинден эгелээш дээрже унер хунунге чедир чуну кылып  база чуге ооредип турганын бир дугаар номумда сенээ бижидим' кажан Ол кодурлуп тургаш Ыдыктыг Сулде таварыштыр Оон шилип алган эчиннеринге даалганы берген болгаш.
+\v 3 Дыка хой шынзыдылгалар таварыштыр Бодунун хинчектенип олгенинин соонда Бодун дириг Мен деп коргускен. Иисус дортен хонук иштинде оларга коступ Бурганнын Чагыргазын чугаалап турган.
+\p
+\v 4 Иисус элчинерин чыып алгаш' Ол оларга даалга берген: "Иерусалимни кагбайн' ынчалза- даа Адамнын чуну аазаны'база Менден чуу дыннаанынарны мананар'
+\v 5 ынчангаш Иоанн сугга суп турган' а  кезек хонуктар эртерге Ыдыктыг Сулде биле долдуртунар силер".
+\p
+\v 6 Ынчангаш ында чыылганнар Оон айтырып турганнар:" Дээрги' бо уеде Сен Израильдин Хаанашкынын тургузар сен бе?".
+\v 7 Иисус оларга харыылаан:" Адамнын артырып каан эрге-чагыргазын болгаш уе  хуусаазын силер билбес силер'
+\v 8 Кажан силерже Ыдыктыг Сулде бадып кээрге' ынчан кучу- кушту хулээп алгаш. Ынчан Иерусалимге' бугу Иудеяга, Самарияга база чернин кыдыынга чедир Мээн херээчилелим болур силер".
+\v 9 Иисус  ону чугаалаан соонда' олар коруп турда  Ол кодурлуп уне бээрге  булуттар аразынга козулбейн барган.
+\p
+\v 10 Ынчан Иисус кодурлуп турда,  олар кичээнгейлиг дээрже коруп турда' хенертен оларнын мурнунга ак хептиг ийи эр кижи коступ келгеш
+\v 11 чугаалааннар: «Галилейжилер, чуге мында туруп алгаш дээрже коруп тур силер? Силерден дээрже уне берген Иисус, шак-ла мындыг хевирлиг чедип кээр, дээрже уне бергени ышкаш».
+\p
+\v 12 Ынчан элчиннер Елеон дандан Иерусалимче ээп келгеннер, ол даг Иерусалимден элээн кааш километр ырак турган.
+\v 13 Олар чедип келгеш, кырыккы орээлче уне бергеш анаа турганнар: Петр, Иаков, Иоанн, Андрей, Фома, Варфоломей, Матфей, Иаков Алфей, Симон Зилот, Иаковтун дунмазы Иуда анаа артып калганнар.
+\v 14 Олар биле чамдык херээженнер Ииисустун иези Мария база Оон дунмалары биле шупту чангыс демниг моргуп турганнар.
+\p
+\v 15 Ол хуннерде чыглып келген чус чээрби хире оореникчилернин аразынга Петр туруп келгеш чугаалаан:
+\v 16 «Акы-дунма! Болур ужурлуг турган, Ыдыктыг Сулденин бижилгеде Давид таварыштыр Иуданын садыптарын база Иисусту тудуп хоругдаарыннын медээглээни чогуп боттаныырын.
+\v 17 Иуда бистин бирээвис турган, ол ажыл-херээвиске база киржип чораан.
+\p
+\v 18 Ынчан ол шын эвес акшазы биле чер садып алган, кажан ол андарлы бээрге хырны чарлып ижин-шойунчузу уштуна берген.
+\v 19 Ол дугайында Иерусалимнин чурттакчыларга билдингир аппарган. Ынчангаш ол черни оларнын торээн дылында «аккелдама» азы ханныг чер дээр.
+\p
+\v 20 «Ыдыктыг ырларда бижиттингени ышкаш оон бажыны куруг болзун, анаа чурттаар кижи-даа чок болзун, база оон орнун оске кижи ээлеп алзын».
+\p
+\v 21 Ынчангаш Дээрги Иисус бистин биле кады турар уе, ургулчу аравыска чораан оске бир кижиден шилип алыр ужурлуг бис.
+\v 22 Ол кижи Иоаннын сугга суп турар уезинден эгелеп, Иисустун бистин мурнувуска дээрже кодурулгенинге чедир аравыска чоруп турган, Иисустун катап дирилгенин бистин биле кады корген херечилел болзун».
+\p
+\v 23 Олар ийи кижини Варсавва деп аттыг Иуст деп шолалыг Иосифти база Матфийни саналданнар.
+\v 24 Элчиннер: « Дээрги, кижи-бурузунун чурээн билир сен, бо ийи кижинин кайзын шилип алганынны база
+\v 25 Бодунун турар ужурлуг черинче чорупкан Иуданын орнунга кым элчин бооп, бараан болур ужурлуун коргус»-деп моргуп турганнар.
+\v 26 Олар улуг шилип даш октаарга улуг Матфийге онаашкан. Ол арткан он бир элчинге он ийизи деп санатыра берген.
+\c 2
+\cl 2 эге.
+\p
+\v 1 Беженги хуннун байырлалында чангыс эп-сеткилдиг дем биле олар шупту кады турганнар.
+\v 2 Хенертен дээрден дааш дынналган, куштуг хат хадаан ышкаш. Оларнын турган бажынынын иштинге дааш-шимээн долдуртуна берген.
+\v 3 Оларга оттуг дылдарга домей бир-ле чуулдер элчинерге козулген соонда кижи бурузунун кырынга турупкан.
+\v 4 Шупту Ыдыктыг Сулде биле долдуртунгаш Сулденин бергени биле оске дылдарга чугааланып эгелээннер.
+\p
+\v 5 Ол ойде Иерусалимге иудейлер база янзы буру Бурганга могейер чоннар турган.
+\v 6 Кажан ол дааш шимээн унерге, чыылган чон холзеп эгелээн, чуге дээрге элчиннернин оларнын дылында чугаалап турганып дыннап каан.
+\v 7 Олар магадап кайгап аразында чугаалажып турганнар: «Бо чугаалап турар улус галилейжилер эвес бе?
+\v 8 Бистер чуге кижи бурузу бодувусдун торумелинден билир дылывысды дыннап тур бис?
+\v 9 Парфинчилер, мидийжилер, эллатчилер, месопатиянын чурттакчылары, иудейжилер, капатокийжилер, понтадан, ассиянын
+\v 10 Фригия биле панфилиянын база египедин, ливиянын киринея чоогунда девискеринин улузу, римден келгеннер, иудейлер болгаш прозолиттер,
+\v 11 критиянар, аравитянар – бис шупту оларнын Бурганнын ондур бедик кылган ажыл-херээн шупту дыннап тур бис».
+\v 12 Шупту элдепсинип, аайын-тыппайн: «Бо чуу бооп турарыл?»-бот-боттарынга чугаалап турганнар.
+\v 13 А оскелери оларны кыжырып: «Олар арага ижип алганнар»-деп турганнар.
+\p
+\v 14 Он бир оореникчилернин бирээзи Петр туруп келгеш ыыткыр оларга чугаалаан: «Акы-дунма иудейлер, база шупту Иерусалимнин бугу чурттакчылары! Мээн созум дыннап билип алынар,
+\v 15 силернин бодаанынар ышкаш олар эзирик эвес, чуге дээрге ам душтекинин уш шак.
+\v 16 Медээчи Илиянын медээлени дег:
+\p
+\v 17 Бурган чугаалаан: “соолгу хүннерде бодумнуң Сүлдемни бүгу улусче догер мен. Силерниң оолдар, кыстарыңар оттур билип медеглей бээрлер, аныяктар Бургандан аажыыдышкыннар алырлар, кырганнар оттур корген душтер коорлер.
+\v 18 Ол хуннерде Мээн эр-кыс чалчаларымче бодумнун Сулдемни синниктир догер мен. Олар оттур билип медеглей берлээр.
+\v 19 Мен кайгамчыктыг чуулдерни оруку дээрге база адаанга черге демдектер боор: ханы, оду болгаш дургектелген ышты коргузер мен.
+\v 20 Дээргиниң ондур-улуг болгаш алдарлыг хуну кээр бертинде хун караңгылап, ай-хан дег кыза бээр.
+\v 21 Дээргини кыйгырган кижи бүрүзү камгалалды алыр”.
+\p
+\v 22 Израильде акы-дуңма! Бо сөстерни дыңнаңар: “Силер боттарыңар билир силер Бурган Ооң дугайында херечилеп күчү-күжү, кайгамчыктыг чуулдери база демдектери биле Назарет чурттуг Иисус, кижи бооп ол таварыштыр Бурган силерниң араңарга көргускен.
+\v 23 Бурганның бодап алган бодалы болгаш шиитпири биле Ону садыпкаш, а силер Ону бачыттыг улуска хүлээдип белдир-ыяшка хере-шаап олүртүп каан силер.
+\v 24 Ынчалза-даа өлүм Ону тудуп шыдавас, чүге дээрге Бурган өлумнүң илчирбезин үзе шаап Ону диргискен.
+\p
+\v 25 Ынчангаш Давид Ооң дугайында чугаалаан: “ Мен үргүлчү Дээргимни мурнумга көрүп чордум, мени кээп дүжүп чайгылбазын дээш, Ол мээң оң таламда кады чоруур.
+\v 26 Ол дээш мээң чүрээм өөрүп, мээң дылым алгап-йөрээп, база мээң мага-бодум идегел биле оожургалды алыр,
+\v 27 Мээң сагыш-сеткилимни караңгы тамыга кагбас сен, бодуңнуң ыдыктыг кижиңге мага-ботуң ириирин көргуспес сен.
+\v 28 Сен меңээ амыдыралче орукту билип алырын берген сен. Сен мени өөрүшкүң биле Бодуңнуң мурнуңдан долдурар сен.
+\p
+\v 29 Акы-дуңма! Улуг өгбевис Давид дугайында дидим чугааларын чөпшереңээр: Ооң өлгенин база хөөржүткенин, болгаш ооң чевээ бо хунге чедир бисте бар.
+\v 30 Ол медээчи болгаш билир турган, Бурган аңаа даңгыраглап аазанын, Ол Хритосту ооң бирээ салгакчызы кылдыр салып кааш, ооң эрге-чагыргазынга олуртуп каар.
+\v 31 Баштай ол Христостуң өлүглерден дирлиирин чугаалаан, Ооң караңгы тамыда амы-тыны артпаан база Ооң мага-боду ирип баскыраваан.
+\p
+\v 32 Бурган Ол Иисусту өлүглерден диргискен, бистер аңаа шупту херечилер бис.
+\v 33 Ынчангаш Бурганның бодунуң күзели биле Ону үндүре берген, Адазынның аазааны Ыдыктыг Сүлдени силер хулээп көрүп дыңнап турарыңар ол тур.
+\v 34 Давид дээрже көдүрүлбээн, ынчалза-даа боду чугаалаан: “ Дээрги мээң Дээргимге чугаалаан: мээң оң таламга олур,
+\v 35 амдызыында сээң дайзынарыңны сээң буттарың адааңга эккелбээн шаамда”.
+\p
+\v 36 быжыг билип ал, Израильдиң бүгү чону, Бурган силерниң хере-шаапканыңар Дээрги Иисус Христос биле чуну кылганын”.
+\p
+\v 37 Кажан олар Ону дыңнааш оларның чурээктери сагышсырап аарып эгелээн. Петр биле өске элчиннерге чугааланнар: “ Чуну канчаптар бис акы-дуңма”.
+\p
+\v 38 Петр оларга харыылаан: “ Бачыттыңар миннип, кижи бүрүзү Иисустун ады биле сугга суктуруп бачыттарыңар дээш өршээлди алзын, ынчан силер Ыдыктыг Сүлдениң белээн алыр силер.
+\v 39 Чуге дээрге аазаашкын силерге база силерниң ажы-төлүңерге, и шупту ырак-чоок, кымны бистиң Дээрги Бурганывыс кыйгырар-дыр оларга хамааржыыр”.
+\v 40 “Бо самыраан салгалдан, камгаланыңар”-деп өске сөстер биле хөй херечилеп оларны шынзыткан.
+\p
+\v 41 Ол үеде кым Ооң сөзүн күзелдии биле хүлээп алганыл сугга суктуруп турганнар. Ол хүн үш муң хире кижи каттыжып келгеннер.
+\v 42 Олар үргүлчү элчиннер биле өөренип чугаалажып база сактыышкынның хлевин чип моргүп турганнар.
+\p
+\v 43 Кижи бүрүзүнүң сагыш-сеткилинге коргуушкун база элчиннер Иерусалимге хөй кайгамчыктыг бадыткал демдектер кылып турганнар.
+\v 44 Шупту бүзүреннер кады база шупту бүгү чүүлү ниити турган.
+\v 45 Боттарының өнчү-хөреңгизин садыпкаш шупту кижи бүрүзүнүң херек чүүлдерин үлежип турганнар.
+\v 46 Хүннүң-не Бурганның өргээзинге олар чаңгыс демниг чыглып, аьш-чемни өөрушку болгаш бөдүүн ажык-чуректерлиг бажыңнарынга сактыышкыннын хлевин чип
+\v 47 Бурганы алдаржыдып база бүгү чон оларга ынак турганнар. Дээрги хүннүң-не камгалал алганнарны церковьче немеп турган.
+\c 3
+\cl 3-ку эге.
+\p
+\v 1 Тос шакта моргүүл шагында Петр биле Иоанн кады Бурганның өргээзинче бар чыткан.
+\v 2 Аңаа төрумелинден аскак кижи турган. Ол Бурганның өргээзинче кирген улусдан дилензин дээш хүннүң-не “Кайгамчыктыг каас” деп адаар хаалга мурнунга эккеп олуртуп каар турган.
+\p
+\v 3 Өргээниң мурнунга Петр биле Иоанны көрүпкааш олардан дилени берген.
+\v 4 Петр биле Иоанн олче көрнүп келгеш, Петр чугаалаан: “Бисче көр”.
+\v 5 Ол оларже кичээнгейлиг көрнуп келген, чүге дээрге олардан бир-ле чүүлдү алыр мен деп идегээн.
+\v 6 Петр чугаалаан: “ Моңгун-алдын менде чок, менде чүү бар сеңээ берип тур мен, Назаретден Иисустун Христостуң ады биле тургаш кылаштай бер” дээн.
+\v 7 Ол ооң оң холундан алгаш тургузупкан. Хенертен ооң дискектери база даваңгайлары быжыга берген.
+\v 8 Ол тура халааш кылыштап эгелээн. Оларның биле өргээже кире бергеш, каяа кылаштаан аңаа өрү шуурап Бурганы алдаржыдып турган.
+\p
+\v 9 Бүгү чон ооң кылаштап база Бурганы алдаржыдып турганын көргеннер.
+\v 10 “Чараш” деп аттыг хаалганың мурнунга диленип олурган бертик кижини шупту улус танып каан, ооң биле чүү болганы кижилерни кайгадып база коргуушкун биле долдурупкан.
+\v 11 Экирий берген аскак кижи Петр биле Иоанны эдерип чораан, ынчангаш ону кайгаан чон Соломоннуң Галареязы дээр галареяже оларже халчып келгеннер.
+\p
+\v 12 Петр ону көргеш чонга: “ Израильчи чон! Чүге бо дээш кайгап тур силер? Чүге бисче көруп тур силер? Бо кижини кылаштай бергени бистиң бодувустуң күжүвүс биле база Бурганга бердингенивис биле кылыпкан чүве дег.
+\v 13 Авраамның, Исаактың, Иаковтуң база бистиң адаларывыстың Бурганы, силер кажан Пилат Ону хостап салыр деп турда, садыпканыңар база ойталаныңар Бодунуң Чалчазы Иисусту ынчаар алдаржыткан.
+\v 14 Ынчалза-даа силер ыдыктыг болгаш чөптүг шынныг кижиден ойталап өлүрүкчүну хостаарын негээн силер.
+\v 15 Силер амыдырал Чаякчызын өлүрген силер, ынчалза-даа Бурган Ону өлүглерден диргискен, а бистер Ооң херечилери бис.
+\v 16 Ооң адынга бүзүрели силерниң көрүп билип турар бо кижини быжыглаан. Иисусдан бүзүрел аңаа бо эккиришкинни хайырлаан (берген).
+\p
+\v 17-18 Ынчалза-даа мен билир мен акы-дуңма, силер-даа силерниң баштыңчыларыңар-даа ону билбези биле кылганнар. 18. Бурган бодунуң шупту медээчилерин дамчыштыр баш-бурунгаар Христос хинчектениир ужурлуун чугааланы ышкаш шак-ла ынчаан кылган.
+\v 19 Ынчангаш силерниң бачыттарыңар өршээтинзин дээш бачыттарыңар миннип Бурганче эглиңер.
+\v 20 Дээргиден кээр өөрүшкүлүг үе келзин, Ооң шилип кааны Иисус Христоту силерже чоргузуп берзин,
+\v 21 Бурганның делегейниң Чаяарындан эгелээш Бодунуң ыдыктыг медээчилерин дамчыштыр дээрниң хүлээп база шупту чүвениң катап тургустунарынга чедир чугааланы.
+\v 22 Ынчан Моисей ада-өгбелеривиске чугаалаан болгай: “Силерниң Дээрги Бурганыңар силерге медээчини мен ышкаш силерниң араңардан бээр”. Ол силерге чүнү чугалаар-дыр Ону дыңнаңар.
+\v 23 Ол медээчини дыңнаваан кижи бүрүзү чон аразындан аңгылап узуткадырар.
+\v 24 Шупту медээчилер Самуилден эгелээш база өскелер, ооң соонда-даа турганнар, бо хүнерни өттүр медеглеп турганнар.
+\v 25 Силер медээчилерниң база Бурганның адаларыңар биле чарган чагыг-дугуржулганың төлдери силер. Авраамга Ол: “ Сээң салгалыңга шупту чоннар алгап-йөрэдирер”-дээн.
+\v 26 Бурган бодунуң оглу Иисусту өлүглерден диргискеш база эгезинде силерже Ону чоргускан, чүге дээрге силерни алгап-йөрээп база каржы херектериңерден ойталазын”дээш.
+\c 4
+\cl 4 ку эге.
+\p
+\v 1 Кажан олар чон биле чугаалажып турда, оларга баралгакчылар, бурганның өргээзиниң таңныылдар даргазы база саддукейлер чедип келгеннер.
+\v 2 Элчиннер чону Иисусту таварыштыр өлүглерден дирлип кээриниң дугайында өөредип база суурталдап турары дээш олар таарзынмайн хорадап турганнар.
+\v 3 Кежээки үе турган болгаш олар элчинерни туткаш эртенге чедир хоругдаары биле тудуп берген.
+\v 4 Сөстү дыңнаан улустуң хөй кезии бүзүрей бергеннер. Шупту беш муң хире кижи чедип турганнар.
+\p
+\v 5 Эртенинде Иерусалимге оларның баштыңчылары, даргалары, ном-хоойлу тайбырлакчылары,
+\v 6 дээди баралгакчы Анна, Каиафа, Иоанн, Александр база дээди баралгакчылардан өскелер чыглып келгеннер.
+\v 7 Петр биле Иоанны ортузунга тургускаш: “Кандыг күш биле база кандыг ат биле силер ону кылдыңар”-деп айтырганнар
+\p
+\v 8 Ынчан Петр Ыдыктыг Сүлде биле долдуртунгаш оларга чугаалаан: “ Чоннуң удуртукчулары база Израильдиң баштыңнары!
+\v 9 Бир эвес аарыг кижиге кылган херээвис дээш, канчап ооң экижий бергени дээш байысап турар болза, -
+\v 10 кижи бурүзүнге база бүгү Израиль чонга, силерниң хере-шаапканыңар база Бурганы өлүглерден база диргискени Назарет чурттуг Иисус Христостуң ады биле база Ол, силерниң мурнуңарда аскак кижини каң-кадык кылдыр эмнээн деп билип алыңар.
+\p
+\v 11 Ол дээрге силерниң база тудуп турганарның ойталаны ынчалза-даа азыгның өзээ болган даш ол тур.
+\v 12 Өске кым-даа база дээрниң адаанда даа кижилерге камгалалды бээр ындыг ат чок”.
+\p
+\v 13 Петр биле Иоанның дидимин көргеш, оларның эртем билиг чок бөдүүн улус дээрзин эскергеннер. Олар кайгавышаан база Иисус биле чоруп турганар деп танып турганнар.
+\v 14 Оларның экиртип каан кижизин чанында турарын көргеш оларга удур чүнү-даа чугаалап шыдавааннар.
+\p
+\v 15 Ынчан фарисейлер оларны синедриондан үне бээрин дужаагаш, боттары аразында сүмележип эгеленнер.
+\v 16 “Бо кижилерни канчаар бис? Бүдүн Иерусалимниң чурттакчыларынга оларның кайгамчыктыг кылган чүүлдери билдине берген болгай, бис ону болбаан деп шыдавас бис.
+\v 17 Моон соңгаар чон аразынга ону таратпазы биле, оларны ол аттың дугайында моон соңгаар кымга-даа чугаалавазын кыжанып хоруп калыңарам.
+\v 18 Олар Петр биле Иоанны кыйгыргаш Иисустуң адының дугайында моон соңгаар кымга-даа чугаалавазын база өөретпезин дужаганнар.
+\p
+\v 19 Ынчалза-даа Петр биле Иоанн оларга: “Ботарыңар бодап корүңердаан, Бурганың мурнунга Бургандан артык силерни дыңнаары чөптүг шын болур бе?
+\v 20 Бис чүнү көргенивисти база чүнү дыңнанывысды чугаалавайн барып шыдавас бис”- деп харыыланнар.
+\p
+\v 21 Баштыңчылар кыжанып тургаш-даа, оларны салыпканнар, чүге дизе оларны кезедир арга тыппаннар, чон база болган чүүл дээш Бурганы алдаржыжып турган.
+\v 22 Ол кайгамчык экириишкин алган кижиниң хары бези дөртен ажыг болгай.
+\p
+\v 23 Кажан Петр биле Иоанны салыптарга ботарының улузунга келгеш дээди баралгакчылар биле баштыңчыларның оларга чүнү чугаалап турганын шуптузун чугаалап бергеннер.
+\v 24 Элчинер ону дыңнааш чаңгыс үн биле ыыткыр Бурганга: “Дээрни, черни, далайны база ында бар бүгү чүвени чаяаган Дээрги Бурган!
+\v 25 Сен бистиң адавыс, сээң чалчаң Давиди дамчыштыр Ыдыктыг Сүлде биле: “ Өске чоннар улузу чүге хөлзеп турарыл, база чоннар хоозун чүүлдер кылырын бодап турарларыл?
+\q
+\v 26 Чернин хаанары база чагырыкчылар каттыжып алгаш, Дээрги Чаяакчыга база Оон шилип алган Христоска удурланып турлар.
+\p
+\v 27 Шынап-ла бо хоорайда чыглып Сээң ыдыктыг чалчаң, Сээң чаапкан ыдыктыг Иисуска, Ирод, Понтий Пилат өске чоннар улузу база Израиль чон,
+\v 28 шагда-ла Сээң күзел сорууң, Сээң холуң биле баш бурунгаар көрүпкаан шитпиириң болур ужурлуг.
+\p
+\v 29 Дээргивис ам оларның бистерге кыжаныышкынын көрүп көр, Сээң сөзүңнү коргуш чок сууртаалдар күшден чалчаларың биске хайырла,
+\v 30 Сээң ыдыктыг чалчаң Иисустуң ады биле эмнээшкин, кайгамчык чүүлдер база бадыткал демдектери бооп турар үеде холуң сунуп дузалап көр”.
+\p
+\v 31 Оларның моргүүлүннүң соонда оларның чыылган чери сириңейни берген. Шупту Ыдыктыг Сүлдеге бүргедип дидими биле Бурганның Сөзүн чугаалап турганнар.
+\p
+\v 32 Бүзүреннерниң хөй кезии чаңгыс эп-сеткилдиг турган. Кым-даа бодунуң өңчү хөреңгизин мээң дивейн турган, а шупту ниити бооп турган.
+\v 33 Элчинер Дээрги Иисус Христостуң дирилгенин күштүү биле херечилеп турган болгаш, кайгамчыктыг авырал элбээ биле шуптузунга турган.
+\v 34 Оларның аразында чединмес кижилер турбаан, чүге дээрге кым черлерлиг база бажыңнарлыгыл садыпкаш, ол акшазын эккеп,
+\v 35 элчиннернин мурнунга салып турганнар. Кижи бүрүзүнге кайы хире херегил ол хирени үлеп берип турган.
+\p
+\v 36 Кипр чурттуг бир Иосия дээр левит турган, элчинер ону Варнава деп адап алганнар, оң утказы: “Деткикчи”.
+\v 37 Ооң бодунуң шөлү турган. Ол ону садыпкаш акшазын элчинерге эккеп берген.
+\c 5
+\cl 5- ки эге.
+\p
+\v 1 Анания деп өске кижи бодунуң кадайы Сапфира биле эт-хөреңгизин садыпкаш
+\v 2 акшазының чартык кезиин чажырыпкан. Ооң кадайы ону билир турган. Арткан кезиин ол элчинерге эккеп берген.
+\p
+\v 3 Ынчан Петр чугаалаан: “Анания! Чер саткаш алган акшаң чамдыызын чажырыптар база Ыдыктыг Сүлдени мегелептер кылдыр эрлик чүге чүрээңни ынчаар чагырып алганы ол?
+\v 4 Сен ол черниң ээзи эвес сен бе? Ону садар бертинде сеңии турбаан чүве бе? Сээң садыпкаш алган акшаң сээң эргеңде эвес чүве бе? Чүрээңде чүге ынчаар кылыр деп бодап алдың? Сен кижилерни эвес, а Бурганы мегелээн сен”.
+\v 5 Кажан Анания ол сөстерни дыңнап кааш өлүг кээп дүшкен. Ону дыңнаан шупту улус аажок корга берген.
+\v 6 Оолдар ону орнукшударынга белеткеш оон үндүргеш хөөржүдүп каанаар.
+\p
+\v 7 Ооң соонда үш шак эрткенде ооң кадайы чедип келген. Ол чүү болганын билбээн.
+\v 8 Петр оон айтырган: “Меңээ чугаалап көрем, чериңерни ол хире өртекке садыптыңар бе?”. “Ийе, ынча өртекке”- деп харыылаан.
+\v 9 Ынчан Петр аңаа чугаалаан: “Чүге силер Бурганның Сүлдезин шенээр деп дугуржуп алдыңар? Бо эжикде сээң ашааңны хөөржүдүп чораан улус кирип олур. Олар сени база үндүрерлер”.
+\v 10 Ол-ла дораан ооң мурнунга кээп душкеш өлуп калган. Оолдар кирип келгеш ооң өлуп калганын көрүпкаан. Олар ону үндүргеш ашааның чанынга хөөржүдүп каннар.
+\p
+\v 11 Ону дыңнаан улусту база бүгү церковьту улуг коргуушкун хөме апкан.
+\p
+\v 12 Чоннуң аразынга элчинерниң холу биле хөй-ле бадыткал демдектер база кайгамчык чүүлдер болуп турган, шупту чаңгыс эп-сеткилдиг Соломонуң галилеязынга турганнар.
+\v 13 Өскээртен оларга каттыжарын кым-даа дидинмээн а чон оларны алдаржыдып турган.
+\v 14 Хөй-ле бүзүрээн эр-херээжен кижилер Дээргиже кээп турганнар.
+\v 15 Эртип чыткан Петрнуң хөлегези оода-ла кым бир кижиге дээптер кылдыр, аарыг кижилерни кудумчуже үндүрүп, орун-дөжээ биле чыдырып турганнар.
+\v 16 Ол чоок кавыда хоорайлардан аарыг, букшураан кижилерни Иерусалимче эккеп турганнар. Олар шупту экирип турганнар.
+\p
+\v 17 Ынчан баралгакчы база шупту, кым садукейлерниң шын эвес өөредиинге хамааржыыр улус адааргаш,
+\v 18 элчинерни туткаш хоорайның кара-бажыңынга хоругдап кааннар.
+\v 19 Ынчан дүне када Дээргиниң төлээзи кара-бажыңның ээжиин ажыткаш үндүре бергеш оларга чугаалаан: “Чорупкаш, өргээге барып чонга амыдыралдың шупту сөзүн чугаалаңар”.
+\v 20 “Барыңар Бурганның өргээзинге туруп алгаш бо амыдырал сөзүн бүгү чонга чугаалаңар”.
+\v 21 Олар дыңнааш эртен Бурганның өргээзинче киргеш өөредип турганнар. Дээди бараалгакчы биле кады турганнар Израильдиң баштыңчылар боор оолдарын чыггаш, элчиннерни эккери биле кара-бажыңче бараалгакчыларын чорудупканнар.
+\v 22 Ынчалза-даа айбылаан улузу кара-бажыңга кээрге элчиннер чок болган. Олар оон ээп келгеш чүү болганын дыңнадып:
+\v 23 “ Кара-бажыңга кээривиске хаалгазы дуглап каан хевээр, таңныылдар эжик аксында турар болду. Ынчалза-даа ажыдыпкаш, оон кымны-даа тыппадывыс”-деп харыылааннар.
+\v 24 Ону дыңнааш Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш таңныылдар даргазы болган чүүлдүң аайын тыпаннар.
+\p
+\v 25 Оон бир кижи келгеш оларга:” Кара-бажыңнап каан улузуңар Бурганның өргээзинде чонну өөредип турлар”-деп дыңнаткан.
+\v 26 Ынчан таңныылдар даргазы улузу биле кады чоруткаш элчинерни эп-чок биле эккелген. Улуска даш биле сокдуруп кааптарындан корткаш, оларга хол дегбээннер.
+\p
+\v 27 Элчинерни синедрионга эккелгенде дээрги бараалгакчы олардан айтырган:
+\v 28 “ Силерге бис ол адың дугайында өөретпезин шыңгыызы биле дужааган эвес ийик бис бе? Ынчалза-даа силер өөредиңерни бүдүн Иерусалимге тараткаш, Ооң өлүмү дээш база бисти буруудадыр дыр силер”-дээн.
+\v 29 Петр болгаш өске элчиннер мынча деп харыылаан: “ Кижилерге эвес, а чаңгыс Бурганга чагыртыыр ужурлуг бис.
+\v 30 Бистиң адаларывыстың Бурганы, силерниң белдир ыяшка хере шаап өлүргениңер Иисусту, катап диргизип кагды.
+\v 31 Бурган Ону оң талакы холу биле Израиль чон бачыдарын миннип, Бурганче эглип өршээл алзын дээш, Бурган Иисуст өрү көдүрүп у Баштыңчы болгаш Камгалакчы кылдыр өрү көдүрген.
+\v 32 Ол бүгүнүң херечирели-бис дир бис, база Аңаа чагыртыыр улуска Бурганның бергени Ыдыктыг Сүлде ол тур”.
+\v 33 Ону дыңнаан улус килеңнеп хорадап оларны өлүрер деп барган.
+\p
+\v 34 Синедрионга бүгү чоннуң хүндүлеп турары Гамалиил деп аттыг ном-хоойлу тайбырлакчызы туруп келгеш элчиннерни кезек када даштыгаа үндүре бээрин дужааган.
+\v 35 Оон ол: “Израильдиң чону! Бо кижилерни канчаарын баштай боданып көрүңер
+\v 36 Мооң мурнунда маңаа Виезда деп кижи көстүп келгеш, бодун өндүр улуг кижи кылдыр көргузуп турду, аңаа дөрт чүс хире кижи каттыжып алды, ынчалза-даа ол өлүртүп каарга, аңаа дыңнап турган улус дөгере тарап чиде берди.
+\v 37 Ол кижиниң соонда чизелээшкин үезинде галилея чурттуг Иуда көстүп келгеш, бодунче хөй чону хаара тыртып алды, ынчалза-даа ол өлген, ону дыңнап турган улус, база-ла тарай берген.
+\v 38 Ынчангаш силерге чугаалап тур мен: “ Ол улуска дегбейн салыптыңар. Бо херек кижилерден болза буурап дүжер,
+\v 39 а Бургандан болза силер ону үреп шыдавас силер. Бурганның удурланыкчылары болбазы биле, силер база кичээниңер”.
+\v 40 Олар ону дыңнааш элчинерни кыйгырып алгаш, оларны эттеп согарын дужааган. Иисустуң адынның дугайында чугааларыын хорааш оларны хостап салыпканнар.
+\p
+\v 41 Элчинер синедриондан үнгеш, Дээрги Иисустуң ады дээш хилинчек көргенинге өөрүп чорааннар.
+\v 42 Хүннүң-не Бурганның өргээзинге база бажыңнарга Иисус Христос дугайында Өөрүнчүг Медээни соксаал чокка өөредип база чугаалап турганнар.
+\c 6
+\cl 6 гы эге.
+\p
+\v 1 Бүзүрээн улустуң саны улам көвүдеп турда, оларның аразында грек дылдыг иудейлер тус черниң иудейлеринге хомудап эгелээннер. Оларның дулгуяк херээженерин хүннүң-не кыдыглап турарын чугаалап турганнар.
+\p
+\v 2 Ынчан он ийи элчинер хөй өөреникчилерин кыйгырып алгаш чугаалааннар:” Бурганның Сөзүн суртаалдаарын каапкаш аъш-чем үлелгезинге киржи бээривиске багай.
+\v 3 Акы-дуңма араңардан Ыдыктыг Сүлдеге бүргеткен мерген-угаанныг бүзүрелдиг чеди кижини шилип алыңар, оларга бис бо ажыл-херекти дагзып каар бис.
+\v 4 А боттарывыс үргүлчү мөргүп, Бурганның Сөзүн тарадып тураалы”.
+\p
+\v 5 Ол санал бүгү чыылган кижилерге таарышкан, ол ажыл-херекке Ыдыктыг Сүлде болгаш бүзүрел биле долдунган Стефан деп кижини, Филиппти, Прохорну, Никанорну, Тимону, Пармени, өске чоннар улузундан бүзүрээн Антиохия чурттуг Николайны шилип алган.
+\v 6 Оларны элчинерниң мурнунга тургузуптарга, олар хол салып мөргүлдеп каан.
+\p
+\v 7 Бурганның Сөзү нептереп Иерусалимге өөреникчилерниң саны аажок көвүдеп турган. Бурганның бараалгакчылары безин бүзүрей берген.
+\p
+\v 8 Бурганның авыралы болгаш күжү биле долдунган Стефан чон аразынга кайгамчыктыг чуулдерни болгаш демдектерни кылып турган.
+\v 9 Либердинчилер дээр синагогадан чамдык кижилер, киринейжилер, александрийжилер база киликиядан, ассиядан кижилер Сиефан биле маргыжа бергеннер.
+\v 10 Ынчалза-даа олар ооң Ыдыктыг Сүлдеге база мерген-уганнынга башкарткан сөзүнге удурланып шыдаваннар.
+\p
+\v 11 Ынчан олар улусту: “Бис ооң Бурганга болгаш Моисейге удур багай сөстер чугаалап турарын дыңнадывыс”- дээр кылдыр көгүдүп алганнар.
+\v 12 Олар чону база баштыңчыларны, ном-хоойлу тайбырлакчыларны аңаа удур кылдыр олче халдааш тудуп алгаш синедрионче эккелгеннер.
+\v 13 Оларның меге херечилери: “ Бо кижи бо ыдыктыг черни база хоойлуну баак сөглерин соксатпайн турлар”-деп турганнар.
+\v 14 Ооң Назарет чурттуг Иисус бо черни үрегдеп Моисейни биске дамчыткан чаңчылдарны өскертиптер деп турганын дыңнадывыс”.
+\p
+\v 15 Синедрионга олурган шупту улус ооң арнынче көргеш ооң арны дээрниң төлээзиниң арны дег чырып келгенин көруп каан.
+\c 7
+\cl 7 ги эге
+\p
+\v 1 Ынчан дээди бараалгакчы оон айтырган:” Ылап-ла ындыг?”.
+\p
+\v 2 Стефан харыылаан:” Акы-дуңма база адалар! Дыңнаңар! Бистиң өгбевис Авраам Хараанче көжүп кирер бертинде Бурган аңаа Месопотамияга аңаа көзүлгеш чугаалаан:
+\v 3 ”Бурган аңаа мынча дээн, бодуңнуң чериңни база төрелдериңни каапкаш, Мээң айтып берим чуртче чорувут”.
+\p
+\v 4 Ынчан Авраам Халдей черден үнгеш Хараанга чурттай берген. Ооң адазының өлгениниң соонда Бурган Авраамны силерниң бо чурттап турар чериңерже көжүрген.
+\v 5 Ол Авраамга өнчү кылдыр улдуң хире-даа черни бербээн, ынчалза-даа ол өйде Авраамга ажы-төл турбаан даа болза, Бурган бо чуртту аңаа болгаш ооң үре салгалынга ээлер чер кылдыр бээрин аазаан.
+\v 6 Бурган Авраамга чугаалаан: “Ооң салгалдары өске черге көшкен улустар болур, дөрт чүс чыл иштинде өске чонга чагыртып базымчага болгаш кулданышкынга чурттаар”.
+\v 7 Ынчалза-даа Бурган оларны кулданыыр чонну Мен шиидер мен дээн. Ооң соонда олар ол чурттаан чоруй баргаш бо черге Меңээ бараан болурлар”.
+\v 8 Бурган Авраамга кыртажып демдектээр чагыгны берген. Авраамның оглу Исаак төрүттүнерге сески хүнде кыртыжап демдектээн. Исаакдан Иаков төрүттүнген, а Иаковдан он ийи улуг өгбелер төрүттүнген.
+\p
+\v 9 Ол улуг өгбелер адааргалдан Иосифти Египетче садыпкан. Ынчалза-даа Бурган Иосиф биле турган.
+\v 10 Ол ону шупту муңгаралдардан хостап, аңаа мерген-угааны база Египетиң хааны фараоннуң эки хамаарылгазын берген. Фараон ону бүгү Египетиң болгаш бодунуң бажыңының удуртукчузу кылдыр тургузупкаан.
+\p
+\v 11 Ооң соонда бүгү Египетке болгаш Ханаанга аш-чут болгаш улуг түрегдел эгелээн, бистерниң ада-өгбелеривис аьш-чем тыппайн турганнар.
+\v 12 Кажан Иаков Египетте хлеб бар деп дыңнап кааш ада-өгбелеривисти ынаар бир дугаар чорудупкан.
+\v 13 Кажан олар ийи дугаар кээрге Иосиф акыларынга бодунуң дугайында ажыткан, ынчан фараон Иосифтиң торелдерин билип алган.
+\v 14 Ооң соонда Иосиф бодунуң ачазы Иаковту болгаш чеден беш кижи санныг бүгү төрелдерин ээкелдирип, улус чорудупкан.
+\v 15 Иаков Египетке чедип келгеш, аңаа ол база бистиң өгбелеривис өлгүжеге чедир чурттааннар.
+\v 16 Оларның мага-боттарын Сихемче дедир аппаргаш, Авраамның Эммор деп кижиниң оолдарындан мөңгүн биле садып алган, Сихем деп черге чевегге орнукшудуп кааннар.
+\p
+\v 17 Кажан Бурганның Авраамга берген даңгыраглаан аазаашкыны күүсеттинер үези чоокшулап кээрге, Египетте чоннуң саны өзүп көвүдеп турган.
+\v 18 А Египетти ол аразында Иосифти билбес чаа удуртукчу чагыра берген.
+\v 19 Ол бистиң чонну каржы-дошкун аажылап, ада-өгбевисти кызагдап, ол чаа төрүттүнген чаштарны безин үндүр октаарынче албадап, оларны өлүмче ыдалап турган.
+\p
+\v 20 Ол үеде Бурганның мурнунга тааржыр чараш Моисей деп чаш-төл төрүттүнген. Үш айлынга чедир адазының бажыңынга ону азырап өстүрген.
+\v 21 Кажан чаш төлдү октаар ужурга таварышканда, ону фараоннуң уруу тып алгаш, бодунуң оглу дег кижизидип каан.
+\v 22 Моисей Египеттиң бүгү-ле мерген угаанын шиңгээдип алгаш, ажыл-херекке, чугаа-сөске аажок салым-чаянныг кижи болган.
+\p
+\v 23 Кажан ол дөртен харлапкаш, ол бодунуң Израильдиң чонунга, акы-дуңмазынга барып ужуражыр деп шиитпирлеп алган.
+\v 24 Кажан оларның бирээзин буруу чок черге хомудадып турарын көрүп кааш, ол кижиге болчуп, египет кижини өлүрүп каан.
+\v 25 Бурган ооң холу биле еврейлерге камгалалды берип турар деп билип каар боор деп ол бодаан, ынчалза-даа олар ону билбейн барган.
+\v 26 Эртенинде оларның чамдыызы чокшуп турда ол чедип келгеш оларны эптешдирерин кызыткан. “Силер ха-дуңмашкы улус дыр силер. Чүге бот-боттарыңапны хомудадып турар силер?”.
+\v 27 Ынчалза-даа эжин хомудаткан кижи Моисейни ыңай идипкеш: “ Кым сени бистиң даргавыс болгаш шииткекчивис кылып каан чүвел?
+\v 28 Азы дүүн египет кижини өлүргениң дег, мени база өлүрериң ол бе?”-дээн.
+\v 29 Ону дыңнааш, Моисей мадиан черже дезипкен. Ол аңаа өске черден келген даштыкы кижи болуп чурттай бергеш, ийи оолдуг апарган.
+\p
+\v 30 Дөртен чыл эрткен соонда, Синай даг эдээнде ховуга, Моисейниң мурнунга хып турар чадаң ыяш чалбыыжынга Дээрги-Чаяакчының төлээзи көстүп келген.
+\v 31 Ону көрүп кааш, Моисей аажок кайгап, топтап көөрү-биле чоокшулап келгеш, Дээргиниң үнүн дыңнап каан: “Мен-сээң ада өгбениң Бурганы, Авраам, Исаак болгаш Иаковтуң Бурганы-дыр мен”. Моисей кортканындан сириңейнип, чадаң ыяшче караан көдүреринден дидинмээн.
+\v 33 Дээрги аңаа мынча дээн: “ Будуңда кеткен идииң уштуп ал, базып турар чериң-ыдыктыг чер дир.
+\v 34 Египетте Мээң чонумну хилинчээн көрүп тур мен, оларның уе-човуурун дыңнап тур мен. Мен оларны хостаар дээш бадып келдим: ынчангаш чоокшулап кел, Мен сени Египетче айбылап чорудуп тур Мен”-деп чугаалаан.
+\p
+\v 35 Ол Моисей болза еврейлерниң:” Кым сени дарга болгаш шииткекчи кылып каан чүвел?” – деп чугаалааш, хүлээп көрбээни база аңаа чадаң ыяшка көзүлген төлээзин дамчыштыр оларга дарга база хостакчы кылдыр Бурганның чорудуп бергени кижи ол болган.
+\v 36 Египетиң черинге Кызыл далайга база дөртен чыл дургуузунда ээн кургаг ховуга кайгамчык чүүлдер болгаш көскү демдектер кылып тургаш, еврейлерни Египетен үндүре берген Моисей ол болган.
+\v 37 Израиль чонга: “ Бурган бодуңарныңна акы-дуңма чонуңар аразындан мен ышкаш Медээчини тургузуп каар. Ону дыңнаңар”-дээн.
+\v 38 Ээн кургаг ховуга чыылган чонга Бурганның төлээзиниң Синай дагга аңаа ажыдып берген чүүлүн чугаалаан кижи ол болган. Дириг сөстерин биске дамчыдып бээри биле хүлээп ап тура, өгбелеривис биле кады турган кижи ол болган.
+\p
+\v 39 Ынчалза-даа өгбелеривис аңаа чагыртырындан ойталап хүлээп көрбээннер база сеткилинде Египетче эгли бергеннер.
+\v 40 Олар Ааронга мынча деннер: “ Бисти баштаар бурганардан кылып бер, бисти Египетен үндүрүп эккелген демги Моисейни канчап барганын билбес дир бис.
+\v 41 Ол хүннерде олар бугажык хевирлиг дүрзү-бурган кылып алгаш, аңаа өргүл салгаш, ботарының холу биле кылган чүүлүнүң мурнуңга өөрүп хөглеп турганнар.
+\v 42 А Бурган өгбелерисден хаяа көрнү бергеш, оларның сылдыстарының ак-шериг бурганчыдып, каапкаш барган, медээчилерниң номунда бижээни дег:” Израиль чон! Ээн кургаг ховуга дөртен чыл тургузунда Меңээ янзы-бүрү өргүлдер кылган ийик силер бе?
+\v 43 Силер Молохтуң чадырын бурганыңар Ремфанның сылдызын-мөгээр дээш, кылып алганыңар дүрзү-бурганнарны ап алгаш чордуңар чоп. Ынчангаш Мен силерни Вавилон ындынче шөлүптер Мен”.
+\p
+\v 44 Ээн кургаг ховуга өгбелеривиске херечилел майгыны турган. Ону Бурганның Моисейге берген айтыышкыны езугаар база аңаа көргүскен үлегери биле кылган.
+\v 45 Ада-өгбелиривис ол майгыны Моисейден хүлээп алгаш Нуннуң оглу Иисустуң башкарылгазы биле өске чоннарның черинге эккелгеш ол черни эжелеп алганар, чүге дээрге Бурган бистиң ада-өгбелеривистиң арнындан үндүр сырыпкан, демги майгын ол чуртка Давидиң хаанан үезинге чедир турган.
+\v 46 Бурган олче ээ көрүнген Иаковтуң Бурганынга өргээ тудар чөпшерелди дилеп турган.
+\v 47 А Ооң ол өргээзин Соломон туткан.
+\p
+\v 48 Ынчалза-даа Дээди Өрүккү Бурган кижи холу биле туткан өргээлерге чурттавас, ол дугайында Бурган медээчизин таварыштыр дамчыштыр чугаалаан:
+\q
+\v 49 ”Дээр Мээң дүжүлгем, чер-бут салыр ширтээм. Меңээ кандыг өргээ тудуп берип шыдаар силер? -деп, Дээрги –Чаяакчы чугаалаан. Мээң дыштаныр черим каяа туруп болурул?
+\v 50 Ол бүгүнү Мээң холум чаяагаан эвес чүве бе?”
+\p
+\v 51 Чөрүү дедир чүректери болгаш кулаа биле арыг эвестер! Силер үргүлчү-ле ада-өгбелериңер ышкаш Ыдыктыг Сүлдеге удурланыр дыр силер.
+\v 52 Ада-өгбелериңерге истедип сүртүрбээн медээчи турган ийик бе? Олар ооң мурнунда актыг-шынныг кижиниң келирин медеглээн улусту өлүрүп турдулар. Ам силер ону садып Ооң өлүрүкчелири апардыңар.
+\v 53 Силер хоойлуну дээрниң төлээлерин таварыштыр хүлээп алгаш даа аңаа чагыртбайн бардыңар”.
+\p
+\v 54 Ону дыңнааш оларның чүректери чарлыыр чазып аңаа хорадап турганнар.
+\p
+\v 55 А Стефан Ыдыктыг Сүлдеге бүргетипкеш, дээрже топтап көргеш, Бурганның Өндүр чырыын болгаш Ооң оң талазында турар Иисусту көрүпкаан.
+\v 56 Стефан: “ Мен ажык дээрни болгаш Бурганның оң талазында турар Кижи Оглун көрүп тур мен”-дээн.
+\p
+\v 57 Олар ынчан кулактарын дуглап дыңзыдыр алгыржып, оон Стефанче шупту халдай бергеннер.
+\v 58 Олар ону хоорай даштынче үндүргеш даштар биле соп эгелээннер. Ону бурудаткан херечилер ботарының хевин Савл дээр аныяк оолдуң бударынның баарынга кадартып салып кааннар.
+\v 59 Олар Стефанны даш биле соп турда:” Дээрги Иисус! Мээң амы-тыным хүлээп ал”.
+\p
+\v 60 Оон дискектенип олуруп алгаш: “ Дээрги! бо бачытты дээш оларны буруудатпайн көр”-деп чугаалаан соонда Стефанның амы-тынны үстү берген.
+\c 8
+\cl 8 эге
+\p
+\v 1 Савл Стефанны өлүргенин чөпсүнген чүве-дир. Ол хүнде Иерусалимниң христиан ниитилелге удур аажок улуг истеп-сүрүүшкүн эгелээн болгаш, элчиннерден өске бүзүрээн улустуң шуптузу Иудея биле Самарияже тарап чоруй барган.
+\v 2 Бурганга бердинген улус Стефанны, ооң ажыын ажып ыглажып ажаап кааннар.
+\v 3 А Савл бүзүрээннерни чок кылыр дээш сүрүп эгелээн. Ол бажыңнарны эргий кезип, эр, херээжен улусту тудуп хоругдааш, кара-бажыңче киир октап турган.
+\p
+\v 4 Истеп сүрүүшкүнден дескен улус барган-на черлеринге Өөрүнчүг Медээни өөредип турганнар.
+\v 5 Филипп Самарияның хоорайынга келгеш, Христос дугайында өөредип эгелээн.
+\v 6 Чыылган чон Филипптиң чугаазын дыңнааш база ооң кылып турары кайгамчык чүүлдерин көргеш, олче шупту кичээнгейлиг ооң чугаалаан чугаазын дыңнап турганнар.
+\v 7 Чүге дээрге хөй-ле букшуураан улустуң буктары алгы-кышкы-биле үнүп, хөй-ле чартыктаан, бертик-бежел улус экирип турган.
+\v 8 Ол хоорайның чурттакчылары ол дээш өөрүп турганнар.
+\p
+\v 9 А ооң мурнунда-ла ол хоорайга Симон дээр кижи чурттап чораан, ол бодун өндүр улуг кижи мен деп чугаалап, илби-шидизи-биле самарий чонну кайгадып турган.
+\v 10 Бүгү улуг-биче улус ону дыңнап: «Бо кижиде Бурганның Өндүр улуг деп адаан күжү бар-дыр» – деп турганнар.
+\v 11 Ол үр үе иштинде илби-шидизи-биле кайгадып турганы биле, улус ону дыңнаар турган.
+\v 12 Ынчалза-даа Бурганның Чагыргазы болгаш Иисус Христостуң дугайында суртаалдаан Филиппке бүзүрей берген соонда, хөй эр, херээжен улус сугга суктуруп турганнар.
+\v 13 Симон база бүзүрей бергеш, сугга суктуруп алган. Ол үргүлчү-ле Филипптен чыда калбайн эдерип, ооң кылып турганы өндүр улуг кайгамчык демдектерин көргеш, магадаар болган.
+\p
+\v 14 Самарияның чурттакчылары Бурганның медээзин хүлээп алганын дыңнааш, Иерусалимге турган элчиннер оларже Пётр биле Иоанны чорудупкан.
+\v 15 Петр биле Иоанн келгеш, чаа бүзүрээн улус Ыдыктыг Сүлдени алыр кылдыр, олар дээш мөргүй бергеннер.
+\v 16 Чүге дээрге бүзүрээннер Дээрги Иисустуң ады-биле сугга суктуруп-даа алган болза, Ыдыктыг Сүлде оларның кайызынче-даа бадып келбээн турган.
+\v 17 Ынчан оларга холдарын дээскен, оон олар Ыдыктыг Сүлдени хүлээп алган.
+\p
+\v 18 Элчиннер улуска холдарын дегзирге-ле, Ыдыктыг Сүлдениң бадып кээп турарын көрүп кааш, Симон элчиннерге:
+\v 19 «Холдарым дээскеним кижиже Ыдыктыг Сүлде бадып кээр кылдыр, меңээ база ындыг күштен бериңерем» – деп акша сунуп турган.
+\p
+\v 20 А Пётр аңаа мынча дээн: «„Бурганның белээн акша-биле садып ап шыдаар мен“- деп бодапкан болзуңза, акшаң сээң-биле кады эстип чиде берзин!
+\v 21 Бистиң бараан болуушкунувуска киржир үлүг-хууң чок-тур, чүге дээрге сээң чүрээң Бурганның мурнунга шынчы эвес-тир.
+\v 22 Ол бачытың дээш, бурууң билин база Бурганга мөргү, канчап билир, Ол ындыг бодалдарыңны өршээр чадавас.
+\v 23 Ажыг хоранныг адааргал иштиң долганын база кара сагышка туттурганыңны көрүп тур мен».
+\p
+\v 24 Симон ынчан: «Силерниң чугаалааныңар ышкаш, мээң биле ол чүүл болбас кылдыр, мен дээш Дээргиге мөргүп көрүңер» – деп харыылаан.
+\p
+\v 25 Олар ол черге боттарының херечи болган бүгү чүвезин улуска чугаалап, Дээргиниң сөзүн тарадып, Иерусалимче ээп келгеннер. Орук ара олар Самарияның хөй-ле суурларынга Өөрүнчүг Медээни медеглеп чорааннар.
+\p
+\v 26 А Филиппке Дээргиниң төлээзи мынча дээн: «Тургаш, дъүш үезинде Иерусалимден Газа баар ээн орукче чорувут».
+\v 27 Ол дораан чорупкан. Ынчан бир-ле эфиоп кижи-Эфиопияның кандакиязы дээр кадынның ызыгууртан дүжүмеди болгаш кадынның эртине-байлааның кадагалакчызы – Бурганга мөгейип, Иерусалимге четкеш келген соонда,
+\v 28 ол-ла орук-биле чанып олурганнар. Эфиоп бодунуң чуузазынга саадапкаш, Исайя медээчиниң номун номчуп чораан.
+\p
+\v 29 Ыдыктыг Сүлде Филиппке мынча дээн: «Чуузага чеде бергеш, ооң чаны-биле базып олур».
+\p
+\v 30 Филипп чуузага чеде бергеш, дүжүметтиң Исайяны номчуп турарын дыңнап каан. «Номчаан чүүлүңерниң утказын билип турар-дыр силер бе?» – деп, Филипп айтырган.
+\p
+\v 31 «Бир кижи тайылбырлап бербес болза, канчап билип алыр кижи мен?» – деп, демгизи харыылааш, чуузага кады олурарынче Филиппти чалаан.
+\p
+\v 32 Ооң Бижилгеден номчуп олурган черинде мынча дээн болган:  «Дөгерери-биле аппар чыдар дөтпе-хураган дег, дүгүн кыргыыр дээн хойнуң үн үндүрбези дег, ол аксын ажытпаан.
+\q
+\v 33 Ону дора көрүп, чөптүг шииткел кылбааннар. Ооң салгалының дугайында кым чугаалап шыдаарыл?  Ону чер кырынга амылыг арттырбаан болгай».
+\p
+\v 34 Ол Филипптен: «Айтып берип көрем, медээчи мында кымның дугайында чугаалаан чоор: бодунуң дугайында бе азы өске кандыг-бир кижи дугайында бе?» – деп айтырган.
+\v 35 Филипп ынчан тайылбыр кылып, Бижилгениң ол черинден эгелээш, Иисус дугайында аңаа чугаалап берген.
+\p
+\v 36 Чоруп ора, олар сугга чоокшулап кээрге, Евнух мынча дээн: «Көрем, суг бо-дур. Мээң сугга суктуруп аарымга чүү шаптыктап турарыл?».
+\v 37 Филипп харыылаан:” Бир эвес чүрээң ханызындан бүзүрээр болза ынчан болур. Евнух “Иисус Христос Бурганның Оглу бүзүрээр мен” деп чугаалаан.
+\v 38 Ол чуузазын доктаадырын дужааган. Оон Филипп биле евнух сугну сүзүп кире бээрге, Филипп ону сугже суккан.
+\v 39 Олар сугдан үнүп кээрге, Ыдыктыг Сүлде Евнухче бадып келген. Дээргиниң төлээзи Филиппти алгаш баарга. Евнух бодунуң оруун өөрүшкү-маңнайлыг уламчылап чорупкан, а Филиппти ооң соонда черле көрүп көрбээн.
+\p
+\v 40 А Филипп Азот хоорайга чеде хона бергеш, оон Кесарияга чеде бергижеге чедир, таварып эрткени бүгү хоорайларга Өөрүнчүг Медээни суртаалдап чораан.
+\c 9
+\cl 9 эге
+\p
+\v 1 Ол аразында Савл Дээргиниң өөреникчилеринге кыжанып, оларның амы-тынынга чедерин бар шаа-биле күзеп турган. Ол Бурганның дээди бараалгакчызынга чеде бергеш,
+\v 2 Дамаскының синагогаларынга көргүзери-биле бижээн чагааларны дилеп алган. Иисустуң өөредиин эдерген улусту Савл Дамаскыдан тып алыр болза, оларны эр-херээжен дивейн, хүлүп-шарааш, Иерусалимче эккеп болур деп чөпшээрелди чагааларда берген болган.
+\p
+\v 3 Савл Дамаск хоорайже чоокшулап бар чыдырда, хенертен ону дээрден чырык хөме чырыдыпкан.
+\v 4 Ол черже кээп ушкаш: «Савл! Савл! Мени чүге истеп-сүрүп тур сен?» – дээн үн дыңнап каан.
+\v 5 Ол: «Силер кым силер, Дээрги?» – дээн. Үн: «Мен – сээң истеп-сүрүп турарың Иисус-тур мен – деп харыылаан. Мээңе удур демисежири сеңээ берге боор.
+\v 6 Савл кортканындан сириңейнип Дээрги меңээ чүнү кылырын дужаар Сен-дээн? А ам туруп келгеш, хоорайже чорувут. Аңаа баарыңга, сээң ам чүнү кылыр ужурлууңну улус чугаалап бээр».
+\v 7 Ооң биле кады эдерип чораан улус көжүп калган турган: олар үннү дыңнааннар, ынчалза-даа кымны-даа көрбээннер.
+\v 8 Савл черден туруп келген, а карактарын ажыдыптарга, ол чүнү-даа көрбес болган. Ынчангаш ооң-биле кады чораан улус ону холундан четкеш, Дамаскыже эккелгеннер.
+\v 9 Ооң карактары үш хүн дургузунда согур хевээр турган, ынчан ол чүнү-даа ижип-чивээн.
+\p
+\v 10 Дамаскыга Анания дээр өөреникчизи турган.
+\v 11 Дээрги аңаа ажыдыышкын кылып: «Анания!» – дээн. Оозу: «Дээрги, мында мен!» – деп харыылаан.  Дээрги аңаа мынча деп айыткан: «Бо дораан Дорт дээр кудумчуга бар, оон Иуданың бажыңындан Тарс хоорай чурттуг Савл дээр кижини айтыр, ол ам ында мөргүп турар-дыр.
+\v 12 Савл Менден ажыдыышкын алган: чедип келгеш, холдарын аңаа дээскеш, ооң карактарын экиртип бээр Анания дээр кижини көрген».
+\p
+\v 13 Анания харыылаан: «Дээрги, мен ол кижи дугайында база Иерусалимде Сээң улузуңга удур ооң кылганы эңдерик дерзии үүлгедиглериниң дугайында хөй улустан дыңнаан мен.
+\v 14 А бээр кээрде, ол Сээң адыңга бүзүрээр бүгү улусту тудуп хоругдаар эргени Бурганның дээди бараалгакчызындан дилеп алгаш, чедип келген-дир».
+\p
+\v 15 Ынчаарга Дээрги аңаа: «Ынаар бар, чүге дээрге ол кижи – Мээң шилип алган чепсээм-дир. Ол Мээң адымны өске чоннарның, хааннарның болгаш израиль чоннуң мурнунга медеглээр.
+\v 16 Мээң адым ужун ооң ам кайы хире хилинчек көөрүн Бодум аңаа көргүзер мен» – дээн.
+\p
+\v 17 Анания чорупкаш, ол бажыңче кире бергеш, Савлга холдарын дээскеш: «Дуңмам Савл! Бээр кел чоруңда, сеңээ уткушкан Дээрги Иисус сээң карактарың катап көре берзин дээш база Ыдыктыг Сүлде сени бүргезин дээш, мени сенче чорудупту» – дээн.
+\v 18 Ол дораан Савлдың карактарындан балык казырыы дег чүве адырлып кээп дүшкен соонда, ооң согуру эттине берген. Ол туруп келгеш, сугга суктуруп алган.
+\v 19 А ооң соонда Савл чемненип аарга, күжү катап эглип келген. Савл Иисустуң өөреникчилери-биле кады Дамаскыга каш хонган.
+\p
+\v 20 Ол синагогаларга Иисус дээрге Бурганның Оглу дээрзин дораан суртаалдап эгелээн.
+\v 21 Ону дыңнаан улус шупту кайгап: «Иерусалимге Иисуска бүзүрээн улусту чок кылырын күзеп турган кижи ол эвес чүве бе? Оларны хүлүп-шарааш, Бурганның дээди бараалгакчыларынче аппаар дээш, ол бээр кел чораан эвес чүве бе?» – деп турганнар.
+\v 22 А Савлдың чугаазы улам күштелип, улам барымдаалыг болу берип, Иисус дээрге Христос дээрзин ол шынзыдарга, Дамаскыда чурттаан иудейлер удурланыр аайын тыппайн турган.
+\p
+\v 23 Элээн үр үе эрткенде, иудейлер ону өлүрер деп, дугурушканнар.
+\v 24 Ынчалза-даа Савл оларның ол сагыжын билип каан. Олар ону өлүрер дээш, дүн-хүн дивейн, хоорай хаалгазын кадаргаш турупканнар.
+\v 25 А Савлдың өөреникчилери дүне када келгеш, ону аргаан хааржакка олурткаш, хоорай ханазының кырынче көдүргеш, ооң артынче бадырыпканнар.
+\p
+\v 26 Савл Иерусалимге келгеш, Иисустуң өөреникчилеринге каттыжып аарын оралдашкан. Ынчалза-даа олар шупту ооң өөреникчи апарганынга бүзүревейн, коргар болганнар.
+\v 27 Варнава ынчан ону эдертип алгаш, элчиннерге келгеш, Савлдың орукка чорааш, Дээргини көргенин, Дээрги ооң-биле канчаар чугаалашканын база Иисустуң ады-биле ооң Дамаскыга кайы хире дидим суртаалдаанын оларга чугаалап берген.
+\v 28 Савл олар-биле кады артып калгаш, Иерусалимге чоруп, Дээргиниң ады-биле дидим суртаалдап турган.
+\p
+\v 29 Ол грек дылдыг иудейлер-биле чугаалажып тургаш, олар-биле маргыжыпкан, а олар ону өлүрер деп барганнар.
+\v 30 Бүзүрээннер ону билип кааш, Савлды Кесарияже аппаргаш, оон Тарсче чорудупканнар.
+\p
+\v 31 Бүгү Иудеяга, Галилеяга база Самарияга христиан ниитилелге амыр-тайбың дүжүп, ол быжыгып олурган. Бүзүрээн улус Дээргини хүндүлеп, Оон коргуп чурттаар боорга база Ыдыктыг Сүлде оларны сорук киирерге, өөреникчилерниң саны көвүдеп турган.
+\p
+\v 32 Бир-ле катап Пётр шуптузун эргип чорааш Лиддада чурттаан бүзүрээн улуска чедип келген.
+\v 33 Ол аңаа мунчурап аарааш, сес чыл дургузунда дөжээнден турбайн чыткан Эней дээр кижини тып алган.
+\v 34 Пётр ол кижиге: «Эней! Иисус Христос сени экиртип тур. Тургаш, дөжээңден дүрүп кел» – дээн. Эней ол-ла дораан туруп келген.
+\v 35 Лидда биле Шароннуң бүгү чурттакчылары Энейниң экирээнин көргеш, Дээргиге бүзүрей бергеннер.
+\p
+\v 36 Иоппия хоорайга Иисустуң бир кыс өөреникчизи турган. Ооң адын Тавифа азы «Элик» дээр турган. Ол буянныг херектер кылып, ядыыларга хөй дуза чедирип турган.
+\v 37 Ол хүннерде Тавифа аарааш, өлген болган. Ооң мага-бодун чуггаш, бажыңының кырыкы өрээлинче салып кааннар.
+\p
+\v 38 А Лидда Иоппияның чоогунга турган, ынчангаш бүзүрээннер Пётрнуң Лиддада келгенин дыңнааш, олче ийи кижи чорудупкаш: «Дораан биске чедип келиңерем!» – деп дилээннер.
+\v 39 Пётр олар-биле кады чорупкан. Ол чедип кээрге, ону кырында өрээлче киире бергеннер, а бүгү дулгуяк херээженнер ону үглеп келгеш, олар-биле кады турган үезинде Эликтиң даарап берген хөйлеңнерин болгаш өске-даа хевин ыы-сыылыг көргүзүп турганнар.
+\v 40 Пётр оларның дөгерезин өрээлден үндүрүпкеш, дис кырынга олура дүшкеш, мөргүп эгелээн. Оон өлген кижиже эргилгеш: «Тавифа, туруп кел!» – дээн. Ол херээжен карактарын ажыдып келгеш, Пётрну көрүп кааш, ковайып келген.
+\v 41 Пётр олче холун сунгаш, тургузуп алган. Оон ол бүзүрээннер болгаш дулгуяк херээженнерни кый депкеш, Тавифа дирлип келгенин оларга көргүскен.
+\v 42 Ол болуушкун бүгү Иоппияга билдингир апарган болгаш, хөй улус Дээргиге бүзүрей берген.
+\v 43 А Пётр Иоппияга элээн хөй хүн чурттаан. Ол алгы-кеш эттээр Симоннуң бажыңынга турган.
+\c 10
+\cl 10 эге
+\p
+\v 1 Кесарияга Корнилий деп аттыг, рим шеригниң Италий дээр батальоннуң чүс шериг баштыңчызы кижи турган.
+\v 2 Ооң боду-даа, өг-бүлези-даа Бурганны аажок хүндүлээр, Аңаа бердинген улус турган. Ол ядыыларга хөй-ле дузалап, Бурганга үргүлчү мөргүүр кижи турган.
+\p
+\v 3 Бир-ле катап, хүн үнгенден бээр тоску шак үезинде, Бурган аңаа ажыдыышкын кылган. Аңаа чедип келгеш: «Корнилий!» – дээн Бурганның төлээзин ол тода көрүп каан.
+\p
+\v 4 Корнилий корга берип, олче көрүнгеш: «Дээрги, чүү ирги?» – дээн. Бурганның төлээзи: «Мөргүлдер болгаш ядыыларга дузаңны Бурган сактып келген.
+\v 5 Ам Пётр деп адаткан Симонну эккээр кылдыр Иоппияже улустан айбылавыт.
+\v 6 Ол кижи далай эриинде бажыңныг алгы-кеш эттекчизи Симон сугда турар-дыр» – деп харыылаан. Ол сен болгаш сээң бүгү өг-бүлең камгалалды алыр сөстерни чугаалаар.
+\v 7 Корнилий-биле чугаалашкан Бурганның төлээзи чоруй баарга, ол бодунуң ийи чалчазын болгаш бодунуң чанынга турар хүлээлгелиг, Бурганга бердинген бир шеригни кый деп алган.
+\v 8 Ол чүү болганын, чүве арттырбайн, чугаалааш, оларны Иоппияже чорудупкан.
+\p
+\v 9 Даартагы хүннүң дүъш үезинде, ол улус хоорайга чоокшулап кел чыдырда, Пётр бажың кырынче мөргүп үне берген.
+\v 10 Ол аштааш, чемнениксей берген. Чем хайнып турар аразында, аңаа Бургандан ажыдыышкын келген.
+\v 11 Пётр аңгайтыр ажыттына берген дээрни база дөрт ужундан агаарга тудуп алгаш, черже бадырып олурар улуг пөске дөмей бир-ле чүвени көрүп каан.
+\v 12 Ол пөсте янзы-бүрү дөрт даванныг-даа, соястаар-даа дириг амытаннар база дээрниң куштары бар болган.
+\v 13 Оон бир-ле үн дыңналып, аңаа: «Пётр, туруп келгеш, оларны дөгергеш, чи» – дээн.
+\p
+\v 14 Ынчалза-даа Пётр: «Черле хоржок, Дээрги! – деп харыылаан. – Мен кажан-даа бужар, арыг эвес чүве чип көрбээн мен».
+\p
+\v 15 Үн ынчан база катап чугаалааш, аңаа мынча дээн: «Бурганның арыглап каан чүвезин арыг эвес дивейн чор».
+\v 16 Үш удаа ынчанган соонда, пөс катап дээрже көдүрлүп үне берген.
+\p
+\v 17 Пётр Бургандан ол чүү уткалыг ажыдыышкын болганын аайын тыппайн турда, Корнилийниң айбылаан улузу Симоннуң бажыңы кайдазын айтырып четкеш, хаалга чанынга доктаай бергеннер.
+\v 18 Олар: «Пётр деп аттыг Симон мында бар бе?» – деп ыыткыр айтырганнар.
+\p
+\v 19 Пётр Бургандан ажыдыышкын дугайында боданып турар аразында, Ыдыктыг Сүлде аңаа мынча дээн: «Симон, сени үш кижи дилеп тур.
+\v 20 Доп-дораан адаанче дүже бер. Олар биле иудейлерниң аразында кандыг-даа ылгал кылбайн, ол улус-биле кады чорувут, чүге дээрге оларны Мен чоруттум».
+\p
+\v 21 Пётр адаанче дүжүп келгеш, ол улуска: «Дилеп турар кижиңер мен-дир мен. Кандыг херектиг келдиңер?» – дээн.
+\p
+\v 22 Олар мынча деп харыылаан: «Бисти Бурганга бердинген база Оон коргар, бүгү иудейлерниң хүндүлээри Корнилий дээр чүс шериг баштыңчызы кижи чорутту. Аңаа Бурганның ыдыктыг төлээзи силерни бодунуң бажыңынче чалап алгаш, чугаа-сөзүңерни дыңнаарын дужааган-дыр».
+\v 23 Пётр ынчан оларны бажыңче чалааш, аалчыларын ашкарып-чемгерген. Даартазында хүндүс Пётр олар-биле кады чорупкан, Иоппиядан чамдык бүзүрээннер база ону эдерип чорупканнар.
+\p
+\v 24 Оон бир хүн эрткенде, олар Кесарияга чедип келгеннер. Корнилий төрелдерин болгаш чоок эш-өөрүн чыып алгаш, оларны манап турган.
+\v 25 Пётр бажыңче кирип олурда, Корнилий ону уткааш, ооң мурнунче кээп дүжүп, мөгейген.
+\v 26 Ынчалза-даа Пётр ону көдүргеш: «Туруңар! Мен анаа кижи-дир мен» – дээн.
+\p
+\v 27 Оон ол Корнилий-биле чугаалашпышаан, бажыңче кирип келгеш, ында хөй улус чыылганын көрүп каан.
