initial merge and convert

41-MAT.usfm

@@ -0,0 +1,1593 @@
+\id MAT
+\ide UTF-8
+\h Matta
+\toc1 Matta
+\toc2 Matta
+\toc3 mat
+\mt Matta
+
+\c 1
+\cl As-hah1
+\p
+\v 1 De kitab ta asami ta juduud ta Yesua al Masih jena ta Dawuud jena ta Abraham.
+\v 2 Abraham abu ta Ishaka wa Ishakha abu ta Yaakhuub wa Yaakhuub abu ta Yahuuza wa akhwanu.
+\v 3 Wa Yahuuza abu ta Faaris wa Zarah min Taamaar. Wa Faaris abu ta Hasruun. Wa Hasruun abu ta Raam.
+
+\v 4 Ram kan abu ta Amminadaab. Amminadaab abu ta Nahshon. Wa Nahshonn abu ta Salmon.
+\v 5 Salmon abu ta Boaz min Raahaab. Wa Boaz abu ta Obed min Ruth. Obed abu Jesse.
+\v 6 Jesse abu Daud al-melik. Wa Daud abu ta Suliman Daud abu ta Suliman min mara ta Uriah.
+
+\v 7 Suliman kan bu ta Rahoboam, Rahoboam Abu ta Abijah. Abijah abu ta Asa.
+\v 8 Asa Abu ta Jehoshaphat, Jehoshapat abu ta Joram. Wa Joram jidi ta Uzziah.
+
+\v 9 Uzziah kan abu ta Jotham. Jotham bu ta Ahaz. Ahaz abu ta Hezekiah.
+\v 10 Hezekiah abu ta Manasseh. Manasseh abu ta Amon. Wa Amon abu Josiah.
+\v 11 Josiah kan jidi ta Jechoniah wa akwanu fi zaman shilu umon le Babylon.
+
+\v 12 Ba’ad shilu umon le Babylonl, Jechoniah kan abu ta Sheatiel, Sheatiel kan jidi ta Zerubbabel.
+\v 13 Zerubbabel kan abu ta Abiud. Wa Abiud abu ta Aliakim. wa Aliakim abu ta Azor.
+\v 14 Azor kan abu ta Zadok. Zadok abu Achim. Wa Achim abu ta Aliud.
+
+\v 15 Aliud kan abu ta Aleazar, Eleazar abu ta Matthan, Wa Matthan abu ta Yacob.
+\v 16 yakub kan abu ta Yusif rajil ta Mariam min hiya Yesua kan weledu. al bi nadu Al Mesih.
+\v 17 Kulu al ajial min Ibrahim le Daud kan arbatasiar ajial, min Daud le shilu umon fi Babylon arbatasar ajial, wa min wodi umon le Babylon le arbatasiar alial le Al Mesih.
+
+\v 18 Weleda bita Yesua Al Mesih hasal be teriga de. Uma tou Mariam endu alaka ta zuwaj ma Yusif, Lakin gubal umon ma ja sawa, ligo hiya hamlan be Roho Al Kudus.
+\v 19 Rajil tou Yusif kan rojul adil, wa huwo madeir ashan aba hiya gidam nas. huwo fekiru ashan bi gata alaka be siri.
+
+\v 20 Ze huwo bi fekir an hajat del, Malaika ta Rabana zahar le huwo fi hilim, kelimu," Yusif, weled bita Daud, mata kafu ashan bi shilu Mariam ze mara taki, le-anu hiya hamilan be wasat Roho Al Kudus.
+\v 21 Hiya bi weledu jena, wa inta bi seme Yesua, fa huwo bi kalisu nas tou min Khatiya tomon."
+
+\v 22 Kulu del hasil ashan bi kamilu kalam al wonusu be Rabuna be wasat anbiya, kelimu,
+\v 23 Asma, Azra bi hamil wa bi weledu jena, wa umon bi nadi isim Immanuel"- mana bitou "Allah ma nina."
+
+\v 24 Yusif gam fok min al num wa amulu ze malaika ta Rabuna wasi huwo wa huwo shalu mara bitou.
+\v 25 Lakin huwo ma amulu alaka jinsia ma hiya lahadi hiya weledu jena. bad dak huwo seme isim bitou Yesua.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Baad Yesua weledu fi Bethlaham ta Yahudiya fi ayam ta Herodos al Melik, nas ulama min sherik wosulu Urselim kelimu, "
+\v 2 Wenu huwo al weledu Melik ta Yahud? Nina sufu nijima tou fi sherik wa nina ja ashan bi abidu huwo."
+\v 3 Zaman Herodos al melik asma kalam de, huwo ma Urselim kulu kan zalanin,
+
+\v 4 Herodos limu kulu ruasa ta khahana wa baad min nas, wa huwo asalu umon, "Bi weledu Al Mesih wen?"
+\v 5 Umon kelimu le huwo, "Fi Bethlaham ta Yahudiya, fa da yau al kan anbiya katibu,
+\v 6 Lakin inta Bethlaham, fi ardi ta Yahud, ma yau akhir fi wosat ta khadad ta Yahud, fa min inta bija reis al bi suf nas bitai Israel."
+
+\v 7 Baad dak Herodos nadi rijal al uluma de wa asalu umon be dapt yatu zaman nijima de kan zahir.
+\v 8 Uwo rasulu umon le Bethlaham, kelimu, "Ruwa wa fetisu jena al suker de be teriga kwes. Kan intum ligo huwo, jibu kabar de le ana, ashan ana kaman bija wa abidu huwo."
+
+\v 9 Baad umon asma kalam ta melik, umon ruwa, wa nijima al umon kan sufu fi sherik mashi gidam tomon lahadi ja wogifu fi mahal al jena de fogo.
+\v 10 Zaman umon aiynu nijima de, umon farhanin be fara azim.
+
+\v 11 Umon ruwa fi bet wa aiynu Jena Al suker ma uma tou Mariam. Umon dengiru tehet wa abidu Huwo. Umon fata santat tomon wa gedimu hadaya tomon dahab, Luban, wa Bohur.
+\v 12 Allah anziru umon fi hilim ma kede raja le Herodos, wa umon raja le beled tomon be sika tani.
+
+\v 13 Baad umon ruwa, malaika ta Rabuna zahir le Yusif fi hilim wa kelimu, "gum fok, shilu jena al suker de ma uma tou, wa jere takum le Masir. geni takum hinak lahadi ana bi wori le intum. Fa Herodos bi fetis jena al suker de ashan bi Katulu.
+\v 14 fi bilel dak Yusif gam wa shilu jena al suker de wa uma tou wa jere le Masir.
+\v 15 Huwo geni hinak lahadi mutu ta Herodos. De kamilu kalam al Rabuna kelimu be wasat anbiya," min Masir ana nadi jena tai."
+
+\v 16 Baad dak Herodos, Zaman huwo aiynu be inu uluma del kabasu huwo, huwo biga zalan kalis. Huwo rasulu wa katulu kulu iyal sukerin al awulad al kan fi Bethlaham wa fi kulu akalim al iyal indu itnin sena wa tehet itnin sena, be asab zaman al rujal ulama kelim be dabt.
+
+\v 17 Baad dak kalam al kan Nebi Jeremiah wonusu hagag nefsu,
+\v 18 "Sot kan asmau fi Ramah, kore wa huzun shedid, Rakele bi kore ashan iyal tou, Wa hiya aba taziya, leanu umon biga mafi."
+
+\v 19 zaman Herodos maat, malaika ta Rabuna zahar fi hilim le Yusif fi Masir wa kelimu,
+\v 20 "Gum fok wa shilu jena ma uma tou wa ruwa le beled ta Israel, del al kan deir katulu jena de mutu."
+\v 21 Yusif gam, shilu jena wa uma tou wa ja fi ardi ta Israel.
+
+\v 22 Lakin zaman huwo asma be-inu Archelaus bi hakimu Yahudiya fi mahal ta abu Herodos, huwo kan kafu ashan bi ruwa hinak. baad Allah anziru huwo fi hilim, Huwo ruwa le iklim ta Galileya
+\v 23 wa ruwa ashan geni fi medina isim tou Nazaretha. De kamilu kalam al kan wonusu be wasat al anbiya, ashan bi nadu huwo Nazarene.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Fi ayam dak Yohana Moamadan ja fi beriya ta Yahudiya bi gul,
+\v 2 "Tubu, ashan molokut ta samawat biga gerib."
+\v 3 Fa da huwo al kan wonusu be wasat nabi Isaiah, gali, "De sot ta wahid bi nadi bara fi beriya, Jahizu sika le Rabuna, salau sika tou adil."
+
+\v 4 Yohana kan bi libisu gumas min sar ta jemel wa gas jilid hawil sulba tou. Akil tou kan asharat wa asel.
+\v 5 baad dak Urselim, Yahudiya kulu, wa akalim kulu al hawil bahar Ordon ruwa le huwo.
+\v 6 Yohana amidu umon fi bahar Ordon, bad umon tubu min katayat tomon.
+
+\v 7 Lakin zaman huwo sufu Farisein kutar wa sadducein ja le huwo ashan bi amidu, huwo kelim le umon, "Intum iyal ta dabaib al indu siim, munu anziru intum ashan bi jere bara min hukum al jai?
+\v 8 Antiju samar al bi istehik tuba.
+\v 9 Mata kum fekiru ashan bi kelim bein takum, ' Nina endina Ibrahim ashan abu ta nina.' Fa ana bi kelimu le intum be inu Allah bi agder bi goumu iyal le Ibraham hata kan min hujar del.
+
+\v 10 Kalas fas kutu jambu irik ta shejerat. Ashan kulu shejer al ma bi antij samar kwes bi gatau tehet wa jadau fi nar.
+\v 11 Ana bi amidu intum be moya le tuuba. Lakin huwo al bi ja baad ana kebir mini ana, wa ana ma bi istehik ashan bi ahmil jizam tou. Huwo bi amidu intakum be Roho Al Kudus wa be nar.
+\v 12 menjel bitou fi fii yedu wa bi gata geme tou wa bi kutu fi Makhzan lakin huwo bi aragu wasak be nar al ma bi batul."
+
+\v 13 Baad dak Yesua ja min Galileya le bahar Ordon ashan Yuhana bi amidu.
+\v 14 Lakin Yuhana deir abusu huwo, gal, "ana deir ashan inta yau bi amidu ana, wa inta bi ja le ana?"
+\v 15 Yesua juwabu wa kelimu le huwo, "asmau le hasa, Fa huwo hagiga le nina ashan bi kamilu kulu biir. baad dak Yuhana asmau le huwo.
+
+\v 16 Baad Amidu huwo, Yesua tala guwam min moyo, wa samawat fata le huwo, huwo aiynu Roho ta Allah jai tehet ze hamam wa nazal le huwo.
+\v 17 Gal, sot ja min sama bi gul," De weled tai al mahbub. Ana farhan kalis ma huwo.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Baad dak Roho shilu Yesua le beriya ashan sitan bi jeribu huwo.
+\v 2 Zaman huwo kan saim arbein yom nahar wa leil, huwo biga jiyan.
+\v 3 Sitan ja wa kelim le huwo, "Kan inta sei Jena ta Allah, aglibu hujar del ashan bikun esh."
+\v 4 Lakin Yesua juwabu wa kelimu le huwo, "huwo moktub, 'insan ma bi ish ashan esh bes lakin be kulu kelima al bi ja min kasma ta Allah."
+
+\v 5 Baad dak sitan shilu huwo le Medina Al mukudas wa kutu huwo fi akir mahal ta ras Kenisa,
+\v 6 wa kelim le huwo, "Kan inta sei Jena ta Allah, Jadau nefsak tehet, fa huwo moktub, ' Huwo bi amiru malaikat tou bi shilu musulia taki,' wa, 'Umon bi alagu inta be idan tomon. ashan inta ma bi dugu kura taki fi hajer."
+
+\v 7 Yesua kelim le huwo, Tanimara huwo moktub,' Mata jeribu Rabana Allah taki."
+\v 8 Tanimara, Sitan shilu huwo le jebel al fok shedid wa wori le huwo kulu mamalika ta Alam ma kulu hajat al fogo.
+\v 9 Huwo kelimu le huwo "Anna bi wodi le inta kulu hajat del, kan inta dengir tehet wa abidu ana."
+
+\v 10 Baad dak Yesua kelimu le Huwo, "Ruwa bara min hina Sitan! Fa huwo moktub, "Inta bi abidu Rabana Allah taki, wa inta bi kadimu huwo bes."
+\v 11 Baad dak sitan sibu huwo, wa malaikat ja khadimu huwo.
+
+\v 12 Zaman Yesua asma gal gobudu Yuhana, huwo tala le Jelil.
+\v 13 Huwo sibu Nazareta wa ruwa geni fi Capernaum, al gerib ma bahar ta Jelil, fi hudud ta Zebulum wa Naphatli.
+
+\v 14 De hasal ashan bi kamilu kalam al nebi Isaiah kelimu,
+\v 15 "Ardi ta Zebulum wa Ardi ta Naphtali, gerib le bahar, aksa Ordon, Jelil ta Nas al geir Yahudiyin!
+\v 16 Nas al kan gaidin fi duluma umon shafu nur al azim, wa del al kan gaidin fi iklim wa dul ta mutu, fog umon nur gam."
+
+\v 17 Min zaman dak Yesua bada beshiru wa kelimu, "Tuub, ashan molokut ta sama biga ja Gerib."
+
+\v 18 Ze ma huwo masi gerib ma bahar Galileya, huwo aiynu itnin akwan, Samaan al bi nadi butrus, wa Andraus aku tou, bi jada sabaka fi bahar, umon kan sayadin ta gobudu samak.
+\v 19 Yesua kelim le umon, "Talu, warai, wa ana bi kutu intakum ashan bi gobudu nas."
+\v 20 Tawali umon sibu sabaka wa ruwa warau.
+
+\v 21 Ze ma Yesua bi ruwa min hinak huwo aiynu itnin akwan al tanin, Yakub weled ta Zebedayo, wa Aku Yuhana. umon kan fi murkap ma abu tomon bi salau shabakat. Huwo nadi umon,
+\v 22 wa umon sibu murkab wa abu tomon wa ruwa wara tou.
+
+\v 23 Yesua ruwa fi kulu makan ta Galileya, bi derisu fi biyut ta salawat, bi bashiru an injil ta molokut, wa bi aliju amrat wa ayanat bein al nas.
+\v 24 Kabar an huwo kan ruwa fi kulu Syria, wa nas jabu le huwo del al kan ayanin ma ayanat mukhtelif wa waja gisim, nas al kan moskunin be aruwa sherir. wa al indum marad sarrah wa shalal. Yesua aliju umon kulu.
+\v 25 Adad kebir min nas ruwa wara huwo min Galileya, Decapolis, Urselim, wa Judeya, wa aksa Ordon.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Zaman Yesua aiynu nas al limu, huwo ruwa fok jebel. Zaman huwo geni tehet, talamis tou ja le huwo.
+\v 2 Huwo bada wonusu wa derisu umon, gal,
+\v 3 "baraka le del al masakin fi roho, molokut ta samah de tomon.
+\v 4 Baraka le del al haznanin, umon bi ligo taazia.
+
+\v 5 Baraka le del al nezil nufus tomon, umon bi warisu ard.
+\v 6 Baraka le del al jiyanin wa atsanin ashan hagiga, Allah bi kutu umon sabanin.
+\v 7 Baraka le del al indum rahma, umon bi ligo rahma.
+\v 8 Baraka le del al gulub tomon nedif, umon bi sufu Allah.
+
+\v 9 Baraka le del al bi asna salam, bi nadi umon iyal ta Allah.
+\v 10 Baraka le del al taabu ashan hagiga, molokut ta samah de tomon,
+
+\v 11 Baraka le inta kan nas bi sitimu inta wa bi taabu inta, wa bi kelimu ai hajat batal al ma hagiga did inta ashan ana.
+\v 12 kede inta kun moksut, makafa taki kebir fi fii samah. Gubal intum, taabu Anbiya al kan ish zamaan be nefsu teriga.
+
+\v 13 Intum mile ta Alam. Lakin mile kan biga ma indu ta-am, kef bi reja ashan bikun mile tani? huwo ma kwes tani le ai haja ile bes bi kubu bara wa nas bi douru fi ras tou.
+\v 14 Intum nur ta dunia. Ma bi dusu Medina al abinu fi ras jebel.
+
+\v 15 Nas mabi walau lamba wa kutu tehet gufa, lakin fi ras terbeza, wa bi wala le nas kulu fi juwa bet.
+\v 16 Keli nur taki wala gidam nas ashan umon bi aiynu amail taki al kwes wa bi sabihu Abu taki al fi samah.
+
+\v 17 Matakun fekir be inu ana ja ashan kasuru ganun wele kalam ta anbiya. Ana ma ja ashan bi kasuru umon, lakin ashan bi kamilu.
+\v 18 Hagiga ana bi kelimu le intum be inu lahadi samah wa al ard bi futu, mafi kilma wele unuwan be ai teriga bi futu bara min ganun, lahadi hajat kulu bi hasil.
+
+\v 19 Ashan kida kulu zol al bi kasuru wahid min wasayat wa deris nas ashan bi amul nefsu kalam ma bikun mohim kalis fi molokut ta samah. Lakin le kulu zol al bi hafisu kalam del wa derisu le umon bi kun nas kubar fi molokut ta samah.
+\v 20 Lakin ana bi kelim le inta be-inu ile kan sokol hagiga taki bi futu hagaig tak kataba wa farisiin. inta be ai teriga ma bi dakalu fi molokut ta samah.
+
+\v 21 Intum kan asma be inu kelimu le umon fi zaman gedim, 'mata katulu,' wa,' kulu zol al bi katulu bikun fi katar zaman gadiya.'
+\v 22 Lakin ana bi kelimu le intum be-inu kulu wahid al bi bikun zalan ma aku tou bikun fi katar zaman gadiya.' wa ai zol al bi kelim le aku tou, ' inta ma nafi!' bikun fi katar gidam mejles,' wa ai zol kelim, inta belid' bi kun fi katar be nar ta Johanam.
+
+\v 23 Kan inta bi wodi hadaya taki fi masba wa inta zekiru be-inu aku taki indu muskila ma inta,
+\v 24 sibu hadaya taki fi gidam masba, wa ruwa. Awelan amulu musalaha ma aku taki, wa taal gedimu hadaya taki.
+
+\v 25 Tafik be zol al tahamu inta be sura ze ma intum bi ruwa le mahkama, wele zol al tahamu inta bi selimu inta le gadi, wa gadi bi selimu inta le dabit, wa bi kutu inta fi sijin.
+\v 26 Hagiga Ana bi kelim le inta, inta ma bi tala min hinak lahadi inta bi dafa akir gurus al inta kan shilu.
+
+\v 27 Inta asma kan kelimu, 'mata amulu zina.'
+\v 28 Lakin ana bi kelim le inta be-inu ai zol al bi aiynu wara mara be uyun ta zina huwo kalas amulu zina ma hiya fi geliba tou.
+
+\v 29 Kan ena taki ta yemin sibu inta waga, talau bara wa jadau beit min inta. huwo bikun kwes le inta kan wahid min juzu ta jisim taki mat bidal jisim taki kulu bi jadau fi nar.
+\v 30 kan ida taki ta yemin sibu inta waga, gatau bara wa jadau beit min inta. Huwo bikun kwes le inta kan wahid min juzu ta gisim taki mat bidal jisim taki kulu bi jadau fi nar
+
+\v 31 Kaman kan kelimu, 'Ai zol al turudu mara tou, keli huwo wodi le hiya waraga talak.
+\v 32 Lakin ana bi kelimu le inta be-inu ai zol al talagu mara tou, ile be sabab ta zina, bi keli hiya ashan bikun ta Zina. Ai zol al zouju hiya baad kan talagu amulu zina.
+
+\v 33 Tanimara, intum asma be-inu kelimu le nas ta zaman, 'mata alifu be galad, lakin shilu alifa taki le Rabuna.'
+\v 34 Lakin ana bi kelimu le inta, mata alifu kulu kulu, be samah, ashan huwo kursi ta Allah;
+\v 35 wele be ardi, leanu huwo mahal ta kutu kura tou; wele be Urselim, lianu huwo medina ta Melik al Azim.
+
+\v 36 Wele inta bi alifu be ras taki, leanu inta ma bi agder amulu shar wahid abiyat wele ashuet.
+\v 37 Lakin kede kalam taki kun 'Nam, nam,' wele 'La, la.' ai haja aktar min de huwo min ashrar.
+
+\v 38 Intum asma kan kelimu, 'ena be ena, wa shunun be shunun.'
+\v 39 Lakin ana bi kelimu le inta, mata shakil ma zol al sherir, Lakin ai zol al dugu inta be kof, aglibu le huwo tija tani de kaman
+
+\v 40 Kan ai zol deir ruwa ma inta le mahkama wa shalu bedela taki, keli zol dak kaman shilu aborowol taki.
+\v 41 Kan zol kelim le inta ruwa wahid mail, ruwa itnin mail ma huwo.
+\v 42 Wodi le zol al asalu inta, mata aba le zol al deir deyinu haja min inta.
+
+\v 43 Intum asma kan kelimu, 'lazim keli inta hibu jiran taki wa akra adu taki.'
+\v 44 Lakin ana bi kelimu le intum hibu adu takum wa seli le del al bi taabu intum,
+\v 45 ashan intum bikun awulad ta Abu takum al fi samah. Huwo bi sibu shamis tou ashan wala le zol sherir wa zol al kwes, wa bi rasulu matar le del al adilin wa al ma adilin.
+
+\v 46 Kan intum bi hibu del al bi hibu itakum, ajur yatu al inta bi ligo? Nas ta daraib ma bi amul nefsu hajat?.
+\v 47 Iza inta bi selim akwana taki bes, Inta bi amulu sunu aktar min nas tanin? nas al ma Yahudiin ma bi amulu nefsu kalam?
+\v 48 Ashan kida inta lazim keli kun tahir, ze ma Abu takum fi samah Tahir
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Keli intum kun harisin ashan bi wori amail takum al kwes gidam nas ashan umon bi aiynu, wele intum ma bi ligo makafa min abu takum al fi samah.
+\v 2 iza inta bi wodi haja le meskin, mata afuku buruju gidamak ze ma nas al bi mesilu fi biyut ta salawat wa fi shawari. ashan umon bi ligo tesji min nas. Hagiga ana bi kelim le intum, umon kalas istelim makafa tomon.
+
+\v 3 Lakin iza inta bi wodi haja le meskin, keli ida taki ta samal ma arufu ida taki al yemin bi amulu sunu.
+\v 4 Ashan hadaya taki bi wodi be siri. Wa Abu taki al bi aiynu be siri bi wodi le inta makafa.
+
+\v 5 Kan inta bi seli, mata kun ze nas al mumesilin, Umon bi hibu ashan bi wogif wa seli fi biyut ta salah wa fi rukun ta shawari, ashan nas bi aiynu umon. Hagiga Ana bi kelim le intum, umon kalas istelim makafa tomon.
+\v 6 Lakin inta, kan inta bi seli, dakalu fi mahal kas. gofulu bab, wa seli le Abu taki al fi mahal siri. Wa Abu taki al bi aiynu inta fi siri bi wodi le inta makafa.
+\v 7 Kan inta bi seli, mata keriru kalamat al manafi ze ma nas geir yahudiyin bi amulu, Umon bi fekir be-inu bi asmau umon ashan kalamat tomon al ketir.
+
+\v 8 Ashan kida, mata kun ze umon, Abu taki arufu hajat yatu inta deiru gubal inta ma asalu.
+\v 9 Seli zede: Abu ta nina al fi samah, keli isim taki kadisu.
+\v 10 keli molokut taki ja. keli meshia taki yekun fi ard ze ma fi samah.
+
+\v 11 Wodi le nina alela akil al yomi.
+\v 12 Akfir katiya ta nina, ze ma nina kaman bi akfir nas al amulu le nina batal.
+\v 13 Mata dakalu nina fi tajarib, lakin naja nina min sherir.
+
+\v 14 Kan inta bi afi nas min batal tomon, Abu taki al samawi kaman bi afi inta.
+\v 15 Lakin kan inta ma bi afi batal tomon, Wele Abu taki bi afi batal taki.
+
+\v 16 Kan inta bi sum, keli inta ma zahiru wusa taki al hazin ze ma nas mumesilin bi amulu, fa umon ma bi kasulu wusa wele touru shar tomon ashan umon bi zahir le nas be-inu umon saimin. Hagiga an bi kelim le inta, umon istelim makafa tomon.
+\v 17 Lakin inta, kan inta saim, masa zed fi ras taki wa kasulu wusa taki,
+\v 18 Ashan ma bi zahir le nas tanin be-inu inta saim, Lakin bes le Abu taki al huwo fi mahal siri; wa Abu taki al bi aiynu fi siri, be wodi le inta makafa.
+
+\v 19 Mata kazinu le nesfak mali fi ardi ali sus wa hajat al bi segeru bi demiru, wa haramiya bi dakalu juwa wa bi seregu.
+\v 20 Lakin, Kazinu le inta mali fi samah, al wele sus au hajat al gi segeru bi demiru, wa Haramiya ma bi dakalu juwa wa bi seregu.
+\v 21 Fa fi mahal al mali taki fogo, hinak fikra taki bikun fogo kaman.
+
+\v 22 Ena huwo yau lamba le jisim. ashan kida, kan ena taki kwes, Jisim kulu bikun malyan be nur.
+\v 23 Lakin kan ena taki batal, Jisim taki kulu bikun malyan be duluma. ashan kida, kan nur al fi juwa inta hagiga duluma, duluma de bikun kebir, Duluma de bikun kebir shedid godur sunu!
+\v 24 Mafi zol bi kadimu itniin seid, Au huwo bi karahu wahid wa bi hibu al tani, wele huwo bi wodi nefsu le wahid wa bi aba al tani. Inta mabi khadimu Allah wa mali.
+
+\v 25 Ashan kida Ana bi gul le inta, Mata fekir an haya taki, inta bi akulu sunu wele inta bi asrubu sunu- wele an jisim taki, inta bi libisu sunu. Haya ma afdal min akil, wa jisim ma afdal min gumasat?
+\v 26 Suf le tiyur al fi jou. Umon ma bi azra wele bi hasidu wele limu fi gugu, lakin Abu takum al fi samah bi akilu umon. Hal intum ma mohimin min umon?
+
+\v 27 Munu min intm bi fekir ashan bi zidu sinin le haya tou?
+\v 28 Le intum bi fekir an libsa? Zekir an zuhur al fi mazra, Kef umon bi raba. Umon ma bi istakal, wa ma bi salahu malabis.
+\v 29 Lisa Ana bi gul le intum, hata Suliman fi kulu mejid ma libisu ze wahid min zuhur del.
+
+\v 30 Kan Allah libisu zuhur al fi mazra, al bi zahir alela wa bukra bi jadau fi nar, godur sunu huwo bi libisu intum, intum al iman takum suker?
+\v 31 Ashan kida mata fekir wa gul, ' Nina bi akulu sunu?' 'wele nina bi asrubu sunu?' wele nina bi libisu sunu?'
+
+\v 32 Fa nas al geir Yahudiyin bi fetis hajat del, wa Abu tak al samawi arufu be-inu inta deir umon.
+\v 33 Lakin fetis Molokut ta Allah awel wa biir tou wa kulu hajat del bi wodi le inta.
+\v 34 Ashan kida mata fekir le bukra, fa yom ta bukra bi fekir an nefsu. Ai yom indu masakil tou.
+
+\c 7
+\cl As-hah 7
+\p
+\v 1 Mata hakimu, wa ma bi hakimu inta.
+\v 2 Fi teriga al inta bi hukumu, bi hakimu inta, wa be wozin al inta wozinu, bi wozinu le inta.
+
+\v 3 Lee inta bi aiynu wasaka al fi ena ta aku taki, lakin inta ma zekiru wasaka al fi ena taki?
+\v 4 Kef inta bi gul le aku taki, 'keli ana tala wasaka al fi ena taki,' lisa wasaka fi fii juwa ena taki?
+\v 5 Intum al mumesilin! tala awel wasaka bara min ena taki, wa biga inta bi aiynu kwes ashan talau al fi ena ta aku taki.
+
+\v 6 Mata wodi haja al mukadas le kilab, wa mata jadau hajat jemil gidam khodrukat. umon bi dusu be kurayin tomon, wa bi aglib wa sheretu inta le gita gita.
+
+\v 7 Asadu, bi wodi le inta. fetisu, inta bi ligo. Dugu bab, wa bi fatau le inta.
+\v 8 Fa le kulu zol al asadu, bi ligo; kulu zol al fetisu, bi ligo; wa le zol al bi dugu bab, bi fatau le huwo.
+\v 9 Wele munu min intum, kan weled tou asadu esh, bi wodi le huwo hajer?
+\v 10 Wele kan huwo asadu samak, bi wodi le huwo debiba?
+
+\v 11 Ashan kida, kan intum al sheririn aruf kef bi wodi hadayat kwes le iyal takum, godur sunu Abu takum al fi samah bi wodi hajat kwes le nas al asalu huwo?
+\v 12 Ashan kida, kulu hajat al inta deir nas bi amulu le inta, inta kaman keli amulu le umon, fa de yau gawanin al Musa wa anbiya katabu.
+
+\v 13 Dakalu be bab al deik. Fa bab al wase wa kebir huwo yau sika al bi wodi nas le demar, wa hinak nas kutar bi ruwa fogo.
+\v 14 Lakin bab huwo deik wa sika de huwo sa-ab al bi silu nas le haya, wa besitin al bi ligo.
+
+\v 15 Keli intum kun harisin min anbiya al kazabin, al bija le intum be jilid ta korufan lakin umon morfoinat al hagiga.
+\v 16 Be semar tomon intum bi aruf umon. Hal nas bi limu inab min kasabin ta shok wele jemeza min alig?
+\v 17 Fi nefsu teriga, kulu shejer al kwes bi antij semar al kwes, lakin shejer al batal bi antij semar al batal
+
+\v 18 Shejera al kwes ma bi antij semar al batal wele shejera al batal bi antij semar al kwes.
+\v 19 Ai shejera al ma bi antij semar al kwes bi gatau wa bi jadau fi nar.
+\v 20 Ashan badin intum bi arufu umon be semar tomon.
+
+\v 21 Ma ai wahid al bi kelimu le ana, 'Rabi, Rabi,' bi dakulu fi molokut ta samah, lakin ile del al bi amulu meshia ta Abu tai al fi samah.
+\v 22 Nas kutar bi kelimu le ana fi yom dak, "Rabi, Rabi, nina kan ma nabau fi isim taki, fi isim taki nina turudu sitan, wa fi isim taki nina amulu hajat ketir?'
+\v 23 Wa Ana bi kelim le umon, 'Ana ma bi arufu intum! ruwa beid min ana, intum al bi amul amail sherir.
+
+\v 24 Ashan kida, ai wahid al asma kalam tai wa kutu fi sokol bi kun ze zol al negit al abinu bet tou fok hajer.
+\v 25 Matara bi nezil, feidanat bi ja, wa hawa bi ja wa bi dugu bet, lakin ma bi waga, ashan abinu fok hajer.
+
+\v 26 Lakin ai wahid al asma kalam tai wa ma kutu fi sokol bi kun ze zol al belit al abinu bet tou fok rumula.
+\v 27 Matar bi nezil, feidanat bi ja, wa hawa wa bi dugu bet, wa bet bi waga, wa bi demir kulu kulu."
+
+\v 28 De ja baat zaman Yesua kalasu wonusu kalam del, nas al limu kan istagrab be dirsa tou,
+\v 29 fa huwo derisu umon ze wahid al indu sulta, wa ma ze ulama tomon.
+
+\c 8
+\cl As-hah 8
+\p
+\v 1 Zaman Yesua nazal min jebel, adad kebir min nas al limu ruwa wara tou.
+\v 2 Zol ayan bi juzam ja le huwo wa dengir gidam tou, "Rabi, kan indak niyah, aliju ana."
+\v 3 Yesua medu ida tou wa lemesu huwo, gal, Indi niyah. kun nedif." Nefsu zaman aliju huwo min ayan ta juzam.
+
+\v 4 Yesua kelimu le huwo, "keli inta ma wori le ai zol. Ruwa sika taki, wa wori nefsa taki le khahana wa gedimu hadaya al Musa kan wasi, bi kun shuhudah le umon."
+
+\v 5 Zaman Yesua dakalu le Capernaum, kaid ta miya jesh ja le huwo wa asalu,
+\v 6 gal, "kadam tai naim fi bet moshulul wa fi waja shedid."
+\v 7 Baad dak Yesua kelimu le huwo "Ana bi ja wa aliju huwo."
+
+\v 8 Kaid de juwabu wa kelimu, "Rabi, Ana ma istehik ashan inta bi dakalu fi bet tai, bes kelimu kalam wa kadam tai bi ligo ilaj.
+\v 9 Fa Ana kaman zol al tehet sulta ta zol tani, wa Ana indi jesh tehet ana. Ana bi kelim le wahid, 'Ruwa,' wa huwo bi ruwa, wa le wahid tani, 'ta-al,' wa huwo bi ja, wa le kadam tai, 'amul de,' wa huwo bi amul."
+\v 10 Zaman Yesua asuma kalam de, gelbu kasuru wa kelimu le nas al kan bi ja warau, hagiga Ana bi kelim le intum, Ana ma ligo ai zol be iman de fi Israel.
+
+\v 11 Ana bi kelim le intum, Kutar bi ja min sherik wa gharib, wa umon bi num jambu terbeza ma Ibrahim, Ishak, wa Yaghub, fi molokut ta samah.
+\v 12 Lakin iyal ta molokut bi jadau bara fi duluma, Fi mahal al fogo kore wa adi sunun."
+\v 13 Yesua kelimu le kaid de, "Ruwa! ze inta amin, bi amulu le inta." wa kadam de aliju nefsu saa.
+
+\v 14 Zaman Yesua ja fi bet ta Butrus, Huwo aiynu uma ta mara ta Butrus naim ayan be huma.
+\v 15 Yesua lemesu ida ta hiya, wa huma sibu hiya. Hiya gam wa kadimu huwo.
+
+\v 16 Zaman biga misa, nas jabu le Yesua nas kutar al muskunin ma roho ta sherir. Huwo amiru arua keli tala bara be kilma wa aliju kulu nas al kan ayanin.
+\v 17 Fi teriga de kamilu kalam al kan kelimu be Nebi Isaiah, gal "huwo be nefsu shalu ayan ta nina wa amrad ta nina."
+
+\v 18 Zaman Yesua aiynu nas al limu hawli huwo, huwo wodi tojihad ashan bi ruwa fi tija tani ta bahar Galileya.
+\v 19 Wahid min kataba ta ganun ja le huwo gal, "mualim, Ana bi ruwa wara inta fi ai mahal inta bi ruwa fogo."
+\v 20 Yesua kelimu le huwo, "Sailib indum hufar, wa tiyur al fi jou indum biyut, lakin ibin al insan ma indu mahal ashan bi num fogo."
+
+\v 21 Wahid min telmiz kelimu le huwo, "Rabi, keli ana ruwa awel ashan dofunu abui."
+\v 22 Lakin Yesua kelimu le huwo, "Taal warai, wa sibu meitin keli dofunu meit tomon."
+
+\v 23 Zaman Yesua dakalu fi murkab, talamiz tou ruwa wara tou.
+\v 24 Hawa kebir haza bahar, ashan kida murkab kan kati be amuaj. Lakin Yesua kan naim.
+\v 25 Talamiz ja le huwo wa goumu huwo, gal, ankizu nina, Rabi; nina gerib ma mutu!"
+
+\v 26 Yesua kelimu le umon, "malu intum bi kafu, intum al deifin fi iman?" Wa huwo gam fok wa wobiku hawa wa bahar. Bad dak hinak jou biga adi.
+\v 27 Nas del istagrabu wa gal, "Zol de sikil yatu, al hawa wa bahar ihterim huwo?"
+
+\v 28 Zaman Yesua ja fi tija tani bita bahar wa le doula ta Gadarenes, itnin nas moskunin be arua sherira gabilu huwo. Umon ja bara min mugabir wa umon kan takiyanin, ashan zol musafir ma bi futu be sika dak.
+\v 29 Wa umon kore wa gali, inta deir sunu min nina, Ibin Allah? Hal inta ja hina ashan azibu nina gubal zaman?"
+
+\v 30 Kodurukat kan bi akulu hinak, ma beid shedid min umon.
+\v 31 Arua sherira del kelimu le Yesua gal, "Kan inta turudu nina, Rasulu nina le kodrukat dak,"
+\v 32 Yesua kelimu le umon, "ruwa!" Arua sherira del tala bara wa dakalu le kodrukat; wa biga kodurukat del jere min mahal al nazil de le bahar wa umon matu fi moya.
+
+\v 33 Nas al kan bi haresu kodrukat del jere wa ruwa le medina wa wodi taharir kamil, Kasatan haja al hasal le nas al kan moskunin be aruwah.
+\v 34 Nas al kan fi medina ja ashan gabilu huwo. Zaman umon aiynu huwo, umon asalu huwo ashan bi sibu iklim tomon.
+
+\c 9
+\cl As-hah 9
+\p
+\v 1 Yesua dakal fi murkab, gata bahar, wa ja le medina tou.
+\v 2 Nas jabu le huwo zol moslul naim fi biris. Huwo aiynu iman tomon, Yesua kelimu le zol al moshulul de, "Ibni, keli inta kun farhan. Afi katiya taki."
+
+\v 3 Kataba tanin wonusu fi nefsa tomon, "Zol de bi mesil."
+\v 4 Yesua arufu al fi fii fikra tomon wa kelimu, "Le intum bi fekir kalam sherir fi gulub takum?
+\v 5 Kalam yatu al sahil ashan bi gulu, 'Katiya takum afi.' wele bi kelimu, 'Gum fok wa douru'?
+\v 6 Ashan intum bi arufu be-inu Ibin al insan indu sulta fi ard ashan bi afi katiya, ... "huwo bi gul le zol moshul, "Gum fok, shilu feris taki, wa ruwa bet."
+
+\v 7 Bad dak zol de gam fok wa ruwa le bet tou.
+\v 8 Zaman nas al limu aiynu zede, umon istagrab wa bada sabihu Allah, al wodi sikil sulta de le nas.
+\v 9 Zema Yesua ruwa be hinak, huwo aiynu zol ismu Mateyo, al kan gaid fi keima ta limu daraib. Huwo kelimu le huwo, "Taal warai." Huwo gam fok wa ruwa warau.
+
+\v 10 Zema Yesua geni tehet fi jua wa bi akulu, nas ta daraib kutar wa nas katiyin ja wa akulu ma Yesua wa talamiz tou.
+\v 11 Zaman pharisiyn aiynu, Umon kelimu le talamiz tou, "Le mualim takum bi akulu ma nas ta daraib wa nas al katiyin?
+
+\v 12 Zaman Yesua asuma kalam de, huwo gal, "Nas al kwesin fi jisim ma muhtajin le dictor, ile del al ayanin.
+\v 13 Ruwa wa fekiru kalam de gasit sunu, 'indi niya le rahma wa ma zebiha.' Fa Ana ja ma ashan bi nadi nas al kwesin ashan bi tub, lakin al katiyin.
+
+\v 14 Baad dak talamiz ta Yuhana ja le huwo wa gal, "Le nina wa pharisiyn kulu zaman bi sum, lakin talamiz taki ma bi sum?"
+\v 15 Yesua kelim le umon, "Hal keli nas al ja shahidu iris yekun haznanin wa aris lisa gaid ma umon? Lakin yom bija al aris bi shilu min umon, wa baad dak umon bi sum.
+
+\v 16 Mafi zol bi kutu gita ta gumas jedid fi jalabia al gedim, gita de bi sheretu bara min jalabia de, wa mahal al sheretu de bikun batal kalis.
+
+\v 17 Wele nas bi kutu Khamur jedid fi buksa gedim. umon kan kutu, buksa de bi faga, khamur de bi kubu, wa buksa de bi karabu. Lakin, keli umon kutu khamur jedid fi buksa jedid, wa kulu itnin bikun kwes."
+
+\v 18 Zaman Yesua bi kelim kalam del le umon, wahid min muozif ja wa dengir gidam tou. Huwo gal, "Biniya tai gabul suya mat, lakin taali wa kutu iden taki le hiya, wa hiya bi ish."
+\v 19 Baad dak Yesua gam wa ruwa warau, wa talamiz tou ruwa warau.
+
+\v 20 Mara al kan indu nezif le fetra ta itnasar sena, ja be wara ta Yesua wa lemesu gumas tou.
+\v 21 Fa hiya gal le nefsu, "kan ana bes lemesu gumas tou, Ana biligo ilaj."
+\v 22 Lakin Yesua galab wa aiynu hiya, wa gal, "Ya biti, shid helak; iman taki aliju inta." Wa mara de ligo ilaj fi nefsu sah.
+
+\v 23 Zaman Yesua ja fi bet ta muozif de, Huwo aiynu muazifin wa jamahir bi kore shedid.
+\v 24 Huwo gal, "ruwa beid, Biniya de ma mutu, lakin hiya naim." Lakin umon ataku le huwo be hagara.
+
+\v 25 Zaman nas al limu de ruwa beid, huwo dakalu fi oda wa shalu hiya be yedu, wa biniya de gam fok.
+\v 26 Kabar an kalam de waza fi kulu akalim.
+
+\v 27 Zema Yesua masha min hinak, itnin rujal amiyanin ruwa wara tou. Umon bi kore be shot fok wa gal. "Arhamna, Ibin Daud!"
+\v 28 Zaman Yesua ja fi dakil al bet, Rujal amiyanin del ja le huwo. Yesua kelim le umon, "Hal intum amin be-inu ana bi amul kalam de?" Umon kelimu le huwo, "Nam, Rabi'.'
+
+\v 29 Baad dak Yesua lemesu uyun tomon wa gal, "Keli kalam de hasil le intum hasab iman takum,"
+\v 30 wa uyun tomon fata. Baad dak Yesua amiru umon wa gal, "kede mafi zol arufu kalam de."
+\v 31 Lakin rujal al itnin del ruwa wa wazau kabar de le kulu akalim
+
+\v 32 Zema itnin rujal del ruwa, zol tamtam moskun be roho sherir jabu le Yesua.
+\v 33 Zaman roho sherir de talau bara, Zol al tamtam de bada wonusu. nas al limu de bada istagrab wa gal. "kalam de ma aiynu gabul kida fi Israel!"
+\v 34 Lakin al pharisyin del galu, "Be sulta ta aruwah sherir, huwo turudu al arua sherir."
+
+\v 35 Yesua ruwa fi kulu mudun wa bilad. huwo istemir derisu fi mahalat ta salawat, bi besiru injil ta molokut, wa aliju kulu sikil ta ayanat wa kulu shikil ta amrad.
+\v 36 Zaman huwo aiynu nas al limu, huwo indu hinia le umon, leanu umon indum mashakil wa niya tomon gofulu. Umon biga ze korufan al ma indum zol al bi aiynu wara umon.
+
+\v 37 Huwo kelimu le talamiz tou, "Al hasat ketir, lakin nas ta sokol besitin.
+\v 38 Ashan kida seli le Rabuna ta hasat, ashan huwo bi rasulu nas ta sokol le hasat tou."
+
+\c 10
+\cl As-hah 10
+\p
+\v 1 Yesua nadi itnasar talamiz tou sawa wa wodi le umon sulta fok aruwah al nijis, ashan bi turudu umon bara, wa ashan aliju kulu anua ta amrad wa kulu anua ta ayanat.
+
+\v 2 Hasa asma ta talamiz al itnasar yau del. Al awel, Samaan (al bi nadi Butrus), wa Andraus wa aku tou Yakub ibin Zebedayo, wa Yuhana aku tou;
+\v 3 Philipus, wa Bartolmeyos; Thomas, wa Matta al bi limu daraib; Yakub ibin Alpheyos, wa Thadeyos;
+\v 4 Samaan al Gayur, wa Yahuza al Iskarioti, al bi ja biyu Yesua.
+
+\v 5 Del al itnasar Yesua rasulu bara. Huwo wori le umon wa gal, "Matakum ruwa le ai mahal al yahudiyin gi aishin fogo, wa mata dakalu fi ai medina ta Samariyin.
+\v 6 ruwa le Korufan al woduru ta bet ta Israiliyin, wa zema intum bi ruwa, beshiru wa gul,
+\v 7 'Molokut ta samawat biga ja gerib.'
+
+\v 8 Aliju ayanin, goumu al meitin, tahiru nas al indu marad juzam, wa atrudu aruwah sherir. Intum ligo majani, wodi majani.
+\v 9 Mata shilu ai dahab, fida, nihas fi santa takum.
+\v 10 Mata shilu santa kan inta bi safir, wele Gemiz idafi, wele gizam, wele hasaya, zol al sakal bi istehik Akil.
+
+\v 11 Fi ai medina wele beled al intum bi dakalu fogo, fetisu zol al bi istehik, wa geni takum hinak lahadi intum bi tala.
+\v 12 Zema intum bi dakalu fi bet, selimu umon.
+\v 13 Kan bet de bi istehik, Keli salam takum ja le umon. Lakin kan ma bi istehik, keli salam takum raja le intum.
+
+\v 14 Le del al mabi rahibu intum wele bi asuma le kalam takum, wa kan intum bi rahalu bara min bet dak wele medina, nofudu gubar al fi kurein takum.
+\v 15 Hagiga Ana bi kelim le intum, taab de bi kun besit kalis le ardi ta Sodoma wa Gomorah fi yom ta gediya min medina dak.
+
+\v 16 Shuf, Ana bi rasulu intum zema korufan fi nus merfeinat, ashan kida keli intum kun negitin ze debiba wa ze hamama al ma bi awugu.
+\v 17 Keli intum kun harisin min nas! Umon bi selimu intum le majalis, wa umon bi jeledu intum fi mahalat ta sallah.
+\v 18 Basd dak bi jibu intum gidam hukam wa muluk ashan ana, ze shuhuda le umon wa le nas al geir Yahudiyin.
+
+\v 19 Kan umon selimu intum, Mata fekir kef wele intum be wonusu sunu, kalam al intum bi gulu bi wodi le intum fi zaman dak.
+\v 20 Fa intum yau mabi wonusu, lakin Roho ta Abu takum bi wonusu fi intum.
+
+\v 21 Aku bi selimu aku to le mutu, wa abu bi selimu jena tou. Iyal bi gum did abuhat tomon wa bi kun sabab le umon ashan bi mutu.
+\v 22 Ai zol bi karahu intum ashan isim tai. Lakin le kulu zol al bi istahmal le akir, zol dak bi kalisu.
+\v 23 Izakan umon bi amulu le intum itahadad fi medina de, jere le medina tani, hagiga ana bi kelim le intum, Intum ma bi ruwa le mudun ta Israel gubal Ibin al insan bi ja
+
+\v 24 Telmiz ma kebir min ustaz tou, wele kadam fok seid tou.
+\v 25 Huwo kifaya le telmiz ashan bikun ze ustaz tou, wa kadam ze seid tou. Kan umon nadi sidi al bet Beelzebul, asma al umon bi nadi be nas ta bet tou bikun batal kalis!
+
+\v 26 Ashan kida mata kafu umon, mafi haja mokful al ma bi zahir, wa mafi haja dusu al ma bi arufu.
+\v 27 kalam al Ana wori le inta fi duluma, wori be nahar, wa kalam al inta asuma be sot tehet be adana taki, wori be sot fok le nas ashan bi asuma.
+
+\v 28 Mata kafu del al bi katulu jisim lakin ma bi katulu roho. Lakin, kafu huwo al bi agder demiru roho wa jisim fi johanam.
+\v 29 Itnin tiyur suhar ma bi isteru be shiling? Lisa mafi wahid min umon waga tehet bidun ilim min Abu takum.
+\v 30 Lakin hata shar ta ras taki adad tou arufu.
+\v 31 Mata kafu. inta mohim shedid min tiyur ketir al suhar.
+
+\v 32 Ashan kida ai wahid al be sahidu ana gidam nas, Ana bi sahidu gidam Abui al fi samah.
+\v 33 Lakin Zol al ankuru ana gidam nas, Ana kaman bi ankuru huwo gidam abui al fi samah
+
+\v 34 Mata fekir be-inu Ana ja ashan jibu salam le ard. Ana ma ja ashan jibu salam, lakin shef.
+\v 35 Ana ja ashan kalik weled did abu tou. wa biniya did umu, wa mara did nesiba tou al mara.
+\v 36 Adu ta zol rajil bikun min nas ta bet tou.
+
+\v 37 Zol al bi hibu abu wele umu aktar min ana ma bi istehik ashan bikun telmiz tai: wa zol al bi hibu weled wele biniya tou aktar min ana ma bi istehik ashan bikun telmiz tai.
+\v 38 Zol al ma bi arfa selib tou wa ja wara tai ma bi istehik ashan bikun tai.
+\v 39 Zol al ligo haya tou bi woduru haya de. Lakin zol al bi woduru haya tou ashan ana bi ligo haya al hagiga.
+
+\v 40 Ai zol al rahibu intum rahibu ana, ai zol al rahibu ana kaman rahibu huwo al rasulu ana.
+\v 41 Ai zol al rahibu nebi leanu huwo nebi bi akudu makafa ta nebi, wa ai zol al rahibu rojul al saleh leanu huwo rojul saleh bi akudu makafa ta rojul saleh.
+
+\v 42 Ai zol al wodi le wahid min suhar del, hata kan kubaya ta moya barid asham bi asurub, leanu huwo telmiz, hagiga Ana bi kelim le intum, Huwo be ai teriga ma bi agder fagit makafa tou."
+
+\c 11
+\cl As-hah 11
+\p
+\v 1 Ja fi zaman baad Yesua wajihu talamiz al itnasar, Huwo tala min hinak ashan bi derisu wa beshiru fi mudun tomon.
+\v 2 Hasa zaman Yuhana asuma fi juwa sijin an amail ta al Mesih, huwo rasulu risala be talamiz tou
+\v 3 wa kelimu le huwo, "Hal inta yau al bi ja, wele nina bi aiynu le tani?"
+
+\v 4 Yesua juwabu wa kelimu le umon, "Ruwa wa kelimu le Yohana hajat al intum aiynu wa asuma.
+\v 5 Nas amiyanin bi aiynu, nas al mukasirin bi douru, nas al indu marad juzam ligo ilaj, nas al ateresin bi asuma tani, nas al meitin goumu tani le haya, wa nas al muhtjin wori le umon kabara al kwes.
+\v 6 Baraka le ai zol al ma ligo kalam batal min ana."
+
+\v 7 Zema nas del ruwa, Yesua bada kelim le nas al limu an Yuhana, "Intum ruwa le sahara ashan aiynu sunu- shejer bi hizu be hawa?
+\v 8 Lakin intum ruwa ashan aiynu sunu- zol labis gumas naim? Bel hagiga, del al bi libisu gumasat naim aishin fi biyut ta muluk.
+
+\v 9 Lakin intum ruwa ashan aiynu sunu- nebi? Nam, Ana bi kelimu le intum, Ana mohim kalis mi nebi.
+\v 10 De yau huwo al katabu anu, 'aiynu, Ana bi rasulu murasil tai gidam intum, al bi jahizu terik gidam intum.'
+
+\v 11 Ana bi kelim le intum hagiga, bein del al weledu be nusuwan mafi wahid kebir min Yuhana Moamadan. Lisa Akir zol al mohim fi molokut ta samah kebir min huwo.
+\v 12 Min ayam ta Yuhana lahadi hasa, Molokut ta samah taaban be unf, wa nas ta unf bi shilu be guwa.
+
+\v 13 Fa kulu anbiya wa ganun kan bi itnaba lahadi zaman ta Yuhana;
+\v 14 wa kan endakum niya ashan bi gabilu, Huwo Elia al bi ja.
+\v 15 Zol al indu adana ashan bi asuma, keli huwo asuma.
+
+\v 16 Le haja yatu ashan Ana bi karinu be jil del? Huwo ze iyal bi alabu fi suk, al bi geni wa bi nadi be baad
+\v 17 wa bi gul, 'nina bi alabu wud le intum, wa intum ma bi alabu. Nina bikun aznanin, wa intum ma bi kore.'
+
+\v 18 Fa Yuhana ja ma bi akul esh wele bi asurubu khamur, wa umon bi gul, 'huwo indu roho sherir.'
+\v 19 Ibin al insan ja bi akulu wa bi asurubu wa umon bi gul, 'aiynu, huwo zol akal wa sukuruji, sabi ta nas daraib wa katiyin! Lakin amail tou bi wori be inu huwo indu hikma.'
+
+\v 20 Baad dak Yesua bada wobiku mudun al amail tou al azim amulu fogo, leanu umon ma tuubu."
+\v 21 Wo le intum, Chorazin! wo le intum Bethsaida! Kan amail al azim de amulu fi Tyre wa Sidon al amulu le intum, umon kan tuubu min zaman dak be malabis min sual wa rumat.
+\v 22 Lakin ma bi kun taab kalis le Tyre wa Sidon fi zaman ta hukum min al bi hasil le intum.
+
+\v 23 Inta, Capernaum, hal inta fekir bi arfau inta fi samah? La, bi jibu inta tehet le nar. Kan fi Sodoma amulu amail al azim al amulu fi inta, huwo lisa bi fadul lahadi hasa.
+\v 24 Lakin Ana bi gul le inta huwo bi kun besit le ardi ta Sodom fi yom ta hukum min al bi hasil le inta.
+
+\v 25 Fi zaman dak Yesua gal, "Ana bi sabihu inta, Abui, Rabuna ta samah wa al ard, Leanu Inta ma sibu kalam de arufu ma nas al negitin wa nas al fahimin, wa inta zahiru umon le iyal suhar.
+\v 26 Nam, Abui, fa de kan kwes fi uyun taki.
+\v 27 Kulu hajat istelimu le Ana min Abui; wa mafi zol arfu al Ibin ile bes Abui wa Mafi ai wahid arufu Abui ile bes al Ibin, Wa le ai zol al Ibin azilu ashan bi zahiru le huwo.
+
+\v 28 Taalu takum le ana intum kulu al indu tegila, wa Ana bi wodi le intum Raha.
+\v 29 Shilu niir tai le intum wa alimu min ana, Ana hanin wa mutuwade fi gelib, wa intum bi ligo raha le nufuskum.
+\v 30 Ashan niir tai sahil wa tegila al ana bi wodi le inta kafif.'
+
+\c 12
+\cl As-hah 12
+\p
+\v 1 Fi zaman Yesua ruwa yom sebit abri zira-at ta dura. Talamiz tou biga jiyanin wa bada amurugu dura wa bi akulu.
+\v 2 Lakin zaman pharisiyi aiynu, Umon kelimu le Yesua, 'Aiynu, Talamiz taki bi amulu kalam al ma ganuni al afrut ma bi amulu fi yom Sebit."
+
+\v 3 Lakin Yesua kelim le umon, "Intum ma agara kulu kulu haja al Daud amulu, zaman huwo jiyan, wa nas al kan ma huwo?
+\v 4 Huwo ruwa fi bet ta Allah wa akal esh al kan fi, al ma ganuni le huwo wa ma ganuni le del al kan ma huwo, lakin ganuni bes le khahana.
+
+\v 5 Hal intum ma agara fi ganun, be-inu yom Sebit khahana fi haikal bi amulu hajat al afrud ma bi amulu yom Sebit lakin umon ma indum zam?
+\v 6 Lakin Ana bi kelim le intum be-inu al kebir min haikal fi hina.
+
+\v 7 Kan intum arufu mana ta kalam de, 'Indi niya le rahma wa ma zebiha,' intum kan ma bi hakimu nas al ma indum zam.
+\v 8 Fa ibin al insan huwo Rabuna ta Yom Sebit."
+
+\v 9 Baad dak Yesua sibu mahal dak wa ruwa le bet ta salawat.
+\v 10 Kan fi zol al ida tou shalal. Al Pharisiiyin asalu Yesua, gal, "hal huwo ganuni ashan bi aliju fi yom Sebit?" ashan umon bi tahamu be-inu huwo amulu katiya.
+
+\v 11 Yesua kelimu le umon, "zol yatu yau bikun fi wasat takum, bi kun munu, Kan huwo indu wahid koruf fakat, wa kan koruf de waga fi hufra towil fi yom Sebit, yau ma bi gobudu wa bi juru bara?
+\v 12 Keima tou godur sunu, ta insan min ta koruf! Ashan kida huwo ganuni ashan bi amulu haja kwes fi yom Sebit."
+
+\v 13 Baad dak Yesua kelim le zol de, "midu ida taki dukri." Huwo midu dukri, wa ligo ilaj, ze ta ida tani de.
+\v 14 Lakin Pharisiiyin ruwa bara wa khatit did huwo. Umon kan bi fetisu teriga al umon bi katulu huwo.
+
+\v 15 Zema yesua arufu kalam de, huwo tala min hinak. Nas kutar kan ruwa warau, wa huwo aliju umon kulu.
+\v 16 Huwo amiru umon kede nas tanin ma arufu huwo.
+\v 17 ashan kalam de bikun hagiga, Kalam al kan wonusu be wasat nebi Isaiah, bi gul,
+
+\v 18 ufAinyu, kadam tai al Ana azilu; al mahbub, fi huwo ana moksut. Ana bi kutu Roho tai le huwo, wa huwo bi alinu hukum le nas al geir yahudiiyin.
+
+\v 19 Huwo ma bi zalan wele kore shedid; wele mafi ai wahid bi asuma sot tou fi shawari.
+\v 20 Huwo ma bi kasuru ai shejera; huwo ma bi batulu ai kheit al bi tala dukhan, lahadi huwo bi kutu adala le intishar
+\v 21 wa fi isim tou nas al geir yahudiyin bi indu raja kamil."
+
+\v 22 Baad dak zol tani amiyan wa tamtam, moskun be aruwah sherir, jabu le Yesua. Huwo aliju zol de, be netija de zol al tamtam de bi wonusu wa bi shuf.
+\v 23 Kulu nas al limu kan mustagrabin wa gal, "hal zol de bikun ibin Daud?'
+
+\v 24 Lakin zaman Pharisiiyin asuma an mujiza de, umon kelimu, "Zol de ma bi turudu aruwah sherir bara ile be Belzebul, Amir ta aruwah sherir."
+\v 25 Lakin Yesua arufu afkar tomon wa kelimu le umon, "Ai molokut mugasm did nefsu ma bi kun sabit, wa ai medina au bet mugasam did nefsu ma bi wogif.
+
+\v 26 Iza kan Sitan bi turudu Sitan bara, huwo gesimu did nefsu. Momlaka de biga bi wogif kef?
+\v 27 Wa iza ana bi turudu bara aruwah sherir be Beelzebul, iyal takum bi turudu umon bara be isim munu? Fa le sabab de umon bikun guda takum.
+
+\v 28 Lakin iza ana bi turudu aruwah sherir bara be Roho ta Allah, molokut ta Allah biga nezil le intum.
+\v 29 Ai zol bi dakalu kef fi bet ta zol al indu guwa wa bi seregu hajat tou bidun huwo ma robutu zol al indu guwa de awel? Baad dak huwo bi seregu hajat min bet tou.
+\v 30 Zol al ma ma ana huwo did ana, wa zol al ma bi limu ma ana bi shetet.
+
+\v 31 Ashan kida Ana bi kelim le intum, Kulu katiya wa kulu kalamat shar bi afi, lakin kalamat shar did Roho ma bi afi.
+\v 32 AI zol bi kelim kalam batal did Ibin al insan, bi afi. Lakin ai zol al kelim batal did Roho Al kudus, ma bi afi huwo. wele fi ardi de, wele fi dak al bi ja.
+
+\v 33 Amulu shejer kwes wa shamar tou kwes, au amul shejer batal wa shamar tou batal, Shejer bi arufu be shamar tou.
+\v 34 Intum iyal ta dabaib, intum sheririn, intum bi kelim kalam kwes kef? kalam al batal al fi dakil gelib yau kasuma bi gul.
+\v 35 Zol al kwes min hajat kwes al fi geliba tou bi kelim hajat al kwes, wa zol al sherir min hajat al sherir al fi geliba tou bi kelim hajat sherir.
+
+\v 36 Ana bi kelim le intum be-inu fi zaman ta hukum nas bi wori kulu kilma al batal al umon kelimu.
+\v 37 Fa be kilmat taki inta bikun beri, wa be kilmat taki bi hakimu inta."
+
+\v 38 Bad dak kataba wa Farisiyin tanin juwabu Yesua wa gal, '"Mualim, Nina kan deirin ashan bi suf alama min inta."
+\v 39 Lakin Yesua juwabu wa kelimu le umon, "sherir wa jil ta zina bi fetis alama. Lakin mafi alama bi wodi le huwo ile alama ta nebi Yonah.
+\v 40 Yonah kan indu talata ayam nahar wa bilel fi batun ta samak kebir, Ibin al Insan kaman bi indu talata ayam nahar wa bilel fi gelib ta ard.
+
+\v 41 Muatinin ta Niniweh bi wogif fok fi zaman ta hukum be jil ta hasa wa bi hakimu. umon tuubu fi bushara ta Yonah, wa suf, zol tani akbar min Yonah fi hina.
+
+\v 42 Melka ta Junub bi gum fok fi zaman ta hukum ma nas ta jil de wa bi hakimu. hiya ja min akir duniya ashan bi asuma hikma ta Solomon, wa suf, Zol al akbar min suliman fi hina.
+
+\v 43 Izakan roho al nijis tala bara min insan, huwo bi yemsi fi tija al ma indu moya wa bi fetis mahal ta raha, lakin ma bi ligo.
+\v 44 Huwo bi kelim, ' Ana bi rija le bet tai al ana ja min fogo.' Bat huwo raja, huwo bi ligo bet dak nedifu bara wa kutu fi nizam.
+\v 45 Wa huwo bi ruwa ashan bi shilu ma huwo sabah arua tanin aktar minu, wa umon kulu bi ja ashan bi ish hinak. Wa hala al akir ta zol dak bikun batal min al awel. Huwo bikun bes ze dak ma jil al sherir de."
+
+\v 46 Zaman Yesua lisa bi kelim le jamahir, Uma tou wa akwan tou wagaf bara, deir ashan bi kelim ma huwo.
+\v 47 Zol tani kelim le huwo, "suf, uma taki wa akwana taki wagifin bara, deir ashan bi kelim ma inta."
+
+\v 48 Lakin Yesua juwabu wa kelimu le huwo munu kelim le huwo, "Munu yau uma tai wa munu yau akwana tai?"
+\v 49 Huwo biga midu ida le talamiz wa gal, "aiynu Yau uma tai wa akwana tai!
+\v 50 Ai zol al bi amulu irada ta Abu tai al fi samah, Zol dak yau aku tai, wa ukut, wa uma."
+
+\c 13
+\cl As-hah 13
+\p
+\v 1 Fi yom dak Yesua ruwa bara min al bet wa geni fi taraf bahar.
+\v 2 Nas ketir limu hauli huwo, huwo dakalu fi murkab wa geni, kulu nas al limu wagaf fi taraf bahar..
+
+\v 3 Bad dak Yesua kelimu le umon hajat ketir bi amsal. huwo kelimu, "Muzari ruwa wa zara tirab.
+\v 4 Zema huwo bi zarau, tirab tanin waga fi sika, wa tiyur ja wa akal kulu.
+\v 5 Tirab tanin waga fi ardi fogo hujar, mahal al ma indu turab ketir. tirab del gam, ashan turab ma ketir.
+\v 6 Lakin baad shemis tala, umon yabis kulu ashan umon ma indu iriik, wa umon mutu.
+
+\v 7 Tirab tanin waga fi nus shok. Shok gam fok wa kanagu umon.
+\v 8 Tirab tanin waga fi turab al kwes wa tala zura, tanin miya marat wa aktar, taninin sitin, wa tanin teletin.
+\v 9 Kulu zol al indu adan keli asuma."
+
+\v 10 Talamiz ja wa kelimu le Yesua, "Le inta bi wonusu le nas al limu be amsila?"
+\v 11 Yesua juwabu wa kelimu le umon, Wodi le intum fursa ashan fahimu ashrar an molokut ta samawat, lakin le umon ma wodi.
+\v 12 ashan ai zol al indu, hata al ketir bi wodi le huwo. Lakin ai zol al ma indu, hata kan huwo indu bi shilu minu.
+
+\v 13 De yau sabab al ana bi kelim le umon be amsila: hata kan umon bi aiynu, umon ma bi aiynu; wa hata kan umon bi asuma, umon ma bi asuma, au bi fahim.
+\v 14 Le umon nubuwa ta Isaiah kamilu, al bi gul, ze bi asuma umon bi asuma, lakin mafi teriga umon bi fahim; ze bi aiynu umon bi aiynu, lakin mafi teriga umon bi fahimu.
+
+\v 15 Gulub ta nas de tala batalin, wa umon tala gowi ashan asuma, wa umon gafulu uyun tomon, asan umon ma bi suf ma uyun tomon, au asuma be adana tomon, wele fahimu be gulub tomon, umon bi aglib tani, wa A ana bi aliju umon.
+
+\v 16 Lakin baraka le uyun taki; leanu bi aiynu; wa adana takum, ashan bi asuma.
+\v 17 Hagiga Ana bi kelim le intum be-inu anbiya kutar wa nas hagigiyin indum niya ashan bi aiynu hajat al intum bi aiynu. wa ma aiynu umon. Indum niya ashan bi asuma hajat al intum asuma, wa ma asuma umon.
+
+\v 18 Asuma bad kida le amsal ta muzari al bi zara tirab tou.
+\v 19 Kan ai zol al asuma kalam ta molokut lakin ma fahim, sitan bi ja wa bi shilu bara haja al zarau fi gelbu. De yau tirab al zarau fi tarab share.
+
+\v 20 Tirab al zarau fi ardi fogo hujar yau zol al bi asuma kilma wa bi akudu be farah,
+\v 21 lisa ma indu iriik fi nefsu wa huwo bi istahmal fi zaman guseir. Kan masakil wele itihadad zahar ashan kilma, huwo seri bi waga.
+
+\v 22 Tirab al zarau fi wasat shok, de yau zol al asuma kilma, lakin hajat ta duniya wa sokol gani bi kanagu kilma, wa huwo biga ma bi undu shimar.
+\v 23 Tirab al zarau fi turab al kwes, de yau zol al asuma kilma wa bi fahim. Huwo bi antij shimar, bi tala miya marat wa aktar zema zarau, tanin sitin, wa tanin teletin marat wa aktar."
+
+\v 24 Yesua wori le umon amsal tani. Huwo kelimu, "Molokut ta samah huwo ze zol al zarau tirab al kwes fi zira tou.
+\v 25 Lakin zaman nas naimin, Adu tou ja wa zara kaman ges fi wasat geme wa huwo ruwa.
+\v 26 Zaman geme del gam wa tala shimar, Wa ges del zahar kaman.
+
+\v 27 Kudam ta zol al mosul min al zira de ja le huwo wa gal 'Ya seid inta kan ma zara tirab al kwes fi zira? kef biga indu ges?
+\v 28 Huwo kelim le umon, 'Adu yau amulu.' Kudam de kelim le huwo, Hal inta deir ashan nina bi ruwa amurugu bara?'
+
+\v 29 Zol al mosul de kelim, 'La. Le-anu kan intum amurugu ges de bara, intum bi amurugu geme de ma umon.
+\v 30 Keli umon raba sawa lahadi fi zaman ta hasad. Fi zaman ta hasad Ana bi kelim le nas al bi gatau, "Awel amurugu ges wa robutu umon fi komat ashan bi aragu, Lakin limu al geme fi gugu.'"'
+
+\v 31 Baad dak Yesua kaman wori le umon amsal tani. huwo gal, "Molokut ta samah ze bizra al saker ali zol bi shilu wa zarau fi zira tou.
+\v 32 Bizra de huwo saker kalis min buzur al tanin. Lakin kan raba, huwo bikun akbar min buzur al tanin. Huwo bikun shejera, ashan tiyur al fi jou bi ja wa abinu biyut tomon fogo."
+
+\v 33 Yesua kaman wori le umon amsal tani. "Molukut ta samah ze kemira al mara bi shilu wa lakbatu ma talata wozin ta degig lahadi hajin kulu bi furu.
+
+\v 34 Yesua wori kulu hajat del le jamahir be. amsal; wa huwo ma kelim haja le umon bidun amsal
+\v 35 De yau bi amur al kan nebi wanisu bi jaa hagiga, zema ma huwo wanusu, "Ana bi fata kasuma tai be amsal Ana bi kelim hajat al dusu min asas ta duniya."
+
+\v 36 Bad dak Yesua sibu nas al limu wa huwo ruwa juwa. Talamiz tou ja le huwo wa gal, "Wori le nina amsal ta ges al fi zira."
+\v 37 Yesua juwabu wa gal Zol al zara bizra huwo yau ibin al insan.
+\v 38 Zira huwo yau duniya; wa bizra al kwes de, del yau iyal ta molokut. Ges de yau iyal ta zol al sherir,
+\v 39 wa adu al zara umon yau sitan. Hasad yau nihaya ta zaman,
+
+\v 40 Ashan kida, ze ges del limu min dura wa haragu be nar, be kun zede fi hakir ta sinin.
+\v 41 Ibin al lnsan bi rasulu malaikat tou, wa umon bi limu bara min molokut tou kulu hajat al sabab le katiya wa del al amulu shar.
+\v 42 Bi jadau umon fi hufra ta nar, hinak bi kun fi kore wa adi sunun,
+\v 43 Baad dak nas al kwesin bi lama ze shemis fi molokut ta Abu tomon. zol al indu adana kede huwo asuma.
+
+\v 44 Molokut ta samah ze haja al mohim dusu fi zira. Zol ligo wa dusu. fi fara huwo ruwa, biyu kulu hajat al huwo indu, wa istara zira dak.
+\v 45 Tani Molokut ta samah huwo ze zol al tajir al aiynu hajat al indu keima.
+\v 46 zaman huwo ligo wahid min juwahir al keima tou kebir, Huwo ruwa wa biyu ai haja al huwo indu wa istara al juwahir.
+
+\v 47 tanimara, molokut ta samah ze sabaka al kutu fi bahar, wa limu kulu mokholugat ta ai nou.
+\v 48 Zaman biga malyan, Sayadin de juru fi taraf bahar Baad dak umon geni tehet wa limu hajat al kwesin fi makhazin Lakin hajat al ma kwesin jadau bara.
+
+\v 49 Huwo bikun zede fi zaman al akir. Malaikat bi ja wa ferigu al deifin min wasat ta nas al kwesin. Bi jadau
+\v 50 umon fi hufra ta nar, hinak fi bikun kore wa adi sunun.
+
+\v 51 "Hal intum fahim kulu hajat del?" Talamiz kelim le huwo, nam."
+\v 52 Baad dak Yesua kelim le umon, Ashan kida ai katib ta sheriya al biga telmiz ta molokut ta samah huwo ze zol al mosul fi al bet, al bi tala hajat al gedim wa al jedid min kazina tou.
+\v 53 baad dak zaman al Yesua kalasu amsal del, huwo futu bara min makan dak.
+
+\v 54 Baad dak Yesua dakal iklim tou wa derisu nas fi biyut ta salah. Netija kan umon tala mostgrabin wa gal, Zol de ligo hikma tou de wen wa mujizat al?
+\v 55 Zol de ma yau weled ta najar? Akwan tou ma yau Yakub, Yusif, Samaan, wa yahuza?
+\v 56 Ikiwat tou ma yau kulu ma nina? Huwo ligo hajat del kulu wen?"
+
+\v 57 Umon aba huwo. Lakin Yesua kelim le umon, "Nebi ma bi ihteramu fi doula wa fi usra tou.'
+\v 58 Huwo ma amulu hajaib ketir hinak l-anu adam Iman tomon.
+
+\c 14
+\cl As-hah 14
+\p
+\v 1 Fi ayam dak, Herodos Antipas asuma kabar an Yesua.
+\v 2 Huwo kelim le kudam tou, "De yau Yuhana moamadan; huwo gam min al mut. Ashan kida huwo sahal be guwa de."
+
+\v 3 Herodos gabadu Yuhana, wa kutu huwo fi sijin be sabab ta Herodias, mara ta aku tou Philip.
+\v 4 Yuhana kelim le huwo, "huwo ma ganuni ashan inta bi shilu hiya ze mara taki.
+\v 5 Herodos kan bi katulu huwo, lakin huwo kafu nas, le-anu nas arufu huwo nebi.
+
+\v 6 Lakin zaman id milad ta Herodos ja, Biniya ta Herodias alabu fi nus wa Herod tala farhan.
+\v 7 Fi rad, Huwo waad ashan bi wodi le hiya ai haja al hiya asalu.
+
+\v 8 Baad ma hiya asuma le tojihad ta umu, hiya gali ' Wodi le ana, hina fi sahan kebir, ras ta Yuhana Moamadan."
+\v 9 Melik kan ma murta be talab ta hiya, lakin ashan waad wa ashan kulu nas al kan ma huwo fi gada, huwo amiru be inu keli amulu.
+
+\v 10 Huwo rasulu nas ashan gatau ras ta Yuhana fi dakil sijin.
+\v 11 Baad dak ras tou kan jibu fi sahan wa wodi le hiya wa hiya shilu le uma tou.
+\v 12 Baad dak talamiz ja, shalu jusha, wa dofunu. Baad de, umon ruwa wori le Yesua.
+
+\v 13 Hasa zaman Yesua asuma kalam de, huwo tala min hinak be murkab le mahal al ma bi aiynu huwo. Zaman asuma kalam de, umon ruwa wara tou min kulu medina.
+\v 14 Baad dak Yesua ja gidam umon wa aiynu nas al limu. Huwo hin le umon wa aliju nas tomon al kan ayanin.
+
+\v 15 Zaman ta misa, talamiz ja le huwo wa gali, mahal sahara, yom de intaha. nas al limu de keli ruwa, ashan umon bi ruwa le beled ashan isteri le umon akil
+
+\v 16 Lakin Yesua kelimu le umon. "Ma mohim ashan umon bi futu. Wodi le umon haja ashan umon bi akulu.
+\v 17 "Umo kelim le huwo, "Nina indu kamsa esh wa itnin samak."
+\v 18 Yesua kelimu jibu takum le ana."
+
+\v 19 Baad dak Yesua wori le nas al limu de keli geni tehet fi ras ges. Huwo shilu kamsa esh wa itnin samak. huwo aiynu fok le samah, huwo bariku wa kasuru esh de wa wodi le talamiz wa talamiz wodi le nas al limu.
+\v 20 Umon kulu akulu wa tala sabanin. Baad dak umon limu itnasar gufa min akil al fadulu.
+\v 21 Del al akalu kan ze kamsa alf rujal, bara min nasawin wa iyal.
+
+\v 22 Tawali huwo kelim le talamiz keli dakal fi murkab wa ruwa gidamu le tija a tani ta bahar, wa huwo bi wori le nas allimu kede ruwa fi mahalat tomon.
+\v 23 Baad huwo wori le nas al limu de kede ruwa, huwo ruwa fi ras jebel be nefsu ashan bi seli. Zaman ta misah, huwo kan hinak barau.
+\v 24 Lakin murkab kan biga beid, hawa kan bi hizu shedid, hawa kan bi hizu murkab shedid.
+
+\v 25 Fi saat al araba gerib sabah Yesua ja le umon, bi douru fi ras bahar.
+\v 26 Zaman talamiz aiynu huwo fi ras bahar, umon kafu wa gal, "de roho ta zol meit," umon kafu wa kore shidid.
+\v 27 Lakin Yesua kelim le umon fi nefsu zaman gal," kunu shuja! de ana! matakun kafu."
+
+\v 28 Butrus juwabu huwo wa kelimu, 'Rabuna, kan de inta, nadi ana ashan bi ja le inta fi ras moyo."
+\v 29 Yesua kelimu, "taali." Butrus gam min murkab wa douru fi ras moya ashan ruwa le Yesua.
+\v 30 Lakin zaman butrus aiynu hawa, huwo kafu. zema huwo bi katis, huwo kore fok wa kelimu, "Rabuna alagu ana!"
+
+\v 31 Yesua bada midu ida tou, huwo gobudu butrus, wa kelimu le huwo, "inta al iman taki suker, le inta indu sukuk?"
+\v 32 Baad dak Yesua wa butrus ruwa le murkab, hawa de wagaf.
+\v 33 Baad dak talamiz al kan fi juwa Murkab abidu Yesua wa gal, "Hagiga inta ibin Allah.
+
+\v 34 Zaman umon gata bahar, umon ja wa nazalu fi Gennesaret.
+\v 35 Zaman nas al fi mahal dak zekiru Yesua, umon rasulu kabarat fi kulu mahal fi hawil hila, wa umon jabu le huwo ai zol al kan ayan.
+\v 36 Umon asalu huwo ashan bes bi lemesu gumas tou, wa nas al kutar al kan lemesu ligo ilaj.
+
+\c 15
+\cl As-hah15
+\p
+\v 1 Baad dak pharishiyin wa kataba ja le Yesua min Urselim. umon gal,
+\v 2 "Le talamiz taki bi kasuru taghalid ta siyuk? Umon ma bi kasulu idan tomon zaman kan umon bi akulu."
+\v 3 Huwo juwabu wa kelim le umon, "Baad kida le intum bi kasuru wasaya ta Allah ashan taghalid takum?
+
+\v 4 Allah bi gul, 'Ihterim abuk wa umak,' wa Ai zol al bi wonusu shar ta abu au umu bi mutu hagiga.'
+\v 5 Lakin intum bi gul, "Ai zol al bi kelim le abu au umu, "Ai haja al bi saidu inta akudu min ana hasa huwo hadiya wodi le Allah,"
+\v 6 ma mohim le zol dak ashan bi ihterim Abu.' Fi teriga de inta alisu kalam ta Allah le kwes ta tagahlid takum.
+
+\v 7 Intum al mumesilin! Isaiah ma naba le intum gal,
+\v 8 Nas del bi ehterim ana be kasma tomon, lakin gulub tomon beid min ana.
+\v 9 Umon bi abidu ana fi sifir le anu umon bi derisiu akhida tomon al huwo wasia ta nas."
+
+\v 10 Baad dak huwo nadinas al limu le nefsu wa kelimu le umon, '"Asuma wa afham_
+\v 11 Ma haja al bi dakalu be kasuma yau bi karabu zol. ile al bi tala min kasuma, yau bi karabu zol.
+
+\v 12 Baad dak talamiz ja wa kelimu le Yesua, "Hal Inta arufu be inu Pharisiyin del tala zalanin zaman umon asuma kalam de?"
+\v 13 Yesua juwabu wa gal, Ai shejer al abu tai al samawi ma zarau bi amurugu bara.
+\v 14 Sibu umon barau, Umon amiyanin. Kan zol amiyan juru zol amiyan kulu umon bi waga fi ufra."
+
+\v 15 Butrus juwabu wa kelim le Yesua, "Haki le nina amsal de.
+\v 16 Yesua gal, "Hal Intum lisa ma fahmin?
+\v 17 Hal intum ma aiynu be inu ai haja al bi dakalu be kasuma bi ruwa le batna wa baad dak be ruwa le bakhana.
+
+\v 18 Lakin kalam al bi tala min kasuma ja min geliba. Umon yau kalam al bi karabu zol.
+\v 19 Min geliba bi tala afkar sherira, kitil, zina, daara, sherga, shahada be kidib, wa kalam kafir.
+\v 20 Del yau hajat al bi karabu zol. Lakin akulu be idan al ma kasulu ma bi karabu zol."
+
+\v 21 Baad dak Yesua tala min hinak wa ruwa le akhlim ta mudun ta Tyre wa Sidon.
+\v 22 Asmau Mara min Canaan ja min iklim dak. huwo kelim be shot fok wa gal, Arhamni, Rabuna, Ibin Daud! biniya tai moskun shedid."
+\v 23 Lakin Yesua ma juwabu hiya. Talamiz tou ja le huwo wa kelim, gal, kelim le hiya keli ruwa, hiya bi amul izaach wara nihna."
+
+\v 24 Lakin Yesua juwabu wa gal, "Ma rasulu ana le ai zol ile bes le korufan ali woduru ta bet ta Israel."
+\v 25 Lakin hiya ja wa dengir gidami, gal, Rabuna, saidni."
+\v 26 Huwo juwabu wa gal, Huwo ma kwes ashan inta bi shilu ezh ta iyal wa jadau le kilab."
+
+\v 27 Hiya Gal. Nam, Rabana, hata kilab al suhar bi akulu fadalat ali bi waga min terbeza bita seid bitomon."
+\v 28 Bad dak Yesua Juwabu wa gal le hiya, "Ya mara, Iman bitak azim, Keli haja de hasil le inta zema inta deiru."bit bitou ligo ilaj fi nefsu zaman.
+
+\v 29 Yesua sibu mahal dak wa masha gerib ma bahar ta Galileya. Bad dak huwo masha fi ras jebel wa geni hinak.
+\v 30 Jamahir be adad kebir ja le huwo. umon jabu ma umon nas abu mukasirin, amiyanin, tamtam, wa ali bi douru be rukuba, wa nas kutar al ayanin. Umon jabu fi kura ta Yesua, wa huwo aliju umon.
+\v 31 Jamahir istkarabu zaman umon ainu nas al kan abu tamtam bi wonusu, al bi douru be rukuba tala kwesin, abu mukasirin bi douru, wa amiyanin bi sufu. Umon sabihu Allah bita Israel.
+
+\v 32 Yesua nadi talamiz tou le huwo wa gal. "Ana bi hin le jamahir del le anu umon geni ma ana le fetra ta talata yom wa ma indum haja ashan bi akulu. Ana ma deiru ashan bi sibu umon bi yemsi bidun ma akulu, wele umon bi tala tabanin fi sika."
+\v 33 Talamiz kelimu le huwo, Nina bi ligo esh kifaya wen fi mahal al fadi zede ashan bi kefi jamahir kebir zede?
+\v 34 Yesua kelimu le umon, "Intum i indakum esh kam? Umon kelimu "Saba, wa samak suhar besit."
+\v 35 Bad dak Yesua kelimu le nas al limu del kede geni tehet fi turab.
+
+\v 36 Huwo shilu saba esh de wa asmak de, wa bad huwo wodi sukur, huwo kasuru esh de wa wodi le talamiz. Talamiz wodi le jamahir.
+\v 37 Nas del akulu wa tala sabanin. Bad dak umon limu saba gufat malyan min fadalat.
+\v 38 Del al kan akulu arba alf rijal bidun nasawin wa iyal.
+\v 39 Bad dak Yesua rasulu jamahir del wa rikib murkab wa masah le iklim bita Magadan.
+
+\c 16
+\cl As-hah 16
+\p
+\v 1 Pharisyiin wa sadduciyiin ja wa jeribu huwo asalu huwo keli zahiru le umon alama min al fadah.
+\v 2 Lakin huwo juwabu wa kelimu le umon. "Izakan zaman biga misah, intum bi gul, 'huwo bikun jou kwes, fa al fadah ahmar.'
+
+\v 3 zaman kan sabah, intum bi gul, huwo bikun sihab, fa al fadah huwo ahmar wa sihab.' Intum bi arufu ashan bi terjimu sikil ta al fadah, lakin intum ma bi arufu terjimu alamat bita zaman.
+\v 4 Jil al batal wa bita zina bi fetis alama, lakin mafi alama bi wori le umon ile bes alama bita Yonah." Bad dak Yesua sibu umon wa huwo ruwa.
+
+\v 5 Zaman talamiz wosulu le tija tani, umon nesitu ashan shilu esh.
+\v 6 Yesua kelimu le umon, Keli intum kun suja wa harisin min kemira bita Pharisyiin wa Sadduciyiin."
+\v 7 Talamiz fekiru be nufusm wa gal, "kalam hasil ze de ashan nina ma shilu esh."
+\v 8 Yesua arufu kalam de wa gal, "intum al iman saheir Lie intum bi fekir fi nufuskum wa gal kalam hasal ashan nina ma shilu esh?
+
+\v 9 Intum ma zekiru kamsa ezhat le kamsa alf, wa kam gufat intum limu?
+\v 10 Wele saba ezhat le arba alf, wa kam gufat intum?
+
+\v 11 Kef intum ma bi asma be inu Ana ma bi wonusu le inta an ezh? Keli intum kun suja wa haris min kemira bita Pharisiyin wa Saduciyin."
+\v 12 Bad dak umon fahim be inu huwo ma bi wori le umon ashan yekun harisin min kemira al fi esh, lakin yekun harisin min dirasa bita Pharisiyin wa Sadduciyin.
+
+\v 13 Zaman Yesua ja le iklim gerib ma Caesarea philippi, huwo asalu talamiz, gal, Intum bi fekir nas bi gul sunu an ibin al insan?"
+\v 14 Umon gal, Tanin bi gul Yohana mahmadan; tanin, Elijah; wa tanin Jeremiah, wele wahid min anbiya."
+\v 15 Huwo kelim le umon, "Lakin intum be gul ana munu?"
+\v 16 Samaan Butrus gal, Inta al Mesih, Ibin Alla al hayi."
+
+\v 17 Yesua Juwabu wa kelim le huwo, "Baraka le inta, Samaan Bar Yonah, Laham wa dom ma zahiru de le inta, lakin Abu bitai al fi samah.
+\v 18 Ana kaman le inta be-inu inta Butrus, wa fi ras hajer de Ana bi abinu kenisa tai. Buaba bita mutu ma bi wogif didu.
+
+\v 19 Ana bi wodi le inta mafati ta molokut ta samah. ai haja al intum bi robutu fi al ard bi robutu fi samah, wa ai haja al intum bi fiku fi al ard bi fiku fi samah."
+\v 20 Baad dak Yesua wodi wosiya le talamiz ashan umon ma bi wori le ai zol be-inu huwo al Mesih.
+
+\v 21 Min zaman dak Yesua bada wori le talamiz tou be -inu huwo lazim bi ruwa le Urselim, bi taabu be hajat ketir fi idan ta siyuk wa khahana wa kataba ta sheria, bi katulu, wa bi goumu huwo le haya fi yom a talit.
+\v 22 Baad dak Butrus shilu huwo fi taraf wa wobiku huwo, gal, keli kalam de kun beid min inta, Rabana; keli kalam de ma hasil le inta."
+\v 23 Lakin Yesua galab wa kelim le Butrus, "Ruwa beid min ana, Sitan! Inta hajiz le ana, Inta ma mosul ana hajat ta Allah, lakin min hajat ta nas."
+
+\v 24 Baad dak Yesua kelim le talamiz tou, "Kan ai zol der ashan bi ja wara ana, huwo lazim bi aba nefsu, shilu slib tou, wa ja wara ana.
+\v 25 Ai zol al der ankizu haya tou bi woduru, wa ai zol bi woduru haya tou ashan ana bi ligo.
+\v 26 Zol bi estefit sunu izakan huwo rebe kulu duniya lakin bi woduru haya tou? Zol bi wodi sunu bedil le haya tou?
+
+\v 27 Ibin al insan bi ja fi mejid ta Abu tou ma malaikat tou. Baad dak huwo bi dafa makafa le ai zol hasab haja al huwo amulu.
+\v 28 Ana bi kelim le intum hagiga, fi nas tanin minakun al bi wogifu hina ma bi jerib mutu lahadi umon bi aiynu Ibin al Insan jai le molokut tou."
+
+\c 17
+\cl As-hah 17
+\p
+\v 1 Baad sita ayam Yesua shilu ma huwo Butrus, Yakub, wa aku Yuhana, wa jabu umon fi jebel fok be nufusum.
+\v 2 Wusa tou geiru gidam umon. Wusa tou bi lama ze shemis, wa gumas tou abiyat ze nur.
+
+\v 3 Fi mahal dak, Musa wa Elia zahiru wa bi wonusu ma huwo.
+\v 4 Butrus juwabu wa kelim le Yesua, "Rabuna, Huwo bikun kwes ashan nina nakun hina. Kan inta deir, Ana bi abinu talata rokuba wahid le inta, wa wahid le Musa, wa wahid le Elia."
+
+\v 5 Fi zaman huwo bi wonusu, sihaf lama khati umon, baad dak fii shot bi kelim fi sihaf, "De weled tai al Ana bi hibu, ashan huwo Ana moksut. asuma le huwo."
+\v 6 Zaman talamiz asuma kalam de, umon waga wa wusa tomon tehet wa kan bi kafu.
+\v 7 Baad dak Yesua ja wa lemesu umon wa gal, "gum fok wa mata kun kafu."
+\v 8 Baad dak umon aiynu fok lakin mafi ai zol al umon aiynu ile Yesua.
+
+\v 9 Zema umon bi nezil tehet min jebel, Yesua wodi le umon wosia, gal, "Mata kun wodi kabara le ai zol lahadi Ibin al Insan gam min al mut."
+\v 10 Talamiz tou asalu huwo, gal, "Le bad kida mulamin ta sheria bi kelim be-inu Elia lazim bi ja awel?"
+
+\v 11 Yesua juwabu wa gal, "Hagiga Elia bi ja wa kutu haja be nizam.
+\v 12 Lakin Ana bi wori le intum, Elia ja kalas, lakin umon ma bi agder zekiru huwo. Lakin, umon amulu ai haja al umon deiru le huwo. Be nefsu teriga, Ibin al insan kaman bi ligo taab fi idan tomon.
+\v 13 Baad dak talamiz fahim be-inu huwo bi wonusu le umon an Yuhana Moamadan.
+
+\v 14 Zaman umon ja le nas al limu, zol ja le huwo, degir gidamu, wa gal,
+\v 15 "Rabana, Amul rahma le weled tai, Huwo ayan be marad shara wa taban shedid. Baad marat huwo bi waga fi nar wa moya.
+\v 16 Ana jibu le talamiz taki, lakin umon ma bi agder ashan bi aliju."
+
+\v 17 Yesua juwabu wa gal, jil al ma amin wa ta fasat, Ana bi kun ma intum lahadi miten? Ana bi istahmal ma intum lahadi mtin? Jibu takum le ana. hina."
+\v 18 Yesua wobiku roho sherir de, wa roho sherir tala minu, wa weled de ligo ilaj min nefsu sah.
+
+\v 19 Baad dak talamiz ja le Yesua wa kelimu, "Lee nina ma bi turudu roho sherir bara?"
+\v 20 Yesua kelimu le umon, "Le-anu ashan iman takum al saker. Ana bi kelim le intum hagiga, Izakan intum indakum iman hata kan suker ze bizra al suker, Intum bi kelim le jebel de, 'Harik min hina le hinak,' wa huwo bi harik, wa mafi ai
+\v 21 haja ma mustehil le intum."
+
+\v 22 Fi zaman umon gaidin fi Jelil, Yesua kelimu le talamiz, "Ibin al Insan bi istelimu fi idan ta nas,
+\v 23 wa umon bi katulu huwo, wa fi yom al talit bi goumu huwo." Talamiz biga ma murtahin.
+
+\v 24 Zaman umon ja le Capernaum, Zol al bi limu daraib ta haikal ja le Butrus wa gal, Hal mualim takum ma bi dafa deriba ta haikal?
+\v 25 Huwo gal "nam," Zaman Butrus ja fi bet, Yesua kelimu le huwo gal, "Inta bi fekir sunu, Samaan? Muluk ta ard bi limu daraib min munu? Min iyal tomon au nas tanin?"
+
+\v 26 "min nas tanin." Butrus juwabu. Baad dak iyal hur,' Yesua gal.
+\v 27 Ashan kida nina ma bi kutu nas ta daraib keli ma amulu katiya, Amsi fi bahar, jadau jabada, wa amsuku awel samak al bital fok. Baad inta kan fata kasuma tou, inta bi ligo gurus min fida. Shilu wa dafa le nas daraib tai wa taki."
+
+\c 18
+\cl As-hah 18
+\p
+\v 1 Fi nefsu zaman talamiz ja le Yesua wa gal, Munu yau kebir fi molokut ta samah?"
+\v 2 Yesua nadi jena suker, wogifu gidam umon
+\v 3 wa gal, "Ana bi kelim le intum hagiga, Ile kan inta aglib ze jena saker, be ai teriga intum ma bi dakalu fi molokut ta samah.
+
+\v 4 Ashan kida, ai zol al bi nezilu nefsu ze jena suker de kebir fi molokut ta samah.
+\v 5 Ai zol al bi rahibu jena suker de fi isim tai bi rahibu ana.
+\v 6 Lakin ai zol al bi kutu iyal al amin fi ana del amulu katiya, huwo bi kun kwes le huwo ashan bi aligu hajer ta tahuna fi ragabta tou, wa bi jadau huwo fi bahar.
+
+\v 7 Woe le duniya al bi sibu nas ashan amulu katiya! fi aslan hajat al bi sibu nas ashan bi amulu katiya, lakin woe le zol al bi sibu zol tani ashan amulu katiya!
+\v 8 Iza kan idan taki sibu inta amulu katiya, gatau bara wa jadau beid. huwo bi kun kwes le inta ashan bi dakalu fi haya al abadiya bidun idan bidal bi jadau inta fi nar al abadiya indak itnin idan au itnin kura.
+
+\v 9 Iza kan ena taki sibu inta amulu katiya, talau bara wa jada beid min inta. Huwo bikun kwes ashan inta bi dakalu fi haya abadiya bidal inta bi dakalu fi nar abadiya indak kulu uyun.
+
+\v 10 Keli intum kun harisin ashan intum ma alisu iyal del. ana bi kelim le intum be-inu fi samah malaikat tomon daiman bi aiynu le wusa ta Abu tai al fi samah.
+\v 11 ..
+
+\v 12 Inta bi fekir sunu? Iza kan ai wahid indu miya korfan, wa wahid min umon woduru, hal huwo ma bi sibu al tisa wa tisein fi jebel wa ruwa ashan bi fetisu wahid al woduru dak?
+\v 13 Iza kan huwo ligo, Ana bi kelim le intum hagiga, huwo bikun farhan kalis ashan wahid de bidal tisa wa tisein al ma woduru.
+\v 14 Fi nesfu teriga, huwo ma irada ta Abu taki al fi samah ashan wahid min iyal del bi mutu.
+
+\v 15 Iza kan aku taki al mumin amulu le inta batal, amshi wa wori galat tou, bein inta ma huwo bes. Iza kan huwo asuma inta, inta amulu alaka tani ma aku taki.
+\v 16 Lakin iza kan ma asuma le inta, shilu wahid zol au itnin nas tanin ma inta ashan kalam ta itnin wele talata nas bikun hagiga
+
+\v 17 Wa iza kan huwo aba ashan asuma le umon, wori kalam de le kenisa. Iza kan aba asuma le kenisa, keli huwo kun ze zol al gheir yahudi wa zol ta daraib.
+
+\v 18 Ana bi kelim le intum hagiga, ai haja al intum robutu fi ard bi robutu fi sama, wa ai haja al intum fiku fi ard bi fiku fi samah.
+\v 19 Ana bi kelimu tanimara, iza kan itnin minakum rudu fi ard ai haja al umon asalu, bi amulu le umon be Abu tai al fi samah.
+\v 20 Iza kan itnin au talata nas limu be isim tai, Ana bi kun fi nus tomon."
+
+\v 21 Baad dak Buturs ja wa kelimu le Yesua, "Rabana, Kam marat aku tai bi amulu le ana batal wa ana bi afi huwo? Lahadi saba marat?"
+\v 22 Yesua kelimu le huwo, "Ana ma kelim le inta saba marat, lakin sebein fi saba.
+
+\v 23 Ashan kida molokut ta samah bes ze melik tani al deir ashan amulu hisab ma kadam tou.
+\v 24 Zema umon bi amulu hisabad, jibu wahid kadam tani al kan shalu min huwo alaf min gurus.
+\v 25 Lakin ze huwo ma indu teriga ashan bi dafa, zol tou al mosul wodi wosia ashan bi biyu huwo ma mara wa iyal tou wa ai hajat al huwo indu, wa ashan bi dafa hajat al huwo kan shilu.
+
+\v 26 Baad dak kadam de waga tehet, dengir gidam huwo, wa gal, 'Ya seid, asbur lei, Ana bi dafa le inta.'ai haja.'
+\v 27 Baad dak zol al mosul le kadam de, ze kalam de lemesu huwo, huwo fiku wa afi kadam de ma kulu dein al kan huwo shilu.
+
+\v 28 Lakin kadam dak ruwa wa ligo wahid min kadamin tou, al shilu min huwo miya dinar. Huwo gobudu huwo, amsuku ragaba tou, wa gal, 'dafa le ana haja al kan inta shilu.'
+\v 29 Lakin kadam tou waga tehet wa asalu huwo, gal, 'Subur Ana bi dafa le inta.'
+
+\v 30 Lakin kadam al awel de aba. Huwo ruwa wa gofulu kadam de fi sijin lahadi huwo kan dafa haja al kan huwo shilu.
+\v 31 Zaman kadamin al kan ma huwo aiynu haja al hasil, umon biga ma murtahin. Umon ja wa wori le reis tomon ai haja al kan hasil.
+
+\v 32 Baad dak zol al mosul ta kadam dak nadi huwo wa kelimu le huwo, 'Inta kadam al sherir, Ana afi inta min kulu diyun ashan inta shadni ana.
+\v 33 Inta ma bi ma indak rahma le kadam taki, zema kan indi rahma?
+
+\v 34 Reis tou tala zalan wa istelimu huwo ashan bi azibu lahadi huwo kan dafa kulu hajat al kan huwo shilu.
+\v 35 Kaman abu tai al samawi bi amulu le inta iza kan inta ma afi aku taki min juwa gelbak."
+
+\c 19
+\cl As-hah 19
+\p
+\v 1 Huwo ja fi zaman al Yesua kalasu kalamat del, huwo tala min Jelil wa ja le iklim ta Judea wara nahar Ordon.
+\v 2 Jamahir ruwa warau, wa huwo aliju umon hinak.
+
+\v 3 Pharisiyin ja le huwo, bi jeribu huwo, bi kelimu le huwo, '"Hal huwo ganuni le rajil ashan bi talagu mara tou be ai sabab?"
+\v 4 Yesua juwabu wa gal, Hal intum ma agara be-inu huwo al kalagu umon min bidaya kalagu umon rajil wa mara?
+
+\v 5 Huwo al kalagu umon kaman gal, 'Be sabab de rajil bi sibu abu tou wa uma tou wa bi limu ma mara tou, wa al itnin bikun jisim wahid;
+\v 6 Umon ma bikun itnin lakin wahid jisim. Ashan kida haja al Allah limu mafi zol keli ferigu."
+
+\v 7 Umon kelimu le huwo, Lee baad kida Musa wodi wosia le nina ashan bi wodi waraga talag wa baad dak bi turudu hiya?" Huwo kelimu le umon,
+\v 8 "ashan gulub takum al gowi, Musa sedeku le intum ashan bi talagu nusuwan takum, lakin fi bidaya kan ma be teriga dak.
+\v 9 Ana kelimu le intum, ai zol al bi talagu mara tou, ile bes be kalam zina, wa zowuju mara tani, huwo amulu zina; wa rajil al zowuju mara al talagu huwo amulu zina."
+
+\v 10 Talamiz kelimu le Yesua, Iza kan de yau muskila ta zol dak ma mara tou, huwo ma kwes ashan inta bi zowuju."
+\v 11 Lakin Yesua kelimu le umon, "Maa ai zol bi rudu dirasa de, lakin ile del al bi sedeku le umon ashan bi rudu.
+\v 12 fi nas al ma indu Kisia min fi batna ta umahat tomon, wa fi nas al talau kisia tomon be nas tanin, wa fi nas al fekir ashan ma bi zowuju bi sabab ta molokut ta samah. Ai zol al bi gabil dirasa de, keli huwo gabilu."
+
+\v 13 Baad dak iyal tanin jibu le huwo ashan huwo bi kutu idan tou le umon wa bi seli, lakin talamiz abusu umon.
+\v 14 Lakin Yesua gal, keli iyal suhar del, wa mata abusu umon ashan ja le ana, molokut ta samah huwo le iyal al suhar."
+\v 15 Huwo kutu idan tou fi ras iyal de, wa baad dak huwo tala min hinak.
+
+\v 16 Asuma, zol ja le Yesua wa kelimu, "Mualim, Yatu hajat kwes al ana bi amulu ashan ana biligo haya al abadiya?"
+\v 17 Yesua kelimu le huwo, Lee inta bi asalu ana an hajat al kwes? Wahid bes yau kwes, lakin iza kan inta deiru haya, hafisu wosaya."
+
+\v 18 Zol kelim le Yesua, "Wosaya yatu?" Yesua kelimu, "mata katulu, mata amulu zina, mata seregu, mata kun sahid al kizib,
+\v 19 Ihterim abu taki wa uma taki, wa hibu jiran taki ze nefsak."
+
+\v 20 Shab de kelimu le huwo, "hajat del ana hafisu kulu. Sunu tani al ana deir?"
+\v 21 Yesua kelimu le huwo, "Iza kan inta deir ashan bikun sale, ruwa biyu hajat al inta indak, wa wodi le masakin, wa inta bi indu kazina fi samah; wa tal, wara ana."
+\v 22 Lakin zaman shab de asuma kalam al Yesua kelimu, Huwo ruwa hazin, le-anu huwo indu mumutalakat ketir.
+
+\v 23 Yesua kelimu le talamiz tou, "Ana bi kelimu le intum hagiga, huwo gowi le zol al ghaniyan ashan bi dakalu fi molokut ta samah.
+\v 24 Ana bi kelimu le intum tanimara, huwo besit le jemel bi ruwa be wasat hufra ta ibira bidal zol al ghaniyan bi dakalu fi molokut ta Allah."
+
+\v 25 Fi zaman Talamiz asuma kalam de, umon estagarab wa kelimu, "Munu yau biga bi ankizu?"
+\v 26 Yesua ainu le umon wa kelimu, "Ma nas kalam de ma besit, Lakin ma Allah huwo besit."
+\v 27 Bada dak Butrus juwabu wa kelim le Yesua, "Aiynu. nina sibu ai haja wa ja wara inta. Nina baad kida be indu sunu?"
+
+\v 28 Yesua kelimu le umon, Ana bi kelim le intum hagiga, Fi zaman al jedid Izakan ibin al insan geni fi kursi tou, Intum al kan douru wara ana bi geni kaman fi itnasar karasi, bi hakimu itnasar gebila ta Israel.
+
+\v 29 Ai zol al sibu biyut, Akwanu, ikiwatu, abu, umu, iyal, au watan ashan ana bi akhudu miya marat wa kifaya wa bi ligo haya al abadiya.
+\v 30 Lakin kutar al kan awel bikun akhir, wa al akhir bikun awel.
+
+\c 20
+\cl As-hah 20
+\p
+\v 1 Molokut ta samah huwo ze zol mosul ta bet al ruwa saba bediri ashan bi ajiru nas ta sokol le jinena tou.
+\v 2 Baad huwo tafik ma nas ta sokol de be wahid dinar yomiyan, huwo rasulu umon le jinena tou.
+
+\v 3 Huwo ruwa tanimara baad talata sahat wa aiynu nas tanin ta sokol wagifin sakit fi suk.
+\v 4 Huwo kelimu le umon, 'Intum kaman, amshi fi jinena, wa ana bi wodi le intum ai haja al kwes.' Baad de umon ruwa le sokol.
+
+\v 5 Huwo ruwa tanimara baad sita sahat wa tanimara baad tisa sahat, wa amulu nefsu kalam.
+\v 6 Huwo ruwa tanimara baad idasar sahat wa ligo tanin bi wogif sakit. Huwo kelimu le umon, Malu intum wagifin sakit nahar de kulu?'
+\v 7 "Umon kelimu le huwo, le-anu mafi zol wodi le nina sokol.' Huwo kelimu le umon, 'Intum kaman ruwai fi zira.'
+
+\v 8 Zaman biga misa, zol al mosul ta jinena de kelimu le zol tou al idari, Nadi umal del wa dafa le umon gurus tomon, abda min al akir le awel,'
+\v 9 Zaman umal al ajiru baad idasar sahat de ja, kulu wahid min umon akudu wahid dinar.
+\v 10 Zaman umal al awel de ja, umon fekir gali umon bi akudu gurus ketir, lakin kulu wahid min umon bardu akudu wahid dinar
+
+\v 11 Zaman umon akudu gurus tomon, umon gedimu sokwa tomon le zol al mosul ta zira.
+\v 12 Umon gal Umal al akir del istakal bes wahid sah, lakin inta dafa le nina gurus sawa, nina al akudu tegila nahar kulu wa be shemis al sukun.'
+
+\v 13 Lakin zol al mosul de juwabu wa kelimu le wahid min umon, hal intum kan ma tafik mai be wahid dinar?
+\v 14 Shilu hajat takum wa ruwa takum. Ana azilu ashan wodi le umal al ana ajiru de sawa zema ana wodi le intum.
+
+\v 15 Hal Ana ma indi hak ashan ana bi amulu ma hajat al indi? Wele indakum ghira ashan ana kerim?
+\v 16 Ashan kida al akir bikun awel, wa al awel bikun akir."
+
+\v 17 Zema Yesua ruwa lahadi Urselim, huwo shilu talamiz al intnasar beid, wa fi sika huwo kelimu le umon,
+\v 18 "Aiynu, nina bi ruwa lahadi Urselim, wa Ibin al Insan be estelimu le kebir ta khahana wa kataba ta sheria. Umon bi wonusu batal didu le mut
+\v 19 wa bi istelimu huwo le nas al geir Yahudiyiin bi ataku ma huwo, bi dugu huwo be shot, wa bi selibu huwo. Lakin fi yom a talit bi goumu min al mut."
+
+\v 20 Baad dak uma ta awaulad ta Zebedayo ja le Yesua ma awaulad tou. Hiya dengir tehet gidam huwo wa asalu haja min huwo.
+\v 21 Yesua kelimu le hiya, inta deir sunu?" Hiya kelimu le huwo, "Wodi wosiya le awaulad tai del keli geni, wahid fi yemin taki wa wahid fi shamal taki, fi molokut tak."
+
+\v 22 Lakin Yesua juwabu wa gal, "Inta ma bi arufu haja al inta bi asalu. Hal inta bi agder asurubu Kubaya al ana bi ja asurubu de?"Umon kelimu le huwo, "Nina bi agder.
+\v 23 Huwo kelimu le umon, "Hagiga kubaya tai intum bi asurubu. Lakin ashan inta bi geni fi yemin tai wa shamal tai ma ana yau bi wodi, lakin huwo le del al Abu tai jahizu le umon."
+\v 24 Fi zaman talamiz al ashara tanin del asuma kalam de, umon tala zalanin be akwana itnin de.
+
+\v 25 Lakin Yesua nadi umon wa gal, Intum arufu be-inu hukam ta nas al geir Yahud bi hakimu umon be guwa, wa nas tomon al mohimin bi marisu sulta fi ras tomon.
+\v 26 Lakin keli ma kun be teriga de fi nus takum. Afrud ai zol al tala kebir min nus takum lazim bikun kadam,
+\v 27 wa ai zol al deir bi kun awel fi nus takun lazim bi kun kadam takum,
+\v 28 Bes ze Ibin al Insan ma ja ashan bi kadimu le huwo, lakin ashan bi kun kadam, wa ashan bi wodi haya tou bidal nas kutar."
+
+\v 29 Zema umon tala min Jericho, adad kebir ta nas al limu ruwa wara huwo.
+\v 30 Fi kan itnin nas amiyanin bi geni fi taraf sika. Fi zaman umon asuma be-inu Yesua kan bi ruwa gerib ma umon, umon korek bi shot aali, "Rabuna, Ibin Daud, arhamna."
+\v 31 nas al limu wobiku umon, kelimu le umon keli askut, lakin umon korek biga shedid, "Rabuna, Ibin Daud arhamna."
+
+\v 32 Baad dak Yesua wagaf wa nadi umon wa gal, "Intum deir ashan ana bi amulu le intum sunu?"
+\v 33 Umon kelimu le huwo, "Rabuna, ashan uyun ta nina bi fata."
+\v 34 Baad dak Yesua, indu hinia, lemesu uyun tomon. Tawali umon biga bi shuf wa ruwa wara huwo.
+
+\c 21
+\cl As-hah 21
+\p
+\v 1 Zema Yesua ma talamiz tou gerib be Urselim wa ja le Bethphage, fi Jebel Zetun, baad dak Yesua rasulu itnin talamiz,
+\v 2 kelimu le umon, "Ruwau fi beled al tani de, wa intum tawali bi ligo himar robutu hinak, wa himar abu ragil ma himar al antaya. Fiku umon wa jibu umon le ana.
+\v 3 Izakan zol tani kelimu le intum ai kalam an himar itnin del, intum bi kelimu, ' Rabuna deir umon,' wa zol dak tawali bi rasulu umon ma-ak."
+
+\v 4 Hasa de ja fi zaman al wonusu kan be wasat anbiya ashan bi kamil nefsu. Huwo gal,
+\v 5 "wori le biniya ta Zion, 'Aiynu, Melik taki jai le inta, huwo Nezilu nefsu wa rikib himar- fi ras himar suker al rajil."
+
+\v 6 Baad dak talamiz ruwa amulu nefsu kalam zema Yesua kelimu le umon.
+\v 7 Umon jibu himar al antaya wa suker al rajil de wa umon kutu gumasat tomon fi ras hamir del, wa Yesua geni fi ras gumasat del.
+\v 8 nas al limu tanin wazau gumasat tomon fi sika, tanin gata furu ta shejera wazau fi sika.
+
+\v 9 Baad dak jamahir al ruwa gidam Yesua wa del al ruwa wara huwo kan bi wonusu be shot fok, "Hosana le ibin Daud! Baraka le de al bi ja fi isim ta Rabuna! hosana fi al aahli!"
+\v 10 Fi zaman Yesua ja fi Urselim, kulu nas al fi medina moksutin wa bi gul, "De munu?"
+\v 11 Nas al limu del juwabu, "De huwo Yesua nebi al min nazerata fi jelil."
+
+\v 12 Baad dak Yesua dakal fi haikal. Huwo turudu kulu nas al bi esteri wa bi biyu hajat fi haikal, wa galabu terbezat ta nas al bi geiru gurus wa kursiyat ta nas al kan bi biyu hamam.
+\v 13 Huwo kelimu le umon, Huwo moktub, ' Bet tai bi nadi bet ta salawat,' lakin intum amulu mahal ta haramiah."
+\v 14 Baad dak nas al amiyanin wa nas abukerenagt ja le huwo fi haikal, wa huwo aliju umon.
+
+\v 15 Lakin fi zaman ruasa ta kuhana ainu hajat al ajib al huwo amulu, wa fi zaman umon asuma iyal bi kelim be asuat fok fi haikal wa gal, Hosana le Ibin Daud," umon tala zalanin.
+\v 16 Umon kelimu le huwo, "Nam! Lakin intum ma agara, 'Min kasumat bita iyal suhar wa iyal al bi rada intum jahizu tasabi'?"
+\v 17 Baad dak Yesua sibu umon wa ruwa bara min medina le Bethany wa geni bilel kulu hinak.
+
+\v 18 Fi sabah zema huwo raja le medina, huwo biga jiyan.
+\v 19 Huwo aiynu shejera tin fi taraf sika, huwo ruwa le shejera de wa ma ligo ai haja ile ursal. Huwo kelim le shejera, Keli ma yekun ai samar min inta tanimara," wa shejera tin de abiz.
+
+\v 20 Fi zaman talamiz aiynu shejera de, umon istagarab wa kelimu, "Shejera tin de yabiz seri ze de kef?"
+\v 21 Yesua juwabu wa kelim le umon, Ana bi kelim le intum hagiga, Iza kan indakum iman wa mafi shukuk, intum ma bi amulu haja al hasal le shejera tin de bes, lakin intum bi kelim hata kan le jebel de, 'Gum wa jadau nefsak fi bahar,' wa bi hasil.
+\v 22 Ai haja al intum bi asalu be salawat, be iman, intum bi ligo."
+
+\v 23 Fi zaman Yesua ja fi haikal, ruasa ta khahana wa siyuk al kan mosulin min nas ja le huwo zema huwo kan bi derisu wa gal, "Be yatu sulta al inta bi amulu hajat del, wa munu yau wodi le inta sulta de?"
+\v 24 Yesua juwabu wa kelimu le umon, "Ana kaman bi asalu intum wahid suhal. Iza kan intum wori le ana, Ana bi wori le intum be yatu sulta Ana bi amulu hajat del.
+
+\v 25 ta Yuhana ja min wen? Min samah wele min al ard?" Umon nakisu be nufusum, gal, "Iza kan nina kelimu 'Min samah,' huwo bi kelimu le nina, 'Le intum Lee intum ma amin?'
+\v 26 Lakin iza kan nina kelimu, 'Min nas,' nina bi kafu nas al limu, le-anu kulu umon amin be-inu Yuhana nebi."
+\v 27 Baad dak umon juwabu Yesua wa gal, "Nina ma arufu." Huwo kelimu le umon, "Ana kaman ma bi wori le intum be sulta yatu Ana bi amulu hajat del.
+
+\v 28 Lakin intum bi fekir sunu? Zol tani indu itnin awulad. Huwo ruwa le weled al awel wa gal, Weledi, ruwa istakal alela fi mazra.'
+\v 29 Weled de juwabu wa gal, ' Ana ma bi ruwa,' lakin huwo ja geiru muk tou wa huwo ruwa.
+\v 30 "Baad dak zol de ruwa le weled al tani de wa kelimu nefsu kalam. Huwo juwabu wa gal, 'Ana bi ruwa, ya seid,' lakin huwo ma ruwa
+
+\v 31 Yatu min iyal al itnin amulu irada ta abu tou?" Umon gal, "weled al awel." Yesua kelimu le umon, "Ana bi kelimu le intum hagiga, nas ta limu daraib wa ta zina bi dakalu fi molokut ta Allah gidam intum.
+\v 32 Yuhana ja le intum fi sika al hagiga lakin intum ma sedeku. Lakin intum, hata kan intum aiynu de, intum ma tubu wa sedeku.
+
+\v 33 Asuma le amsal tani. Fi kan zol, mosul fi watan, Huwo indu jinena inab, huwo abinu hoz haulu, huwo afuta hufra dakil karam al bi asuru inab ashan bi tala kamur. huwo abinu buruj, wa ajiru le muzariyin ta inab. Baad dak huwo ruwa fi doula tani.
+\v 34 Wokit zaman ta hasat wosulu, huwo rasulu khudam tou le muzariyin ashan bi jibu samar tou.
+
+\v 35 Lakin muzariyin del gobudu khudam tou, umon dugu wahid, katulu tani, wa darubu tani.
+\v 36 Zol al mosul de tanimara rasulu khudam tanin, aktar min al awel, lakin muzariyin del amulu nefsu kalam le umon.
+\v 37 Baad dak Zol al mosul de rasulu weled tou le umon, gal, Umon bi ehterimu weled tai.'
+
+\v 38 Lakin fi zaman muzariyin del aiynu weled de, umon kelimu le nufusum, 'de zol al bi warisu hajat del. Tali takum, keli nina katulu huwo wa estelemu al miraz.'
+\v 39 Baad dak umon shilu huwo, jadau huwo bara min jinena inab wa umon katulu huwo.
+
+\v 40 Fi zaman mosul ta jinena inab de ja, huwo bi amulu sunu le muzariyin ta inab del?"
+\v 41 Umon kelimu le huwo, "Huwo bi demiru muzariyin del be teriga al kaab, wa bad dak huwo bi ajiru jinena inab de le muzariyin tanin, ya nas munu yau bi wodi khuta ta samar tou le huwo fi wokit ta hasad."
+
+\v 42 Yesua kelimu le umon, Intum ma agara min kitab al mukadas, 'Hajer al binayin rafadu kutu biga hajer al zawiya. De kan min Rabuna, wa biga zahar 'haja kwes fi uyun ta nina?
+
+\v 43 Ashan kida Ana bi kelimu le intum, Molokut ta Allah bi shilu bara min intum wa bi wodi le doula al bi antij samar tou.
+\v 44 Ai zol al waga fi ras hajer de bi kasuru heta heta. Lakin ai wahid al hajer waga fi ras tou bi kasuru zol de."
+
+\v 45 Fi zaman ruasa ta khahana wa pharisiyn del asuma amsal tou, umon fahimu be-inu huwo bi wonusu an umon.
+\v 46 Umon bi fetisu ashan gobudu huwo, umon kaifin min nas al limu, le anu nas del amin huwo nebi
+
+\c 22
+\cl As-hah 22
+\p
+\v 1 Yesua wonusu be amsal tanimara le umon, gal,
+\v 2 "Molokut ta samah ze melik tani al jahizu ihtifal ta iris le weled tou.
+\v 3 Huwo rasulu khudam tou ashan bi nadi nas al kan nadi ashan bi ja le iris, lakin umon ma ja.
+
+\v 4 Melik de tanimara rasulu khudam tanin, gali, 'Wori le del al nadi, "Aiynu, Ana jahizu asha tai. Dabau teiran wa abugar tai al sumanin, wa jahizu hajat kulu taalu le ihtifal ta iris.'"
+
+\v 5 Lakin umon ma kutu bal tomon wa umon ruwa, Wahid le mazra, wa tani le tijara tou.
+\v 6 Nas tanin del gobudu khudam ta Melik, umon amulu amalia batal le khudam, wa katulu umon.
+\v 7 Melik tala zalan, wa huwo rasulu jesh tou wa katulu del al kan mukatilin wa haragu medina tomon.
+
+\v 8 Baad dak huwo kelimu le khudam tou, 'Iris de jahis, lakin del al kan rahibu le iris ma kwesin.
+\v 9 Baad de rua takun fi tagatu ta sikat kubar wa nadi nas kutar ali intum ligo ashan ja hadir iris.'
+\v 10 Khudam del ruwa le sikat kubar wa umon limu nas kulu ali umon ligo, nas al batalin wa al kwesin. Mahal al kan ta iris de biga malyan be diyuf.
+
+\v 11 Lakin fi zaman melik de ja le diyuf, huwo aiynu zol al ma libisu gumas ta iris.
+\v 12 Melik de kelimu le huwo, ' Sabi, inta ja kef hina bidun gumas ta iris?' Lakin zol de kan ma agder wonusu.
+
+\v 13 Baad dak melik de kelimu le khudam. 'Robutu kura wa idan ta zol de, wa jadau huwo fi duluma, fi mahal al bikun fi kore wa adi sunun.'
+\v 14 Nas kutar bi nadi, lakin besitin yau bi azilu."
+
+\v 15 Baad dak Pharisiyin masha wa katitu kef umon bi sherigu Yesua fi kalam al huwo wonusu.
+\v 16 Baad dak umon rasulu le huwo talamiz tomon, ma nas al min hizib ta Herodos. Umon kelimu le Yesua, "Mualim, nina arufu inta sah, wa inta bi derisu sika ta Allah be haigiga. Inta ma bi kutu bal taki le raya ta zol tani, wa inta ma bi ferigu nas.
+\v 17 Baad kida wori le nina, inta bi fekir kef? Hal ganuni bi asuma le nina ashan bi dafa deriba le Ceisar?"
+
+\v 18 Lakin Yesua fahim fikra tomon al sherir wa gal, Lee intum bi jeribu ana, intum al mumesilin?
+\v 19 Wori le ana al giris." Baad dak umon jibu le huwo dinar.
+
+\v 20 Yesua kelimu le umon, Sura wa kitaba de ta munu?
+\v 21 Umon juwabu le huwo "ta keisar." Baad dak Yesua kelimu le umon, "wodi le keisar hajat ta Keisar, wa wodi le Allah hajat ta Allah.
+\v 22 Fi zaman umon asuma kalam de, umon tala mustagrabin, Baad dak umon sibu huwo wa ruwa.
+
+\v 23 Fi nefsu yom Saddukiyin tanin, al bi kelimu gali mafi giyama, ja le huwo. Umon asalu huwo,
+\v 24 bi gul, "Mualim, Musa gal, 'Iza kan zol mat, ma indu iyal, aku tou lazim bi zowuju mara be isim tou wa bi weledu iyal le aku.'huwo
+
+\v 25 Kan fi saba akwan. Al awel zowuju wa baad dak mat. Ma sibu iyal, huwo sibu mara tou le aku tou.
+\v 26 Bad dak aku nimra itnin amulu nefsu kalam, baad dak nimra talata, lahadi wosulu le aku nimra saba.
+\v 27 Baad umon kulu matu, mara de kaman mat.
+\v 28 Hasa fi giyama, mara de bikun ta munu min saba akwana de? Fa umon kan kulu zowuju mara de."
+
+\v 29 Lakin Yesua juwabu wa kelimu le umon, "Intum galtanin le a-anu intum ma arufu kitab al mukadas au guwa ta Allah.
+\v 30 Fa fi giyama umon ma bi zowuju wele bi wodi zol tani le zuwaj. Ashan kida umon bikun ze malaikat fi samah.
+
+\v 31 Lakin le giyama ta meitin, intum ma agara kalam ali Allah wonusu, gal,
+\v 32 Ana Allah ta Ibrahim, Allah ta Isaka, wa Allah ta Yakobo'? Allah ma Allah ta meitin, lakin ta nas al hayin."
+\v 33 Fi zaman nas al limu asuma kalam de, umon tala mustagrabin be dirasa tou.
+
+\v 34 Lakin fi zaman Pharisiyin asuma be inu Yesua sakitu Saddukiyin, Umon limu fi mahal wahid.
+\v 35 Wahid min umon, shatir fi ganun, asalu huwo sual, bi jeribu huwo-
+\v 36 Mualim, wasaya yatu al akbar fi ganun?"
+
+\v 37 Yesua kelimu le huwo, '"Hibu Rabana Allah taki be kulu gelbak wa kulu nefsak, wa be kulu fikra taki.'
+\v 38 De yau wasaya al wel wa kebir.
+
+\v 39 Wa wasaya al tani huwo ze de- 'hibu jeran taki ze nefsak.'
+\v 40 Itnin wasaya del yau asas ta kulu gawanin wa al anbiya katibu."
+
+\v 41 Fi zaman ali Pharisiyin lisa bi limu baad tomon, Yesua asalu umon sual.
+\v 42 Huwo gal "Intum bi fekir sunu an al Mesih? Huwo weled ta munu?" Umon kelimu le huwo, "weled ta Daud."
+
+\v 43 Yesua kelimu le umon, "Baad de kef Daud bi nadi huwo fi Roho Rabana, Gali,
+\v 44 Rabuna kelimu le Rabuna tai, geni fi yemin tai, lahadi Ana bi kutu adu taki fi tehet kura taki'"?
+
+\v 45 Izakan Daud bi nadi Al Mesih 'Rabana,' Huwo bi kun weled ta Daud kef?"
+\v 46 Mafi zol al bi agder juwabu huwo, min yom dak le gidam mafi zol tani al deir asalu huwo ai sual tanimara..
+
+\c 23
+\cl As-hah 23
+\p
+\v 1 Baad dak Yesua wonusu le nas al limu wa le talamiz tou.
+\v 2 Huwo gal, "mulamin ta ganun wa Pharisiyin gaidin fi kursi ta Musa.
+\v 3 Ashan kida ai haja al umon asuru intum ashan bi amulu, amulu hajat del wa nadi umon. Lakin mata kun amulu hajat al umon bi amulu, umon bi kelimu hajat baad dak umon ma bi amulu.
+
+\v 4 Nam, umon robutu hajat tegil al saab ashan bi arfau, wa baad dak umon kutu hajat del fi kitfa ta nas. Lakin umon be nufusum ma bi hariku idan ashan bi arfau.
+\v 5 Umon bi amulu amail tomon ashan nas bi aiynu. Umon bi amulu hijabat kubar, wa umon bi kebiru atraf t gumasat tomon.
+
+\v 6 Umon bi hibu mahalat ta salatin wa karasi ta salatin al fi biyut ta salawat,
+\v 7 wa salamat kas fi asuak, wa nas bi nadi umon 'Ilahana'.
+
+\v 8 Lakin intum keli ma nadi umon Ilahana,' ashan intum indakum wahid mualim,
+\v 9 Wa intum akwan. wa keli intum ma nadi ai zol fi ard abu takum, Ashan intum indakum wahid abu bes, wa huwo fi samah.
+\v 10 Keli ma nadi intum mualim' le anu indakum wahid mualim bes, al huwo Al mesih.
+
+\v 11 Lakin zol al agbar min intum bikun khadam takum. Zol al bi arfa nefsu bi nezilu,
+\v 12 Wa ai zol al bi nezilu nefsu bi arfau.
+
+\v 13 Lakin Woe le inta, kataba ta ganun wa Pharisiyin, Mumesilin! Intum gofulu molokut ta samah min nas. intum be nufuskum ma dakalu, wa intum abusu nas al dier dakalu.
+\v 14
+\v 15 Woe le inta Mualimin wa Pharisiyin, mumesilin! intum be safir beid ashan bi geiru nas, wa fi zaman huwo geiru le diin takum, intum geiru huwo maraten wa aktar ashan bikun jena ta johanam.
+
+\v 16 Woe le ita, intum al amiyanin, intum al bi gul, 'Ai zol ali bi alifu be haikal, mafi muskila. Lakin ai zol ali bi alifu be dahab ta haikal, bi robutu huwo be alifa tou.'
+\v 17 Intum al amiyanin! Sunu yau kebir dahab wele haikal al bi amulu dahab ashan bi kun kudus?
+
+\v 18 Wa 'Ai zol ali bi alifu be masba, mafi muskila. Lakin ai zol al bi alifu be hadaya al fi masba, bi robutu huwo be alifu tou.'
+\v 19 Intum al amiyanin Sunu yau kebir, hadaya wele masba al bi amulu hadaya ashan bi kun kudus
+
+\v 20 Ashan kida, zol ali bi alifu be mambar bi alifu be mambar wa ai haja al fi mambar.
+\v 21 Zol ali bi alifu be haikal bi alifu be haikal wa be zol al aizh fogo.
+\v 22 Wa zol ali bi alifu be samah bi alifu be kursi ta Allah wa be zol al bi geni fogo.
+
+\v 23 Woe le inta, kataba ta ganun wa Pharisiyin, mumesilin! Intum bi gedimu ushur nana samar agdar wa komun, lakin intum sibu hajat al mohim ta ganun-adala wa rahma wa iman. Lakin del yau afrud intum bi gedimu wa intum afrud ma bi sibu hajat tanin.
+\v 24 Intum nas al amiyanin, intum bi safau asharat bara min moyo lakin intum bi abula jemel!
+
+\v 25 Woe le intum, kataba wa Pharisiyin, mumesilin! Intum bi nedifu dahar ta kubaya wa sahan, lakin fi jua tou malayan be tama wa nahab.
+\v 26 Intum Pharisiyin al amiyanin! Nedifu kubaya wa sahan min jua, ashan dahar tou bi kun kaman nedif.
+
+\v 27 Woe le intum kataba ta ganun wa Pharisiyin, mumesilin! Intum ze turba al dugu be buhya abiad, ali bi zahir be bara giyafa, lakin min jua malyan be udam ta nas meitin wa ai haja nijis.
+\v 28 Be nefsu teriga, min bara intum bi zahir nas al kwesin, lakin min jua intum malyan be temsiliya wa nas al ma bi hafisu ganun.
+
+\v 29 Woe le intum kataba ta ganun, Pharisiyin, mumesilin! intum abinu turubat bita anbiya wa lounu gubur ta nas al kwesin.
+\v 30 Intum bi gul Izakan nina kan aishin fi zaman ta abuhat ta nina, nina kan ma bi shariku ma umon fi dofugu dom ta anbiya.'
+\v 31 Ashan kida intum sahidu be nufuskum be inu intum iyal ta nas al kan katulu anbiya.
+
+\v 32 Intum kaman malau makan bita abuhat takum.
+\v 33 Intum dabaib, iyal ta dabaib al endum sim, intum kef bi jere min hukum ta johanam?
+
+\v 34 Ashan kida, aiynu Ana bi rasulu le intum anbiya wa nas al hukama wa kataba ta ganun. Intum bi katulu wa bi selibu tanin, wa intum bi jeledu tanin fi mahalat ta salawat wa bi turudu umon bara min medina le medina.
+\v 35 Netija tou dom al saleh bi tala min intum al kan dofugu fi ard, dom min Abel al saleh, le dom ta Zecharaih jena ta Barachiah, Ali intum katulu beinu haikal wa mazba.
+\v 36 Ana bi kelim le intum hagiga, hajat del kulu bi ja fi ras jil de.
+
+\v 37 Urselim, Urselim, intum al katulu anbiya wa durubu del al rasulu le intum! Ana bi limu iyal takum sawa daiman kef, ze gidada bi limu iyal tou fi tehet jena tou, lakin intum ma rudu
+\v 38 Aiynu bet takum sibu fadi.
+\v 39 Ana bi kelimu le intum, Min hasa Intum ma bi aiynu ana lahadi intum bi gul, Baraka le de al bi ja be isim ta Rabana.'"
+
+\c 24
+\cl As-hah 24
+\p
+\v 1 Yesua tala bara min haikal wa ruwa. Talamiz tou ja le huwo ashan bi wori le huwo mabna ta haikal.
+\v 2 Lakin huwo juwabu wa kelimu le umon, "Intum ma aiynu hajat de kulu? Ana bi kelimu le intum hagiga, mafi hajer hata wahid bi sibu fi ras tani al ma bi talau bara."
+
+\v 3 Ze huwo bi geni fi jebel zetun, talamiz ja le huwo be siri wa gal, "Wori le nina, hajat del bi hasil miten? Alama ta ruju taki bikun sunu wa ta akir zaman?"
+\v 4 Yesua juwabu wa kelimu le umon, "Keli intum kun harisin ashan mafi zol bi woduru intum.
+\v 5 Nas kutar bi ja fi isim tai. Umon bi kelimu, Ana al Mesih.' wa bi woduru nas kutar.
+
+\v 6 Intum bi asuma hurubad wa taharir ta hurubad. Aiynu ashan intum ma bi kun fi muskila, hajat del lazim bi hasil; lakin akir zaman lisa,
+\v 7 Doula bikun did doula tani, momlaka did momlaka. Maja wa zalzal bikun fi mahalat kutar.
+\v 8 Lakin hajat del kulu bikun bes bidaya ta waja ta welada.
+
+\v 9 Baad dak umon estelimu intum le azab wa bi katulu intum. Nas kulu fi dual bi karahu intum be sabab ta isim tai.
+\v 10 Baad dak nas kutar bi waga, wa bi amulu kiyana fi baad tomon wa akra baad tomon.
+\v 11 Anbiya kadabin ketir bi zahir wa bi woduru nas.
+
+\v 12 Le-anu adam hafisu ganun bi zid, nas kutar ma bi hibu nas tanin.
+\v 13 Lakin le zol bi ithamal le akir bi kalisu.
+\v 14 Kabar al kwes ta molokut de bi besihru le Duniya kulu ze shuhuda le kulu nas Baad dak akir zaman bi ja.
+
+\v 15 Ashan kida, fi zaman intum aiynu nas al bi karubu hajat ta Allah: Ali nebi Daniel wonusu, bi wogif fi mahal kudus"(keli zol al bi agra afham),
+\v 16 "Keli nas al fi Yahudiya jere le jubal,
+\v 17 Keli zol al fi ras al bet ma nezil tehet ashan bi shilu ai haja min bet tou,
+\v 18 wa keli zol al fi mazra ma raja ashan bi shilu gumas tou.
+
+\v 19 Lakin woe le del al indum jena wa le del al bi radau iyal suhar fi ayam dak!
+\v 20 Seli ashan zaman ta jere takum ma bi hasil fi kharif wele yom al ahat.
+\v 21 Azab bikun fi, ali ma hasal fi bidaya ta duniya lahadi hasa, la, wele bi hasil tanimara.
+\v 22 Ile kan ayam dak kan gasiru, ma bi kalisu ai zol. Lakin be sabab ta nas ali azil Ayam dak bi gasiru.
+
+\v 23 Baad dak iza kan ai zol kelimu le intum, 'Aiynu, Mesih yau hina' wele, Mesih yau hinak!' ma takum amin.
+\v 24 Mesih al kuzuba wa anbiya al kuzuba bi ja wa bi amulu hajaib wa alamat azim, ashan bi woduru intum, iza kan mumkin hata nas al azilu.
+\v 25 Aiynu, Ana wori le intum gubal zaman.
+
+\v 26 Ashan kida, iza kan umon kelimu le intum, 'Aiynu, huwo fi beriya,' mata kum ruwa fi beriya. au, 'aiynu, huwo fi juwa bet,' matukum amin.
+\v 27 Fa ze nur bi wala zahir fi sherik wa bi wala sika fi gharib, de yau meji ta Ibin al Insan.
+\v 28 Fi mahal al fi ayuwan meit, nusur bi limu hinak.
+
+\v 29 Lakin baad azaab ta ayam dak tawali shemis bikun duluma, gamar ma bi wala, nujum bi waga min fok, wa guwa al fi samah bi hizu.
+
+\v 30 Baad dak alama ta Ibin al Insan bi zahir fi jou, wa kulu gabail fi ardi bikun fi huzun. Umon bi aiynu Ibin al Insan fi sihaf be guwa wa mejid azim.
+\v 31 Huwo bi rasulu malaikat tou be sot azim ta turumbeta, wa umon bi limu nas al zilu min kulu arba arkan ta duniya fi mahal wahid, min kulu tija ila tija tani
+
+\v 32 Akudu dirasa min shejer al tin. zema fere tala gowi wa bi jada ursal, Intum bi arufu be inu kharif biga gerib.
+\v 33 Wa kaman fi zaman intum sufu hajat del, keli intum arufu be inu huwo biga gerib, fi bab hoz.
+
+\v 34 Ana bi kelimu le intum hagiga, jil de ma mutu lahadi hajat del kulu hasal.
+\v 35 Samah wa al ard bi futu, lakin kalam tai ma bi futu.
+
+\v 36 Lakin yom wa sah dak mafi zol bi arufu, hata malaikat ta samah, wele al Ibin, lakin ile abu.
+
+\v 37 Ruju ta Ibin al Insan, bikun ze fi ayam ta Noah.
+\v 38 Fi ayam dak gubal toufan nas kan bi akulu wa bi asrubu, bi zowuju wa bi wodi banat le zuwaj lahadi fi ayam Noah dakal babur,
+\v 39 wa umon ma arufu haja lahadi toufan ja wa katulu umon kulu- ruju ta Ibin al Insan bi kun zede.
+
+\v 40 Baad dak itnin rujal bikun fi zira- bi shilu wahid, wa bi sibu wahid.
+\v 41 Itnin nusuwan bi atanu fi murkaka- bi shilu wahid, wa bi sibu wahid.
+\v 42 Ashan kida keli intum kun harisin, le-anu intum ma arufu yom al Rabana takum bi rija.
+
+\v 43 Lakin keli intum arufu kalam de, lo kan sidi bet arufu yatu zaman fi lel ali harami bi ja, huwo kan bi gafiru wa ma bi sibu harami ashan bi dakalu fi bet tou ashan seregu hajat.
+\v 44 Ashan kida keli intum kun jahizin, Ibin al Insan bija fi zaman ali intum ma arufu
+
+\v 45 Ashan kida munu yau amin wa khadam al indu hikma ali seid tou jahizu usra tou ashan bi wodi le umon akil tomon fi zaman al sah?
+\v 46 Baraka le khadam ali seid tou bi ligo bi amulu hajat del fi wokit huwo rija.
+\v 47 Ana bi kelim le intum hagiga be inu seid bi kutu huwo fi ras kulu hajat tou.
+
+\v 48 Lakin izakan khadam al sherir kelimu fi geliba tou, 'seid ta akir,'
+\v 49 wa bada dugu khudam tanin al ma huwo, wa bi akulu wa bi asrubu ma sukurujin,
+\v 50 baad dak seid ta khadam dak bi rija fi yom al khadam de ma bi itwaka wa sah al huwo ma arufu.
+\v 51 Seid tou bi gata huwo heta heta wa bi wodi mahal le huwo ma nas al mumesilin, fi mahal al fi kore wa adi sunun.
+
+\c 25
+\cl As-hah 25
+\p
+\v 1 Kaman Molokut ta samawat be kun ze ashara nusuwan al azra ali umon silu lamba be tomon wa ruwa ashan be gabilu aris.
+\v 2 Kamsa min umon belidin wa kamsa negitin.
+\v 3 Al belidin de silu lamba be tumon umon ma silu zet ma umon,
+\v 4 lakin al negitin de silu bakat ta zet ma lamba tomon.
+
+\v 5 Fi zaman al aris kan akir umon kulu tala nasanin wa umon num.
+\v 6 Lakin fi nus belel umon asuma sot ta korekore, 'Aiynu, yau aris ja! Umon tala bara ashan be gabilu huwo.
+
+\v 7 Kaman nusuwan al azra de umon kulu gum fok wa sala lamba be tomon.
+\v 8 Al belidin kelim le al negitin wodi le anina suyi min zet le anu lambat ta nina bi ruwa batulu.
+\v 9 alnegitin de juwabu wa kelim bukun ma bi timu anina wa itakum ruwa takum le del al gi-biyu wa biyu takun le itakum
+
+\v 10 Zaman umon bi ruwa ashan biyu, aris wasulu, wa del al jahisin dakalu ma huwo fi iris wa bada gofulu bab.
+\v 11 Baad nusuwan al azra de ja umon kelim, Ya Seid, ya seid, fata le nina.
+\v 12 Lakin huwo juwabu wa kelim, Hagiga Ana bi kelim intum, ana ma bi arufu intum.'
+\v 13 Kede ena takum geni fade ashan intum ma bi arfu zaman wele saa.
+
+\v 14 Fa huwo bikun ze zol al deir safir le beled tani. Huwo nadi kadamin tou wa wodi le umon amuwal tou.
+\v 15 Le wahid min umon huwo wodi kamsa kis ta dahab, le tani de huwo wadi itnin, wa le akir de huwo wodi wahid kis ta dahab, kulu wahid akudu hisab tou hasab gudura tou, wa zol de safir.
+\v 16 Wahid al akudu kamsa kis de huwo ruwa amulu be tijara wa huwo ligo faida ta kamsa kis tani.
+
+\v 17 Kaman wahid al akudu itnin kis de huwo ligo faida ta itnin tani.
+\v 18 Lakin kadam al akudu wahid kis de huwo ruwa, hafura hufura fi wata, wa dusu gurus ta seid to.
+
+\v 19 Biga baad zaman towil Seid ta kadamin de huwo rija wa bada hasibu umon.
+\v 20 Kadam al akudu kamsa kis de ja wa jibu kamsa kis tani. Huwo kelim, 'Seid, inta wodi le ana kamsa kis. Sof, ana amulu kamsa kis ziada'
+\v 21 "Seid tou kelim le huwo,' Neima le inta ya kadam al kwes wa amin! Inta kan amin fi hajat al besit. Ana bi kutu inta fi hajat al ketir. Dakalu fi farah ta Seid.'
+
+\v 22 Kadam al akudu itnin kis de ja wa kelim", 'Seid inta wodi le ana itnin kis aiynu ana amulu itnin tani ziada.'
+\v 23 Seid tou kelim le huwo, Neima le inta ya kadam al kwes wa amin! Inta kan amin fi hajat besit ana bi kutu inta fi hajat al ketir. Dakalu fi farah ta Seid taki.'
+
+\v 24 Kaman kadam al akudu wahid kis de ja wa kelim, "Seid, ana aruf gali inta zal al batal. Inta bi silu hajat al inta ma zara, inta bi limu min al inta ma taban fogo.
+\v 25 Ana kafu, yau ruwa dusu kis taki de fi tehet wata. Aiynu inta indu hini al kan fi le inta de.
+
+\v 26 Lakin Seid tou juwabu wa kelim le huwo, Inta kadam al batal wa kasilan, inta arufu gali ana bi silu min al ana ma zara wa ana bi limu min al ana ma taban fogo.
+\v 27 Inta kan bi wodi gurus tai de fi benki, wa kan ana rija ana bi silu gurus tai de ma faida ziada.
+
+\v 28 Ashan kida shilu takum min huwo wozin de wa wodi le kadam al endu ashara wazinat de.
+\v 29 Le anu kulu zol al endu, bi wodi le huwo ketir - kaman bi zidu. Lakin le ai zol al huwo ma endu ai haja hata al fi le huwo de bi shilu min huwo.
+\v 30 Kadam al batal de jada takum huwo fi duluma bara, hinak bi kun fi kore wa adi sunun.
+
+\v 31 Zaman ibin al insan bi ja fi mejed tou wa kulu malaikat bi ja ma huwo, biga huwo bi geni fi kursi ta mejid tou.
+\v 32 Kulu nas bi ja fi gidam tou, wa huwo bi ferigu nas min bad tomon ze rai bi ferigu korufan min ganamayat.
+\v 33 huwo bi kutu kurufan fi ida ta yemin to lakin ganamayat fi shamal to.
+
+\v 34 Biga melik de bi kelim le del al fi ida ta yemin to de, taal takum al bariku min abu tai. worisu molokut al jahizu le intum min bidaya tasis ta duniya.
+\v 35 Le anu ana kan jiyan intum wodi le ana akil; ana atsan intum wodi le ana moyo; ana kan garib intum shilu ana fi juwa.
+\v 36 ana kan ariyan wa intum libusu ana; ana kan ayan wa intum zuru ana; ana kan fi sijin wa intum ja le ana;
+
+\v 37 Biga nas al adilin de bi juwabu wa bi kelim, ' Rabuna, miten nina aiynu inta jiyan wa nina wodi le inta akil? au atsan au nina wodi le inta moyo?
+\v 38 miten nina aiynu inta garib wa nina shilu inta juwa? au aryan wa nina libusu inta?
+\v 39 miten nina aiynu inta ayan au fi sijin wa nina ja le inta?'
+\v 40 Biga Melik de bi juwabu wa bi kelim le umon, hagiga ana bi kelim le intum, ze ma intum amulu le agala wahid akwana al sukerin de, intum amulu de le ana.'
+
+\v 41 Kaman huwo bi kelim le del al fi shamal tou, wasa takum min ana intum muluon, le nar al abadia al jahisu le sitan wa malaikat tou.
+\v 42 leanu ana kan jiyan, lakin intum ma wodi le ana akil; ana kan atsan, lakin intum ma wodi le ana moyo;
+\v 43 ana kan garib, lakin intum ma shilu ana juwa; aryan, lakin intum ma libisu ana; ayan wa fi sijin, lakin intum ma aiynu ana.'
+
+\v 44 Kaman umon bi juwabu wa bi kelim, 'Rabuna, miten nina aiynu ita jiyan, au atsan, au garib, au aryan, au ayan au fi sijin, wa ma kadimu inta?
+\v 45 Kaman huwo bi juwabu umon wa bi kelim, hagiga ana bi kelim le intum, kan intum ma amulu le agala min wahid de, intum ma amulu le ana.'
+\v 46 del bi ruwa fi azab al abadia, lakin del al adilin de le haya al abadia."
+
+\c 26
+\cl As-hah 26
+\p
+\v 1 Biga zaman Yesua kamilu kulu kelimat del, huwo kelimu le talamize tou,
+\v 2 intum arufu inu baad intiin yom bikun id ta paska, wa iben al insaan bi selimu ashan bi selibu.
+
+\v 3 Biga ruwasa al khahana wa al shiyuk al shaab kan limu fi bet ta reis ta khahana al isim tou caiaphas.
+\v 4 Umon amulu maamara ashan bi gubudu Yesua fi siir wa katulu huwo.
+\v 5 Lakin umon kelimu keli ma kun fi id, ashan kede muzaharat ma gum fi nus ta nas
+
+\v 6 wa zaman Yesua kan fi Bethany fi bet ta Samaan al indu juddam,
+\v 7 wa ze ma huwo kan bi geni wa bi akudu raha, jambu tarbiza, fi mara ja le huwo ma jak ta dehan al gali shedid, wa heya kubu dehan de fi ras ta Yesua,
+\v 8 Lakin zaman talamiz aiynu kalam de umon ta zalaniin wa umon kelimu, de kasara ta shunu zede?
+\v 9 De kan bi beyu ma gurush al ketir wa bi wodi le masakin
+
+\v 10 Lakin Yesua kan arufu kalam de, wa huwo kelimu le umon, malu intum bi taabu mara de? hiya amulu haja al jemil le ana.
+\v 11 Nas al masakiin bi geni ma intum kulu wokit, lakin ana ma bi geni ma intum kulu wokit
+
+\v 12 Leanu hiya kubu riha fi jesim tai, hiya amulu de ashan dufunu tai.
+\v 13 al hagiga ana gi kelimu le intum, kulu mahal al gi bashiru injil fi alam, haja al mara de amulu bi wonusu le zikira ta hiya.
+
+\v 14 Biga wahid min al itnashar al isim tou Yahuza Iscarioti, ruwa le reis ta al khahan
+\v 15 wa kelimu, "intum bi wodi le ana shunu ashan ana bi selimu huwo le intum?" umon jahizu teletiin gurush min feda le huwo. biga
+\v 16 min zaman dak huwo bi fetesu teriga ashan kef huwo bi selimu Yesua le umon.
+
+\v 17 Wa fi awel ayam ta id al fetir talamiz ja le Yesua wa kelimu. inta deiru keli nina jahizu le inta ashan bi akulu id ta paska wen?"
+\v 18 huwo kelimu, ruwa takum fi medina le zol tani wa kelimu takum le huwo, mualim kelimu, zaman tai gerib, ana bi akulu id paska fi bet taki ma talamiz tai '"'
+\v 19 al talamiz amulu ze ma Yesua kelimu le umon, wa humon jahizu akil ta paska.
+
+\v 20 Zaman wata biga misah, huwo geni tehet ashan bi akulu ma talamiz al itnashar.
+\v 21 Ze ma umon bi akulu, huwo gal hagiga ana bi kelimu le intum inu wahid min intum bi beyu ana,
+\v 22 umon kan mustagarabiin shedid, wa kulu wahid bada bi asalu huwo, hal de bikun ana ya Rab?"
+
+\v 23 Huwo juwabu, zol al bi beyu ana de, zol al bi akulu ma ana fi sahan.
+\v 24 Ibiin al insaan bi ruwa, ze ma moktub an huwo. lakin taab le zol al beyu ibini al insaan! kan bi kun kwes le zol de iza kan ma weledu huwo.
+\v 25 Yahuza al bi ja beyu huwo de kelimu, hal de bi kun ana ya Rabbi? Yesua kelimu le huwo, inta kelimu bi nefsa taki.
+
+\v 26 Wa ze ma umon bi akulu, Yesua shilu esh wa baraku, kasuru, huwo wodi le talamiz wa gal, shilu takum, akulu takum, de jesim tai.
+
+\v 27 Wa huwo shilu kubaya, wa reja shukuran, wa wodi le umon, wa huwo gal, asurub takum, intum kulu,
+\v 28 leanu de yau dom tai al ta tifagiya al jedid al kubu ashan nas ketir al huwo le afii ta katiya.
+\v 29 lakin ana bi gul le intum, ana ma bi asrubu tani mara min asiir ta karma de, lahadi yom dak ana bi asrubu al jedid ma intum fi molokut ta abu tai.
+
+\v 30 Zaman umon guna, umon ruwa fi jebel Zeitun.
+\v 31 Biga Yesua kelimu le umon, "Fi bilel de intum kulu bi jere min Ana, huwo moktub, Ana bi dugu al rai wa mojmu ta korufan de bi shetetu.
+\v 32 Lakin baad ma Ana kan gum, Ana bi ruwa gidam min intum fi Jelil.
+
+\v 33 Lakin Butrus kelimu le huwo, hata kan nas kulu jere min Inta, ana kulu kulu ma bi jere.
+\v 34 Yesua kelim le huwo, hagiga Ana bi kelim le inta. Bilel de gubal dik ma kore inta bi anguru Ana talata marat.
+\v 35 Butrus kelim le huwo, hata kan ana mutu ma inta, ana ma bi anguru Inta. Wa kulu talamiz kelimu nefsa haja.
+
+\v 36 Baad dak Yesua ruwa ma umon fi mahal al isim tou Gethsemane wa huwo kelimu le talamiz tou, geni takum hini Ana lisa bi ruwa seli hinak.
+\v 37 Huwo shilu Buturus wa itnin iyal ta Zebedi ma Huwo, yala biga huwo bada tala wa bi fekiru shedid.
+\v 38 Biga huwo bada kelimu le umon Roho tai haznan shedid, le dereja ta mutu. Geni takum hini wa sahir takum ma Ana.
+
+\v 39 Huwo ruwa shuweya gidam, wa huwo dengiri usa tou tehet, wa seli huwo kelimu, Ya Abui, iza mumkin shilu kas de min ana, lakin ma hasab irada tai. lakin hasab irada taki
+\v 40 Huwo ja le talamiz wa huwo ligo umon bi num wa huwo kelimu le Buturus, lee intum ma bi agder ashan bi sahir ma Ana wahid saa?
+\v 41 Sahir takum wa seli takum ashan intum ma bi waga fi tejiriba fi hagiga Roho deiru, lakin jisim deiif.
+
+\v 42 Huwo ruwa tani mara ashan bi seli, Huwo kelimu, "Ya Abui kan Inta ma bi agder ashan bi shilu kas de min Ana ile kan ana ashrubu, kede irada taki timu.
+\v 43 Huwo ja tani mara wa ligo umon bi num, wa umon kan Nasanin.
+\v 44 Huwo sibu umon tani mara, de biga nimira talata al Huwo ruwa ashan bi seli, Huwo kelimu nefsa kelimat.
+
+\v 45 Baad dak Yesua ja le talamiz wa kelim le umon, Sei intum lisa bi num wa bi akudu raha? Aiynu takum, zaman kalas ja gerib wa ibin insan bi selimu fi idan ta nas al ta katiya.
+\v 46 Gum takum, kede nina ruwa, aiynu takum, zol al bi ruwa selimu Ana de biga gerib."
+
+\v 47 Zaman huwo lisa bi wonusu, Yahuza, al wahid min talamiz al itnashar, Ja. Nas ketir ja ma huwo min mahal ta reis ta al khahana wa sheyuk ta shab. Umon ja bi seyuf wa asayat.
+\v 48 Biga zol al bi ruwa selimu Yesua de wori le umon alama, gal, "Zol al ana bi amulu le huwo gubla de yau huwo. Gubudu huwo.
+
+\v 49 Huwo ja be sura le Yesua wa kelimu, "Salamat, Rabbi!" wa huwo amulu gubla le Yesua.
+\v 50 Yesua kelimu le huwo, "Ya Sabi, amulu haja al inta ja ashan bi amulu." Biga umon ja, wa kutu iden tomon le Yesua, wa gubudu Huwo.
+
+\v 51 Biga, wahid min nas al kan ma Yesua medu iden tou, wa tala sef ta tou wa dugu kadam ta reis ta al khahana, wa gata adana tou.
+\v 52 Biga Yesua kelimu le huwo, "Kutu sef taki de wara fi mahal tou, le nas kulu al bi shilu sef umon bi mutu bi sef.
+\v 53 Hal intum bi fekir inu ana ma bi agdeir nadi Abu tai wa huwo bi rasulu le ana aktar min itnashar jesh min malaikat?
+\v 54 Lakin biga kef hajat al muktub de bi kamilu, inu lazim de bi hasil?"
+
+\v 55 Fi zaman dak Yesua kelimu le nas, "Hal intum ja ma seyuf wa asayat ashan bi gubudu ana ze harami? Kulu yom ana gi geni wa gi derisu fi Haikal, wa intum ma gubudu ana.
+\v 56 Lakin de kulu gi hasil ashan bi kelimu kutub ta al anbiya." Wa fi zaman dak talamiz kulu sebu Huwo wa umon jeri.
+
+\v 57 Nas al gubudu Yesua de umon jibu Yesua le Caiaphas reis al khahana, Fi mahal al kataa wa sheyuk limu fogo ma baad.
+\v 58 Lakin Buturus bi ja fi wara tou min beyit lahadi fi beit ta reis ta al khahana. huwo dakalu juwa wa geni tehet ma huras ashan bi aiynu nehaya ta haja al bi hasil.
+
+\v 59 Biga ruwasa al khahana wa al mejelis kulu kan bi fetisu shuhud al ta kezib did Yesua ashan umon bi katulu huwo.
+\v 60 Be rakam Shuhudiin ta kezib ja gidam ketir, ila umon ma ligo ayi galat le Yesua. Lakin fi akir fi itniin shuhudiin tala gidam.
+\v 61 Wa umon kelimu, "Zol de kelimu gal, 'Ana bi demiru Haikal ta Allah, wa Ana bi abinu fi talata ayam.'"
+
+\v 62 Reis al Khahana gum fok wa kelimu le huwo, hal inta ma indu juwab? De shunu yau umon bi shahidu did inta?
+\v 63 Lakin Yesua kan askut. Reis al Khahana Kelimu le huwo, ana bi alifu le inta bi isim ta Allah al hai, wori le nina, hal inta al Mesih ibin Allah".
+\v 64 Yesua juwabu le huwo, inta kelimu be nefsa taki, lakin ana bi kelimu le intum, min hasa intum bi aiynu ibin al insan bi geni fi ida yemin ta guwa, wa bi ja fi sehaf min samah.
+
+\v 65 Biga reis al khahana seretu gumas tou wa kelimu," Kalam al huwo kelimu de tejdif! Wa nina lesa deiru shuhudiin ashan shunu? Aiynu takum hasa intum asuma tejdif."
+\v 66 Itakum gi fekeru shunu? Umon juwabu wa kelimu," huwo bi istahig mutu."
+
+\v 67 Baad dak umon tufu buzak fi wusa ta tou wa dugu huwo, wa darabu huwo be asayat al kan fi iden tomon,
+\v 68 wa umon kelimu," Naba le nina, inu inta al mesih, de munu yau darabu inta?"
+
+\v 69 Kan Butrus bi geni bara fi bet ta reis al khahana, wa kan fi beniya al khadam hinak ja le huwo wa kelimu, "inta kama kan ma Yesua ta Gelilee."
+\v 70 Lakin huwo kan anguru fi gidam tomon kulu, huwo kelimu, ana ma arufu kalam al inta bi kelimu de"."
+
+\v 71 Zaman huwo ruwa fi buwba, beniya al khadam tani aiynu huwo wa kelimu, le nas al kan hinak," zol de kaman kan ma Yesua ta Nazareth."
+\v 72 Huwo tani mara anguru bi halifa., "Ana ma bi arufu zol de!"
+
+\v 73 Yala baad suwiya keda, nas al kan gi wogifu hinak ja wa kelimu le Butrus, "be kulu takid inta kaman wahid min umon, ashan gi beinu min teriga ta wonusa taki."
+\v 74 Biga huwo bada gi laanu wa gi halifu,"ana ma bi arufu zol de", wa be sura keda diik kore.
+\v 75 Butrus zekiru kelimat al kan Yesua kelimu. "Gubal Diik ma kore inta bi anguru ana talata marat." Biga huwo tala bara wa kore shedid.
+
+\c 27
+\cl As-hah 27
+\p
+\v 1 Hasa zaman saba ja, Reis ta khahana wa kulu shiyuk ta nas umon limu wa bi katitu ashan bi katulu Yesua.
+\v 2 Umon gubudu huwo wa shilu huwo le Bilatus al wali.
+
+\v 3 Wa zaman Yahuza al Iskarioti, al selimu huwo aiynu inu Yesua kalas hukumu, huwo tub wa rija teletin gita ta fidda le reis ta khahana wa shiyuk,
+\v 4 wa wonusu, "Ana amulu katiya be selimu dom al beri." Lakin umon kelim, "De mana tou shunu le nina? Aiynu be nefsa taki."
+\v 5 Yala huwo jadu teletin fidda de fi kenisa, wa tala bara, wa ruwa kanagu nefsa tou.
+
+\v 6 Reis ta kahana shilu teletin gita ta fidda de wa wunuso, "Huwo ma ganuni ashan bi kutu gurush de fi sunduk ta malia leanu de tamana ta dom."
+\v 7 Umon nakishu kalam de yala umon biyu wata al bi dufunu fugu nas al garibin.
+\v 8 Le sabab de kutu isim ta mahal de "Wata ta dom" le yom ta alela.
+
+\v 9 Yala kalam al kan nabau be nebi Armia kan timu, al bi gul, "Umon shilu teletin gita ta fidda de tamana al kutu le huwo bewasat eyal ta Israel,
+\v 10 wa umon wodi le wata ta al fakari, ze ma Rabuna wori le ana.
+
+\v 11 Hasa Yesua wogif gidam ta wali, wa wali asalu huwo, "Hal inta Melik ta Yahud? Yesua juwabu huwo, Inta kelim kida."
+\v 12 Lakin zaman ishteki huwo ma reis ta khahana wa shiyuk, huwo ma juwabu ai haja.
+\v 13 Baad dak Bilatus kelim le huwo, "Inta ma bi asuma shokuat al did inta kulu de?"
+\v 14 Lakin huwo ma juwabu hata be kilima wahid, ashan wali kan mustagarab kalis.
+
+\v 15 Hasa fi kulu id wali indu nizam ta fiku zol wahid min sijin zol al shab yau bi iktaru.
+\v 16 Fi zaman dak umon indu mujirim tani katil isim tou Barabas.
+
+\v 17 Yala zaman umon limu sawa, Bilatus kelim le intum "Inti der kede Ana fiku le itakum munu? Barabas wele Yesua al isim tou al Mesih?
+\v 18 Huwo arufu umon selimu Yesua ashan umon zalanin.
+\v 19 Ligo huwo bi geni fi kuris ta hukum, mara tou rasulu le huwo kabara wa kelim, "Mata amulu ai haja le zol al beri de. Leanu ana taban be hilim an huwo.'
+
+\v 20 Hasa reis ta khahana wa shiyuk agnau nas al limu ashan bi asalu kede fiku Barsabas, wa kede katulu Yesua.
+\v 21 Wali asalu umon Yatu min itenin delin kede ana fiku le itakum? Umon kelim, "Barsabas"
+\v 22 Bilatus wonusu le umon, "Ana bi amulu shunu le Yesua al isim tou al Mesih?" Umon kulu juwabu, Selibu huwo."
+
+\v 23 Huwo kelim, "Malu, de yatu jerima al huwo amulu?" Lakin umon zidu sot tomon, "Selibu Huwo."
+\v 24 Zaman Bilatus aiynu huwo ma bi agider amulu ayi haja, lakin muzahara der bada, huwo shilu moyo, wa kasulu eden tou gidam ta nas kulu, wa wonusu, "Ana beri min dom ta zol de. Kede itakum aiynu be nefsa takum."
+
+\v 25 Nas kulu wonusu, "Kede dom tou rija le nina wa eyal ta nina."
+\v 26 Yala huwo fiku le umon Barabas, lakin Huwo jeledu Yesua wa seilmu huwo kede ruwa selibu.
+
+\v 27 Baad kida jesh ta wali shilu Yesua le raasa ta hokuma wa limu kulu jesh al fi hinak.
+\v 28 Umon agila gumas tou wa dugu huwo wa libisu le huwo gumas gurmuzi.
+\v 29 Umon amulu taj min shok wa kutu fi ras tou, wa wodi le huwo asaya fi eden tou al yemin. Umon dengir gidam tou alisu huwo, kelim, "Salam, ya Melik ta Yahud!"
+
+\v 30 Umon tufu buzak le huwo, wa shilu asaya wa dugu huwo fi ras tani wa tani.
+\v 31 Baad ma umon alisu huwo, umon shilu gumas min huwo wa libisu le huwo gumas tou, wa shilu le selib.
+
+\v 32 Ze ma umon bi tala bara, umon ligo zol min Kyrwan isim tou Samaan, umon asuru ashan bi ruwa ma umon ashan huwo bi arufa selib ta Yesua.
+\v 33 Umon ja fi makan isim tou Gologota, al mana tou "Mahal ta Jumjuma."
+\v 34 Umon wodi le huwo Kumur mulakbat be marara ashan bi ashurubu lakin zaman huwo jeribu, huwo ma bi agider ashurubu.
+
+\v 35 Wokit umon selibu huwo, umon jada gura wa gesimu gumas tou,
+\v 36 wa umon geni harisu huwo.
+\v 37 Umon kutu fi ras tou luha katibu,"De Yesua, melik ta Yahud."
+
+\v 38 Itnin haramia kan selibu ma huwo, wahid fii yemin tou wa tani fii shamal ta tou.
+\v 39 Delin al bi mururu sitimu huwo, bi hizu ras
+\v 40 wa bi wonusu, "Inta al kan bi ruwa kasuru haikal wa bi abinu fi talat yom, kalisu nefsa taki! kan inta jena ta Allah, nezil tehet min selib!"
+
+\v 41 Be nefsu teriga reis ta khahana sawa ma kataba ma shiyuk kan bi alisu huwo, wa bi gul,
+\v 42 "Huwo kalisu nas tanin, lakin ma bi agider kalisu nefsa tou. Huwo yau Melik ta Israel. Kede huwo nezil min selib, yala nina bi amin fogo huwo.
+
+\v 43 Huwo kutu shigha tou fi Allah, kede Allah kalisu Huwo hasa, kan Allah bi fekir ashan bi hariru huwo. Lianu huwo zatu kelim, 'Ana Jena ta Allah.'"
+\v 44 Be nefsa teriga haramiyat al selibu ma huwo bardu bi sitimu huwo.
+
+\v 45 Min saa sitta lahadi sa tissa dunia kulu kan duluna.
+\v 46 Fi saa tissa, Yesua kore be sot fok wa kelim, "Eli, Eli, Lima shabaktani?" mana tou bi gul Ilahi, Ilahi, malu inta sibu ana?
+\v 47 wokit delin al bi wogif asuma, umon kelim, "Huwo bi nadi Elia."
+
+\v 48 Tuwali wahid min umon jere wa shilu isfonge, maliyan be kumur, wa rubutu fi asaya, wa wodi le huwo ashan kede ashurubu.
+\v 49 Bagi nas de wonusu, "Sibu takum huwo barau. kan Elia bi ja kalisu huwo."
+\v 50 Yesua kore tani bi sot fok wa selimu roho tou.
+
+\v 51 Tuwali sitara ta haikal sheretu le itnin min fok le tehet, wa wata hizzu, wa hujar kasuru kasuru.
+\v 52 turubat fata fata, wa goumu nas al kadisin al kan mutu.
+\v 53 Umon tala bara min turubat baad ma Yesua gum, wa umon dakalu medina al mukadasa, wa zahir le nas ketirin.
+
+\v 54 Kaid wa delin al kan bi haresu Yesua aiynu zalzal wa hajat al hasil, umon kafu kalis wa kelim, "Hagiga de kan Jena ta Allah."
+\v 55 Nusuwan ketir al dowru wara Yesua min Jelil wa bi kadimu huwo umon kan bi aiynu min beit.
+\v 56 Fi nus tomon kan Mariam al Mejdelia, Mariam uma ta Yaghub ma Yusif, wa uma ta Eyal ta Zebedee.
+
+\v 57 Zaman biga misah, fi zol ganiyan ja min Rama, isim tou Yusif, huwo kan telmiz ta Yesua.
+\v 58 Huwo ruwa le Bilatus wa asalu jisim ta Yesua. Bilatus wori kede wodi le huwo.
+
+\v 59 Yusif shilu jisim de, wa lifu be gumas kitan,
+\v 60 wa kutu fi turuba tou al jedid al huwo afura fi hajer. Baad kida huwo derdek hajer fi bab ta turuba wa ruwa.
+\v 61 Mariam al Mejdelia wa Mariam al tani kan fi hinak, gaidin aksi ta turuba.
+
+\v 62 Fi yom nimra itnin, al huwo yom ta tejhiz, reis ta khahana wa Frisiin limu sawa ma Bilatus.
+\v 63 Umon wonusu, "Ya said, nina zekiru zaman zol al kadab de lisa hai, huwo kelimu, 'Baad talata yom huwo bi gum tani.'
+\v 64 Ashan kida kede inta wodi awamir ashan bi harisu turuba de lahadi yom nimra talata, mumkin talamiz tou bi ja seregu huwo wa bi wori le nas, 'Huwo gum min mutu,' wa kidib al akir de bikun kaab min al awel."
+
+\v 65 Bilatus kelim le umon, "Shilu takum huras. Ruwa takum harisu kwes ze itakum bi ageder."
+\v 66 Umon biga ruwa wa kutu huras fi turuba, wa gofulu hajer de gowi.
+
+\c 28
+\cl As-hah 28
+\p
+\v 1 Hasa biga mutahakir fi yom Sebit, zema, biga saba bediri ta yom al awel fi usbu,
+\v 2 Mariam Magdalene wa Mariam tani de jaa aiynu turuba. Umon kala, hinak kan zalzal shedid, Malaika ta Rabuna nazil min samah ja wa lizu hajir bara wa geni fogo.
+
+\v 3 Huwo zahir ze nur ta sakga, wa gumas tou abiyat ze telij.
+\v 4 Gufara kafu wa tala ze rujal al mutu.
+
+\v 5 Malaika khatibu nusuwan wa kelimu le umon,
+\v 6 "Matakum kafu, ana aruf intum bi fetisu Yesua, al kan selibu. Huwo mafi hini, lakin huwo gam, ze ma huwo kelimu. taalu sufu mahal al kan Rabuna naim fogo.
+\v 7 Ruwa takun seri wa worii le talamiz tou, Huwo gam min mutu. Aiynu, huwo masi fi gidam takun le Galileya. Intum bi sufu huwo hinak, Aiynu, Ana wori le intum."
+
+\v 8 Nusuwan del kafu wa umon sibu turuba be sura wa maliyan mafara kebir.
+\v 9 Yesua gabilu umon wa gal "Salam ta kum" Nusuwan de ja, gobudu kurayin " tou wa abidu huwo.
+\v 10 baad dak Yesua kelimu le umon, "Ma takun kafu, ruwa wori le akwana tai keli umon ruwa le Galileya. hinak umon be aiynu ana"
+
+\v 11 Zema Nusuwan sel bi ruwa, gufara tanin futu le medina wa kelimu le reis ta khahana kulu hajat dak al kan hasal.
+\v 12 Zaman khahana del amulu ijtima ma shiyuk wa nakis moudu de ma umon, umon wodi gurus ketir le asakir
+\v 13 wa kelimu le umon, "Gulu le nas tanin, 'Talamiz ta Yesua' jaa hini be bilel wa seregu gesim tou zaman nina kan naimin.
+
+\v 14 Iza kabara de wosulu le waali, nina bi agnna huwo ashan bi shilu ai kafu bara min intum."
+\v 15 asakir de shilu gurus wa umon amulu ze ma wori le umon. Kabara de bada waza beina Yehudiin wa istemir le yom ta alela.
+
+\v 16 Lakin talamiz hedasar de ruwa le Galileya, le jebel al kan Yesua wasifu le umon.
+\v 17 Zaman umon aiynu huwo, umon abidu huwo, lakin tanin de indum shukuk.
+
+\v 18 Yesua jaa le umon wa wonusu le umon wa gal, "Kulu sulta fi samawat wa fi ardi wodi le ana.
+\v 19 Ashan kida Ruwa takun wa amulu takum talamiz ta kulu dual. Amidu umon be isim al Ab, wa al Ibin, wa Roho Al Kudus.
+
+\v 20 Derisu umon keli asuma kalam kulu ta awamir tai. Aiynu, Ana daiman maakum, hata le akir ta sinin.

