ret_reg/41-MAT.usfm

1799 lines
167 KiB
Plaintext

\id MAT
\ide UTF-8
\h Matius
\toc1 Matius
\toc2 Matius
\toc3 mat
\mt Matius
\c 1
\cl Ejel 1
\s YESUS KRISTUS GATAPHA NANG
\p
\v 1 Adiba Yesus Kristus gataphanang gasurat, Daud gafal, Abrahim gafal.
\q1
\v 2 Abraham anga Isak gimang, Isak anga Yakob gimang, Yakob anga Yahuda oli gakaku gonong gimang,
\q1
\v 3 Yahuda anga Peres oli Zerah gimang, gifa anga ganeba Tamar. Peres anga Hezron gimang, Hezron anga Ram gimang.
\q1
\v 4 Ram anga Aminadab gimang. Oli, Aminadab anga Nahason gimang. Nahason anga, Solmon gimang.
\q1
\v 5 Oli Salmon anga Boas gimang, gifaba gane Rahab. Boas anga Obed gimang, gifaba gane Rut. Obed anga, Isai gimang.
\q1
\v 6 Oli Isai anga raja Daud gimang Oli Raja Daud anga Salomo gimang. Salomo Gifa angaba Uria gahial tula anga.
\q1
\v 7 Salomo anga Rehabiam gimang. Oli Rehabeam anga Abia gimang. Abia anga Asa gimang.
\q1
\v 8 Asa anga Yosafat gimang. Oli Yosafat anga Yoram gimang. Oli Yoram anga Usia gimang.
\q1
\v 9 Usia anga Yotam gimang. Oli Yotam anga Ahas gimang. Ahas anga Hizkia gimang.
\q1
\v 10 Hiskia anga Manase gimang. Manase anga Amon gimang. Amon anga Yosia gimang.
\q1
\v 11 Yosia anga Yokhonya gimang, oli gakaku gonong gala, Mulai oras anga go mimi sengphohingse nama ging phei moe Babelmi jema.
\q1
\v 12 Nama ging phei Babel mi jema. Yokhonya Saltiel gimang. Saltiel anga Serubabel gimang.
\q1
\v 13 Serubabel anga Abihud gimang. Oll Abihud anga Elyakim gimang. Elyakim anga Azor gimang
\q1
\v 14 Oli Azor anga Zadok gimang. Zadok anga Akhim gimang. Oli Akhim anga Elihud gimang.
\q1
\v 15 Elihud anga Eleazar gimang Eleazar anga Matan gimang. Oli Matan anga Yakub gimang.
\q1
\v 16 Yakub anga Yusuf Maria ganaming gimang. Maria gengmi senghise Yesus Nama bola Kristus gogajali.
\p
\v 17 Jadi mulai Abraham tang aduma Daud ujia, topu nise taphanang karanu falung phuta (14). Oli mulai Daud tang aduma nama ging phei moe Babelmi jema topunise Taphanang karanu falung phuta (14.) Oli mulai moe Babelmi sam pai aduma Kristus ujia topuni se taphanang karanu falung phuta (14.)
\s YESUS KRISTUS UGAJALI
\p
\v 18 Yesus Kristus ugajali gomi gasarinta anga gagiani: Oras anga gomimi, gifa Maria Yusuf gala tenang eli jema, ib ase gingka tupuni aphetal bado. Gang Eang Hamolang gomimi aphor.
\v 19 Ganami ng Yusuf anga aphtal hamo lang anga gelang, gangka bola Maria geng gene mani ang banaga, nama tohing gahahamami, anga gelang gang bola takimang-takima ng gatenang eli gafiag anga gene gahika.
\p
\v 20 Agani ibase, Yusuf do il anga upikir jiase, Lahatala ga malaikat adu gafak miama ugatubing jal gomimi, uba gang sebola, “Yusuf Daud ga fal, ake aphaliling Maria anga miama ahial gene, sebab Fal ba gotok gomi anga Eang Ha molang gakarajang.
\v 21 Ga ng kuli fall Amu anu ugaja li, ang Gane ma'U, ubagang sebola Yesus, sebab Gang angba, Gamanusia ba a'e dosa gomimi anga gonong Gang ging gene salamat.”
\p
\v 22 Il adi kuli ajimi gene gakanapmi, emang hula neningba Lahatala Gang miama Ganabi gonong giag mi ubagang jema anga gajo ang.
\v 23 “Ieng uling nama naphata anu kuli fal amu anu ugajali. Ging kuli gane miama 'u, Imanuel.” Gamang garati ubagang sebola, “Lahatala Gang piala topuni.”
\v 24 Yusuf go'joku mate, gang ukarajang emang hula, neningba Lahatala gamalai kat miama gala tutuk anga gajoang, angmuse gang ang mi Maria miama, gahial gene.
\v 25 Agani ibase gangka ga bung ta hial amu banaga, sampe jema fal amu anga ug ajali. Yusuf gane ma 'u, Yesus.
\c 2
\cl Ejel 2
\s MAJUS GONONG YESUS GENG SOMBAH
\p
\v 1 Yesus nama Betlehem Yudeami gogajali, Raja Hero des gaparenta gomi, Majus gonong moe fid madang gegoa, ging Yerusalem mi adu.
\v 2 Ging taganing se bola, “Ae mana tata'angmi, Gengba raja Yahudi, nama ahifede ugajali anga? Ning moe fid madang gegoami, uling ga id geli jema, anga gelangba ning bola adu Geng somba.”
\v 3 Oras Ra ja Herodes gang hur anga umagia angmuse, geng oli miama Yerusalem gamanu sia ginang ajimi giomi anga susa talalu.
\v 4 Ang muse gang anga mi Barate gakapalang, oli Taurat gaboma, abang go mimi anga ajimi ging kum pul. Sengmuse Gang anga mi gieteng sebola Kristus anga nama ae miama ma na tata'angba mi gogajali.
\v 5 Ging anga mi giala tu tuk sebola, “Moe Betlehem Yudea gegoami, tami nabi gonong ae tulis sebola:
\q1
\v 6 'Emba Betlehem Yuhu da gapalika, eng anga ka ol talalu banaga, a'e Yahuda gaparenta gahahamami, engmi angaba nama anu kuli ihahama angami ba kung mate parenta puni, Gang kuli Israel gamanusia anga gonong, ging terang.'”
\rq Mikha 5:2 \rq*
\p
\v 7 Angmuse Herodes angami takimang-takima ng majus gamanusia anga gonong giagang, gang ang mi taganing miama id'ba ging uling geli anga gada ng.
\v 8 Angmuse gang angami giohi Betlehem gadang jema, gang giala tutuk sebo la, “Ing jema Fal kalokul anga Geng parisa nua-nua. Ing kalo Geng ha rak jema, angase Ing bale nola adu miama nala tutuk, anghise nendi jema Geng somba.”
\p
\v 9 Ging raja gahur anga umagia sengmuse ging angmi jema. Uling id'ba ging fid madang gegoa mi uling geli anga gifiag tula. Ging lamal sampe jema Fal kalokul ba a'e ta jia anga gadangmi gadili.
\v 10 Ging uling fal kalokul anga geli angmuse, giomi anga sana ng oli ging mang tang usuka unafera
\p
\v 11 Ging e'gomi maso sengmuse, ging fal kalokul oli miama Maria, gifa gala ging harak. Sengmuse ging angmi giaka phung mudi ng tarus Geng somba. Ging angami sadaka gemana anga buka, sengmuse sada kaba ging phana anga ging miama Magenang, phena ngba mas, kemenyan, oli mur gala.
\v 12 Nama jal gomi mia giala tutuk sebo la, Ging ake bale Herodes gadang jema ganang, ibase fiag ebengba galuali bale ii abangmi jema.
\s PARENTA GIOHI E'HI MESIR GADANG JEMA
\p
\v 13 Majus gonong ging lamal jema sengmuse, La hatala gamalaikat adu, jal gomi miama Yusuf gala tu tuk sebola, “Nuaba mate, Fal anga miama gifa gala ehi Mesir palika tang jema, mo mi miha, sampe Nang bale iala tutuk, sebab Herodes ae fiag gola bola, Fal anga genetamina.”
\p
\v 14 Angmu se Yusuf angmi kakua gomi mate, Fal anga miama gifa gala, giala ehi moe Mesir palika leta tang jema.
\v 15 Ging angami miha sampe Herodes amina, Anga hise fermanba nabi gonong uba gang anga gene gakanap mi sebola: “Moe Mesir palika tang Nang Nafal Ga'agang.”
\rq Hosea 11:1 \rq*
\s BETLEHEM GAFAL AMU AJIMI NAMA GIENE TAMINA
\p
\v 16 Angmuse Herodes pikir sebola Majus anga gonong ga'ali jema, anga gelang gang tatabi gomi kalila. Anga muse gang ang ami parenta, nama gohi fal amuba moe Betlehem mi, nagaba oli abang-abang ba ae gabung jia anga ajimi gene tamina, mulai fal tung alo gadumang goa, mulai oras majus gonong gi adu gomi angami taganang.
\v 17 Anga hise, neningba nabi Yermia ubagang anga jema gakanapmi:
\q1
\v 18 Nama gamang anu Ramami nang umagia' Ko umatuaki-umatuaki, Rahel gang gafal gonong gako. Nama gasenang jadi bana ga, sebab gafal gonong ae banaga jema.
\s PARENTA BALE ISRAEL GADANG JEMA
\p
\v 19 Jema Herodes amina seng muse, Lahatala gama laekat adu gafak miama Yusuf ugatubing jal gomi, Mesir palika tang,
\v 20 Uba gang sebola, “Nuaba mate, Fal anga miama gifa gala moe Israel mi jema, sebab namaba bola Fal genetami na phenang amina jema.”
\p
\v 21 Angmuse, gang mate Fal phenang miama gifa gala bale mate Israel abang gadang jema.
\v 22 Agani ibase gang umagia sebola Arkalaus ba Yudeami gimang Herodes geng tilal parenta puni, ang a gelang Yusuf gaphukang mali, gangka angmi jema banaga. Gang oli gajal anga ugeling magala, anga ge lang gang Galelea ba mije ma.
\v 23 Yusuf jema moe abang anu gane Nasaret angami miha. Anghise nabi gonong gihur anga gaka napmi, Nama kuli ubaga ng sebola, Yesus anga Nazaret fal.”
\c 3
\cl Ejel 3
\s YOHANIS GANG GASARINTA
\p
\v 1 Oras ba a'e mjia gomi mi, Yohanis jial mia nama gafela, gang moe Belantara Yudea mi sarinta.
\v 2 Gang ubagang sebola, “Nuaba iafak ubaruati sebab Surga abang gaoras adu apal jema.”
\v 3 Mianu Geng angaba nabi Yesaya ubagang sebola, “Nama gamang anu moe Belantara babula gomi agang moring ubagang sebola, 'Ing fiag anga usadia mia ma Pimanaking Gadang, Gafiag anga gene gang molo.'”
\rq Yesaya 40:3
\rq*
\p
\v 4 Yohanis galokang gapa kiang anga unta ga'amudi, oli gahaphakang baloli anga, te' phualba miama baloli. Gamud anga kamet, oli fani gajial.
\v 5 Angmuse Yerusalem gamanusia, nagaba oli Yudea gagoang gomi gama nusia oli Yordan gadingkil goa gamanusia anga ajimi gola adu.
\v 6 Angmuse Yohanis Yordan jail, miama gifela sengse oli giohi gi phela gahalang ajimi umangku.
\p
\v 7 Agani ibase, Yohanis gang ulingse Farisi oli Saduki gamanusia, tohing rai adu bohula, jial miama gifela, Gang giala tutuk se bola, 'Hai ingba mong ka ming gafal gidat, alalang ba iohi Lahatala gomi kalila adi geil'ehi?
\v 8 Anga gelang, nuaba iomi gagahi angaba miama matubing, sengse iafak anga ubarua ti.
\v 9 Oli ake iomi gomimi ubagang sebola, 'Ning adi nidata tulangba Abraham, Nang tatabi miama iala tutuk, Lahatala Gang bisa fal rupa karanu baharu adi gonong miama Abraham gafal gidat gene, kalo ingka parsaja banaga.
\v 10 Mulai oas adi gomi mi, takse nama usadia mia ma te'bariking tang mega jema, anga gelang, te' tata' angba gahi u' ibase, gahi angaka nua banaga anga se, nama kuli haba gakola.
\p
\v 11 Nang jial adi miama ifela gaubagang sebola ing iafak ubaruati jema. Agani ibase Nama anu a'e naluali adu jia, Geng anga Gakua sa anga lebe miphal dari neng, Geng gasendal anga di nangka bisa phana jadi banaga. Geng Eang Hamo lang oli ad falingba miama ifela.
\v 12 Adise bakul mia ma il uhola gene hamolang gie gatangmi jema, Gang kuli alak ba'ae gemanami anga uhola. Gahiba hamola ng anga Gang miama ge mana gomimi. Agani ibase, alak gabahing oli gaphahi anga Gang kuli miama ad faling mi gapia, ad anga na ma pakdi jadi banaga.
\s YOHANIS JIAL MIAMA YESUS GAFELA
\p
\v 13 Oras anu gomimi, Yesus Galeleami adu moe Yordan mi, Gang Yohanis gola adu bola Yohanis gohi jial miama gafela.
\v 14 Ani ibase, Yohanis gaga, gang ubagang sebola, “Neng adi Engba parlo nafela, ibase Engba oli nola adu?”
\p
\v 15 Angmuse Yesus gahur ga bale Gang ubagang bola, “Gang gegae, sebab agani anga malekang jadi miama Nadang, agani anghise gang jema Ganua hama anga ajimi gene gakanap mi. Angamuse Yohanis di angmi Gamau anga ugalu ali.
\p
\v 16 Yesus gafela sengmu se Gang angami jial gomi kaluar, ging ulingse, Surga gafiaga jel belelang, Eang Hamolang hela, garupa ang aduang ulo molo, adu Geng tang miha.
\v 17 Oli nama gamang anu sorgami hela ubagang sebola, “Adiba Na fal, Nang nomi miama gaja hi, Geng adiba Nang Geng suka.”
\c 4
\cl Ejel 4
\s SETANG YESUS GA'ALI
\p
\v 1 Sengmuse, Yesus Eang gala jema moe belantara babula gomi, iblis Geng so ba.
\v 2 Gang gafak uahiling il kede banaga kua liali mi teleng karphuta, anga gela ng Gang malapal.
\v 3 Ang muse, goda soba angmi gola adu, gang angmi Yesus gala tutuk ubagang sebo la, “Kalau tatabi Eng adiba Lahatala gafal, angse fal adi gonong uparenta gang gabula miama roti gene.”
\p
\v 4 Agani ibase, Gang ga hur balas, ubagang sebola, “Ae tulis ubagang bola, 'Joaka roti senghise manu sia mi aphetal banaga, ibase hurba Lahatala gag gomi kaluar.”
\rq Ulangan 8:3
\rq*
\p
\v 5 Angmuse iblis Geng phana abang hamolang mi, gang Geng miama Garaja e'gakadoku tang gamihing,
\v 6 gang ubagang sebola, “Kalo tatabi Eng anga Laha tala gafal, afak gamugu he la, ae tulis ubagang bola: 'Miama adang anga, Lahatala Gang gamalaikat gahing, anga hise ging Eng phuhi miama giatang tang, anga hise Angka mugu hela banaga, oli iaka ka fal ukuphat banaga”
\rq Mazmur 91:11-12
\rq*
\p
\v 7 Yesus gala tutuk, “Tang mianu magala, ae tulis bola, 'Ang ake Lahatala Geng soba ganang.'”
\rq Ulangan 6:16
\rq*
\p
\v 8 Tang mianu magala, setang Yesus Geng phana jema adual balolu anu tang, sengmuse gang ang ami dunia gaparenta gaka fasa miama ugatubing,
\v 9 gang angami Gala tutuk bola, “Ajimi-ajimi adi nang mia ma mamenang, Ang kalo notoku sengse ang kalo oli neng adi, neng uada.”
\p
\v 10 Angmuse, Yesus anga mi iblis gala tutuk bola, “Hai setang phohing goa jema, Ae tulis bola, 'Ing malekang Lahatala angaba Geng uada, oli Geng angaba ing Geng tajaning.”
\rq Ulangan 6:13
\rq*
\p
\v 11 Seng muse iblis angmi mate Gohapha, anga muse uling, malaikat malaekat adu Go balenta.
\s YESUS MULAI GALELEA MI BALENTA
\p
\v 12 Oras anumi gomi Yesus umagia sebola, Yohanes nama geng puni jema, Gang Galeleami Gafak gasoru.
\v 13 Gang Nasaret uhapha sengmuse, Gang jema moe Kapernaum Abang, moe kolang gading kil, Zebulon oli Naftali gego a angami miha.
\v 14 Anghise nening ba Yesaya ubagang anga jema gene gakanapmi:
\q1
\v 15 Zebulon ga meke oli Naftali ga meke, fiagba kolang gadang, Yodan oli Galelea gabar edengmi, ka Yahudi gago ang gomi banaga.
\q1
\v 16 abangba kakua gomi mi miha, ging uling iliali phal geli, oli gingba aminang asina ng ga'abangmi miha, ami nang gingtang adu, Gingdi uling iliali geli jema, Sebab iliali philing philing gio liali jema.
\rq Yesaya 9:1-2 \rq*
\p
\v 17 Oras angami muse, Yesus Gang sarinta ubaga ng sebola, “Yafak anga uba ruati sebab sorga abang ga'jel apal jema!”
\s YESUS HALOMANG GASAKOLAH GINANG PHUTA UOLU
\p
\v 18 Oras anumi Yesus Galelea kolang gadingkilmi lamal jia, Gang geng uling se, nama alo jia matu, Simo n nama ga agang sebola Petrus oli gakaku Andreas gibalapi ae dalang bariti jia, sebab ging anga biasa poko miama ab ugalolang.
\v 19 Gang angmi giala tutuk “Ma Naluali, Nang ing miama poko gene, miama manusia ugalolang.”
\v 20 Ging angmi gipoko miama mega, ging nate Galuali.
\p
\v 21 Ging mate jema mana anga uhapha, Gang ulingse nama alo jiamatu gaebeng anu ae, Sibodeus gakaku Yo hanis gala. Gibalapi a'e e'an u tang, gimang Zebedeus di giala, a'e gipoko bulang jia. Angmuse Gangangmi gi'a gang.
\v 22 Ang muse, ging angami mate gi e'oli gima ng miama gimota goa me ga, sengmuse ging angami mate Yesus galuali.
\s YESUS NAMA AJAR OLI NAMA TOHING RAI GIHONING
\p
\v 23 Angmuse Yesus anga mi lamal Galelea abang anga miaji, nama ajar e' sambajang anga kanap, Injil Yesus Kristus ututuk, oli ketang rupa-rupa gahoning gene gamona, sebab ging ba aduma anga ketang rupa-rupa anga giala topuni.
\v 24 Anga gelang, hojat miama gadang anga, talelung talakal sampe Siria mi. Anga gelang ging oli keta ng rupa karanu anga phana gola adu, sebab tohing raiba keta, oli ketang kalila rupa karanu garupa anga: nama tabul, lial aminang ging gene, nama kifil, ajimi Gang giho ning gene gamona.
\v 25 Nama tohing rai go duna adu, moe Galeleami adu, Deka polismi, Yerusalem mi, Yudea mi, oli Yordan gagabar edengmi di ging Galuali adu.
\c 5
\cl Ejel 5
\s YESUS ABUKA TANG SARINTA BERKAT UBAGANG
\p
\v 1 Gang nama tohing rai anga uling geli angmuse, Yesus angmi abuka tang mida. Gang miha sengmuse gasakola gonong gola adu.
\v 2 Gang angmi gag phuhi tutuk ubagang gagiani,
\q1
\v 3 Nama alalangba Lahata la Ga Eang gomimi masiking, angase ging angaba Surga abang miama gigoang gene.
\q1
\v 4 Berkat miama gingba susalala gomimi, ging angaba nama kuli giomi gene ging sanang.
\q1
\v 5 Berkat miama namaba giomi anga gene bala-bala, sebab ging amba aphetal umur afening gie dunia ta ng.
\q1
\v 6 Berkat miama ging ba malapal oli giemeng tati, Gafirman gelang, ging anga ba kuli kubal amoning anga harak.
\q1
\v 7 Berkat miama ging ba giomi miama nama gajahi, angase Gang kuli gomi anga miama gingdi gijahi.
\q1
\v 8 Berkat miama nama alalang ba gomi anga gene hamola ng, angase ging angaba bisa uling Lahatala anga geli.
\q1
\v 9 Berkat miama namaba suka gitomi anu, taha anu sebab ging angaba miama Lahatala gafal gidat gene.
\q1
\v 10 Berkat miama gingba Ganua hama gelang, nama gijajahing gibabutung, ging angaba sorga abang miama gigoang gadang gene.
\p
\v 11 Berkat miama ingba nama io tutuk ing ubagang, sengse oli nama ijajahing ibabutung, nama oli hur phe la rupa karanu miama idang kerna Neng gelang.
\v 12 Ing mang usuka oli unafera, seba b ani angaba gaphili phal toe sorga mi, sebab ilba garupa agani anga nama ukarajang miama i'nabi di gidang jema.
\s IHAL OLI DUNIA GA LIALI
\p
\v 13 “Ing adiba dunia ga ihal, ibase kalo ihal anga gang tamal jema, angase neningba ping miama gene hise gang bisa makil? Anga se gagunangka ubanaga, nama kuli phei sengse, ma nusia kuli umate lamal.
\p
\v 14 “Ing anga dunia galiali. Ab angba anu abuka tang jia namaka gaphuning mega jadi banaga.
\v 15 Nama joaka lampu gafaling sengse, miama laku dumang mega banaga, ibase miama paleteng mega, anghi se gang bisa il karanu egomi mi anga uliali.
\v 16 Angahise. galiali anga bisa nama ajimi uliali, anga hise ginang ajimi bisa uling inua hama anga geli, sengse ging Lahatala toe Surgami angaba, ging Gane anga tajaning.
\s TAURAT OLI NABI NABI GASURAT GENE GAKANAPMI
\p
\v 17 Ake ganukung sebola, Nang ddunia tang adu ma adi kabola Taurat oli nabi gonong gi surat anga, hapo banaga. Ibase Nang adu ma anga hise, Taurat oli nabi go nong gisurat anga jema gene gakanapmi.
\v 18 Nang il mo lo-molo adiba miama iala tu tuk. Masiking burang oli palika adi ajimi ilang isik, ibase hur kafali Taurat gomi adi ti tik anu dika ilang isik bana ga, ajimi kuli gakanapmi.
\p
\v 19 Anga gelang, nama ala langba parenta bagie surat gomimi adi, gang hapo masi king ol edeng kakelang, seng se gang nama ajar, nama gio hi ilba hama jia anga ukara jang, angse geng anga mang mang ol talalu toe Sorga aba ngmi. Agani ibase namaba parenta anga ukarajan, seng se gang oli miama nama ajar, geng angaba lebe miphal toe Sorga abangmi.
\v 20 Ibase Nang miama iala tutuk, kalo nua hamaba ing ukrajang anga lebe miphal dari ahli Taurat, oli Farisi gamanusia banaga, angase ingka Sorga abang anga mimaso jadi bana ga.
\s MIAMA NAMABA GAKAKU GONONG GOMI GIKALILA
\p
\v 21 Ing a'e neningba nama miama data gonong giala tutuk ing ae umagia, “Ake tenetamina ganang, nama alalangba nama gene tamina angase, nama giala jema ging hukung.
\v 22 Agani ibase Nang iala tutuk, nama alala ngba gakaku gaserang gomi miama gikalila angase male kang ging hukung. Oli nama alalangba gakaku gala tutuk bola, 'Eng anga gebeng, anga se gala makama agama ga hondal goa. Oli nama alalang angba gakaku gala tutuk bo la bodo angase geng anga ge mana naraka ad gomimi.
\p
\v 23 Anga gelang ing kalo isadaka phana jema miama persembahan gene gahon dal goami, ingka sambajang bado, ing igahalang ueling, ing gene miama ikaku isase rang gadang, angase,
\v 24 isadaka anga do miama mim bar ejelmi mega, sengse ing jema giala tonua matula senghise, ing adu isa daka anga usambajang miama iomi gahi gene ma Genang.
\p
\v 25 Laju-laju bale jema namaba iganukung tegahala anga gala tomi anu, ing do ae gala topuni fiagmi lamal jia, anga hise, gang ake eng ge ne gahala ganang, gang oli ake eng miama hakim gata ngmi gamugu ganang, ang hise hakim ake eng miama gapagafe gatang mi gamu, anga hise nama ake ing pha na hukung e'mi gamihing ganang.
\v 26 Nang tatabi miama iala tutuk ingka bisa mana anga mi kaluar jadi banaga, sampe ing i'uta anga bajar sampe gaumatemi.
\s NAMABA BUHA
\p
\v 27 Ing tulagmi umagia jema sebola, “Ake buha ganang.”
\v 28 Agani ibase Nang miama iala tutuk, nama anu gang kalo nama hial anu uling geli, sengse ganukung phera anga gomimi mada miama nama hial anga gada ng, angase gang nama hial anga gomi gomimi go buha jema.
\v 29 Kalo ee'ng tane anga eng gene dosa, angase ee'ng anga deko mia phei. Sebab lebe minua aboga aji ol edeng ae banaga lebe minua masiking aboga aji anga ajimi kanap, ibase na ma eng miama naraka ad miphei.
\v 30 Oli kalo atang tane anga eng gene dosa, lebe minua atang anga pa taki phei lebe minua piata ng anu ae banaga, masiki ng piboga aji adi ajimi uka nap ibase nama ping mia ma naraka ad faling miphei.
\s TENG PHAPHEI GAFIAG
\p
\v 31 Ae ubagang jema, Nama alalangba gahial phei, gang malekang surat tatara miama gahial gena ng.
\v 32 Agani ibase Nang oli iala tutuk, nama alalang ba gahial anga phei buha gelang, gengba gahial anga gohi buha. Oli nama alalang ba, nama hialba ganaming geng phei jema anga oli geng mia gala topuni, angase gang nama hial anga go buha.
\s OLI MIAM A SUMPA
\p
\v 33 Oli tang magala, ilba pidata gonong nama mia giala tutuk jema, indi uma gia jema, 'Ake leko sumpa ganang, ibase isumpa anga gene gakanap Lahatala ga hondal goa angami.
\v 34 Agani ibase Nang iala tutuk ake sumpa ganang mau mi ama Surga gadang, sebab Surga anga Lahatala gami hang mana,
\v 35 nagaba oli miama palika gadang, ganang sebab palika adi Giaka tang mate, nagaba oli Yerusalem, sebab Yerusalem anga Raja Phal Balolu gemana.
\v 36 Ake oli ibiang anga mia sumpa ganang, sebab pingka pibiang fel hingkul edeng di gene jadi banaga, mau fel phel nagaba oli ani.
\v 37 Agani ibase itutuk anga tatabise ubagang tata bi, kalo bola naga angse ubagang bola naga. Sebab gatang mate mida anga setang iblis geg.
\s MIAMA TENG BABALAS
\p
\v 38 Ing ae umagia nama ubagang gagiani: Pieng miama pieng tilal, oli pife hang miama pifehang tilal.
\v 39 Agani ibase Nang iala tutuk, nama phela miama idang, ake phela mia gabale gene ganang, ibase nama alalang ba idung tane lapa anga se idung gaebeng di miama maginang ging lapa.
