tbt-x-kirhinyihinyi_reg/41-MAT.usfm

1558 lines
118 KiB
Plaintext

\id MAT
\ide UTF-8
\h Matayo
\toc1 Matayo
\toc2 Matayo
\toc3 mat
\mt Matayo
\c 1
\cl Cigabi 1
\p
\v 1 Obuko bwa Yesu kristu, mwene Daudi, mwene Abrahamu.
\p
\v 2 Abrahamu aburha Isaki; Isaki aburha Yakobo; Yakobo aburha Yuda n'abalumuna;
\v 3 Yuda anaciburha Peresi na zera oku Tamari; Peresi aburha Hesromu; Hesromu aburha Aramu;
\v 4 Aramu anaciburha Aminadabu; Aminadabu aburha Nashoni; Nashoni aburha Salomoni;
\v 5 Salomoni aburha Boazi kulirhabu; Boazi aburha Obedi kuli Ruti;
\v 6 Obedi aburha Yese; Yese aburha mwami Daudi. Mwami Daudi aburha Sulemani oku mukà Uria;
\v 7 Sulemani aburha Roboami; Roboami aburha Abiya; Abiya naye aburha Asa;
\v 8 Asa aburha Yosafati; Yosafati aburha Yordami; Yordami aburha Oziyasi;
\v 9 Oziyasi aburha Yowatami; Yowatami aburha Ahazi; na Ahazi aburha Hezekia;
\v 10 Hezekia aburha Manasi; Manasi aburha Amani; Amani aburha Yosia;
\v 11 Yosia aburha Yekoniya; n'abalumuna, erhi bali omubuja bw'ébabiloni, Erhi barheng'omubuja bw'ébabiloni,
\v 12 N'enyuma yo lw'olubaga yekonia aburha Salatiyeli; Salatiyeli anaciburha Zorubabeli;
\v 13 Zorubabeli aburha Abiyudi, abiyudi aburha Heliyakimi; heliyakimi aburha Azori;
\v 14 Azori aburha Sadoki; sadoki aburha Ashime, Ashime aburha Eliyudi;
\v 15 Eliyudi aburha Eliyazari; Eliyazari aburha matani; matani aburha yakobo;
\v 16 yakobo aburha yozefu iba wa Maria, ye waburhaga yesu oderhwa kristu.
\p
\v 17 Amaburhwa goshi kurhenga Abrahamu kuhika kuli Daudi, gali ikumi na gani kurhenga kuli Daudi kuhika oku buja bw'ébabiloni, gali maburhwa ikumi na gani gali na gandi ikumi na gani kurhenga okubuja bw'ébabiloni kuhika kuli kristu.
\p
\v 18 Alaga oku kuburhwa kwa Yesu Kristu kwayishaga. Maria, nnina erhiashebirwe n'omulume oderhwa Yozefu, abonekana akola alizimi oku buhashe bwa muka ocire, omu mango barhalicija haguma.
\v 19 Yozefu walimushebire okuba ali muntu mushinganyanya arhalonzagya amuyalagazè; cikwone alonza okumuleka okw'ihwe.
\v 20 Okuaciri arhanya kuli byo, sinza malaika wa Nyakasane anamuhonokera omu bilorho, amubwira: Yozefu, mwene Daudi, orhayobohaga okurhola Maria, mukawe, bulya izimi ali liyishire omu buhashe bwa Mûka Mwimana;
\v 21 Ayishi burha omwanarhabana, wayishi muyirika izino lya Yesu; ye wayishiciza olubaga lwage n'ébyaha byalwo.
\v 22 Ebyo byoshi bya hikirire mpu lyo akanwa Nnamahanga abwirag'omulebi Kahika erhi:
\v 23 ala, omubikira ahek'izimi, anayishiburha omwanarhabana, anayishi yirikwa izino lya Emanueli, kwo kuderha oku Nnamahanga haguma na nirhu.
\v 24 Yozefu acirhenga omu liro ajira nk'oku malaika wa Nnamahanga anamubwiraga, arhola mukage.
\v 25 Cikwone arhamumanyaga kuhika alinda aburha omugala, oyoayirikaga izino lya Yesu.
\c 2
\cl Cigabi 2
\p
\v 1 Yesu aburhiragwa Ebetlehemu omu lya yuda, omu mango g'omwami Herodi, abanyabwenge kurhenga ebushoshokero bw'izûba bahika e Yerusalemu,
\v 2 Banaciderha erhi: ngahi aburhirwe omwami wa abayahudi, bulya rhabwine entondé ebushoshokero bw'izûba, nirhu rhuyishire mpu rhucikumbe ye.
\p
\v 3 Mwami Herodi, anayunva ecocinwa; alugurha, n'abomu Yerusalemu boshi naye.
\v 4 Anacishobooza abakulu b'abagula goshi na gandi b'olubaga, n'okubadosa ngahi Kristu akaba aburhirwe.
\v 5 Banacimubwira: mpu Ebetelehemu omu lya yuda; bulya kwo byali biyandike n'omulebi:
\v 6 nawe, Betelehemu, cihugo ca yuda, orhali munyi omu barhumwa ba yuda ciru n'ehitya, bulya emwawe yo yarhenga omurhambuzi walanga abantu bani, Israéli.
\p
\v 7 Ntyo Herodi anacihamagala balya banyabwenge okw'ihwe abalonza kwo bwinjabwinja emyanzi y'okurhenga amango entondé ebonekine.
\v 8 Anabarhum'ébetelehemu, aderha: mugende, munayunvirhinz'emyanzi bw'inja yoy'omwana murho; nani mwanayimanya, nyishi cikûmba ye.
\p
\v 9 Erhi baba banayunvirhiza mwami, bagenda. Banabona, erya ntondé babonaga obushoshokero bw'izûba erimbere zabo kuhika yalinda ehika enyanya yaha omwana murho âli; yayimanga.
\v 10 Nabo erhi babona eyo entondé, baba n'obushagaluke bunene.
\v 11 Baja omunyumpa babon'omwana wa kabonjo na Maria, nnina bafukama bacikumba ye; na kandi bayigula emihako yabo, bamurherekèra honaho enoro, enshange n' amavurha.
\v 12 Cazinda, Nnamahanga abayishira omu bilorho okubarhacishubir'emwa Herodi, bagerera yindiyindi njira bashubira emwabo.
\p
\v 13 Erhi baba bamagenda, malaika wa Nyakasane ayishira yozefu omu bilorho, amubwira, erhi yimuka, orhole omwana bona nnina, oyakire e Misri, onabère yo kuhika nkubwire; bulya Herodi alonz'omwana mpu amuhezé.
\v 14 Yozefu anazuka, budufu arhol'omwana na nnina, anayakire e Misri.
\v 15 Abera yo kuhika Herodi afa, lyo akanwa Nyamuzinda amanyisagya kugerer'omulebi kahika: kurheng'e Misri nahamagire omwana wani.
\p
\v 16 Lero Herodi, abona oku balya banya-bwenge bamurhebire, aja mw'omutula munene, ancirhuma mpu baniguze ngasi mwanarhabana okola agwerhe miak'ibirhi na kuj'idako bomu Betelehemu n'omunciga zoshi kurhenga amango gonanene ashambalaga bene balya banyabwenge b'ihanga.
\v 17 Lero kalya kanwa omulebi Yeremia, abw'iragwa kahikirira:
\v 18 Izu lyanyunvikana erama, endulu n'écihogero cinji: Laheri alakir'orhubonjo, arhayemeraga alembulwe bulya barhacihali.
\p
\v 19 Erhi Herodi aba amafa, sinza, oku malaika wa Nyakasane ayishiraga Yozefu omu bilorho,
\v 20 Anaderha, rhola omwana na nnina, onagende oshubire omucihugo c'Israéli, bulya abalishire obuzine bw'omwana bafîre.
\v 21 Yozefu azuka, arhol'omwana na nnina, ashubir'omucihugo c'Israéli.
\p
\v 22 Cikwone, erhi ayunva oku Arkelao y'e kol'orhambwire elya Yudea ahali h'ishe Herodi, ayoboha oku ciyija; naye erhi aba amahanulwa omu bilorho, aja e Galilaya,
\v 23 Agenda ajibera e Nanzareti, lyo akanwa kaderhagwa n'omulebi kahika: ahamagalwa Mnazareti.
\c 3
\cl Cigabi 3
\p
\v 1 Agomango hanaciyisha mtu oderhwa yohana wokubatiza ajayigiriza omw'irungu ly'ebuyahudi akagi babwira erhi;
\v 2 muciyunjuze buly'obwami bw'empingu bukola bumuyegire,
\v 3 Yohana he yolya waderhagwa n'Isaya mulebi amango aderhaga erhi erily'izû ly'omuntu wajaga yakuz'omwirungu rheganyi enjira ya Nyakasane yumanyanyi bw'inja enjira zage.
\p
\v 4 Yohana akagiyambala omushangi bw'endogomi n'omukuba gw'oluhu ecibuno akagilya enzigo n'obuci bw'emuzirhu.
\v 5 Abantu boshi b'éyerusalemu abomulya yuda mwoshi na ngasi bomu Hindi bihugo byali eburhambi bwa yorodani.
\v 6 Bakayish'émundali na bakaciyunjuz'ébyaha byabo bakayisha mpu ababatize omulwishi lwa yorodani.
\p
\v 7 Cikwone akabona abafarisayo banji bayishire mpu ababatize obwo bubatizo bwage n'abasandukayo akababwira buko bwa cibugusha ndi wamuyigirizize okuya k'obuhanya buyishire.
\v 8 Muyanage amalehe minja g'obuciyunjuze
\v 9 murha nacikagicibwira mwene na mwene mpu mugwerhe sho winyu ye ibrahimu bulya mmubwizirwe oku mulyaga mabuye gali aha Nnamahang'ogala byoshi anakûliramwo ibrahimu abana.
\v 10 N'embasha ekola eri aha bisina by'émirhi hoshi aho ngasi murhi gurhalehesiri malehe minja gwatwibwa guna kwebwe okumuliro.
\p
\v 11 Nie, namubatiza okumi lyo muhika omubuciyunjuze; cikwone oyishire nyuma zani ye muzibu kuli nie, ntanka cohashi lengeza enkwero zage ye, Ayishi mubatiz'okumuka mwimana n'okumuliro.
\v 12 Afumbasire olwibo omu kuboko kwage ayerulamw'amahemba have agahebe omu nguli, cikwone emisisi ayidulika omu muliro gurhazima.
\p
\v 13 Lero yezu anacirheng'egalilaya aha eyorodani emunda yohana âli mpu amubatizè.
\v 14 Cikwone yowane alahira, aderha: niencifinjire okubatizibwa nawé, nawe wamayish'émundandi!
\v 15 Yezu amushuza: oleke ojire Ntyo, bulya kulikwinja rhuhikirize ngasi ehinashinganine na yohana arhacirhindiraga.
\p
\v 16 Erhi yezu aba amabatizibwa, ayinamuka kurheng'omulwishi, honaho, amalunga gayiguka, anacibon'omuka gwa Nnamahanga gwayandagala now ngûku gwanaja kuliye.
\v 17 Hona halya, izu lyana cirheng'enyanya lyaderha, oyu ye mugala wani muzigirwa ncivugira.
\c 4
\cl Cigabi 4
\p
\v 1 Lero yezu anacihekwa na mûka omw'irungu, okujirhangulwa na shetani.
\v 2 Enyuma z'okucishalisa nsiku makumi gani budufu n'omushi, agarhwa n'ishali.
\v 3 Owokumurhangula anacimuyishira, amubwira: akaba oli mwana wa Mungu, orhegeke aga mabuye ebé migati.
\p
\v 4 Yezu ashuza: amubwira: omuntu arhankalama oku mugati gwone, cikwone oku mwanzi guhuluka omukanwa ka Nnamahanga.
\p
\v 5 Shetani anacimuheka omu murhundu mucesibwa, amushoneza okuburhungiri bw'akanyamuzinda,
\v 6 amubwira: akab'oli mwene Mungu, ohamire okw'idaho; bulya biyandisirwe: arhegeka bamalahika bage erhi werhuma; banakugwarhira oku maboko, ly'olekisarhaza okugulu kwawe okw'ibuye.
\p
\v 7 Yezu amubwira: kandi biyandisirwe: orharhangula nnahamwinyu, Mungu wawe.
\p
\v 8 Shetani aciri muheka oku ntondo ndiri bwenene, amulangula amami goshi g'igulu, n'irenge lyagô;
\v 9 anamubwira: ebi byoshi nakuha okafukama onacikumbe.
\p
\v 10 Yezu amubwira: rhenga, shetani! Bulya biyandisirwe: wanakacikumba, nyakasane, nyamuzinda wawe n'okuka mukolera yenene.
\p
\v 11 Lero shetani amuleka, na alaga, ba malahika bayisha hofi na yezu, bamukolera.
\p
\v 12 Yezu, anacimanya oku yowane anagwasirwe, ashubira egalileya.
\v 13 Arheng'énazareti, ajiciberera Ekapernaumu, hofi n'ényanja, elubibi lwa zabuloni na nafutali.
\v 14 Lyobihikirira ebyaderhagwa n'Isaya, mulebi:
\v 15 olubaga lwa zabuloni n'olwa nafutali, yo njira egera ebwa nyanja, ishiriza ly'eyorodani na muli galilaya w'embaga.
\q
\v 16 Olubaga, lwali lamire omu mwizimya, lwamabon'obulangashane bunene; na balya boshi balilamire omu cihoho c'olufu, obulangale bwama babonekera.
\p
\v 17 Kurhenga agomango yezu arhondera ayigiriza, n'okuderha: erhi muciyunjuze, buly'obwami bw'empingu bukola bumuli hofi.
\p
\v 18 Yezu anabà ajagera eburhambi bw'enyanja y'é galilaya, abona babiri balondana, Simoni aderhaga Petro, na Andreya, mwene wabo, erhibalibakweba akeshe omunyanja; bulya bali badubi.
\v 19 Anacibabwira: Nshimbî, najimujir'okuba badubi ba Bantu.
\v 20 Honaho balek'orheshe, bamushimba.
\p
\v 21 Naye erhiaba arhacihali, abona bandi babiri balondana, Yakobo, mwene Zebedayo, na Yowane mwene wabo, erhi bali omu bwarho bw'ishe Zebedayo, banakagi kubula orhweshe rhwabo.
\v 22 Acibahamagala, na bwonobwo balek'ishe, bamushimba.
\p
\v 23 Yezu azunguluka galilaya mwoshi, ajayigiriza omu bibanda, n'okujamanyis'emyanzi y'akalembe y'obwami, anaj'afumya ngasi ndwala, na ngasi buzamba bwali omu lubaga.
\v 24 Irenge lyage lyalumira omu Siriya mwoshi, banakagi mulerhera, abalwala balilamire n'amalumwa ga ngasi lubero, n'abali gwerhwe n'abazimu, n'ab'oluhungu, n'alihozir'ébirumbu; anakabafumya.
\v 25 Lubaga lunji bamushimbulira, Egalilaya, Edecapoli, eyerusalemu omu lya yuda, n'olubaga lw'ishiriza ly'eyorodani.
\c 5
\cl Cigabi 5
\p
\v 1 Yesu anacibona omwandu gw'abantu, arheremera oku ntondo; n'erhi aba amatamala, abaganda bage bamushegereraho.
\v 2 Ababwira, arhondera abayigiriza, anaciderha erhi:
\v 3 iragi lyabo abakenyi omu murhima, buly'obwami bw'empingu buli bwabo!
\q
\v 4 Iragi lya abali burhè, bulya bayishirhulirizibwa!
\q
\v 5 Iragi lyabo abarhuza, bulya bayishi yima omw'igulu!
\q
\v 6 Iragi lyabo abali n'ishali n'enyorha y'okuli, bulya bayishi yigurha!
\q
\v 7 Iragi lyabo abolukogo, bulya bayishi berwa lukogo!
\q
\v 8 Iragi lyabo ab'omurhima gucîre, bulya bayishibona Nnamahanga!
\q
\v 9 Iragi lyabo abahumanya abandi, bulya bayishi derhwa bene nyamuzinda!
\q
\v 10 Iragi lyabo abadwirhe balibuzibwa enyanya z'okuli, bulya obwami bw'empingu buli bwabo!
\q
\v 11 Mulibaniragi, bakamujacira, bakamulibuza, bakanamuderhera ngasi lubero lwa bubi, erhi nie ntuma.
\v 12 Musime munashagaluke, bulya oluhembo lwinyu lwayishiba lunene omu mpingu, bulya ntyo kwobalibuzize n'abalebi balimushokolire.
\p
\v 13 Muli munyu gw'igulu. Cikwone omunyu nkagwakahez'obununu bwago, bicibyankacibu galula? Ntaco gwakaci kwanana okurhalikukabulirw'embuga, n'okulabarhwa n'abantu.
\v 14 Muli bulangale gw'igulu. Olugo luyubakîrwe enyanya ly'ecirhwa lurhankacifulika;
\v 15 nakandi barhankayasà akamole, n'abali kafulik'omu nyasi, cibanaka manik'emugamba, lyo kamolekera abali omunyumpa bwoshi.
\v 16 Ntyo obulangale bwinyu bumolek'emwa abantu, lyo babon'emikolo yinyu, bakuze sho winyu oli omu mpingu.
\p
\v 17 Murhacikebagwa mpu nayishire okuishi rhenz'amarhegeko n'amalebi, c'arhali kuyishi garhenza cikuyishi gayunjuliza.
\v 18 Bulya, nkubwire okunali, kuhika amalunga n'igulu bigere, harhakarhenga okumarhegeko i ciru yemunyi erhi nsingiri nguma y'amandiko, kuhika byoshi biyishi hikirira.
\v 19 Ntya owanarhenze liguma lyomwaga marhegeko manyinyi, anagali ga yigiriza abantu okugajira, ayishiderhwa ye murho omubwami bw'empingu; cikwone owanagalange, akaba yiriza oku galange, oyo ye wayishi derhwa mukulu omubwami bw'empingu.
\v 20 Bulya, mmubwizire, akaba obushinganyaya bwinyu burhalushiri obw'abandisi n'obwa bafarizeyi, murhaka labarha omu bwami bw'empingu.
\p
\v 21 Mwayunvirhe oku abamira babwizirwe: oku orha nigaga; owanigè akwanine oku hanwa n'abatwi b'emanja.
\v 22 Cikwone nie, mmubwizire oku ngasi yeshi wanabikira owabo oburhe, akwanine okuishi hanwa n'abatwi b'emanja; nk'oku owabwire owabo mpu: kandunduguli! Akwanine okuhanwa ekagombe; na nkakulya owabwire owabo mpu musirhe! Akwanine okuhanirw'omu nyega yomuliro.
\v 23 Lero erhi akaba odwirhe enterekero yawe wayiheka ahacesibwa, Oka kengera aho oku hali ecimufaninwe n'owinyu,
\v 24 ona lekere eyo nterekero yawe aha luso lwaha cesibwa, orhangi galuka oji yunvikana n'owinyu; buzinda oyishe oji rherekèra entulo yawe.
\v 25 Ocihumanye duba duba mwene n'omushombanyi wawe, amango ociri omunjira naye, lyo alekikuheka emw'omutwi w'emanja, n'omutwi w'emanja akuhe omukulu w'abasirika, akuheba omu mpamikwa.
\v 26 Nkubwizire okunali, orhakarheng'omwo orhanacilyula ensimuni nzinda.
\p
\v 27 Mwayunvirhe oku byadesirwe mira: omanye orhajiraga obugonyi.
\v 28 Cikwone nie, mmubwizire ngasi yeshi osinza omukazi omu kucifinja yé erhi mira ajira obushungu bonaye omu murhima bwage.
\v 29 Nk'isu lyawe ly'elulyo lyakaba cirhumire c'okukuhushisa, onalirhomole olikwebe kuli nawe; bulya kw'okukulu kuliwe cirumbu cawe ciguma cihere, n'obugumana bwawe bwoshi buleki ishija omu cihenamu.
\v 30 N'okuboko kwawe kulyo erhi kwakaba igwarhiro lyo kukuhushisa, onakutwe oku kabulire kuli nawe; bulya kw'okukulu kuliwe cirumbu cawe ciguma cihere, ci n'obugumana bwawe bwoshi buleki ishija omucihenama.
\p
\v 31 Byadesirwe, oku owahinve mukage anamuhe ecerhe c'okushangalula.
\v 32 Cikwone nie mmubwizire, oku ngasi yeshi wana hinve mukage; kulusha omukazi orhalumizizi emigenzo y'obuhya, erhya mujijire okuba cishungu, na ngasi wakayanka omukazi muhinve erhya jijire obushungu.
\p
\v 33 Kandi mwa yunvirhe okw'abamira babw'izirwe mpu: orha lahiraga ebirha, ci okakomereza Nnamahanga endahiro zawe.
\v 34 Cikwone niehe, mmubwizire murhacigashaga ciru n'éhitya, ciru n'oku malunga, bulya eri ntebe ya nnamahanga;
\v 35 ciru n'okw'igulu, bulya kw'aheba amagulu gage; ciru na kuli yerusalemu, bulya ciri cishashagala c'omo mwami mukulu.
\p
\v 36 Orhacigashaga enyanya l'irhwe lyawe, bulya orhahindula ciru oluviri lwawe luguma oku lwiru.
\v 37 Bikwanine oluderho lwawe lube neci, neci, nanga, nanga; ehyanka ciyushulwa kulibyo erhi birhenzire emw'omubi.
\p
\v 38 Mwayunvirhe bya derhwa: isu okw'isu, na lino oku lino.
