ret_reg/42-MRK.usfm

1127 lines
109 KiB
Plaintext

\id MRK
\ide UTF-8
\h Markus
\toc1 Markus
\toc2 Markus
\toc3 mrk
\mt Markus
\c 1
\cl Ejel 1
\s YOHANIS PEMBAPTIS GAKARAJANG
\p
\v 1 Adiba Injil gahalomang, Yesus Kristus Lahatala gafal.
\v 2 Emanghula a'e tulis mia ma Nabi Yesaya gasurat mi anga gajoang. “Uling! Nang Na saruang fala geng gahing, gohi Afiag tula fiag usadia miama Adang
\rq Maleakhi 3:1 \rq*
\q1
\v 3 Nama gaman anu, belan tara babulami, agang jia, 'Fiag usadia miama Lahatala gadang, Gafiak anga gene gamolo.”
\rq Yesaya 40:3 \rq*
\p
\v 4 Yohanis jialmia nama gafela, belantara babula go mi, Gang sarinta sebola nama giohi giafak ubaruati anghise pidosa bisa uampo.
\v 5 Anga gelang Yudea gamanusia, oli Yerusalem gamanusia, ajimi Yohanis galuali adu. Gang jial miama nama gafela moe Yor dan jial mol gomi, sengmuse gang giohi gi' phela gigaha lang anga umangku
\v 6 Yo hanis gapakiang anga, unta amudi ba magene, gadeko hi al anga te'phual. Oli gamud, kamet miama fani jial gala.
\v 7 Yohanis gasarintah gomi gang ubagang bola, “Nang adu sengse, nama anu, oli na luali adu, Geng anga gakuasa lebe miphal neng, nang toku hela Ga kas gahial angba ua hiaka dika bisa banaga.
\v 8 Neng jialba miama ifela, iba se Geng anga Eang Hamola ngba, Gang miama nama na ma gafela.
\s YOHANIS JIAL MIAMA YESUS GAFELA
\p
\v 9 Oli, oras anga gomimi, Yesusdi moe Nasaraet, Gale lea abangmi adu, Yohanis jial miama Yesus gafela moe Yordan jial mol gomi.
\v 10 Sa kali dinagase Yesus jial gomi kaluar, Gang ulingse burang balelang, Eang Hamolang ga rupa a'duang ulo molo hela Geng tang.
\v 11 Oli, nama ga mang anu toe sorgami hela ubagang bola, “Eng adiba Nafal mamolo Nang nomi mia ajahi. Engba Nang eng suka
\s SETANG YESUS SOBA
\p
\v 12 Jema gaumatemi ang muse, Eang Yesus gala jema moe Belantara babula gomi.
\v 13 Gang moe belantara ba bulami, tereng karphuta, iblis adu Geng soba galuang, tere ng karphuta. Yesus binangta gag phela gahahamami, iba se malaikat gonong adu go balenta.
\s YESUS GALELEA MI LAHATALA GA INJIL UTUTUK
\p
\v 14 Yohanis nama geng miama penjarami, Yesus mate moe Galelea gadang jema, Lahatala ga Injil anga ututuk ubagang.
\v 15 Gang ubaga ng bola, “Oras gakanapmi je ma.” Sorga abang gaoras apal jema. Iafak ubaruati sengse Injil angaba parsaja!”
\s YESUS GASAKOLA U'OLU
\p
\v 16 Mianu Yesus Galelea ga kolang ga'dingkilmi lamal, Gang geng ulingse Simon ga kaku Anderias, gibala ae kola ng gomi dalang galolang jia, ging gikarajang anga dalang phana ab gola.
\v 17 Anga mu se Yesus angmi giala tutuk, “Ma, naluali, Nang ing miama dalang gene, miama manu siaba u'gaholang.”
\v 18 Ang muse Simon, Andreas gibala pi gidalang mega sengmuse ging mate Yesus galuali.
\p
\v 19 Gang jema mana letami Gang geng ulingse Yakobus, Zebedeus gafal, oli gakaku, Yohanis, ging ae e' tang miha dalang bulang jia.
\v 20 Yesus giagang muse, ging mate gi ma'ng Zebedeus, oli nama se faba adu dalang bulang anga miama gi poko anga gala mi ama gimota goa mega, seng muse ging mate Yesus galu ali.
\s YESUS KUASA PHAL GOMIMI GANG NAMA AJAR
\p
\v 21 Ang muse, ging jema sampe Kapernaum mi. Sabat gafid gadang, Yesus kumpu lan ga e'mi maso nama ajar.
\v 22 Ging Gahur anga umagi a angmuse, ging herang seba b Ganama ajar gomi anga, emanghula nama gakuasa phal gajoang, ka taurat gabo ma gajoang banaga.
\v 23 Oras angami, e sambaja ng gomi, nama amu anu eang phela gomimi miha, a'e miha kalili mamaung
\v 24 tutuk bola, “Eng, oli neng, piurusan naneningba gie pi hahama mi, hai Yesus Nasaret fal? Ang adu adi bohola nenetamina? Nang gelise bola Eng anga alang? Engba Hamolang Ka dulang Lahatala gabung adu!”
\p
\v 25 Angmuse, Yesus gomi gakalila ubagang bola, “Takimang! Nuaba nama adi gohapha!”
\v 26 Eang phela nama phenang gafafili gang kalili gamang gene phal-phal sengmuse, eang phela phe nang angmi mate nama anga gohapha.
\p
\v 27 Anga gelang ginang aji mi baruati, ging tateteng uba gang bola, “Adi getabani ba gagiani adi? Adi ajaran gega palang, tatabi Gakuasa phal! Gang eang phela uparenta, eang phela bisa gegaluali.
\v 28 Ukaruang dinagase, kara jangba Gang ukarajang anga nama ututuk lamal mana-ma na miaji, sampe jema moe Galelea gagoang gomi dimi.
\s SIMON GIDAT HIAL OLI NAMA TOHING RAE MONA
\p
\v 29 Sakali dinagase Yesus oli gasakola fal ginang ajimi mate e'Ha molang uhapha, ging jema Simon, Andreas, Yakobus, oli Yohanis gi e'mi maso.
\v 30 Angami anga Simon gidat hial mang ta, se bab gang kamundil. Gaketa ng anga ging miama Yesus gala tutuk.
\v 31 Angmuse Yesus fa geng harak Gang gatang anga puni gomoling sengmuse Gang gohi mate. Oras anga gomimi, gaketang phenang gohapha, seng muse nama hial phenang angami mate giobalenta.
\p
\v 32 Jema fid fiang, il'gomi kakua, ibase ging ketang kali la rupa-rupa namaba eang 'phela giomimi miha anga ajimi giala Yesus gola adu.
\v 33 Angmuse abang gamanu sia anga ajimi adu, e'gamuka goami miha.
\v 34 Yesus keta ng rupa-rupa karanu anga, ajimi gahoning miaphohing, oli namaba eang phela gomi mi miha, angadi ajimi Gang gihoning. Ani ibase, Gang eang phela gahapa giohi ake tutuk ganang, sebab eang phela anga aji mi Yesus geli.
\s YESUS SAMBAJANG SENGSE OLI FIRMAN UTUTUK
\p
\v 35 Ko'ko gomi il do kakua jia, Yesus mate mana taki mang anu gadang jema, se ngmuse angami miha sam bajang.
\v 36 Oras anga gomi mi, Simon oli nama tohing rai gala topuni bola Yesus gola.
\v 37 Ging jema Yesus harak, angmuse ging ubagang bola, “Nama tohing rai ae Ola jia!”
\p
\v 38 Angmuse Yesus angmi giala tutuk bola, “Ma'e ping jema abang apal-apal piabu ng adimi anghi, Nang bisa Ga nua hama adi ututuk miama nama tohing rai gadang. Il adi gelangba, Nang adu ba'a di.
\v 39 Oli anga gelangba, Yesus lamal Galelea abang miaji, e Hamolang ajimi, gomi mi Ganua hama ututuk, seta ng gatiari, ging gene mona.
\s NAMA KETANG APEBURANG JADI MONA
\p
\v 40 Nama anu ketang ape burang geng gene gang Yesus gola adu. Anga muse gang giaka phung muding, gang gabagang sebola, “Ang ujalise, neng gene mona.”
\p
\v 41 Gomi gahi tadili gang rasa gomi miama gajahi, Yesus ga tang horuk miama nama keta ng anga midegi, Gang ubaga ng bola, “Nang ujali ang jadi mona.”
\v 42 Ukaruang dina gase, ketang apeburang phe nang ae banaga, angmu se nama phenang mona.
\p
\v 43 Yesus nama phenang gala tutuk laju gohi gohapha, Gang gohi ugeling.
\v 44 Seng muse Gang galatutuk ubaga ng bola, “Angka il adi miama nama anudi gala tutuk bana ga, ibase, ang jema, afak mia ma barate anga gonongba miama u'gitubing, angase ang kuli mona. Sengse amona gasadaka mia, emang hula bo ma Musa, miama iala tutuk iohi ukarajang gajoang.”
\v 45 Ani ibase, nama phena ng jema nama tohing gihaha mami gaketang phenang utu tuk ubagang. Anga gelangba Yesus gangka balelang bale lang lamal mate, nua hama adi ututuk banaga. Gang la mal abang gamota goa, oli mana takimang bami seng hise, hur nua adi ututuk uba gang. Ani base nama tohing rai mana taganang gola adu.
\c 2
\cl Ejel 2
\s YESUS NAMA KIFIL GAHO NING GANG MONA OLI GADOSA UAMPO
\p
\v 1 Fid adedeng gatang ma te, Yesus bale Kapernaum mi jema, ging umagiase bola Gang moe e'gomimi.
\v 2 Ang a gelang nama tohing kumpu l, gimihang mana ubanaga il etek, oli sampe lulung gading kilmi di manusia mimiha. Gang hur hamolang ba miama giala tutuk.
\v 3 Angmuse, ging angmi gola adu. Nama giaka kifil anu nama phuta geng toni, e'gomi maso jadi banaga, sebab nama tohing talalu.
\v 4 Ang gelang ging ekadoku tang mida Yesus gadang angami e'kadoku anga ga bakar. Sengmuse nama kifil phenang, ging miama laku tang gata gala Yesus gahon dal goa angami hela.
\v 5 Yesus gi'iman anga uling geli angmuse, Gang angmi nama kifil anga gala tutuk, “Hai nafal adosa ang a nama uampo jema.”
\p
\v 6 Anga gelang Taurat gabo ma adedeng ae angami mi ha giomimi ganukung,
\v 7 “Getabaniba nama adi tu tuk garupa agani? Gang na ma gahula! Alalangba bisa nama gadosa uampo, suma Lahatala galokangba bisa nama gadosa uampo?”
\p
\v 8 Yesus Ga Eang Hamo lang gomimi, giganukung geli sebola, ging ae ganuku ng agani, angmuse Gang angmi giala tutuk bola, “Getabaniba ing iomimi ganukung agani anga?
\v 9 Tata'angba lebeh minua na ma kifil gala tutuk bola, “Adosa anga uampo jema.” Naga ubagang bola, 'Nua ba mate aboslak anga pha na, sengse nuaba lamal mate a'emi jema?
\v 10 Anga gelang ing male kang geli sebola, Manusia gafal Geng gakuasa dunia tang, bisa nama gadosa ua mpo, Yesus angami nama kifil gala tutuk,
\v 11 Nang ala tutuk, nuaba mate, ata nang mana phuhi, sengse lamal a'e mi jema.
\v 12 Ang muse nama kifil phenang, mate gaboslak phuhi, nama tohing rai gihondal goami sengmuse phana kaluar. Ginang ajimi herang, seng muse ging Lahatala tajani ng. Ging oli ubagang bola, Il gagiani adi ningka perna uling geli bado.
\s LEWI YESUS GALUALI
\p
\v 13 Yesus moe jial kolang gadingkil mi jema, nama to hing rai mete galuali jema, Gang angami ging ajar.
\v 14 Gang mana anga mi li fat Gang ulingse Lewi, Alfe us gafal ba' ae pajak bajar gemana, biasa mi pajak ba jar anga mimiha jia. Angmu se, Yesus angmi gala tutuk, Nuaba mate naluali, Angmu se Lewi phenang mate Yesus galuali.
\p
\v 15 Gang do ae Lewi ga'e mi miha il kede jiase, pajak kumpul gamanusia anga gonong oli nama dosa, mia ma Yesus gasakola gonong giala hama-hama miha ilke de jia. Sebab momi anga na ma talalu tohing raiba Yesus luali.
\v 16 Taurat gaboma ginang adedeng Farisi gala serang, ging ulingse, Yesus ae nama dosa, oli nama pa jak kumpul gala topuni mi ha il kede jia, angmuse ging angami Yesus gasakola ge teng “Getabaniba Gang na ma pajak olu oli namaba dosa gene gamanusia anga gonong giala hama-hama miha il kede?”
\p
\v 17 Yesus umagia angmu se Gang angmi giala tutuk, Nama mona anga, ging ka dokter parlo banaga, ibase nama keta angba ging dok ter parlo. Nang adu adi nan gka nama hamolang gola adu banaga, ibase namaba phela gahalang, nama dosa “Angaba nang gola adu.”
\s TAGANING MIAMA PUASA GADANG
\p
\v 18 Yohanis gasakola, oli Farisi gamanusia ging pua sa jia. Nama adedeng adu seng muse angmi gieteng, “Getabaniba Yohanis gasa kola, oli Farisi gamanusia pusa, agani ibase asakola anga gonong ka puasa banaga?”
\p
\v 19 Angmuse Yesus angmi giala tutuk uba gang sebola, Angase nama alo hial amu ging do tala topuni jiase ging puasa, kalo amu anga do ae hial gala topuni? Oras nama amu anga do ae nama hial anga gala topuni jia anga se, ging ka puasa banaga.
\v 20 Agani ibase gaoras kuli ging tang adu, nama amu kuli nama hial uhapha oras angami angba ing ma lekang puasa.
\p
\v 21 Nama joa ka pakiang fegeng taka hi anga, sabo haba miama bulang banaga, kalo agani se sabo haba anga, gang kuli ilpaha fegeng anga gene gang tang takahi ma gala, anga gelang gatakahi anga mang tang phal magala.
\v 22 Nama anu gangka, anggur ahifede miama ka defa phual fegeng mimega banaga, kalo aganise, ang gur anga gang kuli kadefa fegeng anga gene gang ta kahi, anga gelang mau ang gur, nagaba oli kadefa, aji mi hama-hama phera. Anga gelang, lebe minua anggur haba anga miama kadefa haba ba'mi mega.”
\s YESUS SABAT FID GA LAHATALA
\p
\v 23 Oras anu gomimi fid sabat gadang, Yesus gan dum iladagal gomimi lifat, gi lamal gomi anga, gasako la gonong gandum gahi anga aturi.
\v 24 Ang muse Farisi gamanusia gala tutuk “Getabaniba karajangba hukung Sabat larang anga ba ing lakal?
\p
\v 25 Angmuse Gang ang mi giala tutuk, “Ing ae surat basa jema, neningba Daud ukarajang, Geng oli nama ba gala topuni, ging kurang erang gomi tang malapal?
\v 26 Tatami gang Lahatala ga E'gomi maso, oras Abya tar barate phal moe E'Ha molang gomi, roti persem bahan anga barateba bisa kede, Ani ibase roti anga Daud mia kede, sengmuse gang oli gajoa anga miama namaba gala tupuni lamal angadi maginang ginang ajimi kede?
\p
\v 27 Seng muse, Yesus Fari si gamanusia anga gonong gala tutuk bola, “Fid Sabat nama gene miama manusi a gadang, joaka manusia miama fid Sabat gadang ba naga.
\v 28 Manusia Gafal anga Geng Lahatala, Geng Sabat gafid gatang goa.
\c 3
\cl Ejel 3
\s YESUS NAMA GAHONING SABAT GAFID GOMIMI
\p
\v 1 Yesus e'sambajang mi maso, Gang ulingse nama anu gatang edeng kifil ae e'gomimi.
\v 2 Ging Yesus uge fe, kalu gahalang Gang, nama ketang anga gahoni ng gene gamona Sabat ga fid gomi, anga hise ging bisa Geng gene gahala.
\v 3 Ang muse Yesus anga mi nama gatang edeng kifil phenang gala tutuk, “Ma, nama gahahama adimi ma te.”
\p
\v 4 Angmuse Yesus angami giala tutuk, Angase ping bisa nua bagane, e'na ga phelaba gene Sabat ga fid gomi adimi? Nama gene salamat, e'naga, nama gene tamina? Ani ibase ginang ajimi mang takimang.
\p
\v 5 Angmuse, Yesus ginang ajimi giuling sengmuse Gang gomi miama gi kalila Gang talalu susa, sebab na ma anga gonong, giomi anga anamang talalu. Yesus angmi nama gatang edeng kifil anga gala tutuk, “Nuaba atang anga horuk.” Ang muse nama phenang gatang horuk, oras anga go mimi, gatang penang mona
\v 6 Angmuse, Farisi gama nusia angami mate lamal, ging jema Herodian gama nusia giala tomianu, seng muse ging gafiag gola, bo la tetabani senghise gang bisa amina.
\s NAMA TOHING YESUS GALUALI
\p
\v 7 Ani ibase Yesus gafak miama gasakola gonong gileta moe kolangmi, oli Ga lilea, Yudea abang gamanu sia ginang tohing rai anga ga luali, ani di Yudea,
\v 8 oli Yerusalem, Idumea gingba Yordan jial mol gabiba, oli Tirus sengse Sidon. Nama tohing rai, tatami tanda ru pa-rupa Yesus ukarajang, ging umagia, anga gelang ging Yesus gola adu.
\v 9 nama tohing talalu ang a gelang, Yesus angmi ga sakola giohi e'anu usadia anghise gingka Geng etek banaga, oli gingka gatom ba banaga.
\v 10 Yesus na ma tohing rai ubalenta gi ng mona jama, anga gelang namaba ketang kalila ging u anga, ging tatarohang teng etek, tatomba gola ad u bola malekang Yesus gengmi degihi.
