rw-x-kinyabwisha_reg/41-MAT.usfm

1526 lines
118 KiB
Plaintext

\id MAT
\ide UTF-8
\h Matayo
\toc1 Matayo
\toc2 Matayo
\toc3 mat
\mt Matayo
\c 1
\cl Isura 1
\p
\v 1 Ingomoko ya Yesu Kristo muhungu wa Daudi, muhungu wa Abrahamu ni yinoya:
\v 2 Abrahamu yazeye Isaka, Isaka azara Yakobo, Yakobo nawe yazeye Yuda na bene she.
\v 3 Yuda yazeye Peresi, na Zera kuri Tamari, Peresi yazeye Hezironi, Hezironi nawe yazeye Ramu.
\v 4 Ramu yazeye Aminadabu, Aminadabu azara Nahasoni, Nahasoni azara Salimoni,
\v 5 Salimoni azara Boazi kuri Rahabu, Boazi nawe yazeye Obedi kuri Ruta.
\v 6 Obedi azara Yese, Yese azara Daudi. Umwami Daudi yazeye Salomo kuri wa mugore wa Uria.
\v 7 Salomo yazeye Rehoboamu; Rehoboamu nawe yazeye Abiya, Abiya yazeye Asa.
\v 8 Asa azara Yozafati, Yozafati azara Yoramu, Yoramu nawe Uzia.
\v 9 Uzia yazeye Yotamu; Yotamu azara Ahazi, Ahazi nawe azara Hezekia;
\v 10 Hezekia azara Manase; Manase azara Amoni; Amoni azara Yosia;
\v 11 Yosia yazeye Yekonia na batoya be igihe c'ubunyage bw'i Babuloni.
\p
\v 12 Nyuma y'ubunyage bw'i Babuloni, Yekonia yazeye Salatieli, Salatieli azara Zerubabeli,
\v 13 Zerubabeli azara Abiudi, Abiudi azara Eliakimu, Eliakimu azara Azori,
\v 14 Azori yazeye Sadoki, Sadoki Akimu na Akimu nawe yazeye Elihudi.
\v 15 Elihudi yazeye Eliazari, Elizari azara Matani, Matani azara Yakobo.
\v 16 Yakobo azara Yosefu umugabo wa Maria ariwe mama wa Yesu witwaga Kristo.
\p
\v 17 Nuko rero habeyeho ibishokuruza cumi na bine duturukire ku Abrahamu kugeza ku Daudi; ibishokuruza cumi na bine guturuka Daudi kugeza k'ubunyage bwa Babuloni, ibishokuruza cumi na bine no guturuka k'ubunyage bwa Babuloni kugeza ku Kristo.
\p
\v 18 Reba uko kuvuka kwa Yesu Kristo kwabeye: Maria ariwe mama we, yari asabirwe na Yozefu, ariko atari yamushohweza. Yabonekire ahekire inda kubera ingufu z'Umuka Guboneye.
\v 19 Naho Yosefu umugabo we, wari ari umunyakuri ndo yashakire kumumwaza, yahitiremo kumubenga mu mayele.
\v 20 Yabeye arikubitekerezaho, Malaika w'Umwami yamwijiye atagitegwiye mu ndoto ngo: Yosefu muhungu wa Daudi, were gutinya gushohweza mugore wawe Maria kubera ko umwana ahekire mu nda ye aviye k'Umuka Guboneye,
\v 21 kandi akazare umwana, mukumuhe ijina Yesu, kubera niwe ukakize abandu be ibyaha byebo.
\v 22 Bino bindu byoshe byabeye kugira ngo ibyo Umwami yagambire mu kannwa k'imbuzi bishohwere ngo:
\v 23 Reba umuhara akaheke inda, akazare umwana w'umuhungu kandi ijina rye rikabe Emanueli: Bigambire ngo: Imana iri hamwe na twewe.
\v 24 Igihe co Yosefu yabyukire, yakorire nguko malaika w'Imana yamutegekire, niho yabenye na Maria ng'umugore we.
\v 25 Ariko ndo yamukorireho kugeza igihe co yazeye umwana we no kumuha ijina Yesu.
\c 2
\cl Isura 2
\p
\v 1 Yesu amarire kuvukira i Betelehemu yo mu Yudea k'ubutware by'umwami Herode, abanyabwenge baturukire iyo izuba riturukaga, bagerire i Yerusalemu.
\v 2 Babarize ngo: Ari hehe Umwami w'Abayuda umarire kuvuka? Kuko twabwenye inyenyeri ye iyo izuba riturukaga, none na twewe twijire kumupfukamira.
\p
\v 3 Umwami Herode amarire kubyumva yasaze hamwe n'abandu boshe babaga batuye i Yerusalemu.
\v 4 Nyuma Herode yahamageye abatambyi bakuru n'abakarani no kubabaza ngo: Mbesi Kristo yavukiye ngahe?
\v 5 Bamushubize ngo: Ni mu Betlehemu ya Yudea, kuko imbuzi yabyandikire ngo:
\v 6 Na wowe Betlehemu ya Yudea; ndo uri munnyori hagati y'imiji zikomeye za Yuda, kuko mu wowe hakavemo umwami ukaragire ubwoko bwanje Israeli.
\p
\v 7 Nuko Herode yayakwiye abanyabwenge mu siri, yababazize niba ari guturuka ryari babwenye ya nyenyeri irikwerereza.
\v 8 Nuko yabatumire i Betlehemu, arikubabwira ngo: Mugende musakise amwaze gwa kweli ku byerekeye uwo mwana wavukire, mumalire kumubona mukabimenyese kugira ngo na nyewe ngende kumuramya.
\p
\v 9 Bamalire kumva ago magambo g'umwami bagendire. Hanyuma ya nyenyeri yo babaga babwenye iyo izuba riturukaga yabagendire imbere kugeza aho yagerire heru yaho urwo ruhinja rwabaga rwibereye, nyuma yahagareye.
\v 10 Babwenye iyo nyenyeri bagishimire cane.
\v 11 Bayingiye mu nju, bareba rwa ruhinja hamwe na mama we Maria. Bapfukamye no kururamya. Bapfundwiye uduhago twebo, bamutura izahabu, n'amarashi.
\v 12 Nuko bamarire kubyirwa n'Imana mu ndoto ngo bategushuba kwa Herode. Bashubwe mu gihugo cebo banyuriye mu yindi njira.
\p
\v 13 Bamarire kugenda, malaika w'Umwami yabonekeye Yosefu mu ndoto, aramubwira ngo: Haguruka, ufate uruhinja hamwe na mama we, uhungire mu Misri kandi ubereyo kugeza igihe ngakubwire, kubera ko Herode arikwenda umwana ngo amwite.
\v 14 Yosefu yahagurukire, afata uruhinja na mama we mu joro, ahungira i Misri.
\v 15 Yabeye yo kugeza igihe co Herode yapfiriye, kugira ngo rishohwere igambo ryagambirwe n'Umwami rinyuriye ku mbuzi ngo: Nahamageye umwana wanje guturuka mu Misri.
\v 16 Nuko Herode amarire kubona ko abanyabwenge bamubesize, yarakeye cane, atuma kwita abana boshe b'abahungu bari muri Betlehemu no mu ngengero zayo zoshi bateneje imyaka ibiri no kurenga akurikije igihe yari yabyirirwe n'abanyabwenge.
\v 17 Hanyuma ryasohweye igambo ryandikirwe kera na Yeremia ngo: Ijwi ryayumvikaniye i Rama,
\v 18 Ikiliyo n'amaganya akangari, Rasheli arikuririra abana be, kumuhoza byananirenye kubera ko batakiriho.
\p
\v 19 Herode amarire gupfa, malaika w'Imana yabonekeye Yosefu mu ndoto ari mu Misri.
\v 20 Aragamba ngo: Haguruka, ufate uruhinja na mama we, ugende mu gihugu ca Israeli, kubera abari barikwenda kwita Umwana bapfiye.
\v 21 Yosefu yahagarukire, afata rwa ruhinja na mama we bashuba mu gihugo ca Israeli.
\p
\v 22 Ariko amarire kumva ko Arikelayo ariwe urigutegeka provensi ya Yudea mu cimbo ca she Herode, agira ubwoba bwo kwija i Yudea. Niho Imama yamumenyesize mu ndoto ibyo gukora, agenda mu gihugu ca Galilaya.
\v 23 Agerireyo, yabereye mu muji gwitwa Nazareti, kugira ngo ibyabaga byagambirwe n'imbuzi bishohwere ngo: Abandu bakagambe ngo ni umunyanazareti.
\c 3
\cl Isura 3
\p
\v 1 Muri ico gihe hija Yohana Mubatiza, ariguhubiri m'ubutayu bw'i Yudea.
\v 2 Yabaga arikugamba ngo: Mukihane kubera ko ubwami bwo mu juru bwijire.
\v 3 Yohana niwe wari wagambirwe n'imbuzi Isaya, ubwo yagambiraga m'ubutayu ngo: Mutayarise injira y'Umwami, musize injira ze.
\p
\v 4 Yohana yari afite imyenda z'ubwoya bw'ingamiya, akenyeje n'umukaba g'uruhu, ibiryo bye byabaga inzige n'ubuki bw'ubuhura.
\v 5 Abandu boshe b'i Yerusalemu n'i Yudea, nabo mu ngengero za Yorodani bamusangire.
\v 6 Bibatirisaga nawe mu mugezi gwa Yorodani, bamarire kugihana ibyaha byebo.
\p
\v 7 Ariko abwenye ko abandu kangari mu Bafarisayo n'Abasadukayo barikwija ku mubatizo gwe, arababwira ngo: Mwewe bana b'imboma mwe! Ni nde wabigisize gutoroka ibyago byenda kubijaho?
\v 8 Nuko rero mwereho amatunda gakwiriye abamarire kugihana.
\v 9 Mwere kukigambira mu mitima yenyu ko mufite Sho Abrahamu! Ndikubabwira kweli kweli ko gano mabuye Imana ishobweye kugahindura mo abana ba Abrahamu.
\v 10 Kandi bunoya, ishoka ihirirwe mu mizi y'ibiti: igiti coshe kiteraga amatunda kikatemwe no gutabwa m'umuriro.
\p
\v 11 Njewe ndikubabatirisa amazi ngo mukihane, ariko urikwija nyuma yanje andusize ingufu, ndo nemerewe no gukora ku birato bye, we akababatirise Umuka Guboneye n'umuriro.
\v 12 Akayungiro kari mu maboko ge, akabize imbuga ye, ingano akazihunike mu kigega naho umurama akagute m'umuriro gutakazime.
\p
\v 13 Muri ico gihe Yesu yija aturukire i Galilaya, agera kuri Yorodani kugira ngo Yohana amubatize.
\v 14 Ariko we yamwangira arikugamba ngo: Ni njewe ukwiriye kubatizwa nawe, none ni weho urikwija kuri njewe?
\v 15 Yesu aramusubiza ngo: Byemere, kubera ko bigombire ko dushohweza ibyo gutungana byoshe. Aremera aramubatiza.
\p
\v 16 Yesu amarire kubatizwa, yaviye mu mazi. Ijuru ryafungwiwe, Umuka gw'Imana gwamurindimukiyeho gumerire kimwe n'inuma.
\v 17 Ijwi ryayumvikenye riviye mu juru ririkugamba ngo: Wunoya n'Umwana wanje, ndamukundaga kandi ndamugishimiraga. Muri we nimo nahize urukundo rwanje rwoshe.
\c 4
\cl Isura 4
\p
\v 1 Nuko Umuka Guboneye gwagendanye Yesu m'ubutayu kugira ngo shetani amupime.
\v 2 Yamarire yo imisi mirongo ine n'amajoro mirongo ine ataryaga, nuko apfa injara. Shetani arija no kumubwira ngo:
\v 3 Ubeye uli Umwana w'Imana hindura gano mabuye gabe imikati.
\v 4 Aramusubiza ngo: Byandikirwe ngo: Umundu ndo akabeshweho n'imikati gusha, ariko kubera igambo riturukire ku Mana.
\v 5 Nuko shetani yamugendanye mu muji gutungenye, arigo Yerusalemu, umuji gw'Imana. Yamupandishije ku gasongero k'i Kanisa.
\v 6 Aramubwira ngo: ubeye uri umwana w'Imana, kiterere hashi, kubera ko byandikirwe ngo: Ikategeke malaika beyo, bakuramize amaboko gebo kugira ngo were gusitara ku sarabwayi.
\v 7 Yesu aramubwira ngo: Kandi byandikirwe ngo: utegupima Uhoragaho Imana yawe.
\p
\v 8 Shetani yayongeye kumugendana k'umusozi mureyi cane, amwereka ubwami bwoshe bwo mu si n'ububonere bwago.
\v 9 Aramubwira ngo: Bino bindu byoshe ndabiguheye ubeye upfukamire imbere yanje no kundamya.
\v 10 Maze Yesu aramubwira ngo: vaho shetani kubera ko byandikirwe ngo: Ukaramye Uhoragaho Imana yawe kandi ukayikorere yo yonyine.
\v 11 Maze shetani yamureka, nuko malaika bija aho Yesu yari ari, bamuyamba.
\p
\v 12 Yesu yumvisize ko Yohana bamufungire, agenda i Galilaya,
\v 13 Ava i Nazareti agenda kukibera i Kapernaumu umuji guhereye ingezi ku mipaka ya Zebuloni na Naftali.
\v 14 Kugira ngo rishohwere Igambo ryagambirwe na Isaya ngo:
\v 15 Igihugu ca Zebuloni n'igihugu ca Nafutali, hafi y'ingezi, hakurya ya Yorodani muri Galilaya y'Abapagani.
\q
\v 16 Abandu boshe bari bari m'umuyobe ariko babwenye umwangaza munini, na babandi baribikeye mu gicucu c'urupfu nabo babwenye ugo mwangaza.
\p
\v 17 Guturuka ico gihe Yesu yagiye guhubiri arikugamba ngo: Mukihane kubera ubwami bw'Imana burikwija.
\p
\v 18 Umusi gumwe, Yesu yabeye ari kugitembeza hafi y'ingezi y'i Galilaya, yabwenye ibyene she bibiri. Simoni witwaga Petro na Ndereya bariguterera ubutimba mu mazi kubera ko babaga ari abarobyi.
\v 19 Arababwira ngo: Mungurikire, ngabagire abarobyi b'abandu.
\v 20 Muri ugo mwanya bateye ubutimba bwebo baramukurikira.
\p
\v 21 Yayegeye imbere kannyori, abona abandi bene nyina babiri, Yakobo muhungu wa Zebedayo, na Yohana mwene nyina, bari m'ubwato hamwe na She Zebedayo barigutayarisa ubutimba bwebo, arabakura.
\v 22 Muri ako kanya ubwato byoshe barabuta na she bamuteye, bakurikira Yesu.
\p
\v 23 Yesu yazungurukire Galilaya yoshe, arikukigisa mu nsisiro zoshe, ariguhubiri ubutumwa buboneye bw'Umwami no gukiza abarwayi n'abamugeye mu bandu boshe.
\v 24 Imwaze ye yayeneye muri Suria yoshe, bamuzanira indembe n'abarwayi b'indwara ziri tofauti, n'abarimo ibizimu, n'abarweye igicuri, n'ibirema boshe arabakiza.
\v 25 Hanyuma abandu akangari cane bamukurikiye, abari baturukire i Galilaya, abandi i Dekapoli na Yerusalemu, i Yudea, no hakurya ya Yorodani.
\c 5
\cl Isura 5
\p
\v 1 Abwenye abandu kangari, Yesu yataramire umusozi, amarire kwikara, abanafunzi be bamwija ha mbavu.
\v 2 Nuko amarire kubumbura akanwa, yabigisoze ngo:
\v 3 Imigisha n'iya abakene bo mu mitima kubera ko ubwami bwo mu juru ari ubwebo.
\q
\v 4 Imigisha n'iya abayitirwe n'agahinda, kubera ko bakahozwe.
\q
\v 5 Imigisha n'iya abagiraga nda kamaro, nibo bakature mu yino si.
\q
\v 6 Imigisha n'iya abpfiye injara n'imyota y'ukuri, kubera ko bakahazwe.
\q
\v 7 Imigisha n'iy'ababariraga abandi kubera ko bakababarirwe.
\q
\v 8 Imigisha n'iya abafite imitima iboneye kubera ko bakabone Imana.
\q
\v 9 Imigisha n'iya abakundaga kumvikanisa abandi kubera ko bakabe abana b'Imana.
\q
\v 10 Imigisha n'iy'abakorerwaga nabi barikudyora ukuri, kubera ko ubwami bwo mu juru ni ubwebo.
\q
\v 11 Na mwewe mufite imigisha iyo barikubadiha no kubagirira nabi barikubabesera kubera ijina ryanje.
\v 12 Mukishime kandi mukishime cane, kubera ko mufite amatabishi gakomeye mu juru. Mumenye ko uko niko bakoreye nabi imbuzi zabeyeho mbere yenyu.
\p
\v 13 Mwewe muri umunyu gw'isi, ariko si umunyu guzambire gukahirwe mo ki kugira ngo guryohe tena? Ndaco goba gumarire, ahubwo ni kuguta hanje abandu bakagunnyata nnyata.
\v 14 Kandi muri umwangaza gw'isi, urusisiro rwubakirwe heru ku musozi ndo woruhisa.
\v 15 Abandu bakize itara ndo borihira musi y'igisobane? Ahubwo ni kurihira heru ha meza kugira ngo ryangarize abandu boshe mu nju.
\v 16 Niko bibamerire namwe, umwangaza gwenyu gwakirize abandu boshe, baramukire babwenye ibikorwa byenyu biboneye, bakasingize Data wetu tweshe uri mu juru.
\p
\v 17 Mwere kugira ngo nayijire gukuraho amategeko cangwa imburo, ndo nayijire kubikuraho ahubwo kubiha ingufu.
\v 18 Kubera ko ndikubabwirisa ukuri ko isi n'ijuru bikurirweho, nda kanyugute kakave ku Gambo ry'Imana, kugeza igihe rikageze kunnyusirizo, nguka yagambire yenyine.
\v 19 Umundu ukapime gukuraho itegeko rimwe muri gano mategeko cangwa kukigisa abandu kubikora, akabe munnyori m'ubwami bwo mu juru, ariko ukayigise no kugatumikisa, akabe mukuru m'ubwami bwo mu juru.
\v 20 Kubera mbabwiye mwewe, ukuri kwenyu kutarusize ukuri kwa abakarani n'Abafarisayo ndo mukayingire na kannyori m'ubwami bwo mu juru.
\p
\v 21 Mumarire kumva ko abandu bakera babwiwe ngo: Mwere kwita, ukayite wese akahanwe.
\v 22 Ariko nanje ndababwiye ngo: Umundu woshe ukarakarire mwira we, akahanwe, ukatuke mwene she ngo wa mupfu we, akahanwe mu tribinali, kandi ukatuke mwene she ngo: wa kibwa we, akatererwe m'umuriro go mu jihenamo.
\v 23 Nuko rero, ujenye isadaka ye gutura, ukibuka ko ufitenye ikibazo na mwira wawe,
\v 24 seka iyo sadaka yawe, wumvikane nawe, ubone ugaruke gutura isadaka yawe.
\v 25 Mwira wawe akuregire mu tribinali ari kugushinja ko wamugiriye nabi, ugire bwangu bwangu mumvikane mutakagerire ku tribinali. Ukore guco bucari hafi utakagerizwe mu maboko g'umuzuzi, nawe ubeye utsindirwe, akaguha umusoda, umusoda akaguhire mu pirizo.
\v 26 Kweli ndababwiye, ndo ukavemo utakarihire ideni ryoshe.
\p
\v 27 Kandi mwayumvisize abandu bakera barikugamba ngo: Utegusambana.
\v 28 Ariko njewe ndababwiye ngo: Umundu ukarebe umugore w'abandi akamutekerezaho, akabe umusambanize m'umutima.
\v 29 Iryisho ryawe ry'iburyo ritumire ukora icaha, rikure mo urite kure yawe; kubera ko biboneye ko ugace kamwe ko k'umubiri korimbuka aho kugira ngo umubiri gwawe goshe guje muri jehenamo.
\v 30 Kandi ukuboko kwawe kw'iburyo gutumire ukora icaha, uguce ugute kure yawe, kubera ko biboneye ko ukuboko kumwe kocibwa aho kugira ngo umubiri goshe guje muri jehenamo.
\p
\v 31 Byagambirwe ngo: Umundu woshe ukatane n'umugore we akamuhe ubaruwa yo gutana.
\v 32 Ariko njewe ndababwiye ngo: umugabo ukatane n'umugore we atamudyorize gusambana, aba amuterize gusambana kandi ushohweze uwo mugore akabe yasambenye nawe.
\p
\v 33 Kandi mwayumvisize ko byabwirwe aba kera ngo: Were kurahira ububesi, ahubwo ukatimize ibyo warahiriye Imana ko ukabikore
\v 34 Ariko ndababwiye mwewe: Mwere kurahira, ari ku byerekeye ijuru,
\v 35 kubera ijuru n'indebe y'Umwami Mana, cangwa ku byerekeye isi kubera isi n'indebe y'ibisando by'Imana cangwa kuri Yerusalemu kuko ni umuji g'Umwami Ukomeye.