\v 39 Cikwone niehe, mmubwizire nti muzibuhaga oku mugalugalu. Hakabà owakushurhira omw'irhama ly'elulyo, ona muhindamulire n'éry'elumosho.
\v 40 Owakujise kadali, erhi cirondo cawe cirhuma, onamulekere n'olubega.
\v 41 Owakuseze mpu ogende naye bilometri bibirhi.
\v 42 Ohe okuhunyire, orhanagaluga olikuhoza.
\p
\v 43 Mwayunvirhe oku byadesirwe: ozigire omwira wawe, ogaye n'omushombayi wawe.
\v 44 Ci niehe, mmubwizire: muzigire abashombanyi binyu, mugishe abamujacira, mujirire abalongez'amabi amindja, mushengere ngasi bamubulis'omurhûla n'abamushimbulula.
\v 45 Lyo muba bana ba sho winyu oli omu mpingu; bulya ye bashisa izuba oku babi n'okubindja ananiese n'enkuba oku bashinganyanya n'oku barhali bashinganyanya.
\v 46 Nkamwakazigira abamuzira, luhembo lucigi mwa habwa? Abantu b'olubaga nabo kwobanakajira ntyo?
\v 47 Nankamwaka kazilamusa bene winyu bone, erhi bici mujijirage kulusha? Abapagani nabo kabarhajira kwabene okwo?
\v 48 Kuziga mube bimâna nk'oku sho w'embingu aba mwimana.
\c 6
\cl Cigabi 6
\p
\v 1 Mucilange n'okuyerekana obwindja bwinyu embere z'abantu, mpu lyo bamubona; okubundi murhakacihabwa ulehembo n'asho winyu w'embingu.
\v 2 Amango wahana enterekero, orhajag'aband'omushekera nkakula endyalya zijira omu bishagala n'oku mirimbwa, mpu lyo bakuzibwa n'abantu. Okunali mmulibwire oku mira baya nkiriraga oluhembo lwabo.
\v 3 Cikwone nkawahana entulo, okuboko lwawe kwelumosho kurhamanye ebi okulyo kwawe kwajira,
\v 4 lyo entulo yawe ejirwa okw'ihwe; na sho wawe, abona okw'ihwe, ayishi kugalulira.
\p
\v 5 Amango mwashenga, murhayorhaga nka ndyalya, zinakasima okushenga bwimanga omu bishagala n'omu mirimbwa, mpu lyo babonwa n'abantu. Mmubwizire okunali, oku mira bahabirwe oluhembo lwabo.
\v 6 Cikwone nkamwashenga, onaje omu mwawe, oyigale olunvi, oshenge emwasho âli ahantu hihwe, na sho wawe, obon'ishwe; anakugalulira.
\v 7 Omu kushenga murhaderhaga myanzi minji minji, nka bapagani, bobacikebwa mpu omukuluz'emyanzi bayunvibwa.
\v 8 Murhashushane n'abo; bulya sho winyu amanyire ebimulagirire kwo, cirw'akaba murhacishengà.
\p
\v 9 Alagi okumukwanine oku shenga: larha wirhu oli omu mpingu! Izino lyawa likuzibwe;
\v 10 obwami bwawe buyishage; okuw'alonza kube en'igulu nk'omu mpingu.
\q2
\v 11 Ene na ngasi lusiku orhuhe akalyo kirhu;
\v 12 Orhubabalire n'ébyaha birhu, nkoku nirhu rhubabalira aba rhujirira kubi;
\v 13 Orharhulekaga rhwahirimira omu mashumi mabi, cikwone orhulikuze kuli olya mubi. Bulya wen'obwami, n'obuhashe, n'obukuze, emyka n'emyaka. Bibe ntyo.
\p
\v 14 Nka mwankababalira abantu amahushe gabo, sho wenyanya naye anaishi mubabalira ninyu.
\v 15 Cikwone nawe nkaba orhababalira abantu, na sho naye arhakababalira ciru n'ehitya.
\p
\v 16 Amango mwacishalisa, garhabaga mango ga burhe, nka ndyalya, banacihindule amalanga gazinzibire, lyo balangûla abantu okubacishalisizé. Mmubwizire okunali, bahabirwe oluhembo lwabo omukujira ntyo.
\v 17 Cikwone nkawacishalisa, anashîge irhwe lyawe, ashuke n'amalanga gawe,
\v 18 lyolekiyerak'abantu okuc'ishalisizé, cikwone sho oliho okw'ihwe, na sho, abona okw'ihwe, akugalira.
\p
\v 19 Murhacijiraga omuhako omw'igulu, mwo enshwa n'engishi zayishishereza, na mwo ebishambo bya yishiba binazimbwe.
\v 20 Cikwone murhumbike emihako yinyu omu mpingu, mwo enshwa n'engishi zirhashereza, mwo n'ebishambo birhakadaha n'okuzimba.
\v 21 Bulya aha omuhako bwawe guli, ho n'omurhima gwawe gwanàbé.
\p
\v 22 Isu ly'itra ly'omubiri, isu lyawe nkaliri linja, omubiri gwawe gwoshi gwanaba n'obulangale.
\v 23 Cikwone nk'isu lyawe lirhali lindja, n'omubiri gwawe gwoshi gwanaba omu mwizimya. Akaba obulangale bwawe bwakaba mwizimya, lugero luci ogw'omwizimya gwa nkaba munene!
\p
\v 24 Ntaye wakakolera bami babiri, bulya anashomba, muguma, azigire owundi, kandi erhi acishwekere oku muguma, anaganyaguse owundi. Murhankakolera nnamahanga n'ebirugu.
\p
\v 25 Co cirhumire mmubwizire: murhakagi derha oku kalamo kinyu mpu bici mwalya, erhi oku mubiri gwinyu, mpu bici mwa yambala, ka akalamo arhali kokakulu oku biryo, n'omubiri gw'omukulu kulush'omwambalo?
\v 26 Sinzagi orhunyunyi rhw'emalunga: rhurharhwera, rhurhanasarula, rhurhahaka bici omunguli, na sho winyu w'empingu anarhulise, karhali mwe bakulu kumusha rhwo?
\v 27 Ndi muli mwe, ciru AKA cirhindibuza, wakaciyushulira ikano liguma oku kasangi ka kalamu kage?
\p
\v 28 Nacirhumaga mulibulira enyambalo? Rhengi mulole obwaso bw'omu mashwa: burhakola burhanaluka;
\v 29 gomango mmubwizire oku ciru salomoni, omw'irenge lyage lyoshi, arhayambalaga nkago maso.
\v 30 Erhi akaba Nnamahanga anayambike ntyo olubala lwo mw'ishwa, luhali ene sezi lukwebwe okuciko mwebo bwemere bunyi, karhankamuyambika kulusha aho?
\v 31 Murha cicilibuzagya, mpu bici rhwalyaga, erhibirhwa nywaga? Nabici rhuyambirhage.
\v 32 Bulya ebyo byoshi, bapagani babilonza, sho winyu w'empingu amanyire oku mubilagirire kwo.
\v 33 Murhangi lonza obwami n'obushinganyanya bwa Nnamahanga, nebyo bindi byoshi mwabiyushulirwa.
\v 34 Kuziga murhakagi ciyirha oku birhindo; olusiku lw'irhondo lwa cilongeza lyone. Ngasi lusiku n'amabi galwo.
\c 7
\cl Cigabi 7
\p
\v 1 Murhakagitwa olwabe, lyo ninyu murh'ishigilutwirwa.
\v 2 Oku mwanatwe oluli omu mwabene, kwo naninyu mwalutwirwe.
\v 3 Carhuma wadokola ehyasi hiri okw'isu ly'owinyu, orhanabwini enduluma eri omu lyaw'isu?
\v 4 Erhi gurhi wakabwir'owinyu, oku aleke omudokole ehyasi himuli okw'isu, w'enduluma eri omu lyawe?
\v 5 Eyi ndyalya, orhengirhenza enduluma eri omu lyaw'isu, na ntyo lyo wahashibona ehyasi hiri okw'isu lya mwene winyu.
\p
\v 6 Murhakagiha orhubwa ebiryo bicîre, murhanakweba enjuma zinyu embere z'engulube, zirekilabarha, na gani zimuhindukira.
\p
\v 7 Muhune, mwahabwa; mulongereze; mwayishibona, mukomombe, mwanishi yigulirwa.
\v 8 Bulya ngasi ohûna anahabwe, n'olongereza anarhole, n'okomomba okulunvi anayigulirwe.
\p
\v 9 Ndi mulimwe oha omwanawag'ibuye, erhi akamuhuna omugati?
\v 10 Erhi nka akamuhun'ensamaki, k'anamuha omujoka?
\v 11 Lero, mwe bagalugalu, muyîshiha abana binyu ebintu binja, manga sho oli omumpingu alimwinja kulusha, n'okuhana ebintu binja okubamuhuna.
\p
\v 12 Ngasi byoshi mwalonze abantu bamujirire, mubire kuli bonabo, bulya lyoli'irhegeko n'obulebi.
\p
\v 13 Mugerere omu muhango mufunda, buly'omuhango mugali guna shanjusire erinjira ehêka ebwa kuhéra, na banji bayigerera mwo.
\v 14 Ci omuhango mufunda n'enjir'enfundîre yo ehéka ebwa buzine, na bagerwa bayibona.
\p
\v 15 Mucilange n'amalebi g'obunywesi, bakamuyishira n'enyambalo ye bibuzi, n'omundalala eri mirunga.
\v 16 Mubamanyire oku bijiro byabo karhwanahumba amalehe okumishugi? Erhi enyungu oku ntandagule?
\v 17 Ngasi murhi mwinja malehe minja gulehêka, ci omurhi mubi malehe mabi gulehêka.
\v 18 Omurhi mwinja gurhankaleheka amalehe mabi, n'omubi gurhakaleka amalehe minja.
\v 19 Ngasi murhi gurhayana malehe minja gunatubwe gukwebwe n'omu muliro.
\v 20 Mwayishibamanyir'okubijiro byabo.
\p
\v 21 Arhali ngasi boshi banyakuza: mpu larha, larha! Banâjè omu bwami bw'empingu, ci olya ojira obulonza bwa larha oli omumpingu.
\v 22 Banji bayishire Aida olwo lusiku: nnahamwirhu, nnahamwirhu, karhurhakagileb'okwizino lyawe? Karhurhakagihinva abazimu okw'izino lyawe? Karhurhanakagijira ebisomerine binji okw'izino lyawe?
\v 23 Lero nayishi babwira n'obwalagale: ntaco mumanyaga, ntengiho, mwe nkozi z'amabî.
\p
\v 24 Co cirhumire ngasi yeshi mwanayunve emyanzi ndesire anayishimbe, ayishishushanyibwa n'omuntu mwirhonzi, wayubakiraga enyumpa yage okwibuye.
\v 25 Enkuba erhinia, olubula lwayisha, empusi yahusâ byashurha erya nyumpa: erhahirimaga bulya yalinyubakire okw'ibuye.
\v 26 Ci owayumva emyanzi ndesire arhanayishimbe ashushanyibwe n'omusire wayubakiraga enyumpa yage okumushenyi.
\v 27 Enkuba yania, olubula lwayisha, empusi yahusâ yanashurha eyo nyumpa: yanahirima n'okuhirima kwayo kwaba kunene.
\p
\v 28 Erhi yezu ayusiderha eyo myanzi, olubaga lwa hya n'ezo nyigirizo;
\v 29 bulya akagiyigiriza nk'ogwerhe obuhashe, carhali nka abagiriza babo.
\c 8
\cl Cigabi 8
\p
\v 1 Erhi Yesu ayandagala oku ntondo, olubaga lwinji lwa mukulikira.
\v 2 Habaga mubenzi muguma, amuyegera amusengera, aderha: Nnahamwirhu, nk'okulonzize, wananjira ncè.
\p
\v 3 Yesu alambula okuboko, amuhumakwo, anamubwira: nonzize ocè. Honaho ebibenzi byage byayuma.
\v 4 Yesu amubwira: ocilange orhabwire ndi yeshiyeshi; cikwone ogende ociyerekane emw'abadahwa, onahane enterekero erya Musa arhegekaga, lyo ebyo buba buhamiriza bwawe emunda bali.
\p
\v 5 Ntyo Yesu anaja omu kapernaumu, omukulu w'abasirika amuyishira,
\v 6 amusengera anaciderha: Nnahamwirhu, omukozi wani agweshire omu nyumpa, ahozire ebirumbu analibwire bwenene.
\p
\v 7 Yesu amubwira: nayisha nayishi mufumya.
\p
\v 8 Omukulu w'abasirika amushuza: Nnahamwirhu, ntashinganini oje omumwani, ci oderhe kwone cinwa ciguma, n'omukozi wani afuma.
\v 9 Bulya, nkenzire abakulu, nani ngwerhe abani basirika ntegeka; nambwire muguma: genda! Anagende; n'owundi: Yisha! Anayishe; n'omukozi wani: jira kulebe! Anakujire.
\p
\v 10 Erhi aba amamuyunva, Yesu asomerwa, anabwira abalimushimbulire: Mmubwizire okunali, ciru omu Israeli ntabonaga mwo obuyemere bunene nkobu.
\v 11 Cikwone, Mmubwizire oku banji bayishi rhenga ebushoshokero bw'izuba n'emunda lizikira, n'okulya haguma n'Abrahamu, Isaki, na Yakobo omu bwami bw'empingu.
\v 12 Cikwone abana b'obwami bayishi kabulirwa omu mwizizi gw'embuga, bayishi kalaka n'oku kugurh'amino.
\v 13 Buzinda Yezu abwira omukulu wabasirika: gendaga, bikubere nk'okw'obwemere bwawe bunali. Konako kasangi omukozi anafuma.
\p
\v 14 Yesu anashubi gera omu mwa Petro, ashimana nazala agweshire, erhi agwerhwe n'ishushira.
\v 15 Amuhuma oku kuboko, ishushira lyamurhengakwo; azuka, abakolera.
\p
\v 16 Bijingo, balerha hofi na Yezu banji baliko abazimu. Ahinva abazimu oku Kanwa Kate, afumya n'abandi balwala boshi,
\v 17 lyo bihikirira abyaderhagwa n'Isaya, mulebi, abarhula n'endwala zirhu.
\p
\v 18 Yesu anacibona lubaga lwinji lukola lumuzungulusire, arhegeka oku bagereraga erind'ishiriza.
\v 19 Mwandisi muguma amuyegera, anamubwira: nakushimba ngasi hoshi wanaja.
\p
\v 20 Yesu amushuza: banyambwe bajira enyala, n'orhunyunyi rhw'emalunga rhugwerhe enyogo; ci omwana w'omuntu arhagwerhi ahakaheba irhwe lyage.
\p
\v 21 Wundi muguma omu baganda bage, amubwira: Nnahamwirhu, onyemerere ntengi jibisha larha.
\p
\v 22 Cikwoki Yezu amushuza: nshimba, oleke abafu babishe abafu babo.
\p
\v 23 Ashonera omu bwarho, n'abaganda bage bamushimba.
\v 24 Ala, hanacizuka omunyanja akalaba kanene kuhika obwarho bwalonz'okulohoma. Naye, alihunire.
\v 25 Abaganda bamuyegera bamutula, baderha: orhucize rhwamafa!
\p
\v 26 Ababwira: bici birhumire muyobohire mwe Bantu b'obuyemere butya? Anazuka, akalihira empusi n'enyanja, n'omurhula munene gwanabà.
\p
\v 27 Abantu basomerwa: yendi you wani, kwobakaziriderha, owakengwa ciru n'empusi n'enyanja?
\p
\v 28 Erhi aba akolali erind'ishiriza, omu cihugo c'abagerasi, Bantu babiri balimwo abazimu, barhenga ebwa byusho, bamuja emalanga. Bali bakali bwenene ntaye wankacigezire eyo munda.
\v 29 Lola, bana yakuza: bici rhwe nanawe? K'oyishire eno mpu orhulibuze n'akasanzi karhacihika?
\p
\v 30 Aho, hali obuso bw'engulibe bwali buyabusire.
\p
\v 31 Abazimu basengera Yezu, baderha: nkaba orhuhinvire, orhurhumage omwobu buso bw'engulube.
\p
\v 32 Ababwira: gendi! Banarhenga banaja omw'obwo buso. Lolaga, obwo buso bwana libirhira oku mala bwarhogera omu nyanja, bwana mirirwa n'amishi.
\v 33 Abaliyabwire banalibirha bayaka, baja omu lugo bajayalagaza byoshi bya gezire na gurhi byabire oku balya balimwo abazimu.
\v 34 Ntyo olugo lwoshi bagenda bajiringa Yezu; na, Erhi bamubona, bamuyinginga mpu arhenge emwabo.
\c 9
\cl Cigabi 9
\p
\v 1 Yesu ashonera omu bwarho buguma, ayicira enyanja, aja omu murhundu gwage.
\v 2 Sinzagya, bamulerhere owolihozire ebirumbu agweshire oku nshingo. Yesu, erhi abona obwemere bwarho, abwira oyu wali hozire ebirumbu: ocihe omurhima, mwana wani, ebyaha byawe okola obibabalirwe.
\p
\v 3 Kulibyo, baguma omu bandisi babwirana bone: oyu muntu amajacira Nnamahanga.
\v 4 Na Yezu amanya entanya zabo, aderha: bici birhumire mugwerhe entanya mbi omu mirhima yinyu?
\v 5 Bulya, gurhi kuli kulembu, okuderha: ebyaha byawe bibabalirwe, erhi okuderha: yimuka ogende?
\v 6 Ntya, lyo mumanya oku mwene omuntu agwerhe obuhashe bw'okubabalira ebyaha muno igulu: yimuka, kwabwizire owalihozire ebirumbu, rhola encingo yawe ogende emwawe.
\v 7 Anayimuka, anaja emwage.
\v 8 Erhi olubaga lubon'ebyo, bagwarhwa n'ecobà, baharamya Nnamahanga, wahaga abantu obuhashe buli nkobwo.
\p
\v 9 Kurhenga aho anagenda kuli bwenene, Yezu abona muntu muguma atamire aha bakahogeza, ye waderhagwa Matayo. Amubwira: nshimbà. Oyo muntu ayimuka amushimba.
\p
\v 10 Erhi Yesu okola alialya omunyumpa, ala, abavurhisa banji n'abantu bakalamu kabi bayisha bakalya bonaye n'abaganda bage.
\p
\v 11 Abafarisayo erhi babona ntyo, babwira abaganda bage: cirhumire mwalimu winyu alira baguma n'abandisi n'abantu b'akalamu kabî?
\p
\v 12 Erhi Yesu ayunva, aderha: arhali abayosire bwinja bobakabà n'obulagirire bw'omufumu, ci abalwazire.
\v 13 Mugende mujiciyigiriza kwo kuderha gurhi okwo: lukogo nonzize ci erhali nterekero. Bulya ntayishaga ndi hamagala abashinganya, ci banabyaha.
\p
\v 14 Ntyo abigirizibwa ba yohana bagenda bayegera hofi na Yezu, bamubwira: cirhuma rhwe n'abafarisayo rhuka cishalisa, erhi n'abaganda bawe bohe barha ci shalisizi?
\p
\v 15 Yezu abashuza: k'abira b'omuhya mulume banalake amango omuhya mulume aciri boshi? Ensiku zayisha omuhya mulume abarhenga mwo, gomango bacishalisa.
\p
\v 16 Ntaye wanka hangira eciraga cihyahya oku cikulukulu; bulya cana berula kw'ecihande n'obubere bucilugire.
\v 17 Barhaka jira idivai lihyahya omucibikiro cikulukulu; ago mango ecibikiro canabereka, iidivai lyana bulajika, n'ebikiro byanahwa, ci banakaheba idivai lihyahya omu cibikiro cihyahya, ago mango idivai n'ebibikiro byombi erhi hobinali.
\p
\v 18 Okwali ababwira eyo myanzi, Lola, murhambo muguma ayisha, afukama emalanga gage, aderha: mwali wani omafà bona buno; ci oyishe, omuhumekwo, anacilama.
\v 19 Yesu ayimuka amushimbulira bon'abaganda bage.
\p
\v 20 Lola, mukazi muguma waligwerhwe n'omududu myaka ikumi n'ibiri amuyegera amuyisha enyuma, ahuma oku cishumiro c'omushangi gwage.
\p
\v 21 Bulya akagicibwira yene: erhi nakahuma kwone oku mwambalo gwage, erhi nanfumire.
\p
\v 22 Yesu ahindamuka, aderha, erhi amubona: ocihangane munyere wani, obwemere bwawe bwa kufumize. Oyo mukazi anafuma honaho.
\p
\v 23 Erhi Yesu ahika aha mw'olya murhambo, abona abali baziha efirimbi n'abantu bali balaka.
\v 24 Ababwira: rhengi, bulya ogu musole munyere gurha firi, ci guhunire, bamushekera.
\v 25 Erhi olubaga luba lwama hulusibwa, aja omu nyumpa agwarhira olya w'omusole munyere oku kuboko, olya musole munyere azuka.
\v 26 Eyo myanzi yalumira eyo munda yoshi.
\p
\v 27 Erhi arhenga eyo munda, mihurha ibiri ya kulikira Yesu, yaja yakuza: orhubere obwonjo, mwene Daudi!
\p
\v 28 Erhi aba amahika omunyumpa, erya mihurha yamuyegera hofi, Yesu ababwira: kamuyemire oku nanajirantyo? Neci Nnahamwirhu, kwo bamushuzize.
\p
\v 29 Abahuma oku masu, anaderha: bikubere nkokwo obwemere bwinyu buli.