+\v 28 Пётр оларга мынча дээн: «Иудей кижиниң өске аймак-чон улузу-биле харылзажыры база оларның бажыңынга кирери хоруглуг дээрзин билир силер. Ынчалза-даа Бурган меңээ „Кымны-даа бужар, арыг эвес деп болбас ужурлуг сен“-деп айыткан.
+\v 29 Ынчангаш мени чалап, улус кээрге, удур чүве чугаалавайн, чедип келдим. Мени чүге келдирткениңерни ам айтырып көрейн».
+\p
+\v 30 Корнилий мынча дээн: «Мен дөрт хүн бурунгаар, бо өйде, бажыңымга шээрленмишаан мөргүп олурган мен, тоску шак үези турган чүве. Хенертен мээң мурнумга чайынналчак чырык хептиг кижи көстүп келген.
+\v 31 Ол мынча дээн: „Корнилий, Бурган мөргүлүң дыңнаан-дыр база ядыыларга дузалааныңны бодап турар-дыр.
+\v 32 Ынчангаш Пётр деп аттыг Симонну сүрдүрүп, Иоппияже улустан чорудувут. Ол далай эриинде бажыңныг алгы-кеш эттекчизи Симон сугда аалдап турар-дыр“.
+\v 33 Мен ол дораан силерни сүрдүрүп, улус чорудуптум, чедип келгениңер кончуг эки-дир. Дээрги силерге: „Чугаала“ – деп дужааган бүгү чүвезин дыңнаар дээш, бис ам шупту мында, Бурганның мурнунда турарывыс бо-дур».
+\p
+\v 34 Пётр ынчан чыылган улуска чугаалап эгелээн: «Бурган улусту ылгай көрбес дээрзин ам-на билдим.
+\v 35 Кандыг-даа чоннуң иштинден Ону хүндүлээр база чөптүг чорукту барымдаалаар улус Ооң сеткилинге кирер-дир.
+\v 36 Бурганның израиль чонга чорудуп бергени медээ дугайында билир силер. Амыр-тайбың дугайында Өөрүнчүг Медээзин Ол бүгүдениң Дээргизи Иисус Христостуң аксы-биле медегледи.
+\v 37 Иоанның суртаалдааны сугга суктуруушкун соонда, Галилеядан эгелээш, бүгү Иудеяга чүү болуп турганын билир силер.
+\v 38 Бурган Назарет чурттуг Иисусту шилип алгаш, Ыдыктыг Сүлде биле күштү Аңаа хайырлаан. Бурган Иисус-биле кады болган, ынчангаш Иисус буянныг херектер кылып, эрликтиң салдарынга алыскан улустуң дөгерезин экиртип, чер болганга чоруп турган.
+\p
+\v 39 Бис Иисустуң иудейлер чуртунга база Иерусалимге кылып турган бүгү чүүлдериниң херечилери бис. Ону шаажылал ыяжынга хере-шаап өлүргеннер.
+\v 40 Ынчалза-даа Бурган Иисусту үшкү хүнде катап диргискеш, Ону улуска көстү бээр кылыпкан.
+\v 41 Бүгү чон эвес, а бис, Бурганның баш удур шилип алган херечилери, Ону көрдүвүс. Ол катап дирлирге, Ооң-биле кады аштанып-чемненип турдувус.
+\v 42 Ол биске улуска суртаалдаарын база дириглерни-даа, өлүглерни-даа шиитсин дээш, Бурганның салып кааны шииткекчи – Ол Боду дээрзин херечилээрин дужааган.
+\v 43 Бүгү медээчилер Ооң дугайында херечилеп, Аңаа бүзүрээн кижи бүрүзүнүң бачыттарын Ооң ады-биле өршээрин бадыткап турганнар».
+\p
+\v 44 Пётр ону чугаалап турда-ла, ооң суртаалын дыңнап турган бүгү улусче Ыдыктыг Сүлде бадып келген.
+\v 45 Пётр-биле кады келген кыртыжап демдектеткен бүзүрээннер Бурганның Ыдыктыг Сүлдени өске чоннар улузунга белек кылдыр бергенин көргеш, кайгааннар.
+\v 46 Чүге дээрге олар дыңнаарга, демги улус билдинмес дылдарда чугаалажып, Бурганны алдаржыда берген чүве-дир. Пётр ынчан мынча дээн:
+\v 47 «Бо улус Ыдыктыг Сүлдени бис ышкаш алды чоп! Ындыг болганда, оларның сугга суктурарын хоруп болур бе?» Пётр оларга Иисус Христостуң ады-биле сугга суктурарын дужааган. Оон демги улус Пётрдан ам-даа каш хүн иштинде олар-биле артарын дилеп турганнар.
+\c 11
+\cl 11 эге
+\p
+\v 1 Өске чоннар улузу база Бурганның медээзин хүлээп алганын элчиннер болгаш Иудеяда бүзүрээн улус дыңнап каан.
+\v 2 Ынчангаш, Пётр Иерусалимге чедип кээрге, чамдык кыртыжап демдектеткен бүзүрээннер ону буруудады берген.
+\v 3 Олар: «Сен кыртыжап демдектетпээн улус бажыңнары кирип, олар-биле кады чемнендиң» – деп турганнар.
+\p
+\v 4 Пётр ынчан болган чүүлдү бирден бирээ чокка чугаалап эгелээн:
+\v 5 «Мен Иоппия хоорайга мөргүп олургаш, Бургандан ажыдыышкын алдым. Дөрт ужундан туткаш, дээрден бадырып олурар улуг пөске дөмей бир-ле чүве көрдүм. Ол чүве меңээ чоокшулап кээрге,
+\v 6 ынаар бакылапкаш, азырал болгаш черлик дөрт даванныг-даа, соястаар-даа дириг амытаннарны, азырал эвес куштарны көрүп кагдым.
+\v 7 Оон меңээ: „Пётр, туруп келгеш, оларны дөгергеш, чи“ – дээн үн дыңнап кагдым.
+\p
+\v 8 Мен: „Черле хоржок, Дээрги-Чаяакчы! Мен кажан-даа бужар азы арыг эвес чүве чип көрбээн мен“ – деп харыыладым.
+\p
+\v 9 Дээрден үн база катап чугаалады: „Бурганның арыглап каан чүвезин арыг эвес дивейн чор“.
+\v 10 Болган чүүл үш катап катаптады. Оон ол бүгү дээрже катап көдүрлүп үне берди.
+\p
+\v 11 Таптыг-ла ол өйде бистиң аалдап турганывыс бажыңга Кесариядан менче чоруткан үш кижи чедип келди.
+\v 12 Ыдыктыг Сүлде меңээ ол улус биле бистиң аравыста кандыг-даа ылгал кылбайн, олар-биле кады чоруурун айытты. Бо алды бүзүрээн ха-дуңмавыс база мени эдерип чорупту, оон бис Корнилийниң бажыңынга чеде бердивис.
+\v 13 Ол биске бодунуң бажыңынга Бурганның төлээзин көргенин чугаалады. Бурганның төлээзи аңаа: „Пётр деп аттыг Симонну сүрдүрүп, Иоппияже улустан чорудувут.
+\v 14 Сени болгаш бүгү өг-бүлеңни камгалаар сөстерни ол сеңээ чугаалап бээр“ – дээн болду.
+\v 15 Мен чугаалап эгелээримге, Ыдыктыг Сүлде, эгезинде бисче ышкаш, оларже база бадып келди.
+\v 16 Мен ынчан Дээрги Иисустуң: „Иоанн улусту сугже суп турган, а Бурган силерни Ыдыктыг Сүлдеже сугар-дыр“ – дээнин сактып келдим.
+\v 17 Ынчангаш Дээрги Иисус Христоска бүзүрей бээривиске, биске бергени белээн Бурган өске чоннар улузунга база берген болганда, Аңаа удурланыр хире чүү ындыг кижи мен?»
+\p
+\v 18 Ону дыңнааш, олар оожургай берип, Бурганны алдаржыдып: «Өске чоннар улузу база мөңге амыдыралды алзын дээш, Бурган оларга база бачыттарын миннип, Бодунче эглип кээр арганы хайырлаан-дыр» – дижип турганнар.
+\p
+\v 19 Стефан өлген соонда эгелээн истеп-сүрүүшкүннерден дескеш, тарай берген бүзүрээннер Финикия, Кипр болгаш Антиохияга чеде бергеннер. Олар Буянныг Медээни чүгле иудейлерге медеглеп чорааннар.
+\v 20 Ындыг-даа болза, оларның Кипрде болгаш Киринеяда чурттаан чамдыызы Антиохияга келгеш, Дээрги Иисус дугайында Буянныг Медээни өске чоннар улузунга база медеглеп турганнар.
+\v 21 Дээрги-Чаяакчының күжү олар-биле кады болуп, дыка хөй улус бүзүрээш, Дээрги-Чаяакчыже эгли берген.
+\p
+\v 22 Ол дугайында чугаа-соот Иерусалимниң христиан ниитилелинге дыңналырга, олар Антиохияже Варнаваны чорудупкан.
+\v 23 Варнава ынаар четкеш, Бурганның ол улуска көргүскен авыралын көргеш, аажок өөрүп, Дээрги-Чаяакчыга сеткилдиң ханызындан бердинер база шынчы боор кылдыр оларны сорук киирип турган.
+\v 24 Чүге дээрге ол болза Ыдыктыг Сүлдеге база бүзүрелге бүргеткен, буянныг кижи дир. Дыка хөй улус Дээргини эдерип, Аңаа бүзүрей берген.
+\p
+\v 25 Варнава оон Тарсче Савлды дилеп чорупкаш, ону тып алгаш, Антиохияга эккелген.
+\v 26 Олар аңаа христиан ниитилелге бүдүн чыл дургузунда артып калгаш, дыка хөй улусту өөредип турганнар. Иисуска бүзүрээн улусту эң баштай Антиохияга христианнар деп адай берген.
+\p
+\v 27 Ол өйде Антиохияже Иерусалимден Бурганның медээчилери чеде берген.
+\v 28 Оларның бирээзи, Агав дээр кижи, туруп келгеш, Сүлдеге башкарткаш, бүгү делегейге улуг аш болурун медеглээн (ол аш-чут Клавдий императорнуң үезинде болган чүве-дир).
+\v 29 Бүзүрээн кижи бүрүзү ынчан бодунуң шыдаар шаа-биле Иудеяда акы-дуңмаларынче дузаламчы чорударын шиитпирлээн.
+\v 30 Олар ынчалдыр кылгаш, чыып алган акшазын Варнава биле Савлды дамчыштыр Иудеяда христиан ниитилелдиң удуртукчуларынче чорудупканнар.
+\c 12
+\cl 12 эге
+\p
+\v 1 Барык ол өйде Ирод хаан христиан ниитилелдиң чамдык улузун истеп-сүрүп эгелээн.
+\v 2 Ол Иоанның акызы Иаковту хылыш-биле шанчып өлүрерип каан.
+\v 3 Иудейлерге ол чорук тааржырын көргеш, Пётрну база тудуп хоругдап алган (ынчан Хаарган далганнар байырлалының хүннери турган чүве-дир).
+\v 4 Ирод Пётрну тудуп хоругдааш, ону кара-бажыңче киир октааш, ээлчег бүрүзү дөрт кижилиг болур дөрт бөлүк шеригге ону ээлчежип кадарарын дужааган. Чүге дээрге Ирод Хосталыышкын байырлалының соонда ону шиидери-биле чон мурнунче үндүрүп кээр бодаан.
+\p
+\v 5 Пётрну кара-бажыңга суккаш, кадартып каан, а бүзүрээннер Петр дээш Бурганга аажок мөргүп турганнар.
+\v 6 Иродтуң ону чон мурнунче үндүрүп кээр деп турганы хүннүң бүдүүзүнде дүне Пётр ийи илчирбе-биле демирледип алгаш, ийи шериг аразынга удуп чыткан, а кара-бажыңның эжиин таңныылдар кадарып турган.
+\v 7 Хенертен Дээрги-Чаяакчының төлээзи чедип келгеш, кара-бажың иштин чайынналдыр чырыдыпкан. Дээрниң төлээзи Пётрнуң быктынче идип, ону оттурупкаш: «Дүрген тур» – дээрге, илчирбелер Пётрнуң холдарындан кээп дүшкен.
+\v 8 Дээрниң төлээзи Пётрга: «Куруң куржангаш, идииң кедип ал» – дээрге, ол кеттинип алган. Оон дээрниң төлээзи: « Хевиң кеткеш, мээң соомдан чорувут» – дээн.
+\v 9 Дээрниң төлээзиниң кылып турар хамык чүүлү херек кырында болуп турарын билбейн, Пётр ону эдерип үнүп келген. «Дүш көрген боор мен» деп, ол бодап чораан.
+\v 10 Бирги болгаш ийиги ээлчегниң таңныылдарының чаны-биле эрткеш, олар хоорайже үнер демир хаалгага чедип келгеннер. Хаалга боду-ла ажыттына берген, а олар үнүп келгеш, бир кудумчу дургаар кылаштап чорупканда, дээрниң төлээзи хенертен чоруй барган.
+\v 11 Пётр миннип келгеш, мынча дээн: «Ам ылап шын билдим: Дээрги Бодунуң төлээзин чоруткаш, мени Иродтуң холундан база иудей чоннуң мени манап чоруур шииткелинден камгалаан-дыр».
+\p
+\v 12 Пётр долгандыр көргеш, Марк деп ады база бар Иоанның авазы Марияның бажыңынче чорупкан. Аңаа хөй чон чыылгаш, мөргүп турган чүве-дир.
+\v 13 Пётр хаалганы соктаптарга, Рода дээр чалча кыс дыңнаалап үне халаан.
+\v 14 Ол Пётрнуң үнүн танып кааш, өөрээнинден хаалганы ажыдарын-даа уттупкаш, дедир хире халааш: «Пётр хаалга аксында тур!» – дээн.
+\v 15 Улус: «Сээң угааның анаа эвес-тир» – дээннер. А ол: «Мээңии шын» – дээш турар болган. Улус аңаа: «Ол болза ону карактаан дээрниң төлээзи боор» – дээннер.
+\v 16 Ол аразында Пётр хаалганы соктап-ла турган. Хаалганы ажыдыпкан улус ону көрүп кааш, аажок кайгаан.
+\v 17 Оларже ыыттаваңар деп холу-биле айыткаш, Пётр Дээргиниң Ону кара-бажыңдан ону канчаар үндүргенин чугаалааш: «Ол дугайында Иаковка база өске-даа бүзүрээн улуска дыңнадыңар» – дээн. Оон үнгеш ол өске черже чоруй барган.
+\p
+\v 18 Хүн үнүп кээрге, шериглер аразынга улуг хөлзээзин үнген: кым-даа Пётр-биле чүү болганын билбес болган.
+\v 19 Ирод ону дилеп эгелээш, тып чадаан болгаш таңныылдарны байысаагаш, оларны шаажылаарын дужааган. Ооң соонда Ирод Иудеядан Кесарияже чорупкаш, аңаа артып калган.
+\p
+\v 20 Ол үеде Ирод Тир биле Сидоннуң чурттакчыларынга аажок килеңнээн турган. А олар хаанның кол чалчазы болур Власт дээр кижини бодунуң талазынче элдирип алгаш, чаңгыс эп-сеткилдиг хаанга чеде бергеш, эптежип алырын дилээннер, чүге дээрге оларның чуртун аъш-чем-биле Иродтуң чурту хандырып турган чүве-дир.
+\v 21 Ужуражыр кылдыр доктааткан хүнде Ирод хаан хевин кеткеш, дүжүлгезинге саадапкаш, чыылган чонга чугаа чугаалаан.
+\v 22 А чон: «Ол дээрге кижиниң эвес, а Бурганның үнү-дүр!» – деп алгыржып эгелээн.
+\v 23 Ирод Бурганны алдаржытпайн барган, ынчангаш Дээргиниң төлээзи ол дораан ону узуткап, курттарга диригге-ле чиртип, өлүп калган.
+\p
+\v 24 А Бурганның сөзү улам күш кирип, нептереп турган. Варнава биле Савл оларга онааган даалганы күүсеткеш, Марк деп өске ады база бар Иоанны эдертип алгаш, Иерусалимче ээп келгеннер.
+\c 13
+\cl 13 эге
+\p
+\v 1 Антиохияның христиан ниитилелинге Бурганның медээчилери болгаш башкылар: Варнава, Нигер деп өске ады база бар Симеон, Киринея чурттуг Луций, Ирод чагырыкчы-биле кады кижизиттирип өскен Манаил болгаш Савл олар турганнар.
+\v 2 Олар Дээрги-Чаяакчыга бараан болуп база шээрленип турда, Ыдыктыг Сүлде мынча дээн: «Варнава биле Савлды, Мээң оларга кыйгырганым ажыл-херээнче меңээ аңгылап бериңер».
+\v 3 Медээчилер болгаш башкылар ынчан шээрленип, мөргүп алгаш, Варнава биле Савлга холдарын дээскеш, оларны чорудупканнар.
+\p
+\v 4 Ыдыктыг Сүлдениң айбылап чорутканы ийи элчин Селевкияже бада бергеш, оортан Кипр ортулукче эжиндирип чорупканнар.
+\v 5 Олар Саламин хоорайга келгеш, аңаа иудей синагогаларга Бурганның сөзүн өөреткеннер. Иоанн Марк база олар-биле кады чоруп, дузалап турган.
+\p
+\v 6 Олар ортулукту өттүр эрткеш, Паф хоорайга келгеннер. Аңаа оларга караң көрнүр еврей, меге медээчи Вариисус таваржы берген.
+\v 7 Ол Римден томуйлаан ортулук чагырыкчызы Сергий Павелдиң чоок кижизи турган. Чагырыкчы угаанныг кижи болган. Ол Бурганның сөзүн дыңнаксааш, Варнава биле Савлды келдиртип алган.
+\v 8 Ынчалза-даа Элима (ол атты очулдурарга, «Караң көрнүр кижи» дээн уткалыг) дээрзи чагырыкчыны бүзүрелден ойталадыыр деп турган.
+\v 9 Савл (ооң Павел деп ады база бар турган) ынчан Ыдыктыг Сүлдеге бүргедипкеш, ол Элимаже топтап көргеш, мынча дээн:
+\v 10 «О, кара сагыштыг, хай-бачыт биле долган, эрликтиң оглу, бүгү-ле буянныг чоруктуң дайзыны! Дээргиниң шын оруктарындан улусту чайладырын черле соксавас сен бе?
+\v 11 Дыңнап көр, Дээргиниң холу сенче көдүрүлген-дир, ам согурара бергеш, элээн үеде хүн чырыы көрбес сен». Ол дораан дүмбей караңгы Элиманы хөме аптарга, ол оруун баштап бээр кижи дилеп, ыңай-бээр кылаштап эгелээн.
+\v 12 Болган чүүлдү көргеш, Дээрги өөредиин кайгап-хараан чагырыкчы бүзүрей берген.
+\p
+\v 13 Павел болгаш ону эдерген улус Пафтан эжиндирип чоруткаш, Памфилияның черинге эрикче дүшкеш, Пергия хоорайга келгеннер. Аңаа Иоанн олар-биле чарылгаш, Иерусалимче чана берген.
+\v 14 А олар Пергиядан оруун уламчылап үнгеш, Писидияда Антиохия хоорайга чедип келгеш, амыр-дыш хүнүнде синагогаже кирип, аңаа олуруп алганнар.
+\v 15 Моисейниң  хоойлузу болгаш медээчилерниң номнарындан номчулгалар кылган соонда, синагога даргалары оларга мындыг сөс дамчыткан: «Акы-дуңма, силерде чонну быжыктырар медээ бар болза, чугаалап көрүңер».
+\p
+\v 16 Павел ынчан туруп келгеш, чүве чугаалаар дээнин холу-биле айыткаш, мынча дээн: «Израиль чон база Бурганга мөгеер өске улус, мени дыңнаңар!
+\v 17 Бо израиль чоннуң Бурганы бистиң өгбелеривисти шилип алган. Бистиң чонувус Египетке чурттап турда, Бурган оларны өстүрүп-көвүдеткеш, Бодунуң холунуң күжү-биле ол чурттан үндүре берген.
+\v 18 Дөртен хире чыл дургузунда Ол ээн кургаг ховуга оларны шыдажып келген.
+\v 19-20 Бурган Ханаанга чеди аңгы өске чонну хыдып каапкаш, оларның черин израиль чонга дөрт чүс бежен чыл иштинде өнчү кылдыр берип каан. Ооң соонда Самуил медээчиниң үезинге чедир Бурган оларга баштыңчылар берип келген.
+\v 21 Ооң соонда чон бодунга хаандан бээрин дилээрге, Бурган оларга Вениаминниң аймаандан үнген Кистиң оглу Саулду берген. Саул дөртен чыл чагырган.
+\v 22 Оон Бурган ону дүжүлгеден дүжүргеш, оларга хаан кылдыр Давидти берген. Ол дугайында Бурган: „Мээң сеткилимге кирер кижини -Иессейниң оглу Давидти тып алдым. Ол Мээң күзел-соруумну күүседир“ – деп херечилээн.
+\p
+\v 23 А Бурган, Бодунуң аазааны дег, Израильге Давидтиң салгалындан Камгалакчы Иисусту хайырлаан.
+\v 24 Иисустуң чедип кээриниң бетинде, Иоанн бүгү израиль чонга бачыттарын миннип, Бурганче ээлгениниң бадыткалы кылдыр оларның сугга суктурар ужурлуун суртаалдап турган.
+\v 25 Бодунга даандырган ажыл-херекти төндүрүп тура, Иоанн мынча дээн: „Силер мени кым деп бодап тур силер? Чок, манап турар Кижиңер эвес-тир мен. Ол мээң соомда кээр, а мен Ооң идииниң шидиишкинин безин чежеринге төлеп чок мен“.
+\p
+\v 26 Акы-дуңма, Авраамның салгакчылары база силерниң араңарда Бурганга мөгеер өске улус! Бисче камгалалдың бо медээзин чоруткан-дыр!
+\v 27 Иерусалимниң чурттакчылары болгаш оларның даргалары Иисусту танывайн барган. Олар Ону шииткеш, амыр-дыш хүнү кээрге-ле, номчуп турар медээчилерниң номнарында сөстерни ындыг янзылыг боттандырганы ол.
+\v 28 Ону өлүмге шиитки дег, кандыг-даа буруу Оон тыппаан-даа болза, олар Пилаттан Ону өлүрерин дилеп турганнар.
+\v 29 Ооң дугайында Бижилгеде баш бурунгаар чугаалаан бүгү чүвени боттандырган соонда, олар Иисусту шаажылал ыяжындан дүжүргеш, чевег-куйга салып кааннар.
+\v 30 Ынчалза-даа Бурган Ону өлүглер аразындан катап диргизиптерге,
+\v 31 ол бүгүнүң мурнунда Ооң-биле кады Галилеядан Иерусалимге келген улуска Иисус хөй хүннер дургузунда чедип кээп турган. Ам олар-израиль чоннуң мурнунга Ооң херечилери-дир.
+\v 32 Бурган бистиң өгбелеривиске берген аазаашкынын оларның ажы-төлү болур биске, Иисусту катап диргискеш, күүсеткен деп турар Буянныг Медээни силерге медеглээнивис бо.
+\v 33 Ол дугайында ийиги Ыдыктыг ырда мынчаар бижээн: „Сен – Мээң Оглум сен, Мен бөгүн Сээң Адаң апардым!“
+\p
+\v 34 Ооң мага-боду кажан-даа иривезин дээш, Иисусту өлүглер аразындан катап диргискениниң дугайында Бурган мынчаар чугаалаан: „Мен силерге Давидке аазааным ыдыктыг база ынаныштыг ачы-буянымны бээр мен“.
+\v 35 Өске Ыдыктыг ырда Ол мынча дээн: „Сеңээ бердинген Чалчаңның ирий бээрин болдурбас сен“.
+\v 36 Давид бодунуң үезинде Бурганның күзел-соруун чогудуп, бараан болуп турган, оон мөчээн. Ону ооң өгбелери-биле кады хөөржүдүп каан, ооң мага-боду ирий берген.
+\v 37 А Бурганның катап диргискен Кижизи ириишкинден чайлаан!
+\p
+\v 38 Ынчангаш, акы-дуңма, бачыттарыңарны өршээрин Иисус Христосту дамчыштыр медеглээнин билип ап көрүңер.
+\v 39 Бүзүрээн кижи бүрүзү Моисейниң хоойлузун ёзугаар агартынып шыдавазыңар бүгү чүве дээш, Иисус Христостуң ачызында агартыышкын алыр.
+\v 40 Медээчилерниң:  „Шоодукчулар, кичээниңер! Кайгап-хараңар база чиде бериңер.
+\q
+\v 41 Чүге дээрге улустан дыңнааш-даа, бүзүревейн баар чүүлүңерни чурттап чоруур үеңерде бүдүрер мен“ – деп чугаазын ёзугаар болур бүгү чүве силер-биле болу бээринден кичээниңер!»
+\p
+\v 42 Павел биле Варнава синагогадан чоруп турда, дараазында амыр-дыш хүнүнде база-ла ол дугайында чугаалап бээрин улус олардан дилээн.
+\v 43 Чыыш тараан соонда, хөй иудейлер база Бурганга мөгеер прозелиттер Павел биле Варнаваны эдерип чорупканнар. А олар улус-биле чугаалажып, Бурганның авыралынга артып каарын оларга бүзүредип турганнар.
+\p
+\v 44 Дараазында амыр-дыш хүнүнде Дээрги-Чаяакчының медээзин дыңнаар дээш, барык бүдүн хоорай чыглып келген.
+\v 45 Ынча хөй чон көргеш, иудейлерниң ишти ирип, Павелдиң чугаалап турар чүвезинге удурланып, ону бак сөглей бергеннер.
+\v 46 Павел биле Варнава ынчан дидими-биле мынча дээн: «Бурганның медээзин бир дугаар ээлчегде силерге суртаалдаар ужурлуг бис. Ынчалза-даа силер ону хүлээп көрбейн баргаш, боттарыңарны мөңге амыдыралга төлеп чок кылып турар болганыңарда, ам ол медээни өске чоннар улузунга медеглээр бис.
+\v 47 Чүге дээрге Дээргиниң биске берген айтыышкыны ындыг-дыр: „Камгалалым чер-делегейниң ужу-кыдыынга четсин дээш,  Мен Сени бүгү чоннарга чырык кылып кагдым“».
+\p
+\v 48 Ону дыңнааш, өске чоннар улузу өөрүп-байырлап, Дээрги-Чаяакчының медээзин алдаржыдып турганнар. Мөңге амыдыралга баш бурунгаар шилиттинген бүгү улус бүзүрей берген.
+\v 49 Дээргиниң сөзү ол чуртка тарай берген.
+\p
+\v 50 Ындыг-даа болза, иудей чүдүлге хүлээп алган алдар-хүндүлүг херээженнер болгаш хоорай даргалары иудейлерге күткүттүргеш, Павел биле Варнаваны истеп-сүрүп эгелээш, оларны ол черден үндүр ойладыпканнар.
+\v 51 Павел биле Варнаваны ынчан ол улуска удур херечилел кылдыр буттарының довураан кактапкаш, Икония хоорайже чоруй барганнар.
+\v 52 А өөреникчилер өөрүшкүге база Ыдыктыг Сүлдеге бүргеткен турганнар.
+\c 14
+\cl 14 эге
+\p
+\v 1 Иконияга Павел биле Варнава, өске черлерге кылып турганы дег, иудей синагогаже киргеш, барымдаалыы кончуг кылдыр суртаалдаарга, дыка хөй иудейлер база өске чоннар улузу бүзүрей бергеннер.
+\v 2 Ындыг-даа болза, бүзүревейн барган иудейлер өске чоннар улузунга христианнарны бактап, нүгүлдээш, оларга удурланган.
+\v 3 Павел биле Варнава аңаа элээн үр үеде артып калгаш, Бодунуң авыралын херечилеп, элчиннерниң холу-биле кайгамчык демдектер кылып турган Дээргиниң дугайында дидими-биле медеглеп келгеннер.
+\p
+\v 4 Хоорайның чурттакчылары ийи үстү берген: чамдыызы иудейлерни, а өскелери элчиннерни деткээн.
+\v 5 Өске чоннар улузу болгаш иудейлер боттарының даргалары-биле кады элчиннерге удур сүлчээлежип, оларга хора чедирер деп база оларны даш-биле соккулап каар деп барганнар.
+\v 6 А элчиннер ону билип кааш, Ликаонияның Листра биле Дервия деп хоорайларынче база оларның чоок-кавызынче дезип чоруй барганнар.
+\v 7 Олар аңаа Өөрүнчүг Медээни нептередирин уламчылааннар.
+\p
+\v 8 Листра хоорайга төрүмелинден бертик, кажан-даа кылаштап көрбээн, буттары бастынмас кижи турган.
+\v 9 Павел улусту өөредип турда, ол кижи база дыңнап олурган. Павел топтап көргеш, ол кижиде экирип болгу дег бүзүрел барын көрүп каан.
+\v 10 Павел ыыткыр үн-биле: «Дээрги Иисус Христостуң ады биле, сеңээ чугаалап тур мен: Бодуң бударыңга дорт туруп кел!» – дээн. Ол ол-ла дораан тура халааш, кылаштап эгелээн.
+\p
+\v 11 Улус Павелдиң чүнү кылганын көрүп кааш, ликаон дылга: «Кижи хевирлиг апарган бурганнар бисче бадып келди!» – деп алгыржып эгелээн.
+\v 12 Олар Варнаваны Зевс деп, а хөй нуруузунда чугааланып турган Павелди Гермес деп адап алганнар.
+\v 13 Хоорай даштында Зевс бурганның өргээзи бар чүве-дир. Ооң бараалгакчызы хоорай хаалгазынга бугалар биле өрээн дүрүг чечектер эккелгеш, чон-биле кады элчиннерге өргүл кылыр деп барган.
+\p
+\v 14 Элчиннер Варнава биле Павел ону дыңнап кааш, муңгараанындан идик-хевин ора соп каапкаш, чон аразынче кире халааш:
+\v 15 «Улус-чон! Бо канчап бардыңар? Силер-биле дөмей кижилер-дир бис! Силерге Өөрүнчүг Медээ медеглеп келдивис. Бо хоозун дүрзү-бурганнарны каапкаш, дээрниң, черниң, далайның база оларда бар бүгү чүвениң Чаяакчызы, дириг Бурганче эглириңерни күзеп тур бис.
+\v 16 Эрткен үе-шагда Бурган чон бүрүзүнге бодунуң оруу-биле чоруурун чөпшээрээн.
+\v 17 Ынчалза-даа буянныг үүлезин кылып, Бодунуң дугайында үргүлчү херечилеп келген. Ол силерге дээрден чаъсты болгаш дүжүткүр өйде дүжүттү берип, а ол ышкаш аъш-чемни силерге хайырлап база чүректериңерни өөрүшкү-биле долдуруп келген» – деп алгыржы бергеннер.
+\v 18 Олар ындыг сөстер-биле безин чонну оларга өргүл кылырындан арай боорда доктаатканнар.
+\p
+\v 19 Ынчалза-даа Писидияда Антиохия болгаш Икониядан иудейлер келгеш, чонну элчиннерге удур кылдыр чайгылдырыпканнар. Түңнелинде олар Павелче халдай бергеш, ону даш-биле соп эгелээннер. Оон ону өлген деп бодааш, хоорайдан үндүр сөөртүп каапканнар.
+\v 20 А кажан Антиохияда бүзүрээннер ооң чанынга чыглып кээрге, ол туруп келгеш, дедир хоорайже чоруй барган. А даартазында хүндүс ол Варнава-биле кады Дервияже чорупкан.
+\v 21 Олар Өөрүнчүг Медээни Дервияга суртаалдааш, хөй өөреникчилерлиг апарганнар. А оон Листра, Икония база Писидияда Антиохияже ээп келгеннер.
+\v 22 Аңаа олар өөреникчилерин быжыктырып, бүзүрели чайгылыш чок болур кылдыр сорук киирип: «Бис Бурганның Чагыргазынче кирерде, хөй хилинчекти көрүп эртер ужурлуг бис» – деп турганнар.
+\v 23 Павел биле Варнава чаа христиан ниитилел бүрүзүнге удуртукчулар томуйлааш, мөргүп, шээрленген соонда, Дээргиге бүзүрээн улусту Ооң авыралынга хүлээдип бергеннер.
+\p
+\v 24 Элчиннер оон чоруткаш, Писидияны таварып эрткеш, Памфилияга келгеннер.
+\v 25 Бурганның сөзүн олар Пергияга суртаалдап дооскаш, Атталия хоорайже чедип келгеннер.
+\v 26 А оон боттарының ам эчизинге чедирип кааны ажыл-чорудулгазын кылыр дээш, Бурганның авыралы-биле оортан айбылаттырганы хоорай-Сирияда Антиохияже эжиндирип чорупканнар.
+\v 27 Олар дедир ээп келгеш, христиан ниитилелин чыггаш, Бурганның оларны дамчыштыр кылган бүгү ажыл-херээниң дугайында база Ооң өске чоннар улузунга бүзүрелдиң эжиин ажытканын чугаалап бергеннер.
+\v 28 Оон олар Иисуска бүзүрээн улус-биле кады аңаа элээн үе дургузунда турганнар.
+\c 15
+\cl 15 эге
+\p
+\v 1 Антиохияга Иудеядан бир-ле улус келгеш, бүзүрээннерни өөредип эгелээн: « Моисейниң ёзу-чаңчылын ёзугаар кыртыжап демдектеттирбес болзуңарза, камгалал ап шыдавас силер».
+\v 2 Павел биле Варнава ол улус-биле чөпшээрешпээннер, ынчангаш кончуг изиг маргылдаа үнген. Бүзүрээн улус ынчан ол айтырыгны элчиннер-биле база христиан ниитилелдиң удуртукчулары-биле чугаалашсыннар дээш, Павел биле Варнаваны база бүзүрээннерниң чамдыызын Иерусалимче чорудупкан.
+\p
+\v 3 Олар христиан ниитилелдиң даалгазы-биле Финикия болгаш Самарияны таварты эртип бар чыткаш, өске чоннар улузу Бурганче эглип турарын чугаалаарга, ол черлерде чурттаан бүгү акы-дуңма аажок өөрээн.
+\v 4 Иерусалимге кээрге, оларны христиан ниитилел, элчиннер база удуртукчулар эвилең-ээлдек хүлээп алган. Павел биле Варнава Бурганның оларны дамчыштыр кылган бүгү чүвезин чугаалап бергеннер.
+\p
+\v 5 Фарисейлер бөлүүнге хамааржыр чамдык бүзүрээн улус туруп келгеш, мынча дээннер: «Өске чоннар улузу ам кыртыжап демдектеттирер ужурлуг, ол ышкаш Моисейниң хоойлузун сагыырын олардан негээр херек».
+\p
+\v 6 Элчиннер болгаш удуртукчулар ол айтырыгны чугаалажыр дээш чыглып келгеннер.
+\v 7 Үр маргышканының соонда, Пётр туруп келгеш: «Акы-дуңма, өске чоннар улузу Өөрүнчуг Медээни мээң суртаалымдан дыңнааш, бүзүрей берзиннер дээш, Бурган бистиң аравыстан эң эгезинде-ле мени шилип алганын билир силер.
+\v 8 Бурган кижилерниң чүректерин билир болгай, өске чоннар улузунга база Ыдыктыг Сүлдени, биске бергени дег өске чоннар улузунга берген, оларны хүлээп көргенин Ол көргүстү.
+\v 9 Бурган олар-биле бистиң аравыста кандыг-даа ылгал кылбайн турар, харын оларның чүректерин арыглап алган-дыр, чүге дээрге олар бүзүрей берген-дир.
+\v 10 Ынчаарга бистиң-даа, өгбелеривистиң-даа уур харык чок болганы аар-чүъктү бүзүрээннерниң оорга-мойнунче чүдүргеш, Бурганны чүге шенеп турар силер?
+\v 11 Ынчалза-даа бис база олар ышкаш, Дээрги Иисустуң авыралын дамчыштыр камгалал алырывыска бүзүрээр бис».
+\p
+\v 12 Бүгү чыыш ыыт-шимээн чок барып, өске чоннар улузунуң аразынга Варнава биле Павелди дамчыштыр Бурганның кылганы кайгамчык демдектер дугайында ол ийиниң чугаазын дыңнап турганнар.
+\p
+\v 13 Олар чугаазын доозуптарга, Иаков чугаалап эгелээн: «Акы-дуңма, мени дыңнаңар!
+\v 14 Бурган эң баштай өске чоннар улузунче ээ көрүп, Бодунуң адын хүндүлээр кылдыр, оларның аразындан улусту шилип алганын Петр биске чугаалады.
+\v 15 Ол дугайында медээчилерниң бижээн сөстери база ооң-биле дүгжүп турар-дыр:
+\q
+\v 16 „Оон Мен ээп келгеш, Давидтиң буступ дүшкен чадырын катап тургузар мен.  Мен ону бузундулардан чыып тургускаш, эде тудуп, чаартыр мен.
+\v 17 Ынчан өске кижилер база бүгү чоннар  Мээң адым оларның аразынга чарлатынар деп Дээрги Чаяакчы чугаалаан.
+\v 18 Ол бүгүнү шаг-шаандан бээр билдингир кылып каан Дээрги  ынча деп турар-дыр“.
+\p
+\v 19 Ынчангаш Бурганче эглирин күзээн өске чоннар улузунга шаптык катпас ужурлуг бис деп санап тур мен.
+\v 20 Харын-даа оларга дүрзү-бурганга  өргээн аъш-чем чииринден, самыыраарындан, бооп өлүрген дириг амытаннар эъдинден база хандан ойталаар дугайында чагаа бижиир ужурлуг бис.
+\v 21 Чүге дээрге Моисейниң хоойлузун хоорай бүрүзүнге суртаалдаар база амыр-дыш хүнүнде -ле синагогаларга номчуур улус шагдан бээр бар болгай».
+\p
+\v 22 Элчиннер болгаш христиан ниитилелдиң удуртукчулары бүгү ниитилел-биле кады боттарының аразындан каш кижи шилээш, оларны Павел биле Варнавага кошкаш, Антиохияже чорударын шиитпирлээннер. Олар бүзүрээн улус аразында удуртукчулар болур Варсава деп атыг Иуда биле Силаны шилип алганнар.
+\v 23 Олар-биле кады мындыг уткалыг чагаа чорутканнар: «Антиохия, Сирия болгаш Киликияда турар өске чоннар уктуг бүзүрээн акы-дуңмавыс силерге элчиннерден болгаш христиан ниитилелдиң удуртукчуларындан изиг байыр!
+\v 24 Бистен адырлып чоруй барган чамдык улус бистен кандыг-даа даалга албайн, боттарының чугаазы-биле силерни дүвүредип, угаан-бодалыңарны хөлзедип турарын дыңнадывыс. Олар силерни Моисейниң хоойлузун сагып кыртыжып демдектедир чугаалап турарлар. Бистер оларга ындыг даалга бербээн бис.
+\v 25 Ынчангаш бис шупту чыглып, чаңгыс эп-сеткилдиг дугурушканывыстың түңнелинде, аравыстан каш кижи шилээш, биске эргим Варнава биле Павелди кады силерже чорударын шиитпирледивис.
+\v 26 Ол ийи кижи болза Дээргивис Иисус Христостуң ады дээш бердинген улус тур.
+\v 27 Ол ышкаш Иуда биле Силаны чоруттувус, олар силерге бижээн чүвевисти аас-биле база дамчыдарлар.
+\v 28 Ыдыктыг Сүлде болгаш бис дараазында айытканывыс эргежок чугула чүүлдерден өске чүү даа сагырын негевейн тур бис:
+\q1
+\v 29 дүрзү-бурганнарга өргээн аъш-чем чииринден, хандан, бооп өлүрген дириг амытаннар эъдинден база самыыраарындан ойталаңар, бодуңарга күзевес чүүлүңерни өскелерге база кылбаңар. Бо бүгүнү сагыыр болзуңарза, шын кылып турар-дыр силер. Эки туруңар!»
+\p
+\v 30 Айбылатканнар Антиохияга келгеш, ында бүзүрээн улусту чыггаш, чагааны хүлээдип бергеннер.
+\v 31 А демгилери ону номчааш, деткимчелиг медээге аажок өөрээннер.
+\v 32 Иуда биле Сила ийи боттары Бурганның медээчилери турган болгаш, акы-дуңмазынга хөй суртаал кылып, оларны деткип база бүзүрелин быжыктырып турганнар.
+\p
+\v 33 Олар аңаа элээн болган соонда, акы-дуңмалары оларны амыр-тайбың биле, оларны элчиннерже чорудупканнар.
+\v 34 Сила аңаа артып каарын шиитпирлээн, а Иуда Иерусалимче ээп келген.
+\v 35 А Павел биле Варнава Антиохияга чурттап турганнар. Олар өске хөй улус-биле кады өөредиг берип база Дээргиниң Сөзүн суртаалдап турганнар.
+\p
+\v 36 Элээн үе эрткенде, Павел Варнавага: «Дедир чоруткаш, Дээрги-Чаяакчының медээзин суртаалдап турганывыс бүгү хоорайларда акы-дуңмавыска барып чедип, оларның канчаар чурттап олурарын көрээлем» – деп санал киирген.
+\v 37 Варнава Марк деп ады база бар Иоанны эдертип алыр бодаан.
+\v 38 Ынчалза-даа Памфилияга оларны каапкаш, бо ажыл-херекти олар-биле кады уламчылаваан боорга, Павел Маркты алган херээ чок деп санаан.
+\v 39 Ол дээш, оларның аразынга маргыш үнүп кээрге, Павел биле Варнава чарлырын шиитпирлээн. Варнава Маркты эдерткеш, Кипрже эжиндирип чорупкан.
+\v 40 А Павел Силаны шилип алгаш, бүзүрээннер ону Бурганның авыралынга хүлээдип бээрге, орукче үнүпкен.
+\v 41 Ол Сирия болгаш Киликияны эргий кезип, христиан ниитилелдерни быжыктырып чораан.
+\c 16
+\cl 16 эге
+\p
+\v 1 Павел оруун уламчылап, баштай Дервияга, оон Листрага чеде берген. Аңаа Тимофей деп аттыг христиан кижи турган. Ооң авазы – еврей сөөктүг христиан херээжен, а ачазы – грек кижи чүве-дир.
+\v 2 Тимофейниң дугайында Листра болгаш Иконияда бүзүрээннер ону эки кижи деп херечилээннер.
+\v 3 Павел Тимофейни эдертип алыр бодаан, ынчангаш аңаа кыртыжап демдектээр ёзулалды кылдыртып берген. Чүге дээрге ол чер чурттуг иудейлер шупту Тимофейниң адазы грек сөөктүг дээрзин билир турган.
+\p
+\v 4 Ооң биле кады чораан улус хоорайларны эргий кезивишаан, элчиннер болгаш удуртукчуларның Иерусалимге доктаадып тургусканы-өске чоннардан үнген христианнар чүнү сагыыр ужурлугул деп шиитпирни бүзүрээннерге дамчыдып чораан.
+\p
+\v 5 Ынчангаш христиан ниитилелдерниң бүзүрели быжыгып, оларның саны хүннүң-несанай көвүдеп турган.
+\p
+\v 6 Павел болгаш ону эдерген улус Фригия биле Галатия таварты чорупканнар, ынчалза-даа Ыдыктыг Сүлде  Асияга Бурганның медээзин суртаалдаарын оларга чөпшээревээн.
+\v 7 Мисияның кызыгаарынга чеде бергеш, олар Вифинияже чоруптар бодаан, ынчалза-даа Иисустуң Сүлдези соксадып каан.
+\v 8 Ынчангаш олар Мисияны таварып эрткеш, Троада хоорайга келгеннер.
+\v 9 Аңаа Павел дүне када мындыг дүш көрген: Македония чурттуг бир-ле кижи кээп турупкаш, оон: «Македонияга келгеш, биске дузалап көр!» – деп дилеп-тир.
+\v 10 Ол дүш көрген соонда, Бурган бисти Өөрүнчүг Медээни Македонияга медеглезин дээн-дир деп түңнээш, доп-дораан ынаар чоруптарын шиитпирлээн бис.
+\p
+\v 11 Троададан Самофракия ортулукче, а даартазында хүндүс Неаполь хоорайже эжиндире бердивис.
+\v 12 А Филиппыга-ол Македонияның ол кезээнде бирги колония кол хоорайынга келгеш, аңаа элээн каш хүн турдувус.
+\p
+\v 13 Амыр-дыш хүнүнде хоорай даштында хем кыдыынче үнгеш, иудейлер мөргүүрде, үргүлчү аңаа чыглыр боор деп бодаанывыс черге келдивис. Аңаа олуруп алгаш, ында чыылган херээженнер-биле чугаалажы берген бис.
+\v 14 Аңаа Фиатира хоорайдан келген, улуг үнелиг пөстер садыгжызы Лидия деп аттыг Бурганга бүзүрээр херээжен турган. Дээрги ооң чүрээн Павелдиң чугаазынга бүзүрээр кылдыр ажыдып берген.
+\v 15 Лидия болгаш ооң өг-бүлезиниң улузу сугга суктурган соонда, ол бистен: «Мени Дээрги-Чаяакчыга ылап-ла бүзүрээн деп бодаар болзуңарза, бажыңымга келгеш, аңаа туруп ап көрүңер» – деп дилээн. Ол бодунуң күзелин чедип алган.
+\p
+\v 16 Бир-ле катап улустуң мөргүп чаңчыккан черинче бар чорувуста, орук ара биске өттүр билириниң бугунга алыскан чалча кыс уткужуп келген. Ол өттүр билип чугаалааш, ээлеринге хөй олча-ажык эккеп турган чүве-дир.
+\v 17 Чалча кыс Павелдиң база бистиң соовустан кылаштап: «Бо улус-Дээди Өрүкү Бурганның чалчалары-дыр! Олар силерге камгалалдың оруун медеглеп турар!» – деп алгырып чоруп берген.
+\p
+\v 18 Ол хөй хүннер улаштыр ынчаар алгырып келген. Павел анчыгзынып, хая көрүнгеш, ооң бугунга мынча дээн: «Иисус Христостуң ады-биле сеңээ дужаап тур мен – бо кыстан үне бер!» Бук ол дораан кыстан үне берген.
+\v 19 Ооң ээлери ынчан олча-ажык алыр идегели читкенин көрүп кааш, Павел биле Силаны сегирип алгаш, төп шөлде хоорай даргаларынче күш-биле аппарганнар.
+\v 20 Оларны рим шииткекчилерге эккелгеш, мынча дээннер: «Бо улус иудейлер-дир, олар бистиң хоорайывыска хөлзээзин үндүрүп,
+\v 21 бистиң, рим хамаатыларның, хүлээп көрбезивис азы күүсетпес ужурлуувус чаңчылдар суртаалдап турлар».
+\v 22 Чыылган чон база Павел биле Силага удур болган. А шииткекчилер оларның хевин ужулдургаш, шывык-биле эриидээрин дужааганнар.
+\v 23 Оларны хөй катап эриидеп, кара-бажыңче киир октапканнар, а таңныылдар даргазынга серемчилелдиг кадарар айтыышкын бергеннер.
+\v 24 Ындыг айтыышкын алгаш, ол оларның буттарын аар доора ыяшка чыпшыр демирлээш, кара-бажыңның иштики өрээлинге шоочалап каан.
+\p
+\v 25 Дүн ортузу чедип турда, Павел биле Сила мөргүп база Бурганга йөрээлдер ырлап турганнар, а өске хоругдаттырганнар оларны дыңнап олурганнар.
+\v 26 Хенертен күштүг чер шимчээшкини эгелээн болгаш, кара-бажыңның таваа безин сириңейни берген, ол дораан ооң шупту эжиктери ажыттынып, хамык хоругдаттырганнарның илчирбелери кошкап, адырлы бергилээн.
+\v 27 Таңныылдар даргазы оттуп келгеш, көөрге, кара-бажың эжиктери ажык турар боорга, хоругдаттырганнар дезе берген-дир деп бодааш, бичии-ле болза хылыш-биле шаштына бер часкан.
+\v 28 Ынчалза-даа Павел ыыткыр үн-биле: «Бодуңга хора чедирбе! Бис шупту мында бис!» – деп алгыра берген.
+\v 29 Таңныылдар даргазы чырыткы эккелдиргеш, кара-бажыңче кире халаан. Кортканындан сирилевишаан, ол Павел биле Силаның мурнунче кээп дүшкен.
+\v 30 Оон ол оларны үндүре бергеш: «Дээргилер, камгалал алыр дизе, мен чүнү кылыйн?» – дээн.
+\v 31 «Дээрги Иисуска бүзүре. Ынчаар болзуңарза, бодуң болгаш өг-бүлең камгалал алыр силер» – деп, олар харыылаан.
+\p
+\v 32 Павел биле Сила ол кижиге база ооң өг-бүлезиниң улузунга Дээрги-Чаяакчының медээзин суртаалдап бергеннер.
+\v 33 Кара-бажың даргазы оларны ол-ла дүнеки шакта аппаргаш, балыгларын чуп бергеш, ол дораан боду база бүгү өг-бүлези сугга суктуруп алган.
+\v 34 Оон оларны бажыңынга эккелгеш, аъш-чем салып хүндүлээн. Бурганга бүзүрээни дээш, ооң боду болгаш өг-бүлезиниң шупту улузу өөрүп турган.
+\p
+\v 35 Хүн үнүп кээрге, шииткекчилер боттарының албанында турар улузун: «Ол ийи кижини хостаңар» – деп сөс чедирери-биле чорудупканнар.
+\p
+\v 36 Кара-бажың даргазы ол айтыышкынны Павелге дамчыткан: «Шииткекчилер силерни хостазын дээш, менче улус чорутту. Ынчангаш ам моон үнгеш, амыр-тайбың чоруптуңар».
+\p
+\v 37 Ынчалза-даа Павел оларга мынча дээн: «Бисти, рим хамаатыларны, шииткел үндүрбейн, чон мурнунга эттеп турдулар, оон кара-бажыңче киир октаптылар. А ам олар бисти бүдүү салыптар деп турар де? Чок! Олар боттары кээп, бисти моон үндүрзүннер».
+\v 38 Хоорай албанында турар улус ол сөстерни шииткекчилерге дамчыдарга, олар Павел биле Сила рим хамаатылар дээрзин дыңнааш, корга бергеннер.
+\v 39 Шииткекчилер чедип келгеш, оларга буруузун билингеш, кара-бажыңдан үндүре бергеш, хоорайдан чоруй баарын дилээннер.
+\v 40 Павел биле Сила кара-бажыңдан үнгеш, Лидияның бажыңынга чеде бергеннер. Олар аңаа акы-дуңмазы-биле ужуражып, оларны сорук киирип кааш, оруун уламчылап чорупканнар.
+\c 17
+\cl 17 эге
+\p
+\v 1 Элчиннер Амфиполь болгаш Аполлонияны таварып эрткеш, ында иудей синагога турган Фессалоника хоорайга келгеннер.
+\v 2 Павел чаңчыккан аайы-биле синагогаже кире бергеш, үш амыр-дыш хүнүн улаштыр Бижилге дугайында иудейлер-биле чугаалажып,
+\v 3 Христостуң хилинчекти көрүп эртер, а оон катап дирлир ужурлуун тайылбырлап база шынзыдып келген. Оон Павел: «Ооң дугайында силерге медеглеп турарым Иисус – Христос ол-дур» – деп чугаалаан.
+\v 4 Иудейлерниң чамдыызы, Бурганга мөгеер гректер болгаш эвээш эвес ызыгууртан херээженнер, бүзүрей бергеш, Павел биле Силага каттыжа бергеннер.
+\p
+\v 5 Ынчалза-даа бүзүревээн иудейлер адааргааш, сөлгүжок бак, дүржок кижилер тып, хөй улус чыып алгаш, хоорайга хөлзээзин үндүргеннер. Олар Иасоннуң бажыңынга келгеш, Павел биле Силаны чыылган улус мурнунче үндүре бээр дээш, дилеп турганнар.
+\v 6 Ынчалза-даа оларны тып чадааш, Иасонну база элээн каш өске бүзүрээн кижини хоорайның чагырыкчыларынче алгаш чорупканнар. Олар: «Делегейни бир кылдыр хөлзээзин үндүрген бо улус ам мында келген-дир!
+\v 7 А Иасон оларны хүлээп алган-дыр. Олар шупту императорнуң чарлыктарынга удурланып: „Иисус дээр өске хаан бар“ – деп турарлар-дыр» – деп алгыржып турганнар.
+\v 8 Ону дыңнаан чон база хоорай чагыргазы дүвүреп үнген.
+\v 9 Олар оон Иасонну болгаш ооң өөрүн торгаал төлээринче албадааш, салып чорудупканнар.
+\p
+\v 10 А бүзүрээн улус Павел болгаш Силаны дүн дүжүп кээри билек, Верия дээр хоорайжыгашче чорудупканнар. Аңаа келгеш, олар иудей синагогага барган.
+\v 11 Верияның улузу Фессалониканың улузундан эки мөзүлүг болган: олар медээни күзелдии-биле хүлээп алгаш, Павел биле Силаның алыс шынны чугаалап турарынга шынзыгар дээш, хүннүң-не Бижилгени шинчилеп турганнар.
+\v 12 Хөй иудейлер, а ол ышкаш эвээш эвес алдар-хүндүлүг ызыгууртан эр, херээжен гректер бүзүрей бергеннер.
+\p
+\v 13 Ынчалза-даа Фессалониканың иудейлери Павелдиң Верияда база Бурганның сөзүн суртаалдап турарын дыңнааш, ынаар чеде бергеш, чонну күткүп база хөлзээзин үндүреринче ыдалап эгелээннер.
+\v 14 Бүзүрээн улус ынчан Павелди ол дораан далай кыдыынче чорудупкан, а Сила биле Тимофей аңаа артып калган.
+\v 15 Павелди үдээннер ооң-биле кады Афины хоорайга келгеш: «Сила биле Тимофей эң дүргени-биле менче чедип келзиннер» – дээн Павелдиң айтыышкынын дамчыдып, дедир чаныпканнар.
+\p
+\v 16 Павел эштерин манап, Афиныга чоруп тургаш, хоорайны дүрзү-бурганнар дола бергенин көргеш, сеткил-сагыжы аажок аараан.
+\v 17 Ол синагогага иудейлер болгаш хүннүң-не төп шөлге аңаа таварышкан улус-биле чугаалажып турган.
+\p
+\v 18 Бир катап чамдык эпикурийжи болгаш стоик философтар ооң-биле маргыжа берген. Чамдыктары: «Бо хоозун чугаалыг чүнү чугаалаар деп турар ирги?» – дээннер. Өскелери: «Ол кижи өске черлер бурганнарын суртаалдап тур ышкаш» – дээр болганнар, чүге дээрге Павел оларга Иисустуң дугайында база Өөрүнчүг Медээни, Ооң катап дирилгениниң дугайында медеглээн чүве-дир.
+\p
+\v 19 Олар ону эдертип алгаш, ареопагка эккелгеш, мынча дээннер: «Силер чүү деп ындыг чаа өөредиг суртаалдай бердиңер, ону билип шыдаар бис бе?
+\v 20 Бир-ле элдеп, дыңнап көрбээнивис чүүл чугаалаар-дыр силер. Ынчангаш ол чүл дээрзин билип алыксап тур бис».
+\v 21 (Афинының чурттакчылары база ында чурттаан өскээртен келген улус хөөрежип азы кандыг-бир чаа чүүл дыңнап, үе эрттиреринге туралыы кончуг турганнар.)
+\p
+\v 22 Павел ареопагтың мурнунга турупкаш, мынча дээн: «Афинының чурттакчылары! Силерниң бүгү ажыл-херектериңерге бурганнар хүндүлээринге сундулууңарны көрүп тур мен.
+\v 23 Чүге дээрге мен хоорайны кезий кылаштааш, силерниң ыдык чүүлдериңерни топтап көрдүм. „Билдинмес Бурганга“ деп бижээн өргүл салыр чер безин тып алдым. Билбес хиреңерде, Аңаа мөгейип турарыңар ол билдинмес Бурган дугайында силерге медеглээр бодап тур мен.
+\p
+\v 24 Делегейни база ында бар бүгү чүвени чаяаган Бурган дээр биле черниң Дээргизи болганда, Ол кижи холу-биле туткан өргээлерге чурттавас.
+\v 25 Ол чүү-даа чүве хереглевес болгаш, улустуң Аңаа бараан боорун-даа бодавас, а Боду шупту улуска амыдыралды, тынышты база арткан бүгү чүүлдү берип турар.
+\p
+\v 26 Улус черни бир кылдыр чурттазын дээш, Ол чаңгыс кижиден бүгү кижи төрелгетенни тывылдырган. Ол бүгү улуска чер кырынга чурттаар үелерни, тодаргай девискээрлерни айтып берген.
+\v 27 Улус Олче баар оруун дилеп тыпсын, Аңаа канчап-чооп-даа болза чоокшулазын база Ону тып алзын дээш, Бурган бүгү чүвени кылган, а херек кырында Ол бистиң кижи бүрүзүнге чоок болгай.
+\v 28 Ооң ачызында чурттап, шимчеп база амыдырап чоруур болгай бис. Ол дугайында силерниң чамдык шүлүкчүлериңер: „Бис – Ооң үре-салгалы бис“ – деп чугаалаан-дырлар.
+\p
+\v 29 Ынчангаш бис Ооң үре-салгалы болганывыста, Бурганның бодаралын кижиниң уран чаяанын база чогаадыкчы бодалын ёзугаар даштан оя соктаан азы алдын, мөңгүнден кылган кандыг-бир дүрзү-бурганга дөмейлей бодавас ужурлуг бис.
+\v 30 Бурган бүгү улуска алыс шынны билбес чораан үезин соонга каапкаш, ам чер болганга бачыдын миннирин дужаап турар-дыр.
+\v 31 Чүге дээрге Ол Бодунуң шилип алган Кижизин дамчыштыр бо делегейни чөптүү-биле шиидер хүнүн доктаадып каан. Бурган Ону өлүглер аразындан катап диргискеш, Ону шилип алганын бүгү улуска көргүскен».
+\p
+\v 32 Өлүглер аразындан катап дирлириниң дугайында дыңнап кааш, оларның чамдыызы Павелди шоодуп эгелээн, а өскелери: «Ол дугайында силерден соонда бир дыңнаар бис» – дээннер.
+\v 33 Ынчангаш Павел олардан чоруй барган. Ынчалза-даа чамдык улус бүзүрей бергеш, ооң талазынче шилчип алган: оларның аразында Ареопагтың кежигүнү Дионисий, Дамар деп аттыг херээжен болгаш өскелер-даа бар болган.
+\c 18
+\cl 18 эге
+\p
+\v 1 Павел ооң соонда Афиныны каапкаш, Коринф хоорайже чоруй барган.
+\v 2 Ол аңаа Понт девискээринге төрүттүнген Акила дээр кижиниң бажыңынга чеде берген. Акила бодунуң кадайы Прискилла-биле кады чоокта чаа Италиядан келген турган, чүге дээрге Клавдий император хамык иудейлерге Римден үнүп чоруурун дужааган чүве-дир.
+\v 3 А оларның кылып турар ажылы ооңуу-биле дөмей – майгыннар даарап турар боорга, Павел артып калгаш, олар-биле кады ажылдай берген.
+\v 4 Ол амыр-дыш хүнү кээрге-ле, синагогага иудейлер болгаш гректер-биле оларны бүзүрелче ээлдирерин кызыдып турган.
+\p
+\v 5 Сила биле Тимофей Македониядан кээрге, Павел бодун суртаал кылырынга бараалгадып, Сүлдеге кыйгырткаш иудейлерге «Иисус дээрге Христос ол-дур» дээрзин херечилеп турган.
+\v 6 А олар аңаа удурланып, бак сөглээр боорга, ол бодунуң хевинден доозунну тө силгипкеш, оларга мынча дээн: «Силерниң ханыңар бодунарның баштарыңарда! Мээң ам силер дээш, харыысалгам чок. Амдан эгелээш, өске чоннар улузунга суртаалдап чоруурум ол-дур».
+\v 7 Павел синагогадан үнгеш, бажыңы ооң чанынга турган Бурганга мөгеер бир кижиже чорупкан. Ооң адын Тит Иуст дээр чүве-дир.
+\v 8 А синагога даргазы Крисп бодунуң өг-бүлезиниң улузу-биле кады Дээргиге бүзүрей берген. Павелди дыңнаан Коринфиниң хөй чурттакчылары база бүзүрээш, сугга суктуруп алганнар.
+\p
+\v 9 Бир-ле дүне Павелдиң дүжүнге Дээрги аңаа чугаалаан: «Кортпа! Чугааңны уламчыла база ыыттавайн барба.
+\v 10 Мен сээң-биле кады мен, кым-даа сеңээ хора чедирип шыдавас. Бо хоорайда Мээң улузум хөй деп билип ал» – дээн.
+\v 11 Павел ол хоорайга улусту Бурганның медээзинге өөредип, бүдүн чартык чыл дургузунда турган.
+\p
+\v 12 Ахаия девискээринге чагырыкчызы Галлион дээрзи турар өйде, иудейлер Павелге удур бөлүглежип алгаш, ону шииткел черинге эккелгеннер.
+\v 13 Олар мынча дээннер: «Бо кижи улусту хоойлу-дүрүмге дүүшпес кылдыр Бурганга мөгееринче бүзүредип тур».
+\p
+\v 14 Павел аксын ажыдып чадап чыдырда-ла, ону буруудаткан иудейлерге Галлион мынча дээн: «Иудейлер, кандыг-бир хоойлу-дүрүм үрээшкини азы кем-херек үүлгедиишкини болган болза, силерни дыңнаар чылдагаан меңээ тургай эртик.
+\v 15 Ынчалза-даа мында өөредиглер, аттар база ыдыктыг хоойлуңар дугайында чугаа чоруп турар болганда, боттарыңар сайгаржып алыңар. Мен ол айтырыгга шииткекчи болбас мен».
+\v 16 Оон оларны шииткел черинден үндүр сывырыпкан.
+\v 17 Олар ынчан шупту синагога даргазы Сосфенни шииткел чериниң мурнунга эттей бергеннер, ынчалза-даа Галлион ынаар хензиг-даа сагыш салбаан.
+\p
+\v 18 Павел Коринфиге элээн каш хонгаш, эш-өөрү-биле байырлажып чарылгаш, Сирияже эжиндирип чорупкан. Прискилла биле Акила база ону эдерип чорупкан. Павел эжиндирип чоруур бетинде, Бурганга берген даңгыраан күүсеткен болгаш, Кенхреяга бажын дөңгүрертип каапкан.
+\v 19 Эфес хоорайга эжиндирип келгеш, Павел Прискилла биле Акиланы каапкаш, боду синагогаже чорупкаш, иудейлер-биле чугаалажып эгелээн.
+\v 20 Олар ону олар-биле кады ам-даа артып каарын дилээннер, ынчалза-даа ол чөпшээрешпээн.
+\v 21 Чоруп тура, Павел мынча дээн: «Бурганның күзел-соруу ындыг болур болза, мен ээп кээр мен». Оон ол Эфестен эжиндирип чорупкан.
+\p
+\v 22 Кесарияга эрикке дүшкеш, ол Иерусалимге келгеш, ында христиан ниитилелдиң амыр-мендизин айтыргаш, Антиохияже чоруй барган.
+\p
+\v 23 Антиохияга элээн тургаш, Павел аян-чоруун уламчылап, Галатия биле Фригияның хоорайларын дургаар таварып эрткеш, хамык өөреникчилерниң бүзүрелин быжыктырып чораан.
+\p
+\v 24 Ол өйде Эфеске Аполлос дээр еврей чедип келген. Ол Александрияга төрүттүнген, Бижилгени эки билир, аажок чечен кижи чүве-дир.
+\v 25 Аполлос Дээрги-Чаяакчының айтып-сургаан оруун эки билип алгаш, хайнып-хөлзээн сеткилинден чугаалап, боду чүгле Иоанның суртаалдааны сугже суктурарын билир-даа болза, Иисустуң дугайында шынчы сөс-биле өөредип турган.
+\v 26 Ол синагогага дидими-биле чугаалап эгелээн. Прискилла биле Акила ону дыңнап кааш, бажыңынче чалап эккелгеш, Бурганның оруун аңаа оон-даа долузу-биле тайылбырлап бергеннер.
+\p
+\v 27 Аполлос улаштыр Ахаияже чоруур деп баарга, бүзүрээннер ону сорук кииргеш, ында христианнарга «Бо кижини хүлээп алыңар» деп чагаа чорудупканнар. Ол ынаар чеде бергеш, Бурганның авыралының ачызында бүзүрей берген улуска улуг дузазын көргүскен.
+\v 28 Чүге дээрге Аполлос Иисус – Христос-тур дээрзин Бижилгелер-биле шынзыдып, хөй чон мурнунга иудейлерниң аксын аажок күштүг барымдаалар-биле дуй шаап келген.
+\c 19
+\cl 19 эге
+\p
+\v 1 Аполлос Коринфиге турган өйде, Павел янзы-бүрү иштики, бедигээш девискээрлер таварты эрткеш, Эфеске чедип келген. Ол аңаа элээн каш бүзүрээннер тып алган.
+\v 2 Павел олардан айтырган: «Бүзүрей бээриңерге, Ыдыктыг Сүлде силерже бадып келди бе?» Олар: «Бис ындыг Ыдыктыг Сүлде барын оода дыңнаваан бис» – деп харыылааннар.
+\p
+\v 3 «Ынчаарга сугга суктурганыңар силерге кандыг уткалыг болду?» – деп, Павел айтырган. «Иоанның сугже суп турганы дег, ындыг болду-ла» – деп, олар харыылаан.
+\p
+\v 4 Павел мынча дээн: «Иоанның сугже сугары-бачыдын миннип, Бурганче эглири-биле сугга суктурары -дыр. Иоанн улусту бодунуң соондан кел чыдар Кижиге – Христос Иисуска бүзүрээринче кыйгырып турган».
+\v 5 Ол улус ону дыңнааш, Дээрги Иисустуң ады-биле сугга суктуруп алганнар.
+\v 6 Павел улуска холдарын дегзирге, Ыдыктыг Сүлде оларже бадып келген. Олар ынчан билдинмес дылдарга чугаалап, өттүр билип медеглеп эгелээннер.
+\v 7 Олар шупту он ийи хире кижи турган.
+\p
+\v 8 Павел синагогага үш ай иштинде дидими-биле суртаалдап, иудейлер-биле чугаалажып, Бурганның Чагыргазының дугайында алыс шынны бадыткап келген.
+\v 9 Ынчалза-даа оларның чамдыызы бүзүрээринден ойталааш, Дээрги-Чаяакчының оруун чон мурнунга бактап турган. Павел ынчан оларны каапкаш, өөреникчилери-биле кады чоруткаш, Тиранн дээр кижиниң хуу өөредилге черинге хүннүң-не суртаалдап турган.
+\v 10 Ынчалдыр ийи чыл уламчылап келген, а Асияда чурттаан бүгү иудейлер болгаш гректер Дээрги-Чаяакчының медээзин дыңнап кааннар.
+\p
+\v 11 Бурган Павелди дамчыштыр анаа эвес кайгамчык чүүлдер кылып турган.
+\v 12 Ынчангаш ооң аржыылдарын болгаш баартыктарын безин аарыг кижилерге дегзирге, оларның аарыы экирип, буктары олардан үнүп турган.
+\p
+\v 13 Чер кезип, буктар үндүр сывырып чоруур чамдык иудейлер база букка алыскан кижиге Дээрги Иисустуң адын адап: «Павелдиң суртаалдап турары Иисустуң ады-биле бо кижиден үне бер» – деп дужаарын шеней бергеннер.
+\v 14 Бурганның дээди бараалгакчызы иудей Скеваның чеди оглу ынчап турган чүве-дир.
+\p
+\v 15 Ынчалза-даа бук оларга мынча дээн: «Иисусту билир мен, Павелди база, а силер кымнар силер?»
+\v 16 Оон букка алыскан кижи чеди алышкыже халый бергеш, оларга күш дөгеп, чула эттеп кааптарга, олар бажыңдан шалдаң-чанагаш, балыг-бышкын үне халышканнар.
+\v 17 Эфесте чурттаан бүгү иудейлер болгаш гректер ол дугайында дыңнап кааш, аажок кортканнар, ынчангаш Дээрги Иисустуң адын хүндүлээри дам барганнар.
+\p
+\v 18 Хөй бүзүрээн кижилер чедип кээп, бачыттыг херектерин ажыы-биле миннип турган.
+\v 19 А хөй караң көрнүр кижилер боттарының дүрүг номнарын чыггаш, хамык улус көрүп турда, өрттедипкен. А өрттеткен дүрүглерниң ниити өртээн санап көөрге, бежен муң мөңгүн чоос хире бар болган!
+\p
+\v 20 Дээрги-Чаяакчының медээзи шак ынчалдыр калбаа-биле нептереп, күш кирип олурган.
+\p
+\v 21 Ол бүгү болуп кааптарга, Павел Сүлдеге башкарткаш, Македония биле Ахаияны таварты Иерусалимче чоруурун шиитпирлээн. Ол мынча дээн: «Иерусалимге барганым соонда, Римге четкен турар ужурлуг мен».
+\v 22 Павел Македонияже Тимофей биле Эраст дээр ийи дузалакчызын чорудупкан, а боду элээн үе дургузунда Асияга артып калган.
+\p
+\v 23 Ол үеде Дээргиниң оруунга удур күштүг үймээн үнген.
+\v 24 Димитрий дээр ус-дарган кижи мөңгүнден Артемида бурганның өргээзиниң бичиилеткен дүрзүлерин кылып турган. Тус черниң ус-шеверлери ону кылышкаш, хөй орулга ап келгеннер.
+\p