\v 40 Kalo nama anu akon do bagang, angase ajuba angaba miama magenang.
\v 41 Oli nama eng paksa ohi lamal kilo anu, angase gala topuni lamal sampe kilo alo.
\v 42 Neningba na ma miama uabagang, anga se ake gatomba ganang, ibase miama magenang, oli nama ail joa pinjam, angase miama magenang.
\s OMI MIAMA APHALONG GAJAHI
\p
\v 43 Ing ae firman umagia jema, 'Iomi miama ikaku isaserang gajahi sengse ipholong anga iomi miama gakalila.
\v 44 Ibase Nang miama iala tutuk, imusu ipha long anga iomi miama gijahi sengse, sambajang miama namaba gomi mia ikalila anga gadang.
\v 45 Tadili agani angba ing bisa miama Pimang sorgami gafal gene, Gang fid miama nama nua nagaba nama phela di ajimi gio liali, Gang oli ai miama nama nua nagaba nama phela di ajimi ugaharung.
\v 46 Jadi ing kolo namaba gomi miama ijahi angaba iomi miama gijahi, angse gaphili naneningba ing tari ma? Angase ing geli sebola namaba pajak kumpul ang di bisa ukarajang agani?
\v 47 Oli ikaku iserang angba ing galokang gotafiding, ka rajang agani anga galebe naning? Ing geli sebola na maba ka Lahatala geli ba nagadi tadili angani anga bisa ukarajang?
\v 48 Anga gelang, ing malekang molo-molo, emanghula pimang toe sorgami molo-molo anga gajoang.
\c 6
\cl Ejel 6
\s TOMI TAJAJAHI GAFIAG
\p
\v 1 Agama gafiag ing uka rajang manusia gahondal goami ibase, iafak anga uja ga, ake ukarajang nama go hi ing tajaning ganang. Kalo karajang agani, angase ingka Pimang Sorgami ga bung gaphili mia banaga.
\p
\v 2 Anga gelang ing kalo il miama nama genang, anga se ake miama sorongmi ubagang ganang, emang hula nama phela fede e'sambajang, nagaba oli fiag phal gomimi ukarajang anga gajoang, anghi nama ging tajaning. Nang tatabi il mamolo ba miama iala tu tuk, namaba ukarajang agani anga ging gaphili mia jema.
\v 3 Agani ibase ing kalo il miama nama genang, ata ng tane ukarajang miama nama genang angse ake atang philang anga uling geli ganang.
\v 4 Anga hise omi miama nama gajahi anga taphuning, Pimangba il taphunig anga uling geli, sengse Gang gaphili anga miama maminang.
\s SAMBAJANG GAFAFIAG
\p
\v 5 “Ing kalo bola samba jang, angase ake gene na ma phela ukarajang gajo ang ganang, tami ging ang a suka e'sambagang gomi mi mate sambajang, oli fiag ga dingkilmi, aganihi hise nama gohi uling geili. Nang tatabi miama iala tutuk ging gaphili mia jema.
\v 6 Ibase ing bola sambajang, angase ilaku gomi maso, ilulung anga utiali senghise sambajang miama Pimang ba pingka uling geli bana ga anga gala tutuk, angse Pimangba pingka uling geli banaga anga, ilba taphu ning di Gang geli, gang kuli gaphili miama mamenang.
\p
\v 7 Ing kalo bola samba jang, angase ake hur kafali ping gamangarati geli ba naga angba ubagang, emang hula nama Lahatala geli banaga ukarajang ang a gajoang gannang. Tami gi ganukung sebola gihur ka fali tohing rai anga gelang nama gisambajang anga umagia.
\v 8 Anga gelang ake gene ging molo ganang, Sebab Pimang anga ilba ping par lo pingka miama gala tutuk badose, Gang uling geli je ma.
\v 9 Ing bola samba jangse gagiani, 'Nimang ni Lahatala toe soga mi, Ane angaba ning gene gamolang kadulang.
\q1
\v 10 A'parenta surgami tetabanise, gala adu dunia tangdi gene agani.
\q1
\v 11 Mud, jial miama mamining gene gang pas fede fid gomi adi mi.
\q1
\v 12 Oli Niphela nigaha lang anga uampo miama mamining, emang hula nindi fede, nama gaphela gagahalang uampo miama maginang anga gajoang.
\q1
\v 13 Ake ning phana fa, goda soba mi gamugu ganang. ibase, phela gahalang anga miama nileta nigalehil. Tatabi Engba sorga abang, anga Apasaka, oli Akuasa, Anua hama, A'enas, aha molang kadulang agani gegjia gegmega 'TATABI.'
\v 14 Anga gelang, ing kalo nama gaphela gagahalang uampo maginang. Pimang Sogami di, igahalang anga uampo miama maminang.
\v 15 Agani ibase, ingkalo ikaku isaserang gaphela gagaha lang anga uampo miama ma ginang banaga, angase Pimang Sorgami di ka pihela pigahalang anga uampo banaga.
\s PUASA GAFIAG
\p
\v 16 “Oli ing kalu bola puasa, ake miha moleng emang hula nama phela gajoang ganang, ging gia fakal gene marosi agani anghise nama gieli sebola ging ae puasa jia. Nang ta tabi miama iala tutuk, gene agani anga ging gisefa mia jema,
\v 17 Agani ibase ing kalo bola puasa angase, ibi ang anga ufela gang kadu lang, sengse oli iafakal ang a hala.
\v 18 Anga hise ipu asa anga nama ake geli ga nang, ibase Pimangba ba toe mana taphuning mimi ha angaba uling geli. Oli Pimang pikarajang taphu ning karanu anga geli, anga gelang Gang gaphili mia ma mapining.”
\s SORGA GAKAFASA ANGBA TALOKUL
\p
\v 19 Ake kafasa dunia geg mia piboga gadang adiba galokang kumpul ganang, sebab dunia adi but-but, ananiaka, oli hiri bisa gaphe ra, nama bisa gaphuning.
\v 20 Anga gelang, kafasa Sorga geg amba kumpul, sebab ananiaka, but-but, hiri ka kede banaga, oli namaka gaphuning jadi banaga.
\v 21 Sebab tatami ikafasa ae, angase, iomi angadi ae angami.
\p
\v 22 “Pieng kafali adi piboga aji galampu, jadi kalo pieng kafali adi nua angase, pibo ga'aji adi aji mi tarang.
\v 23 'Agani ibase, kalo ieng kafali anga phera angase, piboga aji adi ajimi kakua. Anga geleng kalo liali bagie ping u adi kakua jema angase, kakua anga mang tang kakua rang ga pak magala.”
\p
\v 24 Nama anu gangka e manaking alo ubalenta jadi banaga, kalo aganise anu ang a gang gomi miama gajahi, oli ga'anu gang gomi miama gakakalila, oli anu anga gang uada, oli anu gangka uada banaga. Ing ake Lahatala gobalenta sengse Makmondi ubalenta ganang.
\s AKE IPHUKANG MALI GANANG
\p
\v 25 Anga gelang nang mia ma iala tutuk, ake iaphetal, go iuphukang mali sebola nane ningba ning bola kede, oli na neningba ning bola na. Agani dise oli miama iboga aji adi gadang. Neningba ning bola pake. Ing geli sebola aphetal adi lebe minua mud ba ping kede, oli piboga aji adi lebe minua pakiangba ping pake?
\v 26 Ieng uling aduang ribu burang gomi lila lamal ka il tei banaga, oli ka il kumpul miama palami mega banaga, agani ibase Pimang Lahatala surgami mud usadi a miama ma ginang ging kede oras kakanap. Kalo aga nise ing iphili lebe miphal aduang ribu?
\v 27 Ihahamami adi nama alalangba gaphukang mali, sengse gang bisa gaumur anga hingkul edeng magala?
\p
\v 28 Oli ipakiang gadang, ge tabaniba ing iphukang mali? Ieng miama bunga bakung iladagalmi mate gauling, ging ka karajang banaga olika ka pa phiki banaga,
\v 29 nang miama iala tutuk, Salomo ga kafasa gomi, ani ibase gapa kiang gaenas angaka, bunga anga anu kakelang di gajo ang banaga.
\v 30 Jadi lualba bana gomi mi, fede fid adi e'a sengse pe'ngse nama miama ad fa lingmi gapia, ibase Lahatala galala garupa agani, kalo ani se pingse tetabani. Hai ingba iparsaja kurang?
\p
\v 31 Anga gelang ake piphukang mali sengse ubagang sebola, 'Neningba ping malekang kede? oli neningba ping oli na? oli neningba ping malekang pake?
\v 32 Abang abangba Lahata la geli banaga ging il agani angaba gola, oli Pimang sor gami geli sebola neningba ping parlo.
\v 33 Anga gelang sorga abang geg, oli ganua hama angaba gola matula, angase ajimi anga nama mia ma maminang.
\v 34 Anga gelang, iganukung ake tabura miama peng fid geg gadang ganang, sebab peng fid ga phana anga gegapalang. Tami Fid ananu gasusa anga ka ehi hama banaga.
\c 7
\cl Ejel 7
\s AKE NAMA GENG GENE GAHALA GANANG
\p
\v 1 Ake nama geng gene ga hala ganang, anga hise nama ake bale enggene gahala ganang.
\v 2 Ing neningba gene miama nama gadang, angase il angaba nama kuli gene miama idang, oli suding ba ingmia nama suding, ang se suding angba nama bale miama ing suding.
\p
\v 3 Getabaniba ing bitang ol edeng ikaku gengmi ing bisa uling geli, ibase balok ba'ae ieng'mi anga ingka uling geli banaga?
\v 4 Oli getabaniba ing ikaku gala tutuk sebola, biar balokba e'ng mi anga ma nang deko mia, Ibase ba lok phal engmi anga angka uling geli banaga?
\v 5 Hai ingba manusia leko pusi, balok ba adia iengmi anga de komia matula senghise, ing bisa bitangba ikaku gengmi anga uling geli tarang, anghi se ing bisa bitangba ikaku geng mi anga deko mia.
\p
\v 6 Ake il hamolang miama jobal geneng ganang, ake oli mutiara anga phei miama b' genang ganang, anga hise ging ake giaka miama uma te lamal gnang, sengse gang oli bale mate ping semok pi kola sengse mate ping behil pikahi kiri-kiri.
\s BAGANG, GOLA OLI UPAPELENG
\p
\v 7 “Ing kalo phana bagang, angase il anga nama miama maminang. Ing kalo phana go la, angase ing kuli harak, oli ing kalo upapeleng angase, il ang nama buka mamenang.
\v 8 Anga gelang nama ala langba bagang angase gang mia, oli namaba gola angse gang kuli harak, oli namaba upapeleng angse nama kuli buka miama genang.
\p
\v 9 Oli alangba ihahamami adi kalo gafal roti bagangse, gang fal ba miama magenang?
\v 10 Nagaba gang oli ab bagang angase gang mongba miama magenang?
\v 11 Masiking nama phela, ibase gang nua hamaba uka rajang miama gifal genang, kalo aganise neningba Pima ng toe surgami. Gang kuli ilba lebe minua angba miama ga fal gonongba gabagang se nang anga maginang”
\s PARENTA GAHALOMANG
\p
\v 12 Anga gelang il naning ba ing suka nama gohi gene miama idang, aganise indi il aganani angaba ukarajang miama gidang, sebab angaba Taurat oli nabi-nabi gonong gisurat gamau agani.
\s FIAG APHETAL GADANG
\p
\v 13 Fiagajel kipe angaba mimaso, tami fiagajel ba be rang oli gomimi lohi, anga ping phana aminang gadang jema, angaba nama tohing rai suka galuali angami maso.
\v 14 Ibase fiagajel ba kipe oli fiag kipe, agaba fiagba ping phana aphetal ugadu, anga gelang, nama kudi kelang su ka galuali, gingba dapa.
\s UPAPIELING MIAMA NABI LEKO-LEKO GADANG
\p
\v 15 “Anga gelang, iafak ujaga miama ka nabi banaga gadang, ging piola adu giru pa emanghula jumba molo, ibase gamamolo
\v 16 anga se, ging anga jobal napaha namul anga ba a'e. Ing gahi anga uling geli angmuse ing bisa geli tarang. Angase ang gur gahi anga, nama ae bukal magang gomimi olu, oli agoa mahi gahi anga nama ae il magang gomi olu?
\v 17 Aga ni dise kalo te'ba nua, angase gang gahi miama u' angadi gahi nua, agani ibase, kalo te'ba phela, angase gang gahi miama u angadi kuli gahi anga phela.
\v 18 Te'nua anga gangka gahi phela miama u'banaga, oli te'ba phela angadi gang ka gahi nua miama u' banaga
\v 19 Te' tata'angba gang kalo ka'gahi nua miama u'banaga, angase nama kuli haba gakola, sengse nama mi ama ad huling anga miphei.
\v 20 Te'gahi amba ping uling geli, angmuse ping bisa te' garupa anga gieli.
\p
\v 21 Joaka nama ajimi nala tutuk sebola, Tuhan Tuhan, angaba surga abang anga mi maso, ibase nama ba Pimang Lahatala gamau gaujali anga ukarajang angba ging bisa sorgami maso.
\v 22 Jema ga oras angamise nama tohing rai nala tutuk ubagang sebo la, Tuhan, Tuhan, ning adiba Ane gomimi nubuat gene, oli setang gatiari, oli Ane gomimi ning tanda herang gene?
\v 23 Angmuse Nang angami giala tutuk ubagang sebola, Nangka ing adi gonong ieli banaga! Nuaba mate noha pha, mate paletengmi jema, ingba suka karajang phela anga ukarajang.”
\s UHALELA SENGSE OLI UKARAJANG
\p
\v 24 Anga gelang, nama ala langba Natutuk naubagang adi uhalela umagia, sengse oli ukarajang, ging anga gisu ang, emang hula nama pintar ga e' miama fal anamang tang nata anga molo.
\v 25 Anggelang ai phal hela, oli jial phal ja, harikang phal adu mi hera, agani ibase e' anga kara fak banaga, sebab ga'e anga fal anamangba tang mate.
\p
\v 26 Ibase nama alalangba nahur adi uhalela sengse oli ka ukarajang banaga, girupa anga emang hula nama bodo ba ga'e miama phat tang na ta anga molo,
\v 27 Angmu se ai phal hela, oli jial phal mi hera, oli eang e' anga ubua ning, angmuse e' phenang rafak kola, anga gelang, gaphera anga phal talalu.
\p
\v 28 Yesus angami il adi go nong ubagang sengmuse, nama tohing mate haherang jia, miama Gapelajaran anga gadang.
\v 29 Gang ging ajar gomi anga, emang hula na ma gakuasa phal gajoang, ka ahli Taurat molo banaga.
\c 8
\cl Ejel 8
\s YESUS KETANG APEBURANG GAHONING
\p
\v 1 Yesus toe abuka anga tang hela, nama tohing rai gola adu, Geng goleng Geng phala phal.
\v 2 Gang ulingse nama ketang apeburang anu adu gahondalmi, Geng uada tarus tutuk, “Nimang Angka lo ujali'se nahoning nang mo na.”
\p
\v 3 Yesus angmi gatang taning geng midegi, ubagang sebola, “Nang ujali, nuaba ang jadi mona.” Oras anga gomi mi, nama ketang apeburang genggene phenang tarus mona.
\v 4 Yesus angmi gala tutuk bola, “ueling,” ake il adi mia ma nama anu di gala tutuk ganang, ibase jema afak anga miama Barte gakapalang ugatubing, sengse asadaka mia, ukarajang emanghula naneningba Musa uparenta miama maminang jema anga gajoang.
\s PERWIRA ROMAWI GA BALENTA FALA JADI MONA
\p
\v 5 Yesus jema Kapernaum mimaso, perwira anu Gola adu,
\v 6 gang Gabagang, gang ubagang sebola, Nimang, namalal anu kifil moe na'emi, mang gemana tang ta, gaketang anga tama di ta lalu.
\p
\v 7 Angmuse Yesus angami gala tutuk ubagang sebola, “Nang kuli gola jema gahoning, gang jadi mona.”
\p
\v 8 Angmuse perwira angmi gahur balas ubagang sebola, “Nimang, neng narupa gagia ni adi, Angka bisa na'emi ma so jadi banaga, anga gelang Ang mang hur kafali anu ka kelang ubagang angmuse na malal anga gang kuli mona.
\v 9 Sebab neng adidi gie nama ga kuasa dumang, oli tentara angadi a'e neng dumang, nang gala tutuk bola gohi momi fa, angase gang fa, ging ebeng di agani, Adimi ma, angase ging nola ma, oli namalal gonong giohi il adi ukarajang angase ging ukarajang.”
\p
\v 10 Yesus Gang hur anga umagia muse Gang herang, namaba galuali anga Gang giala tutuk ubaga ng bola, Nang hur tatabi oli hur molo-molo ba miama ia la tutuk, Nangka namaba ga iman gagiani gie Israel gomi mi adi joa harak bado.
\v 11 Nang miama iala tutuk, nama tohing rai fid madang goa fid mugung goa aduma Abraham, Isak, Yakob gala sor ga abangmi miha ilkede.
\v 12 Agani ibase abang gafal ang a nama kuli ging phei miama kakua takimang oli tang kaku a anga gomimi phei. Momi momo, ko hanuleng oli susa lalaba moe momi.
\p
\v 13 Ang muse Yesus perwira phenang gala tutuk bola, “Nuaba mate jema, neningba ang parlo ang a jadi apersaja ugaluali.” Oras anga gomimi angmuse gama lal phenang angami tarus mona.
\s PETRUS GIDAT HIAL OLI NAMA TIHING JADI MONA
\p
\v 14 Yesus jema moe Petrus gaemi, Gang Geng ulingse, Petrus gidat hial kamundil anga gelang a'e ta jia,
\v 15 Yesus angami gatang anga mipuni, angmuse gakamundil phenang angami ae banaga.
\p
\v 16 Il gomi bola kakua, ang muse ging angmi nama to hing rai setang giomimi miha giala gola adu. Angmuse Gang setang anga gatiari. Gang mang hur kafali anu ka kelang ubagang angmuse nama tohing rai phenang aji mi mona.
\v 17 Anga hise fir manba Yesaya ubagang anga jema gene gakanap mi: “Gengba pimoleng bala anga ajimi toni oli pi ketang kalila anga ajimi gadang mate.”
\rq Yesaya 53:4 \rq*
\s MIAMA YESUS GASAKOLA GENE
\p
\v 18 Yesus ulingse nama tohing rai adu Geng goleng angmuse, Gang mate giohi kolang gabar edengmi fa.
\v 19 Angmuse Taurat gaboma anu gola adu gala tutuk, “Guru neng di bola aluali Ang mana tata'angba mijema.”
\p
\v 20 Angmuse Yesus anga mi gala tutuk, “Jobal napaha anga galoho u, oli aduang ribu burang gomi lila lamal anga gafilik u, Agani ibase Manusia Gafal anga, Gang mana gola bola gabiang miama tang mega, ibse gemana dika ubanaga.”
\p
\v 21 Gasakola anu angdi angami gala tutuk bola, Tuhan, ang ujalise nang do jema, nimang gapotung senghise, nang Aluali.
\v 22 Angmuse Yesus angami gala tutuk bola, “Nuaba ma nalua li, biarlah nama amina, jema nama amina nga gilokang gapotung.
\s YESUS HARIKANG GAHAPHA
\p
\v 23 Yesus e'tang mida, ang muse gasakola gonong di ga luali e'tang mida.
\v 24 Uling harikang phal jial kolang go mimi buaning, gi'e anga kola ng mihera. E'se bola hola. Agani ibase Yesus a'e ta jia.
\v 25 Gasakola gonong adu angami Yesus gamehal, ging ubagang sebola, Tuhan ning gene salamat! Ping gie susa gomimi!”
\p
\v 26 Angmuse Gang anga mi giala tutuk, “Getabani ba iphukang mali, hai ing ba ipar saja ubanaga?” Angmuse Gang angami mate harikang oli kolang anga gatiari, ang muse kolang phenang anga mi tening.
\p
\v 27 Namaba anga mi anga gonong, ajimi hera ng tutuk bola, “Nama tetaba niba adi, Gang bisa harikang oli jial kolang di uparenta?
\s GADARA GAMANUSIA ALO SETANG GIOMIMI MIHA
\p
\v 28 Yesus jema kolang ga bar edeng. moe gadara abangmi, nama alo setang gomimi miha adu Geng ha rak. Ging kumbur gomimi kaluar sebab barani talalu, anga gelang nama anu ke lang dika barani fiag anga mi anga galuali lamal bana ga.
\v 29 Oli gang kalili ga mang gene phal-phal uba gang sebola, “Eng A'urusan neningba miama nidang, hai Lahatala gafal. Ang adu ma adi. Ang bola niene ta mina, adi ka gaorasmi bado?”
\p
\v 30 Gileta ol edeng anga b' bakang anu ae angami phahi gola kede jia.
\v 31 Setang anga gonong ajimi gabagang ubagang sebola, “Angkalo bula nitiari anga se, biarla niohi fa b' tohing rai momoba gomimi miha.”
\p
\v 32 Angmuse Yesus ang mi giala tutuk ubagang bo la, “Nuaba kaluar.” Angmuse setang phenang ajimi kalu ar, jema b' go mimi maso. Angmuse b' phenang ajimi ehi jema el tangmi mugu jial kolang gomimi hela, ta rus ajimi amina.
\v 33 Namaba b' terang anga gonong, ajimi giphu kang mali, ging ehi kota go mimi maso, seng muse ging angami, il ba jadi anga ajimi usarinta, oli il ba jadi miama namaba setang go mimi miha sengse mona angadi usarinta,
\v 34 Anga gelang sakali dinagase aba ng anga gamanusia ajimi haru adu Yesus geng ha rak. Ging uling Yesus geli angmuse ging angami Gohi abang anga uhapha.
\c 9
\cl Ejel 9
\s YESUS NAMA KIFIL GADO SA UAMPO OLI GAHONING GANG MONA
\p
\v 1 Ging e' tang mida seng muse, Yesus angmi jial kola ng gabar edeng mifa, jema ga'abang mamolo sampe,
\v 2 Ging nama kifil anu mang gemana tangta gala gola adu. Gang gi'iman anga gauling sengmuse, Yesus angami nama kifil anga gala tutuk, “Omi anga gene ga'anamang hai nafal, a'dosa nama uampo jema.”
\p
\v 3 Angmuse Taurat gabo ma adedeng giomimi tutuk bola, “Nama adi Gang Laha tala gahula!”
\p
\v 4 Agani ibase, Yesus giga kung anga uling geli, anga gelang Gang giala tutuk, “Getabaniba, ganukung phe la amba ing uganukung iomi gomimi?
\p
\v 5 Tata'angba lebe minua, ubagang sebola adosa ua po jema, e naga, ubagang sebola, Nuaba mate lamal?
\v 6 Agani ibase, ing male kang geli sebola, dunia tang adi Manusia Gafal, Geng anga gakuasa u' mia ma nama gadosa uampo.” Angmuse Yesus angami nama kifil anga gala tutuk, “Nuaba mate atanang mana anga toni, sengse mate jema jema.
\p
\v 7 Angmuse gang anga mi mate, tarus lamal.
\v 8 Agani ibase nama tohing rai uling il anga geli, angmu se ging herang, ging Lahata la tajaning sebab kuasa phal Gang mia gamanusia genang.
\s MATIUS PAJAK KUMPUL YESUS GALUALI
\p
\v 9 Yesus mate mana ang a uhapha, Gang geng uling se, nama'anu nama biasa ga'agang bola Matius, gang a'e pajak kumpul gemana mi miha jia. Angmuse Yesus angmi galatutuk, “Ma'e naluali.” Angmuse Matius mate Yesus galuali.
\p
\v 10 Oras Yesus a'e, e'ang ami miha il kede jia, ging ba pajak kumpul gamanusia anga gonong, oli nama phe la anga gonong di giola adu. Sengmuse ging anga mi miha Yesus miama gasa kola gonong giala il kede.
\v 11 Farisi gamanusia uling gieli angmuse, ging angami Gasakola gonong giala tutuk, “Getabaniba ii'Guru nama pajak kumpul gama nusia, oli nama dosa giala topuni miha ilkede?”
\p
\v 12 Yesus hur anga uma gia angmuse, Gang angmi giala tutuk, “Nama mona anga gangka kilafali gola banaga, ibase nama ketang angaba kila fali gola.
\p
\v 13 Nuaba ing jema seng se hur adi gamanggarati anga gola, 'Neng tomi mia tajajahi angba suka, joaka persembahan banaga.' Sebab Na aduma adi, Nang ka nama moloba gola adu banaga, ibase namaba dosa gomimi angba nang giola.”
\s TAGANING MIAMA PUASA GADANG
\p
\v 14 Sengmuse, Yohanis gasakola gonong adu Yesus geteng, Getabaniba, ning miama Farisi gamanu sia puasa, agani ibase Asa kola anga gonong ka puasa banaga?”
\p
\v 15 Angmuse Yesus anga mi giala tutuk, “Angase, namaba nama nika antar anga, ging rasa susa, kalo nama nika anga ging do a'e giala topuni mi ha jia? Agani ibase, gaoras anga kuli ging tang adu, pengantin amu anga nama giabung mia jema, angase gingdi kuli puasa.”
\p
\v 16 Namaka biasa il haba anga miama pakiang fe geng ba bugur bulang ba naga, kalo aganise il haba anga, gang kuli pakiang fegeng anga, gene gang tang taka miphal magala.
\v 17 Ani dise, nama joa ka anggur ahifede anga, mia ma kadefa phual fegeng anga miboal banaga. Kalo agani angase kadefa kuli takahi, sengse anggur anga bokong gaphohing, oli kadefa phual angadi musi. Anga gelang anggur ahife de angase, nama miama ka defa phual haba angba mi, angahise alopi bisa uga riang.”
\s YESUS NAMA GENE MONA OLI GENE BALE APHETAL.
\p
\v 18 Yesus do'ae mate il adi gonong ututuk jia, uka ruang di nagase E'sambaja ng gakapalang anu adu, sengmuse Geng uada seng se ubagang sebola, “Nafal hial ahi fede amina. Anga gelang jema Atang miama geng tang mega, angase gang kuli bale aphetal.”
\p
\v 19 Angmuse Yesus anga mi mate sengmuse, nama anga galuali, Geng oli mia ma Gasa kola gonong gala.
\p
\v 20 Oli ging geng ulingse, nama hial anu keta, feba ka luar, galuang tung karanu falung alo jema, Yesus gola adu gamota goami mate, sengmuse gang angami ga juba gatopol anga midegi.
\v 21 Gang galokang gadiri gala tutuk sebola, “Masiking Gajuba angaba nang mide gi, nang kuli mona.”
\p
\v 22 Angmuse Yesus ang mi bale mate sengmuse, Gang nama hial anga gala tutuk, A'iman anga gene ga anamang hai nafal, A'iman ba eng gene mona jema.” Mang ukaruang di nagase, nama hial gaketang phena ng angami mona.
\p
\v 23 Yesus jema moe e' sambajang gakapalang ga emi angmuse, Gang ulingse nama tohing il gamang gapi nua, oli nama tohing talalu angaba gene pingka tohale teg umagia banaga,
\v 24 Gang angmi nama tohing anga giala tutuk, “Nuaba bale jema sebab fal hial anga ka amina banaga, gang mang ta.” “Angmuse ging Yesus go agala
\v 25 Agani ibase nama to hing Gang gitiari kaluar je ma, angmuse Yesus maso, Gang fal anga gatang mipu ni angmuse fal hial phena ng angmi mate.
