update and verified

41-MAT.usfm

@@ -6,7 +6,7 @@
 \toc3 mat
 \mt Matta
 \c 1
-\cl As-hah1
+\cl As-hah 1
 \p
 \v 1 De kitab ta asami ta juduud ta Yesua al Masih jena ta Dawuud jena ta Abraham.
 \p
@@ -32,28 +32,28 @@
 \p
 \v 12 Ba’ad shilu umon le Babylonl, Jechoniah kan abu ta Sheatiel, Sheatiel kan jidi ta Zerubbabel.
 \p
-\v 13 Zerubbabel kan abu ta Abiud. Wa Abiud abu ta Aliakim. wa Aliakim abu ta Azor.
+\v 13 Zerubbabel kan abu ta Abiud. Wa Abiud abu ta Aliakim. Wa Aliakim abu ta Azor.
 \p
 \v 14 Azor kan abu ta Zadok. Zadok abu Achim. Wa Achim abu ta Aliud.
 \p
 \v 15 Aliud kan abu ta Aleazar, Eleazar abu ta Matthan, Wa Matthan abu ta Yacob.
 \p
-\v 16 yakub kan abu ta Yusif rajil ta Mariam min hiya Yesua kan weledu. al bi nadu Al Mesih.
+\v 16 Yakub kan abu ta Yusif rajil ta Mariam min hiya Yesua kan weledu. Al bi nadu Al Mesih.
 \p
 \v 17 Kulu al ajial min Ibrahim le Daud kan arbatasiar ajial, min Daud le shilu umon fi Babylon arbatasar ajial, wa min wodi umon le Babylon le arbatasiar alial le Al Mesih.
 \p
 \v 18 Weleda bita Yesua Al Mesih hasal be teriga de. Uma tou Mariam endu alaka ta zuwaj ma Yusif, Lakin gubal umon ma ja sawa, ligo hiya hamlan be Roho Al Kudus.
-\v 19 Rajil tou Yusif kan rojul adil, wa huwo madeir ashan aba hiya gidam nas. huwo fekiru ashan bi gata alaka be siri.
+\v 19 Rajil tou Yusif kan rojul adil, wa huwo madeir ashan aba hiya gidam nas. Huwo fekiru ashan bi gata alaka be siri.
 \v 20 Ze huwo bi fekir an hajat del, Malaika ta Rabana zahar le huwo fi hilim, kelimu," Yusif, weled bita Daud, mata kafu ashan bi shilu Mariam ze mara taki, le-anu hiya hamilan be wasat Roho Al Kudus.
 \v 21 Hiya bi weledu jena, wa inta bi seme Yesua, fa huwo bi kalisu nas tou min Khatiya tomon."
 \v 22 Kulu del hasil ashan bi kamilu kalam al wonusu be Rabuna be wasat anbiya, kelimu,
 \v 23 Asma, Azra bi hamil wa bi weledu jena, wa umon bi nadi isim Immanuel"- mana bitou "Allah ma nina."
 \v 24 Yusif gam fok min al num wa amulu ze malaika ta Rabuna wasi huwo wa huwo shalu mara bitou.
-\v 25 Lakin huwo ma amulu alaka jinsia ma hiya lahadi hiya weledu jena. bad dak huwo seme isim bitou Yesua.
+\v 25 Lakin huwo ma amulu alaka jinsia ma hiya lahadi hiya weledu jena. Bad dak huwo seme isim bitou Yesua.
 \c 2
 \cl As-hah 2
 \p
-\v 1 Baad Yesua weledu fi Bethlaham ta Yahudiya fi ayam ta Herodos al Melik, nas ulama min sherik wosulu Urselim kelimu, "
+\v 1 Baad Yesua weledu fi Bethlaham ta Yahudiya fi ayam ta Herodos al Melik, nas ulama min sherik wosulu Urselim kelimu,"
 \v 2 Wenu huwo al weledu Melik ta Yahud? Nina sufu nijima tou fi sherik wa nina ja ashan bi abidu huwo."
 \v 3 Zaman Herodos al melik asma kalam de, huwo ma Urselim kulu kan zalanin,
 \v 4 Herodos limu kulu ruasa ta khahana wa baad min nas, wa huwo asalu umon, "Bi weledu Al Mesih wen?"
@@ -68,8 +68,8 @@
 \v 11 Umon ruwa fi bet wa aiynu Jena Al suker ma uma tou Mariam. Umon dengiru tehet wa abidu Huwo. Umon fata santat tomon wa gedimu hadaya tomon dahab, Luban, wa Bohur.
 \v 12 Allah anziru umon fi hilim ma kede raja le Herodos, wa umon raja le beled tomon be sika tani.
 \p
-\v 13 Baad umon ruwa, malaika ta Rabuna zahir le Yusif fi hilim wa kelimu, "gum fok, shilu jena al suker de ma uma tou, wa jere takum le Masir. geni takum hinak lahadi ana bi wori le intum. Fa Herodos bi fetis jena al suker de ashan bi Katulu.
-\v 14 fi bilel dak Yusif gam wa shilu jena al suker de wa uma tou wa jere le Masir.
+\v 13 Baad umon ruwa, malaika ta Rabuna zahir le Yusif fi hilim wa kelimu, "gum fok, shilu jena al suker de ma uma tou, wa jere takum le Masir. Geni takum hinak lahadi ana bi wori le intum. Fa Herodos bi fetis jena al suker de ashan bi Katulu.
+\v 14 Fi bilel dak Yusif gam wa shilu jena al suker de wa uma tou wa jere le Masir.
 \v 15 Huwo geni hinak lahadi mutu ta Herodos. De kamilu kalam al Rabuna kelimu be wasat anbiya," min Masir ana nadi jena tai."
 \p
 \v 16 Baad dak Herodos, Zaman huwo aiynu be inu uluma del kabasu huwo, huwo biga zalan kalis. Huwo rasulu wa katulu kulu iyal sukerin al awulad al kan fi Bethlaham wa fi kulu akalim al iyal indu itnin sena wa tehet itnin sena, be asab zaman al rujal ulama kelim be dabt.
@@ -77,10 +77,10 @@
 \q
 \v 18 "Sot kan asmau fi Ramah, kore wa huzun shedid, Rakele bi kore ashan iyal tou, Wa hiya aba taziya, leanu umon biga mafi."
 \p
-\v 19 zaman Herodos maat, malaika ta Rabuna zahar fi hilim le Yusif fi Masir wa kelimu,
+\v 19 Zaman Herodos maat, malaika ta Rabuna zahar fi hilim le Yusif fi Masir wa kelimu,
 \v 20 "Gum fok wa shilu jena ma uma tou wa ruwa le beled ta Israel, del al kan deir katulu jena de mutu."
 \v 21 Yusif gam, shilu jena wa uma tou wa ja fi ardi ta Israel.
-\v 22 Lakin zaman huwo asma be-inu Archelaus bi hakimu Yahudiya fi mahal ta abu Herodos, huwo kan kafu ashan bi ruwa hinak. baad Allah anziru huwo fi hilim, Huwo ruwa le iklim ta Galileya
+\v 22 Lakin zaman huwo asma be-inu Archelaus bi hakimu Yahudiya fi mahal ta abu Herodos, huwo kan kafu ashan bi ruwa hinak. Baad Allah anziru huwo fi hilim, Huwo ruwa le iklim ta Galileya
 \v 23 wa ruwa ashan geni fi medina isim tou Nazaretha. De kamilu kalam al kan wonusu be wasat al anbiya, ashan bi nadu huwo Nazarene.
 \c 3
 \cl As-hah 3
@@ -90,18 +90,18 @@
 \v 3 Fa da huwo al kan wonusu be wasat nabi Isaiah, gali, "De sot ta wahid bi nadi bara fi beriya, Jahizu sika le Rabuna, salau sika tou adil."
 \p
 \v 4 Yohana kan bi libisu gumas min sar ta jemel wa gas jilid hawil sulba tou. Akil tou kan asharat wa asel.
-\v 5 baad dak Urselim, Yahudiya kulu, wa akalim kulu al hawil bahar Ordon ruwa le huwo.
+\v 5 Baad dak Urselim, Yahudiya kulu, wa akalim kulu al hawil bahar Ordon ruwa le huwo.
 \v 6 Yohana amidu umon fi bahar Ordon, bad umon tubu min katayat tomon.
 \v 7 Lakin zaman huwo sufu Farisein kutar wa sadducein ja le huwo ashan bi amidu, huwo kelim le umon, "Intum iyal ta dabaib al indu siim, munu anziru intum ashan bi jere bara min hukum al jai?
 \v 8 Antiju samar al bi istehik tuba.
-\v 9 Mata kum fekiru ashan bi kelim bein takum, ' Nina endina Ibrahim ashan abu ta nina.' Fa ana bi kelimu le intum be inu Allah bi agder bi goumu iyal le Ibraham hata kan min hujar del.
+\v 9 Mata kum fekiru ashan bi kelim bein takum, 'Nina endina Ibrahim ashan abu ta nina.' Fa ana bi kelimu le intum be inu Allah bi agder bi goumu iyal le Ibraham hata kan min hujar del.
 \v 10 Kalas fas kutu jambu irik ta shejerat. Ashan kulu shejer al ma bi antij samar kwes bi gatau tehet wa jadau fi nar.
 \v 11 Ana bi amidu intum be moya le tuuba. Lakin huwo al bi ja baad ana kebir mini ana, wa ana ma bi istehik ashan bi ahmil jizam tou. Huwo bi amidu intakum be Roho Al Kudus wa be nar.
-\v 12 menjel bitou fi fii yedu wa bi gata geme tou wa bi kutu fi Makhzan lakin huwo bi aragu wasak be nar al ma bi batul."
+\v 12 Menjel bitou fi fii yedu wa bi gata geme tou wa bi kutu fi Makhzan lakin huwo bi aragu wasak be nar al ma bi batul."
 \p
 \v 13 Baad dak Yesua ja min Galileya le bahar Ordon ashan Yuhana bi amidu.
 \v 14 Lakin Yuhana deir abusu huwo, gal, "ana deir ashan inta yau bi amidu ana, wa inta bi ja le ana?"
-\v 15 Yesua juwabu wa kelimu le huwo, "asmau le hasa, Fa huwo hagiga le nina ashan bi kamilu kulu biir. baad dak Yuhana asmau le huwo.
+\v 15 Yesua juwabu wa kelimu le huwo, "asmau le hasa, Fa huwo hagiga le nina ashan bi kamilu kulu biir. Baad dak Yuhana asmau le huwo.
 \v 16 Baad Amidu huwo, Yesua tala guwam min moyo, wa samawat fata le huwo, huwo aiynu Roho ta Allah jai tehet ze hamam wa nazal le huwo.
 \v 17 Gal, sot ja min sama bi gul," De weled tai al mahbub. Ana farhan kalis ma huwo.
 \c 4
@@ -114,7 +114,7 @@
 \v 4 Lakin Yesua juwabu wa kelimu le huwo, "huwo moktub, 'insan ma bi ish ashan esh bes lakin be kulu kelima al bi ja min kasma ta Allah."
 \p
 \v 5 Baad dak sitan shilu huwo le Medina Al mukudas wa kutu huwo fi akir mahal ta ras Kenisa,
-\v 6 wa kelim le huwo, "Kan inta sei Jena ta Allah, Jadau nefsak tehet, fa huwo moktub, ' Huwo bi amiru malaikat tou bi shilu musulia taki,' wa, 'Umon bi alagu inta be idan tomon. ashan inta ma bi dugu kura taki fi hajer."
+\v 6 wa kelim le huwo, "Kan inta sei Jena ta Allah, Jadau nefsak tehet, fa huwo moktub, 'Huwo bi amiru malaikat tou bi shilu musulia taki,' wa, 'Umon bi alagu inta be idan tomon. Ashan inta ma bi dugu kura taki fi hajer."
 \p
 \v 7 Yesua kelim le huwo, Tanimara huwo moktub,' Mata jeribu Rabana Allah taki."
 \p
@@ -137,11 +137,11 @@
 \v 18 Ze ma huwo masi gerib ma bahar Galileya, huwo aiynu itnin akwan, Samaan al bi nadi butrus, wa Andraus aku tou, bi jada sabaka fi bahar, umon kan sayadin ta gobudu samak.
 \v 19 Yesua kelim le umon, "Talu, warai, wa ana bi kutu intakum ashan bi gobudu nas."
 \v 20 Tawali umon sibu sabaka wa ruwa warau.
-\v 21 Ze ma Yesua bi ruwa min hinak huwo aiynu itnin akwan al tanin, Yakub weled ta Zebedayo, wa Aku Yuhana. umon kan fi murkap ma abu tomon bi salau shabakat. Huwo nadi umon,
+\v 21 Ze ma Yesua bi ruwa min hinak huwo aiynu itnin akwan al tanin, Yakub weled ta Zebedayo, wa Aku Yuhana. Umon kan fi murkap ma abu tomon bi salau shabakat. Huwo nadi umon,
 \v 22 wa umon sibu murkab wa abu tomon wa ruwa wara tou.
 \p
 \v 23 Yesua ruwa fi kulu makan ta Galileya, bi derisu fi biyut ta salawat, bi bashiru an injil ta molokut, wa bi aliju amrat wa ayanat bein al nas.
-\v 24 Kabar an huwo kan ruwa fi kulu Syria, wa nas jabu le huwo del al kan ayanin ma ayanat mukhtelif wa waja gisim, nas al kan moskunin be aruwa sherir. wa al indum marad sarrah wa shalal. Yesua aliju umon kulu.
+\v 24 Kabar an huwo kan ruwa fi kulu Syria, wa nas jabu le huwo del al kan ayanin ma ayanat mukhtelif wa waja gisim, nas al kan moskunin be aruwa sherir. Wa al indum marad sarrah wa shalal. Yesua aliju umon kulu.
 \v 25 Adad kebir min nas ruwa wara huwo min Galileya, Decapolis, Urselim, wa Judeya, wa aksa Ordon.
 \c 5
 \cl As-hah 5
@@ -163,12 +163,12 @@
 \q
 \v 9 Baraka le del al bi asna salam, bi nadi umon iyal ta Allah.
 \q
-\v 10 Baraka le del al taabu ashan hagiga, molokut ta samah de tomon,
+\v 10 Baraka le del al taabu ashan hagiga, molokut ta samah de tomon.
 \p
 \v 11 Baraka le inta kan nas bi sitimu inta wa bi taabu inta, wa bi kelimu ai hajat batal al ma hagiga did inta ashan ana.
-\v 12 kede inta kun moksut, makafa taki kebir fi fii samah. Gubal intum, taabu Anbiya al kan ish zamaan be nefsu teriga.
+\v 12 Kede inta kun moksut, makafa taki kebir fi fii samah. Gubal intum, taabu Anbiya al kan ish zamaan be nefsu teriga.
 \p
-\v 13 Intum mile ta Alam. Lakin mile kan biga ma indu ta-am, kef bi reja ashan bikun mile tani? huwo ma kwes tani le ai haja ile bes bi kubu bara wa nas bi douru fi ras tou.