\v 11 Ukaruang dinaga ea ng phela phenang uling Yesus geli, ging Geng uada, sengmuse ging kalili uba gang bola, “Eng angaba, Lahatala gafal!”
\v 12 Ani ib ase, Yesus tatabi ging lara ng giohi ake hur anga uba gang ganang, sebola Geng anga alalang.
\s YESUS GASA KOLA U'OLU
\p
\v 13 Sengmuse, Yesus ang mi toe abuka tang mida, namaba Gang suka anga, Gang giohi gala topuni, ang muse gindi ujali gola adu.
\v 14 Gang angmi ginang karanu falung alo uolu, ang hise ging bisa Gala topuni, anghise, Gang bisa ging ga hing giohi Jema gahur ang a usarinta.
\v 15 Gang kua sa miama maginang, giohi setang digatiari.
\p
\v 16 Yesus sakola karanu falung alo uolu: Simon (amba gang gane ma'u, ubagang sebola Petrus).
\q1
\v 17 Yakobus Sebedius ga fal, oli Yohanis, Yakobus ga kaku, (Yesus gang gane ma'u ubagang sebola Boanerges) ubagang se bola ging anga Guru gafal)
\q1
\v 18 Andreas, Felipus, Bertolomius, Matius, Tomas Yakobus, Alfius Gafal, Tadius Simon Selot Gamanusia,
\q1
\v 19 Oli Yudas Iskariot, gengba Yesus Geng aphali,
\s YESUS GAKUASA LAHATALA MI ADA
\p
\v 20 Sengmuse, Yesus e' a numi maso, nama tohing rai adu moe e'angami, anga gelang Yesus oli gasakola gonong gala hampir-ham pir roti kededi jadi banaga.
\v 21 Ukaruang dinagase, gijoa giedeng il anga uma gia, angmuse ging adu bola Yesus gala bale jema, sebab ging ubagang sebola, Gaga nukung anga ka molo bana ga.
\p
\v 22 Oli Taurat gaboma toe Yerusalem mihela, ging ubagang sebola, “Geng ang a Beelzebul ba gomimi ma so jema.” Anga gelang Ga ng setang gakapalang ga ne gomimi phana setang gatiari.”
\p
\v 23 Angmuse Yesus ang mi giagang, giohi gola adu, Gang koli tutuk anu miama giala tutuk, “Tetabani seng hise iblis bisa iblis gatiari?
\v 24 Kalo abang anu gomi mi gamanusia pikiran tega hala, ging mate teng hapha, angase abang angaka ma te anamang banaga?
\v 25 Oli egomi anu gamanusia mitatara, tota orang gelang, tetabani seng hise, e gama nusia bisa mate anamang?
\v 26 Ani dise, kalo iblis ma te gidiri anga gala tota, teta bani senghise ging bisa ta hang udagili mate, angase, gi fiag gola anga para su ma.
\p
\v 27 Nama'anuka bisa nama kuat anu, ga'e gomi maso sengse, ga'e gomi ga il phohing anga rampas ja di banaga, gang kalo ka, na ma kuat anga, geng pata gata bado, angase gang bi sa e'gomi gail phohing anga, rampas jadi banaga.
\p
\v 28 Nang tatabi, hur ma molo adiba miama iala tu tuk, manusia gadosa oli gi ngba nama gahula gama nanti gadosa, nama bisa uampo.
\v 29 Ani ibase na maba Eang Hamolang ga hula gamananti, gadosa anga namaka uampo jadi banaga, dosa agani anga dosa ani gegjia
\p
\v 30 Tatami Taurat gaboma anga gono ng ubagang bola, Geng ang a setang phela ba, a'e gomi mi miha.
\s NAMABA MIAMA YESUS GA KELUARGA GENE
\p
\v 31 Angmuse Yesus gifa, oli gakaku gonong gola ad u ibase ging balelang gomi mate, ging nama geng ga hing giohi ga'agang,
\v 32 Gang a'e nama tohing giha hama mimiha, nama Geng goleng geng phalaphal, angmuse ging gala tutuk ubagang bola, “E'ng uling ifa oli akaku gonong ging adia lamal Ola jia, ging poe baleleng gomi Apil jia.
\p
\v 33 Yesus angami giala tutuk ubagang bola, “Alalang angaba miama Nifa, oli naka ku gene?
\v 34 Sengmuse, Gang nama tohingrai ba'a'e angami miha, geng goleng geng phalapal gang miama matubing, ubagang sebola, uling! adiba nifa oli adiba nakaku gonong.
\v 35 Anga gelang alangba Lahatala gamau gaujali anga ugalu ali, ging angaba Nakaku am u, oli Nakaku hial, oli ging angaba Nifa.”
\c 4
\cl Ejel 4
\s KOLI TUTUK MIAMA PHING TEI MIMEGA
\p
\v 1 Angmuse, Yesus mulai nama ajar, moe jial kolang gadingkil mi, nama tohing rai adu Geng goleng, taga nang jadi banaga. Gang e' kolang gomimi tiada tang mida, ibase nama tohing rai toe adung tati tang, oli kola ng gadingkil mi mete.
\p
\v 2 Sengmuse, Gang ang mi hurdal tohingrai miama nama uajar, ibase Gang nama ajar miama koli tutuk mi mega. Ga nama ajar go mimi anga Gang giala tutuk ubagang bola,
\v 3 “Umagia! Nama anu gang phing phana iladagal mi tei.
\v 4 Ga il tei gomi, phing anga joa mugu fiag gadingkil mi hela, angmu se aduang burang gomi adu, phing pheneng olu ke de.
\v 5 Phing gajoa anga oli meke fal karang gomimi hela, gameke anga ka kula banaga anga gelang, phing anga sakali philing sebab meke anga kakula banaga gelang
\v 6 Oras fid mada kalila tu tung, phing phenang faling sebab gabariking ka kulami banaga anga gelang gang mang malotil.
\v 7 Oli phi ng gajoa anga bukal maga ng gomimi mugu, gang phi ling ibase bukal magang geng tei anga gelang gang amina, anga gelang gang ka gahi miama ubanaga
\v 8 Ani ibase gajoa anga meke abogaba mimugu, gang philing mada gahi miama u, gang philing tang phal magala, anga gelang gahi gatohing anga karato ga lipat, kartalaung lipat sampe ratu anu lipat.”
\p
\v 9 Ang muse Yesus angmi giala tutuk, “Nama alalangba angaba gifeli u angase, gife li anga miama uhalela umagia.”
\p
\v 10 Oras anu gomimi Yesus galokang, oli nama ba ae geng goleng miama ga sakola fal ginang karanu falung alo gala, ging anga mi koli tutuk anga miama ugieteng.
\p
\v 11 Angmuse Gang angami balas bola, “Sorga gafiag ga'asal oli ga rahasia Gang miama mami nang jema, ibase miama na ma ebeng gadang, ilba Gang miama giala tutuk anga Gang mang koli tutuk mi tutuk,
\v 12 Agani hise, 'Masiking ging a'e uling geli ibase gingka ukaruang banaga, oli masiking, ging a'e umagia, ibase ging ka manggarati banaga agani hise gingka gia fak ubaruati banaga, nama oli giphela gigahalang anga uampo banaga.
\rq Yesaya 6:9-10 \rq*
\s KOLI TUTUK GOMI PHING TEI OLI GAMANGGARATI
\p
\v 13 Sengmuse Yesus ang ami giala tutuk bola, “Inagka koli tutuk adi ga manggarati geli banaga? Angase tetabani senghise ingbisa koli tutuk adi ajimi gamanggarati geli?
\v 14 Phing tei gingba hur dal ututuk ubagang anga,
\v 15 Phing ba fiag gading kil mi haru anga, namaba hur umagia, fiak gadingkil mi anga, namaba gahur um agia, ibase sakali dinagase, setang adu hur ba ging um agia phenang phating mia.
\v 16 Agani dise, phing ba meke fal karangmi philing anga, namaba Gahur anga suka umagia, ging unafera senghise tarima.
\v 17 Aga ni ibase hur angaka giomi mi jia banaga mang tahang ol edeng kakelang. Anga ge lang susa lala, kurang gana sing gingtang adu angmu se, gingka hur anga puni anamang banaga, anga gelang ging fa goda soba mimugu tarus ging kola.
\v 18 Oli ga'ebeng, bukal magang gomimi mugu he la anga, namaba suka hur hamolang uhalela,
\v 19 iba se giphukang mali, bisa ka fasa angba giomi mirarafak jia, oli rupa-rupa dunia geg ugagiomi magala. Masiking nua hama anga ae piomi gomi angami. Anga gelang nua hama phenang, gang hanampit, gahi ka ubanaga.
\v 20 Agani ibase phingba meke abogami muding anga gingba hurdal uhalela umagia, anga geleng gang philing mada gahi miama u, gatohing anga lipat kara toga, lipat kartalaung, oli li pat ratu anu gomi.
\s KOLI TUTUK MIAMA LAMPU GADANG
\p
\v 21 Angmuse Yesus ang mi giala tutuk, “Nama joaka lampu tubing sengse mia ma kurung dumang gami hing banaga, nagaba oli mi ama tanang mana dumang gamihing banaga? Gang malekang lampu huling anga miama udung giaka tang gamihing?
\v 22 Masi king il anga taphuning tami jia ibase, anudika Gataphu ning banaga. Agani dise il joaka miama rahasia gene banaga, il aji mimi anga Gang kuli buka miama tubing.
\v 23 Nama alalang angaba gafeli u' se, miama uhalela umagia.”
\p
\v 24 Angmuse Yesus ang mi giala tutuk, “Nening ba Nang mia iala tutukhi, ing bisa umagia'Sudingba ing miama nama suding, anga ba nama kuli miama ing su ding. Oli ga'ebeng Nang ma tang magala.
\v 25 Anga ge lang namaba'geg u, 'anga se nama kuli tang magena ng magala, Ibase namaba ka a'e geng ubanaga, anga se ilba a'e geng u' anga na ma ajimi bale mia.
\s KOLI TUTUK MIAMA PHING MI MEGA
\p
\v 26 Seng angmuse Yesus angmi giala tutuk, “Sorga abang anga emang hula nama anu phing kafali pha na iladagalmi tei anga gajoang.
\v 27 Nama il tei phenang ta iliali, ilkakua. Phing phenan g philing hupak mada, Na maba il tei anga ka geli bo la tetebani senghise il anga jadi agani.
\v 28 Meke gang gamanaka gahasil miama u. Halomang-halomang ga ng hupak, gatang mate ga hi, sengmuse alak kafali gahi gomimi.
\v 29 Alak ga kafali anga ahang, nama rombe phana jema taliamu ng jema oras gahi aturi adu.”
\s KOLI TUTUK MIAMA SAFI KAFALI MIMEGA
\p
\v 30 Seng muse, Yesus ang ami tutuk, “Neningba ping pake miama sorga abang anga umega? Nagaba oli koli tutuk garupa tetabani ba ping miama umega?
\v 31 Sorga abang garupa anga, emanghula safi kafali anu fang, nama miama me ke gomi muding, masiking gakafali anga ol talalu, ka il kafali ribu gie dunia tang gajoang banaga.
\v 32 Iba se, il kafali muding phena ng philing mada, lebe miph al il gariang ribu gie dunia tang adi gajoang banaga, gatang philing tang phal, anga gelang aduang ribu gie dunia tang adu gifilik miama tang gene, seng se ging ga'uha ugabang.
\p
\v 33 Tatabi koli tutuk talalu tohing raiba, Yesus pake mi ama firman gomi ma giala tutuk maginang, anga hise ging biasa uhalela umagia
\v 34 Gang ka perna fiman miama giala tutuk, kabola koli tutuk anu dinaga anga naga. Agani ibase ajimi ang a Gang gamang garati ang a ananu miama giala tutuk, kalo Gasakola gilokang.
\s YESUS ARIBUT MATE GANG GENE TENING
\p
\v 35 Oras anga gomi fid fia ng jema, angmuse Yesus angmi gasakola gonong giala tutuk, “Mae ping jial kolang gabar edengmi je ma.
\v 36 Gang mate nama tohing anga gio hapha. Angmuse ging mate Yesus gola jema, tatami e'ba Yesus a'e mi anga gomimi. Oli e' ebeng anga gonong di gia la topuni.
\v 37 Ang muse, harikang phal buaning adu, oli ko'la ng phal di adu, gi'e anga mihera, anga gelang, gi e' phenang jial mimaso afing-afing.
\v 38 Ani ibase Yesus a'e e'lapmi, Gang a'e banole tangta jia. Angmuse ging angmi Yesus gohi mate, ging gala tutuk bola, “Guru angka ping paduli banaga kalo ping silaka?”
\p
\v 39 Ang muse Yesus mate, Gang angami eang phenang go mi miama gakalila, Gang oli tang gala tutuk, “Nuaba tening.” Ang muse eang phenang angami tening, ka buaning banaga oli tang phenang di tening`.
\p
\v 40 Sengmuse Gang ang mi giala tutuk, “Getabani ba ing baruati? Angse ing i'iman u'e'naga?
\p
\v 41 Ging baruati talalu, anga gelang ging talatutuk ubagang se bola, “Nama adi alalang? Senghise Gang bisa eang phal buaning, oli kolang phal di gene gang tening, oli bisa gaparenta galuali!”
\c 5
\cl Ejel 5
\s NAMA TABUL GADARA MI JADI MONA
\p
\v 1 Ging jema moe jial ko lang gadinkilmi, Galela ga goang gomi
\v 2 Yesus laju-laju e'tang hela, Gang geng ulingse nama anu kumbur gomi lamal ja, Nama anga eang phela gomimi, gang la mal ja Yesus harak.
\v 3 Fid kakanap, gang dan g tang miha. Nama joa ka bisa geng puni oli geng pa ta jadi banaga, masiking rantaiba pake.
\v 4 Oras an u gomimi, nama geng pata, oli rante miama geng laki ng, ani ibase, gang laking anga gene galafak oli rante anga gang gene gahika. Anga gelang, nama dagili te tabani di, anuka bisa geng puni jadi banaga
\v 5 Kakua liali, gang dang tang ta, oli lamal mol, abuka ba tang lamal, sengse gang oli fal miama gaboga pha gene abati.
\p
\v 6 Gangdo leta mise, gang uling Yesus geli angmuse gang ehi adu gia ka ejelmi phung muding gang Yesus geng uada.
\v 7 Seng muse, gang ang mi kalili gamang phal-phal, ubagang bola, “Eng, oli neg, urusan naneningba ping mi? Hai Yesus Lahatala Ga fal Phal Balolu? Nang aba gang, Lahatala gohi ake neng gene susa ganang.
\v 8 Sebab Yesus gala tutuk sebola, “Nuaba ang nama adi gohapha, hai eang phela!”
\p
\v 9 Anga muse, Yesus ang mi nama anga geteng, “Ang ase eng ane alalang?” Gang Gahur balas bola, “Naneba Legion sebab nina ng tatabi tohing.”
\v 10 Gang Yesus ga bagang bala jia sebola, ake nitiari mana anga uhapha ganang.
\p
\v 11 Abuka tang momo be' tohing rai lamal phahi gola kede jia.
\v 12 Angamuse eang pbela phenang, anga mi Yesus gabagang ubaga ng bola, “ang ujalise biarla niohi fa be'tohing momo gomi maso,” Angmuse,
\v 13 Yesus gi bagang anga ugaluali. Anga gelang eang phela phenang, kaluar fa jema moe be'anga gonong giomimi maso. B'angami anga gatohing, kira-kira ri bu alo, B'phenang ajimi ehi el gahalang mi jema, kola ng gomimi mugu, ajimi ami na migaphohing.
\p
\v 14 Seng muse, be gate rang fala phenang, giphu kang mali, ging mate ehi abang gadang jema ubaga ng. Nama tohing rai barua ti adu il ba jadi anga gauli ng
\v 15 Angmuse, nama to hing rai phenang Yesus go la adu gauling, oli geng ba fede eang pbela Legiaon gomimi, miha phenang ae pakiang pake miha jia, se bab gang mona jema. Anga gelang, ginang ajimi baruati oli herang.
\v 16 Angmuse, ging ba fe de il anga gieng'tang uling geli, ging phana jema nama tohing rai giala tutuk uba gang bola, tetabani senghi se il adi bisa jadi, miama na maba eang phela gomimi miha di mona, sengse oli miama be gadang?
\v 17 Giphukang mali Anga gelang ging Yesus gohi mana anga uhapha.
\p
\v 18 Gatangmatemi Yesus mula bola e'tang mida, na maba eang phele geng ge ne phenang angmi Yesus gabagang bola gengdi gin g topuni.
\p
\v 19 Ani ibase, Yesus ka ujali banaga Gang gala tutuk bola, “Ang jema neningba Lahatala ukaraja ng, mia adang anga, miama akaku asaserang anga go nong giala tutuk ubagang sebola, Lahatala tatabi gomi nua miama nadang, anga gelangba narupa ani ibase Gang neng gene mona
\p
\v 20 Angmuse, nama phe nang mate jema moe Deka polismi, tutuk ubagang, nen ning ba Yesus gene miama gadang anga, ajimi gang mi ama nama gala tutuk. Nama ajimi parsaja giafak ubarua ti, ginang ajimi goherang.
\s YAIRUS GAFAL BALE APHETAL, OLI NAMA HIAL FEE KALUAR MONA
\p
\v 21 Oras Yesus e phana gabar edengmi fa. Nama tohing rai gola adu gokum pul kolang gadingkil mi,
\v 22 Ukarung dinagase, e'ha molang gakapalang gane Yairus gang adu Yesus geli, angmuse gang angmi gia ka ejelmi phung muding.
\v 23 Gang tatabi Yesus gaba gang, gang ubagang bola Nafal hial anu, do ol jia ma ng bola amina, anga gelang jema atang miama geng ta ng mega, anghise gang bi sa mona, oli bale aphetal,
\p
\v 24 Ang muse, Yesus mate Yairus gala topuni galuali ga'emi jema. Nama tohing rai ba'a'e mana angami Yesus galuali oli geng goleng geng phalaphal.