\v 26 Ang muse hojat adi nama usa rinta mana anga miaji.
\s YESUS NAMA GEE'NG TEKE ALO GIHONING.
\p
\v 27 Yesus mate mana anga uhapha, angmuse, na ma gee'ng teke alodi kalili Galuali, ubagang sebola, “Yesus Daud gafal omi mia ma nijahi.”
\p
\v 28 Gang e' gomimi ma so angmuse, nama gee'ng teke alo anga Gola adu ta rus Gang angmi gieteng, “Aganise ing parsaja sebola Nang bisa ihoning ing bisa jadi mona?” Angmue ging Gala tutuk sebola, “Bisa, Tuhan.”
\p
\v 29 Angmuse Yesus ang mi gatang miama gieng ta ng mege, ubagang sebola, “I'iman bola tetabanise biarla jadi i'iman ugaluali.
\v 30 Angmuse giee'ng phe nang mona. Yesus nama alo anga ging larang karas bo la, ing ake il adi miama na ma gala tutuk ganang
\v 31 Masiking agani ibase ging kaluar sengmuse, ging ilba Yesus ukarajang, ging lamal tutuk mana miaji.
\s YESUS NAMA HUR GAHALA GAHONING
\p
\v 32 Nama alo anga kaluar sengmuse, ging oli nama ta bul oli hur gahala anu gala Yesus gola adu.
\v 33 Eang phela anga Gang gatiari, sengmuse nama hur gaha la phenang tarus tutuk. Nama tohing angami anga herang, ging ubagang sebo la, “Ilba garupa gagiani adi Israel gomimi pingka uling geli bado.”
\p
\v 34 Agani iba se Farisi gamanusia anga gonong ubagang sebola, Geng adi setang gatiari adi Gang setang gakapalang gakuasa bapake.
\s UKARAJANG KURANG GA'ATURI ANGA TOHING
\p
\v 35 Angmuse Yesus lamal abang abang, oli desa-desa ajimi miaji, nama ajar e'sam bajang gomimi, sorga aba ng ga Injil anga usarinta, Gang oli ketang kalila rupa-rupa ging gene angdi gaho ning gene gamona.
\v 36 Yesus uling nama tohing anga geli angmuse, Gang gomi miama gijahi, sebab girupa anga emang hula, jumba fal tibarakang lamal giterang fala naga anga molo.
\v 37 Angmuse Gang anga mi gasakola gonong giala tutuk, “Tatabi namaba uolu anga tohing rai, ibase gaba ukarajang anga kurang.”
\v 38 Anga gelang pimana kingba uolu gamanaking anga gabagang, anga hise Gang namaba bisa ukaka rajang anga panatu miama Gau olu gomimi.”
\c 10
\cl Ejel 10
\s YESUS GANG GASAKOLA GONONG GING GAHING
\p
\v 1 Yesus angmi gasakola ginang karanu falung alo anga gi agang, sengmuse Gang kuasa miama magina ng, giohi eang phela gatiari oli ketang rupa karanu, ga honing ging gene mona, oli ketang rupa-rupa anga gala.
\v 2 Adiba ga sakola gane ginang karanu falung alo phenang: Gahalomang, Simon ba nama bola Petrus, oli Andre as gakaku gala, oli Yakobus Sibodius gafal, oli gakaku Yohanis gala,
\q1
\v 3 Filipus gala oli Bartolomius. Tomas, oli Matius pajak kumpul gamanusia, Yakobus Alpius gafal oli Tadeus
\q1
\v 4 Simon Zelot gamanusia, oli Yudas Iskariot gengba Yesus Geng aphali anga gala.
\p
\v 5 Yesus garasul ginang karanu falung alo ging gahing, Gang gioparenta ubagang sebola ake bang sa-bangsa ebeng giola je ma ganang, oli ake Samaria abangmi maso ganang,
\v 6 Ibase jumba gafal ba il uga hala ae Israel gahaha ma mi angba gola jema
\v 7 Ila mal gomi, Injil angba ututu kubagang, giala tutuk sebo la, 'Sorga abang apal jema.'
\v 8 Ketang gahoning ging mona, amina gene gang ba le aphetal, apeburang gio mada gihoning gamona, setang nama gomimi miha gatiari. Ing tarima parasasu ma anga geleng, oli miama maginang parasa suma.
\v 9 Ake mas oli perak phana ganang, nagaba oli phena kafali miama ideko hial go mimi ganang,
\v 10 ilamal gomi ake tas phana ganan g, kondo alo phana ganang ng, nagaba sendal, oli teka ng, Namaba karajang gang malekang gahi anga kede.
\p
\v 11 Kota nagaba desa ta ta'angba ing mimaso, anga se ing parisa alalang amba ing bisa giabung mimiha sampe ubale
\v 12 Ing kalo e'angami maso angase gio tafiding.
\v 13 Ging kalo ia mang anga ga'edeng anga se nua hama totu ging tang hela, ibase kalo balas banaga naga, angase nua hama, suka nafera ba ing phana anga bale miama igoang gadang gene.
\v 14 Oli nama alalangba ka ing tarima banaga, naga ba olika ihur anga u'halela bana ga, angase ing e'anga mi kaluar, nagaba kota ang ami kaluar, sengse moroba iaka u anga gatatal,
\v 15 Nang tatabi miama iala tu tuk, mianu Sodom Gamora abang nama gajahing anga lebe mifela, hukuman ba nama miama abang anga gadang lebe mitamadi.
\s SUSA LALABA GASAKOLA GONONG HARAK
\p
\v 16 Ing ueling, nang ing ga hing garupa emanghu la, jumba fal jobal namul ga hahama mi anga gajoang. Anga gelang ing malekang pintar emang hula mong molo, oli iomi anga molo-molo garupa ulo gajoang.
\v 17 Agani ibase, iafak ang a ueling miama gidang, sebab ging kuli ing miama, Sandhedrin gahondal goa mi, sengse nama kuli e'sam bajang gomimi ing hapha.
\v 18 Ging kuli ing phana miama namaba io parenta, oli raja-raja gahondal goa, nane gelang, il adi mia sa rinta anu gene miama ba ngsa bangsa ebeng gidang
\v 19 Agani ibase ging kalo ing phana nama gahondal goa, ake baruati ganang, sebo hur naneningba ing ututuk, sebab oras anga go mimi, hurba ing bola ututuk ubagang anga, nama mia ma iag tang ing ututuk uba gang.
\v 20 Sebab joaka ing ba tutuk banaga ibase Nimang Ga Eang ba iomi gomimi tutuk ubagang.
\p
\v 21 Gakaku mate gakaku phana aminang mi phei, gi mang miama gafal gadang Oli fal gonong mate gifa gi mang lafang, sengse mate giene tamina.
\v 22 Nama kuli ijajahing ibabutung, aji mi anga Nane gelang. Agani ibase nama alalang amba tahang udagili sam pe gaumatemi, ging anga ba salamat.
\v 23 Ging kolo kota anu mi ijajahing ibabutung, ang ase mate ehi kota ebeng gadang jema. Nang il tatabi adiba miama ila tutuk, ing ka Israel ga'abang adi lama l mate ajimi miaji badose Lahatala Gafal Gang adu ma jema.
\p
\v 24 Sakola fal anu gengka guru milebe banaga, agani dise gahing fala anuka, e' manaking gaboma lifat ba naga.
\v 25 Pas, kalo sakola anu, ga guru ging hama. oli gahing fala, emanaking ging hama. Ging kalo uba gang bola, e'ma naking ang a setang gakapa lang, anga se e'gomi gamanusia anga lebe miphera magala.
\s LAHATALA BA UTOKU KA MANUSIA BANAGA
\p
\v 26 Anga gelang, ake gio baruati ganang, il hingkul edeng dika gataphuning banaga, Gang kuli buka, oli ilba bola taphuning, Gang ka geli banaga anga naga.
\v 27 Neningba Nang kaku a gomimi miama iala tutuk, angse ing miama iliali go mimi ubagang, oli naneni ngba Nang miama ifeli go mi panana, angase ing pha na e'kadoku tang senghise phana moring.
\p
\v 28 Ake namaba iboga aji gene tamina, ibase ka iual ma gang gene tamina jadi bana ga, anga uphaliling ga nang, ibase ing malekang, Gengba piboga aji, oli piual magang mia naraka admi, angba gophaliling.
\v 29 Ing geli sebola, aduang ulal alo hise nama aphali seng edeng? Oli anu kakelang di ka, mugu meketang hela ba naga, kalo Pimangka ujali ba naga.
\v 30 Pibiang fel pi biang gomimi ajimi Gang taganang jema
\v 31 Anga gelang iphukang ake mali ganang, ing lebe minua da ri aduang ulal.
\s YESUS UMANG KU NAMA EBENG GAHONDAL GOA
\p
\v 32 “Anga gelang, nama alalangba Neng umangku manusia gahondal goa, ang ase Nendi kuli geng umang ku Nimang gahondal goa surgami.
\v 33 Agani ibase nama alalangba ka noma ngku banaga angse, Nendi ka Nimang Gahondal goa sorga mi gomangku bana ga.”
\s YESUS ADU GAMAU BOLA
\p
\v 34 Ake pikir sebola, Nang adu adi, Nang tonua ba phana dunia tang adu. Nangka tonuaba phana adu banaga, ibase Nang kalang ba phana adu.
\v 35 Sebab na'adu ma adi bola, nama gene tatara, fal amu miama gimang gadang, oli fal hial miama gifa gadang, fal hial anga miama gidat hial gadang,
\q1
\v 36 Oli nama ananu ga musu gaphalong phenang ba, e'gomi gamanusia anga.
\p
\v 37 Nama ba gomi mia ma gifa gimang gajahi mi lebe dari Neng, ama anga gagunangka ubanaga mia ma Nadang. Oli namaba, ga fal amu, nagaba gafal hial, anga gomi miama gajahi milebe dari Neng, nama anga gagunang ka ubana ga miama Nadang.
\v 38 Namaba ka gasalip toni ba naga, sengseka naluali ba naga, Geng gagunangka ubanaga miama Nadang.
\v 39 Namaba gaboga aji uga riang angse gaboga kuli ae banaga oli namaba gaboga ae banaga Neng gelang, angse gang kuli harak.
\s LAHATALA GA SEFA
\p
\v 40 Nama alalangba ing tarima, gang Nengba Neng tarima. Oli nama alalangba Neng tarima, gang Nimang ba Neng gahing angaba, gang Geng tarima.
\v 41 Na ma alalangba nabi tarima, karna geng anga nabi, gang nabi gasefa angba tarima. Oli namaba nama hamola ng geng tarima karna geng nama hamolang, gang na ma hamolang gasefa ang ba tarima.
\v 42 Oli namaba, jial mia fal kakiri adi gonong magi nang ging na, masiking jial koa sangker anu, karna ging nasakola gelang, Nang tatabi miama iala tutuk, masiking ol edeng kakela ng ibase gaphili ka ae bana ga anga banaga.
\c 11
\cl Ejel 11
\p
\v 1 Yesus parenta miama gasakola 12 genang seng muse, Gang moe momi je ma bola nama ajar sengse Gi abang-abang anga go nongmi sarinta lamal.
\s YESUS, YOHANIS JIAL MIA GALA
\p
\v 2 Oras Yohanis moe hukung e' gomimi, gang Kristus gakarajang anga umagia, angmuse gang angami gasakola fal gono ng ging gahing,
\v 3 giohi jema Geteng, “Angase Eng phenangba aduma ba adi, e'naga ning oli male kang ga'ebeng ba gapil?”
\p
\v 4 Yesus gihur gabale maginang ubagang bola “Jema Yohanis gala tutuk, neningba ing umagia oli uling geli,
\v 5 nama geng teke uling nua, giaka kifal bisa lamal, apeburang gio mada bisa mona, nama ga feli kaphe il umagia, nama amina bale aphetal, oli na ma masiking di, nama Injl miama giala tutuk.
\v 6 Ber kat miama namaba gangka Nokuphat banaga.
\p
\v 7 Ging angami mate je ma angmuse, Yesus angmi nama tohing rai giala tutuk miama Yohanis gadang. “Neningba ing bola jema moe belantara babulami gauling? Phul dol anu, eang ubuaning jia?
\v 8 Ing momi jema, neningba ing bola gauling? Nama sabo ba la enas pake? Gingba paki ang enas pake anga moe raja gamihang mana gomi.
\v 9 Ing jema bola nanening ba gauling? Nabi anu gauli ng? Nang tatabi miama iala tutuk, geng anga nabi nabi anga gonong gatang goa.
\v 10 Sebab geng angba nama ae tulis miama gadang bola, 'Ieng uling, Nang nagahing fala geng gahing gohi miga tula Eng. Gang fiag anga usadia mia ma Adang Ahondal goa anga mi.
\rq Maleakhi 3:1
\rq*
\p
\v 11 Nang il mamolo angba miama iala tutuk. Nama hial ba a'e fal ugajali, fal anga joa ka lebe miphal Yohanis Pem bamtis banaga. Agani ibase gingba mi ol talalu toe Sorga abangmi angba, lebe miphal geng.
\v 12 Mulai Yohanis jial mia nama gafela sampe ma adimi jia, Sorga Abang gafal gidat anga nama gene rupa-rupa miama gidang, oli nama namul kafasar angba giuka rajang gomimi, ging mang paksa miama nama gadang.
\v 13 Sebab nabi nabi ajimi, oli Taurat Gaparenta anga adu sampe Yohanis ujia.
\v 14 Ing kalo bola Geng tarimase, Gengba Elia ba'ae adu majia anga.
\v 15 Nama alalang angba, gafeli u' bola miama uhalela, biarla gang uhalela, oli umagia!
\p
\v 16 Aganise, kira-kira nane ningba Nang miama tapha nang adi umega? Ging gisu ang anga emanghula fal kaki riba, ae nama tohing gahaha mi miha, sengse ging gikaku giserang giagang,
\q1
\v 17 sengse ging ubagang sebola, ning huling gapi iba se ingka sara sumba banaga. Ning aminang gadal phuhi, ibase ingka rasa susa banaga.'
\v 18 Yohanis adu gangka il kede oli gangka jilna banaga, ging ubagang sebola, 'Geng anga setang phela gomimi miha.'
\v 19 Agani dise oli Manusia Gafal adu, il kede oli jialnase, ging tutuk sebola, 'Uling Geng nama rakus oli nama naboga, nama pajak olu, oli nama dosa gaserang.' Agani ibase Lahatala ga akal kabule ping gene molo phe nangba pitadili pibetul, oli pi ukarajang gomi.
\s GINGBA PARSAJA BANAGA GIOHI UGIELING
\p
\v 20 Sengmuse, Yesus angmi abang-abang ba Gangmi tan da herang gene ging uling geli anga gihula, sebab ging ka giafak ubaruati banaga,
\v 21 “Silaka miama Khorazim, silaka miama Betsaida gada ng! Sebab mujisat tohing rai ihahamami jadi. Miama Tirus oli Sidon, ging tulangmi gia fak ubaruati jema, pakiang aminang oli moroba pake.
\v 22 Agani ibase Nang miama iala tutuk, jema oras hukung tabuhang miama Tirus oli Sidon gadang anga lebe mife la, hukung ba nama miama idang anga mitamadi.
\p
\v 23 Hai ingba Kapernaum angase nama ing phuhi pale teng mida burang ujia? Naga nama iala hela aminang aba ng gomi, sebab tanda herang ihahamami angadi jadi, moe Sidon mi, abang anga do moe sampe fid adi ujia.
\v 24 Anga gelang Nang miama iala tu tuk sebola, mulai fid hukung tabuhang miama Sodom pali ka gadang anga, lebe mifela, dari hukung ba nama miama idang.”
\s SUKA SANANG MIAMA NAMABA YESUS GOLA ADU
\p
\v 25 Oras anga gomimi Yesus tutuk, “Nang eng taja ning Niamang Emba burang palika ga Lahatala, Eng anga ba, il adi gonong miama na ma bisa pintar anga gonong ugiphuning, ibase ang miama falkakiri ba ugitubing.
\v 26 Oh, Nimang, girupa agani angaba Omi geg.
\v 27 Il rupa karanu ajimi anga, Nimang miama mameneng jema. Oli nama anu kakelang dika Fal geli banaga, suma Nimang, oli nama anu kakelang dika uling Nimang geli banaga suma Ga Fal, oli nama alalang angaba Fal Gang ging suka angaba Gang oli miama ugitubing angba bisa ututuk ubagang.
\p
\v 28 Nola adu nolama, inang ajimiba moleng bala oli tamadi toni, Nang kuli ita madi uebang miama ioha pha.
\v 29 Tamadi ba'Nang miama ingtang mega jema, toni, sengse oli nabung adimi il gagola, sebab Neng adi mo leng bala, oli nomi galolang-galolang, angahi iual magang tening harak.
\v 30 Tamadiba Nang maminang anga enas, oli Natamadi andi jadi fela.
\c 12
\cl Ejel 12
\s YESUS SABAT GAFID GA TANG GOA
\p
\v 1 Oras anu, Sabat gafid gadang, Yesus gandum ila dagal gafiag galuali, gasa kola gonong malapal anga gelang, ging angami gan dum gahi aturi, seng muse ging kede.
\v 2 Anga gela ng, Farisi gamanusia uling geli. Angmuse ging angami Gala tutuk ubaga ng bola, “Uling Asakola gonong ang a ilba nama larang bola ukarajang ganang ibase, ging ukarajang, fid anga gadang Sabat gafid.
\p
\v 3 Tarus Yesus angmi giala tutuk, “Ingka perna basa bado, neningba Daud ukarajang, mianu Geng oli namaba galuali anga gono ng malapal,
\v 4 angmuse gang E'Hamolang gomi ma so, sengmuse gang roti ha molang anga mia kede, pa dahal roti anga nama lara ng, namaka sama kede ba naga, oli nama tohing raiba gala topuni lamal angadi kede, pada hal barate gono ngba bisa roti anga kede?
\v 5 Nagaba ing perna ae Torat gaparenta anga basa sebola, Sabat gafid gadang barate gonong di a'e E'Ha molang gomimi ging lang gar, ibase ging ka gahala banaga?
\v 6 Anga gelang Nang miama ila tutuk, Geng ba lebe miphal dari E'Ha molang anga gie adi mi.
\v 7 Anga gelang ing kalu gamangarati anga geli je ma: Phenangba “Neng na mau anga, Tomi miama tajajahi, joaka sadaka bana ga', Ingka biasa namaba nua ukarajang anga ging hukung jadi banaga.
\p
\v 8 Sebab Manusia Gafal anga Sabat gafid Ga Laha tala.”
\s YESUS NAMA GAHONING SABAT GAFID GADANG
\p
\v 9 Ging mana anga uha pha sengmuse, Yesus jema sampe gi e'sambajang go mi,
\v 10 Ging ulingse nama amu anu a'e ibase, gatang kifil. Ging angami Yesus ge teng bola, “Angase Sabat gafid gadang adi bisa na ma gahoning e'naga?” Ging taganing agani anghise ging bisa Yesus Geng gene gahala.
\p
\v 11 Angmuse Gang anga mi giala tutuk, “Ihahamami adi nama alalang ba, gajum ba fal anu ae, jumba anga naphuak gomi mugu hela Sabat gafid gadang, tarus gangka gieng miama gauli ng banaga, oli ging ka hela gala mada banaga?
\v 12 Manusia anga gaphili lebe miphal kalo miama jumba fal umega. Anga gelang nu a hama anga bisa ukaraja ng masiking Sabat gafid gomi.
\p
\v 13 Angmuse, Yesus na ma keta anga gala tutuk, “Atang taning ma.” Angmu se gang gatang horuk, Gang angami gahoning, ga tang phenang mona garu pa gatang edeng molo.
\v 14 Agani ibase Farisi gama nusia, angami mate jema, sengmuse ging tomianu Geng lafang. Ging bola gene tetabani senghise ging bisa gene tamina.
\s YESUS LAHATALA BA GENG UOLU
\p
\v 15 Ibase Yesus giomi geli, Yesus mate mana anga uhapha. Nama tohing galua li, angmuse, Gang ginang ajimi gihoning ging gene mona.
\v 16 Gang giala tutuk bola, giohi ake Gafak phahi anga ake miama na ma ugatubing ganang.
\v 17 Il adi malekang jadi ang a hise Yesaya gatutuk gene gakanap mi.
\q1
\v 18 “Ieng uling Namalal ba Nang uolu jema, Nang nomi miama gajahi, Geng angaba nual magang Geng suka. Nang Na Eang miama Geng tang, anga gelang Gang kuli il molo-molo angba phana bangsa bang sa ebeng ugitubing.
\q1
\v 19 Gangka lafang bana ga, nagaba oli kalili bana ga, anga gelang nama anu di ka fiag gomi gamang umagia banaga,
\q1
\v 20 Oli ga mudi ba bola lafak hika di Gangka gahika phei bana ga, oli sumbu ba alolang kamandil bola amina, Gang ka gene tamina banaga. Gang ukarajang sampe il mamolo amba menang.
\q1
\v 21 Oli Gane gomimi anga ba bangsa-bangsa ebeng Geng mi kakubal.”
\rq Yesaya 42:1-4 \rq*
\s YESUS GAKUASA ANGA EANG HAMOLANG MI ADU
\p
\v 22 Ukaruang dinagase nama anu setang gomimi miha, anga gelang, geng te ke, oli hur gahala, nama ga la Yesus gola adu. Ang mu se, Yesus gahoning gang mona. Angmuse nama ge' ng teke oli hur gahala phe nang angmi tutuk e' uling
\v 23 Nama ajimi herang, ging oli taganing sebola, Geng adiba Daud gafal?”
\p
\v 24 Agani ibase, Farisi ga manusia umagia ubagang sebola, “Nama adi Gangka bisa setang gatiari jadi ba naga kalo, Gangka setang gakapalang gakuasa anga pake banaga.”
\p
\v 25 Yesus giganukung geli anga ge lang, Gang giala tutuk bola, “Abang anu gamanusia, ma te abang anu gamanusia gala tota, mi tatara tegapa lang, Nagaba oli e'gomi anu gamanusia ging mate tota orang miama tatadang, ang ase, abang nagaba oli e'ang a gangka mate anamang banaga, gang kuli tarikil.
\v 26 Agani dise, kalo iblis mate iblis gatiari, ging kuli tatara, karna ging mama ung tota. Kalo agani jemase tetabanihi giabang gilelang anga bisa tahang?
\v 27 Kalo Nang setang gakapa lang pake setang gatiari, gatiari, angase ifal gonong oli naneningba pake mia ma setang anga gatiari? Anga gelang gingba mia ma ihakim gene.
\v 28 Agani ibase kalo Laha tala ga Eang Hamola ng gomimi Nang setang gatiari, angase Lahatala ga'abang iola adu jama.
\v 29 Nagaba oli nama anu, gang bola nama kuat ga e'gomi maso, gomi bola gail phohing anga rampas, gang malekang nama kuat anga geng pata matulahi? Senghise gang bisa e'gomi gail phohing anga rampas.
\v 30 Nama alalangba ka nala topuni banaga angase gang Neng lafang. Oli nama alalangba ka nala topuni il kumpul banaga, angase geng angaba il gene tatara.
\p
\v 31 Anga gelang, Nang mia ma iala tutuk, namaba manu sia gahula anga gauampo u, ibase namaba Eang Hamolang gahula anga gauampo ka ubana ga,
\v 32 Oli nama alalang ba tutuk miama Yesus la fang angase gauampo u, aga ni ibase nama alalang ba tutuk miama Eang Ha molang lafang angase gau amppo ka ubanaga, mau oras adi gomimi, nagaba oli aras ae majia gomimi.”
\s TE GAHI PING GELI ANGA SE TE GANE DI PING GELI
\p
\v 33 “Kalo te'anga nua anga se gahi angadi nua, aganidise kalo te' anga phe la angase gahi angadi phela. Sebab te anga nama bisa gane geli kalo nama gahi anga geli.
\v 34 Hai ing ba mong kaming gamanu sia, tetabani senghi ing ba nama phela adi ing bisa il nua ututuk? Karna ilba pio mi gomimi mada angaba, piagmi ututuk.
\v 35 Nama nua, il nuaba gang talokul mega, angaba gang ututuk, oli nama phela, angase il phelaba, gang talokul mega gelang, angba gang ututuk
\v 36 Anga gelang, Nang mia ma iala tutuk, masiking hur phela ol edeng kakelang giag mi kaluar, ging malekang hur gabale anga jawab miama hakim genang.
\v 37 Sebab pitutuk piubagang angaba, ping gene molo, oli pitutuk piubagang gomi angaba oli ping phana hukung gadang jema.
\s FARISI, TAURAT, GAMANU SIA TANDA BAGANG
\p
\v 38 Angmuse Taurat oli Farisi gamanusia ging adu Yesus galatutuk, “Guru ning bola Abung tanda anu Ang miama nitubing,
\p
\v 39 Agani ibase Yesus giala tutuk ubagang sebola, “Hai ingba nama phela gatapha nang, oli buha pusi, ing tan da anu bagang, ibase tanda anu kakelang di Nangka mi ama magitubing banaga, su ma nabi Yunus gatanda.
\v 40 Sebab emanghula Yunu s ab gotok gomi galuang kua iliali fid atoga gomi, aga ni dise oli Manusia Gafal angadi, kuli ae meke kakua takimang gomimi galuang il kakua atoga oli iliali atoga gomimi
\v 41 Niniwe gamanusia mia taphanang oras adi ga la topuni mate, sengse na ma adi gonong ging parisa, sengse ging nama hukung, sebab ging giafak ubaruati sebab ging Yunus gahotba anga umagia, Oli ieng uling, Nama anu lebe miphal Yunus anga gie adimi.
\p
\v 42 Ratu poe palika giat goa adu, mate miama bada adi gala hama-hama adu, ga oras nama hukung, anga gelang ging hukung mia gidang, sebab gang palika topol tang adu bola salomo ga hikmat umagia. Oli uling Gengba lebe miphal Salo mo anga gie adimi.
\s MANA PHOHING ANGA GABAHA YA U'
\p
\v 43 “Eang phela, manusia gomimi kaluar sengmuse, gang lamal manaba gajial ka ubanaga migadili, ibase ka harak banaga,
\v 44 Ga ng tutuk sebola, nang bale na'e ba nang mi kaluar je ma anga bale mijema.' Gang jema sampese, mana anga phohing, nama sapu hamolang, oli e'gomi nama upiling enas.
\v 45 Angmu ue eang phela phenang angmi jema Eng phela gae beng ginang phiti toga mi namul magala, sengmuse ging angami maso gimana mimiha. Angmuse nama anga garupa lebe minamul dari gahalomang anga. Agani dise keadaan garupa gagiani adi jadi miama ta phanang phela adi gidang.”
\s YESUS GA KELUARGA GAMAMOLO
\p
\v 46 Uling Yesus do'ae mate nama tohing rai gala tutuk jia, ging ulingse gifa oli gakaku gonong ging ae balelangmi mate jia, ging bola tetabanihi bisa gala tutuk,
\v 47 Angmuse nama anu gala tutuk bola uling, ifa oli akaku gonong, ging adipo balelang gomi mate jia, ging bola giafak ugape Ala tutuk.”
\p
\v 48 Agani ibase, Yesus hur balas miama namaba gala tutuk anga genang sebola, “Nama alalang angba mia ma nifa, nimang oli miama nakaku gene?”