42-MRK.usfm

@@ -0,0 +1,1001 @@
+\id MRK
+\ide UTF-8
+\h Injiil Morkos
+\toc1 Injiil Morkos
+\toc2 Injiil Morkos
+\toc3 mrk
+\mt Injiil Morkos
+
+\c 1
+\cl As - hah 1
+\p
+\v 1 De yau bedaya ta injil ta yesua al mesih, Jena ta Allah.
+\v 2 Ze ma katibu fi kitab ta nebi Isaiah, Aiynu. ana gi rasulu marasula tai gedam inta, al huwo bi jahizu sika taki.
+\v 3 Sot al gi nadi fi beriya. Jahizu sika ta Rabuna, sala sika tou adiil.
+
+\v 4 Yuhana ja, gi amidu fi beriya wa gi bashiru an mamudiya ta touba wa magfara ta katiya.
+\v 5 Kulu nas ta yahudiya wa kulu nas al fi Urselim ja le huwo. huwo amidu umon fi nahar Jordan. Umon bi eterif be katiya tomon.
+\v 6 Yuhana kan gi lebisu jilid ta jemel wa gi lebisu gash jilid fi sulba, wa huwo kan gi akulu jarat wa asel.
+
+\v 7 Huwo kan bi bashiru, fi zol tani bi ja bad ana al gowi min ana: ana ma bi agder ashan bi fiku hubal ta jisma tou.
+\v 8 Ana gi amidu intum bi moya, lakin huwo bi amidu intum bi Roho al Kudus.
+
+\v 9 Wa kan hasil fi ayam dak, Yesua ja min Nazaretta le Galileya, wa kan amidu howo ma Yuhana fi nahar Ordan.
+\v 10 Wa baad ma amidu Yesua, huwo aiynu samawat fata wa Roho ja le huwo fi shikil ta hamam.
+\v 11 Wa sot ja min samawat, inta yau jena tai al mahbub al ana moksut ma inta.
+
+\v 12 Baad dak Roho kelimu le huwo ashan bi ruwa fi beriya.
+\v 13 Wa huwo kan fi beriya le mudat arbeyiin yom, jeribu huwo be sitan, wa huwo kan ma haiwanat al mutawahish wa kan malaika gi khadimu huwo.
+
+\v 14 Wa baad ma kutu Yohana fi sejiin, Yesua ja fi Galileya wa gi bashiru injil ta Allah,
+\v 15 Wa gi kelimu inu," zaman ja kalas, wa molokut ta Allah biga gerib. tubu wa aminu fi injil."
+
+\v 16 Fi zaman huwo kan gi douru fi taraf bahar ta Galileya, huwo aiynu Samaan wa Andraus al huwo aku ta Samaan gi jada shabaka fi bahar, le anu umon kan sayadiin ta samak.
+\v 17 Yesua kelim le umon, "taalu warai, wa ana bi kutu intakum ashan bi gobudu nas.
+\v 18 Tawali umon sibu shabakat wa ruwa warau.
+
+\v 19 Ze ma Yesua kan gi ruwa le gidam, huwo aiynu Yakub weled ta Zebedayo wa aku tou Yuhana, umon kan fi murkab gi sala shabakat.
+\v 20 Huwo nadi umon wa umon sibu abu tomon Zebedayo fi murkab ma nas ta shokol, wa umon ja warau.
+
+\v 21 Baad dak umon ja fi Capernaum, wa fi yom al sebit, Yesua ruwa fi mujama wa alimu.
+\v 22 Umon kan istagarab min taalim bi tou, le anu huwo kan gi alimu ze zol al indu sultan wa ma ze kataba.
+
+\v 23 Biga kan fi zol fi mujama huwo indu roho al nejis huwo kore be sot fok.
+\v 24 bi gul, "inta deer keli nina amulu sunu le inta, Yesua al Nasiri? Hal inta ja ashan bi demiru nina? ana arufu inta munu. inta zol kudus min Allah!"
+\v 25 Yesua intehir al sitan wa kelim, "kun hadi wa amruk min huwo!"
+\v 26 Wa al roho al nijis de jada huwo tehet wa gi kore be sot kebiir.
+
+\v 27 Kulu nas kan istagarab, biga umon asalu baad tomon, "de sunu? Talim jedid ma sultan! Hata huwo agder amiru aruwah al nijis wa aruwah de bi ihterim huwo!"
+\v 28 Wa akhbar an Yesua asmau fi kulu mahal fi Galileya.
+
+\v 29 Baad ma huwo tala bara min mujama, umon ja fi bet ta Samaan wa Andraus, sawa ma Yakub wa Yuhana.
+\v 30 Nesiba ta Samaan kan ayan be huma, wa umon wori kabara an hiya le Yesua.
+\v 31 Biga huwo ja, amsuku hiya be ida ta tou, wa goumu hiya fok; wa huma de fat, wa hiya bada khadimu umon.
+
+\v 32 Fi misah dak baad ma shemis waga, umon jibu le huwo nas kulu al kan ayanin au al moskunin bi aruwah al sherir.
+\v 33 Nas ta medina kulu limu sawa fi bab.
+\v 34 Huwo aliju nas ketiir al kan ayanin be ayanat barau barau wa turudu aruwah al sherir ketiir, lakin huwo ma wodi fursa siyatin del ashan bi wonusu leanu umon arufu huwo
+
+\v 35 Huwo gam bedri shedid, ligo lesa wata duluma huwo ruwa fi mahal kas wa seli hinak.
+\v 36 Samaan wa nas al kan ma huwo fetisu huwo.
+\v 37 Umon ligo huwo wa umon kelimu gali, "Ai zol gi fetisu inta."
+
+\v 38 Huwo kelimu, "keli nina ruwa fi mahal tani, bara hawli mudun, ashan ana bi agder bashiru hinak kaman. de yau sabab al ana ja fogo."
+\v 39 Huwo ruwa fi hawli Galileya kulu, gi bashiru fi mujamaat tomon, wa gi turudu siyatin.
+
+\v 40 Zol ta juzam ja le huwo, huwo gi asalu; huwo dengeri tehet wa kelimu le Huwo, "iza kan inta bi rudu, aliju ana."
+\v 41 Huwo hariku bi rahma, Yesua medu ida tou wa lemesu huwo, kelimu le huwo gali, "Ana rudu. keli inta tala nedif.
+\v 42 Tuwali juzam de sibu huwo wa zol de biga tala kwes.
+
+\v 43 Yesua anziru huwo shedid wa rasulu huwo ashan bi ruwa.
+\v 44 wa kelimu le howo, "keli inta ma wori kalam al hasil de le ai zol, lakin ruwa, wori nefsa taki le khahana, gedimu le nefsa taki khasil ze ma Musa kelimu, de, ze shuhuda le umon.
+
+\v 45 Lakin huwo ruwa wa bada wa wazau kalam de fi ai mahal, sibu Yesua ma bi agder tanimara ashan bi dakalu fi medina lakin huwo geni beid min medina. Nas min kulu mahalat lisa bi ja le huwo.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Zaman huwo reja min Capernaum baad ayam besit, asmau inu huwo kan fi bet.
+\v 2 Nas ketir lemu hinak lahadi mahal biga mafi, hata fi kasma bab, wa Yesua wonusu kelima de le umon.
+
+\v 3 Baad dak rujal tanin jibu le huwo zol al moshlul: arba nas yau gi arfa huwo,
+\v 4 Zaman umon ma agder ja le huwo ashan nas kan kutar, umon agela zinki ta ras juwa al kan Yesua fogo, bad umon fata ras juwa de, umon nezilu feriz al zol moshlul de bi num fogo.
+
+\v 5 Zaman Yesua aiynu imaan tomon, Yesua kelimu le zol al moshlul, "Ya jena, afi katiya taki."
+\v 6 Yala kan fi kataba gi geni hinak, umon bada fekiru fi geliba tomon,
+\v 7 " Zol de bi wonusu zede kef? de tejdiif! munu yau bi afii katiya ile Allah bes?"
+
+\v 8 Yesua tuwali arufu fi roho sunu yau nas de kan gi fekiru fi nufus tomon. huwo kelimu le umon, lee intum gi fekiru ze de fi gulub takum?
+\v 9 Sunu yau sahil ashan be kelimu le zol al moshlul de, "Inu katiya taki afi au be kelimu gum fok, silu feris taki wa douru?
+
+\v 10 Lakin ashan intum be aruf inu ibni insan indu sultan fi duniya ashan bi afii katiya, huwo kelimu le mushlul,
+\v 11 "Ana kelim le inta, gum fok shilu feriz taki wa ruwa fi bet taki,"
+\v 12 huwo gum fok wa be sura shilu feris, wa ruwa fi bet fi gedam ai zo, biga umon kan istagrab, wa umon wodi majid le Rabuna, wa umon kelimu, "Nina kulu kulu ma aiynu ai haja ze de
+
+\v 13 Wa umon ja ruwa fi taraf bohira wa nas kulu ja le umon, wa huwo derisu.
+\v 14 Ze ma huwo gi ruwa, huwo aiynu Levi jena ta Alpheaus bi geni fi mahal ta daraib wa huwo kelimu le huwo, "taal wara tai." huwo gum fok wa ruwa wara tou.
+
+\v 15 Yesua kan gi akulu fi bet ta Levi wa kan nas ketiir ta daraib wa nas al katiyiin kan gi akulu ma huwo wa ma talamize bi tou, wa kan umon ketiir wa umon gi douru wara huwo.
+\v 16 Zaman kataba al kan umon pharisiin aiynu inu Yesua gi akulu ma nas ta daraib, umon kelim le talamiz bitou, "Lee huwo bi akulu ma nas ta daraib wa nas al katiyiin?"
+
+\v 17 Zaman Yesua asuma kalam de huwo kelim le umon, "Nas al ma ayaniin umon ma deir diktor, ile nas al ayaniin yau deir fakat. Ana ma ja ashan nadi nas al kwesin, lakin nas al katiyin."
+
+\v 18 Hasa talamiz ta Yesua wa Ferisiin gi saim. fi baad min nas ja le huwo a kelim le huwo, "lee talamiz ta Yuhana wa talamiz ta ferisiin gi saim lakin talamiz taki ma gi sum?"
+\v 19 Yesua kelim le umon, "Hal nas al fi iris be saim wa aris fii ma umon? ze ma aris lisa fii ma umon, umon ma be saim.
+
+\v 20 Lakin ayam bi ja al bi shilu aris min umon, wa fi ayam de umon bi saim.
+\v 21 Mafi zol bi keitu geta ta gumas al jedid fi gumas al gedim. wa ile gumas al jedid de be seritu gumas al gedim de biga bi kun kusara kebiir.
+
+\v 22 Mafi zol bi kutu khamur al jedid fi buksa gedim, ile khamur de bi fagau buksa wa khamur ma buksa de kuku bi karabu, lakin, kutu khamur jedid bi kutu fi buksa al jedid.
+
+\v 23 Fi yom sebit Yesua ruwa fi mahal zara ta dura, wa talamiz tou bada gata baad min ras ta dura.
+\v 24 Biga ferisiin kelim le huwo, "Aiynu lee umon gi amulu hajat al ma ganuni fi yom sebit?"
+
+\v 25 Huwo kelim le umon, "Hal intum ma agara an Daud zaman huwo ka muhtaj wa jeyan- huwo wa nas al ka n ma huwo-
+\v 26 Kef huwo kan ruwa fi bet ta Rabuna zaman Abiatar kan khahan al kebiir, wa akulu esh al kan mojud, al kan huwo ma ganuni le ai zol ashan bi akulu ila khahan, wa huwo wodi le nas al kan ma huwo?"
+
+\v 27 Yesua kelim, "Yom sebit de kan amulu le insaan, ma ". insaan le yom sebit.
+\v 28 Ashan kida, ibin al insaan huwo Rabuna, wa hata le yom al sebit
+
+\c 3
+\cl As- hah 3
+\p
+\v 1 Kaman Yesua kan fi mujama, wa kan ida tou moshlul.
+\v 2 Baad min nas gi aiynu huwo gowi iza kan huwo bi aliju zol de fi yom sebit ashan umon bi agder tahamu.
+
+\v 3 Yesua kelim le zol al ida tou mushlul, "Gum fok wa wogif fi nus ta kulu nas."
+\v 4 Biga huwo kelim le nas, "Hal huwo ganuni ashan bi amalu haja al kwes fi yom sebit au al batal; bi ankizu haya au bi katulu? "Lakin umon askut.
+
+\v 5 Huwo aiynu le umon bi zalan, wa huwo kan haznan bi sabab ta gulub tomon al gowi, wa huwo kelim le zol de, "midu ida taki. "huwu midu wa kan ida tou biga kwes.
+\v 6 Ferisiin tala bara be sura wa bada katitu sawa ma Herodus ashan kef bi katulu huwo.
+
+\v 7 Biga Yesua, ma talamiz tou ruwa fi bahar wa nas ketir ja wara huwo fi kulu min Galileya wa min Yahudiya.
+\v 8 Wa min Urselim wa min Idumea wa kaman min Ordon wa min Tyre wa min sidon. zaman umon asuma an hajat al kubar al kan huwo amulu, nas kutar ja le huwo
+
+\v 9 Huwo asalu talamiz tou ashan bi jibu le huwo murkab suker ashan nas al limu, ashan umon ma bi asuru huwo.
+\v 10 Huwo aliju nas kutar, wa kaman ai zol al indu ayan bi ja ashan lemesu huwo.
+
+\v 11 Iza kan roho al nejis aiynu huwo, umon bi waga tehet gidam huwo wa bi kore, wa umon bi kelimu, "Inta jena ta Allah."
+\v 12 Huwo anziru umon ashan kede ma arufu huwo.
+
+\v 13 Huwo ruwa fok fi jebel, wa huwo nadi nas al huwo deiru, wa umon ja le huwo.
+\v 14 Huwo ikhtar al itnasar (Al huwo nadi rusul) ashan umon bikun ma huwo wa huwo bi rasulu umon ashan bi bashiru injil,
+\v 15 Wa bi indu sultat ashan bi turudu siyatin.
+\v 16 Huwo ikhtar al itnasar Samaan, al huwo wodi isim tou Butrus,
+
+\v 17 Yakub weled ta Zebedayo, wa Yuhana aku ta Yakub al huwo wodi isim tou Boanaerges, al mana tou Weled ta saga,
+\v 18 Wa Andraus, Piliipus, Bartolomous, Matta, Thomas, Yakub weled ta alphaeus, Tadaus, Samaan al zealot,
+\v 19 Wa Yahuza al iskaryuti al bi ja biyu huwo.
+
+\v 20 Baad dak huwo ruwa fi bet, wa nas kutar ja wa lemu ma baad tanimara, hata umon ma agder akulu.
+\v 21 Zaman usura tou asuma, umon ruwa ashan bi amsuku huwo, umon kelimu inu, "Howo mojunun."
+\v 22 Al kataba al ja min Urselim kelimu, "Huwo moskun be beelzebul" wa " Be guwa ta reis ta aruwah huwo bi turudu aruwah."
+
+\v 23 Yesua nadi umon wa kelimu le umon be amsal, "Kef sitan bi turudu sitan?"
+\v 24 Iza kan mamlaka mugasam did nefsa tou, mamlaka dak ma bi wogif.
+\v 25 Iza kan bet gesimu did nefsa tou, bet dak ma bi agder ashan bi wogif.
+
+\v 26 Iza sitan gum did nefsa tou wa mugasam, huwo ma bi agder wogif, lakin ja fi nehaya.
+\v 27 Lakin mafi zol bi ja fi bet ta zol al gowi, wa bi serigu hajat ta zol al gowi de bidun ma robutu zol al gowi de awel, wa baad dak huwo bi serigu hajat ta bet ta zol de.
+
+\v 28 Ana bi kelimu le intum hagiga, katayat kulu ta awalad ta nas bi afi, hata kan tejdif al umon kelimu.
+\v 29 Lakin ai zol al jedif did roho al kudus ma bi afi, lakin bi kun galtan le katiya al abadiya.
+\v 30 Yesua kelimu kalam de ashan umon kan gi kelimu inu, "Huwo indu roho al nijis."
+
+\v 31 Baad dak uma wa akwana tou ja wogif bara. umon rasulu kabar le huwo, ashan kede huwo ja.
+\v 32 Nas al limu kan bi geni hawul huwo wa umon kelimu le huwo, "Uma wa akwana taki fi bara umon bi fetisu inta."
+
+\v 33 Huwo juwabu umon, "Nas munu yau uma tai wa akwana tai?"
+\v 34 Huwo bada aiynu le nas al bi geni daira jambu huwo wa gal, "Aiynu, del yau uma tai wa akwana tai!
+\v 35 Ai zol al gi amulu irada ta Allah, zol dak yau aku, wa ukut, wa uma tai
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Tanimara huwo bada derisu fi taraf bahar, wa nas ketir lemu jambu huwo, huwo nutu fi juwa murkab al kan fi bahar, wa huwo geni tehet fogo, nas kulu kan bi geni fi taraf bahar jambu murkab.
+\v 2 Huwo alimu umon hajat ketiir be amsila, wa fi talim tou de yau hajat al huwo kelimu le umon.
+
+\v 3 asuma, Muzari ruwa ashan zara tirab tou.
+\v 4 Ze ma huwo gi rusu tirab, baad min tirab waga fi sika, wa tiyur ja wa akulu.
+\v 5 Baad min tirab waga fi mahal hujar al mafi fogo turab ketir, umon gum be sura, leanu mahal de ma indu turab ketiir.
+
+\v 6 Lakin Zaman shemis tala, umon yabis, ashan umon ma indu juzur, umon yabis.
+\v 7 Baad min tirab waga fi nus ta shok. shok de raba wa kanagu umon, wa umon ma weledu ai dura.
+
+\v 8 Baad min tirab waga fi tin al kwes wa umon raba wa jabu intaj wa gi zidu wa umon raba kwes tanin teletiin, sitiin wa taniin miya marat.
+\v 9 Baad dak huwo kelimu, "ai zol al indu adana ashan bi asuma, kede huwo asuma!"
+
+\v 10 Zaman Yesua biga barau, nas al kan gerib ma huwo sawa ma talamiz asalu huwo an amsila de.
+\v 11 Huwo kelim le umon, "Wodi le intum sir ta malukut ta Allah. Lakin le nas al bara hinak ai haja be amsila,
+\v 12 Ashan kan umon aiynu, naam umon bi aiynu, lakin umon ma bi suf, wa kaman kan umon asuma, lakin umon ma bi fahim, au umon bi rija wa Allah bi afi umon."
+
+\v 13 huwo kelimu le umon, "Intum ma gi fahim amsila de? Biga kef intum bi agder fahimu bagi amsila taniin de?"
+\v 14 Muzari de bi zarau injil,
+\v 15 del yau nas al fi sika al injil bi zarau. Kan umon asuma, Sitan bi ja tuwali ashan silu kilma al bashiru le umon de.
+
+\v 16 Wa del yau tirab al waga fi mahal ta hujar; munu, Zaman umon asuma kalam de umon tuwali istakbil be farah.
+\v 17 Lakin umon ma indu juzur fi nefsa tomon lakin umon amin fi zaman besit. Baad dak zaman taab wa mashakil ja be sabab kalam de, umon waga be sura.
+
+\v 18 Wa taniin al zarau fi nus shok. Umon yau del al asuma kalam,
+\v 19 Lakin humum ta duniya wa niya ta shokol ganiyan wa shahwat wa hajat taniin bi ja wa bi kanagu kelima de, wa ma weledu samar.
+\v 20 Wa tirab al waga fi tin al kwes, de yau al asuma kelima, wa istakbil kelima wa weledu samar teletiin sitiin wa tanin miya. marat
+
+\v 21 Yesua kelim le umon, "hal inta bi jibu lamba fi juwa bet wa bi kutu tehet gufa au tehet seriir? inta bi jibu wa bi kutu fi ras tarabiza ta lamba.
+\v 22 Mafi haja al bi dusu al ma bi agder arufu, wa mafi siir al ma bi tala bara ashan bi arufu.
+\v 23 Iza kan ai wahid indu adana ashan asuma, kede huwo asuma!"
+
+\v 24 Huwo kelim le umon, "kutu bala fi haja al intum asuma, be mizan al inta wozinu bi huwo yau bi wozinu le inta, wa ketir bi zidu le inta.
+\v 25 Leanu zol al indu, bi wodi le huwo ketir, wa le zol al ma indu, hata haja huwo indu bi shilu."
+
+\v 26 Huwo kaman kelim, "Molokut ta Allah geni ze zol zara tirab tou fi turab.
+\v 27 huwo bi num bilel wa bi gum be nahar, wa tirab de bi gum wa bi raba, hata kan huwo ma arufu raba kef.
+\v 28 Ardi bi weledu dura be nefsa tou: awel nabat yala awrak, yala biga dura fi awrak.
+\v 29 kan dura de kalas nigitu, huwo tuwali bi rasulu ashan bi jibu seresere leanu zaman ta hasad ja."
+
+\v 30 Huwo kelimu tanimara," Nina bi karinu molokut ta Allah be shunu, au amsila yatu al nina bi istakdimu ashan bi sharau kalam de?
+\v 31 Huwo ze haba ta khardal, Iza, kan zarau, huwo bizra al suker fi duniya.
+\v 32 Lakin, iza kan zarau. huwo bi raba wa bi tala kebir min kulu buzur, wa bi kutu furu kubar, ashan tiyur al samah bi abinu biyut tomon fi dul tou."
+
+\v 33 Bi amsal ketir ze de huwo kelima de le umon, ashan kef umon bi agder fahim,
+\v 34 Wa huwo ma wonusu le umon bidun amsal, Lakin iza kan huwo barau, huwo bi bada wori ai haja le talamiz tou.
+
+\v 35 Fi yom dak, zaman biga misah, huwo kelim le umon, "Keli nina ruwa bi tija dak."
+\v 36 umon sibu nas al limu de, umon shilu Yesua ma umon, ze ma huwo kan, fi murkab. fii kan marakib tanin gi ruwa sawa ma umon.
+\v 37 Hawa bada ja shedid, wa moya dakal fi murkab gerib bi malau murkab.
+
+\v 38 Lakin yesua be nefsu kan fi akir murkab, bi num fi makada. umon goumu huwo, "ya mualim, inta ma arufu nina kalas gi ruwa mutu?"
+\v 39 Huwo gum fok, wa wobiku hawa de, wa huwo kelim le bahar, "keli yekun fi salam! kun hadi" Baad dak hawa de wogif, wa biga kan fi hudu.
+
+\v 40 Baad dak huwo kelimu le umon, "Lee intum bi kafu? hal intum lisa ma indu iman?"
+\v 41 Umon kan kafu shedid wa kelimu le baad tomon,?"Zol de munu, hata hawa wa bahar gi ihterim huwo.
+
+\c 5
+\cl As- hah 5
+\p
+\v 1 Umon ja le tija tani ta bahar de, fi iklim ta Gerasenes.
+\v 2 Zaman Yesua bi tala bara min murkab, zol moskun be aruwah serir tuwali ja le umon min magabir.
+
+\v 3 Zol de aiz fi magabir. mafi zol agder robutu huwo hata be genzir.
+\v 4 Leanu robutu huwo ketiir marat bi kalbasat ma genzirat. huwo gata genzirat de wa huwo kasuru kalbasat de kulu. mafi zol al bi agder gobudu huwo.
+
+\v 5 Kulu yom bilel wa nahar huwo fi magabir wa jebal, howo bi kore bi sot shedid wa bi gatau nefsu bi hujar al seniin.
+\v 6 Zaman huwo aiynu Yesua min masafa beid, huwo jere le huwo wa dengir gidam tou.
+
+\v 7 Huwo kore be sot fok, "Inta deru min ana sunu, Yesua, Ibin Allah al Aali? Ana bi asalu inta be isim ta Allah, mata azibu ana."
+\v 8 Huwo kelimu le huwo ya roho al sherir tala bara min zol de.
+
+\v 9 Huwo asalu zol de, "Isim taki munu? "Huwo juwabu, "isim tai Legion, leanu nina kutar."
+\v 10 Huwo asalu Yesua tani wa tani ashan ma rasulu umon bara min ikelim dak.
+
+\v 11 Wa kan fi adad kebiir ta koduruk gi akulu ges fi ras jebel,
+\v 12 Wa umon asalu Yesua gali, "rasulu nina le kodurukat dak; keli nina dakalu fi jisim tomon."
+\v 13 Yesua sedeku le umon; aruwah al sherir de tala bara wa dakalu fi kodurukat. wa umon bada jere min ras jebel le bahar, wa kan gerib alfen min kodurukat katis fi juwa bahar.
+
+\v 14 Baad dak nas al kan gi harasu kodurukat del jere ashan bi wori kabar ta haja al hasil de fi medina wa fi kulu beled. wa biga nas ruwa ashan bi aiynu haja al hasil de.
+\v 15 Baad dak umon ja le Yesua wa umon aiynu zol al kan moskun be aruwah al sherira, al kan huwo moskun be legion, huwo lebisu wa gi geni wa kan mugkh tou biga kwes, wa umon kan kafu.
+
+\v 16 Nas al aiynu sunu hasil le zol al moskun be aruwah al sherira de wori le umon kalam de be tafasil, wa nas de kaman kelim le umon an haja al hasil le kodurukat.
+\v 17 Baad dak umon bada asalu huwo ashan bi sibu beled tomon.
+
+\v 18 Zaman howo gi arkab murkab, zol al kan moskun bi aruwah al sherira de asalu huwo ashan huwo bi ruwa ma Yesua.
+\v 19-20 Lakin Yesua ma rudu le huwo, lakin kelimu le huwo, "Ruwa fi bet taki le usura taki wa wori le umon an haja al Rabuna amulu le inta, wa huwo zahiru le inta rahma." Biga zol de ruwa fi Decapolis wa bada wori haja al kebiir al Yesua amulu le huwo, wa ai zol kan istagrab.
+
+\v 21 Zaman Yesua gata be murkab tanimara le tija tani de, nas kutar lemu hauwli huwo, wa ze ma huwo kan fi taraf bahar.
+\v 22 Biga wahid min ruwasa ta majma ja isim tou Jairus, wa zaman huwo aiynu Yesua, huwo dengir gidam Yesua.
+\v 23 Wa huwo asalu tani wa tani, gali, "Biniya tai gerib bi mutu Ana bi asalu inta ashan, bi ja kutu idab taki fi ras tou ashan hiya bi kun kwes wa bi ish."
+\v 24 Biga Yesua ruwa ma huwo, wa nas ketir ruwa wara huwo wa kan mahal biga deyig le huwo.
+
+\v 25 Kan fi mara hinak indu nezif ta dom le fetera ta itnashar sena.
+\v 26 Hiya kan taban min gabilu Dakatir ketiir wa ai haja al hiya indu kalasu, bidal hiya bikun kwes hala tou gi zidu kaab.
+\v 27 Zaman hiya asuma kabar an Yesua, hiya ja wara Yesua wa lemesu gumas tou.
+
+\v 28 Hiya kelimu, "Iza kan ana lemesu sala gumas tou, ana bi ligo ilaj."
+\v 29 Zaman hiya lemesu huwo, nezif de wogif, wa hiya ashur fi jisim tou inu hiya ligo ilaj ta ayan al kan gi taabu hiya.
+
+\v 30 Tuwali Yesua lahisu fi nefsa tou inu guwa tala min jesim tou. Huwo bada lefet le nas wa kelimu, "De munu yau lemesu gumas tai?"
+\v 31 Talamiz tou kelimu le huwo, "Inta aiynu yau nas ketiir hawili inta, wa inta gi kelim, ' Munu yau lemesu inta?"
+\v 32 Lakin Yesua kan gi fetisu zol al amulu kalam de.
+
+\v 33 Mara de, zaman hiya arufu haja al hasil le hiya, hiya kan kafu wa jisim tou rogus. hiya ja wa dengir gidam Yesua wa wori le Yesua kulu hajat al kan hasil.
+\v 34 Yesuah kelimu le hiya, "Biniya tai, Imaan taki aliju inta. Ruwa be salam wa keli inta ligo ilaj min ayan taki.
+
+\v 35 Wa zaman kan huwo gi wonusu, fii baad min nas ja min reis ta mujama, gali, "Biniya taki mutu kalas. malu inta gi taabu Mualim?"
+
+\v 36 Lakin zaman Yesua asuma kalam al umon wonusu de, Huwo kelim le reis ta mujama de, "mata kafu, amin bes."
+\v 37 Huwo ma shilu ai zol ma huwo ila Butrus, Yakub wa Yuhana, aku ta Yakub.
+\v 38 Umon ja fi bet ta reis ta mujama wa huwo aiynu nas gi kore shedid; umon kan gi kore wa bi asuwat fok shedid.
+
+\v 39 Zaman huwo dakalu fi bet de, huwo kelim le umon, "Malu intum haznaniin wa intum gi kore? jena de ma mutu lakin hiya gi num."
+\v 40 Umon bada ataku le Yesua. Lakin Yesua sibu umon bara wa huwo shilu Abu ta jena ma uma ta jena de wa nas al kan ma huwo, wa huwo ruwa fi mahal al kan jena de fogo.
+
+\v 41 Huwo amsuku ida ta jena de wa kelimu le hiya, "Talitha, Koum!" al mana tou gal, "Ya Binya suker, ana kelimu le inta, Gum fok."
+\v 42 Wa tuwali jena gum fok wa bada douru (wa hiya kan indu 12 itnashar sena). wa umon tuwali tala mustagarabin shedid.
+\v 43 Biga huwo anziru umon shedid ashan kede umon ma wori kalam de le nas taniin. yala huwo kelim le umon wodi haja ashan hiya bi akulu
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Huwo tala min hinak wa ja fi belet tou, wa talamiz tou ruwa wara huwo.
+\v 2 Fi yom sebit, huwo derisu fi mujama. Nas kutar kan asuma huwo wa umon tala mustagarabiin. umon kelim, "Huwo ligo deris de min wen?" " De yatu hikma al wodi le huwo de?" " De yatu mujizat al huwo gi amulu ma iden tou de?" "
+\v 3 Hal de ma yau najar, weled ta Mariam wa Aku ta Yakub wa ta Joses wa ta Yahuza wa Samaan? Hal Ikuwat tou ma yau ma nina hina?" Kan Yesua kore kore ma umon.
+
+\v 4 Baad dak Yesua kelim le umon, "Ma bi ihtaramu nebi, fi beled wa fi nus ta nas tou wa ahal wa nas ta bet tou."
+\v 5 Huwo kan ma agder ashan amulu ai shokol al gowi, ila huwo kutu iden le nas besit al ayaniin wa aliju umon.
+\v 6 Huwo kan istagarab min adam imaan tomon. biga huwo ruwa fi kariyat taniin ashan bi derisu.
+
+\v 7 Biga Howo nadi talamiz al itnashar wa bada rasulu homon itiin itniin wa huwo wodi le umon sulta did aruwah al sheriira,
+\v 8 Wa huwo wori le umon ashan ma shilu ai haja fi safar tomon, ila asaya- mafi esh, mafi shanta, wa mafi gurush fi kis tomon-
+\v 9 Lakin keli intum libisu shebet wa ma bi libisu itniin gumas.
+
+\v 10 Huwo kelim le umon, "Kan intum dakalu fi bet, geni takum lahadi intum tala min hinak.
+\v 11 Iza kan fi nas ma istagbal intum au ma asuma le intum, kan intum gi tala min mahal dak, masa takum turab ta kura takum ze shuhada le umon.
+
+\v 12 Umon ruwa bashiru le nas ashan tuba.
+\v 13 Umon turudu aruwah ketir al sherir, wa masa nas ketiir al ayaniin be zet wa aliju umon.
+
+\v 14 Melik Herodus asuma kabara de, Isim ta Yesua biga arufu shedid. Nas tanin gi kelim, "Goumu Yuhana mamadan min mutu, wa de yau sabab huwo gi istakal be guwa ta mujizat de."
+\v 15 Nas tanin bi kelim, "Inu huwo Elia." Tanin kaman bi kelim, "Huwo nebi, ze wahid min al anbiya ta zaman."
+
+\v 16 Lakin zaman Herodus asuma kabara de huwo kelim, "Goumu Yuhana, al ana gata ras tou min mutu."
+\v 17 Wa kan Herodus gubudu wa sijinu huwo fi kalam Herodias (Mara ta Aku tou Philip), Leanu huwo jouzu mara de.
+
+\v 18 Ashan Yuhana kelim le Herodus, "huwo ma ganuni ashan inta bi shilu mara ta Aku taki."
+\v 19 Lakin Herodias kan tala zalan wa deir katulu Yuhana, lakin hiya ma agder.
+\v 20 Herodus kafu Yuhana; huwo arufu inu huwo zol adil wa zol ta kadasa, wa huwo kan hafisu huwo, Herodias bi tala zalan kan hiya asuma Yuahan bi kelim, lisa hiya gi asuma le huwo bi farah.
+
+\v 21 Baad dak yom al kwes ja zaman id melad ta Herodus wa huwo amulu asha le muazafiin wa nas al kubar ta Galilee.
+\v 22 Biniya ta Herodus ja wa alabu gidam nas, wa hiya sibu Herodus wa diyuf tou tala farhaniin. Melik kelim le biniya de, "Asalu ai haja al inta deiru ana bi wodi le inta."
+
+\v 23 Huwo halifu le hiya, "Ana bi wodi le inta, ai haja al inta asalu, wa hata nus ta mumlaka tai."
+\v 24 Hiya ruwa wa kelim le uma tou, "keli ana asalu shunu min huwo?"
+\v 25 Hiya kelim, "Ras ta Yuhana al mamadan."Hiya reja be sura le melik, wa asalu, gali, "Ana deru keli inta wodi le ana, hasa de, ras ta Yuhana al mamadan fi sahan."
+
+\v 26 Melik kan tala mutaasif shedid, huwo ma agder ashan aba talab ta hiya ashan halifa al kan huwo amulu wa kaman ashan diyuf tou.
+\v 27 Biga melik rasulu askeri wa amiru huwo ashan bi jibu le huwo ras ta Yuhana. Haras ruwa wa gata ras tou fi sejiin.
+\v 28 Huwo jibu ras ta Yuhana fi sahan wa wodi le biniya de, wa biniya de wodi le uma ta tou.
+\v 29 Zaman talamiz tou asuma kabar de, umon ja wa shilu jesim ta tou wa dofunu fi turba.
+
+\v 30 Talamiz ja ma baad le Yesua wa wori le huwo kulu hajat al umon amulu wa derisu.
+\v 31 Baad dak huwo kelimu le umon, "Tal takum le mahal al fadi wa akudu raha shuwiya." nas ketiir gi ja wa gi ruwa, wa umon zaatu ma indu zaman le akulu.
+\v 32 Yala umon ruwa be murkab fi mahal al fadi.
+
+\v 33 Lakin umon aiynu nas del bi ruwa, wa kurtar arufu homon, wa homon jeri hinak ma kuraiin min kulu medina.
+\v 34 Zaman umon ja fi taraf bahar, Huwo aiynu nas ketiir wa huwo hin le umon, leanu umon ze kuruf al ma indu sedu, biga huwo bada alimu umon hajat ketiir.
+
+\v 35 Zaman wokit biga mutaakir, talamiz bitou ja le Howo wa kelim,"
+\v 36 Mahal de khala wa zaman biga mutaakiir. Rasulu ashan bi ruwa fi juwa hela ashan bi biyu hajat ta akulu tomon.
+
+\v 37 Lakin Huwo juwabu kelim le umon, "wodi takum le umon haja ashan bi akulu." Umon kelim le huwo, "Kede nina ruwa ashan isteri esh be mitteen dinar ashan bi wodi le umon wa bi akulu?"
+\v 38 Huwo kelimu le umon, indakum kam esh?" Ruwa takum aiynu. zaman umon ligo, umon kelimu, "khamsa esh wa itniin samaga."
+
+\v 39 Huwo wori le nas kulu ashan bi geni tehet fi gesh fi mujmuat.
+\v 40 Umon geni tehet fi mujmuat ta meyat, wa khamsinat.
+\v 41 Huwo shilu khamsa esh wa itniin samaga de, wa huwo bada aiynu fi samah wa bariku wa kasuru esh de wa wodi le talamiz ashan bi waza le nas. Huwo kaman gesimu itniin samaga de le umon kulu.
+
+\v 42 Umon akulu lahadi umon tala sabaniin.
+\v 43 Umon limu esh al fadulu, mala itnasar gufa, Wa kaman samagat al fadulu,
+\v 44 Wa nas al kan akulu de adad tomon khamsa alf.
+
+\v 45 Huwo tuwali kelimu le talamiz ashan bi arkab fi murkab wa bi ruwa gidam le tija a tani ta bahar, le Bethsaida, fi wokit huwo bi ferteku nas al limu.
+\v 46 Zaman umon kalas ruwa, Huwo ruwa fi ras jebel ashan bi seli.
+\v 47 Fi misah, murkab kan biga fi nus ta bahar, wa huwo kan fadul barau..
+
+\v 48 Huwo kan aiynu umon tabaniin fi sugu murkab, leanu hawa kan bi ja shedid le umon. Gerib sabah huwo ja le umon, bi douru fi ras moyo, wa huwo deiru ja ashan bi ruwa jambu umon.
+\v 49 Lakin zaman umon aiynu huwo bi douru fi ras moyo, umon fekiru inu huwo baati wa umon kore bi sot shedid.
+\v 50 Leanu umon aiynu huwo wa umon kan kafu. Huwo tuwali wonusu ma umon wa kelimu le umon, gowi takum gelba! de ana! ma takum kafu!"
+
+\v 51 Huwo arkab fi murkab ma umon, wa hawa kan wogif. Umon kan mustagrabin shedid.
+\v 52 umon kan ma fahimu mana ta esh de sunu. wa kan, gulub tomon tala gowi.
+
+\v 53 Zaman umon gata bahar, umon ja nezil fi Gennesaret wa garasu murkab.
+\v 54 Zaman umon tala bara min murkab, tuwali nas arufu huwo,
+\v 55 Wa umon bada jere hawli iklim kulu ashan bi jibu nas al ayaniin be biris min ai mahal al umon asuma Yesua fogo.
+
+\v 56 Kulu ma kan huwo bi dakalu fi beled, au medina au fi doula, umon bi kutu nas al ayaniin fi suk, Umon bi asalu huwo ashan bi lemesu taraf gumas, wa nas kutar al kan lemesu huwo ligo ilaj.
+
+\c 7
+\cl As-hah 7
+\p
+\v 1 Phariseen wa baad min kutaba al kan ja min Urselim limu jambu huwo.
+
+\v 2 Umon aiynu inu baad min talamiz tou bi akulu esh be iden al waskan, al, ma kasulu.
+\v 3 (Phariseen wa yahudiin kulu ma bi akulu ile kan umon kasulu iden tomon, ashan umon bi hafisu tagalid ta sheyuk.
+\v 4 Kan phariseen ja min suk umon ma bi akulu, ile kan umon beredu, wa fi hajat ketir al umon gi amulu, ze kasulu kababi, aziyar, abarig, suhana ta nihas wa teribeza al umon gi akulu fogo de.)
+
+\v 5 phariseen wa kutaba asalu Yesua, "Malu talamiz taki ma gi amulu hasab tagalid ta?"sheyuk, umon gi akulu esh bedun kasulu iden
+
+\v 6 Lakin huwo kelim le umon, "Isaiah naba an kebiriya takum, Ze ma moktub, ' nas del gi ihterimu ana bes be kalam, lakin gelba tomon beyid min ana.
+\v 7 Ebada tomon le ana ma indu faida, umon gi alimu awamir ta nas ze akida tomon.
+
+\v 8 Intum sibu wosiya ta Allah wa intum gi hafisu tagalid ta nas shedid."
+\v 9 Huwo kaman kelimu le umon, "Kef intum aba wosiya ta Allah wa intum bi hafisu tagalid takum!
+\v 10 Musa kelim, ' Ihterim abu taki wa uma taki; wa, ' kulu zol al bi wonusu batal an abu au uma tou bi mutu.'
+
+\v 11 Lakin intum kelimu, ' Iza kan zol gi kelim le Abu tuo aw Uma tuo, "Ayi musaada al inta bi ligo min de howo Ghorban"' (Al huwo bi gul, "wodi le Allah'),
+\v 12 De bi mana inta ma sibu huwo ashan bi amulu ai haja le abu tou au uma tou.
+\v 13 Intum gi karabu kelima ta Allah bi tagalid takum al wodi le intum. wa fi hajat ze de al intum gi amulu.
+
+\v 14 Huwo nadi nas al limu tani mara wa kelim le umon, "Asuma takum le ana, intum kulu, wa keli intum fahim.
+\v 15 Mafi haja min bara al insan bi akulu al bi waskanu huwo. huwo haja al bitala min batna ta insan yau bi waskanu huwo.
+\v 16 "
+
+\v 17 Biga zaman Yesua tala min nas al limu wa dakalu fi bet, talamiz tou asalu huwo an amsila de. Yesua kelimu, "
+\v 18 Hal intum kaman lisa ma gi fahimu? Intum ma gi fahimu inu kulu haja al gi dakalu le insan min bara ma bi waskanu huwo,
+\v 19 Le anu ma bi agder wosulu fi gelba tou, lakin gi ruwa fi batna tou yala bi tala bara fi bakana?" wa bi kalam de Yesua kelimu inu kulu akil nedif.
+
+\v 20 Huwo kelimu, "Huwo haja al bi tala min insan yau gi waskanu huwo.
+\v 21 Leanu min juwa insan, min gelba gi tala afkar al batal, daara, serga, katulu,
+\v 22 Zina, tama, sahara, kadab, shahwa, amulu hajat al batal, karabu sumaa, kibriya, shokol ahmak.
+\v 23 Kulu hajat al batal de gi tala min juwa wa yau waskanu zol."
+
+\v 24 Huwo tala min hinak wa ruwa fi iklim ta tyre wa sidon. min hinak huwo ruwa fi bet, wa huwo ma deir ai zol keli arufu, lakin huwo ma bi agdeir dusu nefsa.
+\v 25 Hagiga, kan fi mara biniya tou indu aruwah al sherira hiya kan asuma an Yesua, hiya ja wa dengir gidam kura ta Yesua.
+\v 26 Wa kan mara min Yonan, Fenikiya min Suriya. hiya asalu Yesua ashan bi turudu shetan min biniya tou.
+
+\v 27 Huwo kelim le hiya, "kede akilu iyal de awel. Ashan huwo ma kwes ashan bi wodi esh ta atfal wa bi jadau le kelab."
+\v 28 Lakin hiya juwabu wa kelimu le huwo, "Naam, Ya Rab, hata al kelab fi tehet tarbeza bi agder akulu bagi akilat al gi waga waga min iyaal suhar tehet tarabiza de."
+
+\v 29 Huwo kelim le hiya, "Ashan kalam al inta kelimu de, ina bi agdeir ruwa. Aruwah de tala bara min biniya taki."
+\v 30 Hiya raja le bet wa ligo biniya tou bi num fi ras serir, wa aruwah de faat.
+
+\v 31 Baad dak huwo tala min iklim ta Tyre, wa min Sidon le bahar ta Galileya fok le iklim ta Decabolis.
+\v 32 Umon jebu le huwo zol ataresh wa ma i wonusu kwes, wa umon asalu huwo ashan bi kutu iden fogo zol de.
+
+\v 33 Baad dak huwo shilu zol de bara min mahal al nas ketir fogo de, huwo kutu asbaa tou fi adana ta zol de, wa huwo tufu buzak wa lemesu lesan ta zol de.
+\v 34 Baad dak huwo aiynu fok fi samah wa kelim le huwo " Ephphatha," al huwo kelim gali, "afta!"
+\v 35 tuwali adana tou kan fata, wa lesan al kan morbut de feku, wa huwo bada wonusu kwes.
+
+\v 36 Yesua kelim le umon ashan ma wori le ai zol. wa kulu ma Yesua gi kelim le umon ashan keli umon ma wonusu, Umon gi wori aktar wa aktar.
+\v 37 Umon istagarab, wa gi kelimu, huwo amulu kulu hajat kwes. Hata huwo kutu zol al ma gi suma gi asuma, wa ataresh gi wonusu
+
+\c 8
+\cl As-hah 8
+\p
+\v 1 Fi ayam dak, fi kan nas kutar tani mara al limu, wa umon ma indu haja ashan bi akulu, Yesua nadi talamiz tou wa kelim le umon,
+\v 2 " Ana indu rahman le nas al ketir de leanu umon geni ma ana le fetera talata ayam wa umon ma indu haja ta akulu.
+\v 3 Iza kan ana rasulu umon le biyut tomon bidun akil, umon bi waga fi sika. baad min umon ja min mahal beyid."
+\v 4 Talamiz tou asalu huwo, "Nina bi ligo esh kefaya min wen ashan bi akilu nas de?"
+
+\v 5 Huwo asalu umon, "Intu indu kam esh?" umon kelim, "sabaa."
+\v 6 Huwo kelimu le nas al limu de kede geni tehet. Huwo shilu esh al sabaa, huwo shukuru, Rabuna, wa kasuru. Huwo wodi le talamiz tou ashan bi sarafu, wa umon sarafu le nas.
+
+\v 7 Umon kaman kan indu haba samak, wa baad huwo wodi shukuran, huwo kelim le talamiz ashan bi wodi le nas.
+\v 8 Umon akulu wa umon sabaniin, wa bagi al fadulu, kan sabaa gufa al kubariin.
+\v 9 Nas de kan gerib le arba alf Yala huwo rasulu umon ashan bi ruwa.
+\v 10 Tuwali huwo arkab murkab ma talamiz tou, wa umon ruwa fi iklim ta Dalmanutha.
+
+\v 11 Baad dak phariseen ja wa bada gi nakishu ma huwo, umon asalu alama min samah, ashan bi jeribu huwo.
+\v 12 Huwo juru nefes shedid, wa kelim, "lee jil de gi asalu alama? Ana bi kelim le intum, mafi alama bi wodi le jil de."
+\v 13 Baad dak huwo sibu umon, huwo arkab fi murkab tani mara, wa huwo ruwa fi tija al tani ta bahar.
+
+\v 14 Talamiz nesitu ashan bi shilu esh ma umon, umon ma indu ai haja ile geir wahid esh bes fi murkab.
+\v 15 Huwo wori le umon, gali, "Amulu hisab takum min kemira ta Phariseen wa kemira ta Herodus."
+
+\v 16 Talamiz bada fekiru fi baad tomon, "De ashan nina ma indu esh."
+\v 17 Yesua kan arufu kalam de, wa kelimu le umon, "lee intum gi fekiru inu intum ma indu esh? Hal intum ma gi ashur? Hal intum ma gi fahim? Hal gulub takum biga gowi?
+
+\v 18 Intum indu uyon, hal intum ma gi aiynu? intum indu adana, hal intum ma gi asuma? hal intum ma gi zekiru?
+\v 19 Zaman ana kasuru kamsa esh le kamsa alf nas, kam gufat al malyan be esh al kasuru kasuru al intum limu?" umon kelimu le huwo, "Itnashar"
+
+\v 20 Zaman ana kasuru esh al saba le arba alf nas, Kam gufat al malyan be esh al kasuru kasuru al intum limu? "umon kelim le huwo, "saba."
+\v 21 Huwo kelim, u " hal intum lisa ma gi fahim?"
+
+\v 22 Umon ja le bethsaida. Nas al hinak jibu le huwo zol al amiyan wa asalu Yesua ashan bi lemesu huwo.
+\v 23 Yesua gobudu zol de fi iden wa shilu huwo bara min kariya, wa zaman huwo tufu buzak fi ina tou wa kutu iden fi jesim tou, Yesua asalu huwo," hal inta gi aiynu haja?"
+
+\v 24 Huwo ainu fok, wa kelimu, "Ana aiynu nas ze shejerat al gi dowuru."
+\v 25 Baad dak Yesua tani mara kutu iden tou fi ina ta zol de, wa zol de fata ena tou, huwo biga gi aiynu, wa huwo aiyinu hajat kulu tamam.
+\v 26 Yesua rasulu huwo fi bet wa kelim, "Mata dakalu fi medina."
+
+\v 27 Yesua ruwa ma talamiz tou fi bilad ta Caesarea Philippi. Fi sika huwo asalu talamiz tou, "Nas gi kelim gal ana munu?"
+\v 28 Umon juwabu Yesua wa kelimu, Yuhana al mamadan, baad min al nas gi kelim Elia, wa baad gi kelimu inu inta wahid min al anbiya.
+
+\v 29 Huwo asalu umon, "Lakin intum bi kelim gali ana munu? Butrus kelimu le huwo, "Inta huwo al Mesih."
+\v 30 Yesua anziru umon ashan ma huwo le ai zol an huwo.
+
+\v 31 Huwo bada alimu umon inu ibin al insan lazim bi ligo taab shedid wa bi abau huwo be shiyuk wa ruwasa ta khahana wa al kataba, wa bi katulu wa bi gum baad talata ayam.
+\v 32 Huwo wori kabara de wadih. biga Butrus shilu huwo bara wa bada wobiku huwo.
+
+\v 33 Lakin Yesua gilibu wa aiynu le talamiz tou, wa baad dak huwo wobiku Butrus wa gali, "Ruwa bara min jambu tai, ya sitan! Inta ma gi kutu afkar taki fi hajat ta Rabuna, lakin fi hajat ta nas,
+\v 34 Baad dak huwo nadi nas al limu de wa talamiz tou sawa, wa huwo kelim le umon, "Iza kan ai zol deir douru wara tai, huwo bi ankuru nefsa tou, wa arufa selib tuo wa bi douru wara tai.
+
+\v 35 Le kulu zol al deir hafisu haya tou bi woduru, wa kulu zol al nesitu haya tou min ajili ana wa injil bi hafisu haya tou.
+\v 36 Sunu yau insan bi ligo iza kan huwo istefit min alam de kulu wa huwo woduru haya tou?
+\v 37 Shunu yau insan bi wodi ashan bikun bidal le haya tou?
+
+\v 38 Kulu zol al ma bi kun indu fadiya ashan ana wa kelimat tai fi jil ta zena wa katiya, Ibin al insan bi kun indu fadiya le huwo fi zaman al kan huwo bi ja fi majid ta tou wa malaikat al kudusiin
+
+\c 9
+\cl As-hah 9
+\p
+\v 1 Huwo kelim le umon, "Al hak anan kelim le intum, fi baad min nas min intum ma bi jeribu mutu gubal ma umon ma ainu malakut ta Allah bi ja ma guwa."
+\v 2 Baad sita ayam, Yesua shilu Butrus wa Yuhana fok fi jebel, wa umon barau. Yala shikil tou geiru fi gidam tomon.
+\v 3 Gumas tou tala abiyad, gi lama shedid ze telij, ma fi haja tani abiyad fi duniya ze de..
+
+\v 4 Baad dak Elia wa Musa zahar le umon wa umon kan gi wonusu ma Yesua,
+\v 5 Buturus juwabu wa kelim le yesua, "Rabbi", huwo kwes le nina ashan bi kun hini, wa hasa keli nina amulu talata Rakuba, wahid le Inta, wahid le Musa, wa wahid le Elia."
+\v 6 (Huwo ma arufu huwo bi kelim shunu, umon kan mustagarabiin wa gi kafu.)
+
+\v 7 Sehab ja wa kati umon. yala umon asuma sot min juwa sihab, "De yau weled tai al ana bi hibu. asuma takum le huwo."
+\v 8 Fajaa, zaman umon aiynu min hawli umon, umon ma aiynu ai zol ma umon Lakin Yesua bes.
+
+\v 9 Ze ma umon nazilin min ras jebel, huwo kelim le umon ashan kede ma wori le ai zol haja al umon aiynu, lahadi Ibin insan gam min mutu.
+\v 10 Biga umon askut ma kalam de, lakin umon kan nakishu fi bein tomon inu " Gum min mutu de" mana tou shunu.
+
+\v 11 Umon asalu huwo, "Lee Kataba bi kelimu gali Elia yau bi ja awel?"
+\v 12 Huwo kelim le umon, "Elia ja awel ashan bi reja hajat kulu. Teib lee katibu inu Ibin al insan lazim bi ligo taab ketir wa bi alisu?
+\v 13 Lakin ana bi kelim le intum inu Elia ja wa umon amulu le huwo kulu hajat al umon deiru, ze ma katibu an huwo."
+
+\v 14 Zaman umon ja le talamiz, umon aiynu nas kutar hawli umon, wa nas kataba kan gi nakishu ma umon.
+\v 15 Wa ze ma umon aiynu Yesua, nas kulu kan mustagarabiin wa ze ma umon jere le huwo ashan bi selimu huwo.
+\v 16 Huwo asalu talamiz tou, "Intum gi nakishu ma umon an shunu?"
+
+\v 17 Wahid zol min nas de juwabu huwo, "Mu-alim, ana jebu weled tai le inta. Huwo indu roho al bi kutu huwo ma bi wonusu.
+\v 18 Gi rubuto huwo wa gi jada huwo tehet, wa buzak gi tala min kasuma tou, huwo gi adi sunun wa bi tala gowi. ana asalu talamiz taki ashan bi turudu aruwah de bara, lakin umon ma agdeir."
+\v 19 Huwo juwabu umon, "Intum jil al ma indu imaan, ana bi geni ma intum lahadi miten? Lahadi miten ana bi ithamal ma intum? Jibu huwo le ana."
+
+\v 20 umon jibu weled de le huwo. zaman roho de aiynu Yesua, roho de tuwali jada weled de wa biga bi juru. Weled de waga tehet wa buzak abiyad bi tala min kasma.
+\v 21 Yesua asalu Abu tou, "Kalam de bi amulu huwo zede min miten?" Abu de juwabu," Min zaman huwo suker.
+\v 22 Roho de gi jada huwo fi nar au fi juwa moyo wa hawil ashan bi katulu huwo. Iza kan inta bi agdeir amulu ai haja, amulu rahma le nina wa saidu nina."
+
+\v 23 Yesua kelim le huwo, "Iza kan inta bi agdeir'? Ai haja mumkin le zol al amin."
+\v 24 Abu ta weled de tuwali kore be sot fok wa kelimu, Ana amin! Saidu weled tai al ma amin de!"
+\v 25 Zaman Yesua aiynu nas ketir gi jeri le umon huwo wobiku roho al sherir de a kelim, "Inta ya roho al tamtam wa ateresh, ana gi amiru inta, atla bara, wa mata dakalu le huwo tani mara."
+
+\v 26 Roho al sherir de kore be sot fok wa juru weled de shedid wa baad dak tala. Weled de zahir ze zol al kan mutu, biga nas kutar kelim, "Inu huwo mutu."
+\v 27 Lakin Yesua amusuku huwo fi iden wa arfa huwo fok, wa weled de wogaf fok.
+
+\v 28 Zaman Yesua ja fi bet, talamiz tou asalu huwo," Lee nina ma agdeir ashan bi turudu roho al sherir de?"
+\v 29 Huwo kelim le umon, "shikil roho de ma bi agdeir turudu ile be salawat."
+
+\v 30 Umon ruwa min hinak wa mururu be wasat Galilleya. Huwo ma deir keli ai zol arufu mahal tomon,
+\v 31 Ashan huwo kan gi derisu talamiz tou. Huwo kelim le umon," Ibini Insan bi selimu fi iden ta nas, wa umon bi katulu huwo zaman kan umon katulu huwo, Huwo bi gum baad talata yom."
+\v 32 Lakin umon ma agdeir fahimu kalam de, wa umon gi kafu ashan asalu huwo.
+
+\v 33 Baad dak umon ja fi Capernaum, baad huwo dakalu fi juwa bet huwo asalu umon, "Intum bi nakishu shunu fi sika?"
+\v 34 Lakin umon askut. umon kan gi nakishu ma baad tomon inu munu yau bi kun mosuul.
+\v 35 Huwo geni tehet, huwo nadi al itnashar talamiz sawa wa huwo kelimu le umon, "Iza kan ai zol deiru kun al awel, huwo lazim bi kun akir wa kadam ta nas kulu."
+
+\v 36 Huwo shilu jena sukeir wa kutu huwo fi wasat tomon. Huwo arufa jena de fi iden tuo wa kelim le umon,"
+\v 37 Ai zol al gabilu jena al sukeir de ma isim tai huwo gabilu ana; Ai zol gabilu ana huwo ma gabilu ana lakin huwo gabilu zol al rasulu ana."
+
+\v 38 Yuhana kelim le huwo, "Ya Mualim, nina ligo zol tani gi turudu siyatiin bi isim taki wa nina wogifu huwo, leanu huwo ma gi duwru ma nina,"
+\v 39 Lakin Yesua kelim, Ma takum wogifu huwo, Mafi ai zol tani al bi amulu shokol kebir bi isim tai wa kaman bi kelimu kalam batal an ana.
+
+\v 40 Ai zol al ma did nina huwo tabi le nina.
+\v 41 Ai zol al wodi le intum kubaya ta moyo ashan intum bi asurubu fi isim tai ashan intum tabi le al Mesih, hagiga ana gi kelim le intum, huwo ma bi fagidu ujura tou.
+
+\v 42 Ai zol al kutu wahid min iyal al suhar al amin fi ana de waga, huwo bi kun kwes ashan bi robutu hajer kebir fi ragabta tou wa bi jadau fi bahar.
+\v 43 Kan ida taki sibu inta waga fi katiya, gatau bara. huwo bikun kwes ashan inta bi dakalu fi haya al abadiya bidun ida bidal inta bi endu itnin iden wa inta bi ruwa fi johanam, fi nar al gi batulu.
+\v 44
+
+\v 45 Iza kan kura taki shilu inta fi katiya, gatau bara huwo kwes le inta ashan inta bi dakalu fi haya al abadiya bidal inta bi endu itniin kura wa bi jadau inta fi johanam.
+\v 46
+
+\v 47 Iza kan ena taki sibu inta amulu katiya talau bara, Huwo bi kun kwes le inta dakalu fi molokut ta Allah be wahid ena, bidal inta bi kun be itniin uyun wa bi jadau inta fi johanam.
+\v 48 mahal al dudu tomon ma gi mutu, wa nar tou ma gi batulu.
+
+\v 49 Kulu wahid bi masau be milee ta nar.
+\v 50 Milee kwes, lakin iza kan milee fagidu ta-am tou, inta bi rejau ashan bikun milee kef? Keli indakum milee fi nefsa takum, wa keli intum kun fi salam fi baad takum
+
+\c 10
+\cl As-hah 10
+\p
+\v 1 Yesua tala min hinak wa ja fi Yahudiya wa fi mahal al bara min nahar al Ordon, wa nas ja le huwo tani mara. Huwo kan alimu umon tani mara, ze kulu yom.
+\v 2 Baad dak Phariseen ja le huwo ashan bi jeribu huwo wa umon asalu, "Hal huwo ganuni ashan Rajil bi talagu mara tou?"
+\v 3 Huwo juwabu, "Musa kelimu le intum shunu?"
+\v 4 Umon kelimu, "Musa rudu ashan rajil bi katibu waraga talag wa baad dak bi turudu mara de."
+
+\v 5 Yesua kelim le umon " Ashan gulub takum al gowi yau Musa katibu le intum ganun de, "
+\v 6 Lakin min bidaya ta kaliga, ' Allah kalagu Rajil wa Mara,'
+
+\v 7 Be sabab de rajil bi sibu bet ta abu wa uma tou wa bi limu ma mara tou,
+\v 8 Wa itniin bi kun jisim wahid. 'Umon biga ma itniin, Lakin jisim wahid.
+\v 9 Ashan kida haja al Allah limu sawa, kede insan ma ferigu.
+
+\v 10 Zaman umon biga fi bet, talamiz tou asalu huwo tanimara an kalam de.
+\v 11 Huwo kelimu le umon, "Ai zol al talagu mara tou wa jowzu mara tani huwo amulu zina ma hiya.
+\v 12 Iza kan mara talagu rajil tou wa hiya jowzu rajil tani hiya amulu zina."
+
+\v 13 Baad dak umon jibu iyal tomon al sukar le huwo ashan huwo bi lemesu, lakin talamiz abusu umon.
+\v 14 Lakin zaman Yesua aiynu, huwo kan ma moksut wa Huwo kelimu le umon, "Kede iyal sukeriin del ja le ana, wa ma takum abusu umon, ashan molokut ta Allah le del al ze umon.
+
+\v 15 Hagiga ana bi kelim le intum, "Ai zol al ma gabilu molokut ta Allah ze jena sukeir de huwo ma bi dakalu fogo."
+\v 16 Baad dak huwo shilu iyal del fi iden tou wa baraku umon.
+
+\v 17 Zaman huwo bada safar, fi zol tani jere wara huwo wa dengir gidam huwo wa asalu, "Ya mualim al kwes, ana bi amulu shunu ashan ana bi ligo haya al abadiya?"
+\v 18 Yesua kelim, "' Lee inta gi nadi ana kwes? mafi zol kwes ila Allah bes.
+\v 19 Inta arufu wosiya al bi gul mata katulu, mata amulu zina, mata seregu, mata shahid be kizib, mata kabasu, ihterim abu taki wa uma taki."'
+
+\v 20 Zol de kelim, "Ya Mualim, ana hafisu hajat de kulu min zaman ana sukeir."
+\v 21 Yesua aiynu le huwo wa hibu huwo. Huwo kelim le huwo, "Fi wahid haja al nagis le inta. keli int biyu kulu hajat al inta indu, wa wodi le nas al masakiin, wa inta bi ligo hisab fi sama. Yala taal, dowru wara tai."
+\v 22 Lakin ashan kalam de huwo tala haznan wa huwo ruwa, leanu huwo indu mali ketir.
+
+\v 23 Yesua aiynu hawlu wa huwo kelimu le talamiz tou, "Huwo saab shedid le nas al ganiyaniin ashan bi dakalu fi molokut ta Allah!"
+\v 24 Talamiz kan istagarab min kelimat tou de. Lakin Yesua kelimu le umon tani mara, "Ya iyal, huwo saab shedid ashan inta bi dakalu fi molokut ta Allah!
+\v 25 Huwo besit le jemel shan bi dakalu fi hufura ta ibra min zol al ganiyan ashan bi dakalu fi molokut ta Allah."
+
+\v 26 Umon kan mustagrabiin shedid wa kelim le baad tomon, "Biga munu yau bi ligo kulasa?
+\v 27 Yesua aiynu le umon, wa kelimu, "De mustehil le nas, lakin ma le Allah, kulu hajat mumkin le Allah."
+\v 28 Butrus bada kelim le huwo, "Aiynu, nina sibu kulu hajat wa ja wara taki.
+
+\v 29 Yesua kelimu, "Hagiga ana bi kelim le intum, mafi zol min intum al sibu bet au akwana au ikuwat au uma aw abu au Iyal au awutan ashan ana wa kalam injil.
+\v 30 Munu ma bi ligo miya marat wa ketir fi duniya de: biyut wa akwana wa ikuwat wa umahat wa Iyal wa awutan ma taab, wa fi duniya al bi ja, haya abadiya.
+\v 31 Lakin nas kutar al kan awel bikun akir, wa al akir bikun awel."
+
+\v 32 Umon kan fi sika bi ruwa fi Urselim, wa kan Yesua gi ruwa gidam tomon. Talamiz kan mustagrabiin, wa nas al kan gi dowru wara de kan gi kafu. Biga Yesua shilu talamiz shuwiya beyid wa bada kelim le umon an shunu al gerib bi hasil le huwo.
+\v 33 "Asuma takum, nina gi ruwa fi Urselim, wa Ibin al insan bi selimu le reis al khahana wa kataba. umon bi hukumu huwo bi mutu, wa bi selimu huwo le wathanyiin.
+\v 34 Umon bi alisu huwo bi tufu buzak le huwo, wa bi katulu huwo, Lakin fi yom nemira talata huwo bi gum."
+
+\v 35 Yakub wa Yuhana, iyal ta Zebedee, ja le huwo wa kelimu, "Ya Mualim, nina deir keli inta amulu le nina haja al nina asalu min inta."
+\v 36 Yesua kelim le umon, "Intum deiru keli ana amulu le intum shunu?"
+\v 37 Umon kelim " Asuma le nina ashan nina bi geni ma inta fi mejid taki, wahid fi iden taki yemin wa tani fi iden taki al shamal.
+
+\v 38 Lakin Yesua kelimu le umon, "Intum ma arufu haja al intum gi asalu de. Hal intum bi agdeir ashan bi ashrub kas al ana gi ruwa ashrubu de au agdeir mamudiya al gi ruwa amidu ma ana de?"
+\v 39 Umon kelim le huwo, "Nina bi agdeir." Yesua kelim le umon, "al kas al ana gi ruwa asurubu de, intum bi asurubu, wa intum kaman bi amidu be mamudiya al amidu ma ana.
+\v 40 Lakin le zol al bi geni fi iden yemin tai aw fi iden shamal tai ma ana yau gi wodi, lakin le nas al jahizu.
+
+\v 41 Zaman bagi ashara talamiz de asuma kalam de, umon bada tala zalaniin min Yakub wa Yuhana.
+\v 42 Yesua nadi umon le huwo wa kelim, "Intum arufu le nas al gal umon ruasa ta umam gi seitar le umon, wa nas al kubar tomon gi marisu sulta fi ras tomon.
+
+\v 43 Lakin de ma bi kun fi nus takum, ai zol al deir ashan bi kun kebir fi nus takum lazim bikun kadam takum,
+\v 44 Wa ai zol al deir ashan bi kun awel fi nus takum lazim bikun abid le nas kulu.
+\v 45 Ashan Ibin al insan ma ja ashan bi akdimu, Lakin ashan bi kadimu nas, wa ashan bi wodi haya tou le ajil nas kulu.
+
+\v 46 Umon ja fi Jericho. Zaman huwo tala min Jericho ma talamiz tou wa nas kutar, kan weled ta Timaeus, al huwo Bartimaeus, al amiyan gi geni fi taraf sika ashan bi asadu.
+\v 47 Zaman huwo kan asuma inu de Yesua al Nasiri, huwo bada kore wa kelim, "Ya Yesua, ibin Daudi, amulu maruf le ana!"
+\v 48 Nas kutar kore kore ma zol al amiyan de, ashan bi askut. Lakin huwo kan biga kore shedid, Yesua ibin ta Daudi, amulu maruf le ana!"
+
+\v 49 Yesua wogifu wa kelimu gal kede nadi huwo, umon nadi zol al amiyan de, umon kelim le huwo, "kun shuja! gum fok! Huwo gi nadi inta."
+\v 50 Huwo jada gumas tou bara, wa gum ja le Yesua.
+
+\v 51 Yesua juwabu huwo wa kelim, "Inta deiru keli ana amulu le inta shunu?" Zol al amiyan de kelim, "Mualim, ana deiru aiynu tani."
+\v 52 Baad dak Yesua kelim le huwo, "Ruwa. Imaan taki aliju inta," Tuwali huwo bada aiynu tani mara, wa huwo bada ruwa wara Yesua fi sika
+
+\c 11
+\cl As-hah 11
+\p
+\v 1 Zaman huwo ja fi Urselim, umon gerib min Bethphage wa Bethany fi jebel ta Zeton, wa Yesua rasulu itniin min talamiz tou,
+\v 2 Wa kelim le umon, "ruwa takum fi beled al gerib de. Kan intum wosulu hinak, intum bi ligo humar al lesa ma sugu. Fiku takum huwo wa jebu takum le ana.
+\v 3 Iza kan ai zol asalu itakum gali, ' lee intum shilu humar de?' Keli intum kelim, ' Rabuna yau deiru wa tuwali bi rasulu hini.'"
+
+\v 4 Umon ruwa wa ligo humar de robutu bara fi kasma bab, wa umon fiku humar de.
+\v 5 Fi nas tanin bi wogif hinak wa kelimu le umon, "Intum gi amulu shunu? Malu intum gi fiku humar de?"
+\v 6 Umon kelimu le nas de ze ma yesua kelim le umon, wa nas de sibu umon ashan b ruwa.
+
+\v 7 Umon jibu humar de le Yesua wa umon kutu malabis tomon fi ras humar de, wa huwo geni fogo.
+\v 8 Nas ketir ferisu gumasat tomon fi sika, wa nas taniin ferisu awrak ta shejera fi sika.
+\v 9 Nas al ruwa gidam tomon wa nas al gi wara tou guna shedid, "Hosana! Baraka le zol al ja bi isim ta Rabuna.
+\v 10 Baraka le mamlaka ta Daud al gi ja! Hosana fi al ali!"
+
+\v 11 Baad dak Yesua dakalu fi Urselim wa ruwa fi al haikal zaman huwo aiynu hawli hajat kulu. Kan wokit biga mutaakir, huwo ruwa fi Bethany ma talamiz tou al itnashar.
+\v 12 Fi yom al tani zaman huwo gi tala bara min Bethany, huwo kan biga jeyan.
+
+\v 13 Huwo aiynu min beyid fii shejera ta teen al fogo auwrak, huwo ruwa aiynu kan huwo bi ligo fuaki fogo, wa zaman huwo ja gerib huwo ma ligo ai haja ila auwrak ta shejera, de yau kan ma zaman ta weleda shejera teen.
+\v 14 Huwo kelim le shejera de, "Mafi ai zol bi akulu min fuaki taki tani mara." Wa talamiz tou asuma.
+
+\v 15 Umon ja fi Urselim, wa zaman Yesua dakalu fi Haikal wa bada turudu nas al kan gi biyu wa gi ishteri fi Haikal. Huwo gelibu tarebizat ta nas al gi geiru gurush wa karasi ta tujar al gi biyu hamamat.
+\v 16 Huwo ma deiru ai zol min tujar del ashan bi tala min Haikal ma hajat tomon.
+
+\v 17 Huwo alimu umon wa kelim, "Ma katibu gal, 'Bet tai bi nadi bet ta salawat le nas kulu'? Lakin intum amulu huwo mahal ta haramiya."
+\v 18 Reis ta Khahana wa Kataba asuma kalam al huwo kelimu de, wa umon fetisu teriga ashan bi katulu huwo. Umon kan gi kafu huwo leanu nas kulu kan mustagarabiin min talim tou.
+\v 19 Zaman wata biga misah, umon tala min medina.
+
+\v 20 Zaman umon gi dowru fi sabah, umon aiynu shejera teen de yabis lahadi irik tou.
+\v 21 Butrus zekiru wa kelim, "Mualim, Aiynu! Shejera ta teen al inta laanu de yabis.."
+
+\v 22 Yesua juwabu umon, "Keli intum indu imaan fi Allah.
+\v 23 Ana bi kelimu le intum hagiga inu iza kan ai zol kelimu le jebel de, 'gum wa ruwa jada nefsak fi juwa bahar; wa iza kan huwo ma indu shak fi gelba tou lakin huwo amin inu hajat huwo kelim de bi hasil, de yau haja al Allah bi amulu.
+
+\v 24 Ashan keda ana kelim le intum: Ai haja al intum seli wa asalu, amin takum inu intum bi ligo, wa bi kun takum.
+\v 25 Kan intum wogif wa gi seli intum lazim keli afi ai zol al intum amulu batal le umon, ashan Abu takum al fi sama kaman bi afi katiya takum."
+\v 26
+
+\v 27 Umon ja fi Urselim tanimara, Ze ma Yesua gi dowru fi Haikal, reis al khahana, wa al kataba, wa al shiyuk ja le huwo.
+\v 28 Umon kelim le huwo, "Inta gi amulu hajat de be yatu sulta, wa munu yau wodi le inta sulta de?"
+
+\v 29 Yesua kelim le umon, "Ana bi asalu intum wahid su-al. juwabu takun ana wa ana bi wori le intum be yatu sulta ana bi amulu hajat del.
+\v 30 Hal mamudiya ta Yuhana kan, min samah wala min nas? Juwabu takum ana."
+
+\v 31 Umon nakishu fi bein tomon wa umon fekiru wa kelim, "Kan nina kelimu, Min samah,' Huwo bi kelim gal, ' Teib lee intum ma amin?'
+\v 32 Lakin iza kan nina kelimu gali min nas,'...." Umon kan gi kafu nas, leanu ai zol kan arufu inu Yuhana kan nebi.
+\v 33 Biga umon juwabu Yesua gali, "nina ma arufu." Yala ". Yesua kelimu le umon " kaman ana ma bi wori le intum be yatu sulta ana gi amulu hajat del
+
+\c 12
+\cl As-hah12
+\p
+\v 1 Baad dak Yesua bada alimu umon bi amsal. Huwo kelimu, "Fii zol zara karma, huwo amulu hosh hawili karma de, wa huwo abinu burj yala huwo selimu le muzariin del. wa huwo safar.
+\v 2 Fi zaman al kwes, huwo rasulu kadam le muzariin ashan bi jibu samar ta karma de.
+\v 3 Lakin umon amsuku huwo, wa dugu huwo wa turudu huwo bidun haja.
+
+\v 4 Tanimara huwo rasulu kadam tani le umon, wa kaman umon awugu huwo fi ras wa amulu huwo batal.
+\v 5 Huwo lisa rasulu kadam tani, wa umon biga katulu kadam de. umon azibu nas ketir bi nefsa teriga, dugu bagiin, wa katulu taniin.
+
+\v 6 Huwo lisa indu zol wahid tani ashan bi rasulu, weled al huwo gi hibu. De yau akiir weled al huwo rasulu le umon. Huwo kelimu, umon bi ihterim weled tai de. '
+\v 7 " Lakin al karamiin kelim le baad tomon,' De yau al warisa. taal takum, keli nina katulu huwo ashan warisa de bi kun le nina.'
+
+\v 8 Umon gubudu huwo, wa umon katulu huwo, wa jada huwo bara min mahal zara de.
+\v 9 Biga, sidu mahal zara de bi amulu shunu? huwo bi ja wa bi demiru karamiin del wa bi wodi mahal zara de le nas taniin.
+
+\v 10 Hal intum am agara kalam al moktub de? 'Hajer al Binaiin aba yau biga hajer al zawiya.
+\v 11 De kan min Rabuna, wa ajeib fi uyon ta nina.'"
+\v 12 Baad kida nas al kubar ta yahud katitu ashan bi gubudu Yesua leanu umon fahim inu huwo kelimu bi amsal did umon. Lakin umon kan gi kafu min nas al kan ketir de. Umon sibu huwo wa umon ruwa.
+
+\v 13 Baad dak umon rasulu le huwo baad min Phariseen wa Herodiin ashan bi jeribu huwo be kelimat.
+\v 14 Zaman umon ja, umon kelim le huwo, "Ya Mualim, nina arufu inu inta zol al adi, wa inta ma kutu bala fi kalam ta ai zol, wa inta ma gi ferigu nas. Inta gi alimu sika ta Allah al hak. Hal huwo ganuni ashan nina bi dafa deriba le Caesar au la? keli nina dafa wala ma dafa?"
+\v 15 Lakin Yesua arufu shokol kebra tomon wa kelim le umon, "Lee intum gi jeribu ana? Wodi takum le ana denar ashan ana bi aiynu."
+
+\v 16 Umon jibu wahid denar le Yesua. Huwo asalu umon " Sura wa kitaba de ta munu?" Umon juwabu, "Ta Caesar."
+\v 17 Yesua kelim, "Wodi le Caesar hajat ta Caesar, wa le Allah hajat ta Allah." umon kan istagarab min Yesua.
+
+\v 18 Baad dak al Sadduceen, al gi kelimu inu mafi giyama, ja le huwo. umon asalu huwo, gal,
+\v 19 " Ya Mualim, Musa katibu le nina inu, 'Iza kan zol indu Aku mutu wa huwo sibu mara, lakin mara de ma indu jena, Aku tou kede shilu mara de, wa bi weledu ma hiya iyal le Aku tou.'
+
+\v 20 Kan fii saba Akwana; Al awel zouju mara wa huwo mutu, ma weledu jena.
+\v 21 Baad dak nimira itniin geni ma mara de wa mutu, ma weledu jena, wa nimira talata bardu.
+\v 22 Nimira saba ma weledu ma mara de. akir tou, mara de kaman mutu.
+\v 23 Fi yom ta giyama, kan umon ja gum, mara de bi kun ta munu? ashan saba akwana del geni ma mara de ze tomon "
+
+\v 24 Yesua kelimu, "De yau teriga al intum bi woduru, ashan intum ma arufu Injil, wele guwa ta Allah?
+\v 25 Kan umon ja gum min mutu, umon wele bi jouzu wele bi jouzu umon, lakin umon bi kun ze malaikat fi samah.
+
+\v 26 Lakin fi kalam ta nas al mutu wa goumu, hal intum ma agara fi kitab ta Musa, al kan nar wala fi gaba, Allah kan kelim le huwo kef, wa gal, ' Ana huwo Allah ta Ibrahim wa Allah ta Isaaka wa Allah ta Yacobo'?
+\v 27 Intum nas al woduru huwo ma Allah ta nas al meitiin, lakin huwo Allah ta nas al hayiin. Intum nas al galtaniin."
+
+\v 28 Fi wahid min kataba ja wa asuma munakasa tomon; huwo aiynu Yesua gi juwabu umon tamam. huwo asalu Yesua, "De yatu wosiya yau muhim al futu kulu?"
+\v 29 Yesua juwabu, "Al mohim khalis yau, 'Asuma, Ya Israel, Rabuna ta nina Allah, huwo wahid.
+\v 30 Inta lazim keli hibu Allah taki ma kulu geliba taki, ma kulu nefsa taki, ma kulu fekira taki, wa ma kulu guwa taki.'
+\v 31 Wosiya al tani yau ze de, ' Inta lazim keli hibu jeran taki ze nefsa taki,' mafi wosiya tani al akbar min wasaya del."
+
+\v 32 Wahid min kataba de kelimu le huwo, "De tamam, Ya Mualim! Hagiga inta kelimu inu Allah wahid, wa mafi Allah tani ila huwo barau.
+\v 33 Ashan inta bi hibu huwo bi kulu geliba wa kulu fekira, wa ma kulu guwa, wa ashan inta bi hibu jeran ze nefsa taki huwo aksan min haragu zabiha wa tegedim."
+\v 34 Zaman Yesua aiynu inu huwo juwabu be hikma, huwo kelim le huwo, "Inta ma beyid min molokut ta Allah." baad dak mafi zol deiru asalu huwo tanimara.
+
+\v 35 Zaman Yesua gi derisu fi haikal, huwo kelimu, "Kef kataba bi kelim gali Mesih huwo weled ta Daud?
+\v 36 Daud bi nefsa tou, fi Roho al Kudus, Kelim gal, Rabuna kelim le Rabuna tai, "Geni fi iden yemin tai lahadi ana bi kutu adu taki tehet kuraiin taki.'"
+\v 37 Daud bi nefsa tou gi nadi huwo 'Rabuna; yala kef al Mesih bi kun weled ta Daud?" nas kutar al limu kan asuma huwo bi farah.
+
+\v 38 Fii dirasa tou Yesua kelim, "Amulu hisab takum min kataba, al umon gi hibu ashan bi dowru ma jalalib al tuwaliin wa gi selimu umon fi mahalat ta aswak,
+\v 39 Wa gi kutu umon fi karasi al gidam fi mujama wa fi mahalat al muhtaram fi ihtefalat.
+\v 40 Wa umon kaman gi akulu fi biyut ta aramil, wa gi seli salawat al towil ashan nas keli aiynu umon. Nas del bi ligo hukum al shedid."
+
+\v 41 Baad dak Yesua geni tehet jambu sanduk ta ataya fi haikal; Huwo kan gi aiynu nas zaman umon gi jada gurush tomon fi sanduk ta ataya. Nas ketir al ganiyaniin jada gurush ketir.
+\v 42 Baad dak fii mara armala meskin ja wa jada itniin girish, al indu faida kebir.
+
+\v 43 Huwo nadi talamiz tou wa kelim le umon, "Ana gi kelim le intum hagiga, Mara al armala al meskin de jada fi sanduk ta ataya de aktar min nas kulu al jada.
+\v 44 Nas del kulu wodi min gurush tomon al ketir. Lakin Mara al armala de ma shokol meskin ta hiya de, ". wodi kulu min gurush al kan hiya gi ish min fogo
+
+\c 13
+\cl As-hah 13
+\p
+\v 1 Ze ma Yesua kan gi tala min haikal, wahid min talamiz tou kelim le huwo, "Ya Mualm, Aiynu le hujar al azim de wa biyut al jemil de!"
+\v 2 Huwo kelim, "Hal inta aiynu al biyut al azim de? Mafi hajer wahid bi fadulu al ma bi kasuru tehet."
+
+\v 3 Ze ma huwo geni fi jebel Zeitun fi safa ta haikal, Butrus, Yacob, Yuhana, wa Andraus asalu huwo barau,
+\v 4 " Wori le nina, Hajat del bi hasil miten? Wa alamat tou bi kun kef, kan hajat del kalas deiru hasil?"
+
+\v 5 Yesua bada kelim le umon, "keli intum amulu hisab takum ashan nas keli ma kabasu intum.
+\v 6 Nas ketir bi ja be isim tai, wa bi kelimu, "ana yau huwo; wa umon bi kabasu nas ketir.
+
+\v 7 Kan intum asuma an hurubat wa akhbar ta hurubat, ma takum kafu; hajat del lazim bi hasil, Lakin nihaya lisa.
+\v 8 Ashan doula bi gum did doula wa mamlaka did mamlaka, bi kun zalzal fi mahalat ketir, wa majaa. hajat de bi kun bidaya ta waja ta weleda.
+
+\v 9 Kede intum kun harisiin. Umon bi shilu intum fi majalis wa bi jeledu intum fi majami. Bi wogifu intum fi gidam ta hukam wa muluk ashan ana, ze shuhuda le umon.
+\v 10 Lakin de ma bi hasil ila awel injil bi bashiru le nas kulu.
+
+\v 11 Kan umon gubudu intum wa selimu intum hinak, ma takum fekir inu intum bi ruwa kelimu shunu. Fi zaman dak kalam al intum bi ruwa kelim de bi wodi le intum; ma bi kun intum yau bi kelim, Lakin al Roho Al kudus.
+\v 12 Aku bi selimu aku ashan bi mutu, wa abu bi le jena tou. Iyal bi gum did abuhat tomon wa umon bi selimu abuhat tomon ashan bi mutu.
+\v 13 Bi akrahu intum ashan isim tai. Lakin le zol al wogifu guwi lahadi nihaya, bi ligo kulasa.
+
+\v 14 " kan intum ainu haja al batal wagif fi mahal al kan ma bi kun," (Keli zol al gi agara fahimu) " Keli nas al fi Yahudiya jeri le jebal,
+\v 15 Keli nas al fok fi ras bet ma nezil tehet le bet au keli ma shilu ai haja min juwa bet,
+\v 16 Wa keli nas al fi mahal zara ma rija ashan ja silu gumashat.
+
+\v 17 Lakin taab le nas al indu iyal fi batna wa le del al gi rada iyal fi ayam de!
+\v 18 Seli takum ashan keli ma hasil fi ta shita.
+\v 19 Wa de bi kun ayam ta awjaa, al ma hasil min bidaya, Al Allah kalagu duniya, lahadi hasa, la, ma bi kun tani mara.
+\v 20 Wa kan Rabuna ma nagisu ayamat de, mafi jisim bi ligo kulasa. Lakin min ajili al mukhtariin, le nas al huwo ikhtaru huwo nagisu al ayam.
+
+\v 21 Baad dak iza kan ayi zol kelim le intum, ' Aiynu, Heni yau al Mesih!' au ' Aiynu, yau dak huwo!' Ma takum sedek.
+\v 22 Leanu al Mesih al kazab wa al anbiya al kazabin bi ja wa bi amulu mujizat wa ayat ashan bi kabasu, iza mumkin, hata al mukhtariin.
+\v 23 Kutu takum bala! Ana kelimu le intum kulu hajat de gubal zaman.
+
+\v 24 Lakin baad taab al bi hasil fi ayam dak, ' Shemish bi tala duluma, Gamara ma bi wala,
+\v 25 Wa nujum bi waga min samah, wa guwat al fi sama bi rejef.'
+\v 26 Yala umon bi aiynu Ibin al insan gi ja fi sihab ma guwa azeem wa mejid.
+\v 27 Yala huwo bi rasulu malaikat tou wa huwo bi limu nas al mukhtariin tou min arbaa arkan ta duniya, min akir duniya le akir ta sama.
+
+\v 28 Alimu takum haja min shejera teen. Bes kan fere tou tala akdar wa bi jadau auwrak tou, arufu gal karanga biga gerib.
+\v 29 Wa kaman, kan intum aiynu hajat del gi hasil, keli intum arufu gal huwo biga gerib, jambu abuwab.
+
+\v 30 Ana bi kelim le intum hagiga, inu jil de ma bi kalasu lahadi hajat del bi hasil.
+\v 31 Samah wa al ard bi intaha, Lakin kelimat tai ma bi kalasu.
+\v 32 Lakin yom dak wa sah dak, mafi zol arufu, wele malaikat al fi sama, wele ibin, Lakin Abu yau bi arufu.
+
+\v 33 Kede intum kun harisin! gafiru, leanu intum ma bi arufu zaman de miten.
+\v 34 Huwo ze zol al fii safar _ huwo bi sibu bet tou wa huwo kutu kadamiin ashan bi kun mosuul fi bet, kulu wahid bi shokol tou, wa huwo wori le gafir ashan bi sahi.
+
+\v 35 Ashan kida kede intum kun sahiriin leanu intum ma bi arufu sidu bet de bi ja miten; Hal fi misah, au nus lel, au fi zaman dik bi kore, au fi sabah.
+\v 36 Iza kan huwo ja sudfa, keli huwo ma ligo intum gi num.
+\v 37 Kalam al ana kelimu le intum de ana gi kelim le nas kulu: keli intum sahirin
+
+\c 14
+\cl As-hah 14
+\p
+\v 1 Kan fadulu itniin yom le id ta paska wa al Fitir. wa kan ruwasa ta khahana wa al kataba gi fetisu teriga ashan kef umon bi gubudu Yesua wa bi katulu huwo.
+\v 2 Wa umon kan bi kelimu, "keli ma bi kun fi zaman ta id, ashan nas ma bi gum be muzaharat."
+
+\v 3 Zaman Yesua kan fi Bethany fi bet ta Simon al ta judam, wa ze ma huo gi teky fi ras terebiza, fii mara ja ma gizaza al jemil shedid wa fogo riha al taman tou ghali shedid. hiya kasuru gizaza wa kubu riha de fi ras ta Yesua.
+\v 4 Lakin fi baad min talamiz kan zalaniin. Umon bada kelimu fi nefsa tomon gal, "De kasara ta shunu ze de?
+\v 5 Kan riha de bi agder biyu bi aktar min tultumiya denar, wa bi wodi le masakiin." Yala umon kore kore ma hiya.
+
+\v 6 Lakin Yesua kelimu, "sibu takum hiya barau. Lee intum gi azibu hiya? Hiya amulu haja al jemil le ana.
+\v 7 Intum daiman indu nas al masakiin ma intum, wa kulu ma intum kan deiru, intum bi agder amulu kwes le homon, Lakin intum ma bi ligo ana kulu yom.
+\v 8 Hiya amulu haja al hiya bi agder, hiya masa jesim tai le dufunu.
+\v 9 Hagiga ana kelimu le intum, kulu ma gi bashiru injil fi duniya bi wonusu haja al mara de amulu le zekira ta tou.
+
+\v 10 Baad Yahuza al Iscariuti, wahid min talamiz, ruwa le ruwasa ta khahana ashan bi selimu Yesua le umon.
+\v 11 Zaman ruwasa ta khahana asuma kabara de, huwo kan tala farhan wa huwo waad ashan bi wodi le huwo gurush. Huwo bada fetisu fursa ashan kef huwo bi selim Yesua.
+
+\v 12 Fi yom al awel ta fitir, zaman umon gi gedimu koruf ta paska, talamiz tou keimu le huwo, "Inta deiru keli nina ruwa ween ashan bi jahizu, wa ashan inta bi akulu akil ta paska?"
+\v 13 Huwo rasulu itniin min talamiz tou wa huwo kelim le umon, "Ruwa takum fi medina, wa intum bi ligo zol gi arfa jak kebir maliyan ma moyo, ruwa takum wara huwo.
+\v 14 Kan huwo dakalu fi juwa bet, ruwa takum wara huwo wa kelim takum le sedu bet de, ' Mualim kelimu, "wenu bet al ana bi akulu paska fogo ma talamiz tai?"
+
+\v 15 Huwo bi wori le intum gurfa al kebir fok jahis, Yala hinak nezemu takum le nina."
+\v 16 Talamiz gum ruwa fi medina. Umon ligo kulu hajat ze huwo kelimu le umon, wa umon jahisu akil ta paska.
+
+\v 17 Zaman kan fi misah Huwo ja ma talamiz al itnashar.
+\v 18 Zaman umon bada akulu, Yesua kelimu, "Ana bi kelimu le intum hagiga, wahid min intum al gi akulu ma ana bi selimu ana,"
+\v 19 Umon kan kulu tala haznaniin, wa kulu wahid kan gi kelimu le huwo, "Hal de ana, de ma ana?"
+
+\v 20 Yesua juwabu wa kelimu le umon, "De bi kun wahid min al itnashar, wahid al gi dakalu esh ma ana sawa fi sahan.
+\v 21 Ibin al insan bi ruwa ze ma katibu an huwo. Lakin taab le zol al gi selimu Ibin al insan! kan bi kun kwes iza kan zol de ma weledu.
+
+\v 22 Ze ma umon kan gi akulu, Yesua shilu esh wa baraku, wa kasuru. Huwo wodi le umon wa kelimu, "shilu takum de. de yau jisim tai."
+\v 23 Huwo shilu kubaya, wa wodi shukuran, wa wodi le umon, umon kulu ashrabu.
+\v 24 Huwo kelim le umon, "De yau Dom tai ta ahad, dom al kubu min ajil nas ketir.
+\v 25 Hagiga ana kelimu le intum, ana ma bi ashrabu tani mara min asir ta shejera de, lahadi yom dak al ana bi ashrabu al jedid fi mamlaka ta Allah."
+
+\v 26 Zaman umon guna ternima, umon ruwa fi jebel zeitun.
+\v 27 Yesua kelim le umon, "Intum kulu bi jere, leanu moktub, ' Ana bi dugu raeyi wa kurfan kulu bi shetetu.'
+
+\v 28 Lakin baad kan ana gum, Ana bi ruwa awel min intum le Galilee."
+\v 29 Butrus kelimu le huwo "iza kan nas kulu jere min inta ana ma bi jere."
+
+\v 30 Yesua kelimu le huwo, "Ana bi kelimu le inta hagiga, Alela- Naam, Fi bilel de - gubal dik ma kore maratiin inta bi anguru ana talata marat."
+\v 31 Lakin Butrus kelimu, "hata iza kan ana mutu ma inta ana ma bi anguru inta." umon kulu kelimu ze de.
+
+\v 32 Umon ja fi mahal gi nadi Gethsemani, wa Yesua kelim le talamiz tou, "Geni takum hini lisa ana gi ruwa seli."
+\v 33 Huwo shilu Butrus, Yacob, wa Yuhana ma huwo wa huwo bada ashuur batal wa galgan.
+\v 34 Huwo kelim le umon, "Roho tai haznan shedid, hata darija ta mutu. Geni takum hini wa sahir takum."
+
+\v 35 Huwo ruwa gidam shuweya, Yesua dengir tehet wa bada gi seli, iza kan mumkin keli saa de ruwa gidam min huwo.
+\v 36 Huwo kelimu, "Abba, Ya Abui, kulu hajat mumkin le inta. shilu kubaya de min ana. Lakin ma irada tai, keli kun irada taki."
+
+\v 37 Huwo rija wa ligo umon gi num, wa huwo kelim le Butrus, "Samaan, inta gi num? Intum ma bi agder ashan bi sahir wahid saa?
+\v 38 Sahir wa seli takum ashan intum ma bi waga fi tejiriba. Fa Roho neshit, wa lakin jesim deyif."
+\v 39 Huwo ruwa tanimara ashan bi seli, wa huwo istakdim nefsa kelimat de.
+
+\v 40 Zaman huwo rija, huwo ligo umon gi num, uyun tomon tegil, umon ma arufu umon bi kelimu shunu le huwo.
+\v 41 Huwo ja dur nimra talata le umon wa huwo kelimu, "Hal intum lisa gi num wa gi akudu raha? Kefaya! Zaman kalas ja. Aiynu! Ibin Al insan be selimu le iden ta nas al katiyiin.
+\v 42 Gum takum fok; keli nina ruwa. Aiynu zol al gi ja selimu ana de biga gerib.
+
+\v 43 Zaman huwo lisa kan gi wonusu, Yahuza wahid min talamiz Ttou, Ja, wa ma huwo nas ketir indu seyuf wa asayat, umon ja min ruwasa al khahana, al kataba wa al shiyuk..
+\v 44 Biga zol al gi selimu huwo de wodi le umon alama, gal, "Zol al ana amulu le gubla de yau huwo, gobudu takum huwo. wa shilu takum huwo bi hisab."
+\v 45 Zaman Yahuza wosulu, huwo tuwali ja le Yesua wa kelim, "Rabbi," wa huwo amulu gubla le Yesua.
+\v 46 Baad dak umon gubudu Yesua wa umon shilu.
+
+\v 47 Lakin wahid min umon al kan gi wogif jambu Yesua tala seif wa gata adana ta kadam ta reis ta khahana.
+\v 48 Yesua kelim le umon, "Intum ja gubudu ana, ze ana harami, intum ja ma seyuf wa asayat?
+\v 49 zaman ana kan ma intum wa ana kan gi derisu fi haikal intum ma gubudu ana. Lakin de kulu hasil ashan al muktub bi timu."
+\v 50 Kulu nas al kan ma Yesua jere wa sibu huwo barau
+
+\v 51 kan fi weled shab yau gi ruwa wara huwo, wa huwo libisu gumas al salau mi shejera, ashan bi kati jesim tou, Zaman asakir gubudu huwo.
+\v 52 huwo agila gumas tou wa huwo jere ariyan.
+
+\v 53 Umon shilu Yesua le reis ta khahana. wa umon kan limu hinak be kulu ruwasa ta khahana, wa al shiyuk wa al kataba.
+\v 54 Wa kan Butrus gi ruwa wara tou min beyid lahadi fi bet ta reis ta khahana. Huwo geni fi nus ta huras, al ka gi geni jambu nar ashan dafi nefsa tomom.
+
+\v 55 Biga reis ta khahana wa mejeles ta Yahud kulu kan gi fetisu shuhuda did Yesua                                                                     ashan umon bi agdeir katulu huwo. Lakin umon ma ligo ayi haja.
+\v 56 Leanu fi nas ketir gedimu shuhudat al kezib did huwo, Lakin shuhuda tomon ma gi tafigu.
+
+\v 57 Nas tanin wogif fok wa wodi shuhuda al kezib. did Yesua; Umon kelimu,
+\v 58 " Nina asuma huwo gi kelim gal, Ana bi demiru haikal al abinu be iden de, wa fi talata ayam ana bi abinu tani al ma bi abinu be iden.'"
+\v 59 Lisa shuhuda tomon ma gi tefig.
+
+\v 60 Reis ta khahana wogif fok wa asalu Yesua, "Inta ma gi juwabu? Kalam al nas de gi wonusu did inta?"
+\v 61 Lakin huwo kan gi askut wa huwo ma juwabu. tani mara reis ta khahana asalu huwo wa kelim, "Hal Inta al Mesih, ibin Allah al Mubarak?"
+\v 62 Yesua kelim, "Ana huwo; wa inta bi aiynu Ibin al insan zaman kan huwo geni fi yemin ta guwa wa gi ja fi sihab ta samah."
+
+\v 63 Reis ta khahana seretu gumas tou wa kelimu, "Hal nina lisa muhtajiin le shuhudiin?
+\v 64 Intum asuma tejdif de. Karar takum shunu?" Umon kulu hukumu huwo ze zol al bi istehig mutu.
+\v 65 Nas tanin bada tufu buzak le huwo wa kati wusa tou wa dugu huwo wa kelimu le huwo, "Naba!" Asakir shilu huwo wa dugu huwo.
+
+\v 66 Zaman Butrus kan fi bet al be tehet, wahid biniya al kadam ta reis ta khahana ja le huwo.
+\v 67 Hiya aiynu Butrus gi dafi nefsu fi nar, wa hiya aiynu Butrus tamam, wa hiya kelimu, "Inta kan ma Yesua al Nasiri."
+\v 68 Lakin huwo anguru, wa kelim gal, "Ana ma arufu wele gi fahim kalam al inta gi kelim de." Yala huwo bada ruwa fi safa bab. Dik bada kore.
+
+\v 69 Lakin biniya al kadam de aiynu huwo wa bada kelim tani mara le nas al kan gi wogif hinak, "Zol de kan wahid min umon!"
+\v 70 Lakin huwo anguru tani mara. Wa baad shuweya keda nas al kan gi wogifu hinak de kelimu le Butrus, "Hagiga inta wahid min umon, Leanu inta kaman Gelilee."
+
+\v 71 Lakin huwo bada kutu nefsa tou fi laanat wa halifu, "Ana ma bi arufu zol al intum gi kelimu an huwo de,"
+\v 72 Dik tuwali bada kore tanimara, Baak dak Butrus gam zekir kelimat al Yesua kan kelimu le huwo: "Gubal dik ma kore maraten, Inta bi anguru ana . talata marat," wa biga huwo waga tehet wa kore
+
+\c 15
+\cl As-hah 15
+\p
+\v 1 Fi sabah bedri, ruwasa ta khahana ijtama sawa ma shiyuk wa al kataba wa kulu mejelis al yahudiin. Umon robutu Yesua wa istelim huwo le Bilatus.
+\v 2 Bilatus asalu huwo, "Hal Inta Melik ta Yahud?" Huwo juwabu Bilatus, "Inta Yau Kelim."
+\v 3 Reis ta khahana kan gi ishteki huwo bi hajat ketir.
+
+\v 4 Bilatus asalu huwo tanimara, "Hal inta ma gi juwabu? Aiynu umon gi ishteki inta bi kam hajat!"
+\v 5 Wa Yesua tanimara ma juwabu Bilatus, wa de sibu huwo istagarab.
+
+\v 6 Yala biga fi zaman ta Id, Bilatus daiman gi fetisu le umon wahid mosjun, mosjun al umon talabu,
+\v 7 Wa fii zol fi sijin ma mutameridiin isim tou Barabas huwo kan amulu jerima ta katulu fi zaman ta tamarud.
+\v 8 Nas del ja le Bilatus wa bada asalu huwo ashan bi amulu le umon ze ma kan huwo amulu.
+
+\v 9 Bilatus asalu umon wa kelim, "Intum deiru keli ana feku le intum Melik ta Yahud?"
+\v 10 Ashan huwo kan arufu inu ruwasa ta khahana istelimu Yesua le huwo ashan hasada.
+\v 11 Lakin ruwasa ta khahana wori le nas al limu keli kore kore ashan bi fiku Bararbas.
+
+\v 12 Bilatus juwabu umon tani mara wa kelimu, "Yala ana bi amulu shunu ma Melik ta Yahud de?"
+\v 13 Umon kore kore tani mara, "Keli selibu huwo!"
+
+\v 14 Bilatus kelim le umon, "Huwo amulu shunu batal?" Lakin umon kore shedid wa shedid, "Keli Selibu huwo."
+\v 15 Bilatus deiru keli nas kun farhaniin, biga huwo fiku Barabas le umon. Huwo wodi asakir ashan bi jeledu Yesua baad dak bi selimu huwo ashan selibu.
+
+\v 16 Asakir dakalu ma huwo fi bet ta welaya (Al huwo Re-asa ta hakuma), wa umon lemu ketiba ta Jesh kulu.
+\v 17 Umon libisu le Yesua gumas ahmar urjuani, wa kutu tegiya ta shok fi ras tou.
+\v 18 Wa umon bada wodi tehiya le huwo wa umon gal, Salam, Ya Melik Ta Yahud!"
+
+\v 19 Wa umon kan gi dugu ras tou be asaya wa gi tufu buzak le huwo. Wa kan umon dengir ma rukuba le huwo.
+\v 20 Zaman umon alisu huwo, umon shilu gumash al ahmar al urjuani de min huwo wa umon libisu le huwo gumash tou, Yala umon shilu huwo ashan bi ruwa selibu huwo.
+\v 21 Wa kan fi wahid zol tani Samaan Al Ghiyrawani, kan gi ja min mahal zara( huwo kan Abu ta Alexandar wa Rufas) wa umon asuru huwo ashan bi arfa selib ta Yesua.
+
+\v 22 Asakir jibu Yesua fi mahal al isim tou Gologota (Al mana tou " Mahal ta jumjuma").
+\v 23 umon wodi le huwo khamur al mulakbat ma dawa ta waja jisim, lakin huwo ma ashurubu.
+\v 24 Umon selibu huwo wa gesimu gumash tou bi teriga ta gumar, al kef kulu zol bi shilu.
+
+\v 25 De kan saa talata zaman umon selibu huwo.
+\v 26 Wa fi ras selib de fok umon katibu gal Melik al Yahud.
+\v 27 Kan umon selibu ma Yesua itniin haramiya, wahid fi yemin tou wa wahid fi shamal tou.
+\v 28 Biga kalam al kan katibu fi kitab de timu al gi kelimu gal, 'Hasibu huwo ma nas al katiyiin.
+
+\v 29 Nas kan gi ruwa jambu huwo gi hagiru huwo wa gi hizu ras tomon wa gi kelimu, "Aha! inta zol al bi demiru haikal wa bi abinu fi talata ayam,
+\v 30 Kalisu nefsak wa nezil min selib.
+
+\v 31 Be nefsa teriga ruwasa al khahana al kan gi hagiru huwo fi bein tomon, sawa ma kataba, wa umon kelimu, "Huwo kalisu nas taniin, Lakin huwo ma agdeir ashan bi kalisu nefsa tou.
+\v 32 Keli al mesih, Melik ta Israel nezil tehet min selib, ashan nina bi aiynu wa bi amin." Wa nas al kan selibu sawa ma huwo de kan kaman gi hagiru huwo.
+
+\v 33 Wa kan saa sita, wata tala duluma lahadi saa tisa.
+\v 34 Fi saa tisa Yesua kore be sot shedid, "Eloi, Eloi lama sabachathani?" Al mana tou gal, "Ya Rab, Ya Rab, Lee inta sibu ana?"
+\v 35 Fii baad min nas al kan gi wogifu hinak asuma kalam de, umon kelimu, "Aiynu, huwo gi nadi Eli."
+
+\v 36 Fii wahid min nas de, kutu karma fi isfunj, wa kutu fi kasab wa wodi le huwo ashan bi ashrubu. Zol de kelim, "Keli nina aiynu kan sei Elia bi ja nezilu huwo tehet."
+\v 37 Baad dak Yesua kore bi sot shedid wa mutu.
+\v 38 Setara ta haikal sheretu le itniin min fok le tehet.
+
+\v 39 Zaman kaid ta Jesh al kan gi wogifu hinak wa ainu Yesua huwo mutu bi teriga de, huwo kelim, "Hagiga zol de weled ta Allah."
+\v 40 Wa kaman kan fi Nusuwan umon kan gi aiynu min beyid. Min umon kan Mariam Magdalina, Mariam (Uma ta Yacob al askhar wa Joses) wa Salome.
+\v 41 Al kan zaman huwo fi Galileya umon douwru wara huwo wa akdim huwo, wa nusuwan taniin al kaman ja ma huwo fi Urselim.
+
+\v 42 Zaman wata tala mesa, De kan yom ta tejhizat, De yom, Al gubal sebit,
+\v 43 Wa Yusif al kan min Rama kan ja hinak, huwo zol muhtaram ta mejeles, huwo kan gi intezir malukut ta Allah, huwo ruwa le Bilatus wa asalu Jisim ta Yesua.
+\v 44 Bilatus kan mustagarab inu Yesua kan kalas mutu; huwo nadi kaid ta jesh wa asalu huwo kan sei Yesua mutu.
+
+\v 45 Zaman Bilatus ligo kabara min kaid ta jesh inu Yesua kalas mutu, huwo wodi jisim ta Yesua le Yusif.
+\v 46 Yusif ishteri gumash, huwo nezilu Yesua min selib, wa kati huwo ma kufuna, wa kutu huwo fi turuba. Yala huwo kutu hajer kebir fi bab ta. turuba.
+\v 47 Mariam al Magdalina wa mariam uma ta Joses kan aiynu mahal al dufunu huwo fogo de
+
+\c 16
+\cl As-hah 16
+\p
+\v 1 Zaman kalas yom sebit kalasu, Mariam Magdalin, wa Mariam uima ta Yacob, wa Salome, jibu riha ashan bi kutu fi jisim ta Yesua.
+\v 2 Fi sabah bedri fi yom al aweil ta usbu, umon ruwa fi gubur zaman shemish lisa gi tala.
+
+\v 3 Umon gi wonusu ma baad tomon, "Munu yau bi arufa hajir ta bab ta gubur de le nina?"
+\v 4 Wa zaman umon lisa gi fetisu, umon aiynu hajir de shilu bara, wa kan hajir de kebir shedid.
+
+\v 5 Umon dakalu fi gubur, wa umon aiynu zol lebisu gumash abiyad, geni fi safa yemin, wa umon kan istagarab.
+\v 6 Huwo kelim le umon, "ma takum istagarab. intum gi fetisu yesua, Al nasiri, Al kan selibu. Huwo gum! Huwo mafi hini. Aiynu takum mahal al kan kutu huwo fogo de.
+\v 7 Lakin ruwa takum, wa kelim takum le talamiz tou, wa kaman le Buturus, ' huwo gi ruwa gidam takum le Galileya, hinak intum bi ligo huwo ze ma huwo kelimu le intum.'"
+
+\v 8 Umon tala bara wa gum jeri min mahal gubur; wa kan umon gi kafu wa mustagarbiin. Umon ma kelimu le ai zol leanu umon kan gi kafu.
+
+\v 9 Baad ma huwo gum min mutu, fi sabah bedri ta aweil usbu huwo zahir awel le Mariam Magdalin, Al kan huwo turudu min hiya saba aruwah ta sitan,
+\v 10 Hiya kan ruwa wa kelim le nas al kan ma huwo, wa kan umon gi kore wa haznaniin.
+\v 11 Umon asuma gal huwo hai wa hiya kan aiynu huwo, Lakin umon ma sedek.
+
+\v 12 Baad hajat del hasil huwo zahir fi shikil tani le itniin nas al kan gi douru fi sika.
+\v 13 Umon ruwa wa kelimu le bagi talamiz, Lakin umon ma sedek.
+
+\v 14 Fi akir Yesua zahir le talamiz al itnashar fi zaman al kan umon gi akulu fi terabiza, wa huwo wobiku umon ashan adam iman tomon wa gulub tomon al kan gowi, ashan umon ma deiru sedek nas al kan ainu huwo zaman huwo gum min mutu.
+\v 15 Huwo kelimu le umon, "Ruwa takum fi duniya kulu wa bashiru takum injil le nas ta duniya kulu.
+\v 16 Kulu zol al amin wa amidu bi ligo kulasa, wa kulu zol al ma amin bi hakimu.
+
+\v 17 Alamat de bi ruwa ma nas al amin: Fi isim tai umon bi turudu siyatiin bara. Umon bi wonusu be rutanat al jedid.
+\v 18 Umon bi gobudu dabaib bi iden tomon, wa iza kan umon asharabu ai haja al gi katulu, Ma bi amulu le umon haja. Umon bi kutu iden fi ras ta nas al ayaniin, wa umon bi kun kwesiin."
+
+\v 19 Wa baad ma Rabuna wonusu ma umon, shilu huwo fi samah wa huwo geni fi ida al yemin ta Allah.
+\v 20 Talamiz ruwa wa bashiru fi kulu mahal wa kan Rabuna gi ishtakal ma umon wa sabitu kelima be alamat al kan umon gi amulu.

