ret_reg/43-LUK.usfm

1895 lines
187 KiB
Plaintext
Raw Permalink Blame History

This file contains ambiguous Unicode characters

This file contains Unicode characters that might be confused with other characters. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

\id LUK
\ide UTF-8
\h Lukas
\toc1 Lukas
\toc2 Lukas
\toc3 luk
\mt Lukas
\c 1
\cl Ejel 1
\s SARINTA GAMATULA
\p
\v 1 Nama tohing rai perna giafak ugape bola, ilba piha hamami jadi adi tulis,
\v 2 emang hula gingba gitula aphetal ging uling gieng tang geli, ging Firman adi usarinta galalamal gala ma te sengse ging oli tulis mia ma pimega pingdi piohi geli sengse ping parsaja.
\v 3 Sebab ajimi anga nang gagola, anga gelang nang tulis upiling-upiling miama mamenang, hai Teofilus na ng eng uada oli engba nama nua.
\v 4 Anga hise ang bisa nua hama adi pha na miama nama geng ua jar angahise, ging bisa manggarati, karna ilba ang miama ging uajar jema anga gelang.
\s YOHANIS JIAL MIA GA'ADU MA GAHOJAT
\p
\v 5 Mianu Herodes gapare nta moe Yudea gomimi, ba rate anu moe momi gane Zakaria, Geng anga Abia ga goang gomimi. Gahial anga Harun gataphanang, gane Elisabet.
\v 6 Zakaria Elisabet gibala aphetal ha molang Lahatala gahondal hamolang goa angami. Ging aphetal hamolang kadulang Lahatala gaparen ta anga ugaluali.
\v 7 Masi king ging aphetal agani iba se, gingka fal gala banaga, sebab Elisabet anga koba ng, tang oli gibalapi boma matul jema.
\p
\v 8 Jema gajelmi Zakarias garombongan adu bola karajang gala lamal, Zakaria ba Barate, gatugas dupa ga pia Lahatala gahondal ha molang goami.
\v 9 Barate gonong gihada ugaluali phenangba ging mang ka lola. Alangba kalola anga go angase gengba e'Hamola ng gomimi dupa gapia.
\v 10 Oras dupa gapia, angse jemat ajimi balelangmi mate sambajang.
\p
\v 11 Ukaruang dinagase Lahatala ga malaekat adu gafak miama Zakaria uga tubing, sadaka gamimbar gatani goami mate jia.
\v 12 Gang uling malaikat geli angmuse, gang tatabi baruati oli jajari.
\v 13 Ang muse malaikat angami ga la tutuk, “Ake baruati ganang Hai Zakaria, asam bajang anga Lahatala uma gia jema. Ahial Elsabet gang kuli aph'or, gang fal amu anu ugajali miama mame nang, ang gane ma u' gane Yohanis.
\v 14 Ing kuli rasa sukana fera, oli nama tohing rai di kuli usuka unafera ga'uga jali gomi angami.
\v 15 Ga ng kuli philing mada phal, gang Lahatala gahondal go ami lamal, gangka anggur na banaga, nagaba oli il na boga ebeng dika na bana ga, Gang oli do gifa gotok gomimi jia angmuse, Eang hamolang gomimi afing-afing.
\p
\v 16 Gang kuli Israel ga ma nusia tohing rai, gene ging bale mate gi Lahatala ugaluali.
\v 17 Gengba pima naking gafiag tula. Gang Eang Ha molang Elia ga kuasa gomimi, gang kuli nama boma giomi anga ge ne, emang hula fal kakiri go mi molo, oli fal kakiri gomi anga gang gene emang hula nama boma gomi ang a molo. Agani anghise gang gamanusia giafak anga usadia, miama Lahata la Ga'adu, Gama jia anga ugadu.
\p
\v 18 Zakaria angmi malai kat gala tutuk ubagang se bola, “Tetabani senghise il adi bisa jadi? Sebab neng adi boma jema, oli nahial di matul jema.”
\p
\v 19 Angmu se malaikat angmi gala tutuk ubagang sebola, Neng adiba Gabriel malaikat ba fid kakanap Lahatala gahon dal goami mate. Gang neng gahing nohi adu hur nua adi miama ala tutuk,
\v 20 Anga gelang umagia! Ag' anga kuli anamang ang'tutuk gahala sampe nening ba nang miama ala tutuk adi gang kuli jadi, sebab hu rba nang miama alatutuk adi angka parsaja banaga. Ibase ilba nang ubagang jia adi jema gaorasmise gang kuli jadi.”
\p
\v 21 Oras anga gomimi, manusia tohing rai poe ba leleng gomi mate gapil jia. Ging tataganing jia sebola getabani ba Zakaria luang laki toe E hamoalng gomi mi.
\v 22 Zakaria kaluar, iba se gang tutuk gahala. Ang muse ging geli sebola, Zaka ria fede E'Hamolang gomi mi anga gang a; e il anu uli ng geli jema, anga gelang, gang mang gatangba beok miama nama gadang, seba b gang tutuk gahala.
\v 23 Jema karajang gaumatemi seng muse, Zakaria angami mate ga emi jema.
\p
\v 24 Jema gaorasmi ang muse Elisabet phenang aphor anga gelang, gang gafak gaphuning uru afeha ng gomimi. “Gang tutuk se bola,
\v 25 “Adi ba Pimanaki ng ukarajang miama nada ng. Gang Ge'ng miama nau ling, nama niang adi Gang uhapo nama tohing rai ga hahama mi.”
\s YESUS KRISTUS GAHOJAT
\p
\v 26 Elisabet aph'or, mi'uru ta laung muse, Lahatala ma laikat Gabriel geng gahing gohi Nasaret abang moe, Galelea gagoang gomi mi jia, angmi jema.
\v 27 Nama gahing, gohi nama naphata anu gane Mariam, gang ae, Yusuf gala tenang eli jia, anga gola jema. Yusuf anga Daud gataphanang.
\v 28 Malaekat phenang jema Mariam geng harak uba gang sebola, “Salamat, Eng adiba Pimanaking berkat miama eng tang! Pimana king ala topuni.
\p
\v 29 Maria hur anga umagia angmuse Maria di baruati. Gang go mimi tataganing jia, sebola hurba gang umagia adi ga manggarati anga bola tetabani.
\p
\v 30 Makaikat angmi galatutuk ubagang sebola, “Ake ba ruati ganang, Lahatala ganua ha ma miama mame nang je ma.
\v 31 Umagia! Ang kuli aphor, Ang fal'amu anu uga jali, ang gane ma'u Yesus.
\v 32 Gang kuli piling mada phal, nama ubagang sebo la, Lahatala Gafal Phal Balo lu. Lahatala Gang pida ta Daud aparenta gakadera anga miama magenang.
\v 33 Anghise Gang, Yakob ga taphanang anga, Gang upa renta ani geg jia gegmega, oli gaparenta angaka, gase ng gaphohing ubanaga.
\p
\v 34 Angmuse Maria phenang angmi malaikat gala tutuk ubagang sebola, “Tetabani senghise il adi bi sa jadi, oli neng adika amu gala bado?”
\p
\v 35 Malaikat angami gala tutuk ubaga ng sebola, “Eang hamolang kuli engtang adu oli, Laha tala ganua hama phal balo lu adu o'tiali. Anga gelang falba ang ugajali anga fal hamolang, nama ubagang sebola Lahatala Gafal.
\v 36 Ang oli gelise bola, akaku Elisabet anga, gama tul gomimi, gengdi aphor jema. Tulang nama ubagan g sebola gang kobang, iba se adise gang aphor gie mi uru talaung jema.
\v 37 Sebab ilba miama Lahatala gadang angaka herang ba naga.
\p
\v 38 Ang muse Maria ubagang sebola, “Kalo aga nise tatabi neng adidi Laha tala Gamalal. Biarla nening ba'ang ubagang anga ajimi jadi miama nadang.” Ang muse malaikat mate jema.
\s MARIA JEMA ELISABET GENG HARAK
\p
\v 39 Fid anga gadang Maria gafak usadia bola adual tang mida, mana angdi Ya huda ga'abang gaedeng.
\v 40 Gang Zakaria ga'emi ma so seng muse, gang angami Elisabet tabe.
\v 41 Gang Maria gamang umagia ang muse, falba Elisabet gotok gomi anga di hipal mugu. Angmuse Elisabet phenang di Eang Hamolang gomimi afing-afing.
\p
\v 42 Angmuse Elisabet tutuk gamang phal-phal uba gang sebola, “Eng adiba ber kat nama miama engtang gie nama hial tohing rai gahahamami, berkat mia ma fal ba otok gomimi adi di gadang.
\v 43 Neng adi alalang senghise, na Lahata la gifa dinola adu?
\v 44 Ta tabi amang anga adu nafe limi angmuse, falba gie no tok gomi adidi hipal mugu gang suka nafera.
\v 45 Untu salamat miama nama ba parsaja, ubagang sebola neningba Pimanaking uba gang anga Gang kuli gene gakanapmi.
\s MARIA LAHATALA TAJANING
\p
\v 46 Angmuse Maria anga mi tutuk ubagang bola, “Nual magang di Na Lahata la tajaning,
\p
\v 47 Oli Na Eangdi suka nafera Lahatala, Na salamat gaejel gomimi.
\q1
\v 48 Sebab Lahatala do, nengba nama phela adidi, neng taga nang jia. Umagia, mulai oras adi oli ani gegjia, nama ajimi ubagang sebola neng adi tatabi enas.
\q1
\v 49 Sebab Geng ba gakuasa miphal balolu, Gang il phal-phal angaba ukarajang miama nadang, sebab Gane angba tatabi hamolang.
\q1
\v 50 Ganua hama, Gang mia ma taphanang u'jema tapha nang u'adu anga ma ginang, miama namaba Go toku, Geng uada gidang.
\q1
\v 51 Gang Gakuasa miama tubing gatang gomimi, Gang namaba ganukung sombong giomimi anga ging gene tatara.
\q1
\v 52 Gengba raja-rajaba a'e kadera tang miha anga gala hela. Namaba gomi gene galolang-galolang angba Gang ging phuhi paleteng-paleteng.
\q1
\v 53 Gengba nama malapal anga, ganua hama miama giahi. Ibase namaba kafasa anga Gang gitiari, ging bale iatang phohing jama.
\q1
\v 54 Lahatala Israel gio mo ling sebab ging angba ga malal, Gang oli palaki mia ma giala palaki jema anga Gang bale ugeling.
\q1
\v 55 Emang hula Gang miama data tulang, Abra ham oli gataphanang giala palaki jema, ani gegjia gegmega anga gajoang.”
\p
\v 56 Angmuse Maria, Elisabet ging topuni miha, galuang mi uru atoga gomi sengmuse gang bale gae mi jema.
\s YOHANIS NAMA UGAJALI
\p
\v 57 Jema gaoras mi Elisa bet bola ajali, ga ajali gomi phenangba fal amu ba'anu ugajali.
\v 58 Keluarga oli e'ba tabung mate anga go nong ging umagia sebola, Lahatala gang ganua hama phal balolu, miama Elisabet ugatubing karna gang ajali jema, anga muse, ginang ajimi haru gola adu go suka gonafera.
\p
\v 59 Jema fid gami tulalo gomimi angmuse, ging adu bola fal anga Geng sunat. Ging fal anga gane ma'u ubagang sebola gane Zaka ria, gimang gane mia.
\v 60 Agani ibase gifa ubagang sebola, “Naga fal adi gane Yohanis.”
\p
\v 61 Nama tohi ng rai angami anga Elisa bet gala tutuk bola, “Nama gane agani anga ka gie pikeluarga gomimi bana ga”
\v 62 Ang muse ging angmi giatang beok miama gima ng Zakaria gadang, anga hi se gang bohula gane nani ngba gimang miama fal anga genang.
\p
\v 63 Zakaria angmi papan tulis anu mia, sengmuse gang gane tulis ubagang sebola, “Ganeba Yohanis. “Anga muse manu sia ajimi herang.
\v 64 Mang ukaruang dina gase, Zakaria gag phenang bisa buka, sengmuse gang bisa tutuk. Gang mulai tutuk, gang oli Lahatala tajani ng
\v 65 Manusiaba giabu ng miha anga ginang ajimi baruati, oli il adi ging tutuk miama gihur gene tutuk abangba moe Yudea abuka tang anga kanap.
\v 66 Na ma ajimi il adi umagia, ang muse ging oli giomimi tata ganing jia.” Kira-kira neni ngba fal adi geng tang adu? Sebab Lahata la gatang gala topuni tarus.
\s ZAKARIA LAHATALA TAJANING
\p
\v 67 Zakaria Yohanis gima ng phenangdi Eang Hamo lang gomimi afing jia anga gelang gang tutuk ubaga ng bola,
\q1
\v 68 “Israel GaLa hatala angba Geng tajaning, sebab Gang gie piola adu, Gafal gidat gadosa uampo magi nang.
\q1
\v 69 Gang salamat gamuk gene philing mada miama mapining. Moe Daud gataphanang gomimi,
\q1
\v 70 Emang hula nabi hamolang kadulang gono ng giagmi ubagang anga gajoang.
\q1
\v 71 Anghise ping bisa piphalong gatang uhapha, oli namaba gomi pika kurang, ping bisa giohapha ping bisa salamat.
\q1
\v 72 Ganua gahama anga gang ukarajang miama da ta gonong ugitubing, sebab palaki hamolang anga Gang ugeling.
\q2
\v 73 Phenangba sumpa ba Gang tulangmi, miama data Abraham gala tutuk jema.
\q1
\v 74 Sebola Gang ping mi ama piphalong gonong giatang uhapha, Angahise, ping gobalen ta gomimi pingka rasa baruati banaga.
\q1
\v 75 Pihamolang, oli pimolo-molo gomimi Gahondal goami, selama ping do aphetal jia.
\q1
\v 76 Oli engba nafal, nama kuli ubagang sebola Eng angaba Lahatala ganabi phal balolu, sebab engba Pimanaking gafiag tula, Gafiag gene gaha molang miama Gadang.
\q1
\v 77 Ang salamat gafiag, oli gamanggarati gala miama gamanusia gitubing, Phenangba gidosa anga umangku, Gang uampo miama maginang.
\q1
\v 78 Sebab Lahatala ganua oli Gang gomi miama pijahi anga gelang, nua hama ga Fid, oli liali toe mana gatela dihela, miama pio galiali
\q1
\v 79 miama namaba kaku a takimang gomimi miha, ugaliali oli gingba aminang gakakua gomimi miha, angdi gio liali. Anga hise Gang piaka adi fajong phana fa miama fiag ba suka nafera gomimi gadu.
\p
\v 80 Ang muse fal phena ng philing phaphal-phapha l oli Eang Hamolang gomi mi miha anga tang kuat. Gang Belantara babulami aphetal, miha gaoras gapil, gang gadiri gafak phahi mi ama Israel gamanusia ugitubing.
\c 2
\cl Ejel 2
\s NAMA TENG TAGANANG GAHAHAMI YESUS UGAJALI
\p
\v 1 Oras anga gomimi, Kaisar Agustus gang paren ta kaluar nama gohi nama gatohing taganang gie du nia adi miaji.
\v 2 Adiba na ma tengtaganang haloma ng-halomang gie dunia tang. Oras anga gomimi. Krinius ba Gubernur moe Siriami.
\v 3 Anga gelang manusia ajimi bale giaba ng gilelang gadang jema, nama gane miama daftar mi tulis.
\p
\v 4 Yusuf di mate Nasaret, Galelea kota anga uhapha, moe Yudea Daud ga'abang gane Betlehem gadang je ma, sebab geng anga Daud gataphanang,
\v 5 Anga hise, Maria Yusup gatenang eli ba a'e aphor jia angadi, gibalapi gene miama surat mi tulis.
\v 6 Yusuf, Maria gibalapi je ma moe Betlehem sampe, Maria gaoras ajali adu
\v 7 Maria fal amu ba'anu ugaja li, fal gahalomang. Gang mate ilphaha miama Geng baloli seng muse, gang ma te miama binanta gaparak gomimi gata, sebab laku gomiba bohula ging bisa migadili, oli fal miama ma mi gata anga ka ubanaga.
\s TERANG FALA JEMA YESUS GA ULING
\p
\v 8 Manaba angmi tabung jia anga, terang fala adede ng a'e angami, gijumba ja ga jia, il kakua gomimi tere ng anga gadang.
\v 9 Uka ruang dinagase, Lahatala gamalaikat a'e gihondal goa angami mate jia, oli Pimanaking galiali hela ging goleng ging phalaphal anga gelang ginang ajimi tatabi baruati.
\v 10 Angmuse malaikat phe nang giala tutuk uba gang bola, “Ake baruati ganang, umagia, Nang hur nua ha ma, sukanafera, pha na adu miama bangsa aji mi giala tutuk.
\v 11 Fede fid adi Kristus Lahatala sala mat ga'ejel gamanaking moe Daud ga'abang gomi mi ugajali jema
\v 12 Il adi ba miama gatanda gene, Ing kuli fal kalokul anu ha rak, nama basang karita ba miama Geng baloli, sengse nama oli Geng miama bina ngta gaparak gomiba miga ta.”
\p
\v 13 Safaka dinagase mala ikat bakang phal anu, sorga gatentara, ging dal phuhi Lahatala tajaning palefang, ging ubagang sebola,
\q1
\v 14 “Tajaning palefang miama Lahatala genang, toe mana gatelami, suka nafera gie dunia tang, miama nama alalang angaba Gang gomi anga miama gajahi.”
\p
\v 15 Malaikat mate terang fala giohpha, tarus toe bale sorga mimida. Terang fala phenang mate gitala tutuk ubagang bola, “Ma'e ping Betlehem mi jema, ilba moe jadi anga gauling, sebab Pi manaking gamalaekat mia ma piala tutuk jema.”
\p
\v 16 Angmuse ging laju-laju ma te jema, Maria, Yusuf oli Fal kalokul ging harak. Gifa a'e fal kalokul anga miama bi nanta gaprak gomimi gata.
\v 17 Terang fala phenang je ma ging harak angmuse, hurba malaikat tutuk mia ma fal kalokul gadang ang a ging ajimi usarinta.
\v 18 Nama ajimi angami anga umagia angmuse ging he rang, sebab hurba terang fala usarinta anga gelang.
\v 19 Agani ibase Maria hur anga ajimi miama gomimi talokul mega, gang upikir tarus.
\v 20 Ang muse tera ng fala phenang, angami mate bale gijumba fal anga gonong gola jema. Ging Lahatala Geng tajaning palefang, sebab il anga ging uling giengtang geli, oli hurba miama giala tutuk anga.
\p
\v 21 Jema fid tulalo gomi mi, ging bola fal gala jema Geng sunat, ging gane uba gang sebola, gane Yesus, tami ganeba malaikat mia ma gala tutuk oras Gangka a'e gifa gotok gomi bado anga ugaluali.
\s YESUS NAMA GALA E'HAMOLANG MI JEMA
\p
\v 22 Fid fid ba bola gafak gene hamolang gaumate mi, Musa gaparenta ugalua li, Maria Yussuf gibalapi Yesus gala Yerusalem mi jema, bola Yesus miama Pimanaking gatang gomi gamugu,
\v 23 emang hula Musa uparenta a'e Taurat gomi anga ugaluali,” Fal amu gamatu ba ugajali angase geng gene hamola ng, miama pimanaking ge nang.
\v 24 Anga gelang ging malekang sadaka mia, emang hula ae Taurat gomi tulis anga gajoang, phena ngba aduang u'lo gafal alo phana
\s SIMEON HANA GING YESUS HARAK
\p
\v 25 Nama amu anu gane Simeon. Geng moe Yerusalem mimiha. Geng anga nama hamolang, gang miha Laha tala gapalaki sebola, nama anu kuli adu Israel giomi ge ne gasanang anga gapil,
\v 26 sebab Eang Hamolang gala tutuk jema. Oli Eang Hamola ng ubagang sebola, gangka amina bado kalo Kristus Lahatala Geng uolu, gangka Geng harak bado.
\v 27 Angmuse Simeon e' Ha molang gomimi adu, Lahata la ga Eang Hamolang gomi mi. Oras Maria Yusuf gibala fal kalokul gala e'Hamolang mi jema, emang hula ilba a'e Taurat gomimi ubagang ang a gajoang.
\v 28 Angmuse Simeon angmi fal kalokul phe nang gaphanang, Gang Laha tala tajaning tutuk sebola.
\q1
\v 29 “Sekarang, Nimang Nalahatala, Ang ujali amalal adi bale suka nafera gomimi bale jema Amang Hamolang anga ugaluali.
\q1
\v 30 Sebab Nang gie asala mat phenang uling neng tang geli jema,
\q2
\v 31 tami ang usadia miama bangsa ajimi gahondal goami:
\q1
\v 32 Phenangba, liali ba ang usadia miama bangsa-bangsa ba'ka uling Lahata la geli bado anga gadang, Oli miama Israel gafal gidat ganua hama gene.”
\p
\v 33 Yusuf oli fal kalokul gi fa gibalapi herang, karna ilba Simeon tutuk ubagang miama fal gadang gelang.
\v 34 Sengmuse Si meon berkat bagang miama Fal anga gadang, gang Yesus gifa gala tutuk sebola, “Uhalela, Fal adi nama utan tu miama Israel gamanusia tohing rai gimugu, oli ging bakung mate, oli miama tan da anu gafagi, nama tohing Go'orang.'
\v 35 Oli miama kalang magang gafagi mia nama ging tei, angahise na ma tohing rai giomi anga Gang bisa tabuka.
\p
\v 36 Momi di nabia anu mo e, gane Hana, Fanuel gafal Asyer ga'abang gomi, geng matul talalu jema, gang gana ming gala nika galuang aphe tal tung phititoga,
\v 37 Seng muse aphetal miama hial ka lal gene sampe tung kartula lo falung phuta. Gangka Laha tala ga'e miama gatajobing gene banaga, Geng anga sam bajang iliali il kakua, sengse gang oli puasa dimagala.
\p
\v 38 Fid anga gadang, Hana di adu sambajang Lahatala ga nua hama ubagang, Gengdi bola Yesus usarinta miama nama tohing rai genang. Le be-lebe gingba a'e miha Go baing bola Gohi Yerusalem gadosa uampo magina ng.
\s YUSUF OLI MARIA GING BALE NASARET MI JEMA
\p
\v 39 Yusuf Maria gibalapi il-il ajimi ukarajang emanghula Lahatala parenta maginang gajoang, sengmuse ging bale gi'abang gamamolo Nasaret mijema.
\v 40 Fal kalokul phe nang philing tang phaphal oli kuat, Lahatala gahur dal gomi mi afing jia, Lahatala berkat mia Gengtang.
\s YESUS E'HA MOLANG GOMI
\p
\v 41 Tung kakanap Paska gafid gadang, gifa gimang moe Yerusalem mijema.
\v 42 Yesus ga'umur tung 12. Ging momi jema fid phal ga hada ugaluali.
\v 43 Jema pes ta gaumatemi muse, ginang ajimi bale jema, ibase Yesus moe Yerusalem mimiha, gifa gimang kageli banaga.
\v 44 Sebab ging pikir sebola Gang do'ae nama tohing rai miga gau a'e giluali. Anga gelang ging lamal tarus sampe fid anu gasudi. Angmuse ging angami gijoa giedeng gaha hamami lamal gola, oli keluar gaba ging tobiasa gomi anga mi lamal Go taganing.
\v 45 Gingka Geng harak ba naga anga gelang, ging bale moe Yerusalemmi jema gola.
\p
\v 46 Ging lamal gola fid ato ga gomi senghise, ging Yesus harak moe e'Hamolang gomi mi, Gang a'e guru-guru aga ma gihahamami miha, gio ha lela; sengse Gang oli a'e miha gieteng jia.
\v 47 Nama tohing ba Gohalela anga ajimi tatabi herang, karna gapintar, oli ga taganing, sengse oli Gahur ja wab miama maginang anga.
\v 48 Gifa gimang uling geli angmuse, gingdi herang. Ang muse gifa angmi geteng, “Nafal, getabaniba ang karaja ng gagiani miama nidang? Imang nibala talalu sape, ning lamal olaba, adi.”
\p
\v 49 Yesus angmi hur gabale mia ma maginang bola, “Getaba niba ing lamal nola anga? Ing geli sebola Nang gie Nimang ga e'mi?
\v 50 Agani ibase, hurba Gang miama giala tutuk anga gingka mangga rati banaga.
\p
\v 51 Seng muse Yesus ang mi bale mate ga'orang tua galuali ging bale Nasaret abangmi jema. Agani ibase hur ajimi anga gifa miama gomimi talokul mega.
\v 52 Yesus philing tang phaphal, oli tang manggarati, Manusia oli Lahatala di Geng suka.
\c 3
\cl Ejel 3
\s YOHANIS PEMBAPTIS GA KARAJANG
\p
\v 1 Tung karanu falung afe hang Kaisar Tiberuius gapa renta gomimi, Pontius Pilatus ba Gurbernur moe Yudeami, Herodesba miama Galelea garaja gene. Pelipus, Herodes gakaku, geng anga moe Iturea oli Trakhonitis mi raja, oli Lisias anga miama Abilene garaja gene.
\v 2 Hanas oli Kayafas, ging anga miama Barate gaphal gene. Lahatala gamang adu Yohanis Zakaria gafal, moe Belantara babula mimiha gala tutuk.
\v 3 Angmuse Yohanis mate jema manaba moe, Yordan gabung jia angami, sarinta bola jial mia fela, anga hise pidosa anga bisa uampo.
\v 4 Emanghula a'e Yesaya gasuratmi tulis gajoang. “Adi nama gamang ba moe belantara babula gomi agang phenangba adi. 'Fiag usadia miama Pimanaking gadang sengse fiag anga gene gamolo magenang.
\q1
\v 5 Mol kula anga gene gang afing, oli adual-abuka anga gene gang babula. Fiagba telel galomung anga gene gamolo, oli fiagba ka babula ba naga anga, gene gamolo.
\q1
\v 6 Anghise, nama ajimi uling salamatba Lahatala gabung anga geli!'”
\rq Yesaya 40:3-4 \rq*
\p
\v 7 Ang muse, Yohanis ang mi nama tohing rai aduma, bola jialmia anga giala tutuk, “Hai ingba mong ka ming gafal gidat, alalang ba iohi idiri iafak phahi phana ehi, miama susa lala ba iola adu majia adi uhapha?
\v 8 Anga gelang, ing male kang iomi gagahi anga mia ma tubing sebola, ing iafak ubaruati jema, oli ake tutuk sebola, Abraham anga nidata! Nang tatabi miama iala tutuk, Lahatala Gang bisa fal adi gonong gene, miama Abraham gafal gi dat gene, ging bisa Lahatala Geng tajaning.
\v 9 Adise gaorasmi jema, tak nama usadia miama te' bariking tang mega jema. Te' tata'angba gahika' uba naga, angase nama kuli haba gakola sengse, nama miama ad faling miphei.”
\p
\v 10 Nama tohing rai anga mi Yohanis geteng, “Kalo aganise neningba ning ma lekang ukarajang?”
\p
\v 11 Gang giala tutuk sebo la, “Nama alalangba gakon do alo, angase gang male kang anu miama namaba gakondo naga genang. Agani dise nama alalangba gamud u' angase gengdi malekang ukarajang garu pa agani.”
\p
\v 12 Ginang adedeng pa jak kumpul, gingdi bola adu jial mia. Ging angami Yoha nis geteng. Guru, niningba ning malekang ukarajang?
\p
\v 13 Yohanis angmi giala tutuk bola, “Ake palak baga ng milebe ganang, nening ba nama utantu jema, anga ba ing tarima agani.
\p
\v 14 Tentara ginang ade deng angami angadi gete ng. “Kalo aganise oli ning adi tetabani? Neningba ning malekang ukarajang?” Yohanis giala tutuk ubaga ng bola, “Ake nama gaseng paksa bagang ganang, na gaba oli ake leko ging gene gahala ganang. Nening ba ing u, angba pake mia idiri gadang.”
\p
\v 15 Nama ajimiba a'e mi ha Mesias gapil jia, ging gio mimi tataganing jia miama Yohanis gadang, sebola ka lu gahalang Geng adiba Kristus phenang.
\p
\v 16 Yoha nis gihur balas sebola, “Neng adi jialba mia ibiang tang. Agani ibase nama anu a'e aduma jia anga, Geng gakuasa lebe miphal Neng. Nama anga, gasapatu gahi al sajang angadi, neng adi ahiaka jadi banaga. Geng anga Eang Hamolang, oli ad hulingba miama nama ga biang tang.
\v 17 Faredong se gie gata ngmi puni jema, Gang mia ma il faredong, oli il uhola gene gahamolang, Alakba nua angase Gang miama gapala gomimi. Agani ibase alak tata'angba, bahing oli fanat, angase nama kuli geng miama adfaling gete pul ubanaga anga miphei.
\v 18 Tatabi fong gene rupa rupa, oli Yohanis Injil gafiag ga'asalba miama nama to hing rai anga ging uajar.
\s YOHANIS PENJARA GOMI
\p
\v 19 Yohanis Herodes ga hapa. Geng anga mana ang ami anga garaja. Tadili be tulba gang ukarajang mia ma Herodias gakaku gahial gadang, karajang rupa-rupa ging ukarajang anga kara jang phela.
\v 20 Il anga ge langba nama Yohanis geng miama hukung e' gomimi gamihing.
\s YOHANIS JIAL MIA YESUS GABIANG TANG
\p
\v 21 Nama tohing rai adu jial mia, Yesus di adu jial mia. Oras Yohanis sambaja ng, burang gafiagajel bale lang.
\v 22 Eang Hamolang hela Gabiang tang, garupa aduang ulo molo. Angmuse nama gamang anu toe bu rang gomimi hela ubagang bola, “Engba nafal mamolo, Nang nomi miama gajahi, Eng amba Nang Eng suka.”
\s YESUS GATAPHANANG
\p
\v 23 Yesus mulai balenta gala lamal, Ga umur tung karatoga. Nama tohing rai gi ganukung mia Gadang sebola Yesus anga Yusup gafal. Yusuf Eli gafal.
\q1
\v 24 Eli Matat gafal, Matat Lewi gafal. Lewi Malkhi gafal. Malkhi Yanai gafal. Yanai Yusup gafal.
\q1
\v 25 Yusuf Matica gafal. Matica Amos gafal. Amos Nahum gafal. Nahum Hesli gafal. Hesli Nagai Gafal.
\q1
\v 26 Nagai Maat gafal. Maat Matica gafal. Matica Simei gafal. Simei Yosekh gafal. Yosekh Yoda gafal.
