ret_reg/59-HEB.usfm

502 lines
54 KiB
Plaintext

\id HEB
\ide UTF-8
\h Ibarani
\toc1 Ibarani
\toc2 Ibarani
\toc3 heb
\mt Ibarani
\c 1
\cl Ejel 1
\s LAHATALA GANG GAFAL GOMIMI TUTUK
\p
\v 1 Oras tulang anga, Laha tala Gang data tulang anga gonong giala tutuk, nabi-na bi giag pake.
\v 2 Aduma or as fid gaumatemi adi, Laha tala Gang miama piala tu tuk, Gafalba Gang uolu je ma gomimi miama pime ga, il rupa karanu gatang goa, Oli gomimi angaba, il rupa kara nu gie dunia tang adi Geng ba miama jadi,
\v 3 Geng ang aba Lahatala ganua hama, Ga huling melak, oli Geng anga ba Lahatala galamak molo-molo, Gasifat ajimi anga a'e gomimi. Il karanu-karanu ang a, Gengba tumba Gahur gomi mi. Gang dosa ajimi gene ga hamolang sengmuse, Gang mida Gimang Phal balolu Ga tane goa miha, toe mana gatela-gatelami.
\v 4 Anga gelang, Geng lebe miphal miama malaikat ribu ratu anga umega, Geng anga ba Gane lebe miphal a'e tohing rai gihahamami.
\p
\v 5 Angase Lahatala perna ae malaikat giala latuk sebola, “Eng adiba Nafal. Mulai fade fid adi, Neng adi miama Imang gene?
\rq Mazmur 2:7 \rq* Nagaba, oli perna Gang ae miama giala tutuk sebola,” Neng adi miama Imang gene oli Geng angaba miama Nafal gene?
\rq 2 Semuel 7:14 \rq*
\v 6 Agani ibase, Lahatala Gang gafal matu gohi dunia tang adu, Gang ubagang sebola, “Biarlah Lahatala gama laikat ajimi Geng angaba, Geng somba.”
\rq Ulangan 32:43 \rq*
\v 7 Miama malaikat gadang Lahatala ubagang sebola, “Gangba ga malaikat anga ging gene eang, Oli gobalenta fala anga miama ad faling gene.”
\rq Mazmur 104:4 \rq*
\v 8 Oli miama Gafal gadang Gang ubagang sebola, “Amihang mana anga, O Lahatala, Ae ani gegjia geg mega. Oli Atekang anga, molo-molo, angaba tekang Raja.
\q1
\v 9 Eng anga, nua ha ma amba Ang suka, phela Angka suka banaga. Anga gelang Lahatala, Gengba a'Lahatala, Gang ipal suka nafera miama Eng lomang jema, Anghise, Engba akaku gonong anga ging milebe, Oli Engba ging milebe.
\rq Mazmur 45:6-7 \rq*
\v 10 Tang oli, “Engba, Lahatala, Halomang-halomangmi, ang palika ga ejel anga miama mega je ma, oli burang anga Ang at angba majadi.
\q1
\v 11 Burang, palika kuli ilang isik, agani ibase Eng anga ae tarus. Burang oli palika anga, musi emang hula ilpaha musi anga gajoang.
\q1
\v 12 Emang hula juba molo Ang palikul, oli emang hula pakiang molo Ang tilal. Agani ibase, Eng anga ka tilal oli ka gabuala banaga, oli Eng atung anga gatopol angaka ka gaumate ubanaga.”
\rq Mazmur 102:25-27 \rq*
\v 13 Oli malaikat tata'ang ba Lahatala ae miama giala tutuk ubagang gagiani, “Natang tane goa adi mimiha, sampe amusu aphalong ajimi Nang miama akuasa dumang mega”?
\rq Mazmur 110:1 \rq*
\v 14 Angase, kalu malaikat anga Ga Eangba a'e gobalen ta, ging angba nama ging gahing, giohi lamal namaba salamat tarima anga gio moling?
\c 2
\cl Ejel 2
\s NUA HAMA PHAL-PHAL
\p
\v 1 Anga gelang, ping male kang piafak ujaga-jaga, ne ningba ping uhalela uma gia jema anga gauling, ang hise ping ake tang halu mi hola ganang.
\v 2 Kalo malaikat gifomu ng anga, tatabika ga buala banaga, oli nama ba phela gahalang ukarajang anga se ging kuli gahukuman ta madi dapa,
\v 3 angase teta bani senghise, hukuman anga bisa piohapha, kalo pingka gamau anga uhale la umagia banaga? Penang ba salamat gafiagba halo mangmi Yesus miama piala tutuk jema, sengse oli ganu a hama Gang miama maga la, namba uhalela umagia gitubing
\v 4 Oli gatang ma te mida, Lahatala ganua ha ma, oli tanda herang rupa-rupa karanu di Gang mia ma tubing, sengse oli ga karunia Eang hamolang Gang miama gamanusia gi opaul gamau gaujali anga ugaluali.
\s YESUS GADIRI GENE MANUSIA MOLO ANGA BOLA MANUSIA GOHI SALAMAT
\p
\v 5 Lahatala gang ka dunia ba majia anga, gene gajahi ng banaga, phenangba mia ma duniaba ping adi utu tuk jia adi, oli miama malai kat gadang,
\v 6 Ibase na ma anu gang ga kesaksian gene nas anu gomimi, “Manusia anga nanening, seng hise Ang gio pikir anaga? Oli manusia gafal anga alalang senghise Ang ging paduli?
\q1
\v 7 Oras ol edeng gomimi Ang geng gene, lebeh miga lolang dari malaikat; Ang sindal hamolang kadulang oli nua hama miama Geng tang, sengse Ang Geng ua da.
\q1
\v 8 Il karanu, ajimi anga Gang ging miama giaka du mang mega.”
\rq Mazmur 8:5-7 \rq* Il karanu Gang gene gang gio toku sengmu se Gang ging miama giaka domang mega, oli Lahatala gangka il anu kakelang di ugalolang, ibase ajimi gotoku Agani ib ase, oras adi gomimi pingka il anu kakelang di uling geli badu ging ea Go toku.
\v 9 Agani ibase, ping geli sebola, oras ol edeng nama Yesus Geng gene, migalola ng malaekat dumang. Yesus ba sindal nuhama nama mia magenang nama Geng uada, sebab Gang ba susala la oli aminang ahi anga mi' fa jema, anga hise, Lahatala ganua gomimi Gang bisa aminang urasa, miama na ma ajimi gadang.
\p
\v 10 Ang a gelang, Gengba, oli Geng mi il karanu Gang gene ga nua, oli Gengba salamat gafiag anga buka, miama gafal gonong gidang, Gasu sa lala gomi, ging phana nu a hama, oli hamolang kadu lang gadang jema,
\p
\v 11 Sebab Gengba gene ha molang nagaba, gingba Gang ging gene hamolang, ajimi anga gimang anu ka kelang gabung adu, anga gelang Yesuska maniang ubagang sebola ping adi miama gakaku gene.
\v 12 Gang ubagang sebola, “Nang kuli nane adi, miama nakaku gonong gitubing, Namanusia tohing rai ajimi gihahamami, Nang kuli dal phuhi miama mamenang.”
\rq Mazmur 22:23 \rq*
\v 13 Tang oli: “Nang naparsaja miama Lahatala uphei.”
\rq Yeaya 8:17 \rq* Tang oli, “Neng phenang ba adi, Lahatala falba mia mame neng ajimi nala tophuni.
\rq Yesaya 8:18 \rq*
\p
\v 14 Sebab, fal kakiri anga manusia, gi'fee oli gia'boga u, anga gelang ba, Yesus di gadiri gafak phahi anga, garupa gene emanghula manuasia gajoang, anghise ga'aminang gomimi anga, Gang iblis ga kuasaba, mia ma manusia genetamina anga gajahing gabutung
\v 15 Gang ging gene lohi, se lama giaphetal gomi amina ng kuasa, ging miama ami nang gamalal gene.
\v 16 Kalo ani se ping geli sebo la, Gang ka malaekat ba giomoling banaga, ibase Abraham gafal gidatba, Ga ng giomoling.
\v 17 Anga gelang, il rupa karanu gomi mi, Yesus garupa anga ge ne manusia gajoang, anga hise Gang ging miama Ba rate Phal gene, gomi mia ma nama gajahi, oli kalaka Lahatala ubalenta, anga hi se Gang bisa manusia gado sa anga uampo miama ma ginang.
\v 18 Tatami Yesus gadiri galokang di nama Geng soba, anga gelang na maba ae goda soba gomi mi, angase Gang gio moling.
\c 3
\cl Ejel 3
\s YESUS LEBIH MI PHAL MUSA MI OL
\p
\v 1 Anga gelang kaku go nong, ingba hamolang ka dulang, ing angba sorga abang geg angaba nama ui agang. Anga gelang Yesus Rasul phal oli Barate phal, piumangku,
\v 2 Geng anga ba kalaka, miama namaba Gang uolu jema anga gida ng, emang hula Musa kala ka maiama ga'egomi gada ng anga ga joang.