+\v 25 Димитрий мөңгүн-биле ажылдаар шеверлерни болгаш өске-даа усчуларны чыып алгаш, мынча дээн: «Эш-өөр! Бо ажыл силерге эки олча-ажык берип турарын билир силер.
+\v 26 Павел дээр кижи чүгле Эфеске эвес, а бүгү Асияга дыка хөй улусту бистен хая көрнү бээр кылыпканын көрүп база дыңнап тур силер. Ол Павел кижи холу-биле кылган бурганнар – ёзулуг бурганнар эвес болур дээр-дир.
+\v 27 Ол чорук чүгле бистиң ус-тывыжывыстың чаагай ат-сураан чидирип турары-биле эвес, а өндүр улуг бурган Артемиданың өргээзи ат-сураан чидиреринге чылдагаан бооп турары-биле озалдыг-дыр. Асияның база бүгү делегейниң чону мөгейип турар шак ол бурган алдарын чидирер-дир».
+\p
+\v 28 Ону дыңнааш, олар аажок хорадап: «Эфесте Артемида өндүр улуг!» – деп алгыржып эгелээннер.
+\v 29 Хоорайны хөлзээзин хөме апкан. Бүгү улус Павелдиң Македониядан эдертип эккелген эш-өөрү Гаий биле Аристархты тудуп алгаш, хоорайның улуг, ажык театрынга сөктүп келген.
+\v 30 Павел база чон мурнунга үнүп кээр дээрге, бүзүрээннер ону ынатпаан.
+\v 31 Асияның чамдык алдар-хүндүлүг дүжүметтери-ооң эштери, олче улус ыдыпкаш, театрже барбайн көөрүн дилээннер.
+\p
+\v 32 Ол аразында театрда чыылган улустуң чамдыызы-бир чүве, өскелери-бир өске чүве алгыржып турган, чүге дээрге ында корум-чурум чок болуп, улустуң хөй кезии чүге чыылганын-даа билбес болган.
+\v 33 Иудейлер Александр дээр кижини чон мурнунче албадап үндүрүпкен. Ол чонга тайылбыр кылыр бодааш, холу-биле улус оожургадыр шимчээшкин кылган.
+\v 34 Ынчалза-даа ол иудей кижи дээрзин билип кааш, шупту улус бир үн-биле: «Эфесте Артемида өндүр улуг!» – деп кышкыржы берген. Олар ийи шак хире алгыржып келген.
+\p
+\v 35 Хоорай бижээчизи чонну арай боорда оожуктургаш, мынча дээн: «Эфестиң чону, бистиң хоорайывыс-өндүр улуг Артемиданың өргээзиниң база ооң дээрден кээп дүшкен ыдыктыг дажының кадагалакчызы дээрзин чер кырында билбес кижи бар бе?!
+\v 36 Ол кымга-даа маргыш чок барымдаа-дыр. Ынчангаш силер оожургап, бодамча чок хөделбес болзуңарза эки.
+\v 37 А силер дээрге Артемиданың өргээзин-даа оорлаваан, бурганывысты-даа бак сөглевээн бо ийи кижини бээр эккелдиңер чоп.
+\v 38 Димитрий болгаш өске-даа ус-шеверлер кандыг-бир кижини буруудадып турар болза, бисте ону сайгарып шиидер, уштап-баштап турар кижилер-даа бар-дыр. Бот-боттарын аңаа буруудатчып турзуннар.
+\v 39 А өске кандыг-бир айтырыыңар бар болза, ону чоннуң хоойлу ёзугаар чыыжынга шиитпирлээр херек.
+\v 40 А ам бөгүнгү болуушкуннар дээш, үймээн үндүргенинге буруудаттырар айыыл биске кыжанып келди. Ындыг хөлзээзин дээш, агартынар арга бисте чок-тур». Ынча дээш, ол чыышты тарадыпкан.
+\c 20
+\cl 20 эге
+\p
+\v 1 Хөлзээзин төне бээрге, Павел христианнарны кыйгырткаш, оларны сорук киирип, чүве чугаалааш, байырлажып чарылган соонда, Македонияже чоруй барган.
+\v 2 Орук ара ол чер болганга бүзүрээннерни суртаалдары-биле быжыктырып чораан. Оон ол Элладага чедип келгеш,
+\v 3 аңаа үш ай болган. Ооң Сирияже эжиндирип чоруурунуң мурнуу чарыында иудейлер аңаа удурланыыр деп турарын билип кааш. Ынчангаш ол дедир Македония таварты эртерин шиитпирлээн.
+\v 4 Павелди Верия чурттуг Пиррниң оглу Сосипатр, Фессалоника чурттуг Аристарх биле Секунд, Дервия чурттуг Гаий, Тимофей база Асия чурттуг Тихик биле Трофим олар үдеп чораан.
+\v 5 Олар баштай үнүпкеш, бисти Троадага манап турганнар.
+\v 6 А бис Хаарган далганнар байырлалының соонда Филиппыдан эжиндирип үнгеш, беш хонук эрткенде, Троадага өөрүвүске катчып алгаш, аңаа чеди хонган бис.
+\p
+\v 7 Улуг-хүнде эп-сеткилдиң чемин үлежип чиир дээш, чыылган бис. Павел чыылган улуска суртаалдап турган. Ол даарта эжиндирип чоруур деп турган болгаш, дүн ортузу чедир чугаалап келген.
+\v 8 Бистиң чыглып келгенивис үстүкү өрээлге хөй-ле чырыткылар хып турган.
+\v 9 Павел суртаалын дыка үр уламчылап келген болгаш, соңга караанга олурган Эвтих деп аныяк оол бажын согайтып, уйгузунга бастыргаш, үшкү каъттан чайлып кээп дүшкен. Ону көдүрүп кээрге, ол өлүг болган.
+\v 10 Павел дүжүп келгеш, оолду куспактап алгаш: «Муңгараваңар, ол тынныг-дыр!» – дээн.
+\v 11 Ол үстүнче үне бергеш, чемни үлежип чигеш, дыка үр, даң аткыже, чугаалап келген, а оон чоруй барган.
+\v 12 Аныяк оолду бажыңынга дириг хевээрзин эккелгеннер, а шупту улустуң сагыжы ажый берген.
+\p
+\v 13 Бис корабльга олурупкаш, Ассче эжиндирип чорупкан бис. Аңаа Павелди ап алыр ужурлуг турган бис, чүге дээрге боду ынаар кургаг черлеп чоруй баар дээш, ол ынчаар айыткан.
+\v 14 Павел биске Асска таваржы бээрге, ону корабльче ап алгаш, Митилина хоорайже эжиндирип чоруптувус.
+\v 15 Оортан даартазында хүндүс эжиндирип үнгеш, Хиос ортулуктуң дужунга келгеш, оон бир хүн эрткенде, Самос ортулукка доктаадывыс. База бир хүнзээш, Милит хоорайга эжиндирип келдивис.
+\v 16 Павел Асияга саадап, үе чидирбес дээш, Эфестиң чаны-биле эрте бээрин шиитпирлээн, чүге дээрге Иерусалимче далажып бар чыткан. Ол ынаар, аргалыг-ла болза, Беженги хүннүң байырлалында чеде бээрин күзээн.
+\p
+\v 17 Павел Милиттен Эфесче улус чоруткаш, Эфестиң христиан ниитилелиниң удуртукчуларын кыйгырткан.
+\p
+\v 18 Олар чедип кээрге, ол мынча дээн: «Асияга мээң келгеним баштайгы хүнден-не үргүлчү силер-биле кады канчаар чурттап турганымны билир силер.
+\v 19 Мен Дээрги-Чаяакчыга караам чажын эңдере төп, иудейлерниң кара сагыштыындан салым-хуумга таварышкан шенелделерни ажып эртпишаан, биче сеткилдиг бараан бооп келдим.
+\v 20 Силерге ажыктыг болгу дег бүгү чүүлдү суртаалдап, силерни хөй улус мурнунга база бажыңнар кезип, коргуш чок өөредип келдим.
+\v 21 Бачыдын миннип, Бурганче эглириниң база Дээргивис Иисус Христоска бүзүрээриниң дугайында иудейлерге-даа, өске чоннар улузунга -даа медеглеп келдим.
+\p
+\v 22 А ам, Ыдыктыг Сүлдениң айытканы-биле, мени ында чүү манап турарын билбес-даа болзумза, Иерусалимче чоруур ужурлуг мен.
+\v 23 Чүгле Ыдыктыг Сүлдениң хоорай бүрүзүнге меңээ сагындырыг кылып, Иерусалимге мени хилинчек болгаш хоругдал манап турарын чугаалап келгенин-не билир мен.
+\v 24 Ынчалза-даа амы-тыным меңээ кандыг-даа үне чок, чүгле бодумнуң эртер оруумну, Дээрги Иисустуң меңээ даандырган бараан болуушкунун эчизинге чедирген болзумза-Бурганның авыралының дугайында Өорүнчүг Медээни улуска дыңнаткан болзумза!
+\v 25 Араңарга аралажып, Бурганның Чагыргазын суртаалдап турганым улустан чаңгызыңар-даа мени моон соңгаар көрбезин билир мен.
+\v 26 Силерниң кайы-бирээңер өлүмче бажы-биле баар болза, ол дээш, буруум чогун бөгүн силерге медеглеп тур мен.
+\v 27 Чүге дээрге Бурганның күзел-соруун силерге долузу-биле коргуш чок суртаалдап келген мен.
+\v 28 Бодуңарны база Ыдыктыг Сүлдениң силерге хүлээдип берген кодан хоюн хайгаарап көрүп чоруңар. Бурганга бүзүрээннер ниитилелиниң кадарчылары бооп көрүңер, ону Ол Бодунуң ханын төккеш, бөлүп алган болгай.
+\v 29 Мен силерден чоруй баарымга, каржы бөрүлер чедип келгеш, коданны черле өршээвес дээрзин билир мен.
+\v 30 Бүзүрээннер оларны эдерзин дээш, алыс шынны соора өөреди бээр улус силерниң араңарга безин тыптып кээр.
+\v 31 Ынчангаш сергек болуңар! Мээң үш чыл дургузунда, дүне-хүндүс караам чажын төп, силерге могаг-шылаг чок сагындырып келгенимни сактып чоруңар.
+\p
+\v 32 Мен ам силерни Бурганга болгаш Ооң авыралдыг медээзинге хүлээдип тур мен. Ол сөзу силерни быжыктырып база Бурганның ыдыктаан бүгү улузунга аазаан өнчүнү силерге берип шыдаар.
+\p
+\v 33 Мен кайыңардан-даа алдын, мөңгүн, идик-хеп алырын күзевээн мен.
+\v 34 Бодумнуң база эш-өөрүмнүң хереглээр чүвезин бо ийи холум-биле ажылдап ап келгенимни билир силер.
+\v 35 Чүнү-даа кылып турган болзумза, бодумнуң үлегерим-биле бис ажылдаар ужурлуг, Дээрги Иисустуң сөстерин сактып, кошкак улуска дузалажыр ужурлуг бис дээрзин силерге көргүзүп келген мен. Ол: „Алырынга көөрде, бээри-амыр-чыргалдыг“ – дээн болгай».
+\p
+\v 36 Павел ынча дээш, шупту улус-биле кады дис кырынга олурупкаш, мөргүп алган.
+\v 37 Шупту улус ыглап-сыктап, ону куспактааш, ошкап турган.
+\v 38 Ылаңгыя ооң: «Моон соңгаар мени көрбес силер» – дээн сөстери оларны муңгарадыпкан. Оон Павелди корабльга чедир үдеп кааннар.
+\c 21
+\cl 21 эге
+\p
+\v 1 Бис олар-биле арай деп чарылгаш, баштай дорт-ла Кос ортулукка, даартазында хүндүс Родос ортулукка эжиндирип четтивис, а оортан Патара хоорайже чорупкан бис.
+\v 2 Финикия баар корабль тып алгаш, аңаа олурупкаш, улаштыр ынаар эжиндирип чоруптувус.
+\v 3 Кипр ортулукту мурнуу талазы-биле оюп эрткеш, Сирияже углапкан бис. Оон Тир хоорайга туруп алдывыс, чүге дээрге корабльдың чүъгүн аңаа дүжүрер турган.
+\p
+\v 4 Аңаа бис өөреникчилер тып алгаш, чеди хүн иштинде олар-биле кады турдувус. Ыдыктыг Сүлдеге долдуртунгаш, олар Павелге: «Иерусалимче барба» – деп турганнар.
+\v 5 Аңаа турар үевис төне бээрге, улаштыр чоруптувус. Бүзүрээн улус шуптузу кадайлары болгаш ажы-төлү-биле кады бисти хоорайдан үндүр үдеп келген. Аңаа, далай эриинге, дис кырынга олурупкаш, мөргүп алдывыс.
+\v 6 Удур-дедир байырлажып чарылган соонда, корабльга олурупкан бис, а олар бажыңнарынче чана берген.
+\p
+\v 7 Эжиндириишкинни уламчылааш, Тирден Птолемаида хоорайга кээп, корабльдан дүшкеш, ында чурттап турар бүзүрээн ха-дуңмавыстың амыр-мендизин айтыргаш, олар-биле кады бир хондувус.
+\v 8 А даартазында хүндүс оон чорупкаш, Кесарияга келгеш, чеди дузалакчының бирээзи болур суртаалчы Филипптиң бажыңынга доктаадывыс.
+\v 9 Ооң ашакка барбаан дөрт кызы өттүр билип медеглээр улус болду.
+\p
+\v 10 Бис аңаа элээн хөй хонганывыста, Иудеядан Бурганның медээчизи Агав дээр кижи келген.
+\v 11 Ол биске келгеш, Павелдиң курун алгаш, ооң-биле бодунуң хол-будун хүлүттүнгеш, чүве чугаалаан. Ооң сөстери бо-дур: «Ыдыктыг Сүлде: „Бо курнуң ээзин Иерусалимниң иудейлери мынчалдыр хүлээш, өске чоннар улузунга хүлээдир-дир“ – деп тур».
+\p
+\v 12 Ону дыңнааш, бис база аңаа чурттап турган улус Павелден: «Иерусалимче барбайн көр» – деп ээрежип дилеп эгелээн бис.
+\p
+\v 13 Ынчалза-даа Павел биске: «Силер чүге ыглап-сыктап, чүрээм чара соп тур силер? Мен чүгле хүлүдүп алырынга эвес, а Дээрги Иисустуң ады-биле Иерусалимге өлүртүрүнге-даа белен мен» – деп харыылаан.
+\p
+\v 14 Ооң шиитпирин өскертип шыдавазывысты билгеш, оожургай берип: «Дээрги-Чаяакчының күзел-соруу-биле болзун!» – дээн бис.
+\p
+\v 15 Ол хүннер эрте бээрге, бис дөгертингеш, Иерусалимче чоруптувус.
+\v 16 Бистиң-биле кады Кесария чурттуг чамдык бүзүрээн улус база чорупкан. Олар бисти баштайгы өөреникчилерниң бирээзи, Кипр чурттуг Мнасонга эккээрге, ооң бажыңынга туруп алган бис.
+\p
+\v 17 Иерусалимге кээривиске, бүзүрээн акы-дуңмавыс бисти эвилең-ээлдек уткуп-хүлээп алган.
+\v 18 Даартазында хүндүс Павел-биле кады Иаковче чорупкан бис. Христиан ниитилелдиң шупту удуртукчулары ында чыылган болган.
+\v 19 Павел оларны мендилээш, ооң бараан болуушкунун дамчыштыр өске чоннар улузунга Бурганның чүнү кылганын чүве арттырбайн чугаалап берген.
+\v 20 Олар ону дыңнааш, Бурганны алдаржыткаш, Павелге мынча дээннер: «Акывыс, Иисуска бүзүрээн муң-муң иудейлер барын билир сен, олар шупту Моисейниң  хоойлузун шыңгыы сагып чоруур улус-тур.
+\v 21 Иерусалимниң иудейлеринге бир улус сээң дугайыңда: „Өске чоннар аразында чурттаан хамык иудейлерни Моисейниң хоойлузундан ойталаар кылдыр өөредип, оларга боттарының ажы-төлүн кыртыжап демдектевезин база бистиң чаңчылдарывысты сагывазын сүмелеп турар кижи-дир“ – дээн-дир.
+\v 22 Бис ам канчаар бис? Олар сээң келгениңни дыңнап кааш чыглып кээр болгай
+\v 23 Ынчангаш бистиң сүмелээн аайывыс-биле кылып көр. Бистиң аравыста Бурганга даңгырак берген дөрт кижи бар-дыр.
+\v 24 Оларны алгаш, арыгланыр ёзулалды кады эртип ал база олар ёзу-чаңчыл ёзугаар баштарын дөңгүрертсин дээш, ооң чарыгдалын төлеп бер. Ынчан сээң дугайыңда дыңнаан чүвезинде шын сөс чогун, а сени ыдыктыг хоойлувусту сагып чоруур кижи-дир дээрзин шупту улус билип каар.
+\v 25 А өске чоннарның бүзүрээн улузунга хамаарыштыр алыр болза, шиитпиривисти оларга дыңнадып, чагаа бижээн бис. Оларга дүрзү- бурганнарга өргээн эът чииринден, хандан, бооп өлүрген дириг амытаннар эъдинден болгаш самыыраарындан ойталаарын саналдаан бис».
+\v 26 Павел ынчан ол дөрт кижини ап алгаш, даартазында хүндүс олар-биле кады арыгланыр ёзулалды эртип алган. Оон ол Бурганның өргээзинче киргеш, кажан арыгланыр хуусаа төнерин база оларның кижи бүрүзү дээш, кажан өргүл салырын чарлап чугаалаан.
+\p
+\v 27 Арыгланыр хуусааның чедиги хүнү эртип турда, Павелди Асия чурттуг иудейлер Бурганның өргээзинге көрүп кааннар. Олар ону сегирип алгаш, шупту улусту хөлзедип:
+\v 28 «Израильчилер! Дузалажыңар! Бо дээрге чер болганга улусту бистиң ыдыктыг хоойлувуска, чонувуска база Бурганывыс өргээзинге удур өөредип чоруур кижи-дир. А ам ол гректерни Бурганның өргээзинге эккелгеш, ыдыктыг черни бужартаткан-дыр» – деп алгыржы бергеннер.
+\v 29 Олар Павелди ооң мурнунда Эфес чурттуг Трофим-биле хоорайга кады чорда көрген болгаш, Павел ону Бурганның өргээзинге эккелген боор деп бодаан чүве-дир.
+\v 30 Бүгү хоорай хөлзеп эгелээн болгаш, чүк бүрүзүнден улус маңнажып кээп турган. Олар Павелди сегирип алгаш, Бурганның өргээзинден үндүр сөөрткеш, ол дораан ооң хаалгаларын хаап алганнар.
+\p
+\v 31 Олар ону өлүрер деп барганнар, ынчалза-даа бүгү Иерусалим хөлзеп үнген дугайында медээ рим муң шериг баштыңынга чеде берген.
+\v 32 Баштың ол дораан шериглерин болгаш чүс шериг баштыңчыларын алгаш, чыылган чонче чорупкан. Улус муң шериг баштыңын база шериглерни көрүп кааш, Павелди эттерин соксай бергеннер.
+\p
+\v 33 Муң шериг баштыңы ынчан Павелге чоокшулап келгеш, тудуп хоругдааш, ийи илчирбе-биле демирлээрин дужааган. Оон ол чыылган улустан: «Бо кымыл, чүнү үүлгеткен кижил?» – деп айтырган.
+\v 34 Чыылган чоннуң чамдыызы бир чүве, өскелери оон аңгы чүве алгыржыр болган. Ындыг хөлзээзин, шимээнден ол тодаргай чүнү-даа билип чадааш, Павелди шериглер чурттаан бажыңче аппаарын дужааган.
+\v 35 Павелди чадага эккээрге, шериглер ону шуут-ла көдүрер ужурга таварышкан – чоннуң хорадап, олче чүктүп турары дээш.
+\v 36 Хөй чон ону эдерип: «Аңаа өлүм!» – деп алгыржып чораан.
+\p
+\v 37 Павелди шериглер чурттаан бажыңче киирип бар чыдырда, ол баштыңга: «Силерден бир чүве айтырып болур бе?» – дээн. Оозу мынча дээн: «Сен гректеп билир ышкажың чүл.
+\v 38 Ындыг болганда, чоокта чаа үймээн үндүргеш, дөрт муң дерзии тура халыкчыны ээн кургаг ховуже аппарган египетчи сен эвес бе?»
+\p
+\v 39 А Павел: «Мен – Киликияда Тарс хоорай чурттуг еврей, билдингир хоорайның хамаатызы мен. Чон-биле чугаа кылырын чөпшээреп көрүңерем» – деп харыылаан.
+\v 40 Демгизи ынчан чөпшээрээрге, Павел чадага туруп алгаш, холу-биле чонга «Оожургаңар!»-деп медээ берген. Хамык улустуң шимээни чидерге, ол еврей дылга чугаалап эгелээн.
+\c 22
+\cl 22 эге
+\p
+\v 1 «Акы-дуңма болгаш адалар! Ам бодумну агартып, чүү дээримни дыңнап көрүңер».
+\v 2 Павелдиң еврей дылга чугаалай бергенин дыңнааш, олар улам-на оожургай берген.
+\v 3 «Мен – Киликияның Тарс хоорайга төрүттүнгеш ол-ла хоорайга кижизиткен еврей мен. Мээң башкым Гамалиил чүве, ол мени өгбелеривистиң ыдыктыг хоойлузунга ыяк быжыг билиглиг кылдыр өөреткен. Мен, бөгүн силер бүгүде ышкаш, Бурганга чүткүлдүг бараан бооп чор мен.
+\v 4 Мен Иисустуң өөредиинге бүзүрээн улусту өлүреринге чедир истеп-сүрүп, эр-даа, херээжен-даа улусту тудуп хоругдааш, кара-бажыңнарже киир октап чордум.
+\v 5 Ону Бурганның дээди бараалгакчызы-даа, дээди иудей Чөвүлел-даа бадыткап боор. Харын-даа олардан Дамаскыда чурттаан акы-дуңма иудейлерге хамааржыр чагаалар алгаш, демги улусту тудуп хоругдааш, Иерусалимге кезедири-биле эккээр дээш, ынаар чорупкан мен.
+\p
+\v 6 Ынаар бар чыткаш, Дамаскыга чоокшулап олурумда, дүъш үезинде дээрден хенертен чайнап келген чырык карактарым чылчырыктадыпкан.
+\v 7 Черже кээп дүшкеш, меңээ: „Савл! Савл! Мени чүге истеп-сүрүп тур сен?“ – дээн үн дыңнап кагдым.
+\p
+\v 8 Мен: „Силер кым силер, Дээрги?“ – дидим. Ол: „Мен дээрге истеп-сүрүп чорууруң Назарет чурттуг Иисус-тур мен“ – деп харыылаан.
+\p
+\v 9 Мээң кады чораан улузум ол чырыкты көрген, ынчалза-даа мээң-биле чугаалашкан үннү билип албаан.
+\v 10 „Дээрги, мен чүнү кылыйн?“ – деп айтырдым. Дээрги-Чаяакчы меңээ: „Ам туруп келгеш, Дамаскыга бар, кылыр ужурлуг бүгү чүнү кылырыңны аңаа шуптузун чугаалап бээр“ – дээн.
+\v 11 Чырыктың чайыннаажындан мээң карактарым согурара берген боорга, кады чораан өөрүм мени холумдан четкеш, Дамаскыга эккеп каан.
+\v 12 Бурганны дыңнап база ыдыктыг хоойлувусту сагып чоруур, ында чурттаан иудейлерниң хүндүлээр Анания дээр кижи
+\v 13 меңээ чедип келгеш: „Дуңмам Савл, карааң көре берзин!“ – дээн. Ол-ла дораан мен ону көрүп кагдым.
+\v 14 Ынчан ол меңээ чугаалаан: „Өгбелеривистиң Бурганы сени Ооң күзел-соруун билип алзын дээш, чөптүг-шынныг Кижини көрзүн дээш база Ооң сеңээ чугаалаан сөзүн дыңназын дээш шилип алган-дыр.
+\v 15 Чүге дээрге бүгү улус мурнунга Ооң дугайында херечилеп, көрген база дыңнаан чүвеңни чугаалаар-дыр сен.
+\v 16 Ам чүнү манап ор сен? Тургаш, сугга суктуруп ал, Дээрги Иисустуң адын кый дээш, бачыттарыңдан, арыгланып ал“.
+\p
+\v 17 Мен оон Иерусалимче ээп келгеш, Бурганның өргээзинге мөргүп тура, Иисустан келген ажыдыышкын көрүп кагдым.
+\v 18 Ол меңээ: „Ам бо дораан Иерусалимни каггаш чорувут, чүге дээрге бо улус Мээң дугайымда херечилээриңни хүлээп албас-тыр“ – диди.
+\v 19 А мен Аңаа: „Дээргим, бо улус Сеңээ бүзүрээннерни тудуп хоругдаар база эттеп-согар дээш, синагогалар кезип чоруп турганымны билир болгай.
+\v 20 Сээң херечиң болур Стефанның ханы төктүп турда, мен база аңаа тургаш, ону деткип, өлүрүкчүлерниң хевин кадарып турдум“ – деп харыыладым.
+\v 21 Иисус ынчан меңээ: „Чорувут, Мен сени ырадыр, өске чоннар улузунче чорударым ол-дур“ – диди».
+\p
+\v 22 Ол сөстерге чедир олар ону дыңнап турган, а ынча дээри билек: «Ону өлүр! Ооң чурттаан херээ чок!» – деп алгыржып эгелээннер.
+\p
+\v 23 Олар алгыржып, хевин ора соп октап, агаарже довурак чажып турганнар.
+\v 24 А муң шериг баштыңы Павелди шериглер чурттаар бажыңче аппаарын база олче чүге ынчаар алгырышканын билип алыр сорулга-биле ону эриидеп тургаш, байысаарын дужааган.
+\p
+\v 25 Ынчалза-даа ону эриидээр дээш хүлүй бээрге, Павел чанында турган чүс шериг баштыңчызынга: «Шииттирбээн рим хамаатыны эриидээри дүгжүр чүве бе?» – дээн.
+\p
+\v 26 Чүс шериг баштыңчызы ону дыңнааш, муң шериг баштыңынга четкеш ооң дугайында дыңнаткан.  Ол айтырган: Чүнү канчаар деп тур сен, бо кижи Римниң хамаатызы”.
+\p
+\v 27 Муң шериг баштыңы Павелге чедип келгеш: «Сен ылап-ла рим хамааты сен бе?» – деп айтырган. Ол: «Ийе» – деп харыылаан.
+\p
+\v 28 Муң шериг баштыңы мынча дээн: «Мен ол хамааты эргени хөй акша-биле садып алган мен». А Павел: «А мен ындыг болуп төрүттүнген мен» – дээн.
+\v 29 Ону байысаар деп турган улус ол дораан соксап кааннар. Рим хамаатыны демирлеп алганын билип кааш, муң шериг баштыңы база корга берген.
+\p
+\v 30 Даартазында хүндүс муң шериг баштыңы иудейлер Павелди чогум чүү дээш буруудадып турарын билип алыксааш, Бурганның дээди бараалгакчыларын база бүгү дээди иудей Чөвүлелди чыылдырарын дужааган. Ол Павелдиң илчирбелерин адыргаш, оларның мурнунга эккеп тургузупкан.
+\c 23
+\cl 23 эге
+\p
+\v 1 Павел Чөвүлелди эргий кайгааш: «Акы-дуңма! Мен бо хүнге чедир Бурганның мурнунга хүлээлгемни арыг арын-нүүр-биле чурттап чор мен» – дээн.
+\v 2 Бурганның дээди бараалгакчызы Анания ынчан ооң чанынга турган улуска ооң эриннеринче кагарын дужааган.
+\p
+\v 3 А Павел аңаа мынча дээн: «Бурган сени кагар эвеспе, агартыр чугайлаан хана. Сен мында мени ыдыктыг хоойлу ёзугаар шиидер дээш олурар-дыр сен, ол хиреңде-ле ыдыктыг хоойлуга чөрүштүр мени кагарын дужаап турар-дыр сен!»
+\p
+\v 4 Павелдиң чанынга турган улус аңаа: «Бурганның дээди бараалгакчызын канчап дора көөр сен?» – дээннер.
+\p
+\v 5 А Павел: «Акы-дуңма, буруулуг болдум, ол-Бурганның дээди бараалгакчызы дээрзин билбедим. Шынап-ла, Бижилге: „Чонуңнуң удуртукчузун бак сөглеве“ – деп турар болгай» – деп харыылаан.
+\p
+\v 6 Оларның чамдыызы саддукейлер, а өскелери фарисейлер дээрзин Павел билип каан, ынчангаш ол дээди иудей Чөвүлелге ыыткыр үн-биле мынча дээн: «Акы-дуңма! Мен фарисей кижи оглу, фарисей мен, өлүглерниң катап дирлиринге идегелим дээш, шииттирип турарым бо».
+\v 7 Ол ынча дээрге, фарисейлер биле саддукейлер аразынга маргылдаа үнгеш, чыыш ийи чарлы берген.
+\v 8 Чүге дээрге саддукейлер өлүглер аразындан катап дирлири-даа, дээрниң төлээлери-даа, сүлде-сүнезиннер-даа чок дээр, а фарисейлер ол бүгүге бүзүрээр турган.
+\p
+\v 9 Оон алгы-кышкы үнген. Фарисейлер бөлүүнден чамдык ном-хоойлу тайылбырлакчылары туруп келгеш, маргыжа бергеннер: «Бо кижиде багай чүү-даа көрбейн тур бис. А ооң-биле сүлде-сүнезин азы дээрниң төлээзи чугаалашкан болза чүл?»
+\v 10 Маргылдаа күштүг алгыш-кырышче шилчий бээрге, рим баштың оларның Павелди үзе-чаза соп кааптарындан сезингеш, шериглеринге ынаар баткаш, ону шериглер чурттаар бажыңче алгаш баарын дужааган.
+\p
+\v 11 Дараазында дүне Дээрги Павелге чедип келгеш: «Павел, дидим бол, чүге дээрге Мээң дугайымда Иерусалимге херечилеп турганың дег, Римге база херечилээр сен» – дээн
+\p
+\v 12 Хүн үнүп кээрге, иудейлер аразында дугурушкаш, Павелди өлүрбээн шаанда, чүнү-даа ижип-чивес бооп даңгыраглааннар.
+\v 13 Сүлчээге дөртен ажыг кижи киришкен.
+\v 14 Олар Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш баштыңнарга баргаш: «Павелди өлүрбээн шаавыста, чүнү-даа ижип-чивес бооп даңгырагладывыс.
+\v 15 Ынчангаш силер дээди иудей Чөвүлел-биле кады ооң херээн катап көөр-дүр деп чылдагааннааш, ону силерге эккээр кылдыр муң шериг баштыңынга сөстен чедириңер. А бис ону бээр эккел чыдырда-ла, өлүрүп каарынга белен боор бис» – дээннер.
+\p
+\v 16 Сүлчээ дугайында Павелдиң кыс дуңмазының оглу (чээни) дыңнап кааш, шериглер чурттаар бажыңче киргеш, ол дугайында аңаа дамчыдыпкан.
+\v 17 А Павел чүс шериг баштыңчыларының бирээзин кый деп алгаш: «Бо оолду баштыңыңче аппарам, ол аңаа бир чүве чугаалаар деп тур» – дээн.
+\v 18 Демгизи оолду муң шериг баштыңынга эдертип эккелгеш, илеткээп чугаалаан: «Хоругдаттырган Павел мени кый деп алгаш, бо оолду силерже аппаарын диледи, чүге дээрге ол силерге бир-ле чүве чугаалаар дээн-дир».
+\v 19 Баштың ол оолдуң холундан туткаш, өскээр чедип аппаргаш: «Меңээ чүнү чугаалаар бодадың?» – деп айтырган.
+\v 20 Демги оол: «Иудейлер ооң херээниң тодаргай истелгезин чорудар чылдагаан-биле Павелди даарта дээди иудей Чөвүлелге чедирерин силерден дилээр бооп дугуржуп алдылар.
+\v 21 Ынчалза-даа оларны дыңнаваңар, чүге дээрге дөртен ажыг кижи кедегде манап турар. Олар ону өлүрбээн шаанда чүнү-даа ижип-чивес бооп даңгыраглааш, ам силерниң айтыышкыныңар манап, белен турарлар-дыр» – деп харыылаан.
+\v 22 Баштың ол оолга: «Меңээ чугаалаан чүвеңни кымга-даа чугаалавас сен» – деп дужаагаш, ону чорудупкан.
+\p
+\v 23 Баштың оон чүс шериг баштыңчызы ийи кижини кыйгырткаш, оларга: «Кесария чоруур кылдыр ийи чүс чадаг шеригден, чеден аъттыг шеригден база ийи чүс адыгжыдан белеткеңер. Хүн ашкандан бээр үшкү шакта үнеринге белен туруңар.
+\v 24 Павелди Феликс чагырыкчыга бүдүн-бүрүн чедирер кылдыр, аңаа мундурар элчигеннерден белеткеңер» – деп дужааган.
+\v 25 Ол ышкаш мындыг уткалыг чагаа бижип каан:
+\v 26 «Онза хүндүткелдиг чагырыкчы Феликске Клавдий Лисий байыр чедирип олур.
+\v 27 Бо кижини иудейлер сегирип алгаш, бичии-ле болза өлүрүп каар частылар, ынчалза-даа мен шериглерим-биле келгеш, чүге дээрге ол рим хамааты дээрзин билип кааш ону камгалап кагдым.
+\v 28 Ону буруудадып турар чылдагаанны билип алыр дээш, мен ону дээди иудей Чөвүлелге эккелдим.
+\v 29 Аңаа удур буруудадыышкыннар оларның боттарының ыдыктыг хоойлузунга хамааржыр дээрзин, ынчалза-даа өлүмге онаагы дег азы кара-бажыңга олуртку дег буруу ол кижиде чок дээрзин ылавылап көрдүм.
+\v 30 Ол кижиге удур сүлчээ барын дыңнааш, мен ону ол-ла дораан силерже чорутканым бо. А ооң буруудадыкчыларынга аңаа удур херекти силерге киирерин дужаадым».
+\p
+\v 31 Шериглер дужаалды күүседип, Павелди ап алгаш, ону ол кежээ-ле Антипатридага эккелгеннер.
+\v 32 Даартазында хүндүс аъттыг шериглер Павелди Кесарияже алгаш чорупкан, а артканнары чурттаар бажыңынче ээп келген.
+\v 33 Кесарияга келгеш, Феликс чагырыкчыга чагааны тывыскаш, Павелди хүлээдип бергеннер.
+\p
+\v 34 Чагааны номчааш, чагырыкчы Павелдиң кайы девискээрден келгенин айтырган. Ол Киликиядан келген деп билип алгаш,
+\p
+\v 35 Феликс: «Буруудадыкчыларың чедип кээрге, сээң херээңни дыңнаар мен» – дээн. Оон ону Иродтуң ордузунга хоругдалга тударын дужааган.
+\c 24
+\cl 24 эге
+\p
+\v 1 Беш хүн эрткенде, Бурганның дээди бараалгакчызы Анания чоннуң чамдык баштыңнары-биле база Тертулл дээр хоойлучу-биле кады Кесарияга келгеш, олар Павелге удур буруудадыышкынын дугайында чагырыкчының мурнунга илереткеннер.
+\v 2 Павелди кый дептерге, Тертулл ону буруудадып, эгелээн:
+\v 3 «Хүндүткелдиг Феликс! Силерниң алызын бодаан башкарылгаңар ачызында бистиң чуртувус амыр-тайбыңга бүргеткен чурттап турарын база бистиң чоннуң амыдыралы экижээнин көрүп тур бис. Ол бүгүнү кажан-даа, каяа-даа улуг өөрүп четтириишкин-биле хүлээп көөр бис.
+\v 4 Ам силерни оон ыңай шүүдедип турбазы-биле, бистиң кыскажак түңнээшкинивисти дыңнаарындан чажам дивезиңерни дилеп тур мен.
+\v 5 Бис бо кижи корум-чурум үрекчизи дээрзин илередип алдывыс, ол-бүгү делегейге иудейлер аразынга үймээн үндүрүкчүзү-дүр база назаретчилерниң аңгыланган бөлүүнүң удуртукчузу-дур.
+\v 6-8 Оон ыңай ол Бурганывыс өргээзин безин бужартадыр сагыштыг турду, а бис ону тудуп алгаш бодувустуң хоойлувус-биле шшидерин күзедивис. 7. Ынчалза-даа муң шериг баштаңчызы Лисий ону бистен күш биле хунаап алгаш, сенче чоргузупкан. Ү. Ону буруудатып турар бистерни сенче баарын дужаады. Ам бодуң байысаагаш, бистиң ону чүү дээш буруудадып турарывысты билип ап боор сен».
+\v 9 Иудейлер ол бүгүнү шын деп бадыткааш, буруудадыышкынны деткээннер.
+\p
+\v 10 Чагырыкчы аңаа чугаалаарын айтырга, Павел мынча деп харыылаан: «Хөй чылдар дургузунда бо чонну шын шиидип келгениңни билир мен, бодумнуң херээмни өөрүшкү-биле камгалаар-дыр мен.
+\v 11 Иерусалимге мөгейиг кылып келгенимден бээр, он ийи хүнден үр болбаанымны билип ап боор силер.
+\v 12 Мээң буруудадыкчыларым Бурганның өргээзинге кандыг-бир кижи-биле маргыжып турганымны азы синагогага болгаш хоорайның өске-бир черинге улусту үймээнче ыдалап турганымны көрбээннер.
+\v 13 Олар мени ам буруудадып турар чүвезин херек кырында бадыткап шыдавас-тыр.
+\v 14 Ындыг-даа болза, оларның „шын эвес“ деп турары өөредиг ёзугаар ада-өгбевистиң Бурганынга бараан бооп турарымны миннир-дир мен. Ыдыктыг хоойлу болгаш медээчилерниң номнарында бижиттинген бүгү чүвеге бүзүрээр мен.
+\v 15 Бурган Бодунга шынчы-даа, шынчы эвес-даа улусту катап диргизер дээрзинге олар боттары идегээри дег, мен база ындыг идегелдиг мен.
+\v 16 Ынчангаш Бурганның болгаш улустуң мурнунга кезээде арыг арын-нүүрлүг болур дээш, шыдаар шаам-биле чүткүп чоруур мен.
+\v 17 Чонумнуң ядыы улузунга ачы-дуза үлеп бээр дээш, хөй чыл соонда, ээп келгеним ол.
+\v 18 Арыгланыр ёзулалды кылганым соонда, Бурганның өргээзинге кээп, өргүл салып турумда, мени тып чедип келген чүве. Улус-даа үйметпээн, шимээн-дааш-даа үндүрбээн кижи мен.
+\v 19 А ол ышкаш Асиядан келген элээн каш иудей аңаа турган чүве. Мени буруудадыр барымдаалары бар болза, силерниң мурнуңарга чугаалаар ужурлуг улус ол-дур.
+\v 20 Азы мени дээди иудей Чөвүлелге байысаап турда, кандыг буруумну истеп тыпканын мында келген улус чугаалап берзин.
+\v 21 Байгы-ла буруум-аңаа тургаш: „Өлүглер аразындан катап дирлиринге бүзүрелим дээш, бөгүн мени шиидип тур силер“ – деп алгырганымда бооп чадавас».
+\p
+\v 22 Ону дыңнааш, Феликс херекти дыңнаарын соңгаарлаткаш: «Силерниң херээңерни муң шериг баштыңы Лисий кээрге, сайгарып көөр мен. Мен ол өөредиг дугайында эки билип алыр мен» – дээн.
+\v 23 Ол чүс шериг баштыңчызынга: «Павелди хоругдалга тудуңар, ынчалза-даа аңаа элээн хосталгадан бериңер база ооң эш-өөрүнге ол дээш сагыш човап кээрин хоруваңар» – деп дужааган.
+\p
+\v 24 Элээн каш хүн эрткенде, Феликс еврей сөөктүг кадайы Друзилла-биле кады чедип келген. Ол Павелди келдирткеш, Иисус Христоска бүзүрел дугайында ооң чугаазын дыңнап эгелээн.
+\v 25 Ынчалза-даа Павел чөптүг чорук, кижиниң бодун өйлээр ужурлуунуң база Бурганның ам кээр шииткели дугайында чугаалап эгелээрге, Феликс корга бергеш: «Амдыызында чоруй бар, чайланы берзимзе, келдиртиптер мен» – дээн.
+\v 26 Ооң кадында Павел аңаа хээли саналдаар ирги бе деп, Феликс идегээн чүве-дир, ынчангаш бо-ла ону кыйгыртып эккээр, ооң-биле чугаалажыр турган.
+\p
+\v 27 А ийи чыл эрткен соонда, Феликсти Порций Фест солуп келген. Иудейлерниң күзелин хандырар дээш, Феликс Павелди кара-бажыңга арттырып каан.
+\c 25
+\cl 25 эге
+\p
+\v 1 Чагырыкчы апарганының соонда үш хүн эрткенде, Фест Кесариядан Иерусалимче чорупкан.
+\v 2 Иерусалимге Бурганның дээди бараалгакчылары, иудейлерниң даргалары Фестке келгеш, Павелге удур буруудадыышкыннарын хүлээткеш, оон дилег кылып:
+\v 3 «Биске хайыралыыңның демдээ кылдыр Павелди Иерусалимче чорудуп көр» – деп турганнар. А боттары ону орук ара өлүрүп каарын дугуржуп алганнар.
+\v 4 Ынчаарга Фест: «Павелди Кесарияда хоругдап каан, а бодум база удавас ынаар чеде бээр мен.
+\v 5 Баштыңчыларыңарның чамдыызы мээң-биле кады баргаш, ол кижи кандыг-бир херек үүлгеткен болза, ону буруудатсыннар» – деп харыылаан.
+\p
+\v 6 Иерусалимге сес-он хүн тургаш, Фест Кесарияже ээп келген. А даартазында хүндүс шииткекчиниң олудун ээлепкеш, Павелди эккээрин дужааган.
+\v 7 Павел чедип кээрге, Иерусалимден келген иудейлер ону долгандыр турупкаш, хөй-ле аар кем-херек үүлгеткен деп буруудадып эгелээннер, ынчалза-даа буруудадыышкыннарын шынзыдып шыдавааннар.
+\p
+\v 8 А ол бодун агартынып, мынча дээн: «Мен иудейлерниң ыдыктыг хоойлузунга -даа, Бурганның өргээзинге -даа, императорга-даа удур кем-херек үүлгетпээн мен».
+\p
+\v 9 Фест иудейлерге эки кижи бооп көстүр бодаан, ынчангаш ол Павелден: «Сеңээ удур буруудадыышкыннар ёзугаар сени аңаа шиидейн, Иерусалимче баар сен бе?» – деп айтырган.
+\p
+\v 10 Павел, аңаа харыылаан: «Мен императорнуң эрге-хоойлузунуң адаанда мен, мени шиидер ужурлуг чер бо-дур. Иудейлерге бак чүнү-даа кылбаан мен, ону эки билир сен.
+\v 11 Мен кем-буруулуг база өлүмге төлептиг чүүл үүлгеткен болзумза, өлүрүнден ойталавас мен. Ынчалза-даа бо улустуң мени буруудадып турар чүүлдери меге болза, кымның-даа мени оларга тудуп бээр эргези чок. Ынчангаш императорнуң бодунуң шиитпирин негеп тур мен!»
+\p
+\v 12 Бодунуң чөвүлели-биле чугаалашкаш, Фест: «Императорнуң шиитпирин негээн болганыңда, императорже чоруур сен» – деп харыылаан.
+\p
+\v 13 Элээн үе эрткенде, Агриппа хаан биле ооң дуңмазы Вереника Фест чагырыкчыга байыр чедирип, Кесарияга келгеннер.
+\v 14 Олар аңаа элээн хөй хүн болганда, Фест Павелдиң херээн хаанга мынчаар тайылбырлаан: «Мында Феликс турда-ла хоругдаттырган бир кижи бар.
+\v 15 Мен Иерусалимге турумда, Бурганның дээди бараалгакчылары болгаш иудейлерниң баштыңнары ону буруудаткан чүве. Олар ону шиидерин негеп турду.
+\v 16 Мен оларга буруудаттырган кижини буруудадыкчыларының мурнунга тургузуп, таварыштырбайн база аңаа камгаланыр арга бербейн, өлүмге шиидери рим ёзу-дүрүмге таарышпас дээрзин чугааладым.
+\v 17 А ол иудейлер бээр чедип кээрге, мен соңгаарладып турбайн, даартазында-ла шииткекчиниң олудунга саадапкаш, демги кижини эккээрин дужаадым.
+\v 18 Ооң буруудадыкчылары туруп келгеш, мээң олардан дыңнаар бодааным чаңгыс-даа буруудадыышкын кылбадылар.
+\v 19 Харын олар ооң-биле оларның чүдүлгезиниң дугайында база бир-ле өлүп калган Иисус дугайында кандыг-бир маргылдаа үндүрдүлер, а Павел ол Иисус дириг дээрзин шынзыдып турду.
+\v 20 Бо херекти шиитпирлээр аайын тыппайн: „Иерусалимге баргаш, аңаа шииттирерин күзээр сен бе?“ – деп, оон айтырган мен.
+\v 21 А Павел ооң херээн Август император көөр кылдыр маңаа арттырарын негээш турар боорга, ону императорже чорудуптар арга тывылгыже, хоругдалга хевээр тударын дужаадым».
+\v 22 Агриппа Фест чагырыкчыга: «Мен бодум база ол кижини дыңнаксап тур мен» – дээн. Фест: «Эртен дыңнаар сен» – деп харыылаан.
+\p
+\v 23 Даартазында хүндүс Агриппа биле Вереника байырланчыы кончуг байдалдыг шииткел черинче кирип келгеннер. Олар-биле кады шериг баштыңнары болгаш хоорайның алдар-хүндүлүг улузу келген. Фест Павелди эккээрин дужааган.
+\v 24 Оон Фест мынча дээн: «Агриппа хаан болгаш мында моорлап келген бүгү улус! Иерусалимге база маңаа эңдерик хөй иудейлерниң ону буруудып: „Ооң чурттаан херээ чок! “ – деп алгыржып турганы кижизин көрүп тур силер.
+\v 25 Ынчалза-даа мен ол кижини өлүрүп шиитки дег чүнү-даа тыппайн баргаш, ол боду императорнуң шиитпирин негээн болганда, ону Августче чорудар деп шиитпирледим.
+\v 26 Ынчалза-даа менде ооң дугайында дээрги императорга бижиптер хире тодаргай чүү-даа чок-тур. Ынчангаш бо сайгарылганың соонда бижипки дег чүве билип алыр дээш, ону силер бүгүдениң, ылаңгыя Агриппа хаан силерниң, мурнуңарга үндүрүп эккээрин дужаадым.
+\v 27 Мен бодаарымга, хоругдаттырган кижиниң кем-буруузун айытпайн чорудуптары шын эвес».
+\c 26
+\cl 26 эге
+\p
+\v 1 Агриппа Павелге: «сенээ арагтрынар арга берип турар-дыр» - дээн. Павел ынчан холун кодуруп медээлээш, бодун камгалаан чугаазын эгелээн:
+\v 2 «Агриппа хаан! Иудейлернин хамык буруудаадышкынарынга удур бодумну камгалап, богун силернин мурнунарга турар аргалыг болганымны асс-кежик деп санап тур мен.
+\v 3 Артында-ла оларның хамык езу-чанчылдарын болгаш маргылдаалыг айтырыгларын кончуг эки билир болгай силер. Ынчангаш мени шыдамыккай дыннаарынарны дилеп тур мен.
+\p
+\v 4 бичиимден бээр чер-чуртумга база Иерусалимге канчаар чурттап келгенимни иудейлер шупту эки билир.
+\v 5 Олар мени шагдан тура таныыр болгаш, чудулгевистин эн щынгыы чанчылдарын, дурумнерин сагып, фарисей болуп келгенимни, күзээр-ле болза, бадыткап шыдаарлар.
+\p
+\v 6 А богун Бурганнын огбелеривиске берген аазаашкынынга идегелим дээш, шииткел черинде тур мен.
+\v 7 Бистиң он ийи аймаавыс ол аазаашкынның бүдерин манап, дүн-хүн дивейн, Бурганга бараан бооп турар. Шак ол идегелим дээш, иудейлер мени буруудадып турар-дыр, о, Агриппа хаан!
+\v 8 Бурганның кижилерни өлүглер аразындан катап диргизиптер аргалыын чүге бүттүнер аргажок чүве кылдыр бодаар силер?
+\p
+\v 9 Мен бодум база Назарет чурттуг Иисуска удур болдунар-ла бүгү чүүлдү кылыр ужурлуг мен деп бодап чордум.
+\v 10 Мен ол бүгүнү Иерусалимге кылып, Бурганның дээди бараалгакчыларындан эрге алгаш, Ооң хөй ыдыктыг улузун кара-бажыңче киир октап турдум. А оларны өлүрүп каарга, мен ону деткип турган мен.
+\v 11 Шупту синагогаларга оларны хөй катап хилинчектеп, Иисусту бак сөглээринче албадап шаг болган мен. Оларга удур аажок килеңнеп, өске хоорайларга безин оларны истеп-сүрүп турган мен.
+\p
+\v 12 Бир катап шак ол сорулга-биле Бурганның дээди бараалгакчыларындан бүрүн эрге болгаш даалга алгаш, Дамаск хоорайже бар чыткан мен.
+\v 13 Дүъш чедип турда, орукка чорааш, хенертен дээрден чайыннаан, хүнден-даа чырыткылыг чырык көрүп каан мен, Агриппа хаан. Ол чырык мээң база мээң-биле кады чораан өөрүмнүң карактарывысты чылчырыктадыпкан.
+\v 14 Бис шупту черже кээп дүшкен бис, оон меңээ еврей дылга: „Савл! Савл! Мени чүге истеп-сүрүп тур сен? Сени сүрген кымчыже бажың чайгаш, хей-ле бодуңга хора чедирер сен“ – дээн үн дыңнап каан мен.
+\p
+\v 15 Мен: „Кым силер, Дээрги?“ – деп айтырган мен. Ынчан Дээрги меңээ мынча деп харыылаан: „Мен дээрге истеп-сүрүп чорууруң Иисус-тур мен.
+\v 16 Бут кырынга туруп кел. Мен сеңээ көзүлгеш, сени бараан болукчум кылдыр шилип, Мени көргениңниң болгаш сеңээ ам-даа көргүзер чүүлүмнүң херечизи шилип алдым.
+\v 17 Сени иудей чонуңдан база өске чонарже сени ам оларже чорудуптарым өске чоннар улузундан камгалаар мен.
+\v 18 Оларның бачыттары өршээттинзин дээш, а ол ышкаш Меңээ бүзүрээниниң ачызында Бурганның ыдыктаан чонунуң аразынче кирзиннер дээш, сен оларның карактарын ажыдар база дүмбей караңгыдан-чырыкче, эрликтиң чагыргазындан-Бурганче ээлдирер сен“.
+\p
+\v 19 Ынчангаш, Агриппа хаан, дээрден ажыдыышкынга удурланыр аргам чок болган.
+\v 20 Баштай Дамаскыга, а ол ышкаш Иерусалимге, оон бүгү Иудеяга база өске чоннар улузунга суртаалдай берген мен. Олар бачыттарын миннип, Бурганче ээлзиннер дээш база ылап-ла ындыызын бадыткаар ажыл-херектерден кылзыннар дээш, суртаалдап турган мен.
+\p
+\v 21 Ооң ужурунда иудейлер мени Бурганның өргээзинге сегирип алгаш, өлүрер деп турганнары ол-дур.
+\v 22 Ынчалза-даа Бурган меңээ бөгүнге чедир дузалап турар болгаш, ам мында бүгү чоннуң-улугнуң-даа, бичениң-даа мурнунда туруп алган, херечилеп тур мен. Медээчилер болгаш Моисейниң өттүр билип медеглээнинден өске чүнү-даа чугаалавайн тур мен:
+\v 23 Христос хилинчекти көрүп эртер база өлүглер аразындан эң-не баштай катап дирлип кээр, Ол иудейлерге болгаш өске чоннар улузунга чырыкты эккээр деп чугаалап тур мен».
+\p
+\v 24 Павел ам-даа агартынып турда, Фест ону ыыткыр үн-биле: «Сээң угааның солуудаан-дыр, Павел! Хөй эртем-билииң сени сээдеңнедипкен-дир!» – деп үзе кирипкен.
+\v 25 Павел: «Мен сээдеңневээн мен, хүндүлүг Фест, чугаалап турар чүвем алыс шынныг-даа, угаан-сарыылдыг-даа– дээн.
+\v 26 Хаан ол бүгүнү эки билир, ынчангаш ооң-биле хостуг чугаалажып болур мен. Чүү-даа чүве ооң кичээнгейиниң кыйыы-биле эртпээн деп бодаар мен, чүге дээрге бо бүгү чүүлдер хамык улус мурнунга болган болгай.
+\v 27 Агриппа хаан! Бурганның медээчилеринге бүзүрээр силер бе? Мен билир мен – бүзүрээр силер».
+\v 28 Агриппа Павелге: «Сен мени база ындыг дораан христиан кижи кылып алыр бодадың бе?» – дээн.
+\p
+\v 29 Павел: «Ол хуусаа үр-даа, кыска-даа болган болза, чаңгыс силер эвес, а бөгүн мени дыңнап турар бүгү улус, чүгле бо илчирбелер чокка, мен дег болу бээриңер дээш, Бурганга тейлеп тур мен» – деп харыылаан.
+\v 30 Хаан, а ооң-биле кады чагырыкчы, Вереника база олар-биле кады олурган шупту улус ынчан туруп келген. Олар үнгеш, аразында мынча деп чугаалажы бергеннер: «Бо кижини ону хоругдагы дег азы өлүргү дег чүү-даа чүве кылбаан-дыр». А Агриппа хаан Фестке: «Ол кижи боду императорнуң шиитпирин негевээн болза, ону ам хостап болур турган-дыр. Ынчангаш чагырыкчы ону кесарьже чорудар-дыр» – дээн.
+\c 27
+\cl 27 эге
+\p
+\v 1 Италияже эжиндирип чоруптарын шиитпирлээнивис соонда, Павелди база өске-даа чамдык хоругдаттырган улусту императорнуң тускай батальоннуң чүс шериг баштыңчызы Юлийге хүлээдип берген.
+\v 2 Адрамит хоорайдан Асияның эриктеринче эжиндирип үнүпкен корабльга олурупкан бис. Бистиң-биле кады Фессалоника чурттуг македончу Аристарх чораан.
+\v 3 Даартазында Сидон хоорайга эжиндирип келген бис. Юлийниң Павелге хамаарылгазы кижизиг болган. Ол Павелдиң хереглээн чүвезин тып берип, сагыш човаашкынын көргүзер дээн эш-өөрүнге баргаш кээр арганы аңаа берген.
+\v 4 Бис оортан далайже үнгеш, дедир хаттар хадаанындан Кипрни хаттардан ыжыктаан талазы-биле эжиндирип эрттивис.
+\v 5 Киликия биле Памфилияның эриктерин чуй чалгып чыдар далайны кежир эжиндиргеш, Ликияның Мира хоорайга келген бис.
+\v 6 Аңаа шериг баштыңчызы Италияже эжиндирип бар чораан Александриядан келген корабль тып алгаш, бисти аңаа олуртупкан.
+\v 7 Хөй хүннер иштинде удур хат хадаанындан оожум эжиндирзе, арай боорда Книд хоорайның чанынга эжиндирип келген бис. Удур хаттар хадаанындан оруувус уламчылап чадааш, Салмон чоогу-биле Крит ортулуктуң хаттардан ыжык талазын дургаар эжиндирип чораан бис.
+\v 8 Улуг күжениг-биле ооң кыдыын дургаар эжиндиргеш, Ласея хоорайдан ырак эвесте Эки Өртээлдер дээр черге келген бис.
+\p
+\v 9 Хөй хүннерни чидирген болгаш, эжиндирери озалдыг апарган, эң чугула иудей шээрлешкин хүннери эрткен турган. Ынчангаш Павел мынча деп сагындырган:
+\v 10 «Дыңнаңарам! Бистиң аян-чоруувус чүгле корабль биле чүъкке эвес, а улуска база улуг бергедээшкиннер болгаш айыыл-халап-биле эртерин көрүп тур мен».
+\v 11 Ынчалза-даа чүс шериг баштыңчызы Павелди дыңнавайн, корабль ээзи биле башкарыкчының сүмезин эдерген.
+\v 12 Ук өртээл аңаа кыштаарынга таарышпас боорга, далайжыларның хөй кезии оортан далайже үнгеш, болдунар болза, Критте Финик өртээлге четкеш, кышты аңаа ажарын шиитпирлээн. Финик дээрге мурнуу-барыын база соңгу-барыын чүктерже углай ажык чыдар өртээл турган.
+\v 13 Мурнуу чүктен оожум хат хадыырга, «Биске херек чүве чогум-на ол-дур» дээш, далайжылар якорун көдүргеш, Криттиң эриин дургаар эжиндирип чорупканнар.
+\v 14 Ынчалза-даа удаваанда ортулуктан бисче «соңгу-чөөн чүктүң хады(Эвроклидон)» деп адаар күштүг шуурган хөме хадып келген.
+\v 15 Корабль шуурганга алзып, хат удур чоруп чадап каан. Бис ынчан чалгыгларга чагыртып, олар бисти кайнаар углай-дыр, ынаар октадып чоруп берген бис.
+\v 16 Клавда дээр бичии ортулуктуң ыжык талазы-биле эжиндирип эртип бар чыткаш, аңаа камгалал хемезин арай боорда быжыглап алдывыс.
+\v 17 Ону өрү көдүргеш, корабльдың адаа-биле чоон хендирлер өттүргеш, куржай шарып алган бис. Сирт деп элезинниг сыык черге хептели бээринден сезингеш, корабльдың парустарын дүжүрүп каапкаш, хат база чалгыглар аайы-биле чоруп берген бис.
+\v 18 Шуурган шыдажыр аргажок күштелиирге, даартазында хүндүс корабльдың чүъгүн дүжүр октап эгелээн бис.
+\v 19 А үшкү хүнде дериг-херекселдиң кезиин улус боттарының холдары-биле корабльдан дүжүр октапкан.
+\v 20 Хөй хүннер дургузунда хүн-даа, сылдыстар-даа көрбедивис, а күштүг шуурган уламчылап турган. Адак соонда камгалал алыр кандыг-даа идегел ышкындырган.
+\p
+\v 21 Улус дыка үр чүнү-даа чивээн турган. Павел ортузунга туруп келгеш, мынча дээн: «Силер мээң сүмем дыңнап, Криттен эжиндирип үнмес турган-дыр силер, эш-өөр. Ынчанган болза, бо хамык айыыл-халапка, чидиригге таварышпас ийик бис.
+\v 22 Ынчалза-даа ам сорук кириңер: силерниң кайыңар-даа өлбес-тир, а чүгле корабль бустур-дур.
+\v 23 Эрткен дүне мээң мөгейип, бараан бооп чоруурум Бурганның төлээзи меңээ келгеш барды.
+\v 24 Ол меңээ: „Павел, кортпайн көр. Императорнуң мурнунга турар ужурлуг сен, ол дээш, Бурган Бодунуң авыралы -биле кады эжиндирип чорууруң бүгү улуска амы-тынны хайырлаар-дыр“ – диди.
+\v 25 Ынчангаш сорук кириңер, эш-өөр. Мен Бурганга база бүгү чүвениң Ооң чугаалаан аайы-биле болурунга бүзүрээр мен.
+\v 26 Бисти кандыг-бир ортулукче үндүр октаптар ужурлуг».
+\p
+\v 27 Он дөрткү дүн дүшкенде, чалгыглар бисти Адриатика далайынга чайгап чораан. Дүн ортузунда далайжылар чоогувуста бир-ле чер барын билип кааннар.
+\v 28 Олар сугнуң тереңин хемчээрге, дөртен хире метр болган. Элээн болгаш, катап хемчээрге, үжен хире метр болган.
+\v 29 Бисти хаяларже үндүр октаптарындан корткаш, далайжылар корабльдың артыы талазындан дөрт якорь бадыргаш, хүн дүрген-не үнүп келзин дээш, мөргүп турганнар.
+\v 30 Олар корабльдан дезерин оралдажып, корабльдың думчуундан якорь бадырган улус болуп, камгалал хемезин сугже дүжүре бергеннер.
+\v 31 А Павел чүс шериг баштыңчызы болгаш шериглерге: «Олар корабльга артпас болза, силер дириг артар деп бодаваңар» – дээн.
+\v 32 Шериглер ынчан хемени тудуп турган чоон хендирлерни үзе шааптарга, ол далайже кээп дүшкен.
+\p
+\v 33 Даң адар душта Павел хамык улуска чемненип алыры эки боор деп чугаалап эгелээн: «Бөгүн силерниң дириг үнер дээн манаашкыныңарның он дөрткү хүнү-дүр. Ол үе иштинде чүнү-даа чивээн болгай силер.
+\v 34 Ынчангаш чемненип аарыңарны сүмелеп тур мен. Амы-тынныг артар дизиңерзе, ол силерге эргежок чугула, кайыңарның-даа бажындан чаңгыс-даа дүк черже кээп дүжүп читпес».
+\v 35 Павел ынча дээш, хлебти алгаш, бүгү улустуң мурнунга Бурганга өөрүп четтиргеш, үлежип, чий берген.
+\v 36 Улус шупту сорук кирип, чемненип алган.
+\v 37 А корабльга шупту ийи чеден алды кижи турган бис.
+\v 38 Тоттур чемненген соонда, кызыл-тасты далайже дүжүр октап, корабльды чиигедип эгелээн бис.
+\p
+\v 39 Даң адып кээрге, далайжылар элезинниг эриктиг мугулдур көрүп кааннар, ынчалза-даа чүү деп чер дээрзин билбес болганнар. Олар, болдунар чүве болза, корабльды сыык черге кадалдыр олуртуптарын шиитпирлээннер.
+\v 40 Якорьларны өру көдүргеш, корабльды башкарар эшкииштер быжыглаан хендирлерни одура кезипкеш, хат корабльды аппаары-биле бичии парус көдүргеш, эрикче эжиндирип чорупкан бис.
+\v 41 Корабль элезинниг шенекке үскеш, сыык черге кадалы берген. Думчуу хандыр кадалгаш, шимчевейн барган, а артыы талазын күштүг чалгыглар буза шаап эгелээн.
+\p
+\v 42 Хоругдаттырганнардан чаңгызы-даа эштип чорупкаш, дезе бербезин дээш, шериглер оларның шуптузун өлүрер деп шиитпирлеп алган.
+\v 43 Ынчалза-даа чүс шериг баштыңчызы Павелдиң амы-тынын камгалаар дээш, оларның ол сагыжын күүседиринге шаптыктап каан. Ол эштип билир улусту сугже баштай шурай бергеш, эрикке чедир эштирин дужааган.
+\v 44 Арткан улуска калбак ыяштар болгаш корабльдың бузундуларындан туттунгаш, амы-тынын камгалаарын айыткан. Ынчалдыр хамык улус эрикке чеде берген, кым-даа дүжүп өлбээн болган.
+\c 28
+\cl 28 эге
+\p
+\v 1 Эрикче бүдүн-бүрүн үнүп келгеш, ортулуктуң ады Мелит дээрзин билип алган бис.
+\v 2 Ооң чурттакчылары бисти экииргээ аажок уткуп-хүлээп алганнар. Чаъс чаап эгелээш, соой бээрге, олар одаг салгаш, бисти чалап алганнар.
+\v 3 Павел куспак долдур чээрген чыггаш, отче киир октап турда, чалбыыштан дескен чылан союп үнгеш, ооң холунга астына берген.
+\v 4 Павелдиң холунда халаңнаан чылан көргеш, ол чер чурттуг улус аразында мынча дээннер: «Чигзиниг чок, бо кижи өлүрүкчү турган боор, чүге дээрге ол далайга дүжүп өлбезе-даа, хай-бачыт дээш өжээн негээр бурган ону дириг арттырбады».
+\v 5 Ынчалза-даа Павел чыланны отче дүжүр силгиптерге, ол аңаа кандыг-даа хора чедирбээн.
+\v 6 А улус ону ыжып эгелээр боор азы өлүг кээп дүжер боор деп бодаан. Ындыг-даа болза, үр манап келгеш, ооң-биле кандыг-даа айыыл-халап болбаанын көргеш, сагыш-бодалын өскертип: «Ол кижи-бурган-дыр» – дижи бергеннер.
+\p
+\v 7 Ол черден ырак эвеске ортулук чагырыкчызы Публийниң ээлел чери турган. Ол бисти бажыңынче чалааш, үш хүн дургузунда хүндүлеп келген.
+\v 8 А ол үеде Публийниң ачазы халыын аарыы болгаш кыжыктан аарааш, дөжээнден турбайн чыткан чүве-дир. Павел ооң өрээлинче киргеш, мөргүп алган соонда, аңаа холдарын дээскеш, экиртип каан.
+\v 9 Ол болуушкунну көргеш, ортулукта чурттаан өске-даа аарыг кижилер чедип кээп, экирип турганнар.
+\v 10 Олар өөрүп четтиргенин илередип, биске хөй-ле хүндүткел көргүскеннер, а кажан улаштыр эжиндирип чоруур деп турувуста, олар бисти орукка эргежок чугула херек бүгү чүве-биле хандырдылар.
+\p
+\v 11 Үш ай эрткенде, Александриядан келгеш, ол ортулукка кыштаан «Ийис бурганнар» дээр корабльга эжиндирип чорупкан бис.
+\v 12 Оон Сиракузы хоорайга келгеш, аңаа үш хүн турдувус.
+\v 13 Оон эжиндирип үнгеш, Ригияга келдивис. Даартазында хүндүс мурнуу чүктен хат хадый бээрге, ийиги хүнде Путеолы өртээлге эжиндирип келдивис.
+\v 14 Бис ол черден бүзүрээн акы-дуңмавыс тып аарывыска, олар бисти аңаа чеди хүн хире олар-биле кады турарын дилээннер. А ооң соонда ам-на Римге келдивис.
+\p
+\v 15 Хоорайда акы-дуңмавыс бистиң дугайывыста дыңнап кааш, мырыңай Аппийниң шөлүнге база Үш Шайлааракка уткуп үнүп келгеннер. Оларны көргеш, Павел Бурганга өөрүп четтиргеш, сорук кире берген.
+\v 16 Римге кээривиске, Павелди бир шериг кижиге кадарткаш, аңгы чурттаарын чөпшээреп каан.
+\p
+\v 17 Үш хүн эрткенде, Павел иудейлер аразында эң алдар-хүндүлүг улусту чыып алган. Олар чыглып кээрге, ол мынча деп чугаалаан: «Акы-дуңма! Бистиң чонга база ада-өгбелеривистиң ёзу-чаңчылдарынга удур үүлгеткен чүвем чок-даа болза, мени Иерусалимге тудуп хоругдааш, рим эрге-чагырга улузунга хүлээдип берген.
+\v 18 Олар мени истеп байысаагаш, өлүрүп шиитки дег чүү-даа чүве үүлгетпээн боорумга, хостап салыр деп турдулар.
+\v 19 Ынчаарга иудейлер аңаа удурланыр боорга, императорнуң шиитпирин негээр ужурга таварыштым, ындыг-даа болза, бодумнуң чонумга удур кандыг-даа буруудадыышкын менде чок.
+\v 20 Силерге ужуражып, ол дугайында чугаалажыр дээш, бөгүн силерни чыылдырып алдым, чүге дээрге мени бо илчирбе-биле Израильдиң идегели дээш демирлээн-дир».
+\p
+\v 21 Олар аңаа: «Бис Иудеядан сээң дугайыңда кандыг-даа чагаалар албаан бис, оон келген акы-дуңмавыстың чаңгызы-даа сээң дугайыңда биске дыңнатпаан, багай чүү-даа чугаалаваан.
+\v 22 Ындыг-даа болза, үзел-бодалың дугайында сенден боттарывыс дыңнаксап тур бис, чүге дээрге улус чер болганга ол өөредигге удурланып турарын дыңнаан бис» – дээннер.
+\p
+\v 23 Оларның Павел-биле дугуржуп алган хүнүнде оон-даа хөй иудейлер ооң чурттап турган черинге чедип келгеннер. Павел эртенден кежээге чедир Бурганның Чагыргазының дугайында оларга тайылбырлап база херечилеп, Моисейниң  хоойлузу болгаш медээчилерниң номнарынга үндезилээш, Иисустуң дугайында оларга шынзыдып келген.
+\v 24 Чамдык улусту ол бодунуң сөстери-биле бүзүредип шыдаан, а өскелери бүзүревейн барган.
+\v 25 Олар аразында маргыжып эгелээш, тарап чоруур деп турда, Павел оларга түңнел сөстерин чугаалаан: «Ыдыктыг Сүлде Исайя медээчиниң аксы-биле ада-өгбелериңерге алыс шынны чугаалап каан-дыр:
+\q
+\v 26 „Барып, бо чонга: ‘Дыңнааш-даа, угаап билбес-тир силер, көргеш-даа, эскербес-тир силер’ – деп чугаала.
+\v 27 ‘Бо чоннуң чүректери дашталып калган, ол кулаан кумнап, караан хаптап алган. Оон башка олар караа-биле көрүп, кулаа-биле дыңнап, чүрээ-биле угаап билиптер турган ийик; оон башка олар Менче эглип кээп кээр ийик, а Мен оларны экиртир ийик мен’ – деп чугаала“.
+\p
+\v 28 Ынчангаш Бурган Бодунуң камгалалын өске чоннар улузунче чорутканын база олар ону дыңнап каарлар.
+\v 29 Кажан ону чугаалаарга иудейлер аажок маргышпышаан чорупканнар»
+\p
+\v 30 Павел Римге, хөлезинин боду төлеп турганы бажыңга бүдүн ийи чыл иштинде чурттап, аңаа ужуражып келген кижи бүрүзүн хүлээп ап турган.
+\v 31 Ол Бурганның Чагыргазын дидими-биле, шаптаразын чокка суурталдап, Дээрги Иисус Христостуң дугайында улуска өөредип келген.