\p
\v 25 Oli angami anga, na ma hial anu a'e keta. Ga fe kaluar, tung karanu falung alo jema
\v 26 Oras kakana p gang keta, Anga gelang gang kila fali tohing rai gio hi gahoning, oli gakafasa e' gomi ajimi kaluar miama ketang urus, agani ibase ga ketang anga ka mona bana ga mang tang keta magala.
\v 27 Gang Yesus gahojat umagia angmuse, gang Yesus gola adu. Geng gamota goami galuali, nama tohing gahahamami, gang angmi gajuba anga midegi.
\p
\v 28 Nama hial anga tutuk ubagang sebola, “Nang Ga juba angaba puni, ibase nang kuli mona.”
\v 29 Mang ukaruang dina gase, gafee phenang tati, oli gang gafak rasase, gake tang phenang mona jema.
\p
\v 30 Yesus gang gafak rasase, kuasa a'e gadirimi kaluar, angmuse Gang bale mate, nama tohing rai anga gieteng “Alalangba najuba adi midegi jema?”
\p
\v 31 Anga muse gasakola gonong, Yesus gala tutuk ubagang bola, “Ang bake uling, nama tohing rai adu o'duna dafali eng harak, ang taganing bola, “Alangba ajuba anga degi?”
\p
\v 32 Angmuse, Yesus ang mi mate gabar edeng-edeng goami uling, sebola nama alalangba fanangmi najuba anga degi jema?
\v 33 Gang geli sebola, il anu a'e Gadirimi jadi jema anga gelangba Gang uba gang, angmuse nama hial phenang gaphukang mali gang oli jajari. Gang adu Yesus gahondal goami gia ka phung muding sengmu se, gang Yesus uada, gang tutuk molo-molo.
\v 34 Ang muse Yesus angmi nama hial anga gala tutuk ubaga ng bola, A'imanba eng gene mona, Nuaba mate Ganua hama gomimi, a'e'mi jema sengse a'ketang anga jadi mona.
\p
\v 35 Yesus gang do a'e mate tutuk jiase, E'sambaja ng gakapalang ginang ade deng adu Geng harak, ging ubagaang bola, afal phena ng amina jema, getabani ba ando mate guru adi geng ganggu jia?
\p
\v 36 Ani ibase, Hurba ging adi ubagang jia anga, Gang ka uhalela banaga, Gang angmi e'sambajang gaka palang anga gala tutuk uba gang bola “Ake baruati ga nang “Geng angaba Geng parsaja.”
\p
\v 37 Angmuse gangka nama tohing giohi galuali banaga, suma Petrus, Yakobus oli Yohanis, Ya kobus gakaku,
\v 38 Ging jema E sambajang gakapa lang ga e'mi, Gang uling se, e gomi anga nama a'e ora ng jia, oli ging joa anga a'e ko jia giamang anga gene phal-phal.
\v 39 Seng muse Yesus e'mi maso, Gang angami giala tutuk, “Getabaniba ing orang, oli ing ko adi? Fal anga gangka amina bana ga, ge'ng kutaba gang a'e ta.
\v 40 Ibase ging Yesus goa gala. Ani ibase Gang angami nama ajimi giohi kaluar balelang gomimi. Sengmuse Gang angami fal anga gifa oli gimang, mia ma nama adedeng gala ging fal gatanang manaba mita anga mimaso.
\v 41 anga muse, Gang fal anga gatang mipuni, seng muse Gang ubagang sebo la, “Talita kumi!” (gau baga ng sebola fal hial ol, Nang ala tutuk nuaba mate.”)
\v 42 Fal hial phenang ang mi mate sengmuse lamal, ga umur tung karanu falu ng alo jema, angamuse gi nang ajimi baruati.
\p
\v 43 Ang muse Yesus angmi fal hial ga orang tua giala tutu k ubagang bola, nama anu di ake il adi geli ganang, seng muse gang oli giala tutuk ubagang bola, nuaba fal adi mud miama mage nang gang kede.
\c 6
\cl Ejel 6
\s YESUS GA ABANG GOMI NAMA GATOMBA
\p
\v 1 Sengmuse Yesus jema moe Ga'abang gamamolo gomimi, gasakola gonong di galuali.
\v 2 Oras Sabat gafid adu, Yesus gang mulai e'sambajang gomimi nama ajar, nama tohing rai gola adu gahur umagia ging he rang, anga gelang ging uba gang sebola, Nama adi il gagiani adi tami harak? Oli pintar tetabaniba rupa gagi ani adi, oli il geng ajaji rupa rupadi Gang bisa ukaraja ng?
\v 3 Geng adi kalu tuka ng, Gang teba ukarajang, Maria gafal oli gakaku go nongba Yakobus, Yoses, Yu das, Simon anga? Oli gaka ku hial gonongba gie piala topuni adimi miha adi? Seng muse ging angmi ga hula gamananti, hur rupa-rupa miama gadang seng muse gatomba.
\p
\v 4 Sengmuse Yesus ang mi giala tutuk bola, “Mana-mana taganang nama Nabi Geng uada, ani ibase ga'aba ng gomi, gakaku gaserang gabung oli ga' egomi saja ngdi gingka Geng uada ba naga.
\v 5 Anga gelang Yesus ka tanda herang gene jadi banaga, suma Gang ga tang miama nama ketang adedeng, ging tang mega angba ging jadi mona.
\v 6 Gangdi baruati sebab ging bisaka Geng parsaja bana ga. Tarus Gang angami ma te lamal abang ebeng gada ng jema, nama ga fomung oli gipahang.
\s YESUS GASAKOLA GONONG GING GAHING
\p
\v 7 Sengmuse Yesus ang mi gasakola ginang karanu falung alo giagang, Gang ging gahing, giohi nama alalo lamal, Gang oli kuasa miama maginang, mia eang phela gatiari.
\v 8 Angmuse Gang angami parenta mia ma maginang sebola, ging ake il phana fiagmi lamal ganang suma tekangba phana, roti di phana gana ng, tasdi phana ganang, oli seng miama deko hial go mi phana ganang Ibase bisa sendalba
\v 9 pake, oli ake kondo alo pendo ganang.
\v 10 Yesus angmi giala tu tuk, “E tata'angba ing gomi mi maso, angase ing angmi
\v 11 miha, sampe ing bale mana angami kaluar. Oli mana tata'angba, namaka ing tarima banaga olika io halela banaga, angase ing mana anga mikaluar seng se, moro ba a'e iaka u' anga gatatal, miama ugagieling gene miama magidang.”
\p
\v 12 Sengmuse ging jema lamal tutuk ubagang sebo la, ping malekang piafak phahi ubaruati.
\v 13 Ging setang tohing gatiari, ging oli ipal hamolang miama nama tohing rai gio balen ta, sengse oli gihoning ging gene mona.
\s HERODES YESUS GA HOJAT UMAGIA
\p
\v 14 Raja Herodes Yesus gahojat umagia jema se bab, Yesus gane anga nama usarinta lamal migodu mi galila, oli nama ubagang se bola, “Yohanis jial mia nama gafela phenang, nama ami na gahahamami bale aphe tal jema, anga gelang tanda herang phal-phal ba gang ukarajang.”
\p
\v 15 Nama tu tuk bola, Geng Elia. Ibase ga joa ubagang sebola, Geng anga nabi, anu gajoang.
\p
\v 16 Herodes hur anga umagia angmuse, gang uba gang sebola, Yohanis ba nang gabiang pataki jema anga, gang bale aphetal je ma,
\s NAMA YOHANIS GENE TAMINA
\p
\v 17 Tatabi Herodesba na ma geng gahing gohi Yoha nis geng puni, sengmuse gang oli nama gahing gohi geng laking miama bui go mimi gamihing sebab Hero des gakaku amu (Pilipus) gahial, Herodias Herodes gala nika jema anga gelang.
\v 18 Tatami Yohanis Hero des gahapa miadedeng se bola, “Ka enas banaga kalo ang akaku gahil anga mia.”
\v 19 Ang gelang Herodias gomi miama Yohanis gake ta miama Yohanis gadang, gang malekang bola Yoha nis adi genetamina, ibase jadi banaga.
\v 20 Sebab He rodes Yohanis uphaliling, oli tatabi gang geli sebola, Yo hanis adi nama molo, oli na ma hamolang, anga gelang Herodes Yohanis geg tang. Oras anu gomimi Herodes Yohanis gahur umagia, ang muse gaganukung ka molo banaga, agani ibase Herode s suka miha Yohanis gahur anga umagia.
\p
\v 21 Jema oras, Herodes fid gogajali gomi, gang gapega fe ganama phal-phal, anga gonong, mulai tentara ga phal, kantor-kantor gakapa lang gonong, oli Galelea ga nama phal baparenta puni, ajimi gijali adu pesta gene.
\v 22 Ang muse gafal hial maso sarasumba, gang ge ne Herodes oli undagan ga manusia anga gonong ajim i giomi gene gasanang, Angmuse raja angmi gafal hial anga gala tutuk sebola, “Nening neningba'ang suka miama nabagang, angse nang kuli gene gakanapmi miama mamenang.”
\v 23 Anga gelang, Herodes gala sumpa ubagang sebo la, “Nining ba'ang ubagang, angase nang miama mame nang, masiking sampe na parenta adi gabar edeng, nang kuli miama mamena ng.”
\p
\v 24 Angmuse, fal hial phenang angmi jema gifa gala tutuk, “Nang neningba bagang?” Gifa angmi gala tutuk ubagang sebola, “Yohanis Jial mia nama ga fela gabiang.”
\p
\v 25 Oras anga gomimi, fal hial phe nang laju-laju fa raja gala tutuk ubagang sebola, “Sekarang adiba Yohanis jial miama nama gafela, ga biang angba miama dula ngmi miama mameneng, sebab nang suka talalu.
\p
\v 26 Anga gelang raja go mi talalu susa, ibase gasum pa anga, oli nama tohing anga gelang, gangka fal hial gabagang anga gatom ba banaga
\v 27 Ang muse raja nama kuat anu panatu, goperenta sebola maleka ng Yohanis, gabiang anga phana ma, angmuse gang jema bui gomimi Yohanis got phenang pataki.
\v 28 Sengmuse gang angami Yohanis gabiang phenang miama dulangmi phana fa miama fal hial phenang ge nang, seng muse fal hial phenang mia phana fa mia ma gifa genang.
\p
\v 29 Gau metemi Yohanis gasa kola gonong umagia sebola, Yo hanis nama gabiang pataki jema, angmuse ging mate jema Yohanis gaboga aji phenang penjara gomi mia, phana jema miama kumbur gomi gapotung.
\s YESUS NAMA RIBU AFEHANG MILEBE GIAHI
\p
\v 30 Gaumate mi rasul aji mi topuni kumpul, Yesus ga bung, sengmuse ilba ging ukarajang anga oli ging utu tuk ubagang phana ginam ma ajar anga miama Gala sarinta.
\v 31 Angmuse Yesus angmi giala tutuk ubaga ng bola “Ma'e ping mana takimang gadang jema mi ha gadili ol edeng hi. Sebab nama tohing rai a'e adu jia, angase ping il kede oli jial na di, gaoras ka ubanaga.
\p
\v 32 Angmuse Yesus mia ma gasakola gonong gala, ging mate e'tang giafak ga soru, mate lali moe mana takimang gadang jema.
\v 33 Ani ibase nama tohi ng rai uling geli, oli nama ging tanda anga gelang, ging mate adung tati tang ehi giala hama-hama aba ng-abang anga lifat, anga gelang ging migitula sam pe jema moe gabar edeng i, Yesus oli gasakola gono ng anga ging mi gifiaki sa mpe.
\p
\v 34 Yesus jema moe kolang gadingkil mi, Gang manusia tohingrai anga uli ng geli, anga gelang Gang gomi miama gijahi, sebab gia phetal anga emanghu la, jumba fal gaterang fala ubanaga anga gajoang. Angmuse Yesus angmi il to hing rai miama ging ajar.
\p
\v 35 Oras il gomi bola ka kua, angmuse gasakola go nong adu Yesus gala tutuk ubagang bola, mana adi ma na phohing, oli il kakua luang jema.
\v 36 Nuaba ging gahing, giohi jema abang aphal-aphal angami, mud pheli anghise ging bisa kede.”
\p
\v 37 Ani ibase Yesus giala tutuk ubagang bola, “Ingba bmelekang giahi.” Ging ang ami gala tutuk ubagang bo la, “Angase, ning malekang jema roti pheli, gaphili anga seng gatohing dinar 200, anghise ping bisa il pheli miama maginang ginang ajimi bisa kede.
\p
\v 38 Yesus angmi giala tutuk ubagang bola, angase roti adedeng ba'a'e iabung? Ing bake jema sengse gauling,” Ging jema il parisa lamal phenang ba, “Roti hingkul afehang, miama oli ab hing kul alo gala,” ging harak.
\p
\v 39 Ang muse Yesus anga mi, ginang ajimi gio paren ta, giohi lual tang miha ba kang-bakang.
\v 40 Ging miha bakang anuse nama gatohing ratu anu, joa anga nama karafehang.
\v 41 Sengmuse, Yesus angmi roti afehang oli ab alo phenang mia, Gang dokang burang ga uling, Gang berkat baga ng miama tang seng muse, Gang angmi roti phenang, gakahi kiri-kiri, miama gasa kola gonong genang, giohi phana lamal miama nama tohing rai anga gio paul. Oli ab alo angadi gakahi kiri-kiri miama maginang giohi phana lamal nama upaul.
\v 42 Sengmuse, ginang ajimi kede sampai kubal.
\v 43 Ging angami roti kede gagalehil anga miama ho rami kumpul, gilehil topuni se hora 12.
\v 44 Nama ba roti kede anga gatohing nama amu galokang 5.000.
\s YESUS JIAL TANG LAMAL
\p
\v 45 Seng muse, Yesus ang mi gasakola gonong gio pa renta, giohi gitula e'phana lamal, moe gabar edeng Betsaida mi jema, sengse Geng anga do nama tohing anga giohi jema.
\v 46 Gang angmi gipalaki sengmuse, Gang abuka tang mida sam bajang.
\p
\v 47 Orase ilkakua jema, gi e'phenang jema moe tang hahamami, Yesus galokang gie adung tati tang.
\v 48 Gang gasakola gono ng giulingse ging susalala gomimi fe, sebab eang bua ning gie e'tul goa adu. Kira-kira godu phuta il kakua go mi. Yesus angmi jial kolang tang lamal giola adu, Gang bola lamal ging lifat,
\v 49 Agani ibase ging ulingse, Gang bola lamal tarus ging lifat, anga gelang gingdo bo la tepheng, angmuse gina ng ajimi kalili orang baga ng bohula anga tepheng ba a'e
\v 50 Sebab ginang ajimi uling Yesus geli, anga muse ginang ajimi baruati anga gelang ging kalili, Ang muse Yesus angmi laju-laju giala tutuk ubagang sebola, “Nuaba takimang. Neng ba gie! Iphukang ake mali ganang.”
\p
\v 51 Ang muse Gang mate giola e'tang mida, sengmu se eang phenang angmi te ning, ginang ajimi rasa hera ng.
\v 52 Sebab gingka pahang banaga masiking Yesus tanda herang gene mia ma roti afehang gadang ibase, giomi anga do mang anamang talalu.
\s YESUS NA MA TOHING GENE MONA
\p
\v 53 Yesus gasakola gono ng giala, ging jema moe Ge nasaret ga'agual mi adung, ging angmi tiada,
\v 54 Ging mate e'tang hela, na ma tohing rai uling Yesus geli,
\v 55 Ging mate ehi mana anga miaji, seng muse, ging nama keta miama boslak tang gata gala adu. Oli ma na tata'angba ging umagia bola Yesus ae angami anga se ging galuali angami jema.
\p
\v 56 Mana tata'angba Yesus angami jema, mau de sa nagaba kota gomi, naga ba oli abangba giabung jia anga, ging nama ketang phana nama tohingrai giha hamami gita sengse ging ga bagang gohi gajuba gatopol angaba ging mide gi dinua. Ang gelang nama alalangba Gajuba gatopol anga ging degi angse ging tarus angami mona.
\c 7
\cl Ejel 7
\s LAHATALA GAPARENTA OLI MANUSIA GAHADA
\p
\v 1 Angmuse Farisi gama nusia ging adu tokumpul miama Taurat gaboma ade deng gala moe Yerusalemi adu Yesus Geng harak.
\v 2 Ging Yesus gasakola ginang adedeng gi'ulingse, ging giatang phelaba mia ma roti puni kede, olika gia tang hala banaga
\v 3 Seba b Yahudi gamanusia, oli Fari si gama nusia, gingka il ke de bado, kalo gingka giata ng anga hala sampe giata ng gagot ujia bado, sebab gidata gonong gihadaba gingdo pake jia.
\v 4 Oli Ya hudi gamanusia anga ging pestami jema nagaba oli manaba nama tohing rai angmi kumpul angase, ging il kede bado, kalo gingka gi atang hala bado, sebab gi hada anga tohing raiba, gin gdo ukarajang jia, Ga'ebeng ba ging ukarajang garupa, il phohing hala, jial mana hala, mako, sere, oli il phohi ng ebeng-ebeng gala.
\p
\v 5 Seng muse Farisi ga manusia, oli Taurat gaboma angmi Yesus geteng, “Geta baniba asakola gonong ka aphetal data gonong giha da anga pake banaga, ging kalo roti kedese gingka gia tang hala banaga?”
\p
\v 6 Yesus angmi giala tu tuk ubagang bola, “Tatabi Yesaya tutuk mia ma ingba leko-leko idang,” ubagang sebola. “Manusia adi gonong, ging Neng uada suma gitophol topol tang, ani ibase, giomi anga tatabi Naleta,
\q1
\v 7 Ging Neng uada, ibase parasuma, sebab ajaranba ging miama nama uajar anga, manusia ga'ajaran gene angaba ging pake.'
\rq Yesaya 29:13 \rq*
\v 8 Lahatala ga parenta anga gingka ugaluali bana ga, ging manusia gahada angaba puni anamang.