\v 49 Gang gatang anga miama gasa kola gonong tang mega, sengmuse Gang ubagang bola, “Ging adi gonongba Nifa oli Nakaku.
\v 50 Anga gelang, nama alalang ang ba, Nimang gamau toe sur gami ukarajang, geng ang aba Nakaku hial oli Nakaku amu, oli geng angaba Nifa.
\c 13
\cl Ejel 13
\s KOLITUTUK MIAMA PHING TEI MIMEGA
\p
\v 1 Fid anga gadang, Yesus egomi kaluar jema poe jial kolang gadingkil mimiha.
\v 2 Nama tohing rai gola adu Geng goleng. Gang angami e'tang mida miha, ibase nama tohing rai phuat gadingkil mi mate.
\v 3 Gang il tohing rai miama giala tutuk, ibase koli tutuk gomi, ubagang gagiani, “Phing tei gamanusia anu, gang bola jema phing tei,
\v 4 Ga phing tei gomi, phing kafa li adedeng, fiag gadingkilmi mugu, anga gelang aduang adu kede migaphohing.
\v 5 Phing ebeng anga, meke fal tang jia tang haru, gameka tohing banaga, gang sekali philing ibase, meke anga ka kula banaga,
\v 6 Phing phili ng fid mada u'kalila, anga gelang, fid gaharak godu, oli meke ka kula banaga, oli ga bariking hela fal ugahala, gelang phing philing malotil tarus amina.
\v 7 Oli ping gaebeng bukal magang gomimi mugu, bukal magang philing geng tei.
\v 8 Agani ibase ping ga ebeng anga meke nua tang mugu, gang gahi miama u, joa gahi gatohing ratu anu, joa anga gahi gatohing kartalaung, oli joa anga gahi anga gatohing karatoga.
\v 9 Nama alalang ba gafeli u angase gafeli anga miama uhalela umagia.
\s YASUS KOLI TUTUK MIAMA NAMA AJAR
\p
\v 10 Angmuse Yesus gasa kola gonong adu angmi Geteng, “Getabaniba ang koli tutuk gomimi mia ging ajar?”
\p
\v 11 Yesus angami gi hur balas, Ing anga nama surga garahasia miama ma minang jema. Ibase ging anga nama ka garasia miama maginang banaga.
\v 12 Tami namaba geg u' angase nama miama maginang, anga gelang mang tang tohing magala. Agani ibase, namaba geg ka ubana ga, angase neningba ae geng u' anga, ajimi-ajimi nama bale mia migaphohing.
\v 13 Anga gelangba Nang koli tutuk gomi miama giala tutuk, anga hise ging ae ga uling jia agani ibase, gingka geli banaga. oli ging ae uha lela jia agani ibase gingka umagia banaga, oli gingka mangarati banaga.
\v 14 Mia ma gidang anga emang hula Yesaya ubagang jema molo, 'Ifeli a'e ing miama uhalela umagia, agani ibase ing ka gamanggarati geli banaga. Oli ieng a'e ing miama il gau ling, agani ibase ing ka uling geli banaga, oli ingka gapa hang anga geli banaga.
\q1
\v 15 Sebab bangsa adi gonong giomi anga ana mang jema Oli gifeli anga pomalas miama uhalela, Ging oli gieng anga utiali miama gadang. Kalo bola ka agani banaga angase, ging kuli gieng miama gauling, ging kuli uling geli, oli Ging gifeli miama uhalela, ging oli bisa giomimi ga manggarati geli, Anghise ging kuli bale mate Nola adu sengmuse ging angami mona.
\rq Yaesay 6:9-10
\rq*
\v 16 Agani ibase berkat mia ma ieng kafali gadang sebab ing uling geli, oli miama ifeli gadang sebab ing umagia.
\v 17 Nang tatabi miama iala tu tuk, nabi tohing oli nama ha molang tohing, bola ilba ing uling geli adi bola geli, iba se gingka uling geli banaga. Ging oli bola ilba ing umagia jia adi gindi bola umagia aga ni ibase gingka umagia bana ga.”
\s KOLI TUTUK MIA IL TEI GADANG GAMANGGARATI
\p
\v 18 Anga gelang, ifeli mia ma koli tutuk phing farehak gamaggarati adi umagia,
\p
\v 19 Namaba sorga abang gahur dal adi uhalela, ibase ka manggarati banaga, seta ng angmi adu firmanba ging miama giomimi mega anga rampas. Adi namaba phing miama fiag gadingkil mimu ding gamanggarati.
\p
\v 20 Namaba phing miama meke fal tang muding anga, namaba suka firman uhalela tarus tarima usuka nafera gomi,
\v 21 Ibase gabariking ka kulami banaga, anga gelang ging mang tahang ol edeng. Oras nama ging gene susa, oli nama gijajahing karna firman gelang, anga muse gi'iman phenang angami mugu kola.
\p
\v 22 Phing ba bukal magang gomimi mugu hela phenang ba namaba hur dal uhalela umagia, duni rupa-rupa gene miama gidang, bisa kafasa u pikir, ta' ali talaleko miama giaphe tal gadang, gaumate mi firman ka gahi ubanaga.
\p
\v 23 Agani ibase firman ba meke nua mihela anga, nama ba firman anga uhalele, ging umanggarati sengse miama gomimi mega, ging angaba tabi-tabi gahi miama u, gato hing anga joa 100, ajoa gato hing anga 60, oli gajoa anga gahi miama u' 30.
\s KOLI TUTUK MIAMA LUAL OLI ALAK MIGAU
\p
\v 24 Yesus oli koli tutuk ebeng banu miama magi nang, Gang sarinta gagiani, Sorga abang anga, nama koli tutuk miama phing nua ba nama phana iladagal gomimi tei'
\v 25 Agani ibase, il kakua nama a'e ta jia angmuse, setang adu, meng kafali pha na alak kafali anga gahaha mami tei seng muse gang jema.
\v 26 Jema gaorasmi phing phenang philing mada bola gahi miama u, anga mu se meng angadi nama uling geli.
\v 27 Angmuse, palika mana king gamalal anga gonong adu palika manaking getang, 'Nimang mianu angkalu phing nuaba niohi phana iladagal mi tei? Angase meng anga ta'ang gegoami adu?
\p
\v 28 Angmuse Gang giala tutuk sebola. Anga setangba gakarajang agani. Angmuse gamalal phenang gala tutuk ubagang bola, 'Kalo, ang ujalise ning jema phating miama to kumpul mega?
\p
\v 29 Palika manaking anga ubagang sebola, gajia! Seba b ing kalo jema meng anga phating kumpul angase, ing bisa meng miama alakdi ga la hama-hama phating.
\v 30 Biarla alopi ugalolang gang philing hama-hama sampe jema gaoras olu uhi la. Gaoras bola oluse, nang namaba phing muding ang a giala tutuk, Gahalomang ing meng angaba gatula phating pata tili kumpul sengse miama ad faling mi phei. Agani ibase alak anga ing olu sengse miama gapa la mi gamihing.
\s SORGA ABANG GARUPA MI AMA SAFI OLI MUR KAFALI MIMEGA
\p
\v 31 Sengmuse Yesus ang mi koli tutuk ebeng anu miama gila tutuk, ubagang gagiani, Sorga abang garu pa anga, emang hula safi ka fali ba nama miama ilada gal gomimi farehak.
\v 32 Il kafali anga geng mi'ol, dari il kafali ribu, ibase gang phi ling mada phenangba, lebe miphal dari phalegal ribu gala hama banaga. Garupa anga te phal anu molo, adu ang ribu burang gomi ajimi adu, gafilik miama gatang tang gene.
\p
\v 33 Sengmuse Yesus angmi koli tutuk ebeng anu miama giala sarinta, “Sorga Abang garupa anga emang hula mur gajoang, nama hi al anu gang mur mia, seng muse gang oli topong ge las atoga miama mur anga ugau, sengmuse gang ajimi miama to ado sampe ajimi jadi anu.
\p
\v 34 Il ajimiba Yesus bola tutuk miama nama tohing rai gidang, Gangka bola ko li tutuk banaga anga naga, ajimi Gang mang koli tu tuk miama nama tohing rai giala hama.
\v 35 Agani ang hise jema nabi-nabi gono ng gitutuk ubagang anga gene gakanapmi. “Nang kuli nag buka miama giala tutuk koli tutuk gomimi mi ama giala tutuk ubagang. Nang kuli ilba taphuning mulai dunia jadi bado gomi mi anga, Nang miama giala tutuk.
\rq Mazmur 78:2 \rq*
\s KOLI TUTUK MIAMA LUAL NAPAHA ILADAGALGOMI PHILING GADANG
\p
\v 36 Gaumate Yesus anga mi nama tohing rai anga gio hapha, Gang egomi ma so. Angmuse gasakola go nong adu Geng harak ging gala tutuk, “Ambake koli tutuk miama meng tohing rai iladagal gomimi anga gamanggarati mia niala tutuk.”
\p
\v 37 Gang gihur balas miama magi nang sebola, Namaba iladagal mi phing nua tei anga Lahatala Ga fal.
\v 38 Iladagal anga phenang ba dunia adi. Phing nua anga namaba parsaja. meng anga nama phela,
\v 39 Phalongba miama tei phenangba iblis, oli oras uolu anga burang palika gaumate mi, oli namaba adu olu anga Gamalaikat.
\p
\v 40 Mengba nama pata tili sengse, miama ad huling mi phei. Agani dise jema ga umatemi,
\v 41 Lahatala Ga Fal kuli gamalaikat ging gahing, sengse ging kuli kuphat fal ba fiag gomimi jia nama ukuphat, sengse gingba oli phela gahalang ukarajang ae ga'abang gomimi.
\v 42 Gang kuli ging miama ad huling ga tutuk fal gomim iphei. Mana anga ko hanuleng, oli susa lala ba'ae gomimi ani gegjia.
\v 43 Agani ibase, na ma hamolang anga ging liali, emang hula fid fede lia li anga molo, toe Pimang Ga abangmi. Nama alalangba gafeli u'se biarla miama uhalela.
\s SORGA ABANG GARUPA EMANG HULA PASAKA OLI MUTIARA TAPHUNING OLO
\p
\v 44 Sorga abang garupa emenghula, pasaka taphu ning iladagal gomimi, nama harak sengmuse, nama oli bale gaphuning mega. Gang rasa sanang anga ge lang gakafasa ajimi gang aphali, sengmuse gang ila dagal anga pheli.
\p
\v 45 Tang oli sorga abang anga garu pa emanghula nama da gang bola mutiara enas go la molo.
\v 46 Gang mutia ra anu harak, gaphili phal talalu, anga gelang gang jema gabarang anga gono ng ajimi aphali sengmuse, gang miama muti ara anga pheli.”
\s SORGA ABANG GA RUPA ANGA EMANG HULA POKO AB AFING MOLO
\p
\v 47 Agani dise sorga abang garupa anga emang hula pokoba nama miama tang gomi phei, gang ab ru pa-rupa anga ajimi kum pul.
\v 48 Jema poko ab afing, ging biri adung tang mada, sengmuse ging miha ab ganua anga kumpul mia ma gahora phal-phal gomi mi, ibase gaphela anga gang phei.
\v 49 Il garupa agani gang kuli jadi oras gaumatemi, malaikat ajimi kaluar, Gang kuli nama phela, nama nua gahahamami olu,
\v 50 Sengse nama phela Gang miama tutuk fal ad faling gegjia miphei. Mana anga, susa lala ko hanuleng ba'ae angami.
\p
\v 51 Angase ing il adi ga manggarati geli?” Ging gala tutuk sebola, “ya ning geli.”
\p
\v 52 Angmuse, Yesus ang mi giala tutuk, “Anga gela ng Taurat gaboma ba ging miama sorga abang gasa kola gene, Ging anga ema ng hula, emanakingba pasa ka haba ba'ae pasaka fege ng gahahamami, gang mia galahela.”
\s YESUS GA'ABANG GOMIMI NAMA GATOMBA
\p
\v 53 Yesus angmi koli tutuk, ututuk gaumatemi sengmuse Gang angami mate lamal jema.
\v 54 Gang jema moe ga' abang mamolo mi, Gang gi e'sam bajang gomimi na ma ajar, angmuse ging he rang, ging tutuk bola, Nama adi Gang tatami bisa pintar oli tanda herang adi mia?
\v 55 Kalu Geng adiba, na maba te' ukarajang anga gafal? Geng adiba gifa ang a gane Maria, oli gakaku gonongba, Yakobus, Yusuf, Simon oli Yudas?
\v 56 Kalu oli gakaku hial anga gonong ba gie pihahamami, gie ma na adimi? Kalo aganise Nama adi Gang tatami senghise il adi gonong Gang tarima?”
\v 57 Geng gelang ging rasa ka enas banaga. Aga ni ibase Yesus giala tutuk, “Nabi anu nama Geng uada, suma kalo ga'abang mamolo gomi.”
\p
\v 58 Gang oli ka tanda herang tohing talalu ukara jang banaga, karna ging ka Geng parsaja banaga.
\c 14
\cl Ejel 14
\s HERODES YESUS GA HOJAT UMAGIA
\p
\v 1 Oras anga gomimi Herodes ba mana angami anga ga Raja. Gang Yesus
\v 2 ga hojat umagia angmuse, Gang angami gamalal go nong giala tutuk, “Adiba Yohanis jial mia. Gang na ma amina gahahamami bale aphetal, anga gelang ba tanda herang adi gono ng bisa jadi gagiani adi.
\s YOHANIS AMINA GOMI GARUPA GAGIANI
\p
\v 3 Herodes Yohanis geng puni sengmuse gan geng pata, geng miama hukung e'gomimi gamihing, anga Pilipus Herodes gakaku ga hial gelang.
\v 4 Tami Yoha nis perna Herodes gala tutuk. “Ang bola Herodias gala topuni angaka molo banga.”
\v 5 Herodias bola Yohanis gene tamina, ibase nama tohing rai anga gela ng, sebab nama tohing rai anga gelise bola Yohanis anga nabi banu ae.
\p
\v 6 Agani ibase jema Hero des ga fid gogajali gadang, Herodes gafal hial gihondal goami sarasumba anga, ta tabi Herodes gomi gene ga sanang,
\v 7 anga gelang gang sumpa sebola, il rupa nane ningba gafal hial ba gang, angase gang miama magenang.
\v 8 Angmuse gifa angmi geng paksa gala tutuk bo la, “Malekang Yohanis jial mia, gabiang angaba mia ma dulangmi magenang.”
\p
\v 9 Masiking raja talalu su sa ibase gang sumpa jema, oli nama tohing rai ging to puni miha il kede anga ge langba, gang nama uparen ta giohi fal hial gabagang anga, gene gakanapmi ma genang.
\v 10 Gang nama geng ga hing giohi jema Yohanis moe penjarami gabing pataki.
\v 11 Angmuse Yohanis gabiang phenang nama miama dulangmi mi ama fal hial genang gang phana gifa genang.
\v 12 Sengmuse Yohanis gasako la gonong adu gaboga aji mia phana gapotung. gau matemi gitadili adi phana jema miama Yesus gala tutuk.
\s ROTI AFEHANG OLI AB ALO MIAMA NAMA RIBU AFEHANG GAHI
\p
\v 13 Yesus hojat adi uma gia muse, Gang mate e'phana ma na anga uhapha, mate mana takimang gadang jema. Na ma tohing rai Gahojat anga umagia angmuse, ging mate giaka u'galuali lamal fa aba ng anu, ma abang anumi.
\v 14 Yesus kaluar Gang uling se manusia tohing rai adu Geng goleng Geng phalaphal Gang gomi miama gijahi ang a gelang, Gang ginang ajimi gihoning ging mona.
\p
\v 15 Oras bola kakua, Ga sakalo gonong adu Yesus geng harak gala tutuk sebo la, “Mana adi mana takimang oli il sebola kakua jema ba, nama tohing rai adi gonong giohi jema abang apal anga mi mud pheli miama gidiri gadang.”
\p
\v 16 Ibase Yesus angami gia la tutuk, “Gingka jema bana ga. Ing malekang giahi.”
\p
\v 17 Ging Gala tutuk ubagang bola, “Adimi adi il joa kagie ning ubanaga, suma roti hing kul afehang oli ab hingkul alo
\p
\v 18 Angmuse Gang ang mi giala tutuk bola, “Roti oli ab anga phanama, mameneng.”
\v 19 Sengmuse, Gang nama tohing rai anga giohi lual tang miaha, Gang anga mi roti afehang oli ab alo mia puni, Gang do'kang burang gauling, Gang Ganua hama ubagang, sengmuse Gang roti anga gakahi kiri-kiri mia ma gasakola gonong ginang, ging phana nama tohing rai anga upaul.
\v 20 Ginang aji mi kede sampe kubal. Ging mate ga hingkulba ging kede gilehil anga gonong kumpul miama horami, topunise hora karanu falung alo afing afing.
\v 21 Ging ba il kede anga na ma amu galokang gatohing 5.000, angaka miama nama hial oli fal kakiri gala tagana ng bado.
\s YESUS JIAL TANG LAMAL
\p
\v 22 Yesus Gang gasakola gonong giohi laju gitula e' tang moe jial gabar edengmi fa, sengmuse Gang angami nama tohing rai anga giohi bale gi e'mi jema.
\v 23 Nama tohing rai anga bale jema sengmuse, Gang galokang toe adual tang mida, angami sambajang. Oras il bola kakua se Galokang mana angami.
\v 24 Sakola gonong gi e'phena ng lali fa moe palika galeta, ko'lang phal adu gi e'mimu gu. Anga gelang ging kalakul mihera, sebab ging eang phal gatoda.
\p
\v 25 Jema godu phuta tere ng anga gomimi, Gang tang'tang' lamal giola adu.
\v 26 Gasakola gonong ulingse Gang jial tang lamal giola adu, anga gelang giphukang mali, ging ubagang se bola, “Anga tepheng!” Angmuse ging kalili sebab giphukang mali.
\p
\v 27 Agani ibase Yesus angami tarus giala tutuk, uba gang bola, “Iomi anga gene anamang! Nengba gie, iphu kang ake mali ganang.”
\p
\v 28 Petrus angmi gala tu tuk bola, “Tuhan, kalo tatabi Engba ae, angase nohi jial adi tang lamal olama.”
\p
\v 29 Yesus gala tutuk bola, “Nola ma!” Angmuse Petrus angami mate e'tang hela, seng muse mate jial tang lamal Yesus gola fa.
\v 30 Agani ibase gang uling eang oli kolang geli, gaphukang mali gelang tarus gang angami hola. Gang kalili, “Tuhan neng gene salamat!”
\p
\v 31 Yesus gatang miama Petrus gataning geng puni, Gang ubagang sebola, “Ing ba i'iman moleng, getabani ba ing iphukang mali?”
\p
\v 32 Ging angami e'tang mida sengmuse eng oli um ba phenang angmi tening.
\v 33 Angmuse gingba ae' e' tang, ginang ajimi gotoku Geng somba, ging ubagang sebola, “Tatabi Eng ba Lahata la Gafal!”
\s YESUS NAMA KETANG GAHONING GING MONA
\p
\v 34 Ging fa moe gabar ede ng mise Nasaret palika tang.
\v 35 Namaba a'e mana anga mi uling geli, ang muse ging angami nama angami anga gonong ajimi giala tutuk, ging nama ketang ajimi gala Yesus gola adu.
\v 36 Ging Yesus gabagang bola Yesus gajuba gatopol angaba ging puni di nua. Anga gelang gingba Ga juba gatopol angaba mang midegi angmuse gi ketang kalila jadi mona.
\c 15
\cl Ejel 15
\s LAHATALA GAPARENTA OLI MANUSIA GAHADA
\p
\v 1 Gaumatemi muse, Farisi gamanuasi, oli Taurat gabo ma Yerusalemmi ginang ade deng Yesus gola adu tutuk ubagang bola,
\v 2 “Getabani ba asakola anga gonong, data gonong gihada anga ugaluali banaga? Tatami ging il kede se gingka giatang hala bana ga!”
\p
\v 3 Angmuse Yesus ang mi gihur balas giala tutuk bo la, “Angase getabaniba ingdi Lahatala gaparenta lafang karna ihada galang?
\v 4 Tataami Lahatala ubaga ng bola, 'Ifa imang anga uada,' Oli nama alalangba gi mang, nagaba oli gifa geng kutuk angase malekang ging hukung giene tamina.”
\v 5 Agani ibase ing ubagang bo la, “Nama alalangba gimang oli gifa gala tutuk bola, 'Ilba ning usadia bola miama ma minang phenang, ning phana Pilahatala genang jema.”
\v 6 Gangka gifa gimang geng uada banaga. Tadili gagiani adi, ing Lahatala gaparenta lafang, karna ihada gelang.
\v 7 Hai ingba leko akal ga manusia, tatabi boma Yesaya gahur anga tatabi miama imba idang:
\q1
\v 8 Manusia adi gonong giagba miama Neng uada, ibase giomi gomi anga tatabi miama Naleta.
\q1
\v 9 Ging ae Neng uada jia ibase parasuma, Ging manu sia ga'ajaran ba miama nama ajar.”
\p
\v 10 Angmuse Yesus angmi nama tohing giagang Gang giala tutuk bola, “Umagia sengse manggarati!
\v 11 Joa ka ilba piag gomi maso ang ba ping gene dosa banaga, ibase ilba piag gomi kaluar angaba, ping gene dosa.”
\p
\v 12 Gaumatemi Yesus ga sakola gonong adu Geteng, “Angase Ang geli e naga, Fari si gamanusia gonong ging rasaka nua banaga ging hur anga umagia?
\p
\v 13 Agani ibase Yesus angmi gihur balas ubagang bola, “Te'ba Ni mang toe sorgami kamuding banaga angase, nama kuli phating sampe gabariking di mia.
\v 14 Nama adi gonong girupa emanghula nama geng teke, ba nama geng te ke gatang tedo anga gajoang Kalo geng teke, bale nama geng teke gatang tedo ang ase, gibalapi kuli fa naphuak mimugu.
\p
\v 15 Petrus gala tutuk bola, Angbake koli tutuk anga gamanggarati miama niala tutuk.
\p
\v 16 Yesus giala tutuk bola, “Angase ingka manggarati bado?
\v 17 Angase, ing gelise bola, ilba piag gomimi maso anga, gang piotok gomi hela sengse, ping phana aha pakmi ke'ta phei.
\v 18 Ibase ilba piag gomi ka luar anga, piomi gomi mada angaba ping gene dosa.
\v 19 Tami piomi gomimi angaba ganukung rupa karanu ang mi kaluar garupa, ganukung phela, tenetamina, fabuha ma buha, il gaphuing, leko miama saksi gene, tahula.
\v 20 Il adi gonongba dosa. Ibase il kede piatang hala banaga anga ka dosa banaga.
\s YESUS KANAAN HIAL GO MOLING
\p
\v 21 Sengmuse, Yesus mate mana anga uhapha, Gang ga fak uebang mate moe Tirus oli Sidonmi jema.
\v 22 Kana an hial anu, mana angmi adu, agang moring ubagang bola, “Omi mia najahi, Nimang Daud gafal! Nafal hial anu se tang phela gomimi miha, ga rupa mang phera.”
\p
\v 23 Aga ni ibase Yesuska hur anu di miama nama hial gahur anga balas banaga. Oli gasakola gonong adu Yesus gala tutuk bola, “Nuaba nama anga go hi bale jema, sebab gang pimota goa angami kalili mamaung.”
\p
\v 24 Angmuse, Gang anga mi ubagang bola, “Neng Adi Israel gajumba fal, il ugahala angaba Nang gola adu.”
\p
\v 25 Angmuse nama hial phenang ma Yesus giaka ejelmi Geng uada, gang ubagang bola, “Tuhan ang nomoling!”
\p
\v 26 Yesus angmi gahur balas ubagang bola, “Ka enas banaga, kalo roti ba bola miama nafal gonong ginang, ibase bariti miama jobal-jobal ba genang.
\p
\v 27 Nama hial angami hur balas bola, “Tatabi, Tuhan, ibase jobaldi, gang gamanaking gamud bu tung meja tang haru anga olu kede.”
\p
\v 28 Angmuse Yesus angmi gala tutuk, “Hai nama hial, A'iman anga phal talalu. Aganukung ma da bola tetabanise biarla jadi agani.” Angmuse oras anga gomimi gafal hial phenang angami mona.
\s YESUS NAMA TOHING RAI GAHONING
\p
\v 29 Yesus mana anga uhapha, Gang Galelea gako lang gadingkil galuali lamal. Gang abuka tang mida sengmuse, angami miha.
\p
\v 30 Nama tohing rai gola adu, ketang rupa kara nu gala, Geng goleng geng phalaphal. Nama ketang kifil, giboga aji uadedeng, ge'ng teke, hurga hala, oli ketang ebeng gala. Sengmu se ging angami nama anga gonong miama Yesus giaka ejelmi gita, Yesus gihoning ging mona.
\v 31 Anga ge lang nama tohing rai ajimi herang, ging ulingse nama hur gahala bisa tutuk. giaka kifil, giatang kifil jadi mona, gemana tang miha mate la mal, gieng teke bisa uling, Ginang ajimi Israel Ga Laha tala tajaning.
\s NAMA RIBU PHUTA GALEHIL YESUS GIAHI
\p
\v 32 Angmuse Yesus ang mi gasakola gonong gia Gang giala tutuk, “Nang nomi miama nama tohing rai adi gijahi, sebab ging gie piala topuni fid atoga jema, gimud naga jema. Nangka bola giohi malapal gomi bale jema banaga, sengse gene ging fiag go mi ajobing banaga.
\p
\v 33 Angmuse gasakola gonong angmi gala tutuk, mana adi mana takimang Ping tata'angmi roti tohing garupa gagiani adi harak senghise ping miama na ma tohing rai adi gonong giahi.”
\p
\v 34 Yesus angmi gieteng, “Roti adedeng ba'ae ing u?” Ging angami Gahur balas bola, roti phititoga oli ab kakiri adedeng gala.”
\v 35 Ang muse Yesus angmi na ma tohing anga gonong gio parenta giohi meke tang miha.
\v 36 Sengmuse Gang ang ami roti phititoga phenang miama ab gala mia. Gang u' sambajang tarima kasi uba gang, sengmuse Gang gaka hi kiri-kiri, Gang miama Ga sakola genang, angmuse Gasakola phana miama na ma tohing anga upaul.
\v 37 Ginang ajimi kede sampe kubal. Ging angmi gahikul anga gonong kumpul mia ma topuni, ging mia hora mi phenangba hora phiti toga afing-afing.
\v 38 Ging ba roti kede anga, nama amu galokang gatohing ribu phuta.
\v 39 Nama to hing rai anga Gang giohi jema sengmuse, Yesus e' tang mida sengmuse ging di angami lali Magadan gadang jema.
\c 16
\cl Ejel 16
\s FARISI SADUKI GAMANU SIA YESUS GENG SOBA
\p
\v 1 Gaumatemi muse, Farisi Saduki gamanusia adu Yesus geng soba. Ging Yesus gabagang gohi tan da anu toe surgami ba miama gitubing.
\p
\v 2 Ang muse Yesus ubagang bola, “Oras il kakua adu burang ejel atening, angase ing ubagang bola, 'Fede adi fid kalila sebab burang ejel atening.'
\v 3 Oli komate gomimi fe de fid adi, eang phal kuli buaning sebab burang ejel atening oli kakua gala.' Ing bisa burang gomi gasuang anga ukapaing geli, agani ibase oras gaumatemi ang a ingka geli banaga.