43-LUK.usfm

@@ -0,0 +1,1721 @@
+\id LUK
+\ide UTF-8
+\h Luka
+\toc1 Luka
+\toc2 Luka
+\toc3 luk
+\mt Luka
+
+\c 1
+\cl As- hah 1
+\p
+\v 1 kutar hawiel ashan bi katibu an hajat al timu fi nus tanina,
+\v 2 bes ze ma humon kan selimu humon le nina, humon al min bedaya kan shuhudin wa kudam ta kelima.
+\v 3 Ashan keda le ana huwo bi beinu kwes - bi digkha hagigu sabab ta kulu hajat del min bedaya - ashan bi katibu le inta bi nezam, Theophilus al aziz.
+\v 4 De ashan intum bi arufu al hagiga an hajat derisu le intum.
+
+\v 5 Fi ayam ta melek, Herodus ta Yahudiya, kan fi kahiin (Abuna) tani isim tuo Zechariah, min firikha ta Abijah. Mara tuo min banat ta haroon wa kan isim ta heya Elizabeth.
+\v 6 Humon kan kulu nedifiin fi gedam ta Allah, humon ihteramu kulu wosia wa gawaniin ta Rabuna.
+\v 7 Lakin humon kan ma indu jena, la anu Elizabeth kan ma bi weledu, humon kan kulu biga kubar fi umuur fi zaman dak.
+
+\v 8 Fi zaman al Zechariah kan fi gedam ta Allah, bi amulu shokol ta kahiin bi nizam ta firikha tuo.
+\v 9 Hasab teriga ta adaat ta kahnuut ta azilu yatu kahiin yau bi kadimu azilu huwo ma nas ketir ahan bi dakalu fi haikal ta Rabuna ashan bi haragu bakuur.
+\v 10 Kulu nas al limu kan bi seli bara fi zaman al kan bi haragu bakuur.
+
+\v 11 Hasa zahir le huwo malayika ta Rabuna wa wogif fi tija yemiin ta mazbah ta bakuur.
+\v 12 Zaman Zechariah ayinu huwo, huwo kan kala wa kafu waga fogo huwo.
+\v 13 Lakin malayika kelim le huwo, "ma ta kafu, Zechariah, la anu salawat taki asumau. Mara taki Elizabeth bi weledu le inta jena. Inta bi nadi isim tuo Yuhana.
+
+\v 14 Inta bi indu farah wa mokosuut, wa ketir bi afrah bi welada tuo.
+\v 15 La anu huwo bi kun kebir fi ena ta Rabuna. Huwo ma bi ashirab merisa aw shiraab al gowi, wa huwo bi mala ma Roho al kuduus min batna ta uma tuo.
+
+\v 16 Ketir min nas ta Israel bi rija le Rabuna Allah tomon.
+\v 17 Huwo bi ruwa gedam ta wosa ta Rabuna fi Roho wa gowa ta Elijah. Huwo bi amulu de ashan bi rija guluub ta abuhaat le iyal, ashan nas al ma bi ihteramu bi dowuro fi hikma ta adalla - ashan bi jahizu le Rabuna nas al jahizu le huwo."
+
+\v 18 Zechariah kelimu le malaika, "kef ana bi agder arufu de? Ana rajil kebir wa mara tai kebiir shedid."
+\v 19 malaika juwabu wa kelim le huwo, "ana Jibiriel, al wogif fi gedam ta Allah. Rasulu ana ashan bi wonusu le inta, bi jibu le inta kabar al kwes de.
+\v 20 inta ma bi wonusu, lahadi hajat de bi hasil. De ashan inta ma amin fi kelimat tai, al bi kamilu fi zaman al sah."
+
+\v 21 Hasa nas bi istena Zechariah. Humon kan mustagarabiin huwo bi shilu zaman ketir fi haikaal.
+\v 22 Lakin zaman huwo tala bara, huwo ma bi agder wonusu le humon. Humon la hizu bi inu huwo ayinu ruya fi zaman huwo kan fi haikaal. Huwo geni amulu ishara le humon wa huwo fadulu ma bi wonusu.
+\v 23 Wa ja fi zaman al ayam ta kidma tuo kalasu, huwo ruwa le bet tuo.
+
+\v 24 Bad ayamat del, mara tuo Elizabeth hamil wa kamsa shahar heya dusu nefsa tuo. Heya kelimu,
+\v 25 de yau haja al Rabuna amulu le ana zaman huwo ayinu le ana ma neima ashan bi shilu fadiya tai fi gedam nas."
+
+\v 26 Fi shahar nimra sita, al malaika Jibiriel kan rasulu min Allah le medina fi Jeilel isimu Nasira,
+\v 27 le azra muktuba le rajil kan ismu Yousif. Huwo min usra ta Dauud, wa azra kan ismu Marriam.
+\v 28 Huwo ja le heya wa kelim, "salam le inti, al indu neima! Rabuna huwo ma inti.
+\v 29 Lakin heya kan kafu shedid ma kelimat tuo wa heya istagarab de yatu salam ze de.
+
+\v 30 Al malaika kelimu le heya, "Ma ta kafu Marriam, la anu inti ligo neima ma Allah.
+\v 31 Ayinu inti bi hamil fi batna taki wa inti bi weldu jena. inti bi nadi isim tuo ' Yesua. '
+\v 32 Huwo bi kun azim wa bi nadi Jena al ta fok. Rabuna Allah bi wodi le huwo al kursi ta jedo tuo Dauud.
+\v 33 Huwo bi hukumu le bet ta Yakub elel abad, wa malakuut tuo ma bi kun indu nihaya."
+
+\v 34 Marriam kelimu le malaika, "Kef de bi hasil, wa ana ma nuum ma ayi rajil?"
+\v 35 Al malaika juwabu wa kelimu le heya, "Al Roho al kuduus bi ja le inti, wa gowa min fok bi ja le inti. Biga al kuduus al bi weledu bi nadi Jena ta Allah.
+
+\v 36 Ayinu, nesiba taki Elizabeth kaman hamil ma jena fi umur al kebir. De yau shar nimira sita le heya, al kan bi kelimu gali ma bi weledo.
+\v 37 Ashan ma fi haja gowi le Allah.
+\v 38 " Marriam kelim, "Ayinu, ana mara al kadam ta Rabuna. Kede timu le ana ze ma inta kelim. "bad dak malaika sibu heya.
+
+\v 39 Bad dak Mariam gum fi zaman dak wa ruwa bi sura le beled ta jubaal, le madina fi Yahudia.
+\v 40 Heya ruwa fi bet ta Zechariah wa selimu Elizabeth.
+\v 41 Zaman Elizabeth asuma salam ta Mariam, jena al fi batna tuo harig, wa Elizabeth kan mala ma Roho al kuduus.
+
+\v 42 Heya arufa sout tou wa kelim, Mubarak inta fi nus ta nuswan, wa mukarak samar ta batna taki.
+\v 43 Le bi hasil le ana inu uma ta Rabuna bi ja le ana?
+\v 44 Ayinu, zaman sout ta salam taki wosolu fi adana tai, jena al fi batna tai harik be farah.
+\v 45 Baraka le heya al amin gali kalam al wonosu min Rabuna be timu le heya.
+
+\v 46 Mariam kelim, "nefsa tai bi sabihu Rabuna,
+\v 47 wa roho tai afra fi Allah mukalis tai
+
+\v 48 La ano huwo ayenu le zorof ta kadam tou al mara. Ayenu, min allela kulu ajiyal be nadi ana mubark.
+\v 49 Ashan kebir bito huwo amulu hajat azem le ana, wa isim tou kuduus.
+
+\v 50 Rahma tou be gani min jeel le jeel le del al be kafu huwo.
+\v 51 Huwo zahir gowa ta tuo; ferteku del al mutakabriin fi gulub tomon.
+
+\v 52 Huwo shilu sulta min umara wa arufa del al hala tomon deif.
+\v 53 Huwo mala al-jeanin be hajat al-kuwes, lakin al- ghaniyanin huwo rasulu humon fadi.
+
+\v 54 Huwo wodi musada le Israel khadim tou, wa zekeru ashan be beinu rahma
+\v 55 (ze ma huwo kan kelimu le abuhat ta nina) le Ebrahim wa iyal tou lel abad.
+
+\v 56 Marriam kan geni ma Elizabeth fatra ta talata shahar baad dak heya rija le bet.
+\v 57 Wokit zaman jaa le Elizabeth ashan be weledu heya kan weledu weled.
+\v 58 Jeranat wa ahal ta heya kan asuma inu Rabuna zahir rahma tuo al kebir le heya, humon kan farhanin sawa ma heya.
+
+\v 59 Fi yom nemra temeniya humon kan ja ashan be taharu jena. Humon kan der wode isim "Zeckariya,' ashan abu.
+\v 60 Lakin umma tuo kan kelim, "la. Isim tuo Yohana".
+\v 61 Nas kan kelimu le heya," mafi zol fi usra takum gi nadi be isim de".
+
+\v 62 Kan amulu ishara le abu ta tuo an isim al huwo der kutu le jena de.
+\v 63 Abu de kan asalu kitab wa katibu, "Isim tuo Yuhanna". Humon kan kulu istagrab.
+
+\v 64 Baad dak kasuma ta Zakariya kan fata wa huwo biga gi wonosu. Huwo wonosu wa guna le Allah.
+\v 65 Kafu kan dakalu le kulu jerenat ta tou. Kalama de kan intshir fi kulu jebal ta medina Judeya.
+\v 66 Del al asuma kabar de humon hafizu fi geliba, wa kelim," jena de bi tala shunu baden?" la anu ida ta Rabuna kan fi ma huwo.
+
+\v 67 Abu ta tou Zakariya kan mala ma Roho Al- Kudus wa itnabaa, gali, "
+\v 68 Tesbeh le isim ta Rabuna, Allah ta Israel, le anu huwo ja le musadda wa timu kalas le nas ta tuo.
+
+\v 69 Huwo arufa gurun ta khalas le nina fi bet ta Dauud khadam tuo
+\v 70 ze ma huwo wonuso be wasat ta anbiya tuo al kudusiin al kan fi zaman al bedri. Huwo be jebu
+\v 71 khalas min adu tanina wa min eda ta nas al bi amulu anina batal.
+
+\v 72 Huwo bi amulu ze de ashan bi wori rahma le abuhat tanina wa bi zekir itifagia tuo al mukadas,
+\v 73 halifa al huwo wonusu le Ibrahim abu ta nina.
+\v 74 Huwo halifo le nina inu anina, hariru anina min eda ta adu tanina, bi kalisu huwo bidun kafo,
+\v 75 fi kadasa wa adeel fi gidam tuo kulu ayam.
+
+\v 76 aye, wa intum, iyal bi nadi nebi ta Allah al fok, le anu inta bi ruwa gidam wusa ta Rabuna ashan bi jahizu sikat tuo, ashan bi jahizu nas le ja tuo,
+\v 77 ashan bi wodi marifa ta kulasa le nas tuo bi wasat gufuran le kataya tomon.
+
+\v 78 De bi hasil ashan Rabuna ta nina indu rahma ketir le nina, nur ta shemish gi wala min fok ashan saido anina,
+\v 79 bewala le del al be geni fi duluma wa fi dul ta mutu. Huwo gi amulo zede ashan saidu kura ta nina daurru fi sika ta salam.
+
+\v 80 Hasa Jena de raba wa biga guwi fi roho, huwo kan geni fi sahara la hadi yom al huwo ja zahir le Israel.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Fi zaman dak, Kaesar Augastas rasulu juwa fogo talimat beino kede edu kulu nas al kan be geni fi alam.
+\v 2 De kan awel barnamij ta edu nas wa kan hasil fi zaman Kereniyos hakim ta Suriya.
+\v 3 Kan kulu zol rua le medena tuo ashan be sejilu.
+
+\v 4 Yusif kaman kan ruwa min Jalil, min medina ta Nasir, le Yahudiya, le medina ta Dawud isim tuo Betlehem, leano huwo kan min beat wa usura ta Dawud.
+\v 5 Huwo kan rua ashan be sejilo ma mara ta tuo Marriam, al kan huwo katibu wa heya kan hamilan.
+
+\v 6 Wakit humon kan hinak, zaman kan timu ashan heya be weledo jena.
+\v 7 Heya kan weledu weled, awel jena le heya, wa heya lifu jena de ma gumash wa kutu huwo fi Mizuwad, ashan mahal kan maliyan wa mafi oda le humon.
+
+\v 8 Kan fi ruwaa fi mahal dak humon kan be geni fi gaba, be harisu haywanat ta tumon belel.
+\v 9 Malaik ta Rabana zahir le humon, wa mejid ta Rabana wala hawl humoan, wa huwmon kan kafu shedid.
+
+\v 10 Malaika kan kelim le humon, "Mata kum kafu, leanu ana jebu le itnum kabara al kuwes al be jibu farah kebir le kulu nas.
+\v 11 Alela mukalis weledu le inkum fi medina ta Dawud! Huwo al Masih al Raab!
+\v 12 De yau alama le intum: Intum bi ligo jena lifu ma gumash wa gi num fi Sunduk
+
+\v 13 Fajaa jash min malikat kan zahir, humon kan bi mejedo Allah wa be kelim,
+\v 14 " Mejid le Allah al fok, wa kede salam kun fi arid fi nus ta nas al huwo murta ma humon."
+
+\v 15 Zaman malikat futu min humun le sama, rowaa del kan wonosu le badun tumon, "kede anina ruwa le Betlehem, wa ayinu hajat deal al hasil, al Rabuna weri le nina."
+\v 16 Huwomon jere hinak wa ligu Marriam wa Yusif, wa ligo jena de num fi sunduk
+
+\v 17 Baad humon ayino huwo, humon kan weri kalam al kan kelimo le humon ann jena de.
+\v 18 Del al kan asuma kan istagarab be kalam al kan wonusu be ruwaa.
+\v 19 Laken Maryam kan geni fekeri ann hajat al wonusu, wa hafizu fi gelib ta heya.
+\v 20 Rowaa del kan rija, mejidu wa abidu Allah ashan kulu hajat al humon asuma wa ayino, ze ma kan wonusu le humon.
+
+\v 21 Fi nihaya ta yom nimra temeniya, zaman tahiru huwo, kutu le huwo isim Yesua, isim al kan wede be malika gubal ma hamilu huwo fi batna
+
+\v 22 Zaman adad ta ayam al be hasibu Maryam nediffutu, hasab ganun ta Musa, Yosif wa Maryam jebu huwo le haikel fi Oruselim ashan be gedemu huwo le Rabuna.
+\v 23 Ze ma ktibu fi ganunta Rabana," kulu rajil bekir al yau fata rihim be kasisu le Rabuna."
+\v 24 ashan keda humon kan gedemu zabeha ze ma ka kelim fi ganun ta Rabana,"
+
+\v 25 Kan fi zol fi Urshelim, isim tuo Samaan, wa huwo kan nedef wa bi kafu Rabuna. Huwo kan gi isteno.. intezer taezeya ta Israel, wa Roho al Kudus kan fuggo huwo.
+\v 26 Kan wori le huwo bewasat ta Roho al Kudus gali huwo ma be ayino mutu gabel ma huwo be ayino Masih al Rab.
+
+\v 27 Huwo kan ja fi haikel, bewasat ta Roho al Kudus. Fi zaman Mariam wa Yusif jebu jena Yesua, ashan be gedemu ann jena de hasab ganun ta Musa,
+\v 28 huwo kan shelu jena de fi iden tuo wa mejedu Allah wa kelim,
+\v 29 " Hasa sibu kadam taki kede ruwa be salam, Rabuna, ze ma ita kelim.
+
+\v 30 Ashan ena tai ayenu khalas,
+\v 31 al ita jahizu fi gedam ta kulu nas:
+\v 32 Nur le khalas le Umam wa mejid le iyal taki Israel".
+
+\v 33 Abu wa uma ta jena de kan istagrab min hajat al kan wonuso an huwo.
+\v 34 Samaan kan bariko humon wa kelim le Mariam uma tuo," Aynu, jena de kutu ashan nas ketir be waga wa be gum fi Israel wa ze alama al abau -
+\v 35 wa huzun taki be waja ze safe al bi dakalu fi gelba taki- ashan afkar ta golub ketir bi zahir
+
+\v 36 Wa nebi isim tuo Hnna kan jaa kaman henak, Heya kan jena ta Fanuel min gebela ta Asher. Heya kan kebir shedid fi umur, heya kan geni ma rajel ta tuo saba sena baad ma kan heya azra...,
+\v 37 wa kan armala le fatra ta tameniya wa arbaen sena. Heya ma sibu haikel wa heya kan be seli wa sum, belel wa nahar.
+\v 38 Fi zaman dak heya gum ja gereb min humon wa bada wede shokuran le Allah wa heya kan kelim an jena Yesua le del al kan bi istena khalas ta Urshelim.
+
+\v 39 Zaman humon kalasu kulu hajat al asalu humon ashan be amulu ze ganun ta Rabuna kelimu, humon reja le Jelel, le medina tomon Nasira.
+\v 40 Jena de kan raba wa bega gowi, maliyan be hikma, wa neima ta Allah kan fugu huwo.
+
+\v 41 Abu tuo kan be ruwa le Urshelim kulu sena ashan haderu eid Paska,
+\v 42 Wokit hwuo bega itnasher sena, humon kan rua le Urshelim fi zaman ta eid.
+\v 43 Bad ma humon geni wa timu ayamat at ihtefala ta eid, humon bada reja le bead. Laken Yesua kan akir wara fi Urshelim bedo marafa ta abu wa umma ta tuo.
+\v 44 Humon fekir gali huwo ma dufaat ta tuo al kan be safir ma humon, humon kan daoru fatra ta yom wahed. Bad daak humon bada fetisu huwo fi nus ta ahal wa asdeka.
+
+\v 45 Zaman humon ma ligo huwo, humon reja le Urshelim ashan be fetisu huwo henak.
+\v 46 Bad talata yom, humon lego huwo fi haikel, ge geni fi nus ta mualimen, huwo kan ge asuma le humon wa ge asalu humon.
+\v 47 Del kulu al asuma le huwo kan istagarab min marafa wa juwab al huwo indu.
+
+\v 48 Zaman humon ayno huwo, humon kan istagarb. Uma tuo kan kelimo le huwo, "Welede, malo ita amulu enna zede? Asuma, abu taki wa ana taban min fetesu ita."
+\v 49 Huwo kelimo le humon, "Malu intum be fetisu ana? Intum ma arufu gali ana lazem be kun fi bet ta Abu tai?"
+\v 50 Lakin humon kan ma fahim huwo gased shunu ma kelimat de.
+
+\v 51 Huwo kan reja beat sawa ma humon le Nasera wa kan huwo be asuma kalam ta tuomon. Uma ta tuo kan be hafizu gi hafizu hajat de fi geliba ta heya.
+\v 52 Laken Yesua kan ge raba fi hikma wa jesem, wa zidu fi neima fi Allah wa nas
+
+\c 3
+\cl Ash-h 3
+\p
+\v 1 Fi sena kamistashar min hukum ta tibarius keisar kan Pilatus al Bunti wali ta yahudia, wa heroduus kan rais ta Jeileil, aku Philipos kan rais ta Ituraea wa Trachonitis, wa Lysanias kan rais ta Abalia,
+\v 2 fi ayam ta kahana Hanan wa giyafa - kalam ta Allah ja le Yuhana jena ta Zechariah fi gaba.
+
+\v 3 Huwo ruwa fi kulu baled al gariib ma urodon, ge bashiru ma mamudia ta tuoba le afi kataya.
+
+\v 4 Ze ma huwo maktub fi kitab ta kelimat ta Ishaya al nebi, "sout ta wahid al bi kore fi gaba, 'jahizu terik ta Rabuna, sala sika tuo adeel.
+
+\v 5 Kulu mahal al nazila kede malau, wa kulu jebel wa mahalat al fok kede nezilu tihit, wa sikaat al ma adeel kede salawo adeel, wa mahalat al sawsaw kede abinu sikaat,
+\v 6 wa kulu nefsa bi ayenu kulasa ta Allah.'"
+
+\v 7 Ashan keda Yuhana kelim le jumhuur al ja ashan bi amiduu ma huwo, "Intum iyal ta dabayib! munu kelim intum bi jere bara min zalan al jayii
+
+\v 8 Ashan keda tala simaar ta tuoba, wa ma takum bada kelim fi nefsa takum, gali 'anina indu Abraham abu tanina,' ana bi kelm le intum Allah bi agder guwumu iyal le Abraham min hujar deel.
+
+\v 9 Hasa al fas kutu ded fi iirik ta ashjaar. kulu shjara al ma bi tala samar al kwes bi gatawo wa bi jadawo fi nar."
+
+\v 10 Bad dak al jumhuur geni asalu huwo, gaal, "sunu yau bad dak anina bi amulu?"
+\v 11 huwo juwab wa kelimu le humon, "iza fi zol indu itnin gumash kede wodii le zol al ma indu, wa al indu akil kede amulo ze de."
+
+\v 12 Nas al ta limu gurush kaman ja ashan bi amidu, wa humon kelim le huwo, "mualim, sunu anina bi amulu?"
+\v 13 huwo kelimu le humon, "Matakum shilu gurush ketiir min al kelimu le intum."
+
+\v 14 Juzo min asakir kaman asalo huwo, kelimu, "sunu an anina? Sunu al anina bi amulo?" huwo kelimu le humon, '" Matakum shilo gurush min aye zol be guwa, wa matakum ishteke aye zol be galaat. mahia takum kefaya.
+
+\v 15 Hasa ze ma kan nas bi intezir ja ta al Masiah, kulu wahid kan mustagarab fi gulu tomon ann Yuhana, hal huwo yua al Massiah.
+\v 16 Yuhana juwabu kelim le humon kulu, "Ze le ana, ana bi amidu intum ma moyo, lakin wahid tani huwo jayii huwo guwi ketiir min Ana, wa ana ma bi agder hata bi robutu habil ta gezma tuo. huwo bi amidu intum ma Roho al kuduus wa ma nar.
+
+\v 17 Al huwo indo mangel fi edentuo bi nedefu wasaka bara min hasad wa bi limu geme fi magzan. Lakin huwo bi haragu al wasaka ma nar al ma biagder bi batulu."
+
+\v 18 Ma hajat tanin ketir Yuhana, kaman bashiru kabar al kwes le nas.
+\v 19 Zama Herodus rais ta robu al kore kore mahuwo bi sabab ta zawaj tuo min mara ta Philipos aku tuo, wa le kulu dad min hajat al shirir Herodus amulu,
+\v 20 huwo zedu de le humon kulu, inu huwo gufulu Yuhana fi sigen.
+
+\v 21 Hasa ja wokit, nas kulu kan amidu, Yesua kaman kan amidu, wa zaman huwo kan bi seli, samawat fatah,
+\v 22 wa Roho al Kudus nezil tihit le huwo fi shikil ta hamum, wa suot ja min samawat, "Inta jena tai, al ana bi hibu. Ana moksuut ma inta."
+
+\v 23 Wokit Yesua bada kidma, ummur tuo kan teletiin sena. huwo kan jena(ze ma kan fekiru) ma Yousif, jena ta Heli,
+\v 24 jena ta Matthat, jena ta Lawi, jena ta Melichi, jena ta yena, jena ta Yousif.
+
+\v 25 Yousif kan jena ta Mattathias, jena ta Amos, jena ta Nahum, jena ta Hesli, jena ta Naggai,
+\v 26 jena ta Maath, jena ta Mattathias, jena ta Semein, jena ta Yousif, jena ta Yahuza.
+
+\v 27 Yahuza kan jena ta Yuhana, jena ta Rhesa, jena ta Zerubbabel, jena ta Salathiel, jena ta Neri,
+\v 28 jena Melchi, jena ta Addi, jena ta Cosam, jena ta Elmadam, jena ta Er,
+\v 29 jena ta Yeshu, jena ta Eliezer, jena Yorim, jena Matthat, jena ta Lawi.
+
+\v 30 Lawi kan jena Samaan, jena ta Yahuza, jena ta Yousif, jena ta Yonan, jena ta Eliakim, jena ta Melea,
+\v 31 jena Mennan, jena ta Mattaha, jena Nathan, jena Daud,
+\v 32 jena Yese jena ta Obeid jena Boaz, jena ta jena ta Salmon, jena Nahshon.
+
+\v 33 Nahshon kan jena ta Amminadab, jena ta Aram, jena ta Arni, jena ta Hezron, jena ta Fareze, jena ta Yahuza,
+\v 34 jena ta Yakub, jena ta Ishaak, jena ta Abraham, jena ta Terah, jena ta Nahor,
+\v 35 jena ta Serug, jena ta Reu, jena ta Faleh, jena ta Eber, jena ta Shelah.
+
+\v 36 Shelah kan jena ta Cainan, jena ta Arphaxad, jena ta Sam, jena Noah, jena Lamech,
+\v 37 jena ta Methuselah, jena ta Aknuuk, jena ta Yared, jena ta Mahalaleel, jena Cainan,
+\v 38 jena ta Enos, jena ra Seth, jena ra Adam, jena ta Allah.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Yesua rija min Nahar Urdon, maliyan ma Roho al Kuduus,
+\v 2 wa kan gedimu ma Roho fi sahara le arbaen yom kan jeribu ma Shetaan. huwo ma akulu haja fi ayamat del, wa fi nihaya ta zaman huwo kan jaan.
+
+\v 3 Shetaan kelimu le huwo, "Kan inta jena ta Allah, amiru hajer de ashan bi tala raiqif."
+\v 4 Yesua juabu huwo, "maktub, 'Insaan ma bi ish ma raiqif barao."
+
+\v 5 Bad dak Shetan shilu Yesua le mahal al fok wa wori le huwo kulu mamalek ta alam fi lahza ta zaman.
+\v 6 Al shetaan kelimu le huwo, "Ana bi wodii kulu sultaan wa kulu mejit, laanu wodi le ana, wa bi agder wodi le aye zol al ana der.
+\v 7 Kan inta bi denger tihit wa abidu ana, bi kun taki."
+
+\v 8 Lakin Yesua juwabu wa kelim le huwo, "Maktuub, 'Inta bi abidu Rabuna Allah taki, wa inta bi agdim howo."
+
+\v 9 Bad dak shetaan shilu Yesua le Uruselim wa kutu huwo fi nugta al fok shedid ta haikal, wa kelimu le huwo, "Kan inta jena ta Allah, jada nefsa taki tihit min hina.
+\v 10 La anu maktuub, 'Huwo bi wodi awamir le malayikat an inta, ashan bi hafizu inta,
+\v 11 wa, humon bi arfa inta fok fi eden tomon, ashan inta ma bi dugu kura taki fi hajer,'"
+
+\v 12 Yesua juwabu, huwo kelimu, "Kelim, ma ta kutu Rabuna Allah taki fi tejiriba.'"
+\v 13 Wokit shetaan kalasu jeribu Yesua, huwo ruwa beid wa sibu huwo la hadi yom tani.
+
+\v 14 Bad dak Yesua rija le jeliel fi guwa ta Roho, wa akbar ann huwo shetetu le kulu beled al gerib.
+\v 15 Bad dak huwo bada alimu fi kenisa wa mejid min kulu nas.
+
+\v 16 Huwo ja le Nasira, mahal al huwo raba fogo, wa kan ze adad tuwo, huwo dakalu fi kenisa fi yom Sebit wa huwo wogif fok ashan bi agara.
+\v 17 Al ketab ta al nebi Ashaya kan selimu le huwo. Huwo fata ketab wa ligo mahal al kan katibu,
+
+\v 18 Roho ta Rabuna fi le ana, la anu huwo masah ana ashan bi wori akbar le masakin. Huwo rasulu ana ashan bi alinu huria le nas al be gulub maksur, wa shifa le amiyaniin, ashan bi hariru del al asuru,
+\v 19 ashan bi alinu sena ta ta Rabuna al mogbul."
+
+\v 20 Huwo gofulu ketab, wa rijau wara le kadim, wa geni tihit. Uyun ta nas kulu al fi kenisa kan fogo huwo.
+\v 21 Huwo bada wonusu le humon, "Alela ketab de biga kamilu fi adana takum.
+\v 22 Kulu zol inak wonusu an kwes tuo wa humon kan mustakrabiin min kelimat ta neima al bi tala min kasma tuo, wa humon asalu, "De ma yau jena ta Yousif?"
+
+\v 23 Huwo kelim, "Intaum bi kelim misaal de le ana, 'Tabib, aliju nefsa taki. Hajat anina asuma it amulu fi Capernahum, amulu kaman fi beled taki.'"
+\v 24 Laki huwo kelim, "Hagiga ana kelim le inta, mafi Nebi gabilu fi beled tuo.
+
+\v 25 Lakin fi hagiga ana kelim le inta inu kan fi aramil ketir fi Israel fi zaman ta Elia, wokit samawat kan gufulu le talata sena wa sita shahar, wa jaan kebir ja fi kulu wata.
+\v 26 Lakin Elia kan ma rasulu le wahid min humon ile le mara al armala fi Sarfa wa Saida, le armala al bi geni hinak.
+\v 27 Kan fi nas al indu gengeli ketir fi Israel fi zaman ta Elia al nebi, lakin min humon mafi al aliju ile Naaman."
+
+\v 28 Kulu nas fi kenisa kan mala ma zalan wokit humon asuma hajat del.
+\v 29 Humon gum fok, talau huwo bara min medina, wa jibu huwo le taraf ta Jebel al abinu medina tomon fogo, ashan humon bi ja da huwo bara min fogo.
+\v 30 Lakin huwo tala min nus tomon wa huwo rowa le mahal tani
+
+\v 31 Bad dak huwo ruwa le Capernahum, medina fi Jeilel, wa huwo bada derisu humon fi yom Sebit.
+\v 32 Humon kan mustagarabiin min talim tuo, la anu huwo wonusu bi sultaan.
+
+\v 33 Hasa fi kenisa kan fi inak zol indu roho al shirir ma nedif, wa huwo kore ma suot fok,
+\v 34 "Ah! Sunu anina bi amulu ma inta, Yesua al Nasiri? Hal inta ja ashan bi demiro anina? Ana arufu inta munu - al wahid al mukadas le Allah!"
+
+\v 35 Yesua intehir roho al shirir, kelim, "Ma ta kelimu wa tala min huwo!" Zaman roho al shirir jada rajiil de tihit fi nus tomom, huwo tala bara min huwo, wa ma awogu huwo.
+\v 36 Kulu nas kan mustgarabiin, wa humon geni wonusu le bad tomon an kalam de. humon kwlimu, "De yatu shikil ta kelimat yau ze de? Huwo bi amiro roho al ma nedif ma sultaan wa ma guwa wa humon bi tala bara."
+\v 37 Akbar an huwo bada shetetu fi kulu juzo al hawil beled.
+
+\v 38 bad dak Yesua ruwa min kenisa wa dakalu fi bet ta Samaan. Hasa nesiba ta Samaan kan taban ma huma, wa seli an huwo.
+\v 39 Fa huwo wogif fok le hiya wa intehir al huma, wa huma sibu hiya. tawali huma sibu hiya gum fok wa bada kadimu humon.
+
+\v 40 Wokit shemish kan bi wodoro, nas jibu le Yesua kulu nas al humon ayaniin ma ashkal ta ayanaat. Huwo kutu eden le kulu wahid min humon wa aliju humon.
+\v 41 Shayteen kaman tala min humon, bi kore wa bi kelim, "Inta jena ta Allah!" Yesua intehir al shayateen wa ma sibu humon wonusu, la anu humon afrufu inu huwo kan al Masih.
+
+\v 42 Zaman nahar ja, huwo rowa bara le mahal al gaba. Nas ketir kan bi fetisu huwo wa humon ja fi mahal al kan huwo fogo. Humon hawil ashan bi sibu huwo ma rowa beit min humon.
+\v 43 Lakin huwo kelimu le humon, '" Ana lazim bi bashiru al akbar al kwes an malakuut ta Allah le mudun tanina, la anu de yau saba rasulu ana in ni."
+\v 44 Yala huwo istemir bashiru fi kanais wa Yahudia
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Hasa hasil, wokit nas kan limu ketir hawli Yesua wa bi asuma le kalam ta Allah, huwo kan wogif jambu bahar ta Jinasarat. Huwo
+\v 2 ayenu etnin murkab wogif jumbu bahar. Sayadiin tala wa humon kan bi kasulu shabakat.
+\v 3 Yesua dakalu fi wahid min murkab, al kan ta Botrus, wa asalu ahsan bi kutu fi moyo masafa guser min turab. Bad da huwo geni tihit wa alimu nas al bara min murkab.
+
+\v 4 Zaman huwo kalasu wonusa, huwo kelimu le Botrus, "ahilu murkab fi juwa moyo wa jada shabaka taki le gobudu."
+\v 5 Botrus juwabu wa kelimu, "Saeed, anina ishtakal belel kulu, wa anian ma gobudu haja, lakin ashan kalam ta, Ana bi jada shabaka."
+\v 6 Zaman humon amulu ze de, humon limu adad kebir min samaga, wa shabakat kan bi kasuru.
+\v 7 Humon nadi nas al fi murkab ashan bi ja saidu humon. Humon ja wa mala etnin murkab, hata humon ba katis.
+
+\v 8 Lakin Samaan Botrus, wokit huwo ayenu, waga tihit rukuba ta Yesua, kelimu, "Rowa min ana la anu ana zol kati, Rabuna.
+\v 9 Huwo kan bi ga istagarab wa kulu nas al kan ma huwo, fi gobudu samaga al humon shilu.
+\v 10 de kan dumu Yakub wa Yuhana, iyal ta Zebedee, al humon kan sabisabi ma Samaan. Yesua kelimu le Samaan, "ma ta kafo, la anu min hasa le gidam inta bi gobudu nas."
+\v 11 Wokit humon jibu murkab bara, humon sibu aye haja wa humon ruwa wara huwo.
+
+\v 12 Ja hasil wokit huwo kan fi wahid min medina, zol maliyan jengeli kan fi inak. wokit huwo ayenu Yesua, huwo denger wosa tuo wa asalu huwo, kelim, "Rabuna kan inta deiru, inta sala ana nedif."
+\v 13 bad dak Yesua amsugu iden tuo wa lemesu huw, kelimu, "Ana deiru. kede inta kun nedif. "nefsu zaman jengeli sibu huwo.
+
+\v 14 Huwo kelim le huwo kede ma wori le aye zol, lakin ruwa fi sika taki wa wori nefsa taki le kahin wa gedimu zebiha le nadafa taki, hasab awamir ta Musa, le shihada le humon."
+
+\v 15 Lakin al tegrir an huwo shetetu beit, wa nas kutar ja sawa ashan bi asuma le derasa tuo wa ashan bi aliju min ayanaat tomon.
+\v 16 Lakin bad marat huwo bi ruwa seli fi mahal al mafi fogo nas.
+
+\v 17 Wa kan hasil fi wahid yom huwo kan bi derisu, wa kan fi inak ferisieen wa mo alimeen ta ganuun geni inak humon kan ja min karia al baroa brao fi belad ta Jeiliel wa Yahudia, wa kaman min medina ta Urushelim. Guwa ta Rabuna kan fi ma huwo le aliju.
+
+\v 18 Hasa rujal tanin ja humon arufao zol al kan shelel fi birish, wa humon ayenu sika ashan bi dukalu huwo juwa fi gedam ta Yesua.
+\v 19 Humon ma ligo sika ashan bi dakalu huwo juwa la anu nas ketir, humon ruwa fok fi raas juwa wa nezil zol de tihit min telgim fi birish, fi nus ta nas, fi gidam ta Yesua.
+
+\v 20 Wokit Yesua ayenu iman tomon kelim, Insaan katiya taki afi.
+\v 21 "Al kataba wa Firiseen bada asalu, "De munu yau bi kelim farig? Munu bi agder afi katiya ila Allah brao?"
+
+\v 22 Lakin Yesua arufo afkar tomon sunu humon bi fekiru, huwo juwabu wa kelimu, "Lei intakum bi asalu kalam de fi guluub takum?
+\v 23 Yatu yau sahil ashn bi kelimu, 'Kataya taki afi wala bi kelimu gum fok wa amshi?'
+\v 24 Lakin de ashan intum bi arufu inu jena ta Insaan indu sultaan fi ard ashan bi afi kataya, Ana kelim le intum, 'Gum fok shilu firish wa ruwa le beit."
+
+\v 25 Nefsu wokit huwo gum fok fi gidam tomon wa shilu firish al huwo bi num fogo. Wa huwo ruwa le beit, bi mejido Allah.
+\v 26 Kulu waid kan istagarab wa Humon mejido Allah. Humon kan mala ma kafo, kelimu "Anina ayenu hajat ajib alele."
+
+\v 27 Bad hajat del hsil, Yesua ruwa bara min inak wa ayenu zol al ta limu darayib isim tuo Lawi geni fi rakuba ta limu darayib. Huwo kelimu le huwo, "tal wara tai.
+\v 28 Lawi gum fok wa ruwa wara tuo, sibu aye haja wara.
+
+\v 29 Wa Lawi amulu fi bet tou azuma kebir le Yesua nsa ketir ta limu darayib fi beit tuo azuma kebir le Yesua. kan fi inak nas ta limu darayib wa nas tanin al kan bi akulu fi tarbeza ma umon.
+\v 30 Lakin Firiseen wa kataba kana bi neg neg le talamiz, kelimu " Lei ita bi akulu wa ashrab ma nas ta darayib wa nas tanin katieen?
+\v 31 Yesua juwabu humon, "Nas al humon kwes ma der dictor; bes del al humon ayaniin.
+\v 32 Ana ma ja ashan bi nadi nas al nedifin le tuoba, lakin ashan bi nadi al katieen le tuoba."
+
+\v 33 Humon kelimu le huwo, "Talamiz ta Yuhana dayiman bi suum wa bi sel, wa talamiz ta firiseen bi amulu ze kaman. Lakin talamiz taki bi akulu wa bi asharab."
+\v 34 Yesua kelimu le humon, "Hal zol tani bi agder kutu nas fi maha iris sum wa aris lisa fi ma humon?
+\v 35 Lakin fi yom bi ja wokit aris bi shilu min humon, bad dak fi ayamat del humon bi sum.'
+
+\v 36 Wa Yesua kaman wonusu misaal le humon. "Mafi zol bi seretu gita gumash min jalabia al jedid wa bi rugaa ma gumash al gedim. Iza huwo amulu keda, huwo bi seretu jalabia al jedid, wa gita gumash min jalabia al jedid ma bi timu fi jalabia al gedim.
+
+\v 37 Ma zol bi kutu khamur al jedid fi boksa al gedim. iza huwo amulu ze de, khamur al jedid bi faga boksa wa bi dufugo wa boksa de bi karabu.
+\v 38 Lakin khamur al jedid lazim bi kutu fi boksa al jedid.
+\v 39 Mafi zol bad ma huwo ashirab khamur gedim der khamur jedid, la anu huwo kelim, 'Al gedim huwo kwes.'"
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Hasil fi Sabit Yesua kan mashi min mahal zira wa talamiz tuo kan bi gata ras ta sanabil, bein edenat tomon wa humon bi akulu sanabil.
+\v 2 Lakin bad min Firiseen kelimu, "lei intkum bi amulu haja al ma ganuuni fi yom Sabit?"
+
+\v 3 Yesua juwabu humon, kelimu, "Hal intum kulu kulu ma agara haja al Daud amulu wokit huwo kan zalan, huwo wa rijal al kan ma huwo?
+\v 4 Huwo ruwa le beit ta Allah, wa shilu al raigif ta tegdima wa akulu juzu wa kaman wodi juzu le rijal al ma huwo ashan bi akulu, hata lo kan huwo ganuuni le kahan ashan bi akulu.
+\v 5 "huwo kelimu le humon, "Jena ta Insaan huwo Rabuna ta Sabit
+
+\v 6 Hasil fi yom Sebit tani huwo ruwa le kenisa wa derisu nas inak. Kan fi rajil inak eden tuo al yemiin yabis.
+\v 7 Al kataba wa Firiseen kan bi ragebu huwo ashan bi ayenu hal huwo bi aliju fi yom Sabit, ashan humon bi ligo sabab le ishteki huwo.
+\v 8 Lakin huwo arufo sunu humo bi fekir wa huwo kelim le rajil al eden tuo yabis, "Gum fok, wa wogif ini fi nus ta kulu nas. "Fa rajil gum fok wa wogif inak.
+
+\v 9 Yesua kelimu le humon, "Ana asalu intum hal huwo ganuuni fi Sabit ashan bi amulu kwes wala batal, wala bi alagu haya wala bi demiru?" Fa
+\v 10 huwo ayenu le humon kulu wa kelimu le rajil, "Midu eden taki huwo midu, wa eden tuo kan tala tamum.
+\v 11 Lakin humon kan zalan wa humon wonusu le bad tomon an sunu humon bi amulu le Yesua.
+
+\v 12 Hasil fi ayamat tanin huwo ruwa le jebel ashan seli. Huwo istemir belel kulu fi sala le Allah.
+\v 13 Wokit kan nahar huwo nadi talamiz le huwo, wa huwo iktar etnashar min humon semi humon rusul.
+
+\v 14 Asma ta rusul kan Samaan (al huwo kaman Butros) wa aku tuo Andarauos, Yakub, Yuhana, Filipos, Bartilimaus,
+\v 15 Matta, Toma, Yakub jena ta halfi, Samaan al kan nadi gayur,
+\v 16 Yahuza jena ta Yakub, wa Yahuza al Iscarioti, al ja selim Yesua.
+
+\v 17 Yesua nezil ma humon min jebel wa wogif fogo mahal al sawa sawa ma talamiz tuo al ketir wa ma adad keir ta nas min Yahudia wa Uruselim wa min Suur wa Seida.
+\v 18 Humon ja asuma le huwo wa ashan bi aliju humon min ayanat. Nas al kan indu roho shirir kaman kan aliju.
+\v 19 Kulu nas al fi zahma hawil lemesu huwo la anu guwa le ilaj kan bi tala min huwo, wa huwo aliju humon kulu.
+
+\v 20 Huwo ayenu le talamiz tuo, wa kelimu, "Baraka le del al masakin, la anu malakut ta Allah de tomon.
+\v 21 Baraka le del al ja an hasa, la anu intum bi shaban. Baraka le del al bi kore hasa, la anu intum bi atako.
+
+\v 22 Baraka le del al nas bi akrah intum wa gesimu intum wa shitimu itakum, ashan jena ta Insaan.
+\v 23 Afarah fi yom dak wa kun murta, la anu intum endu ujura kebir fi sama, la anu judud tomon amulu le anbia bi nefsu teriga.
+
+\v 24 Lakin bi kun kab le intum al ganiyanin, la an intum kalas shilu taziya takum.
+\v 25 Woe le intum al shabanin hasa, la anu intum bi kun ja an baden. Woe le intum al bi atako hasa, la anu intum bi kun haznanin wa bi kore baden.
+
+\v 26 Woe le intum, al nas wonusu kwes takum, la anu de yau judud tomon amulu le anbia al kadabiin
+
+\v 27 Lakin ana kelim le intum del al bi asuma, hibu adu takum wa amulu kwes le del al bi akrah intum.
+\v 28 Bariko del al lanu intum wa seli le del al amulu intum batal.
+
+\v 29 Le de al nowuru inta fi yemin wodi le huwo tijs tani kaman. Iza zol shilu gamis, taki wodi le huwo bantalon kaman.
+\v 30 Wodi le kulu zol al asalu inta. Iza zol shilu haja taki, mata asalu huwo ashan bi rija le inta.
+
+\v 31 Ze ma intum der nas kede amulu le intum umalu takum kaman le humon.
+\v 32 Kan intum hibu bes nas al bi hibu intum, yatu faida yau le intum? La anu katein bi hibu del al bi hibu humon.
+\v 33 Kan intum amulu kwes bes le nas al amulu kwes le intum, yatu faida yau le intum? La anu hata katein bi amulu kaman.
+\v 34 Kan intum bes deyinu nas al intum bi itwaka humon bi dafa le intum, yatu faida le intum? hata katein bi deyinu le katein, ashan bi ligo nefsu gurush.
+
+\v 35 Lakin hibu adu takum wa amulu kwes le humon. Deyinu ma itwaka haja bi rijao wa ujura takum bi kun kebir wa intum bi kun iyal ta Allah al fok, la anu huwo nefsu ameen le nas al bi shokuru wa nas al batalin.
+\v 36 Kun rehim, ze ma abu taki huwo rehim.
+
+\v 37 Ma takum gata gadia, wa ma bi gatao gadia takum. Ma takum hukumu, wa bi hukumu itakum. Afi nas tanin, wa bi afi intakum.
+
+\v 38 Wodi wa bi wodi le intum. Al ketir bi asuru tihit, bi hizu ma bad wa ma bi dofugu fi guaa aki. La anu godoor al inta wodi bi wodi le inta, "
+
+\v 39 Wa huwo wori le humon misaal. "Hal zol amiyan bi agder gedimu zol amiyan? Kan huwo amulu, humon kulu ma bi waga fi hufura?
+\v 40 Tilmiz ma kebir min mualim, Lakin kulu zol kan timu tedrib bikun ze mualim tuo.
+
+\v 41 Le inta bi ayenu le gesh al fi ena ta aku taki lakin inta ma lahizu le kashab al fi ena taki?
+\v 42 Kefe inta bi kelim le aku taki, 'Aku, kede ana shilu gesh al fi ena taki, ' wa inta bi nefsak ma ayenu kashab al fi ena taki? Intakum al marai awel tala kashab bara min ena taki, wa inta bi ayenu kwes ashan bi tala gesh min ena ta aku taki.
+
+\v 43 La anu mafi shejera al kwes bi tala samar al batal, wa la fi shejera batal bi tala samar al kwes.
+\v 44 La anu aye shejera bi arufu ma shikil ta samar al bi tala. La anu ns ma bi limu Teen min shok, wa la humon bi limu enab min gaba.
+
+\v 45 Al insan al kwes min gelba tuo bi tala haja al kwes, wa insan al shirir min gelba al shirir bi tala haja al shirir. La anu al mala fi gelba yau kasam bi wonusu.
+
+\v 46 Le intum bi nadi ana, 'Rabuna, Rabuna,' wa intum ma bi ihteramu hajat al ana kelim?
+\v 47 Kulu zol al ja le ana wa asuma kelimat tai wa ihteramu, Ana bi wori le inta huwo ze sunu.
+\v 48 Huwo ze zol abinu beit, hafura tihit wata wa abinu asas fi hajer, wokit moyo ja, mala tija ta beit, lakin ma hizu, la anu kan abinu tamum.
+
+\v 49 Lakin zol al bi asuma kelimat tai wa ma bi ihteramu, huwo ze zol abinu beit fi wata bidon asas. Wokit moyo mala tija beit, tawali waga, wa kan waga tuo azim."
+
+\c 7
+\cl As-hah 7
+\p
+\v 1 Bad Yesua kulasu hajat kulu huwo kan kelimu fi adana ta nas, huwo dakalu fi Capernahum.
+
+\v 2 Hasa kadam ta khayid al mia al huwo bi ihteramu shidid, kan biga ayan wa gerib le mutu.
+\v 3 Wokit khayid asuma an Yesua, huwo rauslu shoyuuk ta Yahud le huwo ashan bi ja wa aliju kadam tuo.
+\v 4 Wokit huwo ja le Yesua, humon asalu huwo, gal, "Huwo bi istehik ashan inta bi amulu de le huwo,
+\v 5 la anu huwo bi hibu beled tanina, wa huwo yau abinu kenisa le anina."
+
+\v 6 Fa Yesua istemir fi sika tuo ma humon. Lakin huwo kan ma beid min bet, al rais ta kahana rasulu sabihat ashan bi kelim le humon, "Rabuna, ma ta tabu nefsa, la anu ana ma timu ashan inta bi ja tihit dul
+\v 7 . Le sabab de ana ana ma hasibu nefsa tai timu ashan bi ja le inta, Lakin bes kelimu kelima wa kadam tai bi aliju.
+\v 8 La anu ana zol al tihit sulta, ma asakir tihit ana. Ana bi kelim le de, 'ruwa,' wa huwo bi ruwa, wa le tani, 'taal,' wa huwo bi ja wa le kadam tai, 'amulu de wa huwo b alumu."
+
+\v 9 Wokit Yesua asuma keda, huwo kan isagarab le huwo, wa agelibu le jumhuur al bi ja wara tuo kelimu, "Ana bi kelim le intakum hata fi Israel ana ma ligo shikil imman de."
+\v 10 Wokit del al kan rasulu rija le bet, humon ligo al kadam kan biga kwes
+
+\v 11 Bad dak, Yesua ruwa le medina al ismu Nain, ma talamiz tou wa nas ketir ruwa ma huwo.
+\v 12 Ze ma hwo ja gerib le bab a medina, rajil al kan mutu talawu bara, jena al wahid le uma tou( al kan heya armala), wa nas ketir min media kan ma heya,
+\v 13 Wokit Rabuna ayenu heya, huwo kan biga ma heniya le heya wa huwo kelim le heya, "mata kore."
+\v 14 wa huwo ruwa wa lemesu taraf ta serir al fogo gesim, wa del al bi arufa wogif. Huwo kelim, "Ya shab, Ana kelim le inta gum.
+\v 15 "Zol al meit geni wa bada wonusu, wa Yesua wodi huwo le uma tuo.
+
+\v 16 Kafu gobudu humon kulu, wa humon istemir mejido Allah, kelimu, "Nebi kebir gum fi nus tanina" wa "Allah ayenu le nas tuo."
+\v 17 Akbar an Yesua shetetu fi kulu Yahudia wa kulu belad al gerib.
+
+\v 18 Talamiz ta Yuhana wori le huwo an hajat del kulu.
+\v 19 Wa Yuhana nadi etnin min talamiz tuo wa rasulu humon le Rabuna ashan bi kelim, "Hal inta yau wahid al jayi, wala kede anina intezir tani?"
+\v 20 Wokit humon ja gerib le Yesua, al rajil da kelimu, "Yuhana al mamdan rasulu anina ashan bi kelimu le inta, 'Hal inta yua wahid al jayi, wala kede anina intezir tani?'"
+
+\v 21 Fi zaman dak huwo aliju nas min ayanaat wa waja wa aruwah al sherir, wa huwo wodi le nas al amiyanin ashan bi ayenu.
+\v 22 Yesua juwabu wa kelimu le humon, "Bad ma intakum ruwa fi sika takum, wori takum le Yuhana haja al intum ayenu wa intum asuma. Amiyanin bi ayenu, abu keringe bi dowuru, jengeli bi ga nedif, atarasa bi asuma, nas al mutu gowumu tani le haya, wa nas al muhtajin wori le humon kabar al kwes.
+\v 23 Zol la ma wogif amin fogo ana ashan amayiel tai huwo mubarak."
+
+\v 24 Bad marasulat ta Yuhana ruwa, Yesua bada kelim le jumhuur an Yuhana, "Sunu al intum ruwa ayenu fi sahara? boos bi hariko ma hawa?
+\v 25 Lakin sunu intum ruwa ayenu? Insan libisu gumash nayim? Ayenu, del al libisu gumash al gali wa bi geni fi beit ta melek.
+\v 26 Lakin sunu intakum ruwa ayenu? Nebi? Nam, Ana kelimu le inta, wa aktar min nabi
+
+\v 27 De yau al katibu an huwo, 'Ayenu, Ana rasulu marasla gidam wusa tai fi nus ta del al weledu min mara, al bi sala sika gidam taki.
+\v 28 Ana kelim le inta, fi nus ta del al moludin min mara mafi al kebir min Yuhana. Lakin al suker fi malakuut ta Allah huwo kebir min huwo."
+
+\v 29 (Wokit kulu nas asuma keda, ma zol ta limu darayib, humon alinu inu Allah huwo adeel, la anu humon amido ma mamudia ta Yuhana.
+\v 30 Lakin al feriseen wa Yahudin ta ganuun aba kalam ta Allah le nufus tuomon, la anu humon ma amidu humon biwasat Yuhana.)
+
+\v 31 "Bi sunu ana bi karinu nas ta jiel de? Humon bi beinu kef?
+\v 32 Humon ze iyal al bi alabu fi mahal suk, bi nadi bad tomon wa kelim, 'Anina afuku le intum sufara intum, ma argus Anina guna guna ta bika, intum ma kore,'
+
+\v 33 La anu Yuhana al mamadan mabi akulu regif wa ma bi asurubu khamur, wa intum kelim, Huwo indu shetan,'
+\v 34 Jena ta insan ja akulu wa asurubu, wa intum kelim, 'Ayenu, huwo akal wa zol sugurugy, sabi ta nas ta limu darayib wa katieen!
+\v 35 Lakin hikma beriru ma kulu iyal ta heya."
+
+\v 36 Wahid min al feriseen rahibu Yesua ashan bi akulu ma huwo. bad Yesua dakulu fi bet ta ferisee, geni fi tarabeza le akil.
+\v 37 Kan fi inak mara fi medina heya kan kati. Wokit heya arufu inu heya kan fi tarabeza fi bet ta ferisee, heya jibu gizaza ta riha.
+\v 38 Ze ma heya wogif wara tuo gerib le koren tuo, bi kore, heya bada nedifu koren tuo ma dumu, wa heya masa humon ma shar ta ras wa heya bosu koren tuo wa masa ma riha.
+
+\v 39 Wokit Feriseen al rahibu Yesua ayenu kida, huwo fekir fi nefsu, kelim, "Kan zol de kan nebi, huwo bi arufo munu wa yatu shikil ta mara al huwo bi lemesu, al heya kati.
+\v 40 Yesua juwabu wa kelim le huwo" Samaan, Ana indu haja le inta. "Huwo kelim "kelima, Moalim!"
+
+\v 41 Yesua kelimu, "Kan fi zol tani ta deinu gurus indu etnin nas al deinu wahid indu kumsumia, wa tani indu kamisin.
+\v 42 Wokit humon ma agder dafa le huwo, huwo afi humon kulu. Ashan kida, munu min humon bi hibu huwo ketir?"
+\v 43 Samaan juwabu wa kelim, "al afi ketir." Yesua kelim le huwo, "Inta hukumu sah."
+
+\v 44 Yesua gelibu le mara wa kelimu le Samaan, "Inta ayenu mara de. Ana dakalu fi beit taki. Inta ma wodi le ana moyo le koren tai, Lakin heya kasulu koren tai ma moyo ena tuo wa masa ma shar tuo.
+\v 45 Intum ma wodi le ana gubla, lakin min zaman al ana ja heya ma wogif gubla le koren tai.
+
+\v 46 Intum ma masa koren tai ma zeit, lakin heya masa koren tai ma riha.
+\v 47 Ashan keda Ana kelimu le intum, kataya ta heya al ketir, afi_ la anu heya hibu ketir. Lakin al afi soker, huwo hibu soker."
+
+\v 48 Wa huwo kelimu le heya, "kataya taki afi.
+\v 49 "Del al geni sawa fi tarbeza bada kelim fi nufus tomon, "De munu hata bi afi kataya?"
+\v 50 Fa Yesua kelim le mara, "Iman taki kalisu inta ruwa fi salam,"
+
+\c 8
+\cl As-hah 8
+\p
+\v 1 Hasil seri bad dak Yesua bada safir hawli mudun al barawu barawu wa belad, bi beshiru wa alinu al kabar kwes an malakuut ta Allah. Al etnashar kan ma huwo,
+\v 2 wa kaman mara al aliju min aruwa al shirir wa ayanaat: Mariam al bi nadi Majdeliya, al saba shayatiin turuju bara min heya,
+\v 3 Yuna, mara ta Kozi, wokil ta Herodus; wa Susanna; wa tanin ketir al humon, bi akdim ihteyajat min amuwal, tomon.
+
+\v 4 Wokit nas ketir kan limu, wa nas kan jayiin le humon min medina, huwo wori misaal: "
+\v 5 Al muzari ruwa le zara zira tuo. Ze ma huwo zara, tanin waga taraf sika wa kan dusu ma kura, wa tiuur ta sama akulu.
+\v 6 Tanin waga fok hajer, wa ze ma huwo raba fok, huwo nashif bara, ashan huwo ma indu rutuba.
+
+\v 7 Tanin waga nus shok, wa shok raba fok sawa ma bizira kangu huwo.
+\v 8 Lakin tanin waga fi turab al kwes wa tala samar al kan aktar min mia." Bad Yesua kelim hajat del, huwo nadi, "Al indu etnin adana kede huwo asuma."
+
+\v 9 Talamiz tuo asalu huwo mana ta misaal de sunu.
+\v 10 Huwo kelim, "marafa ta sir ta malakuut ta Alllah wodi le intum, lakin le tanin Ana bi wonsu ma misaal, ashan hata humon bi ayenu ze ma bi ayenu, hata humon bi asuma ze humon ma bi fahim.'
+
+\v 11 Hasa de yau mana ta misaal: Al bizira huwo kelimu ta Allah.
+\v 12 Wahid al waga fi sika humon al asuma, lakin shitan ja wa shilu bara al kelima min gelba tomon ashan humon ma bi amin wa bi kalis.
+\v 13 Wahid al waga fi hajer humon yau al wokit asuma kelima, humon gabilu ma fara. Lakin humon ma indu irig; humon bi amin le fatra besid, wa fi zaman ta tajarib humon bi waga.
+
+\v 14 Al bizira al waga fi nus ta shok de yau nas al asuma kelima, lakin humon ruwa fi sika tomon, kangu humon ma humum ta haya gena tuo wa hajat ta dunia ta haya, wa smar tomon ma nigitu.
+\v 15 Lakin al bizira al waga fi turab al kwes, del al asuma kelima ma gelba al nedif wa ma gelba kwes, wa bi tala samar ma subur.
+
+\v 16 Ma fi zol bi wala lamba wa bi kati ma gufa aw kutu tihit serir. Lakin huwo bi kutu fok ashaan kul zol al dakalu bi ayenu nur.
+\v 17 La anu mafi haja al dusu ma bi kun maruf, wa ma haja sir al ma bi bi kun maruf wa bi ja fi nur.
+\v 18 Fa asuma tamum, le wahid al huwo indu ketir bi wodi le huwo, lakin le wahid al ma indu, hata al huwo bi fekir huwo indu bi shilu bara min huwo."
+
+\v 19 Bad dak uma tuo wa akuwana ja le huwo, lakin humon ma agder ja gerib ma huwo la anu nas ketir.
+\v 20 kan kelimu le huwo, "uma taki wa akuwana taki wogif bara, der ayenu inta.
+\v 21 "Lakin Yesua juabu wa kelimu le humon, "uma tai wa akuwana tai humon al bi asuma kelima ta Allah wa bi amulu ma huwo."
+
+\v 22 Hasa wahid yom huwo dakalu fi murkab ma talamiz wa huwo kelimu le humon, "Kede anina ruwa le tija tani ta bahar. "Humon bada ruwa.
+\v 23 Lakin ze ma humon bi ruwa huwo nuum. hawa shedid ja fi bahar, wa murkab tomon kan maliyan ma moyo, wa humon kan fi katar.
+
+\v 24 Bad dak talamiz ta Yesua ja le huwo wa goumu huwo fok, kelim "Saeed! Saeed! Anina bi mutu!" Huwo gum wa intehir al hawa wa moyo, wa humon wogif, wa kan fi hudu.
+\v 25 Bad dak huwo kelimu le humon "Wenu imaan takum?" Lakin humon kan kafo wa mustagarabin, wa humon asalu badon tomon, "De biga munu ze de, al huwo bi ameru hawa wa moyo, wa humon bi ihtaram?"
+
+\v 26 Humon ruwa le beled ta Caisaria, al mugabil Jeilel.
+\v 27 Zaman Yesua wogif fi ard, huwo kan gabil ma rajil tani min medina huwo indu shayateen. le zaman towel huwo ma lebisu gumsh, wa huwo ma bi geni fi juwa lakin fi nus ta turubat.
+
+\v 28 Zaman huwo ayenu Yesua, huwo kore wa waga tihit gedam huwo wa huwo kelimu ma sout fok, "Inta malu ma ana, Yesua, jena ta Allah al fok? Ana bi asalu inta, ma ta azibu ana."
+\v 29 La anu Yesua amiru roho al ma nedif ashan bi tala bara min rajil. La anu zman ketir huwo kan shilu mosuliya ta huwo, wa sala huwo kan robutu ma genzir wa hubal wa tihit herasa, huwo kan bi gata genzir wa bi sugu ma roho al shierir le sahara.
+
+\v 30 Bad dak Yesua asalu huwo, "Isim taki munu?" Huwo juabu, "Legion," la anu shayateen ketir kan dakalu fogo huwo.
+\v 31 Humon istemir asalu huwo kede ma rasulu humon le hawiya.
+
+\v 32 Wa kan inak kodoroof ketir bi akulu fogo Jebel. Al shayateen asalu huwo ashan bi sibu humon ruwa fogo, wa huwo rudu le humon.
+\v 33 Fa shayateen tala bara min al rajil wa ruwa le kodoroof, wa humon tala seri le bahar wa kangu humon.
+
+\v 34 Wokit del al bi harisu kodoroof ayenu al hasil, humon jere wa wori fi medina wa beled.
+\v 35 Nas ruwa ashan bi ayenu al hasil, w a humon ja le Yesua wa ligo zol al shayateen tala min huwo. huwo kan geni fi kura ta Yesua, libisu wa huwo kwes fi muuk tuo; wa humon kan bi kafu.
+
+\v 36 Bad dak del al ayenu wori le humon kef rajil al idu shayateen aliju.
+\v 37 Yala kulu nas ta beled ta Jederein asalu Yesua ashan bi ruwa min humon, la anu kof kebir kan amsuku humon, Fa huwo dakalu fi murkab ashan humon bi rija wara.
+
+\v 38 Zol al shayateen tala min huwo asalu huwo ashan bi sibu ruwa ma humon, lakin Yesua rasulu huwo, kelimu,
+\v 39 Rija le beled taki wa gedimu hisab kamil an haja al Allah amulu le inta, "Al rajil ruwa fi sika tuo, alinu fi medina kulu sunuYesua amulu le huwo.
+
+\v 40 Wokit Yesua rija, al jumhuur rahibu huwo, la anu humon kulu bi estena huwo.
+\v 41 Rajil kan ismu Yairus, wahid min giyadad ta majma, ja wa waga tihit fi kura, ta Yesua, wa huwo asalu huwo ashan bi ja fi bet tuo
+\v 42 la anu biniya tuo al wohid, biniya ta etnashar sena, kan bi mutu. ze ma Yesua fi sika, al jumhuur ta nas amulu zahma le huwo.
+
+\v 43 Mara kan fi inak al heya kan indu nezif le etnasar sena wa heya karabu gurush kulu wa ma bi agder aliju ma aye zol.
+\v 44 Heya ja bi wara Yesua wa abisu taraf ta gumash tuo, wa nefsu zaman nezif ta heya wogif.
+
+\v 45 Yesua kelimu, "De kan munu al lemesu ana?" Wokit nas kulu anguru, Butrous kelimu, "Saeed, nas ketir jambu taki wa humon kulu bi asuru inta."
+\v 46 Lakin Yesua kelimu, "Zol tani lemesu ana, La anu ana arufu inu guwa tala min ana."
+
+\v 47 Zaman mara de ayenu inu heya ma bi agder dusu nefsa, heya ja ma kafu wa waga tihit gedam huwo. fi gedam ta kulu nas heya alinu sabab al heya lemesu huwo wa kef heya tawali ligo ilaj.
+\v 48 Bad dak huwo kelimu le heya, "Biniya, iman taki kutu inta kwes. Ruwa ma salam."
+
+\v 49 Wokit huwo kan lisa bi wonusu, zol tani ja min mosliin ta majma kelim, "Jena taki mutu. ma ta tabu mualim ketir."
+\v 50 Lakin zaman Yesua asuma keda, huwo juabu Yairus, "ma ta kafu; bes amin, wa heya bi aliju,"
+
+\v 51 Zaman huwo ja le bet huwo ma sibu zol kede dakalu ma huwo, illa Butros wa Youhana wa Yakub, wa abu ta jena wa uma tuo.
+\v 52 Hasa kulu nas kan haznanin le heya, lakin huwo kelimu, "ma takum kore; heya ma mutu lakin heya nuum."
+\v 53 Lakin humon atako le huwo, la anu humon arufu heya mutu.
+
+\v 54 Lakin huwo amusuku heya min eden wa nadi, kelimu "jena, gum fok!"
+\v 55 Roho ta heya rija, wa heya gum fok tawali. Huwo amiru humon ashan jibu le heya haja ta akulu.
+\v 56 Abuhat ta heya kan mustagarabin, lakin huwo amiru humon kede ma wori le aye zol haja a hasil.
+
+\c 9
+\cl As-hah 9
+\p
+\v 1 Huwo nadi al etnashar sawa wa wodi le humon guwa wa sultan ashan i turuju bara kulu shayateen wa bi aliju ayanaat.
+\v 2 Huwo rasulu humon bara ashan bi beshiru al malakuut ta Allah wa aliju al ayan.
+
+\v 3 Huwo kelimu le humon, "ma ta shilu fi safar taki__wele asaya, ele shenta, wele reqif, wele gurush, wa gumsh ziyada.
+\v 4 Aye bet al intum dakalu fogo, geni takum inak lahadi intum ruwa.
+
+\v 5 Aye bet al intum dakalu ma rahibu intum sibu bet de, nedifu takum gubar ta kura takum ka shuhuda le humon."
+\v 6 Bad dak humon futu wa ruwa min bilad, bi beshiru al injil wa ilaju fi kulu makan.
+
+\v 7 Hasa Herudus al rais asuma kan, an kulu al ge hasil wa huwo kan kafu, la anu kan juzu min nas kelimu inu Youhana gum min al mutu,
+\v 8 wa tanin kelimu inu Elia zahir, wa lisa tanin kelimu inu wahid min anbia al ta zaman gum.
+\v 9 Herudus kelimu,.'Ana gata ras ta Youhan. De munu al ana bi asuma hajat an huwo?" Wa huwo hawil ashan bi ayenu huwo
+
+\v 10 Zaman rusul rija, humon kelimu le huwo kulu hajat humon amulu. Yala huwo shilu humon ma huwo, wa humon ruwa beid le medina isim tuo Bethsaida.
+\v 11 Lakin zaman jumhuur asuma keda humon ruwa wara tuo. Huwo rahibu humon wa wonusu le humon an malakuut ta Allah, wa huwo aliju del al muhtaj ilaj.
+
+\v 12 Hasa yom kan ja biga le nihya, wa al etnashar ja le huwo wa kelimu, "Rasulu al jumhuur del kede ruwa le hawile beled ashan bi ligo mahal nuum wa akil, la anu mahal de gaba,
+\v 13 "Lakin huwo kelimu le humon, "Intum wodi takum le humon haja ashan humon bi akulu. "Humon kelimu, "Anina ma endu aktar min kamsa reqif wa etnin samaga__wa illa anina bi ruwa wa ishteri akil le nas del kulu."
+\v 14 (Fi inak kamsa alf rajil.) Huwo kelim le talamiz tuo, "Kede humon geni tihit fi mujmu kamsiin kamsiin."
+
+\v 15 Fa humon amulu de, wa kutu nas geni tihit.
+\v 16 Shilu kamsa reqif wa etnin samaga, huwo ayenu fok le sama, huwo bariko humon wa kasuru suker suker, wa huwo wodi le talamiz ashan gesimu le jumhuur.
+\v 17 Humon kulu akulu wa shabanin, wa kan al fadolo limu fok etnashar gufa al kasuru sukeriin.
+
+\v 18 Huwo hasil wokit Yesua kan bi seli ma nefsa tuo, talamiz kan ma huwo. Huwo asalu humon, kelimu, "jumhuur de bi kelimu ana munu?"
+\v 19 Humon juabu, "Youhana al mamadan. Lakin tanin kelimu Elia, wa tanin kelimu inu wahd min anbiya ta zaman gum,"
+
+\v 20 Bad dak huwo kelim le humon, "Lakin intakum bi kelimu ana munu?" Butrous, juabu "Al Mesih ta Allah.
+\v 21 Lakin huwo anziru humon shidid ashan ma bi wori le aye zol,
+\v 22 gali "jena ta insan bi tabu ma hajat ketir wa bi abawu ma shiyuuk wa rais ta abunat al mosul wa kataba wa huwo bi katulu wa fi yom nimira talata bi gum."
+
+\v 23 Bad dak hwo kelimu le humon kulu, "Aye zol der ja le wara ana, huwo lazm bi anguru nefsa tuo wa arfa selib tuo kulu yom wa ja wara ana.
+\v 24 Al bi hafizu haya tuo huwo bi fagidu, lakin al bi fagidu haya tuo ashan ana bi hafizu.
+\v 25 Sunu yau kwes le zol kan rebehu dunia kulu, wa fagidu haya tuo?
+
+\v 26 Aye zol al indu fadia le ana wa le kelimat tai, Ibni al insan bi indu fadia wokit huwo ja fi mejid tuo wa mejid al ta abu wa al malaykat al kudusiin.
+\v 27 Lakin ana kelim le intum al hagiga, fi juzu tanin wagifin ini humon ma bi jeribu mutu gubaal humon ayenu malakuut ta Allah."
+
+\v 28 Hasa biga tamania yom bad Yesua kelimu kelimat del, huwo shilu ma huwo Butruos wa Youhana wa Yakub wa ruwa fok le jebel le sala.
+\v 29 Ze ma kan bi seli, wosa tuo kan geiru, wa gumash tuo tala abiyat.
+
+\v 30 etnin rijal kan bi wonusu ma huwo, Musa wa Elia,
+\v 31 humon zahir fi mejid, wonus ma huwo an ruwa tuo, al huwo kan der kalasu fi Uruselim.
+
+\v 32 Hasa Butruos wa del al kan ma huwo humon kan bi num, lakin zaman humon gum, humon ayenu mejid tuo wa etnin rijal al kan wogif ma huwo.
+\v 33 Ze ma humon bi ruwa min Yesua, Butruos kelimu le huwo, "Saeed, huwo kwes le anina ashan bi kun ini. Kede anina sala talata rakuba, wahid le inta, wahid le Musa, wa wahid le Elia."(Huwo ma arufo sunu kan huwo bi kelim.)
+
+\v 34 Ze huwo kan bi wonusu, sihab ja wa kati humon, wa humon kan kafo ze humon dakalu fi sihab.
+\v 35 Sout tala bara min al sihab, kelim, "De yau jen tai, al wahid al iktaru; asuma, le huwo."
+\v 36 Zaman sout wonusu, Yesua kan bi ga barwo. Humon askut wa ma kelimu del al inak aye haja al humon aynu.
+
+\v 37 Fi yom tani, zaman humon nezil min jebel, nas ketir limu ma huwo.
+\v 38 rajil min al jumhuur kore, kelimu, "Moalim, Ana bi asalu inta ayenu le jena tai la anu huwo jena tai al wahid.
+\v 39 Inta ayenu roho shilu masulia tuo wa huwo bi kore bes faja; bi juru juru huwo biga buzak bi tala min kasma tuo. huwo ma bi sibu huwo wa bi jarhu huwo batal.
+\v 40 Ana asalu talamiz taki ashan bi turuju bara, lakin humon ma agder."
+
+\v 41 Yesua juabu wa kelim, "Intum al ger mominin wa jiel al meilu, zaman godoor sunu ana bi kun ma intum wa ana bi tabe ma intum? Jibu jena taki ini.
+\v 42 "Zaman weled kan jayi, al shitan jada huwo tihit wa hizu huwo ma juru juru. Lakin Yesua intehir roho al waskan wa aliju al weled, wa rija huwo wara ta abu tuo.
+
+\v 43 Bad dak humon kulu kan istagarab min kebir ta Allah. Zaman humon kulu kan mustagarabin min hajat kulu al kan huwo bi amulu, huwo kelim le talamiz,
+\v 44 "Kede kelimat dakalu fi juwa adana takum: Al ibni al insan bi kabasu fi eden ta rijal."
+\v 45 Lakin humon ma fahimu asuma wonusa de. huwo kan dusu min humon, ashan humon ma bi arufo mana tuo, wa hata alan humon kan kayifiin ashan bi asalu wonusa de,
+
+\v 46 Fa munakashat bada fi bein tumon ann yatu min humon bikun kebir.
+\v 47 Lakin Yesus, arufo, fikira ta gelba tomon, huwo shilu jena soker wa kutu fi jambu tauo
+\v 48 wa kelm le humon, "Al bi rahibu jena fi isim tai, huwo rahibo ana; wa al bi rahibo ana rahibo al rasulu ana, La anu al soker fi nus takum kulu huwo yau kebir."
+
+\v 49 Yuhana juabu, "Mo alim, anina ayenu zol tani bi turuju aruwa shirir ma guwa fi isim taki wa anina abusu huwo, la anu humon tabe le nina. Yesua juwabu
+\v 50 ma takum abusu huwo, "la anu al ma ded intum huwo ma intum."
+
+\v 51 Wokit ayam biga gerib le ashan bi shilu fok, huwo kutu wusa tuo le ruwa le Uruselim.
+\v 52 Huwo rasulu marasulat gidam, wa humon ruwa wa dakalu fi beled ta Samiria al saleh ashan bi jahizu hajat kulu le huwo.
+\v 53 Lakin nas al inak ma rahibo huwo la anu huwo kutu wusa tuo le uwa le Uruselim.
+
+\v 54 Zaman talamiz Yakub wa Yuhana ayenu keda, humon kelimu "Rabuna, ita der anina kede amiru nar kede ja tihit min sama wa demiru humon?"
+\v 55 Lakin huwo agelibu wa wobiko humon,
+\v 56 wa humon ruwa le beled tani
+
+\v 57 Ze ma humon kan bi ruwa fi sika, zol tani kelim le huwo, "Ana bi ruwa wara ita fi ae mahal ita bi ruwa.
+\v 58 "Yesua juwabu le huwo, "Sa alib indo hufura, wa tiyuur fi sama indo biyuut, lakin Jena ta Insan ma indo mahal bi fogo ras tuo."
+
+\v 59 Bad dak huwo kelimu le tani, "tal wara ana. "Lakin huwo kelim, "Rabuna, awel sibu ana ruwa dofonu abu tai."
+\v 60 Lakin huwo kelim le huwo, "sibu al meiteen dofonu meit tomon. Lakin ze ma le inta ruwa wa alinu malakuut ta Allah."
+
+\v 61 Fa zol tani kelimu, "Ana bi ruwa wara inta, Rabuna, lakin awel kede ana selimu del al fi bet tai."
+\v 62 Yesua juwabu le huwo, "Mafi bi kutu eda tuo fi molodo wa ayenu wara bi amfa fi malakuut ta Allah."
+
+\c 10
+\cl As-hah 10
+\p
+\v 1 Hasa bad hajat del, Rabuna azilu sabein tanin, wa rasulu humon bara etnin etnin gidam tuo le kulu medina wa mahal al huwo bi nefsa tuo kan bi ruwa fogo.
+\v 2 Huwo kelimu le humon, "Al hasad ketir, lakin nas ta shokol besid. Ashan keda asalu Rabuna ta hasad ashan bi rasulu nas ta shokol le hasad.
+
+\v 3 Ruwa fi sika taki. Ayenu, Ana rasulu intum ze koruf fi nus ta zi ab.
+\v 4 Ma ta kum shilu shenta ta gurush, aw shenta ta safar, wa gizmat, wa ma takum selimu aye zol fi sika.
+
+\v 5 Aye bet intum dakalu, awel kelim,'Salam kede kun fi bet de!'
+\v 6 Kan zol ta salam fi inak, salam taki bi kun fogo huwo, lakin kan ma fi huwo bi rija le inta.
+\v 7 Geni fi nefsu bet de, akulu wa asurubu haja al humon wodi, la anu al amil bi istahik ujura. Ma takum doworu min bet le bet.
+
+\v 8 Aye medina al intum dakalu, wa humon rahibo intum, akulu haja humon jahizu gidam taki
+\v 9 wa aliju al ayan al fi inak. huwo kelimu le humon, Malakuut ta Allah ja gerib le intum.'
+
+\v 10 Aye zaman intum dakalu medina wa humon ma rahibu intum, ruwa bara le sika wa kelimu,
+\v 11 'Hata gubar ta medina takum al amusuku fi kura tanina anina nedifo ded intum! Lakin arufu kede: Al malakuut ta Allah biga ja grib.
+\v 12 Ana kelim inu fi yom ta hukum huwo bi kun kwes le Sodom min al bi kun le medina dak.
+
+\v 13 Bi kun kab le inta, ya Corizin Bi kun kab le inta, ya beit Seida! Lo guwa al kan amulu le intum kan amulu fi Sur wa Seida, humon kan tub min zaman, gayidin fi keys wa rumaat.
+\v 14 Lakin huwo bikun ahsen ihtimal le Sura wa Seida fi wokit ta hukum aktar min al le inta.
+\v 15 inta Capernahum, inta bi fekir inta bi arufau le sama? La, inta bi jibu tihit le gubuur.
+
+\v 16 Al wahid al bi asuma le itakum bi asuma le ana, wa wahid al aba itakum aba ana, wa al wahid al aba ana aba al wahid rasulu ana."
+
+\v 17 Al sebeyiin rija ma farah, kelim "Rabuna, hata al shayateen denger le anina fi isim taki."
+\v 18 Yesua kelim le humon, "Ana kan bi ayenu shetan bi waga min sama ze saga.
+\v 19 Ayenu, Ana wodi le intum sulta ashan bi dusu dabayib wa agariib, wa guwa fok le adu wa ma fi haja bi awugu intum.
+\v 20 fa keda ma takum afrah bes, inu al aruwah bi denger le intum, lakin afrah ketir inu isim takum katibu fi sama."
+
+\v 21 Fi nefsu zaman huwo afrah ketir fi roho, wa kelim, "Ana mejido inta, Rabana abu ta sama wa ard, la anu inta dusu hajat del min fihim ta hakim wa zahir le del al humon beliteen, ze iyal sokeriin. Nam, Abu, la nu huwo kan farah fi gidam taki.
+
+\v 22 Kulu hajat selimu le ana min abu tai, wa ma fi zol bi arufo al Ibin illa Abu, wa mafi zol bi arufo Abu illa al Ibin wa del al huwo iktaru ashan bi zahiru le humon."
+
+\v 23 Bad dak huwo gelibu le talamiz wa kelimu le humon barwo, "Baraka le del al humon ayenu hajat al intum ayenu.
+\v 24 Ana kelim le intum, anbia ketir wa muluk indu nia ashan bi ayenu hajat del, al intum ayenu wa humon ma ayenu, wa ashan bi asuma hajat del al intum bi asuma, wa humon ma asuma."
+
+\v 25 Zol ta ganuun wogif fok ashan bi jeribu huwo, kelimu "Mo alim, sunu ana bi amulu ashan bi ligo haya al abadiya?'"
+\v 26 Yesus kelimu le huwo, "Sunu yau katibu fi ganuun? Inta bi agara huwo kef?"
+\v 27 Huwo juabu wa huwo kelimu, "Inta bi hibu, Rabuna Allah taki ma kulu gelba taki, ma kulu nefsa taki, ma kulu guwa taki, wa ma kulu fekira taki, wa jeraan taki ze nefsa taki,
+\v 28 Yesus kelimu le huwo, "Ita juabu saa. Amulu keda, wa ita bi ish."
+
+\v 29 Lakin niya tuo ashan bi beriru nefsa tuo, kelimu le Yesua, "Munu yau jeraan tai?"
+\v 30 Yesua juabu huwo wa kelimu, "Zol tani kan bi ruwa min Uruselim le Ariha. Huwo waga fi nus ta haramiya, agella min huwo hajat tuo kulu, wa dugu huwo, wa sibu huwo bein haya wa mutu.
+
+\v 31 Bi sutfa abuna tani kan mashi bi sika dak, wa zaman huwo ayenu huwo, huwo ruwa bi sika tani.
+\v 32 Lawi kaman, zaman ja le mahal wa ayenu huwo, ruwa bi sika tani.
+
+\v 33 Lakin Samiri, musafir, ja le mahal. Zaman huwo ayenu huwo, huwo kan hariik ma hiniya.
+\v 34 Huwo ja le huwo wa masa jarah tuo, kubo zeit wa merisa fogo. Huwo arfa huwo fi himar tuo, wa jibu huwo fi mushtesfa, wa ayenu wara tuo.
+\v 35 Yom al tani huwo shilo etnin denar, wa dafa le sidu mahal, wa kelim, 'Ayenu wara tuo, wa aye haja al ita amulu ziyada, kan ana rija, ana bi dafa le ita.
+
+\v 36 Yatu min talata ita bi fekir kan jeraan le huwo al waga fi nus ta haramiya?"
+\v 37 Huwo kelim, "Al wahid al beinu rahma le huwo. "Yesua kelim le huwo, "ruwa wa amulu ze de."
+
+\v 38 HasaZe ma humon kan musafiriin, huwo dakalu fi beled tani, wa mara tani isimu Martha rahibo huwo fi juwa ta heya.
+\v 39 Heya indu ukut isimu Mariam, al geni fi kura ta Rabuna ashan bi asuma kelimat tuo.
+
+\v 40 Lakin Martha kan moshkul ma jahizu akil. Heya ja le Yesua wa kelim, "Rabuna, inta ma bi fekir ukut tai sibu ana barwo fi shokul? Ashan keda wori le heya ashan bi saadu ana."
+\v 41 Lakin Rabuna juwabu wa kelim le heya, "Martha, Martha, inta bi kafu wa zalan min hajat ketir,
+\v 42 lakin bes wahid haja yau mohim. Mariam azilu haja al kwes, al ma bi shilu min heya."
+
+\c 11
+\cl As-hah 11
+\p
+\v 1 Hasil fi wahid yom inu Yesua kan bi seli fi mahal tani. Wokit huwo kan kalasu, wahid min talamiz tuo kelim le huwo, "Rabuna, derisu anina salawat ze ma Yuhana derisu talamiz tuo."
+
+\v 2 v2 Yesua kelim le humon, "wokit intum bi seli kelim takum, 'Abu, isim taki kede kun kuduus. Kede malakuut taki ja.
+
+\v 3 Wodi le nina rigif ta kulu yom.
+\v 4 Affi kataya ta nina, ze anina bi affi al amulu bataal le nina. Ma ta shilu anina fi tejiriba.'"
+
+\v 5 Yesua kelim le humon, "Munu min intum indu sabi wa bi ruwa le huwo fi nus belel, wa kelim le huwo, "Sabi, deinu le ana talata rigif,
+\v 6 sabi tai ja bes min sika, wa ana ma indu haja ashan bi wodi gidam tuo'?
+\v 7 Bad dak al fi juwa huwo juwabu huwo kelim, 'Ma ta tabu ana. Bab kalas gofulu, wa iyal tai, ma ana, fi serir. ana ma bi agder gum fok wa wodi rigif le inta.'
+\v 8 Ana kelim le inta, hata huwo kan ma gum fok wa wodi le inta rigif ashan inta sabi tuo, lakin ashan inta istemir asalu, huwo bi gum fok wa bi wodi le inta rigif ketir ze inta der.
+
+\v 9 Ana kaman kelim le intum, asalu bi wodi le intum; fetisu, wa ita bi ligo; dugu, wa bi fatauo le intum.
+\v 10 La anu kulu zol al bi asalu bishilu; wa al bi fetisu bi ligo; wa al bi dugu, bi fatau le huwo.
+
+\v 11 Yatu abu fi nus takum, kan jena tuo asalu samaga, bi wodi le huwo debeba bidal samaga?
+\v 12 aw kan huwo asalu beida, bi wodi le huwo agarab?
+\v 13 Ashan keda iza kan intum al ashrar arufu wodi hadia kwes le iyal takum, godoor sunu Abu al min sama bi wodi Roho al Kuduus le del al asalu huwo?"
+
+\v 14 Hasa Yesua kan bi truju bara shayateen al kan atrash. zaman shitan ruwa bara, zol al kan atrash wonusu, wa kan jumhuur mustagarab.
+\v 15 Lakin juzu ta nas kelimu, "Ma Beelzebul, hakim ta shayateen, huwo bi turuju bara sahyateen."
+
+\v 16 Tanin jeribu huwo wa asalu min huwo alama min sama.
+\v 17 Lakin Yesua arufu afkar tomon wa kelim le humon, "Kulu mumlaka gasimu fi nefsa tuo bi demiru, wa beit al gasimu fi nefsa tuo bi waga.
+
+\v 18 Iza shetan gasimu fi nefsa tuo kef malakuut tuo bi wogif? La anu intum kelim Ana turuju shitan bara bi wasat Beelzebul.
+\v 19 Iza ana turuju shayateen bi wasat Beezebul bi wasat, munu nas al takum bi turuju humon bara? La anu ashan de humon bikun guda takum.
+\v 20 Lakin iza ana turuju shayateen bi iden ta Allah, fa malakuut ta Allah ja le intum.
+
+\v 21 Zaman zol gowi al huwo musalah bi harisu beit tuo, buda tuo bi kun ameen,
+\v 22 Lakin kan zol gowi gilibu huwo, zol al gowi bi shilu daraga al zol indu sigah wa nahabu hajat ta zol de.
+\v 23 Al ma ma ana huwo deed ana, wa al ma limu ma ana bi ferigu.
+
+\v 24 Zaman roho al shirir tala bara min insaan, huwo bi ruwa min mahal al mafi fogo moyo wa bi fetisu raha. wokit huwo ma ligo, huwo bi kelim, 'Ana bi rija le beit tai al ana ja min fogo,
+\v 25 'Wokit huwo rija, huwo ligi beit nedifu wa nezimu.
+\v 26 Bad dak huwo ruwa wa jibu ma huwo saba aruwa tanin shirir aktar min huwo wa humon kulu ja geni inak. Bad keda nihaya ta insaan de bi kun bataal min al awel."
+
+\v 27 Hasil ze ma huwo kelim hajat del, mara tani arufa sout tuo fok min nas wa kelimu le huwo, "Baraka le batana al hamilu inta wa baraka le suduur al inta rada."
+\v 28 Lakin huwo kelimu, baraka le del al bi asuma kalam ta Allah wa bi hafizu."
+
+\v 29 Ze ma jumhuur kan bi zidu, Yesua bada kelim, "jeil de huwo jeil al shirir. bi fetisu alama, hata ma bi wodi le huwo bes alama ta Yonan.
+\v 30 La anu ze ma Yonan biga alama le Ninawe, ze de kaman Jena ta isaan bi kun alama le jeil de.
+
+\v 31 Maleka ta Junub bi gum fok fi hukum ma rijal ta jeil de wa bi hukumu humon, la anu heya ja min akir ta ard ashan bi asuma hikma ta Suleiman, wa aye, zol kebir min Suleiman al fi hini.
+
+\v 32 Rijal ta Ninawe bi wogif fok fi hukum ma jeil ta nas de wa bi hukumu huwo, la anu humon tub ma bushara ta Yonan, wa ayenu, zol kebir min Yonan huwo hini.
+
+\v 33 Ma fi zol, bi wala lamba, wa bi dusu aw bi kutu tihit gufa, lakin fok, ashan del al bi dakalu bi ayenu al nor.
+\v 34 Ena taki huwo lamba ta gesim. Kan ena taki kwes. gesim taki kulu bi mala ma nor. Lakin kan ena taki bataal, gesim taki kulu bi mala ma duluma.
+\v 35 Ashan keda, kun haris inu nor al fogo inta ma duluma.
+\v 36 Fa iza gesim kulu maliyan ma nor, mafi tani fogo duloma, biga gesim taki kulu bi kun ze lamba al wala bi lama fogo inta."
+
+\v 37 Wokit huwo kalasu wonusu, Firisee asalu huwo ashan bi akulu ma huwo fi beit tuo, fa Yesua ruwa wa geni.
+\v 38 Al Firisee kan mustagarab inu Yesua ma kasulu awel gabli ghada.
+
+\v 39 Lakin Rabuna kelimu le huwo, "Intum, Firiseen bi nedifo cubaya wa zir min bara, lakin dakil intum maliyan ma sharr wa tamma.
+\v 40 Intum rijal al beleteen! Hal al sala bara ma yau sala al bi dakil?
+\v 41 Wodi le al meskiin haja al fi dakil, wa hajat kulu bi kun nedif le inta.
+
+\v 42 "Lakin bi kun kab le intum Firiseen, la anu intum limu nana wa waja wa bagi gesh ta jinena, lakin intum sibu adala wa muhaba ta Allah. Huwo muhim ashan itakum bi amulu adala wa hibu Allah, bidun waga fi amulu hajat tanin kaman.
+
+\v 43 Woe le intum Firiseen, la anu intum hibu karasi al gidam al fi kenisa wa salam al ma ihteram fi mahal suk.
+\v 44 Bi kun kab le intum, la anu intum ze turubat al dusu al nas bi doworu min ras tuo humon ma arufo huwo."
+
+\v 45 Wahid min nas ta ganuun kelimu le huwo, "Mo alim, haja al ita kelimu de shitima le anina."
+\v 46 Yesua kelimu, "Woe le itakum, mo alimin ta ganuun! La anu itakum kutu nas tiglla al sab ashan bi shilu, lakin itakum ma bi lemesu tiglla ma wahid min dufur takum.
+
+\v 47 Bi kun kab le intum, la anu intum abinu turubat le anbia, wa kan de judud takum yau katulu humon.
+\v 48 Fa itakum shuhudin wa itakum rudu shokul ta judud takum, la anu sei katulu humo wa intum abinu turubat tomon.
+
+\v 49 L e sabab de kaman, hikmma ta Allah kelim, 'Ana bi rasulu le humon anbia wa rusul, wa humon bi azibu wa katulu tanin,'
+\v 50 Jeil de, bi kun mosul le dom ta anbia al kubo min zaman alam bada,
+\v 51 min dom ta Habil le dom ta Zechariah, al katulu bein mazbah wa bet. Num, Ana kelim le intum, Jeil de bi kun mosul.
+
+\v 52 Bi kun kab le intum nas ta ganuun, la nau intum shilu bara muftah ta marifa; intum ma dakalu bi nfsa takum wa intum abosu del al bi dakalu."
+
+\v 53 Bad Yesua ruwa min inak, al kataba wa Firiseen aridu huwo wa nagish ma huwo an hajat ketir,
+\v 54 hawel ashan bi amsuku huwo fi kelimat tuo.
+
+\c 12
+\cl As-hah 12
+\p
+\v 1 FI zaman dak, wokit alaf min al nas kan limu sawa ketir humon bi dusu nufus tomon, huwo bada kelmu le Talamiz tuo awelan amulu takum hisab min kamira ta Firiseen, al huwo yau kabasu.
+
+\v 2 Lakin ma fi haja al dusu ma bi zahir, wa ma fi haja al kati al ma bi arufu.
+\v 3 Ashan keda aye haja ita kelimu fi duluma bi asumao fi nor, wa haja al ita wonusu fi adana dakil juwa bi alinu fogo ras juwa.
+
+\v 4 Ana kelim le inta, sabi tai, ma ta kafo min del al bi katalu gesim, wa bad dak humon ma indu al ketir al humon bi amulu.
+\v 5 Lakin Ana bi anziru intum an del al itakum bi kafo. Kafo min al bad kan katulu, indu sulta ashan bi jada intum fi jahanum. Num ana kelim le intum, kafu huwo.
+
+\v 6 Hal kamsa tiyuur ma ge ishteru ma etnin jine? wa sala wahid min humon ma bi nesitu fi ena ta Allah.
+\v 7 Lakin hata al shar ta ras takum kulu edu. Ma ta kafu. Intum ahsen bi ketir min tiyuu
+
+\v 8 Ana kelim le itakm, kulu wahid al iterif ma ana gidam nas, jena ta insan kaman bi iterif ma huwo gidam ta malaykat ta Allah,
+\v 9 lakin le de al anguru ana gidam ta nas bi anguru gidam ta malaykat ta Allah.
+\v 10 Kulu wahid al wonusu kelima deed jena ta insan, bi affi huwo, lakin le del al bi wonusu deed Roho al Kuduus, ma bi affi humon.
+
+\v 11 wokit kan humon jibu intum gidam ta majama, al hukam wa sultatat, matakum kafu an kef intum bi kelim le difa ta nefsa takum, aw sunu al intum bi kelim,
+\v 12 la anu al Roho al Kuduus bi derisu intum fi zaman dak an sunu intum bi kelim.
+
+\v 13 Yala wahid min al jumhuur kelimu le huwo, "Mo alim, wori le aku tai ashan bi gesimu worisa ma ana."
+\v 14 Yesua kelim le huwo, Ya rajil, munu kutu ana ghadi aw wasit le itakum?"
+\v 15 Huwo kelim le humon, "Ayenu hafizu nefsa min kulu niyaat ta tamma, la anu haya ta zol ma bi kun min hajat al huwo indu."
+
+\v 16 Fa Yesua wori le humon misaal, kelimu, "Mahal zara ta zol al ghani niqitu ketir,
+\v 17 wa huwo fekiri fi nefsa tuo, gali, 'Sunu ana bi amulu, la anu ana ma indu mahal ashan bi kutu fogo simar?'
+\v 18 Huwo kelim, ' de yua al ana bi amulu. Ana bi kasuru tihit gugu tai wa bi abinu wahid al kebir, wa inak Ana bi khazinu kulu dura wa kheirat tanin.
+\v 19 Ana bi kelim le nefsa tai, "Nefsi, inta indu kheirat ketir kutu fok le senewat ketir. Akudu raha, akulu, ashrab, kun farhan.'"
+
+\v 20 Lakin Allah kelim, 'Ya zol al beled, alela azu nefsa taki, wa hajat al ita jahizu, bi kun le munu?'
+\v 21 De yau ze zol khazinu hajat le nefsa tuo wa huwo ma ghani le Allah."
+
+\v 22 Yesua kelim le talamiz tuo, "Ashan keda ana kelim le intum, ma takum kafu an haya takum, sunu intum bi akulu; aw an gesim takum, sunu itakum bi libisu.
+\v 23 La anu haya afdal min akil, wa al gesim huwo afdal min gumash.
+
+\v 24 Ayenu takum le guraab, humon ma bi zara aw bi agila. Humon ma indu magzan aw gugu, lakin Allah bi akilu humon. Godoor sunu intum ahsen min tiyuur!
+\v 25 Munu min intum kan bi hafizu nefsa tuo bi agder zidu tul tuo mitir wahid?
+\v 26 Fa kan intum ma bi agder amulu hajat del sukar, lei itakum bi kafu an bagi del?
+
+\v 27 Ayenu le zuhuur__kef humon bi raba. Humon ma bi istakal wa humon ma bi taban Ana bi kelim le intum hata Suleiman fi mejid tuo ma libisu ze wahid min humon.
+\v 28 Kan libisu gesh al fi mahal zara, al bi kun fi alela, wa bukura bi jadao fi nar, godoor sunu huwo bi libisu intum Oh intum ta iman besit!
+
+\v 29 Ma ta ayenu le sunu ita bi auku wa sunu ita bi asorubu, wa ma ta kun ma kafu.
+\v 30 La anu kulu nas fi alam bi ayenu hajat del, wa Abu takum arufu inu ita muhtaj le humon.
+
+\v 31 Lakin fetisu malakuut, tuowa hajat del bi zidu le inta.
+\v 32 Ma takum kafu, karufan al sokerin la anu Abu takum murta shidid ashan bi wodi le intum malakuut.
+
+\v 33 Beau hajat taki wa wodi le al meskin. Sala le nefsa taki keys al ma bi gidu __hajat al gali fi samawat al ma bi intaha, harami ma bi ja gerib, hasharat ma bi demiru.
+\v 34 La anu mahal al hajat taki fogo gelba taki kaman bi kun inak.
+
+\v 35 Libisu gumash taki jahiz ma gash, wa kede lamba taki istemir wala,
+\v 36 wa kun ze nas al bi ayenu an saeed tumon kan huwo rija min iris, fa huwo kan ja huwo bi dugu, humon tuwali bi fatah al bab le huwo.
+
+\v 37 Baraka le kudam del al saeed bi ja ligo humon bi ayenu. Hagiga ana kelim le intum, huwo bi libisu gumash tuo al tuwil wa bi kutu homon tihit fi tarabeza, wa huwo bi ja agdim humon.
+\v 38 Kan saeed ja fi saa etnin aw saa talata belel, wa ligo humon jahiz, baraka le kudamin del.
+
+\v 39 Lakin afham de, inu iza saeed ta beit arufu saa al harami bi ja, huwo ma bi sibu juwa de bi karabu.
+\v 40 Kun jahiz kaman, la anu ita ma arufu saa miteen jena insaan bi ja."
+
+\v 41 Butrus kelim, "Rabunua, ita bi wori misaal de bes le anina, wale kaman le kulu zol?"
+\v 42 Rabunua kelim, "Kan keda munu yau amin wa mudir al negit al Rabuna tuo bi kutu huwo le kudam tanin ashan bi wodi le humon akil fi zaman al saa?
+\v 43 Baraka le khadim de al rabuna kan ja bi ligo huwo bi amulu dak.
+\v 44 Hagiga Ana kelim le inta inu huwo bi kutu fok le hajat tuo.
+
+\v 45 Lakin kan kadam kelim fi gelba tuo, 'Saeed tai bi akir wa bada dugu kudam tuo al rujal wa nuswan wa bi akulu wa asorubu wa bi tala sakaran,
+\v 46 rabuna ta kadim bi ja bi nahar huwo ma mutwaga wa fi zaman huwo ma arufu wa bi gata huwo geta geta wa bi wodi gesma tuo ma ger aminiin
+
+\v 47 Kadim dak, arufu irada ta rabuna tuo wa jahizu aw amulu hasab irada tuo, bi dugu ketir.
+\v 48 Lakin zol al ma arufu wa amulu haja al bi istehik sout, huwo bi dugu ma besit. Lakin aye zol al wodi ketir, min humon bi asalu ketir, wa zol wodi le huwo ketir, al ketir bi asalu min huwo.
+
+\v 49 Ana ja ashan bi jada nar fi ard, wa kef ana bi itmna inu huwo kalas wala.
+\v 50 Lakin Ana indu mamudiya ashan bi amidu, wa ana zalan kef la hadi uwo bi kamilu!
+
+\v 51 Intum bi fekir ana ja ashan bi jibu salam fi ard? La, Ana bi wori le intum, lakin tegsim.
+\v 52 La anu min hasa le gidam bi kun kamsa fi wahid juwa__talata nas bi kun ded etnin, wa etnin nas ded talata.
+\v 53 Humon bi kun mugesimin abu ded jena wa jena ded abu, uma de beniya wa beniya ded uma, nesiba ded beniya tuo wa biniya ded nesiba tuo."
+
+\v 54 Yesua kan bi kelim le jumhuur kaman, "Zaman kan ita ayenu sihaab gum fi garb, tuwale intum bi kelim muturo jayi; fa bi hasil.
+\v 55 Zaman hawa kan afogu min junub, intum bi kelim, 'bi kun sakana,' wa bi hasil.
+\v 56 Ya kazabiin, itakum arufu ferigo manzar tasamawat wa ard, lakin kef intum ma arufu terjimu zaman ta hasa.
+
+\v 57 Ma lo intum ma bi hukumu le nufus takum bi hagiga?
+\v 58 La anu ita kan ruwa ma adu taki gidam ghadi, fi sika hilu mashakil; ma huwo ashan huwo ma bi sugu inta le ghadi, wa ashan ghadi ma bi wodi inta le dabit, wa ashan dabit ma bi jada inta fi sigen.
+\v 59 Ana kelm le inta, inta ma bi tala bara min inak lahadi inta dafa aker gurush."
+
+\c 13
+\cl As-hah 13
+\p
+\v 1 Fi wokit dak, juzu min nas inak wori le huwo an Jelilieen al Pilatus lakbat dom tumon ma zebeha.
+\v 2 Yesua juabu wa kelimu le humon, "Itakum bi fekir inu jelileen del katiyin aktar min Jelileen tanin la anu humon tab fi sika?
+\v 3 La, Ana bi wori le itakum. Lakin iza intum ma tub, intum kulu bi mutu fi nefsu sika.
+
+\v 4 Wala del al tamantashar nas al fi Siloam al buruj waga fogo humon, intum bi fekir humon batalin min nas al fi Uruselim?
+\v 5 La, Ana kelim, Lakin iza intum ma tub, intum kulu bi mutu kaman."
+
+\v 6 Yesua wori misaal de, "Zol tani indu sejera Tina zarao fi zira tuo wa huwo ja ayenu le samar al fogo lakin huwo ma ligo.
+\v 7 Al rajil kelim le jinena, 'Ayenu, Talata senawat Ana ja hawel ligo samar fi sejera tina wa ma ligo wale wahid. Gata huwo tihit. Lei bi sibu huwo karabu turab?'
+
+\v 8 Sidu jenena juabu wa kelim, 'Sibu huwo barao sena de Ana bi afura jambo tuo wa kutu samad fogo.
+\v 9 Iza huwo weledu samar sena al jayi, kwes; lakin kan ma fi, kat huwo tihit!"
+
+\v 10 Yesua kan bi derisu fi wahid min al majami fi Sabbath.
+\v 11 Mara kan fi inak indu tamantashar senawat ma roho al deif. Hiya kan munhani wa ma bi agder kun adeel le fok kulu.
+
+\v 12 Zaman Yesua ayenu hiya, huwo nadi hiya wa kelim, "Mara, inti hur min deif taki."
+\v 13 Huwo wodi eden tuo fogo hiya, wa tuwale hiya kan biga adeel wa hiya mejido Allah.
+\v 14 Lakin rais ta majmma kan zalan la anu Yesua aliju fi yom Sabbit. Fa rais juwabu wa kelim le jumhuur, "Inak fi sita ayam al huwo dururi le shokul. Tal wa aliju, maa fi yom Sabbit."
+
+\v 15 Rabuna juwabu huwo wa kelim, "Nas al kadabin! Hal mafi wahid minakum bi fiku thor tuo aw himar min habil wa bi sugu ashan bi asorubu moyo fi Sabbit?
+\v 16 Fa nefsu biniya ta Abraham, Ibilis robutu le muda tamantashar senawat, ma bi fiku fi yom Sabbit
+
+\v 17 Ze ma huwo kelimu hajat del, kulu del al aridu hueo kan bi fadiya, lakin al jumhuur kulu kan bi afra le kulu hajat al mumejid huwo amulu.
+
+\v 18 Bad dak Yesua kelim, Malakuut ta Allah ze sunu, wa sunu Ana bi karinu ma huwo?
+\v 19 Huwo ze haba ta khar dal al insan shilu wa jada fi jenena, wa huwo raba biga sjera kebir, wa tiyuur ta sama abinu biyuut tumon fi furu tuo."
+
+\v 20 Tani huwo kelim, "Ma sunu ana bi karinu malakuut ta Allah
+\v 21 Huwo ze kamira al mara shilu wa lakabatu ma talata kilo ta degig lahadi huwo bi waza kulu degig."
+
+\v 22 Yala yesua safir min medina wa beled derisu wa bi sala sika tuo le Uruselim.
+\v 23 zol tani kelim le huwo, "Rabuna, nas besit bes yau bi kalisu?" Fa huwo kelimu le humon,
+\v 24 "Nadil ashan ita bi dakalu min bab al deyiik, la anu, Ana kelim le inta, ketir der dakalu, lakin ma bi agder dakalu.
+
+\v 25 Kan beit gum fok wa gufulu bab, yala inta bi wogif bara wa dugu bab wa kelim, 'Rabuna, Rabuna, kede anina dakalu.' Huwo bi juabu wa kelim le inta, 'Ana ma arufu inat aw inta ja min wen.'
+\v 26 Yala inta bi kelim, 'Ana akulu wa asorubu fi gidam taki wa inta fekir fi sika tanina.'
+\v 27 Lakin huwo juwabu, Ana kelim le inta, Ana ma bi arufu inta in wen. Wasa bara min ana, intum nas al bi amulu sharr!'
+
+\v 28 Inak bi kun kore wa adii sunun wokit intum bi ayenu Abraham, Ishak, Yakub, wa kulu anbia al fi malakuut ta Allah, lakin jadao intum bara.
+\v 29 Humon bi ja min shirik, garib, shamal, wa junub wa bi geni fi tarabeza fi malakuut ta Allah.
+\v 30 Kede arufu del al humon agala ahmiya bi kun awel, wa del al aksar ahmiya bi kun akir."
+
+\v 31 bad min Firiseen ja wa kelim le huwo, "Ruwa wa geni ini la anu hirodus azu katulu inta."
+\v 32 Yesua kelim, "Ruwa wa wori le saalab de, 'Ayenu, Ana turuju bara shayateen wa bi amulu ilaj alela wa bukora, wa yom nimira talata Ana bi wosulu le hadaf tai.
+\v 33 Fi aye hala, huwo muhim le ana ashan bi istemir alela, bukora, wa yom al tani ze ma huwo ma kwes ashan bi katulu nebi bara min Uruselim.
+
+\v 34 Uruselim, Uruselim, munu katulu anbia wa rejimu del al rasulu le intum. Kef dayiman Ana indu niya ashan bi limu iyal takum fi teriga al gidada bi limu beida tihit jina tou, lakin ita ma indu niya de.
+\v 35 Ayenu, beit taki sibu karabu. Ana kelim le ita, ita ma bi ayenu ana lahadi ita bi kelim, 'Baraka le huwo al ja fi isim ta Rabuna"
+
+\c 14
+\cl As-hah 14
+\p
+\v 1 Hasil fi wahid min al Sabbit, wokit huwo ruwa fibet ta wahid min musolin ta Firiseen ashan bi akulu raigif humon kan bi ayenu le huwo min gerib.
+\v 2 inak fi gidam tuo kan fi rajil bi taab min warma fi gesin tuo.
+\v 3 Yesua asalu nas ta ganuun ta yahuud wa al Firiseen, "Hal huwo ganuuni ashan bi aliju fi Sabbit wala la?"
+
+\v 4 Lakin huwomon asokut sakit. Fa Yesua amsuku wa aliju huwo, wa rasulu bara.
+\v 5 Huwo kelim le humon, "Munu min nakum indu jena aw thor waga fi bir fi yom Sabbath ma bi tala huwo bara?"
+\v 6 Humon kan ma agder wodi juwab le hajat del.
+
+\v 7 Zaman Yesua arufu kef del kan azimu humon azilu karasi al awel, huwo wonusu le humon misal, kelim le humon,
+\v 8 Zaman al kan azimu inta ma zol tani le iris, ma ta geni tihit fi karasi al bi gidam, la anu bi kun fi zol tani al muhtaram aktar min inta azimu.
+\v 9 Kan zol al azimu intum kulu etnin ja, huwo bi kelim le inta, Sibu mahal taki de le zol de,' wa bi ga ma fadia inta bi gum ruwa shilu mahal al aker.
+
+\v 10 Lakin kan azimu inta, ruwa wa geni tihit fi mahal al aker, ashan kan zol al azimu inta ja, huwo i kelimu le inta, 'Sabi, ruwa fok.' Yala inta bi ihtaramu inta fi gidam ta kulu del al geni fi tarbeza ma inta.
+\v 11 La anu aye zol al bi arufa nefsa tuo bi nezilu, wa huwo al bi nezilu nefsa bi arufau."
+
+\v 12 Yesua kaman kelim le zol al azimu huwo, Iza kan inta amulu gada aw asha, ma ta azimu sabihat taki aw ahal taki aw jiranat al ganiyanin, ze ma humon kaman bi azimu inta, wa inta bi dafa.
+
+\v 13 Lakin kan inta amulu hafla, azimu al meskin, abu keringe, mushululin, wa al amiyanin,
+\v 14 wa inta bi mubarak, la anu humon ma bi dafa rija dafa. La anu inta bi dafao fi giyama ta nas al kwesiin."
+
+\v 15 Zaman wahid min huwomon al geni fi tarbeza ma Yesua asuma hajat del, huwo kelimu le huwo, "Baraka le huwo al bi akulu rigif fi malakuut ta Allah!"
+\v 16 Lakin Yesua kelimu le huwo, "Zol tani jahizu, gada kebir wa azimu nas ketir.
+\v 17 Zaman gada kan jahizu, huwo rasulu kadam tuo ashan bi kelimu le del al azimu, 'tal la anu aye haja biga jahiz.'
+
+\v 18 Humon kulu bada wodi uzuur. Al awel kelim le huwo, 'Ana ishteri mahal zara, wa lazim bi ruwa wa ayenu malish asuma le ana.'
+\v 19 Tani kelim, 'Ana ishteri kamsa bagaraat, wa ana bi ruwa jeribu humon. Malish asuma le ana.'
+\v 20 Wa zol tani kelim, 'Ana zuwujo mara, ashan keda ana ma bi agder ja.'
+
+\v 21 "Al kadam ja wa wori le saeed tuo hajat del. Bad dak saeed ta bet tala zalan wa kelim le kadam tuo, 'Ruwa bara seri fi sika wa zugagat tuo wa jibu ini al meskin, nas al shilel, al amiyan, wa al abukeringe,'
+\v 22 Al kadam kelim, 'Saeed, haja al kelim amulu kalas, wa lisa fi inak juwa.'
+
+\v 23 "Al saeed kelim le kadam, 'Ruwa bara fi sikaat wa sibu humon kede ja juwa, ashan bi bet tai bi kun maliyan.
+\v 24 La anu ana, kelim le inta ma fi wahid min rijal del al kan azimu bi jeribu gada tai.'"
+
+\v 25 Hasa jumhuur kebir kan bi ruwa ma huwo, wa huwo agelibu wa kelimu le humon,
+\v 26 Iza aye zol ja le ana wa ma bi akraa Abu, Uma, Mara, Iyal, Akuwana wa Ukuwat, wa hata haya tuo, ma bi kun tilmiz tai.
+\v 27 Al ma bi arfa selib tuo wa ja wara tai ma bi kun tilmiz tai.
+
+\v 28 La anu munu min intum indu niya ashan bi abini amara ma bi geni awel tihit wa hasibu teklifa kan huwo indu haja al bi kalasu?
+\v 29 Wa illa, kan huwo amulu asas wa huwo ma agder kalasu, kulu nas al bi ayenu bi bada alisu huwo,
+\v 30 kelim, 'Zol de bada abini wa huwo ma agder kalasu.'
+
+\v 31 Aw yatu malek, al ruwa shakila ma malek tani ma bi geni tihit awel ashan bi ligo irshadad an hal huwo gadir ma ashara alf rijal ashan shakila malek al ja ded huwo ma ishiriin alf rajil?
+\v 32 Iza kan ma zede, wokit jesh tanin lisa beid, huwo bi rasulu nas wa bi asalu an salam.
+\v 33 Ashan keda, aye wahid min itakum al ma bi amulu ze de ma bi kun tilmiz tai.
+
+\v 34 Mileh kwes, lakin kan mileh taam tuo ma fi, kef huwo bi kun mileh tani?
+\v 35 Huwo bi kun ma indu shokul le turab aw le samad. Huwo bi jadao bara. Huwo al indu adna le asuma, kede huwo asuma."
+
+\c 15
+\cl As-hah 15
+\p
+\v 1 Hasa kulu nas ta limu darayib wa tanin al katieen ja le Yesua ashan bi asuma le huwo.
+\v 2 Firiseen wa kataba huwo neng neng fi bad tuomon, kelimu, "Rajil de rahbu katieen, wa hata akulu ma humon."
+
+\v 3 Yesua wonusu misal de le humon, kelim,
+\v 4 "Munu min nakum, kan indu mia koruf wa wahid wodoro min humon, ma bi sibu tisa-tisayin fi gaba, wa bi ruwa wara al wodoro la hadi huwo bi ligo?
+\v 5 Bad dak kan huwo ligo, huwo bi kutu fi kitifa tuo wa bi afra.
+
+\v 6 Kan huwo ja fi bet, huwo bi nadi sabihat wa jeranat, kelim le humon, 'Afra takum ma ana, la anu ana ligo koruf tai al wodoro.
+\v 7 Ana kelim le inta keda kaman fara bi kun fi sama le wahid katti al tub, aktar min tisa-tisayin nas al kwesiin al humon ma der tuba.
+
+\v 8 Aw mara al indu ashara gurush min feeda, kan hiya kan wodoro wahid, hal hiya ma bi wala lamba, nedifo bet, wa fitisu bi jedia lahadi hiya bi ligo?
+\v 9 Kan hiya ligo, hiya bi nadi sabihat wa jeranat tuo, kelim, 'Afra takum ma ana, la anu ana ligo gurush al wodoro.'
+\v 10 Kaman keda, Ana kelim le intum, inak fi fara fi gidam ta malaykat ta Allah le wahid katti al tub."
+
+\v 11 Fa Yesua kelim, Insan tani indu etnin awulad,
+\v 12 weled al soker min humon kelim le abu tuo, 'Baba, wodi le ana nisba tai min mali tai. 'Fa huwo gesimu mali fi bein tomon.
+
+\v 13 Bad ayam ma ketir kalis, jena al soker limu kulu hajat tuo wa safir le beled beiit, wa inak huwo karabo mali tuo kulu ma haya al sambala.
+\v 14 Bad huwo kalasu hajat kulu, ja an shidid ja fi beled dak, wa huwo bi ga muhtaj.
+
+\v 15 Huwo ruwa ishtakal ma wahid al min beled dak, al rasulu huwo le mahal zara tuo ashan bi akilu kodorof.
+\v 16 huwo bi ga indu niya ashan akulu min akil ta kodorof la anu ma fi zol bi wodi le huwo aye haja.
+
+\v 17 Lakin zaman weled al soker fekir rija fi nefsa tuo, huwo kelim, 'Kadamiin al bi ishtakal fi bet ta abu tai indu akil kifaya, wa ana bi ini, bi mutu min ja an!
+\v 18 Ana bi sibu mahal de wa ruwa le bet ta abu tai, wa ana bi kelim le huwo, "Baba, ana amulu katiya ded sama wa ded inta.
+\v 19 Ana ma bi istehik ashan bi nadi jena taki; sibu ana kun wahid min kadamiin taki.'"
+
+\v 20 Fa weled soker ja le abu tuo. wokit huwo lisa beiit, abu tuo ayenu huwo wa kan hin, wa huwo jere wa gubodu huwo fi ragabta wa selimu huwo ma gubala. Al jena
+\v 21 kelim le abu, 'Baba, Ana amulu katiya ded sama wa ded inta. Ana tani ma istehik bi nadi jena taki.'
+
+\v 22 "Abu kelim le kadam tuo, 'Jibu seri gumash al aksen wa libisu le huwo, wa kutu katim fi edan tuo, wa sifinja fi kura tuo.
+\v 23 Bad dak jibu bagara al semin kutulu. Kede anina ihtefil eid!
+\v 24 La anu jena tai kan mutu, wa hasa huwo hai. Huwo kan wodoro, hasa ligo huwo.' Bad dak humon bada ihtefil.
+
+\v 25 Aku tuo al kebir kan bara fi mahal zara. ze ma huwo ja wa bi ga gerib ma bet, huwo asuma muzika wa alabu.
+\v 26 Huwo nadi wahid min kadamin wa asalu de sunu inak.
+\v 27 Al kadam kelim le huwo, 'Aku taki ja fi bet wa abu taki kutulu le huwo bagara al semin la anu huwo rija bi salam.'
+
+\v 28 "Jena al kebir bi ga zalan wa ma ruwa juwa, wa abu tuo ja bara wa asalu huwo.
+\v 29 Lakin jena al kebir juabu wa kelimu le abu tuo, 'Ayenu, senawat ketir, Ana akdim le inta, wa ana kulu kulu ma kasuru ganuun ta ki, wa inta ma wodi le ana galamaya soker al bi afra ma sabihat tai,
+\v 30 lakin zaman jena taki ja, al akulu maisha taki ma sharamit, inta katulu le huwo bagara al semin.'
+
+\v 31 "Abu kelim le huwo, 'Jena, inta dayiman ma ana, wa kulu al le ana de taki.
+\v 32 Lakin huwo lazim le anina ashan bi afra, la anu aku taki de kan mutu, wa huwo hasa hai; huwo kan wodoro, wa hasa ligo.'"
+
+\c 16
+\cl As-hah 16
+\p
+\v 1 Yesua kaman kelim le talamiz, "inak kan fi zol ghani huwo indu wokil, wa kan wori le huwo inu wokil de bi karabu hajat tuo.
+\v 2 Fa rajil al ghani nadi huwo aw kelimu le huwo, 'De sunu yau al ana bi asuma an inta? Wodi hisab ta shokul wokil, la anu inta tani ma bikun wokil.'
+
+\v 3 "Al wokil kelim le nefsa tuo, 'Ana bi amulu sunu, ze ma saeed tai bi shilu min ana shokul wokil? Ana ma indu guwa le zira, wa indu fadia fi asalu.
+\v 4 Ana arufu sunu al ana bi amulu, ashan kan shilu ana bara min shokul, nas bi rahibu ana fi beaut tomon.'
+
+\v 5 Bad dak al wokil nadi kulu wahid al indu dein le saeed tuo, wa huwo asalu al awel, Kam inta der min saeed tai?'
+\v 6 "Huwo kelim, 'mia liter ta zeit zeitun.' "Huwo kelim le huwo, 'Shilu waraga taki, geni tihit seri wa katibu kamsiin.'
+\v 7 "Yala wokil kelim le tani, 'Kam al saeed tai der min inta?' "Huwo kelim, mia kilo ta geme.' Huwo kelim le huwo, 'Shilu waraga taki, wa katibu tamanin.'
+
+\v 8 Al saeed shokuru wokil al ma adel la anu huwo amulu ma hikma. La anu iyal ta dunia del humon negiteen ma nas tomon min iyal ta nor.
+\v 9 Ana kelim le itakum, sala le itakum sabihat ma mali ta zulum hata kan bi ma fi humon bi rahibu itakum fi abadiya.
+
+\v 10 Huwo al amin fi soker huwo kaman amin fi al ketir, wa huwo al am adel fi al soker huwo kaman ma adel fi al ketir.
+\v 11 Kan intum ma aminin fi istamilu mali al ma del, munu bi sedegu ita ma mali al hagiga?
+\v 12 Kan intum ma aminin fi istamilu hajat ta nas tanin, munu bi wodi le intum gurush takum?
+
+\v 13 Ma fi kadam bi ishtakal le etnin saeed, la anu aw huwo bi akra tani wa bi hibu al tani, aw huwo bi ruwa ma tani wa bi sibu tani. Intum ma bi agder istakal le Allah wa mali."
+
+\v 14 Al Firiseen, al humon kan bi hibu gurush, asuma hajat del kulu, wa humon alisu huwo.
+\v 15 Huwo kelim le humon, "Itakum bi beriru nufus takum gidam ta nas, lakin Allah arufu gulub takum. inu al bi arufao fi nus takum Allah bi akra.
+
+\v 16 Al ganuun wa al anbia kan shakal la hadi Yuhana ja. Min zaman dak le gidam, injil ta malakuut ta Allah beshiru, wa kulu nas kan bi ja fogo.
+\v 17 Lakin huwo sahil le sama wa ard ashan bi wodoro min wahid harif min namuus ashan bi talau bara.
+
+\v 18 Aye zol bi talagu mara tuo wa zowujo tani huwo amulu zina, wa huwo al bi zowujo al talagu min rajil tuo amulu zina.
+
+\v 19 Inak kan fi zol ghani kan libisu gumash al gali wa kan murta kulu yom ma amli tuo.
+\v 20 Meskin tani isim tuo Lazarus kan fi bab tuo, gesim tuo maliyan ma juruh,
+\v 21 wa bi fitisu ashan bi akulu haja al bi waga min tarbeza ta al ghani. Hata kelaab ja wa bi alasu juruh tou.
+
+\v 22 Al meskin mutu wa malayka kan shilu fi jambo ta Abraham. Al rajil al ghani mutu kaman wa dofunu,
+\v 23 wa fi turuba, fi azab, huwo arufa fok uyuun tuo wa huwo ayenu Abraham beiit wa Lazarus fi jambo tuo.
+
+\v 24 Fa huwo kore wa kelim, 'Baba Abraham, amulu maruuf le ana wa rasulu Lazarus, ashan bi bilu tarf ta dufur fi moyo wa baridu lisan tai, la anu Ana fi waja shidid fi nar de.'
+
+\v 25 " Lakin Abraham kelim, 'Jena zekir zaman haya taki inta shilu hajat al kwes, wa Lazarus fi tab. Lakin hasa huwo ligo teshji ini, wa inta fi azab.
+\v 26 Fogo de kulu fi bein tanina hufura kebir, ashan inu al der gata le min ini le inta ma bi agder, wa ma fi zol bi gata min inak le anina.'
+
+\v 27 "Al ghani kelim, 'Ana bi asalu inta, Baba Abraham, inu inta bi rasulu huwo le bet ta abu tai__
+\v 28 la anu Ana indu kamsa akuwana__ashan huwo bi wori le humon, ashan humon ma bi ja fi mahal ta azab.
+
+\v 29 Lakin Abraham kelimu, 'Humon indu Musa wa anbia; kede humon asuma le humon.
+\v 30 Al ghani juabu, 'La, Baba Abraham, lakin kan wahid ruwa le humon min al mutu, humon bi tub.
+\v 31 Lakin Abraham kelim, 'Kan humon ma asuma le Musa wa anbia, wale humon bi amin kan zol gum min mutu.'"
+
+\c 17
+\cl As-hah 17
+\p
+\v 1 Yesua kelim le talamiz tuo, bi kun fi hajat al bi sibu insan waga fi katiya, lakin bi kun sab le zol al bi wasat tuo hajat bi hasil!
+\v 2 huwo bi kun kwes le huwo kan kutu hajer kebir fi ragabta tuo wa jadao huwo fi bahar min ma howo bi sibu iyal sokar del waga.
+
+\v 3 Hafizu takum nefsa takum. Kan aku taki amulu katiaya, kore kore ma huwo, wa kan huwo tub, affi huwo.
+\v 4 Kan huwo akta ded inta saba marat fi yom, wa rija saba marat tani le inta, kelimu ana tub, ita lazim bi affi huwo!"
+
+\v 5 AL rusol kelimu le Rabuna, "Zidu iman tanina,"
+\v 6 Rabuna kelim, "Kan intakum indu iman ze haba ta kardal, inta bi kelim le shejera, ' Agela, wa kun fi bahar; wa huwo bi asuma le inta.
+
+\v 7 Lakin munu min itakum, al indu kadam bi zara wa bi ayenu korufan, bi kelimu le huwo kan huwo ja min mahal zara, 'Bi ja tawale wa bi geni tihit ashan bi akulu'?
+\v 8 Hal huwo ma bi kelim, jahizu haja tani le ana ta akulu, wa kutu hizam hawuli gumash wa kadimu ana lahadi Ana kalasu akulu wa asorubu. Bad dak inta bi akulu wa asorubu'?
+
+\v 9 Huwo ma shokuru kadam la anu huwo amu lu haja al kan wori le humon, hal sei?
+\v 10 itakum kaman, zaman itakum amulu hajat kulu al wori le intum, kelim takum anina kadamin batalin. anina amulu haja al talabu min anina ashan bi amulu.'"
+
+\v 11 Fi ruwa tuo le Uruselim, huwo ruwa min hudud bein Samiria wa Jeiliel.
+\v 12 Ze ma huwo dakalu fi beled tani tani, inak huwo kan limu ma ashara rijal al humon indu jengeli. Humon wogif beid min huwo
+\v 13 wa humon arufa fok sout, kelimu, "Yesua, Saeed, amulu maruf le anina."
+
+\v 14 Zaman huwo ayenu humon, huwo kelim le humon, "Ruwa wa wori nufus takum le abunat." Ze ma humon ruwa huwo kan bi ga nedif.
+\v 15 wokit wahid min humon ayenu inu huwo ligo ilaj, huwo rija wara, mejido Allah ma sout fok.
+\v 16 Huwo waga tihit fi kura ta Yesua, wodi le huwo shokuran. wa huwo kan min Samiria
+
+\v 17 Bad dak Yesua keliu, "Kan ma ashara yau tala nedif?
+\v 18 Wenu al tisa? Ma fi tanin al rija ashan bi wodi mejid le Allah, illa de al ajnebi?"
+\v 19 Huwo kelim le huwo, "Gum, wa ruwa iman taki sala ita kwes."
+
+\v 20 Wokit asalu huwo ma Firiseen miteen malakuut ta Allah bi ja, Yesua juabu humon wa kelimu, "Malakuut ta Allah ma bi ja ma muragaba
+\v 21 wele humon bi kelim, 'Ayenu huw inak! aw, Ayenu huwo inak, malakuut ta Allah huwo fi juwa intum."
+
+\v 22 Huwo kelim le talamiz, "Ayam jai al intum bi kun indu nia ashan bi ayenu ayam ta ibni al insan, lakin intum ma bi ayenu.
+\v 23 Bad dak humon bi kelim le intum ayenu inak!, ayenu ini!' lakin ma takum ruwa bara aw jere wara humon,
+\v 24 la anu ze bark al bi wala min tija tihit sama illa tija tani tihit sama kaman jena ta insan bi ze de fi yom tuo.
+
+\v 25 Lakin awel huwo lazim bi tab ma hajat ketir wa bi abao ma jeil de.
+\v 26 Ze ma hasil fi ayamat ta Noah, kaman ze de bi hasil fi ayam ta ibni al insan.
+\v 27 Humon akulu, humon bi asorubu, humon juwozu la hadi yom al Noah dakalu fi sefina__wa feidanat ja wa demiru humon kulu.
+
+\v 28 Ze de kaman, hasil fi ayomat ta Lot__Humon kanbi akulu wa asorubu, bi beu wa bi ishteri, zara wa abinu.
+\v 29 Lakin fi ayom al Lot ruwa bara min Sodom, nar nezil wa kebirit min sama demiru humon kulu.
+
+\v 30 Ze de kaman bi kun fi yom al jena ta insan zahir. fi
+\v 31 Fi yom dak ma ta sibu huwo al fi ras juwa nezil tihit ashan bi shilu afash min juwa, wa ma ta sibu huwo al fi mahal zara rija.
+
+\v 32 Zekir mara ta Lot.
+\v 33 Al bi fitisu ashan bi ribeho haya tuo bi wodoro, lakin al bi wodoro haya tuo bi hafizu.
+
+\v 34 Ana wori le inta, fi belel dak etnin bi kun fi wahid serir. Wahid bi shilu, wa tani bi sibu.
+\v 35 etnin nuswan bi
+\v 36 atanu sawa. Wahid bi shilu, wa tani bi sibu."
+
+\v 37 Humon asalu huwo, "Wenu Rabuna?" Huwo kelimu le humon, "kan ma fi zol, kan inak fi meit nusur bi limu."
+
+\c 18
+\cl As-hah 18
+\p
+\v 1 Huwo wonusu le humon misal an kef humon dayiman bi seli wa ma bi kun taban,
+\v 2 kelim, "Kan fi medina tani kan fi inak ghadi huwo ma bi kafu wa ma bi ihtaramu nas.
+
+\v 3 Kan fi armala fi medina dak, wa hiya ayiman bi ja le huwo, kelimu, 'Sayidu ana kede ligo adala ded adu tai.'
+\v 4 Le zaman towil huwo ma indu nia ashan bi sayidu hiya, lakin bad zaman huwo kelimu fi nufsa tuoh hata kan ana bi kafu Allah aw bi ihtaramu nas
+\v 5 ashan armala de ma bi jibu mashakil le ana, Ana bi sayidu hiya ashan ligo adala, ashan hiya ma bi azibu ana ma ja tuo kulu yom.'"
+
+\v 6 Yala Rabuna kelim, "Asuma le wonusa ta ghdi al zalim.
+\v 7 Hasa hal Allah ma bi jibu adala le nas al huwo iktaro kan kore le huwo belel wa nahar? Hal huwo bi akir le humon?
+\v 8 Ana kelim le itakum inu huwo bi jibu adala le humon bi sura. Lakin wokit kan ibni al insan ja sei huwo bi ligo imman fi ard?"
+
+\v 9 Yala huwo kaman wonusu misal de le tanin al humon kan indu sigha fi nufus tomon inu humon nedifin min nas tanin wa bi alisu nas tanin,
+\v 10 " Etnin nas ruwa fi kenisa ashan bi seli__wahid kan firisi wa tani kan ta limu darayib.
+
+\v 11 Al Firisi wogif wa seli ze de an nefsa tuo, 'Allah, Ana shokuru inta inu ana ma ze nas tanin__ al haramia, nas ta zulum zina__aw hata ma ze zol ta limu darayib de,
+\v 12 Ana bi sum etnin marrat fi osbu. Ana bi wodi ashara fi mia min kulu hajat al ana indu.
+
+\v 13 Lakin zol ta limu darayib, wogif beid, ma arufa ena tuo le sama, lakin huwo dugu duus tuo, kelim, Allah, amulu maruf le ana, al katti.
+\v 14 Ana kelim le itakum, rajil rija wara le bet tuo nedif min tani de, la anu kulu zol al bi arufa nefsa bi nezilu, lakin kulu zol bi nezilu nefsa bi arufao."
+
+\v 15 Nas kan kaman bi jibu le huwo iyal tomon ashan huwo bi lemesu, lakin wokit talamiz ayenu, humon bada kore kore ma humon.
+\v 16 Lkin Yesua nadi humon le huwo, kelim, "Sibu iyal sokar kede ja le ana, matakum abusu humon, La anu malakuut ta Allah le nas zi humon.
+\v 17 Al hagiga ana bi kelm le intum, al ma bi gabilu malakuut ta Allah ze jena ma bi dakalu fogo."
+
+\v 18 Rais tani asalu huwo, kelim, "Mo alim al kwes, sunu al ana bi amulu ashan bi ligo haya al abadiya?"
+\v 19 Yesua kelim le humon, "Malu ita bi nadi ana kwes? Ma fi zol kwes, illa Allah barao.
+\v 20 Inta bi arufu wosia__ma ta amulu zina, ma ta katulu, ma ta seregu, ma ta shahid bi kidib, ihtaramu abu taki wa uma taki."
+\v 21 rais de kelim "Ana amulu hajt del kulu min zaman ana kan soker."
+
+\v 22 Zaman Yesua asuma, huwo kelim le huwo, "Inta lisa nages haja wahid. Ita bi beau kulu hajat al ita indu wa wodi le mesakin, wa inta bi kun indu hajat gali fi sama__wa tal, wara tai."
+\v 23 Lakin zaman rais asuma hajat del, huwo tala zalan shidid, la anu huwo kan ghani shidid.
+
+\v 24 Yesua, ayenu huwo tala haznan wa kelim, "Kam huwo saab le del al ghani ashan bi dakalu fi malakuut ta Allah!
+\v 25 La anu huwo sahil le jemel ashan bi ruwa min ena ta ibira, min zol ghani bi dakalu fi malakuut ta Allah."
+
+\v 26 Del al bi asuma kelim, "Biga munu yau bi kalasu?"
+\v 27 Yesua juabu, "Hajat al saab le nas mumkin le Allah."
+
+\v 28 Butrus kelim, "Tamum, anina sibu kulu hajat ta nina wa ruwa wara taki."
+\v 29 Yesua bad dak kelim le humon, "Hagiga, Ana bi kelim le intum inu ma fi zol al sibu bet, aw mara, aw akuwana, aw abu, aw iyal, ashan malakuut ta Allah,
+\v 30 munu al ma bi ligo ketir fi alam de, aw fi alam al bi ja, haya al abadiya,"
+
+\v 31 Bad huwo limu al etnshar le nefsa tuo, huwo kelim le humon, "Ayenu, anina mashiin la hadi fi Uruselim, wa kulu hajat al katibu ma anbia an ibni al insan bi hasil.
+\v 32 La anu huwo bi selim le yahudin, wa bi alisu, wa bi amulu fadiya wa bi tufu le huwo buzak.
+\v 33 bad jeledo huwo, wa humon bi katulu huwo, wa fi talata yom huwo bi gum tani."
+
+\v 34 Humon ma fahimu eyin haja min hajat del, wa kelima de dusu min humon, wa humon ma fahimu haja al kan kelim.
+
+\v 35 Wokit Yesua bi ga gerib ma Ariha, rajil amiyan kan geni taraf sika bi asalu.
+\v 36 wa huwo asuma jumhuur bi ruwa, huwo asalu sunu yau bi hasil.
+\v 37 Humon wori le huwo Yesus ta Nasira yau mashi.
+
+\v 38 Fa rajil al amiyan kore, kelimu, "Yesua, ibni Dawud amulu maruf le ana."
+\v 39 Del al kan bi doworo gidam kore kore ma rajil al amiyan, kelim le huwo asukut. Lakin huwo kore shidid, "Ibni Dawud, amulu maruf le ana."
+
+\v 40 Yesua wogif wa amiru inu rajil de ked jibu le huwo. Yala wokit rajil al amiyan bi ga gerib, Yesua asalu huwo,
+\v 41 "Inta der ana kede amulu sunu le inta?" Huwo kelim, "Rabuna, Ana der ayenu."
+
+\v 42 Yesua kelim le huwo, "Ayenu. iman taki aliju inta.
+\v 43 tuwali huwo ayenu wa ruwa wara tuo, bi mejido Allah. Kulu nas, wokit ayenu kede, humon wodi mejid le Allah.
+
+\c 19
+\cl As-hah 19
+\p
+\v 1 Yesua dakaulu wa kan bi ruwa min Ariha.
+\v 2 Kan fi rajil inak isimu Zakayo. Huwo kan rais ta daayib wa kan ghani.
+
+\v 3 Huwo kan hawil ashan ayenu Yesua, lakin huwo ma agder min jumhuur al ketir la anu huwo kan gaser fi tul.
+\v 4 Fa huwo jere gidam ta nas wa nutu fi shejera jemeza ashan bi ayenu huwo, lakin Yesua kan bi ga der ruwa.
+
+\v 5 Zaman Yesua ja le mahal, huwo ayenu fok wa kelim le huwo, "Zakayo, nezil tihit sere, la anu alela Ana der ruwa fi bet taki.
+\v 6 "Fa huwo sere nezil tihit wa rahibu huwo ma fara.
+\v 7 Zaman kulu zol ayenu kede, humon kulu neng neng, kelim, "Huwo ruwa ziyara le zol al huwo katti."
+
+\v 8 Zakayo wogif wa kelim le Rabuna, "Ayenu, Rabuna, nus ta hajat tai Ana bi wodi le meskin, wa iza ana zulumu aye zol fi aye haja, Ana bi rija arba marat."
+\v 9 Yesua kelim le huwo, "Alela kulasa ja fi bet de, la anu huwo kaman jena ta Abraham.
+\v 10 La anu jena ta insan ja ashan bi fitisu wa kalisu nas al wodoro,"
+
+\v 11 Ze ma humon asuma hajat del, huwo istemir onusu wa wori misal, la anu huwo kan gerib ma Uruselim, wa humon fekeri inu malakuut ta Allah kan bi beinu tuwali.
+\v 12 Ashan kede huwo kelim, "Zol tani muhim ruwa le mahal beid ashan bi shilu le nefsa tuo malakuut wa bi rija.
+
+\v 13 Huwo nadi ashara min kadamin tuo wa wodi le humon, ashara amanat ishtakal lahadi kan ana rija wara.
+\v 14 Lakin moatinin akra huwo wa rasulu mojomu ta nas wara huwo, kelim, 'Anina ma der rajil de bi hukumu anina,
+\v 15 huwo hasil wokit huwo rija wara tani, bad ma huwo shilu malakuut, huwo amiru al kadamin al huwo wodi gurush le humon ashan bi nadi le huwo, inu huwo bi arufu yatu maksab humon ligo ma amulu tijara.
+
+\v 16 Al awel ja gidam tuo, kelim, 'Rabuna amana taki bi ga tala ashara tanin.
+\v 17 Al zol mohim kelim le huwo, "Tamum kadam al kwes. La anu inta kan amin fi soker, inta bi indu sulta fi ashara modun.
+
+\v 18 Al tani ja, kelim 'Amana taki Rabuna, tala kamsa amanat.
+\v 19 Zol al mohim kelim, 'Inta shilu mosulia sulia ta kamsa modun.
+
+\v 20 Tani ja, kelimu, 'Rabuna amana taki yau de ini, al ana hafizu kwes fi gumash,
+\v 21 la anu ana kan kayif min inta, la anu inta zol saab. inta bi shilu haja al inta ma kutu, wa inta bi gata haja al inta ma zara.
+
+\v 22 Zol al mohim kelim le huwo, Ma kelimat taki Ana bi hukumu inta, inta kadim al sherir. Inta arufu ana zol al der, bi shilu haja al ana ma kutu wa gata haja al ana ma zara
+\v 23 Yala lei inta ma kutu gurush tai fi benki, ashan kan ana rija ana bi limu humon ma ribeh?'
+
+\v 24 Zol al mohim kelimu le humon al wogif, Shilu bara min huwo al amana, wa wodi le huwo al indu ashara.
+\v 25 Humon kelimu, Rabuna huwo indu ashara.
+
+\v 26 Ana kelim le intum, inu kulu wahid al indu bi wodi ketir, lakin min huwo al ma indu, hata al huwo indu bi shilu bara.
+\v 27 Lakin adu tai al humon ma der ana bi hukumu humon, jibu humon ini wa katulu gidam tai."
+
+\v 28 Zaman huwo kelim hajat del, huwo ruwa gidam, le Uruselim.
+
+\v 29 Zaman huwo ja gerib le Bethphage wa Bet ania, le jebel zeitun, huwo rasulu etnin min al talamiz,
+\v 30 kelim, "Ruwa fi beled tani. kan inta dakalu inta bi ligo humar soker ma geni fogo. Fiku wa jibu le ana.
+\v 31 Kan aye zol asalu inta, 'lei intum bi fiku? kelim, Rabuna muhtaj.
+
+\v 32 Del al kan rasulu wa ligo al humar ze ma Yesua wori le humon.
+\v 33 Ze mayadum humon kan bi fiku humar, siyadum kelim le humon, Lei intakum bi fiku humar?
+\v 34 Humon kelim, "Rabuna muhtaj.
+\v 35 Humon jibu le Yesua, wa humon jada gumash tomon fi humar wa Yesua arkab fogo.
+\v 36 Ze ma huwo ruwa, humon ferisu gumash tomon fi sika.
+
+\v 37 Ze ma huwo bi wosulu le mahal al jebel al zeitun, nas ketir min talamiz bada afra wa mejdo Allah ma sout kebir le amayiel al kebir al humon ayenu.
+\v 38 kelim, "Baraka huwo melek al ja fi isim ta Rabuna! Salam fi sama wa mejid fok!"
+
+\v 39 Bad min al Firiseen fi nas al ketir de kelim le huwo, "Mo alim, sakitu talamiz taki.
+\v 40 Yesua juabu wa kelim, "Ana wori le intum, kan humon asukut, al hijar bi kore."
+
+\v 41 Zaman Yesua wosulu fi medina, huwo kore,
+\v 42 kelim. "Kan ita kan arufu yom de, hata inta, al hajat jibu salam le inta! Lakin humon dusu min ena taki.
+
+\v 43 La anu al ayam bi ja fogo inta wokit adu bi abinu hosh hawoli inta wa humon bi asuru inta min kulu tija.
+\v 44 Humon bi kasuru inta tihit fi hufura, wa iyal taki, Humon ma bi sibu hajer fi ras hajer la anu inta ma arufu zaman al kan Allah bi hawil kalisu inta."
+
+\v 45 Yesua dakalu fi kenisa wa bada turuju del al kan bi beau hajat,
+\v 46 kelimu le humon, "Huwo muktub, 'Bet tai bi kun bet ta salawat, lakin intum amulu huwo mahal ta haramia,"
+
+\v 47 Fa Yesua kan bi derisu kulu yom fi kenisa. Rais ta kahna wa kataba wa mo sulin ta nas der katulu huwo,
+\v 48 lakin huwomon ma ligo teriga la anu kulu nas kan bi kutu bala wa bi asuma le huwo.
+
+\c 20
+\cl As-hah 20
+\p
+\v 1 Fi wahid min ayam ze ma Yesua kan bi derisu fi kenisa wa bi beshiru injil rais ta khna wa kataba ja le huwo ma nas kabar.
+\v 2 Humon wunusu, kelim le huwo, "Wori le anina ma yatu sultan inta bi amulu hajat del, aw munu yau wodi le inta sultan."
+
+\v 3 Huwo juabu wa le humon, "Ana bi asalu sual, wa inta juabu ana.
+\v 4 Al mamudia ta Youhana kan min sama wala min insan?"
+
+\v 5 Humon fekir fi nufus tomon, gali "Gali kan anina kelim min sama, huwo bi lei intum ma amin fi huwo?
+\v 6 Lakin kan aniana kelim, Min insan, kulu nas bi rejimu anina, la anu humon wasik inu Youhana kan nabi."
+
+\v 7 Fa humon juabu inu humon ma arufu huwo ja min wen.
+\v 8 Yesua kelim le humon. "Wele ana bi wori ma yatu sultan ana bi amulu hajat del."
+
+\v 9 Huwo wori le nas misal de, "Zol zara jinena, ujuro bara ashan kharma, wa ruwa le beled tani le zaman tuwil.
+\v 10 fi zaman dak huwo rasulu kadam le siyadum karma ashan huwo bi wodi le huwo min samar ta karma. Lakin siyadum kharma dugu huwo, wa rasulu huwo edan-fadi.
+
+\v 11 Wa huwo rasulu kadam tani wa humon kaman dugu huwo, amulu huwo batal, wa rasulu huwo idan fadi.
+\v 12 Huwo kaman rasulu nimra talata wa humon kaman awogu huwo, wa jada huwo bara.
+
+\v 13 Fa Rabuna ta jenena kelim, Ana bi amulu sunu? Ana bi rasulu jena tai al mahbub. mumkin humon bi ihteramu huwo.
+\v 14 Lakin zaman siyadum karma ayenu huwo, humon wonusu fi bad tomon, gali, 'De yau al waris, Kede anina katulu huwo, ashan al worisa bi kun tanina.
+
+\v 15 Humon jada huwo bara min kharma wa katulu huwo, sunu bi ga rabuna ta karma bi amulu?
+\v 16 Huwo bi ja wa demiru siydum karma del, wa bi wodi al karma le nas tanin," Zaman humon asuma, humon kelim, "Kede ma bi hasil
+
+\v 17 Lakin Yesua ayenu le humon, wa kelim "Ma mana ta ketaba de. Al hajer al banayin aba bi ga yau hajer ta zawia'?
+\v 18 Kulu wahid al bi waga fi hajer bi kasuru huwo soker soker, wa wahid al hajer de bi waga fogo huwo bi kasuru huwo."
+
+\v 19 Fa kataba wa rais ta kahna kan der amsuku huwo fi zaman dak, la anu humon arufu huwo wonusu misal del ded humon. Lakin humon kan kafu min nas.
+\v 20 Fa humon kan bi ragibu huwo wa rasulu jawsis al bi mesil humon nedifin ashan bi amsuku huwo ma kelima, hata bi agder selimu huwo le hakim wa sultat ta wali.
+
+\v 21 humon asalu huwo, gal, "Mo alim, anina arufu inu inta kelim wa bi derisu adel, wa ma bi asir ma wozifa ta aye zol, lakin inta bi derisu hagiga an sika ta Allah.
+\v 22 Hal huwo ganuuni le anina ashan bi dafa darayib le Caesar, wale la?"
+
+\v 23 Lakin Yesua fahimu shokul negit tomon, wa kelim le humon,
+\v 24 beinu takum le ana gurush. Sura wa ketaba de ta munu Humon kelim ta "Caesar.
+
+\v 25 Huwo kelim le humon, "Wodi le Caesar hajat ta Caesar wa wodi le Allah hajat ta Allah."
+\v 26 Humon kan ma agder ligo galat fi haja al huwo kelim fi gidam ta nas, lakin humon istakgarab min juwab tuo wa humon kan askut.
+
+\v 27 Zaman bad min al Saduqiyun ja le huwo, del bi kelim ma fi giyama,
+\v 28 humon asalu huwo, gal, "Mo alim, Musa katibu le anina inu zi zol al aku tuo mutu, indu mara, wa ma indu iyal, rajil bi shilu mara ta aku tuo, wa weledo ma hiya le aku tuo.
+
+\v 29 Inak fi saba akuwana wa al awel shilu mara, wa mutu bidun iyal,
+\v 30 wa nimira etnin kaman zi de kede.
+\v 31 Al nimira talata shilu hiya, wa kaman al saba ma sibu iyal, wa mutu.
+\v 32 Bad dak mara mutu kaman.
+\v 33 Fi giyama, mara de bi kun ta munu? La anu al saba hiya kan mara le saba."
+
+\v 34 Yesua kelim le humon, "Iyal ta alam de bi zuwujo wa bi zuwujo humon.
+\v 35 Lakin del al humon bi istehik giyama min mutu ma bi zuwujo wale bi zuwujo humon.
+\v 36 Aw humon ma bi mutu tani, la anu humon bi ga sawa ma malaykat wa humon iyal ta Allah, iyal ta giyama.
+
+\v 37 Lakin al meiteen bi gum, hata Musa ayenu, fi hala gaba, al fogo huwo nadi Rabuna Allah ta Abraham wa Allah ta Ishak wa Allah ta Yakub.
+\v 38 Hasa huwo ma Allah ta meiteen, lakin ta ahya, la anu kulu nas hai fi huwo."
+
+\v 39 Bad min al kataba juabu, "Mo alim, inta juabu tamum."
+\v 40 Fa humon ma hawel asal huwo ketir.
+
+\v 41 Yesua kelim le humon, "Kef humon bi kelim inu al Messiah huwo ibni Dawud?
+\v 42 La anu Dawud nefsu keimu fi ketab ma Mazanir, Rabuna kelim le Rabuna tai, Geni fi eda yemin
+\v 43 la hadi Ana bi kutu adu taki tihit kura taki.
+\v 44 ashan keda Dawud bi nadi Mesih Rabuna, fa kef bi kun jena tuo?"
+
+\v 45 Fi adana ta nas kulu huwo kelim le talamiz tuo,
+\v 46 amulu takum hisab min kataba, al nia tomon fi doworia ma jalabia tuwil aw hibu salam fi suk wa humon bi hibu geni fi majma wa mahalat al tamum
+\v 47 Humon kaman bi akulu fi beaut ta aramil, wa bi juru salawat tuwil. nas shikil del bi ligo hukum kebir."
+
+\c 21
+\cl As-hah 21
+\p
+\v 1 Yesua ayenu fok wa shafa rijal al agniya bi jada hadaya tomon fi kazna.
+\v 2 Huwo ayenu armala meskin kutu etnin jine.
+\v 3 Fa huwo kelim, "Hagiga Ana bi kelim le intum, armala de wodi aktar min intum kulu.
+\v 4 Del kulu wodi min bagi al fadulu le humon. Lakin armala de, ma meskin ta hiya wodi kulu al hiya bi ish mao,"
+
+\v 5 Ze ma tanin wonusu an haikal, kef kan jemilu ma hujar al jemil wa hadaya, huwo kelim,
+\v 6 le hajat del al itakum bi ayenu, zaman bi ja al ma fi hajar wahid bi sibu fi ras tani bi dun ma bi kasuru."
+
+\v 7 Fa humon asuma huwo, kelim, Mo alim, miten hajat del bi hasil? Sunu yau bi alama kna hajat del der hasil?"
+\v 8 Yesua juabu, "Amulu takum hisab kede ma kabasu intum. La anu ketir bi ja fi isim tai, kelim, Ana ini wa, Zaman gerib. Ma ta ruwa wara tomon
+\v 9 Kan intum asuma an harib wa galgala, ma takum kafu, la anu hajat del lazim bi hasil awel, lakin nihaya ma bi hasil tuwali."
+
+\v 10 Bad dak huwo kelimu le humon, "Beled bi gum ded beled, wa mamlaka ded mamlaka.
+\v 11 Zalzal kebir bi hasil, wa fi mahalat kulu ja an wa ayanat. Inak bi kun fi kafu wa alamat kebir min sama.
+
+\v 12 Lakin gabili hajat del, humon bi kutu edan fogo intum wa bi azibu intum, bi sugu intum le majma wa sujun, bi jibu intum gidam ta muluk wa hukam ashan isim tai.
+\v 13 Huwo bi kun fursa le shuada takum.
+
+\v 14 Ashan keda ma takum kutu fi gelba takum ashan bi jazhizu difa gebli zaman,
+\v 15 La anu ana bi wodi kelimat wa hikma al adu takum ma bi agder kaumu aw aridu.
+
+\v 16 Lakin bi selimu itakum kaman ma abuhat, akuwana, ahal, wa sabihat, wa humon kutu tanin min intum bi mutu.
+\v 17 Bi akrahu itakum ma aye zol ashan isim tai.
+\v 18 Lakin shar min ras takum ma bi mutu.
+\v 19 fi tahmul takum intum bi ligo nufus takym.
+
+\v 20 Zaman Yesua ayenu Uruselim bi katti ma adu, arufu inu de dimar gerib ini.
+\v 21 Fa sibu del fi Yahudia jere le jebel, sibu del al fi medina sibu, wa del al humon bara min beled ma bi dakalu medina.
+\v 22 La anu del ayam ta ikhab, fa kulu hajat al katibu bi kamilu.
+
+\v 23 Bi kun kab le del al hamilanin wa le del al humon dayat fi ayam dak! La anu bi waja kebir fogo turab, wa bi kun kab le nas del.
+\v 24 Humon bi waga ma taraf sef, wa bi shilu humon le belad kulu, wa Uruselim bi demiru ma nas al umam lahadi zaman ta umam bi kamilu.
+
+\v 25 Inak bi kun fi alama fi gamara, wa fi nujom, wa fi ard. Al umam bi kun fi waja, galagel ashan m amuwaj ta bahar bi hizu.
+\v 26 Inak bi kun fi shokul deiif min kafu hajat al bi fi alam. La guwa ta sama bi hizu.
+
+\v 27 Ya humon bi ayenu ibni al insan jai fi sihab ma guwa wa mejid azim.
+\v 28 Lakin wokit hajat del bada hasil, wogif fok wa arufa idanat taki naja takum gerib."
+
+\v 29 Yesua wori le humon misal, "Ayenu le shejera tina, wa kulu shejerat.
+\v 30 kan waragat waga, intum bi ayenu le nfsa takum wa intum bi arufu inu karanga gerib.
+\v 31 Fa kaman, kan intum hajat del bi hasil. intum bi arufu inu malakuut ta Allah gerib.
+
+\v 32 Hagiga Ana bi kelim le intum, jeil de ma bi futu la hadi hajat del bi hasil.
+\v 33 Sama wa ard bi kalasu, lakin kalam tai kulu kulu ma bi kalasu.
+
+\v 34 Lakin kutu balak le nufus takum, ashan gelba takum ma bi kun tegel ma gumar, shirab wa sakar wa humon kafu ta f haya, wa yom dak ma bi gufulu fogo inta faja. h
+\v 35 La anu huwo bi ja fogo aye zol al bi ish fogo wosa ta kulu ard.
+
+\v 36 Lakin be haris fi kulu zaman, seli ashan ita bi kun guwi ashan bi jere min kulu hajat del al bi hasil, wa ashan bi wogif gidam ta ibni al insan."
+
+\v 37 Wa kan bi nahar huwo bi derisu fi haikal, wa fi belel huwo ruwa wa geni fi jebel ta zeitun.
+\v 38 Nas kulu ja bederi fi saba ashan bi asuma le huwo fi haikal.
+
+\c 22
+\cl As-hah 22
+\p
+\v 1 Hasa eid al fitir al bi nadi feas bi ga gerib,
+\v 2 rais ta kahna wa kataba humon fitisu kef humon bi katulu Yesus humon kayifin min nas.
+
+\v 3 Yala shetan dakalu fi Yahuza al Scariuti, al kan wahid min al etnashar.
+\v 4 Yahuza ruwa le rais wa dabit ta jesh kef huwo bi selimu Yesua le humon.
+
+\v 5 Humon kan farhanin wa humon rudu ashan bi wodi le huwo gurush.
+\v 6 huwo rudu wa fitisu fursa ashan bi selimu huwo beiit min al jumhur.
+
+\v 7 Bad dak yom ta eid al fitir ja, al fogo bi dabah karuf.
+\v 8 Fa Yesus rasulu Butrus wa Yuhana, kelim, "Ruwa wa jahizu takum le anina feas ashan anina bi akulu.
+\v 9 Humon kelim le huwo, "Wen inta der anina kede jahizu?"
+
+\v 10 Huwo juabu le humon, "Ayenu zaman intum dakalu medina, intum bi ligo rajil arufa guruma ta moyo ruwa takum wara tuo fi bet ta saeed,
+\v 11 'Kelim takum Mo alim kelim le anina "Wenu juwa ta diyouf, al ana bi akulu feas ma talamiz tai wen?'"
+
+\v 12 Huwo bi wori le intum juwa kebir ferisu fok. jahizu takum inak."
+\v 13 Yala humon ruwa, wa ligo aye haja ze ma huwo kan kelim le humon. Bad dak humon jahizu al feas.
+
+\v 14 Wokit zaman ja, huwo geni tihit ma rusuul.
+\v 15 Yala huwo kelimu le humon, "Ana indu nia azim ashan bi akulu feas de ma itakum gubal lis Ana ma taab.
+\v 16 La anu Ana kelimu le itakum, Ana ma bi akulu tani lahadi bi kamilu fi malakuut Allah"
+
+\v 17 Bad dak Yesua shilu al kubaya, wa zaman huwo wodi shokur, huwo kelim, "Shilu de, wa gesimu fi bein takum.
+\v 18 La anu Ana kelimu le intum. Ana ma bi asurubo min samar ta kharma lahadi malakuut Allah bi ja."
+
+\v 19 Yala huwo shilu rigif, wa zaman huwo wodi shokur, huwo kasuru wa wodi le humon, kelim, "de yau gesim tai al wodi le intum, Amulu ze de ashan bi zekir ana."
+\v 20 Huwo shilu kubaya bi nefsu tariga bad asha, kelim, "Kubaya de huwo ahad al jedid fi dom tai, al kubo ashan intum.
+
+\v 21 Lakin al bi selimu ana fi ma ana fi tarabeza.
+\v 22 La anu ibn al insan bi ruwa ze ma katibu. Lakin bi kun kab le zol al yau bi selimu!"
+\v 23 Humon bada wonusu fi nus tomon munu fi nus tomon al bi amulu ze de.
+
+\v 24 Wa kan bein tomon kaman kore kore munu min nus tomon bi kun kebir.
+\v 25 Huwo kelim le humon, "Al muluk ta umam mosulin le humon, wa del al indu sultan le humon bi nadi humon nas al bi amulu kwes le tomon.
+
+\v 26 Lakin huwo ma bi kun ze de ma intum. Lakin, kede wahid al kebir fi nus takum kede kun soker, wa wahid al muhim kalis kede kun ze kadam,
+\v 27 La anu munu yau kebir, al bi geni fi tarabeza wala wahid al bi akdim? Hal ma al bi geni fi tarabeza? Lakin ana fi nus takum ze kadim.
+
+\v 28 Lakin intum yau nas al istemir ma ana fi tajarib tai.
+\v 29 Ana wodi le itakum malakuut, ze ma abu tai wodi le intum malakuut,
+\v 30 ashan intum bi akulu wa asurubo fi malakuut tai, wa intum bi geni fi kursi hukumu gabayil ta Israel al etnashar.
+
+\v 31 Smaan, Samaan, amulu hisabak, Shetan der intum ashan bi gurbal intum ze geme.
+\v 32 Lakin Ana seli le inta, inu imman taki ma bi waga. Bad ma inta rija wara tani, guwi akuwana taki,"
+
+\v 33 Butrus kelim le huwo, "Rabuna, ana jazhiz ashan bi ruwa ma inta fi segen wa fi mutu.
+\v 34 Yesua juabu, Ana kelim le intum, Butrus, dig ma bi kore fi yom dak, gabili inta ma ankur ana talata marat."
+
+\v 35 Yala Yesua kelim le humn, "Zaman ana rasulu intum bidun keys gezima hal nagez min intum haja?" Humon juabu ma fi haja."
+\v 36 Yala huwo kelim humon, Lakin hasa, zol al indu keys, kede huwo shilu, wa kaman keys ta akil Zol al ma indu sekin kede beau keys tuo bara wa ishteri wahahid.
+
+\v 37 La anu ana kelim, haja al katibu an ana lazim bi kamil, Hasibu huwo ma nas al tala bara min ganuun. La anu haja al nabao an ana bi ga kamilu,"
+\v 38 Yala humon, kelim, "Rabuna, ayenu! ini fi etnin sekin." Huwo kelimu le humon, de kefaya."
+
+\v 39 Yesua ruwa le jebel zeitun ze ma huwo dayiman bi amulu, wa talamiz ruwa wara tuo.
+\v 40 Zaman humon wusulu, huwo kelim le humon, "Seli takum ashan intum ma bi dakalu fi tajeriba."
+
+\v 41 Huwo ruwa bara min humon fi masafa ta jada hajer, wa huwo denger tihit wa seli,
+\v 42 gali, "Abu, kan inta der, shilu al kubaya de min ana. ma ashan irada tai lakin irada taki yau kede timu."
+
+\v 43 Bad dak malayka min sama beinu le huwo, guwi huwo.
+\v 44 kan fi azab kebir, huwo seli bi lajaja, wa argan tuo tala ze naga ta dom tihit fi ard.
+
+\v 45 Zaman huwo gum fok min salawat, huwo ja le talamiz wa ligo huwo naimin ashan huzun tomon
+\v 46 wa asalu humon, "Lei intum naimin? Gum fok wa seli, ashan intum ma bi dakalu fi tajeriba."
+
+\v 47 Wokit huwo lisa bi wonusu, Jumhuur beinu ma Yahuza, wahid min al etnashar, bi gedimu humon. Huwo ja gerib le Yesua ashan bi amulu gubula huwo
+\v 48 Lakin Yesua kelim le huwo, "Yahuza, inta yau bi selim ibni al insan ma gubula?"
+
+\v 49 Wokit del al kan hawli Yesua ayenu al kan bi hasil, humon kelim, "Rabuna anina kede kata ma sekin?"
+\v 50 Yala wahid min humon hajim al kadim al ta khahin al alah, wa kata adna tuo ta yemin.
+\v 51 Yesua kelim, "De kefaya!" Huwo lemesu adna tuo wa aliju huwo
+
+\v 52 Yesua kelimu le rais ta khahna, wa le dabit ta Hayikal, wa le shoyuuk al bi ga ded huwo, "itakum bi ja le ana bi sef wa asaya ka anu ana mujirim?
+\v 53 Zaman ana kulu yom ma iakum fi al haikal, itakum ma kutu edan le ana Lakin de zaman takum, wa guwa ta duluma."
+
+\v 54 Shilu huwo sugu huwo bara wa jibu huwo fi bet ta khahin al alli. Lakin butrus tabe huwo min beid.
+\v 55 Bad dak humon wala nar fi nus ta bet wa humon geni sawa Butrus geni fi nus tomon.
+
+\v 56 Mara tani ayenu huwo ze ma huwo geni fi dou ta nar wa ayenu tuwali le huwo wa kelimu, "Rajil de kaman kan ma huwo."
+\v 57 Lakin Butrus anguru, gali, "Mara, Ana ma arufu huwo.
+\v 58 Bad zaman besit zol tani ayenu huwo, wa gali, "Inta kaman wahid min humon." Lakin Butrus kelim, "Ya rajil, ma ana."
+
+\v 59 Bad saa zol tani kelimu, "Hagiga rajil de kaman kan ma huwo, la anu huwo min al Jeliel."
+\v 60 Lakin Butrous kelimu, Ya rajil Ana ma arufu haja al inta bi wonus fogo." Tuwali zaman huwo kan bi wonusu, dig kore.
+
+\v 61 Rabuna gilibu wa ayenu le Butrus, wa Butrus zikir kelim ta Rabuna, wokit huwo kelim le huwo, "Gabili dig bi kore wa inta bi anguru ana talata marat."
+\v 62 Butrus ruwa bara wa kore ma waja.
+
+\v 63 Bad dak rijal al bi harisu Yesua humon dugu wa hagiru huwo.
+\v 64 Humon kati huwo wa bi asalu gali, "Itnaba munu dugu inta?"
+\v 65 Humon wonusu hajat ketir ded Yesua, wa shetimu huwo.
+
+\v 66 Zaman bi ga nar, shiyuk limu sawa, ma khahna wa kataba. Humon sugu huwo fi mageles,
+\v 67 wa kelim, "Kan inta al Mesih, wori le anian "Lakin huwo kelim le humon, Kan ana wori le intum, intum ma bi anim,
+\v 68 wa kan Ana asalu itum, intum ma bi juabu.
+
+\v 69 Lakin min hasa le gidam, ibni al insan bi geni fi eda yemin ta guwa ta Allah."
+\v 70 Humon kelimu, Inta jena ta Allah?" Yesua kelim le humon, "Intum kelim ana huwo."
+\v 71 Humon keim, "lei anina lisa der shuhuud? La anu anina bi nefsa tanina asuma min kasma tuo."
+
+\c 23
+\cl As-hah 23
+\p
+\v 1 Kulu ada ta megeles gum fok wa humon jibu Yesua gidam ta Pilatus.
+\v 2 Humon bada ishteki huwo, gali, Anina ligo rajil de bi karabu nas, bi abusu darayib kede ma dafao le Caisar, wa bi kelim huwo al Masih al melek."
+
+\v 3 Pilatus asalu huwo, gali, "Inta melk ta Yahud?" Yesua juabu huwo wa kelim, "Inta kelim keda."
+\v 4 Pilatus kelim le rais ta khahna wa jumhur, "Ana ma ligo galat fin rajil de."
+\v 5 Lakin humon kan asuru, gali, "Huwo bi amulu mashakil fi nus ta nas, bi derisu la hadi fi Yahudia, bada min Jeliel hata fi mahal de."
+
+\v 6 Fa zaman Pilatus asuma keda, huwo asal kan rajil de kan min Jeliel.
+\v 7 Zaman huwo arufu inu huwo kan tihit sulta ta Hirodus, huwo rasuu Yesua le Hirodus, al huwo bi nefsu kaman kan fi Uruselim fi ayamat dak.
+
+\v 8 Zaman Hirodus ayenu Yesua, huwo kan murta shidid, la anu huwo kan der ayenu huwo min zaman tuwil. Huwo asuma an huwo wa huwo der ayenu mojiza al bi amulu ma huwo.
+\v 9 Hirodus asalu Yesua ma kelimat ketir, lakin Yesua ma juabu huwo.
+\v 10 Rais ta khahna wa kataba wogif, bi zalan ishteki huwo.
+
+\v 11 Hirodus ma jesh tuo shitimu Yesua wa humon alisu huwo. Yala huwo libisu huwo gumash giyafa wa rija huwo wara le Pilatus.
+\v 12 La anu Hirodus tala sabi ma kulu zol fi nefsu zaman dak, la anu gebli de humon adu ma bad.
+
+\v 13 Pilatus bad dak nadi rais ta khahna wa hukam wa jumhur ta nas
+\v 14 wa kelim le humon, "Intum jibu le ana rajil de ze zol al bi karabu nas wa ana asalu huwo gidam takum ana ma ligo galat fi rajil an hajat al intum kelim le huwo.
+
+\v 15 La wele Hirodus, la anu huwo rija huwo wara le anina, wa ayenu ma fi haja al huwo amulu bi istehik ma mutu. Ashan keda
+\v 16 ana bi adibu huwo wa bi figu
+\v 17 huwo."
+
+\v 18 Lakin humon kore kulu sawa, kelim, "Shilu zol de, wa figu le anina Barabbas!"
+\v 19 Barabbas kan zol al kutu fi segen bi sabab fitna hasil fi medina wa katulu.
+
+\v 20 Pilatus wonusu le humon tani, bi nia ta figu Yesua.
+\v 21 Lakin humon kore, gali, "Selibu huwo, selibu huwo."
+\v 22 Huwo kelim le humon le mara nimta talata, "Yatu shar rajil amulu? Ana ma ligo haja bi istehik mutu tuo. Ashan keda bad tadib le huwo, Ana bi fiku huwo."
+
+\v 23 Lakin humon asuru bi sout ali, humon der keda selibu. Sout agnna Pilatus.
+\v 24 Fa Pilatus wodi le humon talab tomon,
+\v 25 Huwo figu al humon asalu de al kan kutu fi segen bi sabab ta fitna katulu. Lakin huwo selim Yesua le irada tomon.
+
+\v 26 Ze ma humon sugu huwo beid, humon ayenu Samaan al Scariuti, jai min beled, wa humon kutu selib fogo huwo ashan bi arufa, wa ruwa wara Yesua.
+
+\v 27 Jumhuur ketir min nas, wa nasawin al haznanin le huwo, kan bi ruwa wara hwuo,
+\v 28 Lakin huwo gelibu le humon, Yesua kelim, "Banat ta Uruselim, ma takum kore le ana, lakin le nufus takum wa iyal takum.
+
+\v 29 La anu ayenu ayam jai al humon bi kelim, 'Baraka le nasawin al ma weledo wa rihim al ma bi weledo, wa lebben al ma bi rada;
+\v 30 Yala humon bi bada kelim le jebel, 'Waga fogo anina, le mhalat al fok katti anina.
+\v 31 La anu iza kan humon bi amulu del ma kasab al nei kef bi kun ma al yabis?"
+
+\v 32 Etnin nas tanin al mujirimin kan sugu ma huwo ashan bi katulu.
+
+\v 33 Zaman humon ja le mahal al nadi Juljusa," inak humon Selibu huwo wa mujirimin__wahid fi yemin wa wahid fi shamal.
+\v 34 Yesua kelim, Abu, afi humon, la anu humon ma arufu haja al humon bi amulu," Bad dak humon jada gura, gesimu jalabia tuo.
+
+\v 35 Nas wogif ayenu woki hukam bi alisu huwo kelim, "Huwo kalisu nas tanin Kede huwo kalisu nefsa tuo, iz huwo Masiah ta Allah, al azilu."
+
+\v 36 Asakir kaman alisu huwo, jibu le huwo merisa,
+\v 37 wa kelim, "kan inta melek ta Yahud, kalisu nefsa taki,"
+\v 38 Inak kan fi alama fok le huwo, "De huwo melek ta Yahud."
+
+\v 39 Wahid min al mujirimin al kan selimu inak shitimu huwo gali "Inta ma al Masih? Kalisu nefsa taki wa anina."
+\v 40 Lakin al tani kore ma huwo, kelim "inta ma bi kafu Allah, wa inta fi nefsu hukum?
+\v 41 Anina ligo tanina bi adala, la anu anina bi shilu haja al anina bi istehik. Lakin rajil de ma amulu haja galat."
+
+\v 42 Bad dak huwo kelim," Yesua zikiri ana kan inta ja fi malakuut taki."
+\v 43 Yesua kelim le huwo, "Hagiga ana kelim le inta, alela inta bi kun ma ana fi fardus."
+
+\v 44 Wa kan bi ga saa sita, wa belel ja fogo kulu ard la hadi saa tisa
+\v 45 ze shimes tala duluma. Yala sitara ta haikal gesimu le etnin.
+
+\v 46 Kore ma ma sout fok, Yesua kelim, "Abu, fi eda taki Ana bi selimu roho tai." bad huwo kelim keda, huwo mutu.
+\v 47 Zaman khayid ta mia ayenu haja al kan amulu, huwo mejido Allah, kelim de kan zol beri,"
+
+\v 48 Zaman kulu jumhur al ja sawa ashan bi shahid ayenu hajat al amulu, humon rija bi dugu sudur tomon,
+\v 49 Lakin kulu del al arufu huwo, wa nasawin al ruwa wara tuo min Jeliel, wogif min beiti, bi ayenu hajat del.
+
+\v 50 Inak kan fi zol isimu Yousif, al kan udu fi megeles. Huwo kan zol kwes wa insan beri
+\v 51 Zol de maa rudu itifagia wa karar tomon. Huwo kan min Yahudia medina ta Ramah, wa huwo kan bi ayenu la malakuut ta Allah.
+
+\v 52 Zol de, ruwa le Pilatus, asalu le gesim ta Yesua,
+\v 53 Huwo nezilu tihit, wa lifo ma kafna, wa kutu fi turuba al kan afurao fi hajer, al mafi zol lisa dofunu fogo.
+
+\v 54 Huwo kan yom ta jahizu, wa Sabbath kan bi ga gerib bi bada.
+\v 55 Nasawin al kan ja ma Yesua min Jeliel ruwa wara wa ayenu turuba wa kef gesim tuo kutu.
+\v 56 Humon rija wa jahizu bakur wa riha. Fi yom Sabbith humon akudu raha hasab ganuun.
+
+\c 24
+\cl As-hah 24
+\p
+\v 1 Saba bederi fi awel yom ta Usboh, humon ja le turuba, jibu bakur al humon jahizu.
+\v 2 Humon ligo hajer lizu bara min turuba.
+\v 3 Humon dakalu juwa, lakin humon ma ligo gesim ta al Rab Yesua.
+
+\v 4 Hasil inu, wokit humon kan mustagarabin faja, etnin rajil wogif jambo tomon ma gumash lamah.
+\v 5 Ze ma nasawin del kan mala kafu wa humon denger ras tomon, tihit humon kelim le nasawin, "Lei intum bi fetisu al hai bein al meiteen?
+
+\v 6 Huwo mafi ini, lakin huwo gum! Zekir kef huwo wonusu le intum zaman huwo kan lisa fi Jeliel,
+\v 7 kelim inu ibni al insan bi selim fi edan ta nas al khatieen wa bi selibu, wa fi yom al talet bi gum tani."
+
+\v 8 Nasawin zekir kelimat tuo
+\v 9 wa humon rija min turuba wa wori kulu hajat del le al etnashar wa al bagi nas. Mariam al Magdalene.
+\v 10 Yona, Mria uma ta Yakub, wa naswin al ma humon wori hajat del le rusuul.
+
+\v 11 Lakin risala de beinu ze wonusa ta nas al ma indu shokul le rusuul, wa humon ma amin ma nasawin.
+\v 12 Butrus gum fok jere le turuba, wa denger wa ayenu le kafna ma nefsa tuo. Butrus bada dak ruwa le bet, mustagarab min haja al hasil.
+
+\v 13 Etnin min humon kan mashin fi nefsu yom le beled isimu Emmaus, al kan masafa tuo min Uruselim siteen kilo.
+\v 14 Humon bi wonusu ma bad an kulu hajat al hasil.
+
+\v 15 Wa hasil wokit humon bi wonusu wa bi asalu bad tomon, Yesua bi nefsa tuo ja wa ruwa ma humon.
+\v 16 Lakin uyuun tomon kan abusu ashan ib arufu huwo.
+
+\v 17 Yesua kelim le humon, "Sunu yau intum al etnin bi wonusu wa intum mashin?" Humon wogif inak beinu zalanin.
+\v 18 Wahid min humon, isimu Cleopas, juwabu huwo, "inta yau bes zol al ini fi Uruselim ma arufu hajat al hasil talat ayam al fat?"
+
+\v 19 Yesua kelim le humon, "Yatu hajat?" Humon juabu huwo, "Al hajat an Yesua ta Nasira, al kan nabi, al guwi fi amal wa kelima gidam Allah wa kulu nas,
+\v 20 wa kef rais ta khahna wa hukam tanina selimu huwo ashan bi hukumu ma mutu wa selibu huwo.
+
+\v 21 Lakin anina indu raja inu huwo yau al bi ja hariru Isarael. Lakin fi de kulu de hasa yom nimra talata min ma hajat del hasil.
+
+\v 22 Lakin kaman, baad min nasawin al kan fi ma aniana ruwa saba bederi fi turuba kutu anian tala mustagarabin.
+\v 23 Wokit humon ma ligo gesim tuo, humon ja, kelim inu humon kaman ayenu ruoya malaykat al kelim inu huwo hai.
+\v 24 Bad rijal al kan ma anina ruwa le turuba, wa ligo huwo bes ze nasawin kelim. Lakin humon ma ayenu huwo."
+
+\v 25 Yesua kelim le humon, "Ya nas al beleteen wa al betieen fi geliba ashan bi amin fi kulu al anbia wonsu!
+\v 26 Hal ma dururi le Mesih ashan bi tab ma hajat del, wa ashan bi dakalu fi mejid tuo?"
+\v 27 Bedaya min Musa wa min kulu anbia, Yesua fasir le humon hajat an nefsa tuo fi kulu kotub.
+
+\v 28 Ze ma humon bi ga gerib le beled al humon mashin fogo, Yesua mesil ze huwo mashi le mahal beiit.
+\v 29 Lakin humon asuru huwo, kelim, "Geni ma anina, la anu hasa bi ga ashiya wa yom kalas kalasu." Fa Yesua ruwa ashan bi geni ma humon.
+
+\v 30 Wa hasil wokit huwo geni tihit ashan bi akulu ma humon, huwo shilu rigif, bariko, huwo wodi le humon.
+\v 31 Yala uyuun tomon fata, wa humon arufu huwo, wa huwo wodoro min humon.
+\v 32 Humon kelim le bad tomon, "Hal gelba tanina kan bi haraku min juwa, zaman huwo bi wonusu le anina fi sika, zaman huwo fata le nina al ketab?"
+
+\v 33 Humon gum fok fi nefsu zaman wa rija le Uruselim. Humon ligo al hedashar limu sawa wa del al kan ma humon,
+\v 34 kelimu, "Rabuna huwo gum bi hagiga, wa zahir le Samaan.
+\v 35 Fa humon wori hajat al hasil fi sika, wa keif Yesua kan wori le humon fi kasuru rigif.
+
+\v 36 Ze ma humon bi wonusu hajat del, Yesua nefsu wogif fi nus tomon, wa kelim le humon, "Salam kede kun ma intum."
+\v 37 Lakin humon kan kafu wa mala ma kafu, ka anu humon ayenu roho.
+
+\v 38 v38 Yesua kelim le humon, "Malo intum kayifin? malu intum bi asalu sualat fi gelba takum?
+\v 39 Ayen edanat tai korenat tai, de huwo ana nefsu. Lemesu ana wa ayenu. La anu roho ma indu gesim wa adum, ze ma intum ayenu ana indu
+\v 40 Bad ma huwo kelim de, huwo wori le humon edanat wa korenat tuo.
+
+\v 41 Humon lisa ma agder fahim ashan farah, wa humon kan mustagarabin. Yesua kelim le humon, "Hal intum indu haja ta akulu?"
+\v 42 Humon wodi le humon gita samaga al haragu,
+\v 43 wa huwo shilu wa akulu gidam tomon.
+
+\v 44 Huwo kelim le humon, "Zaman ana kan ma iakum, Ana wori le itakum inu kulu hajat katibu fi ganuun ta Musa wa anbia wa al fi Mazamir lazim bi kamilu.
+
+\v 45 Bad dak huwo fatah mock tomon, ashan humon bi fahim al kotub.
+\v 46 Huwo kelim le humon, "Huwo moktub, inu al Mesih bi tab wa bi gum tani min mutu fi yom al talet.
+\v 47 Tuwba wa affi lazim bi beshiru fi isim tuo le kulu nas, bidaya min Uruselim.
+
+\v 48 Intum shohudin ta hajat del.
+\v 49 Ayenu, Ana bi rasulu intum haja al abu tai wadu. Lakin geni takum fi medina lahadi intum bi libisu guwa min fok."
+
+\v 50 Bad dak Yesua tala humon bara lahadi gerib ma Bet aniya. Huwo arufa idanat tuo wa bariko humon,
+\v 51 Hasil wokit huwo kan bi bariko humon, huwo sibu humon wa shilu huwo fok fi sama.
+
+\v 52 Fa humon abidu huwo wa humon rija le Uruselim ma farah kebir.
+\v 53 Humon kan mustemirin fi haikal bi bariko Alla.