\q1
\v 27 Yoda Yohanan gafal. Yohanan Resa gafal Resa Serubabel gafal. Serubabel Sealtiel gafal. Sealtial Neri gafal.
\q1
\v 28 Neri Malki gafal. Malki Adi gafal. Adi Kosom gafal. Kosom Elmadam gafal. Elmadam Er gafal.
\q1
\v 29 Er anga Yesua gafal Yesua Eliezer gafal. Eliezer Yorim gafal. Yorim Matat gafal. Matat anga Lewi gafal.
\q1
\v 30 Lewi anga Simeon gaval, Simeon Yahuda gaval, Yahuda yusuf gaval, Yusuf Yonam gaval, Yonam Elyakim gaval.
\q1
\v 31 Elyakim Melea gaval, Melea Mina gaval, Mina Matata gaval, Matata Natan gaval, Natan Daud gaval.
\q1
\v 32 Daud Isai gaval, Isai Obed gaval, Obed Boas gaval, Boas Salmon gaval, Salmon Nahason gaval.
\q1
\v 33 Nahason Abinadab gafal. Abinadab Admin gafal. Admin Hezron gafal. Hezron Peres gafal. Peres Yahuda gafal.
\q1
\v 34 Yahuda Yakob gafal Yakob Isak Gafal. Isak Abraham gafal Abraham Tera Gafal. Tera Nahor gafal
\q1
\v 35 Nahor Serug gafal. Serug Rehug gafal. Rehu Peleg gafal Peleg Heber gafal. Heber Eber gafal. Eber Salmon gafal.
\q1
\v 36 Salmon Kenan gafal. Kenan Arpaksat gafal. Arpaksad Sem gafal, Sem Nuh gafal. Nuh Lamek gafal.
\q1
\v 37 Lamek Metusalak gafal. Metusalak Henok gafal. Henok Yared gafal. Yaret Mahalalel gafal. Mahalalel Kenan gafal.
\q1
\v 38 Kenan Enos gafal. Enos Set gafal. Set Adam gafal. Adam anga Lahatala gafal
\c 4
\cl Ejel 4
\s SETANG YESUS SOBA
\p
\v 1 Yesus Eang Hamolang gomimi afing, Gang Yordan mi bale, angmuse Eang Ha molang Geng phana belan tara babula gomi
\v 2 Galu ang fid karphuta (40) gomi, iblis Geng soba. Gang ilke de jialna banaga galuang miteleng karphuta (40). Je ma gaumatemi, angmuse, Gang rasa malapal.
\v 3 Angmuse, setang anga mi gala tutuk, “Kalo Eng adi tatabi Lahatala Gafal, fal adi miama roti gene.”
\v 4 Yesus ubagang bola, “A'e tulis, 'Manusia aphetal angaka roti gelang banaga.'”
\rq Ulangan 8:3 \rq*
\p
\v 5 Angmuse iblis angmi Yesus phana mana palete ng tang, gang angmi dunia gaparenta anga ajimi mia ma gatubing oras ol edeng gomimi.
\v 6 Iblis angmi ga la tutuk bola, “Bisa kafasa adi ajimi nama miama ma meneng jema, nang oli mia ma nama alalang angba magenang, kalo nama anga nang ujali bola miama ma genang
\v 7 Anga gelang Ang kalo no toku neng ua da, angase ajimi-ajimi adi nang miama mamenang, Ang miama apasaka gene.
\v 8 Anga muse Yesus ga hur balas bola, “Ae surat gomimi tulis, “Ing malekang ii Lahatala angaba usomba, oli Geng angaba, iing malekang gabagang gase nang, sengse Geng uada.
\rq Ulangan 6:13 \rq*
\p
\v 9 Angmuse Iblis angmi Yesus Geng phana jema e'Hamolang gakadoku tang. Iblis Yesus gala tutuk, “Kalo Eng adi tatabi Lahata la gafal, angase afak mia ma adimi gamugu hela.
\v 10 sebab tatami ae tulis ubagang sebola, Miama adang anga, Laha tala Gang kuli Gamalaikat gio parenta giohi adu, ging kuli Eng jaga.
\rq Mazmur 91:11 \rq*
\v 11 Oli, 'Ging giatang anga taning miama Eng tumba. angahise iaka ka fal kuphat banaga.”'
\rq Mazmur 91:12 \rq*
\p
\v 12 Yesus setang gahur balas bola. “Tatami a'e tulis sebola, 'Ake Lahatala anga Geng soba ganang.”
\rq Ulangan 6:16 \rq*
\v 13 Setang Yesus soba gaumatemi seng muse, gang mate Yesus gohapha, gang miha oras nua gola.
\s YESUS GA KARAJANG GAHALOMANG
\p
\v 14 Yesus bale Galeleami jema, Eang hamolang gaku asa gomimi afing jia, oli Ga hojat anga, manaba giabu ng jia anga miaji.
\v 15 Gang jema kumpulan e'gomi na ma ajar, nama tohing Geng tajaning.
\s YESUS GA'ABANG GOMI NAMA GATOMBA
\p
\v 16 Angmuse Yesus Naza ret ga'abang nama goga riang mijema, emang hula Yesus biasa kumpulan e'go mi jema mate Taurat basa, sabat gafid gadang gajoa ng.
\v 17 Yesaya gasuratba nama taning miama mage nang, seng muse Gang sura t anga buka sengmuse Gang angami tulisan anga basa,
\q1
\v 18 “Lahatala ga Eang Ha molang anga nala topuni, oli Gang ganua hama anga miama Nengtang gaharu ng jema, Gang nohi Ganua Hama phana nama masiki ng, oli nama susalala gomi giala tutuk. Gang Neng ga hing nohi Ganua Hama pha na nama hukung gomimi ging gene lohi, oli nama ba gieng teke gahoning ging uling, oli miama namaba na ma gijajahing ging gene su sa anga gio mele ging jadi lohi.
\q1
\v 19 Sengse giala tutuk giala hupha sebola, Pamanaking gatung berkat anga gie pingtang aduma jema.
\rq Yesaya 61:1-2 \rq*
\p
\v 20 Yesus angmi surat anga utiali sengmuse mia ma e' Hamolang ga pagafe genang, sengmuse gang angami miha. Nama e'sam bajang gomimi anga, ajimi gieng Gengmi mate jia.
\v 21 Angmuse Yesus angami giala tutuk, “Mulai fede fid adi, neningba ing umagia gie surat hamolangmi tulis, fede adise gakanapmi jema”
\p
\v 22 Nama ajimi ubagang sebola anga tatabi, ging oli herang, sebab hurnua ha ma angaba Gang miama giala tutuk. Ging ubagang sebola, “Kalu Geng adiba Yusuf gafal phenang adi?”
\p
\v 23 Angmuse, Yesus ang mi giala tutuk ubagang bo la, “Ing kuli hurba nama ututuk ubagang adi miama nala tutuk, Kila fali, afak pha hi angaba gahoning gang mona! Ning umagia sebola, il rupa rupa angaba, ang uk arajang moe Kapernaumi, kalo aganise il agani anga di ukarajang gie a'abang gomi adidi'mi.”
\v 24 Seng muse Gang ubagang sebo la, Nabi anu ga'abang gomi sajang di namaka Geng uada banaga.
\v 25 Nua hama gomimi, Na ng miama iala tutuk, Elia ga oras anga, hial kalal tohing raiba moe Israel gomimi, or as burang gafiagajel aji, tu ng atoga uru talaung gomi, malapal phal abang ajimi tang adu.
\v 26 Agani ibase, Elia namaka geng gahing gohi nama tohingrai gola jema banaga, suma hial ka lal ba moe Sarfat, Sidon aba ngmi angaba, galokang ga dang jema.
\v 27 Nama ke tang apeburang tohing rai moe Israel gomi, Elisa gaor as gomi anga, ajimi gangka ging gene gamona banaga, suma Naaman, Siria gama nusia angba galokang.”
\p
\v 28 Nama tohing raiba a'e e'sambajang gomimi hur adi umagia, angmuse ging giomi miama gakalila.
\v 29 Ging mate Yesus geng biri abang gomi kaluar, ging ga la jema abuka balolu anu tang abang anga gabung jia, sengmuse ging bola ga tomba el gahalang miga mugu hela.
\v 30 Agani iba se Yesus mate gihahamami a'e banaga, Gang mate lamal jema.
\s NAMA AMU ANU TABUL YESUS GENE GANG MONA
\p
\v 31 Yesus moe Kaperna ummi jema, abang anga moe Galelea gabung jia. Ga ng angmi nama tohing rai ajar, Sabat gafid gadang.
\v 32 Ginang ajimi rasa hera ng sebab neningba Gang miama ging ajar, Gahur ang a tatabi gakuasa phal.
\v 33 E'sambajang gomimi na ma amu anu, setang phe la gomimi miha. Gang kalili gamang phal-phal,
\v 34 bo la 'Biarla ning nilalokang! Eng a'urusan neningba mia ma nidang, hai Yesus Nasa ret fal? Ang adu adi Ang bo la niene tamina? Nang geli se bola Eng anga alalang, Eng angba Hamolang, Laha tala gabung adu.”
\v 35 Angmuse, Yesus ang mi gomi miama eang phela gakalila ubagang sebola, “Takimang! Nuaba nama adi gomimi kaluar!” Angmu se setang phenang nama anga gafafili, geng banting ga ko'la, seng muse angami gomimi kaluar, gangka ge ne gang keta banaga.
\p
\v 36 Ging ba angami anga herang, gi ng tala tutuk ubagang sebo la, “Geng adi alalang seng hise bisa tutuk gagiani? Se bab, tatabi Gakuasa anga phal talalu, anga gelang Ga ng bisa eang phela nama gomimi di uparenta gohi kaluar, ging bisa kaluar.”
\v 37 Angmuse Yesus gahojat anga migodu migalila, lama l abang-abang kanap.
\s PETRUS GIDAT HIAL OLI NAMA TOHING RAI GIHO NING GING MONA
\p
\v 38 Gaumatemi muse Yesus mate e'hamolang uh apha Gang Simon ga'emi je ma Oras anga gomimi, Petrus gidat hial di a'e kamun dil jia. Anga gelang ging Yesus gohi gahoning.
\v 39 Ang muse Yesus angmi Si mon gidat hial gabung ma te, sengmuse Gang angmi gakamundil phenang gatia ri. Oras anga gomimi, gake tang phenang mona. Sim on gidat hial angmi mate, tarus gio balenta.
\p
\v 40 Jema fid fiang angmu se, gikeluarga ajimiba keta ng rupa-rupa miama gida ng anga, Yesus gola adu Angmuse, Yesus angmi ga tang miama, nama ananu gaketang anga tang mega, angmuse ginang ajmi mo na.
\v 41 Setangba nama gomimi miha, anga gonong ajimi kaluar kalili orang, ubagang bola, “Eng angba Lahatala Gafal!” Ibase Yesus gomi miama gikalila. Gangka giogalolang giohi ake tutuk ganang sebab, setang di gelise bola, Tatabi Geng angba Kristus.
\s YESUS ABANG ABANG EBENGDI MI SARINTA
\p
\v 42 Gami'iliali angmuse, Yesus angami mate mana takimang gadang jema, Ga lokang miha. Nama tohing rai giafak paksa gola, ging jema Geng harak angmuse ging Geng pakong Gohi ake giohapha ganang.
\v 43 Angmuse Gang giala tutuk ubagang bola, “Nang male kang Lahatala ga Injil nua hama adi phana lamal aba ng ebengdi mi ututuk uba gang, sebab il'adi gelangba, Gang Neng gahing adu ba' adi.
\p
\v 44 Ang muse Gang angmi e'sambajang gomi mi Lahatala ganua usarinta
\c 5
\cl Ejel 5
\s POKO PHANA MANUSIA UGALOLANG
\p
\v 1 Fid anu gomimi, nama tohing rai adu Geng goleng Geng phalaphal, bola Gahur dal uhalela umagia. Oras anga gomimi Yesus moe Genesaret kolang gadingkil mi mate jia.
\v 2 Gang geng ulingse, e'alo nama bili a'e adung tang miha jia. Ibase e gamanusia ajimi kaluar jema, gipoko hala jia
\v 3 Yesus angmi Simon ga'e tang mida miha sengmuse, Gang angmi Simon gohi fe lifangmi'i ol edeng magala, gala, sengmuse Yesus e'ta ng miha. Gang angmi nama tohing rai adu Geng goleng Geng phalaphal anga, Gang e'tang miha ging ajar.
\p
\v 4 Gang angmi nama ajar seng muse gang Simon ga la tutuk ubagang bola, “Fe lifang i magala sengse i'poko anga galolang, anga hise ing bisa ab dapa.
\p
\v 5 Simon gala tutuk ubagang bola, Guru ning tatabi kara jang karas meleng il kakua gomi, ibase ningka il joa da pa banaga, ibase Ang ning gahing anga gelang, nang poko adi gaholang.
\v 6 Ging Yesus Gatutuk anga ugaluali gelang, ab tohing rai gipoko gomi maso, ging biri phenangba poko ham per takahi.
\v 7 Ang muse gikaku gonong ba a'e e'ebe ng tang angadi ging giohi adu gio moling. Gikaku go nong diadu ab anga moli ng gahipal miama e' alo go mimi, ab e'alo gomimi afing-afing anga gelang gi e'anga gonong alopi ham per bola hola.
\p
\v 8 Simon Petrus ab gato hing anga geli angmuse, gang angmi Yesus giaka ejelmi phung muding, uba gang bola. “Nuaba naleta Ni mang, sebab nengadi nama dosa.”
\v 9 Petrus gala tutu k ubagang ani sebab nama tohing rai a'e angami anga ajimi rasa herang sebab, ab tohing talaluba gipoko go mi angami maso
\v 10 Aga ni dise Yakobus Yohanis ga la topuni lamal oli Zebedius gafal gonong ba Simon ga la topuni lamal. Yesus Simon gala tutuk ubagang sebo la, “Ake baruati ganang, mu lai oras adi gomimi Nang ing miama namanusiaba ugalolang.
\p
\v 11 Ging anga mi gi'e phenang bili adung tang mida sengmuse, ging mate gi'il phojing karanu anga miama mega, sengmu se ging angami mate Yesus galuali.
\s KETANG APEBURANG GENE GANG MONA
\p
\v 12 Oras anu gadang, Yesus jema moe abang anumi, abang gomi anga, nama an u gaboga anga apeburang ba afing. Nama anga gang uling Yesus geli angmuse gang angami tokuhela gia fakal meke degi, sengmuse gang Yesus geng uada, ga bagang, “Nimang ang ujali se neng gene mona”
\p
\v 13 Yesus gatang miama geng midegi, Gang gala tutuk ubagang bola, “Nang bola ohi mona.” Oras anga gomi ketang apeburang angmi a'e banaga.
\v 14 Angmuse, Yesus angami nama anga gala tutuk, gohi ake miama nama gala sarinta ganang, seng muse Gang gala tutuk bola, ang jema aketang anga mi ama barate gonong ugitu bing sengse, ang amona ga sadaka mia, emang hula ta tami Musa parenta, miama maminang anga gajoang.
\p
\v 15 Yesus gahojat anga migodu migalila magala, anga gelang nama tohing rai adu bola Gohalela, oli giketang kalila anga Gohi gahoning.
\v 16 Agani ibase Yesus mate tata phuning giohapha jema mana taki mang mimiha, sengse oli mana anga mi sambajang.
\s NAMA KIFIL JADI MONA
\p
\v 17 Fid anu gomimi Yesus a'e Farisi, oli Taurat gaboma mana-mana kakanap, mulai moe Galelea, Yudea, Yerusalem ging aduma a'e mana anga mimiha jia. Lahatala gakuasa Yesus gala tophu ni, anga gelang nama tohi ng rai, giketang phana Gola adu Gohi gihoning, anga ge lang ginang ajimi mona migaphohing.
\v 18 Gang geng ulingse gi nang adedeng a'e nama kifil anu, miama tanang ma na tang toni adu, ging bola tetabani senghise, ging bisa Yesus gahondal goa miga ta.
\v 19 Agani ibase ging fiag gola lamal bola, nama keta adi phana maso dijadi banaga, sebab nama teng etek anga gelang, ging ma te nama ketang gala e' ka doku tang mida, seng mu se nama keta miama, gata nang mana tang gata, seng se gala Yesus gahondal goa angami hela.
\v 20 Gang gi'iman anga uli ng geli, Yesus ubagang se bola, “Hai Nakaku adosa ohapha jema.”
\p
\v 21 Taurat, oli Farisi gamanusia mulai tatagani ng jia,” Geng adi al alangba Gang Lahatala ga hula adi? Nama alalang ba bisa nama gadosa uam po? Kalo Lahatalaba bisa nama gadosa anga uampo?
\p
\v 22 Yesus nama anga gonong giganukung uling geli, angmuse Gang giala tutuk. Getabaniba ing iomi gomi ganukung agani?
\v 23 Tata'angba lebe minua ping ubagang bola, “I dosa anga uampo jema', e'naga' ubagang sebola' nuaba mate lamal?
\v 24 Agani iba se ing malekang geli sebo la, Lahatala Gafal anga ga kuasa u' miama nama gado sa uampo maginang.” Ang muse Yesus angami nama kifil anga gala tutuk, Nang ala tutuk, nuaba mate atana ng mana mia, sengba nua ba lamal a'emi jema.
\p
\v 25 Oras anga gomimi, na ma kifil phenang, nama to hing gahondal goami mate gatanang mana anga mia, sengmuse gang lamal ga e'mi jema, tarus ga Lahatala tajaning.
\v 26 Nama ajimi angmi anga herang, seng muse ging Lahatala tajani ng. Oli giphukang mali seba b Lahatala gakuasa anga. Ging ubagang bola, fede fid adi ning tanda herang geng ajaji anu uling geli!
\s LEWI YESUS GALUALI
\p
\v 27 Gaumatemi, Yesus kalu ar Gang geng uling se, nama pajak olu anu a'e gane Lewi, pajak olu gema nami miha jia. Yesus angmi gala tutuk ubagang bola, “Ma'e naluali.”
\v 28 Angmu se Lewi phenang mate gail phohing miama mega, seng muse gang mate Yesus galuali.
\p
\v 29 Sengmuse gang mate pesta phal gene, miama Yesus gadang, ga'e go mimi. Gaserang ba pajak olu, ginang tohing rai adu.
\v 30 Ani ibase Farisi oli Taurat gaboma, ging mulai miha giomi miama gasako la gonong gikalila, ging uba gang bola, “Getabaniba ing miha nama pajak olu, oli nama dosa giala topuni il kede?
\p
\v 31 Yesus angmi gihur balas, kalo aganise nama monaba kilafali gola, e'naga namaba ketang kali la gomi?
\v 32 “Nang adu ma adi Nangka nama molo ba gola adu banaga, ibase Na'aduma adi, nama dosa oli namaba phela gahalang gomi, angba Nang gola adu anga hise ging bisa giafak anga gabuala.
\s YESUS YOHANIS GASAKOLA GING MIA TO GAULING
\p
\v 33 Ging angmi Yesus ga la tutuk bola, Yohanis gasa kola gonong anga ging bia sa puasa oli sambajang, agani di oli Farisi gonong gi sakola. Ibase asakola anga gonong ging suka il kede oli jial na.”
\p
\v 34 Yesus ang mi giala tutuk ubagang bo la, Ing bisa nama nika, na maba ging antar anga gio hi puasa, kalo amuba nika anga do a'e giala topuni jia?
\v 35 Agani ibase fid ba a'e aduma jia gomi, oras anumi, amu nika anga na ma giabung mia jema, ang ase oras angmi angaba ging kuli gidiri gia fak pha hi anga uahiling (puasa)
\p
\v 36 Yesus oli koli tutuk adi miama giala tutuk, “Nama anu gangka ilhaba hingkul edeng miama ilpaha takahi jema anga tang bulang ba naga, kalo ukarajang agani, angase pakiang haba anga gang pakiang paha gene gang tang takahi miphal magala, sebab anga ka gala pas miama pakiang fegeng anga gadang banaga.
\v 37 Agani dise, nama anu gangka anggur haba mia ma kadefa fegeng gomimi banaga. Angase anggur ha ba anga gang kuli kadefa fegeng anga gajahing, anga gelang anggur anga gang kuli bokong, sebab kadefa paha kuli musi.
\v 38 Anggur haba malekang miama ka defa haba ba gomimi.
\v 39 Nama anu gangka anggur fegeng na sengse gang oli anggur haba angadi na ba naga, angase gang kuli uba gang sebola anggur fegeng anga lebe minua.
\c 6
\cl Ejel 6
\s LAHATALA ANGA SABAT GAFID GATANG GOA
\p
\v 1 Fid anu, Sabat gafid ga dang Yesus lamal gandum gailadagal anu galuali, Fid anga gomimi sakola gono ng ging gandum adedeng gahika, ging miama giatang gomimi nalubil sengmuse gahi kede.
\v 2 Farisi ginang adedeng taganing, “Getaba niba karajang ba, namaka biasa Sabat gafid gomi uka rajang banaga ibase, ing bisa ukarajang agani?
\p
\v 3 Yesus gihur balas tutuk bola, Kalo aganise ing a'e su rat gomimi basa jema, Tata mi ilba Daud ukarajang, ta tami namaba gala topuni lamal ging malapal.
\v 4 Ing geli banaga, gang E'Hamo lang gomimi maso, roti per sembahan gang mia kede, sengse gajoa anga gang mi ama namaba gala topuni lamal angadi kede. Gama molo angase roti anga Ba rateba gonongba gilokang kede?”
\v 5 angmi Fari si gamanusia anga giala tutuk, “Manusia Gafal angaba Lahatala, Geng anga Sabat gafid anga gatang goa.”
\s YESUS NAMA GAHONING SABAT GAFID GOMIMI
\p
\v 6 Oli Sabat gafid ga'anu a'e majia gomimi, Gang la mal jema moe e' Sambaja ng gomimi nama ajar. Ma na angami anga, nama anu gatang kifil.
\v 7 Taurat ga nama pintar oli Farisi gama nusia Yesus ugefe sebola Gang kalo gahalang Sabat gafid gadangdi, nama keta gahonig, angahise angaba miama gipuni anamang ge ne, ging Geng gene gahala.
\v 8 Agani ibase Yesus neni ngba ging upikir, Yesus uli ng geli. Yesus angami nama ba gatang keta anga gala tutuk, Nuaba ma nama ga hahama adimi mate, ang muse nama phenang lamal fa gihahama mi mate.
\v 9 Yesus angami giala tut tuk, Nang bola inang ajimi ieteng, tata'angba bisa uka rajang, Sabat gafid gomimi adi tata'angba lebe minua, nua ukarajang e'naga, phe laba ukarang? Nama gene salamat e'naga, nama geng tamina?
\p
\v 10 Gang angami nama tohing rai ginang aji mi giuling sengmuse, Gang anga mi nama gatang kifil anga gala tutuk, atang anga taning ma, anga muse gang gatang taning tarus gatang phenang angami mona.
\v 11 Agani ibase Farisi gama nusia, oli Taurat gaboma, ging giomi kalila talalu, ang a gelang ging miha topuni sidang sebola, kira-kira fiag naneningba ping bisa uka rajang, miama Yesus gada ng.
\s YESUS GASAKOLAH KARA NU FALUNG ALO UOLU
\p
\v 12 Fid-fid kakanap Yesus toe abuka tang mida sam bajang, moe momi Gang miha sambajang tereng afening gomimi sampe uiliali
\v 13 Ga komate gomi Gang angami gasakola ginang karanu falung alo, ging uolu. Nama giagang sebola ging angaba rasul-rasul.
\q1
\v 14 Simon nama gane ubagang sebola “Petrus,” Andreas Petrus gakaku, Yakobus, Yohanis, Filipus, Bertolomius,
\q1
\v 15 Matius, Tomas, Yakobus, Alpius gafal Simonba nama ga'agang bola geng anga Selot gama nusia.
\q1
\v 16 Yudas Yakobus gafal oli Yudas iskariot, geng angaba Yesus geng aphali.
\s YESUS GA'AJARAN
\p
\v 17 Yesus garasul-rasul anga gonong ging abuka tang hela, Gang mana babu la anumi mate. Safaka dina gase nama buing phal anu gasakola gonong gala adu, miama nama tohing gala. Ging moe Yudea, Yerusalem oli moe Tirus e'Sidon ga'ag u al gegoa adu.
\v 18 Ging adu bola Yesus gahur uma gia, sengse oli gi ketang ka lila ba a'e ging u' anga ga honing ging mona. Oli na maba setang iblis giomimi miha angadi gohi gatiari ging mona
\v 19 Nama aji mi giafak ugape bola Yesus gohi ging midegi, sebab ku asa phal a'e Yesus gomimi kaluar, anga gelang manu sia tohing rai ketang giomi mi anga ajimi jadi mona.
\p
\v 20 Yesus Gang gasakola anga gonong giuling, seng muse Gang giala tutuk uba gang bola, “Berkat miama idang, ing ba nama masiking, sebab ing ipasaka anga sorga abang.
\q1
\v 21 Berkat miama idang oras adi ingba a'e malapal gomi ibase ing kuli kubal amoning anga harak, Berkat miama indang ingba oras adi gomimi a'eko hanuleng gomimi sebab ing kuli agala.
\q1
\v 22 Berkat miama ing tang masiking nama gomi mia ikakurag, nama itomba, nama ijajahing, sengse nama oli io tutuk ing uba gang, karna Lahatala gafal gelang.
\q1
\v 23 Ing suka nafara kalo il agani anga ing tang adu angse, ing kodo hipal usuka unafera, sebab anga gaphili phal sorgami. Sebab data tu lang oli nabi-nabi gonongdi ging tadili betul garupa agani miama gidang jema.
\q1
\v 24 Ibase, silaka miama ingba kafasa anga idang, sebab ing aphatal sanang harak jema.
\q1
\v 25 Silaka miama ingba oras adi gomimi aphetal kubal, sebab ing kuli malapal tabonggal. Silaka miama ingba oras adi gomimi agala, sebab oras anumise ing kuli ko umatuaki-umatuaki.
\q1
\v 26 Silaka miama, nama ba suka io tutuk ing uba gang, karna nua hama gelang, sebab idata phela tulang gonongdi, nabi leko-leko gonong tutuk ubagang miama gidang.”
\s IOMI MIA IPHALONG GAJAHI
\p
\v 27 “Anga gelang Nang mia ma ingba suka Nohale la iala tutuk. Imusu iphalo ng anga iomi miama gijahi. sengse nuahama angba ukarajang miama namaba gomi miama ikakurang gadang
\q2
\v 28 Berkat baga ng miama namaba kutuk miama idang anga gidang. Sengse sambajang miama namaba suka ijajahing anga gadang.
\q1
\v 29 Nama kalu idung edeng lapa, angase gohi oli ga edeng angadi lapa ma gala. Oli nama alalangba ikondo afening rampas, angase ake gahapa gana ng, biarla ikondo gaebeng angadi ugalolang gang rampas.
\q1
\v 30 Nening ang ba akaku isaserang bagang angase miama magenang. Oli kalu nama anu a'e ail joa mia, angase ing ake bale bagang mia ganang.
\q1
\v 31 Ing nama gohi nua ha ma gene miama idang teta bani, angase ingdi maleka ng ukarajang agani miama nama gadang.
\q1
\v 32 Nama ba gomi miama ijahi anga ba ing suka iomi miama gijahi, angase gaphili nane ningba ing tarima? Sebab nama dosadi suka gomi nama gajahi garupa agani.
\q1
\v 33 Ing kalo nua hama ge ne miama namaba nua ha ma gene miama idang, angase alalangba ing taja ning? Sebab nama dosa di ilba garupa agani anga uka rajang.
\q1
\v 34 Ing kalo il mia ma nama genang nama pa ke, sengse ganukung iomi mi mada anga bola gasefa mia, kalo aganise gaguna ng nening? Sebab nama dosadi gang il miama na ma genang ging pake jema gaumatemi ging bale gi'il phohing anga tarima giomi uaji-uaji, gingka gasefa mia banaga. Kalo aganise ping ba Lahatala gafal gidat adi gonong tetabani?
\q1
\v 35 Anga gelang imusu ipha longdi iomi miama ga jahi, sengse nua angaba ukara jang miama nama ebengdi gadang, ake gaphi li mia ganang. Kalo ukara jang agani angase ing kuli gaphili anga mia, oli ing anga miama Pimanaking Phal Balolu gafal gene. Sebab Lahatala nuahama ukarajang miama namaba sukaka Ganua hama ubaga ng banaga, oli miama nama phela angdi gadang.
\q1
\v 36 Anga gelang ing male kang tomi tajajahi ukaraja ng miama tatadang, emang hula Pimang di, giomi suka miama nama gajahi anga gajoang.
\s AKE NAMA EBENG GENG GENE GAHALA GANANG
\p
\v 37 Ake nama geng gene ga hala ganang, angahise nama ake ing gene gahala ganang. Ing nama gagaha lang uampo, angase nama kuli igahalang di u'ampo.
\v 38 Ing il miama nama ge nang, nama kuli maminang. Ukur suding nuaba ing tari ma, nama kuli gafa fili afing afing, oli tohing rai angba nama miama iaka tang bo al. Sebab sudiba hama jia angba ang ukarajang mia ma nama sudi, angase sudi angaba nama kuli ukaraja ng agani miama adang.”
\p
\v 39 Yesus angami koli tutuk adi miama giala tutuk, Kalo aganise nama geng teke bisa nama geng teke gatang tedo? Kalo Aganise gibalapi ka fa naphuak mi mugu hela banaga?
\v 40 Sakola fal anu gangka ga guru milebe banaga. Agani dise, namaba, nama geng lati jema anga, gangka pin tar gaguru molo banaga.
\p
\v 41 Getabaniba bitang ol edengba a'e ikaku gengmi anga ing bisa uling geli, iba se balok phalba adia ieng mi anga angka uling geli banaga?
\v 42 Tetabani senghise ing bisa ikaku ga la tutuk ubagang bola, “Biarla bitang phalba adia eng'mi anga nang deko mi a, agani ibase bitangba adia eng'mi idiri galokang deko mia jadi banaga? Hai ingba nama phe la! Bitang adakaba adia eng mi deko mia matula, anghise eng anga bisa uling tarang, anga gelang bitang ba'ae na ma gengmi anga ing bisa de ko mia,
\s TE EJEL BA NUA ANGASE GAHI ANGADI NUA
\p
\v 43 Te ejelba nua, angase gangka gahi phela miama u' banaga, agani dise oli te'ga ejelba phela angase, gang ka gahi nua miama u'banaga.