\v 3 Seba b Yesus angaba bisa nuaha ma, lebe miphal anga dapa sebab Geng anga lebe miphal dari Musa. Emang hula nama anu e'gene, namaba e'gene, nama geng uada milebe, ibase e'anga namaka uada banaga.
\v 4 Sebab e'ba nama bakung nata, anga nama anu ukara jang, ibase il karnu ba bisa mate anamang gimate gomimi anga Lahatala.
\v 5 Musa kalaka Lahatala ga e gomimi upiling, miama balenta fala gene, gengba kesaksian gene miama, il-il ba ae pingtang aduma jia anga gadang,
\v 6 Agani ibase Kristus kalaka, miama Lahatala ga'egomi gafal ge ne, phenangba ping kalo gengmi mimate anamang, pi'iman parsaja gomimi, oli geng mikakubal sampe je ma gaumate mi.
\s LAHATALA GALUALI TARUS
\p
\v 7 Anga garupa emang hula Eang Hamolang uba gang molo,
\q2
\v 8 “Fede fid adi, ingkalo gamang anga uma gia jeme angse ake iomi anga gene ga'anamang ga nang. Emang hula, tulang goda soba ingtang adu, mo e belantara babula gomi, ging Geng lafang anga ga joang ganang,
\q1
\v 9 Phenangba miamu idata gonong neng soba, Masiking ging Nakuasa anga geli galuang mitung kar phuta gomi.
\q1
\v 10 Anga gelangba, Nang nomi mia ma taphanang adi gi kalila nang ubagang sebola, “Giomi anga aji jia, ging ka nafiag na'asal manggara ti banaga.”
\q1
\v 11 Anga gela ng nang nomi mia gikalila Nang sumpa: “Ging anga ka nagadili ma na anga mimaso jadi bana ga.
\rq Mazmur 95:7-11 \rq*
\p
\v 12 Yafak ujaga-jaga ka ku gonong, ake ihahama mi anga joa giomi phela, seng se oli ing gene parsaja ba naga, sengse Gang ing pha na Lahatala miama imota goa mega.
\v 13 Ibase ing malekang fong gene mia ma tatadang, fid kakanap, selama ping do ae aphetal jia, fede fid adi gomimi, ang a hise ihahama mi anga, na ma joa ake gomi gene ga'a namang ganang, sebab do sa anga pia'ali piala leko.
\v 14 Pingdi Kristus miama pigoang gadang gene, kalo pi'iman anga Geng mimate anamang mulai gahaloma ng sampe gaumatemi,
\v 15 Emang hula ae tulis uba gang sebola, “Kalo fid adi gomimi, ing gamang anga umagia jema angase, ake iomi anga gene ganamang ganang, emang hula ing Geng lafang molo.
\rq Mazmur 95:7b-9 \rq*
\p
\v 16 Nama alalangba, per nah ae Lahatala gamang anga umagia jema, ibase ging geng lafang? Kalu gi ngba Musa moe Mesir pali ka tang giatang tedo kalu ar?
\v 17 Oli nama alalang ba, Lahatala gomi miama gikalila, galuang mitung kar phuta? Kalu gingba suka phela gahalang ukarajang, anga gelangba ging amina mitibarakang moe babula aruka tang?
\v 18 Oli nama alalang angaba, Lahatala sumpah miama maginang sebola, ging ka gadili mana anga mimaso banaga, kalu miama gingbaka sukaka, ga parenta ugaluali banaga?
\v 19 Jadi ping geli sebola, gingka mana anga mimaso banaga, sebab gingka par saja banaga anga gelang.
\c 4
\cl Ejel 4
\s PALAKI MIA LAHATALA MA NA USADIA ANGA MIMASO
\p
\v 1 Anga gelang, kalo pala ki miama gadili mana gada ng anga, bisa do mimaso jia, angase ping malekang piafak ubaruati nagase, pi ng adidi joaka bisa mana anga mimaso jadi banaga.
\v 2 Tatabi hur nua anga, nama miama piala tutuk jema, emang hula, tulangmi miama giala tutuk anga ga joang, ibase hurba ging um agia anga, ka ging gene un tu banaga, sebab hur anga gingka miama gi'iman gala topuni pake banaga, masiki ng ging umagia tarus.
\v 3 Anga gelang ping ba parsa ja, ping kuli gadiling mana anga mimaso, emang hula ae ubagang sebola, “Nang nomi kalila mi sumpa: Ging kuli ka Nagadili mana anga mi maso banaga.”
\rq Mazmur 95:11 \rq* Masiking Lahatala gakara jang palika gatiada anga gaumatemi jema.
\v 4 Oli ae nas anu gomimi Lahatala ubagang gagiani miama fid phitito ga gadang, “Lahatala di fid phiti toga gomimi, Gangka karajang ajimi ukarajang banaga.”
\v 5 Anga gelang, Lahatala ubagang sebola, Ging ka Ga gadili mana anga mi maso banaga.
\p
\v 6 Jadi oras do jia, miama manusia bakang edeng gi dang, gingbisa gadili mana anga mimaso, oli ging joa anga ging migitula hur nua hama adi umagia jema, ibase ging ka mimaso jadi banaga, sebab gingka par saja banaga anga gelang.
\v 7 Anga gelang, Lahatala oli fid anu utantu, phenangba “Fede fid adi,” Emang hula Daud tulangmi ubagang jema anga gajoang. “Fede fid adi ing kalu ga mang umagia jema anga se, iomi anga gene ga'ana mang ganang, emang hula ing Geng lafang jema anga gajoang.
\rq Mazmur 95:7-8 \rq*
\v 8 Tami Yesua gidili ma na anga miama maginang jema, angase Lahatala ka oli fid ebeng anu, miama gi tubing oras majia gomimi banaga.
\v 9 Kalo aganise, fid gadili anu do ae, Sabat gafid anga miama Lahatala gafal gidat gadang.
\v 10 Mia gingba Lahatala gadili mana matubing jema mi maso jema, angase ging ga dili, ging karajang banaga jema, emang hula Lahatala ukarajang miama gidang anga molo.
\v 11 Anga ge lang ping piafak ugape ang a hise, ping bisa gadili ma na anga mimaso. Anga hise namanu di ka mugu bana ga karna phela anga gingka uka rajang banaga anga gelang.
\p
\v 12 Sebab Lahatala gahur anga aphetal, gakuasa phal, lebe magang kalang gag olo magang, garupa anga gajoang. Firman anga gang ping tei lebe mikula, sampe piboga aji, oli piual magang pitala oli pi karosing milila, sengse geng anga gang bi sa piganukung, oli piomi ga gahi di gang geli
\v 13 Il ru pa karanu anga, ka gahon dal goami taphuning bana ga, ajimi-ajimi anga balela ng, ka geng goa taphuning banaga. Geng angaba pina ng ajimi-ajimi, hur gabale anga miama magenang, il ba ping ukarajang selama pia phetal gomimi.
\s YESUS KRISTUS ANGA BA PI BARATE MIPHAL
\p
\v 14 Sebab ping adi pi Barate phal hamolang, Gengba sorga mimida je ma, phenangba Yesus Laha tala gafal, anga gelang ma' ping Gengpuni anamang, pi persaja gomimi,
\v 15 Se bab pingka Barate phal pi moleng bala geli banaga angaba uolu banaga, ibase pi Barate phal anga, goda soba rupa karanu Gang ha rak jema emanghula ping molo, ibase Geng anga ga dosa naga.
\v 16 Anga gelang pi parsaja gomi, ma' ping Ga kadera berkat anga uada, anghise, Gang gomi miama pijahi, Gang oli ganua hama anga miama mapining, mia ma piomoling, kalo ping Geng parlo.
\c 5
\cl Ejel 5
\p
\v 1 Barate phalba, manu sia gahahamami, nama gi ng uolu miama manusia gafakil gene miama nuaha ma ukarjang miama Laha tala gadang, anga hise ging bisa sadaka, nagaba korban mia pidosa gadang anga gang gapia.
\v 2 Barate phal gengdi moleng bala, anga gelang gang malekang, uta dili moleng bala gomimi mi ama, gakaku gonongba gi ganukungba ka ehi letami bado, anga gelang ging bi sa ko'la.
\v 3 Anga gelang, gang male kang sadakaba miama dosa uampo anga gapia, joaka gapia miama ga jematba galokang gada ng banaga, ibase miama geng di gadiri gafak phahi, anga gadang,
\p
\v 4 Barate phal ba tadili betul anga, gangka tadili be tul miama giafak phahi taja ning banaga, gang karaja ng tarima karna Lahatala ba geng uolu, emanghula Harun gajoang.
\v 5 Agani dise Kristus, gangka gadiri gafak phahi anga tajaning, bola miama Barate phal ge ne banaga, ibase Geng ba gala tutuk sebola, “Eng adi miama Nafal ge ne, Fede fid adi gomimi, Neng adiba miama Imang gene.”