\p
\v 9 Angmuse Yesus di angmi giala tutuk, “Ing talalu pin tar, Lahatala gaparenta anga ing gatomba, sengse ihada angaba ing pake.
\v 10 Sebab tatami Musa tu tuk sebola, Ifa Imang anga ing malekang geng uada, ibase nama alalangba gifa gimang geng kutuk anga se, nama ging hukung giene tamina.
\v 11 Ani ibase ing ubaga ng sebola, kalo nama anu gang gifa nagaba gimang gala tutuk ubagang bola, 'Ga'untu mia nanening ba ang tarima nadirimi, pena ngba sadaka, garupa uma rugi magenang.
\v 12 Ang muse, ingka nening nening ugalolang gohi ukarajang, miama gifa gimang gada ng banaga.
\v 13 Karajang agani anga, ing Lahatala ga parenta lafang, ing ihada angba pake, mulai idata go nong tang, oli mang tohing rai ba ing ukarajang magala.
\p
\v 14 Angmuse, Yesus ang mi nama ajimi giagang, sengmuse gang giala tutuk, “Inang ajimi umagia, seng oli manggarati.”
\v 15 Il anu balelang gomi, gang piag gomi maso, piomi go mi hela angaka phela bana ga, ibase ilba piomi gomi senghise gang piag gomi kaluar angaba phela,
\v 16 Anga gelang, nama alalang angaba gafeli a'e geng U angase, gafeli anga miama uhalela umagia sengse oli mnggarati.
\p
\v 17 Seng muse, Yesus nama anga gonong gioha pha, Gang angmi e'gomi maso, Yesus gasakola gono ng angmi mulai koli tutuk anga miama ugeteng.
\v 18 Angmuse Gang angmi gia la tutuk “Angase ingdi ka manggarati banaga? Ing gelise bola nening angaba, gie balelang gomi piomi go mi maso angaka dosa bana ga?
\v 19 Sebab ilba maso angaka, piomimi maso ba naga, ibase piotok gomiba mi maso, seng muse ping phana ahapak mi phei.” (Anga Yesus ubagang se bola, mud rupa karanu ba ping kede anga ka dosa banaga)
\p
\v 20 Angmuse, Gang giala tutuk, “Nening angba manu sia gomimi kaluar anga ba dosa.
\v 21 Sebab manusia gomimi angaba, ganukung phela, oli dosa rupa rupa; buha, il gaphuning, teneta mina,
\v 22 buhata, il ujajari, maroa, phela gahalang, ta' ali tala leko, ganukung phe la, tomi takakurang, to tutuk teng ubagang, piafak phu hi, ganukung bodo.
\v 23 Il ba aji mi nama ubagang sebola phela gahalang, ang a ajimi piomi gomimi kalu ar, angaba dosa”
\s SIRO FINISIA HIAL GA IMAN
\p
\v 24 Yesus mate lamal ma na anga uhapha lamal moe Sidon oli Tirus gegoang go mi jema. Gang e'anu gomi mi maso, Gang bola tetaba ni senghise nama ake geli ganang, masiking agani iba se, nama ge'ngka go hapha banaga,
\v 25 Ging Yesus ga hojat umagia angmuse, na ma hial anu gafal setang gomimi miha, adu Yesus gi aka ejelmi, Geng uada.
\v 26 Nama anga Yunani hial, moe Siro Finisiami ugajali, gang Yesus gabagang, Yesus gohi setangba moe gafal gomimi miha anga gatiari gohi kaluar.
\p
\v 27 Angmuse, Yesus ang mi nama hial anga gala tu tuk, “Biarla nafal gonong gitula kubal.” Ka nuabana ga rotiba, Nang miama na fal gonong ginang adi, na ng miama jobal genang gang kede.
\v 28 Ang muse nama hial phenng angmi Yesus gala tutuk ubagang bola, “Tatabi, Nimang, Agani ibase, jobal gonong di maja dumang lamal, anidi afal gi mud gabutung, meja tang haru hela anga, jobal di olu kede,
\p
\v 29 Angmuse Yesus ang mi nama hial phenang gala tutuk ubagang sebola, “Kar na ang hur adi ubagang, nu aba ang bale jema. Setang afal gomimi fanangmi kalu ar jema.
\p
\v 30 Angmuse na ma hial phenang, angmi ma te bale gae'mi jema, gafalba tanang manami ta jia geng harakse, setang phenang kaluar jema.
\s NAMA GAFELI KAPHE MONA
\p
\v 31 Sengmuse, Yesus ang mi Tirusmi kaluar jema Si don lifat, Gang Galelea gaji al kolang gadang jema, mo e Dekapolis gagoang gomi.
\v 32 Angmuse ging angmi nama gafeli kaphe, oli hur gahala anu gala Yesus gola adu. Ging Yesus gabagang, gohi gatang miama nama anga geng tang mega.
\p
\v 33 Sengmuse, Yesus ang mi nama anga, gala nama tohing uhapha, Gang ang mi, gatang miama gafeli anga mitaning, tarus gang purung, sengmuse Gang angmi nama anga galebul midegi.
\v 34 Yesus angmi dokang burang gauling, ta rus Gang ekeng bili afening sengmuse Gang tutuk sebo la, “Efata” Gaubagang sebo la, “Nuaba buka!”
\v 35 Oras ang gomi nama gafeli phenang buka, oli il ba galebul pata, di gohapha gang tarus ang mi tutuk tarang tarang.
\p
\v 36 Yesus ging larang, gio hi ake il anga miama nama gala sarinta ganang. Masi king Gang ging larang, ani ibase ging oli tang usarinta magala
\v 37 Angmuse gi ng herang, tang oli baruati, ging oli tutuk ubagang se bola, Gang il karanu-karanu anga gene ganua jema. Ga ng nama kaphe gahoning muno, oli nama tutuk gaha la gene gang bisa tutuk.
\c 8
\cl Ejel 8
\s ROTI PITIOGA NAMA RIBU PHUTA KEDE
\p
\v 1 Oras anga gomimi, manu sia tohing rai adu tokum pul, oli mud joaka ae ging u, bola kede banaga. Yesus angmi gasakola ang a gonong giagang, sengmu se Gang giala tutuk ubaga ng bola,
\v 2 “Nama adi gonong Nang nomi miama gijahi, sebab ging gie nala topuni fid atoga jema, ibase gingka il joa kede banaga, oli il joa kagie ping miama giahi banaga
\v 3 Nang ka lu bola giohi giemi jema angse, ging malapal gomi lamal, anse ging joa bisa ajobing ko'la, sebab ging joa anga mana leta mi adu.”
\p
\v 4 Angmuse, Gasakola gonong hur balas gala tu tuk ubagang bola, Alangba bisa mana phohing adi go vmimi, roti pheli phana adu miama, nama ginanoang adi, giahi senghise ginang ajimi biasa kede kubal?”
\p
\v 5 Yesus angmi gieteng, “Roti adedeng ba ae ing u?” Ging ubagang bola, Roti phititoga.
\p
\v 6 Seng muse, Yesus angami nama tohing anga giala tutuk giohi me ke tang miha, seng muse Gang angami, roti hingkul phititoga phenang mia pu ni, Gang sambajang miama gadang, Gang angmi gaka hi miama gasakola anga gonong ginang, giohi pha na lamal nama tohing rai anga upaul ging kede. Ang muse ging angmi miama gio paul ging kede.
\v 7 Oli ab kakiri adedeng ae gasakola gonong ging u, Gang angmi usambajang sengmuse, Yesus angmi ab angadi miama maginang, giohi phana lamal miama gio paul.
\v 8 Nama tohing rai anga kede sampe kubal, seng muse ging angami ga galehil anga kumpul miam a gatopuni, gatohing anga hora phiti toga afing-afing.
\v 9 Gingba roti kede gito hing anga, hamper nama ribu phuta galehil, sengmu se Yesus angmi giohi giemi jema.
\p
\v 10 Angmuse, Yesus angami laju-laju e'tang mi da gasakola gala, sengmu se ging mate lali Dalmanu ta gadang jema.
\s YESUS GING GABAGANGGOHI TANDA ANU SURGA MI MATUBING
\p
\v 11 Farisi gamanusia adu sengmuse, ging angmi Yesus gala tenang babelong Ge ng soba, gohi tanda toe sor gami anu mia gitubing, ging malekang uling geli
\v 12 Yesus angami ekeng bili afaning-afening Eang ha molang gomimi sengmuse, Gang giala tutuk bola, geta baniba taphanang adi go mimi ging tanda bagang? Nang tatabi miama iala tu tuk, nangka tanda anu di miama itubing banaga oras adi gomimi.
\v 13 Sengmu se Yesus angmi bale mate gio hapha Ging angmi e' tang mida, tarus lali palika gabar edengmi jema.
\s FARI SI OLI HERODES GAMUR
\p
\v 14 Sakola gonong gitajo bing roti phana banaga, ging roti hingkul edengba a'e phana e'tang.
\v 15 Yesus giala tutuk ubagang sebola, ing iafak phahi, ujaga miama Faris, oli Herodes ga ajaran anga gadang.
\p
\v 16 Ang muse, ging miha tala tutuk mia, gingka roti phana banaga anga gada ng,
\p
\v 17 Gang uling il anga geli jema angmuse, Yesus angmi giala tutuk ubagang bola, “Getabani ba ing miha tala tutuk ubagang bola, iro ti naga? Getabaniba ing ka bisa manggarati banaga, oli ieng uling geli banaga? Getabani ba iomi anga anamang talalu anga?
\v 18 Angase ieng'u e'naga, ge tabaniba ingka uling il geli banaga? Oli ifeli u' iba se ing ka ifeli miama uhale la banaga? Ingka uieling banaga,
\v 19 Tatami Nang roti afehang gakahi, miama nama ribu afehang ginang ging kede, gilehil hingkul adedeng ging kumpul gato hing, hora adedeng ging miama mami afing-afing? Angmuse ging angmi balas bola hora karanu falung alo.”
\v 20 Oli roti hingkul phitito gaba, ing miama nama ribu phuta ginang ging kede a nga gaga lehil hora adede ng afingba ing kumpul a nga oli gatohing adedeng ng? angmuse ging hur ga bale ubagagang sebola, hora phititoga.”
\p
\v 21 Ang muse Gang giala tutuk uba gang bola, “Angse ing mangga rati jema?”
\s YESUS NAMA GE'NG TEKE BATSAIDA MI GENE MONA
\p
\v 22 Sengmuse, Yesus ga sakola gonong giala moe Betsaida mi jema, ginang adedeng nama geng teke anu gala adu, Ging Yesus gohi geng puni,
\v 23 Yesus angmi nama ge'ng teke gatang anga puni, Gang geng phana abang anga mi kaluar, seng muse Yesus angmi nama ge'ng teke anga, gatang miama ge'ng tang mega, angmuse Gang angmi geteng, angse ang a'e ulingse il geli jema?”
\p
\v 24 Angmuse, nama phe nang angmi dokang, ge'ng phuhi uling, gang ubagang sebola, Nang gie manusia gauling ibase ging anga emang hula te' ba'ae lamal jia gajoang,
\p
\v 25 Sengmu se Yesus angmi, gatang mi ama ge'ng tang mega ma gala, angmuse nama phe nang angami ge'ng buka. Geng phenang mona, gang ulingse il ajimi tarang-tara ng.
\v 26 Angmuse Gang gohi gae'mi jema, Gang gala tutuk bola, Ake dosa gomimi aphetal ganang.
\s YESUS ANGABA KRISTUS
\p
\v 27 Gaumatemi muse Yesus angmi gasakola go nong giala moe desa Kaisa ria Pilipmi jema. Ging jema fiag hahamami, Yesus anga mi gasakola gonong giete ng, Gang giala tutuk bola, Nama ubagang sebola Ne ng adi alalang?
\p
\v 28 Angmuse Ging ubaga ng bola Yohanis jial mia, joa anga ubagang bola Elia, joa anga ubagangse bola nabi-nabi tulang anga ba'anu.
\p
\v 29 Angmuse Yesus ang mi gieteng, “Kalo aganise ing bola Neng adi alalang?” Petrus ubagang sebola, “Eng angaba Kristus.”
\v 30 Angmuse Yesus ang mi giala tutuk ubagang bola, giohi ake hur adi mia ma alang-alangdi, giala tu tuk, giohi ubagang ganang.
\s YESUS GANG SUSA GANG UBAGANG
\p
\v 31 Sengmuse Yesus ang mi ging ajar sebola, Manu sia gafal anga nama male kang susa tohing miama gdang, Barate gaboma, Ya hudi gaboma, oli Taurat ga boma nama kuli gatomba sengse gene tamina, ibase teleng atoga Gang kuli bale aphetal.
\v 32 Hur adi Yesus ubagang tarang-tarang, anga gelang Petrus angmi Yesus goboga fa gabar goa seng muse gang gahapa.
\v 33 Gang bale gasakola anga gonong gauling, Yesus angmi Petrus gahapa, Gang ubagang bola, “Nua ba paleteng jema, noha pha hai iblis! sebab ingka ilba Lahatala gamau angba upi kir banaga, ibse ilba manusi a geg angba ing upikir.
\p
\v 34 Angmuse, Yesus angmi nama tohing, oli gasakola anga gi'agang, gang giala tutuk, Nama alalang ba bo la Naluali, angase gang ma lekang gadiri gafak phahi anga ga'ali gala leko seng se, ga leut anga toni sengse ma'e naluali.
\v 35 Nama alalangba bola gaual magang gene sala mat, angase gual magang anga malekang amina. Iba se nama alalangba gual ma gang amina karna Nane ge lang, gang kuli salamat.
\v 36 Nening ba miama piun tu gene, masiking il karanu bagie dunia tang adi ajimi miama gegoang gadang gene, ibase kalo piual maga ng amina?
\v 37 Neningba ping miama piual magang tilal, hi bisa salamat?
\v 38 Nama alalangba mani ang, karna Neng oli Nahur gelang, gie manusia phela gahalang, oli nama dosa ga hahamami, angse Manusia gafal di maniang, Gangka nama anga umangku bana ga, oras ga'aduma, Gimang ganua hama, malaikat ha mo lang kadulang anga gala.”
\c 9
\cl Ejel 9
\p
\v 1 Angmuse Yesus angmi giala tutuk, “Nang tatabi miama iala tutuk, ginang adedeng ba gie adimi mate adi gingka amina banaga, sampe Lahatala ga kuasa phal balolu aduma uhila.
\s YESUS MUSA OLI ELIA GALA
\p
\v 2 Jema fid talaung gomi mi, Yesus, Petrus, Yohanis oli Yakobus Gang gijali giala topuni, gilalokang toe abu ka balolu tang mida. Ang muse Yesus angmi garupa gabuala, gi hondal goami.
\v 3 Gapakiang anga huling melak aphal mamaung. Il aphal ba gie dunia tang adi, nama'anu bola il gene ga'aphal gie dunia tang garupa agani dika gala hama banaga,
\v 4 Ukaruang dinagase ga hondal goa anga, Elia oli Musa gibala di ae mate Yesus gala tutuk jia.
\p
\v 5 Ang muse, Petrus angmi Yesus galatuk, “Rabi ning rasa sa nang, kalo ning gie mana adimi. Ma'e ping halombak atoga do'du, anu miama ma menang, anu miama Elia ge nang oli anu miama Musa genang”
\v 6 Petruska bola hur anu ubagang di jadi bana ga sebab, ginang ajimi mang tatabi baruati.
\p
\v 7 Angmuse. bano adu gi nang ajiimi gio tiali, ging oli umagia se, nama gamang anu toe burang gomi hela, tutuk ubagang bola, “Adiba Nafal mamolo, Geng adiba Nang nomi miama gajahi. Geng adiba ing go halela.”
\p
\v 8 Oras anga go mimi, ging geng uling, phenang ba, nama jaoka a'e giabung mate jia banga, suma Yesus galokang.
\p
\v 9 Ging do ae fiagmi lama l hela jia, angmuse Yesus angmi parenta miama ma ginang, giohi ake nama anu kakelangdi, ilba ging uling geli anga miama, gia la tutuk ganang, sampai Lahatala gafal anga, nama amina gahamami bale aphetal.
\p
\v 10 Anga gelang gingdi hur anga puni, oli gingdi giomimi tataganing jia, sebola amina bale aphe tal anga tatabani.
\v 11 Angmuse ging Yesus geteng, “Getabani ba Taurat gaboma ubagang bola, Elia malekang adu?
\p
\v 12 Ang muse Yesus angmi giala tutuk ubagang bola, Elia gang gatula adu il karanu upiling gene ganua. Ani di se oli a'e tulis miama Manu sia gafal gadang, ubagang bola, Gang kuli fa susa lala anga mimugu, nama oli ga jajahing gababutung?
\v 13 Ani ibase Nang tatabi mia ma iala tutuk, Elia adu jema ging tadili betul miama ga dang, gimau giujali angaba ugaluali, emang hula a'e tami surat hamolang gomi tulis ubagang anga gajo ang.
\s SETANG NAMA GOMIMI MI HA GASAKOLA GONONG GATIARI JADI BANAGA
\p
\v 14 Gaumatemi, Yesus, Petrus, Yakobus, Yohanis ging bale gasakola gonong giola jema, ging ulingse manusia tohing rai ba a'e ging gole ng, sengse Taurat gaboma anga gonongba ging ae mi ha, Yesus gasakola anga go nong, giala hur mia tenang babelong jia.
\v 15 Ginang tohing rai anga, misafakami uling Yesus geli angmuse, ging baruati, ging ehi bola jema Geng tarima.
\p
\v 16 Angmuse Yesus angmi gie teng, “Nening ba ing fede miha, Taurat gaboma gonong giala tutuk miama tatadang anga?'
\p
\v 17 Nama tohing rai anga anu angami gahur balas ubagang bola, Guru, nang nafal amu anu adi gala ola adu sebab eang phela ge ng gene gang tutuk gahala.