\v 44 Te' rupa-rupa nama bisa gane geli, kalo gahi anga na ma geli. Agoa mahi gangka bukal gahi miama u'banaga, agani dise anggur anga, na maka bana gomi gahi olu banaga.
\v 45 Nama nua, il nua amba a'e gomi ganuami kaluar, iba se nama phela anga ganuku ng phela amba a'e gomi ga phelami angami kaluar. Neni ba nama a'e gagmi tutuk uba gang anga, ilba ae gomimi afing jia angaba gang miama ututuk ubagang ba'anga.
\s PALANG FAL ALO
\p
\v 46 “Getabani ba ing Na' agang Neng Imang, ibase il-il ba Nang miama iala tutuk anga ingka ugaluali banaga?
\v 47 Nang kuli miama uitu bing, garupa tetabani senghi se nama nola adu nohalela sengse ging oli ukarajang.
\v 48 Geng anga garupa emang hula nama anu bola ga'e gafa nderen gene, gang got alu ku la-kula sengse gafanderen miama fal tang nata, anga gelang oras jial phal ja ibase, jialka e'anga garak jema ba naga, sebab e anga nama mi ama fal anamangba tang nata, anga gelang gang mate anamang.
\v 49 Agani ibase, namaba na fomung pahang anga uha lela umagia, ibase gang ka ukarajang banaga, garupa anga emanghula gang ga e' miama mekeba tang nata ga fanderen ubanaga, anga ge lang, jial phal ja e'anga tari kil, gaphera lebeh miphal.”
\c 7
\cl Ejel 7
\s YESUS PERWIRA GABALENG TA FALA GAHONING
\p
\v 1 Yesus angmi nama tohi ng rai gahondal goami tutuk gau matemi sengmuse, Gang Kapernaum mi maso.
\v 2 Moe momi Romawi ga Perwira anu gagahing fala, gang gomi miama gajahi. Gahing fala anga keta tama di mang bola amina.
\v 3 Per wira anga gang Yesus gaho jat umagia, angmuse gang boma adedeng ging gahing, giohi jema Yesus harak gohi adu, gagahing fal anga gaho ning.”
\v 4 Gahing fala phena ng adu Yesus geng harak ang muse, ging angami gabaga ng gasenang ging gala tutuk bola, “Nama gagiani adiba Ang malekang gomoling.
\v 5 Sebab gang gomi miama ni'abang adi gajahi, gengba e'sambajang adi ukarajang bakung miama nata.”
\p
\v 6 Angmuse Yesus angmi giala topuni jema. Gang jema Perwira anga ga'e gabung, perwira phenang angami ga serang adedeng ging gahing giohi adu Yesus gala tutuk. “Nimang ake Adiri anga gene susa karna neng gelang ga nang, sebab neng adika bisa Eng tarima, miama na e'gomi jadi banaga,
\v 7 Sebab nadi ri adi ka bisa Eng tarima jadi banaga. Anga gelang ang hur anu kakelang ubagang anga se nagahing fala kuli mona.
\v 8 Sebab neng adidi nama dumang, oli tentara ginang adedeng neng dumang, kalo tentara anu nang geng gahi ng gohi angami fa, angase gang angami fa, oli tentara ga'ebeng nang gohi adimi ma angase ging adimima. Oli nang kalo nagahing fala adi gohi il adi ukarajang, angase ging kuli il anga ukarajang.
\p
\v 9 Yesus perwira Romawi gahur anga umagia angmu se, Gang rasa herang, Gang bale mate sengmuse nama tohing galuali anga giala tutuk, “Nang miama iala tutuk masiking Israel gama nusia sajang ibase, Nangka perna gi iman gagiani adi harak bado.”
\p
\v 10 Rombo ngan ba nama ging gahing anga ging bale jema perwi ra ga'emi angmuse, ging gieng ulingse perwira gaga hing fala phenang mona jema.
\s HIAL KALAL ANU GAFAL AMINA BALE APHETAL
\p
\v 11 Gamiliali, Yesus moe abang anu gane Nain mi je ma, gasakola gonong, oli na maba biasa Yesus galuali anga gonong giala.
\v 12 Ging jema moe abang gafi ag anga'mi angmuse, nama amu anu amina, gabaring nama toni kaluar. Nama amina anga hial kalal banu gafal. Anga gelang, abang gomi gamanusia nama tohi ng ba'a'e nama hial anga gala topuni.
\v 13 Tuhan Yesus nama hial anga gau ling angmuse, gomi nama hial anga gajahi, anga gela ng, Gang angami nama hial anga gala tutuk, “Ake ko'ga nang.”
\v 14 Angmuse Gang angami fa nama ami na, mana ba gang tangta mipuni, namaba baring toni anga ajimi gadili. Yesus ang mi baring anga gala tutuk, “Hai nama kophol, Nang ala tutuk, nuaba mate!”
\v 15 Angmuse nama amina phe nang angami bakung mate sengmuse gang angmi tutuk. Yesus angmi nama phenang bale miama gifa genang.
\p
\v 16 Ginang ajimi uling il anga geli angmuse, ging ba ruati, angmuse ging Lahata la tajaning ubagang sebo la, “Nabi phal anu gie piha hamami bakung mate je ma!” Lahatala Gang Gama nusia ging tang adu jema
\p
\v 17 Anga gelang Gahojat lamal mana-mana anga mi godu migalila, oli mana-ma na gaebeng anga gonong di migodu migalila.
\s YOHANIS GASAKOLA GENG GAHING GIOHI YESUS GOLA ADU
\p
\v 18 Yohanis gasakola go nong ging hojat anga mia ma Yohanis gala tutuk
\v 19 Angmuse, Yohanis gasako la alo ging gahing giohi Yesus gola jema geteng,” Eng phenangba adu ba adi? e' naga, ning oli do nama ebe ng gapil jia?”
\p
\v 20 Ging adu Yesus gabung anga muse ging angami Yesus gala tutuk ubagang sebola, “Yohanis jial mia nama ga fela angba ning gahahing niohi adu eteng, Angase Eng phenangba aduma ba' adi? e'naga ning kalu oli do miha nama ebeng gaphil jia?’”
\p
\v 21 Oras anga gomimi, Yesus a'e nama tohing gake tang rupa-rupa, oli nama setang giomimi miha gaho ning jia, Gang oli nama to hing rai geng teke gahoni ng ging bisa uling.
\v 22 Yesus angami gihur gabale miama giala tutuk sebola. “Jema sengse Yohanis gala tutuk sebola, nening ba ing uling geli jema, oli umagia jema anga; Nama geng te ke bisa uling, nama giaka kifil bisa lamal, nama ke tang apeburang bisa jadi mona, nama gafeli kaphe, bisa il uhalela umagia, na ma amina bale aphetal, oli nama masiking di hur nua mima giala tutuk.
\v 23 Ang a gelang, untu miama na maba ka kuphat banaga karna Neng gelang.”
\p
\v 24 Yohanis gagahing fala anga gonong bale jema, Yesus angami nama tohing rai anga giala tutuk, “Gagu nang naneng ba, ing moe Belantara mi jema? Jema phul eang ubuaningba ga ulingka?
\v 25 Jadi nening ba ing jema gauling? Nama ba pakiang huling pake? Ieng uling namaba pakiang huling pake, oli aphetal sa nang anga moe raja ga ista na gomimi aphetal,
\v 26 Jadi neningba ing jema gau ling? Ya, Nang tatabi miama iala tutuk, tatabi Geng anga nabi-nabi anga gatang goa.
\v 27 Geng anga ganama phenangba anga. Geng ang ba a'e suratmi tulis sebola; 'Umagia! Nang nasaruang fala gahing gohi fiag tula, senghise Ang galuali, Geng angaba lamal fiag usadia miaama [Gahondal goa angami.
\rq Malayaki 3:1 \rq*
\v 28 Nang miama iala tutu k, nama hial bagie manusia ribu ratu ugajali dunia tang adi, nama joaka lebi miphal Yohanis gajoang banaga. Agani dise gingba toe sor gami angadi, mang talalu ol anu, ibase Geng angaba lebe miphal dari Yohanis.
\p
\v 29 Nama tohing rai, oli namaba pajak kumpul ang mi di umagia, angmuse gi nang ajimi angmi Lahatala ganua hama ubagang se bab ginang ajimi Yohanis gajial mia jema
\v 30 Agani ibase, Farisi gamanusia oli Taurat gaboma anga gono ng, Lahatala garencana mi ama gidiri gadang anga ging gatomba sebab ging ka Yohanis gajial mia bado
\p
\v 31 Gingba aphetal oras adi gomimi adi, Nang ging miama nanening ba mime ga hise pas? Ging gisuang nanening molo.
\v 32 Giru pa emang hula, fal kakiri fe de moe, ung'gomimi miha anga molo. Ging miha anu ga'agang ma anu ga'agang ubagang bola, ning huling gapi maminang ibase, ing ka sarasumba banaga, ning aminang gadal phuhi ibase ingka ko hanuleng banaga.'
\v 33 Sebab oras Yohanis jial mia ga'adu gomimi, gangka roti kede banaga, oli anggur dika na' banaga. Ging ubagang bola, 'Geng anga setang gomimi miha,
\v 34 Agani dise oli Manusi a gafal adu, il kede jialna, ging ubagang sebola, “Uling Geng anga rakus oli naboga pusi. Gang pajak olu gamanusia, oli dosa ga manusia gala serang!
\v 35 Ibase Lahatala gafal gidat, ging ukur ande sebola ilba agani angaba il nua.
\s NAMAHIAL PHELA ANU IPAL MIA YESUS GAFE LA
\p
\v 36 Oras anu gadang, Fari si ga manusia anu, Yesus undang jema ga'emi gala il kede. Yesus angmi Farisi ga manuasia ga'emi jema mi ha il kede.
\p
\v 37 Abanganga gomimi, nama hial phela ga halang anu gang ulingse Yesus a'e Frisi ga'emi miha il kede jia, angmuse gang angami ipal maniama botil anu pheli, ipal afing-afing.
\v 38 Gang anga mi Yesus gamota goa giaka ejelmi mate ko, geng anu halu anga, gang gabiang fel mia ma hapo, sengse gang oli geng gajial halu anga mia ma Yesus giaka ugahalung sengse gang gabiang fel mia hapo. Seng muse gang oli Yesus giaka gamunang, sengmuse gang jial mania ma angadi miama giaka hapo.
\p
\v 39 Farisi gamanusia ba Yesus undang, gang uling il anga geli angmuse, gang gomimi tutuk bola, “Kalo na ma adi nabi ba'anu, anga se Gang bisa geli sebola, nama hial garupa tetabani ba'ae Geng digi jia, sebab nama hial anga nama phe la
\p
\v 40 Yesus angmi gala tutuk, “Simon nang bola il anu miama ala tutuk, “Simon balas bola, nane ningba angbola ubagang se ubagang.”
\p
\v 41 Yesus tutuk bola, “Na ma alo ging nama anu ga seng galolang mia. nama anu anga dinar ratu afeha ng mia, sengse oli ga'anu anga dinar karafehang mia.
\v 42 Gi'uta phenang gibalapi bajar jadi banaga angmuse, namaba seng ga lolang phenang gibalapi gi uta anga gafotu. Kalo agani se, nama alo adi, nama ala lang angba gomi miama na maba giuta gafotu, adi go mi mia gajahi miphal?”
\p
\v 43 Simon angmi Gahur ba las bola, “Kalo neng naganu kung sebola, gengba ga'uta lebe mitohing. Yesus gala tutuk bola, “Neningba ang ubagang angba molo.”
\v 44 Yesus angami nama hial anga gauling sengmu se, Gang angmi Simon gala tutuk sebola, “Angase ing' a'e nama hial adi gauling jia? Nang i'emi adudi, ingka jial miama mameneng Nang niaka hala banaga, ib ase gang geng gajial anga, gabiang fel pake miama niaka ulomang.
\v 45 Ingka Neng adi namunang bana ga, ibase geng adi Nang mu lai e'mi maso angmuse, gang Niaka adi gamunang tarus-tarus.
\v 46 Ingka Nabiang adi ipal miama hapo banaga ibase, gang ipal maniama mia niaka uhapo.
\v 47 Ang a gelang Nang iala tutuk, ga dosa tatabi tohing amara, ibase nama uampo mage nang jema, sebab gomi mia ma nama gajahi anga phal talalu. Namaba gomi tajaja hi ol edeng, angase gadosa di ol edeng kakelang nama uampo miama magenang.
\p
\v 48 Angmuse Yesus ang mi nama hial anga gala tutuk, “Adosa nama uampo jema.”
\p
\v 49 Namaba Yesus gala topuni miha ilkede jia anga, giomimi tataganing jia, “Kira-kira nama adi ala lang senghise Gang bisa nama gadosa uampo mia ma maginang?”
\p
\v 50 Yesus angami nama hial anga gala tutuk, “A'imanba eng gene mona jema, sengba suka nafera gomimi bale jema.”
\c 8
\cl Ejel 8
\s NAMA HIALBA YESUS GOMOLING
\p
\v 1 Gami iliali angmuse, Yesus jema moe abang-aba ng oli desa-desami, bola La hatala ga Injil nua hama anga ututuk ubagang. Sako la ginang karanu falung alo anga di gala topuni.
\v 2 Agani dise oli nama hial adedengba eang phela gio mimi miha oli ketang kalila ebeng gala Yesus pernah gihoning ging mona. Ging anga gijoaba Maria, biasa ga'agang bola Maria Mag dalena, geng angaba mianu setang phititoga gomimi, Yesus gahoning gamona.
\v 3 Oli Yohana Kusa gahial geng anga Herodes gaseng papuni, Susana oli nama hi al tohing rai gala. Ging gika fasa amba galokang pake sengse miama Yesus gomo ling.
\s KOLI TUTUK MIAMA PHING TEI MIMEGA
\p
\v 4 Nama tohing rai abang abang kakanap adu kum pul ging Yesus gola, angmu se Yesus angami koli tutuk anu miama gihahamami ubagang sebola.
\p
\v 5 “Nama anu iladagal ukara jang seng muse, gang jema iladagal anga tei. Ga il tei gomimi phing anga, joa fiag gadingkilmi mugu, nama umate oli aduang burang gomi adu kede.
\v 6 Phing gajoa anga oli meke fal ka rang gomimi haru, anga ge lang phing anga piling, iba se phing anga malotil sebab jial talalu kurang.
\v 7 Oli phing gajoa anga bukal magang gomimi ha ru, anga gelang bukal ma gang gala philing bukal ma gang geng tei, oli bukal ma gang geng pituk.
\v 8 Oli phing gajoa anga meke ab oga gomimi philing anga gelang, gang gahi miama u sampe gatohing ratu anu. “Gang koli tutuk gaumate mi sengmuse, Yesus ubaga ng sebola, “Nama alalang angaba gafeli u, angase biarla gafeli anga miama uhalela umagia!”
\p
\v 9 Gaumatemi sengmuse ga sakola gonong angmi koli tutuk gamanggarati anga miama ugeteng.
\p
\v 10 Gang tutuk bola, “Miama idang sorga abang garahasia anga nama mia ma iala tutuk, ibase mia na ma ebeng, Gang koli tutuk ba miama gidang anghise, “Masiking ging ae gauling jia, ibase ging ka uling geli ba naga, oli ging uhalela umagia jia, ibase gingka manggarati banaga.”
\rq Yesaya 6:9 \rq*
\s KOLI TUTUK MIAMA PHING GADANG GAMANGGARATI
\p
\v 11 Adiba koli tutuk anga gamanggarati, phing anga Lahatala gahur.
\v 12 Phing ba fiag gadingkilmi haru anga, namaba Lahatala ga hur, uhalela umagia. Agani ibase setang adu gahur anga piomi gomimi mia, agani hise giohi ake parsa ja ganang, angahise ging ake salamat ganang.
\v 13 Phingba meke fal ka rang tang haru anga, nama ba Gahur umagia, ging rasa sanang, ibase gabariking ka ilmia anamang banaga. Gahur anga ging ugieling, ibase susa lala kurang ga nasing ging tang adu, ang muse ging Lahatala phe nang miama ugitajobing gene.
\v 14 Phingba bukal maga ng gomimi mugu anga, Na maba Gahur anga uhalela, ging Lahatala gomimi aphe tal, agani ibase giaphetal fa il ugahala, angmuse, ging bi sa kafasa, oli dunia gasana ngba u'giomi, anga gelang giaphetal, gi'iman gahika mate anamang banaga.
\v 15 Agani dise oli phing ba meke aboga mi mugu phe nangba namaba Gahur dal uhalela umagia, sengmuse tatabi miama giomi gomi mi talokul mega, gahi mia ma u'sengmuse ging pake miama giaphetal gomimi fid kakanap.”
\s ALIALI ANGA MIAMA NAMA UGALIALI
\p
\v 16 “Nama anu gangka la mpu tubing gang faling se ngse, utiali mega banaga, nagaba gang faling sengse miama laku dumang gami hing banaga. Gamamolose, lampu anga nama tubing se ngse, miama mana paleteng ba tang gamihing, anga hise nama e'gomi maso angase ging bisa uling galialai anga geli.
\v 17 Sebab ilba taphuni ng tetabani di nama kuli bu ka gabalelang, oli masiking il anga rahasia tetabanidi, na ma kuli buka gene ga tarang.
\v 18 Anga gelang ing malale kang uhalela, namaba geg u angase, nama kuli miama ma genang mitohing magala, iba se namaba, il joa ka a'e geng u'banaga, angase gadiri anga di nama kuli mia, oli il ba'ae gabung angadi nama mia.”
\s YESUS GA KELUARGA MAMOLO
\p
\v 19 Angmuse, Yesus gifa oli gakaku gonong adu geng ha rak ibase ging Gabung-gabu ng jadi banaga, sebab nama tohing rai talalu adu gomo ing.
\v 20 Angmuse nama angami gala tutuk bola, ifa oli akaku gonong adipo balela ng gomi mate jia, ging bola malekang Eng harak.”
\p
\v 21 Agani ibase Yesus angmi giala tutuk ubagang sebola, “Nifa oli nakaku go nong phenangba, namaba suka Lahatala gahur gadal uhalela umagia, sengse oli ukarajang miama gia phetal gomimi.”
\s YESUS GANG EANG PHAL BUANING GAHAPA
\p
\v 22 Fid anu gadang, Yesus oli gasakola gonong gi ala e'anu tang, Gang gasako la anga gonong giala tutuk, “Ma'e'ping jial kolang ga biba edeng goa momo mifa.” Angmuse ging mate lali gabar edeng mifa.
\v 23 Ging do a'e 'e tang lali jiase Yesus ta kuta. Angmuse harikang phal adu kolang anga mihera, sengse oli adu gi e' mi hera, anga gelang jial e'gomi maso e'afing-afing, e' sebola hola.
\v 24 Angmuse sakola gono ng Yesus harak ging game hal gala tutuk sebola, “Guru ping gie susa gomimi. “Ang muse Yesus angami mate se ngmuse, Gang angami eang oli kolang phenang gomi mia ma gakalila. Oras anga gomi mi, eang phenang tarus teni ng, oli kolang phenang angmi rama.
\v 25 Gang angami gia la tutuk ubagang sebola, “I'iman ae tatami?” Ginang aji mi baruati oli herang, ging angami tala tutuk ubagang bola, “Geng adi alalang? Seng hise Gang bisa eang oli jial di uparenta, anga gelang ajimi bisa gaparenta ugaluali tarus ajimi bisa tening?
\s GERASA GAMANUSIA ANU EANG PHELA GOMI MIHA JADI MONA
\p
\v 26 Yesus angmi gasakola gonong gala, ging jema moe Garasa gagoang gomi.
\v 27 Pas Yesus bola adung tati ta ng mida, nama amu abang anga gamanusia anu, eang phela gomimi miha, adu Ge ng harak. Nama anga ka paki ang pake banaga talalu luang jema, oli gangka e'gomimi miha banaga, gang kumbur ba tang miha, oli tangta.
\p
\v 28 Nama anga gang uling Yesus geli angmuse gang kali li, gang tarus gahondal goami miha geng uada. Gang gama ng gene phal-phal, tutuk uba gang bula, “Eng urusan nane ning miama nadang, hai Yesus Lahatala Gafal phal balolu Nang abagang, ake neng sani kong ganang.”
\v 29 Gang agani sebab Yesus Eang phela uparenta gang nama gomimi kaluar. Joase setang gang nama anga geng bariti, anga gelang nama geng pata geng rante, oli geng laking, ibase gang bisa rante angadi gahika, sengse setang anga geng phana mana takimang bagadang jema.
\p
\v 30 Angmuse Yesus anga mi nama anga geteng, “Ane alalang?” Nama phenang angami ubagang sebola, “Legion,” sebab ginang tohing ba gomimi miha.
\v 31 Setang phenang gonong, angmi Yesus gabagang giohi ake jema aminang ganaphuak anga mimugu ganang.
\v 32 Mana angami anga, be' bakang phal anu a'e, abuka tang lamal phahi gola kede jia. Setang phenang Yesus ga bagang bola, be'tohing ba a'e lamal jia angaba, ging gomi mi maso, Yesus di ujali, ang muse ging agami be' tohing rai gomimi maso.
\v 33 Tarus setang phenang angmi, nama phenang gomimi kaluar, ging jema be tohing a'e abuka ta ng gomimi maso. Be'phenang ehi el gadang jema, jial kolan g mi mugu, hola tarus amina.
\p
\v 34 Gingba be' tarang phe nang uling il garupa agani geli, angmuse gang mate ehi abang gadang jema, abangba tabung jia anga ajimi usarin ta,
\v 35 Angmuse nama tohi ngrai bola adu ilba jadi anga gauling. Ging angami Yesus gola adu, ging gieng ulingse nama ketaba fede mona phe nang a'e Yesus giaka ejelmi miha jia, pakiang pake mang kadulang, sengse gaganuku ng phenang tening jema. Il garupa agiani adiba gene manusia ajimi baruati.
\v 36 Gingba fede gieng tang uling geli, oli Gang gahoning garupa tetabani senghise, gang mona anga ging miama nama ebeng gala sarinta,
\v 37 Angmuse nama Garasa mi miha anga gonong ging Yesus gabagang gohi mana anga uhapha, sebab tatabi gi nang ajimi giphukang mali talalu. Anga gelang Yesus ba le etang mida, sengmuse ging lali moe Galelea ga'agu al gadang jema.
\v 38 Angmuse, namaba fede setang gomimi miha anga Yesus gabagang, gendi bisa Yesus galuali lamal ibase Yesus angami gohi jema, Gang gala tutuk bola,
\v 39 “Nuaba bale a'emi jema, sengse kara jang phal-phalba Lahatala ukarajang miama adang anga usarinta. “Angmuse nama phenang mate jema abang-abang kanap, neningba Yesus ukarajang miama gadang anga usarinta.
\s YAIRUS GAFAL AMINA BALE APHETAL, OLI NAMA HIAL ANU GANG GENE MONA
\p
\v 40 Yesus angmi bale Gale leami jema, nama tohing rai bola Geng tarima anga gela ng, ginang tohing rai a'e mate gapil jia.
\v 41 Mana angami nama anu gane Yairus gola adu, Geng anga e'sambajang gakapalang. Gang adu seng muse gang Yesus giaka ejel mi gotoku Geng uada, Yairus gabagang kalo bisase, Gang gaemi adu.
\v 42 Sebab gafal hial anu kakelang, gaumur tung karanu falung alo, a'e ke tang gomi mang bola amina. Gang mulai bola bale jemase, nama tohing rai teng bekeki ng bola gola adu Geng goleng Geng phalaphal.
\v 43 Oli mana angami anga di nama hial anu a'e ketang tamadi gomimi, fe' ba kaluar, galuang tung karanu falung alo jema. Kila fali anu kakela ng dika bisa gahoning gene gamona jadi banaga.
\v 44 Na ma hial adi adu Yesus gamo ta goami, Gajuba anga mide gi, oras anga gomi ketang fe' kaluar phenang jadi mona.
\p
\v 45 Yesus angmi ubagang bola “Nama alalangba Neng degi jema?” Nama tohing bola naga, Petrus ubagang bola, “Guru nama tohing rai mate Eng goleng Eng phalaphal, oli nama tohing rai Abung mate teng hanampit.”
\p
\v 46 Agani ibase Yesus giala tutuk ubagang bola, Nama anu gie Neng midegi jema sebab, Nang rasa kuasa gie Nengmi kaluar.”
\v 47 Nama hial anga gang pikir bola gangka bisa gafak gaphuning jadi banaga ang muse, gang jajari gomimi Yesus gola adu, gang nama tohi ng gahondal goami sarinta sebola tetabani senghise gang Yesus geng degi anga. Oli tetabani senghise sarak dinagase gang mona.
\v 48 Angmuse Yesus angmi gala tutuk, “Hai nafal a'iman ba eng gene mona. Nuaba bale suka nafera gomimi jema.”
\p
\v 49 Yesus do a'e tutuk jia se, nama anu E'sambajang gakapalang aduma Yairus gala tutuk ubagang bola, “Afal hial phenang amina jema, ake Guru geng gene ta mome ganang.”
\p
\v 50 Huranga ging umagia angmuse Yesus angmi Yairus gala tutuk, “Ake baruati ganang, Mang parsaja, afal anga kuli sala mat.”
\p
\v 51 Ging jema Yairus ga e' sampe, gangka nama anu ka kelang di gala topuni maso banaga, suma Petrus Yohanis, Yakobus, fal anga gifa oli gimang.
\v 52 Nama ajimi fal hial anga gako', agani ibase Yesus giala tutuk sebola, “Ake ko ganang, gangka ami na banaga, ibase gang mang ta.”
\p
\v 53 Nama tohing angmi go'agala sebab ging geli se bola, fal hial anga fanangmi amina jema.
\v 54 Angmuse, Yesus angami fal hial gatang agami puni sengmuse, gang angami ga' agang, “Nuaba mate nafal!”
\v 55 Angamuse fal ga'ekeng arak phenang bale adu, safa ka dinagase fal pheang anga mi hanunggur mate.
\v 56 Fal hial gifa oli gimang gibalapi, angami herang, agani ibase Yesus gihapa gohi ake il adi miama nama anu kakelang di gala tutuk ganang.
\c 9
\cl Ejel 9
\s YESUS GARASUL GING GAHING
\p
\v 1 Sengmuse Yesus angami ga sakola karanu falung alo giagang sengmuse, Gang ang ami kuasa waji-waji miama magenang, ging bisa setang iblis gio parenta, oli ketang ka lila rupa-rupa gahoning gio hi mona.
\v 2 Gang ging gahi ng giohi Lahatala ganua ha ma ututuk ubagang lamal.
\v 3 Gang giala tutuk bola, ake iil phohing anu kakelang di ake phana fiakmi lamal ga nang, mau tekang, tas, roti ake phana ganang, oli ake kondo alo phana ganang.
\v 4 E'tata angba ing mimaso, angase angami miha, sampe ing bale mana anga uhapha.
\v 5 Namaka ing tarima ba naga, angase mate abang anga uhapha, sengse moro ba a'e iaka u'anga gatatal, anga miama ugagieling ga fagi, miama gidang”
\p
\v 6 Ang muse rasul anga gonong mate lamal abang-abang anga kanap, Injil ututuk ubagang, sengse oli namaba ketang kalila gomimi, ajimi ging ga honing gapahang jadi mona.
\s HERODES YESUS GELI GANG GAGOMI JIA
\p
\v 7 Herodesba mana anga garaja, gang hojat anga uma gia angmuse, gang miha ga gomi jia, sebab nama adede ng ubagang sebola, Yohanis Jial mia aminana phenang, bale kumbur gomimi aphetal jema.
\v 8 Ging joa oli ubaga ng sebola Eliaba bale adu je ma, oli ging joa ubagang se bola nabi tulang amba amina ibase, anu bale aphetal jema.
\v 9 Herodes ubagang bola, “Nang Yohanis gabiang pata ki jema, angase oli alalangba ingdo oli ututuk ubagangba nangdo umagia jia adi? Angmuse Herodes gang rasa sanang bola malekang Yesus geng harak hi.
\s YESUS NAMA RIBU AFEHANG MUD MIAMA GIAHI
\p
\v 10 Rasul-rasul anga go nong bale adu, ging angami Yesus gala sarinta, il karanu ba ging ukarajang gibalenta gomi, Gang giala tutuk bola, giohi jema abang phohing gane Batsaidami.
\v 11 Ibase nama tohing gilamal anga uling geli, anga gelang ging galuali. Masiking Yesus a'e ging tarima jia, agani ibase Lahatala ganua hama, gafiag ga'asal oli gakarajang anga Gang usarinta mia namaba ketang kalila gomi mona anga gonong mia giadang.
\p
\v 12 Jema oras bola il kakua, angmuse gasakola ginang ka ranu falung alo angmi gola adu, sengmuse gala tutuk ubagang bola, “Nama adi go nong giohi jema abang oli de saba, a'e apal-pal giabung jia, angami tanang mana, oli mud gola. Sebab mana adimi adi mana takimang oli abang galeta.”
\p
\v 13 Agani ibase Yesus angami giala tutuk, “Ing malekang mud miama magi nang ging kede.” Sakola gonong ubagang bola, “Adimi adi roti hingkul afehang oli ab alo bagie, bisa kalo ning jama mang mud pheli miama ginang ajimi gidang.”
\v 14 Momi nama amu galokang gatohing ribu afehang (5.000.) Yesus angmi sakola gonong giala tutuk, “Nama anga go nong giohi miha bakang ba kang, nama karafehang bakang anu”
\p
\v 15 Angmuse ging ukara jang, emang hula Yesus paren ta giohi ukarajang gajoang, angmuse ginang ajimi miha.
\v 16 Sengmuse, Yesus anga mi roti hingkul afehang oli ab alo phenang mia, Gang berka t bagang miama matang, Ga ng gakahi hingkul kiri-kiri, se ngmuse Gang miama gasako la gonong giohi phana mia ma nama tohing rai annga upaul.
\v 17 Ginang aji kede sampe kubal. Jema il kede gaumatemi sengmuse, rotiba ging kede gagale hil anga ging bale kumpul, gatohing anga hora karanu falung alo.
\s PETRUS UMANGKU SEBOLA YESUS ANGA KRISTUS
\p
\v 18 Oras anu gadang Yesus galokang a'e sambajang jia, gasakola gonong di a'e gala topuni mana angami. Gang angami gieteng, “Nama tohi ng rai giganukung sebola, Neng adi alalang?”
\p
\v 19 Ging u ubagang bola, Yohanis jial mia, ging joa ubagang sebola Elia, Oli gaebeng anga ubaga ng sebola, Neng anga nabi tulang anga gonong ba anu, ba bale aphetal jema.”