\v 4 Ingba nama phela, su ka buha pusi, ing nabagang nohi tanda anu miama itu bing, agani ibase Nangka tanda anu miama itubing banaga, suma tanda Nabi Yunus. Angmuse Gang ma te giohapha tarus lamal jema.
\s YESUS FARISI SADUKI GILEKO USARINTA
\p
\v 5 Gasakola gonong jema moe kolang gabiba mi, ging tajobing roti phana banaga.
\v 6 Angmuse Yesus angmi giala tutuk, “Yafak anga ujaga miama Farisi Saduki gi ragi anga gadang.
\p
\v 7 Angmuse ging angmi il anga ututuk giha hamami, ging ubagang bola, adi pingka roti phana banaga geelang.”
\p
\v 8 Agani ibase Yesus giga nukung anga geli, Gang angmi giala tutuk, “Hai ing ba i'iman moleng, getabani ba ing angami ilalokang miha itala sarinta ubagang sebola, roti ubanaga?
\v 9 Angase ingka mangga rati bado, oli ingka roti afe hang miama nama ribu afe hang giahi, sengse gagale hil ing kumpul hora adede ng afing anga ing do uieli ng e' naga?
\v 10 Nagaba oli roti phititoga miama na ma ribu phuta giahi, seng se gagalehil ing kumpul hora adedeng afing?
\v 11 Getabani ba ingka pahang banaga, ing bola Nang tutuk adi miama roti ba gadang? Anga gelang ing iafak anga ujaga mia ma Farisi oli Saduki gonong gi leko akal anga gadang.”
\p
\v 12 Seng phohingse, ging manggarati gelise bola, Gangka Farisi Saduki giroti gamurba ubagang banaga, ibase Gang tutuk miama Farisi Saduki giajaran ba gadang.
\s YESUS ANGABA MESIAS
\p
\v 13 Yesus jema moe Kai saria Pilipimi, Gang angmi Gasakola gonong gieteng. “Kalo nama ebeng gitutuk ubagang sebola, Manusia Gafal anga alalang?”
\p
\v 14 Ging angami Gahur anga balas, “Ginang adedeng ub agang sebola Yohanis Jial mia, joa ubagang sebola Elia, ging joa oli ubagang se bola Yermia, nagase Geng anga nabi banu.”
\p
\v 15 Angmuse Yesus ang mi giteng, Kalo agani, ingse ing bola Neng adi alalang?
\p
\v 16 Simon Petrus angmi ubagang sebola, “Eng anga ba Mesias, Lahatala aphe tal Gafal!”
\p
\v 17 Yesus angmi gala tu tuk bola, “Nua hama mia ma adang, hai Simon Yunus gafal, joaka a'boga oli a'fe ba miama ala tutuk bana ga, ibase Nimang toe sorga mi amba miama ala tutuk.
\v 18 Nang oli miama ala tutuk, Eng adiba Petrus. Oli Fal geng adiba Nang kuli Na jemaat miama tang nata, oli aminang naphuak gafiaga ejel ka oparenta jadi banaga.
\v 19 Nang kuli sorga gaku sing kusing miama mame nang. Anga gelang, nening ba ing pata anodu dunia tang angase, Nendi pata anodu toe sorgami. Oli neni ng angaba ing buka ahiaka gie dunia tang angase Nen di buka ahiaka toe sorgami
\v 20 Angmuse Yesus ang mi Gasakola gihapa giohi ake tutuk bola Geng Mesi as ganang.
\s YESUS GA'A MINANG USARINTA
\p
\v 21 Oras anga gomimi muse Yesus gadiri miama sakola gonong, giala tutuk bola Gang musti Yerusalem mi jema, barate gonong, To rat gaboma oli boma-boma gonong susa tohing rai ge ne miama gadang, sengse nama kuli genetamina, iba se Gang kuli bale aphetal fid atoga gomi.
\v 22 Ang muse Petrus Yesus goboga gabar goa, gang gahapa ubagang bola, “Tuhan, biar la il anga Lahatala miama ohapha! Biarla il anga ake jadi mia Adang ganang.”
\p
\v 23 Agani ibase Yesus bale mate sengmuse Gang gala tutuk bola, Hai iblis nu aba Nahondal uhapha. Eng adi miama kuphat fal gene nahondal goa adimi. Aga nukung anga, angka mia ma Lahatala gegba uganu kung banaga ibase, dunia gegba ang uganukung.
\p
\v 24 Sengmuse Yesus ang mi gasakola anga gonong giala tutuk, Nama alalangba bola naluali angase, gang malekang gadiri anga ga' ali, galeut anga toni, sengse ma naluali.
\v 25 Nama ala langba bola gafak gene sa lamat angase, gual magang ae banaga, Agani ibase na maba gual magang ae ba naga Neng gelang, gang kuli gualmagang anga ha rak.
\v 26 Gagunangka uba naga, masiking nama anu dunia adi ajimi miama ge goang gadang gene, ibase gual magang amina? Angase neningba ping bisa ukarajang miama piual ma gang adi gatilal?
\v 27 Sebab manusia Gafal, Gimang ganua hama gomi mi, miama gamalikat gala topuni adu, Gang kuli na ma ananu gatadili gabetul gasefa anga phana miama maginang.
\v 28 Il tatabiba Nang miama iala tutuk, na ma adedeng adimi mate adi, gingka amina banaga, Ging kuli Lahatala Gafal ga nua hama gomimi, Ga aduma anga uling geli.”
\c 17
\cl Ejel 17
\s MUSA ELIA GAFAK MIAMA YESUS UGATUBING
\p
\v 1 Jema fid talaung gomi angmuse, Yesus angmi Petrus, Yakobus oli Yohanis Yakobus gakaku, ging gila lokang lamal toe adual ba lolu tang mida.
\v 2 Angmu se Yesus garupa gabuala gihondal goa angami. Garu pa anga emang hula huling fid molo, sengse gapakiang anga emang hula fid ga huling anga molo.
\v 3 Ging gieng ulingse Musa oli Elia gibala ae Yesus gala tutuk jia.
\p
\v 4 Petrus angami Yesus gala tutuk, “Tuhan lebe minua ping gie mana adimi. Nang mana adimi halombak ato ga dodu, Anu miama ma Menang, anu miama Musa genang, oli anu ga'anu anga miama Elia genang.”
\p
\v 5 Petrus do'ae tutuk jia se, bano huling doli anu he la ging baloli, oli ging uma giase nama gamang anu bano gomi tutuk sebola, “Adiba Nafal mamolo, Nang nomi miama Gajahi, Ing go halela.”
\p
\v 6 Gasakola gonong na ma gamang anga umagia angmuse, ging Geng utoku gia fakal anga sampe meke tang, oli giphukang di mali talalu.
\v 7 Agani ibase Yesus ang mi ma ging midegi, Gang giala tutuk ubagang bola, Nuaba mate, iphukang ake mali ganang.
\v 8 Ging ang ami gieng phuhi ulingse, nama joaka ae banaga, su ma Yesus galokang ba'ae.
\p
\v 9 Ging bale adual tang hela sengmuse, Yesus anga mi giala tutuk ubagang se bola, “Ilba ing uling geli anga ake usarinta ganang, sampe Lahatala Gafal Gang amina, oli bale nama amina gahahamami aphetal.”
\p
\v 10 Angmuse gasakola gonong angami geteng, “Aganise ge tabani ba Taurat gaboma gonong ubagang sebola Elia gang musti migatula adu?”
\p
\v 11 Yesus giala tutuk bola, “Elia malekang gatula adu, anghise gang il karanu ang a usadia,
\v 12 Agani ibase, Nang miama iala tutuk Elia adu jema, agani ibase ging ka manggarati banaga, ging rupa-rupa gene mia ma Gadang gimau giujali angaba ugaluali. Agani dise Lahatala Gafal angadi kuli, giatang gomimi susalala anga harak.”
\v 13 Angmuse Gasakola gonong manggarati sebola Gang giala tutuk jia anga, gaganukung anga miama Yohanis jial miaba gadang.
\s FAL ANU SETANG GOMIMI MIHA JADI MONA
\p
\v 14 Yesus gasakola gono ng ging bale adu nama to hing ging harak, angmuse nama amu anu Yesus gola adu tarus gahondal goami giaka phung muding, ga ng tutuk bola,
\v 15 Tuhan omi miama nafal amu gaja hi, lial aminang geng gene, gang talalu susa, gang bia sa ad faling gomi mugu, oli jial kolang di mimugu.
\v 16 Nang asakola gonong gola jema giohi gahoning ibase, gangka mona banaga.”
\p
\v 17 Yesus gala tutuk, “Hai ingba nama parsaja bana ga gataphanang iomi aji jia! Nang iala topuni miha sampe galuang tafeding? Tafedinghi Nang tahang udagili miama idang? Fal anga gala Nolama.”
\v 18 Yesus angmi setang phena ng uhanunggur angmuse setang phenang angami fal phenang gomimi kaluar oras anga gomi.
\p
\v 19 Sengmuse Yesus gasa kola gonong angmi gola adu, oras il phohing Yesus galokang, ging Yesus geteng, “Getabaniba ning setang anga gatiri jadi ba naga?”
\p
\v 20 Gang angami giala tutuk bola, “I'iman anga do mang ol talalu, Nang tatabi miama iala tutuk, kalo i' iman anga phal safi kafali anga fang, angase ing bisa adual togoa anga di gohi soru mana momomi, anga se adual anga bisa soru fa mana angami. Il joa ka lale ko banaga miama idang.
\v 21 [Agani ibase setang ba garupa gagiani adi ping bisa gatiari kalo ping sambajang sengse oli puasa.]
\s YESUS GA'AMINANG USARINTA
\p
\v 22 Oras anu gomimi Yesus gasakola gonong ga la topuni kumpul moe Gale lea gegoang gomimi, Gang angmi giala tutuk, “Manusia Gafal nama kuli Geng mia ma manusia gatang gomi gamugu.
\v 23 Ging kuli genetamina, Agani ibase Gang kuli bale aphetal fid atoga gomimi.” Angmuse gasakola gonong giomi ta tabi susa.
\s PAJAK BAJAR GAFIAG GA'ASAL
\p
\v 24 Ging jema sampe, moe moe Kaprnaum mi namaba beheroteng seng 2 kumpul anga Petrus gola adu, ging angmi geteng. “Angase iguru anga behero teng seng 2 anga ka kum pul banaga?
\p
\v 25 Petrus gihur balas se bola, “Ya” Gang egomi ma so angmuse, Yesus gatula geteng, Kalo eng, aganu kung bola tetabani, Simon? Raja-raja dunia adi tatami pajak oli bea kumpul? Gafal gonong giabung kumpul, e naga, nama ebeng gabung kumpul?
\p
\v 26 Angmuse Petrus uba gang bola nama ebeng ba kumpul, Angmuse Yesus gala tutuk, Kalo aganise ga fal anga gonong lohi.
\v 27 Ake ping gelang, miama ku phat fal anu gene mia gi dang ganang, nuaba kolang mifa sengse munag bariti. Ang ab gahalomang gabili anga, gag anga gomimi ulingse, ang kuli seng phu ta gag gomimi mia. Sengse seng anga, alo miama eg bajar, sengse oli alo miama neg di bajar.”
\c 18
\cl Ejel 18
\s NAMA ALALANGBA LEBE MIPHAL TOE SORGA MI
\p
\v 1 Oras anga gomimi, ga sakola gonong Yesus gola adu ging geteng, “Nama ala langba lebe miphal toe sorga abangmi?”
\p
\v 2 Angmu se Yesus angmi fal kakiri anu ga'agang gohi golama, Gang miama gihahamami gamihing, sengmuse Gang
\v 3 giala tutuk ubagang bola, Nang tatabi miama iala tutuk, ing kalo tatabi iafak anga ubaruati garupa emanghula fal kakiri adi ga joang banaga, angase ingka Sorga abang mimaso jadi banaga.
\v 4 Nama alalangba gafak gene galolang galo lang, emanghula fal kakiri adi gajoang, geng angaba lebe miphal toe sorgami.
\p
\v 5 Oli nama alalangba, fal ka kiri gagiani adi ging tarima nane gomimi, gang Nengba Neng tarima.”
\s UELING ILBA MIAMA DOSA GAJALI
\p
\v 6 Agani ibase nama ala langba fal kakiri garupa ga giani adi, ging gene ging il ugahala, gingka Neng par saja banaga, lebe minua na ma anga lifang fal miama got anga udanala, sengse geng phana jema miama, tang phal kula-kula anga mi gaholang.
\v 7 Silaka miama dunia gadang, karna gagoda soba ae! Tatabi goda soba kuli ja di, Ibase silaka miama na maba suka fiag phela gene, miama gakaku gaserang gadang.
\p
\v 8 Kalo iaka na gaba oli atang, eng phana dosa migamugu, pataki ga hika sengse phei, anga lebe minua iaka atang buna, iba se ang bisa surga mimaso, dari pada iaka nagaba oli atang anga alopi uaji-uaji, ibase nama eng miama ad faling amina banaga gegjia anga miphei.
\v 9 Kalo e'ng anga eng ge ne dosa, angase deko mia phei. Lebe minua e'ng kafali edeng kelang ang aphetal harak, masiking eng kafali anga alopi kanap ibase, nama eng miama naraka ad faling angami phei.
\p
\v 10 “Gauling, ake fal kaki ri gagiani adi gijajahing ganang. Nang miama iala tutuk, Sebab gi malaikat-ma laekat anga gonong toe sorgami, gimang gahondal goami, ging Gimang Geng uada.
\v 11 [Sebab Manusia Gafal ga'aduma anga, nama ba mugu kola, amba Gang gola adu sengse, Gang ging gene salamat.]
\s KOLI TUTUK MIAMA JUMBA FAL A'E BANAGA GADANG
\p
\v 12 Iganukung bola tetba ni? Nama anu gajumba fal 100, anu lamal il ugahala, Gangka 99 anga miama adual tang gadu banaga sengse gang jema anu il ugahala angaba gola?
\v 13 Gang jema anu phenang harak, Nang tatabi miama iala tutuk, Gomi anga lebe misanang miama anuba ae banaga anga gadang, iba se 99 anga naga.
\v 14 Aga ni dise Pimang ba toe sor gami angadi, Gangka bohu la fal kakiri adi gonong anu kakekang di giohi fa susa la la mimugu banaga.”
\s NAMABA GAHALANG GENE GIFONG GENE
\p
\v 15 Kalo akaku anu fa phe la gahalang gene jema, ga ng gagahalang anga mia ala tutuk. Gang kalo a tutuk anga umagia, angase ang akaku anga geng harak je ma.
\v 16 Agani ibase gang kalo atutuk uhalela banaga angase oli nama anu naga ba alo, ala topuni senghise gala tutuk, sebab nama alo nagaba atoga mia saksi gene, hur anga molo.
\v 17 Gang kalo ifong gene anga uhalela banaga, mia ma jemaat gala tutuk. Aga ni ibase gang kalo gatom ba, gangka uhalela banaga angse, geng anga ka Lahata la geli banaga, geng anga nama ebeng behero ten bajar gamanusia.
\p
\v 18 Nang tatabi miama iala tutuk, Neningba ing pa ta anodu gie dunia tang, angaba pata anodu toe sur gami. Oli nening angaba ing uahika umele gie dunia tang, angaba nama uahiaka toe sorgami.
\v 19 Nang oli miama iala tutuk, kalo na ma alo gitomianu gie dunia tang, nening neningba ging phana gibagang gomimi, il anga Nimang kuli gene ga kanapmi miama maginang.
\v 20 Sebab tatami, nama anu nagaba alo ae gitopuni miha gitokumpul, nane ang a ututuk ubagang jia, Nang ae gihahama angami.
\s KOLI TUTUK MIAMA TENG UAMPO
\p
\v 21 Sengmuse Petrus Yesus gola adu, gang gete ng, “Tuhan kalo nakaku na serang ging gahalang gene miama nadang, nang ging uampo miadedeng miama gidang? Sampe mi phitito ga?”
\p
\v 22 Yesus angmi gala tutuk bola, Nangka bola ohi geng uampo mi phititoga banaga, ibase sampe 70 anga mi 7 lipat magala.
\p
\v 23 Anga gelang, sorga abang Gang koli tutuk mia ma, raja anu gang gabisa kafasa ufeang, miama ga malal anga gonong gidang.
\v 24 Gang mulai gakafasa anga taganang, nama anu anga gauta seng gatohing 10.000, nama gala raja anga gola jema.
\v 25 sebab gang ga uta anga bajar jadi bana ga, gamanaking parenta, geng, gahial gafal oli gabisa kafasa gala phana aphali, sengse gaseng anga mia ma gauta anga ajimi-ajimi gafotu migaphohing.
\p
\v 26 Angmuse gamalal phenang, angmi gahondal goami giaka phung mudi ng gabagang sebola. 'Do sabar miama nadang, agani hise nang na'uta anga ajimi bajar mamenang.'
\v 27 Ang muse, raja phenang gomi miama gamalal phenang gajahi, gang angami gauta phenang gonong ajimi uampo miama magenang.
\p
\v 28 Agani ibase malal phe nang kalur, sengmuse gang jema malal ebeng anu gau ta gengtang seng gatohing 100 geng harak sengmuse, gang mate geng puni, got gakuning sengse geng ha pha, gohi gauta seng 100 anga laju bajar.
\p
\v 29 Ang muse, namaba uta geng tang anga, angmi gahondal goa ang ami geng uada, ga ng ubagang bola, do sabar agani hise nang auta anga ajimi-ajimi bajar miama ma menang.'
\p
\v 30 Agani ibase gang ga ga, gang angami nama phe nang geng phana bubu e' mi jema gamihing sampe gang ga'uta anga bajar ga seng'
\p
\v 31 Gakaku ebeng il garupa agani uling geli ang muse, ging giomi miama ga jahi, ging jema raja anga ga bung kala, neningba nama anga ukarajang miama na ba uta anga gadang.
\v 32 Angmuse Raja phe nang angmi malal gahalo mang anga ga'agang seng muse gala tutuk, 'Eng adi nama phela. Nang a'uta anga ajimi gafotu migapho hing, sebab ang nabagang anga gelang.
\v 33 Angase endi malekang omi anga miama akaku asaserang angadi gajahi emang hula nang nomi miama ajahi anga gajoang?'
\v 34 Angmuse, boma phe nang gomi tatabi miama gakalila, gang geng miama gatentara gonong ginang, gohi ga u'taba geng tang anga, ajimi bale bajar miga phohing.
\p
\v 35 Agani dise, Nimang toe surgami anga di, il garupa agani anga uka rajang miama namaba su kaka gomi waji-waji miama nama gajahi banaga anga gidang garupa agani.”
\c 19
\cl Ejel 19
\s HIAL AMU TENG PHAPHEI GA PELAJARAN
\p
\v 1 Yesus angmi tutuk ga umatemi sengmuse, Gang Galeleami ka luar jema, moe Yudea gegoang gomi, Yarden mol gabiba edeng goa angami.
\v 2 Nama to hing bakang phal anu mate galuali, Gang ginang ajimi gihoning ging gene mona moe mana angami.
\v 3 Farisi gamanusia gi nang adedeng adu bola Geng soba, ging geteng ga giani, “Angase nama amu bisa gahial geng phei, ga seb talalu tohing rai?
\p
\v 4 Angmuse Yesus angmi gihur balas ubagang bola, “Angase ing ae surat gomi mi basa bola, Gengba halo mang-halomangmi, manu sia majadi, Gang nama amu di majadi oli nama hial di miama jadi.
\v 5 Gang oli gafirman mi ubagang sebola, 'Anga gelang, nama amu gang mate gifa gimang miama gohapha, sengse gahial ga la jadi anu, gibalapi giboga anga jadi anu?
\v 6 Sengmu se gingka jadi nama alo ba naga, ibase gi boga jadi anu. Anga gelang neningba Lahatala gene jadi anu je ma anga, manusia ka gene tatara jadi banaga.
\p
\v 7 Angmuse ging angami Yesus gala tutuk, “Kalo aga nise getabaniba Musa ging gahing giohi surat tatara gene, sengse gihial anga phei?”
\p
\v 8 Yesus angmi gi ala tutuk bola, “Karna giomi anamang gelangba Musa giohi surat tatara gene, ging gihial gala tatara. Agani ibase gahalomang mi anga ka aga ni banaga.
\v 9 Nang iala tu tuk, Nama alalang angba gahi al geng phei kalo gahial bu ha, seng muse gang angami nama hial ebeng gala nika, anga se gang nama hial anga mang gobuha.”
\p
\v 10 Angmuse gasakola gonong angmi Gala tutuk, “Kalo aganise nama amu oli nama hial lebe minua ging ake nika ganang.”
\p
\v 11 Angmuse, Yesus anga mi giala tutuk, nama ajimi ka Nahur adi tarima banaga suma gingba nama gamang garati miama magenang.
\v 12 Tatabi nama joaka nika banaga karna nama gioga jali helami agani. Oli nama joa anga kanika banaga sebab nama geng gene gangka aphor banaga, oli nama joa anga ka aphor banaga se bab, gengba gadiri anga gene ka aphor banaga, karna sorga abang gelang. Nama alalangba bisa il adi tarima biarla gang tarima mia.”
\s YESUS OLI FAL KAKIRI GALA
\p
\v 13 Sengmuse nama fal kakiri ginang adedeng giala adu bola Yesus gohi gatang miama ging tang mega, seng se gio sambajang. Agani iba se gasakola gonong nama anga gonong gihapa.
\p
\v 14 Angmuse Yesus angmi giala tutuk, “Fal kakiri anga ugalo lang. Ake gihapa giohi gana ng, sebab sorga abang anga namaba giafak phahi gene garupa falkakiri molo angaba miama gigoang gadang gene
\v 15 Yesus angmi gatang miama ging tang mega seng muse, Gang angami mate mana anga uhapha.
\s TETABANI SENGHISE PING APHETAL GEGJIA HARAK?
\p
\v 16 Sengmuse nama anu adu Yesus Geng harak tarus geteng, “Guru il nua nane ningba nang ukarajang seng hise nang bisa aphetal gegjia anga harak?”
\p
\v 17 Angmuse Yesus angami gala tutuk, Ge tabaniba ang nening nua ba miama uneteng? Suma il nua anu kakelang. Ing kalo bola aphetal gegjia anga mi maso, angase ing malekang parenta anga ajimi ugaluali.
\v 18 Nama anga Yesus ge teng, “Parenta gatata'ang? Yesus gahur balas, “Ake na ma gene tamina ganang, ake buha ganang, ake il gaphu ning ganang, ake leko miama saksi gene ganang,
\v 19 Ifa imang geng uada, omi miama akaku asaserang gajahi ema nghula adiri afak phahi gaja hi molo.
\v 20 Nama kophol angmi ga hur balas bola, “Il anga ajimi nang ukarajang jema, oli ne ningba do?”
\p
\v 21 Yesus ang mi gala tutuk bola, ang kalo bola jadi nua haama, jema sengse il ba ae eng'u anga ajimi aphali, sengse miama nama masiking upaul, angase ang kuli pasaka sorga geg anga harak, sengse oli ma'e Na luali.”
\p
\v 22 Nama kophol hur anga umagia muse, gang bale je ma gomi susa talalu, sebab gakafasa tohing talalu.
\p
\v 23 Angmuse Yesus angmi gasakola gonong giala tutuk, “Nang tatabi miama iala tutu k, nama kafasa bola Surga Abang mimaso anga talalu susa.
\v 24 Nang oli tang mi ama iala tutuk, lebe misa nang unta anu batul gagal gomimi maso kalo ping mia ma nama kafasa anu bola Surga Abang mimaso anga umega.
\p
\v 25 Gasakola gonong hur anga umagia angmuse ging tatabi baruati, sengmuse ging ubagang bola, “Kalo aganise nama alalangba bisa salamat anga tarima?”
\p
\v 26 Yesus do'kang giuling sengmuse Gang angmi giala tutuk, “Kalo bola miama ma nusia gadang il adi jadi bana ga, ibase kalo Lahatala gala il adi ka herang banaga.”
\p
\v 27 Angmuse Petrus angmi Gala tutuk ubagang bola, “Uling ni'il karanu ajimi ning miama nimota goa mega je ma, sengse ning mate Aluali. Kalo aganise neneingba ning tarima?”
\p
\v 28 Angmuse, Yesus angmi gala tutuk, “Nang tatabi mia ma iala tutuk, ingba Naluali, dunia haba tang oras Manu sia Gafal Gang ga kadera phal balolu tang miha jema, angase ing di kuli kadera 12 anga tang miha, sengse ing kuli miha Israel gafal gidat, ga'abang 12 anga, ingba mi ha gihur anga puni sengse ututuk.
\v 29 Oli nama alalangba mate ga, e' miama gohapha, gakaku hial, nagaba gakaku amu, gifa, gimang, gafal gono ng, nagaba oli ga'iladagal, kar na nane gelang, ging kuli gaphili anga tarima milipat ratu anu, sengse oli aphetal gegjia anga tarima.
\v 30 Aga ni ibase, ginang tohingba ma gitula anga kuli miama mafia ki, oli ging ba mafiaki anga kuli ma migitula.”
\c 20
\cl Ejel 20
\s KOLI TUTUK MIAMA ANGGUR ILADAGAL MIMEGA
\p
\v 1 “Oli Sorga abang garu pa miama anggur iladagal manaking mimega. Ko'ko' bakung mate, gang jema manusia gola mia ga'ang gur iladagal mi karajang.
\v 2 Gang namaba karajang anga gala tomi anu, kara jang fid anu gasefa anga dinar anu, tarus gang giohi anggur iladagal mijema.
\p
\v 3 jema godu atoga agani muse, gang jema manusia ga'ebeng gola, gang uling se nama joa ae nama haha mami il ugapha mate uling jia.
\v 4 Gang angami giala tutuk, “Ingdi nala anggur ila dagalmi jema, sengse neni ngba nang bisa maminang ing ukarajang. Angmuse ging mate jema.
\p
\v 5 Tang oli jema godu ta laung, oras godu gami tuka nu muse, gang mate jema ukarajang anga gajoang.
\v 6 Oli jema godu gami kara nu falung anu muse, gang oli jema nama ebeng geng harak, ging ae mate jia, ang muse gang angami giete ng. 'Getabani ba ing adimi fa'mate ma'mate fid kaka nap?'
\p
\v 7 Angmuse ging ubagang bola, ning karaja ng gola ukarajang ibase, karajang naga, Angmuse iladagal manaking angmi giala tutuk ubagang bola, 'Mae ping na'anggur ilada gal mi jema.'
\p
\v 8 Jema oras il gomi bola kakua angmuse, iadagal ma naking gamandor gala tutu k gohi jema, namaba moe anggur iladagal gomi kara jang anga, ging harak gohi gisefa anga bajar miama maginang, mulai gafiaki adu sampe jema gahaloma ng adu karajang ujia.
\p
\v 9 Namaba godu karanu falu ng anu adu angadi, nama anu kafar anu.
\v 10 Ging ba fede gitula adu giganu kung sebola ging anga do, gisefa anga lebe mitohing tarima. Phenangba naga gingdi kafar anu kelang tarima.
\v 11 Ging seng tarima se ng muse ging angmi ilada gal manaking anga gala to ta, ging ubagang sebola,
\v 12 'Namaba gifiaki maso ging suma jam anu kakelang phana karajang, agani iba se ang gisefa anga gene ning hama jia, padahal ning adi fid gadang mate karaja ng sampe ufid fiang.'