+\v 13 Intum mile ta Alam. Lakin mile kan biga ma indu ta-am, kef bi reja ashan bikun mile tani? Huwo ma kwes tani le ai haja ile bes bi kubu bara wa nas bi douru fi ras tou.
 \v 14 Intum nur ta dunia. Ma bi dusu Medina al abinu fi ras jebel.
 \v 15 Nas mabi walau lamba wa kutu tehet gufa, lakin fi ras terbeza, wa bi wala le nas kulu fi juwa bet.
 \v 16 Keli nur taki wala gidam nas ashan umon bi aiynu amail taki al kwes wa bi sabihu Abu taki al fi samah.
@@ -176,10 +176,10 @@
 \v 17 Matakun fekir be inu ana ja ashan kasuru ganun wele kalam ta anbiya. Ana ma ja ashan bi kasuru umon, lakin ashan bi kamilu.
 \v 18 Hagiga ana bi kelimu le intum be inu lahadi samah wa al ard bi futu, mafi kilma wele unuwan be ai teriga bi futu bara min ganun, lahadi hajat kulu bi hasil.
 \v 19 Ashan kida kulu zol al bi kasuru wahid min wasayat wa deris nas ashan bi amul nefsu kalam ma bikun mohim kalis fi molokut ta samah. Lakin le kulu zol al bi hafisu kalam del wa derisu le umon bi kun nas kubar fi molokut ta samah.
-\v 20 Lakin ana bi kelim le inta be-inu ile kan sokol hagiga taki bi futu hagaig tak kataba wa farisiin. inta be ai teriga ma bi dakalu fi molokut ta samah.
+\v 20 Lakin ana bi kelim le inta be-inu ile kan sokol hagiga taki bi futu hagaig tak kataba wa farisiin. Inta be ai teriga ma bi dakalu fi molokut ta samah.
 \p
 \v 21 Intum kan asma be inu kelimu le umon fi zaman gedim, 'mata katulu,' wa,' kulu zol al bi katulu bikun fi katar zaman gadiya.'
-\v 22 Lakin ana bi kelimu le intum be-inu kulu wahid al bi bikun zalan ma aku tou bikun fi katar zaman gadiya.' wa ai zol al bi kelim le aku tou, ' inta ma nafi!' bikun fi katar gidam mejles,' wa ai zol kelim, inta belid' bi kun fi katar be nar ta Johanam.
+\v 22 Lakin ana bi kelimu le intum be-inu kulu wahid al bi bikun zalan ma aku tou bikun fi katar zaman gadiya.' Wa ai zol al bi kelim le aku tou,  'inta ma nafi!' bikun fi katar gidam mejles,' wa ai zol kelim, inta belid' bi kun fi katar be nar ta Johanam.
 \v 23 Kan inta bi wodi hadaya taki fi masba wa inta zekiru be-inu aku taki indu muskila ma inta,
 \v 24 sibu hadaya taki fi gidam masba, wa ruwa. Awelan amulu musalaha ma aku taki, wa taal gedimu hadaya taki.
 \v 25 Tafik be zol al tahamu inta be sura ze ma intum bi ruwa le mahkama, wele zol al tahamu inta bi selimu inta le gadi, wa gadi bi selimu inta le dabit, wa bi kutu inta fi sijin.
@@ -187,8 +187,8 @@
 \p
 \v 27 Inta asma kan kelimu, 'mata amulu zina.'
 \v 28 Lakin ana bi kelim le inta be-inu ai zol al bi aiynu wara mara be uyun ta zina huwo kalas amulu zina ma hiya fi geliba tou.
-\v 29 Kan ena taki ta yemin sibu inta waga, talau bara wa jadau beit min inta. huwo bikun kwes le inta kan wahid min juzu ta jisim taki mat bidal jisim taki kulu bi jadau fi nar.
-\v 30 kan ida taki ta yemin sibu inta waga, gatau bara wa jadau beit min inta. Huwo bikun kwes le inta kan wahid min juzu ta gisim taki mat bidal jisim taki kulu bi jadau fi nar
+\v 29 Kan ena taki ta yemin sibu inta waga, talau bara wa jadau beit min inta. Huwo bikun kwes le inta kan wahid min juzu ta jisim taki mat bidal jisim taki kulu bi jadau fi nar.
+\v 30 Kan ida taki ta yemin sibu inta waga, gatau bara wa jadau beit min inta. Huwo bikun kwes le inta kan wahid min juzu ta gisim taki mat bidal jisim taki kulu bi jadau fi nar
 \v 31 Kaman kan kelimu, 'Ai zol al turudu mara tou, keli huwo wodi le hiya waraga talak.
 \v 32 Lakin ana bi kelimu le inta be-inu ai zol al talagu mara tou, ile be sabab ta zina, bi keli hiya ashan bikun ta Zina. Ai zol al zouju hiya baad kan talagu amulu zina.
 \p
@@ -196,7 +196,7 @@
 \v 34 Lakin ana bi kelimu le inta, mata alifu kulu kulu, be samah, ashan huwo kursi ta Allah;
 \v 35 wele be ardi, leanu huwo mahal ta kutu kura tou; wele be Urselim, lianu huwo medina ta Melik al Azim.
 \v 36 Wele inta bi alifu be ras taki, leanu inta ma bi agder amulu shar wahid abiyat wele ashuet.
-\v 37 Lakin kede kalam taki kun 'Nam, nam,' wele 'La, la.' ai haja aktar min de huwo min ashrar.
+\v 37 Lakin kede kalam taki kun 'Nam, nam,' wele 'La, la.' Ai haja aktar min de huwo min ashrar.
 \p
 \v 38 Intum asma kan kelimu, 'ena be ena, wa shunun be shunun.'
 \v 39 Lakin ana bi kelimu le inta, mata shakil ma zol al sherir, Lakin ai zol al dugu inta be kof, aglibu le huwo tija tani de kaman
@@ -207,25 +207,25 @@
 \v 43 Intum asma kan kelimu, 'lazim keli inta hibu jiran taki wa akra adu taki.'
 \v 44 Lakin ana bi kelimu le intum hibu adu takum wa seli le del al bi taabu intum,
 \v 45 ashan intum bikun awulad ta Abu takum al fi samah. Huwo bi sibu shamis tou ashan wala le zol sherir wa zol al kwes, wa bi rasulu matar le del al adilin wa al ma adilin.
-\v 46 Kan intum bi hibu del al bi hibu itakum, ajur yatu al inta bi ligo? Nas ta daraib ma bi amul nefsu hajat?.
-\v 47 Iza inta bi selim akwana taki bes, Inta bi amulu sunu aktar min nas tanin? nas al ma Yahudiin ma bi amulu nefsu kalam?
-\v 48 Ashan kida inta lazim keli kun tahir, ze ma Abu takum fi samah Tahir
+\v 46 Kan intum bi hibu del al bi hibu itakum, ajur yatu al inta bi ligo? Nas ta daraib ma bi amul nefsu hajat?
+\v 47 Iza inta bi selim akwana taki bes, Inta bi amulu sunu aktar min nas tanin? Nas al ma Yahudiin ma bi amulu nefsu kalam?
+\v 48 Ashan kida inta lazim keli kun tahir, ze ma Abu takum fi samah Tahir.
 \c 6
 \cl As-hah 6
 \p
 \v 1 Keli intum kun harisin ashan bi wori amail takum al kwes gidam nas ashan umon bi aiynu, wele intum ma bi ligo makafa min abu takum al fi samah.
-\v 2 iza inta bi wodi haja le meskin, mata afuku buruju gidamak ze ma nas al bi mesilu fi biyut ta salawat wa fi shawari. ashan umon bi ligo tesji min nas. Hagiga ana bi kelim le intum, umon kalas istelim makafa tomon.
+\v 2 Iza inta bi wodi haja le meskin, mata afuku buruju gidamak ze ma nas al bi mesilu fi biyut ta salawat wa fi shawari. Ashan umon bi ligo tesji min nas. Hagiga ana bi kelim le intum, umon kalas istelim makafa tomon.
 \v 3 Lakin iza inta bi wodi haja le meskin, keli ida taki ta samal ma arufu ida taki al yemin bi amulu sunu.
 \v 4 Ashan hadaya taki bi wodi be siri. Wa Abu taki al bi aiynu be siri bi wodi le inta makafa.
 \p
 \v 5 Kan inta bi seli, mata kun ze nas al mumesilin, Umon bi hibu ashan bi wogif wa seli fi biyut ta salah wa fi rukun ta shawari, ashan nas bi aiynu umon. Hagiga Ana bi kelim le intum, umon kalas istelim makafa tomon.
-\v 6 Lakin inta, kan inta bi seli, dakalu fi mahal kas. gofulu bab, wa seli le Abu taki al fi mahal siri. Wa Abu taki al bi aiynu inta fi siri bi wodi le inta makafa.
+\v 6 Lakin inta, kan inta bi seli, dakalu fi mahal kas. Gofulu bab, wa seli le Abu taki al fi mahal siri. Wa Abu taki al bi aiynu inta fi siri bi wodi le inta makafa.
 \v 7 Kan inta bi seli, mata keriru kalamat al manafi ze ma nas geir yahudiyin bi amulu, Umon bi fekir be-inu bi asmau umon ashan kalamat tomon al ketir.
 \v 8 Ashan kida, mata kun ze umon, Abu taki arufu hajat yatu inta deiru gubal inta ma asalu.
 \p
 \v 9 Seli zede: Abu ta nina al fi samah, keli isim taki kadisu.
 \q
-\v 10 keli molokut taki ja. keli meshia taki yekun fi ard ze ma fi samah.
+\v 10 Keli molokut taki ja. Keli meshia taki yekun fi ard ze ma fi samah.
 \q
 \v 11 Wodi le nina alela akil al yomi.
 \q
@@ -242,8 +242,8 @@
 \v 19 Mata kazinu le nesfak mali fi ardi ali sus wa hajat al bi segeru bi demiru, wa haramiya bi dakalu juwa wa bi seregu.
 \v 20 Lakin, Kazinu le inta mali fi samah, al wele sus au hajat al gi segeru bi demiru, wa Haramiya ma bi dakalu juwa wa bi seregu.
 \v 21 Fa fi mahal al mali taki fogo, hinak fikra taki bikun fogo kaman.
-\v 22 Ena huwo yau lamba le jisim. ashan kida, kan ena taki kwes, Jisim kulu bikun malyan be nur.
-\v 23 Lakin kan ena taki batal, Jisim taki kulu bikun malyan be duluma. ashan kida, kan nur al fi juwa inta hagiga duluma, duluma de bikun kebir, Duluma de bikun kebir shedid godur sunu!
+\v 22 Ena huwo yau lamba le jisim. Ashan kida, kan ena taki kwes, Jisim kulu bikun malyan be nur.
+\v 23 Lakin kan ena taki batal, Jisim taki kulu bikun malyan be duluma. Ashan kida, kan nur al fi juwa inta hagiga duluma, duluma de bikun kebir, Duluma de bikun kebir shedid godur sunu!
 \v 24 Mafi zol bi kadimu itniin seid, Au huwo bi karahu wahid wa bi hibu al tani, wele huwo bi wodi nefsu le wahid wa bi aba al tani. Inta mabi khadimu Allah wa mali.
 \v 25 Ashan kida Ana bi gul le inta, Mata fekir an haya taki, inta bi akulu sunu wele inta bi asrubu sunu- wele an jisim taki, inta bi libisu sunu. Haya ma afdal min akil, wa jisim ma afdal min gumasat?
 \v 26 Suf le tiyur al fi jou. Umon ma bi azra wele bi hasidu wele limu fi gugu, lakin Abu takum al fi samah bi akilu umon. Hal intum ma mohimin min umon?
@@ -251,7 +251,7 @@
 \v 28 Le intum bi fekir an libsa? Zekir an zuhur al fi mazra, Kef umon bi raba. Umon ma bi istakal, wa ma bi salahu malabis.
 \v 29 Lisa Ana bi gul le intum, hata Suliman fi kulu mejid ma libisu ze wahid min zuhur del.
 \v 30 Kan Allah libisu zuhur al fi mazra, al bi zahir alela wa bukra bi jadau fi nar, godur sunu huwo bi libisu intum, intum al iman takum suker?
-\v 31 Ashan kida mata fekir wa gul, ' Nina bi akulu sunu?' 'wele nina bi asrubu sunu?' wele nina bi libisu sunu?'
+\v 31 Ashan kida mata fekir wa gul, 'Nina bi akulu sunu?' 'wele nina bi asrubu sunu?' wele nina bi libisu sunu?'
 \v 32 Fa nas al geir Yahudiyin bi fetis hajat del, wa Abu tak al samawi arufu be-inu inta deir umon.
 \v 33 Lakin fetis Molokut ta Allah awel wa biir tou wa kulu hajat del bi wodi le inta.
 \v 34 Ashan kida mata fekir le bukra, fa yom ta bukra bi fekir an nefsu. Ai yom indu masakil tou.
@@ -262,10 +262,10 @@
 \v 2 Fi teriga al inta bi hukumu, bi hakimu inta, wa be wozin al inta wozinu, bi wozinu le inta.
 \v 3 Lee inta bi aiynu wasaka al fi ena ta aku taki, lakin inta ma zekiru wasaka al fi ena taki?
 \v 4 Kef inta bi gul le aku taki, 'keli ana tala wasaka al fi ena taki,' lisa wasaka fi fii juwa ena taki?
-\v 5 Intum al mumesilin! tala awel wasaka bara min ena taki, wa biga inta bi aiynu kwes ashan talau al fi ena ta aku taki.
-\v 6 Mata wodi haja al mukadas le kilab, wa mata jadau hajat jemil gidam khodrukat. umon bi dusu be kurayin tomon, wa bi aglib wa sheretu inta le gita gita.
+\v 5 Intum al mumesilin! Tala awel wasaka bara min ena taki, wa biga inta bi aiynu kwes ashan talau al fi ena ta aku taki.
+\v 6 Mata wodi haja al mukadas le kilab, wa mata jadau hajat jemil gidam khodrukat. Umon bi dusu be kurayin tomon, wa bi aglib wa sheretu inta le gita gita.
 \p
-\v 7 Asadu, bi wodi le inta. fetisu, inta bi ligo. Dugu bab, wa bi fatau le inta.
+\v 7 Asadu, bi wodi le inta. Fetisu, inta bi ligo. Dugu bab, wa bi fatau le inta.
 \v 8 Fa le kulu zol al asadu, bi ligo; kulu zol al fetisu, bi ligo; wa le zol al bi dugu bab, bi fatau le huwo.
 \v 9 Wele munu min intum, kan weled tou asadu esh, bi wodi le huwo hajer?
 \v 10 Wele kan huwo asadu samak, bi wodi le huwo debiba?
@@ -283,7 +283,7 @@
 \v 20 Ashan badin intum bi arufu umon be semar tomon.