\p
\v 20 Angmuse Yesus anga mi giala tutuk, “Kalo agani, ingse bola Neng adi alalang?” Petrus ubagang sebola, “Eng anga Kristus Lahatala gabu ng adu.”
\p
\v 21 Angmuse Yesus angmi tatabi gihapa, giohi ake il ang a tutuk mima nama ebeng anga gonong, giohi ake umagia ganang.
\s YESUS GA AMINA ANGA UBAGANG
\p
\v 22 Angmuse Yesus anga mi giala tutuk, “Manusia ga fal Gang kuli susalala karanu anga harak, oli Yahudi gabo ma, barate gaboma, Torat ga boma, ging kuli geneta mina, agani ibase Gang kuli bale aphetal fid atoga gomimi.”
\p
\v 23 Yesus angami giala tutuk, nama anu gang kalu bo la naluali, angase gang male kang gadiri gafak phahi anga ga'ali, sengse galeut anga to ni fid kakanap, sengse nalua li.
\v 24 Sebab nama alalang ba bola gadiri anga gene sala mat angase gual magang ma lekang a'e banaga. Agani iba se, nama alalang ba gual ma gang ae banaga sebab Neng gelang, angase gual magang anga salamat.
\v 25 Gauntu nanening, kalo nama anu gang dunia adi ajimi miama gegoang gadang gene, ibase gual magang anga amina?
\v 26 Nama alalang amba rasa maniang, karna Neng oli Nahur gelang, angase Manu sia Gafal di maniang miama nama anga gadang, Lahatala gahondal goa, oras Ganua ha ma oli Gimang Ganua hama, nagaba oli Gamalaikat hamo lang ribu anga gala.
\v 27 Na ng tabi-tabi miama iala tutuk, nama adedeng bagie ihaha ma adimi mate jia adi, gingka amina banaga, kalo gingka Lahatala Ga'abang anga uli ng geli bado.”
\s YESUS MUSA ELIA GALA
\p
\v 28 Kira kira fid tulalo gomi mi Yesus pelajarang anga mi ama maginang, Genge, Petrus Yohanis, Yakobus, ging toe ab uka tang mida bola sambaja ng.
\v 29 Yesus do'ae sambaja ng jiase, Garupa anga gabua la, oli gapakiang anga tatabi mang aphal mamaung seng se oli mang huling melak.
\v 30 Angmuse ging ulingse, nama alo ae mate gala tutuk jia, Nama alo anga phenang ba, Musa oli Elia gibala.
\v 31 Ging giafak miama tubing ga nua hama gomimi, ging tutuk miama Yesus ga'aminang sa kali dina gase, nama gene ga kanapmi moe Yerusalem mi.
\v 32 Oras anga gomimi, Petrus oli gakaku alo anga ging rasa gieng talalu tamadi bola kuta, agani ibase ging gi ojoku gomimi, ging gieng uli ngse, Yesus ganua hama go mimi oli nama alo ba'a'e gala mate jia.
\v 33 Oras Musa Elia gibala bola Yesus gohapha Petrus tutuk bola, “Guru biar la ping mana adimi miha ta rus. Ning adimi halombak ato ga dodu, anu miama Adang, anu miama Musa gadang, oli ga'anu anga miama Elia gada ng, “Agani ibase Petrus adia tutuk jia anga gangka gafak ukaruang banaga.
\p
\v 34 Petrus do ae il anga ututuk jiase, bano adu gio tia li, anga gelang Petrus Yohanis Yakobus ging giphukang ma li, ging mulai bano gomimi maso.
\v 35 Ukaruang dinaga se nama gamang anu bano gomimi adu, “Adiba nafal, Geng adiba Nang Geng uolu, Go halela”
\p
\v 36 Nama gama ng takimang angmuse, ging gieng ulingse Yesus galoka ng ba'a'e. Ging il anga gala takimang, ging ka miama nama anudi gala tutuk ba naga fid anga gomimi, il ba ging uling geli toe abuka tang jadi anga.
\s FAL AMU ANU EANG PHELA MIAMA GOHAPHA
\p
\v 37 Gamiliali ging toe adu al tang helase, manusia baka ng phal anu Yesus gola adu.
\v 38 Nama anu a'e nama to hing gahahama mi agang jia, “Guru nang abagang, nafal adi e'ng anga miama gauling sebab neng adi nafal anu ka kelang.
\v 39 Uling, setang gie gomimi miha. Anga gelang gang kalili mamaung, oli uka ruang dinagase, setang anga gafafili gaphaphentar, sengse se gag gomimi angadi puru ng boku-boku mihela, Oli seta ng geng gene gang mang sengsara, gangka gomi-gomi kaluar banaga.
\v 40 Nang Asakola gonong giohi gatiari, agani ibase ging gatiari jadi banaga.”
\p
\v 41 Yesus gala tutuk bola, Hai ingba itaphanang kapar saja banaga oli iomi anama ng! Sampe tafeding senghise Nang mang iogalolang? Fal anga galama.”
\p
\v 42 Fal anga a'e Yesus gola majia, angmu se setang phenang, fal phena ng geng bariti miama meke tang gata, gang gafafili gapha phentar. Agani ibase, Yesus angami eang phela phenang, Gomi miama gakalila, Gang fal amu phenang gahoning tarus mona, sengmuse Gang fal phenang bale miama gimang genang.
\s YESUS GA AMINA USARINTA
\p
\v 43 Nama ajimi rasa he rang ging uling Lahatala gakuasa anga geli, agani ibase ging do a'e Yesus ga karajang, kuasa anga u'hera ng jiase, Yesus angami gasa kola gonong giala tutuk,
\v 44 “Hur adi ing uhalela nua-nua, Manusia gafal anga nama kuli miama manusia gatang gomimi gamugu.”
\v 45 Aga ni ibase gasakola gonong, gingka hur anga manggarati banaga, sebab hur anga ta phuning miama gidang, anga gelang gingka mang garati banaga. Masiking agani ibase gingka hur anga gamangga rati utaganing banaga.
\s NAMA ALALANGBA GAHALOMANG?
\p
\v 46 Oras anu gadang, ga sakola gonong giganukung tegaha la miama tatadang, se bola nama alalangba gahalo mang Gasakola gihahamami.
\v 47 Agani ibase, Yesus gio mi anga geli, anga gelang Gang angami fal kalokul anu gajali ma gabung mate.
\v 48 Angmuse Gang angami gasa kola fal giala tutuk, “Nama ala langba fal kakiri adi ging tari ma nane gomi angase, gang Neng adiba Neng tarima. Oli namaba Neng tarima angase ging Gengba Neng gahing angba Geng arima. Sebab nama alalangba gang gadiri anga gene nama phela molo ihahamami, geng angaba ga halomang.
\s AJIMI HAMA JIA
\p
\v 49 Yohanis ubagang bola, Guru ning ulingse nama anu setang gatiari Ane gomimiba, ning gahapa gohi ake ukara jang ganang sebab, geng ang aka piala serang banaga.”
\p
\v 50 Agani angmuse, Yesus ang ami giala tutuk, “Ake gihapa ganang, sebab nama alalang baka a'e ing lafang banaga angase, geng anga a'e pigo ang gomimi.
\s YESUS SAMARIA ABANGMI NAMA GATOMBA
\p
\v 51 Jema gaoras adu apal, nama bola Yesus phuhi pale teng, Gang gomi anga gene anamang sengmuse Gang moe Yerusalem mi jema.
\v 52 Gang nama adedeng ging gahing giohi lamal matula. Angmuse namaba Gang ging gahing phenang, jema desa anu moe Samaria gagoang gomi, bola mana usadia mia ma gadang.
\v 53 Agani ibase nama angami angaka Geng tarima banaga, sebab Gang moe Yerusalem gadang jema.
\v 54 Oli nama anu tutuk bo la, “Nang kuli aluali ibase, Ang ujali nang do jema, na e'gomi gamanusia giala palaki seng hise nang adu.”
\p
\v 55 Yesus angami gala tutuk ubagang bola, “Nama anu gang gatang miama bingku puni meke bingku jia, ibase gang kalo do ga mota goami bale uling jia,
\v 56 angase geng anga gagunang ka ubanaga miama sorga ga la taganang banaga.
\p
\v 57 Ging do a'e fiagmi lamal jiase, nama anu adu Yesus ga la tutuk ubagang bola, “Nang aluali tarus, masiking Ang ma na tata'angba Angmi jema.
\p
\v 58 Angmuse Yesus angmi ga la tutuk ubagang bola, jobal napaha di galoho u' gang bi sa mita, oli aduang ribu bura ng gomi di gafilik u', ging bisa migadili. Agani ibase Manusi a gafal Geng anga gemana bola migadili di ka ubanaga.”
\p
\v 59 Yesus oli angami nama ebeng anu gala tutuk. “Ma e' naluali! Agani ibase na ma anga ubagang bola, Nimang nang do jema nima ng gapotung matula senghi se nang adu Aluali.
\p
\v 60 Aga ni ibase Yesus gala tutuk bo la, “Biarla nama amina jema nama amina gapotung, ibase eng adi ma'e naluali, ping je ma Lahatala ganua hama adi ututuk ubagang.”
\p
\v 61 Oli nama anu tutuk bo la, “Nang kuli aluali ibase, Ang ujali nang do jema, na e'gomi gamanusia giala palaki seng hise nang adu.”
\p
\v 62 Yesus angami gala tutuk ubagang bola, “Nama anu gang gatang miama bingku puni meke bingku jia, ibase gang kalo do ga mota goami bale uling jia, angase geng anga gagunang ka ubanaga miama sorga ga la taganang banaga.
\c 10
\cl Ejel 10
\s YESUS GASAKOLA KAR PHITI TOGA GING GAHING
\p
\v 1 Gaumate mi angmuse Yesus angmi nama karphi titoga, ging ebengba parsa ja jema ging gahing, giohi nama alalo lamal migitula, jema moe abang abang oli mana-manaba Yesus bola mi jema anga kanap.
\v 2 Gang giala tutuk bola, “Alak gahi talalu tohing, iba se namaba bola olu adi tala lu kurang, anga gelang ing alak gama naking gabaga ng, anghise Gang bisa na maba karajang nua ging gahing, ging bisa iladagal gahasil adi kumpul phana gemanami mega.
\p
\v 3 Sengba jema! Nang ing ga hing, emang hula jumba fal, jobal napaha gahahama mi anga gajong.
\v 4 Ake seng salu phana ganang, nagaba tas, oli sendal. Ing fiagmi lamal ake nama utafiding ganang.
\v 5 Ing e'tata'angba mimaso angase, ing malekang Syalom ubagang. Nua hama miama gigoa.
\v 6 Kalo angami anga nama iala tomi anu, angase nuahama tomi anu suka nafe ra, anga kuli ging tang adu, kalo naga, angase nuahama anga bale miama idang.
\v 7 Ing, e'angaba mimiha, oli na neningba nama usadia anga se, angaba kede, sebab nama ba karajang angase gang malekang gaphili anga ha rak. Ake lamal fa e'anumi sengse oli ma e'anumi gana ng.
\p
\v 8 Ing kalo jema kota anu mi, nama angami anga ing tarima, angase nining mud ba nama usadia iohi kede, angase mud angaba ing mi a kede.
\v 9 Nama ketang angami anga gihoning gin g gene mona, sengse giala tutuk ubagang bola, 'Sorga abang iola adu apal-apal jema.
\p
\v 10 Agani ibase ing kalo desa anu mimaso, nama angami anga, ka ing tarima banaga, angase jema aban g gafiag aga angami seng se, ubagang bola,
\v 11 Oli abang gamoro ba'ae iaka u anga miama gihondal goa mi gatatal. Agani ibase uie ling Sorga abang gajel apal jema'
\v 12 Nang iala tutuk fid anga gomimi tamadi ba nama miama Sodom gada ng anga lebe mifela. Huku manba miama abang anga gadang mitamadi.
\s NAMABA YESUS GATOMBA ANGA GIOHI UGIELING
\p
\v 13 Silaka phal-phal mia ma Hirozim oli Betsaida ga dang. Kalo oras anga Nang tanda herang miama, Tirus oli Sidon gadang angase, ging tulangmi giafak uba ruti, oli ging aminang gapa kiang pake meke tang mi ha.
\v 14 Agani ibase oras hukung tabuhang adu, kata madi banaga miama Tirus oli Sidon gadang anga lebe fela miama idang.
\v 15 Oli ingba Kapernaum, angase ing anga nama ingphuhi sorgami mida? Naga, ing anga nama ing miama ami nang kakua angaba mami phei!
\p
\v 16 Nama alalangba io hale la, angase ging Nengba noha lela, agani ibase nama alala ngba itomba, angase ging Neng adiba natomba, oli ging Gengba Neng gahing adiba gatomba.
\s NAMABA YESUS GALUALI SETANG GIOTOKU
\p
\v 17 Seng muse ginang karphi titoga phenang bale adu, suka nafera gomi. Ging ubagang bola, “Yesus seta ng ajimi nio phaliling, kalo ning ane anga ubagang.
\p
\v 18 Angmuse Yesus giala tutuk bola, “Nang ulingse, ibli s mugu burang gomi hela, emanghula il melak gajong
\v 19 Ing geli sebola kuasa ba Nang maminang jema anga, ing bisa mong oli pel gophal di umate, oli imusu karanu anga gajahing. Ang a gelang musu rupa kara nu anga ka inggene keta banaga.
\v 20 Agani ibase ing ake suka nafera karna iblis io phaliling ganang, ibase ing suka nafera sebab, ine anga toe sorgami tulis. jema.”
\s YESUS SAMBAJANG MIAMA GIMANG GADANG
\p
\v 21 Oras anga gomimi, Yesus suka nafera Eang Ha molang gomimi, Gang uba gang bola, “Nang tarima ka si ubagang Nimang Engba Burang Palika Ga Lahatala, sebab il adi gonong ang mi ama nama bisa pintar, hur geli dal gadang, miama ugi phuning. Agani ibase Ang miama fal kalokul sing-sing adiba mia ugatubing sebab angba Ang suka, ae Ahon dal goa angami
\p
\v 22 Nimang il karanu ang a ajimi Ang miama mamen eng jema, oli nama anu di ka Fal anga geli banaga su ma Gimang, Aganidise nama anu dika Gimang geli banaga suma Ga Fal, oli namaba Ga Fal Gang bola gomi miama gijahi, Gang oli bola Gadiri anga miama ugitubing.”
\p
\v 23 Sengmuse Yesus ang mi bale gasakola gonong giuling, gilokang angmuse Gang giala tutuk, “Untu sala mat miama namaba, ilba ing gauling jia, ging gingdi uling geli.
\v 24 Sebab Nang iala tutuk, nabi tohing, oli raja-raja tohingrai bola ilba ing uling geli adi geli, agani ibase gingka uling geli jadi banaga. Oli gingdi bola ilba ing uhalela umagia jia adi, ging bola umagia, ibase gingka umagia jadi bana ga.”
\s SAMARIA GAMANUSIA ANU GOMI NAMA GAJAHI
\p
\v 25 Sengmuse Torat gabo ma anu bola mate Yesus so ba, gang ubagang gagiani, “Guru neningba nang ukara jang hise nang bisa salamat gegjia anga harak?”
\p
\v 26 Yesus gahur balas magenang sebola, “Neningba a'e Torat gomimi tulis? Neningba ing a'e basa jema?”
\p
\v 27 Nama anga hur balas bola, “Lahatala angba ping piomi miama gajahi uaji-uaji, piual magang gomimi, pikuat pidagiri gomimi, pipikir piga nukung gomi. Oli piomi mia ma pikaku piserang angadi piomi mia gajahi garupa ping pidiri, piafak phahi gajahi mo lo.”
\p
\v 28 Yesus gala tutuk bola, “Ahur balas adi molo. Jema sengse ukarajang, angse ang aphetal gegjia anga harak.”
\p
\v 29 Agani ibase nama adi gangbo gadiri adi gene molo, gang Yesus gala tutuk bola, “Angse pikaku pisarang ang ba tata'ang?
\p
\v 30 Yesus gah ur balas Gang sarinta bola, “Nama anu toe Yerusalemi bola Yerikomi hela, gang hela fiag hahamamise nama gomi phela anu adu gapakiang aji mi rampas migaphohing, seng muse gang mate geng hapha hampir amina. Gang geng miama fiag gomi gata sengmuse, gang mate lamal.
\p
\v 31 Oras anga gomimi ba rate gaboma anu fiag anga mi lifat. Gang uling nama ang a geli ibase, gang fiag gading kil edeng goa galu ali milifat.
\v 32 Ani di oli Lewi gamanu sia banu angami lifat, geng ulingse nama anga a'e tajia, angmuse gang fiag gadingkil edeng goami lifat, nama anga gang ugalolang gang a'e ge mana mita.
\p
\v 33 Ibase, Samaria gama nu sia anu fiagmi lalamal, mana anga mi lifat. Gang uling nama anga geli ang muse, gang tatabi gomi mia gajahi anga gelang, gang fa gabung sengmuse angami ga'abat anga gene hamola ng.
\v 34 Gang ipal oli anggur ga la miama geng lomang se ngmuse, gang angmi gala mida gakeledai tang, gang gala e'anu go mimi, seng muse gang anga mi gahoni ng.
\v 35 Gakomte muse, Samaria gamanusia phenang angmi seng dinar alo mia e'manaking genang. Gang gala tutuk bola, Nama gaba t adi ang gahoning. Aseng adedeng ba ang pake mia ma ga ketang adi gahoning sampe gang mona. Agani nang bale adu senghise, iseng anga bale holong miama maminang,
\p
\v 36 Yesus angmi nama anga gala tutuk bola kalo agani se, nama atoga adi, ga tata' angba tadili betul, mia pikaku pisaserang gadang, mia namaba fiagmi nama geng rampok gadang?
\p
\v 37 Torat gaboma balas bo la, “Namaba gomi miama nama ketang gajahi gadan g anga,” Angmuse Yesus ga la tutuk bola, “Jema sengse ukarajang agani.”
\s MARIA MARTA GALA
\p
\v 38 Yesus oli gasakola go nong ging do fiagmi lamal jia, Yesus desa anu mimaso, nama hial anu gane Marta, adu sengmuse gang Yesus geng tarima miama ga'e gomi maso.
\v 39 Marta anga gakaku hial anu gane Maria, geng anga a'e Yesus giaka ejelmi miha suka Yesus gahur angba uhalela umagia.
\v 40 Agani ibase Marta gang tatabi balenta miama karajang ajimi gadang. Marta adu Yesus gabung seng muse gang Yesus gala tutu k, “Tuhan angka neng padu li dinaga, nakaku hial adi mang nogalolang, nohi na lalokang il ajimi adi ukara jang? Ang gala tutuk anghi segang bisa nomoling ka rajang!”
\p
\v 41 Agani ibase Yesus gahur anga balas bo la, “Marta, Marta, eng adi ap hukang mali anga gelang ba'ang talalu kalaka iafakal gene gabula miama il tohi ngrai gadang
\v 42 Suma il anu kakelang amba ping parlu talalu phenangba, Maria ilba lebe minua ba gang uolu, nama anu dika gabung mia jadi banaga.
\c 11
\cl Ejel 11
\s SAMBAJANG GA FAFIAG
\p
\v 1 Fid anu gadang Yesus mana anumi sambajang, Gang sambajang gaumate mi sengmuse, gasakola anu gala tutuk bola, “Tuhan ni ng ajar sambajang, emang hula Yohanis gasakola gonong ging ajar anga gajoang.”
\p
\v 2 Angmuse Yesus angmi giala tutuk, “Kalo ing bola sambajang, angase samba jang garupa gagiani: 'Nimang, Ane angba hamo lang kadulang. A'abang alelang gala adu.
\q1
\v 3 Ni nimud jial mami ning gang pas, fid kakanap,
\q1
\v 4 Niphela nigahalang uampo mamining, emanghula, ning nikaku niserang ging uampo, kalo ging gahalang gene miama nidang. Ake nio galolang ning fa phela gahalang mimugu ganang.”
\s GABAGANG, GOLA, OLI UPAPELENG
\p
\v 5 Sengmuse Yesus giala tutuk, “Kalo ing adidi nama anu gaserang u', Tereng hahama senghise ing ga e'mi jema, ing gala tutuk gagiani, kaku nang roti atoga pinjam,
\v 6 Naserang anu, fiagmi lala mal na'emi aduse, il kakua je ma, oli il joaka neng ubanaga, nangka miama magenang banaga, sebab il kakua jema.
\v 7 Kalo aganise nama ba'a'e e'gomimi anga gang ubaga ng bola, 'Ake neng ganggu ganang, nang lulung sading jema, oli neng miama nahial nafal gonong, ning tanang mana mia jema. Nangka mate jadi banaga, oli il hingkul edengdi nang mamenang jadi banaga.
\v 8 Nang miama iala tutuk, masiking gaserang gangka mate il miama mage nang banaga, agani ibase kar na gaserang anga gelang, oli gang ga'agang tarus-tarus anga gelang, gang malekang mate, sengse ilba gang parlu anga gang kuli miama mage nang gaparlu anga ugaluali.
\v 9 Anga gelang Nang mia ma iala tutuk, ing gabagang anga se ing kuli tarima. Ing gola, angse ingkuli harak. Ing upa peleng, angase nama kuli bu ka gabalelang mia mage nang.
\v 10 Anga gelang na ma alalangba bagang angse gang kuli mia, oli nama alala ng ba gola gang kuli harak. Oli alalang ba upapeleng nama fiagajel buka balelang magenang.
\v 11 Ihahamami adi, nama tata'angba mong miama ga fal genang, kalo gafal ab'ba ubagang?
\v 12 Nagaba gang oli pel gopal miama gafal genang kalo gafal hiph adu ag bagang?
\v 13 Masiking, ping adi nama phela, agani ibase il nua angaba ping mia ma pifal genang. Kalo aganise Pimangba Sorgami Gang kuli Eang Hamolang miama na maba suka phana Gabagang Gasenang, angse Gang kuli miamama genang.
\s YESUS LAHATALA GA KUASA PAKE
\p
\v 14 Fid anu gomimi, Yesus nama amu anu setang gomi mi miha oli tutuk gahala gati ari. Setang phenang kaluar muse, namaba fede tutuk ga hala bisa tutuk, anga gelang nama tohing herang.
\v 15 Ag ani ibase ginang adedeng tutuk sebola, Gang setang gatia ri anga Gang setang garaja gakuasa ba pake miama seta ng gatiari.
\p
\v 16 Nama adedeng adu Yesus geng soba, ging gaba gang bola gohi tanda anu toe sorgamiba, miama matubing.
\v 17 Agani ibase Yesus uling giganukung geli, anga gelang Gang giala tutuk ubagang bo la, “Abang anu gomimi manu sia tota orang tenghapha, ang ase abang anga kuli tarikil. Agani dise, e'gomi anu gama nusia aphetal tota orang, tala phela angase e'gomi gamanu sia kuli aphetal tatara tegapa lang.
\v 18 Kalo iblis di mate tota orang miama tatadang, ang ase ga'abang anga tetabani senghise gang bisa mate anamang? Nang miama ia la tutuk, karna ing ubagang sebola, Nang Belsebul gaku asa pake miama setang ga tiari.
\v 19 Nang kalo setang gakuasa ba pake miama Be lsebul gatiari, angase afal gonong, nanening gakuasa ba pake miama gitiari? Anga gelang gingba mia ma hakim gene.
\v 20 Anga gelang Nang kalu Lahatala ga kuasaba pake miama se tang gatiari, angase sorga abang gaoras phenang ae piola adu jema.
\p
\v 21 Kalo nama kuat anu gakalangdi geng gagala, jo aka gadiri galokang istana jaga banaga, angase nama ka gakafasa rampas jadi ba naga.
\v 22 Agani dise kalo nama lebe midagiri ba'anu gola adu bola geng lafang, angase gang kuli kala. Anga gelang namaba midagiri anga gang kuli gasanapa ngba gang mikakubal anga rampas, gang oli gabisa ga fasa anga miama nama upaul.
\p
\v 23 Namaba nala topuni banaga angase na ma anga Neng lafang. Oli nama alalangba ka momo ling kumpul banaga anga se, geng angaba il miga jahing migabutung.”
\s EANG PHELA BALE ADU
\p
\v 24 Kalo e'ang phela na ma'anu gomimi kaluar, e'a ng anga lamal mana tati go la bola mimiha, ibase gang lamal phenangba gemana harak banaga. Angmuse ga ng ubagang bola, biarlah nang bale nemanaba nang tulang mimiha angami je ma.
\v 25 Gang bale jema phenangba, e' gomi phena ng nama sapu hamolang, upiling gene enas.
\v 26 Angmuse e'ang phela phe nang balen jema, eang phe la phititoga lebe minamul angba giala adu, sengmuse ging angmi e'phenang mi maso miha. Angmuse nama phenang gadiri lebe miphe la magala dari garupa ga halomang.
\s NAMABA SUKA NAFERA
\p
\v 27 Yesus hur adi ubagang sengmuse nama hial anu a'e nama tohing gihahamami agang ubagang bola, “Berkat miama, fal gemanaba perna o fita anga gadang, oli berkat miama kono'ba Ang perna na angadi gadang.”
\p
\v 28 Agani ibase Yesus ubagang bola, un tu salamat miama namaba suka Lahatala Gahurdal anga uhalela umagia, ugaluali, oli ukarajang miama giap hetal gomimi.”
\s YUNUS GATANDA
\p
\v 29 Nama aduma anga tang tohing rai magala, Yesus tutuk bola, “Taphanang oras adi gomimi, taphanang phela, ging tanda anu bagang, agani ibase tanda anu kakaelang di namaka mia matubing bana ga, suma nabi Yunus gatanda
\v 30 Emanghula Yunus mia ma tanda gafagi miama Nini we gamanusia gadang, agani dise Manusia Gafaldi, miama tanda gafagi taphanang oras adi gadang.
\p
\v 31 Oras burang palika gau matemi raja hial anu, poe palika giat goa adu, bakung mate oras adi gamanusia ga la, gang kuli mate ging huku ng sebab, gang poe palika to pol tang adu bola Salomo gahur, gadal uhalela umagia. Padahal adimi adi nama anu lebe miphal dari Salomo.
\p
\v 32 Jema burang palika gau matemise Niniwe ga manusia bakung mate, manusia adi go nog gala nama hukung, sebab Niniwe gamanusia giafak ubaruati, mianu Yunus firman ututuk gihondal goa angami, pada hal adimi adi nama anu lebe miphal dari Yunus.
\s PIENG, PIBOGA GALAMPU
\p
\v 33 Nama anu gangka lam pu gafaling sengse lampu mi ama mana taphuning, naga ba miama tudung dumang gamihing banaga. Ibase gang lampu anga mia mida mana paletengmi mega, angahise nama tohing rai bisa lampu galiali anga uling geli.
\v 34 Pieng kafali adi, piboga galam pu, kalo pieng kafali nua anga se piboga aji adi ajimi tarang, agani ibase piengkafali adi phela, angase piboga aji adi ajimi kakua.
\p
\v 35 Anga gela ng iafak anga ujaga-jaga ang hise liali ba'a'e iabung anga gang ake kakua ganang.
\v 36 Kalo aboga anga ajimi liali go mi, angase aboga anga joaka kakua banaga, ajimi anga liali migaphohing, emang hula lampu anu fede adiri afak phahi uliai anga gajoang.”
\s YESUS FARISI OLI TAURAT GAMANUSIA GIHAPA
\p
\v 37 Yesus Gang tutuk gau matemi sengmuse, Farisi gamanusia anu Gajali bola jema ga'emi il kede. Gang adu sengmuse miha il kede
\v 38 Angmuse Farisi gama nusia Yesus gauling angmu se gang herang, sebab Gangka gatang hala banaga, ibase Gang miha il kede.
\v 39 Angmuse Tuhan ang ami gala tutuk, “Farisi anga gonong garupa emang hu la engmolo, ging ilba bale lang gomi angaba ging ge ne gahamolang, ibase gomi mi anga, rakus oli phela ba a'e afing.
\v 40 Hai nama bo do! Ing geli sebola Geng ba gaphual tang oli gomimi di ajimi miama jadi?
\v 41 Ang a gelang neningba a'e iomi gomi anga paul miama isa daka gene. Angahise ing anga tatabi jadi hamolang.
\p
\v 42 Agani ibase, silaka miama Farisi gamnusia gada ng! Sebab ing i'iladagal ga hasil anga ing bakang kara nu mia, agani ibase, Lahata la ganua hama, oli maleka ng gene molo-molo anga ingka ukarajang banaga, Gamamolose, ing malekang ajimi ukarajang, Ake anu kakelang di mia itajobing gene ganang.
\p
\v 43 Ingba Farisi gamanu sia, silaka miama idang, se bab ing e'hamolang gomi mi suka mana nuaba mimi ha, sengse ing nama gohi ing uada, aganidise oli ung' gomimi.
\v 44 Silaka miama idang, ing irupa kumburba galamak ubanaga molo, na ma tang mate lamal ibase ing ukaruang banaga.
\p
\v 45 Ang muse Taurat ga boma anu Yesus gala tutuk, bola, “Guru, hurba Ang uba gang jia anga ang nihula.
\p
\v 46 Angmuse Yesus anga mi ubagang bola, “Silaka mia ma ingba Taurat gaboma gadang, sebab ing tamadi miama nama tang mega, nama ebeng giohi toni, pa dahal idiri galokang masiki ng iatang tel edeng kakela ngdi, kamiama il anga mide gi anga dinaga.
\v 47 Silaka miama idang, nabi-nabi gakumbur ing phuhi ga'enas padahal, ida ta gonongba giene tamina.
\v 48 Tatabi ing nama ajimi giala tutuk ubagang oli ing umangku sebola, tatabi ida ta gonong gitadili betul anga ing umangku sebola, tatabi gingba nabi-nabi anga gonong giene tamina, agani ibase ingba oli gikum bur anga phuhi ga'enas.
\v 49 Anga gelangba Laha tala gakuasa gomimi uba gang sebola, 'Nang kuli Na bi-nabi oli rasul-rasul ging gahing giola jema, agani ib ase nabiba nang ging gahi ng ginang adedeng gihaha mami anga, ging gene tami na, oli gijajahing gibabutu ng.
\p
\v 50 Anga hise nabi go nong gifee ba bokong mula i dunia gahalomang sampe ma taphanang adi uhila,
\v 51 mulai Habel tang sampe ma Zakaria baging gine ta mina moe mimbar oli e'Ha molang gahahama mi. Ya ta tabi Nang miama iala tutuk itaphanang adi ging kuli na ma gafe ba bokong adi gingba gadang mate.
\p
\v 52 Silaka miama Taurat gaboma gadang, tabi ing pi ntar gakusing mia jema iba se, ing iafak ugape gomimi maso banaga, oli namaba bohula gomimi maso ing ging pakong giohi mimaso ganang.”