\v 18 Miananu eang anga geng tang adu angse, gang geng bariti meke tang hela sengse gag gomi anga pu rung boku boku mihela, ga ng oli ga fehang ejel anga mi kede oli miama tonagi ling sengse, gang oli ajobi ng. Nang asakola anga gonong giohi eang anga ga tiari ibase, gingka bisa gatia ri jadi banaga,
\p
\v 19 Yesus angmi gihur balas bola, “Hai ingba manusia i'iman ka'ubanaga, Nang iala topu ni sampe tafeding? Nang tahang udagili sampe tami jia? Fal anga gala no lama!”
\v 20 Angmuse ging anga mi, fal phenang gala Yesus gola fa. Eang phela phena ng Yesus geli angmuse, ga ng mulai fal phenang gafa fili gaphaphentar. Fal phena ng gamugu, oli gag gomi anga purung boku-boku afing-afing.
\v 21 Tarus Yesus angami gimang geteng? “Tafedingba ketang adi go mugu? Gang ubagang bo la mulai gifa gogajali hela gomi.
\v 22 Eang phela ang a, miananuse gang geng phana ad hulingmi, oli jial gomimi gamugu, bola geng gene susa. Agani ibase Ang kalo bisa il joa ukarajangse, omi miama nijahi, sengse Ang niomoling.
\p
\v 23 Yesus angmi gala tu tuk ubagang bola, Angkalo bisa? Il karanu anga bisa miama namaba Geng par saja gadang.”
\p
\v 24 Angmu se fal keta gimang phena ng ko, gang ubagang bola, “Nang parsaja! Nomoling naparsaja banaga gomi adi mi!
\p
\v 25 Yesus uling sebola nama tohing anga laju-laju adu gabung kumpul, ang muse Gang angmi setang anga, gomi miama gakalila, Gang gala tutuk bola, Hai!, ingba setang kaphe, oli tutuk gahala Nang ioparen ta, nuaba nama adi gomimi kaluar, ake bale gomimi ma so ganang.
\p
\v 26 Gang angmi kalili seng muse, gang fal phena ng gafafili gaphaphentar sengmuse setang phenang angmi kaluar. Fal phenang, emang hula nama amina molo, anga gelang nama angmi anga gonong ubaga ng bola, gang amina jema.
\p
\v 27 Angmuse, Yesus anga mi fal phenang gatang pu ni gohi mate, angmuse fal keta phenang angmi mate.
\p
\v 28 Yesus e'gomi maso, gasakola gonong gilaloka ng sengmuse ging Geteng, Getabaniba ning ka setang anga gatiari jadi banaga?”
\p
\v 29 Angmuse Yesus giala tutuk bola, setang garupa agani anga, gang bisa kalu ar, kolo ing sambajang oli puasa di magala.
\s YESUS TANG OLI GA'AMINANG USARINTA
\p
\v 30 Moe momi, Yesus mia ma gasakola gonong, Ging Galelea gagoang gomi lifat. Gang bola tetabanihi nama ake gieli ganang,
\v 31 seba b Gang a'e gasakola gono ng ging ajar jia, Gang giala tutuk bola, Manusia gafal nama kuli Geng miama ma nusia gatangmi gamugu, nama kuli genetamina. Ga ng amina ibase, fid atoga gomimi, Gang bale aphetal
\v 32 Agani ibase gasakola gonong ka hur anga mang garati banaga, gingka oli ba rani geteng banaga.
\s GIAG MIAMA TATADANG BOLA ALANGBA LEBE MIPHAL
\p
\v 33 Yesus gasakola gono ng gala, ging jema moe Kapernaummi. Gang jema e'gomi maso sengmuse, Gang angmi gieteng, “Nening ba ing fede ututuk ilamal gomi anga?”
\v 34 Agani ibase ging mang taki mang, sebab fede gilamal gomi anga, ging giag mia ma tatadang, ging ubagang sebola, alangba lebeh mi phal.
\p
\v 35 Angmuse Yesus miha, Gang gasakola kara nu falung alo anga gi'aga ng, sengmuse Gang anga mi giala tutuk, Nama alala ngba bola jadi halomang, angse gang malekang ga mi fiaki, miama ajimi-ajimi anga gadang, oli il ajimi gang malekang ubalenta.
\p
\v 36 Angmuse, Yesus ang mi fal kakiri anu mia, seng muse Gang gohi gihahami mi mate. Sengmuse Gang angmi fal phenang geng karafang, Gang giala tutuk ubagang bola,
\v 37 Nama alalangba fal kalokul, garu pa gagiani adi tarima nane gomi angase, gang Nengba Neng tarima. Oli nama ala langba Neng tarima anga se, gang Nimangba Neng gahing, angaba gang Geng tarima.
\s NAMA SETEANG GATIARI YESUS GANE GOMIMI
\p
\v 38 Yohanis angmi Yesus gala tutuk ubagang gagia ni, Nimang, ning ulingse na ma setang gatiari A'ne go mimi, anga gelang ning ga hapha, sebab gingka piala topuni banaga.
\p
\v 39 Ang muse Yesus giala tutuk uba gang bola, Ake gihapa gana ng, sebab nama joaka tan da herang gene Nane gomi mi jadi banaga. ging kuli ha rak oras adi gomimi, kalo gin Nahula
\v 40 Sebab nama ba ping lafang banaga angase ae piala ba'ae.
\v 41 Adi nang tatabi miama iala tutuk, na ma alalangba jial sangker anu miama mamenang ing na, karna ing Yesus ugaluali anga gelang, gaphili talalu phal, oli gaphili ka ae bana ga banaga.
\s DOSA GELANG
\p
\v 42 Oli nama alalang ba fal kakiri ba Neng parsaja adi, ging geng gene dosa, lebe minua nama anga ba nehar fal phal angaba, anu miama got udanala sengse phana i', tang gomimi gaho lang.
\v 43 Oli kalo iatang anga, ing gene dosa, angase iatang anga pataki, sebab lebe minua iatang edeng kelang, ibase ing bisa nua hama gomimi maso, masiki ng iatang olopi a'e ibase ing naraka adba amina ba naga angba gomimi maso.
\v 44 Mana angami anga, tatami ga ipdi ka amina ba naga, oli ga'ad anga di ka te pul ubanaga, oli ka amina banaga, ani gegjia geg mega.
\v 45 Kalo oli iaka ing pha na fa dosa migamugu, anga se iaka anga pataki lebe mi nua, ing nua hamami maso, masiking iaka edeng dari pada iaka alopi kanap, iba se ing naraka ad falingba mimaso.
\v 46 Tatami mana anga, ga ipdi ka amina ba naga, oli ga'ad faling dika amina banaga.
\p
\v 47 Kalu oli ieng, ing gene dosa angase ieng kafali anga deko. Lebe minua ien ng edeng kelang, ing Laha tala ga'abang gomimi ma so, dari pada pieng kafali alopi kanap ani ibase, nama ping miama naraka ad hu ling anga miphei.
\v 48 Ma na anga, ga'ip dika amina banaga, oli ga'ad dika gene tamina jadi banaga.
\v 49 Nama ananu nama ad faling gomimi geng lahing.
\p
\v 50 Ihal anga nua, ani iba se kalo ihal angaka makil banaga, angase ing gene te tabani senghise, gang bisa bale makil? Anga gelang io mi gomi anga malekang ihal a'emi, angahise ing bi sa tala tomi anu taha anu.
\c 10
\cl Ejel 10
\s TENG PHAPHEI
\p
\v 1 Sengmuse, Yesus ang mi mate mana anga uha pha, ging moe Yudia gego ang gomi, Yordan jial mol gabar edengmi jema. Nama tohing rai adu Geng goleng Geng phalaphal, emang hula Gang biasa ging ajar anga gajoang.
\v 2 Angami anga Farisi ga manusia dibola gola adu, Geng soba, ging angmi ge teng, “Angase nama amu anu gang bisa, gahial anga phei gala tatara?”
\p
\v 3 Yesus angmi gihur balas magianang bola, “Naneningba Musa uparen ta miama maminang?”
\p
\v 4 Ging angmi ubagang sebola, Musa ujali nama amu gang surat tatara gene, sengse gang gahial anga phei gala tatara.
\p
\v 5 Agani ibase Yesus ang ami giala tutuk bola, sebab iomi anmang gelangba, Musa parenta adi tulis mia ma maminang.
\v 6 Agani ibase mulai dunia gahalo mangmi jadi, Lahatala na ma amu oli nama hial ging miama jadi.
\v 7 Anga gelang nama amu anu gang mate gifa gi mang miama gohapha,
\v 8 Anga hise gibala anga jadi giboga anu, Anga gelang gingka alo banaga, ibase giboga jadi anu.
\v 9 Anga gelang, nening ba Lahatala gene jadi anu, angase ma nusia ake ging gene tatara ganang.
\p
\v 10 Angmuse ging e'gomi maso, sakola gonong anga mi, il anga miama Yesus ug eteng.
\v 11 Gang giala tutu k sebola, “Nama alalangba gahial phei, oli nama ebeng ba gahial anga gala nika, angase gang nama hial anga ubuha,
\v 12 Oli nama hial ba ganaming geng phe i, gang oli amu ebeng gala nika, angase gang hial anga ubuha.
\s YESUS FAL KAKIRI GING BERKAT
\p
\v 13 Ging oli fal kakiri di giala Yesus gola adu, anghi se fal kakiri anga Gang ging midegi, ani ibase gasa kola gonong gihapa.
\v 14 Ibase Yesus uling geli, anga gelang Gang gomi miama sakola gonong gikalila, Gang giala tutuk ubagang bola, “Fal kakiri anga ugalo lang ging nolama, ake giha pa ganang, gingba girupa gagiani adiba, sorga anga miama gigoang gadang gene.
\v 15 Nang tatabi miama iala tutuk, nama alalangba ka sorga abang tarima, ging ka gidiri gene garupa fal ka kiri adi gonong gajoang ba naga, gingka sorga mimaso jadi banaga.”
\v 16 Sengmu se, Gang falkakiri anga go nong ging karafang, Gang gatang miama ging tang mega sengmuse berkat maginang.
\s NAMA KAFASA GING YESUS GATOMBA
\p
\v 17 Yesus gafak usadia bola fiagmi lamal, nama anu adu gahondal goami giaka phung muding. Seng muse angami geteng, “Guru Eng anga omi nua, neningba nang ukarajang anga hise, nang bisa kafasa soga geg, aphetal gegjia harak?
\p
\v 18 Yesus angmi galatutuk, getabaniba ang ubagang sebola Neng adi nua? Nama nua anuka ae banaga, suma Lahatala ga lokang,
\v 19 Ang parenta anga geli jema, Ake nama gene tamina ganang, ake nama ubuha ganang, ake il gaphuning ganang ake le ko miama saksi gene gana ng, ake nama ga'ali gana ng, sengse oli ifa iamang angaba ging uada.
\p
\v 20 Angmuse nama phe nang, angmi gala tutuk bo la, “Guru il anga ajimi nang ukarajang jema, mulai nan do nakophol gomi.”
\v 21 Angmuse, Yesus nama kophol anga gauling ang muse rasa gomi miama ga jahi, anga gelang gang gala tutuk ubagang bola, “Il anu ba do'o'kurang, jema seng se kafasa anga ajimi apha li, sengse miama nama ma siking ajimi gio paul, anga se ang kafasa Sorga geg anga dapa, sengse ma'e Na luali.
\p
\v 22 Hur anga gang umagia angmuse gang ra sa susa, gang mate bale jema, gomi susa talalu, se bab gakafasa talalu rai.
\p
\v 23 Yesus uling ilmi gole ng lamal senmuse, Gang ga sakola gonog giala tutuk ubagang bola, “Tatabi na ma kafasa anga, talalu susa Sorga abang gomimi miso,
\p
\v 24 Sakola gonong barua ti, sebab Gang tutuk garu pa agani miama gidang, iba se Yesus angmi tang giala tu tuk magala, “Hai nafal go nong, talalu susa ping kalo bola sorgami maso.
\v 25 Unta anu batul gagal gomi mi maso, anga lebe misana ng dari nama kafasa anu gang bola gafak paksa sorga abangmi maso.
\p
\v 26 Sakola gonong oli tang baruati magala, seng muse ging talatutuk uba gang sebola, “Kalo aganise nama alalangba bisa sala mat?”
\p
\v 27 Yesus angmi gi uling seng muse, giala tutu k ubagang bola, il adi mia ma manusia gadangse jadi banaga, ibase kalo bola mia ma Lahatala gadang, anga se talalu bisa.
\s YESUS GALUALI GASEFA
\p
\v 28 Petrus angmi Yesus gala tutuk, “Uling il ajimi ning miama nimota goa mege sengse ning gie ma Aluali”
\p
\v 29 Yesus giala tutuk uba gang bola, il tatabi angba Nang miama iala tutuk, Nama anudi ka perna ga'e miama gamota goa mega bado, nagaba gakaku amu, nagaba oli gakaku hial, na gaba mau gifa, nagaba oli gimang, gafal gonong, naga ba gailadagal karna Nane, oli Injil gelang.
\v 30 Oras adi gomimi, gangka gaphili tarima milipat ratu anu ba do, miama ga'e, gakaku am u, gakaku hial, gifa gimang, fal gonong, oli iladagal, ging susa lala gomimi, Agani iba se oras ba do' ae majia go mimi, aphetal gegjia geg mega.
\p
\v 31 Agani ibase na maba migitula anga, ging kuli mia fiaki, oli gingba mia fiaki anga ging kuli ma migitula.
\s YESUS GAMINANG GANG TANG UBAGANG
\p
\v 32 Ging do a'e fiagmi la mal toe Yerusalem gadang mida, Yesus ba fiag tula, gi ng rasa herang oli nama to hing rai a'e gimota goami giluali lamal, anga di rasa baruati. Yesus angmi gasa kola karanu falung alo ang a gonong giala bale. Gang giala tutuk bola, nening ba bola jadi miama gadiri gadang, anga miama giala tutuk.
\v 33 Ieng uling ping toe Yeruslem mi mida, Ma nusia gafal anga nama kuli Geng miama Barate gono ng giatangmi gamugu. Ging kuli Geng hukung gene ta mina, nama oli Geng mia ma Yahudi gamanusia ba naga, anga gonong giatang mi gamugu.
\v 34 Ging kuli gajajahing gababutung, Ge' ngmi purung, sengse nama oli Geng hapha tarus nama gene tamina, ani ibase fid atoga gomimi sengmuse Gang bale aphetal.”
\s YAKOBUS OLI YOHANIS GIBAGANG
\p
\v 35 Sengmuse, Yakobus, Yohanis Sibodius gafal go nong, ging Yesus gola adu gala tutuk bola, Guru nane ning angaba, ning miama bagangse, ang gene gaka napmi miama mamining.”
\p
\v 36 Angmuse Yesus ang ami giala tutuk ubagang bola, “Ing neningba bola ba gang Nohi miama mami nang?
\p
\v 37 Ging angmi ga la tutuk ubagang sebola, Ang ujalise ning adi anu ang miama atane goa gami hing oli anu anga Ang mia ma aphilang goa gamihing anua hama gomimi.”
\p
\v 38 Ang muse Yesus ang mi giala tutuk ubagang bola, “Ilba ing bagang jia anga ingka geli banaga, Angase kalo ilba Nang na ing bisa na, oli jial ba nama miama mameneng Nang fe la adi indi bise?”
\p
\v 39 Ging angami ubagang sebola, “Ningdi bisa!” Ilba nama mi ama mameneng Ang'na anga ningdi bisa'na, oli jial ba nama miama Afela anga indi bisa miama fela.
\v 40 Agani ibase bola ing uator, tane goa miha, naga ba phi lang goa miha, anga Neng nahak ka uator, miama ma minang jadi banaga. Ibase manaba ing adi ubagang jia anga, Gang namaba uta ntu jema angba miama gidang.”
\p
\v 41 Ging hur anga umagi a angmuse, sakola ginang karanu anga angmi giomi miama, Yakobus Yohanis gi balapi gi kalila,
\v 42 Ang muse Yesus angmi giaga ng, Gang giala tutuk bola, “Ing geli sebola gingba mi ha parenta puni, angaka Ya hudi gamanusia banaga, gi tadili gene emang hula, gi ngba gikuasa lebe miphal miama idang, Oli ging anga ba migatela, anga gelang ging namaba migalolang anga gioparenta.
\v 43 Ani ibase, ing anga ka ani banaga, anga gelang, na maba bohula jadi phal ang ase, gang malekang nama ubalenta,
\v 44 Oli nama alalang amba bohula jadi gahalomang, angase gang malekang, gadiri miama nama tohing ubalenta.
\v 45 Sebab manusia gafal ad uma angaka bola nama go hi gobalenta banaga, ibase Gang adu bola nama tohi ng ubalenta, Gang oli adu gadiri anga miama nama tohing rai anga geng tilal.”
\s BERTIMEUS GENG TEKE YESUS GAHONING
\p
\v 46 Seng muse ging jema sampe moe Yeriko abang mi, Geng gasakola gonong, oli Yeriko ganama tohing anga giala, ging bola mate Yeriko uhapha, nama ge'ng teke anu suka il babagang gane Bartimeos, Timeus ga fal, ae fiag gadingkil mimi ha jia,
\v 47 Gang umagia sebo la Yesus Nasaret fal angaba ae, angmuse gang angami Ga'agang tutuk ubagang ebola, “Yesus, Daud gafal, omi miama najahi.”
\p
\v 48 Na ma tohing rai gahapa, gohi takimang, agani ibase gang agang gamang tang karas maga la, “Daud gafal omi miama najahi.”
\p
\v 49 Yesus angmi gadili, seng muse Gang giala tu tuk uba gang bola, “Nuaba ga'agang,” Angmuse ging nama ge'ng teke anga ga'a gang ging bagang sebola “Omi gene ga'anamang, Nu aba mate, Gang a'agang,
\v 50 “Gang gajuba lapas se ng muse, nama geng teke phenang Yesus gola fa.
\p
\v 51 Angmuse Yesus ang mi gala tutuk, Neningba ang suka, Nohi ukarajang miama adang? Nama Gen g teke phenang ubagang sebola, “Rabi biarla nang bi sa uling.”