\p
\v 13 Angmuse iladagal ma naking phenang angmi na ma karajang anga anu gala tutuk, 'Kaku nangka gahala gene miama idang banaga. Ping kalu tomi anu jema se bola, karajang fid anuse ka far anu?
\v 14 Aseng adi mi a, mate ae'mi jema, nakara jang adi nang miama nama gafiaki adu genang, emang hula nang maminang molo.
\v 15 Angse nengadi kabisa il anu ukarajang namau ugaluali mia napasaka ga dang jadi banaga? E'naga oli e'ng anga phela, oli neng adi nua?'
\p
\v 16 Anga gelang, ging ba magifiaki anga kuli miama tula, oli gingba migitula ang a, ging kuli mia fiake.
\s YESUS GA'AMINANG GANG TANG USARINTA MAGALA
\p
\v 17 Yesus Yerusalem mi jema, Gang gasakola kara nu falung alo anga gIala, ibase tatara lamal. Ging jema fiag hahamami Gang giala tutuk.
\v 18 Ieng uling adise ping gie Yerusalemmi jema, Manusia Gafal nama kuli Geng puni, Geng mia ma barate gakapalang oli Taurat gaboma gatangmi gamugu. Nama kuli Geng hukung gene tamina.
\v 19 Sengse nama Geng miama bangsa ebeng gatangmi ga mugu, nama gahula, nama Geng hapha, nama Geng mi ama leut uhalia. Ibase fid atoga gomi Gang nama amina gahahami bale aphe tal.
\s SIBODEUS GIFA BAGANG MIAMA GAFAL GONONG GADANG
\p
\v 20 Sengmuse Sibodeus gifa, mia gafal gonong gala Yesus gola adu Gahondal goami Geng uada, sengmu se gang bola il anu ubaga ng.
\p
\v 21 Angmuse Yesus gala tutuk bola, “Neningba angsuka.” Angmuse matul gahur balas bola, Nafal alo adi uparenta anghi ging bi sa A'abang Alelang gomi anga mimiha, anu Atang tane goa, oli anu anga Atang philang goa anga mimiha.”
\v 22 Angmuse, Yesus balas bola, “Il ba ang bagang adi angka manggarati banaga. Angse, ilba nama usadia nohi na adi, ingdi bisa na?” Angmuse ging Yesus gala tutuk bola, Ya ningdi bisa na.”
\p
\v 23 Yesus angmi gia la tutuk bola, Ilba nama no hina adi ingdi bisa na, iba se, bola iohi Natane goa, na gaba oli Naphilang goa mi ha anga joaka Nengba ua tor maminang banaga, iba se anga namaba Nimang utantu jema, angaba bisa angami miha.”
\p
\v 24 Hur adi Gasakola ga'ebeng ginang 10 anga umagia angmuse, ging giomi miama gikaku alo anga gakalila.
\v 25 Agani ibase, Yesus gi agang Gang ubagang bola, “Ing geli sebola bangsa-bangsa ebeng, namaba gio parenta anga, oli ginama phal anga gonong ging pa renta gala lamal gimau uga luali.
\v 26 Il garupa agani angka ihahamami jadi ba naga. Agani ibase namaba bola jadi phal ihahamami angse gang malekang na ma ubalenta.
\v 27 Oli nama alalangba bola jadi phal ihahamami, gang malekang gadiri miama malal gene.
\v 28 Sebab Manusia Gafal adu, kabola nama gohi go balenta banaga, ibase Gang Ga boga aji gualmagang anga, miama nama tohing rai giphela gigahalang ang a uampo maginang.”
\s NAMA GENG TEKE ALO JADI MONA
\p
\v 29 Ging mate Yeriko aba ng uhapha, angmuse nama tohing rai adu galuali.
\v 30 Angami anga, nama geng teke alo ae fiag gadingkil mi miha jia. Ging umagia se bola Yesus ae angami lifat, angmuse ging agang, “Tuhan Daud gafal omi ang a mima nindi nijahi.”
\v 31 Nama tohing rai giha pa bola gihi takimang, aga ni ibase ging agang giama ng tang miphal magala, “Tuhan Daud gafal omi anga miama ningdi nijahi.”
\v 32 Angmuse Yesus ang mi gadili, Gang giagang, giala tutuk bola, “Nening ba ing suka Nang ukarajang maminang?”
\p
\v 33 anga mi Tuhan gala tutuk bola, ning bola nieng adi gene gang tarang.
\v 34 Yesus ga phukang tadili mada Gang gomi miama gijahi, ang mu se Gang gieng anga puni, oras anga gomimi, gieng phenang jadi mona, ging biasa uling, angmuse ging di mate Yesus galuali.
\c 21
\cl Ejel 21
\s YESUS NAMA GENG TARIMA RAJA ANU MOLO
\p
\v 1 Ging jema moe Yerusalem abang gabung, jema Betfage sampe, Zaitun adbuka tang, Yesus Gasa kola alo, Gang ging gahing.
\p
\v 2 Gang angmi giala tu tuk bola, “Desaba adia iomi goa jia anga, ing anga mifa, ing fase, ing kuli keledai anu gafal gala harak, nama anodu gafaldi gala a'e ma te jia, Ing gahial anga ho long sengse, gafal gala tedo nola ma.
\v 3 Nama joa kalo ieteng hur joa ubagang, angase ing ubagang bola, Tuhan Gang parlo sengse, Gang ikeledai adi bale holong phana iola adu.”
\p
\v 4 Il adi malekang jadi anga hise nabi gonong gi suratmi ubagang anga ge ne gakanapmi:
\q1
\v 5 “Miama Zion gafal hial giala tutuk, 'Uling i'Raja Gang iola adu, gomi anga galolang-galolang, gang keledai anu tang, oli keledai gafal anu gala. keledai biasa il tatoni anga gafal.
\rq Zakaria 9:9 \rq*
\p
\v 6 Gasakola gonong ma te lamal jema, ging ukara jang emang hula, neningba Yesus parenta magenang anga molo.
\v 7 Ging anga mi keledei phenang, miama gafal gala phana adu, ging gijuba miama keledai alopi tang mega, sengmuse Yesus angmi mida tang miha.
\v 8 Nama tohing rai angami anga ajimi gujuba anga galala miama fiag gomi mega, sengse ging ebeng oli te gatang kakiri anga pataki phana adu miama fiag gomimi galala mega.
\v 9 Nama tohing rai Ga hondal goami lamal, ging ba gala topuni anga ging agang ubagang sebola, “Nua hama miama Daud Gafal gadang! Barkat miama Gengtang, Geng adiba Lahatala gane gomimi adu.' Nua hama toe gatela-ga telami, hela!”
\rq Mazmur 118:25-26
\rq*
\p
\v 10 Yesus jema bola Yerusalem mimaso, kota gomi anga ajimi o'rang duna. Ging taganing bola, “Adi alalang?”
\p
\v 11 Nama tohing angmi anga ubagang sebola, “Geng adiba Nabi Yesus, Nasaret Galelea mi adu.”
\s YESUS GARAJA E' GENE GA HAMOLANG
\p
\v 12 Angmuse, Yesus ang mi e'Hamolang gomimi ma so, namaba ae E'Ha molang gomimi il aphali pheli jia anga gatiari, seng muse Gang mejaba nama il mia ma tang seng tilal, oli bang ku-bangku ba, tang aduang aphali anga ajimi banting.
\p
\v 13 Gang angmi giala tutuk ubagang bola, “tami ae tulis ubagang sebola Na E anga nama ubagang sebola E'Sambajang agani ibase ing gene miama phalong gafilik gene
\p
\v 14 Nama geng teke oli nama lamal gahala ajimi Lahatala Ga E Hamolang mi adu, Gang gihoning ging gene mona.
\v 15 Agani ibase Barate ga boma oli Taurat ga boma gonong ging tanda herang ba Yesus ukarajang, ging oli ulingse fal kakiri ba E'Ha molang gomi agang, “Nua hama miama Daud Gafal gadang,” angmuse ging gomi kalila,
\p
\v 16 Ang muse ging angmi Yesus geteng, “Angase Ang a'e fal kakiri gi tutuk anga umagi a?” Angmuse Yesus angmi gi hur balas bola, “Ya. Anga se ing perna ae basa e'na ga, Fal kakiri giag gomimi, oli fal do konona jia, anga Ang gidiri anga usadia je ma, ging tajaning palefang miama Adang?”
\v 17 Sengmuse Yesus ma te gio hapha, kota angami kaluar sengmuse Gang ma te Betania mi jema moe momi ta.
\s YESUS IMAN GAKUASA MIAMA MATUBING
\p
\v 18 Jema mikomate gomi angmuse Yesus bale kota mi jema, Gang rasa malapal
\v 19 Gang uling se agoa mahi ejel anu a'e fiag gadi ngkilmi mate jia, Gang ma te gadang fa gauling ibase, gahi joaka ubanaga, mang gafel mamaung ba a'e. Ang muse. Gang angmi te' anga gala tutuk, mulai fede fid adi gomimi, eng ahika uba naga ani gegjia!” Mulai oras anga gomimi muse te' phenang angmi amina.
\p
\v 20 Gasakola gonong uling te'anga geli angmu se ging herang, tarus ging ta ganing, “Tetabani seng hise te anga bisa amina oras anga gomimi?”
\p
\v 21 Yesus angmi gihur balas bola, “Nang tatabi mi ama iala tutuk, kalo i'iman anga ol edeng a'e ing u, oli iphukang dika mali banaga joakaka tadili miama te ang ba galokang gadang bana ga, ibase ing bisa adual to goa anga, gohi gafak gaso ru tang popomi 'i angse, gang kuli jadi.
\v 22 Oli il ka ranu-karanuba, ing phana bagang Nane gomimi, ing parsaja sebola ing a'e mia jema angase ing kuli mia.”
\s YAHUDI GAKAPALANG GING YESUS GAKUASA ANGA PARSAJA BANAGA
\p
\v 23 Oras Yesus bola E' Hamolang gomimi maso, Yahudi gaboma gonong gola adu, Oras anga Gang ae nama ajar jia, ang muse ging angami geteng gagia ni, “Kuasa naneningba Ang pake miama il adi gonong ukarajang? Oli alangba kua sa anga miama mamena ng?”
\p
\v 24 Yesus angmi gi hur balas, “Nendi il anu mia ma uieteng kalo ing bisa ga bale gene, angase Nengdi itaganing adi gabale ubaga ng miama maminang, sebo la alalang gakuasaba Nang pake mima il karanu adi gonong ukarajang.
\v 25 Angase, Yohanis jial miama nama gafela tatami adu? Sorgami adu e'naga, manusia gabung adu? Ang muse ging angami gitala tutuk ubagang bola, Kalo ping bola Surgami adu, ang ase Gang bola getabani ba, ingka Yohanis parsaja banaga?
\v 26 Ping oli bola manusia gabung adu, nama tohingrai adi ping gio phali ling, sebab ginang ajimi ge lise bola Yohanis geng ang a, nabi banu a'e.”
\p
\v 27 Ging angami Yesus gala tutuk bola, “Ningka ge li banaga.” Angmuse Yesus di ubagang bola, “Kalo aga nise Nengdi ka itaganing adi balas banaga, sebola kuasa nanening, oli alalang gakuasaba Nang phana miama, il rupa-rupa adi gonong ukarajang.”
\s KOLI TUTUK MIAMA FAL ALO GADANG
\p
\v 28 “Kalo aganise, ing iga nukung anga bola tetaba ni? Nama anu gafal amu alo, gang fal gahalomang anga gola jema, gang gala tutuk bola, 'Nafal, fede fid adi ang jema anggur ilada galmi karajang.'
\p
\v 29 Gang gimang gahur balas sebola ya, ibase gang ka jema banaga.
\p
\v 30 Sengmuse, boma phe nang oli gafal gamialo gola jema hur angba ubagang. Fal phenang ubagang bola, Nang naga, ibase gang ma nasal, gang mate jema.
\p
\v 31 Fal alo adi gatata'ang ba gimang gahur anga ugaluali? Ging ubagang bola, “Fak gamialo.” Yesus angmi giala tutuk, Nang tatabi miama iala tu tuk namaba pajak kumpul, oli nama buhata, ging anga ba kuli migitula Sorga Aba ng mimaso, ibase ing anga mi'ifiaki.
\v 32 Tatami Yohanis hurdal nua phana iola adu, agani ibase ingka geng par saja banaga, ibase namba pajak kumpul, oli gingba bu ha, ta ging angaba Geng parsaja. Oras anga gomimi ing ieng uling geli ibase, ingka manasal banaga, iba se jema gau matemi seng phohingse ingdi geng parsaja.”
\s KOLI TUTUK MIA ILADAGAL MANAKING OLI ANGGUR UKARAJANG GISEFA
\p
\v 33 Ifeli miama koli tutuk ebeng uhalela. Iladagal ma naking gang anggur mia ma iladagal mimuding, ga ng ulapak migoleng oli ang gur tapis ganaphuak di alu, gang oli ekadoku balolu di nata. Seng muse gang anga mi, nama adedeng ging se fa giohi jaga, seng muse gang mate negara ebeng mi jema.
\v 34 Jema te ahi u' gaoras, gang angami gaga hing fala geng gahing, giohi namaba iladagal ukarajang anga giola adu, bola anggur gahi anga mia.
\v 35 Namaba iladagal uka rajang phenang, angmi ma te anu puni hapha, oli ga anu anga ging gene tamina sengse ga'ebeng anga ging fal miama giodu.
\v 36 Ila dagal manaking, gang oli tang gahing fala ebeng, gi ng gahing, ibase lebe mito hing magala, gang giohi je ma. Iladagal ukarajang phe nang ging gene emang hu la gahing fala gahalomang molo.
\v 37 Gaumatemi, ila dagal manaking gafal ma moloba geng gahing gohi giola jema, gang pikir, Ging kuli nafal adi geng uada.
\p
\v 38 Agani ibase, ging ba karajang anga, ging ulingse gafal mamolo ba adu, ang muse ging mate tomi anu ubagang bola, gengba pali ka manaking, 'ping gene tamina sengse ping gapali ka adi miama pigene.
\v 39 Angmuse ging mate geng puni gene tamina, miama iladagal gamota goa anga mi phei.
\v 40 Anga gelang, ilada gal manaking angmi adu, neni ngba gang ukarajang mia ma namaba iladagal ukara jang anga gidang?
\v 41 Gang angmi giala tutuk ubagang sebola, Gang kuli nama phela anga gonong ging gene susa. Gomi kalila gomi, gang iladagal phena ng, miama ging ebengba iladagal ukarajang nua gio hi ukarajang anghise ging gahi anga miama magena ng.
\p
\v 42 Yesus angami giala tutuk, “Angase ing perna ae Surat Hamolang basa jema: 'Fal ba molang gonong bari ti phegang jema phenang, miama Fal pasagi gene. Il adi gang jadi karna Pimana king, oli il adi jadi miama tanda herang anu gene piuling gomimi.
\rq Mazmur 118:22-23
\rq*
\p
\v 43 Anga gelang, Nang miama iala tutuk, Lahatala Ga'abangba a'e abung, na ma kuli abung mimia, sengse nama miama, nama ba bisa gahi miama u anga genang
\v 44 Oli nama ala langba fal adi tang mugu, ging kuli musi kiri-kiri, oli nama alalangba fal adi ge ng tang mugu geng pituk, angse gang kuli musi obor.
\p
\v 45 Koli tutuk adi Barate gaka palang oli Taurat ga boma gonong umagia angmuse, ging manggarati sebola Yesus tutuk adi ae girupa angba ututuk ubaga ng jia.
\v 46 Angmuse ging giafak ugape bola tetabani hi, ging bisa Yesus geng pu ni, agani ibase ging nama tohing rai anga uphaliling, sebab nama tohing rai ang a, ajimi parsaja sebola Yesus anga tatabi nabi banu a'e.
\c 22
\cl Ejel 22
\s KOLI TUTUK MIAMA NAMA NAMA UNDANG PESTA NIKA MIJEMA GADANG
\p
\v 1 Koli tutuk gomimi Yesus giala tutuk ubagang gagiani,
\v 2 Sorga abang garupa anga, emanghula raja anu gafal amu anu bola ga pesta nika gene mimega.
\v 3 Gang gamalal anga gonong ajimi giohi lamal jema, namaba nama ging undang jema anga, ajimi giohi ga pesta angami adu, agani ibase ging giaga ka pesta mi adu banaga.
\v 4 Angmuse raja gang angmi gagahing fala ebeng ging gahing giohi jema, undangan gamanusia anga gonong giala tutuk sebola, Nimang Raja pesta, mama king il ajimia usadia jema. Sapi lotal oli binangta kupar-kupar ajimi gang gene tamina jema, oli ajimi usadia kalar jema. Haru pesta perjamuan nika adimi adu.
\p
\v 5 Agani ibase gingka paduli banaga, ging mate gi ila dagalmi jema gikaraja ng,
\v 6 Oli ga ebeng anga, mate raja gagahing fala anga gonong ging puni ging hapha sengmuse ma te giene tamia.
\v 7 Angmu se raja phenng angmi gomi kalila, gang mate gatentara panatu jema namaba fede tenetamina anga gonong giene tamina, sengse mate giabang anga gapia.
\p
\v 8 Sengmuse gang anga mi gamalal anga gonong giala tutuk, 'Pesta nika usa dia jema, ibase undangan gamanusia adi gonong ka geng banaga mamaung.
\v 9 Anga gelang ing mate jema fiag kantor gomi, na ma tohing rai ba'ae fiag go mi lamal jia anga, ing giba gang giala pesta nika adi mi adu.'
\v 10 Angmuse ga hing fala phenang angmi mate jema, nama tohing rai ging harak, mau nama nua nagaba nama phela, anga gelang undangan gamiha ng mana gomi anga manu sia adumi miha afing afing.
\p
\v 11 Seng muse, raja bola maso gatamu ging harak, gang geng ulingse nama ba adu, adi anuka pesta ni ka gapakiang pake banaga.
\v 12 Angmuse gang anga mi gala tutuk bola, kaku getabaniba ang pesta nika gomi adimi maso ibase, angka pakiang pesta nika ba pake banaga? Angmuse nama angaka tutuk bana ga gang mang takimang.
\v 13 Angmuse raja phena ng, angmi gamalal gonong ging gahing, giohi giaka ga tang anga pata, geng pha na kakua takimang gomimi gamihing. Momi anga susa lala oli aminang asinang di moe momi.'
\p
\v 14 Tatabi tohing rai ba nama giagang ibase, mang kudi kakelang nama uolu.”
\s YAHUDI GAGABIANG BOLA YESUS GENG SOBA
\p
\v 15 Gaumate muse Yahu di gamanusia gonong gito mianu bola Yesus ugefe gatutuk gaubagang gomi mi.
\v 16 Ging angmi gisa kola gonong ging gahing giohi Yesus gola jema, mia ma Herodian gamanusia gala. Ging angmi gala tu tuk, “Guru ning geli sebola eng adi nama molo oli ang Lahatala gafiag molo molo angba miama nama ajar. Angka alang-alangdi upha liling banaga sebab angka nama garupa gauling bana ga.
\v 17 Kalo aganise, Ang bake omi gagahi anga uba gang. Angase pajak bajar miama Kaisar genang anga molo e'naga?
\p
\v 18 Ibase Yesus gi ganu kung phela anga geli anga gelang Gang ubagang se bola, Getabani ba ing Neng soba hai ingba putar bale gamanusia?
\v 19 Ing bake sengba nama mia pajak ba jar anga miama natubing. “Angmuse ging angmi seng dinar edeng mia ma Genang.
\v 20 Angmuse Gang ang mi giala tutuk, “Gambar oli alalang gatulisan ba mijia adi?”
\v 21 Angmuse ging ubagang sebola, “Kaisar.” Angmuse Yesus angmi gia la tutuk sebola, “Anga gela ng, bajar miama Kaisar ge nang kalo kaisar geg, oli il ba Lahatala geg angase mi ama Lahatala bagenang.”
\p
\v 22 Ging Gahur anga um agia agmuse ging hahera ng, ging mate Yesus goha pha tarus lamal jema.
\s FARISI GAMANUSIA PAKSA BOLA YESUS GA'KOLA
\p
\v 23 Fid anga gadang andi, Saduki gamanusia ubagang sebola, nama amina ka bale aphetal ba naga ging adu Yesus geng harak, seng muse ging uba gang gagiani,
\v 24 Guru Musa ubagang bola nama amu anu, kalo amina ka fal gala banaga, angase gaka ku amu bisa gahial anga mia anghi gang bisa gata phanang miama gakaku amuba amina anga gadang.
\v 25 Nikaku phititoga gie nihahama adimi. Amu gaha lomang hial anu gala nika, gangka fal gala badose amu amina, ka fal miama gahial oli gakaku gonong gi mega banaga.
\v 26 Aga ni dise oli amu gamialo, ga miatoga sampe jema gami phititoga ujia.
\v 27 Jema gaumate mise nama hial phenangdi ami na
\v 28 Jeme oras nama amina bale aphetal gomimi se amu 7 adi tata'angba mi ama gahial gene? Sebab ginang ajimi gala topuni aphetal hial amu jema.”
\p
\v 29 Angmuse Yesus anga mi gihur balas bola, “Ing adi gonong iganukung bo do, ingka surat Hamolang manggarati banaga, oli La hatala gakuasa geli banaga
\v 30 Oras bale aphetal go mimi namaka hial mia amu mia banaga, ibase pirupa malaikat surga mi molo.
\v 31 Miama nama amina bale aphetal, perna nening ba Lahatala miama iala tu tuk ingka basa bado.
\v 32 Nengba Abraham Ga Laha tala, Isak Ga Lahtala, oli Yakob Ga Lahatala? Gengka nama amina Ga Lahatala banaga, ibase Geng anga, nama aphetal GaLahata la.”
\p
\v 33 Oras anga gomi nama tohing rai Ga ajaran anga umagia angmuse ginang ajimi rasa herang miama Gadang.
\s PARENTA TATA'ANGBA LEBE GAMAMOLO
\p
\v 34 Agani ibase Farisi ga manusia umagia sebola, Yesus Gang gene Saduki gonong tutuk gahala, ang muse ginang ajimi tokum pul.
\v 35 Ging anga, anu Taurat ganama pintar, gang angmi Yesus geteng bola Yesus Geng soba.
\v 36 “Gu ru parenta tata'angba lebe mihalomang ae Taurat ga parenta gomimi?”
\p
\v 37 Angmuse Yesus ang mi gala tutuk ubagang se bola, “Ing malekang iomi anga miama Lahatala ang ba gajahi uaji-uaji, iual ma gang gomimi, oli ipikir ganu kung karanu gomimi.
\v 38 Adiba parenta gahalo mang oli lebe miphal.
\v 39 Parenta gamialo phe nangba, 'Ing musti iomi miama, ikaku isaserang di gajahi, emang hula idiri ia fakphahi iomi gajahi anga molo.
\v 40 Parenta alo go mimi adi, parenta ba'ae Tau rat oli nabi gasurat gomi anga ajimi gakanapmi jema.”
\s MESIS UTAGANING
\p
\v 41 Oras anga gomimi Farisi gamanusia ajimi topu ni kumpul. Yesus angmi gie teng,
\v 42 “Iganukung mia ma Kristus gadang anga tetabani? Geng anga ala lang gafal? Angmuse ging angmi gala tutuk bola, “Daud Gafal.”
\p
\v 43 Angmuse, Gang ang mi giala tutuk, “Angse te tabaniba Daud Eang Hamo lang gomimi gang Ga 'aga ng bola anga, 'Gimang.'
\q1
\v 44 'Pimanaking Gang Gimang gala tutuk bola, “Natang tane goa adi mimiha, sampe namaba gomi miama aphela anga, Nang miama Niaka halal dumang mega?
\rq Maz 110:1 \rq*
\v 45 Kalo Daud gang agang bola, 'Kristus anga Gimang, Aganise tetabani senghise ubagang bola, Geng anga Daud Gafal?
\v 46 Ginang ajimi anga nama anu kakelang dika miha Gahur balas jadi banaga. Mulai oras anga gomimi angmuse nama anu di ka barani Geteng banaga.
\c 23
\cl Ejel 23
\s YESUS GOMI MIAMA AGAMA GABOMA GIKALILA
\p
\v 1 Gaumate muse, Yesus angmi nama tohing oli ga sakola gonong giala tutuk,
\v 2 “Taurat gaboma oli Fari si gamanusia mida Musa gakadera tang miha.
\v 3 Anga gelang il rupa karanu tohingh rai ging miama ia la tutuk jema. Gauling seng se oli ukarajang. Agani iba se, ake gikarajang anga ugaluali ukarajang ganang, sebab tatami ging ae utu tuk ubagang jia, agani ibase ging angaka ukarajang banaga.
\v 4 Ging tamadi anga, pa ta anamang-anamang mia ma, nama gapheag tang mega nama gohi toni, agani ibase ging ka giatang miama midegi sengse phu hi mia hela mega banaga.
\v 5 Ging il rupa karanu anga ukarajang, bola agani hise nama gohi giuling. Ging gi hial sambajang anga gene gang berang berang, oli gi juba gatang anga ging gene fang-fang sengse oli afening-afening.
\v 6 Ging suka e'samba jang gomimi, manaba na ma nama uada giemana angba mi miha tohing ga hahama e'sabajang gomimi ging mukaba
\v 7 mimiha, ging na ma hahamami gene tetaba ni, angahi nama bisa ging uada, oli nama bola ging anga guru.
\p
\v 8 Anga gelang, ing ake agang sebola guru ganang sebab suma guru anu kake lang, oli ing anga inang aji mi takaku
\v 9 Ake nama dunia tang adi ga'agang bola pima ng ganang, suma pimang anu kakelang, phenangba toe Sur gami.
\v 10 Ake bola ingba phal ganang, suma Gengba miphal phe nangba Kristus.
\v 11 Ging kalo bola miphal gie ihahamami, angse gang malekang nama ubalenta.
\v 12 Gingba gafak phuhi gatela nama kuli ging gene galola ng, Oli namaba gadiri gene galolang galolang nama kuli ging phuhi gatela gatela.
\p
\v 13 Silaka miama Taurat gaboma, Farisi oli nama leko akal gamanusia gadang. Ing sorga gafiaga jel nama gaho ndal goa jia anga utiali, sebab ing sendiri ka mimaso bana ga, oli ingka gio galolang ging ba bola mimaso anga gingka mimaso jadi banaga.
\v 14 Si laka miama ingba taurat ga boma, oli Frisi gamanusia le ko akal gadang! Ing jema hial kalal ga'e' gomi urakus, leko-leko mimaso sambajang ge ne afening-afening, anga ge lang ing anga kuli gabalas ta rima lebe mitamadi.
\p
\v 15 Sila ka miama, ingba Taurat gabo ma, oli Farisi gamanusia, oli ingba putar bale gamanusia gadang! Ing lali lamal palika-palika kanap, oli ing lamal adual adual gabiang kanap, bola nama anu gala adu mia ma i'agama anga mimaso, mi ama ijoa gene. Ging gidiri miama i'agama anga ugalu ali sengmuse ing ging phana fa miama naraka gafal gene milipat mi alo dari idiri sendiri.
\p
\v 16 Ingba gikapalang iba se ieng teke, ing tutuk sebo la, Namaba E'Hamolang mi ama ging sumpa anga ga gunangka uabanaga, Agani ibase nama alalangba E'Ha lang ga'emas miama geng sumpa angase sumpa do geng pata jia.