\p
\v 53 Yesus mana anga uha pha angmuse, Taurat gabo ma oli farisi gamanu sia, ging mulai Geng miama giphalong gene, ging Geng pakong, ging taganing rupa karanu anga miama gada ng.
\v 54 Ginang ajimi gito mianu bola Yesus geng pu ni, sebab Gang tutuk agani anga gelang.
\c 12
\cl Ejel 12
\s YAHUDI GAKAPALANG GILEKO AKAL
\p
\v 1 Oras anga gomimi ma nusia ribu galehil kumpul, anga gelang ging to mate, Yesus angami gasakola go nong giala tutuk matula, ia fak anga ujaga-jaga miama Farisi gi ajaran gadang, seb ab ging anga gonong suka nama ga'ali galaleko.
\v 2 Sebab il karanuba utia li nama kuli buka, oli il kara nuba taphuning nama kuli mia matubing gabalelang,
\v 3 Anga gelang, ilba ing kakua gomimi ututuk, nama kuli iliali gomimi umagia, oli ilba ing miama kamar gomi mi panana anga, nama kuli miama e'kadoku tang uaga ng moring
\s LAHATALA GENG UADA
\p
\v 4 Nang miama iala tutuk nakaku gonong, ake nama ba iboga aji genetamina angba ubaruati ganang, se bab ging ukarajang sengse gamimida anga gingka iljo a gene jadi banaga
\v 5 Anga gelang Nang iohi ueling. Nama tata'amba ing male kang gophaliling, phenang ba namaba gang bisa ibo ga aji gene tamina, sengse gang oli bisa ping phei mia ma naraka ad migamugu. Nama amba ing malekang gophaliling.
\p
\v 6 Anga se ing gelisebola, aduang ulal afehang nama aphali gaphili seng kafar alo kakelang, agani ibase, anu kakelang sajang di La hatala ka miama gatajobi ng gene banaga.
\v 7 Anga gelang ibiang fel ba ibiang gomimi anga ajimi Gang taganang jema. Iphukang ake mali ganang, ing anga iphili lebe miphal aduang ulal.
\s FONG GENE NAMABA YESUS UGIAGA
\p
\v 8 “Nang miama iala tutu k nama alalangba Neng umangku manusia gahond al goa, Angase Nendi geng umangku Lahatala gamalai kat gahondal goa,
\v 9 Aga ni ibase nama alalangba ka neng umangku manusia ga hondal goa banaga angase Nengdi ka geng umangku Lahatala Gamalaikat gahon dal goa banaga.
\p
\v 10 Oli na ma alalangba tutuk mia Ma nusia Gafal lafang angase gadosa bisa uampo, agani ibase nama alalangba Eang Hamolang ga'ali, angase Na maka geng uampo jadi banaga.
\p
\v 11 Gaoras a'e majia, na ma kuli ing phana e'samba jang gomimi, miama gikapa lang oli namaba parenta puni gahondal goa, ake piki r sebola, ing malekang hur neningba miama nama ga taganing oli nama gahur balas maginang,
\v 12 Seba b oras anga gomimi, Eang Hamolangba hur miama iomimi ing miama gihur anga balas maginang.
\s KOLI TUTUK NAMA KAFASA GADANG
\p
\v 13 Nama tohing gahaha ma mi nama anu Yesus ge teng, “Guru, ang nakaku anga geng gahing gohi ga kafasa anga miama nala pa ul.”
\p
\v 14 Angmuse Yesus gala tutuk bola, “Kaku, na ma ala langba Neng phuhi miama i hakim gene, mia ihahama adimi?
\v 15 Seng muse Yesus angmi gala tutuk ubagang bola, “Iafak phahi anga uja ga sengse oli ueling miama nama ga kafasa rupa-rupa ba piga nukung ehi fa mi mamada gadang. Sebab manusia ga 'aphetal anga ka bisa kafa sa nama geng u' angaba miama gimikuat gene banaga.”
\p
\v 16 Angmuse Yesus anga mi koli tutuk anu miama gi ala tutuk, “Nama kafasa anu ga pallka talalu tohing, oli gahasil talalu tohing,
\v 17 Gang gomimi ganukung ga giani, Neningba nang male kang ukarajang senghise nahasil adi nang miama mami talokul, sebab nahsil adi gemana ka ubanaga, bo la miama mami talokul?
\p
\v 18 Gang angami ubagang bola, adiba nang malekang ukarajang. Napala adi ajimi nang gabuala. Nang napala adi gonong ajimi gene ga ng miphal magala, sengse nang na'alak, oli nabisa ka fasa karanu adi miama ma mi mega.
\v 19 Sengmuse Gang angmi mate gual ma gang gala tutuk, “Hai nual magang bisa kafasaka oku rang banaga, aduma nala topuni miha sanang-sana ng, kede, na, pake tung jema tung adu.
\v 20 Angmuse Lahatala angami nama anga gala tutuk “Hai nama bodo, fede il kakua gomimi adi, Nang a'e keng arak mia angase, aka fasaba ang talokul mega anga alalang bapake?
\v 21 Ilba garupa gagiani adiba jadi miama, namaba suka bisa kafasa talokul mi ama, gaboga ajiba galoka ng gadang, kalo gangka La hatala gomimi kafasa bana
\s IPHUKANG MALI GANANG
\p
\v 22 Yesus gasakola gono ng giala tutuk, “Anga gelang Nang iala tutuk, iphuka ng ake mali ganang mia ia phetal adi gadang ganang, sebola naneningba ing ma lekang kede, oli nanening ba iboga aji pake.
\v 23 Se bab aphetal adi gagunang anga lebe miphal dari mud ba ping kede, oli piboga aji adi gagunang lebe miphal dari pakiang ba ping pake.
\v 24 Ieng uling aduang ka lu. Gingka magada banaga, oli il tei oli olu bananaga, oli gimelang, gipala dika uba naga, ibase Lahatala gioga ring mud miama maginang ging kede. Ping adi piguna ng lebe miphal dari adua ng ribu.
\v 25 Pihahamami adi nama alalangba gaphu kang mali, gang bisa ga'u mur adi hingkul edeng mia ma magala?
\v 26 Jadi ping adi, masiking il hingkul ede ng kakelang pingka gene jadi banaga, kalo aganise ge ta baniba ping piphukang mali, il rupa karanu gomi mi?
\p
\v 27 Ing bake bunga bakung gauling, giphiling tetabani. Bunga anga ging ka karajang karas banaga, ging ka oli kapa panuntel banaga, anga gelang Nang iala tutuk, masiking Salomo tatabi gaenas gomimi, aga ni ibase gapakiang pake ga enas angaka bunga-bunga ga'enas anga gala hama banaga.
\v 28 Kalo Lahatala lual iladagal gomimi, fede a di philing, pengse miama admi phei, ibase galala ga rupa enas talalu, aganise gangka ping gene pirupa milebe lual? Hai, ingba ka parsaja banaga.
\p
\v 29 Anga gelang ing ake ganukung bola nanening ba ing kede oli bola naneni ng jialba na angba galoka ng ususa lala gola ganang,
\v 30 Sebab tatami bangsa-bangsa ba gie dunia tang adi ajimi il angaba ging go la, ibase Pimang phal anga Gang uling piparlu karanua anga ajimi geli.
\v 31 Sorga abang geg anga ba gola matula, anga se ajimi anga nama kuli mi ama maminang.”
\s PASAKA SORGA ANGABA GOLA
\p
\v 32 Iphukang ake mali ga nang, ingba fal kakiri, sebab Abanglelangba Pimang usadia jema anga Gang miama mapining.
\v 33 Il rupa karanuba a'e ing u'anga aphali, sengse miama nama nama upaul. Karajang miama sorga gaseng kadefa ba kaphela banaga, namaka gaphuni ng banaga oli hiri, ananika ka kede banaga angba ga dang
\v 34 Sebab ikafasa a'e tatami, angase iomi di ae angami.
\s MALAL BA KALAKA GAKARAJANG UKARAJANG
\p
\v 35 Biarla adeko hial ang a, ahaphakang tang tarus, oli alampu gang faling tarus.
\v 36 Idiri gene garupa emang hula, nama miha e' mana king pesta nikami, ad u bado gapil gajoang, anghi se gang bisa lulung buka oras e'manaking adu, kalo gang lulung upapele ngangase ging lulung buka.
\v 37 Berkat miama gama lal ba e'manaking aduse gang do a'e gafak usadia jia. Nang tatabi miama iala tutuk, gang kuli gadeko hial miama gahaphakang tang senghise, gang gamalal anga gonong giobalenta, ga ng ging silakan giohi miha il kede, gang aduse geng ba giobalenta.
\v 38 Kalo e'ma naking anga adu tereng ha hama gomimi, nagaba oli kumate gomimi, sengse gin gba karajang garupa agani gang kuli berkat miama ging tang gaharung,
\p
\v 39 Ibase ing geli, kalo e' ma naking gang geli sebola godu adedeng senghise na maba il gaphuning anga adu, angase gang ga, e'anga ugalolang nama gohika gajahing banaga.
\v 40 Anga gelang indi iafak anga ujaga-jaga tarus, sebab oras Manusia Gafal ga'aduma anga, ping ka ukaruang banaga.
\v 41 Ang muse Petrus ang mi geteng, “Tuhan angase ang koli tutuk adi miama ningba nilokang umagia, e' naga miama nama ajimi gadang?
\p
\v 42 Tuhan gang gahur balas bola, “Nama alalang angba balenta fala gakapalang, gang uling tata'angba kalaka, pintar, geng angaba e'manaking geng parsaja, gohi gahing fala ga'ebeng anga gonong ging jaga, mud miama ma ginang ging kede, jema pas gaoras mi.
\v 43 Nua hama miama gamalal tata'angba oras emanaking aduse gang ae gakarajang anga kalaka ukarajang jia.
\v 44 Nang miama iala tutuk emanaking gang kuli ing uolu, iohi gafasa anga ajimi jaga.
\p
\v 45 Agani ibase gahing fala anga giomimi tutuk sebola, 'E manaking ka laju adu banaga,' angmuse ga ng mate gahing fala gaebe ng mihial nagaba miamu, ajimi ging hapha, sengmu se miha il kede, jial naboga na sampe minaboga.
\v 46 Safaka dinagase e'manaki ng adu oras ukaruang ba naga, oli gahing faladi oras anga geli banaga, E'mana king gang mate malal anga gonong giene tamina seng se gemana anga miama na maba kalaka anga ginang.
\p
\v 47 Gahing fala anu gang kalo e'manaking gamau anga geli, ibase gang gadiri anga usadia banaga, seng se ka oli emanaking gamau ugaluali banaga angase, gang kuli liag mitohing tari ma.
\v 48 Agani ibase malal ba ka emanaking gamau geli banaga, gang karajang ka nama gomi geg banaga anga gelang, liag gomugu mikudi. Nama alalangba, nama tohing magenang, na ma kuli gabung tohing uba gang, oli namaba nama geng parsaja, nama tohing miama maginang, nama tohing bagang.
\s YESUS TATARA PHANA ADU
\p
\v 49 Na adu adi, ad faling miama dunia tang phei, Nang bagang ad fraling anga faling jema!
\v 50 Aga ni ibase jial mia anga Nang malekang ulamal umate, Il anga tatabi Neng pituk, sampe jema il anga ga kanapmi.
\v 51 Iganukung sebola Nangdo dunia tang adu adi Nang tomi anuba phana du nia tang adu? Naga, il adi Nang miama iala tutuk, tata ra tegapalangba Nang pha na adu!
\v 52 Oras adi gomi mi nama afehang a'e, e'anu gomimi Nang ging gene ta tara. Nama atoga kuli mate nama ga'alo anga gala tota oli nama alo kuli mate na ma atoga gala tota.
\q1
\v 53 Ging kuli mate mitata ra; Gimang mete fal amu gala tota, oli fal amu mate gimang gala tota Gifa mate gafal hial gala tota, oli gafal hial mate gifa gala tota. Oli gidat hial mete gafal amu gahial, gomi miama gkalila, oli gafal amu gahial oli mate gidat hial gala tota.”
\s ORAS UALELUNG
\p
\v 54 Angmuse Yesus ang mi nama tohing rai anga giala tutuk. Ing kalo ieng uling bano a'e tokumpul fid mugung goa angami, anga se ing ubagang bola, 'Ai bo la hela apal.' Angmuse ai phenang tatabi hela.
\v 55 Oli ing rasa eang mulai bua ning palika giat goa mada, angmuse ing ubagang bo la, fede fid adi fid kuli kali la, angmuse il anga tatabi jadi.
\v 56 Ing adi nama pu tar bale! Ing bisa burang palika garupa anga kalala ng, getabaniba ingka oras gaumatemi anga kalalang jadi banaga?
\p
\v 57 Getabaniba, ingka ilba molo-molo angaba ututuk sengse puni anamang ba naga?
\v 58 Namaba ing ta la tota, ing bola topuni na ma perenta puni gola jema, ingka sampe badose, ing malekang tomi anu senghi se jema, anga hise imusu ake ing phana hakim gabu ng ganang, oli hakim ake ing miama ganama jaga gatangmi gamugu, oli nam a jaga ake ing phana huku ng e' gomimi gamihing ga nang.
\v 59 Nang miama ia la tutuk ingka mana momo mi kaluar bado, kalo i'uta anga ingka bajar gaseng bado, masi king remis edeng kakalang bado.
\c 13
\cl Ejel 13
\s PIAGANG PIOHI PIAFAK UBRUATI
\p
\v 1 Angami anga nama ade deng Yesus gala tutuk, tatami Galelea gamanusia gafe Pilatus miama, binanta ba nama miama sadaaka gene gafe migau.
\v 2 Yesus gihur balas bola, Angse ing ganukung sebola Galelea gamanusia joa anga gidosa lebe miphal, oli Galelea ga'e beng gidosa anga mi'ol ge langba, ging keta gagiani adi?
\v 3 Nang mia iala tutu k, joaka agani banaga. Anga gelang ing kalo iafak ubaru ati banaga, angase inang ajimi kuli amina.
\v 4 Nama karanu falung tulalo Siloam gamenara mo e jial kolang gabungmi ra fak gingtang hela, ginang ajimi amina migaphohing, ing iganukung sebola ging anga gidosa lebe miphal dari gingba moe Yerusalem mi miha?
\v 5 Nang miama iala tutuk, ka'agani banaga. Agani ibase ing kalo iafak anga ubaruati banaga ang ase, inang ajimi angadi kuli amina migaphohing.
\s TE BA KA GAHI U BANAGA
\p
\v 6 Yesus oli koli tutuk anu usarinta; Nama anu ga te' agoamahi ejel anu. Gang miama anggur iladagal mi muding, gang adu te' anga gahi parisa, kalu gahalang te'anga gahi a'e u, ibase te' anga gahika ubanaga, anga gelang gangka gahi joa ha rak banaga,
\v 7 Angmuse Gang namaba iladagal uka rajang gala tutuk, tung ato ga jema nang adu te'adi maliling ibase, nangka te gahi anu di harak banaga. Nuaba te'adi haba! Gagunang nanening meke adi mang parasasuma mia ma te' adi gadang?
\v 8 Agani ibase namaba ila dagal ukarajang anga uba gang bola, Nimang biarla te' adi do oras mia magenang tung adi gomimi kalu ga halang, gang bisa gahi, u' Agani nang gameke ejelmi anga bingku, sengse nang oli bitang miama ga'ejelmi bokong,
\v 9 misafaka gang bisa gahi ma'u, kalo nagase Nimang bisa haba gakola.
\s YESUS TAHONING SABAT GAFID GOMIMI
\p
\v 10 Fid anu gadang Yesus nama ajar moe e'sambaja ng gomimi, Sabat gafid ga dang.
\v 11 Angami anga, nama hial anu setang gomi mi miha, anga gelang seta ng geng gene keta, galuang mitung tulalo jema. Nama hial gamota lopong anga gelang gang molo mate lamal di jadi banaga.
\v 12 Yesus uling geli ang mu se, Gang angami nama hial anga ga'agang gala tutuk, “Hai nama hial aketang anga ohapha jema.
\v 13 Ang muse Yesus gatang mi ama nama hial anga gabia ng tang mega, oras anga go mimi tarus, nama hial ang mi molo mate, gang Lahata la tajaning
\p
\v 14 Angmuse e'sambajang gakapalang anga gomi kalila, sebab Yesus nama gahoning Sabat gafid gadang. Gang ang ami nama tohing anga gia la tutuk, Fid talaung gomi phana karajang, anga gela ng fid anga gomimi adu na ma ihoning ing mona. Ibase ake Sabat gafid gomimi ganang.”
\p
\v 15 Ibase, Tuhan angmi nama anga gonong giala tutuk ubagang bola, “Ingba putar bale gamanusia! Ing ba kalu sapi oli ikeledai la pak gomimi mate, ing ahia ka gang kaluar sengse ing gala jema jial ugadu gang na, Sabat gafid gomimi?
\v 16 Kalo aganise nama hial Abraham gataphanang adi, setang geng pata geng ano du galuang mitung tulalo jema adidi, malekang ilba gie geng pata geng anodu adidi uahiaka Sabat gafid gomimi?”
\v 17 Yesus giala tutuk aga ni angmuse, nama ba gomi mia gakakurang ajimi mani ang. Anga muse nama tohi ng rai anga rasa sanang se bab il geng ajiba Gang uka rajang miama nama anga gadang
\s SAFI KAFALI OLI MUR MI KOLI TUTUK
\p
\v 18 Sengmuse Yesus ang mi giala tutuk, Kira-kira Lahatala ga'abang garupa anga tetabani? Nang koli tutuk miama nening ba'anu mimega?
\v 19 Lahatala Ga abang, garupa anga emang hula, safi kafali anu molo, nama mia sengmuse, nama phana iladagalmi muding; safi kafali philing phal, garu pa te'phal anu molo, adua ng ribu adu gatang tang gafilik gene
\p
\v 20 Gang oli tang ubaga ng bola, “Lahatala ga'abang garupa nang oli koli tutuk miama nanening ba'anu mimega?
\v 21 Sorga abang garupa emanghula mur molo, nama hial mur mia phana jema topong galas atoga gala dabu, gang ado sampe topong anga ajimi boku.”
\s NAMA KUDI KELANG SALAMAT
\p
\v 22 Yesus lamal kota-kota oli desa-desa miaji nama ajar, sengmuse Gang moe Yerusalem mi jema
\v 23 Nama anu angmi geteng. “Tuhan angase nama kudi kakela ngba salamat? “Yesus ang mi ginang ajimi giala tutuk,
\v 24 Ing iafak ugape angahise ing bisa lulung kipe anga mimaso; Sebab nang mia ma iala tutuk nama tohing rai gia fak ugape bola tetabanihi, ging bisa mana anga mima so, agani ibase ging ka bisa mimaso jagi banaga.
\v 25 Kalo emanaking mate angase gang galulung ang a utiali, pada hal ing ae bale lang gomi mate lulung upa peleng ing gala tutuk, Nimang niomoling lulung anga buka miama mamini ng, Gang kuli ubagang bola, 'Nangka ieli banaga, ing adi tanggegoa adu
\v 26 Angmu se ingkuli ubaga ng bola, Ningdi mianu Ala topuni miha il kede jialna, Ang mianu ni'abang gafiag gomi nama ajar.”
\v 27 Aga ni ibase Gang ubagang bo la, “Nangka ieli banaga oli ing adi tanggegoa mi adu. Mate paleteng jema, ingba phela gahalang ukarajang!”
\p
\v 28 Ing kuli ko'bala jia ora s ad faling gomimi, ing ieng ulingse Abraham Isak, Yako b oli nabi-nabi ebeng gono ng giala ae Sorga abang mi miha jia, ing anga nama ing bariti kaluar, mana anga uhapha.
\v 29 Sengmuse na ma tohing rai fid madang goa, fid mugung goa, palika gabiang goa, nagaba oli pa lika giat goa adu. Ging kuli sorga abang mimiha il ke de jialna.
\v 30 Adi Nang ta tabi miama iala tutuk, na maba gami fiaki anga kuli miama matula, oli gingba miama matula anga kuli miama fiaki.”
\s YESUS MALEKANG YERUSALEM MI JEMA
\p
\v 31 Oras anga gomimi Fari si gamanusia adedeng adu Yesus gala tutuk ubagang bola, “Nuaba mate mana adi uhapha sebab Herodes bola ene tamina.”
\p
\v 32 Yesus anga mi giala tutuk ubagang bola, “Jema sengse jobal napaha anga gala tutuk ubagang bola, “Fede oli peng fid adi Nang setang gatiri, oli nama keta gahoning, ibase fid gami atoga gomi, Nang kuli Naka rajang gene gaseng.'
\v 33 Agani ibase fede, peng oli alo, Nang malekang lamal, sebab nabi-nabi angaka perna Yerusalem uhapha senghise amina banaga anga ka'ubanaga.
\p
\v 34 Yerusalem-Yerusalem! Ingba nabi-nabi oli gahing fa laba Nang ging gahing giohi iola adu, ibase ing fal miama ging hajong giene tamina. Nang bola ifal go nong kumpul, emang hula hib gifa anu gafal kumpul miama gaphet phal duma ng gadu anga molo. Agani ibase ing iaga.
\v 35 Oras adise ii' e'anga nama gene gang phohing, adise takima mang jema. Nang miama ia latutuk, adise ingka uling Neli banaga, sampe jema gaumatemi, ing kuli ubaga ng bola, 'Berkat miama Geng tang sebab Geng angaba Lahatala Gane gomimi adu.”'
\c 14
\cl Ejel 14
\s NAMA GAHONING SABAT GAFID GOMIMI
\p
\v 1 Sabat gafid anu gadang, Yesus Farisi gaka palang anu gae'mi jema bola giala miha roti kede, ginang ajimi Yesus geng jaga.
\v 2 Oras anga gadang nama anu gotok korong karna jial ba'a'e gotok afing a'e gahondal goami.
\v 3 Yesus Farisi gamausia oli Taurat gaboma anga gono ng gieteng, “Kalo aganise ping bisa nama ketang Sabat gafid gomimi adi gahoning e'naga?”
\v 4 Agani ibase gingka Yesus gahur balas banaga. Angmuse Yesus angmi na ma keta gatang anga puni gahoning gang mona, seng muse Gang gohi ga'emi je ma.
\v 5 Yesus giala tutuk, Ihahamami adi nama ala langba gafal, naga oli gasa pi lotal anu jial gomimi mu gu hela, Sabat gafid gomi, gangka laju uboga jial na phuak uhapha banaga?
\v 6 Angmuse ging Yesus ga hur anga balas jadi banaga
\s NAMA UADA GEMANA
\p
\v 7 Sengmuse, Yesus anga mi koli tutuk anu usrinta, miama nama undang anga giala tutuk, Gang giuling se ging suka manaba, nama ging uada gemana, il kede gameja angba gabung mi miha. Gang giala tutuk gagiani,
\v 8 Nama anu kalo ing undang pesta nika anu mi jema, ake manaba nama geng uada gemana anga mimiha ganang, sebab ba rangkali gang a'e nama ga ne u'ba joa undang jema
\v 9 Angmuse emanaking adu piala tutuk ubagang gagiani, ake angami miha ganang, mate nama momo ba ma angami miha, ang muse ping mate jema ma naba migalolang angba angmi miha, kalo aganise ping rasa maniang talalu.
\p
\v 10 Anga gelang, kalo na ma ing undang angase, ing gamota goaba mimiha, ang hise kalo pesta manaking ing undang anga adu, gang iala tutuk, kaku matema fa muka momoba mimiha, Ka lo aganise ing anga nama ing horomat, nama tohing rai ba ing topuni miha il kede gihahamami.
\v 11 Se bab nama alalangba, gadiri anga phuhi gatela angse nama kuli geng gene galo lang-galolang, ibase nama ba gadiri anga gene galola ng-galolang angase nama kuli geng phuhi mida pale teng-peleteng.
\s UNDANGAN MI IL KEDE OLI GABALE GENE
\p
\v 12 Angmuse Yesus ang mi namaba Geng undang anga gala tutuk, “Ing kalo nama undang giohi adu fid hahama, nagaba ilkakua ga il kede, ake iserang gonong, ikaku gonong, ikeluarga, na gaba oli ake nama kafasa ganang, sebab ging kuli ga bale gene miama mamena ng, ging kuli bale ing unda ng gi'emi jema, giala to puni hama-hama miha il kede.
\v 13 Anga gelang ing kalo bola pesta gene angase, na ma masiking, nama ketang ka lila gomimi, nama giaka kifil, namaba geng teke angba ing undang.
\v 14 Nama kuli berkat miama ing tang, sebab nama adi gono ng gingka i'undangan anga gabale gene jadi banaga. Ing kuli gabale anga tarima oras nama amina bale aphetal gomimi.”
\s KOLI TUTUK MIAMA UNDANGAN TOPUNI ILKEDE MIMEGA
\p
\v 15 Namaba giala topuni miha ilkede anu Gahur um agia, angmuse gang angmi Gala tutuk, “Berkat miama gingba Lahatala gala ga'ab ang gomimi miha, gala to puni roti kede.”
\p
\v 16 Ang muse Yesus angmi nama anga gala tutuk, “Nama anu gang bola pesta anu gene il kede phal-phal, anga ge lang gang nama tohing rai ging undang giohi adu,
\v 17 Jema bola oras il kede adu, nama anga angmi ga malal geng gahing gohi ta muba' a'e adu jema anga gonong giala tutuk ubaga ng bola, 'Nuaba aduma, sebab il ajimi nang usadia kalar jema.'
\v 18 Agni ibase tamu anga gonong ajimi alasan rupa-rupa gene, Nama gahalo mang gang gala tutuk bola nang ahifede iladagal phe li, nang bola jema gauling hi. Biarla nang bagang am po, biarla na'ampo adi tari ma,'
\v 19 Oli ga'e beng uba gang bola nang ahifede sa pi afehang pheli, nang ma lekang jema nasapi anga gonong parisahi. Nang ba gang ampo, na'ampo adi ta rima.
\v 20 Oli ga ebeng ub agang bola Neng adi ahifa de nika, anmba nangka pes ta anga mijema jadi bana ga.
\p
\v 21 Balenta fala jema pes ta manaking gala tutuk. Angmuse pesta manaking gomi kalila, angmuse gang angami gabalenta fala gala tutuk, 'Laju mate jema fiag-fiag gomimi, oli fiag taba king tabaking anga ajimi miaji, nama masiking, nama giaka kifil, nama gatang kifil, oli nama geng teke giala adu. Sengmuse balen ta fala angmi pesta manaki ng gala tutuk sebola,
\p
\v 22 'Nima ng neningba ang miama nala tutuk anga ajimi nang ukarajang jema, agani ibase mana anga do gie phohing jia.'
\v 23 Angmuse Pesta mana king phenang angmi balen ta fala anga gala tutuk, 'Ma te jema fiag phal gomimi, oli phikir galuali anga gono ngmi, nama ba'ae angami lamal jiase, gijali adu anghi, na'e adi gang afing-afing.
\v 24 Nang iala tutuk, Nama ba nangka perna ging un dang banaga ging angaba kuli adu namudba nang usadia adi kede.
\s NAMABA YESUS GALUALI
\p
\v 25 Nama tohing rai Yesus galuali lamal. Angmu se Yesus bale giuling, Gang giala tutuk ubagang bola,
\v 26 Nama anu gang kalu bola Nola adu agani ibase gangka gifa gimang, gahial gafal gonong, gakaku amu, gakaku hial, oli gaphetal sendiri anga, gang ka gomi miama gakalila banaga angase, gang kabisa mia ma nasakola gene jadi ba naga.
\v 27 Nama alalang ba bola miama nasakola gene, angase gang maleka ng galeut adi toni sengse oli ma'e naluali.
\p
\v 28 Ing adi alalangba bohu la e'kadoku balolu anu nata, ibase gangka miha gaphili utaganang bola, gaseng anga pas bisa miama e'anga gene e'na ga?
\v 29 Kalo ka agani ba naga angse oras gang fan deren gene, ka jema aji ba naga, angase, nama tohing rai uling gelise, ging kuli go agala.
\v 30 Nama kuli go tutuk ubagang bola, nama adi kabisa e'adi gene jadi banaga agani ibase, gang gafak paksa bola e'gene anga gelang e'adi bakung uadadedeng miama mega.'
\p
\v 31 Oli raja tata'ang ba, jema raja ebeng gala milil, ibase gangka miha ganuku ng matula bado sebola, gatentara ribu karanu gang bisa jema nama gatentara ribu karalo gala milil angse bisa'e naga?
\v 32 Kalo ga ngka bisa raja anga geng lafang jadi banaga, angase gang gahing fala anu geng gahing gohi jema, tomi anu gafiaf anga utaganing, sebab nama gatentara anga le be mitohing.
\p
\v 33 Agani dise inang ajimi adi, nama anu dika bisa miama nasa kola gene jadi banaga, kalo gangka gail rupaka ranu ba a'e geng u anga, gangka aji mi miama magenang bana ga.
\s IHAL GABUALA JIAL GAGUNANGKA U BANAGA
\p
\v 34 Ihal anga enas, agani ibase gang gafak gabuala jadi jial jema, angase gene tatabani senghise gang ba le makil?
\v 35 Ihal anga ga gunangka ubanaga masiki ng miama iladagalmi, naga ba oli miama pupuk genedi jadi banaga sebab gaguna ngka ubanaga jema, angase nama kuli phei. Nama ba gafeli u' bola uhalalase, sa faka miama uhalela.
\c 15
\cl Ejel 15
\s KOLI TUTUK MIA JUMBA OL BA'A'E BANAGA MIMEGA
\p
\v 1 Pajak kumpul gamanu sia miama nama dosa go nong adu Yesus gabung bo la Gohalela.
\v 2 Angmuse Taurat gaboma gonong oli Farisi gamanusia ajimi gio mi miama gakakurang se bola “Nama adi Gang nama dosa ging tarima, sengse oli giala topuni miha ilkede.
\p
\v 3 Angmuse Yesus anga mi Koli tutuk anu miama giala tutuk ubagang sebo la,
\v 4 “Ing adimi adi nama alalangba gajumba ratu anu, anuka a'e banaga ang muse gang ka kartukanu falung tukanu ba a'e lual gomimi anga ugalolang ba naga? Gang kuli ugalolang sengse mate jema anu ba a'e banaga anga gola sam pe harak?
\v 5 Gang jema jumba anga harak sengmu se, gang jumba anga gapha nang, usuka unafera, mia ga pheag tang toni adu gajoa anga gonong gala gadu.