\rq Mazmur 2:7 \rq*
\v 6 Oli a'e surat ebeng gomimi di ubagang sebola, Eng adi ba Barate ani geg jia geg mega. Melkisedek gaparentah ugaluali.”
\rq Mazmur 110:4 \rq*
\p
\v 7 Ga'aphetal gomi, Geng miama manusia gene, Yesus sambajang, uko-uko geng anu halu, miama na maba bisa Geng gene sala mat anga gadang, gohi ami nang anga miama goha pha, gahamolang kadulang gomimi,
\v 8 Masiking Yesus anga Lahatala Gafal, ibase, Gang gafak gene galolang-galolang, masiking susa lala anga miama gadang.
\v 9 Jema ajimi Gang gene gang molo, Gengba miama salamat gaejel gene ani ge g jia, miama nama alalang ba Geng parsaja.
\v 10 Oli Lahatala Ga'agang Geng miama Barate phal gene Melkisedek gaparenta ugaluali.
\s PI'IMAN GOMI PHILING
\p
\v 11 Tohing rai ba nang bo la miama iala tutuk, Ani iba se nang lobil jema miama iala sarinta, ibase gene gata rang miama iala tutuk ang a susa. Sebab iomi tamadi tamadi ifeli miama uhalela.
\v 12 Gamamolose, ing adi nama ajar jema, ibase nang iulingse ing adi do nama parlo giohi tang ing ajar magala, miama ilba talalu parlu gadang, phenangba Lahatala gafiag ga'asal, gala mal gamate gadang. Ing ad i irupa emanghula, indo ko noba najia, ingka mud ana mangba kede bado.
\v 13 Namaba do konona jia, ging anga gi ganukung, emang hula fal kalokul molo, ging ka Lahatala gafomung pa hang anga geli banaga.
\v 14 Agani ibase mud anama ng anga, miama namaba gi boga aji gail phohing kuat dagiri, angaba maginng gi ng kede, sebab tulang mi ging geli sebola tata'angba nua, bisa kede oli tatang ba phela, angse kede ganang.
\c 6
\cl Ejel 6
\p
\v 1 Ang gelang, ma ping ajaran gahalomang, miama Kristus gadang anga mia ma mega, sengse ping pia ka phei pi'iman gomi maju ol edeng magala, Ping ake ulang-ulang ajaran tobat gahalomang angba gang pitadili gene tamina, sengse pi iman miama Lahatala up hei
\v 2 Ajaran miama pibo ga'aji adi hala, piatang mia ma pibiang tang mega se ngse nama amina gene ba le aphetal, oli hukung ani gejia.
\v 3 Angaba ping uka rajang, kalo Lahatala ujali.
\p
\v 4 Sebab namaba gafak ubaruati jema, ging anga gahalomang ging liali anga harak, ging oli ganua hama anga gomimi gene gang liali jema, ging ganua hama sorga geg anga urasa jema ging oli Eang Hamolang go mimi aphetal, oli aphetal ga nua hama gomimi.
\v 5 Gi ng Lahatala ga Firman ang a urasa, ging dunia ae maji a, gakua anga urasa.
\v 6 Ag ani ibase, ging Kristus gafia g anga miama giohapha, alalangba bola ging bisa, gi afak phahi anga ga buala, sebab ging Lahatala Gafal anga geng salip ga mialo, ging oli geng gene mania ng, nama tohing rai gahaha mami.
\p
\v 7 Sebab, mekeba ai uhela jial tohing amogal anga, geng anga gahasil anga ta lalu tohing, miama nama ba kalaka uarajang anga gada ng. Angase gang kuli Laha tala gabung tarima.
\v 8 Ag ani ibase, kalo meke anga bila magang, oli bukal ma gang ba afing, angase me ke anga gagunang ka uban aga, oli ol edeng magala anga se, nama geng kutuk nama ad faling migapia.
\p
\v 9 Agani ibase kaku gono ng, ingba anga nang nomi miama ijahi, masiking tutuk agani, ning tutuk adi iohi io mi anga gene anamang, phenangba ilba ututuk adi bola iohi iafak phahi anga gohi salamat anga harak.
\v 10 Sebab Lahatala anga tatabi adil. Karajang ajimiba ing ukarajang oli iomi taja jahiba ing miama matubi ng, oli gane gomi miama na ma hamolang gadang ang a, emanghula ing do a'e uka rajang aduma sampe adimi jia.
\v 11 Ning ibagang, nama ananu gang tahang udagili i'iman gomimi, anga hise pi maksud molo-molo anga gang bisa tahang sampai jema gauma temi.
\v 12 Ang a hise ing ake malas gana ng, ibase ing male kang, na maba janji palaki harak je ma, angaba ing ging sonto, i'iman oli itahang udagili gomimi.
\s LAHATALA GAPA LAKI GABULA BANAGA
\p
\v 13 Waktu Lahatala pala ki miama Abraham gadang Gang gadiri ba miama gala palaki sebab, gadiri anga le be miphal dari il rupa kara nu.
\v 14 Lahatala gala tu tuk ubagang sebola, “Nang kuli berkat miama ing tang, sengse nang kuli ataphana ng anga gene gang tohing rai.”
\v 15 Gang ga udagili gomi palaki gapil, Abraham ba palaki anga tarima.
\p
\v 16 Manusia sumpa mia ma, namaba lebe miphal da ri geng, oli sumpa anga mia ma giganukung tegahala gacap gene sengse oli mia ma il karanu anga gene gaumatemi.
\v 17 Jadi Laha tala gang bola ga palaki a nga miama matubing, gene giomi anga tatabi ga'ana mang sebola, geng ba mia ma e gamanusia gene, ang a ka gabuala banaga, anga gelang sumpa miama hial patang anu gene.
\v 18 Ang a hise il alo ka gabuala ba naga miama Lahatala gada ng, alangba bola Gang pi pingba adu geng gabang adi Gang pia'ali. Ibase Gang pi tomba piohi, pi mianama ng adi miama Geng mima te anamang, oli ilba Gang mia ma mapining jema ngaba pake.
\p
\v 19 Pimianamang ba gie ping u, adiba miama lifang fal anu gene miama piual magang gadang, gene ga ng tening, sampe jema ha kang gamota goa.
\v 20 Ma naba Yesus perna mimaso, Geng angaba fiag buka mi ama mapining. Gengba mia ma pi Barate phal gene ani geg jia, miama Melkisedek gaparen ugaluali.
\c 7
\cl Ejel 7
\s BARATE PHAL MELKISEDEK
\p
\v 1 Melkisedek raja Salem, geng anga barate phal ba lolu, Abraham geng harak, Abraham gang raja-raja tu tul gamilil gomi bale, Melki sedek berkat miama genta ng.
\v 2 Abraham angmi ga sadaka bakang karanu mia ma Melkisedek genang, il rupa karanu ba gang milil gomi mia. Gahalomang Melkisedek gaubagang se bola, “Raja molo-molo,” gata ng mate, “Raja Salem,” gauba gang sebola, “Raja tomi anu.”
\v 3 Geng anga gifa gima ng ubanaga. Oli gataphana ng dika ubanaga, oli gaphe tal, gahalomang, oli gau ma te gasrinta dika ubanaga, Geng anga garupa emang hula Lahatala gafal molo, geng angaba miama Bara te gene ani gegjia.
\p
\v 4 Gauling nama adi tata bi mahena, anga gelang pidata Abraham di, gatang gahi miama magenang, il karanuba gang rampas mili l gomi.
\v 5 Taurat ugaluali se, Lewi gafal gonongba pa ngka barate puni, anga gela ng, ging angaba bisa nama gatang gahi kumpul, gika ku gisaserang gabung mia, masiking ginang ajimi ang a hama-hama Abraham ga taphanang.
\v 6 Agani ibase Melkisedek adika Lewi gata phanang banaga ibase ha sil bakang karanu anga gengba Abraham gabung mia, sengmuse gang oli ba rakat miama gengtang, pa dahal Abraham ba Lahatala gala janji palaki jema.
\v 7 Pingka herang banaga gengba migalolang anga, malekang berkat miama gengba migatela gengtang
\p
\v 8 Oli anu phenangba, ga tang gahi anga manusia bi asa oli amina angaba tari ma. Ani ibase, il adi gomimi pinggeli tarang sebola, joa ka manusiaba tarima bana ga, ibase Geng ba aphetal gegjia angaba tarima.
\v 9 Anga gelang ubagang sebo la, Lewi ba bisa nama gata ng gahi anga mia, ibase gi ngdi giatang gahi miama Abraham genang.
\v 10 Mel kisedek Abraham geng ha rak anga, Lewi gakarajang anga do ae Abraham geng u jia.
\p
\v 11 Kalo bola iman gang jadi molo, karena Lewe ga iman gakarajang gelang, anga gelangba Israel ging bisa Taurat gaparenta adi tarima, kalo agani se gagu nang manening, iman ebe ng gene gang mate, Melki sedek gafiag ugalu ali, oli ka Barate Harun gataphana ng banaga?