\v 17 Ing ba nama bodo oli ieng teke! Tata'angba lebe mi phal, Mas, e'naga Lahatala ga' e' Hamolang. Mas anga Laha talaba gene gahamolang?
\v 18 Oli nama alalang ba mimbar miama sumpa, sumpa anga gagunangka ubanaga, ibase nama alala ngba persembahanba mim bar tang jia anga miama sumpa, angase sumpa anga do geng pata jia.
\v 19 Hai ingba nama geng teke! Tata'angba lebe miphal, sa dakae anaga, Mimbarba gang persembahan gene ga hamolang anga?
\v 20 Anga gelang nama alalangba mimbar miama sumpa oli mimbar gelang sengse il karanu ba'ae tang jia.
\v 21 Oli nama ala langba e' hamolang miama sumpa, sengse gengba oli ae e'gomimi miha.
\v 22 Oli nama lalangba Surga mia ma sumpa, oli sumpa mia ma Lahatala gamihang ma na, oli Gengba ae angmi ma na anga mimiha jia.
\p
\v 23 Silaka miama ingba Tau rat gamanusia oli Farisi gamanusia ba suka putar bale! Ingba perpuluhan anga ututuk enas kadula ng miama magenang, aga ni ibase ingka ukarajang banaga, geng anga gatama di lebe dari Taurat gaparen ta, phenangba gene molo-molo, tomi tajahi, pi'iman go mi. Il adi gonongba ing ma lekang ukarajang sengse gaebeng anga ake mia ma itajobing gene ganang.
\v 24 Ing adi kapalang geng teke, ing king anga tapis mia phegang, ibase karbo anga ing ajia mogal.
\p
\v 25 Silaka miama ingba taurat gamanusia, oli Farisi gamanusia gadang, ingba nama putar bale pusi, Seba b sangker gamota anga ing gene hamolang oli ipiring gala. ibase gomimi anga il ba ing rampas irakus anga ba ae go mimi.
\v 26 Ingba Farisi gonong ieng anga teke! I'sangker gomimi ang a gahamolang matula anga hise, balelang gomi angadi jadi hamolang.
\p
\v 27 Silaka miama ingba Taurat gamanusia, oli Farisi gamanusia suka putar ba le! Sebab irupa anga ema ng hula, kumbur ba nama lepa gene ga'aphal anga gajoang, galuarmi anga enas ibase go mimi anga baring talaba ae afing, angaba phela gahalang oli karang kari ta.
\v 28 Agani dise oli miama ing, Galuarmi anga ing gene emanghula nama molo anga gajoang mi ama manusia gadang, agani ibase gomimi anga leko akal, oli phela gahalangba afing.
\p
\v 29 Silaka miama ingba Taurat gamanusia oli Farisi gamanusia, ingba suka putar bale idang! Sebab ing nabi-nabi gakumbur ukarajang gene huling melak, oli ing idiri gene emanghula nama hamolang molo,
\v 30 sengse ing tutuk ubagang sebola. kalo tulang ning di aphetal oras anga gomimi, ningka nama anga gonong giala nabi gife gabokong nanaga.'
\v 31 Agani ibase Ing sendiri ubagang sebola ingba gifal gidat oli nifata gonongba na bi-nabi anga gonong, gene tamina.
\v 32 Jadi idata gonong ukur sudi anga ajimi gene gakan apmi.
\v 33 Ingba mong ka ming, oli mong kaming gafal gidat. Getabani senghise ing bisa idiri anga miama, Nara ka ad faling anga uhapha?
\v 34 Anga gelang, ieng uling Nang nabi gonong gahing, nama pintar, oli Taurat gamanusia giohi iola adu. Ginang adedeng ing giene tamina sengse miama leut tang halia, na ma adedeng ing oli kumpu lan ga e' gomimi ging haph a, ing gijajahing fa abang anumi, oli ma abang anumi.
\v 35 Anga gelang nama ha molang gafeba ing gene ta mina gie dunia tang adi iola adu, mulai Habel nama hamolang sampe adu Zaka ria Berekya gafal gafe ujia, ing gene tamina moe E'Ha molang, mimbar gahahama mi.
\v 36 Nang tatabi il adi gonong miama iala tutuk sebola, il adi gonong kuli ingtang adu miama itapha nang adi gonong gidang.”
\s HUKUMAN MIAMA YERUSALEM GADANG
\p
\v 37 “Oh Yerusalem, Yerusalem, ingba nabi-nabi anga gonong fal miama giodu, gingba nama ging gahing giohi iola adu. Tatabi oras mia nanu Nang bola nafal gono ng anga ging kumpul topuni hama-hama miha, emang hu la hiph gifa anu gafal gonong kumpul miama gaphet duma ng, agani ibase ing iaga.
\v 38 Ieng uling, ii'e anga gonong ing kuli ugaphohing takima ng miama nata.
\v 39 Nang oli tatabi miama iala tutuk mulai oras adi, ingka uling Neli banaga sampe ing kuli ubagang sebola, 'Berkat Nua hama miama Gengba adu ma Lahatala Gane gomimi.'”
\c 24
\cl Ejel 24
\s YESUS ORAS GAUMATEMI USARINTA, E'HAMOLANG KULI RAFAK
\p
\v 1 Yesus Lahatala ga e' Ha molang gomimi kalur seng muse mate jema, gasakola gonong adu bola Lahatala ga e' anga miama ugatu bing.
\v 2 Gang angami ginang ajimi gi eteng, “Ingka il adi ajimi uling geli banaga? Nang tatabi mia ma iala tutuk molo molo. Tatabi fal anu kakelang di ka tentang piling miha banaga, Fal ajimi-ajimi anga kuli rafak mi gaphohing.
\s SUSA GAHALOMANG
\p
\v 3 Mianu Yesus ae Zaitun abuka tang miha jia, angmu se gasakola gonong giloka ng adu, tarus ging Yesus geteng. “Ang bake il adi miama niala tutuk, oras tata'ang gomi mi, il adi gonong gang jadi, sengse neningba miama gatanda gene, oras gaumate' Aduma gomimi?
\p
\v 4 Yesus gihur balas bola, “Ing ueling, anga hise nama joa ake ing gene, ing fa il ugahala ganang.
\v 5 Tatami nama tohing rai kuli iola adu Nane gomimi, ging ubagang sebola, “Neng adi ba Kristus, 'ging kuli nama tohing rai ging gene, ging fa il ugahala.
\v 6 Ing kuli milil taliakang umagia, oli milil gahojat. Ing malekang oras adi gauling, anga hise ing ake baruati ganang, kalo il adi gonong ajimi jadi. Ibase adi joaka gaumatemi jema, ibase do jia
\v 7 Sebab bangsa mia ma bangsa gadang, raja-raja miama raja-raja gadang. Mana-mana kanap malapal phal jadi, oli palika fa tadili matadi li.
\v 8 Ajimi-jimiba jadi adi, susa lala gahalo mang, emang hula nama mulai bola ajali gang keta anga gajoang.
\p
\v 9 Ging kuli ing phana susa lala anga migamugu, ging oli iene tamina, nama ajimi kuli giomi mia ikakurang sebab Nane gelang.
\v 10 Oras anga gomimise nama tohing rai ku li kuphat, ging kuli mate teng aphaphali, oli tomi miama ta kakalila anu miama anu ga dang.
\v 11 Nabi palsu tohing rai adu, ging kuli gene nama tohing gi i'iman anga phana il ugahala.
\v 12 Oli giphela gahalang mang tohing magala, anga gilang tomi miama tajahi anga ubanaga jema.
\v 13 Masi king agani ibase, nama alalang angaba tahang uda gili jema gaumatemi, angse geng angaba salamat.
\v 14 Agani ibase, Injil sorga abang adi nama ututuk miama bangsa-bangsa ajimi kanap, anghise jema gau matemi ba'anga.
\s SUSA PHAL OLI KRISTUS LEKO-LEKO
\p
\v 15 Jadi ing kalo ulingse nama phela il gajahing, emanghula nabi Daniel gasurat gomi tulis gajoang, Nama phela ae mana ha molangmi mate jema, ging ba basa malekang mangga rati,
\v 16 Angase gingba ae Yudeami anga ging male kang ehi adual gadang.
\v 17 Oli nama ba a'e ekadoku tang, ake hela gail phohing e'gomi anga mia ganang.
\v 18 Oli namaba a'e iladagal gomimi, ake adu bola gajuba mia ganang.
\v 19 Silaka phal-phal mia ma gingba a'e aphor jia, oli do kono miama fal na jia oras anga go mimi gidang.
\v 20 Ing sambajang anghi se ing ake ehi Sabat gafid gomimi ganang, nagaba oli oras il mobu gomimi gana ng.
\v 21 Oli oras anga gomi susa phal-phal garupa aga ni ka perna jadi bado, mulai dunia ka jadi bado sampe ma adi ujia, oli ilba garupa ani anga tang ka jadi bana ga.
\v 22 Kalo oli oras adi ka gene gataphokang banaga, angse ilba aphetal adi anu dika salamat banaga. Agani ibase, gingba nama ging uolu gelang oras adi Gang gene gataphokang.
\v 23 Kalo oli nama joa a'e iala tutuk bola, 'Uling Kristus gie adimi, nagaba oli uba gangse bola Gang moe momi,' angase ake parsaja ganang.
\v 24 Tami Kristus leko-leko oli nabi leko-leko ging kuli kaluar, sengse ging tanda herang phal-phal oli mujisat gene, seng hise ging nama gene fa il ugahala, sampe bisa nama ba Gang ging uolu jema angadi.
\v 25 Ueling, il adi ajimi Nang miama iala tu tuk jema, masiking il ajimi-ajimi anga ka jadi bado.
\v 26 Nama ubagang bola, 'Uling Gang moe Belangta ra babulami, angse ake ang mi jema ganang. Nagaba oli ubagang bola Gang a'e kamar gomimi angse ake parsaja ganang.
\v 27 Tami Ga' aduma gomi garupa, ema ng hula il melak anga gajo ang, fid mada mimela k, gamelak fid mugung mili la. Agani dise Lahatala Gafal ga'aduma angdi garu pa agani.
\v 28 Tatami il amina ae angami, angse aduang kalu di ae angmi kumpul.”
\s MANUSIA GAFAL ADU
\p
\v 29 “Susa lala anga gaumatemi angmuse, 'Fid Gang gene kakua, oli uru gangka galiali mia ubanaga, Id burang gomimi aji mi haru hela, oli kuasa namul kafa sar burang gomimi ajimi jajari.'
\rq Yesaya 13:10; 34:4 \rq*
\p
\v 30 Tarus Lahatala Gafal gatanda burang gomi jadi, abang-abang palika tang ajimi ko hanuleng. Ging gieng ulingse, Manusia gafal bano dol tang adu, Gakuasa phal Ganua hama gomimi.
\v 31 Gang Gamala ekat gahing giohi gisorong gapi gamang gene phal-phal. Ganama nuaba Gang u'olu jema Gang ging kum pul burang geng phidil phutami, moe burang gadi ngkil gabar edengmi, oli sampe jeme gabar edeng ujia.
\p
\v 32 Pelajaran koli tutuk miama agoa mahi mimega. Oras gatang anga bala, oli gafel gonong bale kalokul, angase ing gelise bola oras fid phal anga apal jema.
\v 33 Agani dise ing uling tanda rupa karanu ajimi geli, angase ing geli sebola Ga aduma anga apal apal ae fiagajel mi mate jia.
\v 34 Nang tatabi miama iala tutuk ubagang sebola, taphanang adika piohapha bado se, il adi ajimi kuli jadi.
\v 35 Burang palika kuli ilang isik agani ibase Laha tala gamang adi ka ilang oli isik banaga.
\s ORAS MANUSIA GAFAL GA ADUMA GOMI
\p
\v 36 Agani ibase bola gaoras oli gatempo anga nama anudika geli banaga, Malaikat toe Surgami di naga, Oli Gafal di naga, Ibase Gimang galokang ba oras anga geli.
\v 37 Garupa anga emang hula Noh gaoras anga mo lo, agani dise Lahatala Ga fal Ga aduma angadi agani.
\v 38 Emang hula oras jial phal adu bado anga, ging il kede jial na, oli fanika, mani ka sampe jema oras Noh bohula kampal gomimi ma so,
\v 39 Gingka pahang banaga, sampe jema jial phal adu ginang ajimi giho lang migaphohing. Agani dise, oras Manusia Gafal Ga'aduma gomi, angadi garupa anga agani.
\v 40 Gatangmate nama alo ae iladagal gomimi, anu nama gala jema, ga'anu anga nama miama gami hing mega.
\v 41 Nama hial alo fal banehar mia il bane lhar jia, anu nama geng phuhi gala jema, sengse oli anu anga nama gamihing mega.
\p
\v 42 Anga gelang ing iafak anga ueling, sebab Pimanaking gafid aduma gaoras ingka geli banaga.
\v 43 Anga gelang ing male kang geli, kalo e' manaking namaba adu il gaphuning gaoras geli, bola il kakua gomimi angase, gang kuli giafak ujaga, anga gelang, gangka ga e'anga ugalola ng nama adu garikil bana ga.
\v 44 Anga gelang indi yafak anga ujaga, sebab Manusia Gafal Ga'aduma anga, ingka ukaruang bana ga.
\s MALAL BA KALAKA OLI MA LALBA KALAKA BANAGA
\p
\v 45 “Aganise, malal ta'ang ba kalaka ga'akal u', gama naking Gang kuli geng phu hi miama ga e' gomi anga mi, mud miama maginang jema gaoras anga gomimi?
\v 46 Berkat miama gama lal ba, jema gaoras ga adu gama gomimise, Gang ging harakse ging ae kalaka ukarajang jia.
\v 47 Tatabi Nang miama iala tutuk, ga manaking gang kuli gama lal anga ging phuhi miama, gapasaka karanu ba ae' ga bung anga ujaga.
\v 48 Ibase malalba gomi phela anga, gang go mimi tutuk gagiani, 'Namana king anga ka laju adu bana ga,
\v 49 Angmuse gang mate malal ebeng anga gonong ging hapha, seng muse mate il kede jial nabo ga na minaboga
\v 50 Ga manaking adu, oras gangka utantu banaga, oli gingka gaoras anga geli banaga.
\v 51 Gang mate ging pataki, sengmuse ging miama nama phela gala, hama-hama gemana angami ga mihing. Manaba angami anga, susa lala, ko peki anai angba miama gigoa.
\c 25
\cl Ejel 25
\s NAMA HIAL BODO OLI NAMA HIAL PINTAR
\p
\v 1 Gang oli Sorga abang koli tutuk miama nama hial karanu, ging gilampu usadi a sengse, phana jema miha bola gitenang eli amu anga giapil.
\v 2 Ginang afehang anga pintar, oli ginang afe hang anga bodo.
\v 3 Gina ng afeng bodo anga ging gilampu phana ibase ging ka mina miama magala phana banaga.
\v 4 Ibase gapin tar anga, ging gi lampu anga mina miama mami sengse, oli gimina di miama botil kakiri mi sengse miam a magala phana.
\v 5 Angmuse tenang eli amu phenang, gang gajel adu gasoru, anga gelang, ginang ajimi gieng kuta ging angmi ta kuta
\p
\v 6 Agani ibase jema tere ng hahama, nama kalili orang agang bola, 'Tenang eli amu adu, teneng eli adu! Nuaba kaluar geng tarima!'
\p
\v 7 Angmuse hial naphata pheneng ajimi mate gilampu phenang usadia.
\v 8 Gabodo pheneng, angmi ga pintar giala tutuk, 'Imina anga kudi miama mamini ng, sebab nilampu adi bola amina.'
\p
\v 9 Agani ibase gingba pintar anga gonong ubagang sebola, nimina adi ka pas banaga, miama nidang oli idang, jema na maba mina aphali anga giabung mina pheli, miama idiri angaba galokang gadang.
\p
\v 10 Ging do fiagmi lamal jia, bola jema mina phelise, tenang eli amu adu, gingba giafak usadia jema anga gang maso giala hama-ha ma pesta nikami jema, seng muse gang angmi lulung utiali.
\p
\v 11 Gaumatemi nama hial adedeng phenang di adu, ging gi'agang bola, Nimang lulung buka mamining.'
\p
\v 12 Ang muse Gang ang mi giala tutuk bola, Ing anga nangka ieli banaga.'
\p
\v 13 Anga gelang ing malekang iafak anga ujaga jaga sebab, ingka gafid oli ga oras anga geli banaga.”
\s KOLI TUTUK MIAMA BALEN TA FALA ATOGA MIMEGA
\p
\v 14 Sorga abang gago anga miama boma anu bola palika leta tang jema, gang gamalal gonong gia gang, gang gapasaka anga gonong miama maginang.
\v 15 Nama gahalomang gang ganua hama afehang miama magenang, gaebe ng anga gang alo miama magenang, oli gaebeng anga anu mia magenang. Ananu gikuat ugaluali. Seng muse gang mate jema
\v 16 Nama gahalomang afe hang mia phenang, gang jema seng muse, gang ga buala tang oli afehang mia ma magala.
\v 17 Agani dise namaba alo dapa, angadi gang jema galeleng gabuala alo mima magala.
\v 18 Agani ibase namaba anu dapa adi, gang phana jema sengmuse, gang angmi meke alu seng muse miama mami gaphu ning mega.
\p
\v 19 Gang jema ulaluang, boma phenang bale adu, se ngmuse gang angami na ma ananu gieteng.
\v 20 Na ma ba fede afehang dapa phenang adu sengmuse, gang angami ga'afehang phenangdi miama magala. Gang ubagang sebola, 'Nimang il afehangba ang miama mameneng phena ng, uling nang bale gabua la, oli afehang magala ba' adi.'
\p
\v 21 Gimang phenang ubagang sebola, 'Namalal eng omi nua oli kalaka. Karna ang kalaka il kakiri gomimi, anga gelang, nang eng phuhi miama il phal go mimi. Nuaba imang gema na sanang momo mimaso.'
\p
\v 22 Oli gengba fede alo dapa angadi adu gamanaki ng geng harak ubagang se bola, 'Niamang anua ba ang alo miama mameneng phe nang nang phana galeleng gabuala tang oli alo maga la.'
\p
\v 23 Boma phenang angmi gahur balas mage nang sebola, namalal, eng kalaka il kakiri gomimi ang a gelang, nang eng phuhi miama ilba phal-phal di ga dang. Nuaba imang gema na sanang momo mimaso.'
\p
\v 24 Gaumatemi, nama ba fede anu dapa adu boma phenang harak gala tutuk sebola, Nimang nang gelise bola eng anga nama namu l ilba angka muding bana gadi, ang angami olu, oli manaba angkami phing farehak banaga di angbisa angmi aturi.
\v 25 Anga ge lang naphukang maliba, nang jema muse nang me ke alu miama meke gomi mi mega. Adi ailba adiba nuaba mia.'
\p
\v 26 Angmuse boma phe nang angami gala tutuk bola, “Eng adi, malal phela oli malas! Ang gelise bola neng adi namaba, manaba ka mi'il tei banaga angaba mi olu, oli manaba nangka mi alak mami farehak bana ga angba mi il kumpul.
\v 27 Anga gelang ang male kang naseng anga ang ma lekang miama bangba mita lokul, anga hise na adu go mi angase, nang nail anga, gabunga gala bale mia.
\p
\v 28 Atalenta anu phena ng gang bale mia sengmu se, gang miama gengba gata lenta karanu anga ga la.
\v 29 Sebab nama alala ng angaba, geg u angase nama kuli tang mia magala gang tang tohing. Agani iba se namaba gegka ubanaga angase, il ba'ae geng u'ang anga nama ajimi bale mia.
\v 30 Malal ba gagunang ka ubanaga anga, nuaba geng miama ilba kakua ba tang kakua anga miphei. Mana anga, susalala oli ko hanu leng ba'ae gomi.”
\s MANUSIA GAFAL GENGBA HUKUNG PUNI
\p
\v 31 “Oras Manusia Gafal ganua hama gomimi adu, Gamalaekat ajimimi gala tupuni adu, sengmuse Gang angmi Gakadera ha molang kadulang tang mi ha.
\v 32 Bangsa-bangsa ajimi Gang ging kumpul Gahondal goa angami, seng se Gang gihahamami nama ananu uolu, jumba miama kabiab gohapha.
\v 33 Seng se Gang kuli Jumba anga miama gatang tane goami gamihing, sengse kabiab anga Gang miama gatang philang goa gamihing.
\p
\v 34 Seng muse raja anga gingba Gatang tane goami anga giala tutuk bola, 'Haruma ingba Nimang ber kat miama ingtang gaharu ng, manaba Nimang usadia jema mulai duniaka a'e ba do angami maso.
\v 35 Sebab oras Nang malapal se ing mud miama Nang kede, oli nemengtati ing jial miama mameneng Nang na, Nang oli fiagmi lalamal, ing nohi iemi gadili.
\v 36 Nang oli Nadura ing pakia ng miama mameneng Na ng tega. Nang keta ing je ma Nauling. Nang oli huku ng tabuhang gomi, ing nola adu ieng miama nauling.
\p
\v 37 Angmuse nama hamo lang gonong Gala tutuk bola, Tuhan tafeding ba Ang malapalba ning ahi. oli emeng tatiba ning jial miama mamenang Ang na?
\v 38 Tafedingba Ang Eng miama nama adu manang geneba ning Eng tarima niemi maso? Oli tafedingba Ang aduraba, ning pakiang miama mamenang ang te ga?
\v 39 Tafedingba Ang ae bubu emiba ning adu auling?'
\p
\v 40 Angmuse Raja anga ubagang bola, Nang miama iala tutuk, Neningba ing ukarajang miama ikaku isa serang, masiking fal kaloku ba'anu gadang, joaka ing gene mia ma gingba gidang banaga, ibase ing ukarajang miama Neng adiba nadang.'
\p
\v 41 Gingba gaphilang goa Gang giala tutuk, mate pale teng jema, ingba nama phe la, nama ing kutuk, ad faling huling geg jia momo mimaso, nama usadia mia ma iblis oli gamalaikat gidang.
\v 42 Sebab tami Nang malapal ibase ing ka Nahi banaga. Oli Nemeng tati ibase, ingka jial mame neng Nang na banaga.
\v 43 Nang oli fiagmi lalamal ibse ing ka Neng miama ie' gomi gadili banaga. Nang nadura ibase ingka pakia ng miama Nang pake bana ga. Nang keta, oli bubu e' go mimi ibase ingka jema nauling banaga.
\p
\v 44 Angmuse gingdi bale ubagang sebola, Tuhan tafe dingba ning elisebola Ang malapal, emeng tati, oli na ma fiagmi lalamal, ang keta oli Ang adura, Ang oli bubu e, gomiba ningka Auling banaga?
\p
\v 45 Angmuse Gang angami gihur balas ubagang sebola, “Nang tatabi miama ila tutuk, Ilba ingka ukarajang miama, ika ku iserang gonong gidang banaga, masiking fal kakiri ba'anu gidang banaga, ang ase ingka ukarajang mia ma Nadang banaga.
\p
\v 46 Ing adi gonong ajimi fa moe hukung tabuhang gomi momo mimaso. Ibase gingba nama molo, aphetal gegjia anga tarima.”
\c 26
\cl Ejel 26
\s FIAG GOLA BOLA YESUS GENE TAMINA
\p
\v 1 Yesus angmi giala tutuk gaumatemi muse, Gang ang mi gasakola go nong giala tutuk ubagang bola
\v 2 Ing gelise bola, fid alo magalase ping Paska gafid mi maso, Manusia Gafal nama kuli Geng puni sengse Geng phana leut ihalia.”
\p
\v 3 Angmuse Barate Gaga biang gonong, miama Yahu di gaboma gonong ging to kumpul Barate phal gane Kayafas gakantormi.
\v 4 Ging tomi anu bola Yesus Geng puni, ging leko akal gomimi Genetamina.
\v 5 Agani ibase ging tutuk ubagang sebola, “Ake fid phal gadang ganang, anga hise orang phal ake nama ha hama gomimi jadi ganang.
\s YESUS NAMA HIAL ANU GENG LOMANG
\p
\v 6 Oras anu gomimi Yesus Betania, Simon apeburang ga e'mi,
\v 7 Nama hial anu adu ipal maniama botil ol anu miama sere huling anu gala phana. Ipal maniama gaphili phalba a'e botil go mi. Angmuse nama hial phenang ipal anga miama Yesus gabiang gomi boal hela, Yesus do'ae miha il ke de jia.
\v 8 Gasakola gono ng uling geli angmuse ging giomi miama gakalila ging gala tutuk bola, “Getabani ba ipal anga ang gajajahi ng?
\v 9 Lebe minua ipal anga aphali, sengse gaphili anga miama nama masiking upaul.”
\p
\v 10 Ibase Yesus uling geli Angmuse Gang angmi gia la tutuk ubagang bola, “Getabaniba nama hial anga ing geng gene susa? Neningba gang uka rajang anga, karajang nua gang gene miama Nadang.
\v 11 Sebab nama masiking anga ae iala topuni tarus, ibase Neng adi ka iala tupu ni tarus banaga.
\v 12 Nama hial ba gie ipal miama Naboga uboal adi, gang karajang usadia mia ma Na'amina, oli napotung gadang.
\v 13 Nang tatabi miama iala tutuk, tami tami Injil adi nama ututuk uba gang jia, gie dunia adi miaji, karajang nuaba nama hial ukarajang jia adi, nama kuli nama hial gane adidi utu tuk ubagang miama ugagi eling gene miama gadang.
\s FIAG GOLA BOLA YESUS GENE TAMINA
\p
\v 14 Angmuse, Yesus gasako la ginang karanu falung alo anga anu gane Yudas gang mate Barate gakapalang gola jema,
\v 15 gang gialala tutuk ubagang bola, “Ing neningba mameneng, kalo nang Geng miama iatang mi gamugu?” Angmuse ging seng perak karatoga mage nang
\v 16 Oras angmi muse, gang fiag gola, bola Yesus miama gia tangmi ga mugu.
\s PASKA GAMUD
\p
\v 17 Jema fid gahalomang, Roti gamur ubanaga gafid gomi muse, gasakola gono ng Yesus gola adu. Ging angami geteng, mana tata' angba Ang ujali ning anga mi usadia ping mi il kede?
\p
\v 18 Yesus giala tutuk bo la, “Ing kota gomimi maso, ing nama anu harak, gala tutuk, Guru bola, “Ga'oras apal jema. Gang bola Paska gomi adi, gasakola gonong gala a'e gomimi, paska gala lamal.'”
\v 19 Angmuse Gasakola ukarajang emang hula, Yesus miama giala tu tuk anga gajoang, tarus ging angmi mana usadia mia paska gapesta dagang.
\p
\v 20 Jema oras il gomi bola kakua, Yesus miha gasakola gonong gala il kede.
\v 21 Ging miha ilkede jia amba gang angmi giala tutuk ubagang bola, “Nang tatabi miama iala tutuk, Ingba adi mi miha jia adi anu Neng aphali jema,
\v 22 “Angmu se ginang ajimi rasa susa, nama ananu angmi Yesus gala tutuk ubagang sebola, “Tatabi ka neng banaga Tuhan?”
\p
\v 23 Angmuse Gang ubagang bola, Namaba gang gatang miama Nala hama-hama mako mitaning, geng angaba Neng aphali'
\v 24 Manusia gafal Gang kuli bale jema, emanghula ae tulis miama Gadang anga gajoang. Agani ibase silaka miama namaba Manusia Gafal Geng gene silaka! Kalo aga nise lebe minua namaba agani anga, ake ugajali dunia tang ganang.”