44-JHN.usfm

@@ -0,0 +1,1310 @@
+\id JHN
+\ide UTF-8
+\h Yuhana
+\toc1 Yuhana
+\toc2 Yuhana
+\toc3 jhn
+\mt Yuhana
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Fi bidaya kan al Kelima, wa al Kelima kan ma Allah, wa al Kelima kan Allah.
+\v 2 De kan fi min bidaya ma Allah.
+\v 3 Kulu hajat salau be wasat tou, wa bidun Huwo ma fi haja wahid salau min bediri.
+
+\v 4 Fi huwo kan fi Haya, wa Haya dak kan Nur ta nas kulu.
+\v 5 Nur bi wala fi duluma, wa duluma ma agder kati Huwo.
+
+\v 6 Kan fi zol rasulu min Allah, isim tou Yuhana.
+\v 7 Huwo ja ze shuhud al bi ja shahidu le Nur, ashan be wasat tou kulu nas bi amin.
+\v 8 Yuhana ma kan Nur, lakin huwo ja ashan bi kun shuhud le Nur.
+
+\v 9 Nur al hagiga, al bi wodi nur le nas kulu, kan jai le Dunia.
+
+\v 10 v Huwo kan fi dunia, wa be wasat tou salau dunia, wa dunia kaman ma arufu Huwo.
+\v 11 Huwo ja le nas tou wa nas tou kan ma rahibu huwo.
+
+\v 12 Lakin le kulu del al rudu Huwo, al amin fi Isim tou, Huwo wodi le umon sulta ashan bi kun Iyal ta Allah.
+\v 13 Del al ma weledu min dom, wele min niya ta jisim, wele min niya ta zol, lakin min Allah.
+
+\v 14 Al kelima biga jisim wa hai fi nus ta nina. Nina aiynu mejid tou, mejid ze ta wahid al barau al ja min Abu, maliyan min Neima wa Hagiga.
+\v 15 Yuhana shahidu le huwo wa kore shedid, wa bi kelim gali, "De yau al kan ana kelim gali, 'Al bija wara tai de Huwo bi futu ana, ashan Huwo kan fi gubal ana."'
+
+\v 16 Ashan min kamal tou nina ligo Neima wara Neima.
+\v 17 Ashan ganun de wodi be wasat ta Musa. Neima wa al Hagiga ja be wasat ta Yesua al Mesih.
+\v 18 Mafi wahid aiynu Allah fi ai zaman kulu kulu. Lakin al wahid le Allah al fi jambu ta Abu, Huwo yau wori.
+
+\v 19 De yau shuhuda ta Yuhana wokit Yahudin rasulu le huwo nas Khahana wa Lawin min Urselim ashan asalu huwo, "Inta munu?"
+\v 20 Huwo wori be saraha, wa ma anguru, lakin huwo juwabu, "Ana ma al Mesih."
+\v 21 wa kaman asalu huwo, "Inta biga munu? Inta Elia?" Huwo kelimu, "La." Umon kelimu, "Inta yau al nebi?" Huwo juwabu, "La".
+
+\v 22 Wa kaman umon kelimu le huwo, "Inta yau munu, ashan nina bi juwabu del al rasulu nina? Inta bi kelim shunu an nefsa taki?
+\v 23 Huwo kelim, "Ana sot al bi kore fi beriya; Sala takum sika adil le Rabuna; Ze kan nebi Isaiah kelim."
+
+\v 24 Farisiyin tanin rasulu,
+\v 25 wa umon asalu huwo wa kelim le huwo, "Lee inta bi amidu iza kan inta ma al Mesih wele Elia wele nebi?".
+
+\v 26 Yuhana juwabu umon, gali, "Ana bi amidu be moyo. Lakin fi nus takum fi wahid al intum ma arufu.
+\v 27 Huwo yau al jai baad ana, ana ma bi istehik ashan fiku habil ta jizma tou."
+\v 28 Hajat del kulu kan hasil fi Bethany fi tija al tani ta nahar Ordon mahal al kan Yuhana bi amidu fogo.
+
+\v 29 Wa fi yom al badu Yuhana aiynu Yesua jai le huwo wa huwo bada kelim, "Aiynu takum, Dak yau koruf ta Allah al bi shilu katiya ta Dunia kulu bara.
+\v 30 'De yau al kan ana kelim gali, 'Wahid al bi ja wara ana huwo ahsen min ana, ashan huwo fii gubal ana.
+\v 31 Ana kan ma arufu Huwo, lakin ashan kan Huwo bi ja beinu le Israel, yau ana ja ashan bi amidu be moyo".
+
+\v 32 Yuhana shahidu, wa kelim gali, "Ana aiynu Roho gi nenzil ze Hamam min Samah, wa geni le Huwo.
+\v 33 Ana ma zekir Huwo, lakin huwo al rasulu ana ashan bi amidu be moyo yau wori le ana gali, "Inta bi aiynu Roho bi nenzil le Huwo, wa bi geni le huwo, De yau huwo zatu al bi ja amidu be Roho al Kudus.
+\v 34 Ana aiynu wa shahidu gali de yau Ibin Allah."
+
+\v 35 Kaman fi yom al badu, ze Yuhana gi wogif ma itnin min talamiz tou,
+\v 36 umon aiynu Yesua al Masih jai, wa Yuhana kelim, "Aiynu takum, De yau koruf ta Allah!"
+
+\v 37 Wokit itnin talamiz asuma huwo kelim zede. tuwali umon bada ruwa wara Yesua.
+\v 38 Min hinak Yesua bada galab wa aiynu umon bi ja wara tou wa kelim le umon, "Intum deirin shunu?" umon juwabu gali, "Rabbi (mana tou mualim), Inat bi geni wen?
+\v 39 Huwo kelim le humon gali, "Taal takum aiynu." umon bada ja wa aiynu mahal al huwo bi geni fogo; umon geni ma Huwo yom dak, de kan ze Saa Ashara.
+
+\v 40 Wahid min talamiz al itnin al asuma Yuhana bi wonusu wa ruwa wara Yesua yau Andraus aku ta samaan Butrus.
+\v 41 Awel huwo kan ligo aku tou Samaan wa wori le huwo gali, "Nina ligo Messiah" (iza kan terjimu: yau Mesih).
+\v 42 Huwo jibu aku tou le Yesua, Yesua aiynu wa kelim le huwo gali, "Inta yau Samaan ibin Yuhana, bi nadi inta Cephas" (al terjimu: Butrus).
+
+\v 43 Fi yom al badu, wokit Yesua der ruwa le Jelil, Huwo ligo Philibus wa bada kelim le huwo gali, "Taal wara tai."
+\v 44 Philibus kaman min Bethseida, nefsu beled ta nas Andraus wa Butrus.
+\v 45 Philibus kaman ligo Nathaniel wa kelim le huwo gali, "Zol al katibu kalam tou fi kitab ganun ta Musa, wa kaman kitab ta Anbiya de, nina ligo Huwo. De Yesua ibin Yusif, min Nasira."
+
+\v 46 Nathaniel bada kelim le huwo gali, "Sei fi haja kwes bi tala min Nasira?" Philibus kelim le huwo gali, "Taal aiynu,"
+\v 47 Yesua aiynu Nathaniel jai le huwo, huwo bada kelim anu gali, "Aiynu takum, De yau Israeli adil ma muzawar!"
+\v 48 Nathaniel kelim le Huwo gali, "Inta arufu ana kef?" Yesua juwabu wa kelim le huwo, "Gubal lisa Philibus ma nadi inta, inta kan bi geni tehet shejera Tina, Ana aiynu inta."
+
+\v 49 Nathaniel juwabu, "Rabbi, Inta yau ibin ta Allah! Inta kaman Melik ta Israil!"
+\v 50 Yesua juwabu wa kelim le huwo gali, "Ashan Ana wori le inta, gali ana aiynu inta tehet Shejera Tina; inta sedek? Inta bi aiynu hajat tanin ketir min de."
+\v 51 Wa huwo kelim, "Al hak, al hak, Ana wori le intum, min hasa intum bi aiynu Samawat fadi wa Malaikat ta Allah bi arkab wa bi nenzil le ibin Insan.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Wa baad talata ayam, kan fi Iris fi Kana medina fi Jelil, Umma ta Yesua kan fi hinak.
+\v 2 Yesua wa talamiz tou nadi fi Iris de.
+
+\v 3 Wokit khamur kalasu, umma ta Yesua kelim le Huwo gali, "Umon ma indu khamur."
+\v 4 Yesua kelim le hia, "Ya mara, malu inta ja le ana? zaman tai lisa ma ja."
+\v 5 Umma tou kelimu le kadamin de, "Ai haja huwo bi kelim le intum, amulu takum.
+
+\v 6 Kan fi hinak sita aziar min hajer al bi istamilu le kasil ta shokol nedif fi nizam ta Yahud, ai wahid bi shilu godur itnin aw talata mitirat.
+\v 7 Yesua kelim le kadamin del, "Malau takum aziar del be moyo." Umon malau lahadi fok.
+\v 8 Wa baad dak Huwo kelim le kadamin del, "Shilu tani wodi le reis ta hafla de." Umon amulu kaman.
+
+\v 9 Reis ta hafla de jeribu moyo de al gilibu biga khamur, lakin huwo ma aruf jibu min wen (Lakin kadamin del yau aruf). Huwo nadi Aris
+\v 10 wa kelim le huwo, "Nas kulu bi bada be wodi khamur al tamam awel le difan. yala biga tanin del bi ja wodi wara kan nas sakaranin. Lakin inta dusu khamur al tamam de lahadi hasa."
+
+\v 11 De kan awel mojiza Yesua amulu fi kana ta Jelil, Huwo beinu mejid tou, wa talamiz aminu be huwo.
+
+\v 12 Baad dak Yesua, wa umma tou, wa akwana tou ruwa tehet le Capernaum wa umon geni hinak ayam besit.
+
+\v 13 Wokit Eid paska biga gerib, Yesua ruwa fok le Urselim.
+\v 14 Huwo ligo tujar ta bagarat wa ta ganamayat wa ta hamamat, wa nas ta bidalu gurush gaidin hinak.
+
+\v 15 Huwo salau sot min habil wa bada turudu nas del kulu min juwa haikal, ma del ta ganamayat wa ta bagarat. Huwo dofugu gurush kulu wa gilibu tarabizat tomon.
+\v 16 Huwo kelim le nas ta biu hamamat, "Shilu takum hajat del min hini, mata takum amulu bet Abui suk."
+
+\v 17 Talamiz tou zekiri gali katibu, "hamas ta bet taki bi akulu Ana."
+\v 18 Baad dak nas ta Yahudin al mosulin kelimu le Huwo, "De yatu alama Inta bi wori le nina wa Inta bi amulu hajat del?"
+\v 19 Yesua juwabu, "Demiru takum haikal de kulu, wa fi talata ayam Ana bi rija gowumu fok."
+
+\v 20 Nas Yahudin al mosulin kelim, "Haikal de abinu fi sita-arbein sena, wa Inta bi abinu fi talata ayam?
+\v 21 Lakin kan, Huwo bi gasid kelim haikal ta jisim tou.
+\v 22 Wa baad gomu Huwo min amuwat, talamiz tou zekiru gali Huwo kan kelimbe kida, umon biga aminu be al kitab wa kalam al Yesua kelim.
+
+\v 23 Wokit biga Huwo fi Urselim fi zaman ta Eid Paska, nas kutar aminu fi isim tou wokit umon aiynu mojizat al Huwo
+\v 24 amulu. Lakin Yesua ma sedek umon ashan huwo kan bi aruf umon kwes.
+\v 25 wa ashan kaman huwo ma der zol bi shahidu le huwo an ai zol, leanu huwo kan arif ai haja fi insan.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Kan fi zol min nas ta Ferisin isim tou Nikodimos, huwo reis ta Yahudin.
+\v 2 Zol de ja le Yesua bilel wa kelim le huwo, "Ya mualim, nina aruf gali Inta Mualim ja min Allah, ashan mafi zol bi agder amulu hajat al Inta amulu de ile kan Allah fi ma huwo."
+
+\v 3-4 Yesua juwabu huwo, Hagiga, hagiga, ile kan weledu zol tanimara, Huwo ma bi agder aiynu molokut ta Allah." Nicodemus kelimu le huwo, "Zol kan biga ajuz bi weledu kef? Huwo ma agder dakalu batna ta umma tou tani ashan bi wekedu, hal huwo bi agder?"
+
+\v 5 Yesua juwabu, "Hagiga, hagiga, ile kan weledu zol min moyo wa Roho, huwo bi agder dakalu fi molokut ta Allah.
+\v 6 Dak al kalas weledu fi jisim huwo biga jisim, wa al weledu fi Roho huwo roho.
+
+\v 7 Mata istagarab Ana kelim gali lazim kede weledu inta min jedid.
+\v 8 Habub bi dowru ze huwo der. inta bes bi asuma sot tou, lakin inta ma bi aruf huwo jai min wen wa bi ruwa wen. Kaman zede ai zol al weledu min Roho."
+
+\v 9 Nikodemos juwabu wa kelim le huwo, "Hajat del bi hasil kef?"
+\v 10 Yesua juwabu huwo gali, "Inta mualim ta Israiel, wa kaman lisa inta ma fahim hajat de?
+\v 11 Hagiga, hagiga, Ana wori le inta, nina bi wonusu haja al nina arufu, wa nina bi shahidu le haja nina sufu. Lakin lisa intum ma bi sedek shuhada ta nina.
+
+\v 12 Kan Ana kelim hajat ta dunia wa intum ma sedek, intum bi sedek kef kan biga Ana wori hajat ta Samah le intum?
+\v 13 Mafi wahid futu fok fi Samah ile De al nenzil min Sama Ibin Insan.
+
+\v 14 Ze Musa kan arfau debiba fi sahara, kaman Ibin Insan bi arfau fok.
+\v 15 ashan ai zol al amin fi Huwo bi ligo haya abadia,
+
+\v 16 Allah hibu dunia shedid, ashan kida huwo rasulu ibin tou al wahid, ashan ai zol al amin fi huwo ma bi mutu lakin bi indu haya abadia.
+\v 17 Allah ma rasulu Jena tou fi dunia ashan bi ja hukumu dunia, lakin ashan bi kalisu dunia be wasat huwo.
+\v 18 Al amin be huwo ma bi hukumu, lakin al ma amin be huwo bi hukumu ashan huwo ma amin fi isim ta Ibin ta Allah al wahid.
+
+\v 19 De yau sabab le al hukum; Nur ja fi dunia, wa nas hibu duluma ketir min nur ashan amail tomon batal.
+\v 20 Ashan ai wahid al bi amulu hajat batal bi akrah nur wa ma bi ja fi nur ashan kede ma beinu fadia ta hajat tou al batal.
+\v 21 Ashan kida, al bi amulu Hagiga bi ja fi nur ashan amail tou bi beinu huwo amulu fi Allah.
+
+\v 22 Wa baad de, Yesua ja ma talamiz tou le beled ta Yahudiya, wa geni ma umon hinak wa kan bi wodi mamudia.
+\v 23 Kaman kan Yuhana bi wodi mamudia fi Aenon gerib min Salim ashan ken moyo fi hinak ketir nas bi ja akudu mamudia.
+\v 24 Ashan Yuhana kan lisa ma kutu fi sijin.
+
+\v 25 Neng neng gum hasil fi nus talamiz ta Yuhana ma wahid min Yahudin be kalam kasil ta shokol nedif fi nizam ta Yahud.
+\v 26 Umon gum ruwa le Yuhana wa kelim le huwo, "Ya mualim, zol al kan maak fi taraf ta nahar Ordun, al inta kan shahidu be kalam tou de, Huwo fi bi wodi mamudia wa nas kutar bi ja le Huwo."
+
+\v 27 Yuhana juwabu, "Zol ma bi ligo haja kan ma wodi le huwo min Samah,
+\v 28 kaman intum bi agder shahidu gali ana kelim ana ma yau al Mesih; lakin ana rassulu gidam tou."
+
+\v 29 Arusa tabi le aris. Wa sabi ta aris, al bi wogif wa bi asuma, huwo bi kun mokosut kan huwo bi asuma sot ta aris. Baad de farah tai kamilu.
+\v 30 Huwo lazim bi zidu wa Ana lazim bi nagis.
+
+\v 31 Al ja min fok, Huwo fok min nas kulu, Wa zol al min ard huwo ta ard wa bi wonusu an al ard. Wa huwo al ja min Samah huwo fok min nas kulu.
+\v 32 Bi agder shahidu kulu hajat al huwo aiynu wa asuma, lakin mafi wahid bi sedek shuhuda tou.
+\v 33 Al bi rudu shuhuda tou bi sbitu gali Allah hagiga.
+
+\v 34 Wahid al rasulu min Allah bi wonusu kalamat ta Allah. ashan huwo ma bi wodi Roho tou be wozin.
+\v 35 Ashan Abu hibu ibin, huwo wodi kulu hajat fi ida tou.
+\v 36 Zol al bi amin fi ibin de bi ligo haya abadia. Lakin zol al ma bi ihterim Ibin de ma bi aiynu haya, lakin zalan ta Allah bi fadulu fi ras tou.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Hasa Wokit Yesua aruf gali nas ferisin asuma gali huwo shakal wa bi amidu nas kutar min Yuhana,
+\v 2 hata lo Yesua kan ma bi wodi mamudia, de talamiz tou,
+\v 3 Huwo sibu Yahudiya wa rija tani wara le Jelil.
+
+\v 4 Lakin huwo kan kwes le huwo ashan bi ruwa be wasat Samira.
+\v 5 Yala huwo ja le medina ta Samira, isim ta mahal de Sychar, gerib ma mahal al kan Yakub wodi le weled tou Yusif.
+
+\v 6 Biir ta Yakub kan fi hinak. Yesua biga taban min safar tou wa geni fi biir dak. De kan biga ze saa sita.
+\v 7 Fii mara min Samiria ja ashan bi shilu moyo, Yesua kelim le hiya, "Wodi le ana moyo ta shirab."
+\v 8 Talamiz tou ruwa fi medina ashan isteri akil.
+
+\v 9 Wa mara ta Samiria kelim le Huwo, "De bi hasil kef, Inta Yahudi, bi asalu ana mara min Samiria ashan asurubu moyo?" Yahudiyin ma bi tafig ma Samariyiin.
+\v 10 Yesua juwabu wa kelim le hiya, "Kan sei inta aruf hadia ta Allah, wa de munu al bi kelim le inta, wodi le ana moyo ta shirab, inta kan asalu huwo, huwo kan bi wodi le inta moyo al hai."
+
+\v 11 Mara de kelim le Huwo, "Ya seid, Inta ma indu haja al bi gatau be moyo, wa kaman biir de juwa kalis. Inta ligo moyo al hai de min wen?
+\v 12 Inta ma aksen min abu ta nina Yakub, al wodi le nina biir de ashan nina bi ashrab min fogo, ze kan huwo ashrab min fogo huwo wa awulad tou wa bagarat tou."
+
+\v 13 Yesua juwabu wa kelim le hiya, "Ai wahid al bi ashrab min moyo de bi tala atshan tani mara,
+\v 14 Lakin al bi ashrab min moyo al ana bi wodi le huwo ma bi tala atshan tani mara. ashan moyo al ana bi wodi le huwo de bi tala mahal al bi dofugu moyo ta haya abadia fi juwa jisim tou."
+
+\v 15 Mara de bada kelim le Huwo, "Ya seid, wodini moyo de ashan tani kede ana ma tala atshan wa ja shilu moyo min hini."
+\v 16 Yesua kelim le hiya. "ruwa, nadi rajil taki, wa taal hini."
+
+\v 17 Mara de juwabu wa kelim le huwo, "Ana ma indi rajil." Yesua tani juwabu hiya, "Kalam al inta gi kelim, de sah ana ma indi rajil."
+\v 18 Ashan inta indak khamsa rujal, wa rajil al hasa fi ma inta de ma rajil taki. Kalam al inta kelim de sah."
+
+\v 19 Mara de kelim le huwo, "Ya seid, Ana aiynu Inta nebi.
+\v 20 Abuhat ta nina kan bi abidu fi ras jebel de, lakin Inta kelim gali Urselim yau mahal al nas bi abidu fogo."
+
+\v 21 Yesua kelim le hia, "Sedek Ana ya mara, fi zaman bi ja al intum ma bi abidu Allah al Abu fi ras jebel de wele fi Urselim.
+\v 22 Intum bi abidu le haja al intum ma aruf, wa nina bi abidu le al nina aruf, ashan kulasa bi ja min Yahudin.
+
+\v 23 Ashan kida, fi zaman jai, zaman de wosulu kalas, nas al hagigin bi abidu abu fi roho wa fi hagiga, ashan al Abu deir ze nas del bikun nas al bi seli le Huwo.
+\v 24 Allah Roho, wa nas al bi seli le Huwo lazim kede seli be roho wa be hagiga."
+
+\v 25 Mara de kelim le huwo, "Ana aruf Masiya bi ja (al bi nadi Mesih). kan Huwo ja, huwo bi wori kulu hajat le nina."
+\v 26 Yesua kelim le hiya, "Ana yau Huwo, al bi wonusu le inta."
+
+\v 27 Fi wokit dak talamiz tou wosulu, umon kan mustagrabin lee huwo kan bi wonusu ma mara de, lakin mafi wahid agder kelim, "Inta deir shunu?" wele "Lee Inta bi wonusu ma hiya?"
+
+\v 28 Min hinak mara de sibu jerdel moyo tou, wa jere fi medina, ashan bi wori le nas,
+\v 29 Taal takum, aiynu takum fi zol wori le ana ai haja al ana amulu, De sei ma al Mesih?"
+\v 30 Umon bada jere min medina hinak wa ja le huwo.
+
+\v 31 Fi zaman de talamiz kan bi asalu huwo, gali, "Ya mualim, akulu."
+\v 32 Lakin huwo kelim le umon, "Ana indi akil al ana bi akulu intum ma bi arufu."
+\v 33 Talamiz bada kelim le badu, "Bikun fi zol jibu akil le Huwo?"
+
+\v 34 Yesua kelim le umon, "Akil tai amulu meshia ta Zol al rasulu Ana wa ana bi timu shokol tou.
+\v 35 Musu intum bi kelim gali, baad arba shuhur bi ja zaman ta hasad? Ana bi kelim le intum, arfa takum uyun takum fok wa aiynu takum, mahal zara biga jahis deir nadafa,
+\v 36 Zol al bi nedifu bi ligo ujura tou, wa bi limu simar le haya abadia, ashan biga zol al zarau wa zol al nedifu bi kun farhanin sawa.
+
+\v 37 Ashan zede bi sedeku kalam al gali, "Wahid bi zara, wa tani bi nedifu."
+\v 38 Ana rasulu intum ashan bi nedifu haja al intum ma taban fi shokol tou, Nas tanin yau ishtakal, wa intakum ja dakalu fi shokol tomon.
+
+\v 39 Ketir min nas ta Samira fi medina dak aminu fi Huwo, ashan kalam shuhuda al mara de kan bi wori. "Huwo wori le ana ai haja al ana amulu."
+\v 40 Wokit biga nas ta Samira ja le Huwo, umon kan der ashan kede Huwo geni ma umon, wa biga huwo geni hinak yomen.
+
+\v 41 Nas tanin ketir aminu min kalm tou.
+\v 42 Umon kelim le mara de, "Nina ma aminu ashan kalam al inta kelim, lakin ashan kaman nina asuma, wa nina arufu gali de yau Mukalis ta dunia hagiga."
+
+\v 43 Baad yomen de, huwo gum ruwa le Jelil.
+\v 44 Ashan Yesua zatu kelim gali nebi ma bi rudu fi beled tou.
+\v 45 Wokit huwo dakalu fi Jelil, nas ta Jelil rahibu Huwo. Ashan umon aiynu mojizat kulu al huwo amulu fi Urselim zaman ta Eid, ashan umon kan ruwa fi Eid.
+
+\v 46 Kaman tani huwo riga fi Kana fi Jelil, mahal al Huwo gilibu moyo merisa. Hinak fi kadam melik jena tou ayan shedid fi Capernaum.
+\v 47 Wokit huwo asuma gali Yesua ja min Yahudiya te Jelil, huwo ruwa nadi Yesua ashan kede ja aliju jena tou, al kan biga gerib bi mutu.
+
+\v 48 Yesua kelim le huwo, "ile kan intum aiynu mojizat wa ajaib, yau intum bi amin."
+\v 49 Kadam ta melik kelim le huwo, "Ya seid taal gubal jena tai ma mutu."
+\v 50 Yesua kelim huwo, "Ruwa, weled taki hai." Zol de sedek kalam Yesua kelim le huwo, wa huwo futu.
+
+\v 51 Wokit huwo bi ruwa, kadamin tou ligo huwo, wa kelim le huwo gali weled taki hai.
+\v 52 Huwo asalu zaman al weled de bada tala kews fogo. Umon juwabu huwo, "Umbari saa saba humma fat min huwo."
+
+\v 53 Baad dak abu de fahim de yau zaman al Yesua kelim le huwo. "Weled taki hai." Biga huwo wa nas bet tou kulu amin.
+\v 54 De kan mojiza nimira itnin Yesua amulu wokit huwo tala min Yahudiya le Jelil.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Baad de kan fi Eid ta Yahud, Yesua ruwa lahadi fi Urselim.
+\v 2 Hinak fi Urselim fi bab ta jena koruf, fi biir bi nadi be rutan ta Aramaic Bethesda, fi fogo kamsa rokubat.
+\v 3 Nas ayanin kutar, amiyanin, moshlulin kan bi num hinak. umon bi istena ashan miten moyo ta biir de bi hariku.
+\v 4 Ashan malika baad marat bi ja nenzil wa bi hariku moyo de. zol al bi nenzil nimira wahid wa bi lemesu moyo ta biir de bi ligo ilaj.
+
+\v 5 Fi zol hinak ayan tamaniya teletin sena.
+\v 6 Wokit Yesua aiynu huwo naim tehet hinak, Huwo baad ma lahiz gali zol de indu zaman ketir, huwo bada kelim le zol de "Inta der ligo ilaj?"
+
+\v 7 Zol ayan de juwabu gali, "Ya seid, ana ma indi zol bi arfa ana fi juwa biir de kan hariku moyo de. Kan ana bi hawil ashan bi ja, zol tani bi jere guwam wa bi dakalu gidam tai."
+\v 8 Yesua kelim le huwo, "Gum fok, shilu serir taki, wa douru."
+
+\v 9 Tuwali zol de ligo ilaj, huwo arfa serir tou wa huwo furu. De kan yom sebit.
+
+\v 10 Nas Yahudin kelim le huwo al ligo ilaj de, yom sebit inta ma indak hak ashan bi arfa biris taki" Huwo juwabu,
+\v 11 " Zol al wodi le ana ilaj de huwo kelim le ana, Shilu biri wa douru."
+
+\v 12 Umon asalu huwo, "Zol al kelim le inta, shilu biris taki wa ruwa de Huwo munu?"
+\v 13 Al mohim bes, zol al ligo ilaj de huwo ma arufu kan de munu ashan Yesua futu min umon, kan fi zahma ta nas fi mahal de.
+
+\v 14 Baad zaman tani, Yesua ligo huwo fi kenisa wa kelim le huwo, "Aiynu, saha taki biga kwes! mata amulu katiya tani mar, ashan kede haja batal kalis ma hasil le inta."
+\v 15 Zol de gum min hinak wa ruwa wori le nas Yahudin gali de kan Yesua yau aliju huwo
+
+\v 16 Ashan kida Yahudin bi fetisu ashan bi katulu Yesua, ashan huwo amulu haja de fi yom sebit.
+\v 17 Yesua juwabu umon, "Abu tai bi istakal lahadi hasa de, wa Ana kaman bi istakal."
+\v 18 Ashan kida, Yahud kan bi fekir shedid ashan bi katulu huwo ma ashan Huwo kasuru yom sebit, lakin kaman ashan huwo kelim Allah Abu tou, wa huwo kutu jisim tou sawa ma Allah
+
+\v 19 Yesua juwabu umon, "Hagiga, hagiga, weled ma bi agder amulu haja min nefsa tou, Ile bes al huwo bi aiynu Abu bi amulu, Ai haja al Abu bi amulu, weled bi amulu hajad de kaman.
+\v 20 leanu abu bi hibu weled huwo bi beinu le huwo kulu hajat huwo bi amulu, wa kaman bi beinu le huwo hajat al azim ashan intum bi istagrab.
+
+\v 21 Ze ma abu bi goumu meitin wa bi wodi le umon haya, kaman ibin bi wodi haya le ai wahid ze ma huwo der.
+\v 22 Leanu abu ma bi hakimu ai zol, lakin huwo wodi hukum kulu le Ibin.
+\v 23 Ashan kulu nas bi akrimu Ibin ze ma umon bi akrimu abu. zol al ma bi akrimu Ibin huwo ma bi akrimu abu al rasulu huwo.
+
+\v 24 hagiga, hagiga, ana bi kelim le intum zol al bi asuma kalam tai wa bi amin be zol al rasulu ana huwo bi kun endu haya abadia wa huwo ma bi ruwa fi hukum, lakin huwo intakal min mutu le haya.
+
+\v 25 hagiga, hagiga, ana bi kelim le intum fi zaman bi ja, wa yau de hasa, nas al mutu bi asuma sot ta Ibin ta Allah, wa del al bi asuma umon bi hai.
+
+\v 26 ze ma abu endu haya fi nefsu, kaman huwo wodi le Ibin bi kun indu haya fi nefsa,
+\v 27 wa abu kaman wodi sulta le Ibin ashan bi hukumu ashan huwo ibin insan.
+
+\v 28 matakum istagrab, ashan fi zaman bi ja kulu nas al fi gubur bi asuma sot tou
+\v 29 wa bi tala bar: del al amulu kuwes bi gum le haya, wa del al amulu batal bi gum le hukum.
+
+\v 30 Ana ma bi agder amulu haja be nefsa tai, ze ma ana bi asuma, ana bi hukumu, wa hukum tai adil leanu ana ma bi amulu irada tai lakin irada ta abu al rasulu ana.
+\v 31 Iza kan ana bi shahid le nefsa tai shuhuda tai ma hagiga.
+\v 32 fi zol tani al bi shahid le ana, wa ana arufu gali shehada al huwo bi shahidu le ana de hagiga.
+
+\v 33 rasulu intum le Yuhana, wa huwo wodi shuhuda al hagiga.
+\v 34 lakin ana ma bi gabilu shuhuda ta insan. lakin ana kelim kalam de ashan intum bi ligo kulasa.
+\v 35 Yuhana huwo kan lamba al walau wa bi lama wa intum rudu ashan bi kun farhanin fi nur tou le zaman besit.
+
+\v 36 Lisa shuhuda al ana endu ahsen min ta Yuhana, ashan shokol al abu wodi le ana ashan bi kemilu, shokol de be wori gali abu yau rasulu ana.
+\v 37 Abu al rasulu ana kaman bi ashad le ana. intum ma asuma sot tou wele aiynu shikil tou.
+\v 38 Wa kelima tou kulu kulu ma sabit fi intum, ashan intum ma amin fi zol al Huwo rasulu.
+
+\v 39 Fetisu takum al kutub ashan intum bi fekir gali intum bi ligo fogo haya abadia, wa kutub del bi ashad leana.
+\v 40 Wa intakum aba ja le ana ashan bi ligo haya.
+
+\v 41 Ana ma bi rudu mejid min nas.
+\v 42 Lakin, ana arufu gali intum ma indu muhaba ta Allah fi nufus takum.
+
+\v 43 Ana ja be isim ta Abu, wa intum ma rudu ana. kan zol tani yau ja be isim tou braw intum bi rudu.
+\v 44 Kef intum bi amin, intum, al bi rudu mejid min baad fi baad takum lakin intum ma bi fetisu mejid al jai min Allah
+
+\v 45 Matakum fekir gali Ana bi isteki intum gidam ta Abu. Wahid al bi isteki intum de yau Musa, ashan intum kulu raja takum le huwo.
+\v 46 kan intum amin be Musa kaman intum bi agder amin be Ana, ashan huwo katibu an Ana.
+\v 47 kan intum ma amin kitaba tou?"kef intum bi amin kalam tai
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Baad hajat de kulu, Yesua ruwa fi tija ta tani bahar jelilil, wa kaman bi nadi bahar tibiria.
+\v 2 nas ketir kan bada ruwa wara ta Yesua ashan umon aiynu ajaib al kan huwo amulu fi nas al ayanin.
+\v 3 wa Yesua tala fok fi jebel wa huwo geni hinak ma talamiz tou.
+
+\v 4 (Wa fi zaman dak kan eid ta zikra ta Yahud biga gerib).
+\v 5 zaman Yesua arfa ena tou huwo aiynu nas ketir bi ja le huwo, Huwo kelim le philipus, min wen ana bi ruwa biyu esh ashan nas del bi akulu
+\v 6 (lakin Yesua kelim kida ashan huwo der geribu Philipus, leanu huwa arufu huwa bi ruwa amulu shunu).
+
+\v 7 Phlilipus juwabu huwo, esh ta miten dinar ma bi agder timu hata kan besit le zol wahid.
+\v 8 wahid min talamiz, Andraus, aku ta Samaan Butrus, kelim le Yesua,
+\v 9 fi weled hina al endu kamsa esh sheair wa itnin samag, lakin de bi kun shunu le nas al ketir de?
+
+\v 10 Yesua kelim, kutu nas kede geni tehet. (wa kan fi ges ketir fi mahal dak, rijal del bada geni tehet, adad tomon kamsa alif.
+\v 11 Baad dak Yesua shilu esh wa baad shukur, huwo wodi le nas al geni de. huwo amulu nefsa haja le samagaten kaman, godur al homon der.
+\v 12 zaman nas biga shabanin, huwo kelim le talamiz tou, limu takum bagi al kasuru de, ashan mafi haja woduru.
+
+\v 13 Umon limu wa mala etnasar gufa min al kasuru, min esh ta sheair al fadulu min nas al akulu de.
+\v 14 biga, zaman nas aiynu haja al huwo amulu de, Umon bada kelim, de hagiga nebi al bi ja fi dunia.
+\v 15 wa Yesua arufu gali umon endu niya ashan bi ja shilu huwo be guwa wa bi kutu huwo melik, huwo ruwa fok fi jebel barau.
+
+\v 16 wa zaman ta misa, talamiz tou ruwa le fi bahar.
+\v 17 Umon dakalu fi murkab, umon der gata bahar ashan bi ruwa fi Capernaum. zaman dak kan biga bilel, wa Yesua ma ja le umon.
+\v 18 hawa shedid wa habub, ja bada hizu bahar.
+
+\v 19 zaman umon le masafa ta kamsa wa ishirin le teletin, umon aiynu Yesua bi douru fi ras bahar gi ja gerib le murkab, wa umon bada kafu.
+\v 20 Lakin huwo kelim le umon: "de ana, matakum kafu!".
+\v 21 Baad dak umon rudu ashan bi gabilu huwo fi murkab. wa tuwali murkab de wosulu le mahal al kan umon bi ruwa fogo.
+
+\v 22 biga fi yom nimra itnin, nas al kan bi wogif fi taraf bahar umon aiynu be inu murkab tani biga mafi ile wahid, wa Yesua ma dakalu ma talamiz fi murkab wa lakin talamiz umon ruwa barau.
+\v 23 lakin fii marakib tanin ja min Tiberias gerib ma mahal al kan umon akulu esh fogo baad ma Rabuna gedimu shukur.
+
+\v 24 zaman nas al limu del lahizu be inu Yesua wa talamiz tou biga mafi hinak, umon kaman bada dakalu fi marakib wa umon ruwa le Capernaum ashan bi fetisu Yesua.
+\v 25 wokit umon ligo huwo fi tija a tani ta bahar, umon kelim le huwo gal: "Rabbi, inta ja hini miten?"
+
+\v 26 Yesua juwabu umon, gali, "Intum gi fetisu ana hagiga ma ashan intum aiynu mujizat, lakin ashan intum akulu esh wa biga shabanin.
+\v 27 Ma takum fetisu akil al bi kalasu, lakin fetisu takum akil al bi shilu intum le haya al abadia al Ibin insan bi wodi le intum, leanu Allah kutu khitim tou fogo."
+
+\v 28 Baad dak umon bada kelim le huwo, "ana bi amulu shunu ashan ana bi amulu shokol ta Allah?
+\v 29 "Yesua juwabu wa kelim le umon, "de yau shokol ta Allah: Inu amin takum fi wahid al huwo rasulu."
+
+\v 30 Umon kelimu le huwo, Yatu mujiza al inta bi amulu ashan nina bi aiynu wa bi amin fi inta? Inta bi amulu shunu?
+\v 31 abuhat ta nina akulu al manna fi beriya, ze ma katibu, 'Huwo wodi le umon esh min samah ashan bi akulu'"
+
+\v 32 baad dak Yesua juwabu le umon, "hagiga, hagiga, Musa yau ma wodi le intum esh min samah, lakin de Abu tai yau bi wodi le intum esh al hagiga min samah.
+\v 33 leanu esh ta Allah huwo al ja min sama wa bi wodi haya le dunia."
+\v 34 biga umon kelimu le huwo, "Ya said, wodi le nina esh de kulu yom."
+
+\v 35 Yesua kelimu le umon, "Ana yau esh ta haya, zol al bi ja le ana ma bi tala jiyan, wa al bi amin fi ana ma bi kun atshan.
+\v 36 Lakin ana kelim le intum hagiga intum aiynu ana, wa intum ma amin.
+\v 37 kulu zol al Abu tai bi wodi le ana huwo bi ja le ana, wa zol al ja ana ma bi tala huwo bara.
+
+\v 38 Leanu ana ja min sama, ma ashan bi amulu irada tai, lakin irada ta Allah al rasulu ana.
+\v 39 De yau irada tou al huwo rasulu ana, ashan ana ma bi fakidu del al wodi le ana, lakin ana bi goumu umon fi yom ta akir.
+\v 40 leanu de yau irada ta Abu tai, inu kulu zol al bi aiynu Ibin wa bi amin fogo huwo bi indu haya abadiya wa ana bi goumu huwo fi yom ta akir.
+
+\v 41 baad dak Yahudiyin bada amulu tazamur did huwo ashan huwo kelimu gal, "Ana yau esh al nezil min samah.
+\v 42 Umon kelimu, "De yau ma Yesua Weled ta yusif, al nina arufu abu wa uma tou? Kef huwo bi kelimu gali ana nezil min samah'?"
+
+\v 43 Yesua juwabu wa kelim le umon gali, matakum amulu tazamur fi baad takum.
+\v 44 mafi zol bi agder ja le ana kan abu al rasulu ana ma jibu huwo, wa ana bi goumu huwo fi yom ta akir
+\v 45 huwo moktub fi anbia, 'kulu zol bi alimu be Allah,' kulu zol al asuma wa ligo talim min abu tai bi ja le ana.
+
+\v 46 Mafi zol aiynu abu, ile al huwo min Allah-yau aiynu abu.
+\v 47 hagiga, hagiga, zol al bi amin indu haya abadia.
+
+\v 48 Ana yau esh ta haya.
+\v 49 abuhat takum akulu manna fi sahara wa umon mutu.
+
+\v 50 De yau esh al nezil min samah, zol al bi akulu min esh de huwo ma bi mutu.
+\v 51 Ana yau esh al hai al nezil min samah. Iza kan zol akulu min esh de, huwo bi ish le abad. wa esh al ana bi wodi de huwo gisim tai al ana dafa ashan dunia bi ligo haya.
+
+\v 52 Yahudin tala zalanin wa bada nakis fi baad tomon, bi gul "kef de bi agder wodi le nina gisim tou ashan ana bi akulu"
+\v 53 Baad dak Yesua bada kelim le umon, "hagiga, hagiga, kan intum ma akulu gisim ta Ibin al insan wa ashurubu dom tou, intum ma indu haya le nefsa takum.
+
+\v 54 zol al bi akulu gisim tai wa bi ashrub dom tai huwo indu haya abadia, wa ana bi goumu huwo fi yom ta akir.
+\v 55 leanu gisim tai akil hagiga, wa dom tai shirab hagiga.
+\v 56 zol al bi akulu gisim tai wa bi ashirab dom tai huwo bi sabit fi ana, wa ana fi huwo.
+
+\v 57 Ze ma abu tai al hai rasulu ana, wa ana bi ish ashan abu, kaman zol al bi akulu ana, huwo bi ish ashan ana.
+\v 58 De yau esh al nezil min samah, ma ze abuhat takum akulu wa umon mutu. zol al bi akulu esh de huwo bi hai le abad.
+\v 59 Lakin Yesua kelim kalam de fi majma zaman huwo bi alimu fi Capernaum.
+
+\v 60 Baad dak ketir min talamiz tou al asuma kalam de kelimu, "de taalim al saab; munu yau bi rudu kalam de?"
+\v 61 Yesua arufu be inu talamiz tou indu tazamur fi kalm de, huwo kelimu le umon, de yau sababu mushkila le intum?
+
+\v 62 biga kan intum aiynu Ibin insan bi ruwa fok le mahal al kan huwo ja fogo min bediri?
+\v 63 De Roho yau bi wodi haya, lakin gisim ma indu faida le ai haja. kalam al ana bi kelim le itntum de huwo roho, wa huwo haya.
+
+\v 64 fi nas lisa fi nus takum al ma amin. "leanu Yesua arufu min bidaya nas munu yau ma bi amin wa de munu yau bi selimu huwo.
+\v 65 huwo kelim gali,"de ashan kida ana kelimu le intum mafi zol bi agder ja le ana ile kan abu yau wodi huwo."
+
+\v 66 Ashan kida, ketir min talamiz tou rija wara wa umon tanimara ma douru ma huwo.
+\v 67 wa Yesua bada kelim le itnashar de gali, intum kaman ma der rija wara, wele intum der?"
+\v 68 Samaan Buturs juwabu huwo, "Ya Rab le munu nina bi ruwa? Inta indak kalam ta haya al abadia.
+\v 69 wa nina amin wa ja arufu gali inta yau wahid al Kudus min Allah."
+
+\v 70 Yesua kelim le umon, De ma ana yau azilu intum, al etnashar, wa wahid min intum sitan?"
+\v 71 huwo kan gi wonusu an Yahuza weled ta samaan al escarioti, leanu huwo wahid min etnashar, de yau huwo, wahid min al etnashar, al bi selimu Yesua.
+
+\c 7
+\cl As-hah 7
+\p
+\v 1 Baad hajat del Yesua safir le Galileya, leanu huwo ma deir ruwa fi Yahudiya ashan nas Yahud bi fetisu ashan bi katulu huwo.
+\v 2 wokit eid ta Yahudin biga gerib.
+
+\v 3 Akwana tou kelim le huwo, "Sibu mahal de wa ruwa le Yahudiya, ashan talamiz taki kaman bi aiynu sokol al inta bi amulu.
+\v 4 mafi zol bi amulu ai haja fi sir kan huwo der ashan bi arufu. kan inta bi amulu hajat del wori nefsa taki le dunia."
+
+\v 5 leanu hata akwana tou kaman ma bi amin fi huwo. ashan kida Yesua kelim le umon,
+\v 6 Zaman tai lisa ma ja, lakin zaman takum daiman jahiz.
+\v 7 dunia ma bi agder ashan bi aba intum, lakin huwo bi aba ana ashan ana bi wori le huwo gali amail tou batal.
+
+\v 8 Ruwa takum fi eid de; Ana ma bi ruwa fi eid de ashan zaman tai hasa lisa ma kalasu."
+\v 9 Baad huwo kelim le umon hajat de, huwo geni fi Galileya.
+
+\v 10 Lakin zaman akwana tou tala wa ruwa fi eid, huwo kaman ruwa, ma gidam nas lakin fi sir.
+\v 11 Yahudin kan bi fetisu huwo fi eid wa umon bi kelim gali wenu huwo?"
+
+\v 12 Kan fii munakasat ketir beina nas al limu an huwo, Juzu min umon bi gul, "Huwo zol kwes." Tanin bi gul, "La huwo bi woduru nas."
+\v 13 Lakin mafi zol kan wonusu be shuja gidam nas an huwo ashan kafu tomon min Yahud.
+
+\v 14 wa zaman wosulu fi nus ta eid, Yesua ruwa fi haikal wa ka huwo bi alimu.
+\v 15 wa nas Yahud biga mustagrabin, umon kelim gali "kef rajil de bi arufu ketir? huwo ma mutalim.
+\v 16 Yesua juwabu umon wa kelim,"talim tai ma leana, lakin le zol al rasulu ana.
+
+\v 17 iza kan ai wahid der amulu irada tou, huwo bi arufu talim de, kan ja min Allah wele ana bi wonusu be nefsa tai.
+\v 18 zol al bi wonusu min nefsa tou huwo bi talabu mejid ta tou, lakin zol al bi talabu mejid ta zol al rasulu huwo, zol de huwo hagiga, wa mafi zulum fi huwo.
+
+\v 19 De ma musa yau wodi le intum ganun de? wa hasa mafi zol min intum bi hafisu ganun de. Lee intum gi fetisu ashan katulu ana?"
+\v 20 Nas al limu de juwabu,"Inta indu sitan. Munu yau der katulu inta?"
+
+\v 21 Yesua juwabu wa kelim le umon, "Ana amulu wahid sokol, wa intum kulu mustagrabin ashanu.
+\v 22 Musa wodi le intum tuhur, (de ma min Musa lakin de min abuhat), wa fi yom sebit intum bi tehiru insan.
+
+\v 23 Iza kan insan bi rudu tuhur fi yom Sebit ashan ganun ta musa ma bi kasuru, Lee intum zalanin min ana ashan ana aliju zol fi yom Sebit wa biga kwes?
+\v 24 matakum hukumu be haja al zahir, lakin hukumu be adala."
+
+\v 25 Nas tanin min Urselim kelim, De yau ma zol al umon gi fetisu ashan bi katulu?
+\v 26 Aiynu, huwo gi wonusu be huriya, wa umon ma kelim le huwo ai haja. Sei nas hukama de ma arufu hagiga gali de yau al Mesih,?
+\v 27 hasa ana arufu huwo min wen. Lakin kan al Mesih ja, mafi zol bi arufu huwo min wen."
+
+\v 28 Baad dak Yesua wonusu fok fi haikal, gi derisu wa bi kelimu, intum arufu ana wa arufu mahal al ana ja fogo. Ana ma ja be nefsa tai, lakin al rasulu ana de huwo hagiga, wa intum ma arufu huwo.
+\v 29 Ana arufu huwo ashan ana ja min huwo wa huwo yau rasulu ana."
+
+\v 30 Umon gi hawil ashan bi gobudu huwo, lakin mafi zol midu iden tou le huwo ashan saa tou lisa ma ja.
+\v 31 Lakin ketir min nas amin fi huwo, wa umon kelimu, "Iza al Mesih ja, hal huwo bi amulu mujizad ketir min al de amulu.
+\v 32 Pharisein asuma nas bi nakish hajat de an Yesua, wa ruasaa ta khahana wa al Pharisein rasulu kadamin ashan bi amsuku huwo.
+
+\v 33 Yesua kelim le umon, "Ana lisa ma intum be zaman besit, baad dak ana bi ruwa le Abu tai al rasulu ana.
+\v 34 intum bi fetisu ana lakin intum ma bi ligo ana; Mahal al ana bi ruwa fogo, intum ma bi agder ja fogo."
+
+\v 35 Nas Yahud bi kelim fi baad tomon, "Zol de bi ruwa wen al nina ma bi agder ligo huwo de? Hal huwo bi ruwa fi nus ta Yonaniin al shetetu wa bi alimu Yonaniin?
+\v 36 kalam de mana tou shunu al huwo kelimu de, intum bi fetisu ana lakin intum ma bi ligo ana; mahal al ana bi ruwa fogo intum ma bi agder ja fogo'?"
+
+\v 37 Wa fi akir yom kebir ta Eid, Yesua wogif wa kelim be sot fok, gali, "Kan ai wahid atshan, kede ja le Ana ashan bi ashrab.
+\v 38 Al kan amin fi Ana bes ze kitab kelim, anhar ta moyo al hai bi jere min juwa batna tou."
+
+\v 39 Lakin huwo kelim zede ashan Roho, al del al amin fi huwo bi ligo. Al Roho lisa ma wodi leanu lisa ma mejidu Yesua.
+
+\v 40 Nas al limu tanin, wokit umon asuma kalam de, umon kelimu, "Hagiga de nebi,
+\v 41 Tanin kelim, "De yau al Mesih." Lakin tanin kelim., "Sei al Mesih bi ja min Galileya?
+\v 42 kitab ma kelim gali al Mesih bi ja min iyal ta Daud wa min Betlaham, beled al Daud fogo?"
+
+\v 43 Ingisamat bada hasil fi nus ta nas al limu le sabab tou.
+\v 44 Tanin hawil ashan bi gobudu huwo, lakin mafi zol kutu iden fi jisim tou.
+
+\v 45 Bad dak huras ta Hikal rija le reis ta khahana wa Pharisiin, al kelimu le umon, "Le intum ma jibu huwo?"
+\v 46 Huras del juwabu, "mafi zol wonusu zede."
+
+\v 47 Kaman al Pharisiin juwabu umon, "Kaman kabasu intum?"
+\v 48 Hal fi zol min hukam amin fi kalam tou, au zol min Pharisiin?
+\v 49 Lakin nas al limu al ma arufu ganun, umon bi ligo laana."
+
+\v 50 Nikodimos (wahid min Pharisiin, al kan ja le huwo bilel) kelim le umon,
+\v 51 hal ganun ta nina bi hukumu zol gubal ma asuma min huwo wa arufu haja al huwo amulu?"
+\v 52 umon juwabu wa kelim le huwo, kaman inta min Galileya? fetisu wa aiynu inu mafi nebi bi jamin Galileya."
+
+\v 53 Baad dak ai zol futu le bet tou.
+
+\c 8
+\cl As-hah 8
+\p
+\v 1 Yesua ruwa fi Jebel Zeitun.
+\v 2 Sabah bediri huwo ja fi haikal kaman, nas kulu ja, Huwo geni tehet wa bada alimu umon.
+\v 3 kutaba ta ganun wa nas Pharisiin jibu mara al amsuku fi zina. Umon wogifu hiya fi nus.
+
+\v 4 Baad dak umon kelim le huwo, "Ya Mualim mara de gobudu fi zina.
+\v 5 Has fi ganun, Musa kelimu le nina sikil nas ze de bi durubu be hujar? Inta bi kelim shunu an hiya?"
+\v 6 Umon kelimu kalam de ashan bi sherigu huwo ashan umon bi indu kalam al bi tahamu be huwo. lakin Yesua dengir tehet wa katibu fi turab be ida tou.
+
+\v 7 Wokit umon gi istemir asalu huwo, huwo wogif fok wa kelimu le umon, "Zol al fi nus takum al ma indu katiya, kede huwo kun awel zol al bi shilu hajer wa durubu hiya."
+\v 8 Huwo dengir tehet tanimara, wa gi katibu fi turab be ida tou.
+
+\v 9 Wokit umon asuma kalam de, umon bada sibu mahal de wahid wahid, bada min nas kubar. Fi nihaya sibu Yesua barau, be mara al kan al fi nus de.
+\v 10 Yesua gum fok wa kelimu le hiya, "Ya mara, wenu nas al tahamu inta de? mafi wahid agder hukumu inta?"
+\v 11 Hiya kelimu, "Mafi wahid, Ya Rab." Yesua kelimu "kaman Ana ma bi hukumu inta, Ruwa wa mata amulu katiya tani mara.
+
+\v 12 Yesua kelimu le umon tani, gali, "ana nur ta dunia; zol al bi douru wara tai ma bi douru fi duluma lakin huwo bi kun indu nur ta haya."
+\v 13 Pharisiin kelimu le huwo gali, inta bi kun shahid le nefsa taki; shuhud taki ma hagiga."
+
+\v 14 Yesua juwabu wa kelim le umon, "Sala kan ana shahid an nefsa tai, shuhuda tai hagiga. Ana arufu ana ja min wen wa ana bi ruwa le wen, lakin intum ma arufu ana ja min wen au ana bi ruwa wen.
+\v 15 Intum bi hukumu hasab gisim; ana ma bi hakimu ai zol.
+\v 16 Hasa kan ana hakimu, hukum tai hagiga leanu ana ma barau, lakin ana ma Abu al rasulu ana.
+
+\v 17 Nam, wa fi ganun takum moktub be inu nas itnin yau shuhudi al hagiga.
+\v 18 ana yau shuhud ta nefsa tai, wa Abu al rasulu ana huwo bi shahid le ana."
+
+\v 19 Umon kelimu le huwo, "wenu abu taki?" Yesua juwabu, "intum ma bi arufu ana wele Abu tai; lo kan intum arufu ana, intum kan bi arufu Abu tai."
+\v 20 Huwo kelim kalam de fi al kazana wa huwo bi alimu fi haikal, wa mafi zol amsuku huwo leanu saa tou lisa ma ja.
+
+\v 21 kaman huwo kelimu le umon tani, "Ana bi ruwa; intum bi fetisu ana wa intum bi mutu fi katiya takum. Mahal al ana bi ruwa fogo intum ma bi agder ja."
+\v 22 Wa Yahudiin kelimu, "Huwo bi katulu nefsa tou? De yau huwo bi kelimu, ' Mahal al ana bi ruwa fogo intum ma bi agder ja'?"
+
+\v 23 Yesua kelimu le umon, "intum min tehet; ana min fok. intum min dunia de; ana ma min dunia de,
+\v 24 ashan kida, ana bi kelimu le intum gali intum bi mutu fi katia takum. Ile kan intum amin inu ana min fok intum bi mutu fi katiya takum."
+
+\v 25 Ashan kida umon kelimu le huwo, "inta munu?" Yesua kelimu le umon, Ana wori le intum min bidaya
+\v 26 ana indi hajat ketir ashan bi wonusu wa bi hukumu an intum. al mohim zol al rasulu ana de huwo hagiga; wa hajat al ana asuma min huwo, hajat de ana bi wori le dunia,"
+\v 27 umon ma fahim gali huwo bi kelimu le umon an Abu.
+
+\v 28 Yesua kelimu, "kan intakum arfa Ibin insan, yau intum bi arufu inu de Ana, wa ana ma amulu ai haja be nefsa tai. ze ma abu alimu ana, ana bi wonusu hajat de.
+\v 29 Huwoal rasulu ana huwo fii ma ana, wa huwo ma bi sibu ana barau, leanu ana fi kulu zaman bi amulu al huwo bi rudu."
+\v 30 wokit Yesua bi kelimu hajat de, ketiriin amin fi huwo.
+
+\v 31 Yesua kelimu le Yahudiin al amin fi huwo, "kan intum sabit fi kalam tai, intum bi kun talamiz tai al hagiga;
+\v 32 wa intum bi arufu al hagiga; wa hagiga bi hariru intum."
+\v 33 umon juwabu huwo, "Nina iyal ta Ibrahim wa ma geni abid ta ai zol kulu kulu; kef inta bi kelimu; 'Bi sibu intum ashan bi kun hur '?"
+
+\v 34 Yesua juwabu umon, "Hagiga hagiga Ana wori le intum, ai wahid al bi amulu katiya huwo abid ta katiya.
+\v 35 Kadam ma bi geni fi bet le nihaya, weled yau bi geni fi bet le nihaya.
+\v 36 Ashan kida, kan weled hariru intum, hagiga intum bi kun hur.
+
+\v 37 Ana arufu intum iyal ta iyal ta Ibrahim; intum bi fetisu teriga ashan bi katulu Ana ashan kalam tai ma ligo mahal fi intum.
+\v 38 Ana bi kelimu haja al ana aiynu min Abu tai, wa intum bi amulu haja al intum asuma min abu takum."
+
+\v 39 Umon juwabu wa kelimu le huwo, "Abu ta nina Ibrahim." Yesua kelimu le umon, "Kan intum iyal ta Ibrahim intum bi amulu shokol ta Ibrahim. Lisa,
+\v 40 hasa intum bi fetisu ashan bi katulu Ana, zol al wori le intum al hagiga al Ana asuma min Allah. Ibrahim ma amulu zede.
+\v 41 Intum bi amulu shokol ta abu takum." Umon kelimu le huwo, "Ma weledu nina be amiliya ta zina; nina indu Abu wahid; Yau Allah."
+
+\v 42 Yesua kelimu le umon, ka Allah yau abu takum, intum bi hibu ana, ashan ana ja min Allah ana yau hina; ana ma ja be nefsa tai, Lakin huwo yau rasulu Ana.
+\v 43 lee intum ma bi fahim kalam tai? de ashan intum ma agder asuma kalam tai.
+\v 44 intum ta abu takum, iblis, intum der amulu niya ta abu takum. huwo kan bi katil min bidaya huwo ma bi wogif fi hagiga ashan mafi hagiga fi huwo. kan huwo bi wonusu kidib, huwo bi wonusu min tebiya to ashan huwo kadab wa abu ta kadabin.
+
+\v 45 Lisa ashan ana bi kelimu hagiga, intum ma bi sedek Ana.
+\v 46 Munu min intum bi wori katiya tai? Kan ana bi wonusu hagiga, le intum ma bi sedek Ana?
+\v 47 Zol al kan ma Allah bi asuma kalam ta Allah; intum ma bi asuma umon ashan intum ma min Allah."
+
+\v 48 Yahudin juwabu wa kelim le huwo, "Nina ma wori gali inta Samiriya wa inta indu sitan?"
+\v 49 Yesua juwabu, "Ana ma indu sitan, lakin ana bi ihterim Abu tai, wa intum bi alisu ana.
+
+\v 50 Ana ma bi fetisu mejid tai; fi wahid al bi fetisu wa bi hukumu.
+\v 51 Hagiga, hagiga, Ana bi kelimu le intum, kan ai wahid bi hafizu kalam tai, huwo ma bi aiynu mutu."
+
+\v 52 Yahudin kelim le Huwo, "Hasa nina aruf gali Inta indu sitan. Ibrahim wa anbiya mutu; lakin inta kelim, "Kan ai wahid bi hafisu kalam tai, huwo ma bi jeribu mutu."
+\v 53 Inta ma kebir min abu ta nina Ibrahim al mutu, sei de inta? Anbiya kaman mutu mutu. Inta der wori nefsa taki gali inta munu?"
+
+\v 54 Yesua juwabu, kan Ana bi mejidu nefsa tai, mejid tai ma indu faida; abu tai yau bi mejidu Ana - de munu al intum bi kelim huwo yau Allah.
+\v 55 Intum ma arufu huwo, lakin ana bi aruf huwo. Kan ana bi kelim, "Ana ma bi aruf huwo, Ana bi kun ze intum, kadab. Lakin, Ana bi aruf huwo wa bi hafizu kalam tou.
+\v 56 Abu takum Ibrahim tala mokosut wokit huwo aiynu yom tai, huwo aiynu wa kan mokosut."
+
+\v 57 Yahudin kelim le huwo, "Inta lisa ma wosulu kamsin sena, wa inta aiynu Ibrahim?
+\v 58 Yesua kelim le umon, "Hagiga, hagiga, Ana kelim le intum, gubal Ibrahim, Ana fi."
+\v 59 Umon gum arfa hujar ashan bi luku huwo, lakin Yesua katis fi nus tomon wa tala min haikal.
+
+\c 9
+\cl As-hah 9
+\p
+\v 1 Hasa ze ma Yesua bi ruwa, huwu aiynu zol amiyan mini weledu huwo.
+\v 2 talamiz tou asalu huwo, "rabi, munu amulu katiya, de zol de wele abuhat to, yau weledu huwo amiyan?"
+
+\v 3 Yesua juwabu, "zol de ma amulu katiya wele abuhat tou, lakin ashan shokol ta Allah bi zahir fi huwo.
+\v 4 Lazim nina bi istakal shokol tou al huwo rasulu ana ligo lisa nahar. bilel bi ja al mafi zol bi agder Istakal.
+\v 5 Ligo ana fi dunia, ana yau nur ta dunia."
+
+\v 6 Baad ma Yesua kelim kalamat de, huwo tufu fi wata, huwo amulu tin be buzak, wa laysu tin de fi uyun tou.
+\v 7 Huwo kelim le huwo, "Ruwa, kasulu fi bir ta Siloam (al bi terjimu gali: rasulu)." Yala zol de ruwa, kasulu, wa rija biga bi aiynu.
+
+\v 8 Baad dak jerenat tou wa nas al kan aiynu huwo min bederi ze shahad kan kelimu, "de ma yau zol al bi geni wa bi asalu gurus min nas?"
+\v 9 tanin gi kelimu de huwo," tanin kelimu, "la lakin huwo ze huwo." Lakin huwo kelimu,"de ana."
+
+\v 10 Umon kelimu le huwo, "biga uyun taki fata kef?"
+\v 11 Huwo juwabu, "zol al isim tou Yesua de amulu tin wa leyesu fi uyun tai wa kelimu le ana. 'Ruwa le Siloam wa kasulu.' yau ana ruwa wa kasulu, wa uyun tai fata."
+\v 12 Umon kelimu le huwo, wenu huwo?" Huwo juwabu, Ana ma arufu."
+
+\v 13 Umon jibu zol al kan amiyan de le Pharisiin.
+\v 14 kan de fi yom sebit zaman Yesua amulu tin wa fata ena tou.
+\v 15 Pharisiin asalu huwo tanimara kef uyun tou fata. huwo kelimu le umon, huwo kutu tin fi uyun tai, ana kasulu, wa hasa ana bi aiynu."
+
+\v 16 Pharisiin tanin kelimu, "Zol de ma min Allah ashan huwo ma hafisu yom sebit." tanin kelimu, zol ta katiya bi amulu mujizat kef?" Yala umon kan indu iktilafat fi badu tomon.
+\v 17 Umon asalu zol al amiyan de tani, inta bi kelimu shunu an huwo, ze huwo fata uyun taki?" zol al amiyan de kelimu, "Huwo nebi."
+\v 18 Hasa Yahudin de lisa ma bi sedek an huwo gali huwo kan amiyan wa huwo biga bi aiynu lahadi umon nadi abuhat ta zol al kan biga gi aiynu de.
+
+\v 19 Umon asalu abuhat, de yau weled takum al intum kelimu gali weledu huwo amiyan? Huwo gi aiynu hasa kef?"
+\v 20 Abuhat ta weled de juwabu umon, Nina arufu gali de weled tanina wa weledu huwo kan amiyan.
+\v 21 Kef huwo bi aiynu hasa, nina ma arufu, wa munu yau fata uyun tou, nina ma arufu. asalu takum huwo, Huwo biga kebir. huwo bi agder wonusu an nefsa tou."
+
+\v 22 Abuhat tou kelimu zede, leanu umon kan bi kafu min al Yahudiin. Leanu Yahudiin tafig gali kan ai wahid rudu gali de Mesih, bi jadau huwo bara min mujama.
+\v 23 ashan kalam de, abuhat tou kelim, "huwo biga kebir, asalu huwo."
+
+\v 24 Umon nadi zol al kan amiyan de tani mara wa kelimu le huwo, Wodi mejid le Allah. Nina arufu gali zol de huwo ta katiya."
+\v 25 Baad dak zol de rija juwabu, ana ma bi arufu kan huwo ta katiya." Wahid haja ana bi arufu: ana kan amiyan, wa hasa ana bi aiynu."
+
+\v 26 Umon kelimu tanimara le huwo, "Huwo amulu le inta shunu? Huwo fata uyun taki kef?"
+\v 27 huwo juwabu, ana kan kalas wori le intum, wa intum ma asuma! Lee intum der asuma tanimara? intum ma der ashan bikun talamiz tou kaman, wele intum deirin?
+
+\v 28 Umon sitimu huwo wa kelimu, "Inta telmiz tou, Lakin nina talamiz ta Musa.
+\v 29 Nina arufu gali Allah wonusu le Musa, lakin nina ma arufu de min wen."
+
+\v 30 Zol de juwabu wa kelimu le umon, De ajib, intum ma bi arufu huwo min wen, wa lakin huwo fata uyun tai,
+\v 31 Nina arufu gali Allah ma bi asuma le katiyin, lakin kan wahid tani mumin wa amulu irada tou, huwo bi asuma le huwo.
+
+\v 32 min bidaya ta dunia mafi zol asumau gali fii zol fata uyun ta zol al weledu amiyan.
+\v 33 kan zol de ma min Allah huwo ma bi agder amulu haja."
+\v 34 Umon juwabu wa kelimu le huwo, weledu inta kamil fi katiya, wa inta gi alimu nina?" Baad dak umon jada huwo bara min mujama.
+
+\v 35 Yesua asuma gali umon jada huwo bara min mujama. Huwo ligo huwo wa kelimu, "Sei inta amin fi Ibin al insan?"
+\v 36 Huwo juwabu wa kelimu, "Huwo munu, Rabuna, ashan ana bi amin fi huwo?"
+\v 37 Yesua kelimu le huwo, "inta aiynu huwo, wa de huwo yau bi kelimu ma inta."
+\v 38 Zol de kelim, "Rabuna, ana amin " wa huwo abidu huwo.
+
+\v 39 Yesua kelimu, "le hukum ana ja fi dunia ashan del al ma bi aiynu bi aiynu wa le del al bi aiynu umon bi tala amiyanin."
+\v 40 Pharisin al kan ma huwo asuma hajat de wa asalu huwo, "Hal nina kaman amiyanin?"
+\v 41 Yesua kelimu le umon, "Iza kan intum amiyanin, intum kan ma indu katiya, lakin hasa intum kelimu, 'nina bi aiynu, ashan kida intum lisa fi katiya.
+
+\c 10
+\cl As-hah 10
+\p
+\v 1 hagiaga hagiga ana bi kelimu le intum, zol al ma bi dakalu min bab le zeriba ta kurufan, lakin huwo bi tala min sika tani, zol de harami wa bi ja seregu.
+\v 2 wa le huwo al bi dakalu min bab huwo rai ta korufan.
+
+\v 3 Haris ta bab de bi fata le huwo. korufan de bi asuma sot tou, wa huwo bi nadi korufan tou be isim tomon wa bi tala umon bara.
+\v 4 zaman huwo bi tala umon kulu bara, huwo bi ruwa fi gidam tomon, wa korufan de bi ruwa wara tou, leanu umon arufu sot tou.
+
+\v 5 Umon ma bi ruwa wara ta ai zol sambala lakin umon bi jere min huwo, ashan umon ma bi arufu sot ta nas tanin,"
+\v 6 Yesua wori le umon misal de, lakin umon ma fahim de yatu hajat al kan huwo bi kelimu le umon.
+
+\v 7 Baad dak Yesua kelimu le umon tani mara, "hagiga, hagiga, ana bi kelim le intum, Ana bab ta korufan.
+\v 8 Ai wahid huwo ja gubal Ana huwo harami wa bi seregu, lakin korufan ma asuma le umon.
+
+\v 9 Ana yau bab. kan ai wahid dakalu be wasat ana, huwo bi ligo kulasa; huwo bi dakalu wa bi tala wa bi ligo akil tou.
+\v 10 harami ma bi ja ile ashan bi seregu wa bi katulu wa bi demiru. ana ja ashan umon bi kun indu haya wa bi kun indu aktar.
+
+\v 11 Ana rai al kwes. Rai al kwes bi wodi haya tou le korufan.
+\v 12 Kadam al ajiru huwo ma rai wa korufan de ma tou. huwo bi aiynu morofain bi ja wa bi sibu korufan wa bi jere, biga morofain de bi gobudu korufan wa bi demiru umon.
+\v 13 Huwo bi jere bara ashan ajiru huwo wa huwo ma fadi le korufan de.
+
+\v 14 Ana yau rai al kwes. wa ana bi arufu korufan tai wa korufan tai bi arufu ana.
+\v 15 Abu tai bi arufu ana wa ana bi arufu Abu tai, wa ana bi wodi nefsa tai le korufan.
+\v 16 Ana indu korufan tanin al ma min zeriba de. Ana lazim bi jibu umon, wa umon kaman bi asuma sot tai ashan getih bi kun wahid wa rai wahid.
+
+\v 17 De yau sabab al Abu tai bi hibu ana: ana bi wodi nefsa tai ashan ana bi shilu fok tani.
+\v 18 Mafi zol bi shilu bara min ana tanimara, lakin ana wodi nefsa tai. ana indu sulta ashan bi wodi nefsa tai, wa ana indu sulta ashan bi shilu fok kaman. ana ligo wosia de min Abu tai."
+
+\v 19 Ingissamat tani hasil fi wasat ta Yahudin ashan kalam de.
+\v 20 ketir min umon kelimu, "huwo indu sitan wa huwo mojunun. lee intum bi asuma le huwo?"
+\v 21 tanin kelim, "de ma kalam ta sitan-zol muskun. Sei sitan bi agder fata uyun ta amiyan?"
+
+\v 22 Baad dak kan zaman ta eid ta tejdid fi Urselim.
+\v 23 De kan fi shita, wa Yesua kan bi douru fi haikal fi rawak suliman.
+\v 24 Yahudin bada limu hauli huwo wa kelim le huwo, Le miten inta bi aligu nufus ta nina? kan inta Mesih kelimu le nina be wadeh."
+
+\v 25 Yesua juwabu le umon, "Ana kelim le intum, lakin intum ma amin. shokol al ana bi amulu be esim ta Abu tai, de bi shahid le ana.
+\v 26 Hasa intum ma bi amin ashan intum ma korufan tai.
+
+\v 27 korufan tai bi asuma sot tai; ana bi arufu umon, wa umon bi ruwa wara tai.
+\v 28 ana bi wodi le umon haya abadia; umon ma bi mutu, wa mafi zol bi agder shilu umon min ida tai.
+
+\v 29 Abu tai, al huwo wodi umon le ana, huwo Akbar min kulu, wa mafi zol bi agder shilu umon bara min ida ta abu tai.
+\v 30 Ana wa Abu wahid."
+\v 31 Biga Yahudin arfa hujar tani ashan bi durubu huwo.
+
+\v 32 Yesua juwabu umon, "Ana wori le intum shokol ketir al kwes min Abu, Be sabab shokol yatu intum der durubu ana?"
+\v 33 Yahudin juwabu huwo, nina ma bi durubu inta ashan ai shokol al kwes, lakin ashan tejdef, ashan inta, insan, bi amulu nefsa taki Allah."
+
+\v 34 Yesua juwabu umon, "sei ma katibu fi ganun takum, 'Ana kelim, "intum aliha'"?
+\v 35 kan kelimu le umon rabunat, le del al kalam ta Allah ja le umon (wa umon ma kasuru kalam ta kitab al mukadas),
+\v 36 intum bi kelim le zol al ektaru wa rasulu huwo le dunia, 'inta bi jedifu; ashan ana kelim gali ana jena ta Allah'?
+
+\v 37 kan ana ma bi amulu shokol ta abu tai, matakum amin be ana.
+\v 38 lakin kan ana bi amulu huwo hata kan intum ma amin be ana, amin takum fi shokol ashan intum bi arufu wa bi fahim gali Abu fi ana wa ana fi abu."
+\v 39 Umon hawil ashan bi gobudu huwo tani, lakin huwo tala bara min iden tomon.
+
+\v 40 Huwo ruwa tani be Jordon le mahal al kan Yuhana kan bi amidu foku min bidaya, wa huwo geni hinak.
+\v 41 Ketir min nas ja le huwo wa umon kelim, "Yuhana fi hagiga ma amulu ai eshara, lakin kulu hajat Yuhana kelim an zol de hagiga."
+\v 42 Nas ketir amin fi huwo hinak.
+
+\c 11
+\cl As-hah 11
+\p
+\v 1 Kan fi zol ayan isim tou Lazarus. huwo min Bethany, beled ta nas Mariam wa Martha ukut tou.
+\v 2 Mariam huwo yau al kan masau kura ta Yesua bi riha wa masau bi shar tou, aku tou Lazarus kan ayan.
+
+\v 3 Baad dak ukuwat del rasulu kabara le Yesua, gali, "Ya Rab, aiynu zol al inta bi hibu de huwo ayan."
+\v 4 Zaman Yesua asuma, Huwo kelim gali, "Ayan de ma le mutu, lakin ashan bi mejidu Allah wa ashan Ibin Allah bi mejidu be huwo."
+
+\v 5 Kan Yesua bi hibu Martha wa ukut to Mariam wa Lazarus.
+\v 6 Ashan kida wokit Huwo asuma gali Lazarus kan ayan, Yesua akir geni tani yomen ziyada fi mahal al huwo kan fi fogo.
+\v 7 Baad dak, Huwo kelim le talamiz, "Kede nina ruwa tani fi Yahudia."
+
+\v 8 Talamiz biga kelim le Huwo, "Ya Mualim, hasa de nas Yahudin bi hawil ashan bi durubu Inta, wa kaman Inta gi ruwa hinak tani?"
+\v 9 Yesua juwabu, "Musu saat ta nahar itnashar saa fi yom al wahid? kan zol bi douru be nahar, huwo ma bi augu ashan huwo bi aiynu be nur ta nahar.
+
+\v 10 Wa ashan kida, kan huwo bi douru be bilel, huwo bi augu ashan nur mafi fogo."
+\v 11 Huwo kelim zede, wa baad dak, huwo kelimu le umon, "Aku ta nina Lazarous gi num, lakin Ana mashi ashan Ana bi goumu huwo min num."
+
+\v 12 Ashan kida talamiz kelimu le huwo, "Ya Rab, kan huwo bi num, huwo bi gum."
+\v 13 Yesua kan gasit wonusu an mutu ta Lazarus, lakin umon fekir gali huwo kan bi kelimu an num ta raha.
+\v 14 Baad dak Yesua kelimu le umon be saraha, "Lazarus mutu.
+
+\v 15 Ana farhan, le ajli intum, ana kan mafi hinak ashan intum bi amin. kede nina ruwa le umon."
+\v 16 Thomas, al umon timania, kelim le talamiz al bi ruwa ma huwo, kede nina kaman ruwa ashan kaman nina bi mutu ma Yesua."
+
+\v 17 Zaman Yesua ja, huwo ligo Lazarus kan kalas indu arba ayam fi turuba.
+\v 18 Bethany kan gerib ma Urselim, masafa talata kilu miter min sika.
+\v 19 ketir min Yahudin kan ja le mariam wa martha, ashan bi azi le umon an aku tomon.
+\v 20 Biga zaman martha, asuma gali Yesua jai, hia ja ashan bi gabilu huwo, lakin mariam kan geni fi bet.
+
+\v 21 Martha biga kelimu le Yesua, "Rabi, lo kan inta heni, aku tai kan ma bi mutu
+\v 22 hasa, ana arufu gali ai haja al inta bi asalu min Allah, huwo bi wodi le inta."
+\v 23 Yesua kelimu le hiya, Aku taki bi gum tani."
+
+\v 24 Martha kelimu le huwo, Ana aruf huwo bi gum fi youm ta giyama yom ta akir."
+\v 25 Yesua kelimu le huwo, "Ana yau giyama wa haya; al kan amin fi Ana, sala kan huwo mutu, bi hai;
+\v 26 wa al kan hai wa amin fi Ana ma bi mutu. Sei inta bi sedek?
+
+\v 27 hiya kelimu le huwo, "Nam ya rab, Ana amin gali inta yau Mesih, Ibin Allah, al bi ja fi dunia.
+\v 28 "Zaman hiya kelimu kalam de, hiya ruwa nadi ukut toi mariam be siir. wa hiya kelimu, Mualim fi hini wa huwo bi nadi inta."
+\v 29 Zaman hiya asuma kalam de, hiya gum be sura wa ja le huwo.
+
+\v 30 Yesua lisa ma ja fi karia lakin huwo kan fi mahal al mariam gabil ma huwo fogo de.
+\v 31 Zaman Yahud, al kan ma hia biga fi bet wa al kan bi azi hiya, umon aiynu mariam gum fok be sura wa tala bara, umon ruwa wara ta hia, umon fekir gali hia bi ruwa fi kubur ashan bi kori hinak.
+\v 32 Zaman mariam ja fi mahal al Yesua kan foko wa hiya aiynu huwo, hia waga tehet gura tou, wa kelimu le huwo, "ya Rab, lo kan inta hina, aku tai kan ma bi mutu."
+
+\v 33 Zaman Yesua aiynu hiya bi kori, wa Yahud al ja ma hiya kaman bi kori, huwo kan dakalu fi roho bito wa huwo galgan;
+\v 34 huwo kelimu, intum kutu huwo wen?" umon kelimu le huwo, ya Rab taal wa aiynu."
+\v 35 Yesua kori
+
+\v 36 Biga Yahudin kelimu, "Aiynu godur sunu huwo bi hibu Lazarus!"
+\v 37 Lakin baad min umon kelimu, De sei ma yau zol de, al fata uyun ta zol al amiyan de, kaman ma bi agder ashan bi kutu zol de ma bi mutu?"
+
+\v 38 Baad dak Yesua tanimara, kan ma murta ruwa fi turuba. turuba de kan fi juwa hujar, wa kan kati be hajer.
+\v 39 Yesua kelimu, shilu hajerr de bara." Martha ukut ta Lazarus, la huwo mutu, kelim le Yesua, "Ya Rab, wokit ze de gisim de kalas karabu, leanu huwo mutu indu arba ayam."
+\v 40 Yesua kelimu le hiya, Ana ma kelimu le inta gali, kan inta amin, inta bi aiynu mejid ta Allah?"
+
+\v 41 Ashan kida umon tala hajer de bara. Yesua arfa uyun tou fok wa kelimu. "Abu tai, ana bi rija le inta shukuran ashan inta asuma le ana.
+\v 42 Ana arufu gali inta bi asuma le ana fi kulu zaman, lakin ashan nas al fi gidam tai de ana kelim kalam de, ashan umon bi amin gali inta rasulu Ana."
+
+\v 43 Baad ma huwo kelimu kalam de, huwo kori be sot shedid, "Lazarus, taal bara!"
+\v 44 Zol al mutu de tala bara; kura wa ida tou kan murbut be malabis, wa wosa tou kan lifu be gumas. Yesua kelimu le umon, "fiku huwo wa kede huwo ruwa."
+
+\v 45 ketir min Yahud al ja le mariam wa umon aiynu haja al Yesua amulu, umon amin fi huwo.
+\v 46 lakin tanin min umon ruwa le Pharisin wa kelimu le umon hajat al Yesua amulu.
+
+\v 47 Baad ruasa ta khahana wa Pharisin ze mejles ma bada wa kelimu, Nina bi amulu shunu? Zol de amulu hajat ketir.
+\v 48 kan nina sibu huwo barau ze de, kulu nas bi amin fi huwo; nas Romanin bi ja wa bi silu mahal bi ta nina wa uma ta nina."
+
+\v 49 Be hala tani, Zol fi nus tomon, Caiaphas, kan min mustawa al fok le ruasa ta khahana fi sena dak, kelimu le umon,
+\v 50 intum ma bi arufu ai haja. intum ma bi fekir gali aksan le inta kede zol wahid mutu le nas bidal umam kulu bi mutu."
+
+\v 51 Hasa huwo ma bi kelimu min nefsa tou. lakin, huwo reis ta khahana fi sena dak, huwo naba gali Yesua bi mutu le umam;
+\v 52 wa ma bes le umam, lakin kaman ashan bi limu iyal ta Allah ali ferigu del fi mahal wahid.
+\v 53 min yom dak le gidam umon katitu kef umon bi kutu Yesua bi mutu.
+
+\v 54 Shilu zaman Yesua ma bi ruwa fi gidam ta Yahud be moftuh, lakin huwo ruwa min hinak le bilad gerib min beriya le medina bi nadi Ephraim. Huwo geni hinak ma talamiz tou.
+\v 55 eid al Paska ta Yahud kan biga gerib, wa ketirin tala wa ruwa fi Urselim min medina gubal eid al Paska umon der ruwa nedefu nufus tomon
+
+\v 56 Umon kan bi fetisu Yesua, wa bi kelim le badu tomon ze umon bi wogif fi haikal, "intum bi fekir shunu? sei huwo ma bi ja fi eid?"
+\v 57 wa kan reis ta khahana wa Pharisin wodi talimat gali kan ai wahid arufu Yesua wen, kede huwo ja wori ashan umon bi amsuku huwo.
+
+\c 12
+\cl As-hah 12
+\p
+\v 1 Gubal sita yom min eid paska, Yesua ja le Bethany, mahal al kan Lazarus fogo, al Yesua goumu huwo min mutu.
+\v 2 Umon amulu le huwo asha hinak, wa martha kan bi kadimu, lakin Lazarus wahid min nas del al kan bi geni tehet fi terbeza ma Yesua.
+\v 3 Baad dak mariam shilu riha min zet ta nardin al gali, wa hiya masa fi kura ta Yesua, wa hiya masa kura ta Yesua be shar tou. Bet de kan biga mala be riha de.
+
+\v 4 Yahuza iscarioti, wahid min talamiz tou, al amulu le huwo kayana, kelimu,
+\v 5 "Malu ma biyu riha de be tultumiya dinar wa bi wodi le masakin?"
+\v 6 Huwo kelimu kalam de, ma ashan huwo bi ihtam be masakin, lakin ashan huwo kan harami: huwo kan indu shanta ta hafisu gurus wa huwo kan der seregu min al kutu foko.
+
+\v 7 Yesua kelimu, "Sibu takum hiya kede hafisu le yom ta defin tai.
+\v 8 Intum indu masakin kulu yom ma intum. lakin ana mafi ma intum kulu yom."
+
+\v 9 ketir min mojmu ta Yahud arufu gali Yesua fi hinak, wa umon ja, ma bes le Yesua, lakin kaman ashan bi ja aiynu Lazarus, al Yesua goumu min mutu.
+\v 10 Reis ta khahana umon tifagu ma baad tomon ashan bi katulu Lazarus tani;
+\v 11 ashan kan be sabab tou ketir min Yahud bada ruwa wa amin fi Yesua.
+
+\v 12 Fi yom al tani mojmu ketir ja fi eid. zaman umon asuma gali Yesua kan jai fi Urselim,
+\v 13 umon shilu furu ta shejera ta nahal wa umon tala ashan bi gabili huwo wa umon bi wonusu be sot fok, "Hosanna! baraka le de al bi ja be isim ta Rabuna, Melik ta Israel."
+
+\v 14 Yesua ligo humar suker wa wa huwo geni fogo; ze ma huwo kan katibu,
+\v 15 Mata kafu, biniya ta Zion; Melik taki jai, bi geni fi humar."
+
+\v 16 Talamiz tou ma fahim hajat de min bidaya; lakin Yesua kan mejidu, umon zekir gali hajat de kan katibu an huwo wa wa umon kan amulu hajat de le huwo.
+
+\v 17 Hasa nas al limu de shahidu gali umon kan ma huwo zaman huwo nadi Lazarus bara min turuba wa huwo gumu huwo min mutu dak.
+\v 18 Kaman kan le sabab de yau nas al limu de ja ashan bi gabilu huwo, ashan umon asuma gali kan huwo amulu ishara. ashan kida
+\v 19 Pharisin kelim le badu tomon, "aiynu, intum ma bi agder amulu ai haja; aiynu, dunia de bi ruwa wara tou."
+
+\v 20 Yunaniin kan fi nus ta nas del al kan bi ruwa le ibada fi eid.
+\v 21 Umon ruwa le Philipus, al kan min bethsaida fi Galileya, wa asalu huwo gali, "Sa seid nina ja ashan bi aiynu Yesua."
+\v 22 Philipus ja wa kelimu le Andraus; Andraus ruwa ma Philipus, wa umon kelimu le Yesua.
+
+\v 23 Yesua juwabu umon wa kelimu, Saa kalas ja ashan bi mejidu Ibin al insan.
+\v 24 Hagiga, hagiga, ana bi kelimu le intum, kan hubub ta hanta ma waga fi wata ashan bi mutu, bi fadulu ze ma huwo barau; lakin kan huwo mutu, huwo bi jibu samar ketir.
+
+\v 25 Al bi hibu haya tou huwo bi fagidu; lakin al bi aba haya tou fi dunia de huwo bi hafisu le haya abadiya.
+\v 26 Kan ai zol bi kadimu ana; kede huwo ja wara tai; wa mahal al ana fogo kadam tai kaman bi geni fogo, kan zol al bi kadimu ana, Abu bi akrimu huwo.
+
+\v 27 Hasa rohu tai galgan wa ana bi kelimu shunu?
+\v 28 Abu tai, hafisu ana fi saa de'? Lakin le sabab de ana ja fi saa de. ya Abu, tai mejidu isim taki. "Baad dak sot ja min samah wa kelimu, ana mejidu huwo wa ana bi mejidu huwo tani."
+\v 29 Baad dak mujmu al kan wagif wa asuma gali raad kan hasil. tanin kelimu, "Malaika yau kan bi kelimu le huwo."
+
+\v 30 Yesua juwabu wa kelimu, Sot de ma ja le ana, lakin le intum.
+\v 31 Hasa de hukum ta dunia: hasa hakim ta dunia de bi jadau bara.
+
+\v 32 Zaman al ana bi ruwa fok min ard de, ana bi shilu kulu nas le nefsa tai."
+\v 33 Huwo kelimu ze de ashan huwo der wori ishara ta mutu al huwo der mutu.
+
+\v 34 Nas al limu de juwabu huwo, nina asuma min namus gali al Mesih bi geni ilel abad. Inta bi kelimu, Kef Ibin al insan bi ruwa fok? Ibin al insan de munu?"
+\v 35 Yesua biga kelimu le umon, "nur bi geni ma intum le zaman besit. Douru takum ashan intum indu nur, ashan duluma kede ma ja ligo intum. zol al bi douru fi duluma huwo ma bi arufu huwo bi ruwa wen.
+\v 36 Ze intum indu nur, amin takum fi nur asha intum bi kun iyal ta nur." Yesua kelimu hajat de wa biga huwo ruwa wa wodoru min umon.
+
+\v 37 Hata kan Yesua amulu mujizat ketir fi gidam tomon, lisa umon ma bi amin fi huwo
+\v 38 ashan kalam ta nebi isaiah de bi timu, fi kalam tou: "Ya Rab, Munu yau amin kalam ta nina, Ida ta Rabuna zahir le munu?"
+
+\v 39 Le sabab de umon ma der amin leanu Isaiah kaman kan kelimu,
+\v 40 Huwo gofulu uyun tomon, wa huwo kutu gulub tomon tala gowi; au umon ma bi aiynu be uyun tomon wa bi fahim be gulub tomon, wa umon bi rija wa ana bi aliju umon."
+
+\v 41 Isaiah kelimu hajat de ashan huwo aiynu mejid ta Yesua wa huwo bi kelimu an huwo.
+\v 42 Lakin be kalam dak, ketir min hukam amin fi Yesua; lakin be sabab ta Pharisin, umon ma iteref be huwo ashan kede ma hanziru umon min majma.
+\v 43 Umon hibu mejid al bi ja min nas aktar min mejid al bi ja min Allah.
+
+\v 44 Yesua wonusu be sot fok kelimu, Le de al bi amin fi ana, ma bes bi amin be ana lakin kaman fi huwo al rasulu ana,
+\v 45 wa le zol al aiynu ana huwo aiynu al rasulu ana.
+
+\v 46 Ana ja ze nur fi dunia de, ashan al bi amin fi ana ma bi geni fi duluma.
+\v 47 Iza kan ai zol asuma kalam tai lakin ma bi ish fogo, ana ma bi hakimu huwo, leanu ana ma ja ashan bi hukumu dunia de, lakin ashan bi kalisu dunia.
+
+\v 48 zol al bi aba ana wa al ma bi rudu kalam tai, huwo indu zol al bi hakimu huwo. kalam al ana kelimu de bi hakimu huwo fi yom ta akir.
+\v 49 Leanu ana ma kelimu be nefsa tai, lakin de Abu al rasulu ana, huwo yau wodi le ana wosiya an shunu ana bi kelimu wa shunu ana wonusu.
+\v 50 Ana arufu wosiya tou de haya abadiya, ashan kida al ana bi kelimu- ze ma Abu yau kelimu le ana, yau ana bi kelimu."
+
+\c 13
+\cl As-hah 13
+\p
+\v 1 Hasa de kan gubal eid ta Paska. Yesua arufu gali saa tou ja ashan huwo bi ruwa min dunia de wa huwo bi ruwa le Abu. Huwo kan hibu nas tou fi dunia, huwo hibu umon le nihaya.
+\v 2 Hasa sitan kan kalas kutu fi gelba ta Yahuza Iscarioti weled ta Samaan, ashan bi selimu Yesua.
+
+\v 3 Huwo arufu gali Abu wodi kulu hajat fi idan tou wa kaman huwo ja min Allah wa bi rija le Allah.
+\v 4 Huwo gum fok fi zaman ta ashah wa agila gumas tou. Huwo shilu bishkir wa lifu fi sulba tou.
+\v 5 Huwo kubu moyo fi teshit wa bada kasulu kuraein ta talamiz wa masa be bishkir al Huwo lifu fi sulba tou.
+
+\v 6 Huwo ja le Samaan Butrus, wa Butrus kelim le Huwo, "Ya Rab, Inta der kasulu kura tai?"
+\v 7 Yesua juwabu wa kelim le huwo, "Haja al ana bi amulu de inta ma bi fahim hasa, lakin inta bi ja fahim badin."
+\v 8 Butrus kelim le Huwo, "Inta mabi kasulu kura tai." Yesua juwabu huwo, "Kan Ana ma kasulu inta, inta ma bi ishterik ma ana."
+\v 9 Samaan Butrus kelimu le Huwo, Ya Rab, mata kasulu kura tai barau, lakin kaman idan wa ras tai."
+
+\v 10 Yesua kelim le huwo, "Zol al kan beredu huwo ma der, ile bi kasulu kura tou. ashan huwo nedif, intum nedifin, lakin ma intum kulu."
+\v 11 (Ashan Yesua arufu zol al bija amulu kayana le Huwo; ashan kida Huwo kelimu, "ma intum kulu nedifin.")
+
+\v 12 Wa baad ma Yesua kasulu kureinat tomon wa Huwo shilu gumas tou wa geni tehet tani, Huwo kelimu le umon, "Sei intum arufu al Ana amulu le intum?
+\v 13 Intum bi nadi Ana Mualim wa Rabuna; wa intum bi wonusu sah, ashan de Ana.
+\v 14 Kan biga Ana, Rabuna wa Mualim, kasulu kurein takum, kaman kede intum kasulu kurein takum.
+\v 15 Ashan Ana wori le intum misal kede intum kaman amulu ze Ana le intum.
+
+\v 16 Hagiga, Hagiga, Ana kelimu le intum, Kadam ma ahsen min seid tou; wa kaman marasula ma ahsen min zol al bi rasulu huwo.
+\v 17 Kan intum arufu hajat del, intum bi kun mubarikin kan intum amulu.
+\v 18 Ana ma bi kelim ashan intum kulu; Ana arufu del al Ana hazilu-lakin de ashan al katibu bi timu: "zol akulu esh tai arfa wara kura tou did tai."
+
+\v 19 Ana bi kelimu le intum de gubal lisa ma hasil ashan kan ja hasil, intum bi sedek Ana.
+\v 20 Hagiga, hagiga, Ana bi kelimu le intum, zol al kn gabilu ai zol Ana rasulu, huwo gabilu Ana, wa al kan gabilu Ana, gabilu Huwo al rasulu Ana."
+
+\v 21 Wokit Yesua kelimu ze de, Huwo kan bi rogus fi roho. Huwo alinu gali, "Hagiga, hagiga, Ana bi kelimu le intum gali wahid min intum bi selimu Ana."
+\v 22 Al talamiz biga bi aiynu badun tomon, wa mustagrabin de munu yau Huwo bi kelimu.
+
+\v 23 Wahid min talamiz al Yesua kan bi hibu, huwo kan bi teki fi terbeza jambu Yesua.
+\v 24 Samaan Butrus amulu ishara le huwo wa kelimu, "Asalu Huwo gali de munu al inta bi wonusu huwo."
+\v 25 kaman huwo dengir tehet jambu Yesua wa asalu huwo, "Ya Rab, de munu lakin?"
+
+\v 26 Min hinak Yesua juwabu, "De zol al Ana bi dakalu gita esh de le huwo." Wokit Huwo dakalu esh, Huwo wodi le Yahuza weled ta Samaan al Iscarioti.
+\v 27 wa baad esh de, Sitan dakalu le huwo, biga Yesua kelimu le huwo, "Haja al inta der amulu de, amulu guwam."
+
+\v 28 Mafi wahid min talamiz al gaidin fi terbeza fahim le huwo kelim ze de le huwo.
+\v 29 Tanin fekir gali, ashan Yahuza yau bi amsuku sonduk ta gurus, Yesua kelim le huwo, "Biyu hajat al nina der le eid," au kaman kede huwo wodi hajat le masakin.
+\v 30 Baad Yahuza akulu esh de, tuwali huwo tala. de kan fi misa.
+
+\v 31 Zaman Yahuza kan ruwa, Yesua kelimu, kalas mejidu Ibin al Insan, wa mejidu Allah fi huwo.
+\v 32 Allah bi mejidu huwo fi nefsa tou, wa huwo bi mejidu huwo be sura.
+\v 33 Ya iyal tai, ana ma intum le zaman besit. intum bi fetisu ana ze ma ana kelim le Yahud, mahal al ana bi ruwa fogo, intum ma bi agder ja fogo.' hasa ana bi kelim le intum.
+
+\v 34 Ana wodi le intum wosiya jedid, kede intum hibu baad takum ma bad, ze ma ana hibu intum, kaman kede intum hibu baad takum ma bad.
+\v 35 Ashan kede nas arufu gali intum talamiz tai, iza kan intum indu muhaba le baad bakum ma bad."
+
+\v 36 Samaan Buturs kelimu le huwo, "Ya Rab, inta bi ruwa wen?" Yesua juwabu, mahal al ana bi ruwa fogo inta ma bi agder ja wara tai hasa, lakin inta bi ja fi zaman tani."
+\v 37 Buturs kelimu le huwo, Ya Rab, lee ana ma bi agder ja wara taki hasa? ana bi nezilu haya tai ashan inta."
+\v 38 Yesua juwabu, kan inta nezilu haya taki ashan ana? Hagiga, hagiga, ana bi kelimu le inta, Dik ma bi kore gubal ma inta bi anguru ana talata marat."
+
+\c 14
+\cl As-hah 14
+\p
+\v 1 Matakum sibu gelba takum karabu. intum amin fi Allah, amin takum kaman fi ana.
+\v 2 Fi bet ta abu tai biyut fi hinak ketir. Iza kan ma ze de, Ana kan bi kelim le intum, leanu ana bi ruwa ashan bi jahizu le intum mahal.
+\v 3 Kan ana ruwa wa jahizu le intum mahal, ana bi ja tani wa bi shilu intum tani le nefsa tai, biga mahal al ana fogo intum kaman bi kun fogo.
+
+\v 4 Intum bi arufu sika al ana bi ruwa fogo.
+\v 5 Thomas kelimu le Yesua, Ya Rab nina ma bi arufu inta bi ruwa wen, kef nina bi arufu sika?"
+\v 6 Yesua kelimu le umon, ana yau sika, wa hagiga, wa haya; mafi zol bi ja le Abu ile be wasat ana.
+\v 7 Iza intum arufu ana, intum kaman bi arufu Abu tai. Min hasa intum arufu huwo wa intum aiynu huwo."
+
+\v 8 Philipus Kelimu le Yesua, "Ya Rab wori le nina Abu, wa bi kun kifaya le nina."
+\v 9 Yesua kelimu le huwo, ana ma intum zaman towil wa intum lisa ma arufu ana, Philipus? Zol al aiynu ana huwo aiynu abu. Kef inta bi Kelimu, wori le nina abu'?
+
+\v 10 Inta ma bi amin gali ana fi Abu wa Abu fi ana? kalam al ana bi kelimu le intum de ana ma bi kelimu min sulta ta nefsa tai, lakin Abu al bi ish fi ana bi amulu shokol tou.
+\v 11 sedek ana gali ana fi Abu wa Abu fi ana, au amin be sabab ta shokol de nefsa tou.
+
+\v 12 Hagiga, hagiga, ana bi kelim le intum, zol al bi amin fi ana be amulu shokol al ana bi amulu, wa huwo bi amulu azam min shokol de ashan ana bi ruwa le Abu.
+\v 13 Ai haja al intum bi asalu be isim tai, ana bi amulu huwo ashan Abu bi mejidu fi weled tou.
+\v 14 Iza intum asalu ai haja be isim tai, ana bi amulu huwo.
+
+\v 15 Iza intum bi hibu ana, intum bi hafisu wosiya tai,
+\v 16 wa ana bi seli le Abu, wa huwo bi wodi le intum muazi tani biga huwo bi geni ma intum ile abad-
+\v 17 Roho ta hagiga. al dunia ma bi agder ashan bi gabilu huwo ashan huwo ma aiynu huwo au ma arufu huwo. Lakin intum arufu huwo, ashan huwo bi geni ma intum wa bi kun ma intum.
+
+\v 18 Ana ma bi sibu intum barau; Ana bi ja wara le intum. la hadi
+\v 19 Hasa be zaman besit dunia ma bi aiynu ana towil, lakin intum bi aiynu ana. ashan ana hai, intum kaman bi hai.
+\v 20 Fi yom dak intum bi arufu gali ana fi Abu tai, wa intum fi ana, wa ana fi intum.
+
+\v 21 Zol al endu wasaya tai wa hafisu de yau zol al bi hibu ana, wa zol al bi hibu ana bi hibu abu tai wa ana bi hibu huwo wa ana bi wori nefsa tai le huwo."
+\v 22 Yahuza (ma al iscarioti) kelimu le Yesua, ya Rab lei kida inta der wori nefsa taki le nina wa ma le dunia?"
+
+\v 23 Yesua juwabu wa kelimu le huwo, "Iza ai zol hibu ana, huwo bi hafisu kalam tai. abu bitai bi hibu huwo, wa nina bi ja le huwo wa nina bi amulu bet ta nina ma huwo.
+\v 24 Zol al ma bi hibu ana ma bi hafisu kalamat tai. Kalam al intum asuma de ma min ana lakin min abu al rasulu ana.
+
+\v 25 Ana kelimu hajat de le intum, Ze ma ana bi geni ma intum.
+\v 26 Fi ai hala muazi de-Roho al Kudus al Abu rasulu fi isim tai-huwo bi alimu intum ai haja wa huwo bi zekir intum min hajat al ana kelimu le intum.
+\v 27 Ana bi sibu le intum salam; Salam tai ana wodi le intum. ana ma bi wodi huwo ze ma dunia bi wodi. ma takum sibu gelba takum karabu galgan, wa ma takum kafu.
+
+\v 28 Intum asuma al ana kelim le intum, ana bi ruwa, wa ana bi ja wara le intum.' Iza intum bi hibu ana, intum bi kun farhanin ashan ana bi ruwa le Abu, leanu abu azam min ana.
+\v 29 Hasa ana kelim le intum gubal ma bi hasila ashan biga, kan huwo hasil, intum bi amin.
+
+\v 30 Ana ma bi wonusu ketir le intum tanimara, leanu reis ta dunia de jai. huwo ma indu guwa fok le ana,
+\v 31 lakin ashan dunia bi arufu gali ana bi hibu Abu, ana bi amulu bes ze ma Abu wodi le ana wosiya. kede nina gum fok wa ruwa min hina.
+
+\c 15
+\cl As-hah 15
+\p
+\v 1 Ana karma al hagiga, wa Abu tai yau muzari.
+\v 2 Huwo bi gatau kulu furu fi ana al ma bi antij samar, wa huwo bi gatau kulu furu al bi antij samar ashan bi antij samar ketir.
+
+\v 3 Intum kalas biga nedif be sabab ta risala al ana kelim le intum.
+\v 4 Sabit takum fi ana, wa ana fi intum. ze ma fere ma bi antij samar be nefsa tou ile kan huwo sabit fi karma, kaman intum ma bi agder, ile kan intum sabit fi ana.
+
+\v 5 Ana karma, intum yau furu. zol al bi sabit fi ana wa ana fi huwo, huwo bi antij samar ketir, leanu be dun ana intum ma bi agder amulu ai haja.
+\v 6 Iza ai wahid ma sabit fi ana, bi jadau bara ze fere de wa bi nashif fok, wa bi limu furu de wa bi jadau umon fi nar, wa umon bi haragu fok.
+\v 7 iza intum sabit fi an, wa iza kalam tai sabit fi intum, ai haja al intum der asalu bi kun le intum, wa bi amulu huwo le intum.
+
+\v 8 Yau Abu tai bi mejidu, kan intum bi jibu samar ketir wa biga bi asbitu gali intum talamiz tai.
+\v 9 Ze ma Abu hibu ana, ana kaman hibu intum. sabit takum fi muhaba tai.
+
+\v 10 Iza intum hafisu wasaya tai, intum bi sabit fi muhaba tai, ze ana hafisu wasaya ta Abu tai wa sabit fi muhaba tou.
+\v 11 Ana kelim le intum hajat de ashan farah tai bi kun fi intum wa ashan farah takum bi kun kamil.
+
+\v 12 De yau wasaya tai, kede intum hibu badu takum ma bad ze ana hibu intum.
+\v 13 Mafi ai wahid indu muhaba azam min de, al huwo bi nezilu nefsa tou le asdika tou.
+
+\v 14 Intum asdika tai iza intum amulu hajat al ana wori le intum.
+\v 15 ana ma bi rija nadi intum kudam, leanu kudam ma bi arufu seid tou bi amulu shunu. ana bi nadi intum asdika, leanu ai haja al ana asuma min Abu tai ana kutu biga maruf le intum.
+
+\v 16 Intum ma iktar ana, lakin ana yau iktar takum wa aiynu intum ashan intum bi ruwa wa bi antij samar, wa samar takum bi geni. de yau biga abu bi wodi le intum al intum bi asalu be isim tai
+\v 17 Hajat de ana wodi le intum, ashan intum kede hibu baad takum ma baad.
+
+\v 18 Iza dunia aba intum, arufu takum gali huwo aba ana gubal ma umon bi aba intum.
+\v 19 iza kan intum min dunia, dunia bi hibu intum ze nas tou. Lakin ashan intum ma min dunia wa ashan ana iktar intum min dunia, ashan kida dunia bi aba intum.
+
+\v 20 Zekir kalam al ana kelimu le intum, 'kadam ma azim min seid tou.' iza kan umon tabu ana, umon kaman bi tabu intum; Iza umon hafisu kalam tai umon kaman bi hafisu takum.
+\v 21 Umon bi amulu hajat de kulu le intum ashan isim tai, ashan umon ma arufu ali rasulu ana.
+\v 22 Iza kan ana ma ja wa kelimu le umon, umon ma bi kun indu katiya, lakin hasa umon ma indu uzor le katiya tomon.
+
+\v 23 Al bi karahu ana bi karahu Abu tai kaman.
+\v 24 Iza kan ana ma amulu amail al mafi zol amulu gidam tomon, umon ma bi kun indu katiya, lakin hasa umon aiynu wa umon aba ana wa Abu tai.
+\v 25 Lakin de nizam ashan bi kamilu kalam al katibu fi ganun tomon, umon karahu ana bidun sabab.'
+
+\v 26 Wokit al muazi bi ja-al ana bi rasulu le intum min Abu, de yau, roho ta hagiga, al bi tala min Abu-bi ja, huwo bi shahid le ana.
+\v 27 Intum kaman bi shahidu, le ana leanu intum fi ma ana min bidaya.
+
+\c 16
+\cl As-hah 16
+\p
+\v 1 Ana kelimu le intum hajat de ashan kede intum ma bi ligo tasir.
+\v 2 Umon bi tala intum bara min min majma. lakin fi zaman bi ja wokit kulu zol al bi katulu intum bi fekir gali huwo bi gedimu kidma le Allah.
+
+\v 3 Umon bi amulu hajat de ashan umon ma arufu Abu wele ana.
+\v 4 Ana bi wori le intum hajat de ashan biga kan zaman tomon ja, intum bi zekir gali ana kelim le intum an umon. Ana kan ma kelim le intum an hajat fi bidaya, ashan ana kan ma intum.
+
+\v 5 Lakin hasa ana bi ruwa le huwo al rasulu ana, lahadi hasa mafi zol min intum asalu ana, inta bi ruwa wen?'
+\v 6 Lakin ashan ana kelimu hajat de le intum, huzun mala fi gulub takum.
+\v 7 Lakin hagiga ana kelimu le intum, lakin ahsan le intum leanu ana bi ruwa. leanu iza ana ma ruwa, al muazi ma bi ja le intum, lakin iza ana rua, ana bi rasulu huwo le intum.
+
+\v 8 Wokid huwo bi ja, al muazi bi asbit le dunia an batal ta katiya, an shokol adil, wa an hukum-
+\v 9 an katiya, ashan umon ma amin fi ana,
+\v 10 an shokol adil, ashan ana bi ruwa le Abu, wa intum ma bi aiynu ana ketir;
+\v 11 wa an hukum, ashan hakim ta dunia de hukumu kalas.
+
+\v 12 Ana indi hajat ketir ashan bi wori le intum, lakin intum ma bi fahim umon hasa.
+\v 13 Lakin wokit huwo, roho ta hagiga, bi ja, huwo bi arshidu intum fi kulu hagiga, leanu huwo ma bi wonusu min nefsa tou. lakin huwo bi kelimu kulu al huwo bi asuma, wa huwo bi kelimu le intum hajat al bi ja.
+\v 14 Huwo bi mejidu ana, leanu huwo bi shilu min al ana indi wa huwo bi kelimu le intum.
+
+\v 15 Kulu hajat al Abu indu de tai. Ashan kida, ana kelimu gali Roho bi shilu min al ana indi wa huwo bi wori huwo le intum.
+\v 16 Fi zaman guser intum ma bi aiynu ana, wa baad zaman guser intum bi aiynu ana."
+
+\v 17 Yala Baad min talamiz tou kelimu le baad tomon ma baad, "De shunu al huwo bi kelimu le nina, 'Fi zaman guser intum ma bi aiynu ana wa baad zaman guser intum bi aiynu ana,' Leanu ana bi ruwa le Abu;?
+\v 18 Ashan kida umon kelimu, "de shunu al huwo bi kelimu, baad zaman guser'? Nina ma arufu huwo bi kelimu an shunu."
+
+\v 19 Yesua aiynu gali umon der asalu huwo, wa huwo kelimu le umon, "intum bi asalu nufus takum an kalam de, ana gasit shunu be kalam al ana kelim, baad zaman guser intum ma bi aiynu ana wa zaman guser intum bi aiynu ana'?
+\v 20 Hagiga, hagiga, ana bi kelimu le intum, intum bi kori wa bi kun haznanin, lakin dunia bi kun farhan. intum bi kun haznanin be kamil, lakin huzun takum bi hawil le farah.
+\v 21 Wokit al mara bi weledu hiya bi kun haznan leanu zaman tou ja, lakin kan hiya weledu jena, hiya ma bi rija zekir waja ta hia be sabab farah ta hiya leanu weledu insan fi dunia.
+
+\v 22 Intum bi kun haznanin hasa, lakin ana bi aiynu intum tani, wa gelba takum bi kun farhan, wa mafi zol bi agder shilu farah takum min intum.
+\v 23 Fi yom dak intum ma bi asalu ana be ai haja. Hagiga, hagiga, ana bi kelimu le intum, iza intum asalu ai haja min Abu fi isim tai, huwo bi wodi huwo le intum.
+\v 24 Lahadi hasa intum ma asalu ai haja fi isim tai. asalu, wa intum bi ligo ashan farah takum bi kun kamil.
+
+\v 25 Ana kelimu le intum hajat de be teriga ta amsal, lakin zaman bi ja al ana ma bi kelimu le intum be teriga ta amsal, lakin ana bi kelimu le intum be wadeh an Abu.
+
+\v 26 Fi yom dak intum bi asalu be isim tai wa ana ma bi kelim le intum gali ana bi seli le Abu min ajili takum,
+\v 27 Leanu Abu be nefsa tou bi hibu intum ashan intum hibu ana wa ashan intum amin gali ana ja min Abu.
+\v 28 Ana ja min Abu, wa ana ja le dunia. tani, ana bi sibu dunia wa ana bi bi ruwa le Abu."
+
+\v 29 Talamiz tou kelimu, "Aiynu, hasa inta bi kelimu wadeh wa inta ma bi istagdem teriga ta amsal
+\v 30 Hasa nina arufu gali inta arufu kulu haja, wa inta ma der ai zol kede asalu inta sualat. ashan kida, nina amin gali inta ja min Abu.
+\v 31 Yesua juwabu umon, "hasa intum amin?
+
+\v 32 Aiynu, saa bi ja, nam, huwo fi hagiga ja, wokit intum bi ferigu, ai zol le bet tou al melik, wa intum bi sibu ana barau. la hadi saha ana ma barau leanu abu ma ana.
+\v 33 Ana kelimu kalam de le intum ashan intum bi kun indu salam fi ana. fi dunia intum bi kun indu mashakil, lakin sheja takum: ana gilibu donia."
+
+\c 17
+\cl As-hah 17
+\p
+\v 1 Baad Yesua kelimu hajat de, huwo arfa uyun tou fok fi samah wa gali, "Abu tai, zaman kalas ja, mejidu weled taki ashan weled taki bi mejidu inta-
+\v 2 Ze ma inta wodi le huwo sulta fok kulu gisim ashan huwo bi wodi haya abadiya le ai wahid al inta wodi le huwo.
+
+\v 3 De yau haya abadiya: Ashan umon bi arufu inta inta bes yau Allah al hagiga, wa Yesua Al Mesih al Inta rasulu.
+\v 4 Ana mejidu inta fi dunia. Ana kalasu shokol al Inta wodi le Ana ashan bi amulu.
+\v 5 Hasa, Ya Abui, mejidu Ana gidam taki be mejid al Ana indu le inta gubal dunia ma kalagu.
+
+\v 6 Ana zahiru isim taki le nas al Inta wodi le Ana min dunia. Umon kan taki, wa Inta wodi le Ana, wa umon hafisu kalam taki.
+\v 7 Hasa umon arufu gali kulu haja al inta wodi le Ana ja min Inta,
+\v 8 ashan Ana wodi le umon kulu kalamat al ja min Inta, wa umon amin gali Inta rasulu Ana.
+
+\v 9 Ana seli le umon. Ana ma seli le dunia lakin le del al inta wodi le ana, ashan umon taki.
+\v 10 Ai haja al le ana huwo taki wa taki huwo tai, wa umon mejidu ana.
+\v 11 Ana ma mafi fi dunia lakin nas del umon fi dunia, wa ana ja le intum Abu al kudus, hafisu umon fi isim taki al inta wodi le ana ashan umon bi kun wahid, ze ma nina wahid.
+
+\v 12 Zaman ana kan ma umon, ana hafisu umon be isim taki, del al inta wodi le ana. Ana haresu umon, wa mafi wahid min umon woduru, ile jena ta karaba, ashan kalam al katibu bi kun kamil.
+\v 13 Hasa ana jai le inta, lakin ana kelim hajat del fi dunia ashan umon bi kun indu farah tai fi nufus tomon kamil.
+\v 14 Ana wodi le umon kalam taki, wa dunia aba umon ashan umon ma min dunia, ze ma ana ma min dunia.
+
+\v 15 Ana ma asalu min inta ashan bi shilu umon min dunia, lakin le inta ashan bi hafisu umon min haja al batal.
+\v 16 Umon ma min dunia, ze ma ana ma min dunia.
+\v 17 kutu umon fi hagiga taki. kalam taki hagiga.
+
+\v 18 Ze ma inta rasulu ana fi dunia, kaman ana rasulu umon fi dunia.
+\v 19 Ana wodi nefsa tai ajli umon, ashan umon kaman bi wodi nefsa tomon fi hagiga.
+
+\v 20 Ana ma bi seli bes le del, lakin kaman le del al amin fi ana min kilal kalam tomon
+\v 21 ashan umon kaman bi kun wahid, ze inta, Abu, fi ana, wa ana fi inta. Kede umon kaman kun fi nina ashan dunia bi amin gali inta rasulu ana.
+
+\v 22 Mejid al inta wodi le ana, Ana wodi le umon, ashan umon bi kun wahid:
+\v 23 Ana fi umon, wa inta fi ana- ashan bi agder kamil fi wehida, ashan dunia bi arufu gali inta rasulu ana, wa inta hibu umon ze ma inta hibu ana.
+
+\v 24 Ya abui, Ana deir del al inta wodi le ana ashan bi geni ma ana fi mahal al ana bi geni fogo, wa ashan bi aiynu mejid tai, mejid al inta wodi le ana ashan inta hibu ana gubal Dunia ma kalagu.
+
+\v 25 Ya Abui al bar, dunia ma arufu Inta, lakin Ana arufu Inta, wa del arufu gali Inta rasulu Ana.
+\v 26 ana kutu isim taki maruf le umon, wa kaman Ana bi kutu kede arufu gali muhaba al Inta hibu be Ana bi kun fi umon, wa ana bi kun fi umon."
+
+\c 18
+\cl 18 As-hah
+\p
+\v 1 Baad ma Yesua wonusu kalamat del, Huwo ruwa ma talamiz tou fi safa ta wadi kadarun, mahal al kan fogo jinana Huwo wa talamiz tou dakalu fogo.
+\v 2 Yahuza al bi ja selimu huwo, arufu mahal de, ashan Yesua baad marat bi ruwa ma talamiz tou fogo.
+\v 3 Baad dak Yahuza shilu mojmu min asakir wa nas huras ta haikal wa nas Pharisiin, umon ruwa hinak be lambat, wa batariat, wa silahat.
+
+\v 4 Baad dak Yesua, al arufu kulu hajat al kan hasil le umon, ruwa gidam wa asalu umon, "intum bi fetisu munu?"
+\v 5 Umon juwabu huwo, Yesua ta Nazereta." Yesua kelimu le umon, "Ana yau." Yahuza, al selimu Huwo, kan wagif ma asakir del.
+
+\v 6 Zaman huwo kelimu le umon, "Ana yau," umon rija wara wa umon waga fi wata.
+\v 7 Baad dak huwo asalu umon tanimara, "Intum gi fetisu munu?" Humon kelimu tanimara, "Yesua ta Nazereta."
+
+\v 8 Yesua juwabu, "Ana wori le intum gali Ana yau. Kan intum bi fetisu Ana, sibu del kede ruwa."
+\v 9 De ashan kalam al huwo kelimu bi timu; "Le del al inta wodi le Ana, mafi wahid woduru."
+
+\v 10 Baad dak Samaan Butrus, al kan indu sef, huwo talau wa dugu be kadam ta reis ta khahana wa gata adana tou ta yemin. Isim ta kadam de kan Malkus.
+\v 11 Yesua kelimu le Butrus, "rija sef de fi mahal tou. Kede ana ma ashurubu kas al Abu wodi le Ana?
+
+\v 12 Mojmu ta asakir wa captain, wa dubad ta Yahudiin, gobudu Yesua wa robutu huwo.
+\v 13 Umon shilu awel le Annas, huwo kan nesib ta Caiaphas al kan yau reis ta khahana fi zaman dak.
+\v 14 Caiaphas kan wodi talimat le Yahud ashan gali bikun kwes kan wahid zol mutu bidal nas kulu.
+
+\v 15 Samaan Butrus ruwa wara Yesua, wa kaman telmiz tani. Telmiz tani de kan reis ta khahana bi arufu huwo, huwo dakalu ma Yesua fi juwa mahkama ta reis ta al khahana.
+\v 16 Lakin Butrus kan bi wogif bara fi bab. Telmiz tani al maruf be reis ta khahana de, gum tala bara wa wonusu le gafir de wa dakalu Butrus juwa.
+
+\v 17 Mara al marasula, wa gafir ta bab de, kelimu le Butrus, "Inta sei ma wahid min talamiz ta zol de?" Huwo kelimu. "De ma ana."
+\v 18 Kaman kan kadamin wa dubad del bi wogif hinak, umon walau nar ashan kan jou barid, umon bi geni sukunu baad. Butrus kaman kan fi ma umon, bi wogif hinak wa bi sukunu jisim tou.
+
+\v 19 Reis ta khahana bada asalu Yesua be kalam talamiz tou wa kaman be taalim to.
+\v 20 Yesua juwabu huwo, "Ana wonusu moftu le dunia. Ana daiman kan bi derisu fi majama wa fi haikal al kan kulu Yahud bi limu sawa. Ana ma kelimu haja fi sir.
+\v 21 Lee intum gi asalu ana? Asalu del al asuma ana, sunu yau kan Ana bi kelimu. Aiynu, nas del arufu Ana wonusu le umon shunu."
+
+\v 22 Wokit Yesua kelim ze de, wahid min huras del gum wogif wa nowuru Yesua wa kelim, "Ze de Inta bi juwabu reis ta khahana?
+\v 23 Yesua juwabu huwo, "Kan Ana wonusu galat, wori galat de, wa kan kalam kwes, lee inta nowuru Ana?"
+\v 24 Min hinak Hanan rasulu huwo morbut le Caiaphas reis ta khahana.
+
+\v 25 Samaan Butrus kan bi wogif wa bi sukunu jisim tou. Nas del biga kelim le huwo, "Inta sei ma wahid min talamiz tou?" Huwo anguru wa kelim, "De ma ana."
+\v 26 Wahid min kadamin ta reis ta khahana, huwo kan ahal ma zol al Butrus gata adana tou bara de, kelimu, "Sei de ma Inta al ana aiynu fi jinana ma Yesua?"
+\v 27 Butrus kaman anguru tanimara, fi nefsu zaman Dik bada kore.
+
+\v 28 Umon bada shilu Yesua min Caiaphas le riasa ta hukuma. fi sabah bedri, wa umon ma dakalu fi riasa ta hukuma ashan umon ma bi kun waskanin lakin umon bi agder akulu eid Paska.
+\v 29 Bilatus tala bara le umon wa kelimu, "Yatu tuhma intum jibu did zol de?"
+\v 30 Umon juwabu wa kelimu le huwo, "Iza Kan zol de ma amulu haja batal, nina kan ma bi agder istelimu huwo le intum."
+
+\v 31 Bilatus kelimu le umon, "Shilu be nefsa takum, wa hukumu takum huwo be hasab ganun takum." Yahudin del kelimu le huwo," De mafi fi ganun ta nina ashan bi katulu zol."
+\v 32 Umon kelimu ze de ashan kelima ta Yesua bi timu al huwo kelimu wa bi wori shikil mutu yatu huwo bi mutu.
+
+\v 33 Bilatus gum dakalu fi riasa ta hukuma wa nadi Yesua wa kelimu le huwo, "Sei Inta melik ta Yahud?"
+\v 34 Yesua juwabu, "inta bi kelim be nefsak, wele nas tanin yau wori le inta kalam tai?"
+\v 35 Bilatus juwabu, "Ana ma Yahudi, sei?" nas taki wa ruasa ta khahana yau selimu Inta le ana. Inta amulu shunu?
+
+\v 36 Yesua juwabu, "Momlaka tai ma ta dunia de. Iza kan momlaka tai min dunia hini, kan kadamin tai bi shakil ashan kede ma selimu Ana le Yahud. Lakin ashan momlaka tai ma hina.
+\v 37 "Bilatus biga kelimu le Huwo, kan kida Inta melik?" Yesua juwabu, "Inta kelim gali Ana melik. Ashan kida weledu Ana, wa le sabab de Ana ja fi dunia, ashan Ana bi kun shuhud le hagiga. Ai wahid al ta hagiga bi asuma le sot tai."
+
+\v 38 Bilatus kelimu le huwo, "De shunu yau hagiga?" wokit huwo kelimu ze de, huwo tala bara tani le Yahud wa kelimu le umon, "ana ma ligo galat fi zol de.
+\v 39 Lakin ana daiman bi fiku le intum wahid zol fi paska. Intum deir kede ana fiku Melik ta Yahud le intum?"
+\v 40 umon bada kore tani shedid gali, "Ma zol de, lakin Barabas." Barabas de kan harami.
+
+\c 19
+\cl As-hah 19
+\p
+\v 1 Baad dak Bilatus wodi awamir ashan kede jeledu Yesua.
+\v 2 Asakir del amulu tegiya ta shok, wa kutu fi ras ta Yesua, wa libisu le huwo gumas banafseji.
+\v 3 Umon ja le huwo wa kelimu, "Salam, ya Melik ta Yahud!" wa bi nouru huwo.
+
+\v 4 Min hinak Bilatus tala bara tani mara wa kelimu le umon, "Aiynu takum, ana bi jibu huwo bara le intum ashan intum bi arufu gali ana ma ligo galat fi huwo."
+\v 5 Yala Yesua tala bara, labis tegiya ta shok wa gumas banfseji. Bilatus kelimu le umon, "Aiynu takum, yau zol de!"
+\v 6 Wokit biga ruasa ta khahana wa huras aiynu Yesua, umon kore shedid gali, "kede selibu huwo, kede selibu huwo!" Bilatus kelimu le umon, "Shilu takum huwo wa selibu takum huwo be teriga takum, ashan ana ligo huwo ma indu galat.
+
+\v 7 Yahudin juwabu huwo, "Nina indu ganun, wa be ganun dak bi katulu huwo ashan huwo kutu jisim tou bikun Ibin Allah."
+\v 8 Wokit Bilatus asuma kalam de, huwo kan biga kafu shedid.
+\v 9 Huwo dakalu fi riasa ta hukuma tani mara wa kelimu le Yesua, "Inta ja min wen?" lakin Yesuah ma juwabu huwo.
+
+\v 10 Bilatus kelimu le Huwo, "Inta ma deir wonusu le ana? Inta ma arufu gali ana indu guwa ashan bi fiku Inta, wa guwa ashan bi selibu Inta?"
+\v 11 Yesua juwabu huwo, "Inta ma indu ai guwa fok Ana ile le haja al wodi le inta min fok. Ashan kida, al selimu Ana le inta de indu katiya kebir."
+
+\v 12 Fi juwab de, Bilatus hawil fiku huwo, lakin Yahudin kore, gali, "Kan inta fiku zol de, inta ma sabi ta Keisar. Ai zol al bi amulu jisim tou melik bi wonusu did Keisar."
+\v 13 Wokit Bilatus asuma kalam de, huwo jibu Yesua bara wa huwo geni tehet fi kursi ta hukum fi mahal isim tou "Bulat," wa be Ibrania, "Jabasa."
+
+\v 14 De biga kan yom ta istidad le eid Paska, ze saa sita, Bilatus kelimu le Yahudin, "Aiynu takum, melik takum yau de!"
+\v 15 Umon kore shedid, "Kede shilu, kede shilu, Selibu huwo!" Reis ta khahana juwabu, "Nina ma indu Melik ile Keisar."
+\v 16 Biga Bilatus wodi le umon Yesua ashan bi selibu.
+
+\v 17 Umon biga shilu Yesua, wa huwo tala bara, wa kan bi arfa selib le jisim tou, le mahal isim tou "Mahal ta jumjuma," al bi nadi be Ibrania "Gologota."
+\v 18 Umon selibu Yesua hinak, wa ma huwo fi itnin rujal, wahid fi kulu taraf, ma Yesua fi nus.
+
+\v 19 Bilatus kaman katibu alama wa kutu fi selib. Hinak katibu: YESUA TA NAZARETA, MELIK TA YAHUD.
+\v 20 Kutar min Yahudin agara alama de ashan mahal al kan selibu Yesua fogo de gerib min medina. Alama de kan katibu be Ibrania, be Latin wa be Yonania.
+
+\v 21 Reis ta khahana kelimu le Bilatus, "Mata katibu, 'Melik ta Yahud,' katibu gali, 'De bi kelim gali "Ana melik ta Yahud."
+\v 22 Bilatus juwabu, "Al ana katibu, ana katibu kalas."
+
+\v 23 Wokit kalas junud del selibu Yesua, umon shilu gumas tou, gesimu le arba gita, ai zol shilu wahid; wa kaman gemis tou, gemis de ma kheitu, mishitu kulu min fok be gita wahid bidun khiyata.
+\v 24 wa umon kelimu le kulu wahid, "kede nina ma sheretu huwo, lakin kede nina amulu gura fogo ashan bi wori de bikun ta munu." De hasil ashan kitab bi timu al gali, "Umon gesimu gumas tai le badun wa amulu gura fi gemis tai." De al junud del amulu.
+
+\v 25 kan al bi wogif janbu selib ta Yesua, uma tou wa ukhut ta uma tou, Mariam mara ta Kilobas, wa Mariam al Mejdeliya.
+\v 26 Wokit Yesua aiynu uma tou wa telmiz al kan huwo bi hibu bi wogif gerib,
+\v 27 Huwo kelimu le uma tou "Ya mara aiynu, weled taki!" kaman huwo kelimu le telmiz de, "Aiynu, uma taki! Min zaman dak telmiz de shilu huwo fi bet tou.
+
+\v 28 Baad de, arufu gali kulu haja kan timu wa kaman al kitab bi timu, Yesua kelimu, "Ana atshan,"
+\v 29 Kan fi Ilba malian be khamur hamud kutu hinak, umon dakalu fogo isponge maliyan be khamur al hamud de fi dulukan wa arfau fok fi kasuma tou.
+\v 30 Wokit Yesua jeribu khamur almur de. Huwo kelimu, "Timu kalas." Huwo dengiri ras tou tehet wa selimu roho tou.
+
+\v 31 Baak Yahudin del, ashan kan de yom ta istedad wa ashan kaman kede jusas del ma fadulu fi selib lahadi yom sebit (ashan yom sebit de kan mohim), umon asalu Bilatus ashan bi kasuru kureinat tomon wa kede nezilu umon min selib.
+\v 32 Biga junud del ja wa kasuru kureinat ta zol al awel wa kaman ta zol al nimira itnin al selibu umon sawa ma Yesua.
+\v 33 Wokit umon ja le Yesua, umon ligo huwo kalas mutu, ashan kida umon ma kasuru kureinat tou.
+
+\v 34 Kaman wahid min al junud del gum atanu huwo be harba fi janba, wa tuwali dom wa moyo tala.
+\v 35 Al aiynu haja de huwo shahid, wa shuhuda tou hagiga. Huwo arufu gali haja al huwo kelimu de hagiga ashan kaman intum bi amin
+
+\v 36 Hajat del bi hasil ashan bi kamilu kulu al katibu fi al kitab. Mafi wahid min udam tou bi kasuru.
+\v 37 Kaman, kitab kelimu gali, "Umon bi aiynu dak al umon atanu."
+
+\v 38 Baad hajat del, Yusif al min Rama, huwo kan telmiz ta Yesua lakin fi sir ashan huwo bi kafu min Yahud. huwo asalu min Bilatus kan huwo bi agder shilu jisim ta Yesua. Bilatus wodi le huwo izin. Biga Yusif ja shilu jisim tou bara.
+\v 39 Nikodemos kaman ja, De huwo al kan ja le Yesua bilel. Huwo jibu riha ze 100 liter, lakabatu mur be oud.
+
+\v 40 Umon shilu jisim ta Yesua wa lifu be kofuna wa be riha, hasab teriga ta dofunu ta Yahud.
+\v 41 Wa fi mahal al selibu huwo fogo fi jinana; wa fi jinana de fi turuba jedid lisa ma dofunu zol fogo.
+\v 42 Ashan kan de yom ta istedad le Yahud wa kaman turuba de gerib hinak, umon dofunu Yesua fogo.
+
+\c 20
+\cl As-hah 20
+\p
+\v 1 Bedri fi awel yom ta usbu, zaman lisa duluma, Mariam Mejdeliya ja fi turuba wa huwo aiynu hajer lizu bara min turuba.
+\v 2 Huwo jere wa ja le Samaan Butrus wa le telmiz al tani al kan Yesua bi hibu, wa huwo kelimu le umon. "Umon shilu Rabuna bara min turuba, wa nina ma arufu umon kutu wen."
+
+\v 3 Baad dak Butrus wa telmiz al tani ruwa bara, wa umon ja fi turuba.
+\v 4 Umon jere kulu sawa, wa lakin telmiz al tani de jere guwam gidam min Butrus wa wosulu fi turuba hinak awel.
+\v 5 Wa dengiri tehet, huwo aiynu kofuna jadau hinak, lakin huwo ma dakalu juwa.
+
+\v 6 Wa biga Samaan Butrus ja wosulu baad huwo wa dakalu juwa fi turuba. Huwo aiynu kofuna jadau hinak
+\v 7 wa gumas al kan lifu fi ras tou. ma fi mahal sawa ma kofuna de lakin lifu fi mahal barau
+
+\v 8 Baad dak telmiz al tani de, al kan wosulu awel fi turuba de, kaman ja dakalu juwa, wa huwo aiynu wa sedek.
+\v 9 Wa lahadi zaman dak umon lisa ma fahim al kitab al gali huwo bi gum min al mut.
+\v 10 Min hinak talamiz del rija tani wara fi bet.
+
+\v 11 Lakin Mariam kan lisa bi wogif bara fi turuba bi kore. Ze huwo lisa kan bi kore, huwo dengir tehet fi turuba.
+\v 12 Huwo aiynu itnin malaikat bi geni wa libisu abiad. wahid fi safa ras, wa wahid tani fi safa kurah fi mahal al kan kutu fogo jisim ta Yesua.
+\v 13 Umon kelimu le huwo, "Ya mara, le inta bi kore?" Huwo juwabu umon, "Ashan umon shilu Rabuna tai bara, wa ana ma aruf umon kutu wen."
+
+\v 14 Wokit huwo kelimu kida, huwo lifu wa aiynu Yesua wagif hinak, lakin huwo ma aruf gali de kan Yesua.
+\v 15 Yesua kelimu le huwo, "Ya mara, le inta bi kore? inta bi fetisu munu? huwo kan bi fekir gali de zol al bi ishtakal fi jinana de, huwo kelimu le huwo, "Ya seid, Iza kan inta yau shilu, wori le ana mahal Inta kutu huwo fogo, wa ana bi shilu huwo."
+
+\v 16 Yesua kelim le huwo, "Mariam, Hiya aglibu, wa kelimu le huwo be Ibraniya, "Rabuni" (mana tou "Mualim").
+\v 17 Yesua kelim le huwo, "Mata lemesu Ana, ashan Ana lisa ma ruwa fok le Abu tai, lakin ruwa le akwana tai wa wori le umon gali Ana bi ruwa fok le Abu tai wa Abu takum, le Allah tai wa Allah takum."
+\v 18 Mariam Mejdelya ja wa wori le talamiz, "Ana aiynu Rabuna," wa de kan hajat al Huwo kelimu le huwo.
+
+\v 19 Fi misah ta yom dak, awel yom ta usbu, wa abuwab ta mahal al kan talamiz fogo, mogful ashan kan talamiz bi kafu min Yahud, Yesua ja wa wogif fi nus wa kelimu le umon, "Salam le intum."
+\v 20 Baad huwo kelimu kida, Huwo wori idenat to wa kureinat tou. Talamiz biga kan mokosutin wokit umon aiynu Rabuna.
+
+\v 21 Baad dak Yesua kelimu le umon tanimara, "Salam le intum. ze Abu rasulu Ana, Ana kaman bi rasulu intum,"
+\v 22 Zaman Yesua kelim kalam de, huwo nefes le umon wa kelimu le umon, "Istakbil takum Roho al kudus.
+\v 23 Ai wahid al intum bi afi katiya tomon, bi afi le umon, wa ai wahid al intum bi robutu katiya tomon bi robutu le umon."
+
+\v 24 Thomas, wahid min itnashar, al bi nadi gali Didymus, huwo kan mafi ma umon wokit Yesua ja.
+\v 25 Talamiz al tanin de ja wori le huwo gali, "Nina aiynu Rabuna," huwo kelimu le umon, "Ile kan ana aiynu fi iden tou alamat ta masamir, wa kutu iden tai fi mahal alama ta musmar, wa kutu iden tai fi janba tou, ana bi sedek."
+
+\v 26 Wa baad tamaniya ayam talamiz tou kan fi juwa tanimara, wa Thomas kan fi ma umon. Yesua ja wa kan abuwab kulu mogful, wa wogif fi nus tomon, wa kelimu, "Salam le intum."
+\v 27 Baad dak huwo kelimu le Thomas, "Kutu hasba taki wa aiynu idenat tai. midu iden taki wa lemesu taraf ta jisim tai. mata kun zol al ma bi sedek, lakin kede inta sedek."
+
+\v 28 Thomas juwabu wa kelimu le huwo, "Rabuna tai, wa Allah tai."
+\v 29 Yesua kelimu le huwo, "Ashan inta aiynu Ana, inta sedek. Baraka le del al ma aiynu, wa amin."
+
+\v 30 Wa kaman Yesua amulu mojizat tanin ketir fi gidam talamiz, mojizat al ma katibu fi kitab de,
+\v 31 lakin del al katibu ashan kede intum amin gali Yesua yau Al Mesih, Ibin Allah, wa ashan kan intum amin, intum bi indu haya fi isim tou.
+
+\c 21
+\cl As-hah 21
+\p
+\v 1 Baad de kulu Yesua beinu nefsu tani mara le talamiz fi bahar Tiberias. De teriga al huwo gi zahiru nefsu tou:
+\v 2 Samaan Butrus kan sawa ma Thomas al bi nadi huwo gali Didymus, Wa Nathaniel min Cana ta Galileya, wa iyal ta Zebedee, wa itnin talamiz tanin ta Yesua.
+\v 3 Samaan Butrus kelimu le umon, "Ana bi ruwa gobudu samagat." umon kelimu le huwo, "Nina kaman bi ja ma inta." Umon ruwa wa arkab fi murkab, lakin umon ma gobudu ai haja bilel kulu.
+
+\v 4 Wokit biga gerib sabah, Yesua wogif fi taraf bahar, lakin talamiz ma arufu gali de kan Yesua.
+\v 5 Yesua bada kelimu le umon, "Ya shabab, sei intum indu haja al bi akulu?" Umon juwabu le huwo, "La."
+\v 6 Huwo kelimu le umon, "Jada takum shabaka de fi safa yemin ta murkab, wa intum bi ligo tanin." Umon gum jada shabaka tomon wa umon kan ma agder ashan bi juru ashan kan adad ta samaga kan ketir.
+
+\v 7 Baad dak telmiz al Yesua bi hibu kelimu le Butrus, "De Rabuna." Zaman Samaan Butrus asuma gali de Rabuna, huwo bada libisu gumas tou (Ashan huwo kan ariyan), wa waga fi bahar.
+\v 8 Bagi talamiz del ja fi murkab hinak (Ashan umon kan ma beidin min mahal dak, bes ze masafa 200 katwa), wa umon kan bi juru shabaka maliyan be samaga.
+\v 9 Wokit umon tala be taraf, umon ligo jomur nar hinak wa samaga kutu fogo, wa esh.
+
+\v 10 Yesua kelimu le umon, "Jibu takum samaga tani min al intum gobudu hasa de."
+\v 11 Samaan Butrus rija fok wa bada juru shabaka de bara, maliyan be samaga kubarin; adad tou153. kan fi kutar lakin shabaka ma sheretu.
+
+\v 12 Yesua kelimu le umon, "Taal takum akulu fotur." Mafi wahid min talamiz agder asalu huwo, "Inta munu?" umon arufu de Yesua.
+\v 13 Yesua ja, wa shilu esh, wa wodi le umon, wa kaman samaga.
+\v 14 De dur nimira talata al kan Yesua zahiru nefsa tou le talamiz wokit huwo gum min mutu.
+
+\v 15 Baad ma umon akulu fotur, Yesua kelimu le Samaan Butrus, "Samaan weled ta Yona, Sei inta bi hibu Ana ketir min del?" Butrus kelimu le huwo, "Naam Ya Rabuna, Inta arufu gali ana bi hibu Inta." Yesua kelimu le huwo "Akilu korufan tai."
+\v 16 Huwo kelimu le huwo kaman tani mara, "Samaan weled ta Yona, Sei inta bi hibu Ana? Butrus kelimu le huwo, "Naam ya Rabuna, Inta arufu ana bi hibu Inta."Kutu bala le korufan tai."
+
+\v 17 Huwo kelimu le huwo dur nimira talata, "Samaan weled ta Yona, sei inta bi hibu Ana? Butrus biga haznan ashan Yesua kelimu le huwo dur nimira talata, "Sei inta bi hibu Ana?" Huwo bada juwabu wa kelimu, Ya Rabuna, Inta arufu kulu haja, Inta arufu gali ana bi hibu Inta." Yesua kelimu le huwo, "Akilu korufan tai.
+\v 18 Hagiga, hagiga, Ana bi kelimu le inta Zaman inta kan lisa suker, inta bi libisu barau, wa inta bi douru fi ai mahal al inta deir, wokit inta biga ajuz, inta bi midu idan taki, wa zol tani bi libisu inta wa bi shilu inta fi mahal al kan inta inta ma der ruwa fogo."
+
+\v 19 Yesua kelimu zede ashan bi wori be yatu no ta mutu Butrus bi mejidu Allah. Baad ma Huwo kelimu zede, Huwo kelimu le Butrus, "taal wara tai."
+
+\v 20 Butrus lefet wara wa huwo aiynu telmiz al kan Yesua bi hibu bi tabi wara tomon, al kan kaman meilu fi safa ta Yesua zaman asha wa al kan kelimu, "Ya Rabuna, de munu al bi amulu khayana le Inta?"
+\v 21 Butrus aiynu huwo wa kelim le Yesua, "Ya Rabuna, zol de bi ja amulu shunu?
+
+\v 22 Yesua kelimu le huwo, "Kan Ana deir kede huwo geni lahadi Ana bi ja, De biyani shunu le inta? Tabi wara tai,"
+\v 23 Min hinak kalam de shetetu fi nus ta akwana, gali telmiz dak ma bi mutu. Lisa Yesua ma kelimu le Butrus gali telmiz tani de bi mutu, lakin, "kan Ana deir kede huwo geni lahadi Ana bi rija, De biyani shunu le inta?"
+
+\v 24 De yau telmiz al bi ashad le hajat del kulu, wa al katibu hajat del, wa nina aruf shuhuda tou hagiga.
+\v 25 Wa kaman fi hajat ketir Yesua kan amulu. kan katibu tehet wahid wahid, Ana fekir zatu dunia ma bi agder shilu kimiya ta kutub al bi katibu.