\p
\v 36 Kandi utakarahirire ha mutwe gwawe kubera ndo ushobweye guhindura umutsatsi gwawe ngo gube umweru cangwa inyirabuze.
\v 37 Ahubwo amagambo genyu gabe: ingo, ingo, oya, oya naho ibirengire ibyo biba biturikire kwa shetani.
\p
\v 38 Mwayumvisize kandi ko byagambirwe ngo: Iryinyo ku rindi.
\v 39 Ariko njewe ndababwiye mwere kubuza umundu mubi kubagirira nabi, kandi umundu ugukubitire urushi ha tama ry'ubyuryo muhe n'itama ry'ugutandi.
\v 40 Umundu wenda imbaka kuri weho ngo akwake umukenyero gwawe, muhe umurogosho.
\v 41 Ukagutegeke ngo mugendane i kilometere kimwe ukamugeze ha bilometere bibiri.
\v 42 Ukagushabe ideni, were kurimwima.
\p
\v 43 Mwayumvisize ko byagambirwe ngo: kunda muturanyi wawe, wange umwanzi wawe.
\v 44 Ariko njewe ngabire ngo: mukunde ababangaga, ukabendere umukoshi, mubarage imigisha, mugirire neja abanzi benyu, musjhabire ababasuzuguraga n'abababuzaga amahwemo.
\v 45 Kugira ngo mubone kuba abana b'Imana Data wo mu juru, kubera we ategekaga ijuba ngo rivire ababi n'ababoneye kandi agwisaga imvura ku ndungane no ku babi.
\v 46 None si mubeye mukundire ababakundaga gusha mukahemberwe ki? Abasoreshaga umusoro nabo si babikoraga?
\v 47 Mubeye muramukize bene sho gusha, mukabe mukorire ikihe kiboneye kurutire abandi? N'abapagani nabo nda ari ko bakoraga?
\v 48 Nuko rero mube abatungenye nguko Data wa twese wo mu juru atungenye.
\c 6
\cl Isura 6
\p
\v 1 Mwere gukora ibiboneye imbere y'abandu kugira ngo babarebe: kuko mubeye mukorire guco nda migisha mukahabwe na Data wo mu juru.
\v 2 Ubeye wenda gutura isadaka were gupiga ingunga imbere za wowe nguko indyarya zibikoreraga mu masinagogi no mu mayira kugira ngo abandu bazishime. Ndababwiye kweli ko babwenye imishahara yebo.
\v 3 Ariko weho ugendire gutura isadaka, ukuboko kwawe k'urutandi gutekumenya ibyo ukuboko kwawe k'uburyo kurigukora.
\v 4 Isadaka zawe zitangwe mu siri na Data wa tweshe urebaga isiri zoshe akakuguhe imigisha.
\p
\v 5 Kandi mubeye mwenda gushaba, mwere kukigana indyarya, zikundaga gushaba zihageze mu masinagogi no mu mashanganjiya kugira ngo abandu bazirebe.
\v 6 Ndikubabwira kweli ko bamarire kubona imishahara yebo. Ariko weho, ubeye wenda gushaba, wingire mu mbere yawe wihishire kandi ukinge umuryango, ushabe Sho uri ahandu h'isiri kandi na Sho urebaga ibyihishirwe akabiguhe.
\v 7 Kandi mubeye murigushaba, mwere kugambagura busha nguko abapagani babikoraga kuko bategerezaga ko mu bwishi bw'amagambo niho bakaherwemo ibisubizo.
\v 8 Nuko rero mutere gusana nabo, kubera ko Sho wo mu juru yiji byoshe byo murikwenda mbere yuko mwabumbura akanwa kenyu.
\v 9 Dore uko mugombye kugenda murigushaba: Data wa tweshe uri mu juru, ijina ryawe ryubahwe,
\v 10 Ubwami bwawe bwije, ukwenda kwawe kubeho hoshe mu si no mu juru.
\q2
\v 11 Uduhe none ibiryo byetu bya buri musi.
\q2
\v 12 Utubabarire ibyaha byetu nguko natwewe tubabariraga ababidukoreraga.
\q2
\v 13 Were kwemera gutsindwa kwetu n'ibigeragezo ahubwo uturinde umwanzi wetu.
\p
\v 14 Kubera ko mwewe mubeye mubabariye abandu ibyaha byebo, Sho wo mu juru akababarire ibyaha byenu.
\v 15 Ariko, mubeye mudashobweye kubabarira abandu ibyaha byebo, Sho wo mu juru ndo akababarire ibyaha byenyu namwe.
\p
\v 16 Kandi wenda gufunga were kubabara no gukambya isura urikwenda ko abandu bomenya ko wakiyirize busha.
\v 17 Ndababwiye kweli ko bamarire kubona imishahara yebo.
\v 18 Ariko wowe ubeye wafungire, wambare neja, kisige amavuta. Kugira ngo abandu bate kumenya ko wafungire ahubwo Sho wiji isiri zoshe, abe we umenya ibyawe no kuguha igisubizo.
\p
\v 19 Mwere guhisa imali yenyu musi ho inyenzi n'ikutu bigeraga n'abasambo bakabomora no kubyiba.
\v 20 Ahubwo mubike imali zenyu mu juru ho inyenzi n'ikutu bitageraga cangwa abasambo badashobweye kwiba.
\v 21 Kubera ko aho imali y'umundu iri niho n'ibitegerezo bye byoshe biberaga.
\p
\v 22 Amiso nigo tara ry'umubiri. Iryiso ryawe riboneye, umubiri gose gukagire umwangaza.
\v 23 Ariko iryiso ryawe rizambire, umubiri gwawe gose guba gubeye m'umuyobe. Ni kangahe, umwangaza guri muri wowe gukabe umuyobe munini?
\p
\v 24 Nda mundu woshobora gukorera abami babiri, kubera yokwanga umwe agakunda uwundi. Kubera ico ndo woshobora gukorera Imana n'imali.
\p
\v 25 Kubera ibyo, ndababwiye ngo: mwere kububura ku byerekeye ibyo kubabeshaho, ngo: mukarye ki ejo, cangwa mukangnwe ki, no ku mibiri yenyu, ngo mukayambare ki. Mbesi ubuzima ndo birengire ibiryo, n'umubiri gukaruta imyenda?
\v 26 Ngaho murebe neja inyoni ziri iheru. Ndo zihingaga ngo zisarure cangwa ngo zihunike mu kigega ariko Data akaziha ibiryo. None si mwewe ndo muruta inyoni?
\v 27 Ni nde si muri mwewe wobubura nyuma akayiyongeza isentimetre ha bureyi bwe?
\p
\v 28 Kubera ki murikugihangayisa kubera imyenda? Murebe neja uko amawuwa go mu murima gakuraga: Ndaco gakoraga, ndo gashonaga imyenda.
\v 29 Ariko ndababwiye ko na Salomo m'ububonere bwe atapimye kwambara no kuberwa na rimwe ngago mawuwa.
\v 30 Niba Imana yayambikaga guco ubwatsi bwo mu murima mu gihe kinnyori bikatabwe ejo m'umuriro, akabuzwe na ki kubambika kurenzaho, mwewe abafite kukizera kunnyori?
\v 31 Nuko rero mwere guhangayika no kugamba ngo: Ejo tukarye ki, tukagnwe ki no kwambara ki?
\v 32 Kuko ibyo byoshe nibyo bihangayikisaga abapagani. Ariko Sho wo mu juru yiji ubukene bwenyu.
\v 33 Mushakise kwanza ubwami bwo mu juru n'ukuri koshe kw'Imana, ibindi byoshe mukeneye mukabihabwe biri kangari.
\v 34 Nuko rero mwere guhangayikira iby'ejo, kuko ejo hakishakire ibyayo. Ibya none bishiraga na none.
\c 7
\cl Isura 7
\p
\v 1 Mwere gucira abandi imanza kugira ngo namwe batakatsindise nazo. Kubera urubanza rwo muciraga abandi nirwo mukacirwe.
\v 2 Kuko bakabacire urubanza rwo mwaciriye abandi, umunzani mupimiraga ho abandi nigo mukapirweho.
\v 3 Kubera ki urebaga akayi kari mu ryiso rya mwira wawe ariko utareba umugogo guri mu ryawe?
\v 4 Cangwa ni gute wobwira mwira wawe ngo: reka ngukuremo akayi kari mu ryiso kandi weho uhekire umugogo gw'igiti mu ryawe?
\v 5 We ndyarya we, tangira gukuramo igiti kiri mu ryiso ryawe, hanyuma wije gutokora iryisho rya mwira wawe.
\p
\v 6 Ibyo Imana yaboneje, mwere kubihereza imbwa, mwere guterera izahabu zenyu imbere y'ingurube kugira ngo zitazinyata hanyuma zikahindukira no kwija kubarya.
\p
\v 7 Musabe murindiriye ko Imana ikabahe, mushake na mwewe mukabone, mupike hodi namwe mukafungulirwe.
\v 8 Kubera umundu woshe ukashabe akahabwe, ukashake akabone kandi ukapike hodi k'umuryango akafungulirwe.
\p
\v 9 Cangwa ni nde muri mwewe woha umwana we ibuye amushabire umukati,
\v 10 Cangwa yomushaba ihere akamuha igikweta?
\v 11 Mwewe bandu babi, mubeye mwiji guha abana benyu ibindu biboneye, Data wo mu juru si akabure gute kurenzaho kubaha ibiboneye abarigusaba?
\p
\v 12 Ibyo murikwenda ko babakorera namwe mubikorere abandi, kubera ko rinoya niryo tegeko kandi nizo mburo.
\p
\v 13 Muyingire m'umuryango munnyori, kubera ko umuryango munini ni injira nini ihabisaga abandu kangari, kandi abandu ni kangari bagunyuragamo.
\v 14 Ariko akaryango kannyori, n'akayira gapfundenye kajanaga abandu kwa Data kandi abandu bannyori nibo bakanyuragamo.
\p
\v 15 Mugitondere imbuzi zirikwija iwenyu zambeye ng'indama kandi mu ndani yebo ari mbwa zo mu shamba zikarihire.
\v 16 Mukabamenyere kubyo bakoraga, mbesi woca inyamunyu ku gitembetembe cangwa wosoroma indoryi ku mitobotobo?
\v 17 Ni guco bimerire, buri giti kiboneye kizaraga amatunda gaboneye, n'igiti kibi kikazara amatunda garigusharira.
\v 18 Kweli, igiti kiboneye ndo cozara amatunda mabi kandi igiti kibi ndo cozara amatunda gaboneye.
\v 19 Igiti coshe kitakazare amatunda gaboneye kigombire gucibwa no gutererwa m'umuriro.
\v 20 Nuko rero mukabamenyere ku matunda gebo.
\p
\v 21 Ndo ari kila mundu umbwiraga ngo Mwami, Mwami ukayingire m'ubwami bwo mu juru, ariko ni wawundi ukoraga ibyo Data wo mu juru arikwenda.
\v 22 Abandu kangari bakambwire ugo musi ngo: Mwami, Mwami, ndo twahubiriye mu jina ryawe no mu jina rya wowe tukirukana ibizimu, kandi no mu jina rya wowe tugakora ibitangaza akangari bikomeye?
\v 23 Hanyuma ngabashubize ngo: Ndo nabamenyire na kannyori, muve hambavu mwewe bakozi b'amabi.
\p
\v 24 Kandi umundu woshe wumvaga amagambo ganje no kugakoresa, akanganiswe n'umundu w'ubwenge wubakire inju ye heru y'ikibuye.
\v 25 Imvura yagwiye, amazi garija, umuyaga gwahuhire, gwakubita. Ariko, iyo nju itahirima kubera ko yari yubakirwe k'ubuye.
\v 26 Buri mundu ukayumve amagambo ganje atagakurikiza, akanganiswe n'igipfu cayubakire inju yaco k'umucanga
\v 27 Imvura yagwiye, amazi n'umuyaga kangari birija, bikubita inju yahirima kandi yagwiye nabi cane.
\p
\v 28 Ico gihe Yesu amarire kugamba ibyo, abandu batangeye kubera ago migiso.
\v 29 Kubera ko yayigisize ng'umundu ufite itegeko atamerire nga ba bakarani bebo.
\c 8
\cl Isura 8
\p
\v 1 Amarire kurindimuka umusozi, abandu akangari bamukurikiye.
\v 2 Nuko umundu urweye ibibembe amwija hafi, aramupfukamira no kugamba ngo: Mwami, ubeye wenda wongiza.
\p
\v 3 Niho yarambwiye ukuboko kwe amukoraho, aragamba ngo: urezizwe. Ako kanya ibibembe byasimbukire, aba muzima.
\v 4 Yesu yamubwiye ngo: uhore, were kugira uwo wonopforeraho, ahubwo genda ukiyerekane k'ubatambyi, utange n'isadaka nguko Musa yabibategekire, bibabere ubudimwe.
\p
\v 5 Yabeye arikugenda, yingira i Kapernaumu. Umukomanda umwe yamusanganiriye no kumuhendahenda ngo:
\v 6 Mwami, umukozi wanje arembire cane arweye indwara yo kunyoroka umubiri goshe, aryamire m'urugo.
\p
\v 7 Yesu aramubwira ngo: ndija m'urugo kumukiza.
\p
\v 8 Uwo mukomanda aramusubiza ngo: Mwami, ndo ngwiriye kugira ngo weho wingire mu nju yanje ariko ugambe rimwe gusha umukozi wanje arakira.
\v 9 Kubera ko ndakomeye, mvite ubushobozi ku basoda bo ndegekaga, iyo mbwiye umwe ngo genda aragendaga, nobwira uwundi ngo garuka akagaruka; n'umukozi ngo kora guca akabikora.
\p
\v 10 Yesu yumvisize ibyo yatangeye, abwira abari bamukurikiye ngo: Ni kweli ndababwiye, ndo nabwenye na rimwe kukizera kungana guca mu Israeli.
\v 11 Ndababwiye ko abandu akangari bakaturuke irya na kunoya, bikare na Abrahamu, Isaka na Yakobo m'ubwami bwo mu juru.
\v 12 Ariko abana b'ubwami bakatabwe hanje m'umuyobe. Hakabe kurira no kuhekenya amenyo.
\v 13 Yesu abwira uwo mukomanda ngo: igendere mwa, bibe nguko ubyizerire. Umukozi we yakirire ako kanya.
\p
\v 14 Mugihe co Yesu yagerire kwa Petro, yabwenye nyirabukwe wa Petro aryamire arweye agapururu.
\v 15 Amukorire ho agapururu karaguruka. Arahaguruka abaha ibiryo.
\p
\v 16 Habeye k'umuguroba bamuzaniye abayigiyemo ibizimu, arabyirukana akoresheje igambo gusha, yakizize ababaga bafite uburwayi tofauti,
\v 17 kugira rishohwere igambo ry'imbuzi Isaya ngo: Yahekire kubura ingufu kwetu, yakirize uburwayi bwetu.
\p
\v 18 Ariko Yesu abwenye abandu akangari bamuzungurukire, ategeka ko bambuka hirya.
\v 19 Umukarani umwe amwija hafi aramubwira ngo: Mwami, ndagukurikira aho ukaje hoshe.
\p
\v 20 Yesu aramusubiza ngo: Ingunzu zifite ibyobo n'inyoni zifite ibyari, ariko Umwana w'umundu ndo afite aho kuryamisa umutwe gwe.
\p
\v 21 Uwundi umwe mu bari bamukurikiye aramubwira ngo: Mwami, nyemerere ngende kwanza guhamba data.
\p
\v 22 Ariko Yesu aramusubiza ngo: weho ngurikire, ureke abapfiye bahambe abapfu bebo.
\p
\v 23 Amarire kwingira m'ubwato, abanafunzi be bamukurikiye.
\v 24 Izaruba nini yija mu kivo, ubwato bwujwiramo amazi, ariko Yesu yari yisinziriye.
\v 25 Bagerire ku Yesu. Bamuhagurukize barikugamba ngo: Mwami, dukize dupfiye.
\p
\v 26 Arababwira ngo: kubera ki murigutinya mwewe mufite kwizera kunnyori? Niho yabyukire, ahoza iyo zaruba maze ikivo kiratuza.
\p
\v 27 Abandu batangeye barikugamba ngo: na wuno si ni nde kugeza aho umuyaga n'ingezi birikumwubaha?
\p
\v 28 Amarire kwambuka hirya mu gihugu ca Abagerasi, abandu babiri bujwiyem ibizimu bahwiye nawe baturukire mu makaburi bakarishe cane, ndan'umundu wabegeraga.
\v 29 Bari bari kwabira barikugamba ngo: turigupfa ki weho Mwana w'Imana, wijire hanoya kutubuza gutuza?
\v 30 Hirya hafi hari hariho igikundi c'ingurube zirikurisha.
\p
\v 31 Izo mizimu zamuhendahendire ngo: Ubeye udutururukireho, twemerere tuyingire mu ziriya ngurube.
\p
\v 32 Aremera arazibwira ngo: Mugende. Ibizimu byingira mu za ngurube zoshe ziratururuka, zigogomera mu kivo zipfiramo.
\v 33 Abaragizi bizo ngurube bagiye vuba mu muji barigucura umwaze uko byoshe byabeye ni ibyerekeye bya bizimu.
\v 34 Abandu boshe bo mu muji batangeye, bagenda guhura na Yesu. Bamubwenye, bamushabire kuva muri uryo rusisiro rwebo.
\c 9
\cl Isura 9
\p
\v 1 Yingira m'ubwato, arambuka, yingira mu mugi gwe wonyine. Amarire bamuzanira umundu unyunyukire umubiri gose ari ku gipoyi.
\v 2 Yesu abwenye kukizera kwebo abwira uwo murwayi ngo: Mwana wanje, kishime kubera ko ubabariwe ibyaha byawe.
\p
\v 3 Ariko bamwe mu bakarani batombokire m'umitima yebo, barikugamba ngo: Wuno mundu arigutuka Imana.
\v 4 Yesu amenye ibitekereza byebo arababwira ngo: Kubera ki murigutekereza bibi mu mitima yenyu?
\v 5 Ni igiki corohire kugamba ngo ibyaha byawe bibabariwe, cangwa kugamba ngo haguruka ugende?
\v 6 None rero, mugombire kumenya ko Umwana w'umundu afite ubushobozi bwo kubabarira ibyaha. Nuko abwira wa mundu unyunyukire ngo: Haguruka, uheke igitanda cawe, kigire m'urugo.
\v 7 Arahaguruka yigira iwebo m'urugo.
\v 8 Ariko abandu babibwenye batinyire. Bahimbaze Imana yaheye abandu itegeko rimerire guca.
\p
\v 9 Yesu amarire kuva iyo arikugitembeza yabwenye umundu witwa Matayo yikeye arigusoresa, aramubwira ngo: Ngurikire. Yagahurukire, aramukurikira.
\v 10 Igihe co yari yikeye mu nju arikurya, abanyepalata na abanyabyaha barija bikara hamwe na Yesu ari hamwe n'abanafunzi be.
\p
\v 11 Abafarisayo babibwenye bakura abanafunzi be no kubabwira ngo: Kubera ki Umwami wenyu arigushangira n'abanye palata n'izindi ngozi z'amabi?
\p
\v 12 Yesu abyumvisize yabashubize ngo: umundu utarweye si yokenera gute umuganga? Ariko umurwayi niwe ushakaga umuganga.
\v 13 Ariko mugende, mwige kuri rino gambo: Njewe ndenda imbabazi atari amaturo. Ndo nayijire gushaka ababoneye ahubwo abanyabyaha kugira ngo bakihane.
\p
\v 14 Nuko abanafunzi ba Yohana bija iwe barikugamba ngo: Kubera ki twewe n'Abafarisayo tukiyirizaga busha kenshi ariko abanafunzi bawe batakiyiriza busha?
\p
\v 15 Yesu arababwira ngo: Mbesi abandu bashobweye kubabara igihe umukwe ari hambavu yebo? Imisi zikayije ubwo umukwe akabakurwemo, niho bakakiyirize busha.
\p
\v 16 Nda mundu uhiraga ikiraka gishasha ku mwenda gusarize. Kuko kishobweye gushanyura ugo mwenda gusarize maze uko gutanduka kukaba kunini.
\v 17 Nda wohira inzoga ishuhire mu bibindi bishaje kuko bishobweye gusandara n'inzoga irimo ikameneka. N'ibibindi bikazambagurika. Ariko iyo nzoga ishuhire bayisize mu bibindi bishasha, hari inzoga, hari ibibindi; byose ndaco byoba.
\p
\v 18 Igihe yabaga ari kubabwira ago magambo, hija umutware apfukama hambere ye arikugamba ngo: Umuhara wanje amarire umwanya apfiye, ariko inja umurambike ho ibiganza arakira.
\v 19 Yesu arahaguruka, aramukurikira ari hamwe n'abanafunzi be.
\v 20 Nuko hija umugore wari ufite uburwayi bwo kuva amaraso. Yabaga abumarenye imyaka cumi na zibiri. Amuturuka inyuma, akora k'umugunjo g'umwenda gwe.
\p
\v 21 Kubera ko yakibwiraga m'umutima gwe ngo: Mbeye nshobweye gukora k'umwenda gwe gusha ndakira.
\p
\v 22 Yesu yahindukiye, yagamba arikumureba ngo: Kihangane mbe muhara wanje, kukizera kwawe kuragukizize. Uwo mugore arakira ugo mwanya.