\v 6 Gang gala emi adu sengmuse gang adu gaka ku gonong oli e'giabung mate anga ging harak, ga ng ubagang bola, Ma, pina ng ajimi suka nafera, sebab najumba fal ba'a'e banaga phenang, adise nang bale harak jema.
\v 7 Nang mi ama iala tutuk agani dise suka nafera phal-phal kuli jadi toe surgami, masiking nama anu kakelang gang gafak ubaruati, anga lebeh minua dari ginang kartuka nu falung tukanu nama ha molang, gingka parlu giafak ubaruati banaga.
\s SENG PE RAK A'E BANAGAMI KOLI TUTUK
\p
\v 8 Oli nama hial tata'ang ba gaseng perak karanu a'e Kalo gaseng anga anu a'e banaga, gangka lampu gafa ling banaga, sengse gang gola pati-pati e'gomimi sa pu, gola sampe gaseng ang a bale harak?
\v 9 Gang oli seng anga harak angmuse gang gakaku gasaserang gonong giala tutuk ubaga ng bola, 'Ma'e nalato puni suka nafera, sebab naseng perak edeng a'e banaga, ibase nang harak jema.
\v 10 Nang miama iala tutuk, Agani dise suka nafera pha l toe Lahatala gamalaekat gahahamami, sebab nama dosa anu, gang bale gafak ubaruati jema
\s KOLI TUTUK MIAMA FALAMU ALO GADANG Fal gajia gang mate gimang miama gohapha.
\p
\v 11 Gatanmatemi Yesus tutuk bola, Nama anu gafal amu alo gala
\v 12 Fal kono topol gang gimang gala tutuk, “Nimang, Pasaka ba gie e'gomimi gatata'angba miama negoang gadang gene anga, miama mame neng. Angmuse Gimang angmi pasaka phenang paul mia, gibalapi maginang.
\p
\v 13 Ukaruang dinagase fal kono topol phenang, ma te gapasaka phenang mia gatopuni sengmuse, mate phana palika leta tang jema. Jema momi gapasaka phenang gang pake gajaja hing, pake phetal miama ilba gagunangka ubanaga angba gadang.
\v 14 Gapa saka penang ajimi pohing. Oras malapal mana anga mi jadi. Anga gelang kuran g ganasing miama gegoa.
\v 15 Gang mate jema moe abang anga gamanusia an u gabung miha karajang, gakarajang phenangba be' iladagal bami be'gahi.
\v 16 Gang malapal talalu anga gelang, te'gahiba nama mi ama be'genang angba olu kede, ibsase angadi nama ka magenang gang kede banaga. Angmuse fal gako no topol angmi mate bale gimang gola adu.
\p
\v 17 Oras anu gomi, fal gaji a phenang gafak ubaing ge li, angmuse gang ubagang bola, 'Nimang gabung mo mo namaba karajang talalu to hing rai, momi momo na ma il kede migajajahing, neng adi adimi malapal ma ng bola amina.
\v 18 Nuaba nang bale nimang gola je ma, nimang gala tutuk bola, Nimang, nang dosa gene miama sorga oli miama ad ang,
\v 19 Neng adi ake na'agang afal ganang dinu a, biarla neng miama akara jang gama nusia gene.
\v 20 Angmuse gang mate tarus gimang gola jema. Fal phenang do letami lamal jiase, gimang uling geli ang muse, gimang gomi talalu gajahi. Gimang angmi ehi jema geng karafang seng muse gang angami gamu nang.
\v 21 Fal phenang angmi gimang gala tutuk ubagang bola, 'Nimang, nang dosa gene miama sorga oli miama adang. Ake na'a gang bola neng adi afal ganang dinua.'
\p
\v 22 Agani ibase, Gimang angmi balenta fala gonong giala tutuk ubagang bola, Laju! juba gami enas anga ba, anu phanama miama genang gang pake, oli kila miama gatang telmi seng se sendal miama giakami gang pake.
\v 23 Sengba ing jema sapi fal kupar-ku par angba'anu phana adu gene tamina, sengse haru adu ping ilkede usuka una fera.
\v 24 Sebab nafal adi amina, ibase bale aphetal jema! Oli a'e banaga jema ibase ping bisa bale geng harak jema. Angmuse ginang ajimi gonafera.” Fal ma tu gomi miama gimang gakalila.
\p
\v 25 Oras anga gomimi fal matu moe iladagal gomimi, gang bale adu e'ejelmi, ga ng umagiase kadiding ga mang nama a'e suka nafe ra jia.
\v 26 Angmuse gang gahing fala anu ga'agang, taganing, adi neningba gagi ani adi?
\v 27 Balenta fala angmi ubagang bola, Aka ku ol' phenangba bale adu jema, Anga gelang, imang sapi fal kupar anu gane ta mina, sebab gang salamat bale adu jema.'
\p
\v 28 Fal matu phenang go mi kalila, gangka e'gomi ma so banaga, angmuse gima ng kaluar gasenang.
\v 29 Ibase gang gimang gala tutuk ubagang bola, Tung jema tung adu, nang karaja ng obalenta, oli nangka apa renta anu kakelangdi una ga banaga, ibase angka ka biab fal anu kakelangdi mi ama mameneng, nang naka ku nasaserang gala topuni pesta banaga.
\v 30 Agani ibase, afal bisa kafasa pha na phela gahalang ukaraja ng, bisa kafasa gajajahing, seng muse gang bale adu, Nimang sapi fal kupar-ku par angaba anu genetami na miama gadang,'
\p
\v 31 Angmuse gimang uba gang bola, Nafal eng anga a'e nala topuni tarus, neni ngba neg anga ajimi eg.
\v 32 Agani ibase fede fid adi ping malekang pesta oli go suka unafera sebab, akaku anga amina jema, ibase ba le aphetal jema, oli gang a'e banaga jema agani ibase, pi ng bale geng harak jema.”'
\c 16
\cl Ejel 16
\s PINGKA NAMA ALO GENG UADA BANAGA
\p
\v 1 Yesus angmi gasakola gonong giala tutuk, “Nama kafasa anu, gabalenta fala gakapalang di'u. Nama adu gala tutuk bola, akafasa ang a, balenta fala gakapalang, pake migajajahing.
\v 2 Ang muse, nama kafasa angami balenta fala gakapalang anga ga'agang gala tutuk ubagang bola, 'Nang hur umagia mia adang sebola gagiani? Karajang ba nang miama mamenang adi ang gabale gene miama mame neng sebab, adise angka seng puni banaga jema.'
\p
\v 3 Balenta fala gakapala ng angmi miha pikir, 'Nane ngba nang bisa ukarajang, sebab karajangba nang uk arajang adi naboma nalola ng jema? Nang meke bing ku jadi banaga, oli fal pha di jadi banaga, nagaba nang kalo lamal il babagang ang se, nang maniang.
\v 4 Nang naneningba ukarajang hi bi sa, kalo seng puni adi nama nalolang jemase, ging bisa neng tarima gi egomimi.'
\p
\v 5 Angmuse, gang nama ba seng u'uta anga ajimi gi agang, gang giala tutuk; Nama gahalomang gang geteng, a'uta miama nabo ma gadang anga adedeng?
\v 6 Nama anga ubagang bola saitun ipal anga bat ratu anu. Angmuse gang ga latutuk bola, Nuaba surat uta adi mia, miha tulis bat karafehang.
\p
\v 7 Sengmuse balenta fala gakapalang phenang, angmi ga'ebeng geteng, Eng oli auta adede ng? Nama anga ubagang sebola, gandum kor ratu anu. Angmuse nama seng puni phenang ubagang bo la, asurat uta adi mia seng se tulis ubagang bola, auta anga pikul kartulalo.'
\p
\v 8 Angmuse nama kafasa phenang angmi balenta fa la gakapalang ba kajujur banaga phenang geng ta janing, sebab gatadili anga talalu pintar. Sebab dunia gafal gidat adi talalu pintar miama gijoa, giedeng gada ng, ibase liali gafal anga ka agani banaga.
\p
\v 9 Nang mi ama iala tutuk, palaki mia Makmon kamolo banaga gadang angahise, gaumate mi makmon anga phohing Gang ing tarima ga'e'gegjia angami
\v 10 Nama alalang ba kala ka masiking il hingkul ede ng gomimi, angse il phal go mimi di gang kalaka. Oli na ma alalangba kamolo bana ga il ol gomimi, angase ilba phal gomimi di gangka mo lo banaga.
\v 11 Jadi kalo il ba dunia gegdi namaka ing parsaja iohi ukarajang ba naga, angase alalangba ing parsaja iohi kafasa gama molo geg anga ukarajang?
\v 12 Oli namaka ing parsa ja iohi nama gabarang pa ke banaga, kalo aganise, nama alalangba ing parsaja iohi pasaka gamamolo anga miama maminang?
\p
\v 13 Balenta fala anu gang ka e'manaking alo ubalen ta jadi banaga, sebab ga ng kuli e'manaking anu anga gomi miama gakakurang, oli anu anga gang geng su ka, nagaba gang anu anga gegaluali, oli anu anga ga ngka gegaluali banaga. Ing ka Lahatala gobalenta seng se, oli Makmon ubalenta ba naga.”
\s MIAMA FARISI GON ONG GIOHI UGAGIELING
\p
\v 14 Farisi gamanusia ang a, sengba miaphetal, ging hur adi umagia angmuse ging Yesus gahula.
\v 15 Yesus giala tutuk ubagang bo la, “Ing adi manusia ba suka gidiri anga gene molo manusia gahondal goa mi, ibase Lahatala gang iomi gagahi anga geli, ilba manu sia gomi goa ping suka taja ning anga, Lahatala Gengka suka banaga, oli Lahatala gaulingse gomi mang jaja hi a'e Gahondal goa mi.
\p
\v 16 Hukung Taurat oli na bi-nabi gisurat anga, nama uajar adu sampe Yohanis ujia. Oli mulai Yohanis tang sorga abang gahur nuaha ma anga nama ututuk uba gang miama nama ajimi ging paksa malekang gomi mi maso.
\v 17 Agani ibase burang oli palika adi lebe gampang ilang isik, ibase Taurat gaparenta ba tulis adi, masiking titik anu kake lang di kailang isik banaga
\s MIAMA TENG PHAPHEI
\p
\v 18 Nama alalang angaba gahial phei sengse oli na ma hial ebeng gala nika, an gse gang buha. Oli gingba nama hial, nama geng phei jama, masiking gang gala nika angase gang gobuha.
\s LZARUS OLI NAMA KAFASA
\p
\v 19 Nama kafasa anu, ga pakiang tamumung, sengse sabo bala pake. Fid kakanap geng anga mang sanang ta rus gakafasa gomi.
\v 20 Na ma kafasa ga'e gafiagajel mi anga, nama masiking an u angmi ta, gane Lazarus, ga boga anga abat ba afing.
\v 21 Ga ganokung anga bo la nening-neningba nama kafasa gameja tang haru angase gang malekang olu kede, ibase jobal di adu ga la tatarohang sengse jobal di oli ga'abat anga unalia.
\p
\v 22 Oras anu gadang, na ma masiking phenang ami na sengmuse, malaikat adu gala toe sorgami jema Abra ham gahiang tang miha. Lu ang badose nama kafasa phenangdi amina nama ga potung.
\v 23 Gang moe am inang abangmi, nama geng gene sengsara. Nama kafa sa uling letami, Lazarus a'e Abraham giaka tang miha jia.
\v 24 Anga muse nama ka fasa phenang angami aga ng, “Nimang abraham omi miama najahi, Lazarus geng gahing gohi gatang tel mia jial migamugu phanama na lebul topol midegi, sebab nang ad faling gomimi adi nang talalu susa.
\p
\v 25 Agani ibase Abraham ubagang bola, Nafal, ueling ando aphetal jia gomimi eng anga nua hamaba mia ma egoa. Lazarus gaphetal gomimi karang karita anga ba mia gegoa, anga gelang adimi adi geng nua hama angaba miama gegoa, eng' susa lala angaba miama egoa,
\v 26 Oli pihahamami adi, naphuak phal miama pio haka anga gelang, na ma bola adimi ola fa di jadi banaga, agani dise oli nama ba emana angami bola nio la adimi ma di jadi banaga.
\p
\v 27 Angmuse nama kafa sa phenang ubagang bola, kalo aganise Nimang, nang abagang ang Lazarus geng gahing gohi nimang gaemi jema,
\v 28 Tatami neng adi nakaku amu ginang afeha ngbado moe. Biarla Lazarus jema ging ugeling, ang hise ging ake mana adimi maso ganang.
\p
\v 29 Agani ibase Abraham ubagang bola, momi momo Musa gaparenta oli nabi go nong gisurat di moe, biarla ajimi anga ging geli.'
\p
\v 30 Nama kafasa oli uba gang bola, Naga nimang Abraham, kalo nama anu amina senghi bale aphetal nama amina gihahamami adu giala tutuk angase gi ng bisa giafak ubaruati.
\p
\v 31 Abraham nama kafa sa gahur balas bola, “Kalo akaku anga gonong gingka Musa gaparenta, oli nabi-nabi gonong gisurat anga, parsaja banaga, masi king nama amina anu bale aphetal gihahamami, giala tutuk di, gingka parsaja ba naga.
\c 17
\cl Ejel 17
\s DOSA OLI AMPO
\p
\v 1 Sengmuse Yesus ang mi gasakola gonong giala tutuk ubagang bola, “Kuph at fal anga a'e, agani ibase silaka miama namaba uka rajang.
\v 2 Lebe minua na ma agani anga fal banehar miama got udanala sengse geng phana jema mia tang gomi gaholang, anga hise geng ake miama kuphat fal anu gafagi mia fal kakiri adi gonong gidang ganang
\p
\v 3 Ueling kalo akaku anu gang dosa gene miama ad ang, gihapa, kalo gang ga dosa umanasal, uampo ma genang.
\v 4 Gang oli dosa gene miama adang miphi titoga, fid anu gomimi, seng se gang adu umangku mi phititoga, gang bola gang manasal, 'Angase ang uam po miama magenang.
\s IMAN GAKUASA U
\p
\v 5 Angmuse rasul anga gonong Tuhan Yesus gala tutuk bola, “Ni'iman adi ma gala!”
\p
\v 6 Yesus jawabse bola, “Kalo iu' galuali gapha l anga emang hula safi ga kafali fang, ing bisa murbei te'adi gala tutuk ubagang bola, Te, nuaba eng adi'i poe tang popo mi mate, angase te anga kuli iparenta anga ugaluli.”
\s GAHING FALA E MANAKING GAPARENTA UGALUALI
\p
\v 7 Ihahahama mi adi, nama alalang ba, ga gahing fala a'e meke bingku jia, nagaba a'e binanta terang jia, gang iladagalmi bale emi adu, sengmuse e'mana king ubagang bola, 'Ma mi ha sengse il kede?
\v 8 Ga ng kalu gagahing fala anga mang tang genggahi ng magala ubagang bola, “Apakiang anga pake nua-nua sengse namud usadia sebab nang bola il kede. Nobalenta gene nua-nua na ilkede gomimi. Nang il kede senghise endi il kede jial na?
\v 9 Angse gang a'e tarima kasi ubagang miama gama lal anga genang, sebab ga parenta anga gang ugalua li jema?
\v 10 Agani dise oli miama ing. Angase parenta ba nama iohi ukarajang anga ajimi ukarajang seng se ing malekang ubagang bola, 'Ning adi malalba ga gunangka ubanaga, Ning karajang ilba nama bola ni ohi ukarajang angba ning ukarajang.
\s NAMA APEBU RANG KARANU MONA
\p
\v 11 Ging lamal moe Yerusalem gadang jema, Yesus Samaria oli Galelea gading kil angba galuali.
\v 12 Ging jema bola desa anu mima so, nama ketang apeburang ging gene, a'e letami mate jia.
\v 13 Ging agang mori ng giamang anga gene phal phal ubagang bola, “Yesus Guru, omi anga mia ma nindi nijahi!”
\p
\v 14 Yesus angami uling gieli, Gang angmi giala tutu k, “Mate jema iafak anga mia ma barate gonong gitubing.” Ging mate lamal jema fiag hahamamise, ging tarus mona.
\v 15 Ging anga, anu gadiri gaulingse gang mona jema angmuse, gang mate bale adu Lahata la tajaning, gamang anga gene phal-phal.
\v 16 Seng muse gang angami Yesus giaka ejelmi giaka phung muding, gang tarima kasi ubagang. Nama anga Samaria gamanusia ba'anu.
\v 17 Angmuse, Yesus anga mi nama anga gala tutuk, “Kalu fede inang karanuba mona? Angase ginang tuka nu anga a'e tatami?
\v 18 Geta baniba ginang adede ng, anga ka'adu Lahatala tajaning banaga, suma adu manang, adiba galokang?
\v 19 Angmu Yesus angami gala tutuk, “Nuaba mate lamal jema, a'u galuali anga ba eng gene salamat jema.”
\s LAHATALA GA'ABANG ADU
\p
\v 20 Farisi gananusia ginang adedeng taganing bola, tafeding senghise Lahatala ga'abang anga adu, Yesus giala tutuk uba gang bola, Lahatala ga'aba ng aduma gatanda nama anudika uling geli banaga.
\v 21 Nama anudika ubaga ng bola, uling Lahatala ga'a bang gie adimi, nagaba oli ga joa ubagang bola Laha tala ga'abang moe momi. Gamamolose Lahatala ga'a bang anga a'e ihahama mi.
\p
\v 22 Sengmuse Yesus anga mi gasakola gonong giala tutuk, Gaorasmi, ing suka bola uling Manusia Gafal gafid anga geli, ibase ingka uling geli banaga.
\v 23 Nama kuli iala tutuk ubagang bola, 'Uling gang moe momi! Uling Gang gie adimi!' Agani ibase ing ake parsaja, oli giluali jema ga nang,”
\s LAHATALA GAFAL ADU
\p
\v 24 Emanghula il melak moe burang gabar edeng mi melak, milila jema moe burang gabar edeng gomi mi, agani dise Manusia Gafal gaoras adu anga di garupa agani.
\v 25 Agni ibase, Manusia Ga fal kuli susa lala tohing rai anga harak, matula oli taphanang adi kuli gatom ba.
\p
\v 26 emang hula ilba perna jadi Noh gaoras go mi jadi anga gajoang, agani dise Manusia Gafal gaoras angadi agani.
\v 27 Oras anga gomimi nama ilkede jialna, nama fanika manika, sampe jema Noh gaoras bola kampal gomimi maso, jial phal adu angmi manu sia ginang ajimi giene ta mina migaphohing.
\p
\v 28 Garupa emang hula Lot gaoras gomimi anga ga joang, oras anga gomimi, na ma il kede jialna, nama il pheli, oli il aphali, nama il tei, oli fa e'gene, ma lu'gene.
\v 29 Agani ibase Lot mate Sodom uhapha, balirang ad faling burang gomi hela, emanghula a'i phal hela anga molo, manusia ajimi amina migaphohing.
\v 30 Keada'an garupa aga ni angdi jadi, oras Manusia Gafal ga aduma gomimi.
\p
\v 31 Oras anga gomimi na ma alalangba a'e, e'kadoku tang, gail phohing a'e, e'go mimi jia, gang ake hela gail phohing mia ganang, oli nama alalang angba a'e ilada gal gomimi, gang ake bale ga e'mi adu ganang.
\v 32 Ueling neningba jadi miama Lot gahial gadang!
\p
\v 33 Nama alalangba bola gaboga aji adi gariang ang se, gaboga aji kuli a'e bana ga. Oli nama alalang angba bola gual magang anga ge ne gang a'e banaga, gang kuli gene gang salamat.
\v 34 Nang miama iala tutuk, tereng anga gomimi, nama alo a'e tanang mana anu mita. Agani ibase ga'a nu anga nama gala jema, oli ga'ebeng nama miama gata.
\v 35 Nama hial alo ha ma-hama gandum banehar. Ga'anu nama gala jema, gaebeng nama miama ga mihing.
\v 36 [“Agani dise oli nama alo iladagal gomi karajang jia ga'anu nama gala jema sengse ga'ebeng anga nama miama gamihi ng.”]
\p
\v 37 Angmuse sakola gonong angmi Yesus geteng, “Tata'angmi Tuhan?” Yesus jawab miama maginang, “Tatami il ami na a'e, angase angami anga aduang kial di a'e angami kumpul.”
\c 18
\cl Ejel 18
\s KOLI TUTUK MIAMA HAKIM OLI HIAL KALAL ANU GALA
\p
\v 1 Gaumatemi muse Yesus angami koli tutuk anu ututuk mia gasakola gonong giala tutuk bola, ging malekang sambajang, oli giomi ake gikakurang ganang.
\v 2 Gang ubagang bola, Abang anu gomimi anga, hakim anu anga, geng ka Lahatala uphali ling banaga gangka oli nama anu di geng uada banaga.
\v 3 Abang anga gomimi, nama hial kalal anu, gang adu. hakim anga geng harak. Gang ubagang bola, Nahur adi gene gamolo miama namaba nala perka ra anga gadang.
\v 4 Oras adedeng gomimi, hakim anga gangka hial kalal ang a gomoling banaga. Agani ibase hakim anga gang go mimi ganukung ubagang bola, “Masiking nangka La hatala uphaliling, oli nang ka nama uada banaga,
\v 5 agani ibse hial kalal adi adu neng jepi tarus-tarus anga gelang, Nang maleka ng hial kalal adi geg tang, angahse gang ake neng gene susa ganang.”
\p
\v 6 Angamuse Tuhan tutuk bola, “Umagia, neningba hakim ba kamolo banaga ututuk
\v 7 Angase Lahata la Gangka ganama nuaba gabagang il kakua iliali ang a ging gene molo banaga? Angase gibagang senang anga Gang ka pa duli banaga luang talalu?
\v 8 Nang miama iala tutuk, Gang kuli laju-laju ig tang, anga geleng igma molo. Aganise kalo oras Manusia Gafal Gang dunia tang adu ma, angase namaba ga iman u, anga joa harak e naga?
\s KOLI TUTUK MIAMA FARISI OLI PAJAK KUMPUL GAMANUSIA GADA NG
\p
\v 9 Yesus angmi koli tutuk miama ginang adedeng ba ging giafak rasa sebola, gingba nama hamola nama ebeng anga gagunangka ubanaga.
\v 10 “Nama alo bola e'Hamolang mi jema sambajang. Nama anu anga Farisi gamanusia, oli ganu anga pajak kumpul gama nusia.
\v 11 Farisi gamanusia angmi mate sambajang mia gadiri gagiani, “Nimang ni Lahata la, nang tarima kasi ubaga ng sebab neng adika nama ebeng gajoang banaga, nangka nama gail migaphu ning banaga, na ma ga' ali banaga, buhata banaga, oli ka namaba pajak kumpul momo gajoang banaga.
\v 12 Nang minggu anu puasa mialo, nahasil ajimi nang gaperpu luhan mia.
\p
\v 13 Agani ibase pajak gama nusia anga, leta leta mate sengse gangka duka ng uling dinaga, ibase ga ng gaphukang mipha gang ubagang bola, O, Nimang na Lahatala engba nomi geli, omi miama neng dosa adi di najahi.
\v 14 Nang iala tutuk namaba pajak kumpul adi bale gaemi jema, geng adiba nama geng gene mo lo, ibase Farisi gamanusia adi naga. Sebab namaba gafak phahi phuhi gatelal angase, nama geng gene galolang-galolang, ibase namaba gafak gene galola ng, geng angaba nama phuhi paleteng paleteng.
\s YESUS MIAMA FAL KAKIRI
\p
\v 15 Angmuse nama anga gonong fal kakiri gala Yes us gola adu anghise Gang berkat miama ging tang. Agani ibase gasakola gono ng uling gieli angmuse, ging giomi miama nama anga gonong gikalila.
\v 16 Agani ibase Yesus angami fal kakiri anga gonong gia gang giohi golama, seng muse Gang giala tutuk uba gang bola “Fal kakiri anga ugalolang ging Nola ma, ake gihapa ganang sebab falkakiri gagiani adiba sor ga abang gapasaka.
\v 17 Nang tatabi miama iala tutuk nama alalangba gafak gene galolang-galolang emanghula fal kakiri adi gajoang banaga angase, ging anga ka sorga abang mimaso jadi banaga.”
\s NAMA KAFASA OLI SORGA ABANG
\p
\v 18 Gikapalang anu adu Yesus geteng, “Guru eng adiba nua. Neningba nang ukarajang hise nang bisa sorga abang mimaso aphe tal geg jia?”
\p
\v 19 Yesus ang mi gala tutuk, “Getabani ba ambola Neng adi nua? Nama ajimika nua banaga, suma Lahatalaba galokang ba nua.
\v 20 Angse ang hu kung anga gonong geli je ma, 'Ake buha ganang, ake il gaphuning ganang, ake te netamina ganang, ake leko-leko miama saksi gene ga nang, oli ake akaku asasera ng geng gene gahala gana ng, sense ifa, imang angba geng uada.
\p
\v 21 Angmuse nama phenang tutuk bola, “Ajimi anga nang do ol kalo kul jiami ukarajang jema.”
\p
\v 22 Yesus hur anga umag ia angmuse Gang ubagang bola, “Il anu kakekang am ba angka ukarajan bado. Jema sengse abisa akafasa ajimi aphali sengse miama nama masiking gio upaul, angse ang sorga abang ga kafasa anga dapa, sengse eng anga, mae'naluali.”
\v 23 Gang Yesus gahur uma gia angmuse gang rasa su sa talalu, sebab gakafasa anga talalu tohing.
\p
\v 24 Angmuse Yesus anga mi dokang gauling, Gang ubagang bola, “Talalu susa, nama kafasa sorga Lahata la ga'abang anga mimaso!
\v 25 Kalo agani, lebe misa nang unta anu batul gagal mi maso, ang a lebe minua, dari nama kafasa anu gang bola sorga abang gomimi maso.
\s YESUS GALUALI SALAMAT GEG JIA ANGA HARAK
\p
\v 26 Namaba gahur umagia anga ubagang bola, “Kalo aganise alalang angba bisa salamat?”
\p
\v 27 Yesus giala tutuk bola, “Neningba ma nusia ukarajang jadi bana ga anga ba, Lahatala Gang bisa ukarajang.”
\p
\v 28 Angmuse Petrus uba gang bola, “Uling, nil ajimi anga ning miama nimota goa mega, sekarang ning Engba aluali.”
\p
\v 29 Yesus angmi gala tutuk bola, “Nang tatabi miama iala tutuk. Nama anu kalo gang ka, ga'e', gahial, ga kaku go nong, gifa gimang, nagaba gafal, gangka miama uga tajobing gene banaga karn a sorga oli Lahatala ga'aba ng gelang,
\v 30 Gangka bi sa kafasa tarima banaga, oras gie dunia tang adimi, oli oras burang palika gau matemi, phenangba aphe tal gegjia gang ka tarima banaga.”
\s YESUS GA'AMINA OLI BALE APHETAL GA HOJAT
\p
\v 31 Angmuse Yesus ang mi gasakola ginang karanu falung alo kumpul segmu se gang giala tutuk, “Uma gia, ping Yerusalemmi jema sengse, neningba nabi-nabi a'e tulis miama Manusia Gafal gadang, anga gene gakanapmi.
\v 32 Nama kuli Geng miama nama phela ga tangmi gamugu nama gaja jahing, Geng gene su sa, nama gopurung,
\v 33 Nama liag miama geng ha pha, nama kuli gene tami na, agani ibase, jema fid ato ga gomise Gang kuli bale aphetal nama amina gaha hamami.”
\v 34 Masiking agani ibase gasalolah gonong hur kafa li anu kakelang di gingka manggarati banaga. Hurga manggarati anga taphuni ng miama gidang anga ge lang, hurba gang ubagang anga gingka manggarati banaga.
\s NAMA GE'NG TEKE MONA
\p
\v 35 Ging jema moe Yeriko abang anga`bola mimaso, nama geng teke anu a'e fia g gadingkilmi miha, il baba gang jia.
\v 36 Nama geng teke umagiase, nama tohi ng angami lifat, angmuse gang angami taganing bo la naneningbajadi anga.
\p
\v 37 Angmuse nama gala tutuk bola, Yesus Nasaret fal angba bola anga mi lifat.”
\p
\v 38 Angmuse nama geng te ke phenang agang, “Yesus Daud Gafal, omi mia ma nendi najahi.”
\p
\v 39 Na maba rombongan gafiag tula anga, gomi miama na ma geng teke anga gakalila gohi takimang, ibase gang agang gamang gene mi phal magala, “Daud Gafal omi miama nendi najahi”
\p
\v 40 Angmuse Yesus ang mi gadili, Gang nama gohi nama geng teke gala gola ma, nama geng teke phena ng ma gabung muse Gang geteng,
\v 41 “Ningba ang suka Nang gene miama ma menang?” Angmuse nama geng teke angmi ubagang bola, “Tuhan nang bola ne'ng adi bisa uling il geli.”
\p
\v 42 Angmuse Yesus aga mi gala tutuk ubagang boli, “Nuaba uling, a'iman eng gene ang mona jame.”
\p
\v 43 Oras anga gomimi gang ta rus mona, gengdi Yesus ga luali, gang Lahatala gane ta janing, Nama tohing uling il anga geli angmuse gingdi Lahatala tajaning.
\c 19
\cl Ejel 19
\s YESUS OLI ZAKEOS
\p
\v 1 Yesus jema moe Yeriko abang mi maso bola lifat
\v 2 Moe momi anga nama amu anu gane Zakeos. Geng anga Pajak uolu gaka palang, oli geng kafasa talalu.
\v 3 Geng di bola Yesus gau ling ibase jadi banaga, sebab nama tohing nama geng haphal; gang tapho kang talalu.
\v 4 Zakeos ehi migatula nama tohing giha hamami, gang agoamahi anu moda mida tang miha bola Yesus gauling, kalo ga halang Yesus angami lifat.
\v 5 Pas Yesus jema Zakeos gabungmi angmuse, Gang dokang mida gala tutuk ubagang bola, “Zakeos nua ba hela, Nang fede fid adi a'emi gadili.”
\p
\v 6 Angmuse Zakeos phenang hela tarus gang Yesus tarima, gomi ta tabi mang sanang.
\v 7 Aga ni ibase, nama tohing rai anga uling geli angmuse, ging giomimi bungbang gene, tutuk ubagang bola, “Getabani ba Geng adi bisa nama phela gahalang, oli nama dosa gane garupa agani di ga e'mi gadili.”