47-1CO.usfm

@@ -0,0 +1,471 @@
+\id 1CO
+\ide UTF-8
+\h Коринфинчилерге бирги чагаа
+\toc1 Коринфинчилерге бирги чагаа
+\toc2 Коринфинчилерге бирги чагаа
+\toc3 1co
+\mt1 Коринфинчилерге бирги чагаа
+\c 1
+\cl 1ги эге.
+\p
+\v 1 Христос Иисустуң элчинни боору-биле Бурганның күзел-соруу ёзугаар кыйгырткан, Павелден база дуңмам Сосфенадан—
+\v 2 Коринфиде  Бурганга бүзурээнер ниитилелиниң церковунга, Иисус Христос дамчыштыр ыдыктааш, Дээргивис Иисус Христостуң адын адап кыйгырткан бүгү улуска, каяа-даа чорза:
+\p
+\v 3 бистиң Бурган Адавыстан болгаш Дээрги Иисус Христостан келген авырал база амыр-тайбың силерге доктаазын.
+\p
+\v 4 Иисус Христостуң силерге берген, Бурганның силерде бар авыралы дээш бодумнуң Бурганымга үзүк- соксаал чокка өөрүп четтиргеним илередиир-дир мен. Олдан силер сөс бүрүзү база билиг бүрүзүнден баяан болгай силер.
+\v 6 Чүге дээрге Христостуң  херечилели силерге канчаар-даа аажок бадыткаттынган, 
+\v 7 Дээргивис Иисус Христостуң чедип кээрин манап турар үеңерде, силерде четпес деп чүве кандыг-даа ачы-буянныг белектерде чок-дыр, 
+\v 8 Дээргивис Иисус Христостуң чедип кээр хүнүнде шуут кем-буруу чок улус болзун дээш, Ол силерни эчизинге чедир деткип быжыктырар.
+\v 9 Бистиң Дээргивис, Бурганның Оглу Иисус Христос-биле харылзаалыг болзуннар дээш, силерни кый деп алган, Бурган аазаан сөзүнге шынчы болгай.
+\p
+\v 10 Акы-дуңма! Бистиң Дээргивис Иисус Христостуң ады-биле, силерниң шуптуңарның чаңгысты чугаалап, араңарда ангылажыг чок болуп, ынчалза-даа чаңгыс сүлдеге катчып, база чаңгыс үзел-бодалдыг бооруңарны силерден аажок дилеп тур мен.
+\v 11 Чүге дээрге, боттарыңарның араңарда маргыжып турарыңарны, мээң дуңмаларым, Хлояның өг-бүлезинден билип алдым.
+\v 12 Мен силерниң"мен Павелдиң мен", "мен Аполлостуң мен", "мен Кифаның мен", "а мен Христостуң мен"деп чугаалажып турарыңарны, мону бижикседим.
+\v 13 Таанда Христос кезектерге чарлы берген бе? Таанда Павел силер дээш хере шаптырган бе? Азы силер Павелдиң ады-биле сугга суктурганыңар ол бе?
+\v 14 Крисп биле Гаийден өске, силерниң кайыңарны-даа сугга сукпааным дээш, Бурганымга өөрүп четтирдим, 
+\v 15 ынчангаш кым-даа мээң адым-биле сугга суктурган мен деп чугаалавазын.
+\v 16 Ынчалза-даа Стефаның кады-төрээнерин сугже суккан мен. А оон кандыг-бир кижини сугже суп турганымны, сагынмас-тыр мен.
+\v 17 Христос мени  сугже суксун дээш эвес, а Өөрүнчүг Медээни өөретсин дээш чоруткан болгай, Христостуң белдир-ыяжының күжү  читпезин дээш, өөредиимде чечен-мерген сөстер ажыглатынмаан.
+\p
+\v 18 Чүге дээрге белдир-ыяшка чүү болганының дугайында өлүмнүң оруу-биле бар чоруурларга мелегей чүүл боор, а биске, камгалалатырганнарга, Бурганның күчү-күжү боор.
+\v 19 Бижилгеде: "Мерген угааныгларның мерген угаанын чок кылыр мен, сарыылдыгларның сарыылын күш чок кылдырар мен" дээн болгай.
+\p
+\v 20 Мерген-угааныг кайыл? Ном тайбырлакчызы кайыл? Бо делегейниң билбес чүвези чок кижизи  кайыл? Бурган бо делегейниң улузунуң мерген угаанын угаан чок кылдыр көргүспээн ийик бе?
+\v 21 Бурганның мерген угаанының бодап каанын езугаар, бо делегей бодунуң мерген угаанын дамчыштыр Бурганны билип шыдавас боорга, Бурган бүзүрээннерни Буянныг Медээниң "мелегейи-биле"камгалаарын күзээн.
+\v 22 Чүге дээрге Иудейлер база кайгамчык демдектер негеп турарлар, а эллиннер мерген угаан дилеп турарлар, 
+\v 23 а бис Христостуң белдир-ыяшка өлүмүн суртаалдап турар бис, ол Медээ иудейлерге тептиге бээр эртинмес-моондак бооп турар, элиннерге--мелегей чүүл боор.
+\v 24 А кыйгырткан иудейлер болгаш эллиннерге   Христосту, Бурганның күчү-күжүн болгаш мерген угаанын өөредип турар бис.
+\v 25 Чүге дээрге Бурганның мелегейи  кижиниң мерген угааныгдан мерген, база Бурганның кошкаа кижилерден күштүг.
+\p
+\v 26 Кыйгырткан, акы-дуңма, көрүңерем, кым-дыр силер: эвээш кезииңер силерден мерген-угаанныг, эвээш кезииңер ыкүштүг, эвээш кезииңер ызыгуурлуг өг-бүлеге хамааржыр.
+\v 27 Ынчалза-даа, мерген угаанныгларны ыяттырар дээш, Бурган бо делегейге сарыыл чок дирткен чүүлдү шилип алган, а күштүг чүүлдү ыяттырар дээш, бо делегейге кошкак дирткен чүүлдү шилип алган.
+\v 28 Үнелиг деп санаттырар чүүлдү күш чок болдурар дээш, бо делегейге дорамчылаткан, баък көрдүрген база үне чок дирткен чүүлдү Бурган шилип алган.
+\v 29 Бо бүгү Бурганның мурнунга кандыг-даа кижи мактанмазын дээш болган.
+\v 30 Олдан база  силер Христос Иисуска башкарты берген силер, Бурганның мерген угаанны биске Ону дамчыштыр боттанган, а ол мерген угаан бисти актыг болгаш ыдыктыг кылып кааш, бачыттардан хостаан, 
+\v 31 бижилгеде: "Мактаныр бодаан кижи чүгле Дээди-Чаяакчының дугайында мактанзын! "деп бижээни дег болзун.
+\c 2
+\cl 2ги эге.
+\p
+\v 1 Акы-дуңма, кажан мен силерге кээп чорааш, Бурганның херечилелин чечен  чугаа-биле, онзагай мерген угаан-биле өөредиир бодап келбээн мен, 
+\v 2 чүге дээрге силер-биле кады тургаш, Иисус Христостан аңгыда база белдир-ыяшка өлүмүнден аңгыда чүнү-даа билбес болурун шиитпирлээн мен.
+\v 3 Мен силерге аарып тургаш келген болгаш  аажок девидеп, коргуп турган мен.
+\v 4 Мээң сөзүм болгаш өөредиим кижиниң мерген угаанныг бүзүренчиг сөстеринде эвес, а Сүлдениң күчүзүн көргүскен, 
+\v 5 ынчангаш силерниң бүзүрелиңер кижиниң мерген угаанынга эвес, а Бурганның күчү-күжүнде.
+\p
+\v 6 Бис мерген угаанны бүзүрел талазы-биле өзүп чедишкеннерге  өөредип турар болгай бис, 
+\v 7 ынчалза-даа мерген угаан бо делгейден эвес база бо үениң кезек када чагырыкчыларындан эвес, Бурганның бүдүү, чажыт турган мерген угаанын өртемчейни чаяарының бертинде-ле Бурганның бистиң ат-алдарывыска дээш, баш удур белеткеп каанын өөредир бис.
+\v 8 Ону бо делегейниң чагырыкчыларындан кым-даа билип шыдаваан, чүге дээрге  бир эвес ону билген болза, алдар-аттыг Дээргивисти хере шаппастар ийик.
+\v 9 Ынчалза-даа бижилгеде бижип кааны дег: "Аңаа ынак улуска Бурганның белеткеп каан чүүлүн карак-даа көрбээн, кулак-даа дыңнаваан база кижиниң чүрээ угаап бодаваан-даа".
+\p
+\v 10 А биске Бурган ону Бодунуң Сулдези-биле ажыткан, Сүлде шупту чүвеже өттүр кире бээр болгаш Бурганның безин ханы дүвүн билир.
+\v 11 Кижиниң чүрээнде сүлдезинден аңгыда, ооң бодалдарын кым билирил? Шак-ла ынчаар Бурганның Сүлдезинден аңгыда, Ооң бодалдарын кым-даа билбес.
+\v 12 Ынчалза-даа бис бо делегейге хамааржыр сүлдени хүлээп албаан бис, а Бурганның биске  берген чүүлдерин билип алыр дээш, Бурганның Сүлдезин хүлээп алган бис.
+\v 13 Ол дугайында кижиниң мерген угааны өөреткен сөстер-биле эвес, а Сүлдениң биске өөреткен сөстер-биле, Сүлдеден келген алыс-шынны Сүлдениң өөреткен сөстер-биле өөредип турарывыс бо.
+\v 14 Сеткил-сагыжы-биле чурттап чоруур кижи Бурганның Сүлдезинден келген чүвени хүлээп албас, ол ону мелегей чүүл деп санаар база угаап шыдавас, чүге дээрге ооң дугайын Сүлдениң дузазы-биле сайгарар апаар.
+\v 15 Ынчалза-даа Сүлдеге башкаткан кижи бүгү чүвениң дугайында сайгарып шыдаар, а ооң дугаыйнда кым-даа сайгарып шыдавас.
+\v 16 Кым Дээрги-Чаяакчының угаанын, ону шиидер дээш билип шыдааныл? А бисте Христостуң  угааны бар.
+\rem 1Коринф
+\c 3
+\cl 3кү эге.
+\p
+\v 1 Акы-дуңма, мен силерниң-биле Сүлдеге башкарткан улуска дег чугаалажып шыдавас турдум, биеги кижи бүдүжүнүң күзээшкиннери-биле чурттап чоруур улус-биле дег, Христос-биле харылзаалыг чаш-төлдер дег чугаалажып турдум.
+\v 2 Мен силерни кадыг чем-биле эвес, а сүт-биле чемгерип турдум, чүге дээрге силерниң ам-даа ону чиир харыыңар чок турган, харын ам безин шыдавас-тыр силер, 
+\v 3 чүге дээрге ам-даа бачыттыг бүдүжүңерге чагыртыр хевээр-дыр силер. Бир эвес араңарда адааргал, маргылдаа база алгыш-кырыш бар турда, кижилер дүрүмү сагып, бачыттыг бүдүжүңерге чагыртыр хевээр эвес силер бе?
+\v 4 Кажан бирээңер"мен Павелдиң мен"деп чугаалап, а өскеңер "мен Аполлостуң мен"деп чугаалап турда, бачыттыг бүдүжүңер-биле хевээр эвес силер бе?
+\p
+\v 5 Павел деп кымыл? Аполлос деп кымыл? Олар чүгле бараалгакчылар-дыр, оларның ачызында бүзүрээн силер, Дээрги-Чаяакчы оларның кайызынга-даа тускай ажыл херекти дааскан.
+\v 6 Мен үрезинни тараан мен, Ароллос суггарып турган, а Бурган өстүрүп каан.
+\v 7 Ынчангаш база тараан болгаш суггарган кижиде- онза чүү-даа чок, а чүгле өстүрүп каан Бурган ачылыг.
+\v 8 Тарып турар болгаш суггарып турар кижи чаңгыс сорулгалыг, ынчалза-даа кижи бүрүзү бодунуң кылган ажылы дээш шаңналды алыр.
+\v 9 Бис Бурган-биле чаңгыс ажыл-херек кылып турар бис, а силер Бурганның шөлү, Бурганның тудуу силер.
+\p
+\v 10 Мен, мерген угаанныг тудугжу дег, Бурганның меңээ хайырлаан авыралы-биле үндезинни салып кагдым, а өскези ону тудуп үндүрер. Ынчалза-даа кижи бүрүзү, канчаар тударын көрүп алзын, 
+\v 11 чүге дээрге кым-даа салып каан үндезинден аңгыда, өске үндезин салып шыдавас, а ол үндезинивис Иисус Христос-тыр.
+\v 12 Бо үндезинге тудуп үндүрүп турар кижи алдын, мөнген, үнелиг эртине даштар азы ыяш, сиген, саваң ажыглап боор, --
+\v 13 кижи бүрүзүнүң ажыл-херээ илдең апаар болгаш ол хүн көргүзүптер. Чүге дээрге ажыл-херээңерни от көскү кылыптар, кижи бүрүзүнүң кандыг ажыл-херек бүдүргенин ол от шылгаар.
+\v 14 Кымның тудуг тудуп турган ажыл-херээ, шылгалданы эрте бээрил, ол шаңналын алыр.
+\v 15 А кымның ажыл-херээ орттенип каарыл, ол когарап каар.
+\p
+\v 16 Кай, Бурганның өргээзи бооп турарыңарны база Бурганның Сүлдези чүрээңерде амыдырай бергенин билбезиңер ол бе?
+\v 17 Бир эвес кым-бир кижи Бурганның өргээзин узуткап каар болза, ону Бурган шиидер, чүге дээрге Бурганның өргээзи ыдыктыг, а ол өргээ силер-дир силер.
+\p
+\v 18 База кым-даа бодун мегелевезин. Бир эвес силерниң араңардан кайы-бирээңер бо үеде мерген угааныг болуксай берзе, мерген угааныг болур дээш, мелегей апарзын.
+\v 19 Бо делегейниң улузунуң мерген угааны Бурганның мурнунга мелегей чүүл-ле болгай, бижилгеде бижээни дег: "Мерген угаанныгларны, оларның-на кажары-биле тудар", 
+\v 20 база оон ыңай: "Дээрги-Чаяакчы мерген угааныгларның бодалдары чүге хей-бус дээрзин билир".
+\p
+\v 21 Ынчангаш, кым-даа улус-биле мактанмазын, чүгү дээрге бүге чүве силернии-дир:
+\v 22 Павел база, Аполлос база, Кифа база, бо делегей база, амыдырал база, өлүм база, база амгы-даа, келир үе-даа--шуптуу силернии-дир, 
+\v 23 а силер Христоска хамааржыр силер, а Христос -Бурганга.
+\c 4
+\cl 4кү эге.
+\p
+\v 1 Ынчангаш, кижи бүрүзү бистерни Христостуң бараалгакчылары болгаш чажыттарын бүзүреп дааскан улус деп санаар ужурлуг.
+\v 2 Бир-ле чүүлдү бүзүреп дааскан улустан, шынчы чорук негетиннер.
+\v 3 Силер болгаш өске улустуң мээң дугайымда чүү бодап турары мени бичии-даа хөлзетпейн турар. Ийе мен бодумну безин шиитпес мен.
+\v 4 Арын-нүүрүм арыг, ындыг-даа болза агартынмас мен: Дээрги-Чаяакчы мээң шииткекчим ол-дыр.
+\v 5 Ынчангаш чогуур үениң бертинде, амдызында Дээрги-Чаяакчы келбээн шаанда шиитпеңер, караңгыда чажыртынган чүвени чырыдыпкаш, чүректерниң күзелдерин көргүзүптер—ынчан кижи бүрүзү Бурганның макталын алыр.
+\p
+\v 6 Акы-дуңма, силер дээш мен мону, бижээн чүүлден ажыр бодап база бирээңер өскеңерден өрү көрдүнмезин бистен өөренип алзын дээш бодумга база Аполлоска ажыглаан мен.
+\v 7 Кым сени аңгылап турарыл? Ам-даа чүнү албадың, чүң барыл? А бир эвес алган болзуңза, чүве албааның дег, чүге мактаныыр сен?
+\p
+\v 8 Силер ам тодуп база ам байый берген-дир силер, бис чогувуста хааннай берген-дыр силер. О, силер херек кырында хаанап турган болзуңарза, база биске силер биле хаанаарывыста!
+\v 10 Христос дээш бис мелегей апарган бис, а силер Христоска башкарткаш мерген угааныг апарган силер. Бис кошкак бис, а силер күштүг силер. Силер алдар-аттыг силер, а бистиң адарывыс баскыраан.
+\v 11 Ам безин аштап база суксап, эът-кеживис чанагаш болгаш балыг, 
+\v 12 бис тояп база дора өлбес дээш холдарывыс-биле ажылдап ап чор бис. Бисти баък сөглээрге--бис алгап-йөрээр-дир бис. Бисти истеп-сүрерге—бис шыдажыр-дыр бис.
+\v 13 Бисти куду көөрге—бис мөргүүр-дир бис. Бис бо делегейге бок-чам дег-дир бис, амга дээр шуптузунуң таптай баскан хиринге дөмей-дир бис.
+\p
+\v 14 Мен силерни ыятсын дээш мону биживедим, харын ынак ажы-төлүм дег силерни угаан киир өөредип тур мен.
+\v 15 Силерде муң-муң Бургандан кижизидикчилер бар-даа болза, ынчалза-даа адаларыңар хөй эвес болгай. Мен силерни Христос Иисуска башкарты бээриңер дээш, Өөрүнүг Медээни өөреткеним таварыштыр адаңар апарган мен.
+\v 16 Ынчангаш силерден дилеп тур мен: мээң Христостан үлегер ап чоруурум дег, менден үлегер ап көрүңер.
+\v 17 Ол дээш мен Дээрги-Чаяакчыга шынчы мээң ханы ынак оглум Тимофейни силерже чоруттум, чер болганга, христиан ниитилел бүрүзенге мээң канчаар өөредип турарым дег, ол силерге мээң Христос Иисуска башкаткан амыдыралым дугайында бүгү өргээлерге сагындырып чугаалаар.
+\p
+\v 18 Силерже  барып четпейн баарымга, чамдыктарыңар өөрү көрдүнүп турар  апарган-дир.
+\v 19 Ынчалза-даа Дээрги-Чаяакчы-ла күзээр болза мен удавас силерге чеде бээр мен, ынчан демги өөрү көрдүнген улустуң аскы-сөзүнүң чечен-мергенин эвес, а херек кырында күжүнүң бар-чогун шенеп көөр мен, 
+\v 20 чүге дээрге Бурганның Чагыргазы чечен-сөсте эвес, а күчү-күжүнде.
+\v 21 Чүнү күзээр силер? Силерге кижизидер шывыктыг чеде берейн бе азы ынакшыл долган чөпшүл сеткилдиг чеде берейн бе?
+\rem 1 Коринфяннарга.
+\c 5
+\cl 5ки эге.
+\p
+\v 1 Силерниң араңарда самыыраар чорук тывылган деп чугаа-соот дыңналып тур, дүрзү-бурганга чүдүүр улуста безин чок, калчаа-бужар самыыраар чорук силерде бар дээр-дир, та кайыңар соңгу иези-биле холбажы берген-дир.
+\v 2 Силер менээргениир-дир силер, а ындыг херек үүлгеткен кижинни араңардан үндүрер дээш ыглап-сыктавадыңар.
+\v 3 А мен мага-бодум-биле араңарда турбазымза-даа, сүлдем ачызы-биле силер-биле кады мен, ынчангаш силерниң араңарга тураган-даа дег, ындыг херек үүлгеткен кижини канчаптарын шиитпирлептим:
+\v 4 Иисус Христостуң база бистиң Дээргивистиң ады-биле силерниң чыылган чериңерде, мээң сүлдем-биле, бистиң Дээргивис Иисус Христостуң күчү-күжү-биле
+\v 5 ындыг кижини эрликке хүлээдип берээл, ооң бачыттыг күзээшкиннерлиг мага-боду узуткаттынзын база бистиң Дээрги-Чаяакчывыс Иисус Христостуң шииткел хүнүнде ооң сүлдези камгалал алзын.
+\p
+\v 6 Силерде мактаныпкы дег чүү-даа чок. Бичии ажыткы, бүгү далганны хөөдүптерин билбес силер бе?
+\v 7 Ынчангаш, чаа  далган боор дээш, эрги ажыткыны аштап кааптыңар, силер болза  ажыткы холуваан далган-на болгай силер.
+\v 8 Ынчангаш бузуттуг-баък болгаш будалчак чоруктуң эрги ажыткызы-биле эвес, а ак-сеткилдиг болгаш алыс-шынның ажыткы чокка хаарган далганны-биле байырлап чоруулуңар.
+\p
+\v 9 Мен самыыраан улус-биле харылзашпаңар деп чагаада бижээн мен.
+\v 10 Ындыг-даа болза, бүгү самыырааннар-биле база чазый-чилбилер-биле, азы ашка бузурукчулары-биле, азы дүрзү-бурганнарга чүдүүрлер-биле харылзашпаңар дивээн мен, оон башка силерге бо делегейден чоруур ужур таварышкай.
+\v 11 Бүзүрээн акы-дуңманың бирээзи мен дээр хирезинде самыыраар, чазый-чилби азы дүрзү-бурганнарга чүдүүр, нүгүлчү азы арагачы, ашка бузурукчузу хевээр артып калган-биле харылзашпаңар деп, мен ам силерге чагаага бижээн мен. Ындыг кижи-биле кады аъш-чем безин чивеңер.
+\v 12 Ынчангаш(христиан эвес) христиан ниитилелден дашкаар турар улусту шиидер мээң кандыг херээм чүвел? Христиан(христианнарны) ниитилелдиң иштинде турар улусту силер шиидип турар эвес силер бе?
+\v 13 Дашкаар турар улусту Бурган шиидер. Ынчангаш, бужар-баък кижини ниитилелиңерден үндүрүптүңер.
+\rem Коринфяннарга 1 чагаа.
+\c 6
+\cl 6гы эге.
+\p
+\v 1 Араңарда бот-боттарыңар маргылдаалыг хиреңерде, ыдыктыгларның эвес, а бүзүрели чок улустуң шииткел кылыр черинге маргылдааңар үзе шиитпирлээрин канчап диттигери силер?
+\v 2 Кай, ыдыктыглар бо делегейни шиидер дээрзин билбес силер бе? База бир эвес бо делегейни шиидер апарзыңарза, таанда-ла ындыг чугула эвес херектерни боттарыңар шиитпирлеп шыдавас силер бе?
+\v 3 Таанда-ла, бистиң дээрниң төлээлерин, харын база  амыдыралчы айтырыгларывысты шиидеривисти билбес силер бе?
+\v 4 А силер, кажан хүн бүрүнүң маргылдаалыг херектерин шиитпирлээрде, христиан ниитилелге кандыг-даа хамаарылга чок улусту  шииткекчилер кылдыр томуйлап алыр-дыр силер.
+\v 5 Силерниң ыядыңарга чугааладым, таанда силерниң араңардан, акы-дуңмазы-биле чаргызын чарып шыдаар угааныг кижи тывылбааны ол бе?
+\v 6 Ынчалза-даа акы-дуңмашкылар  шииткел черинге билдиржип-дир, ам артында бүзүревээн улус шиидидип турар.
+\p
+\v 7 Силерге, бот-боттарыңар араңарда чаргылдажып турарыңар куду көрүүшкүн бооп турар-дыр. Хомудап артары силерге оон дээре эвес бе? Силерге, когаралды шыдап эртери дээре эвес бе?
+\v 8 Ынчалза-даа силер боттарыңар, акы-дуңмаңарны безин хомудадып, когарал чедирип, былаай бээр-дир силер.
+\p
+\v 9 Таанда-ла, Бурганның Чагыргазын чөптүг-шынныг эвес улустуң салгап албазын билбес силер бе? Будулбаңар: самыырааннар-даа, дүрзү-бурганнарга мөгейиирлер-даа, ашак-кадайынга өскерлиирлер-даа азы эр улус-биле холбажыыр эрлер, 
+\v 10 оорлар-даа, чазый-чилбилер-даа, арагачы болгаш нүгүлчүлер-даа, үптекчилер-даа Бурганның Чагыргазын салгап албастар.
+\v 11 Силерниң араңардан чамдыыңар шак-ла ындыг чорааннар болгай, ынчалза-даа силер, Дээрги Иисус Христостуң ады-биле база  бистиң Бурганывыстың Сүлдезинге  арыдыр чугдуруп, ыдыктатырып база агартырган силер.
+\p
+\v 12 Бүгү чүве меңээ чөпшээреттинген, ынчалза-даа шупту меңээ ажыктыг болбас. Бүгү чүве меңээ чөпшээретинген, ынчалза-даа чүү-даа чүве мени чагырып албас ужурлуг.
+\v 13 Чем хырынга, база хырын чемге херек, ынчалза-даа Бурган ону-даа, өскезин-даа узуткап каар. Мага-бот самыыралга эвес, а Бурганга бараалатынган болгай, а Дээрги--- мага-ботка.
+\v 14 Бурган Бодунуң күчү-күжү-биле бистиң Дээргивис Иисус Христосту өлүглер аразындан диргискен болгай, ынчагаш бисти база диргизиптер.
+\p
+\v 15 Кай, силерниң мага-бодуңар Христостуң мага-бодунуң кезектери боорун, билбес силер бе? Ындыг болганда канчап-ла мен Христос-биле харылзаалыг кезектерни ап алгаш, самыын садар херээжен-биле харылзаалыг кылып каар мен? Бо чүве ындыг болбас!
+\v 16 Таанда-ла, самыын-садар херээжен-биле холбажып турар кижи ооң-биле чаңгыс мага-боттуг апаарын билбес силер бе? Бижилгеде: "Ийи кижи чаңгыс мага-бот апаар"деп чугаалаан болгай".
+\v 17 Дээрги-Чаяакчы-биле харылзаалыг апарган кижи, Ооң-биле кады чаңгыс Сүлдеге каттыжа бээр.
+\p
+\v 18 Самыыраашкындан чайлап чоруңар. Кижиниң үүлгеткени кандыг-даа бачыт, мага-бодунга хамаарылга чок боор, а самыыраан кижи бодунуң мага-бодунга удур бачыт кылганы ол.
+\v 19 Таанда-ла, силерниң мага-бодуңар Бургандан хүлээп алганыңар, силерниң араңарда амыдырай берген Ыдыктыг Сүлдениң өргээзи бооруңарны билбес силер бе? Силер ам бодуңарга хамаарышпас силер.
+\v 20 Силерни улуг өртек биле садып хостаан болгай. Ынчангаш мага-бодуңар болгаш сүлдеңер-биле, Бурганны алдаржыдыңар.
+\c 7
+\cl 7ги эге.
+\p
+\v 1 Эр кижи херээжен кижиге дегбес болза эки деп, чагааңарда бижээн чүүлге хамаарыштыр.
+\v 2 Ынчалза-даа, самыыраар чоруктан ойлап чоруур кылдыр, эр кижи боду кадайлыг боор ужурлуг база херээжен кижи бүрүзү боду ашактыг боор ужурлуг.
+\v 3 Ашак, кадайыңга эргим-чымчак хамаарылгалыг болур ужурлууң күүсет. База кадайы--ашаанга ынчалдыр күүсетсин.
+\v 4 Кадайы бодунуң мага-бодун чагырар эргези чок, ынчалза-даа ашаа чагырар. Ынчалдыр ашаа бодунуң мага-бодун чагырар эргези чок, ынчалза-даа кадайы чагырар.
+\v 5 Бот-боттарыңарга чоок хамаарылгалыг боорундан ойталаваңар, чүгле ийилээн дугуржуп алгаш, мөргүүрү-биле болгаш аш чарлаан кезек үеде эр-херээжен харылзааңар соксадып болур силер, а ооң соонда, бодуңарны туттунуп шыдавазыңарны ажыглап, эрлип силерни күткүй бербезин дээш, катап база кады болуңар.
+\p
+\v 6 Ынчангаш, мен ону айтыышкын эвес, чөпшээрел хевирлиг чугаалап тур мен.
+\v 7 Бүгү улустуң мээң-биле дөмей боорун күзээр-дыр мен. Ынчалза-даа кижи бүрүзү боду Бургандан белектиг боор: бирээзи ындыг, өскези өске.
+\p
+\v 8 Кадайланмаан улус болгаш дулгуяктарга чугаалап тур мен: мен ышкаш, чааскаан чоруур болза, оларга ол эки.
+\v 9 Ынчалза-даа, боттарын туттунуп шыдавас болза, күзээшкинден хөлзеп хайныырының орнунга, оларның өгленип алганы дээр болгай.
+\p
+\v 10 А өгленчип алганнарга мен эвес, а Дээрги-Чаяакчының дужаалы-биле: кадайы ашаа-биле чарылбазын.
+\v 11 А бир эвес чарлы бээр болза, ол бот хевээр артсын азы  ашаа-биле эптежип алзын. Ол ышкаш ашаа база кадайындан чарылбас ужурлуг.
+\p
+\v 12 Артканнарынга Дээрги-Чаяакчы эвес, мен чугаалап тур мен: кым-бир кижиниң Бурганга бүзүрээн акызы  Бурганга бүзүревес кадайлыг болза, база ол ооң-биле чурттаарын чөпшээрежир болза, ынчан ол ооң-биле чарылбас ужурлуг:
+\v 13 база бүзүревес ашактыг кадай, база ол ооң-биле чурттаарын чөшпээрежир болза, оларның-биле чарылбас ужурлуг.
+\v 14 Чүге дээрге бүзүревес ашак бүзүрээн кадайы-биле арыгланы бээр, база бүзүревес кадай бүзүрээр ашаа-биле арыгланы бээр. Оон башка силерниң ажы-төлүңер арыг эвес болур турган болгай, а ынчангаш олар ыдыктыг-дыр.
+\p
+\v 15 Бир эвес бүзүревээн ашаа азы кадайы чарлыыр деп барза, чарлып алызыннар. Бо таварылгада акывыс база угбавыс хостуг. Дээрги-Чаяакчы бисти тайбың амыдыралче кыйгырган.
+\v 16 Кадайы, бодуңнуң ашааңны камгалап шыдавас мен деп, кайыын билир сен? Азы сен, ашаа кадайыңны камгалапшыдавас мен деп, кайыын билир сен? 
+\p
+\v 17 Чугле кижи бүрүзү Дээрги-Чаяакчының аңаа доктаадып бергени, ол дээш кыйгырганы чүүлүнүң аайы-биле кылзын. Ындыг дужаалды мен бүгү христиан ниитилелдерге бердим.
+\v 18 Бир эвес кым-бир кижи кыртыжап демдектетирип алган тургаш, кыйгырткан болза оозун чажырбазын. Бир эвес кым-бир кыртыжап демдектетибээн тургаш кыйгырткан болза, бодун кыртыжап демдектетирбезин.
+\v 19 Кыртыжап демдектээни-даа, демдектетирбээни-даа чүү-даа эвес-тир, ынчалза-даа шупту чүве Бурганның айтышкыннарын сагыырындан хамааржыр.
+\v 20 Кижи бүрүзү кыйгыткан үезинде турган байдалынга хевээр артып кагзын.
+\v 21 Бир эвес сен чалча кылдыр кыйгырткан болзуңза, хөлзеп-дүвүреве, ынчалза-даа хосталып шыдаар болзуңза, дээрезин ажыгла.
+\v 22 Чүге дээрге Дээрги-Чаяакчыга кыйгырткан кул, Дээрги-Чаяакчыга хостуг боор.
+\v 23 Силерни аар өртек-биле садып алган. Кижилерге кулудар болбаңар.
+\v 24 Акы-дуңма, силерден кижи бүрүзү кыйгырткан үеңерде турган байдалыңарга хевээр артып калыңар.
+\p
+\v 25 Кажан-даа өг-бүле тутпаан улуска хамаарыштыр Дээрги-Чаяакчыдан келген айтыышкын менде чок, а Дээрги-Чаяакчының энерелин   алгаш Аңаа шынчы болганым дег сүмем бердим.
+\v 26 Ынчангаш, мен кижиге аргалыг болза ындыг байдалга артып каарын саналдадым.
+\v 27 Кадайың-биле бадылгалыг болзуңза--чарлырын бодава. Бир эвес кадай чок артсыңза--кадай дилеве.
+\v 28 Ындыг-даа болза, бир эвес кадайланып алзыңза-бачыт үүлгетпээн боор сен. База бир эвес аныяк кыс ашакка барып алза--бачыт үүлгетпээн боор. Ынчалза-даа ындыглар мага-бодунга муңгаараар, а силер меңээ кээргенчиг-дир силер.
+\p
+\v 29 Акы-дуңма, силерге мен бо мындыг чүүлдү чугаалап берейн: үе эвээш карткан, чүге дээрге кадайлыглар кадай чок дег болуңар, 
+\v 30 база ыглап-сыктааннар ыглавааннар дег болуңар, база өөрээннер өөрүвейн турарлар дег, садып ап турарлар чүвези чок дег, 
+\v 31 база бо делегейниң ажыл-херектертинче дүлдүне берген улус оларны кылбайн турар улус дег болзун, чүге дээрге бо делегейниң үези эрте бээр.
+\p
+\v 32 Кандыг-даа сагыш човаашкыннар силерни шүүдетпес боорун күзеп тур мен. Кадайланмаан кижи Дээрги-Чаяакчының ажыл-херектери дээш база Дээргиниң күзелин хандырар дээш сагыш човаар, 
+\v 33 а кадайлыг кижи хүн бүрүнүң амыдыралы дээш, кадайының күзелин хандырар дээш сагыш човаар. Кадай чок кижи-биле кадайлыг кижиниң аразында ылгал бар бе:
+\v 34 ашак чок херээжен, мага-боду болгаш сагыш-сеткили арыг болзун дээш, Дээрги-Чаяакчының ажыл-херээниң дугайында сагыш салып, Дээргиниң күзел-бодалын күүседир, а ашактыг херээжен хүн бүрүнүң амыдыралы дээш база ашааның күзелин хандырар дээш сагыш човаар.
+\v 35 Силерни кандыг-бир чүүлдерге кызагдаар дээш эвес, бодуңарга ажыктыг болзун дээш, ынчалза-даа өскээр чардыкпайн, Дээрги-Чаяакчыга  кезээде болгаш канчаар бараан боор ужурлуг силер ынчаар, өскээр чардыкпайн, шаптараазын чокка бараан болуруңарны дээш, мен мону чугаалап тур мен.
+\p
+\v 36 Бир эвес кым-бир кижи бодунуң назы четкен уруунуң чааскаан чурттап артып каары аңаа таарымчалыг эвес байдалда деп  санаар болза, ынчан канчаар күзей-дир ынчаар кылзын, ол бачыт кылбас. Ындыглар ашакка барып алызыннар.
+\v 37 Ынчалза-даа кым чайгылыш чок база ындыг күзел чок, а кым бодунуң күзелдерин чагырыптар харыктыгыл, бодун арыг хевээр кадагалап алырын күзезе, ол эки кылган-дыр.
+\v 38 Ынчангаш, бодунуң уруун ашакка берип турар кижи эки кылып турар, а ашакка бербейн турар кижи оон-даа эки кылып турар.
+\p
+\v 39 Ашаа дириг чорда, кадайы ооң-биле тудуш харылзаалыг боор. Бир эвес ооң ашаа чок апаар болза, ол күзээн кижизинге барып ап болур, чүгле ол Дээрги-Чаяакчыга бүзүрээн кижи боор ужурлуг.
+\v 40 Ынчалза-даа мээң сүмем-биле дулгуяк хевээр артып каар болза, ол улам амыр-чыргалдыг боор, а мен бодаарымга, Бурганның Сүлдези база мээң-биле кады ышкажыл.
+\c 8
+\cl 8ки эге.
+\p
+\v 1 Өргүлге салган чем дугайында, биске билдингир болгай, чүге дээрге бис шупту билиглиг бис. Ынчалза-даа билиг кижини адыыргак кылып каар, а ынакшыл быжыктырар.
+\v 2 Бир эвес бир-ле чүүлдү билир мен деп бодаар бир-ле кижи бар болза, ол херек кырында чүнү билир ужурлуун, ам-даа болур-чогууру-биле билбези ол.
+\v 3 Ынчалза-даа Бурганга ынак кижиге, Бургандан билиг келген-дир.
+\p
+\v 4 Ынчангаш, дүрзү-бурганнарга өргүп салган чемни канчаар ажыглаарының дугайында билир бис, бо делегейде дүрзү-бурган чүү-даа эвес, база чүгле Чаңгыс Бургандан өске, кандыг-даа бурган чок.
+\v 5 Дээрде азы черде бурган деп адаар, хөй бурганнар болгаш дээргилер бар, 
+\v 6 ынчалза-даа бисте чаңгыс Бурган Ада, бүгү чаялганың Ону дамчыштыр бар апарганы, Ону дамчыштыр амыдырап чоруурувус чаңгыс Дээрги Иисус Христос олар бар.
+\p
+\v 7 Ынчалза-даа улустуң шуптузунда шак ындыг билиг чок: чамдык улус ам-даа арын-нүүрү-биле дүрзү-бурганнарны бурганым деп хүлээп ап, дүрзү-бурганнарга өргүп салган чем чип, ынчангаш оларның ам-даа быжыкпаан кошкак арын-нүүрү бужартап турар.
+\v 8 Аъш-чем бисти Бурганче чоошкулатпас: чүге дээрге, кажан  чемненип-даа тургаш, бис чүнү-даа шиңгээдип албас бис, база кажан чемненмейн-даа тургаш, чүнү-даа чидирбес бис.
+\v 9 Ынчалза-даа кичээниңер, силерниң хостуу-биле чемненириңер бүзүрели быжыкпаан улусту бачытче күткүде бербезин.
+\v 10 Ам-даа чегей билиглиг, быжыкпаан кижи шыырак билиглиг сээң дүрзү-бурганга мөгеер черде өргүлге салган аъш-чем чип орарыңны көрүп кагза, ол кижи дүрзү-бурганга өргээн эътти чий бээр кылдыр ооң арын-нүүрүн" быжыктырып" шыдааның ол боор бе?
+\v 11 Сенден кошкак, база Христостуң ол дээш өлгени кижини сээң билииң өлүмге чедире бээри ол-дур.
+\v 12 Ооң быжыкпаан арын-нүүрүн балыглааныңар биле бүзүрээн ха-дуңмаңарга удур бачыт үүлгеткеш, Христоска удур бачыт үүлгедип турарыңар ол-дур.
+\v 13 Ынчангаш, аъш-чем мээң мээң бүзерээн акы-дуңмамны бачытче күткүп турар болза, ону бачытче киирбес дээш, моон соңгаар кажан-даа эът чивес мен.
+\c 9
+\cl 9ку эге.
+\p
+\v 1 Таанда мен элчин эвес-тир мен бе? Таанда мен хостуг эвес-тир мен бе? Таанда мен Иисус Христосту, бистиң Дээргивисти көрбээн кижи мен бе? Таанда-ла, силерниң Дээрги-биле болганыңар, мээң херээм эвес чүве бе?
+\v 2 Бир эвес мен өскелерге элчин эвес болзумза, харын силерге элчин мен, чүге дээрге мээң элчин деп таңмам-- силерниң Дээрги-Чаяакчы-биле амыдыралыңар-дыр.
+\p
+\v 3 Мени буруудадып турар улуска удур мээң камгалалым мында.
+\v 4 Таанда бисте аъш-чем чиир, суксун ижер эрге чок бе?
+\v 5 Азы өске элчиннер ышкаш, эдертип алгаш чоруур дуңмалыг-кадайлыг, Дээргиге бүзүрээн акы-дуңмалыг, база Кифада дег эрге бисте чок бе?
+\v 6 Азы чүгле мен база Варнава ажылдавас эргелиг улус бис бе?
+\v 7 Кандыг  дайынчы боду-бодун азыравышаан хүлээлгезин эттирерил? Кым, виноград олуртуп тура, ооң чимизин чивезил? Кым, кодан-хоюн кадарып чорааш, хоюунуң сүдүн ишпезил?
+\p
+\v 8 Таанда мен бо дугайында кижиниң көөр аайы-биле сайгарып база чугаалап турар мен бе? Таанда Ыдыктыг хоойлу база ооң дугайында чугаалавай турар чүве бе?
+\v 9 Моисейниң хоойлузунда: "Тараа бастырып турар шарыга хээрик кедирбе"деп бижип каан ийик чөп. Таанда Бурган шары дээш сагыш-човап турар бе?
+\v 10 Азы, ынчанмайн канчаар, ол бистиң дугайында чугаалап турар эвес чүве бе? Ынчангаш, бо биске бижээн-дир, тарааны тарып турар кижи дүжүт ажаап алыр идегел-биле  тарыыр ужурлуг, а бастырып турар кижи манаанын алыр идегел-биле бастырар ужурлуг.
+\v 11 Бир эвес бис силерге  Сүлдеге хамааржыр үрезинни тарып каан болзувусса, силерниң чер кырынга хереглээр кежиктериңерни чыып алыр болзувусса, таанда ол хөй болур бе?
+\v 12 Бир эвес өскелер силерден деткимче алыр эргелиг болза, таанда бис оон артык улуг эргелиг эвес бе? Бис ол эргевисти ажыглаваан бис, ынчалза-даа Христостуң дугайында Өөрүнчүг Медээниң тарадыырынга кандыг-даа шаптык салбас дээш, шуптузун шыдажып турар бис.
+\v 13 Бурганның өргээзинде бараан бооп турар улус аъш-чем-биле ол өргээден хандыртынып турарын, таанда билбес силер бе? Өргүл салыр бедигээш чанынга бараан бооп турар улус база өргүлге салган чемден үлүг алыр эргелиг.
+\v 14 Шак ынчаар, Буянныг Медээни өөредип турар улус амыдыралынга херектиг чүүлдерни ол өөредиглери дээш алыр кылдыр Дээрги-Чаяакчы доктаадып каан.
+\p
+\v 15 Ынчалза-даа мен аңаа дөмей чүнү-даа ажыглавадым. База мону кандыг-бир чүүл алыр дээш биживедим, чүге дээрге мээң чоргаараар чөптүг чылдаанымны узуткаар арганы кандыг-бир кижиге бээриниң орнунга, меңээ өлү бээри дээре.
+\v 16 Бир эвес мен Өөрүнчүг Медээни өөредип турар болзумза, мактанмас болгай мен. Бо мээң хүлээлгем-дир, бир эвес мен Өөрүнчүг Медээни өөретпес  болзумза, меңээ качыгдал!
+\v 17 Бир эвес мен мону эки тура-биле кылып турар болзумза, ынчан шаңналдыг боор мен, бир эвес эки тура-биле эвес болза, ынчан чүгле меңээ бүзүрээш берген даалганы күүседип турар боор-дыр мен.
+\v 18 Чүү дээш шаңнал алыр мен? Өөрүнчүг Медээни өөретпишаан, база Христостуң дугайында өөредип турарым дээш, бодумнуң эргелеримни өөредиимге ажыглавайн, ону төлевир чокка кылып  турар мен.
+\p
+\v 19 Мен шупту чүведен хостуг-даа болзумза, хөй-ле кижини ээлдирип алыр  дээш, мен шуптузунга чалча апарган мен:
+\v 20 иудейлерни ээлдирип алыр дээш, мен иудейлерге иудей ышкаш: ыдыктыг хоойлу хүлээп көөр улусту ээлдирип алыр дээш, мен ыдыктыг хоойлу хүлээп көөр улуска, ыдыктыг хоойлу хүлээп көөр кижи ышкаш: 
+\v 21 хоойлу-дүрүмден хостугларны ээлдирип алыр дээш, хоойлу-дүрүмден хостугларга, мен хоойлу-дүрүмден хостуг кижи дег турган мен, ындыг-даа болза мен хоойлудан Бурганның мурнунга хостуг эвес мен, 
+\v 22 а кошкактарны ээлдирип алыр дээш, мен кошкактарга кошкак апарган мен. Оода-ла чамдык улусту камгалап алыр дээш, шуптузунга мен чоок кижи апардым.
+\v 23 Бо бүгүнү мен Өөрүнчүг Медээ дээш, ооң киржикчизи боор дээш кылып тур мен.
+\p
+\v 24 Маргылдаага шупту маңнажыр, ынчалза-даа шаңналды чаңгызы алырын билбес силер бе? Шаңналды, алыр дээш шак-ла  ынчаар маңнаңар.
+\v 25 Олар шупту дораан оңуп каар шаңнал дээш, шупту чүүлдерден ойталаарлар, а бис мөңгеде оңмас шаңнал дээш, шупту чүүлдерден ойталаар бис.
+\v 26 Ынчангаш мен эчис-сорулгазы чок кижи дег, анаа-ла хей черне чүгүрбейн чор мен, база чудуруктарым-биле агаар шашпайн тур мен.
+\v 27 Ынчалза-даа өске улусту өөредип тура, төлеп чок болбас дээш, мага-бодумну чагырып база томаартып чор мен.
+\c 10
+\cl 10гу эге.
+\p
+\v 1 Акы-дунма, шупту бистин ада-огбевистин булут адаанга турганнарын, шуптузунун далай оттур кеже бергеннерин, 
+\v 2 шуптузунун Моисейге башкартып булутка база далайга суктурганнарын, 
+\v 3 шуптузунун чангыс-ла ол Сулде хайырлаан чемни чип, 
+\v 4 шуптузунун чангыс-ла ол Сулде хайырлаан суксун ижип, Сулдеге башкарткан хаядан аккан суксун ишкеннерин, оларны удеп чораан  хая Иисус Христос болганынын дугайында, силерни билиг чокка аттырып каар хоннум чогул.
+\v 5 Ынчалза-даа Бурган оларнын хой эвезинге таарзынган, чуге дээрге олар ээн кургаг ховуга узуктатырып каан турганнар.
+\p
+\v 6 Оларнын кузээни ышкаш, каржыны бистин кузевээнивис дээш, бо биске улегер болган.
+\v 7 Оларнын чамдыктары ышкаш, дурзу-бурганнарга могейбенер, оларнын дугайында бижилгеде бижээн: "Чон ижип-чиири-биле орупкан соонда, ойнап-самнаар дээш туруп келгеннер."
+\v 8 Оларнын чамдыктарынын канчаар алдынганы ышкаш, самыыралдыг чуртталга чурттаваалынар, ынчалдыр олардан чангыс хун иштинде чээрби уш кижи чок болган болгай.
+\v 9 Оларнын чамдыызы Христосту шенээш, чыланга шаптыргаш олуртуп каан болгай.
+\v 10 Оларнын чамдыызынын хомудап тургаш, хыдыкчыга олуртуп кааны дег хомудап турбанар.
+\p
+\v 11 Бо бугу оларнын-биле  улеге-чижек дег болган, база биске соолгу уелерде чурттап турарларга сагындырыг болзун дээш бижип каан.
+\v 12 Ынчангаш, кым быжыг тур мен деп бодап турарыл, андарлып батпас дээш, кичээнгейлиг бол.
+\v 13 Силерни тавараан шенелде оске чуу-даа эвес, кижилернин-дир. База Бурган шынчы, кажан-даа силерге куш чедер шаанардан ажа бээр шенелде эртерин чопшээревес, ынчалза-даа шенелде уезинде силерни шыдажып эртсин дээш чиигелдени бээр.
+\p
+\v 14 Ынчангаш, мээн ынак акы-дунмаларым, дурзу-бурганнарга могейеринден чайлап чорунар.
+\v 15 Угаан-сарыылдыг улуска дег силерге чугаалап тур мен. Чугаалаан чувемни боттарынар угаап корунер.
+\v 16 Таанда ооруп четтирип турарывыс, ачы-буяннын дашказы, Христостун ханы-биле тудуш харылзаавысты коргуспейн турар бе? Узе тыртып турар хлевивис Христостун мага-боду-биле тудуш харылзаавысты коргузуп турар эвес ийикпе?
+\v 17 Хлебтин чангыс болганындан, бис чеже-даа хой болзувусса, чангыс мага-бот-тыр бис, чуге дээрге шуптувус чангыс-ла ол хлебтен арыгланып турар бис.
+\p
+\v 18 Израиль чонче корунер даан: оргулге салган аьш-чем чип турарлар, оргул салыр бедигээштин
+\v 19 киржикчилери эвес ийикпе? Чуну чугаалап турарым ол? Дурзу-бурган азы дурзу-бурганга салган оргул чеми кандыг-бир уткалыг деп чугаалап турарым ол бе?
+\v 20 Чок, ынчалза-даа оске чоннар улузу, оргул эккелеш, Бурганга эвес, а буктарга салырлар. Ынчалза-даа мен силернин буктар-биле харылзаалыг боорунарны кузевес-тир мен.
+\v 21 Дээргинин Чаяакчынын дашказындан база  буктун дашказындан ижип шыдавас силер. Дээрги-Чаяакчыга тураскааткан чемнин база буктарга тураскааткан чемнин киржикчизи бооп шыдавас силер.
+\v 22 Таанда бис Дээрги-Чаяакчыны кылыктандырып диттигер бис бе? Таанда Оон куштуг бис бе?
+\p
+\v 23 Бугу чувени менээ чопшээрээн, ынчалза-даа бугу чуве ажыктыг болбас. Бугу чувени менээ чопшээрээн, ынчалза-даа бугу чуве быжыг болбас.
+\v 24 Кым-даа бодунга ажык-дужук сурбезин, ынчалза-даа оске кижи дээш ажык дилезин.
+\v 25 Шуптузун, базаарда чуну-ле садып турар-дыр, таваар арын-нуур-биле истээшкин чокка чип алынар, 
+\v 26 чуге дээрге чер болгаш ону долдуруп турар чуулдер, Дээрги-Чаякчыга хамааржыр.
+\v 27 Бир эвес силерни Бурганга бузуревээн кижи чалаза, баар деп бодап алзынарза, оон силерге шупту сумелээн чемин кандыг-даа истээшкин чокка оожум арын-нуур-биле чип алзын.
+\v 28 Бир эвес кым-бир кижи силерге, ол оргулге салган эьт-тир деп чугаалаар болза, силерге ону чугаалаан кижи, база арын-нуур дээш чивенер. Чуге дээрге чер болгаш ону долган чуулдер, Дээрги-Чаяакчыга хамааржыр.
+\v 29 Силернин эвес, а оске кижинин арын-нуурун бодааш: чуге мээн хосталгам оске кижинин арын-нуурунун шииткели-биле болур, чуге мени ол аьш-чем дээш буруудадырыл?
+\v 30 Бир эвес мен ооруп-четтиргениишкин-биле чиир болзумза, ооруп-четтирип турарым, ол аьш-чем дээш мени чуге буруудадырыл?
+\p
+\v 31 Ынчангаш, ижинер, чинер база чуну кылып турар силер, шуптузун Бурганнын алдары дээш кылынар.
+\v 32 Иудейлерге-даа, эллиннерге-даа, Бурганнын чоннунга-даа моондак болбанар, 
+\v 33 ынчангаш мен база шуптузунга бугу чувеге поктуруп, олар камгалалды алзын дээш, ажык-кончааны бодумга дээш эвес, а оскелерге дээш диледим.
+\c 11
+\cl 11ги эге.
+\p
+\v 1 Христостун улегер-чижээн эдерип чоруурум дег, мен оттунуп корунер.
+\p
+\v 2 Акы-дунма! Силернин шупту ооредигни сактып база ону эдерип чоруурунар дээш, силерни мактап каайн.
+\v 3 Ынчалза-даа мону билип аарынарны кузеп тур мен, Христос- эр кижи бурузунге баьш боор, ашаа-кадайынга баьш, а Бурган-Христоска баьш боор.
+\v 4 Бажын шып алгаш моргуур азы оттур билип медеглээр кандыг- даа эр кижи, бодунун бажын баьк атка киирер.
+\v 5 База бажын шып албайн моргуур болгаш оттур коруп медеглээр кандыг-даа херээжен кижи, бодунун бажын баьк атка киирер.
+\v 6 Ол  домей-ле, бажын тазартыр чулуп алган херээженге домей. Бир эвес херээжен кижи  бажын шывар хонну чок болза, ынчан бажын тазартып алзын. Бир эвес херээженге бажы тас азы чулуп кааны ыянчыг болза, ынчан бажын шыптынып алзын.
+\v 7 Эр кижи бажын шыпас ужурлуг, чуге дээрге ол-Бурганнын овур-хевири болгаш ат- алдары-дыр, а кадайы-ашаанын ат-алдары-дыр.
+\v 8 Эр кижи херээженден эвес, а херээжен эр кижиден тывылган.
+\v 9 База ашаа кадайынга эвес, а кадайы ашаанга чаяатынган.
+\v 10 Ындыг-даа болза, Дээрги-Чаяакчыга башкарты бергенде, эр кижге хамаарышпас херээжен-даа, херээжен кижиге хамаарышпас эр-даа турбас.
+\v 12 Харын херээжен кижинин эр кижиден тывылганы дег, эр кижи база херээженден торуттуннер. Бугу улус-Бургандан чаяаттынган.
+\v 13 Боттарынар бодап-даа корунер даан, таанда бажын шып албаан херээжен кижи Бурганга моргуп болур бе?
+\v 14 Бир эвес ашаа бажынын дугун узадыр остурер болза, таанда оон алдар-ады баскыраар дээрзин бойдус боду-ла ооретпейн турар чуве бе, 
+\v 15 ынчалза-даа бир эвес кадайы бажынын дугун узадыр остурер болза, анаа ат-алдар-дыр, баьш дугун анаа шывыг орнунга бергени ол-дыр?
+\v 16 Бир эвес кандыг-бир кижи маргыжыксай берген болза, ынчан бис-даа, Бурганга бузурээннернин ниитилелиде-даа ындыг чанчыл чок.
+\p
+\v 17 Силерни ооредип тура, силернин эки чуулдер дээш эвес, харын багай чуулдер дээш чыглып  турарынар дээш силерни мактавайн тур мен.
+\v 18 Бирээде, кажан силернин оргээге чыглып тургаш, аранарда  ангылажы бээринерни  дыннадым, база чамдыызынга бузурээр-дир мен.
+\v 19 Силернин аранарга шенетирген улус тыптып келзин дээш, ангылажыг саналдар аайы-биле турбайн канчаар.
+\v 20 Ийиде, силер Дээрги-Чаяакчыга тураскаатан кежээки чемге чыглып келген  дег эвес, 
+\v 21 кижи бурузу бодунун чемин оскелерни мурнай тондур чииринче далажыр-дыр силер, ынчан бирээзи аш артар, оскелери эзиртир ижип алыр-дыр. Аштанып-чемненип алыр бажын чок силер бе?
+\v 22 Азы Бурганнын ниитилелин база ыяды-туренги улусту куду коруп тур силер бе? Силерге чуну чугаалаарыл? Силерни актаар менбе? Мактавас мен.
+\p
+\v 23 Силерге дамчыдып бергеним ооредигни мен Дээрги-Чаяакчынын Бодундан алган болгай мен, Дээрги Иисус Ону садыпкан дуне хлебти тудуп алгаш, 
+\v 24 Бурганга ооруп четтиргеш, буза тырткаш база чугаалаан: "Хулээп алынар, чинер. Бо Мээн силер дээш бериптер Мага-Бодум-дыр. Мону Менээ тураскаадып ынчаар кылып чорунар.
+\v 25 Ынчангаш кежээки чем соонда дашканы кодургеш, чугаалаан болгай: "Бо дашка- Мээн ханым-биле чардынар чаа чагыг керээ-дир. Мону ижип тура, Менээ тураскаал кылдыр кезээде кылып чорунар.
+\v 26 Чуге дээрге, кажан бо хлебти чип тура база бо дашкадан ижип турар санынарда-ла, Дээрги Иисус ээп келбээн шаанда, Оон олумун медеглеп турарынар ол-дыр.
+\p
+\v 27 Ынчангаш, кым бодун толептии-биле алдынмайн, бо хлебти чиирил азы Дээргинин дашказындан ижерил, Дээргинин мага-боду болгаш ханынга удур бачыт уулгеткен дээш буруулуг боор.
+\v 28 Баштай кижи бодун шугдунуп алзын, оон соонда ол хлебти чизин база ол дашкадан ишсин.
+\v 29 Кым толеп чок хирезинде ижип-чип турарыл, Дээргинин мага-боду деп чул дээрзин билбезил, ижип-чип тура бодун шииткелге онаар ужурлуг.
+\v 30 Ындыг бачыттарынар дээш силерде хой кезиинер аарыг база шыдал-шинек чок, база хой кезиинер олуп турар-дыр.
+\v 31 Бир эвес бис боттарывысты шиидип турган болзувусса, шииттирбес ийик бис.
+\v 32 Кажан бис шиитиргеш, кижилер-биле шиитирбезин дээш, Дээрга-Чаяакчыга кезеттирер бис.
+\p
+\v 33 Ынчангаш, акы-дунма, кежээки чем дээш чыылганынарда, бот-боттарынарны манап алынар.
+\v 34 А бир эвес кым аштап турарыл, силерге шииткел дээш чыылбазы-биле бажынынынарга чемненип алынар. А оске херектерни, чеде бергеш сайгарар мен.
+\c 12
+\cl 12ги эге.
+\p
+\v 1 Акы-дунма, Сулденин ачы-буянныг белектеринин дугайында, силерни билиг чок аттырып каар хоннум чогул.
+\v 2 Кажан силер Христоска бузуревейн чорааш, оруунардан астыгып, унну чок дурзу-бурганнарга барып турганынарны, силер билир силер.
+\v 3 Ынчангаш силерге дыннадып тур мен, Бурганнын Сулдезинин башкарылгазы-биле чугаалап турар кандыг-даа кижи, Иисусче каргыштыг сос этпес, база Ыдыктыг Сулдеге башкартпаан кым-даа Иисусту Дээргим деп адап шыдавас.
+\p
+\v 4 Ачы-буянныг белектер янзы-бурк боор, ынчалза-даа оларны хайырлап турар Сулде чангыс ол-ла.
+\v 5 База бараан болуушкуннары янзы-буру боор, а Дээрги-Чаяакчы чангыс ол-ла.
+\v 6 База Бурганнын улуска салдарынын дээжи янзы-буру-даа болза, бугу чуулду болдуруп турар Бурган чангыс ол-ла.
+\p
+\v 7 Ынчалза-даа Сулденин кужунун илерээшкини кижи бурузунге ажык-дузаны берип турар.
+\v 8 Бирээзинге Сулдеден мерген-угааннын созун хайырлаар, оскезинге ол-ла Сулден билигнин созун хайырлаар, 
+\v 9 а оскезинге ол-ла Сулдеден бузурели бээр, оскезинге ол-ла Сулдеден  аарыгларны экиртир белекти бээр, 
+\v 10 оскезинге кайгамчык чуулдер кылыр кушту, оскезинге  оттур билип мндеглээр кушту хайырлаар, оскезинге сулделерни ангылар билиринин белээн хайырлаар, оскезинге янзы-буру дылдарга чугаалаарын, оскезинге ол дылдарны билип, тайбырлаарын хайырлаар.
+\v 11 Шупту бо бугуну чангыс ол-ла Сулде болдуруп, Бодунун херек деп коргенин езугаар кижи бурузунге тус-тузунда берип турар.
+\p
+\v 12 Мага-бот чангыс, ынчалза-даа хой кезектертерлиг, база шупту олар, олар хой-даа болза, чангыс мага-боттун кезектери база Христос ышкаш, чангыс мага-ботту тургузуп турар болгай.
+\v 13 Иудейлер азы оске чоннар улузу-даа, кулдар азы хостуг улус-даа, шупту чангыс мага- бодувус, чангыс Сулдеге суктурган бис. База шупту чангыс Сулдеден долдуртунган бис.
+\p
+\v 14 Мага-бот  чангыс эвес, а хой кезектерден буткен болгай.
+\v 15 А бир эвес бут: "Мен бо мага-ботка хамаарышпас мен, чуге дээрге мен хол эвес-тир мен"деп, чугаалаар болза, ынчан ол, ол дээш мага-ботка хамаарышпас апаар бе?
+\v 16 База бир эвес кулак: "Мен мага-ботка хамаарышпас мен, чуге дээрге карак эвес-тир мен"деп, чугаалаар болза, ынчан ол, ол дээш мага-ботка хамаарышпас боор бе?
+\v 17 Бир эвес бугу мага-бот-карактан буткен турган болза, чунун-биле дыннаарыл? Бир эвес бугу мага-бот кулактан буткен  турган болза, чунун-биле чыттаарыл?
+\v 18 Ынчалза-даа Бурган мага-ботка кезек бурузун оон хулээлгезин, Бодунун кузээн аайы-биле айтып каан.
+\v 19 А бир эвес бугу кезектер чангыс аай домей турган болза, мага-бот канчап бар боорул?
+\v 20 Ынчалза-даа ам мага-ботта хой янзы кезектер бар, а мага-бот чангыс.
+\v 21 Карак холга: "Сен менээ херек чок сен", азы ынчалдыр баьш буттарга: "Силер менээ херек чок силер" деп чугаалап шыдавас.
+\v 22 Харын, мага-боттун элээн кошкак деп бодаарывыс кезектери, херек кырында эргежок чугула боор, база
+\v 23 биске ындыг-ла хундулуг эвес деп бодаарывыс кезектерин хой сагыш-човаар-дыр бис.
+\v 24 База бистин мага-бодувустун чараш эвес кезектери ыяк шыптынган боор, а чараш кезектерге ону хереглевес. Ынчалза-даа Бурган мага-ботту тургускаш, база эн кошкак кезектеринче улуг сагыш-човаашкынны салган, 
+\v 25 мага-ботка ангылажыышкын турбазын дээш, а мага-боттун шупту кезектери бот-боттарынга бир домей сагыш-човаашкын коргуссун дээш, ынчаар кылган.
+\v 26 Ынчангаш, бир эвес мага-боттун бир кезээ хинчектениир болза, оске кезектери база оон-биле денге хинчектениир - бир кезээ алдар-хунду коор болза, оске кезектери база оон--биле денге ооруп байырлаар.
+\p
+\v 27 Силер-Христостун мага-боду силер, а тус-тузунда--Оон мага-бодунун кезээ силер.
+\v 28 Бурган христиан ниитилелинге, бирээде-элчиннерни, ийиде-оттур билип медеглээрлерни, уште-башкыларны салып каан. Оон соонда, чамдыктарга кайгамчык чуулдер кылыр кушту, аарыгларны экиртир, ачы-дуза чедирер, удуртуп-башкарар, ангы-ангы дылдарга чугаалаар арганы берген.
+\v 29 Таанда шупту элчиннер боор бе? Таанда шупту медээчилер боор бе? Таанда шупту башеылар боор бе? Таанда шупту кайгамчык чуулдер кылыр бе? Таанда шупту аарыг кижилер эккиртир бе? Таанда шупту билдинмес дылга чугаалаар бе? Таанда шупту ол дылдарны билип, тайбырлаар бе?
+\v 31 Эн чугула ачы-буянныг белектерже чуткунер, мен силерге оон-даа тергиин эки орукту айтып бээр мен.
+\c 13
+\cl 13ку эге.
+\p
+\v 1 Бир эвес мен кижилернин база дээрнин толээлеринин дылдарынга чугаалап турар-даа болзумза, а менде ынакшыл чок болза, ынчан мен шынгырааш хола база эдискен кинвал-дыр мен.
+\v 2 Бир эвес менде оттур билип медегдээр арга бар-даа болза база бугу чажыттарны билир-даа болзумза, база менде бугу билиглер бар-даа болза, дагларны солуй салыптар улуг бузурелим бар-даа болза, а ынакшыл менде чок болза, ынчан мен чуу-даа эвес-тир мен.
+\v 3 А бир эвес мен бодумнун шупту эт-хоренгимни улептер база мага-бодумну отка оргул кылдыр бериптер-даа болзумза, а ынакшыл менде чок болза, ол бугу менээ кандыг-даа ажык-дуза болбас.
+\p
+\v 4 Ынакшыл шыдамык база буянныг. Ынакшыл адааргавас, ынакшыл оору кордунмес, чоргаарланмас, 
+\v 5 бодун хоозун алдынмас, бодунга ажык сурбес, хорадаачал эвес, баьк чуве бодавас, 
+\v 6 бузут дээш оорбес, а алыс-шынга ооруур.
+\v 7 Ынакшыл чуу-даа чувени шыдажып эртер, шуптузунга бузурээр, бугу чувеге идегээр база шуптузун шыдажып эртер
+\p
+\v 8 Оттур билип медеглээри чиде бээр, база билдинмес дылдарга чугаалаарлар ыыташпайн баар, база билигнин херээ чок апаар, а ынакшыл кажан-даа тонуп читпес, 
+\v 9 чуге дээрге бистин билиивис долу эвес, оттур билип медеглээривис долу эвес.
+\v 10 А кажан будун, долу чуул чедип кээрге, долу эвес чуулдер чиде бээр.
+\v 11 Кажан мен чаш уруг тургаш, ынчан чаш уруг дег чугаалап, чаш уруг дег угаап-бодап турган мен. А кажан мен чедишкен улуг эр апаргаш, ынчан чаш уруг назындан уне берген мен.
+\v 12 Ам бис булургей шил оттур корген дег, тода  эвес коруп турар бис, ынчалза-даа  оон соонда арындан арынче коржу бээр бис. Ам мээн билиим долу эвес-тир, ынчалза-даа Бурганнын мени билири дег, мээн билиим база сайзырангай апаар.
+\v 13 Ам бо кезээ шагда артып каар уш чуул бар-дыр: бузурел, идегел, ынакшыл, а ынакшыл олардан улуг.
+\c 14
+\cl 14ку эге.
+\p
+\v 1 Ынакшылга бургедип алгаш чорунар. Сулденин хайырлаан ачы-буянныг белектеринче, ылангыя оттур билип медеглээринче чуктуп чорунар.
+\v 2 Кым билдинмес дылга чугаалап турарыл, ол кижилерге эвес, а Бурганга чугаалап турар, чуге дээрге ол Сулденин кужу-биле чажыт чуулдерни чугаалаарга, ону кым-даа билбес болгай.
+\v 3 А кым оттур билип медеглеп турарыл, ол улусту быжыктырып, сорук киирип, аргалап чугаалап турар.
+\v 4 Кым билдинмес дылга чугаалап турарыл, ол бодун быжыктырып турар. А кым оттур билип медеглеп турар, ол христиан ниитилелди быжыктырып турар.
+\p
+\v 5 Билдинмес дылга шуптунарын чугаалаарын кузээр-дир мен, ынчалза-даа силер оттур билип медеглээр болзунарза, оон-даа эки, чуге дээрге оттур билип медеглеп турар кижи, оске дылдарга чугаалап турар кижиден бедик боор, оон эрткеш ол христиан ниитилелге канчаар  быжыгарын тайбырлап бээр.
+\p
+\v 6 Акы-дунма, бир эвес мен силерге чедип келгеш, силерге билдинмес дылдарга чугаалап эгелээн болзумза, силерге кандыг дуза эккээр мен, силер-биле ажыдыышкын-биле-даа, билиг-биле-даа, оттур билип медеглээри-биле-даа, ооредиг-биле-даа улешпес боор-дыр мен.
+\v 7 База бир эвес амылыг эвес, лимби азы чадаган ышкаш ун ундуруп турар херекселдер, ангы-ангы уннерни ундуруп турбас болза, кым лимби азы чадаган-биле ойнап турарын-- канчап билип алырыл?
+\v 8 Бир эвес трубадан тодаргай эвес ун унер болза, ынчан  чаа-дайынче унер дээш кым белеткениирил?
+\v 9 Ол ышкаш, база силер дылынар-биле билдинмес сос эдер болза болзунарза, ынчан силернин чуну чугаалап турарынарны, канчап билип алырыл? Силер салгын-хатка  чугаалаан дег боор силер.
+\v 10 Чижээ, делегейде чеже ангы сос барыл, база сос бурузунде тодаргай уткал бар.
+\v 11 Ынчалза-даа мен состернин утказын билбес болзумза, ынчан мен ол дылга чугаалап турар кижиге даштыкы кижи дег боор мен, база чугаалап турар кижи  менээ даштыкы кижи дег боор.
+\v 12 Бир эвес, силер база ынчаар, Сулденин хайырлаан ачы-буянныг белектеринче чуткуп турар болзунарза, оон-биле христиан ниитилелди быжыктырыг-биле байыдар дээш кызыдынар.
+\p
+\v 13 Ынчангаш  билдинмес дылга чугаалап турар кижи, ону тайбырлап, очулдурар арганы алыр дээш моргуур ужурлуг.
+\v 14 Кажан мен билдинмес дылга моргуп турумда, ынчан мээн сулдем база моргуп-даа турза, ынчалза-даа мээн угаан-сарыылымга дуза чок болган.
+\v 15 Чуну канчаарыл? Сеткил-хоннум-биле ырлаар мен, угаан-сарыылым-биле база ырлаар мен.
+\v 16 Бир эвес сен, Бурганнынын Сулдези-биле алгап-йорээр болзунза, ынчан кандыг бодуун кижи, сээн ооруп четтиргенинге, "шынап-ла ындыг" деп чугаалаарыл, сээн чуу деп турарынны, ол билбес болгай.
+\v 17 Оорушкун илередип турарын эки-дир, ынчалза-даа оске кижи быжыглал албас-тыр.
+\v 18 Бодумнун Бурганымга ооруп четтирдим: билдинмес дылдарга мен силерден хой дылдарга чугаалап турар мен, 
+\v 19 ынчалза-даа христиан чыышка билдинмес дылга мун-мун состер чугаалаар орнунга, оске улусту ооредиир дээш, утказы билдингир беш состу чугаалаар мен.
+\p
+\v 20 Акы-дунма! Угаанынар чаш уругларныы дег болбазын: бузутка хамаарыштыр, чуве билбес чаштар дег, а угаанынар аай-биле, чедишкен улус дег болунар.
+\v 21 Ыдыктыг хоойлуда бижип кааны: "Мен бо чоннар-биле оске дылдарга база оске аастар-биле чугаалажыр мен, ынчалза-даа ынчан база олар Мени дыннавайн баарлар" деп, Дээрги-Чаяакчы чугаалап турар.
+\p
+\v 22 Ынчангаш билдинмес дылдар- бузурээннерге эвес, а бузуревээннерге кайгамчык демдек боор. Оттур билип медеглээри бузуревээннерге эвес, а бузурээннерге кайгамчык демдек-тир.
+\v 23 Бир эвес будун христиан ниитилел шупту чыылгаш, база шупту билдинмес дылдарга чугаалай бээр болза, силерже бодуун азы бузуревээн улус кирип кээр болза, бо-даа сээденнеп турар улус-тыр деп олар чугаалавас деп бе?
+\v 24 Ынчалза-даа кажан шупту оттур билип медеглеп турда, бузуревээн азы оске кижи кирип келген болза, ынчан шупту улус ону сойгалаар база шиидер.
+\v 25 Ындыг хевир-биле, оон чурээнин чажыттары билдинер база ол донгая кээп дужуп, Бурганга могейгеш база: "Ылап-ла, Бурган силернин аранарда-дыр" деп, чугаалаар.
+\p
+\v 26 Ынчаарга, чуу болду, акы-дунма? Кажан силер чыглып кээринерге, силерде кижи бурузунде ыдыктыг ыры, ооредиглиг сос, билдинмес дылга чугаалаар белек, Бургандан ажыдыышкын, тайбырлаар белек бар-дыр--бо бугу силерни быжыктырар болзун.
+\v 27 Бир эвес билдинмес дылга чугаалаар улус бар болза, ам арта ангы база ийизи азы ужу чугаалазын, а бирээзи тайбырлар берзин.
+\v 28 Бир эвес тайбырлап шыдаар кижи чок болза, билдинмес дылга чугаалаар кижи христиан чыышка ыытава, а Бурганга болгаш бодунга чугаала.
+\p
+\v 29 База медээчилер ийилеп аза уштеп чугаалазыннар, а оскелери сайгарзыннар.
+\v 30 А бир эвес олурганнарнын бирээзинге ажыдыышкын кээр болза, ынчан баштайгы медээчи ыытавайн барзын.
+\v 31 Чуге дээрге бугу улус оорензин дээш, база бугу улуска аргалал болзун дээш, шуптунар ээлчег аай-биле оттур билип медеглеп боор силер.
+\v 32 Оттур билип медеглээринин Сулдези база медээчилерге чагыртып турар, 
+\v 33 чуге дээрге Бурган-- корум-чурум чоктун эвес, а амыр-тайбыннын Бурганны, бугу христиан ниитилелдернин  ыдыктыглары-биле ындыг болур.
+\v 34 Чыыштарга херээженнер ыыташпас болзун. Оларга чугаалаарын хоруп каан, ынчангаш хоойлунун айытканы езугаар  чагыртып чоруур ужурлуг.
+\v 35 Бир эвес олар бир чувеге ооренип алыксаар болза, бажынынга боттарынын ашактарындан айтырып алзыннар, чуге дээрге херээжен кижиге, чыышка чуве чугаалаары чоптуг эвес.
+\v 36 Бурганнын Созу силерден унген чуве бе? Азы чугле чангыс силерге келген деп бодаар силер бе?
+\v 37 Кым бодун медээчи азы Сулде-биле сырый харылзаалыг мен деп санаарыл, мээн чуну бижип турарымны билип алызын, чуге дээрге бо Дээрги-Чаяакчынын айтыышкыны-дыр.
+\v 38 А кым билбейн турарыл, билбес болзун.
+\p
+\v 39 Ынчангаш, акы-дунма, оттур билип медеглээринче чуктунер, ынчалза-даа билдинмес дылдарга чугаалаар улусту хоруванар.
+\v 40 Шупту чуве шын база чурум аай-биле болзун.

49-GAL.usfm

@@ -0,0 +1,200 @@
+\id GAL
+\ide UTF-8
+\h Послание к Галатам
+\toc1 Послание к Галатам
+\toc2 Послание к Галатам
+\toc3 gal
+\mt1 Послание к Галатам
+\c 1
+\cl Глава 1
+\p
+\v 1 Апостол Павел, избранный не людьми и не через человека, но Иисусом Христом и Богом Отцом, воскресившим Его из мёртвых,
+\v 2 и все братья, находящиеся со мной, – галатийским церквям:
+\v 3 благодать вам и мир от Бога Отца и нашего Господа Иисуса Христа,
+\v 4 Который отдал Самого Себя за наши грехи, чтобы избавить нас от нынешнего злого мира по воле Бога и нашего Отца, −
+\v 5 Ему слава на веки веков. Аминь.
+\p
+\v 6 Удивляюсь, что вы так быстро переходите от Призвавшего вас благодатью Христа к другому благовествованию,
+\v 7 которое, впрочем, не другое, а только есть люди, смущающие вас и желающие изменить благовествование Христа.
+\v 8 Но если бы даже мы или ангел с неба стал вам благовествовать не то, что мы благовествовали вам, да будет анафема.
+\v 9 Как ранее мы говорили, так и теперь я снова говорю: кто благовествует вам не то, что вы приняли, да будет анафема.
+\v 10 У людей ли я ищу сейчас благоволения или у Бога? Людям ли стараюсь угождать? Если бы я до сих пор угождал людям, то не был бы рабом Христа.
+\p
+\v 11 Знайте, братья, что Евангелие, которое я благовествовал, не человеческое,
+\v 12 ведь я принял его и научился не от людей, но через откровение Иисуса Христа.
+\p
+\v 13 Вы слышали о моём прежнем образе жизни в иудаизме, когда я жестоко гнал Божью Церковь и истреблял её,
+\v 14 преуспевал в иудаизме более многих своих ровесников и был неумеренным ревнителем преданий наших отцов.
+\v 15 Когда же Бог, избравший меня от утробы матери и призвавший Своей благодатью, пожелал
+\v 16 открыть во мне Своего Сына, чтобы я нёс добрую весть о Нём язычникам, я не стал тогда советоваться с плотью и кровью
+\v 17 и не пошёл в Иерусалим к предшествовавшим мне апостолам, а пошёл в Аравию и опять возвратился в Дамаск.
+\v 18 Потом, три года спустя, я ходил в Иерусалим, чтобы увидеться с Петром, и пробыл у него пятнадцать дней.
+\v 19 Никого из других апостолов я не видел, кроме Иакова, брата Господа.
+\v 20 Пишу вам это перед Богом − не лгу.
+\v 21 После этого я отправился в области Сирии и Киликии.
+\v 22 В церквях Иудеи, которые во Христе, меня не знали лично,
+\v 23 а только слышали, что тот, кто некогда гнал их, теперь благовествует о вере, которую прежде истреблял, –
+\v 24 и прославляли Бога за меня.
+\c 2
+\cl Глава 2
+\p
+\v 1 Затем, через четырнадцать лет, я опять ходил в Иерусалим с Варнавой, взяв с собой и Тита.
+\v 2 Ходил же по откровению и изложил там, в частности влиятельным, благовествование, которое я проповедую язычникам, не напрасно ли я бегу или бежал.
+\v 3 Но они и бывшего со мной Тита, хоть он и еллин, не принуждали обрезаться,
+\v 4 а лжебратьям, скрытно приходившим подсмотреть за нашей свободой, которую мы имеем во Христе Иисусе, вкравшимся чтобы поработить нас,
+\v 5 мы ни на час не уступили и не покорились, чтобы истина благовествования сохранилась у вас.
+\v 6 И во влиятельных в чём-либо, какими бы они ни были когда-либо, для меня нет ничего особенного: Бог не смотрит на лицо человека. И влиятельные не возложили на меня ничего более.
+\v 7 Наоборот, увидев, что мне доверено благовестие для необрезанных, как Петру для обрезанных, –
+\v 8 ведь Содействовавший Петру в апостольстве у обрезанных содействовал и мне у язычников, –
+\v 9 и, узнав о данной мне благодати, Иаков, Кифа и Иоанн, считаемые столпами, подали мне и Варнаве руку помощи, чтобы нам идти к язычникам, а им – к обрезанным,
+\v 10 только чтобы мы помнили нищих, что я и старался в точности исполнять.
+\p
+\v 11 Когда же Пётр пришёл в Антиохию, то я лично противостал ему, потому что он заслуживал осуждения,
+\v 12 так как перед прибытием некоторых от Иакова, он ел вместе с язычниками, а когда те пришли, стал скрываться и отстраняться, опасаясь обрезанных.
+\v 13 Вместе с ним лицемерили и остальные иудеи, так что даже Варнава был увлечён их лицемерием.
+\v 14 Но когда я увидел, что они не поступают прямо по евангельской истине, то сказал Петру при всех: «Если ты, являясь иудеем, живёшь по-язычески, а не по-иудейски, то зачем язычников заставляешь жить по-иудейски?
+\v 15 Мы иудеи от рождения, а не грешники из язычников.
+\v 16 Однако, узнав, что человек оправдывается не делами закона, а только верой в Иисуса Христа, и мы поверили в Иисуса Христа, чтобы оправдаться верой во Христа, а не делами закона, ведь делами закона не оправдается никакой человек.
+\v 17 Если же мы ищем оправдания во Христе, но сами являемся грешниками, то неужели Христос является служителем греха? Конечно нет.
+\p
+\v 18 Ведь если я снова строю то, что разрушил, то я сам себя делаю преступником.
+\v 19 Законом я умер для закона, чтобы жить для Бога. Я распят со Христом,
+\v 20 и уже не я живу, но живёт во мне Христос. А что сейчас живу во плоти, то живу верой в Сына Божьего, возлюбившего меня и отдавшего Себя за меня.
+\v 21 Не отвергаю Божью благодать, потому что, если оправдание законом, то Христос умер напрасно».
+\c 3
+\cl Глава 3
+\p
+\v 1 О, неразумные галаты! Кто околдовал вас, что вы не покоряетесь истине? Ведь у вас перед глазами был предначертан Иисус Христос, словно распятый у вас.
+\v 2 Вот что хочу узнать у вас: вы получили Духа через дела закона или через наставление в вере?
+\v 3 Настолько ли вы неразумны, что, начав духом, теперь заканчиваете плотью?
+\v 4 Неужели вы так много страдали напрасно? Если бы только напрасно!
+\v 5 Тот, Кто даёт вам Духа и действует силой в вас, через дела ли закона делает это или через наставление в вере?
+\p
+\v 6 Так Авраам поверил Богу, и это засчиталось ему в праведность.
+\v 7 Знайте же, что верующие - это сыновья Авраама.
+\v 8 И Писание, предвидя, что Бог верой оправдает язычников, предвозвестило Аврааму: «В тебе благословятся все народы».
+\v 9 Итак, верующие благословляются с верным Авраамом.
+\v 10 А все, кто полагается на дела закона, находятся под проклятием, потому что написано: «Проклят каждый, кто не исполняет постоянно всего, что написано в книге закона».
+\v 11 А что законом никто не оправдывается перед Богом, это явно, потому что праведный будет жить верой.
+\v 12 А закон не по вере, но кто исполняет его, тот им будет жить.
+\p
+\v 13 Христос выкупил нас из проклятья закона, став проклятьем за нас, потому что написано: «Проклят каждый, висящий на дереве»,
+\v 14 чтобы благословение Авраама через Иисуса Христа распространилось на язычников, чтобы нам верой получить обещанного Духа.
+\p
+\v 15 Братья! Говорю по человеческому рассуждению: даже завещание, заверенное человеком, никто не отменяет и ничего к нему не прибавляет.
+\v 16 Но Аврааму и его потомку были даны обещания. Не сказано «и потомкам», как бы о многих, но об одном: «и твоему потомку», который есть Христос.
+\v 17 Я говорю о том, что закон, явившийся спустя четыреста тридцать лет, не отменяет прежде утверждённого Богом завета о Христе так, чтобы обещание потеряло силу.
+\v 18 Ведь если наследство по закону, то уже не по обещанию, но Бог даровал его Аврааму по обещанию.
+\p
+\v 19 Для чего же тогда закон? Он дан позже по причине преступлений до времени прихода Потомка, к Которому относится обещание, и установлен через ангелов рукой посредника.
+\v 20 Но посредник не бывает при одной стороне, а Бог один.
+\p
+\v 21 Что же, закон противоречит Божьим обещаниям? Конечно нет! Ведь если бы был дан закон, способный давать жизнь, то праведность действительно была бы от закона.
+\v 22 Но Писание всех заключило под грехом, чтобы обещанное было дано верующим по вере в Иисуса Христа.
+\v 23 А до прихода веры мы были заключены под стражей закона, до того времени, когда должна была открыться вера.
+\v 24 Итак, закон был для нас наставником до Христа, чтобы нам оправдаться верой.
+\v 25 А после прихода веры мы уже не под наставником находимся,
+\p
+\v 26 потому что все вы сыновья Бога по вере во Христа Иисуса.
+\v 27 Все вы, крестившиеся во Христа, облеклись во Христа.
+\v 28 Нет уже ни иудея, ни еллина, ни раба, ни свободного, ни мужского пола, ни женского, - потому что все вы едины во Христе Иисусе.
+\v 29 Если же вы Христовы, то вы потомки Авраама и наследники по обещанию.
+\c 4
+\cl Глава 4
+\p
+\v 1 Ещё скажу: наследник, пока в детстве, ничем не отличается от раба, хотя он и господин всего,
+\v 2 он подчинён опекунам и управляющим дома до срока, назначенного отцом.
+\v 3 Так и мы, пока были в детстве, были порабощены стихиям мира.
+\v 4 Но когда пришла полнота времени, Бог послал Своего Сына, Который от женщины родился под законом,
+\v 5 чтобы выкупить тех, кто под законом, чтобы нам получить усыновление.
+\v 6 А так как вы – сыновья, то Бог послал в ваши сердца Дух Своего Сына, который восклицает: «Авва! Отец!»
+\v 7 Поэтому ты уже не раб, но сын. А если сын, то и наследник Бога через Иисуса Христа.
+\p
+\v 8 Но тогда, не зная Бога, вы были рабами тех, которые по сущности не боги.
+\v 9 Теперь же, когда вы познали Бога, вернее, получили познание от Него, зачем вы опять возвращаетесь к бессильным и жалким стихиям и хотите снова стать их рабами?
+\v 10 Наблюдаете дни, месяцы, времена и годы.
+\v 11 Боюсь за вас, не напрасно ли я у вас столько трудился.
+\v 12 Прошу вас, братья, будьте как я, потому что и я, как вы. Вы ничем меня не обидели.
+\p
+\v 13 Вы знаете, что, хоть я в первый раз благовествовал вам в немощи тела,
+\v 14 но вы не отвернулись от моего испытания в теле и не постыдились его, а приняли меня, как Божьего ангела, как Христа Иисуса.
+\v 15 Как вы были счастливы! Свидетельствую о вас, что, если было бы возможно, вы бы вырвали свои глаза и отдали мне.
+\v 16 Итак, неужели, говоря вам истину, я стал вашим врагом?
+\v 17 Проявляют к вам усердие не для добра, но хотят нас разлучить, чтобы вы к ним проявляли усердие.
+\v 18 Хорошо проявлять усердие для добра всегда, а не только в моём присутствии у вас.
+\v 19 Дети мои, для которых я снова в муках рождения, пока в вас не изобразится Христос!
+\v 20 Хотел бы я быть теперь у вас и изменить мой тон, потому что я в недоумении о вас.
+\p
+\v 21 Скажите мне вы, желающие быть под законом: разве вы не слушаете закона?
+\v 22 Ведь написано: «У Авраама было два сына: один от рабыни, а другой от свободной».
+\v 23 Но тот, который от рабыни, был рождён по плоти. А тот, который от свободной, − по обещанию.
+\v 24 В этом есть иносказание. Это два завета: один от горы Синай, рождающий в рабство, - это Агарь.
+\v 25 Агарь означает гору Синай в Аравии и соответствует сегодняшнему Иерусалиму, потому что он со своими детьми в рабстве.
+\v 26 А небесный Иерусалим свободен: он – мать всем нам.
+\v 27 Ведь написано: «Веселись, бесплодная, нерождающая. Воскликни и возгласи, не мучившаяся родами, потому что у оставленной гораздо больше детей, чем у имеющей мужа».
+\p
+\v 28 Мы, братья, дети обещания по Исааку.
+\v 29 Но как тогда рождённый по плоти гнал рождённого по духу, так и теперь.
+\v 30 Что же говорит Писание? «Изгони рабыню и её сына, потому что сын рабыни не будет наследником вместе с сыном свободной».
+\v 31 Итак, братья, мы дети не рабыни, а свободной.
+\c 5
+\cl Глава 5
+\p
+\v 1 Итак, стойте в свободе, которую даровал нам Христос, и не подвергайтесь опять игу рабства.
+\v 2 Вот, я, Павел, говорю вам: если вы обрезаетесь, вам не будет никакой пользы от Христа.
+\v 3 Ещё свидетельствую каждому обрезающемуся человеку, что он должен исполнить весь закон.
+\v 4 Вы, оправдывающие себя законом, остались без Христа, отпали от благодати.
+\v 5 А мы духом ожидаем и надеемся на праведность от веры,
+\v 6 потому что во Христе Иисусе не имеет силы ни обрезание, ни необрезание, а вера, действующая любовью.
+\p
+\v 7 Вы хорошо бежали. Кто остановил вас, чтобы вы не повиновались истине?
+\v 8 Такое убеждение не от Того, Кто вас призвал.
+\v 9 Малая закваска заквашивает всё тесто.
+\v 10 Я уверен о вас в Господе, что вы не будете думать по-другому. А смущающий вас, кто бы он ни был, понесёт на себе осуждение.
+\v 11 Если я и теперь проповедую обрезание, тогда за что же меня гонят, братья? Тогда соблазн креста прекратился бы.
+\v 12 О, если бы оскопились возмущающие вас!
+\p
+\v 13 Братья, вы призваны к свободе. Только пусть ваша свобода не будет поводом для плоти, но служите друг другу любовью,
+\v 14 потому что весь закон в одном слове исполняется: «Люби ближнего, как самого себя».
+\v 15 Если же вы жалите и поедаете друг друга, то смотрите, чтобы вам не уничтожить друг друга.
+\p
+\v 16 Я говорю: поступайте по духу, и вы не будете исполнять желаний плоти,
+\v 17 потому что плоть желает противоположного духу, а дух – противоположного плоти: они друг другу противятся, так что вы делаете не то, что хотели бы.
+\v 18 Если же вы водимы духом, то вы не под законом.
+\p
+\v 19 Дела плоти известны: супружеская измена, блуд, разврат, распущенность,
+\v 20 идолослужение, колдовство, вражда, ссоры, зависть, гнев, соперничество, разделение, ереси,
+\v 21 ненависть, убийства, пьянство, бесчинство и тому подобное. Предупреждаю вас, как и раньше предупреждал, что поступающие так не наследуют Божье Царство.
+\v 22 Плод же духа: любовь, радость, мир, долготерпение, заботливость, доброта, вера,
+\v 23 кротость, воздержание. Такие не под законом.
+\v 24 Те, которые Христовы, распяли плоть со страстями и похотями.
+\p
+\v 25 Если мы живём духом, то и поступать должны по духу.
+\v 26 Не будем тщеславиться, раздражать друг друга и завидовать друг другу.
+\c 6
+\cl Глава 6
+\p
+\v 1 Братья! Если человек и совершит какой-то проступок, то вы, духовные, исправляйте такого в духе кротости, наблюдая каждый за собой, чтобы не быть искушённым.
+\v 2 Носите бремена друг друга, и таким образом исполните закон Христа.
+\v 3 Ведь кто считает себя кем-то, являясь никем, тот сам себя обманывает.
+\v 4 Каждый пусть испытывает своё дело, и тогда будет иметь похвалу только в себе, а не в другом,
+\v 5 потому что каждый понесёт своё бремя.
+\p
+\v 6 Наставляемый словом, делись всем добром с наставляющим.
+\v 7 Не обманывайтесь: Бога не провести. Что посеет человек, то и пожнёт:
+\v 8 сеющий в свою плоть пожнёт от плоти смерть, а сеющий в дух пожнёт от духа вечную жизнь.
+\v 9 Делая добро, не будем унывать, потому что в своё время пожнём, если не ослабеем.
+\v 10 Итак, пока есть время, будем делать добро всем, а тем более своим по вере.
+\p
+\v 11 Видите, какими большими буквами я написал вам своей рукой.
+\v 12 Желающие хвалиться плотью принуждают вас обрезаться только для того, чтобы не быть гонимыми за крест Христа,
+\v 13 потому что и сами обрезающиеся не соблюдают закон, но хотят, чтобы вы обрезались, чтобы похвалиться вашей плотью.
+\v 14 А я не буду хвалиться ничем, кроме креста нашего Господа Иисуса Христа, которым для меня распят мир, и я для мира,
+\v 15 потому что во Христе Иисусе ничего не значит ни обрезание, ни необрезание, но новое творение.
+\v 16 Тем, которые поступают по этому правилу, мир им и милость, и Божьему Израилю.
+\p
+\v 17 Отныне пусть никто не причиняет мне страданий, потому что я ношу на моём теле раны Господа Иисуса.
+\p
+\v 18 Благодать нашего Господа Иисуса Христа с вашим духом, братья. Аминь. Пожалуйста, используйте логин и пароль указанного сервера. Если у вас нет аккаунта, нажмите Создать Имя пользователя Пароль Двух-факторная авторизация 
+\rem Войти
+\rem Copyright © 2021 Wycliffe Associates. v.6.6.5

51-PHP.usfm

@@ -0,0 +1,157 @@
+\id PHP
+\ide UTF-8
+\h Филиппийцам
+\toc1 Филиппийцам
+\toc2 Филиппийцам
+\toc3 php
+\mt1 Филиппийцам
+\c 1
+\cl 1эге
+\p
+\v 1 Иисус Христостун бараалгакчылары  Павел-биле Тимофейден, Филиппиде  шупту ИИСУС Христоска бузурээннерге, епископтарга болгаш дьконнарга байыр:
+\v 2 „Бурган  Адавыстан база  Дээргивис Иисус Христостан  авырал,  амыр-тайбын  силерге доктаазын".
+\p
+\v 3 Силерни  бодаан санымда-ла, Бурганымга четтиргеним илередип.
+\v 4 Ургулчу шуптунар дээш оорушкулуг моргуур - дыр мен,
+\v 5 силернин бузурей берген,  баштайгы хуннунерден бо хунге чедир Буянныг Медээни тарадыырынга  кирижилгеннер дээш. (ооруп моргуур- дыр, мен)
+\v 6 Бурганнын силерде эгелээн буянныг  ажыл - херээн, Иисус Христостун кээр хуннунге чедир эчизинге чедирериннерге бузурелдиг мен.
+\v 7 Силерни шуптунарны ынчаар бодаары  кончуг шын, чуге дээрге, кажан мен  хоругдалга  азы камгалалды, Буянныг Медээни бадыткап  турумда, силер мээн чурээмде, БУРГАННЫН берген авыралынын киржикчилери силер.
+\v 8 Бурган - херечи, мен силерге Иисус Христостун ынакшылы - биле ынак,
+\p
+\v 9 болгаш моргуп тур мен, силернин ынакшылынар ханы билиишкинче ковудеп, озери дээш
+\v 10 силер эн- не экини  билип, Христостун хунунде  арыг болгаш кандыг- - даа чемелегден хостуг,
+\v 11 оон Бурганнын ат - алдарынга, макталынга Иисус Христосту таварыштыр арыг - шыннын чемиштери - биле долдунунар.
+\p
+\v 12 Акы- дунма, мээн бо байдалдарым  Оорунчуг Медээни чедиишкинниг тарадыырынга дузалыг болганын,  силернин билип алырынарны кузелим.
+\v 13 Ордуда шупту танныылдап  турар  шериглерге база оскелерге-даа,  чуге мен, Христос дээш хоругдатырганым билдине берген.
+\v 14 Мени хоругдааны, Дээргивиске бузурээн акы- дунмавысты сорук киирген, олар оон-даа дидим, коргуш чок Бурганнын Созун ооредип эгелээннер.
+\p
+\v 15 Оларнын чамдыктары адааргажып база  адаанажып, а оскелери эки шын кузелдиг  Христоту  ооредип турганнар.
+\v 16 Чамдыктары  дайынзырак багай сагыжы- биле  Христосту  ооредиирин кызып,  ынчалдыр менээ хоруглалга  оон-даа бергелер турарын, кузеп бодааннар.
+\v 17 А оскелери, Христосту ынакшылы - биле ооредип: „олар мени  Оорунчуг Медээни бадыткап, камгалаары - биле  салып каан деп билир" турганнар.
+\v 18 Чуу- кандыг-даа болза, кым Христосту баажыланып азы кым шын чурээнден Христосту ооредип турарыл, ол ындыг таварылга  дээш  ооруп  тур мен, ооруп амыраар - даа  мен.
+\p
+\v 19 Силернин моргулунер ачызында база Иисус Христостун Сулдезинин деткимчези-биле,  мээн хосталыырымга дузалыг боорун, билир мен.
+\v 20 Чуу- даа болза ойталап бужартавызым эн-не  улуг кузелим болгаш  идегелим ол. Ылангыя ам, моон мурнунда дег  ажык, дидим   боор мен, ынчангаш  амыдыралым  азы олумум дамчыштыр,  бугу мага- бодум - биле Христосту алдаржыдар мен.
+\p
+\v 21 Чуге дээрге,  менээ чуртталгам  --  Христос,  а  олум - ынчан ажыктыг олча.
+\v 22 Бир эвес, бо черде кылып турар ажыл-херээм эки дужут эккээр болза, билбес- дыр мен,  чуну шилип алырын.
+\v 23 Мени кайызы- даа хаара тудуп турар: Христосче чоруур кузелим,  чуге дээрге, ол менээ эн-не эки,
+\v 24 а бо черге   силерге ажыктыг боорум.
+\v 25 Ылап-ла, силернин- биле артарымны база силернин чедиишкиннинер болгаш     оорушкулуг  бузурелинер дээш,
+\v 26 ынчангаш, кажан катап силерге кээримге, ол дээш  Иисус  Христос оон- даа алдаржызын.
+\p
+\v 27 Христостун  Оорунчуг Медээзинге  чуг-ле толептиг чурттанар, бир эвес силерге чедип келгеш, коруп каарым  азы, келбес болзумза,  силерни чангыс сулделде Оорунчуг  Медээге ундезилеттинген чангыс эп- сеткилдиг болуннарны кузедим.
+\v 28 Чуу- даа болза  удурланыкчылардан кортпанар: бо дээрге  оларга, олумнун демдээ, а силерге- камгалал. Ынчангаш ол Бургандан,
+\v 29 Чуге дээрге силерге Христос дээш, Анаа чуг-ле бузурээр эвес, Ол дээш хилинчекти
+\v 30 мен ышкаш  демиселди  коор база дыннаар  силер.
+\c 2
+\cl 2 эге
+\p
+\v 1 Ынчангаш, силерде Христостан оожургал  бар болза,  база кандыг - даа  уеде  ынакшылдан оорушкулуг, база  Сулдеден силернин  аранарда харылзаа бар болза,    бичии-даа энерел болгаш кээргээр сеткил бар болза,
+\v 2 ынчан мени оорушкулуг кижи кылып каар силер: чангыс бодалдыг,  ынакшылга шынчы, чангыс сагыш-сеткилдиг;
+\v 3 адаанажып, алдар -ат дээш шын эвес чуу-даа кылбанар,  ынчангаш томаанныг алдынып  оске кижини бодундан бедик кылдыр саннанар.
+\v 4 Кижи бурузу чуг-ле боду дээш эвес, оскелернин эргези  дээш база сагыш чованар.
+\p
+\v 5 Чуге дээрге, силер Иисус Христостун бодаары дег  бодаар ужурлуг силер.
+\q
+\v 6 Ол, алыс будужу Бурган-даа болза, Бурганга ден боорунче чуткувээн.
+\q
+\v 7 Ынчангаш Христос Боду Бодун куду бадырып, чалча хевирин хулээп ап, кижилерге домейлежип, кижинии дег хевир - шырайлыг болуп чедип келгеш,
+\q
+\v 8 Бодун томаартып, олурунге чедир болгаш белдир ыяшка олумну безин  дыннангыр хулээп алган
+\q1
+\v 9 Ынчангаш Бурган Христосту бедикче кодурген болгаш кандыг-даа ат-дужаалдан артык бедик атты Анаа берген. (тывыскан).
+\q
+\v 10 Иисустун адынга шупту дээрде,  черде болгаш чернин адаанда (алдыы оранда), дискек  бурузу согуруп могейзин дээш,
+\q
+\v 11 база  Дээрги Иисус  Христос Бурган Аданын алдары -дыр   деп  чувени янзы- буру дылдыг, аймак - соок бурузу, хулээп миннири дээш.
+\p
+\v 12 Эргим акы-дунмаларым, силернин ургулчу дыннангырынар,  силернин  аранарда чуг-ле мен  турумда эвес, Ылангыя  ам  мээн чок уемде-даа,  дыннангыр-чопшул  чоруунар чугула. Боттарынарнын камгалалынарны,  коргуушкун болгаш хундулел- биле чедип алынар,
+\v 13 чуге дээрге Бурган силерге  кузелди, болгаш  шимчээшкини  Бодунун кузел-соруу-биле боттантырып бээр.
+\p
+\v 14 Шупту чувени чаргылдашпайн  база маргышпайын кылынар,
+\v 15 ынчан силер  Бурганнын кем-буруу чок, арыг   ажы--толу  болурунар дээш, бо самыыраан ортемчейге чайыналган, чырыткы дег,
+\v 16 амыдыралдын созун камнап чоруурунар дээш, силернин-биле кылган ажыл - херээм хоозун болбаанынынга, силер дээш Христостун  хуннунде  мактаныыр мен.
+\p
+\v 17 Бир эвес силернин  бузурел-биле бараалгаан  оргулунер дээш  амы-тыным салып, оргул апаар - даа болзумза, ынчан безин бодум ооруп база силернин-биле улежиир  мен.
+\v 18 Ынчангаш ооруп- байырлаалынар.
+\p
+\v 19 Удавас Тимофейни силерже чоргузуптарынга Дээрги Иисуска идегээр  мен, ынчан силернин байдалынарны билип алгаш сагыш- сеткилим оожуургаар боор,
+\v 20 Мээн чанымда ол дег кызымак, силер дээш ылап-ла шын сеткилинден сагыш салыр кижи чок,
+\v 21 чуге дээрге  шупту улус, Иисус Христостун кузели-биле эвес,  чуг-ле бодунга ажыктыын  дилээрлер- дыр.
+\v 22 Оон бузурелдиг шынчызы силерге билдингир, чуге дизе ол, оглу адазынга ышкаш, Оорунчуг Медээни тарадыырынга менээ дыка дузалаан.
+\v 23 (Чуну канчаарымны) Мени чуу манап турарын билип алгаш,  ону ол-ла дораан чоргузуптарынга.
+\v 24 База бодум удавас силерге чеде бээр мен деп Дээргимге идегеп тур мен.
+\p
+\v 25 Ындыг-даа болза, дунмам болгаш кады ажылдакчым  база, дузалакчым боор,  а силернин-- мээн ажыл - херээмге толээ  болгаш бараалгакчы кылдыр чоргусканнынар  Епафродитти силерже чоргузары чугула херек деп  кордум,
+\v 26 чуге дээрге ол силерни шуптунарны дыка коруксеп турар болгаш  оон араанынын дугайында медээ чеде бергенинге аажок сагышырап мунгараан.
+\v 27 Ол аажок аарып, олуруннун кырында  турган, ынчалза-даа  Бурган анаа энерелин коргускен,  чуг-ле ону эвес, мени база  кээргеп  мээн мунгаралымга,  немевес  дээш   чиигеткен.
+\v 28 Ынчангаш силер  ону катап  база  коргеш  ооруур болзун дээш, дурген чорудуп олур мен, бодум  база дыка сагышсыравас дээш.
+\v 29 Дээргивистин  ынакшылы-биле  оорушкулуг   уткуп хулээп база ындыгларны хундулеп чорунар,
+\v 30 чуге дээрге ол Христостун ажыл - херээ  дээш олурунге чедип, чуртталгазын айыылга таварыштырып, силернин орнунарга, менээ херек (четпес) чуулдерни  дузазы-биле долдурган.
+\rem Филиппий
+\c 3
+\cl 3 эге.
+\p
+\v 1 Ынчангаш, акы- дунма,  Бурганывыс дээш амырап- хогленер. Ол дугайын силерни ооредип бижиири менээ берге эвес- тир, а силерге ооредиг.
+\p
+\v 2 Каржы  херек уулгедип  чоруурлардан камгаланынар, ыттардан кичээнинер, кыртыжадып (им демдек) кылырындан камгаланынар,
+\v 3 чуге дээрге кыртыжаткан им демдектиг улус  --  бис-тир бис, мага - ботка идегевейн, Бурганга сулдевис - биле  бараан болуп, Иисус Христос дээш мактанып турарлар. (чоруурлар)
+\v 4 Бир эвес,  кым бир кижи  мага-бодунга ынанып турар болза, ындыг езулалга  бодум ынанып болур турдум, мен дээрге,
+\p
+\v 5 сес дугаар хунде кыртыжаткан,  Израильдин аймаандан,  Вениаминнин салгалындан, Еврейлернин евреи, ооредиг талазы-биле  фарисей,
+\v 6 Бурганнын Церковунун чуткулдуг сурукчузу, хоойлу-дурумнун шын сагыкчызы.
+\p
+\v 7 Ынчалза-даа, менээ чуу ажыктыг турганыл, ам Христостун ачызында ону хоозун  деп санадым.
+\v 8 Ынчаарга,  Дээргим Иисус Христосту сайзырангай билип алыр дээш, Анаа дээш бугу чуулден  ойталааш,  шуптузун бок деп санадым, Христосту хулээп алыр дээш
+\v 9 база Олдан (Оон)бодумну тып алыр дээш,  бодумнун хоойлуга чагырткан шын чоруум дээш эвес, а Христоска бузурелим таварыштыр, Бургандан келген шынныг  чорукка бузурелим,
+\v 10 Ону билип алырынга, Оон дирилген кужун, Оон хилинчек-човуланынга  киржири дег, база Оон олгени ышкаш олуру,
+\v 11 олуглернин катап дирлиирин чедип алырым дээш.
+\p
+\v 12 Анаа-ла болбаазырангай байдалды чедип алдым деп чугаалавайн тур мен, Христостун мени чедип алганы дег, мен база  Ону чедип алырынче чуткуп тур мен.
+\v 13 Акы- дунма, бодумну чедип алган мен деп санавайн тур  мен, чуг-ле  эрткен уени кагаш, мурнумче бурунгаар,
+\v 14 Иисус Христос дамчыштыр алзын дээш, Бурганнын кыйгырганы дээди шанналы боор, сорулгамче чуткуп чор мен.
+\v 15 Бистин аравыста, кым угаан-бодалы четчип бышканыл,  ынчалдыр сайгарар ужурлуг  бис. Бир эвес силер,  бир- ле чуулду оскээр бодап турар болзунарза, Бурган ону силерге ажыдып бээр.
+\v 16 Ынчалза-даа, бис чуну чедип алган бис, шак-ла ынчалдыр боданыыр база чурттаар ужурлуг бис.
+\p
+\v 17 Акы -дунма,  менден улегерни алынар, бисти коргеш, шак-ла ынчалдыр кылып чоруур улусту корунер.
+\v 18 Чуге дээрге, силерге чугаалап чорааным хой-ле улус ам Христостун белдир ыяжынын дайызыннары  болу  берген дег апарганын,  караам чажын топ чугаалап ор мен.
+\v 19 Оларнын амыдыралыннын тончузу-- олум,  оларнын бурганы  - мага-боттун кузели, база оларнын ат-алдары -- бужар меге  ажыл- херээ,  оларнын бодалдары черде кезек уе.
+\v 20 А бистин чурттувус-дээрлерде, бистин Камгалакчывыс, Дээрги Иисус Христосту  кайыын манап турар черивис.
+\v 21 Христос Бодунун  кужу-биле  шупту чуулду шимчедип, чагырып, бистин оодежок мага бодувусту Бодунун мага- бодунга домей кылдыр оскертиптер.
+\rem Филип
+\c 4
+\cl 4 эге.
+\p
+\v 1 Мээн эргим акы - дунмам, мээн оорушкум болгаш чедиишкиним,  Дээргиге быжыг турунар.
+\p
+\v 2 Еводия-биле Синтихия Дээргиге чангыс бодалга турунар.
+\v 3 Ынчангаш,  мээн шынчы эжим,  Буянныг Медээ дээш мээн -биле кады бараалгап турган Климент болгаш монге амыдыралдын номунче бижиттинген оске- даа бараалгакчыларга  дузалаарынны диледим.
+\p
+\v 4 Дээргиге  оорунер,  ургулчу оорунер,   каттаптадым оорунер.
+\v 5 Шупту улуска силернин чопшулунер билдингир болзун. Дээрги чоокшулаан.
+\v 6 Чуу- даа дээш дувуревенер, ургулчу дилег моргул-биле ооруп четтирип Бурганнын мурнунга бодунарнын кузелдеринерни ажыдынар,
+\v 7 ынчан улустун угаап билирин база  Бурганнын тайбыны  чурээктеринер  болгаш бодалдарынарны Иисус Христос дамчыштыр кадагалаар.
+\p
+\v 8 Акы- дунмаларым, алыс шынныг, чаагай сеткилдиг, чоптуг, арыг,  ат-алдарга толептиг чуулдерни боданар.
+\v 9 Менден  чуну дыннап, коруп, ооренип, хулээп алган силер куусединер, ынчан Бурганнын тайбыны  силер - биле боор.
+\p
+\v 10 Мен дээш катап сагыш салып эгелээнинер  дээш, Дээргиннин мурнунда ооруп тур мен. Силер оон мурнунда - ла менээ дузалажып турган силер, ынчалза- даа   силерге ангы- ангы  шаптараазыннар турган.
+\v 11 Кандыг бир дуза дилеп чугаалаан деп бодаванар, чуге дээрге кандыг-даа байлалдарда менде чуу барыл оон-биле чурттап орээнген мен.
+\v 12 Турегделди-даа, элбекшилди-даа коруп эртим, кажан-даа кандыг-даа байдалдарга чорааш, тодуг азы аш-даа, эндерик хой азы эвээш биче  - даа болза чурттап оорендим.
+\v 13 Мени быжыглаан Иисус Христостун ачызында чуну - даа шыдажып эртер мен.
+\v 14 Ынчалза- даа, кажан мээн  бергелеримни улешкеш  эки херекти кылган- дыр силер
+\p
+\v 15 Филиппийжилер,  силер билир силер, Оорунчуг Медээни нептередиринин эгезинде,  Македониядан  унуптеримге, силерден оске  чангыс- даа Бурганнын бузурээннер ниитилели чуу-даа талазы- биле  дузалашбаан база хулээп  албаан.
+\v 16 Фессалоникагга турумда безин  силер ийи катап  менче  дуза чоргустуннар.
+\v 17 Силерден дуза дилээр дээш чугаалавайн тур мен,  ынчалза- даа силерге ажыктыг  уре - туннелдиг  озуп ковудээрин кузедим.
+\p
+\v 18 Эпафродитти дамчыштыр чоруткан белектеринерни алдым,  Бурганга таарымчалыг  чаагай  чыттыг  оргулдер дег болду. Ол шуптузун алдым, херек чуулдерим шупту бар.
+\v 19 Бурганным, силерге шупту херек чуулдерни Иисус Христостун  алдары  дамчыштыр Бодуннун элбек байлаа- биле долдуруп-ла бээр болзун.
+\v 20 А Бурганнывыс  база Адавыска кезээ монгеде алдар! Аминь.
+\p
+\v 21 Иисус  Христоска келген улуска байырдан чедириннер. Мээн-биле кады турар акы - дунма база силерге  байыр чедирип тур.
+\v 22 Бурганнын шупту улузу ылангыя кесарнын бажыннындан силерге байыр чедирип тур.
+\p
+\v 23 Бистин  Дээргивис Иисус Христостун авыралы силер-биле. Аминь.