\p
\v 52 Angmuse Yesus angmi gala tutuk, “Nua ba mate jema, a'iman ba eng gene mona.” Oras ang a gomimi, nama ge'ng teke phenang mona, seng muse gang fiag afening angami Yesus galuali.
\c 11
\cl Ejel 11
\s YERUSALEM GAMANUSIA YESUS USUKA UNAFERA
\p
\v 1 Ging lamal jema ham per moe Yerusalem, Betfa ge gabung oli Betania, Zai tun abukami, Yesus gasako la alo ging gahing.
\v 2 Ga ng giala tutuk bola “Ing abang iomi goa jia anga mifa, kalo sampe jema, ing ulingse keledai ahifede phi ling anu ae mate jia, nama ka tang miha lamal bado, nama ae miama te uanodo mate jia, ing gahial anga ua hika sengse tedo ma.
\v 3 Nama joa ieteng ubagang bola, “Getabaniba ing kele dai anga uahika? “Angase ing ubagang bola, Tuhan keledai adi parlu, Gang pa ke sengse Gang bale holo ng phana adu miama ge manami anudu nata.”
\p
\v 4 Angmuse, ging jemase, keledai anu'ae e'gafiaga jel balelang gomi, fiag gomi mate jia ging harak. Angmuse ging angami keledai phenang uahiaka.
\v 5 Nama adedeng ae anga mi mate jia, angmi gieteng. “Getaba niba ing keledai anga uahiaka?”
\v 6 Ging angmi, nama anga gahur balas, emang emanghula neningba Yesus miama gia la tutuk jema anga gajoa ng. Sengmuse nama gioga lolang ging mate keledai anga tedo jema.
\v 7 Angmuse, ging keledai phenang tedo Yesus gola jema, ging gijuba miama tang piapi Yesus mida tang miha.
\v 8 Oli, nama tohing rai gijuba miama fiak gomi piapi, ging ebeng anga te' gatang iladagal gomi pata ki miama fiag gomi galala nata.
\v 9 Nama tohing rai joa gahondalmi, oli gamota goami Geng goleng agang moring ubagang bola, “Nuahama! Geng adiba, Lahatala gane gomimi berkat phana adu.
\rq Mazmur 118:25-26 \rq*
\q1
\v 10 Berkat miama pidata Daud gaparenta adu ma adi gadang! Oli suka nafera toe mana gatela-gatela mi gadang!”
\p
\v 11 Seng muse, Yesus Yerusalem mi maso, Gang e, Hamolang mi maso, Gang edeng goa, edeng goami uling, sengmuse Gang ang mi mate, moe Betaniami je ma gasakola fal karanu falung alo anga gala, sebab fidse fahela jema.
\s YESUS AGOA MAHI KUTUK
\p
\v 12 Jema gamiliali ging mate Betania uhapha Yesus gang rasa malapal.
\v 13 Gang do letami, Gang ulingse, agoamahi anu ae mate jia gafel ringbu, Gang angami mate fa, te anga ga uling, kalo gahalang gahi joa ae'u. Gang fa te anga gabung, Gang ulingse, te' anga gahi di kaj ubanaga, suma gafel galokang
\v 14 sebab oras anga ka te gahi 'u gaoras bado. Angmuse Yesus angmi agomahi anga gala tutuk, “Mulai fede adi, namaka ahi olu kede bana ga ani gegjia, gasakola gonong, ajimi Gahur anga umagia,
\s YESUS E' HAMOLANG MI JEMA
\p
\v 15 Sengmuse, ging jema Yerusalem sampe. Yesus angmi e'Hamolang gomi maso, Gang ge'ng ulingse nama a'e e'Hamolang go mimi il aphali jia, anga muse Gang angami mate mejaba nama tang il apha li, oli kaderaba nama tang aduang aphali anga bale giata kuli mega.
\v 16 Nama ba il phana e'Hamolang gabung lamal, angdi Gang ka ujali banaga.
\v 17 Sengmuse, Yesus ang ami ging ajar giala tutuk bola, “Angse ing geli bana ga, Tatami ae tulis ubagang sebola, Na e'angaba e'sam bajang, miama bangsa bangsa ajimi gidang? Agani ibase, getabaniba ing mia ma phalong gafilik gene.”
\p
\v 18 Anga gelang, barate ga kapalang, oli Taurat ga boma gonong umagia mu se, ging angami gafiag go la bohula gene tamina. Ani ibase ging gi phukang mali sebab nama tohing rai rasa sanang karna gahur dal anga gelang.
\v 19 Jema il se bola kakua angmuse, Yesus ga sakola gonong giala mate abang anga uhapha.
\s PI'IMAN MIAMA LAHA TALA ANGBA UGAPHA
\p
\v 20 Ga'komate gomi ging angami lifat, ging gieng ulingse agoamahi phenang amina mulai gadolmi hela sampe gabariking ujia.
\v 21 Petrus ugeling, angmuse gang Yesus gala tutuk, “Guru, eng uling! Agoamahi Ang kutuk phenang, amina jema
\p
\v 22 Anga muse, Yesus gihur balas bola, “I'iman parsaja anga ing miama Lahatala angba uphei
\v 23 Nang tatabi hur adi miama iala tutuk, nama alalangba ubagang bola adual adi, go hi soru tangmi'i, ga iman ka ka ojang banaga gomimi, gang oli parsaja sebola hur anga kuli jadi, angase gahu ranga gang kuli jadi, pitu tuk piubagang anga gajoang.
\v 24 Anga gelang, Nang iala tutuk, il neningba ipar saja gomimi ing phana sambajang, ing parsaja bo la ing dapa jema angase, na ma kuli gene gakanapmi miama maminang.
\v 25 Ing bola mate sambajang, ibase ing a'e il joa miama iomimi mega miama ikaku gadang, bagang ampong miama agenang, angase Pimang sorgami di, piphela anga uampo mapining.
\v 26 Ing kalo nama gahalang uampo miama maginang banaga, angase Pimangba toe sorgami dika pigahala ng anga uampo miama ma pining banaga.”
\s YAHUDI GAKAPALANG YE SUS GAKUASA UTAGANING
\p
\v 27 Ging oli, Yerusalem mi jema magala Yesus e'Hamo lang gomimi lamal, Barate gakapalang, Taurat gaboma oli Yahudi gaboma ging go la adu.
\v 28 Ging angami Geteng, Ang kuasa naneni ngba pake, miama il karanu adi ukarajang, nagaba oli alalangba kuasa anga mia ma mamenangba Ang bisa il gagiani adi gonong adi ukarajang?”
\p
\v 29 Yesus angmi gialatu tuk, “Nang bola taganing anu miama uiteng. Ing ba ke Nataganing adidi balas, Anghi ihur Nang balas, kua sa naneningba Nang pake, miama il adi ukarajang.
\v 30 Aganise Yohanis jial mia ma nama gafela anga sorgami adu e'naga, manusia mi adu? Nahur adi balas.”
\p
\v 31 Ging miha tomianu tala tutuk ubagang sebola, “Kalo Ping ubagang bola, 'Sorgami adu, angase Gang bola, Getabaniba ingka par saja banaga?'
\v 32 Kalo ping oli ubagang bola ma nusia gabung adu? Angase kapalang anga gonong na ma tohing rae anga uphali ling, oli ging geli sebola Yohanis anga tabi-tabi nabi ba'anu.
\p
\v 33 Anga gelang, ging Yesus gala tutuk uba gang sebola, “Ning ka geli banaga.” Angmuse Yesus angmi giala tutuk ubagang sebo la, “Kalo aganise Nendi ka itaganing anga gabale ge ne banaga, sebola naneni ng gakuasaba Nang phana lamal miama il adi gonong ukarajang.”
\c 12
\cl Ejel 12
\s KOLI TUTUK MIAMA NAMA PHELA SEFA GIOHI ANGGUR ILADAGAL JAGA
\p
\v 1 Yesus angmi koli tutuk anu miama giala tutuk. Na manu anggur iladagal uka rajang, Iladagal anga gang ulapak migoleng, sengmu se gang angami naphuak anu alu, anggur tapis gajial anga miama mami, sengmuse gang e' kadoku balolo anu gene, ging mimiha ang gur anga jaga. Sengmuse, gang angami nama sefa giohi ila dagal anga ukarajang, seng se oli giohi iladagal anga ja ga, gang mate mana letami jema.
\v 2 Jema gaoras bola hasil olu angmuse, gang angami nama anu gahing gohi adu, gingba iladagal ja ga anga harak, giohi iladagal gahasil anga tarima.
\v 3 Ang muse, ging angmi gahing fala phenang, gengpuni geng ha pha, ging gatiari, gang mate gatang phohing bale jema.
\v 4 Anga gelang, gang oli na ma ebeng anu geng gahi ing gohi jema. Ging angami ma te geng lapa, ging oli il rupa-rupa karanu gene mia gada ng, sengse geng gene mania ng.
\v 5 Angmuse, gang oli ga hing fala ebeng anu gohi je ma, angmuse ging mate gene tamina. Gagiani adi ging uka rajang mia nama tohing ga dang, gajoa ging hapha, oli ga joa anga ging gene tamina.
\p
\v 6 Iladagal manaking anga, gafal anu kakelang gang go mi miama gajahi, masiking agani, ibse gang panatu mia ma maginang, gang ubagang sebola, “Ging kuli nafal adi geng uada.”
\p
\v 7 Agani iba se, gingba iladagal jaga phe nang, angmi tomi anu uba gang bola adi gafal mamolo, ma'e ping gene tamina, seng se gapasaka adi ajimi ajimi ping miama pigene.”
\v 8 Sengmuse ging angmi geng puni genetamina, mia ma iladagal gamota goa mi phei.
\p
\v 9 Neningba iladagal manaking ukarajang? Gang adu sengmuse, namaba fede iladagal jaga anga, ginang aji mi gienetamina sengmuse, gailadagal gang miama na ma ebeng genang giohi jaga.
\v 10 Angase ing a'e surat hamolang ga ayat adi basa jema: “Fal ba molang fala go nong phei anga, adise miama fal pasagi anu gene,
\q1
\v 11 Adiba Lahatala u'karajang, oli karajang gagiani adiba karajang herang miama piohi uling geli?
\rq Mazmur 118:22-23 \rq*
\p
\v 12 Sengmuse, ging gafi ag gola bola Geng puni, aga ni 'ibase, nama tohing rai anga uphaliling anga gela ng, gingka barani Geng pu ni banaga. Ging bola Geng puni sebab, koli tutuk adi ging geli sebola, Yesus a'e gingba ging ubagang. Seng muse ging angami mate lamal jema.
\s PAJAK BAJAR
\p
\v 13 Gaumatemi sengmu se, ging nama adedeng ga hing giohi Yesus gola adu, Farisi gamanusia, oli Herodi an gamanusia ging adu ga tutuk anga u'fagal.
\v 14 Ging adu Yesus gabung sengmuse ging gala tutuk ubagang bola, Guru ning gelise bola Eng anga nama molo, Angka nama gaganu kung pake banaga, sebab Angka nama garupa gauli ng banaga, ibase Ang Laha tala gamau angba pake, sebab Eng anga molo-mo lo. Kalo aganise pajak bajar miama kaisar genang, anga molo e'naga?”
\p
\v 15 Angase ning bajar, e naga ning ake bajar ganang? Ani ibase Yesus gileko akal anga geli, anga gelang Gang angami giala tutuk, “Getabani ing Neng soba garupa gagiani? Ing bake dinar anu phana nola ma Nang gauling.”
\v 16 Sengmuse ging ang mi phana fa, Yesus giala tu tuk ubagang bola, “Gambar oli tulisan adi, ala lang gagambar oli alalang gatulisan?”
\p
\v 17 Sengmuse Yesus angmi giala tutuk ubagang bola, “Ilba kaisar geg angase miama kaisar genang, oli ilba Lahatala geg, angase miama Lahata la genang. Ging Yesus ga hur anga umagia, angamu se ging mang herang.
\s FARISI GONONG YESUS GETENG BOLA GAMUGU
\p
\v 18 Angmuse Saduki go nong gingba ubagang bola, nama amina bale aphetal jadi banaga anga, Yesus gola adu geteng gagiani,
\v 19 Guru Musa tulis gagiani mamining ubagang sebola, kalo nama anu gakaku amu amina, gang gahial mia gadu, aga ni ibase nama hial angka fal gala banaga, angase ga kaku amu anga gag bisa hial kalal anga gala nika, anghise gang bisa gatapha nang u, miama gakaku ba amina jema anga gadang.
\v 20 Gakaku amu ginang phititoga, amu gahalomang gang hial anu mia, gangka fal joa gala bado tarus ami na,
\v 21 Angmuse gakaku gamialo, hial anga gala nika, ibase angadi ka fal gala badose gang amina, agani dise oli ga kaku gamiato ga,
\v 22 sampe jema gaka ku ginang phititoga anga ajima gala nika ibase gang kafal gala banaga. Jema ga umatemise nama hial phe nang di amina.
\v 23 Angse jema, oras nama amina ba le aphetal gomise, nama a mu gatata'ang ba miama ganaming gene? Sebab ging takaku ginang phitito ga, ajimi nama hial anga miama gahial gene jema.”
\p
\v 24 Yesus angmi giala tutuk sebola, Il adi gonong ba miama ipikiran gene ing il ugahala, karna surat ha molang gamau, ingka geli banaga, oli Lahatala gakua sa di ingka manggarati ba naga?
\v 25 Oras ping bale aphetal gomimi, angami anga namaka tengmia teng puni banaga, ibase manusia ajimi garupa gabuala Malai kat garupa gajoang.
\v 26 Miama nama amina ba le aphetal, ing perna ae Musa gasurat gomi basa, mianu lual gomi, tatami La hatala Gang miama Musa gala tutuk ubagang bola, “Neng adiba Abraham ga Lahatala, Isak ga Lahatala, oli Yakub ga Lahatala.
\v 27 Geng angaka nama amina ga Lahatala banaga, ibase nama aphetal ga Lahatala, Ing adi tatabi namaba giga nukung il ugahla,
\s PARENTA BA TALALU PENTING.
\p
\v 28 Ukaruang dinagase, Taurat gaboma anu adu, gang umagiase ging a'e mi ha hur miama tenang babe long jia, gang ulingse, Yesus gihur balas miama magi nang anga nua, angmuse gang angmi Yesus geteng, Parenta ajimi ajimi adi, pa renta tata'angba lebe mie nas?
\p
\v 29 Yesus hur gaba le miama maginang sebola Parenta gahalomang-halo mang phenangba, Uhalela nua-nua hai Israel gamanu sia, Lahatala anga'Geng ang aba tatabi Lahatala.
\v 30 Lahatala angba iomi mia ma gajahi, iuaji-iuaji iual magang gomi, oli uaji-uaji iganujung gomimi, oli ikuat idagiri gomimi.
\v 31 Oli pa renta gami alo phenangba, iomi anga miama ikaku isa serang gajahi, emang hula ing ae iomi miama idiri ia fak phahi gajahi anga gajoang.
\p
\v 32 Angmuse Taurat ga boma anga Yesus gala tutu k, “Engba molo guru, sebab ang ubagang sebola Geng anga anu, oli nama joa ka a'e banaga, suma galokang.
\v 33 Oli piomi uaji-uaji mia ma gajahi, pimanggarati go mimi, oli pikuat pidagiri go mi, oli piomi miama pikaku pisaserang gajahi, emang hula pidiri piafak phahi ga jahi anga molo, ajimi-ajimi anga, adiba lebe penting, kalo ping miama korban bakaran oli per sembahan umega.
\p
\v 34 Yesus gauling se nama anga hur balas ga pintar gomimi, angmuse Yesus angami giala tutuk, Eng adi ka Sorga Abang galeta banaga. Gaumtemi angmuse nama anu dika barani Yesus geteng bana ga jema.
\s KRISTUS ANGA LAHATALA
\p
\v 35 Gang do ae e'Hamo lang gomima nama ajar jia, Yesus ubagang sebola, “Tetabani senghise, Torat gaboma ubagang bola Kristus anga Daud gafal?
\v 36 Daud di Lahatala ga Eang Hamolang gomimi ga ng ubagang sebola, 'Lahatala Gang Nimang ga la tutuk: Natang tane adi goami miha sampe Nang apha long anga gonong ajimi miama iaka dumang mega.
\rq Mazmur 110:1 \rq*
\v 37 Daud di ubagang se bola Kristus angaba Lahata la, Kalo anise, tetabani seng hise, ubagang sebola Kristus anga Gafal? “Nama to hing Gahur anga umagia angmuse ging rasa sanang.
\s GATADILI MIAMA TAURAT GABOMA GADANG
\p
\v 38 Gang nama ajar gomi anga, Yesus ubagang bola, iafak anga ujaga miama Taurat gaboma gonongba suka juba afening pake la mal, nama gohi uling geli sengse ging uada, lamal nama tohing rai gihahama angami.
\v 39 Sengse eha molang gomimi manaba nama, nama uada gemana angba mimiha, oli mana pa leteng perjamuan gomi. Angaba mimiha.
\v 40 Ging lamal nama hial kalal ga e' rampas, sambajang afening-afening miama gageng ge ne. Ging anga kuli hukuman lebe mitamadi angba tarima
\s SADAKA MOLO-MOLO
\p
\v 41 Sengmuse, Yesus ang mi miha gomi miama, piti persembahan anga gada ng, Gang miha namaba sadak phana maso anga gauling. Nama tohing per sembahan phana maso anga tatabi seng tohing rai.
\v 42 Sengmuse, hial kalal anu adu, Gang gaulingse, seng kahi alo ba miama sa daka gapiti anga mimaso alopi senghise gaphili anga seng edeng.
\p
\v 43 Sengmuse Gang anga mi gasakola gonong giaga ng, Gang giala tutuk bola, “Nang tatabi miama iala tutuk, Hial kalal masiking a di, geng gasadakaba gang mia maso anga lebe mitohi ng, gang miama sadaka ga piti angami, ging ebeng gi sadaka anga mikurang.
\v 44 Sebab, ginang ajimi gi milebe gomi miama mage nang, ibase hial kalal masi king adi, ilba ajimi a'e gabu ng angaba, gang ajimi pha na miama magenang.