\v 30 N'amasu gabo ganayiguka. Yesu abakomereza bwenene: erhi ntaye wamanyaga ogu mwanzi.
\v 31 Erhi barhenga aho bayalagaza irenge lyage omu cihugo coshi.
\p
\v 32 Okubagenda, ala, balerhera Yesu owundi walimw'omuzimu w'akaduma.
\v 33 Erhi aba amahinva oyo muzimu, akaduma kaderha. N'olubaga lwa somerwa: rhurhasagibona bindi bya mwen'ebi muno israeli.
\p
\v 34 Ci abafarisayo bederha mpu: Misi ya bazimu e murhabire okuhinva abazimu.
\p
\v 35 Yesu agera emirhundu yoshi n'omu bishagala, ajayigiriza emyanzi y'obwami, n'okuja afumya ngasi ndwala, na ngasi buzamba bwa ngasi lubero.
\v 36 Erhi abona olubaga, abayunviza obwonjo, bulya bali shandire n'okurhama nka bibuzi birhagwerhi mungere.
\v 37 Lero abwira abaganda bage: Ebihumbulwa biri binene, ci abakozi bali bagerwa.
\v 38 Hunagi Nnahano w'ebihumbulwa, arhume abakozi omu nyumpa yage.
\c 10
\cl Cigabi 10
\p
\v 1 Buzinda, ahamagala balya baganda bage ikumi na babiri, abaha obuhashe bw'okukaga abazimu, n'okufumya ngasi ndwala na ngasi buzamba.
\v 2 Lolagi amazino g'entumwa ikumi na zibiri. Owaburhanzi, Simoni, akagi hamagala Petro, na Andra, mulumuna; Yakobo, mwene Zebedayo, na Yohana, mulumuna;
\v 3 Filipo, na Batelemayo; Tomaso, na Matayo muvurhisa; Yakobo, mwene Alfayo, na Tedeyo.
\v 4 Simoni mukananayo, na Yuda Iskariote, olya wahana Yesu.
\p
\v 5 Babo aba ikumi na babirhi Yesu arhumaga, enyuma ly'okubahanula gurhi bagenda: Murhaje olunda lw'abapagani, murhaje n'omu mirhundu y'abasamariya;
\v 6 Cikwone muje emunda ebibuzi bihezire byabene Israeli.
\v 7 Mugende muyigirize munaderhe: Obwami bw'empingu bukola buli hofi.
\v 8 Mufumye abalwala, mufûle abafire, mucesè ababenzi, muhinve abazimu. Mwahabirwe bushà, ninyu muhane bushà.
\v 9 Murhayomeke masholo, erhi nfaranga, erhi magerha, omu mikaba yinyu;
\v 10 erhi nshoho za lubalamo, erhi myambalo ibirhi, erhi birato, erhi karhi, bulya omukozi akwanine akalyo kage.
\v 11 Omu ngasi mirhundu kandi erhi cishagala mwajemwo, munadose erhi hanabà omuntu mwinja wankamuyegereza; munabere ahamwage kuhika muyishi genda.
\v 12 Omukudaha munalamusè aho;
\v 13 na erhi eyo nyumpa yankaba ekwanine, omurhima gwinyu gunaje Kulibo; ci erhi yankabà erha kwanini, aho omurhima gwinyu guna mugalukekwo.
\v 14 Nka barhamuyegerezizi, na nka barhayunvirhi emyanzi yinyu, munarhenge omweyo nyumpa erhi omweco cishagala muna gukumule olutulo oku nshando zinyu.
\v 15 Mmubwizire okunali: olusiku lw'okutw'olubanja, ecihugo c'esodoma n'egomora byanahwa kunyî kulusha eco cishagala.
\p
\v 16 Alagi, mmurhumire nka banabuzi omukarhi k'emirunga. Ntyo mine bengehushu nka njoka, na balembu nka ngukû.
\v 17 Mumanye abantu; bulya bamuhàna omunyumpa z'okutwira emanja, bana mushurhire eminyuli omu bishagala byabo;
\v 18 Mwahekwa, erhi nye ntuma, emalanga ga ba kavuruneri n'embere z'abami, Oyo muhamiriza emunda bali n'oku bapagani.
\v 19 Ci, erhi baka muhana, murhayobohaga mpu gurhi mwa shambala erhi oku mwa derha: Ebi mwaderha mwayishi bihabwa honaho;
\v 20 Bulya arhali mwe mwaderha ci mûka wa sho winyu waderha mulimwe.
\v 21 Omulondanyi ahana omulumuna mpu bamunige, n'omubusi ahana omwana wage; n'abana bagoboke ababusi babo, bana banige.
\v 22 Mwayishi shombwa na boshi erhi izino lyani lirhima; ci owacihangana kuhika obuzinda ye wanacizibwe.
\v 23 Nka bamomulibuza omu cishagala ciguma, munayakire omu cindi. Mmubwizire okunali, murhayuse okugera omu mirhundu yoshi y'Israeli omwana w'omuntu arhayisha.
\p
\v 24 Owayiga arhankalusha omwigiriza wage, n'omukozi arhankalusha Nahamwabo.
\v 25 Birhakahashikana omwigirizibwa alushe omwigiriza wage, n'omukozi nka nnahamwabo. Erhi bankaderha mpu nanyumpa ye belzeburi, kanga kulusha baka kubwira obomumwage!
\p
\v 26 Ntyo murhayobohaga; Bulya ntabyo bifulike birha fululuke, erhi ihwe lirhanka manywa.
\v 27 Ebi ndi namubwira omu mwizizi, mubiderhe kalengerere; na ebi ndinamuderhera omu marhwiri, mubiyakulize oku burhungiri bw'enyumpa.
\v 28 Murhayobohe abakaniga omubiri barhangwerhi obuhashe okuyirha omurhima; Cikwone muyobohe owankashereza omurhima n'omubiri omu cihenama.
\v 29 K'orhufunzi rhubirhi rhurhagulwa nsimuni nguma? Cikwoki ntahyo higuma hyankarhogera okwidaho buzira obulonza bwa sho winyu.
\v 30 Na ciru enviri z'okwirhwe linyu ziringanje zoshi.
\v 31 Ntyo murhayobohaga: ecishingo cinyu cilushire ecorhufunzi rhwinji.
\v 32 Co cirhumire olya yeshi wanyemera embere z'abantu, nani namuyemera embere za larha oli omu mpingu.
\v 33 Cikwoki owakandahira emalanga g'abantu, na ishimulahira emalanga ga larha oli omu mpingu.
\p
\v 34 Murhamanye mpu nayishire okulerha omurhula omw'igulu; ntali lerha mirhima ci ngorho.
\v 35 Bulya nayishire ndi berula omwana n'ishe, omunyere na Nina, omukazi na nazala;
\v 36 n'abashombanyi bomuntu bayishiba b'omumwage.
\v 37 Osima ishe erhi nnina kulusha nie erhi arhakwanini, n'osima omugala erhi mwali kundusha arhakwanini;
\v 38 orhaberhwire omusalaba gwage yene, erhi arhana nshimbuliri, arhakwanini.
\v 39 Owakenjerere obuzine bwage anabuheze, n'owabuheze nyentumire anabubone.
\p
\v 40 Owamuyankirire erhi nye ayankirire, n'owanyakirire erhi ayankirire owantumaga.
\v 41 Owanayankirire omulebi nk'oku abali mulebi ayishi habwa oluhembo lw'omulebi, n'owanayankirire omushinganya nk'oku anali mushinganya ayishihabwa oluhembo lw'obushinganya.
\v 42 N'olya yeshi wana hane akabehe k'amishi g'emboho, emwa muguma waba bagalaganda mpu Bulya bali bigirizibwa bani, mmubwizire okunali, oluhembo lwage lurhanka hera.
\c 11
\cl Cigabi 11
\p
\v 1 Erhi Yesu aba amayusa ahana amahano gage oku ntumwa zage ikumi na zibirhi, arhenga eyomunda, mpu ahanule ana yigirize omu mirhundu y'omucihugo.
\p
\v 2 Yohana, erhi ali omu mugozi ayunva baderha emikolo ya kristu, amubwira kugerera abigirizibwa bage:
\v 3 Ka-we olya wayisha? Erhi hali windi rhwalinda?
\p
\v 4 Yesu abashuza: Mugende mubwire Yohana ebi mwayunvirhe n'ebi mwa bwine:
\v 5 Emihurha ekol'eriyabona, ebirema bikola biri byagenda, ababenzi bafumire, ba namurhunva bakolabali bayunva, abafire bafusire, n'emyanzi y'akalembe ya bigirizibwa emw'abakenyi.
\v 6 Iragi ly'oyu ntabere cirhumire cage c'okuhirima!
\p
\v 7 Erhi bagenda, Yezu arhangira abwir'olubaga ebiyerekire Yohana: Bici mwalijiri lola omw'irungu? K'isheke liguma lyana dundwa n'empusi?
\v 8 Cikwone, Bici mwalijiri lola? Ka mulume oyambirh'emishangi y'ecishingo? Lolagi, abayambirhe emishangi y'ecishingo bali omunyumpa z'abami.
\v 9 Bici Lero mwalijiri lola? Mulebi? Neci, ndesire, na kulusha omulebi.
\v 10 Bulya biyandisirwe kuli ye: Lola, narhuma entumwa yani embere ly'amalanga gawe, nti arheganye enjira yani embere zawe.
\p
\v 11 Mmubwizire okunali, omu baburhagwa n'omukazi, harhasagibà omukulu kulusha Yohana mubatiza. Ci oli murho bwenene omubwami bw'empingu kuliye.
\v 12 Kurhenga amango ga Yohana mubatiza kuhik'ene, Obwami bw'empingu buba bwa misi, na abacihangana bobamujà.
\v 13 Bulya abalebi n'irhegeko balebire kuhika Yohana;
\v 14 na, nka wankalonza oku mumanya ye olya Eliya wayishi yisha.
\v 15 Ogwerhe amarhwiri g'okuyunva ayunve.
\p
\v 16 Ndi nashushanya n'eriburha? Lishushine n'abana batamire abali Bantu banji, banali badesa abandi bana,
\v 17 Bali baderha: rhwe rhwazihire akarhera, ci murhasamire; rhwamuyimbire endulu ci murha cidudumire.
\v 18 Bulya Yohana ayishire, arhalya arhananywa, baderha: alimw'omuzimu.
\v 19 Mwene omuntu ayishire, akalya ana nywa baderha mpu: Ali mudambye na mulalwe, na mwira wa bavurhisa n'abantu ba bworhere bwa kalamu kabi. Cikwone obukengere bwa ciyerekine oku mikolo yage.
\p
\v 20 Anacirhangira ahabûla erya mirhundu ajiraga mw'ebisomerine binji, Bulya barhaciyunjuzagya.
\v 21 Obuhanya bwawe, Korazini! Obuhanya bwawe betsaida! Bulya nka ebirhangaza byajiragwa ekarhi kinyu bwankajijirwe e Tiro n'omu Sidoni, hinga balimira baciyunjuzize, bayambale obusunzu n'olutulo.
\v 22 Cocirhumire Mmubwizire: olusiku lwokutwolubanja tiro na sidoni bayishi hanwa hitya kuli mwe.
\v 23 Nawe, Kapernaumu, kawayishi yinamulwa kuhika empingu? Nanga. Wayishi honolwa kuhika olusiku lw'okufa. Bulya k'ebirhangaza byajirikanaga ekerhi Ka-we byankajirikine omu Sodoma hinga akacilamire kuhik'ene.
\v 24 Co cirhumire Mmubwizire: olusiku lw'okutw'olubanja, ecihugo ca Sodoma cayishi hanwa hitya kulimwe.
\p
\v 25 Ago mango Yesu ayimuka aderha: nkukuzize larha Nyakasne w'empingu n'igulu, nk'oku ebi wabifulisire abanabwenge n'abobukengere, wabifulisire abana barho.
\v 26 Neci larha nkukuzize Bulya kwo walonzize Ntyo.
\p
\v 27 Byoshi nabihirwe na Larha, na ntaye omanyire omugala nk'ishe. Ntaye wankamanya larha nkomugala, na oyu alonzize anamufululire ye.
\v 28 Muyishe e mwani, mweshi mwe mulagigirire, munazidohirwe, na murhamusa.
\v 29 Mubarhulire oku ngarha yani muna yankirire amarhegeko yani, Bulya ndi mutudu na mwirhonzi wa murhima. Mwayishi bona okurhamuka kwinja kw'emirhima.
\v 30 Bulya engarha yani eri nembu, n'omucimba gwani mwangu.
\c 12
\cl Cigabi 12
\p
\v 1 Ago mango, Yesu ayicira omu mashwa g'engano olusiku lwa Sabato. Abaganda bage bali bamashalika, bana bahagula emihule banairya.
\v 2 Abafarisayo, erhi babona Ntyo, bamubwira: ala oku abaganda bawe banajira ebirhayemerirwi okujirwa oku Sabato.
\p
\v 3 Cikwoki Yesu abashuza: kamurhasagimanya gurhi Daudi ajiraga erhi omashalika, ye n'ababali bonaye;
\v 4 gurhi ajaga omunyumpa ya Nnamahanga, alya emigati y'amarheganyo, erhi arhanaliyemerirwe, ciru nabo bali bonaye bohahe, ci yalibikirwe abadahwa bone.
\v 5 Erhi, ka murhasagimanya omu marhegeko oku, ensiku za sabato abadahwa banavune esabato omunyumpa ya Nnamahanga erhi barhanajijiri caha?
\v 6 Cikwone, mmubwizire, hano hali akantu kakulu kulusha enyumpa ya Nnamahanga.
\v 7 Mucimanyage kwo gurhi okwo: bwonjo nnonza, ci arhali ntulo, murhankatwire olw'abarhalikwo ishembo.
\v 8 Bulya Mwene Omuntu ye mukulu w'e Sabato.
\p
\v 9 Erhi arhenga aho, Yesu aja omu Cishagala.
\v 10 Anacibona muli omuntu ohozire okuboko. Badosa Yesu: kabiyemerirwe oku fumya olw'e Sabato? Kwali kulonza igwarhiro ly'oku musongera.
\p
\v 11 Abashuza: Indi mulimwe wakaba agwerhe cibuzi ciguma cone cigali rhogera emusima lwa sabato, orhankagendi ci shayula?
\v 12 Kanga omuntu alushire ecibuzi! Kusiga kuyemerirwe okujira aminja olw'e Sabato.
\v 13 Lero abwira olya muntu: lambula okuboko kwawe, akulambula kwan'ashubira okuba kwinja nk'okw'abo.
\v 14 Abafarisayo bagenda banaja omw'ihano gurhi bankamuyirha.
\p
\v 15 Cikwoki Yesu, erhi amanya, aciyegula arhenga eyomunda. Lubaga lwinji lwa mukulikira. Afumya abalwala boshi.
\v 16 Abakomereza bwenene oku barha mushobekaga.
\v 17 Lyo bihikirira ebya derhagwa n'omulebi, Isaya:
\v 18 Ala omukozi wani nacishogaga, muzigirwa wani, oyu omurhima gwani guzigira. Namuhebakwo mûka wani, nantyo ye wamanyisa obushinganya emw'olubaga.
\q
\v 19 Arhakaja kadali, Arhakaja hologoma, na ntaye wanayuunve izu lyage omu mulimbwa.
\q
\v 20 Arhaka humanula isheke livune, arhakazimya n'olutambi luciri lwa tumbuka cigî kuhika obushinganya buhime.
\q
\v 21 Na embaga zayishi langalira Izino lyage.
\p
\v 22 Honaho bamu lerhera omuntu olimwo omuzimu, muhurha na kaduma, anamufumya, kuhika oko kaduma kaderha kanabona.
\v 23 Abaly'aho basomerwa baderha: karhi olya mwene Daudi oyu?
\p
\v 24 Abafarisayo, erhi bayunva Ntyo, baderha: oyu muntu arhali ahinva abazimu ci belzeburi orhumire, omukulu w'abazimu.
\p
\v 25 Nka ntyo Yezu amanya entanya zabo, ababwira: Ngasi bwami buciberamwo bwone kuhwa buhwa, na ngasi cishagala erhi nyumpa yanka ciberamwo yone erhankayimanga.
\v 26 Nka shetani ankahinva shetani, erhi amacigaba yene; kurhigi lero Obwami bwage bwakaciyimanga?
\v 27 Nkaba nani belzeburi ye mpinvamwo abazimu, abana binyu nabo bahinva kuli ndi? Co cirhumire bone bayishi mutwira olubanja.
\v 28 Ci, erhi ankaba oku Mûka gwa Nnamahanga mpinva abazimu, Obwami bwa Nnamahanga bwayishire emunda muli!
\p
\v 29 Erhi, gurhi wankaja omu mw'omulume w'emisî omunyage ebyagwerhe nka orharhenziri mushweka burhanzi? Ntyo kwone kwaka munyaga.
\p
\v 30 Oyu rhurhali rhwenaye erhi ali mushombanyi wani, noyu rhurha rhumbika rhwenaye erhi ali ashandaza.
\p
\v 31 Co cirhumire mubwira: Ngasi caha na ngasi cijaci byana babalirwe oku Bantu, ci ecijaci cajacirwe mûka cirhakababalirwa.
\v 32 Owaderhe kubî omwana w'omuntu, anababalirwe; ci Owaderhe kubî mûka mwimana, arhakababalirwa ciru gano mango erhi agayishe.
\p
\v 33 Erhi baderha omurhi mwinja n'irehe lyagwo Liri linja, omurhi mubi n'irehe lyagwo.
\v 34 Eri iburha lyenjoka, gurhi mwankahashi heba e binja, muba na babi? Bulya ebiyunjwire omu mirhima byo akanwa kaderha.
\v 35 Omuntu mwinja omu cibikiro cinja arhenza ebinja, n'omuntu mubi omu cibikiro cibi arhenza ebibi.
\v 36 Mmubwizire kwo: olusiku lw'okutw'olubanja, abantu badosibwe olubanja ngasi myanzi erhali kwanine.
\v 37 Bulya myanzi yawe yakuyezè, na myanzi yawe yakushweke.
\p
\v 38 Lero baguma omu bandisi n'abafarsayo bamubwira: Mwigiriza, rhulonzize rhubone oku wajira ebirhangaza.
\p
\v 39 Abashuza: Iburha libi na lya bishungu lyamohuna ecirhangaza, lirhacihabwe cindi cirhangaza kulusha cirya c'omulebi Yona.
\v 40 Bulya, nkakulya Yona aberaga miregerege isharhu na madufu gasharhu omunda y'ensamaki nene, kwonakwo omwana w'omuntu ayishihebwa miregerege na madufu gasharhu omu budaka.
\v 41 Abantu b'eninawi bayishi yimuka, lulya lusiku lw'okutw'olubanja, bone bana bayaze, Bulya bohe baciyunjuzize oku nyigirizo za Yona; lolaga hano hakola hali olushire Yona.
\v 42 Omwamikazi w'e Medi ayishi yimanga, olusiku lw'okutw'olubanja, bone eri iburha analiyaze, Bulya ayishire arhenga hali bwenene mpu ayunve obukengere bwa Sulemani, lolaga, hano hakola hali olushire Sulemani.
\p
\v 43 Amango omuzimu mubi amarhenga omu muntu, anagende aharhali mishi, ajalonza aha arhamukira, ahabule.
\v 44 Lero anaderhe: nacishubirira omu nyumpa yani narhenga; na, erhi ayisha, ashimane erhalimwondi, mpyajire ena bambirwe bwinja.
\v 45 Anagende, anajilerha bandi bazimu nda babi kumulusha; banagandaze mwo, n'akalamo kazinda k'oyomuntu kanabe kabi kulusha akarhanzi. Kwo bayishibà okw'eriburha libi.
\p
\v 46 Oku Yesu aciri aganiza olubaga, lola, nnina n'abalumuna, bakola bali ahambuga, balonza oku mudesa.
\v 47 Omuntu ayisha amubwira: Lola, nyoko na balumuna bawe bali ahambuga, bali balonz'okukudesa.
\p
\v 48 Cikwone Yezu ashuza oyo wamubwiraga: Ndi nyama, erhi bandi balumuna bani?
\v 49 Buzinda, alambula okuboko oku baganda bage, aderha: Loli nyama na balumuna bani.
\v 50 Bulya, yeshi wajire amalonza ga Larha oli omu mpingu, oyo ye mulumuna wani, na mwali wirhu na nyama.
\c 13
\cl Cigabi 13
\p
\v 1 Omw'olwo lusiku, Yesu ayimuka omu nyumpa, ajitamala eburhambi bw'enyanja.
\v 2 Olubaga lunene lwaja ahali, ashonera omu bwarho buguma, anatamala. N'olwo lubaga lwoshi lwa yimanga eburhambi.
\v 3 Anacibabwira binji oku migani, aderha: Omurhwezi Anayimuka ajirhwera.
\v 4 Erhi akola aja rhwera, mburho nguma zarhogera eburhambi bw'enjira: orhunyunyi rhwayisha rhwa zirya.
\v 5 Ezindi zarhogera omu mabuye, aharhali budaka banji; zanamera dubaduba, bulya zirhabuganaga budaka;
\v 6 Cikwone, erhi izuba libasha, zahya zanayuma, Bulya nta mizi zaligwerhe.
\v 7 Ezindi zarhogera omu mishugi: emishangi yakula yana zi hehemaza.
\v 8 Ezindi zarhogera omu idaho linja; zaleheka, nguma igana, eyindi makumi galindarhu, eyindi makumi gasharhu.