45-ACT.usfm

@@ -0,0 +1,1494 @@
+\id ACT
+\ide UTF-8
+\h Amal al Rusul
+\toc1 Amal al Rusul
+\toc2 Amal al Rusul
+\toc3 act
+\mt Amal al Rusul
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Kitab al awel al Ana katibu, Ya Theophilus, gi wori kulu hajat al Yesua bada amulu wa derisu,
+\v 2 lahadi fi yom al shilu huwo fok, baad ma huwo wodi wosiya be wasat Roho al Kudus le talamiz al huwo Azilu.
+\v 3 Baad taab tou, huwo zahiru nefsa tou hai le umon be isbatat al mugni. Le arbein yom huwo geni zahir le umon, wa wonusu an molokut ta Allah.
+
+\v 4 Zaman huwo kan bi limu ma umon, huwo wodi wosiya le umon ashan ma sibu Urselim, lakin bi istena waad ta Abu, al huwo wonusu, ``Intum asuma min ana
+\v 5 inu Yuhana hagiga kan amidu be moyo, lakin bi amidu intum be Roho al Kudus baad ayam besit.``
+
+\v 6 Zaman umon limu sawa umon asalu huwo, ``Rabuna, hal de zaman al inta bi rija momlaka le Israel?``
+\v 7 Huwo kelimu le umon, ``huwo ma le intum ashan bi arufu sah au mawasim al Abu hadidu be sultan tou.
+\v 8 Lakin intum bi akudu guwa, kan Roho al kudus nezil fogo intum, wa intum bi kun shuhudin tai fi Urselim Yahudiya wa Samaria wa lahadi akir Dunia.``
+
+\v 9 Zaman Rabuna Yesua kelimu kalamat de, ze ma umon gi aiynu fok, arfau huwo fok, wa sihab kati huwo min uyun tomon.
+\v 10 Ze ma umon gi aiynu le samawat shedid ze ma huwo ruwa, itnin rijal tuwali wogif jambu umon be gumas abiyad.
+\v 11 Umon kelimu, Intum ya Galilien, Lee intum gi wogif hini gi aiynu le samah? Yesua de al shilu min intum le samah, bi rija be nefsu teriga ze ma intum aiynu huwo gi ruwa le samah.``
+
+\v 12 Baad dak umon rija le Urselim min Jebel al isim tou Zeitun, al gerib ma Urselim, Safar ta yom sebit.
+\v 13 Zaman umon wosulu, umon ruwa fi gurfa al fok, mahal al umon kan gi geni fogo. Umon kan Butrus, Yuhana, Yakub, Andraus, Philibus, Thomas, Bartilimaus, Matta, Yakub weled ta Alphaeus, Samaan al gayur, wa Yahuza weled ta Yakub.
+\v 14 Umun kan wodi nefsa tomon be hadaf wahid fi salawat, sawa ma nusuwan, wa Mariam uma ta Yesua, wa akwana tou.
+
+\v 15 Fi ayam dak Butrus wogif fok fi nus ta akwana, kulu 120 nas, wa kelimu,
+\v 16 Akwana, huwo kan mohim inu kede kamilu kitab, inu Roho al Kudus wonusu gabul kida be wasat ta Daud be kusus Yahuza, al gedimu delin al gubudu Yesua.
+
+\v 17 Ashan huwo kan wahid min nina wa akudu nisba tou ta kidima de."
+\v 18 (hasa zol de istera mahal zara ma maksab al huwo ligo min gurus ta shar, wa hinak huwo waga be wusa tou, wa faga min nus, wa musuran tou kulu dofugu bara.
+\v 19 Delin kulu al bi geni fi Urselim asuma an kalam de, ashan kida umon nadi isim ta mahal zara de "Akeldama, al mana tou" "Mahal zara ta dom".)
+
+\v 20 Ashan katibu fi kitab ta Mazamir, 'Kede bed tou karabu, wa kede mafi zol geni fogo'; Kede zol tani shilu wozifa tou ta giada.'
+
+\v 21 Ashan kida, huwo mohim, de al geni douru ma nina kulu wokit al Rabuna Yesua dakalu wa tala min nus ta nina,
+\v 22 bada min mamudiya ta Yuhana lahadi fi yom al shilu huwo fok min nina, lazim huwo bikun shahid ma nina an giama tou."
+\v 23 Umon azilu itnin rujal, Yusif al gi nadi Barsabbas, al kaman gi nadi isim tou Justus, wa Matthias.
+
+\v 24 Umon seli wa kelimu," Rabuna, inta, arufu gulub ta nas kulu, wori yatu min itnin del al inta iktaru
+\v 25 ashan bi shilu mahal fi kidma wa rasulia de al Yahuza sibu wa ruwa fi makan tou."
+\v 26 Umon jada gura ashan umon, wa gura waga le Matthias, wa idu huwo ma talamiz al idasar.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Zaman yom al kamsin ja, umon kan sawa fi nefsu mahal.
+\v 2 Fajatan sot ja min samawat ze habub shedid ja wa mala bet al umon kan bi geni fogo de kulu.
+\v 3 Wa zahir le umon alsina ze nar al gesimu, wa geni fi ras ta kulu zol.
+\v 4 Umon kulu kan malau ma Roho al Kudus wa bada wonusu be rutanat barau barau, ze ma Roho wodi le umon ashan bi wonusu.
+
+\v 5 Kan fi Yahudin al bi geni fi Urselim, Nas ta din, min kulu doulat tehet samah.
+\v 6 Zaman asmau sot de, nas kutar ja sawa wa ras tomon lakbat ashan ai zol gi asuma umon gi wonusu be rutan tou.
+\v 7 Umon kan mutajibin wa mustagrabin; umon kelimu, "Hagigatan, hal nas de al gi wunuso del ma nas min Galileyiin?
+
+\v 8 Lee nina bi asuma umon, ai zol bi wonusu be rutan tou al weledu huwo fogo?
+\v 9-10 Barasien, wa Medenien, wa Ilamien, wa nas al bi geni fi Mesopotamia, wa Yahudia, wa Cappadocia, fi Pontus, wa Asia, safa Pyrgiya, wa Pamiphylia, wa Masir wa safa ta Libiya al be safa ta Cyrene, wa zawar min Rome,
+\v 11 Yahudin wa nas al ja min bara, Keriyiun, wa Arab, nina gi asuma umon gi wonusu azaim ta Allah be rutan ta nina."
+
+\v 12 Umon kulu tala muhtarin wa mustagrabin; umon wonusu le baad tomon, "mana ta kalam shunu?"
+\v 13 Lakin tanin alisu wa wonusu, Umon sakranin."
+
+\v 14 Lakin Butrus wogif ma idashar, arafa sout tuo, wa wunuso le umun, Ya nas ta Yahud wa al sakinin fi Urselim, kede intum arufu kalam de; asuma takum kalam tai.
+\v 15 Nas del ma sakranin ze intum gi kelimu, leanu nas ma bi kun sakarinin fi sah tisa sabah.
+
+\v 16 Lakin de haja al kan wonusu be wasat ta Nebi Yuiel;
+\v 17 Huwo bi kun fi ayamat al akir, 'Allah gal, ' Ana bi kubu Roho tai le nas kulu. Awulad wa Banat takum bi itnaba, shabab takum bi aiynu ruyat, wa Ajaiz takum bi hilim.
+
+\v 18 Hagiga le khudam tai wa khudam tai al nusuwan fi ayamat dat Ana bi kubu Roho tai, wa umon bi itnaba.
+\v 19 Ana bi zahiru ajaib fi samah wa mujizat fi tehet ard, dom, nar, wa bukhar ta dukhan.
+
+\v 20 Shemis bi tala duluma wa gamara bikun ze dom, gubal yam ta Rabana al azim wa maruf bija.
+\v 21 Wa bikun le ai zol al bi nadi isim ta Rabuna bi kalisu.'
+
+\v 22 Ya nas ta Israel, asuma takum kelima de: Yesua al Nasiri, Zol al akidu le intum be Allah be amail al azim wa Alamat wa Mujizat al Allah amulu be wasat tou fi nus takum, ze intum be nefsa takum arufu.
+\v 23 Nas del kan selimu le intum be Irada ta Allah wa marafa tou min bediri; wa be wasat iden ta nas ta katiya, katulu huwo be teriga al dugu fi selib huwo.
+\v 24 Lakin Allah goumu huwo, hariru huwo min waja ta mutu, ashan Huwo kan mustehil ashan bi amsuku huwo be mutu.
+
+\v 25 Daud kan wonusu an huwo, ' Ana aiynu Rabuna daiman gidam wusa tai, ashan huwo fi yemin tai ashan ma bi hizu ana.
+\v 26 Ashan kida geliba ti kan murta wa lisan tai farhan. Bardu, gisim tai bi kun fi sikha.
+
+\v 27 Inta ma sibu roho tai fi Hawiya, wele i ta bi sibu kudus taki bi ayinu fasad.
+\v 28 Inta wori le ana sikat ta haya; inta bi kutu ana maliyan be farah ma wusa taki.'
+
+\v 29 Akwana nina, Ana bi agder wonusu le intum an abu ta nina Daud: Huwo mutu wa dofunu huwo, wa turuba tou fi ma nina lahadi yom ta alela.
+\v 30 Ashan, kida huwo kan nebi wa arufu inu Allah halifu le huwo be kasam, inu huwo be wodi wahid min samar ta gisim tou fi Kursi tou.
+\v 31 Huwo aiynu min bediri wa wonusu an giyama ta Mesih, 'huwo ma kan sibu fi Hawiya, wele gisim tou aiynu fasad.'
+
+\v 32 Yesua de -Allah goumu huwo, wa nina kulu shuhud.
+\v 33 Ze ma Arafau Huwo fok fi yemin ta Allah wa akudu waad ta Roho al Kudus min al Ab, huwo kubu de, al intum aiynu wa asuma.
+
+\v 34 Leanu Daud ma ruwa fi samawat, lakin huwo kelimu 'Rabuna wonusu le Rabuna tai, "Geni safa Ida tai al yemin,
+\v 35 lahadi Ana bi kutu adu taki mahal ta dusu kura taki,"
+\v 36 Ashan kida, kede bet ta Israel kulu arufu inu Allah amulu huwo Rabana wa Mesih, Yesua de al intum selibu."
+
+\v 37 Zaman umon asuma kalam de, atanu umon fi gulub tomon, wa asalu Butrus wa bagi Rusul, "Yakwana, kede nina amulu shunu?
+\v 38 Baad kida Butrus kelimu le umun, "Tub takum wa kede amidu ai zol min intum be isim ta Yesua al Mesih le gufran ta katiya takum, wa intum be ligo hadiya ta Roho al Kudus.
+\v 39 Leanu waad de le intum wa le iyal takum wa le delin al min beid, le nas ketirin ze ma Allah bi nadi."
+
+\v 40 Huwo shahidu wa shejeu umon be kalamat ketir, bi gul, "Kede intum ligo kulasa min Jil al bi ligo taab."
+\v 41 Baad dak umon rudu kalam tou wa amidu umon, wa nas al dumu fi yom dak kan Talata Alif nas.
+\v 42 Umon wodi nefsa tomon le talim ta Rusul wa sherika, fi kasuru ta esh wa salawat.
+
+\v 43 Kafu wa ihtiram kan dakalu fi nefsa tomon, wa ajaib wa mujzat ketir kan hasil be wasat Rusul.
+\v 44 delin al kan amin kan gi geni sawa wa gi shariku hajat kulu sawa,
+\v 45 wa umon kan biyu mumtalakat wa kan wazau hajat tomon le kulu nas, be hasab hajat al ai zol indu.
+
+\v 46 Yom baad yom umon wodi nefsa tomon be hadaf wahid fi haikal. Umon kaman kan gi akulu sawa fi biyut tomon, wa umon shariku akil sawa be farah be geliba ta wodi;
+\v 47 umon gi sabihu Allah wa nas kulu gi ihtiramu umon. wa kulu yom Rabuna kan gi zidu adad tomon be nas al ligo kulasa.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Hasa Butrus wa Yuhana kan gi ruwa le Haikal fi Saa ta salawat, saa tisa.
+\v 2 Kan fi zol mushlul min batna ta uma tou kan gi jibu huwo kulu yom fi bab al Jemil ta Haikal, ashan huwo bi asadu nas al bi dakalu juwa Haikal ashan bi wodi le huwo gurush.
+\v 3 Zaman huwo aiynu Butrus wa Yuhana bi dakalu juwa Kenisa, huwo asalu umon gurush.
+
+\v 4 Buturus, rekis ena tou le huwo, ma Yuhana, wa kelimu, "Aiynu le nina."
+\v 5 Zol al abu moslul de aiynu le umon, fekir gali huwo bi ligo haja min umon.
+\v 6 Lakin Butrus kelimu, "Ma indi fida wa dahab, lakin haja al indi, ana bi wodi le inta. Fi isim ta Yesua al Mesih al Nasiri, douru."
+
+\v 7 Butrus gobudu huwo be yemin, Huwo goumu zol de fok, wa tawali kura ta zol de biga gowi.
+\v 8 Zol al moshlol de nutu fok wa wogif wa bada douru; wa huwo dakalu ma Butrus wa Yuhana juwa Kenisa, bi douru, bi nutu nutu, wa bi sabihu Allah.
+
+\v 9 Nas kulu aiynu huwo gi douru wa gi sabihu Allah.
+\v 10 Umon lahisu inu de zol al kan gi asadu gurus fi al Bab al Jemil ta kenisa; umon kan be istigrab wa taajub ashan haja al hasil le huwo.
+
+\v 11 Ze ma huwo lisa bi douru wara Butrus wa Yuhana, nas kulu jere sawa le umon fi sikat al sukerin ta Siliman, umon mustagrabin kalis.
+\v 12 Zaman Butrus aiynu ze de, huwo juwabu le nas de, "Intum ya nas ta Israel, Lee intum gi istagrab? Lee intum gi aiynu nina shedid ze de, ze nina kutu zol de douru be guwa ta nina?
+
+\v 13 Allah ta Ibrahim, wa ta Ishak, wa ta Yakub, Allah ta abuhat ta nina, mejidu kadam tou Yesua. Huwo yau al intum selimu wa aba fi gidam ta Bilatos, ligo huwo kariru ashan bi fiku Yesua.
+\v 14 Intum aba wahid al Kudus wa al bar, wa intum asalu bel aks le al katil ashan bi fiku le intum.
+
+\v 15 Intum katulu muasis ta haya, al Allah goumu min al mutu-wa nina shuhud fi kalam de.
+\v 16 Fi asa ta iman fi isim tou, isim tou kutu zol de, al intum aiynu wa arufu, kutu uwo tala gowi. Iman al be wasat Yesua wodi le huwo saha kamil fi gidam takum kulu.
+
+\v 17 Hasa, ya Akwana, ana arufu intum amulu kalam de ashan intum ma arufu, kaman ze ruasa takum
+\v 18 Lakin hajat al Allah wori min bediri be wasat ta ambiya kulu, inu Mesih bi ligo taab, hasa huwo hasil.
+
+\v 19 Tub takum, wa rija takum, ashan katiya takum bi masau bara,
+\v 20 ashan zaman ta raha bi ja min gidam ta Rabana; wa inu uwo bi rasulu al Mesih al iktaru le intum, al huwo Yesua.
+
+\v 21 Huwo yau lazim samawat bi akudu lahadi fi zaman ta tejdid ta hajat kulu, al Allah wonusu anu min bediri be wasat ta kasma ta ambiya tou al mukadasin.
+\v 22 Musa hagigatan wunuso, 'Rabuna Allah bi goumu nebi ze ana min nus ta akwana takum. Lazim intum bi asuma le ai haja al huwo be wonusu le intum.
+\v 23 Wa bi hasil inu ai zol al ma bi asuma nebi de bi demiru huwo ta kulu kulu min nus ta nas.'
+
+\v 24 Naam, wa kulu ambiya min Samuel wa delin al ja wara tou, umon wonusu wa alinu ayamat del.
+\v 25 Intum Iyal ta ambiya wa min ahad al Allah amulu ma abuhat takum, ze ma huwo kelimu le Ibrahim, Fi nesli taki kulu usar ta dunia bi kun mubarak.'
+\v 26 Baad ma Allah goumu kadam tou, huwo rasul Yesua le intum awel, ashan bi bariku intum be geiru ai zol min intum min shar takum."
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Ze Butrus wa Yuhana kan gi wonusu le nas, khahana wa kaid ta asakir ta Kenisa Sadukin ja le umon.
+\v 2 Umon kan ma Murtahin ashan Butrus wa Yuhana kan gi derisu nas wa bi beshiru fi Yesua be giyama ta amuat.
+\v 3 Umon gobudu umon wa kutu umon fi sijin lahadi sabah, ashan zaman dak kan misah.
+\v 4 Lakin ketirin min nas al asuma risala de amin; wa adad ta nas al amin kan tegriban kamsa alif.
+
+\v 5 Wa hasil fi yam al tani inu hukam tomon, shiyuk wa kataba limu sawa fi Urselim.
+\v 6 Hannan al khahin kan fi hinak, wa Caiaphas, wa Yuhana, wa Alexander, awa kulu delin al kan ahal ta khahin al kebir.
+\v 7 Zaman umon jibu Butrus wa Yuhana fi nus tomon, umon asalu umon, "Be yatu guwa, wele yatu isim, intum amulu hajat de?"
+
+\v 8 Baad dak Butrus, mala be Roho al Kudus, Huwo wonusu le umon, "Intum hukam ta nas, wa shiyuk,
+\v 9 Iza kan nina alela fi gediya ashan haja al kwes al amulu le zol al ayan, be teriga yatu al zol de aliju,
+\v 10 Kede kalam de kun maruf le intum wa le nas ta Israel kulu, inu zol de wogif gidam takum saha tou kwes be isim ta Yesua al Mesih al Nasiri, al intum selibu, lakin Allah goumu min mutu.
+
+\v 11 Yesua al Mesih yau hajer al intum binain aba lakin kutu biga hajer al zawiya.
+\v 12 Mafi kulasa fi ai zol tani, mafi isim tani tehet samah al wodi le nas al lazim bi kalisu nina."
+
+\v 13 Zaman umon aiynu le shuja ta Butrus ma Yuhana, umon lahisu inu umon kan nas adien, rujal ma mutaalimin, umon istagrab, umon ja arufu inu Butrus wa Yuhana kan ma Yesua.
+\v 14 Ashan umon aiynu zol al kan aliju de gi wogif ma umon, umon ma indu ai haja bi wonusu did kalam de.
+
+\v 15 Lakin baad ma umon wodi awamir le rusul ashan kede sibu ijtima ta mejeles, umon wonusu fi baad tomon.
+\v 16 Umon kelimu, "nina bi amulu shunu le nas del? Be wasat umon mujiza mohim hasil, wa de maruf be ayi zol al gi geni fi Urselim; wa nina ma bi agder anguru.
+\v 17 Lakin ashan ma bi waza ketir fi nus ta nas, kede nina anziru umon kede ma wonusu le ai zol tanimara be isim de."
+\v 18 Umon nadi Butrus wa Yuhana wa hadidu umon kede ma wonusu ta kulu kulu wele derisu be isim ta Yesua.
+
+\v 19 Lakin Butrus wa Yuhana juwabu wa kelimu le umon, "Kan huwo kwes fi Ena ta Allah ashan bi tii intum aktar min huwo, hakimu takum.
+\v 20 Nina ma bi agder wogifu wonusu an hajat al nina aiynu wa asuma."
+
+\v 21 Baad ma umon anziru Butrus wa Yuhana, umon sibu umon ashan bi ruwa. Umon kan ma agder ligo ai uzur ashan be wodi le umon ikhab, ashan nas kulu kan bi sabihu Allah le haja al amulu.
+\v 22 Zol al ligo mujiza ta ilaj de, umur tou kan aktar min arbein sena.
+
+\v 23 Zaman fiku umun, Butrus wa Yuhana ja le nas tomon wa wori kulu hajat al reis ta khahana wa shiyuk kelimu le umon.
+\v 24 Zaman umon asuma kalam de, umon arfa sot tomon sawa le Allah wa gal, "Rabuna, Inta kalagu samawat wa ard wa bahar, wa kulu hajat al fogo.
+\v 25 Inta wonusu be Roho al Kudus be wasat ta kasuma ta kadam taki, abu ta nina Daud, 'Le Umamin kafu, wa nas fekir fi hajat al ma indu faida?'
+
+\v 26 Inta kelimu, 'Muluk ta ard limu badum sawa, wa ruasa limu sawa did Rabuna, wa did Mesih tou.'
+
+\v 27 Hagigaten, Herodos wa Bilatus al Bunty, sawa ma umamin wa nas ta Israel, limu sawa fi medina did Kadam taki al Kudus Yesua, al inta masau.
+\v 28 Umon limu sawa ashan bi amulu kulu haja al iden wa kuta taki kariru min bediri ashan bi hasil.
+
+\v 29 Hasa, ya Rabuna, aiynu le inzarat tomon wa wodi le khudam taki ashan bi wonusu kalam taki be shuja.
+\v 30 Midu Ida taki le ilaj wa kede ajaib wa mujizat hasil be isim ta khadam taki al mukadas Yesua."
+\v 31 Zaman umon kalasu salawat, makan al umon kan limu sawa fogo hizu, wa umon kulu mala be Roho al Kudus wa umon wonusu kalam ta Allah be shuja.
+
+\v 32 Adad kebir ta nas al amin kan indu geliba wahid wa nefsa wahid. Mafi zol al bi kelimu inu ai haja al huwo indu de tou barau, lakin umon kan bi shariku kulu haja.
+\v 33 Be guwa azim rusul kan bi alinu shihada tomon an giyama ta Rabuna Yesua, wa naima azim kan le umon kulu.
+
+\v 34 Mafi zol al fi nus tomon kan muhtaj ai haja, ashan kulu delin al indu biyut wa mahalat ta zira umon gi biyu bara wa jibu gurush ta hajat al kan biyu
+\v 35 wa kutu gidam ta kura ta rusul wa kan gesimu le kulu zol be hasab ihtiyaj tomon.
+
+\v 36 Yusif, al rusul gi nadi huwo Barnabas (al terjimu gal weled al museje), al Lawi, zol min Cyprus,
+\v 37 biyu wata tou wa jabu gurush wa kutu gidam kura ta rusul.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Fi zol isim tou Anania, ma mara tou Safira, umon biyu gita min mumtalakat tomon, wa
+\v 2 Huwo nagisu juzu mi gurush al biyu be gita de (mara tou kaman arufu kalam de), wa jibu juzu ta gurush wa kutu gidam kura ta rusul.
+
+\v 3 Lakin Butrus kelimu, "Anania, Lee inta sibu sitan mala geliba taki ashan kelimu kidib le Roho al Kudus wa nagisu juzu min gurush ta gita taki?
+\v 4 Zaman lisa kan biyu, de kan ma taki, wa baad ma biyu, ma kan fi musulia taki? Lee inta fekir fi geliba taki ashan amulu kalam de? Inta ma kidibu le insan lakin le Allah'
+\v 5 Zaman huwo asuma kalamat de, Anania wa ga tehet wa mat, wa kafu kan dakalu fi kulu nas al asuma.
+\v 6 Shabab ja wa lifu huwo be gumash wa arfa huwo bara wa dofunu huwo.
+
+\v 7 Baad talata saat, mara tou dakalu juwa, ma arufu shunu hasil.
+\v 8 Butrus kelimu le hiya, "Wori le Ana kan intum biyu wata de be taman de." Hiya gal, nam, be taman de."
+
+\v 9 Butrus kelimu le hiya, "Intum tifagu sawa kef ashan bi jeribu Roho ta Rabuna? Aiynu kurein ta nas al dofunu rajil taki yau de fi bab, wa umon bi arfa inta bara.
+\v 10 Tuwali huwo waga gidam kura ta Butrus wa mat. Zamanb shabab de dakalu juwa, umon ligo hiya mat, wa arafa huwo bara wa dofunu hiya jambu rajil tou.
+\v 11 Kafu dakalu fi kenisa kulu, wa le kulu nas al asuma kalam de.
+
+\v 12 Ayat wa mujizat ketir hasil fi nus ta nas be wasat iden ta Rusul. Umon kan kulu sawa fi Haikal ta Siliman.
+\v 13 Lakin mafi zol tani indu shuja ashan bi dumu le umon; lakin nas kan gi iktaramu umon shedid.
+
+\v 14 Mumminin ketir kan lisa gi zidu le Rabuna, wa Adad kebir min rujal wa nuswan,
+\v 15 hata umon kan bi arfa nas al ayaniin fi sika wa gi neimu fi sherirat wa ferishat, ashan kan Butrus gi mururu, dul tou bi khati umon.
+\v 16 Wa nas ketir bardu ja sawa min mudun al haul Urselim, nas al ayaniin wa delin al indu roho al batal kan aliju.
+
+\v 17 Lakin reis ta Khahana gam fok, wa nas kulu al kan ma huwo, (al umon yau mojmu ta Sadukien); wa umon mala be gira
+\v 18 wa umon dugu rusul, wa kutu umon fi sijin.
+
+\v 19 Lakin be bilel Malaika ta Rabana fata abuwab ta sijin wa tala umon bara, wa gal,
+\v 20 "Ruwa takum, wogif takum fi Kenisa wa wonusu takum le nas kulu kalamat ta haya de."
+\v 21 Zaman umon asumu kalam de, umon dakalu juwa Kenisa gerib le nahar wa bada derisu. Lakin reis ta Khahana ja, ma nas al kan ma huwo, nadi mejeles sawa, kulu shiyuk ta shab ta Israel sawa, wa rasulu umon ashan bi jibu rusul min sijin.
+
+\v 22 Lakin jesh al kan ruwa ma ligo umon fi sijin, wa umon rija wa wori kabara,
+\v 23 "Nina ligo sijin mokful tamam wa huras wagifin fi bab, lakin zaman nina fata bab, nina ma ligo zol juwa."
+
+\v 24 Zaman captain ta huras ta Kenisa ma reis ta Khahana asuma kalamat de, umon kan indu shukuk be kusus umon wa haja al bi hasil.
+\v 25 Wa zol tani ja wa wori le umon, "Nas al intum kutu fi sijin umon wagifin fi Kenisa wa bi derisu nas."
+
+\v 26 Captain ma dubad al tanin ruwa wa rija umon, lakin ma be guwa, umon kafu nas mumkin bi durubu umon be hujar.
+\v 27 Zaman umon jibu talamiz de, umon wogifu umon gidam ta mejles. Reis ta khahana asalu umon,
+\v 28 gal, "Nina wori le intum kede ma derisu be isim de, lakin intum mala Urselim be talim takum, wa intum indu niya ashan jibu dom ta zol de fi ras ta nina."
+
+\v 29 Lakin Butrus wa rusul juwabu, "nina lazim bi tii Allah bidal nas.
+\v 30 Allah ta abuhat ta nina goumu Yesua, al intum katulu be aligu huwo fi kashab.
+\v 31 Allah Arfa huwo fi yemin tou ashan bi kun amir wa mukalis, ashan bi wodi tuuba le Israel, wa gufran ta katiya.
+\v 32 Nina shuhud ta hajat de, wa Roho al Kudus, al Allah wodi le delin al bi tii huwo."
+
+\v 33 Zaman ada ta mejeles asuma kalam de, umon zalan wa deir katulu Rusul.
+\v 34 Lakin Pharisee isim tou Gamaliel, mualim ta namus, al nas kulu kan gi ihtaramu, wogif fok wa wodi awamir kede shilu rusul bara le zaman besit,
+
+\v 35 Baad dak huwo kelimu le umon, Shab ta Israel, kutu takum bala kwes le haja al intum der amulu ma nas de.
+\v 36 Ashan gubal ayam del, Theudas zahir bi gul huwo zol mohim, wa adad ze urbumiya nafar, dumu le huwo. Kan katulu huwo, wa nas kulu al kan bi tii huwo fertek wa ma amulu haja al umon khatitu.
+\v 37 Baad zol de, Yahuza al min Galileya zahir fi ayamat ta teidad al sukan, wa juru baad min nas wara huwo. Huwo bardu mutu, wa nas al kan bi tii huwo fertek.
+
+\v 38 Hasa Ana bi kelimu le intum, wasa takum min nas de wa sibu takum umon barau, iza kan de khuta ta insan bi sagit.
+\v 39 Lakin kan de min Allah, intum bi ja ligo intum gi sakil ma Allah." Umon iktene.
+
+\v 40 Baa dak umon nadi Rusul juwa wa jeledu umon wa amiru umon kede ma wonusu be isim ta Yesua, wa sibu umon ruwa.
+\v 41 Umon tala min mejles farhanin inu hasibu umon mustehik ashan bi ligo taab fi isim ta Yesua.
+\v 42 Wa umon kan bi istemir kulu yom, fi Kenisa, bet le bet, umon kan be istimrar bi derisu wa beshiru be Yesua al Mesih.
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Hasa fi ayamat de, zaman adad ta talamis kan gi zidu, sokuwa ja min Yunanin al Yahudin did Ibraniyin, ashan aramil tomon kan gi zulumu fi touzi ta akil ta kulu yom.
+
+\v 2 Rusul al itnashar nadi kulu talamiz al tanin del wa gal, "Huwo ma kwes ashan nina bi sibu besiru kelima ta Allah ashan nina bi amulu kidima ta akil.
+\v 3 Ashan kida iktar takum saba nas min nus takum, nas al indu suma kwes, maliyan be Roho wa Hikma, al nina bi agder kutu umon fi shokol de.
+\v 4 Kan le nina, NIna daiman bi istemir fi salawat, dirasa wa besiru risala ta Yesua."
+
+\v 5 Kalam tomon ajibu jamahir kulu. Umon iktar Stephen, zol al maliyan be iman wa be Roho al Kudus, wa Philip, Prochorus, Nicanor, Timon, Parmenas, wa Nicolaus al ja min Antiock.
+\v 6 Mominin jibu nas al sabah de gidam ta rusul, umon seli wa kutu iden tomon fi ras tomon.
+
+\v 7 Kalam ta Allah bada waza fi kulu mahalat, wa adad ta talamis fi Urshelim zidu ketir, wa adad kebir min Khahana biga indum taa fi iman.
+
+\v 8 Hasa Stephen, maliyan be neima wa guwa, kan bi amulu ajaib wa mujizat ketir fi nus ta nas.
+\v 9 Lakin baad min nas al tabiin le majma al gi nadi majma ta Ahrar, min al Gairawanin wa al Iskandarin, wa tanin min Kilikiya wa Asia. Nas de kan gi nakish ma Stephen.
+
+\v 10 Lakin umon kan ma agder ashan wogif did Hikma wa Roho al kan Stephen gi wonusu be huwo.
+\v 11 Baad dak umon wodi roshuwa le nas tanin ashan bi gul, "Nina asuma Stephen gi wonusu kelimat ta batal did Musa wa did Allah."
+
+\v 12 Umon limu nas, shiyuk, wa kataba, wa umon gobudu Stephen wa jibu huwo gidam ta mejles.
+\v 13 Umon jibu shuhudin al kadabin, al gal, "Zol de ma sibu wonusu kelimat did mahalat al mukadas wa namus.
+\v 14 Nina asuma huwo gi kelimu inu Yesua al Nasiri de bi demiru mahal de wa bi geiru tagalit al Musa istelimu le nina."
+\v 15 Ai zol al kan fi mejles kan gi aiynu huwo shedid wa aiynu wusa tou ze wusa ta malaika.
+
+\c 7
+\cl As-hah 7
+\p
+\v 1 Reis ta khahana kelimu," Hal hajat del sah?"
+\v 2 Stephen gal, "Akwana wa abuhat, asuma takum le ana: Allah ta mejid zahir le abu ta nina Ibrahim zaman huwo fi Mesopotamia, gubal huwo ma ruwa fi Haran,
+\v 3 Huwo kelimu le Ibrahim, 'sibu beled taki wa ahal taki, ruwa le beled al ana bi wori le inta.'
+
+\v 4 Baad dak huwo sibu beled ta kaldanin wa ruwa geni fi Haran; min hinak, baad abu tou mutu, Allah jibu huwo le mahal de, ali intum bi geni fogo hasa.
+\v 5 Huwo ma wodi ai wirasa le huwo, hata ma kan kifaya ashan bi kutu kura tou fogo. Lakin huwo waadu- hata lisa kan Ibrahim ma indu jena - inu huwo bi wodi ard ze melkia le huwo wa le jil ta tou baad huwo.
+
+\v 6 Allah kan gi wonusu zede le uwo, gali ajial tou bi ish awel fi zaman guser fi beled al ma tomon, wa gali nas ta nas beled dak bi kutu umon ze abeed wa bi amulu umon batal le fetra ta urbumia sena.
+\v 7 Lakin Ana bi hukumu doula dak al umon gi kadimu,' Allah kelimu, ' wa baad dak umon bi ja wa abidu ana fi mahal de.
+\v 8 Baad dak Allah wodi le Ibrahim tifigiya ta tuhur, yala Ibrahim biga ja kun abu ta Ishak wa tahiru huwo baad tamania ayam; Ishak biga abu ta Yagub, wa Yagub yau abu ta itnasar judud.
+
+\v 9 Leanu iyal ta Yakub al kubar biga asudin ma Yusif, umon biyu Yusif le Masirin; lakin Allah kan ma huwo
+\v 10 wa ankisu huwo min masakil kulu. Huwo wodi le Yusif neima wa hikma fi gidam ta Faraon, melik ta Masir, al aiyno huwo hakim le Masir wa le bet tou kulu.
+
+\v 11 Inak kan ja jiyan fi Masir wa Canaan kulu, wa taab kebir, wa abuhat tanina ma bi agder ligo akil.
+\v 12 Lakin zaman Yakub asuma gali fi dura fi Masir, huwo rasulu abuhat tanina le awel momoria tomon. Fi
+\v 13 momoria tomon nimra itin Yusif wori nefsa tou le akwana tou, wa usra ta Yusif biga maruf le Faraon.
+
+\v 14 Yusif rasulu akwana tou wara wa kede wori le abu tou Yakub ashan bi ja le Masir, ma kulu usra tou, adad tomon kulu kan kamsa wa sebein.
+\v 15 Yakub biga ruwa le Masir, wa huwo mat, huwo wa abuhat tanina.
+\v 16 Arfau umon le Shekhim wa dofunu fi turuba al Ibrahim kan istera ma taman min fida min awulad ta Hamor fi Shekhem.
+
+\v 17 Zema zaman ta waad wosulu, waad al Allah amulu le Ibrahim, Umon weledu wa biga ketir fi Masir,
+\v 18 lahadi melik tani ja fi Masir, melik al ma bi arufu Yusif.
+\v 19 Huwo kabasu nas ta nina wa amulu abuhat ta nina batal, Huwo asuru abuhat tanina ashan bi zahiru iyal tomon al sukerin ashan bi katulu.
+
+\v 20 Fi zaman dak Musa kan weledu; huwo kan giafa kalis gidam ta Allah wa kan radau le fetra ta talata sahar fi bet ta abu tou.
+\v 21 Wokit kan kutu huwo bara min bet, biniya ta Faraon gum shilu huwo wa rabau ze jena tou.
+
+\v 22 Musa kan biga mut-alim fi kulu hikma ta Masirin, wa huwo kan azim fi kelimat wa sokolat tou.
+\v 23 Lakin zaman huwo kan biga arbein sena fi umur, huwo fekir ashan zuru akwana tou, al iyal ta Israel.
+\v 24 Zaman huwo aiynu wahid min Israeli bi amulu batal, Musa difa huwo wa katulu zol al Masiri:
+\v 25 huwo fekir gali akwana tou bi fahim gali Allah yau gi saidu huwo ashan bi ankisu umon, lakin umon ma agder fahim.
+
+\v 26 Fi yom tani huwo aiynu itnin min shabab tou gi sakil, huwo hawil ashan bi wogifu umon min sakila, huwo gal, ya nas, intum akwana; malu intum gi awugu nefsa takum?'
+\v 27 Lakin wahid al kan awugu aku tou shedid de lizu huwo, wa gal, ' Munu yau kutu inta reis wa gadi ta nina?
+\v 28 Inta kaman der katulu ana, ze ma umbari inta katulu zol al Masiri?
+
+\v 29 Musa jere baad ma huwo asuma kalam de; huwo biga ajnabi fi beled ta Midian, inak huwo biga abu ta itiniin awulad.
+\v 30 Baad ma arbein sena, faat malaika zahir le huwo fi beriya ta Jebel Sinaa, fi lahab ta nar fi ges.
+
+\v 31 Zaman Musa aiynu nar de, huwo istagarab le haja al huwo aiynu de; wa ze ma huwo ja gerib ashan bi aiynu, Huwo asuma sot ta Rabuna, gal,
+\v 32 Ana Allah ta abuhat taki, Allah ta Ibrahim, wa ta Ishak, wa ta Yakub.' Musa kafu wa ma bi agder aiynu fogo tanimara.
+
+\v 33 Rabana kelimu le huwo, ' Agila gisma bara min kurein taki, leanu mahal al inta bi wogif fogo de mukadas.
+\v 34 Hagiga ana aiynu tab ta nas tai al fi Masir; Ana asuma kore tomon, wa ana ja tehet ashan ankisu umon; hasa taal, Ana bi rasulu inta le Masir.'
+
+\v 35 Musa al umon aba de, zaman umon kelimu, ' munu yau kutu inta reis wa gadi?'- huwo yau al Allah rasulu ze reis wa zol al bi hariru umon. Allah rasulu huwo tehet musulia ta malaika al zahir le Musa fi gaba.
+\v 36 Musa tala umon bara min Masir, baad amulu mojizat wa alamat fi Masir wa Bahar al ahmar, wa fi al beriya fetera ta arbein sena.
+\v 37 De nefsu Musa al kelimu le shab ta Israel,' Allah bi goumu nebi min nus akwana takum, nebi ze ana.'
+
+\v 38 De yau zol al kan fi ijtima fi beriya ma malaika al kan wonusu ma huwo fok Jebel Sina. De yau zol al kan ma abuhat ta nina; de yau zol al akudu kelimat al hai al wodi le nina.
+\v 39 De yau zol al abuhat ta nina aba ashan bi tii huwo; umon lizu uwo bara min nefsa tomon, wa fi geliba tomon umon gilibu wara le Masir.
+\v 40 Fi zaman dak umon kelimu le Haron, 'Salau le nina rabana al bi gedimu nina. Ze le Musa de, uwo al tala nina bara min al ard ta Masir, nina ma bi arufu sunu al hasal le huwo.'
+
+\v 41 Umon salau sanam min sura ta bagar fi ayam dak wa jibu zebiha le sanam de, wa biga farhanin ashan sokol ta iden tomon.
+\v 42 Lakin Allah gilibu wa wodi umon le ibada ta nujum fi sama, ze ma moktub fi kitab ta ambia, ' Hal intum gedimu le ana haiwan wa zebiha le arbein sena fi al beriya, ya bet Israel?
+
+\v 43 Intum rudu kem ta Molech wa ta nijma ta rabana Rephan, wa suwar al intum salau ashan bi abidu umon: wa Ana bi arfa intum bara lahadi Babilon.'
+
+\v 44 Abuhat ta nina indu kem ta shuhuda fi sahara, bes ze Allah amiru zaman huwo wonusu le Musa, gali huwo bi sala sura al huwo kan aiynu de.
+\v 45 Baad dak, abuhat ta nina, tehet musulia ta Joshua akudu kem de wa jibu ma umon zaman umon silu ze momtalakat tomon Allah silu ardi de min doula al tala umon bara wusa ta abuhat ta nina. Kem akir fi ardi dak lahadi zaman ta Daud,
+\v 46 wa huwo ligo rahma fi ena ta Allah, wa huwo asalu iza uwo bi ligo mahal ta geni le bet ta Yakub.
+
+\v 47 Lakin Siliman yau kan abinu bet le Allah.
+\v 48 Hata wo lo, Allah al aali ma bi geni fi biyut al salau ma idenat ta nas, ze ambia kelimu,
+\v 49 Samawat yau kursi tai, wa Ard yau mahal ta kutu kura tai. Yatu shikil ta bet intum bi abinu le Ana? Rabana yau kelimu, au yatu mahal yau le raha tai?
+\v 50 Iden tai ma yau sala hajat de kulu?
+
+\v 51 Intum nas al arianin wa al ma tahiru fi geliba wa adanat, intum daiman bi kowimo Roho Al Kudus; intum gi amulu ze abuhat takum gi amulu.
+\v 52 De yatu al ambiya al abuhat takum ma taabu? Umon katulu ambiya al ja gubal Yesua; wa intum hasa biga tala ashan bi selimu wa bi katulu huwo kaman,
+\v 53 intum nas al akudu ganun al malaikat kan asisu, lakin intum ma hafisu".
+
+\v 54 Zaman ada ta mejles asuma kalam de, gulub tomon kan karabu, wa umon biga bi adi sunun tomon le Stephen.
+\v 55 Lakin huwo, kan maliyan be Roho Al Kudus, aiynu fok le samah wa aiynu mejid ta Allah; wa huwo aiynu Yesua wagif fi ida yemin ta Allah.
+\v 56 Stephen gal," Sufu, ana aiynu samah fata, wa Ibin Insan wagif fi ida yemin ta Allah."
+
+\v 57 Baad de ada ta mejles gum gofulu adanat tomon, wa bada kore be sot shedid, umon jere le huwo.
+\v 58 Umon gum juru huwo bara min medina wa bada durubu huwo be hujar, Shahidin de agila gumasat tomon ta bara wa kutu fi kura ta zol al shab isim tou Saul.
+
+\v 59 Ze ma umon kan gi durubu Stephen, huwo kan gi nadi Rabana wa gal, "Rabana Yesua, akudu roho tai."
+\v 60 Huwo dengir tehet wa kore be sot fok, "Rabana, mata hasibu katiya de did umon." Zaman huwo kelimu zede, huwo waga meit.
+
+\c 8
+\cl As-hah 8
+\p
+\v 1 Saul kan fi itfak fi mutu tou. Fi yom dak itihad bada did kenisa al kan fi Urselim; wa muminin kan kulu setetu hawuli manatik ta Yahudia wa Samaria, ile al rusul.
+\v 2 Nas al mukerisin dofunu Stephen wa kore be huzun sedid le huwo.
+\v 3 Lakin Saul hawil ashan bi demiru kenisa; Huwo gi ruwa min bet le bet wa bi gobudu rijal wa nuswan al amin fi Yesua, wa dakalu umon fi sijin.
+
+\v 4 Lakin lisa muminin al biga musetetin de ruwa gidam ma besiru kelima.
+\v 5 Philip ruwa tehet le medina ta Samaria wa besiru le umon al Mesih.
+
+\v 6 Adad kebir min nas kan gi balak tomon shedid fi kalam al Philip gi wonusu; Umon gi asuma be geliba wahid, wa umon alamat al huwo gi amulu.
+\v 7 Aruwah al batal tala min nas kutar al kan moskunin, bi kore be sot fok, wa kutar al shalalu wa abukerengat ligo ilaj.
+\v 8 Biga fi farah shedid fi medina dak.
+
+\v 9 Lakin kan fi zol tani fi medina isim tou Samaan, Bediri huwo kan amulu sokol sihiri; huwo kutu nas al fi Samaria gi istagarab, gi mesil gali huwo zol mohim.
+\v 10 Kulu Samarien, min al suker le al kebir gi kutu balak le huwo; umon gal, "Zol de yau guwa azim ta Allah."
+\v 11 Umon gi asuma le huwo, ashan huwo kutu umon Istagrab fi wokit towil be sihiri tou de.
+
+\v 12 Lakin zaman umon amin le Philip ze huwo gi besiru kabar al kwes an molokut ta Allah wa be isim ta Yesua al Mesih, amidu umon kan, rujal wa nusuwan.
+\v 13 Hata Samaan be nefsu amin, wa baad ma amidu huwo, huwo istemir geni ma Philip. Huwo kan istagarab zaman huwo aiynu alamat wa azaim gi hasil,.
+
+\v 14 Zaman rusul asuma gali nas ta Samaria istagbil kalam ta Allah, umon rasulu Butrus umon, Yuhana le umon.
+\v 15 Zaman umon wosulu hinak, umon seli le umon, ashan umon bi akudu Roho al Kudus.
+\v 16 lahadi wokit dak, Roho al kudus ma ja le ai wahid min umon; Amidu umon bes fi isim ta Rabana Yesua.
+\v 17 Baad dak Butrus wa Yuhana kutu iden tomon fi ras tomon, wa umon akudu Roho al Kudus.
+
+\v 18 Zaman Samaan aiynu gali Roho al Kudus kan gi wodi be wasat kutu iden ta rosul', huwo wodi le umon gurus.
+\v 19 Huwo gal, "Wodi le ana guwa de, kaman, ashan ai zol ana kutu iden le huwo bi akudu Roho al Kudus."
+
+\v 20 Lakin Butrus kelimu le huwo, "kede fida taki mutu ma inta, ashan inta gi fekir gali hadiya ta Allah bi ligo ma gurus.
+\v 21 Inta ma indu jusu au nisba fi hajat de, leanu gelba taki ma adil ma Allah.
+\v 22 Ashan kida tub min sokol sar al inta indu, wa seli le Rabuna, ashan huwo amkin bi afi inta min kalam inta gi fekir de.
+\v 23 Leanu ana gi aiynu inta maliyan be sim ta marara wa fi rubat ta katiya."
+
+\v 24 Samaan juwabu wa gali, "Seli le Rabuna min ajili ana, ashan kede ai haja al inta kelimu de kede ma hasil le ana."
+
+\v 25 Zaman umon kalas wori kalam Rabuna Rabana, Butrus wa Yuhana raja le Urselim, wa gi besiru injil le bilad ketir ta Samarien.
+
+\v 26 Zaman malaika ta Rabuna wonusu le Philip wa gal, "gum wa ruwa le tija ta junub le sika al gi ruwa tehet min Urselim le Gaza."(Sika de fi sahara.(
+\v 27 Huwo gam wa ruwa. Hinak, kan fi rojul Habasi, kebir fi sulta wa sakal tehet Kandaka, melka ta Ethiopia. Huwo kan mosul le kulu malia ta Melka. Huwo kan ja le Urselim le ibada.
+\v 28 Huwo kan gi rija wa gi geni fi ras karlo tou, wa kan gi agara min kitab ta nebi Asaiah.
+
+\v 29 Roho kelimu le Philip, "Ruwa wa geni gerib le karlo."
+\v 30 Philip biga jere le huwo, wa asuma huwo bi agara min sifir ta Asaiah al nebi, wa gal," Inta sei gi fahim haja al inta bi agara de?"
+\v 31 Baad dak huwo gal, "Ana bi fahim kef, kan mafi zol bi wori le ana?" Huwo rahibu Philip ashan bi arkab fok wa geni ma huwo.
+
+\v 32 Aya al Kan rojul al Habasi gi agara yau zede, "Shilu huwo ze koruf al gi ruwa dabau, Ze koruf al jazar gi gatau shuf tou wa huwo gi askut. ma gi fata kasuma tou.
+\v 33 Fi kalam batal al amulu le uwo, huwo ma bi ligo adala. Munu yau bi agder wonusu an ajial tou? Leanu haya tou kan silu min al ard".
+
+\v 34 Rojul al Habasi asalu Philip, wa gal, "Ana bi asalu inta, munu yau al nebi bi wonusu anu, nefsa tou, wele wahid tani?"
+\v 35 Philip bada wonusu, wa bada be aya al huwo agara de, huwo beshiru le zol kabar kwes an Yesua.
+
+\v 36 Ze ma umon gi douru fi sika, umon ja fi mahal fogo moyo wa al zol kelimu, "Aiynu, fi moyo hina. Sunu bi abusu ana ashan ma bi amidu?"
+\v 37
+\v 38 Yala rojul al Habasi de wogifu karlo. Philip wa zol de ruwa juwa moyo, wa Philip amidu huwo.
+
+\v 39 Zaman umon tala bara min moyo, Roho ta Rabuna shalu Philip. wa al zol de ma aiynu huwo tani mara, lakin huwo istemir be mamoria tou farahan.
+\v 40 Lakin Philip ruwa zahir fi mahal isim tou Azotus wa huwo ruwa be wasat ikilim dak, gi besiru injil le kulu mudun lahadi huwo ja le Caesarea.
+
+\c 9
+\cl As-hah 9
+\p
+\v 1 Lakin Saul, lisa gi wonusu kalam ta tahadid hata ta katulu did talamis ta Rabuna, Huwo ruwa le reis ta khahana
+\v 2 wa asalu juwab min majama fi Damascus, ashan kan huwo ligo ai rajil wele mara al bi tabi dirasa ta Yesua, uwo bi jibu umon morbutin le urselim.
+
+\v 3 Ze ma huwo kan gi safir, haja hasil zaman huwo biga gerib le Damascus, fajaatan nur wala hawuli huwo min samah;
+\v 4 wa huwo waga tehet wa asuma sot gi kelimu le huwo, "Saul, Saul, le inta gi taabu ana?"
+
+\v 5 Saul juwabu, "Inta munu, ya Said?" Rabuna juwabu, "Ana Yesua al inta gi taabu;
+\v 6 lakin gum, dakalu fi juwa medina, wa bi wori le inta haja inta bi amulu".
+\v 7 Nas al kan safir ma Saul wogif bidun kalam, umon asuma sot, lakin ma aiynu ai wahid.
+
+\v 8 Saul gam min al wata, wa zaman huwo fata uyun tou, huwo ma bi agder aiynu haja; umon biga amsuku ida tou wa jibu huwo le Damascus.
+\v 9 Huwo geni le fetra ta talata ayam ma gi aiynu, wa huwo ma akulu wele asrubu moyo.
+
+\v 10 Kan fii telmiz fi Damascus isim tou Ananias. Rabuna kelimu le huwo fi royia, "Ananias!" Huwo gal, "Aiynu, Rabuna, Ana yau."
+\v 11 Rabuna kelimu le huwo, "Gum, wa ruwa le sika al isim tou Adil, wa fi bet ta Yahuza asalu le zol min Tarsis isim tou Saul, huwo gi seli.
+\v 12 Huwo aiynu fi royia zol isim tou Ananias gi dakalu juwa wa gi kutu idenat tou fi ras tou, ashan huwo bi agder aiynu tani mara."
+
+\v 13 Lakin Ananias juwabu, "Rabuna, Ana asuma min nas ketir an zol de, godur sunu huwo amulu batal le nas taki al kudusin fi Urselim.
+\v 14 Reis ta khahana wodi le huwo sulta ashan bi gobudu ai wahid hina al gi nadi isim taki."
+\v 15 Lakin Rabuna kelimu le huwo, "Ruwa, huwo biga zol al ana iktar le nefsi, ashan bi silu isim tai gidam ta Umamien wa muluk wa le iyal ta Israel;
+\v 16 Ana gi ruwa wori le huwo godur sunu huwo bi taab le sabab ta isim tai."
+
+\v 17 Anania bada ruwa, wa dakalu fi bet al Saul fogo. Huwo kutu iden tou fi ras ta Saul, huwo kelimu," Akui Saul, Rabuna Yesua, al zahir le inta fi sika zaman inta kan gi ja, yau rasulu ana ashan uyun taki bi fata wa inta bi kun maliyan be Roho al Kudus."
+\v 18 Tuwali haja tani ze gisir ta samaga waga min uyun ta Saul, wa huwo biga gi aiynu; huwo gam wa amidu huwo;
+\v 19 wa huwo akulu wa kan ligo guwa. Huwo geni ma talamiz fi Damascus le ayam ketir.
+
+\v 20 Tuwali zaman dak huwo bada besiru an Yesua fi al majama, bi kelimu gali Yesua Ibin Allah.
+\v 21 Kulu nas al asuma huwo kan mustagrabin wa gal, "De yau ma zol al demiru delin al fi Urselim al gi nadi isim ta Yesua? Huwo ja hina ashan bi silu umon masajin le rais ta khahana."
+\v 22 Lakin Saul kan tala gowi wa gowi, wa uwo kan biga sabab dakit fi nus ta yahud al gi geni fi Damascus ma isbatat inu Yesua yau al Mesih.
+
+\v 23 Baad ayam ketir, yahudin katitu sawa ashan katulu huwo.
+\v 24 Lakin kuta tomon kan biga maruf le Saul. Umon ragibu buwaba nahar wa bilel ashan bi katulu huwo.
+\v 25 Lakin talamiz tou silu huwo bilel fi gufa wa nezilu huwo tehet be wasat heta,
+
+\v 26 Zaman uwo ja le Urselim, Saul hawil ashan bi dum le talamiz, lakin umon kan kulu gi kafu min huwo, ma bi sedek gali huwo biga telemiz.
+\v 27 Lakin Barnabas silu huwo wa jibu huwo le rosul, wa huwo wori le umon kef Saul aiynu Rabuna fi sika wa kaman kef Rabuna wonusu le huwo, wa kef fi Damascus Saul kan wonusu be suja fi isim ta Yesua.
+
+\v 28 Huwo kan ma umon ze umon kan gi ja wa gi tala bara min Urselim. Huwo wonusu be suja fi isim ta Rabuna Yesua
+\v 29 wa nakis ma al Yunanien al Yahudien; lakin umon hawil ashan bi katulu huwo.
+\v 30 Zaman al akwana arufu zede, umon jibu huwo le Caesarea wa rasulu huwo le Tersus.
+
+\v 31-32 Yala min hina, kenisa fi Yahudia kulu, Galileya, wa Samaria kan indu salam wa kan gi zidu; wa, biga douru fi kafu ta Rabana wa fi taazia ta Roho al Kudus, kenisa bada raba fi adad. Ze ma kan kida, Butrus ruwa hawil al mantika kulu, huwo ja lahadi kaman le muminien al gi geni fi medina ta Lydda.
+
+\v 33 Huwo ligo hinak zol tani isim tou Aeneas, huwo kan ragit fi serir tamania senawat, huwo kan indu shalal.
+\v 34 Butrus kelimu le huwo, "Aeneas, Yesua al Mesih aliju inta. Gum fok wa lifu biris taki," wa tawali huwo gam fok.
+\v 35 Ai wahid al bi ish fi Lydda wa fi Sharon aiynu zol de wa umon amin fi Rabuna.
+
+\v 36 Kan fii telemiz tani fi Joppa isim tou Tabitha, (al mana tou " Dorcas"). Mara de kan maliyan ma amail al kwes wa amail ta rahma al hiya amulu le nas al masakin.
+\v 37 Kan hasil fi ayam dak hiya biga ayan wa mutu; zaman umon beredu hiya, umon noumu hiya fi gurfa al fok.
+
+\v 38 Zema Lydda kan gerib ma Joppa, wa talamiz kan asuma gali Butrus kan hinak, umon rasulu itnin nas le huwo, ashan asalu huwo, "Taal le nina umon bidun taakir."
+\v 39 Butrus gam wa ruwa ma umon. Zaman huwo wosulu, umon silu huwo le oda al fok, wa kulu al aramil wagifin wa gi kore, gi wori le huwo gumasat al kan Dorcas kayitu zaman hiya kan ma umon.
+
+\v 40 Butrus tala umon kulu bara min al oda, huwo dengir tehet, wa seli; baad dak, huwo agilibu le jusa, huwo gal, "Tabitha, gum." Yala hiya fata uyun, wa aiynu Butrus hiya gam fok.
+\v 41 Butrus biga midu le iden tou le hiya wa arfa hiya fok; wa zaman huwo nadi muminin wa aramil, huwo gedimu hiya hai le umon.
+\v 42 Kalam biga de maruf hawuli kulu Joppa, wa nas ketir amin fi Rabuna.
+\v 43 Biga hasal kan Butrus geni ayam ketir fi Joppa ma zol isim tou Samaan, al dabak.
+
+\c 10
+\cl As-hah 10
+\p
+\v 1 Kan fii zol fi medina ta Caesarea isim tou Cornelius, al dabit fi ketiba miya al tabi le jes ta
+\v 2 Italia. Huwo kan zol amin, wahid al gi abidu Allah ma kulu usra tou; huwo gi wodi gurus ketir le delin al masakin, wa huwo gi seli be istimrar le Allah.
+
+\v 3 Kan ze sa tisa ta nahar, huwo aiynu rouya malaika ta Allah gi ja le huwo. Malaika kelimu le huwo," Cornelius!"
+\v 4 huwo aiynu le malaika wa kan kafu wa gal, "De sunu, ya said?" Malaika kelimu le huwo, "Salawat taki wa hadayat taki ruwa fok ze tekdim ta zekira fi gidam ta Allah.
+\v 5 Hasa rasulu nas le medina ta Joppa ashan jibu zol isim tou Samaan al gi nadi Butrus.
+\v 6 Huwo gi geni le al dabak isim tou Samaan, al bet tou fi taraf bahar."
+
+\v 7 Zaman malaika al wonusu ma huwo ruwa, Cornelius nadi itniin min kudam ta bet tou, wa asakir al kwesin min wasat ta delin al gi khadimu huwo.
+\v 8 Cornelius wori le umon kulu haja al hasil wa rasulu umon le Joppa.
+
+\v 9 fii yom al tani fi sa sita, ze ma umon fi mamoria wa biga kan gerib le medina, Butrus ruwa fi oda fok ashan bi seli.
+\v 10 Huwo biga jiyan wa kan der haja al bi akulu, lakin wokit lisa kan gi rakabu akil, kan wodi le huwo rouya,
+\v 11 wa huwo aiynu samah fata wa haja tani ze milaya kebir nezilu tehet le al ard, nezilu tehet fi arba tijahat tou.
+\v 12 Fogo kan kulu sikil ta haiwanat al indu arba kura wa hajat al gi dowuru be dus fi al ard, wa tiyur al fi samah.
+
+\v 13 Baad dak sot wonusu le huwo: "Gum, ya Butrus, katulu wa akulu.
+\v 14 "Lakin Butrus kelimu, "La kida, Rabana; ana ma bi akulu ai haja al ma nedif wa nigis."
+\v 15 Lakin sot kelimu le huwo tani mara: " Haja al Allah kalas nedifu, mata nadi gali huwo nigis."
+\v 16 De hasil talata marat; Baad dak milaya al fogo mokulugat de kan tuwali arfau bara min huwo le samah.
+
+\v 17 Zaman ras ta Buturus lisa mulakbat ashan deir arufu rouya al huwo aiynu de mana tou sunu tuwali, nas al Cornelius rasulu de wosulu wogifin gidam al bab, baad umon asalu teriga al umon bi ruwa le bet ta Samaan.
+\v 18 Umon nadi wa asalu kan sei Samaan, al kaman isim tou Butrus, gi geni hinak.
+
+\v 19 Ze ma Butrus kan lisa bi fekir an rouya de, Roho kelimu le huwo, "Fii, talata nas gi fetisu inta.
+\v 20 Gum wa nezil tehet wa ruwa ma umon. Mata aba ashan bi ruwa ma umon, ashan Ana yau rasulu umon."
+\v 21 Butrus biga gam nezil tehet le nas del wa gal, "Ana yau zol al intum gi fetisu de. Lee intum ja hina?"
+
+\v 22 Umon kelimu, "Dabit isim tou Cornelius, Zol al al bar wa al gi kafu Allah, wa kulu nas ta Yahudiin gi wonusu an kwes tou, Malaika wori le huwo kede rasulu nina le inta ashan inta bi ja fi bet tou, ashan huwo bi asuma risala min inta."
+\v 23 Butrus bada rahibu umon fi juwa ashan bi geni ma huwo. Fi sabah al tani huwo gum fok wa ruwa ma umon, ma baad min akwana min Joppa gedimu huwo.
+
+\v 24 Fi yom al tani umon ja le Caesarea. Cornelius kan gi istena umon; huwo kan nadi usra tou wa zumala al gerib ma huwo sawa.
+
+\v 25 Zaman Buturus dakalu bet de, Cornelius gabilu huwo wa dengir be rukba ashan bi abidu huwo.
+\v 26 Lakin Butrus gobudu huwo seri wa arfa huwo fok, Huwo gal, "wogif fok! Ana insan ze inta."
+
+\v 27 Wokit Butrus kan gi wonusu ma huwo, huwo dakalu juwa wa ligo nas ketir limu sawa.
+\v 28 Huwo kelimu le umon, "Intum be nefsa takum arufu gali ma ganuni le insan Yahudi ashan bi indu ilaka ma au zuru ajnabi. Lakin Allah kan wori le ana gali kede ma kelimu gali zol de nijis au waskan.
+\v 29 De yau sabab ana ja bidun nengneng, zaman rasulu ana le huwo. Kede ana asalu inta lee inta nadi ana?."
+
+\v 30 Cornelus kelimu, "Arba ayam al fat fi zaman zede, Ana kan gi seli fi sah tisa fi bet tai; wa aiynu, zol wagif gidam tai labis gumas al gi lama.
+\v 31 Huwo kelimu, ' Cornelius, salawat taki kalas asmau ma Rabana, wa hadayat taki le al masakin kan zekiru Allah an ita.
+\v 32 Kede inta rasulu zol tani le Joppa, wa nadi zol le inta isim Samaan al gi nadi Butrus. Huwo gi geni fi bed ta dabak isim tou Samaan, be gadi le bahar.'
+\v 33 Tuwali Ana rasulu nas le inta. Inta amin wa ja. Hasa baad dak, nina yau kulu hina mojudin fi gidam ta Allah, ashan bi asuma ai haja al kan wori le inta ma Rabuna ashan inta bi wori le nina
+
+\v 34 Baad dak Butrus fata kasuma tou wa gal, "Hagiga, Ana arufu gali Allah ma le tija ta zol wahid( unsuria).
+\v 35 Lakin, fi kulu uma ai wahid al gi abidu wa gi amulu amail al bir huwo mokbul le huwo.
+
+\v 36 Intum arufu risala al huwo rasulu le nas ta Israel, zaman huwo alinu kabar al kwes an salam be wasat Yesua al Mesih, huwo yau Rabuna ta kulu -
+\v 37 intum be nefsa takum arufu ahadas al kan hasil, al kan hasil hawuli kulu Yahudiya, bada fi Galileya, baad mamudiya ta Yuhana al mamadan alinu; al
+\v 38 ahadas an Yesua al Nasiri, kef Allah masau huwo ma Roho al Kudus wa ma guwa. Huwo kan gi amulu haja kwes wa gi aliju kulu delin al kan asuru ma ibilis, leanu Allah kan ma huwo.
+
+\v 39 Nina yau shuhudin ta kulu hajat al Yesua amulu,
+\v 40 kan fi beled ta al Yahudin wa fi Urselim. Umon katulu huwo be selibu huwo fok al selib,
+\v 41 lakin Allah goumu huwo fok fi yom nimra talata wa sibu huwo ashan bi aiynu, ma be nas kulu, lakin le shuhudin al kan iktaru min bediri ma Allah _ ma nina al akulu wa asrab ma huwo baad huwo gam min bein al amuat del.
+
+\v 42 Huwo amiru nina ashan bi besiru le nas wa alinu gali de yau al wahid al kan iktaru ma Allah ashan bi kun Gadi ta delin al hayi wa al meitin.
+\v 43 De yau le huwo al kulu al ambiya kan gi sahidu, ashan kida ai wahid al bi amin fi huwo bi ligo gufran le katiyat be wasat isim tou."
+
+\v 44 Wokit Butrus kan lisa gi wonusu hajat del, al Roho Kudus nazal fogo kulu delin al kan gi asuma le risala tou.
+\v 45 Al nas al tabein le mojumu ta al mutahirin - kulu ta delin al ja ma Butrus _ kan istagarab, ashan al hadiya ta al Roha al Kudus kan kubu kaman le al umamien.
+
+\v 46 Umon asuma Umamien del gi wonusu ma lugaat tani wa gi sabihu Allah. Baad dak Butrus juwabu, "
+\v 47 Fi wahid bi abusu moyo min nas del ashan kede umon ma bi amidu, nas del al kaman akudu al Roho al Kudus ze nina kaman?"
+\v 48 Yala huwo amiru umon ashan kede amidu fi al isim ta Yesua al Mesih. Baad dak umon asalu huwo kede geni ma umon le ayam ketir.
+
+\c 11
+\cl As-hah 11
+\p
+\v 1 Hasa rusul wa Ikwana al kan fi Yahudia asuma inu Umamin bardu ligu kalam ta Allah.
+\v 2 Zaman Butrus ja lahadi fi Urselim, delin al tabien le mujumua ta nas al mutaharin aridu huwo;
+\v 3 umon kelimu, "Inta gi itamal ma nas al ma mutaharin wa bi akulu ma umon!"
+
+\v 4 Lakin Butrus bada sharihu le umon kalam de be tafasil; huwo kelimu,
+\v 5 Ana kan gi seli fi medina ta Joppa, Ana aiynu ruweiya haja bi nezil tehet, ze milaya bi nezilu tehet min samawat be arkan tou al aruba. Huwo nezil le ana.
+\v 6 Ana aiynu huwo kues. Ana aiynu haiwanat ta ard, wuhush, haiwanat al bi douru be batna, wa tiyur ta samah.
+
+\v 7 Ana asuma sot wonusu le ana, "Gum fok, ya Butrus; daba wa akulu!"
+\v 8 Ana kelimu, "Ma kida, ya Rabuna; leanu mafi haja al nejis au ma mukadus dakalu juwa kasma tai."
+\v 9 Lakin sot Juwabu tani min samah, "Haja al Allah tahiru ma nejisu inta."
+\v 10 Kalam de hasil talata marat, baaa dak ai haja rijau fok le samah tani.
+
+\v 11 Talata nas kan gi wogif fi gidam bet al nina kan fogo; rasulu umon le ana min Caesarea.
+\v 12 Roho wori le ana kede ruwa ma umon, wa ana kede ma amulu tefriga be kusus umon. Akwana al sita de ruwa ma ana, nina ruwa fi bet ta zol.
+\v 13 Huwo wori le nina kef huwo aiynu malaika be wogif fi bet tou wa kelim, "Rasulu nas le Joppa kede jibu Samaan al be nadi Butrus.
+\v 14 Huwo be wonusu le inta kabara al inta bi ligo kulasa be wasat tou- inta ma nas ta bet taki."
+
+\v 15 Ze ana huwo bada wonusu le umon, Roho al Kudus nezil le umon, ze ma kan nezil le nina fi bidaya.
+\v 16 Ana zekiru kelimat ta Rabuna, kef huwo wonusu, "Yuhana amidu be moyo; lakin bi amidu intum be Roho al Kudus."
+
+\v 17 Kan Allah wodi le umon nefsa hadiya ze ma huwo wodi le nina zaman nina amin fi Rabuna Yesua al Mesih, Ana kan munu ashan bi aridu Allah?"
+\v 18 Zaman umon asuma kalamat de, umon ma juwabu ai haja, lakin umon mejidu Allah wa wonusu, "Allah wodi tuba le Umamin kaman."
+
+\v 19 Delin al kan shetetu be kalam ta itihadat al bada be mutu ta Stephen kan shetetu beit le Phoenicia, Cyprus, wa Antiok, lakin umon wori risala an Yesua le Yahud.
+\v 20 Lakin baad min umon, rujal min Cyprus wa Cyrene, ja le Antiok wa wonusu bardu le Greeks, be wori le umon kabara al kwes an Yesua al Mesih.
+\v 21 Ida ta Allah kan ma umon; adad kebir amin wa ja le Rabuna.
+
+\v 22 Kabar an umon wosulu fi Kenisa fi Urselim, wa umon rasulu Baranabas baid fi Antiok.
+\v 23 Zaman huwo ja aiynu hadiya ta Allah, huwo kan murtah; wa huwo farhan wa shejau umon kulu kede fadulu fi Rabuna ma geliba tomon kulu.
+\v 24 Leanu huwo kan zol kwes wa maliyan be Roho al Kudus wa iman, wa nas ketir kan dumu le Rabuna.
+
+\v 25 Barnabas ruwa bara le Tarsus ashan bi fetisu Saul.
+\v 26 Zaman huwo ligo Saul, huwo jibu huwo le Antiok. Le fetera ta sena kamil umon limu sawa fi Kenisa wa derisu nas kerir. Talamiz kan nadi Mesihin awel fi Antiok.
+
+\v 27 Fi ayamat de fi Ambiya ja min Urselim le Antiok.
+\v 28 Wahid min umon, isim tou Agabus, wogif fok wa wori be Roho inu maja al saab be ja hasil fi wata kulu. Kalam de hasil fi zaman ta Claudius.
+
+\v 29 Yala talamis, ai zol al agder, kariru ashan bi rasulu musada le akwana fi Yahudia.
+\v 30 Umon amulu kalam de; umon rasulu gurus le shiyuk be wasat ta Barnabas wa Saul.
+
+\c 12
+\cl As-hah 12
+\p
+\v 1 Wa fi zaman dak Melik Hirodos midu iden tou le baad min nas min Kenisa ashan huwo bi azibu umon.
+\v 2 Huwo katulu Yakub aku ta Yuhana be sef.
+
+\v 3 Zaman huwo aiynu kalam de sibu Yahudiin tala farhan, huwo gubudu Butrus kaman. De kan fi ayam ta al fatir.
+\v 4 Baad ma huwo gobudu huwo, huwo kutu huwo fi sijin, wa wodi le huwo arba jama ta jesh ashan bi harisu huwo; huwo kan indu niya ashan be gedimu butrus le shab baad Paska.
+
+\v 5 Kan Butrus bi harisu fi sijin, wa delin al fi Kenisa kan gi seli le Allah be lajaja.
+\v 6 Fi bilel gubal ma Herodos ma ruwa ashan bi jibu Butrus le gediya Butrus kan naim bein itnin asakir, morbut be itnin janazir, ligo huras al fi gidam bab kan gi harisu sijin.
+
+\v 7 Faja malaika ta Rabuna zahir le huwo, wa nur wala fi juwa sijin. Huwo dugu Butrus be jamba wa touru huwo wa kelimu, "Gum fok guam," wa janazir fiku min iden tou.
+\v 8 Malaika kelimu le huwo, Libisu gumas wa shiship taki." Butrus amulu nefsa haja. Malaika kelimu le huwo "Libisu gumas taki ta kati gisim wa douru wara tai.
+
+\v 9 Butrus ruwa wara ta Malaika wa tala bara. Huwo ma arufu inu haja al amulu ma Malaika kan hagiga. Huwo fekir huwo kan gi aiynu rouya.
+\v 10 Zaman umon mururu min haras nimra wahid wa itnin, umon ja le bab ta hadid al bi ruwa le medina; bab de fata le umon barau. Umon tala bara wa nezil fi sika, wa malaika sibu huwo tuwali.
+
+\v 11 Zaman Butrus kalas arufu haja al hasil, huwo wonusu, "Hasa ana arufu hagiga inu Rabuna rasulu malaika tou wa hariru ana min ida ta Herodus, wa min ai haja al Yahud kan gi itwaka."
+\v 12 Wokit huwo lahisu kalam de, huwo ruwa fi bet ta Mariam uma ta Yuhana, al bardu isim tou Markos, mahal al nas ketir limu wa bi seli.
+
+\v 13 Zaman huwo dugu bab, biniya al kadam isim tou Roda ja ashan bi juwabu.
+\v 14 Zaman hiya arufu de sot ta Butrus, min farah hiya nesitu fata bab; hiya jere dakalu juwa oda; wa wori inu Butrus bi wogif fi kasma bab.
+\v 15 Umon kelimu le hiya, "Ras taki ma kwes." Lakin hiya asuru gali kalam de sah. Umon kelimu, "De malaika tou."
+
+\v 16 Butrus istemir gi dugu bab, wa zaman umon fata bab, umon aiynu huwo wa umon kan mustagrabin.
+\v 17 Butrus ashiru le umun be iden tou kede umon askut, wa huwo wori le umon kef Rabuna tala huwo bara min sijin. Huwo kelimu, "wori takum kalamat de le Yakub wa bagi akwana. "Baad kida huwo ruwa le mahal tani.
+
+\v 18 Zaman wata biga nahar, kan fi idrab kebir fi nus ta asakir be kalam ta haja al hasil le Butrus.
+\v 19 Baad ma Herodus fetisu huwo wa ma agder ligo huwo, huwo asalu huras wa wodi awamir inu kede katulu umon. Baad kida huwo ruwa min Yahudiya le Caesarea wa geni hinak.
+
+\v 20 Herodus biga zalan min nas ta Tyre wa Sidon. Umon ruwa le huwo sawa. Umon agna Blastus, Musaid ta melik, ashan bi saidu umon. Yala umon asalu salam, ashan beled tomon bi ligo akil tomon min beled ta melik.
+\v 21 Wa fi yom al kan kutu Herodus libisu gumas malabis ta mulkia wa geni fi kursi ta melik; wa wonusu le umon.
+
+\v 22 Shab bada kore kore, "De sot ta illah, ma ta insan!
+\v 23 Tuwali malaika ta Rabuna durubu huwo, ashan huwo ma wodi mejid le Allah; akulu huwo be dud wa huwo mutu.
+
+\v 24 Lakin kelima ta Allah raba wa zidu.
+\v 25 Zaman Barnabas wa Saul timu irsaliya tomon, umon rija min Urselim, jibu ma umon Yuhana, al isim tou Markos.
+
+\c 13
+\cl As-hah 13
+\p
+\v 1 Kan fi Kenisa al fii Antiock, kan fii mualimin wa imbiya. Umon kan Barnaba, Samaan (al bi nadi huwo Nijer), Lucius al Hairawani, Manaen(aku ta Herodus reis ta rubu al raba ma huwo), wa Saul.
+\v 2 Zaman umon kan bi abudu Rabuna wa bi sum, Roho al Kudus kelimu, "Tala takum le ana Barnabas ma Saul, ashan bi amulu shukul al Ana nadi umon fogo."
+\v 3 Baad ma umon sum, seli, wa wodi iden fi ras ta nas de, umon rasulu umon bara.
+
+\v 4 Barnabas wa Saul tii Roho al Kudus wa le Selucia; min hinak umon gata bahar le jezira ta Cyrus.
+\v 5 Wokit umon kan fi medina ta Salamis, umon beshiru kelima ta Allah fi Majma ta Yahud. Umon bardu kan indu Yuhana Markos ze musaid.
+
+\v 6 Zaman umon mururu be Jezira kulu le Paphos, umon ligo zol ta sihiri tani, Nebi Yahudi kadab, al isim tou kan Bar Yesu.
+\v 7 Sahir de kan bi ishtakal ma wali Sergius Bulus, zol al negit. Zol de nadi Barnabas ma Saul, ashan huwo der asuma kalam ta Allah.
+\v 8 Lakin Elymas al sihiri (de yau mana ta isim tou) aridu umon; huwo hawil ashan bi gairu wali min iman.
+
+\v 9 Lakin Saul, al bi nadi Bulus, mala be Roho al Kudus, wa aiynu le huwo shedid.
+\v 10 Wa wonusu, "Inta jena ta Iblis, inta maliyan be kulu shikil ta shar wa kabasa. Inta adu ta kulu bir. Inta ma bi wogif karabu sika ta Rabuna al adil?
+
+\v 11 Hasa aiynu, Rabuna bi wodi le inta ikhab, wa inta bi kun amiyan. Inta ma bi aiynu shemis le fetera. "Tuwali duluma wa dabab waga fogo huwo; huwo bada douru bi fetisu zol al bi agder gubudu ida wa bi wori le huwo sika.
+\v 12 Zaman wali aiynu haja al hasil, huwo amin, leanu huwo kan mustagrab be talim and Rabuna.
+
+\v 13 Bulus ma Sabihat tou ja be Safina min Paphos le Perga fi Pamphylia. Lakin Yuhana sibu umon wa rija fi Urselim.
+\v 14 Bulus ma Sabihat tou safir min Perga wa ja le Antiock Pisidia. wa umon dakalu fi Majima fi yom sebit wa geni tehet.
+\v 15 Baad giria ta Namus wa Ambiya, Khadad ta Majma rasulu le umon risala bi wonusu, "Ya akwana iza kan indakum ai Kelima ta teshji le nas hini, wonusu takum."
+
+\v 16 Bulus wogif fok wa midu iden tou: Intum shab ta Israel al gi kafu Allah, asuma takum.
+\v 17 Allah ta Shab ta Israel iktar abuhat ta nina wa sibu nas geni fi beled ta guruba fi Masir, wa bi ida al gowi huwo tala umon bara min fogo.
+\v 18 Le fetera ta Arbein sena huwo kan bi subur ma umon fi sahara.
+
+\v 19 Baad ma huwo demiru saba fi beled ta Canaan huwo wodi beled tomon le nas ta nina wirasa.
+\v 20 Hajat de kulu hasil fi fetera ta Urbumia wa kamsin sena. Baad hajat de kulu, Allah wodi le umon Guda lahadi Samuel al Nebi.
+
+\v 21 Baad dak nas asalu kede kutu le umon Melik, Allah wodi le umon Saul jena ta Kish, zol min bab ta Benyamin, le fetera ta arbein sena.
+\v 22 Baad ma Allah tala huwo min Mamlaka, huwo arfa Daud kede kun melik tomon. wa de kan an Daud Allah kelimu, Ana ligo Daud Ibin Jesse ashan bikun zol ana yau azilu, al gi amulu kulu haja al ana deiru huwo bi amulu.'
+
+\v 23 Min Iyal ta Zol de Allah jibu le Israel Mukalis, Yesua, ze ma huwo wadu bi amulu.
+\v 24 De bada hasil gubal Yesua ma ja, Yuhana beshiru awel be mamudia ta tuba le kulu shab ta israel.
+\v 25 Ze Yuhana bi kalasu shokol tou, huwo kelimu, ' Intum bi fekir ana munu? Ana ma yau huwo. Lakin asuma takum, de al bi ja wara tai, al Ana ma mustahik ashan bi fiku habil ta gizima tou.'
+
+\v 26 Akwana, Iyal ta nesili ta Ibrahim, ma delin al fi nus takum al bi abudu Allah, de le nina risala ta kulasa rsulu le nina.
+\v 27 Leanu delin al bi geni fi Urselim, wa ruasa tomon, ma arufu huwo, wa umon nefizu nubuwat ta ambiya al bi agarau kulu yom Sebit be wasat hukum tomon le huwo.
+
+\v 28 Hata umon ma ligu sabab ta katulu tou, umon asalu Bilatus kede katulu huwo.
+\v 29 Zaman umon timu amulu ai haja al moktub an huwo, umon nezilu huwo min ras kashab wa kutu huwo fi turuba.
+
+\v 30 Lakin Allah goumu huwo min amuwat.
+\v 31 huwo zahir ayam ketir le delin al ja ma huwo min Galileya le Urselim. Nas de hasa yau shuhud ta tou le shab.
+
+\v 32 Nina gi wori le intum kabara al kwes an haja waad al Allah wodi le abuhat ta nina
+\v 33 Huwo tamimu le nina, iyal tomon, huwo jibu Yesua. Ze moktub fi Muzmur al tani: 'Inta Jena tai, alela ana biga abu taki.'
+\v 34 Hagiga inu huwo goumu huwo min mutu ashan jisim tou ma bi ligu fasad, Allah wonusu be teriga de: 'Ana bi wodi le inta waad ta Daud al mukadas wa akid.'
+
+\v 35 De sabab al huwo kaman wonusu fi muzmur tani, 'Inta ma bi sibu zol wahid taki al kudus bi karabu. fi turuba'
+\v 36 Leanu Daud zaman amulu kiuma tou hasab niya ta Allah fi jil tou, huwo mutu; w dofunu huwo ma abuhat tou wa jisim tou karabu.
+\v 37 Lakin de al Allah goumu huwo ma karabu.
+
+\v 38 Ashan kida kede kalam de kun maruf le intum, ya akwana, inu be wasat zol de beshiru le intum an gufran ta kataya. Ganun ta Musa ma bi kutu inta adil
+\v 39 Lakin be wasat zol de Allah kutu ai zol al amin adil.
+
+\v 40 Kele intum kun harisin ashan hajad al anbiya wonusu anu ma bi hasil le intum:
+\v 41 Kutu takum bala, intum al gi alisu, wa istagrab takum wa baad kida mutu takum; ashan ana bi amulu haja fi ayam takum, Haja al intum ma sedek, hata ka fi zol alinu le intum,.'"
+
+\v 42 Ze Bulus ma Barnaba ruwa, nas asadu umon inu kede umon bi wonusu nefsa kalam tani mara fi yom sebit al jai.
+\v 43 Zaman ijtima ta mejeles al Shiyuk intahah, ketir min Yahud wa nas al ja min bara al bi abudu Rabana ruwa wara ta Bulus wa Barnabas, al wonusu le umon wa asadu umon kede istemir fi naima ta Allah.
+
+\v 44 Fi yom sebit al badu, medina kulu tegriben limu sawa ashan bi asuma kalam ta Rabuna.
+\v 45 Zaman Yahudin aiynu nas a; limu de umon mala ma gira wa wonusu did kalam al wonusu be Bulus wa sitimu huwo.
+
+\v 46 Lakin Bulus ma Barnabas wonusu be shuja wa kelimu, "Huwo kan dururi ashan kalam ta Allah bi wonusu le intum awel. Lakin Ana aiynu intum lizu bait min intum wa intum aiynu badun takum ma mustahegin le haya al abadia, yau de nina be ruwa le umam.
+\v 47 Leanu Rabuna wusi nina, kelimu 'Ana kutu intum ze nur le Umam, ashan intum bi jibu kulasa le akir ta wata.'"
+
+\v 48 Ze nas Umam bi asuma kalam de, umon kan farhanin wa sabihu Rabuna. Ze ketirin hazilu le haya al abadia amin.
+\v 49 Wa kalam ta Rabuna kan inteshir le bilad kulu.
+
+\v 50 Lakin Yahudin hariku nusuwan al mukarasin ma nusuwan al muhimin, sawa ma rujal ta medina. Kalam de jibu itihadat did Bulus ma Barnaba wa umon jada umon bara min hudud ta medina.
+\v 51 Lakin Bulus ma Barnabas nufudu gubar min kurenat tomon safa umon. Wa umon ruwa medina ta Iconium.
+\v 52 Wa talamis kan maliyan be Farah wa be Roho al Kudus.
+
+\c 14
+\cl As-hah 14
+\p
+\v 1 Wa hasil fi Iconium Bulus ma Barnabas dakalu fi majma ta Yahud wa wonusu be teriga al nas kutar min Yahudiin wa Greek amin.
+\v 2 Lakin Yahudiin al kan ma bi tii gam fok fi nus ta Umamiin wa sibu umon zalanin did akwana tomon al amin.
+
+\v 3 Umon geni hinak le fetera towil, bi wonusu be shuja be guwa ta Rabuna, wokit huwo bi wodi isbatat an risala tou. Huwo wori be ajaib wa mujizat al hasil be wasat ta Bulus wa barnabas.
+\v 4 Lakin adad kebir ta medina gesimu: tanin wogif safa ta Yahudiin, wa tanin safa ta rusul.
+
+\v 5 Zaman Yahudiin wa Umamiin hawil ashan bi agna Kiadin tomon ashan bi taabu wa durubu nas Bulus ma Barnabas,
+\v 6 Umon arufa kalam de wa tefes le mudun ta Lycaonain: Lystra wa Derbe, wa mahalat al be taraf tomon,
+\v 7 Wa umon kan gi beshir Injil hinak.
+
+\v 8 Fi Lystra fi zol gi geni, ma indu guwa kureinat tou ma bi douru, mushlul min batna ta uma tou, ma douru ta kulu kulu.
+\v 9 Zol de asuma Bulus bi wonusu. Bulus rekiz ena tou fogo zol de wa arufu inu huwo indu iman al be kutu huwo tala kwes.
+\v 10 Tuwali huwo wonusu le huwo be sot fok, "Wogif fok be kura taki." Tuwali zol nutu fok wa bada douru.
+
+\v 11 Zaman nas al kutar aiynu haja al Bulus amulu, umon arfa sot tomon, wa kelimu be rutan Lycaonia, "rabuna nezil le nina fi shikil ta insan."
+\v 12 Umon nadi Barnabas "Zeus," wa Bulus, Hermes," ashan huwo yau kan negit fi kalam.
+\v 13 Abuna ta Zeus, al haikal tomon fi bara medina, jibu teran wa akalil fi bab; huwo ma nas al kutar deir ashan bi gedimu zebiha.
+
+\v 14 Lakin zaman Bulus wa Barnabas asuma kalam de, umon seretu gumasat tomon wa ruwa seri le jumhur, bi kore be sot fok
+\v 15 Ya nas lee intum bi amulu hajat de? Nina bardu nas, ze intum. nina gi jibu le intum kabara al kwes, ashan intum bi sibu hajat al batal de ashan bikun le Allah al hai, al kalagu samawat wa al ard wa bahar wa kulu hajat al fi fogo.
+\v 16 Fi sinin al wara, huwo sibu nas kulu bi ruwa hasab sikat tomon.
+
+\v 17 Lakin lisa, huwo ma sibu nefsa tou bedun shahid, fi kalam de kulu, huwo bi amulu kwes bi wodi le intum matara min samah wa zaman ta kuruju al akil bi tala fogo ketir, wa bi mala gulub takum be akil wa farah."
+\v 18 Be kelimat de, Bulus ma Barnaba agder sibu umon ma gedimu zabiha le umon.
+
+\v 19 Lakin Yahudiin tanin ja min Antiock wa Iconium ja wa agna nas al limu de. Umon durubu Bulus wa juru huwo bara min medina, umon fekir gali huwo mutu.
+\v 20 Wa ze talamiz kan gi wogif hawuli huwo, huwo gam fok wa dakalu juwa medina. Fi yom nimra itnin, huwo ruwa le derbe ma Barnabas.
+
+\v 21 Baad ma umon beshiru injil fi medina dak wa telmizu talamiz ketir, umon rija le lystra, le Iconium, wa le Antiock.
+\v 22 Umon istemir gowi nefus ta talamiz wa sheja umon kede fadulu fi iman, wonusu, "Nina lazim be dakalu Molokut ta Allah be wasat taab ketir."
+
+\v 23 Zaman umon aiynu le umon shiyuk fi kulu Kenisa, wa seli be siyam, umon selimu umon fi iden ta Rabuna, al umon amin fogo.
+\v 24 Umon mururu be Pisidia wa ja le Pamphylia.
+\v 25 Zaman umon beshiru injil fi Perga, umon ruwa le Attalia.
+\v 26 Min hinak umon arkab sefina le Antiok, hinak umon wodi nefsa tomon le naima ta Allah le shokol al umon amulu.
+
+\v 27 Zaman umon wosulu fi Antiock wa nadi Kenisa sawa, umon wori hajat kulu al Allah amulu le umon, wa kef huwo fata bab ta iman le Umamiin.
+\v 28 Umon geni le fetera towil ma talamiz.
+
+\c 15
+\cl As-hah 15
+\p
+\v 1 Baad min nas ja min Yahudia le Antakia wa weri le akwana, wunuso, "Ita ma bi ligu kulasa Ile kan taharu ita be hasab ganoon ta Musa."
+\v 2 Kalam de kutu Bulus wa Barnaba nakishu ma humon kalis. Iktaru Bulus wa Barnaba ma baad min nas min nus tomon ashan bi ruwa le Urshelim ashan bi gabilu ma marasula wa shiuk be kusus kalam de.
+
+\v 3 Yala Kenisa Rasulu humon, humon mururu be Finigia wa Samira bi kabaru humon inu humon gairu geliba. humon jibu farah kebir le kulu ikewa.
+\v 4 Zaman humon ja fi Urshelim, Rahibu humon be Kenisa wa rusul wa shiuk, wa humon weri kulu hajat al Allah amulu ma humon.
+
+\v 5 Lakin baad min nas al amin, al tabi le mujumua ta Ferissin, wogif fok wa kelim, "Uwu dururi ashan be taharu nas de wa amiru humon kede tabigu ganoon ta Musa.
+\v 6 Marasulat wa shiuk limu sawa ashan be fekir fi kalam de.
+
+\v 7 Baad nikash tawil, Butrus wogif fok wa wunuso le humon, "Akwana, intum arufu kwes fi ayamat wara Allah iktar min nus takum, inu be wasat kasma tai umamin bi asuma kelima ta injil, wa bi amin.
+\v 8 Allah al arufu geliba, bi shahidu le humon, wedi le humon Roho al Kudus, ze ma huwo amulu ma a nina;
+\v 9 Wa uwu ma maizu bainu anina ma humon, nadifu gulub tomon be iman.
+
+\v 10 Hasa le intum bi jeribu Allah, intum der kutu tegila fi ragabta ta talamiz tegila al ma anina wele abuhat ta nina agder arufa?
+\v 11 Lakin anina gi amin bi kalisu anina be wasat ta naima ta Rabana Yesua, ze ma humon kan."
+
+\v 12 Jumhaur kulu kan gi skout ligu humon bi asuma le Barnaba ma Bulus bi weri Mujizat wa ajaib al Allah amulu fi nus ta Umam be wasat tomon.
+
+\v 13 Baat ma humon askout, Yakub jouabu, wa kelim, Akwana, asuma takum ana.
+\v 14 Samaan weri kef Allah awel be naima zuru Umam ashan bi shilu min humon nas le isim tuo.
+
+\v 15 Kelimat ta anbiya tifagu be kalam de, ze muktub,
+\v 16 'Baad hajat de Ana bi rija, wa ana bi abinu kaima ta Daoud al waga de tani mara; Ana bi abinu wa bi rija uwu tani,
+\v 17 ashan bagi nas al fadulu bi nadi Rabana, kulu nas Umam al nadi be isim tai.'
+\v 18 de haja al Rabana bi kelim, al amulu hajat de al arufu min ayamat ta bediri.
+
+\v 19 Ashan kida, rai tai yau ze de, kede anina ma tabanu delin al min Umam al ja le Allah.
+\v 20 Lakin anina bi katibu le humon inu humon lazim be kun beit min najasat ta asnam, min zina, wa min laham ta haiwanat al kanagu, wa min dom.
+\v 21 Lanu Musa kan bi beshiru fi ayi medina min zaman ta judud wa huwu gi beshiru fi majma kulu yom sebit."
+
+\v 22 Yala rusul wa shiuk, ma Kenisa kulu ayinu huwo kwes ashan bi Yahuza al isim tuo Barnaba, ma Silas, al humon kan giadin ta Kenisa, wa bi rasulu humon le Antakia ma Bulus wa Barnaba.
+\v 23 humon katibu kida: "Min rusul w shiuk, akwana takum, le Ikewa Umam fi Antakia, wa Kilikia: Salam le intum!
+
+\v 24 Anina asuma inu fi baad min rujal ruwa min anina, bidun izin min anina, wa shuwishu intum be talim al karabu nufus takum.
+\v 25 Haja al hasil, anina kulu tifagu ashan bi iktar rujal wa bi rasulu humon le intum sawa ma mahbubin ta nina Barnaba wa bulus,
+\v 26 rujal al wedi haya tumon fi katar le ajili isim ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih.
+
+\v 27 Ashan kida inna bi rasulu Yahuza wa Silas, al bi weri le intum nefsa haja be nufus tumon be kelimat tumon.
+\v 28 Ashan uwu bi bainu kues le Roho al Kudus wa le anina, ashan ma bi wedi le intum tegila aktar min hajat al dururi:
+\v 29 inu kede intum abusu badun min hajat al gedimu zebiha le asnam, dom, hajat al kanagu, wa min zina. Kan intum hafisu badun min hajat de, bi kun kwes ma intum. rahalu."
+
+\v 30 Zaman humon biga bi ruwa, umun ja le Antakia; baat ma humon limu jumhur sawa, humon rasulu risala.
+\v 31 Wekit humon agarau, humon tala farhanin bi kalam ta teshji.
+\v 32 Yahuza wa Sila, bardu ambiya, sheje akuwana be kelimat wa guwi humon.
+
+\v 33 Baat ma humon akudu zaman hinak, rasulu umun bara be salam min ikewa le delin al rasulu humon.
+\v 34 Lakin Sila ayinu uwu kues ashan huwo bi fadulu hinak.
+\v 35 Lakin Bulus ma Barnaba geni fi Antakia sawa ma tanin ketirin, fi mahal al humon alimu wa beshiru kelima ta Rabana.
+
+\v 36 Baat ayam Bulus kelim le barnaba, "Kele inna rija zuru ikewa fi kulu medina al inna beshiru kelim ta Rabana fugu, wa bi ayinu humon kef."
+\v 37 Barnaba der bardu shilu ma humon Yuhanna al bi nadi Murkus.
+\v 38 Lakin Bulus fekir ma kues ashan humon bi shilu Murkus, al kan sibu humon fi Bamafilia wa ma ruwa ma humon fi shukul.
+
+\v 39 Nikash shedid hasil bein humon, humon ferigu min badun, wa Barnaba shilu Murkus ma huwo wa arkab sefina le Gubrus.
+\v 40 Lakin Bulus iktar Sila wa fat, baad ma ikewa istauda humon be naima t Rabana.
+\v 41 huwo mururu be Suriya wa Kilikia, bi gowi Kenisa.
+
+\c 16
+\cl As-hah 16
+\p
+\v 1 Bulus bardu ja le Dirba wa le Listira; wa telmis isim tuo Timosaus kan fi hinak, Jena ta mara Yahudia al amin; abu tuo Yunani.
+\v 2 Hwu kan indu shihada kwes min nas al be geni fi Listira wa Igoniya.
+\v 3 Bulus der huwo kede safir ma huwo; huwo shilu uwu wa tahar huwo ashan kalam ta Yahud al kan fi fi makanat dak, ashan humon kulu arufu inu abu tuo Yunani.
+
+\v 4 Ze ma humon ruwa be sika ta mudun, humon wedi le Kanies irshadat ashan humon bi tii, irshadat al kan katibu be rusul wa shiuk fi Urshelim.
+\v 5 Kanais kan ligu gowa fi iman wa zidu fi adat.
+
+\v 6 Bulus ma nas al bi ruwa ma huwo mururu be safa ta Firijia wa Galatia, baad ma Roho al Kudus abusu humon kede ma beshiru injil fi safa ta Asia.
+\v 7 Zamanh humon wusulu gerib ma Misiya, humon hawil ruwa le Bisinia, Lakin Roho ma sibu humon.
+\v 8 Hmon mururu be sika ta Misiya, humon ja le medina ta Terwas.
+
+\v 9 Ruwiya zahir le bulus be bilel: rajil min Makadunia kan bi wegif hinak, wa bi nadi, "Taal fi Makadunia wa saidu nina."
+\v 10 Zaman Bulus ayinu ruwiya de, tuwali anina jahisu ashan bi ruwa le Makadunia, anina katimu kalam de inu Allah nadi inna ashan bi beshiru injil le humon.
+
+\v 11 Anina arkab sefina min Terwas, Anina ruwa adil le Samosraki, wa fi yom nimra itnin anina ja le Niyabulus.
+\v 12 Min hinak anina ruwa le Filibi, al uwu medina ta Makadunia, de medina al Muhim fi mugata ta Roma kuluni, wa anina geni fi medina de ayam ketir.
+\v 13 Fi yom Sebit anina ruwa bara be safa ta bahar, mahal al anina fekir bikon fi mahal ta salawat fugu. Anina geni tehit wa wunuso le nusuwan al limu sawa.
+
+\v 14 Fi mara isim tuo Lydia, bi tabiyu arjuwan min Siyatira, uwu bi abudu Allah, huwo asuma le inna. Rabuna fata geliba tuo ashan bi kutu bala le kalam al kan wunuso be Bulus.
+\v 15 Wekit amidu huwo ma nas ta bait tuo, huwo asalu min anina, wa wunuso, "Kan intum bi ayinu ana amin le rabana, taal takum wa geni takum fi bait tai." wa huwo agni anina.
+
+\v 16 Wa hasil wekit anina bi ruwa le makan ta salawat, mara al indu roho ta arafa limu ma nina. Huwo bi jibu maksab ketir le said tuo be shukul ta arafa tuo de.
+\v 17 Mara de ruwa wara ta Bulus wa anina wa kan bi kure kure, wa bi wunuso, "Rujal de bi akdimu Allah al fuk. Humon beshiru le itakum sika ta kulasa."
+\v 18 Huwo amulu haja le fetera ta ayamatketir. Bulus biga zalan kalis min huwo, huwo lefet wa wunuso le roho de, "Ana bi amiru ita bi isim ta Yesua al Messih tala bara min hiya." Wa tuwali uwu tala bara.
+
+\v 19 Zaman said tuo ayinu inu raja tomon ta maksab kalas ruwa, humon gubudu Bulus wa Sila wa juru humon fi suk gidam ta Sulutat.
+\v 20 Zaman humon jibu humon le wula, humon kelim, "Rujal del gi balbilu medina ta nina. wa humon Yahudin.
+\v 21 Humon bi alinu tagalid al ma ganoni ashan Romaniin bi rudu wa nefisu"
+
+\v 22 Yala jumhur gum did bulus wa Sila; wa Wula sheretu gumasat tumun wa wedi awamir inu kede dugu umun be asayat.
+\v 23 Zaman humon dugu humon darbat ketir, dakalu humon fi sigin wa wedi awamir kedi harisu humon kalis.
+\v 24 Baat uwu ligu awamir de, zol al bi siginu nas dakalu humon fi sigin al juwa wa dakalu kura tomon fi genzir.
+
+\v 25 Fi nus bilel Bulus wa Sila kan bi seli wa bi guna taranim le Allah, wa bagi masajin tanin bi asuma le humon.
+\v 26 Faja kida zal zal shedid hasil, wa asas ta sigin kan bi hizu hizu; wa tuwli abuwab kulu fata, wa genzir ta ayi zol kan fiku.
+
+\v 27 Al sajan gum min num wa ayinu abuwab ta sigin fadi; huwo tala sef tuo wa kan der katulu madun, lanu humon fekir inu masajin del jere.
+\v 28 Lakin bulus kure le uwu be sout ali, wa wunuso, "Mata auwugu nefsa taki, lanu anina kulu fi hini."
+
+\v 29 Al sagan de asalu nur wa jere juwa, be kuf shedid, huwo dengir gidam ta Bulus wa Sila,
+\v 30 wa jibu humon bara wa kelim, "Ya said, ana bi amulu shunu ashan bi ligu kulasa?
+\v 31 Humon kelim, "Amin fi Rabana Yesua wa ita bi ligu kulasa, ita ma nas ta bait taki."
+
+\v 32 Humon wunuso kalam ta Rabana le huwo, saw le kulu zol al fi bait tuo.
+\v 33 Baat kida sajan de shilu humon fi nefsu zaman ta bilel, wa kasulu juruh tomon, wa huwo ma delin kulu al fi bait tuo amidu tuwali.
+\v 34 Wa ze ma huwo jibu bulus wa Sila fi bait tuo wa wedi akil gidam tomon, huwo tala farhan kalis ma delin al fi bait tuo, al amin fi Allah.
+
+\v 35 Hasa zaman wata biga saba, wula rasulu kabara ma huras, bi kelim, "Fiku rujal de kede ruwa."
+\v 36 Al sajan jibu kabara le Bulus, bi kelim, "wula rasulu kabara le ana kede fiku intum: hasatala takum bara, wa ruwa takum be salam.
+
+\v 37 Lakin Bulus kelim le umun, "Humon dugu inna gidam ta nas bidun hukum, wa anina muatini ta Romaniin humon dakalu inna fi sigin Humon hasa der fiku anina be sir? La! kede humon ja be nefus tomon wa fiku anina bara."
+\v 38 Haras de weri kabara de le wula, wa zaman humon asuma inu Bulus wa Sila Romanin, humon kan kafu.
+\v 39 Wula de ja wa itezir le humon wa fiku humon bara, asalu humon kede ruwa beit min medina.
+
+\v 40 Bulus wa Sila tala min sigin wa ja fi bet ta Lidia. Zaman Bulus wa Sila ayinu ikewa, humon shaja humon wa tala min medina.
+
+\c 17
+\cl As-hah 17
+\p
+\v 1 Zaman humon mururu be mudun Amfibulis wa Apolonia, humon ja fi medina ta tasalonikiya, mahal al kan fugu majma ta Yahud.
+\v 2 Bulus dakalu le humon ze tabiya tuo, le fetera ta talat ayamat ta sebit uwu bi akidu le humon min Kutub.
+
+\v 3 Huwo kan bi fata Kutub wa bi wadihu le humon anu lazim kan Al Mesih bi ligu taab wa bi gum min mutu tani mara. Huwo kelim,. "Yesua al ana bi beshiru le intum de uwu yau al Mesih."
+\v 4 Baad min Yahud kan igtene wa doum le Bulus wa Sila, sawa ma adat kebir min Yunanin al Mutaabidin, wa adat ma besit min nusuwan al gi gedimu.
+
+\v 5 Lakin Yahud al ma amin, gira gubudu humon, humon shilu rujal ashrar min souk, wa limu sawa, wa amulu muzaharat fi Medina. Humon hujumu bait ta Yason, humon der jibu Bulus wa Sila bara le Nas.
+\v 6 Lakin zaman humon ma ligu humon, humon juru Yason wa baad min Ikewa gidam musuolin ta medina, humon bi kure, "Rujal delin al gilibu donia fuk tehet humon ja hini kaman.
+\v 7 Rujal del al al Yason rahibu, humon gi isahtakal did garar ta Gaisar; humon kelim anu fi melik tani - Yesua."
+
+\v 8 Jumhur ma Musuolin ta medina bega ma murtahina wekid humon asuama kalam de.
+\v 9 Lakin baad ma hukam ta mednia sibu Yason wa bagi nas dafa gurush ze kafala, baad kida humon sibu humon ruwa.
+
+\v 10 Fi nefsu yom dak akwana rasulu Bulus wa Sila le Biriya. Zaman humon wusulu hinak, humon dakalu fi majama ta Yahud.
+\v 11 Hasa nas de kan ahsen min delin al fi Tasalanukia, lanu humon ligu kelima be geliba al jahiz, wa bi fata kutub kulu yom ashan bi arufu kan kalam de saa.
+\v 12 Ashan kida ketir min humon amin, sawa ma baad min nusuwan ta Yunanin al itasir wa rujal ketir.
+
+\v 13 Lakin zaman Yahud ta Tasaluniki arufu inu Bulus kan kaman bi beshiru kelima ta Allah fi Biriya, humon ruwa hinak wa haiju jumhur.
+\v 14 Tuali, ikewa rasulu Bulus kede ruwa le safa bahar, lakin Sila wa Timusaus fadulu hinak.
+\v 15 Delin al kan gi gedimu Bulus humon shilu huwo le Asina. Ze ma humon sibu Bulus hinak, huwo weri le humon inu kede Sila wa Timusaus ja le uwu guwam.
+
+\v 16 Hasa wekit Bulus bi istenna humon fi Asina, geliba tuo tala zalan wekid huwo ayinu medina kulu malian be asnam.
+\v 17 Huwo nagishu fi majma ma Yahud wa nas tanin al bi abudu Allah, bardu fi suk ma delin al hinalk.
+
+\v 18 Baad min nas ta falsafa al Abigurien wa Rawagien limu ma huwo. Baad min humon kelim, "De shunu de al abu kalam de bi hawil wunuso?" Tanin kelim, "Huwo bi zahir ze zol al bi nadi nas kede ruwa wara rabunat al garib," ashan Bulus kan bi beshiru Yesua wa Giama.
+
+\v 19 Humon shilu Bulus wa jibu huwo le Areus Bagus, wa kelim, "Mum anina bi arufu talim al jedid al ita kan bi wunuso de?
+\v 20 Lanu ita bi jibu hajt al garib le adanat ta nina. Ashan kida, anina der arufu hajt de mana tu shunu."
+\v 21 (Hasa Asiniin kulu wa ajanib al bi geni hinak ma bi amulu ayi haja be aw bi weri aw bi asuma haja jedid.)
+
+\v 22 Bulus wegif fi nus ta Areus Bagus wa kelim, "intum ya rujal ta Asina, Ana bi ayinu intum nas ta din al saab be ayi teriga.
+\v 23 Lanu zaman ana bi mururu wa bi ayinu asnam takum ta ibada, Ana libu sanam be isim de, "Le Ilah mujuhul." Haja al intum bi abudu wa bi jahilu de, yau ana alinu le intum.
+
+\v 24 Allah al kalagu dunia wa kulu haja al fugu, ze ma huwo Rabuna sama wa al ard, huwo ma bi geni fi hayakil al abinu be iddenat.
+\v 25 Wele bi kadimu huwo be iddenat ta nas, ze uwu muhtaj le ayi haja, ligu huwo be nefsu yau bi wedi le nas haya wa nefes wa ayi haja tani.
+
+\v 26 Min insan wahid uwu amulu kulu nas ashan bi ish fi ard, wa huwo hadidu mauasim tomon wa hudud ta manatik al humon bi ish fugu.
+\v 27 ashan humon bi fetishu Allah, wa humon bi nadi huwo. Ma inu huwo ma bait min ayi wahid min inna.
+
+\v 28 Ashan fugu huwo anina bi ish wa bi harik wa bi ligu haya ta nina, bes ze wahid min shuara takum kelim, 'Lanu anina bardu nesli tuo.'
+\v 29 Ashan kida, kan biga anina nesli ta Allah, kede anina ma fekir inu gima ta ta shukul gerib ma Rabana de ze dahab, aw fidda wele hajer- souwar al amulu ma rasamin wa kayalat ta insan.
+
+\v 30 Ashan kida, Allah sibu zaman ta shukul jahala, lakin hasa huwo ammiru nas kulu fi ayi makan ashan bi tub.
+\v 31 Ashan huwo Kutu yom al fugu huwo bi hakimu dunia fi bir be wasat rajil al huwo iktar. Allah wedi takid ta zol le ayi zol be wasat guwumu ta tuo min amuwat."
+
+\v 32 Zaman nas ta Asina asuma an giama ta amuwat, tanin alisu Bulus; Lakin tanin kelim, "Inna bi asuma le ita tani an kalam de.
+\v 33 Baat kida, Bulus sibu humon.
+\v 34 Lakin baat min rujal duom le huwo wa amin, Diunisus al Ariubagi, mara isim tuo Damris, wa nas tanin ma humon.
+
+\c 18
+\cl As-hah 18
+\p
+\v 1 Baat kida Bulus sibu Asina wa ruwa le Korunsus.
+\v 2 Hinak huwo limu ma Yahudi isim tuo Akela, min gebila ta Buntus, al ja gerib de min Italia ma mara tuo Biriskila, lanu kuludius wedi awamir inu Yahud kulu kede sibu Romia. Bulus ruwa le humon,
+\v 3 wa ashan huwo bi ishtakal nefsa tijara, huwo geni ma humon wa ishtakal, ashan humon kan amulu tijara ta salu kiam.
+
+\v 4 Bulus kan bi wunuso fi majama kulu yom Sebit. Huwo agana Yahud wa Yunanin.
+\v 5 Lakin zaman Sila wa Timusaus ja min Makadunia, Bulus kan aganiu ma Roho ashan bi shahidu le Yahud inu Yesua ya al Messih.
+\v 6 Wekit Yahudin aridu wa sitimu huwo, Bulus nufudu gumas tuo le humon wa wunuso le humon, "Kede dum takum rija fi ras takum; Ana Beri. Min hasa le gidam ana bi ruwa le Umam."
+
+\v 7 Baat kida huwo tala min hinak wa ruwa fi baet ta Titus Yustus, raji al bi abudu Allah. Baet tuo gerib ma majama.
+\v 8 Kirisbus rais ta majama, amin fi Rabana, sawa ma delin al amin fi baet tuo; wa ketirin min Kurunsiin al asuma amin wa amidu humon.
+
+\v 9 Rabuna wunuso le Bulus fi bilel be ruwiya, "Mata kafu, lakin wunuso wa mata askut.
+\v 10 Ashan Ana fi ma ita, wa mafi zol bi hawil awugu ita, lanu Ana indu nas ketir fi medina de."
+\v 11 Bulus geni hinak le fetera ta Sena wa sitta shuhur, bi derisu kelima ta Rabana.
+
+\v 12 Lakin wekit Galion biga wali ta Akaiiya, Yahud gum fuk sawa did Bulus wa jibu huwu gidam ta hukum;
+\v 13 humon kelim, "Zol de bi agne nas kide abudu Allah bara min Namus."
+
+\v 14 Wa zaman Bulus der wunuso, Galion kelim le Yahud, "Intum Yahud, lu hagiga de kan muodu ta haja batal wel jerima, bikon fi sabab ashan Ana bi wunuso ma intum.
+\v 15 Lakin madam de asila an kelimat wa asma wa namus takum, kele intum hilu kalam de be nifus takum. Ana ma der kun gadi ta hajat de."
+
+\v 16 Galion turuju humon min kuris ta hukum.
+\v 17 Humon kulu gubudu rais ta majama Sustanis, wa dugu huwo gidam ta kuris ta hukum. Lakin Galion ma ihtam be haja al humon amulu.
+
+\v 18 Wa Bulus baat ma huwo geni hinak le ayam ketir, uwu sibu akwana wa arkab sefina le Suriya ma Biriskila wa Akela. Wa guba huwo ma ruwa le Kangaria, uwu haligu ras tuo lanu huwo kan wedi halifa.
+\v 19 Zaman humon ja le Afasus, Bulus sibu Akela wa Biriskila Hinak, lakin huwo ma nefsa tuo ruwa fi majama wa nagishu ma Yahud.
+
+\v 20 Wekit humon asalu Bulus kede geni ma humon zaman tuwil, huwo ma rudu.
+\v 21 Lakin huwo wadiu humon, uwu kelim, "Ana bi rija le intum tani kan de irada ta Allah." Baat kida uwu arkab sefina min Afasus.
+
+\v 22 Zaman Bulus wusulu fi Gaisaria huwo ruwa selimu Kenisa ta Urshelim wa baat kida huwo ruwa le Antakia.
+\v 23 Baad ma uwu geni zaman hinak, Bulus tala wa ruwa safa ta Galatia wa Ferijia wa shaja rusul.
+
+\v 24 Hasa si Yahudi tani isim tuo Abulus min Iskandaria be melad, huwo ja le Afasus. Huwo kan negit fi kalam wa indu kibira fi kalam ta Rabana.
+\v 25 Abulus kan sukun fi Roho bi derisu dirasat ta Rabana be dikha, wa bi wunuso hajat al bi kus Yesua, Lakin humon bes arufu mamudia ta Yuhanna.
+\v 26 Abulus bada wunuso be sout fi majama. Lakin zaman Akela wa Biriskila asuam huwo, humon juru taraf wa wadihu le huwo teriig ta Allah be dikha.
+
+\v 27 Wa ligu huwo kan indu niya ashan bi mururu be safa ta AKhaiiya, akwana sheja huwo wa katibu lw Talamis fi Akhaiiya kede rahibu uwu. Wekit uwu wusulu, huwo saidu ketir be naima delin al amin.
+\v 28 Lanu Abulus kan bi fahimu Yahud be gowa wa gidam nas, bi sabitu min kitab inu Yesua yau al Mesih.
+
+\c 19
+\cl As-hah 19
+\p
+\v 1 Wa hasil inu zaman Abulus kan fi Kurunsus, Bulus baat ma mururu be safa ta manatig al fuk, huwo ja le medina ta Afasus w, wa ligu talamis hinak.
+\v 2 Bulus asalu humon, "Hal intum akudu Roho al Kudus wekit intum amin? Humon wunuso le uwu, "Lala, anina zatu ma asuma an Roho al akudus."
+
+\v 3 Bulus asalu, "Taib amidu itakum be shunu? Humon kelim, "Be mamudia ta Yuhana."
+\v 4 Bulu juabu, Yuhana Amidu be mamudia ta tuba. Huwo weri le nas inu kede humon amin fi de al bi ja baad huwo, de yau Yesua."
+
+\v 5 Zaman nas asuma, amidu humon fi isim Rabana Yesua.
+\v 6 Wa zaman Bulus wedi idda tuo fugu humon, Roho al Kudus nezil fugu humon wa humon wunuso alsina wa itnaba.
+\v 7 Wa adad tomon bi wusulu itinashar rujal.
+
+\v 8 Bulu ruwa fi majama wa kan bi wunuso le fetera ta talata shuhur, wa bi agna humon an mulukut ta Allah.
+\v 9 Lakin wekit baat min Yahud gowi geliba ma der asuma, humon bada wunuso sher an gidan ta jumhur. Bulus sibu humon wa shilu talamis min huwo, bi derisu humon kulu yom fi mederesa ta zol isim tuo Tiranus.
+\v 10 Istemir le fetera ta senaten, laman delin kulu al bi geni fi Asia asuma kalam t Rabana, Yahud wa Yunanin.
+
+\v 11 Allah kan bi amulu hajat azim be wasat ta Bulus,
+\v 12 hata mendil tuo al huwo bi nedifu beu kan bi shilu le nas al ayanin wa ayanat tomon bi aliju wa roho al sherir bi tala min humon.
+
+\v 13 Lakin kan fi Yahud nas ta sihir al bi safir be sika ta mentika. Humon bi nadi be isim ta Rabana Yesua ashan humon bilgu gowa fi ras roho al sherir wekit humon wunuso, "Be isim ta Yesua al Bulus bi beshiru beu, Ana bi amiru ita tala bara."
+\v 14 Rais ta Kahana al isim tuo kan Sakauwa, eyal tuo al saba de yau kan bi amulu hajat de.
+
+\v 15 roho al sherir juabu humon, "Ana arufu Yesua, wa Bulus ana arufu; lakin intum nas munu?"
+\v 16 Al roho al sherir al fi zol de gum wa gilibu nas de wa fugu nas humon. Umun jere min baet dak ariyanin wa muaugin.
+\v 17 Kalam de biga maruf le nas kulu, le Yahud wa Yunanin al bi geni fi Afasus. Humon kafu, wa isim ta Rabana Yesua akrimu.
+
+\v 18 Bardu, ketirin min muminin ja wa iterif wa weri hajat al kaab al humon amulu.
+\v 19 ketirin al bi amulu sihir jibu kutub tomon sawa wa aragu humon kulu gidam ta nas kulu. Wekit humon iddo tamad ta hajat de, wusulu kamsin alf fida.
+\v 20 Wa kalam ta Rabana inteshir be gowa.
+
+\v 21 2Hasa baat Bulus timu kidima tuo fi Afasus, huwo kariru fi Roho tuo ashan bi mururu be Makadunia wa Akaiya fi sika tuo le Urshelim; huwo kelim, "Baat kan ana ruwa hinak, Ana lazim bi ayinu Romia.
+\v 22 Bulus rasulu itenin min musaidin tuo le Makadunia, Timusaus wa Arastus, al saidu huwo. Lakin huwo geni fi Asia le fetera.
+
+\v 23 Wa fi zaman dak kan fi muzaharat hasil fi Afasus be kusus teriga tumun.
+\v 24 Lanu fi insan isim tuo Dimitrus, al bi amulu hayakil ta fida le artamis, bi jibu le huwo maksab ketir.
+\v 25 Huwo limu nas kulu al bi intum arufu inu anina bi ligu gurush ketir min shukul de.
+
+\v 26 Intum ayinu wa asuma, inu ma bes fi Afasus, lakin tegriben Asia kulu, Bulus de beshiru wa gairu nas ketir. Huwo bi wunuso inu rabunat al amulu ma idda ma rabunat.
+\v 27 Ma bes inu inak tijara ta anina ma bi rudu, lakin kaman haikal ta ilaha ta anina al kebir Diana bi ayinu ma indu faida. Wa heya bi fagidu shukul kebir tuo, heya al Asia kulu wa alam kulu bi abudu."
+
+\v 28 Wekit humon asuma kalam de, humon kan mala be zalan wa kure, kelim, "Azim huwo Diana (artamis) ta Afasus."
+\v 29 Medina kulu mala be teshwish, wa nas jere sawa le mashehad. Humon gubudu sabihat ta Bulus al bi safir ma huwo, Gaius wa Arestus, al ja min Makadunia.
+
+\v 30 Bulis der dakalu fi nus al jumhur ta nas, lakin al talamis abusu huwo.
+\v 31 Kaman, juzu ta al muazifin ta al muhafasa ta Asia al kan asdika tou rasulu le uwo risala gi asalu uwo kede ma dakalu le munasa.
+\v 32 Juzu min nas kan gi kore wahid haja, wa tanin tani barau, fa al jumhur kan fi toswis. Agalabia minum ma bi aruf le humon kan ja sawa ma bat.
+
+\v 33 Juzu ta al jumhur arsidu Alexander, uwo al Yahudin kan lizu gidam. Kida Alexander hariko ma iden tou, deiru ashan bi gedimu difa le al jemeia.
+\v 34 Lakin zaman umon biga aruf gali uwo kan Yahudi, umon kulu kore fok le fetera ta itniin sa-aat ma sort wahid, gi kelim, "Azim yau Artemis ta al Ephesien."
+
+\v 35 Zaman umda al madina kan sakitu al jumhur, huwo kelim, "Intum rujal ta Ephesus, de yatu rajil al ini huwo ma bi aruf gali al medina ta al Ephesien yau gi hafisu haikal ta Artemis al azim wa ta sura al kan waga tehet min samawat?
+\v 36 Ayinu takum biga gali hajat del ma bi anguru, intum afrud kede askut wa ma amulu haja be istijal.
+\v 37 Fa intum kalas jibu rujal del le mahkama de humon la nyakamu al haikal wele al mujedifin ta rabanat na.
+
+\v 38 Ashan kida, iza Demetrius wa al rujal al nahatin huwo al kan ma huwo indu al tuhuma did ayi wahid, al mahkama moftu wa fi hukam inak. Kede humon isteki badun tomon.
+\v 39 Lakin iza takum gi fetisu ayihaja an mowadi tanin, bi hillu badin fi al jemeiat al adi.
+\v 40 Huwo hagiga nina kalas biga fi kutura ta tuhuma an yom ta muzahara de. Mafi ayi sabab le adam nizam de, wa nina ma bi agder kelim wadih." Zaman huwo kan kelim zede, huwo ferteku al jemeia.
+
+\c 20
+\cl As-hah 20
+\p
+\v 1 Bat al muzaharat kan kalasu, Bulis rasal le al talamis wa bat uwo seja umon, uwo kelim wada wa rua le safar le Makadonia.
+\v 2 Zaman uwo kan musafir abri akalim dak wa kan wonusu kilimat ketir ta tesji le umon, uwo ja le Yunan.
+\v 3 Bat uwo kan gedi talata sahar inak, al moamara kan kowunu did uwo ma al Yahudin ze ma uwo kan kalas musafir le Suria, be kida uwo karir le ruju abri Makadonia.
+
+\v 4 Nas al gedimu huwo beid lakadi Asia kan Sopater weled ta Pyrrhus min Berea; Aristarchus wa Secundus, humon kulu mominin min Thessalonica; Gaiua ta Derbe; Timasaus; wa Tychicus wa Trophimus min Asia.
+\v 5 Lakin rujal del kan rua gabli nina wa kan ki istena le nina fi Troas.
+\v 6 Nina safir bara min Philippi bat al ayam ta Eid al kubs al ma kutu kemira fogo, wa fi kamsa ayam nina ja le humon fi Troas. Inak nina geni saba ayam.
+
+\v 7 Fi awel yom ta al isbu, zaman nina kan limu sawa le kasuru kubs, Bulis wonusu le al muminin. Uwo kan katitu le safar yom al tani, wa kida uwo istemir wonusu lakadi nus lel.
+\v 8 Inak kan fi anuwar fi gurfa al fok makan al nina kan limu sawa fogo.
+
+\v 9 Fi al subak kan bi geni al raji sab ismu Eutychas, huwo kan fi num shedid. Ze Bulis kan gi wonusu zaman tuwil, rajil al sab de, lisa gi num, waga tehet min tabik nimra talata wa kan arfau fok biga mutu.
+\v 10 Lakin Bulis nezil tehet, midu nefsa tou le huwo, wa amsuku huwo. Biga huwo kelim, "Mata kun geni haznanin aktar kalas, lianu huwo biga haiy."
+
+\v 11 Biga uwo ruwa fok tanimara wa kasuru al raiqif wa akulu. Bat wanasa ma humon fetera towil kalis lakadi gerib sabah, uwo safar.
+\v 12 Humon jibu al weled de wara hai wa kan azi humon shedid.
+
+\v 13 Nina be nufusna rua gidam ta Bulis ma sefina wa safir bara le Assos, inak nina katit le silu Bulis fok ma nina. De yau sunu uwo be nefsa tou azu amulu, ashan huwo katit le rua be tehet.
+\v 14 Zaman huwo gabiluh nina fi Assos, nina silu huwo fi juwa al sefina wa safir le Mitylene.
+
+\v 15 Biga nina safir min inak wa wosulu fi yom al tani aksi al jezira ta Khios. Yom al badu nina wosulu fi al jezira ta Samos, wa bat yom nina ja le al medina ta Miletus.
+\v 16 Fa Bulis kan kariru le safar abri Ephesus, kida gali huwo ma bi silu zaman fi Asia; fa huwo kan mustajil le ashan bekun fi Urshelim le al yom al Kamsin, iza be gudra be kulu mumkin le huwo le amulu kida.
+
+\v 17 Min Mietus huwo rasulu rujal le Ephesus wa ashan bi nadi shiuk ta kenisa le gabilu ma huwo.
+\v 18 Zaman humon kan ja le huwo, huwo kelim le humon, "Intum be nefsa takum aruf, min awel yom gali Ana kutu kura fi Asia, kef Ana daiman bi gedi zaman tai ma intum.
+\v 19 Ana gi akdim le Rabana ma kulu basata ta fikra wa ma moyo ena, wa fi taab al hasil le ana ashan al muamarat ta al Yahudin.
+\v 20 Intum aruf kef Ana ma rija wara min alinu le intum ayi haja al kan kwes, wa kef Ana derisu intum fi gidam nas wa min bet le bet,
+\v 21 gi sahidu le kulu Yahudin wa Yunaniin an tauba nahua Allah wa ta iman fi Rabana ta nina Yesua al Mesih.
+
+\v 22 Hasa ainu, Ana gi ruwa le Urshelim, silu ma al Roho, ma aruf sunu bi hasil le ana inak,
+\v 23 ile gali al Roho Kudus bi ashad le ana fi ayi medina gali genzir wa ataab gi istena ana.
+\v 24 Lakin Ana ma gi gedir haya tai mohim le nefsa tai, iza bes Ana bi agder kalasu al munafasa wa kamilu al kidma al Ana akudu min al Rabana Yesua, le sahidu le al injil ta al naima ta Allah.
+
+\v 25 Hasa ayinu, Ana aruf gali intum kulu, fi nus delin Ana rua hawli be alinu al molokut, ma bi ayinu usa tai tani mara.
+\v 26 Ashan kida Ana gi ashad le intum fi yom ta alela, gali Ana berie min al dom ta ayi zol.
+\v 27 Fa Ana ma gasir wa akir waramin alinu le intum al kulu irada ta Allah.
+
+\v 28 Ashan kida kelikum harisn an nufustakum, wa an kulu al korufan ta yatu al Roho Kudus kalas amulu intum mosulin. Kelikum harisin le hafisu al kenisa ta Allah, al huwo istaraw ma dom bi tou.
+\v 29 Ana aruf gali bat ruwa tai, morofoinat al batalin bi ja fi nus takum wa ma bi arham al korufan.
+\v 30 Ana aruf gali min hata fi nus takum juzu min rujal bi ja wa karabu al hag ashan juru bara al talamis wara humon.
+
+\v 31 Be kida keli kum harisin. Zekir gali le fetera ta talata senawat Ana ma wogif derisu kulu wahid min itakum ma moyo ena bilel wa nahar.
+\v 32 Hasa Ana sibu intum le Allah wa le al kelima ta neima tou, al bi agder le abinu intum fok wa le wodi intum al worisa wasat kulu delin al kalas biga tahiru.
+
+\v 33 Ana ma indi neya le dahab, fida, au gumasat.
+\v 34 Intum be nefsa aruf gali idenat de kadimu ihtiajat ta nefsa tai wa al ihtiajat ta delin al ma ana.
+\v 35 Fi kulu hajat Ana wodi misal ta kef intum bi saidu al daiif ma sokol, wa le kef intum bi zekiru al kelimat ta Rabana Yesua, kelimat al huwo be nefsu kelim: 'Barakat ketir fi wodi min al le akudu."
+
+\v 36 Bat huwo kan wonusu be teriga de, huwo raka tehet wa seli ma humon.
+\v 37 Inak kan fi kore shedid wa humon hadinu Bulis wa gabilu huwo.
+\v 38 Humon kan haznanin ketir be kulu ashan le sunu al uwo kan kelim, gali humon ma bi ayinu usa tou tani mara. Biga humon gedimu huwo le al sefina.
+
+\c 21
+\cl As-hah 21
+\p
+\v 1 Zaman nina kan rua bara min humon wa safar be bahar, nina rua adil tawali le medina ta Kos, wa fi yom atani le medina ta Rhodes, wa min inak le al medina ta Batara.
+\v 2 Zaman nina ligo sefina al bi gata tawali le Phoenisia, nina arkab wa safir.
+
+\v 3 Bat nina ayinu Kuburus, nina sibu fi tija ta samal ta murkab, nina safir le gidam le Suria wa nezil fi Tyra, mahal al sefina kan gi fadi sendel tou.
+\v 4 Bat nina ligo al talamis, nina geni inak saba yom. Bewasat ta Roh humon istemir asalu Bulis kede ma rua le Urshelim.
+
+\v 5 Zaman ayom tanina inak kan kalasu, nina safar wa rua le mamoria ta nina, wa humon kulu, be nuswan wa iyal tomon, gedimu nina bara al medina. Yela nina raka tehet fi taraf bahar, seli,
+\v 6 wa kelim wada le bat ta nina. Yala anina ruwa arkab al sefina, wa humon rija bet.
+
+\v 7 Zaman nina kan kalasu al musuar min Tyra, nina wosulu fi Btolemais. Inak nina selimu al akwana wa geni ma humon le yom wajid.
+\v 8 Fi yom atani nina safir wa ruwa le Kaesaria. Nina dakalu fi bed ta Philipos, al mubesir, uwo al kan wahid min al saba, wa nina geni ma uwo.
+\v 9 Rajil de indu arba banat fata humon gi itnaba.
+
+\v 10 Ze nina geni inak le ayom besid, inak ja tehet min Yahudia nebi tani ismu Agabus.
+\v 11 Huwo ja le nina wa silu gas ta Bulis. Huwo rubutu kurein wa idenat tou wa kelim," Roho al Kufus kelim, ' kida bikun al Yahudin fi Urshelim bi rubutu fok al rajil al indu gas de, wa humon bi istelimu huwo fi iden ta al umamien"
+
+\v 12 Zaman nina asma kalamat de, kulu nina ma al sab al bi geni fi makan dak talabu Bulis kede ma rua le Urshelim.
+\v 13 Bulis biga juabu, "De sunu al intum gi amulu, kore wa kasuru gelba tai? Ana kalas jahis, ma bes ashan bi rubutu fok, lakin kaman le mutu fi Urshelim min ajili isim ta Rabana Yesua."
+\v 14 Ze Bulis kan ma gi itmana asahan bi agnau, nina wegif hawil wa kelim, "Kede irada ta Rabana yau amulu."
+
+\v 15 Bat ayom dak, nina silu sunat ta nina wa rua le
+\v 16 Urshelim. Inak kaman rua ma nina juzu min talamis min Kaesaria. Humon jibu ma humon al rajil ismu Mnason, rajil de kan min Kuburus, al telmis al awel, ma huwo nina bi geni.
+
+\v 17 Zaman nina kan wosulu fi Urshelim, al ikwa rahibu nina be farah.
+\v 18 Yom al tani Bulis rua ma nina le Yaguob, wa kulu al shiuk kan mojudin.
+\v 19 Zaman uwo kan selimu humon, huwo gum weri wahid wahid hajat al Allah kan amulu fi nus al umamien be wasat kitdima tou.
+
+\v 20-21 Zaman humon asma, humon shukuru Allah, wa humon kelim le uwo, "Ita aiynu, akuwi, kef alaf ketirin la amin fi nus al Yahudin. Humon kulu kaririru le hafisu al seria/ganun. Weri le humon an ita, gail ita yau gi derisu kulu al Yahudin al bi geni fi nus ta al umamien ashan bi sibu ganun ta Musa, wa gali ita weri le humon kede ma tahiru iyal tomon, wa kede ma tabi al adat algedim.
+
+\v 22 Kede nina amulu sunu? Umon hagigatan bi rua asma gali ita ja.
+\v 23 Kede ita amulu sunu al nina kelim le ita. Inda na arba rujal humon amulu halifa.
+\v 24 Silu rujal del wa nedifu nefsa taki ma humon, wa dafa masurufat tomon le umon, kida gali humon kalas haligu ru-us tomon. Kida ayi wahid bi aruf gali hajat al kan weri le umon an ita de galat. Humon bi aruf gal ita kaman bi ihtaramu ganun.
+
+\v 25 Lakin be kusus al Umamien al kalas amin, nina katabna wa wedi al towojihat gali humon kede hafisu nesfa tomon min hajat al gedimu zebiha le asnam, min dom, min haja al kangu, wa min aklak batal ta zina."
+\v 26 Biga Bulis silu al rujal de, wa fi yom al tani, nedifu nefsa tou ma humon, rua le al haikal, alinu fetera le ayom ta tethir, lakadi al tekdima kan gedimu le ayi wahid min humon.
+
+\v 27 Zaman saba ayam kan gerib bi kalasu, juzu Yahudin min Asia, ayinu Bulis fi al haikal, hariku al jamahir kulu, wa arfa idenat le huwo.
+\v 28 Humon kan gi korekore," Rujal ta Israil, sa-adu nina. De yau al rajil al gi derisu kulu nas fi ayi makan hajat al did al sab, al ganun, wa makan de. Kaman, huwo kan jibu Yunanien fi jua al haikal wa kan nigisu makan al mukadas de."
+\v 29 Lianu humon kan sabikan ayinu Trophimus al min Ephesus ma huwo fi al medina, wa humon fekiru gali k kan Bulis jibu huwo fi jua al haikal.
+
+\v 30 Kulu al medina kan mutuhamisin, wa al sab jere sawa wa hawil gobudu Bulis. Humon juru huwo bara min al haikal, wa al abuab kan tawali gofulu.
+\v 31 Ze humon kan gi hawil ashan bi katulu huwo, akbar ja fok le rais al mosul le al huras gali kulu Urshelim kan fi muzaharat.
+
+\v 32 Tawali huwo silu asakir wa kait al mia wa jere le tehet le al jamahir. Zaman al sab ayinu al kait al kebir wa al asakir, humon wogif min dugu Bulis.
+\v 33 Biga al kebir ta jes de ja gerib wa amsuku Bulis, wa amiru kede rubutu huwo ma itinin genzir. Biga huwo asalu kan uwo yau munu wa kan huwo amulu sunu.
+
+\v 34 Juzu fi al jamahir kan gi kore haja tani wa tanin hajat tani. Zema zol al kebir ma bi agder weri ayi haja ashan kulu al izaaj, huwo amiru gali kede jibu Bulis fi jua harasa.
+\v 35 Zaman huwo ja gerib ma silim, kan arfau wo ma asakir ashan sokol tekeyan ta jumhur.
+\v 36 Kan jamahir min al nas gi rua min wara wa gi istemir korekore," Bara ma huwo!"
+
+\v 37 Ze Bulis kan biga bi jibu fi dakil al harasa, huwo kelim le kebir ta jes, "Momkin ana na kelim haja le ita?" Al dabit de kelim, "Ita bi wonusu luga ta Yunan?
+\v 38 Yani ita ma biga min al Masirien, humon sabikan mosulin le tomorut wa gedimu al arba alf rujal min al ' Assassins' bara ila sahara?"
+
+\v 39 Bulis kelim," Ana Yahudi, min medina ta Tarsus fi Cilicia. Ana muatin ta medina al mohim. Ana bi asalu ita, asma le ana ashan bi wonusu le al sab."
+\v 40 Zaman al dabit kan wedi le uwo izin, Bulis wogif fok fi silim wa hariku iden le al sab. Zaman kan inak fii sukut sedid, huwo wonusu le humon be luga Ibiria. Huwo kelim,
+
+\c 22
+\cl As-hah 22
+\p
+\v 1 Akwana wa abuhat, asma le difa tai al ana hasa gi amulu le intum."
+\v 2 Zaman jumhur asma Bulis wonusu le humon fi al luga al Ibiria, humon biga askut. Huwo kelim,
+
+\v 3 " Ana Yahudi, weledu fi Tarsus min Silisia, lakin itialam fi medina de tehet akdam ta Gamaliel. Ana kan derisu hasab turuk al morbut ta al ganun ta abuhat ta anina. Ana gayur le Allah, bes ze kulu intum alela.
+\v 4 Ana itahidu Sika de le al mut, robutu wa gedimu humon le sigin min rujal wa nuswan,
+\v 5 ze al rais al kahana wa kulu al shiuk bi ashad. Ana akudu juwabat min humon le al akuwana fi Dimask, wa rua jibu humon min inak morbutin wara le Urshelim ashan kede humon ja agibu.
+
+\v 6 Al hasal zaman ana kan musafir wa biga gerib le Dimask, nus nahar sutfa kida nur kebir min sama bada wala hawli ana.
+\v 7 Ana waga tehet wa asma al sot gi nadi ana, ' Saul, Saul, le ita gi itahudu ana?'
+\v 8 Ana juabu, ' Ita yau munu, ya Said?' Huwo kelim le ana, ' Ana yau Yesua al Nasiri, al ita gi itahidu.'
+
+\v 9 Delin al kan ma ana aiynu al nur, lakin humon kan ma fahim al sort ta huwo al wonusu le ana.
+\v 10 Ana kelim, ' Kede ana amulu sunu, Said?' Al Said Rabana kelim le ana, ' Gum fok wa rua fi Dimask; inak bi weri le ita ayi haja al ita lazim bi amulu.'
+\v 11 Ana ma bi agder ayinu ashan nur al wala shedid de, wa kan gedimu ma idenat ta delin al kan ma ana, Ana ja le Dimask.
+
+\v 12 Inak ana gabilu rajil ismu Ananias, al rajil amin hasab al ganun wa kan gi wonusu an kwes tou ma kulu al Yahud al bi geni inak.
+\v 13 Huwo ja le ana, wagif ma ana, wa kelim, ' Akuwi Saul, akudu nazar taki.' Fi nefsu zaman dak ana akder aiynu huwo.
+
+\v 14 Yela huwo kelim, ' Allah ta abuhat ta nina kalas iktar ita le arufu irada tou, le aiynu al wahid al Bar, wa le asma al sot al jai min kasma tou.
+\v 15 Ita bikun sahid le huwo le kulu nas an sunu al ita aiynu wa asma.
+\v 16 Hasa malu ita bi istena? Gum, kede amidu ita, wa kasulu kulu katiat taki bara, nadi le isim tou.'
+
+\v 17 Bat ana kan rija le Urshelim, wa ze ana kan gi seli fi al hikal, haja hasil gali kan wodi le ana al ruiya.
+\v 18 Ana aiynu huwo kelim le ana, ' Istajil wa sibu Urshelim guwam, ashan, humon ma bi gabilu suhuda taki an ana.'
+
+\v 19 Ana kelim, 'Rabana, humon be nefsu tomon aruf gali ana siginu wa dugu delin al amin fi ita fi ayi majma.
+\v 20 Zaman al dom ta Stiphanus shihada taki kan harik, Ana kaman kan wagif inak wa mutafik, wa ana kan gi harisu gumasat ta delin al katulu huwo'.
+\v 21 Lakin huwo kelim le ana, ' Rua, ashan ana gi rua rasulu ita beyit kalis le al Umamien."
+
+\v 22 Humon asma le huwo lakadi uwo kelim zede. Biga Humon kore wa kelim," Bara ma sikil zol de min al ard, Huwo ma sah gali kede Huwo geni hayi."
+\v 23 Ze humon kan gi kore, jadau gumasat tomon fok, wa arfa turab le fok,
+\v 24 al kait amiru Bulis kede jibu jua al harasa. Huwo wodi talimat kede asalu huwo ma azab, ashan gali huwo be nefsa tou kede aruf le humon kan gi kore kore dit huwo ze de.
+
+\v 25 Zaman humon kan robutu uwo fok ma al hubal, Bulis kelim le dabit al kan wagif inak, "Hal ganuni le ita le azibu zol al huwo muatin Romani wa huwo al lisa ma hukumu?"
+\v 26 Zaman al dabit de asma kida, huwo rua le kait al aala wa wori le huwo, kelim, "Ita bi amul sunu bat de? Lianu al rajil de huwo muatin Romani."
+
+\v 27 Al kait al aala ja wa kelim le huwo," Weri le ana, ita muatin Romani?" Bulis kelim, "Nam."
+\v 28 Al kait de juabu, "huwo kan bes ma moblak ketir ta gurush ana isteret al muatana." Lakin Bulis kelim, "Ana kan weledu muatin Romani."
+\v 29 Biga zol al kan ruwa asalu huwo de sibu huwo tawali. Al kait al aala kaman kan kafu, zaman huwo aruf gali Bulis kan muatin Romani, ashan huwo kan yau robutu huwo fok.
+
+\v 30 Fi yom nimra itniin, al kait deru aruf al hagaik an al tuham al endu Yahudin dit Bulis. Biga huwo wahidu mojumu tou wa talabu al rais al kahana wa kulu al mejles le intima. Yela huwo jibu Bulis wa kutu huwo fi nus tomon.
+
+\c 23
+\cl As-hah 23
+\p
+\v 1 Bulis aiynu adil le ada al mejles wa kelim, "Akwana, ana geni gidam Allah be kulu demir saleh lakadi yom ta alela."
+\v 2 Al rais al kahana Ananias amiru delin al wagifin gerib ma huwo kede dugu huwo fi kasma.
+\v 3 Biga Bulis kelim le huwo, "Allah bi dugu ita, ita heta abiat al kasulu. Ita bi geni le hukumu ana ma al ganun, lisa amiru amiu kede dugu, dit al ganun?"
+
+\v 4 Delin al wogifin jambu tou kelim," De yau kef ita gi sitimu rais al kahana ta Allah?"
+\v 5 Bulis keim, "Ana kan ma aruf, akwana, gali huwo kan rais al kahana. Le anu moktub, Ita kede ma wonusu batal le a hakim ta sab taki."
+
+\v 6 Zaman Bulis aiynu gali juzu wahid min al mejles humon Sadukien wa al tanin Parasien, huwo wonusu sedid fi al mejles, "Akwana, Ana Parisie, jena ta Parisie. De ashan Ana be taakit bi itwaka al giama ta al mayitin yau de ana bi hukumu."
+\v 7 Zaman huwo keim zede, al nikas bada fi nus ta al Parasien wa al Sadukien, wa al jumhur kan gesimu.
+\v 8 Le anu al Sadukien klim gali mafi al giama, mafi malaikat, wa le aruah, lakin al Parasien be gedir humon kulu.
+
+\v 9 Kida nengneng sedid hasil, wa juzu min al mualimin al tabien le al Parasien wogif fok wa nakis, keim, "Nina ma ligo ayi haja galat le rajil de. Malu kan roh au al malayik kan wonusu le uwo?"
+\v 10 Zaman inak kan gam nikas kebir( sehdid), kait kebir kafu gali Bulis gi rua seretu le gitat ma humon, kida huwo amiru al asakir ada ashan bi nezil tehet wa silu huwo be guwa min nus ta mejles, wa jibu huwo le harasa.
+
+\v 11 Fi nefsa lel Rabana wogif jabu huwo wa kelim,"Mata kafu, ze ma ita kalas sahidu an Ana fi Urshelim, kida ita kaman lazim bi ashad fi Roma."
+
+\v 12 Zaman wata biga nahar, bat Yahudin kowunu moamara wa nadi al laana le nefsa tomon ma alifa ma bi akulu wele asurubu ayi haja lakadi humon kan katulu Bulis.
+\v 13 Inak kan aktar min arbein rujal al kowunu moamara de.
+
+\v 14 Humon rua le rais al kahana wa al shiuk wa kelim," Nina kalas kutu nufus ta nina tehet laana kebir, ashan ma bi akulu ayi haja lakadi nina kan katulu Bulis.
+\v 15 Hasa, lezalik, kede al mejles wori le kait al kebir ashan bi jibu huwo tehet le intum, nina jahisin le katulu huwo gabli huwo ma wosulu ini."
+
+\v 16 Lakin weled ta ukut ta Bulis asma gali humon kan gi istena, kida huwo rua wa dakalu le harasa wa wori le Bulis.
+\v 17 Bulis nadi wahid min al dubat wa kelim," Silu rajil suker de le kait kebir, le anu huwo indu haja der wori le huwo."
+
+\v 18 Kida al dabit silu weled de wa jibu huwo le al kait al aala wa kelim, "Bulis al mosjun nadi ana le huwo, wa asalu ana kede jibu weled de le ita. Huwo indu haja der kelim le ita."
+\v 19 Al dabit al aala silu huwo be iden le mahal kas wa asalu huwo, "De sunu al ita der wori le ana?"
+
+\v 20 Al weled de kelim, "Al Yahudin kalas tafik ashan bi asalu ita kede jibu Bulis bukura tehet le al mejles, ze ka-anu humon kan gi rua asalu hagiga aktar an gedia tou.
+\v 21 Lakin mata asma le humon, ashan inak fi aktar min arbein rujal al dusu wa gi istena le huwo. Humon kalas nadi laana tehet le nufus tomon, mabi akulu wele bi asurubu lakadi umon kan katulu huwo. Hata hasa humon kalas jahis, gi istena le netija min ita."
+
+\v 22 Kida al kait sibu al weled de kede ruwa, bad wodi ta-alimat le huwo, "Mata wori ayi wahid gali ita kan kelim kalam de le ana."
+\v 23 Yala huwo nadi itniin min dubat wa kelim, "Silu miten asakir kede kun jahisin le mamoria lakadi Kaesarea, wa sebeein rujal be hasasin kaman, wa miteen rujal musalahin be hirab. Intum bi safir fi sa talata bi lel."
+\v 24 Huwo kaman wodi taalimat le humon ashan wodi haiwanat al Bulis bi arkab, wa kede shilu huwo kwes le Felix al hakim.
+
+\v 25 Biga huwo katibu waraga ze de:
+\v 26 "Klaudius Lysias le said al Wali al akbar Felix, tehiat lek.
+\v 27 Al rajil de kan gobudu ma la Yahudin wa kan kalas deru katulu ma humon, zaman ana ja fi nus tomon ma asakir wa ankisu huwo, ze ma ana aruf gali huwo muatin Romani.
+
+\v 28 Ana kan der aruf le umon tahamu huwo, kida ana silu huwo gidam mejles tomon.
+\v 29 Ana aruf gali huwo kan gi tahamu an sualat bi khus ganun tomon, lakin gali kan mafi tohuma dit huwo al bi istehik al mut awu bi siginu.
+\v 30 Biga kan ana ja fahim gali fi kuta batal dit raji de, kida ana tawali rasulu huwo le ita, wa wedi taalimat le nas al gi isteki huwo kaman kede jibu sokuwat tomon al did huwo fi gidam taki. Tekerim."
+
+\v 31 Kida al asakir ti taalimat tomon. Humon silu Bulis wa jibu huwo bi lel le Antibatris.
+\v 32 Fi yom al tani, aglabia min al asakir sibu al rujal al be hasasin wa ruwa ma humon wa humon be nefsa tomon rija le al harasa.
+\v 33 Zaman al rujal be hasasin wosulu Kaesarea wa wedi waraga le wali, humon kaman gedimu Bulis le huwo.
+
+\v 34 Zaman al wali agara waraga, huwo asalu fi yatu wulaya Bulis kan min fogo. Zaman huwo aruf gali huwo kan min Silisia,
+\v 35 uwo kelim, "Ana bi asma ita be kamil zaman mustekin ja ini." Biga huwo amiru huwo kede hafisu fi riasa ta hakuma ta Herodos.
+
+\c 24
+\cl As-hah 24
+\p
+\v 1 Bat kamsa ayom, Ananias al rais kahana, shiuk tanin, wa muhami ismu Tertullus rua inak. Rujal del jibu tohumat dit Bulis gidam al hakim.
+\v 2 Zaman Bulis wogif gidam al hakim, Tertullus bada be tahamu huwo wa kelim le al hakim, "Ashan be ita nina indu salam kebir, wa hikma taki jibu islah kwes le beled ta nina;
+\v 3 kida ma kulu shukur wa tegdir nina gi rahibu ayi haja al ita amulu, said al akbar Felix.
+
+\v 4 Ashan kede Ana ma akiru ita aktar, Ana gi asalu ita kede asma besid le ana ma nia al kwes.
+\v 5 Nina kalas ligo al rajil de yau batal wa huwo sabab le kulu al Yahudin fi dunia itmarat. Huwo yau rais ta mojumu ta al Nasirien.
+\v 6 Huwo hata hawil nigisu al haikal, kida nina gobudu huwo.
+
+\v 7
+\v 8 Ita kan asalu Bulis an hajat de kulu, ita bi agder aruf an tohumat al nina jibu dit huwo."
+\v 9 Al Yahud kaman limu fi al tohumat, mutuakitin gali tohumat de hagiga.
+
+\v 10 Lakin zaman al hakim wedi fursa le Bulis wonusu, Bulis juabu, "Ana aruf gali le senawat ketir ita gudi le beled de, wa be kida Ana mokosut wadi nefsa tai le ita.
+\v 11 Ita bi agder ligo wadi gali ma aktar min itinasar ayom mini Ana rua le ibada lakadi Urshelim.
+\v 12 Zaman humon ligo ana fi al haikal, Ana ma nakis ma ayi wahid, wa Ana ma limu al jumhur, la fi al majajame, wele fi al medina.
+\v 13 Humon mabi asbitu le ita al tohumat humon hasa amulu dit ana.
+
+\v 14 Lakin Ana bi akit de le ita, gali ala hasab al Sika al humon gi nadi al taiifa, fi nefsu terik de Ana gi abidu Allah ta abuhat ta nina.
+\v 15 Ana bi amin be kulu al fi al ganun wa al kutub ta al ambia. Ana indu al nefsu shiga fi Allah ze rujal del, gali badin bi kun fi giama ta kulu al abrar wa al asrar.
+\v 16 Be kida Ana daiman gi hawil ligo demir al ma ta louma gidam Allah wa in saan.
+
+\v 17 Hasa bat sinin ketir Ana ja le jibu musaada le beled tai wa hadia ta gurush.
+\v 18 Zaman Ana amulu zede, Yahudin tanin min Asia ligo ana fi iktifal ta tathir fi al haikal, ma be jumhur wele al muzaharat.
+\v 19 Nas del kan kede kun gidan taki hasa wa kelim sunu al humon indu dit ana, iza humon indi ayi haja.
+
+\v 20 Ya kaman, nefsu rujal del kede kelim de sunu yau batal humon ligo fi ana zaman Ana wogif gidam al mejles al Yahud,
+\v 21 ille lu an haja wahid al Ana kore shedid bara zaman Ana kan wagif fi nus tomon, ' De yau an al giama ta al maitin yau Ana biga gi hukumo gidam ita alela."'
+
+\v 22 Biga Felix, huwo al kan bi aruf tamam an al Sika de, ajilu al istima. Huwo kelim, "Kan Lysias al kait ja min Urshelim, Ana bi karir al gedia taki."
+\v 23 Biga huwo amiru al dabit gali Bulis kede kun tehet hirasa, lakin kede wodi le huwo juzu min huria ashan gali kede ayi min sabihat tou ma abusu min jibu le huwo ehtiajad.
+
+\v 24 Bat ayom besid, Felix rija ma mara tou Drusilla, al Yahudi, wa huwo gum rasulu le Bulis ashan huwo der asma min huwo an iman fi al Mesih Yesua.
+\v 25 Lakin zaman Bulis kelim ma huwo an sokol bir, dabt al nefs, wa al dainuna, Felix biga kan kaif wa kelim, "Rua bara min hasa. Lakin kan Ana ligo fursa badin tani, Ana bi rasulu ashan kede nadi ita."
+
+\v 26 Kan fi nefsu zaman, huwo kan gi itmana gali Bulis bi wodi le huwo gurush, de yau kef huwo daiman gi nadi huwo wa wonusu ma huwo.
+\v 27 Lakin zaman itniin sena futu, Borisius Festus ainu biga wali bat Felix, lakin ashan Felix azu kede rudu huwo le al Yahud, be kida huwo sibu Bulis kede istemir tehet harast
+
+\c 25
+\cl As-hah 25
+\p
+\v 1 Hasa, Festus dakalu le Wolaia, wa bat talata ayom, huwo ruwa le Kaesarea lakadi Urshelim.
+\v 2 Al rais al kahana wa al Yahudin al marufin jibu tohumat dit Bulis, wa humon talabu huwo
+\v 3 wa asaslu huwo le rudu al bi kutu Bulis fi kutura gali kede Festus kede nadi Bulis le Urshelim kida gali humon bi katulu huwo fi sika.
+
+\v 4 Lakin Festus juabu gali Bulis kan mosjun fi Kaesarea, wa gali huwo nefsa tou kan grib rija le inak.
+\v 5 "Lezalik, del al bi akder,"huwo kelim,"kede ruwa inak ma humon. Iza inak fi haja tani batal le rajil de, intum bi tahamu huwo."
+
+\v 6 Festus geni ma aktar min tamania au asara ayom wa biga huwo ua lakadi Kaesarea, wa fi yom nimra itiniin huwo geni fi kursi ta hukum wa nadi Bulis kede jibu le huwo.
+\v 7 Zaman huwo wosulu, al Yahudin min Urshelim wogifin grrib, wa umon jibu tohumat ketir al katar al um zadu ma bi azbto.
+\v 8 Bulis difa nefsa tou wa kelim,"Ana ma amulu haja batal dit al ganun ta al Yahudin au dit al haikal au dit Kaesar."
+
+\v 9 Lakin Festus der ligo neima ta al Yahudin, wa huwo juabu Bulis kida wa kelim, "Ita der rua lakadi le Urshelim wa ana bi hukumu an hajat de inak?"
+\v 10 Bulis kelim, "Ana wagif gidam korsi ta hukum ta Kaesar mahal al Ana lazim bi hukumu. Ana ma amulu galat le Yahudin, bes ze ita kaman bi aruf kwes.
+
+\v 11 Hata lu Ana kalas amulu galat wa iza Ana kalas amulu sunu al bi istahik al mut, Ana ma bi aba le mutu. Lakin iza tohumat tomon wele haja, mafi wahid bi selim ana le humon. Ana bi gedim le Kaesar."
+\v 12 Bat Festus wonusu ma al mejles, huwo juabu, "Ita kalas gedimu le Kaesar. Le Kaesar ita bi rua!"
+
+\v 13 Hasa bat ayom besid, Melik Agribbas wa Bernice wosulu le Kaesarea le ziara resmia le Festus.
+\v 14 Bat uwo kan inak le ayom ketir, Festus gedimu gedia ta Bulis le jalalat al melik; huwo kelim, "Fi rajil tani kan sibu wara ini ma Felix ze mosjun.
+\v 15 Zaman Ana kan fi Urshelim, al rais al kahana wa shiuk ta al Yahudin jibu tuham dit al rajil de le ana, wa humon talabu le al hukum ta tedmir dit uwo.
+\v 16 Ana juabu humon gali de ma kan sakafa ta al Romanien le selimu ayi wahid gabli huwo wajihu al mustakien tou wa indu fursa le difa nefsa tou dit al toham.
+
+\v 17 Lezalik, zaman humon ja sawa ini, Ana ma istena, lakin fi yom nimra itiniin Ana geni fi kursi ta hukum wa ana talabu al rajil de kede jibu jua.
+\v 18 Zaman al mustakien wogif fok wa tahamu huwo, Ana fekir gali wele wahid min al tuham al humon jibu dit uwo kan katir.
+\v 19 Aslan, humon indu nikas tani ma uwo an din tomon wa an Yesua tani al kan mat, al Bulis gi kelim gali huwo hai.
+\v 20 Ana kan ma bi akder kef bi hagigu modu de, wa kida Ana asalu huwo iza huwo kan bi rudu rua le Urshelim ashan bi ruwa hukumo inak an tuham del.
+
+\v 21 Lakin zaman Bulis gedim kede hafisu tehet harasa zema gi istena le karar ta al imbrator, Ana amiru huwo kede geni fi hirasa lakadi Ana ja rasulu huwo le Kaesar."
+\v 22 Agribbas wonusu le Festus, "Ana der kaman asma le rajil de." "Bukura," Festus kelim, "ita bi asma huwo."
+
+\v 23 Kida fi yom nimra itniin, Agribbas wa Bernice ja ma muzika shedid; humon ja le jua al gaa ma la dubat ta jes wa ma rujal al marufin ta al medina. Zaman Festus wonusu al amur, jibu Bulis le humon.
+\v 24 Festus kelim,"Melik Agribbas, wa kulu intum rujal al ini ma nina, intum ayinu rajil de; kulu al jamahur ta Yahudin sawiru ma ana fi Urshelim wa ini kaman, wa humon kore le ana gali kede huwo ma geni hai.
+
+\v 25 Ana ja aruf gali huwo ma amulu haja al bi isahik al mut; lakin ashan huwo gedimu le Imbrator, Ana kariru rasulu huwo.
+\v 26 Lakin Ana ma indi haja wadi katibu le al imbrator. Le sabab de, Ana kalas jibu huwo le intum, belkas le ita, Melik Agribbas, kida ashan ana bi kun indi haja aktar le katibu an gedia de.
+\v 27 Lianu huwo ma sah wa aklagi le ana le rasulu mosjun wa le kaman ma zekiru al tuhumat dit huwo"
+
+\c 26
+\cl As-hah 26
+\p
+\v 1 Kida Agribbas kelim le Bulis,"Ita kede wonusu le nefsak." Biga Bulis arfa iden tou fok wa difa nefsa tou.
+\v 2 "Ana bi iktabir nefsa tai ze moksut, Melik Agribbas, le amulu gedia tai gidam ita alela dit kulu al tohumat ta al Yahudin;
+\v 3 belkas, ashan ita mutkasis fi kulu adaat wa suaalat ta al Yahud. Be kida ana gi asalu ita le asma ana be subur.
+
+\v 4 Hagiga, kulu al Yahudin aruf kef Ana gi iis min sababia tai fi beled tai wa fi Urshelim.
+\v 5 Humon arufu ana min al bidaya wa humon kede akid gali Ana iis ze al Fharisee, al hizib mutsedid ta din ta nina.
+
+\v 6 Hasa Ana wogif ini le hukum ashan Ana ayinu le al waad al Allah amulu le abuhat ta anina.
+\v 7 De yau al waad itnasar gabail ta nina indu raja fogo ze humon jadiin abidu Allah bilel wa nahar. De yau le raja de, Melik Agribbas, gali al Yahudin tahamu ana.
+\v 8 Le bes ayi wahid min intum gi fekir inu ma bi amin gali Allah bi gowmo al mait?
+
+\v 9 Zamaan Ana fekir le nefsi gali Ana bi amulu hajat ketir dit isim ta Yesua al Nasiri.
+\v 10 Ana amulu del fi Urshelim. Ana gofulu ketir min al mominin fi sigin be sulta Ana akudu min al rais kahana, wa zama al kan katulu, humon Ana jada sot tai dit humon.
+\v 11 Ana agibu humon ketir marat fi kulu al majame wa Ana hawil le jabiru humon le batal. Ana kan tekeyan shedid dit humon wa Ana azibu humon hata le beled tani.
+
+\v 12 Ze ma Ana kan gi amulu zede, Ana ruwa le Dimask ma sulta wa taalimat min rais kahana;
+\v 13 wa inak fi sika, be nahar, Melik, Ana ayinu nur min sama al kan abiat min al semis wa wala hawuli kulu min ana wa al rujal al kan musafrin ma ana.
+\v 14 Zaman anina kulu waga le al wata, Ana asma al sort wonusu le ana be luga Ibiria gali, 'Saul, Saul, le ita gi azibu Ana? Uwo sab le ita le ashan salutu haja al senin.
+
+\v 15 Biga Ana kelim, 'Ita yau munu, Said?' Rabana juabu, 'Ana yau Yesua al ita azibu.
+\v 16 Hasa gum fok wa wogif ma kurayin taki; ashan le sabab de Ana zahir le ita, le iktaru ita le yikun al kadam wa al shahid an al hajat al ita aruf an ana hasa wa hajat al Ana bi wori le ita badyin;
+\v 17 wa Ana bi ankisu ita min al sab wa min al Umamien al humon Ana rasulu ita,
+\v 18 le fata uyun tomon wa le gilibu humon min duluma le nur wa min al guwa ta Sitan le Allah, kida yau humon bi akudu min Allah al gufran ta katiat wa al worisa al Ana wodi le humon al kalas nedifu be iman fi ana.'
+
+\v 19 Lezalik, Melik Agribbas, Ana ma bi aba tii roiya min sama;
+\v 20 lakin, le delin fi Dimask awel, wa biga le Urshelim, wa abri kulu al beled ta Yahudia, wa kaman le al Umamien, Ana wodi humon al risala gali humon kede tub wa rija le Allah, amulu amail bi istahik le tauba.
+\v 21 Le sabab de al Yahudin gobudu ana fi al haikal wa hawil le katulu ana.
+
+\v 22 Allah kan saydu ana lakadi hasa, kida Ana wogif wa sahidu le nas al adiin wa le al uzama an wele haja aktar min sunu al abia wa Musa kelim bi hasil;
+\v 23 gali Mesih lazim bi taabu, wa gali huwo bi kun al awel min al giama ta al maitin del bi gum wa bi ainu nur le nas Yahud wa le al Umamien."
+
+\v 24 Ze Bulis kalasu difa tou, Festus kelim ma sot kebir, "Bulis, ita mojunun; taalim taki ketir de amulu ita mojunun."
+\v 25 Lakin Bulis kelim, "Ana ma mojunun, al akbar Festus; lakin ma suja Ana gi wonusu al hak wa nesia.
+\v 26 Li anu al Melik aruf an hajat del; wa kida, Ana gi wonusu be huria le huwo, li anu Ana muktene gali mafi kalam zede bi dusu min huwo; li anu de kan ma amulu fi mahal al dusu.
+
+\v 27 Hal ita amin be al ambia, Melik Agribbas? Ana aruf gali ita amin."
+\v 28 Agribbas kelim le Bulis, "Fi zaman guser ita bi agder agnau ana wa geru ana le Mesihia?"
+\v 29 Bulis kelim, "Ana bi seli le Allah, gali kan fi zaman guser wele zaman towil, ma ita barau, lakin kaman kulu al gi asma ana alela, bi kun ze ana, lakin ma be genzir ta sigin de."
+
+\v 30 Biga al melik wogif fok, wa al hakim, wa Bernice kaman, wa delin al kan gaidin ma humon;
+\v 31 zaman humon sibu al ga, humon wonusu le badun tomon wa kelim, "Rajil de ma amulu haja istahik al mut au rubat."
+\v 32 Agribbas kelim le Festus, "Rajil de kan bi fiku iza huwo kan ma gedim le Kaesar."
+
+\c 27
+\cl As-hah 27
+\p
+\v 1 Zaman kan kariru gali nina kalas kede safir le Italia, humon kutu Bulis wa juzu min mosjunin tanin te musulia ta kait al mia ismu Julius min al ketiba ta jes min Italia.
+\v 2 Nina arkab sefina min Adramyttium, al kan azu safir abri bahar ta Asia. Kida nina rua le bahar. Aristarchus min Thessalonica fi Macedonia ruwa ma nina.
+
+\v 3 Yom nimra itniin nina nezil fi medina ta Sidon, inak Julius itaamal ma Bulis kuwes wa asma le huwo kede rua le asdika tou le akudu ihtimam min humon.
+\v 4 Min inak nina rua le bahar wa safir be wasat ta jezira ta Kubrus, gerib le al jezira, ashan al hawa kan dit anina.
+\v 5 Biga nina kalas safir abri al bahar wa kan gerib ma al mina ta Silica wa Bambhylia, nina nezil fi Myra, medina ta Lycia.
+\v 6 Inak, al dabit ligo sefina min Iskandaria al kan gi safir le Italia. Huwo kutu anina fogo.
+
+\v 7 Zaman nina kan safir bira le ayam ketir wa kan akiran wosulu ma taab gerib Snidus, al hawa ma agder sibu anina le ruwa sika dak, kida nina safir be wasat tija al kwes ta Krete, be gidam Salmone.
+\v 8 Nina safir be wasat al difa ma sobat, lakadi anina ja le mahal tani ismu Sama Naziha, al huwo gerib ma medina ta Lasea.
+
+\v 9 Nina kan ma silu zaman ketir, al zaman siam ta al Yahud kaman kan futu, wa kan biga katar le safar. Bulis anziru humon kida,
+\v 10 wa kelim, "Ya rujal, Ana ayinu gal al mamoria nina al nina der rua fogo bi kun ma moaugat wa kasara shedid, ma bes le al sendel wa sefina, lakin kaman le haya tanina."
+\v 11 Lakin al dabit kan kutu bal aktar le al said al mosaul wa sidi al sefina min kalamat de kulu al kan wonusu ma Buluis.
+
+\v 12 Ashan al safar fi bahar kan ma sahil le gedi karanga fogo, ketir ta al musafirin arsidu le safar min inak, iza ma ayi teriga nina kede wosulu le medina ta Phonix, le gedi al karanga inak. Phonix huwo mina fi Krete, wa uwo gidam samalserik wa junubserik.
+\v 13 Zaman al hawa min junub bada hubu bira, al musafirin fekir gali humon indu sunu al humon deru. Kida humon juru dugara wa safir abri Krete, gerib le al difa.
+
+\v 14 Lakin bat zaman guser hawa ta guwa harricane, gi nadi al sumalsergia, bada dugu tehet min al jezira.
+\v 15 Zaman al sefina kan gobudu ma amuaj wa ma bi agder kalas rua le al hawa, nina kan sibu sika le al morj wa kan sugu ma al hawa.
+\v 16 Nina rua abri mahal kwes ta jezira suker ismu Kauda, wa ma tab nina agder le ankisu al haya
+
+\v 17 Zaman humon kan arfa sefina haya fok, humon istagdimu hubal tou le rubutu gisim ta sefina. Humon kan kaifin gali humon kalas jere fi mahal guser ta Syrtis, kida humon nezilu dugara ta bahar wa kan sugu ma hawa.
+\v 18 Nina istemir be tab zede al moj hata yom ninra itniin humon bada jadau hajat al fi sedel bara.
+
+\v 19 Fi yom nimra talata al musafirin jada hajat ta sefina bara ma idenat tomon.
+\v 20 Zaman al semis wa nujum biga ma gi wala le nina ayom ketir, wa al moj kebir lisa gi dugu fogo nina, ayi raja aktar gali nina kalas bi ankisu kan sibu.
+
+\v 21 Zaman humon kan geni aktar bidun akil, biga Bulis wogif fok fi nus ta al musafirin wa kelim, "Rujal, intum kan bi asma le ana, wa ma gum safir min Krete, kan kida ma ja ligo awaja wa kasara.
+\v 22 Hasa Ana gi seja itakum le silu suja, ma gi rua kun fukdan ta haya fi nus takun, lakin bes le fugdan ta al sefina.
+
+\v 23 Lianu bilel umbari malaika ta Allah al Ana tabi le huwo, Ana kaman gi abidu huwo_malaika tou wogif jambu
+\v 24 ana wa kelim, 'Mata geni be kafu, Bulis. Ita lazim bi wogif gowi gidam Kaesar, wa ayinu, Allah fi kuwes tou kalas wodi le ita kulu delin al musafirin ma ita.'
+\v 25 Ashan kida kelik rajil!, farhan Ana bi sik Allah gali bi hasil bes ze kan wori le ana.
+\v 26 Lakin nina lazim gi rua wosulu le jezira tani."
+
+\v 27 Zaman kan wosulu arbatasr yom, ze nina kan rua fi sika de wa gali fi al bahar Adriatic, gerib bilel al musafirin fekir gali umon kan wosulu fi mahal tani.
+\v 28 Humon silu metir wa jerbu wa ligo isirin amtar; bat fetera guser, umon silu amtar ketir wa ligo kamis tasasar amtar.
+\v 29 Humon kan kaifin gali nina bi sedimu fi hajer, biga humon nezilu arba dugarat min al wara wa seli gali saba kede ja guam.
+
+\v 30 Al musafirin kan gi ayinu le teriga le sibu al sefina wa kan nezilu murkab ta ankisu haya fi jua al bahar, wa mesil gali humon gi ruwa jada al dugarat tehet min al kos.
+\v 31 Lakin Bulis kelim le al dabit wa le asakir, "Ille kan rujal del geni fi al sefina, ita mabi kun hai."
+\v 32 Biga al asakir gata hubal ta murkab wa sibu kede silu bara ma moyo.
+
+\v 33 Zaman wata gi tala nahar, Bulis asalu humon kulu kede akulu akil. Huwo kelim, "De hasa arba tasar yom al intum istena wa ma akulu; intum ma akulu ayi haja.
+\v 34 Ashan kida Ana gi asalu intum le sariku akil tani, lianu huwo mohim le intum ashan bi iss. Mafi wahid min intum bi woduru hata sar min ras tou."
+\v 35 Zaman huwo kan kelim zede, uwo silu ess wa huwo shukuru Allah fi uyon ta kulu wahid. Biga huwo kasuru al reqif wa bada akulu.
+
+\v 36 Biga humon kan kulu itseja wa humon akulu akil.
+\v 37 Nina kan 276 nas fi al sefina.
+\v 38 Zaman humon kalas akulu kifaya, humon kafifu sefina ma jadau bara sualat ta geme/dura fi jua al bahar.
+
+\v 39 Zaman kan wata nahar, humon ma agder aruf de yatu wata, lakin humon aiynu bahar tani fogo al jezira, wa humon biga wonusu kan humon bi agder sugu al sefina fogo.
+\v 40 Kida humon gata wa fiko al dugarat wa sibu fi al bahar. Fi nefsa zaman umon fiku al hubal ta al ladarat wa arfa al gumas le hawa; wa kida humon rua le al jezira.
+\v 41 Lakin al sefina sedimu rumla wa jere fi wata. Al murkab kan lesegu inak wa fadulu sabid, wa al wara tou kan kasuru ma gua ta moj.
+
+\v 42 Al asakir kan katitu le katulu al mosjunin ashan gali kede wahid min humon ma hawil humu bara wa zuk.
+\v 43 Lakin al dabit der ankisu Bulis, kida huwo wogifu kuta tomon; wa huwo amiru delin al bi agder humo le nutu bara awel wa ruwa le wata.
+\v 44 Yela al bagi nas bi rua, juzu fok lohat, wa juzu fok hajat tanin min al sefina. Be teriga de nina kan kulu agder ja kwes le wata.
+
+\c 28
+\cl As-hah 28
+\p
+\v 1 Zaman jibu anina kwes, anina ja aruf gali al jezira ismu Malta.
+\v 2 Al nas ta mahal de gedimu le anina sokol kwes a l ma adi, lakin humon wala nar wa rahibu anina kulu ashan matar wa berid al mustemir.
+
+\v 3 Lakin zaman Bulis kan limu kasab wa kutu fi al nar, debiba tala bara ashan sakana wa lifu fi ida tou.
+\v 4 Zaman nas ta mahal de aiynu al debiba al lifu fi iden tou, humon kelim le badun tomon, "Rajil de huwo katil hagiga al nafat min al bahar, Adala ma bi sibu huwo hai."
+
+\v 5 Lakin biga huwo nofutu al debiba de fi jua al na wa ma asir.
+\v 6 Humon kan bi istena le huwo gali sim ta debiba bi amulu huma au sutfa bi waga mait. Lakin bat humon ragibu huwo le fetera towil wa aiynu gali mafi haja gair adi le huwo, humon gairu afkar wa kelim gali huwo kan allah.
+
+\v 7 Inak gerib ma makan dak fi wata al tabi le rajil al sultan ta al jezira, al rajil ismu Bablius. Huwo rahibu nina wa sedid talabat le nina le talata yom.
+\v 8 Kan hasil gal abu ta Bublius kan ayan ma huma wa dusuntaria. Zaman Bulis rua le huwo, huwo seli, kutu iden le huwo, wa aliju huwo.
+\v 9 Bat de hasil, bagi nas tanin fi al jezira al kan ayanin kaman ja wa kan aliju.
+\v 10 Al sab kaman kerimu anina ma karamat ketir. Zaman nina kan jahisu le safar, humon wodi le nina sunu haja al anina deru.
+
+\v 11 Bat talata sahar nina istemir safir fi sefina al kan gedi al karanga fi al jezira, sefina ta Iskandaria, ma "al aliha al timan" ze remzi ras tou.
+\v 12 Bat nina wosulu le al medina ta Syracuse, nina geni inak talata ayam.
+
+\v 13 Min inak nina safir wa wosulu le al medina ta Rhegium. Bat yom wahid hawa min junub gum fok, wa fi itniin yom nina ja le al medina t Puteoli.
+\v 14 Inak nina ligo juzu min akuwana wa kan rahibu le geni ma humon le saba ayam. Fi teriga de nina ja le Roma.
+\v 15 Min inak al akuwana, bat humon asma an nina, ja le gabilu nina musafa baid ze al Suk ta Appius wa al Talata Tarvens. Zaman Bulis aiynu al akwan, huwo shokuru Allah wa biga suja.
+
+\v 16 Zaman anina dakalu fi Roma, Bulis kan sibu kede geni barau ma al askeri al kan gi arisu huwo.
+\v 17 Biga kan bat talata ayom Bulis nadi sawa rujal delin al humon kan al kada fi nus Yahudin. Zaman humon ja sawa, huwo kelim le humon, "Akwana, hata lu Ana ma amulu haja galat dit al sab au al adat ta abuhat ta nina, Ana kan gedimu ze mosjun min Urshelim le al ayadi ta al Romanien.
+\v 18 Bat humon asalu ana, humon itmana le sibu ana hur, ashan kan mafi sabab le hukum be al mut fi gedia tai.
+
+\v 19 Lakin zaman al Yahudin wonusu dit rakba tomon, Ana asuru le gedimu le Kaesar, hata lu ze Ana ma kan gi jibu ayi tuhuma dit beled tai.
+\v 20 Le sabab de, lizalik, Ana nadi ashan ayinu itakum wa wonusu ma intum, zema huwo bes ashan al raja ta Israil al Ana hasa labis genzir de."
+
+\v 21 Biga humon kelim le uwo, "Nina ma akudu juabat min Yahudia an ita, wele ayi min al Akwana ja wa kabaru au kelim ayihaja batal an ita.
+\v 22 Lakin nina azu asma min ita sunu ita fekir an taiifa de, ashan huwo biga maruf ma nina gali gi wonusu didu fi ayi mahal."
+
+\v 23 Zaman humon kan kutu al yom le huwo, nas ketir ja le huwo fi mahal al huwo bi geni fogo. Huwo gedimu al modu de le humon, wa sahidu an al molokut ta Allah. Huwo hawil agna humon an Yesua, kulu min al ganun ta Musa wa min al ambia, min sabah lakadi ashia.
+\v 24 Juzu kan muktenein an al hajat al kan kelim, ama akirin ma amin.
+
+\v 25 Zaman humon kan ma tafik ma bat, humon rua bat Bulis kan kelim kilima wahid zede: "Roho Al Kudus wonusu kwes be wasat Aseiah al nebi le abuhat takum.
+\v 26 Huwo kelim, 'Ruwa le nas de wa klim, "Ma asuuma intum bi asma, lakin intum ma bi fahim; wa ma ayenu intum bi ayinu, lakin intum ma bi istaoab.
+
+\v 27 Le anu al gelib ta nas de kalas biga daif, wa ma adana tomon humon gowi asma, wa humon kalas gofulu uyun tomon. Kan ma kida umon bi akder ayinu ma uyun tomon, wa asma ma adanat tomon, wa fahim ma gelba tomon wa gilibu tani, wa Ana bi aliju umon."
+
+\v 28 Ashan kida, kede intum aruf gali kulasa ta Allah de kalas rasulu le al Umamien, wa humon bi asma."
+\v 29
+
+\v 30 Bulis geni le senaten kamil fi bet al ajiru le huwo barau, wa huwo rahibu kulu nas al ja le huwo.
+\v 31 Huwo kan gi besiru al molokut ta Allah wa kan gi derisu hajat an Rabuna Yesua Al Mesih ma jahara bidun muakasat.

46-ROM.usfm

@@ -0,0 +1,685 @@
+\id ROM
+\ide UTF-8
+\h Romiya
+\toc1 Romiya
+\toc2 Romiya
+\toc3 rom
+\mt Romiya
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Bulus, kadam ta Yesua al Mesih, nadi huwo ashan bi kun rosul, Kutu huwo khas le injil ta Allah,
+\v 2 al huwo waadu min bediri be wasat ta anbiya al fi kitab al mukadas,
+\v 3 an jena tou al huwo kan min usra ta Daud hasab jisim.
+
+\v 4 Be wasat Roho ta kadasa, kan alinu huwo be guwa ashan bi kun jena ta Allah be wasat giyama min amuwat, Yesua al Mesih Rabuna ta nina.
+\v 5 Al bi wasat tou nina ligo neima ta rosuliya ta ihteram ta iman fi nus ta nas, min ajli isim tou.
+\v 6 Fi nus ta umam, nadi intum kaman ashan bi kun le Yesua al Mesih.
+
+\v 7 Resala de le kulu nas al fi Roma, nas al Allah bi hibu, al nadi umon ashan bi kun nas tou al mukadisin, keli neima kun le intum, wa salam min Allah Abu ta nina wa Rabuna Yesua al Mesih.
+
+\v 8 Awelan, ana bi shukuru Allah bi wasat Yesua al Mesih min ajil intum kulu, ashan iman takum gi wonusu fi alam kulu.
+\v 9 Allah yau shuhud tai, al ana bi khadimu le huwo be Roho tai fi injil ta jena tou, al ana gi zekiru intum be istemrar.
+\v 10 Ana daiman gi talabu fi salawat bitai teriga ashan bi naja be irada ta Allah ashan bi ja le intum.
+
+\v 11 Ana indu niya ashan bi aiynu intum, ashan ana bi agder wodi le intum baad min hadiya rohiya, ashan bi sheja intum.
+\v 12 Au nina bi agder sheja fi beina intum, bi wasat iman ta nas tanin, takum wa tai.
+
+\v 13 Ana ma deir intum ashan bi nesitu yakwana tai, inu ana daiman gi hawil ashan bi ja le intum, (lakin ana ma agder lahadi hasa). Ashan ana bi indu samar fi intum, ze ma ana indu fi bagi nas tanin al umon umamiin.
+\v 14 Deinu ana le Yonaniin wa le Ajanib, le nas al negitin wa nas al belitin.
+\v 15 Biga haja al fi le ana, inu ana jahiz ashan bi bashir al injil le intum al fi Roma.
+
+\v 16 Fadiya mafi le ana, ashan injil, leanu huwo guwa ta Allah le kulasa le kulu zol al amin, le Yahudiin awel, wa kaman le Yonaniin.
+\v 17 Leanu kadasa ta Allah zahir min iman le iman. ze ma kan katibu, "Zol al adil bi hai be iman."
+
+\v 18 Ashan zalan ta Allah zahir min sama did kulu nas ta fujur wa al ma adil, al umon bi wasat katiya bi gofulu hak ta Allah.
+\v 19 De ashan marafa ta Allah zahir le umon, Allah wori le umon.
+
+\v 20 Ashan shikil tou al ma gi aiynu, guwa tou al badiya wa tebiya tou al ilahiya, al aiynu wade, min zaman kalagu Alam, be wasat hajat al huwo khalagu. biga umon ma bi indu uzur.
+\v 21 De ashan ze ma umon arufu Allah, umon ma mejidu huwo ze Allah, wele umon ma wodi shukuran le huwo, lakin umon tala belitin fi afkar tomon, wa kaman gulub tomon al duluma al ma bi fahim.
+
+\v 22 Umon bi fekir gal umon negitin, lakin umon belitin.
+\v 23 Umon geiru mejid ta Allah al ma bi karabu, le shikil wa sura ta insan al bi karabu, wa kaman ta tiyur wa haiwan al bi oduru ma arba kura, wa al bi doura be batna.
+
+\v 24 Ashan kida Allah selimu umon le shahwat ta gulub tomon le najasa, ashan umon bi karabu jisim tomon fi beina tomon.
+\v 25 De umon al bi geiru hagiga ta Allah le kizib, wa le nas al gi abidu kaliga min kan al bi abidu Allah, al bi shukuru lel abad, Amin.
+
+\v 26 Ashan kida, Allah selimu umon le hajat ta duniya, wa nuswan tomon geiru elakat al tebiya le al ma tebiya.
+\v 27 Wa bi nefs teriga kaman rujal tomon sibu elakat al tebiya ma nuswan, wa umon dakalu fi shahwat ma baad. Del kan rujal al bi amulu elaka al rajil ma rajil wa umon ligo ekab ashan haja al umon geni amulu.
+
+\v 28 Ashan umon ma kutu Allah fi marafa tomon, Allah wodi le umon fekira al batal ashan keli umon amulu hajat al ma kwes.
+
+\v 29 umon kan mala bi adam kadasa, katiya, taama, kizib, umon maliyan ma hasada, katulu, ingisamat wa afkar sheitaniya, umon ta suwata.
+\v 30 Kerehiya le Allah, kebriya wa turuk ketir ta amulu katiya, umon ma gi ihterimu Abuhat tomon.
+\v 31 umon ma gi fahim, ma indum iman, ma indum geliba, wa ma indum rahma.
+
+\v 32 Umon fahim gawanin ta Allah al inu le nas al bi amulu hajat al batal umon bi mutu, lakin umon ma bes bi amulu hajat del, lakin kaman umon mokosutin ma nas al gi amulu.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Ashan kede inta ma indu uzur, inta ya zol al bi hukumu bi teriga al inta gi hukumu ma huwo nas tanin de inta bi hakimu nefsa taki. leanu inta al bi hakimu de, inta kaman bi amulu hajat de.
+\v 2 Lakin nina indu hukum ta Allah huwo bi hak hasab amail ta nas al bi amulu hajat ze de.
+
+\v 3 Kede aiynu ya zol, inta al bi hakimu nas al bi amulu hajat del, wa inta kaman bi amulu, nefsa hajat del, hal inta bi jere min hukum ta Allah?
+\v 4 Wele inta bi alisu shokol ghina ta kwes ta Allah. wa subur towil al huwo bi akir hukum tou? hal inta ma arufu inu kwes ta Allah ashan bi sibu inta bi tuub?
+
+\v 5 Lakin ashan ras gowi taki wa geliba taki al ma deir tuub inta gi limu le nefsa taki zalan fi yom ta zalan de fi yom al Allah bi zahir fogo hukum tou al adil.
+\v 6 Huwo bi hukum kulu wahid hasab amail tou.
+\v 7 Lakin le nas al kan indu subur fi amail tomon al kwes, umon bi ligo sukur, mejid wa karama wa bi genifi al haya al abadiya.
+
+\v 8 Lakin le nas al bi amulu le nefsa tomon, wa ma bi ihtaramu al hak wa lakin bi ihtaramu katiya zalan ta Allah al shedid bi ja.
+\v 9 Allah bi jibu taab wa kawaris le kulu Roho ta insan al amulu katiya le Yahudi awel wa kaman le Yonani.
+
+\v 10 Lakin mejid, wa karama wa salam bi kun le kulu zol al amulu kwes. Le Yahudi awel wa kaman le Yonani,
+\v 11 Ashan Allah ma gi gesimu au fadilu.
+\v 12 Wa ze ma nas kutar amulu katiya bidun sheriya, kaman bi hakimu umon bidun sheriya.
+
+\v 13 Ashan ma bes nas al bi asuma sheriya umon yau kwesin gidam Allah, lakin nas al bi amulu bi sheriya umon yau kwesin.
+\v 14 Ashan le umam al umon ma indu sheriya, umon bi amulu hajat ta sheriya bi tebiya umon sheriya le nufus tomon, hata kan umon ma indu sheriya.
+
+\v 15 Wa kede, umon bi wori inu al amail al sheriya bi talabu de, moktub fi gulub tomon, wa kaman demir tomon bi wori le umon, wa afkar tomon bi kun bi ishteki au bi defa umon ma nefsa tomon.
+\v 16 Wa kaman le Allah, al inu bi hasil fi zaman al Allah bi hakimu ashrar ta kulu nas, hasab injil tai, fi Yesua al Mesih.
+
+\v 17 Lakin inta gal inu inta Yahudi wa bi teki fi sheriya, wa gi dalama Allah.
+\v 18 Wa arufu irada towo wa arufu hajat al kwes, ashan inta alimu min sheriya.
+\v 19 Wa iza kan inta arufu gal inta kaiid le amiyan wa nur le nas al fi duluma.
+\v 20 Wa bi sahu nas al belidiin, wa ustazle iyal sukerin, wa inta indu sura ta ilim wa al hak fi sheriya. Biga kef de bi ashir ma teriga al inta bi ish ma huwo.
+
+\v 21 Inta al bi alimu nas tanin, wa kef inta ma bi agder alimu nefsa taki? Inta al bi beshiru did serega, hal inta gi seregu?
+\v 22 Inta al bi kelim inu kede zol ma amulu zina, hal inta bi amulu zina? Inta al bi akrahu asnam, hal inta serigu haikal?
+
+\v 23 Inta al dala bi sheriya, hal inta amulu fadiya le Allahbi kasuru sheriya?
+\v 24 Ashan isim ta Allah shetimu fi wasat ta umam, ashan inta, bes ze ma kan katibu.
+
+\v 25 Ashan khitan bi kun indu faida iza kan inta ihterimu sheriya, lakin iza kan inta kasuru sheriya, khitan de bikun mafi biga.
+\v 26 Iza kan zol al ma teiru hafisu hajat ta sheriya, hal ma bi hasibu huwo biga muteher?
+\v 27 Hal zol al ma teiru de ma bi hukumu inta iza kan huwo gi hafisu sheriya? de ashan inta arufu sheriya al moktub wa khitan, wa lisa inta kasuru ganun!
+
+\v 28 Ashan Yahudi al ta jisim de ma Yahudi, wa khitan al ta jisim wa fi laham de ma khitan.
+\v 29 Lakin Yahudi al be juwa wa khitan al ta geliba, al huwo ta Roho, ma al fi kita, al sukuran tou ma bi ja min nas, lakin min Allah.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Yahudi afdal be shunu? Wa faida ta tuhur shunu?
+\v 2 Lakin de kebir be kulu teriga, awel haja ashan Yahudiin aminu be ilaan al min Allah.
+
+\v 3 Kan bi kun kef iza kan Yahudiin ma indu iman? hal shokol adam iman tomon de biwogif amana ta Allah?
+\v 4 ma bi agder. Lakin kede Allah bi kun sadigwa hata kulu insan kazab. Ze ma kan katibu. "Azu kede inta beinu adil fi klimat bitaki, wa ashan inta bi gilibu umon kan hukumu inta."
+
+\v 5 Lakin iza kan katiya ta nina bi wori bir ta Allah, nina bi kelimu shunu? hal nina bi kelimu inu Allah ma adil ashan bi kubu zalan tou fi ras ta nina? (Ana bi istakdimu wonusa ta insan.)
+\v 6 De ma bi hasil! Allah bi hakimu Duniya kef?
+
+\v 7 Lakin iza kan hagiga ta Allah be wasat kizib tai bi zidu wa bi jibu mejidle huwo, lee lisa bi hakimu ana ze zol ta katiya?
+\v 8 Lee nina ma kelimu, ze ma tahamu nina be kizib, wa ze ma fi baad min nas gal, kede nina amulu katiya. Ashan haja al kwes bi hasil? al hukum tomon adil.
+
+\v 9 Biga shunu? hal nina ahsen? La la kulu kulu, ashan nina isteki kulu, Yahudiin al kulu umon tehet katiya.
+\v 10 De ze ma katibu: Inu mafi ai zol kwes wele wahid.
+
+\v 11 Mafi zol al bi fahimu, mafi shala zol wahid al bi fetisu Allah.
+\v 12 Umon kulu rija wara, umon kulu ma baad biga ma indu faida, mafi shala wahid zol al ma amulu kwes, mafi, mafi, shala wahid zol
+
+\v 13 Roho tomon ze turuba al fadi, lisan tomon kabasu, sim ta debiba yau tehet kasma tomon.
+\v 14 Kasuma tomon maliyan be laana wa geliba al mur.
+
+\v 15 Kurein tomon seri fi dofugu dom,
+\v 16 karaba wa taab yau fi sika tomon,
+\v 17 Nas del humon ma arufu sika ta salam.
+\v 18 Mafi kafu ta Allah fi uyun tomon.
+
+\v 19 Hasa nina arufu inu kulu kalam al namus bi kelim huwo bi kelim le nas ta namus, de ashan kulu kasuma bi askut, wa Duniyakulu bi kun tehet hukum ta Allah.
+\v 20 De ashan mafi jisim bi agder kutu adil gidam tou, bi shokol ta namus. ashan be wasat ta namus ja maarafa ta katiya.
+
+\v 21 Lakin hasa kwes ta Allah arufu bidun namus, kan shahidu be wasat namus wa anbiya.
+\v 22 Inu huwo kwes ta Allah be wasat iman fi Yesua al Mesih le kulu nas al aminu, ashan ma bi kun fi tefriga.
+
+\v 23 Lianu kulu nas amulu katiya wa haramu min mejid ta Allah.
+\v 24 Wa hariru umon majani bi wasat neima tou al be wasat tahrir al fi Mesih Yesua.
+
+\v 25 Ashan Allah wodi al Mesih Yesua ze diya be wasat iman be dom tou, huwo gedimu al Mesih ashan bi wori adala tou, ashan alisu huwo kalam katiya.
+\v 26 Fi sobur tou, de kulu hasil ashan bi zahiru kwes tou fi zaman ta hasa. de ashan huwo kutu ai zol adil ashan iman fi Yesua.
+
+\v 27 Yala wenu dala? biga mafi, fi yatu mahal? la, lakin fi mahal ta iman.
+\v 28 Biga nina bi hasibu inu zol de kwes be iman bidun amal ta namus.
+
+\v 29 Au Allah de huwo Allah ta Yahudiin bes? hal huwo ma kaman ma Allah ta Umam? Naam, huwo kaman ta Umam.
+\v 30 Iza kan Allah wahid be hagiga huwo yau bi beriru khitan be iman, ma zol al ma khatinu be iman.
+
+\v 31 Hal nina bi batilu namus be wasat iman? la, de ma bi agder, lakin nina bi sabitu namus.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Lee biga nina bi kelimu inu Ibrahim Au ta nina kan hasab jesed.
+\v 2 Ashan kan Ibrahim kutu adil be wasat amal, huwo bi kun indu hak ashan bi dala lakin, lakin ma gidam ta Allah.
+\v 3 Ashan kitab bi kelimu shunu? Ibrahim bi hibu Allah wa Allah kutu huwo adil.
+
+\v 4 Hasa le zol al bi ishtakal, haja al dafau le huwo ma bi asibu ze hadiya, lakin de dein.
+\v 5 Lakin le zol al ma bi ishtakal lakin huwo amin fi zol al bi kutu nas ta katiya adil, iman tou bi hasibu adil.
+
+\v 6 Daud kaman kelimu baraka le zol al Allah bi hasibu inu huwo adil bidun amal.
+\v 7 Huwo kelimu baraka le nas al ma bi ihterimu ganun al amal tomon afi wa katiya tomon kat.
+\v 8 Baraka le zol al Allah ma bi hasibu katiya tou.
+
+\v 9 Biga hal barakat huwo bes le nas al teheru wala kaman le nas al ma teheru? Leanu nina kelimu inu kutu Ibrahim adil be iman.
+\v 10 Teib kan hasibu huwo kef? hal huwo fi tuhur wala fi huwo fi ma tuhur? huwo kan ma al fi tuhur lakin huwo fi al ma tuhur.
+
+\v 11 Ibrahim istelimu alama ta tuhur, de kan kitim ta shokol adil, ta iman al kan huwo ligo fi zaman al kan lisa ma teheru huwo, netija ta alama de yau al kan huwo biga tala abu le kulu nas al amin, wa hata iza kan umon ma teheru, de mana inu shokol adil bi hasibu le munu?.
+\v 12 De kaman mana tou inu Ibrahim biga tala Abu ta tuhurma le nas al bes teheru, lakin le kulu nas al ruwa fi katuwat ta iman ta Abu ta nina Ibrahim gubal huwo lisa kan ma teheru.
+
+\v 13 Ashan waad al kan le Ibrahim wa usura tou al huwo bi worisu alam de ma kan be wasat namus lakin be wasat shokol adil ta iman.
+\v 14 Iza kan nas al bi ish hasab namus de yau bi warisu, iman ma indu faida, wa waad kasara.
+\v 15 Ashan namus bi jibu zalan lakin fi mahal al fi namus, ma bi kun katiya.
+
+\v 16 Ashan kida huwo be wasat iman, be teriga ta neima waad bi agder bi kun le kulu usura ta Ibrahim. Ma bes le nas al tehet ganun, lakin kaman le nas al bi ishterik iman ta Ibrahim, al huwo Abu le nina kulu.
+\v 17 Ze ma moktub ana kutu inta Abu le nas ketir Ibrahim kan fi gidam ta Allah al huwo amin fogo, al bi hai nas al mutu, huwo al bi nadi hajat al ma moujud ashan bi kun moujud.
+
+\v 18 Fi kalam ta raja, huwo amin did raja, inu huwo bi kun Abu le nas ketir hasab ma kelimu le huwo, usura taki bi kun zede.
+\v 19 Ashan huwo ma bi kun deiif fi iman, huwo aiynu le jisim ze meit. (ashan umur tou kan gerib le miya sena). wa huwo aiynu le rihim ta Sarah ze meit au ma shakil.
+
+\v 20 Lakin ashan waad ta Allah, Ibrahim ma rija fi iman lakin huwo kan wogifu gowi fi iman, wa mejidu Allah.
+\v 21 Wa huwo kan sedek tamam inu haja al Allah waadu, huwo kaman bi agder ashan bi kamilu.
+\v 22 Ashan kede kaman kan hasibu le huwo ze zol al adil.
+
+\v 23 Lakin ma katibu le huwo barau inu huwo adil.
+\v 24 Lakin kan katibu le ajli nina kaman al bi hasibu le nina nas al amin be huwo al gum Yesua Rabuna min mutu.
+\v 25 De huwo al kan selimu nefsa tou wa hariru nina min katiya wa gumu huwo ashan bi kutu nina adil.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Ze ma biga kutu nina adil be wasat iman, nina indu salam ma Allah be wasat Rabuna ta nina Yesua al Mesih.
+\v 2 Al be wasat huwo nina kaman bi agder dakalu be iman fi neima tou al nina fogo hasa, wa nina bi afrah fi raja wa mejid ta Allah.
+
+\v 3 Ma de bes, lakin nina kaman bi afrah fi mashakil ta nina wa nina arufu inu taab bi weledu sobur.
+\v 4 Sobur bi weledu tahamul, wa tahamul bi weledu sifsat al kwes, wa sifat al kuwes bi weledu raja.
+\v 5 Wa raja ma bi amulu fadiya ashan muhaba ta Allah kan kubu fi gulub ta nina be wasat ta roho al kudus al wodi le nina.
+
+\v 6 Fi zaman al kan nina lisa deifiin Yesua mutu min ajil katiya fi zaman al munasib.
+\v 7 Leanu be guwa zol bi mutu ashan geni adil, kaman mumkin zol tani bi mutu ashan zol al kwes.
+
+\v 8 Wa lakin Allah beinu muhaba tou le nina inu zaman amulu katiya Yesua mutu ashan nina.
+\v 9 De ketir shedid ashan kalisu nina hasa be dom tou, al bi kalisu nina min zalan ta Allah.
+
+\v 10 Fi zaman al kan nina lisa adu, salau ilaka ta nina ma be wasat mutu ta Jena tou, al ketir shedid salau ilaka ta nina wa kalisu ninja be haya tou.
+\v 11 Ma bes ashan kida, lakin nina kaman farhaniin fi Allah be wasat Yesua al Mesih, al nina ligo musalaha be wasat tou.
+
+\v 12 Biga be wasat insan wahid katiya dakalu fi duniya, wa be nefsa teriga mutu dakalu be wasat ta katiya, wa mutu bada shetetu le nas kulu, ashan nas kulu amulu katiya.
+\v 13 Lahadi fi zaman ta namus, katiya kan fi duniya, lakin ma bi kun fi hisab le katiya kan mafi namus.
+
+\v 14 Lakin mutu hukumu nina min zaman ta Adam lahadi zaman ta Musa, kaman lahadi le nas al ma amulu katiya ze ta Adam ta kalifu awamir, al huwo yau misal le huwo al kan jai.
+\v 15 Lakin hadiya ma ze katiya, wa kan be katiya ta zol wahid nas ketir mutu, godur shunu biga neima ta Allah wa hadiya al be wasat ta neima ta zol wahid, Yesua al Mesih, zidu le nas ketir.
+
+\v 16 Inu hadiya ma ze katiya ta wahid zol, ashan hukum bi ruwa wara wahid katiya, wa bi jibu gata gediya. Lakin hadiya bi ruwa wara katiya ta nas kutar, wa bi jibu tebrir.
+\v 17 Biga kan be katiya ta wahid zol mutu hukumu be wasat wahid, wala bi kun godur shunu le nas al ligo neima wa hadiya ta geni adil bi hukumu fi haya be wasat al wahid. Yesua al Mesih.
+
+\v 18 Biga be wasat katiya wahid hukum ja le nas kulu, kaman biga amal ta zol al adil jibu tebrir wa haya le nas kulu.
+\v 19 Ashan be wasat ta katiya ta zol wahid nas kutar hasibu umon kulu amulu katiya. kaman be wasat ihteram ta zol wahid nas kutar bi kutu adil.
+
+\v 20 Lakin namus dakalu ashan bi zidu katiya, lakin kan katiya zidu, kaman neima bi zidu ketir shedid.
+\v 21 De bi hasil ashan ze ma katiya bi hukum, fi mutu kaman neima bi hukum be wasat adil le haya al abadiya be wasat ta Yesua al Mesih Rabuna ta nina.
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Wa biga nina bi kelimu shunu? sei kede nina istemir fi katiya ashan neima bi zidu?
+\v 2 De ma bi agder, nina al mutu an katiya, kef nina lisa bi ish fogo?
+\v 3 Inta lisa ma arufu gali nina al akudu mamudiya fi Yesua de amidu nina fi mutu tou.
+
+\v 4 Biga dofunu nina ma huwo be wasat mamudiya ta mutu, de hasil ashan Yesua bes kan gum min mutu ma mejid ta Abu, ashan nina kaman bi douru fi haya al jedid.
+\v 5 Ashan kan nina biga wahid ma huwo fi sura ta mutu, nina kaman bi kun wahid ma huwo fi giyama.
+
+\v 6 Nina arufu zede, gali jisim ta nina selibu ma huwo, ashan kida jisim ta katiya bi demiru, de bi hasil ashan nina ma bi kun tani mara abid ta katiya.
+\v 7 Ashan kulu zol al mutu kutu huwo adil min katiya.
+
+\v 8 Lakin kan nina mutu ma al Mesih, nina amin gali nina kaman bi hai ma huwo.
+\v 9 Nina arufu gali, al Mesih baad ma huwo gum min mutu, huwo ma bi mutu tani mara. Mutu ma indu sulta tani mar fogo huwo.
+
+\v 10 Leanu mutu al kan huwo mutu de ashan katiya, huwo mutu wahid mara le nas kulu, wa haya al kan huwo bi ish, huwo bi ish le allah.
+\v 11 Be nefsa teriga, inta kaman bi aiynu nefsa inu mutu fi katiya, lakin hai le Allah fi al Mesih Yesua.
+
+\v 12 Ashan kida matakum sibu katiya bi hukum jisim takum al mutu. Ashan bi ihterimu shahwat tou.
+\v 13 Matakum wodi ada ta jisim takum le katiya, ashan adawat al bi istamilu le katiya, lakin wodi takum jisim takum le Allah ze nas al kan jibu min mutu le haya, wa wodi ada ta jisim takum le Allah ze adwat al bi istamilu le kwes.
+\v 14 Matakum sibu katiya ashan bi hukum intakum, ashan intum ma tehet namus, lakin tehet neima.
+
+\v 15 Biga shunu? hal keli nina amulu katiya ashan nina ma tehet namus? La de ma bi agder.
+\v 16 Hal intum ma arufu inu le zol al intum gedimu nufus takum le huwo ze abit de yau zol al intum bi ihterimu? De yau al hagiga au inta bikun abit le katiya al bi wodi inta le mutu, au abit ta ihteram al bi wodi le kwes.
+
+\v 17 Lakin shukuran le Allah ashan kan intum abit le katiya, lakin intum ihterimu min geliba shikil ta taalim al kan wodi le intum.
+\v 18 Kan hariru min katiya, wa biga amulu intum abit ta shokol kwes.
+
+\v 19 Ana wonusu ze insan ashan sokol dof ta jisim takum ashan intum bes gedimu baad min ada ta jisim takum le najasa wa katiya, be nefsa teriga hasa gedimu takum ada ta jisim takum ze abit ashan tahara.
+\v 20 Ashan zaman kan intum fi katiya kan intum ahrar min shokol adil.
+\v 21 Fi zaman dak min hajat takum al ta fadiya de simar tou shunu? netija ta hajat del huwo mutu.
+
+\v 22 Lakin hasa hariru intum min katiya wa intum biga abit le Allah, intum indu simar ta kadasa al netija tou haya al abadiya.
+\v 23 Leanu ujura ta katiya huwo mutu, wa lakin hadiya ta Allah huwo haya al abadiya fi al mesih Yesua Rabuna ta nina.
+
+\c 7
+\cl As-hah 7
+\p
+\v 1 Ya akwana, sei intum arufu? (ana bi wonusu le nas al umon arufu an namus) inu al namus bi hukumu insan ze ma huwo bi ish.
+
+\v 2 Le mara al jouzu robutu be namus le raji fi zaman al huwo bi ish, lakin kan rajil de mutu huwo bi kun hur min namus ta jouzu.
+\v 3 Fi zaman al rajil tou kan lisa hai, kan huwo ruwa le rajil tani de huwo amulu zina, lakin kan rajil tou mutu huwo hur min namus, kan huwo ruwa le rajil tani de ma bi kelimu gali zina.
+
+\v 4 Ashan kida ya akwana, intum kan meitin fi namus be wasat jisim ta Mesih, de ashan intum bi agder limu ma nas tanin de le huwo al gum min mutu. Ashan nina bi agder talau simat le Allah.
+\v 5 Ashan zaman nina lisa fi jisim kan niyat ta katiya al ta namus bi amulu fi ada ta nina ashan bi talau simar ta mutu.
+
+\v 6 Lakin hasa hariru nina min namus, nina mutu fi zol al kan nina bi amsuku fogo huwo, de ashan nina bi agder akhdim fi haya al jedid ta roho, wa ma fi risala al gedim.
+
+\v 7 Biga nina bi kelimu shunu? Sei namus katiya La de ma bi kun, lakin ana ma arufu katiya ile be namus, ashan ana kan ma arufu shahuwa wa ile kan namus kelimu, gali kede niya takum ma fatah.
+\v 8 Lakin katiya ligo fursa be wasat ta wosiya wa jibu le ana kulu niyat, ashan bidun namus katiya meit.
+
+\v 9 Lakin kan fi zaman tani ana bi ish bidun namus, lakin zaman wosiya ja, katiya biga bi hai wa ana mutu.
+\v 10 Al wosiya al kan bi jibu haya gilibu biga le ana mutu.
+
+\v 11 Ashan katiya ligo fursa be wasat wosiya wa kabasu ana. be wasat wosiya huwo katulu ana.
+\v 12 Ashan kida namus mukadas, wa wosiya mukadas adil wa kwes.
+
+\v 13 Sei biga haja al kuwes tala le ana mutu? De ma bi kun, lakin ashan bi arufu gali de katiya, ile be wasat hajat al kwes jibu le ana mutu, de ashan kan be wasat wosiya, katiya bi kun katiya al ma bi agder gisu.
+\v 14 Nina arufu gali namus de haja ta roho, lakin ana tehet jisim kan biyu ana ze kadam ta katiya.
+
+\v 15 Ashan haja al ana bi amulu, ana hagiga ma bi fahim, ashan haja al ana deiramulu ana ma bi amulu. wa haja al ana ma deir amulu yau ana bi amulu.
+\v 16 Lakin kan ana amulu haja al kan ana ma deir, ana bi ligo tifagu ma namus gali namus kwes.
+
+\v 17 Lakin hasa de ma ana yau bi amulu, lakin katiya al bi hai fi ana.
+\v 18 Ashan ana arufu gali fi ana, al huwo fi jisim tai, mafi fogo haja al kwes, ashan niya a haja al kwes fi le ana, lakin ana ma bi agder amulu.
+
+\v 19 Ashan ana ma agder amulu haja al kwes al ana ma deir amulu, lakin katiya al ana kan ma deir amulu, yau ana bi amulu.
+\v 20 Yala hasa kan ana bi amulu haja al kan ana ma deir amulu, bi mana de ma ana yau bi amulu, lakin katiya al bi ish fi ana.
+\v 21 Ana ligo namus al fi ana deir kede ana amulu kwes, lakin katiya hasa fi le ana.
+
+\v 22 Ashan ana mokosut fi namus ta Allah, ma insan al fi juwa ana.
+\v 23 Lakin ana aiynu namus tani fi ada ta jisim tai. bi shakil namus al jedid al fi fikira tai. Huwo kutu ana kadam be wasat namus ta katiya al fi ada ta jisim tai.
+
+\v 24 Ana zol al ma kwes, de munu yau bi hariru ana min jisim ta mutu?
+\v 25 Lakin shukuran le Allah be wasat Yesua al Mesih Rabuna ta nina, ashan biga be nefsa tai biga kadam ta namus ta Allah ma fikira. Lakin fi jisim ana kadam ta katiya.
+
+\c 8
+\cl As-hah 8
+\p
+\v 1 Ashan kida hasa mafi deinuna le nas al umon fi al Mesih Yesua.
+\v 2 Ashan namus ta Roho ta haya fi al Mesih Yesua kalas hariru intum min namus ta katiya wa mutu.
+
+\v 3 Leanu haja al kan namus ma bi agder amulu huwo kan deif be wasat jisim, Allah amulu, huwo rasulu Jena tou fi sura ta jisim ta katiya ashan bi kun zebiha ta katiya, wa huwo hukumu katiya fi jisim.
+\v 4 huwo amulu de ashan hajat al namus deiru bi timu fi nina. nas al bi douru be hasab jisim, lakin hasab al Roho.
+\v 5 Nas al bi ish hasab al jisim umon bi kutu bala fi hajat ta jisim, lakin nas al bi ish hasab Roho umon bi kutu bala fi hajat ta Roho.
+
+\v 6 Leanu fekira al bi ihtam ma jisim bi mutu, lakin fekira al bi ihtam ma Roho huwo haya wa salam.
+\v 7 Leanu al fekira al bi ihtam ma jisim huwo adu ta Allah, huwo ma tehet namus ta Allah, wa kaman huwo ma bi agder amulu.
+\v 8 Nas al umon fi jisim ma bi agder kutu Allah farhan.
+
+\v 9 Lakin inu mafi jisim intum fi roho, de kan Roho ta Allah bi hai fi intum, lakin kan zol ma indu Roho ta al Mesih, huwo ma tabi le huwo.
+\v 10 Kan al Mesih fi intum de bi mana al Roho meit be katiya, lakin al Roho hai ashan shokol adil.
+
+\v 11 Iza kan Roho tou al goumu Yesua min mutu bi hai fi intum, huwo al goumu al Mesih min mutu bi wodi haya kaman fi jisim takum al mutu be wasat Roho tou, al bi hai fi intum.
+
+\v 12 Ashan kida ya akwana nina indu diyun, lakin ma ta jisim ashan intum bi geni hasa jisim.
+\v 13 Leanu kan intum bi hai hasab jisim, intum bi mutu, lakin kan be Roho de bi mana intum kutu amail ta jisim ashan bi mutu, wa intum bi hai.
+
+\v 14 Wa nas al bi douru be Roho ta Allah, umon yau iyal ta Allah.
+\v 15 Intum ma istelimu Roho al bi kutu intum abid, ashan intum bi hai fi kafu tani mara, lakin intum istelimu Roho ta tebeni, al nina bi kore "Abba" Abuna."
+
+\v 16 Roho de be nefsa tou bi wori le arwah tanin gali nina awlad ta Allah.
+\v 17 Kan nina iyal ta Allah de bi mana kaman nina worisa, worisa ta Allah. wa nina bi worisu sawa ma al Mesih, kan sei nina ligo taab ma Huwo, ashan kaman bi mejidu nina ma huwo.
+
+\v 18 Fa ana bi hasibu taab ta zaman ta hasa de ma bi agder aburu ma mejid al bi ja zahiru le nina.
+\v 19 Ashan hajat al kaliga deiru, bi istena ilan ta zuhur ta iyal ta Allah.
+
+\v 20 Ashan kaliga kan tehet al batal ma ashan irada tou, lakin ashan huwo al kutu huwo tehet fi raja ta kaliga.
+\v 21 Ashan kaliga zatu bi tala min abudiya ta fasad, wa de bi jibu le huriya ta mejid ta iyal ta Allah.
+\v 22 Ashan nina arufu gali kaliga kulu bi wori wa bi amulu fi waja lahadi hasa.
+
+\v 23 Ma bes de barau lakin nina al indu simar al awel ta Roho, lahadi nina karabu fi nefsa ta nina, nina bi istena tebeni ta nina, tahrir ta jisim ta nina.
+\v 24 Ashan raja kalisu nina, hasa raja al zahir de, de ma raja leanu kef zol bi kutu raja fi haja al huwo bi aiynu?
+\v 25 Lakin kan nina indu raja fi haja al nina ma bi aiynu nina bi istena be sobur.
+
+\v 26 Be nefsa teriga, roho bi saudu dofat ta nina, ashan nina ma bi arufu kef nina bi seli, lakin al Roho bi hin le nina ma tazamur al ma bi agder ashrau.
+\v 27 Zol al huwo bi fetisu gulub bi arufu fekira ta Roho, ashan huwo al bi hin bidal ta kedisin hasab irada ta Allah.
+
+\v 28 Nina arufu gali Allah bi amulu hajat kulu le kwes ta nas al bi hibu huwo, le nas al nadi umon hasab hadaf tou.
+\v 29 Ashan le nas al gidam, huwo kaman amulu umon ashan bi fi sura ta Jena tou. Ashan huwo bi kun bikir fi nus ta akwana kutar.
+\v 30 Wa le nas al gidam wa nas al huwo kaman nadi, le nas al huwo nadi, nas al huwo kutu adil, nas al huwo kaman bararu, le nas al huwo kaman mejidu.
+
+\v 31 Yala nina biga bi kelimu shunu an hajat del? kan Allah fi ma nina, munu tani bi kun did nina?
+\v 32 Zol al huwo ma aba jena tou, lakin wodi huwo ashan nina kulu, wa kef huwo ma bi wodi le nina kulu hajat be majani.
+
+\v 33 De munu yau bi ishteki did nas al Allah yau ikhtaru?
+\v 34 Allah yau bi al bi kutu nas adil wa huwo yau al wahid bi hukumu? Yesua al Mesih huwo al wahid al mutu akter min kida, huwo al gam, huwo yau al fi yemin ta Allah, wa huwo al kaman bi hin ashan nina.
+
+\v 35 Munu yau bi ferigu nina min muhaba ta al Mesih? Hal de taab? waja, azab? wele jiyan, wele shokol ariyan? wele khutura, wele seif?
+\v 36 Bes ze ma katibu, ashan kalam taki bi katulu nina kulu yom, bi hasibu nina ze koruf al bi ruwa dabahu.
+
+\v 37 Ashan kulu hajat del, nina lisa aktar min muntasirin be wasat ta zol al bi hibu nina.
+\v 38 Ana arufu gali wele mutu wele haya, wele malaikat, wele reisat, wele hajat ta hasa wele hajat al bi ja, mafi guwa
+\v 39 kan fok wele tehet, wele hajat al kalagu, bi agder ashan bi ferigu nina min muhaba ta Allah, al huwo fi al Mesih Yesua Rabuna ta nina.
+
+\c 9
+\cl As-hah 9
+\p
+\v 1 Ana bi kelim al hagiga fi al Mesih, ana ma bi kabasu, wa demir tai shuhud tai be Roho al kudus.
+\v 2 Inu fi huzun fi juwa ana shedid, wa bi zidu waja fi geliba tai.
+
+\v 3 Ana kan bi itmanna inu ana bi kun moloun wa mahrum min ajil akwana tai, al umon min usura tai hasab al jesed.
+\v 4 umon Israelin. umon indu tebeni al mejid, hadiya ta namus, ibada ta Allah, wa almawaid.
+\v 5 Le umon judud aw aba al Yesua ja min fogo be ihteram le jesed. Al huwo Allah le kulu, kede shukuru huwo lel abad.
+
+\v 6 Lakin ma kelimu zede ashan mawaid ta Allah ma bi naja, ashan ma kulu nas fi Israel umon kulu Israelin.
+\v 7 Wala ashan umon kulu usura ta Ibrahim al iyal al hagiga, lakin huwo be wasat Ishak yau usura taki bi nadi.
+
+\v 8 Iyal ta jesed umon ma iyal ta Allah, lakin iyal ta waad yau bi hasibu umon usura.
+\v 9 Ashan kida he yau kelima a waad, fi zaman de ana bi ja, wa jena al weled bi wodi le Sarah.
+
+\v 10 wa ma kida bes, lakin kaman Rebekah kan hamil ma rajil wahid, al huwo abu ta nina Is-hak.
+\v 11 Ashan iyal lisa ma weledu, wa umon ma amulu ai haja al kwes wele al batal, ashan kida waad ta Allah hasab al ikhtiyar bi kun sabit, ma ashan amail, lakin ashan huwo al bi nadi. Ze
+\v 12 ma kan kelimu le huwo, al kebir bi akhdim al suker.
+\v 13 Ze ma huwo moktub, ana bi hibu Yakub, wa ana bi akrahu Isu.
+
+\v 14 Biga nina bi kelimu shunu? sei Allah bi zulumu? La.
+\v 15 Ashan huwo kelimu le Musa, "Ana bi rahamu zol al ana deir rahamu. ana bi amulu maruf le zol al ana deir amulu maruf le huwo.
+\v 16 Lakin ma ashan zol de deiru, wele ashan zol de bi fetishu, lakin ashan Allah, al huwo bi rahamu.
+
+\v 17 Ashan kitab bi kelim le Faraun, ashan saba de yau ana gumu inta, ashan ana bi beinu guwa tai fi inta, ashan isim tai bi nadi fi duniya kulu.
+\v 18 Ashan kida Allah bi rahamu zol al huwo deir wa kaman bi kun saab le zol al giladab.
+
+\v 19 Yala inta bi kelimu le ana, leh huwo lisa bi loumu? le zol al bi wogifu did irada tou?
+\v 20 Lakin inta yau yatu zol al bi juwabu did Allah? Sei haja al bi resimu bi agder kelimu le zol bi resimu huwo de, le inta bi resimu ana zede?
+\v 21 Sei zol al bi resimu de ma indu sulta ala tiin ashan bi sala min fogo sahan al le istimal al kwes, wa tani le istimal ta kulu yom?
+
+\v 22 Teib bi kun kef kan Allah deir beinu zalan tou, wa deir wori guwa tou, wa huwo bi ithamal sobur tou al shedid wa al containers ta zalan al jahis le karabu?
+\v 23 Bi kun kef kan huwo amulu de, ashan huwo bi wori mejid tou al ganiyan ma maun ta rahma, al huwo kan kalas jahisu le mejid?
+\v 24 Bi kun kef kan huwo kaman amulu de la nina, al huwo kaman nadi? ma bes min nus ta Yahudinlakin kaman min nus ta Umam?
+
+\v 25 Ze ma huwo kaman kelimu fi Hosea; "Ana bi nadi nas al kan umon ma nas tai, nas tai. wa al kan ma bi hibu umon, biga bi hibu umon.
+\v 26 Wa fi mahal al kan kelimu le umon, intum ma nas tai. Hinak bi nadi umon awlad ta Allah al hai.
+
+\v 27 Isaiah bi kore ashan kalam ta Israel, hata ada ta iyal ta Israel kan ze turab ta bahar, lazim kede kun fi bagin al bi ligo kulasa.
+\v 28 Ashan rabuna bi jibu hukum tou fi duniya kamil. wa bidun takiir.
+\v 29 Ze ma kan Isaiah kelimu beriri; "Kan rabuna ta junud ma sibu le nina usura, kan nina bi kun ze Sodoma, wa kan nina bi kun ze Gomora."
+
+\v 30 Biga nina bi kelimu shunu? Nas umam del al kan ma douru fi sika ta amulu adil, umon ligo shokol adil, wa shokol adil de be iman.
+\v 31 Lakin Israel al umon douru wara namus ta shokol adil, ma ligo shokol adil.
+
+\v 32 Lee? leanu umon amulu bidun iman, lakin be amail, sedimu umon hajer ta sedimu.
+\v 33 Ze ma kan katibu. Aiynu, ana bi kutu fi Sahyun hajer ta sedimu, wa hajer ta katiya, ai zol al amin fi huwo, ma bi kun indu fadiya.
+
+\c 10
+\cl As-hah 10
+\p
+\v 1 Ya akwana, niya ta geliba tai wa talab tai le Allah ashan umon, wa le kulasa tomon.
+\v 2 Leanu ana bi shahidu le umon gali umon indu gira le Allah, lakin ma hasab al marafa.
+\v 3 Leanu umon ma arufu shokol adil ta Allah, wa umon bi asalu ashan bi amulu shokol adil tomon, ma bi ihterimu shokol adil ta Allah.
+
+\v 4 Ashan Yesua yau bi kamilu namus ta shokol adil le ai zol al amin.
+\v 5 Ashan Musa bi katibu an shokol adil al bi ja min namus, "Zol al bi amulu shokol adil ta namus bi hai ma shokol adil de."
+
+\v 6 Lakin shokol adil al ta iman bi kelimu zede, mata kelimu fi fi geliba, gali munu yau bi ruwa fi sama? (Ashan bi jibu Yesua al Mesih tehet);
+\v 7 wa ma bi kelim, munu bi ruwa fi hawiya? (ashan bi jibu Yesua al Mesi min mutu).
+
+\v 8 Lakin huwo kelimu shunu? "Al kelima gerib min inta, fi kasuma taki, wa fi geliba taki." De kelima ta iman al nina bi beshiru.
+\v 9 Ashan kan be kasuma taki inta kan iterifu be Yesua ze Rabuna, wa kan amin fi geliba taki gali Allah gumu huwo min mutu, inta bi ligo kulasa.
+\v 10 Ashan geliba bi amin le shokol adil, wa huwo bi iterifu be kasuma le kulasa.
+
+\v 11 Leanu kitab bi kelim, kulu zol al amin fi huwo ma bi kun indu fadiya.
+\v 12 Biga ma bi kun fi ferik beina Yahudi wa Yonani, leanu Rabuna al wahid de le nas kulu, wa huwo ganiyan le kulu nas al bi nadi huwo.
+\v 13 Leanu kulu zol al bi nadi isim ta Rabuna bi ligo kulasa.
+
+\v 14 Wa kef umon bi nadi zol al umon ma amin fogo? wa kef umon bi amin fi zol al umon ma asuma kabara tou? wa kef umon bi asuma bidun mubeshir?
+\v 15 Wa kef umon bi beshiru kan ma rasulu umon? Ze ma katibu, jemil godur shunu kurein ta mubeshirin be kelima al kwes!"
+
+\v 16 Lakin ma kulu nas asuma injil, leanu Isaiah bi kelimu, "Rabuna, de munu yau aminu fi kelima ta nina?
+\v 17 Ashan kida iman bi ja min asuma, wa be asuma kelima ta Yesua al Mesih.
+
+\v 18 Lakin ana bi kelimu, sei umon ma asuma? Nam wa, ana mutuakid. gali asuma tomon ruwa wa asuma le duniya. Kulu, wa kelimat tomon wosulu le akir duniya."
+
+\v 19 Lakin ana bi kelimu, sei Israel ma arufu? awel haja Musa bi kelimu, ana bi alisu intum be haja al ma nas. Be nas al belidin al ma fahimin ana bi sibu intum zalanin."
+
+\v 20 Wa kan Isaiah kan ma bi kafu wokit huwo bi kelim, "Ana ligo nas al ma bi fetisu ana, ana beinu le nas al ma bi asalu ana."
+\v 21 Lakin le Israel huwo kelim, ana bi midu idan tai le nas al ma bi ihterimu ana, nas al giladabin."
+
+\c 11
+\cl As-hah 11
+\p
+\v 1 Biga ana bi kelimu, sei Allah aba nas tou? Ibrahim min gebila ta Benjamin.
+\v 2 Allah ma aba nas tou, al huwo arufu min bediri. Sei intum ma arufu shunu al kitab bi kelimbe kalam ta Elia, kef huwo asalu Allah did Israel?
+\v 3 Ya Rabuna umon katulu anbiya taki, umon kasuru mazbah taki tehet, ana barau yau fadulu, umon bi fetisu haya tai.
+
+\v 4 Lakin juwab ta Allah kan le umon shunu? ana hafisu le ana Saba Alf rujal al umon kutu rukuba le baal.
+\v 5 Ashan kida hata fi zaman ta hasa kaman umon yau al fadulu ashan ikhtiyar ta nina.
+
+\v 6 Lakin kan be neima, ma bi kun be amail. wa ile neima ma bi kun neima, wa lakin kan be amail, biga neima ma bi kun fi, wa ile amail ma bi kun amail.
+\v 7 Biga shunu? al hajat al israel bi fetisu, umon ma ligo. lakin al mukhtarin ligo. wa al bagiya gulub tomon gowi.
+\v 8 Huwo bes ze ma huwo moktub: "Allah wodi le umon Roho ta balada ashan uyun tomon kede ma aiynu, wa adana tomon ashan kede ma asuma, le yom ta alela."
+
+\v 9 Biga Daud bi kelim: "kede tarbiza tomon kun shabaka wa sherek wa gofulu wa akaab le umon.
+\v 10 Kede uyun tomon tala duluma ashan kede umon ma aiynu, wa umon bi meilu dahar tomon kulu yom."
+
+\v 11 Wa ana bi kelim, sei umon gofulu ashan kede umon waga? La, de ma bi hasil. Lakin bi fashal tomon kulasa ja le umam, ashan bi amulu gera wa fadiya.
+\v 12 Teib kan fashal tomon ganiyan le alam, wa kan kasara tomon ganiyan le umam, biga shokol kamil tomon bi kun kef?
+
+\v 13 Lakin hasa ana bi kelimu le intum umam, wa ze ma ana rosul le umam, ana bi dala ma kidma tai.
+\v 14 Ana bi hagiru le hasada nas al tabi le ana, bi kun nina bi kalisu baad min umon.
+
+\v 15 Leanu kan aba tomon yau musalaha ta alam, biga rudu tomon bi kun shunu, kan haya ta nina mutu?
+\v 16 Kan awel simar mahjuz, wa kaman kutla ta ajin. kan juzur mahjuz, wa kaman al furuh.
+
+\v 17 Lakin kan baad min furu de gatau, wa kan inta yau fereta zeitun ta sahara, limu inta sawa ma umon, wa kan inta sharig ma fi taam ta shajera zeitun al asil.
+\v 18 Fa mata dala le furu, lakin kan inta dala, de ma inta yau bi saudu juzur al asil, lakin juzur al asil de yau bi saudu inta.
+
+\v 19 Biga inum bi kelim gal, gatau furu ashan bi taaimu ma ana.
+\v 20 De hagiga ashan adam iman tomon yau gatau umon bara, lakin intum wogifu gowi ashan iman takum, mata kum fekiri be teriga ta dala an nefsa takum, lakin kafu takum.
+\v 21 Leanu kan Allah ma bi zidu furu al tebiya, wa la bi zidu le inta.
+
+\v 22 Yala biga aiynu, le shokol kwes wa kutura ta Allah, kutura tou le Yahudin al umon waga, lakin shokol kwes ta Allah le inta, kan inta istemir fi shokol kwes tou, wa ile bi gatau inta bara.
+
+\v 23 Wa kan umon ma sabitu ashan adam iman, bi teimu umon, leanu Allah bi agder ashan bi taimu umon tani mara.
+\v 24 Leanu kan gatau inta min shegera zeitun ta sahara hasab al tebiya, wa biga teimu inta bidu tebiya fi shejera ta zeitun al kwes, godur shunu bi taimu nas al umon hasab tebiya fi shejera zeitnu tomon al khas?
+
+\v 25 Ashan ana ma deiru intum ya akwana tai ashan bi jahilu sir de, ashan intum ma bi kun negitin fi nefsa takum, au fikra takum, al sir de inu geliba al gowi al nus ja le Israel, lahadi nas umam bi kun kamil.
+
+\v 26 Inu Israel kulu bi ligo kulasa, bes ze ma katibu: mukalis bi ja min Sahyun. Huwo bi shilu katiya min Yakub.
+\v 27 Wa de bi kun tifagiya tai ma umon fi zaman al kan ana shilu katiya tomon.
+
+\v 28 Lakin ze ma min taraf ta Injil umon ada min ajil takum, lakin ze ma min taraf ta ikhtiyar umon mahbubin ashan abuhat tomon.
+\v 29 Ashan hadiya wa nadi ta Allah ma bi geiru.
+
+\v 30 Leanu intum kan ma bi ihterimu Allah, lakin hasa intum ligo rahma ashan adam ihteram tomon.
+\v 31 Be nefsa teriga kaman yahudin del ma bi ihterimu ashan kaman bi rahamu umon be rahma ma intum.
+\v 32 Ashan Allah gofulu nas kulu fi adam ihteram, ashan huwo bi agder rahamu umon kulu.
+
+\v 33 Godur shunu gina wa hikma wa maarafa ta Allah amig, wa godur shunu ma bi agderu fetisu hukum tou, wa sika tou ma bi agder arufu.
+\v 34 Leanu de munu yau arufu fikira ta Rabuna au de munu yau biga mustishat tou?
+
+\v 35 Au de munu yau al nimira wahid wodi haja le Allah al inu Allah bi dafa huwo?
+\v 36 Leanu min huwo wa be wasat huwo wa le huwo kulu hajat, mejid le huwo ile al abad. Amin.
+
+\c 12
+\cl As-hah 12
+\p
+\v 1 Ashan kida ana bi asalu intum ya akwana, be rahma ta Allah, ashan kede intum gedimu jisim takum ze zebiha al hai, mukadas, mogbul le Allah, de kedima takum al kwes.
+\v 2 Mata kum lakabatu ma alam al ta hasa, lakin kede intum geiru be fekira al jedid. Ashan kede intum arufu irada ta Allah al kwes, mogbul, al kamil.
+
+\v 3 Fa ana bi kelim ashan neima al wodi le ana, gali ai zol fi beina takum ma fekiri an umon be teriga al fok shedid, lakin kede umon fekiru be teriga ta hikma, ze ma ta godur ta iman al Allah wodi le kulu wahid min nina.
+
+\v 4 Ashan ze ma fi jisim wahid fi ada ketir, wa lakin ma kulu ada bi istakal shokol wahid.
+\v 5 Be nefsa teriga nina al ketirin de, jisim wahid fi Yesua, wa ada baad ta nina le baad wa le tanin.
+
+\v 6 Nina indu mowahib barau barau, hasab neima al wodi le nina, kan wodi le inta ta nobuwa, kede amulu hasab godur iman.
+\v 7 Kan wodi taki ta khidma, kede huwo akhdim, kan wodi le zol hadiya ta taalim, kede huwo alimu.
+\v 8 wa kan wodi le zol hadiya ta teshji, kede huwo sheja. wa kan wodi le zol hadiya ta wodi, kede huwo amulu be geliba al kuwes. Kan wodi le zol hadiya ta kiyada, kede huwo amulu be teriga al kwes. Kan wodi le zol hadiya ta amulu rahma, kede huwo amulu be farah.
+
+\v 9 Kede muhaba kun bidun kibriya, aba ai haja al batal, lesegu bes fi haja al kwes.
+\v 10 Fi kalam ta muhaba ta akwana, kede intum hibu baad takum ma baad. Fi kalam ta ihteram, ihterimu takum baad takum ma baad.
+
+\v 11 Fi kalam ta shokol, kede intum ma kun kasilan, wa fi kalam ta Roho, kede intum kun harisin wa sukunin. Wa fi kalam ta rahma akdim huwo.
+\v 12 Afrah takum fi raja.
+\v 13 Limu takum sawa fi wodi hajat ta mominin, fadal takum fi biyut takum nas al ma takum be teriga al barau barau.
+
+\v 14 Bariku nas al bi azibu intum, bariku mata laanu umon.
+\v 15 Afrah ma nas al farhanin, kore ma nas al bi kore.
+\v 16 Kutu takum bala le baad takum ma baad, mata fekiru fi teriga ta dala, lakin gabilu nas al masakin mata kum geni negitin le nefsa takum.
+
+\v 17 Mata dafa batal ma batal, amulu hajat al kwes fi gidam ta nas kulu.
+\v 18 kan bi agder, lakin hasab guwa takum, kede intum geni fi salam ma nas kulu.
+
+\v 19 Mata kum dafa batal ma batal le nefsa takum, ya Ahiba, lakin wodi fursa le zalan ta Allah, leanu ze katibu, "Ana yau bi dafa, sibu takum dafa dafa de le ana, Rabuna bi kelim.
+\v 20 Lakin kan adu taki jiyan, wodi le huwo akil. kan huwo atshan wodi le huwo moyo. Leanu kan inta bi amulu zede le huwo, de bi mana inta bi zidu jomur ta nar fi ras tou.
+\v 21 Kede katiya ma jada intum tehet, lakin gilibu takum katiya be amulu haja al kwes.
+
+\c 13
+\cl As-hah 13
+\p
+\v 1 Kede kulu zol ihterimu sultat al aali, leanu mafi sulta ile min Allah. sulta al hasa de min Allah.
+\v 2 Ashan kede ai zol al gi aba sulta de huwo gi aba sulta ta Allah. Wa nas al gi aba de umon bi ligo hukum le nufus tomon.
+
+\v 3 Leanu le hukum kede ma kafu ashan bi amulu hajat al kwes lakin le hajat al batal. Hal niya taki ma deiru ashan bi kafu al sulta? Amulu haja al kwes, wa huwo bi shukuru inta.
+\v 4 Leanu kadam ta Allah le kwes, lakin iza kan inta bi amulu katiya, kede inta kafu, leanu huwo ma bi shilu seif sakit. Ashan huwo kadam ta Allah, al bi dafa zalan la zol al bi amulu khatiya.
+\v 5 Ashan kida inta lazim bi ihterimu, ma bes ashan zalan, lakin ashan demir.
+
+\v 6 Leanu ashan kalam de intum kadam bi dafa daraib, ashan sulta umon khudam ta Allah, al umon bi amulu haja de be istimrar.
+\v 7 Dafa le ai zol haja al tabi le umon, daraib le zol ta daraib, rusum le zol ta rusum, kafu le zol ta kafu, karama le zol ta karama.
+
+\v 8 Kede inum ma indu diyun min ai zol, kede intum hibu baad takum ma baad. ashan zol al bi hibu jeran tou, huwo kamilu namus.
+\v 9 Al wasaya, mata amulu zina, mata katulu, mata seregu, mata shahidu be kidib, wa iza kan fi ai wosiya tani kaman al bi kutu fi mojmu ta kelimat de, huwo inu kede inta hibu jeran taki ze nefsa taki.
+\v 10 Muhaba ma bi amulu katiya le jeran leanu muhaba huwo kamilu namus
+
+\v 11 Leanu ashan kida, intum arufu zaman al huwo zaman ta gum min num ashan kulasa ta nina biga gerib. min zaman al kan nina aminu.
+\v 12 Bilel biga ruwa gidam, wa nahar biga ja gerib, ashan kida kede nina sibu amail ta duluma, wa kede nina libisu daraga ta nur.
+
+\v 13 Kede nina dowuru ze ma fi nahar, mafi ihtefalat ta bilel au duluma, wa kede nina ma ish haya ta zina, au fi shahwat, wa ma fi ingisamat wa hasada.
+\v 14 Lakin libisu takum Yesua al Mesih, mata sibu fursa le jisim, ashan shahwat.
+
+\c 14
+\cl As-hah 14
+\p
+\v 1 Gabilu ai zol al huwo deif, bidun hakimu afkar.
+\v 2 Wahid zol indu iman ashan bi akulu ai haja, lakin zol al deif bi akulu khudruwat.
+
+\v 3 Kede zol al bi akulu ai haja ma hagiru zol al ma bi akulu ai haja. leanu Allah rudu umon.
+\v 4 Inta munu al bi hukum kadam ta zol tani? huwo yau bi wogif gidam ta sidi bit, au bi waga. Lakin bi amulu huwo ashan bi wogifu, leanu Rabuna bi agder amulu huwo ashan bi wogif.
+
+\v 5 Wahid zol bi idu wahid yom min zol tani, wa tani bi idu yom sawa, kede kulu zol kun negit fi fikra tou.
+\v 6 Zol al bi hafisu yom, de huwo bi hafisu le Rabuna, wa zol al bi akulu huwo bi akulu le Rabuna. Leanu huwo bi wodi shukuran le Rabuna.
+
+\v 7 Leanu mafi zol min nina al bi hai le nefsa tou, wa mafi zol al bi mutu le nefsa tou.
+\v 8 Leanu kan nina bi hai nina bi hai le Rabuna, wa kan nina bi mutu, nina bi mutu le Rabuna. Sala kan nina hai aw mutu, nina le Rabuna.
+\v 9 Be sabab de yau al Mesih mutu wa gum tani mara. ashan huwo bi kun Rabuna ta nas al mutu wa kaman ta nas al haiin.
+
+\v 10 Lakin inta, lee bi hukum aku taki? wa inta lee bi hagiru aku taki? ashan nina kulu badin bi ja wogif gidam ta kursita hukum ta Rabuna.
+\v 11 Ashan katibu gali "Ze ma ana hai, kulu rukuba bi dengir le ana, wa kulu lisan bi mejidu Allah.
+
+\v 12 Ashan kida, ai wahid min nina bi wodi hisab tou le Rabuna,
+\v 13 Ashan kida kede nina ma hukumu baad ta nina ma baad. Lakin kede intum akudu karar gali mafi wahid kede gofulu sika le zol tani, au wogif fi gidam ta aku tou.
+
+\v 14 Ana arufu wa ana mutakid gali mafi haja nijis fi Rabuna Yesua, ile le huwo bes zol al bi aiynu ai haja nijis, lianu le huwo nijis.
+\v 15 Leanu kan be kalam ta akil yau aku taki bi geni haznan wa indu dabara, de bi mana intum ma bi dowuru fi muhaba, mata demiru zol al Mesih mutu min ajil tou be kalam akil taki.
+
+\v 16 Fa mata kum rudu hajat al intum aiynu kwes ashan bi wonusu gali de katiya.
+\v 17 Leanu molokut ta Allah ma bes akil wa shirab, lakin huwo geni adil, salam farah fi Roho al kudus.
+
+\v 18 Leanu kulu zol al bi kadimu Mesih be teriga zede, huwo mogbul fi gidam ta Allah. wa nas bi rudu huwo.
+\v 19 Yala biga kede nina amulu hajat ta salam, wa hajat al bi abinu nina ma baad.
+
+\v 20 Mata demiru shokol ta Allah ashan akil, hagiga kulu hajat nedif, lakin huwo bi kun katiya le zol al bi akulu wa bi gofulu sika.
+\v 21 Huwo bi kun kwes kan inta ma akulu laham, wele inta ma ashurubu merisa, wele ai haja al bi gofulu sika le aku taki.
+
+\v 22 Iman al le inta de, kede kun beina inta wa Allah, baraka le zol al ma bi hukum nefsa tou ma hajat al huwo aiynu gali kwes.
+\v 23 Le zol al indu shukuk kan akulu bi hakimu, leanu de ma iman, wa ai haja al ma min iman huwo katiya.
+
+\c 15
+\cl As-hah 15
+\p
+\v 1 Hasa nina al gowin kede ihtemal dof ta na al deifin, wa kede nina ma hibu le anfusina.
+\v 2 Kede kulu wahid min nina amulu jeran tou farhan, le hajat al kwes, ashan bi abinu huwo.
+
+\v 3 Leanu Yesua kan ma hibu nefsa tou lakin kan bes ze ma katibu, sitima ta nas al bi sitimu inta bi waga le ana.
+\v 4 Leanu ai haja al kan katibu, katibu ashan bi alimu nina, ashan be wasat ta sobur wa be wasat ta teshjii ta kutub nina bi indu raja.
+
+\v 5 Hasa kede Allah ta sobur wa ta teshjii kede kutu inta kede geni fi nefsa fikira ma kulu baad takum ma baa hasab al Mesih Yesua.
+\v 6 Kede huwo amulu de, ashan bi wahid fikira intum bi shukuru aw bi mejidu Allah al Abu ta rahma ta ina Yesua al Mesih.
+\v 7 Ashan kida gabilu takum baad ma baad, ze ma al Mesih gabilu intum le mejidu Allah.
+
+\v 8 Wa ana bi kelimu gali Yesua amulu kadam ta khitan ashan hagiga ta Allah, ashan bi asbit waad al wodi le aba.
+\v 9 Wa le nas umam kede umon mejidu Allah, ashan rahma towo ze ma katibu; ashan kede ana bi shukuru isim taki fi wasat ta umam wa bi guna wa mejidu isim taki.
+
+\v 10 Kaman tani mara kelima, ya umam kede intum afrahu ma nas tou.
+\v 11 Wa kaman tani mara, mejidu Rabuna intum kulu ya umam. Kede nas kulu shukuru au mejidu huwo.
+
+\v 12 Tani mara Isaiah kelimu; Juzur ta jesse bi ja, zol al huwo arfa ashan bi hukum al umam, bi indu raja fi huwo.
+
+\v 13 Hasa kede Allah al ta raja mala intum be kulu farah wa salam fi iman. Ashan be guwa ta roho al kudus intum bi indu raja.
+
+\v 14 Ana be nefsa tai ana arufu intum, ya akwana tai wa arufu kaman gali intum be nefsa takum maliyanin ma hajat al kwes. maliyanin ma farah, ana arufu kaman gali intum bi agder sheja baad takum ma baad.
+
+\v 15 Lakin ana bi katibu le intum aktar bi sheja hajat ashan bi zekiru intum tani mara. ashan neima ta Allah wodi le ana.
+\v 16 Hadiya de huwo ashan ana bi kun kadam ta Yesua al Mesih al rasulu le umam, ashan bi kun ze kahin ta beshiru injil ta Allah, ana lazim bi amulu de, ashan zebiha ta nas umam bi kun mukadas wa mogbul be Roho al kudus.
+
+\v 17 Ana bi dala fi al Mesih Yesua ashan kidma tai le Allah.
+\v 18 Leanu ana ma bi wonusu ai haja, ile haja al Mesih kamilu be wasat tai le ihteram ta umam. De hajat al amulu be kalam wa amal.
+\v 19 Be wasat guwa ta mojizat wa ajayib, wa be wasat ta guwa ta Roho al kudus. De ashan hata ana min Urselim wa haul Urselim wa lahadi Elirikun ana lazim bi kamilu beshiru Injil ta al Mesih.
+
+\v 20 Wa be teriga de, niya tai kan ashan bi beshiru Injil. lakin ma fi mahal al arufu Yesua be isim, ashan kede ana ma abinu fi asas ta zol tani.
+\v 21 Huwo ze ma huwo moktub; Le nas al ma wori kabara tou le umon, wa nas al ma asuma bi fahim.
+
+\v 22 Leanu abusu ana ashan kede ma ja le intum ketir marat,
+\v 23 Lakin hasa ana biga ma indu mahal fi beled de, wa ana bi fekiru shedid wa le samawat ashan bi ja le intum.
+
+\v 24 Ana kan deir ashan bi aiynu intum kan ana bi ruwa fi Spaniya. wa ashan intum bi saudu ana fi momoriya tai le hinak, ze ma kan ana bi geni ma intum shuwiya.
+\v 25 Lakin hasa de bi ruwa le Urselim ashan bi ligo musaada le mominin.
+
+\v 26 Ashan kan nas ta Makadoniya wa Akhaiya haja al kwes umon limu toburuwat le nas al masakin wa mominin al kan fi Urselim.
+\v 27 Naam de kan farah tomon, wa bel hagiga de diyun tomon, leanu kan umam limu sawa fi hajat tomon ta Roho, bi kun kwes shedid kan umon kaman limu sawa fi hajat tomon al ta jisim.
+
+\v 28 Ashan kida ana kalasu shokol de, wa ana mutuakid gali umon istelimu haja al kan limu de, ana bi selimu intum fi sika kan ana bi ruwa fi Spaniya.
+\v 29 Ana arufu gali kan ana ja le intum ana bi ja maliyan be barakat ta al Mesih.
+
+\v 30 Fa ana bi asalu intum, ya akwana tai, be wasat Rabuna Yesua al Mesih, wa be muhaba ta Roho al kudus, kede intum jahidu sawa ma ana fi salawat min ajil ana, le Allah.
+\v 31 Seli takum ashan Allah bi saudu ana min nas al ma mominin al fi Yahudiya. Ashan kede kidma tai fi Urselim bi kun mogbulle nas al ma mominin fi Yahudiya wa ashan kidma tai fi Urselim bi kun mogbul le mominin.
+\v 32 Seli takum ashan be wasat irada ta Allah ana bi ja le intum be farah, wa ashan ana sawa ma intum bi ligo raha.
+
+\v 33 Kede Allah ta salam geni ma intum kulu. Amin.
+
+\c 16
+\cl As-hah 16
+\p
+\v 1 Ana bi wodi wosiya le intum be kalam ta ukut ta nina Fibi, al kadam fi kenisa ta Kankhariya.
+\v 2 Ashan intum bi gabilu huwo fi Rabuna, ze ta kedisin. Wa saudu takum huwo be ai musada al kan huwo deir, lianu huwo saudu nas kutar, wa kaman huwo saudu ana.
+
+\v 3 Selim takum le Priskila wa Aquila al nina al nina ishtakal ma umon sawa fi Yesua al Mesih.
+\v 4 Al umon kutu haya tomon fi khatar ashan haya tai. ana wodi shukuran le umon, wa ma bes ana barau, lakin kaman kulu kanais ta nas umam.
+\v 5 Selimu le kenisa al fi bet tomon, selimu le Epaenetus sabi tai al huwo yau awel samar ta Asia te Mesih.
+
+\v 6 Selimu takum Mariyam, al kaman huwo ishtakal shedid ashan intum.
+\v 7 Selimu takum le Andronikus wa Yuniyas nesib tai, kan sijinu huwo ma ana. Rusul kulu bi aruf umon tamam, umon gidam min ana fi Mesih.
+\v 8 Selimu Ampialitus sabi tai fi Rabuna.
+
+\v 9 Selimu le Urbanus al bi ishtakalsawa ma nina fi al Mesih, wa Istakiyos sabi tai.
+\v 10 Selimu Apelles al sedeku huwo fi al Meshi. Selimu takum le nas kulu al fi bet Aristobulus.
+\v 11 Selimu Herodion nesib tai, selimu nas bet ta Narkisus, al umon fi Rabuna.
+
+\v 12 Selimu Tryphina wa Tryphosa, al umon ishtakal shedid fi Rabuna, selimu Bersis al huwo sabi tai al huwo ishtakal shedid fi Rabuna.
+\v 13 Selimu Rufas al Rabuna ikhtar, wa uma tou al kaman uma tai.
+\v 14 Selimu Asinkritus, Filigun, Harmas, Patrobas, Harmis, wa akwana al ma umon.
+
+\v 15 Selimu Filologus wa Julia, wa Nereus ma ukut tou, wa Olimpas wa kulu al mominin al fi ma umon.
+\v 16 Selimu takum baad takum ma baad be gubla al mukadas, kulu Kanais ta al Mesih bi selimu intakum.
+
+\v 17 Hasa biga ana bi asalu intum ya akwana, ashan bi fekir kalam ta nas al bi jibu tefriga wa bi gofulu sika, umon bi tala bara min taalim al intum alimu, tala takum bara min umon.
+\v 18 Leanu shikil nas del umon ma bi akhdim Rabuna ta nina al Mesih, lakin batna tomon. be batna tomon wa kalam al kwes, umon kabasu gulub ta nas al abriya.
+
+\v 19 Lakin shokol ihteram takum wa kabar takum wosulu le ai zol. ashan kida ana mokosut, min intakum, lakin ana deir intum bi kun negitin fi haja al kwes, wa intum bi kun nedif min hajat al ta kaiya.
+\v 20 Wa be sura Allah ta salam bi kasuru shitan tehet kurein takum, Kede neima ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih kun ma intum.
+
+\v 21 Timatayo al nina bi istakal sawa ma huwo bi selimu intum wa Lokiyos, Yason, wa Sosibatres nesib tai.
+\v 22 Ana Tertius yau katibu risala de ana bi selimu intakum kulufi Rabuna.
+
+\v 23 Gaius, al fadalu ana wa kaman fadalu kenisa kulu, bi selimu le intum, Arastus amin maliya ta medina kaman bi selimu le intum, sawa ma aku ta nina ma Kuwatus.
+\v 24 Kede neima ta Rabuna Yesua al Mesih geni ma intum kulu. Amin
+
+\v 25 Wa hasa le huwo al agder ashan bi sabitu intum, hasab Injil tai, wa tebshir ta Yesua al Mesih asab sir al beinu wa al kan hafizu min bediri.
+\v 26 Lakin beinu wa amulu biga maruf hasa le kulu nas hasab kitabat ta nobuwa, be awamir ta Allah al abadiya, ashan ihteram ta iman.
+
+\v 27 Le Allah al hakim al waid, be wasat Yesua al Mesih, al mejid le huwo lel abad. Amin