 \v 21 Ma ai wahid al bi kelimu le ana, 'Rabi, Rabi,' bi dakulu fi molokut ta samah, lakin ile del al bi amulu meshia ta Abu tai al fi samah.
 \v 22 Nas kutar bi kelimu le ana fi yom dak, "Rabi, Rabi, nina kan ma nabau fi isim taki, fi isim taki nina turudu sitan, wa fi isim taki nina amulu hajat ketir?'
-\v 23 Wa Ana bi kelim le umon, 'Ana ma bi arufu intum! ruwa beid min ana, intum al bi amul amail sherir.
+\v 23 Wa Ana bi kelim le umon, 'Ana ma bi arufu intum! Ruwa beid min ana, intum al bi amul amail sherir.
 \p
 \v 24 Ashan kida, ai wahid al asma kalam tai wa kutu fi sokol bi kun ze zol al negit al abinu bet tou fok hajer.
 \v 25 Matara bi nezil, feidanat bi ja, wa hawa bi ja wa bi dugu bet, lakin ma bi waga, ashan abinu fok hajer.
@@ -298,7 +298,7 @@
 \v 1 Zaman Yesua nazal min jebel, adad kebir min nas al limu ruwa wara tou.
 \v 2 Zol ayan bi juzam ja le huwo wa dengir gidam tou, "Rabi, kan indak niyah, aliju ana."
 \p
-\v 3 Yesua medu ida tou wa lemesu huwo, gal, Indi niyah. kun nedif." Nefsu zaman aliju huwo min ayan ta juzam.
+\v 3 Yesua medu ida tou wa lemesu huwo, gal, Indi niyah. Kun nedif." Nefsu zaman aliju huwo min ayan ta juzam.
 \v 4 Yesua kelimu le huwo, "keli inta ma wori le ai zol. Ruwa sika taki, wa wori nefsa taki le khahana wa gedimu hadaya al Musa kan wasi, bi kun shuhudah le umon."
 \p
 \v 5 Zaman Yesua dakalu le Capernaum, kaid ta miya jesh ja le huwo wa asalu,
@@ -312,7 +312,7 @@
 \v 10 Zaman Yesua asuma kalam de, gelbu kasuru wa kelimu le nas al kan bi ja warau, hagiga Ana bi kelim le intum, Ana ma ligo ai zol be iman de fi Israel.
 \v 11 Ana bi kelim le intum, Kutar bi ja min sherik wa gharib, wa umon bi num jambu terbeza ma Ibrahim, Ishak, wa Yaghub, fi molokut ta samah.
 \v 12 Lakin iyal ta molokut bi jadau bara fi duluma, Fi mahal al fogo kore wa adi sunun."
-\v 13 Yesua kelimu le kaid de, "Ruwa! ze inta amin, bi amulu le inta." wa kadam de aliju nefsu saa.
+\v 13 Yesua kelimu le kaid de, "Ruwa! Ze inta amin, bi amulu le inta." Wa kadam de aliju nefsu saa.
 \p
 \v 14 Zaman Yesua ja fi bet ta Butrus, Huwo aiynu uma ta mara ta Butrus naim ayan be huma.
 \v 15 Yesua lemesu ida ta hiya, wa huma sibu hiya. Hiya gam wa kadimu huwo.
@@ -340,7 +340,7 @@
 \v 29 Wa umon kore wa gali, inta deir sunu min nina, Ibin Allah? Hal inta ja hina ashan azibu nina gubal zaman?"
 \p
 \v 30 Kodurukat kan bi akulu hinak, ma beid shedid min umon.
-\v 31 Arua sherira del kelimu le Yesua gal, "Kan inta turudu nina, Rasulu nina le kodrukat dak,"
+\v 31 Arua sherira del kelimu le Yesua gal, "Kan inta turudu nina, Rasulu nina le kodrukat dak."
 \p
 \v 32 Yesua kelimu le umon, "ruwa!" Arua sherira del tala bara wa dakalu le kodrukat; wa biga kodurukat del jere min mahal al nazil de le bahar wa umon matu fi moya.
 \v 33 Nas al kan bi haresu kodrukat del jere wa ruwa le medina wa wodi taharir kamil, Kasatan haja al hasal le nas al kan moskunin be aruwah.
@@ -353,8 +353,8 @@
 \p
 \v 3 Kataba tanin wonusu fi nefsa tomon, "Zol de bi mesil."
 \v 4 Yesua arufu al fi fii fikra tomon wa kelimu, "Le intum bi fekir kalam sherir fi gulub takum?
-\v 5 Kalam yatu al sahil ashan bi gulu, 'Katiya takum afi.' wele bi kelimu, 'Gum fok wa douru'?
-\v 6 Ashan intum bi arufu be-inu Ibin al insan indu sulta fi ard ashan bi afi katiya, ... "huwo bi gul le zol moshul, "Gum fok, shilu feris taki, wa ruwa bet."
+\v 5 Kalam yatu al sahil ashan bi gulu, 'Katiya takum afi.' Wele bi kelimu, 'Gum fok wa douru'?
+\v 6 Ashan intum bi arufu be-inu Ibin al insan indu sulta fi ard ashan bi afi katiya, ... "Huwo bi gul le zol moshul, "Gum fok, shilu feris taki, wa ruwa bet."
 \v 7 Bad dak zol de gam fok wa ruwa le bet tou.
 \v 8 Zaman nas al limu aiynu zede, umon istagrab wa bada sabihu Allah, al wodi sikil sulta de le nas.
 \v 9 Zema Yesua ruwa be hinak, huwo aiynu zol ismu Mateyo, al kan gaid fi keima ta limu daraib. Huwo kelimu le huwo, "Taal warai." Huwo gam fok wa ruwa warau.
@@ -369,7 +369,7 @@
 \p
 \v 15 Yesua kelim le umon, "Hal keli nas al ja shahidu iris yekun haznanin wa aris lisa gaid ma umon? Lakin yom bija al aris bi shilu min umon, wa baad dak umon bi sum.
 \v 16 Mafi zol bi kutu gita ta gumas jedid fi jalabia al gedim, gita de bi sheretu bara min jalabia de, wa mahal al sheretu de bikun batal kalis.
-\v 17 Wele nas bi kutu Khamur jedid fi buksa gedim. umon kan kutu, buksa de bi faga, khamur de bi kubu, wa buksa de bi karabu. Lakin, keli umon kutu khamur jedid fi buksa jedid, wa kulu itnin bikun kwes."
+\v 17 Wele nas bi kutu Khamur jedid fi buksa gedim. Umon kan kutu, buksa de bi faga, khamur de bi kubu, wa buksa de bi karabu. Lakin, keli umon kutu khamur jedid fi buksa jedid, wa kulu itnin bikun kwes."
 \p
 \v 18 Zaman Yesua bi kelim kalam del le umon, wahid min muozif ja wa dengir gidam tou. Huwo gal, "Biniya tai gabul suya mat, lakin taali wa kutu iden taki le hiya, wa hiya bi ish."
 \v 19 Baad dak Yesua gam wa ruwa warau, wa talamiz tou ruwa warau.
@@ -385,18 +385,18 @@
 \p
 \v 27 Zema Yesua masha min hinak, itnin rujal amiyanin ruwa wara tou. Umon bi kore be shot fok wa gal. "Arhamna, Ibin Daud!"
 \p
-\v 28 Zaman Yesua ja fi dakil al bet, Rujal amiyanin del ja le huwo. Yesua kelim le umon, "Hal intum amin be-inu ana bi amul kalam de?" Umon kelimu le huwo, "Nam, Rabi'.'
+\v 28 Zaman Yesua ja fi dakil al bet, Rujal amiyanin del ja le huwo. Yesua kelim le umon, "Hal intum amin be-inu ana bi amul kalam de?" Umon kelimu le huwo, "Nam, Rabi.'
 \p
 \v 29 Baad dak Yesua lemesu uyun tomon wa gal, "Keli kalam de hasil le intum hasab iman takum,"
 \v 30 wa uyun tomon fata. Baad dak Yesua amiru umon wa gal, "kede mafi zol arufu kalam de."
-\v 31 Lakin rujal al itnin del ruwa wa wazau kabar de le kulu akalim
+\v 31 Lakin rujal al itnin del ruwa wa wazau kabar de le kulu akalim.
 \p
 \v 32 Zema itnin rujal del ruwa, zol tamtam moskun be roho sherir jabu le Yesua.
-\v 33 Zaman roho sherir de talau bara, Zol al tamtam de bada wonusu. nas al limu de bada istagrab wa gal. "kalam de ma aiynu gabul kida fi Israel!"
+\v 33 Zaman roho sherir de talau bara, Zol al tamtam de bada wonusu. Nas al limu de bada istagrab wa gal. "Kalam de ma aiynu gabul kida fi Israel!"
 \p
 \v 34 Lakin al pharisyin del galu, "Be sulta ta aruwah sherir, huwo turudu al arua sherir."
 \p
-\v 35 Yesua ruwa fi kulu mudun wa bilad. huwo istemir derisu fi mahalat ta salawat, bi besiru injil ta molokut, wa aliju kulu sikil ta ayanat wa kulu shikil ta amrad.
+\v 35 Yesua ruwa fi kulu mudun wa bilad. Huwo istemir derisu fi mahalat ta salawat, bi besiru injil ta molokut, wa aliju kulu sikil ta ayanat wa kulu shikil ta amrad.
 \v 36 Zaman huwo aiynu nas al limu, huwo indu hinia le umon, leanu umon indum mashakil wa niya tomon gofulu. Umon biga ze korufan al ma indum zol al bi aiynu wara umon.
 \v 37 Huwo kelimu le talamiz tou, "Al hasat ketir, lakin nas ta sokol besitin.
 \v 38 Ashan kida seli le Rabuna ta hasat, ashan huwo bi rasulu nas ta sokol le hasat tou."
@@ -409,7 +409,7 @@
 \v 4 Samaan al Gayur, wa Yahuza al Iskarioti, al bi ja biyu Yesua.
 \p
 \v 5 Del al itnasar Yesua rasulu bara. Huwo wori le umon wa gal, "Matakum ruwa le ai mahal al yahudiyin gi aishin fogo, wa mata dakalu fi ai medina ta Samariyin.
-\v 6 ruwa le Korufan al woduru ta bet ta Israiliyin, wa zema intum bi ruwa, beshiru wa gul,
+\v 6 Ruwa le Korufan al woduru ta bet ta Israiliyin, wa zema intum bi ruwa, beshiru wa gul,
 \v 7 'Molokut ta samawat biga ja gerib.'
 \v 8 Aliju ayanin, goumu al meitin, tahiru nas al indu marad juzam, wa atrudu aruwah sherir. Intum ligo majani, wodi majani.
 \v 9 Mata shilu ai dahab, fida, nihas fi santa takum.
@@ -427,22 +427,22 @@
 \v 20 Fa intum yau mabi wonusu, lakin Roho ta Abu takum bi wonusu fi intum.
 \v 21 Aku bi selimu aku to le mutu, wa abu bi selimu jena tou. Iyal bi gum did abuhat tomon wa bi kun sabab le umon ashan bi mutu.
 \v 22 Ai zol bi karahu intum ashan isim tai. Lakin le kulu zol al bi istahmal le akir, zol dak bi kalisu.
-\v 23 Izakan umon bi amulu le intum itahadad fi medina de, jere le medina tani, hagiga ana bi kelim le intum, Intum ma bi ruwa le mudun ta Israel gubal Ibin al insan bi ja
+\v 23 Izakan umon bi amulu le intum itahadad fi medina de, jere le medina tani, hagiga ana bi kelim le intum, Intum ma bi ruwa le mudun ta Israel gubal Ibin al insan bi ja.
 \p
 \v 24 Telmiz ma kebir min ustaz tou, wele kadam fok seid tou.
 \v 25 Huwo kifaya le telmiz ashan bikun ze ustaz tou, wa kadam ze seid tou. Kan umon nadi sidi al bet Beelzebul, asma al umon bi nadi be nas ta bet tou bikun batal kalis!
 \v 26 Ashan kida mata kafu umon, mafi haja mokful al ma bi zahir, wa mafi haja dusu al ma bi arufu.
-\v 27 kalam al Ana wori le inta fi duluma, wori be nahar, wa kalam al inta asuma be sot tehet be adana taki, wori be sot fok le nas ashan bi asuma.
+\v 27 Kalam al Ana wori le inta fi duluma, wori be nahar, wa kalam al inta asuma be sot tehet be adana taki, wori be sot fok le nas ashan bi asuma.
 \v 28 Mata kafu del al bi katulu jisim lakin ma bi katulu roho. Lakin, kafu huwo al bi agder demiru roho wa jisim fi johanam.
 \v 29 Itnin tiyur suhar ma bi isteru be shiling? Lisa mafi wahid min umon waga tehet bidun ilim min Abu takum.
 \v 30 Lakin hata shar ta ras taki adad tou arufu.
-\v 31 Mata kafu. inta mohim shedid min tiyur ketir al suhar.
+\v 31 Mata kafu. Inta mohim shedid min tiyur ketir al suhar.
 \v 32 Ashan kida ai wahid al be sahidu ana gidam nas, Ana bi sahidu gidam Abui al fi samah.
-\v 33 Lakin Zol al ankuru ana gidam nas, Ana kaman bi ankuru huwo gidam abui al fi samah
+\v 33 Lakin Zol al ankuru ana gidam nas, Ana kaman bi ankuru huwo gidam abui al fi samah.
 \p
 \v 34 Mata fekir be-inu Ana ja ashan jibu salam le ard. Ana ma ja ashan jibu salam, lakin shef.
-\v 35 Ana ja ashan kalik weled did abu tou. wa biniya did umu, wa mara did nesiba tou al mara.
-\b
+\v 35 Ana ja ashan kalik weled did abu tou. Wa biniya did umu, wa mara did nesiba tou al mara.
+\p
 \v 36 Adu ta zol rajil bikun min nas ta bet tou.
 \v 37 Zol al bi hibu abu wele umu aktar min ana ma bi istehik ashan bikun telmiz tai: wa zol al bi hibu weled wele biniya tou aktar min ana ma bi istehik ashan bikun telmiz tai.
 \v 38 Zol al ma bi arfa selib tou wa ja wara tai ma bi istehik ashan bikun tai.
@@ -473,12 +473,12 @@
 \v 15 Zol al indu adana ashan bi asuma, keli huwo asuma.
 \v 16 Le haja yatu ashan Ana bi karinu be jil del? Huwo ze iyal bi alabu fi suk, al bi geni wa bi nadi be baad
 \v 17 wa bi gul, 'nina bi alabu wud le intum, wa intum ma bi alabu. Nina bikun aznanin, wa intum ma bi kore.'
-\b
+\p
 \v 18 Fa Yuhana ja ma bi akul esh wele bi asurubu khamur, wa umon bi gul, 'huwo indu roho sherir.'
 \v 19 Ibin al insan ja bi akulu wa bi asurubu wa umon bi gul, 'aiynu, huwo zol akal wa sukuruji, sabi ta nas daraib wa katiyin! Lakin amail tou bi wori be inu huwo indu hikma.'