\v 9 Ogwerhe amarhwiri g'okuyunva, ayunve.
\p
\v 10 Entumwa za yegerera n'okumubwira: Bulya gurhi oli wababwira oku migani?
\p
\v 11 Yesu abashuza: Bulya mwene mwahirwe oku manya amahwe g'obwami
\v 12 bw'empingu, ci abo bohé barhakuhabagwa. Bulya bayishi hâ ogwerhe, ayishi cibera mugale, ci orhagwerhi bamurhola n'ehi agwerhe.
\v 13 Co cirhumire ndi nababwira omu migani, bulya okubalola barhabona, okubayunva barhana yunvirhi (barhamanya).
\p
\v 14 Lero obulebi bw'Isaya bwa hikirira kulibo: Mwakazi yunva n'amarhwiri ginyu, ci murhayunve; mwakazi lolereza n'amasu ginyu ci murhabone.
\p
\v 15 Bulya omurhima gw'olubaga gwa hinzire; bafunisire amarhwiri gabo, bazibire amasu mpu barhekinona n'amasu gabo, baleki yunva n'amarhwiri gabo, barhacigerereze omu mirhima yabo, barhahinduke binja, lyo ntakibabuka.
\p
\v 16 Ci iragi ly'amasu yinyu, Bulya galigabona, n'amarhwiri ginyu Bulya galigayunva!
\v 17 Mmubwizire okunali, balebi banji na bashinganya banji balonzize okubona ebi mulimwabona, ci barhabona, okuyunva ebi mulimwayunva, ci barhabiyunvagya.
\p
\v 18 Mwehe yunvagi oku gulya mugani gw'omurhwezi w'emburho oku gudesire:
\v 19 Amango omuntu akayunva omwanzi gw'obwami abuligi nabula kuguyunva bwinja, omubi anayishe acirholere ehyali rhwezirwe omu mirhima gwage: Oyo muntu he olya wayankirir'emburho oku njira.
\v 20 Owayankirire emburho aholukarabuye, ye olya oyunva Omwanzi anagurhole n'obushagaluke;
\v 21 Cikwone gurha gwerhi emizi gurha gwerhi n'ensimiko, guna baberemwo kasangi kasungunu kone, erhi amalibuko n'okushimbululwa biyisha erhi kanwa karhuma, honaho anahirime erhi aleka obwemere.
\v 22 Owamirage emburho omu mishugi, ye olya oyunva Omwanzi, cikwone okukarhanya ebyobulamu bwage, muli gano mango n'obusime bw'okurhebana bula bulerhwa n'obugale, binahunye ogwo mwanzi, gurhacibonaga malehe.
\v 23 Owamiraga emburho omwidaho linja, ye okayunva omwanzi n'okugumanya; analeheke, n'emogomogo nguma yaleheka igana, eyindi makumi galindrhu, eyindi makumi gashsrhu.
\p
\v 24 Anacibabwira ogundi mugani, ababwira: Obwami bw'empigu bushusha muntu muguma wamiraga emburho nyinja omukwage.
\v 25 Cikwone erhi abantu bakola bagwishire, omushambo wage ayisha, arhwera enshenga omugarhi k'engano anacigendera.
\v 26 Erhi engano emera ehan'amalehe, enshenga nayo yabonekana.
\v 27 Abambali b'anahano w'enyumpa bayishimubwira: Nnahamwirhu, karhali mburho nyinja walirhwezire omwishwa lyawe? Ngahigi lero eyinshena erhenzire?
\p
\v 28 Anacibashuza: mushombanyi Oyo wajiraga Ntyo. N'abambali bamubwira: Kolonzize rhugendi ikula?
\p
\v 29 Nanga, ashuza, bulya omu kukula enshenga mwanakuliramwo n'engano haguma.
\v 30 Muleke bikulire haguma, nguma n'eyindi kuhika amango g'okuhumbula, agomango g'okuhumbula, nambwire abahumbuzi: Murhangi kula enshenga, munaishweke marhulo marhulo eyocibwe, ci muhake engano nyinja omu nguli yani.
\p
\v 31 Ababwira ogundi mugani, ababwira: Obwami bw'empingu bushusha enderhere y'omurhi gw'eharadali muntu muguma arholaga ajirhwera omwishwa lyage.
\v 32 Ebà nsungunu bwenene kulusha Ezindi zoshi; ci nka yamezirage enanenehe kulusha ezindi zoshi n'okubà murhi munene, ciru n'orhunyunyi rhw'emalunga rhwayisha rhuyubake omu marhami gagwo.
\p
\v 33 Aciribabwira ogundi mugani: Obwami bw'empingu bushusha elevire (lwango, ngezo), mukazi muguma arholaga Agusha omu nshano ya banamaha basharhu, kuhika obuntu bwoshi bwarhunda
\v 34 Yezu abwira abantu ebyobyoshi oku migani, arhanakagibabwira buzira migani,
\v 35 mpu lyo kuhikirira okwaderhagwa n'omulebi: Omu kanwa kani mwarhenga emigani, bayishimubwira ebya fulisirwe Kurhenga Mira, igulu lilemwe.
\p
\v 36 Erhi aciba amalika olubaga, adaha omu nyumpa. Abigirizibwa bage, yamuyegera, baderha: Orhuhugulire gulya mugani gw'enshenga.
\p
\v 37 Yezu abashuza: Omira emburho nyinja, ye mwene omuntu;
\v 38 ishwa, lyo igulu; emburho nyinja, bo bana b'omubwami; enshenga, bo bana b'omubî;
\v 39 omushombanyi warhweraga enshenga, ye shetani; ebihumbulwa, kwo kuli kuhwa kw'igulu; abahumbuzi, bo ba malaika.
\v 40 Nkakulya bakûla omusihe omw'ishwa, bagukwebe oku muliro, ntyo kwo byanabé omu kuhwa kw'igulu.
\v 41 Mwene omuntu ayishihabwa ba malaika bage, bakûle omu bwami bwage ngasi boshi bahirimya abandi omu byaha n'abajira amabî.
\v 42 N'okubakweba omu cibeyi c'omuliro mudarhi, omwo mwayishibà emirenge n'okushw'amino.
\v 43 Obwo abashinganya bayishi ka langashana k'izuba omu bwami bw'ishe wabo. Ogwerhe amarhwiri gokuyunva ayunve.
\p
\v 44 Obwami bw'empingu Kandi bushusha ebirugu (bugale) bufulike omw'ishwa liguma. Omuntu wabibonaga aciri na bifulika; n'omu bishagala bwage angenda aguza ebyali gwerhe byoshi, anagula eryo ishwa.
\p
\v 45 Obwami bw'empingu Kandi bushushana n'omurhimbuzi walonzagya amagerha minja.
\v 46 Erhi acibona igerha ly'engulo nene; agendikuza ebyaligwerhe byoshi, n'okuligula.
\p
\v 47 Obwami bw'empingu Kandi bushushine n'akeshe kakwebe omu nyanja kagwarha esamaki za ngasi lubero.
\v 48 Erhi kaba kayunjwire, abadubi bakakulula; na, enyuma hamagala oku burhambi, bakabulire ezali mbî
\v 49 Ntyo kwo byabe omu kuhwa kw'igulu. Ba malaika bayishi yisha baberule abali oku binja.
\v 50 Babakwebe omu muliro; omwo kubage kulaka n'oku kenyeza amino.
\p
\v 51 Ka mwayunvirhe ebyo byoshi? Bamushuza, neci.
\p
\v 52 Anacibabwira: Co cirhumire ngasi Mwigiriza ohindusire mwana w'obwami bw'empingu ashushire nnanyumpa orhozire oku birugu byage bihyahya n'oku bikulukulu.
\p
\v 53 Erhi Yesu aba amayusa eyo migani, arhenga eyomunda.
\p
\v 54 Erhi ahika omu lugo lwage ajayigiriza omu masinagogi, kuhika abamuyunvirhe basomerwa banaderha: Ngahi okuzire obu bwenge n'ebi bisomerine?
\v 55 K'arhali mwana was mubijni oyu? Ka Nina k'arhali ye Mariya? Na Yakobo, Yozefu, Simoni na Yuda ka barhali balumuna?
\v 56 Na balibabo karhali haguma na nirhu bali? Ngahi biri bya marhenga ebyo byoshi?
\p
\v 57 Ebyo byarhuma barhamuyemera. Ci Yezu ababwira: Omulebi arha ganyagusibwa omurhali omu lugo lwage n'omu nyumpa yage.
\v 58 Arha jiraga bisomerine binji aho, erhi kubula bwemere kwabo kurhuma.
\c 14
\cl Cigabi 14
\p
\v 1 Agomango mwali Herodi ayunva baderha entanya za Yezu, abwira abambali erhi: Olya Yohana mubatiza oyo!
\v 2 Afusire omu backed, okwo kwokurhumire agwerhe obuhashe bwokujira ebisomerine.
\p
\v 3 Bulya Herodi, wagwarhaga Yohana, amuyimanza, amuheba omu mpamikwa, enyanya za Herodiase mukà mulumuna, Filipo.
\v 4 Bulya Yohana amubwizire: Orhayemerirwi okurhola ye nka mukawe.
\v 5 Akagilonza oku muniga ci ayoboha olubaga, Bulya lwakagi bona Yohana nka mulebi.
\p
\v 6 Lero olusiku lw'oku kengera okuburhwa kwa Herodi lwa hika, mwali wa Herodiase asamira emalanga g'abalilalisirwe, asimisa Herodi.
\v 7 Ciru acigasha oku amuhâ ebi Alana muhuna byoshi.
\v 8 Omu kushimba ihano lya Nina, aderha: ompere honaho, oku nambi, irhwe lya Yohana mubatiza.
\v 9 Mwami agaya; Cikwone, okcigasha n'abali lalisirirwe, arhegeka mpu bamuhe lyo.
\v 10 Arhuma mpu bajitwa irhwe lya Yohana omu mpamikwa.
\v 11 Bayisha badwirhe irhwe lya Yohana oku nambi, baliha oyo munyere, Nate alihekera nina.
\v 12 Abaganda ba yohana Bayisha barhola omubiri gwage, bagubisha. Banagenda bajibwira Yezu ebyabire.
\p
\v 13 Okw'ogwo mwanzi, Yezu arhenga eyomunda omu bwarho, mpu aciyegulire ahantu h'irungu, n'olubaga erhi lukumanya, barhenga omu mirhundu bamu kulikira n'amagulu.
\v 14 Erhi arhenga omu bwarho, abona olubaga lunene, abayunviza obwonjo, afumya balwala.
\p
\v 15 Erhi ebijingo bibà, abigirizibwa bage yamuyegera, bamubwira: Lyamabà irungu lino, n'akasazi ka gezire, Lola olubaga, lyo baj'omu lugô bagul'ebi balya.
\p
\v 16 Yezu abashuza: Barhali lwifinjo lwa kugenda; mubahé mwene ebi balya.
\p
\v 17 Cikwone bamubwira: Hano rhugwerhe migati irhanu na nsamaki zibirhi, byone.
\p
\v 18 Anaciderha: Nderheri byo.
\v 19 Atamaza olubaga oku lubala, arhola erya migati irhanu na zirya nsamaki, agalamira emalunaga, akuza. Nakandi, abega erya migati n'oku yihereza abigirizibwa bage, Babo bayigabira olubaga.
\v 20 Boshi balya banayigurha, banaheka ngega ikumi na zibiri za birholo byasigire.
\v 21 Abalire byankahisire hofi baluma bihumbi birhanu, buzira bakazi nabana.
\p
\v 22 Enyuma z'aho, arhunika abaganda mpu bashonere omu bwarho bana mushokolere bayikirire ishiriza, oku acigwerhe asengeruka olubaga.
\v 23 Erhi aba amabasengeruka, ayinamukira oku ntondo, oku ji shenga, lero byaba bijingo, erhi ali eyomunda yene.
\v 24 Obwarho Mira bikola buli ekerhi k'enyanja, bwaja bwa hugunywa n'akalaba; Bulya empusi yakagi rhenga emunda bali yerekire.
\v 25 Oku mucô, Yezu aja emunda bali, ayisha agenda oku nyanja.
\v 26 Erhi abigirizibwa bamubona ayishire agenda omu nyanja, bakanguka, banaciderha: Mwomoka, omu bwoba bwabo, balika endulu.
\p
\v 27 Yezu ababwira honaho: Hebi omurhima omunda, niene oyu, murhayobohe!
\p
\v 28 Metro amushuza: Nnahamwirhu, akaba analiwe, oderhe nje emunda oli nyishe bagenda oku mishi.
\p
\v 29 Anaciderha: oyishe! Metro arhenga omu bwarho, anagula oku mishi, mpu aj'emunda Yezu ali.
\v 30 Cikwone erhi abona oku empusi erhakalindwa, ayoboha; n'erhi arhangira okuzika, ayama: muciza, ocize!
\p
\v 31 Honaho Yezu alambula okuboko amubwira, amubwira: oli muntu was bwemere busungunu, Bici birhumire wabà n'akarhinda?
\p
\v 32 Banacishonera omu bwarho, n'empusi yahwa.
\p
\v 33 Abali omu bwarho barhondera oku fukamira Yezu, banaderha: Okunali oli mwene Nnamahanga.
\p
\v 34 Erhi babà bamayikira enyanya, bana omu cihugo c'egenezareti.
\v 35 Abantu b'eyomunda, erhi bamanya Yezu, balumiza omwanzi emwa abalungwe boshi, banamulerhere abalwala boshi.
\p
\v 36 Yakagi mu sengera mpu ciru abaleke nakahuma oku cishumiro c'omushangi gwage. Na ngasi boshi bamuhumure kwo, banaja bafuma.
\c 15
\cl Cigabi 15
\p
\v 1 Lero abafarisayo n'abalimu b'amarhegeko baiisha e yerusalemu baji hofi na yezu, n'okuderha:
\v 2 bulya gurhi abigirizibwa base barhakenga obworherere bw'abashosi? Bulya barha kalaba amaboko, erhi barhola ebiryo byabo?
\p
\v 3 Abashusha: na ninyu, gurhi kurhuma mufunda irhegeko lya Nnamahanga okubunguke bw'amorhezi ginyu?
\v 4 Bulya Nnamahanga adesire: okenge sho na nyoko; na: waheherera ishe erhi nnina agw'asirwe ayirhwe.
\p
\v 5 Ci mwehe, munaderhe: owabwine ishe erhi nnina: erhi na nka kurhabiremwa ekola nterekero ya Nnamahanga, arhacilonzizi okurhabala ishe erhi nnina.
\v 6 Mnaheze ntyo omwanzi gwa Nnamahanga lyo mujira okw'obworhere bwinyu budesire.
\v 7 Ezi ndyalya, Esaya amanyire leba enyanya zinyu, erhi aderha:
\v 8 olulubaga luli lwankenga omukanwa kwone, ci omurhima gwalo guli kuli na nani.
\q
\v 9 Okushikumba kwabo kuli kwa busha, bulya bàli bayigiriza amarhegeko gajiragwa n'abantu.
\p
\v 10 Erhi aba amacihamagalira olubaga, alubwira: muyunvé, muyunvé, munamanye.
\v 11 Arhali ehija ekanwa hyo hizinga omuntu; ci ehirhenga ekwanwa, hyo hizinga omuntu.
\p
\v 12 Obwo abagirizibwa bamuyegera, Banacimubwira: k'omanyire okw'abafarisayo bagayisibwe n'emyanzi bayunvirhe?
\p
\v 13 Naye abashuza: ngasi mburho larha wenyanya arharhweraga yayishikulwa.
\v 14 Mubaleke: eri mihurha elongolana emihurha; erhi omuhurha gwankaheeka omuhurha, yanahirimira yombi omu mwina.
\p
\v 15 Petro, ashuza, amubwiri: orhuhugulire ogwo mugani.
\p
\v 16 Na yezu aderha: kana ninyu, ka murhacigwarha bwenge?
\v 17 Kamurhanamanyiri oku ebija ekanwa byooshi omu nda bija, na buzinda bikabulirwe ahantu hihwe?
\v 18 Cikwone ehirhenga ekanwa omu murhima hirhenga, ehyo hyo hihimbuza omuntu.
\v 19 Bulya omu murhima mwo murhenga engererezo mbi, okuniga, obucungu, n'okusolomo, okuzimba, n'okunywerha, n'okuderherera abandi amabi.
\v 20 Alaga ebintu bizinza omuntu; cikwoone okulya buzira oku kalaba enfune, okwo kurhazinza omuntu.
\p
\v 21 Yezu, arhenga eyo munda, acijira omu mpande z'e Tiri n'eze Sidoni.
\v 22 Obwo, mukazi muguma mukananayo, ayiishaga muli eco cihugo, mwayakuza: omubere obonjo, nnahamwirhu, mwene Daudi! Omunyere wani anayiirwe n'omuzimu.
\p
\v 23 Arhamushuzagya akanwa, na banafunzi bage bamuyegera ho, bamuyinginga: galula ye, bulya agendekire ajayakuliza enyuma zirhu.
\p
\v 24 Anacuza: ntarhumagwa okurhali oku bibuzi byahezire bw'enyumpa y'israeli.
\p
\v 25 Cikwone ayisha amufukama emalanga, aderha: waliha, ntabala nani!
\p
\v 26 Naye ashuza: birhali binja okurhola omugati gwa bana, n'okugukwaba orhu bwana.
\p
\v 27 N'eci, nnahamwirhu, akuderha, ci kwoki orhubwana rhunakalya obuhungumukiza bujarhoge oku meza ga ba nnahamwabo.
\p
\v 28 Lero yezu amubwira: mukazi, obwemere bwawe bulibunene; bikujirirwe nkw'okocifinjire.
\p
\v 29 Yezu aderha eyo munda, aja hofi n'enyanja y'e Galilaya. Ayinamukira oku ntondo, akutamala.
\v 30 Lero engabo nnene yamuyegera, erhi bali haguma n'ébirema, n'émihurha, n'orhuduma, n'abandi balwala banji bakabahira aha magulu gage, n'aye akabafumya.
\v 31 Kuhika olubaga lwachagaluka oku bona orhuduma rhaderha, n'ébirema bafumire, abashunagizi bajagenda, emihurha yabona; bakuza nnamahaga w'israeli.
\p
\v 32 Yezu, erhi amahamagala abigirizibwa bage, aderha: mberire olulubaga obwonjo; bulya bali nsiku zicarhu bali hofi na nani, barhanagwerhi ebi balya. Ntalonzizi mubagalule barhaliri, n'écoba nti bankayishinyihirwa n'emisi omunjira.
\p
\v 33 Abigirizibwa bamubwira: ngahi rharhenza omw'erirungu emigati ya yugusa olulubaga lunenene?
\p
\v 34 Yezu anacibadosa: migati inga mugwerhe? Nda, bamushuza, na rhusamaki rhusungunu.
\p
\v 35 Lero anacitamaza engabo okwidaho,
\v 36 arhola erya migati nda, zirya nsamaki, n'erhi ayusa avuga omukwa, ayibega, abuliy'ihereza abigirizibwa baage, nabo bayigabira olubaga.
\v 37 Boshi banayigurha, babuliheeka ntanda nda ziyunjwire bihimbi bya sigalaga.
\v 38 Abalyaga baali balume bihumbi binji buzira okuganja abakazi na bana.
\p
\v 39 N'erhi aciba amalika engabo, ashonera omu bwaarho, aja omu cihugo cé Magadani.
\c 16
\cl Cigabi 16
\p
\v 1 Abafarisayo n'abasandukayo, mpu bamurhege, bamuhuna mpu ajire balangule, ecimanyiso cirhenzire oku nkuba.
\p
\v 2 Yezu abashuza erhi: bijingo munaderhe: mpu irhondo lyaba linja, bulya oku nkuba kwa madukula; na sezi sezi:
\v 3 ene gwaba mudumbi, bulya ebitû bishushire olwirungu. Muyiishi hugula ebiri oku nkuba, cikwone murhahasha okuhuguula ogw'ebimanyiso by'amango.
\v 4 Eri iburha libi na ndyalya lihunyire ecisomerine; nta co cirhangaza ci ndi bâahabwa kuleka cirya ca Yona. Aho abaleka, acigendera.
\p
\v 5 Abigirizibwa, bayikirira ishiriza, bayigabira okurhola emigati.
\v 6 Yezu ababwira mpu: mucilange bwinja munamanye engeso z'abafarisayo n'ey'abasandukayo.
\p
\v 7 Abigirizibwa bone barhanya, banabwirana: bulya rhurharhozire emigati.
\p
\v 8 Yezu, erhi akumanya, aderha: bici birhumire muli mwarhanya, bantu babwemere bunyi, mpu bulya rhurhadwirhe migati?
\v 9 Kamurhaciyunva bw'inja, kamurhacikengiri erya migati irhanu nabegeraga abantu bihumbi birhanu na ntanda zinga mwahesire,
\v 10 n'erya migati nda yayigusagya Bantu bihumbi bini na ntanda zinga zasigire?
\v 11 Gurhi murhayunvirhi bw'inja oku ntamubwiziri gwa migati? Mucilange okungezo y'abafarisayo n'ey'abasandukayo.
\v 12 Lero bamanya oku arhabwizire mpu bacilange oku nyigirizo z'abafarisayo n'ez'abasandukayo.
\p
\v 13 Yezu, erhi ahika ekayisaria, cihugo cé Filipo, adosa abaganda bage: gurhi bakaderha, nie, mwene-muntu?
\p
\v 14 Bashuza mpu: haguma banaderhe mpu we Yohana mbatiza; n'abandi, mpu Eliya, abandi, mpu Yeremia, erhi muguma omubalebi.