47-1CO.usfm

@@ -0,0 +1,668 @@
+\id 1CO
+\ide UTF-8
+\h 1 Coronsos
+\toc1 1 Coronsos
+\toc2 1 Coronsos
+\toc3 1co
+\mt 1 Coronsos
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Bulis, al nadi ashan be kun rasul hasab irada ta Allah, wa Sostanes aku ta nina,
+\v 2 le kenisa ta Allah al fi Coronsos, le del al kadisu fi Yesua Al Mesih, al nadii ashan be kun nas al mukadasin. Anina kaman bi katibu le kulu del al bi nadi isim ta Rabuna Yesua Al Mesih fi kulu makan, Rabuna ta tomon wa ta nina.
+\v 3 Kede niema wa salam kun le intum min Allah abu ta nina wa Rabuna Yesua Al Masih.
+
+\v 4 Ana daiman be wodi shukuran le Allah tai ashan niema ta Allah Masih Yesua wodi le intum.
+\v 5 Huwo kutu intum ganiyanin fi kulu haja, fi kulu kalam wa fi kulu marafa,
+\v 6 zei ikhtibar ann Mesih kan akedu inu hagiga fi nus takum.
+
+\v 7 Ashan kida intum ma muhtajin mawahiba rohiya tani zei ma intum bi isteno jaa ta Rabuna Yesua Al Masih.
+\v 8 Huwo kaman be gowi intum lahadi nihaya, ashan ma bi laumo intum fi yom ta Rabuna Yesua Al Masih.
+\v 9 Allah huwo amen, huwo nadi intum le sharika ta jena tuo, Yesua Al Masih Rabuna ta nina.
+
+\v 10 Hassa ana ge sheja intum, akwana, be wasat isim ta Rabuna Yesua Al Massih, kede intum kulu geni be itifag, wa mafi ingisamat fi nus takum. Ana ge sheja kede intum limu sawa fi fkara, wa hadaf wahid.
+\v 11 Ashan kan weri wadih le ana, ya akwana tai, bewasat usura ta Khelwi, gali fi ingisamat fi nus takum.
+
+\v 12 Ana gasid zede; kulu wahid min intum be kelimo," Ana ma Bulis," aw" Ana ma Abulus,"aw" Ana ma Buturus," aw " Ana ma Al- Mesih."
+\v 13 Mesih de gesimu? Bulis kan selibu ashan intum? kan amido intum fi isim ta Bulis?
+
+\v 14 Ana be shukuro Allah leano mafi zol min intum ana amido, ile krispas wa gaios.
+\v 15 De ashan mafi zol be kelim gali amido enna be isim tai.
+\v 16 (Ana kaman amido nas baet ta Stefanas. Akter min del, ana ma be zekir kan fi nas tanin al ana amido.)
+
+\v 17 Leano Mesih ma rasulo ana ashan amido lakin ashan beshero injil. Huwo ma rasulo ana ashan besheru be kelimat al fogo hikma ta insan, ashan selib ta Mesih kede ma kun fadi bidon guwa
+
+\v 18 Leano resala ann selib huwo haja beled le delen al bi mutu. Lakin le delen al Allah kalisu, huwo guwa ta Allah.
+\v 19 Leano maktub, "Ana be demiro hikma ta negiten. Ana be lakabatu marafa ta nas al negiten."
+
+\v 20 Weno zol al hakeem? Weno de al be fetishu? Weno nas ta dunia al rudo nakish? Ma Allah yao aglibu hikma ta dunia le kalam al beled?
+\v 21 Ze dunia fi hikma tuo ma arufo Allah, Allah murtah bewasat tebsher al be geni beled ashan bi kulasu del al amen.
+
+\v 22 Le Yahud umon asalu mujeza zei alama wa Yonanin bi fetishu hikma.
+\v 23 Lakin nina be beshir Mesih al maslub, al huwo hajer ta dugu kura le Yahud wa shokul beled le Yonanin.
+
+\v 24 Lakin le del al Allah yao nadi, kulu min Yahud wa Yonannin, nina beshiro Mesih ze guwa wa hikma ta Allah.
+\v 25 Leanu beled ta Allah futo hikma ta nas, wa shokol deif ta Allah futo guwa ta nas
+
+\v 26 Iyno fi nadi taki, ya akwana tai. Ketir min intum ma indo hikma bewasat maarafa ta insan. Ketir min intum ma indo sulta. Ketir min itakum ma weledo fi osra keber.
+\v 27 Lakin Allah ikhtar del al beledin fi duniya ashan be amulu fadiya le del al indo hikma. Allah ikhtar al ma indo guwa fi duniya ashan be amulu fadiya le del al indo guwa
+
+\v 28 Allah ikhtar del al alisu wa ma indo geima fi duniya. Huwo kaman ikhtar haja al kan fekero ma indu faida, ashan be kun indo faida.
+\v 29 Huwo amulu keda ashan mafi zol be arufa nefsa gidam tuo.
+
+\v 30 Ashan haja al Allah amulu, hasa nina fi Yesua Al Mesih, huwo bega hikma ta Allah le nina. Huwo bega beer ta nina, mukades, wa khalas.
+\v 31 Ka netija, ze ketab kelim, "zol al der iftakhir, kede iftakhir fi Allah."
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Zaman ana ja le intum, ya akuana tai, ana ma ja be kalam al nedif aw be hikma zaman kan ana be weri asrar ann Allah.
+\v 2 Leanu ana aba ashan be arufo haja tani fi zaman ana fi nus takum ile Yesua al Mesih, wa huwo al selibo.
+
+\v 3 Wa ana kan taban fi nus takum, wa fi khouf, wa fi mashakil ketir.
+\v 4 Wa resala wa tebshier tai kan ma be kalam ta hikma. Lakin, kan be ilan ta Ruho wa guwa tou,
+\v 5 ashan iman takum kede ma kun fi hikma ta insan, lakin fi guwa ta Allah.
+
+\v 6 Hasa nina be wunoso hikma fi nus ta nas al kubar, lakin de ma hikma ta dunia, aw ta hukam ta zaman de, al be kalasu.
+\v 7 Lakin, nina bi wunoso hikma ta Allah fi hagiga al duso, hikma al duso Allah kan jahizu gubal khaliga le mejid ta nina.
+
+\v 8 Hikma al mafi ruwasa ta dunia fahimo, leanu iza kan umon fahimo, umon kan ma selibu Rabuna ta mejid.
+\v 9 Lakin ze ma maktub," Hajat al enna ma aino, wele adana asuma, ma jaa fi fikra ta insan shunu al Allah jahizu le del al hibu huwo.
+
+\v 10 De hajat Allah beyno le nina bewasat ta Ruho. Leanu Ruho be fetisu kulu haja, hata hajat al fi juwa Allah.
+\v 11 Ashan muno be arufu fikra ta insan ile ruho ta insan nefsu? Kaman, mafi zol arufu hajat al fi juwa Allah ile Ruho ta Allah.
+
+\v 12 Lakin nina ma ligo ruho ta dunia, lakin Ruho al min Allah, ashan nina bi arufu hajat al wede le nina majani min Allah.
+\v 13 Nina bi wunoso ann hajat be kelimat ma derisu be hikma ta insan, lakin be Ruho, Ruho be tarjemo hajat ta ruho le nas ta ruho.
+
+\v 14 Zol al ma ruhi ma be lego hajat ta Ruho ta Allah, ashan huwo ze haja beled le huwo. Huwo ma be ageder arufo ashan huwo ma indo ihsas ta ruho.
+\v 15 Zol al ruhi be hukumo (meizo) kulu hajat, lakin huwo ma be hakimu ma nas tanin."
+\v 16 Leanu munu yao bi arufo fikra ta Rabuna, al huwo be alimo huwo? "Lakin nina indu fikra ta Al Mesih.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Wa ana, ya akwani, ma be ageder wunoso le intum ze nas ta ruho, lakin ze nas ta jesed, ze iyal sukerin fi al Mesih.
+\v 2 Ana akilu intum leben, ma akil al guwi, leanu intum kan ma jahizin; wa hata hasa intum ma jahizen
+
+\v 3 Leanu intum lesa bi amulo hajat ta jesed. Iza kan fi gira wa hasada fi nus takum, intum sai ma bi ish hasab hajat ta jisim, wa sai intum ma bi dauru hasab fihim ta insan?
+\v 4 Iza kan wahid min intum be kelim," Ana ma Bulis," wa tani," Ana ma Abollos," intum sai ma be ish ze nas ta jesed?
+\v 5 Abollos huwo muno? Bulis huwo muno? Umon kudam al be wasat tumon intum amen, al kulu wahid min umon Rabana wedi musoliya.
+
+\v 6 Ana zara, Abollos kubu moya, lakin Allah saido ashan be raba.
+\v 7 Ashan kida, la zol al zara wele de al kubu moya umon mohim. Laken Allah huwo yao wode ashan be raba.
+
+\v 8 Al zara wa al kubu moya umon wahid, wa kulu zol min umon bi ligo ujura ta tou hasab shokol tou.
+\v 9 Leanu nina kulu bi ishtakal le Allah. Intum zera ta Allah, buniyan ta Allah.
+
+\v 10 Hasab neima ta Allah al wedi le ana ze zol al indo khibra ta buniyan, ana kutu asas wa tani de bi abino fugo. Lakin kede kulu zol almulu hisab tou kef huwo bi abino.
+\v 11 Ashan mafi zol bi kutu asas tani ile wahid al kutu, al huwo, Yesua al Mesih.
+
+\v 12 Iza fi zol abeno fugo asas de be dahab, fida, hujar al gali, khashab, aw gesh,
+\v 13 shokol ta tou bi zahir, leanu fi yom daak be zaher. Leanu bi zahir fi nar. Nar be jeribo jawda ta shokol ta kulu wahid.
+
+\v 14 Kan shokol ta zol fadulu, huwo bi ligo ujura;
+\v 15 lakin kan shokol ta zol harago, huwo khasran, lakin nefsa tou bi kalisu, ze gere min nus nar.
+
+\v 16 Intum ma arufu inu intum beat ta Allah wa Ruho ta Allah be geni fi takum?
+\v 17 Kan zol demiru beat ta Allah, Allah bi demiru zol de. Ashan beat ta Allah mukadas, wa huwo yau intum.
+
+\v 18 Kede mafi zol kabasu nefsa tou. Kan zol fi nus takum fekir huwo negit fi zamn de, kede huwo tala "belid" ashan huwo bi kun hakim.
+\v 19 Ashan hikma ta dunia huwo balada le Allah. Leanu moktub, "Huwo bi gobudu umon fi shokul negit tumon.
+\v 20 "Wa kaman, Rabuna arufu gali fekir ta zol al hakim ma indo faida."
+
+\v 21 Ashan kida, kede mafi zol dala ma insan! Leanu kulu hajat huwo le intum,
+\v 22 iza kan Bulis, aw Abollos, aw Butros, aw dunia, aw haya, aw mutu, aw hajat ta alela, aw hajat ta mustakbaal. Hajat de kulu takum,
+\v 23 wa intum le Mesih, wa Mesih huwo Allah.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 De yao kef zol kede aino le nina, ze kadamin ta Mesih wa wukala ta asrar ta Allah.
+\v 2 De yao azo min wokil ino kede huwo kun amin.
+
+\v 3 Lakin le ana huwo haja soker ashan bi hukumu ana be intum aw be mahkama ta insaan. Ashan ana zatu ma bi hukumu nefsa tai.
+\v 4 Ana ma arufu ai hukum amulo did ana, lakin de ma bi mana ana berii. Rabuna huwo yao bi hukumu ana.
+
+\v 5 Ashan kide ma takum alinu hukum an ai haja gubal zaman, gubal Rabuna ma ja. Huwo bi jibu hajat al dusu fi duluma le nur wa bi beino niaat ta gelba. Bad dak kulu wahid bi ligo shokur tou min Rabuna.
+
+\v 6 Hasa, ya akwan, ana amulu kalam de fi nefsa tai wa Abollos le fayda takum, ashan itakum be alemu maana ta kalam al kelimu," Mata ruwa beid min haja al katebu." Huwo zede ashan mafi zol be arufa nefsa le tani gali huwo yao arufu.
+\v 7 Fi yatuo fereg beano itaa wa nas al taneen? Fi shunu al ma wodi le inta majani? Iza inta ligo majani, malu inta bi arufa nefsa ze kaano ma wedi le inta?
+
+\v 8 Intum kalas ligo kulu hajat al intum daero! Intum biga ganiyaneen! Intum biga bi hakimu- wa de beyed min nina! neseya, Ana betmana le intum ashan bi hakimu, ashan nina bi hakimu ma intum sawa.
+\v 9 Fi fikra tai Allah kutu nina rusul geni fi aker ta saaf fi maokeb wa ze zol al hakimu be mutu. Nina biga fi ena (mash-had) ta alam - malikat wa insan.
+
+\v 10 Nina belideen ashan Mesih, laken intum hukama fi Mesih. Nina deyefin, laken intum indo guwa. Nas bi ihtarem intum, laken bi alisu nina.
+\v 11 Lahade fi zaman de nina jeyanin wa atshanin, nina ariyanin, wa bi dugu nina batal, wa mafi beat le nina.
+
+\v 12 Nina be ishtakal shedid, shokol be iden tanna. Kan bi alisu nina, nina bi bareku. Kan fi taab, nina bi istahamal.
+\v 13 Kan kelimu le nina kalam batal, nina bi wonosu be adab. Nas biga kutu, wa lesa bi ayino nina ze wasaka ta alam.
+
+\v 14 Ana ma bi katebu hajat de ashan be amulu fadeya le intum, laken ashan be adilo intum ze iyal tai al ana hibu.
+\v 15 Leanu hata kan intum indo ashara alif nas al bi arshedo intum fi Mesih, intum ma intdo abohat ketir. Leanu ana yao abu takum fi Mesih Yesua bewasat ta injeel.
+\v 16 Ashan keda ana bi shejao intum ashan be dawro wara tai.
+
+\v 17 De yao sabab ana rasulo le intum Timatayo, jena tai al mahbob wa al ameen fi Rabana. Huwo bi zekiro intum sika tai fi Mesih, ze ma ana derisu umon fi kulu makan wa kulu kenisa.
+\v 18 Hasa juzu min intum bega mutakabireen, umon bi amulu ze ka ano ana ma be ja le intum.
+
+\v 19 Lakin ana be ja le intum gerib, iza kan Rabuna rudo. Yala ana ma bi asuma kalam ta delin al mutakabireen, lakin ana bi aino guwa tumon.
+\v 20 Ashan molokut ta Allah ma bi wogif be kalam lakin be guwa.
+\v 21 Intum dear yato? Kede ana ja le intum ma sott wele muhaba wa ruhu al kowes?
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Nina asuma gali fi zina fi nus takum, shekel ta zina al zatu mafi fi nus ta Umam. Kabara de gali zol shilo mara ta abu tou.
+\v 2 Intum mutakabireen! Bedal ma intum be kun haznanen? Zol al amulu kalam de lazim kede shilo min nus takum.
+
+\v 3 Salakun ana mafi fi jesed, ana fii fi ruho, ana hakimu le zol al amulu kalam de, ze kaano ana fi nus takum.
+\v 4 Kan intum limo sawa fi isem ta Rabana Yesua, wa ana ma intum fi ruho, wa sawa be guwa ta Rabana Yesua, ana hakimu zol de bederi.
+\v 5 kede selimo zol de le shetan ashan jesem de kede demiro, yala ruhu tou be kaliso fi yom ta Rabana.
+
+\v 6 Dala takum de ma kowis. Intum ma arufu be ino khamira suker bi khamero ajin kulu?
+\v 7 Nedifu nufus takum min khamira al gedim yala intum be geni ajin al jedid, ashan intum eash al ma fogo khamira. Leanu Mesih, kurof ta paska tanna, kan selibu.
+\v 8 Kede nina ihtafel be Eid, ma be khamira al gedem, khamira ta tasrofat al batal wa sharr. Lakin, kede inna ihtafel be eash al ma fogo khamira be neya al kowes wa hagiga.
+
+\v 9 Ana katibu le intum fi juwab tai be ino matakum isharik ma nas ta zina.
+\v 10 Ana kulu kulu ma gasid nas ta zina al fi alam, aw nas al tammin, aw harameia, aw nas al bi abido asnam, ashan geni beid min umon be der intum bi tala bara min alam.
+
+\v 11 Lakin ana bi katibu le intum kede intum ma ishtariko ma ai zol al bi nadi aku lakin huwo bi ish fi zina, aw tamaa, aw bi abido sanam, aw ta shetima, aw sukurji, aw harami. Hata akel ma takum akulu ma shikil zol de.
+\v 12 Leanu ana muno ashan bi hukomu del al bara kenisa? Kaman, ma intum yao bi hukomu del al fi kenisa?
+\v 13 Lakin Allah huwo yao be hukomu delin al bara kenisa." Tala min nus takum zol al sherir."
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Kan wahid min intum indo mushkila ma tani, sei huwo bi rudu ashan bi ruwa fi mahkama ta nas al ma mumineen, bidal kan fi gidam ta nas ta Allah al kudosin?
+\v 2 Intum ma arufu gali nas ta Allah al kudosin yao bi ja hukumo alam? Kan intum bi ja hukumo alam, intum ma be agder hilu hajat al sukerin de?
+\v 3 Intum ma arufu gali nina bi ja hukumo malaikat? Sai huwo ketir le nina ashan be hukumo fi gadaya ta haya?
+
+\v 4 Kan intum bi agder hilu gadaya ta haya, malu intum bi sibu shikil mashakil de hilu ma nas al ma fii kenisa?
+\v 5 Ana bi kelimo zede ashan fadiya kede gobudu intum. Mafi zol hakim fi nus takum bi agder hilu gediya al beyin akwana?
+\v 6 Belaks, akw bi wogif did akw fi gidam ta nas al ma mumineen!
+
+\v 7 Hagiga tou ino intum bi shilo baad takum le mahkama de fadiya. Huwo bi kun ahsen le intum ashan nas bi amulo galat le intum wa kabaso intum min shilo umon le mahkama.
+\v 8 Lakin intum zato bi amolo galat wa bi kabaso, wa intum bi amulo le akwana takum!
+
+\v 9 Intum ma bi arofu gali nas al batalin ma bi woriso molokut ta Allah? Matakum sedegu kalamat al kedib. Nas ta zina, al bi abido asnam, nas al bi kasuro halifa ta zawaj, ibadat al fugu zina, del al rudo zina ma nas al fi shekil tumon,
+\v 10 haramiya, nas ta tamma, sukurjia, kadabin, wa al bi shil hajat ta nas be guwa- mafi zol min umon bi woriso molokut ta Allah. De kan hajat al juzu min intum kan bi amolo.
+\v 11 Lakin Allah nedifo intum, khasisu intum, intum biga abrar ma Allah fi isim ta Rabana Yesua al Mesih wa be Ruho ta Allah ta nina.
+
+\v 12 Kulu haja halal le ana," lakin ma kulu indo fayda." Kulu haja halal le ana," lakin ma bi hukumo ana be umon."
+\v 13 Akil le batna, wa batna le akil," lakin Allah bi demiro umon kulu. Jisim ma le zina. lakin, le Rabana, wa Rabana wofiro le jisim.
+
+\v 14 Allah al gaumo Rabana wa kaman bi gaumo nina be guwa tuo.
+\v 15 Intum ma arufu gali ajsam takum adda ta Mesih? Sei ana bi shilo adda ta Mesih wa lkutu ta zina? Ma bi hasil!
+
+\v 16 Intum ma arufu gali zol al limo ma zaniya umon biga jisim wahid? Ze ma kitab bi kelim," Itnen bi kun jisim wahid."
+\v 17 Lakin de al limo ma Rabana bi kun ruhu wahid ma huwo.
+
+\v 18 Jere takum beid min zina! Kulu katiya al zol bi amolo huwo bara min jisim, lakin zol ta zina bi amolo katiya did jisim ta tuo.
+
+\v 19 Intum sei arufo gali jisim takum yao haikel ta Ruhu al Kudus, al bi geni fi intum, al intum ligo min Allah? Intum sei be arufu be ino intum ma le nefsa takum?
+\v 20 Ashan beyo intum be taman. Ashan kida mejidu takum Allah be jisim takum wa fi ruho, al huwo ta Allah.
+
+\c 7
+\cl As-hah 7
+\p
+\v 1 Hasa be khusos ta kalam al intum katibo: "Huwo kwis la rajil kede ma habishu mara."
+\v 2 Lakin ashan tajarib ta zina, kulu rajil kede indo mara ta tuo, wa kulu mara kede indo rajil ta tuo.
+
+\v 3 Rajil kede wodi le mara tuo hugug ta zawaj, wa kaman mara le rajil ta hiya.
+\v 4 Mara ma yao indo sulta le jisim ta hiya, de rajil. Kaman, rajil ma indo sulta le jisim tuo, laken mara indo.
+
+\v 5 Matakum abba nufus takum le baad, ile be tifagiya al kuwais wa le zaman besit. Amolo takum kida ashan intum be ferigu nefsa le salawat. Baad dak kede intum rija ashan bi geni sawa tani, ashan Shetan ma be jeribu intum ashan intum deyfen fi amsuku nefsa.
+\v 6 Lakin ana bi kelimu hajat de le intum ze raya ma talimat.
+\v 7 Ana kan bi itmanna gali nas kulu kede geni ze ana. Lakin ai zol indo hadiya tou min Allah. De indo hadiya de, wa tani indo shikil tani.
+
+\v 8 Le del al ma zauju wa aramil ana be kelimu zede huwo kwes le umon ashan bi geni bedon zawaj, ze ana.
+\v 9 Lakin kan umon ma agder amsuko nefsa, kede umon zauju. Fa huwo kwes le umon ashen be zauju min waja ta niya (geni bedon zawaj).
+
+\v 10 Le del al zauju de ma kalam tai, lakin ta Rabana- mara kede ma ferigo min rajil tuo,
+\v 11 (lakin kan heya dero ferigo min rajil ta tou, kede heya geni bedon zawaj aw rija le rajil ta heya)- wa rajil kede ma talagu mara ta tuo.
+
+\v 12 Lakin le bagi nas ana bi kelimo, ma Rabana - gali kan fi aku al indo mara ma mumen, wa heya azo ish ma huwo, kede huwo ma talagu heya.
+\v 13 Kan fi mara indo rajil ma mumen, huwo azo ish ma heya, kede heya ma talagu huwo.
+\v 14 Leanu rajil al ma mumen huwo mukadas ashan mara tuo, wa mara al ma mumen mukadas ashan rajil ta heya. Kan ma zede iyal takum ma bekon nedef, laken hasa umon mukadasen.
+
+\v 15 Lakin de al ma mumen kan azo ruwa, kede huwo ruwa. Fi hala de, akh aw akhut de ma rubuto be halifa tumon. Allah nadi nina ashan bi ish fi salam.
+\v 16 Leanu inta ma bi arufu kan inta bi kalesu rajil taki al ma mumen? Aw inta ma bi arufu kan inta be kalesu mara taki?
+
+\v 17 Bes kede ai zol ish haya al Rabana wodi le huwo, kulu zol ze Allah nadi huwo. De ganun tai fi kulu kanais.
+\v 18 Kan fi zol tahiru zaman kan nadi huwo fi iman? Kede huwo ma hawel geni ze ma tahiru. Kan fi zol ma tahiru zaman nadi huwo fi iman? Kede ma tahiru huwo.
+\v 19 Leanu kan tahiru we le ma tahiru ma muhim. Al muhim kede nina ihteram gawanin ta Allah.
+
+\v 20 Kulu wahed kede geni ze ma Allah nadi huwo le iman.
+\v 21 Kan inta kadam zaman Allah nadi inta? Mata fekir fugu. Lakin kan inta bi agder geni hur, shelu fursa ashan be fiku nefsa.
+\v 22 Kan fi zol Rabana nadi wa huwo kadam huwo biga zol ta Rabana al hur. Nefsu kaman zol al hur woked nadi huwo le iman huwo kadam ta Mesih.
+\v 23 Beyu intum be taman, ashan kida matakum geni kadam le zol.
+\v 24 Ya akwani, kede nina geni, ze ma ligo nina bi ish fi woked nadi nina le iman.
+
+\v 25 Be khosus ta delen al ma zauju, ana ma indo talimat min Rabana. Lakin ana bi wodi rai tai ze zol al wodi le huwo thika be wasat neima ta Rabana.
+\v 26 Ashan kida, ana bi fekir ashan taab al ketir, huwo kowes le zol kede geni ze am huwo.
+
+\v 27 Kan inta zauju mara? Mata feteso teriga ashan bi sibu heya. Kan inta ma zauju? Mata fetisu mara.
+\v 28 Lakin kan inta zauju, inta ma amulu katiya. Kan fi mara ma zauju zaujo, heya ma amulu katiya. Lakin delin al zauju umon bi ligo mashakelat al barao barao fi haya ta tumon, wa ana dear hafezu intum min fugu.
+
+\v 29 Lakin ana bi kelimo le intum, ya akwani: Zaman biga guser. Min hasa le gidam, delin al indo nuswan kede ish ze ka ano umon ma indo.
+\v 30 Delin al bi kore ze umon ma bi kore, wa delin al farhanin ze umon ma farhanin, wa delin al bi ishtere ze ka ano umon ma indo haja,
+\v 31 wa delin al bi ishtakal be hajat al fi alam kede umon wori be amail tumon gali umon indo raja fi Allah. Leanu alam de bi ruwa le nihaya.
+
+\v 32 Ana der kede intum ma fekir. Zol al ma zauju bi ihtam be hajat ta Rabana, kef huwo bi ardi huwo.
+\v 33 Lakin zol al zauju bi ihtam be hajat ta ard, kef huwo bi ardi mara tou,
+\v 34 fikra tou mugasam. Kaman mara al ma zauju aw al azara bi ihtam be hajat ta Rabana, kef umon bi kun mukarasin fi jesem wa ruhu le Rabana. Lakin mara al zaujo bi ihtam be hajat ta ard, kef heya be ardi rajil ta tou.
+
+\v 35 Ana bi kelimu zede le faid takum, wa ma ashan bi hakim intum. Ana bi kelimo haja al saah, hata intum bi rekiz ma Rabana bedon lakabata.
+
+\v 36 Kan fi zol fekir ino huwo ma bi ihtaram khatiba tou- kan heya futu umor ta zawaj wa lazim huwo bi zauju- kede huwo amolo haja al huwo dero. Huwo ma amolo katiay. Kede umon zauju.
+\v 37 Lakin kan huwo kutu fi geliba ta tuo, bedon dagid huwo bi agder amsuku nefsa ta tuo, wa kan huwo kutu fi geliba ta tuo ashan be amulo zede, bi hafizu khatiba ta tuo azra, huwo amolo kowas.
+\v 38 Be kida zol al zawju khatiba tuo amolo kowas, wa zol al karir ashan ma be zawju huwo amuoo ahsen.
+
+\v 39 Mara morbut ma rajil ta tuo fi zaman al huwo hai. Lakin kan huwo mutu, heya hur ashan bi zauju ai zol al fi niya tuo, lakin fi Rabana.
+\v 40 Lakin fi hukum tai heya be kon murtah iza heya ma zauju tani. Wa ana bi fekir ana kaman indo Ruhu ta Allah.
+
+\c 8
+\cl As-hah 8
+\p
+\v 1 Hasa, fi kalam ta akel al gedimo le asnam: Ana arufu gali nina kulu indo marafa. Marafa bi jibu takabur, lakin muhaba bi abino.
+\v 2 Kan fi zol fekir gali huwo bi arufu haja, zol de huwo lisa ma bi arufu haja ze ma dero kede huwo arufu.
+\v 3 Lakin kan zol hibo Allah, Allah bi arufu zol de.
+
+\v 4 Fa fi kalam ta akulu akel al gedemo le asnam: nina kulu bi arufu ino sanam al fi alam de huwo kalam sakit wa mafi ile Allah al wahid.
+\v 5 Hata kan fii al bi nadi aliha, kan fi sama wele fi ard( ze ma fi "aliha" ketir wa "rabunat" ketir),
+\v 6 lakin le nina fi Allah wahid, al Abb, al kulu hajat tala min huwo wa nina bi ish le huwo, wa wahid Rabana, Yesua al Mesih, al be wasat ta tou kulu haja (fii) maojud, wa be wasat ta tou nina fii.
+
+\v 7 Lakin, marafa de ma kulu zol indo. Fi nas bederi kan bi abido sanam, wa hasa kan umon akulu akil al gedimo le sanam bi geni ka ano umon lisa bi abido sanam. Demir ta tumon bi karabo ashan huwo deif.
+
+\v 8 Lakin akil ma bi kutu nina kwasin aw batalin gidam ta Allah.
+\v 9 Lakin amulu hisab taki be ino hureya al inta indu kede ma kun sabab le aku taki al deif fi iman ashan bi waga.
+\v 10 Misal kan fi zol aino inta, al indu marafa, bi akulu fi haikel ta asnam. De ma bi sheja huwo al iman tou deif ashan bi akulu haja al gedemo le asnam?
+
+\v 11 Ashan maraf taki le an hagiga ta sanam inta bi demiro de al deif, aku taki al Mesih mutu ashan huwo.
+\v 12 Be Keda intum bi amulo katiya did aku taki wa bi jarahu demir tou al deif, de katiya gidam ta Mesih.
+\v 13 Ashan kida, kan akel bi kutu aku tai be waga, ana tani ma bi akulu laham tani, ashan ana ma bi kun sabab le waga ta aku tai.
+
+\c 9
+\cl As-hah 9
+\p
+\v 1 Ana ma hur? Ana ma rasul? Ana ma aino Yesua Rabuna ta nina? Intum ma yao netija ta shukol tai fi Rabana?
+\v 2 Kan ana ma rasul le nas tanin, alal agal ana le intum. Leanu intum isbat ta irsaleya tai fi Rabana.
+
+\v 3 De yao ana be dafi nefsa tai gedam ta nas al bi asalu ana:
+\v 4 Nina ma indu hag ashan bi akulu aw ashrab?
+\v 5 Nina ma indu hag ashan bi jauzu wa shilu ma nina mara al mumen, ze bagi rusul, wa akwana ta Rabana, wa Sefa?
+\v 6 wele bes ile Barnaba wa ana lazem bi ishtakal?
+
+\v 7 Mafi jundi bi ishtakal fi jesh fi hisab ta tuo? De muno bi zara shejera wa ma bi akulu samar tuo? aw muno bi daoru wara haiwanat wa ma bi ashrab leben tumon?
+\v 8 Kalamat al ana bi kelimo intum bi fekir ino de fikra ta insan? Ganun ta Musa ma kelimo zede?
+
+\v 9 Leanu moktub fi sheriya," Mata gofulu kasuma ta bagara fi zama ta adrursu gemeh." say Allah bi ihtam ma begara?
+\v 10 Sai huwo ma kelimo kalam de ashan nina? Katibo le nina, ashan zol al bi kuruju huwo bi kuruju be raja, wa zol al bi adrusu gemeh bi adrusu be raja ino huwo bi lego min simar ta shokol de.
+\v 11 Iza kan nina zara le intum hajat ta ruhu, sai huwo batal le nina ashan bi hasedo min intum hajat madia?
+
+\v 12 Iza kan nas tanin humon ligo hag de min intum, nina kaman ma bi agder lego be ziyada? Lakin nina ma asalo hag de. Belask nina bi ithaaml kulu haja ashan ma bi kun hajis le injel ta Mesih.
+\v 13 Intum ma arufo gali del al bi akhdim fi haikel bi ligo akil tumon min haikel? Intum ma arufo gali del al bi akhdem fi mazbah umon bi shariku hajat al gedimo fi mazbah?
+\v 14 Be nefsa teriga, Rabana kutu gali delen al bi beshiro injil umon bi ligo maisha tumon min injil.
+
+\v 15 Lakin ana ma bi asalo ai hugug de, Wa ana ma katibu zede ashan bi amolo haja le ana. Ana bi fadil mutu min bi abusu fakhr tai.
+\v 16 Kan ana bi beshir injil, ana ma indo sabab ashan bi iftakhir, leanu lazim ana bi amulu. Wa musiba le ana kan ana ma beshiru injil!
+
+\v 17 Kan ana bi beshir be neia, ana indu mukafa. Lakin kan bedon neia, ana lisa lazim bi timu shokol al Allah wodi le ana ashan bi kamilo.
+\v 18 Mukafa tai shunu? Ino kan ana beshiru, ana bi wodi bushara ta injil be don mugabil wa ma bi asalu nas ashan bi saidu ana fi safar wa tebshir.
+
+\v 19 Ma rubuto ana ma ai zol, lakin ana biga kadam le nas kulu, ashan ana be aksab ketireen.
+\v 20 Le Yahudin ana bega ze Yahud, ashan ana bie aksab Yahudin. Le delen al tehet sheriya, ana biga ze zol al tehet sheriya shan bi aksab del al tehet sheriya. Ana amulu zede sala kon ana bi nefsa tai ma bi ish tehet ganun ta sheriya.
+
+\v 21 Le del al bara min ganun ta Musa, ana biga ze zol al bara ganun, de ma bi yani ino ana ma bara ganun ta Allah, lakin tehet ganun ta Mesih. Ana amolo zede ashan ana bi arbah del al bara ganun.
+\v 22 Le al deif ana biga deif, ashan ana bi arbah al deif. Ana biga kulu haja le kulu nas, ashan ana bi ankizo baad min umon be ai teriga.
+\v 23 Ana bi amulu kulu haja min ajil ta injil, ashan ana bi shariku fi barakat ta tou.
+
+\v 24 Intum ma arufu be ino nas al bi jere umon kulu bi jere fi midan, lakin wahid yao bi ligo jaiza? jere takum kaman lahadi intum bi fuz be jaiza.
+\v 25 Kulu zol al jere bi deribo nefa ta tou shedid fi kulu haja. Umon be amulu zede ashan bi ligo jaiza al bi kalasu, lakin nina bi amulu ashan bi ligo al ma bi kalasu.
+\v 26 Ashan kida ana ma bi jere bedon hadaf aw bi dugu boniya fi hawa sakit.
+\v 27 Lakin ana bi istakhdim jesem tai wa bi kutut huwo ze abed, ashan baad ma ana beshiro le nas, kede ana ma ja tala ma muahal.
+
+\c 10
+\cl As-hah 10
+\p
+\v 1 Ana ma dero kede duso min intum, ya akwani, be ino abuhata ta nina umon kulu kan tehet sihab wa umon kulu kan gata bahar.
+\v 2 Amidu umon kulu taba Musa fi sihab wa fi bahar,
+\v 3 wa umon kulu akulu akel rohi wahid.
+\v 4 Umon kulu ashrab shrab rohi wahid. Fa umon kan ashrab min hajer rohi al kan bi ruwa wara umon, wa hajer de kan Mesih.
+
+\v 5 Lakin Allah kan ma murtah be ketir min umon, wa sheteto jusas tumon fi beriya.
+\v 6 Hasa hajat de misal le nina, ashan kede nina ma fetisu wara hajat al batal ze ma umon mulu.
+
+\v 7 Matakom abido asnam, ze ma kan baad min umon bi amulu. Ze ma katibu," Shaab umon geni tehet ashan bi akulu wa ashrab, wa umon gum fok le leeb."
+\v 8 Kede nina ma amulu zina, ze ma ketir min umon amulu. Fi yom wahid, itnen wa talatin alf nas mutut be sabab ta tuo.
+
+\v 9 Wele kaman jeribu Mesih, ze ma ketir min umon amulu wa demiro umon be dabayb.
+\v 10 Kaman kede intum ma nengneng, ze ketir min umon amulu wa kan demiro umon ma malika ta mutu.
+
+\v 11 Hajat de hasil le umon ze misal le nina. Katibo ashan bi inzeru nina - le nina fi awkat ta nihaya ja.
+\v 12 Ashan keda ai zol al bi fekir gali huwo sabit kede huwo amulu hisab ta tuo gali kede huwo ma waga.
+\v 13 Kulu tajarub al bi ja le intum de ta bashar. Lakin Allah amin. Huwo ma bi sibu jeribo intum aktar min guwa takum. Ma kulu tejriba huwo bi jahizu teriga al intum be agder tala min fugu, ashan intum bi agde ithamal tejriba de.
+
+\v 14 Ashan kida, nas tai al ana hibu, jere takum beid min abido asnam.
+\v 15 Ana bi wonuso le intum ze nas al indo marafa, ashan intum bi hakimo haja al ana kelimo.
+\v 16 Kubaya ta baraka al nina be bariku, huwo ma yao sherika fi dom ta Mesih? Eash al nina bi bariku, huwo ma yao sherika fi jisim ta Mesih?
+\v 17 Leanu fi wahid eash, nina al ketirin biga jisim wahid. Nina kulu bi istarik fi wahid geta ta eash de sawa.
+
+\v 18 Aino takum le nas Israel. Delin al bi akulu zabayh umon ma yao bi sharik fi terbeza?
+\v 19 Ana gasid shuno? Be ino sanam ma indo kema? Aw akel al bi gedimo le sanam indo kema?
+
+\v 20 Lakin ana bi kelimo fi hajat al wasanieen bi daba, umon bi gedimo le sheyatin wa ma le Allah. Ana ma der intum kede ishtarik ma shayateen.
+\v 21 Intum ma bi agder ashrab kubaya ta Rabana wa kubaya ta shayateen. Intum ma bg agder ishtariku fi terbeza ta Rabana wa terbeza ta shayateen.
+\v 22 Wele nina bi fetisu gera ta Rabana? Sei nina indu guwa futu Huwo?
+
+\v 23 Kulu haja halal." lakin ma kulu haja bi anfa." Kulu haja halal," lakin ma kulu haja bi abino.
+\v 24 Kulu zol kede ma aino wara maslaha ta tou. Lakin le maslaha zol al tani.
+
+\v 25 Itakum be akedr akulu kulu haja al gi beyo fi suk, bedon suaal al be kutu demir taki be geni ma murtah.
+\v 26 Leano" ared wa kulu haja al fugu ta Rabana."
+\v 27 Kan fi zol al ma mumin nadi ita le akulu laham, wa ita indu neya shan be ruwa, akulu ai haja al gedemu le ita bedon suaal al be kutu demir taki be geni ma murtah.
+
+\v 28 Lakin kan fi zol kelimo le ita," Haja de gedemo zebeha le ilah," mata akulu, ashan zol al wori le ita, wa le raha ta demir.
+\v 29 An gasid demir ta zol al wori le ita, ma ta taki. Leano malu hureya tai be hakemo ma demir ta zol tani?
+\v 30 Kan ana wodi shukur le Allah ashan akel, malu nas gi wonusu batal ann ana fi haja al ana wodi shukuran fugu?
+
+\v 31 Ashan kida, kan intum bi akulu aw ashrab aw bi amolu ai haja, amolu takum le mejid ta Allah.
+\v 32 Matakum kutu hajer fi gidam ta Yahudiin aw le Yonaniin, aw le kenisa ta Allah.
+\v 33 Ana bi hawil ashan bi ardi kulu nas fi kulu hajat. Ana ma bi fetisu maslaha tai, lakin ta nas kulu. Ana bi amulu ze de ashan umon bi legu kulasa.
+
+\c 11
+\cl As-hah 11
+\p
+\v 1 Dawro wa aino takum ana ze misal, ze ma ana bi dawro wara Mesih.
+\v 2 Ana murtah min intum ashan intum bi zekiro ana fi kulu haja, wa intum bi amsuku gowii taliem ze ma wodi le intum.
+\v 3 Ana azo kede intum fahim galii Mesih huwo yao ras ta kulu rajil, wa rajil yao ras ta mara, wa Allah yao ras ta Mesih.
+\v 4 Kulu rajil bi selii aw bi itnabaa wa huwo kati ras ta tou huwo bi jebu fadiya le nefsa ta tou.
+
+\v 5 Lakin kulu mara bi seli aw itnabaa wa hiya ma kati ras ta tuo hiya bi jibo fadiya le nefsa ta tou Leano huwo bi geni ze haligo ras hiya.
+\v 6 Leano kan mara ma bi kati ras ta tou, kede hiya gata shar ta tou guser. Ashan huwo fadiya le mara ashan bi gata shar guser aw haligo ras, kede hiya kati ras
+
+\v 7 Le rajil kede huwo ma kati ras, leano huwo yao sura wa mejid ta Allah. Lakin mara hiya mejid ta rajil.
+\v 8 Leano rajil ma salao min mara. Lakin mara yao salao min rajil.
+
+\v 9 Wa rajil ma kalagu le mara. Lakin mara yao kalagu le rajil.
+\v 10 De yao sabab mara bi kati ras ta tou, ze alama ta sulta fugu hiya wa ashan malaikat.
+
+\v 11 Lakin haja la muhim, fi Rabana, mara der rajil ashan bi saido hiya, wa rajil der mara ashan bi saido huwo.
+\v 12 Ze ma mara talao min rajil, kaman rajil weledo min mara. Wa kulu haja ja min Allah.
+
+\v 13 Hakimu be nefsa takum: huwo kuwas le mara ashan bi seli le Allah wa ras ta hiya ma kati?
+\v 14 Tebiya be nefsa tou ma bi derisu intum gali huwo fadiya le rajil ashan bi kun indu shar towil?
+\v 15 Wa kan mara indu shar towil de mejid le hiya? Ashsn shar de wodi le hiya ze hijab.
+\v 16 Lakin kan fi ai zol der nakish fi kalam de, nina ma indu ai nashat tani, wele kenisa ta Allah bi amolu hajat de.
+
+\v 17 Lakin fi wasiyat de, fi hajat al ana ma bi shejao intum fugu. Fi zaman al intum bi limo sawa, huwo ma le kuwas lakin le batal.
+\v 18 Awel haja, ana asuma gali kan intum bi ja sawa fi kenisa, fi ingisamat fi nus takum, wa ana sedegu kalam de.
+\v 19 Huwo kman lazim bi kun fi nus takum, ashan bi arufu de muno yao Allah rudu fi nus takum.
+
+\v 20 Kan intum bi ja sawa, de ma yao ashaa ta Rabana intum be akulu.
+\v 21 Fi zaman al intum bi akulu, kulu zol bi akulu akel ta tou gubal tanin ma akulu ta tumon. Fi wahid bi kun jiyan, wa tani bi tala sekran.
+\v 22 Sei intum ma indu biyot al intum bi akulu wa ashrab fugu? Sai intum bi alisu kenisa ta Allah wa hagiru del al ma indu haja? Ana bi kelimu le intum shunu? Kede ana shejao intum? Ana ma bi shejao intum fi hajat de!
+
+\v 23 Al ana ligo min Rabana yao ana wodi le intum, be ino Rabana Yesua, fi bilel al selimo huwo fugu, huwo shilo aish.
+\v 24 Bad ma huwo shukur, huwo kasuro wa kelimo," De yao jisim tai, huwo le intum. Amulo takum zede le zekra tai."
+
+\v 25 Be nefsa teriga huwo shilo kubaya baad ashaa, wa kelimo," Kubaya de ahaad jedid be dom tai. Amulo takum fi kulu marra al itakum be ashrab, le zekra tai."
+\v 26 Ashan fi kulu zaman intum bi akulu aish de wa ashrab kubaya de, intum bi alino mutu ta Rabana lahadi ma huwo bi ja.
+
+\v 27 Ashan kida, ai zol bi akulu aish aw ashrab kubaya ta Rabana bedon hagg, huwo bi kun muznib fi dom wa jisim ta Rabana.
+\v 28 Kede zol fahisu nefsa ta tou awel, wa baad daak kede akulu aish wa ashrab min kubaya.
+\v 29 Ashan zol al bi akulu wa ashrab bidon marafa ann jisim ta Rabana, huwo bi akulu wa ashrab hukum le nefsa ta tou.
+\v 30 De yao sabab keterin fi nus takum umon deyifin wa ayanin, wa juzu min intum mutu.
+
+\v 31 Lakin ka nina fahisu nufus tanna, ma bi hakimu nina.
+\v 32 Lakin kan hakimu nina be Rabana, de le taadib tanna, ashan nina ma bi ligo denuna sawa ma alam.
+
+\v 33 Ashan kida akwana tai, kan intum bi ja sawa le akulu, istena takum badun.
+\v 34 Kan fi zol jiyan, kede huwo akulu fi beat, ashan kan intum bi ja wasa kede ma jibu hukum ta Allah le intum. Wa fi kalam ta bagi hajat al intum katibu, ana bi wodi tawjihat kan ana ja.
+
+\c 12
+\cl As-hah 12
+\p
+\v 1 Fi kalam ta mawahib, akwana tai, ana ma der kede itakum geni bedon marafa.
+\v 2 intum be arofu fi zaman kan intum wasneen, kabasu intum be abedu asnam al ma be wonosu, fi teriga al barao barao.
+\v 3 Ashan keda ana der intum be afofu be ino mafi zol al wonuso be Ruhu ta Allah be kelim " Yesua maluon." Mafi zol be kelim" Yesua Huwo Rabuna," ile be wasat ta Roho al Kudus.
+
+\v 4 Fi mawahib ketir, lakin Roho de wahid.
+\v 5 Fi khidmat ketir, lakin nefsa Rabuna;
+\v 6 wa kman fi shukolat be shekel barao barao, lakin nefsa Allah Huwo yau be amulu kulu hajat fi kulu nas.
+
+\v 7-8 Allah wodi le kulu wahid hadiya ta Roho le faida ta nas kulu. Wodi le wahid be wasat ta Ruhu hadiya kalam ta hikma, wa le tani kalam ta maarfa be nefsa Roho.
+
+\v 9 Le tani wodi iman be nefsa Roho, wa le tani hadiya ta aliju nas be Ruhu al wahid de.
+\v 10 Wodi le tani amulu mujezat, wa le tani nubuwa. Le tani wodi magdera ta meizu arwah, le tani wonuso lugat mukhtalifa, wa le tani terjimu lugat.
+\v 11 De kulu shokol ta Ruhu al wahid de yao be amulu, gi wodi hadiyat le ai zol hasab ikhtiyar ta Tuo.
+
+\v 12 Ze ma jesem de wahid, wa indo adda ketir, humon kulu adda ta nefsa jesem, huwo kaman zede ma Mesih.
+\v 13 Leano be Roho al wahid anina kulu amido le jessim wahid, kan Yahudeen aw Yonaneen, kan abid aw hur, kulu ann lego hadiya ta Roho al Kudus.
+
+\v 14 Leano jessim ma indo uddo wahid, lakin ketir.
+\v 15 Kan kura kelim," Ashan ana ma iden, ana ma juzu min jessim," ashan huwo kelim keda huwo ma min jessim?
+\v 16 Wa kan addana kelim," Ashan ana ma ena, ana ma juzu min jessim," ashan huwo kelim keda huwo ma min jessim?
+\v 17 Kan jessim kulu bes ena, ana be asuma kef? Kan jessim kulu bes addana, ana be shumu kef?
+
+\v 18 Lakin Allah retibo kulu juzo ta jesim ze ma Huwo salaw.
+\v 19 Kan kulu anna indo nefsa uddo ta jesim, jesim de be kun kef?
+\v 20 Ashan keda fi adda ketir, lakin bess fi jesim wahid.
+
+\v 21 Anina ma be akeder kelim le ida," ana ma muhtaj le ita." Wele rass be kelim le kura," Ana ma muhtaj le ita."
+\v 22 Lakin adda ta jesim al gi zahi gali deaf humon yao muhim,
+\v 23 wa ajza ta jesim al anina be fekir gali humon sukereen, kede anina wodi le humon karama keber, wa adda al me be akeder kashifubara indo karama akter.
+\v 24 Lakin al gi ayno maf dai ashan be wodi le huwo karama, ashan huwo indo. Lakin Allah limu adda de kulu sawa, wa Huwo wodi karama kerit le del al ma indo.
+
+\v 25 Huwo amolu zede ashan ma be kun fi ingisam fi jesim al huwo kenisa, lakin kede fi ihtamam ta kulu adda ma badon ta tumon le maslaha ta jesim.
+\v 26-27 Kan fi waja lw uddo wahid, humon kulu be waja, aw kan wahid wodi huwo karama, kulu adda be afrah sawa. Hasa anina jesim ta Mesih wa kulu wahid uddo ta tuo.
+
+\v 28 Wa Allah ayenu nas fi kenisa, nimra awel ta tomun rusul, itnen ta tuo anbiya, talata muderiseen, baad daak del al be amulu mujezat, yala mauhiba ta shefa, del al gi saido nas, del al gi ishtakal shukulat ta idara, wa wonosu be lugat al barao barao.
+\v 29 Hal humon kulu rusul? Hal humon kulu anbiya? Hal humon kulu muderiseen? Sai humon kulu gi amulu mujezat?
+
+\v 30 Hal humon kulu indo mawhiba ta shefaa? Hal humon kulu gi wonuso alsina? Hal humon kulu gi tergimu alsina?
+\v 31 kede intum indo neya le mauhib al kebir. Lakin ana be wori le intum le intum ahsen seka.
+
+\c 13
+\cl As-hah 13
+\p
+\v 1 Iza kan ana bi wonosu kulu lugat ta nas wa ta malaika. Lakin ana ma indo muhaba, ana be kun ze jeres aw ter al bi kore.
+\v 2 Lo ana indo maoheba ta nubua wa fahemu kulu asrar wa kulu marafa, wa ana indo kulu iman ashan be hariku jebal. Lakin ana ma indo muhaba, ana kalam sakit.
+\v 3 Iza kan ana wodi kulu hajat al ana indo le akel ta masakin, wa ana wodi jesim tai ashan be haragu. Lakin ana ma indo muhaba, ana ma indo faida
+
+\v 4 Muhaba indo subur wa kwes. Muhaba ma bi hasido wa arufa nefsa.
+\v 5 Ma indo takabur. Wala bi jere wara maslaha tuo. Ma be zalan guwam, wele bi hafizo kalamat al fi geliba.
+\v 6 Ma bi tala farahan fi haja al batal. Lakin bi afrah fi kalam al hagiga.
+\v 7 Muhab bi kati kulu haja, sedegg kulu haja, dayman indo raja, wa bi ithamal kulu haja.
+
+\v 8 Muhaba ma indo nihaya. Kan fi mawhiba ta nubuwa, hwuo be kalaso. Kan fi ta alsina, bi gata. Kan fi mawhiba ta marafa, bi kalaso.
+\v 9 Leano anina arufu juzu wa nubuwa ta nina juzu.
+\v 10 Lakin kan al kamil ja, de al ma kamil bi shelu bara.
+
+\v 11 Zaman ana jena, ana gi wonosu ze jena, fekir ze jena, itsaraf ze jena. Lakin zaman ana biga kebir, ana sibu amulu hajat ta iyal sukerin.
+\v 12 Fa hajat de anina bi ayno ze fi miraya ger mubashir, lakin zaman bi ja ta wosa be wosa. Hasa ana arufu juzu, lakin baad daak bi ja zaman ana be arufu huwo kamil, ze ma Huwo arufu ana kamil.
+\v 13 Lakin has talata de yao be fadolu: iman, rajaa, wa muhaba. Lakin kebir tomon yau muhaba.
+
+\c 14
+\cl As-hah 14
+\p
+\v 1 Fetisu takum mohaba wa kede intum indo niya le hadayat al rohiya, kasatan ta nubuwa.
+\v 2 Leanu zol al gi wonusu alsina huwo ma gi wonusu le nas lakin le Allah. Fa mafi zol gi fahim huwo leanu huwo gi wonusu asrar fi Roho.
+\v 3 Lakin zol al bi itnaba gi wonusu le nas ashan bi abinu umon, bi shejau umon, wa bi azii umon.
+\v 4 Zol al gi wonusu be alsina bi abinu nefsa tou, lakin zol al bi itnaba gi abinu kenisa.
+
+\v 5 Ana bi itmana inu intum kulu kede wonusu alsina,. Lakin akter min dak, ana gi itmana inu intum kede itnaba. Zol al gi itnaba huwo akbar min zol al bi wonusu be alsina, (ile kan fi zol al be terjimu le buniyan ta kenisa).
+\v 6 Lakin hasa ya akwani, kan ana ja le intum wa wonusu be alsina, intum bi istefit sunu min ana? Ana ma bi agder, ile kan ana wonusu le intum be teriga ta ruwya, au marafa, au nubuwa, au talim.
+
+\v 7 Be nefsu teriga kan aduwat ta muzika al ma indu haya gi alabu, wa kulu wahid ma tala sot ta tou al mumeyaz, nas be arufu kef gali gitar au nugara gi alabu?
+\v 8 Kan buruji gi wodi sot tani barau, nas be arufu kef gali de zaman ashan nas be jahizu le harib?
+\v 9 Huwo nefsu teriga le inta be lisan taki. Kan inta gi wonusu kalam al nas ma gi fahim, kalam al inta wonusu de bi fahimu kef? inta bes bi wonusu le hawa.
+
+\v 10 Fii rutanat ketir fi duniya, Mafi rutan tani ma indu mana.
+\v 11 Lakin kan ana ma arufu mana ta rutan de, ana bi kun gharib le zol al gi wonusu, wa zol de bi kun gharib le ana.
+
+\v 12 Huwo kaman zede le intum. Ze ma intum indu niya ashan Roho bi ishtakal fogo intum, fetisu takum teriga ta abinu kenisa ashan intum bi kun wahid
+\v 13 Fa zol al gi wonosu alsina kede seli ashan huwo bi terjimu.
+\v 14 Ashan kan ana gi seli be alsina, roho tai bi seli, lakin mukh tai ma indu samar.
+
+\v 15 Ana be amulu shunu? Ana be seli be roho, wa ana kaman bi seli be mukh tai. Ana bi guna be roho, wa kaman be mukh.
+\v 16 Be teriga tani, kan inta gi abidu Allah be roho, kef zol al tani de bi kelimu "Amen" fi zaman al inta gi wodi shukur kan huwo ma fahim haja al inta gi wonusu?
+
+\v 17 Inta wodi shukuran be teriga al tamam, lakin ma abinu zol al kan gi asuma.
+\v 18 Ana bi shukuru Allah ashan ana bi wonusu be rutanat ketir akter min intum kulu.
+\v 19 Lakin fi kenisa ana bi fadil wonusu kamsa kelimat be rutan al nas gi fahimu ashan ana bi alimu umon, min wonusu ashara alf kelima be lisan
+
+\v 20 Akwana tai, ma takum geni ze iyal sukerin fi fikra takum. Lakin fi amulu hajat al batal fekir takum ze iyal sukerin. Lakin fi fikra takum kun ta nas al raba.
+\v 21 Katibu fi sheriya," Be nas ta rutanat al barau wa be lisan barau ana bi wonusu le shab de. Lakin baad de kulu umon ma bi asuma ana,"
+
+\v 22 Izen, wanasa huwo alama, ma le muminiin, lakin le nas al ma muminiin. Lakin nubuwa huwo alama, ma le nas al ma amin, lakin le muminiin.
+\v 23 Kan kenisa kulu limu wa umon kulu bada wonusu be alsina, wa nas al ma indu fikra au al ma muminiin dakalu fi nus takum, umon ma be kelimu gali ibtum majaniin?
+
+\v 24 Lakin kan intum kulu gi itnaba wa zol min bara au ma mumin ja fi nus takum, huwo ma bi kun indu uzur baad ma huwo asuma. Be hakimu huwo fi kulu kalam al huwo wonusu.
+\v 25 Bi kasifu siir al fi geliba tou. Be netija de Wa de yao be kutu huwo bi waga be wusa tou wa bi abidu Allah. Huwo bi iterrif be inu Allah fii fi nus takum.
+
+\v 26 Ya akwana fii Shunu tani? Kan intum limu sawa, kede itakum ja be taranim, talim, ruuya, kalam be alsina, au tarjama. Amulu takum kulu haja ashan bi abinu kenisa.
+\v 27 Kan fi zol gi wonusu be alsina, kede kun fi itnen au bel ketir talata, wa kulu wahid be dor, wa baad dak kede zol tani terjimu kalam al wonusu de.
+\v 28 Lakin kan mafi zol al bi terjimu, Kulu wahid min umon kede askut fi kenisa. Kede kulu zol wonusu le nefsa tou barau wa le Allah
+
+\v 29 Kede itnin au talata itnaba, wa kede bagi nas asuma be hikma wa temyiz.
+\v 30 Lakin kan kalam wodi le wahid min nas al fi kenisa, kede zol al wonusu awel de askut.
+
+\v 31 Ai wahid min intum bi akder itnaba wahid wara tani ashan ai zol bi alimu wa intum bi shejau badun.
+\v 32 Fa roho ta nubuwa tehet seytara ta anbiya.
+\v 33 Leanu Allah huwo ma Illah ta teshwish, lakin ta salam. De ganun fi kenisa ta shab ta Allah al mukadisin.
+
+\v 34 De yau nizam fi kulu kanais ta nas ta Allah al kudusiin. Nusuwan kede askut fi kenisa. Leanu ma mosmuh le umon ashan bi wonusu. Al sah kede umon kun nas al gi asuma kalam ta rujal tomon, ze ma sheriya bi kelimu.
+\v 35 Kan umon der alimu ai haja, kede umon asalu rujal tomon. Leanu huwo bi jibu fadiya le rajil kan mara ta tou wonusu fi kenisa.
+\v 36 Hal kelima ta Allah tala min itakum? Itakum yau bes ligo?
+
+\v 37 Kan fi zol fekir nefsa tou gali huwo nebi au indo muwhiba rohiya, kede huwo arufu be inu hajat al ana katibu de huwo wasiya ta Rabuna.
+\v 38 Kan fi zol alisu kalam de, kede alisu huwo.
+
+\v 39 Ashan kida akwana tai, kede itakum kun indu niya le nubuwa, wa ma takum abusu ai zol min wonusu alsina.
+\v 40 Lakin kede hajat kulu amulu be teriga al kwes wa be nizam.
+
+\c 15
+\cl As-hah 15
+\p
+\v 1 Hasa ana gi zekiru intum, ya akwana, be injil al ana wiri le intum, al intum ligo wa al intum sabit fogo.
+\v 2 Be wasat ta injill kalisu intum, iza intum sabit gowi fi kalam al ana beshiru le intum, ile kan intum amin sakit.
+
+\v 3 Leanu ana wodi le intum ze al awel wa al mohim wa de al ana ligo kaman: Inu al Mesih mutu ashan katiya ta nina ze ma moktub,
+\v 4 dofunu huwo, wa Allah goumo huwo fi yom nimira talata ze ma moktub.
+
+\v 5 Al Mesih zahir le Buturus, wa baad dak le itnashar;
+\v 6 baad dak huwo zaher le akter min khamsa alif akwana fi zaman wahid. Keter min umon lisa hay, lakin baad min umon matu.
+\v 7 Kaman huwo zahir le Yakub, kaman le rusul kulu.
+
+\v 8 Fii akir, huwo zahir le ana, ze le jena al weledu zaman tou lisa ma timu.
+\v 9 Ashan ana yau zol al akir ta rusul. Ana ma be istehik ashan be nadi rusul ashan ana kan taabu kenisa ta Allah.
+
+\v 10 Lakin be neima ta Allah ana biga ze ma intum gi aiynu, wa neima tou al fii ana ma sakit. Bidal de, ana yau ishtakal shedid min umon kulu. Wa de ma ana, lakin de neima ta Allah al fii ma ana.
+\v 11 Fi de kulu iza kan ana au umon, yau nina beshiru wa intum amin.
+
+\v 12 Hasa iza kan be beshiru Al Mesih gam min mutu, kef juzu min intum bi kelimu gali mafi giyama ta amuwat?
+\v 13 Wa iza mafi giyama ta amuwat, be mana Mesih ma gam;
+\v 14 wa iza Al Mesih ma gam, De mana inu bushara ta nina de le sakit wa iman takum kaman kalam sakit.
+
+\v 15 Kaman, nina bi kun shuhudiin al kadabin an Allah, leanu nina shehidu inu Allah goumu Yesua min mutu. Lakin huwo ma goumu Yesua.
+\v 16 Leanu iza giyama mafi, wa Al Mesih ma gam;
+\v 17 wa iza Al Mesih ma goumu, iman takum kalam sakit wa intum lisa fi katiya.
+
+\v 18 Kaman delin al mutu fi Al Mesih umon woduru.
+\v 19 Iza kan bes fi haya de nina indu raja fi Mesih, nina yau aktar nas al azu rahama.
+
+\v 20 Lakin hasa Mesih, huwo yau awel samar ta delin al mutu,
+\v 21 Ze mutu kan ja be wasat ta insan, Giyama kaman bi ja be wasat ta insan.
+
+\v 22 Ze nas gi mutu ashan katiya ta adam, kaman fi al Mesih nas kulu be hai.
+\v 23 Lakin kulu ai wahid be teriga tou: Mesih, huwo yau awel samar, wa delin al tabi al Mesih bikun fii haya kan huwo ja.
+
+\v 24 Wa baad dak bikun nihaya ta alam, zaman huwo be selimu momlaka le Abu ta nina Allah, baad ma huwo wogifu kulu reasa wa kulu sulta wa guwa.
+\v 25 Leanu huwo lazim be geni melik lahadi huwo be kutu addu tou kulu tehet kura tou.
+\v 26 Mutu yau bikun addu al akir bi demiru.
+
+\v 27 Fa kitab be kelimu" Huwo kutu kulu haja tehet kura ta tou." Lakin kan kelimu" Huwo kutu kulu haja," huwo wadeh be inu Allah ma fogo.
+\v 28 Kan kulu haja biga fi iden tou, baad dak al Ibin be nefsa tou be kun tehet Allah al wodi kulu haja ashan be kun tehet ta toui, ashan Allah be kun kulu haja fi kulu zaman.
+
+\v 29 Kan giyama min mutu mafi, ze nas tanin be kelimu, be mana inu mafi daya le nas ashan be ligo mamudiya bidal delin al mutu?
+\v 30 Le nina bi kutu nufus ta nina fi khatar kulu zaman?
+
+\v 31 Kulu yom haya tai fi khatar! Huwo hagiga ze takabur tai fii intum, Al indi fi Rabana Yesua al Mesih
+\v 32 Ana bi estefit shunu ze insan, kan ana shakil ma haiwanat ta gaba al fi Ephesus. Kan meitin ma goumu?" Kede nina akulu wa ashrub, leanu nina bukra be mutu."
+
+\v 33 Kede ma kabasu intum: " Kan inta gi douru ma nas al gi amulu hajat batal inta kaman bi geni ze umon
+\v 34 Fekir takum kwes! ish takum adil! matakum istemir fi katiya. Fii nas fi nus takum ma arufu Allah. ana be kelimu ze de ashan fadiya bi amsuku intum.
+
+\v 35 Lakin zol tani bi kelimu" Bi goumu nas al mutu kef, Sikil jisim yatu al umon bi indu?"
+\v 36 Ya beletin! haja al inta zarau ma be ish ile kan huwo mutu.
+
+\v 37 Haja al inta zarau ma yau jisim al bi tala, leanu huwo kan bizra. Huwo be ja tala geme au ai haja tani.
+\v 38 Lakin Allah be wodi jisim al Huwo azilu, wa le kulu bizra ma jisim tou.
+\v 39 Jisim ma kulu sawa. Fi shikil wahid le insan, wa fi ta haiwan, wa ta ter, wa ta samaga.
+
+\v 40 Wa fi kaman jisim ta samawiyat wa jisim ta ard. Lakin mejid ta jisim ta samawiyat shekel tou barau wa mejid al fi ard huwo barau.
+\v 41 Fi mejid wahid ta shamis, wa mejid tani ta gamara, mejid tani ta nejum. Wa kulu nijima mejid tou barau min tani.
+
+\v 42 Huwo kaman fi giyama ta amuwat. Al gi zarau be mutu, lakin al be goumu ma gi mutu tani.
+\v 43 Be zarau ma mumajad, be gum mumajad. bi zarau deif, bi gum be guwa.
+\v 44 Bi zarau jisim adi; bi gum jisim rohi. Kan fi jisim adi; kaman fi jisim rohi.
+
+\v 45 Katibu kaman, "Insan al awel Adam biga jisim hai." Lakin Adam al akir yau gi wodi haya rohi.
+\v 46 Lakin al rohi ma ja awel ile al tebie yau awel baad dak al rohi.
+
+\v 47 Insan al awel min ard wa salau min turab. Insan al tani min samah.
+\v 48 Kulu del al salau min turab umon ze Adam, huwo yau al salau min turab, wa kulu del al tabe le samah umon ze Mesih, insan al min samah.
+\v 49 Ze ma weledu nina fi shikil ta insan al min turab, nina kaman be shilu sura ta insan ta samah.
+
+\v 50 Ya akwana, hasa ana be kelimu, jisim wa dom ma be warisu molokut ta Allah. Wele del al be kalasu be warisu al ma be kalasu.
+\v 51 Aiynu! Ana gi wori le intum sir: Nina kulu ma be mutu, lakin bi geiru nina kulu.
+
+\v 52 Bi geiru nina fi lahza, fi ramsha ta ena, fi akir sot ta buruji. Leanu buruji be kore, wa nas al mutu be gum be shikil al ma be karabu, wa bi geiru nina.
+\v 53 Ashan jisim al be karabu lazim be libisu al ma gi karabu, wa jisim al gi mutu bi geiru ma al ma gi mutu.
+
+\v 54 Fi zaman jisim al gi karabu libisu al ma gi karabu, wa jisim al gi mutu de libisu ma al ma gi mutu, baad dak kalam al katibu de bi kamilu nefsu," Intisar abulau mutu."
+\v 55 "Mutu, wenu nusra taki? Mutu, wenu shok taki?"
+
+\v 56 Shok ta mutu yau katiya, wa guwa ta katiya yau ganun ta Rabuna.
+\v 57 Lakin shukuran le Allah, huwo wodi le nina nusra be wasat ta Rabana Yesua al Mesih!
+
+\v 58 Ashan kida akwana tai al mahbubin, wogif takum gowi wa bidun haza. Ishakal takum daiman le Rabana be niya, ashan intum arufu shokol takum fi Rabana ma kusara.
+
+\c 16
+\cl As-hah 16
+\p
+\v 1 Wa kaman fi kalam ta taburuwat le muminiin ze ma ana wori le kanais fi Galatiya, kaman amulu takum zede.
+\v 2 Fi awel yom ta usbu, kulu zol min itakum kede shilu haja wa kutu fok hasab guwa ta tou. Amulu takum zede ashan ma be kun fi taburuwat kan ana ja.
+
+\v 3 Kan ana wosulu, zol al itakum be ikhtar, ana be rasulu huwo ma juwab ashan be wodi hadiya takum le Urselim.
+\v 4 Kan huwo munasib le ana ashan be ruwa, umon be ruwa ma ana.
+
+\v 5 Lakin ana be ja le itakum iza ana mururu be Macedonia. Leanu fi sika tai ana be wosulu fogo.
+\v 6 Ihtemal ana be geni ma itakum au kalasu shetta ma itakum, ashan itakum be saidu ana fi rehla tai, le ai mahal ana deir ruwa fogo.
+
+\v 7 Ana ma azu aiynu itakum hasa fi zaman besit, leanu niya tai azu geni ma itakum, iza Rabana rudu.
+\v 8 Lakin ana be geni fi Efsus lahadi eid al Khamsin,
+\v 9 ashan Rabana fata bab kebir le ana, wa fi mugawemen ketir.
+
+\v 10 Kan Temosaus ja le itakum, aiynu takum kede huwo ma geni ma kafu fi nus takum, leanu huwo gi amulo shokol ta Rabana ze ana gi amulu.
+\v 11 Kede mafi zol alisu huwo. Saidu takum huwo ashan huwo be reja le ana be salam. Ashan ana gi istena ja ta tou ma bagi akwana.
+\v 12 Fi kalam ta aku ta nina Abullos, ana shejau huwo shedid ashan be ruwa aiynu itakum sawa ma akwana. Lakin huwo ma indu niya ashan be ruwa hasa. Lakin huwo be ja kan huwo ligo fursa al munasib.
+
+\v 13 Kede intum kun harisin, wogif takum gowi fi iman, geni takum ze rujal, geni takum gowi
+\v 14 Kulu haja al itakum be amulu kede kun be muhaba.
+
+\v 15 Itakum be arufu bet ta Stefanas, umon yau awel nas al amen fi Akhaiya, wa umon kutu nufus tomon fi khidma ta mominiin. Ana gi asalu itakum, ya akwani,
+\v 16 asuma takum le umon wa le kulu zol al gi saidu fi shokol ma umon wa ana.
+
+\v 17 Ana tala murtah shedid zaman Stefanas, Fertonatos, wa Akhaikas ja. Umon saidu fi zaman al itakum mafi.
+\v 18 Umon shejau roho tai wa takum. Ashan kida gaderu takum shikil nas al zede.
+
+\v 19 Kanais ta Asiya be selimu itakum. Akela ma Preskela be selemu itakum ma kenisa al fi bet tomon. Akwana kulu be selimu itakum.
+\v 20 Selimu badun takum be gubla mukadas.
+
+\v 21 Ana Bulus yau katibu risala de ma iden tai.
+\v 22 Kan fi zol al ma gi hibu Rabana, kede huwo geni molun. Rabana taal!
+\v 23 Neima ta Rabana Yesua ma itakum.
+\v 24 Keli muhaba geni ma itakum kulu fi al Mesih Yesu.

48-2CO.usfm

@@ -0,0 +1,412 @@
+\id 2CO
+\ide UTF-8
+\h 2 Korinsos
+\toc1 2 Korinsos
+\toc2 2 Korinsos
+\toc3 2co
+\mt 2 Korinsos
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 v Allah, wa Timatayos aku bitana, le kenisa bita Allah al fi Korinsos, wa le nas kulu bita Allah al kudusiyin fi kulu akalim ta Achaia.
+\v 2 Keli neima yekun le intum wa salam bita Allah Abu bitana wa bita Rabana Yuesua Al Mesih.
+
+\v 3 Keli bariku Allah wa Abu Rabana bitana Yesua Al Mesih. Huwo Abu bita rahma wa Allah bita kulu taziya.
+\v 4 Allah bi azi nina fi kulu taab, ashan nina bi agder azi del al fi ai taab. Nina bi azi nas tanin be nefsu taziya al Allah bi azi be nina.
+
+\v 5 Bes ze Yesua ligo taab ashan nina, Kaman taziya bitana ja be wasat Al Mesih.
+\v 6 Lakin iza kan nina ligo taab, huwo le taziya wa kulasa bitakum; wa iza kan nina ligo taziya, huwo le taziya bitakum. Taziya bitakum bi istakal kwes fi zaman(wokit) intum bi sharik be subur fi nefsu taab al nina bi ligo.
+\v 7 Raja bitana ashan intum gowi(ma bi hizu), nina arufu be inu ze intum bi sharik fi taab, intum kaman bi sharik taziya bitana.
+
+\v 8 Nina deir ashan intum bi arufu, Akwana bitana, taab al nina ligo fi Asia. Nina ligo taab futu guwa bitana lahadi nina fakatna haya.
+\v 9 Indana ikhab bita mutu kan fi ras bitana. Lakin dak ashan ma bi kutu nina bi fakit raja fi nufus bitana, lakin ashan fi Allah, al bi goumu meitin.
+\v 10 Huwo ankizu nina min hala al saab dak, wa huwo bi ankizu nina. Nina kutu raja bitana fi huwo ashan huwo bi ankizu nina.
+
+\v 11 Huwo bi amulu kalam de ze intum kaman saidu nina be salawat bitakun. Bad dak ketirin bi wodi sukur le ajili nina le neima al khas wodi le nina be wasat salawat ta ketirin.
+
+\v 12 Nina fukhurin be da: Demir bitana bi yeshad be inu(gal) nina zahiru nufus bitana fi duniya be kadasa wa be teriga Rabania al hagiga, ma bi takil be hikma ta insan lakin be neima ta Allah.
+\v 13 Nina ma bi katibu haja al intum ma bi agara wa bi fahim, wa indi raja be inu(gal) intum bi fahimu kamil,
+\v 14 Ze ma intum fahimu nina besit(ma kamil), be inu intum bi dala ashan nina fi bita Rabana bitana Yesua, Ze ma nina kaman bi dala ashan intum.
+
+\v 15 Le- anu indi shiha an kalam de, Ana deir ashan bi ja le intum awel, ashan intum bi akudu faida bita itnin ziyarat.
+\v 16 Ana kan bi khatit ashan bi zuru intum fi meshi (momoriya) le Macedonia, wa bad dak le intum ashan intum bi saidu ana fi sika bitai le Judea.
+
+\v 17 Fi zaman Ana bi fekir be teriga de, hal ana kan indi taradut? Hal ana bi khatit be teriga bita mustawiyat ta insan, ashan kida Ana gal "Nam, nam" wa "La, la" fi nefsu wokit?
+\v 18 Lakin Zema Allah amin, nina ma bi kelim "Nam" wa "La."
+
+\v 19 Fa Ibin Allah, Yesua Al Mesih, al Silvanos, Timatayos wa Ana beshiru fi nus bitakum, ma "Nam" wa "La." Lakin, huwo daiman "Nam"
+\v 20 Fi kulu waad bita Allah fi huwo "Nam". Ashan be wasat huwo nina bi gul "Amen" le mejid ta Allah.
+
+\v 21 Huwo Allah al be Yesbid nina ma intum fi Al Mesih, wa huwo masau nina,
+\v 22 Huwo bi kutu khitim fi jisim bitana wa huwo wodi le nina Roho fi gulub bitana ze arbon le haja al bi ja.
+
+\v 23 Lakin, Ana nadi Allah ashan bi kun sahid le ana ashan sabab al Ana ma ja le Korintos kan ashan Ana bi sibu intum.
+\v 24 De ma ashan nina bi jeribu ashan bi hakimkum iman bitakum bi kun kef. Lakin nina bi istakal ma intum le farah bitakum, zema intum wagafin fi iman bitakum.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Biga ana kariru fi nefsa tai inu ana ma ja le intum tani mara fi zuruf ta huzun.
+\v 2 leanu iza kan ana sibu intum haznaniin, biga munu yau bi sibu ana ahsan bi kun farahan ila nefsa zol al ana kan hazinu howo?
+
+\v 3 Ana katibu ze ma ana amulu inu kan ana ja le intum huzun ma bi kun le ana bi wasat ta nas al mufurud al bi amulu ana farahan. ana indu sega an intum kulu inu faraha tai yahu nefsa farah al intum indu.
+\v 4 leanu ana katibu le intum bi huzun au taab al shedid ma waja ta geliba, wa bi moyo ena ketir ashan keli intum ma kun haznaniin, lakin ana deiru intum ashan bi arufu muhaba al ana indu le intum.
+
+\v 5 Iza kan fi ai zol amulu huzun, howo ma amulu bes le ana, lakin bi teriga tani howo ma deiru ashan bi kutu tegela shedid le intum kulu.
+\v 6 shekil zol ze de akab tou al min nas ketiriin de kefayan.
+\v 7 biga hasa keli kun bi akas min bi akibu howo, keli inta afi howo wa sheja howo. Keli inta amulu kalam de ashan huzun keli ma abula howo.
+
+\v 8 Ashan keda ana gi asalu intum intum inu keli intum sabitu muhaba takum le howo,
+\v 9 de yahu sabab al ana katibu ashan ana bi arufu hal intum muteyiin fi kulu haja.
+
+\v 10 Iza kan intum afi ai zol, ana kaman bi afi zol de, haja al ana afi, iza kan ana afi ai haja de afi min ajli intum fi hudur al Mesi.
+\v 11 De ashan shetan ma bi kabasu nina. de ashan nina ma gi jahilu khuta you.
+
+\v 12 Kan fatahu le ana bab bi wasat ta Rabuna zaman ana ja le medina ta Troas ashan bi bashiru injil al Mesi hinak.
+\v 13 Kan Roho tai ma murtah, leanu ana ma ligo aku tai Titus hinak. biga ana sibu homon wa ana ruwa fi Macedonia.
+
+\v 14 Lakin sukuran ketir le Allah, al howo daiman fi al Mesi gi gedimu nina fi nusra. al bi wasat nina reha ta marafa tou fi kulu mahal.
+\v 15 Leanu nina reha ta al Mesi le Allah fi kulu al intum le nas al kalisu wa kaman le nas al gi mutu.
+
+\v 16 Le nas al gi mutu, howo reha ta mutu le mutu. le zol al kalisu, howo reha ta haya le haya. de munu yahu bi agdeir hajat del?
+\v 17 Leanu nina ma ze bagi nas al ketiriin al homon gi karabu kelima ta Allah ashan rebeh, lakin bi fekra al nedif nina gi wonusu Mesi, ze ma rasulu nina min Allah, wa fi gedam ta Allah.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Hal nina gi sukuru nufusna tani mara? intum ma deiru rasail ta towsiya le intum au min intum ze al nina gi amulu le bagi nas?
+\v 2 intum bi nufus takum yahu resala ta towsiya ta nina, muktub fi gulub ta nina, agarau wa arufu ma kulu nas.
+\v 3 Intum gi beinu in intum inu intum resala min al Mesi, nina yahu khatimu, ma katibu bi hebir lakin bi Roho ta Allah al hai. al ma katibu fi alwah ta hajir lakin fi alwah ta gulub ta nas.
+
+\v 4 Wa de yahu sega al nina indu bi wasat al Mesi gedam Allah.
+\v 5 Nina ma indu gudura fi nufus ta nina ashan nina bi kelimu gal ai haja gi ja min nina, lakin gudura ta nina gi ja min Allah,
+\v 6 de Allah howo al amulu nina guwiin ashan bi kun kudam ta ahaad al jedid. de ahaad al ma ta resala lakin ta Roho ashan harif gi katulu, lakin al Roho gi wodi haya.
+
+\v 7 Biga iza kan khdma ta mutu katibu fi hujar bi harif ja fi shekil ta mejid al shaab ta Israeal ma bi agdeir ashan bi ainu usa ta musa wa de ashan mejid ta usa tou, mejid al gi intahat.
+\v 8 biga mejid ta khedma ta Roho bi amulu gudur shunu?
+
+\v 9 Leanu iza kan khedma ta deyinuna indu mejid, biga guduru shunu khedma ta biir bi amulu wa bi zedu fi mejid!
+\v 10 fi hagiga mejid biga ma bi agdeir mejid, be sabab ta mejid al futu kulu.
+\v 11 Leanu iza kan al gi woduru indu mejid, wa biga guduru shunu le haja al sabiit bi indu mejid!
+
+\v 12 Wa iza kan nina indu raja ze de, nina bi kun mushajeiin,
+\v 13 Nina ma ze musa, al howo kutu haja fi usa tou, leanu ital ta Israeal kan ma agdeir nihaya ta mejid al kan gi ruwa.
+
+\v 14 Lakin afkar tomon kan mukful, lahadi yom ta Allah kan homon gi agara ahaad al gedim, bagi wasaka de gi fadulu, kan ma agdeiru shelu, ila bes fi al Mesi yahu shilu hajat del bara.
+\v 15 Lakin hata fi yom ta alela, kula ma Musa gi agara, geta ta gumash de gi kati gulub tomon.
+\v 16 Lakin iza kan zol reja le Rabuna, geta de shilu bara.
+
+\v 17 Lakin Rabuna howo Roho, fi mahal al Roho ta Rabuna fi logo, bi kun fi huriya.
+\v 18 biga hasa nina kulu, bi usa al nedif, ainu mejid ta Rabuna. biga geiru nina le sura ta mejid al min mustawa ta mejid le mejid tani, bes ze min Rabuna al howo Roho.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 ashan keda, nina indu khedma, wa bes ze ma nina ligo rahma, nina ma bi fashal
+\v 2 lakin, nina aba hajat al gi dusu wa ta fadiya, nina ma gi ish bi shatara wa nina ma gi karabu kelima ta Allah. Lakin nina gi gedimu hagiga, nina gi sheja nufus ta nina le demir ta kulu zol fi gedam ta Allah.
+
+\v 3 Lakin iza kan injil ta anina kati, de kati bes le nas al gi mutu,
+\v 4 de nas al Rabuna ta duniya gufulu afkar tomon al gi aminu, wa biga homon ma agdeir ashan bi ainu nur ta injil ta mejid ta al Mesi. al howo sura ta Allah.
+
+\v 5 Leanu nina ma gi bashiru nufus ta nina, lakin Yesua al Mesi ze Rabuna, wa nufus ta nina le intum ze khudam min ajil Yesuah.
+\v 6 Leanu Allah yahu kelimu. "Nur al bi wala fi duluma, howo wala fi gulub ta nina ashan bi wodi nur ta marafa ta mejid ta Allah fi usa ta Yesuah al Mesi.
+
+\v 7 Lakin anina indu surwa al fi suhana ta teen, ashan keli arufu inu al guwa al kebir de min Allah ma min anina
+\v 8 anina ablau nina fi kulu hajat lakin ma agilibu anina. anina mutuhayariin,
+\v 9 lakin anina ma ashur yaisiin azibu anina lakin ma sibu anina jadau nina tehet lakin ma demiru nina,
+\v 10 nina daiman gi arfa fi jesim ta nina mutu ta Yesuah ashan kaman bi ainu haya ta Yesuah fi jesim ta nina.
+
+\v 11 Nina al haiyiin, nina jahisiin ashan bi mutu min aili Yesauh, ashan haya ta Yeshah bi ainu fi jesim ta nina,
+\v 12 biga hasa mutu gi istakal fi nina, lakin haya gi istakal fi intum.
+
+\v 13 Lakin nina indu nefsa Roho ta iman hasab ma al katibu: ana ainu wa biga ana kelimu, nina kaman amin wa kaman nina kelimu,
+\v 14 leanu nina arufu indu zol al gum Rabuna Yesuah kaman bi gumu nina ma Yesush, wa bi jibu nina ma intum fi usa ta Yesuah al Mesi.
+\v 15 leanu kulu hajat le ajili intum ashan neima bi kun le nas ketiriin, wa sukur bi zedu le mejid Allah
+
+\v 16 Ashan keda keli nina ma fashal, hata iza kan nina gi kasiru jesim ta nina al ta bara lakin bi dakil nina gi jedidu yom wa kulu yom
+\v 17 leanu taab ta nina al fi zaman gusir de gi jahizu nina aktar wa aktar le mejid al abdiya
+\v 18 leanu nina ma gi ainu le hajat al gi ainu, lakin le hajat al ma gi ainu hajat al nina gi ainu de muakat, lakin hajat al ma gi ainu del homon abadiya.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Nina arufu inu iza kan demiru beit ta nina al ta Ard al anina gi geni fogo, anina indu Beit ma Allah, al howo beit al ma salau bi edan ta insaan lakin beit al abadiya fi sama.
+\v 2 Leanu fi keima de nina bi demiru mushtagiin, ashan bi lebisu fogo biyut ta nina al fi sama.
+\v 3 Nina mushtagiin leanu iza kan nina lebisu anina ma bi kun areyaniin.
+
+\v 4 Leanu fi hagiga fi zaman al nina lesa fi keima de, nina gi kore ma arufu haja al tegili nina ma deiru ashan bi agaila lakin deiru kali lebisu nina, ashan biga haja al mutu bi agdeir alau bi wasat haya.
+\v 5 Lakin zol al jahizu nina le haja de howo Allah, al howo yahu wodi, le nina al Roho ze arbone le haja al gi ja.
+
+\v 6 Ashan keda keli anina indu sega daiman. Keli nina amulu hesab ze ma anina lesa gi geni fi beit al howo jesim, anina daiman ma Rabuna,
+\v 7 leanu nina gi duwuru ma iman, ma bi uyun,
+\v 8 Fa keli nina indu sega, anina bi beyid anina jased wa bi geni ma Rabuna.
+
+\v 9 Biga hasa nina harisin, iza kan nina gi geni fi beit wala kan nina bara bes keli anina sibu Allah geni farahan.
+\v 10 Leanu lazim anina kulu bi wogifu gedam kursi ta hukum ta Yesua al Mesi ashan bi hakimu kulu wahid hasab hajat al howo amulu fi jased hasab kan howo amulu kan kwes wala batal.
+
+\v 11 Ashan keda, nina arufu kafu ta Rabuna, anina gi agna nas ashan Allah kutu anina zahiriin le howo. ana gi itawaka kaman inu howo zahir fi demir takum.
+\v 12 Anina ma gi hawil ashan bi asuru intum tani mara ashan bi ainu anina kwesiin. Lakin nina gi wodi le intum forsa ashan intum bi dala ma anina. ashan biga intum bi agdeir juwabu nas al gi dala fi jesim wa lakin ma an haja al fi geliba.
+
+\v 13 Leanu iza kan afkar ta anina karabu, de ashan Allah, wa iza kan afkar ta anina kwes, de ashan intum
+\v 14 leanu muhaba ta al Mesi limu anina, leanu anina mutuakidiin bi kalam de, inu wahid zol mutu ashan nas kulu, wa ashan keda nas kulu mutu.
+\v 15 Howo mutu ashan nas kulu, ashan nas al hai al gi ish biga ma bi ish le nufus tomon lakin le howo zol al mutu le ajili homon wa gum.
+
+\v 16 Ashan kalam de min hasa le gedam nina ma bi hukumu ai zol hasab mustawa ta insaan hata kan nina arufu al Mesi kan bi teriga de. lakin hasa nina ma bi hkumu ai zol bi teriga de tani mara.
+\v 17 Ashan keda, iza kan ai zol fi al Mesi howo kaliga jedid. kulu hajat al gediim fat wa kulu hajat biga tala jedid.
+
+\v 18 Kulu hajat del min Allah al howo salihu anina le nefsa tou bi wasat al Mesi, wa wodi le nina khedma ta musalaha.
+\v 19 De fi al Mesi Allah gi salihu al alam le nefsa tou, ma gi hasibu kataya tomon did homon, howo kuu fi nina kelima ta musalaha.
+
+\v 20 Howo azilu anina ze sufara ta Mesi, ze ma kan Allah gi bashiru bi wasat anina, anina gi talabu min intum le ajili ta al Mesi: lakin salau takum ma Allah,
+\v 21 al howo wodi al Mesi zebiha le katiya ta nina. al howo kulu, kulu ma amulu katiya, howo amulu kalam de, ashan nina bi kun adil le Allah fi howo.
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Kan nina bi istakal sawa ma Huwo, nina bi asalu ashan kede intakum ma rudu neima ta Allah kusara.
+\v 2 Ashan Huwo kelim, "Fi zaman al munasib Ana kutu bal le inta, wa fi yom ta kulasa Ana saudu inta." Aynu, hasa de zaman al munasib. Aynu, hasa de yom ta kulasa.
+\v 3 Wa anina ma der kutu hajiz gidam ai wahid, ashan kede ma loumu kidma ta nina.
+
+\v 4 Lakin, anina wori le badu tanina gali nina kadamin ta Allah be kulu hajat al anina bi amulu. Anina kadamin Bito fi ketir tahamul, tajarib, huzun, taab,
+\v 5 jeldat, sijin, shgab, fi shokol al saab, num mafi bilel, fi jiyan,
+\v 6 fi tahara, maarafa, sobur, amulu kuwes, fi roh al kudus, fi muhaba al hagiga.
+\v 7 Nina kadamin Bito fi kelima al hagiga, be guwa ta Alah. Anina indu daraga bita al bir fi idan al yemin wa ta shimal.
+
+\v 8 Nina istakal be ihriram wa bidun ihteram, be talis wa be tesbih. Tahamu nina gali nina nas kadabin wa baad dak nina biga nas al kuwesin.
+\v 9 Nina istakal ze ma arufu nina lakin lisa arufu nina. Nina. Nina istakal ze meitin - aynu! - lisa nina hai. Nina istakal ze bi azibu nina fi amail ta nina lakin ma lakin ma hukumu nina be mutu.
+\v 10 Nina istakal ze haznanin, lakin anina daiman farhanin. Anina bi istakal ze masakin, lakin tarau anina ganiyanin. Nina bi istakal ze anina ma indu hajalakin tarau nina futu kulu hajat.
+
+\v 11 Anina wonusu hagiga kulu le intum, ya nas ta Korontus, geliba ta nina fadi kalis.
+\v 12 Ma robutu intum ma nina, lakin robutu intum fi geliba takum.
+\v 13 Wa ashan intum bi agder geni be taamul al kuwes - Ana be wonusu ze le iyal - kede intum kun moftuhin kaman.
+
+\v 14 Kede ma robutu intum sawa ma del al ma mominin. Yatu rubat al fi beina del al abrar ma del ta fowda? Yatu elaka al fi beina nur wa duluma?
+\v 15 Yatu tifagiya al Mesih indu ma Beliar? De shunu al bi limu zol momin ma al ma momin?
+\v 16 Wa de yatu tifagiya al fi beina hikal ta Allah ma ta asnam? Ashan nina yau haikal ta Allah al hai, bes ze Allah kelim: "Ana bi ja geni fi nus tomon wa bi douru fi nus tomon. Ana bi kun Allah tomon, wa humon bi kun nas Tai."
+
+\v 17 Ashan kida, "Tala takum bara min nus tomon, wa geni takum barau," Rabuna yau kelim. "Mata takum lemesu hajat al nijis, ashan Ana bi fadalu intum.
+\v 18 Ana bi kun Abu takum, wa intum bi kun awlad wa banat Tai," Rabuna yau kelim.
+
+\c 7
+\cl As-hah 7
+\p
+\v 1 Akuwana al habaib, min zaman nina ligo waad de, kede nina nedifu nufus ta nina min ai haja al bi kutu nina nijis fi jisim ta nina wa roho tanna. Kede nina dowuru wara ta kadasa fi kafu ta Allah.
+
+\v 2 Sala takum juwa le nina! Nina mazulumu ai wahid. nina ma awgu ai wahid wole geliba ta nina ma wafa fi haja ta ai wahid.
+\v 3 Ana kelim kida ma ashan ana deir hukumu intum. Ashan ana kelim gubal kida gali intum fi gulub ta nina, ashan nina bi mutu sawa wa bi hai sawa.
+\v 4 Ana indu sika kebir fi intum, wa ana fokhur be intum. Ana maliyan be raha. ana maliyan ziada be farah sala fi dikat ta nina.
+
+\v 5 Wokit nina ja fi Makadoniya, jisim tanina ma akudu raha. Lakin, nina kan mushkila fi ai sika be suraat min bara wa kof min juwa.
+\v 6 Lakin Allah, al bi sheja del al tehet, Huwo sheja nina be wusul ta Titos.
+\v 7 Ma bes be wusul bito Allah sheja nina. De kaman be teshji al Titos ligo min intum. Huwo wori le nina tasir takum al kebir, huzun takum, wa ihtimam takum al ketir le ana. Kida, Ana biga moksut kalis.
+
+\v 8 Sala kan risala bitai kutu intum haznanin, Ana ma bi kun mutuasif fogo. Lakin ana kan mutuasif wokit ana aynu risal bitai kutu intum haznanin fi zaman besit.
+\v 9 Ana murtah, ma ashan kan intum haznanin, lakin ashan huzun bi takum jibu intum le touba. Intum jeribu huzun al bi tifagu ma Allah, wa intum ligo taab ashan ma bi kun fi kusara le intum be sabab ta nina.
+\v 10 Ashan huzun al bi tifagu ma Allah bi jibu touba le kulasa al mafi fogo nadama. Huzun ta duniya fi kulu ahwal bi jibu mutu.
+
+\v 11 Aynu de yatu jidiya ta huzun al bi tifagu ma Allah bi talau min intum. Godur shunu kan jidiya takum kan nedif. Godur shunu kan zalan takum, kafu takum, tama intum takum, hamas takum, wa niya takum ashan bi aynu lazim adala bi amulu! fi kulu haja intum asbit nufus takum ashan bi kun nedif fi mushkila de.
+\v 12 Sala kan ana katibu lt intum, ana ma bi katibu ashan ana der maslaha, wole ashan dak al ligo taab huwo kan galtan, lakin ashan niya takum al kuwes le nina bi arufu le intum fi safa ta Allah.
+
+\v 13 Kida nina ligo teshji, nina kaman mokosut ketir be mokosut ta Titos, ashan roho bito biga jedid min be sabab takum kulu.
+\v 14 Ashan kan iftekhir le huwo be kalam takum, Fadiya kan ma amsuku ana. Bel aks, bes ze ai haja nina kelim le intum kan hagiga, iftikhar ta nina be sabab takum le Titos isbitu gali bi kun sah.
+
+\v 15 Tasir bito le intum kebir kalis ze ma huwo zekir ta takum kulu, teriga al intum istagbilu huwo be kafu wa rogus.
+\v 16 Ana mokosut ashan ana kalasu sika fi intum.
+
+\c 8
+\cl As-hah 8
+\p
+\v 1 Nina deir kede intum aruf, ya akuwana, kalam neima ta Allah al wodi le kanais al fi Makadonia.
+\v 2 Fi wokit bita tejriba al kebir al kan hasil, al kan kutu farah tomon biga mafi wa zuruf ta sokol meskin al talau humon ganiyanin kalis.
+
+\v 3 Ana bi shahidu gali humon wodi ze godur al humon agder, wa kaman ziyada min godur al kan humon bi agder, wa min niya tomon.
+\v 4 Wa be sura kida humon asalu nina bira ashan kede nina ligo fursa ta limu sawa fi kidma ta nas al kedisin ta Allah.
+\v 5 De kan ma hasil ze kan anina deiru, lakin humon awel wodi nufus tomon le Rabuna wa baad dak le nina be niya ta Allah.
+
+\v 6 Kaman nina kutu Titos, al kan bada shokol de, ashan bi timu fi nus takum shokol ta neima.
+\v 7 Lakin ze ma intum bi zidu fi ai haja - fi iman, fi kalam, fi ilim, fi kulu ijtihad, wa fi muhaba takum le nina. Kaman ashan kede intum zidu fi shokol ta iman de.
+
+\v 8 Ana kelim zede ma talimat. Lakin, Ana kelim kida ashan bi jeribu amana ta muhaba takum kan ana aburu be hamas ta nas tanin.
+\v 9 Ashan intum aruf neima ta Rabuna ta nina Yesuah al Mesih. Sala kan Huwo ganiyan, ashan intum Huwo biga meskin, ashan be wasit sokol meskin Bito intum bi kun ganiyanin.
+
+\v 10 fi kalam de ana bi wodi le intum nesiya al bi saudu intum. Wahid sena al fat, intum ma bes bada ashan bi amulu haja, lakin intum indu niya ashan bi amulu.
+\v 11 Hasa kede intum kalasu. Ze kanu fi hamas wa niya ashan bi amulu kaman, kaman kede intum agder kalasu, ze al intum bi agder.
+\v 12 Ashan kan intum indakum hamas ashan bi amulu shokol de, bi kun haja kuwes wa al deiru. Lazim kede asisu godur al zol indu, ma godur al huwo ma indu.
+
+\v 13 Shokol ze de ma ashn tanin bi kun fi raha wa intum bi kun fi taab. Lakin, kede kun fi adala.
+\v 14 Ketir bitak fi zaman ta hasa bi zidu haja al humon deiru. De kaman ashan ketir tomon bi zidu haja al inta deir. wa min hinak bi kun fi adala.
+\v 15 Huwo ze katibu: "Zol al indu haja ketir ma bi indu ai haja al bi sibu wara, wa zol al indu haja besit ma bi indu ai haja nagis."
+
+\v 16 Lakin shukuran le Allah, al kutu fi geliba ta Titos jidiya ze al ana indu le intum.
+\v 17 Huwo ma bes rudu tilba bita nina, lakin huwo kan jadi shedid be sabab bito. Huwo ja le intum be niya bito.
+
+\v 18 Nina rasulu ma huwo aku bita nina al wonusu kuwes gidam ta nas fi Kanais kulu ashan shokol bito al kuwes fi beshiru Injil.
+\v 19 Ma de bes, lakin kaman kanais hazilu huwo ashan bi safir ma nina fi shokol ta neima de. De ashan bi mejidu Rabuna zatu wa le hamas bita nina lemusada.
+
+\v 20 Nina bi wasa bara min kalam al bi kutu ai wahid bi loumu nina fi shokol al nina bi amulu de.
+\v 21 Nina kutu bala bes ashan amulu haja al bi jibu suma kuwes, ma bes gidam Rabuna, lakin kaman gidam nas.
+
+\v 22 Anina kaman bi rasulu aku tani ma humon. Nina jeribu huwo fi ai safa wa anina ligo huwo kuwes fi amulu shokolat ketir. Huwo kaman haris shedid ashan thiqa al kebir al huwo ligo min intum.
+\v 23 Titos, huwo sabi wa nina bi ishtakal sawa ashan intum. Wa kan akuwana ta nina tanin del, rasulu humon min kanais. Humon kaman nas kuweisin le al Mesih.
+\v 24 Beinu le humon muhaba takum, wori takum le kanais hinak sabab al nina bi dala be intum.
+
+\c 9
+\cl As-hah 9
+\p
+\v 1 Fi kalam ta kidma le nas al kudusiin ta Allah, huow ma dururi le ana ashan bi katibu le intakum.
+\v 2 Ana arufu an neia takum, ale ana bi dala mawo le nas ta Macedonia. Ana wori le humon inu Achaia biga jahiz min sena al fat. Hamas takum harigo ketir min intakum le shokool.
+
+\v 3 Hasa ana rasulu akuwan tai ashan dala tanina ma le sakit, wa ashan intakum bi kun jahiz, ze ma Ana kelim bi kun.
+\v 4 wa ila, kan aye min Macedonien ja ma ana wa ligo intakum ma jahiziin, anina bi kun ma fadiya__Ana ma kelim haja an intakum__le anu ana indu sikha fogo itakum.
+\v 5 Ashan keda ana fekiri huwo kan mohim ashan bi asalu akuwan ashan bi ja le itakum wa ashan bi amulu tertebat gidam le hadiya al itakum kelimu. De ashan bi kun jahiz ze baraka, wa ma ze haja bi mrara.
+
+\v 6 Al kalam yau de al bi zara besit bi ligo besit, wa al bi zara ma sabab ta barakat bi ligo ma barakat kaman.
+\v 7 Kede kulu wahid bi wodi ze ma huwo katitu fi geliba tou, ma bi guwa aw bi asuru huwo leanu Allah bi hibu geliba al bi wodi ma mokosut.
+
+\v 8 Wa Allah huwo gader ashan bi sibu neima dufugu le itakum, ashan fi kulu hajat itakum kulu bi kun indu ihteyaj. De bi kun ashan itakum bi weledu amayiel al kwes.
+\v 9 Huwo ze ma katibu: "Huwo gesimu gena tou wa wodu le masakiin shokol kwes tou bi geni ila abad."
+
+\v 10 Huwo albi wodi tirab le muzari al bi zara wa regif le akil kaman bi zidu tirab ta zira takum. Huwo bi wodi zidu hasad ta beer takum.
+\v 11 Itakum bi kun ganiyaniin fi kulu sika ashan itakum bi kun ma barakat ketir. De bi jibu rija shokuran le Allah bi wsat anina.
+
+\v 12 Leanu ta kidma de ma bes bi kati ihteyajat ta nas ta Rabuna, lakin kaman bi dofugu le ketir min amal ta rija shokuran le Allah.
+\v 13 Leanu jeribu itakum ma kidma de, itakum kaman bi mejido Allah ma ihteram ta ihteraf takum le injil ta Mesi. Itakum kaman bi mejido Allah ma shokol kwes ta hagiga takum le humon wa le kulu wahid.
+\v 14 Humon ma limu ma itakum zaman touwil, humon bi seli an itakum. Humon amulu ze de ashan neima ta Allah al kebir fogo itakum.
+\v 15 Kede shokuran kun le Allah ashan neima tou al ma bi agder fesiru!
+
+\c 10
+\cl As-hah 10
+\p
+\v 1 Ana, Bolis, gi asalu itakum, ma nezilu nefsa wa shokol maruf ta Mesih. Ana sobur wokit ana fi nus takum, lakin ana sheja ma itakum zaman al ana bara min itakum.
+\v 2 Ana bi asalu itakum inu, wokit ana ma itakum, ana muhtaj ashan bi kun shoja ma sikha fi nefsa. Lakin ana bi fekir ana bi kun muhtaj ashan bi kun shoja wokit al ana bi aridu del al huwomon bi fekir inu anina bi ish hasab gesim.
+
+\v 3 Leanu sala kan anina bi duwuru fi gesim, anina ma bi shakila hasab gesim.
+\v 4 Leanu silah al anina bi shakila mauwo ma ta gesim. Lakin humon indu guwa ilahi ashan bi demiru hoesh al gowi, al bi jibu munakashat al bi wuduru.
+
+\v 5 Anina kaman demiru kulu hajat al fok ded arufu Allah. Anina bi amsuku kulu fekira le ihteramu Mesih.
+\v 6 Wa anina jahiziin ashan bi akibu kulu adam ihteram, takum gerib ze ma ihteram huwo kamil.
+
+\v 7 Ayenu le haja al wahid fi gidam taki. Kan zol agna nefsa tou gal huwo le Mesih, kede huwo zekir nefsa tou inu bes ze ma huwo le Mesih fa anina kaman.
+\v 8 Leanu hata lo ana dala besit an sultan, al Rabuna wodi le anina de ashan bi abinu itakum fok wa ma ashan bi demiru itakum ana ma bi kun bi fadiya.
+
+\v 9 Ana ma der kede zahir inu ana bi kaufu itakum ma juwab tai de.
+\v 10 Leanu nas tanin kelimu, "juwa tou de jet jet wa indu guwa, lakin fi gesim huwo deif. kelimat tou ma bi istehik ashan bi asumao."
+
+\v 11 Kede nas ze de arufu inu anina fi ma kelimat wokit anina mafi de yau bi kun amayiel tanina wokit anina fi inak.
+\v 12 Anina ma ruwa beit ashan bi ferigu nufus tanina aw jeribu nufus tanina ma del al mejido nufus toumon. Lakin zaman huwomon aburu nufus toumon ma bad wa jeribu badun toumon ma bad, huwomon ma indu ena.
+
+\v 13 Anina, lakin ma bi dala bara min hudud lakin, anina bi amulu ze de fi hudud ta haja al Allah wodi le nina, hudud al bi wosulu le itakum.
+\v 14 Leanu anina ma arfa nufus tanina zaman anina wosulu le itakum. Anina kan yau awel al wosulu le itakum ma injil ta Mesih.
+
+\v 15 Anina ma dala bara min hudud an taab ta nas tanin. Lakin, raja tanina huwo inu ze ma iman takum bi istemir raba, shokol tanina fi nus takum bi zidu.
+\v 16 Anina indu raja fi de, ashan anina bi beshiru al injil hata fi beled al bara min itakum. Anina ma bi dala an shokol al amulu fi maha tani.
+
+\v 17 "Lakin kede zol al bi dala, dala fi Rabuna".
+\v 18 Leanu ma huwo al bi sheja nefsa tou yau bi rudu. Lakin, zol al Rabuna yau bi sheja.
+
+\c 11
+\cl As-hah 11
+\p
+\v 1 Ana bi itmana itakum bi libisu ma ana juzu min shokol beled. Lakin itakum bi hagiga libisu ma ana!
+\v 2 Leanu ana indu gera an itakum. Ana indu gera ilahi le itakum, min ma ana waadu itakum fi zawaj le wahid rajil. Ana waadu ashan bi gedimu itakum ze azara al nedif le Mesih.
+
+\v 3 Lakin ana kaif, ze ma debiba kabasu Hawa ma shokol negit tou, afkar takum bi agder woduru min ibada al hagig le Mesih.
+\v 4 Fekir kede zol tani ja wa alinu Yesua tani min al anina bi beshiru. Aw fekir kede kan itakum gabilu roho tani barao min al anina gabilu. Aw itakum gabilu injil tani barao min al itakum gabilu. itakum amulu tamum ma hajat del!
+
+\v 5 Leanu Ana fekir inu Ana ma yau al soker fi nus ta del al bi nadi_rusul _al kubar.
+\v 6 Lakin sala kan ma deribu ana fi wonusa, Ana ma ger muderib fi marifa. fi kulu sika wa fi kulu hajat anina sibu ashan bi kun maruf le itakum.
+
+\v 7 Hal Ana bi amulu katiya ma nezilu nefsa ashan arufawo itakum? Leanu Ana beshiru injil ta Allah le itakum sakit
+\v 8 Ana seregu kanais tanin ma shilu mu saada min huwomon ashan ana bi agder kadimu le itakum.
+\v 9 Wokit ana kan ma itakum ana kan fi ihteyaj, Ana ma tabu aye zol. Leanu ihteyajat tai kamilu ma akuwana al huwomon ja min Macedonia. fi kulu hajat ana hafizu nefsa tai ashan ma bi kun taab le itakum, wa Ana bi istemir amulu keda.
+
+\v 10 Ze ma al hagiga ta Mesih fi ma ana, dala tai de ma bi asukut fi safa ta Achaia.
+\v 11 Lei? Leanu Ana ma hibu itakum.
+
+\v 12 Wa haja al ana bi amulu ana bi istemir amulu, ashan ana bi shilu bara nadi ta nas al der aridu ana wa nadi toumon al huwomon der dala__inu ligo huwomon bi amulu nefsa haja al ana bi amulu.
+\v 13 Leanu shikil nas del huwomon rusul kadabiin wa umaal ta kabasu. Huwomon bi dusu nufus toumon ze huwomon rusu ta Mesih.
+
+\v 14 DE ma mufaja, Leanu shetan bi dusu nefsa tou ze malaika ta nur.
+\v 15 Huwo ma mufaja kebir kan kudam tou kaman bi dusu nufus toumon ze kudam al ta beer. Nihaya toumon bi kun ze ma amayiel toumon bi istehik.
+
+\v 16 Ana kelimu mara tani: Kede zol ma fekir ana beled. Lakin iza itakum gabilu ana ze beled Ana bi dala.
+\v 17 Haja al Ana kelimu ma sikha ta dala__Ana ma bi kelimu ma teriga al Rabuna der__Ana bi kelimu ze mujunuun.
+\v 18 Min zaman dak nas ketir bi dala hasab gesim, Ana kaman bi dala.
+
+\v 19 Leanu bi farah itakum istahmal ma majaniin itakum al hakimiin bi nefsa takum!
+\v 20 Leanu itakum istahmal ma zol al bi amulu itakum ze abid, kan huwo bi akulu itakum, kan huwo bi shilu itakum kan huwo bi ayenu nefsa tou ahssen min itakum aw huwo bi dugu itakum fi wosa.
+\v 21 Ana bi kelimu le fadiya tanina inu anina kan deifin ashan bi amulu ze de. Hata hasa kan zol dala__Ana bi wonusu ze mujunuun__Ana kaman bi dala.
+
+\v 22 Hal huwomon Abraniin? Ana kaman. Hal huwomon Israeliean? Ana kaman. Hal huwomon Iyal ta Abraham? Ana kaman
+\v 23 Hal huwomon kadamiin ta Mesih? (Ana bi wonusu ze ana kan mujunuun fi muk tai) Ana yau al fi tab ketir fi dugu, fi mowajaha katar ta mutu.
+
+\v 24 Min Yahudiin ana gabilu kamsa marat "arbein nagis wahid sou."
+\v 25 Talata marat dugu ana ma kasab. Wahid mara luku ana ma hajer. Talata marat ana katisu ma sefina. Ana geni belel wa nahar fi bahar.
+\v 26 Ana fi safar mustemir, katar ta bahar, fi katar min haramiya, fi katar min nas tai, fi katar min ajanib, fi katar min medina, fi katar ta Gaba fi katar ta bahar, fi katar min akuwana al kazabiin.
+
+\v 27 Ana kan fi shokol shedid wa fi tab fi sahara belel ketir, fi jaan wa atash, bad marat fi siyam, fi berid wa shokol ariyan.
+\v 28 Bara min kulu hajat tanin, hinak fi dukut kulu yom le ana ashan ihtimun tai le kanais.
+\v 29 Munu yau deif, wa ana ma deif? munu yau der waga wa ana ma bi haragu?
+
+\v 30 Iza ana bi dala, ana bi dala an haja al bi wori deif tai.
+\v 31 Allah wa Abu ta Rabuna Yesua, al bi mejido ila abad, arufu inu ana ma bi kabasu!
+
+\v 32 Fi Damascas, al wali al tihit melek Aretas kan bi hafizu medina ta Damascas ashn bi amsuku ana.
+\v 33 Lakin nezilu ana ma gufa min shobak wa ana jere min idan tou.
+
+\c 12
+\cl As-hah 12
+\p
+\v 1 Ana bi iftakhir, lakin mafi faida fugu. Lakin ana bi istemir wonoso ana raoya wan elanat al Rabana kashifu le ana.
+\v 2 Ana arufu insan fi al Massih shelo huwo fok le samawat al talit gebl arbatashar sena, be jessim tuo aw bedon jessim, ana ma arufu, Allah yao bi arufu.
+
+\v 3 Wa ana bi arufu insan de, kan be jessim, aw fi roho, ana ma arufu, Allah arufu.
+\v 4 Shelo huwo le fardos wa huwo asuma asrar ajib al mafi zol be akider wonoso.
+\v 5 Ana bi iftakhir be shekel zol de. Lakin ana ma bi iftakhir be nefsa tai, ele be shokol deif ta tai.
+
+\v 6 Ana kan der aftakhir, ana ma bi kun belid, leano ana gi kelimo al hagiga. Lakin ana ma bi amolo, ashan mafi zol bi fekir akter ann ana min al huwo aino fi ana aw asuma min ana.
+\v 7 Ashan bi abusu ana kede ma iftakhir ashan rauya al ajeep mafi zol aino gubal keda, kutu shok fi jissim tai, rasulo min shetan gi azibu ana, ashan ana ma bi itkabar.
+
+\v 8 Ana dengir gidam ta Rabana talata marat fi kalam de, ashan Huwo shilo min ana.
+\v 9 Lakin Huwo kelimo le ana," Neima ta kifaya le ita, leano guwa tai bi ishtakal afdal fi zaman al ita deif." Ashan keda ana bi iftakhir fi deif tai, ashan guwa ta Massih bi zahir fi ana.
+\v 10 Ashan keda fi al Massih ana rudu ashan bi geni deif, lego ihanat, asuma kalamat al batal, mashakil, itihadat wa zoruf al saab. Leano fi zaman al ana deif, ana bi kun guwi.
+
+\v 11 Ana biga gi wonoso ze belid! itakum yao kutu ana shan bi itsaraf ze de, kan itakum yao bi shukuru ana. ashan mafi ferig beino ana ma rusul al najihin, hata kan ana gi fekir gali ana hajaa sakit.
+\v 12 Alamat al bi wori gali ana rasul amolo fi gedam takum be kulu sabor, mujezat wa ajaib wa alamat al kebir.
+\v 13 Fi yato haja itakum sukerin min bagi kanais, ele ana kan ma tabi itakum fi kalam ta gurush? Afi takum ana fi kalam de!
+
+\v 14 Asuma takum! Ana jahiz ashan bi ja le itakum le mara al talit. Ana ma bi taabo itakum, leano ana ma dear hajat takum. Ana dearo itakum. Iyal yao ma bi limo gurush le abuhat. Lakin abuhat yao bi limo le iyal.
+\v 15 Ana be kulu farah bi wodi al ana indo wa nefsa tai kaman ashan itakum. Kan ana hibu itaktm ketir, malo ana gi ligo muhab besit?
+
+\v 16 Lakin zol tani bi kelimo sah ana ma shelio gurush min itakum, lakin ana shelio be sokol negit.
+\v 17 Hal ana istefit min itakum fi nas al ana rasulo le itakum?
+\v 18 Misal besit, wokit ana rasulo Tito wa akwana tanin le itakum. Hal Tito asalo min itakum haja? Humon ma itamal ma itakum be nefsa teriga ta tayi? Enna kulu gi amolo kulu hajat be nefsa teriga.
+
+\v 19 Hal itakum kan gi fekir gali enna gi dafi ann nufus tanna? Lakin enna kan gi wonoso fi gidam ta Allah fi, wa de kan le buniyan takum.
+
+\v 20 Ana bi kafu kan ana ja ana ma bi ligo itakum ze ma ana gi itmana. Ana bi kafu ino itakum ma ligo ana ze ma itakum gi itmana. Khof ta tai ino bi kun fi korekore, gira, mashakil, munafasa, kalamat al batal, nemima, kedib, takabur, wa inshigagat fi nus takum.
+\v 21 Ana gi kafu kan ana rija le itakum, Allah bi kutu ana suker fi nus takum. Kof ta tai ino ana bi tal hazien shedid ashan delin al amolo latiya gabl keda wa humon ma tub min shokol wasaka wa zina wa daara al humon lesa gi amolo.
+
+\c 13
+\cl As-hah 13
+\p
+\v 1 De mara nimra talata ana bi ja le itakum." kulu kalam bi sabito be shehada ta nafaren aw talala."
+\v 2 Zaman al ana zuru le mara al tani ana kelimo le delin al amulu katiya gubal keda wa le bagi nas, wa ana bi kelimo tani: Kan ana jea tani, ana ma bi ashfik le humon.
+
+\v 3-4 Ana gi kelimo zede ashan itakum gi fetisu le isbaat gali Massih gi wonosu be wasat ta tai. Huwo ma deyif le itakum. Kalin Huwo gawi fi itakum. Huwo kan selibo wa Huwo deyif, lakin Huwo hai be guwa ta Allah. Anna kaman deyfin fi Huwo lakin anna bi hai ma Huwo be guwa ta Allah al fi enna
+
+\v 5 Fahisu nufus takum, ashan itakum bi ayno kan fi iman. Jeribu nufus takum. Itakum ma lahizu be nefsa takum, gali Yesua al Massih fi itakum? ele, bel hagiga itakum sagid fi ikhtibar de.
+\v 6 Wa ana itmanna itaum bi ja lahizo be ino enna ma sagit fi ikhtibar wa al Massih fi
+
+\v 7 Hasa ann gi seli le Allah be ino kede itakum ma amulu ai galat. Ana ma gi seli be ino kede anna naja fi ikhtibar. Lakin salaat tai kede amulu haja al sah, hata kan gi zahir gali anna sagit fi ikhtibar de.
+\v 8 Hagiga yao bi hakimo hajat al anna gi amulu, enna ma bi akeder arido kalam al hagiga.
+
+\v 9 Fa anna bi afrah kan anna deyfin wa itakum agweya. Enna kaman gi seli gali kede itakum kun kamil.
+\v 10 Ana katibu hajat de fi zaman al ana beyd min itakum ashan kan ana bega ma itakum ana ma bi wonusu kalamat al saab be sulta al ana indo, al Rabana wodi le ana ashan ana bi abino itakum, wa ma bi reja itakum wara.
+
+\v 11 Akhir ta tuo, akwana tai, afrah takum, dauru takum fi sika ta kamal, shejao badon, kede itakum itifago ma baad, ish fi muhaba. Wa Allah ta muhaba wa salam bi kun ma itakun.
+\v 12 Selimo takum badom be gubla al mukadas.
+
+\v 13 Nas ta Allah al kudoseen kulu gi selimo le itakum.
+\v 14 Neima ta Rabana Yesua al Massih, muhaba ta Allah, wa sherika ta Ruhu al Kudos kede geni ma itakum kulu.

49-GAL.usfm

@@ -0,0 +1,234 @@
+\id GAL
+\ide UTF-8
+\h Galatia
+\toc1 Galatia
+\toc2 Galatia
+\toc3 gal
+\mt Galatia
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Bulus, marasula- ma min nas wele be wasat insaan, lakin Bewasat Yesua al Mesih wa Allah al ab al guomu uwu mini mutu
+\v 2 wa kulu akwana al ma ana, le Kanais ta Galatia:
+
+\v 3 Naima le itakum wa salam min Allah Abu ta nina wa Yesua al Messih,
+\v 4 al wedi nefsa tuo min ajil kataya ta nina ashan be hariru nina min alam al sherir de, be hasab meshiya ta Allah wa abu ta nina,
+\v 5 kede mejid rija le uwo lel abed al abidin. Amin.
+
+\v 6 Ana bi istagrab itakum bi rija wara guwam min de al nadi itakum be naima ta Mesih. Ana mustagarab itakum bi geyiru le Injil tani al barau.
+\v 7 Ana ma be wunuso inu fi Injil tani barau, lakin fi nas tanin al deru sibu itakum waga wa deru geiru Injil ta Mesih.
+
+\v 8 Lakin hata luo kan anna aw Malaika min Sama yau beshiru le itakum kalam tani barau min al inna beshiru, kede uwu kun muluwun.
+\v 9 Ze ma inna wunuso gubal kida, hasa tani ana bi wunuso, ``Kan fi zol beshiru le itakum Injil tani min al itakum asuma, kede uwu kun muluwun.``
+\v 10 Hal ana hasa gi fetisu gubul min insan wele Allah? Hal ana gi fetisu rida ta insan? Kan ana lisa bi hawil ardi insan, Ana ma kadam ta Messih.
+
+\v 11 Ashan Ana der kele itakum aruf, ya Akuana, Inu Injil al Ana beshiru de ma ta insan.
+\v 12 Ana ma ligu Injil min ayi zol, wele Ana alimu ma alimu. Lakin, de kan be ruoya ta Yesua al Mesih le Ana.
+
+\v 13 Itakum asuma an Haya tai kan kef fi Yahudia, kef Ana kan gi azibu Kenisa ta Allah futu ganoon wa Ana kan bi hawil demiru.
+\v 14 Ana kan gidam kalis min dufat tai, aktar min nas ta belet tai. de yau teriga al kan Ana undu gira kebir le tagalid ta abuhat tai.
+
+\v 15 Lakin zaman Allah, al kasisu Ana min batna ta uma tai, wa al nadi Ana be naima tuo,
+\v 16 rudu ashan bizahiru jena tuo fugu Ana, ashan Ana bi beshiru uwu fi nus ta umam, Ana ma shilu mushura min dom aw laham.
+\v 17 Ana ma ruwa le Urshelim le delin al biga rusul gubal Ana. Lakin Ana ruwa le Arabia wa bat kida Ana rija le Damashk.
+
+\v 18 Wa bat talata senna Ana ruwa lakadi fi Urshelim ashan ruwa itaaraf le Safa wa Ana geni ma uwo kamistashr yom.
+\v 19 Lakin ana ma ayinu rusul delin ile Yagub bes, aku ta Rabana.
+\v 20 Haja al Ana bi katibu le itakum, Ana bi akidu le itakum gidam ta Allah ibu Ana ma gi kabasu.
+
+\v 21 bat kida Ana ruwa le bilad ta Suriya wa Kilikia.
+\v 22 Ana sheksian lisa ma maruf le Kanais ta Yahudia al fi Messih.
+\v 23 Umun bes asuma gi wunuso, ``Zol al kan gi itahidu inna hasa biga bi beshiruIman al uwu hawil demiru.
+\v 24 Umon mejidu Allah ashan ana.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Wa bad arbatashar senna Ana ruwa le Uruselim tani mara ma Barnaba, Ana shilu Titos ma Ana swa.
+\v 2 Ana ruwa ashan rouya wa weri le umun Injil al Ana beshiru fi nus ta umam. Ana wonuso be teriga kas le delin al bi bainu muhimin, asahn bi akidu inu Ana ma kan bi jere- aw Ana jere kasara.
+
+\v 3 Lakin hata weleTitus, al ka ma Ana al kan Igrigi, asuru uwu ashan bikun mutahar.
+\v 4 Akuwana al kadabin umun dakalu be sir ashan bejesisu huriya ta nian fi al Messih Yesua. Umun indu niya ashan bi amulu inna abeed,
+\v 5 lakin inna ma Asuma le umun wele lahza, ashan hagiga ta Injil bi fadulu ma itakum.
+
+\v 6 Lakin delin al bi amulu badun tumun muhimin (ma muhim le Ana umun kan shunu, Allah ma bi weri tefriga) - delin, al Ana kelim umun bi bainu muhim umun ma gi zidu le Ana ayi haja.
+\v 7 Bel aksi, Ana biga mushkul be beshiru Injil le delin al ma mutaharin, bes ze ma Buturus kaman mushkul be Injil le delin al mutaharin.
+\v 8 Ashn Allah al ishtakal fi buturus be risal le delin al mutaharin, kaman ishtakal fugu Ana le umam.
+
+\v 9 Zaman Yagub, Safa, wa Yuhanna, al kan arufu umun ze delin al bi abinu kenisa, fahimu naima al wedi le Ana, umun wedi eda al yemin ta sherika le Ana wa Barnaba. Umun amulu kida ashan inna biruwa le Umam, wa umun biruwa le delin al mutaharin.
+\v 10 Umun asalu min inna bes ashan bizekiru nas al masakin, haja al Ana bi ihtam ashan bi amulu.
+
+\v 11 lkin zaman Safa(buturus) ja le Antakiya, Ana aridu uwu fi gidam tuo ashan kan indu loum.
+\v 12 Lanu gubal ma fi nas ja min Yagub, Safa (Buturus) kan gi akulu ma Umamin. Lakin zaman Rujal de ja uwu wugifu wa ruwa baid min Umamin. Lanu uwu kan bi kafu min delin al deru tuhur de.
+
+\v 13 Bardu bagi Yahudin dum le temsilia de. Hata Barnaba kabasu be temsilia tumun de.
+\v 14 Lakin zaman Ana ayinu inu uslub tumun kan ma gi ruwa wara hagiga ta Injil, ana kelim le Safa (Buturus) fi gidam tumun kulu, Kan Itta Yahudi lakin gi ish ze Umami ma ze Yahudi, kef itta bi asuru umamin ashan bi ish ze itta.
+
+\v 15 Inna be nefus ta nina yahudin be melad ma Umamin al kuta;
+\v 16 wa lisa inna arufu inu mafi zol bi bariru be amal ta ganoon lakin bewasat iman fi Yesua al Messih asahn bi beriru inna bewasat iman fi Yesua ma be amal ta ganoon. Ashan mfi gisim bi agder bariru be amal ta ganoon.
+
+\v 17 Lakin luo, inna ze ma gi fetishu tebrir fi Al Mesih, inna zatu ligu inna kuta, hal al Messih bi shajau katiya? Tabaan la!
+\v 18 Ashan kan Ana bi demiru hajat al Ana abinu, Ana gi weri inu Ana be nefsa tai zol ta kasuru ganoon.
+\v 19 Ashan bewasat ganoon Ana mutu le ganoon, ashan Ana bi hai le Allah.
+
+\v 20 Selibu Ana ma al Messih. De ma Ana yau bega gi ish, Lakin al Mesih Aish jua Ana. Haya al hasa Ana gi ish fugu gisim de Ana ish bi iman fi Jena ta Allah, al hibu Ana wa wedi nefsa tuo ashan Ana.
+\v 21 Ana ma bi aba naima ta Allah, ashan lo shukul bir biligu be ganoon, manau al Messih mutu kusara.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Ya nas Galatia al belidin/belitin! munu yau saru itakum? itakum nefsu nas al selibu Yesua al Mesih gidam takum.
+\v 2 De haja al wehid al Ana der arufu min itakum: Hal itakum ligu Roho be shukul ta ganoon wele be Iman fi haja al itakum asuma?
+\v 3 Itakum belidin/belitin ze de? Baat ma itakum bada be Roho, Itakum hasa gi ruwa kalasu be gisim?
+
+\v 4 Hal itakum ligu taab fi hajat sakit- lu kan hagiga sakit?
+\v 5 Hal uwu al wedi Roho wa amulu mujizat fi nus takum de be shukul ta ganoon, wele be kabar ta iman?
+
+\v 6 Bes ze Ibrahim "amin fi Allah wa kan hasibu le uwo ze bir,"
+\v 7 be nefsa teriga, fahimo takum, inu delin al min iman umon Eyal ta Ibrahim.
+\v 8 Kitab, ayinu min bediri inu Allah bi ruwa Beriru Umon be iman, uwu beshiru le Ibrahim inu fugu uwu kelimu, "Dunia kulu bibariku fugu itta."
+\v 9 Ashan keda. delin al min iman mubarikin sawa ma Ibrahim, rojul ta iman.
+
+\v 10 kulu zol al bi teki le shokol ta ganoon umun tehit laana; ze ma katibu "muluon kulu zol al ma gi nefizu kulu hajat al katibu fi kitab ta ganoon, wa bi amulu umon.
+\v 11 Hasa uwu wadih inu mafi zol mubarar gidam ta Allah be ganoon, ashan zol al barr bi ish be iman.
+\v 12 Lakin ganoon ma min iman, lakin zol al be amulu shukulat ta ganoon lazim bi ish be umon."
+
+\v 13 Al Mesih kalisu anna min laana ta ganoon be wedi nefsa tuo ashan bi kun laana min ajil ta nina - ashan muktub, "Muluon kulu zol al aligu fi kashab"-
+\v 14 ashan baraka ta Ibrahim bija le Umamin (nas al ma Yahudin) bewasat ta Ysua al Mesih, ashan be iman anna biligu waad ta Roho.
+
+\v 15 Akuwana, kede Ana wonuso be hasab insan. Mafi itefagia al amulu bi agder kasuru hata lo be insan, lo amulu be ganoon.
+\v 16 Hasa waad al kan wonuso le Ibrahim wa nesli tuo. Uwo ma gasit le iyal ta iyal," bi rijale ketirin, lakin gasit bes wahit, "wa le nesli taki," al uwo al Mesih.
+
+\v 17 Hasa Ana gasit kida: Ganoon al ja min gubal 430 sena, ma bi karabu itifagia al amulu bediri be Allah.
+\v 18 Ashan kan wirasa ja be ganoon, kida tani ma bi ja be waad. Lakin Allah wedi le Ibrahim be waad.
+
+\v 19 Fa, shunu, ya kan hadaf ta ganoon? Kan zidu ashan kalam ta katiya, lahadi iyal ta iyal ta Ibrahim bi ja hasab waad al wedi. Ganoon kan kutu fi shukul be wasat ta malaikat ashan bikun wosit.
+\v 20 Hasa wosit ma le zol wahid. Wa lakin Allah Huwo wahid.
+
+\v 21 Hal ganoon did wuod ta Allah? Tabaan La! laanu lu kan namus wedi le uwu gowa ta wedi haya, manau shukul bir ja be namus.
+\v 22 Lakin kitab gufulu kulu haja tihit katiya. Allah amulu de ashan waad ta kalisu inna be iman fi Yesua al Messih bi ageder wedi le delin al bi amin.
+
+\v 23 Hass gubal iman ma ja, inna kan murbutin tifit ganoon, mukfulin lakadi iman bizahiru.
+\v 24 Izen namus kan ya gi adibu inna lakadi al Messih ja, ashan bi beriru inna be iman.
+\v 25 Lakin hasa iman ja, inn tani ma tihit tadib.
+\v 26 Ashan itakum kulu Eyal ta Allah bewasat iman fi Yesua al Messih.
+
+\v 27 Laanu itakum kulu al amido fi Mesih, itakum ligu Mesih.
+\v 28 Wele Yahudi wele Yuonani, wele abid wele hur, wele mara wele rajil, ashan itakum kulu wahid fi Yesua al Mesih.
+\v 29 Kan itakum ta Mesih, itakum iyal ta iyal ta Ibrahim, wa be werisu be hasab waad.
+
+\c 4
+\cl Ashah 4
+\p
+\v 1 Ana bi kelim inu, lo al waris lisa jena suker, ma indu ferig ma abid, hata lo uwo yau sido hajat kulu.
+\v 2 Lakin uwo tihit musulia ta abuhat wa wukala lahadi yom al bikariru be Abu.
+
+\v 3 Inna bardu: kan ze de zaman inna kan sukerin, anna kan abeed tihit arkan ta alam.
+\v 4 Lakin laman zaman timu, Allah rasulu Jena tuo, al weledu be mara, weledu tihit Namus.
+\v 5 Uwo amulu kida ashan bi afdi delin al tihit namus, ashan inna biligu tebeni ze Eyal.
+
+\v 6 Wa ashan itakum iyal, Allah rasulu Roho ta Jena tou fi gulub ta nina, de al nadi, "Abu al Ab"
+\v 7 Izen ita tani ma abeed, lakin Jena, kan Jena, Izen itta bardu be werisu bewasat Allah.
+
+\v 8 Lakin fi zaman dak, al itakum kan ma arufu Allah, amulu itakum abid le delin al, be gowat tumon al tebii, ma rabunat ta kulu kulu.
+\v 9 Lakin hasa itakum biga arufu Allah, aw arufu itakum ma Allah, kef itakum bi rija wara le hajat al daif wa al taban itakum der kun abied tomon min jedid? Hal itakum der kun abied tani mara?
+
+\v 10 Itakum gi hafizu ayam wa shuhur al jedid wa mawasim wa siniin!
+\v 11 Ana gi kafu le itakum inu taab tai fugu itakum bi ruwa sakit.
+
+\v 12 Ana gi asalu itakum, akuwana, ashan bikun ze Ana, ashan zatu ana biga ze itakum.
+\v 13 Lakin itakum arufu de kan ashan ayan ta gisim Ana beshiru le itakum fi bidaya.
+\v 14 Salkan ayan tai kutu itakum fi imtihan, itakum ma akrah wele aba Ana. Lakin itakum rahibu Ana ze malaika ta Allah, ze kaanu Ana yau kan Yesua al Mesih benefsu.
+
+\v 15 Taib, wenu, baraka takum hasa? Leanu ana shahidu le itakum inu, lo kan bi agider, kan itakum agila uyun takum wa wedi le Ana.
+\v 16 Ashan kida Ana biga adu takum ashan Ana gi weri le itakum hagiga?
+
+\v 17 Umon indu gira ashan bi juru itakum, lakin ma le kwes. Umon der gufulu itakum bara, ashan itakum bikun indu gira le umon.
+\v 18 Uwo daiman kwes ashan inta bikun indu gira le hadaf al kwes, ma bes kan Ana fi ma itakum.
+
+\v 19 Eyal tai al sukerin, Ana tani biga fi waja ta jena min ajili takum lakadi al Messih bija fugu itakum.
+\v 20 Ana gi itemana kede Ana kun fi ma itakum hasa ashan bi gairu sut tai, lanu Ana mustagrib fugu itakum.
+
+\v 21 Wori takum le Ana itakum al der kun tehet ganoon, hal itakum ma gi asuma le ganoon?
+\v 22 Ashan muktub Ibrahim indu itniin awlad, wahid min biniya al abeed wa wahid min Mara al hur.
+\v 23 Lakin de al weledu ma biniya al abeed be hasab gisim, lakin tani de kan weledu be mara al hur bewasat waad.
+
+\v 24 Hajat de mumkin fasiru ze Remzi, ashan nusowan del gi wori itnin itifagia. Wahid min uman min jebel Sina wa weledu Iyal al abeed. De yau Hajir.
+\v 25 Hasa Hajir gi mesil Jebel Sina fi bilad ta Arab; wa Heya gi mesil Uruselim al fi alela, ashan heya fi abudia ma Iyal tou.
+
+\v 26 Lakin Uruselim al fi fuk de hur, wa heya yau uma ta nina.
+\v 27 Ashan muktub, "Afrah, ita al ma gi weledu. Kore wa asruk be farah, ita al ma gi ligu taab ta weledu. Ashan Iyal ta mara al sibu barau aktar min Iyal ta mara al indu rajil."
+
+\v 28 Lakin itakum, akuwana, ze Ishak, itakum Iyal ta waad.
+\v 29 Fi zaman dak de al weledu behasab gisim azibu de al weledu be hasab Roho. Uwu nefsa haja hasa.
+
+\v 30 Lakin kitab gi wonuso shunu? "Turuju bara biniya al abeed ma Jena tuo. Ashan Jena ta biniya al abeed ma shariku fi werisa ma Jena ta mara al hur."
+\v 31 Ashan keda, akuwana, anna ma Iyal ta biniya al abeed, lakin ta mara al hur.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Ashan huriya al Mesih hariru anna. Ashan keda, kede itakum wogif gowi kele itakum riga tani tihit saitara ta abudia.
+\v 2 Yau, Ana Bulus, bi kelim le itakum inu kan tahiru itakum, al mesih ma bi anfa le itakum fi ayi haja.
+
+\v 3 Ana gi shahidu le kul zol al sibu nefsa tou taharu uwu lazim bi tii ganoon kulu.
+\v 4 Gatau itakum bara min al Messih, itakum al gi beriru be ganoon; itakum biga ma bi ligu naima tani.
+
+\v 5 Ashan bewasat ta Roho, be iman, anna bi istena raja ta bir.
+\v 6 Fi Yesua al Mesih Tuhur wele adam tuhur ma indu faida, lakin iman bes yau bi ishtakal bewasat muhaba.
+\v 7 Itakum kan bi jere kwes. Munu yau abusu itakum ashan ma bi tii hagiga?
+\v 8 Kalam de ma min de al nadi itakum!
+
+\v 9 Kemira besita bi kemiru ajin kulu.
+\v 10 Ana indu sikah fi Rabana inu itakum ma bi fekir fi haja tani. De al bi tabanu itakum biligu hukum mahma uwu munu.
+
+\v 11 Akuwana, kan Ana lisa gi beshiru kalam ta tuhur, lei lisa bi azibu Ana? Be teriga de Hajiz al gi gufulu sika ta selib shilu bara.
+\v 12 Ze le delin al bi tabanu itakum, Ana gi itmana kede umon taharu madom tomon!
+
+\v 13 Nadi itakum fi huriya, ya Ikewa. Lakin matakum istakdimu huriya takum ze fursa le tebiya ta katiya; lakin, bewasat muhaba akdim takum badum takum.
+\v 14 Ashan ganoon/namus kulu bi nefizu fi kilima wahid; fi "Ita lazim bi hibu jeran taki ze nefsa taki."
+\v 15 Lakin kan itakum bi adi wa gi akulu badum, kutu takum bala kede itakum ma kalasu badum takum.
+
+\v 16 Lakin Ana bi kelim, ish takum be Roho wa matakum kamilu shahwat ta gisim.
+\v 17 Leanu niyat ta gisim umon did Roho, wa niyat ta Roho did niyat ta gisim. Umon fi shakila ma badun, ashan Ita ma bi agider amulu hajat al ita der.
+\v 18 Lakin kan gi gedimu itakum bi Rhoh itakum ma tihit ganoon.
+
+\v 19 Hasa amal ta gisim zahir:
+\v 20 Zina, Ahara, Najasa, Dara, Abudu asnam, kujur, adawa, Ferigu madum, Gira, zalan, tefriga, gesimu badun, kizib, Hsada,
+\v 21 katulu, sakar, Ideman, wa hajat al ze delin. Ana gi anziru itakum, ze ma Ana anziru itakum gubal kida, inu delin al Amulu hajat de ma bi werisu mulukuut ta Allah.
+
+\v 22 Lakin Simar ta Roho yau muhaba, farah, salam, tul bal, shokol kwes, iman,
+\v 23 Nezilu nefsa, wa amsuku nefsa; wa did hajat de ma Ganoon.
+\v 24 Delin al tabiin le Yesu al Mesih umon selibu tebiya ta katiya ma niyat tuo.
+
+\v 25 Kan anna gi ish be Roho, kede anna kaman doworo hasab Roho.
+\v 26 Kede anna ma kun nas al zalan madum ta nina, wa gi hasidu badum.
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Ikua, kan fi zol amsuku fi katiya, itakum al Rohiin Bi rija zol de be Roho ta riga nefsa. Kede ita kutu bala le nefsa taki, ashan kaman kede ma jeribu ita.
+\v 2 Arufa takum tegila ta badun, wa tamimu takum Namus/ganoon ta Messih.
+
+\v 3 Ashan kan fi zol bi nfekiri uwu haja ligu uwu ma haja, uwu gi kabasu badun.
+\v 4 Ayi zol kede imtehin shukul tuo, yala sabab ta kebir nefsa bikun ta tuo barau wa ma fi zol tani barau.
+\v 5 Ashan ayi zol bi ruwa arfa hukum tuo barau.
+
+\v 6 De al gi derisu le uwu kelima lazim bi shariku kulu hajat al kues ma de al gi derisu.
+\v 7 Kede ma kabasu intakum. Allah ma gi kabasu, ashan ayi haja al insan bi zarau, nefsa haj yau uwu bi ja legetu.
+\v 8 Ashan de al bi zarau bizira le tebiya tuo ta katiya, min tebiya ta katiya biligu damar. De al bi zarau bizira le Roho, min Roho bi ruwa ligu hay al abadiya min Roho.
+
+\v 9 Kede inna ma kafu fi amulu kues, ashan fin zaman al munasib inna bi ruwa limu hasat, kan inna ma Isteslim.
+\v 10 Ashan kida, ze ma fi fursa, kede inna amulu shukul kues le nas kulu, be kusus le delin al min iman.
+
+\v 11 Ayinu takum yat Huruf kebir al Ana katibu le itakum ma iden tai.
+\v 12 Delin al der amulu manzar kues fi gisim gi hawil asuru itakum le tuhur. Umun gi amulu ze de ashan ma bi Itahidu umun ashan selib ta Messih.
+\v 13 Ashan hata delin al taharu ma gi hafizu ganoon, lakin umun der kede taharu itakum ashan umun bi kebir nefsa an gisim takum.
+
+\v 14 Lakin kede Ana ma Kebir nefsa ile be selib ta Rabana ta nina Yesua al Mesih, al be wasat tuo selibu donia le Ana, wa Ana le donia.
+\v 15 Ashan wele tuhur nafa le ayi haja wele adam tuhur, lakin kaliga al jedid.
+\v 16 Le delin kulu al bi ish be hasab ganoon de, salam wa rahama kede kun le umun, wa le Israel ta Allah.
+
+\v 17 Min hasa kede ma fi zol tabanu Ana, ashan Ana gi arfa fi gisim tai alamat ta Yesua.
+\v 18 Kede naima ta Raban Yesua al Mesih kun ma Roho takum, ikuwa. Amen.