\p
\v 8 Angmuse Zakeos anga mi mate, gang Yesus gala tutuk ubagang bola, “Tuhan, Eng uling, nabisa nakafasa adi, gabar edeng nang miama nama masiki ng upaul. Oli nang kalu a'e nama gia'ali giala leko, ang ase, nang bale holong magi nang milipat bakang phuta
\p
\v 9 Angmuse, Yesus angmi Zakeos gala tutuk, “Mulai fede fid adi gomi salamat a'e gomi tang adu jema, sebab geng adidi Abraham gafal gidat.
\v 10 Sebab Ma nusia Gafal ga'adu ga'ma gomimi anga Gang nama phela, oli namaba fa il uga hala angaba gola gola.”
\s MALAL KALAKA OLI MALAL BA PHELA
\p
\v 11 Ging do a'e hur anga uhalela jia, Yesus angmi koli tutuk anu miama sarinta anga uhamoga, sebab ging lamal jema moe Yerusalem abang gabung jema. Oli ging pikir sebola Lahatala ga'abang anga do'ae adu apal-apal jema.
\v 12 Agani anga gelang, Gang angmi tutuk ubagang bola, “Raja anu gang mana letami je ma, nama bola geng phuhi miama raja gene, senghise gang bale adu.
\v 13 Sengmuse boma ang a, gang gamanusia nama karanu uolu, tarus gang mo ndal karanu miama nama ananu genang. Sengmu se gang giala tutuk ubagang bola, 'Seng adi phana daga ng sampe nang bale adu,
\v 14 Agani ibase gia bang gilelang gamanusiaka geng suka banaga, ging gi manusia panatu jema. Gije ma gomi anga ging ubaga ng bola, “Ningka nama adi suka miama niraja gene ba naga.”
\p
\v 15 Nama geng phuhi jadi raja, sengmuse, gang mate bale adu, gang gamanusia geng gahing giohi jema, namaba gang seng mia giopaul anga gio hi adu geng harak, anghise gang bisa geli, gauntu ade dengba ging dapa jema gidagang gomi angami.
\v 16 Balenta fala gahalom ang adu ubagang bola, Nim ang seng anu phenang nang gabuala seng karanu magala.
\v 17 Rajaphenang angami gala tutuk ubaga ng bola, enas, eng adi nana ma nua, eng adi masiking il hingkul edeng, ibase ang ukalaka, anga gelang eng abang karanu uparenta.'
\p
\v 18 Balenta fala gamialo di adu tutuk sebola “Nimang seng anu ba ang miama mameneng phena ng nang gabuala jadi seng afehang
\v 19 Angmuse Raja phenang gala tutuk bola, Eng adi abang afehang uparenta.”
\p
\v 20 Gatang mate balenta fala anu oli adu ubagang sebola, 'Nimang adi aseng hingkul 1 phenangba adi, nang miama saputangan gomimi mega ba'adi.
\v 21 Nang ophaliling, sebab eng anga nama kafasar, Eng anga ilba angka talokul me ga banagadi ang bisa mia, oli il ba angka muding ba nagadi ang bisa ganhi olu.'
\p
\v 22 Ang muse raja phena ng angami gala tutuk, 'Adi se nang enghukung atutuk aubagang anga ugaluali, hai engba nama phela! Jadi ang geli sebola neng adi na ma karas, ilba nangka talo kul banaga di nang bisa mi a. Oli ilba nangka muding banaga di nang bisa gahi ka?
\v 23 Kalo ang geli aga nise, getabaniba angka na seng anga miama namaba seng galolang genang ang hise oras nang adu angase, nang bisa naseng anga mia ma gabunga digala bale mia?'
\v 24 Angmuse raja phena ng angami mate nama phe nang gala tutuk sebola. Nua ba namondal ba gabung anga mia, sengse miama na maba gamondal karanu anga genang,'
\p
\v 25 Agani ibase ging Raja anga gala tutuk bola, 'Nimang, nama anga geng gamina karanu ba'ae geng 'u
\p
\v 26 Angmuse raja anga uba gang bola, namaba il a'e geng u angase nama miama mage nang milebe magala, agani ib ase namaba ilka a'e geng ub anaga, angase ilba a'e geng u anga ajimi nama bale mia.
\v 27 Agani ibase namusu ba bola neng ake miama giraja gene ganang, giala nola adu, sengse ging miama nahonda l goami adimi giene tamina.”'
\s YESUS NAMA GENG SONGGAR JADI RAJA
\p
\v 28 Yesus hur anga ubaga ng sengmuse Gang gatula moe Yerusalem mi jema.
\v 29 Gang jema moe Betfage abang Betania abuka anu ga ne, Zaitun abuka gabung. Ang muse Gang sakola alo ging gahing.
\v 30 Gang giala tutuk bola, ing fa abangba iomi goa jia angami, ing abang gomi maso ieng ulingse keledai fal anu nama ae anodu mate jia, namaka tang lamal bado, ga hial anga uahiaka phana no lama.
\v 31 Kalo nama joa iete ng ging ubagang bola, 'Geta baniba ing keledai gahial ang a uahiaka? Angase ing giala tutuk ubagang gagiani; “Tuhan gang parlu.”
\p
\v 32 Angmuse sakola alo phe nang angami bale jema, sengmuse meningba Gang ubagang anga, ajimi tatabi jadi emanghula Gang miama giala tutuk anga gajoang.
\v 33 Ging do keledei gahial anga uahika jiase gamanaki ng ma taganing sebola, geta baniba ing keledai fal gahial anga ahiaka?
\v 34 Angmuse ging ubagang bola Tuhan ga ng parlu.
\p
\v 35 Angmuse kele dei fal phenang ging phana Yesus gola adu. Ging mate pakiang miama gamota tang angami galala, seng muse ging Yesus gohi mida keledei gamota anga tang miha,
\v 36 Yesus mulai fiag angami lifat ging gipakiang phana fiak anga gomimi piapi, gang angami tang lifat.
\p
\v 37 Yesus jema moe Yerusalem gabung, phenangba fiag ba bola Zion abuka gegoa he la, namaba gala topuni ajimi dal phuhi Lahatala gane taja ning, suka nafera giamang gene pal-pal. Ging Lahatala geng tajaning palefang sebab, il geng ajaji gingka perna uling geli bado angaba ging uling geli.
\v 38 Ging agang moring ubagag sebola, “Berkat miama Geng tang, Gengba adu miama Raja gafa gi, Lahatala gane gomimi adu Suka nafera sorgami, taja ning palefang toe mana gate la-gatelami!”
\rq Mazmur 118:26 \rq*
\p
\v 39 Farisi gamanusia gin ang adedeng nama tohing rai gahahamami, ging Yesus gala tutuk bola, “Guru asa kola anga gihapa.”
\v 40 Ibase Yesus ubagang bola, “Nang iala tutuk, ging kalo takiman angase, falba meke tang haru adi gonong ging bisa Lahatala tajaning.”
\s YESUS YEUSALEM GAKO
\p
\v 41 Yesus jema moe kota Yerusalem gabung angmu se, Gang kota anga gauling angmuse Gangko.
\v 42 Ga ng tutuk bola, “Kalo fede adi ing gelise bola naneni ng suka naferaba ing tang adu, agani ibase il adi taphu ning miama ieng gadang.
\v 43 Sebab gaoras kuli ing tang adu, iphalong gonong ging kuli aduma, sengse ging tembok miama haka gene ing goleng ing phala phal, miama mana ajimi kanap
\v 44 Ging kuli ajahi ng ang rafak. Eng oli afal go nongba ang atembok mia ging gabang. Gingka uling eli banaga, tembok gafal anu kakelang dika a'e tenta ng piling piling miha bana ga eng u', sebab ingka gao rasba Lahatala utantu bola gohi ing tang aduma anga ingka uling geli banaga.”
\s NAMA E HAMOLANG GOMI IL APHALI YESUS GITIARI
\p
\v 45 Angmuse Yesus anga mi namaba e'Hamolang go mimi il aphali anga gitiari giohi kaluar.
\v 46 Gang gia la tutuk ubagang sebola, “Ae tulis ubagang sebola; 'Na e'anga miama e'samba jang gene, Getabaniba ing miama phalong ga'e'oli na ma il rampas ga'e' gene.”
\p
\v 47 Yesus angami E'Hamo lang gomi nama ajar, fid kaka nap. Agani ibase bara te gaboma, Taurat gaboma, oli abang anga gakapalang gonong gala, ging fiag gola bola Yesus gene tamina.
\v 48 Agani ibase ging bola te tabani senghise bisa gene tamina, sebab nama ajimi Gahur anga puni anamang oli Geng parsaja.
\c 20
\cl Ejel 20
\s TAGANING MIAMA YESUS GAKUASA GADANG
\p
\v 1 Fid anu gadang, Yesus nama tohing e'Hamolang gomimi ging ajar, Gang Injil ututuk jiase, barate gakapa lang, Taurat gaboma oli bo ma-boma gonong ajimi go la adu.
\v 2 Ging gala tutuk ubagang bola, “Angbake ubagang, Alalang gakuasa ba'ang pake miama il adi gonong ukarajang? sengse, oli kuasa anga alangba miama mamenang?
\p
\v 3 Yesus di bale giala tutuk, “Nengdi oli taganing anu miama ieteng. Hur adi balas miama mameneng
\v 4 Yohanis gang jial mia ang a tatami adu? Sorgami adu e'naga manusia gabung adu?”
\p
\v 5 Ging angmi miha gita la tutuk ubagang bola, “Ping bola Sorgami adu angase Gang kuli piala tutuk bola, kalo aganise geta baniba ingka Yohanis parsa ja ba naga?
\v 6 Kalo ping oli ubaga ng bola manusia gabung adu, angase nama tohing rai adi kuli fal mia ma piodu piene tamina, sebab ging geli sebola Yohanis anga tatabi nabi ba'anu.”
\v 7 Anga gelang ging uba gang bola gingka geli banaga, enta Yohanis gang jial mia anga tatami adu.
\p
\v 8 Angmuse Yesus angmi gia la tutuk, “Kalo aganise Nen di itaganing adi balas mia maminang banaga, Alang gakuasa seng hise nang phana lamal karajang adi ukarajang lamal.”
\s KOLI TUTUK ANGGUR ILADAGAL SEFA MIMEGA
\p
\v 9 Angmuse Yesus kolitu tuk anu miama nama tohi ng rai giala tutuk, “Nama anu anggur iladagal gene. Gang nama adedeng olu, gang ging sefa giohi ilada gal ukarajang, sengmuse gang mate palika leta tang jema, oras ulaluang gomimi
\v 10 Hasil olu gaoras, ga ng gabalenta fala anu gohi adu, hasilba ging olu jema anga paul bakang edeng phana jema gamanaking genang. Angmuse gingba iladagal ukarajang phena ng, angmi mate gagahing fala phenang hapha, seng muse ging mate gatiari gohi gatang phohing bale jema.
\v 11 Angmuse gang oli balenta fala ebeng anu go hi jema, ibase namaba ila dagal jaga, ging mate geng hapha oli gene gang mania ng, seng muse ging angmi gitiari, gang mate gatang phohing bale jema.
\v 12 Ila dagal manaking balenta fa la gamia toga geng gahing, jema iladagal jaga geng ha rak, ibase ging mate balen ta fala anga gene gang aba ti, seng muse ging mate ga tiari gohi bale jema.
\p
\v 13 Iladagal manaking phena ng tutuk bola, 'Neni ngba nang oli gene? Biarla nafal nang nomi miama gajahi adiba nang panatu. Barangkali ging bisa geng uada.
\v 14 Ibase iladagal sefa adigonong, ging uling se iladagal manaking gafal ba adu, ang muse, ging to mi anu tutuk bola, Adi ilada gal manaking gafal, mae ping gene tami na, gailadal anga ping mia ma pigene.
\v 15 Angmuse fal phenang ging bariti iladagal gamota goami, sengmuse ging aga mi mate gene tamina. Neni ngba iladgal manaking ang a ukarajang miamagidang?
\v 16 Gang adu seng muse gang angmi, namaba ilada gal ukarajang anga ajimi gi ene tamina, sengmuse gan g angami iladagal phenang miama nama sefa ebeng genang. “Koli tutuk adi na ma tohing umagia angmu se, ging ubagang bola kalo gahalang il adi bisa jadi.”
\v 17 Agani ibse Yesus giu ling sengmuse, Gang giala tutuk ubagang bola, Kalo aganise ayat adi gamang garati bola tetabani: 'Fal ba tukang miama kara jang, nama phei jema, ani agani ibase, fal anga miama fal kandolu gene?
\rq Mazmur 118:22 \rq*
\v 18 Nama alalangba fal anga tang mugu, angase musi kiri-kiri, oli nama alala ngba fal anga gomugu angase, gang musi obor.”
\p
\v 19 Taurat gaboma oli bara te gonong ging hur anga umagia, ging giafak rasa bola koli tutuk adi mia ma gidang, tarus ging bola Yesus geng puni oras anga gomimi. Agani ibase ging nama tohing rai anga upha liling.
\s TAGANING MIAMA PAJAK BAJAR GADANG
\p
\v 20 Angmse Taurat gabo ma gonong, ging Yesus ufagal, ging nama adedeng panatu adu go gefe, ging le ko-leko gidiri gene nama molo gajoang, anga hise ging bisa Yesus gafiak gola gakola gitaganing gomi, oli ging bisa Geng phuni gatu tuk gaubagang gomimi, sengse ging Geng puni pha na Gubernur gahondal goami.
\v 21 Nama ba fede nama ging gahing angmi Yesus geteng. “Guru ning gelise bola Eng adi atutuk aubaga ng oli anama ajar anga mo lo-molo. Angka nama giafa kal uolu banaga, oli Ang La hatala gafiag miama nama ajar anga molo-molo gomi.
\v 22 Kalo aganise ning bi sa pajak bajar miama Kai sar genang e naga?
\p
\v 23 Agani ibase Yesus gi leko akal anga geli, angmu se Gang giala tutuk bola,
\v 24 Ing bake seng dinar kahi edeng miama manatu bing. Alang ga gambar oli, alalang gatulisan ba'a'e se ng anga mijia? Ging ubaga ng bola, “Anga gambar oli Kaisar ga tulisan.”
\p
\v 25 Angmuse Yesus anga mi giala tutuk bola, “Kalo ag anise neningba Kaisar geg angase miama Kaisar gena ng, oli neningba Lahatala geg angase miama Lahata la genang”
\p
\v 26 Gang tutu k agani angmuse nama phenang gonong ka Yesus gahur gaedeng dinaga, na ma tohing rai gahahama mi. Ging herang oli takima ng, gingka Gahur gabale mi ama magenang banaga.
\s SADUKI GAMANUSIA GITAGANING
\p
\v 27 Agmuse Saduki gama nusia adedeng Yesus gola adu, ging kaparsaja sebola nama amina bale aphetal banaga. Ging angmi Yesus geteng,
\v 28 “Guru Musa tu lis miama pidang bola, kalo nama amu anu gahial u' ga ng amina kafal gala bana ga, angase gakaku amu eb eng anga gang malekang hial kalal anga gala nika anga hise gang bisa gata phanang u, miama gakaku amina anga gadang.
\v 29 Gagiani, nama phitito ga jia matu. Gakaku matu hial gala nika ibase amina, gafal naga,
\v 30 Angmuse gakaku gamialo hial anga gala nika, ibase ka fal gala banaga,
\v 31 Angmuse oli gakaku gamia toga hial anga gala nika, ibase ajimi hama jia, ka fal gala banaga sampe amu phititoga pi hi al anga gala nika, seng mu se ginang ajimi amina gafa lka ubanaga.
\v 32 Jema gau matemi nama hial phena ngdi amina.
\v 33 Kalo aga nise jema burang palika gaumatemi, nama alalang ba nama hial adi miama ga naming nika gene, sebab ginang amu phititoga ajimi nama hial adi gala nika jema?”
\p
\v 34 Yesus angmi gihur ba las ubagang bola, “Oras adi gomimi, ging fanika manika
\v 35 Agani ibase, duniaba a'e majia tang aphetal, oli ging ba bale aphetal oras nama amina bale aphetal gomimi anga, gingka bale nika banaga.
\v 36 Gingka bale amina banaga jema sebab, ging girupa emang hula malaikat garupa anga molo. Ging anga miama Lahatala Gafal gene. Sebab ging amina ibase bale aphetal jema.
\v 37 Musa nama amina bale aphetal miama matu bing, tatami a'e tulis miama matubing jema, mianu lat gadol faling. Tatami oras anga gomimi gang gadiri miama tubing sebola, Geng ba Lahatala, Gengba Abra ham, Isak, oli Yakob Ga Laha tala.
\v 38 Gengka nama am ina ga Lahatala banaga Geng nama aphetal GaLa hatala, sebab nama ajimi aphetal gahondal goami.
\p
\v 39 Sengmuse Taurat ga boma adedeng ubagang bola, “Guru ang hur ubaga ng anga tatabi.
\v 40 Ang muse ging ka barani tang oli geteng banaga.
\s KRISTUS ANGA LAHATALA
\p
\v 41 Sengmuse Yesus ang mi giala tutuk, Tetabani senghise nama ubagang sebola Kristus anga Daud gafal?
\v 42 Padahal surat Mazmur gomimi Daud ubagang bola, 'Lahatala Gang tutuk miama Gimang gadang bola, “Natane goa adi mimiha,
\q2
\v 43 Sampe amusu aphalo ng anga gonong, Nang mia ma Iaka dumang mimega.
\rq Mazmur 110:1 \rq*
\v 44 Kalo Daud ubagang bola Kristus anga gimang.” Aganise, getabani seng hise ping ubagang bola Kristus anga Daud gafal?”
\s UIELING IAFAK UJAGA MIA TAURAT GABOMA GADANG
\p
\v 45 Nama tohing rai uma gia bola Yesus a'e gasakola gala tutuk bola
\v 46 'Iafak ujaga miama Taurat gabo ma gadang, ging anga suka juba afening pake, sengse ging suka nama gohi ging uada u'ng gomimi. Ging oli suka mana paleteng-palete ng e'sambajang gomimi mi ha, oli pesta gomi ging suka mana migatela amba mimi ha.
\v 47 Ging lamal hial ka lal ga e' angaba rampas, gi ng oli suka sambajang afe ning-afening, anga hise na ma uling gieli. Namaba ga rupa gagiani anga ging ku li hukuman tamadi angba tarima.
\c 21
\cl Ejel 21
\s HIAL KALAL GA SADAKA
\p
\v 1 Pas Yesus uling gatela, mida Gang ulingse, nama kafasa adedeng a'e gi sada ka phana miama sadaka ka defa mimaso.
\v 2 Gang oli geng ulingse, nama hial ka lal masiking di anu, gasada ka seng gobang kahi alo phana maso
\v 3 Yesus ang mi giala tutuk ubagang bo la, Nang tatabi miama iala tutuk, hial kalal masiking adi, gang mia nama genang lebe mitohing dari nama kafasa geg.
\v 4 sebab ging sadaka phana maso anga, gi kafasa gomimi hise ging phana maso, Agani ibase hial kalal masiking adi ga kurang erang gomi, oli ilba ol edeng a'e geng u,' angba gang mia phana gasadaka gene magenang.
\s ORAS GAUMATE MI GATANDA
\p
\v 5 Gasakola ginang ade deng a'e miha fal enas-enas ba nama phana e, Ha molangmi adu, miama sada ka gene, ging ae miha utu tuk jia, Yesus angmi giala tutuk bola,
\p
\v 6 “Gaoras anu gomimise, ilba ing adi uling geli jia adi, nama kuli gene gamusing migaphohing, fal anu kakelang dika tengtan g piling miha banaga, ajimi kuli garafak migaphohing.”
\v 7 Angmuse gasakola go nong angmi geteng, “Guru, angase tafeding senghise il anga jadi? Oli gatanda nane ningba matula jadi kalo il adi bola jadi?”
\p
\v 8 Yesus angami gihur balas bola, “Iafak ujaga anga hise na ma ake gene ing il ugahala ganang, sebab nama tohing rai adu Nane pake, ging ub agang bola, Neng adiba ge ng phenangba adi. Ake uga luali ganang.
\v 9 Ing kuli milil umagia, nagaba oli to ta o'rang umagia, angase iphukang ake mali ganang, sebab ilba agani anga gan g malekang jadi matula, ibase il ba bohula oras gau matemi angaka laju-laju ing tang adu bado.”
\p
\v 10 Angmuse Yesus ang mi giala tutuk ubagang bola, “Abang mia abang gadang, negara miama negara gadang.
\v 11 Oli palika tadili phal-phal kuli jadi, il karanu gene gajahi ng mana-mana kanap, ma lapal phal mate, oli ketang rupa karanu anga jadi. Tang oli ilba pingka perna umagia bado angaba kuli jadi, tanda phal-phal bura ng gomi jadi.
\p
\v 12 Agani ibase il ajimi adi ka jadi badose, nama kuli ing puni, nama ing pha na e' sambajang gomimi, sengse ging ing phana hukung tabuang gomimi. Nama oli ing phana Raja-raja oli Gubernur gahondal goa angami, karna nane ge lang.
\v 13 Kalo il adi gono ng jadi, anga ioras nua anu miama maminang ing bisa ganua hama anga miama giala tutuk giala hupha.
\v 14 Anga gelang, iomi anga gene ga'anamang, sengse ake pikir sebola, neningba ing ututuk mia ma idiri anga uebang, na ma kalo ieteng.
\v 15 Iphu kang ake mali ganang, Nang kuli hur rupa karanu anga miama iomimi oli mia iag tang, anga gelang na ma kabisa ihur lafang, oli ikola jadi banaga
\v 16 Ifa imang kuli ing ge ne gahala, agani dise ikaku amu ikeluarga oli, ijoa iede ng, ging kuli nama adedeng ihahamami gene tamina.
\v 17 Nama ajimi kuli ijajahi ng ibabutung, sebab nane gelang.
\v 18 Agani ibase ibiang fel anu kakelang a'e ibiang gomi dika meke tang mugu jadi banaga.
\v 19 Anga gelang, nama ala langba tahang udagili, ging angaba, bisa aphetal gagjia harak.”
\s YERUSALEM NAMA GENE GAJAHING GANG UTUTUK
\p
\v 20 Anga gelang, ing kalo uling bola Yerusalem aba ng anga tentara adu gole ng phalaphal, angase ing geli sebola oras nama bola gene gaphera phenang adu apal jema.
\v 21 Oras anga gomimi gingba moe Yudeami ehi adual gadang jema, oli namaba a'e kota gomi, mate ehi kota uha pha, oli nama ba a'e desa gomi anga ake Yerusale m mi maso ganang.
\v 22 Ang aba gaoras hukung tabua ng bola ping tang adu phe nang ba'anga, agani anghi se il karanuba nama mia ma surat hamolang gomi mi tulis ajimi kuli gakanap mi.
\v 23 Silaka mia nama hial ba ophor, oli do fal geng kono jia. Sebab oras anga gomimi susa lala phal-phal, oli nama gomi kalila phal-phal miama abang anga gadang
\v 24 Nama kalang miama giene tamina, oli na ma kuli adu ing tahang. Bangsa-bangsa ebeng kuli adu Yerusalem abang upa renta, sampe jema abang anga ga bisa kafasa, aphe tal mura rame, suka nafera anga jema gaumatemi.'
\s MANUSIA GAFAL ADU MA GAHAMOLANG GOMIMI
\p
\v 25 Tanda phal-phal kuli jadi fid, uru, oli id gomimi. Oli alamolang gomi adimi, bangsa-bangsa ajimi jajari, giphukang mali sebab tang duna, phuat phal oli kolang diphal.
\v 26 Nama ajimi ajo bing, giphukang mali, sebab susa phal bola jadi miama dunia gadang anga a'e adu ma jia. Sebab kuasa ribu ba toe burang gomi anga, aji mi nama gafafili gapha phentar.
\v 27 Jema gaumatemi ging kuli uling Manusia Gafal, bano gomimi adu, Gakuasa, Ganua hama phal-phal go mimi.
\v 28 Kalo il adi ajimi jadi jema angase, nuaba ba kung mate ibiang phuhi se bab, oras nama ing gene lohi adu aphal-aphal jema.”
\s KOLI TUTUK AGOAMAHI TE' MIMEGA
\p
\v 29 Sengmuse, Yesus ang a mi koli tutuk anu miama giala tutuk: “Ing bake agoa mahi te' oli te' ga'ebeng mi ama togauling.
\v 30 Ing ka lo uling te' anga gonong gafel mulai philing, ing geli sebola oras fid phal adu apal jema.
\v 31 Agani dise ing oli uling, il karanuba Nang ubagang jia adi ajimi jadi jema, angase ing gelise bola Sorga Lahatala ga'aba ng anga adu apa-apal jema.
\p
\v 32 Nang tatabi miama ia la tutuk, taphanang adi ka amina banaga, sampe il ka ranuba ubagang jia adi aji mi kuli jadi.
\v 33 “Burang palika kuli ilang isik, ibase Lahata la gahurka ilang isik banaga.”
\s IAFAK UJAGA ORAS KAKANAP.
\p
\v 34 Iafak anga ujaga-jaga anga hise, iganukung ake jema pesta minaboga, oli iganukung fa ilugahala ang a, ake ing tang adu gana ng. Sebab Ga fid anga ping tang adu emang hula na ma behang nata molo mia ma piohi mimugu.
\v 35 Se bab, fid anga gang kuli il ka ranu bagie dunia tang adi, tang adu tang ma.
\v 36 Iafak anga ujaga seng se oli sambajang, angahi ing kuat dagiri anga tarima anga hise ing bisa iafak phahi miama, il karanuba ing tang adu gatomba, ang hise ing bisa tahang udagi li, Manusia Gafal Gahondal goa angami mate.
\p
\v 37 Iliali angase Gang e' sa mbajang gomimi nama ajar, ibase il kakua angase, Gang abang uhapha Gang jema moe Zaitun abuka tang senghise ta.
\v 38 Oli ga komate gomi, nama aji mi e'sambajang gomimi go la adu bola Gahur Gadal anga uhalela umagia.
\c 22
\cl Ejel 22
\s GING FIAK GOLA BOLA YESUS GENETAMINA
\p
\v 1 Fid phal roti gamur gala banaga, biasa nama ubagang bola Paska gafid adu apal.
\v 2 Barate gaka palang oli Taurat gaboma gala ging fiag gola bola Yesus gene tamina, agani ibase ging nama tohing rai anga uphaliling.
\s YUDAS YESUS APHALI
\p
\v 3 Angmuse setang Yudas, nama biasa ga'agang bo la Iskariot setang gomimi maso. Gengdi Yesus gasako la ginang karanu falung alo ga'anu.
\v 4 Angmuse Yudas mate jema barate gakapala ng oli namaba e'hamolang jaga anga ging tala gahing tetabani hise, gang bisa Yesus miama maginang.
\v 5 Angamuse ging rasa sanang oli, ging gitomi anu bola seng miama Yudas ge nang.
\v 6 Yudas phenang di angmi ujali, seng muse gang oras gola, bola Yesus miama giatang gomimi gamugu kalo mana takiang.
\s PASKA GAMUD
\p
\v 7 Jema Paska gafid adu, angaba oras bola Jumba Paska genetamina miama sadaka gene.
\v 8 Oras ang a gomimi Yesus, angmi Petrus Yohanis gibala giala tutuk, “Ing jema Paska gamu d kede gemana usadia, pi ng angami Paska gamud kede.”
\p
\v 9 Ging angami Yesus gala tutuk ubagang bola, “Mana tatangba ang suka ning usadia ping ang ami miha il kede?
\p
\v 10 Yesus gihur balas sebola, Ing jema moe kota gomimi maso ing kuli na ma amu anu geng harak, nama anga a'e sere anu phana. Angase ing galuali jema, e'ba gang mimaso anga mimaso,
\v 11 Sengse gala tutuk ubagang bola, 'Guru niohi eteng: Kamar tamu tata'angba Gang bisa gasakola gonong giala to puni mimiha Paska gamud kede?'
\v 12 Angase, gang mana phohing phal anu toe gate la miama itubing, gail phohi ng kamar gomimi anga aji mi nama usadia jema. Ma na angami angba ing anga mi mud usadia pingmi il ke de.”
\p
\v 13 Angmuse Petrus, Yohanis ging jemase ilba Yesus ubagang anga ajimi jadi emang hula Yesus gatu tuk, anga gajoang. Ging ma na angami Paska gamud kede gemana usadia.
\s PERJAMUAN PASKA
\p
\v 14 Jema Paska gamud kede adu, rasul anga gono ng ajimi meja goleng miha,
\v 15 Sengmuse Yesus ang mi giala tutuk ubagang bola “Nang rasa sanang bola iala topuni miha Paska ga mud kede, Nangka fa susa lala anga harak bado
\v 16 Nang miama iala tutuk, mudadi Nangka kede banaga, sampe jema il adi gakanap mi toe Lahatala Ga'Abang gomi.”
\p
\v 17 Ang muse Yesus ang mi, sangker angur gomimi anga mia puni sengmuse Gang ubagang bola, “Nua ba mia sengse miama ina ng ajimi ito paul.
\v 18 Nang tatabi miama iala tutuk, mulai fede adi Nangka anggur adi na banaga sampe Lahatala Ga'abang anga adu.”
\p
\v 19 Sengmuse Yesus ang ami roti mia, Gang berkat bagang miama matang, Gang gakahi kiri-kiri seng muse Gang miama magi nang. Gang ubagang bola, Roti adi, Naboga ajiba Nang miama maminang, ukaraja ng gagiani miama uaieling gene, miama Nadang.”
\v 20 Ging kede seng muse, Gang angami sangker ba anggur mi' anga mia puni, Gang ubagang bola, Anggu rba Nang pihi miama ma minang adi, Palaki Haba Na fe gomimi.
\s NAMABA YESUS GENG APHALI GANG MIAMA GIALA TUTUK
\p
\v 21 Ieng uling namaba Neng miama nama phela gatangmi gamugu anga gie meja adi tang miha il kede jia.
\v 22 Sebab Manu sia Gafal gabale jema, ema ng hula ilba nama utantu jema gajoang, ibase silaka miama namaba Geng mia ma nama gatangmi gamu gu
\p
\v 23 Sakola gonong gi ng taganing miama tatada ng ubagang sebola, nama alalangba bisa ukarajang agani.
\s IDIRI ANGA MIAMA BALENTA FALA GENE
\p
\v 24 Ganukung tegahala a'e sakola gonong gihaha mami, sebola alalangba le be miphal a'e gihahamami.
\v 25 Anfmuse Yesus angmi giala tutuk bola, “Raja-raja oli bangsa-bangsaba ka Lahatala geli banaga anga ging gi rakyat anga uparen ta, oli namaba rayat upare nta anga ging ubagang bo la, 'Gingba rayat haphal.'