 \p
 \v 20 Baad dak Yesua bada wobiku mudun al amail tou al azim amulu fogo, leanu umon ma tuubu."
-\v 21 Wo le intum, Chorazin! wo le intum Bethsaida! Kan amail al azim de amulu fi Tyre wa Sidon al amulu le intum, umon kan tuubu min zaman dak be malabis min sual wa rumat.
+\v 21 Wo le intum, Chorazin! Wo le intum Bethsaida! Kan amail al azim de amulu fi Tyre wa Sidon al amulu le intum, umon kan tuubu min zaman dak be malabis min sual wa rumat.
 \v 22 Lakin ma bi kun taab kalis le Tyre wa Sidon fi zaman ta hukum min al bi hasil le intum.
 \v 23 Inta, Capernaum, hal inta fekir bi arfau inta fi samah? La, bi jibu inta tehet le nar. Kan fi Sodoma amulu amail al azim al amulu fi inta, huwo lisa bi fadul lahadi hasa.
 \v 24 Lakin Ana bi gul le inta huwo bi kun besit le ardi ta Sodom fi yom ta hukum min al bi hasil le inta.
@@ -512,9 +512,9 @@
 \p
 \v 15 Zema yesua arufu kalam de, huwo tala min hinak. Nas kutar kan ruwa warau, wa huwo aliju umon kulu.
 \v 16 Huwo amiru umon kede nas tanin ma arufu huwo.
-\v 17 ashan kalam de bikun hagiga, Kalam al kan wonusu be wasat nebi Isaiah, bi gul,
+\v 17 Ashan kalam de bikun hagiga, Kalam al kan wonusu be wasat nebi Isaiah, bi gul,
 \q
-\v 18 ufAinyu, kadam tai al Ana azilu; al mahbub, fi huwo ana moksut. Ana bi kutu Roho tai le huwo, wa huwo bi alinu hukum le nas al geir yahudiiyin.
+\v 18 Ufainyu, kadam tai al Ana azilu; al mahbub, fi huwo ana moksut. Ana bi kutu Roho tai le huwo, wa huwo bi alinu hukum le nas al geir yahudiiyin.
 \q
 \v 19 Huwo ma bi zalan wele kore shedid; wele mafi ai wahid bi asuma sot tou fi shawari.
 \q
@@ -534,9 +534,9 @@
 \v 29 Ai zol bi dakalu kef fi bet ta zol al indu guwa wa bi seregu hajat tou bidun huwo ma robutu zol al indu guwa de awel? Baad dak huwo bi seregu hajat min bet tou.
 \v 30 Zol al ma ma ana huwo did ana, wa zol al ma bi limu ma ana bi shetet.
 \v 31 Ashan kida Ana bi kelim le intum, Kulu katiya wa kulu kalamat shar bi afi, lakin kalamat shar did Roho ma bi afi.
-\v 32 AI zol bi kelim kalam batal did Ibin al insan, bi afi. Lakin ai zol al kelim batal did Roho Al kudus, ma bi afi huwo. wele fi ardi de, wele fi dak al bi ja.
+\v 32 AI zol bi kelim kalam batal did Ibin al insan, bi afi. Lakin ai zol al kelim batal did Roho Al kudus, ma bi afi huwo. Wele fi ardi de, wele fi dak al bi ja.
 \v 33 Amulu shejer kwes wa shamar tou kwes, au amul shejer batal wa shamar tou batal, Shejer bi arufu be shamar tou.
-\v 34 Intum iyal ta dabaib, intum sheririn, intum bi kelim kalam kwes kef? kalam al batal al fi dakil gelib yau kasuma bi gul.
+\v 34 Intum iyal ta dabaib, intum sheririn, intum bi kelim kalam kwes kef? Kalam al batal al fi dakil gelib yau kasuma bi gul.
 \v 35 Zol al kwes min hajat kwes al fi geliba tou bi kelim hajat al kwes, wa zol al sherir min hajat al sherir al fi geliba tou bi kelim hajat sherir.
 \v 36 Ana bi kelim le intum be-inu fi zaman ta hukum nas bi wori kulu kilma al batal al umon kelimu.
 \v 37 Fa be kilmat taki inta bikun beri, wa be kilmat taki bi hakimu inta."
@@ -545,10 +545,10 @@
 \p
 \v 39 Lakin Yesua juwabu wa kelimu le umon, "sherir wa jil ta zina bi fetis alama. Lakin mafi alama bi wodi le huwo ile alama ta nebi Yonah.
 \v 40 Yonah kan indu talata ayam nahar wa bilel fi batun ta samak kebir, Ibin al Insan kaman bi indu talata ayam nahar wa bilel fi gelib ta ard.
-\v 41 Muatinin ta Niniweh bi wogif fok fi zaman ta hukum be jil ta hasa wa bi hakimu. umon tuubu fi bushara ta Yonah, wa suf, zol tani akbar min Yonah fi hina.
-\v 42 Melka ta Junub bi gum fok fi zaman ta hukum ma nas ta jil de wa bi hakimu. hiya ja min akir duniya ashan bi asuma hikma ta Solomon, wa suf, Zol al akbar min suliman fi hina.
+\v 41 Muatinin ta Niniweh bi wogif fok fi zaman ta hukum be jil ta hasa wa bi hakimu. Umon tuubu fi bushara ta Yonah, wa suf, zol tani akbar min Yonah fi hina.
+\v 42 Melka ta Junub bi gum fok fi zaman ta hukum ma nas ta jil de wa bi hakimu. Hiya ja min akir duniya ashan bi asuma hikma ta Solomon, wa suf, Zol al akbar min suliman fi hina.
 \v 43 Izakan roho al nijis tala bara min insan, huwo bi yemsi fi tija al ma indu moya wa bi fetis mahal ta raha, lakin ma bi ligo.
-\v 44 Huwo bi kelim, ' Ana bi rija le bet tai al ana ja min fogo.' Bat huwo raja, huwo bi ligo bet dak nedifu bara wa kutu fi nizam.
+\v 44 Huwo bi kelim, 'Ana bi rija le bet tai al ana ja min fogo.' Bat huwo raja, huwo bi ligo bet dak nedifu bara wa kutu fi nizam.
 \v 45 Wa huwo bi ruwa ashan bi shilu ma huwo sabah arua tanin aktar minu, wa umon kulu bi ja ashan bi ish hinak. Wa hala al akir ta zol dak bikun batal min al awel. Huwo bikun bes ze dak ma jil al sherir de."
 \p
 \v 46 Zaman Yesua lisa bi kelim le jamahir, Uma tou wa akwan tou wagaf bara, deir ashan bi kelim ma huwo.
@@ -561,10 +561,10 @@
 \cl As-hah 13
 \p
 \v 1 Fi yom dak Yesua ruwa bara min al bet wa geni fi taraf bahar.
-\v 2 Nas ketir limu hauli huwo, huwo dakalu fi murkab wa geni, kulu nas al limu wagaf fi taraf bahar..
-\v 3 Bad dak Yesua kelimu le umon hajat ketir bi amsal. huwo kelimu, "Muzari ruwa wa zara tirab.
+\v 2 Nas ketir limu hauli huwo, huwo dakalu fi murkab wa geni, kulu nas al limu wagaf fi taraf bahar.
+\v 3 Bad dak Yesua kelimu le umon hajat ketir bi amsal. Huwo kelimu, "Muzari ruwa wa zara tirab.
 \v 4 Zema huwo bi zarau, tirab tanin waga fi sika, wa tiyur ja wa akal kulu.
-\v 5 Tirab tanin waga fi ardi fogo hujar, mahal al ma indu turab ketir. tirab del gam, ashan turab ma ketir.
+\v 5 Tirab tanin waga fi ardi fogo hujar, mahal al ma indu turab ketir. Tirab del gam, ashan turab ma ketir.
 \v 6 Lakin baad shemis tala, umon yabis kulu ashan umon ma indu iriik, wa umon mutu.
 \v 7 Tirab tanin waga fi nus shok. Shok gam fok wa kanagu umon.
 \v 8 Tirab tanin waga fi turab al kwes wa tala zura, tanin miya marat wa aktar, taninin sitin, wa tanin teletin.
@@ -573,14 +573,14 @@
 \v 10 Talamiz ja wa kelimu le Yesua, "Le inta bi wonusu le nas al limu be amsila?"
 \p
 \v 11 Yesua juwabu wa kelimu le umon, Wodi le intum fursa ashan fahimu ashrar an molokut ta samawat, lakin le umon ma wodi.
-\v 12 ashan ai zol al indu, hata al ketir bi wodi le huwo. Lakin ai zol al ma indu, hata kan huwo indu bi shilu minu.
+\v 12 Ashan ai zol al indu, hata al ketir bi wodi le huwo. Lakin ai zol al ma indu, hata kan huwo indu bi shilu minu.
 \v 13 De yau sabab al ana bi kelim le umon be amsila: hata kan umon bi aiynu, umon ma bi aiynu; wa hata kan umon bi asuma, umon ma bi asuma, au bi fahim.
 \p
 \v 14 Le umon nubuwa ta Isaiah kamilu, al bi gul, ze bi asuma umon bi asuma, lakin mafi teriga umon bi fahim; ze bi aiynu umon bi aiynu, lakin mafi teriga umon bi fahimu.
 \q
 \v 15 Gulub ta nas de tala batalin, wa umon tala gowi ashan asuma, wa umon gafulu uyun tomon, asan umon ma bi suf ma uyun tomon, au asuma be adana tomon, wele fahimu be gulub tomon, umon bi aglib tani, wa A ana bi aliju umon.
 \v 16 Lakin baraka le uyun taki; leanu bi aiynu; wa adana takum, ashan bi asuma.
-\v 17 Hagiga Ana bi kelim le intum be-inu anbiya kutar wa nas hagigiyin indum niya ashan bi aiynu hajat al intum bi aiynu. wa ma aiynu umon. Indum niya ashan bi asuma hajat al intum asuma, wa ma asuma umon.
+\v 17 Hagiga Ana bi kelim le intum be-inu anbiya kutar wa nas hagigiyin indum niya ashan bi aiynu hajat al intum bi aiynu. Wa ma aiynu umon. Indum niya ashan bi asuma hajat al intum asuma, wa ma asuma umon.
 \v 18 Asuma bad kida le amsal ta muzari al bi zara tirab tou.
 \v 19 Kan ai zol al asuma kalam ta molokut lakin ma fahim, sitan bi ja wa bi shilu bara haja al zarau fi gelbu. De yau tirab al zarau fi tarab share.
 \v 20 Tirab al zarau fi ardi fogo hujar yau zol al bi asuma kilma wa bi akudu be farah,
@@ -591,18 +591,18 @@
 \v 24 Yesua wori le umon amsal tani. Huwo kelimu, "Molokut ta samah huwo ze zol al zarau tirab al kwes fi zira tou.
 \v 25 Lakin zaman nas naimin, Adu tou ja wa zara kaman ges fi wasat geme wa huwo ruwa.
 \v 26 Zaman geme del gam wa tala shimar, Wa ges del zahar kaman.
-\v 27 Kudam ta zol al mosul min al zira de ja le huwo wa gal 'Ya seid inta kan ma zara tirab al kwes fi zira? kef biga indu ges?
+\v 27 Kudam ta zol al mosul min al zira de ja le huwo wa gal 'Ya seid inta kan ma zara tirab al kwes fi zira? Kef biga indu ges?
 \p
 \v 28 Huwo kelim le umon, 'Adu yau amulu.' Kudam de kelim le huwo, Hal inta deir ashan nina bi ruwa amurugu bara?'
 \p
 \v 29 Zol al mosul de kelim, 'La. Le-anu kan intum amurugu ges de bara, intum bi amurugu geme de ma umon.
 \v 30 Keli umon raba sawa lahadi fi zaman ta hasad. Fi zaman ta hasad Ana bi kelim le nas al bi gatau, "Awel amurugu ges wa robutu umon fi komat ashan bi aragu, Lakin limu al geme fi gugu.'"'
 \p
-\v 31 Baad dak Yesua kaman wori le umon amsal tani. huwo gal, "Molokut ta samah ze bizra al saker ali zol bi shilu wa zarau fi zira tou.
+\v 31 Baad dak Yesua kaman wori le umon amsal tani. Huwo gal, "Molokut ta samah ze bizra al saker ali zol bi shilu wa zarau fi zira tou.
 \v 32 Bizra de huwo saker kalis min buzur al tanin. Lakin kan raba, huwo bikun akbar min buzur al tanin. Huwo bikun shejera, ashan tiyur al fi jou bi ja wa abinu biyut tomon fogo."
 \v 33 Yesua kaman wori le umon amsal tani. "Molukut ta samah ze kemira al mara bi shilu wa lakbatu ma talata wozin ta degig lahadi hajin kulu bi furu.
 \p
-\v 34 Yesua wori kulu hajat del le jamahir be. amsal; wa huwo ma kelim haja le umon bidun amsal
+\v 34 Yesua wori kulu hajat del le jamahir be. Amsal; wa huwo ma kelim haja le umon bidun amsal
 \v 35 De yau bi amur al kan nebi wanisu bi jaa hagiga, zema ma huwo wanusu, "Ana bi fata kasuma tai be amsal Ana bi kelim hajat al dusu min asas ta duniya."
 \p
 \v 36 Bad dak Yesua sibu nas al limu wa huwo ruwa juwa. Talamiz tou ja le huwo wa gal, "Wori le nina amsal ta ges al fi zira."
@@ -613,13 +613,13 @@
 \v 40 Ashan kida, ze ges del limu min dura wa haragu be nar, be kun zede fi hakir ta sinin.
 \v 41 Ibin al lnsan bi rasulu malaikat tou, wa umon bi limu bara min molokut tou kulu hajat al sabab le katiya wa del al amulu shar.
 \v 42 Bi jadau umon fi hufra ta nar, hinak bi kun fi kore wa adi sunun,
-\v 43 Baad dak nas al kwesin bi lama ze shemis fi molokut ta Abu tomon. zol al indu adana kede huwo asuma.
+\v 43 Baad dak nas al kwesin bi lama ze shemis fi molokut ta Abu tomon. Zol al indu adana kede huwo asuma.
 \p
-\v 44 Molokut ta samah ze haja al mohim dusu fi zira. Zol ligo wa dusu. fi fara huwo ruwa, biyu kulu hajat al huwo indu, wa istara zira dak.
+\v 44 Molokut ta samah ze haja al mohim dusu fi zira. Zol ligo wa dusu. Fi fara huwo ruwa, biyu kulu hajat al huwo indu, wa istara zira dak.
 \v 45 Tani Molokut ta samah huwo ze zol al tajir al aiynu hajat al indu keima.
-\v 46 zaman huwo ligo wahid min juwahir al keima tou kebir, Huwo ruwa wa biyu ai haja al huwo indu wa istara al juwahir.
+\v 46 Zaman huwo ligo wahid min juwahir al keima tou kebir, Huwo ruwa wa biyu ai haja al huwo indu wa istara al juwahir.