\v 12 Jadi kalo Barate gaparenta ga buala, angase Taurat gapa renta di malekang gabuala.
\v 13 Namaba ping ubaga ng jia adi, abang ebeng ga ma nusia, oli gi'abang gomi ang a nama'anu dika perna doru anga ubalenta bana ga.
\v 14 Sebab ping geli se bola, pi Lahatala anga Yahu da ga'abang gomimi adu. Musa gangka perna, Barate anu kakelang di ututuk uba gang, miama abang anga gadang sebola Yahuda aba ng anga nabi anu dinaga.
\s YESUS GARUPA BARATE EMELKISEDEK GAJOANG
\p
\v 15 Il ajimi adi jadi gene mang tarang, tatami Barate ebeng ba angami adu, garu pa emanghula Barate Melki sedek gajoang.
\v 16 Geng miama Barate gene angaka pi manusia gamau ugaluali banaga, ibase Lahatala ga kuasa aphetal geg jia, anga gamau
\v 17 Sebab tatami, surat hamolangmi ubaga ng, miama gadang sebola, “Eng adi miama Barate ge ne ani gegjia geg mega, Melkisedek gaparenta uga luali.”
\p
\v 18 Ping gabar gaedeng goa mi gaulingse parenta fegeng anga gaumatemi jema, sebab gamoleng di'u, oli gagunang ka ubanaga
\v 19 Parenta anga ol ede ng kakelang di, gangka na ma geng gene lohi banaga, ani ibase oli ga gomi gae' edeng anga gang bola pimi kuat piohi mia gophei, oli pi mikuat angaba ping phana miama gabung-gabung.
\p
\v 20 Oli pimikuat ping pha na sumpah. Barate gaebe ng anga ging miama bara te gene gasumpa ka ubana ga, ibase miama Barate ge ne, masiking gasumpah ka ubanaga
\v 21 Agani ibase, Gang bisa miama Barate gene, sebab Gengba sumpa gene. Emanghula ae ubaga ng jema gajoang, “Lahatala gang sumpah je ma, gang ka gaganukung gabuala banaga; “Eng adiba miama Barate gene, ani gegjia gegmega.
\rq Mazmur 110:4 \rq*
\v 22 Tatami sumpa anga gelang, Yesus miama hial patang gafagi, ping bisa pa laki gaminua anga mifa.
\p
\v 23 Do jia anga, barate talalu tohing, anga gelang kalo barate joa amina, anga se barate gaebeng miama gi ng tilal.
\v 24 Agani ibase Yesus gengba Barate anga puni ani geg jia, sebab Ge ng angaba aphetal ani geg jia, Gangka amina banaga.
\v 25 Anga hise Yesus Gang bisa ping gene salamat uaji aji. Kalo ging bohula Lahata la gola adu Yesus galuali, Sebab geng anga aphetal, Gang sambajang tarus mia ma gidang.
\p
\v 26 Barate phal garupa agani angaba ping geng parlo, phenang ba, Barate Phal hamolang, ka'karita banaga. Geng do saka Geng'u banaga, Geng phuhi gatela gatela mida toe sorga gatang goami.
\v 27 Yesus Barate phal ebe ng anga gajoang banaga. Ging malekang sadaka ang a gapia fid kakanap, gama tula miama gadosa gadang senghise gamialo miama je mat gadosa gadang. Agani ibase, Yesuska parlu ukaja ng agani banaga, Gang uka rajang mianu kakelang, ani gegjia, phenangba gadiri ga lokang.
\v 28 Musa gaparen ta anga manusia moleng bala angaba phuhi mima Barate gene. Agani ibase sumpaba Lahatala gabung adu anga, Musa gaparenta ae jema, ubagang sebola La hatala ba utantu angaba, Gang gafal angaba Gang Geng gene hamolang, oli molo-molo sampe ani geg jia gegmega.
\c 8
\cl Ejel 8
\s YESUS BARATE PHAL FOMUNG HABA GOMIMI
\p
\v 1 Adi ba miama pitutuk adi gahur gaejel gene; Ping adi pi Barate phal anu toe Lahatala gatang tane goa sorgami, kadera Phal balolu tang miha.
\v 2 Geng anga toe mana Hamolang kadu lang, e gamamo angaba mi, nama ubalenta, Lahatala ga tangba miama gene, ka ma nusiaba gene banaga.
\p
\v 3 Barate phal ba, nama matubing gohi sadaka gapi a anga, ani ibase Barate phal adi, gengdi malekang gasadaka anu phana gapia, miama ga sadaka gene.
\v 4 Kalo Barate phal adi gie dunia tang aphetal, angase gengka miama Barate ge ne banaga jema, sebab du nia tang adi, barte phal sa daka gapia, Taurat gaparen ta ugaluali anga ae jema.
\v 5 Phenangba ging ba sam bajang ukarajang anga, sor ga abang galamak angaba ging ae ukarajang. Emang hula, Lahatala Musa galatu tuk, mianu Musa bola kum pulang ga'e gene Gang uba gang sebola, “Ang bola il karanu ajimi ukarajang ang ase, anga ukarajang emang hula neningba nang mia ma uatubing jema moe adual tang anga gajoang.”
\v 6 Agani ibase, adise Yesus karajang tarima miama nama ubalenta, lebe mima hena sebab, fumung haba anga gengba mia pifiag tu la geng gene lebe mibalo lu, tatami nama Gengba Ge ng utantu miama palaki ga minua anga gadang.
\p
\v 7 Ja di kalo palaki gahalomang anga gagahalang ka ubana ga angase, palaki gimi alo anga ping ka parlo banaga jema.
\v 8 Karna Lahatala manu sia gagahalang geli jema, Gang ubagang sebola, “Uling, gaoras kuli ing tang adu Lahatalaba ubagang, “Oras anu gomimi Nang ku li palaki haba miama Israel oli Yahuda gamanusia giala palaki,
\q1
\v 9 Emanghula kaja nji palakiba, Nang miama id ata gonong gala palaki, ang a gajoang banaga, Phenangba oras Nang, natang miama giatang puni, giala topuni Mesir palika tang kaluar gajoang Tatami Na janji palaki, ba Nang miama giala tutuk anga, gingka uhalela umagia banaga. Anga gelang, nangka ging paduli banaga, Lahatala gamang.
\q1
\v 10 Adi palakiba Nang miama Israel gonong giala palaki jema, oras anga gau matemi Lahatala ubagang, “Nang kuli nafiag na'asal anga, miama giomi gomi anga mimega, Nang kuli tulis miama giomi gomi anga mitulis Neng adi miama gi Lahatala gene, oli ging anga miama nafal nidat gene.
\q1
\v 11 Ging ka gikaku gisase rang anga ging teng ajar banaga, oli giabang nagaba gikaku gonong giala tutuk ubagang sebola, “Uling Lahatala anga geli,” sebab ginang ajimi uling Neli je ma mulai mikakiri sampe gaphal ujia.
\q1
\v 12 Sebab Nang kuli, nomi miama gijahi oli phe la gahalang anga uampo, miama maginang, Nangka oli gi phela gi gahalang anga unanomi banaga.
\rq Yermia 31:31-34 \rq*
\p
\v 13 Oras Lahatala palaki haba miama giala tutuk, Gang gene, palaki fegeng anga mulai pake banaga. Oli ilba pake banaga oli il ba bola musi angase, nama miama phegang jema.
\c 9
\cl Ejel 9
\s PALAKI FEGENG GOMI SAMBAJANG
\p
\v 1 Tatami palaki fegeng gomimi di, nama ibadat ga fiag ga'asal, oli Mana Hamo langba gie dunia tang, ang a di nama ae gomimi tulis.
\v 2 Lahatala gahalombak anga malekang usadia aga ni; balelang gomimi anga lampu, meja oli roti kede ge g di a'e angaba ubagang sebola mana hamolang.
\v 3 E'gomi haka gamialo, gamota goa anga, nama ub agang sebola Kamar Hamo lang kadulang.
\v 4 Gomimi bangbang dupa gapia ge mana di ae, nama mas ba miama gene. Oli palaki gapi ti dia'e, gail phohing anga, nama masba miama gene. Oli piti gomimi anga, mako emas di anu ae gomimi, ma nna roti sorga mihela di ae mako mas gomi angami, oli Harun gatekangba mianu hupak, oli fal palaki kahialo diae gomimi.
\v 5 Oli piti ge ng tang anga, malaikat kaki ri alo ae mete jia, ibase oras adi ka gaoras, ping il adi ututuk milebe bado.
\p
\v 6 Ajimi-ajimi anga, nama usadia sengse, Barate gono ng e'ga kamar gahalomang mi maso oras kakanap, ging maso sambajang miama La htala gadang.
\v 7 Agani iba se, Brate phal angaba gang bisa kamar gamialo anga mimaso, ibase tung anu se maso miamu. Gimaso gomi anga, gang fee ba phana maso miama Lahatala ga hondal goami, miama sada ka gene, miama gadiri di ga dang, oli miama jemat gido sadi gadang, phenangba do saba ging giafak ukaruang banaga senghi ukarajang.