\p
\v 25 Angmuse Yudasba Yesus aphali, angmi gala tutuk, “Guru pasti ka neng bana ga?” Angmuse Yesus ang mi gala tutuk ubagang bola, “Engba adia ubagang jema.”
\s PERJAMUAN HAMOLANG
\p
\v 26 Ging do ae miha il kede jiase, Yesus angmi roti mia sengmuse Gang berkat ba gang matang, Yesus angmi gakahi sengmuse Gang mi ama Gasakola gonong ginang, seng muse Gang ubagang bola, “Mia, seng se kede, adiba Na'boga.”
\p
\v 27 Sengmuse Gang anga mi anggurdi mia, usamba jang sengmuse Gang mia ma ginang ajimi ginang, “Inang ajimi il adi na
\v 28 Sebab adiba Nafe. Fe palaki adiba nama gabokong, mia ma nama tohing rai gada ng, miama giphela anga gonong uhala.
\v 29 Nang miama iala tutuk, mulai oras adi gomimi, Nangka anggur gajial adi na bana ga sampe jema gafid anga ujia, sampe jema Nang anggur haba iala topuni hama-hama miha na toe Nimang Ga Abang Gale lang gomimi.
\p
\v 30 Ging dal tajaning anu phuhi sengmuse, ging ang mi mate Zaitun abuka tang mida.
\s PETRUS YESUS UGA'ALI
\p
\v 31 Sengmuse Yesus ga sakola gonong giala tutuk, “Inang ajimi kuli kola fede tereng adi gomimi, karna Neng gelang. Tami ae tulis ubagang sebola, 'Nang kuli terang fala hapha, jumba-jumba tokumpul jia ging ehi mitatara.
\rq Zakaria 13:7 \rq*
\v 32 Agani ibase Nang bale aphetal jema, Nengba gifiag tula moe Galelea gadang jema.”
\p
\v 33 Petrus angmi ubaga ng bola, masiking ginang ajimi, mugu kola, ibase nengka kola banaga.”
\p
\v 34 Yesus angmi gala tutuk, “Nang tatabi miama ala tutuk sebola, Mulai Fede tereng adi gomimi, hib ka kukuleka badose, ang Neng uaga miatoga jema.”
\p
\v 35 Petrus angmi gala tutuk bola, “Masiking teta bani dise, nang Ala topuni amina, nang ka Eng uaga banaga!” Gasakola ginang ebeng anga gonong di ajimi gitutuk hama jia.
\s YESUS MOE GETSEMANI MI SAMBAJANG
\p
\v 36 Sengmuse Yesus Gasako la gonong gala jema sampe moe mana anu gane Getsemani mi. Gang gasakola gonong giala tutuk. “Ing adimi mi ha Nang mogoami fa sam bajang.”
\v 37 Gang Petrus oli Sibodeus gafal alodi gala topuni. Gaganu kung ka tening banaga, oli Gomi anga talalu susa.
\v 38 Sengmuse Gang giala tutuk, “Nomi adi susa talalu, Nang rasase Nang bola amina. Ing adimi miha, sengse ing iafak anga uja ga-jaga miama Nadang.”
\p
\v 39 Gang Gafak anga mia ma gileta ol edeng, Gang giaka phung muding toku hela ol edeng meke degi, sengmuse Gang sambaja ng ubagang bola, “Nimang kalo bisase, susa adi miama Nohapha, Agani ibase ake Naujali ganang, ibase Aujali angba ugaluali.
\v 40 Seng muse Gang angami Gasako la gonong giolama, Gang ulingse ginang ajimi ta' je ma. Seng muse Gang anga mi Petrus Gala tutuk, “Ingka Nala topuni iafak ujaga go du anu kakelang gomimi di jadi banaga?
\v 41 Ifak anga ujaga-jaga sengse sambaja ng, anga hise ing ake goda soba mimugu ganang. Eang gamau agani, ibase piboga aji adi moleng bala.”
\p
\v 42 Yesus lamal fa gamia lo bola sambajang Gang ubagang gagiani, “Nimang susa adi Gangka nohapha jadi banaga suma Nang bisa Na, ibase ake Namau ganang Amau angba jadi.”
\p
\v 43 Gang oli tang balema ma gi'ulingse, ging ta jema sebab gieng kuta talalu.
\v 44 Angmuse Gang anga mi gio galolang, sengmuse Gang bale fa sambajang ga miatoga. Sambajang gamia lo gahur kafali angaba Gang bale ubagang.
\p
\v 45 Sengmuse Yesus ang mi bale Gasakola giola ma, Gang giala tutuk bola Nua ba ta, iafak gene gang sana ng. Ieng uling orasse apal-apal jema, Manusia Gafal nama kuli Geng miama na ma phela gatangmi gamu gu.
\v 46 Nuaba mate ping bale jema, Ieng uling geng ba Neng miama nama gata ngmi gamugu adu apal jema.”
\s NAMA YESUS PUNI
\p
\v 47 Yesus do ae giala tutuk jiase, Yudas, Yesus gasakola ga'anu adu. Geng oli nama bakang phal anu gala topuni, kalang oli tebo ga di giala topuni, barate gakapalang oli abang anga gaboma gonong di giala to puni.
\v 48 Gengba Yesus miama nama gatangmi ga mugu, gang tanda mia maginang, ubagang bola, “Nama tata'angba nang gamunang, Gengba anga jadi ing Geng puni.”
\v 49 Yudas, Yesus gola fa, sengmuse gang Yesus gala tutuk ubagang bola, “Salamat, Guru!” Tarus gang angami Yesus gamunang.
\p
\v 50 Yesus galatutuk bola, “Kaku omi bola neningba ukarajang se nuaba ukara jang. Angmuse nama tohi ng rai gola fa giatang mia Yesus tang mega, sengmu se ging angmi Geng puni.
\v 51 Uling, ging ba Yesus gala topuni angmi anga, anu kalang biri sengmuse, miama Barate phal gamalal gafeli tang mega, tarus mia ma gafeli dol phenang pata ki.
\p
\v 52 Angmuse Yesus ang mi gala tutuk bola, “Akalang anga bale miama gabami horuk, sebab alalang amba kalang pake, angase gang kuli kalang anga uamina
\v 53 Iganukung sebola, Nangka bisa Nimang gaba gang jadi banaga, jam adi gomi Gohi malaikat kum pul karanu falung alo pana tu Nola adu?
\v 54 Kalo aga nise tetabani senghise su rat hamolang gang bisa jema gakanapmi, sengse surat hamolang gomimi anga Gang a'e ubagang agani?
\p
\v 55 Oras anga gomimi Yesus nama tohingrai anga giala tutuk sebola, “Ing bola Neng adi il rampas gama nusia ba ing nola adu Neng puni, ikalang oli, te boga ing gagala senghise ing adu Neng puni ba'adi? Fid kaka nap, Nang e'Hamolang go mimi miha nama ajar ingka Neng puni banaga.
\v 56 Agani ibase ajimi adi male kang jadi, anga hise, nabi gonong gisurat gene gaka napmi.” Sengmuse Gasako la gonong ajimi mate ehi Gohapha.
\s YAHUDI GAKAPA LANG YESUS HUKUNG
\p
\v 57 Ging Yesus Geng puni sengmuse, ging mate Gala Kayafas Barate Phal gola jema, mana angami anga Taurat gaboma oli Yahudi gaboma gonong ajimi a'e angami kumpul miha jia.
\v 58 Petrus di giluali ibase, geng leta-leta sampe jema Barate phal ga e'gababula gomi. Petrus di maso jaga fala giala topuni miha, hur anga gauling lamal gauma temi anga tetabani.
\p
\v 59 Barate gaphal anga gonong, oli miama Sanhed rin gonong ging, saksi leko-leko gola, bola Yesus Geng gene gahala, anghise ging bisa Geng hukung.
\v 60 Agani ibase gingka gagaha lang joa dapa banaga, masi king saksi tohing rai ba adu Angmuse nama alo adu,
\v 61 tutuk bola, “Nama adi ubagang sebola Gang bisa e'Hamolang adi gajahing, sengse Gang bisa bale ba kung nata fid atoga gomi mi.'”
\p
\v 62 Sengmuse Barate Phal angmi mate Yesus ge teng, “Ahur nagaba angka nama gahur balas banaga? Neningba nama adi gono ng tutuk ubagang miama Adang?”
\v 63 Agani ibase Yesus mang takimang. Ang muse Barate Phal phenang angmi Yesus gala tutuk, “Nang Eng sumpa Lahatala aphetal gane gomi, anghise Ang bisa miama nialatutuk angase Eng adi Mesias Lahatala Gafal?”
\p
\v 64 Yesus angmi giala tutuk ubagang bola, “Engba alokang uba gang jema. Agani ibase Nang miama ala tutuk, mulai oras adi gomimi ing ulingse La hatala Gafal toe Hamolang Kadulang Gaku asa Phal Gatang tane goa miaha jia, Gang oli burang gomimi bano dol tang bale adu.”
\p
\v 65 Angmuse Barate Phal angmi gapakiang anga ga kahi, gang ubagang bola, “Gang Lahatala gahula je ma, getabaniba pingdo sak si gola jia? Ieng uling, ing umagia, Gang pimanaking gahula.
\v 66 Angse iganu kung bola tetabani?” Yahudi Gakapalang gonong ubaga ng bola, “Geng anga mang hukung gene tamina.”
\p
\v 67 Sengmuse ging ang mi Giafakal anga upurung, ging Geng tumbuk, oli ga'e beng anga Giafakal anga lapa.
\v 68 Ging angmi gala tutuk bola, “Nubuat miama nidang hai Mesias; Nama alalangba Eng lapa adi?”
\s PETRUS YESUS UGA'ALI
\p
\v 69 Petrus ae e'gababula gomimi miha jia, ukaruang dinagase balenta fala hial anu gola adu tarus geteng, “Eng adidi Yesus Galalea ga manusia anga gala topuni”
\v 70 Angmuse Petrus na ma tohing gihondal goa angami gia'ali ubagang bola, “Hurba ang adia uba gang jia anga nangka manggarati banaga.”
\p
\v 71 Petrus mate bola ba lelangmi hela, gangdo ae fiagajelmi mate jiase, oli ba lenta fala hial ebeng anu ul ing Petrus geli, gang nama tohing giala tutuk ubagang bola, “Nama adidi Yesus Nasaret fal gala topuni.”
\p
\v 72 Petrus angmi tang uga' ali magala, oli tutuk sumpa di magala, “Nangka Nama anga geli banaga.”
\v 73 Oli ukaruang dinaga se, nama rai angami mate anga adu Petrus gabung sengmuse, ubagang sebola, Tatabi eng adidi nama mo mo ga joa, sebab atutuk ga rupa adimu tarang jema.”
\p
\v 74 Angmuse Petrus ang mi tutuk sumpa, ubagang sebola, “Nangka nama mo mo geli banaga.” Mang sa faka dinagase hib kiakal di angmi kukuleka.
\v 75 Ang muse Petrus angmi Yesus gahur anga ugeling sebola, “Hib kiakalka kukuleka ba dose, ang Neng uaga miato ga jema.” Angmuse Petrus angmi balelang gomimi he la ko bala jia.
\c 27
\cl Ejel 27
\s YESUS GUBERNUR PILATUS GAHONDAL GOAMI
\p
\v 1 Gakomate sengmuse Barate gakapalang oli aba ng anga gaboma ginang aji mi tutuk gahika, ubagang sebola Yesus anga maleka ng hukung Genetamina.
\v 2 Ging angami Yesus ge ng pata sengmuse ging ga la jema Geng miama Guber nur Pilatus gatangmi gamu gu.
\s YUDAS GAFAK GENE TAMINA
\p
\v 3 Yudasba Yesus miama nama gatangmi gamugu, nama Yesus geng hukung anga muse, gang rasa ma nasal gelang, seng perak karatoga anga Gang bale miama Barate gakapalang oli abang anga gaboma go nong ginang.
\v 4 Gang ub agang sebola, “gang gaha lang gene jema'” Agani ibase ging ubagang sebola, “Angaka ni' urusan banaga? anga alokang au rusan.”
\p
\v 5 Angmuse Yudas ang mi seng perak phenang miama e'Hamolang gomi mi phei sengmuse gang angmi mate lamal jema gafak halia.
\p
\v 6 Angamuse Barate gaka palang gonong angmi seng perak phenang olu, sengmu se ging ubagang sebola, kamolo banaga, kalo seng adi ping miama kasmi me gase jadi banaga, sebab seng adi fe' gaphili.
\v 7 Ging gitomi anu sengmuse, seng phenang phana, nama ba meke gadoli miama u'a ng pha gameke ba pheli, miama nama adu manang aminase miama mami ga potung.
\v 8 Anga gelang meke anga sampe fid adi ujia, na ma ubagang fe gameke.
\v 9 Anga hise jema hurba nabi Yermia ubagang anga gene gakanapmi: Sengmuse ging angami se ng perak 30 anga mia. Ang aba miama Gaphili ba, Isra el utantu jema anga gada ng.
\v 10 Ging seng perak karatoga anga, pake miama namaba meke gadoli mia uang pha gameke pheli. Emang hula Neningba Pi manaking uparenta miama mameneng anga gajoang.
\s YESUS OLI GUBERNUR PILATUS GALA
\p
\v 11 Yesus moe Gubernur gahondal goa mate jia. Gubernur angmi geteng. “Angase Eng adi tatabi Yahudi garaja? Yesus jawab sebola, “Ya tatabi emanghula ang ubagang anga gajoang.”
\p
\v 12 Agani ibase Barate ga kapalang oli Yahudi gabo ma Geng gene gahala iba se Gangka gihur balas ba na ga
\p
\v 13 Angmuse Pilatus ang mi gala tutuk ubagang se bola, Nama tohing rai adi mate Eng gene gahala jia adi, ang umagia e naga?”
\p
\v 14 Agani ibase Yesus ka Pilatus gahur anga balas banaga, oli hur kafali anu kelang di naga, anga gela ng gelang Gubernur di herang.
\s PILATUS BOLA YESUS LAPAS DI JADI BANAGA
\p
\v 15 Oras kakanap fid phal adu, angase Gubernur gang nama anu uampo mia na ma tohing rai anga gadang, nama hukung tata'angba gang suka.
\v 16 Oras anga gadang nama hukung anu, nama ajimi gaphera geli, gane Barabas.
\v 17 Oras anga nama to hing rai adu kumpul, Pilatus angmi gieteng, “Nama ala langba ing suka bola geng lapas, Barabas e'naga Yesus nama ubagang sebola Kristus?”
\v 18 Pilatus geli sebola ging giomi miama gakakurang anga gelang ging Yesus miama gatang mi gamugu.
\p
\v 19 Oras ang a Pilatus ae perkara gakade ra tang miha jia, Gahial ga mang panatu magenang, Ake il ol edeng kakelang di ukarajang miama Nama molo anga gadang ganang, sebab Geng gelang, il kaku a nang go jal neng gene susa talalu.
\p
\v 20 Agani ibase Barate ga kapalang, oli nama boma, ging nama giomi gene gang bala giohi Barabas lapas, sengse Yesus angba Geng salib.
\p
\v 21 Gubernur angmi gieteng, “Nama alo adi, gatata'angba ing iomi suka bola nohi geng lapas mminang?” Angmuse ginang ajimi uba gang bola, “Barabas!”
\p
\v 22 Pilatus angmi giala tutuk, “Kalo agani se nening ba nang ukarajang miama Yesus nama ubagang sebo la Kristus adi gadang?” Ginang ajimi bagang bola, “Geng miama leut uhalia!”
\p
\v 23 Pilatus angmi giete ng, “Getabani? Gang nane ning gahalangba gene?” Agani ibase ging kalili giamang miphal magala, “Geng miama leut tang halia!”
\p
\v 24 Pilatus gauling sebola, neneingba gang ukarajang anga gagunang ka ubanaga, ging oli tang mate il gajahing magala, Angmuse gang jial mia, nama tohing gihondal goami gatang hala, gang uba gang bola, “Nama adi gafe ka nadang tiada banaga. Anga ilokang i'uru san.”
\p
\v 25 Angmuse ganang ajimi ubagang bola, “Gafe adi mia ma ningtang mega sampe nifal nidat ujia!”
\p
\v 26 Sengmuse Pilatus ang mi Barabas geng lapas mia ma maginang badose, ging liag miama Yesus hapha. Pilatus, Yesus miama giata ngmi gamugu, Geng phana leut tang halia.
\s TENTARA YESUS GAJAJAHING
\p
\v 27 Sengmuse, Gubernur ga tentara gonong, ging Yesus phana Gubernur gamihang manami jema. Romawi gaten tara ajimi adu Geng goleng.
\v 28 Ging angmi gapakiang ahiaka sengmuse ging angmi juba tamumung anu miama magenang gang pake,
\v 29 Ging oli sindal magang anu hana magala, seng muse ging miama Yesus Genang Gang pake, oli phul boga anu mia Gatang tanemi Gang puni sengmuse, ging mate Gaho ndal goa angami gahula ga mananti, ging Gala tutuk uba gang bola, “Salam, Yahudi Ga Raja!”
\p
\v 30 Ging gopurung, phul ba Gatangmi anga, ging mia sengmuse, miama Gabiang anga hapha.
\v 31 Ging Gahu la sengmuse, ging angami Gajuba tamumung anga ahia ka, sengmuse ging Ga pakia ng anga bale miama mage nang Gang pake, sengmuse ging gala jema Geng miama leut uhalia.
\s YESUS LEUT UHI LA
\p
\v 32 Tentara Geng phana kaluar, Ging lamal jema fiag hahamami, ging Kireni amu anu geng harak, gane Simon. Ging angami Simon geng paksa, gohi Yesus galeut anga moling toni.
\v 33 Ging lamal jema sampai mana anu gane Golgota, gau bagang sebola, “pibiang tato mana.”
\v 34 Ging angami anggur miama il gamak maugau miama Gag degi magenang Gohi na, iba se Gang gaga ka nabanaga.
\v 35 Ging angmi Yesus Geng miama leut uhalia, sengmuse ging gapakiang anga miama gitopaul, ibase ging mang lot biri.
\v 36 Seng muse ging angami miha Ge ng jaga.
\v 37 Gabiang tang anga, ging tulis miama mami mega, Geng gene gahala, ga hula ubagang bola, “ADIBA YESUS YAHUDI GARAJA.”
\v 38 Oras anga gomimi nama alo a'e Yesus gala ha ma-hama leut tang hila. Anu anga gatang tane goa oli ga'anu anga gatang philang goa hila.
\v 39 Namaba fiag anga galuali ging gahula sengse gibiang gafafili,
\v 40 Engba ubagang bola, Ang E' Hamolang gajahing sengse fid atoga gomimise Ang bale bakung nata, Adiri anga gene salamat, Kalo tatabi Eng ang a Lahatala Gafal, angase ang leut anga tang hela.”
\p
\v 41 Agani dise Barate gaka palang, Taurat gaboma oli miama abang anga gaboma gala, ging Yesus gahula uba gang bola,
\v 42 Gang nama ebeng gene salamat, ibase Gangka Gadiri anga gene salamat jadi banaga. Kalo tabi Eng Israel ga Raja, angse Ang leut anga tang hela oras adi gomimi, anghise ning Eng parsaja.
\v 43 Gang Lahatala parsaja, oras adi gomimidi Lahatala Geng gene salamat kalo Laha tala di ujali. Sebab Gengba ubagang sebola 'Neng adi Lahatala Gafal.”
\v 44 Nama Phela aloba Gala hama-hama leut tang hila angadi ging Gahula gama nanti.
\s YESUS AMINA
\p
\v 45 Mulai godu karanu falung alo, il kakua rangga mana anga miaji sampe je ma godu atoga.
\v 46 Mulai godu atoga angmuse Yesus angmi agang, gamang pha-phal ubagang bola, “Eli. Eli, lama sabakhtani? gau baga ng sebola, “Na Lahatala, Na Lahatala, geta baniba Ang nogalolang?”
\p
\v 47 Ginang adedeng ba mo e momi mate, ging umagia, ging ubagang bola, “Nama momo Gang moe Elia ga'a gang jia.”
\p
\v 48 Ukaruang dinagase gingba mana angami mate anga, anu mate tong gabuma miama anggur migamugu sengmuse, miama phul anu upata taning mida, miama Yesus gag degi Gohi na.
\v 49 Agani ibase oli ga'ebeng ang tutuk bola, Ma ping Gauling, kalu gahalang Elia bola adu Gomoling”
\p
\v 50 Angmuse, Yesus angmi agang gamang gene phal-phal, sengmuse Gang Gaboga aji, oli Ga'ekeng arak, ajimi miama Gimang gatangmi gamugu.
\p
\v 51 Ing uling haka phal E'Hamolang gomimi mulai gabiang tang hela giaka ujia, ajimi takahi bakang alo, pali ka tadili, fal gonong takahi,
\v 52 Kumbur gonong balelang, oli nama hamolang amina jema, giboga aji bale aphetal.
\v 53 Ging kumbur gomimi kaluar Yesus Gabale aphetal gomi, seng muse ging jema kota Hamolang mimaso, seng muse ging giafak miama nama tohing rai ugitubing.
\p
\v 54 Gatang mate, tentara gakapalang oli gingba gala hama-hama Yesus jaga. Ging palika tadili anga geli oli ilba geng ajaji agani anga uling geli angmuse, ging ubagang sebola, “Geng adi tatabi Laha tala Gafal.”
\p
\v 55 Momi nama hial tohing rai Yesus galuali, ging leta-letami mate seng hise Yesus Gauling.
\v 56 Ging ba a'e angami anga Maria Magdalena, Maria Yakobus gifa, oli Yusuf gifa, Oli Zibodi us gafal gonong gifa gala.
\s YESUS NAMA GAPOTUNG
\p
\v 57 Jema oras ilgomi bola kaku a, angmuse nama kafa sa anu moe Arimatea mi adu, geng di miama Yesus gasako la gene jema.
\v 58 Gang je ma Pilatus harak bola, Yesus gabaring anga bagang, anga muse Pilatus angmi nama ga hing giohi jema Yesus gabari ng miama Yusuf geneng.
\v 59 Yusuf angmi Yesus ga boga anga mia sengmuse, gang angami sabo bala ha molang miama Geng baloli.
\v 60 Gang angami Geng mia ma gakumbur haba gomimi gapotung, Kumbur anga fara buka ba gang alu. Yusup ang mi fal phal anu gakola mia ma kumbur gafiagajel anga utiali sengmuse ging angmi jema.
\v 61 Angmi anga Maria oli miama ging ebeng gala ging moe kumbur gafiaga jel anga mimiha.
\s YESUS GAKUMBUR NAMA JAGA
\p
\v 62 Fid gatangmate anga ging giafak usadia bola Fid Sabat gomi maso, Barate ga kapalang, oli Farisi gamanusi a ging Pilatus gahondal goa mi kumpul.
\v 63 Ging ubaga ng bola Nimang, mianuse na ma leko pusi anga gonong ubagang bola, 'Fid atoga go mise Gang kuli bale aphetal.'
\v 64 Anga gelang Ga kumbu r anga jaga sampe fid atoga, kalo naga, gasakola gonong ging adu gaphuning sengse, ging nama tohing giala tutuk bola, Gang amina nama haha mami bale aphetal jema. Anga gelang, ging piali piala leko oras adi gomimi lebe miphera, dari pada ging pia' ali piala leko gahalomang.”
\p
\v 65 Pilatus angmi giala tutuk ubagang bola, “Ing adi ijaga fala u, anga gelang, jema ukarajang imau anga ugalua li.”
\v 66 Angmuse ging anga mi jema nama jaga gala kum bur anga jaga, ging oli kumbu r gafal miama gafiaga jel uti ali anga tang gene ga'anama ng magala.
\c 28
\cl Ejel 28
\s YESUS BALE APHETAL GASARINTA
\p
\v 1 Sabat gafid milapas jema ko'ko'il gomi bola tarang, fid gahalomang minggu anga gomimi, Maria Magdalena, oli Maria ga'ebeng gala, ging bola jema kumbur gauling.
\p
\v 2 Ging rasase, palika tadili phal-phal mana angami sebab, Lahatala gamalaikat toe surgami hela fal phal ang a gakola, sengmuse gang ang mi tang miha.
\v 3 Garupa emang hula il melak molo, gapakiang anga garupa bano aphal gajoang.
\v 4 Ginang ajimi baruati, Gingba Geng jaga girupa emanghula nama amina anga gajoang.
\p
\v 5 Angmuse malaikat anga mi nama hialba anga gonong giala tutuk, “Ake baruati ga nang, Nang gelise bola Yesus Gengba nama Geng miama leut uhalia angaba ing gola.
\v 6 Gangka gia adimi bana ga, Gang bale aphetal jema, emang hula Gang miama iala tutuk anga gajoang, Ma, seng se gemanaba Gang mita adi gauling.
\v 7 Laju jema Gasa kola gonong giala tutuk uba gang bola Gang nama amina gaha hamami bale aphetal je ma, oli uling, Gang gatula mo e Galelea gadang jema. Momi se ingkuli uling geli, Ueling, Nang mia iala tutuk jema.”
\p
\v 8 Angmuse ging laju-laju mate kumbur anga miama gi ohapha, sebab ging baruati, ibase ging oli rasa sanang phal-phal, ging ehi jema bola Gasakola gonong giala tutuk
\v 9 Uling Yesus adu ging harak, Gang ubagang sebola Salom, angmuse ging Yesus golafa Giaka anga puni ging Geng somba.
\v 10 Ang muse Yesus angmi giala tutuk. “Iphukang ake mali ganang, jema sengse nakaku anga gonong giala tutuk giohi Galelea abang anga gadang jema, moe momise ging kuli uling Neli.
\s JAGA FALA GONONG NAMA GING BAJAR GIOHI LEKO
\p
\v 11 Gingdo a'e lamal jiase, jaga fala adedeng kotami je ma, il karanuba jadi anga, mia ma Barate gakapalang gala tutuk.
\v 12 Angmuse nama ging miama boma boma go nong giala topuni miha sida ng. Ging gitomianu sengmu se, nama seng tohing rai mia ma jaga fala anga gonong genang.
\v 13 Ging giala tutuk ubagang sebola, Yesus Gasa kola gonong, il kakua nama ta kuta jia angmuse, ging adu baring phenang gaphuning.
\v 14 Kalo il adi ni Gubernur umagia, angase gang parsaja gangka ing gene susa bana ga.”
\v 15 Angmuse ging seng anga mia seng muse, ging ukarajang emanghula nening ba nama miama giala tutuk jema anga gajoang; OLi hur adi adu ma sampe adimi jia di, nama do moe momi usa rinta jia.
\s YESUS RAJA PHAL GAFOMUNG
\p
\v 16 Sengmuse Gasakola karanu falung anu, ging anga mi Galelea abuka ba nama matubing jema tang jema.
\v 17 Ging uling Geli angmuse ging Geng somba. Agani iba se ginang adedeng anga gingdo gagiomi jia.
\v 18 Angmuse Yesus adu, Gang giala tutuk bola, “Kuasa ajimi nama miama mame neng jema mau toe Surgami naga ba gie dunia tang.
\v 19 Anga gelang, mate jema bang sa ajimi ajar miama Nasakola gene, Jial mia gifela Nimang gane gomi, Fal Gane oli Eang Hamolang gane gomi
\v 20 sengse ging ajar, Nane ningba Nang miama iala tutuk jema anga ugaluali, Oli ueling Nang tetap ila topuni sampe jema burang palika gaumatemi.”