\c 13
\cl Ejel 13
\s ORAS GAUMATEMI YESUS USARINTA OLI E'HAMOLANG GARIKIL
\p
\v 1 Yesus mate e'Hamola ng uhapa, angmuse Gasako la anu gala tutuk ubagang bola, “Guru fal-fal adi nama piling talalu enas, angbake e'ng miama gauling, oli e'e' ba nama bakung nata adi gonong di mang talalu enas.”
\p
\v 2 Angmuse, Yesus angmi gihur balas ubagang bola, angase ing e' enas piling-piling mate adi gonong geli e naga? Fal anu kakelang di kuli ka tentang miha bana ga, oli anu kakelang dika gemanami jia banaga.
\s SUSA GAHALOMANG
\p
\v 3 Yesus a'e Zaitun Abuka tang miha, gomi miama e Hamolang genang, Petrus, Yakobus, Yohanis, oli Andre as ging Yesus geteng, oras angami anga Yesus giloka ng.
\v 4 “Angbake ubagang, tafedinghi il adi gonong gang gakanapmi, oli tanda naneningba ang miama tubing kalo il ajimi adi jema gaumatemi?”
\p
\v 5 Angmuse, Yesus angmi giala tutuk, “Ing iafak ujaga anga hise nama ing gene ingka il ugahala banaga
\v 6 Nama tohing rai aduma nane phana, ging ubagang bola, 'Neng adiba Geng.' Oli, ging kuli nama hamo lang tohing rai gene gi'i man anga mugu kola.
\v 7 Ing kalo milil taliakan umagia, oli milil poku, iphu kang ake mali ganang. Il-il anga ajimi malekang jadi ani ibase, angaka gaumate mi bado.
\v 8 Tatami abang-abang kuli mate milil mia ma tatadang, raja mate mia ma raja gadang. Oli palika fa tadili ma tadili, mana-ma na kanap, malapal phal ma te. Adiba oras gahalomang, nama mulai bola ajali gake tang ba pingtang adu ba adi.
\p
\v 9 Ani ibase, iafak pahi ujaga. Nama kuli ing phana hukung tabuang gomimi, ing hukung, oli ing phana e sambajang gomimi, ing ha pha oli nama ing phana Sanhedrin oli raja-raja ga hondal goami ing parisa Nane gelang, miama dunia ugatubing.
\v 10 Ani ibase Injil malekang migatula na ma ututuk miama bangsa-bangsa adi ajimi miaji.
\v 11 Nama kuli ing phana na ma gatangmi gamugu, ani ibase iphukang ake ma li ganang, sebola hur nane ningba ing ututuk ubagang joaka ingba tutuk banaga ibase Lahatala Ga Eang Ha molangba tutuk ubagang miama ing tilal.
\p
\v 12 Oras anga gomimi, masiking gi ng jia matu ibase, ging ma te teng aphali, teng phana miama aminang miphei, mang miama fal gadang. Oli fal mate gifa gimang ging lafang sengse gieneta mina.
\v 13 Oli, nama tohing raika ging anga ging suka banaga karna nane gelang. Ani ibase nama alalang am ba tahang udagili sampe jema gaumatemise geng angaba selamat harak.
\s PHELA GAHALANG MIAMA PI APHETAL GAJAHING
\p
\v 14 “Ani ibase, ing kalu uling nama phela ae gema na banaga ibase mimate jia (pingba basa malekang manggarati), ging ba moe Yudeami malekang ehi adu al tang mida
\v 15 Nama ba a'e e'kadoku tang anga ake hela ganang, nagaba oli ake egomi maso gail pho hing e'mi phana kaluar ganang.
\v 16 Oli, namaba a'e iladagal gomimi, ake ba le mate jema gajubah mia ganang.
\v 17 Silaka phal-phal mia ma, namaba aphor, oli ging ba gifal kalokul do a'e kono na jia oras anga gomimi.
\v 18 Sambajang angahise, il adi gang ake jadi oras il mo bu gomimi ganang.
\v 19 Oli, oras anga gomimi se susa lala phal-phal kuliing tang adu, oli ilba garupa ani anga perna iaphetal gomi ka jadi bado mulai palika ka jadi bado, sampe ma oras adi ujia, oli ka tang jadi bana.
\v 20 Kalo Lahatala ka gaoras adi gene gata phokang banaga, angase manusia anudi ka selamat banaga. Agani ibase, gana ma hamolang gelang, oli Gengba ganama uolu jema anga gelang, Gang oras adi gene gataphokang.
\v 21 Kalo nama joa ala tutuk sebola, “Uling, Kristus gie adimi!' Nagaba oli uba gang bola, 'Uling, Gang moe momi!' Angase ake ge ng parsaja ganang.
\v 22 Sebab Mesias leko-leko, oli nabi leko-leko, ging kuli adu ma, ging tanda herang rupa-rupa anga gene, ping pha na fa miama fiak phela ang ami gamugu, namaba Gang uolu jema di bisa mugu ko la.
\v 23 Iafak anga ueling! Ajimi adi ka jadi bado se Nang miama iala tutuk matula jema.
\p
\v 24 Jema gafid anga gau matemise, susa phal-phal ping tang adu, Fid anga kuli kakua, oli uru dika galiali miama u'banaga.
\q1
\v 25 Id-id ajimi burang gomi mugu hela, oli kuasa ribu burang gomi Gang gafafili gaphaphentar.”
\rq Yesaya 13:10; 34:4 \rq*
\s LAHATALA GAFAL AMU ADU
\p
\v 26 “Gaumate mi, manusi a ajimi uling Lahatala Gafal amu bano dol tang adu geli, kuasa phal huling me lak anga gala topuni.
\v 27 Angmuse, Gang gama laikat ging gahing giohi je ma, Ga nama nuaba Gang uolu ae il geng phidil phu ta, palikaga topol oli bura ng gatopolmi anga ajimi phana gi topuni kumpul.
\p
\v 28 “Koli tutuk miama agoa mahi mimega anga miama ping uajar, sebola oras gabo ga anga mulai bala, oli ga fel kalokul upo ku mada, ing geli sebola fid phal ga oras adu jema.
\v 29 Agani dise oli pia phetal gomi, ping kalo uling il adi gonong jadi, angase ping geli sebola, Gang ae pifiagajel mi mate jia jema
\v 30 Nang miama iala tu tuk tarang-tarang, taphana ng taheling adika piohapha baduse, il ajimi adi gang ma lekang jadi.
\v 31 Burang palika Gang kuli ilang isik, agani ibase Lahatala Gahur Hamolang angaka ilang isik banaga.”
\s PIAFAK UPIE LING OLI PIAFAK UJAGA
\p
\v 32 “Agani dise, gafid oli ga jam, nama anu dika geli banaga, malaikat sorgami dika geli banaga, oli Gafal di naga. Suma Gimang ba galokang geli.
\v 33 Iafak anga ueling, oli ujaga, sebab ingka geli se bola tafeding senghise Gang adu ma.
\v 34 Il adi garupa emang hula nama anu fiag afening galuali anga gajoang Oras gang e' uhapha, gang karajang ana nu paul miama, gabalenta fala genang, gang oli nama ba lulung jaga anga gopa renta giohi giafak anga ujaga jaga tarus.
\v 35 Anga gelang, iafak anga ujaga, sebab ingka e mana king gabale adu ma anga geli banaga, gabale gomi anga, fid fiangka, tere ng hahama ka, nagaba oli hiph kukuleka, nagaba ko ko pingdo ae tajiaka
\v 36 Kalu gahalang ga'adu gomi anga, ping do a'e ta kuta jia
\v 37 Hur ba Nang miama iala tutuk adi, Nang oli mia ma nama ajimi giala tutuk: 'Ing malekang Giafak anga u jaga!”'
\c 14
\cl Ejel 14
\s YESUS GAFIAG GOLA BOHULA GENETAMIA
\p
\v 1 Fid phal Paska, oli fid phal roti mur gala banaga, fid alo a'e majia angase mulai. Barate miama Taurat gaboma gonong, ginang ajimi tomi anu, ging leko akal, bola Yesus gafiag gola Geng puni, sengse gene ta mina.
\v 2 Ging ubagang sebola ake fid phal gomi ganang anghise orang phal ake nama tohing rai gomi mi jadi ganang.
\s IPAL NAR WASTU MIAMA YESUS LOMANG
\p
\v 3 Oras anga gomimi Yesus moe Betania, Simon apeburang ga'emi meja tang miha il kede jia, nama hial anu sere fal pualam ipal narwastu maniama ahi gaphili phal afing phana adu. Gang gage'ng gakahi sengmuse gang ipal anga miama Yesus gabiang mi boal
\p
\v 4 Angmuse ginang adedeng angami anga tutu k manasal miama nama hi al gakarajang anga gadan g. “Getabaniba ang ipal ma niama gaphili phal garupa gagiani adi gajajahing.
\v 5 Ipal maniama gagiani adi bisa aphali gaphili sampe dinar 300 galehil, sengse gaseng anga ping bisa mia ma nama masiking upaul.
\p
\v 6 Ibase Yesus giala tutuk ubagang sebola, Getabani ba ing iomi miama nama adi gakalila? Gang karajang nuaba'anu ukarajang mia ma Nadang.
\v 7 Sebab na ma masiking anga ging iala topuni tarus, oli oras tata'a ngba gomi ing bola gio ba lenta angase ing bisa uka rajang, Agani ibase Neng adi ka iala topuni tarus ba naga.
\v 8 Nama hial adi il ba gang bisa uakarajang angba, gang ukarajang ba adi, Gang nafela matula Nangvka amina bado, oli na maka napotung bado mia gadang.
\v 9 Nang tatabi il adi miama iala tutuk, Tata mi injil adi nama a'e ututuk ubagang jia angase kara jangba nama hial ukaraja ng adidi nama kuli ututuk tarus, miama geng ugage ling gane.
\s YUDAS GANUKU NG PHELA MIAMA YESUS GADANG
\p
\v 10 Gaumate muase, Yu das Iskariot, Yesus gasakola ga anu, gang mate barate gonong giola jema, bola Yesus miama giatang miga mugu.
\v 11 Ging angmi um agia sengmuse, ging rasa sanang, ging bola seng mia ma Yudas genang. Anga ge lang Yudas oras nua gola, bola tetabani hise gang bi sa Yesus miama giatang mi gamugu.
\s PASKA GAMUD KEDE
\p
\v 12 Fid gahalomang, fid phal roti mur gala banaga ging Paska gajumba fal gene tamina, Yesus gasako la gonong getang. Ping ma na tata'angbami, mana usa diahi ping angami miha Pa ska gamud kede?
\p
\v 13 Ang muse Gang angami gasako la alo geng gahing, Gang gi ala tutuk ubagang bola, Ing kotami jema, ing ieng ulingse nama amu anu ae jial sere phana, ing geng ha rak, angase ing galuali,
\v 14 Mana tata'ang ba gang mimaso, angase ing di ang mi maso. Sengse ing e' ma naking anga gala tutuk bo la, 'Guru niala tutuk bola, Mana tata'angba, Geng oli miama gasakola gonong, giala mimiha Paska gamud kede?
\v 15 Angase, gang laku gomi gatela anu miama itubing, laku gomi phal gail phohing di nama usadia kalar. Mana angaba usadia, ping angmi mimiha il kede jial na
\p
\v 16 Sengmuse, sako la gonong ging jema moe kota gomi. Moe momi ging gieng ulingse neningba Yesus ubagang anga tatabi agani, angmuse ging anga mi mana anga usadia ging angami miha Paska.
\p
\v 17 Jema il kakua angmu se Yesus gasakola ginang karanu falung alo adu.
\v 18 Oli oras ging topuni miha il kede jia, Yesus ang mi giala tutuk ubagang bola, “Nang tatabi miama iala tutuk, ingba ping topu ni gie miha il kede jia adi, nama anu ae Neng aphali jema.
\p
\v 19 Ginang ajimi gio mi mulai susah, nama ana nu gala tutuk ubagang se bola, Pasti ka neng banaga, bukan?”
\p
\v 20 Yesus angmi giala tu tuk, Nama anga phenangba sakola karanu falung alo adiba ga'anu, Namaba ga tang miama natang gala namako gomi taning geng ba anga.
\v 21 Tatabi Lahata la Gafal anga Gang bale go la jema, emang hula ae su rat hamolang gomi tulis anga gajoang, ani ibase sila ka miama namaba Manusi a Gafal Geng aphali. Nama ba agani lebe minua nama gogali ganang.
\s YESUS GABO GA, OLI GAFE, PIOHI UPIOMI
\p
\v 22 Ging il kede jia, Yesus roti mia, sengmuse Gang angmi usambajang, Gang gakahi sengmuse miama maginang, Gang giala tutuk bola, “Nuaba mia, adiba na boga aji.”
\p
\v 23 Sengmuse, Gang sangker anggurmi angadi mia, Gang angmi usambajang, sengmuse Gang miama maginang, angmuse ginang ajimi mangko anga mina.
\p
\v 24 Yesus angmi giala tu tuk ubagang, Adiba nafe, na fee adiba miama dunia ga la palaki, Nang gabokong miama nama tohing rai ga dang.
\v 25 Nang tatabi mi ama iala tutuk, Mulai fade fid adi, Nangka anggur ga hi gajial adika na banaga, sampe jema dunia gauma temi, Nang anggur hababa na, toe Lahatala ga'abangmi
\p
\v 26 Ging dal agama anu puhi sengmuse, ging mate moe Zaitun abuka gadang jema.
\s SAKOLA GONONG YESUS GENG PHEI
\p
\v 27 Sengmuse Yesus ang mi giala tututk, “Inang ajimi adi kuli mate neil ehi, sebab tatami ae tulis ubagang sebola, “Nang kuli terang falami mugu, anga gelang jumba fal anga gonong mate ehi tiba barakang lamal.
\rq Zakaria 13:7 \rq*
\v 28 Ani ibase kalo Nang bale aphetal jema, angase Nang kuli lamal minatula, moe Galelea abang gafiag anga gadang jema.”
\p
\v 29 Ani ibase Petrus gala tutuk ubagang sebola, “Masiking ging ebeng mate eil ehi, ani ibase neng adi naga.
\p
\v 30 Angmuse Yesus ang mi giala tutuk sebola “Nang miama iala tutuk mu lai tereng adi, hiph kiakal ka kukuleka mialo badose, ang Neng una'ali mia toga jema.
\p
\v 31 Agani ibase Petrus gang gala tutuk uba gang bola naga, Masiking neng adi ala hama-hama amina, nangka eng u' naga banaga. Ginang ajimi hur ubagang garupa agani.
\s YESUS GETSEMANIMI GOMI
\p
\v 32 Sengmuse ging jema sampe moe Getsemani ba bula gomi. Gang angmi ga sakola gonong giala tutuk, “Ing adimi miha, Nang jema sambajang.”
\v 33 Gajema gomi anga Gang Petrus Yakobus oli Yohanis giala topuni, Gang rasa baruati, oli Gang rasase gaboga tamadi talalu.
\v 34 Angmuse Gang angami giala tutuk. “Nual magang adi susa talalu, mang bola amina. Ing rama-rama mana adimi miha, oli iafak anga ujaga.”
\p
\v 35 Gang giaka phei mileta ol edeng sengmuse, Gang to ku hela giaka phung muding Gang sambajang, Kalo bisa il adi gang bisa nohapha.
\v 36 Gang ubagang bola, “Abba, Nimang il karanu adi Eng angaba bisa, ilba gie Neng tang adu adi miama Noha pha, ani ibase ake Namau ganang, Eng amba amau gomimi jadi.”
\p
\v 37 Sengmuse, Gang bale ma, Gang ulingse gasakola gonong a'e kuta jia. Angmu se Gang Petrus gala tutuk. “Simon getabaniba, ang mang ta anga? Ingka nala topuni iafak ujaga jam anu gomi di jadi banaga?
\v 38 Iafak ujaga oli sambajang, anghise ingka goda soba mi mugu ganang. Pi' Eang ujali, ibase piboga aji moleng.”
\p
\v 39 Gang bale fa sambajang, hurba hama jia angaba Gang bale phana sambajang.
\v 40 Gang bale ma giuling se, ginang ajimi bale ta jema sebab gieng tamadi ta lalu, anga gelang ging bohula hur naneningba miama gahur anga balas.
\p
\v 41 Seng muse Yesus ma gamia toga, Gang giala tutuk ubagang bola, Ingdo ae ta hopang gadu jia? Seng jema, adise gaoras adu jema, ieng uling. Manusia Ga fal adise nama miama, nama phela gahalang gatangmi ga mugu.
\v 42 Nuaba mate ping jema. Uling! Namaba Neng miama nama phela gatang mi gamugu adu apal jema.”
\s YESUS NAMA GENG PUNI
\p
\v 43 Jema gaumatemi, Yesus do ae tutuk jiase, Yudas, Yesus gasakola karanu falung alo ga' anu, nama bakang phal anu gafiag tula, kalang, te ka bula, Barate phal gakapalang, Taurat gaboma, oli Yahudi ga boma gonong geng gahing giala.
\p
\v 44 Namaba Yesus mi ama nama gatangmi gamu gu, gang tanda mia gitubing ubgang bola, “Nama tata'ang ba nang gamunang angase Gengba anga. Ing geng puni, sengse Geng phana jema.”
\v 45 Yudas adu sampe angmu se, gang angmi fa Yesus gabu ng mate sengmuse ubagang bola “Rabi!” tarus gang anga mi Yesus gamunang.
\v 46 Sengmuse ging Geng puni tarus Geng pata.
\v 47 Angmuse, gingba ang ami mate anga anu kalang biri, miama Imam phal gaba lenta fala gafeli anga paras gahika.
\v 48 Yesus angmi giala tutuk, “Ing adu adi, kalang oli teboga ba phana bola Neng puni, emanghula Nang nama gail rampas anga gajoang?
\v 49 Fid kakanap Nang iala topuni, e'Hamolang gomimi, agani ibase ingka Neng puni banaga. Iba se il adi malekang jadi garupa agani anghise, surat hamo lang gang bisa gakanapmi.”