\p
\v 8 Eang hamolang miama matubing, ubagang sebola, fiag ba kamar hamolang ga dang, angaka buka bado, ka lo kamar hamolang anga do a'e.
\v 9 Il adi koli tutuk miama oras adi gomimi. Ag ani dise pemberian oli sada ka rupa rupa, oli sadaka ru pa karanuba ping miama magenang anga, ka bisa mi ama piparlo sambajang anga, gene gakanapmi jadi banaga.
\v 10 Sebab ilba pi ng ukarajang anga, suma miama piboga aji gahi gafe la, il kede jialna ba gadang, oli aphetal piboga aji gama u, angaba ugaluali jema sa mpe oras gahaba anga pi ng tang adu.
\s PALAKI HABA GOMIMI LAHATALA UADA
\p
\v 11 Agani ibase Kristus adu miama Barate phal ge ne, miama il nua ba'ae adu jia gadang. Gang mana ha molang phenang mimaso, Gengba miphal, oli molo molo, manusia gatangba miama gene banaga, oli gamanaka jadi banaga,
\v 12 Gang mana hamolang anga mimaso, mianu kakela ng ani gagjia. Gangka oli ka biab gafee, sengse oli sapi gafal gefee phana mimaso banaga, ibase Gadiri gafee galokang angaba, phana nama uhala, mianu kakela ng ani gegjia gegmega.
\p
\v 13 Sebab, kalo kabiab lotal gafee, sapi lotal gafee, oli sapi manalang gamoro anga, miama nama gaphela gahalang uhapose nama gi boga aji jadi lohi, hamolang
\v 14 Kalo aganise Kristus, Geng anga Eang, gaphohi ng ubanaga gomi, gafak miama sadaka gafagi, ka ka rita ol edeng dinaga Laha tala gahondal goa, anga miama piomi gomi gakari ta, oli pikirang phela, tadili betul phela anga uhala ula ming, Anga hise ping dibisa aphetal Lahatala ubalenta.
\p
\v 15 Il adi gelangba Kristus miama palaki haba ga ka'atang gene, angahise gi ngba Lahatala giagang je ma anga ging bisa gakafa sa anga dapa, tatami il ba nama miama giala palaki jema. Sebab aminang jadi jema anga miama gi piphe la gahalang uhapo, mulai pi phela ba halomang-halo mangmi ukarajang mulai palaki halomangmi miama mapining.
\p
\v 16 Kalo surat palaki anga ae, angase nama ba amina jema angaba tulis miama mega.
\v 17 Sebab surat anga nama bisa gala lamal, kalo namaba surat tulis anga amina jema, surat anga gagunangka ubana ga, kalo namaba surat gene anga do ae aphetal jia.
\v 18 Anga gelang, getaba niba palaki gahalomang anga ka pake banaga, kalo feeka halu banaga.
\v 19 Sebab Musa mulai Taurat ga parenta kaluar miama Israel genang, gang sapi ga fee oli kabiab gafee, seng muse gang jial miama u dabu. Gang wol ilpaha phi pha anga anu mia, sengmu se gang kalepa adeng mia, gang miamama buku Tau rat anga lepa, sengse oli ga joa anga gang miama jema t di ging lepa.
\v 20 Seng muse gang ubagang sebo la,” Adi ba fee palaki ba Lahatala uparenta miama idang iohi ugaluali.”
\v 21 Garupa agani angaba, Musa gang il pohing kara nu ba'ae e'hamolang gomi mi anga, ajimi-ajimi binanta ga'fee anga miama lepa'
\v 22 Taurat gaparenta uga luali angase, il pohing kara nu ba'ae e'hamolang gomi mi anga fee miama lepa, ja di kalo fee anga ka gaboko ng banaga angase, dosa ka uampo bado.
\s YESUS KRISTUS AMINA GANG MANUSIA GADOSA UAMPO
\p
\v 23 Anga gelang, il rupa ka ranuba miama surga ga lamak gene anga, parlo ge ne gang hamolang, agani ibase il karanuba toe surga gomimi, korban gaminua angba miama gene gang ta ng hamolang magala. Seba b Kristus gang kamar ha molangmi maso anga,
\v 24 ka manusia gatangba mia ma gene banaga, anga mia ma il mamolo gago gene. Ibase adise Gang surgami maso, Gang toe Lahatala ga hondal goami miha, karna ping gelang.
\p
\v 25 Kristus di ka gadiri anga gene tamina tarus-tarus banaga, emang hula barate phalba kamar hamo langmi maso, tarus-tarus tung jema tung adu, gang ka gafee galokang phana banaga.
\v 26 Kalo agani se Kristus di gang susa anga harak tarus-tarus, mulai ga adu gomimi. Ibase Kristus gadiri miama matubing mi anu kakelang, sampe ani gegjia oras palika gaumate Gang pidosa uangpo mia ma mapining, sampe Gang gadiri gafak phahi anga di nama gene tamina
\p
\v 27 Emang hula, manusia ba nama utantu genetami na mianu kakelang, sengse gang nama hur parisa ga hondal goa mate,
\v 28 Aga ni ibase Kristus nama gene tamina mianu kakelang, mi iama manusia gadosa to hing gadang, oli Ga'adu ga mialo Gangka'adu, dosa tanggung oli uampo bana ga, ibase Gang salamat pha na adu miama, namaba a'e miha Geng baing jia anga miama magenang.
\c 10
\cl Ejel 10
\s KRISTUS AMINA MIANU KA KELANG ANI GEGJIA
\p
\v 1 Taurat gaparenta anga miama gago ba gene, mia ma il nua hamaba ae ging tang adu majia gadang, angaka tatabi geng phena ng ba anga banaga. Anga gelang sadaka hama jia angaba ging tung kakanap ukarajang tarus-tarus, anga gelang Taurat gaparenta angaka bisa ging gene mo lo banaga masiking ging adu gabung-gabung.
\v 2 Gaubagang sebola, sadaka oli persembahan ba ping ukarajang tarus-tarus anga gamamolo se ping ake uka rajang ganang, sebab Gang uhapo mianu ka kelang, Ani ibase namaba sambaja ng anga gingka gidosa ang a ukaruang banaga?
\v 3 Agani ibase ging kalo sada ka oli persembahan anga mia angase ging bale gido sa anga ugieling, tung jema tung adu.
\v 4 Sebab sapi lotal gafee, oli kabiab lotal gafee, anga gangka bisa miama pidosa anga gene gang jadi lohi banaga.
\p
\v 5 Anga gelang Kristus du nia atang adu gang uba gang sebola, Korban oli Persembahan anga nangka suka banaga, Agani ibase, Ang nama gaboga aji anu, Ang usadia miama nadang jema,
\q1
\v 6 Angka sadaka ba gapia, oli ilba miama dosa uampo banaga, angka suka banaga.
\q1
\v 7 Angmuse nang ubagang sebola, 'Nengba adi: Tami ae surat golol gomi mi tulis mia Nadang bola, Nang adu bola Amau anga ukarajang O Nimang Lahatala.'
\rq Mazmur 40:7-9 \rq*
\v 8 Gaumate mi Kristus gang ubagang sebola, Kor ban persembahan, oli sada kaba gapia anga, Angka su ka banaga, oli ka omi geg ba naga. (nama miama sa daka gene taurat gaparen ta ugaluali.)
\v 9 Gang oli tang ubagang magala, “Nengba adi, Nang adu ka rajang Amau amba ugalua li. “Yesus il ba gaha lomang anga Gang uhapo gene ga hamolang, sengse oli il ba gamialo anga, Gang utantu miama mega.
\v 10 Oli Ga mau gomimi, Gang ping ge ne hamolang, Yesus Kristus gang gaboga aji genetami na, mianu kakelang ani geg jia gegmega.
\v 11 Barate anga gonong na ma ubalenta fid kakana p, oras mijema oras miadu, gindi sadaka ba hama jia amba ukarajang, ibase ka bisa miama gahalang uha po jadi banaga.
\v 12 Ibase Kristus gaboga aji adi mia ma sadaka gene, karna do sa gelang, mianu kakelang ani gegjia gegmega. Gang mida toe Lahatala gatang tane goa miha.
\v 13 Gang miha gaphalong anga go nong gapil, miama giaka du mang mega.
\v 14 Kristus gadiri anga Gang miama sa daka aphetal gene, miama gingba Gang ging gene ha molang agani gegjia.
\p
\v 15 Eang hamolang di mi ama saksi gene mia il adi gadang, sebab Gang uba gang sebola,
\q1
\v 16 Adiba palaki phena ng, Nang miama nafal nidat oras anga gomimi. Pimanaking ubagang, “Nangkuli nafiag na'asal anga miama giomi gomi anga mimega, oli Nang oli tulis miama gi ga'nokung mada anga mimega.”
\rq Yermia 31:33 \rq*
\v 17 Sengmuse Gang anga mi tang hamoga, “Nang kuli gigahalang ang a gonong, miama unatajo bing, Nangka giphela anga uneling banaga.”