\p
\v 23 Ubwo Yesu yaramarire kugera mu nju y'uwo mutware, kandi abwenye abari kuvuza imyironge, n'abandu bari kuboroga,
\v 24 yababwira ngo: Muve hanoya kubera ko iyo ngumi ndo yapfiye ahubwo isinziriye. Nuko bamusheka.
\v 25 Mugihe abo bandu bari bamarire gusunikwa, yingira afata ukuboko ku iyo ngumi, nuko iyo ngumi irahaguruka.
\v 26 Ugo mwaze gwakwiye muri ako karere koshe.
\p
\v 27 Amarire kugenda, Yesu yakurikiwe n'imbumyi zibiri zirikwabira ngo: Tubabarire Mwene Daudi.
\v 28 Amarire kugera m'urugo, izo mbumyi zija hafi ye, nuko Yesu arazibwira ngo: Mukizeye ko nshobweye kubakiza? Baramushubiza ngo: Ingo Mwami.
\p
\v 29 Nuko abakora ha miso, aragamba ngo: Bibabere nguko mwizerire.
\v 30 Nuko amiso gebo garahumuka. Yesu yababuzize ngo: Muramenye hatekugira ubimenya.
\v 31 Ariko bamarire gushohoka bamenyesize abandu boshe ugo mwaze.
\p
\v 32 Bakigenda, bamuzaniye umundu urimo ikizimu c'uburagi.
\v 33 Ico kizimu kimarire kugirukanwa, ca kiragi agambire. Nuko abandu batangeye, bagamba ngo: Nda na rimwe ibindu nga binoya byabeye mu Israeli.
\p
\v 34 Ariko Abafarisayo bagamba ngo: Ni kubera umukuru w'abazimu arikuyirukana abazimu.
\p
\v 35 Yesu yagendagendaga mu miji yoshe no mu nsisiro zoshe arikugigisa mu ma sinagogi, arikukigisa umwaze guboneye g'ubwami no gukiza indwara zose n'ubumuga bwoshe.
\v 36 Abwenye abandu akangari yabapfiriye imbabazi kubera ko bari baruhire kandi bananiwe ng'indama zidafite umuragizi.
\v 37 Nuko yabwiye abanafunzi be ngo: Ibyerire ni kangari ariko abo kubisarura ni bannyori.
\v 38 Mushabe nyiri umurimo atume abasaruzi m'umurima gwe.
\c 10
\cl Isura 10
\p
\v 1 Hanyuma, Yesu amarire guhamagara abanafunzi be cumi na babiri, yabaheye ingufu zo kugirukana ibizimu no gukiza indwara n'uburema bwoshe.
\v 2 Gano nigo mazina g'abanafunzi cumi na babiri. Uwambere ni Simoni witwa Petro, na Andereya, Yakobo muhungu wa Zebedayo na Yohana mwene nyina,
\v 3 Filipo na Bartelemayo, Tomasi na Matayo washoresaga, Yakobo muhungu wa Alfayo na Tadeyo.
\v 4 Simoni w'i Kana na Yuda Iskariyoti, uwo watangire Yesu.
\p
\v 5 Abo nibo banafunzi Yesu yatumire amarire kubategeka ngo: Mwere kugenda iwebo w'abapagani kandi mwere kugendera mu bapagani cangwa kubera mu miji za Samariya.
\v 6 Mugende kwenda indama z'Abisraeli baherire.
\v 7 Mugende kandi murikugamba ngo: Ubwami bwo mu juru bugerire hafi.
\v 8 Mukize abarwayi, muzure abapfiye, muboneze ababembe, muyirukane ibizimu. Mwahewe mutagurire, namwe mutangire busha.
\v 9 Mwere gutwara izahabu cangwa amakuta, cangwa igiceri mu mikaba zenyu.
\v 10 Cangwa si ishakoshi mu safari zenyu, cangwa ipantalo zibiri cangwa ibirato, cangwa ingoni kuko umukozi akwiriye kubona umushahara ku kazi ke.
\v 11 Mubeye mugerire m'urusisiro cangwa m'umuji mubaze kwanza aho umundu ukwiriye kubakira ari, muhabe kugeza igihe co gutaha.
\v 12 Muyingiye mu nju, mubaramutse.
\v 13 Abatuye muri iyo nzu abababereye beja, ituze ryenyu ribemo, ariko abeye ari abandu babi, mwere kubaha ituze ryenyu.
\v 14 Babeye batabakiriye cangwa ndibumvire amagambo genyu mukigendere, mukivire muri iyo nju cangwa ugo muji, hanyuma mubakungumurire umucucu go ku bisando byenyu.
\v 15 Mbabwirize ukuri ko ugo musi g'urubanza, ugo muji gukahanwe cane kurenza Sodoma na Gomora.
\p
\v 16 Mumenye bunoya, mbatumire ng'indama mu gati y'ibisimba bikarihire. Mugitonde ng'injoka, kandi mukiyorose ng'inuma.
\v 17 Mukirinde abandu, kuko bakabarege ku tribinali, kandi bakabakubitise ibiboko mu masinagogi.
\v 18 Bakabagendane ku bategetsi bakuru n'abami kugira ngo mube abadimwe hambere yebo no hambere y'abapagani kubera njewe.
\v 19 Kubera ko, naho bakabatange, mwere kukibaza ibyo mukagambe cangwa gushubiza, kuko Imana ikabahe muri iyo saha ibyo mukashubize.
\v 20 Kuko ndo ari mwewe mukagambe, ahubwo Umuka gw'Imana yenyu gukagambire muri mwewe.
\v 21 Abavukanyi bakamarane, n'umuzeyi umwana we, abana bakarwanye abazeyi bebo kandi babite.
\v 22 Abandu boshe bakabange, kubera ijina ryanje, ariko ukihangane kugeza k'umwisho, akakizwe. Umugi gumwe gubangire, mukigendere m'ugundi.
\v 23 Ndikubabwirisa ukuri, Umwana w'Umundu akagaruke mutarazunguruka imiji yoshe ya Israeli.
\p
\v 24 Umwanafunzi ndo yoruta umwalimu we kandi umukozi ndo yokigereka ku shebuja.
\v 25 Ndo mwotekereza ko abandu boshima umwanafunzi no kugaya mwalimu we, cangwa ngo bafate neja umukozi kurenza shebuja. Niko bimerire kuri mwewe. Kubera ko ndi mwalimu wenyu, bakabatese kubera ko na njewe bantesize. Ni ngaho ndo nyiri inju, niba bamereye nabi, mwewe murindiye ki kiboneye ku bo?
\p
\v 26 Mwere kubatinya kuko nda cahishirwe kitakahishurwe kandi nda na kimwe gikorwaga kitakamenyekane.
\v 27 Ibyo ndikugamba imbere yenyu m'umuyobe, mukabigambire ku karubanda k'umutaga, ariko ibyo ndikubabwirira m'ugutwi mukabyigisirize heru y'agasongero k'inju.
\v 28 Mwere gutinya ibyitaga umubiri bidashobweye kwita ubuzima. Mutinye, ahubwo, ibishobweye kwita ubuzima n'umubiri, no kubageza muri jehenamu.
\v 29 None si ndo mugurisaga ibishwi bibiri ku faranga rimwe, ariko mumenye ko nda na kimwe kigwaga hashi ha butaka no gupfa, Data atabishakire.
\v 30 Kandi imitsatsi zo ha mutwe gwenyu zibarirwe.
\v 31 Mwere gutinya rero, murengire kure na kure ibishwi akangari.
\v 32 Ariko ukanyihakanire imbere y'abandu na njewe ngamwihakanire imbere ya Data uri mu juru.
\v 33 Nico gitumire ukandangaze imbere y'abandu na njewe ngamubere umudimwe imbere ya Data uri mu juru.
\p
\v 34 Mwere kukibesa. Ndo nayijire kuzana ituze ku si, ahubwo nazenye umusho.
\v 35 Kuko nayijire gutanya umundu na she wamuzeye, gutanya umuhara na nyina, umukazana na nyirabukwe.
\v 36 Kandi abanzi b'umundu nabo mu nju ye.
\v 37 Ukundaga she na mama we kundenza ndo duhuye. Kandi ukundaga umuhungu we cangwa umuhara we kundenza ndo akwiriye kuba uwanje.
\v 38 Udahekire umusalaba gwe ngo angurikire ndo nawe akwiriye kuba uwanje.
\v 39 Ukacunge ubuzima bwe akabuhebe, kandi ukabuhebe kubera njewe akabeho ibihe byoshe.
\p
\v 40 Umundu ukabahe karibu ni njewe akabe akaribisize. Kandi ungaribisize akabe akaribisize uwandumire.
\v 41 Uwakiraga imbuzi kubera imburo ze, akahabwe isadaka y'imbuzi kandi n'uwakiriye umundu w'ukuri kubera ukuri kwe akahabwe isadaka z'abanyakuri.
\v 42 Kandi umundu woshe ukabahe ikopo ry'amazi gakonje kuko ari umwanafunzi wanje, ndikubabwirisa ukuri ndo akabure ingene ye.
\c 11
\cl Isura 11
\p
\v 1 Yesu amarire guhereza amategeko abanafunzi be icumi na babili, yiviyeyo, yigira mu mingini arikukigisa no guhubiri.
\p
\v 2 Yohana yabeye ari mu prizo, yumvisize ibikorwa bitangarize bya Kristo, atuma abanafunzi be kubaza Yesu ngo:
\v 3 Weho ni wa wundi twabaga turindiriye cangwa turindire uwundi?
\p
\v 4 Yesu arabasubiza ngo: mugende mumubwire ibyo mwumvisize no kukirebera.
\v 5 Imbumyi zirikureba, ibirema birikugenda, ababembe barigukira, ibatumvaga birikumva, abapfiye barikuzuka, abakene barigutangarizwa ubutumwa buboneye.
\v 6 Kandi hahiriwe umundu woshe ukanyishimire.
\p
\v 7 Abo bandu bamarire gushubayo, Yesu atangira gucurira abandu umwaze gwa Yohana, arikubabaza ngo: Mwagiye m'ubutayu kureba nde? Mbesi n'urubingo rurikuzunguzwa n'umuyaga?
\v 8 Kweli, mwagiye kureba ki? Ni mundu wari wambeye neja? Oya, abandu bambeye neja babaga mu nju y'umwami.
\v 9 None mwagiyeyo kureba ki? Mwagiye kureba imbuzi?
\v 10 N'ukuri ndababwiriye, uwo ni mukuru kurenza imbuzi, kandi uwo niwe wandikirwe ngo: Reba, ndumye indumwa yanje imbere ya wowe yogutarisa injira yawe.
\p
\v 11 Mumenye, ndababwiye ko mu bandu bazewe n'umugore nda mundu wundi mukuru kurenza Yohana Mubatiza.
\v 12 Ariko umutoto m'ubwami bwo mu juru ni mikuru kumurenza. Guturuka mu gihe ca Yohana Mubatiza, ubwami bwo mu juru bubonekanaga ku ngufu. Kandi abafite ngufu nibo bakabubone.
\v 13 Kubera imbuzi zoshe, n'amategeko byashije hamwe na Yohana.
\v 14 Kandi mubeye mwenda mwobyemera kuko niwe Eliya ukayije.
\v 15 Ufite amatwi go kumva yumve.
\p
\v 16 Ariko abandu ba kino gihe twobanganisa n'iki? Bamerire ng'abana batoto bikeye mu soko bariguhamagara abira bebo ngo:
\v 17 Twabapigiye ingoma mubura guceza, mwatahire, mwanga kurira.
\v 18 Kubera ko Yohana yayijire atari kurya no kugnwa. Bagambiree ngo arimo ibizimu.
\v 19 Umwana w'Umundu yija arikurya no kugnwa, mwagamba ngo n'igisambo, tena n'umusinzi, ngo abira be ni abasoresha n'abanyabyaha, ariko ubwenge bubonekeraga mu bikorwa biboneye.
\p
\v 20 Nuko atangira kuvuma imiji yo yakoreyemo ibitangaza kangari, kubera ko ndo bayihannye.
\v 21 Yagamba ngo: Korazini na Betesaida mukagweho ishano kubera ko ibitangaza byakorewe iwenyu, yoba byakorewe i Tiro no muri Sidona, babe bakihanire kera no kwambara amagunira, bakisiga itazi.
\v 22 None rero ndikubabwiza ukuri. K'umusi g'urubanza rw'Uhoragaho, mukahannwe kubarenza.
\v 23 Kandi mvite ikindu co kugamba. Urigutekereza Kapernaumu rero ukakomeze kupandishwa ugere ku juru? Oya! Ahubwo ukarindimuswe hasi ugezwe ikuzimu. Kubera ko ibitangaza byakorewe iwawe yoba byakorewe muri Sodomo ugo mugi guba gunakiriho na bunoya.
\v 24 Ariko kweli kweli ndikubabwira, mu gihe ca tribinali y'Uhoragaho, Sodomo ndo ikahannwe kurenza weho Kaperenaumu.
\p
\v 25 Muri ico gihe Yesu yabashubize ngo: Ngushimire Data Umwami w'isi n'ijuru. Gano magambo wagahisirwe abafite ubwenge, n'abamenyi ahubwo gaafunuliwe abana batoto.
\v 26 Data, ukorire, kubera ko kunoya niko byagushimisize kubikorera. Yesu yagambire tena ngo:
\v 27 Byoshe nabihewe na Data kubera ko nda n'umwe wiji Umwana usibye Data, nda n'umwe wiji Data usibye Umwana. Uwo Umwana akundaga amufunurilaga She.
\v 28 Mwije ha wanje mweshe abahekire imizigo iremereye nanje ngabaruhure.
\v 29 Mwemere kuba abakozi banje kugira ngo mbigise. Njewe ndi umugwa neja kandi nditondaga biviye k'umutima na mwewe mukaruhuke m'umitima yenyu.
\v 30 Kubera ko umuzigo ngakwikoreze ndo guremeye, kandi ukaguheke ndo gukamuremerere.
\c 12
\cl Isura 12
\p
\v 1 Ico gihe, Yesu yanyuriye m'umurima gw'amashaka ku musi gw'isabato. Abanafunzi be kuko bari bitirwe n'injara, batangira guca amahundo no kugarya.
\v 2 Abafarisayo babarebire, babwiye Yesu ngo: Reba, abanafunzi bawe barigukora ibitemewe umusi gw'isabato.
\p
\v 3 Ariko Yesu arabasubiza ngo: Ndo mwasomire ibyo Daudi yakorire igihe yapfiye injara, we n'ababaga bari hamwe na we?
\v 4 Ndo si yayingiye mu nju y'Imana akarya imikati yo kwerekana yo ari atemerewe kurya ari we cangwa si abo babaga bari hamwe? Kandi ugo mukati gwaribwaga gusha n'abatambyi.
\v 5 Cangwa si ndo mwasomire mu mategeko ko umusi gw'isabato, abatambyi batakurikizaga isabato, bari mu kanisa batabihaniwe.
\v 6 Ariko, ndababwiye, hariho usumba ikanisa.
\v 7 Iyoba mwamenyaga rino gambo ngo: Ngundaga kubabarirwa kurusha ibitambo, mwoba murigutekerereza nabi abanafunzi banje kubera ko nda kibi bakorire ngo bacirweho urubanza.
\v 8 Kubera ko Umwana w'umundu ariwe umukuru w'isabato.
\p
\v 9 Yesu amarire kuvaho yingira mu sinagogi.
\v 10 Muri iyo sinagogi yashangire mo umugabo afite akaboko karemaye. Babaza Yesu ngo: Mbesi byemerirwe gukiza umusi gw'isabato? Bamubarize kugira ngo babone ibyo kumuregesa.
\p
\v 11 Arabasubiza ngo: “Ni nde si muri mwewe yoba afite indama imwe ikagwa mu cobo ku musi gw'isabato atayikuramo?
\v 12 None si umundu ndafite ifaida kuruta indama? Kumbe byemerewe gukora neja k'umusi gw'isabato.
\v 13 Nuko abwira uwo mundu ngo: Rambura akaboko kawe. Yakurambwiye, ako kanya karakira kamera ng'akandi.
\v 14 Ariko Abafarisayo bagenda hanje bacura inama yo kwenda kumwita.
\p
\v 15 Yesu amenyire ibyo barimo, akivirayo, abandu kangari baramukurikira boshe, arabakiza.
\v 16 Arabakiyama ngo: hatagira uwo bacurira umwaze gw'ibyabeye.
\v 17 Kugira ngo rishohwere igambo ryagambirwe n'imbuzi Isaya ngo:
\v 18 Reba. Uwo niwo mukozi wanje wo ngundaga wo narondweye, mukunzi wanje wo umutima gwanje gwishimiraga; ngamuhiremo Umuka gwanje akamenyese abapagani ibyerekeye ukuri.
\q
\v 19 Ndo akazane amahane cangwa ndo akasakuze, nda mundu ukayumve ijwi rye.
\q
\v 20 Umunoka guhondirwe ndo akaguvune, kandi urutambi rurikwaka ndo akaruzimye kugeza igihe co akatsindise gutungana kwe.
\q
\v 21 Kandi kubera izina rye, amoko goshe gakabone ibyiringiro.
\p
\v 22 Hanyuma bamuzaniye umundu wijwiyemo ibizimu kandi w'imbumyi, n'ikiragi, nawe aramukiza: Ico kiragi cagambire no kureba.
\v 23 Abantu boshe babibwenye, batangeye no kugamba ngo: wunoya ndo ari Umwana wa Daudi kweli?
\p
\v 24 Abafarisayo babyumvisize bagambire ngo: wuno akuraga he ingufu zo kugirukana ibizimu atari kuri Beelzebuli, umwami w'ibizimu.
\p
\v 25 Ariko Yesu amenyire ibyo barimo, arababwira ngo: Ubwami bwoshe iyo butari kumvikana bubaga bushirire, umuji cangwa inju iyo birikukirwanya bibaga bihirimire
\v 26 Kandi shetani ibeye yirukenye iyindi shetani, yoba ibeyemo ibice ikakure ingufu hehe?
\v 27 None njewe, Belzebuli abeye ariwe umbaga ingufu zo kwirukana ibizimu, mwewe abana benyu birukanaga ibizimu ku ngufu za nde? Abo nibo babaciraga urubanza.
\v 28 Umuka gw'Imana gubeye arigo gumbaga ingufu zo kugirukana ibizimu, mumenye ko ubwami bwo mu juru bwamarire kubageraho.
\p
\v 29 Ni gute umundu yoyingira mu nju y'umundu ufite ingufu akiba ibindu byoshe, atamangize gufunga uwo nyir'inzu, nyuma akabona kwiba ibye byoshe?
\p
\v 30 Uwo tutari hamwe nawe n'umwanzi wanje, aho kugira ngo arundanye hamwe aratanyaga.
\p
\v 31 Kubera ibyo rero, ndababwiye ko ibyaha byoshe n'ibitutsi bikababarweho, ariko ukatuke Umuka atakababarirwe na kannyori.
\v 32 Umundu woshe ukagambe nabi ku byerekeye Umwana w'Umundu akababarirwe, ariko akasebye Umuka ndo akababarirwe nubwo byoba none cangwa mu gihe kikayije.
\p
\v 33 Mugambire ko iyo igiti kiboneye, amatunda gaco nago gakabe gaboneye, kandi mugambire ko igiti kibeye ari kibi, amatunda gaco gakabe gazambire; kubera igiti kimenyekaniraga ku matunda geco.
\v 34 Mwewe ruzaro rw'imboma, abandu babi, ni gute mwogamba amagambo meja? Kubera umundu agambaga biviye m'umutima gwe.
\v 35 Umundu uboneye abonekanagaho ibindu biboneye, kubera ko aribyo bimurimo, n'umundu mubi yerekanaga ibibi kubera ko aribyo bimurimo.
\v 36 Ndikubabwira, umusi go guca urubanza, abandu bakatange iraporo z'amagambo goshe bagambire.
\v 37 Kandi amagambo gawe nigo gakakugire indungane cangwa gakagutsindise.
\p
\v 38 Nuko rero bamwe mu bakarani n'Abafarisayo bafatire igambo bamubwira ngo: Mwalimu, ko twenda ko udukorera igitangaza kugira ngo kituyemeze ko Imana yagutumire.
\p
\v 39 Yabashubize ngo: Ruzaro rw'imitima mibi n'abasambanyi rurikwenda igitangaza! Ndaco rukahabwe usibye igitangaza c'imbuzi Yona.
\v 40 Kuko nguko Yona yamarire imitaga zishatu n'amajoro ashatu mu nda y'ihere niko bikabere Umwana w'Umundu. Akamare mu nda y'isi imitaga zishatu n'amajoro ashatu.
\v 41 Abandu b'i Ninawe bakahagarare umusi g'urubanza hamwe namwe, kandi bakabacire urubanza kubera ko bayihannye umusi go Yona yari arikubahubiri. Ariko mumenye ko hanoya hariho urengire Yona.
\v 42 Umwamikazi wa Etiopia akahaguruke k'umusi g'urubanza hamwe n'uruzaro kandi akarutsinde kuko yaviye ku nyusirizo y'isi kugira ngo yumvirize ubwenge bwa Salomo, kandi hanoya hariho urengire Salomo.
\p
\v 43 Iyo Shetani aviye m'umundu agendaga gutura ahandu hatari abandu arikwenda aho yoruhukira.