 \p
-\v 47 tanimara, molokut ta samah ze sabaka al kutu fi bahar, wa limu kulu mokholugat ta ai nou.
+\v 47 Tanimara, molokut ta samah ze sabaka al kutu fi bahar, wa limu kulu mokholugat ta ai nou.
 \v 48 Zaman biga malyan, Sayadin de juru fi taraf bahar Baad dak umon geni tehet wa limu hajat al kwesin fi makhazin Lakin hajat al ma kwesin jadau bara.
 \v 49 Huwo bikun zede fi zaman al akir. Malaikat bi ja wa ferigu al deifin min wasat ta nas al kwesin. Bi jadau
 \v 50 umon fi hufra ta nar, hinak fi bikun kore wa adi sunun.
@@ -627,7 +627,7 @@
 \v 51 "Hal intum fahim kulu hajat del?" Talamiz kelim le huwo, nam."
 \p
 \v 52 Baad dak Yesua kelim le umon, Ashan kida ai katib ta sheriya al biga telmiz ta molokut ta samah huwo ze zol al mosul fi al bet, al bi tala hajat al gedim wa al jedid min kazina tou.
-\v 53 baad dak zaman al Yesua kalasu amsal del, huwo futu bara min makan dak.
+\v 53 Baad dak zaman al Yesua kalasu amsal del, huwo futu bara min makan dak.
 \p
 \v 54 Baad dak Yesua dakal iklim tou wa derisu nas fi biyut ta salah. Netija kan umon tala mostgrabin wa gal, Zol de ligo hikma tou de wen wa mujizat al?
 \v 55 Zol de ma yau weled ta najar? Akwan tou ma yau Yakub, Yusif, Samaan, wa yahuza?
@@ -646,7 +646,7 @@
 \p
 \v 6 Lakin zaman id milad ta Herodos ja, Biniya ta Herodias alabu fi nus wa Herod tala farhan.
 \v 7 Fi rad, Huwo waad ashan bi wodi le hiya ai haja al hiya asalu.
-\v 8 Baad ma hiya asuma le tojihad ta umu, hiya gali ' Wodi le ana, hina fi sahan kebir, ras ta Yuhana Moamadan."
+\v 8 Baad ma hiya asuma le tojihad ta umu, hiya gali 'Wodi le ana, hina fi sahan kebir, ras ta Yuhana Moamadan."
 \v 9 Melik kan ma murta be talab ta hiya, lakin ashan waad wa ashan kulu nas al kan ma huwo fi gada, huwo amiru be inu keli amulu.
 \v 10 Huwo rasulu nas ashan gatau ras ta Yuhana fi dakil sijin.
 \v 11 Baad dak ras tou kan jibu fi sahan wa wodi le hiya wa hiya shilu le uma tou.
@@ -654,14 +654,14 @@
 \p
 \v 13 Hasa zaman Yesua asuma kalam de, huwo tala min hinak be murkab le mahal al ma bi aiynu huwo. Zaman asuma kalam de, umon ruwa wara tou min kulu medina.
 \v 14 Baad dak Yesua ja gidam umon wa aiynu nas al limu. Huwo hin le umon wa aliju nas tomon al kan ayanin.
-\v 15 Zaman ta misa, talamiz ja le huwo wa gali, mahal sahara, yom de intaha. nas al limu de keli ruwa, ashan umon bi ruwa le beled ashan isteri le umon akil
+\v 15 Zaman ta misa, talamiz ja le huwo wa gali, mahal sahara, yom de intaha. Nas al limu de keli ruwa, ashan umon bi ruwa le beled ashan isteri le umon akil.
 \p
 \v 16 Lakin Yesua kelimu le umon. "Ma mohim ashan umon bi futu. Wodi le umon haja ashan umon bi akulu.
 \p
 \v 17 "Umo kelim le huwo, "Nina indu kamsa esh wa itnin samak."
 \p
 \v 18 Yesua kelimu jibu takum le ana."
-\v 19 Baad dak Yesua wori le nas al limu de keli geni tehet fi ras ges. Huwo shilu kamsa esh wa itnin samak. huwo aiynu fok le samah, huwo bariku wa kasuru esh de wa wodi le talamiz wa talamiz wodi le nas al limu.
+\v 19 Baad dak Yesua wori le nas al limu de keli geni tehet fi ras ges. Huwo shilu kamsa esh wa itnin samak. Huwo aiynu fok le samah, huwo bariku wa kasuru esh de wa wodi le talamiz wa talamiz wodi le nas al limu.
 \v 20 Umon kulu akulu wa tala sabanin. Baad dak umon limu itnasar gufa min akil al fadulu.
 \v 21 Del al akalu kan ze kamsa alf rujal, bara min nasawin wa iyal.
 \p
@@ -671,12 +671,12 @@
 \v 25 Fi saat al araba gerib sabah Yesua ja le umon, bi douru fi ras bahar.
 \v 26 Zaman talamiz aiynu huwo fi ras bahar, umon kafu wa gal, "de roho ta zol meit," umon kafu wa kore shidid.
 \p
-\v 27 Lakin Yesua kelim le umon fi nefsu zaman gal," kunu shuja! de ana! matakun kafu."
+\v 27 Lakin Yesua kelim le umon fi nefsu zaman gal," kunu shuja! De ana! Matakun kafu."
 \p
 \v 28 Butrus juwabu huwo wa kelimu, 'Rabuna, kan de inta, nadi ana ashan bi ja le inta fi ras moyo."
 \p
 \v 29 Yesua kelimu, "taali." Butrus gam min murkab wa douru fi ras moya ashan ruwa le Yesua.
-\v 30 Lakin zaman butrus aiynu hawa, huwo kafu. zema huwo bi katis, huwo kore fok wa kelimu, "Rabuna alagu ana!"
+\v 30 Lakin zaman butrus aiynu hawa, huwo kafu. Zema huwo bi katis, huwo kore fok wa kelimu, "Rabuna alagu ana!"
 \p
 \v 31 Yesua bada midu ida tou, huwo gobudu butrus, wa kelimu le huwo, "inta al iman taki suker, le inta indu sukuk?"
 \p
@@ -687,9 +687,9 @@
 \v 35 Zaman nas al fi mahal dak zekiru Yesua, umon rasulu kabarat fi kulu mahal fi hawil hila, wa umon jabu le huwo ai zol al kan ayan.
 \v 36 Umon asalu huwo ashan bes bi lemesu gumas tou, wa nas al kutar al kan lemesu ligo ilaj.
 \c 15
-\cl As-hah15
+\cl As-hah 15
 \p
-\v 1 Baad dak pharishiyin wa kataba ja le Yesua min Urselim. umon gal,
+\v 1 Baad dak pharishiyin wa kataba ja le Yesua min Urselim. Umon gal,
 \v 2 "Le talamiz taki bi kasuru taghalid ta siyuk? Umon ma bi kasulu idan tomon zaman kan umon bi akulu."
 \p
 \v 3 Huwo juwabu wa kelim le umon, "Baad kida le intum bi kasuru wasaya ta Allah ashan taghalid takum?
@@ -703,7 +703,7 @@
 \v 9 Umon bi abidu ana fi sifir le anu umon bi derisiu akhida tomon al huwo wasia ta nas."
 \p
 \v 10 Baad dak huwo nadinas al limu le nefsu wa kelimu le umon, '"Asuma wa afham_
-\v 11 Ma haja al bi dakalu be kasuma yau bi karabu zol. ile al bi tala min kasuma, yau bi karabu zol.
+\v 11 Ma haja al bi dakalu be kasuma yau bi karabu zol. Ile al bi tala min kasuma, yau bi karabu zol.
 \p
 \v 12 Baad dak talamiz ja wa kelimu le Yesua, "Hal Inta arufu be inu Pharisiyin del tala zalanin zaman umon asuma kalam de?"
 \p
@@ -719,7 +719,7 @@
 \v 20 Del yau hajat al bi karabu zol. Lakin akulu be idan al ma kasulu ma bi karabu zol."
 \p
 \v 21 Baad dak Yesua tala min hinak wa ruwa le akhlim ta mudun ta Tyre wa Sidon.
-\v 22 Asmau Mara min Canaan ja min iklim dak. huwo kelim be shot fok wa gal, Arhamni, Rabuna, Ibin Daud! biniya tai moskun shedid."
+\v 22 Asmau Mara min Canaan ja min iklim dak. Huwo kelim be shot fok wa gal, Arhamni, Rabuna, Ibin Daud! Biniya tai moskun shedid."
 \p
 \v 23 Lakin Yesua ma juwabu hiya. Talamiz tou ja le huwo wa kelim, gal, kelim le hiya keli ruwa, hiya bi amul izaach wara nihna."
 \p
@@ -731,10 +731,10 @@
 \p
 \v 27 Hiya Gal. Nam, Rabana, hata kilab al suhar bi akulu fadalat ali bi waga min terbeza bita seid bitomon."
 \p
-\v 28 Bad dak Yesua Juwabu wa gal le hiya, "Ya mara, Iman bitak azim, Keli haja de hasil le inta zema inta deiru."bit bitou ligo ilaj fi nefsu zaman.
+\v 28 Bad dak Yesua Juwabu wa gal le hiya, "Ya mara, Iman bitak azim, Keli haja de hasil le inta zema inta deiru." Bit bitou ligo ilaj fi nefsu zaman.
 \p
 \v 29 Yesua sibu mahal dak wa masha gerib ma bahar ta Galileya. Bad dak huwo masha fi ras jebel wa geni hinak.
-\v 30 Jamahir be adad kebir ja le huwo. umon jabu ma umon nas abu mukasirin, amiyanin, tamtam, wa ali bi douru be rukuba, wa nas kutar al ayanin. Umon jabu fi kura ta Yesua, wa huwo aliju umon.
+\v 30 Jamahir be adad kebir ja le huwo. Umon jabu ma umon nas abu mukasirin, amiyanin, tamtam, wa ali bi douru be rukuba, wa nas kutar al ayanin. Umon jabu fi kura ta Yesua, wa huwo aliju umon.
 \v 31 Jamahir istkarabu zaman umon ainu nas al kan abu tamtam bi wonusu, al bi douru be rukuba tala kwesin, abu mukasirin bi douru, wa amiyanin bi sufu. Umon sabihu Allah bita Israel.
 \p
 \v 32 Yesua nadi talamiz tou le huwo wa gal. "Ana bi hin le jamahir del le anu umon geni ma ana le fetra ta talata yom wa ma indum haja ashan bi akulu. Ana ma deiru ashan bi sibu umon bi yemsi bidun ma akulu, wele umon bi tala tabanin fi sika."
@@ -752,7 +752,7 @@
 \p
 \v 1 Pharisyiin wa sadduciyiin ja wa jeribu huwo asalu huwo keli zahiru le umon alama min al fadah.
 \v 2 Lakin huwo juwabu wa kelimu le umon. "Izakan zaman biga misah, intum bi gul, 'huwo bikun jou kwes, fa al fadah ahmar.'
-\v 3 zaman kan sabah, intum bi gul, huwo bikun sihab, fa al fadah huwo ahmar wa sihab.' Intum bi arufu ashan bi terjimu sikil ta al fadah, lakin intum ma bi arufu terjimu alamat bita zaman.
+\v 3 Zaman kan sabah, intum bi gul, huwo bikun sihab, fa al fadah huwo ahmar wa sihab.' Intum bi arufu ashan bi terjimu sikil ta al fadah, lakin intum ma bi arufu terjimu alamat bita zaman.
 \v 4 Jil al batal wa bita zina bi fetis alama, lakin mafi alama bi wori le umon ile bes alama bita Yonah." Bad dak Yesua sibu umon wa huwo ruwa.
 \p
 \v 5 Zaman talamiz wosulu le tija tani, umon nesitu ashan shilu esh.
@@ -776,7 +776,7 @@
 \p
 \v 17 Yesua Juwabu wa kelim le huwo, "Baraka le inta, Samaan Bar Yonah, Laham wa dom ma zahiru de le inta, lakin Abu bitai al fi samah.
 \v 18 Ana kaman le inta be-inu inta Butrus, wa fi ras hajer de Ana bi abinu kenisa tai. Buaba bita mutu ma bi wogif didu.
-\v 19 Ana bi wodi le inta mafati ta molokut ta samah. ai haja al intum bi robutu fi al ard bi robutu fi samah, wa ai haja al intum bi fiku fi al ard bi fiku fi samah."
+\v 19 Ana bi wodi le inta mafati ta molokut ta samah. Ai haja al intum bi robutu fi al ard bi robutu fi samah, wa ai haja al intum bi fiku fi al ard bi fiku fi samah."
 \v 20 Baad dak Yesua wodi wosiya le talamiz ashan umon ma bi wori le ai zol be-inu huwo al Mesih.
 \p
 \v 21 Min zaman dak Yesua bada wori le talamiz tou be -inu huwo lazim bi ruwa le Urselim, bi taabu be hajat ketir fi idan ta siyuk wa khahana wa kataba ta sheria, bi katulu, wa bi goumu huwo le haya fi yom a talit.
@@ -797,7 +797,7 @@
 \v 3 Fi mahal dak, Musa wa Elia zahiru wa bi wonusu ma huwo.
 \v 4 Butrus juwabu wa kelim le Yesua, "Rabuna, Huwo bikun kwes ashan nina nakun hina. Kan inta deir, Ana bi abinu talata rokuba wahid le inta, wa wahid le Musa, wa wahid le Elia."
 \p
-\v 5 Fi zaman huwo bi wonusu, sihaf lama khati umon, baad dak fii shot bi kelim fi sihaf, "De weled tai al Ana bi hibu, ashan huwo Ana moksut. asuma le huwo."
+\v 5 Fi zaman huwo bi wonusu, sihaf lama khati umon, baad dak fii shot bi kelim fi sihaf, "De weled tai al Ana bi hibu, ashan huwo Ana moksut. Asuma le huwo."
 \p
 \v 6 Zaman talamiz asuma kalam de, umon waga wa wusa tomon tehet wa kan bi kafu.
 \v 7 Baad dak Yesua ja wa lemesu umon wa gal, "gum fok wa mata kun kafu."
@@ -815,7 +815,7 @@
 \v 15 "Rabana, Amul rahma le weled tai, Huwo ayan be marad shara wa taban shedid. Baad marat huwo bi waga fi nar wa moya.
 \v 16 Ana jibu le talamiz taki, lakin umon ma bi agder ashan bi aliju."
 \p
-\v 17 Yesua juwabu wa gal, jil al ma amin wa ta fasat, Ana bi kun ma intum lahadi miten? Ana bi istahmal ma intum lahadi mtin? Jibu takum le ana. hina."
+\v 17 Yesua juwabu wa gal, jil al ma amin wa ta fasat, Ana bi kun ma intum lahadi miten? Ana bi istahmal ma intum lahadi mtin? Jibu takum le ana. Hina."
 \v 18 Yesua wobiku roho sherir de, wa roho sherir tala minu, wa weled de ligo ilaj min nefsu sah.