\rq Yermia 31:34 \rq*
\v 18 Oras adi gomi, Nang ampo anga usadia miama nama ajimi gadang Jema. Anga gelang ka binangta usadia miama dosa uampo banaga jema.
\s LAHATALA ANGABA GABUNG-GABUNG
\p
\v 19 Anga gelang, kaku go nong adise pibarani anu'u jema, Gang ping phana ka mar hamolang anga mima so, Yesus ga'amina gafee go mimi.
\v 20 Fiag haba oli aphetalba Yesus buka gaba lelang miama maphining, ganebe gomimi, phenang ba gaboga ajimi.
\v 21 Oli ping adise pi Barate phal anu gengba Lahatala ge'e hamolang gakapalang,
\v 22 Anga gelang, ma ping pi diri adi miama Geng anga ba gabung-gabung, piomi uaji-uaji, pi iman parsaja go mimi, pi hamolang kadula ng gomimi, sengse pikara ng karita anga, oli pi phela gahalang anga miama pio hapha, sebab Gang jial ha molang, anga miama ping hala jema.
\p
\v 23 Ma'e ping pi piumang ku, oli pimikakubal anga pu ni anamang sebab Gengba Lahatala, gapalaki anga ka laleko banaga.
\v 24 Ma'e ping gafiag gola sengse ping tomi miama tajajahi teng hondil karajang nua gomimi
\v 25 ake iafak pha hi anga miama namaba bi asa tala topuni miha gane tajaning anga galeta gana ng, ibase biasa nama adede ng topuni miha ukarajang angaba gajoang. Ibase ma' e, ping tengtatumba oli ing malekang geli sebola Pima naking gaoras aduma anga apal apal jema.
\s AKE LAHATALA GENG LAFANG GANANG
\p
\v 26 Sebab ping kalo leko-leko dosa anga ukarajang tarus, masiking ping ganua hama, oli gafiag ga'asal ang a geli, oli manggarati jema, ibase ga feeba bola miama pidosa uhapo ka ub anaga jema.
\v 27 Il ba ae piapil jia henangba, hukuman phal-phal, susa lala, ad faling huli ng gaseng ka ubanaga, anga ba miama Lahatala gamusu anga gadang.
\v 28 Kalo nama alo, naga ba nama atoga miama sak si gene, angase nama alala ng ba Musa gaparenta ang a lafang, angase nama ang a gene tamina, piomi ake mia ma gajahi ganang,
\v 29 Kalo aganise lebe mi tama di hukumanba miama na maba Lahatala Gafal anga gomate lamal, ging oli uba gang sebola, fee palaki ang a karita, padahal fee anga ba miama ging gene hamo lang ging oli Lahatala ga Eang Hamolang, ganua ha ma anga gajajahing.
\v 30 Ping geli, Gang ubaga ng sebola, “Gabale balas anga Neng ba uator, Neng adiba balas mia maginang.” Gang oli ubagang sebola, “Pi manaking kuli Gamanu sia anga geng hukung.”
\v 31 Kalo agani se, ping male kang rasa susa, ping kalo aphetal Lahatala gatang go mi jemase tetabani.
\s BARANI IBASE SABAR ANGA UGARIANG
\p
\v 32 Agani ibase, uieling fid-fidba fa jema anga, ganu a hama anga io liali jema, ing iafak phahi anga taha ng udagili. Masiking tangta ngan tamadi-tamadi anga ba, ing tang adu.
\v 33 Masi king nama ijajahing ibabu tung, nama tohing rai gaha hama mi, oli miananu base ingdi nama ing gene susa, emanghula ning gajoang.
\v 34 Ibase ing ma lekang io mi miama gijahi, gingba ae bubu emi miha, ing maleka ng iomi uaji-uaji ging tari ma, masiking ibisa ikafasa anga, nama rampas miga phohing agani ibase, ing geli sebola bisa kafasa ani gegjia gegmega anga, Ga ng kuli usadia miama ma minang.
\p
\v 35 Anga gelang, ake i'mi anamang anga phei gana ng, sebab i'mi anamang angaba gene berkat phal phal mia idang.
\v 36 Sebab ping parlu Gengmi anama ng agahise, ping bisa Laha tala gamau anga ugaluali, anga hise neningba Gang miama pi palaki anga ping bisa puni.
\v 37 Sebab, “Ka'u laluang dinagase" Geng ba ae adu majia anga kuli adu. Ga aduma anga Gangka ga soru banaga.
\q1
\v 38 Agani ibase, ging ba hamolang anga, ging aphetal karna gi'iman. Ging kalu baruati oli giophal uholong angase Nangka, ging suka banaga.
\rq Habakuk 2:3-4 \rq*
\v 39 Ping adi namaba ka gophal uholong banaga, pingka fa silaka anga harak banaga, ibase ping adiba nama gaiman'u, ping pha na fa piual magang gariang.
\c 11
\cl Ejel 11
\s IMAN
\p
\v 1 Iman anga, pimianama ng miama il karanu karanu ba ping upapiomi, oli ilba ping uling geli banaga ang a gatanda gene.
\v 2 Sebab iman gelang nama tulang gonong nama bisa ging tajaning.
\p
\v 3 Pi'iman gomimi, ping mangarati sebola, burang palika adi jadi anga Lahata la gahur gelang, Anga gela ng, neningba pinguling geli adi gonong, ilba pingka uli ng geli banaga gomimi jadi.
\p
\v 4 Pi'iman gelang Habel gang sadaka lebe minua angaba gang miama Laha tala genang, ani ibase Kain geg anga naga. Oli Habel gasaaka angaba Lahatala tarima gahondal goami, mi ama sadaka nua anu gafa gi. Lahatala Gang ubagang sebola, sadaka garupa aga ni angaba Gang suka. Sebab gaiman gelang, masiking Habel gang amina jema ani ibase, gang do bisa tutuk jia.
\p
\v 5 Henok ga'iman gelang, gang ka amina banaga, Pi manaking geng phuhi aph aphetal toe sorga mimida, Tami namaka geng phuhi mida bado anga, gang nua hama angaba ukarajang ae gaphetaal gomimi miama Lahatala gomi gene gasa nang.
\v 6 Il ba ping ukaraja ng anga bisa miama Laha tala gomi gene gasanang, kalo pimikuat gengmi mate Nama alalang ba Lahatala gola, oli tatabi parsaja se bola Lahatala ae, angse ga ng berkat miama nama ba suka gotaganing genang.
\p
\v 7 Oli pi'iman gelang, ilba pingka uling geli bado, La hatala Noh gohi kampal be hil maiama gahial gafal ga dang, Noh gang ugaluali ka rna gaiman gomimi ganng ukarajang. Tatami Lahatala bohula jial phal miama dun ia gajahing, anga gelang, Noh gengdi miama, nama hamolang gataphanang ge ne, sebab gaiman gelang.
\p
\v 8 Pi'iman gelang, Abra han Lahatala ga'agang go hi mate, manaba Lahatala utantu miama gipasaka ge ne gadang jema. Anga gela ng gang mate lamal masiki ng mana anga gangka geli banaga.
\v 9 Oli gamikuat gelangba, gang mate meke ba Gang miama gala palaki anga gadang jema mimiha, miama nama adu manang gene, Isak Yakob gala halo mbak dodu mimiha, gapala ki gapil.
\v 10 Tami Abraha m gang miha manaba Laha tala miama gala palaki ga pil, Abang anga, kamanusia gatangba miama gene ba naga, ibase Lahatala gatang ba miama gene.
\p
\v 11 Pi'iman gelang, masi king Sarah matul jema, ga ngka bisa fal gala banaga, agani ibase gang bisa aph or, gangdo kuat bisa fal ang augajali masiking gang ma tul jema, ka bisa fal ugajali jadi banaga. Sebab Sarah gang pasrsaja sebola, Geng ba gala palaki anga ka leko banaga.
\v 12 Anga gelang masiking gang tabi matul jema bola amina, agani iba se gang bisa ajali, gatapha nang gatohing anga id toe burang gomi, ping tagana ng jadi banaga, oli phat poe phuat gadingkil mi molo.
\p
\v 13 Ginang ajimi adi ami na gi'iman gomimi, ilba na ma miama giala palaki ang aka tarima bado, agani iba se ging palaki anga parsaja masiking do letami jia, seba b ging geli sebola, ging ang a nama adu manang, nama fiagmi lalamal gie dunia tang.
\v 14 Gitutuk ubaga ng ani anga, miama matubi ng tarang-tarang sebola, ging do abang mamolo anu gapil jia, miama gidiri gia fak phahi anga gadang.
\v 15 Kalo ging pikir sebola mana halomangba ging mi miha angaba gang miama giala tutuk, angase, ging bi sa bale mana angami jema
\v 16 Ani ibase ging mana lebe minua ba'anu gola phena ngba surga. Anga ge langba, Lahatala gangka mani ang banaga, Gang uba gang sebola Geng angaba gi Lahatala, sebab Gang a'e abang anu usadia jema miama maginang.