52-COL.usfm

@@ -0,0 +1,131 @@
+\id COL
+\ide UTF-8
+\h Колоссянам
+\toc1 Колоссянам
+\toc2 Колоссянам
+\toc3 col
+\mt1 Колоссянам
+\c 1
+\cl 1 эге
+\p
+\v 1 Бурганның күзел-соруун ёзугаар Христос Иисустуң элчини болган Павелден база бүзүрээн дуңмам Тимофейден байыр. Колоссыда Бурганның Христоска башкарткан улузунга, Аңаа шынчы ха-дуңмавыска бижидим.
+\v 2 Бурган Адавыстан келген авырал болгаш амыр-тайбың силерге доктаазын!
+\p
+\v 3 Мөргүп тура, Дээргивис Иисус Христостуң Адазы боор Бурганга силер дээш үргүлчү өөрүп четтирер-дир бис.
+\v 4 Чүге дээрге бис Христос Иисуска бүзүрээниңер дугайында база Бурганның бүгү улузунга ынакшылыңар дугайында дыңнап кагдывыс.
+\v 5 А бүзүрелиңер болгаш ынакшылыңар силерни дээрде манап турар, идегээриңер чүведен төрүттүнген. Ол бүгүнүң дугайында эң баштай Буянныг Медээниң алыс шын суртаалын дамчыштыр дыңнаан силер.
+\v 6 Ук Буянныг Медээ силерде база чеде берген болгай. Бурганның авыралының дугайында эң баштай дыңнап кааныңар база ооң алыс шынныын билип кааныңар хүнден бээр силерниң араңарга кандыг болчук, Буянныг Медээ бүгү делегейге база шак ынчаар өзүп-көвүдеп, үре-түңнелин көргүзүп турар.
+\v 7 Силер ол авырал дугайында бис-биле дөмей ажыл кылып чоруур ханы ынак эживис, силерге ажыктыг боору-биле Христоска шынчы бараан бооп турар Эпафрастан дыңнаан силер.
+\v 8 А биске Эпафрас Ыдыктыг Сүлдениң силерге хайырлааны ынакшыл дугайында чугаалаан.
+\p
+\v 9 Ынчангаш ол бүгүнүң дугайында дыңнап каан хүнүвүстен бээр силер дээш үзүк-соксаал чок мөргүп тур бис. Бурган силерге Сүлдеге башкарткан мерген угаан болгаш тодаргай угаашкын-биле Ооң күзел-соруун эң долу билип аар аргадан бээрин дилеп тур бис.
+\v 10 Дээрги-Чаяакчыга төлептиг амыдырал-биле амыдыраарыңар дээш; Ооң сеткили ханар бүгү чүүлдерни кезээде кылырыңар дээш; кандыг-даа буянныг ажыл-херээңерниң үре-түңнелдиг боору дээш база Бурган дугайында билииңерниң өзери дээш, мөргүп келдивис.
+\v 11 Ындыг боор кылдыр, Ол силерни Бодунуң өндүр улуг күчүзүнге дүүштүр кандыг-даа күш-биле быжыктырзын база бүгү чүвени туруштуу-биле шыдажып эртер арганы силерге хайырлазын.
+\v 12 Бодунуң улузунуң чырыткылыг өнчүзүнден үлүг алыр арганы силерге бергени дээш, Адага өөрүшкү-маңнайлыг өөрүп четтириңер.
+\p
+\v 13 Бурган бисти караңгының чагыргазындан хостааш, Бодунуң ханы ынак Оглунуң Чагыргазынче көжүрүп эккелген.
+\v 14 Бис Ооң ачызында хосталганы – бачыттарывысты өршээрин чедип алган бис.
+\v 15 Христос дээрге көзүлбес Бурганның каракка көстүр овур-хевири-дир. Ол – Бурганның бүгү чаяалгазының бажында эң улуг Оглу-дур.
+\v 16 Чүге дээрге Бурган дээрде-даа, черде-даа турар база көстүр-даа, көзүлбес-даа бүгү чүвени: дүжүлгелерде орарларны, күштерни, чагырыкчыларны болгаш эрге-чагырга ээлерин Христосту дамчыштыр чаяаган. Бүгү чүве Ону дамчыштыр база Аңаа дээш бооп чаяаттынган.
+\v 17 Ол хамыктың мурнунда бар турган, бүгү чүве Ону дамчыштыр харылзажып, аразында чогумчалыг тудушкан.
+\v 18 Ол мага-боттуң (азы христиан ниитилелдиң) база Бажы. Ол – эң улуг Оглу, өлүглер аразындан катап дирилген улустуң баштайгызы, бүгүдениң эге дөзү, ынчангаш Ол бүгү чүүлдү баштап турар.
+\v 19 Чүге дээрге Бурган Бодунуң бүдүн-бүрүн бүдүжү Христоска бар болзун деп күзээн-дир.
+\v 20 Бир шагда бузуттуг-бак херектериңер болгаш сагыш-бодалдарыңар ужун Бурганның дайзыннары, Оон аңгылаткан улус чордуңар.
+\p
+\v 21-22 А ам Бурган силерни Бодунуң мурнунга ыдыктыг, кем-буруу чок, четпес-дудуу эвес улус кылдыр хүлээп аар дээш, Христостуң эът-мага-бодунуң өлүмүн дамчыштыр силерни Боду-биле эптештирип алган.
+\v 23 Чүгле бүзүрелиңер быжыг болгаш чаныш-сыныш чок улус бооп көрүңер, Буянныг Медээни дыңнап каарыңарга, силерге хайырлаан идегелден кажан-даа өскээр барбаңар. Ол Буянныг Медээни чырык черде Бурганның бүгү чаяалгазынга медеглээн, силер база дыңнадыңар чоп. А мен, Павел, ол Буянныг Медээниң бараан болукчузу апардым.
+\p
+\v 24 Мен ам силер дээш көрген хилинчээм ужун өөрүп тур мен. Чер кырынга амыдыралымга хилинчек көрүп тура, Христостуң мага-боду боор ниитилел дээш Ооң хилинчээниң четпейн барган хемчээлин эчизинге чедирип турарым бо.
+\v 25 Бурганның меңээ дааскан даалгазын ёзугаар, христиан ниитилелдиң бараан болукчузу апардым, чүге дээрге Ол меңээ Бодунуң медээзин эң долузу-биле силерге медеглээр айтыышкын берген.
+\v 26 А ол медээ – бүгү салгалдардан бүгү үелерде чажырып келген чажыт-тыр. Бурган ам ол чажытты Бодунуң улузунга ажыдып берген.
+\v 27 Өске бүгү чоннарның аразынга кайы хире өндүр-чаагай эртине-байлак ол чажытта барын Бурган Бодунуң улузунга ажыдар бодаан. А ук чажыт – Христостуң силер-биле сырый харылзаалыында. Христос дээрге Бурганның өндүр-чаагайындан үлүг алыр идегелиңер-дир.
+\v 28 Кижи бүрүзүн Христос-биле харылзаазының ужун чедишкен кылдыр Бурганның мурнунга эккеп көргүзер дээш, улусту бисте бар-ла мерген угаан-биле айтып-сургап, өөредип, Христосту оларга суртаалдап турар бис. Ол сорулганы боттандырар дээш карак кызыл ажылдап, Христостуң меңээ бергени бүгү чүткүл-күжүм-биле демисежип чоруурум бо-дур.
+\c 2
+\cl 2 эге
+\p
+\v 1 Силер дээш, Лаодикияда чурттаан христианнар дээш база арын көржүп душпааным өске бүгү улус дээш, кайы хире чаныш-сыныш чок демисежип келгенимни билип аарыңарны күзеп тур мен.
+\v 2 Бүгү ол улус Бурганның чажыды – Христосту билип алгаш, ол долу билиг-биле бажын ажыр байызыннар дээш, оларның чүректерин ынакшылдың чештинмес доңу-биле доңнап, сорук киирер дээш демисежип келдим.
+\v 3 Чүге дээрге мерген угаан болгаш билигниң хамык эртине-байлаан Христоста шыгжаан.
+\v 4 Кым-даа силерни ааска чаагай оптуг сөстер-биле дуурайлап шыдавазын дээш, силерге ону чугаалап тур мен.
+\v 5 Мага-бодум араңарга турбаза-даа, сагыш-сеткилим силер-биле кады. Ол ышкаш силерниң ужур-чурумуңарны, Христоска бүзүрээниңерниң кайы хире быжыын көргеш, өөрүп тур мен.
+\p
+\v 6 Бир-тээ Христос Иисусту Дээргивис деп хүлээп көрген болганыңарда, Ооң-биле харылзаалыг амыдыраңар.
+\v 7 Христостан ханы дазыл тыртып, амыдыралыңарны Ооң үндезининге тудуп үндүрүңер, силерге суртаалдааны дег, бүзүрелиңерден күш кириңер. Дээрги-Чаяакчыга өөрүп четтиргениңер эриин ашсын!
+\p
+\v 8 Кичээниңер: силерни кандыг-бир кижи Христостан эвес, а улустуң чаңчылдарындан, бо делегейни башкарган хоойлу -дүрүмнеринден укталган меге хоозун угаашкыннар-биле дуурайлап кааптазын.
+\v 9 Чүге дээрге Бурганның бүдүн-бүрүн бүдүжү Христоста боттангаш, эът-мага-боттуг бооп, амыдырай берген.
+\v 10 Бүгү күштерни болгаш эрге-чагырга ээлерин башкарып турар Христос-биле харылзаа тударыңарга, Ол силерни бүрүнү-биле бүргей апкан.
+\v 11 Ооң-биле харылзаалыг апаргаш, кыртыжап демдектээшкинни база алган силер. Ынчалза-даа кижи холу-биле кылган кыртыжап демдектээшкин эвес-тир ол – Христостуң кылган кыртыжап демдектээшкини бачыттыг бүдүжүңерни адыра сивирип каапканыңарда.
+\v 12 Силер сугга суктуруп тура, Христос-биле кады ажааттыргаш, а оон Ону өлүглер аразындан ковайтыпкан Бурганның күчүзүнге бүзүрээниңер дамчыштыр Ооң-биле кады катап дирилген силер.
+\v 13 Бир шагда кыртыжап демдектеттирбээн бачыттыглар турганыңар ужун өлүг чордуңар. Ынчалза-даа Бурган ам силерни Христос-биле кады тынгарыпкан. Ол бистиң бүгү бачыттарывысты өршээген.
+\v 14 Ол ыдыктыг хоойлунуң биске удур бижээн айтыгларының даңзызын – өрелеривистиң даңзызын балап каапкаш, ону белдир-ыяшка чыпшыр кадап, күш чок болдурду.
+\v 15 Ол күштерни болгаш эрге-чагырга ээлерин демисежир харык чок кылып, белдир-ыяшка өлүмүнүң күжү-биле оларны тиилээш, ажыы-биле сойгалап, кочу-шоотка киирген.
+\p
+\v 16-17 Ынчангаш чүнү ижип-чип турарыңарга база шажынчы байырлал хүннеринге, ай чаазынга азы амыр-дыш хүнүнге сылдаглап, кымның-даа силерни буруу шаварын болдурбаңар.
+\v 18 Томаараан бооп баажыланганындан мага ханып, дээрниң төлээлеринге мөгейип, көрген  ажыдыышкыннарынга ооргаланып, өрү көрдүнүп чоруур улустуң силерни буруу шава бээрин болдурбаңар. Олар чүгле кижиниң угаан-бодалын барымдаалаар болгаш, хей-ле улуургаарлар.
+\v 19 Ындыгларда мага-боттуң Бажы-биле харылзаа чок. А ол Баштың бүгү кезектери сиирлер болгаш чүстер дузазы-биле каттыжып тудушкан бүдүн мага-ботту башкарарга, мага-бот бүрүнү-биле Бурганның күзеп-бодаанын ёзугаар өзүп-мандыыр.
+\p
+\v 20-21 Христос-биле кады өлү бергеш, бо делегейни башкарып турар хоойлу-дүрүмден хостуг апарган силер. Чүге-ле ам, бо делегейге хамааржыр хевээр дег, мындыг айтыышкыннарга чагыртып чоруур силер:
+\v 22 Ол бүгү хоруглуг чүүлдер дээрге ажыглаан соонда күш чок апаар чүүлдер-дир, оларның ажыглалы-даа ол-дур. Ындыг сагылгалар дээрге чүгле кижилер чогааткан дүрүмнер болгаш өөредиглер-дир!
+\v 23 Ол бүгү дүрүмнер, чүгле даштындан көөрге, мерген угаанныг бооп сагындырар. Оларда чүгле кижиниң чогаатканы чүдүлге, меге томаарыышкын болгаш мага-боттуң чилчиин үзер чорук бар, а бачыттыг бүдүжүнге удур туржур кандыг-даа күш чок!
+\c 3
+\cl 3 эге
+\p
+\v 1 Бир-тээ Бурган силерни Христос -биле кады катап диргизип каан болганда, Христостуң Бурганның оң талазында саадаан черинче, дээрде турар чүүлдерже чүткүңер.
+\v 2 Бодалдарыңарны бо черде эвес, а дээрде турар чүүлдерже шиглеңер.
+\v 3 Бо делегейге хамаарыштыр өлген болгай силер, а чаа амыдыралыңар Христос-биле кады Бурганда хоргадай берген.
+\v 4 Амгы амыдыралыңарның үнер дөзү – Христос ээп кээрге, силер база Ооң өндүр чырыынга бүргеткен көстүп кээр силер.
+\p
+\v 5 Ынчангаш бачыттыг делегейден кээр бүгү чүүлүңерни: самыырал, чүдек-бужар херектер, туттунмас туралаашкын, ыят чок күзээшкиннер болгаш алыксак-чиксек чорукту (а ол дүрзү-бурганга чүдүүрүнден ынай-даа ылгал чок) узуткаңар!
+\v 6 Ол бүгү чүүл Бурганны дыңнавас улусче Ооң килеңин халдадыр.
+\v 7 Бир шагда силер база ындыг күзээшкиннер аайы-биле амыдырап, бодуңарны база ынчалдыр алдынып чораан силер.
+\v 8 А ам ол бүгүнү: дошкууралды, килеңни, өш-өжээнни, нүгүл-хопту болгаш үй-балай сөстер эдерин ыңай ап октаптыңар.
+\v 9 Бот-боттарыңарны мегелевеңер, чүге дээрге биеэги бүдүжүңерни ооң бүгү үүлгедиглери-биле адыра сивирип каапкаш,
+\v 10 чаа кижиниң бүдүжүн кедип алган болгай силер. Ол чаа бүдүжүңер Чаяакчының овур-хевиринге улам дөмейлежип, Бурганны алыс шын билип аарынче чоокшулап, үргүлчү чаартынып орар.
+\v 11 Түңнелинде чаа кижи бүдүжүнде: грек, иудей; кыртыжап демдектеткен азы кыртыжап демдектетпээн кижи; варвар, скиф; кул, хостуг хамааты деп ылгал чок. Чүгле Христос бар, Ол – бүгүде болур база Ол – бүгүдени бүргей ап турар!
+\p
+\v 12 Бир-тээ Бурганның шилип алганы ынак, ыдыктыг улузу болганыңарда, ээ көрүүшкүннү, буянны, биче сеткилди, томаарыышкынны, шыдамык чорукту кедип алыңар.
+\v 13 Бот-боттарыңарга шыдамык хамаарылгалыг бооп, кайы-бирээңер өске-бир эжинге хомудап-даа турза, бот-боттарыңарны өршээңер. Дээрги-Чаяакчының силерни өршээгени дег, силер база ынчалдыр өршээңер!
+\v 14 А чүнүң-даа кырынга бүгүдени дээди чаңгыс эп кылдыр тудуштурар ынакшыл турар болзун.
+\p
+\v 15 Христостуң эккээри амыр-тайбың чүректериңерни углап-баштазын, чүге дээрге Бурган силерни амыр-тайбыңче кый деп, чаңгыс мага-бот кылдыр тудуштурган-дыр. Ол дээш өөрүп четтириңер!
+\v 16 Христостуң сөзү ооң бүгү байлакшылы-биле силерниң араңарга амыдыразын. Силер ынчан бот-боттарыңарны чедишкен мерген угаан-биле өөредип база сургап, а ол ышкаш сеткилиңер ханызындан өөрүп четтирип чорууруңар Бурганга ыдыктыг ырлар, йөрээлдер болгаш Сүлдеге хамааржыр ырлар ырлап шыдаар силер.
+\p
+\v 17 Кылып турар бүгү чүүлдериңер – сөстер-даа, ажыл-херек-даа Дээрги Иисустуң ады-биле болуп турзун, Бурган Адага Ону дамчыштыр өөрүп четтириңер.
+\p
+\v 18 Херээжен улус, ашактарыңарга чагыртыңар, чүге дээрге Дээрги-Чаяакчыга башкарткан улус боттарын ынчаар алдынар ужурлуг.
+\v 19 Ашактар, кадайларыңарга ынак болуңар, оларны кадыг-дошкун аажылаваңар.
+\p
+\v 20 Ажы-төл, бүгү талазы-биле ада-иеңерни дыңнаңар, чүге дээрге ындыг аажы-чаңыңар Дээрги-Чаяакчыга таарымчалыг.
+\v 21 Ада-ие, ажы-төлүңерни ажындырбаңар, оон башка оларның силерден хөңнү калып каар.
+\p
+\v 22 Кулдар, бо делегейде ээлериңерни бүгү талазы-биле дыңнаңар. Чашпаа улус ышкаш, карак чаап эвес, а ак сеткилдии-биле Дээрги-Чаяакчыны хүндүлеп, дыңнаңар.
+\v 23 Чүнү-даа кылып турзуңарза, ону улус дээш эвес, а Дээрги-Чаяакчының Боду дээш кылганыңар дег, ак сеткилдиг ажылдаңар.
+\v 24 Дээрги-Чаяакчы силерге шаңнал кылдыр өнчү бээрин утпаңар. Дээрги Христоска бараан бооп турар болгай силер. Бак чүүл үүлгедип турар кижи харыы бак чүүлдү ол-ла хемчээл-биле алыр; Бурган улусту ылгай көрбес.
+\c 4
+\cl 4 эге
+\p
+\v 1 Ээлер, силер база кулдарыңарны ак сеткилдиг болгаш чөптүг аажылаңар. Силерниң база дээрде Ээңер барын утпаңар.
+\p
+\v 2 Чүткүлдүг мөргүңер, мөргүп тура, сергек болуңар база өөрүп четтириңер!
+\v 3 Бис дээш база Бурган медээвиске орукту ажыдып берип, Христостуң чажыдын суртаалдаар арганы биске берзин дээш, мөргүңер. Ол суртаал ужун мен ам хоругдал адаанда тур мен.
+\v 4 Улуска ол чажытты болур-чогууру-биле, мээ-медерелче сиңниктир медеглээрим дээш, мөргүңер.
+\p
+\v 5 Бурганга бүзүревээн улус-биле боттарыңарны сарыылдыг ап, үени шын ажыглаңар.
+\v 6 Кижи бүрүзүнге херектиг харыы тудуп шыдаар кылдыр, чугааңар үргүлчү чедингир болгаш чечен-мерген болзун.
+\p
+\v 7 Силерге мээң дугайымда бүгү чүвени ханы ынак дуңмам Тихик чугаалап чедер. Ол Дээрги-Чаяакчыга шынчы бараан болуп, кады ажылдап турарым кижи-дир.
+\v 8 Ону силерже чорудуп турар сорулгам мындыг: ол бистиң канчаар амыдырап-ажылдап турарывысты силерге дыңнаткаш, сеткил-сагыжыңарны сорук киирзин.
+\v 9 Тихикти мен бүзүрелдиг база ханы ынак дуңмам Онисим-биле кады силерже чоруттум. Ол силерниң чаңгыс чер чурттугларыңарның бирээзи боор кижи. Мында чүү болуп турарын олар силерге бирден-бирээ чок чугаалап чедерлер.
+\p
+\v 10 Мээң хоругдал адаанда кады турар эжим Аристарх биле Варнаваның төрел дуңмазы Марк олар силерге байыр чедирди. (Маркка хамаарыштыр айтыышкын алган силер: ол силерге чеде бээрге, ону хүндүткел ёзузу-биле уткуңар.)
+\v 11 Иуст деп адаткан Иисус база силерге байыр чедирип тур. Бурганның Чагыргазы дээш, мээң-биле кады ажылдап турар улустуң аразында чүгле олар иудейлер чүве. Олар меңээ улуг деткимче бооп келди.
+\v 12 Эпафрас база силерге байыр чедирип тур. Ол силерниң бирээңер-дир база Христос Иисустуң чалчазы боор кижи-дир. Силер дээш, ол үргүлчү аажок чүткүлдүг мөргүп, Бурганның күзел-соруунга бүрүнү-биле чагырткан, четчип-бышкан болуруңар дээш, Бургандан дилеп турар-дыр.
+\v 13 Ооң силер дээш база Лаодикияда, Иерапольда чурттаан бүзүрээн улус дээш, кайы хире карак кызыл ажылдап турарын бодум херечилеп тур мен.
+\v 14 Бистиң ханы ынаавыс эмчи Лука биле Димас олар база силерге байыр чедирип турлар. Лаодикияда бүзүрээн ха-дуңмага, а ол ышкаш Нимфага база ооң бажыңында чыглып турар христианнарга мээң байырым чедириңер. Бо чагааны араңарга номчуп дооскаш, ону
+\p
+\v 15 Лаодикияда христиан ниитилелге база номчуур кылдыр дамчыдып бериңер.
+\v 16 А силер Лаодикиядан чедип кээр чагааны база номчуңар.
+\v 17 Архиппке мынча деп чугаалаңар: «Дээрги-Чаяакчыга бараан боор дээш хүлээнген ажыл-херээңни албан күүседиринге бүзүрелдиг бол».
+\p
+\v 18 Бодумнуң холум-биле бижип олур мен: Павелден байыр. Хоругдал адаанда турарымны утпаңар. Бурганның авыралы шуптуңарга доктаазын!

53-1TH.usfm

@@ -0,0 +1,126 @@
+\id 1TH
+\ide UTF-8
+\h 1-е послание к Фессалоникийцам
+\toc1 1-е послание к Фессалоникийцам
+\toc2 1-е послание к Фессалоникийцам
+\toc3 1th
+\mt1 1-е послание к Фессалоникийцам
+\c 1
+\cl Глава 1
+\p
+\v 1 Павел, Силуан и Тимофей — Фесcалоникийской церкви в Боге Отце и Господе Иисусе Христе: благодать и мир вам от нашего Бога Отца и Господа Иисуса Христа.
+\p
+\v 2 Всегда благодарим Бога за всех вас, помня о вас в наших молитвах,
+\v 3 не перестаем вспоминать ваше дело веры, труд любви и терпения, а также твердую надежду на нашего Господа Иисуса Христа перед Богом и нашим Отцом,
+\v 4 зная ваше избрание, возлюбленные Богом братья,
+\v 5 потому что наше благовествование у вас было не только в слове, но и в силе, (и) в Святом Духе, и со многими доказательствами, как вы сами видели, какими мы были для вас среди вас.
+\v 6 Вы стали подражать нам и Господу, приняв слово, находясь в трудностях, с радостью Святого Духа,
+\v 7 поэтому вы стали образцом для всех верующих и Македонии, и Ахаии.
+\v 8 Потому что вами провозглашено слово Господа не только в Македонии и Ахайе, но и во всяком месте прошла слава о вашей вере в Бога, так что нам не нужно ни о чём говорить,
+\v 9 потому что они сами рассказывают, как мы приходили к вам, и как вы обратились к Богу от идолов, чтобы служить Богу живому и истинному
+\v 10 и ожидать с небес Его Сына, Которого Он воскресил из мёртвых - Иисуса, избавляющего нас от будущего гнева.
+\c 2
+\cl Глава 2
+\p
+\v 1 Вы сами знаете, братья, что наш приход к вам не был напрасным,
+\v 2 но прежде мы пострадали и были унижены в Филиппах; как вы знаете, мы отважились в нашем Боге проповедать вам Божье благовестие (при сильном сопротивлении).
+\v 3 Потому что в нашем учении нет ни заблуждения, ни нечистых побуждений, ни хитрости;
+\v 4 но, как Бог посчитал нас достойными, вверив нам благовестие, так мы и говорим, угождая не людям, а Богу, который испытывает наши сердца.
+\v 5 Мы никогда не говорили вам лестных слов, не имели корыстных намерений, и вы это знаете. Бог свидетель!
+\v 6 Мы не ищем человеческой славы ни от вас, ни от других:
+\v 7 мы могли прийти к вам с важностью Апостолов Иисуса Христа, но были тихи среди вас, словно кормилица, нежно обходящаяся со своими детьми.
+\v 8 Так и мы стремились передать вам не только Божье благовестие, но и наши души, потому что вы стали любимы нами.
+\v 9 Так как вы помните, братья, наш труд и изнурение: ночью и днем работая, чтобы не отяготить кого из вас, мы проповедовали у вас Божье благовестие.
+\v 10 Свидетели вы и Бог, как свято, праведно и безукоризненно поступали мы перед вами, верующими,
+\v 11 потому что вы знаете, как каждого из вас, словно отец своих детей,
+\v 12 мы просили, убеждали и умоляли поступать достойно Бога, призвавшего вас в Своё Царство и славу.
+\p
+\v 13 Поэтому мы постоянно благодарим Бога, что, приняв от нас услышанное Божье слово, вы приняли не как человеческое слово, но как Божье слово - каким оно и является на самом деле - которое и действует в вас, верующих.
+\v 14 Так как вы, братья, сделались подражателями Божьим церквям во Христе Иисусе, находящимся в Иудее, потому что и вы тоже претерпели от своих единоплеменников, как и они от иудеев,
+\v 15 которые убили Господа Иисуса и Его пророков, и нас изгнали, и Богу не угождают, и всем людям сопротивляются,
+\v 16 которые препятствуют нам нести Благую весть язычникам, чтобы спаслись, и тем самым постоянно дополняют меру своих грехов, но гнев, наконец, настиг их.
+\p
+\v 17 Мы же, братья, были с вами разлучены на короткое время, хотя не сердцем, но мы сильно желаем увидеться с вами.
+\v 18 Поэтому мы, и я, Павел, дважды хотели прийти к вам, но помешал нам сатана.
+\v 19 Ведь кто наша надежда или радость, или венец похвалы? Разве не вы перед нашим Господом Иисусом Христом в Его пришествие?
+\v 20 Ведь вы - наша слава и радость.
+\c 3
+\cl Глава 3
+\p
+\v 1 Поэтому, больше не имея терпения, мы решили, что лучше остаться в Афинах одними
+\v 2 и послали Тимофея, нашего брата, Божьего служителя и нашего сотрудника в благовествовании Христовом, чтобы укрепить вас и утешить в вашей вере,
+\v 3 чтобы никто не поколебался в этих трудностях, так как вы сами знаете, что так и должно быть.
+\v 4 Ведь когда мы были у вас, предсказывали вам, что будем страдать, и вы знаете, что так и случилось.
+\v 5 Поэтому и я, не выдержав, послал узнать о вашей вере, чтобы искуситель не искусил вас, и не сделался напрасным наш труд.
+\p
+\v 6 Теперь же, когда Тимофей пришёл к нам от вас и принёс нам добрую весть о вашей вере и любви, что у вас всегда добрые воспоминания о нас, и желаете видеть нас, как и мы вас,
+\v 7 то мы, при всей нашей скорби и нужде, утешились вами, братья, благодаря вашей вере,
+\v 8 Ведь теперь мы живы, когда вы стоите в Господе.
+\v 9 Какую благодарность можем мы воздать Богу за вас, за всю радость, которой радуемся о вас перед нашим Богом,
+\v 10 ночь и день усердно молясь о том, чтобы увидеть вас и дополнить, чего не доставало вашей вере?
+\p
+\v 11 Пусть же Сам Бог и наш Отец и наш Господь Иисус Христос направит наш путь к вам.
+\v 12 А вас Господь пусть наполнит и переполнит любовью друг к другу и ко всем, какой мы наполнены к вам,
+\v 13 чтобы утвердить ваши сердца непорочными в святости перед Богом и нашим Отцом в пришествии нашего Господа Иисуса Христа со всеми святыми Его. Аминь.
+\c 4
+\cl Глава 4
+\p
+\v 1 Поэтому, братья, просим и умоляем вас Иисусом Христом, чтобы вы, приняв от нас, как следует поступать и угождать Богу, ещё больше в этом преуспевали,
+\v 2 потому что вы знаете, какие мы дали вам заповеди от Господа Иисуса Христа.
+\p
+\v 3 Потому что ваше освящение является Божьей волей,
+\v 4 чтобы вы воздерживались от блуда, чтобы каждый из вас умел соблюдать свой сосуд в святости и чести,
+\v 5 а не в страстных желаниях, как язычники, не знающие Бога,
+\v 6 чтобы вы ни в чём не поступали со своим братом противозаконно или корыстно, потому что Господь - мститель за всё это, как и прежде мы вам говорили и свидетельствовали.
+\v 7 Ведь призвал нас Бог не к нечистоте, а к святости.
+\v 8 Итак, непокорный непокорен не человеку, но Богу, который и дал нам Своего Святого Духа.
+\p
+\v 9 Уже нет нужды писать вам о любви к братьям, так как вы сами научены Богом любить друг друга,
+\v 10 поэтому вы так и поступаете со всеми братьями во всей Македонии. Умоляем же вас, братья, больше преуспевать
+\v 11 и усердно стараться, чтобы жить тихо, делать своё дело и работать своими собственными руками, как мы повелели вам,
+\v 12 чтобы вы поступали прилично перед внешними и ни в чём не нуждались.
+\p
+\v 13 Не хочу оставить вас, братья, в неведении об умерших, чтобы вы не скорбели, как другие не имеющие надежды,
+\v 14 ведь если мы веруем, что Иисус умер и воскрес, то и умерших в Иисусе Бог приведёт с Ним.
+\v 15 Это ведь говорим вам Словом Господним, что мы, живущие, оставшиеся до прихода Господа, не опередим умерших,
+\v 16 потому что сам Господь, при возвещении и при голосе Архангела и трубе Божьей, сойдет с неба, и мёртвые во Христе воскреснут прежде,
+\v 17 потом мы, оставшиеся в живых, вместе с ними будем взяты на облака для встречи с Господом в воздухе, и так всегда с Господом будем.
+\v 18 Утешайте друг друга этими словами.
+\c 5
+\cl Глава 5
+\p
+\v 1 О временах же и сроках нет необходимости писать вам, братья,
+\v 2 так как вы сами достоверно знаете, что день Господень придёт, как вор ночью.
+\v 3 И когда будут говорить: «Мир и безопасность», тогда внезапно настигнет их бедствие, как схватки у роженицы, и не избегнут.
+\v 4 Но вы, братья, не во тьме, чтобы день застал вас, как вор.
+\v 5 Ведь все вы – сыны света и сыны дня: мы – не сыны ночи и тьмы.
+\v 6 Итак, не будем спать, как другие, но будем бодрствовать и оставаться трезвыми.
+\v 7 Потому что спящие спят ночью, и пьющие напиваются ночью.
+\v 8 Мы же, являясь сынами дня, будем трезвы, надев броню веры и любви и шлем надежды спасения,
+\p
+\v 9 потому что Бог определил нас не на гнев, но к получению спасения через нашего Господа Иисуса Христа,
+\v 10 умершего за нас, чтобы мы – бодрствуем или спим – жили вместе с Ним.
+\v 11 Поэтому наставляйте друг друга и учите один другого, как вы и делаете.
+\p
+\v 12 Просим же вас, братья, принимать трудящихся у вас и ваших начальствующих в Господе, и наставляющих вас,
+\v 13 и уважать их с особой любовью за их дело. Будьте в мире между собой.
+\p
+\v 14 Умоляем также вас, братья, наставляйте не соблюдающих порядок, ободряйте малодушных, поддерживайте слабых, будьте долготерпеливы ко всем.
+\v 15 Смотрите, чтобы никто не воздавал злом за зло, но всегда ищите добра друг другу и всем.
+\p
+\v 16 Всегда радуйтесь.
+\v 17 Постоянно молитесь.
+\v 18 За всё благодарите, потому что это и есть Божья воля о вас в Иисусе Христе.
+\p
+\v 19 Духа не угашайте.
+\v 20 Пророчеством не пренебрегайте.
+\v 21 Всё испытывайте, хорошего держитесь.
+\v 22 Воздерживайтесь от всякого зла.
+\p
+\v 23 Сам же Бог мира пусть освятит вас в целости и сохранит ваш дух, душу и тело безупречными в пришествие Господа нашего Иисуса Христа.
+\v 24 Верен Призывающий вас, Который и совершит это.
+\p
+\v 25 Братья! Молитесь о нас.
+\v 26 Приветствуйте всех братьев святым поцелуем.
+\v 27 Убедительно прошу вас Господом прочитать это послание всем святым братьям.
+\v 28 Благодать Господа нашего Иисуса Христа с вами. Аминь.

54-2TH.usfm

@@ -0,0 +1,77 @@
+\id 2TH
+\ide UTF-8
+\h 2-е послание к Фессалоникийцам
+\toc1 2-е послание к Фессалоникийцам
+\toc2 2-е послание к Фессалоникийцам
+\toc3 2th
+\mt1 2-е послание к Фессалоникийцам
+\c 1
+\cl Глава 1
+\p
+\v 1 Павел, Силуан и Тимофей - Фессалоникийской церкви в нашем Боге Отце и Господе Иисусе Христе:
+\v 2 благодать вам и мир от нашего Бога Отца и Господа Иисуса Христа.
+\p
+\v 3 Братья, мы всегда должны благодарить за вас Бога, и это правильно, потому что ваша вера возрастает, и любовь каждого из вас ко всем настолько увеличивается,
+\v 4 что мы сами хвалимся вами в Божьих церквях за ваше терпение и веру в гонениях и скорбях, которые вы переносите.
+\p
+\v 5 И это доказательство того, что ожидаемый праведный Божий суд удостоит вас Царствия Божьего, ради которого вы и страдаете.
+\v 6 Потому что это справедливо перед Богом - воздать оскорбляющим вас скорбью,
+\v 7 а вам, оскорбляемым - радостью вместе с нами, когда придёт с неба Господь Иисус Христос с войском Своих ангелов,
+\v 8 чтобы пламенем огня отомстить тем, кто не познал Бога и не покоряется Евангелию Господа Иисуса Христа,
+\v 9 справедливым наказанием для которых будет вечная смерть от Господа и от славы Его могущества,
+\v 10 когда Он придёт в тот день прославленным в Своих святых и изумляющим во всех уверовавших в Него, так как вы поверили нашему свидетельству.
+\p
+\v 11 Поэтому мы всегда молимся за вас, чтобы Бог сделал вас достойными вашего призвания и исполнил все добрые намерения и дела веры в силе,
+\v 12 чтобы в вас прославилось имя нашего Господа Иисуса Христа и вы прославились в Нём по благодати нашего Бога и Господа Иисуса Христа.
+\c 2
+\cl Глава 2
+\p
+\v 1 Братья, убедительно просим вас, относительно пришествия Господа Иисуса Христа и нашего соединения с Ним,
+\v 2 не спешить колебаться разумом, и не сомневаться ни от духа, ни от слова, ни от послания, якобы посланного нами о том, будто уже наступает день пришествия Христа.
+\v 3 Пусть никто никак вас не обманывает, потому что этот день не придёт, пока не придёт отступление и не откроется человек греха, сын погибели,
+\v 4 который противится и превозносится выше всего, что называется Богом или святыней, так что сядет в Божьем храме, как Бог, и будет выдавать себя за Бога.
+\v 5 Разве не помните, я говорил вам об этом, когда был у вас?
+\p
+\v 6 И теперь вы знаете, что не позволяет ему открыться в своё время.
+\v 7 Потому что тайна беззакония уже действует, но не совершится до тех пор, пока из среды не будет взят тот, кто сейчас его удерживает.
+\v 8 И тогда явится беззаконник, которого Господь Иисус убьёт духом Своих уст и уничтожит явлением Своего пришествия,
+\p
+\v 9 явление которого, при содействии сатаны, будет сопровождаться силой, ложными знамениями и чудесами,
+\v 10 и всяким неправедным обманом для погибающих за то, что не приняли любовь к истине для своего спасения.
+\v 11 И за это допускает им Бог верить лжи под воздействием заблуждения,
+\v 12 в осуждение всем, не поверившим истине, но возлюбившим неправду.
+\p
+\v 13 А мы всегда должны благодарить Бога за вас, возлюбленные Господом братья, за то, что Бог с самого начала, через освящение Духа и веру истине, избрал вас ко спасению,
+\v 14 к которому призвал вас нашим благовестием, для достижения славы Господа нашего Иисуса Христа.
+\p
+\v 15 Итак, братья, стойте и держитесь того, что мы передали вам, чему вы научились от нас или словом, или нашим посланием.
+\p
+\v 16 Сам же наш Господь Иисус Христос и Бог - наш Отец, возлюбивший нас и благодатью давший нам утешение и добрую надежду,
+\v 17 утешит ваши сердца и утвердит вас во всяком добром деле и слове.
+\c 3
+\cl Глава 3
+\p
+\v 1 Итак, братья, молитесь за нас, чтобы слово Господа распространялось и прославлялось, как и у вас,
+\v 2 и чтобы нам избавиться от непорядочных и хитрых людей, поскольку не во всех есть вера.
+\p
+\v 3 Но верен Господь, Который утвердит вас и сохранит от злого.
+\v 4 Мы уверены о вас в Господе, что вы исполняете и будете исполнять то, чему мы вас наставляли.
+\v 5 Господь же да направит сердца ваши в любовь Божью и в терпение Христово.
+\p
+\v 6 Призываем вас, братья, именем нашего Господа Иисуса Христа удаляться от всякого брата, поступающего непорядочно, а не по учению, которое приняли от нас,
+\v 7 потому что вы сами знаете, как вы должны подражать нам, ведь мы у вас не поступали непорядочно,
+\v 8 ни у кого не ели хлеба даром, но трудились и работали день и ночь, чтобы не утруждать никого из вас, –
+\v 9 не потому, что не имели власти, но чтобы самих себя представить вам в образец для подражания.
+\v 10 Когда мы были у вас, то предписывали следующее: кто не хочет трудиться, тот и не ешь.
+\v 11 Но слышим, что некоторые у вас поступают непорядочно, ничего не делают, а суетятся.
+\p
+\v 12 Таких наставляем и убеждаем Господом нашим Иисусом Христом, чтобы они молча работали и ели свой хлеб.
+\p
+\v 13 Вы же, братья, не унывайте, делая добро.
+\p
+\v 14 Если же кто не послушает нашего слова в этом послании, тому сделайте замечание и не общайтесь с ним, чтобы устыдить его.
+\v 15 Но не считайте его врагом, а наставляйте, как брата.
+\p
+\v 16 Сам же Господь мира пусть даст вам мир всегда и во всем. Господь со всеми вами!
+\v 17 Приветствие написано моей рукой, Павловой, что служит знаком во всяком послании. Пишу я так:
+\v 18 "Благодать нашего Господа Иисуса Христа со всеми вами. Аминь".

57-TIT.usfm

@@ -0,0 +1,70 @@
+\id TIT
+\ide UTF-8
+\h Послание к Титу
+\toc1 Послание к Титу
+\toc2 Послание к Титу
+\toc3 tit
+\mt1 Послание к Титу
+\c 1
+\cl Глава 1
+\p
+\v 1 От Павла, раба Бога и апостола Иисуса Христа по вере тех, кого избрал Бог для познания истины богопочетания,
+\v 2 в надежде на вечную жизнь, которую обещал правдивый Бог раньше вечных времён,
+\v 3 а в своё время открыл Своё Слово в проповеди, которую наш Спаситель Бог повелел доверить мне,
+\v 4 Титу, настоящему сыну по общей вере: благодать, милость и мир от Бога Отца и Господа Иисуса Христа, нашего Спасителя.
+\v 5 Я оставил тебя на Крите, чтобы ты завершил неоконченное и поставил по всем городам пресвитеров, как я тебе приказал:
+\v 6 только если это безупречный человек, муж одной жены, и дети у него верные, без обвинений в распутстве или непокорности.
+\v 7 Потому что епископ должен быть безупречен, как управляющий от Бога, не дерзок, не гневлив, не пьяница, не драчливый, не алчный,
+\v 8 но гостеприимный, любящий добро, рассудительный, справедливый, богобоязненный, владеющий собой.
+\v 9 Чтобы держался истинного учения и был силён наставлять в здравом учении и обличать тех, кто противоречит учению.
+\p
+\v 10 Так как есть много непослушных людей, болтунов и обманщиков, особенно из обрезанных.
+\v 11 Им следует закрывать рот: они разрушают целые семейства, из-за гнусной корысти учат тому, чему не нужно учить.
+\v 12 Кто-то из их же собственных пророков сказал: «Критяне всегда лгут, они злые животные, ленивые обжоры».
+\v 13 Свидетельство это истинно. Поэтому строго их обличай, чтобы они держались истинной веры,
+\v 14 не слушали иудейские выдумки и указания людей, которые отвернулись от истины.
+\v 15 Для чистых всё является чистым, а для осквернённых и неверных нет ничего чистого, потому что их ум и совесть осквернены.
+\v 16 Они говорят, что знают Бога, а делами отказываются от Него. Это мерзкие и непокорные люди, которые не способны делать добро.
+\c 2
+\cl Глава 2
+\p
+\v 1 А ты говори то, что соответствует здравому учению.
+\v 2 Чтобы пожилые братья были трезвы, степенны, рассудительны, здравы в вере, в любви, в терпении
+\v 3 Чтобы пожилые сёстры вели себя достойно, как святые, не клеветали, не увлекались вином, но чтобы учили добру,
+\v 4 убеждали молодых жён любить мужей, любить детей,
+\v 5 быть рассудительными, чистыми, добрыми, покорными своим мужьям, заботиться о доме, чтобы Божье Слово не было поругаемо.
+\v 6 Также убеждай юношей быть сдержанными.
+\v 7 Будь примером в добрых делах. В учительстве показывай чистоту, серьёзность, неповреждённость.
+\v 8 Пусть твои слова будут разумны и безукоризненны, чтобы противник был опозорен и не мог сказать о нас ничего плохого.
+\v 9 Рабов убеждай подчиняться своим господам, угождать им во всём, не противоречить,
+\v 10 не красть, но верно служить, чтобы они во всём были украшением учения нашего Спасителя Бога.
+\p
+\v 11 что явилась благодать Бога, которая спасает всех людей,
+\v 12 и учит нас, чтобы мы отказались от беззакония и мирских желаний, а жили в настоящем веке разумно, праведно и богобоязненно
+\v 13 в ожидании счастливой надежды и явления славы великого Бога и нашего Спасителя Иисуса Христа.
+\v 14 Он отдал Себя за нас, чтобы выкупить нас от любого беззакония и очистить Себе особенный народ, ревностный к добрым делам.
+\p
+\v 15 Говори это, призывай и обличай со всей властью, чтобы никто не пренебрегал тобой.
+\c 3
+\cl Глава 3
+\p
+\v 1 Напоминай им, что надо повиноваться и покоряться начальствам и властям, быть готовыми к любому доброму делу,
+\v 2 никого не оскорблять, быть миролюбивыми, кроткими со всеми людьми.
+\p
+\v 3 Потому что мы тоже были когда-то безрассудными, непокорными, отвратительными, были рабами желаний и различных наслаждений, заблуждались, жили в обмане, злости и зависти, ненавидели друг друга.
+\v 4 Но когда явилась доброта и любовь к людям нашего Спасителя Бога,
+\v 5 Он спас нас не по делам праведности, которые бы мы совершили, но по Своей милости, омовением, через которое мы родились заново, и обновлением Святого Духа,
+\v 6 Которого щедро дал нам через Иисуса Христа, нашего Спасителя,
+\v 7 чтобы мы оправдались Его благодатью и стали наследниками вечной жизни, на которую надеемся.
+\p
+\v 8 Слово это верно, и я желаю, чтобы ты утверждал это, чтобы те, кто поверил в Бога, старались быть прилежными к добрым делам, потому что это хорошо и полезно людям.
+\v 9 А глупых споров, родословий и ссор по поводу закона избегай, потому что они бесполезны и пусты.
+\v 10 Еретика после первого и второго предупреждения избегай,
+\v 11 потому что он развратился, грешит и носит осуждение в самом себе.
+\p
+\v 12 Когда пришлю к тебе Артему или Тихика, поспеши прийти ко мне в Никополь, так как я решил провести там зиму.
+\v 13 Позаботься отправить знатока закона Зину и Аполлоса так, чтобы у них ни в чём не было недостатка.
+\v 14 Пусть и наши учатся упражняться в добрых делах для покрытия необходимых нужд, чтобы они не были бесплодны.
+\p
+\v 15 Приветствуют тебя все, кто со мной. Приветствуй любящих нас в вере. Благодать со всеми вами. Аминь. 
+\rem Copyright © 2021 Wycliffe Associates. v.6.6.5

58-PHM.usfm

@@ -1,32 +1,41 @@
 \id PHM
 \ide UTF-8
-\h Филимонга чагаа
-\toc1 Филимонга чагаа
-\toc2 Филимонга чагаа
+\h ФИЛИМОНГА   ЧАГАА.
+\toc1 ФИЛИМОНГА   ЧАГАА.
+\toc2 ФИЛИМОНГА   ЧАГАА.
 \toc3 phm
-\mt1 Филимонга чагаа
-
+\mt1 ФИЛИМОНГА   ЧАГАА.
 \c 1
 \p
-\v 1-2 Бистиң кады ажылдап чоруурувус эргим дуңмам Филимон, сеңээ болгаш кыс  дуңмавыс  Апфияга,  Архипке  база  бажыңыңда  чыглып  турар  Бурганга бүзүрээннерге Иисус Христос дээш хоругдаттырган Павел  — мен Тимофей дуңмам-биле байыр чедирдивис.
-\v 3 Бурган  Адавыс  болгаш  Дээргивис  Иисус  Христостуң  ачы-буяны,  амыр- тайбыңы силерниң-биле кады болзун!
-\v 4 Мөргүлдеримге,  кажан  сени  сактып  келгеш,  бодумнуң  Бурганымга үргүлчү-ле өөрүп четтирер-дир мен.
-\v 5 Дээргивис  Иисус  Христоска  бүзүрелиңни  болгаш  Бурганның  ыдыктыг улузунга ынакшылыңны дамчыыр чугаадан дыңнадым.
-\v 6 Сээң бистиң-биле үлежип турар бүзүрелиң Иисус Христостуң ачы-буянын эки  билип алырынга  дузалаар  болзун  дээш  мөргүп тур  мен.
-\v 7 Сээң  ынакшылың  мени  дыка-ла  өөртүп,  часкарып  тур.  Чүге  дээрге  сээң ачыңда хөй улустуң чүректери оожургаан-дыр, дуңмам.
-\v 8-9 Ынчангаш  менде  Христостуң  ады-биле  сени  канчаар  шын  кылырыңны дужаап  каар  эргем  бар-даа  болза,  Павел  элчин  —  мен  Иисус  Христоска бүзүрелим  дээш  шииттирген-даа  болзумза,  сеңээ  ынакшылым-биле
-\v 10 Хоругдалга  турумда  оглум  апарган  Онисим  дугайында  сенден  дилээйн:
-\v 11 Ол кажан-бир шагда сеңээ херээ чок чораан, амгы үеде сеңээ-даа, меңээ- даа херектиг апарган. Ону сенче чоруттум.
-\v 12 Сен ону мээң чүрээм ышкаш кылдыр хүлээп ал.
-\v 13 Хоругдалга  Өөрүнчүг  Медээни  суртаалдаарынга  сээң  орнуңга  меңээ дузалажыр кылдыр бодумга артырып алыксадым.
-\v 14 Ынчалза-даа  сээң  ачы-дузаң  албадал-биле  эвес,  а  эки-тура-биле  кылып турарың  илерээр  кылдыр  сээң  чөпшээрелиң  чокка  чүнү-даа  кылырын күзеведим.
-\v 15 Ынчангаш сээң ону кезээ мөңгеде хүлээп алырың дээш, кезек үеде сенден ырай берген чадавас.
-\v 16 Ол амгы үеде кул ышкаш эвес, кулдан бедик, ылаңгыя меңээ, сеңээ база Бурганның кижизи, эргим ха-дуңмавыс дег-дир.
-\v 17 Бир  эвес  сен  мени  өңнүүм  деп  санаар  болзуңза,  ону  база  мени  ышкаш хүлээп алыр сен.
-\v 18 А бир эвес ол сени хомудадыпкан ийикпе азы өрелиг болза, ону мээңии кылдыр санап аар сен.
-\v 19 "Төлээр  мен"  деп  Павел  —  мен  бодум  холум-биле  бижидим.  Сен  меңээ өрелиг сен деп чугаалавайн тур мен.
-\v 20 Ынчангаш  Дээргиниң  мурнунга  меңээ  дузаң  көргүзем,  дуңмам. Дээргиниң мурнунга мээң чүрээмни оожуктурам.
-\v 21 Сени билир мен, мээң дилээнимден безин хөйнү кылып шыдаар сен. Сээң дыңнангырыңга идегээш бижидим.
-\v 22 Оон  ыңай  меңээ  кире  бээр  черден  белетке.  Чүге  дээрге  силерниң  дилег мөргүлүңер-биле  мени силерже чорудар  деп  идегеп тур  мен.
-\v 23-24 Кады ажылдап турарым Марк, Аристарх, Димас, Лука база мээң-биле кады Иисус Христос дээш хоругдаттырган Епафрас сеңээ байыр чедирдилер.
-\v 25 Дээргивис  Иисус  Христостуң  ачы-буяны  силерниң  сүлдеңер-биле  кады болзун. Ындыг-ла болзунам.
+\v 1 Бистиң кады ажылдап чоруурувус, эргим дунмам Филимон,
+\v 2 сеңээ болгаш кыс дунмавыс Апфияга, Архипке база бажыңыңда чыглып турар Бурганга бузурээннерге Иисус Христос дээш, хоругдаттырган Павел мен, Тимофей дунмам биле байыр чедирдивис.
+\v 3 Бурган Адавыс болгаш Дээргивис Иисус Христостуң ачы-буяны, амыр-тайбыңы силерниң-биле кады болзун!
+\p
+\v 4 Мөргүлдеримге кажан тура сени сактып келгеш бодумнуң Бурганымга үргүлчү ле оорүп четтирер дир мен.
+\v 5 Дээргивис Иисус Христоска бузурелиңни болгаш Бурганның ыдыктыг улузунга ынакшылыңны дамчыыр чугаадан дыңнадым.
+\v 6 Сээң бистиң биле үлежип турар бузурелиң Иисус Христостуң ачы-буянын эки билип алырынга дузалаар болзун дээш моргуп тур мен.
+\v 7 Сээң ынакшылың мени дыка – ла өөртуп, часкарып тур. Чуге дээрге сээң ачыңда, хой улустуң чуректери оожургаан дыр, дунмам.
+\p
+\v 8 -
+\v 9 Ынчангаш, менде Христостуң ады биле сени канчаар шын кылырыңны дужаап каар эргем бар – даа болза, Павел элчин - мен Иисус Христоска бузүрелим дээш, шиттирген даа болзумза, сеңээ ынакшылым биле,
+\v 10 Хоругдалга турумда, оглум апарган Онисим дугайында сенден дилээйн.
+\v 11 Ол кажан-бир шагда сеңээ херээ чок чораан, амгы үеде сеңээ даа, меңээ –даа херектиг апарган. Ону сенче чоруттум.
+\p
+\v 12 Сен ону, мээң чурээм ышкаш кылдыр хулээп ал.
+\v 13 Хоругдалга Өөрунчуг Медээни суртаалдаарынга сээң орнуңга меңээ дузалажыр кылдыр бодумга артырып алыксадым.
+\v 14 Ынчалза – даа сээң ачы-дузаң албадал –биле эвес, а эки тура биле кылып турарын илерээр кылдыр, сээн чопшээрелиң чокка чуну-даа кылырын кузеведим.
+\v 15 Ынчангаш сээн ону кезээ монгеде хулеп аарың дээш, кезек уеде сенден ырай берген чадавас.
+\v 16 Ол ам, кул ышкаш эвес, кулдан бедик, ылаңгыя меңээ, сеңээ база, Бурганның кижизи, эргим ха-дунмавыс дег-дир.
+\p
+\v 17 Бир эвес, сен мени өнүүм деп санаар болзуңза, ону база мени ышкаш хүлээп аар сен.
+\v 18 А бир эвес, ол сени хомудадыпкан ийикпе, азы өрелиг болза, ону меңии кылдыр санап аар сен.
+\v 19 Бодумнуң холум биле бижип олур мен, мен Павел оон өөрезин «Төлээр мен» сен база бодуңнуң чаа амыдыралың биле меңээ өөрелиңни сагындырбайн тур мен.
+\p
+\v 20 Ынчангаш, Дээргиниң мурнуңга меңээ дузаң коргүзем. чурээмни оожуктурам дунмам.
+\p
+\v 21 Сени билир мен мээң дилээнимден безин хөйнү кылып шыдаар сен. Сээң дыңнангырыңга идегээш бижидим.
+\p
+\v 22 Оон ыңай меңээ меңээ кире бээр черден белетке. Чуге дээрге силерниң дилег моргулуңээр биле, мени силерже чорудар деп идегеп тур мен.
+\p
+\v 23 Кады ажылдап турар Марк, Аристарх, Димас, Лука база мээн биле кады Иисус Христос дээш хоругдаттырган Епафрас сеңээ байыр чедирдирлер.
+\v 25 Дээргивис Иисус Христостуң ачы - буяны силерниң Сүлдеңер биле кады болзун. Ындыг ла болзунам.

59-HEB.usfm

@@ -0,0 +1,445 @@
+\id HEB
+\ide UTF-8
+\h Еврейлээрге чагаа
+\toc1 Еврейлээрге чагаа
+\toc2 Еврейлээрге чагаа
+\toc3 heb
+\mt1 Еврейлээрге чагаа
+\c 1
+\cl 1 ги эге
+\p
+\v 1 Бурган хөй катап болгаш хөй янзы аргалар биле бистиң ада-өгбевиске, эрткен үелерде, Бодунуң медээчилерин дамчыштыр чугаа кылып келген болза,
+\v 2 ам бо сөөлгү хүннерде Бодунуң Оглун дамчыштыр чугаалап келген, Ол Аңаа бүгү өртемчейни чагырар Салгакчызы кылдыр бергеш, Ону дамчыштыр өртемчейни чаяаган.
+\v 3 Оглу-Бурганның Алдарының чайыналчак чырыткызы-дыр, база Ооң хевириниң кара олчаан овур-дүрзүзү-дүр. Бодунуң Сөзүнүң күжү-биле бөмбүрзекти башкарып олурар. Кижилерни бачытардан арыглааш, дээрлерге кымдан-даа бедикке, дээди Өрүкүнүң оң талазынга барып олурупкан.
+\p
+\v 4 Бурганның Оглу дээрниң төлээлеринден кайы-хире өндүр бедикил Ооң салгап алган ады оларның атарындан ол хире алдарлыг.
+\v 5 Дээрниң шупту төлээлеринге Бурган кажан бир шагда: «Сен-мээң Оглум сен, Мен бөгүн Сээң Адаң апардым» - деп чугаалааныл, база оон: « Мен Ооң Адазы боор мен, база Ол Мээң Оглум болур».
+\p
+\v 6 Улуг Оглун өртемчейже эккеп тура, Ол: «Бурганның бүгү төлээлери Аңаа мөгейзиннер» - деп чугаалаан.
+\p
+\v 7 Дээрниң төлээлериниң дугайында Бурган: «Сен Бодуңнуң төлээлериңни – сүлде кылып каан, а бодуңнуң баралгакчыларыңны-чалбырааштыг от кылып каан Сен»-чугаалаан дыр.
+\p
+\v 8 А Оглунга хамаарыштыр: «Бурган, Сээң дүжүлгең кезээ мөңгеде. Чөптүг чорукту демдеглээн даяңгыжың-Сээң чагыргаңның даяңгыжызы.
+\q
+\v 9 Сен чөптуг чорукка ынак, а бузуту көөр хөңнүң чок сен, ынчангаш Бурган – Сээң Бурганың сени өске эш-өөруңден, элбекшидир өөрүшкүнүң үзү-биле чаап кагды».
+\p
+\v 10 База: «Эгезинде Дээрги-Чаяакчы, Сен үе-дүпте-ле чер-делегейни үндезилеп тургустуң, дээрлер база Сээң холуңнуң чаяалгазы.
+\q
+\v 11 Олар чиде бээр, Сен кезээ мөңгеде артып каар сен. Олар шупту хеп ышкаш элеп каар.
+\q
+\v 12 Оларны Сен хеп ышкаш дүрүп каар сен, олар өскерли бээрлер. Ынчалза-даа Сен биеэги хевээр сен, база Сээң үең төнчү чок».
+\p
+\v 13 Толээлерниң кайызынга Бурган чугаалааныл: «Амдыызында Сээң дайзыннарыңны буттарың адаанга эккеп салбаан шаамда, Мээң оң таламга олур»?
+\p
+\v 14 Камгалады салгап алыр улуска дуза кылдыр чоруткан шупту бараан болукчу сүлделер эвес ийик бе?
+\c 2
+\cl 2 эге
+\p
+\v 1 Ынчангаш бис дыңнаан чүүлүвүсден чытып калбас дээш аажок кичээнгейлиг болур ужурлуг тур бис.
+\v 2 Бурганның толээлерин дамчыштыр медеглээн сөс быжыг болганындан, ону хажыткан азы тоомчага албазын чөптүг кеземче онааштырар турган болза,
+\v 3 ам бис, ол хире улуг камгалалды тоовас болзувусса чөптүг кеземчеден канчап чайлаар бис, ооң шыныын Ону дыңнаан, улус биске шынзыткан
+\v 4 база Бурганның күзел-соруу езугаар, кайгамчык чүүлдер, демдектер, аңгы-аңгы күштер биле база Ыдыктыг Сүлдениң улуска үлээн белектери-биле бадыткаан?
+\p
+\v 5 чүге дээрге бистиң чугаалап турарывыс ам кээр өртемчейни Бурган төлээлеринге чагыртыр кылдыр бербээн-не болгай,
+\v 6 ынчалза-даа бир-ле кижи, бир-ле черге херечилээн: «Кижи деп кымыл ол, Сен ону чүге бодап чоруур сен? Кижи оглу деп кымыл ол, Сен ол дээш чүге сагыш човаар сен?
+\q
+\v 7 Сен ону дээрниң төлээлеринден чүгле хензиг-ле куду деңнелдиг кылып каан сен. Сен ону ат-алдар болгаш мактал-хүндү-биле демдектедиң, сен бодуңнуң холуңнуң ажыл-херээниң кырында ону салдың,
+\q
+\v 8 бүгү чүүлдү Ооң бутарының адаанга чагыртың». А бир эвес Аңаа шупту чүвени чагырар эргени берген болзуңза, аңаа чагыртпас чүве чок кылып каан сен. Ынчалза-даа бис амдыызында бүгү чүүлдүң Аңаа чагыртып турарын көрбейн турар бис,
+\v 9 а Иисусту Бурганның авыралы-биле кижи бүрүзү дээш өлүмнү хүлээп алыры биле, кезек када дээрниң төлээлерден куду бадырткаш, ам алдар хүндүге бүргеткенин көрүп турар бис.
+\p
+\v 10 Бүгү чүүлдерниң Ол дээш база Ооң ачызында бар бооп турары, Кым хөй оолдарын алдарга эккеп, хилинчек дамчыштыр болбаазыраңгай кылып каар ужурлуг турган, камгалалының Баштыңчызы.
+\v 11 чүге дээрге ыдыктап турары-даа, ыдыктадып турарлар-даа шупту чангыс Ададан укталган болгай, ынчангаш Аңаа оларны ха-дуңма дээри ыядынчыг эвес.
+\v 12 Ол дээш: «Сээң адыңны ха-дуңмамга медээлээр мен, чыыш мурнунга Сени алгап-мактап, ырлаар мен»-дээн.
+\p
+\v 13 А оон ыңай: «Мен Аңаа идегээр мен». А ол ышкаш: «Мен база Бурганның меңээ берген ажы-төлү бо-дыр бис».
+\p
+\v 14 А ол ажы-төл чангыс хандан база эът-боттан болганда, ол база бүрүнү кижи бүдүштүг болу берген, өлүмнүң чагырыкчызы болур четкерни күш чок болдурар дээш,
+\v 15 оларны ооң эргезинден хостуг болдурар дээш оларга дөмей эът-бот апарган. Чүге дизе олар өлүмден корткаш бүгү чурталгазында кулдар болуп чораан.
+\v 16 Ол дээрлерниң төлээлеринге дөмейлежир дээш келбээн-не болгай, а Авраамның салгалдарынга дузалажыр дээш келген.
+\v 17 Ынчангаш улустуң бачыдарын чайладыр дээш Бурганның мурнунга энерелдиг болгаш шынчы Дээди Бараалгакчы болур дээш, Ол бүгү чүүлдерге бодунуң акы-дуңмаларынга дөмей апаар ужурлуг турган.
+\v 18 Чуге дээрге Ол, шенелдени Боду шыдап эртип, хилинчекти көрген болгаш, шенелделерге таваржып турар улуска дузалап шыдаар.
+\c 3
+\cl 3-кү эге
+\p
+\v 1 Ынчангаш Бурганның дээрже кыйгырганы ыдыктыг чон боор акы-дуңма, Бурганның Төлээлекчизинче болгаш шуптувустуң хүлээп көөрүвүс Дээди Бараалгакчызынче Иисус Христосче бүгү-ле көрүжүңерни угландырып көрүңер,
+\v 2 Ону салганга, Моисей ышкаш ооң бүгү бажыңынга Ол Аңаа шынчы.
+\v 3 Ынчалза-даа бажыңны туткан кижи бажыңның бодундан үнелиг боору ышкаш Ол Моисейден артык алдарлыг.
+\v 4 Бажың бүрүзүн бир-ле кижи тудуп каан болгай, бүгү чүүлдүң Тудугжузу-Бурган болур.
+\v 5 Моисей Ооң бажыңынга бүгү талазы биле шынчы чалча дег, келир үеде болур чүүлдү херечилээри биле.
+\v 6 ынчалза-даа Христос ооң бажыңында оглу дег болган. А Ооң бажыңы бистер бис, бир эвес төнчүзүнге чедир мактанып турарывыс быжыг туружувусту база идегеливисти дидим кадагалаар бис.
+\p
+\v 7 Ынчангаш Ыдыктыг Сүлдениң чугаалап турары дег: «Бөгүн Бурганның үнүн дыңнап каан болзуңарза,
+\v 8 ээн ховуга шенелде хүнүнде үймээн үндүрген хүнүңерде дег чүректериңер чөрүл бодурбаңар.
+\v 9 Аңаа ада-өгбелериңер Мени шенеп, хынап турганнар, дөртен чыл дургузунда Мээң ажыл-херээмни көрүп келгеннер».
+\p
+\v 10 Ынчан Мен ол салгалга килеңнеп, мынча дээн мен: «Бо дээрге чүректери үргүлчү будулуп чоруур, Мээң оруктарымны билип албаанулус-тур»
+\p
+\v 11 Ынчангаш килең-биле «Олар мээң амыр-дыжым черинче кирбестер» деп даңгыраглаан Мен.
+\p
+\v 12 Ынчангаш ха-дуңма, Бургандан болбазын дээш, кичээниңер.
+\v 13 Ынчангаш үе бар турда, силерниң кайыңар даа бачытка мегеледип, дедир барбазын дээш, бот-ботарыңарны деткиңер.
+\v 14 Бис ам Христос-биле шупту сагыш-сеткиливистен кады болгай бис, чүгле, эгезинде-ле турганывыс дег тура соруувусту кадыгалап, быжыглаар апаар бис.
+\v 15 Кажан Бижилге: «Бөгүн Бурганның үнүн дыңнап каан болзуңарза, ээн ховуга үймээн үндүргенниңер дег, чүректериңер чөрүү болдурбаңар», - дээрге
+\p
+\v 16 дыңнааш-даа, удурланып турган улус кымнар ийик? Моисейниң Египетен үндүрүп келген улузу, шупту эвес ийик бе?
+\v 17 А Бурган дөртен чыл иштинде кымга килеңнеп келгенил? Бачыт кылгаш, мөчү-сөөктери ээн куруг ховуга чыдып калган кижилерге эвес ийикпе?
+\v 18 Ооң амыр-дыжының черинче олар кирбес деп Бурган кымга даңгыраглааныл, аңаа чагыртпаан улуска эвес ийик бе?
+\v 19 Ынчангаш, боттарының бүзүрел чогу-биле оларның шынап-ла ынаар кирип шыдаваанын бис көрүп тур бис.
+\c 4
+\cl 4-кү эге
+\p
+\v 1 Ынчангаш, Ооң амыр-дыжының черинче кирип болур аазаашкын ам-даа күштүг хевээр турда, силерниң араңардан кайы-бир кижи оон озалдай бербезин дээш, серемчилелдиг болуп көрээлиңер,
+\v 2 чүге дизе Өөрүнчүг Медээни оларга база, бистерге дыңнатканы ышкаш, дыңнаткан болгай. Ынчалза-даа олар ону бүзүрел чогу-биле херекке албаанындан, дыңнаан Медээзи оларга ажык чок болган.
+\v 3 А бистер, бүзүрээннер, Бурганның: «Мен килеңнээштиң: «Олар Мээң амыр-дыжым черинче кирбестер» - деп даңгыралгадым – дээн черинче кирип турар бис. Бурган ажыл-херээн өртемчейни чаяары-биле дооскан.
+\v 4 Ол дугайында Бижилгениң бир-ле черинде чедиги хүн дугайында: «Чедиги хүнде Бурган ажыл-херктеринден дыштанган» – дээн.
+\p
+\v 5 А оон ыңай мында: «Мээң амыр-дыжым черинче олар кирбестер».
+\p
+\v 6 Ынчангаш, ынаар кирер ужурлуг турган чамдык кижилерге ооң мурнунда Өөрүнчүг Медээни өөреткен турган, ынчалза-даа олар боттарының дыңнангыр эвези биле ынаар кирип шыдаваан болганында,
+\v 7 Ол ам бир хүннү «бөгүн» - деп сөзүн катап база айыткан, Давидти таварыштыр үстүнде чугааланы дег: «Бөгүн, кажан Ооң үнүн дыңнап калзыңарза, чүректериңер каржылантырбаңар».
+\p
+\v 8 Бир эвес Иисус Навин демги улусту амыр-дыжынче киирген турган болза, Бурган ооң соонда өске хүн дугайында чугаалавас ийик.
+\v 9 Ынчангаш Бурганның чонунга амыр-дыш хүнү күштүг бооп артар.
+\v 10 Ооң амыр-дыжының черинче кирген кижи база Бурганның ажыл-херээнден дыштанганы дег, бодунуң ажыл-херээнден дыштанган.
+\p
+\v 11 Ынчангаш, ол амыр-дыш черинче кирер дээш, кызаалыңар, база ол баштайгы кижилерниң дыңнангыр эвези, үлегер чижек болбазын.
+\v 12 Бурганның Сөзү дириг болгаш дээштиг. Ол ийи талазы бистиг хылыштан-даа чидиг, сагыш-сеткиливис болгаш сүлдевисче, чүстер биле сөөктернин, угаан-медереливисче, чүрээвистиң бодалдарын, күзел-сагыжын аңгылааже ооң алыс бодунче ханылап кирип шиидип турар.
+\v 13 Бурганның бүгү чаялгазында Оон чаштына бээр чүү-даа чок, харын шупту көскү Ооң карактарының мурнунга шупту чүүл ажык чадагай - Аңаа харыыны бээр бис.
+\p
+\v 14 Ынчангаш, бисте Өндүр улуг Дээди Бараалгакчы дээрлерже эрте берген Иисус Бурганның Оглу бар болганда ажыы-биле чугаалап чоруурувус бүзүреливистен быжыг тутуналыңар.
+\v 15 Бистиң Дээди Бараалгакчывыс биске дузалажыптар шаа чок, кошкак эвес, а харын Боду бистер ышкаш, шупту шенелделерни эрткен ынчалза-даа бачыт чок.
+\v 16 Ынчангаш, дуза хереглеп турар үевисте авырал база энерелди хүлээп алыр дээш, авыралдың Дүжүлгезинче эрес-дидим кээп туралыңар.
+\c 5
+\cl 5-ки эге
+\p
+\v 1 Бурганга дээди бараалгакчы бүрүзүн, улус аразындан шилип алгаш, ол Бурганның мурнунга чонга бараан боор төлээ бооп улустарның бачыттары дээш өргүлдер болгаш белектер салыр кылдыр томуйлаткан,
+\v 2 ол боду база кошкак кижи болганда, караңгы-дүмбейде азып чоруур бүдүүлүк кижилерге дузалап шыдаар, оларның байдалын билир, чүге дээрге олар дээш сагыш-човап чоруур
+\v 3 ынчангаш ол өргүлдү чоннуң база бодунуң бачыттары дээш салыр хүлээлгелиг.
+\v 4 Ынчангаш, ол хүндүлүг эргени боду бодунга кым-даа ап шыдавас, а Ааронуң Бурганга кыйгыртканы дег, Бурган Боду кыйгырар.
+\v 5 Ол ышкаш Христос база Бурганның Дээди бараалгакчызы боорунуң алдарын Бодунга Боду хүлээп албаан, а Аңаа: «сен Мээң Оглум сен, Мен бөгүн Сээң Адаң апардым» - дээн Бурган ынчаар кылган.
+\p
+\v 6 Бижилгениң өске бир черинде ол: «Мелхиседек ышкаш, Сен кезээ мөңгеде Бурганның бараалгакчызы Сен»- деп чугаалаан.
+\p
+\v 7 Бодунуң чер кырынга чуртталгазының хүннеринде Ол Ону өлүмден камгалап шыдаар Бурганга ыы-сыы-биле дилеп мөргүлдеп турган. Иисусту Бурган хүндүлээни дээш дыңнап каан.
+\v 8 ол Бурганның Оглу-даа болза көрүп эрткен хилинчээн таварыштыр, дыңнангыр чорукка өөренип алгаш
+\v 9 болбаазыраңгай апарып, Ону тооп дыңнаар бүгү улуска мөңге камгалалдың үнер дөзү болу берген,
+\v 10 ынчангаш Бурган Ону Мелхиседекти ышкаш Дээди Бараалгакчызы кылдыр томуйлаан.
+\p
+\v 11 Ол дугайында бис силерге хөйнү чугаалап болур бис, ынчалза-даа силерге тайылбырлаары берге-дир, чүге дээрге дыңнааш-даа билип аар шааңар чок тур.
+\v 12 Шагда-ла башкылар болу бээр ужурлуг улус тур силер, ол хирезинде катап база-ла Бурганның Сөзүнүң эге билиглеринге өөредири херек, силерни кадыг чем биле эвес, а сүт биле чемгерер ужурлуг тур.
+\v 13 Сүт-биле чемненип турар кижи бүрүзү, шынның сөзун билбес, чүге дизе ол чаш хевээр-дир.
+\v 14 А кадыг-чем-чедишкен улуска, чүге дизе оларның арга-дуржулгазы эки-бакты ылгап өөренген.
+\c 6
+\cl 6 эге
+\p
+\v 1 Ынчангаш, Христос дугайында өөредигниң эге билиглерин арттырып кааш, чедишкен улуг улус апарып көрээли. База катап эге үндезини салбаалы: өлумче аппар херектер кылбайн, Бурганга бүзүрээлиңер,
+\v 2 сугга суктурары, улуска хол дегзири, өлүглерден катап дирлири болгаш мөңге шииткел дугайында өөредигни катаптап турган херээвис чок.
+\v 3 Бир эвес Бурган чөпшээрезе ону база кылыр бис.
+\v 4 Бир катап алыс шынның чырыын көрүпкаан, дээрниң ачы-буянын амзаан, Ыдыктыг Сүлде-биле чаңгыс эп-сеткилдиг апарган,
+\v 5 Бурганның буянныг Сөзүн чиген болгаш Бурганның ам кээр чаа өртемчейиниң кайгамчык онзазын билип алгаш,
+\v 6 катап ойталап аткаарлай бергеннерни, база катап бачыттарын миннип ээлдирери болдунмас. Чуге дээрге олар Бурганның Оглун боттарында катап база хере-шаап, Ону кочу-шоотка киирип турары ол-дур.
+\v 7 Чаъс сугну бодунче хөйү-биле сиңирип ап турар болгаш ону ажаап турар кижилерге элбек дүжүтту берип турар черни Бурган алгап-йөрээп турар.
+\v 8 А тенниг бок чашпан үнүп турар болгаш кандыг-даа ажык чок чер каргаттырган болур болгаш ооң төнчүзү чугле отка өртедир ол-ла.
+\p
+\v 9 Ынчалза-даа бис ынчаар чугаалап турзувусса-даа эргимнеривис, силерниң эки байдалда турарыңарга идегеп, камгалалдың оруундан өскээр барбааныңарга ылап бүзүрээр дыр бис.
+\v 10 Бурган чөптүг шынныг болгаш силерниң ынакшылыңар-биле, Ооң Ады-биле, ыдыктыг чонунга биеэги хевээр бараан болуп турарыңарны, утпас.
+\v 11 шак ындыг кызымаңарны кайыңар-даа эчизинге чедир көргүзерин күзеп тур бис. Ынчан идегелиңер бүдүн боданыр деп бүзүрелди алыр силер,
+\v 12 черле чалгааравайн, бодуңарның быжыг бүзүрелиңер болгаш тура-сорууңар биле Бурганның аазаан чүүлүн алыр кижилер ышкаш, кызымаккай бооруңарны күзедивис.
+\p
+\v 13 Кажан Бурган Авраамга аазаашкын берип тура, Ооң дээди, бедик кым-даа чогундан Боду Боду-биле даңгыраглаан.
+\v 14 Ол: «Мен сени алгап-йорээп тура аажок алгап-йөрээр мен, база эңмежок көвей үре-салгалдарны өстүрүп бээр мен» - дээн.
+\v 15 Ынчангаш Авраам шыдамык чоруу биле аазааның алган.
+\v 16 Улус бодундан өрү деңнелдиг кижиниң ады биле даңгыраглаар, ол даңгырак чугаалашкан чүүлдү бадыткап, оларның аразында маргылдааның дөзүн үзер.
+\v 17 Ынчангаш Ооң аазаан чүүлүн салгакчыларынга аажок тода көргүзер дээш, база Ооң Сөзү өскерилге чогундан Бурган Бодунуң аазаашкынын даңгыраа-биле быжыглаан.
+\v 18 Бурганның мегелеп шыдавазы база өскертпес ийи чүүлү: аазаашкын биле даңгырак, бистерге быжыг оожургалды болгаш мурнувусда бар идегеливиске дузалаан.
+\v 19 Ол идегелди сагыш-сеткиливистиң айыыл-чок быжыг якору дег кадагалап чоруур бис, ол идегел көжеге артында Эң ыдыктыг черже кире бээр арганы биске бээр.
+\v 20 Бисти дээш Иисус ынаар кирип, оруувусту ажыдып берген. Мелхиседек ышкаш Ол кезээ мөңгеде дээди бараалгакчызы апарган.
+\c 7
+\cl 7 эге
+\p
+\v 1 Салимниң хааны, Дээди Өрүкү Бурганның бараалгакчызы, шак ол Мелхиседек, Авраам хаанарны тиилеп кааш, чанып орда, ону уткуп алгаш алгап йөрээген.
+\v 2 А Авраам аңаа шупту олчазының онгу кезээн берген. Ооң адының утказы, бирээде, очулдурарга « чөптүг-шынның хааны» дээн, ийиде Салимниң хааны дээрге «амыр-тайбыңның хааны» дээни ол,
+\v 3 Ооң ада-иези-даа, ада-өгбези-даа чок. Амыдыралының эгези-даа төнчүзү-даа чок. Ол Бурганның Оглунга дөмей болгаш Бурганның бараалгакчызы кылдыр кезээде арткан.
+\p
+\v 4 Көруңер даан, бистиң өгбевис Авраамның безин бодунуң олчазының эң экизин берген кижизи кайы хире өндүр бедик-дыр.
+\v 5 Бурганның бараалгакчыларынның хүлээлгезин күүседир Левийниң оолдары, база Авраамның салгалы боор бодунуң акы-дуңмазындан, чондан чагыг-хоойлу езугаар он хуузун алыр ужурлуг.
+\v 6 Ынчалза-даа (Мелхиседекдиң) ол оларның (Левийниң) салгаглындан эвес-даа болза, Авраамнын берген он хуузун алгаш, аазаашкын алган кижини (Авраамны) алгап- йорээп каан.
+\v 7 Кандыг-даа маргыш чокка бичиизи улуунга алгап йорээдирер.
+\v 8 А мында бо черде он хууну өлүр тынныг анаа улус алыр, а ында-Ол, Ол дириг деп херечилеп турарывыс алыр.
+\v 9 утказы биле чугаалар болза Левий он хууну ап тура, Авраамның адындан он хууну берген,
+\v 10 Кажан Мелхиседек ооң биле ужуражып турда, ол ам-даа (Левий) торутунмээн турган.
+\p
+\v 11 Ынчангаш левитерниң Бурганга бараан болуушкуну дамчыштыр болбаазырангай чорукту чедип ап болур турган болза чүге дээрге ону үндезин кылгаш чонга ыдыктыг хоойлуну берген, Аарон ышкаш эвес, а Мелхиседек ышкаш өске бараалгакчы чуге көстүп кээр ужурлуг турганыл?
+\v 12 чүге дээрге ыдыктыг бараалгашкын өскерлир болза, хоойлуну база оскертир ужурлуг.
+\v 13 Ам чугаалап турарывыс Ол кижи дээрге, өске төрел бөлүкке хамааржыыр база олардан кым-даа өргүл салып бараалгаваан.
+\v 14 Бистиң Дээргивис Иуданын аймаандан чырып үнүп келгенин шупту билир бис, а Моисей ыдыктыг бараалгакчыларга хамарыштыр чуну-даа чугаалаваан.
+\v 15 база оон-даа билдингир Мелхиседдекке дөмей,
+\v 16 мага-боттуң хоойлу-дүрүмүнден эвес, а харын мөңге амыдыралдың күжү боор өске Бараалгакчы көстүп келген.
+\v 17 Херээчи бар болгай: «Сен кезээ мөңгеде Мелхиседек ышкаш Бурганнын Бараалгакчызы Сен».
+\p
+\v 18 Биэги чагыг-херээниң кошкаа болгаш ажык чогу дээш күш чок болдурганы биле,
+\v 19 чүге дээрге хоойлу чуну-даа болбаазырангай байдалга чедирбээн, ынчалза-даа оон дээре идегел биле Бурганче чоокшулап чоруур бис.
+\p
+\v 20 Ынчангаш мында база даңгырак чокка болдунмаан, өске бараалгакчылар дангырак-даа чокка бараалгакчылар апарганнар,
+\v 21 а Ооң дугайында чугаалааны: «Дээрги-Чаяакчы дангыраглап база аазаан сөзү өскерлиш чок»: «Сен кезээ мөңгеде Мелхиседек ышкаш Бурганның Бараалгакчызы боор Сен»,
+\p
+\v 22 ынчан Иисус чагыг-керээниң дээди дагдыныкчызы апарган.
+\p
+\v 23 Ынчап кээрге ынчангы бараалгакчылар хөй турган, чүге дээрге чаңгыс кижи бараалгап өлүм эрттирбейн турган,
+\v 24 а Ооң Бурганга бараан болуушкуну мөңге чүге дээрге Ооң бараалгашкыны үзүк-соксал чок,
+\v 25 ынчангаштың Ол Ону дамчыштыр Бурганга келген кижилерни камгалап шыдаар, база мөңге амыдыралдыг болгаш оларга кезээде болчуп, дузалажыр.
+\p
+\v 26 Чогум-на шак ындыг Бурганның Ыдыктыг Бараалгакчызы бистерге херек: ыдыктыг, каржы эвес, кем-буруу чок, бачытыглардан аңгылаттынган болгаш дээрлерден-даа өрү көдүрткен,
+\v 27 өске бараалгакчылар ышкаш, хүннүн-не баштай бодунуң бачыттары дээш, а оон чоннуң бачыттары дээш эвес, Ол ону Бодун өргүлге салып, чангыс катап боорда, кажан кезээде кылып каан.
+\v 28 Ыдыктыг хоойлу Бурганның дээди бараалгакчылары кошкак талаларлыг анаа улусту салып каан, а ыдыктыг хоойлунуң соонда берген даңгырак сөзү Бурганның кезээ мөңгеде, бүрүнү-биле болбаазыраңгай апарган Оглун салып каан.
+\c 8
+\cl 8 эге
+\p
+\v 1 Дараазында чугаалаан чүүлүмнүң кол утказы: Дээрлерде Дээди Өрүкүнүң дүжүлгезинде оң талазында саадапкан шак ындыг Дээди Бараалгакчызы бисте бар-дыр,
+\v 2 кижи тутпаан, а Дээргиниң тургузупканы эң ыдыктыг черинге болгаш ылап шынныг майгынынга Бараалгап турар.
+\p
+\v 3 Бурганның дээди бараалгакчызы бүрүзү өргүлдер база белектер эккеп салыр хүлээлгелиг, ынчангаш Ол база ынчалдыр өргүлге салыр чүүлү турар ужурлуг.
+\v 4 Бир эвес Ол черге артыпкаан турган болза, бараалгакчы-даа болбас ийик, чүге дээрге хоойлу езугаар белектер эккеп турар ындыг бараалгакчылар ам-даа бар,
+\v 5 оларның бараан бооп турар ыдыктыг черин дээрде ыдыктыг черниң үлегери-биле туткан, ол ооң чүгле хөлегези боор. Ынчангаш Моисей Бурганга мөгеер майгын тудар деп баарга, Бурган аңаа: «Көрдүн бе, бүгү чүвени даг бажынга сеңээ көргүскен хевири олчаан кылдыр кылыр сен» - деп чугаалаан.
+\v 6 Ам Иисус кайгамчыктыг оон-даа эки бараалгашкыны алган, чүге дээрге Ол оон-даа өндүр бедик чагыг-керээниң Дугуруштурукчузу болган, ол эң-не улуг аазаашкыннарга үндезилеттинген болгай.
+\p
+\v 7 Баштайгы чагыг-керээ четпес чүүл чок турган болза, өскезиниң херээ чок боор ийик.
+\v 8 Ынчалза-даа медээчи оларны чемелеп мынча дээн: «Израильдиң чону база Иуданың чону-биле чаа чагыг-керээ чарар үем кел чыдыр-деп Дээрги чугаалаан,
+\q
+\v 9 Оларның ада-өгбезин холундан чедип алгаш, Египеттен үндүре бергеш, олар-биле чарганым дег эвес, өске чагыг-керээ болур. Олар ук чагыг-керээни үрээн болгай, а Мен ол дээш олардан ойталаан Мен»-деп Бурган чугаалаан.
+\q
+\v 10 «Мен ол хүннерниң соонда Израиль чон-биле мындыг чагыг-керээ чарар Мен – деп-Дээрги чугаалаан, Бодумнун дүрүм-хоойлуларымны оларның угаан-медерелинче киирер мен, оларның чүректеринге бижип каар мен, база оларның Бурганы болур Мен, а олар Мээң чонум болур.
+\q
+\v 11 Моон соңгаар кым-даа бодунуң чоок кижизин, акы-дунмазын сургап: «Дээргини билип алынар!» - деп өөретпес, чуге дээрге олар шупту улуг-бичези чокка, Мени билген турар,
+\q
+\v 12 «чүге дээрге Мен оларның кем-буруузун оршээп, бачыттарын моон соңгаар сагынмас мен».
+\p
+\v 13 Ол чагыг-керээни «Чаа» деп адааш, баштайгызын эрги деп чарлаан, а эргижиреп элээни узуткатырарынга чоок.
+\c 9
+\cl 9 эге
+\p
+\v 1 Баштайгы чагыг-керээде Бурганга мөгееринге хамаарышкан дүрүмнер база бо черге ыдыктыг өргээ бар турган,
+\v 2 чүге дээрге бир дугаар майгын ынчаан туттунган турган, аңаа чырыткы база ыдыктаан хлеб салыр столду тургусускаш ону «ыдыктыг»-деп адаан турган.
+\v 3 Ийиги кожеге артында черни «Ыдыктыгларның ыдыктыы» - деп адаар,
+\v 4 аңаа айдызаар, чаагай чыттыг өргүл салыр алдын бедигээш турган, ооң кырынга бүгү талаларындан алдын-биле шыпкан ыдыктыг аптара турган, ооң иштинде манна деп чемниг алдын саваны, Аароннуң частып келген даянгыыжын база чагыг-керээниң сөстерин оюп бижээн калбак даштарны суп каан.
+\v 5 а аптараның кырынга чалгыннары биле шыва алган өндүр чаагай херувимнер турган, ол бүгүнүң дугайында тодаргайлап чугаалаан аажыы чок.
+\p
+\v 6 Шак ындыг тургузуглуг майгынның бирги кезээнче Бурганнын бараалгакчылары Бурганга бараан боору биле үргүлчү кирер турган,
+\v 7 а ийиги кезээнче чүгле Бурганның дээди бараалгакчызы чылда чаңгыс катап кирер турган. Ол кирерде, боду дээш чоннуң чүве билбезинден кылган бачыттары дээш өргүүр ханны ап алыр ужурлуг.
+\v 8 Ыдыктыг Сүлде ооң биле майгынның бирги кезээ турар шагда, эң ыдыктыг өрээлче кирер орук ам-даа ажык эвезин көргүзүп турар.
+\v 9 Ол бирги кезек амгы үениң хевирин көргүзүп турар, ынаар мөгейип келген кижилерниң арын-нүүрүн кандыг-даа белектер, өргүлдер-биле арыглап, болбаазыраңгай кылып шыдавас деп чувени база көргүзүп турар.
+\v 10 Ол өргүл белектери биле катай чем, суксун база янзы-бүрү арыглал чугдунуушкуннары чүгле кижиниң мага-бодунга хамааржыр. Олар шупту чүгле бо езу-чурумну эдип чазаар үеге чедир доктааткан дүрүмнер болур.
+\p
+\v 11 А Христос шупту-ла кайгамчык болуушкунарның ачызында Дээди Бараалгакчы болуп чедип келгеш, кижи холу-биле тутпаан, болбаазыраңгай эң-не ыдыктыг черже кире берген.
+\v 12 Ол кирерде чаңгыс катап боорда, кезээ мөңгеде, өшкү-даа инек-даа ханы эвес Бодунуң ханы-биле киргеш, бисти бачыттарывыстан кезээ мөңгеде хостаан.
+\v 13 Бир эвес өшкү болгаш инектиң ханын, база инектиң хүлүн бачыттыг кижилерже бичиини чажарга, ону дамчыштыр оларның чүгле мага-боду арыглатыннар турган болза,
+\v 14 Мөңге Сүлдениң дузазы-биле Бурганга берген Иисустуң арыг ханы кайы-хире унелиг-дир! Ооң ханы бистиң арын-нүүрүвүстү өлүмге чедирер багай херектерден арыглап, дириг Бурганга бараан болур арганы бээр.
+\p
+\v 15 Ол ам чаа чагыг-керээниң Дугуруштурукчузу апарган. Ынчангаш баштайгы чагыг-керээ үезинде үүлгеткен бачыттары өршээтинзин дээш, Ол өлү берген болганда, Бурганга кыйгыртканарны Ооң өлүмүнүң ачызында оларга аазаан мөңге салгалдың аазаашкынын алган.
+\v 16 Өнчү-хөреңгизинге хамаарыштыр чагыг бар болза, ооң ээзинин өлгениниң дугайында бадыткал херек,
+\v 17 Чүге дизе ол дириг турда, ооң чагыы күш чок болур.
+\v 18 Ынчангаш бирги чагыг-керээ база хан дузазы-биле быжыглаттынган турган,
+\v 19 Кажан Моисей Хоойлуда айытынган чагыгларны бүгү чонга таныштырган соонда, өшкү-биле инектиң ханын суг-биле алгаш, иссоп-деп үнүш-биле кызыл дүктү катай туткаш, Хоойлунун номун база бүгү чонну ооң-биле бызай чашкаш:
+\v 20 «Бо дээрге силерни сагып чорзун дээш Бурганның айытканы чагыгның ханы-дыр» - деп чугаалаан.
+\v 21 Ол-ла хан-биле Ыдыктыг майгынны база ында Бурганга бараан болурда ажыглаар саваларны чашкан.
+\v 22 Хоойлуда айтып турары-биле бүгү-ле чүүлдер хан-биле арыглаттынар, хан төкпээнде өршээл турбас.
+\p
+\v 23 Моон алгаш көөрге черде шак ындыг арыглаашкынар дээрниң чүгле чижээ болуп турар, дээрнии болур чүүлдер оон-даа эки өргүлдү негеп турар.
+\v 24 Ынчангаш Христос кижи холу-биле туткан ыдыктыг майгынче кире бербээн. Ол чүгле эң-не шынныг, ыдыктыг черни өттүндүр кылып каан турган болгай. А бисти дээш Бурганның мурнунга туруп дээрниң бодунче кире берген,
+\v 25 бирги бараалгакчылар ышкаш өскениң ханы-биле чылдың-на ыдыктыг черже кирип, бодун хөй катап
+\v 26 өргүүр дээш эвес, а үелерниң төнчүзүнде, бачытты узуткап чок кылыр дээш чаңгыс катап келген. Ындыг эвес турган болза өртемчейни чаяп каандан эгелээш, хөй катап хилинчекти көөр турган ийик.
+\v 27 Кижи бүрүзү чүгле чаңгыс катап өлүр, а ооң соонда Бурганның шииткели болур болганда,
+\v 28 Шак ынчаар Христос база хөй кижилерниң бачыттарын Бодунга ап, Бодун чаңгыс катап өргүлге берген, ийи дугаар келирде бачыт дээш эвес, а ону манап турар кижилерни камгалаар дээш келир.
+\c 10
+\cl 10 эге
+\p
+\v 1 Хоойлу база ам келир магалыг чүүлдерниң боду эвес, а хөлегези-дир, ынчангаш ол-ла өргүлдерин чылдың-на эккеп турар кижилерни кажан-даа онзагай кылып шыдавас.
+\v 2 Өргүлдү эккеп, чаңгыс катап арыгланып алгаш, оон ыңай эккелбестеп, бачыттарын уттуп аарлар. Ындыг турган болза, Аңаа мөгейгеннер чаңгыс катап боорда, кажан кезээде арыгланып, моон соңгаар кажан-даа бачыттарын медереп билбестер ийик.
+\v 3 Ынчалза-даа ол өргүлдер бачыт дугайында чылдың-на сагындырып турар болганда,
+\v 4 инек болгаш өшкү ханы бачытты узуткап шыдавас.
+\p
+\v 5 Ынчангаш Христос бо делегейде келгеш мынча дээн: «Сен өргүлдерим биле белектеримни күзеведиң, харын мага-ботту Меңээ белеткеп кагдың.
+\q
+\v 6 Бүрүн өртедир өргүлдер-даа, бачыт дээш өргүлдер Сээң сеткилиңге таарышпас-тыр.
+\q
+\v 7 ынчан Мен чугааладым: «Бо, сээң кузел-сорууңну күүседир дээш баар чыдыр Мен Бурганым».
+\p
+\v 8 Башта Ол чугаалаан: «Эккелген бүгү өргүлдер-даа, белектер-даа бүрүн өртедир өргулдер-даа, бачыт дээш өргүлдер-даа, хоойлу езугаар эккеп турар бачыт дээш өргүлдер-даа Сеңээ күзенчиг эвес-тир» - дээн.
+\v 9 Улаштыр Ол: «Бо, Мен Сээң күзел-сорууңну күүседир дээш чоруптум, Бурганым»-дээн. Ийигизин күштүг болдурар дээш, биргизин херек чок болдурган.
+\v 10 Иисус Христостуң мага бодун чаңгыс катап салган өргүлү-биле бис ыдыктаткан бис.
+\p
+\v 11 Ыдыктыг бараалгакчы бүрүзү хуннун-не ол-ла өргүлдерин хөй катап эккеп бараалгап турза-даа, ол өргүлдер кажан-даа бачытты узуткап шыдавас.
+\v 12 А Ол бачыт дээш чаңгыс катап өргүлге салгаш, Бурганның оң талазында кезээ мөңгеде олурупкан,
+\v 13 Ооң бээр Ол Ооң дайзыннарын буттарының адаанга эккеп салыптар өйнү манап эгелээн.
+\v 14 Ынчангаш Ол ыдыктыг апарып турар кижилерни чаңгыс өргүл-биле кажан кезээде болбаазыраңгай улус кылып каан.
+\v 15 Ыдыктыг Сүлде база биске ол дугайында херечилеп турар, чүге дээрге:
+\q
+\v 16 «Мен ол хүннерниң соонда олар-биле мындыг чагыг-керээ чарар мен» - деп Дээрги чугаалаан: «Бодумнуң дүрүм-хоойлумну оларның угаан-медерелинге киирер Мен, оларнын чүректеринге бижип каар мен.
+\p
+\v 17 Оларнын бачыттарын болгаш кем-буруузун сагынмас Мен».
+\p
+\v 18 А ол бачыттарны өршээген соонда, олар дээш өргүл салган херээ чок.
+\p
+\v 19 Ынчангаш Иисус Христостуң ханының ачызында ыдыктыг черже чаа дириг орук биле коргуш чок кире бээр аргалыг апарган бис,
+\v 20 Бодун өргүлге бергени-биле бистиң мурнувуска көжегени ажыдып, амыдыралдың чаа оруун айтып берген.
+\v 21 Бурганнын өг-бүлезин баштап турар Ооң өндүр улуг бараалгакчызы бисте бар дыр.
+\v 22 Ындыг болганда, ажыт-чажыт чок чүректерлиг, быжыг бүзүрелдиг, чүректеривисти кем-буруулуг арын-нүүрден бызай чажып туруп арыгланып алган база мага-бодувусту арыг суг биле чуп алган бооп, чоокшулап көрээлиңер.
+\v 23 Бистерге аазаашкын берген Бурганның шынчызынга идегеп Оон быжыг тутунаалыңар.
+\v 24 Бот-боттарывыска сагыш-човангыр бооп, ынакшылче база буянныг херектерже бот-боттарывысты деткип көрээлиңер.
+\v 25 Чыглып, аралажырындан ойталаваалы, чамдык улус аңгыланып чаңчыга берген болгай, боттарывыстың чыыштарывысты кагбаалыңар, сөөлгү хүннүң чоошкулап орарын көргеш улам күштүг деткижилиңер.
+\p
+\v 26 Бир эвес бистер алыс шынны билип алгаш, боттарывыстың күзеливис биле бачыт үүлгедирин уламчылаар болзувусса, оон ыңай ол бачыт дээш салыр өргүл ам чок-тур,
+\v 27 харын Бурганның удурланыкчыларын өрттендир чиптер оттуг, коргунчуг Шииткелди манаары артар.
+\v 28 бир эвес Моисейниң хоойлузундан ойталаан кижини ийи азы үш херечиниң мурнунга кээргел чокка өлүрүп шиидер турган болза,
+\v 29 Бурганның Оглунуң ханы-биле чарган дугуржулга ачызында ыдыктаткаш, Ооң Оглун катап база дорамчылап, авыралдыг Сүлдени тооваан кижи кайы хире аар кеземчеге таваржыр-дыр?
+\v 30 Кымның: «Өжээн негеп, кезедир Мен!» - дээнин база «Бурган бодунуң чонун шиидер»-дээнин билир бис.
+\v 31 Дириг Бурганның холунга кирери коргунчуг!
+\p
+\v 32 Чаа-ла чүвени угаап билип эгелээн хүннериңерни сактып келиңер даан, бергелерге торулбайн шыдажып эртип
+\v 33 кочуладып куду көрүүшкүнге таваржып турзунарза-даа, истеп сүрүүшкүнерни силер ышкаш эртип турар улус-биле кады турган силер
+\v 34 кара-бажыңче киир октатканнар-биле кады хинчектенип, өнчү-хөреңгиңерни хунаткаш-даа мунгаравайн, оон-даа артык мөңге эт-хөренгинер барынга бүзүреп турган силер.
+\v 35 Ынчангаш эрес-дидимиңер салбаңар, ол дээш өндүр-улуг шаңналды алыр силер.
+\v 36 Бурганның күзел соруун күүседип, аазаан чүүлүн алыр дээш, шыдамыкай болуңар.
+\v 37 Үр-даа болбайн, кээр ужурлуг Кижи чедип кээр, - Ол саадал чокка чедип кээр.
+\q
+\v 38 Бүзүрелиниң ачызында актыг-шынныг кижи бүзүрел биле чурттаар, а кым бир кижи чайгылар болза Мээң сеткилимге таарышпас болур.
+\p
+\v 39 А бис дээрге бүзүрелинден ойталааш, өлүп читпес, харын бүзүрелин кадагалааш, камгалал ап турар улус-тур бис.
+\c 11
+\cl 11 эге
+\p
+\v 1 Бүзүрел дээрге-манап турарывыс чүүлдүң дөзү болгаш көзүлбес чүүлдерниң бадыткалы.
+\v 2 Бурунгу өгбелеривис бүзүрел таварыштыр бадыткалды алганнар.
+\v 3 Бузуреливис-биле, ортемчейни Бурганның Сөзү-биле тургустунганы көстуүр чүүл козулбес чүүлден укталганын билип алган бис.
+\p
+\v 4 Бузурелиниң ачызында Авель Каинге көөрде Бурганга эң эки өргүлдү эккелген. Ол таварыштыр бүзүрели дээш Бурган оон өргүлүн хүлээп алгаш, Авельди чөптүг-шынныг деп чугаалаан, ынчангаш ол өлген-даа болза, бүзүрелиниң ачызында ам-даа чугаалап турар.
+\p
+\v 5 Бүзүрели-биле Энох өлүм көрбейн, дээрже көжүртү берген: Ону тыппанар, чуге дизе бурган алгаш барган. Дээрже көжүртүр мурнунда Энох Бурганнын сеткилинге таарышкан-деп херечилел алган турган.
+\v 6 Бүзүрел чок болза Бурганның сеткилинге кирери болдунмас, чүге дизе Бурганга келир кижи бүрүзү Ол бар деп база Ону дилеп чоруурларны шаңнал манап турар деп чүвеге бүзүрээр ужурлуг.
+\p
+\v 7 Бүзүрели-биле Ной, ам-даа көзүлбейн турар чүве дугайында ажыдыышкынны Бургандан алгаш, дыннангыры-биле улуг корабльди туткаш, өг-бүлезин камгалап алган. Оон шак ындыг бүзүрели бо делегейни буруудаткан. Бүзүрээни дээш ону чөптуг шынныг кижи деп чарлаан.
+\p
+\v 8 Бүзүрели-биле Авраам Бурганнын «бар» дээн черинче чорупкан. Ол черни ол өнчү кылдыр алыр ужурлуг турган-даа болза ол черниң кайда турарын-даа билбес турган.
+\v 9 Бүзүрели-биле Бурганның аазаан черинге, өске черде дег база ол-ла аазаашкынның салгап алган Исаак болгаш Иаков-биле майгыннарга чурттап турган.
+\v 10 чүге дээрге ол үндезини боор чурукчузу база тудугжузу-болур Бургандан онза хоорайны манап турган.
+\v 11 Бүзүрели-биле Сарра төл төрүүвес даа турган болза, кыраан назынында ие боор күштү алган, аазаашкын берген Бурганның шынчызын билип турган.
+\v 12 Ынчангаш чангыс кижиден, (артында-ла эът-мага боду олуг чыгыы кижиден) дээрде сылдыстар дег энмежок, далай эриинде элезин дег эңме-дип чок, далай эриинде элезин дег, сан түң чок салгал төрүттүнген.
+\p
+\v 13 Ол улус шупту аазаан чуулдерни албайн, чугле ырактан көргеш, өөрүп бүзүрелин ышкынмайн өлгүлеп калган: олар боттарының дугайында «Бис бо черде кезек када келген, оске чер чурттуг улус-тур бис» - дижип турганнар,
+\v 14 а ынчап деп чугаалары-биле олар чер чурттун дилеп чоруурун коргузүп турар.
+\v 15 Бир эвес олар келген черни сактып турганнар болза, дедер чана бээр уези бар турган.
+\v 16 А олар оон-даа дээре, дээрде чуртче чүктүп турганнар, ынчангаш Бурган олардан ыятпас, харын «мен оларның Бурганы Мен» - деп дээрде хоорайны оларга белеткеп каан.
+\p
+\v 17 Бузурели-биле Авраам шенедип-даа турган чангыс оглу Исаакты оргулче салгал, а ол Бурганнын аазааны төл турган.
+\v 18 Бурган анаа: «Сээн салгалын Исаакты дамчыштыр уламчылаар-дыр» - деп чугаалаан.
+\v 19 Оон оглун Бурган олуглер аразындан безин катап диргизиптер деп Авраам бузуреп турган, ынчангаш ону олуглер аразындан дедир эгидип алганы ол-дур.
+\p
+\v 20 Бузурели-биле Исаак Иаковтуң база Исавтың алгап-йорээп каан.
+\p
+\v 21 Бузурел-биле Иаков өлүрде Иосифтиң оолдарын алгап-йорээгеш, даянгыыжыга даяңгаш Бурганга могейген.
+\v 22 Бузурели-биле Иосиф чуртталгазынның төнчүзүнде израиль чоннуң Египетен унеринниң дугайында чугаалаан, база бодунун мөчү-сөөгүн канчаарын айыткан.
+\p
+\v 23 Бузурелинин ачызында Моисей торуттунген соонда, ада-иезинге үш ай иштинде чажыртып келген, чуге дээрге олар оон онза чаражын коргеш, хаанын чарлыындан-даа кортпаанар.
+\v 24 Бузурели-биле Моисей улуг кижи аппаргаш, фараоннун уруунун оглу деп адаттырындан ойталаан,
+\v 25 ол бачыттың тур када таалалын алырының орнунга, Бурганнын чону биле хилинчек коору дээре деп санаан,
+\v 26 база Египетин эртине байлаанга бодаарга, Христос дээш дорамчылал коору улуг үнелиг деп санаан, ооң караа алыр ужурлуг шанналче коруп турган.
+\v 27 Бузурели-биле ол Египетен чорупкан, хааннын килени ону коргутпаан, быжыг туруштуг болгаш ол козулбес Бурганче коруп турган.
+\v 28 Бузурели-биле ол, израильчилернин дун оолдарын дээрниң хытыкчы төлээзи олурбезин дээш, эжик кастыктарын хан-биле чаап кааш, хосталыышкын байырлалын эрттирген.
+\p
+\v 29 Бузурели-биле олар кызыл далайны кургаг чер кыры-биле дег эрте бергеннер, а оларны сургеш египетчилер сугга дужуп олуп кааннар.
+\p
+\v 30 Бузурели-биле израильчилер Иерихонну чеди хонук дескинген соонда оон ханалары буступ кээп душкен.
+\p
+\v 31 Бузурели-биле самыын херээжен Раав, израиль хайгыылчыларны чажырып камгалааш, бузуревээн улус-биле катай олуртпейн, дириг арткан.
+\p
+\v 32 Оон ынай чүнү чугаалазымза экил? Гедеон, Варак, Самсон, Иеффай, Давид, Самуил база оске-даа медээчилер дугайында чугаалаар дээримге уем чедишпес-тир.
+\v 33 Бузурели-биле олар оске курунелерни тиилеп, чоптуг чорукту тургузуп, аазаашкынарны алганнар, олар арзылаңнар аксын дуглап.
+\v 34 Олар чалбыыштыг отту ожуруп, чидиг хылышка олутпейн, боттарынын кошкаан куш-шыдалынче хуулдуруп, дайын-чага күчүлүг-куштуг апарып, оске чер чурттугларнын ак шериин сывыртап турганнар.
+\v 35 Херээженер боттарынын олген улузун катап дириг хевээр кылдыр ап турганнар, а чамдык улус оларга берген хосталганы хулээп албайн, оон-даа эки амыдыралды алыр тургаш, олчаан дирилбейн хилинчектенип олгеннер.
+\v 36 Оскелери кочу-шооду, эринделди, а бир чамдыызы дорамчылады, кара-бажынны көрүп эрткеннер,
+\v 37 даштар-биле соктуруп, ийи-чара хирээледип, хилинчектедип, чидиг хылыштын бизинден олуп, хой ошку кежи-биле шыптынып алгаш, хилинчек турегделди коруп, шыдажып чораанар.
+\v 38 Будун делегей безин оларга толеп чок кижилер, дагларга, куйларга, элезинниг ээн куруг ховуларга, чернин онгарларынга чаштынып улчуп чораанар.
+\p
+\v 39 Бузурелинин ачызында олар Бурганнын макталын алза-даа, аазаан чуулду албааннар.
+\v 40 чугле бистин-биле кады ол кижилер болбаазырангай апаар болганындан ынчаар болган, чуге дизе Бурган бистерге бир-ле эн эки чуулду баш бурунгаар бодап алган.
+\c 12
+\cl 12 эге
+\p
+\v 1 Ынчангаш, бисти долгандыр бузурелди херечилээн улус бар болганда, бистерге шаптыктап турар бачыттын чъугун ап октапкаш, эртер ужурлуг оруувусту шыдамык туруштуг чоруп ораалы,
+\v 2 бузуреливистин Баштакчызы база эчизинге чедирикчизи, оорушкунун орнунуга белдир-ыяшка хере шаптырып дорамчылаткаш, ам Бурганнын дужулгезинин он талазында олурупкан Иисусче карак салбайн чоруп ораалы.
+\p
+\v 3 Бачытыгларнын талазындан ол хире дорамчылаашкынны корген оон дугайында бодап чорунар. Ол силернин сагыш-сетикилинер кошкап суларавзынга дузалаар.
+\v 4 А силер бачытка удур демиселге, ам-даа бодунарнын ханынарны топ корбээн силер.
+\v 5 Адазынын Оглунга ышкаш, Бурганнын силерге чагаан состерин конгус уткан-дыр силер, а олар силерни сергедип турар болгай: «Оглум, Дээргиниң кижизидилгезин хулээвейн барба. Кажан ол эдин-чазап турда, сагыш-сеткилин мунгаравазын»
+\q
+\v 6 Чуге дизе Бурган кымга ынак-тыр, оглу кезедир, база хулээп алган оглу болза ону шыкпыыштаар.
+\p
+\v 7 Бир эвес силер кеземче эртип турар болзунарза, бурган силерни оолдары дег аажылап турар-дыр. Адазынын кеземчезин эртпээн оол чок-ла болгай.
+\v 8 Бир эвес силер шупту оолдары болур улустун эртер кеземчезин эртпээн болзунарза силер оолдары эвес, а сурас төлдер бооруңар ол дур.
+\v 9 Кажан бистин адаларывыс бисти кижизидип кезедип турда коргар турган боттарывыс, ам Дээрде Адавыстан монге амыдыралды алыр дээш, оон-даа артык коргар ужурлуг эвес бис бе?
+\v 10 Торээн адаларывыс бисти боттарынын угаанынын шаа-биле кезек уеде кижизидип чораан, а Бурган Адавыс Боду Ыдыктыг болгаш бисти монге амыдыралга таарыштыр кижизидип турар. Ол ышкаш боору биске эн-не ажыктыг.
+\v 11 Кандыг-даа кижизидилге амгы уеде биске өөрүшкү эккелбейн турар, харын аарышкылыг кылдыр сагындырар. Ынчалза-даа сөөлзүредир ону дамчыштыр өөредиг эрткен улус Бурганга шынчы чоруктуң амы-тайбың дүжүдүн аажаап алыр.
+\p
+\v 12 Ынчангаш сула салдынган холдарыңар болгаш сирилээн дискектериңер быжыктырыңар.
+\v 13 аскак бут кадырлы бербезин а эттинзин дээш, дорт орук чорууңар.
+\v 14 Шупту улус-биле эп-найыралдыг боорун, база ыдыктыг чуртаарын кызынар, ол чокта Бурганны кым-даа коруп шыдавас.
+\v 15 Силернин кайынар-даа Бурганнын авыралын ышкынмазын дээш кичээнинер. Аранарга кандыг-даа багай чуве ковудеп, хора чедирбезин, база оске улус оон бужартавазын дээш кичээнинер.
+\v 16 Кайынар-даа уш-удурум, чурум чок болбанар, Исав канчап дуң оглу боор Бурганнын кузел соруунче сагыш салбайн, ончу алыр ужурлуг артык эргезин кончуг бичии чемге садыпкан ийик.
+\v 17 Билир болгай силер: Исав ачазындан алгап-йорээшкин алырын аажок күзээн, ынчалза-даа ол ону ап чадашкан, чүге дээрге бар шаа биле, ыглап сыктап-даа кызытза-даа, бачыдын миннип шыдавайн барган.
+\p
+\v 18 Оду чайынаан дагга чоокшулап, дүмбей караңгыга, шуурганга чеде бербээн силер,
+\v 19 шак ол эдиски үнүн болгаш бир-ле дыңналган сөстер дыңнаан улус дилээннер,
+\v 20 Оларга «Бо дагга дириг амытан безин дээптер болза, даш-биле соктуруп каар» - дээн состер дыннаар-даа аргажок коргунчуг болган.
+\v 21 Каракка көстүүр чүүл ындыг коргунчуг боорга Моисей база «Кортканындан, сиринейнип тур мен» - дээн.
+\v 22 Харын силер Сион дагга, дириг Бурганнын хоорайынга, дээрде турар Иерусалимге чоокшулап чеде берген-дир силер. Оорушку байырлыг чыышты чыглып келген, дээрнин энмежок хой төлээлеринге чеде берген-дир силер.
+\v 23 Дээрлерде аттарын бижээн эн улуг оолдарнын шииткелинче чеде берген-дир силер. Бугу улустун Шииткекчизи боор Бурганга, чоптуг-шынныг амыдыралдын эчизинге четкен кижилернин сулделеринче чеде берген-дир силер.
+\v 24 Чаа чагыг-керээнин Дугуруштурукчузу Иисуска база Авельдин ханындан артык эки чугаалап турар, Оон тогулген ханынга чеде берген-дир силер.
+\p
+\v 25 Кордунер бе, кажан Бурган чугаалап турда, Ону дыннаарындан ойталаан улус кеземчеден чайлаваан болганда, дээрден медеглеп турар Оон унун дыннавас болзувусса бис мырынай кеземчеден чайлавас бис.
+\v 26 Ынчан Бурганнын унунден чер сиринейнип турган, а ам Ол «Ам база сириледиптер Мен, чугле черни эвес, дээрни база» - деп аазаан.
+\v 27 «Ам база» - деп состер чуну коргускенил? Силгиптерге божаннавас чуулдер артып калзын, божаңнадыр силгип боор чаяттынган чүүлдер деп чувени коргузуп турар-дыр.
+\v 28 Ынчангаш тендииш дивес быжыг Чагырганы хулээп ап тура, Бурганга ооруп четтирер ужурлуг бис. Анаа тааржыр кылдыр хундуткел болгаш коргуушкун-биле могейип бараан болуулунар.
+\v 29 Чуге дээрге бистин Бурганывыс – орттендир чиир от-тур.
+\c 13
+\cl 13 эге
+\p
+\v 1 Бот-Ботарынарга ынак болунар.
+\v 2 Аалчыларга хундулээчел боорун утпанар, ынчаар кылгаш, чамдык улус боттары безин билбейн, дээрниң төлээлерин уткуп хундулээнер болгай.
+\v 3 Кара-бажында улусту, боттарынар база олар дег хоругдаттырган ышкаш утпанар, хилинчектенип чоруур улусту, боттарынар база ындыг чувеге таварышкан дег дузалап чорунар, амдыызында ам-даа черде чурттап чоруур болгай бис.
+\p
+\v 4 Ог-буле тудары өске улуска хүндүлүг болзун, ашак-кадай харыылзазы арыг- шынчы болзун, самыраар болгаш ашаа-кадайынга өскерлиир улусту Бурган шидээр.
+\v 5 Акша-монгунге ынак амыдырал тутпаңар, бар чувенерге сеткилинер ханып чорзун, чүге дээрге Бурган: «Сени черле кагбас Мен, сенден кажан-даа ойталавас Мен» - дээн.
+\p
+\v 6 Ынчангаш бис: «Бурган мээн Дузалакчым, корткан херээм чул: кижи менээ чуну кылып шыдаарыл?» - деп дидими-биле чугаалалыңар.
+\p
+\v 7 Силерге Бурганнын Созун чугаалаан удуртукчуларны утпанар. Оларнын чуртталгазынын тончузун коруп, оларнын бузурели дег бузурелдиг болунар.
+\v 8 Иисус Христос дуун, богун база кезээ монгеде оскерлиш чок.
+\v 9 Янзы буру оске ооредиглер-биле будалбанар, чуректеринерни тускай чемнер чиири эвес, а ону сагыыры кымга-даа ажык-дуза чедирбээн болгай, харын Бурганнын авыралы быжыктырзын.
+\p
+\v 10 Бистернин хууда оргул салыр черивис бар, ыдыктыг майгында бараан болган улус оон чем ап чиир эргези чок.
+\v 11 Бурганның дээди бараалгакчызы дириг амытаннар ханын бачыт дээш өргул кылдыр ыдыктыг черже кире бээр, а оларның мөчү-сөөгүн чоннуң турлаанның даштынга ортедиптер.
+\v 12 Ынчангаш Иисус база улусту бодунун ханы-биле ыдыктаар дээш, хоорай хаалгазынның даштынга хаажылатырган.
+\p
+\v 13 Ындыг болганда, Иисустун дорамчылалын улежир дээш, бис база чоннун турлаанын даштынче, олче уткуй чоруптаалы.
+\v 14 Мында бистин турум чурттаар хоорайывыс чок, а келир уеде чедип кээр хоорайже чүткүп чоруур бис.
+\p
+\v 15 Ынчангаш Иисусту дамчыштыр Бурганга аксы-созувустун оргулу боор ону мактаан состерни чугаалап чоруул.
+\p
+\v 16 Эки чуулдерни кылып, оскелер-биле ону улежип чорунар, шак ындыг оргулдер Бурганга таарымчалыг.
+\p
+\v 17 Удуртукчуларынарны дыннап база оларга чагыртыңар-Бурганнын мурнунга силер дээш харыылаар болгаш, силерни кадагалап, сагыш човап чоруур болгай. Удуртукчулар ол ажыл-херээн аарзынмайн, оорушкулуг күүседир кылдыр чагыртынар. Ынчанмас болза силерге ажыктыг эвес боор.
+\p
+\v 18 Бис дээш моргунер. Бугу чуулдерге бодувусту шын алдынарын кызып чоруур болгаш, арын-нуурувустун арыынга бузурээр бис.
+\v 19 Ылангыя Бурган мени силерже дурген чорудар кылдыр моргуурунерни диледим.
+\p
+\v 20 Амыр-тайбыннын унер дозу Бурган, бистин Дээргивис Иисусту олуглерден диргискен, хойларнын Дээди Кадарчызы, Бодунун ханы-биле монге Дугуржулганы быжыктырган.
+\v 21 Оон кузел-соруунга таарымчалыг эки чуулдер кылырынга силерни Иисус Христосту дамчыштыр чепселгезин. Анаа кезээ монгеде алдар. Аминь.
+\p
+\v 22 Акы-дунма, чагыг-суменин бо состерин хулээп ап корунер. Бижээн чагаам кыска болгай.
+\p
+\v 23 Бузурээн эживис Тимофей хосталгаже унгенин билип алынар, ол удавас менээ чедип келзе, силерге ужуражып, оон-биле кады чеде бээр бис.
+\p
+\v 24 Силернин бугу удуртукчуларынгарга, Бурганнын бугу улузунга байырдан чедиринер. Италиядан улус база силерге байыр чедирип тур.
+\p
+\v 25 Бурганнын авыралы шуптунарга доктаазын. Аминь.