\v 26 Ibase, ing ake agani ganang. gingba bola miphal ihahamami angase, gang malekang tedili emang hu la nama kophol gajoang, oli namaba bola jadi kapalang angase gang malekang na ma ubalenta.
\v 27 Nama al alangba lebeh miphal, na maba miha il kede anga e' naga, gingba nama ubalen ta anga? Kalu gingba miha il kede angaka? Anga gela ng Nang a'e ihahamami miama ibalenta fala gene.
\p
\v 28 Ing adiba kalaka nala topuni tarus, masiking Na ng goda soba gomimi.
\v 29 Anga gelang Nang kuli aba ng anu miama maminang, emang hula nimang mia ma mameneng anga gajo ang,
\v 30 Anghise ing bisa nala miha il kede jialna na la meja anu tang toe na'a bang gomimi. Ing kuli kade ra tang miha sengse, Israel ga'abang karanu falung alo anga ingba miha gihur ututuk.”
\s PETRUS YESUS GA'ALI
\p
\v 31 Simon, Simon afeli mi ama Nohalela. Setang bola uhola, emanghula gang alak uhola gajoang,
\v 32 ibase Nang sambajang miama adang jema, anghi a'parsaja anga ake kola ganang. Ang kalo afak ubaruati jema a ang ase, akaku gonong gi' iman gene ga'anamang.”
\p
\v 33 Agani ibase, Petrus ang mi Yesus gala tutuk bola, “Tuhan nang nafak usadi a hukung emi maso, biar nang Ala amina dinua.”
\p
\v 34 Yesus ubagang bola, “Nang ala tutuk Petrus, fede fid adi hiph kiakal ka kuku leka badose, ang Neng ua ga miatoga jema, ang bola nang ka Nama anga geli banaga.
\s IAFAK USADIA SUSALALA MI MASO
\p
\v 35 Sengmuse Yesus ang ami gasakola gonong giete ng. “Nang kalo ing gahing angase, ing ake seng mia sa lumi phana ganang, nagaba oli tas, oli sendal, angase il karanu io kurang?” Ging ba las bola, “Naga.”
\p
\v 36 Gang angami giala tutuk bola, “Agani ibase, oras adi nama alalangba gaseng salu, a'e nagaba oli tas a'e se phana. Oli nama alalang ba gaka lang naga, biarlah gang gajuba anga aphali, sengse miama kalang pheli.
\v 37 Anga gelang Nang iala tutuk, neningba surat hamolang gomimi tulis Neng ba ajimi kuli gene gakanapmi, 'Nama kuli Geng miama nama dosa gala taganang.'
\rq Yesaya 53:12 \rq* Il-ilba tulis miama Nadang anga ajimi gie gene gaka napmi jia.
\p
\v 38 Angmuse ging ubaga ng bola, “Tuhan Uling, adimi adi kalang alo ba gie.” Angmuse Yesus angami giala tutuk. “Angamu nua jema.”
\s YESUS GETSEMANI BABULA GOMI SAMBAJANG
\p
\v 39 Angmuse Yesus bale lang gomi hela Gang lamal Zaitun abuka tang jema, em anghula Gang biasa ukara jang anga gajoang, gasako la gonong digaluali jema.
\v 40 Yesus jema mana ang mi muse Gang angmi giala tutuk, “Sambajang kuat, anghise ing ake fa goda so ba anga mimugu ganang.”
\p
\v 41 Yesus lamal giohapha galeta emang hula ping fal bariti galeta anga agani. Ang muse Gang angmi mi ha giaka phung muding tarus sambajang,
\v 42 “Nima ng Ang kalo ujali, susabama adi miama No hapha. Aga ni ibase ake Na'mau ugalu ali ganang, biarla A'mau angaba jadi.”
\v 43 Gaumatemi muse Malaikat anu sorgami hela gafak miama ugatubing, kuat miama magenang.
\v 44 Oli Gasusa lala gomimi anga Gang tang sambaja ng lebe mikuat magala, anga gelang gataruang di totu hela garupa emang hula fee ba totu meke tang hela anga gajoang.
\v 45 Yesus angmi sambaja ng gaumatemi, Gangfa gasakola anga gonong ging harakse, ging a'e taku ta jia, sebab gingdi rasa su sa.
\v 46 Yesus angmi giala tutuk, “Getabaniba ing ta kuta? Nuaba mate sambaja ng, angahise ing ake goda soba anga mimugu gana ng.”
\s YESUS NAMA GENG PUNI
\p
\v 47 Yesus do a'e giala tutuk jiase, manusia bakang phal anu, oli gengba nama uba gang bola Yudas, Yesus ga sa kola karanu falung alo anga ga'anu ba, gifiag tula. Angmuse Yudas angami fa Yesus gabung mate tarus gamunang.
\p
\v 48 Angmuse Yesus gala tutuk bola, “Yudas angbola Manusia Gafal miama nama phela gatang mi gamugu, angba ang mang namunang ba adi?
\v 49 Sakola gonong a'e ma te Geng goleng ging uling il rupa agani geli, angmuse ging ubagang sebola, “Tuhan ang ujali, ning kalang adi miama ging pataki?”
\v 50 Angmuse gasakola anu mate angmi kalang miama Barate phal gabalenta fala geng lafang, tarus gang ga feli dol tane anga pataki gahika.
\p
\v 51 Angmuse Yesus giala tutuk ubagang bola, “Nua jema,” Angmuse Yesus nama gafeli hika anga mi degi angmuse gafeli phena ng tarus mona.
\p
\v 52 Angmuse Yesus ang mi Barate gakapalang anga go nong oli e'hamolang ga ja gafala, oli boma-boma go nongba adu bola Geng pu ni anga giala tutuk, “Geta baniba inang ajimi kala ng oli tekabula ba phana nola adu, emanghula Neng adi nama il gaphuning mo loba ing bola Neng puni?
\v 53 Fid kakanap Ping e' Hamo lang gomimi ing ka Neng puni banaga. Ani iba se, adi ba gaoras miama idang oli kakua gakuasa gelang.”
\s PETRUS YESUS GA'ALI
\p
\v 54 Ging Geng puni seng muse nama ajimi Geng an tar jema moe Barate phal gae'mi. Angmuse Petrus di lamal galuali ibase leta-le ta.
\v 55 Namaba angami anga gonong babula gomi gahahama angami ad u'a gene gafaling, Petrus di moe momi ging hama-hama miha.
\v 56 Anga gelang, balenta fala hial anu, uling Petrus gelise gang a'e angmi miha ad ap jia, angmuse gang ubaga ng bola, nama adi gengdi nama momo gala topuni.”
\p
\v 57 Angmuse Petrus angmi gia'ali, ubaga ng bola, “Hai nama hial na ngka nama momo Geli ba naga.”
\v 58 Ukaruang dina gase nama ebeng anu adu uling geli sengmuse gang ubagang bola, “Eng adidi nama momo gala serang!” Agani ibase Petrus ubaga ng bola, “Naga nengka nama momo geli banaga!”
\p
\v 59 Jema galuang godu anu agani muse, oli nama anu adu tabi-tabi gala tutuk bola, “Tatabi nama adi di Nama momo gajoa sebab Gengdi Galelea gamanu sia.”
\p
\v 60 Agani ibase Petrus ubagang bola, “Hurba ang ubagang jia anga nangka manggarati banaga!” Oras anga gomi mi Petrus do a'e tutuk jiase, hiph kiakal di kukuleka.
\v 61 Angmuse, Yesus ang mi bale Petrus gauling. Petrus di angmi Yesus gahur anga ugeling, Gang gala tutuk ubagang bola, “Hiph ki akalka fid adi gomimi kuku leka badose, ang fanang mi Neng u'aga miatoga jema.
\v 62 Anamuse Petrus angmi kaluar, tatabi gangko uma tuaki-umatua ki gang tatabi talalu susa.
\s NAMA JAGA YESUS GAJAJA HING
\p
\v 63 Namaba Yesus Geng ta hang, ging mulai gahula seng muse, ging Geng hapha.
\v 64 Ging angmi Ge'ng utiali seng muse ging gala tutuk ubaga ng bola, sengbake tutuk e' ga ng jadi. Alalangba Eng hapha?
\v 65 Ging hur tohi ng rai mia ma Gadang, ging gahula ga mananti,
\s YESUS YAHUDI GA KAPALANG GAHONDAL GOA
\p
\v 66 Gami'iliali angmuse Ya hudi gakapalang, Barate ga kapalang, oli Taurat gaboma ajimi topuni tokumpul, seng muse ging Geng phana Maka ma Agama gahondal goa.
\p
\v 67 Ging gala tutuk bola, “Kalo Eng adiba Mesias se Ang mia ma niala tutuk tarang “Ibase Yesus giala tutuk ubagang bo la, Nang kalo miama iala tutu k dise, ingka Neng parsaja ba naga.
\v 68 Nang kalo oli ie teng angase ingka Nahur adi balas jadi banaga.
\v 69 Agani ibase fede oras adi gomimi Manusia Gafal toe Lahatala Phal Balolu Ga tang tane goa miaha jia.”
\p
\v 70 Angmuse, Ginang ajimi taganing bola, Kalo aganise Eng Lahatala Gafal?” Yesus ubagang bola, Ing ba a'e ubagang bola Neng phe nangba Geng Ba'anga.”
\p
\v 71 Angmuse ging ubaga ng bola saksi tata'ang ba ping do gola jia? Ping sendiri Gahur gagmi hela gang uba gang ping umagia jema.
\c 23
\cl Ejel 23
\s YESUS NAMA GALA PILA TUS GAHONDAL GOA
\p
\v 1 Gaumatemi nama aji mi angmi mate, gala Pilatus gahondal goami jema.
\v 2 Ging mulai hur rupa-rupa karanu miama Yesus gada ng. Ging tutuk gagani, Ning nama adi harakse, Gang bo la bangsa adi phana fiag phela migamugu, Gang nio hi ake pajak bajar miama Kaisar genang ganang. Ga ng ubagang bola, Geng ba Kristus, oli Gengba Raja.
\p
\v 3 Pilatus angmi Yesus ge teng, “Angase Eng adiba Yahudi garaja?” Yesus gihur balas bola, “Ilba ang adia ubagang jia anga.”
\p
\v 4 Sengmuse Pilatus ang mi Barate gakapalang oli nama tohing rai anga gala tutuk, “Nangka nama adi ga gahalang harak banaga.
\p
\v 5 Agani ibase ging oli ta ng Geng gene gahala, ging tutuk giamang gene tang miphal magala, “Gang bola nama adi gonong ging pha na togadu, ga'ajaran phela gomi, mulai moe Yudea sampe Galelea oli ma, ma na adi ujia.”
\s YESUS NAMA GALA HERODES GOLA JEMA
\p
\v 6 Pilatus gang hur anga umaga angmuse gang taga ning, Angse Yesus anga Ga lelea gamanusia.
\v 7 Gang geli sebola Yesus Galelea gamanusia, Herodes gapa renta gomi. Pilatus Yesus Geng panatu moe Herodes gola jema, oras anga gomi mi geng moe Yerusalem mi miha.
\p
\v 8 Herodes uling Yesus geli, angmuse gang rasa sanang, sebab gang luang talalu jema bola Yesus geli sebab, il tohing raiba gang umagia miama Gadang, ga ng bola il geng ajaji anu Yesus ukarajang, gang male kang geng tang uling geli.
\v 9 Ang muse Herodes ta ganing tohing rai miama Gadang, ibase Yesuska ga hur anga anu kakelang di balas banaga.
\v 10 Barate gakapalang oli Taurat ga boma moe momi mate se ngse hur rupa karanu anga miama Yesus geng gene gahala.
\v 11 Herodes gatentara ga la di Yesus Geng gene rupa-rupa miama gadang oli Geng gene maniang. Seng muse ging angami juba e nas anu miama magenang Gang pake, ging oli bale Ge ng panatu Pilatus gola je ma.
\v 12 Tulang anga Pila tus oli Herodes gibala giga nukung tegahala, ibase oras angami anga gibalapi ba le tomianu.
\s PILATUS YESUS LAPAS IBASE JADIBANAGA
\p
\v 13 Angmuse Pilatus ang mi Barate gaboma, Yahudi gaka palang, oli nama tohi ngrai ging kumpul sengmu se,
\v 14 Gang angmi giala tutuk, “Ing nama adi gala nola adu sebab gang nama tohing gene ging fa il uga hala. Ibase Adimi nang Ge ng parisa phenangba nama adi gagahalang ka Geng ubanaga, emang hula hur ba ing tutuk ubagang mia ma gadang anga ka Geng ubanaga.
\v 15 Herodes di gagahala ng harak banaga, anga ge lang gang Geng panatu adi mi adu. Uling nama adi ga gahalang ka ubanaga, jadi bola hukung gene tamina anga gafiag ka ubanaga.
\v 16 Anga gelang nang Geng hapha sengse nang Geng lapas.”
\v 17 Biasa Paska ga fid gadang, Pilatus maleka ng namaba a'e hukung go mi anga anu lapas miama nama tohingrai ginang.
\p
\v 18 Agani ibase nama to hing rai anga kalili hama-hama uagang bola, “Nama adi ebang miama niohapha Barabas geng lapas mia ma mamining!”
\v 19 [Barabas nama geng miama hu kung e'mi sebab gang kota gomi nama gala tota orang oli nama genetamina.]
\p
\v 20 Pilatus bola Yesus ge ng lapas anga gelang, gang oli tang tutuk miama nama to hing rai gidang magala.
\v 21 A gani ibase ging ma ng tang kalili orang ubaga ng bola, “Nuaba Geng mia ma leut uhalia! Geng halia!”
\p
\v 22 Tang gamia to ga Pila tus angmi gieteng, Getaba ni? Oli ga halang nanening ba Gang gene? Geng gaga halang naga. Nangka gaga halang oledeng kakelang di harak banaga, angse ge tabani senghise ingbola Nama adi hukung gene tamina. Anga gelang nang geng hapha sengse nang Geng lapa.”
\p
\v 23 Agani ibase ging oli kali li giamang anga gene tang phal magala ubagang sebola, Yesus anga Geng halia gaumatemi gigbami.
\v 24 Gau matemi Pilatus hur gamugu gimau giujali anga ugaluali.
\v 25 Nama ba hukung gomimi karna tota orang oli tene tamina gelang, gang ging lapas. Sengmuse gang angmi Yesus Geng miama nama anga gonong gitangmi gamugu, gimau angaba ug aluali.
\s YESUS NAMA GENG SALB
\p
\v 26 Tentara gonong Yesus gala jema fiagmi hahama mi ging nama anu geng ta hang, Simon, Kirene gama nusia, gan ahifade desami adu. Tentara phenang Yesus galeut anga miama ga pheag tang mega sengmu se ging angmi gohi leut toni Yesus gamota goami galuali.
\p
\v 27 Nama tohing rai Yesus galuali, gomimi anga na ma hialba mitohing ging ko bala jia Yesus galuali,
\v 28 Agani ibase Yesus bale giu ling Gang giala tutuk uba gang bola, Hai ing ba Yerusalem gafal hial gonong, ake Nako ganang, Idiri iafak phahi oli ifal idat anga gonong ba giko.
\v 29 Gaoras a'e adu jia, na ma kuli ubagang sebola, 'Nuahama miama nama hial kobang olika fal ugajali banaga, sengse gikonoba ka perna miama fal genang gang na banaga.'
\v 30 Ora s anga gomimi ging kuli adual-adual anga gala tutuk, nuaba niorafak, oli mia ma abuka-abuka gadang ubagang sebola, nuaba ta nundur hela sengse ning tonong!
\v 31 Neng adi te' aphetal agani ibase nama Neng gene garupa gagiani, kalo aganise oli ingba te' tati anga nama ing gene garupa tetabani?
\p
\v 32 Mana angami anga nama phela alo, ging hama-hama nama gala jema ging huku ng ging tamina, Yesus gala.
\v 33 Ging jema moe mana anu gane, “Pibiang tato.” Tentara gonong Yesus geng miama leut uhalia nama phela alo gala, Anu Gatang tane goa, oli ga'anu anga Gatang philang goa
\p
\v 34 Seng muse Yesus ubagang bola, O Nimang giphela gi gahalang adi uampo mia ma maginang, sebab kara jangba ging ukarajang adi, gingka giafak ukaruang ba naga, Angmuse tentara gonong ging gapakiang anga u'kalola, sengmu se ging miama topaul
\v 35 Nama tohing rai moe momi mate ilba ging ukara jang anga gauling, agani ibase, Yahudi gakapalang anga gonong mate Yesus go agala gahula gamanan ti. Ging ubagang bola, “Ang nama geng gene salamat jema, kalo aganise biar ang bale adiri di gene salamat, kalo Eng anga tatabi Kristus.”
\p
\v 36 Tentara gonong di ga hula gamananti, ging ang gur kalila miama magena ng bola gohi na.
\v 37 Ging gala tutuk ubagang bola, “Kalo Eng anga tatabi Yahudi garaja se, adiri anga ge ne gang lohi”
\v 38 Oli tuli san anu gabiang tang tulis sebola: “ADIBA YAHUDI GA'RAJA.”
\p
\v 39 Nama phela ba moe momi hila anga di Yesus ga hula ubagang bola, “Kalo Eng angaba Kristus, adiri anga gene salamat sengse oli nindi.
\p
\v 40 Agani ibase nama phela ga'anu anga ubagang bola, Geta baniba angka Lahatala uphaliling banaga, pingdi hukungba hama jia angaba harak?
\v 41 Ping nama ping hukung, sebab pigahalang gelang. Agani ibase nama adi na ma geng hukung masiking geng adi gagahalang ka Geng u'banaga.”
\v 42 Sengmuse gang anga mi Yesus gala tutuk, “Aje Yesus, Ang nendi neng ueli ng kalo Ang a' Abang anga mimaso jema.”
\p
\v 43 Ang muse Yesus angmi gala tutuk bola, “Nang tatabi mia ma ala tutuk, mulai fede fid adi gomimi, eng anga Nala topuni hama-hama Firdaus mi maso.”
\s YESUS AMINA
\p
\v 44 Oras anga gomimi kira-kira godu karanu falu ng alo fid hahama, kakua adu mana-mana anga aji mi utiali sampe godu atoga fid fiang.
\v 45 Fid di amina, oli nofang phal E'Hamola ng gomimi haka gene di takahi alo.
\v 46 Angmuse Yesus ang mi agang gamang phal-phal ubagang bola, “O Nim ang, nadiri adi ajimi Nang phuhi miama atang gomi mi gamugu.” Gang ubaga ng ani sengmuse, Gang eke ng gamugu.
\p
\v 47 Tentara gakapalang uling il agani geli angmuse, gingdi Laha tala tajaning ubagang sebo la, “Tatabi nama adi gaga halang ka Geng ubanaga.”
\p
\v 48 Nama tohing rai gala to puni hama-hama, bola adu Ga uling ging il agani anga geli angmuse, ging bale lamal jema, giphuka ng anga mipha
\v 49 Ging ba Yesus geli, oli Galelea ga nama hial ginang adedeng tulangmi galuali jema anga, ging leta-leta mate, seng muse ilba nama ukarajang anga ging mate gauling.
\s YESUS NAMA GAPOTUNG
\p
\v 50 Nama amu anu gane Yusuf, geng adi fong gene gaboma ba'anu, boma adi gomi mang nua oli nama hamolang.
\v 51 (Geng ka ilba ging ukarajang miama Yesus gadang anga gangka suka banaga). Yusuf Arima tea abang gamanusia, aba ng ol moe Yahudimi. Geng di nama anu ba a'e miha Salamat anga gapil jia.
\v 52 Gang jema Pilatus ge ng harak, Yesus gabaring ba gang.
\v 53 Angmuse ga ng Yesus gabaring anga le ut tang gala hela, seng mu se gang angami, sabo bala miama Geng baloli. Seng muse gang angmi gala je ma miama kumbur anu, na ma moe farabuka gomimi alu miama angami gapotu ng, kumbur anga nama ka baring mami gapotung bado.
\v 54 Fid anga gadang, fid piafak sadia miama peng Sabat gafid gadang, sebab peng fid ging bola fid Sabat mimso.
\p
\v 55 Nama hialba Yesus gala moe Galelea mi adu, gingdi Yusuf galuali. Ging kumbur anga gauling, sengmuse nama Yesus mia ma kumbur gomi gata ang di ging gauling.
\v 56 Gau mate mi muse ging jema bunga oli ipal usadia, pha na Yesus gabaring anga lo mang. Sabat gafid gadang ginang ajimi ka karajang banaga emang hula Musa Gaparen ta anga gajoang.
\c 24
\cl Ejel 24
\s YESUS BALE APHETAL GAHOJAT
\p
\v 1 Fid gahalomang ming gu anga gomimi il do kaku a jia, nama hial gonong bo la Yesus gakumbur gomi je ma, anga gelang ging bung a diphana.
\v 2 Ging ulingse fal phal kumbur takali anga nama gakola kumbur uha pha jema.
\v 3 Angmuse gi ng kumbur gomi maso, gingka Tuhan Yesus gabari ng anga harak banaga.
\v 4 Ging do mate ilba kum bur gomimi jadi anga u'he rang jia, ukaruang dinagase nama alo pakiang aphal hu ling melak ba pake, a'e gia bung mate jia.
\v 5 Nama hial anga gonong baruati, ging mate mang toku hela, Agani ibase nama alo anga angmi giala tutuk ubagang bola, Getabaniba nama aphetal, ing adu nama amina gahahama adimi gola?
\v 6 Yesuska gie adimi ba naga, Gang bale aphetal jema. Ueling neningba Ga ng miama iala tutuk, mianu Gang do moe Galelea aba ngmi.
\v 7 Gang ubagang bola, manusia gafal nama kuli Geng miama, nama do sa gatang gomi gamugu, nama miama leut uhalia, ibase gang bale aphetal fid atoga gomi.
\v 8 Angmuse nama hial anga gonong ging bale, hur ba Yesus miama giala tutuk anga ugieling.
\p
\v 9 Ging Yesus ga kumbur gomimi bale je ma angmuse, ging angmi ilba kumbur gomi jadi anga miama, sakola ginang kara nu falung anu, oli nama hial Yesus parsaja gonong giala sarinta.
\v 10 Nam hialba il adi miama rasul gonong gi ala sarinta phenangba, Maria Magdalena, Yohana, Maria Yakobus gifa oli nama hial adedeng gala.
\v 11 Agani ibase, nama hial ba rasul gonong giala tutuk anga, ging pikir bola ging leko tutuk, anga gelang gingka nama hial gisarinta anga parsaja banaga.
\v 12 Agani ibase Petrus mate ta rus ehi moe Yesus gakumb ur gadang jema. Sengmuse gang mitoku hela kumbur gomi uling. Gang ulingse, saboba nama miama Yesus geng bungkus angaba a'e jia. Anga gelang Petrus di herang tarus mate bale lamal jema.
\s YESUS GAFAK MIAMA SAKOLA ALO EMAUS FIAG GOMI UGITUBING
\p
\v 13 Fid anga gadang na ma alo Yesus galuali, ging lamal moe Emaus abangmi jema galeta anga kilo tala ung lamal moe Yerusalem mi jema.
\v 14 Nama alo anga neningba moe Yerusalem mi jadi angaba ging usarinta.
\v 15 Ging a'e tala tutuk jia oli pikiran miama teg'gaga la jiase Yesus phenang adu gila topuni sengse hama-hama lamal
\v 16 Agani iba se il anu emanghula a'e gi eng utiali gajoang anga gelang ging ka uling Yesus geli banaga
\p
\v 17 Yesus angmi giala tutuk “Ing sarinta jia anga neningba ing usarinta?” Nama alo phenang angami gadili, oli gia fakal garupa anga emang hula nama susa gajoang.
\v 18 Nama alo ga'anu gane Kleopas anga angmi geteng. 'Anga se Eng adi nama geng aji banu gie Yerusalem abang adi gomimi, anga gelang angka ilba ahifede jadi mo e Yerusalem mi anga, ang ka geli banaga?”
\p
\v 19 Yesus giala tutuk, “Anga se miama nanening gadang?” Angmuse ging angmi gala tutuk, “Miama Yesus Nasaret fal Gadang. Geng nabi ba'anu, kuasa gomimi afing, mau Ga tutuk Gau bagang, Gatadili go mimi, mau Lahatala gahondal goa, nagaba oli nama tohing rai gahondal goa.
\v 20 Agani ibase Barate gakapalang, oli nikapalang gonong, ging Ge ng miama leut dol tang halia hukung gene tamina.
\v 21 Geng angba ning Geng mikakubal, bola Geng angba adu hise, Israel adi gonong gene gang lohi, agani ibase fede adi, fid gamiatoga, il kaeanu anga jadi.
\v 22 Agani ibase nama hial ginang adedeng nihahamami ning gene baruati. Ging ko'ma te jema moe kumbur gomimi
\v 23 Gingka Yesus gabaring geli banaga. Angmuse ging bale adu, ging ubagang bola malaikat ba gafak miama ugi tubing. Gang ubagang bola, Gang bale aphetal jema.
\v 24 Angmuse nikaku ginang ade deng kumbur gomi jema. Gi ng jema kumbur gomi gieng ulingse emanghula nening ba nama hial gonong ubaga ng anga gajoang. Agani iba se gingka uling Yesus gabari ng anga geli banaga.”
\p
\v 25 Sengmuse Yesus anga mi giala tutuk ubagang bola, “Oh, ing adi talalu bodo oli io mi adi anamang talalu, neni ng ba nabi gonong tulangmi ubagang jema, ingka parsaja banaga.
\v 26 Ing geli sebola Kristus malekang susa lala anga harak, senghise Gang mana sanang anga mimaso.”
\v 27 Seng muse Yesus angm i ilba a'e surat Hamolangmi tulis usarinta miama giala tutuk, mulai Musa gasuratmi sampe nabi-nabi gasurat ang a ajimi miama Gadiri gadang.
\p
\v 28 Ging jema moe Emaus abang u'apal, angmuse Yesus Gang gene garupa emanghu la bola lamal tarus.
\v 29 Aga ni ibase ging angami Geng tahang, ging ubagang bola, “Ma'ni e'mi gadili, sebab ilse bola kakua, oli fid di bola mu gu. “Ang muse Yesus angmi gi e'mi maso, bola giala topu ni hama-hama miha.
\p
\v 30 Ging topuni hama-ha ma meja il kede tang miha, Yesus angmi roti mia seng muse, Gang berkat bagang matang, sengmuse Gang ang ami gakahi, Gang miama ma gianang.
\v 31 Oras anga go mi, tarus gieng phenang buka tarang, ging angmi ulingse Yesus ba a'e, angmuse Yesus angami giomi goami a'e ba naga.
\v 32 Ging angami tala tutuk ubagang bola, “Agani angaba Gasarinta gomimi anga, piomi gomi tatabi ka tening banaga pilamal gomi, oras Gang surat hamolang anga usaringta miama piala sarinta?”
\p
\v 33 Oras anga gomimi, ging mate bale Yerusalem gadang jema. Ging jema sakola gina ng karanu falung anu, oli na maba a'e giala topuni angmi miha anga ging harak.
\v 34 Sako la gonong nama alo ang a giala tutuk ubagang bola, “Yesus tatabi bale aphetal je ma, Gang oli gadiri miama Simon di ugatubing!”
\p
\v 35 Na ma alo Yesus parsaja angdi, angmi ilba moe fiag gomimi jadi anga, miama giala sarinta Ging sarinta bola, ging Yesus geli anga, Gang mulai roti ga kahi miama maginang ging kede gomi.
\s YESUS GADIRI MIAMA NAMABA GENG PARSAJA U'GATUBIbNG
\p
\v 36 Nama alo anga do a'e sarin ta jiase, ukarung dinaga se Yesus a'e gihahamami ma te jia, sengmuse Gang angmi gi ala tutuk ubagang bola “Nua hama iala topuni.”
\p
\v 37 Anga ge lang ginang ajimi ba ruati bod miama gidang. Ging pikir sebola anga tepheng ba gafak miama ugitubing.
\v 38 Sengmuse Yesus angmi giala tutuk, “Getabani ba ing baruati, oli iganukung anga tabura?
\v 39 Ing ieng miama Natang oli Niaka adi gauling. Tatabi Neng phenang ba'adi. Neng degi
\p
\v 40 sengse oli Nauling. Tepheng gaboga oli gatala ka ubanaga, emang hu la ing Nauling jia adi gajoang Yesus hur adi ubagang seng muse, Gang angami, giaka, gatang paku gemana miama gitubing giohi gauling.
\v 41 Gingka talalu Geng par saja bado, ging rasa sanang oli tatabi herang di ol edeng gala, Yesus Gang angami gie teng, “Adimi adi mud joa a'e ping bisa kede?
\v 42 Angmu se ging angami ab dagaling hingkul edeng miama mage nang.
\v 43 Yesus angami ab dagaling anga mia sengmu se Gang gihondal goa anga mi mate kede.
\p
\v 44 Sengmuse Yesus angmi gi ala tutuk, “Hur adiba Nang mi anu miama iala tutuk jema, Nangdo a'e iala topuni jia. Il ba a'e tulis miama Nada ng mulai Musa ga Taurat gomi, nagaba Nabi-nabi gasurat mi oli Mazmur gomimi, ajimi malekang gene ga kanapmi.
\p
\v 45 Yesus mulai giganuku ng anga buka, angmuse ging bisa surat hamolang gamang garati geli.
\v 46 Yesus Gang tang giala tutuk magala, “Tatami a'e tulis ubagang bola Kristus kuli susa lala anga ha rak, Gang bale aphetal nama amina gahahamami fid atoga gomi.
\v 47 Hojat piafak uba ruati ping umagia, Gang pido sa uampo Gane gomimi, oli miama bangsa ajimi gadang mulai moe Yerusalem mi.
\v 48 Ing adi inang ajimi mia ma Nasaksi gene il adi gada ng
\p
\v 49 Uieling Nang Nima ng gapalaki anga panatu adu miama maminang. Anga ge lang, ing jema Yerusalem mi miha, sempe kuasa phal toe mana gatela mi anga, Nang gene gakanapmi miama ma minang.
\s YESUS SORGA MI MIDA
\p
\v 50 Seng muse Yesus ang mi namaba gegaluli anga gi jali giala jema abang uhapha ging sampe Betaniami. Ging jema angmi seng muse Gang gatang phuhi berkat miama gitang.
\v 51 Gang do berkat miama maginang jiase, giaka pilika uhapha tarus toe Sorga mi mida, giala tatara.
\v 52 Seng muse ging anga mi Geng somba, ging mate bale Yerusalem mi jema, ging tala lu sanang.
\v 53 Ging E' Hamola ngba mimiha, ging Lahatala angaba Geng tajaning.