\p
\v 17 Gi'iman gomimi, tata mi Pimanaking Abraham geng uji, gohi Isak miama sadaka gene, Gengba janji pa laki tarima jeme anga, gangka ugaga banaga, ma siking gafal anu kakelang, ibase gang miama sadaka gene.
\v 18 Miama gafal anga gadang, mianu Lahata la ubagang sebola, “Nama gane Isak angaba ataphan ang”
\v 19 Abraham tatabi Lahatala parsaja, gang par saja sebola, Lahatala anga nma amina di gang bisa ge ne bale aphetal. Abraham parsaja, masiking Isak ami na, bisa bale Isak harak.
\p
\v 20 Pi'iman gelang, Isak gang berkat bagang mia ma, Yakob oli Esau gadang.
\v 21 Oli Yakop ga'iman ora s ga'aminang apal, gang La hatala gabagang berkat mi ama Yusup gengtang, gang gabiang mima Yusup gate kang gabiang ugapha.
\p
\v 22 Oli Yusup ga'iman go mimi, ga'aphetal gaumatemi, Israel Mesir palika tang kaluar, gang parenta miama magi nang, giohi tadili miama gatala gadang oras ging mana angami kaluar.
\p
\v 23 Pi'iman gomi Musa oras gogajali nama gaphu ning mi'uru atoga gifa gi mang gabung, ging geli se bola Musa anga fal ba tala lu enas, anga gelang gingka raja gaparenta uphaliling banaga.
\p
\v 24 Oli pi' iman gomi, Musa philing phal se ngmuse gang ubagang se bola gengka Firaun gafal hial gafal banaga.
\v 25 Ga ng Lahatala gafal gidat ga la susa anga, lebe minua, aphetal dosa gala sanang suma oras ol edeng gomi mi.
\v 26 Gang pikir sebo la, Kristus gasusa lala anga gagunang lebe miphal mia ma Mesir gakafasa umega, sebab musa gaganukung anga miama nua hamaba ae adu majia angaba gadang.
\p
\v 27 Pi'iman gomi Musa Mesir palika mia gohapha, gaphukang mali dinaga mi ama Raja Firaon gadang. Gang parsaja sebola, Geng ba ping uling geli banaga ae gala topuni.
\v 28 Gapar sa gomi Musa Paska ukara jang gang oli fee miama fia gajel gate lepa, anghise am inang gamalaikat ka Israel gamanusia degi banaga.
\p
\v 29 Gi Iman gomimi, Israel ging bisa tang pipha mila mal lifat, emang hula ging adung tati tang lamal anga gajoang, agani ibase Mesir gamanusia dibola, ukaraja ng agani, phenangba ging tang gomi hola hela.
\p
\v 30 Gi Iman gomimi Yeri ko gatembok bisa rafak, ging lamal mi goleng fid phiti toga gomi.
\p
\v 31 Gi'iman gomimi, Rahab nama sundal phal anga namaka gingba parsaja ba naga, gala gienetamina ba naga, sebab gang Israel ga gahing fala gang ging tari ma.
\p
\v 32 Oli naneningba nang tang oli ubagang magala? Na oraska ubanaga bola iala sarinta miama Gidion, Barak, Simson, Yefta, Daud, Semuel, oli nabi nabi ebeng gala,
\v 33 Oli gi'iman gomi mi abang-abang ging gaja hing gabutung, ping nua ha ma ukarajang, janji palaki anga ping harak, oli singa-singa gag angadi ping bisa takali,
\v 34 Ad huling ka amina ubanaga ping gene tamina. Ping oli kalang ma gang uhapha. Ping moleng bala gomimi di ping bisa bale kuat, Milil taliakng go mimi ping kuat dagiri, biar tohing rai adu ping gatiari.
\v 35 Nama hial gonong, na ma amini bale aphetal ging geng tarima, ani ibase ging joa anga, nama ging saniko ng, gingka gidiri anga mia ma susalala anga uhapha banaga, anga hise ging bo la peng mialo ging bale ap hetal lebe minua angaba ta rima.
\v 36 Oli ging joa ang a nama gijajahing gibabutu ng, ging hapha, nama ging laking, ging miama bubu emi gamihing.
\v 37 Nama Fal miama giodu, nama gi ng horo paras ualo, oli nam a kalang miama ging behil, joa anga lamal lamal, pakia ng gibogami angaba galo kang pake, oli joa anga jum ba, nagaba oli kabiab gaph ual angaba pake, ging tala lu masiking, nama ging ge ne rupa-rupa,
\v 38 Dunia adi gingka bisa tang aphe tal jadi banaga, anga gela ng gingfa il ugahala, oli ma il ugahala, adual phal ba ta ng lamal, ging adual kabara ba mi aphetal, oli pa ae me ke gomiba mi aphetal.
\p
\v 39 Masiking nama nua hamaba usarinta miama gidang, sebab gi'iman anga gelang, ibase gingka uhale la banaga gie dunia tang.
\v 40 Agani ib ase Lahatala gang ilba lebe minua anga ba usadia miama pidang, anga gelang, ka ping bana ga angase ging ka aphetal molo anga harak banaga.
\c 12
\cl Ejel 12
\s YESUS GENG SONTOH
\p
\v 1 Ping adi, pisaksi gato hing, emanghula bano fede ping goleng ping phalaphal anga molo, anga gelang ma e dosa tohing raiba ping pa ta ping anodu anga miama mega, sengse nuahama ba piomi goa jia usadia jema angaba gadang ehi.
\v 2 Biarlalah ping pieng miama Yesus ilkaranu majadi, oli pi'i man gene molo angaba gauling, suka nafera usadia miama magenang jema, oli Gang gafak usadia leut to ni, Gangka susalala anga pa duli banaga. Anga gelang, a dise Gang toe Gimang gata ng tane goa miha.
\v 3 Ping Yesus amba upieling, tami Gang tahang udagili, masi king gamusu tohing rai ge ne miama gadang ibase, Ga ng utoku gelang piual ma gang dika susa oli, manasal banaga.
\s LAHATALA ANGA PIMANG ANU MOLO
\p
\v 4 Itadili gomimi miama dosa lafang anga, ifee'titik anu di kaluar ol edeng ba naga.
\v 5 Angase fong ge ne miama idang anga ing utajobing jema? Karna ping adi gafl anga gelang, gang pi fong gene. Nafal gonong, ake ifeli mia ma ukaphe kalo Pimanaki ng ifong genese. Ake iomi anga miama gaka kurang ganang kalo gang ifong gene. i
\q1
\v 6 Lahatala gafong gene anga, Gang gomi miama nama gajahi. Gang liag miama nama hapha sebab Gang geng uolu miama gafal gene.”
\rq Amsal 3:11-12 \rq*
\p
\v 7 Ing malakang tahan udagili, kalo nama ing nasi hat, kalo aganise Lahatala Gang bola ing miama gafal gene. Fal tata'angba gima ngka perna gafong gene banaga?
\v 8 Kalo ingka fo ng gene malekang uhalela ibase ngka uhalela banaga, angase ing angaka miama gomi fal gene banaga, iba se ing anga fal naliafang.
\v 9 Gami mida, pimang ba gie dunia tang adi ging pi ng ajar, oli ping ging uada, haro mat, kalo aganise, pimang ge ngba miphal balolu toe gate la miha anga, Geng angaba piaphetal puni. Geng anga, pi ng malekang Geng haromat milebe?
\v 10 Sebab, kalo pi mangba gie dunia tang oras ol edeng gomimi gang bola pia phetal jadi nua, fiag rupa karanu gomimi. Kalo aganise Pimangba toe sorgami Gang ping ajar bola tetabani seng hise, pingdi bisa ganuahama hamolang kadulang anga go mimi.
\v 11 Fomung pahang ajimiba Gang miama mapini ng anga ka tatabi piomi geg banaga, oli piomi gene gake ta. Agani ibase jema gauma temi, gang ping phana fa mia ma nuahama enas hamola ng, miama namaba gang gi ng hukung giohi nua anga miama gidang.
\s PIAPHETAL GAFIAG MALEKANG GAULING
\p
\v 12 Anga gelang, iatang ba la anga, oli iaka phung bake ta anga ajimi gene ga'ana mang,
\v 13 Nua ba fiag anga gene molo miama iaka gada ng, anga hise iaka gagotba ba la anga ake kifil ganang, ang hi ing jadi mona
\p
\v 14 Tomi anu amba gatiari miama inang ajimi ihahama mi, sengse, aphetal ha mola ng angaba gatiari, sebab ping ka aphetal hamolang banaga angase, pingka uling Lahatala geli banaga.
\v 15 Iafak ujaga angahi, nama anudi ka Lahata la ganua hama anga ka gioha pha banaga, oli iafak ujajaga anghi ilba malmakitang ake ihahamami philing ganang. Anga hise, nama tohing rai ka fa phela mimugu banaga.