60-JAS.usfm

@@ -5,127 +5,151 @@
 \toc2 Иаковтун чагаазы
 \toc3 jas
 \mt1 Иаковтун чагаазы
-
 \c 1
 \cl 1 Бирги эге
 \p
 \v 1 Иаков - Бурганның база Дээрги Ииисус Христостуң чалчазы, өске чоннар аразында чурттап чоруур он ийи аймаанга. Өөруңер!
+\p
 \v 2 Мээн акыларым, янзы бүрү шенелделерге таваржы берзиңерзе, ону улуг өөрүшкү-биле хүлээп алыңар,
-\v 3 Силерниң бүзүрелиңер шенелдези  шыдамыкай чорукка эккээр деп билир силер.
-\v 4 Силер бичии-даа четпес туда чок,  долу бышкан апаар кылдыр,  шыдамыкай  чорууңар өзер ужурлуг.
+\v 3 Силерниң бүзүрелиңер шенелдези шыдамыкай чорукка эккээр деп билир силер.
+\v 4 Силер бичии-даа четпес туда чок, долу бышкан апаар кылдыр, шыдамыкай чорууңар өзер ужурлуг.
+\p
 \v 5 Кым бир кижиде мерген угаан четпейин турар болза, ол кижи Бургандан дилезин, Ол кижи бурузунге чемелевейн, элбээ-биле бээр.
-\v 6 Чигзинген кижи, хатка өөру көдурткеш октадып турар далай чалгыынга дөмей болур, ынчангаш чигзиниг чок  бүзүрели-биле дилензин.
-\v 7 Ындыг кижи Бургандан  кандыг бир чуве алыр мен деп бодавазын.
-\v 8 Чигзинип чоруур кижи, бодунуң амыдыралының  оруктарынга турум эвес.
+\v 6 Чигзинген кижи, хатка өөру көдурткеш октадып турар далай чалгыынга дөмей болур, ынчангаш чигзиниг чок бүзүрели-биле дилензин.
+\v 7 Ындыг кижи Бургандан кандыг бир чуве алыр мен деп бодавазын.
+\v 8 Чигзинип чоруур кижи, бодунуң амыдыралының оруктарынга турум эвес.
+\p
 \v 9 Бурганга бүзүрээн ядыы кижи өру көдурткен дээш чоргаарланзын,
-\v 10 А бай кижи куду бастырар, чуге дизе хову  чечээ ышкаш чиде бээр.
-\v 11 Изиг хүн үнүп  келгеш,  оът сигенни кургадыптар, ооң чечектери дужуп каар, ооң даштыкы чаражы чиде бээр. Шак-ла ынчалдыр бай кижи база бодунуң  оруктарынга оңуп каар.
-\v 12 Аас-кежиктиг кижи дээрге шенелделерге быжыг туруштуг, чуге дизе ол шенелде соонда  Дээргиниң  ынак ажы-толунге аазааны чуртталганың  шанналын алыр.
-\v 13 Кажан шенелделер келирге: «Бурган мени шенеп турар» деп  чугаалаваңар,  чуге дизе Бурган каржы чорукту Бодунче чоокшулатпас,  Боду база  кымны-даа шеневес.
+\v 10 А бай кижи куду бастырар, чуге дизе хову чечээ ышкаш чиде бээр.
+\v 11 Изиг хүн үнүп келгеш, оът сигенни кургадыптар, ооң чечектери дужуп каар, ооң даштыкы чаражы чиде бээр. Шак-ла ынчалдыр бай кижи база бодунуң оруктарынга оңуп каар.
+\p
+\v 12 Аас-кежиктиг кижи дээрге шенелделерге быжыг туруштуг, чуге дизе ол шенелде соонда Дээргиниң ынак ажы-толунге аазааны чуртталганың шанналын алыр.
+\p
+\v 13 Кажан шенелделер келирге: «Бурган мени шенеп турар» деп чугаалаваңар, чуге дизе Бурган каржы чорукту Бодунче чоокшулатпас, Боду база кымны-даа шеневес.
 \v 14 Ынчалза-даа кижи бүрүзү бодунуң күзел соруунга башкартып алгаш шенелдеге таваржып чоруур.
-\v 15 Тыптып келген күзел, бачытты  боттандырар, а кылган бачыт өлумге чедирер.
-\v 16 Мээн ынак  ха- дунмам боттарыңарны мегелевеңер.
-\v 17 Эки белек бүрүзү болгаш  делгереңгей чаялга  Дээрден чырыткыларның  Адазындан келир, чүге дизе Ол өскерлиш чок болгаш өскерлиишкинниң хөлегези безин чок.
-\v 18 Оон чаялгазының  баштайгы чимизи болзун дээш, Ол күзээш, алыс шынның созу-биле бисти боттандырган
-\v 19 Мээн  ынак  ха –дунмам, сактып алыңар,  кижи бүрүзү килеңнээринче болгаш дүрген чугааланырынче далашпайын, дыңнаарынга белен болуңар.
-\v 20 Чуге дизе кылыктанган кижи Бурганың  шынын кууседип шыдавас.
-\v 21 Ынчангаш  кандыг-даа арыг эвес чуул база артыкшылдыг каржы чүүлду кыдыынче чайладыпкаш, Бурганнын чүректериңерде тарып турар сөзүн, силерни камгалап шыдаар , күчүлүг сөстү чөпшүл хүлээп алыңар.
-\v 22 Боттарын мегелеп турар  чүгле дыңнакчылар эвес, а күүседикчилер болуңар.
+\v 15 Тыптып келген күзел, бачытты боттандырар, а кылган бачыт өлумге чедирер.
+\p
+\v 16 Мээн ынак ха- дунмам боттарыңарны мегелевеңер.
+\v 17 Эки белек бүрүзү болгаш делгереңгей чаялга Дээрден чырыткыларның Адазындан келир, чүге дизе Ол өскерлиш чок болгаш өскерлиишкинниң хөлегези безин чок.
+\v 18 Оон чаялгазының баштайгы чимизи болзун дээш, Ол күзээш, алыс шынның созу-биле бисти боттандырган
+\p
+\v 19 Мээн ынак ха –дунмам, сактып алыңар, кижи бүрүзү килеңнээринче болгаш дүрген чугааланырынче далашпайын, дыңнаарынга белен болуңар.
+\v 20 Чуге дизе кылыктанган кижи Бурганың шынын кууседип шыдавас.
+\p
+\v 21 Ынчангаш кандыг-даа арыг эвес чуул база артыкшылдыг каржы чүүлду кыдыынче чайладыпкаш, Бурганнын чүректериңерде тарып турар сөзүн, силерни камгалап шыдаар, күчүлүг сөстү чөпшүл хүлээп алыңар.
+\v 22 Боттарын мегелеп турар чүгле дыңнакчылар эвес, а күүседикчилер болуңар.
 \v 23 Чүге дизе сөстү дыңнааш, ону күүсетпейн турар кижи көрунчукке арнын көрген кижиге дөмей.
 \v 24 Ол бодун көрүп алгаш, хая көрнүп келгеш, кандыг турганын уттуп алыр.
-\v 25 Кым дээди хоойлуну  болгаш  хосталганың  хоойлузун шингээдип алгаш сагып чурттап турарыл - ол  уттуучал дыңнакчы эвес, а ажыл –херек-биле  күүседип турар   аас-кежиктиг кижи-дир.
-\v 26 Бир эвес силерниң  араңардан бир кижи бодун ачы-буян кылып чоруур мен деп бодааш бодунуң дылын башкарып шыдавас болза, ол бодун мегелеп чоруур, оон ачы-буяны ажык чок, хоозун болур.
+\v 25 Кым дээди хоойлуну болгаш хосталганың хоойлузун шингээдип алгаш сагып чурттап турарыл - ол уттуучал дыңнакчы эвес, а ажыл –херек-биле күүседип турар аас-кежиктиг кижи-дир.
+\p
+\v 26 Бир эвес силерниң араңардан бир кижи бодун ачы-буян кылып чоруур мен деп бодааш бодунуң дылын башкарып шыдавас болза, ол бодун мегелеп чоруур, оон ачы-буяны ажык чок, хоозун болур.
 \v 27 Бурган Аданын мурнунга шынчы, арыг, бачыт чок амыдыраары дээрге: өскүстер дээш сагыш човаары, дулгуяк кижиниң айыыл -халавынга дузалажып турар, база бо делегейниң хир - чамынга алыспайн чоруур кижи ол-дур.
 \c 2
 \cl 2 эге
 \p
-\v 1 Мээң  ха-дунмам,  бистиң  алдарлыг  Дээргивис  Иисус  Христоска  бүзүреңер,  база улусту ылгай көрбеңер.
-\v 2 Силерниң  чыыжыңарже  каас  –  коя  хептиг,  алдын  билзектиг  кижи,  ооң  соондан элбер-самдар хептиг ядыы кижи келген дижик:
+\v 1 Мээң ха-дунмам, бистиң алдарлыг Дээргивис Иисус Христоска бүзүреңер, база улусту ылгай көрбеңер.
+\v 2 Силерниң чыыжыңарже каас – коя хептиг, алдын билзектиг кижи, ооң соондан элбер-самдар хептиг ядыы кижи келген дижик:
 \v 3 Силер каас-чараш хептиг кижиге көрнуп аңаа: «Бээр эртип дөрже олуруңар» дээш, а ядыы кижини: «Маңаа тур, азы Мээң будум баарынга олур»дээр болзуңарза.
-\v 4 ынчан  бот-боттарыңар  аразынга  аңгылажыышкын  тургузуп,  багай  бодалдыг шииткекчилер апарган эвес силер бе?
-\v 5 Эргим  ынак  ха-дунма,  дыңнап  көрунер!  Бурган  бо  делегейде  бүзүрел-биле  бай болзуннар дээш ядыыларны шилээн эвес ийик бе? Аңаа ынак улузунга бээр болуп аазааны Дээрнин чагыргазын олар салгап алыр эвес ийик бе?
-\v 6 А  силер  ядыы  кижини  куду  көрдуңер.  Силерни  кызагдап  турар  улус  байлар  эвес ийик бе? Олар харын силерни шиидери-биле шүүткелче соортуп турар эвес бе?
-\v 7 Силерниң  эдилеп  чорууруңар  хүндүлүг  атты  олар  нүгүлдеп,  хомудады  бээр  эвес
-\v 8 Бижилгеде:  «Чанында  кижиге  бодунга  дег  ынак  бол»  -  деп  айыткан  Бурганның хоойлузун херек кырынга сагып чоруур болзуңарза, шын кылып турар – дыр силер.
-\v 9 Бир  эвес  улусту  ылгай  көөр  болзуңарза,  бачыт  үүгеткениңер  база  хоойлуну хажыткан дээш буруудааныңар ол-дур. ийик бе?
-\v 10 Кым  ыдыктыг  хоойлуну  бүрүнү-биле  сагып  турар,  ынчалза-даа  ооң  кайы бирээзинге бачыт кылыпса, ынчан шуптузунга буруулуг болур.
+\v 4 ынчан бот-боттарыңар аразынга аңгылажыышкын тургузуп, багай бодалдыг шииткекчилер апарган эвес силер бе?
+\v 5 Эргим ынак ха-дунма, дыңнап көрунер! Бурган бо делегейде бүзүрел-биле бай болзуннар дээш ядыыларны шилээн эвес ийик бе? Аңаа ынак улузунга бээр болуп аазааны Дээрнин чагыргазын олар салгап алыр эвес ийик бе?
+\v 6 А силер ядыы кижини куду көрдуңер. Силерни кызагдап турар улус байлар эвес ийик бе? Олар харын силерни шиидери-биле шүүткелче соортуп турар эвес бе?
+\v 7 Силерниң эдилеп чорууруңар хүндүлүг атты олар нүгүлдеп, хомудады бээр эвес ийик бе?
+\v 8 Бижилгеде: «Чанында кижиге бодунга дег ынак бол» - деп айыткан Бурганның хоойлузун херек кырынга сагып чоруур болзуңарза, шын кылып турар – дыр силер.
+\v 9 Бир эвес улусту ылгай көөр болзуңарза, бачыт үүгеткениңер база хоойлуну хажыткан дээш буруудааныңар ол-дур.
+\p
+\v 10 Кым ыдыктыг хоойлуну бүрүнү-биле сагып турар, ынчалза-даа ооң кайы бирээзинге бачыт кылыпса, ынчан шуптузунга буруулуг болур.
 \v 11 Чуге дээрге: «Кады чуртаан эжиңге өскерилбе» - деп Бурган чугаалаан. «Өлурбе» - деп база чугаалаан. Бир эвес сен кады чурттаан эжиңге өскерилбейин-даа тургаш, кижи өлурер болзуңза ыдыктыг хоойлуну хажытканың ол.
-\v 12 Хосталганың  хоойлузун  шилип  база  ооң-биле  шииттирер  улус  дег  ынчалдыр чугаалап, база ажыл-херээңер кылып чоруңар.
-\v 13 Чуге  дээрге  өршээл  билбес  улусту  Бурган  база  өршээл  чокка  шиидер.  А  өршээл кезедир шииткелден артык өндур!
+\p
+\v 12 Хосталганың хоойлузун шилип база ооң-биле шииттирер улус дег ынчалдыр чугаалап, база ажыл-херээңер кылып чоруңар.
+\v 13 Чуге дээрге өршээл билбес улусту Бурган база өршээл чокка шиидер. А өршээл кезедир шииткелден артык өндур!
+\p
 \v 14 Ха-дунмам, бүзүредим деп чугаалап турар кижи, буянныг ажыл-херек кылбас болза ынча дээн ажыы чүл, ындыг бүзүрел ону камгалаар бе?
 \v 15 Бир эвес чединмес ха-дунмаңар идик-хеп, аьш-чем хереглээн дижик,
-\v 16 а  силернин  кайы-бирээңер  оларга:  «Амыр-тайбың  чоруптуңар,  чылыдыр кеттиниңер,  тоттур  чемнениңер»  -  деп  чугаалааш  оларның  амыдыраарынга  херек чуулдерни бербес болза, ындыг чугааның ажыы чул?
+\v 16 а силернин кайы-бирээңер оларга: «Амыр-тайбың чоруптуңар, чылыдыр кеттиниңер, тоттур чемнениңер» - деп чугаалааш оларның амыдыраарынга херек чуулдерни бербес болза, ындыг чугааның ажыы чул?
 \v 17 А бүзүрел база ындыг - ол чүгле боду ажыл-херектер чокта өлуг болур.
-\v 18 Кандыг бир кижи мынча дээр чадавас: «Менде бүзүрел бар, а сенде ажыл-херектер; Бодуңнуң  бузурелиңни  ажыл-херек  чокта  менээ  көргүс,  а  мен  сеңээ  бодумнуң бүзүрелимни ажыл-херектер-биле көргүзейин».
+\p
+\v 18 Кандыг бир кижи мынча дээр чадавас: «Менде бүзүрел бар, а сенде ажыл-херектер; Бодуңнуң бузурелиңни ажыл-херек чокта менээ көргүс, а мен сеңээ бодумнуң бүзүрелимни ажыл-херектер-биле көргүзейин».
 \v 19 Бурган чангыс деп бүзүрээниң эки-дир. Буктар безин ындыг деп бүзүреп, корткаш сириңейнип турар.
 \v 20 Хос баштыг сени-даа! Бүзүрел ажыл-херектер чокта өлуг дээрзин билбезиң ол бе?
-\v 21 Авраам  өгбевис  бодунуң  оглу  Исаакты  өргүл  салыр  бедигээшке  салгаш,  ажыл- херектери-биле агарттынган эвес ийик бе?
-\v 22 Бүзүрел болгаш ажыл-херектер кады чоруур болгаш бүзүрел ажыл-херектери-биле
-\v 23 Бижилгеде:  «Авраам  Бурганга  бүзүрей  бээрге  –  Бурган  ону  актыг  деп  санаан долу күүсеттингенин көрүп тур сен болгаш Бурганның өңнүү деп адаткан».
+\v 21 Авраам өгбевис бодунуң оглу Исаакты өргүл салыр бедигээшке салгаш, ажыл-херектери-биле агарттынган эвес ийик бе?
+\v 22 Бүзүрел болгаш ажыл-херектер кады чоруур болгаш бүзүрел ажыл-херектери-биле долу күүсеттингенин көрүп тур сен
+\v 23 Бижилгеде: «Авраам Бурганга бүзүрей бээрге – Бурган ону актыг деп санаан болгаш Бурганның өңнүү деп адаткан».
 \v 24 Кижи чүгле бүзүрел-биле эвес, ажыл-херектер-биле агартынарын көрүп тур силер.
 \v 25 Бодунга хайгыылчыларны хүлээп алгаш база оларны өске орук-биле үндүрүп каан Рааф деп аттыг сымыын херээжен ажыл херектери-биле агарттынган эвес ийик бе.
+\p
 \v 26 Мага боттуң сүлде чокта өлүү дег, бүзүрел база ажыл херектер чокта өлүг.
 \c 3
 \cl 3ку эге
 \p
 \v 1 Ха –дунмаларым! Шупту башкылар болбаңар, билир силер башкыларның шииткели улуг болур.
 \v 2 Хөй бачытты кылып чоруур болгай бис. Аскы-биле бачыт үүлгетпес кижи бодунун мага-бодун тудуп билир болбаазырангай кижи-дир.
-\v 3 Аьттар биске чагыртсыннар дээш,база оларнын мага бодун башкарар дээш ,оларның аскынче чүген-суглукту суп алыр бис.
+\v 3 Аьттар биске чагыртсыннар дээш, база оларнын мага бодун башкарар дээш, оларның аскынче чүген-суглукту суп алыр бис.
 \v 4 Корабльдер база ындыг, олар улуг болгаш күштүг хаттар аайы-биле шимчээр-даа болза, оларны улуг эвес руль-биле штурман кайнаар кузээрил ынаар углап болур.
 \v 5 Дыл база ындыг. Мага-бодувустун бичии кезээ-даа болза, улуг ажыл херектери-биле мактанып болур. Бичии от хөй арга-ыяшты өртедиптерин көр даан.
+\p
 \v 6 Дыл дээрге от ышкажыл. Ол бистин мага-бодувуста шын эвес чоруктуң үнер дөзү. Ол бистиң мага-бодувусту бужартадып, тамының одундан өөскуп үнгеш бүгү бүдүжүвүстү өртендир чиптер.
 \v 7 Бүгүле аңнарны, куштарны, соястаарларны болгаш далай амытаннарын кижи чаажыктырып шыдаар болгаш чаажыктырып алган.
 \v 8 Дылды кымнар-даа чаажыктырып шыдавас. Ол дээрге чагыртынмас бачыт- дыр. Ол өлүмнүг хоран-биле долган.
-\v 9 Ооң-биле Бурганны болгаш  Адавысты алдаржыдып, Ооң овур-хевири-биле чаяттынган кижилерни каргап турар бис.
-\v 10 Чангыс ол-ла аастан алгап-йөрээшкин-даа, каргыш-даа үнүп турар.Мээң ха-дунмам, ындыг болбас ужурлуг.
+\v 9 Ооң-биле Бурганны болгаш Адавысты алдаржыдып, Ооң овур-хевири-биле чаяттынган кижилерни каргап турар бис.
+\v 10 Чангыс ол-ла аастан алгап-йөрээшкин-даа, каргыш-даа үнүп турар.  Мээң ха-дунмам, ындыг болбас ужурлуг.
 \v 11 Чангыс суг бажындан чигирсиг база ажыг суг агып болур деп бе?
 \v 12 Ха-дунма, инжир ыяжы олива чимизин, виноград сывы инжир чимизин бербес болгай. Дустуг суг бажы чигирсиг сугну берип шыдавас болгай.
+\p
 \v 13 Силерден кым мерген-угаанныгыл база угаан-сарыылдыгыл? Ындыг кижи мерген угаанныг чөпшул амыдыралы-биле ону бадытказын.
 \v 14 Бир эвес силернин чүрээңерде кара адааргал, адаанажыышкын бар болза өөру көрдүнменер база алыс шынга удур мегелевеңер.
 \v 15 Ол дээрге дээрден келген мерген-угаан эвес -дир, черден бачыттыг сагыш-сеткилден, четкерден келген-дир.
 \v 16 Кайда адааргал, адаанажыышкын, ында каржы херектер корум-чурум чок байдал турар.
-\v 17 А дээрден кээр мерген угаан дээрге бир дугаарында, арыг-шынчы ,тайбыңга ынак ,биче сеткилдиг, дыңнап билир. Ол буянныг ажыл-херектери-биле долу, арын-шырай ылгап көрбес, ак-сагыштыг болур.
+\v 17 А дээрден кээр мерген угаан дээрге бир дугаарында, арыг-шынчы, тайбыңга ынак, биче сеткилдиг, дыңнап билир. Ол буянныг ажыл-херектери-биле долу, арын-шырай ылгап көрбес, ак-сагыштыг болур.
 \v 18 Чөптуг шынныг чоруктуң дүжүдүн, амыр-тайбыңны кадагалаан улус өстүруп алыр.
 \c 4
 \cl 4кү эге.
 \p
-\v 1 Алгыш-кырыш  база дайынзырак чүүлдер силерге кайыын келгени ол? Боттарыңарның ишти-хөңнүңерде дайынзырак чүүлдер силерниң бачыттыг күзээшкиннериңерден эвес бе?
+\v 1 Алгыш-кырыш база дайынзырак чүүлдер силерге кайыын келгени ол? Боттарыңарның ишти-хөңнүңерде дайынзырак чүүлдер силерниң бачыттыг күзээшкиннериңерден эвес бе?
 \v 2 Күзеп турар силер, ынчалза-даа ону ап шыдавас силер. Бот-ботарыңар араңарда алгыжып- кыржыыр база ботарыңарга хөңнүңер чок болгаш диленмейн турар силер.
 \v 3 Чүге дээрге эки чүүлдер диленмейн ботарыңар бачыттыг күзээшкиннериңер кылып турар болгаш диленгеш, харыызын ап шыдавас силер.
+\p
 \v 4 Бүзүрел чок чон-дур силер! Канчап билбес силер бо делегей-биле өңнүктежир, найыралдажыр дээрге - Бурганның дайызыны, удурланыкчызы болур. Ынчангаш кым бо делегейниң өңнүү болурул - ол Бурганның дайызыны апаар.
-\v 5 Азы силерниң бодалыңар-биле Бижилгениң:”Бурганның бистиң-биле кады чурттадып кааны  сулдениң  биске ынакшылы аажок хуннээчел”-деп турары хоозун сөстер боор бе?
+\v 5 Азы силерниң бодалыңар-биле Бижилгениң:”Бурганның бистиң-биле кады чурттадып кааны сулдениң биске ынакшылы аажок хуннээчел”-деп турары хоозун сөстер боор бе?
 \v 6 Ынчалза-даа Бурган ооң-биле чергелештир биске улам хөй авырал хайырлап турар. Ынчангаш Бижилгеде:”Бурган улуургак улуска удурланыр, а томаарааннарга авырал хайырлаар”- деп чугаалаан.
+\p
 \v 7 Ынчангаш Бурганга дыңнангыр болуңар, эрликке удур туржуңар, оон Ол силерден дезе бээр.
-\v 8 Бурганче чоокшулаңар, ынчан Ол силерже чоокшулап кээр.Бачыттыглар холдарыңар чуп алыңар.Боттарыңар чүректериңер эдип чазап алыңар, ийи арынныглар.
-\v 9 Кажыыдаңар, ыглап-сыктаңар база кудараңар.Силерниң каткыңар ыы-сыыже база өөрүшкүңер мунгаралче шилчий берзин.
+\v 8 Бурганче чоокшулаңар, ынчан Ол силерже чоокшулап кээр. Бачыттыглар холдарыңар чуп алыңар. Боттарыңар чүректериңер эдип чазап алыңар, ийи арынныглар.
+\v 9 Кажыыдаңар, ыглап-сыктаңар база кудараңар. Силерниң каткыңар ыы-сыыже база өөрүшкүңер мунгаралче шилчий берзин.
 \v 10 Бурган мурнунга томаарыңар, ынчан силерни өөрү көдүрүп каар.
-\v 11 Ха-дуңма!Бот-ботарыңар араңарда хоп-нүгүл чугаалаваңар, Кым акызынга удур база ону шиидип турар болза, ол хоойлуга удур, база хоойлуну хажыдып турары ол. Бир эвес сен хоойлуну шиидип турар болзуңза, сен хоойлу күүседикчизи эвес, а шииткекчи апаар сен.
+\p
+\v 11 Ха-дуңма! Бот-ботарыңар араңарда хоп-нүгүл чугаалаваңар, Кым акызынга удур база ону шиидип турар болза, ол хоойлуга удур, база хоойлуну хажыдып турары ол. Бир эвес сен хоойлуну шиидип турар болзуңза, сен хоойлу күүседикчизи эвес, а шииткекчи апаар сен.
 \v 12 Чүгле чангыс хоойлу берикчизи база чангыс шииткекчи бар. Чүгле Ол камгалап база өлуруп болур, Өске кижини шиидер эргелиг сен, кым сен?
-\v 13 Ам бээр дыңнаңар:”Бо хүн азы  даарта өске хоорайже чорупкаш аңаа бир чыл чурттааш, садыглажыышкын кылгаш ажылдап алыр бис”-деп турарлар .
-\v 14 Силер эртен-даарта чүү болурун билбес силер.Силерниң чуртталгаңар чүү-дүр ол? Хоозун буска дөмей,ол бичии үе иштинде көзүлгеш чиде бээр.
-\v 15 Ооң орнунга мынча дээн болзуңарза эки:”Бир эвес Бурганга тааржыр болза, дириг чорзувусса, ол  бо чуулдерни кылып шыдаар бис”
-\v 16 Боттарыңар улуургак сеткилиңер-биле өөрү көрдүнүп турар –дыр силер.Ындыг мактаныышкын дээрге-ле каржы баак чүүл-дүр.
+\p
+\v 13 Ам бээр дыңнаңар:”Бо хүн азы даарта өске хоорайже чорупкаш аңаа бир чыл чурттааш, садыглажыышкын кылгаш ажылдап алыр бис”-деп турарлар.
+\v 14 Силер эртен-даарта чүү болурун билбес силер. Силерниң чуртталгаңар чүү-дүр ол? Хоозун буска дөмей, ол бичии үе иштинде көзүлгеш чиде бээр.
+\v 15 Ооң орнунга мынча дээн болзуңарза эки:”Бир эвес Бурганга тааржыр болза, дириг чорзувусса, ол бо чуулдерни кылып шыдаар бис”
+\v 16 Боттарыңар улуургак сеткилиңер-биле өөрү көрдүнүп турар –дыр силер. Ындыг мактаныышкын дээрге-ле каржы баак чүүл-дүр.
+\p
 \v 17 Ынчангаш кым канчаар буян чедирерин билип тура кылбайн турар болза - ол бачыт кылып турары ол.
 \c 5
 \cl 5 ки эге
 \p
 \v 1 Дыңнаңар бай-шыдалдыглар! Силерге чедип келген кажыыдалдар дээш ыглап сыктаңар.
-\v 2 Силерниң эртинелериңер ирий берген, база идик-хевиңерни үзүк  ховаганнар чип каапкан.
+\v 2 Силерниң эртинелериңер ирий берген, база идик-хевиңерни үзүк ховаганнар чип каапкан.
 \v 3 Силерниң алдын-мөңгүннериңер дадарып ирээш силерге удур херечилеп, база силерниң мага-бодуңарны от-биле дөмей оя чирти бээр. Силер ол эртинелерни сөөлгу хүнге белеткеп алган силер.
-\v 4 Силерниң шөлдериңерниң дүжүдүн ажаап берген ажылчыннарның ашказы чедир толеттинмээн. Оларның  халактаан ыы-сыызын дыңнаңар. Оларнын халак-хилээ ам аг- шериглиг Дээрги Чаяакчының кулаанга чеде берген.
+\v 4 Силерниң шөлдериңерниң дүжүдүн ажаап берген ажылчыннарның ашказы чедир толеттинмээн. Оларның халактаан ыы-сыызын дыңнаңар. Оларнын халак-хилээ ам аг-шериглиг Дээрги Чаяакчының кулаанга чеде берген.
 \v 5 Бо черге чурттап тургаш, силер тодуг-догаа, тамчыктыг дыштанып турар силер. Чурээңер дөгерери-биле семирти азыраан хойлар чурээ дег апарды.
-\v 6 Силер шынчы кижини шииткеш,өлуруп каан силер,ол силерге бичии-даа удурланмаан.
+\v 6 Силер шынчы кижини шииткеш, өлуруп каан силер, ол силерге бичии-даа удурланмаан.
+\p
 \v 7 Ынчангаш ха-дунма! Дээрги Бурган келирин шыдамык манаңар. Көрүңер даан - дужут ажаакчызы үнелиг дүжүттү алыр дээш эрте азы орай чаар чаъсты шыдамык манап турар.
-\v 8 Силер база шыдамык манаңар.Чуректериңер быжыглаңар, чуге дээрге Дээрги Бурганның келир үези чоокшулаан.
+\v 8 Силер база шыдамык манаңар. Чуректериңер быжыглаңар, чуге дээрге Дээрги Бурганның келир үези чоокшулаан.
 \v 9 Ха-дуңма! Шииткелге онаашпас дээш, бот-ботарыңар араңарда хомудашпаңар. Шииткекчи эжик аскында чедип келген тур.
-\v 10 Ха-дуңма! Дээрги Чаякчының өмүнээзинден чугаалап турган  медээчилерни хилинчек көөрүнүң болгаш шыдамык чоруктуң үлегери кылдыр ап көрүңер.
-\v 11 Шыдамык туруштугларны бистер аас-кежиктиг деп санап чоруур бис.Иовтуң туруштуунуң дугайында дыңнааш, туңнелинде ооң Дээрги Бургандан чуну алганын билир силер.Чуге дээрге Дээрги Бурган аажок өршээлдиг болгаш кээргээчел болгай.
-\v 12 Ха-дуңма! Хамыктың мурнунда дээр база чер дээш, база кандыг-даа даңгырак бербеңер. Ооң орнунга”ийе” азы”чок” деп чугаалап чоруңар.Чуге дизе келир үеде шииткелге онаашпас дээш.
+\v 10 Ха-дуңма! Дээрги Чаякчының өмүнээзинден чугаалап турган медээчилерни хилинчек көөрүнүң болгаш шыдамык чоруктуң үлегери кылдыр ап көрүңер.
+\v 11 Шыдамык туруштугларны бистер аас-кежиктиг деп санап чоруур бис. Иовтуң туруштуунуң дугайында дыңнааш, туңнелинде ооң Дээрги Бургандан чуну алганын билир силер. Чуге дээрге Дээрги Бурган аажок өршээлдиг болгаш кээргээчел болгай.
+\p
+\v 12 Ха-дуңма! Хамыктың мурнунда дээр база чер дээш, база кандыг-даа даңгырак бербеңер. Ооң орнунга”ийе” азы”чок” деп чугаалап чоруңар. Чуге дизе келир үеде шииткелге онаашпас дээш.
+\p
 \v 13 Силерниң араңарда кым бир кижи аарып аржый берзе чугле тейлезин. Кым бир кижи өөрүп турар болза ыдыктыг ырыларны ырлап чорзун.
 \v 14 Бир эвес силерниң араңардан бир кижи аарый берзе христиан ниитилел удуртукчузун чалап алзын. Ол Дээрги Бурганның адындан олива үзү-биле чаап, ооң кадыкшылы дээш тейлезин.
 \v 15 Бүзүрел сиңген тейлээшкин аараан кижини экиртип каар, база Дээрги Бурган катап тургузар. Бир эвес ол бачыт кылып каан болза, ону өршээп каар.
 \v 16 Бот-боттарыңар араңарда кылган чүүлдериңер минниңер, бот -боттарыңар эттинер дээш тейлеңер, чүге дээрге Бурганга шынчы кижиниң тейлээшкини хөйнү чедип шыдаар.
 \v 17 Илия пророк бистер ышкаш кижи турган. Ол чаъс чагбазын дээш тейлээрге черге үш чыл алды ай иштинде чаъс чагбаан.
 \v 18 Оон катап тейлептерге чаъс чаап келген, ол чер дүжүдүн берген.
-\v 19 Ха-дунма, силерниң  араңардан бир кижи шынның оруундан соора баарга, ону өске кижи Бурганче ээлдирипкен болза
+\p
+\v 19 Ха-дунма, силерниң араңардан бир кижи шынның оруундан соора баарга, ону өске кижи Бурганче ээлдирипкен болза
 \v 20 билип алзын, бачыттыг кижини шын эвес оруктан ээлдирген кижи, ону өлумден камгалаар, база оон-даа хөй бачыттардан өршээлин чедип алыр.

61-1PE.usfm

@@ -0,0 +1,150 @@
+\id 1PE
+\ide UTF-8
+\h 1 Петра
+\toc1 1 Петра
+\toc2 1 Петра
+\toc3 1pe
+\mt1 1 Петра
+\c 1
+\cl 1 эге.
+\p
+\v 1 Иисус Христостуң  элчини Пётрдан байыр, Төрээн чериңерден ыракта, Понт, Галатия, Каппадокия, Асия болгаш Вифиния девискээрлеринде тоо быдаргай чурттап чоруур силерге – Бурганның шилип алган улузунга бижидим,
+\v 2 Силерни Бурган Ада Бодунуң баш бурунгаар көрген сорулгазын ёзугаар Сүлдезин дамчыштыр ыдыктап, Иисус Христоска чагыртсыннар база Ооң ханы-биле бызай чаштынып арыгланзыннар дээш аңгылап үскен болгай,  Авырал болгаш амыр-тайбың силерге эң-не элбээ-биле доктаазын!
+\p
+\v 3 Дээргивис Иисус Христостуң Бурганы болгаш Адазынга алдар! Ооң өндүр улуг өршээли-биле, Иисус Христостуң өлүглер аразындан катап дирилгениниң ачызында, бис катап төрүттүнгеш, дириг идегелди алган бис,
+\v 4 Бурганның Бодунуң чонунга дээрде шыгжап кааны иривес, арыг, оңмас өнчүнү алзыннар дээш, Ол чаа амыдыралды биске хайырлады.
+\v 5 Силер, бүзүрелиңер ачызында Бурганның күжү-биле кадагалаттынган улус, сөөлгү үе кээрге ажыттынар камгалалды алыр силер,
+\v 6 Ол бүгү дээш, өөрүңер. Элээн үе дургузунда янзы-бүрү шенелделерни болгаш хинчекти көрүп эртер-даа болзуңарза, өөрүңер,
+\v 7 Шенелделер эргежок чугула, чүге дээрге оларны ажып эрткен бүзүрелиңер алдындан үнелиг (а ол дээрге мөңге эвес-даа болза, отка хынаттына бээр бүдүмел болгай). а Иисус Христос ээп кээрге, ол бүзүрелиңер силерни хүндүткел, алдар болгаш мактал-хүндүже чедире бээр,
+\v 8 Христосту көрбээн-даа болзуңарза, дөмей-ле Аңаа ынак апарган силер. Ону ам көрбейн-даа турзуңарза, дөмей-ле Аңаа бүзүрей берген силер, ынчангаш сөс-биле чуруп болбас чайынналчак өөрүшкүге бүргеткен силер.
+\v 9 Чүге дээрге Аңаа бүзүрээниңер ачызында камгалалыңар чедип ап турар-дыр силер.
+\p
+\v 10 Бурганның силерге бээр кылдыр көрүп кааны авырал дугайында өттүр билип медеглеп тура, Ооң медээчилери боттары ук камгалалга хамаарышкан бүгү чүүлдү хынамчалыг шинчилеп турганнар,
+\v 11 Христостуң хилинчээниң база ооң соонда алдаржыырының дугайында баш бурунгаар чугаалап тура, Христостуң Сүлдезиниң оларны дамчыштыр медеглеп айытканы үениң кажан база кандыг байдалдарда чедип кээрин билип аар дээш, медээчилерниң айтыртынып турганы ол,
+\v 12 Бурган медээчилерге оларның боттарынга эвес, а силерге бараан бооп турарын көргүскен. Дээрден айбылап бадырган Ыдыктыг Сүлдеге башкарткаш, Буянныг Медээни медеглээн улустан силер ол бүгүнү ам кээп дыңнаан болгай силер. Дээрниң төлээлери-даа ол бүгүнү аажок билип алыксап, дөстүнмейн турарлар.
+\p
+\v 13 Ынчангаш угаан-чүрээңерни белеткеп, серемчилелдиг бооп көрүңер, Иисус Христос ээп кээрге, Бурганның силерже чорудуп бээри авыралга бүрүнү-биле идегеңер.
+\v 14 Бурганның мурнунга дыңнангыр ажы-төл дег болуңар, бүдүүлүк дүмбей чораан шааңарда силерге бар турган бузуттуг күзээшкиннериңер амгы амыдыралыңарны аайлап-башкарбазын,
+\v 15 Ооң орнунга силерни кыйгырган Бурганның ыдыктыы дег, бодуңарны бүгү-ле чүүлдерге ыдыктыы-биле ап чоруңар,
+\v 16 Бурган Бижилгеде: «Ыдыктыы-биле чурттаңар, чүге дээрге Мен ыдыктыг мен» – дээн болгай,
+\p
+\v 17 Шупту улусту оларның кылган ажыл-херээниң аайы-биле, кымны-даа ылгай көрбейн, шын шиидип турар Бурганга мөргүп тура, Ону Адавыс деп адаар-дыр силер, Ынчангаш чер кырынга түр амыдыраар үеңерде Бургандан коргуп, Ону хүндүткеп чурттаңар.
+\v 19 Чүге дээрге Бурган силерни ада-өгбеңерден салгап алганыңар хей-хоозун амыдыралдан адырар дээш, алдын азы мөңгүн ышкаш үнезин чидириптер чүүлдер-биле эвес, а арыг болгаш кем чок Хураган – Христостуң үнелиг ханы-биле төлээн дээрзин билир-дир силер!
+\v 20 Бурган Ону өртемчейни чаяар бетинде-ле шилип алган, ынчалза-даа Ол чүгле сөөлгү үеде силерни камгалаары-биле чедип келген,
+\v 21 Христосту өлүглер аразындан катап диргискен база алдаржыткан Бурганга Ону дамчыштыр бүзүрээн силер. Ынчангаш Бурганга бүзүрээр-даа, идегээр-даа силер.
+\p
+\v 22 Алыс шынга дыңнангырыңар-биле сагыш-сеткилиңерни ам арыглап алгаш, бүзүрээн ха-дуңмаңарга ам шынчы ынакшып боор силер. Ынакшып эгелээш, бот-боттарыңарга арыг чүрээңер ханызындан ынак болуңар!
+\v 23 Чүге дээрге өлүп төнер үрезинден эвес, а дириг база мөңге амыдыраар Бурганның сөзүнден катап төрүттүнген силер,
+\v 24 «Бүгү улус оът-сигенге дөмей,  а оларның чараш-каазы шөлде оът-сигенниң чечээ дег.  Оът-сиген кадып каарга, чечээ тоглай бээр,
+\q
+\v 25 а Дээрги-Чаяакчының сөзү мөңгези-биле артар»  деп Бижилгеде чугаалаан. Силерге медээлээн камгалалдың сөзү ол-дур.
+\c 2
+\cl 2 эге.
+\p
+\v 1 Ындыг болганда, кандыг-даа бузуттуг-бак сагыштан: мегеден, ийи арынныг чоруктан, адааргалдан болгаш нүгүлден адырлып аар ужурлуг силер,
+\v 2 Чаа төрүттүнген чаштар дег, ылап шын арыг сүтче чүткүүр база ону эмгеш, камгалалды алыры-биле өзүп-мандыыр ужурлуг силер,
+\v 3 Дээрги-Чаяакчының ачы-буянныын амзангырлап шенээн болгай силер,
+\p
+\v 4 Улустуң херекчок дээш тоовааны, ынчалза-даа Бурганның шилип алганы үнелиг дириг Дашче чедип келиңер,
+\v 5 Силер база дириг даштар бооп чедип келиңер, Бурганның Сүлдезинге хамааржыр өргээни тударынга силерни ажыглазын. Силер орта Бурганның ыдыктыг бараалгакчылары бооп, Ооң Сүлдезинден келген, Бурганга таарымчалыг өргүлдерни Иисус Христосту дамчыштыр салып эгелээр силер,
+\v 6 Чүге дээрге Бижилгеде:  «Көрүңер даан, Сионга дашты –  шилиттинген, улуг үнелиг, бажың таваанга эң чугула дашты салыр мен.  Аңаа бүзүрээн кижи бүрүзү бак атка кирбес» деп бижээн-дир,
+\p
+\v 7 Силерге, Аңаа бүзүрээн улуска, ол Даш аажок үнелиг, а бүзүревээн улуска Ол  «Тудугжуларның херекчок дээш, октапканы,  ынчалза-даа эң чугула апарган даш» боор,
+\p
+\v 8 Оон ыңай Ол  «Улустуң аңаа тептиккеш, кээп ужары моондак даш» боор, Бурганның сөзүн дыңнавас болгаш, улус аңаа тептиге бээр. Бурганның оларга онаап каан үүлези ындыг болган-дыр.
+\p
+\v 9 А силер болза – шилиттинген аймак, Хаанның бараалгакчылары, Бурганга хамааржыр ыдыктыг чон, Ооң кайгамчык ажыл-херектерин чарлаар дээш кыйгырткан улус силер. Ол силерни дүмбей караңгыдан Бодунуң кайгамчык чырыынче кыйгырып эккелген,
+\v 10 Ооң мурнунда Бурганның чону деп санатпайн чораан силер, а ам Ооң чону апардыңар. Ооң мурнунда Бурганның ээ-хайыразын албайн чораан силер, а ам Ооң ээ-хайыразын алдыңар,
+\p
+\v 11 Ханы ынак эш-өөр, бо делегейде даштыкылардан, түр када турар улустан дег, силерден дилеп тур мен: бодуңарның-на сагыш-сеткилиңерге удур демисежир бузуттуг-бак күзээшкиннерге алыспайн көрүңер,
+\v 12 Бүзүревээн өске улус аразынга бодуңарны ак сеткилдиг ап чоруңар, ынчаарга силерни бузут үүлгедикчилери деп буруудадып турар улус, ачылыг ажыл-херээңерни көргеш, Бурганның чедип кээр хүнүнде Ону алдаржыда бээр апаар,
+\p
+\v 13 Дээрги-Чаяакчыны бодааш, бүгү-ле кижи тургускан эрге-чагыргаларга чагыртыңар, Дээди эрге-чагырга боор императорга-даа,
+\v 14 бузут үүлгедикчилерин кезедир, буян чедиргеннерни шаңнап-мактаар дээш, ооң томуйлааны чазак-чагырга улузунга-даа чагыртыңар.
+\v 15 Сарыыл чок улустуң ужур-утка чок чугааларын, буян тарып тургаш, өжүр шаварыңарны Бурган күзеп турар.
+\v 16 Хостуг улус дег амыдыраңар, ынчалза-даа хосталгаңарның бузутка хоргадал апаарындан кичээниңер, Бурганның чалчалары дег амыдыраңар,
+\v 17 Шупту улуска чогуур хүндүткелден көргүзүңер, бүзүрээн ха-дуңмаңарга ынак болуңар, Бургандан коргуп, мөгейип чоруңар, императорну хүндүлеңер,
+\p
+\v 18 Чалчалар, дээргилериңерге хүндүткел көргүзүп, чагыртыңар, Чүгле буянныг, чымчак ээлерге эвес, а кадыг-дошкун ээлерге база чагыртыңар.
+\v 19 Кандыг-бир кижи Бурганның күзел-соруун медереп билгеш, багай чүү-даа кылбаан хирезинде, хилинчекти шыдажып эртип турар болза, ооң ол чоруу Бурганга таарымчалыг боор,
+\v 20 Буруулууңар ужун силерни кезедир болза, ону шыдажып эртип турарыңар дээш, силерни мактаан дүжүү чүл? Ынчалза-даа чөптүг херек ужун хилинчек көрүп турар болзуңарза, ол чорууң Бурганга таарымчалыг боор.
+\v 21 Бурганның силерни кыйгырган ужуру ол-дур, чүге дээрге Христос Боду силер дээш хилинчек көрген база Ооң изин истезиннер дээш, үлегерин силерге арттырып каан,
+\v 22 Ол кандыг-даа бачыт үүлгетпээн база  Ооң аксындан меге үнгенин кым-даа дыңнаваан,
+\q1
+\v 23 Христосту дорамчылап турда, Ол дорамчылал-биле харыылаваан, Хилинчек көрүп тургаш, Ол кымга-даа кыжанмаан, а чөптүг Шииткекчиге бүрүнү-биле ынанган,
+\q1
+\v 24 Бистиң бачыт талазы-биле өлгеш, чөптүг-шынныг амыдыраарывыс дээш, Ол бачыттарывысты Бодунуң мага-бодунче чүктеп алгаш, шаажылал ыяжынче аппарган.  Силер Ооң балыгларының ачызында экирээн силер,
+\v 25 Силер оруундан азып-тенээн хойлар дег чордуңар, ынчалза-даа силер ам Кадарчыңар болгаш амы-тыныңарның Кадагалакчызынче дедир ээп келген-дир силер,
+\c 3
+\cl 3 ку эге.
+\p
+\v 1-2 Шак ынчаар, херээжен улус, ашактарыңарга чагыртыңар, Оларның чамдыызы Бурганның сөзүн тооп дыңнавас-даа болза, силерниң Бурганны хүндүлээр, арыг амыдыралыңар көргеш, артык чугаа-сөзүңер чокка-ла, Ооң улузу апаар кылдыр бодуңарны ап чоруңар,
+\v 3 Силерниң чаражыңар чаъжыңарны аянчыдыр өрүп, салганыңарда эвес, алдын каасталгаларыңар болгаш каас-коя хевиңерде эвес.
+\v 4 Бурган харын кижиниң томаанныг болгаш оожум аажызының оңмас иштики чаражын аажок үнелээр,
+\v 5 Бурганга идегээр ыдыктыг херээженнер эрткен үелерде боттарын ынчалдыр каастап, ашактарынга дыңнангыр болуп келген.
+\v 6 Чижек кылдыр, Авраамны дыңнап, ону «дээргим» деп адап чораан Сарраны сактып келиңер, Коргуп-дүвүревейн, буяндан тарып чорзуңарза, Сарраның уруг-дарыы апарган боор силер.
+\p
+\v 7 А ашактар силер, база шак ынчаар, кадайларыңар дээш сагыш човап, оларны билип көрүңер: олар силерден кошкак, уян дээрзин утпаңар, Кадайларыңарны хүндүлеңер, чүге дээрге олар Бурганның авыралының ачызында мөңге амыдыралды силер-биле деңге салгап алган. Ынчалдыр чурттаар болзуңарза, мөргүлдериңерге кандыг-даа шаптык турбас.
+\p
+\v 8 Түңнелинде силер араңарда эп-найыралдыг чурттап, бот-боттарыңар дээш сагыш аарып, бот-боттарыңарга, бүзүрээн ха-дуңмаңарга дег, ынак, кээргээчел база биче сеткилдиг бооп көрүңер.
+\v 9 Силерге чедирген хора дээш хора-биле, дорамчылал дээш дорамчылал-биле харыылаваңар, Ооң орнунга силерни бак көрген улуска Бурган ачы-буянын көргүссүн дээш, оларны алгап-йөрээп мөргүңер, Бурган силерни шак ындыг амыдыралче кыйгырган, ынчаар чурттааш, Ооң ачы-буянын алыр силер.
+\v 10 Амыдыралындан таалал ап, аас-кежиктиг хүннер көрүксээн кижи  кара сагыштыг, меге сөстер эдеринден кичээнип,  аксын ажытпас ужурлуг.
+\q
+\v 11 Ол бузуттан чайлаар, буян тарыыр база  амыр-тайбыңны дилеп, олче чүткүүр ужурлуг.
+\q
+\v 12 Чүге дээрге Дээрги-Чаяакчының карактары чөптүг-шынныг улусче көрнүр,  Ооң кулактары оларның дуза дилээн кышкызын дыңнаар,  а бузут үүлгедикчилеринче Ол сүртедир көөр,
+\p
+\v 13 Буян тарыырынче чүткүлдүг болзуңарза, кым силерже бузут халдадырыл?
+\v 14 А чөптүг-шынныг чорук дээш хилинчек көрүп-даа турзуңарза, херек кырында амыр-чыргалдыг силер. Олардан шуут коргуп-сүртевеңер,
+\v 15 Чүректериңерге Дээрги-Чаяакчы Христостуң ыдыктыын хүндүлеңер, Силерниң Аңаа идегелиңер дугайында айтырыг салган улуска харыы бээринге кезээде белен болуңар,
+\v 16 Чүгле ол харыыны эвилең-ээлдек, дыңнакчыларга хүндүткелдиг бериңер. Арын-нүүрүңер арыг болзун: Христоска башкарткан эки амыдыралыңарны бак сөглеп турар улус, ол нүгүлү дээш ыядып, арны кыссын,
+\v 17 Бурганның күзел-соруу ындыг болганда, бузуттуг эвес, а буянныг херек дээш хилинчек көргени дээре,
+\v 18 Чүге дээрге Христос, бистиң бачыттарывыс дээш, чаңгыс удаа хилинчек көрген болгай, Ол, кем чок Боду, кем-буруулуг улустуң орнунга, силерни Бурганче эккээр дээш, хилинчек көрген. Ооң мага-бодун өлүрүп кагза-даа, Сүлдези -биле Ол тынгарлып келген.
+\v 19-20 Христос ынчалдыр чоруткаш, эрте-бурун шагда – Ной өгбениң үезинде Бурганны дыңнавайн баргаш, хоругдаткан сүнезиннерге суртаал кылган. Ной бажың-хеме тудуп турар өйде, Бурган оларны шыдамыккай кезетпейн келген улустуң сүнезиннери ол. А бажың-хемеже каш борбак, чүгле сес санныг кижи кирген, олар суг аайы-биле камгалал алган.
+\v 21 Ол суг дээрге ам-даа силерни камгалап турар сугга суктурарын үлегерлей көргүскени-дир. Сугга суктурары – мага-боттуң хирин чууру эвес, а арыг арын-нүүрлүг чурттаарын Бурганга аазаары-дыр, Иисус Христостуң катап дирилгенин дамчыштыр ол чорук силерни камгалаар,
+\v 22 А Христос дээрже көдүрлүп үнгеш, Бурганның оң талазында турар боорга, Аңаа дээрниң төлээлери, эрге-чагырга ээлери, күштери чагыртып турар.
+\c 4
+\cl 4 ку эге.
+\p
+\v 1 Христос мага-боттуң хилинчээн көрген болганда, силер база ындыг бодал-биле быжыгланып алыңар. Мага-боттуң хилинчээн көрүп турар кижи бачыт үүлгетпестей бээр,
+\v 2 Ооң соонда ол арткан чуртталгазын кижи бүдүжүнүң күзээшкиннеринге эвес, а Бурганның күзел-соруунга чагыртып чурттай бээр,
+\v 3 Силер үр үе дургузунда Бурганга бүзүревээн улус дег чурттап, самыыраарынга, бужар күзээшкиннерге, арага-дарыга, эмин эрттир хөглеп-дойлаарынга, дүрзү-бурганга чүдүүр хоруглуг чорукка алзып келдиңер.
+\v 4 Биеэги бодал чок, адыгуузунзуг амыдыралга олар-биле бир деңге киришпейн турарыңарны бүзүревээн улус ам кайгап, силерни бак сөглеп турар-дыр,
+\v 5 Ындыг-даа болза, олар боттарын ынчаар ап чорууру дээш, дириглерниң-даа, өлүглерниң-даа Шииткекчизиниң мурнунга харыы тудар,
+\v 6 (Буянныг Медээни ам өлгеннерге база сурталдаан чылдагааны мындыг: олар, бүгү улус дег, мага-бот талазы-биле шииттирген-даа болза, оларның сүлде-сүнезиннери Бурганның күзел-соруун ёзугаар амыдыразыннар.)
+\v 7 Бүгү чүүлдүң төнчүзү чоокшулап келген-дир, Ынчангаш бодамчалыг болуңар, мөргүүрүнге белен боору-биле бодуңарны тудуп чоруңар,
+\v 8 Эң кол чүүл болза, бот-боттарыңарга быжыг ынакшылыңарны кадагалаңар, чүге дээрге ынакшыл бар болза, хөй-ле бачытты өршээп боор,
+\v 9 Аалчыларга чеме-хала чокка экииргек болуңар,
+\v 10 Өскелерге бараан боорда, кижи бүрүзү Бурганның хайырлаан ачы-буянныг белээн ажыглаар ужурлуг, Силерге ындыг хөй хевирлиг кылдыр берген Бурганның авыралын, эки башкарыкчылар дег, сарыылдыг ажыглаңар:
+\v 11 суртаалдап турар кижи бүрүзү Бурганның медээзин дамчыдып турзун, бараан болуп турар кижи бүрүзү бараан болуушкунга херектиг күштү Бургандан ап турзун. Ол бүгү-биле Иисус Христосту дамчыштыр Бурган алдаржызын, Христоска алдар болгаш күчү-күш кезээ мөңгеде доктаазын! Аминь,
+\v 12 Ханы ынак эш-өөр, силерни шенээри-биле чоруткан оттуг хилинчекти шыдажып эртериңер дээш, элдепсинмейн көрүңер. Ында кижи кайгаар чүве чок.
+\v 13 Ооң орнунга Христостуң хилинчээн ам үлежип турарыңар дээш өөрүңер, ынчан Ол ээп келгеш, Бодунуң өндүр чырыын улуска көргүзүп каарга, оон-даа хөй өөрүп-байырлаар силер.
+\v 14 Христосту эдергениңер дээш, улуска дора көрдүрер болзуңарза, амыр-чыргалдыг силер, чүге дээрге Бурганның өндүр бедик Сүлдези силерже сиңнигип, кады чурттай бергени ол-дур,
+\v 15 Силерниң кайыңар-даа өлүрүкчү, ооржу, кем-херек үүлгедикчизи болбазын азы киришпеске киржип, хирлиг холун пашче сукпазын – ындыг чүүлдер дээш хилинчек көрбезин.
+\v 16 А христиан болганыңар дээш хилинчек көрзүңерзе, оон ыятпаңар, харын Христостуң адын эдилээниңер дээш, Бурганны алдаржыдыңар,
+\v 17 Шүүгү үези чедип келген, шииткел Бурганның улузундан эгелээр, Бодап-даа көрүңер даан, ол шииткел бистен эгелээр болганда, Бурганның Буянныг Медээзин тоовайн барган улусту кандыг хуу-салым манаар деп?!
+\v 18 Чөптүг-шынныг кижи арай деп камгалал ап турда,  бачыттыг, бузуттуг улус дугайында чугаалаан дүжүү чүл?
+\p
+\v 19 Ынчангаш Бурганның күзел-соруунуң аайы-биле хилинчек көрүп чоруур улус, буян тарыырын уламчылавышаан, бады-шынчы Чаяакчызынга боттарының амы-тынын бүзүреп хүлээдип берзин,
+\c 5
+\cl 5 ки эге.
+\p
+\v 1 Христостуң хилинчээниң херечизи, Ооң ажыттынып кээр ужурлуг өндүр-чаагайын үлежиксээн кордакчы болгаш удуртукчу болур мен ам силерниң араңарда удуртукчу улуска дараазында чүүлдерни чугаалап тур мен.
+\v 2 Сагыш салыры-биле силерге арттырып каан Бурганның кодан хойларын кадарыңар, Ону албадаткан дег эвес, а эки тура-биле кылыңар – бараан болуушкунуңар ындыг болурун Бурган күзеп турар. Хуу ажык-кончаа сүрбеңер, а бараан боор дээн изиг күзелиңерден ажылдаңар.
+\v 3 Силерге бүзүреп дааскан улусту дарлай бербеңер, харын коданыңарга үлегер болуңар,
+\v 4 Дээди Кадарчы чедип кээрге, кажан-даа оңмас чаагай шаңналды алыр силер
+\p
+\v 5 Башкартып чоруур улус, силер база удуртукчуларны шак ынчаар дыңнаңар, Шуптуңар бот-боттарыңар мурнунга томаарыңар, чүге дээрге  «Бурган адыыргак улуска удурланыр,  а томаарааннарга ээ көрүүшкүнүн хайырлаар»,
+\p
+\v 6 Ынчангаш Бурганның күчүлүг холунуң адаанга боттарыңарны томаартыңар, Ооң доктааткан үези кээрге, Ол силерни өрү көдүрер.
+\v 7 Хамык сагыш човаашкыннарыңарны Олче чая кааптыңар, чүге дээрге Ол силер дээш сагыш салып чоруур,
+\p
+\v 8 Серемчилелдиг болгаш хынамчалыг болуңар, Силерниң дайзыныңар – эрлик, хөректенген арзылаң дег, «Кымны сыырыптар чоор» деп, долгандыр чимзенип чоруп турар,
+\v 9 Бүзүрелиңер быжыг болуп, эрликке удур туржуңар, чүге дээрге бүгү делегейде бүзүрээн ха-дуңмаңар шак-ла ындыг хилинчекти шыдажып эртип турарын бодап чоруңар,
+\v 10 Элээн үе иштинде хилинчек көөр-даа болзуңарза, мону сактып чоруңар: элбек авыралдыг Бурган силерни Христос Иисусту дамчыштыр мөңге өндүр бедик байдалды Ооң-биле үлежиринче кыйгырган, Ол силерни катап тургузар база күш болгаш шыдамык чорукту силерге бээр.
+\v 11 Бүгү эрге-чагырга кезээ мөңгеде Аңаа доктаазын! Аминь,
+\p
+\v 12 Бо кыска чагааны Бурганга шынчы деп санаарым эживис Силаның дузазы-биле силерге бижидим. Чагаам сагыжыңарны часкарарын база Бурганның авыралы алыс шынныг деп херечилээрин күзеп тур мен. Ол авырал ачызында чаныш-сыныш чок туржуңар!
+\p
+\v 13 Бурганга силер ышкаш шилиттирген Вавилонда христиан ниитилел, а оон ыңай оглум Марк силерге байыр чедирип тур.
+\v 14 Бот-боттарыңарны Христостуң ынакшылы илерээр ошкаашкын-биле мендилеңер, Христоска хамааржыр шуптуңарга амыр-тайбың доктаазын!