 \p
 \v 19 Baad dak talamiz ja le Yesua wa kelimu, "Lee nina ma bi turudu roho sherir bara?"
@@ -830,7 +830,7 @@
 \p
 \v 25 Huwo gal "nam," Zaman Butrus ja fi bet, Yesua kelimu le huwo gal, "Inta bi fekir sunu, Samaan? Muluk ta ard bi limu daraib min munu? Min iyal tomon au nas tanin?"
 \p
-\v 26 "min nas tanin." Butrus juwabu. Baad dak iyal hur,' Yesua gal.
+\v 26 "Min nas tanin." Butrus juwabu. Baad dak iyal hur,' Yesua gal.
 \v 27 Ashan kida nina ma bi kutu nas ta daraib keli ma amulu katiya, Amsi fi bahar, jadau jabada, wa amsuku awel samak al bital fok. Baad inta kan fata kasuma tou, inta bi ligo gurus min fida. Shilu wa dafa le nas daraib tai wa taki."
 \c 18
 \cl As-hah 18
@@ -843,11 +843,10 @@
 \v 5 Ai zol al bi rahibu jena suker de fi isim tai bi rahibu ana.
 \v 6 Lakin ai zol al bi kutu iyal al amin fi ana del amulu katiya, huwo bi kun kwes le huwo ashan bi aligu hajer ta tahuna fi ragabta tou, wa bi jadau huwo fi bahar.
 \p
-\v 7 Woe le duniya al bi sibu nas ashan amulu katiya! fi aslan hajat al bi sibu nas ashan bi amulu katiya, lakin woe le zol al bi sibu zol tani ashan amulu katiya!
-\v 8 Iza kan idan taki sibu inta amulu katiya, gatau bara wa jadau beid. huwo bi kun kwes le inta ashan bi dakalu fi haya al abadiya bidun idan bidal bi jadau inta fi nar al abadiya indak itnin idan au itnin kura.
+\v 7 Woe le duniya al bi sibu nas ashan amulu katiya! Fi aslan hajat al bi sibu nas ashan bi amulu katiya, lakin woe le zol al bi sibu zol tani ashan amulu katiya!
+\v 8 Iza kan idan taki sibu inta amulu katiya, gatau bara wa jadau beid. Huwo bi kun kwes le inta ashan bi dakalu fi haya al abadiya bidun idan bidal bi jadau inta fi nar al abadiya indak itnin idan au itnin kura.
 \v 9 Iza kan ena taki sibu inta amulu katiya, talau bara wa jada beid min inta. Huwo bikun kwes ashan inta bi dakalu fi haya abadiya bidal inta bi dakalu fi nar abadiya indak kulu uyun.
-\v 10 Keli intum kun harisin ashan intum ma alisu iyal del. ana bi kelim le intum be-inu fi samah malaikat tomon daiman bi aiynu le wusa ta Abu tai al fi samah.
-\v 11 ..
+\v 10-11 Keli intum kun harisin ashan intum ma alisu iyal del. Ana bi kelim le intum be-inu fi samah malaikat tomon daiman bi aiynu le wusa ta Abu tai al fi samah.
 \v 12 Inta bi fekir sunu? Iza kan ai wahid indu miya korfan, wa wahid min umon woduru, hal huwo ma bi sibu al tisa wa tisein fi jebel wa ruwa ashan bi fetisu wahid al woduru dak?
 \v 13 Iza kan huwo ligo, Ana bi kelim le intum hagiga, huwo bikun farhan kalis ashan wahid de bidal tisa wa tisein al ma woduru.
 \v 14 Fi nesfu teriga, huwo ma irada ta Abu taki al fi samah ashan wahid min iyal del bi mutu.
@@ -865,7 +864,7 @@
 \v 23 Ashan kida molokut ta samah bes ze melik tani al deir ashan amulu hisab ma kadam tou.
 \v 24 Zema umon bi amulu hisabad, jibu wahid kadam tani al kan shalu min huwo alaf min gurus.
 \v 25 Lakin ze huwo ma indu teriga ashan bi dafa, zol tou al mosul wodi wosia ashan bi biyu huwo ma mara wa iyal tou wa ai hajat al huwo indu, wa ashan bi dafa hajat al huwo kan shilu.
-\v 26 Baad dak kadam de waga tehet, dengir gidam huwo, wa gal, 'Ya seid, asbur lei, Ana bi dafa le inta.'ai haja.'
+\v 26 Baad dak kadam de waga tehet, dengir gidam huwo, wa gal, 'Ya seid, asbur lei, Ana bi dafa le inta. 'Ai haja.'
 \v 27 Baad dak zol al mosul le kadam de, ze kalam de lemesu huwo, huwo fiku wa afi kadam de ma kulu dein al kan huwo shilu.
 \v 28 Lakin kadam dak ruwa wa ligo wahid min kadamin tou, al shilu min huwo miya dinar. Huwo gobudu huwo, amsuku ragaba tou, wa gal, 'dafa le ana haja al kan inta shilu.'
 \p
@@ -889,15 +888,15 @@
 \v 5 Huwo al kalagu umon kaman gal, 'Be sabab de rajil bi sibu abu tou wa uma tou wa bi limu ma mara tou, wa al itnin bikun jisim wahid;
 \v 6 Umon ma bikun itnin lakin wahid jisim. Ashan kida haja al Allah limu mafi zol keli ferigu."
 \p
-\v 7 Umon kelimu le huwo, Lee baad kida Musa wodi wosia le nina ashan bi wodi waraga talag wa baad dak bi turudu hiya?" Huwo kelimu le umon,
+\v 7 Umon kelimu le huwo, Lee baad kida Musa wodi wosia le nina ashan bi wodi waraga talag wa baad dak bi turudu hiya?" Huwo kelimu le umon.
 \p
-\v 8 "ashan gulub takum al gowi, Musa sedeku le intum ashan bi talagu nusuwan takum, lakin fi bidaya kan ma be teriga dak.
+\v 8 "Ashan gulub takum al gowi, Musa sedeku le intum ashan bi talagu nusuwan takum, lakin fi bidaya kan ma be teriga dak.
 \v 9 Ana kelimu le intum, ai zol al bi talagu mara tou, ile bes be kalam zina, wa zowuju mara tani, huwo amulu zina; wa rajil al zowuju mara al talagu huwo amulu zina."
 \p
 \v 10 Talamiz kelimu le Yesua, Iza kan de yau muskila ta zol dak ma mara tou, huwo ma kwes ashan inta bi zowuju."
 \p
 \v 11 Lakin Yesua kelimu le umon, "Maa ai zol bi rudu dirasa de, lakin ile del al bi sedeku le umon ashan bi rudu.
-\v 12 fi nas al ma indu Kisia min fi batna ta umahat tomon, wa fi nas al talau kisia tomon be nas tanin, wa fi nas al fekir ashan ma bi zowuju bi sabab ta molokut ta samah. Ai zol al bi gabil dirasa de, keli huwo gabilu."
+\v 12 Fi nas al ma indu Kisia min fi batna ta umahat tomon, wa fi nas al talau kisia tomon be nas tanin, wa fi nas al fekir ashan ma bi zowuju bi sabab ta molokut ta samah. Ai zol al bi gabil dirasa de, keli huwo gabilu."
 \p
 \v 13 Baad dak iyal tanin jibu le huwo ashan huwo bi kutu idan tou le umon wa bi seli, lakin talamiz abusu umon.
 \v 14 Lakin Yesua gal, keli iyal suhar del, wa mata abusu umon ashan ja le ana, molokut ta samah huwo le iyal al suhar."
@@ -922,7 +921,7 @@
 \p
 \v 26 Yesua ainu le umon wa kelimu, "Ma nas kalam de ma besit, Lakin ma Allah huwo besit."
 \p
-\v 27 Bada dak Butrus juwabu wa kelim le Yesua, "Aiynu. nina sibu ai haja wa ja wara inta. Nina baad kida be indu sunu?"
+\v 27 Bada dak Butrus juwabu wa kelim le Yesua, "Aiynu. Nina sibu ai haja wa ja wara inta. Nina baad kida be indu sunu?"
 \p
 \v 28 Yesua kelimu le umon, Ana bi kelim le intum hagiga, Fi zaman al jedid Izakan ibin al insan geni fi kursi tou, Intum al kan douru wara ana bi geni kaman fi itnasar karasi, bi hakimu itnasar gebila ta Israel.
 \v 29 Ai zol al sibu biyut, Akwanu, ikiwatu, abu, umu, iyal, au watan ashan ana bi akhudu miya marat wa kifaya wa bi ligo haya al abadiya.
@@ -938,7 +937,7 @@
 \v 6 Huwo ruwa tanimara baad idasar sahat wa ligo tanin bi wogif sakit. Huwo kelimu le umon, Malu intum wagifin sakit nahar de kulu?'
 \p
 \v 7 "Umon kelimu le huwo, le-anu mafi zol wodi le nina sokol.' Huwo kelimu le umon, 'Intum kaman ruwai fi zira.'
-\v 8 Zaman biga misa, zol al mosul ta jinena de kelimu le zol tou al idari, Nadi umal del wa dafa le umon gurus tomon, abda min al akir le awel,'
+\v 8 Zaman biga misa, zol al mosul ta jinena de kelimu le zol tou al idari, Nadi umal del wa dafa le umon gurus tomon, abda min al akir le awel.'
 \p
 \v 9 Zaman umal al ajiru baad idasar sahat de ja, kulu wahid min umon akudu wahid dinar.
 \v 10 Zaman umal al awel de ja, umon fekir gali umon bi akudu gurus ketir, lakin kulu wahid min umon bardu akudu wahid dinar
@@ -958,7 +957,7 @@
 \p
 \v 21 Yesua kelimu le hiya, inta deir sunu?" Hiya kelimu le huwo, "Wodi wosiya le awaulad tai del keli geni, wahid fi yemin taki wa wahid fi shamal taki, fi molokut tak."
 \p
-\v 22 Lakin Yesua juwabu wa gal, "Inta ma bi arufu haja al inta bi asalu. Hal inta bi agder asurubu Kubaya al ana bi ja asurubu de?"Umon kelimu le huwo, "Nina bi agder.
+\v 22 Lakin Yesua juwabu wa gal, "Inta ma bi arufu haja al inta bi asalu. Hal inta bi agder asurubu Kubaya al ana bi ja asurubu de? "Umon kelimu le huwo, "Nina bi agder.
 \p
 \v 23 Huwo kelimu le umon, "Hagiga kubaya tai intum bi asurubu. Lakin ashan inta bi geni fi yemin tai wa shamal tai ma ana yau bi wodi, lakin huwo le del al Abu tai jahizu le umon."
 \v 24 Fi zaman talamiz al ashara tanin del asuma kalam de, umon tala zalanin be akwana itnin de.
@@ -969,7 +968,7 @@
 \p
 \v 29 Zema umon tala min Jericho, adad kebir ta nas al limu ruwa wara huwo.
 \v 30 Fi kan itnin nas amiyanin bi geni fi taraf sika. Fi zaman umon asuma be-inu Yesua kan bi ruwa gerib ma umon, umon korek bi shot aali, "Rabuna, Ibin Daud, arhamna."
-\v 31 nas al limu wobiku umon, kelimu le umon keli askut, lakin umon korek biga shedid, "Rabuna, Ibin Daud arhamna."
+\v 31 Nas al limu wobiku umon, kelimu le umon keli askut, lakin umon korek biga shedid, "Rabuna, Ibin Daud arhamna."
 \p
 \v 32 Baad dak Yesua wagaf wa nadi umon wa gal, "Intum deir ashan ana bi amulu le intum sunu?"
 \p
@@ -980,7 +979,7 @@
 \p
 \v 1 Zema Yesua ma talamiz tou gerib be Urselim wa ja le Bethphage, fi Jebel Zetun, baad dak Yesua rasulu itnin talamiz,
 \v 2 kelimu le umon, "Ruwau fi beled al tani de, wa intum tawali bi ligo himar robutu hinak, wa himar abu ragil ma himar al antaya. Fiku umon wa jibu umon le ana.
-\v 3 Izakan zol tani kelimu le intum ai kalam an himar itnin del, intum bi kelimu, ' Rabuna deir umon,' wa zol dak tawali bi rasulu umon ma-ak."
+\v 3 Izakan zol tani kelimu le intum ai kalam an himar itnin del, intum bi kelimu, 'Rabuna deir umon,' wa zol dak tawali bi rasulu umon ma-ak."
 \p
 \v 4 Hasa de ja fi zaman al wonusu kan be wasat anbiya ashan bi kamil nefsu. Huwo gal,
 \q
@@ -988,15 +987,15 @@
 \p
 \v 6 Baad dak talamiz ruwa amulu nefsu kalam zema Yesua kelimu le umon.
 \v 7 Umon jibu himar al antaya wa suker al rajil de wa umon kutu gumasat tomon fi ras hamir del, wa Yesua geni fi ras gumasat del.
-\v 8 nas al limu tanin wazau gumasat tomon fi sika, tanin gata furu ta shejera wazau fi sika.
-\v 9 Baad dak jamahir al ruwa gidam Yesua wa del al ruwa wara huwo kan bi wonusu be shot fok, "Hosana le ibin Daud! Baraka le de al bi ja fi isim ta Rabuna! hosana fi al aahli!"
+\v 8 Nas al limu tanin wazau gumasat tomon fi sika, tanin gata furu ta shejera wazau fi sika.
+\v 9 Baad dak jamahir al ruwa gidam Yesua wa del al ruwa wara huwo kan bi wonusu be shot fok, "Hosana le ibin Daud! Baraka le de al bi ja fi isim ta Rabuna! Hosana fi al aahli!"
 \p
 \v 10 Fi zaman Yesua ja fi Urselim, kulu nas al fi medina moksutin wa bi gul, "De munu?"
 \p
 \v 11 Nas al limu del juwabu, "De huwo Yesua nebi al min nazerata fi jelil."
 \p
 \v 12 Baad dak Yesua dakal fi haikal. Huwo turudu kulu nas al bi esteri wa bi biyu hajat fi haikal, wa galabu terbezat ta nas al bi geiru gurus wa kursiyat ta nas al kan bi biyu hamam.
-\v 13 Huwo kelimu le umon, Huwo moktub, ' Bet tai bi nadi bet ta salawat,' lakin intum amulu mahal ta haramiah."
+\v 13 Huwo kelimu le umon, Huwo moktub, 'Bet tai bi nadi bet ta salawat,' lakin intum amulu mahal ta haramiah."
 \p
 \v 14 Baad dak nas al amiyanin wa nas abukerenagt ja le huwo fi haikal, wa huwo aliju umon.
 \v 15 Lakin fi zaman ruasa ta kuhana ainu hajat al ajib al huwo amulu, wa fi zaman umon asuma iyal bi kelim be asuat fok fi haikal wa gal, Hosana le Ibin Daud," umon tala zalanin.