\p
\v 15 Na ninyu, abadosa, gurhi kuderha mpu nie ndi?
\p
\v 16 Simoni Petro ashuza erhi: we kristu mwene nnamahanga oziine.
\p
\v 17 Yezu, ashuza, amubwira: oli n'iragi Simoni, mwene Yona; bulya gurhali mubiri erhi muko gukumanyisize okwo, ci larha oli omumpingu.
\v 18 Na nani, nkubwizire oku oli ibuye, na kuli eryo ibuye nayubaka kwo akanisa, ciru n'amami g'ékuzimu garhakakahima.
\v 19 Nanakuhe enfungulo z'obwami bw'empingu: n'ebiwayemerera n'ingulu byayemerera empinguni, na ngasi ebi walahirira en'igulu byalahirirwe empingu.
\v 20 Obwo anakomereza abigirizibwa bage mpu barhabwiraga omuntu yeshi okuye kristu.
\p
\v 21 Kurhenga ago mango yezu arhondera okumanyisa abaganda bage oku kukwanine aje e yerusalemu, âli buzibwe bwenene n'abashosi, n'abashamuka bihano, n'abalimu b'amarhegeko, anayiirhwa, n'okulw'ensiku isharhu afuka.
\p
\v 22 Petro, amuheeka eburhambi, arhondera, amukalihira, anamubwira: nnahamwirhu! Nnamahanga akulanzire, orhabe ntyo.
\p
\v 23 Cikwone yezu, ahindamuka, abwira Petro: ntenga ho, shetani! Odwirhe was nshumika kubi; bulya orhagererizi nka Nnamahanga, cikwone ogererize ak'abantu.
\p
\v 24 Lero yezu abwira abigirizibwa bage erhi: owankalonza mpu rhugende rhweshi naye, aleke oku kacigerereza, abarhule omusalaba gwage, ashimbulire.
\v 25 Bulya owalonza okuciza obuzine bwage ye wabuheza, ci owabuheza erhi nie ntumire ye wabicize.
\v 26 Bunguke buci omuntu akabona erhi ankahisa igulu lyoshi nkakaheza obuzine bwage? Mahali akantu omuntu ankahana ahaali h'obuzine bwage?
\v 27 Bulya mwene omuntu ayish'iyisha omubulangashane bwishe, boshi na bamalaika bage; lero bwo ayish'ilyula ngasi muguma okubijiro byage.
\v 28 Mmubwizire okunali, baguma muli ababali aha barhaafe, barhanacibona mwene muntu ayishire omu bwami bwage.
\c 17
\cl Cigabi 17
\p
\v 1 Erhi kuhéra nsiku ndarhu, yezu arhola Petro, na Yokobo, bon'omulumuna, Yohana, abaheka oku ntondo ndiri.
\v 2 Enshusho yaage yahindamuka emalanga gaabo; obusu bwage bwashushana nk'izuba, n'emishangi yage myeeru nka bulangale.
\v 3 Alaga, Musa na Eliya bababonekera, bakashambala bonaye.
\v 4 Petro, arhonder'aderha, abwira Yezu: nnahamwirhu, kuli kwinja rhubeere hano; okalonza, na yubaka ho nyumpa zisharhu, nguma yawe, eyindi ya Musa, n'eyindi ya Eliya.
\p
\v 5 Amango aciri aderha, olwikungu luli lwamoleka lwababwikira. N'izu lyanyunvikana omu lwikungu lyaderha: oyu ye mugala wani muzigirwa, kusiimisa ansimiisa: mukamuyunva!
\p
\v 6 Erhi bayumva liry'izu, entumwa za hirima buubi, zanayoboha bwenene.
\p
\v 7 Cikwone yezu, abaja ho, abahumako, aderha zuuki, murhayobohe.
\v 8 Bayinamula amasu, babona yezu yene nta windi.
\p
\v 9 Erhi bacija yandagala oku ntondo, yezu anakomereza mpu: murhabwiraga omuntu ebi mwabwine, kuhika mwene muntu afûke omu bafu.
\p
\v 10 Entumwa za mudosa mpu: bici birhuma abalimu b'amarhegeko bàderha mpu Eliya àgwasirwe arhang'iyiisha?
\p
\v 11 Ashuza erhi: kobiri Eliya agwasirwe ayiishe, arheganye byooshi.
\v 12 Cikwone mmubwizire oku Eliya miira ayiishaga, barhamumanyaga, cikwone bamujira nk'oku bali balonzize. Ntyo kwo mwene-muntu naye ayishishushanyibwa nabo.
\v 13 Entumwa za yumva bw'inja oku ababwizire ogwa Yohana mubatiza.
\p
\v 14 Erhi bacihika aha Bantu, muntu muguma ayisha afukama embere za yezu, anaderha:
\v 15 mwalimu, obere mugala wani bwonjo, alwala oluhungu, alibusire bwenene; kanji kanji akola akacirhimba eciiko erhi omu mishi.
\v 16 Namuhekire entumwa zawe, cikwone barhahashaga okumufumya.
\p
\v 17 Yezu ashuza, kashazi kaligurhi ncikwanine mbere na ninyu? Kuhika mangahi nashub'imulinda? Nderheragi ye hano.
\v 18 Yezu amukankamira oyo muzimu, anamurhengamo.
\p
\v 19 Obwo entumwa za yegera hofi na yezu, za mubwira bufundafunda: bici byarhumire rhurhahasha oku hinva oyo muzimu?
\p
\v 20 Yezu abashuza, bulya obwemere bwinyu bulk bunyi. Kobinali mmubwizire nka mwaligwerhe obwemere buli nka nderhe (mogomogo) ya haradari, mwanabwira eyi ntondo: rheng'aho one hala, enagende; nantaabyo bya nkamuyabira.
\v 21 Cikwone kuhuna n'okushalisa kwone kwankahasha oku hinva omuzimu wa mweene oyu.
\p
\v 22 Erhi baciba bali boshi omu Galilaya, Yesu ababwira: Mwene muntu ayishi hanwa omu maboko g'abantu;
\v 23 Bayishi muyirha, n'olusiku lwa kasharhu ayishi fûka. Bâba burhe bwenene.
\p
\v 24 Erhi bahika e kapernaumu, abavurhisa b'ikoli ly'enyumpa ya Nnamahanga bajaho Petro, banamubwira: kamwalimu winyu yehe arhavurha endrakimu zibirhi?
\p
\v 25 Acuza, neeci la. Erhi aja omu nyumpa, yezu ayirukir'amubwira, erhi: kurhi okengire, Simoni? Abami bigulu, bandi bavurhisa ikoli? Kabambali babo, erhi bagenyi? Okengire
\v 26 amubwira erhi: bigolo. Na yezu amushuza: kuziga abambali barharhegesirwi okuvurha.
\v 27 Cikwone, lyo rhurhagibagayisa, ojage oku nyanja, okwebe olulobo, okulule ensamaki ntanzi yayiciyisha; onayibumbule akanwa, wabona mwo olufaranga lw'ecicere. Olurhole, obahe lwo, rhuluvurhe rhwembi.
\c 18
\cl Cigabi 18
\p
\v 1 Muli ago mango, entumwa zanacija aha yezu ali, za mudosa erhi: ndi wankaderha aba mukulu omu bwami bw'empingu?
\p
\v 2 Yezu, anacihamagala omwana murho amuheba ekarhi kabo,
\v 3 n'ikuderha erhi: mmubwizire okuli, akaba murhahindusire mukaba n'ankamurhabiri nk'abana barho murhakaja omu bwami bw'empingu.
\v 4 Co cirhumire, ngasi yeshi waci rhohye nk'oyu mwana ye wabe mukulu omu bwami bw'empingu.
\v 5 N'owankirire oku izino lyani omwana murho oli nk'oyu, erhi nie ayankirire.
\p
\v 6 Ci, erhi nkahankayishiba owahirimye owundi kubi muguma muli aba bana banyemire, kwo kukulu kuli ye ashwekerwe omw'igosi ibuye ly'okushwera, banamukwebe aha idako ly'enyanja.
\p
\v 7 Buhanya omw'igulu erhi bisarhazo birhuma! Bulya ebyo bishinganine okuyisha ebisarhazo; ci obuhanya oku oyu muntu ebisarhazo byarhengeka!
\v 8 Ankaba okuboko kwawe erhi kugulu kwawe binakakusarhaza mpu lyo ohirima, obitwe n'okubikabulira kuli na nawe; kuli kwinja kuli we okudaha omu buzine oli cirema kandi erhi kuboko kuguma, ahali h'okuba na magulu kandi erhi maboko abiri n'okuyishi kwebwa omu muliro gw'ensiku n'amango.
\v 9 N'akaba isu lyawe lyo likulerhera ebisarhazo olirhomole n'okulikabulira kuli na nawe; kuli kw'inja kuli we oje omu buzine, n'isu liguma, ahali h'okuba n'amasu abiri agaliyishi kabulirwa omu muliro gwe myakula.
\p
\v 10 Mucilange mulanye mumanye murhaganyagusagya ciru n'omuguma muli aba bana barôrho; bulya mmubwizire oku bamalaika babo omumpigu ngasi mango baba bayimanzire emalanga ga larha oli omu mpingu.
\v 11 Bulya mwene-omuntu ayishire okuciza owalihezire.
\v 12 Kurhi mubwine? Erhi omuntu akaba agwerhe bibuzi igana, ci muli byo cibuzi ciguma cihere, karhankasiga balya makumi gali mwenda na mwenda oku ntundo, n'okujalonza cirya caherage?
\v 13 Kandi, erh'ankacishimana, mmubwizire okunali, anashubiyunva anashagaluka bwenene kuli eco cibuzi kulusha galya makumi gali mwenda na mwenda garhali gahezire.
\v 14 Kwo n'okwo, gurhali bulonza bwasho winyu w'empingu arhalonzagya ciru n'omuguma muli ababana barho ahere.
\p
\v 15 Erhi mwene winyu ankajira ecaha, ogende omuhanûle obe oli naye. Nka akakuyunva, erhi ogalwire mwene winyu.
\v 16 Ci, erhi akaba arhakuyunvirhi, orhôle haguma na nawe wundi muntu muguma erhi babiri, lyo ngasi mwanzi guba n'obuhamirizè bwa Bantu babiri erhi basharhu.
\v 17 Ci erhi ankalahira okubayunva, onabwire ab'omunyumpa ya Nnamahanga; n'erhi ankalahira kandi bw'ayunva ab'omu nyumpa ya Nnamahanga, omule nka mpagani erhi muvurhisa.
\v 18 Mmubwizire okunali, ngasi coshi mwafundike en'igulu, canaba cifundike n'omupingu, na ngasi coshi mwafundûle en'igulu caba cifundûle n'omu mpingu.
\v 19 Mmubwizire kandi oku, erhi ankaba bantu babiri muli mwe balaganine haguma hano, igulu oku bahûna ngasi kantu koshi bakalonza, bakahâbwa na Larha oli omu mpingu.
\v 20 Bulya aha babiri erhi basharhu bashimanine okw'izino lyani nâni, nanaba omu kagarhi kabo.
\p
\v 21 Okubundi Petro anaciyegera ahaburhambi bwage, n'okumubwira erhi: Nnâhamwirhu, kanga kwanine okubabalira mwene wâni, erhi ankanjirira ecaha?
\p
\v 22 Yezu amushuza erhi: ntakubwiziri nti kuhika kali nda, cikwone kali makumi gali nda na kali nda.
\v 23 Co cirhumire, obwami bw'empingu bushushanyibwe n'owami walonzagya okudôsa abambali bamuhe omuganjo gw'ebirugu byage.
\v 24 Erhi aba amarhondera okuganja, bamulerhera muntu muguma wali omugwerhe ntalanta bihumbi ikumi.
\v 25 Nkoku arhali gwerhe oku ankahashi lyula, Nnâhamwabo arhegeka mpu bamuguze, ye, na mukage, n'abana bage, na ngasi byoshi âli agwerhe, lyo abona oku alyula ogwo mwenda.
\v 26 Olya mukazi, acirhimba oku idaho, anafukama emalanga gage, n'okuderha erhi: Nnâhamwirhu, orhangininda nani, nacishikulyula byoshi.
\v 27 Amuyunviza obwonjo, nnâwabo olya mukazi amulika agenda, n'okumulekera gulya mwenda.
\v 28 Enyuma z'okuhuluka kwage, olya mukozi ashimana muguma womu babo bakozi alimugwerhe ideni lya masenki igana ga nfaranga. Anacimurhuluba ammuhamira emumiro, n'okumubwira: lyula ebyani omugwerhe.
\p
\v 29 Olya wabo mukazi, acikweba okw'idaho, amuyinginga, amubwira erhi: ninda nani, naciyishikulyûla.
\v 30 Cikwone olya wabo arhamuyunvagya, lero amugendana amukwenda omu mugozi, kuhika alyûle.
\v 31 Ababo boshi, erhi babona ebyo byabire, bagaya bwenene, banacigenda babwira Nnâhamwabo oku byabire kwoshi.
\p
\v 32 Okubundi nnahamwabo anacihamagala olya mukozi, n'oku mubwira erhi: mukozi mubi, nakubabalire omwenda gwoshi, nka wampunaga;
\v 33 ka wêki orhali oshinganine okubabalira owinyu, nka oku nakubabaliraga?
\v 34 Lero Nnâhamwabo, agaya, amuha abokumushweka, kuhika alyûle omwenda gwage gwoshi ogwanalimushinganine.
\v 35 Ntyo kwo Larha w'empingu ayishimujirira, erhi ankaba ngasi muguma arhababaliri owabo n'omurhima gwoshi.
\c 19
\cl Cigabi 19
\p
\v 1 Erhi yezu aba amayusa ezo nyigirizo, arhanga e Galilaya, aja omu lugo lwe Yudeya, ishiriza ly'e Yordami.
\v 2 Lubaga lwa Bantu banji lwali mushimbire n'eyo munda afumya yo n'abalwala.
\p
\v 3 Abafarisayo banamuyishira, n'okuderha, eby'okumurhangula: kabirhegesirwe oku omuntu okuhulusa mukâge oku ngasi kantu?
\p
\v 4 Ashuza erhi: kamurhasagisoma oku Lulema, aha murhondero, alemire omulume n'omukazi,
\v 5 n'oku adesire: co cirhuma omulume aleke ishe na nnina, acishwekere kwo mukâge, n'abo okubanali babiri bayishiba mubiri muguma?
\v 6 Omu ntya barhaciri babiri, ci bakola mubiri muguma gwone. Ntyo omuntu yeshi arhaciberulaga eci Nnamahanga ahumanyangya.
\p
\v 7 Bulya gurhi kwoki, bamubwira, Musa ayandisire oku banaha omukazi amaruba g'okuvuna obuhya amango amahulusa mukâge?
\p
\v 8 Abashuza erhi: buzibu bw'emirhima yinyu bwarhumire Musa abayemera okuhulusa bakinywe; ci oku murhondero, arhali kwo byali ntyo.
\v 9 Cikwone mmubwizire oku ngasi yeshi wahuluse mukâge, kuleka omugonyi, agali yank'owundi, erhi akola agonyire.
\p
\v 10 Abigirizibwa bage bamubwira mpu: erhi ankaba ntyo kwo biri oku omulume ankalama n'omukazi, ntacibwo bunguke kw'okuja omubuhya.
\p
\v 11 Anacibadosa: boshi barhankahasha okunyunva ogw'omwanzi; cikwone oku balya bone baguhabirwe.
\v 12 Bulya haba abandi barhayanka bulya kwo barhenzire omu nda ya ba nnina; hali n'abalamba bajirwa nkone n'abantu; haligi n'abandi bacijijire ntyo bône, erhi bwami bw'empingu burhuma. Ohashire okuyunva ayunve.
\p
\v 13 Obwo banaci mulerhera abana barho, mpu abahebe kw'amaboko n'okubahûnira. Cikwone abigirizibwa bage banacibakalihira.
\v 14 Ntyo yezu aderha erhi: leki abana barho, murhabahanzagya okuja emunda ndi; bulya obwmi bw'empingu buli bwa bantu bashushanyibwe n'abo.
\v 15 Abahira kwo amaboko, abaganda.
\p
\v 16 Ntya, muntu muguma aja no yezu, amubwira erhi: mwigiriza, minja maci nankajira lyo mbona obuzine bw'ensiku n'amango?
\p
\v 17 Anacimushuza erhi: bici birhumire wandosa ogw'aminja? Muguma yene oba mwinja. Ankaba olonzize okuja omu buzine, osinze okw'amarhegeko gadesire. Amudôsa erhi: Gani?
\p
\v 18 Kwo n'okwo yezu anacuza erhi: arhayirhaga; orhagomaga; orhazimbaga; orhaderherage omuntu obuhamîrizi bw'obunywesi; okenge sho na nyoko;
\v 19 n'okuzigira owinyu nk'oku ocizigira wene.
\p
\v 20 Ogwo musole banamubwira erhi: najijire ebyo byoshi; bici ncibuzire kandi?
\p
\v 21 Yezu amubwira erhi: akaba olonzize oku mwimâna, ogende, oguze ebi ogwerhe, ohe abakenyi, ntyo wayishiba n'obugale omu mpingu. Enyuma lyaho oyishe, onshimbe.
\v 22 Erhi aba anayunva eyo myanzi, ogwo musole gwagenda gunakola guli burhe bwenene; bulya gwâli gugwerhe birugu binji.
\p
\v 23 Yezu abwira abigirizibwa bage erhi: okuli mmubwizire, byayishi ba buzibu omugale okudaha omu bwami bw'empingu.
\v 24 Nciziri mmubwira, oku biri birembe okugeza engamia omu irhule ly'ensindani kulusha omugale okudaha omu bwami bw'empingu.
\p
\v 25 Abigirizibwa, erhi bayunya ebyo, basomerwa bwenene, ntya banaderha mpu: ndigi wacungukage obwo?
\p
\v 26 Yezu abalolereza, anababwira erhi: emwa Bantu okwo kurhankahashikana, ci emwa Nnamahanga bwyoshi byanahashikana.
\p
\v 27 Petro, lero aderha akanwa, erhi: sinzagi, rhwalesire byoshi, rhwakushimba; kurhigi byanacirhuyorherage obu?
\p
\v 28 Yezu abashuza erhi: okuli mmubwizire, nti amango mwene-muntu, omu buhyahya bwa ngasi byoshi; atamala oku ntebe yage y'irenge lyage, ninyu mwe mwanshimbire, kwo n'okwo mwaishitamala oku ntebe ikumi n'ibiri, n'okuyishi katwa emanja z'emilala ikumi n'ibiri y'israeli.
\v 29 Na ngasi yeshi wasige aha mwage, erhi izino lyani lirhuma, bene wabo, erhi bali babo, erh'ishe, erhi nnina, erhi mukâge, erhi bana bage, erhi amashwa gage, erhi nyumpa zage, ahâbwa kali igana kulusha, n'okuyishi a n'omwimo gw'obuzine bwe miakula.
\p
\v 30 Banji omu barhanzi bayishiba bazinda, na banji omu bazinda bayishiba barhanzi.
\c 20
\cl Cigabi 20
\p
\v 1 Bulya obwami bw'empingu bushushanyibwe na nnahano muguma w'omu nyumpa wazûkaga hibungubungu, mpu ajilonza abamukolera omu ishwa lyage ly'emizabibu.
\v 2 Balaganana n'abakozi okw'abakamasa cicere ciguma ca lufaranga ngasi lusiku, ntya anabarhuma omu ishwa lyage ly'emizabibu.
\v 3 Anahuluka aha nsa isharhu, abona abandi Bantu batamire barhali bajira bici.
\v 4 Ababwira erhi: gendi ninyu omu kwani, nayîshimukamasa kulya kunashinganine.
\v 5 Nabo banacigenda. Abashub'iyimuka kalengerere aha nsa mwenda, acijira nk'oku ajiraga burhanzi.
\v 6 Lero anashubihuluka aha nsa ikumi na nguma, ashimana abandi bayimanzire, ntyo anacibadosa erhi: Bici birhumire mulegerera muyimanzire aha buzira kukola kantu?
\p
\v 7 Bamushuza mpu: bulya rhwabuzire owarhuha omukolo. Gendi ninyu omu kwani, ntyo kw'ababwizire.
\p
\v 8 Erhi biba bijingo, oyo n'ishwa abwira omwambali erhi: hamagala abakozi, obakamase oluhembo lwabo, orhangirire oku buzinda oyukize oku barhanzi.
\p
\v 9 Erhi barhondereraga akasi aha nsa ikumi na nguma bayisha, ntyo bakamarha ngasi muguma lufaranga luguma lwa cicere.
\v 10 N'abarhanzi banaciyisha nabo kwo n'okwo, bakamanya mpu bakamarha nyinji kulusha; cikwone bakamarha n'abo ngasi muguma lufaranga luguma.
\v 11 Erhi balukamarha, bakaciduduma n'okubera nnâwabo w'omunyumpa burhê,
\v 12 ntyo bakaderha mpu: aba wabagaakasi buzinda bakozire nsa nguma yone, ntya wamanarhuyumanyanya rhweshi kuguma, rhwe rhwalegereraga rhwarhama omulegerege gwoshi n'izuba lyarhurhubanya.
\p
\v 13 Anacishuza muguma mulibo erhi: mwira wani, ntakuzimbiri; kalurhali lufaranga luguma lwa cicere rhwalagananaga?
\v 14 Yanka olwawe wakolire, ntya ogende. Nakamasa owahabagwa akasi buzinda kuguma na nawe.