50-EPH.usfm

@@ -0,0 +1,240 @@
+\id EPH
+\ide UTF-8
+\h Efesus
+\toc1 Efesus
+\toc2 Efesus
+\toc3 eph
+\mt Efesus
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Bulus, rusul ta Yesua al Mesih bi wasat irada ta Allah, le nas ta Allah al kudusiin fi Ephesus, al umon amin fi Yesua al Mesih.
+\v 2 Neima le intum wa salam min Allah Al ab wa Rabana Yesua al Mesih.
+
+\v 3 Keli shukuru Allah Abu Rabana Yesua al Mesih, al huwo bariku nina bi kulu barakat al rohiya fi al samawat fi al Mesih.
+\v 4 Min bidaya ta alam Allah Ikhtar nina le huwo. inu nina bi kun mukadisin wa bi la luom fi gidam tou.
+
+\v 5 Allah ihktar nina min bidaya le tabeni ze iyal bi wasat Yesua al Mesih, hasab irada ta farah tou al kwes.
+\v 6 Tabeni ta nina le Yesua al Mesih ja bi shukur ta mejid neima tou al huwo wodi majani le nina fi Yesua al Mesih al huwo hibu.
+
+\v 7 Fi Yesua al Mesih nina ligo kulasa bi wasat doom tou wa maghfra al kataya, Hasab sokol ganiyan ta neima tou.
+\v 8 Huwo wodi neima tou le nina ma kulu hikma wa fehim.
+
+\v 9 Allah wori le nina hadaf ta irada tou al kan fi siir, hasab hajat al bi keli huwo farhan, Wa al huwo amulu fi al Mesih,
+\v 10 Ashan bi katit le hajat al bi hasil fi mustagbal. Ashan bi jebu kulu hajat sawa, kulu hajat fi samawat wa al arid, tehit keyada wahid, hata al Mesih.
+
+\v 11 Fi al Mesih aiynu nina ze murisiin. Gedimu nina min bedaya hasab kuta ta tou al huwo amulu kulu hajat hasab hadaf ta irada tou.
+\v 12 Allah ikhtar nina ze murisiin ashan nina bi kun awel nas al indu raja al mudmon fi al Mesih, ashan nina bi shukuru huwo fi mejiid tou.
+
+\v 13 Kaman intum, fi al mesih, kan intum asuma kelima al hak, al injil ta kulasa takum, intum amin fi huwo wa khatimu bi waad ta Roho al Kudus,
+\v 14 Al huwo damana ta wurisa ta nina lahadi nina ligo, ashan bi shukuru mejid tou.
+
+\v 15 Le sabab de, kulu ma ana asuma an iman takum fi Rabana Yesua wa muhaba takum le kulu nas ta Allah al mukadisin,
+\v 16 Ana ma wogif shukuru Allah min ajil intum ze ma ana gi zekir intum fi salawat tai.
+
+\v 17 Ana gi seli inu Allah ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih, Al Abu ta mejid, bi wodi le intum roho ta hikma wa ruaya ta arufu huwo.
+\v 18 Ana gi seli inu intum bi fahim, inu intum bi arufu raja al huwo nadi intum wa sokol ganiyan ta mejid tou al warisu wasat kulu nas ta Allah al mukadisin.
+
+\v 19 Fi salawat tai ana gi asalu intum ashan bi arufu guwa tou al azim al ma mahdud fi nina al amin, hasab shokol ta guwa tou al kebir.
+\v 20 De yau nefsa guwa al Allah amulu fi al Mesih fi zaman al huwo guomu Yesua min amuwat wahid marra wa kutu huwo fi ida tou al yemin fi samawat.
+\v 21 Huwo kutu al Mesih fok kulu hukum wa sultat wa guwa wa seitara, wa kulu isim al zekiru. al Mesih bi hakimu, ma bis fi zaman de, lakin kaman fi zaman al gi ja.
+
+\v 22 Allah kutu kulu hajat teheit kura ta al Mesih wa wodi huwo le kenisa ze ras fok kulu hajat.
+\v 23 Kenisa yau jisim tou, Huwo jisim kamil al bi mala kulu hajat.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Wa bi nisba le intum, intum meitiin fi shar wa katiya takum.
+\v 2 Intum kan gi ish fi shar wa katiya hasab terigat ta alam. intum kan gi ish hasab hukum ta sultat ta alam, roho al gi istakal fi iyal ma indum taa.
+\v 3 Ze ma nina kulu kan ish fi wasat ta nas del, ashan bi kemilu shahwat ta tebiya ta nina al ta katiya, wa bi amulu shahwat ta jisim wa fikra. Bi tebiya nina iyal ta zalan min Allah, ze bagi nas taniin kaman.
+
+\v 4 Lakin Allah ganiyan fi rahma ashan muhaba tou al azim al huwo hibu nina.
+\v 5 Fi zaman al nina meitiin fi katiya, huwo kutu nina hayiin ma baad fi al Mesih- intum kudusiin bi niema.
+\v 6 Allah gumu nina sawa ma al Mesih, wa Allah kutu nina geni ma baad fi samawat fi al Mesih Yesua.
+\v 7 Ashan fi aukat al jai huwo bi wori le nina niema tou al ganiyn al kebir al ma indu hodud al huwo wori kwes tou le nina fi Yesua al Mesih.
+
+\v 8 Bi neima intum kudusiin bi wasat iman, wa de ma min intum, de hadiya ta Allah.
+\v 9 Neima de ma min amail ashan keli zol ma dala.
+\v 10 Nina amal ta ida ta Allah, kalagu fi Yesua al Mesih ashan bi amulu amail al kwes al katitu le nina min zaman towil, ashan nina bi amulu.
+
+\v 11 Ashan kida zekir takum inu kan intum umamiin fi al jisim. nadi intum nas al ma " Taharu" mana ta " Tuhura" al amulu fi jisim bi ediin ta insan,
+\v 12 Fi zaman dak intum kan munfesiliin min al Mesih. intum kan ajanib le nas ta Israel. intum kan ajanib le itefagiyat ta waad. intum ma indu raja an al mustagbal. intum kan bidun Allah fi al alam.
+
+\v 13 Lakin hasa fi al Mesih Mesua intum al kan beid min Allah jebu intum gerib bi doom al Mesih.
+\v 14 al huwo yau salam ta nina. huwo amulu al itniin wahid. bi jisim tou huwo demiru heta ta addawa al kan gesimu nina.
+\v 15 De yau, huwo wogifu ganun ta wasaya wa nizam ashan huwo bi kalagu wahid insan le nefsa tou, wa gi amulu salam.
+\v 16 Al Mesih amulu musalaha bein yahudiin wa umamiin fi jisim wahid le Allah bi wasat al selib, huwo wogifu al addawa.
+
+\v 17 Yesua ja wa bashir salam al kan beidin wa salam le nas al kan geribiin.
+\v 18 Bi wasat Yesua nina kulu wosulu fi Roho wahid le Allah Al ab.
+
+\v 19 Biga, hasa intum yaa umamiin ma biga ghuraba wa ajanib. lakin intum biga muateniin sawa ma nas ta Allah al kudusiin wa adaa ta bet Allah.
+\v 20 Biga abinu intum fi asas ta rusul wa anbiya, wa al Mesih Yesua nefsu yau hajer al zawiya.
+\v 21 Al fi huwo al bet kulu gi wogifu sawa wa bi raba ze haikal fi Rabuna.
+\v 22 Kaman bardu abinu intum fi huwo ma baad ze mahal ta guwad ta Allah fi Rohu.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Le sabab de, Ana, Bulus, musjun ta Mesih Yesu ashan intum al umamiin-
+\v 2 Ana fekri intum asuma an wekala ta neima ta allah al wodi le ana ashan intum.
+
+\v 3 Ana bi katibu hasab siir al beinu le ana. de yau al hagiga al dusu al ana kan katibu le intum.
+\v 4 Kan intum agara (resala de), intum bi agder fahimu hikma tai fi hagiga al dusu an al Mesih de.
+\v 5 Fi ajiyal taniin hagiga de ma beinu le iyal ta insan. lakin hasa beinu bi wasat Rohu le rusul wa anbiya al ikhtaru umon le shokol de.
+
+\v 6 Hagiga al dusu de huwo inu nas umamiin del umon gi warisu, wa umon aada fi jisim, wa umon bi shariku waad al fi Mesih Yesu bi wasat injil.
+\v 7 Leanu ana biga kadam ta injil bi wasat hadia ta neima ta Allah al wodi le ana bi wasat ta shokol ta guwa tou.
+
+\v 8 Allah wodi hadia de le ana, salla kan ana yau suker min kulu nas ta Allah al mukadisin. Hadia de inu ana keli alinu le nas al umamiin injil al ganiyan al ma dusu ta al Mesih.
+\v 9 Hadia ta Allah le ana inu keli ana tala huwo fi nur le ai zol khuta ta Allah de shunu. Khuta de kan dusu. Khuta de kan zamaan dusu le sanawat towil bi wasat ta Allah, ali kalagu hajat.
+
+\v 10 Khuta de kan alinu bi wasat ta kenisa ashan hukkam wa sultat al fi samawat bi arufu hikma ta Allah al barau.
+\v 11 De hasil hasab khuta al abadi al temu fi al Mesih Yesu Rabuna.
+
+\v 12 Fi al Mesih nina indu shujaa wa bi ja bi sigha ashan iman ta nina fi huwo.
+\v 13 Le sabab de ana bi asalu intum keli ma tala tabaniin bi sabab taab tai ashan intum, al huwo mejid takum.
+
+\v 14 Ashan kida ana bi dengir rukuba tai le Al ab,
+\v 15 Min huwo ali wodi isim le kulu usura al fi sama wa al ard.
+\v 16 Ana gi seli inu keli huwo wodi le intum, hasab ghina tou fi mejid, Ashan intum bi kun gowiin bi guwa wasat Roho, al fi intum.
+
+\v 17 Ana gi seli inu Yesua keli ish fi gulob takum bi wasat ta iman, ashan intum bi kun indu juzor wa asas gowe fi mohaba tou.
+\v 18 Keli intum wa muminiin kulu kun indu gudra ashan bi fahim shunu huwo al ard, al tool, al aali, Wa al umgh,
+\v 19 wa ashan intum bi arufu muhaba ta al Mesih, al fok le maarafa, ashan bi mala intu ma kulu kamal ta Allah.
+
+\v 20 Hasa le zol ali bi agder amulu aktar bi ketiir min kulu al nina asalu au fekir, hasab guwa tou al gi ishtakal fi nina,
+\v 21 Keli mejidu huwo fi kenisa wa fi Mesih Yesu. le kulu ajial ilal abaad wa al abadiin. Ami.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Ashan keda, Ana ze mosjun ta Rabana, ana gi asalu intum ashan bi ish hasab daawa al kan nadi ma intum.
+\v 2 Ana gi asalu intum ashan bi ish be tawadu wa geni kwes wa geni ma subur, kede nina geni ma baad be muhaba,
+\v 3 Amulu takum ma kulu guwa takum ashan bi hafisu wehida ta Roho fi rebaat ta salam.
+
+\v 4 Fii jesad wahid wa Roho wahid, ze ma nadi intum le raja wahid akeet min daawa takum.
+\v 5 Wa fii Rab wahid, iman wahid, mamudiya wahid,
+\v 6 Wa Allah wahid wa Al ab le kulu, al huwo fuk al kul Wa bi wasat al kul wa fi al kul.
+
+\v 7 Allah wodi neima le ai zol min nina hasab magas ta hadiya ta al Mesih.
+\v 8 Huwo ze ma kitab kelim: "zaman arafau huwo fuk, wa huwo gedimu al mosjuniin le Abudiya wa huwo wodi hadiyat le nas."
+
+\v 9-10 Huwo "ruwa fok" maana tou shunu, wa kaman huwo nezilu tehet fi arid? Zol al nezilu tehet huwo nefsu al zol al kaman arfau fok al samawat, inu huwo bi mala kulu hajat.
+
+\v 11 Al Mesih wodi nas taniin bi kun rusul, taniin bi kun anbiyaa, taniin bi kun mubesheriin, wa taniin gusus wa mualimiin.
+\v 12 Huwo wodi musuliyat de ashan bi deribunas tou al kudusiin ashan bi amulu kidma, ashan bi abinu jesad ta al mesih.
+\v 13 Huwo bi istemiir abinu jesad tou la hadi nina kulu bi wosulu le wehida ta iman wa maarafa ta ibin Allah, wa nina biga bi raba fi iman wa bi wosulu le magas ta kamal ta Al mesih.
+
+\v 14 Mesih abinu nina ashan nina tani ma bi kun zi iyal sukeriin al gi jadawu wara wa gidam wa bi hizu bi amowaj ta moyo, wa bi arfau bi ai hawa ta taalim wa kabasu ta nas al bi kutat tomon ta kedib.
+\v 15 Lakin, wonusu al hak bi muhaba, kede nina raba bi ai teriga le huwo al yau ras, de yau, Al Mesih.
+\v 16 Mesih yau abinu al jesad kulu. wa huwo limu wa murbut sawa bi hubal al gi saidu, wa kan ai juzu gi ishtakal sawa ma baad, de yau bi wodi jesad raba ashan bi abinu nefsa tou fi muhaba.
+
+\v 17 Ashan kida, ana kelim wa gi asalu fi Al rab, inu intum keli tani ma ish ze nas ummamiin gi ish, fi jahala ta mukh tumon.
+\v 18 Fehim tumon duluma, umon merid min haya ta Allah. ashan jahala al fi umon, ashan gulub tumon al gowi.
+\v 19 Umon ma indu fadiya. wa umon selimu jesim tumon le shahwa. wa umon gi istemiir amulu ai shikil ta najasa.
+
+\v 20 Lakin de ma yau haja al intum alimu an al Mesih.
+\v 21 Ana fekiri gali intum asuma an huwo, wa kan alimu fi huwo, ze hagiga al fi Yesua.
+\v 22 Kan alimu intum ashan bi sibu hajat ta uslub ta haya takun al kan zaman, ashan intum bi sibu insan al gedim. de insan al gedim de yau ta fasad ashan niyat tou ta kedib.
+
+\v 23 Alimu intum ashan bi kun jedid fi roho t mukh takum,
+\v 24 Wa bi libisu insan al jedid al kalagu fi sura ta Allah-fi biir wa kadasa al hak.
+
+\v 25 Ashan kida, keli intum sibu kidib wa keli ai zol min intum wonusu al hak ma jeran tou, leanu nina ada ma baad.
+\v 26 Kelli intum kun zalaniin lakin ma keli intum amulu katiya. ma takum keli shemish waga wa intum zalaniin.
+\v 27 Keli intum ma wodi fursa le sitan.
+
+\v 28 Zol al kan gi seregu keli ma seregu tani mara. keli huwo ishtakal, keli huwo amulu shokol al kwes ma ida tou, ashan huwo bi agder shariku haja ma deel al muhtajiin.
+\v 29 Keli kalam al wasaka ma tala min kasma takum. intum keli istakhdimu kelimat al gi saidu le raba nas taniin, hasab hajat al umon deiru, ashan kelimat takum keli saidu nas al gi asuma intum.
+\v 30 Wa keli intum ma sibu roho ta Allah kun haznaan, ashan bi wasat huwo yau kan khatimu intum ashan yom ta kulasa.
+
+\v 31 Keli intum sibu kulu hajat al gi waja, ghadab, zalan, mukhasama ma baad, wa shetima, ma kulu anwaa ta shar.
+\v 32 Keli intum kun letifiin ma baad, haniniin ma baad, afii badun, ze Allah fi al Mesih afii intum.
+
+\c 5
+\cl As-huh 5
+\p
+\v 1 Ashan kida keli intum mesilu Allah, ze iyal ta Allah al mahbubiin.
+\v 2 Wa gi ish fi muhaba, ze kaman Al Mesih hibu nina wa wodi nefsa tou ashan nina, hadiya al riha tou hilu wa zebiha le Allah.
+
+\v 3 Lakin ma keli kun fi hata fikra ta fasad ta jens au ai shikil ta najasa au tamaa, le anu del yau katiya le nas ta Allah al kudusiin.
+\v 4 Keli ma kun fi wasaka, wonusu al belid wa keli ma kun fi hizar al batal- kulu del katiya, lakin keli kun fi wodi shukuran.
+
+\v 5 keli intum kun mutakaakidiin min de, inu fasad ta jens, najasa, aw zol tamaa- de indu ai wirisa fi momlaka ta al Mesih wa Allah.
+\v 6 Keli zol ma kabasu intum ma kalam al ma hagiga, le sabab ta hajat deel yau khadab ta Allah bi ja le iyal ta adam taa.
+\v 7 Ashan kida, ma keli intum shariku umon.
+
+\v 8 Leanu intum kan fii duluma, lakin hasa intum fi fii nur ta Rabuna. dowru takum ze iyal ta nur
+\v 9 (Ashan samar ta nur de gi geni fi kulu al kwes, al biir wa al hak)
+\v 10 Wa fetisu hajat al Rabuna bi kun mukusut.
+\v 11 Keli intum ma limu ma hajat duluma al ma bi jibu samar, lakin ashan keli intum aba umon.
+\v 12 huwo fadiya hata kan zekiru hajat al umon amulu fi siir.
+
+\v 13 Lakin kan ai haja wala bi wasat nur, huwo bi kun zahir,
+\v 14 Leanu ai haja al biga zahir huwo nur. ashan kida bi kelim gali, "gum, intum al naimiin, wa keli gum min al mutu, wa al Mesih bi wala fi intum.
+
+\v 15 Kutu bala takum kwes kef intum bi ish- ma ze nas al ma indu hikma lakin ze nas al indu hikma.
+\v 16 Istefid min al wokit ashan ayamat biga shirir.
+\v 17 Ashan kida, keli intum ma kun belitin, lakin fahim takum irada ta Rabuna huwo shunu.
+
+\v 18 Keli intum ma kun sakaraniin be khamur, leanu bi wodi intum le akhlak al ma kwes. lakin, keli intum kun maliayaniin bi Roho al Kudus,
+\v 19 Keli intum guna be baad takum bi mazamiir wa taratil wa aghani rohiya wa amulu telehin le Rabuna be kulu gulub takum.
+\v 20 Keli intum daiman wodi shukuran fi isim ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih wa le Allah Al Ab,
+\v 21 Gedimu nefsa takum le baad ma ihtiram le Al Mesih.
+
+\v 22 Nusuwan, akhda le rujal kum, ze al Rabuna.
+\v 23 Leanu rujal umon yau ras ta mara ze Al Mesih kaman yau ras ta kenisa. wa Yesua be nefsu yau mukalis
+\v 24 Lakin ze kenisa, selim nefsu tou le Al Mesih, ashan kida nusuwan kede akhda le rujal tomon le rujal fi kulu haja.
+
+\v 25 Rujal, hibu nuswan takum, ze Al Mesih hibu kenisa wa wodi nefsa le ajili kenisa.
+\v 26 Al Mesih wodi nefsa tou ashan kenisa bi kun mukadas, nedifu huwo be kasil ta moyo ma kelima,
+\v 27 Ashan huwo bi gedimu kenisa le nefsa tou ze majid, bedun katiya au wasaka au ai haja ze de, lakin mukadas bidun khata.
+
+\v 28 Bi nefsu teriga rujal keli umon hibu nusuwan tomon ze gisim tomon. Zol al bi hibu mara tou huwo bi hibu nefsa tou.
+\v 29 Leanu mafi zol bi akrah nefsa tou lakin huwo bi akilu wa bi ihtam ma gisim tou, ze Al Mesih bi amulu kenisa bi teriga kwes,
+\v 30 Leanu nina adaa ta jisim tou.
+
+\v 31 "Le sabab de rajil bi sibu Abu tou wa uma tou wa bi limu ma mara tou, wa itniin bi kun gisim wahid".
+\v 32 De yau hagiga al dusu- lakin ana gi wonusu an Al Mesih wa al kenisa.
+\v 33 Be kida, Kaman ai wahid min intum keli hibu mara tou ze nefsa tou, wa mara keli ihterim rajil tou.
+
+\c 6
+\cl As-huh 6
+\p
+\v 1 Iyal, ihterim takum abuhat takum al fi Rabuna, leanu de yau al saa.
+\v 2 "Ihterim Abu wa uma takum" (de yau awel wosaya ma waad),
+\v 3 Ashan de bi kun kwes ma intum wa intum bi ish zaman towil fi duniya"
+
+\v 4 Abuhat, mata kutu iyal takum bi tala zalanin. Lakin, raba takum umon fi taadib wa taalim ta Rabuna.
+
+\v 5 Abid, keli intum asuma mosuliin takum al fi al ard be ihtiram wa khof, bi gulub takum al amiin. keli intum asuma umon ze intum gi asuma Al Mesih.
+\v 6 Keli intum kun nas al indu taa iza kan mosuliin takum bi aiynu intum, min ajil umon bi kun moksutiin, lakin keli intum kun nas al indu taa ze abid ta Al Mesih, ashan bi amulu irada ta Allah min gulub takum.
+\v 7 Keli intum amulu kidma min kulu gelba takum, zi intum bi amulu kidma le Rabuna wa ma le nas.
+\v 8 Ashan nina arufu inu kulu zol al amulu amal al kwes, huwo bi ligo mukafa min Rabuna, kan huwo abid au hur.
+
+\v 9 Nas al mosuliin, amulu takum abid takum bi nefsu teriga. mata koufu umon. intum arufu gali zol al Said takum wa tomon fii fok fi samawat wa huwo ma indu tefriga.
+
+\v 10 Fi akir, keli intum kun gowiin fi Rabuna wa fi guwa tou al azim,
+\v 11 Keli intum libisu daraga ta Allah al kamil, ashan intum bi agder wogif did khuta ta sitan al kaab.
+
+\v 12 Leanu harib ta nina ma did laham wa dom. lakin, did ruasa, did sultat, did guwa ta duluma al fi hasa, did aruwah al sherira fi samawiyat.
+\v 13 Ashan kida keli intum libisu daraga al kamil ta Allah, ashan bi agder wogif fi zaman ta shar. wa kan intum amulu kulu haja keli intum wogif gowi.
+
+\v 14 Wogif takum gowi, be robutu gaz ta hag fi jisim takum, wa libisu takum dere al sudur ta biir.
+\v 15 Wa ma gizma fi kura takum jahiz le beshiru injil ta salam.
+\v 16 Keli intum libisu daraga ta iman fi kulu zaman. ashan intum bi agder sabitu kulu nisabat ta shar al bi ja le intum.
+
+\v 17 Keli intum lebisu tagiya ta kulasa wa sef ta Roho, al huwo kelima ta Allah. be Salawat wa talabat, seli fi kulu zaman fi Roho.
+\v 18 Keli intum daiman sahiir ma kulu subur shedid ze intum gi gedimu salawat le ajili nas ta Allah al kudusiin.
+
+\v 19 Wa seli takum le ana, inu keli wodi risala le ana fi zaman ana bi wonusu. keli intum seli ashan ana bi wori siir ta hagiga an al injil bidun kafu.
+\v 20 Ashan al injil ana sefiir al kan sijinu, ashan ana bi alinu injil bidun kafu, ze wajib al ana bi wonusu.
+
+\v 21 Tyikas, Aku al mahbub wa kadam al amin fi Rabuna, bi wori le intum ai haja, ashan intum bi arufu hala tai.
+\v 22 Ana rasulu huwo le intum ashan hadaf de, ashan intum bi arufu hala ta nina kef, ashan huwo bi sheja gulub takum.
+
+\v 23 Salam keli kun ma akwana, wa muhaba ma iman min Allah Al ab wa Rabuna Yesua al Mesih.
+\v 24 Keli neima kun ma del al bi hibu Rabuna ta nina Yesua al Mesih be muhaba al muustemir.

51-PHP.usfm

@@ -0,0 +1,160 @@
+\id PHP
+\ide UTF-8
+\h Philibiin
+\toc1 Philibiin
+\toc2 Philibiin
+\toc3 php
+\mt Philibiin
+
+\c 1
+\cl As-huh 1
+\p
+\v 1 Bulus wa Timataus, kadamiin ta al Mesih Yesu, le kulu nas ta Allah al kudusin fi Mesih Yesu al fi Philiby, ma mosulin ta Kenisa wa shamamisa,
+\v 2 Keli neima kun le intum wa salam min Allah Abu tanina wa Rabana Yesua al Mesih.
+
+\v 3 Ana bi sukuru Allah tai kulu zaman al ana bi zekiru intum,
+\v 4 daiman, fi kulu salawat tai le intum kulu, ana bi seli be farah.
+\v 5 Ashan shrika takum fi injil min yom al aweil lahadi hasa.
+\v 6 Ana indu siga fi kulu haja de, ino al huwo bada amulu haja kwes fi intum huwo bi istemir ashan bi kamilu lahadi fi yom ta Yesua al mesih.
+
+\v 7 Huwo sah le ana ashan bi kon indo ihsas be triga de le intum kulu leano intum fi juwa geliba tai. Intum kulu shuraka bi tai fi neima if itneen tijah zaman ana fi sejin wa if zaman mahkama tai wa wori injil,
+\v 8 Ashan Allah yau shahit tai, gudur shunu ana gi fekiru an intum ma rahma ta yesua al mesih.
+
+\v 9 De yao sala tai: inu muhaba takum keli zido aktar wa aktar fi marafa wa kulu fehim
+\v 10 ashan keli intum bi asbit yato yao tamam shedid, wa ashan intum bi kun muklisiin wa bedun loum fi yom al Mesih,
+\v 11 mala takum ma samar ta biir al bi ja be wasat Yesua al Mesih al le mejid wa tesbih ta Allah.
+
+\v 12 Hasa ana daiir keli intum arufu, ya akwana, inu haja al hasil le ana hagiga saidu fi khidma ta injil.
+\v 13 Wa ka netija, huras fi kulu mahal wa kaman nas kulu fi medina umon arufu ino ana fi genziir be sabab ta Mesih.
+\v 14 Akwana kutar indu sega ketiir fi Rabana ashan genziir tai, wa umon indu shuja bedon khuf ashan bi bashir injil.
+
+\v 15 Fi baad min nas bashiru al mesih be hasada wa tagsiim wa baad min humon irada al kwis.
+\v 16 Bashiru al resala de bi muhaba, keli intum arufu inu ana hini ashan defa injil.
+\v 17 Lakin nas al kan bi bashiru al Mesih be ananiya, ma be ikhlas. Umon fekeri umon bi zedu taab le ana ze ma ana murbut.
+
+\v 18 Bega shunu? bes bi ayi teriga, kan bi zahiru nefsa aw bi hagiga, Mesih bashiru, wa fi de ana farahan, naam wa ana bi afrah,
+\v 19 Ana arufu inu de be wasat salawat takum ana bi itharar wa musada ta Roho ta Yesua al Mesih.
+
+\v 20 huwo hasab towokaat tai al shedid wa raja ino ana ma ligo fadiya kulu kulu, lakin bi kulu shuja, hasa zi kulu wakit, Mesih bi arfawu fok fi jesim tai, kan be haya wala be mutu.
+\v 21 Le ana ashan be ish huwo al Mesih wa mutu huwo rebih.
+
+\v 22 Lakin ashan ana bi ishfi jesim, de be mana shukul al indu faida le ana. Lisa yatu yau bi ikhtaru? ana ma arufu.
+\v 23 Ashan asuru ana shedid beina al itnin, fi niya tai ana deir ruwa ashan bi kun ma Mesih, huwo ahsen,
+\v 24 kaman ashan ana bi kun fi jesim huwo dururi shedid le ajiil intum.
+
+\v 25 Ana mutakidin min de, ana arufu inu ana be kun wa be istemir ma intum kulu, ashan farah wa tenmiya takum fi iman,
+\v 26 ashan be wasat ana malumat takum be zidu ashan intum bi dala fi al Mesih Yesua fi zaman al ana bi ja le intum mara tani.
+\v 27 Bes saraf takum fi teriga al kwes ta injil ta Mesih, ashan sala kan ana ja ashan be ainu intum aw an mafi ana bi asuma an intum, inu intum bi wogifu gowi fi roho wahid, ma fekira wahid kelina jere ma bad wara iman ta injil.
+
+\v 28 Ma takum kafu min nas al gi kuafu intum al humon gi aridu intu. De alama le umon ta damar tumon, lakin khalas le intum - wa de min Allah,
+\v 29 Ashan wodi le intum majani ashan Mesih ma bes bi amin fi huwo, lakin kaman tab le ajil huwo,
+\v 30 intum be kun indu nefsa sura al intum ainu fi ana, wa hasa intum asuma min ana.
+
+\c 2
+\cl As-huh 2
+\p
+\v 1 Kan fi ai teshjee fi Mesih, kan fi ai taziya fi mohaba, kan fi ai sherika ta Rohu, kan fi ai tegdima ta rahma wa heniya,
+\v 2 biga kede intum kutu farah tai kamil be geni be fekra sawa, intum bi indu muhaba sawa, murbutiin fi rohu, wa hadaf takum wahid.
+
+\v 3 Matakom amulu haja bi takabur aw ghira. Lakin bi insaniya keli intum fekir an nas tanin aktar min nefsa takum.
+\v 4 Keli kulu wahid min intum ma ihtam le ihtiajat tou, lakin kaman le ihtiyajat ta nas tanin.
+
+\v 5 Keli intum kun indu fekir bi teriga al kan kaman fi le Mesih Yesua.
+\v 6 Howo zahir fi shekil ta Allah, howo ma ainu nefsa tuo sawa ma Allah.
+\v 7 Lakin howo nezilo nefsa tuo. howo shilu shekil ta kadam, wa weledo howo fi shebeh ta insan.
+\v 8 Howo nezil nefsa wa tae hata le daraja ta mutu, lahadi mutu ta selib!
+
+\v 9 Ashan keda Allah kaman mejidu howo shedid. howo wodi le hwo isim al fok kulu isim.
+\v 10 Howo amulu keda ashan kulu rukuba bi dengeri fi isim ta Yesua, rukuba ta del al fi samawat wa del al fi al ard wa tehet wata.
+\v 11 Howo amulu ashan kulu lisan bi iterif inu Yesua al Mesih howo al Rab, le mejid ta Allah al Ab.
+
+\v 12 Ashan keda, mahbubin tai, zi ma intum daiman bi asuma, ma bes kan ana fi lakin hasa wa aktar fi zaman ana mafi, keli intum fetisu kulasa takum bi ihtiram wa khuf.
+\v 13 Ashan Allah howo yau bi ishtakal fi intum be itniinle irada wa le shukul ashan farah tuo al kwes.
+
+\v 14 Keli intum amulu kulu haja be dun negneg aw kurekure,
+\v 15 ashan intum bi kun be dun laom wa nedifin, iyal ta Allah be dun laom fi nus ta ajeayal al ma adeel wa waskhan, al intum wala zi nur fi alam.
+\v 16 Amsuku takum kelima ta haya gowi ashan fi ta Masih ana bi iftakhir ino ana ma jere le khasara aw ana ma taban le khasara.
+
+\v 17 Lakin hata iza dufugu ana zi hadiya fi zebiha wa khidma ta iman takum, ana murtah wa farhan ma intum kulu.
+\v 18 Be nefsu teriga intum kaman keli kun murtahin, wa afrah ma ana.
+
+\v 19 Lakin ana bi itmana fi Rabana Yesua ashan bi rasulu Timatayo le intum gerib de, ashan ana kan arufu hajat ann intum kaman bi shejao ana.
+\v 20 Ashan ana ma indu zol tani ze huwo, al be hagiga bi ihtam be intum.
+\v 21 Ashan humon kulu bi fetisu faida le nufus tumon, ma hajat ta Yesua al Mesih.
+
+\v 22 Lakin intum arufu huwo bi istahik, ashan zi jena ma abu tuo, kaman huwo khadimu ma ana fi al injil.
+\v 23 Kaman ana bi itmana ashan bi rasulu huwo bi sura kan ana ainu hajat bi ruwa kef ma ana.
+\v 24 Lakin ana indu sigha fi Rabana ino ana be nefsa tai kaman bi ja le intum bi sura
+
+\v 25 Lakin ana bi fekir inu dururi ashan ana bi rasulu Ebafruditas wara le intum. Howo Aku tai wa sabi fi shukul wa jundi, wa marasula takum wa khadim le ihtiyjat tai.
+\v 26 Ashan huwo kan haznan shedid, wa huwo kan mushtag ashan bi geni ma intum kulu, leanu intum asuma gali howo kan ayan.
+\v 27 Ashan de hagiga ino huwo kan ayan shedid lahadi huwo kan gerib bi mutu. Lakin Rabuna kan indu rahma le huwo, lakin kaman le ana, ashan ana ma bi kun indo haznan fi ras haznan.
+
+\v 28 Kulu de ashan nieya tai shedid le intum yahu ana bi rasulu huwo, ashan keda kan intum ainu huwo tani mara intum bi afrah, wa huzon tai bi kun besit.
+\v 29 Rahibu takum Ebafruditas fi Rabana bi kulu farah. Ihterim takum nas al zi huwo.
+\v 30 Leano de kan bi sabab ta shukul ta Mesih yahu huwo kan gerib bi mutu. Huwo wodi haya tuo fi khatar ashan bi akhdim ana wa huwo timu haja al intum kan ma bi agder amulu le khidma tai
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Akhir tou, ya khuani, afrah fi Rabana. Inu ana ma bi taban ashan bi katibu le intum juzu min hajat tani mara, wa de bi sibu intum bi kun fi aman.
+\v 2 Keli intum kutu bala min kilab. Keli intum kutu bala min nas al bi amulu shar. Kutu bala takum min deal al bi tahiru nas.
+\v 3 Leano nina yaho al taharu- deal al bi abido be wasat ta Roho ta Allah, wa al indu fakhir fi Mesih Yesu, wa al ma indu sigha fi hajat ta jasad.
+
+\v 4 Hata, ana bi nefsa tai kan bi indu sigha fi al jasad. Kan fi ai zol bi fekiri inu huwo indu sigha fi jasad (tahiru), ana kan yahu bi indu aktar.
+\v 5 Taharu ana fi yom nimra tamaniya, le nas ta Israel. min gebila ta Banyamin, ebrani min ebraniin, hasab sheriya, ana Ferisi.
+
+\v 6 Fi hamas, ana azibu kenisa; ashan al bir al hasab sheriya, ana ma indu laom,
+\v 7 Lakin kulu haja al kan rebih(faida) le ana, ana bi kutu hajata del kasara ashan Mesih.
+
+\v 8 Fi hagiga, hasa ana hasibu kulu hajat del kasara ashan marafa al kwies ta Mesih Yesua Rabana tai. Fi huwo ana sibu kulu hajat- wa ana kutu hajat del wasaka -ashan ana bi ribah fi Mesih,
+\v 9 wa bi asisu ana fi huwo, ana ma bi indu bir ta tai min sheriya, lakin biir bi wasat iman fi al Mesih - bir al min Allah de be iman.
+\v 10 Ashan keda hasa ana der arufu huwo wa guwa ta geyama tuo wa sherika ta tab tuo, ana deru tala ze huwo fi mutu tuo,
+\v 11 ashan bi agder jeribu giyama min mutu.
+
+\v 12 Huwo ma sah inu ana kalas istelim hajat del, aw inu kalas biga kamil, lakin ana bi hawil ruwa gidam ashan ligo al ana kan amsugu bi wasat ta Mesih Yesua.
+\v 13 Akwani, ana ma bi fekir inu ana be nefsa tai ligu. Lakin fi haja wahid ana bi amulu: ana bi nesitu haja al wara wa ainu fi haja al gedam,
+\v 14 ana bi jere gedam le hadaf ashan bi fuz (najah) bi jaiza ta nadi ta Rabana fi Mesih Yesua.
+
+\v 15 Nina kulu al raba, keli nina fekir be teriga de; wa kan inta fekir an ai haja bi teriga al barau, Rabuna bardu bi zahiru le inta.
+\v 16 Be tariga tani, ai haja al nina ligu, keli nina sabitu fogo.
+
+\v 17 Ya akwani, keli intum mesilu ana, kutu takum bala shedid le nas al bi dawru be misal al intum aino min nina.
+\v 18 Keterin dawru- de ann deal al ana wori le intum ketir, wa hasa ana bi kelimu le intum ma moyo ena- ze adda (addu) ta selib ta Mesih.
+\v 19 Nihaya tumon damar. Ashan illah tumon yau batna tumon, wa mejid tumon yau fadiya tumon. humon bi fekir an hajat ta aridia.
+
+\v 20 Lakin beled ta nina fi sama, al henak nina kaman be intezir al Mukalis, Rabana Yesua al Mesih.
+\v 21 huwo bi geiru jesim ta nina al ta arid ze jesim tou al mumajad, bi geiru be guwa bitu al azim al bi jebu hajat kulu tehet huwo.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Ashan keda, akwani tai al mahbubin wa al ana mushtak le humon, farah wa taj, be teriga de wogif takum gowi fi Rabana, sabi al mahbubin.
+\v 2 Ana bi asalu min Afudiya, wa bi asalu min Santiche, keli fekira takum kun wahid fi Rabana.
+\v 3 Hagiga, ana bi asalu inta kaman ya sherik tai al muklis: saidu nuswan del al jahidu wa ishtakal ma ana fi basheriu injil, sawa ma Clement wa kaman bagi nas al ishtakal ma ana, al asma tomon fi Kitab ta Haya.
+
+\v 4 Afrah fi Rabana daiman, wa ana bi kelimu tani, afrah.
+\v 5 Keli tul baal takum arufu ma nas kulu. Rabuna huwo gerib.
+\v 6 Ma keli intum shilu ham ta ai haja. Wa lakin fi kulu haja bi salah wa daua, ma shukuru, keli telbat takum kun maruf le Allah,
+\v 7 wa salam ta Allah, al futu kulu fihim, hafisu gulub takum wa afkar takum fi al Mesih Yesu.
+
+\v 8 Akhir haja, ya akwani, kulu hajat al hak, kulu hajat al muhtaram, kulu hajat al adel, kulu hajat al tahir, kulu hajat al bi hibu, kulu hajat al ta suma tou kwes, kan fi ai haja al mumtaz, kan fi ai haja al bi shukuru, fekiru takum ann hajat del.
+\v 9 Hajat al intum alimu wa istelimu wa asuma wa ainu fi ana, keli intum amulu hajat del, wa Rabuna ta salam bi kun ma intum.
+
+\v 10 Ana farhan shedid fi Rabana ashan intum jedidu ihtimam takum le ana. Fi hagiga intum gubal keda kan bi ihtam le ana, lakin kan mafi fursa le intum ashan bi saidu.
+\v 11 Ana ma bi kelim ashan ana muhtaj. Leano ana alimu kef ana bi afrah fi ai zuruf.
+\v 12 Ana arufu kef ana geni meskiin wa kaman ana arufu geni ganian, fi kulu teriga wa fi kulu hajat ana alimu siir ta geni shaban aw geni jean, wa kef ana bi ish fi ketir aw fi ihtiaj.
+\v 13 Ana bi agder amulu ayi haja bi wasat huwo al bi gowi ana.
+
+\v 14 Ala kulu hal, intum amulu kwes ashan bi shariku subaat tai,
+\v 15 Ya Filibiin intum arufu kwes inu fi bidaya ta injil, zaman ana sibu Macedonia, mafi kenisa saidu ana fi kalam ta wodi wa istelimu ela intum baraw,
+\v 16 Wa hata zaman ana fi Tessalonica, intum rasulu musaada le ihtiaj tai aktar min wahid mara.
+\v 17 Ma inu ana bi fetisu hadiya, lakin ana bi fetisu samar al bi zedu fi hesab takum
+
+\v 18 Ana istelim kulu hajat be malian, wa kaman aktar. Saido ana shedid hasa ana istelim min Epaphroditus hajat al intum rasulu. Hajat del kulu helu - Reha tou kwes, zebiha al gabilu wa kwes le Rabana.
+\v 19 Keli Rabana mala ihtiajat takum hasab ghanian ta mejid tou fi al Mesih Yesua.
+\v 20 Hasa mejid le Allah wa Abu ta nina ile al abad al abadiin. Amen.
+
+\v 21 Selimu kulu muminin fi al Mesih Yesua. Akwan al ma ana bi selimu le intum.
+\v 22 Kulu al muminiin heni bi selimu le intum, khususi nas al fi bet ta Caesar.
+\v 23 Keli neima ta Rabuna Yesua al Mesih kun ma rohu takum.

52-COL.usfm

@@ -0,0 +1,149 @@
+\id COL
+\ide UTF-8
+\h Kolosi
+\toc1 Kolosi
+\toc2 Kolosi
+\toc3 col
+\mt Kolosi
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Bulis, marasula ta Yesuah al Mesih be wasat irada ta Allah, wa Timatayo aku ta nina,
+\v 2 le mominin wa akwana al aminu fi al Mesih fi Kolosi. Kede Neima kun le intum, wa Salam min Allah Abu ta nina.
+\v 3 Nina bi wodi shukuran le Allah, Abu ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih, wa nina daiman bi seli le intum.
+
+\v 4 Nina asuma be Iman takum fi al Mesih Yesuah wa kaman muhaba takum le Kedisin.
+\v 5 Intum indu muhaba ashan al raja al kutu le intum fi Samawat. intum asuma be raja de gubal kida fi kelima ta Hagiga ta Injil.
+\v 6 Al ja le intum. fi Dunia wa jibu simar wa bi raba. ze ma fi intum min yom al intum asuma wa arufu Neima ta Allah al Hagiga.
+
+\v 7 De Injil al ze intum alimu min Abfaras kadam ta nina al mahbub al bi dowru wara ta nina. al huwo kadam al amin ta Mesih al bi mesil nina.
+\v 8 Abfaras wori le nina muhaba takum fi Roho.
+
+\v 9 Ashan muhaba de min yom nina asuma, nina ma wogif ashan bi seli le intum. nina kan bi istemir seli kede intum mala be marafa ta meshia bito be kulu Hikma wa Fahim ta Roho.
+\v 10 Nina bi seli ashan kede intum dowru ze Rabuna deir be teriga al kwes, wa ashan intum be jibu simar fi kulu amail takum al kwes wa intum bi raba fi arufu Allah.
+
+\v 11 Nina seli ashan intum bi agder geni gowi be guwa ta mejid Bito fi amulu shokol shedid wa sobur.
+\v 12 Wa nina kaman seli ashan kede intum wodi shukuran be mokosut le Abu, al kutu intum limu fi worisa ta Nas al kedesin fi Nur.
+
+\v 13 Al talau nina min sulta ta duluma wa hawilu nina le mamlaka ta Jena Bito al Mahbub.
+\v 14 Fi Jena Bito nina ligo kulasa, wa afi ta kataya.
+
+\v 15 Jena de Huwo yau sura ta Allah al ma bi ayinu. wa awel bikir ta kulu kaliga.
+\v 16 be wasat bito kalagu kulu hajat, alfi Sama wa Ardiya, hajat al bi ayinu wa al mabi ayinu kan hajat al fok aw ta mosuliya wa ta sultat. hajat kulu Huwo kalagu le nefsa bito.
+\v 17 Huwo fi gubal kulu hajat, wa hajat kulu bi limu fi Huwo.
+
+\v 18 Huwo ras ta jisim, al Kenisa. Huwo al bidaya wa bikir fi nus ta nas al meitin, ashan huwo indu awel mahal fi nus gidam kulu hajat al kalagu.
+\v 19 Ashan Allah kutu kede shokol kebir bito fadulu fi huwo.
+\v 20 wa ashan bi amulu musalaha be wasat Jena de ma hajat kulu le nefsa bito. Allah amulu Salam be wasat dom ta Selib. Allah salau kulu hajat le nefsa bito, hajat al fi ardiya aw hajat ta Sama.
+
+\v 21 Intum kulu kan ajneb le Allah wa kaman adu bito fi mug takum wa amayiek takum al batal.
+\v 22 Lakin hasa de huwo rija salau intum be jisim bito ta insan be mutu bito, ashan be kutu intum geni kudusin. wa bidun loum, wa bidun shokuwa fi gidam bito.
+\v 23 Kan intum lisa bi istemir fi Iman wa asisu intum kwes, wa zarawu intum gowi, itakum ma bi tala sambala min raja ta Injil, al intum asuma wa beshiru le kulu hajat al kalagu tehet Sama. De Injil abu ana Bulis biga kadam bito.
+
+\v 24 Hasa de ana bi geni be mokosut ashan taab tai le itakum, wa ana geni timu bagi hajat ta Mesih al nigis fi jisim tai, ashan jisim bito al huwo yau Kenisa.
+\v 25 De yau Kenisa al ana biga kadam fogo, be nisba le mosulia al Allah wodi le ana ashan intum, wa ashan bi timu kelima ta Allah.
+\v 26 De sir al Hagiga al dusu min zaman wa min ajial, lakin hasa de beinu le nas ta Allah al kudusin fi huwo.
+\v 27 De ashan bi wori le humon sunu yau sir de fi nas al ma arufu Allah. al huwo yau al Mesih raja ta mejid fi intum.
+
+\v 28 De yau huwo al nina bi beshiru wa al nina bi wodi inzar wa kaman bi alinu le kulu zol be kulu hikma. ashan nina bi jahizu ai zol kamil fi al Mesih.
+\v 29 De yau haja al ana bi taban ishtakal shedid fogo. be shokol bito al shakal fi ana be guwa
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Ana der kede intum arufu godur shunu taab tai le intum, wa le nas alfi Laudukia wa kaman del al ma sufu ana wusa tai fi jisim.
+\v 2 Ana ishtakal ashan kede humon ligo teshji fi gulub tomon ma limu sawa fi muhaba. wa fi ganian wa takid al fahim al kamil, fi marafa sir ta Allah al fi Mesih.
+\v 3 Fi huwo dusu kulu kunuz/hajat al gali ta marafa wa ta hikma.
+
+\v 4 Ana kelim kalam de ashan mafi zol tani kede kabasu intum be ai kalam tani.
+\v 5 Sala kan ana mafi be intum fi Jisim, lakin ana fi ma intum fi Roho. ana mokosot kan ana bi ainu intum bi geni be nizam, wa intum bi geni gowi fi Mesih.
+
+\v 6 Ze ma intum rudu Masiah Rabuna, doworu takum fi huwo.
+\v 7 kede juzur takum lesegu fogo huwo, wa kede intum abinu fogo huwo, wa kede asisu intum fi Iman. ze alimu intum fi wodi shukuran.
+
+\v 8 Kutu takum bala ashan kede mafi zol tani kabasu intum be falsafa bito al batal. wa be kalamat tanin al farig ze ta tagalid ta nas. al bi tifagu ma hajat ta dunia, wa ma bi tafigu ma al Mesih.
+\v 9 Ashan fi Huwo Allah hai be lahut bito.
+
+\v 10 Malau intum fi huwo, huwo yau ras ta kulu guwa wa sulan.
+\v 11 Teheru itakum fi huwo be teheru al ma amulu be nas be gatau gilid ta jisim, lakin be teheru ta al Mesih.
+\v 12 Dofunu intum ma huwo fi mamudia, wa goumu intum fok be wasat Iman fi guwa ta Allah. al goumu huwo mara wahid min mutu.
+
+\v 13 Zaman intum kan meitin fi kataya takum, wa lisa kan ma teheru intum, huwo kutu intum hai sawa ma huwo wa kaman afi le nina katiyat ta nina.
+\v 14 huwo masa dein al katibu le nina wa gawanin al did nina. huwo agilau wa dugu be musmar fi selib.
+\v 15 huwo agilau silahat kulu min nas al indum guwa wa alfi sulta, wa beinu fadia tomon bara, wa gilibu humon fi Selib,
+
+\v 16 Wa ashan kida, kede mafi zol hukumu inta fi kalam akil wele fi kalam shirab, wele kaman fi kalam ta Eid aw bidayat ta shuhur wa kalam ta ayam ta        Sebit.
+\v 17 Del kulu dulu ta hajat al bi ja hasil. lakin al jisim yau al Mesih.
+
+\v 18 Kede ma abusu intum min ligo hadia takum, ma shikil zol al deir beinu gali huwo yau mutuwadi wa bi seli le malaikat, wa bi dakalu fi aynu hajat al bi woduru huwo, huwo bi mofugu bidun sabab be fikra bito jisim.
+\v 19 huwo ma gobudu gowi fi ras. Ras al bi wodi akil fi jisim kulu, wa bi robutu jisim sawa be mafasil wa aasab, ashan bi raba tamam ze raba al Allah yau wodi
+
+\v 20 Kan sei itakum mutu sawa ma al Mesih wa min hajat kulu ta Dunia, le intum lisa bi geni ze kan intum fi Dunia.
+\v 21 Mata kum amsuku, mata kum jeribu, wa mata kum lemesu.
+\v 22 Kulu hajat del jahizu ashan bi demiru nas kan istamilu, ashan nizamu hasab awamir wa talimat ta Insan.
+\v 23 Nizam ze del indu hikma al salau be jisim wa be tawadu wa batal ta jisim. Lakin humon ma indu wozin ashan bi agder woduru jisim.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 kan intum gum ma al Mesih, fetisu takum hajat ta fok, ze al Mesih bi geni fi idan yemin ta Allah.
+\v 2 Fekir be hajat al fok, ma be hajat ta ardiya.
+\v 3 Ashan intum mutu, wa haya takum dusu be al Mesih fi Allah.
+\v 4 kan al Mesih ja beinu, wa Huwo yau haya takum, kaman intum bi beinu ma Huwo fi mejid.
+
+\v 5 Katulu takum hajat al bi juru itakum wara fi duniya, Zina, Najasa, Niyat ta jisim, Shahwat al batal, wa Shukul Tama, al huwo yau ibada ta asnam.
+\v 6 Ashan be sabab ta hajat del zalan ta Allah bi nenzil le iyal ta katia.
+\v 7 Fi hajat del itakum kan douru, wokit itakum kan aishin fogo.
+\v 8 Lakin hasa kede itakum agilau bar hajat del kulu. Waja gelba, Zalan, Niyat al batal, Sitima wa Kalmat al batal al bi tala min kasma takum.
+
+\v 9 Mata takum gata suwata fi zol tani, kan sei intum agilau zol algedim dak be hajat bito,
+\v 10 wa itakum libisu zol al jedid al bi geni jedid fi marfa hasab sura ta Zol al kalagu huwo.
+\v 11 De yau bi wori inu mafi ferig beina de Yonani wele de Yahudi. de Teheru wele de ma teheru. Ajnebi, wole ma ajnebi. Abid, wole ma abid, lakin al Mesih wau kulu wa fi kulu.
+
+\v 12 Libisu takum daiman ze nas al Allah yau ikhtaru kedisin wa mahbubin, mashair ta Rahma, Amulu kweis le nas, Hanan, Tawadu wa Sobur.
+\v 13 Kede intum arfau bad takum. Afi takum le bad takum, kan fi zol indu shokuwa did zol tani, ze Rabuna afi le intum kaman kede intum afi le zol tani.
+\v 14 Fok kulu hajat del, libisu takum Muhaba, de yau habil al bi wori itakum timu
+
+\v 15 Kede salam ta al Mesih hukumu fi gulub bitakum. ashan fi salam de nadi itakum fi jisim al wahid. Rija takum shukuran.
+\v 16 Kede kelima ta al Mesih kun hai fi intum be gena. be kulu hikma, alimu wa anziru badun takum be mazamir wa tesbihat wa gunat ta roho. Guna takum be wodi shukuran fi gulub takum le Allah.
+\v 17 Ai hajat al kan intum bi amulu, kan be kalam wole be shokol, amulu takum kulu be isim ta Rabuna Yesua. wodi takum shukuran le Allah al Abu be wasat bito.
+
+\v 18 Ya Nuswan, Nezilu badun le rujal takum ze deiru fi Rabuna.
+\v 19 Ya Rujal, hibu takum nuswan bitakum, wa matkum geni tekiyanin ma humaon.
+\v 20 Ya iyal, amulu takum kulu hajat al abu takum yau kelimu, de deiru fi Rabuna.
+\v 21 Ya Abuhat, mata kum zalanu iyal ashan kede ma karabu.
+
+\v 22 Ya Kadamin, amulu takum kulu hajat al sidi takum fi jisim deir kede amulu. ma bes ashan nas bi aynu, lakin be gelba kuwes. kafu takum Rabuna.
+\v 23 Ai hajat intum bi amulu, amulu takum min juwa gelba ze intum bi amulu le Rabuna ma le nas.
+\v 24 Arufu takum gali intum bi ligo ujura ta worisa min Rabuna. Ashan intum bi kadimu le Rabuna al Mesih.
+\v 25 Ai zol al bi amulu hajat batal bi ligo ikab ta hajat batal al huwo amulu, bidun ai mujamala.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Ya nas kubarin, wodi le kadamin takum hajat al sah wa adil. Kede intum arufu kaman gali intum indu sidi if Sama.
+
+\v 2 Istemir takum fi Salawat, sahir takum fogo be wodi shukuran.
+\v 3 Kaman seli takum sawa le nina, kede Allah fata bab le kelima, ashan bi wori sir al hagiga ta Mesih. ashan le sabab de robutu ana.
+\v 4 Seli takum ashan kede ana agder beinu wadeh, ze deiru ana bi wonusu.
+
+\v 5 Dowuru takum be hikma ma nas al bara, wa alagu takum zaman.
+\v 6 Kede kelimat takum daiman geni be neima. salau be mileh, ashan intum bi agder arufu kef intum bi juwabu ai zol.
+
+\v 7 Wa be kusus haja tai, Tikikos bi wori le intum. Huwo aku al mahbub, kadam al amin, wa kadam kaman ma nina fi Rabuna.
+\v 8 Ana rasulu huwo le intum kida, ashan intakum bi arufu mashakil ta nina, wa ashan huwo bi shejja gulub takum kaman.
+\v 9 Ana rasulu huwo sawa ma Onesimos, aku al amin wa al mahbub, al huwo wahid min intum. Humon bi wori le intum kulu hajat al hasil hini.
+
+\v 10 Aristrikus, sabi tai fi sijin, bi selimu intum, wa kaman Markos, jena ukut ta Barnaba, (al intum ligo talimat min huwo; kan huwo ja le intum hinak, rudu takum huwo).
+\v 11 Wa kaman Yesua, al bi nadi gali Yustus. humon yau bes nas al teheru, wa nas al shakalin ma ana ashan Molokut ta Allah. Humon biga yau bi shejau ana.
+
+\v 12 Abufaras bi selimu intaum. Huwo wahid min intum wa abid ta al Mesih Yesuah. Huwo daiman bi hawil shedid ashan bi seli le intum. ashan kede intakum wogif kamil wa malianin fi kulu meshiah ta Allah.
+\v 13 Ana shuhud bito, huwo bi ishtakal shedid ashan intum, le del al fi Laudukiya, wa kaman le del al fi Hiyarabolis.
+\v 14 Luka diktor al mahbub wa Dimas bi selimu le intum.
+
+\v 15 Selimu le akuwana al fi Laudukiya, wa Nimfas, wa le Kenisa al fi bet bito.
+\v 16 Kan agarau risala de fi nus takum, kede kaman agarau fi Kenisa ta nas Laudukiya, wa kaman risala ta nas Laudukiya kede agarau le intum.
+\v 17 Kelim takum le Arkibos, "aynu le kidma al inta ligo fi Rabuna, ashan kede inta kalasu."
+
+\v 18 Salam de min idan tai ana Bulis. Zekir takum genzirat tai. Kede neima geni ma intum.

53-1TH.usfm

@@ -0,0 +1,143 @@
+\id 1TH
+\ide UTF-8
+\h Tasaluniki 1
+\toc1 Tasaluniki 1
+\toc2 Tasaluniki 1
+\toc3 1th
+\mt Tasaluniki 1
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Min Bulus, Silvanus, wa Timusawus le kenisa ta Tasalunikein fi Allah al ab wa Rabana Yesua al Mesih. Keli naima wa salam geni ma intum.
+
+\v 2 Nina daiman gi wodi shukuran le Allah ajili intum kulu, ze ma nina bi zekiru intum fi salawat ta nina.
+\v 3 nina bi zekiru gidam Allah wa abu ta nina amal takum ta Iman, sokol be muhaba, wa subur be raja fi Rabana ta nina Yesua al Mesih.
+
+\v 4 Akwana al Allah hibu, nina arufu uwo iktar intum,
+\v 5 Leanu Injil ta nina ma ja le intum ma kalam bes, lakin be guwa, fi Roho al kudus, wa be takid ketir. Be nefsu teriga, kele intum bardu aruf nina kan yatu shikil ta nas fi nus takum le ajil intum.
+
+\v 6 Itakum biga gi shilu missal ta nina wa Rabana, ze ma itakum akudu kelima de fi suubat shedid be farah min Roho al kudus.
+\v 7 be netija de, intum biga missal le kulu nas al amin fi Makadonia wa Akaeiya.
+
+\v 8 Ashan min intum kalam ta Rabuna asmau, ma bes fi Makadonia wa Akaeiya. Lakin, iman takum fi Allah wusulu bara fi ayi makan. ashan kida, nina ma muhtajin ashan bi kelim anu.
+\v 9 umon be nefus tomon wori haja an nina de yatu teriga ta istikbal al nina endu beinu intum. wa weri kef intum rija le Allah min abudu asnam ashan bi kadimu Allah al hayi wa al hagiga.
+\v 10 wa gali intum bi istenna Jena tou min sama, al uwo goumu min amwat. al hariru nina min gadab al jai.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Akwana intum aruf be nefsa takum, inu nina ma ja le intum be kasara.
+\v 2 Intum aruf nina kan tabanin wa kan amulu fadiya le nina fi Filibi. nina kan shuja fi Allah ashan bi wonusu le intum Injil ta Allah bi muhawala shedid.
+
+\v 3 Lanu tebshir ta nina ma kan ta woduru, wele min adam tahara, wele min kabasa.
+\v 4 Lakin, ze ma nina ligo tesdig min Allah wa sigha ta beshiru Injil, yau nina bi wonusu. nina bi wonusu, ma ashan bi kutu nas farhanin, ile Allah. Uwo yau bes al bi imtehin gulub ta nina.
+
+\v 5 Nina ma ja be kalamat al ma indu mana, ze ma intum arufu, wele be teriga al bi khati taama, Allah yau Shahid ta nina.
+\v 6 Wele nina fetishu mejid min nas, wele min intum au min nas tanin. Nina kan bi asadu musada min ze rusul ta Mesih.
+
+\v 7 Lakin, nina kan ze zol bi nezil nefsu fi nus takum ze umma al bi azzi eyal tou.
+\v 8 Be teriga de nina endu tassir fogo intum. nina farhanin ashan bi shariku ma intum ma bes Injil ta Allah lakin bardu haya ta nina. ashan intum biga azizeen le nina.
+\v 9 Ashan intum bi zekiru, akuana, taab wa waja ta nina. Bilel wa nahar nina kan bi ishtakal ashan nina ma bi jibu tegila le ai zol min intum. Min kilal zaman dak nina beshiru le intum Injil ta Allah.
+
+\v 10 Intum shuhudin, wa Allah kaman, kef be tahara bir, wa bela luom yau aklak ta nina gidam intum al amin.
+\v 11 Be nefsu teriga intum aruf nina kan kef ma ai zol min intum, ze abu ma eyal tou,
+\v 12 nina bi arsidu intum wa sheje wa bi asadu intum ashan bi douru be teriga al kwes fi Allah, al nadi intum le mulukut wa mejid tou.
+
+\v 13 Be sabab de nina bi shukuru Allah be istimrar. Zaman intum ligo kalam ta Allah inu intum asuma min nina, intum gabilu ma ze kalam ta insan, lakin ze ma uwo hagiga, kelima ta Allah. al kaman bi istaka l fi intum al amin.
+
+\v 14 Le intum, akwana, intum biga mumesilinta Kanais ta Allah al fi Yahudia fi Yesua al Mesih. Ashan intum bardu ligo nefsa taab min nas ta beled takum, ze nas ta Yahudin ligu.
+\v 15 De Yahudin al katal Rabana Yesua al Mesih wa Anbiya. al turuju nina bara. Umon ma ardi Allah. Lakin umon kan adu ta nas kulu.
+\v 16 Umon manau nina ashan wonusu le Umam ashan biligo kulasa. Netija tou innu umon daiman bi zidu kataya tomon lahadi akir. Lakin fi nihaya zel bi shilu umon.
+
+\v 17 Lakin akwana, gesimu nina kan min intum, le zaman guser, fi sheks ma fi geliba. nina kan indu niya shedid ashan bi ayinu wusat takum.
+\v 18 Nina endu niya ashan ja le intum, Ana, Bulus, tani mara, lakin sitan wugifu inna.
+\v 19 Raja ta nina sunu, wele farah, au taj ta dala fi gidam ta Rabuna ta nina Yesua al mesih fi ja bitou? sei de ma intum?
+\v 20 intum yau farah wa mejid ta nina.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Ashan kida, zaman nina ma ageder istahmul, nina fekir huwo kwes ashan bi sibu nina barau wara fi Athenia.
+\v 2 nina rasulu aku ta ninaTimusaus al nina bi istakal sawa le Allah fi injil al Mesih, ashan bi gowi wa azzi intum fi iman takum.
+\v 3 nina amulu kida ashan mafi zol bi hizzu be taab de. ashan itakum be nefsa takum aruf iktaru nina ashan kalam de.
+
+\v 4 Hagigaten, zaman nina kan ma intum, nina wori le intum min bediri enu kan bi ruwa ligo taab, wa hasil ze ma intum aruf.
+\v 5 le sabab de, zaman ana biga ma ageder istahamal, ana rasulu ashan bi aruf an iman takum. Al mujerib amkin jeribu intum, wa taab ta nina bi ruwa kasara.
+
+\v 6 Lakin Timusaus ja le nina min intum wa jibu le nina kabar kwes an iman takum wa muhaba. huwo wori le nina inu itakum daiman indu zikiriat kwes le nina, wa intum indu niya ashan bi aiynu nina ze ma nina kaman indu niya ashan bi aiynu intum.
+\v 7 Ashan kida, akw ana, nina ligo taaziya min intum ashan iman takum, fi kulu Dikaat wa taab ta nina.
+
+\v 8 Ze ma nina bi ish hasa, Iza kan intum wogif sabit fi Rabana.
+\v 9 Fa yatu shukur al nina bi wodi le Allah le ajili intum, be kulu farah al nina indu le intum gidam ta Allah?
+\v 10 Nina bi seli shedid bilel wa nahar ashan nina bi aiynu usa takum wa bi wodi haja al nagis fi iman takum.
+
+\v 11 Kede Allah wa Abu tanina, wa Rabana ta nina Yesua wosifu sika ta nina le intum.
+\v 12 Kede Rabana sibu intum raba wa zidu fi muhaba le badun wa kulu nas, ze nina bardu gi amulu le intum.
+\v 13 Kede uwo gowi gulub takum ashan bikun bidun loum wa fi kadasa gidam ta Allah wa al Ab, fi ja ta Rabana Yesua ma kulu kadisin tou.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Akiran, akwana, nina bi sheje wa bi arsidu intum fi Rabana Yesua. Ze ma intum akudu towojihad min nina an kef intum lazim bi douru wa bi sibu Allah bi kun farhan, kaman be nefsu teriga de douru, ashan intum bi amulu hata ketir.
+\v 2 Fa intum aruf yatu towojihad nina wodi le intum be wasad Rabana Yesua.
+
+\v 3 De yau irada ta Allah, tahara takum, ashan intum bi sibu amulu zinna,
+\v 4 al ai zol bi aruf kef bi amsuku gisim tou fi kadasa wa karama,
+\v 5 ma fi shahwa (ze umam al ma aruf Allah).
+\v 6 Kede mafi zol lakabatu wa galatu aku tou fi kalam de. Leanu Rabana muntakim le hajat de kulu, ze ma nina shahidu wa anziru intum min bediri.
+
+\v 7 Allah ma nadi nina le najasa, lakin le kadasa.
+\v 8 Ashan kida, zol bi aba kalam de ma bi aba nas, lakin bi aba Allah, al bi wodi Roho al kudus tou le intum.
+
+\v 9 Be kusus mohaba ta akwana, Intum ma muhtaj ashan ai zol ashan bi katibu le intum, Fa intum be nufus takum derisu itakum ma Allah ashan bi hibu badun.
+\v 10 Hagiga, itakum amulu de le kulu akwana al fi Makadonia. Lakin nina bi arsidu intum, akwana ashan intum bi amulu sala ketir.
+\v 11 nina bardu bi arsidu intum ashan bi hawil geni be hudu, kun harisin le musulia takum, wa istakal be iden takum, bes ze ma nina wodi le intum wosia,
+\v 12 ashan intum bi douru be teriga kwes gidam ta nas al bara wa ma bikun fi ihtiyaj.
+
+\v 13 Ya kwana nina der intum ashan bi ligo kabar an delin al bi num, ashan intum ma bi tala haznanin ze delin al ma indm raja.
+\v 14 Fa iza kan nina amin gali Yesua mat wa gam tani, Be nefsu triga Allah bi jibu sawa ma Yesua delin al nam fi Yesua.
+\v 15 Le sabab de nina bi wori le intum be kilima ta Rabuna, inu nina al hayiin, al sibu fi ja ta Rabuna, Hagiga nina ma bi ruwa gidam min delin al mutu.
+
+\v 16 Rabuna be nefsa tou bi nezil min Sama. Huwo bija be sot fok, be sot ta reis ta Malaika, wa be trumpeta ta Allah, wa al maitin fi al mesih bigum awel.
+\v 17 Bat dak nina al hayin, al sibu, be gobudu nina sawa ma umon fok fi Sihab ashan bi limu ma Rabuna fi hawa. Be teriga de nina daiman bi kun ma Rabuna.
+\v 18 Ashan kida Azzi badun takum be kalamat de.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Hasa be kusus aukat wa mawasim, ya akwana, intum ma muhtajin ashan be katibu le intum ayi haja.
+\v 2 Ashan intum be nefus takum arufu kwes inu yom ta Rabana bi ja ze harami belel.
+\v 3 Kan umon kelimu`` Salam wa aman``, bad dak damar faja be ja le umon. huwo bikun ze waja ta mara al hamil kan bi weledu. Mafi teriga al umon bi tefes.
+
+\v 4 Lakin itakum, ya akwana, al ma fi duluma ashan yom dak bi ja le intum ze harami.
+\v 5 Ashan intum kulu eyal ta nur wa iyal ta nahar. nina ma iyal ta belel wele eyal ta duluma.
+\v 6 Ashan kida, kede nina ma num ze bagin bi amulu. Lakin, kede nina geni sahin wa bi aiynu.
+\v 7 Ashan delin al bi num bi amulu be nefsu teriga belel, wa delin al bi tala sakaranin bi amulu be nefsu teriga bilel.
+
+\v 8 Lakin ze ma nina tabien le nahar, Lazim nina bi geni sahiyin wa be libisu iman wa muhaba ze dire ta sudur, wa raja ta kalas le tegiya ta nina.
+\v 9 Ashan Allah ma jibu nina le muskila, lakin ashan beligo kulasa be wasat Rabana Yesua al Mesih.
+\v 10 De huwo yau mutu ashan nina ashan, hata kan nina sahiyin wele naimin, nina be ish sawa ma huwo.
+\v 11 Ashan kida azi takum badun wa abinu takum badun fok, bes ze intum kan bi amulu.
+
+\v 12 Nina bi asalu intum, ya akwana, ashan bi arufu delin al bi taban fi nus takum wa al fok intum fi Allah al bi Rabana wa bi anziru intum.
+\v 13 Nina bardu bi asalu intum ashan bi iterim umon shedid fi muhaba ashan shokol tomon. Kede intum kun be salam fi badun takum.
+\v 14 nina bi arsidu intum, ya akwana: anziru delin al ma gaidin be nizam, sheje takum al muhbitin, sadu takum al daifin, wa kede intum kun suburin le kulu nas.
+
+\v 15 suf be inu ma fi zol dafa batal be batal le ayi zol. Lakin, ruwa takum wara haja al kwes le badun takum wa le kulu nas.
+\v 16 Afrah takum daiman.
+\v 17 Seli takum bidun wuguf.
+\v 18 wodi takun shukur fi ayi haja. Ashan de yau meshiya ta Allah fi Yesua al mesih le intum.
+
+\v 19 Ma takum batulu Roho.
+\v 20 Ma takum Alisu nubuwat.
+\v 21 Imtehinu kulu hajat. Amsuk takum fi haja al kwes.
+\v 22 kun beidin min ayi no ta shar.
+
+\v 23 Kede Allah ta salam Kutu intum kadasin bel kamil. Kede Roho takum kulu, Nefs, wa gisim takum kun mahfuz budun luom le ja ta Rabana ta nina Yesua al Mesih.
+\v 24 Al nadi intum de huwo amin, Huwo yau al wahid al bi saidu.
+
+\v 25 Akwana, seli takum le nina kaman.
+\v 26 Selimu takum akwana kulu ma gubbla mukadas.
+\v 27 Ana bi atlub min itakum be Rabana inu risala de kede agaarau le akwana kulu.
+\v 28 Kede neima ta Rabana Yesua al Mesih kun ma intum

54-2TH.usfm

@@ -0,0 +1,81 @@
+\id 2TH
+\ide UTF-8
+\h Tasaluniki 2
+\toc1 Tasaluniki 2
+\toc2 Tasaluniki 2
+\toc3 2th
+\mt Tasaluniki 2
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Bulus, Silvanus, wa Timatayo, wa le Kenisa ta Tasaluniki fi Allah abu ta nina wa Rabana Yesua al Mesih.
+\v 2 Naima keli kun le intum wa salam min Allah Abu ta nina wa Rabana Yesua al Mesih.
+
+\v 3 Akwana, nina daiman bi wodi shukuran le Allah ashan intum. Leanu iman takum gi raba ketir wa ketir, wa muhaba al intum indu be baad takum bi zidu.
+\v 4 Nina bi wonusu be dala an intum fi nus kanais ta Allah ashan subur takum wa iman fi kulu itihadat takum, wa taab al intum bi arfau.
+\v 5 De yau alama ta Allah fi hukum ta bir. ashan intum bi istehig molokut ta Allah, al intum kaman bi ligo taab.
+
+\v 6 Hagiga, de adala min Allah ashan bi rijau taab le nas al gi taabu intum,
+\v 7 wa bi wodi raha le intum al taaban ma nina. Zaman Rabana Yesua bi zahir min samawat ma malaikat tou al indu guwa.
+\v 8 Be nar al sukun, huwo bi wodi ikhab le nas al ma arufu Allah wa le del al ma rudu Injil ta Rabana ta nina Yesua.
+
+\v 9 Bi wodi ikhab le umon ma damar al abadi bara min gidam ta Rabana wa min guwa ta mejid tou.
+\v 10 Huwo bi amulu de kan huwo gi ja fi yom dak al gi ja mejidu huwo fi nas tou al mukadasin wa nas al amin fogo huwo bitaajab min huwo. ashan intum amin suhuda al nina wori le intum.
+
+\v 11 Ashan kida nina gi istemir seli le intum. ashan Allah ta nina bi kutu intum mustahikin daawa takum. nina gi seli inu huwo bi timu kulu niya ta amulu kwes wa kulu shokol ta iman be guwa.
+\v 12 Nina gi seli ashan isim ta Rabana Yesua bi mejidu fi intum. wa intum fi Yesua, asab naima ta Allah ta nina wa Rabuna Yesua al Mesih.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Hasa an ja ta Rabana Yesua al Mesih wa limu sawa ta nina ashan bi kun ma huwo: nina bi asalu intum, akwana,
+\v 2 inu ashan ma bi taabu intum kan be Roho, wele be risala, au juwab al kaanu ja min nina, al gi wonusu inu yom ta Rabuan kalas ja.
+
+\v 3 Mafi zol kede kabasu intum be teriga tani. Huwo ma bi ja ile kan nas tanin rija wara min iman, wa zol ta katiya zahir, al huwo weled ta karaba.
+\v 4 De huwo al gi aridu wa gi arfa nefsa tou dit de al gi nadi Allah au gi abidu. Be netija, huwo bi geni fi haikal ta Allah wa bi kelimu gali huwo Allah.
+
+\v 5 Intum ma gi zekir zaman ana kan ma intum ana wori le intum hajat de?
+\v 6 Hasa intum arufu shunu yau gi akisu huwo, ashan bi zahiru huwo fi zaman al sah.
+\v 7 leanu sir ta katiya kalas gi istakal, ile fii zol al gi akisu huwo hasa lahadi bi shilu bara min sika.
+
+\v 8 Baad dak nas ta katiya bi zahir, al Rabana Yesua bi katulu be nefes ta kasuma tou wa Yesua bi kutu ruju tou bikun ma indu faida.
+\v 9 Zol ta katiya al gi ja de bi kun hasab shokol ta sitan, be kulu gowa, alamat, wa mujizat ta kidib,
+\v 10 wa be kulu sikil ta shar al gi kabasu del ali gi mutu. leanu umon ma hibu hagiga ashan bi ligo kulasa.
+
+\v 11 Le sabab de Allah bi rasulu le umon shokol galat ashan umon bi amin fi kidib.
+\v 12 wa ashan bi hukumu umon kulu al ma amin fi hagiga lakin umon murtahin be katiya.
+
+\v 13 Lakin nina daiman bi wodi shukur le Allah ashan intum, akwana al Rabuna hibu. Leanu Allah iktar intum ze simar al awel le kulasa be wasat khasil ta Roho wa iman fi hagiga.
+\v 14 Huwo nadi intum le kalam de be wasat Injil, ashan intum bi ligo mejid ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih.
+\v 15 Ashan kida, akwana, wogif takum gowi wa amsuku takum talim al kan derisu le intum, kan be wasat kalam au be wasat juwab.
+
+\v 16 Hasa keli Rabana ta nina Yesua al Mesih be nefsu wa Allah Abu ta nina al hibu nina wa wodi le nina taziya al abadiya wa sikha al kwes be wasat neima,
+\v 17 azi wa gowi gulub takum fi kulu kalam wa shokol kwes.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Hasa, akwana, seli le nina, kede kalam ta Rabana kun seri wa be mejidu, ze kaman fi ma intum.
+\v 2 seli ashan bi hariru nina min shar wa nas al batalin, ma kulu nas indu iman.
+\v 3 Lakin Rabana huwo amin, huwo yau bi gowi intum wa bi hafisu intum min nas al ashrar.
+
+\v 4 Nina indu sikha fi Rabana ashan intum, inu intum gi amulu wa bi istemir amulu hajat al nina wori le intum.
+\v 5 Kede Rabuna gedimu gulub takum le muhaba ta Allah wa le tahamul ta al Mesih.
+
+\v 6 Akwana, nina gi wasi intum, be isim ta Rabana Yesua al Mesih, inu geni takum beid min aku al bi ish haya ta kaslan wa ma bi ish be hasab talim al intum ligo min nina.
+\v 7 Leanu intum be nefsa takum arufu huwo kwes le intum ashan bi mesilu nina. leanu nina ma geni sakit zaman al kan nina ma intum,
+\v 8 Nina ma akulu akil ta ai zol bidun nina ma dafa, lakin nina istakal bilel wa nahar fi sokol tegil wa taab, ashan nina ma bikun tegila le ai zol.
+\v 9 Nina amulu sokol de ma ashan nina ma indu sultat. Lakin, nina amulu sokol de ashan bi kun misal le intum, ashan intum bi istakal ze nina.
+
+\v 10 Zaman nina kan ma itakum, nina wasi intum, ``Zol al ma der istakal kede ma akulu.
+\v 11 Ashan nina asuma be inu nas tanin fi nus takum ma der istaka, Umon ma gi istakal lakin umon fadi shokol.
+\v 12 Hasa nas ze del nina gi wasi wa gi sheja fi Rabuna Yesua al mesih, kede umon ishtakal be sukut wa bi akulu akil tomon.
+
+\v 13 Lakin itakum, akwana, ma takum taban fi amulu sokol al kwes.
+\v 14 Wa iza Kan fi zol al ma gi asuma kalam al fi fii juwab de, kede intum arufu huwo wa kede intum ma sharik ma huwo, ashan fadiya bi amsuku huwo.
+\v 15 Lakin kede intum ma aiynu huwo ze addu, lakin anziru takun huwo ze aku.
+
+\v 16 Hasa keli Rabuna ta salam be nefsu wodi le intum salam fi kulu zaman wa be ai teriga. Kede Rabuna kun ma intum kulu.
+\v 17 Ana, Bulus, katibu kalam de be iden tai, al huwo yau alama fi kulu juwab al ana katibu.
+\v 18 Keli neima ta Rabana Yesua al Mesih kun ma itakum kulu.

55-1TI.usfm

@@ -0,0 +1,182 @@
+\id 1TI
+\ide UTF-8
+\h 1 Timatayo
+\toc1 1 Timatayo
+\toc2 1 Timatayo
+\toc3 1ti
+\mt 1 Timatayo
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Bulus, ana rusul ta MesihYesua hasab wasia ta Allah mukalis tanna wa Masih Yesu raja tanna,
+\v 2 le Timatayo, jena al hagiga fi iman: Neema, rahma, wa salam min Allah al ab wa Masih Yesu Rabuna tanna
+
+\v 3 Zema ana asalu intum zaman al kan ana be ruwa le Masidonia, istena fi Efisus ashan inta be wodi awamir le nas tanin kede ma derisu taalim al barau.
+\v 4 Hata kede umon ma kutu balu fi gisat wa tarik/silsila bita judut al ma indu nihaya. Hajat del be kalagu nikash/neng, neng bedal haja al be saidu kutah beta Allah, al huwa bel iman.
+
+\v 5 Hasa al hadaf beta wasia yau muhaba min gelba al nedif, min al demir alkwes, wa min iman al hagiga.
+\v 6 Juzu min nas sibu kalam de wara wa umon ruwa le wanasat ta kalam farik.
+\v 7 Umon deer yikun mualimin bita ganun, lakin umon ma faim kalam al umon wanisu au haja al umon bi asuru.
+\v 8 Lakin anna arufu gal ganun hu kwes kan zol istakdimu huwo ganuniyan.
+
+\v 9 Anna arufu gali, ganun ma amulu le zol al kwes, lakin le zol al gigeuru ganun wa nas al mutmeridin, le nas al ma bi aruf Allah wa al katiyin, wa le nas al ma indu Allah wa nigisin. amulu le nas al bi katulu abuhat wa umahat totom, le nas al bi katulu nas,
+\v 10 le nas ta zina, le rujal al bi num ma rujal, le del al bi yakamu nas be guwa ashan yekun abid, le kadabin, le nas ta suhuda al kidib, wa le kulu haja did dirasa bita iman.
+\v 11 De yau dirasa asab mejid bita enjil ta Allah al mubarak de yau musulia al wodi le ana.
+
+\v 12 Ana bi sukuru Rabuna bitana Yesua al Mesih. Huwo gowi ana, le anu huwo ekhtebiru ana muomin, wa huwo kutu ana fi kidma.
+\v 13 Ana kan khafir, ana did mesihin, wa zol bita masakil. Lakin ana akudu rahma le anu ana itsarafta bi dun ilim fi geir al iman.
+\v 14 Lakin be neima bita Rabuna al mala nihena be iman wa muhaba al fi Yesua al Mesih.
+
+\v 15 De risala sadik istehik kulu gubul, Be inu yesua ja ila dunia ashan bi ankis khatiyin. ana Zol akbar kati.
+\v 16 Lakin le sabab de wodu le rahama, ashan fi ni, ana awolan al Mesih Yesua bi zahiru kulu subur. Huwo gadir de ka misal le kulu al indu sikha fi huwo lel haya al abadia.
+\v 17 Al an melik ta kulu sinin, al ma bi mutu, wa al mabi ainu, Allah al wahid bes, yikun karama wa mejid ile abad al abaden amen.
+
+\v 18 Ana be kutu wasia de gidam taki, Timatayo, jena tai, fi asab al nobuat kan amulu an ita, gal inta hai shakil al shakila kwes,
+\v 19 gubudu gowi iman wa demir al kwes.
+\v 20 Ze abau haja de, nas tanin karabu iman tumon. Misal yau Hymenaeus wa Alexander, ana selimu humon le Sitan ashan kede humon akudu deris ashan humon ma amulu khatiya.
+
+\c 2
+\cl As-ha 2
+\p
+\v 1 Ashan kida fi al awel, Ana be asalu, salawat, mojmu sala, wa wode shukur min ajili nas kulu,
+\v 2 le muluk wa kulu anas fi sulta, hatta anas bi esh fi salam wa haya al adi be kulu kafu ta Allah wa ihitiram.
+\v 3 De kwes wa magkbul amam Allah mukhalisna.
+\v 4 Rakba tou le nas kulu kede khalisu wa bija le maharafa ta hagayik.
+
+\v 5 Inak fi wahid Allah, wa wahid wasit le Allah wa rajul, al rajul Mesih Yesu.
+\v 6 Huwo wode gisim tou bidal le kulu, ka suhuda fi zaman al munasib.
+\v 7 Le sabab de, Ana, be-nebsi, amulu ana mubashir wa rasul. Ana be wori al hagiga. Ana mualim le nas al ma Yahudin fi iman wa hagiga.
+
+\v 8 Ashan kida, Ana deir rujal kede selli fi kulu mahallat wa bi arfa fuk hedenat mukadas bidun zalan au niekash.
+\v 9 Be nebshu teriga, Ana deir nusuwan kede libishu malabis al kwes, libsa al muhutaram wa dabta nefs. Shar tomon ma bi mesitu, wele dahab, wele hajat ta tejmil wele, wa malabis al gali.
+\v 10 Ana deir humon keli lebisu malabis bita nusuwan al bi wori haya al kwes bewasat sokol al sale.
+
+\v 11-12 Mara kede alimu be sukut wa be wodi nefsu kulu. Ana ma bi asma mara ashan bi derisu au yumaris sulta fok rajil, lakin kede ye-ish fi sukut.
+
+\v 13 ashan Adam kalagu awel, wa ba dak kalagu hawa.
+\v 14 Ma kabasu Adam, lakin Hawa yau Kabasu mara wahid fi mukalafa.
+\v 15 Lakin kaman huwo bi kalisu be weledu bita iyal, kan humon sabit fi iman wa mahaba wa ye- izh haya ta kadasa ma dabta nefs.
+
+\c 3
+\cl as-hah 3
+\p
+\v 1 Kalam de hagiga: Kan ai zol indu niah ashan yekun rai, indu niah ta sokol al kwes.
+\v 2 Ashan kida rai bekun bidun lom. Huwo bikun Rajil le mara wahid. huwo bikun adi, huwo bi zol agil, ta nizam, bi deifu nas. Huwo bi agder ashan bi derisu.
+\v 3 Huwo mabi kun zol al bi asrub ketir, ma zol ta mashakil, lakin zol kerim, ta salam. Huwo ma yekun zol behibu gurush.
+
+\v 4 Huwo kede dier bet tou kwes, wa ilal tou kede asuma kalam tou be kulu ihetiram.
+\v 5 Eza kan fi rajul al ma bi arufu dier bet tou, kef huwo bi kutu balu le kanisa bita Allah.
+
+\v 6 Huwo ma bi kun muomin jedid, ashan kede huwo ma bi mala ma kebriya wa mumkin bi waga le deyinuna ze ta setan.
+\v 7 Huwo yekun indu sumaa al kwes, ashan huwo ma bi waga fadiya wa shrak ta ibiliz.
+
+\v 8 Shamamisa, kazalik, wodi lemon ihitiram, ma nas ta kasuma teen. Humon kede ma ashurub marisa ketir au bi kun tamhin.
+\v 9 Humon kede istemir fi beinu hagiga ta iman ma demir al nedif.
+\v 10 Awolan kede sedegu humon, ashan kede humon yakdemu be sabab humon be la lom.
+
+\v 11 Nuswan be nefsu teriga wodi lemon ihtiram. humon keli ma yekun nas bita nemima. Humon bikun adi-in wa aminin fi kulu hajat.
+\v 12 Shamamisa lazim bikun rujal le mara wahid. humon lazim bi dier iyal tomon wa biyut tomon.
+\v 13 Le del al kadimu kwes humon beligo wuguf kwes wa sikha al azim fi iman al fi Yesua al Mesih.
+
+\v 14 Ana bi katibu hajat del le inta, wa ana indi sikha ashan bija le inta gerib.
+\v 15 Lakin kan ana akhir, ana katibu ashan inta bi arufu kef inta bisaraf fi bet ta Allah, al huwo kenisa ta Allah al hai, de amut wa difa al hagiga.
+
+\v 16 Huwa ma bi anguru ashan bi zahiru hagiga ta kafu Allah azim. Huwo zahir fi gisim, shahidu be Roho, Ainu be malaikat, wa besiru be-inu( fi nus ta) umam, al-am amin fogo, wa shalu fok fi mejid.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Hasa Roho bi kelim hagiga gal fi akhir zaman nas tanin bi sibu iman wa bi kutu balum fi arua ta kizib wa dirasat ta shetan.
+\v 2 Fi mualimin ta kizib. Demir tomon bi indu alamat.
+
+\v 3 Umon bi abusu mas ashan zowuju wa akudu akil al Allah kalagu ashan shariku fi sukur beinu del al amin wa al arufu hagiga.
+\v 4 Ashan kulu haja kalagu be Allah huwo kwes. Mafi haja al nihna bi shilu be rija sukur bi abau.
+\v 5 Ashan nedifu be kalam ta Allah wa salawat.
+
+\v 6 Kan inta kutu hajat del fi gidam ta akwana, Inta bikun kadam al kwes ta yesua al Mesih. le anu akilu inta be kilmat ta iman wa dirasat al kwes al inta tabau.
+\v 7 Lakin keli inta aba gisat ta alam al nusuwan kubar bi hibu. Lakin alim nefsak fi haya Rabania.
+\v 8 Ashan riyada suya mohim, lakin haya Rabania mohim le kulu hajat. Huw bi amsuk wahd le haya de hasa wa haya al jai.
+
+\v 9 Risala de hagiga wa bi istehik kulu gubul.
+\v 10 Ashan kida nihna bi jahid wa istakal shidid. ashan nihna indina sikha fi Allah al hayi, al huwo mukhlais ta kulu nas, lakin khas le muominin.
+
+\v 11 Wasi wa deris hajat del.
+\v 12 Keli wahid ma alisu sababiya taki. Lakin keli inta yekun misal le del al amin, fi kalam, suluk, muhaba, iman wa tahara.
+\v 13 Lahadi ana bi ja, istemir le girayat, le bushara wa dirasat.
+
+\v 14 Keli inta ma amulu ihmal le hadiya al fi inta, al wodi le inta be wasat nubuwa, be wodi ida ta shiyuk.
+\v 15 Kutu bal le hajat del. Kelik fi humon, ashan tagadum taki bi zahir le kulu nas.
+\v 16 Intebe le nefsak wa le dirasat. istemir fi hajat del. ashan be amulu kida, inta bi ankis nefsak wa del al bi asma le inta.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Mata shitimu zol ajush. Afadal, kede inta arshidu huwo ze abu taki. Ar-shidu sabab al shukar ze humon akwana taki.
+\v 2 Ar-shidu nusuwan kubar ze umahat, wa nusuwan shukar ze ikuwat be kulu tahara au geliba abeyat.
+
+\v 3 iktaram nasawin al rujal to monon mutu, Aramil al hagiga.
+\v 4 Lakin kan armala indu iyal wele iyal ta iyal tou, keli umon awal alimu wori ethteram fi usura bitomon. keli umon dafa abuhat bitomon, le-anu de yau bi wodi farah le Allah.
+
+\v 5 Lakin mara al hagiga yau al fakat ragil towo, hiya sibu barau. Hiya bi kutu sikha tou fi Allah. Hiya daiman fi talabat wa salawat bilel wa nahar.
+\v 6 Lakin kaman mara al bi-ish fi asab farah ta gisim hiya maid, hata kan hiya lisa hai.
+
+\v 7 Beshir hajat del ashan kede humon ma bi kun indu lom.
+\v 8 Lakin kan zol ma bi wofiru le usura bitou, bizat le usura tou, huwo bi anguru iman wa bikun akhab min zol al ma muomin.
+
+\v 9 Kede sejilu mara ka aramala kan hiya wosulu akhatar min sitin sena, mara ta wahid rajil.
+\v 10 Hiya lazim bi arufu ashan amail al kwes, izakan hiya ihtam be iyal wele hiya bi deifu nas, wele kasulu kurain ta muominin, au saidu nas al tabanin, au wodi nufusum le kulu sokol al kwes.
+
+\v 11 Lakin aramil al suhar, aba ashan bi shejelu umon fi kisif. Fa zaman umon wodi nufusuhum le niyat ta jisim did Al Mesih, umon deir ashan bi zowuju.
+\v 12 Fi nefsu teriga umon bikun galtanin leanu umon kasuru waad al awel.
+\v 13 Umon bi arja ashan bi yogot bidun sokol. Umon bi lifu min bet le bet. ma bes ashan bi yogot sakit, lakin umon bikun ta wonusu nas wa haya ta nas. Umon bi kelim hajat al afrut umon ma bi kelimu.
+
+\v 14 Ana deir nusuwan al suhar ashan bi zowuju, ashan bi weledu iyal, bi dier bet, ashan ma keli fursa le nas al geir muomoinin bi tahamu nina ashan amulu kalam sherir. Fa
+\v 15 tanin kalas galabu ashan bi tabi sitan.
+\v 16 Iza mara al muomin indu aramil, keli hiya saidu umon, ashan kenisa ma bi indu tegila, ashan bi saidu aramil al hagiga.
+
+\v 17 Keli siyuk al bi hakimu kwes istehik ikhtiram double, Kasatan del al sakalin ma kilma wa fi dirasa.
+\v 18 Fa kitab al mukudas kelim, "mata gofulu kasma ta tor kan bi akulu zura," wa zol al sahal bi istehek ajur.
+
+\v 19 Mata akudu tuhumat did shek ile kan fi itnin au talata shuhudin.
+\v 20 Amulu tadil le khaityin gidam kulu nas ashan bagin bi kafu.
+
+\v 21 Ana bi amiru inta gidam Allah wa gidam Yesua Al Mesih wa malaikat bitomon al mukhtarin, be inu hafisu awamir bidun tefriga.
+\v 22 Mata istajil fi kutu yedak fi ras zol. mata sharik fi katiya ta zol tani. hafisu nefsak ashan takun nedif.
+
+\v 23 . Mata ashurub moya bes lakin, shilu kamur besit le batna bitak ashan ayan bitak al mustemir.
+\v 24 Katiya bita nas tanin maruf, wa umon bi yemsi gidamum le gediya. Lakin baad min katayat bi amsi waraum.
+\v 25 Be nefsu teriga, baad sokolat al kwes maruf, lakin bagin bi agder dusu.
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Keli kulu zol al tehet niir ka abid gadiru nas kubar tomon estehik le kulu ihtiram. Umon bi amulu ashan isim ta Allah wa deris ma bi alisu.
+\v 2 Abid al indu nas al kibar al muominin keli ma karahu umon le-anu umon akwan. Lakin, Keli umon kadimu le umon ketir Le ruasa al bi saidu ashan sokol bitomon umon muominin wa bi hibu umon. Deris wa wori le umon hajat del.
+
+\v 3 Izakan zol tani bi derisu be teriga barau wa ma bi agbil dirasat al imania, be inu, kalam bita Rabana Yesua Al Mesih. Izakan umon ma bi agbil dirasa al bi wosul le haya Rabania.
+\v 4 Zol dak mutukebir wa ma arif haja. Lakin huwo ayan be kalamat farik wa nikas bita kalamat. Kalamat del bi entij gira, waswasa, sataim, sukuk al sherira,
+\v 5 wa iktilafat al mustedim bein nas al indu afkar sherir. Umon bi kun beid min al hagaig. Umon bi fekir haya Rabania de teriga al umon bi kun ganaiyanin.
+
+\v 6 Hasa Haya Rabania be igna huwo faida kebir.
+\v 7 Nina ma ja ma haja fi Dunia. Wala nina bi shilu haja min duniya.
+\v 8 Lakin, keli nina kun sabaanin be akil wa malabis.
+
+\v 9 Nas al deir yekun ganiyanin bi waga fi tajarub, fi sherek. Umon bi waga fi, sokol belid wa niyat al batal ta jisim, wafi ai haja al bi kutu nas bi dakalu fi karaba wa dimar.
+\v 10 Muhaba ta gurush yau juzur ta kulu anuwa ta shar. Jusu min nas indu niyat de silu umon beyit min iman wa atanu nufusum ma huzun shedid.
+
+\v 11 Lakin inta, rojul Allah, jere bara min hajat del. fetisa biir, haya Rabania imania, muhaba, tahamul wa karama.
+\v 12 Sakil sakila al kwes ta iman. Amasuku haya al abadia gowi al nadi inta fogo. Be sabab de eta wodi suhuda amam ta sahidin ketir ta haja al kwes.
+
+\v 13 Ana wodi le inta amri gidam ta Allah, al amulu kulu haja be ish, wa gidam Yesua Al mesih, huwo wanisu al hagayik le Pontius Pilate:
+\v 14 hafisu wasia jidden, bela lom, lahadi Rabana bitana Yesua Al Meshi zahir.
+
+\v 15 Allah bi zahiru nefsu fi zaman al munasif - Allah, wahid al mubarak, guwa wahid, Melik al hakim, Rabana al bi hakimu.
+\v 16 Huwo wahid al bi mutu wa bi ish fi nur al bi wala shedid. mafi insan bi ainu huwo wele bi wosifu huwo. Yekun le huwo ihtiram wa guwa al abadi. Amen.
+
+\v 17 Kelim nas al ganiyanin fi dunia de ma yekun be takabur, wa keli indu sigha fi sokol ganiyan, al ma indu faida. Lakin, umon keli kutu sigha fi Allah. Huwo wodi le nina ghina al hagiga ashan nina bi itmata.
+\v 18 Kelim le umon ashan amulu kwes, ashan bi kun ghani be sokol al kwes, Yekun kerim.
+\v 19 Fi teriga dak, Umon bi kazinu le umon asas al kwes le haja al bi ja, ashan umon bi amsuku haya al hagiga gowi.
+
+\v 20 Timatayo, difa haja al wodi le inta. Aba wanasat al belid wa munakasat al ma indu faida ta hajat al galat al bi nadi ilim.
+\v 21 Nas tanin besiru hajat del wa ashan kida umon bi jeli iman. Keli neima yekun ma inta.

56-2TI.usfm

@@ -0,0 +1,132 @@
+\id 2TI
+\ide UTF-8
+\h 2 Timatayo
+\toc1 2 Timatayo
+\toc2 2 Timatayo
+\toc3 2ti
+\mt 2 Timatayo
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Bulus Rasul ta Mesih Yesua be wasat irada ta Allah, wasat waad ta haya al fi Yesua Al Mesih,
+\v 2 le Timatayos, jena al mahbub: neima, rahama wa salam min Allah al Ab wa Mesih Yesua Rabona tanina.
+
+\v 3 Ana bi shukuro Allah, ta judud tanna al ana bi kadimu, ma demir al nedif, ze ana bi zekirak inta daiman fi salawat bitai lel wa nahar.
+\v 4 Ze ana bi zekiru moyo ena taki, ana indo niya ashan aino ita, ashan ana bi mala be farah.
+\v 5 Zekiru ana be iman taki al hagiga, al kan indo haboba taki Lois wa uma taki Eunice, wa ana mutakit inu bi geni fi ita kaman.
+
+\v 6 De yau sabab ana be zekiro inta ashan inta bi rija estamilu hadaya ta Rabana al fi inta be wasat kutu ida tai fogo inta.
+\v 7 Ashan Allah ma wodi le nina roho ta khof, lakin ta guwa wa muhaba wa taadib.
+
+\v 8 Ashan keda keli inta ma kon indo fadia ta shuhuda an Rabana tana, ma le ana, Bulus, mosjun bito. Lakin, sharik fi taab ashan injil hasab guwa ta Allah.
+\v 9 Al kalisu nina wa nadi nina be nadi al mukadas. Huwo amulu de, ma be hasab amail ta nina, lakin be hasab khuta wa neima bito, huwo wodi le nina fi Yesua Al Mesih gobal bidaya ta zaman.
+\v 10 Lakin hasa kulasa ta Allah zahir be wasat wujut ta mukalis ta nina Yesua Al Mesih. Yesua yau kutu nihaya le mut wa jabu haya al ma endu nihaya le nur be wasat ta injil.
+\v 11 Ashan keda, ainu ana mubeshir, rusul wa ustaz.
+
+\v 12 Ashan sabab de ana kaman ligo taaban fi hajat del. Lakin ana ma indo fadia, ashan ana aruf huwo al ana amin fi huwo. Ana mutaaked ino huwo gadir ashan hafisu amana al ana wodi le huwo lahadi akir zaman.
+\v 13 Hafisu misal ta risala ta amana al inta asuma min ana, al huwo iman wa muhaba al fi Yesua Al Mesih.
+\v 14 Hajat al kwes al Allah wodi le inta, hafisu be wasat Roho Al Kudus, al fi fi nina.
+
+\v 15 Inta arif de, kulu del al bi geni fi Asia galibu beid min ana. Fi mojmu de phygelos wa hermugenus.
+\v 16 Keli Rabana zahir rahma le bet ta Onesiphorous, Ashan huwo daiman bi shejao ana wa ma indu fadia ashan genzir tai.
+\v 17 Lakin, zaman huwo fi Roma, huwo fetisu ana shedid, wa huwo ligo ana.
+\v 18 Keli Rabana zahir le huwo ashan bi ligo rahma min huwo fi yom dak. Kulu teriga al huwo saidu ana fi Efesu, inta bi arif tamam
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Ashan keda Inta, jena tai, keli inta kon gowi fi neima al fi Yesua al Mesih.
+\v 2 Hajat al inta asoma min ana fi wusut shuhudin ketir, wodi le nas al umana al bi agder ashan bi derisu nas tanin kaman.
+
+\v 3 Keli inta taban ma ana ze askeri alkwes fi Mesih Yesu.
+\v 4 Mafi askeri bi istakal wa kaman huwo moskul ma hajat ta haya de, ashan huwo bi koto dabit tou al musuwul farhan.
+\v 5 Kaman, ai zol bi amulu musabaga ta jere jere, huwo ma biligo taj ile kan huwo hafisu gawanin ta munafasa.
+
+\v 6 Huwo dururi le muzari al bi istakal shedid bi akudu nesba ta simar tou al awel.
+\v 7 Fekir an haja al ana bi wonusu, leano Rabana bi wodi le inta fihim fi kulu haja.
+
+\v 8 Zekir Yesua al Mesih, jena ta Daud, al gowumu min bein al amoat. De be hasab risala ta injil tai,
+\v 9 al ana bi taban lahadima rubuto ana be jenzir ze mujirim. Lakin kilma ta Allah ma rubuto.
+\v 10 Ashan keda ana bi ithamal kulu hajat le deal al mukhtarin, ashan humon kaman bi ligo kulasa al fi al Mesih Yesu, ma mejid al abadi.
+
+\v 11 Kalam de hagiga: Kan nina mutna ma huwo, nina kaman bi ish ma huwo.
+\v 12 Kan nina ithamal, nina kaman bi hukum ma huwo. Kan nina anguru huwo, huwo kaman bi anguru nina.
+\v 13 Kan nina ma aminin, huwo lisa bi geni amin, le anu huwo ma bi anguru nefsu.
+
+\v 14 Istemir zekiru le umon an hajat del. Anziru umon gidam Allah kede ma kon fi nigash ta kalamat. de ma indo faida wa bes bi lagabato mukh ta del al bi asuma.
+\v 15 Hawil shedid ashan inta bi gedimo nefsak le Allah ze wahid al mogbul, Amil al mafi sabaab al huwo bikun indu fadia, huwo bi derisu kalam al hagiga nedif.
+
+\v 16 Sibu wanasat al wasaka, al bi wosulu ketir wa ketir le haya geir Rabania.
+\v 17 Wanasat tomon bi entesir ze Jara al ma indu ilaj. Beina humon yau Hymenaeus wa philetus.
+\v 18 De yau rojulen al jeli hagiga. umon bi gul al giyama kalas hasal. humon gadir gilibu iman ta nas tanin.
+
+\v 19 Lakin kaman, asas ta Allah al gowi wogif. huwo indu kitaba de: "Rabana arufu nas tou" wa "Ai zol al bi semi isim ta Rabana lazim kede tala min hajat al batal."
+\v 20 Fi bet al kebir, afashat ta dahab wa fidah bess. Kaman fi afashat min kasab wa tin. juzu min del le istimal al khas, wa juzu le istimal al adi.
+\v 21 Kan zol nedif nefsu min istimal al adi, huwo bi tala afash al khas. khasisu huwo, mohim le Seid, wa jahizu huwo le ai sokol al kwes.
+
+\v 22 Jere min shauwat al shababiya. Fetisu geni adil, iman, muhaba, wa salam ma nas al bi nadi Rabuna ma geliba nedif.
+\v 23 Lakin abaa sualat al belid wa aweir. Ita aruf del bi weledu mashakil.
+
+\v 24 Kadam ta Rabana lazim ma bi kore kore. Lakin huwo lazim bi kun kerim le kulu, bi agder allimu, wa indu subur.
+\v 25 Huwo lazim bi kun indo sabur ashan bi alimo deal al bi arridu huwo.
+\v 26 Ihtimal Allah bi wodi le humon fursa ta iteraf kan humon arufu hagiga. Humon bi kun waihin tani wa bi sibu sharik bita ibilis, badu gobudu humon ma huwo fi irada tou.
+
+\c 3
+\cl As-ha 3
+\p
+\v 1 Lakin aruf de: Fi ayam al akir bi kun fi awkat al saab.
+\v 2 Nas badin bi hibu nufus tomon, bi hibu gurush, mutukabirin, fadiin, ta shetima, ma bi asoma le abuhat, ma bi wodi shukur, wa ma kudosin.
+\v 3 Umon ma indu muhaba le usura tumon, wa ma bi tafik ma ai zul, nas ta nemima, nas bidun dabti nefsa, takyanin, nas al ma bi hibu haja al kwes.
+\v 4 Umon khayneen, ma fadeen, mutekebirin, umon bi hibu hajat ta haya afdal min Allah.
+
+\v 5 Umon bi endu shikil ta nas ta Rabania. Lakin umon bi anguru guwa bitou. Kede inta geni beid min nas del.
+\v 6 Ashan bad min umon yao rijal al dakalo biyut ta nas wa kabasu nusuwan al belidin. De yau nusuwan al maliyan be katiyat wa juru umon beid be niyat al barao barao.
+\v 7 Nusuwan del daiman bi allimu, lakin umon ma gadir ja le marafa al hagiga.
+
+\v 8 Be nefsa teriga al Jannes wa Jambres wogaf did Musa, muderisin al kazabin del kaman wogifu did al hagiga. Umon yau rojal al muk tumon lakbato, wa fi iman tumon umon morfoden.
+\v 9 Lakin umon ma bi itgadam le beid. Ashan shokol belit tumon de bi arufu be kulu nas, bes ze rojal delak.
+
+\v 10 Lakin lek inta, inta dauro wara dirasa tai, teriga ta haya, sabab, iman, taab al towil, muhaba, subur,
+\v 11 itihadad, taab, wa haja al hasil le ana fi Anthiok, fi Iconium, wa fi Lystra. Ana ithamalta itihadad. Fi de kulu Rabana ankizu ana.
+\v 12 Kulu del al deir ish fi teriga ta Rabana fi Mesih Yesua bi ligo itihadad.
+\v 13 Nas al ashrar wa ta kabasa umon bi dauro min batal le batl kalis, umon bi shilu nas beit wa umon kaman be shilu beit.
+
+\v 14 Lakin lek inta, geni fi hajat al inta alimu wa kede inta indu amin sabit. Inta arif inta alimu min munu.
+\v 15 Inta arifo shuno Raban kelimo fi kitab min inta kan suker. Del bi agder kutu inta bi indo maraf ta kulasa be wasat iman fi Yesua Al Mesih
+
+\v 16 Kulu Kitab min Allah. Huwo mohim le talim, wosifu galad, adilo galad, wa derisu nas fi sika al adiel.
+\v 17 De ashan rojul Allah bi nafis, jahiz le ai shokol al kwes.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Ana bi wodi awamir de wadih gidam Allah wa Mesih Yesua, al bi ja hukumu al hayin wa al meitin, wa ashan wujud bitou wa molokut bitou:
+\v 2 Beshiru kilma. Keli inta kun jahiz fi fursa al munasib wa al ma munasib. Adilu galad, wobiku, saidu, ma kulu subur wa derasu.
+
+\v 3 Ashan fi zaman bi ja al nas ma bi ithamal dirasa al kwes. Lakin, umon bi rudu le nufus tumon mualimin le hasab niya tumon, al bi wonuso hajat al adana tumon der asuma.
+\v 4 Umon bi aglibu adana tumon beid min asma hagiga, wa umon bi aglibu le dirasa al geir hagiga.
+\v 5 Lakin inta, keli inta kon negid fi kulu hajat. Ithamal taab; amulu shokol ta mubeshirin; kamilu kidma taki.
+
+\v 6 Fa ana jahiz ashan bi mutu. Zaman ta rahalo tai ja kalas.
+\v 7 Ana hajat jihat al kwes; Ana kalasu (timo) jere; ana hafisu iman.
+\v 8 Taj ta bir jahizu le ana, al Rabana, Gadi al adil, bi wodi le ana fi yom dak, wa ma le ana barao, lakin kaman le kulu del al bi hibu rija ta tou.
+
+\v 9 Hawil shedid ashan inta bi ja le ana be sura.
+\v 10 Ashan Demas sibu ana. Huwo hibu dunia al hasa wa huwo ruwa le Tessalonica. Crescens ruwa le Galatia, wa Titus ruwa le Dalmatia.
+
+\v 11 Luka bes yau ma ana. Fetisu Markos wa jibu huwo ma inta leano huwo mohim le ana fi shokol.
+\v 12 Tychicus ana rasulu le Ephesus.
+\v 13 Gumas al ana sibu fi Troas ma Carpus, jibu kan inta jai, wa kutuub, kasatan kutub ta ahad al gedim.
+
+\v 14 Alexander al bi istakal hadaid amulu amail ketir ta shetan did ana. Rabana bi dafa le huwo hsab amail tou.
+\v 15 Inta kaman gafiru gisim taki min huwo. Leano huwo bi aridu kalamat tana shedid.
+\v 16 Fi difa tai al awel, mafi zol al wagaf ma ana. Bel aks, ai zol sibu ana. Keli ma hasibu did umon.
+
+\v 17 Lakin Rabana wagaf mai wa gowi ana ashan, be wasat ana, Ashan bushara de bi kamilu, Ashan kulu nas ma Yahudin bi asma. Ankizu ana min kasma ta ased.
+\v 18 Rabana bi ankizu ana min amalia ta shetan wa bi hafisu ana le molokut tou al samawi. Mejid keli kon le huwo lel abad al abidin Amen.
+
+\v 19 Selimu Priscila, Aquila, wa usra ta Onesiphorus.
+\v 20 Erastus fadulu fi Corinth, Lakin Trophimus Ana sibu ayan fi Miletus.
+\v 21 Hawil shedid ashan inta bi ja gubal sekete. Eubulus bi selimo inta, Pudens, Linus, Claudia kaman, wa kulu akwana.
+\v 22 Keli Rabana yekun ma roho taki. Keli neima yekun ma inta.

57-TIT.usfm

@@ -0,0 +1,87 @@
+\id TIT
+\ide UTF-8
+\h Titos
+\toc1 Titos
+\toc2 Titos
+\toc3 tit
+\mt Titos
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Bulis, kadam ta Rabuna wa marasula ta Yesua al mesih, ashan iman ta nas al Rabuna ikhtaru, wa marafa ta hagiga albi wodi humon fi mahal al kwes.
+\v 2 Ma raja ta haya al abadia al Rabuna waadu wa bidun kidib min gubal bidaia ta zaman.
+\v 3 Huwo beinu kelima tou fi zaman al huwo hadidu, be beshiru risala tou al huwo kutu ana amin bi beshiru hasab talimat ta Allah wa Mukhalis ta nina.
+
+\v 4 Le Titos, jena tai al saa fi iman al sawa neima wa salam min Allah al Abu wa mukalis ta nina Rabun Yesua al mesih.
+\v 5 Le sabab de ana sibu inta fi Kiret ashan bi timu nizamu bagi hajat al nagis wa bi kowinu shiyuukh fi kulu medina ze ma ana wori le inta.
+
+\v 6 Al sheik lazim kede kun bidun loum, wa kede kun indu mara wahid, wa iyal alkweisin al ma mujirimin.
+\v 7 wa kaman mohim kalis le zol albi ainu wara shokol ta Allah kede ma kun indu loum. kede huwo geni ze wokil ta Allah, kede ma kun zol ta dala, albi zalan sambala, wa zol ta merisa. wa zol tama abu gelba fi hajat ta nas.
+
+\v 8 lakin, huwo kede kun zol kwes al bi daifu nas al bi rudu hajat al kwes. Huwo bi kun al indu mug, wa zol adil al bi agder hafisu gisim tou.
+\v 9 huwo kede kun zol adil fi kelima al hagiga ashan bi agder sheja nas tanin bi talim al sah wa bi adilu nas al muaridin.
+
+\v 10 ashan fi nas tanin mutmeridin, de nas al teheru humon, wa bi wonusu be kalamat al farik al bi woduru nas.
+\v 11 huwo mohim kalis ashan kede wogifu humon. humon be derisu haja al galat ashan humon be ligo maslah wa maksab tomon.
+
+\v 12 wahid min Anbia tomon kelim kan keli, "Nas ta kriet de kulum kadabin, wa haiwanat al batalin, wa kaslanin kman".
+\v 13 kalam de hagiga wa be sabab de kede wori le humon ashan humon bi istadil fi iman tomon.
+\v 14 mabi kutu bala le kalamat al ma hagiga al ta Yahudiin wa le awamir nas al al humon gelibu bara min al hag
+
+\v 14 Mata takum kutu bala fi awhamat ta nas yahudin al woduru min sika al hagiga.
+
+\v 15 Hajat bikun nedif le nas al nedifin. lakin, le del al waskhanin wa al ma mominin hajat kulu ma bikun nedif. ashan mukh wa geliba tomon kulu waskhan.
+\v 16 Humon bi mesil gali humon arufu Allah, lakin amail tomon bi wori humon ma aruhu Allah. humon ma kweisin wa ma muhteramin. wa fi amulu hajat alkwes abau humon.
+
+\c 2
+\cl Titos 2
+\p
+\v 1 Lakin ita, kede wonusu wa alimu ershad al be saudu.
+\v 2 Derisu nas al kubar kede kun fahimin, wa muhtaramin, kwesin fi iman wa fi muhaba wa fi sobur.
+
+\v 3 Derisu nuswan al kubar kede geni fi teriga al mukadas kede humon wori teriga ta guad al kwes, ma ta suwata. wa ma ta asurubu merisa ketir. wa kede humon alimu nas talim al kwes.
+\v 4 Ashan humon be agder derisu nusuwan al sukerin ashan be agder hibu rujal tomon wa iyal tomon.
+\v 5 Wa kede derisu humon ashan humon bi kun negitin, wa nedefin, wa ashan bi amsuku bet kwes, wa ashan bi ihtaramu rujal tomon. humon bi amulu de ashan kelima ta Allah kede ma sitimu.
+
+\v 6 Be nefsu teriga, sheja shabab ashan kede humon istakdim fekira al kwes.
+\v 7 Kutu nefsa taki misal fi kulu hajat, wa kan ita bi derisu, derisu sah wa adil.
+\v 8 Wodi risala al bi saudu wa al ma bi alisu, ashan zol almuarid de bi ligo fadia tou, ashan hou ma ligo haja batal al huwo bi wonusu fi anna.
+
+\v 9 Derisu kadamin kede ehtaramu said tomon fi kulu hajat. Wa kede humon rudu amulu ai shokol bidun korekore.
+\v 10 Kede humon ma kun haramia, lakin kede humon beinu kulu iman tomon al kwes, ashan fi kulu teriga talim ta Allah mukalis ta nina bi beinu kwes.
+
+\v 11 Le anu neima ta Allah beinu le kulasa ta nas kulu
+\v 12 Wa alimu anna ashan bi aba hajat al ma ta Allah wa ta dunia. wa kaman ashan bi geni guwad al kwes al adil. wa fi teriga ta Allah fi zaman ta nina de.
+\v 13 Fi zaman abu nina bi istena wa bi ainu gidam ashan bi ligo baraka ta nina, wa zuhor ta Allah al azim. wa mukalis ta nina Yesua al mesih.
+
+\v 14 Yesua wodi gism tou le nina ashan bi kalisu nina min kulu hajat al batal wa bi kutu nedifin, le nefsa tou. nas tuo al indu gira le amulu hajat al kwes.
+
+\v 15 Wonusu ann hajat del, sheja nas ashan bi amulu humon wa Sahu be kulu sulta. kede zol ma alisu ita.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Zekiru humon keli nezelu gisim le hukam wa sulutat, ashan bi ihtaramu humon le ai sokol al kwes,
+\v 2 Wa zol tani ma shakila, wa kede geni kwes beinu ta waadu le kulu zol
+
+\v 3 Ashan anina kan belidin wa ma bi asuma kalam. anna woduru wa bi amulu niat ta gisim ta nina. wa anna bi geni fi haya al ma kwes wa ta gelba hasud. wa kerehia ta bad tanna.
+
+\v 4 Lakin wokit, sokol kwes ta Allah mukhalis tanna beinu le nas,
+\v 5 huwo kan ma ashan hajat al kwes al kan nina amulu, lakin bes ashan rahma tou kalisu anna. wa kasulu anna be wasat melad al jedid wa jedidu be Roho al kuduus,
+
+\v 6 Al dofugo le nina ketir be Yesua al mesih mukalis ta nina.
+\v 7 Huwo amulu ze de ashan bi berir anna be neima tou, anna bikun endu worisa ta raja fi Haya al abadia.
+
+\v 8 Risala de hagiga. ana deir kede inta wonusu be kulu saraha kalam de. ashan del al rudu Allah bi agder amulu hajat al kwes al huwo kutu gidam tomon. de hajat al kwes al bi anfa nas.
+
+\v 9 Lakin kede anna sibu kalamat al farik wa silsilla ta judud wa kalamat ta ganun al bi ferigu wa bi shetetu nas. hajat del batal wa ma bi nafa.
+\v 10 Aba takum ai zol al bi jibu tefriga fi nus takum, bad kan wodi le huwo inzar mara wahid aw marteen.
+\v 11 kede itakum arufu gali zol de woduru min sika al adil, huwo hukumu gisim bito be geni fi katia.
+
+\v 12 Zaman ana rasulu le itakum Artimas aw Tikikos, kede inta ja le ana be sura fi Nikobulis, ashan ana deir ja geni zaman sekete de kulu hinak.
+\v 13 Jahizu be sura Zenas al arufu ganun kwes, wa Abolus ashan bi safir wa kede mafi haja nagis le humon.
+
+\v 14 Nas ta nina kede alimu ashan bi amulu hajat al kwes al bi saudu nas be sura ashan kede humon ma kun bidun samar.
+
+\v 15 Kulu del al fi hini ma ana bi selimu itakum. wa selimu del al bi hibu anna fi iman. Neima kede kun ma itakum kulu.

58-PHM.usfm

@@ -0,0 +1,43 @@
+\id PHM
+\ide UTF-8
+\h Filimon
+\toc1 Filimon
+\toc2 Filimon
+\toc3 phm
+\mt Filimon
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Ana Bulus, mosjun ashan kalam ta Yesuah Al Mesi, wa aku Timateyo le Filimon, sabi bitana al mahabub wa sherik fi kidma, wa le Affiya ukut bitana,
+\v 2 wa le Arkipos aku bitana al askeri, wa le kenisa dak al gi limo fi bet taki.
+\v 3 Kede neima kun le inta wa salam min Allah Abu bitana wa ta Rabbana Yesua Al Mesi.
+
+\v 4 Ana daiman bi sukuru Allah tai fi zaman ana gi zekiru inta fi salawat tai,
+\v 5 ashan ana asma an iman taki le Rabbana Yesua wa muhaba al inta indu le kulu nas bito al muominin.
+\v 6 Ana seli gali sharika ta iman taki kede kun neshit, ashan inta bi kon indo marafa al kamil ta kulu hajat al kwes al anina indo Messih.
+\v 7 Ashan ana indi farah ketir wa raha ashan muhaba taki, ashan gulub ta muminin biga jedidu be ita, aku.
+
+\v 8 Ashan kidah, hata lo ana indu kulu suja fi Yesua ashan ana bi amiru inta kede amulu haja al ita bi istakal,
+\v 9 kaman ashan muhaba, ana bi asalu inta, ana Bulus zol al ajus wa hasa mosjun lel Al Mesih Yesu.
+
+\v 10 Ana bi asalu inta be sabab ta jena bitai Onisimos, al ana biga abu bitou fi zaman alana fi sijin wa morbotbe jenzir.
+\v 11 ashan huwo kan ma indo faida le ita, lakin hasa huwo biga mohim le ita wa le ana.
+\v 12 Ana rasol huwo wara le inta, huwo al asa geliba tai.
+\v 13 Ana kan bi itmana kede huwo geni ma ana, ashan huwo kan bi kadimu ana le bidal inta, ze ma ana fi jenzer be sabab ta injil.
+
+\v 14 Lakin ana ma deiru amulu ai haja bidun ma asalo raya taki. Ana ma deiru amail taki al kwes bikun ashan asuro ita lakin min niya al akwes.
+\v 15 Bikun le sabab de yau ferigo huwo min ita le zaman guser, ashan huwo bi rija le inta ta kulukulu.
+\v 16 Huwo tani ma kun kadam, lakin ahsan min kadam, aku al mahabub. Huwo mahabub be zat le ana, wa ketir kalis le inta, fi tijahen ta gesim wa fi Rabana.
+
+\v 17 Kan ana ze sherik le inta, istakbilu huwo ze ana.
+\v 18 Kan huwo amulu haja batal le inta au huwo silu ai haja taki, hasibo le ana.
+\v 19 Ana Bulus katibu ma idan tai, i ana be nefsa tai bi dafa wara le inta - Ana madeiru zekiro le inta inu inta hagi be nefsak.
+\v 20 Nam; akui, amolo le ana maruf fi Rabuna; jedido gelbi taifi Meshi.
+
+\v 21 . Ashan ana indo siga ino ita bi asoma kalam tai, ana katibu le inta. Ana arufu inta bi amulu aktar min ali ana asalu.
+\v 22 Fi nefsu zaman jahizu le ana oda ta defan, ana bitmana be salawat takom bi rajau ana wara le intum.
+
+\v 23 Epaphras, sabi bitai al masjun fi Messih Yesu, bi selimo intum.
+\v 24 Hata Marko, Aristarkus, Demas, wa Luka akui fi kidma.
+\v 25 Keli neima ta Rabuna Yesua Al Messi yekun ma roho takom Amen

59-HEB.usfm

@@ -0,0 +1,471 @@
+\id HEB
+\ide UTF-8
+\h Ebranin
+\toc1 Ebranin
+\toc2 Ebranin
+\toc3 heb
+\mt Ebranin
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Bediri kan Allah wonusu le abuhat ta nina be wasat anbiya fi marat ketir wa be teriga ketir.
+\v 2 lakin fi ayam ta akhir de, Huwo wonusu le nina be wasat Jena, al Huwo yau akhtar ashan bi kun fok min kulu hajat. wa be wasat huwo kaman Allah amulu al duniya.
+\v 3 Huwo yau dou ta mejid Bita Allah, wa sura bita jouhar bitode huwo al bi limu kulu hajat sawa be kelima ta guwa bito. baad ma Huwo nedifu katiyat, huwo geni tehet fi idan yemin ta Allah al azim al fok.
+
+\v 4 Huwo biga bes fok malaikat, ze isim al Huwo worisu de futu kulu min isim tomon.
+\v 5 Ashan le yatu malaika Allah kelim, "Inta jena Bitai, alela Ana biga Abu bitaki" wa kaman, "Ana bi kun Abu le huwo, wa Huwo bi kun jena le Ana"?
+
+\v 6 Lakin kaman, wokit Allah jibu jena al bikir de fi dunia, Huwo kelim, "Malaikat ta Allah kulu bi abudu Huwo."
+\v 7 wa an malaikat Huwo kelim, "Huwo yau amulu malikat Bito arwah, wa kadamin Bito lisan bita nar."
+
+\v 8 Wa an al Jena Huwo kelim, "Kursi taki, ya Allah, lel abad wa al abadiya. Wasulta ta mamlaka tak de sulta ta adala.
+\v 9 Inta hibu geni adil wa Inta akrah fouda. Ashan kida Ya Allah, Allah Bitak, masau Inta be zet bita farah aktar min sabihat bitak"
+
+\v 10 Fi bidaya, Ya Rabuna, Inta kutu asas ta dunia. Samawat" de shokol ta idan Bitak.
+\v 11 Humon kulu bi kalasu, lakin Inta bi istemir. Humon kulu bi libisu ze gita gumash.
+\v 12 Inta bi lifu humon fok ze birish, wa bi geiru humon ze gita gumash. Lakin Intum sawa, wa senwat takum ma bi intaha."
+
+\v 13 Lakin le yatu malaika Allah kelim fi ai zaman, "Geni fi idan yemin Bitai lahadi Ana bi kutu adu taki mahal ta kutu kura.
+\v 14 Hal Malaikat kulu ma arwah al bi kadimu, al rasulu ashan bi saudu del al bi worisu kulasa?
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Ashan kida keli anina kutu bala tanina ketir le kalam al anina asuma de, ashan kede anina ma tala bara min huwo.
+
+\v 2 Kan risala al kan wonusu be wasat ta malaika huwo hagiga, wa kulu mukhalafat wa tamarud bi ligo mukafa tou,
+\v 3 Nina kef bi nofut kan nina aba kalam ta kulasa al azim? De yau kulasa al alinu awel be Rabuna wa asbitu le nina be del al asuma.
+\v 4 Fi nefsu zaman Allah shahidu be alamat, wa ajaib muktelifa, wa be towzi hadiat ta Roho al kudus hasab irada Bito.
+
+\v 5 Ashan Allah kan ma wodi dunia al jai le malaikat, al nina bi kelim an huwo.
+\v 6 lakin fi wahid zol shahidu, gali, "insan huwo munu, hata inta be zekir huwo? awo jena ta insan, hata inta bi zekiru huwo
+
+\v 7 Intum kutu insaan tehit min malaikat; intum libisu huwo be tagia ta mejid wa ihtiram.
+\v 8 Inta kutu kulu haja ashan be kun tehet kura bito. ashan kan le huwo Allah kutu kulu haja. huwo ma sibu ayi haja ma kutu tehit le huwo. lakin hasa nina lisa ma aynu kulu haja gi ihtaramu Huwo.
+
+\v 9 Lakin nina aynu zol al amulu huwo tehet min malaikat le zaman guser: Yesuah, al, ashan taab wa mutu bito, libisu Huwo be mejid wa karama. hasa be neama ta Allah, Huwo jeribu mutu ashan ai zol.
+\v 10 Lianu huwo kan hagiga le Allah, ashan kulu haja ligo le huwo wa be wasit bito, ashan bi jibu iyal ketir le mejid. Wa kaman kan hgiga le huwo ashan bi amulu kaid bita kulasa tomon kamil be wasit taab Bito.
+
+\v 11 Leanu al mukadas wa al mukadasin humon kulu wahid. ashan kida huwo ma bi kun indu fadiya ashan bi nadi humon akuana.
+\v 12 huwo kelim, "ana bikabiru be isim taki le akuana bi tai. ana bi guna le inta fi nus ta kenisa."
+
+\v 13 Wa tani, "ana bi sedeg fi huwo." wa tani, "ayinu, ana yau hini ana wa iyal al Alla wodi le ana."
+\v 14 ashan kida, ze ma iyal de bi shariku fi gisim wa dom, huwo kaman bi shariku fogo be nefsu teriga, leanu be wasat mutu, huwo bi demiru zol al indu guwa ta mutu, al huwo yau, ibilis.
+\v 15 de al kan huwo hariru kulu del al bi kafu min mutu haya tomon kulu haya tomon tabe le abudia.
+
+\v 16 Leanu hagiga huwo ma saidu malaika, lakin iyal ta ibrahim.
+\v 17 huwo kan durori le humon ashan bi kun ze akuana bitomon fi kulu haja ashan biga huwo bi kun rehim wa reise ta kahana al amin fi ilaga le hajat ta Alla, ashan huwo bi afi an katia ta nas.
+\v 18 ashan Yesuah be nefsa bito ligo tab wa jeribu huwo, huwo bi agder saidu del al jeribu humon.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Ashan kida, Ya kuwana al kedisin, intum al limu sawa fi nadi bitakum ta samawat. Fekir takum Yesuah, al Huwo yau marasula wa reis bita kahana ta iman al nina amin fogo.
+\v 2 Huwo amin le Allah, al ikhtar Huwo, ze Musa kaman kan amin fi kulu bet ta Allah.
+\v 3 hasibu Yesua aksen min Musa, ashan zol al bi abinu bet bi wodi le huwo tegdir aktar min bet de zatu.
+\v 4 Ai bet abinu be zol, lakin al abinu hajat kulu de Allah.
+
+\v 5 Ashan Musa kan amin ze kadam fi bet ta Allah, kan bi shahidu kulu hajat al kelimu fi mustagbal.
+\v 6 Lakin Al mesih amin ze Jena al mosul fi bet ta Allah. Nina yau bet tou kan nina amsuku gowi fi thika bitana wa fi raja bita de al nina bi farah le nihaya.
+
+\v 7 Ashan kida, de bes ze Roho Al kudus kelim: "Alela, kan intum asuma sot tou
+\v 8 ma takum gowi geliba ze kan fi zaman ta tamarud, fi zaman ta tejriba fi sahara.
+
+\v 9 De wokit judud takum amulu tamarud wa jeribu Ana, wa fi wokit bita arbein sena, humon aynu hajat al Ana amulu.
+\v 10 Ashan kida zalan tai nezil le jil dak. Ana kelim, "Humon daiman bi woduru fi gulub tomon. Humon ma aruf sikat Bitai."
+\v 11 De kutu Ana halifu be zalan: "Humon ma bi dakalu fi raha Bitai."
+
+\v 12 Amulu takum hisab, Ya akuwana, ashan kede mafi zol min intum bi indu roho batal bita adam iman, geliba al bi rija huwo wara min Allah al hai.
+\v 13 lakin seja takum badu kulu yom, fi zaman al lisa bi nadi "alela," ashan kede ma kabasu min intum zol be kabasa bita katiya.
+
+\v 14 Ashan nina biga mushterikin ma Al mesih kan nina amsuku thika tanina gowi fi Huwo min bidaya le nihaya.
+\v 15 An de huwo kan kelim gali, "Alela, kan intum asuma sot tou, matakum gowi geliba ze kan fi zaman ta tamarud."
+
+\v 16 Del nas munu al kan asuma Allah wa tala mutmeridin? Sei de ma nas kulu al tala bara min Masir be wasit Musa?
+\v 17 Be del al Huwo zalan arbein sena? De ma del al amulu katiya, al jusas tomon fadulu fi sahara?
+\v 18 Al Huwo halifu le humon gali ma bi dakalu fi raha tou, kan ma del al aba asuma Huwo?
+\v 19 Nina aynu humon ma bi agder dakalul fi mahal raha Bito ashan adam iman.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Ashan kida, min gali waad ta dukhul fi raha tou lisa fi, kede nina kun harisin ashan mafi wahid min intum kede beinu kanu huwo ma bi agder dakalu.
+\v 2 Ashan wori le nina kalam bita bushara bes ze kan le humon. lakin risala dak kan ma saudu del al ma fi wihda ta iman ma del al asuma.
+
+\v 3 ashan nina al aminu bi dakalu fi raha dak, ze Huwo kelim, "Ze Ana halifu be zalan, Humon ma bi dakalu fi raha tai." inshalla kan Shokol tou kalasu min zaman tasis ta duniya.
+\v 4 Ashan Huwo kelim fi mahal tani kalam ta yom nimira saba: "Wa Allah akudu raha fi yom nimira saba min kulu shokol tou."
+\v 5 Wa kaman tani hini Huwo kelim, "Humon ma bi dakalu fi raha tai."
+
+\v 6 Ashan kida, bagi le tanin ashan bi dakalu fi raha dak, wa le del al asuma kelima al hag awel ma bi dakalu be sabab ta adam ihtiram.
+\v 7 Kaman Allah kasisu yom tani, bi nadi "Alela," wokit huwo wonusu be wasat Daud be kelimat al wori: "Alela kan intum asuma sot tou, ma takum gowi geliba takum."
+
+\v 8 Iza kan Joshua wodi le humon raha, ligo Allah ma kelim an yom tani.
+\v 9 ashan kida sabitu raha de le nas ta Allah.
+\v 10 le de al bi dakalu fi raha ta Allah huwo kaman bi akudu raha min amail tou, ze ma Allah akudu raha min amal tou.
+\v 11 ashan kida kede anina ishtakal shedid ashan raha de. ashan kede mafi zol waga fi mushkila ta adam taa ze ma del amulu.
+
+\v 12 Leanu kalam ta Allah hai wa bi Ishtakal wa senin min sef al bi gata min tijahen. bi wosulu lahadi fi nefsa wa roho, fi mafasil wa mug, wa bi agder ashan bi meyizu afkar ta gelba wa niyat bito.
+\v 13 mafi haja kalagu ma bi zahir fi gidam ta Allah. lakin ai haja zahir wa fadi fi ena ta zol al wodi le ana awamir.
+
+\v 14 Ashan kida ligo anina endu reis ta kuhana al azim al huwo ruwa fi samawat, Yesuah jena ta Allah, kede anina kun mutumeskin be gararat ta nina.
+\v 15 lanu anina ma endu reis al azim al ma bi agder shilu shokol deif ta nina. lakin, anina endu zol tani al jeribu huwo fi kulu ahwal ze anina, ile dag yahu ma endu katia.
+\v 16 kede anina ruwa be kulu sigah le tarabeza ta neama, ashan biga anina bi ligo rahama wa bi ligo neama ashan bi saidu fi zaman ta ehtiyaj.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Leanu ai reis kahana, hazilu min nus ta nas, wa hazilu ashan bi ishtakal bidal ta nas fi hajat al ta Allah, ashan huwo bi gedimu hadiyat wa zabiha ta kataya.
+\v 2 Huwo kaman bi agder ashan bi tifagu ma del al belidin al kabasu humon, ashan huwo zatu indu daafat.
+\v 3 Ashan kida, azu min huwo ashan bi gedimu zebiha ta katiya bito kaman, ze al huwo amulu le katiya bita nas.
+
+\v 4 Mafi zol bi agder shilu le nefsa bito shokol de, ille kan Allah yau nadi huwo, ze kan Harun.
+\v 5 Be nefsu teriga, Al Mesih ma kutu nefsa tou reis kahana. Bidal kida, Allah kelim le Huwo, "Inta jena Bitai; alela Ana biga Abu taki."
+
+\v 6 De bes ze al Huwo kelim fi mahal tani, "Inta kahin le nihaya ze Meliksadik."
+
+\v 7 Fi ayam al Huwo kan fi jisim, Mesih gedimu salawat wa tilbat be kore wa moyo ena shedid le Allah, al bi agder alagu Huwo min mutu., wa asumau ashan hya Bito ta Rabuna.
+\v 8 Sala kan Huwo Jena, lakin an Huwo alimu ihteram min taab al Huwo ligo.
+
+\v 9 Wa ashan Huwo kan kamil, Huwo biga sabab kulasa al abadiya. le kulu wahid al bi ihterim Huwo.
+\v 10 Allah kasisu Huwo ashan bi kun reis bita kahana fi rutba ta Meliksadik.
+\v 11 Fi ketir al nina bi kelim an Yesua, lakin biga saab ashan bi wori le intum ashan fihim takum biga tegil.
+
+\v 12 Kan lahadi zaman de intum biga mualimin, lakin laisa intum deir kede zol tani alimu intum asas ta bidaya ta kalamat ta Allah. Intum deir leben, ma akil al gowi!
+\v 13 Ai wahid al lisa bi ashrab leben ma indu khibra be risala ta al bir, ashan huwo lisa jena suker.
+\v 14 Lakin akil al gowi le nas kubarin. De del ashan humon biga kubarin wa timu raba, sokol fahim tomon deribu ashan bi ferigu haja al kuwes min batal.
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Baad de, kede nina sibu bidaya bita risala ta Al Mesih wa kede nina ruwa gidam le shokol kebir wa timu raba. Kede nina ma rija kutu asas bita touba min hajat al meit wa bita iman be Allah,
+\v 2 wole asas bita dirasa fi kalam bita mamudiya, wole kutu ida, wole giyama bita meitin, wa bita hukum al abadiya.
+\v 3 Nina bi amulu zede ile kan Allah wodi izin.
+
+\v 4 Ashan saab le del al nur wala le humon wahid mara, del al jeribu hadiya bita sama, del biga shuraka bita Roho al kudus,
+\v 5 wa al jeribu kelima ta Allah al kwes wa guwat ta zaman al jai.
+\v 6 Lakin del al rija beiid - saab ashan bi rijau humon tani le touba. De ashan humon selibu Jena ta Allah le nufus tomon kaman, wa amulu fadiya le Huwo.
+
+\v 7 Ashan wata al bi ashrab moyo ta motoro al bi nenzil fogo, hajat kwes bi raba fogo le nas al wata de tomon - de yau wata al ligo baraka min Allah.
+\v 8 Lakin kan raba fogo shok wa gesh al fogo shok, de ma bi anfa wa bi ligo laana. Nihaya bito bi kun fi nar.
+
+\v 9 Lakin anina indu siqa be haja kwes le intum, ya habaib, hajat ta kulasa, sala kan nina bi wonusu zede.
+\v 10 leanu Allah ma bi zulumu. Huwo ma bi nesitu shokol takum wa muhaba takum al intum zahiru ashan isim tou, Ashan intum kadimu nas tou al kedisin, wa lisa intum bi kadimu humon.
+
+\v 11 Nina kan deir ai wahid min intum kede beinu be nefs guwa le nihaya, ashan bi akid rajaa takum.
+\v 12 De ashan kede intum ma tala kaslanin, lakin del al bi jeribu nas al be iman wa sobur humon worisu waad.
+
+\v 13 Ashan wokit Allah amulu waad tou ma Ibrahim, Huwo halifu be nefsa tou, ashan kan mafi wahid aazam al Huwo bi halifu be huwo.
+\v 14 Huwo kelim, "Ana bi bariku inta wa bi wodi le inta iyal ketir."
+\v 15 bi Kida, Ibrahim agder ligo haja al kan waadu huwo baad ma huwo kan istena be sobur.
+
+\v 16 Nas bi halifu be zol azam min humon. Fi nihaya ta kore kore tomon, humon bi halifu ashan bi wogif ai haja.
+\v 17 Wokit Allah karir ashan bi zahir be sura wadeh le del al bi worisu waad tou gali karar tou ma bi geiru kulu kulu, Huwo halifu.
+\v 18 Huwo amulu ze de ashan be itnin hajat del ma bi geiru - wa be yatu kan bikun saab ashan Allah bi kabasu - nina, al jere wa ligo taziya, nina indu teshji al gowi ashan bi amsuku fi raja al kutu gidam bita nina.
+
+\v 19 Nina indana de ze farmala al sabit wa gowi fi nufus bitana.
+\v 20 Ze ma Yesua, ruwa gubal nina, wa dakalu fi juwa mahal dak bidal nina. Huwo biga reis bita kahana le nihaya baad rutba ta Meliksadik.
+
+\c 7
+\cl As-hah 7
+\p
+\v 1 De kan Meliksadik, melik ta Salim, kahin ta Allah al fok, al kan limu ma Ibrahim wokit kan bi rija min mahal al kan dabau fogo muluuk wa bariku huwo.
+\v 2 Wa kan Ibrahim wodi le Huwo ushur ta ai haja. Awel haja, terjima ta maana ta isim tou, "Melik ta bir"; wa biga Huwo kaman "Melik ta Salim," de yani, "Melik ta Salam."
+\v 3 Huwo ma indu Abu, wa ma indu Uma, wa ma indu Judud, wa ma indu bidaya ta ayam tou wole nihaya ta haya tou. Bidal kida, shabehu Huwo be Jena ta Allah, ashan Huwo fadulu Kahin lel abad.
+
+\v 4 Aynu zol de kan azim kef lahadi abuna Ibrahim agder wodi le Huwo ashara ta hajat al huwo shilu fi harb.
+\v 5 Ganun bi asalu iyal ta Lawi del al biga kahana ashan bi limu ushur min shaab, aw, min akuwana tomon, shala kan humon kaman, iyal ta Ibrahim.
+\v 6 Lakin Meliksadik, al ma kan indu nasab bi limu ma humon. agder ligo ushur min Ibrahim, wa bariku huwo, de Huwo al indu wuud.
+
+\v 7 Ma bi agder anguru gali zol al suker bi ligo baraka min zol al kebir.
+\v 8 Fi mushkila de, nas al meitin ligo ushur, lakin fi mushkila dak agder shahidu gali Huwo hai.
+\v 9 Wa, be teriga ta kalam, Lawi, al ligo ushur, kaman dafau le Huwo ushur be wasit Ibrahim.
+\v 10 Ashan Lawi de kan fi gesim ta judud tou wokit Meliksadik limu ma Ibrahim.
+
+\v 11 Hasa kan shokol kamil be wasat kahnut ta Lawi (ashan tehet huwo nas bi ligo ganuun), shunu, de shunu tani al azu kede kahin tani ashan bi gum fi rutba ta Meliksadik, wa ma bi hasibu fi rutba ta Haroon?
+\v 12 Ashan kan kahanut biga geiru, ganun kaman lazim bi geiru.
+
+\v 13 Ashan zol al kelim hajat del be kalam tou de zol ta gebila tani, min al mafi wahid kulu kulu kadim fi mazbah.
+\v 14 Hasa biga beinu tarau min Yahuza al Rabuna ta nina weledu, gebila al Musa ma wonusu fogo be kalam kahin.
+
+\v 15 15 Al nina kelim biga wadeh kan gali kahin tani zahir ze Meliksadik.
+\v 16 wahid de Ma kan ashan ganun al gali lazim kede kun min nasab ta gesim Huwo biga kahin, lakin kan ashan guwa ta haya al abadiya.
+\v 17 Wa al kitab yau shuhud Bito: "Inta kahin lel abad fi rutba ta Meliksadik."
+
+\v 18 Ashan talimat al gedim dak kutu fi taraf ashan biga deif wa ma shakal.
+\v 19 (ashan ganun ma timu amulu haja), wa raja al ahsen talau, be wasit tou nina bi ja gerib min Allah.
+
+\v 20 Wa ma kan bidun halifa! Tanin biga kahana bidun ai halifa,
+\v 21 lakin Huwo biga kahin wokit Allah kelim le Huwo, "Rabuna halifu wa Huwo ma bi geiru muk Bito: 'Inta kahin lel abad."'
+
+\v 22 Kida kaman Yesua wodi damana bita aksen tifagiya.
+\v 23 Kahana al gudam del humon kutar, min zaman mutu abusu humon ashan kede istemir geni fi maktab.
+\v 24 Ashan Yesua lisa bi istemir hai lel abad, Huwo indu kahnut al sabit.
+
+\v 25 Ashan kida huwo kaman bi agder kalisu tamam del al bi ja gerib min Allah be wasit Huwo, ashan Huwo daiman bi hai ashan bi hin le humon.
+\v 26 Ashan kan munasib kede nina indu shikil reis bita kahana ze de. Kudus wa ma indu galat, nedif, fasilu min nas ta katiya, wa fok min samawat.
+
+\v 27 Huwo ma muhtaj ashan, ze reis kahana muktelif ashan bi gedimu zabaih kulu yom, awel le katiya bito, wa baad dak le katiya ta bagi nas. Huwo amulu kida mara wahid le nas kulu wokit Huwo gedimu jisim Bito.
+\v 28 Ashan ganun bi kutu rais kahana min nas al indu dofat, lakin kelima ta halifa, al ja baad ganun, kutu Jena al Huwo kamil lel abad.
+
+\c 8
+\cl As-hah 8
+\p
+\v 1 Hasa nukta ta kalam al nina bi kelim ze de: Nina indu rais kahana al geni tehet fi idan yemin ta kursi bita Sultan fi Samawat.
+\v 2 Huwo kadam fi mahal al mukadas, fi khema ta ijtima al Allah, yau salau ma insan.
+
+\v 3 Ai rais kahana aynu ashan bi gedimu tegdimat wa zebihat. ashan kida mohin kede huwo indu haja al bi gedimu.
+\v 4 Ashan kida kan al Mesih lisa fi duniya, huwo ma bi kun fi kahin kulu kulu. Ashan fi del al bi gedimu tegdimat ze ganun der.
+\v 5 Humon kadimu sura wa dulu ta hajat ta Samawat. Huwo ze Musa wokit ligo talimat min Allah fi wokit huwo kan der abinu khema ta ijtima: Allah kelim, "Aynu kede inta amulu hajat kulu ze al wori le inta fi jebel."
+
+\v 6 Lakin hasa al Mesih ligo kidma aksen, kaman ze Huwo yau wosit ta aksen tifagiya, al sabitu fi aksen waad.
+\v 7 Kan gali waad al awel dak kan ma indu galat, kan ma bi deiru waad nimira itnin de.
+
+\v 8 La anu Wokit Allah ligo galat le nas, Huwo kelim, "Aynu takum, fi ayam bi ja - Rabuna yau kelim - al Ana bi amulu waad tani jedid ma bet ta Israel wa ma bet bita Yahuza.
+\v 9 Ma bi kun ze waad al kan Ana amulu ma judud tomon fi yom al kan Ana shilu humon min idan tomon ashan bi tala humon min ard ta Masir. Lakin humon ma kutu bal ashan bi wogif gowi fi waad Bitai, wa Ana alisu humon - Rabuna yau kelim.
+
+\v 10 De yau tifagiya al Ana bi amulu ma bet ta Israel baad ayam del. - Rabuna yau kelim. Ana bi kutu gawanin Bitai fi muk tomon, wa kaman Ana bi katibu fi gulub tomon. Ana bi kun Allah tomon, wa humon bi kun nas Bitai.
+
+\v 11 Humon ma bi derisu ai wahid jeran bito wa ai wahid aku bito, gali, 'Aruf Rabuna.' ashan humon kulu bi aruf Ana, min soker tomon lahadi akbar wahid tomon.
+\v 12 Ashan Ana bi hin le hajat tomon al sherir, wa katiyat tomon Ana ma bi zekir tani mara."
+
+\v 13 Ashan bi nadi waad de "Jedid." Huwo alinu waad al awel de biga gedim, wa al biga gedim bi woduru gerib.
+
+\c 9
+\cl As-hah 9
+\p
+\v 1 Lahadi hasa tifagia al awel de kan indu gawanin le ibada wa ta haikal al fi duniya.
+\v 2 Ashan kheima ta ijtima de jahizu. Gurfa al awel, al fi fogo hadid ta wogifu lamba, wa tarbiza, wa esh ta hudur, bi nadi gali de mahal al mukadas.
+
+\v 3 Be wara sitara nimira itnin fi gurfa tani, bi nadi gali kuds al akdaas.
+\v 4 Fi fogo mazbah ta bokhur min dahab, kaman fi fogo tabut al ahad, kati kulu be dahab. Be juwa fi gurma ta dahab fi fogo manna, wa asaya ta Harun al kan bada raba, wa lohat ta tifagiya.
+\v 5 Fok fi ras tabut al ahad, fi malaikat ta mejid kati kuta ta kafara, al nina ma bi agder wonusu fogo hasa be tafasil.
+
+\v 6 Baad kulu hajat al jahizu del, al kahana daiman bi dakalu fi gurfa al bara fi kheima ta ijtima ashan be amulu kidmat tomon.
+\v 7 Lakin bes reis kahana yau bi dakalu lahadi fi gurfa nimira itnin, mara wahid fi sena, wa ma bidun dom al huwo gedimu ta nefsa bito wa ta katiya ta nas al ma gasidu.
+
+\v 8 Roho al kudus wori gali kan lisa kheima al awel de lisa bi wogif sika le kuds al akdas lisa ma beinu.
+\v 9 De kan misal le zaman ta hasa. Kulu tegdimat wa zebihat al bi gedimu ma bi agder kutu demir ta zol al bi abidu ashan bi kun kamil.
+\v 10 Humon kutu bala tomon bes fi akil wa shirab wa fi sibir ta kasil al baraw baraw, gawanin ta jisim lahadi zaman ta nizam al jedid.
+
+\v 11 Al Mesih ja ze rais kahana le hajat al kuwes al bi ja hasa. Huwo mururu min nus ta kheima al kebir wa al kamil al ma salau be idan ta insan, ma ta duniya de al kalagu.
+\v 12 Ma kan be dom ta korufat, lakin bes be dom Bito Huwo dakalu fi kuds al akdas wahid mara le nas kulu wa amulu le nina damana bita kulasa al abadiya.
+
+\v 13 Kan gali dom ta khorufat wa ta tiyus wa be rushu rumad bita jena bagara le del al waskanin agder jibu humon gerib le Allah be kasil bita jisim.
+\v 14 Godur shunu dom ta al Mesih, al be wasit Roho abadiya agder gedimu nefsa Bito le Allah bidun ai kalam batal.
+\v 15 Be sabab de, Huwo yau bi amulu wasta le tifagiya al jedid de. De ashan, min zaman mutu hariru del al kan tehet tifagiya al awel min katiya tomon, del al nadi bi ligo waad bita worisa al abadiya.
+
+\v 16 La anu Kan fi wosiya, mutu ta zol al wodi wosiya de lazim kede asbitu.
+\v 17 La anu Wosiya de kan be ishtakal be guwa wokit hasil mutu, ashan huwo ma indu guwa kan zol al amulu de lisa hai.
+
+\v 18 Ma bes tifagiya al awel asisu bidun dom.
+\v 19 Zaman Musa wori le nas kulu talimat al fi ganun, huwo shilu dom ta Jena bagara, wa korufat, be moyo, wa suf ahmar, wa urshal ta shejera zofa. wa bada rushu fi kitab zatu wa kaman fi nas kulu.
+\v 20 Biga huwo kelim, "De yau dom ta tifagiya abu Allah amuru le intakun."
+
+\v 21 Be nefsu teriga, huwo rushu dom fi tabut al ahad wa fi kulu afashat al kan istamilu fi shokol dak.
+\v 22 Ze ta gonun, kan kulu hajat kasulu be dom. Bidun dofugu dom mafi Afi baad.
+
+\v 23 Ashan kida kan mohim ze misal ta hajat al fi Sama bi kasulu be zebiha ta haiwanat. Lakin, hajat ta Samawat zatu der kan bi kasulu be ahsen zebiha.
+\v 24 Ashan kida al Mesih kan ma dakalu fi kuds al akdas al salau be idan, de bes ze misal le sura al hagiga. Lakin huwo dakalu Samawat zatu, ashan bi beinu gidam Allah bidal ta nina.
+
+\v 25 Heya ma ruwa hinak ashan bi gedimu nefsa Bito ketir mara, ze rais kahana bi amulu, del al bi dakalu fi kuds al akdas sena le sena be dom ta nas tanina.
+\v 26 Kan dak yau mushkila, biga Huwo rudu ashan bi ligo taab ketir mara min bidaya ta Duniya. Lakin hasa huwo beinu fi nihaya ta zaman ashan bi balasu katiya be zebiha ta nefsa Bito.
+
+\v 27 Bes ze ma hadidu le insan ashan bi mutu mara wahid, wa baad dak fi hukum,
+\v 28 Kaman, gedimu al Mesih mara wahid ashan bi shilu bara katiyat ta nas kutar, lakin ashan kulasa ta del al bi istena Huwo.
+
+\c 10
+\cl As-hah 10
+\p
+\v 1 Kan ganun bes ze dulu ta hajat al kwes al jai, wole zatu shikil al asili ta hajat del. Del al agder ja gerib ma Allah ma bi agder kun kamil be nefsu zebiha al kahin tuwali bi gedimu sena le sena.
+\v 2 Ile, sei zebiha de ma indu mushkila ashan bi gedimu? Nas al bi abudu Allah humon bi kasulu nufus tomon mara wahid wa humon ma bi his tani mara be katiya.
+\v 3 Lakin be zebiha del bi kun fi zikra ta katiyat sena le sena.
+\v 4 Ashan ma bi agder hasil gali dom ta tiyus wa ganamayat bi agder shilu katiyat bara.
+
+\v 5 Wokit al Mesih ja fi duniya, Huwo kelim, "Zebihat wa tegdimat ma min niya taki, lakin jisim al intum indu de yau jahizu le Ana;
+\v 6 be tegdimat al bi haragu wa tegdimat ta katiya inta mamokosut.
+\v 7 Biga ana kelim, 'Aynu, Ana Yau - ze katibu fi kitabbe kalam Tai - ashan bi amulu haja al Inta deir."'
+
+\v 8 Awel Huwo kelim, "De ma kan zebihat, wole tegdimat, wole kulu tegdimat al bi haragu, wole tegdimat ta katiya yau Inta deir. Wole Inta kutu niya fogo." Del yau zebihat al gedimu ze ganun deir.
+\v 9 Biga Huwo kelim, "Aynu, Ana jai ashan bi amulu haja al niya Bitaki deir." Huwo shilu tedrib al awel bara ashan bi kutu tedrib nimira itnin.
+\v 10 Be niya dak, kedisu nina be wasit tegdima ta jisim ta Yesuah al Mesih wahid mara bes.
+
+\v 11 Yom bad yom kulu kahin bi gum wa bi gedim kidma bito le Allah. Huwo bi gedim nefsu zebihat tani mara wa tani - zebihat del ma bi shilu katiyat bara.
+\v 12 Lakin wokit al Mesih gedimu zebiha ta katiya wahid le kulu zaman, Huwo geni tehet fi idan yemin ta Allah.
+\v 13 Huwo bi istena lahadi adu Bito del bi kutu mahal ta kutu kura la Huwo.
+\v 14 Ashan be tegdima wahid Huwo timu le nihaya del al kalas kedisu.
+
+\v 15 Roho al kudus kaman shahidu le nina. Awel haja Huwo kelim,
+\v 16 "De yau tifagiya al Ana bi amulu ma humon baad ayam del, Rabuna yau kelim. Ana bi kutu gawanin Bitai fi gulub tomon, wa Ana bi katibu fi muk tomon."
+
+\v 17 Wa kaman Huwo zidu, "Katiyat tomon wa hajat al humon amulu bidun ganun Ana ma bi zekir tani mara."
+\v 18 Wa ashan kan fi afi katiya zede, ma bi kun fi gedimu zebiha le katiya tani mara.
+
+\v 19 Ashan kida, ya akuwana, nina indu thiqa ashan bi dakalu fi kuds al akdas be dom ta Yesuah.
+\v 20 Dak yau jedid wa teriga ta haya al Huwo fatau le nina be wasit al sitara, al huwo yau teriga bita jisim Bito.
+\v 21 Ashan nina indu azam kahin fok le bet ta Allah,
+\v 22 kede nina ja gerib be geliba nesiya wa be takid al kamil ta iman, gulub bita nina rush nedif min demir al wasaka wa jisim bita nina kasulu be moyo nedif.
+
+\v 23 Kede anina kaman amsuku gowi raja al nina iterif, La anu huwo al wodi waad huwo amin.
+\v 24 Kede nina wodi kutu bal kef nina bi hasisu badu be muhaba wa amulu hajat al kkuwes.
+\v 25 Kede nina ma sibu limu sawa, ze nas tanin amulu. Lakin, shejau takum badu ketir ketir, wa be ketir ze intum bi aynu yom biga gerib.
+
+\v 26 Kan nina bi istemir fi amulu katiya be dur baad ma anina istelim marafa ta hagiga, ma bi kun fi zebiha ta katiya tan mara.
+\v 27 lakin, bes akid bikun fi khof ta hukum al nina bi istena, wa zalan shedid ta nar al bi haragu be nas al gilibu dahar le Allah.
+
+\v 28 Ai wahid al aba ganun ta Musa bi mutu bidun rahma ka fi nafaren aw talata gedimu shuhuda tomon.
+\v 29 Godur shunu zol bi ligo akaab ikab kan huwo dusu Jena ta Allah, al aliju dom ta tifagiya ze ma mukadas - dom al kan kedisu bi huwo - wa bi sitimu Roho ta neima?
+
+\v 30 Nina arufzol al kelim, "Intiqam de tai; Ana bi dafa." Wa kaman, "Rabuna bi hukumu nas Bito."
+\v 31 De haja al bi jibu kafu kan nina waga fi idan ta Allah al hai!
+
+\v 32 Lakin kede inta zekir ayam al gedim, baad ma kalas nur wala le intum, kef intum wogif gowi wa sedidu fi taab.
+\v 33 Alisu intum gidam nas be shataim wa taab, wa intum kan bi limu sawa ma del al kaman mururu min taab ze de.
+\v 34 Ashan kan intum bi jamilu del al kan fi sijin, wa intum rudu be farah ashan bi sadiru mumtalakat bitakum. Intum aruf fi nufus bitakum gali intum indu ahsen milkiya wa al ma bi kalasu.
+
+\v 35 Matakum sibu thiqa takum, ashan indu ujura kbir kalis.
+\v 36 Der kede intum wogif gowiashan kan intum amulu haja al Allah, intum bi ligo haja al Huwo waadu.
+\v 37 Baad shuiya, zol al jai de bi ja wa ma bi akir.
+
+\v 38 Zol Bitai al adil bi ish be iman. Wa kan huwo rija wara Ana ma bi kun mokosut be huwo."
+\v 39 Lakin nina ma del al rija wara le karaba, lakin nina ma del al indu imanwa hafizu nufus tomon.
+
+\c 11
+\cl As-hah 11
+\p
+\v 1 Hasa Iman yau geni mutuakid be hajat al ta raja wa hajat tanina al ma bi aynu.
+\v 2 Wa ashan kida sedeku Iman ta judud al kan fi bediri dak.
+\v 3 Be iman nina agder fahim gali duniya kalagu be awamir min Allah, kaman, haja al bi aynu ma salau min hajat al kan bi aynu.
+
+\v 4 Kan bes be iman Habil gedimu le Allah ahsen zebiha min Kain, al be wasit towo agder shahidu le huwo gali huwo adil. wa Allah wonusu kuwes be huwo ashan zebiha bito, wa be iman Habil lisa bi wonusu, sala kan huwo meit.
+
+\v 5 De kan be iman Aknuk shilu fok wa huwo ma aynu mutu."Ma ligo huwo, ashan Allah kan shilu huwo." ashan gubal lisa ma shilu huwo fok, shahidu le huwo gali huwo kutu Allah mokosut.
+\v 6 Wa hasa bidun iman saab ashan nina bi kutu Huwo mokosut. Ashan mohim kalis ai wahid al bi ja le Allah kede sedeg gali Huwo fi wa Huwo yau bi dafa nas al bi fetisu Huwo.
+
+\v 7 Kaman kan be iman Noah, kan wori lehuwo risala ta Allahbe hajat al kan lisa ma aynu, be kafu ta Rabuna huwo abinu babur kebirashan be alagu be nas bet towo. Zede huwo huwo hukumu duniya wa biga huwo worisu sokol adil al be sabab ta iman.
+
+\v 8 De kan be iman Ibrahim, wokit nadi huwo, huwo ihterim wa huwo ruwa fi mahal al kelimu le huwo gali huwo bi worisu. Huwo ruwa, wa kan huwo ma aruf huwo bi ruwa wen.
+\v 9 Kan be iman huwo geni fi wata ta waad ze ajnebi. Huwo geni fi kheima ma Is-hak wa Yakub. al bi worisu nefs waad.
+\v 10 Ashan huwo kan bi fetisu medina al abinu be asas, al muhandis towo wa zol al abinu yau Allah.
+
+\v 11 De kan be iman, sala kan Sarah zatu kan biga ma bi weledu, heya agder ligo guwa ashan bi hamil. De hasil sala kan heya ajuz kalis, wokit badau hasibu gali huwo amin wahid al kan wodi waad.
+\v 12 Ashan kida, min zol wahid de - huwo kan kalas gerib bi mutu - kan weledu iyal kutar ze nojum al fi sama wa ma bi agder idu ze romla al fi taraf balar.
+
+\v 13 De kan fi iman del kulu mutu bidun ma istelimu waad, lakin, baad ma humon aynu wa selimu min beid, humon aktene gali humon ajanib bes ja nezil fi duniya.
+\v 14 Ashan del al kelim shikil hajat dak agder kutu wadeh gali humon bi fetisu watan tomon.
+
+\v 15 Lo kan humon bi zekir beled tomon al humon rahalu min fogo, humon kan bi kkun indu fursa ashan bi rija.
+\v 16 Lakin bes ze, niya tomon beled al kuwes, yau al ta sama. Ashan kida Allah ma indu kan bi nadi Huwo Allah tomon, min wokit Huwo jahizu le humon medina.
+
+\v 17 Kan be iman Ibrahim, wokit jeribu huwo, huwo gedim Ishak. De kan jena bito al wahid al huwo kan gedimu, al istelimu waad.
+\v 18 De kan Ibrahim al kelimu le huwo, "Be wasit Ishak bi kutu isim le iyal taki."
+\v 19 Ibrahim fekir gali Allah bi agder goumu Ishak min mutu, ze misal, min humon huwo agder istelim huwo tani mara.
+
+\v 20 Kaman kan be iman ashan hajat al bi ja hasil Ishak bariku Yakub wa Isu.
+\v 21 Wa be iman Yakub, wokit huwo bi mutu huwo bariku ai wahid min iyal ta Yusif. Yakub kan bi seli, wa bi teki fi asaya bito.
+\v 22 Wa be iman Yusif, wokit nihaya bito biga gerib, huwo wonusu be kalam ta rahalu ta iyal ta Israel min Masir wa wodi talimat be kalam udam bito.
+
+\v 23 Be iman kaman kan Musa, wokit weledu huwo, Abu wa Uma bito dusu huwo talata shahar ashan humon aynu huwo jena giyafa. Humon kan ma kafu talimat ta melik.
+\v 24 Kan be iman Musa, wokit huwo raba, huwo aba ashan bi nadi huwo gali jena ta biniya ta Faraun.
+\v 25 Huwo hazilu ashan bi kun fi taab sawa ma nas ta Allah bidal huwo bi keif wa bi dala be katiya fi zaman besit.
+\v 26 Huwo agder fahim gali fadiya ta ruwa wara ta al Mesih de akbar maksab min dahabat kulu al fi Masir. Ashan huwo kan bi aynu le makafa bito.
+
+\v 27 Kan be iman Musa sibu Masir. Huwo ma kafu zalan ta melik, huwo istemir ze kanu huwo bi aynu al ma bi aynu.
+\v 28 De kan be iman huwo agder hafizu Eid faska wa rushu dom, ashan al bi ja demiru iyal al bikir ma bi lemesu iyal bikir ta Israelin.
+
+\v 29 Kan be iman humon agder douru min nus Al Ahmar bahar kanu humon bi douru fi wata al yabis. Wokit Masriin hawil ashan bi amulu ze de, bahar abulau humon.
+\v 30 Kan be iman hosh ta Ariha waga, baad ma humon lifu saba ayam.
+\v 31 Kan be iman Rahab al zani (Saramuta) ma mutu ma del al mutukalfin, ashan huwo kan gabilu jawasis del be salam.
+
+\v 32 Shunu tani al ana bi kelim? Zaman ma bi timu kan ana kelim an Jadaun, Barak, Shamshun, Yaftah, Daud, Samuel wa anbiya.
+\v 33 Kan be iman humon gilibu mamalik, humon amulu adala, wa humon ligo waad tomon. Humon gofulu kasma ta usud,
+\v 34 humon batulu guwa ta nar, humon agder tala min gidam ta sef, humon kan ligo ilaj min ayanat, humon biga gowin fi harb, wa gilibu jes ta nas tanin.
+
+\v 35 Nuswan istelimu nas tomon al mutu be giyama. Tanin azibu, wa ma fiku, ashan humon bi jeribu giyama al kuwes.
+\v 36 Tanin jeribu be ihana wa jelda, wa robutu be genzir wa kutu fi sijin.
+\v 37 Luku humon be hujar. Gatau humon fi nus be musher. Katulu humon be sef. Humon jere jere sambala humon libisu gisim be jilid ta ganamaya wa ta khoruf. Humon kan ma indu hajat, zulumu humon, amulu humon batal.
+\v 38 Dunia kan biga batal ma humon. Humon kan biga bi lifu fi sahara wa fi jibal, wa fi juwa jibal wa fi hufurat ta wata.
+
+\v 39 Sala kan nas delm kulu Allah rudu le humon ashan iman tomon, humon ma istelimu al waad.
+\v 40 Allah khatit fi haja tani ahsen le nina, ashan bidun nina, ma bi agder amulu humon kamil.
+
+\c 12
+\cl As-hah 12
+\p
+\v 1 Ashan kida, anina kaman endu shuhud min sehab godor tou hawl anina, kede anina jada kulu hajat al tegil wa katia al hawl anina be kulu huhola,
+\v 2 kede anina hadiru be sobur gihad al kutu fi gidam ta ninan. kede anina kutu bala ta nina le Yesuah, al asisuwa al huo misal fi iman, min ajli farah al kutu fi gidam bito, huow istahmil al selib, hagara le huwo be fadia, huwo geni fi yemin ta mahal ta Allah.
+\v 3 ashan kida fekir an huwo, zol al ithamal muarada ta katiin did nefas tou, ashan kede intum ma kun endu tab fi gulub takum wa bi kun fetran.
+
+\v 4 Intum lahadi hasa ma gowumo wele dafau did katia min nahia ta dom;
+\v 5 wa intum nesitu teshji al bi nadi intum ze awlad: "jena tai, mata alisu tadeeb ta rabuna, mata kun taban kan huwo bi wabigu inta.
+\v 6 leanu tadeeb ta rabuna le zol al huwo bi hibu, wa huwo bi wodi igab le ai jena al gabilu huwo."
+
+\v 7 Iza kan intum bi ithamal tadeeb. Allah bi amulu ma intum ze awlad. yato jena yauabu bito ma bi adibu huwo?
+\v 8 lakin kan intakum ma endu tadeeb, kulu nas bi kun mushterikin fogo, biga intum bi kun awlad al jibu br teriga al ma hagiga.
+
+\v 9 Be teriga tani, nina indu abu al insan al bi adibu nina wa nina bi ihterimu humon. Godur shunu nina bi nina bi nenzil badu le abu ta Roho wa haya.
+\v 10 Abu bita nina bi adibu nina fi zaman guser al humon bi fekir ahsen. Lakin Allah bi adibu nina fi kuwes bita nina, ashan nina bi kun sawa ma huwo fi kadasa Bito.
+\v 11 Mafi tadib bi beinu kuwes fi nefsu zaman, lakin bi waja. Badin netija bito bi ja jibu simar ta salam ta geni adil le del al deribu fogo.
+
+\v 12 Kaman gowi takum idanat takum al bi deldel le tehet wa rukuba takum al taban.
+\v 13 Sala takum sika adil le kureinat takum, ashan haja al kasuru ma bi kormos lakin bi aliju.
+
+\v 14 Douru takum wara salam ma ai wahid, wa kadasa, ashan bidun huwo mafi wahid bi aynu Rabuna.
+\v 15 Kutu bala ashan kede mafi wahid waga min neima ta Allah, wa kede juzur ta waja geliba raba wa sabab mushkila, wa kede ma waskanu nas kutar.
+\v 16 Kutu bala kede ma kun fi zol bi amulu zina wole kede kun fi kafir fi nus takum ze Isu, al bes be akil wahid huwo agder biyu sokol bikir bito.
+\v 17 Ashan intum aruf gali baad dak, wokit huwo biga deir ashan bi rija worisu baraka de, abau le huwo, ashan huwo ma ligo fursa huwo bi tub, sala kan huwo fetisu be moyo ena.
+
+\v 18 Ashan intum ma ja fi jebel al bi agder lemesu, jebel al bi walau nar, duluma, dabab, wa hawa shedid.
+\v 19 Intum ma ja afuku buri wole ashan sot al bi wonusu kelimat al bi kutu del al bi asuma bi asalu kede mafi kelima tani wonusu le humon.
+\v 20 Ashan humon ma agder ithamal awamir al kelimu: "Kan sala haiwan yau lemesu jebel, huwo lazim bi rejimu."
+\v 21 Kan manzar dak bi koufu lahad kutu Musa kelim, "Ana bi kafu wa ana bi rogus."
+
+\v 22 Lakin, intum ja le Jebel Sahiyun wa le medina ta Allah al hai, Orshelim ta sama, wa fi hafla ta asharat alf malaikat.
+\v 23 Intum ja fi mahal limu ta bikirat al sejilu humon fi sama. Intum ja le Allah, gadi ta kulu wa le arwah ta nas al adilin al ligo humon timu.
+\v 24 Wa intum ja le Yesuah, al bi amulu wasta ta tifagiya al jedid, wa le dom al rushu al bi wonusu ahsen min dom ta Habil.
+
+\v 25 Aynu kede intum ma aba de al bi wonusu. Ashan kan humon ma jere wokit humon aba zol al wodi inzar le humon fi duniya, zede nina ma bi agder jere kan nina rija bara min al bi wodi inzar min sama.
+\v 26 Fi zaman tani, sot Bito kan hizu hizu duniya. Lakin hasa Huwo indu waad wa gali, "Tani mara, Ana bi hizu ma bes duniya, lakin kaman sama."
+
+\v 27 Kelimat del, "Tani mara," mana bito agilau hajat al ma bi agder hizu hizu, al huwo yau, hajat al kan kalagu, lahadi hajat al ma bi agder hizu hizu bi fadulu.
+\v 28 Ashan kida, kan nina bi rudu mamlaka al ma bi agder hizu hizu, kede nina kun gowin wa be nefsu teriga abudu Allah be ihtiram wa kafu.
+\v 29 Ashan Allah bita nina Huwo nar al bi akulu.
+
+\c 13
+\cl As-hah 13
+\p
+\v 1 Kede muhaba ta akuwana akuwana istemir.
+\v 2 Matakum nesitu amulu kuwes le nas tanin. Ashan zede, tanin amulu kuwes le malaikat wa humon ma aruf.
+
+\v 3 Zekiru takum masajin ze kanu robutu intum ma humon. Zekiru takum del al zulumu ze kanu intum sawa ma humon fi jisim.
+\v 4 Kede nas kulu ihterimu jowuzu, wa kede hafizu serir ta jowuzu nedif, ashan Allah bi ja hukumu nas ta daara wa bita zina.
+
+\v 5 Kede intum geni beid min muhaba ta gurush. iktana takum be haja al intum indu, ashan Allah zatu kelim, "Ana ma bi sibu inta, wa ma bi wasa beid min inta."
+\v 6 kede nina iktana ashan nina bi kun indu teshji wa bi kelim gali, "Rabuna yau musada bitai, Ana ma bi kafu. Shunu al zol bi agder amulu le ana?"
+
+\v 7 Wodi takum tegdir le khaeda takum, del al bi wonusu kalam ta Allah le intum. Aynu takum teriga al humon bi doworo fogo, jeribu takum iman tomon.
+\v 8 Yesua Al mesih Huwo yau sawa umbari, alela, wa lel abad.
+
+\v 9 Kede ma shilu intum bara be talim tanin al barau barau. Ashan bikun kuwes kan geliba geni sabit be neima, ma be akil al ma bi saudu del al bi douru ba humon.
+\v 10 Nina indana masbah mafi sulta le del al bi akhdim fi kheima ashan bi akulu min fogo.
+\v 11 Ashan dom bita haywanat al bi katulu le afi katiya reis bita kahana yau bi jibu fi juwa mahal al mukadas, wa bagi jisim bita haywanat del bi hargu bara min kheima.
+
+\v 12 Fa Yesua kaman azibu bara fi bab al medina, ashan bi kedisu nas be dom Bito.
+\v 13 Kede nina tala bara le Huwo fi kheima hinak, wa nina bi arfa fadiya Bito.
+\v 14 Ashan mafi medina sabit hini, wa nina bi istena dak al bi ja.
+
+\v 15 Be wasit Huwo, kede nina daiman gedimu zebiha bita tesbih le Allah, tesbih de yau simar bita kasama ta nina al bi iterif be isim tou.
+\v 16 Kede nina ma nesito amulu haja al kues wa saudu badu, ashan be shikil zebiha de Allah bi kun mokosut.
+\v 17 Ihterimu wa asuma takum le kada takum, ashan humon kulu zaman bi aynu le nufus takum ze zol al bi ja dafa hisab. Ihterimu takum ashan kada bitakum bi amulu zede be mokosut, ma be nenge nenge, al ma bi indu faida le intum.
+
+\v 18 Seli takum le nina, ashan nina ektana gali nina indu demir al nedif, wa niya bita nina ashan nina bi geni adil fi kulu hajat.
+\v 19 Ana bi sheja intum ketir ashan kede amulu kida., ashan ana bi rijau le intum be sura.
+
+\v 20 Kede Allah ta salam, al goumu min mutu raai al azim bita korufan, Rabuna Yesua, be dom ta ahad al abadiya,
+\v 21 kede jahizu intum be kulu hajat al kues ashan bi amulu mashia tou, ashan bi amulu fina haja al Huwo deiru, be wasit Yesua Al mesih, mejid kede rija le Huwo le abat ta abadihaya. Amen.
+
+\v 22 Biga ana bi shejau intum ya akwana, ashan kede intum ithamal kelima ta teshji al besit al ana katibu le intakum.
+\v 23 kede intum aruf gali aku bita nina Timatayos fiku, nina bi ja sawa le intum kan huwo ja be sura.
+
+\v 24 Selimu takum kulu kada takum wa kulu nas ta Allah al kudusin. Del al fi Italiya bi selim le intum.
+\v 25 Kede neima kun ma intum kulu.