@@ -1016,18 +1015,18 @@
 \v 23 Fi zaman Yesua ja fi haikal, ruasa ta khahana wa siyuk al kan mosulin min nas ja le huwo zema huwo kan bi derisu wa gal, "Be yatu sulta al inta bi amulu hajat del, wa munu yau wodi le inta sulta de?"
 \p
 \v 24 Yesua juwabu wa kelimu le umon, "Ana kaman bi asalu intum wahid suhal. Iza kan intum wori le ana, Ana bi wori le intum be yatu sulta Ana bi amulu hajat del.
-\v 25 ta Yuhana ja min wen? Min samah wele min al ard?" Umon nakisu be nufusum, gal, "Iza kan nina kelimu 'Min samah,' huwo bi kelimu le nina, 'Le intum Lee intum ma amin?'
+\v 25 Ta Yuhana ja min wen? Min samah wele min al ard?" Umon nakisu be nufusum, gal, "Iza kan nina kelimu 'Min samah,' huwo bi kelimu le nina, 'Le intum Lee intum ma amin?'
 \v 26 Lakin iza kan nina kelimu, 'Min nas,' nina bi kafu nas al limu, le-anu kulu umon amin be-inu Yuhana nebi."
 \v 27 Baad dak umon juwabu Yesua wa gal, "Nina ma arufu." Huwo kelimu le umon, "Ana kaman ma bi wori le intum be sulta yatu Ana bi amulu hajat del.
 \v 28 Lakin intum bi fekir sunu? Zol tani indu itnin awulad. Huwo ruwa le weled al awel wa gal, Weledi, ruwa istakal alela fi mazra.'
 \p
-\v 29 Weled de juwabu wa gal, ' Ana ma bi ruwa,' lakin huwo ja geiru muk tou wa huwo ruwa.
+\v 29 Weled de juwabu wa gal, 'Ana ma bi ruwa,' lakin huwo ja geiru muk tou wa huwo ruwa.
 \p
 \v 30 "Baad dak zol de ruwa le weled al tani de wa kelimu nefsu kalam. Huwo juwabu wa gal, 'Ana bi ruwa, ya seid,' lakin huwo ma ruwa
 \v 31 Yatu min iyal al itnin amulu irada ta abu tou?" Umon gal, "weled al awel." Yesua kelimu le umon, "Ana bi kelimu le intum hagiga, nas ta limu daraib wa ta zina bi dakalu fi molokut ta Allah gidam intum.
 \v 32 Yuhana ja le intum fi sika al hagiga lakin intum ma sedeku. Lakin intum, hata kan intum aiynu de, intum ma tubu wa sedeku.
 \p
-\v 33 Asuma le amsal tani. Fi kan zol, mosul fi watan, Huwo indu jinena inab, huwo abinu hoz haulu, huwo afuta hufra dakil karam al bi asuru inab ashan bi tala kamur. huwo abinu buruj, wa ajiru le muzariyin ta inab. Baad dak huwo ruwa fi doula tani.
+\v 33 Asuma le amsal tani. Fi kan zol, mosul fi watan, Huwo indu jinena inab, huwo abinu hoz haulu, huwo afuta hufra dakil karam al bi asuru inab ashan bi tala kamur. Huwo abinu buruj, wa ajiru le muzariyin ta inab. Baad dak huwo ruwa fi doula tani.
 \v 34 Wokit zaman ta hasat wosulu, huwo rasulu khudam tou le muzariyin ashan bi jibu samar tou.
 \v 35 Lakin muzariyin del gobudu khudam tou, umon dugu wahid, katulu tani, wa darubu tani.
 \v 36 Zol al mosul de tanimara rasulu khudam tanin, aktar min al awel, lakin muzariyin del amulu nefsu kalam le umon.
@@ -1043,7 +1042,7 @@
 \v 43 Ashan kida Ana bi kelimu le intum, Molokut ta Allah bi shilu bara min intum wa bi wodi le doula al bi antij samar tou.
 \v 44 Ai zol al waga fi ras hajer de bi kasuru heta heta. Lakin ai wahid al hajer waga fi ras tou bi kasuru zol de."
 \v 45 Fi zaman ruasa ta khahana wa pharisiyn del asuma amsal tou, umon fahimu be-inu huwo bi wonusu an umon.
-\v 46 Umon bi fetisu ashan gobudu huwo, umon kaifin min nas al limu, le anu nas del amin huwo nebi
+\v 46 Umon bi fetisu ashan gobudu huwo, umon kaifin min nas al limu, le anu nas del amin huwo nebi.
 \c 22
 \cl As-hah 22
 \p
@@ -1058,7 +1057,7 @@
 \v 9 Baad de rua takun fi tagatu ta sikat kubar wa nadi nas kutar ali intum ligo ashan ja hadir iris.'
 \v 10 Khudam del ruwa le sikat kubar wa umon limu nas kulu ali umon ligo, nas al batalin wa al kwesin. Mahal al kan ta iris de biga malyan be diyuf.
 \v 11 Lakin fi zaman melik de ja le diyuf, huwo aiynu zol al ma libisu gumas ta iris.
-\v 12 Melik de kelimu le huwo, ' Sabi, inta ja kef hina bidun gumas ta iris?' Lakin zol de kan ma agder wonusu.
+\v 12 Melik de kelimu le huwo, 'Sabi, inta ja kef hina bidun gumas ta iris?' Lakin zol de kan ma agder wonusu.
 \v 13 Baad dak melik de kelimu le khudam. 'Robutu kura wa idan ta zol de, wa jadau huwo fi duluma, fi mahal al bikun fi kore wa adi sunun.'
 \v 14 Nas kutar bi nadi, lakin besitin yau bi azilu."
 \p
@@ -1074,7 +1073,7 @@
 \v 22 Fi zaman umon asuma kalam de, umon tala mustagrabin, Baad dak umon sibu huwo wa ruwa.
 \p
 \v 23 Fi nefsu yom Saddukiyin tanin, al bi kelimu gali mafi giyama, ja le huwo. Umon asalu huwo,
-\v 24 bi gul, "Mualim, Musa gal, 'Iza kan zol mat, ma indu iyal, aku tou lazim bi zowuju mara be isim tou wa bi weledu iyal le aku.'huwo
+\v 24 bi gul, "Mualim, Musa gal, 'Iza kan zol mat, ma indu iyal, aku tou lazim bi zowuju mara be isim tou wa bi weledu iyal le aku.' Huwo
 \v 25 Kan fi saba akwan. Al awel zowuju wa baad dak mat. Ma sibu iyal, huwo sibu mara tou le aku tou.
 \v 26 Bad dak aku nimra itnin amulu nefsu kalam, baad dak nimra talata, lahadi wosulu le aku nimra saba.
 \v 27 Baad umon kulu matu, mara de kaman mat.
@@ -1102,7 +1101,7 @@
 \q
 \v 44 Rabuna kelimu le Rabuna tai, geni fi yemin tai, lahadi Ana bi kutu adu taki fi tehet kura taki'"?
 \v 45 Izakan Daud bi nadi Al Mesih 'Rabana,' Huwo bi kun weled ta Daud kef?"
-\v 46 Mafi zol al bi agder juwabu huwo, min yom dak le gidam mafi zol tani al deir asalu huwo ai sual tanimara..
+\v 46 Mafi zol al bi agder juwabu huwo, min yom dak le gidam mafi zol tani al deir asalu huwo ai sual tanimara.
 \c 23
 \cl As-hah 23
 \p
@@ -1112,16 +1111,16 @@
 \v 4 Nam, umon robutu hajat tegil al saab ashan bi arfau, wa baad dak umon kutu hajat del fi kitfa ta nas. Lakin umon be nufusum ma bi hariku idan ashan bi arfau.
 \v 5 Umon bi amulu amail tomon ashan nas bi aiynu. Umon bi amulu hijabat kubar, wa umon bi kebiru atraf t gumasat tomon.
 \v 6 Umon bi hibu mahalat ta salatin wa karasi ta salatin al fi biyut ta salawat,
-\v 7 wa salamat kas fi asuak, wa nas bi nadi umon 'Ilahana'.
+\v 7 wa salamat kas fi asuak, wa nas bi nadi umon 'Ilahana.'
 \v 8 Lakin intum keli ma nadi umon Ilahana,' ashan intum indakum wahid mualim,
-\v 9 Wa intum akwan. wa keli intum ma nadi ai zol fi ard abu takum, Ashan intum indakum wahid abu bes, wa huwo fi samah.
+\v 9 Wa intum akwan. Wa keli intum ma nadi ai zol fi ard abu takum, Ashan intum indakum wahid abu bes, wa huwo fi samah.
 \v 10 Keli ma nadi intum mualim' le anu indakum wahid mualim bes, al huwo Al mesih.
 \v 11 Lakin zol al agbar min intum bikun khadam takum. Zol al bi arfa nefsu bi nezilu,
 \v 12 Wa ai zol al bi nezilu nefsu bi arfau.
 \p
-\v 13 Lakin Woe le inta, kataba ta ganun wa Pharisiyin, Mumesilin! Intum gofulu molokut ta samah min nas. intum be nufuskum ma dakalu, wa intum abusu nas al dier dakalu.
-\v 14 
-\v 15 Woe le inta Mualimin wa Pharisiyin, mumesilin! intum be safir beid ashan bi geiru nas, wa fi zaman huwo geiru le diin takum, intum geiru huwo maraten wa aktar ashan bikun jena ta johanam.
+\v 13 Lakin Woe le inta, kataba ta ganun wa Pharisiyin, Mumesilin! Intum gofulu molokut ta samah min nas. Intum be nufuskum ma dakalu, wa intum abusu nas al dier dakalu.
+\v 14
+\v 15 Woe le inta Mualimin wa Pharisiyin, mumesilin! Intum be safir beid ashan bi geiru nas, wa fi zaman huwo geiru le diin takum, intum geiru huwo maraten wa aktar ashan bikun jena ta johanam.
 \p
 \v 16 Woe le ita, intum al amiyanin, intum al bi gul, 'Ai zol ali bi alifu be haikal, mafi muskila. Lakin ai zol ali bi alifu be dahab ta haikal, bi robutu huwo be alifa tou.'
 \v 17 Intum al amiyanin! Sunu yau kebir dahab wele haikal al bi amulu dahab ashan bi kun kudus?
@@ -1140,7 +1139,7 @@
 \v 27 Woe le intum kataba ta ganun wa Pharisiyin, mumesilin! Intum ze turba al dugu be buhya abiad, ali bi zahir be bara giyafa, lakin min jua malyan be udam ta nas meitin wa ai haja nijis.
 \v 28 Be nefsu teriga, min bara intum bi zahir nas al kwesin, lakin min jua intum malyan be temsiliya wa nas al ma bi hafisu ganun.
 \p
-\v 29 Woe le intum kataba ta ganun, Pharisiyin, mumesilin! intum abinu turubat bita anbiya wa lounu gubur ta nas al kwesin.
+\v 29 Woe le intum kataba ta ganun, Pharisiyin, mumesilin! Intum abinu turubat bita anbiya wa lounu gubur ta nas al kwesin.
 \v 30 Intum bi gul Izakan nina kan aishin fi zaman ta abuhat ta nina, nina kan ma bi shariku ma umon fi dofugu dom ta anbiya.'
 \v 31 Ashan kida intum sahidu be nufuskum be inu intum iyal ta nas al kan katulu anbiya.
 \v 32 Intum kaman malau makan bita abuhat takum.
@@ -1161,7 +1160,7 @@
 \v 3 Ze huwo bi geni fi jebel zetun, talamiz ja le huwo be siri wa gal, "Wori le nina, hajat del bi hasil miten? Alama ta ruju taki bikun sunu wa ta akir zaman?"
 \p
 \v 4 Yesua juwabu wa kelimu le umon, "Keli intum kun harisin ashan mafi zol bi woduru intum.
-\v 5 Nas kutar bi ja fi isim tai. Umon bi kelimu, Ana al Mesih.' wa bi woduru nas kutar.
+\v 5 Nas kutar bi ja fi isim tai. Umon bi kelimu, Ana al Mesih.' Wa bi woduru nas kutar.
 \v 6 Intum bi asuma hurubad wa taharir ta hurubad. Aiynu ashan intum ma bi kun fi muskila, hajat del lazim bi hasil; lakin akir zaman lisa,
 \v 7 Doula bikun did doula tani, momlaka did momlaka. Maja wa zalzal bikun fi mahalat kutar.
 \v 8 Lakin hajat del kulu bikun bes bidaya ta waja ta welada.
@@ -1172,7 +1171,7 @@
 \v 13 Lakin le zol bi ithamal le akir bi kalisu.
 \v 14 Kabar al kwes ta molokut de bi besihru le Duniya kulu ze shuhuda le kulu nas Baad dak akir zaman bi ja.
 \p
-\v 15 Ashan kida, fi zaman intum aiynu nas al bi karubu hajat ta Allah: Ali nebi Daniel wonusu, bi wogif fi mahal kudus"(keli zol al bi agra afham),
+\v 15 Ashan kida, fi zaman intum aiynu nas al bi karubu hajat ta Allah: Ali nebi Daniel wonusu, bi wogif fi mahal kudus" (keli zol al bi agra afham),
 \v 16 "Keli nas al fi Yahudiya jere le jubal,
 \v 17 Keli zol al fi ras al bet ma nezil tehet ashan bi shilu ai haja min bet tou,
 \v 18 wa keli zol al fi mazra ma raja ashan bi shilu gumas tou.
@@ -1183,15 +1182,15 @@
 \v 23 Baad dak iza kan ai zol kelimu le intum, 'Aiynu, Mesih yau hina' wele, Mesih yau hinak!' ma takum amin.
 \v 24 Mesih al kuzuba wa anbiya al kuzuba bi ja wa bi amulu hajaib wa alamat azim, ashan bi woduru intum, iza kan mumkin hata nas al azilu.
 \v 25 Aiynu, Ana wori le intum gubal zaman.
-\v 26 Ashan kida, iza kan umon kelimu le intum, 'Aiynu, huwo fi beriya,' mata kum ruwa fi beriya. au, 'aiynu, huwo fi juwa bet,' matukum amin.
+\v 26 Ashan kida, iza kan umon kelimu le intum, 'Aiynu, huwo fi beriya,' mata kum ruwa fi beriya. Au, 'aiynu, huwo fi juwa bet,' matukum amin.
 \v 27 Fa ze nur bi wala zahir fi sherik wa bi wala sika fi gharib, de yau meji ta Ibin al Insan.
 \v 28 Fi mahal al fi ayuwan meit, nusur bi limu hinak.
 \p
 \v 29 Lakin baad azaab ta ayam dak tawali shemis bikun duluma, gamar ma bi wala, nujum bi waga min fok, wa guwa al fi samah bi hizu.
 \v 30 Baad dak alama ta Ibin al Insan bi zahir fi jou, wa kulu gabail fi ardi bikun fi huzun. Umon bi aiynu Ibin al Insan fi sihaf be guwa wa mejid azim.