\v 44 Atahabwenye, agambaga ngo: ndashuba mu ya nju yanje yo nasigire, abeye yongeye kuyingiramo agashanga irimo busha, ikoropirwe no kupambwa, ashubagayo akija n'ibindi bizimu birindwi kurenzaho bikingira muri ya nju bikaberamo.
\v 45 Kubaho kwa nyuma k'uwo mundu kuzambaga kurenza mbere. Niko bikabere runo ruzaro rubi rwa kino gihe.
\p
\v 46 Yesu yari anari kuvugana n'abo bandu, kumbe mama we, n'abavukanyi be babaga bari hanje barikwenda kumugambisa.
\v 47 Umundu umwe aramubwira ngo: Mama n'abavukanyi bawe bahagereye hanje, barikwenda kukugambisa.
\p
\v 48 Ariko Yesu yashubize uwo mundu ngo: Mama ni nde n'abavukanyi banje ni bahe?
\v 49 Niho yarambwiye ukoboko ku banafunzi be no kugamba ngo: Banoya nibo mama n'abavukanyi banje.
\v 50 Kuko umundu woshe ukoraga kwenda kwa Data uri mu juru, niwo muvukanyi, mushiki wanje na mama.
\c 13
\cl Isura 13
\p
\v 1 Ugo musi Yesu yaviye mu nju agenda kwikara ha ngengero y'ingezi.
\v 2 Abandu kangari bija bamuzunguruka. Yingira m'ubwato arikara. Abandu bahagareye hakurya kugira bamwumve
\v 3 Yababwiye amagambo kangari mu migani, atangira ngo: Umurimyi umwe yagiye gutera imbuto.
\v 4 Yabeye arigutera, izambere zagwiye uruhande rw'injira, inyoni zirija zirazitoragura.
\v 5 Izindi zigwiye mu makoro, hatari ubutaka buhagize, zamerire ndo zashingire imizi.
\v 6 Nuko izuba riviye ryazitwikire ziruma.
\v 7 Izindi zigwiye mu mishubi, imishubi zakurire zirazisonga zizibuza gukura.
\v 8 Izindi zagwiye m'ubutaka buboneye, zazeye imbuto akangari, zimwe mirongo ishatu, n'izindi ijana.
\v 9 Ufite amatwi go kumva ayumve rero.
\p
\v 10 Abanfunzi be bija kumubaza ngo: Kubera ki urikubigisa mu siri?
\p
\v 11 Yabashubize ngo: Mwewe mwagiriwe ubundu bwo kumenya isiri zo m'ubwami bwo mu juru, ariko abo hanje nda bundu bagirirwe.
\v 12 Umundu woshe ufite ikindu akayongererwe akangari, naho udafite ikindu, bakamwake nako yari afite.
\v 13 Igitumaga mbagambisa mu migani ni kinoya. Ni uko iyo babaga barikureba ndo babonaga, kandi iyo bumvisize ndo bumvaga.
\v 14 Ni igambo ry'imbuzi Isaya ryashohweye kubo ririkugamba ngo: Kumva mukayumve, ariko ndo mukamenye. No kureba mukarebe, ariko mutabona
\v 15 Kubera imitima za bano bandu zazimire, kandi amatwi gebo ndo gumvaga neja. Amiso gebo gahumire, kugira ngo barebe batabona, kugira nico bumvaga m'umatwi gebo, bere kugira nico bamenya mu mitima yebo kugira ngo be kwija ngo mbakize.
\p
\v 16 Ariko mwewe mwahiriwe, kubera ko amiso genyu garebaga n'amatwi genyu gakumva.
\v 17 Kubera ko, kweli imbuzi kangari n'abanyakuri bakifuzize kubona kuri bino murikureba, batabireba. Bakifuzize kumva ibyo murikumva bunoya, bananiwe.
\p
\v 18 None rero mwewe, mwumve ico guno mugani gugambire. Buri mundu wumvaga igambo ry'Imana atarihangayikira, umwanzi arijaga akarikura m'umutima gwe.
\v 19 Uwo ni nga za mbuto zagwiye hambavu y'injira.
\v 20 Zazindi zagwiye mu makoro ni wa wundi wumvaga igambo akaryakira yishimire.
\v 21 Ariko nda mizi imufatire, hanyuma y'akanya kannyori ibigeragezo bikija, akabura kuvumilia, igambo rikava m'umutima gwe.
\v 22 Zazindi zaterirwe mu mishubi, ni wa wundi wumvaga igambo ariko irari ryo mu yino si n'ubukire bikarisonga ritazara imbuto.
\v 23 Naho za zindi zaterirwe m'ubutaka buboneye ni wa wundi wumvaga igambo akaryishimira, rikazara imbuto muri we, hari ijana, mirongo itandatu, na mirongo ishatu.
\p
\v 24 Yabacuriye tena ugundi mugani ngo: Ubwami bwo mu juru buhwanizwe n'umundu wagiye gutera imbuto ziboneye m'umurima gwe.
\v 25 Mu joro abandu bamarire gusinzira, umubi yaterire mo igishakashaka mu mashaka ge, hanyuma arigendera.
\v 26 Nyuma amashaka gamarire gukura, habonekiremo igishakashaka.
\v 27 Abakozi babibwenye, bagenda kubwira patro ngo: Mwami, ndo twaterire imbuto ziboneye m'umurima?
\p
\v 28 None si kino gishakashaka kiviye nga he? Yabashubize ngo: Uwo ni umundu mubi wabikorire. Abakozi babwiye patro ngo: Tureke tugende kukirandura tugiterere kure.
\p
\v 29 Yababwiye ngo: Ndo bishobokire, kubera ko murebire nabi mworandura n'amashaka.
\v 30 Ahubwo mubireke bikurire hamwe kimwe hambavu y'ikindi, byoshe bikaboneke neja mu gihe co gusharura. Ibishakashaka bukahirwe m'umiriro, naho amashaka mukagahunuke mu bigega.
\p
\v 31 Yayongeye kubaculira ugundi mugani ngo: Ubwami bwo mu juru buhwenye n'akabuto kanyori ko umundu yagiye gutera m'umurima gwe.
\v 32 Ako kabuto ni kannyori cane kurenza imbuto zoshe ariko kamarire gukura karuhize izindi mbuto zoshe ziri m'umurima. Ahubwo kaviyemo igiti kinini, n'inyoni zoshe zikija kuyarikamo kubera ko gifite amatabi gaboneye.
\p
\v 33 Yababwiye ugundi mugani ngo: Ubwami bwo mu juru busanaga n'agasemburo kannyori ko umugore umwe yafatire kugasembuza ingunguru ishatu z'umucanire.
\p
\v 34 Gano magambo goshe Yesu yababwiraga akoreseze imigani. Nda kindu na kimwe yagambire tenaa atari gukoresa imigani.
\v 35 Kugira ngo rishohwere igambo ryagambirwe n'imbuzi ngo: Ngabumbure akanwa kanje ngoreseze imigani, ngagambe amagambo g'isiri guturuka mu kuremwa kw'isi.
\p
\v 36 Nyuma yo gusezerera ihuriro yingira mu nzu, abanafunzi be bamusangamo.
\p
\v 37 Bamubazize ngo: Tumenyese gwa mugani gw'igishashaka m'umurima. Yabashubize ngo: Wa wundi wateye imbuto ziboneye n'Umwana w'abandu,
\v 38 Umurima n'isi, imbuto ziboneye ni mwewe bana b'Umwami, igishashaka ni babana ba shetani batumvaga.
\v 39 Umwanzi ni shetani, niwe wahizemo ico gishashaka. Naho gusharura n'umusi go isi ikashireho. Abasaruzi ni malaika.
\v 40 Nguko igishakashaka bakibohaga bakagitera m'umuriro, niko bikabe ku musi go gusharura.
\v 41 Umwana w'umundu akatume malaika bije gutoragura ibibi byoshe bive m'ubwami bwe na babandi bakoraga amabi.
\v 42 Maze byoshe, babite m'umuriro gutakazime. Iyo hakabeyo kulira no guhekenya amenyo.
\v 43 Naho indugane bakayake ng'izuba m'ubwami bwa Data wa tweshe. Ufite amatwi go kumva rero yumve.
\p
\v 44 Ubwami bwo mu juru bupimanizwe n'izahabu yo bahishire m'umurima, umundu ayibwenye yayihisire neja, aragenda agurisa ibyo yabaga afite byoshe ngo agure ugo murima.
\p
\v 45 Tena ubwami bwo mu juru busannye n'umucuruzi urikwenda umutako guboneye.
\v 46 Amarire kubona aho umutako guboneye cane guri, yagiye kugurisa ibye byoshe kugira ngo abone ibyo yabaga arikwenda.
\p
\v 47 Kandi ubwami bwo mu juru bunganisizwe n'ubutimba bwo batereye mu ngezi, bwujwiramo isamaki za buri bwoko.
\v 48 Bumarire kujwira, babukururiye ku ngengero, barondora isamaki ziboneye bazihira mu mbegeti, naho isamaki zibi baziterire kure.
\v 49 Uko niko bikabe ku musi gwa nyuma. Malaika bakatanye abanyabyaha n'indugane.
\v 50 Abanyabyaha bakatabwe m'umuriro gutakazime, iyo hakabeyo kulira no guhekenya amenyo.
\p
\v 51 Ibyo marire kubabwira murikubyumva? Bamusubize ngo: turabyumvisize.
\p
\v 52 Yababwiye tena ngo: Umukarani w'umwanafunzi mwija wo m'ubwami bwo mu juru amerire nga nyiri inju wiji gutanya ibindu bishasha n'ibyakera mu kigega.
\p
\v 53 Yesu arangize iyo migani yoshe yaviye aho handu.
\v 54 Yagiye iwebo, atangira kukigisa mu masinagogi. Abandu batangeye no kugamba ngo: Wuno mundu buno bwenge n'imirimo byo arigukora yabikwiye he? Wuno si wa mwana w'umubazi? Mama we si Maria?
\v 55 Na abavukanyi be si Yakobo, Yosefu, Simoni na Yuda?
\v 56 Na bashiki be si sibabaga hanoya na twewe? None buno bwenge abukwiye ngahe?
\p
\v 57 Batangira kumwanga, ariko Yesu arababwira ngo: Imbuzi ndo yemerwaga iwebo no mu nju yebo.
\v 58 Kubera ko bayangire kumukizera ndo yakorire ibitangaza kangari.
\c 14
\cl Isura 14
\p
\v 1 Muri ico gihe Umwami Herode yayumvisize imyaze yerekeye Yesu.
\v 2 Yabazize umukozi we ngo: Wuno ni Yohana Mubatiza wazukire akaba afite ingufu zo gukora ibitangaza bimerire guca?
\p
\v 3 Kubera ko Herode yari yafungire Yohana mu prizo ari kudyora Herodia, muramukazi we wari atungirwe na Filipo. Yabeye amarire gupfa Herode yamufata.
\v 4 Yohana yari ari kudyora ko yaburize Herode gutunga muramukazi we w'umupfakazi.
\v 5 Herode yenda kumwita, ariko yatinyire amiso g'abandu, kubera ko abandu babaga biji ko Yohana ari imbuzi.
\p
\v 6 Ariko, ku musi g'umuzano go kwibuka gupfa kwa Herode umukobwa wa Herodia yacerize neja imbere y'abandu na Herode aragisima.
\v 7 Umwami yarahiye ngo ico akashabe coshe akakimuhe.
\v 8 Uwo muhara ashaba mama we inama, mamawe aramubwira ngo: Genda ushabe umutwe gwa Yohana ku siniya.
\v 9 Umwami Herode yenda kubabara, ariko kubera ko yarahiye imbere y'abandu boshe, aremera, ategeka ko bamuha ico yashabire.
\v 10 Yatumire abasoda bagenda guca umutwe gwa Yohana mu prizo.
\v 11 Umutwe gwe baguzenye ku siniya, baguha wa muhara nawe agujanira mama we.
\v 12 Abanafunzi ba Yohana barija bafata umibiri gwe bagenda kuguhamba. Bamarire bagenda kubwira Yesu ibyabeye.
\v 13 Yesu abyumvisize, yingira m'ubwato bwo yari arimo yigira hakurya m'ubutayu. Abandu babyumvisize baviye kurya no kunoya bamuyambira.
\v 14 Yesu abwenye abandu kangari barikumushanga, yabapfiriye imbabazi, maze akiza abarwayi bebo.
\p
\v 15 Bigerire ha mugoroba, abanafunzi bamubwiye ngo: Hanoya ho turi ni m'ubutayu, kandi reba buririre, rekura abandu batahe bagende kwenda ibiryo.
\p
\v 16 Yesu yababwiye ngo: Ndo bakeneye gutaha ariko mwewe mubashakire ibiryo. Bamusubize ngo:
\v 17 Hano dufite imikati itanu, n'isamaki ibiri gusha ndaco byobamarira.
\p
\v 18 Arababwira ngo: ngaho mubimbereze hanoya.
\v 19 Yabwiye abandu boshe ngo bikare hashi. Yafashe imikati itanu na ga mahere abiri areba mu juru, abiha umugisha, abwira abanafunzi be ngo: Muhe abandu boshe barye.
\v 20 Boshe bariye, bahaga. Imisigara yujwira ibisobane cumi na bibiri.
\v 21 Abariye no guhaga bari bari abagabo ibihumbi bitano tutabarire abagore n'abana.
\p
\v 22 Arangije, yategekire abanafunzi be kwingira m'ubwato ngo bambuke. Bamusigire kubera ko yari akiri gusezera kuryo huriro.
\v 23 Amarire yenyine kubasezera, yataramire umusozi agenda gushaba kugeza ha mugoroba ari wonyine.
\v 24 Nuko ubwato bugerire mu gati y'ingezi, izaruba irija irabukubita kuko umuyaga gwari gubaturukire imbere.
\v 25 M'umuseke karekare, Yesu yabasangire yo arikugenda heru y'ingezi.
\v 26 Abanafunzi bamubwenye arikugendera heru y'amazi batinyire cane. Bagirire ngo n'igihindi, bayabira kubera ubwoba bwingi.
\v 27 Ariko Yesu ako kanya yababwiye ngo: mukizere ko ari njewe mute gutinya.
\p
\v 28 Nuko Petro yamubwiye ngo: Ubeye koko ari weho Mwami, nyemerere ngendere heru y'amazi nguyambe.
\p
\v 29 Yesu yamushubize ngo: Inja. Petro yaviye m'ubwato agendera heru y'amazi arikugendera aho Yesu yabaga ari.
\v 30 Ariko arebire izaruba, yatinyire, atangira gutebera mu mazi, arabira cane ngo: Yesu ngize!
\p
\v 31 Ariko mu ako kanya, Yesu yaambwiye ukuboko, aramufata. Yamubwiye ngo: Weho ufite kukizera kunnyori, kubera ki wagirire gushidikanya?
\v 32 Yesu yingira m'ubwato, izaruba irahora, hatuza.
\p
\v 33 Abari bari m'ubwato babibwenye bayumirwe, baragamba ngo: Kweli uri Umwana w'Imana.
\p
\v 34 Hanyuma bayambukire hakurya bagera mu gihugo c'i Genezareti.
\v 35 Abandu baho bamenyire ko ari Yesu, batumire abaturage ba kuriya na kuno ngo bazane abarwayi bebo.
\p
\v 36 Bashabire Yesu ko bokora k'umugunjo gw'ikanzu ye, abandu boshe bakorire ku kanzu ye, bakirire ako kanya.
\c 15
\cl Isura 15
\p
\v 1 Nuko Abafarisayo n'abakarani baviye i Yerusalemu bagendera Yesu bamubwira ngo: Kubera ki abanafunzi bawe batari kubaha imigenzo y'abambere?
\v 2 Ndo bakarabaga indoke mbere yo kurya.
\p
\v 3 Yabashubize ngo: Ni kubera ki namwe mutumviraga amategeko g'Imana, ahubwo mugahira imbere imico yenyu?
\v 4 Imana yagambire ngo: Wubahe sho na mama wawe, kandi ukatuke She nangwa mama we akapfe ako kanya.
\p
\v 5 Ariko mwewe murikugamba ngo kila mundu ukabwire she na mama we ngo: Ibyo ngombaga kubafashisha bikave kwa Data.
\v 6 Uwo ndo akabe yubahire she. Ingeso na kamere zenyu byatumire Igambo ry'Imana ryapoteza agaciro.
\v 7 Mwewe ndimanganya mwe, murikwenda kwerekana ko kila mundu aboneye. Isaya yababuriye ngo:
\v 8 Bano bandu banyubahaga ku kannwa gusha, ariko imitima yebo iri kure yanje.
\v 9 Berekanaga ko bari kunyubaha, kandi barikukigisa ibihwenye n'ingeso zebo.
\p
\v 10 Nuko yayakwiye ihuriro ryoshe, bamusanga, arababwira ngo: Mwumve!
\v 11 Ndo ari ikindu cingiye mu kannwa gihumanyaga. Ariko ibiviye mu kannwa, nibyo bibi.
\p
\v 12 Nuko abanafunzi be barija bamubwira ngo: Wiji ko Abafarisayo bababezwe na bya bindu byo wagambire?
\v 13 Arabasubiza ngo: Imbuto zoshe zitaterirwe na Data, akazirandure.
\v 14 Mubareke abo n'abayobozi b'imbumyi kandi imbumyi iyobweye iyindi zombi zigwaga hamwe mu cobo.
\p
\v 15 Petro yabashubize ngo: Tugambire ugo mugani.
\p
\v 16 Ariko si na mwewe kugeza na bunoya ndo murakamenya ico bigambire?
\v 17 Ndo mwiji ko ikinyurire mu kannwa kijaga mu nda kinyuriye mu njira yaco?
\v 18 Ariko ibindu byoshe bishohokaga mu kannwa bibaga biturukire m'umutima kandi byerekanaga ico umundu arico, bikamuzambya.
\v 19 Kubera ko m'umutima g'umundu havagamo ibitekerezo bibi: ubwitanyi, ubusambanyi, kugifuza umugore w'uwundi, ubusambo, kubeserana no gutukana.
\v 20 Binoya nibyo bitumaga umundu yaba mubi. Ariko kurya udakarabire ndo bihurize n'ingeso zenyu.
\p
\v 21 Yesu yaviye aho handu yigira kurya hafi ya Tiro na Sidoni.
\v 22 Umugore w'umukanani aturuka hakurya, arikwabira cane ngo: Mbabarire, Nyagasani, mwene Daudi, umuhara wanje yafatirwe n'ibizimu.
\p
\v 23 Ariko Yesu atamushubiza ikindu. Abanafunzi be barija, bamuhendahenda ngo: Nyabuneka mubyire agende kubera arikutuyombera.
\p
\v 24 Yesu yabashubize ngo: Ndo mwiji ko natumirwe gushaka no gukiza indama zaherire za Israeli?
\p
\v 25 Nyuma, wa mugore arija, apfukama imbere ya Yesu arikugamba ngo: Nyabuneka mvashe.
\p
\v 26 Yesu yaamushubize: Ndo biboneye gufata ibiryo by'abana bo murugo no kubiterera utubwana.
\p
\v 27 Uwo mugore yamushubize ngo: Ndabyemeye Mwami, ariko imbwa nazo zifite uruhusha rwo gutoragura ibya menekire hashi y'imeza ya patro.
\p
\v 28 Nuko Yesu yamushubize ngo: Wa mugore we, kukizera kwawe kurakomeye; none bibe nguko wagifusize. Ako kanya umuhara we arakira.
\p
\v 29 Yesu yaviyeyo, agera ku ngengero y'ingezi ya Galilaya atarama umusozi yikara yo.
\v 30 Abandu kangari bamusangire yo, bajenye abarwayi bebo, ibirema, abapfiye matwi, ibiragi, n'abarwayi akangari bu bwoko butandukenye. Babarambikire ku bisando bye, hanyuma arabakiza boshe.
\v 31 Abandu boshe batangeye babwenye ibirema bikirire, ibiragi birikugamba, abatumvaga barikumva, imbumyi zirikureba, maze baragisima, bahimbaza Imana ya Israeli.
\p
\v 32 Yesu amarire kwakura abanafunzi be, yagambire ngo: Mbabariye bano bandu bo tumarenye imisi ishatu batari barya no kugnwa. Kandi ndo ndenda ko bagenda guco, batagwa mu njira bapfiye injara.
\p
\v 33 Abanafunzi be bamubazize ngo: Hanoya m'ubutayu si turakura hehe imikati yo guhaza abandu akangari boshe?
\v 34 Yesu yababazize: Mufite imikati zingahe? Bamusubiza ngo: Dufite imikati irindwi n'uduhere tunnyori.
\p
\v 35 Nuko yabwiye abandu boshe ngo bikare hashi.
\v 36 Yafatire imikati irindwi na twa duhere ashimira Imana, ahereza abanafunzi ngo bahe buri mundu.
\v 37 Abandu bariye no guhaga. Batoragwiye imisigara yujwiye mu bisobane birindwi.
\v 38 Abandu boshe bariye no guhaga bari bagerire ku bihumbi bine hatarimo abagore n'abana.
\p
\v 39 Yemerera abandu boshe ngo batahe iwebo, naho we yingira m'ubwato yigira hakurya ku mipaka na Magadani.