\v 50 Angmuse ginang ajimi mate geil ehi jema, galokang a'e angmi.
\p
\v 51 Nama kophol anu Yesus galuali, gang sabo bala ba'a nu miama geng baloli. Ang muse ging angami geng pu ni,
\v 52 angmuse gang mate galipa phenang, mia phegang jema sengmuse gang mate gadura ehi.
\s YAHUDI GAMANU SIA YESUS GENG HUKUNG
\p
\v 53 Seng muse ging angmi gala Barate gami phal oli Ba rate gakapalang, Yahudi gabo ma, oli Taurat gaboma giabu ng topuni kumpul.
\v 54 Petrus, Yesus galuali leta-leta. Jema moe Barate gakapalang gaphal gababula gomimi, Gang angami nama jaga ang a gonong, giala miha ad fa ling ap, giboga anga gene gatutung.
\p
\v 55 Barate gakapalang go nong, oli makama agama ging tarus Yesus gohi tutuk anghi ging bisa gagahalang harak, anghise ging bisa gene tamina, ani ibase gingka gaga halang harak banaga.
\v 56 Angami anga nama tohing rai miama saksi leko tutuk gene, bola Yesus Geng gene gahala, ibase gihurka hama banaga ajimi tafelung mugu.
\p
\v 57 Angmuse nama ede deng angmi mate leko tutuk miama Yesus Geng lafang, ubagang bola,
\v 58 “Ning umagia, Gang ubagang bola Gang e'Hamolang manusia gatang ba miama gene adi gang garikil, sengse Gang bakung fid atoga gomi, manu sia gatangbaka miama gene ba naga.
\v 59 Masiking agani ibase gihurba miama Geng lafang angaka taluali mugu banaga.
\p
\v 60 Angmuse Barate ga phal hamami mate, gang angmi Yesus geteng, geta baniba angka nama tutuk miama adang adi gihur ba las banaga?
\v 61 masiking ani ibase, Gang mang taki mang tarus, Gang ka Barate gakapalang gahur angadi ba las banaga. Barate gakapa lang angmi tang geteng, Aga nise Eng adiba Mesias Laha tala Gafal, Hamolang?
\p
\v 62 Yesus ubagang sebola “Neng phenang ba' adi.” Ing kuli Ma nusia Gafal uling geli, Gang toe Gimang ga Kuasa Phal gatang tane goa miha, Gang oli bale bano dol tang burang gomi adu.”
\p
\v 63 Gang angmi gajuba ga kahi, gang ubagang bola, geta baniba ping do lamal saksi gola jia?
\v 64 Gang Lahatala gahula jema, indi fanangmi umagia jema. Angse ing imau anga bola tetabani? Ginang ajimi ubagang sebola maleka ng Geng hukung ge netami na.
\v 65 Nama adedeng mu lai gopurung, gia fakal utiali seng muse, ging angmi Geng tumbuk, sengse ubagang bo la, Angbake nubuat. Pagafe gonong Geng tarima ging mang Geng lapa.
\s PETRUS YESUS UGA'ALI
\p
\v 66 Petrus do'ae Barate phal, gababula gadumang goa milamal jia, nama hial Ba rate phal gabalenta fala anu adu.
\v 67 Gang ulingse Petru sa'e mate ad ap jia, angmuse nama hial phenang angmi uling geli tarus gala tutuk, “Eng adidi Yesus Nasaret fal anga gala topuni.
\p
\v 68 “Ani ibase Petrus ga'ali ubagang bola, nangka nama anga geli banaga, oli a'tutuk adi nangka manggarati banaga, “Agmuse gang fa lulung gafiaga jel mi mate jia se hib di angmi kukuleka.
\p
\v 69 Balenta fala hial anu anga oli uling Petrus geli, angmuse gang oli nama angami anga geteng sebola, Nama adidi Geng momo ga'anu.
\v 70 Angmuse, gang angmi tang oli leko magala, oli ukaruang dinagase, nama ba angami mate anga, angmi Petrus gala tutuk ubagang bola, “Eng adidi tatabi nama momo ga'anu, sebab eng adidi Galelea gamanusia.”
\p
\v 71 Angmuse gang angmi kutuk oli sumpa ubagang sebola, “Namaba ing adia uba gang jia anga nangka geli ba naga.”
\p
\v 72 Mang safaka dina gase hiph kiakal di kukuleka gamialo, ang muse Petrus angmi Yesus gahurba Gang miama gala tutuk anga gang ugeling. “Hiph kiakal ka kuku leka mialo badose, ang fana ngmi Neng uaga miatoga je ma.” Angmuse Petrus ko anga tahang udagili jadi banaga.
\c 15
\cl Ejel 15
\s YESUS PILATUS GAHODAL GOA
\p
\v 1 Koko jiase, Barate ga kapalang, boma-boma, oli Taurat gaboma gonong, miama Sandhedrin gonong ging topuni miha sidang. Sengmuse ging Yesus Ge ng pata, ging angami mate gala jema moe miama Pila tus gatangmi gamugu.
\p
\v 2 Sengmuse Pilatus ang mi geteng. Angse Eng adi tatabi Yahudi garaja? Gang gihur balas bola, Engba a'e ubagang sebola Neng adi Yahudi garaja.
\p
\v 3 Angmu se Barate gonong taganing isa-isa miama gadang, oli Geng gene gahala.
\v 4 Angmuse Pilatus ang mi tang geteng magala, “Geta baniba angka nahur adi balas banaga? Uling, na ma tohing rai hur miama adang Enggene gahala.”
\p
\v 5 Masiking agani ibase, Yesus ka gahur balas bana ga anga gelang Pilatus dihera ng.
\s YESUS BARABAS GALA
\p
\v 6 Jema fid phal Paska ga dang, Pilatus biasa nama hukung anu lapas, kalo gin g gabagang.
\v 7 Nama hu kung anu gane Barabas, ge nganga, suka tota orang, ilgajahing, anga gelangba nama geng hukung, gang oli nama gene tamina, oras gi tota orang gomimi.
\v 8 Nama tohing rai adu Pilatu s gabagang, emang hula gang biasa ukarajang teta banise, oras angadi maleka ng ukarang gene agani.
\p
\v 9 Angmuse, Pilatus gihur gabale miama maginang gang tutuk sebola, Angse ing ujali namaba Yahudi ga raja adiba nang Geng lapas.
\v 10 Sebab gang geli sebo la, Barate gakapalang geng miama magenang anga, ging giomi miama gaketa,
\v 11 Anga gelang, Barate gakapalang gang nama tohing giomi tang, Pilatus gohi Barabas angba lapas miama maginang.
\p
\v 12 Angmuse Pilatus gia la tutuk, Angase neningba nang malekang ukarajang, miama namaba ing ubaga ng bola Yahudi ga Raja adi gadang?
\p
\v 13 Ang muse ginang ajimi, kalili ubaga ng bola, “Geng miama leut uhalia, Geng mia leut uhalia
\p
\v 14 Angmuse Pilatus ang mi giala tutuk, “Getabani? Gahalang naneningba Gang ukarajang ba, ing bo la Geng miama leut uhalia? Agani ibase, ging kalili gia mang tang phal magala, “Geng halia
\p
\v 15 Miama na ma tohing gomi gasang ge ne, Pilatus angmi Barabas lapas maginang. Nama liag mia Yesus farisik sengmu se, Geng mia maginang ging miama leut uhalia.
\s NAMA YESUS GAHULA OLI GEN SANIKONG
\p
\v 16 Tentara gonong, Yesus antar gala istana go mimi maso. Angba hur parisa ga'e, ging angmi tentara ajimi ging kumpul.
\v 17 Sengmuse, ging angmi juba tamumung, anu magenang Gang pake. Ging oli sindal anu hana gamagang di u', miama Yesus genang Gang pake.
\v 18 Sengmuse ging angami Geng tabe ubaga ng sebola, “Haromat miama Raja Yahudi gadang!”
\v 19 Ging phul anu miama gabiang anga mihapha, sengse ging oli Gopurung, ging geng somba,
\v 20 Ging Yesus gahula gama nanti sengmuse, ging Yesus gajuba tamumung phena ng ahiaka, Gapakiang ba gi ng miama magenang Gang pake, seng muse ging Geng phana kaluar, gala jema leut uhalia.
\s YESUS LEUT UHILA
\p
\v 21 Namaba angmi lifat ging geng paksa, Simon Ki rene gamanusia ging geng paksa, gohi gomoling leut anga toni, gang moe desa miadu, Geng anga Alesan der oli Rifus gimang, ging gohi leut anga moling toni.
\v 22 Senmuse, ging Yesus gala jema moe Golgota (gaubagang sebola, nama gabiang tato mana) abuka tang,
\v 23 Ging angmi ang gur mur miama gala togau sengmuse miama magena ng, ibase gang gaga.
\v 24 Sengmuse ging Geng mia ma leut uhalia, ging oli ga pakiang anga miama to paul, ging oli lot biri, anghi se bakang tata'angba mia ma nama ananu gegene.
\p
\v 25 Oras anga gomi, pas godu atoga, angmuse ging Geng halia.
\v 26 Oli ging il anu mitulis miama Yesus genang, karna ging Gahula ging tulis ubagang gang bola, “Geng adiba Yahudi ga Raja.”
\v 27 Geng miama perampok alo gala topuni nama ging halia. Anu gata ne goa oli ganu ga philang goa.
\v 28 Anga hise surat hamolang gene gakanapmi tami ae tulis ubagang sebo la, Gengdi a'e nama phela gala taganang.”
\v 29 Namaba fiag anga galuali, ginang ajimi tutuk gahula gamananti, sengse ging oli gibiang gafafili uba gang sebola, “Hai, Engba ubagang bola Ang e' Hamo lang garikil sengse, Ang oli bakung mia nata fid atoga gomimi.
\v 30 Nuaba adiri gene salamat, sengse mate leut dol anga tang hela.
\p
\v 31 Agani dise, oli barate gonong, Taurat gaboma go nong ajimi gahula, sengse fa'anu gala tutuk ubagang sebola, “Gang nama ebeng ging gene salamat ibase Gang gadiri gene salamat jadi banaga!
\v 32 Biarla Mesias Israel garaja anga leut dol tang hela, anga hi se nama ajimi geli, anga hi se ging bisa parsaja. Gingba Yesus gala hama-hama na ma ging halia angadi oli ga hula tutuk ubagang agani.
\s YESUS AMINA
\p
\v 33 Galuang godu tala ung gomi, il kakua rangga pak manusia tang adu galu ang sampe godu tukanu, Yesus angmi agang gaman g
\v 34 phal-phal ubagang, Eloi-eloi lama sabakh tani, gamang garati sebola, O'La hatala, O'Lahatala getabani ba ang Neng phei?
\p
\v 35 Gi ng Gahur anga umagia ang muse ginang adedeng ang mi mate anga ubagang se bola, “Ing bake ieng uling oli ifeli halela, Gang Elia ga'agang jia.”
\p
\v 36 Ang muse nama anu angmi ehi, gang angmi ga bus edeng mia sengmuse, miama anggur kalila miga mugu, miama phul anu upa ta taning mida magenang gohi na, sengmuse ging ub agang sebola, “Biarla ping bake gauling kalu gahala ng Elia adu gomoling gala hela”
\p
\v 37 Gaumatemi Yesus angmi agang gamang gene phal-phal, sengmuse Gang angami ekeng ganu gu.
\p
\v 38 Oras anga gomi saboba nama miama haka gene, e' Hamolang gomimi takahi ualo, toe gatela hela sampe galolang ujia.
\v 39 Tentara gakapalang ba a'e Yesus gomi goa ma te jia, Yesus mulai bola eke ng gamugu garupa tetaba ni anga gang geli. Anga ge lang gang ubagang sebola, “Tatabi nama adi Lahatala Gafal.”
\p
\v 40 Momi anga nama hial adedeng moe leta-leta mate gieng uling, angami anga Maria Magda lena, oli Maria Yakobus kophol, Yoses oli Salome
\v 41 Mulai Yesus moe Galele ami, ging galuali sengse oli gobalenta. Oli momi anga nama hial ebeng tohing rai Yesus gola adu sengse, ga la hama-hama moe Yerusalem mi jema.
\s NAMA YESUS GAPOTUNG
\p
\v 42 Il gomi kakua jema, oli fid anga gomimi ging gia fak usadia, sebab peng fid se Sabat gafid.
\v 43 Yusuf Arimatea adu, geng angadi Majelis phal gamanusia ba anu, geng anga nama geng uada, Geng angadi a'e mi ha Lahatala gafiag anga ubaing jia. Gang gadiri ge ne barani sengmuse gang jema Pilatus geng harak, Yesus gabaring anga ba gang.
\v 44 Anga gelang Platus di baruati sebola Yesus amina jema, Gang angmi tentara gakapalang anga gonong gi'agang ta rus gieteng sebola, tatabi Yesus amina jema e'do,
\v 45 Pilatus geli jema ang muse, gang tentara gakapa lang gohi Yesus gabaring anga miama Yusuf genang.
\v 46 Yusuf angmi sabo ba la pheli, seng muse Yesus gabaring anga gala hela mi ama mami baloli seng mu se, ging gala jema kumbur gomi gapotung. Kumbur anga abuka fal ba nama alu. Ging fal ba gakola mia ma kumbur gafiagajel anga takali.
\v 47 Maria Magdale na, oli Maria Yesus gifa, ging manaba nama Yesus mami gata anga geli.
\c 16
\cl Ejel 16
\s YESUS BALE APHETAL GA HOJAT
\p
\v 1 Jema Sabat ga fid lifat. Maria Magdalena, Maria Yesus gifa. Oli Salome, ging bunga oli miama jial mania ma gala phana Yesus gada ng tang jema miama dang uboal,
\v 2 Ildo ko-ko fid ga halomang, Minggu anga go mi, fid ka mada bado, ging moe kumburmi jema
\v 3 Ging tala tutuk ubaga ng sebola, “Alangba bisa fal phal kumbur gafiagajel takali anga gakola?
\p
\v 4 Angmuse ging gatela uling mida, ging gieng ulingse, fal phal talalu, phenang nama gakola jema.
\v 5 Ging kumbur gomimi maso, ging gieng ulingse, nama kophol anu juba aphal pake, a'e kumbur ga bar tane goa angami miha jia. Angmuse ging baruati.
\p
\v 6 Nama phenang angmi giala tutuk, “Ake baruati ga nang, ing Yesus Nasaret falba, nama Geng halia je ma angaba gola, Gang ka gie adimi banaga Gang ba le aphetal jema, Uling gema na nama Geng miama ma mi gata ba' adi.
\v 7 Sengba ing jema sengse gasakola gonong, oli Petrus gala tutuk bola, Gang a'e ifiag tula moe Galelea abang anga gadang jema. Moe momise ingkuli Geng harak, emang hula Gang miama iala tutuk jema anga gajoang.”
\p
\v 8 Seng muse ging kumbur gomi kaluar ging mang ehi, kumbur uhapha, sebab gipuhug mali tang oli baruati di magala, ging ka hur anu kakelang di mia ma nama ging harak gala tutuk banaga, sebab giphu kang mali. [Oli hurba Gang giohi miama Petrus oli ga kaku gonong giala tutuk anga, ging angmi laju-laju miama giala tutuk. Gauma temi Yesus gadiri galokang angaba nama geng gahing lamal mate mulai fid mada sampe fid mugung ujia, je ma hur nua hamaba ka ga laleko banaga, oli salamat geg jia anga, giohi phana tutuk ubagang. Tatabi]
\s YESUS GAFAK MIAMA GA SAKOLA UGATUBING
\p
\v 9 Yesus bale aphetal gakoko, fid gahalomang minggu anga gomimi. Gahalomang-halomang anga Gang gafak miama Maria ba mianu Yesus gase tang phititoga gomimi mi ha gatiari anga ugatubing.
\v 10 Sengmuse, Gang anga mi jema, ging ba mianu Yesus ging topuni hama-ha ma aphetal, ging do a'e su sa, oli ko gomi giala tutuk.
\v 11 Ging umagia sebola Yesus bale aphetal jema, tang ging oli uling geli je ma, agani ibase ging ka parsaja banaga.
\p
\v 12 Jema il anga gaumate mi angmuse, Yesus oli gafa k phahi gabuala miama na ma ebengmi mega, miama nama aloba moe desami jema ugatubing.
\v 13 Ang muse ging bale jema, il adi miama gikaku gonong gia la tutuk, ibase gikaku gae beng anga gonong, ging ka parsaja banaga.
\s YESUS GA SAKOLA GONONG GIALA TUTUK
\p
\v 14 Seng muse Gadiri ga lokang gafak phahi miama gasakola ginang karanu falung anu ugitubing, ging ae miha il kedejia, Gang gia la tutuk, sebab giomi ana mang gelang. Sebab gingka namaba uling geli anga go nong parsaja banaga, ga' amina oli gabale aphetal gomi.
\p
\v 15 Gang angmi gia la tutuk ubagang bola, “Nuaba jema dunia adi mia ji, Injil adi phana ututuk uba gang, miama il karanu ba gang majadi ajimi giala tu tuk.
\v 16 Alalangba parsaja jangase jial miama gafela ging salamat harak, ibase gingba parsaja banaga ang ase nama ging hukung.
\v 17 Oli tanda-tanda adi, nama parsaja gala topuni: Nane gomi ging kuli eang phela nama gomimi miha gatiari, hurba gingka geli banaga (hur haba) angaba ging bisa ututuk,
\v 18 Ging bisa giatang miama mong puni, ging oli aminang gara song na di, ging ka amina banaga, oli il rupa karanu bola ging gene silaka di ja di banaga. Ging oli gia tang miama nama keta tang me ga angase nama keta jadi mona.
\s YESUS SORGA MI MIDA
\p
\v 19 Tuhan Yesus, hur anga gonong miama giala tutuk sengmuse, Gang toe Sorga mimida Gimang gatang tane goa miha,
\v 20 Seng muse, ging mate jema ma na-mana taganang. Lahata la giala topuni, anga gelang Gahur dal anga tang phili ng kuat magala, sebab tan da herang rupa karanu anga giala topuni gelang.