62-2PE.usfm

@@ -0,0 +1,86 @@
+\id 2PE
+\ide UTF-8
+\h 2 Петра
+\toc1 2 Петра
+\toc2 2 Петра
+\toc3 2pe
+\mt1 2 Петра
+\c 1
+\cl 1 эге
+\p
+\v 1 Иисус Христостуң чалчазы болгаш элчини Симон Пётрдан байыр. Бурганывыс болгаш Камгалакчывыс Иисус Христостуң чөптүг-шынныг чоруунуң ачызында үнелиг бүзүрелди бис ышкаш алган бүгү улуска бижидим.
+\v 2 Бурганны болгаш Дээргивис Иисусту билип алганыңар ачызында авырал болгаш амыр-тайбың силерге эң-не элбээ-биле доктаазын!
+\p
+\v 3 Амыдыраарынга база Бурганны хүндүлээринге херек бүгү чүүлдү биске Ол Бодунуң күжү-биле хайырлаан, чүге дээрге бисти өндүр-чаагай, буянныг сеткили-биле кыйгырган Бурганны билип алган бис.
+\v 4 Ол шынарларын дамчыштыр Бурган биске өндүр улуг болгаш үнелиг аазаашкыннарны берген. А силер бо делегейниң улузун хаара тыртар бужар күзээшкиннерден адырылгаш, ол аазаашкыннар дамчыштыр Бурганның бүдүжүнге хамаарылгалыг бооп, Аңаа дөмейлежи бээр арганы алган силер.
+\p
+\v 5 Ол чылдагаан-биле силер болдунар-ла бүгү чүүлдү кылыңар: бүзүрелиңерге эки мөзүден немеңер, а эки мөзүңерге билигден немеңер.
+\v 6 Билииңерге бодуңарны туттунар чорукту немеңер, а орта немей шыдамык болуңар, а шыдамыыңарга немей Бурганны хүндүлеңер.
+\v 7 Бурганны хүндүлээринге – ха-дуңмашкы хамаарылганы, а аңаа – ынакшылды немеп алыңар.
+\v 8 Силерде шак ындыг шынарлар четчири-биле бар база өзүп-көвүдеп турар болза, Дээргивис Иисус Христосту билип аарынга идепкей кирип, үре-түңнел чок артпас силер.
+\v 9 А кымда ындыг шынарлар чогул, ол караан хаптап алгаш, көрбестей бергензиг, бодунуң биеэги бачыттарындан арыгланы бергенин уттупкан болур.
+\v 10 Ха-дуңма, ынчангаш Бурганның силерни кыйгырганын база шилип алганын бадыткаар дээш, улам чүткүлдүг болуңар. Ынчаар кылзыңарза, кажан-даа илдигип кээп дүшпес силер.
+\v 11 Силерни Дээргивис болгаш Камгалакчывыс Иисус Христостуң мөңге Чагыргазынга шак ынчаар күзелдии-биле хүлээп алыр.
+\p
+\v 12 Бо чылдагаан-биле мен, ол чүүлдерни билир-даа база силерни бүргеп турар алыс шынның талазынче быжыы-биле туруп алган-даа болзуңарза, олар дугайында силерге үзүк-соксаал чок сагындырар мен.
+\v 13 Амдыызында бо мага-бодумга артып, дириг чоруур шаамда, угааныңарны ол сагындырыглар-биле оттурарын хүлээлгем деп санап тур мен.
+\v 14 Чүге дээрге Дээргивис Иисус Христостуң меңээ ажытканы дег, удавайн сөөлгү оруумче аъттанырымны билир мен.
+\v 15 Силерниң араңардан чоруй баарымга, ол бүгүнү үргүлчү сактып чорзуннар дээш, күш четтинер-ле бүгү чүүлдү кылыр мен.
+\p
+\v 16 Дээргивис Иисус Христостуң күчү-күшке бүргеткен ээп кээриниң дугайында чугаалап тургаш, нарыыдадыр чогааткан тоолчургу чугааларга даянмадывыс. Бис боттарывыс Ооң өндүр-чаагайының херечилери болдувус.
+\v 17 «Бо дээрге Мээң ханы ынак Оглум-дур, Ол Мээң сеткилимге кирер-дир» – дээн өндүр улуг болгаш алдарлыг Бурганның үнү Христоска чеде бээрге, Ол мактал-хүндү биле алдарны Бурган Ададан хүлээп алган.
+\v 18 Христос-биле кады ыдыктыг дагга тургаш, дээрден келген ол үннү боттарывыс дыңнаан бис.
+\v 19 Ынчангаш Бурганның медээчилериниң ол бады-шынчы херечилелдери биске улам бүзүренчиг бооп турар. Силер база оларже шыңгыы кичээнгей салыр болзуңарза, кончуг эки-дир. Чүге дээрге олар хүн үнүп, эртенги шолбан чүректериңерни шонуп келгижеге чедир, дүмбей караңгыда херелдендир чыраан чырыкка дөмей-дир.
+\v 20 Чүнү-даа мурнай мону билип алыңар: Бижилгеде бар чаңгыс-даа өттүр билген медеглелди Бурганның медээчилери боттарының күзээн аайы-биле чогаадып албаан.
+\v 21 Чүге дээрге ол өттүр билген медеглелдер кажан-даа кижиниң күзел-соруундан тывылбаан, харын улусту дамчыштыр Бургандан кээп турган, а ол улус Ыдыктыг Сүлдеге башкарткаш, чугаалап чораан.
+\c 2
+\cl 2 ги эге.
+\p
+\v 1 Ындыг-даа болза, Бурганның улузунуң аразындан меге медээчилер база үнүп кээп турган. Силерниң араңарга база ынчалдыр меге башкылар тыптып кээр. Олар өлүп чидеринге чедирер меге өөредиглерин нептередип, оларны Бодунга садып алган Чагырыкчыны безин хүлээп көрбестей бээр база оларның ындыг чоруу боттарының бажынче суг кудуп, манавааны буураашкынга чедирер.
+\v 2 Хөй-ле улус оларны өттүнүп, самыырап чурттаар база алыс шынның оруу оларның ужун бак атка кирер.
+\v 3 Алыксак-чиксек болгаш, олар оптуг сөстерин дамчыштыр силерни чүгле ажыглаарын бодаар. Бурган оларны шагда-ла шиидип каан, оларның өлүмү эргин артында чайлаш чок манап турар.
+\p
+\v 4 Бурган бачыт үүлгеткен дээрниң төлээлерин безин хайыралавайн, шииткел хүнүн манап, орта демирледип алган турзуннар дээш, оларны тамының дүмбей караңгы ханы дүвүнде тудуп турар.
+\v 5 Бурган эрте-бурунгу делегейге-даа хайыра көргүспейн, чөптүг-шынныг чорукту суртаалдаан Нойдан база өске чеди кижиден аңгыда, Бурганны хүндүлевес бүгү бачыттыг кижи төрелгетенни суг халавы-биле узуткап каапкан.
+\v 6 Ол Содом биле Гоморра хоорайларны чылча базар кылдыр шииткеш, келир үениң бачыттыг улузу-биле чүү болу берип боорун сагындырып чорзун дээш, оларны от-биле хуюктап каапкан.
+\v 7 А хоойлу -дүрүм билбес улустуң бужар аажызындан баш муңгаш хинчектенген Лотту, чөптүг-шынныг кижини, Бурган камгалап алган.
+\v 8 Ол чөптүг кижи бачыттыг улустуң аразынга чурттап чорааш, оларның хоойлу-дүрүм чок үүлгедиглерин көрүп база дыңнап, хүн бүрү сагыш-сеткили хинчектенип келген.
+\v 9 Ийе, Дээрги-Чаяакчы Ону хүндүлээр улусту шенелде байдалдарындан канчаар адырарын, а хоойлу-дүрүм сагывастарны кезедип, шииттирер хүнүнге чедир канчаар кадарып арттырарын билир.
+\v 10 Ылаңгыя боттарының бужар күзээшкиннериниң аайындан эртпес, дээди эрге-чагырганы дора көөр улуска ол кончуг хамааржыр! Ындыг бардам, улуургак кижилер өндүр улуг күштерни-даа бак сөглээринден чалданмас,
+\v 11 а ол күштерни ындыг улустан артык күш-шыдалдыг дээрниң төлээлери безин Дээрги-Чаяакчының мурнунга дорту-биле буруудатпайн турар болгай.
+\v 12 Меге башкылар боттарының билбес чүүлүн бак сөглеп чоруур. Боттарының согур меделинге чагырткан, оларны чүгле туткаш, соп чиир кылдыр төрүттүнген адыгуузуннарга ол башкылар дөмей-дир. Ындыг адыгуузуннар ышкаш, олар узуткаттырып аар.
+\v 13 Үүлгеткен хамык хоразы дээш, олар чогуур кеземче алыр. Ындыгларның байгы таалалы – самыыралын хандырар дээш дойлап, хүннер эрттирери. Ат болган ыят чок, бужар улус-тур ол! Силерниң-биле кады дойлап тура, олар силерни дуурайлапкаш, таалал алыр.
+\v 14 Олар херээженнер көргеш, чүгле бирикшиирин бодаар, канчап-ла оларны дуурайлап аарыл деп шыданмайн чоруур. Ындыг улус – быжыг туруш чоктарны бачытче чыгаар, өскениң чүвезин алыр-чиир дээнде амырай бээр каргыштыг хейлер болбазыкпе!
+\v 15 Дорт оруктан соора баргаш, олар Восорнуң оглу Валаамның изин истеп чорупкан, а Валаам болза бак ажыл-херээ дээш, төлевир алырынга ынак кижи турган.
+\v 16 Ындыг бузуду дээш, Валаам чемелээшкин дыңнаан, ону аас-дыл чок мал сойгалап, кижигилештир чугаалай бергеш, медээчиниң солуудаанын соксаткан болгай.
+\p
+\v 17 Меге башкылар кадып калган суг баштарынга, хатка сывыртаткан булуттарга дөмей. Бурган оларга турар черни тамының караңгызында белеткеп каан.
+\v 18 Олар сыңзыг, хоозун сөстер эдип, бачыттыг бүдүштүң күзээшкиннерин ажыглааш, азып-тенээннер санындан мырыңай чаа адырлып эгелээн улусту аайынга киирип ап турарлар.
+\v 19 Меге башкылар ол улуска хосталганы аазап турза-даа, боттары будалчак чоруктуң кулдары-дыр. Кижи дээрге ону холга киирип алган чүүлдүң кулу-ла болгай.
+\v 20 Дээргивис болгаш Камгалакчывыс Иисус Христосту билип алганының ачызында бо делегейниң бужар багындан адырлып шыдаан улус ам база катап аңаа дузактадып, алзып аар болза, оларның сөөлгү байдалы баштайгызындан-даа дора боор.
+\v 21 Чөптүг-шынныг орукту билип алган соонда, оларга дамчыдып берген ыдыктыг чагыгдан ойталаарының орнунга, ону шуут билбес боору дээре.
+\v 22 Ындыг улус-биле чүү болганын үлегер домактар өттүр-ле сөглээн-дир: «Ыт кускузунче дедир ээп кээр» база «Хаванны чеже-даа чуурга, кара малгаштан ыраар эвес».
+\c 3
+\cl 3 ку эге
+\p
+\v 1 Ханы ынак эш-өөр! Мен ам силерге ийиги чагаамны бижидим. Оларның иелдирзинге арыг-шынчы бодалдарыңарны сагындырыг аргазы-биле оттурарын оралдаштым.
+\v 2 Бурганның ыдыктыг медээчилериниң эрткен үеде чугаалаан сөстерин база Дээргивис болгаш Камгалакчывыстың элчиннер дамчыштыр берген айтыышкынын сактып чоруңар.
+\p
+\v 3 Чүнү-даа мурнай мону билип аар ужурлуг силер: боттарының самыыргай күзээшкиннериниң кулу болган кочуургак улус сөөлгү хүннерде көстүп кээр.
+\v 4 Олар: « Христостуң ээп кээрин аазаан болгай, Ооңар ам кайыл? Чаяалганың эгезинден, ада-өгбелеривис өлгүлээнден бээр бо делегейде өскерилген чүү-даа чок-тур» – деп кочуургап чугаалаарлар.
+\v 5 Ынчалза-даа ынча деп бодаар улус дээр биле черни үе-дүпте Бурганның айтыышкынын ёзугаар сугдан база сугнуң ачызы-биле чаяаганын өжегээр уттуучаңнап турар-дыр.
+\v 6 А ол ышкаш суг халавы-биле бурунгу делегейни узуткап каапкан болгай.
+\v 7 Бурган ол-ла айтыышкынын ёзугаар амгы бар чер биле дээрни от-биле арыглаар дээш кадагалап турар. Ону хүндүлевес хамык улусту узуткаар шииткел хүнүнге чедир оларны кадагалап кээр.
+\v 8 Чүгле чаңгыс мону херексевейн барбаңар, ханы ынак эш-өөр: Дээрги-Чаяакчыга бир хүн муң чыл дег, а муң чыл – бир хүн дег.
+\v 9 Дээрги-Чаяакчы, чамдык улустуң саадаашкынны билип турары дег, Бодунуң аазаашкынын күүседирин соңгаарлатпайн турар. Ол силерге шыдамыын көргүзүп, кымның-даа өлүп чидерин күзевейн, харын бүгү улустуң бачыдын миннип, Бурганче эглирин манап турар-дыр.
+\v 10 Дээрги-Чаяакчының шииткел хүнү, дүне када оор ышкаш, хенертен кедеп кээр. Дээр ынчан дааш-шимээн-биле чиде бээр, дээрниң чырымалдары отка эстип-хайлыр, а чер болгаш ында бар бүгү чүве илдең апаар.
+\p
+\v 11 Ол бүгү ынчалдыр буступ төнер болганда, боттарыңарны канчаар алдынар болзуңарза экил? Бүгү чүүлдерге Бурганны хүндүлеп, ыдыктыг амыдырал-биле амыдыраар ужурлуг силер.
+\v 12 Бурганның шииткел хүнүн манап, ооң кээрин бар шааңар-биле дүргедедип турар-дыр силер. Ол хүн кээрге, дээрни от узуткап каар болгаш дээрниң чырымалдары чалынныг оттан эстип-хайлы бээр.
+\v 13 Ынчалза-даа бис Бурганның аазааны чаа дээр биле чаа черни манап турар бис. Аңаа улус чөптүг-шынныг амыдырал-биле амыдыраар.
+\p
+\v 14 Ынчангаш, ханы ынак эш-өөр, Бурганның ээп кээрин манаан болзуңарза, Ооң мурнунга арыг, кем-бурууга борашпаан боорунче база Ооң-биле эптежип амыдыраарынче чүткүңер.
+\v 15 Дээрги-Чаяакчының шыдамык манап турары биске камгалалды хүлээп алыр арганы бээрин сактып чоруңар. Силерге ол дугайында ханы ынак эживис Павел аңаа өрүтен берген мерген угаанның ачызында бижип турган.
+\v 16 Павел ындыг чүүлдер дугайында бодунуң шупту чагааларында бижип турар. Оларда билип аары ындыг амыр эвес чүүлдер бар, ооң кадында бүдүүлүк болгаш туруш чок улус, өске-даа Бижилгелерни ышкаш, ооң бижээн чагааларын хажыдып, оозу-биле бодунуң өлүмүн тып аар-дыр.
+\v 17 Ынчангаш, ханы ынак эш-өөр, ону баш удур билир болганыңарда, сагындырып каайн: хоойлу -дүрүм чоктарның частырыглары силерни орууңардан астыра бербезин дээш база камгалалдыг туружуңардан кээп ушпас дээш, серемчилелдиг болуңар.
+\v 18 Авыралга база Дээргивис болгаш Камгалакчывыс Иисус Христосту билип аарынга улам өзүп-мандыңар. Ам-даа, кезээ мөңгеде-даа Аңаа алдар доктаазын! Аминь.

63-1JN.usfm

@@ -0,0 +1,143 @@
+\id 1JN
+\ide UTF-8
+\h 1 Иоанна
+\toc1 1 Иоанна
+\toc2 1 Иоанна
+\toc3 1jn
+\mt1 1 Иоанна
+\c 1
+\cl 1 ги эге.
+\p
+\v 1 Эң эгезинде бар турган, Ооң дугайында дыңнаанывыс, боттарывыстың караавыс-биле көргенивис, хайгаарап шинчилээнивис база холдарывыс-биле тудуп билгенивис амыдырал хайырлаар Сөстүң дугайында силерге бижип олур бис.
+\v 2 Амыдырал биске көстүп келген, бис Ону көрген бис, Ооң херечилери болган бис. Ынчангаш Адазы-биле кады тургаш, оон биске база көстүп келген ол мөңге амыдыралдың дугайында силерге медеглеп турарывыс бо.
+\v 3 Силерни база биске каттыжып, сырый харылзаалыг болзуннар дээш, боттарывыстың көрген база дыңнаан чүүлүвүстү медеглеп тур бис. А бис Бурган Ада болгаш Ооң Оглу Иисус Христос-биле каттыжып, харылзаалыг апарган болгай бис.
+\v 4 Бистиң өөрүшкүвүс эгээртинмес долу болзун дээш, силерге бо бүгүнү бижээнивис бо.
+\p
+\v 5 Иисустан дыңнаанывыс база ам силерге медеглээривис Буянныг Медээ бо-дур: «Бурган дээрге чырык-тыр, Ында кандыг-даа кара чок».
+\v 6 «Ооң-биле сырый харылзаалыг болдувус» деп тургаш-ла, боттарывыс караңгыда азып чоруур болзувусса, мегелеп турарывыс ол-дур база алыс шынның аайы-биле кылбайн турарывыс ол-дур.
+\v 7 Ынчаарга Ооң чырыкта боору дег, бис база чырыкка амыдыраар болзувусса, аравыста сырый харылзаалыг апаар бис, Ооң Оглу Иисустуң төккен ханы бисти кандыг-даа бачыттан арыглаар.
+\v 8 «Бачыт чок бис» дээр болзувусса, боттарывысты мегелеп турарывыс ол-дур база Бурганның шынының бисте чогу ол-дур.
+\v 9 А бачыттарывысты ажыы-биле миннир болзувусса, Бурган Боду сөзүнге шынчы база чөптүг болгаш, бачыттарывысты өршээр база кандыг-даа чөптүг эвес херектерден бисти арыглаар.
+\v 10 А «Бачыт үүлгетпедивис» дээр болзувусса, Бурганны «Мегечи сен» деп турарывыс ол, ындыг болганда, Ооң сөзү бисте чок-тур.
+\c 2
+\cl 2 ги эге.
+\p
+\v 1 Ажы-төлүм! Бачыт кылбазыннар дээш, мен силерге бо дугайында бижип олур мен. А кайы-бирээңер бачытка борашкан-даа болза, Аданың мурнунга Болчукчувус, чөптүг-шынныг Иисус Христос бар болгай.
+\v 2 Христос дээрге чүгле бистиң-даа эвес, а бүгү делегейниң бачыттарын арылдырар өргүл-дүр.
+\p
+\v 3 Ооң чагыгларын сагыыр болзувусса, Ону угаап билгенивис ол-дур.
+\v 4 «Мен Ону билир мен» дээр хирезинде, Ооң чагыгларын сагывас кижи – мегечи болгаш алыс шынны сагывас кижи-дир.
+\v 5 А Ооң сөзүнүң аайындан эртпес кижиде Бурганның ынакшылы эчизинге чедир боттанган-дыр;
+\v 6 Бурган-биле сырый харылзаалыг бис дээрзин оон билип алыр бис. «Бурган-биле харылзаалыг амыдырап чор мен» дээр кижи Иисустуң амыдырап чорааны дег амыдыраар ужурлуг.
+\p
+\v 7 Ханы ынак эш-өөр, мен силерге чаа эвес, а эң эгезинден-не силерге билдингир турган биеэги-ле чагыг дугайында бижип олур мен. Ол эрги чагыг дээрге силерниң эң эгезинде-ле дыңнааныңар сөс-түр.
+\v 8 Ындыг-даа болза, ооң-биле чергелештир ол чагыг чаа болур. Ооң алыс шынныын Христостуң база силерниң амыдыралыңар бадыткаан, чүге дээрге караңгы тарап чидип турар база алыс шынның чырыы чырыда берген.
+\v 9 Чырыкка хамааржыр мен деп турар кижи Бурганга бүзүрээн акы-дуңмазын көөр хөңнү чок болза, ол караңгыда турар хевээр-дир.
+\v 10 Бодунуң акы-дуңмазынга ынак кижи чырыкта артып калган база ону бачытче киирип шыдаар кандыг-даа чүүл ам чок.
+\v 11 А бодунуң акы-дуңмазынга хөңнү чок кижи караңгыда хевээр чурттап турар база кайнаар бар чыдарын боду безин билбес, чүге дээрге караңгы ону согурартып каан-дыр.
+\p
+\v 12 Ажы-төл, силерге ол дугайында бижидим, чүге дээрге Христостуң ачызында бачыттарыңар өршээттинген-дир.
+\v 13 Ада-иелер, силерге бижидим, чүге дээрге эң эгезинде бар турган Кижини билип алган-дыр силер. Аныяк оолдар, силерге бижидим, чүге дээрге эрликти тиилээн-дир силер. Уруг-дарыг, силерге бижидим, чүге дээрге Аданы билип алган-дыр силер.
+\v 14 Ада-иелер, силерге бижээн мен, чүге дээрге эң эгезинде бар турган Кижини билип алган-дыр силер. Аныяк оолдар, силерге бижээн мен, чүге дээрге күштүг-дүр силер, Бурганның сөзү силерде артып калган-дыр база эрликти тиилээн-дир силер.
+\p
+\v 15 Бо делегейниң бүгү чүвезинге-даа, ооң бодунга-даа ынак эвес болуңар: бо делегейге ынак кижиниң сеткилинде Адага ынакшыл чок.
+\v 16 Чүге дээрге бо делегейде бар бүгү чүве, бачыттыг бүдүжүвүстүң күзээни бүгү чүве, бистиң көрүжүвүстүң олчалап алыксааны бүгү чүве, улустуң бо амыдыралынга адыыргаары хамык чүве – ол бүгү Ададан эвес, а бо делегейден келген-дир.
+\v 17 Бо делегей ооң тывылдырганы хамык күзээшкиннери-биле катай-хаара эстип-хайлы бээр, а Бурганның күзел-соруун күүседип чоруур кижи мөңге амыдыраар.
+\p
+\v 18 Ажы-төлүм! Сөөлгү шаг-үе келген-дир. Христостуң удурланыкчызының кээриниң дугайында канчаар дыңнааныңар дег, Ооң хөй удурланыкчылары амдыгааштан ынчалдыр көстүп келгеннер. Сөөлгү шаг-үе келген дээрзин оортан билип алыр бис.
+\v 19 Христостуң ол удурланыкчылары бистиң аравыстан үнген, ынчалза-даа херек кырында биске хамаарышпас чорааннар. Бир эвес олар херек кырында биске хамааржыр турганнар болза, аравыска артып калгайлар эртик. Ынчалза-даа олар дөгере чоруй барган, оларның кайызы-даа биске хамаарышпас чораан деп чүве ынчалдыр билдине берген.
+\v 20 А Христостуң хайырлааны Ыдыктыг Сүлде ам силерде бар-дыр, ынчангаш дөгереңер алыс шынны билип алган-дыр силер.
+\v 21 Мен силерге алыс шынны билбес силер дээш эвес, а ону билир бооруңарга база алыс шын мегени төрүвес боорга, бижип олур мен.
+\v 22 Иисусту Христос эвес-тир дээр кижиден артык мегечи бар бе? Ындыг кижи – Христостуң удурланыкчызы-дыр. Ол Аданы-даа,
+\v 23 Оглун-даа хүлээп көрбес. Оглун хүлээп көрбес кижиниң Адазы-биле харылзаазы база чок, Оглун хүлээп көөр кижиде Ада база бар.
+\v 24 Силерге хамаарыштыр алыр болза, ооң дугайында эң эгезинде-ле дыңнааныңар медээ сеткилиңерге артар ужурлуг. Ооң дугайында эң эгезинде-ле дыңнааныңар ол медээ сеткилиңерге артар болза, Оглу болгаш Адазы-биле тудуш харылзаалыг артар силер.
+\v 25 Оглунуң биске аазаан чүүлү дээрге-ле мөңге амыдырал-дыр.
+\p
+\v 26 Силерни дуурайлаарын кызып турар улустуң дугайында мен ол бүгүнү силерге бижээним бо.
+\v 27 Ынчаарга Христостан алганыңар Ыдыктыг Сүлде силер-биле кады артар, ынчангаш улустуң силерни сургаан херээ чок; харын ол Сүлде силерни бүгү чүвеге өөредип турар. (Ол Сүлдениң өөредии меге эвес, а шынныг деп билиңер.) Ооң силерни өөреткени дег, Христос-биле харылзаалыг артар ужурлуг силер.
+\p
+\v 28 Ынчангаш ажы-төлүм, Христос-биле харылзаалыг артып каап көрээлиңер. Ынчаарга Ол ээп кээрге, бис Ооң мурнунга арнывыс кыспайн, Ону коргуш чок уткуур бис.
+\v 29 Христостуң чөптүг-шынныг амыдыралын билир болзуңарза, чөптүг-шынныг чорук кылып амыдыраан кижи бүрүзү Оон укталган дээрзин база билип алыңар.
+\c 3
+\cl 3 ку эге
+\p
+\v 1 Адавыстың биске кайы хире ханы ынакшаанын бодап көрүңер даан. Ол биске Ооң ажы-төлү кылдыр аданырын чөпшээрээн-дир! Шынап-даа болза, бис Ооң ажы-төлү-дүр бис! А бо делегейниң улузу Ону хүлээп көрбейн турар болгаш, бисти база хүлээп көрбес-тир.
+\v 2 Ханы ынак эш-өөрүм! Бис ам дээрезинде Бурганның ажы-төлү-дүр бис, келир өйде кандыг болу бээривис амдыызында билдинмес-тир. Ындыг-даа болза, Христос ээп кээрге, шупту Аңаа дөмей апаарывысты билир бис, чүге дээрге Ол херек кырында кандыг-дыр, Ону ындыг кылдыр көрүп каар бис.
+\v 3 Бодунуң идегелин Христос-биле холбаштырган кижи бүрүзү, Ооң арыы ышкаш, бодун ынчалдыр арыглап алыр.
+\v 4 Бачыт кылып турар кижи бүрүзү ыдыктыг хоойлуну хажыдып турар-дыр, чүге дээрге ону хажыдары дээрге-ле бачыт-тыр.
+\v 5 Христос улустуң бачыдын чайладып аппаар дээш келгенин, Ооң Бодунда бачыт чогун билир силер.
+\v 6 Ооң-биле харылзаалыг апарган кижи бүрүзү бачыт кылбастай бээр. Бачыт кылырын уламчылап чоруур улустуң аразындан кым-даа Ону көрбээн база билип албаан.
+\v 7 Ажы-төлүм, силер кымга-даа дуурайлатпаңар. Чөптүг-шынныг чорук кылып чоруур кижи, Христостуң чөптүү дег, чөптүг болур.
+\v 8 Бачыт кылырын уламчылап чоруур кижи эрликке хамааржыр, чүге дээрге эрлик эң эгезинден-не бачыт үүлгедип келген. А Бурганның Оглу эрликтиң ажыл-херээн дазылындан тура тыртар дээш чедип келген.
+\v 9 Бурганның ажы-төлү болу берген улустуң кайызы-даа бачыт кылырын уламчылавас, чүге дээрге Бурганның Үрезини ол кижиге артып каар база Бурган ооң Адазы апарган ужурунда, ол оон ыңай бачыт кылып шыдавастай бээр.
+\v 10 Кым – Бурганның ажы-төлү, а кым – эрликтиң ажы-төлү боорун мынчаар билип ап болур: чөптүг-шынныг чорук кылбас болгаш бодунуң ха-дуңмазынга ынак эвес кижи Бурганга хамаарышпас.
+\p
+\v 11 Бот-боттарывыска ынак болур ужурлуг бис деп медээни эң эгезинден-не дыңнап келдиңер.
+\v 12 Эрликке хамааржы бергеш, бодунуң дуңмазын өлүрүп каан Каинге дөмейлешпес ужурлуг бис. Ол чүге дуңмазын соп алганыл? Чүге дээрге ооң ажыл-үүлези бузуттуг, а дуңмазының ажыл-үүлези чөптүг-шынныг болган-дыр.
+\v 13 Бо делегей силерни көөр хөңнү чок болза, элдепсинмейн көрүңер, ха-дуңма.
+\v 14 Өлүмден амыдыралче шилчээнивисти билир бис, чүге дээрге ха-дуңмавыска ынак-тыр бис. Кым ынак эвезил, ол өлүг бооп артар.
+\v 15 Бодунуң ха-дуңмазын көөр хөңнү чок кижи бүрүзү – өлүрүкчү-дүр, а кандыг-даа өлүрүкчү мөңге амыдыралдыг болбас дээрзин билир-ле болгай силер.
+\v 16 Христос Бодунуң амы-тынын бис дээш берген, бис ынакшыл деп чогум чүл ол дээрзин оон билир апарган бис. Ынчангаш бис база боттарывыстың амы-тынывысты ха-дуңмавыс дээш бээр ужурлуг бис.
+\v 17 Бир эвес бо делегейге бай-шыдалдыг чурттап-даа чорааш, эжи түрегдеп чоруурун көргеш, ону кээргеп, дузалавас кижи бар болза, ындыг кижиде Бурганның ынакшылы бар деп канчап чугаалап шыдаар бис?!
+\v 18 Ажы-төлүм! Бистиң ынакшылывыс чүгле сөс, чугаа кырында эвес, а херек кырында бар, ёзулуг ынакшыл болур ужурлуг.
+\p
+\v 19-20 Ооң ачызы-биле алыс шындан төрүттүнгенивис билдине бээр база арын-нүүрүвүс бисти буруудадып-даа турар болза, Бурганның мурнунга дөмей-ле сорук кирип шыдаар бис, чүге дээрге Бурган бистиң арын-нүүрүвүстен артык улуг база Ол бүгү чүүлдү билир.
+\v 21 Ханы ынак эш-өөрүм, сеткиливис бисти буруудатпайн турар болза, Бурганче коргуш чок чоокшулап шыдаар бис.
+\v 22 Бургандан дилээн чүвевисти дөгерезин ап турар-дыр бис, чүге дээрге Ооң чагыгларын сагып, Аңаа таарымчалыг херектерни кылып чоруур-дур бис.
+\v 23 Бурганның биске чагыы бо-дур: Ооң Оглу Иисус Христостуң адынга бүзүрээр база, Иисустуң биске чагааны дег, бот-боттарывыска ынак болур ужурлуг бис.
+\v 24 Бурганның чагыгларын сагып чоруур кижи Ооң-биле тудуш харылзаалыг амыдыраар база Бурган ол кижи-биле харылзаа тудар. Бурган-биле харылзаалыг болганывысты Ооң биске хайырлааны Сүлдениң ачызында билип ап шыдаар бис.
+\c 4
+\cl 4 ку эге.
+\p
+\v 1 Ханы ынак эш-өөр, «Өттүр билип медеглээр сүлделиг мен» дээр кижи бүрүзүнге-ле бүзүревеңер, харын оларның сүлделери Бургандан келген бе дээрзин үргүлчү хынап көрүңер. Чүге дээрге бо делегейге хөй санныг меге медээчи келгеш, тарай берген-дир.
+\v 2 Бурганның Сүлдезин мынчаар билип ап болур силер: Иисус Христостуң чер кырынга ёзулуг мага-боттуг чедип келгенин хүлээп көөр сүлде бүрүзү Бургандан келген сүлде-дир.
+\v 3 А Иисусту хүлээп көрбес өттүр билип медеглээр кижи бүрүзүнүң сүлдези Бургандан келбээн-дир. Ол дээрге Христостуң удурланыкчызының сүлдези-дир. Силер ооң чедип кээриниң дугайында дыңнаан силер база ол амдыгааштан-на бо делегейде бар-дыр.
+\p
+\v 4 Ажы-төлүм! Силер Бурганга хамааржыр силер, ол меге медээчилерни баскан силер, чүге дээрге силерде бар Бурганның Сүлдези бо делегейге хамааржыр улуста бар сүлдеден арта бээр-дир.
+\v 5 Меге медээчилер бо делегейге хамааржыр. Ынчангаш оларның чугаалап турар чүүлү бо делегейден үнер база бо делегейниң улузу оларны дыңнап турар.
+\v 6 А бис Бурганга хамааржыр бис. Бурган кымга билдингир апарганыл, ол кижи бисче кулак салып, дыңнаар. Кым Бурганга хамаарышпазыл, ол кижи бисти дыңнавас. Улуска алыс шынны эккээр Сүлдени база улусту мегелээр сүлдени бис ынчалдыр ылгап шыдаар-дыр бис.
+\p
+\v 7 Ханы ынак эш-өөр! Бот-боттарывыска ынак болуп көрээли, чүге дээрге ынакшыл Бургандан кээр-дир, а ол ышкаш ынакшаан кижи дээрге Бурганның төлү апарган база Бурганны билип алган кижи-дир.
+\v 8 Кымда ынакшыл чогул, ол кижи Бурганны угаап билбээн-дир, чүге дээрге Бурган – ынакшыл-дыр.
+\v 9 Улус Ону дамчыштыр амыдыралды алзын дээш, Бодунуң эр чаңгыс Оглун бо делегейже чорудупкаш, Бурган ооң-биле биске Бодунуң ынакшылын көргүскен-дир.
+\v 10 Ёзулуг ынакшыл бистиң Бурганга ынакшый бергенивисте эвес, а Ооң биске ынакшылын көргүзүп, бачыттарывысты арылдырар өргүлдү – Бодунуң Оглун бисче чорутканында болдур ийин.
+\v 11 Ханы ынак эш-өөр, Бурган биске ынчалдыр ынакшаан болганда, бис база бот-боттарывыска ынак болур ужурлуг бис.
+\p
+\v 12 Бурганны кым-даа, кажан-даа көрүп көрбээн, ынчалза-даа бот-боттарывыска ынак болзувусса, Бурган бис-биле тудуш харылзаалыг амыдырай бээр база Ооң бисте бар ынакшылы эчизинге чеде бээр.
+\v 13 Бурган-биле харылзаалыг амыдырай бергенивисти база Ооң бистиң-биле кады амыдырай бергенин Ооң биске Бодунуң Сүлдезин хайырлаанындан билип ап болур бис.
+\v 14 Бурган Ада Бодунуң Оглун бо делегейниң улузун камгалазын дээш чорудупканын көрген бис, ону херечилеп тур бис.
+\v 15 Иисусту Бурганның Оглу-дур деп хүлээп көөр кижи-биле Бурган тудуш харылзаалыг-дыр, ол кижи база Бурган-биле харылзаа тудар.
+\v 16 Бурганның биске ынакшылын билип алгаш, аңаа бүзүреп, ону хүлээп алдывыс. Бурган дээрге ынакшыл-дыр, ынчангаш ынакшылга бүргедип амыдырап чоруур кижи Бурган-биле харылзаалыг артар болгаш, Бурган база ооң-биле кады амыдыраар.
+\v 17 Бистиң ынакшылывыс эчизинге чеде берген болганда, шииткел хүнүнде коргуш чок болур бис, чүге дээрге бо делегейге Христоска дөмейлешкен-дир бис.
+\v 18 Ынакшыл бар болза, коргуушкун шуут турбас. Харын-даа эчизинге четкен ынакшыл коргуушкунну үндүр сывырыптар. Коргуушкун кеземче-биле харылзаалыг, а коргуп чоруур кижи ынакшылдың эчизинге четпээн кижи болур.
+\v 19 Бурган баштай биске ынакшаан боорга, бис ынак-тыр бис.
+\v 20 «Бурганга ынак мен» – дээр, а бодунуң ха-дуңмазын көөр хөңнү чок кижи – мегечи-дир, чүге дээрге көрүп чорууру эжинге ынак эвес кижи көрүп көрбээни Бурганга канчап ынак боорул?
+\v 21 Христостуң биске арттырып каан чагыы бо-дур: «Бурганга ынак кижи бодунуң ха-дуңмазынга база ынак болур ужурлуг».
+\c 5
+\cl 5 ки эге.
+\p
+\v 1 Иисусту Христос -тур деп бүзүрээр кижи бүрүзү Бурганның ажы-төлү болур. Адазынга ынак кижи бүрүзү Ооң ажы-төлүнге база ынак болур.
+\v 2 Бурганга ынак база Ооң чагыгларын сагып чоруур болзувусса, Бурганның ажы-төлүнге ынаавысты оон билип алыр бис.
+\v 3 Бурганга ынаавысты Ооң чагыгларын күүсеткенивис-биле көргүзер бис, а Ооң чагыгларын күүседири берге эвес.
+\v 4 Чүге дээрге Бурганның ажы-төлү болур кижи бүрүзү бо делегейни тиилээр, а ол тиилелге бистиң бүзүреливис ачызында чедип алдынар.
+\v 5 Ынчангаш Иисус – Бурганның Оглу деп бүзүрээн кижиден өске, кым бо делегейни чаалап алырыл?
+\p
+\v 6 Кым бисче суглуг база ханныг келген ийик? Иисус Христос-ла болгай. Ол бисче чүгле суглуг эвес, а суглуг база ханныг келген. Ооң херечизи – Сүлде -дир, чүге дээрге Сүлде алыс шынныг болур.
+\v 7 Ындыг-дыр деп херечилээн үш херечи бар:
+\v 8 Сүлде, суг база хан ол-дур. Олар шупту чаңгыс-ла ол чүүлдү херечилеп турар.
+\v 9 Бир-тээ бис улустуң херечилээнин хүлээп алыр болганывыста, Бурганның херечилелин оон оранчок чугула кылдыр хүлээп көөр ужурлуг бис. А Бурганның херечилээни мындыг: Ол Бодунуң Оглунуң дугайында херечилээн-дир.
+\v 10 Бурганның Оглунга бүзүрээр кижи ол херечилелди бодунуң сеткилинге шыгжап чоруур. А Бурганның чугаалаан чүвезинге бүзүревес кижи Ону мегечи кылдыр көргүзер, чүге дээрге ол Бурганның Бодунуң Оглунуң дугайында херечилелинге бүзүревес-тир.
+\v 11 А ол херечилел мындыг: Бурган биске мөңге амыдыралды хайырлаан, ол амыдырал Ооң Оглунда бар.
+\v 12 Кым Оглу-биле харылзаалыгыл, ол кижиде амыдырал бар, а кымда Бурганның Оглу-биле харылзаа чогул, ол кижиде амыдырал чок.
+\p
+\v 13 Бурганның Оглунуң адынга бүзүрээш, шуптуңар мөңге амыдыралдыг бооруңарны билип алзыннар дээш, мен бо бүгүнүң дугайында силерге бижидим.
+\v 14 Ооң күзел-соруунга чүүлдештир кандыг-бир чүүлдү Оон мөргүп дилээр болзувусса, Ол бисти дыңнаар деп, Бурганга ыяк бүзүрээр бис.
+\v 15 Оон чүнү-даа дилээр болзувусса, Ол бисти дыңнаар деп билир болганывыста, Оон чүнү-даа дилезивиссе, ол чүүлдү алырывысты база билир-дир бис.
+\p
+\v 16 Кандыг-бир кижи өлүмге чогум чедирбес бачыт үүлгедип турар эжин көрүп кагза, ол эжи дээш мөргүүр ужурлуг, Бурган ынчан демги эжинге амыдыралды хайырлаар. Мен өлүмге чогум чедирбес бачыт-биле холбашкан улус дугайында чугаалап тур мен. Өлүмге чедире бээр бачыт база бар болгай. Ындыг бачытка борашканнар дээш мөргүңер дивейн тур мен.
+\v 17 Бурганга шынчы эвес үүлгедиг бүрүзү-ле бачыт болур, ынчалза-даа дорт-ла өлүмге чедирбес бачыт база бар.
+\v 18 Бурганның ажы-төлү апарган кижи бачыт үүлгедирин уламчылавас дээрзин билир бис. Чүге дээрге Бурганның Оглу ону кадагалаар база эрлик аңаа хора чедирип шыдавас.
+\v 19 Бүгү делегей эрликтиң чагыргазының адаанда-даа турар болза, Бурганның ажы-төлү болурувусту билир бис.
+\v 20 Ол ышкаш Бурганның Оглунуң келгенин база алыс шын Бурганны билип алзыннар дээш, биске угаап билиишкинни эккелгенин билир бис. Ынчангаш бис алыс шын Бурган-биле сырый харылзаалыг амыдыраар бис, чүге дээрге Ооң Оглу Иисус Христос-биле харылзаалыг-дыр бис. Ол дээрге алыс шын Бурган-дыр, Ол дээрге мөңге амыдырал-дыр.
+\p
+\v 21 Ажы-төлүм, дүрзү-бурганнарга мөгейбейн, оюп чоруңар.

64-2JN.usfm

@@ -1,23 +1,26 @@
 \id 2JN
 \ide UTF-8
-\h 2 Послание Иоанна
-\toc1 2 Послание Иоанна
-\toc2 2 Послание Иоанна
+\h 2 Иоанна
+\toc1 2 Иоанна
+\toc2 2 Иоанна
 \toc3 2jn
-\mt1 2 Послание Иоанна
-
+\mt1 2 Иоанна
 \c 1
 \p
-\v 1 Бурганнын шилип алганы Душтуу Кыска база Оон алыс - шынга бузурээн ажы - толунге , алыс - шын - биле силерге ынак Эн улуунардан . Чугле мен эвес база алыс шынны билип алганнардан .
-\v 2 Бисти бургеп чоруур монгеде бистин - биле кады алыс шыннын ачызында .
-\v 3 Бурган Адавыстан база Оон Оглу Иисус Христостан келген авырал , ачы - буян , тайбын силерге алыс шын ынакшыл - биле болзунам .
-\v 4 Сээн ажы - толун аразында Адавыстан алганывыс алыс шыннын чагыгларын сагып чоруур ажы - толунну тып алганым дээш аажок оордум .
-\v 5 Ам силерге Душтук Кыс чаа чагыг эвес , а эгезинден турган чагыгны бижидим . Бот - боттарывыска ынак болурувусту диледим .
-\v 6 . Ынакшыл ол дээрге Бурганнын чагыгларын сагып амыдыраары болгай . Эн - не эгезинден дыннаанывыс сагыыр ужурлуг чагыглары ол - дур .
-\v 7 Иисус Христос чер кырынче кижи мага - боттуг чедип келгенинге бузуревес хой санныг мегечилер бо делегейде чедип келгеннер . Олар Иисус Христостун удурланыкчылары болгаш мегечилер .
-\v 8 Бот бодунарны корунер , чуну кылганывыс ону чидирбейн бурун шанналды алырывыс дээш .
-\v 9 Кым Христостун ооредиин хажыдып , ол ооредигден оскээр барганыл ында Бурган - биле харылзаа чок . А кым Христостун ооредиинге шынчы бооп артканыл ол кижиде Адазы - даа , Оглу - даа бар .
-\v 10 Кым ол ооредигни суртаалдавайн чоруурул , оон амыр - мендизин айтырбанар база бажынынарже хулээвенер .
-\v 11 Чуге дизе ындыг кижинин амыр - мендизин айтырар болзунарза оон каржы уулгедиглеринин киржикчизи апаар .
-\v 12 Силерге хойну бижикседим , ынчалза - даа будук - биле саазынга биживейн , бот - боттарывыстын арыннарывысче коржуп алгаш чугаалажып чеде бээримге идегээр - дир мен , ынчан оорушкувус долу болзун дээш .
-\v 13 Бурганга шилиттинген угбавыстын ажы - толунден байыр чедирип олур мен .
+\v 1 Бурганның шилип алганы Душтуу Кыска база Ооң ажы-төлунге алыс –шынга бүзүрээн ажы-төлүнге, алыс-шын-биле силерге ынак Эң улууңардан. Чуг-ле мен эвес база алыс шынны билип алганнардан.
+\v 2 Бисти бүргеп чоруур мөңгеде бистиң биле кады алыс шынның ачызында.
+\v 3 Бурган Адавыстан база Ооң Оглу Иисус Христостан келген авырал, ачы-буян, тайбың силерге алыс шын база ынакшыл - биле болзунам.
+\p
+\v 4 Сээң ажы-төлуң аразында Адавыстан алганывыс алыс шынның чагыгларын сагып чоруур ажы-төлуңнү тып алганым дээш аажок өөрдум.
+\p
+\v 5 Ам силерге Душтук Кыска чаа чагыг эвес, а эгезинден турган чагыгны бижидим. Бот - боттарывыска ынак болурувусту диледим.
+\v 6 Ынакшыл ол дээрге Бурганның чагыгларын сагып амыдыраары болгай. Эң - не эгезинден дыңнаанывыс сагыыр ужурлуг чагыглары ол-дур.
+\p
+\v 7 Иисус Христос чер кырынче кижи мага-боттуг чедип келгенинге бүзүревес хөй санныг мегечилер бо делегейде чедип келгеннер. Олар Иисус Христостуң удурланыкчылары болгаш мегечилер.
+\v 8 Бот бодуңарны көрүңер, чүнү кылганывыс ону чидирбейн бүрүн шаңналды алырывыс дээш.
+\v 9 Кым Христостуң өөредиин хажыдып, ол өөредигден өскээр барганыл ында Бурган-биле харылзаа чок. А кым Христостуң өөредиинге шынчы бооп артканыл ол кижиде Адазы-даа Оглу-даа бар.
+\v 10 Кым ол өөредигни суртаалдавайн чоруурул, ооң амыр-мендизин айтырбаңар база бажыңыңарже хүлээвеңер.
+\v 11 Чуге дизе ындыг кижиниң амыр-мендизин айтырар болзуңарза ооң каржы үүлгедиглериниң киржикчизи апаар сен.
+\p
+\v 12 Силерге хөйнү бижикседим, ынчалза-даа будук-биле саазынга биживейн, бот-боттарывыстың арыннарывысче көржүп алгаш чугаалажып чеде бээримге идегээр-дир мен ынчан өөрүшкүвус долу болзун дээш.
+\v 13 Бурганга шилиттинген угбавыстың ажы-төлүнден сеңээ байыр чедирип олур мен.

65-3JN.usfm

@@ -0,0 +1,29 @@
+\id 3JN
+\ide UTF-8
+\h 3 Иоанна
+\toc1 3 Иоанна
+\toc2 3 Иоанна
+\toc3 3jn
+\mt1 3 Иоанна
+\c 1
+\p
+\v 1 Мээң сеткилимден ынак эргим Гаийге эң улууңардан байыр.
+\v 2 Эргимим! Сеткил-чүрээңниң кадыы дег, мага-бодуңнуң кадык болуру дээш база бүгү-ле чүүлдерге чедиишкинниг болуруң дээш мөргүп тур мен.
+\v 3 Чамдык бүзүрээн акы-дуңмавыс биске келгеш, алыс шынга бердингениңни база алыс шынның оруу-биле бар чыдарыңны херечилээрге, аажок өөрүдүм.
+\v 4 Ажы-төлүм алыс шынның оруун эдерген деп билип аарындан артык өөрүшкү меңээ турбас!
+\v 5 Эргимим! Олар-биле танышпас-даа болзуңза, бүзүрээн акы-дуңмавыстың чаагай чоруу дээш ак сеткилдиг ажылдап чоруур-дур сен.
+\v 6 Олар сээң ынакшылың дугайында бүгү чыыштың мурнунга чугааладылар. Ам оларның чорук-херээн уламчылаарынга дузалажыр болзуңза, ол чорууң Бурганның мурнунга төлептиг болур.
+\p
+\v 7 Чүге дээрге олар Христоска бараан болуп, өске чоннар улузундан чүнү-даа албайн чоруур улус-тур.
+\v 8 Ындыг улусту деткиир ужурлуг бис. Ынчангаш бис оларның алыс шынның тарадыкчыларының киржикчилери боор бис.
+\p
+\v 9 Мен христиан ниитилелче чагаа бижидим, ынчалза-даа оларны удуртуксап турар Диотреф дээрзи бистиң чугаалаан чүвевисти хүлээп албас-тыр.
+\v 10 Ылап-ла ынчангаш, мен ынаар чеде берзимзе, ооң чүнү кылып турарының дугайында сагындырар мен. Ол бистиң дугайывысда каржы хоп чугааны тарадып турар. Ынчалза-даа ол безин аңаа эвээш болган, боду-даа акы-дуңмавысты хүлээп албайн турар, өске улустуң-даа ону кылырынга шаптык кадып, хүлээп алыр күзелдиг улусту хоруп, оларны церковьдан үндүр сывыртап турар!
+\p
+\v 11 Ханы ынак дуңмам! Кандыг-даа бузутту эвес, а чүгле буянны өттүнүп көр. Буянныг херектер кылып турар кижи Бургандан укталган болур. Бузут үүлгедип турар кижи Бурганны көрбээн боор
+\p
+\v 12 Димитрийни шупту улус эки кижи деп үнелээр болду, алыс шын боду-ла ол дугайында херечилеп турар-дыр; бис база ол дээш дагдындывыс, а херечилеливис шынныг дээрзин билир болгай сен.
+\p
+\v 13 Оон-даа хөй чүве дугайында сеңээ бижип, чугаалап болур турдум, ынчалза-даа ону демир-үжүк-биле саазынга бижиир хөңнүм чогул, 
+\v 14 удавас сээң-биле арын көржүп ужуражырымга база аравыста хөөрежи бээривиске идегеп тур мен. 
+\v 15 Амыр-тайбыңны күзедим. Сээң өңнүктериң байыр чедирип тур. Шупту эш-өөрүвүске, кижи бүрүзүнге тус-тузунда, байырдан чедирип көр.

66-JUD.usfm

@@ -0,0 +1,44 @@
+\id JUD
+\ide UTF-8
+\h Иуданың чагаазы
+\toc1 Иуданың чагаазы
+\toc2 Иуданың чагаазы
+\toc3 jud
+\mt1 Иуданың чагаазы
+\ip Иуда дээрге Иерусалимде христиан ниитилелдиң удуртукчузу Иаковтуң дуңмазы (Иаков биле Иуда Иисус Христостуң авазы Марияның оолдары). Иуда бодунуң бижээн чагаазында христиан ниитилелдерде Христостуң өөредиин хажыдып турар, самыын чуртталгалыг, меге башкылар барын сагындырып бижээн. Иуда христианнарны Дээрги-Чаяакчыга шынчы, бүдүштүг улус бооп артар кылдыр өөредип турар. Киирилде сөстер
+\c 1
+\p
+\v 1 Иисус Христостуң чалчазы, Иаковтуң дуңмазы Иудадан байыр. Бурган Аданың кыйгырып алганы, Иисус Христостуң кадагалап чорууру улуска бижидим.
+\v 2 Бурганның авыралы, амыр-тайбыңы болгаш ынакшылы силер бүгүдеге өзүп көвүдезин. Меге башкылар
+\p
+\v 3 Ханы ынак эш-өөр! Силерге шуптувустуң ап турарывыс камгалал дугайында бижиирин бодап турзумза-даа, Бурганның Бодунуң улузунга чаңгыс удаа болгаш кезээ мөңгеде хайырлааны бүзүрел дээш чаныш-сыныш чок туржууруңарны күштүү-биле дилеп, чагаа бижииримниң эргежок чугулазын билдим.
+\v 4 Чүге дээрге Дээрги-Чаяакчыны хүндүлевес, боттарының самыын чуртталгазын чажырып, Христостуң авыралын самыыралга орнап алгаш, Бижилгениң баш удур чугаалааны шииткелге төлептиг улус силерниң араңарже бүдүү кире берген-дир. Олар дың чаңгыс Чагырыкчывысты, Дээргивис Иисус Христосту хүлээвейн турарлар.
+\p
+\v 5 Ол бүгүнү билир-даа болзуңарза, Дээрги-Чаяакчы Бодунуң чонун Египеттен үндүрүп эккелгеш, камгалаанын база Аңаа бүзүревээн улусту сөөлүнде барып узуткап каанын силерге сагындырар бодадым.
+\v 6 Бурганга чагыртпас дээш, алдар-атка бүргедип чурттаар ужурлуг боттарының черин каапкаш чоруй барган дээрниң төлээлерин өндүр улуг шииткел хүнүнде кезедири-биле кинчилээш, алдыы оранның дүмбейинде тудуп турар.
+\v 7 Содом биле Гоморраның болгаш оларның чоогунда хоорайларның чурттакчылары самыыралга алзып, бужар хевир-биле бирикшижип тургаш кезээ мөңгеде чалбыыштыг отка өртенир салым-чолга таварышкан.
+\v 8 Араңарже бүдүү кире берген улус база шак ынчаар мага-боттарын бужартадып, дээди эрге-чагырганы хүлээп көрбестеп, өндүр улуг күштерни бак сөглеп турарлар.
+\p
+\v 9 Дээрниң дээди төлээзи Михаил Моисейниң мага-бодунуң дугайында эрлик-биле маргыжып тура, ону шиидерин дидинмейн: "Дээрги-Чаяакчы Боду сени хоругдазын"- дээн.
+\v 10 А олар боттарының билбес чүвезин бак сөглеп турарлар. Адыгуузуннар ышкаш согур медерелинге чагыртып тургаш, алызы барып узуткаттырар.
+\p
+\v 11 Ол улус ат болур! Олар Каинниң шилип алган оруун эдергеш, Валаам ышкаш ажык-кончаа сүргеш, Корахтың тура-халыышкынынга киришкен улус дег, шупту узуткаттырып каарлар.
+\v 12 Силерниң ынакшылыңар илерээр дой-чыыштарга ындыг улус дүлгээзинниг күткүкчүлер болу бээр, коргуш чок дойлап, тоттур чемненирлер. Олар хатка сывыртаткан чаъс чок булуттар дег, күзүн безин дүжүдү чок, дазылындан тура тырттырган, ийи дакпыр өлген ыяштар ышкаш.
+\v 13 Оларның чүдек-бужар херектери далайның көвүктелип калчаараан чалгыы-даа дег, дүмбей караңгыны кезээ мөңгеде кадагалаан, улчуп-тояан сылдыстар-даа дег.
+\p
+\v 14 Өгбевис Адамның чедиги салгалы болур Энох база оларның дугайында өттүр билип медеглээн болгай: "Дыңнаңар даан, Бодунуң сая-түмен ыдыктыг төлээлерин эдерткен Дээрги-Чаяакчы чедип кээр.
+\v 15 Ол чедип келгеш, Дээрги-Чаяакчыны хүндүлевес бачыттыг улусту Аңаа удур сөглээн сөстери дээш база Аңаа таарымча чок ажыл-херектери дээш сойгалап, оларның шуптузунга шииткел онаар".
+\v 16 Ындыг улус үргүлчү химиренир, өскелерни буруудадыр, боттарының бачыттыг күзээшкиннериниң аайындан эртпес улус-тур. Улуургап чугааланыр, амы-хууда ажык-кончаа алыксааш, чамдык улуска чашпаалап чоруурлар. Иисус Христостуң келири
+\p
+\v 17 А силер ханы ынак эш-өөр, Дээргивис Иисус Христостуң Элчиннериниң эң баштай чугаалап турган чүүлдерин сактып чоруңар.
+\v 18 Олар силерге: "Сөөлгү үе кээрге, Бурганны хүндүлевес, бачыттыг күзээшкиннериниң аайындан эртпес кочуургактар тыптып кээр"- деп чугаалааннар.
+\v 19 Ындыг улус аңгылажыг эккээр, олар бо делегейге хамааржыр, оларда Ыдыктыг Сүлде чок.
+\p
+\v 20 А силер, ханы ынак эш-өөр, амыдыралыңарны эң-не ыдыктыг бүзүрелиңерге быжыглап тургузуңар, мөргүлдериңерни Ыдыктыг Сүлде Боду башкарар болзун!
+\v 21 Бурганның ханы ынакшылының ачызында, бодуңарны шынчы кадагалап, Дээргивис Христос Иисустуң силерни мөңге амыдыралга чедире бээр өршээлин хайырлаарын манаңар.
+\p
+\v 22 Чигзинип чоруур чамдык улуска өршээлден көргүзүңер.
+\v 23 Чамдык улусту оттан ушта соп камгалаңар, а бир чамдыктарынга өршээл көргүзүп тура, кичээниңер. Оларның бачыттыг мага-боду бужартадып каан хевинге безин дегбейн, чүдексинип чоруңар. Түңнел байыр чедириишкини
+\p
+\v 24 Силерни илдигип кээп дүжеринден кадагалап, Бодунуң алдарының мурнунче кем-буруу чок, өөрүшкүлүг улус кылдыр чедире берип шыдаар Камгалакчывыска,
+\v 25 Дың чаңгыс мерген угаанныг Бурганга, Дээргивис Иисус Христосту дамчыштыр алдар, өндүр чаагай чорук, күчү-күш, эрге-чагырга эрткен бүгү үелерден бээр, амгы үеде болгаш кезээ мөңгеде доктаазын! Аминь.