\c 16
\cl Isura 16
\p
\v 1 Abafarisayo n'Abasadukayo bija kumupima ngo abereke ikimenyetso kiturukire mu juru.
\p
\v 2 Ariko Yesu arabasubiza ngo: Iyo bibeye k'umugoroba, mubwenye ijuru ritukwiwe mugambaga ngo ejo hakabe umuco.
\v 3 Iyo habeye mu gitondo, mumenyaga ko haraba umuvumbi kubera ko ijuru ritukwire kandi harimo ibicu. Mwiji gucunguza ijuru n'ikirere ariko ndo mwiji gucunguza ibimenyetso by'igihe mugeriremo.
\v 4 Uruzaro rubi rw'abasambanyi rwendaga ibimenyetso ariko ndo rukabibone urekire ikimenyetso ca Yona. Yabarekire arigendera.
\p
\v 5 Abanafunzi bagera hakurya. Bibagirwa kugendana imikati.
\v 6 Yesu arababwira ngo: murebe neja mukirinde imisemburo yab'Afarisayo n'Abasadukayo.
\p
\v 7 Batangira gusubiranamo no kubazanya ngo: Kubera ki basigire imikati?
\p
\v 8 Yesu abimenyire, arababwira ngo: Mwewe mufite kwizera kunnyori, kubera ki murigukora impaka no kutumvikana ngo nuko mudafite imikati?
\v 9 Ndo muramenya ndo nubwo murikwibuka imikati itanu na abandu bihumbi bishatu? N'ibisobane bingahe si byasagukire?
\v 10 Mwibagiwe imikati irindwi n'abandu ibihumbi bine? N'ibisobane bingahe byo byasigeye?
\v 11 Ndo nari ndi kubabwira ibyerekeye imikati, ahubwo nari ndikugamba ngo mukirinde imisemburo yab'Afarisayo n'Abasadukayo.
\v 12 Nuko bamenyire ko yari atari kubabwira ibyo kobyimbisa imikati, ahubwo bakirinde amigisho mabi g'Abafarisayo n'Abasadukayo.
\p
\v 13 Nuko ubwo Yesu yabaga arikugendera mu bice bya Kaizaria y'i Filipi, yabazize abanafunzi be ngo: Hano hanze abandu bagambaga ngo ndi nde?
\p
\v 14 Bamusubiza ngo: Bamwe bagambaga ngo uri Yohana Mubatiza, abandi ngo uri Elia cangwa Yeremia, cangwa umwe wo mu mbuzi.
\p
\v 15 Arababaza ngo: None si mwewe mugambaga ngo ndi nde?
\p
\v 16 Simoni Petro aramusubiza ngo: weho uri Kristo Umwana wa Data Uhoragaho.
\p
\v 17 Yesu aramusubiza ngo: Hahirwe weho Simoni wa Yona kubera umubiri n'amaraso ndari ibyo bigufunuriye rino gambo ariko n'Imana Data yo mu juru.
\v 18 Nanje ndakubwiye weho ni Petro, uri ikibuye kandi heru yaco ngayubakeho ikanisa ryanje, kandi n'ingufu y'ikuzimu ndo zikapime kuritigisa na kannyori.
\v 19 Ngaguhe imvunguzo z'ubwami bwo mu juru. Ico ukafunge hano ku si no mu juru kikabe gifungirwe, nico ukafungure mu si no mu juru kikabe gifungwiwe.
\v 20 Nuko asaba Abanafunzi be ngo: Hatagira uwo mumenyesa ko ndi Kristo.
\p
\v 21 Guturuka ico gihe, Yesu atangira kwereka abanafunzi be ko ari ngombwa kugenda i Yerusalemu kubabazwa n'abatambyi hamwe n'abakarani, ko bakamwite, ariko nyuma y'imisi ishatu ko akazuke.
\v 22 Petro amwija hafi arigutomboka ngo: Ibyo bikube kure Mwami, ndo byoshoboka.
\p
\v 23 Yesu arahindukira, yamureba no kumubwira ngo: Petro we, genda inyuma yanje, uri shetani kandi umbereye igisitaza. Ndo woshobora kumenya iby'Imana ico wiji n'amagambo g'abandu.
\p
\v 24 Maze Yesu yabwira abanafunzi be ngo: Umundu wenda kungurikira amanze yakiyanga abone kungurikira.
\v 25 Umundu wenda gukiza ubuzima bwe akabuhebe, ariko ukahebe ubuzima bwe kubera nyewe akabubone.
\v 26 None si bimarire ki umundu kubona ubukire bwo mu si ariko agatakaza ubuzima bwe? Cangwa umundu yotanga ki ngo agombore ubuzima bwe?
\v 27 Kubera ko Umwana w'Umundu akayije m'ububonere bwa Data wa tweshe na malaika, nyuma akarihe buri mundu akurikize ibyo yakorire.
\v 28 Kweli, ndababwiye ko akangari muri mwewe muri hano ndo mukapfe mutabwenye uko Umwana w'Umundu arikwija m'ubwami bwe.
\c 17
\cl Isura 17
\p
\v 1 Nyuma y'imisi itandatu Yesu yafatire Petro na Yakobo hamwe na Yohana, boshe agendana nabo heru y'umusozi mureyi.
\v 2 Yesu yahindwiye isura imbere yebo, isura ye irereza ng'izuba, imyenda ye yererereza ng'urubura.
\v 3 Ako kanya Musa na Elia bagarageye bari kuganira na Yesu.
\v 4 Petro yabwiye Yesu ngo: Mwami, biboneye ko tweshe twokibera hanoya. Ubeye unyemereye twoshinga amahema gashatu. Rimwe rya wowe, rindi ya Musa, irya gashatu rya Elia.
\p
\v 5 Akirikugamba, igiho c'umweru cabatwikiriye, ijwi ryaviye mu juru riri kugamba ngo: Wuno niwe mwana wanje, wo ngundaga kandi ndamugishimiraga, mumwunvire rero.
\v 6 Abanafunzi be babyumvisize, boshe bapfa ubwoba cane.
\p
\v 7 Yesu arija abakoraho no kubabwira ngo: Muhaguruke mwere gutinya.
\v 8 Begwiye amiso gebo babona Yesu ari wonyine gusha.
\p
\v 9 Babeye barikurindimuka ugo musozi Yesu yabategekire ngo: Mutagira uwo mwobwira ibyo mubwenye kugeza igiye Umwana w'Umundu akazuke aviye mu bapfiye.
\p
\v 10 Abanafunzi be bamubazize ngo: Kubera ki abakarani bagambaga ngo: Ni ngombwa ko Elia akamanze kwija?
\p
\v 11 Yabasubize ngo: Kweli Elia akayije gutunganya ibindu byoshe.
\v 12 Ariko ndikubabwira ko Elia yamarire kwija ariko ndo mwabimenyire kandi bamukoreye bibi ibyo bashakaga, na niko bakababaze Umwana w'Imana.
\v 13 Nuko rero, abo banafunzi be bashatu bamenya ko yari ari kugamba ku byerekeye Yohana Mubatiza.
\p
\v 14 Bamarire kwegera ihuriro ry'abandu, umundu umwe arija apfukama imbere ya Yesu arikugamba ngo:
\v 15 Mwami, mbabarire, umwana wanje arweye igicuri kandi arababeye cane. Rimwe na rimwe agwaga m'umuriro cangwa mu mazi.
\v 16 Namuzenye ku banafunzi bawe, ndo bamukirize.
\p
\v 17 Yesu yabashubize ngo: Mwewe ruzaro rutizeraga, n'abapingayi, ngabane namwe kugeza ryari? Ngakomeze kubakihanganira kugeza gihe ki? Mumuzane hanoya.
\v 18 Yesu yamagana ibyo bizimu, ako kanya biva muri wa musore arakira.
\p
\v 19 Abanafunzi bayeheye Yesu mu kafico baramubaza ngo: Kubera ki twewe tutashobweye kubyirukana?
\p
\v 20 Arabasubiza ngo: Ni kubera mufite kukizera kunnyori. Ndababwiye m'ukuri ko mwabeye mufite kukizera kungana n'akabuto ka sinapi, mwobwiye umusozi ngo: Wa musozi we, imuka hanoya ugende hakurya. Kandi bikaba guco. Kandi nda gambo na rimwe mudashobweye mubeye mwizerire.
\v 21 Ariko bino byoshe ndo mubishobweye mutari gushaba no kukiyiriza busha.
\p
\v 22 Muri ico gihe co bari bari muri Galilaya, Yesu yababwiye ngo: Umwana w'Umundu agiye guhirwa mu maboko g'abanzi.
\v 23 Nabo bakamwite ariko nyuma y'imisi zishatu akazuke. Abanafunzi bababeye cane.
\p
\v 24 Bagendire bagera i Kapernaumu, abasoresha begera Petro barikumubwira ngo: Mwalimu wenyu ndo arihaga umusoro na kannyori?
\v 25 Yabashubize ngo: ararihaga. Bayingiye mu nju, Yesu atangira kubabwira ngo: Simoni urigutekereza ki? Abami ba yino si bavanaga he imisoro cangwa amaturo? Niko si bibaga ku bana bebo gusha cangwa no ku bageni?
\p
\v 26 Petro yashubize ngo: Ni ku bageni. Yesu aramubwira ngo: Nuko rero abana bo bafite ubuhuru byo kutariha.
\v 27 Ariko twere kubabera ikigusha, genda hariya ku ngezi, urobe, uzane ihere ryo urafata ubwa mbere. Ufungure akannwa heryo urakuramo amakuta, ugende uturihire tweshe imisoro.
\c 18
\cl Isura 18
\p
\v 1 Ako kanya, abanafunzi bagendeye Yesu baramubaza ngo: Ni nde mukuru m'ubwami bwo mu juru?
\p
\v 2 Yesu yakura umwana mutoto, yamuhagarika hagati yebo arababwira ngo:
\v 3 Kweli, ndikubabwira mwewe mubeye mutahindukire no kuba ng'abana batoto, ndo mukayingire m'ubwami bwo mu juru na kannyori.
\v 4 Umundu ukakitise bugufi ng'umwana mutoto niwe ukabe mukuru m'ubwami bwo mu juru.
\v 5 Kandi umundu wakiriye no kuhangayikira umwana mutoto mu zina ryanje akabe ari njewe yakiriye.
\p
\v 6 Umundu woshe ukatume abanyizerire bagwa mu byaha azirikweho urusyo mu gosi, batere mu ngezi.
\v 7 Musi hakahoremo ibisitaza. Ariko ahekire ishano, ukabe igisitaza kuri bira be.
\v 8 Niba akaguru kawe cangwa ukuboko bikubereye ikugusha, ubice no kubita kure, kubera ko bibonereye umundu kwingira mu juru ari ikirema aho kugira ngo atabwe m'umuriro gutakazime afite amaguru gombi n'amaboko gombi.
\v 9 Iryisho ryawe ritumire ukora icaha, urivanemo no kurita kure yawe kubera biboneye kuyingira mu juru n'iryisho rimwe aho kwingira mu jehenamu n'amiso abiri.
\p
\v 10 Mukirinde, mwere gusuzugura umwe mu bano bana batoto, kuko nababwiye ngo malaika bebo bo kubarinda bo mu juru bahoraga barikurebera imbere ya Data wo mu juru.
\v 11 Mumenye ko Umwana w'umundu yayijire gucungura icabaga caherire.
\v 12 Mwewe murikubitekerezaho ki? Umundu abeye afite indama ijana, imwe igahera, mbesi ndo yosiga zazindi mirongo icenda n'icenda akagenda kwenda iriya yindi imwe yaherire?
\v 13 Amarire kuyibona, mbabwize ukuri ko yokishima cane kurenza zazindi mirongo icenda n'icenda zitari zaherire.
\v 14 Niko bimerire, ndo Data wo mu juru yokugisima kubona umwe muri bano batoto atakeye.
\p
\v 15 Mwene sho akorize icaha, genda umuhane muri mwembi gusha. Abeye yemeye, akakumva, ukabe ubwenye mwene sho.
\v 16 Ariko akiyangiye, ufate uwundi mundu mumugendere kugira ngo bikubere ubudimwe, kuko igambo ry'abandu babiri cangwa bashatu rihabwaga agaciro.
\v 17 Naho abeye yangire kubumva, mugende mubwire ikanisa, akomeze kuyanga atabwe hanje, abarwe ng'umupagani cangwa umusoresha.
\v 18 Kweli ndababwiye, ibindu mukafunge ku si no mu juru bikabe bifungirwe, kandi byoshe mukafungure ku si no mu juru bikafungurwe.
\v 19 Kandi ndababwiye ngo: Abandu babiri bafungire inama, ikindu coshe bakasabe Data wo mu juru akakibahe.
\v 20 Kubera ko aho abandu babiri cangwa bashatu bakahurire kubera izina ryanje nanje ngabe ndi hamwe nabo.
\p
\v 21 Nyuma Petro yamugendeye no kumubwira ngo: Mwami, umuvukanyi angosereze mubabarire kali kangahe? Kugeza kuri karindwi?
\p
\v 22 Yesu aramusubiza ngo: ndo ngubwiye karindwi gusha, ahubwo mirongo irindwi kali karindwi.
\v 23 Kubere ibyo, ubwami bwo mu juru bunganisizwe n'Umwami wendaga gukora imibare n'abakozi be.
\v 24 Igihe co yatangiye kubara, bazenye umwe fite ideni rye ry'italanta bihumbi icumi.
\v 25 Aburire ico kuriha, shebuja yategekire ko aba imuhatwa n'abana be hamwe n'umugore we n'ibye byoshe kugira ngo ideni ririhwe.
\v 26 Ariko uwo mukozi yapfukamire hashi atangira kumuramya no gushaba imbabazi arikumuhendahenda kumuriha kannyori nnyori
\v 27 Uwo shebuja yamupfiriye imbabazi yamufungura, yamubabarira iryo deni ryoshe, aramusonera.
\v 28 Uwo mukozi yagiye, ahwiye n'umufitiye ideni ry'idinari ijana, yamusimbukiye ku gosi, no kumuniga ngo: Ndihe mwa, cangwa ngunige
\v 29 Wa munya deni arapfukama aramuhendahenda ngo: Mbabarire, nyihanganire ngakurihe buhoro buhoro.
\v 30 Ariko we yayangire, yamufatire amugendana mu prizo kugeza igihe co kuriha.
\v 31 Nuko abandi bakozi biji ibyabeye, bababeye bagenda kubwira patro webo wambere.
\p
\v 32 Patro yamuhamageye ngo: Weho uri umukozi mubi, wansjambire ngo ngubabarire ideni ry'ibihumbi icumi, ngugirira imbabazi.
\v 33 Nawe wari ugombire kubabarira ideni ry'idinari ijana. Kubera ki utamugiriye imbabazi ngizo nakugiriye?
\v 34 Patro yarakeye cane, aramutanga ngo bamudihe kugeza igihe co akarihe by'abihumbi cumi.
\v 35 Uko niko Data wo mu juru akabagire niba mutenda kubabarirana mwewe kuri mwewe biviye mu mitima yenyu.
\c 19
\cl Isura 19
\p
\v 1 Mu gihe co Yesu yarangije gano magambo, yaviye i Galilaya agera ku mipaka ya Yudea hakurya ya Yorodani.
\v 2 Abandu akangari bamukurikiye, yabakizize indwara zebo.
\p
\v 3 Nuko Abafarisayo barija, bamupima mu magambo ngo: Mbesi bikwiriye ko umundu yotana n'umugore kubera ikibazo coshe?
\p
\v 4 Yabashubize ngo: Ndo mwasomire ko mbere na mbere Imana yaremire umugabo n'umugore?
\v 5 Aragamba ngo: Kubera ibyo umugabo akasige she na mama we, akabane n'umugore we. Nabo bakabe umubiri gumwe.
\v 6 Ndo bakabe bakiri babiri ahubwo umubiri gumwe. Rero ico Imana yahuzize, umundu atagitanya.
\p
\v 7 Baramubwira ngo: None si kubera ki Musa yemeraga ko umugabo yandika ibaruwa yo kuyirukana no gutanya umugabo n'umugore?
\p
\v 8 Kubera imitima yenyu mibi, Musa yabemereye kugirukana abagore benyu kandi kuri bamwe.
\v 9 Ndababwiye kwa kweli, umundu weshe ukayange umugore we atari kubera icaha co gusambaba, agashohweza uwundi, akabe ari umusambanyi kandi, ukashohweze wa mugore akabe nawe arikumusambanya.
\p
\v 10 Abanafunzi be bamubwira ngo: Iby'abagabo n'abagore bibeye ari guco, ndo ari ngombwa gushohweza.
\p
\v 11 Yesu yabashubize ngo: Ndo ari kila mundu ushobweye kwakira rino gambo, atari babandi bakiriye igambo.
\v 12 Kubera ko hariho bamwe bavukire ari ibifene, n'abandi bafenesezwe, ariko hariho abandi bakigirire ibifene kubera umurimo g'Ubwami bwo mu juru. Ushobweye kumva gano magambo agakurikize.
\p
\v 13 Maze bazenye abana kugira ngo abahireho ibiganja no kubashabira. Abanafunzi be babangira.
\v 14 Ariko Yesu abwenye ibyo, yagambire ngo: Mureke abana batoto bije iwanje mute kubabuza kubera ko Ubwami bwo mu juru ni ubwebo.
\v 15 Abahiraho ibiganja, nuko ava iyo.
\p
\v 16 Yesu yabeye arigutembera, umundu umwe arija yamubwira ngo: Mwalimu uboneye, ni nga ki kiboneye nokora, kugira ngo mbone ubuzima butakashire?
\p
\v 17 Yamusubizize ngo: Kubera ki urikunyita Uboneye? Uboneye ni umwe gusha, ariko ubeye wenda kubana n'Imana ibihe byoshe, ugitondere amategeko.
\p
\v 18 Yamubazize ngo: Agahe mategeko? Yesu yamubwiye ngo: Were kwita, were gusambana, were kwiba, were gushinja umundu ububesi.
\v 19 Wubahe sho na mama wawe, kandi ukunde mwira wawe nguko ugikundaga.
\p
\v 20 Uwo mushore aramubwira ngo: Ibyo byoshe ndabikurikizaga, ikindi gisigeye n'ikihe?
\p
\v 21 Yesu aramubwira ngo: Ubeye wenda kuba indungane, genda ugurise ibyawe byoshe, ubigabe ku bakene. Nawe ukabe ukibikiye mu juru, hanyuma wije ungurikire.
\v 22 Uwo mushore yumvisize ibyo Yesu agambire, yababeye, agenda kubera ko yari afite ubukire kangari.
\p
\v 23 Yesu yabwiye abanafunzi be ngo: Kweli ndabwiye ko bikomereye umukire kuyingira mu juru.
\v 24 Kandi ndabibwiye tena, birorohire kubona ingamiya yingira mu gapfumure k'isindani kuruta ko umukire yokingira m'ubwami bwo mu juru.
\p
\v 25 Abanafunzi be bumvisize batangeye cane. Barabaza ngo: Mbesi none n'inde ushobweye gukizwa?
\p
\v 26 Yesu yabarebire, arababwira ngo: K'ubwenge bw'abandu ndo bishobokire ariko ku Mana byoshe bishobokire.
\p
\v 27 Nuko Petro yashubize aramubwira ngo: None twewe ko twasigire ibyetu byoshe tukagukurikira, tukabone ki?
\p
\v 28 Yesu yababwiye ngo: Kweli mwewe mwangurikiye, mu gihe co guhindura byoshe ngo bibe bishasha, igihe Umwana w'Umundu akabe yikeye ku ndebe y'ububonere bwe, namwe mukayikare kuri za ndebe cumi na zibiri murigucira imanza ubwoko icumi bwa Israeli.
\v 29 Kandi kila mundu ukasige inju ye, abavukanyi be na she na mama we n'abana cangwa imirima kubera njewe akahembwe kali ijana kandi akabone ubuzima bukahoreho.
\p
\v 30 Ariko abandu kangari babonekaga ko ari aba mbere bakabe abo kunnyusirizo, n'ababonekaga ngabo ku nyusirizo bakabe abambere.
\c 20
\cl Isura 20
\p
\v 1 Kubera ko ubwami bwo mu juru busanaga na nyirinju wabyukire karekare mu gitondo gushaka abakozi bo mu murima gwe gw'imboko.
\v 2 Yaganiriye nabo ko akabahembe idinari imwe ku mubyizi. Nyuma yabatumire m'umurima guhinga.
\v 3 Yagendire tena isaha zishatu, abona abandu bahageze mu soko ndaco barigukora.
\v 4 Yababwiye ngo: Namwe mwije guhinga ndabahemba umushahara gwenyu, nabo bagendire m'umurima gwe gw'imboko.
\v 5 Ashubye yo saa sita na saa kenda, yafatire abandi bakozi nabo abatuma guhinga.
\v 6 Yakigenzize tena saa kumi n'imwe abona abandi bahagareye, arababaza ngo: Kubera ki muhagareye hanoya, mutarigukora ikindu umusi goshe?
\p
\v 7 Bamubwiye ngo: Nda mundu wo twabwenye wo kuduha akazi. Arababwira ngo: Na mwewe mugende kumbingira m'umurima gw'imboko.
\p
\v 8 Ha mugoroba nyiri umurima yayakwiye kapita ngo: Babwire boshe bije mbahembe umushara gwebo atangiriye ku wanyuma no kurangiriza ku bambere.