\v 16 Ing geli sebola, ihahama mi, anga nama joaka ae aphe tal ganukung taphokang, oli ha molang banaga, emang hu la Esau gang gamatu aphali mud piring anu gelang.
\v 17 Ping geli, jema fid gaumate mi, Esau bola berakat tarima phenang ba, nama gatomba, ga oras ubanaga jema, Masiki ng gang kohanuleng bola ga fak gabuala, agani ibase gang ka tarima banaga.
\p
\v 18 Sebab ingaka adual ba nama bisa degi, oli ad huling ba faling jiaba gola adu bana ga. Nagaba oli il kakua teke nagaba oli harikang pha lba buaning ba gola adu banaga.
\v 19 Oli ing ka sorong gama ngba gola adu gamang anga umagia, oli namagamang ba mianu ging umagia muse, gi nang ajimi jajari, anga gela ng ging bagang sebola, nama gamang anga ging ake tang umagia ganang.
\v 20 Sebab gingka tahang udagili jadi ba naga, oras Gang parenta ang a miama maginang, “Oli masi king binanta banu adual ang a degi, angase binanta angadi malekang fal miama hajong genetamina.”
\v 21 Il ba garu pa agani anga, ping uling geli se, piphukang mali. Anga gela ng Musa di ubagang sebola, “Nengdi naphukang mali oli tarus baruati jajari.”
\p
\v 22 Ani ibase, adise ing Sion adual bagola adu, Lahatala ga kota aphetal Yerusalem sor ga, oli ing Gamalaikat ba, ping ka taganang jadi banaga ang aba gola adu.
\v 23 Adise ing nama tohing rai tokumpul ba gola adu, phenang ba miama Lahatala gafal matu gene, na ma toe miama daftar sorga mi tulis jema. Gengba Lahata la, hukung miama manusia, oli mia Eangba nama hamo lang, Gang ging gene molo ajimi mia gadang.
\v 24 Ing Yesus gola adu jema Gengba miama pi fiag gene, Palaki Haba gomimi, oli gafee ba bo kong jema, Ga fee anga tutuk lebemi tutung kalo ping mia ma Habel gafee umega.
\p
\v 25 Yafak ujaga, anga hise ing ake gemba tutuk anga gatomba ganang. Kalo ping Gengba pifong gene anga gatomba gie dunia tang, ping ka gohapha jadi banaga, Kalo aganise pingka piafak adi ue bang miama Gengba sorga mi pifong gene anga uhapha jadi banga.
\v 26 Tulang anga gamang dunia gene taojang tadili jia, ibase adise Gang pa laki sebola, “Oras anumise, nangka palikaba galokang ga fafili banaga ibase sorga aba ng di nang gafafili.
\v 27 Hurba ubagang sebola, “Mianuse” Gaubagang sebola ilba gang bisa gene gang ta dili, phe nangba ajimi anga Gangba miamajadi, angahisa ilba gangka ojang banaga, anga ka tadili banaga, ani geg jia gegmega
\p
\v 28 Anga gela ng, abangba ka ojang banaga anga ping harak sengse, ma'e ping ganua hama anga mia ma gala tutuk, pisadaka ba go mi geg angaba miama mage nang, oli go'toku Geng uada gomimi, pisuka nafera gomi mi.
\v 29 Sebab Pi Lahatala anga, Geng anga ad faling huling, Gang ping gene ping kuli jianggal.
\c 13
\cl Ejel 13
\s FONG GENE MIAMA NAMA PARSAJA GADANG
\p
\v 1 Tomi tajajahi miama Pikaku pisaserang gadang angauka rajang tatus.
\v 2 Uieling nama gengaji fiagmi lamal anga ging tarima, seba b tadili garu pa agani anga, nama adede ng ging Lahatala gamalaikat ba, ging geng tari ma, ibase gingka ukaruang banaga.
\v 3 Namaba ae hukung gomi mi anga ing uieling, emang hula ingdi ae hukung gomi molo. Oli namaba nama ae ga jajahing anga ing ueling sebab ingdi dogie dunia tang.
\p
\v 4 Aphetal hial amu anga ujaga, sengse inang ajimi aphetal teng uada, ake itanang mana anga gene gakarita ganang, anghi aphetal hial amu anga gang jadi hamolang. Sebab Lahatala gang nama buha pu si, phela gahalang ukarajang gang kuli ging hukung.
\v 5 Yafak phahi ake miama seng gamalal gene ganang, oli ilba ae iabung angaba, pa ke pas pas miama idiri gala hama, sebab tatami ae ubaga ng sebola, “Nangka ing mima natajo bing gene banaga, oli Nangka oli perna io galolang banaga.
\rq Ulangan 31:6 \rq*
\v 6 Ang gelang piparsaja gomimi, ping ubagang sebola: “Na Lanhatala angaba tulung moling gamamolo, anga gelang naphukang ka mali banaga. Neningba nama bola gene miama nadang?”
\rq Mazmur 118:7 \rq*
\p
\v 7 Ueling, boma gonong ba perna Lahatala ganua hama miama ing ajar, gia phetal anga ing bake gauling, seng se gi'iman anga ing bake ga papanena miama ia phetal gomi,
\v 8 Yesus Kristus ka ga buala banga melengmi, fede adi, oli ani gegjia gegmega.
\p
\v 9 Nama gohi ake iaphetal anga gene il ughala ganang, ajaran rupa-rupaba ingka ge li banaga gomimi ganang. Lebe minua angse, iomi anga gene anamang, ganua hama gomimi, Ka miama il kede jialna gafiagba ging galala mal, ajimi anga gagunangka ubanaga, miama gingba uka rajang agani anga gidang.
\p
\v 10 Ping adi pi kedera anu ae, miama namaba E' Hamo lang gomimi balenta anga ga dang, Ging anga ka angami il kede banaga.
\v 11 Binanta-binanta gaboga gafee ba Barate phal phana Kamar Hamolang gomimi miama sa daka gene, miama pigahala ng uampo anga, ka miama e'uhapha gapia baaga.
\v 12 Phenangba Yesus su salala mimugu, abang gafi ag aga gomi, anga gamak sud anga bola gamanusia gene gahamolang, gafe go mimi.
\v 13 Anga gelang ma e ping Yesus geng harak e gamota goami, sengse gasu sa lala anga moling toni, emanghula nama gajajahi ng anga molo.
\v 14 Sebab dunia ba ping gie tang adi abang joaka ani geg jia geg mega banaga, ibase aras adi, ping gie abang anu a'e aduma jia anga ba ping miha gapil.
\v 15 Anga gelang, Yesus ge ngmi angba ping pisadaka oli pi persembahan miama Lahatala genang tarus-tarus, phenangba pitutuk piu bagang miama gane anga ba tajaning.
\v 16 Ake kara jang nuahama anga, miama itajobing gene ganang, sengse neningba ae ing'u a nga miama topaul, sebab sadaka garupa agani anga ba Lahatala suka.
\p
\v 17 Na maba iatang tedo anga ua da, sengse oli giotoku seba b ging ba iual magang ang a jaga, oli ing kuli hur gaba le anga miama maginang. Agani anghi ging rasa sana ng karajang anga ukaraja ng, gingka karjang giomi ga kakubal oli wadadedeng ba naga, sebab karajang aga ni gauntu dapa banaga.
\s SAMBAJANG GOMIMI
\p
\v 18 Sambajang miama ni dang sebab ning geli sebo la, ilba gie niomi gomi mi adi, nua hamaba giemi, ang a gelang neningba ning ukarajang angase ning te ng uada.
\v 19 Nang tatabi itomba anga hse, ing tatabi tang sambajang mikuat ma gala, anga hise nama nohi laju bale iola adu ing harak magala.
\v 20 Adise Lahatala, tomi anu nuahama ga'ejel, Geng ba Yesus pi Lahatala gohi bale aphetal, Gengba PiLa hata la pi terangfala gama molo, miama jumba fal ga dang, gafee miama piala palaki ani gegjia.
\v 21 Geng ba iafak uator ganua hama gomimi, miama il nua hama gada ng. Biarla gogalolang Gang piomi gomimi karajang, mia m a gomi gasanang gene, Tuha n Yesus Kristus gomi. Geng amba tajaning pale fang ajimi magenang ani geg jia geg mega. Tatabi.
\s PALAKI GAUMATEMI
\p
\v 22 Kaku gonong, nang ing hondil, na'fong gene anghi ing gomimi tahang udagili, bisa uhalela umagi a. Tami fong gene adi nang tulis ol edeng kelang mia ma maminang.
\v 23 Nang bola miama iala tutuk, tata mi pikaku Timotius nama geng miama bubu e'mi phe nang, nama geng lapas je ma. Gang kalu nola adu ang ase, nibalapi topuni iola adu ing harak.
\p
\v 24 Na palaki adi, miama namaba iatang puni, anga ajimi giala tutuk, oli miama nama hamolang anga di aji mi giala tutuk. Pikaku gono ngba Italiami angadi hur palaki adi miama giala tutuk.
\p
\v 25 Lahatala ganua hama miama pinang ajimi piala topuni.