\p
\v 15 Kantagwerhi obuhashe bw'okujira ebyani nk'oku nnonzize? Mabi maci obwine okwenge ndi mwinja?
\v 16 Ntyo kwo abazinda bay'ishiba barhanzi, n'abarhanzi bakaba bazinda.
\p
\v 17 Erhi yezu akola ashonera e yerusalemu, arhola balya bigirizibwa ikumi na babiri abahêka aburhambi, ntyo ababwira bunjiranjira erhi:
\v 18 Loli, rhwono rhwayinamukira e yerusalemu, ntya omwana w'omuntu ahânwa emw'abagula b'abajinji n'abandisi. Bamutwira mpu afe,
\v 19 ntyo bamuhâna emw'abapagani, mpu bamushekere, bamushurha emikoba, n'okumubamba oku musalaba; n'olusiku lwa kasharhu ayishiyifûka.
\p
\v 20 Ntya nnina wa bene Zebadayo anaciyegera aha yezu ali haguma abagala, amwikumba, anamuhûna amushoboze akantu.
\p
\v 21 Anacimubwira erhi: bici walonza? Amushuza erhi, orhegeke, abana bani oku banali babiri, oku obabwine, bayîshitamala, omu bwami bwawe, muguma e kulyo n'owundi ekumosho kwawe.
\p
\v 22 Yezu ashuza erhi: murhamanyiri ebi muhûnyire. Kamwananywa ecikombe c'amalumwa nanywa? Bamushuza, mpu rhwanahasha.
\p
\v 23 Anacibashuza erhi: okuli mwanywa ecikombe cani; cikwone ebyo kuyîshitamala aha kulyo kwani n'aha kumosho kwani, ebyo ntabigwerhi kw'obuhashe, ntyo harhahabwe abarhali balya Larha aharheganyize.
\p
\v 24 Bulya bigirizibwa ikumi, erhi bayunva ntyo, babêra abo bombi balondanaga burhê.
\v 25 Yezu ancibahamagala boshi, n'okubabwira erhi: muyiishi okw'abarhambo b'embaga banazirhegeke n'obukulu, n'abakulu banayerekane obuhashe;
\v 26 Ci kwone arhali kwayiishiba ntyo omukarhi kinyu. Cikwone owankalonza okuba mukulu ekarhi kinyu, agw'asirwe abe mukozi winyu;
\v 27 N'owankalonza kuba waburhanzi muli mwe, agwasirwe okuba muja winyu.
\v 28 Ntyo kwo mwene-muntu ayishire, arhayishaga mpu akolerwe, ci kukolera abandi anahâne obuzine bwage mpu lyo acungula banji.
\p
\v 29 Amango barhengaga e Yeriko lubaga lw'abantu lwashimbulira Yezu.
\v 30 Na ntya, mihurha ibiri, yali tamire oku burbambi bw'enjira, ya yunva oku yezu wagera, ntya yakayakûza mpu: orhubère obwonjo, Nnâhamwirhu, mwene Daudi!
\v 31 Lulya lubaga lwakabakalihira, mpu bahulike; cikwone yakayakûza bwenene: orhubêre obwonjo, Nnâhamwirhu, mwene Daudi!
\p
\v 32 Yezu ayimanga, abahamagala, ntya aderha erhi bici mulonzize mmujirirwe?
\p
\v 33 Bamushuza mpu: Nnâhamwirhu, nirhu amasu girhu gahurhûke.
\v 34 Nk'okwo banaciberwa bwonjo, Yezu abahuma oku masu gabo; ho na halya babona banamushimbulira.
\c 21
\cl Cigabi 21
\p
\v 1 Erhi bahika hofi n'e yerusalemu, kwo na kuhika omu lugo lw'e Betefage, oku ntondo y'emizetuni, yezu arhuma bigirizibwa bage babiri,
\v 2 Anababwira erhi: gendi muli lula lugo embere zinyu; mwarhimana mwo punda mushuke, bo n'omwana wage haguma; mubashwekûle mubandêrhere.
\v 3 Nka, hakay'ishijira owamubwira akanwa, munamushuze mpu: Nnahâmwirhu abalonzize. Ntya ho n'aho abalikira bo bagenda.
\p
\v 4 Nabwo, ebyo byabire mpu lyo akanwa kahikirira kaderhagwa n'omulebi:
\v 5 Mubwire omunyere w'e Siyoni erhi: Lola, oku mwami wawe ayishire emunda oli, ayunjwire butûdu, ashonyire oku punda, oshonyere okwo punda, murho mwana wa punda.
\p
\v 6 Obwo abigirizibwa bagenda, bajira okwo yezu abarhegekaga.
\v 7 Banalerha punda n'omwana wage, babamba kw'emshangi yabo, bamutamaza kwo.
\v 8 Olubaga lw'abantu lwaka Bamba emishangi yabo omu njira; n'abandi bakatwa amashami g'emirhi, banagabamba omu ibarabara.
\v 9 Abantu bâlishokwire n'abali mushimbire yezu bakayakûza erhi: Hosana mwene Daudi! Agishwe oyu oyishire oku izino lya Nnâhamwirhu! Hosana omu mpingu enyanya!
\p
\v 10 Erhi acija omu yerusalemu, boshi omw'olugo bagera mw'omusisi, n'okukaderha mpu: oyu muntu ye ndi?
\p
\v 11 Olubaga lwakashuza mpu: oyu ye yezu, mulêbi, w'e Nazareti omu Galilaya.
\p
\v 12 Yezu aja omu nyumpa ya Nnamahanga. Abahinva boshi ngasi bakagiguliza n'abakagigula omu nyumpa ya Nnamahanga; ablandula ameza g'abakagikâba enfaranga, ahirimya n'ebirhi by'abobarhunzi b'enguku.
\v 13 Anacibabwira erhi: kuyandisirwe ntya: Enyumpa yani yaderhwa nyumpa ya kuhûnira.
\p
\v 14 Emihurha n'ébirema baja emunda yezu ali omu ka nnâmahanga nta nacibafumya.
\p
\v 15 Cikwone abagula n'abajinji n'abandisi baba burhê, erhi babona ebisomerine amajira, n'abana bali bayakuza omu ka Nnâmahanga erhi: Aganze mwene Daudi!
\p
\v 16 Banamubwira mpu: k'oyunvirhe ebyo bali bàderha? Yezu naye abashuza erhi, neci. Kamurhasagisoma cirya cihimbi c'amaandiko cidesire mpu: wahêbire obukuze omu kanwa k'abana barho n'orhubonjo?
\p
\v 17 Ntya, anacibasiga, arhenga omw'omw'olwo lugo aja e Betaniya, yo analazire.
\p
\v 18 Lero erhi buca, akola agaluka omu lugo, ashalika.
\v 19 Abona omurhi gw'omutini oku njira, aguja ho; cikwone arhagushimanaga kwo bici nka ba byasi byône, ntya anacibwira ogw'omurhi erhi: irhondo orhacilehekaga! Enyuma lya ho ogw'omurhi gwayuma.
\p
\v 20 Abigirizibwa, erhi babona ebyo, basômerwa bwenene, bakaderha mpu: kurhi gulya murhi gw'amalehe gwamayûma bwo na bubo wani?
\p
\v 21 Yezu abashuza erhi: Mmubwizire okuli: erhi ankaba mugwerhe obwemere na nka murhagwerhi karhinda, arhali ebyo bijirikine kw'ogw'omurhi gw'amalehe kwône mwankajira, cikwone nkamwakabwira eyi ntondo mpu: rhenga aho ocikwebe omu nyanja, n'okwo kwanaba.
\v 22 Ngasi byoshi mwahûne oku bwemere kugerera amahûno, mwakuhabwa.
\p
\v 23 Yezu aja omu ka-nnamahanga, na, amango arhonderaga kuyigiriza, abagula b'abajinji n'abagula b'olubaga lw'abayahudi balonza okumubwira mpu: okubuhashe buhi ojira mw'ebi byoshi, na ndi wakuhaga obu buhashe?
\p
\v 24 Yezu abashuza erhi: Nkolaga nani namudôsa kanwa kaguma; na, ninyu mukanshuza, nani namubwira oku buhashe bwa ndi njira mwo ebi.
\v 25 Obuhashe bwa Yowane, ngahi bwarhengaga? K'empingu erhi emw'abantu? Cikwone bardondera bacirhanya bône; rhukashuza mpu: empingu, akola arhubwira mpu: carhumirage murhamuyemera?
\v 26 Kandi erhi rhwankashuza mpu: emw'abantu, rhugwerhwe n'écoba c'abantu, bulya boshi kwo bakalola Yowane nka mulêbi.
\v 27 Lero bashuza yezu baderha mpu: rhurhamanyiri la. Naye aderha ashubibabwira: Nani ntacimubwire oku buhashe bwa ndi njira mwo ebi byoshi.
\p
\v 28 Kurhi mugerere? Muntu muguma aligwerhe bana bage babiri; ana, cibwira omwana wage mukulu, aderha erhi: Mwana wani, genda ojikola ene omw'ishwa ly'emirhi y'emizabibu.
\p
\v 29 Naye amushuza: Ntalonza. Ci erhi kuba kasanzi, aciyunjuza, ayija.
\p
\v 30 Anacibwira omwana wage wa kabiri, naye amubwira nka oku abwiraga owabo. N'oyo mwana ashuza: Ngenzire bw'inja, Nnahâmwirhu. N'ényuma lya ho arhayijaga.
\v 31 Ndi muli abo babiri wajijire obulonza bw'ishe? Banacishuza mpu: omukulu. Ntya yezu ababwira erhi: mmubwire okuli, oku abanyabyaha n'abakazi bagonyi bamurhange omu bwami bwa Nnamâhanga.
\v 32 Bulya Yohane amuyishire omu njira y'obushinganya, ci murhamuyemeraga. Cikwone abavurhisa b'ikoli n'embaraga bayemire okw'adesire; na ninyu, mwe mwabwine ebyo, murhaciderhaga mpu mugokole muyemere oku adesire.
\p
\v 33 Yunvi ogundi mugani: Hâli muntu muguma, nna nyumpa, alihinzire ishwaly'emirhi y'emizabibu. Aliyubakira olugurhu, abinjira mw'omukenzi, agwikamwo omulunga gw'okulanguza, enyuma lyaho alisigamwo abahinzi, anacibalamira.
\v 34 Erhi amango g'okuhumbûla amalehe gahika, arhuma abakozi bage emunda balya bahinzi b'ishwa ly'emizabibu, mpu bamuhâge amalehe gage g'emizabibu.
\v 35 Abo barhanzi, bôhe bagwarha balya bakozi, bashurha muguma, n'owundi bamuniga, n'owundi bamu banda amabuye ye wakasharhu.
\v 36 Ashubirhuma abandi bakozi, banji kulusha abarhanzi; nabo babajira nk'oku bajiraga abandi.
\v 37 Erhi kuba buzinda, abarhumira omugala, Anaderha erhi: bakenga mugala wani.
\p
\v 38 Cikwone, abo bahinzi erhi babona oyo mugala, babwirana bône na nêne mpu: Alaga enfula yage, muyishe, rhuyinige, rhuciyîmire omw'omwimo gwage.
\v 39 Ntyo banacimugwarha, bamuheba eburhambi bw'ishwa bamuyirha.
\v 40 Lero amango, nna liry'ishwa ly'emizabibu ayisha, Kurhi ayishijira aba bakozi?
\p
\v 41 Banacimushuza mpu: kuheza aheza abo Bantu babi buzira kubabera obwonjo, na buzinda alihebemwo abandi bahinzi, balya bayishikamu'amalehe amango g'okuhumbula.
\p
\v 42 Yezu ababwira erhi: ka murhasagisoma ntya omu mandiko: ibuye abûbasi bakabuliraga lyo lyabirage lya cikwi; ca emwa Nnâmahanga Nnâhamwirhu ebyo byarhengaga, byanaba bisomerine omu masu girhu?
\p
\v 43 Co cirhumire, mmubwizire, oku mwanyagwa obwami bwa Nnamâhanga, n'okubuha olundi lubaga lulya lwayîshileka amalêhe.
\v 44 Owanahirime kuli ery'ibuye ayîshivunika, n'oyu lyanarhegere kwo lyanamuvungunyule.
\p
\v 45 Erhi bayusiyunva eyo migani, abagula b'abajinji n'abafarisayo bamanya oku bo Yezu anaderhaga,
\v 46 Ntyo balonza oku bamugwarhamwo; cikwone bayoboha olubaga, bulya lwakag'imulola nka mulêbi.
\c 22
\cl Cigabi 22
\p
\v 1 Yezu, arhondera aderha, n'okubabwira bulya buhyahya oku mugani, ntyo anaderha:
\v 2 Obwami bw'empingu bushushanyibwe na mwami muguma wajiraga idinye ly'omugala.
\v 3 Arhuma abakozi bage mpu bahamagale balya bali lalisirwe oku idinye; cikwone barhalonzagya okuyisha.
\v 4 Acirirhuma kandi abandi bakozi, n'okuderha erhi: mubwire abalalike ntya: Lola, oku n'arheganyize olusiku lukulu; empanzi zani n'ebibuzi byani bihîmbire bwanizirwe byoshi, bikola birheganye, muyishage okw'idigne.
\v 5 Cikwone, barhashimbaga izu ly'okulalikwa, bacigendera, muguma aja omw'ishwa lyage, n'owundi oku burhimbuzi bwage;
\v 6 Ntyo n'abandi banacigwarha balya bakozi, banacibajira kubi banabayirha.
\v 7 Oyo mwami aba burhê; arhuma engabo zage, amalîra balya banizi, n'okuyica olugo lwabo.
\v 8 Lero abwira abakozi bage erhi: Ebiryo bikola birheganye; cikwone abâli balâlike barhâli babikwanine.
\v 9 Mugendâge lero omu mashanganjira, ntya muhamagalire ebi biryo ngasi boshi mwayishirhimana.
\v 10 Abo bakozi banagenda baja omu njira, bashûza boshi ababanashimanyire, ababi n'abinja, n'enyumpa y'idinye ya yunjula bigolo.
\v 11 Mwami aja mwo mpu alole abâli oku meza, lero abona muntu muguma arhayambirhi omwambalo gw'idinye.
\v 12 Anacimubwira erhi: mwira mwami, kurhi wadahire muno orhana yambirhi omwambalo gw'idinye? Ci oyo muntu arhamushuzagya kanwa.
\v 13 Lero mwami abwira abo bakozi bage erhi: Shweki ye amagulu n'amaboko, ntya munamukwebe omu mwizimya embuga, eyo aba n'okulâka n'okuluma amino.
\v 14 Bulya hali banji b'ahamagirwe, ci basungunu bishogwa.
\p
\v 15 Ago mango Abafarisayo bagend'ijira ihano mpu bagwerhe Yezu, omu nderho zage yene.
\v 16 Bana cirhuma hofi naye ababo bigirizibwa haguma n'aba Herodi, mpu bamubwire erhi: Mwigiriza, rhuyishi oku oba w'okuli, ntya onayigirize enjira ya Nnâmahanga omu kuli, buzira kuyoboha omuntu yeshi, bulya orhazinza obukulu omuntu ali nka agwerhe.
\v 17 Rhubwire lero kurhi orhanyize kabirhegesirwe, erhi nanga, oku kavurhira Sezari?
\p
\v 18 Yezu, amanya obubi bwabo, abashuza mpu: Bici birhumire mwantega, ezi ndyalya?
\v 19 Nyereki olufaranga olw'olubaga lukavurha. Nabo bamuyereka lufaranga luguma.
\v 20 Abadôsa erhi: ya ndi eyi nshushano na aga mandiko?
\p
\v 21 Bamushuza, mpu bya Kaizari. Ntyo ababwira erhi: mugalulire Kaizari ebiri byage, na Nnâmahanga naye ahabwe ebiri byage.
\v 22 Erhi bayunva ntyo basomerwa, bamuleka banacigendera.
\p
\v 23 Lwo n'olwolusiku, Abasandukayo, balya bakaderha mpu nta bufuke bwa abafire, banacija emunda Yezu ali, n'okumudôsa mpu:
\v 24 Mwigiriza, Musa adesire mpu: erhi omuntu akafa arhanasiziri bana, omulumuna anayishiyanka oyo mukana, ntyo akaburhira oyo mwene wabo abana.
\v 25 Nobwo, ekarhi kirhu yali bakana nda balondanaga. Owaburhanzi aj'omubuhya, n'okufa, ntyo, arhangwerhi bana,
\v 26 alekera omulumuna mukâge. Ajira kwo n'okwo oku wakabiri, n'owa kasharhu, kuhika oku wa kali nda.
\v 27 Enyuma lyabo boshi, oyo mukazi naye afa.
\v 28 Aha kufûka kw'abafire, ayishiba mka ndi muli balya nda? Bulya boshi bamuyansire.
\p
\v 29 Yezu Anacibashuza erhi: Muhabusire, kali bulya murhamanyiri amandiko, ciru n'obuhashe bwa Nnâmahanga.
\v 30 Bulya, aha kufûka kw'abafire, abalume barhakaciyanka bakazi, ciru n'abakazi barhaciyisheba n'abalume, cikwone bayishiyorha nka bamalaika na Nnâmahanga omu mpingu.
\v 31 N'oku ebiyerekine obufûke bwa abafire, ka murhasagisoma akanwa Nnâmahanga amubwiraga:
\v 32 Nie mba Nnâmahanga was Abrahamu, Nnâmahanga wa Isaka, na Nnâmahanga wa Yakobo? Nnâmahanga arhaba Nnâmahanga w'abafîre, cikwone w'abazine.
\p
\v 33 Olubaga, lwakagiyunvirhiza, lwasomerwa n'enyigirizo za Yezu.
\p
\v 34 Abafarisayo, erhi bamanya oku anabulisize Abasandukayo ebi bàderha, bacihe haguma,
\v 35 na muguma muli bo, mwigiriza mukulu omu marhegeko, anaci mudosa, omu kurhenga erhi:
\v 36 Mwigiriza, irhegeko lihi likulu omu marhegeko goshi?
\p
\v 37 Yezu anacishuza erhi: okâzigira Nnâmahanga, Nnâhamwirhu, Nnâmahanga wawe, n'omurhima gwawe gwoshi, n'obuzine bwawe bwoshi, n'obukengere bwawe bwoshi.
\v 38 Lyo lirhanzi kandi lyo na likulu ly'amarhegeko.
\v 39 Sinzagya n'elya kabiri, nalyo lishushine n'elyabo: okâzigira owinyu nk'oku ocizigira wene.
\v 40 Ago marhegeko abiri go galimwo amarhegeko goshi n'abalebi.
\p
\v 41 Nkolo Abafarisayo bali haguma, Yezu abadôsa,
\v 42 aderha mpu: kurhi mukarhanya kuli Kristo? Ali mwene ndi? Bamushuza mpu: "Mwene Daudi."
\p
\v 43 Kandi Yezu ababwira erhi: kurhi Daudi, amudesire, muli Mûka mwimâna, acikazirigi muhamagala mpu Nnâhamwirhu, omu mango ali aderha:
\v 44 Nnâhamwirhu Nnâmahanga abwizire tamala ekulyo kwani, kuhika mpebe abashombanyi bawe idako lya magulu gawe?
\v 45 Erhi ankaba Daudi amudesire mpu Nnâhamwirhu, kurhigi acirigi mwo mwana wage?
\v 46 Ntaye wahashire okumushuza akanwa. Ntyo, kurhenga olwo lusiku, ntaye waci cirhamize okumuha amadôso.
\c 23
\cl Cigabi 23
\p
\v 1 Lero, abwira olubaga n'abigirizibwa bage aderha:
\v 2 Abanabwenge n'Abafarisayo batamire oku ntebe ya hantu ha Musa.
\v 3 Mujirage munasingirizagye birya byoshi bamubwire, cikwone mumanye murhajiraga ebijiro byabo. Bulya banaderhe, barhanajire.
\v 4 Banacishweke emizigo mizirho, n'okubashuza abantu, oku birhugo, cikwoki bone barhankalonza okuyihumakwo n'eminwe yabo.
\v 5 Cikwone banajire ebijiro byabo byoshi biba byakusinzibwa na Bantu. N'okulihya enshanga zabo, bagwerhe ebishumiro biri by'emishangi yabo;
\v 6 Basima entebe z'embere omu mango g'okulya, n'okutamala embere omu bishagala;
\v 7 Basima bakatamala ho Musa omu hantu h'olubaga; n'oku kahamagalwa na abantu mpu waliha, waliha.
\v 8 Cikwoki mwehe, murhalonzagya oku kahamagalwa mpu waliha, bulya muguma yene oli mwalimu, ninyu muli balondanyi mweshi.
\v 9 Han'igulu murhabwiraga ndi mpu Larha; bulya muguma yene odesirwe sho, olya oli omumpingu.
\v 10 Ciru murhayemere mwahamagalwa barhambuzi; bulya hali murhambuzi muguma, yeri Kristu.
\v 11 Omukulikire acijire mwambali winyu.
\v 12 Ngasi wacikuze ayishirhohibwa, na ngasi wa cirhohye ayishikuzibwa.
\p
\v 13 Obuhanya bwinyu, mwe bandisi na Abafarisayo ezi ndyalya! Bulya munakayigalira abantu obwami bw'empigu; murhakana budaha mwo mwene, murhanalesiri abokumuja.
\v 14 Muli bahanya bandisi n'Abafarisayo ezi ndyalya! Bulya munakashaba enyumpa za abakana, n'okujajira obworhere bw'amahuno, n'okwo kwarhume, mwayazibwa kuzibu kulusha, mwe bandisi n'abafarisayo ezi ndyala!