\v 9 Babandi batangiye saa kumi n'imwe barija. Yabahembire kila mundu idinari imwe.
\v 10 Abantangiye ha gitondo nabo barija, bagira ngo barahembwa kurenza abandi. Ariko nabo bahembirwe idinari imwe.
\v 11 Bamarire kuzifata, barakeye cane, barigutomboka.
\p
\v 12 Bagambire ngo: Bariya bakorire isa imwe gusha, none ko ubanganyize na twewe twakorire umusi goshe izuba riri kudutwika?
\p
\v 13 Nyiri umurima yagambisize umwe mu bo ngo: Mwira wanje, ndo ngukoreye nabi kubera ko twapatenye idinari imwe.
\v 14 Rekeraho kububura, fata umushara gwawe ukigendere, kubera ko ni njewe, ku kwenda kwanje, washakire guhemba uwanyuma n'uwambere kimwe.
\p
\v 15 Mbesi si mvite uruhusha rwo gukoresha ibyanje nguko ndenda? Cangwa wiyumvisize nabi kubera ubwiza bwanje?
\v 16 Niko bikabe, abanyuma bakabe abambere, n'abambere babe abanyuma.
\p
\v 17 Mu gihe co Yesu yataramiye i Yerusalemu, yagendire n'abanafunzi be cumi na babiri gusha. Bari ha njira, yababwiye ngo:
\v 18 Reba rero, turataramire hamwe tugiye i Yerusalemu. Ariko Umwana w'Umundu arenda gutangwa mu maboko g'abatambyi bakuru n'abakarani, nabo benda kumu ciru urubanza rwo gupfa.
\v 19 Bakamutange mu maboko g'abapagani bamunyonyoboreze no kumudiha, bamubambe, nyuma y'imisi zishatu akazuke.
\p
\v 20 Nuko mama wa bene Zebedayo, aribo Yakobo na Yohana, yija kwa Yesu n'abana be arapfukama aramuramya niho yamushabire igambo rimwe.
\v 21 Yamubazize ngo: Wenda ki? Yashubize ngo: Nyemerere, bano bana banje babiri bikare umwe m'uburyo n'uwundi m'ugutandi kwawe m'ubwami bwawe.
\p
\v 22 Ariko Yesu Yamushubize ngo: Ndo wiji ico urikwenda. Mbesi mushobweye kugnwera ku kopo ngagnwere ho? Bashubize ngo: Tubishobweye.
\p
\v 23 Yesu arababwira ngo: kweli mubishobweye kukignwera ho, ariko ibyo kuyikara m'uburyo canhwa m'ugatandi, ndo ari njewe ubitangaga. Ibyo bikahabwe ba bandi bo Data yarondweye kuva kera.
\p
\v 24 Abandi icumi babyumvisize, barakariye abo babiri hamwe na mama webo.
\v 25 Ariko Yesu yabahamageye no kubabwira ngo: Mwiji ko abategetsi bwo mu yino si bategekesaga ikingufu kandi aba shefu bebo babakoresa cane.
\v 26 Ariko ndo ariko bikabe kuri mwewe: Uwenda kuba mukuru mu gati yenyu akabe umukozi wenyu.
\v 27 Uwenda kuba uwambere muri mwewe abe umuboyi wenyu.
\v 28 Kubera ko Umwana w'Umundu ndo yayijire ngo abandu bamukorere, ahubwo yayijire gukorera abandu no gutanga ubuzima bwe ngo bube agakiza k'abandu kangari.
\p
\v 29 Baviye i Yeriko, abandu kangari bamukurikiye.
\v 30 Hari hariho imbumyi zibiri zikeye ha njira. Zumvisize ko Yesu ari gutambuka, zayabiye cane ngo: Mwami! Tubabarire weho mwana wa Daudi.
\v 31 Abandu bazibuzize ngo zihore, ariko zo zigumya kuyabira cane ziri kugamba ngo: Yewe mwana wa Daudi tubabarire!
\p
\v 32 Yesu yahagareye, yazakwiye, arazibaza ngo: Mwenda ngo mbakorere ki?
\v 33 Zamushubize ngo: Mwami dufungure amesho turebe.
\v 34 Yesu yazipfiriye agahinda, akora ku mesho gazo, ako kanya zirabire nuko zamukurikira.
\c 21
\cl Isura 21
\p
\v 1 Mu gihe co bari bagerire hafi ya Yerusalemu, bayijire i Betifage hafi ku gasozi ka Mizeituni. Yesu yatumire abanafunzi babiri,
\v 2 Yababwiye ngo: Mugende m'urusisiro ruri imbere yenyu, murabona yo ipunda izirikirwe hamwe n'icana ceyo, muyifungure muyinzanire.
\v 3 Umundu ababazize mumushubize ngo: Umwami ayikeneye. Akabareke muzizane.
\p
\v 4 Ibyo byabeye kugira ngo hashohwere ibyagambirwe n'imbuzi ngo:
\v 5 Mubwire umuhara w'i Siyoni ngo: Reba Umwami wawe yijire i wawe, yujwiye ubwitonzi kandi ahekirwe n'ipunda, n'icana ceyo.
\p
\v 6 Abanafunzi bagenda gukora nguko Yesu yabibategekire.
\v 7 Bazenye ipunda n'icana ceyo, bayirambura ho ibikwembe byebo, Yesu yikara heru yayo.
\v 8 Bamwe mu bandu kangari babaga bari aho, bashashe imyenda yebo mu njira; abandi baciye amatabi g'ibiti no kugasasa mu njira.
\v 9 Abantu babaga bari imbere n'abari bakurikiye Yesu; bari barikwabira, barikugamba ngo: Hozana Mwana wa Daudi! Uhewe imigisha weho wijire mu jina ry'Umwami! Hozana uri heru ya hoshe!
\p
\v 10 Mu gihe yayingiraga mu Yerusalemu, umugi goshe gwahungenye, bagamba ngo: Wuno ni nde si?
\p
\v 11 Abandu kangari bashubize ngo: Wuno n'imbuzi, Yesu w'i Nazareti ya Galilaya.
\p
\v 12 Yesu yingira mu nju y'Imana. Yirukana abandu boshe babaga barikugurisa no kugurira mu nju y'Imana. Yabirindwiye ameza g'abavunjayi b'amakuta, n'indebe z'abagurisaga inuma.
\v 13 Nuko yababwiye ngo: Byandikirwe ngo: Inju yanje ikayitwe iyo gushabiramo. Ariko mwewe mwayihindwiye ubuvumo bw'abasambo.
\p
\v 14 Imbumyi n'ibirema byamwegeye ari mu kanisa. Nuko arabakiza.
\p
\v 15 Ariko abatambyi bakuru n'abakarani bababeye babwenye ibitangaza byo yakorire, n'abana babaga barikwabirira mu nju y'Imana ngo: Hozana Mwana wa Daudi!
\p
\v 16 Baramubazize ngo: Mbesi ndo urikumva ibyo barikugamba? Yesu yabashubize ngo: Ingo. Ndo mwasomire gano magambo ngo: Mu kanwa k'abana batoto n'abari konga nimo hakave amashimwe.
\p
\v 17 Yesu yabarekire, yigendera hanje y'umuji Agerire i Betaniya, ararayo.
\p
\v 18 Nuko ha gitondo, agarukire m'umuiji apfi injara.
\v 19 Arebire igiti c'umutini ku nzira, yegera ihafi yaco, ariko nda kindu yabwenyeho usibye amababi gusha. Arakibwira ngo: Hatakabeho itunda kuri weho! Muri ako kanya umutini guruma.
\p
\v 20 Abanafunzi babwenye ibyo, batangeye baragamba ngo: Ni gute guno mutini gwahitire guma?
\p
\v 21 Yesu yabasubize ngo: Kweli ndikubabwira ngo: Mubeye mufite kukizera kandi mutarigushidikanya ndo mukakore gusha ibikorirwe kuri guno mutini, ahubwo mukabwire guno musozi ngo: Vahano ugiterere mu ngezi, ibyo bikahabe.
\v 22 Ibyo mukashake byoshe murigushaba, mukabihabwe.
\p
\v 23 Yesu yingira mu kanisa. Noneho mu gihe yari arikwigisa, abatambyi bakuru n'abakuru b'abandu bija kumubwira ngo: Ni ku zihe ngufu ukoraga bino bindu kandi ni nde waziguheye?
\p
\v 24 Yesu arabasubiza ngo: Na njewe nenda kubabaza ikibazo kimwe, kandi mubeye mugisubize ndababwira ni ku ngufu zande ngoraga bino bindu.
\v 25 Umubatizo gwa Yohana gwaturukire he? Gwaviye mu juru cangwa ku bandu? Barakiburanya mu mitima yebo barikugamba ngo: Tubeye dusubize ngo: Mu juru, aratubwira ngo: Kubera ki mwayangire kumukizera?
\v 26 Kandi tubeye dusubize ngo: Ku bandu turigutinya abandu kubera ko boshe biji ko Yohana yari ari imbuzi.
\v 27 Maze basubiza Yesu ngo: Ndo tubyiji. Nawe arababwira ngo: Nanje ni guco, ndo ndababwira aho mboneraga ubushobozi bwo gukora bino bindu.
\p
\v 28 Ariko muri gutekereza ki? Umundu umwe yari afite abana babiri, abwira uwambere ngo: Mwana wanje genda ukaragire imboko zanje.
\p
\v 29 Arasubiza ngo: Ndo ndenda. Nyuma yaho, arakihana aragenda.
\p
\v 30 Abwira uwakabiri guco. Nuko uwo mwana arasubiza ngo ngendire mwami, ariko atakajeyo.
\v 31 Ni nde muri abo babiri wakorire kwenda kwa She? Barasubiza ngo: Uwo wambere. Nuko Yesu arababwira ngo: Ndikubabwira kweli ngo: Abasoresha n'abambaraga bakabatange m'ubwami bw'Imana.
\v 32 Kubera ko Yohana yayijire iwenyu mu nzira yo gukiranuka namwe mwanga kumukizera. Ariko abasoreshaga n'abambaraga bamwizerire: Ariko mwewe mwabwenye ibyo, ndo mwakihannye ngo mukizere.
\p
\v 33 Mwumve ugundi mugani: Hariho umundu nyirurugo wazungurukije urupango umurima gwe, acukuramo urwina go gutaramo, yubaka mo umunara; asiga mo abahinzi aja mu kindi gihugo.
\v 34 Igihe co gusharura kirenda kugera, yatumire abakozi be kuri ba bahinzi kugira ngo abone umusharuro w'imboko ze.
\v 35 Ba bahinzi bafashe za ndumwa, bamukubita umwe, bita uwa kabiri, bita uwa gashatu bamuterire amabuye.
\v 36 Yatumire abandi bakozi, umubare gurengire ugwambere, ba bahinzi babagirira ng'abambere.
\v 37 Ariko hanyuma yaho yatumye yo umwana we arikugamba ngo: Bakamwubahe.
\p
\v 38 Ariko ba bakozi babwenye uwo mwana, bakorire inama barakukibwira ngo: Wunoya niwe ukaragwe bino bindu, mwije tumwite, tugabane guno murage gwe.
\v 39 Bamufatire bamuterera hanje ya za mboko baramwita.
\v 40 None si igihe nyir'imboko akayije, abo bakozi bakagire gute?
\p
\v 41 Bamushubize ngo: Akakureho abo bagome, izo mboko azihe abandi bakozi bakamuhe umusaruro igihe kigerire.
\p
\v 42 Yesu arababwira ngo: Ndo mwasomire mu byandikirwe ngo: Ibuye abubatsi bayangire niryo ryabeye iryo gukomeza ipembe. Rino gambo riturukire ku Mwami ni igitangaza ku mesho getu?
\p
\v 43 Niyo mbamvu mbabwiye ko ubwami bw'Imana bukabakurwemo, bukahabwe ubundi bwoko bukatange umusaruro.
\v 44 Ukahirime kuryo buye akavunagurike, kandi uwo rikagwaho akashenjagurike.
\p
\v 45 Bamarire kumva izo migani, abatambyi bakuru n'Abafarisayo bamenyire ko ari bo yabaga arikugamba.
\v 46 Benda kumufata ariko batinya abandu kangari kubera ko bayemeraga ko ari imbuzi.
\c 22
\cl Isura 22
\p
\v 1 Yesu yabashubize, ari kubacirira ugundi umugani ngo:
\v 2 Ubwami bwo mu juru busana n'umwami umwe wari arikwenda gushohwereza umwana we.
\v 3 Yatumire abakozi ngo bagende kwakira abandu bararikirwe, boshe banga kwija.
\v 4 Yatumire abandi ngo bagende kubakura no kubabwira ngo: Reba marire kugitayarisa, nabagire inga yanje, ibiryo n'ibindi byoshe biri tayari, none mwije m'ubushitsi.
\v 5 Bamuhemire, barakigendera buri mundu mukazi ke. Abandi bigendera gucuruza.
\v 6 Abasigeye iyo bagendire, bafata ba bakozi barabahonda no kubita.
\v 7 Nuko wa mwami yarakeye cane, atuma abasoda be bita ba bagizi b'amabi no kurimbura urusisiro rwebo rwoshe.
\v 8 Hanyuma yabwiye abakozi be ngo: Reba. Ubukwe bwagerire ariko abo twahamageye boshe bangire kwija, ndo bakwiriye.
\v 9 None rero, mugende mu mabarabara manini n'amannyori, abo murabona boshe bije m'ubugeni.
\v 10 Abo bakozi bagiye mu barabara no mu mayira manini barundarunda abandu boshe bo babwenye, ababi n'ababoneye, ubukwe bwujwira abashitsi.
\v 11 Igihe Umwami yingiye mu nju kureba no kuramutsa abashitsi, yabwenye umundu umwe udafite umwenda g'ubishitsi.
\v 12 Yamubaza ngo: weho wagerire munoya gute nda mwenda g'ubushitsi wambeye? Abura ico yagamba.
\v 13 Nuko Umwami yategekire abakozi be ngo: Mumufate, mumufunge amaboko n'amaguru no kumuterera hanje, kuko hakabeyo kurira no guhekenya amenyo.
\v 14 Kubera ko abahamagewe ni kangari ariko abacagwiwe ni bannyori.
\p
\v 15 Nuko Abafarisayo bagiye gupanga uko bakatege Yesu mu magambo ge.
\v 16 Batumire abandu bebo hamwe n'aba Herode barikugamba ngo: Mwalimu, twiji neza ko weho uri umundu wa kweli kandi ko wigisaga injira y'Imana ya kweli. Kandi ndutinyaga abandu, ndo nubwo urebaga ububonere bw'umundu.
\v 17 None tubwire, urigutekereza ki? Tugombore kuriha imisoro gwa Kaisari cangwa oya?
\p
\v 18 Yesu amarire kumenya ububi bwebo arabasubiza ngo: Kubera ki muri kwenda kungerageza mwa ndimanganya mwe?
\v 19 Munyereke igiceri. Bamuzanira idinari.
\v 20 Yabazize ngo: Yinoya ni sura ya nde? N'ijina n'irya nde?
\p
\v 21 Bamushubize ngo: N'ibya Kaisari. Nuko rero: Ibya Kaisari mubihe Kaisari, iby'Imana nabyo mubihe Imana.
\v 22 Bamarire kubyumva batangeye, bamusiga barikunyomboroka.
\p
\v 23 Ico gihe, Abasadukayo bagambaga ko nda muzuko gubagaho. Bija iwe bamubaza ngo:
\v 24 Mwalimu, Musa yagambire ngo umundu abeye apfiye atazeye, mwene nyina akashohweze umugore we kugira ngo amuzareho abana.
\v 25 None habeyeho abavunkanyi barindwi. Uwambere yashohweje, yapfa atazeye, umugore we yamusigiye mwene nyina.
\v 26 Gucoguco, niko byabereye uwagashatu kugeza kuwa karindwi.
\v 27 Nyuma ya boshe, umugore nawe yapfiye.
\v 28 None igihe c'umuzuko, uwo mugore akabe uwande? Kubera ko yabeye umugore wa boshe.
\p
\v 29 Ariko Yesu yabashubize ngo: Mukorire amakosa kubera ko ndo mwiji ibyandikirwe, kandi ndo mwiji ingufu z'Imana.
\v 30 Mumenye ko igihe co kuzuka nda gushohweza cangwa gushohwezwa kubera ko tukabe tumerire nga malaika mu juru.
\v 31 Kandi ku byerekeye kuzuka kw'ubapfiye, ndo mwabwiwe n'Imana ngo:
\v 32 Njewe ndi Imana y'Abrahamu, Imana ya Isaka n'Imana ya Yakobo. Ndo ndi Imana y'abapfiye. Ariko ndi Imana y'abariguhumeka.
\p
\v 33 Abandu bamarire kubyumva, batangeye kubera amigisho ge.
\p
\v 34 Ariko Abafarisayo bumvisize ko yafungire akanwa k'Abasadukayo bija kumuhurira ho.
\v 35 Umwe mu bo, umunyamategeko mukuru yamubazize, arikumupima ngo:
\v 36 Mwalimu, mu mategeko goshe ni rihe rikuru?
\p
\v 37 Yamushubize ngo: Ukunde Umwami Imana yawe n'umutima gwawe gwoshe, n'ubwenge bwawe bwoshe.
\v 38 Iryo niryo tegeko rikuru kandi rya mbere.
\v 39 Irya kabiri rimerire ngaryo ni rinoya: Ukunde mwira wawe nguko wikundaga.
\v 40 Gano mategeko gombi gazingirwemo amategeko n'imburo zo mwiji.
\p
\v 41 Abafarisayo bamarire guhurira hamwe, Yesu nawe yababazize ngo:
\v 42 Murigutereza ki ku byerekeye Kristo? Ni Umwana wa nde? Bamushubize ngo: Ni Umwana wa Daudi.
\p
\v 43 Yababwiye ngo: None si ni gute Daudi mubyo Umuka yamuyitaga Mwami arikugamba ngo:
\v 44 Umwami yabwiye Umwami wanje ngo: Wikare m'ukuboko kwanje k'uburyo kugeza igihe co ngahire abanzi bawe musi y'ibisando byawe.
\v 45 None Daudi abeye yamuyitire Umwami, yabeye Umwana w'Umwami gute?
\v 46 Nda mundu numwe wamushubize igambo na rimwe. Nyuma yaho, nda numwe wamubazize irindi gambo.
\c 23
\cl Isura 23
\p
\v 1 Nuko Yesu yabwiye ihu! Iro hamwe n'abanafunzi be,
\v 2 no kugamba ngo: Abakarani n'Abafarisayo bikeye mu ndebe ya Musa.
\v 3 Amagambo goshe bababwiraga gukora mugumve kandi mugakorese ariko mutagifata ngabo kubera ko hariho ibyo bagambaga batabikoresa m'ubuzima bwebo.
\v 4 Nibyo! Biji guhekesa abandi imizigo ziremereye zo batashobweye bonyine guheka.
\v 5 Kandi ibyo bakoraga babaga barikwenda ngo abandu babarebe no kubashima. Bamerire ng'ikaratasi bambaraga zandikirweho amagambo g'Imana. Bazigiraga zinini no kongeza imigunjo z'ikanzu zebo.
\v 6 Bakundaga kwikara m'ubwimbo bwa mbere igihe c'imizano ngo bababone mu makanisa.
\v 7 Bakundaga kuramutswa mu masoko no kwenda ko bobahamagara ngo: Rabi.
\v 8 Ariko mwewe bate kubahamagara ngo: Rabi. Kubera ko umwalimu wenyu n'umwe, na mwewe muri abavakunyi.
\v 9 Kandi mute guhamagara umundu n'umwe ngo: Data, Data ni umwe kandi aberaga mu juru.
\v 10 Muteguhamagarwa mwalimu kubera umwalimu wenyu abaga umwe; ni Kristo.
\v 11 Ukirebaga nga mukuru wenyu abe umukozi wenyu.
\v 12 Uwenda kugipandisa, akahirwe hashi, n'ukibonaga busha akahirwe heru.
\p
\v 13 Ariko mukagwiswe ho ishano mweho Bafarisayo n'Abakarani, mweho ndyarya kubera ko mufungiraga abandu umuryango yo kwingira m'ubwami bwo mu juru na mweho mwenyine mutarikwenda kubwingiramo. Na abari kwenda kukiyingiriramo mukabahabisa.
\v 14 Mukagweho ishano, mweho Bakarani n'Abafarisayo, mwewe ndyarya kubera muryaga amazu g'abapfakazi, no m'uburyarya bwenyu mushabaga n'amagambo mareyi. Kubera ibyo, urubanza rukomeye rukabatsinde.
\p
\v 15 Mukagweho ishano mweho babesi, Abakarani n'Abafarisayo, muzungurukaga no mu ngezi no mu musozi murikebesa abandu ngo bingire mu madini genyu, ariko nyuma mukabigira aba jehenamu kurenza uko mumerire.
\p
\v 16 Ishano rikabagweho mweho bayobozi b'imbumyi; mugambaga ngo ukarahirire ku nju y'Imana ndaco bikamutware. Ariko ukarahirire ku zahabu mu kanisa akabe afungirwe no kurahira kwe.
\v 17 Mweho bipfu, mweho mbumyi ni ikihe gikomeye hagati y'izahabu ni nju y'Imana?