67-REV.usfm

@@ -0,0 +1,543 @@
+\id REV
+\ide UTF-8
+\h Ажыдыышкын
+\toc1 Ажыдыышкын
+\toc2 Ажыдыышкын
+\toc3 rev
+\mt1 Ажыдыышкын
+\c 1
+\cl 1 эге
+\p
+\v 1 Удавайн болур ужурлуг бүгү чүүлдү Бурганның, Аңаа чалчаларынга көргүссүн дээш, Бурган Иисус Христоска  ажыдыышкын берген. Ол Бодунуң чалчазы Иоаннче дээрниң төлээзин таварыштыр, ол ажыдыышкынны, аңаа көргүскен,
+\v 2 Бурганның сөзүн болгаш Иисус Христостуң бадыткап база бодунуң чүнү көргенин дугайында ол херечилээн.
+\v 3 Өттүр билген бо медеглелди номчуп турар кижи база ону дыңнап, ында бижээн чүүлдү сагып турар улус амыр-чыргалдыг, чүге дээрге үези чоокшулаан-дыр.
+\p
+\v 4-5 Асия девискээринде чеди христиан ниитилелге Иоанндан байыр: ам бар, черле турган, оон чедип кээр Ооң дүжүлгезиниң баарында турар чеди сүлдеден база шынчы Херечи, өлүглер аразындан катап дирилген улустуң баштайгызы, черниң хамык хааннарының Чагырыкчызы Иисус Христостан келген авырал биле амыр-тайбың силерге доктаазын. Аңаа, Кым биске ынак, Ол бисти бачыттарывыстан Бодунуң ханы-биле арыглады
+\v 6 Ол Бодунуң Чагыргазын бистен тургускаш, бисти Бодунуң Адазы Бурганның бараалгакчылары кылып кагды. Алдар болгаш күчү-күш кезээ мөңгеде Аңаа доктаазын! Аминь!
+\p
+\v 7 Иисус булуттар-биле бүргеттип алган чедип кээр. Ынчан карактыг кижи бүрүзү, Ону өттүр шанчып кааннар безин, көрүп каар. Ооң мурнунга черде бүгү чоннар Ооң ажыын ажып ыглажыр. Ылап-ла ындыг, аминь!
+\v 8 «Мен дээрге Альфа болгаш Омега-дыр мен, Мен Эгези болгаш Төнчүзү –Мен ам бар мен, черле турган мен, оон чедип кээр мен, Күчү-Күштүг мен» - деп, Дээрги-Чаяакчы чугаалаан.
+\p
+\v 9 Мен-Иоанн акыңар, Иисус-биле харылзаалыг болгаш, Ооң Чагыргазынга хамааржыр бүгү улуска таваржыр хилинчекти деңге шыдажып эртип турар бирээңер мен. Бурганның медээзин база Иисусту шынныы-биле херечилээним дээш, Патмос деп ортулукче шөлүдүпкен турдум.
+\v 10 Дээргиниң хүнүнде  Сүлдениң күжүнге башкартыпкан тургаш, артымда труба үнү дег ыыткыр үннү дыңнап кагдым, «Мен дээрге Альфа болгаш Омега-дыр мен, Мен Эгези болгаш Төнчүзү Мен.
+\v 11 Ол үн мынча дээн: «Көрүп турар бүгү чүүлүңнү номга бижээш, Асияда чеди христиан ниитилелдерже: Эфес, Смирна, Пергам, Фиатира, Сардис, Филадельфия болгаш Лаодикияже чорудувут».
+\v 12 Мен ынчан чүү мындыг үн мээң-биле чугаалажып турар чоор деп, хая көрүнгеш, чеди алдын чырыткы көрүп кагдым,
+\v 13 Ол чеди чырыткының ортузунда Кижи Оглунга дөмей Кижини көрүп кагдым. Ол узун эдектерлиг хептиг база хөрээнде алдын кур куржанган болду.
+\v 14 Ооң бажының дүгү хар дег болгаш дүк дег ак, а карактары оттуң чалбыраажы ышкаш чайнап турду.
+\v 15 Ооң буттары эзилдирер суугуда хүлер дег чайынналды, а үнү шапкын агым сугнуң даажынга дөмей болду.
+\v 16 Ол Бодунуң оң холунда чеди сылдыс туткан, а Ооң аксындан аажок чидиг хылыш уштунуп органзыг көстүр болду. Ооң арын-шырайы чайыналган чырык хүн дег болду.
+\v 17 Кажан Мен Ону көрүп кааш, өлүг кижи дег, Ооң мурнунче доңгая кээп дүштүм. Ол оң холун эктимге салгаш, мынча диди: «Кортпа. Мен Баштайгызы болгаш Сөөлгүзү-дүр мен,
+\v 18 Мен дириг мен. Өлген турдум, ынчалза-даа: ам кезээ мөңгеде дириг-дир мен!  Тамы болгаш өлүмнүң дүлгүүрлери – Менде.
+\v 19 Ынчангаш көрүп турарың, ам болуп турар болгаш ооң соонда болур хамык чүүлдү бижип каг.
+\v 20 Мээң оң холумга көргениң чеди сылдыстың болгаш чеди алдын чырыткының чажыды мындыг: чеди сылдыс болза дээрниң чеди төлээзи-дир. Дээрниң ол чеди төлээзи чеди христиан ниитилелге хамааржыр, а чеди чырыткы дээрге чеди ниитилел боттары ол-дур».
+\c 2
+\cl 2эге
+\p
+\v 1 «Эфесте христиан ниитилелдиң төлээзинге бижи: Оң холунда чеди сылдыс туткан база чеди алдын чырыткы аразында кылаштап турар Кижиниң медеглээн сөстери бо-дур.
+\v 2 Силерниң чүнү кылганыңарны, аар-берге ажыл-херээңерни, үр шыдажып келгениңерни билир мен. Бузуттуглар-биле эптеш чогуңарны-даа база боттарын элчиннер бис дижир, ынчалза-даа ындыг эвес улусту хынап көргеш, оларны мегечилер деп тодаратканыңарны-даа билир мен.
+\v 3 Силерниң шыдамыыңар, Мени дээш хөй бергени ажып эрткениңер база ол бүгүден могап-шылавааныңар меңээ билдингир.
+\v 4 Ынчалза-даа силерге удур сагыжым база бар: Меңээ баштайгы ынакшылыңарны ам чидирипкен-дир силер.
+\v 5 Ынчангаш кайыын, аңдарлып дүшкениңни сактып кел! Бачыттарыңарны миннип, эгезинде кылып турган ажыл-херээңерни кылыңар. Ынчанмас болзуңарза, Мен сеңээ удавас келгеш, бачыттың билинмес болзуңза, сээң чырыткыңны туружундан чайладыр идиптер мен.
+\v 6 Ындыг-даа болза, Мээң оларны көөр хөңнүм чогу дег, николаиттерниң үүлгедиглерин көөр хөңнүңер чогу силерни эки талазындан көргүзүп кээр-дир.
+\v 7 Дыңнаар кулаа бар кижи бүрүзү Сүлдениң христиан ниитилелдерге чүнү чугаалаанын дыңназын. Мен тиилээн кижиге Бурганның дываажаң-сесерлиинниң ортузунда турар амыдыралдың ыяжындан чимис чиир эргени хайырлаар мен».
+\p
+\v 8 «Смирнада христиан ниитилелдиң төлээзинге база бижи: Баштайгының болгаш Сөөлгүзүнүң, өлгеш, оон катап Дирилген чугаалап тур.
+\v 9 Мен силерниң хилинчээңерни, ядыы-түреңгиңерни база херек кырында бай-даа болзуңарза ажыл-херээңерни билир мен, Боттарын „иудейлер бис“ дижип турза-даа, херек кырында ындыг эвес, а эрликке чагырткан бөлүк улустуң силерни куду-көрүп, карартып турарын база билир мен.
+\v 10 Шыдажып эртер ужурлуг хинчектен кортпаңар. Эрлик силерни күткүүр дээш, кара-бажыңче киир октаптар, аңаа он хонук иштинде хинчектенир силер. Өлгүжеге чедир Меңээ шынчы болуңар, Мен оон силерге шаңнал кылдыр мөңге амыдыралды бээр мен.
+\v 11 Дыңнаар кулаа бар кижи бүрүзү Сүлдениң христиан ниитилелдерге чүнү чугаалаанын дыңназын: Тиилээн кижиге ийиги өлүм хора чедирбес!»
+\p
+\v 12 «Пергамда христиан ниитилелдиң төлээзинге бижи: Аажок чидиг хылыш Ээзиниң чугаалаан сөстери бо-дур.
+\v 13 Билир мен: эрликтиң дүжүлгези бар черде чурттап турар силер. Мээң шынчы херечим Антипаны эрликтиң чурттаан черинге-силерниң хоорайыңарга өлүрүп каан үеде безин Меңээ бүзүрелиңерден ойталавааныңарны, Меңээ шынчы бооп артканыңарны билир мен.
+\v 14 Ындыг-даа болза, Мээң силерге удур чугаалаар каш чүүлдерим база бар: силерниң араңардан чамдыыңар Валаамның өөредиин эдерген-дир. А ол израиль чонну бачытче канчаар будаарын Валакты өөредип каан болгай. Олар дүрзү-бурганнарга өргээн чем чип, самыырап турганнар.
+\v 15 Мээң көөр хөңнүм чок николаиттерниң* өөредиин эдерип чоруур улус база бар.
+\v 16 Ынчангаш бачыттарыңар минниңер, ынчанмас болзуңарза, Мен удатпайн чедип келгеш, аксымдан үнүп орар хылыш-биле ындыг улуска удур дайылдажыр мен.
+\v 17 Дыңнаар кулаа бар кижи бүрүзү Сүлдениң христиан ниитилелдерге чүнү чугаалаанын дыңназын:”Тиилээн кижини Мен манна деп чажыт чем-биле чемгерер мен. Оон ыңай тиилекчи бүрүзүнге ак дашты бээр мен: ында ону алган кижиден өске, кымның-даа билбези чаа атты бижээн».
+\p
+\v 18 «Фиатирада христиан ниитилелдиң төлээзинге бижи: Карактары оттуң чалбыыжы дег, буттары чайыннаан кылагар хүлер дег Бурганның Оглунуң чугаалаан сөстери бо-дур.
+\v 19 Силерниң ажыл-херээңерни, ынакшылыңарны болгаш бүзүрелиңерни, бараан болуушкунуңарны база үр шыдажып келгениңерни билир мен. Эгезинде кылып турганыңардан хөйнү кылып турарыңарны-даа билир мен.
+\v 20 Ынчалза-даа силерге удур сагыжым бар: медээчи мен деп адаттынган Иезавел дээр херээжен-биле эптежип турар-дыр силер. А ол бодунуң өөредии-биле Мээң чалчаларымны мегелээрге, олар самыыраарынче база дүрзү-бурганнарга өргээн чем чииринче сундугар-дыр.
+\v 21 Мен ол херээженге бачыттарын минниир үени бердим, ынчалза-даа ол бодунуң самыыраан амыдыралындан ойталап мининмеди.
+\v 22 Мен ам ону ооң-биле кады самыырап турганнарны база олар бачыттарын билинмес болза, аажок улуг хинчекиң дөжээнче октаптар мен.
+\v 23 Иезавелди эдерген улусту узуткаар мен. Улустуң чүректерин, угаан-бодалын, Шенеп турар Кижи дээрге-ле Мен-дир дээрзин бүгү христиан ниитилелдер билип алзын. Мен кижи бүрүзүнге ооң кылган ажыл-херээн ёзугаар бээр мен.
+\v 24 Фиатирада арткан улуска – шак ол бузуттуг өөредигни эдербейн, эрликтиң ханы чажыттары дижир чүүлдерни шинчилевейн чоруур силерге чугаалап каайн: силерге өске кандыг-даа аар-чүък чүдүрбес мен.
+\v 25 Чүгле Мен келгижемге чедир силерде бар чүүлдү шыңгыы эдериңер.
+\v 26 Тиилээн база Мээң ажыл-херээмни эчизинге чедир кылып келген кижиге, аңаа чоннарны чагырар эргени бээр мен,
+\v 27 Мээң Адамдан алган эргем ышкаш, дой савалар ышкаш олар буступ каар, оон оларны демир мерге-биле башкарар мен,
+\v 28 база Аңаа эртенги сылдысты бээр мен.
+\v 29 Дыңнаар кулаа бар кижи бүрүзү Сүлдениң христиан ниитилелдерге чүнү чугаалаанын дыңназын».
+\c 3
+\cl 3 ку эге
+\p
+\v 1 «Сардисте христиан ниитилелдиң төлээзинге бижи: Бурганга бараалгаан чеди сүлдени чагырган, чеди сылдысты туткан Кижиниң медеглээн сөстери бо-дур. Мен ажыл-херээңерни билир мен. Сен бодуңну дириг мен дээр сен, херек кырында өлүг сен.
+\v 2 Кичээнгейлиг бол, база өлүм бо чоокшулаан-деп быжыглан. Чүге дээрге, кылган ажыл-херээң ам-даа Мээң Бурганымның мурнунга чедимчелиг эвезин көрдүм.
+\v 3 Сактып кел, чүнү хүлээп, дыңнааныңны, база бачыттың миннип камгала. Ынчангаш, кичээнгейлиг болбас болзуңза Мен сенче, оор ышкаш, хенертен чедип кээр мен. А кайы үеде кээримни билбес сен.
+\v 4 Ындыг-даа болза, Сардисте силерниң араңарда боттарының хевин хирге бораваан каш кижи бар-дыр. Олар Мээң-биле кады ак хептерлиг чоруур, чүге дээрге төлептиин көргүскеннер.
+\v 5 Тиилээн кижи ак хеп кетер. Мен ооң адын амыдыралдың номундан кажан-даа балавас мен. Харын Адамның болгаш дээрниң төлээлериниң мурнунга ону хүлээп көөр мен.
+\v 6 Дыңнаар кулаа бар кижи бүрүзү Сүлдениң христиан ниитилелдерге чүнү чугаалаанын дыңназын».
+\p
+\v 7 «Филадельфияда христиан ниитилелдиң төлээзинге бижи:  Давид хаанның дүлгүүрүн эдилээн ыдыктыг болгаш шынныг Ээниң медеглээн сөстери бо-дур. Эжикти ол ажыдыпса, кым-даа ону хаап шыдавас, а хаапса, кым-даа ону ажыдып шыдавас.
+\v 8 Силерниң ажыл-херээңерни билир мен. Ынчангаш кымның-даа хаап шыдавазы эжикти силерниң мурнуңарга ажыттым, чүге дээрге силерниң күжүңер шоолуг эвес-даа болза, Мээң сөзүмнү камгалап база Мээң адымдан ойталавадың.
+\v 9 Херек кырында ындыг эвес хирезинде, иудейлер бис дижип мегелээр, эрликке чагырткан бөлүк улус бар-дыр. Мен оларны силерниң мурнуңарга доңгая кээп дүжеринче албадаар мен, олар оон Мээң силерге ынаамны билип алыр.
+\p
+\v 10 Сен Мээң сөзүмге шыдамыың көргүстүң. Ынчангаш шенелде үезинде, Мен сени камгалаар мен, бо делегейже хөме кээр халаптыг шенелделер үезинде Мен силерни кадагалаар Мен.
+\v 11 Мен удавас чедип кээр мен. Кым-даа силерден тиилекчилерниң шаңналын хунаай бербезин дээш, бодуңарда бар чүүлдү шыңгыы эдериңер.
+\v 12 Тиилээн кижи Мээң Адамның өргээзинге адагаш апаар база оон кажан-даа үнүп чорбас. Мен ол адагашка Бурганымның адын база Бурганым чурттап турар дээрден бадып кээр чаа Иерусалимниң – Бурганымның хоорайының адын бижип каар мен. Аңаа ол ышкаш Бодумнуң чаа адымны бижиир мен.
+\v 13 Дыңнаар кулаа бар кижи бүрүзү Сүлдениң христиан ниитилелдерге чүнү чугаалаанын дыңназын».
+\p
+\v 14 «Лаодикияда христиан ниитилелдиң төлээзинге бижи: Бурганның бүгү чаяалгазының эге дөзү, алыс шынныг болгаш шынчы херечи Аминь деп аттыг Кижиниң медеглээн сөстери бо-дур.
+\v 15 Силерниң ажыл-херээңерни билир мен. Силер соок-даа, изиг-даа эвес силер. Шуут соок азы шуут изиг бооруңарны дыка-ла күзээн мен!
+\v 16 Ынчалза-даа изиг-даа, соок-даа эвес, а чылбай болганыңарда, Мен силерни аксымдан үндүр дүкпүрүптейн!
+\v 17 Мынча дээр-дир силер: „Мен бай мен, эртине-байлаам эгээртинмес, меңээ ам чүнүң-даа херээ чок“. Ынчалза-даа кежик чогуңарны, чөгенчиг ядыыңарны, согуруңарны болгаш шалдаңыңарны билбес-тир силер.
+\v 18 Байыыр деп бодазыңарза, сүмем бо-дур: от-биле арыглаан алдынны Менден садып алыңар. Силерниң ыянчыг шалдаңыңар көзүлбезин дээш, ак хептен база садып алыңар. Карааңар көрзүн дээш, каракка чаар эмден база садып алыңар.
+\v 19 Ынак улузумну чемелээш, кезедир мен. Ынчангаш чүткүлдүг болуңар база бачыттарыңар минниңер.
+\v 20 Бо Мен эжик артында соктап тур мен. Мээң үнүмнү дыңнааш, эжиин ажыдыптар кижиниң бажыңынче киргеш, ооң-биле кады чемненир мен.
+\v 21 Тиилээш, Ачамның дүжүлгезинге Ооң-биле кады орупканым дег, тиилээн кижиге Мээң дүжүлгемге Мээң-биле кады орар эргени бээр мен.
+\v 22 Дыңнаар кулаа бар кижи бүрүзү Сүлдениң христиан ниитилелдерге чүнү чугаалаанын дыңназын».
+\c 4
+\cl 4ку эге
+\p
+\v 1 Мен ооң соонда көрнүп келгеш, дээрже кирер ажык эжикти көрүп кагдым. Ооң мурнунда мээң-биле чугаалажып турган, труба эткени дег дыңналыр үн меңээ: «Бээр үнүп кел, алызы барып чүү боорун сеңээ көргүзейн» – диди.
+\v 2 Ол дораан Сүлдениң күжү мени башкара берген. Дээрде, мурнумда турар дүжүлгени база ында саадаан Бурганны көрүп кагдым.
+\v 3 Ооң арны яшма болгаш рубин деп эртине даштар ышкаш чырып турду, а дүжүлгени изумруд дег челээш шыва алган болду.
+\v 4 Ол дүжүлгени дескиндир ак хептерлиг, баштарында алдын оваадайлар кеткен чээрби дөрт ирей олурар чээрби дөрт өске дүжүлге барын көрдүм.
+\v 5 Кол дүжүлгеден кызаңнааштар кызаңайнып, диңмирээшкин диңмиреп, дааш дыңналды. Ооң баарында Бурганның чеди сүлдези болур чеди оттуг кезек хып турду, ол дээрге Бурганның чеди сүлдези.
+\v 6 Дүжүлгениң мурнунда кристалл дег өттүр көстүр шилдең далайга дөмей бир чүве бар болду. А хамыктың төвүнде, дүжүлгени долгандыр арты-мурнунда хөй карактыг дөрт дириг амытан турду.
+\v 7 Оларның биргизи арзылаңга, ийигизи бугажыкка дөмей, үшкүзүнүң арны кижинии дег, а дөрткүзү ужуп чоруур эзирге дөмей чорду.
+\v 8 Дөрт дириг амытанның кайызында-даа алды чалгын бар, бүгү мага-боду, чалгыннарының адаандан бээр, карактар-биле шыптынган болду. Олар хүндүс-даа, дүне-даа могаг чокка: «Черле турган, ам бар, оон чедип кээр Бүрүн Күчүлүг Дээрги-Бурган-Чаяакчы ыдык, ыдык, ыдык!» – деп ырлажып турдулар.
+\p
+\v 9 Дөрт дириг амытан дүжүлгеде саадаан мөңге дириг Бурганны алдаржыдып, алгап-мактап, Аңаа өөрүп четтирип ырлаан санында-ла,
+\v 10 чээрби дөрт ирей дүжүлгеде саадаан, мөңге дириг Бурганның мурнунга доңгая кээп дүжүп мөгеер чорду. Олар боттарының баштарында оваадайларын дүжүлгениң баарынче салгылааш:
+\q1
+\v 11 «Бистиң Дээрги-Чаяакчы-Бурганывыс, алдарны, мактал-хүндүнү, эрге-чагырганы хүлээп аарынга төлептиг сен, чүге дээрге Сен бүгү чүвени чаяаган сен, ынчангаш бүгү чүве Сээң күзел-сорууңга дүүштүр чаяаттынган база амыдырап турар» – деп турдулар.
+\c 5
+\cl 5 ки эге
+\p
+\v 1 Мен оон дүжүлгеде саадаан Бурганның оң холунда дүрүг-ном көрүп кагдым. Ооң артыы, иштии талаларын долдур бижээш, чеди таңма-биле аңгылай таңмалаан болду.
+\v 2 Оон дээрниң бир күчүлүг төлээзин көрүп кагдым, ол ыыткыр үн-биле: «Таңмаларны адыргаш, дүрүгнү чазарынга төлептиг кым барыл?» – деп айтырды.
+\v 3 Ынчалза-даа үстүү, ортаа болгаш алдыы ораннарда дүрүгнү часкаш, ооң иштинде чүү барын көөр кым-даа чок болду.
+\v 4 Дүрүгнү часкаш, ооң иштинде чүү барын көөр төлептиг кижи тывылбас боорга, ишкирнип ыглапкан мен.
+\v 5 Ирейлерниң бирээзи ынчан меңээ: «Ыглава! Давидтиң Дазылы, Иуданың аймаандан үнген Арзылаң тиилээн-дир! Ол чеди таңманы адыргаш, дүрүгнү чазып шыдаар-дыр» – диди.
+\v 6 Мен оон дөрт дириг амытан, ирейлер болгаш дүжүлгениң ортузунда турар Хураганны көрүп кагдым. Ону өргүлге салган ышкаш көзүлдү. Хураган чеди мыйыстыг база чеди карактыг (Бурганның бүгү чер-делегейже айбылап чорудупканы чеди сүлделиг) болду.
+\v 7 Ол чоокшулап келгеш, дүжүлгеде саадаан Бурганның оң холундан дүрүгнү ап алды.
+\v 8 Ол дүрүгнү ап аары билек, дөрт дириг амытан болгаш чээрби дөрт ирей Хураганның мурнунга доңгая кээп дүштү. Кижи бүрүзүнүң холунда чадаган база Бурганның улузунуң мөргүлү болур чаагай чыттыг чүүлдер-биле долдурган алдын сава бар болду.
+\v 9 Олар чаа ырны ырлажы берди: «Дүрүгнү холга туткаш, таңмаларны адырарынга төлептиг сен! Чүге дээрге Сен өргүлге салдырткаш, Бодуңнуң ханың-биле төлээш, янзы-бүрү дылдарлыг аймак, чон, сөөк-язы бүрүзүнден улусту Бурганга дээш хостап алган сен!
+\q1
+\v 10 Сен олардан Бурганывыстың бараалгакчыларының чагыргазын тургускан сен, ынчангаш олар чер кырынга хааннаар».
+\p
+\v 11 Мен ооң соонда көрнүп келгеш, дүжүлге, дириг амытан болгаш ирейлерни хүрээлей турупкан дээрниң дүк-түмен төлээлерин көрүп кагдым.
+\v 12 Олар ыыткыр ырлажып турду: «Өргүлге салган Хураган төлептиг! Ол эрге-чагырганы, эртине-байлакты, мерген угаанны, күчү-күштү, мактал-хүндүнү, алдарны база алгыш-йөрээлди алырынга төлептиг!»
+\p
+\v 13 Мен ооң соонда өртемчейде амылыг чүве бүгүдезин – үстүү, ортаа болгаш алдыы ораннарда база далайда дириг амытан бүрүзүн дыңнап кагдым. Олар: «Дүжүлгеде саадаан Бурганга база Хураганга кезээ мөңгеде алгыш-йөрээл, мактал-хүндү, алдар болгаш эрге-чагырга доктаазын!» – деп ырлажып турдулар.
+\p
+\v 14 Дөрт дириг амытан: «Аминь!» – деп харыылады. Ирейлер оон доңгая кээп дүшкеш, Кезээ Мөңгеде Дириг Бурганывыска-мөгейдилер.
+\c 6
+\cl 6 гы эге.
+\p
+\v 1 Мен оон көөрүмге, Хураган чеди таңманың биргизин адырыпты. Дөрт дириг амытанның бирээзи дээр диңмирээн дег үн-биле: «Чедип кел!» – дээнин дыңнап кагдым.
+\v 2 Көрүптеримге, мурнумда ак аът турду. Аъттың мунукчузунуң холунда ча бар база аңаа оваадайны тывыскан болду. Ынчангаш ол тиилекчиниң түрүн тыртынып, тиилээр дээш бар чытты.
+\v 3 Хураган оон ийиги таңманы адырыптарга, ийиги дириг амытанның: «Чедип кел!» – дээнин дыңнап кагдым.
+\v 4 Ынчан өске, шилги аът үнүп келди. Ооң мунукчузунга чер кырындан тайбыңны хунаар база улусту бот-боттарын өлүржүрүнче ыдалаар чөпшээрелди тывыскаш, улуг хылышты берген болду.
+\v 5 Кажан Хураган оон үшкү таңманы адырыптарга, мен үшкү дириг амытанның: «Чедип кел!» – дээнин дыңнап кагдым. Көрүптеримге, мурнумда дас кара аът турду. Ооң мунукчузу холунда деңзи туткан болду.
+\v 6 Дөрт дириг амытанның аразындан үнген, кижи үнүнге дөмей бир-ле ыыт дыңналып: «Бир хүннүң ажыл төлевири дээш – кызыл-тастың биче хемчээлин, база бир хүннүң ажыл төлевири дээш – арбайның үш биче хемчээлин, а үс биле арагага хора халдатпа!» – диди.
+\v 7 Хураган оон дөрткү таңманы адырыптарга, мен дөрткү дириг амытанның: «Чедип кел!» – дээн үнүн дыңнап кагдым.
+\v 8 Көрүптеримге, мурнумда бора аът турду. Ооң мунукчузун «Өлүм» дээр база ону өлүм оранының ара-албатызы эдерип чорду. Дайын-чаа, аш, аарыг-аржык азы черлик амытаннар дузазы-биле черниң дөрттүң бир кезииниң девискээринге өлүрер эргени оларга берген болду.
+\p
+\v 9 Хураган оон бешки таңманы адырыптарга, мен өргүл салыр бедигээш баарында турар улус көрүп кагдым, оларны Бурганның сөзүн медеглээн дээш база шынчы херечилели дээш, өлүрүп каан турган.
+\v 10 Олар ыыткыр үн-биле алгыржып турдулар: «Ыдыктыг болгаш шынныг Чагырыкчы, ам чеже чылзыр сен?! Бисти өлүргени дээш, черниң улузундан өжээн негээр шииткелиң кажан болурул?!»
+\v 11 Оларның кижи бүрүзүнге ак хеп берди. Христоска база ынчаар бараан болган чалчаларның – олар ышкаш өлүрткен акы-дуңмазының саны доктааткан хемчээл четкижеге чедир, ам-даа элээн манаарын оларга чугаалап кагды.
+\p
+\v 12 Хураган оон алдыгы таңманы адырыпты. Көрүптеримге, чер коргунчуг шимчей берди. Хүн караа качыгдал хеви дег карарып, ай хан дег кыза берди.
+\v 13 Дээрниң сылдыстары, күштүг хат силгээн ыяштан чиг чимис дүшкен дег, черже кээп дүштүлер.
+\v 14 Дүрүг дег дүрүлгеш, дээр ажытталып чиде берди. Даг болгаш ортулук бүрүзү туружундан шимчей берди.
+\v 15 Черниң хааннары база чагырыкчылар, шериг баштыңчылары, байлар, эргетеннер база арткан улус – кулдар-даа, хостуглар-даа куйларже болгаш дагларда хаялар аразынче чашты бердилер.
+\v 16 Олар даглар болгаш хаяларга: «Бисче кээп дүжүңер, дүжүлгеде саадаан Бургандан база Хураганның килеңинден бисти чажырыңар!
+\v 17 Оларның килеңиниң өндүр улуг хүнү келген-дир, кым ону шыдажыр харыктыгыл?» – деп чаннып турдулар.
+\c 7
+\cl 7 ги эге.
+\p
+\v 1 Мен ооң соонда черниң дөрт булуңунда турар дээрниң дөрт төлээзин көрүп кагдым: олар чаңгыс-даа хат черже, далайже азы кандыг-даа ыяшче хадывазын дээш, черниң дөрт хадын тудуп турар.
+\v 2 Оон дириг Бурганның таңмазын тудуп алган, чөөн чүктен кел чыдар дээрниң бир төлээзин көрүп кагдым. Ол кургаг чер болгаш далайга хора чедирер эргени Бурганның берип кааны дээрниң демги дөрт төлээзин кый деп, ыыткыр алгырды:
+\v 3 «Бурганывыстың хамык чалчаларын демдектеп, хавактарынга таңма баспаан шаавыста, черге, далайга азы ыяштарга хора халдатпаңар».
+\v 4 Бурганның таңмазын базып, демдектээн улустуң саны 144 000 болганын дыңнап кагдым. Олар Израильдиң аймак бүрүзүнден үнген улус болган:
+\v 5 Иуданың аймаандан – 12 000, Рувимниң аймаандан – 12 000, Гадтың аймаандан – 12 000,
+\v 6 Асирниң аймаандан – 12 000, Неффалимниң аймаандан – 12 000, Манассияның аймаандан – 12 000,
+\v 7 Симеоннуң аймаандан – 12 000, Левийниң аймаандан – 12 000, Иссахарның аймаандан – 12 000,
+\v 8 Завулоннуң аймаандан – 12 000, Иосифтиң аймаандан – 12 000, Вениаминниң аймаандан – 12 000 кижи болган.
+\p
+\v 9 Ооң соонда көрүптеримге, мурнумда кымның-даа санап күш четпези мөөң чон турду. Янзы-бүрү дылдарлыг сөөк-язы, аймак, чон улус ында бар чорду. Олар дүжүлгениң база Хураганның баарында ак хептерлиг турдулар, а холдарында пальма ыяш будуктары тудуп алган болдулар.
+\v 10 Олар ыыткыр үн-биле: «Камгалал дүжүлгеде саадаан Бурганывыстан болгаш Хурагандан кээр!» – деп алгыржып турдулар.
+\v 11 Дээрниң шупту төлээлери дүжүлге, ирейлер болгаш дөрт дириг амытанны долгандыр турдулар. Олар оон дүжүлгениң баарынче доңгая кээп дүшкеш, Бурганга мөгейип:
+\v 12 «Аминь! Алгыш-йөрээл, алдар, мерген угаан, өөрүп четтириишкин, мактал-хүндү, эрге-чагырга болгаш күчү-күш кезээ мөңгеде бистиң Бурганывыстыы болур! Аминь!» – деп турдулар.
+\p
+\v 13 Оон ирейлерниң бирээзи менден: «Ак хептер кеткен бо чүү улузул? Олар кайыын келгенил?» – деп айтырды.
+\v 14 Мен аңаа: «Дээрги, силер бодуңар билир-ле болгай силер» – деп харыыладым. Ол ынчан меңээ мынча диди: «Бо дээрге коргунчуг хилинчекти көрүп эрткен улус-тур. Олар боттарының хевин Хураганның ханынга чуггаш, агартыр арыглап алган.
+\v 15 Ынчангаш олар ам Бурганның дүжүлгезиниң баарында турупкан, дүн-хүн дивейн, Ооң өргээзинде Аңаа бараан болуп турарлар-дыр. Дүжүлгеде саадаан Бурган олар-биле кады чурттап, майгын-биле дег шуглаар-дыр.
+\v 16 Олар моон соңгаар кажан-даа аштап-суксавас. Хүн-даа, оя чиир изиг-даа оларны өрттендир чиртпес.
+\v 17 Чүге дээрге дүжүлгениң ортузунда олурар Хураган оларның кадарчызы апаар база амыдырал хайырлаар суг бажынче алгаш баар. Бурган улустуң караанда чаш бүрүзүн чодуп бээр».
+\c 8
+\cl 8 ки эге.
+\p
+\v 1 Хураган оон чедиги таңманы адырыптарга, дээрге чартык шак иштинде ыржым апарды.
+\v 2 Мен ынчан Бурганның мурнунда турар дээрниң чеди төлээзин көрүп кагдым. Оларга чеди трубаны берген болду.
+\v 3 Айдызаар алдын сава туткан бир төлээ келгеш, өргүл салыр бедигээштиң мурнунга туруп алды. Бурганның бүгү улузунуң мөргүлү -биле катай дүжүлгениң мурнунда өргүл салыр бедигээшке кывыссын дээш, аңаа эңдерик хөй чаагай чыттыг чүүлдү берген болду.
+\v 4 Чаагай чыттыг чүүлдүң ыжы Бурганның улузунуң мөргүлдери-биле катай дээрниң төлээзиниң холдарындан Бурганче көдүрлүп турду.
+\v 5 Дээрниң төлээзи оон айдызаар савазын алгаш, ону өргүл салыр бедигээштиң изиг көзү-биле долдургаш, черже шывадапты. Ол дораан черге дааш-шимээн көңгүреп, диңмирээшкин диңмиреп, чаңнык кызаңнап, чер шимчей берди.
+\p
+\v 6 Чеди труба туткан дээрниң чеди төлээзи этсиринге белеткенип алды.
+\v 7 Бирги төлээ трубазын этсиптерге, хан-биле холушкак долу болгаш от дүшкеш, черниң үштүң бир кезии, ыяштарның үштүң бир кезии база хамык оът-сиген өрттенип калды.
+\v 8 Ийиги төлээ трубазын этсиптерге, чалбырааштыг улуг дагга дөмей бир чүве далайже дүже берди. Далайның үштүң бир кезии хан кылдыр хуула берди.
+\v 9 Далайда амылыг амытаннарның үштүң бир кезии кырылган, корабльдарның үштүң бир кезии узуткаттынган болду.
+\v 10 Үшкү төлээ трубазын этсиптерге, чырыткы дег чалбыышталган улуг сылдыс дээрден хемнерниң, суг баштарының үштүң бир кезиинче кээп дүштү.
+\v 11 Сылдыстың адын Ажыг чашпан дээр. Сугларның үштүң бир кезии кужурзуг амданныг апарган. Ол ажыг сугну ишкен эңдерик хөй улус өлгүлээн.
+\v 12 Дөрткү төлээ трубазын этсиптерге, хүннүң үштүң бир кезии, айның үштүң бир кезии, сылдыстарның үштүң бир кезии узуткаттынган, ынчангаш оларның чырыыр үези үштүң биринге кызырлып калган. Хүннүң үштүң бир дуртунда хүн караа, а дүннүң үштүң бир дуртунда ай биле сылдыстар чырывастаан.
+\p
+\v 13 Мен оон көрнүп келгеш, шаары дээрде кылыйткан эзирни көрүп кагдым. Ол ыыткыр эдип чорду: «Черде чурттаан улуска халаптыг кара халап келди, качыгдал-ла, качыгдал! Этсиринге белен дээрниң өске үш төлээзиниң трубалары удавас эде бээр-дир!»
+\c 9
+\cl 9 ку эге.
+\p
+\v 1 Дээрниң бешки төлээзи трубазын этсиптерге, мен дээрден черже кээп дүшкен сылдысты көрүп кагдым. Ол сылдыска тамыже эртер өдүгнүң дүлгүүрүн берген болду.
+\v 2 Сылдыс тамыны ажыдыптарга, өдүгден ыш, улуг суугудан үнген дег, бүлгүрлүп эгеледи. Ол ыштан хүн караа болгаш дээр кара хөө апарды.
+\v 3 Ыш аразындан эңдерик шартылаа чер кырынче үнүп келди, а оларга скорпионнарныы дег күштү берген болду.
+\v 4 Оът-сигенге, ыяштарга база өске-даа үнүшке хора халдатпазын оларга чугаалап каан. Ынчалза-даа хаваанда Бурганның таңмазы бастынмаан улусту шартылаа шап болур турган.
+\v 5 Шартылаага ол улусту өлүрбес, а беш ай дургузунда чүгле аарышкы-биле хинчектээр эргени берген. Ол аарышкы скорпионнар шакканының аарышкызы кара олчаан.
+\v 6 Ол хүннерниң дургузунда улус өлүмнү дилей бээр, ынчалза-даа тыппас, өлүм оларның холунче кирбес.
+\v 7 А мөөң шартылаа дайын-чаага белеткеп каан дайынчы аъттар ышкаш көзүлдү. Оларның баштарында алдын оваадайлар дег чүүлдер бар, а арын-шырайы кижи арын-шырайынга дөмейлежир.
+\v 8 Оларның бажының дүгү херээженнерниң чажы дег, а диштери арзылаң азыглары дег.
+\v 9 Шартылааларның хөректеринде демир дег куяк хеп бар, а оларның чалгыннарының даажы дайын-чааже дывыржаан аъттар сөөрткен эңдерик хөй дайынчы тергелерниң даажы дег дыңналды.
+\v 10 Олар скорпионнарныы ышкаш шагар кудуруктарлыг боорда, улуска беш ай иштинде хора чедирер күш ол кудуруктарда бар болду.
+\v 11 Тамының ээзи оларның хааны боор, ооң адын еврейлеп Аввадон, а гректеп Аполлион дээр.
+\p
+\v 12 Баштайгы халап эрте берзе-даа, ам-даа ийизи кээр ужурлуг турган.
+\p
+\v 13 Дээрниң алдыгы төлээзи трубазын этсиптерге, Бурганның мурнунда турар өргүл салыр алдын бедигээштиң дөрт мыйызындан үнген үннү дыңнап кагдым.
+\v 14 Ол үн труба туткан дээрниң алдыгы төлээзинге мынча диди: «Өндүр улуг Евфрат хемниң чанында бектеп каан дээрниң дөрт төлээзин хоста».
+\v 15 Кижи төрелгетенниң үштүң бир кезиин чок кылыры-биле, ол шак, хүн, ай болгаш чыл ужун белен тудуп келген дээрниң дөрт төлээзин хостапты.
+\v 16 Аъттыг шеригниң саны түмен катап ийи түмен чеде бээр деп дыңнадым.
+\v 17 Аъттарны база оларның мунукчуларын Бургандан ажыдыышкынымга көрүп турдум. Олар от ышкаш кызыл, сапфир ышкаш караңгы көк болгаш күгүр дег сарыг куяк шывыгларлыг чорду. Аъттарның баштары арзылаң баштары дег, а оларның аксындан от, ыш болгаш күгүр бүлгүрлүп үнүп турду.
+\v 18 Аъттарның аксындан бүлгүрлүп үнген үш халап: от, ыш болгаш күгүр кижи төрелгетенниң үштүң бир кезиин кырып кагды.
+\v 19 Аъттарның күжү аксында база кудуруунда чоруур болду. Ол кудуруктар улусту шап, хора халдадыр баштарлыг чыланнар дег чорду.
+\v 20 Кижи төрелгетенниң ол халаптарга кырдырбайн арткан кезээ бодунуң үүлгеткен херээ дээш, бачыдын билинмээн. Олар буктарга-даа, көрүп, дыңнап, кылаштап шыдавас алдын, мөңгүн, хүлер, даш болгаш ыяш дүрзү-бурганнарга -даа мөгеерин соксатпааннар.
+\v 21 Арткан ол улус боттарының өлүрүкчү, караң көрнүр, самыыраар болгаш ооржу чоруу дээш бачыдын миннип, Бурганче ээлбээн.
+\c 10
+\cl 10 гу эге
+\p
+\v 1 Мен ооң соонда Бурганның дээрден бадып олурар бир күчүлүг төлээзин көрүп кагдым. Ол булутка бүргеткен болду, а ооң бажының кырында челээш чайнап турду. Дээрниң төлээзиниң арны хүн дег, а буттары оттуг чагылар дег болду.
+\v 2 Ооң холунда ажыдып каан бичежек ном бар чорду. Ол оң буду-биле далайга, а солагай буду-биле кургаг черге туруп алды.
+\v 3 Ынчангаш арзылаң алгызы дег ыыткыр үн-биле алгыра кааптарга, аңаа харыылап, чеди диңмирээшкин диңмирээр болду.
+\v 4 Чеди диңмирээшкин диңмирей кааптарга, мен бижииринге белеткени бердим, ынчалза-даа дээрден мынча дээн үн дыңналды: «Чеди диңмирээшкинниң чугаалаан чүвезин таңмалап, шыгжап ал, ону биживе».
+\v 5 Оон кургаг чер болгаш далайда хары угда турар кылдыр көргеним дээрниң төлээзи оң холун дээрже көдүрүпкеш,
+\v 6 дээрни, черни база далайны оларда бар бүгү чүве-биле катай-хаара чаяаган мөңге дириг Бурганның ады-биле даңгыраглады. Ол мынча диди: «Моон соңгаар хуусаа чылзыр деп чүве турбас.
+\v 7 Дээрниң чедиги төлээзи трубазын этсиптерге, Бурган Бодунуң чалчалары – медээчилеринге дыңнадып кааны дег, чажыт бодалын төндүр боттандырар!»
+\p
+\v 8 Ооң соонда мооң мурнунда дээрден дыңнааным үн база катап меңээ мынча диди: «Баргаш, далай болгаш кургаг черде хары угда турар дээрниң төлээзиниң холундан ажыда салган номну ап ал».
+\v 9 Мен дээрниң төлээзинге чеде бергеш, бичежек номну бээрин диледим. Ол меңээ: «Номну алгаш, чивит. Ону ажырыптарыңга, ол иштиңге ажыг боор, ынчалза-даа аксыңга ары чигири дег амданныг боор» – диди.
+\v 10 Мен дээрниң төлээзиниң холундан бичежек номну алгаш, чиптим. Аксымга ооң амданы, шынап-ла, ары чигири дег болду. Ынчалза-даа ону ажырыптарым билек, ол иштимге ажыш диди.
+\v 11 Оон ол меңээ мынча диди: «Янзы-бүрү дылдарлыг хөй чоннар, аймак-сөөктер, база хааннар дугайында Бурганның медээзин ам база катап суртаалдаар ужурлуг сен».
+\c 11
+\cl 11 эге.
+\p
+\v 1 Оон меңээ даянгыышка дөмей хемчээр мерге бергеш, мынча деп чугаалады: «Барып, Бурганның өргээзин база өргүл салыр бедигээшти хемчээ, ында тейлеп турар улусту сана.
+\v 2 Ынчалза-даа даштыкы шөлдү хемчээве, чүге дээрге ону өске чоннар улузунга берипкен-дир. Олар ыдыктыг хоорайны дөртен ийи ай дургузунда чаза базып кээр.
+\v 3 Оон Мен Бодумнуң ийи херечимге күштү бээримге, олар качыгдал хевин кеткеш, 1260 хүн дургузунда Бурганның медээзин суртаалдап кээрлер».
+\v 4 Ол херечилер дээрге ийи олива ыяжы болгаш черниң Дээрги-Чаяакчызының мурнунда турар ийи чырыткы ол-дур.
+\v 5 Оларга хора халдадыр дээн кандыг-бир кижи турар болза, херечилерниң аксындан от аттыккаш, дайзыннарын өрттендир чиптер. Ынчангаш кым оларга хора халдадыксааныл, ынчалдыр өлүртүп каар.
+\v 6 Олар Бурганның медээзин суртаалдап чоруур үеде чаъс чагбазын дээш, дээрни хаар эргени оларга берген. Херечилерде ол ышкаш сугларны хан кылдыр хуулдуруптар база черни кандыг-даа айыыл-халап-биле, кажан күзей-дир, кезедир эрге бар.
+\v 7 Ийи херечи боттарының медээзин төндүр суртаалдаптары билек, тамыдан бир араатан оларже халдаар. Араатан оларны тиилээш, базып каар.
+\v 8 Херечилерниң өлүг мага-боттары оларның Дээргизиниң хере шаптыртканы улуг хоорайның кудумчуларынга чыдар. Ол хоорайның ойзу демдектээн ады – Содом азы Египет.
+\v 9 Янзы-бүрү дылдарлыг чоннарның, аймактарның, сөөк-языларның улузу оларның өлүг мага-боттарынче үш чартык хүн кайгап кээр болгаш оларны хөөржүдерин чөпшээревес.
+\v 10 Оларның өлүрткени дээш, черниң чурттакчылары өөрүп-хөглээр база дойлаар, аразында белек солчур, чүге дээрге ол ийи медээчи кижи төрелгетенге хөй хилинчекти эккелген.
+\v 11 Ынчалза-даа үш чартык хүн эрткенде, Бурганның чорутканы амы-тын медээчилерже сиңниге берген, оон олар бут кырынга туруп келген. Оларны көрген хамык улус аажок корткан.
+\v 12 Ийи медээчи оон дээрден дыңзыг үннүң оларга: «Бээр үнүп келиңер!» – дээнин дыңнап каан. Олар дайзыннары көрүп турда, оларның мурнунга булут кырынга дээрже көдүрлүп үне бергеннер.
+\v 13 Таптыг-ла ол өйде чер аажок күштүг шимчээш, хоорайның оннуң бир кезии буступ калган. 7000 кижи өлген, арткан улус коргуп-сүртеп, дээрде саадаан Бурганны алдаржыдып турган.
+\p
+\v 14 Ийиги халап ынчалдыр эрткен, ынчалза-даа үшкү халап кел чыткан.
+\p
+\v 15 Дээрниң чедиги төлээзи трубазын этсиптерге, дээрден: «Бо делегейни чагырар эрге ам Дээргивистиң, Ооң шилээн Христозунуң эргезинде апарган, Ол ам кезээ мөңгеде хааннаар-дыр!» – дээн ыыткыр үннер дыңналды.
+\v 16 Бурганның мурнунга боттарының дүжүлгелеринде олурган чээрби дөрт ирей доңгая кээп дүшкеш, Бурганга мөгейдилер.
+\v 17 Олар мынча деп турду: «Ам бар, черле турган Бүрүн Күчүлүг Дээрги-Бурган-Чаяакчы, Сээң өндүр улуг Чагыргаңны Бодуңнуң холуңче ап, чагырып эгелээниң дээш, Сеңээ өөрүп четтирдивис.
+\q1
+\v 18 Бүгү аймак-чоннар килеңнеп турду, а ам Сээң килеңиңниң шагы келген-дир. Өлүглерни шиидер болгаш Сээң чалчаларыңны, медээчилериңни база Сеңээ шынчы улусту, Сээң адыңны хүндүткеп көөр улуг, биче бүгү улусту шаңнаар үе келген-дир. Черни узуткап турарларны чок кылыр үе келген-дир!»
+\p
+\v 19 Ынчан дээрде Бурганның өргээзи ажыттынып, көстү берди. Чагыг-керээниң  аптаразы ында турарын көрдүм. Ооң соонда кызаңнааштар кызаңнап, диңмирээшкин диңмиреп, чер шимчей берди база улуг долу дүжүптү.
+\c 12
+\cl 12 эге.
+\p
+\v 1 Оон дээрге өндүр улуг кайгамчык демдек – хүн кеткен херээжен көстүп келди. Ооң буттарының адаанда ай бар, а бажында он ийи сылдыс-биле каастаан оваадай кедип алган чорду.
+\v 2 Ол херээжен сааттыг болду. Ооң божуур ай-хүнү үнген, эъди аарыырга, алгырып турду.
+\v 3 Дээрге ооң соонда өске кайгамчык демдек – чеди баштыг, он мыйыстыг аажок улуг кызыл улу көстүп келди. Ооң баштарында чеди оваадай кедирген болду.
+\v 4 Ооң кудуруу дээрден сылдыстарның үштүң бир кезиин дүжүр ширбээш, черже шывадапты. Херээжен божуптары билек, ооң Чаш төлүн сыырыптар дээш, улу ооң баарынга турду.
+\v 5 Херээжен бүгү чоннарны демир мерге-биле башкарар Оол божуп алды. Ынчалза-даа Бурган ооң Оглун алгаш, Бодунуң чанында дүжүлгезинче аппарды.
+\v 6 А херээжен ээн ховуже, Бурганның аңаа белеткеп кааны черже дезипти, орта ол дээш, 1260 хүн дургузунда сагыш салып кээр ужурлуг турган.
+\p
+\v 7 Дээрге ооң соонда дайын эгеледи: Михаил база дээрниң аңаа чагырткан төлээлери улуга удур, а улу бодунуң төлээлери-биле оларга удур демисежип үндү.
+\v 8 Ынчалза-даа улу күш четпейн барып, бодунуң төлээлери-биле кады дээрге турар черин чидирипти.
+\v 9 Бүгү делегейни дуурайлаан, эрлик база удурланыкчы деп адаткан ол аажок улуг улу, шаандагы чылан бодунуң төлээлери-биле кады черже дүжүр октаттырыпты.
+\v 10 Мен ынчан дээрден ыыткыр үннү дыңнап кагдым: «Ам камгалал келди. Ам бистиң Бурганывыс Бодунуң хаан күжүн көргүстү! Ам Ооң шилээн Христозу Бодунуң эргезин көргүстү! Бурганывыстың мурнунга туруп алгаш, ха-дуңмавысты хүндүс-даа, дүне-даа буруудадып келген буруудадыкчы дээрден дүжүр октаткан-дыр.
+\q1
+\v 11 Бистиң ха-дуңмавыс ону Хураганның ханының ачызында алыс шынны херечилээни-биле тиилээн-дир. Олар өлүрүнден-даа чалданмаан, амы-тынын харамнанмаан-дыр.
+\q1
+\v 12 Ынчангаш өөрүп-байырлаңар, дээрлер база дээрлерниң чурттакчылары! А чер биле далай, ат болур силер, чүге дээрге эрлик силерже бадып келген-дир! Ол хөлчок килеңнээн, чүге дээрге ооң үези көңгүс эвээш артканын билир-дир».
+\p
+\v 13 Черже дүжүр октадыпканын билип кааш, улу Оолду божаан херээженни истеп-сүрүп эгелээн.
+\v 14 Ынчалза-даа херээженге ээн ховуга турар чер белеткеп каан, ынаар ужупсун дээш, аңаа улуг эзирниң ийи чалгынын берген болду. Орта ону үш чартык чыл дургузунда ажаап-карактап, улудан дестирип кээр турган.
+\v 15 Улу ооң соонда, херээженни чууй шаап аппарзын дээш, аксындан сугну хемгилештир үндүр бүлгүрүптү.
+\v 16 Ынчалза-даа чер херээженге дузалашты: ол бодунуң аксын ажыткаш, улунуң аксындан аккан сугну ажырыпты.
+\v 17 Улу херээженге медээжок килеңнээш, ооң артып калган ажы-төлү-биле – Бурганның айтыышкыннарын сагаан, Иисусту шынныы-биле херечилээн улус-биле чаалажыр дээш чорупту.
+\c 13
+\cl 13 ку эге.
+\p
+\v 1 Улу далай эриинге туруп алды. Мен ынчан далайдан үнүп орар араатанны көрүп кагдым. Ол он мыйыстыг болгаш чеди баштыг, а мыйыстарында он оваадайлыг болду. Ооң баштарында Бурганны дорамчылаан аттар бижээн.
+\v 2 Мээң көрүп кааным араатан ирбишке дөмей, ооң аспактары адыгныы дег, а аксы арзылаңныы дег чорду. Улу ол араатанга бодунуң күчүзүн, бодунуң дүжүлгезин база бодунуң аажок улуг эргезин дүжүп берипти.
+\v 3 Араатанның бир бажында өлүмнүг балыг-даа бар ышкаш көзүлдү, ынчалза-даа ол балыы экирий берген чорду. Бүгү делегейниң улузу кайгап-харап, араатанны эдерип турду.
+\v 4 Араатанга бодунуң эргезин дүжүп бергени дээш, кижи бүрүзү улуга мөгейди. Улус араатанга база мөгейип: «Бо араатан-биле кым деңнежирил, ооң-биле кым демисежип шыдаарыл?» – дижип турду.
+\v 5 Бурганны дорамчылаан, турамык сөстер эдерин аңаа чөпшээрээн болду. Ол дөртен ийи ай дургузунда чагырар эргени алган.
+\v 6 Араатан аксын ашкаш, Бурганны, Ооң адын, Ооң чурттаан черин база дээрниң чурттакчыларын одап, каргап эгеледи.
+\v 7 Бурганның улузу-биле чаалажыр болгаш оларны тиилээр эргени база аңаа берген. Ол ышкаш янзы-бүрү дылдарлыг аймак, чон база шупту сөөк-языны чагырар эргени аңаа берген.
+\v 8 Чер кырында чурттаан хамык улус-өртемчейни чаяарының бетинде-ле өргүлге салган Хураганда бар амыдыралдың номунче аттарын киир бижээннеринден өскелери, араатанга мөгейдилер.
+\v 9 Дыңнаар кулаа бар хамык улус дыңназын!
+\v 10 Тудуп алгаш баар ужурлуг кижини тудуп алгаш баар. Хылыштан калыр ужурлуг кижини хылыш шанчып каар. Ынчан Бурганның улузундан шыдамык чорук болгаш бүзүрел негеттинер.
+\p
+\v 11 Мен оон черден үнүп орар база бир араатанны көрүп кагдым. Ол хураганныы дег ийи мыйыстыг, ынчалза-даа улу ышкаш чугаалаар болду.
+\v 12 Ол бирги араатанның өмүнээзинден ооңуу ышкаш бүрүн эргени эдилеп, бүгү бо делегейни база ында чурттаан хамык улусту өлүмнүг балыы экирий берген бирги араатанга мөгееринче албадап турду.
+\v 13 Ийиги араатан өндүр улуг кайгамчык чүүлдерни кылды: улус көрүп турда, отту безин дээрден бадырып турду.
+\v 14 Ийиги араатанга биргизиниң өмүнээзинден кайгамчык чүүлдер кылыр арганы берген турган. Ынчангаш ол оозу-биле чер кырында чурттаан хамык улусту дуурайлап каапкан. Черниң чурттакчыларынга хылыш-биле өлүмнүг балыглатса-даа, өлбейн барган бирги араатанның дүрзүзүн шуткуурун ийиги араатан дужаады.
+\v 15 Ийиги араатанга биргизиниң дүрзүзүн тынгарар арганы бээрге, ол дүрзү чугаалаар база аңаа мөгейбээн хамык улусту өлүрүп шиидерин дужаар харыктыг апарды.
+\v 16 Ийиги араатан бүгү улусту: улуг, бичии, бай, ядыы, хостуг, кул деп ылгал чокка, оң холунга азы хаваанга таңма бастыртып, демдектедиринче албадай берди.
+\v 17 Ындыг демдек чок кижи чүнү-даа садып аар азы садар эрге чок турган. А ол демдек дээрге араатанның ады азы ол атты көргүскен сан болур.
+\v 18 Борта мерген угаан херек. Угаанныг кым-даа болза араатанның санын санап үндүрүп шыдаар, чүге дээрге ол сан кижи амытанның адынга дүгжүр 666 деп сан болур.
+\c 14
+\cl 14 ки эге.
+\p
+\v 1 Мен оон көөрүмге, Сион дагда Хураган турду. Хураганның болгаш Ооң Адазының адын хавактарында бижип демдектээн 144 000 кижи Хураган-биле кады турар болду.
+\v 2 Шапкын агым сугнуң дагжааны дег, диңмирээшкинниң диңмирээни азы хөгжүмчүлерниң чадаганнарга ойнаан аялгазы дег, дээрден дыңналган үннү дыңнап кагдым.
+\v 3 Дүжүлгениң баарынга, дөрт дириг амытан болгаш ирейлерниң мурнунга улус чаа ырны ырлажы берди. Ол ырны чүгле черниң улузундан адыргаш, хостап каан 144 000 кижи өөренип ап шыдаар турган.
+\v 4 Олар дээрге херээжен кижиге дээп көрбээн, боттарын арыг хевээр кадагалап арттырып алган улус-тур. Олар дээрге, Хураган кайнаар-даа баар болза, Ону эдерер улус-тур. Оларны бүгү кижи төрелгетенниң иштинден адыргаш, хостап каан; Бурганга база Хураганга өргүп салган баштайгы дүжүт дег улус ол-дур.
+\v 5 Оларның аксы меге сөстү кажан-даа этпээн, оларда кемниг, бужар чүү-даа чок.
+\p
+\v 6 Мен оон Бурганның шаары дээрде ужуп чоруур база бир төлээзин көрүп кагдым. Ол төлээ чер кырында чурттаан бүгү улуска: янзы-бүрү дылдарлыг сөөк-язы, аймак-чон бүгүдезинге медеглээр дээни мөңге Буянныг Медээлиг болду.
+\v 7 Ол ыыткыр мынча диди: «Бургандан коргуп, Ону алдаржыдып мактаңар, чүге дээрге Ооң шииткелиниң үе-шагы келген-дир. Дээрниң, черниң, далайның болгаш суг баштарының Чаяакчызынга мөгейиңер!»
+\v 8 Дээрниң ол төлээзиниң соондан ийигизи эдерип: «Ол буурады! Өндүр улуг Вавилон буурады! Хамык чоннарны ооң арагазын – ооң самыыралының ажыг арагазын ижеринче албадапкан турган хоорай буурады!» – деп бар чытты.
+\v 9 Дээрниң баштайгы ийи төлээзиниң соондан үшкүзү эдерип, ыыткыр мынча деп чорду: «Араатанга азы ооң дүрзүзүнге кажан-бир шагда мөгеер база хаваанга азы холунга ооң таңмазын бастыртып алыр кижи
+\v 10 Бурганның килеңиниң дашказынче куткан Ооң хорадаан сагыжының чалаң арагазын ижер. Ындыг кижини дээрниң ыдыктыг төлээлериниң база Хураганның мурнунга отка кыпкан күгүрге хилинчектээр.
+\v 11 Оларны хинчектээн оттуң ыжы кезээ мөңгеде өрү көдүрлүр, ынчангаш араатанга азы ооң дүрзүзүнге мөгейген база ооң ады-биле демдектеткен улуска хүндүс-даа, дүне-даа амыр-дыш турбас».
+\v 12 Ийе, Бурганның улузундан – Бурганның айтыышкыннарын сагыыр болгаш Иисуска бүзүрээр бүгү улустан шыдамык чорук негеттинер.
+\v 13 Мен ынчан дээрден мынча дээн үннү дыңнап кагдым: «Мону бижип каг: амдан эгелээш, Дээрги-Чаяакчыга бараан болуп тура, өлген улус – амыр-чыргалдыг. Сүлде мынча деп турар: „Олар ам боттарының аар-берге ажыл-херектеринден дыштанып ап болур, а ажыл-херектери оларны эдерер-дир».
+\p
+\v 14 Мен оон көөрүмге, мурнумда ак булут тур. Ында кижи оглу ышкаш Кижи саадап олур, Ооң бажында алдын оваадай, а холунда чидиг хол кадыыры бар болду.
+\v 15 Ооң соонда Бурганның өргээзинден дээрниң өске төлээзи үнүп келгеш, булутта саадаан Кижиже: «Хол кадыырын туткаш, кес-ле, чүге дээрге черде дүжүт быжып, ажаалда үези келген-дир» – деп алгырды.
+\v 16 Оон булутта саадаан Кижи хол кадыырын черже карбаш кылгаш, черниң дүжүдүн ажаап каапты.
+\v 17 Оон Бурганның дээрде өргээзинден өске бир төлээзи үнүп келди. Ол база холунда чидиг хол кадыырлыг болду.
+\v 18 Ооң соонда өргүл салыр бедигээштен отту чагырар эргелиг база бир төлээ үнүп келди. Ол чидиг хол кадыырлыг төлээге: «Хол кадыырың туткаш, черниң виноград шөлүнде салбактарны кес-ле, чүге дээрге виноград быжа берген-дир» – деп ыыткыр алгырды.
+\v 19-20 Дээрниң төлээзи хол кадыырын черже карбаш кылгаш, виноградты ажаагаш, ону хоорай даштында чулук сы базар оңгарже октапты. Виноградты, Бурганның өндүр улуг килеңин көргүзүп, сы базып кааптарга, оортан хемгилештир агып баткан хан аът бажы-биле деңнештир тереңнеп, 1600 стадий черже ага берди.
+\c 15
+\cl 15 ки эге.
+\p
+\v 1 Мен ооң соонда дээрге база бир өндүр улуг болгаш кайгамчык демдекти көрүп кагдым: чеди халап эдилээн дээрниң чеди төлээзи аңаа көзүлдү. Ол чеди халап халаптарның сөөлгүлери болду, чүге дээрге Бурганның килеңи ооң-биле төнер чүве-дир.
+\p
+\v 2 Мен оон от-биле холушкан шилдең далайга дөмей бир чүве көрдүм, а ол ышкаш тиилекчилерни – араатанны, ооң дүрзүзүн база ооң сан-адын тиилээн улусту көрдүм. Олар Бурганның берген чадаганнарын тудуп алгаш, шилдең далай чанынга туруп алгаш,
+\v 3 Бурганның чалчазы Моисейниң ырын база Хураганның ырын ырлажып турдулар: «Бүрүн Күчүлүг Дээрги-Бурган-Чаяакчы, Сээң ажыл-херээң өндүр улуг, кайгамчык-тыр! Сээң оруктарың чөптүг болгаш алыс шынныг-дыр, бүгү чоннарның Хааны!
+\q1
+\v 4 Сенден кортпас кижи бар бе, о, Дээрги-Чаяакчы? Сээң адыңны алдаржытпас кижи тыптыр бе? Чүгле Сен ыдыктыг сен! Хамык чоннар Сеңээ кээп мөгеерлер, чүге дээрге Сээң чөптүг ажыл-херээңни шупту улус көрүп турар».
+\p
+\v 5 Мен ооң соонда дээрде Бурганның өргээзиниң – херечилелдиң майгынының – ажыттына бергенин көрүп кагдым.
+\v 6 Оон Бурганның өргээзинден сөөлгү чеди халапты эдилээн дээрниң чеди төлээзи үнүп келди. Олар чайынналчак ак арыг лён хеп кедип алган, хөректеринде алдын курлар куржанган болду.
+\v 7 Дөрт дириг амытанның бирээзи ынчан мөңге дириг Бурганның килеңи долган чеди алдын саваны дээрниң ол төлээлеринге үлеп берди.
+\v 8 Бурганның өндүр чырыының болгаш күчү-күжүнүң ыжы Ооң өргээзин бүргей апкан, дээрниң чеди төлээзиниң эккелгени чеди халап төнмээн шаанда, Бурганның өргээзинче кым-даа кирип шыдаваан.
+\c 16
+\cl 16 гы эге.
+\p
+\v 1 Мен оон Бурганның өргээзинден үнген ыыткыр үннү дыңнап кагдым. Үн дээрниң чеди төлээзинге: «Баргаш, Бурганның килеңи долган чеди саваны черже тө чажыптыңар!» – диди.
+\v 2 Бирги төлээ чоруткаш, савазының иштинде бар чүвени черже тө чажыпты. Араатанның таңмазы-биле демдектеткен, ооң дүрзүзүнге мөгейген улус коргунчуг болгаш аарышкылыг оюлган балыгларлыг апарды.
+\v 3 Ийиги төлээ савазының иштинде бар чүвени далайже тө чажыпты. Суг өлүг кижи ханы дег хан бооп хуула бээрге, далайда амылыг амытан артпады.
+\v 4 Үшкү төлээ савазының иштинде бар чүвени хемнер болгаш суг баштарынче тө чажыптарга, олар хан бооп хуула бердилер.
+\v 5 Дыңнаарымга, суг дээш харыылаар дээрниң төлээзи мынча деп чугаалады: «Ам бар, черле турган Ыдыктыг Бурган, Сээң үндүрген шииткелиң чөптүг-дүр.
+\v 6 Чүге дээрге кижилер Сээң улузуңнуң база медээчилериңниң ханын төккен-дир. Ынчангаш Сен оларга ханны ижиртиптиң. Олар чогуур кеземчени алды».
+\v 7 Мен оон өргүл салыр бедигээштен: «Бүрүн Күчүлүг Дээрги-Бурган-Чаяакчы, Сээң шииткелдериң чөптүг болгаш алыс шынныг-дыр!» – дээн үннү дыңнап кагдым.
+\v 8 Дөрткү төлээ савазының иштинде бар чүвени хүнче тө чажыпты. Улусту от-биле оя чиртир эргени хүнге берген болду.
+\v 9 Оларны шыдажыр аргажок от өрттендир чип турду, а олар халаптарны чагырар эргелиг Бурганның адын одап, каргап турдулар. Олар боттарының бачыттарын миннип, Бурганче ээлбедилер база Ооң адын алдаржытпайн бардылар.
+\p
+\v 10 Бешки төлээ савазының иштинде бар чүвени араатанның дүжүлгезинче тө чажыптарга, ооң чагыргазы дүмбейже дүлнү берди, а улус аарыг-хилинчектен дылдарын ызырып турду.
+\v 11 Олар аарышкызы болгаш балыг-бышкыны дээш, дээрде Бурганны одап, каргап турдулар, ынчалза-даа боттарының бачыттыг оруктарын кагбадылар.
+\v 12 Алдыгы төлээ савазының иштинде бар чүвени улуг Евфрат хемче тө чажыпты. Чөөн чүктен кээр хааннарга орук ажыдып, хемниң суу кадып калды.
+\v 13 Мен ынчан бөзүр пагаларга дөмей үш бук көрүп кагдым. Олар улунуң, араатанның болгаш меге медээчиниң аксындан үнүп келдилер.
+\v 14 Ол буктар кайгамчык чүүлдерни кылыптар болдулар. Олар чер-делегейниң хамык хааннарын эргий кезип, чаалажыры-биле чыып алыр дээш чоруптулар. Ол дээрге Бүрүн Күчүлүг Бурганның өндүр улуг шииткел хүнүнде боор дайын-чаага белеткел-дир.
+\v 15 «Дыңнаңар, Мен, оор дег, хенертен кээр мен. Улус мурнунга бужартап, шалдаң үне халып келбес дээш, хевин белеткеп алган, одуг чыдар кижи амыр-чыргалдыг».
+\v 16 Буктар хамык хааннарны еврей дылда Армагеддон дээр черже чыып эккелдилер.
+\p
+\v 17 Оон дээрниң чедиги төлээзи савазының иштинде бар чүвени агаарже тө чажыпты. Бурганның өргээзинде дүжүлгеден ыыткыр үн дыңналып: «Боттанган-дыр!» – диди.
+\v 18 Ынчан чаңныктар кызаңнап, дааш дагжап, диңмирээшкин диңмирээш, коргунчуг чер шимчээшкини болду. Кижини чаяаган үеден бээр чер ындыг күштүг шимчеп көрбээн! Халаптыг-ла чер шимчээшкини!
+\v 19 Өндүр улуг хоорай үш кезекке чарлы берген база бүгү чурттарның хоорайлары буступ дүшкен. Бурган улуг Вавилон хоорайны бодап келгеш, Бодунуң савазындан килеңиниң арагазын аңаа ижиртипти.
+\v 20 Хамык ортулуктар чиде берди, даглар артпады. Дээрден улусче бирээзи-ле бир талант деңзилиг долу дүжерге, улус долу халавы дээш, Бурганны каргап турду, чүге дээрге ол халап шуут коргунчуг болган.
+\c 17
+\cl 17 ги эге.
+\p
+\v 1 Ооң соонда чеди сава туткан дээрниң чеди төлээзиниң бирээзи меңээ чедип келгеш, мынча диди: «Бараалы, мен сеңээ улуг хемнер чанында олурган сурагжаан самыыраан херээженниң канчаар кеземче алырын көргүзүп берейн.
+\v 2 Черниң хааннары ооң-биле самыырап турган, а бо делегейниң улузу ооң самыыралының арагазын эзиртир ижип турган».
+\p
+\v 3 Мени оон Сүлде башкаргаш, ээн ховуже аппарды. Мен аңаа кызыл араатан мунуп алган херээженни көрүп кагдым. Ол араатан Бурганны дорамчылаан аттар-биле үпчү бодун шыптынган, чеди баштыг болгаш он мыйыстыг болду.
+\v 4 Херээжен кып-кызыл болгаш хүрең-кызыл хааннар кедер хептиг, алдын болгаш үнелиг эртине даш база ак шуру каасталгаларлыг болду. Ол холунда самыыраар чоруунуң бужар-багы болгаш хир-чуду-биле долган алдын савалыг чорду.
+\v 5 Херээженниң хаваанда: «Өндүр улуг Вавилон, бо делегейниң хамык самыырааннарының база бужар-багының иези» – деп чажыт уткалыг атты бижээн.
+\v 6 Ол херээжен Бурганның улузунуң база Иисусту херечилеп, Аңаа шынчызы дээш өлүрткен улустуң ханын ишкеш, эзирээн болду. Мен ону көргеш, аажок кайгадым.
+\p
+\v 7 «Чүге кайгаарың ол? – деп, дээрниң төлээзи менден айтырды. – Мен сеңээ бо херээженниң база ооң мунганы чеди баштыг, он мыйыстыг араатанның чажыдын чугаалап берейн.
+\v 8 Сээң көргениң араатан кажан-бир шагда дириг турган, а ам өлүг. Ынчалза-даа ол тамыдан ам бир катап туруп кээр, оон ылап шын өлүмүнче чоруптар. Аттарын бо делегейни чаяар бетинде-ле амыдыралдың номунче киир биживээн черниң чурттакчылары араатанче көргеш, кайгап каарлар: ол кажан-бир шагда дириг турган, ам өлүг, ындыг-даа болза, катап чедип кээр.
+\v 9 Ол бүгүнү билип аар дизе, мерген угаан херек. Чеди баш дээрге херээженниң орары чеди тей-дир, ол ышкаш чеди хаан-дыр.
+\v 10 Оларның бежи дүжүп калган, бирээзи ам-даа чагырбышаан, өскези ам-даа келбээн, а чедип келгеш, маңаа көңгүс үр эвес үеде турар.
+\v 11 Кажан-бир шагда дириг турган, а ам өлүг араатан – сески хаан-дыр. Ол баштайгы чеди хаанга хамааржыр база бодунуң өлүмүнче бар чыдар.
+\v 12 Сээң көрүп турарың он мыйыс дээрге ам-даа чагырып эгелевээн он хаан-дыр. Ынчалза-даа оларга араатан-биле кады бир-бир шак чагырар эргени бээр.
+\v 13 Олар шупту чаңгыс сорулгалыг, а боттарының күжү биле эргезин араатанга бериптерлер.
+\v 14 Олар Хураган-биле чаалажыр, ынчалза-даа Ол Ооң шилээш, кый деп алганы, Аңаа шынчы улус-биле кады оларны базып каар. Чүге дээрге Ол дээргилерниң Дээргизи болгаш хааннарның Хааны-дыр».
+\v 15 Дээрниң төлээзи оон меңээ мынча диди: «Самыыраан херээженниң олурар черинде хемнер көрген болгай сен. Ол дээрге янзы-бүрү дылдарлыг аймактар, чоннар, сөөк-язылар-дыр.
+\v 16 Сээң көргениң он мыйыс болгаш араатан боду самыыраан херээженни көрбестей бээр. Олар ону хоозураткаш, шалдаң-чанагаш кааптарлар, ооң мага-бодун сыырып, от-биле чиртирлер.
+\v 17 Бурган демги он хаанның чүректеринге, Ооң сөстери бүтпээн шаанда, чагырар эргезин араатанга бээр деп күзелди тывылдырган. Олар ынчалдыр Ооң күзел-соруун күүседир.
+\v 18 А сээң көргениң херээжен дээрге чер-делегейниң хааннарын чагырган өндүр улуг хоорай ол-дур».
+\c 18
+\cl 18 ки эге.
+\p
+\v 1 Мен ооң соонда Бурганның дээрден бадып орар өске бир төлээзин көрүп кагдым. Ооң эрге-чагыргазы кончуг улуг база ооң өндүр чырыы черни шыва хаяаландыр чырыдыпты.
+\v 2 Дээрниң төлээзи ыыткыр алгырды: «Ол буурады! Өндүр улуг Вавилон хоорай буурап дүштү! Ол ам буктарның, четкерлерниң чурттаар чери, чүүл-бүрү арыг эвес куштарның база араатан аңнарның хоргадалы апарган. Чүге дээрге бүгү чоннар ооң самыыралының калчаалыг арагазын пактааннар.
+\v 3 Черниң хааннары ооң-биле кады будалып, бүгү делегейниң садыгжылары ооң самыын каас-коязындан байып турганнар».
+\p
+\v 4 Мен оон дээрден өске үннүң мынча дээнин дыңнап кагдым: «Мээң чонум, ооң бачыдынга киришпес дээш база ооң кеземчезинге таварышпас дээш, ол хоорайдан үнүп чоруңар.
+\v 5 Ооң бачыттарының дугайында сураг дээрде чеде берген-дир, а Бурган ооң хамык кемниг херектерин утпаан-дыр. Ооң силерни аажылап келгени дег, аңаа база ындыг хамаарылгалыг болуңар, ооң кылган херектерин ийи дакпыр аар кылдыр эгидиңер.
+\p
+\v 6 Ооң силерге берип турган арагазындан ийи дакпыр ажыг араганы ооң дашказынче кудуп бериңер.
+\v 7 Ол кайы хире алдарны, каас-коя чуртталганы бодунче хаара тыртып туржук, ынча хөй хилинчекти, ажыг-шүжүгнү аңаа бериңер. Чүге дээрге ол: „Дүжүлгеде кадын ышкаш саадап ор мен! Дулгуяк кадай эвес-тир мен. Кажан-даа ажыг-шүжүг көрбес мен!“ – деп бодунга боду мактанмышаан-дыр.
+\v 8 Ындыызы дээш, ону бир-ле хүн эңдерик айыыл-халап: өлүмнүг аарыг-аржык, ыы-сыы болгаш аш-чут таварыыр. Ол отка өрттенип каар, чүге дээрге ону шиидер Дээрги-Бурган-Чаяакчы күчүлүг-дүр».
+\p
+\v 9 Ооң-биле кады будалып, мага ханып турган черниң хааннары хоорайны хуюктаан өрттүң ыжын көргеш, ооң ажыын ажып, ыглажы бээрлер.
+\v 10 Ооң хилинчээн үлежиринден коргуп, ырадыр туруп алгаш: «Кара халап! О, өндүр улуг хоорай, аа халак! О, күчүлүг Вавилон! Чаңгыс шак иштинде Бурган сени кезетти!» – деп халактаарлар.
+\v 11 Бо делегейниң садыгжылары база ооң ажыын ажып, ыглажырлар, чүге дээрге оларның бараанын ам кым-даа садып албас апаар.
+\v 12 Ам кым-даа оларның алдынын, мөңгүнүн, үнелиг эртине даштарын база ак шурузун, лён пөстерин, хүрең-кызыл хептерин, торгузун база кып-кызыл пөстерин, ховар ыяжын, чаан азыындан янзы-бүрү кылыгларын, үнелиг ыяжын, хүлерин, демирин база маны дажын,
+\v 13 чемге каар үнелиг холуксааларын, чаагай чыттыг айдызаар чүүлдерин, арагазын, үзүн, далганын база кызыл-тазын, бода малын, хойларын, аъттарын база тергелерин, кулдарын база улустуң мага-бодун, амы-тынын хереглевестей бээр.
+\v 14 Садыгжылар Вавилонга: «Сээң аажок эдилексээниң хамык үнелиг чүүлдер ам сенде чок-тур. Хамык эртине-байлааң, каас-кояң эстип чиде берди, сен ам оларны кажан-даа эгидип ап шыдавас сен» – дээрлер.
+\v 15 Хоорай-биле садыглажып тургаш, ооң ачызында байый берген садыгжылар ооң хилинчээн үлежиринден корткаш, ырадыр туруп аарлар. Олар ооң ажыын ажып, ыглажып,
+\v 16 мынча дээрлер: «Кара халап! О, өндүр улуг хоорай, аа халак! Ол үнелиг чуга лёндан, хүрең-кызыл база кып-кызыл пөстерден каас-коя хептер кедер, алдындан, үнелиг эртине даштардан база ак шурудан каасталгаларлыг турган.
+\v 17 Ол хире эртине-байлакты чаңгыс-ла шак иштинде узуткап каапты!» Шупту корабльдар башкарыкчылары, корабльдарда эжиндирип чоруур улус, далайжылар база далай ачызында амыдырап чоруур шупту улус ырадыр турупкан турду.
+\v 18 Олар хоорайны хуюктаан өрттүң ыжын көргеш: «Бо өндүр улуг хоорай-биле өске кандыг хоорай деңнежирил?» – деп алгыржып турдулар.
+\v 19 Олар качыгдалдан баштарын доозун-довурак-биле бызап, ыы-сыызын төп, алгыржып турдулар: «Кара халап! О, өндүр улуг хоорай, аа халак! Далайга эжиндирген хамык улус ооң эртине-байлаа-биле байып чорду. Ол чаңгыс-ла шак иштинде хоозурады».
+\p
+\v 20 Дээрлер, өөрүп-байырлаңар! Бурганның бүгү улузу, элчиннери болгаш медээчилери, өөрүп-байырлаңар! Чүге дээрге силерге кылган хамык бузуду дээш, Бурган ону кезеткен-дир!
+\p
+\v 21 Ооң соонда дээрниң күчүтен төлээзи хемчээли дээрбе дажы дег улуг дашты көдүргеш, ону далайже киир октапкаш, мынча диди: «Өндүр улуг Вавилон хоорайны база шак ынчаар чылчырылдыр октаптар, ол олчаан ону кым-даа көрбес!
+\v 22 Моон соңгаар борта ыраажылар үнү, чадаганнарга ойнаан хөгжүм үнү, лимбилер, трубалар үнү кажан-даа дыңналбас. Хамык ус-шеверлер борта кажан-даа турбас база дээрбе даштарының даажы кажан-даа дыңналбас.
+\v 23 Чырыткылар борта кажан-даа чырывас, күдээлер болгаш келиннерниң үннери кажан-даа дыңналбас. Чүге дээрге сээң садыгжыларың бүгү бо делегейниң дээргилери турган болгаш, бо делегейде бар чоннарны бодуңнуң илби-шидиң-биле дуурайлаан сен.
+\v 24 Бурганның медээчилериниң, Аңаа шынчы хамык улустуң база чер кырынга өлүрткен бүгү улустуң ханы дээш буруулуг сен, Вавилон».
+\c 19
+\cl 19 ку эге.
+\p
+\v 1 Меңээ ооң соонда дээрде турар мөөң чоннуң үннери ышкаш ыыт-шимээн дыңналды. Олар мынча деп ырлажып турду: «Бурганны алгап-мактаңар! Камгалал, алдар болгаш күчү-күш бистиң Бурганывыста!
+\q1
+\v 2 Ооң шииткели шынныг болгаш чөптүг. Бодунуң самыыралы-биле черни будаан самыыраан херээженни Ол шиитти. Бодунуң чалчаларының ханы дээш, Бурган оон өжээн негеп, кезетти!»
+\v 3 Олар база катап ырлажып үндү: «Аллилуйя! Өндүр улуг хоорайның ыжы кезээ мөңгеде ооң кырынче көдүрлүр-даа!»
+\q1
+\v 4 Чээрби дөрт ирей болгаш дөрт дириг амытан ынчан доңгая кээп дүшкеш, дүжүлгеде саадаан Бурганга мөгейдилер. Олар: «Аминь! Аллилуйя!» – деп кыйгырып турдулар.
+\v 5 Оон дүжүлгеден: «Бурганның хамык чалчалары, Ону алдаржыдыңар! Бургандан коргар улуг-биче улус дөгере Ону алдаржыдыңар!» – дээн үн дыңналды.
+\v 6 Оон эңдерик улустуң үннеринге, шапкын агым сугнуң коолаанынга база диңмирээшкинниң диңмирээринге дөмей ыыт-шимээнни дыңнап кагдым. Олар мынча деп кыйгырып турду: «Аллилуйя! Бистиң Бүрүн Күчүлүг Дээрги-Чаяакчы-Бурганывыс хааннай берген-дир!
+\q1
+\v 7 Өөрүп-хөглээли, Бурганны алдаржыдаалы! Хураганның өгленир үези келген-дир. Ооң душтуу бодун белеткеп алган-дыр.
+\q1
+\v 8 Аңаа арыг ак чайынналчак хепти кедирген-дир». (А ол хеп – Бурганның улузунуң чөптүг-шынныг ажыл-херээ-дир.)
+\p
+\v 9 Дээрниң төлээзи оон меңээ мынча диди: «Бижи: куда доюнче чалалга алган улус амыр-чыргалдыг». Ол оон аңаа немей: «Бо дээрге Бурганның шынныг сөстери-дир» – диди.
+\v 10 Мен ооң буттарынче доңгая кээп дүжүп, мөгеер деп чыттым, ынчалза-даа ол меңээ мынча диди: «Ынчанма, мен база-ла, сен дег, Иисусту шынныы-биле херечилээн акы-дуңмаларың дег, Бурганга бараан бооп чор мен. Бурганга мөгей!» (Иисусту шынныы-биле херечилээри – Бурганның медээчилерин сорук киирер чүве ол-дур.)
+\p
+\v 11 Мен ажыттына берген дээрни база ак аътты, ооң мунукчузун көрүп кагдым. Мунукчуну Бүзүрелдиг болгаш Шынныг деп адап каан, чүге дээрге Ол чөптүү-биле шиидип база дайылдажып турар.
+\v 12 Ооң караа – оттуң чалбыраажы-ла, а бажында хөй оваадайлар кеткен. Ооң Бодундан өске кым-даа билбес атты Ында бижээн болду.
+\v 13 Ол ханче суп, кызыткан шыва тон кеткен, а Ооң адын «Бурганның Сөзү» дээр.
+\v 14 Дээрниң ак аъттар мунган база арыг ак чуга хептерлиг аг-шерии Ону эдерип бар чытты.
+\v 15 Ооң аксындан чидиг хылыш уштунуп орду. Ол ооң-биле бүгү чоннарны кыргып-хыдыыр. Ол демир мерге-биле оларны башкарар болгаш Бүрүн Күчүлүг Бурганның калчаалыг килеңин күүседип, улустуң оңгарга виноградтан арага үндүр сы базары дег, оларны чылча базар.
+\v 16 Ооң дөңмээнде болгаш ак хевинде: «Хааннарның Хааны база дээргилерниң Дээргизи» деп ат бижиттинген болду.
+\p
+\v 17 Мен оон шуут-ла хүн кырында турар дээрниң бир төлээзин көрүп кагдым. Ол шаары дээрде ушкан хамык куштарже ыыткыр алгырды: «Бээрлеңер! Бурганның өндүр улуг доюнче чыглыңар!
+\v 18 Хааннарның, шериг баштыңчыларының, бо делегейниң күштүг улузунуң мага-бодун, аъттарның болгаш мунукчуларның мага-бодун, кулдар биле хостугларның, улуглар биле бичелерниң – шупту улустуң мага-бодун хөндеп чиңер!»
+\v 19 Мен оон араатанны база черниң хааннарын аг-шерии-биле катай-хаара көрүп кагдым. Олар аъттыг Мунукчу-биле база Ооң аг-шерии-биле чаалажыр дээш, чыглып турдулар.
+\v 20 Ынчалза-даа араатанны болгаш ооң өмүнээзинден кайгамчык чүүлдер кылып турган, араатанның таңмазы-биле демдектеттирген база ооң дүрзүзүнге мөгейген улусту дуурайлап келген меге медээчини тудуп хоругдап кагды. Араатан биле меге медээчи күгүр кыпкан оттуг хөлче диригге киир октаттырыпканнар.
+\v 21 Оларның аг-шерии аъттыг Мунукчунуң аксындан уштунуп органзыг көстүр хылышка кыргыдып-хыдыдып алган. Хамык куштар оларның мага-боттарын хөндеп, мага хандыр дойлааннар.
+\c 20
+\cl 20 ги эге.
+\p
+\v 1 Оон Бурганның дээрден бадып орар төлээзин көрүп кагдым. Ол холунда тамының дүлгүүрүн болгаш аар илчирбе тудуп алган болду.
+\v 2 Ол төлээ улуну – эрлик база удурланыкчы болур шаандагы чыланны – тудуп хоругдааш, ону илчирбе-биле муң чыл дургузунда кинчилеп кагды.
+\v 3 Дээрниң төлээзи улуну тамыже киир октааш, үнер черин хаггаш, таңмалап кагды. Ынчаар орта демги улу муң чыл төнмээнде, делегейниң чоннарын оон ыңай мегелээр харыы чок апарган. А ооң соонда ону үр эвес үеде хостаар ужурлуг.
+\p
+\v 4 Оон мен хөй дүжүлгелер көрдүм. Ында саадааннарга шиидер эргени берген болду. Иисусту шынныы-биле херечилээн дээш база Бурганның медээзин суртаалдаан дээш, бажын кестиртип өлген улусту база көрдүм. Олар араатанга-даа, ооң дүрзүзүнге-даа мөгейбээннер, ооң таңмазын хаваанга-даа, холунга-даа бастыртпааннар. Оларга амы-тынны катап эгидип берген, ооң соонда олар Христос -биле кады муң чыл иштинде хааннааннар.
+\v 5 Өлүглерниң бир дугаар катап дирилгени ол-дур. Арткан өлүг улуска муң чыл төнмээн шаанда, амы-тынны катап эгитпээн.
+\v 6 Баштайгы катап дирлиишкинге киржир улус амыр-чыргалдыг база Бурганның чонунга хамааржыр; ийиги өлүм оларны чагырар эрге чок. Олар Бурганның база Христостуң бараалгакчылары болур, Ооң-биле кады муң чыл дургузунда хааннаарлар.
+\p
+\v 7 Бир муң чыл эрткен соонда, эрликти кара-бажыңындан хостаптар.
+\v 8 Ол чер кырында тоо быдараан Гог биле Магогту дуурайлап чоруп каар. Эрлик оларны чаалажыры-биле чыып аар, олар далай эриинде элезин дег хөй болур.
+\v 9 Черниң чүк-чүгүнден сөктүп келгеш, олар Бурганның улузунуң турлаан база Ооң ынак хоорайын бүзээлептерлер. Ынчалза-даа дээрден от дүшкеш, оларның аг-шериин хуюкталдыр чиптер.
+\v 10 Оларны дуурайлаан эрликти, ооң мурнунда араатан биле меге медээчини дег, кыпкан күгүр долган хөлче киир октаптар. Олар аңаа дүн, хүн дивейн, кезээ мөңгеде хилинчек көөрлер.
+\p
+\v 11 Мен оон кончуг улуг ак дүжүлгени база ында саадаан Бурганны көрүп кагдым. Ооң түрлүг көрүжүнден дээр биле чер ис чок чиде берген.
+\v 12 Мен ынчан дүжүлгениң мурнунда турар улуг, биче өлүг улусту көрүп кагдым. Ажып каан номнар база бар болду. Оон база бир номну – амыдыралдың номун – ажыдып кагды. Өлүглерни оларның кылган херектерин барымдаалап, номнарда оларның дугайында бижээнин ёзугаар шииткен.
+\v 13 Далай аңаа чораан өлүг улусту үндүр чалгыпкан. Өлүм болгаш Тамы боттарының өлүг улузун берипкен. Оон оларның кижи бүрүзүн черге кылган херектерин барымдаалап шииткен.
+\v 14 А оон Өлүм биле Тамыны оттуг хөлче киир октапкан. Ол оттуг хөл ийиги өлүм болган.
+\v 15 Амыдыралдың номунче адын киир биживээн кижи бүрүзүн оттуг хөлче киир октапкан.
+\c 21
+\cl 21 эге.
+\p
+\v 1 Мен оон чаа дээрни болгаш чаа черни көрүп кагдым. Биеэги дээр болгаш биеэги чер чиде берген, далай база оон ыңай чок болду.
+\v 2 Мен ыдыктыг хоорайны, чаа Иерусалимни, база көрүп кагдым. Ол дээрде Бургандан дүжүп орду база душтуу оолга бээри-биле белеткээн душтук кыс дег шиметтинген болду.
+\v 3 Дээрде дүжүлгеден ыыткыр үн мынча дээнин дыңнадым: «Бурганның турар чери ам улус аразында доктаап турупкан-дыр. Бурган ам кижилер-биле кады чурттай бээр, Ол ам оларның Бурганы, а олар Ооң чону болур.
+\v 4 Бурган кижилерниң караанда чаш бүрүзүн чодуп бээр. Моон соңгаар өлүм-даа, ыы-сыы-даа, ажыг-шүжүг-даа, аарышкы-даа турбас, чүге дээрге бүгү эрги делегей чиде берген».
+\p
+\v 5 Дүжүлгеде саадаан Бурган ынчан меңээ: «Көр! Хамык чүвени чаартып тур мен!» – диди.
+\v 6 Ол ооң соонда: «Ону бижи, ол болза шынныг болгаш бүзүрелдиг сөстер-дир» – деп немеп кагды. Ол ооң соонда меңээ мынча диди: «Боттанган-дыр! Мен Альфа болгаш Омега, эгези болгаш төнчүзү-дүр мен. Кагып-суксаан кижиге амыдырал хайырлаар суг бажындан халаска ижиртир мен.
+\v 7 Тиилээн кижи бо бүгүнү Менден салгап аар. Мен – ооң Бурганы, а ол – Мээң оглум болур.
+\v 8 А кортуктар, шынчы эвестер, бужартааннар, өлүрүкчүлер, самыырааннар, караң көрнүрлер, дүрзү-бурганга мөгеерлер болгаш хамык мегечилер боттарының хуу-салымын күгүр кыпкан оттуг хөлден тып аарлар. Ийиги өлүм ол-дур».
+\p
+\v 9 Сөөлгү чеди халап-биле долдурган чеди савалыг дээрниң чеди төлээзиниң бирээзи меңээ чедип келгеш: «Дуу ынаар бараалы, мен сеңээ Хураганга кадай боор душтукту көргүзейн» – деп чугаалады.
+\p
+\v 10 Сүлде мени башкара берген болгаш, дээрниң төлээзи мени кадыр бедик дагның бажынче аппарды. Ол меңээ дээрде Бургандан дүжүп орар ыдыктыг хоорай Иерусалимни көргүстү.
+\v 11 Хоорай Бурганның өндүр чырыы-биле бүргеттинген турган. Ол өттүр көстүр арыг яшма деп эртине даш ышкаш чырып турду.
+\v 12 Ону долгандыр он ийи хаалгалыг улуг бедик хана бар, а хаалгалар чанында дээрниң он ийи төлээзи турар. Хаалгаларда Израильдиң он ийи аймааның аттарын бижээн.
+\v 13 Чүк бүрүзүнде үш-үш: чөөн чүкте – үш, соңгу чүкте – үш, мурнуу чүкте – үш, барыын чүкте – үш хаалга бар.
+\v 14 Хоорайның ханаларын он ийи даш тавак кырында туткан база Хураганның он ийи элчининиң аттарын даш санай бижээн.
+\p
+\v 15 Мээң-биле чугаалажып турган дээрниң төлээзи хоорайны, ооң хаалгаларын болгаш ханазын хемчээринге херек алдын мергелиг болду.
+\v 16 Хоорайны дөрбелчинней туткан, а ооң дооразы узунунга кезе дең. Дээрниң төлээзи мергези-биле ону хемчээрге, ооң узуну 12 000 стадий болду. А дооразы болгаш бедии узунунга кезе дең.
+\v 17 Дээрниң төлээзи оон хананы хемчээрге, ооң ажыглааны кижи хемчээлин ёзугаар, хана 144 кыры дурту кылын болду.
+\p
+\v 18 Хананы яшма деп эртине даштан, а хоорайның бодун арыы кылагар шил ышкаш алдындан туткан.
+\v 19 Хоорай ханазының турар даш тавактарын янзы-бүрү үнелиг эртине даштар-биле каастаан: биргизин – яшма-биле, ийигизин – сапфир-биле, үшкүзүн – халцедон-биле, дөрткүзүн – изумруд-биле,
+\v 20 бешкизин – оникс-биле, алдыгызын – сердолик-биле, чедигизин – хризолит-биле, сескизин – берилл-биле, тоскузун – топаз-биле, онгузун – хризопраз-биле, он биргизин – гиацинт-биле, он ийигизин – аметист-биле.
+\v 21 Он ийи хаалга он ийи борбак ак шуру болур: бир хаалганы-ла бир борбак ак шурудан кылган. Хоорайның кудумчуларын арыы кылагар шил ышкаш алдын-биле дөжей салган.
+\p
+\v 22 Хоорайда Бурганның өргээзин көрбедим, чүге дээрге ында Бурганның өргээзи – Бүрүн Күчүлүг Дээрги-Бурган-Чаяакчы биле Хураган олар боттары болур.
+\v 23 Хоорайга хүннүң-даа, айның-даа херээ чок, ону Бурганның өндүр чайынналчаа чырыдып турар, а Хураган – ооң чырыткызы-дыр.
+\v 24 Бүгү делегейниң чоннары Ооң чырыының адаанга чурттаар база черниң хааннары боттарының бай-байлаан ол хоорайже эккээр.
+\v 25 Хоорай хаалгаларын хүндүс кажан-даа хагбас, чүге дээрге дүн орта черле дүшпес.
+\v 26 Чоннарның бай-байлаа болгаш эртинелерин ынаар эккээр.
+\v 27 Хоорайже чүдек-бужар чүү-даа кирбес, ыянчыг чүүлдер үүлгедикчилери азы мегечилер кирбес, чүгле Хураганда бар амыдыралдың номунда аттарын бижээн улус кирер.
+\c 22
+\cl 22 ги эге.
+\p
+\v 1 Дээрниң төлээзи оон меңээ амыдырал хайырлаар суглуг хемни көргүстү. Кристалл дег шилдең арыг хем Бурганның база Хураганның дүжүлгезинден үндүр аккан турган.
+\v 2 Ол хем хоорайның улуг кудумчузунуң ортузу-биле агып бадып чытты. Хемниң ийи эриинде амыдыралдың ыяжы үнген. Ол айда-ла бир катап, чылда он ийи удаа дүжүдүн бээр. Ооң бүрүлерин бүгү чоннарның кадыкшылын эгидеринге хереглээр.
+\v 3 Бурганның каргыжы четкен чүү-даа чүве ол хоорайга артпас. Аңаа Бурганның болгаш Хураганның дүжүлгези турар. Ооң чалчалары Аңаа бараан болуп тура,
+\v 4 Ооң арын-шырайын көрүп каар, Бурганның адын оларның хавактарынга бижээн болур.
+\v 5 Моон соңгаар орта дүн дүшпес. Оларга чырыткыларның азы хүн чырыының херээ чок, Дээрги-Бурган-Чаяакчы оларның чырыы боор, олар кезээ мөңгеде хааннаар.
+\p
+\v 6 Дээрниң төлээзи меңээ мынча диди: «Бо дээрге шынныг болгаш бүзүрелдиг сөстер-дир. Медээчилерниң угаан-медерелин башкарган Дээрги-Бурган-Чаяакчы удавас болур чүүлдү Ооң чалчаларынга көргүссүн дээш, Бодунуң төлээзин чоруткан».
+\v 7 «Дыңна, Мен удавайн чедип кээр мен! Бо номда бижээн, өттүр билип медеглээн сөстерни сагыыр кижи амыр-чыргалдыг».
+\p
+\v 8 Ол бүгүнү дыңнап, көрген кижи – Иоанн мен мен. Бүгүдени дыңнап, көрүп дооскаш, ону меңээ көргүскен дээрниң төлээзиниң баарынче доңгая кээп дүжүп, аңаа мөгеер деп бардым.
+\v 9 Ынчалза-даа ол меңээ: «Ынчанмайн көр. Мен база сен дег, сээң ха-дуңмаң медээчилер дег, бо номда бижээн сөстерни сагып чоруур хамык улус дег, шак ындыг бараан болган чалча-дыр мен. Меңээ эвес, Бурганга мөгей!» – дээн.
+\v 10 Ол меңээ чугаалаан чүвезинге немей: «Сен бо номнуң өттүр билип медеглээн сөстерин чажырып, таңмалава. Ол бүгү боттаныр үе чоокшулаан-дыр.
+\v 11 Каржы, бак чүүлдер кылып чоруур кижи оозун уламчылазын, чүдек-бужар улус хирге улам борашсын. А чөптүг-шынныг чурттап чоруурлар ынчалдыр чурттазыннар-ла. Ыдыктыг улус ыдыктыг хевээр артсын» – дээн.
+\p
+\v 12 «Дыңна! Удавас чедип келгеш, шаңналды Бодум эккээр мен. Кижи бүрүзүнге ооң кылганын барымдаалап бээр мен.
+\v 13 Мен Альфа болгаш Омега, биргизи болгаш сөөлгүзү, эгези болгаш төнчүзү мен.
+\v 14 Амыдыралдың ыяжындан чимис чиир база хоорайже хаалга дамчыштыр кирер эрге алыр дээш, идик-хевин аштап-чуп алган улус амыр-чыргалдыг.
+\v 15 А хоорай даштынга бужартап будалганнар, караң көрнүрлер, самыырааннар, өлүрүкчүлер, дүрзү-бурганга чүдүүрлер болгаш мегеге ынакшып, ооң аайы-биле кылып турар улус артып каарлар.
+\p
+\v 16 Мен, Иисус, бо бүгүнү христиан ниитилелдерге херечилезин дээш, дээрден төлээмни чоруттум. Мен дээрге Давидтиң Дазылы база үре-салгалы мен, эртенги чырык сылдыс мен.
+\p
+\v 17 Сүлде -даа, душтук кыс-даа: „Чедип кел!“ – деп чугаалап тур. Ону дыңнап турар кижи база: „Чедип кел!“ – дизин. Суксаан кижи база чедип келзин. Күзээн-не кижи бо халас белекти – амыдырал хайырлаар сугну дозуп алзын».
+\p
+\v 18 Иоанн мен бо номнуң өттүр билип медеглээн сөстерин дыңнап турар кижи бүрүзүнге сагындырып тур мен: бо сөстерге бир-ле чүве немээр кижи тыптып келзе, Бурган олче бо номда бижээн хамык хай-халапты салыптар.
+\v 19 А бо номнуң өттүр билип медеглээн сөстеринден бир чүве кааптар кижи тыптып келзе, Бурган ооң амыдыралдың ыяжындан чемненир үлүүн-даа, бо номда бижээн ыдыктыг хоорайга чурттаар үлүүн-даа казып кааптар.
+\p
+\v 20 Кым бо бүгүнү херечилээнил, Ол: «Ийе, Мен удавас чедип кээр мен» – деп тур.  Аминь! Дээрги Иисус, чедип келем!  Дээрги Иисустуң авыралы силер бүгүдеге доктаазын.

README.md

@@ -1 +1 @@
-# Tuvan Bible, converted from PDF
+# Tuvan Bible

issues.txt

@@ -0,0 +1,32 @@
+Upper case book title in MRK header/intro
+Upper case book title in LUK header/intro
+Probable untagged footnote at LUK 2:14
+Missing verse between: LUK 2:21 and LUK 2:23
+Missing verse between: LUK 2:28 and LUK 2:30
+Missing verse between: LUK 3:7 and LUK 3:9
+Verse fragment: LUK 3:24
+Missing verse between: LUK 11:5 and LUK 11:7
+Missing verse between: LUK 11:31 and LUK 11:33
+Missing verse between: LUK 19:24 and LUK 19:26
+Missing verse between: LUK 20:27 and LUK 20:29
+Missing verse between: LUK 24:22 and LUK 24:24
+Inconsistent chapter titling: ['эге', 'кү эгези.', 'кү эге.', 'ЭГЕ', 'эге.', 'эгези.', 'ги эгези.'] in LUK
+Upper case book title in ACT header/intro
+Missing verse between: ACT 7:31 and ACT 7:33
+Inconsistent chapter titling: ['глава.', 'эге.', '-ку эге.', 'ку эге.', '- ки эге.', 'гы эге.', 'ги эге', 'эге'] in ACT
+Missing verse between: 1CO 1:4 and 1CO 1:6
+Missing verse between: 1CO 4:8 and 1CO 4:10
+Missing verse between: 1CO 11:10 and 1CO 11:12
+Missing verse between: 1CO 12:29 and 1CO 12:31
+Inconsistent chapter titling: ['ги эге.', 'кү эге.', 'ки эге.', 'гы эге.', 'ку эге.', 'гу эге.'] in 1CO
+Inconsistent chapter titling: ['эге', 'эге.'] in PHP
+Upper case book title in PHM header/intro
+Verse fragment: PHM 1:8
+Missing verse between: PHM 1:23 and PHM 1:25
+Inconsistent chapter titling: ['ги эге', 'эге', '-кү эге', '-ки эге'] in HEB
+Inconsistent chapter titling: ['Бирги эге', 'эге', 'ку эге', 'кү эге.', 'ки эге'] in JAS
+Missing verse between: 1PE 1:17 and 1PE 1:19
+Inconsistent chapter titling: ['эге.', 'ку эге.', 'ки эге.'] in 1PE
+Inconsistent chapter titling: ['эге', 'ги эге.', 'ку эге'] in 2PE
+Inconsistent chapter titling: ['ги эге.', 'ку эге', 'ку эге.', 'ки эге.'] in 1JN
+Inconsistent chapter titling: ['эге', 'ку эге', 'ки эге', 'гы эге.', 'ги эге.', 'ки эге.', 'ку эге.', 'гу эге', 'эге.'] in REV

manifest.yaml

@@ -6,12 +6,12 @@ dublin_core:
   description: 'An unrestricted literal Bible'
   format: 'text/usfm'
   identifier: 'reg'
-  issued: '2022-01-19'
+  issued: '2023-03-07'
   language:
     identifier: 'tyv'
     title: "Tuvan"
     direction: 'ltr'
-  modified: '2022-01-19'
+  modified: '2023-03-07'
   publisher: 'Wycliffe Associates'
   relation: []
   rights: 'CC BY-SA 4.0'
@@ -23,7 +23,7 @@ dublin_core:
   subject: 'Bible'
   title: 'Tuvan Bible'
   type: 'bundle'
-  version: '9.2.1'
+  version: '9.2.2'
 
 checking:
   checking_entity:
@@ -32,12 +32,96 @@ checking:
 
 projects:
   -
-    title: 'Филимонга чагаа'
+    title: 'Матфей'
+    versification: ufw
+    identifier: 'mat'
+    sort: 40
+    path: './41-MAT.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'МАРКА ЧАГАА'
+    versification: ufw
+    identifier: 'mrk'
+    sort: 41
+    path: './42-MRK.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'Луканын бижээни Буянныг Медээзи'
+    versification: ufw
+    identifier: 'luk'
+    sort: 42
+    path: './43-LUK.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'ДЕЯНИЕ'
+    versification: ufw
+    identifier: 'act'
+    sort: 44
+    path: './45-ACT.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'Коринфинчилерге бирги чагаа'
+    versification: ufw
+    identifier: '1co'
+    sort: 46
+    path: './47-1CO.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'Послание к Галатам'
+    versification: ufw
+    identifier: 'gal'
+    sort: 48
+    path: './49-GAL.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'Филиппийцам'
+    versification: ufw
+    identifier: 'php'
+    sort: 50
+    path: './51-PHP.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'Колоссянам'
+    versification: ufw
+    identifier: 'col'
+    sort: 51
+    path: './52-COL.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: '1-е послание к Фессалоникийцам'
+    versification: ufw
+    identifier: '1th'
+    sort: 52
+    path: './53-1TH.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: '2-е послание к Фессалоникийцам'
+    versification: ufw
+    identifier: '2th'
+    sort: 53
+    path: './54-2TH.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'Послание к Титу'
+    versification: ufw
+    identifier: 'tit'
+    sort: 56
+    path: './57-TIT.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'ФИЛИМОНГА ЧАГАА'
     versification: ufw
     identifier: 'phm'
     sort: 57
     path: './58-PHM.usfm'
     categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'Еврейлээрге чагаа'
+    versification: ufw
+    identifier: 'heb'
+    sort: 58
+    path: './59-HEB.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
   -
     title: 'Иаковтун чагаазы'
     versification: ufw
@@ -46,9 +130,51 @@ projects:
     path: './60-JAS.usfm'
     categories: [ 'bible-nt' ]
   -
-    title: '2 Послание Иоанна'
+    title: '1 Петра'
+    versification: ufw
+    identifier: '1pe'
+    sort: 60
+    path: './61-1PE.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: '2 Петра'
+    versification: ufw
+    identifier: '2pe'
+    sort: 61
+    path: './62-2PE.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: '1 Иоанна'
+    versification: ufw
+    identifier: '1jn'
+    sort: 62
+    path: './63-1JN.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: '2 Иоанна'
     versification: ufw
     identifier: '2jn'
     sort: 63
     path: './64-2JN.usfm'
     categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: '3 Иоанна'
+    versification: ufw
+    identifier: '3jn'
+    sort: 64
+    path: './65-3JN.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'Иуданың чагаазы'
+    versification: ufw
+    identifier: 'jud'
+    sort: 65
+    path: './66-JUD.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]
+  -
+    title: 'Ажыдыышкын'
+    versification: ufw
+    identifier: 'rev'
+    sort: 66
+    path: './67-REV.usfm'
+    categories: [ 'bible-nt' ]