\p
\v 15 Muli bahanya; bulya munagere omu nyanja n'omucihugo omu kujira n'okulonza owabayemera; nanka nayiosha, mumujire mwana wa cihenama kabiri kumulusha.
\p
\v 16 Obuhanya e mwinyu, balongolanyi mihurha! Mwe muderha: nka hankajira olwankacigasha oku ka namuzinda, karhali ka cigasha oku nnoro za ka nyamuzinda, erhi anakola agwasirwe.
\v 17 Ababahwinja na mihurha! Bici biri biku, nnoro, erhi kagombe kacesize ennoro?
\v 18 Munashubiderha, erhi hankaba owacigasha okuirherekerero, erhi buli busha; cikwone, erhi hankaba owacigasha okunterekero eri okwirherekerero?
\v 19 Eyi mihurha! Cici cilushire, enterekero erhi irherekerero, licesa interekero?
\v 20 Oku lutari n'ebiri nyanya lya lwo byoshi.
\v 21 Ocigasha aka Nnâmahanga erhi acigashire aka nyamuzinda na namwo;
\v 22 N'olahira empingu erhi alahîre n'entebe ya Nnâmahanga oyitamire kwo.
\p
\v 23 Muli bahanya mwe, bashamuka hi hano ninyu bafarizeyi ezi ndyalya! Bulya munahe Nnâmahanga eciguma ci kumi ye mburho gwomunana, ne ci bizari, na cenjira, cikwone munaleke enyigirizo nkulu zo mu marhegeko, nko kubushinganyanya, n'okuba n'omurhima mwinja n'okuba mwikubagirwa: ebyo byali kwanine okujirwa, buzira okuleka ebindi.
\v 24 Ezi n'ongolanyi mpurha! Zirhenza ehihuka omu mishi zigali gorhomera enjavu.
\p
\v 25 Mulibahanya mwe, bandisi bihano n'abafarisayo ezi ndyalya! Zishuka emugongo gwa akabehe n'ogwe nsahane n'obwo omundalala muyunjwire bushambo n'enyifinjo.
\v 26 Mufarisayo wo muhurha! Orhengi cesa ehiri omundalala lya kabehe lyo eciri emugongo hi ca.
\p
\v 27 Mulibahanya mwe, bashamuka bihano ninyu bafarizeyi ezi ndyalya! Bulya mushushire encinda nyeru, embuga zinabonekane nyinja, n'obwo omundalala, ziyunjwire kavuha g'abafu b'ebibolekeza.
\v 28 Kwo ninyu, abantu bamubona ntyo embuga nka bashinganya, ci omundalala, obubi n'obulya bumuyulilire.
\p
\v 29 Mulibahanya mwe, bandisi na bihano ninyu Abafarizeyi. Ezi ndyalya! By'abalebi munakombeze enyunsho za banabushinganyanya,
\v 30 Zinaderhe mpu: rhucibage amango g'abalarha, rhurhanka barhabire okubulaga omuko gwa balebi.
\v 31 Na ntyo munahamirize mpu muli bagala b'abanigaga abalebi.
\v 32 Ninyu muyunjuzagye olugero lwa basho.
\v 33 Ezi njoka, bûle bwa cibugusha! Gurhi mwafume obuhane omuliro gw'ecihenama?
\v 34 Cô cirhumire, Loli, namurhumira abalebi, abange n'abandisi n'abigiriza. Ci mwayirhemwo baguma, munababambe, n'abandi mubashurhe emikoba omu bishagala binyu, muna bashimbulule omu ngo zinyu,
\v 35 mpu lyo mubashuzibwa ngasi muko mweru kweru gwajire omwo budaka, kurhenga omuko gwa Zakaria, mwene wa Barakiya, mwayishiraga ekarhi ka ka nnamuzinda n'irherekerero.
\v 36 Okuli mmubwizire, ebyo byoshi bya barhuzibwa er'iburha.
\p
\v 37 Yerusalemu, Yerusalemu, we oyirha abalebi n'okubanda abarhumirwe emwawe amabuye, kanga nalonzize oku kukumakuma abana bawe, nka kulya engoko ekumakumira abanagoko bayo omu byubi, orhanayemeraga!
\v 38 Sinzi, mwalekerwa enyumpa yinyu mushaka;
\v 39 Bulya, mmubwizire, murhakashub'imbona, kuhika olusiku mwederhe: mpu Aganze oyishire okwizino lya Nakasane!
\c 24
\cl Cigabi 24
\p
\v 1 Erhi Yezu ahuluka omu ka nnamuzinda aj'embunga aganda bage bamugendera mpu lyo bamulangula obubake bwa na nnamuzinda.
\v 2 Naye abashuza ababwira erhi: kamubwine ebyo byoshi? Mmubwizire okuli, aha nt'ibuye lyasigala okulindi buzira okushandakwa.
\p
\v 3 Erhi aba akola abwarhire oku ntondo ye emizetuni. Abaganda bage bamushegeraho bufunda funda bamu bwira mpu: orhubwire mangaci ebyo byaba n'ecabe cimanyuso cokuyisha kwawe n'ecokuhwa kw'igulu.
\p
\v 4 Naye yezu abashuza, ababwira erhi: mumanye ntaye wabarhebage.
\v 5 Bulya banji bayishe okw'izino lyani banaderhe mpu nie Kristu banarhebe banji.
\v 6 Mwayunve bàderha entambala n'emihigo y'entambala mumanye murhobohaga bulya kukwanine ebyo biyishe, cirhi burhaciba buzinda.
\v 7 Ecihugo ca yimukire ecindi, n'obwami oku bundi bwami. Eci zombo n'omusisi byayishiba hanji.
\v 8 Ebyo byoshi gw'omurhondero gwamalibuko.
\p
\v 9 Obwo bamulibuze banamuyirhe mushombwe na boshi erhi izino lyani lirhuma.
\v 10 Banji bâhirime na banji ba hanane obuhâne bone oku bone banashombane bone oku bone.
\v 11 Abalebi bobushumi bababanji banarhebe Bantu banji.
\v 12 Na bulya amabi gayishiyushuka, obuzigire bwa banji bunyihe.
\v 13 Ci owayorha alimwinja kuhika olyo lusiku luzinda ye wayokoke.
\v 14 Eyi myanzi minja to bwami yayishi yigirizibwa omw'igulu lyoshi ebe cimanyiso oku lubaga lwoshi. Obwo lyo lusiku luzinda lwanaysihe.
\p
\v 15 Amango mukabona ebibibi byalebagwa na Danieli biri omu bantu bacesibwe owasoma anamanyage anayunvagye.
\v 16 Lero abâli omu cihugo cé Yudeya bayakire oku ntondo.
\v 17 N'oli okuburhungire bw'enyumpa arhahonoke mpu ajirhola ebiri oku mwage.
\v 18 N'oli omu ishwa arhashubirag'eka mpu arhole omwambalo.
\v 19 Abakazi Obuhanya bwa bakazi bali mazimi n'abayansa ago mango.
\v 20 Muhune murhishiyaka amango g'enkuba erhi o lwa Nnâmahanga.
\v 21 Bulya ezonsiku zaba za malibuko garhazigibonekana kurhenga okulemwa kw'igulu kuhika buno garhakanacibonekana bundi.
\v 22 Nankezo nsiku zirhankanyihibwe nta muntu wankacizire c'abishogwa barhuma ezo nsiku zanyihibwa.
\p
\v 23 Amango erhi omuntu aka mubwira mpu Lola Kristu yoyu oli hâno kandi erhi hala murhemeraga.
\v 24 Bulya bayishiyisha ba Kristu bokucihamba na balebi bo bunywesi n'okujira ebimanyiso n'ebirhangaza binji ebyanka rheba ciru abishogwa acibe kwankahashikana.
\v 25 Ninyu omlebi mumanyage byoshi.
\v 26 Kuziga amango bakamubwira mpu yo-yo omwirungu; murhayijaga; yo-yo ocifulisire omu hisika, murhakuyemeraga.
\v 27 Nka kulya, obulomeke burhenga ebushoshokero bw'izûba bucibonese kuhika ebuzikiro bw'izûba kwo byashiba okwisha kwa mwene muntu.
\v 28 Aha omurhamba gwabe ho n'enyunda zanafulukire.
\p
\v 29 Enyuma lya malibuko, izuba lya shitula mwizizi, n'omwezi nagwo gurhacibashe, n'entonde zahona okunkuba, n'emisi ya malunga ya geramw'omusisi.
\v 30 Nantyo ecimanyiso ca mwene muntu cabonekana omu malunga, amashanja goshi gw'omw'igulu gaciduduma, na gayishibona mwene muntu ayisha kurhenga omu bitu kurhanga emalunga n'obuhashe n'irenge linene.
\v 31 Na ntyo anarhuma abaganda bage n'omushekera gw'izu linene, nabo bayishishubuza abishogwa bage kurhenga empande zini zigulo, kurhenga emalunga bwenene kuhika ahigulu lihekîre.
\p
\v 32 Mukolere olwiganyo oku murhi gw'amalehe. Erhi amashami gagwo gashebuka lyo mumanya okwi canda cirihofi.
\v 33 Nantyo, hano mubona ebyo byoshi, munamanye oku mwene omuntu alihofi, okumuhango.
\v 34 Kwo binali mmubwizire okuli, er'iburha rirhakagera, bwira n'ebi okuba.
\v 35 Irunga n'igulu byagera, cimyanzi yani erhagere ciru n'etya.
\p
\v 36 Oku biyerekire olusiku na kashanzi, ntaye yeshi omanyire, na ciru abaganda bomu malungu, erhi omwana, cikwone ishe yene.
\v 37 Nka okubwabire okukasanzi ka nuhu ntyo kwo na mwene muntu ayishiyisha.
\v 38 Bulya ezo nsiku zalimbere lye ci honzi, abantu bakazigi lya n'okunywa, bakagi yaluka n'okuyalusa abana babo, kuhika amango Nuhu adahaga omu bwarho.
\v 39 Abantu barhakengeraga bici kuhika ecihonzi cayisha cabaheka boshi. Ntyo kwo mwene muntu ayishiyisha.
\v 40 Bantu babiri bashiba bali omu ishwa bashiheka muguma baleke owundi.
\v 41 Bakazi babiri bashiba balibashwa: muguma ahekwa n'owabo asigale.
\v 42 Hoshiaho mulalire bulya murhamanyiri olusiku omucunguzi winyu ayisha.
\v 43 Mumanyire bw'inja, oku nnanyumpa akolamanya olusiku omushambo ayisha analanga.
\v 44 Co cirhumire ninyu mulalire, bulya mwene Nnâmahanga ayishiyisha olusiku murhacimanyiri.
\p
\v 45 Mushi ohi oli mwikubagirwa na mwirhonzi, oyu Bantu b'enyumpa yage mpu abagabire ebiryo omu kasanzi kashinganine.
\v 46 Iragi lyoyo wahabagwa obukulu, hâno Nnâmwabo ayisha ayishibugana omwambali ali Ajira ntyo.
\v 47 Nkubwizire okunali, anamujira mukulu wa birugu byage byoshi.
\v 48 Ci oyo akaba mukozi mubi erhi ankaderha omu murhima erhi: Nnâhamwirhu arhishiri duba,
\v 49 Erhi ankaba akola akashurha ababo ayisha, analye ananywe haguma nabalalwe,
\v 50 nnahamwabo oyo mukozi ayisha olusiku arhagererizi na kasangiarhamanyiri.
\v 51 Bonabo amuhinve haguma n'endyalya: ho hayishiba endulu n'okukenyeza amino.
\c 25
\cl Cigabi 25
\p
\v 1 Ntyo obwami bw'empingu bwayishushana na banyere ikumi barholaga orhumole rhwabo, mpu bajishimana omuhya-mulume.
\v 2 Barhanu babo bali bahwinja, na Barhanu bâli benge.
\v 3 Balya barhanu bahwinja, barhola banafumbarha orhumole rhwabo, barhacihekaga mavurha;
\v 4 Cikwone abenge bôhe, baba namavurha omu rhulaha.
\v 5 Lero erhi omuhya-mulume erhi aba arhayishiri duba, bagwishira boshi banaja liro.
\p
\v 6 Ahakarhi k'obudufu, bayunva olubi: mpu omuhya-mulume oyo wayisha huluki mushiganane!
\p
\v 7 Lero balya banyere boshi banazuka, barheganya orhumole rhwabo.
\p
\v 8 Balya bahwinja babwira abenge: murhu he nirhu oku mavurha ginyu, bulya orhubonyo rhwirhu rhwamazima.
\p
\v 9 Abange bashûza: mpu; garhâbe manji kuli mwe na nirhu; gendagi e mw'abarhimbuzi, mugule aginyu.
\v 10 Amango bagendaga bajigula, omuhya-mulume anacishoshoka honaho; bulya balicirheganyize badaha n'omuhya-mulume omubuhya, n'olunvi lwanayigalwa.
\p
\v 11 Buzinda, balya bandi banyere balibahwinja bayisha, baderha mpu: waliha, waliha, Nnâhamwirhu, rhuyugulire nirhu.
\p
\v 12 Lero naye abashuza: ababwira erhi okuli mmubwizire, nta mumanyiri.
\p
\v 13 Kuziga mube masu, bulya murhamanyiri olusiku na kasanzi.
\p
\v 14 Omugani gwaderha ntya, nka kulya omuntu wabalamaga, ahamagala abambali; abagabira ebirugu byage.
\v 15 Anaha muguma mageshe garhanu, owundi gabiri, n'owakasharhu ahâbwa higuma, nk'oku obwenge bwage bwanali anacigenda.
\v 16 Ho na ho olya wahabagwa magerha arhanu anacigenda, azikolesa, ayunguka kwo gandi arhi arhanu.
\v 17 Kwo n'okwo, owahabagwa abiri naye ayunguka kwo gandi abiri.
\v 18 Olya wahabagwa luguma aji humba e hîna omwidaho, alufulika mwo lulya lufaranga lwa nawabo.
\p
\v 19 Kasangi kali ahanyuma nnâwabo abajirisa omuganjo.
\v 20 Olya wahabagwa ezirhanu ayegerera, anadwire zindi irhanu, aderha: Nnâhamwirhu, wampire zirhanu; alaga zindi rhanu ezi.
\p
\v 21 Nnâmwabo amubwira: bwinj'obwo, mukozi mwinja na mwikubagirwa; wali mwikubagirwa okubisungunu, na kujiraga murhambo omu binji; dahaga omu busime bwa nnaha mwinyu.
\p
\v 22 Olya wahabagwa magerha ga biri anayisha naye, aderha: Nnâhamwirhu, wampire magerha gabiri, sinzagya, gandi gabiri aga nayungusire.
\p
\v 23 Nnâhamwabo amubwira: bw'inja obwo, mukozi mwikubagirwa; wali mwikubagirwa oku bintu bisungunu, nakujira murhambo omubinji; dahaga omu buzine bwa nnahamwinyu.
\p
\v 24 Lero olya wahabagwa igerha liguma naye amujaho, anaderha: nnâhamwirhu, nyishi okuba muntu mudarhi, ohumbula aharhahebaga, ona hakire ah'orhakwebaga;
\v 25 n'ayobohire, n'agendi fulika igerha lwawe omu budaka; lye ri, rhola lyo wenalyo.
\p
\v 26 Nnâhamwabo amushuza: erhi mukozi mubi mwolo, wali oyishi oku n'ampumbule ahantarhweraga, n'okumpake ahantarhweraga;
\v 27 Byali kukwanine ohebe olufaranga lyani omu muhako n'omukugaluka kwani ntole ehyani n'obunguke.
\v 28 Nyagi ye eri gerha, mulihe olya ogwerhe amagerha ikumi.
\v 29 Bulya ogwerhe ye wanahabwa, anagale, ci orhagwerhi n'ehi ogwerhe bamunyaga hyo.
\v 30 N'oyo mbula mukolo, mumukwebe omu mwizizi: gw'embuga, eyo yashiba okuleka n'okushw'amino.
\p
\v 31 Amango mwene omuntu ayisha omukuze bwage, na bamalahika boshi haguma naye, anatamale okuntebe yage y'irenge.
\v 32 Embaga zoshi zarhimanane emalanga gage. Ayishi berula now baguma n'abandi, kulya omungere aberula ebibuzi n'empere;
\v 33 Ayishiheba ebibuzi ekulyo kwage, n'empene e kumosho kwage.
\p
\v 34 Lero mwami abwire abâli e kulyo kwage: yishi, mwe mwagishirwe na Larha; mugandaze omu bwami mwarheganyizibagwa kurhenga okulemwa kw'igulu.
\v 35 Bulya nalishalisire, mwampa ecinalye; n'ali n'enyorha, mwampa ecinyebwa; nali cigolo, mwanyegereza.
\v 36 Nali bushugunu, mwanyambika, nali mululwala, mwayishi ndola; nali omu mugozi, mwayisha emunda ndi.
\p
\v 37 Abashinganyanya bamushuza: Nnâhamwirhu, mangaci rhakubona oshalisire, rhwakuha eci walya; erhi oli n'enyorha, rhwakuha eci wanywa?
\v 38 Mangaci ago ci rhwakubanaga oli cigolo, rhwakuhandisa; erhi bushugunu, rhwakuyambika?
\v 39 Erhi manga ci rhwakubwine mulwala, erhi wamugozi, rhwaj'emunda oli?
\p
\v 40 Mwami naye ayishi bashuza: okunali mmubwizire, ngasi kantu mwajirire muguma wa balumuna bani barho, nie mwakajirire.
\p
\v 41 Omukukulikira anacibwira abali e bwa kumosho kwage nabo: Nteng'iho, mwe baheherere; muje omu muliro gurhazima gw'ensiku na mango gwalibikirwe shetani na bamalahika bage.
\v 42 Bulya n'alishalisire, murhampaga eci nalya; nali n'enyorha, murhampaga ecinanywa;
\v 43 nali cigolo, murhanyegerezagya; nali bushugunu, murhanyambikaga; nali mulwala n'omu mugozi, murhayishigi ndola.
\p
\v 44 Nabo bamushuze: waliha, manga ci rhwakubonaga oshalisire, erhi ogwerhwe n'enyorha, erhi oli cigolo, erhi mushugunu, erhi mulwala, erhi oli mushweke, rhurhanakurhabalaga?
\p
\v 45 Lero anabashuze: okuli mmubwizire, ngasi hyoshi murhajiriraga muguma waba balumuna bani barhorho, nie murhajiriraga.
\p
\v 46 Abo baje omu malumwa g'emiaka n'emiakula, cikwone abokuli baje omubuzine bw'ensiku n'amango.
\c 26
\cl Cigabi 26
\p
\v 1 Erhi mwami yezu ayusa okderha ezo nderho, anacibwira abigirizibwa bage:
\v 2 Mumanyisize oku pasaka aba Enyuma lya nsiku zibiri, lyo na mwene muntu ahânwa mpu amanikwe oku musalaba.
\p
\v 3 Lero ho na ho abagula babajinji na bagula b'olubaga banacishimamanana omu cogo co muguma mukulu, wahamagalagwa okw'izino lya kayafa;
\v 4 Okucigamba kwabo kwali kulonza okubwashweka mwo mwami yezu okubwifulikwa, n'okumuniga.
\v 5 Cikwoki baderha ntya: lurhabe lusiku lw'idinye, lyo harhagiba akadugundu omu lubaga.
\p
\v 6 Erhi yezu acib'ali e Betania, omu mwa Simoni mushomyo,
\v 7 omukazi muguma, walidwirhe enjebe ya mavurha y'engulo ndarhi amuyegera; na, amango abire akol'agwerhe alya, amubulagira galya mavurha okwirhwe lyage.
\v 8 Abaganda, omukubona ntyo, bababurhe, n'okuderha: mpu cirhumire acereza aga mavurha?
\v 9 Gakaguzirwe oku cishingo cinene, n'okurhabala abakenyi.
\p
\v 10 Yezu, amanya okwo, ababwira erhi: kurhi kurhumire mwabera oyu mukazi mutula? Cijiro cinja ajijire e mwani;
\v 11 abakenyi ensiku zoshi muli haguma nabo, ci niehe arhali ensiku zoshi mugwerhe.
\v 12 Ene ashiga omubiri gwani aga mavurha, akujijire enyanya ly'okubishwa kwani.
\v 13 Okuli mbwire ngasi mwazi mwinja gw'akalembe gwa yigirizibwa, omw'igulu lyoshi, ecijiro c'oyu mukazi c'aganirwe okukumukengera.
\p
\v 14 Lero muguma mulibalya ikumi na babiri aderha Yuda Iscarioti, anacija e mw'abajinji babadahwa,
\v 15 anaderha bici mwakampa, lyo muha ye? Nabo banacimuha nfaraga makumi gasharhu.
\v 16 Kurhanga obwo, akazi lonza kurhi abona akasanzi kakwanine k'okuhana yezu.
\p
\v 17 Okulusiku lurhanzi k'okuhana emigati erhali mw'ongeso, abaganda banacija ho yezu, mpu bamubwira: ngahi olonzize rhukurheganyize okulya basaka?
\p
\v 18 Anacibashuza erhi muje omucishagala emwa lebe, munamwubwire, mpu: omwigiriza adesire mpu: amango gani gali hofi; omu mwawe najilira basaka nie n'abaganda bani.
\v 19 Abaganda bajira oku yezu abarhegekaga, barheganya basaka.
\p
\v 20 Erhi biciba bijingo, bababagwerhe bali bashega boshi na balya ikumi na babiri.
\v 21 Erhi baba badwirhe balya, ababwira erhi: okuli, mmubwire, muguma winyu ampana.