\v 18 Kandi ngo: umundu urahiriye ku mazabahu, nda kibi akorire. Ariko urahiriye ituro rikiriho, akabe yifungisize umugozi gw'iyo ndagano.
\v 19 Mweho mwapfiye amesho, ikihe gikuru mu gati y'ituro n'igitambiro kigiraga ituro kuba iry'Imana?
\v 20 Nuko rero, urahiriye ku gitambiro abaga arahiriye igitambiro n'ibiriho byoshe.
\v 21 Kandi urahiriye inju y'Imana abaga arahiriye n'ibirimo byoshe.
\v 22 Urahiriye ijuru abaga arahiriye imbere y'indebe y'Ubwami bwo mu juru n'uyikeyeho.
\p
\v 23 Mweho bakarani n'Abafarisayo, mweho babesi muhekire ishano. Mutangaga kimwe ca cumi c'ibindu biryohire ariko mukirengagiza amagambo gari mu mategeko arigo guca urubanza rwa kweli, imbabazi no kukizera. Mugombiree kubimenya byoshe, ndaco mugirire busha.
\v 24 Mwewe abayobozi b'imbumyi mwitaga isazi ariko mukamira bunguri ingamiya.
\p
\v 25 Mwehe bakarani n'Abafarisayo b'ababesi! Muhekire ishano, mwozaga hanje y'ikopo n'isahani ariko mu ndani yebyo mwayujwizemo ibindu bihwiye no kugifuza kwenyu.
\v 26 Wowe Mufarisayo utarebaga, iza kwanza mu ndani y'ikopo n'isahani, niho nyuma ukayoze umucafu guri inyuma.
\p
\v 27 Muhekire ishano mweho bakarani n'Abafarisayo b'ababesi. Mumerire ng'amakaburi gasigirwe icoka, gabonereye inyuma ariko mu ndani hujwiyemo amagufa g'abapfu garikunuka.
\v 28 Na mwewe hanje mumerire ng'indugane mbere y'abandu ariko mu ndani yenyu mwujwiyemo ububesi n'ibibi byoshe.
\p
\v 29 Mweho babesi, bakarani n'Abafarisayo mukabone ishano, mwubakaga amakaburi g'imbuzi, kandi mupambaga ikaburi z'indugane,
\v 30 murikugamba ngo: Yabeye twabaga turiho ibihe bya ba shogokuru tuba twakomerenye nabo mu maraso ng'imbuzi.
\v 31 Ubwo rero mwiyemereye ko muri abana b'abitire imbuzi.
\v 32 Rero, mwayujwize igipimo ca bashogokuru benyu.
\v 33 Mwewe muri injoka, abana b'ibiyoka binini, mukasimbuke gute urubanza rwa jehenamu?
\v 34 None rero ndenda kubatumira imbuzi n'abandu bafite ubwenge n'abakarani, kandi akangari mu bo mukabite no kubabamba, abandi mu bo bakabakubitire ku karubanda no kubirukana mu miji zenyu.
\v 35 Kugira ngo amaraso goshe gamenekire guturuka ku ntangiro y'isi, gabandikweho ngo: Guturuka ku maraso ga Abeli indungane, n'amaraso ga Zakaria, muhungu wa Barakiya uwo mwayitire ha gitambiro, ahandu hatungenye.
\v 36 Kweli, kweli, gano magambo goshe gakayije, gakashohwerere ku ruzaro rwenyu rwoshe.
\p
\v 37 Ee mweho bandu ba Yerusalemu, Yerusalemu! Mwayitire imbuzi, mwaterire amabuye abayijire bari kubasanga. Ni kangahe si nashakire kwija kurundarunda abana benyu, nguko ingoko irundarundaga abana musi y'amababa gayo ngo ibahishe umwanzi?
\v 38 Nico gitumaga inju yenyu ikasigaremo busha.
\v 39 Nuko mbabwize ukuri, ndo mukamboneho tena, kugeza igihe co mukagambe ngo: Hahirwa ukayije mu zina rw'Uhoragaho.
\c 24
\cl Isura 24
\p
\v 1 Yesu yaviye mu nju y'Imana, arikugenda abanafunzi be bija kumuyambira benda kumuyereka inyubako iboneye y'inju y'Imana.
\v 2 Nawe yababwiye ngo: Murikureba bino byoshe, ndikubabwira kweli ko nda buye rikasigare rigerekirwe ku rindi.
\p
\v 3 Yesu yabeye yikeye heru k'umusozi gwa Elayono, abanafunzi be bija kanyombori bamubaza ngo: Ibyo ugambire bikabe gihe ki? Tukamenye gute igihe co kwija kwawe n'ico umwisho gw'isi?
\p
\v 4 Yesu arabasubiza ngo: Mukirinde, here kugira umundu wokubayobya.
\v 5 Kubera ko abandu kangari bakayije mu jina ryanje barikugamba ngo: Ni njewe Kristo, kandi bakahabure akangari.
\v 6 Mukayumve barikugamba iby'indwano n'ibihuha byeyo, mukirinde mwere gupoteza ubwenge, kuko bigombire ko ibyo byoshe bibijaho. Ariko ugo nda arigo mwisho gwebyo.
\v 7 Igihugu kikarwane n'ikindi, ubwami burwane n'ubundi. Hakabahe injara henshi n'imitingito ahandu kangari.
\v 8 Ubwo rero niho umubabaro gukabe gutangiye.
\p
\v 9 Bakababuze amahwemo, bakabite kandi ibihugu akangari bikabange kubera ijina ryanje.
\v 10 Abandu kangari bakagwe kubera amateso kangari, bakagambanire abebo no kwangana.
\v 11 Kandi imbuzi z'ububesi zikayije ari kangari, bakahaguruke no kuhabya abantu akangari.
\v 12 Kubera ko ububi bukiyongere, urukundo rw'abandu akangari rukakonje.
\v 13 Ariko ukihangane kugeza k'umwisho niwe ukakizwe.
\v 14 Guno mwaze guboneye g'ubwami gukatangarizwe isi yoshe, gukabe ubudimwe ku bandu boshe, Hanyuma, umwisho gwa byoshe gukashohwere.
\p
\v 15 Nuko rero mubwenye ikiziro cagambirwe n'imbuzi Danieli, gihageze ahandu hatungenye, urigusoma yumve.
\v 16 Nuko rero abakabe bari i Yudea bahungire ku misozi.
\v 17 Ukabe ari ku gasongero yere kurindimuka gufata abari mu nju ye.
\v 18 Kandi ukabe ari m'umurima gwe yere gutaha gufata ikoti rye.
\v 19 Ariko bikazambire abagore bahekire inda n'abari kuyonza ico gihe.
\v 20 Mushabe rero kugira ngo guhunga kwenyu kutakabe igihe c'imbeho cangwa igihe c'isabato.
\v 21 Kubera hakabeho amateso akangari gatari gabaho kuva ku ntangiro y'isi kugeza na bunoya. Kandi amateso ng'abo ndo gakabeho tena.
\v 22 Iyoba izo misi z'amateso zitagabanyizwe, nda numwe wokira, ariko ago mateso gakagapunguzwe kubera abacagwiwe n'Imana.
\p
\v 23 Habeyeho uwo kubabwira ngo: Nguriya Kristo cangwa nguwu, mwere kumwemera.
\v 24 Kubera ko ba antikristo hakabeho bari isoko n'imbuzi z'ububesi: Do gukora ibitangaza kugira ngo bahabure abandu kangari n'abacagwiwe nabo bakahaburwe.
\v 25 Mwere kuyibagirwa rero, ndababuriye bukiri kare.
\v 26 Nuko rero, bakababwire ngo Kristo ari m'ubutayu mwere kujayo, cangwa ngo ari m'ubwihisho, mwange kugendayo.
\v 27 Nguko umurabyo guturukaga iyo izuba rarungukaga, abandu bakagubona, ni muri izo njira Kristo akayije tena, niko bikabe igihe Umwana w'Umundu akagaruke.
\v 28 Mumenye ko aho umupfu aryamire niho ibinyoni bihuriraga.
\p
\v 29 Nyuma yizo misi izuba rikahinduke umuyobe kandi n'ukwezi ndo gukayake, n'inyenyeri zikagogome ziviye iheru. N'imana ikayake ingufu ibindu byoshe heru bikatitire.
\v 30 Ugo musi ikimenyero c'Umwana w'Umundu kikabonekere mu kirere, ubwoko bwoshe bwo ku si bukapfe ubwoba no kuyabira babwenye Umwana w'Umundu agarukire mu kirere heru afite ingufu n'ubushobozi kangari.
\v 31 Noneho akatume malaika be bafite ijwi rinini ry'ingunga, bateranye abarondwewe nawe baturukire mu bice bine guturuka ku ndangiro kugeza ku yindi.
\p
\v 32 Ngaho mukigise guno mugani g'umutini: Iyo amatabi gago gashishe gakazana ibibabi, mumenye ko izuba riri hafi kwaka.
\v 33 Namwe ni guco. Igihe mukabone binoya byoshe bigerire, mumenye ko Umwana w'Umundu ari hafi kandi hafi ha muryango.
\v 34 Ndikubabwiza ukuri ko bano bandu ba bunoya, batakapfe ibyo bitarashohwera.
\v 35 Ijuru n'isi bikaveho, ariko amagambo ganje ndo gakaveho na rimwe.
\p
\v 36 Kandi ibyirekeye ugo musi n'isaha nda mundu ukabimenye, haba malaika wo mu juru, cangwa Umwana, kiretse Data wonyine.
\v 37 Nguko byabeye mu misi za ca Nowa niko no kuza k'Umwana w'Umundu kukabe.
\v 38 Kuko mbere y'Umuzure abandu baryaga, bakagnwa, bagashohweza no gushohwezwa. Bagumye kubaho guco kugeza igihe Nowa yayingiriye mu safina.
\v 39 Ndaco babaga bari kugititaho kugeza aho umuzure gwabagereyeho no kubarimbura boshe. Niko bikabe igihe co Umwana w'Umundu akagarukireho.
\v 40 Nuko rero abagabo babiri bakabe bari m'umurima gumwe ariko umwe akagende, uwundi asigare.
\v 41 Kandi abagore babiri bakabe barigusya k'urusyo rumwe, umwe akagende, uwundi asigare.
\v 42 Mwere gusinzira rero kuko ndo mwiji umusi Umwami wetu akayije.
\v 43 Mumenye neja ko nyir'inju amenyire isaha yo mu joro umusambo yoyijaho ndo yosinzira kugira ngo adatobora inju ye.
\v 44 Noneho na mweho mube tayari kuko ndo mwiji igihe Umwana w'Umundu akayije.
\p
\v 45 None ni nde mukozi wo kukizerwa kandi wiji kwirinda wo patro yahize heru ngo ategeke abandu be kugira ngo abahe ibiryo ku saha?
\v 46 Uwo mukozi wo patro akasange arigukora nguko yenda, akamusime igihe akayije.
\v 47 Ndikubabwiza ukuri akamuhe ubutware bw'ibindu bye byoshe.
\v 48 Ariko abeye yabeye umukozi mibi wigambiraga ngo patro atinze kugaruka,
\v 49 agatangira kudiha abandi bakozi, akaba arikugnwa n'abasinzi,
\v 50 Umupatro we akayije umusi akabe atari tayari n'isaha atiji.
\v 51 Akamushanyure mo i ice, kandi akamuhe ibye hamwe n'indyarya. Aho niho hakabe kurira no gusya amenyo.
\c 25
\cl Isura 25
\p
\v 1 None ubwami bwo mu juru bukasaniswe n'abahara icumi bafatiree amatara gebo, bagenda kuyambira umukwe.
\v 2 Batanu bebo bari ba ndabwenge, abandi batano bari babwenge.
\v 3 Mu gihe co izo njiji zafatire amatara, ndo zahizemo ipetroli itosize.
\v 4 Ariko babwenge bo bafatire amatara gebo n'uducupa tw'ipitoroli iruhande.
\v 5 Umukwe atindire, boshe baruhire, nuko basinzira.
\p
\v 6 Mu joro hagati, abandu bayombire barikugamba ngo: Umukwe yijire, tugende kumuyambira.
\v 7 Abo bahara boshe babyukire batayarisa amatara gebo.
\p
\v 8 Izo ndamenya nazo zabwiye abo babwenge ngo: Muduhe ku petroli yenyu kubera amatara getu gazimire
\v 9 Babwenge babashubize ngo: Oya dufite tunnyori, ndo twodukwira tweshe. Ahubwo mugende ku bacuruzi mukigurire izenyu.
\v 10 Babeye bagendire ku bacuruzi ngo bagure petroli, umukwe arija. Abari bitegwiye bingirana n'umukwe mu nju y'umuzano. Umuryango gurafungwa.
\p
\v 11 Hashirire akanya kannyori, babandi bija barikugamba ngo: Mwami, Mwami dufungurire.
\v 12 Ariko yabasubize ngo: “Kweli, ndababwiye ndo mbiji.
\p
\v 13 Mube mesho kuko ndo mwiji umusi n'isaha.
\p
\v 14 Kandi bikabe ng'umundu wenda gukora isafari. Yayakwiye abakozi be, yabaha imali ye.
\v 15 Yaheye uwambere amakuta atano, uwakabiri amakuta abiri, uwagashatu ikuta rimwe, akurikije ingufu za kila mundu, nyuma yakigendeye.
\v 16 Ugo mwanya uwo baheye amakuta atano yagendire aragacuruza. Yayungukiremo agandi atano.
\v 17 N'uwahewe amakuta abiri nawe yayungukire agandi abiri.
\v 18 Uwahewe ikuta rimwe yagendire, yacukwiye icobo ahisamo rya kuta rya patro we.
\p
\v 19 Hashirire imisi, patro yagarukire. Yababazize raporo. Uwahewe amakuta atano arija azenye n'agandi makuta gatano.
\v 20 Aragamba ngo: Mwami, wambeye amakuta gatano, none reba nayungukire gatano. Patro yamubwiye ngo: Ni byija, uri umukozi mwija kandi utungenye.
\p
\v 21 Wabeye indungane mu bindu binnyori ngakongerere akangari, ingira wibere m'ubyishimo hamwe na njewe.
\p
\v 22 Uwahewe amakuta gabiri nawe yayijire, aragamba ngo: Mwami, wambeye amakuta gabiri, reba nungukire agandi gabiri.
\p
\v 23 Patro nawe yamubwiye ngo: Ni byija kandi biboneye. Uri umukozi mwija kandi utungenye, watungenye mu bindu binnyori, nawe ngakongerere akangari. Ingira wibere m'ubyishimo hamwe na njewe.
\p
\v 24 Uwo yaheye ikuta rimwe nawe arija, yagamba ngo: Mwami, nari nyiji ko uri umundu mubi, usaruraga aho utateye imbuto, kandi ugahunikaga ibyo atasaruye.
\v 25 Nagutinyire ngenda guhisha ikuta ryawe m'ubutaka. Ngiryo, ikuta ryawe.
\p
\v 26 Patro yamubwira ngo: uri umukozi w'ikinnyeteri. Wari wiji ko nzaruraga aho ndateye imbuto, kandi ngahunika ibyo ndasarurire,
\v 27 Wari ugombire guha iryo kuta ryanje abacuruzi, nogaruka ngabona imali yanje n'ifaida yeyo.
\v 28 Mumwake iryo kuta, murihe wawundi ufite icumi. Ufite akayongererwe kandi akahabwe akangari.
\v 29 Ariko udafite bakamwake nako yabaga afite.
\v 30 Wuno mukozi ndaco amarire. Mumute m'umuyobe, niho hakabe kurira no gusya amenyo.
\p
\v 31 Igine Umwana w'umundu akayije n'ububonere bwe na malaika boshe, akayikare ku ndebe gucira urubanza buri mundu.
\v 32 Ubwoko bwoshe bukahurire imbere ye. Akatanye abandu bamwe n'abandi nguko umuragizi atanyaga indama n'ihene.
\v 33 Akasire indama iburyo bwe n'ihene m'ugutandi.
\p
\v 34 Umwami akabwire abari m'uburyo bwe ngo: mwije mwewe mwahewe umugisha na Data, mufate ubwami mwatayarisirizwe gutangira Imana iremere isi.
\v 35 Kuko napfiye injara mumba ibiryo, napfiye imyota mumba ico kugnwa, nari ndi umugenj wenu mwanyakira, mumba uburyamo.
\v 36 Nambeye busha mwanyambika, ndweye mumba idawa, nari ndi mu prizo mwija kundeba.
\p
\v 37 Indugane zikamubaze ngo: Mwami twakurebire gihe ki upfiye injara twaguha ibiryo? Ni giheki si wabaga upfiye imyota twaguha ico kugnwa?
\v 38 Twakubwenye ryari uri umushitsi twakuyamba cangwa wambeye busha tukaguha imyenda?
\v 39 Ni gihe ki si twakurebire urweye cangwa uri mu prizo twagusura?
\p
\v 40 Umwami akabasubize ngo: Ndikubabwirisa ukuri, igihe mwabaga murikubikorera abakene ni njewe mwabaga murikubikorera.
\p
\v 41 Kandi akabwire abo m'ugutandi kwe ngo: Muve hanoya, mwabivumwa mwe. Mugende m'umuriro gwa buri musi, gutakazime, gwateguriwe shetani na malaika be.
\v 42 Kuko napfiye injara mutamba ibiryo, nabaga napfiye imyota, ndo mwambeye amenji go kugnwa.
\v 43 Nari ndi umushitsi ndo mwanyakiriye, nari nambeye busha ndo mwambeye imyenda, ndweye no gufungwa mutija kundeba.
\p
\v 44 Nabo bakannyambe ngo: Mwami, gihe ki si twakubwenye upfiye injara, cangwa ufite imyota, cangwa uri umushitsi, cangwa wambeye busha, cangwa urweye, cangwa ufungirwe tutakuhangayikira?
\p
\v 45 Nawe akababwire ngo: Mbabwiye ukuri, igihe mutabikoreraga abadafite ikindu ni njewe mutabikoreye.
\p
\v 46 Abo bakagende m'umuriro gutakazime, naho indugane bagende m'ubuzima butakashire.
\c 26
\cl Isura 26
\p
\v 1 Mu gihe Yesu yabaga amarire kurangiza amagambo goshe yabwiye abanafunzi be ngo:
\v 2 Mwiji ko nyuma y'imisi zibiri, Paska irikwija, n'Umwana w'abandu aratangwa ngo bamubambe.
\p
\v 3 Maze abakuru b'abatambyi n'abazehe b'Abayuda bahuriye ku mbunga y'umutambyi mukuru witwa Kayafa.
\v 4 Bakorire inama m'uburyarya ngo bafate Yesu no kumwita.
\v 5 Ariko bagamba ngo: Bwere kuba mu mizano kugira ngo abandu batekuyomba.
\p
\v 6 Nuko mu gihe Yesu yabaga ari i Betaniya mu nju ya Simoni, wa wundi Yesu yabaga yakirize ibibembe,
\v 7 umugore umwe yamwegeye afite icupa ry'amarashi g'ibeyi rinini cane, agamena ha mutwe gwa Yesu igihe yari yikeye ha meza arikurya.
\v 8 Ariko igihe abanafunzi be babibwenye, barakeye kubera igihombo kimerire guca.
\v 9 Kubera ago marashi garikugiriswa amakuta kangari no kugaha abakene.
\p
\v 10 Ariko Yesu abimenye yababwiye ngo: Kubera ki muri kubuza wuno mugore ituze? Ko yangoreye igikorwa kiboneye?
\v 11 Kubera ko mufite abakene hamwe namwe buri musi, ariko ndo tukahore hamwe buri musi.
\v 12 Kubera kumena gano mavuta k'umubiri gwanje, yabikorire arigutayarisa guhambwa kwanje.
\v 13 Kweli mweho mbabwiye ko kila handu guno mwaze guboneye gukatangazwe, kino gikorwaca wuno mugore kikagambwe ng'urwibutso rwe.
\p
\v 14 Hanyuma umwe muri ba bandi cumi n'ababiri witwaga Yuda Iskariote agendera abakuru b'abatambyi.
\v 15 Arababwira ngo: Muramba ki ngo mubahe? Bamupimira ibice mirongo ishatu by'ifeza.
\v 16 Kuva ico gihe yashakire injira zo kumutanga.
\p
\v 17 Nuko umusi gwa mbere gw'imikati idasembwiwe, abanafunzi bwamwegereye barikugamba ngo: Wenda ko tugutayarisiriza umuzano gwa Paska hehe?
\p
\v 18 Yababwiye ngo: Mugende m'urusisiro k'umundu umwe, mumubwire ngo Mwalimu agambire ngo: Igihe kigerire, iwawe niho ndarira Paska hamwe n'abanafunzi banje.
\v 19 Abanafunzi bakora nguko Yesu yabaga yababwiye.
\p
\v 20 Nuko umugoroba gugerire, bikarana ha meza hamwe n'abanafunzi be cumi na babiri.
\v 21 Babeye barikurya, Yesu aragamba ngo: Ndikubabwirisa ukuri. Umwe muri mweho arandanga.
\p
\v 22 Barakeye cane, batangira kumubwira umwe k'uwundi ngo: Ni njewe Mwami?
\p
\v 23 Yabashubize arikugamba ngo: Umundu wo turakoza hamwe mu sahani niwe urandanga.