60-JAS.usfm

@@ -0,0 +1,172 @@
+\id JAS
+\ide UTF-8
+\h Yakub
+\toc1 Yakub
+\toc2 Yakub
+\toc3 jas
+\mt Yakub
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Yakob, kadam ta Allah wa Rabuna Yesua Al Masih, le gabaiel ta Israel al itnasher al sheteto: salamat.
+\v 2 Hasibu takum de kulu farah, akwana tai, wokit intum be lego tajarub.
+\v 3 Arufu takum be inu tejeriba ta iman takum be weledu sobur.
+
+\v 4 Kede sobur de zaher fugo intum, ashan intum bi raba tama, kamiline, mafi haja al nagis.
+\v 5 Lakin kan fi ai wahid min intum dear hekema, kede huwo asalu min Allah, al wahid al be wode be zeyada wa bedon tawbekh le del al asalo wa huwo bi wodi le huwo.
+
+\v 6 Lakin kede huwo asalu bi imman bidon shak. Le ai zol al indo shak huwo ze muya al fi bahar bi sugu bi hawa wa fi tijahaat barawo barao.
+\v 7 Fa zol dak kede ma fekiir ino huwo bi ligo ai haja min Rabana.
+\v 8 Huwo indo itnin fekira, ma sabit fi sikaat tuo.
+
+\v 9 Kede aku al meskin dala ma mahal tou al fok al Allah yao wodi,
+\v 10 lakin zol al ghanian ma mahal tuo al tihit, leano huwo bi futu baraa ze zuhur al fi gash.
+\v 11 Leano shemis bi tala ma harara wa bi nashif gash de. Zuhur bi wagga baraa, wa giyafa tuo bi kalasu, bi nefsu teriiga, zol al ghanian bi kalasu fi nus ta mushwar tuo.
+
+\v 12 Baraka le rajiil al bi ithamal tejiriba. Ashan baat ma huwo najaa min tejiriba, huwo bi ligo al taaj ta haya, al kan waadu le del al bi hibu Allah.
+\v 13 Kede mafi zol kelim kan jeribu huwo."Jeribu ana min Allah," leano Allah ma bi jeribu ma shar, wele huwo bi nefsu bi jeribu aye zol
+
+\v 14 Lakin aye zol bi jeribu ma nia ta tuo, yao bi juru huwo beid wa bi kabasu huwo.
+\v 15 Baad dak kan nia maliyan (hamil), bi weledo katiya, wa baad dak kan katiya rabaa, bi weledo mutu.
+\v 16 Kede ma kabasu intum akwana tai al mahbubin.
+
+\v 17 Aye hadiya al kwes wa aye hadiya al kamil huwo min fok. Bi nezel min Abu ta nur. Al ma bi geru aw dultuo al bi lifo.
+\v 18 Allah ikhtar ashan bi wedi le nina milad bi wasat kelima ta hagiga, ashan nina bi kun awel simar ta kulu hajaat al huwo kalagu.
+
+\v 19 Intum arufu de, akwana tai al mahbubin: Kede kulu zol kun sarii fi asuma, biraa fi wonusa, wa biraa fi zalaan.
+\v 20 Leano zalan ta zol ma bi sibo huwo amolo hajat al adeal ta Allah.
+\v 21 Ashan keda sibu takum najasa wa shar al ketir. Shilu takum be nenzilo nefsa kelima al zarawo, al bi agder ashan bi kalisu nufus takum.
+
+\v 22 Kede intum kon nas al bi amulo al kelima wa ma bes al bi ausuma, de intum kabasu nufus takum.
+\v 23 Leano iza zol al bi asuma kelima lakin ma bi amulo, huwo ze zol al bi ayeno nefsa tuo fi, miraya.
+\v 24 Huwo ayeno nefsa tuo wa rowa wa huwo nesitu be sura huwo kan kef.
+\v 25 Lakin zol al bi ayeno be hisab fi ganuun ta huriya al kamil, wa bi ishtamir amulo ze de, ma bes bi asuma wa bi nesitu, zol de bi kun mubarak fi amail tuo.
+
+\v 26 Kan aye zol fekir nefsa tuo huwo ta deen wa lakin ma hafizu lisan tuo, huwo bi kabau geliba tuo, wa deen tuo ma indo shokol.
+\v 27 Deen al adel wa nedif gidam Allah wa Abu yau ze de: sayido nas al aitam aw aramil fi taab tuomon, wa hafiszo bado min shar al fi dunia.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Akwana tai, ma takum kun ma imman fi Rabuna tanina Yesua al Massie, Rabuna ta mejid ma terfiriga le nas tanin.
+\v 2 Wa iza zol tani dakalo fi nus takum libisu khatim min dahab wa libiso gumash al kwes, wa kaman dakalo fi nus takum zol al meskin ma gumash al wasaka.
+\v 3 Kan intum ayeno le zol al libisu gumash al kwes wa kelimu, "Kede inta geni ini fi mahal al tamum," lakin intum kelimu le zol al meskin, "inta wogifo bara inak," aw "geni fi kora tai ini, "
+\v 4 sayi intum ma bi hukumu fi nufus takum? sayi intum ma biga guuda ma afkhar al shirir?
+
+\v 5 Asuma, akwana tai al mahbubin, Allah ma yau hazilo meskin al fi alam ashan bi kun ghani fi imman wa bi wariso malakut al huwo waadu le delen al hibu huwo?
+\v 6 Lakin intum ma ihteram al meskin! nas al ghanianin de ma yao indo sultan fogo intum?
+\v 7 De ma humon yao bi shilu intum le mahkama? De ma humon yao bi shitimo isim al giyaf al nad intum be huwo?
+
+\v 8 Ashan keda, kan intum kamilu ganuun ta Allah, hasab ketab, "Hibu jeraan takum ze nefsa takum, "intum keda amulu kwes.
+\v 9 Lakin kan intum ferigu nas tanin, intum bi amulo katia, wa hukum takum bi hasab ganuun ze nas al kasoro ganuun.
+
+\v 10 Le ai zol al bi ihteram ganun kulu wa huwo waga bes fi wahid, bi tala galtan fi kasoro ganun kulu.
+\v 11 Ashan al kelimu, "Ma ta amulu zina," kaman kelimu, "Ma ta katulu, "kan inta ma amulu zina, lakin kan inta katulu, inta biga kasoro ganun.
+
+\v 12 shan keda wonusu wa amulu ze deel al bi ja hukumo bi sika ta ganuun ta huriya.
+\v 13 Leano hukum bi jaa bidon rahma le deel al ma indo rahma. Rahma bi gelibu hukum.
+
+\v 14 Kwes tuo shunu, akwana tai, kan zol tani kelimu huwo indo imman, lakin huwo ma indo amail? Sei imman de bi kalisu huwo?
+\v 15 Kan fi akuo aw ukut libisu gumash bataal wa ma indo akil ta yom.
+\v 16 Kan fi wahid min intum kelimu le huwo, "Rowa ma salam, geni fi maha al daafi wa kun shabaan," kan intum ma wodi le humon hajaat al muhim le gisim, de yatu kwes?
+\v 17 Be nefsa teriga imman kama, kan inta ma indo shokulat huwo meit.
+
+\v 18 Lisa zol tani bi kelim, "Inta indo iman, wa ana indo amail. "Wori le ana iman taki bidon amail, wa ana bi wori le inta iman tai ma amail.
+\v 19 Inta amin fi Allah wahid; inta amulu kwes. Lakin hata shayateen bi amin, wa humon bi regif ma kafu.
+\v 20 Inta der arufu, insan al beleed, iman bidon shokulaat huwo ma indo faida?
+
+\v 21 Abu tana Abraham kan ma beriru be amail zaman huwo gedimu Isaac jena tuo fogo mazbah?
+\v 22 Inta aino ino iman bi ishtakal ma amail tuo, wa be shokulaat iman tuo kan kamil.
+\v 23 Al ketab kan kamilo kalamat de, "Abraham amin fi Allah wa kan hasibu le huwo geni adeel, "wa kan nadi huwo sabii ta Allah.
+\v 24 Inta ayeno be amail insaan beriru, wa ma bes be iman.
+
+\v 25 Be nefsu teriga kaman, kan ma Rahab al zani beriru be amail, zaman hiya rahibu marasulat wa wori le humon sika tani barao?
+\v 26 Ze ma gesim bara min roho huwo meit, kaman iman bara min amail huwo meit.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Ma kulu nas bi tala mualimin, akwana tai, ashan nina arufu ino nina al bi alimo nas bi ligo hukum shidid.
+\v 2 Leano nina kulu bi waga fi hajat ketir. Kan fi zol ma bi waga fi kalam huwo zol al kamil, bi agder hafisu hata gesim tuo kulu.
+
+\v 3 Hasa kan nina kutu habil fi kasma ta hasin ashan humon bi asuma le nina, nina bi agder kaman seitar le gesim tumon kulu.
+\v 4 Zekir kaman sufun, hata kan umon kubar kalis wa bi sugu ma hawa al gowi, humon bi hariko ma derikisoon le aye tijah al sowag deru.
+
+\v 5 Bi nefsa teriga, lisan huwo juzu suker, lakin bi dala bi hajaat kubar. Zekiir kaman kef nar suker bi harago gaba kebir.
+\v 6 Lisan huwo kaman nar, alam ta shar al kutu fi jisim ta tanina. Lisan bi nejiso gesim kulu, bi wala nar fi masdar ta haya, wa huwo bi nefsu kutu fi nar fi jahanum.
+
+\v 7 Le kulu haiwanaat al mutawahish, teer, al bi doworo ma batna, wa al fi juwa bahar wolifu wa kan woilfu be insan.
+\v 8 Lakin mafi insan bi agder hafizo lisaan. Huwo shar al ma bi taban, maliyan ma sim al bi katulu.
+
+\v 9 Ma huwo nina bi majido Rabuna wa Abu, wa ma huwo anina bi laanou ma nas, umon al kalagu fi shikil ta Allah.
+\v 10 Min nefsu kasama de bi tala barakaat wa laanaat. Akuwana tai, kede hajaat del ma hasil.
+
+\v 11 Sei fi yanbao bi tala min huwo muyo abu hilo wa mur?
+\v 12 akuwanna tai sei fi sejera tina bi weledo zeitun? Aw sejera inab bi weledo tina? wala muyo maleh bi tala muyo hilo.
+
+\v 13 De monu yau negit wa bi fahim fi nus takum? kede zol ze de wori haya al kwes be amail tuo fi tawado ta hikma.
+\v 14 Lakin iza intum indo gira al mur wa teferiga fi gulub takum, ma takum dala wa kabasu did hagiga.
+
+\v 15 De ma hikma al ja min fok. Lakin, huwo ta ardia, ma rohi, shitani.
+\v 16 Mahal al fogo gira wa tefiriga, fogo lakabata wa kulu amail al batal.
+\v 17 Lakin hikma al min fok huwo awel nedif, wa ta salam, wa kerim, mogbul, maliyan bi rahama wa samar al kwes, huwo ma deif wa huwo adel.
+\v 18 Samar ta birr bi ayenu fi salam fi nus ta delen al bi sala salam.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Min wen kore kore wa mashakil ja fi nus takum? humon ma ja min neiat takum al bi shakila fi nus ta ada takum?
+\v 2 intum indo nia lakin intum ma liga. Intum katulu wa intum bi hasedo, wa intum ma agder bi shilu. intum bi shakila wa bi kore kore. intum ma ligo ashan intum ma asalu.
+\v 3 Intum asalu intum ma akudo ashan intum asalu bi galad, ashan intum bi istakdimo le niat takum.
+
+\v 4 Intum nas ta zina! intum ma arufu gali shokul sabi ma alam de adawa ma Allah? Ashan keda aye zol al der kun sabi ta alam bi amulu nefsa tuo adu ta Allah.
+\v 5 Aw intum bi fekir kitab bi kelim le kasara, "Roho al huwo sibu ashan bi ish fi nina indo gira shedid?
+
+\v 6 Lakin Allah wodi neima ketir, ketab kelim keda, "Allah bi wogif did al mutakebirin, lakin bi wodi neima le mutawaden.
+\v 7 "Ashan keda wodi nefsa takum le Allah. Kawimu takum ibilis wa huwo bi jere min intum.
+
+\v 8 Taal gerib le Allah, wa huwo bi ja gerib le intum. Nedefu edenat takum, intum al katieen, wa tahiro gulub takum, intum al indo etnin fikera.
+\v 9 Huzun, wa kore! kede ataku takum aglibu le huzun wa farah takum le huzun.
+\v 10 Nezil nefsa takum gidam ta Rabana, wa huwo bi arufa intum.
+
+\v 11 Ma takum wonusu shar did baad takum, akuwana tai. Le zol al bi wonusu shar did aku aw bi hukumu aku al wonusu shar did ganuun wa hukumu ganuun. Kan inta bi hukumu ganuun, inta ma bi amulu ma ganuun, lakin inta yao hakim.
+\v 12 Bes fi wahid yau bi wodi ganuun wa bi hakumu. Huwo yau wahid al bi agder kalisu aw demiru. Inta munu, inta al bi hakumu jeraan taki?
+
+\v 13 Hasa asuma, intum al bi kelim, "Alela aw bukura nina bi ruwa le medina dak, nina bi geni sena inak, tajiro wa amulu ribeh."
+\v 14 Munu bi arufu shunu yao bi hasil bukura, wa shunu yau fi haya taki? intum dabab al bi beinu wa fi zaman besid wa yala bi wodoru.
+
+\v 15 Ahsen, kede intum kelim, "Iza Rabuna der, nina bi ish wa bi amulu de wa dak.
+\v 16 Lakin hasa intum bi dala be kutat takum ta kebiriya. Kulu dala ze de shar.
+\v 17 Ashan keda aye zol al bi arufu amulu haja al kwes lakin ma bi amulu, de le huwo katiya.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Taal takum hasa, intum al ganiyanin, kore takom shidid ashan hajat al batal al bi rowa ja le intum.
+\v 2 Ganiyan takum karabu, wa malabis takum akulu ma hasharat.
+\v 3 Dahab takum wa fida takum seger wa seger tuo bi kun shahid did intum. Huwo bi akulu laham takum ze nar. Intum kazinu kunuz le ayam al akir.
+
+\v 4 Ayenu, ujuraa ta nas al shakalin fi zira takum al intum dusu bi kore fok. Kore ta nas ta hasad de wosolu fi adana ta Rabuna ta junud.
+\v 5 Intum ish fi rahat fi ardiya wa intum amulu hajat le nufus takum. Gulub takum biga semiin jahis le yom ta zebiha.
+\v 6 Intum hukumu wa katulu zol al berie. Huwo ma kawomu intum.
+
+\v 7 Geni be sobur, akuwana, lahadi Rabuna bi ja. Ayenu, kef muzari bi istana samar ta ard al gali min wata wa huwo indo sobur, lahadi huwo bi ligo moturo al wahid wa al akiir.
+\v 8 Intum, kaman, kede indo sobur. Gowi takum geliba, ashan ja ta Rabuna biga gerib.
+
+\v 9 Ma takum neng neng, akuwana, did baad, ashan ma bi hukumu intum. Ayenu al gadi huwo wagif fi bab.
+\v 10 Shilu takum misal, akuwana min tab wa sobur ta ambiya, del al bi wonusu fi isim ta Rabuna.
+\v 11 Ayenu, nina bi ayenu baraka le del al bi ithamal. intum asuma an sobur ta Ayuub, wa intum arufu hadaf ta Rabuna, kef huwo indu hinia tuo ketiir wa rahman.
+
+\v 12 Fogo de kulu, akuwana tai, ma ta halifo, wele ma sama wala ma ard, wele ma aye halifa. Lakin, kede "namm" kun "namm" wa"laa" takum kun "laa", ashan intum ma bi waga tihit hukum.
+
+\v 13 Hal fi nus takum fi zol taban? Kede huwo seli. Hal fi zol farahan? Kede huwo guna tesbih.
+\v 14 Hal fi nus takum fi zol ayaan? Kede huwo nadi sheiok ta kenisa, wa kede umon seli fi ras tuo. Kede umon masa huwo ma zeit fi isim ta Rabuna.
+\v 15 Salawat ta iman bi aliju zol al ayan, wa Rabuna bi arfa huwo fok. Kan huwo kan amulu kataya, Allah bi afi huwo.
+
+\v 16 Ashan keda iterif takum bi kataya takum le bad, wa seli takum le bad, ashan intum bi ligo shifa. Salawat ta zol al barr huwo gowi shedid fi shokol tuo.
+\v 17 Elijah kan zol bes ze nina. Huwo seli ashan muturo ma bi nezil, wa muturo ma nezil fi wata le talata sena wa sitaa shohur.
+\v 18 Bad dak Elijah seli tani. Samawat wodii muturo, wa al arid tala samar tuo.
+
+\v 19 Akwana tai, kan fi aye zol fi nus takum wodoru min hagiga, wa zol tani rija huwo wara,
+\v 20 zol de kede arufu inu kulu zol al geiru kati min sika al galat bi kalisu huwo min mutu, wa bi dusu kataya al ketiir.

61-1PE.usfm

@@ -0,0 +1,170 @@
+\id 1PE
+\ide UTF-8
+\h Butros 1
+\toc1 Butros 1
+\toc2 Butros 1
+\toc3 1pe
+\mt Butros 1
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Butrus, rusul ta Yesua al Mesih, le ajanib al musetetin, del al ikhtaru, min Pontus, Galatia, Cappadocia, Asia, wa Bithynia.
+\v 2 Del hasab marafa ta Allah al Ab, be wasat sokol kadasa ta Roho, le ihtiram wa rusu dom ta Yesua al Mesih. Keli neima kun ma intum, wa keli salam takum zidu.
+
+\v 3 Keli sabihu Allah wa Abu ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih. Fi rahma tou al azim, huwo wodi le nina welada jedid le sigha be wasat giyama ta Yesua al Masih min al mut.
+\v 4 de le wirasa al ma bi mutu, al ma bi waskanu, wa bi masa. Hajisu fi samawat le intum.
+\v 5 Hafisu intum be guwa ta Allah bi wasat ta iman, le kulasa al jahisu ashan bi ja zahiru fi yom al akiir.
+
+\v 6 De yau kutu itakum farhanin shedid, hata lo huwo muhim, intum bi tala tabanin fi ai no ta tajarib.
+\v 7 De yau bi asbit iman takum, al huwo muhim min dahab al ge kalasu, hata lo jeribu be nar. De gi hasil ashan iman takum be jibu tesbih, mejid wa karama kan Yesua al Mesih rija.
+
+\v 8 Intum ma aiynu huwo, lakin intum hibu huwo. intum ma aiynu huwo, lakin intum amin fogo huwo wa intum tala farhanin shedid be farah al ma bi akder wosifu wa maliyan be farah ma mejid.
+\v 9 Intum hasa gi ligo netija ta iman takum, ali huwo kulasa ta nufus takum,
+\v 10 . Anbiya al nabau an neima al kan bi ja le intum fetisu kwes wa imtehinu be teriga kwes.
+
+\v 11 umon fetisu ashan be arufu an huwo wa zaman Roho ta Mesih al fogo umon kan ge wonusu le umon. De kan hasil ze ma huwo kan gi wori le umon min bediri an taab ta Mesih, wa hajaat ta mejid al baad dak.
+\v 12 Kan beinu le umon gali umon ma gi ishtakal le nefsa tomon, lakin le itakum, zaman umon wonusu an hajat al hasa wori le itakum be wasat delin al bashiru le itakum injil be wasat Roho al Kudus al rasulu min samah - hajat del al malaikat der aiynu.
+
+\v 13 Ashan kida kun jahiz. Kutu balak fi hajat al inta gi fekir fogo. Kutu siqha fi neima al bi wodi le inta kan Yesua al Mesiah rija.
+\v 14 Ka iyal al muhtaramin, kede intum ma indu sahuwa al kan intum gi amulu wa intum ma arufu.
+
+\v 15 Lakin ze wahid al nadi intum huwo kudus, intum, kaman, kun kudusin fi kulu uslub takum.
+\v 16 Leanu katibu, kun kudus leanu ana kudus.
+\v 17 Kan inta nadi "al Ab" al bi hakimu bidun tefiriga hasab amail ta kulu wahid, shilu zaman takum fi kafu fi wokit takum ze ajanib.
+
+\v 18 Intum arufu inu ma be fidah au dahab kalisu intum min uslub al batal al intum warisu min judud takum.
+\v 19 Lakin be wasat dom ta al Mesih al gali, ze koruf al ma indu eeb au nukta
+
+\v 20 Arufu al Mesih gubal asas ta alam, lakin hasa beinu huwo le intum fi zaman al akhir de.
+\v 21 Be wasat huwo intum amin fi Allah, al goumu huwo min mutu wa wodi le huwo mejid ashan iman wa siqha takum be kun le Alah.
+
+\v 22 Intum biga nedifin be wasat asuma kalam al hagiga. De kan yau sabab ta muhaba ta akwana al hagiga; yala hibu baad takum be gelba al kwes.
+\v 23 Weledu intum tanimara, ma min bizira al ge kalasu, lakin min bizira al ma bi kalasu, be wasat kelima ta Allah al hai al ma bi kalasu
+
+\v 24 Leanu "kulu jisim huwo ze ges, wa mejid tou kulu ze zuhur ta ges. Ges bi yabis, wa zuhur bi waga",
+\v 25 lakin kelima ta Rabuna bi geni lel abad.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Ashan kida sibu takum kulu shar, kulu kabasa, haya ta temsilia, hasada wa kulu kalam ta wonusu nas.
+\v 2 Ze iyal al weledu jedid, deiru leben rohi al nedif, ashan be wasat tou itakum bi raba fi kulasa takum,
+\v 3 Iza itakum jeribu kwes ta Rabuna.
+
+\v 4 Tal takum le huwo al yau hajar al hai al nas aba, lakin al azilu huwo be Allah ze haja al ghali le huwo.
+\v 5 Itakum kaman ze hujar al hai al abinu ashan bi kun bet rohi, ashan bi kun khahana al mukadasin al bi gedimu zebiha al rohi al mogbul le Allah be wasat Yesua al Mesih.
+
+\v 6 Ketab bi kelimu ze de: "aiynu, ana bi kutu fi Zion hajer ta zawia, azilu wa ghali. Kulu zol al amin fogo huwo ma bi kun indu fadia."
+
+\v 7 Al karama le intum al amin. Lakin, "hajer al binain kan abau, huwo yau biga ras ta zawia"-
+\v 8 wa, huwo hajer al bi jada nas wa hajer al sibu umon waga.
+
+\v 9 Lakin intum yau nas al azilu, khahnat mulki, umam mukadasa, nas ta Allah, ashan intum bi alinu amail al kwes al huwo nadi intum min duluma le nur.
+\v 10 Zaman intum ma nas at Allah, lakin hasa intum nas ta Allah. intum ma ligo rahma lakin hasa intum ligo rahma.
+
+\v 11 Al habib, ana bi wori le intum ya nas al ajanib wa nas al bi geni bara min beled tomon keli sibu niyat ta jisim al gi shakila diid nefsa takum.
+\v 12 Tosurufat takum kede kun kwes fi nus ta umam, ashan umon kan wonusu gali intum nas gi amulu hajat al batal, umon bi shuhudin fi amail takum al kwes wa bi mejidu Allah fi yom al huwo bi ja
+
+\v 13 Asuma takum le sultat ashan Rabuna. asuma takum le malik ze sulta al kebiir,
+\v 14 wa hukumat kaman, al rasulu ashan bi adibu nas al bi amulu hajat al batal wa bi shukuru nas al bi amulu hajat al kwes.
+\v 15 yau iraada ta Allah, bi amulu hajaat al kwes intum bi wogifu nas al beletin min wonusu hajat al umon ma arufu.
+\v 16 Ze nas hariru, ma takum istakdim huria takum ze sabab fi amulu hajat al batal, lakin geni ze kadam ta Allah.
+\v 17 Ikterim nas kulu, hibu akwana al muminin. kafu Allah. Ikterim malik.
+
+\v 18 Kadamin asuma takum le nas al mosulin min intum be kulu ihteram. Asuma takum ma bes le nas kubar takum al kwesin, lakin kaman le nas gi amulu batal le intum.
+\v 19 De bi wodii mejid le Allah iza ai zol bi ithamal waja fi zaman ta taab wa zulum.
+\v 20 Summa godur shunu al inta bi ligo iza kan inta bi amulu katiya wa intum gi ithamaal waja? lakin iza kan inta amulu hajat al kwes wa yala inta taaban wa bi ligo ikhaab, de yau bi wodi mejid le Allah.
+
+\v 21 Ashan zede yau nadi intum, leanu al Mesih kaman taab ashan intum. Huwo sibu misal le intum ashan intum bi douru fi sika tou.
+\v 22 Huwo ma amulo katiya, wele kidib ligo fi kasuma tou.
+\v 23 Zaman kan sitimu huwo, huwo ma bi rija be sitima, zaman huwo ligo taab huwo kan ma rija bi tahdid, lakin huwo wodii nefsa tou le Allah al bi hukumu be adala.
+
+\v 24 Huwo be nefsu shilu katiya ta nina fi jisim tou fi selib, ashan nina ma bi mut fi katiya wa ashan nina bi ish haya al kwes.
+\v 25 Intum kulu kan ze korufan al woduru, lakin intum rija hasa le rai al gi haresu haya takum.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Be nefsu teriiga de, intum al nusuwan wodii nefsa takum le rijal takum. Amulu takum ze de hata lo fi baad min rijal ma bi asuma kalam, ihtemaal umon bi ja bidun ma kelimu le umon.
+\v 2 Ashan umon aiynu amail takum al kwes bi ihteram.
+
+\v 3 Kede jamala takum ma kun min bara: mishitu shaar, libisu dahab, au libisu malabis.
+\v 4 Lakin kede kun min juwa ta geliba ta insaan, wa roho al kwes, al huwo ghali fi gidam ta Allah.
+
+\v 5 Fa de yau kef nusuwan al kahdisaat ta zaman al indum sigha fi Allah kan jemilu nefsa tomon. wodi nefsa tomon le rujal.
+\v 6 Be nefsu teriga Sarah ihteram Abraham wa nadi huwo rabuna tai. Intum hasa iyal ta hiya iza intum amulu hajat al kwes wa iza intum ma bi kafu min mashakil.
+
+\v 7 Be nefsa teriga, intum rujal geni takum ma nusuwan takum be hasab fihim, ze haja al deif, al hiya mara. intum bi ihterim umon ze shuraaka le intum fi wirasa neima ta haya. Amulu takum zi de ashan salawat takum ma be akisu.
+
+\v 8 Akiran, intum kulu, kede indakum fikra wahid, ihsas wahid, be muhaba zi akwana, be heniya, we nezilu nefsa.
+\v 9 Mata dafa batal be batal au sitima be sitima. Bel-aks istamiir ashan be bariku, ashan de yau nadi intum, yala inta mumkin bi warishu baraka.
+
+\v 10 Le zol al deir ish haya al kwes wa aiynu ayam al kwes kede haresu lisan tou min shar wa kasuma tou min wonusu kidib.
+\v 11 Kede huwo rija min hajaat al batal wa amulu al kwes. Kede huwo fetisu wa douru wara salam.
+\v 12 Ena ta Rabuna gi aiynu del al kwesin, wa adana tou gi asuma salawat tumon. Lakin wusa ta Rabuna diid nas al bi amulu shar."
+
+\v 13 Munu yau bi awugu inta iza kan inta fekir ashan amulu haja kwes?
+\v 14 lakin hata lo inta gi taaban fi amulu kwes, inta mubarak. Mata kafu kan umon gi hadidu inta. Mata geni fi muskila
+
+\v 15 Lakin, kadisu Rabana Yesua fi geliba takum. Kede itakum kun jahiz ashan bi juwabu kulu zol al bi asalu an sigha al le Allah. Amulu takum ze de be tawadu wa ihteram.
+\v 16 Kede intum indu demir al hai ashan nas al bi shitimo itakum fi haya al kwes fi mesiia bi ligo fadia ahan umon wonusu diid intum ze nas al amulu batal.
+\v 17 Huwu kwes, kan de irada ta Allah, ashan intum bi ligo taab fi amulu kwes min amulu batal.
+
+\v 18 Al mesih kaman ligo taab wahid marra ashan katiya. Huwo al ma endu katiya ligo taab ashan nina, ashan bi jibu nina le Allah. Huwo mutu fi jisim, kutu huwo ashan bi kun hai be wasat Roho.
+\v 19 Be wasat ta Roho, huwo ruwa wa beshiru le aruwah al hasa fi sejin.
+\v 20 Umon kan aba asuma kalam zaman Allah gi istene be subur fi zaman ta Noah, fi zaman al kan gi abinu Sefina, wa Allah kan ankizu nas besitin -tamania aruwah- be wasat ta moya.
+
+\v 21 De yau alama ta mamudiya al kalisu intum hasa- ma be kasulu wasaka min jesim, lakin be gedimu demir al kwes le Allah - be wasat giyama ta Yesua Al Masih.
+\v 22 Masih hasa fi iden al yemin ta Allah. huwo ruwa le samawat. Malaikat, sultat, wa guwa lazim bi ihtiram le huwo.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Ashan keda, leanu Mesih taab fi Jisim, jahizu nefsa takum bi nefsu teriga. Kulu zol al taab fi jisim huwo sibu amulu katiya.
+\v 2 Netija ta shikil zol ze de, fi bagi zaman ta haya tou fi jisim, ma bi ish tani le niyat ta insan, lakin le Allah.
+
+\v 3 Zaman al futu de kifaya le inta fi amulu niyat ta Umam, haya ta sahuwat, sakar, asurubu merisa, hafulat ta dunia, wa seli le Rabunat tanin al ma deiru.
+\v 4 Umon bi istagrab gali lee intum ma bi limu ma umon fi niyat tomon, ashan kida umon bi wonusu hajat batal an intum.
+\v 5 Umon bi wodii hisab le Rabuna al jahiz ashan bi hukumu al hai wa al meit.
+\v 6 Ashan sabaab de injil beshiru kaman le nas al meitin, ashan hata lo hukumu umon fi gisim ze insaan, umon bi ish ze Allah fi roho.
+
+\v 7 Nihaya ta kulu hajaat bi gaa gerib. Ashan kida muk takun kede kun kwes, fekira takun kede kun kwes fi salawat.
+\v 8 fok kulu hajaat del, keli indakum muhaba fi baad takum, ashan muhaba bi kati katiya ketiir.
+\v 9 rahibu takum baad takum bidun neng neng.
+
+\v 10 Ze ai wahid min intum ligo hadiya, istakdimu le saidu baad takum ze wokil al kwes fi neima ta Allah fi kulu turuk.
+\v 11 Iza kan ai wahid gi wonusu, kede kun be kelimaat ta Allah. Iza kan ai wahid bi kadimu, kede kun be guwa al Allah yau wodi. Amulu hajat deel ashan Allah bi mejidu fi kulu hajat bi wasaat Yesua al Mesih. Kede mejid wa guwa kun le Yesua a Mesih ilal abad al abidin Amin.
+
+\v 12 Al ahiba, ma takum istagarab le tejiriba al fii naar al ja fi ras takum, Ze haja gharib bi hasil le intum.
+\v 13 Lakin ze ma intum gi iktebiir taab ta Mesih, afra, ashan intum bi afra wa kun murta fi ilan ta mejid tou.
+\v 14 Kan sitimu inta ashan isim ta Mesih, intum mubarikiin, leanu Roho ta mejid wa ta Allah bi geni fi intum.
+
+\v 15 Lakin kede mafi zol taaban ze zol al bi katulu nas, harami, nas gi amulu shar, au zol al gi dakalu fi kalam ta nas tanin.
+\v 16 Lakin kan ai wahid taab ze Mesihi, kede huwo ma kun bi fadiya; lakin, kede huwo mejidu Allah be isim dak.
+
+\v 17 Zaman kalas le hukum al bi bada ma muminiin ta Allah. Iza kan bada ma nina, Netija bi kun kef le del al ma bi ihterim injil ta Allah?
+\v 18 wa "iza kan saab ashan ma bi ankizu del al kwesin, huwo bikun kef le del al katiyin wa ma bi arufu Allah?
+\v 19 Ashan kida kede del al taab ashan iraada ta Allah selimu nefsa tomon le khalig al amin be amulu kwes.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Ana bi asalu shiyuk al fi nus takum, ana al yau shekh wa kaman shuhud fi taab ta al Masih, Ana kaman wahid al bi shariik fi mejid al bi ja.
+\v 2 Kede intum kun ruwa ta korufan ta Allah al tehet musuliya takum, al gi khadimu ze huras-ma ashan lazim ashan intum wodi nefsa takum, ze intum gi khadimu Allah- ma ashan riibe lakin be iraada.
+\v 3 Ma takum kun ze rabanat le del al kutu tehet musuliya takum. lakin, kede intum kun misal le korufan.
+\v 4 Baad dak kan reis ta ruwa ja, intum bi ligo taj ta mejid al ma indu nihaya.
+
+\v 5 Be nefsu teriiga, intum shabab, akhda takum le nas al kubar. intum kulu, libisu nefsu takum ma tawadu wa khadimu baad takum. leanu Allah aba nas al gi dala, lakin huwo gi wodi neima le nas al bi nezilu nefsa.
+\v 6 Ashan kida nezilu nefsa takum tehet iden ta Allah al gowi ashan huwo bi arufa intum fok fi zaman tou.
+\v 7 Arfa takum tegila takum le huwo, leanu huwo gi aiynu wara takum.
+
+\v 8 Kun harisin, aiynu kwes. Adu takum sitan gi lifu ze ased al jiyan. bi fetisu zol ashan bi demiru.
+\v 9 Wogif diid huwo. Kun gowiin fi iman takum, intum arufu akwana takum al mesihin al fi alam gi istahmal nefsu taab.
+
+\v 10 Baad intum taabanin fi zaman besit, Allah ta kulu neima, al nadi intum le mejid tou al abadi fi masih, bi kutu intum nedifin, assisu intum, wa gowi intum.
+\v 11 Kede sultaan kun le huwo lel abad al abidin. Amin.
+
+\v 12 Ana selimu Silvanus ze aku al amin, wa ana katibu le intum besit bi wasat tou. Ana bi asalu intum wa ana bi shahidu le intum gaal hajaa al ana katibu huwo neima al hagiga ta Allah. Wogif fogo.
+\v 13 Mara al fi fii Bablyon, al azilu sawa ma intum, bi selimu intum. Kaman Markos, weled tai, gi selimu intum.
+\v 14 Selimu takum baad takum ma gubula ta muhaba. Kede salam kun ma intum kulu al fi Masih.

62-2PE.usfm

@@ -0,0 +1,101 @@
+\id 2PE
+\ide UTF-8
+\h Buturus 2
+\toc1 Buturus 2
+\toc2 Buturus 2
+\toc3 2pe
+\mt Buturus 2
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Simon Buturus, abid wa rasul ta Yesua al Messih, le del al ligu nefsa iman al gali ze ma inna ligu, iman fi bir ta Allah ta inna wa mukalis Yesua al Mssih.
+\v 2 Kede naima wa salam zidu fi marifa ta Allah wa Rabuna ta nina Yesua al Messih.
+
+\v 3 Kulu hajat be kusus gowa Ilahiya le haya wa marafa ta Allah wedi le inna be wasat marifa ta Allah, al nadi inna be wasat mejid wa kues tuo.
+\v 4 Be wasat de uwu wedi le inna waad al azim wa gali, ashan itakum bi shariku fi tebiya tuo al Illahiya, ze ma itakum tefes min fasad al fi fi dunia ta niyat al batal.
+
+\v 5 Le sabab de, amulu takum al ahsen ashan bizidu shokol kwes be wasat iman takum, wa be wasat marifa ta shokol kwes takum.
+\v 6 Be wasat marifa takum zidu takum amsuku nefsa min kati, wa be wasat amsuku min katiya, zidu takum subur, wa be wasat subur, zidu takum kafu ta Allah.
+\v 7 Be wasat kafu taki le Allah, zidu takum rudu akwana, be wasat rudu akwana zidu muhaba.
+
+\v 8 Kan hajat de fi fugu itakum wa raba fugu itakum, itakum ma bi kun ger musmirin fi marifa ta Rabana ta nina Yesua al Messih.
+\v 9 Lakin ayi zol al ma indu hajat de uwu gi ayinu haja al gerib bes; uwu amiyan. Uwu nesitu nedifu kataya tuo al gedim.
+
+\v 10 Ashan kida, akuana, amulu takum al ahssen al bi sibu nadi takum wa takid ta iktiyar takum. Kan itakum amulu hajat de, itakum ma bi waga.
+\v 11 Be teriga de dakalu fi molokut ta Rabuna wa mukalis ta inna Yesua al Messih be wedi le itakum be kulu gina.
+
+\v 12 Ashan kida ana daiman jahis ashan ashan bi zekiru itakum be hajat de, hata itakum bi arufu umun, wa hata lu itakum gowin fi hag hassa.
+\v 13 Ana fekir uwu sah le ana ashan bi tuwru itakum an zekiru hajat de, ze ma ana lisa hayi.
+\v 14 Ana aruf inu gerib kalis ana giruwa sibu gisim de, ze ma Rabana ta nina Yesua al Messih beinu le ana.
+\v 15 Ana bi amulu al afdal ashan itakum daima bizekiru hajat de kan ana ruwa.
+
+\v 16 Lanu inna ma tabi kurafat al amulu ma amulu, lakin inna weri le itakum gowa ta Rabana Yesua al Messih wa ja bituo. Lakin inna kan shuhud al ayinu shukul azama tuo.
+\v 17 Ashan uwu akudu mejid wa karama min Allah al ab zaman jibu le uwu sot azim ta mejid gi wunuso, ``De yau Jena tai, al mahbub, al ana murtah ma uwu.``
+\v 18 Inna asuma sot de al ja min sama, wekit inna kan ma uwu fi ras jebel al mukadas.
+
+\v 19 Inna indu kelima ta nubuwa de al akito be ketir. Itakum amulu kwes ashan kutu bala fugu uwu. Uwu ze lamba al gi wala fi mahal al duluma lakadi saba ja wa nijima ta gerib saba bi gum fi glub takum.
+\v 20 Aruf takum de awel, inu ma fi nubuwa al be tefsir al kas.
+\v 21 Ashan mafi nubuwa al ja be irada ta insan. Lakin, nas al gedimu ma Roho al Kudus yau wunuso min Allah.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Anbiya al kadabin ja le nas, wa mualimin al kadabin kaman bi ja le itakum. be teriga tabsir umon bi jibu ma umon talim al galat, wa umon bi anguru said al biu umon. Umon gi jibu damar gowam le badun tomon.
+\v 2 Ketirin biruwa wara uslub tomon, wa be wasat umon sika ta hag bi wuduru.
+\v 3 Be shukul tamma umon biligu maksab bi kelimat tomon ta kabasa. Hukum tomon ma bi akir ketir; damar tomon ma gi num.
+
+\v 4 Kan Allah ma sibu malaikat al amulu katiya bidun uguba. Lakin uwo selimu umon murbutin be genzir fi makan ta duluma lahadi yom ta hukum.
+\v 5 oKaman, uwo ma sibu nas ta alam al gedim. Lakin, uwo hafisu Noah, al gi wunuso bir, ma saba nas tanin, wokit uwo jibu tofan fi dunia al ma deru Allah.
+\v 6 Allah bardu aragu itnin medina ta Sodoma wa Gomora le rumad wa hukumu umon be damar, ashan bi kun misal le haja al gi ruwa hasil le nas al bi rudu Allah.
+
+\v 7 Lakin ze le Loto al adil, al kan assuro ma aklak ta nas al gi kasuru ganun, Allah ankiso uwo.
+\v 8 Asahan zol al adil de, al kan gi ish fi nus tumon yom bat yom, kan gi tabu demir tou al adil ashan haja al uwo asuma wa ayinu.
+\v 9 Allah arufu kef bi ankiso nas tou min tajarib, wa kef bi amsuku nas al ma adil le yom ta hukum.
+
+\v 10 De hagiga kasatan le delin al bi istemir fi niyat ta fasad ta gisim wa bi alisu sulta. Umon ma gi kafu ashan amulu irada tomon. Umon ma gi kafu ashan bi wonosu galat an al mumajidin.
+\v 11 Malaikat indu guwa wa gudura azim, lakin umon ma jibu le Rabuna hukum ta sitima dit umon.
+
+\v 12 Lakin delin al ze haiwanat al ma indu muk kalagu umon ashan bi gubudu wa demiru. Umon ma aruf umon gi sitimu shunu. Gi ruwa demiru umon.
+\v 13 Umon bi akudu ujura ta amulu galat tomon. umun fekir gali amulu niyat bi nahar uwo haja kwes. umun waskanin wa indu uyub. Umon gi itmata shukul kabasa tumon ligu umon gi ihtefil ma itakum.
+\v 14 Umon indu uyun al maliyan be nuswan ta zinna; umon ma gi saban bi katiya. Umon gi kabasu nefus al ma sabit le amulu batal, wa glub tomon deribu fi shukul tamma. Umon Eyal ta laana.
+
+\v 15 Umon sibu sika al sah. Umon wuduru, wa umon ruwa wara sika ta Balaam Jena ta Bior, al hibu shilu Rushwa min nas al ma baar.
+\v 16 Lakin uwo ligu tawbik le galat tou. Humar al aterisa wonusu be sot ta insan wa wegifu shukul belit ta Nebi.
+
+\v 17 Nas del ze keran al ma indu moyo. Umon ze sihab al gi shilu ma hawa. Duluma shedid hafiso le umon.
+\v 18 Umon gi wonusu kalamat farik be dala. Umun gi juru nas be wasat shahwat ta gisim. Umon gi juru nas al gi hawil jere min delin al gi ish fi galat.
+\v 19 umon gi waidu le umon huriya lakin umon zato abid ta fasad. Ashan insan uwo abid ta ayi haja al gi gilibu uwo.
+
+\v 20 Ayi zol al gi tefes min najasa ta dunia be marifa ta Rabuna wa Mukalis Yesua al Messih, wa rija le najasa tani mara, mostawa al akir de biga akir min al awel.
+\v 21 Kan bikun kwes le umon kankan umon ma arufu sika ta bir bital bi arufu wa bi rija wara min wesiya al mukadas al wedi le umon.
+\v 22 Masal de hagiga le umon: Kelib rija le turash tou. Kuduruk al kasulu rija le tiin.
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Hassa, ana gi katibu le itakum, mahbubin, risala nimra itenin de ze zakira ashan bi tuwurumuk takum alnedif,
+\v 2 ashan itakum bi zekiru kelimat al wonusu bediri be wasat anbiya al kudusin wa wasiya ta Rabuna Mukalis ta nina al wedi be wasat rusul takum.
+
+\v 3 Aruf takum de awel, inu nas ta talis bi ja fi ayamat al akir. Umon bi aliso wa bi ruwa hasab niyat tomon.
+\v 4 Umon bi kelim, `Wenu wad ta rija tuo? Min zaman Abuhat ta inna mutu, hajat kulu gi fadulu sawa sawa, min bidaya ta kaliga.
+
+\v 5 Umon bi nesitu be irada tomon inu samawat wa ard ja min moyo wa be wasat moyo, min bediri be amr ta Allah,
+\v 6 be wasat hajat de, demiru alam ta zaman dak, katiso be moyo.
+\v 7 Lakin hassa samawat wa ard gi hafiso umon le nar be nefsu amr. Gi hafisu umon le yom ta hukum wa damar ta nas al ma ta Allah.
+
+\v 8 Kede ma tala min fikra takum, mahbubin, enu yom wahid le Rabuna uwo ze alif senawad, wa alif senawad ze wahid yom.
+\v 9 Rabuna ma gi ishtakal bira fi waad bitou, ze tanin gi fekir shukul bira. Lakin, uwo gi subur le itakum. Uwo ma indu niya le ayi zol ashan bi mutu, lakin le ayi zol ashan bi tub.
+
+\v 10 Lakin, yom ta Rabuna bi ja ze harami: Samawat be wuduru be sot kebir. Bi haragu hajat be nar, wa alard wa amail biuto bi bainu.
+
+\v 11 Kan biga hajat de kulu gi ruwav demiru be teriga de, itakum bi kun yato shikil ta nas? Itakum bi ish haya ta kadasa wa makafa.
+\v 12 Itakum bi itwaka wa gi istajil le ja ta yom ta Allah. Fi yom dak, samawat bi demiru be nar, wa hajat kulu bi siih be harara shedid.
+\v 13 Lakin be hasab waad bitou, inna gi istena samawat wa ard jedid, al abrar bi geni fugu.
+
+\v 14 Ashan kida, mahbubin, ze itakum gi itwaka hajat de, amulu takum al afdal ashan bi ligu itakum nedif wa budun luom gidam tou, fi salam.
+\v 15 Kaman, kele itakum shilu Intizar ta Rabuna ta nina ashan be kun kulasa, bes ze aku ta inna al mahbub bulus katibu le itakum, be hasab hikma al kan wedi le uwo.
+\v 16 Bulus wonusu an hajat de fi rasail tou kulu, al fugu hajat al saab bi fahimu. Nas al jahil wa ma sabit gi karabu hajat de, ze umon kaman gi amulu fi bagi kutub tanin, le damar tomon.
+
+\v 17 Ashan kida, mahbubin, ze ma itakum aruf hajat de, harisu nefus takum ashan kede ma wuduru itakum be kabasa ta nas al ma gi ish hasab ganun wa itakum bi fagidu amana takum.
+\v 18 Lakin kede itakum raba fi naima wa marifa ta Rabana wa mukalis ta nina Yesua al Messih. Kele mejid rija le uwo min hassa wa ilel aba. Amen!

63-1JN.usfm

@@ -0,0 +1,168 @@
+\id 1JN
+\ide UTF-8
+\h 1 Yuhana
+\toc1 1 Yuhana
+\toc2 1 Yuhana
+\toc3 1jn
+\mt 1 Yuhana
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 De al kan min bidaya-al nina asuma, al nina ayinu ma uyun ta nina, al nina ayinu fugu, wa iden ta nina lemesu-de an kelima ta haya.
+\v 2 Wa kaman, haya biga maruf le nina, wa nina ayinu huwo, wa nina gi ash-had le huwo. Nina gi alino le itakum haya al abadiya, al kan ma abu, wa kutu biga maruf le anina.
+
+\v 3 De al nina ayinu wa asuma nina bi alinu kaman le itakum, ashan itakum kaman bi kun indu sherika ma nina. Sherika ta nina de ma abu wa jena bito Yesua al mesih.
+\v 4 nina kaman gi katibu hajat de le itakum ashan farah ta nina bi kun kamil.
+
+\v 5 De yau risala al nina asuma min huwo wa nina bi alinu le itakum: Allah nur, wa mafi duluma fugu huwo ta kulukulu.
+\v 6 Kan nina kelim gali nina indu sherika ma huwo wa bi ish fi duluma, nina bi kabasu wa ma bi marisu hagiga.
+\v 7 Lakin kan nina bi ish fi nur ze huwo fi nur, nina indu sherika ma badun, wa dom ta jena tuo Yesua bi nedifu nina min ayi katiya.
+
+\v 8 Kan nina kelim gali nina ma indu katiya, nina gi kabasu nufus ta nina, wa hagiga mafi fugu nina.
+\v 9 Lakin kan nina iterif be kataya ta nina, uwo amin wa adiil ashan bi afi kataya ta nina wa bi nedifu nina min kulu adam bir.
+\v 10 Kan nina kelim nina ma amulu katiya, nina bi kelimu huwo kadab, wa kalam tuo mafi fugu nina.
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Eyal, ana bi katibu kalam de le itakum ashan itakum ma bi amulu katiya. Lakin kan fi zol amulu katiya, nina indu Muhami le Abu ta nina, Yesua al Mesih, al waheed al baar.
+\v 2 Huwo yau zabiha le kataya ta nina, ma bes le kataya ta nina barau, lakin le dunia kulu.
+\v 3 Be kalam de nina aruf gali nina aruf Huwo: kan nina bi hafiso wasaya tuo.
+
+\v 4 Zol al bi kelim, ``Ana arufu Allah`` lakin ma bi hafiso wasaya bito, huwo kadab, wa hagiga mafi fugu huwo.
+\v 5 Lakin de al bi hafiso kelima bito, hagiga muhaba ta Allah biga kamil fi zol de. Kida nina be aruf nina fi fugu huwo.
+\v 6 Le de al bi kelim gali huwo sabit fi Allah kede huwo ish benefsa teriga al Yesua al mesih ish.
+
+\v 7 Mahbubin, ana ma bi katibu wasiya jedid le intum, lakin wasiya gedim al intum asuma min bidaya. Wasiya al gedim de yau kelima al itakum asuma.
+\v 8 Wa lisa ana bi katibu le intum wasiya jedid, al huwo hagiga fi al Mesih wa intum, shan duluma bi ruwa bar, wa nur al hagiga kalas bi wala.
+
+\v 9 Zol al bi kelim gali huwo fi nur, wa bi karahu aku tou lahadi hasa huwo lisa fi duluma.
+\v 10 Zol al gi hibu aku tuo bi fadulu fi nur wa mafi haja bi jada huwo.
+\v 11 Wa lakin de al bi karahu aku tuo huwo fi duluma wa bi ish fi duluma; huwo ma aruf huwo bi ruwa wen, ashan duluma kati ena tuo.
+
+\v 12 Ana bi katibu le intum, eyal, ashan katiya takum affi ashan isim bito.
+\v 13 Ana bi katibu le intum, abuhat, ashan intum arufu de al min bidaya. Ana bi katibu le intum, shabab, ashan intum gilibu al sherir de. Ana katibu le intum, eyal sukerin, ashan intum arufu al Ab.
+\v 14 Ana katibu le intum, Abuhat, ashan intum arufu de al min bidaya. Ana katibu le intum, shabab, ashan intum gowi, wa kalam ta Allah fadulu fi intum, wa itakum gilibu al sherir de.
+
+\v 15 Ma takum hibu dunia wele hajat al fi dunia. Kan ayi zol gi hibu dunia, muhaba ta abu mafi fugu huwo.
+\v 16 Ayi haja al fi dunia -neiya ta gisim, neiya ta ena, wa kebir nefsa -de ma min abu lakin min dunia.
+\v 17 Dunia wa neiyat tuo bi kalasu. Lakin de al bi amulu irada ta Allah begeni lel abad.
+
+\v 18 Eyal sukerin, de saa al akir. bes ze ma intum asuma gali dit al mesih bi ja, hassa ketirin dit al Mesih kalas ja. bekida nina arufu gali de saa al akir.
+\v 19 humon ruwa bara min anina, Lakin humon kan ma min anina. la anu lo kan humon min nina kan humon bi fadulu ma anina. lakin zaman humon ruwa bara, de bi weri inu humon kan ma min anina.
+
+\v 20 Lakin intum indu misha min al kudus, wa intum kulu arufu al hag.
+\v 21 Ana ma katibu le intum ashan intum ma aruf hagiga, lakin ashan itakum arufu wa ashan mafi kidib bi ja min hagiga.
+
+\v 22 Munu yau kadab de zol al bi angoru gali Yesua ma Mesih? Zol de yau dit al mesih, ze ma huwo anguro abu wa jena.
+\v 23 Mafi zol al bi anguro jena Gali indu abu. de al bi arufu jena indu abu kaman.
+
+\v 24 Ze le intum, kede haja al itakum asuma min bidaya de fadulu fugu itakum. Kan haja al intum asuma min bidaya de fadulu fugu intum, intum kaman bi fadulu fi jene wa fi abu.
+\v 25 De yau waad al huwo wedi le nina: Haya abadiya.
+\v 26 Ana katibu hajad de le intum an delin al der woduro intum.
+
+\v 27 Ze le intum, misha al intum akudu min huwo bi fadulu fugu intum, wa intum ma muhtajin le ayi zol ashan bi derisu intum. Lakin ze misha tuo bi derisu intum ayei haja wa uwo hagiga wa ma kidib, wa bes ze ma uwo derisu intum, fadulu takum fugu huwo.
+\v 28 Wa hassa ya eyal, fadulu takum fugu uwo, shan zaman al huwo bi bainu, nina bikon indu shuja wa bidun fadiya gidam bito fi ja tatuo.
+\v 29 Kan intum arufu gali huwo baar, intum arufu gali ayi zol al bi amulu haja al sah weledo min huwo
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Ayinu yatu lon ta muhaba al Abu wedi le anina, ashan be nadi anina Eyal ta Allah, wa de nina yau kida. Le sabab de, dunia ma arufu nina, la anu dunia ma arufu huwo.
+\v 2 Mahbubin, nina hassa eyal ta Allah, wa lisa ma zahiru nina bi ja kun kef. nina aruf gali kan al Mesih zahir, nina bikun ze huwo, ashan nina gi ruwa ayinu ze ma huwo.
+\v 3 Ayi zol al indu sikah an mustakbal bi kutu bala fugu huwo, huwo bi tahiru nefsa tuo bes ze ma huwo tahir.
+
+\v 4 Ayi zol al gi amulu katiya bi kasuru ganoon; laanu katiya de kasuru ganoon.
+\v 5 Itakun arufu gali Yesua zahiru ashan bi-shilu katiyat, wa ma fi katiya fugu huwo.
+\v 6 Mafi zol al bi fadulu fugu huwo bi-istemir amulu katiya. Mafi zol al gi-istemir amulu katiya ayinu huwo aw arufu huwo
+
+\v 7 Eyal tai, matakum sibu ayi zol woduro itnum. Zol al bi amulu shukul bir huwo baar, bes ze ma al Mesih baar.
+\v 8 Zol al bi amulu katiya huwo min iblis, ashan iblis amulu katiya min bidaya. Ashan kida Jena ta Allah zahiru, ashan huwo bi-demiru shukul ta iblis.
+
+\v 9 Ayi zol al weledu min Allah ma bi istemir fi amulu katiya lanu bizira ta Allah bi fadulu fugu huwo. huwo ma bi agider istemir fi katiya ashan huwo moluod min Allah.
+\v 10 Asahan kida Eyal ta Allah wa Eyal ta iblis zahiru. Ayi zol al ma bi amulu haja al nedif ma min Allah; wele zol al ma gi hibu aku tuo.
+
+\v 11 De yau risala al intum asuma min bidaya: inu nina kede hibu badun,
+\v 12 ma ze kain, al kan min iblis wa katulu aku tuo. Le huwo katulu huwo? Asha amayiel bito kan batal, wa ta aku tuo kan al kwes.
+
+\v 13 Matakum istagrab, akuana tai, kan dunia bi karahu intum.
+\v 14 Inna arufu inu nina tala min mutu le haya, la anu nina gi hibu akuan. Ayi zol al ma bi hiba bi fadulu fi mut.
+\v 15 Ayi zol al bi karihu aku tuo huwo zol al bi katulu. Itakum arufu gali ma fi zol al bi katulu indu haya abadiya fugu huwo.
+
+\v 16 Be de nina aruf muhaba, ashan Mssih wedi haya tuo le nina. Kele ina kaman wedi haya ta nina le akuana ta nina.
+\v 17 Lakin de al indu mali ta dunia, wa ayinu aku tuo muhtaj, wa gufulu geliba ta rahma min huwo, kef muhaba ta Allah bi fadulu fi zol de.
+\v 18 Eyal tai, kede nina ma hiba be kalam aw be lisan, lakin fi shukul wa hak
+
+\v 19 Be kida nina aruf gali inna min al hak, wa nina bi akiddu gulub ta nina gidam tuo.
+\v 20 Kan gulub ta nina bi hukumu nina, Allah azim min gulub ta nina, wa huwo aruf ayi haja.
+\v 21 Mahbubin, kan gulub ta nina ma bi hukumu nina, nina indu sikha fi safa ta allah.
+\v 22 Ayi haja al nina bi asalu nina bi ligu min huwo, ashan nina gi hafisu wasayat bito wa nina bi amulu hajat al kwes gidam bito.
+
+\v 23 De yau wesiya tuo: nina bi amin fi isim ta Jena tou Yesua al Mesih wa hibu badun, ze ma huwo wedi le nina wasiya de.
+\v 24 Zol al gi hafiso wasahyat ta Allah bi fadulu fugu huwo, wa Allah be fadulu fugu uwo. be denina aruf gali bi fadulu fugu ina, be wasat Ruhu al huwo wedi le nina.
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Mahbubin, ma ta sedek fi ayi Roho. Lakin imtehin takum arwah ashan intum bi aruf kan humon min Allah, ashan Anbiya al kadabin kalas shetetu fi dunia.
+\v 2 Be de intum bi aruf Ruhu ta Allah - ayi Roho al gi wonusu gali Yesua ja fi gisim de min Allah,
+\v 3 wa ayi Roho al gi kelim Yesua ma min Allah. De yau Roho al dit al Mesih, al intum asuma gali gi ja, wa hassa kalas fi fi dunia.
+
+\v 4 Intum min Allah, ya eyal, wa intum gilibu humo, la anu de al fi fugu intum huwo azim min al fi fugu dunia de.
+\v 5 humon min dunia; ashan kida kalam al humon gi wonuso de min dunia, wa dunia gi asuma le humon.
+\v 6 anina min Allah. Ayi zol al aruf Allah bi asuma le nina. de al ma min Allah ma bi asuma le nina. Be de nina aruf Roho ta hag wa Roho ta woduru.
+
+\v 7 Mahbubin, kele nina hibu badun, Lanu muhaba min Allah, wa ayi zol al bi hibu weledu huwo min Allah wa arufu Allah.
+\v 8 Zol al ma gi hibu ma bi aruf Allah, la anu Allah muhaba.
+
+\v 9 Ashan kida muhaba ta allah bainu fi nus ta nina, inu allah rasulu Jena bito al wahid le dunia ashan nina bigeni hai ashan uwo.
+\v 10 Fi de yau muhaba ma gali nina hibu Allah, lakin uwo yau hibu nina, wa uwo rasulu Jena bito ashan bikun zebiha ta katiya ta nina.
+
+\v 11 Mahbubin, lo Allah hibu nina shedit, nina kaman bi hibu badun.
+\v 12 Mafi zol al ayinu Allah. Kan nina Hibubadun, Allah bi fadulu fugu nina, wa muhaba tuo kamil fugu nina.
+\v 13 Be de inna aruf nina gi fadulu fugu uwo wa uwo fugu nina, la anu huwo wedi le nina Roho tuo.
+\v 14 Kaman nina ayinu wa shahidu inu al ab rasulu Jena ashan bikun mukalis ta dunia.
+
+\v 15 Ayi zol al bi rudu inu Yesua Jena ta Allah, Allah bi fadulu fugu huwo wa huwo fi Allah.
+\v 16 Kaman, nina arufu wa sedek muhaba al Allah indu le nina. Allah muhaba, wa de al bi fadulu fi muhaba de bi fadulu fi Allah, wa Allah bi fadulu fugu huwo
+
+\v 17 Ashan kida, muhaba de biga kamil fugu nina, ashan nina bikun indu siga fi yom ta hukum, ze ma huwo, kaman nina bikun fi dunia de.
+\v 18 Mafi kafu fi muhaba. Bes, muhaba al kamil bijada kafu bara, lanu kafu bi ruwa ma tadiib. Lakin de al bi kafu lisa ma kamil fi muhaba.
+
+\v 19 Nina bi hibu ashan Allah hibu nina awel.
+\v 20 Kan fi zol kelim,``Ana hibu Allah`` lakin gi karahu aku tuo, huwo kadab. Ashan de al ma bi hibu aku tuo, al huwo gi ayinu, ma bi agder hibu Allah, al huwo ma ayinu.
+\v 21 Wa bardu de wasiya al nina indu min huwo: Ayi zol bi hibu Allah lazim kaman bi hibu aku tuo.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Ayi zol al bi amin inu Yesua yau al Mesih huwo molud min Allah, wa ayi zol al bi hibu Abu bi hibu Jena al weledu min huwo.
+\v 2 Ashan kida nina aruf gali nina bi hibu eyal ta Allah: kan nina bi hibu Allah wa bi amulu wasaya tuo.
+\v 3 De yau muhaba le Allah: inu nina bi hafisu wasaya tuo. Wa wasaya tuo ma tegil.
+
+\v 4 Ayi zol al weledu min Allah bi gilibu dunia. De yau nusra al gilibu dunia: iman ta nina.
+\v 5 De munu yau bi gilibu dunia? De zol al bi amin inu Yesua jena ta Allah.
+
+\v 6 De yau zol al ja be moyo wa dom: Yesua al mesih. huwo ma ja bes be moyo, lakin bemoyo wa dom.
+\v 7 Ashan fi talata al gi shahidu:
+\v 8 Roho, Moyo, wa dom. Wa talata de fi tifagia.
+
+\v 9 Kan ina gabilu shihada ta nas, shihada ta Allah azim. Ashan shuhuda ta Alah yau de inu huwo wede shuhuda an Jena bito.
+\v 10 Ayi zol al bi amin fi jena ta Allah indu shuhuda fi nefsa tuo. Ayi zol al ma bi amin Allah bi tal huwo kadab, la anu huwo ma ami fi shuhuda al Allah wede an Jena tuo.
+
+\v 11 Wa shuhuda yua ze de: Allah wedi le nina haya abadiya, wa haya de fi fi Jena tuo.
+\v 12 Zol al indu Jena indu haya De al ma indu Jena ta Allah ma indu haya.
+
+\v 13 Ana katibu le intum hajat de ashan intum be arufu gali itakum indu haya abadiya- le inta al amin fi isim ta Jena ta Allah.
+\v 14 Kaman, de yau sigah al nina indu gidam tuo, inu kan nina asalu ayi haja hasab irada tuo, uwo bi asuma le anina.
+\v 15 Kaman kan nina aruf inu uwo gi asuma nina- ayi haja al nina bi asalu min huwo indu ayi haja al nina asalu min huwo
+
+\v 16 Kan fi zol ayinu aku tuo bi amulu katiya al ma bi jibu mutu, huwo lazim bi seli, wa Allah bi wedi le huwo haya. Ana gi wonusu an delin al gi amulu katiya al ma bi jibu mutu. Fi katiya al bi jibu mutu; Ana ma bi wonuso inu huwo bi seli an kalam de.
+\v 17 Kulu adam birr de katiya, lakin fi katiya al ma bi jibu mutu.
+
+\v 18 Nina arufu inu de al weledu min Allah ma bi amulu katiya. Lakin de al weledu min Allah bi hafiso nefso, wa al sherir ma bi augu huwo.
+\v 19 Nina arufu gali nina min Allah, wa nina aruf inu dunia kulu gi teki fi al sherir.
+
+\v 20 Lakin nina arufu inu jena ta Allah ja wa wedi le nina fihim asahn nina bi arufu de al hagiga. Bardu, nina fi de al hagiga, fi Jena tou Yesua al Mesih. huwo Allah al hagiga wa haya al abadiya.
+\v 21 Eyal, hafiso nefus takum min asnam.

64-2JN.usfm

@@ -0,0 +1,28 @@
+\id 2JN
+\ide UTF-8
+\h Yuhana 2
+\toc1 Yuhana 2
+\toc2 Yuhana 2
+\toc3 2jn
+\mt Yuhana 2
+
+\c 1
+\cl as-hah1
+\p
+\v 1 Min al sheehk le Mara al muhktar wa iyal ta heya, al ana hibu fi hak - wa ma ana barau, lakin kaman nas kulu al bi arufu hagiga-
+\v 2 ashan hagiga de fi ma nina wa bi kun ma nina elal abad.
+\v 3 kede neima, rahma, salam min Allah al Aab wa yusua al mesih, Jena ta Allah Al Aab kede geni ma nina, fi hak wa muhaba.
+
+\v 4 Ana farhan shiedid inu ana ligo bad min iyal taki bi doworu fi hak, ze ma nina ligo wosiya min Allah al Aab.
+\v 5 Hasa ana gi asalu min inta, ya mara- ma ta fekeri bi inu ana gi katibu wosiya jedid, lakin de wosiya al kan nina ligo min bidaya- inu lazim keli nina hibu bad.
+\v 6 De yahu muhaba, inu nina keli lazim amulu hasab wasaya tou. de yahu wosiya, ze ma intum asuma min bidaya, inu intum lazim be amulu.
+
+\v 7 Fi nas ketir ta kabasa dakalu fi alam, wa humon ma gi iterif bi inu yesua al mesih ja fi jasad, humon kazabiin wa did Al Mesih.
+\v 8 Keli balkum, ashan nina ma bi fagidu hajat al kwes al nina amulu, lakin ashan inta bi ligo ujura kamil.
+
+\v 9 Eya zol al ma gi ihterim wa gi sabit fi talim ta Mesih ma indu Allah. Zol al gi sabit fi talim, zol de indu Allah al Aab wa jena.
+\v 10 Iza eya zol ja le intum bidun talim de, ma takum rahibu huwo fi biut takum. wa ma takum selimu huwo.
+\v 11 Le zol al rahibu zol de huwo gi ishterik fi amail tou al batal.
+
+\v 12 Ana indu hajat ketir al ana dair katibu le intum. lakin ana ma dair katibu humon fi waraga wa hebir. ala kulu hal, ana gi itmana ashan bi jaa le intum wa wonuso usa ma usa, ashan mamuria ta nina bi kun kamil,
+\v 13 Iyal ta ukut takum almuhktar gi selimu intum.

65-3JN.usfm

@@ -0,0 +1,30 @@
+\id 3JN
+\ide UTF-8
+\h 3 Yuhana
+\toc1 3 Yuhana
+\toc2 3 Yuhana
+\toc3 3jn
+\mt 3 Yuhana
+
+\c 1
+\cl As-hah1
+\p
+\v 1 Ana Yuhana al shiekh le Gaius al habib, al bi hagiga ana bi hibu.
+\v 2 Yah el habib, ana ge seli ashan keli ita amulu kwes fi kulu hajat wa bi indo saha al tamum, ze ma fi Roho ita bi amulu kwes.
+\v 3 Ana tala farhan shedid zaman akuwana ja wori le ana inu ita bi dowuro fi sika ta Allah al hagiga.
+\v 4 Mafi farah tani kebir le ana kan ana bi asuma iyal tai bi dowuro fi hagiga.
+
+\v 5 Yah al habib, ita amulu kwes fi kulu shokol le akuwana wa nas al ita ma arufu,
+\v 6 al humon wori le muminin ta kenisa kefe ita hibu humon.
+\v 7 ita amulu kwes ashan bi rasulu humon bi teriga al Allah rudu, le anu humon ruwa bara ashan wori le nas ann Yesua, bidun shilo haja min humom.
+\v 8 kede anina rahibu shikil nas del, ashan anina bi sharik ma humon fi wori hagiga ta Allah le nas.
+
+\v 9 Ana katibu haja le muminin, lakin Diotrephes, ali huwo rudu ashan bikun awel fi nus tomon, ma istakbil anina.
+\v 10 Ashan keda kan ana jaa ana bi zekero amayiel tuo el huwa amulo, wa kalamat el bataal el huwa wonusu ann anina. amayel de ma timo huwo, huwo be nefsu aba istakbil akwana. Huwo wogifu nas al indo nia ashan bi istakbil wa tala humon bara min kenisa.
+
+\v 11 Ya habib ma ta amulu hajaat al batal al nas bi amulu lakin amulu al kwes. Al bi amulu hajat al kwes huw min Allah; al ge amulu hajaat el batal ma ayinu Allah. kulu muminin al arufu
+\v 12 Demetrius ge wonusu ann kwes tuo wa hagiga al fogo huwa. anina kaman shuhudin, wa ita arufu shihada tanina hagiga.
+
+\v 13 Ana der katibu le ita kum hajat ketir, lakin ana ma der katibo bi galam wa hibir.
+\v 14 lakin ana ge fikir ashan bi ayinu ita gerib, wa anina bi wanusu wosa be wosa. Salam kede geni ma ita.
+\v 15 Sabihaat bi selimu eta. Selimu kulu muminin inak be isim.

66-JUD.usfm

@@ -0,0 +1,46 @@
+\id JUD
+\ide UTF-8
+\h Yahuza
+\toc1 Yahuza
+\toc2 Yahuza
+\toc3 jud
+\mt Yahuza
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 Yahuza, kadam ta Yesua al mesih, wa aku ta Yakub, le del al nadi umon, mahbubin fi Allah al Abu, wa hafizu le Yesua al mesih:
+\v 2 kede rahma wa salam wa muhaba zidu le itakum.
+
+\v 3 Mahbub ze ma ana bi amulu kulu juhud le itakum kalam ta kulasa al sawa sawa, lakin ana ja ligo ana bi katibu le itakum ashan kede itakum ishtakal shedid fi iman al wodi mara wahid le kudusin ta Allah
+\v 4 Ashan fi nas tanin dakalu be sir fi nus takum. Nas del kutu tehet hukum umon nas batalin al geiru neima ta Allah ta shahwat, wa umon anguru seid ta nina al wahid wa Rabana Yesua al Mesih.
+
+\v 5 Hasa ana der zekiru intakum - be hajat al itakum arufu - gali Rabuna al kalisu nas bara min ard ta Masir, huwo demiru katulu del al ma amin.
+\v 6 Wa kaman malaikat al ma geni sabit fi mahal tomon ta sulta, wa sibu mahal geni tomon - Allah hafisu umon wa robutu umon be genzir ta abadia wa dusu umon fi duluma le hukum fi yom al kebir.
+
+\v 7 Kaman ze ta Sodom wa Gomora wa bagi medinat tanin al gerib le umon al wodi gisim tomon le amulu zina al batal. Umon kadimu ka misal le del al tabanin fi azab ta nar al abadia.
+\v 8 Kaman be nefsa teriga del al bi hilim kaman waskanu gism tomon. Umon aba sulta, wa bi kelim hajat batal did del al mumejidin.
+
+\v 9 Wa ama mikhael, reis ta malaikat wokit huwo gi nakis be shetan be kalam gisim ta Musa, huwo kan ma hawil ashan jibu hukum batal didu. lakin kede Rabana wobiku inta.
+\v 10 lakin nas del al bi sitimu fi hajat al umon ma arufu, wa fi hajat al umon bi fahim be teriga tomon ze ta haiwanat al ma be wonusu, de yau be demiru umon.
+\v 11 Umon be ligo kalam batal ashan umon amulu ze ta Kain wa umon waga fi kidib ze ta Balam be sabab maksab wa umon mutu fi mashakil ze ta Korah.
+
+\v 12 Jama del umon katar fi mahal munasabat takum al intum bi hibu wa kaman umon be amulu munasabat tomon bidun kof ashan be aiynu umon, umon bes ze sihab bidun moyo al hawa bi shilu wa umon kaman ze ashjar ta zaman motoro al meit al ma indu simar al bi zidu, wa bi jadau taraf sika.
+\v 13 Umon ze habub al shedid bi hizuhizu bahar wa bi tala fadiya tomon. Wa umon ze nujom al woduro fok fi jou al hafizu umon fi duluma al shedid lel abad.
+
+\v 14 Enoch, nebi nimra saba min Adam, naba an umon gali, "aiynu! Rabuna jay ma alaf wa alaf min nas al kudusin.
+\v 15 Huwo jay ashan faridu hukum le ai zol, huwo jay hakim kulu nas al ma ta Allah fi shokol al umon amulu be teriga al ma ta Allah. wa le kulu kalam batal al nas al khuta wonusu did huwo.
+\v 16 Del umon nas al bi korekore sambala wa bi nengneng daiman wa bi tabi wara hajat tomon al batal. kasma tomon bi wonusu shedid an takabur wa bi kabasu nas le maslah tomon.
+
+\v 17 Lakin intum al mahbubin, zekir takum kalamat al wori le intakum min bediri ma talamiz ta Rabuna Yesua al mesih.
+\v 18 Ashan umon kelimu le intakum gali "fi zaman ta akhir de, bikun fi nas ta fitna al bi douru wara niat tomon al batal.
+\v 19 Del nas al bi sabib tigesimat nufus tomon umon nas ta dunia al ma indu roho.
+
+\v 20 Lakin al mahbubin, abinu takum nufus takum fi iman al mukadas be salawat fi Roho al kudus.
+\v 21 Hafizu nufus takum fi muhaba ta Rabuna wa intakum bi istena Rahma ta Rabuna Yesua al Mesih al jibu Haya al abadia.
+
+\v 22 Kede itakum indu Rahma le nas al indu shukuk wa kafu.
+\v 23 Wa ankisu takum tanin bara min nar. Kede indakum rahma wa kof le tanin. akra gumashat al waskanu be jisim.
+
+\v 24 Hasa kaman le de al bi agder ashan be hafisu intakum ashan kede intakum ma waga, wa kaman bi wosulu intakum wa bi wogif gidam mejid tou be farah kebir wa bidun khof.
+\v 25 Wa le Allah al whid Mukalis ta nina, be wasat Yesua al mesih, mejid wa sokol kebir, wa guwa wa sulta kede kun le huwo min hasa de wa abad amin.

67-REV.usfm

@@ -0,0 +1,672 @@
+\id REV
+\ide UTF-8
+\h Ruwya 1
+\toc1 Ruwya 1
+\toc2 Ruwya 1
+\toc3 rev
+\mt Ruwya 1
+
+\c 1
+\cl As-hah 1
+\p
+\v 1 De yahu ruwya ta Yesua al Mesih al Allah wodi le huwo ashan bi wori le khadam tuo an haja al bi ruwa hasil gerib, huwo wori kabara de bi wasat malaika tuo al huwo rasulu le Yuhana.
+\v 2 Yuhana shahidu an kelima ta Allah wa shuhuda ta Yesua al Mesih, kulu hajat al huwo ainu.
+\v 3 Baraka le zol al bi agara nubuwa de bi sut al shedid, wa le zol al asuma le kelimat ta nubuwa de wa zol al ihetarmu haja al katibu fugo, leano zaman biga gerib.
+
+\v 4 Yuhana, le saba kanais al fi Asia: Keli neima kun ma intum, wa salam min Allah al hasa, wa al kan, wa al bi ja, wa min saba arwah al gedam kursi tuo,
+\v 5 wa Yesua al Mesih, al huwo shahid al amiin, al bekir ta nas al gum min mutu, wa rais ta muluk ta ard. Al huwo bi hibu nina wa kasulu nina min katiya be dom tuo,
+\v 6 huwo amulu nina muluk wa khana le Allah wa abu tuo__keli mejid wa sultan bi kun le huwo ila al abad. Amen.
+
+\v 7 Ainu, al huwo bi ja ma sehab, kulu ena bi ainu huwo hata nas al atanu huwo, kulu gabail ta duniya bi kore ashan huwo. Amen,
+\v 8 "Ana yau al alif wa ya, al bidaya wa al nihaya, Rabuna bi kelima, Allah al Gadir ala kulu haja.
+
+\v 9 Ana, Yuhana aku taki al bi isterik ma inta fi taab wa mulukut wa tahamul al huwo fi Yesua, al kan fi jezira al isem tou Patmos, shan kelima ta Allah, wa sehada an Yesua al Mesih,
+\v 10 ana kan fi Roho fi yom al Rab, ana asuma wara tai sut shedid ze buruji.
+\v 11 Bi kelimo, "Katibu haja al inta ainu fi ketab wa rasulu le kanais al saba, le Ephesus, le Smyrna, le Pergmum, le Thyatira, le Sardis, le Philadelpia wa le Laodicea.
+
+\v 12 Ana lefu ashan bi ainu de sot ta munu yahu bi kelimu le ana, wa ze ma ana lefu ana ainu saba amida ta lamba min dahab,
+\v 13 Fi wasat ta amida ta lamba fi kan zol ze ibiin al insaan, huwo lebisu jelebiya tuwil wusulu lahadi tehet fi kuraiin tou, wa habil min dahab rubutu fi dus tou,
+
+\v 14 Ras tou wa shar tou abyad ze suf, wa abyad ze telij, wa uyon tou kan ze lisaan ta nar,
+\v 15 Kuraiin tou kan ze nehas al nedif, ze nehas al kan nedifu fi be nar, wa sut tou ze moyo ketir bi dufugu,
+\v 16 Huwo indu fi iden tou ta yemin saba nujum, wa sef al atraf tou seniin bi tala min kasuma tou, usa tou bi wala ze shemis ta nahar.
+
+\v 17 Zaman ana ainu huwo ana waga fi tehet kuraiin tou ze zol al meit, huwo kutu ida tou al yemin fi ana, wa kelimu, mata kafu. Ana huwo al aweil wa al akir
+\v 18 wa al hai, ana kan meit, lakin ainu, ana hai ila al abad! Wa ana indu mafati ta mutu wa hawiya.
+
+\v 19 Ashan keda katibu tehet hajat al inta ainu, shuno yao bi hasil, wa shuno yao bi ja hasil badiin.
+\v 20 Yala siir ta mana ta saba nujum al inta ainu fi ida yemin tai de, wa saba amida ta lamba ta dahab de: Saba nujum de yahu malaikat ta saba kanais de, wa saba amida ta lamba de yao saba kanais".
+
+\c 2
+\cl As-hah 2
+\p
+\v 1 Ana bi katibu le malaika ta kenisa al fi Ephesus: kelimat ta al amsuku saba nujum fi ida tou al yemin, wa al bi duwuru fi wasat ta saba lamba al min dahab,
+\v 2 "Ana arufa amail taki, wa taab ta shukul taki, wa subur taki, ana arufu inu inta ma bi agder ashan bi ithamal nas al ashrar, lakin inta jeribu nas al gali humon rusul, lakin humon ma rusul, wa inta ligo humo kadbin
+
+\v 3 Inta ithamal be subur wa waja ashan isim tai, wa inta ma tala fatran.
+\v 4 Lakin ana ma murtah min inta ashan inta sibu muhaba taki al aweil.
+\v 5 Zekeru, min yatu mahal inta waga. Tuub wa amulu hajat al aweil kan inta amulu. Ile kan inta tuub, ana bi ja le inta wa ana bi shilu lamba taki min mahal tou.
+
+\v 6 Lakin inta indu de, inta akrahu haja al Nicolaitans amulu, al ana kaman akrahu
+\v 7 Keli zol al indu adana, asuma haja al Roho bi kelimu le kanais. Le zol al intesir ana bi wodi le huwo hak ashan bi akulu min shejera ta haya, al fi wasat fardus ta Allah".
+
+\v 8 Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Smyrna, 'Kelimat ta al huwo yahu al aweil wa al akir, al huwo kan mutu wa huwo biga hai tani mara:
+\v 9 "Ana arufu taab taki wa zuruf taki, lakin inta ganian. Ana arufu wonusa ta karabu suma ta nas al kelimu inu huwon Yahud, lakin humon ma Yahud. Humon mujama ta Shetan.
+
+\v 10 Mata kafu min taab al bi ja le inta. Ainu! Shetan bi ja jada baad min intum fi sejin ashan jeribu intum, wa intum bi taban le muda ashra yom. Keli inta kun amin lahadi mutu, wa ana bi wodi le inta taj ta haya.
+\v 11 Keli zol al indu adana, asuma le haja al Roho bi kelimu le kanais. Le zol al intesir ma bi ligo taab ta mutu al nimar itnin".
+
+\v 12 "Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Pergarmus: 'Kelimat ta al indu sef al itnin atraf tou senin:
+\v 13 "Ana arufu mahal al inta bi geni fugu, hinak yao mahal kursi ta hetan fugu. Lisa inta amsuku guwi fi isem tai. Ana arufu min inta ma anguru iman taki fi ana, hata fi ayam ta Antipas suhud tai, al amin, al kan katulu huwo fi wasat takum, fi mahal shetan bi geni fugu.
+
+\v 14 Lakin ana ma murtah min inta fi hajat besit: Inta indu baad min nas al umon bi amsuku bi talim ta Balaam, al huwo alimu Balak ashan bi gufulu sika le iyal ta Israel ashan umon bi akulu akil al gedimo le sanam wa bi amulu zena.
+\v 15 Be nefsa teriga, inta kaman indu baad min nas al umon bi amsuku bi talim ta Nicolaiins.
+
+\v 16 Ashan keda, tub, kan inta ma tub, ana bi ja be sura le inta, wa bi alinu harib did umon bi seif fi kasuma tai.
+\v 17 Keli zol al indu adan, a asuma le haja al Roho bi kelimu le kanais. Le zol al intesir, ana bi wodi baad min manna al dudu, wa ana bi wodi hajer al abiyat katibu fugu isem jedid, isim al mafi zol arufu lakin ila zol al bi istelimu.
+
+\v 18 Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Thyatira: 'De kelimat ta Jena ta Allah, al uyun tou ze lahab ta nar, wa kuren tou ze nihas al nedifu:
+\v 19 ' Ana arufu haja al inta amulu: muhaba taki, wa iman wa khedima wa subur, tahamul taki. Ana arufu inu haja al inta amulu hasadi, aktar min al inta amulu aweil.
+
+\v 20 Lakin ana ma murtah ma inta: Inta bi jamil mara al isem tou Jezebel, al bi nadi nefsa tou nebiya. Be wasat talim ta hiya, hiya kabasu khdam tai ashan bi amulu zena wa bi akulu zabaih al gedimu le asnam.
+\v 21 Ana wodi le hiya zaman ashan bi tub, lakin hiya ma indu niya ashan bi tub min najasa ta tou.
+
+\v 22 Ainu, ana bi jada hiya be ayan, wa kulu nas al amulu zena ma hiya fi azab al shedid, ila iza kan umon tub min amail tumon.
+\v 23 Ana bi katulu iyal ta hiya, wa kulu kanais bi arufu inu ana yao fahiz al afkar wa gulub. Ana bi wodi le kulu wahid min intum hasab amail tou.
+
+\v 24 Lakin le bagi nas al fi Thyatira, le kulu nas al ma shilu talim de wa umon ma arufu hajat al bi nadi asrar ta shetan__le intum ana bi kelimu, 'ana ma bi kutu ai tegela fi intum.'
+\v 25 Fi kulu haja, keli intum wogifu gowi lahadi ana bi ja.
+
+\v 26 Le zol al gelibu wa amulu haja al ana amulu, lahadi nihaya, ana bi wodi le huwo sultan fog umum.
+\v 27 'Huwo bi hukumu umon bi asaya min hadid, ze ibrik al min tin huwo bi kasuru umon hita hita.'
+\v 28 Bes ze ma ana istelim min Abu tai, ana kaman bi wodi le huwo nejma ta sabah.
+\v 29 Keli zol al indu adana asuma le haja al Roho bi kelimu le kanais.'"
+
+\c 3
+\cl As-hah 3
+\p
+\v 1 Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Sardis:' Kelimat ta Al bi amsuku saba aruwah ta Allah wa saba nujum. "Ana arufu amail taki. Inta hai be isim, lakin inta meit,
+\v 2 Gum fok, wa shdidu bagi hajat al fadulu, lakin huwo bi ruwa mutu, leano ana ma ligo shukul taki kamil fi gedam ta Allah tai.
+
+\v 3 Ashsn keda zekiru, kef inta istelimu, wa asuma. Ihtarmu huwo, wa tub. Lakin iza kan inta ma gum fok, ana bi ja ze harami, wa inta ma bi arufu fi yatu saa ana bi ja le inta.
+\v 4 Lakin inta indu nas besitin fi Sardis umon ma wasku gumash tumon, wa umon bi duwuru ma ana, fi gumash abeyad ashan umon bi istehik.
+
+\v 5 Le zol al gelibu, bi lebisu le huwo gumash abeyad, wa ana ma bi masa isem tou min kitab ta haya, wa ana ma bi itarif be isem tou gedam ta Abu tai, wa gedam malaikat tou.
+\v 6 Le zol al indu adana, keli asuma le haja al Roha bi kelimu le kanais"'.
+
+\v 7 "Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Philadelphia: Kelimat ta Al huwo kudus wa hak__ huwo bi amsuku muftah ta Dawud, huwo bi fata wa mafi zol bi gufulu, wa kan huwo gufulu mafi zol bi agder fata.
+\v 8 "'Ana arufu amail taki. Ainu, gidam taki ana fata bab al mafi zol tani bi agder gufulu. Ana arufu inu guwa taki besit, lakin inta ihtaramu kalam tai wa inta ma anguru isim tai,
+
+\v 9 Ainu! ana bi lanu nas al tabeiin le mujama ta shetan, umon bi kelimu gali umon Yahud, lakin umon ma Yahud, umon kadabin, ana bi kutu umon bi ja wa dangir tehet gedam kuren taki, wa umon bi arufu inu ana bi hibu inta.
+\v 10 Ze ma inta hafisu wasaya tai ashan bi ithamal waja bi subur, ana kaman bi hafisu inta min saa ta tejeriba al bi ja le alam kulu, ashan bi jeribu deal al bi geni fi ard
+\v 11 Ana jai gerib. Amsuku haja al inta indu de guwi ashan keli zol tani ma shilu taj taki.
+
+\v 12 Le zol al gelibu ana bi amulu huwo amud fi haikal ta Allah tai. Huwo ma bi tala min fugo tani mara, wa ana bi katibu fi huwo isem ta Illah tai, isim ta medina ta Allah tai, (Jeruselem al jedid, al bi ja tehet min sama min Allah tai), wa isim tai al jedid.
+\v 13 Le zol al indu adana, asuma le haja al Roho bi kelimu le kanais.
+
+\v 14 Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Laodicea: 'De kelimat al Amin, al sadik wa shuhud al hak, al bi hukumu kulu khaliga ta Allah.
+\v 15 " Ana arufu amail taki wa inu inta ma barid wele sukun. Ana bi itmana kan inta bi kun barid aw sukun!
+\v 16 Lakin, ashan inta fatir (dafi) ma sukun aw barid, ana gerib bi tufu inta bara min kasuma tai.
+
+\v 17 Leano inta gi kelimu, 'Ana ganiyan, ana indu mumtalakat ketir, wa ma muhtaj le ai haja.' Lakin inta ma arufu inu inta taban, ma murtaha, miskiin, amiyan, wa ariyan.
+\v 18 Asuma le nesiha tai, beyu min ana dahab al aragu bi nar ashan inta bi tala ganiyan, wa gumash abeyad ashan inta bi libisu wa ma bi ainu sukulu ariyan taki, wa kuhul al bi nedifu uyon taki ashan inta bi ainu.
+
+\v 19 Ana bi wabikhu wa adibu ai zol al ana hibu. Ashan keda, geni jadii wa tub.
+\v 20 Ainu, ana bi wogif fi bab wa ana bi dugu. Iza kan ai zol asuma sut tai wa fata bab, ana bi ja fi beit tou, wa ana bi akulu ma huwo, wa huwo ma ana.
+
+\v 21 Le zol al gelibu ana bi wodi le huwo hak ashan bi geni ma ana fi kuris tai, bes ze ma ana gelibu wa geni ma Abu tai fi kuris tou.
+\v 22 Le zol al indu adana, keli asuma le haja al Roho bi kelimu le kanais.'"'
+
+\c 4
+\cl As-hah 4
+\p
+\v 1 Bad hajat del, ana ainu bab fatau fi sama. Sut al aweil kan ana asuma bi wonusu le ana ze buruji, bi kelimu, "Taal heni fok, wa ana bi wori le inta shunu al bi hasil bad hajat del."
+\v 2 Wa fi zaman dak ana kan fi Roho, wa ana kan aino fi hinak kursi kutu fi sama, wa fi zol geni fogo.
+\v 3 Zol al kan geni fogo de shikil tou ze hajer al bi lamah wa kan fi hinak Koz_Kuza hawili kurusi de. Koz-kuza de shikil tou ze feda(zumurud) al bi lama.
+
+\v 4 Wa fi hawili kursi de, kan fi arba wa ishriin karasi, wa ana ainu fi ras karasi del arba wa ishriin shuyuk geni fogo bi gumashat al abiyad ma taj min dahab fi ras tumon.
+\v 5 Min kursi del fi anuar, asuwat tala ta saga. Saba lamat kan bi wala fi gedam ta kurusi de, lambat de yao saba aruwah ta Allah.
+
+\v 6 Fi gedam ta kursi de, kan fi bahar min gizaz, shafaf. Fi wasat ta kursi wa fi hawili kursi fi arba haiwanat, jesim tumon malian ma uyon min gedam wa wara.
+
+\v 7 Haiwan al aweil kan ze Aset, wa haiwan al tani geni ze jena ta bagara, wa haiwan al nimra talata usa tou ze ta insan, wa haiwan al nimra arba ze nisr al bi teri.
+\v 8 Haiwanat al arba de kulu wahid indu seta ajiniha, malian ma uyon min fok wa tehet. Belil wa nahar umon ma wogifu min kelimu, "Kudus, kudus, kudus, huwo Rabuna Allah al Gadeir, al huwo al kan, wa huwo hasa, wa al bi ja".
+
+\v 9 Fi kulu zaman al haiwanat de bi wodi mejid, karama, wa sukuran le al bi geni fi kursi, al huwo bi geni ila al abad al abadiin,
+\v 10 sheyuk al arba wa ishriin bi dengir tehet gedam ta tou al bi geni fi ras kursi, wa abidu huwo al bi geni ila abad. Umon bi kutu taj tumon gedam ta kursi, wa umon bi kelimu,
+\v 11 "inta yao bi istehik, Rabuna ta nina wa Allah ta nina, ashan bi ligo mejid wa karama wa guwa, leanu inta kalagu kulu hajat, wa be irada taki umon fii wa kalagu.
+
+\c 5
+\cl As-hah 5
+\p
+\v 1 Biga ana ainu fi ida al yemin ta al bi geni fi kursi kitab katibu fugu min gedam wa wara tou, khatimu bi saba akhtam.
+\v 2 Ana ainu malaika guwi bi alinu bi sut al shedid, "De munu yahu bi istehik ashan bi fata kitab, wa bi kasuru akhtam tou"?
+
+\v 3 Mafi zol fi sama aw fi ard aw tehet ard al bi agder fata al kitab de, aw bi agara kitab de.
+\v 4 Ana kore shedid leano ma ligo zol al bi istehik ashan bi fata kitab au bi agara.
+\v 5 Lakin wahid min shuyuk kelimu le ana, "Mata kore, ainu! Ased al min gebila ta Judah, al min asli ta Dawud, huwo gelibu. Huwo bi agdeir ashan bi fata kitab de wa akhtam bi tou al saba".
+
+\v 6 Ana ainu koruf bi wogif fi wasat ta kursi wa fi wasat haiwanat al arba wa fi wasat ta shuyuk. Huwo bi beinu ze katulu huwo. Huwo indu saba gurun wa saba uyon, al huwo saba arwah ta Allah al rasulu fi kulu al ard.
+\v 7 Huwo ruwa wa shilu kitab de min ida ta al bi geni fi kursi.
+
+\v 8 Zaman huwo shilu kitab de, haiwanat al arba wa shuyuk al arba wa ishrin waga tehet gedam ta Koruf. Kulu wahid min umon indu Guitar wa guruma min dahab maliyan bi bakhur al huwo yahu salawat ta kedisiin.
+
+\v 9 Umon guna ternima jedid: Inta yao bi istehik ashan bi shilu kitab wa bi feku akhtam bitou. Leano dabau inta wa be dom taki inta ishteri nas le Allah min kulu gebila, luga, shaab, wa uma.
+\v 10 Inta amulu umon mamlaka wa kahana ashan bi akhdim Rabana ta nina, wa umon bi hukumu ala al ard".
+
+\v 11 Biga ana ainu wa asuma sut ta malaikat ketir, al umon hawli kursi wa haiwanat wa shuyuk. Adad tumon kulu kan milion.
+\v 12 Umon kelimu bi sut shedid, "Koruf al kan dabau de, huwo bi istehik, ashan bi ligo guwa, gina, hikma, guwa, karama, mejid, wa tesbih".
+
+\v 13 Ana asuma kulu al mukulugat al fi sama wa al fi ard wa la tehet ard wa al fi bahar umon kulu kelimu, "Le de al bi geni fi kursi wa le Koruf al ibada, karama, mejid, wa sultan ila al abad al abadiin."
+\v 14 Haiwanat al arba kelimu, "Amen!" wa al sheyuk waga tehet wa abidu.
+
+\c 6
+\cl As-hah 6
+\p
+\v 1 Ana ainu wokit Jena koruf fata wahid min saba akhtam, ana asuma wahid min arbaa haiwanat del bi kelim be sut ta saga, "Taal!"
+\v 2 Ana ainu hinak husan abiad. Suwak tou indu danga, wa wodi le huwo taj. Huwo tala bara ze zol al gilibu ashan bi gilibu.
+
+\v 3 Wokit Jena koruf fata kitim nimra itnin, Ana asuma haiwan nimira itnin kelim, "Taal!"
+\v 4 Biga husan tani tala bara-ahmar ze nar. Wodi le suwag tou izin ashan bi shilu salam bara min ard, ashan nas tou bi daba badun. Suwag de wodi le huwo sef kebir.
+
+\v 5 Wokit Jena koruf de fata kitim nimira talata, Ana asuma haiwan nimira talata kelim, "Taal!" Ana aynu husan asuwed, suwag tou amsuku itnin mizan fi idan tou.
+\v 6 Ana asuma haja ze sot fi nus arba haiwanat kelim, "Kela bit degig be dinar, wa talata kelat bita sheiir be dinar. Lakin mata lemesu zet wa merisa."
+
+\v 7 Wokit Jena koruf de fata kitim nimira arbaa, Ana asuma sot ta haiwan nimira arba kelim, "Taal!"
+\v 8 Biga ana ainu husan lon tou gerib ze akadar. Isim ta suwag tou Mutu, wa Husan tani kan ja be wara tou. Wodi le umon sulta ashan katulu rubu dunia, be sef, jiyan wa aian, wa kaman be haiwanat ta gaba.
+
+\v 9 Wokit Jena koruf de fata kitim nimira kamsa, ana ainu tehet mazbah arwah ta del al katulu ashan kalam ta Allah wa shuhuda al umon wodi.
+\v 10 Umon kore be sot fok, "Lahadi miten, ya sidi hukum, kudus wa hagiga, ashan Inta bi ja hukumu del al fi ard, wa lahadi Inta bi intakim min dom ta nina?"
+\v 11 Biga wodi le ai wahid min umon gumash abiad, wa kelimu le umon gali kede umon sobur shuwia lahadi adad ta kadamin tanin al sawa ma umon de bi timo wa akwana tumon bi ja katulu, ze ma katulu umon.
+
+\v 12 Wokit Jena koruf de fata kitim nimira sitta, Ana ainu wa kan fi zalzal kebir. Shemis tala aswed ze gumash ta huzun, wa gamara tala ahmar ze dom.
+\v 13 Nujum fi Samawat waga fi wata, ze simar al nei ta shejera tin yau bi waga kan habub gowi lizu.
+\v 14 Sama kati ze waraga shejera al lifu fok. Kulu jebel jezira harik min mahal tumon.
+
+\v 15 Biga muluk ta dunia wa nas al mohimin, wa kaada, wa nas al ganyanin, wa al indu guwa, wa kulu nas, abid wele ahrar, umon dusu fi juwa kahf wa fi nus hujar ta jibal.
+\v 16 Umon kelim le jibal wa le hujar, "Waga fi nina! dusu nina min wusa ta al bi geni fi kursi ta hukum wa min zalan ta Jena koruf de.
+\v 17 Ashan yom al kebir tumon ta zalan de kalas ja. Munu al bi agder wogif?"
+
+\c 7
+\cl As-hah 7
+\p
+\v 1 Bad de ana ainu arba malaikat wogif fi arba arkan ta dunia, bi amsugu arbaa riyah ta dunia ashan kede mafi habub afuku ardia, fi bahar, aw fi ai shejera.
+\v 2 Ana ainu malaika tani jai min sherik, huwo indu kitim ta Allah al hai. Huwo kore shedid be sot fok le arba malikat al kan wodi le umon izin ashan bi awgu dunia wa bahar.
+\v 3 "Matakum awgu ard, bahar, aw ashjar lahadi kan nina kutu kitim fi wusa ta kadamin ta Allah ta nina.
+
+\v 4 Ana asuma gali adad ta del al katimu: 144,000, del al katimu umon min kulu gabail ta nas Israel:
+\v 5 itnashar alf min gebila ta Yahuza, itnashar alf min gebila ta Raubin, itnashar alf min gebila ta Jad,
+\v 6 itnashar alf min gebila ta Ashir, itnashar alf min gebila ta Naftali, itnashar alf min gebil ta Manasa.
+
+\v 7 itnashar alf min gebila ta Shamaun, itnashar alf min gebila ta Lawi, itnashar alf min gebila ta Yasakir,
+\v 8 itnashar alf min gebila ta Zabalun, itnashar alf min gebila ta Yusif, wa katimu itnashar alf min gebila ta Binyamin.
+
+\v 9 Bad hajat de ana ainu, kaman kan fi adaa ta nas ketir kalis al mafi zol bi agder idu - min kulu umma, gebila, nas, wa luga -umon wogif gidam kursi wa gidam Jena koruf. Umon libisu jelebiyat abiad wa bi amsuku awrak ta zaaf fi idan tumon,
+\v 10 wa umon bi nadi be sot shedid kalis: "Kulasa fi le Allah ta nina, al bi geni fi kursi, wa le Jena khoruf!"
+
+\v 11 Malaikat kulu kan bi wogif hawle kursi wa hawle shiukh wa arba haiwanat, wa umon waga be wusa gidam ta kursi. Umon kan bi abudu Allah,
+\v 12 wa bi kelim gali, "Amin! Al hamdu, mejid, hikma shukran, ihteram, guwa, wa gudra kede kon le Allah ta nina daiman wa lel abad! Amin!"
+
+\v 13 Biga wahid min shiyukh del asalu ana, "Del nas munu al libisu jelebiat abiad de, wa umon ja min wen?"
+\v 14 Ana kelim le huwo, "Ya seid, inta aruf," wa huwo kelim le ana, "Del yau nas al tala bara min azab al kebir. Umon kasulu jelebiyat tumon abiad be dom ta Jena koruf.
+
+\v 15 Be sabab de, umon fi gidam kursi ta Allah, wa bi abudu Huwo nahar wa bilel fi haikal tou. Wa al bi geni fi kursi de huwo bi fata khema tou fok ras tumon.
+\v 16 Umon ma bi tala jiyanin tani mara, wa ma bi kon atshanin tani mara. Shemis ma bi dugu umon, wole sakana bi haragu umon.
+\v 17 ashan Jena koruf al fi nus kursi de yau bi ainu umon, wa bi sugu umon fi mahal moyo ta haya bi tala fogo, wa Allah bi masa moyo ena bara min uyun ta tumon."
+
+\c 8
+\cl As-hah 8
+\p
+\v 1 Wokit Jena koruf de fiku kitim nimira saba, sama askut nus saa.
+\v 2 Min hinak ana ainu saba malaikat wogif gidam Allah, wa wodi le umon saba torombetat.
+
+\v 3 Malaika tani ja, gobudu mabhara ta bokhur min dahab, wa wogif fi mazbah ta bohur. Wa wodi le huwo bokhur tani ketir ashan huwo bi gedimu salawat ta kudusin fi mazbah ta bokhur gidam ta kursi.
+\v 4 Dukhan ta bokhur, sawa ma salawat ta kadisin gum fok gidam ta Allah min ida ta malika de.
+\v 5 Malaika de gum shilu mabkhara ta bokhur al min dahab de wa malau be nar min mazbah. Biga huwo jadau tehet fi ard, wa hasil saga dugu, sot shedid, nur wala, wa zalzal.
+
+\v 6 Saba malaikat al kan indu saba torombetat del umon gum isteid ashan bi bada afuku.
+\v 7 Awel malaika wokit bada afuku torombeta tou, wa kan sekete wa nar lakabatu sawa ma dom. Jadao tehed fi ard ashan tilit tou bi haragu, tilit ta ashjar haragu, wa kan kulu gesh akhdar haragu.
+
+\v 8 Malika nimira itnin wokit afuku torombeta tou, haja tani kebir ze jebel bi haragu wa jadau fi bahar. Tilit ta bahar tala dom,
+\v 9 wa tilit ta haiwanat al fi bahar kan mutu, wa kaman tilit ta sufun demiru.
+
+\v 10 Malika nimira talata wokit afuku torombeta tou, nejma kebir kalis waga min sama, bi wala ze nur, waga fi tilit ta bahar wa fi ena moyo.
+\v 11 Isim ta nejma de Marara. Tilit ta moyo bahar tala mur, wa nas kutar al ashrab kan mutu be sabab marara ta moyo de.
+
+\v 12 Wokit malaika nimira arba afuku torombeta tou, hasil darba le tilit ta shemis, wa kaman tilit ta gamara wa tilit ta nujum. Wa tilit tumon gilibu biga duluma; tilit ta nahar wa tilit ta bilel biga kan ma indu nur.
+
+\v 13 Ana ainu, wa ana asuma ter (Nasr) al kan bi tiri fi nus sama, bi kore be sot fok kalis, "Laana, laana, laana, le del al sakinin fe ard, ashan bagi torombeta al bija afuku be bagi talata malaikat."
+
+\c 9
+\cl As-hah 9
+\p
+\v 1 Wokit malika nimira khamsa bada afuku torombeta tou. Ana ainu nejma ta sama al kan waga fi ard. Nejma de wodi le huwo moftah ta biir ta hawiya.
+\v 2 Huwo fatah biir ta hawiya, wa dukhan gum tala min biir de ze dukhan ta furun kebir. Shemis wa jou kulu kan tala duluma min dukhan ta biir de.
+
+\v 3 Min juwa dukhan jerad tala fi ard, wa wodi le umon guwa ta addi ze ta agarab fi ard.
+\v 4 Wa wori le umon kede ma demiru gesh ta ard aw hajat akada al zarau aw ashjar, lakin nas al ma indu alama ta kitim ta Allah fi ras tumon.
+
+\v 5 Ma wodi le umon izin ashan bi katulu nas del, bes kede azibu umon kamsa shuhur. Waja tumon bi kon ze waja ta agarab kan adi zol.
+\v 6 Fi ayam dak nas bi fetisu mutu lakin umon ma bi ligo. Umon bi kon indo niya shedid ashan bi mutu, lakin mutu bi jere min umon.
+
+\v 7 Shikil ta jerad dak bi kun ze husan al jahizu le harb, fi ras tumon fi haja ze tegiya ta dahab, wa wusa tumon ze wusa ta insan.
+\v 8 Umon indu shaar ze ta nuswan, wa sunun tumon ze sunun ta ased.
+\v 9 Umon indu daraga min hadid fi dus tumon, wa sot ta jinahat tumon ze sot ta arabat ta husan al bi jere fi harib.
+
+\v 10 Umon indu danabat fugo ibira ze ta agarab; fi danabat tumon de umon indu guwa ashan bi awgu nas le muda khamsa shahar.
+\v 11 Umon indu melik fok le umon malaika ta hawiya. Isim to be Ebriya Abadon, wa be Yonaniya isim to Aboliyon.
+\v 12 Musiba al awel intahat. Ainu! lisa fi itnin karisa jai.
+
+\v 13 Malika nimira sita afuku torombeta tou, wa ana asuma sot tala min juwa gurun ta masbah ta dahab al fi gidam ta Allah.
+\v 14 Sot de kelim le malaika nimira sita al indu torombeta de, "Fiku arba malaikat del al robuto fi nahar al furat al kebir."
+\v 15 Malaikat al arba del kan jahizu umon le zaman dak, fi yom dak, wa fi shahar dak, fi sena dak, fiku umon ashan bi katulu tilit ta nas.
+
+\v 16 Adad ta asakir tumon al fi dahar husan kan 200,000,000. Ana asuma adad tumon de.
+\v 17 De yau ze de ana ainu husan del fi rowiya tai ma del kulu al umon arfaa: Daragat tumon ahmar ze nar, wa zahari, wa asfar za kibirit. Ras ta husan del ze ras ta ased, wa nar bi tala min kasma tumon, dukhan wa kibirit.
+
+\v 18 Katulu tilit ta nas be talata balaya del: Nar, dukhan wa kibirit al tala min kasmat tumon.
+\v 19 Ashan guwa ta husan del kan fi kasma wa fi danabat tumon - ashan danabat tumon kan ze ta dabayeb, wa umon indu ras al bi amulu dabarat le nas.
+
+\v 20 Bagi nas, del al ma katulu be balaya del, umon ma tub min hajat al umon amulu, wele kaman umon ma wogif abidu sheyatin wa sanam ta dahab, fidda, nihas, hajer wa khashab - hajat al ma bi ainu, asuma, wa douru.
+\v 21 Wa umon kaman ma tub min sokol katulu, sahara, wa sokol zina wa sokol serega tumon.
+
+\c 10
+\cl As-hah 10
+\p
+\v 1 Bad dak ana aino malaika tani keber bi nenzel min sama. Lefu huwo ma sehab, wa kos-kusah fugu ras tuo. Wusa tuo ze shemish wa kuren tuo ze amud ta nar.
+\v 2 Huwo amsuku ketab suker, fi iden tuo kan fatao, wa huwo kutu kura tuo al yemen fi bahar wa al shamal fi ared.
+
+\v 3 Huwo bada kore be sot keber ze kore ta ased. Zaman huwo kore, saba saga kan wonosu.
+\v 4 Zaman saba saga wonosu, ana kan der katebu, laken ana asuma sot min sama bi kelimo," Dusu kalam al saba saga wonosu. Mata katebu tehed".
+
+\v 5 Bad dak malika al kan ana aino wogif fi bahar wa ared, gum arfa eden tou le sama.
+\v 6 Huwo halefu be al bi ish lel abad al- abeden, huwo al kalagu sama wa kulu hajat al fugu, ard wa kulu hajat al fugu, wa bahar wa kulu hajat al fugu, wa malika de kan wonosu," Mafi bi kon fi taakir tani
+\v 7 Lakin fi yom al malika nimra saba be afugu torombeta ta tou, Allah be kashefu sir ta tou, ze ma huwo wore le kadamen tou al anbeya."
+
+\v 8 Sot al ana asuma min sama wonosu le ana tani," Ruwa, shelo ketab al fatao fi iden ta malika al wogef fi bahar wa fi ard."
+\v 9 Ana bada ruwa le malika de wa kelemo le huwo kede wodi le ana ketab al suker de. Huwo kelemo le ana," Shelo ketab de wa akolu. Fi batna taki be kun murr, laken fi kasuma taki be kun helw ze asel."
+
+\v 10 Ana shelw ketab al suker de min iden ta malika wa akolu. Kan helw ze asel fi kasuma tai, laken baad ana akolu, bega murr fi batna tai.
+\v 11 Kelimo le ana," Ita lazem kede itnabaa ann nas keter, umamm, lugat, wa muluk.
+
+\c 11
+\cl As-hah 11
+\p
+\v 1 Wodi le ana asaya ashan bi istakhdimu le gias. Kelimu le ana," Gum wa gisu haikal ta Allah wa mazbah, wa delen al bi abidu fugu.
+\v 2 Lakin mata gisu mesaha al bara, leano khasiso le umamm. umon be ja doru wa karabu medena al mukadas le fetra ta itnen wa arbain shahar.
+
+\v 3 Ana be wodi le shuhoden tai al itnen sulta ashan be itnabaa le fetra ta 1,260 ayam, wa umon lebesu gumash min jilid."
+\v 4 Shuhoden de umon yao itnen shejera ta zeiton wa itnen lamba al bi wogifu gedam ta Rabuna ta ard.
+\v 5 Kan ai zol hawel ashan be auwgu umon, nar be tala min kasuma tumon wa be akulu addo ta tumon. De yao nehaya ta ai zol al bi itmana ashan bi katulu umon.
+
+\v 6 Shuhoden del indo sulta ta gufolo sama ashan ma be nenzil motoru fi zaman al umon bi itnaba. Umon indo guwa ashan be aglebu muya le dumm wa be nenzil azab fi ard be ai shekel al umon der.
+\v 7 Kan umon kalasu shehada tumon, wahsh al tala min hufra al ma indu nihaya bi alinu harib ded umon. Huwo be gilibu umon wa be katulu umon.
+
+\v 8 Jesim tumon be geni fi seka ta medina al azim (al misal tou bi nadi Sudum wa Maser) makan al selebu fugu Rabuna tuomon.
+\v 9 Nas min kulu gebela, luga, wa shaab be geni aino le jusa tumon le muda ta talata yom wa nus. Umon ma be rudu ashan be dofunu jesem de.
+
+\v 10 Nas al bi geni fi ard bi tala farhanen wa be ihtafel. Umon kaman be rasulu hadaya le badun tuomon ashan itnen anbeya de kan azebu delen al kan bi geni fi ard.
+\v 11 Lakin bad talata yom wa nus ruhu ta haya min Allaha be dakalu le umon, wa umon bi wogif be kura tuomon. Kafu shede be dakalu le del al aino umon.
+\v 12 Bad dak umon be asuma sot fok min sama bi kelimo le umon," Tal takum fok ini!" Biga umon be ruwa fok le sama fi sihab, fi gidam ta adu tumon
+
+\v 13 Fi zaman dak zalzal keber bi hasel, wa ashara juzu nim medina be waga. Saba alef nas bi mutu fi zalzal de, wa del al tala nim fugu bi kafu wa wodi mejed le Allah ta fi sama.
+\v 14 Tab nimra itnen kalasu! Nimra talata jai guwam.
+
+\v 15 Wa malika nimra saba afuku buruje tou, ana gum asuma aswat keter fi samawat bi kelimu," Mamlaka ta alam biga ta Rabuna ta nina wa le Massih, wa huwo be hukum lel abad al abeden".
+
+\v 16 Shuyuk al aruba wa isheren al bi geni fi arsh ta tuomon fi gedam ta Allah, gum dengir be wosa tumon wa abido Allah.
+\v 17 Umon kan bi kelimu," Nina be wodi shukuran le inta, Rabuna Allah al Gadir, al wahid al fi wa al kan, ashan inta shelu guwa taki al kebir wa bada hukumu alam kulu.
+
+\v 18 Shab kulu zalanen, laken zaman ta zalan taki ja. Zaman ja lashan be hakimu al meiten wa le inta ashan bi wodi mukafa le kudam taki al anbeya, del al muminen, wa al bi kafu isem taki, kan sukerin wa kubarin. Zaman ja ashan inta be demiru del al bi demiru ard."
+
+\v 19 Bad dak haikal ta Allah al fi sama gum fata wa tabut al ahad zaher fugu. Kan fi nur wa aswat ta sagga keter, zalzal, wa berid shedid.
+
+\c 12
+\cl As-hah 12
+\p
+\v 1 Alama kebir aino fi sama: mara lebisu shamish, ma gamara tehet kura tou wa fi ras ta tou taj fugu itnashar nujum.
+\v 2 Heya kan hamilan, heya kan bi kore be waja ta weleda, fi azab ta weledo jena.
+
+\v 3 Kaman alama tani aino fi sama: fi tineen ahmar keber indu saba ras wa ashara gurun, wa kulu ras fugu taj.
+\v 4 Danaba tou juru telit ta nujum al fi sama wa jadaw fi ard. Tineen de wogif gidam ta mara al dear weledo de, ashan kan heya weledo, huwo be abula jena ta heya.
+
+\v 5 Heya kan weledo weled, huwo yao be ja hukumo umam kulu be asaya min hadid. Jena de kan arfao beit fi gidam ta Allah wa le kursi tou,
+\v 6 wa mara de kan jere le sahra, fi mahal al Allah yao jahezu le heya ashan be geni fugu le fatra ta 1,260 yom.
+
+\v 7 Harib kan fi sama. Mekhail wa malaikat tou shakila ma tineen, wa tineen ma malaikt tou kan shakila kaman.
+\v 8 Laken tineen wa malaikat tou kan ma agder gilibo. Biga huwo wa malaikat tou ma indo mahal fi sama.
+\v 9 Tineen al keber huwo yao debiba ta zaman al bi nadi huwo ibiles aw shetan, huwo yao kabasu alam kulu, jadao fi ard, wa malaikat tou jadao ma huwo sawa.
+
+\v 10 Bad dak ana asuma sot fok fi sama: " Hasa kalasa timo wa guwa wa molk le Allah ta nina, wa sulta ta Massih. Leano al mushteki al kan bi ishteki akwana ta nina bilel wa nahar gedam ta Allah jadaw tihed.
+
+\v 11 Umon gelibo huwo be dom ta koruf wa be kelima ta shihada tumon, leano humon ma hibo haya tumon hata fi mutu.
+\v 12 Ashan keda afrah, samawat wa kulu del al bi geni fugu! Laken taab le nas al fi ard wa bahar, ashan ibiles nenzil tihed le intum! Huwo zalan shedid wa huwo arofu ino zaman tou bega guser!
+
+\v 13 Zaman tineen arofu gali jadao huwo tihed fi ard, huwo bada turugu wara mara al weledo jena weled de.
+\v 14 Lakin mara de wodi le heya itneen jenah ta sagur al keber ashan heya be jere le mahal al jahizo le heya fi beriya. Hinak Allah yao be hafizu heya le fatra ta talata sena wa nus, beyed min debiba.
+
+\v 15 Debib de kan rushu moya min kasuma tuo ze nahar(bahar), ashan bi shelo heya bayed.
+\v 16 Lakin ard kan saido mara de. Ard kan fata kasuma tou wa abula nahar al tineen de kan rushu min kasuma tou.
+\v 17 Tineen de bega zalan min mara de wa huwo ruwa ashan be shakila ma bagi iyal ta heya, delin al bi asuma le wasaya ta Allah wa hafizu shihada an Yesua.
+\v 18 Bad dak tineen de kan wogif fi romola al fi taraf bahar.
+
+\c 13
+\cl As-hah 13
+\p
+\v 1 Bad dak ana aino wahsh bi tala min bahar. Huwo indo ashara gurun wa saba ras. Fi kulu gurun fi taj, wa fi kulu ras katibu kalam al did Allah.
+\v 2 Wahsh al ana aino de geni ze nimir. Kura tou ze ta dub, wa kasuma tou ze ta ased. Tineen wodi le huwo guwa tou, kursi tou, wa sultan tou al keber ashan be hakemo nas
+
+\v 3 Wahed min ras ta wahsh indo awgu batal, laken dabara de kan lego shifa. Kulu nas al fi ard kan istagarab umon bada ruwa wara wahsh de.
+\v 4 Umon kman abedo tineen, ashan huwo wodi sultan tou le wahsh. Umon abedo wahsh kaman wa umon bi kelimo," De muno ze wahsh?" wa" De muno be akeder shakela huwo?".
+
+\v 5 Wahsh de kan wodi le huwo kasuma al be akeder wonuso kalamat ta kebreya wa aliso Rabana. Sibo huwo ashan be ashtakal ma sulta tou de muda ta itnen wa arubayen shahar.
+\v 6 Biga wahsh de fata kasuma tou wa sitimu Allah, huwo aliso isim tuo mahal al huwo bi geni fugu, wa del al bi geni fi sama.
+
+\v 7 Rudu le wahsh de ashan be haribu nas al kudusin ta Allah wa be gelibo umon. Kaman wodi le huwo sulta fok kulu gebila, nas, luga, wa umma.
+\v 8 Kulu zol al bi geni fi ard be abido huwo, kulu zol al isem tou ma katibu, min bedaya ta khaliga ta alam fi ketab ta haya ta koruf al dabao.
+
+\v 9 Zol al indo adana kede asuma.
+\v 10 Iza Allah kutu le nas tanin ashan be gobodu umon be adu tuomon, be gobodu. Iza Allah kutu le nas tanin ashan bi mutu be saf, umon bi mutu be saf.
+
+\v 11 Bad dak ana aino wahsh tani bi tala min ard. Huwo indo itnen gurun ze koruf, wa huwo bi wonuso ze tineen.
+\v 12 Huwo marisu kulu sulta ta wahsh al awel, wa huwo kutu ard wa kulu nas al bi geni fugu abido wahsh al awel de al kan awgu shedid wa huwo ligo shifa.
+
+Baad dak ana ayno wahsh tani gi tala min ard. huwo indo itnen gurun ze ta koruf, wa huwo gi wonosu ze tineen.
+\v 12 Huwo marisu kulu sultan ta wahsh al awel fi gedam ta wahsh, wa huwo kutu nas ta ard kede abedo wahsh al awel al kan indo jereh batal laken huwo lego shefa.
+
+\v 13 Huwo amolu mujezat azem. Huwo hata kutu nar nenzel min sama le ard fi gedam ta nas.
+\v 14 Be guwa al wodi le huwo, huwo kabasu nas al bi geni fi ard be mujezat al huwo amolo fi gedam ta wahsh al awel, wa wedi talimat le umon ashan be amolo sanam le wahsh al awel al kan awgu be saf, laken huwo lesa hai.
+
+\v 15 Wodi le huwo sultan ashan be wodi haya le sanam ta wahsh wa huwo wonosu wa wodi talimat ashan be katolu kulu del al aba ashan be abedo wahsh.
+\v 16 Huwo kaman asutru nas kulu, kubarin wa sukerin, ganiyanin wa masakin, abed wa hur, ashan be kutu alama fi iden tumon al yemin aw fi jabha(gidam ta rass).
+\v 17 Huwo kutu mafi zol be ishetri aw beio ile kan huwo indo alama ta wahsh, de yao nimra al bi mesil isim tuo.
+
+\v 18 kede ita kun indo hikma fi kalam de. Kan fi zol akeder fahim hajat de, kede huwo idu nimra ta wahsh. Leano huwo nimra ta insan. Nimra tou 666.
+
+\c 14
+\cl As-hah 14
+\p
+\v 1 Ana ainu Koruf wagif ras Jebel Sahiun. Kan fi ma huwo 144,000 al indu isim tou ma isim ta Abu tou muktub fi usa tumon.
+\v 2 Ana asuma sot min sama geni ze sot ta moyo ketir wa raad. Sot al ana asuma de ze nas al bi dogu gitarat.
+
+\v 3 Umon bi renim ternima jedid gidam ta kuris wa gidam arba haiwanat wa shuyuk. Mafi zol ageder aruf ternima de ile 144,000 al biu umon min wata.
+\v 4 De delin al ma waskanu nufus tumon ma nusuwan, leano umon hafisu nufus tumon nedif jinsiyan. Del umon al kan kalisu min nus ta nas ze simar al awel le Allah wa le Koruf.
+\v 5 Mafi kidib tala min kasma tumon; umon bedun laom.
+
+\v 6 Ana ainu malika tani bi tiri fi sama, huwo indu kabara al kues ta injil ashan bi beshiru le del al bi geni fi ard- le kulu umam, gebila, luga, wa nas.
+\v 7 Huwo nadi be sot kebir, "Kafu takum Allah wa wedi le huwo mejid. Leano saa ta hukum tou ja. Abidu huwo, de al kalagu Sama, ard, bihar wa yanabi ta moyo."
+
+\v 8 Malaika tani, nimra itenin ruwa wara tumon, bi wonuso, "Waga, waga Babil al azim, al wedi nas kulu ashrabu min merisa ta zalan ta zina tou."
+
+\v 9 Malaika tani nimra talata ruwa wara tumun, bi wonuso bi sot fok, "Kan fi zol abidu wahsh de wa sura tou wa ligu alama fi usa tou aw fi iden tou,
+\v 10 huwo kaman bi ashrabu juzu min khamr ta zalan ta Allah, al kubu tekin fi kubaya ta zalan tou. Zol al bi ashurubu bi aragu huwo be nar wa kibrit gidam malaikat ta Allah al kadisin wa gidam ta Koruf.
+
+\v 11 Dukhan ta azab tumon bi ruwa fok lel abad al abidin, wa umon ma indu raha bilele wa nahar delin al bi abidu sura ta wahsh, wa kulu zol al kutu le huwo alama ta isim tou.
+\v 12 Hini yao subur ta Kadisin ta Allah, delin al bi hafiso wasaya ta Allah wa Iman tumon fi Yesua."
+
+\v 13 Ana asuma sot min sama kelimo, "Katibu kalam de: Baraka le delin al mutu fi Rabuna." "Nam,"Roho bi kelimo, "ashan umon bi ligu raha min taab tumon, leano amail tumon bi ruwa wara tumon."
+
+\v 14 Ana ainu, wa kan fi sihab abiyad. Al bi geni fi sihab de ze jena ta insan. Huwo indu Taj min dahab fi ras tou wa menjel senin fi iden tou.
+\v 15 Yala malaika tani tala min jua haikal wa nadi be sot fok le de al bi geni fi sihab: "Shilu menjel taki de wa bada hasad. Leano zaman ta hasad ja, ze ma zira ta wata biga nigito."
+\v 16 Yala de al kan bi geni sihab de jada menjel tou fi wata, wa hasidu wata kulu.
+
+\v 17 Malaika tani tala min haikal fi sama; huwo bardu indu menjel senin.
+\v 18 Wa kaman malaika tani tala min mazbah, huwo indu sultan fugo nar. Huwo nadi de al indu menjel senin be sot fok, "Shilu menjel taki al senin de wa gata gata idenat ta enap ta wata de leano umon nigitu."
+
+\v 19 Malaika de jada manjel tou fi wata wa limu enap ta rad kulu. Huwo kubu kulu fi masara ta zalan ta Allah.
+\v 20 Yala masara de asuru enap de bara min medina, wa dom kubu ketir lahadi wusulu fi kasuma ta husan, le musafa ta 1,600 galuwa.
+
+\c 15
+\cl As-hah 15
+\p
+\v 1 Yala ana ainu aya tani fi sama, azim wa ajib: Kan fi saba malaikat be saba darbat, al huwo akir darbat, leano bewasat darbat de zalan ta Allah bi timo.
+
+\v 2 Ana ainu mahal ze bahar min gizaz mulakbat be nar. Wa delin al gilibu al wahsh wa sura tou wa nimra al bi mesilo isim tou bi wegif jambu bahar ta jizaz de. Umon amsugu gitarat Allah yao wodi le umon.
+
+\v 3 Umon kan bi guna guna ta Musa, kadam ta Allah, wa guna ta Koruf: "Amail taki azim wa ajib, ya Rabuna Allah, al Gadir ala kulu shai. Adala wa hag de yao sikat taki, Melik ta umam.
+\v 4 Muno ya ma bi kafu inta, Rabuna, wa mejido isim taki? Ashan ita barau ya Kudus. Umam kulu bi ja wa dengir gidam taki ashan shukul bir taki biga zahir."
+
+\v 5 Bad hajat de ana ainu, haikal ta khaima ta shihada fatau fi sama.
+\v 6 Min jua ta haikal de saba malikat tala umon amsugu saba darbat. Umon libisu gumash nedif, wa abiyat wa umon indu gash ta dahab fi dus tumon.
+
+\v 7 Wahid min haiwanat al aruba wedi le saba malaikata de saba kubayat min dahab malian be zalan ta Allah al hai lel abad.
+\v 8 Haikal kan mala be dukhan min mejid ta Allah wa min gowa tou. Mafi zol bi agider dakalu juwa lahadi kan darabat ta saba malaikat de kalasu.
+
+\c 16
+\cl As-hah 16
+\p
+\v 1 Ana asuma sot shedid bi nadi min haikal wa kelim le al saba malaikat de, "Ruwa wa kubu bara fi ard saba kubayat ta zalan ta Allah.
+
+\v 2 Malaika al awel ruwa wa kubu bara min kubaya tou fi ard: jaraban sen wa bi waja shedid amsuku nas al indu alama ta wahsh, delin al bi abidu sura tou.
+
+\v 3 Malaika nimra itnin kubu bara min kubaya tou fi bahar. Biga tala dom, ze al dom ta zol al mutu, wa ai haja al hai fi bahar mutu.
+
+\v 4 Malaika nimra talata kubu bara min kubaya tou fi juwa anhar wa fi ena ta moyo, wa umon tala dom.
+\v 5 Ana asma malaika ta moyo kelim, "Ita yao baar- al wahid- al huwo huwo wanal kan, kudus al wahid- ashan inta kalas hukumu hajat del.
+\v 6 Ashan umon gofugu dom ta nas ta Allah al kudusin wa ambia, inta wodi dom kede umon asrab; de yao haja al umon bi istehik."
+\v 7 Ana asma al mazba juabu, "Nam, Rabana Allah Algadir, mahkamat taki yao hag wa adil.
+
+\v 8 Malaika nimra arba kubu kubaya tou fi shemis, wa kan wodi le huwo tesdik ashan bi haragu nas ma nar.
+\v 9 Umon kan haragu be harara al shdid, wa umon biga bi jedifu(sitimu) isim ta Allah, huwo yao indu guwa fok kulu darabat del. Umon ma tub aw wodi mejid le huwo.
+
+\v 10 Biga malaika nimra kamsa kubu bara min kubaya tou fi kursi ta wahsh, wa duluma kati mamlaka tou. Umon biga bi akulu lisanat tumon ashan waja.
+\v 11 Umon biga bi sitimu Allah ta sama ashan waja wa dabarat al fugo umon, wa umon lisa aba tub min amail tumon.
+
+\v 12 Malika nimra sita kubu bara min kubaya tou fi bahar kebir, El phurat. Moyo tou kan nashif ashan kede jahizu sika le muluk al bi ja min sherik.
+\v 13 Ana ainu talata aruwah al nijis sikil tumon ze guwonjat bi tala bara min kasma ta tenin(debiba), ta wahsh, wa ta nebi al kadab.
+\v 14 Ashan umon yao aruwah ta iblis al bi amulu mujiziat. Umon bi ruwa le muluk ta kulu dunia ashan limu umon sawa ma baad le shakila fi yom al azim ta Allah Al Gadir.
+
+\v 15 (" Ainu! Ana bi ja ze harami! Baraka le zol al bi istemir harisu, hafisu gumas tou ashan huwo ma bi dawru arian wa kaman umon ma bi ainu shikil fadia tou.")
+\v 16 Umon jibu del mabat le mahal al bi nadi ismu tou Hrmageddon beluga Ibirania.
+
+\v 17 Biga malaika nimra saba kubu bara kubaya tou fi hawa. Biga sot kebir tala min haikal wa min arsh, kelim, "Kalas timu!"
+\v 18 Hinak kan nur bi wala wala, sot ajib, sot ta saga, wa zalzal batal- zalzal kebir al kan ma hasil gobal kida mini zaman al insan kan kalagu fi ard, zalzal de kan kebir shedid.
+\v 19 Medina al kebir kan gesimu le talata ajiza, wa mudun ta umam waga. Biga Allah rekis le Babel al azim, wa huwo wodi le medina de kubaya malau ma moshurub amulu min zalan tou al shedid.
+
+\v 20 Ai jezira woduru, wa jubal kan biga mafi.
+\v 21 Telij kubar, wozin tou 33kilo gram, waga tehet min sama fogo nas. Umon la-anu Allah le darba de ashan darba de kan batal kalis.
+
+\c 17
+\cl As-hah 17
+\p
+\v 1 Wahid min malaikat al saba al kan bi amsuku saba kubayat ja wa kelim le ana, "Ta-al, ana bi wori le inta dainuna ta zania kebir al huwo yao bi geni fi moyo ketir,
+\v 2 ma heya muluk ta ard amulu zina, wa ma merisa ta zina ta heya al sukan ta ard biga sekarani".
+
+\v 3 Biga malaika de arfa ana bara fi Roho le sahara, wa ana ainu mara bi geni fogo wahsh ahmar kan malian ma asma batal (ta sitma). Wahsh de indu saba ras wa ashara gurun.
+\v 4 Mara de kan libisu gumash lamaa wa ahmar wa libisu dahab, hujar al krim, wa luolou. Heya kan amusuku fi iden tou kubaya min dahab malian ma hajat al batal wa wasaka ta zina tou.
+\v 5 Fi usa ta heya kan katibu isim, siir: "Babel al azim, al uma ta zina wa ta hajat al bata ta ard."
+
+\v 6 Ana ainu mara de kan sekeran ma dom ta nas ta Allah al kudusin wa ma dom ta suhada le Yesua. Zaman ana ainu heya, ana kan istagrab shedid.
+\v 7 Lakin malaika kelim le ana, "Le inta bi istagrab? Ana bi wori le inta siir ta mara wa ta wahsh al bi arfa heya de, wahsh al indu saba ras wa ashara gurun.
+
+\v 8 Wahsh al inta ainu kan fii de, hasa huwo ma mojut, wa huwo gerib bi tala fok min hufra al ma indu nihaya. Biga huwo bi ruwa le damar. Delin al bi geni fi ard, delin al asma tumon ma katibu fi Kitab ta Haya min bidaya ta dunia-umon bi istagrab zaman umon bi ainu wahsh de, ashan kan aino huwo, wa hasa mafi, wa bi rija tani.
+
+\v 9 De bi kelimo mukh al indu hikma. Saba ras de yau saba jubal al mara de bi geni fogo.
+\v 10 Umon yau kaman saba muluk. Kamsa muluk kalas waga, wahid fi, wa tani de lisa maja, wa fi zaman huwo bi ja, huwo lazim bi geni le fetera besit.
+
+\v 11 wahsh al kan zaman, wa hasa biga mafi, lisa huwo yau melik nimra tamania. Huwo tabi le saba muluk wa bi ruwa le damar.
+
+\v 12 Ashara gurun al inta ainu de yao ashara muluk al lisa ma akudu mamlaka, lakin umon bi akudu sulta ze muluk le fetra ta wahid saa sawa ma wahsh.
+\v 13 Delin indo fikra wahid, wa umon wodi guwa wa sulta tumon le wahsh.
+\v 14 Umon bi bada harb did Koruf. Lakin Koruf bi gilibu umon ashan huwo yau Rabana ta rabunat wa Melik ta muluk-wa delin ma huwo bi nadi, mukhtarin, wa al aminin.
+
+\v 15 Malaika kelim le ana, "Moyo al inta ainu, al zania de bi geni fogo, yau nas, jumhur, umam, wa lugaat barau barau.
+
+\v 16 Ashara gurun al inta ainu- umon wa wahsh bi akrah zania de. Umon bi amulu heya batal wasibo heya arian, umon bi akulu gisim ta heya, wa umon bi aragu heya ma nar ta kulu kulu.
+\v 17 Ashan Allah yau kutu zede fi gelba tumon ashan bi hagigo hadaf tou be ino umon bi tifago wodi guwa tumon ta hukum le wahsh lahadi kelimat ta Allah bi timo.
+
+\v 18 Mara al inta ainu de yau medina al azim al indo guwa ashan bi hukumu fok muluk ta ard."
+
+\c 18
+\cl As-hah 18
+\p
+\v 1 Bad hajat del ana ainu malaika tani nazil tehet min sama. Huwo indu sulta azim, wa ard kan wala be mejid tou.
+\v 2 Huwo kore fok be sot azim, gali, "Damar, damar Babil al azim! Heya biga mahal guat ta shayatin, wa sijin le ai roho al nijis, bet le tiyur al nijis, mahal le ai haiwan al nijis wa batal.
+\v 3 Ashan nas kulu asrubu kamur tou ta amalia ta zina. Muluk ta ard amulu zina ma heya. Tujar ta ard tala ganiyanin min guwa tou ta amalia ta zina."
+
+\v 4 Bad dak ana asuma sot tani min sama bi gul, "Tala takom bara min heya, nas tai, ashan intum ma bi isherik fi katiya ta tou, wa ashan intum ma bi akudu ikab al hiya indu.
+\v 5 Katiya ta heya limu ketir kalis fok ze sama, wa Allah zekiru amalia tou al sharir.
+\v 6 Dafau le heya ze heya dafau le nas tanin, wa dafau le heya maraten le haja al heya amulu; fi kubaya al heya lakbatu, lakbatu maraten le heya.
+
+\v 7 Zema heya bi mejidu nefsa tou wa bi ish fi haya al kwes, Wodi azab wa taab shedid bardu le heya. Ashan heya fi geliba tou, ' Ana gani fi kursi ze melka; Ana ma armala, wa ana ma bi shuf huzun.'
+\v 8 Ashan kida fi yom wahid balaya tou bi ja: mutu, huzun, wa maja. Nar bi akulu heya, ashan Rabuna Allah huwo azim, wa huwo yau gadi tou.
+
+\v 9 Muluk ta ard al amulu zina ma heya wa ai haja ma heya bi kore wa haznanin ashan heya fi zaman umon ainu dukhan bi tala min nar al bi aragu heya.
+\v 10 Umon bi wogif beid, bi kafu min azab ta heya, umon bi kelimo, "Weel, weel le medina al azim, Babil, medina al gowi! Ashan fi wahid saah ikab taki ja."
+
+\v 11 Tujar ta ard bi kore wa haznanin ashan hiya leanu mafi zol bi isteri buda tumon tanimara-
+\v 12 Tujar ta dahab, fida, hujar al mohim, wa lulu, gumasat min gutun, bembi, harir, gumasat ahmar, kulu shikl ta kasabin ta riha, kulu afashat al min sin fil, wa kulu asasat min kasab, nihas, hadid, tien,
+\v 13 girfa, buharat, riha, mura, bokhur, kamur, zed, degig, gemeh, bagar wa korufan, husan wa arabat wa nas al gobudu fi harib (asara).
+
+\v 14 Silu min inta simar al niya taki fogo min zaman. Kulu haya al kwes wa farah biga mafi, ma bi ligo tanimara.
+
+\v 15 Tujar ta buda al tala ganiyanin ashan heya bi wogif beid min heya leanu umon bi kafu min azab ta heya, wa umon bi kore wa haznanin shedid.
+\v 16 Umon bi kelimo, "Weel, weel le medina al azim al kan bi libisu gumash min gutun al naim, bembi wa ahmar, wa bi kutu dahab, wa hujar al mohim wa luoluo!
+\v 17 Fi wahid saah bes kulu mali de karabu.
+
+\v 18 Umon kore zema umon ainu dukhan ta nar al bi aragu heya. Umon kelim, "Medina yatu ze median al kebir de?"
+\v 19 Umon kubu turab fi ras tumon, wa kore shedid wa haznanin "Weel, weel le medina al kebir mahal al kan nas al indu sefinat fi bahar bi tala gani min amual ta tou. Fi wahid saah demiru heya."
+\v 20 "Afarah takum le hiya, sama, Intum nas al kudusin wa rusul wa anbiya, ashan Allah jibu gediya takum fi ras heya!"
+
+\v 21 Malaika azim shelu hajer ze ta tahuna wa jadau fi bahar, gali, "Be nefsa teriga, Babil, medina al kebir, bi jadau tehet be guwa wa ma bi ainu tanimara.
+\v 22 Asuat ta dugu muzika, azifin ta flut, wa turumbete ma bi asumau fi inta tanimara. Ma bi ligo nas ta funun fi inta. Ma bi asumau sot ta tahuna fi inta tanimara.
+
+\v 23 Nur ta lamba ma bi wala tanimara fi intum. Asuat ta aris wa arusa tanimara ma bi asumau fi intum, tujar takum kan umara ta ard, wa umam kan woduru be sihir taki.
+\v 24 Ligo fogo heya dom ta anbiya wa ta nas ta Allah al kudusin, wa dom ta kulu nas al katulu fi ard."
+
+\c 19
+\cl As-hah 19
+\p
+\v 1 Bad hajat del ana asuma sot ze sot ta nas ketir fi sama bi nadil, "Haleluya! Kulasa, mejid, Allah yau indu guwa.
+\v 2 Hukum tou hagiga wa indu adala, ashan huwo hakimu mara kebir ta zani al amulu fasad fi ard be sokol zina tou. Huwo dafa dom ta khudam tou al heya dofugu."
+
+\v 3 Umon wonusu tani: "Halleluya! Dukhan bi tala min heya el abad al abadin."
+\v 4 Shuyuk al arba wa ishirin wa haiwanat al arba waga tehet wa abidu Allah. al kan geni fi kursi. Umon kan bi kelimo, "Amen. Halleluya!"
+
+\v 5 Bad dak sot ja min kursi de, gali, "Sabihu Allah tanina, intum kulu khadamin ta tou, intum al bi kafu huwo, kulu del al ma mohimin wa al gowin."
+
+\v 6 Bad dak ana asuma sot ze ta nas ketir, ze sot ta moyo ketir, wa ze sot ta saga, bi kelimo, "Halleluya! Ashan Rabana fi hukum, Allah ta nina, al Gadirala kulu shei.
+
+\v 7 Keli nina afarh wa kon murtah wa wodi le huwo mejid ashan ihtifal ta iris ta koruf ja kalas, wa arusa tou jahizu nefsa tou.
+\v 8 Wori le heya ashan bi libisu gumash abiad naim ta iris al bi lama" (gumas al naim huwo yau sokol bir ta nas ta Allahal kudusin).
+
+\v 9 Malaika kelimu le ana, "Katibu de: Baraka le del al nadi le iris ta Koruf." Huwo kaman kelimu le ana, "Del kalam ta Allah al hagiga."
+\v 10 Ana waga tehet korein tou wa abidu huwo, lakin huwo kelimu le ana, "Mata amulu kalam de! Ana khadam ze inta wa akwana taki al bi shahidu an Yesua. Abidu Allah, ashan shihada an Yesua huwo roho ta nubuwa."
+
+\v 11 Bad dak ana ainu sama fata, wa ana ainu wa hinak kan fi husan abiyad. Zol al bi arkab fi ras husan de bi nadi huwo amin wa sadik. Huwo bi harib be adala al huwo indo.
+\v 12 Uyun tou ze nar al saab, wa fi ras tou taj ketir. Huwo indu isim moktub fi jesim tou al mafi zol tani bi arufu ile huwo bes.
+\v 13 Huwo labis gumash al bilu be dom, wa isim tou yau Kilma ta Allah.
+
+\v 14 Jesh ta samawat mashi wara huwo be kusanat al abiyat, humon Libisu gumasat naim min gutun, abiyat wa nedif.
+\v 15 Shef senin bi tala min kasuma tou al huwo bi demiru kulu umam, wa hukumu umon be asaya min hadid. Huwo bi dusu umon fi mahal ta asuru kamur be zel ta Allah al Gadir ala kulu shei.
+\v 16 Huwo indu isim katibu fi gumas tou wa fi kura tou: "Melik al muluk wa Rab al Arbab."
+
+\v 17 Ana ainu malaika wagif fi shemis. Huwo nadi kulu tiyur al bi tiri fi jou be sot fok, "Taalu, limo takum sawa le ihtifal kebir ta Allah.
+\v 18 Taalu akulu takum jisim ta muluk, jisim ta khadad ta jesh, jisim ta nas al kubarin, laham ta husanat wa nas al arkab fogo, wa laham ta kulu nas, nas al hur wa abid, nas al ma mohimin wa nas al indo guwa".
+
+\v 19 Ana ainu wahsh wa muluk ta ard be jesh tumon. Umon limu sawa ashan bi harib ma zol al arkab husan wa be jesh tou.
+\v 20 Gobudu wahsh de ma nebi al kadab al bi amulu mujizat fi gidam tou. Be mujizat del huwo kabasu nas al akudu alama ta wahsh wa abidu sura tou. Jadau umon kulu itnin hai fi buheira ta nar ta kibirit.
+
+\v 21 Bagi nas tumon de katulu be shef al bi tala min kasuma ta zol al arkab husan. tiyur kulu kan akulu jisim tumon al meit.
+
+\c 20
+\cl As-hah 20
+\p
+\v 1 Bad dak ana ainu malaika nazil min sama. Huwo indu mufta ta hufra hawiya, wa huwo indu jenzir gowi fi idan tou.
+\v 2 Huwo amsuku tinin, wa debiba al gedim, al huwo ibilis, aw shetan, wa robutu huwo le fetra ta alf sena.
+\v 3 Huwo jadau huwo fi hufra al ma indu nihaya (hawiya). Huwo gofulu wa kutu kitim fogo. De ashan huwo ma bi kabasu nas tanimara lahadi kan alf sena de kalasu. Bad dak, bi fiku huwo le zaman besit.
+
+\v 4 Bad dak ana ainu karasi. Nas al indo sulta ta hukum yao geni fogo. Ana ainu kaman nufus al gatau ras tumon ashan umon bi shihada an Yesua wa kilma ta Allah. Umon kan ma abidu wahsh de aw sura tou, wa umon shelu alama fi usa aw idan tumon. Umon biga hai, wa umon geni fi sulta ma Mesih le fetra ta alf sena.
+
+\v 5 Bagi nas al meitin del ma gum le haya lahadi alf sena de kalasu. De yau giyama al awel.
+\v 6 Mubarak wa mukadas ai zol al ligu makan tou fi giyama al awel. Mutu nimra itnin ma indu guwa fi ras tumon. Umon bi kun gusus ta Allah wa Mesih wa bi geni fi hukum ma huwo le fetra ta alf sena.
+
+\v 7 Zaman alf sena de kalasu, bi fiku sitan min sijin.
+\v 8 Huwo bi ruwa ashan kabasu umam fi kulu arba zawiya ta ard- Gog wa Magog- bi jibu umon sawa le harib. Umon bi kun ketir ze rumla ta bahar.
+
+\v 9 Umon ruwa fi ardi al wasi wa gordonu kem ta nas ta Allah al kudusin- medina al mahbub. Lakin nar nenzil min sama wa haragu umon.
+\v 10 Sitan, al kabasu umon, jadau fi buheira ta nar ta kibirit, fi mahal al jadau wahsh wa nebi al kadab fogo. Bi azibu umon bilel wa nahar le abad al abadin.
+
+\v 11 Bad dak ana ainu kursi kebir abiyat wa de al gaid fogo. Ard wa sama jere min gidam tou, lakin mafi mahal le umon ashan bi ruwa fogo.
+\v 12 Ana ainu meitin- al mohimin wa al ma mohimin bi wogif gidam kursi takursi (arsh), wa fatau kutub. Kaman fatau kitab tani- Kitab ta haya. Hukumu meitin be hasab hajat al moktub fi kutub, be hasab amail tumon.
+
+\v 13 Bahar wodi meitin al kan huwo indu. Mutu wa hawiya talau meitin al kan indum, wa hakimu meitin be hasab hajat al umon kan amulu.
+\v 14 Jadau mutu wa hawiya fi buheira ta nar. De yau mutu nimra itnin- buheira ta nar.
+\v 15 Ai zol al isim tou ma ligo fi kitab ta haya, bi jadau huwo fi buheira ta nar.
+
+\c 21
+\cl As-hah 21
+\p
+\v 1 Bad dak ana ainu sama al jedid wa ardi al jedid, sama al awel wa ard al awel futu, wa mafi bahar tani.
+\v 2 Ana ainu medina mukadasa Urshelim al jedid, bi nazal tehet min sama min Allah, jahizu ze arusa al bi gedimu le rajil tou.
+
+\v 3 Ana asuma sot azim min kursi ta melik bi kelim, "Ainu! Makan ta sakan ta Allah ma insan, wa huwo bi geni ma umon. Umon bi kun nas ta tou, wa Allah be nefsu bi kun ma umon wa bi kun Illah tumon.
+\v 4 Huwo bi masau moyo ena bara min uyun ta tumon, wa mafi mutu tanimara, aw huzun, aw kore, aw waja. Hajat al gedim futu.
+
+\v 5 Al bi geni fi Kursi kan kelimu, "Ainu! ana amulu kulu hajat jedid." huwo kelimu, "Katibu kalam de tehet leano kalam de sah wa hagiga."
+\v 6 Huwo kelimu le ana, "Hajat de amulu! ana yao alfa wa ya, bidaya wa nihaya. Le zol al atshan ana bi wodi moyo al majani min biir ta moyo ta haya.
+
+\v 7 Le zol al intesir bi warisu hajat del, wa ana bi kun Illah tou, wa huwo bi kun jena tai.
+\v 8 Lakin le kuwafin, al ma indum iman, fasidun, al bi katulu nas, nas ta zina, kajajir, nas al bi abidu asnam, nas al kadabin, mahal tumon yau buheira ta nar ta kibirit. de yau mutu nimra itnin."
+
+\v 9 Wahid min malaikat al saba ja le ana, Malaika al indu saba kubayat malyan be akir darbad al saba, huwo kelimu, "Taal ini. Ana bi wori le inta arusa de, mara ta Koruf."
+\v 10 Bad dak huwo shilu ana beid fi Roho le jebel fok wa azim wa wori le ana medina al mukadasa Urshelim nazil tehet min sama min Allah.
+
+\v 11 Urshelim indu mejid ta Allah, wa huwo bi lama ze hajer al kerim, ze crystal- nedif ze gizaz.
+\v 12 Huwo indu hosh fok wa azim be itnasar bab, ma malaikat itnasar fi bab. Katibu fi bab hosh itnasar asma ta itnasar gabail ta iyal ta Israel,
+\v 13 Talata abuab fi tijah sherik, talata abuab fi tijah ta shamal, talata abuab fi tijah ta junub, wa talata abuab fi tijah ta gharib.
+
+\v 14 Hosh ta medina de indu itnasar asas, wa fi asas de katibu itnasar asma ta itnasar rusul ta Koruf.
+\v 15 Zol al wonusu ma ana de indu asaya ta migiyaz salau min dahab bi gisu be medina, bab tou, wa hosh tou.
+
+\v 16 Ardia ta medina de kan muraba; tuul tou wa uruud tou sawa. Huwo gisu medina de be asaya ta migiaz, itnasar alf golo(2400 kilomitir)(Tuul, uruud, wa irtifa kulu sawa)
+\v 17 Huwo kaman gisu hosh tou, 144 zira be migiaz ta insan( al huwo kaman migiaz ta malaika).
+
+\v 18 Abinu hosh de be hujar wa medina de be dahab al nedif, ze gilas.
+\v 19 Asas ta hosh de jemil abinu be ai shikil ta hujar al kerim. Al awel de min yesab, nimra itnin min yakud zahari, nimra talata dahab abiad, nimra arba min zumrud al zubabi,
+\v 20 nimra kamsa min aqiq, nimra sita min dahab al ahmar, nimra saba min zuburjud, tamania min zumurud al silgi, tisa min yagud al asfar, ashara min dahab al agdar, hidsar min asmajuni, itnasar jamsat.
+
+\v 21 Abuab al itnasar umon kan itnasar al luoluo; ai bab salau min luoluo wahid. Sikat ta medina de min dahab al nedif, ze gilas.
+\v 22 Ana ma ainu haikal fi medina, ashan Rabuna Allah al Gadir wa Koruf umon yau hiakal.
+
+\v 23 Medina de ma bi ihtaj le shemis wele gamar ashan bi walau leanu mejid ta Allah wala fogo, lamba tou yau Koruf.
+\v 24 Umam bi douru fi nur ta medina de. Muluk al fi ard bi jibu kunuz tumon le median de.
+\v 25 Abuab tou ma bi gofulu fi nahar wa mafi bilel fi medina de.
+
+\v 26 Umon bi jibu momtalakt wa kunuz ta umam le medina de,
+\v 27 Haja al nijiz ma bi dakalu fi medina de, wele ai zol al bi amulu hajat nijiz, lakin ile del al isim tumon katibu fi Kitab ta Haya ta Koruf
+
+\c 22
+\cl As-hah 22
+\p
+\v 1 Bad dak malaika wori le ana bahar ta moyo ta haya, nedif ze kristal. Bi kubu min kursi ta Allah wa ta Koruf
+\v 2 bi wasat mururu fi nus ta sika ta medina. Fi kulu taraf ta bahar de shejera ta haya, bi weledu itnasar shikil ta fawakeh, wa bi weledu fawakeh fi kulu shahar. Wa urshal ta shejera de ilaj le umam.
+
+\v 3 Laana tani ma bi kun fii. Kursi ta Allah wa ta Koruf bi kun fi juwa medina de, wa khudam tou bi wodi le huwo kadamat.
+\v 4 Umon bi ainu wusa tou, wa isim tou bi kun fi ras tumon.
+\v 5 Bilel bi kun mafi tani; nur ta lamba wele shemis ma bi kun mohim tani leanu Rabuna Allah yau bi kun nur le umon. Umon bi kun fi sulta lel abad al abadin.
+
+\v 6 Malaika kelim le ana, "Kilmat de sah wa hagiga. Rabuna, Allah ta aruah ta anbiya, rasulu malaika tou ashan bi wori le khudam tou haja al bi hasil gerib."
+\v 7 "Ainu! Ana gerib bi ja! Baraka le zol al bi asuma kelimat ta nubuwa ta kitab de."
+
+\v 8 Ana Yohana, ana yau asuma wa ainu hajat del. Fi wokit ana asuma wa ainu umon, ana waga tehet fi kura ta malaika ashan bi abidu huwo al kan bi wori le ana hajat del.
+\v 9 Huwo kelimu le ana, "Mata amulu kalam de! Ana khadam ze inta, ma akwana taki al anbiya, wa be del al bi asuma kilmat al fi kitab de. Abidu Allah!"
+
+\v 10 Biga huwo kelimu le ana, "Mata khatimu kilmat ta nubuwa ta kitab de, zaman biga gerib.
+\v 11 Zol al bi amulu hajat batal keli huwo istermir be amulu hajat al batal. Zol al bi amulu najasa, keli huwo istemir be najasa tou. Zol al bi amulu hajat al kwes, keli istemir be amulu hajat al kwes, Zol al kudus, keli istemir fi kadasa."
+
+\v 12 Ainu! Ana gerib bi ja. Mukafa fi ma ana, ashan bi dafa le ai zol hasab haja al huwo amulu.
+\v 13 Ana Alfa wa Omega, al awel wa al akir, bidaya wa nihaya,
+
+\v 14 Baraka le del al bi kasulu gumas tumon ashan umon bi indu hak ashan akulu min shejera ta haya wa bi dakalu fi medina min abuab.
+\v 15 Al be bara de kilab, kajajir, nas ta zina, nas al bi katulu nas, al abidu asnam, wa ai zol al bi hibu wonusu kizib.
+
+\v 16 Ana, Yesua, rasulu malaika tai ashan bi shad le intum ann hajat de le kanais. Ana juzur wa min usra ta Daud, Nijama ta sabah al bi lama."
+
+\v 17 Roho wa arusa bi kelimu "Taal!" Keli zol al bi asuma kelimu "Taal!" Ai zol al atshan, keli huwo ja, wa ai zol al indu niya, keli huwo ashrub moyo ta haya de majani.
+
+\v 18 Ana bi ashad le ai zol al bi asuma kilmat ta nubuwa ta kitab de: Iza kan ai wahid zidu kalam tani le kilmat de, Allah bi zidu le huwo min darbad al katibu anu fi kitab de.
+\v 19 Iza kan ai wahid shilu kilma tani bara min kitab ta nubuwa de, Allah bi shilu bara nisba tou min shejera ta haya wa fi medina al mukadas al katibu anu fi kitab de.
+
+\v 20 Zol al bi ashad ann hajat del bi kelimu, "Nam! Ana gerib bi ja." Amen Taal, Rabana Yesua!
+\v 21 Neima ta Rabana Yesua keli kun ma intum. Amen

README.md

@@ -1,3 +1,3 @@
-# pga_reg
+# Sarabic, Sudanese Cklero
 
-Sarabic, Sudanese Cklero
+Merged and converted 11/21/22.

contributors.txt

@@ -0,0 +1,9 @@
+    - "Gpa J. Arabic"
+    - "Klero"
+    - "Lokoya (Lky) Nt Ss."
+    - "Pga"
+    - "Pga J.Arabic Go1"
+    - "Pga Sudanese Arabic"
+    - "Pga, Sudans Creol Arabic"
+    - "Pga.J Arabic Creole"
+    - "Sudanese Creole Arabic"

issues.txt

@@ -0,0 +1,5 @@
+Issues generated 2022-11-21 from C:\DCS\SudaneseCreoleArabic\work
+------------
+Duplicated verse number: TIT 1:14
+67-REV.usfm: unmarked text at line 374
+Duplicated verse number: REV 13:12