\p
\v 22 Omuntu gwanacibagarha bwenene, banarhangira ba mudosa, ngasi muguma, erhi: waliha ka nie?
\p
\v 23 Naye anacishuza erhi: oyurhuhebire omucibo rhwenaye, ye wampana.
\v 24 Mwene muntu acigendera oku bwayandisirwe. Cikwone buhanya bw'oyu muntu wahana mwene muntu. Kwankabire kwinja nk'arhankabusirwe.
\p
\v 25 Naye Yuda, wamuhana amudôsa erhi: ka nie Mwigiriza? Na yezu anacimushuza: okudesire.
\p
\v 26 Erhi bababakola bali balya, yezu arhola omugati; n'erhi aba amagugisha, agubega, anaguha abaganda bage, aderha: murhole mulye ogu guli mubiri gwani.
\v 27 Ashubi rhola akabehe; n'enyuma ly'okuvuga omunkwa, abaha, anaderha: munyweko mweshi;
\v 28 bulya guli muko gwani, gw'endagano, gwabulagwa e mwa banji, mpu gukule ebyaha.
\v 29 Mmubwizire nta kacinywa el'ilehe ly'omurhi gw'omuzabibu, kuhika olusiku nalinwe buhyahya na ninyu omu bwami bwa Larha.
\p
\v 30 Erhi kuyusa okuyunva enyimbo, bashonera oku ntondo y'emizetuni.
\p
\v 31 Lero yezu ababwira: nashiba winyu mweshi, omw'obubudufu, ka sanzi ka kuhirima; bulya biyandisirwe: nashurha lungere n'ebibuzi byoshi by'ayishishandakana.
\v 32 Cikwone enyuma ly'okufuka, na mushokolera e Galilaya.
\p
\v 33 Petro arhola omwanzi amubwira: amango wabe cisarhazo emwaboshi orhabe co emwani.
\p
\v 34 Yezu amubwira: okubwizire okunali, omwobu budufu, embere oluhazi lubike, erhi wamandahira kasharhu.
\p
\v 35 Petro amushuza: ciru akaba kufa, nta ka kuhakana. N'entumwa zoshi za kuderha.
\p
\v 36 Ahô omuburhe, yezu aj'e Gestemani bonabo, anaderha n'abaganda: tamali aha, okunajihuna.
\v 37 Aheka Petro na bene Zebadayo bombi, anarhondera oku yunva oburhe n'obululu.
\v 38 Obwo anababwira: omurhima gwani guli burhe buhika okufa; beri ahâ, na mulalire haguma na nani.
\v 39 Erhi ashegera mbere hitya, anacirhimba okw'idaho n'oku derha ntya: larha, akaba kwahashikana aka kabehe kabe hali na nani! Cikwone arhali oku nalonza ci oku walonza wene.
\v 40 Anacirishubira aha abamba bali, ashimana bahunire, abwira Petro: kaciru murhankahashire okuyiza haguma na nani nsa nguma yone!
\v 41 Mube masu munahune, muleki hirima omu marhangulo; omurhima gukanyire c'omubiri guli muzamba.
\p
\v 42 Ashubi yeguma bwakabiri, n'okuhuna ntya: Larha, nkabirhahashikini ako kabehe ka je kuli buzira kukanywa, oku walonza kubage!
\p
\v 43 Agala kandi ashimana bali liro; bulya amasu gabo gali mazirhu.
\v 44 Abaleka, aciyegula ahuna obw'akasharhu, ashubirira zonazilya nderho.
\v 45 Kandi ashubira e munda abambali bâli, ababwira: Lero muhunirage, munarhamuke! Sinzi, ensa eri hofi na Mwene omuntu akoli hanwa omu maboko ga banyabyaha.
\v 46 Yimuki, rhugendi; loli owampana oyu wayulubuka.
\p
\v 47 Okwacidwirhe aderha, loli, Yuda, muguma w'ikumi n'ababiri, ahika, haguma naye ngabo nnene efumbirhe engorho n'amahiri, erhumirwe n'abajinji babadahwa na bagula b'olubaga.
\v 48 Owamulenganyagya erhi anabahire ecimanyiso: erhi oyu na nyunyugugurha, erhi ye, muna mugwarhage.
\v 49 Oku anayisha ntya ayirukira aha yezu ali, amubwira: mpanyire omusingo, mwigiriza! Anacimunyunyugurha.
\p
\v 50 Yezu amubwira erhi: mwira wani, eci olijira jira co. Lero amushegera ho, aheba okuboko oku yezu, bamugwarha.
\v 51 Ho na ho, muguma wa bambali ba yezu ashugula engorho yage; ayirhimba omwambali w'omudahwa mukulu amusiringul'irhwiri.
\v 52 Lero yezu amubwira erhi: shubiz'engorho yawe omu lubarhi; balya ngasi boshi banige oku ngorho banafe oku ngorho.
\v 53 K'omanyire mpu ntankahunyire Larha, antumire ho na ho orhutu ikumi na rhubiri rhwa bamalahika?
\v 54 Gurhi amandiko, ga nkaciyunjula obwo, agadesire mpu bikwanine bibe ntyo?
\p
\v 55 Omwako kasanzi yezu abwira engabo: mwanyishire nka cishambo, mudwirhe engorho n'amahiri, mpu muli ngwarha. Na lamire na ninyu nsiku nyinji, n'oku yigiriza omw'ishengere, murhana gwarhaga.
\v 56 Cikwone ebyo byayandisirwe lyo amandiko g'abalebi gahikirira. Ho na ho abigirizibwa bage baci yegula n'okucilibirhira.
\p
\v 57 Balya bagwarhaga yezu banacimuheka emw'omukulu w'abajinji Kayifa, eyo abandisi n'akulu bali c'igushire.
\v 58 Petro amushimbulira kuhika oku cogo c'abahwa, anaja omu cogo, atamala haguma n'abakozi, mpu asinze oku byaba.
\p
\v 59 Abajinji b'abagula b'ihano lyoshi bakalonza oku derhera yezu ebyo bushumi, kulusha mpu lyo bamuyirha.
\v 60 Cikwone babula emwage, ebibi byoku muderhera. Buzinda, hayisha baliri,
\v 61 bakagi derha mpu: oyo adesire: mpw'anashaba ishengero lya Nnâmahanga, n'oku ciriliyubaka enyuma lya nsiku zisharhu.
\p
\v 62 Omukulu w'abadaha ayimuka, amubwira erhi: ci orhashuza? Kurhikw'o abantu bakundirhire?
\v 63 Yezu acihulikira. Omukulu w'abadaha amubwira, erhi ci orhashuza; erhi nkwigashire okw'izino lya Nnâmahanga ozine, orhubwire erhi we Kristu mwene Nnâmahanga.
\p
\v 64 Yezu anashuza erhi: wakudesire. Ciru mmubwizire abwarhire ekulyo kw'ogala byoshi ayishire omubitu by'emalunga.
\p
\v 65 Lero omukulu w'abadaha asharhula emyambalo yage, aderha erhi: amalogorha! Bici rhwacilongeza abadima? Loli, ninyu muyunvirhe okw'alogorha, kurhi ninyu mubwine?
\v 66 Bamushuza: ashinganine okufa.
\v 67 Okubundi, banacimutwira ebusu n'oku murhimba ebifundo n'empi n'okuderha:
\v 68 kristu, leba; rhubwire ndi okushusire.
\p
\v 69 Ago mango, Petro ali atamire embuga omu cogo. Mukozi amujaho, aderha: nawe wali mwena yezu we Galilaya.
\p
\v 70 Naye alahira embere za boshi, aderha erhi: ntamanyiri ebi olonzize okuderha.
\p
\v 71 Erhi akola ahuluka aj'embuga, owundi mukozi abwira abahali; n'oyu naye anali haguma na yezu w'enanzareti.
\p
\v 72 Ashubi lahira, n'okucigasha: ntishi oyo mulume.
\p
\v 73 Erhi hagera kasanzi kasungunu, abaliho, bayegera, emunda Petro ali, bamubwira mpu: mashi nawe oliwamulibo, ciru n'okuderha kwawe kukuhanyire.
\p
\v 74 Lero arhondera alahira n'okucigasha mashi ntamanyiri oyu mulume. Ho na halya oluhazi lwabika.
\p
\v 75 Lero Petro akengera kalya kanwa yezu amubwiraga: embere oluhazi lubike, erhi wamandahira kasharhu. Erhi ahuluka arhondera alaka.
\c 27
\cl Cigabi 27
\p
\v 1 Erhi buca cishezi, abakulu b'abajinji n'abagula bw'olubaga boshi bajira ihano enyanya za Yezu, mpu bamuyirhe.
\v 2 Erhi baba bama mushweka, bamuhekera Pilato, murhegesi.
\p
\v 3 Lero Yuda, ye wamu hânaga, abona oku amatwirwa olubanja, aciyunjuza, ashubiza zilya nfaranga bihumbi makumi gasharhu emw' abakulu b'abajinji n'abagula,
\v 4 Aderha: n'ajijire ecaha omukuhana omuko gw'omweru kweru. Bamushuza: k'ebyo birhuyerekire? Ebyo bikusinzize.
\v 5 Yuda akweba bilya bihimbi by'enfaranga omu ka Nnamahanga, aciberula, anagenda cimanika.
\p
\v 6 Abakulu b'abajinji bazirhola, baderha mpu: zirhacishinganini okuhembwa omu mbiko ecire, bulya eli ngulo ya muko.
\v 7 Na, enyuma ly'oku laganana, zilya nfaranga bazigula ishwa lya mubumbi muguma, lyakubisha bigolo.
\v 8 Co cirhumire ely'ishwa liderhwa ishwa lya muko. Kuhika ene.
\p
\v 9 Lero byahikirira ebya derhagwa na Yeremiya, mulebi: barhola zirya nfaranga bihimbi makumi asharhu, cishingo bahanaga, abisraeli, okugula oyo balilebesire;
\v 10 Bazihana okw'ishwa ly'omubumbi, oku Nnahamwirhu ali rhegesire.
\p
\v 11 Yezu asamba embere z'omurhegesi. Omurhegesi amudosa: kawe mwami wa Bayahudi? Yezu amushuza: okudesire.
\p
\v 12 Cikwone arhashuzagya bici oku manja z'abakulu b'abajinji n'eza bagula b'olubaga.
\p
\v 13 Lero Pilato amubwira: k'orha yunviri bintu binga baku yandikire?
\v 14 Cikwone nta kanwa Yezu amushuzize, byasomeza bwenene omurhegesi.
\p
\v 15 Oku ngasi indinye, omurhegesi ayorhaga alika mushwekwa muguma, olya olubaga lwali hunyire.
\v 16 Baligwerhe mushwekwa muguma ojire irenge, izino lyage Barnaba.
\p
\v 17 Nkoku bali shimanine, Pilato ababwira: indi mulonzize imulikulire, ka Barnaba erhi Yezu, bahamagala kristu?
\v 18 Bulya alimanyire oku bwagalwa bwahanaga Yezu.
\p
\v 19 Amango alikola atamire omu kagombe k'oku twira emanja, mukage amubwira: harhabe akantu embere zawe n'oyu muntu mweru kweru; bulya ene nalibusire bwenene omu bilorho erhi ye orhuma.
\p
\v 20 Abakulu b'abajinji n'abagula bashumika olubaga mpu bahune Barnaba, banayirhe Yezu.
\v 21 Omurhegesi arhenza ecinwa, aderha: indi mulonzize indike muli aba bombi? Bashuza: Barnaba.
\p
\v 22 Pilato ababwira: gurhi najiraga Yezu, oderhwa kristu? Boshi bashuza: Abambwe oku musalaba!
\p
\v 23 Omurhegesi aderha: cikwone bubi buci ajijire? Banaciri yama kulusha mpu: abambwe oku musalaba.
\p
\v 24 Pilato abona oku arhajijiri bici, cikwone akadugundu kayushuka, arhola amishi, akalaba enfune emalanga g'olubaga, anaderha: ndi mweru kweru oku muko gw'oyu oshinganine. Mwene birikwo.
\p
\v 25 N'olubaga lwoshi lwashuza: mpu omuko gwage kube kuli rhwe n'oku bana birhu!
\v 26 Lero Pilato abalikira Baraba; n'erhi aba amashurha Yezu, emikoba abaha ye mpu abambwe oku musalaba.
\p
\v 27 Abasirika b'omurhegesi baheka Yezu omu nyumpa y'olubanja, n'omurhwe gwoshi gwamuzunguluka.
\v 28 Bamuhogola emishangi yage bamuyambika ecishulu cidukula.
\v 29 Banaluka ishungwe ly'emishugi, bamuhira lyo omw'irhwe, bamufumbasa akarhi omu kuboko kulyo; enyuma lyaho, baka fukama emalanga gage, n'okumu shekera bakaderha mpu: asinge, mwami w'abayahudi!
\v 30 Bamutwira kwo, barhola akarhi, barhimba ko ukw'irhwe lyage.
\v 31 Erhi bayusa okumushekera, bamuhogola akanzo, bashubi muyambika emishugi yage, babuli yisha bamudwirhe mpu bamubambe oku musalaba.
\p
\v 32 Amango bagendaga, bashimana mulume muguma w'esirene, izino lyage ye Simoni, bamuseza mpu abarhule omusalaba gwa Yezu.
\v 33 Bahika ahantu haderhwa golgota, kwo kuderhwa hantu ha mpanga,
\v 34 Bamuha cigwerha c'idivayi ligushe mw'endulwe; cikwone, cikwone erhi ayusa okulabula, arhacilonzagya okulinywa.
\v 35 Erhi banamubamba oku musalaba bacigabira emishangi yage bayiyesha cigole bulyo bihikirira ebyali desirwe n'omulebi: bagaba enyambalo zage baziyesha cigole.
\v 36 Buzinda, batamala oku mulânga.
\v 37 Omukulangulana ecarhumaga ahanwa, bayandika enyanya ly'irhwe lyage: oyo ye Yezu, mwami w'abayahudi.
\v 38 Haguma naye banacibamba bishumusi bibirhi, muguma ekulyo kwagr, n'owindi ekumosho kwage.
\v 39 Aba kagigera baka mujacira, n'oku dunda irhwe.
\v 40 N'okuderha, we shaba aka Nnamahanga, n'okuka yubaka omu nsiku isharhu, cicizagye wene ankaba oli mwene Nnamahanga, cirhenzagye kuli ogwo musalaba.
\p
\v 41 Abakulu b'abajinji, n'abalimu b'amarhegeko na bagula, bakagi mushekera, n'okuderha:
\v 42 Acizize abandi, cikwone arhankahasha oku ciciza yene! Akaba ali mwami w'abisraeli, lero ahonoke kuli ogu musalaba, nirhu rhumuyemere.
\v 43 Acikubagiraga Nnamahanga; lero Nnamahanga amulikuzagye, akaba amuzigira. Bulya adesire: ndi mwene Nnamahanga.
\v 44 Birya bishumusi, byali bambirwe haguma naye, byamu jacira okwo ko nanene.
\p
\v 45 Kurhenga nsa ndarhu kuhika nsa mwenda, omwizizi gwaba omw'igulu lyoshi.
\v 46 Erhi ekola yaba nsa mwenda, Yezu ayama okw'izu linene: Éli, Éli, lama sabakitani? Kwo kuderha mpu Nnamahanga wani, Nnamahanga wani bici birhumire wandeka?
\p
\v 47 Baguma muli abo bali aho, bamuyunva, baderha: ama hamagala Eliya.
\p
\v 48 Ho n'aho muguma mulibo alibirha ajirhola ecihorholo, aciyunjuza nkalishi, anacihira oku karhi, amuha mpu anywe.
\p
\v 49 Cikwone abandi baderha: leka, rhulole erhi Eliya ayisha amucize.
\v 50 Yezu ashubi yama bwenene arhenga mw'omuka.
\p
\v 51 L'olaga, omushangi gw'aka Nnamahanga gwabereka mwo kabirhi, kurhondera enyanya kuhika edako. Idaho lyagera mw'omusisi amabuye gaka bereka,
\v 52 Ebyusho byafunuka, n'emibiri ya balya bacesebwa bafire yafuka.
\v 53 Barhenga omu byusho, enyuma ly'okufuka kwa Yezu, baja omu cishagala cicesibwa babonekana embere ly'abantu banji.
\p
\v 54 Omukulu n'ababi haguma naye omu kukalanga Yezu, babona ogwo musisi gw'idaho na ngasi byoshi bya yishire, ba gwarhwa n'ecoba cinene, banaderha: kwo binali, oyu muntu ali mwene Nnamahanga.
\p
\v 55 Aho hali bakazi banji bakagi lolera kuli; balya bali lusize Yezu kurhenga Egalilaya, omu kumu kolera.
\v 56 Mulibo mwali Mariya we Magdala, na Mariya, nnina wa Yakobo na Yosefu, na nnina wa bene Zebedayo.
\p
\v 57 Erhi biba bijingo, muntu muguma mugale we Erimatiya, anaciyisha, izino lyage ye Yozefu, naye ali mwigirizibwa wa Yezu.
\v 58 Anaja emwa Pilato, ahuna omubiri gwa Yezu. Na Pilato arhegaka mpu bamuhe gwo.
\v 59 Yosefu arhola gulya mubiri, aguboha omu luhande lw'omushangi mweru,
\v 60 Anagubisha omu nshinda mpyahya, ali humbire omu lwala. Abulundula ibuye linene omu luso lw'enshinda, anagenda.
\v 61 Mariya w'emagadala n'owindi Mariya wali aho batamire ho naho nshinda.
\p
\v 62 Erhi buca sezi, lwo lwali lusiku enyuma ly'amarheganyo g'abakulu b'abajinji n'abafarisayo bagenda haguma okujibona Pilato,
\v 63 banaderha: Nnahamwirhu, rhukengire oku elya ndyalya yakagi derha, erhi ecizîne: Enyuma lya nsiku isharhu nafuka.
\v 64 Orhegeke ecusho cilangwe kuhika olusiku lw'akasharhu, lyo abaganda bage barhayishi zimba ogwo mubiri, n'oku bwira olubaga mpu: anafusire omu bafu. Nantyo obo bulyalya buzinda bulushe oburhanzi.
\p
\v 65 Pilato ababwira: mugwerhe abalanzi; mugende mugulange nkoku muyunvirhe.
\v 66 Bana cigenda banacikubagire oku enshinda elanzirwe enyuma ly'okubona okw'ibuye linanirizibwe.
\c 28
\cl Cigabi 28
\p
\v 1 Enyuma ly'okw'esabato, oku mucherachera gw'olusiku lw'omugobe, Mariya Magdalena n'owindi Mariya bagenda rhangula ecusho.
\v 2 Na ntya, igulu lyagera mw'omusisi mwinji; bulya malaika wa Nnahamwirhu anaciyandagala kurhenga emalunga, anahirimya lir'ibuye, ana litamala kwo.
\v 3 Enshusho yage yali nka bulangale, n'enyambalo yage eri nyeru nka lubula.
\v 4 Abalanzi bagera mw'omusisi gw'ecoba, baba nka mirhumba.
\p
\v 5 Cikwone malaika ayimuka omu kanwa abwira balya bakazi: mwehe murhayobohaga; bulya mmanyire oku mwalonza Yezu wa bambagwa oku musalaba.
\v 6 Arhaciri hano; anafûsire, nka kulya anaderhaga. Yishi, mulole ahali gweshire,
\v 7 Ntya munagendage dubaduba mubwire abigirizibwa bage oku anafusire omu bafu. Nantya anamushokolire e Galilaya yo mwamu bonera. Intyo, mbire mmubwizire.
\p
\v 8 Banachîberula dubaduba aha cusho n'ecoba haguma n'obushagaluke bunene, n'oku libirha baheka omwanzi emw'abigirizibwa bage.
\v 9 Nantya, Yezu anacibashinga, ababwira: Mmulamusize. Bayegera mpu bagwarhe oku magulu gage, banafukame emalanga gage.
\v 10 Lero Yezu ababwira: murha yobohaga; mugendi bwira balumuna bani baj'Egalilaya: yo bambonera.
\p
\v 11 Amango balikola bali omu njira, baguma muli balya bantu balanzi baja omu cishagalababwira abakulu b'abajinji ebyabire byoshi.
\v 12 Nabo erhi bama shubuzanya boshihaguma n'abaganda n'erhi baba bamoja omw'ihano, b'aha abasirika enfaranga zirhanka ganjwa,
\v 13 Bababwira: muderhe oku abaganda bage bayishire budufu bamuzimba, ene muli liro.
\v 14 Nank'omurhegesi ankamanya, okwo rhwayishi muyaza n'oku mufungira okubizibu.
\v 15 Abasirika barhola enfaranga, bana kulikira nk'oku babwiragwa. Eyo myanzi yalumira omu bayahudi, kuhik'ene.
\p
\v 16 Balya bigirizibwa ikumi na muguma baj'Egalilaya oku ntondo nk'oku Yezu ababwiraga.
\v 17 Erhi bamubona baharamya embere zage. Cikwone baguma mulibo bâba n'akarhinda.
\v 18 Yezu, abayegera ababwira: nahîrwe obuhashe bwoshi omu malunga n'enyanya z'igulu.
\v 19 Mugendage, mujîre embaga zoshi babe bigirizibwa, muba batize okw'izino lya larha, n'ely'omugala n'elya muka mwimana,
\v 20 Ntya muba muba yigirize okushimbulira ebi namurhereka byoshi. Nantyo, ndi haguma na ninyu ensiku zoshi, kuhika oku buzinda bw'igulu.