\v 24 Umwana w'Umundu aragenda nguko byandikirwe heru ye, ariko akaheke ishano umundu uri gutanga Umwana w'Umundu. Byari kubonera ko atavuka.
\v 25 Yuda wamutangire arasubiza ngo: Ni njewe Rabi? Yamusubize ngo: Ni weho ubigambire.
\p
\v 26 Babeye barikurya, Yesu afata umukati aguha umugisha. Aragumanyura, aguha abanafunzi be arikubabwira ngo: Mufate, guno ni umubiri gwanje. Mufate mugurye.
\v 27 Yafatire ikopo, arashima. Yabaheye arikugamba ngo: Mugnwe mweshe.
\v 28 Kubera gano ari amaraso g'indagano gamenekire kubera abandu kangari kubakuraho ibyaha.
\v 29 Ariko mbabwiye ngo: Ndo ngarye amatunda g'imizabibu guturuka bunoya, kugeza umusi go ngagnwe amashasha hamwe namwe m'ubwami bwa Data.
\p
\v 30 Barangize kuririmba, bagendire ha musozi gwa Elayono.
\p
\v 31 Nuko Yesu yababwiye ngo: Mweshe muragwa kubera njewe mu rino joro kubera ibikambeho. Birijikenye kubera ibyandikirwe bigambire ngo: Ndakubita umuragiza w'indama. Nazo ziratawanyika.
\v 32 Ariko nyuma yo kuzuka kwanje mwewe ngabatange kugera i Galilaya.
\p
\v 33 Ariko Petro yashubize ngo: Noho boshe bogwa kubera wowe, njewe ndo ndagwa na rimwe.
\p
\v 34 Yesu yamubwiye ngo: Kweli ndakubwiye, mu rino joro, ingoko irabika wambakenye gashatu.
\p
\v 35 Petro aramubwira ngo: Bishobokire ndapfa hamwe nawe, ndo noguhakana. N'abandi banafunzi bagambire guco.
\p
\v 36 Maze Yesu yagendire hamwe nabo ahandu hitwa Getsemani, abwira abanafunzi be ngo: Muyikare hanoya, njewe ngendire iriya kannyori kugira ngo nshabe.
\v 37 Yafashe Petro hamwe n'abana babiri ba Zebedayo atangira kugira agahinda n'umubabaro.
\v 38 Nuko yababwiye ngo: Umutima gwanje gubabeye cane byo gupfa. Muyikare hanoya, mube mesho hamwe na njewe.
\v 39 Yagendire imbere kannyori, agwa hashi yubamire ashaba arikugamba ngo: Data, bibeye bishobokire rino kopo nere kurignweraho. Ariko bitaba uko ndenda ahubwo bibe uko weho urenda.
\v 40 Yagendire aho abanafunzi be babaga bari, asanga basinziriye. Yabwiye Petro ngo: Ndo mwashobweye kuba mesho hamwe na njewe isaha imwe?
\v 41 Ndasabye ngo mwere kuyingira mu bigeragezo. Umutima gukundire ariko umubiri ni mworo.
\p
\v 42 Yagendire ubwa kabiri, yashaba arikugamba ngo: Data bibeye bitoshobokire, rino kopo rindambuke ho, kwenda kwawe ariko gushohwera.
\p
\v 43 Yagarukire, ashanga baryamire kubera ko amesho gebo gari garemereye.
\v 44 Yabarekire, agenda gushaba tena ubwa gashatu arikugamba ago magambo tu.
\v 45 Kandi agarukire aho abanafunzi be babaga bari, yababwiye ngo: Muryame, muruhuke. Dore isaha irikwija kandi Umwana w'Umundu yatangirwe mu maboko g'ababi.
\v 46 Muhaguruke tugende, duhure nabo. Nguwo urikubafasha ngo bamvate ari imbere yetu.
\p
\v 47 Yabeye arikugamba, Yuda umwe wa ba bandi cumi na babiri yija hamwe n'abandi kangari bafite imisho, ingoni baturukire ku bakuru b'abatambyi n'abazehe.
\v 48 Na wa wundi wamutangire yabaheye ikimenyero arikugamba ngo: Uwo ngashome niwo mukafate.
\v 49 Nuko yagendire kwa Yesu, yagamba ngo: Nguramukize Mwalimu, aramushoma.
\p
\v 50 Yesu aramubwira ngo: Mwira wanje, weho kora vuba icakuzenye. Nuko abagabo bari bari hamwe na Yuda barambwiye amaboko kuri Yesu bamufata.
\v 51 Kandi, reba umwe mu babaga bari hamwe na Yesu yarambwiye ukuboko kwe, akurura umusho gwe agukubitisaa umukozi w'umutambyi mukuru, amusanguza ugutwi.
\v 52 Nuko Yesu aramubwira ngo: Shubya umusho gwawe aho gwari guri, kubera ko boshe bafataga imisho bakayitwe n'imisho.
\v 53 Cangwa urikugira ngo ndo noshaba Data kugira ngo andumire bunoya imitwe cumi n'ibiri ya malaika.
\v 54 Nuko ni buryo ki ibyandikirwe byoshohwera? Nguko byagambirwe bigomba kuba guco.
\p
\v 55 Kuri iyo saha Yesu abwira abandu kangari ngo: Mwijire kumvata ngaho ndi umusambo, n'imisho, n'ingoni? Buri musi si mbaga mu gati yenyu mu kanisa ndikubigisa. Kuki mutamvatire!
\v 56 Ariko gano magambo goshe gashohweye kugira ngo ibyandikirwe n'imbuzi bishohwere. Nuko abanafunzi be boshe bamutoroka, banyururuka.
\p
\v 57 Niho bafatire Yesu bamugendana kwa Kayafa umutambyi mukuru, aho abakarani n'abazehe babaga bahuriye.
\v 58 Ariko Petro yamukurikiye ari kure kugeza mu mbuga y'umutabyi mukuru. Yayingiye, yikara hamwe n'abakozi kugira ngo arebe umwisho.
\p
\v 59 Nuko abatambyi bakuru n'ibaraza ryoshe bashakire abadimwe bo kubesera Yesu kugira ngo babone uko bamwita. Ariko batabona n'abadimwe bahagize bo kuyemeza ubwo bubesi.
\v 60 Naho abamubeseye bari kangari, nda n'umwe wagambire iryo kumutsindisa
\v 61 Nyuma hija babiri bagamba ngo: Wunoya yagambire ngo: Nshobweye kubomora rino kanisa ry'Imana no kongera kuryubaka mu misi zishatu.
\p
\v 62 Umutambyi mukuru yahagurukire aramubaza ngo: Mbesi ndaco wosubiza? Urikugamba ki ku bano bandu barikuyemeza bino bindu kuri weho?
\v 63 Yesu yakihoreye. Umutambyi mukuru aramubwira ngo: Ngurahize ku Mana Ihoragaho, tubwire ko uri Kristo Umwana w'Imana.
\p
\v 64 Yesu yamusubize ngo: Weho ubigambire. Ariko ndikubabwira ko kuva none murareba Umwana w'umundu yikeye mu kuboko k'uburyo k'ubushobozi bw'Imana arikwija heru y'ibicu.
\p
\v 65 Nuko umutambyi mukuru yatanwiye imyenda ze arikugamba ngo: Atukire Imana.
\v 66 Murikwenda ki kandi ku badimwe? Reba, noneho mweho mweshe mumvisize gutuka Imana kwe. Murigutekereza ki? Bashubize barikugamba ngo: Apfe.
\v 67 Nuko bamuciyeho amacanjwe mu mesho ge no kumukubita ingoni, abandi bakamukopfora.
\v 68 Bagambaga ngo: Tuburire. Ubeye uri Kristo, ni nde wagukubitire?
\p
\v 69 Petro yari yikeye hanje mu mbuga. Umuboyi umwe yija aho yari yikeye aragamba: Weho wabaga hamwe na Yesu w'i Galilaya.
\p
\v 70 Ariko arannyamba imbere yebo boshe arikugamba ngo: Ndo nyiji ibyo murikugamba njewe.
\p
\v 71 Uwundi mugore yamurebire, abwira abari bariho ngo: Wuno mundu yaberaga na Yesu w'Umunazareti.
\p
\v 72 Aramutanga tena arikurahira ngo: Ndo mwiji kabisa.
\p
\v 73 Hanyuma y'umwanya munnyori ba bandi bari bahagareye aho, bija no kubwira Petro: Kweli, weho uri umwe nabo mwa, kubera ko turikumva ingambo yawe. Nuko atangira kuvuma no kurahira ngo:
\v 74 Uwo mundu ndo mwiji. Mu kanya, isake yabikire.
\p
\v 75 Petro yibuka rya gambo Yesu yagambire ngo: Mbere y'isake kubika, ukabe wambakenye gashatu koshe. Yashohokire agenda hanje arikurira n'umubabaro munini.
\c 27
\cl Isura 27
\p
\v 1 Bwenda guca, abatware bakuru b'ubwo bwoko n'abatambyi bakorire inama yo kwita Yesu.
\v 2 Bamubohire no kumugendana k'umutware Pilato, umuyobozi w'iprovense.
\p
\v 3 Yuda wamugambaniye abwenye bamukatiye urubanza yababeye, yagaruliye abatambyi bakuru bya bice by'ifeza makumi ashatu arikugamba ngo: Nakorire icaha kugambanira amaraso gatariho amakosa.
\p
\v 4 Nabo bamushubize ngo: Ndaco bigambire imbere yetu. Birikukureba.
\v 5 Yuda yatereye bya bice by'ifeza mu kanisa agenda kukimanika.
\p
\v 6 Abatambyi bakuru bazitoragwiye barikugamba ngo: Ndo bikwiriye kuzihira m'ububiko butungenye kubera ari ibeyi ry'amaraso.
\v 7 Bamalire gutunga inama, bazigurire mo umurima go guhamba mo abashitsi.
\v 8 Nico catumire ugo murima gwahewe ijina ngo ni umurima gw'amaraso kugeza na bunoya.
\p
\v 9 Niko mburo z'imbuzi Yeremiya zashohweye ngo: Bajenye ibice by'ifeza makumi ashatu kubera ni ryo beyi ry'abatambyi bakuru ba Israeli basizeho.
\v 10 Bazigurire mo umurima g'umubumbyi nguko Uhoragaho yategekire.
\p
\v 11 Igihe Yesu yari ahageze imbere y'abatware, bamubazize ngo: Ugambire koko ko uri Umwami w'Abayuda? Yesu yamushubize ngo: Ingo, nguko ubigambire.
\p
\v 12 Ariko igihe abashefu b'abatambyi n'abazehe bamuregire byingi, Yesu yakiyangiye kubashubiza.
\p
\v 13 Hanyuma Pilato yagambire ngo: Ndo urikumva ko barikukurega byingi, nawe si ndo wokiregura?
\v 14 Ndo yamushubize igambo na rimwe. Byatumire guverinere yarakara.
\p
\v 15 Mu gihe c'umuzano, kubera imigenzo, umutegetsi yafunguraga umundu umwe wo babaga bashabire.
\v 16 Kuko habaga hariho umufungwa wabaga yijwi ku zina rya Barabasi.
\p
\v 17 Bamarire guhura, Pilato yababazize ngo: Mbafungulire nde si? Barabasi cangwa Yesu witwaga Kristo?
\v 18 Koko yari abyiji ko bamwangire kubera ishari.
\p
\v 19 Amarire kwikara ku ndebe y'ubuzuzi, umugore we yamutumire ho ngo: Utagira igambo na rimwe agamba ku we kuko ni umunyakuri. Kuko nababezwe n'amagambo go mu ndoto gerekeye uwo mundu.
\p
\v 20 Nuko abakuru b'abatambyi n'abakuru b'imiryango, boshe abari bahuriye aho ngo: Mushabe Barabasi, Yesu abambwe.
\v 21 Ariko umuzuzi yababwiye ngo: Ni nde wo nabafungulira mu banoya babiri? Bashubize ngo: Barabasi.
\p
\v 22 Pilato yababwiye ngo: Ndakora ki ku Yesu witwa Kristo? Boshe bagambire ngo: Abambwe.
\v 23 Kuko yabakoreye kibi ki si? Bagumya kugamba ngo: Abambwe!
\p
\v 24 Pilato abwenye ko nda caha yabaga yakorire, uruyombo rubeye rwingi, yafatire amenci, akaraba indoke imbere y'ihuliro. Yababwiye ngo: Amaraso ge gere kubarwa ku njewe!
\p
\v 25 Nabo bamushubize ngo: Gatubeho tweho n'abana betu.
\v 26 Yesu Kristo yakubitirwe no gutangwa ngo abambwe.
\p
\v 27 Nuko abasoda bamugendanye kwa Pontio Pilato. Bamukuyemo imyenda bamuyambika umwenda g'urutuku.
\v 28 Bahambiye ikamba ry'imishubi barimwambika ha mutwe, n'imori ku kuboko kwe k'uburyo,
\v 29 Bamupfukamiye barikumunnyega ngo: Ituze Mwami w'Abayuda!
\v 30 Bamuciyeho amacanjwe, bafatire ya mori bayimukubitisa ha mutwe.
\v 31 Bamarire kumunnyega, bamukuyemo iropo, bamwambika imyenda ye, bagenda kumubamba.
\p
\v 32 Baviyeyo, babwenye umugabo w'i Kurene wo bitaga Simoni. Bamuhatire kugenda nabo ahekire umusalaba gwa Yesu.
\v 33 Bagerire aho bitaga Golgota, bigambire ngo ahandu hari ibihanga, bamugnwesize inzoga y'umukurugutira,
\v 34 ivangiremo ibishariye ngo agnweho ariko arakiyangira.
\v 35 Barangize kumubamba, bagabenye imyenda ye. Bakorire ubufindo ngo ibyandikirwe bishohwere nguko imbuzi zabaga zabitangeze ngo: Bagabenye imyenda yanje kandi bayikorireho ubufindo.
\v 36 Bayikeye aho bamucunga.
\v 37 Bahirire heru y'umutwe gwe ibirego bigambire ngo: WUNO NI YESU UMWAMI W'ABAYUDA.
\v 38 Maze abasambo babiri byabambirwe nawe, umwe m'uburyo n'uwundi m'ugutandi.
\v 39 Abari barigutambuka mu njira bamutukire barikuzunguza imitwe yebo.
\v 40 Bari barikugamba ngo: Weho ubomoraga ikanisa ukayubaka mu misi zishatu! Kikize ubeye uri Umwana w'Imana. Rindimuka ku musalaba.
\p
\v 41 Abatambyi bakuru n'abakarani n'abakuru b'amategeko nabo bamunnyegire ngo:
\v 42 Yakizize abandi, ariko ndashobweye kugikiza. Abeye ari Umwami w'Abisraeli, akirindimure ku musalaba natwe tumwemere. Yagishumbwikize ngo n'Imana, ngaho imukize ibeye imukundaga.
\v 43 Kubera ko yagambire ngo: Ndi Umwana w'Imana.
\v 44 N'abasambo babambirwe nawe nabo bamutukaga guco.
\p
\v 45 Utangiriye ku saha ya gatandatu habeyeho umuyobe mu gihugo coshe, kugeza ku saha ya cenda.
\v 46 Maze ku saha ya cenda Yesu yagambize ijwi rireyi ngo: Eli, Eli, lama sabaktani, Mana yanje n'ikihe gitumire wandeka?
\v 47 Abandu bamwe mu bari bahageze aho bamyumvisize, bagamba ngo: arikuyakura Eliya.
\v 48 Ugo mwanya, umwe mu bo arirukanga asikira sipongo ayujwiza mo inzoga ishariye ku mori yamushomesa.
\p
\v 49 Ariko abandi bagamba ngo: Mumureke, turebe ko Eliya arija kumukiza.
\v 50 Yesu arabira n'ijwi rireyi, nyuma aragipfira.
\v 51 Umurere gwabaga gukingirize ahatungenye gwatanyukire mo kabiri guturukire heru kugeza hashi, isi yanyeganyezwe n'umutsitsi, ibibuye byasandara.
\v 52 Amakaburi gafungukire, imibiri kangari y'indungane babaga bapfiye zazukire.
\v 53 Baviye mu kaburi, bingira mu muji gutungenye. Yesu amarire kuzuka yabonekenye ku bandu kangari.
\p
\v 54 Bamarire kubona ugo mutsitsi n'ibyabeye, umukuru w'abasoda b'Abaroma, n'abandi babaga hamwe nawe bari gucunga Yesu, batinye cane, nuko bagamba ngo: Wuno mugabo koko yari ari Umwana w'Imana.
\p
\v 55 Aho aho hari hariho abagore kangari bari baviye i Galilaya, bamuherekeje kugira ngo bamufashe.
\v 56 Mu gati yebo habagaba hariho Maria w'i Magdala, Maria mama wa Yakobo na Yosefu na mama w'abahungu ba Zebedayo.
\p
\v 57 Ha mugoroba, hija umugabo w'umukire witwa Yosefu w'i Arumatayo. Uwo yabaga ari umwanafunzi wa Yesu.
\v 58 Yagendire kwa Pilato gushaba umubiri gwa Yesu.
\v 59 Yosefu yafatire umubiri, aguzingira m'umwenda g'umweru.
\v 60 Aguhira mu kaburi ko yabaga yagitayarisirize mu kibuye. Nuko ahira ho ibuye rinini ku bwinjiro bw'akaburi, maze arakigendera.
\v 61 Maria w'i Magdala n'uwundi Maria baribikeye aho barikureba ku kaburi.
\p
\v 62 Ng'ejo, gwari umusi gwo gutayarisa isabato, abakuru b'abatware, b'abatambyi n'Abafarisayo bagenda kwa Pilato.
\v 63 Nuko baragamba ngo: Mutware, twibukire ko wa mubesi atari yapfa, yagambire ngo akazuke nyuma y'imisi zishatu.
\v 64 None uhireho abazamu bo gucunga akaburi kugeza k'umusi gwa gashatu. Kugira ngo abanafunzi be batakamwibe, nyuma bakabesa ko yazukire. Ubwo bubesi bwa nyuma bukabe bubi gusumba ubwambere.”
\p
\v 65 Pilato yababwiye ngo: Namwe mufite abazamu benyu, mugende, mumucunge nguko murikugifuza.
\v 66 Bagendire, bahiraho abazamu, bacunga akaburi, nyuma yaho guhira ikimenyero ku buye.
\c 28
\cl Isura 28
\p
\v 1 Nyuma y'isabato, mu gitondo c'umusi gwa mbere gw'icumweru, Maria w'i Magdala na Maria wundi bagendire ku kaburi.
\v 2 Reba! Maze umutsitsi gwanyeganyize isi kubera ko malaika w'Umwami Mana yari agogomire aviye mu juru yijire guhirika ibuye, maze aryikara ho heru.
\v 3 Yasanaga n'umurabyo, kandi yambeye umwenda gusana n'urubura.
\v 4 Abazamu batitiye kubera ubwoba bahinduka ng'abapfiye.
\p
\v 5 Ariko malaika yafatire igambo arikubwira abagore ngo: Mwewe, nyiji ko murikwenda Yesu wabambirwe.
\v 6 Ndo akiri hanoya, yazukire, nguko yari yagambire. Mwije mukirebere aho yari aryamisizwe.
\p
\v 7 Nuko mukihute, mubwire abanafunzi be ko yazukire mu bapfiye, kandi reba, atekubatanga i Galilaya. Iyo niho mukamusange ndabibabwiye.
\p
\v 8 Baviye mu kaburi bariguturuka, bapfiye ubwoba kandi bisimire. Nuko bayirukire bacurira abanafunzi ugo mwaze.
\v 9 Nuko Yesu yahwiye nabo, yagamba ngo: Mbaramukize, mugire ituze. Bamwegeye barikugira ngo bafate ku bisando bye, ngo baramuramye.
\v 10 Nuko Yesu yababwiye ngo: Mwere gutinya, mugende mubwire bene Data ngo bije i Galilaya kuko niyo bakambonere.
\p
\v 11 Bakiri mu njira bamwe mu ba bazamu, bingira mu muji, bacurira abatambyi bakuru ibyabeye byoshe.
\v 12 Bamarire guhura n'abazehe no gucura inama, baheye abasoda amakuta kangari.
\v 13 Babwiraga ngo mugambe ko abanafunzi be bijire mu joro bamwiba twewe dusinziriye.
\v 14 Kandi umutegetsi wa provense abyumvisize, twewe tukamuhoze tubakure mu shida.
\v 15 Abasoda bafatire amakuta nuko bakurikiza ibyo bategekirwe gukora. Nuko umwaze gukwira mu gati y'Abayuda kugeza bunoya.
\p
\v 16 Abanafunzi cumi n'umwe bagendire i Galilaya, ha musozi go Yesu yari yaberekire.
\v 17 Bamubwenye, baramuramya. Ariko bamwe mu bo batemera.
\v 18 Yesu amarire kubaba hafi, yababwiye guca ngo: Ubushobozi bwoshe nabuhewe mu juru no ku si.
\v 19 Mugende, muhindure abandu boshe abanafunzi, mubabatize mu jina rya Data, ry'Umwana ni ry'Umuka Guboneye.
\v 20 Kandi mubigise kugitondera ibyo nabategekire byoshe. Kandi, Murebe! Ndi hamwe na mwewe imisi yoshe kugeza ku nyusirizo y'isi.