-\v 31 Huwo bi rasulu malaikat tou be sot azim ta turumbeta, wa umon bi limu nas al zilu min kulu arba arkan ta duniya fi mahal wahid, min kulu tija ila tija tani
+\v 31 Huwo bi rasulu malaikat tou be sot azim ta turumbeta, wa umon bi limu nas al zilu min kulu arba arkan ta duniya fi mahal wahid, min kulu tija ila tija tani.
 \p
-\v 32 Akudu dirasa min shejer al tin. zema fere tala gowi wa bi jada ursal, Intum bi arufu be inu kharif biga gerib.
+\v 32 Akudu dirasa min shejer al tin. Zema fere tala gowi wa bi jada ursal, Intum bi arufu be inu kharif biga gerib.
 \v 33 Wa kaman fi zaman intum sufu hajat del, keli intum arufu be inu huwo biga gerib, fi bab hoz.
 \v 34 Ana bi kelimu le intum hagiga, jil de ma mutu lahadi hajat del kulu hasal.
 \v 35 Samah wa al ard bi futu, lakin kalam tai ma bi futu.
@@ -1203,7 +1202,7 @@
 \v 41 Itnin nusuwan bi atanu fi murkaka- bi shilu wahid, wa bi sibu wahid.
 \v 42 Ashan kida keli intum kun harisin, le-anu intum ma arufu yom al Rabana takum bi rija.
 \v 43 Lakin keli intum arufu kalam de, lo kan sidi bet arufu yatu zaman fi lel ali harami bi ja, huwo kan bi gafiru wa ma bi sibu harami ashan bi dakalu fi bet tou ashan seregu hajat.
-\v 44 Ashan kida keli intum kun jahizin, Ibin al Insan bija fi zaman ali intum ma arufu
+\v 44 Ashan kida keli intum kun jahizin, Ibin al Insan bija fi zaman ali intum ma arufu.
 \p
 \v 45 Ashan kida munu yau amin wa khadam al indu hikma ali seid tou jahizu usra tou ashan bi wodi le umon akil tomon fi zaman al sah?
 \v 46 Baraka le khadam ali seid tou bi ligo bi amulu hajat del fi wokit huwo rija.
@@ -1225,7 +1224,7 @@
 \v 7 Kaman nusuwan al azra de umon kulu gum fok wa sala lamba be tomon.
 \v 8 Al belidin kelim le al negitin wodi le anina suyi min zet le anu lambat ta nina bi ruwa batulu.
 \p
-\v 9 alnegitin de juwabu wa kelim bukun ma bi timu anina wa itakum ruwa takum le del al gi-biyu wa biyu takun le itakum
+\v 9 Alnegitin de juwabu wa kelim bukun ma bi timu anina wa itakum ruwa takum le del al gi-biyu wa biyu takun le itakum
 \v 10 Zaman umon bi ruwa ashan biyu, aris wasulu, wa del al jahisin dakalu ma huwo fi iris wa bada gofulu bab.
 \p
 \v 11 Baad nusuwan al azra de ja umon kelim, Ya Seid, ya seid, fata le nina.
@@ -1239,7 +1238,7 @@
 \v 17 Kaman wahid al akudu itnin kis de huwo ligo faida ta itnin tani.
 \v 18 Lakin kadam al akudu wahid kis de huwo ruwa, hafura hufura fi wata, wa dusu gurus ta seid to.
 \v 19 Biga baad zaman towil Seid ta kadamin de huwo rija wa bada hasibu umon.
-\v 20 Kadam al akudu kamsa kis de ja wa jibu kamsa kis tani. Huwo kelim, 'Seid, inta wodi le ana kamsa kis. Sof, ana amulu kamsa kis ziada'
+\v 20 Kadam al akudu kamsa kis de ja wa jibu kamsa kis tani. Huwo kelim, 'Seid, inta wodi le ana kamsa kis. Sof, ana amulu kamsa kis ziada.'
 \p
 \v 21 "Seid tou kelim le huwo,' Neima le inta ya kadam al kwes wa amin! Inta kan amin fi hajat al besit. Ana bi kutu inta fi hajat al ketir. Dakalu fi farah ta Seid.'
 \p
@@ -1258,24 +1257,24 @@
 \p
 \v 31 Zaman ibin al insan bi ja fi mejed tou wa kulu malaikat bi ja ma huwo, biga huwo bi geni fi kursi ta mejid tou.
 \v 32 Kulu nas bi ja fi gidam tou, wa huwo bi ferigu nas min bad tomon ze rai bi ferigu korufan min ganamayat.
-\v 33 huwo bi kutu kurufan fi ida ta yemin to lakin ganamayat fi shamal to.
-\v 34 Biga melik de bi kelim le del al fi ida ta yemin to de, taal takum al bariku min abu tai. worisu molokut al jahizu le intum min bidaya tasis ta duniya.
+\v 33 Huwo bi kutu kurufan fi ida ta yemin to lakin ganamayat fi shamal to.
+\v 34 Biga melik de bi kelim le del al fi ida ta yemin to de, taal takum al bariku min abu tai. Worisu molokut al jahizu le intum min bidaya tasis ta duniya.
 \v 35 Le anu ana kan jiyan intum wodi le ana akil; ana atsan intum wodi le ana moyo; ana kan garib intum shilu ana fi juwa.
-\v 36 ana kan ariyan wa intum libusu ana; ana kan ayan wa intum zuru ana; ana kan fi sijin wa intum ja le ana;
+\v 36 Ana kan ariyan wa intum libusu ana; ana kan ayan wa intum zuru ana; ana kan fi sijin wa intum ja le ana.
 \p
-\v 37 Biga nas al adilin de bi juwabu wa bi kelim, ' Rabuna, miten nina aiynu inta jiyan wa nina wodi le inta akil? au atsan au nina wodi le inta moyo?
-\v 38 miten nina aiynu inta garib wa nina shilu inta juwa? au aryan wa nina libusu inta?
-\v 39 miten nina aiynu inta ayan au fi sijin wa nina ja le inta?'
+\v 37 Biga nas al adilin de bi juwabu wa bi kelim, 'Rabuna, miten nina aiynu inta jiyan wa nina wodi le inta akil? Au atsan au nina wodi le inta moyo?
+\v 38 Miten nina aiynu inta garib wa nina shilu inta juwa? Au aryan wa nina libusu inta?
+\v 39 Miten nina aiynu inta ayan au fi sijin wa nina ja le inta?'
 \p
 \v 40 Biga Melik de bi juwabu wa bi kelim le umon, hagiga ana bi kelim le intum, ze ma intum amulu le agala wahid akwana al sukerin de, intum amulu de le ana.'
 \v 41 Kaman huwo bi kelim le del al fi shamal tou, wasa takum min ana intum muluon, le nar al abadia al jahisu le sitan wa malaikat tou.
-\v 42 leanu ana kan jiyan, lakin intum ma wodi le ana akil; ana kan atsan, lakin intum ma wodi le ana moyo;
+\v 42 Leanu ana kan jiyan, lakin intum ma wodi le ana akil; ana kan atsan, lakin intum ma wodi le ana moyo;
 \v 43 ana kan garib, lakin intum ma shilu ana juwa; aryan, lakin intum ma libisu ana; ayan wa fi sijin, lakin intum ma aiynu ana.'
 \p
 \v 44 Kaman umon bi juwabu wa bi kelim, 'Rabuna, miten nina aiynu ita jiyan, au atsan, au garib, au aryan, au ayan au fi sijin, wa ma kadimu inta?
 \p
 \v 45 Kaman huwo bi juwabu umon wa bi kelim, hagiga ana bi kelim le intum, kan intum ma amulu le agala min wahid de, intum ma amulu le ana.'
-\v 46 del bi ruwa fi azab al abadia, lakin del al adilin de le haya al abadia."
+\v 46 Del bi ruwa fi azab al abadia, lakin del al adilin de le haya al abadia."
 \c 26
 \cl As-hah 26
 \p
@@ -1284,41 +1283,41 @@
 \p
 \v 3 Biga ruwasa al khahana wa al shiyuk al shaab kan limu fi bet ta reis ta khahana al isim tou caiaphas.
 \v 4 Umon amulu maamara ashan bi gubudu Yesua fi siir wa katulu huwo.
-\v 5 Lakin umon kelimu keli ma kun fi id, ashan kede muzaharat ma gum fi nus ta nas
+\v 5 Lakin umon kelimu keli ma kun fi id, ashan kede muzaharat ma gum fi nus ta nas.
 \p
-\v 6 wa zaman Yesua kan fi Bethany fi bet ta Samaan al indu juddam,
+\v 6 Wa zaman Yesua kan fi Bethany fi bet ta Samaan al indu juddam,
 \v 7 wa ze ma huwo kan bi geni wa bi akudu raha, jambu tarbiza, fi mara ja le huwo ma jak ta dehan al gali shedid, wa heya kubu dehan de fi ras ta Yesua,
 \v 8 Lakin zaman talamiz aiynu kalam de umon ta zalaniin wa umon kelimu, de kasara ta shunu zede?
-\v 9 De kan bi beyu ma gurush al ketir wa bi wodi le masakin
+\v 9 De kan bi beyu ma gurush al ketir wa bi wodi le masakin.
 \p
-\v 10 Lakin Yesua kan arufu kalam de, wa huwo kelimu le umon, malu intum bi taabu mara de? hiya amulu haja al jemil le ana.
+\v 10 Lakin Yesua kan arufu kalam de, wa huwo kelimu le umon, malu intum bi taabu mara de? Hiya amulu haja al jemil le ana.
 \v 11 Nas al masakiin bi geni ma intum kulu wokit, lakin ana ma bi geni ma intum kulu wokit
 \v 12 Leanu hiya kubu riha fi jesim tai, hiya amulu de ashan dufunu tai.
-\v 13 al hagiga ana gi kelimu le intum, kulu mahal al gi bashiru injil fi alam, haja al mara de amulu bi wonusu le zikira ta hiya.
+\v 13 Al hagiga ana gi kelimu le intum, kulu mahal al gi bashiru injil fi alam, haja al mara de amulu bi wonusu le zikira ta hiya.
 \p
 \v 14 Biga wahid min al itnashar al isim tou Yahuza Iscarioti, ruwa le reis ta al khahan
-\v 15 wa kelimu, "intum bi wodi le ana shunu ashan ana bi selimu huwo le intum?" umon jahizu teletiin gurush min feda le huwo. biga
+\v 15 wa kelimu, "intum bi wodi le ana shunu ashan ana bi selimu huwo le intum?" umon jahizu teletiin gurush min feda le huwo. Biga
 \v 16 min zaman dak huwo bi fetesu teriga ashan kef huwo bi selimu Yesua le umon.
 \p
-\v 17 Wa fi awel ayam ta id al fetir talamiz ja le Yesua wa kelimu. inta deiru keli nina jahizu le inta ashan bi akulu id ta paska wen?"
+\v 17 Wa fi awel ayam ta id al fetir talamiz ja le Yesua wa kelimu. Inta deiru keli nina jahizu le inta ashan bi akulu id ta paska wen?"
 \p
-\v 18 huwo kelimu, ruwa takum fi medina le zol tani wa kelimu takum le huwo, mualim kelimu, zaman tai gerib, ana bi akulu id paska fi bet taki ma talamiz tai '"'
+\v 18 Huwo kelimu, ruwa takum fi medina le zol tani wa kelimu takum le huwo, mualim kelimu, zaman tai gerib, ana bi akulu id paska fi bet taki ma talamiz tai '"'
 \v 19 al talamiz amulu ze ma Yesua kelimu le umon, wa humon jahizu akil ta paska.
 \p
 \v 20 Zaman wata biga misah, huwo geni tehet ashan bi akulu ma talamiz al itnashar.
-\v 21 Ze ma umon bi akulu, huwo gal hagiga ana bi kelimu le intum inu wahid min intum bi beyu ana,
+\v 21 Ze ma umon bi akulu, huwo gal hagiga ana bi kelimu le intum inu wahid min intum bi beyu ana.
 \p
-\v 22 umon kan mustagarabiin shedid, wa kulu wahid bada bi asalu huwo, hal de bikun ana ya Rab?"
+\v 22 Umon kan mustagarabiin shedid, wa kulu wahid bada bi asalu huwo, hal de bikun ana ya Rab?"
 \p
 \v 23 Huwo juwabu, zol al bi beyu ana de, zol al bi akulu ma ana fi sahan.
-\v 24 Ibiin al insaan bi ruwa, ze ma moktub an huwo. lakin taab le zol al beyu ibini al insaan! kan bi kun kwes le zol de iza kan ma weledu huwo.
+\v 24 Ibiin al insaan bi ruwa, ze ma moktub an huwo. Lakin taab le zol al beyu ibini al insaan! Kan bi kun kwes le zol de iza kan ma weledu huwo.
 \p
 \v 25 Yahuza al bi ja beyu huwo de kelimu, hal de bi kun ana ya Rabbi? Yesua kelimu le huwo, inta kelimu bi nefsa taki.
 \p
 \v 26 Wa ze ma umon bi akulu, Yesua shilu esh wa baraku, kasuru, huwo wodi le talamiz wa gal, shilu takum, akulu takum, de jesim tai.
 \v 27 Wa huwo shilu kubaya, wa reja shukuran, wa wodi le umon, wa huwo gal, asurub takum, intum kulu,
 \v 28 leanu de yau dom tai al ta tifagiya al jedid al kubu ashan nas ketir al huwo le afii ta katiya.
-\v 29 lakin ana bi gul le intum, ana ma bi asrubu tani mara min asiir ta karma de, lahadi yom dak ana bi asrubu al jedid ma intum fi molokut ta abu tai.
+\v 29 Lakin ana bi gul le intum, ana ma bi asrubu tani mara min asiir ta karma de, lahadi yom dak ana bi asrubu al jedid ma intum fi molokut ta abu tai.
 \p
 \v 30 Zaman umon guna, umon ruwa fi jebel Zeitun.
 \v 31 Biga Yesua kelimu le umon, "Fi bilel de intum kulu bi jere min Ana, huwo moktub, Ana bi dugu al rai wa mojmu ta korufan de bi shetetu.
@@ -1333,7 +1332,7 @@
 \v 36 Baad dak Yesua ruwa ma umon fi mahal al isim tou Gethsemane wa huwo kelimu le talamiz tou, geni takum hini Ana lisa bi ruwa seli hinak.
 \v 37 Huwo shilu Buturus wa itnin iyal ta Zebedi ma Huwo, yala biga huwo bada tala wa bi fekiru shedid.
 \v 38 Biga huwo bada kelimu le umon Roho tai haznan shedid, le dereja ta mutu. Geni takum hini wa sahir takum ma Ana.
-\v 39 Huwo ruwa shuweya gidam, wa huwo dengiri usa tou tehet, wa seli huwo kelimu, Ya Abui, iza mumkin shilu kas de min ana, lakin ma hasab irada tai. lakin hasab irada taki
+\v 39 Huwo ruwa shuweya gidam, wa huwo dengiri usa tou tehet, wa seli huwo kelimu, Ya Abui, iza mumkin shilu kas de min ana, lakin ma hasab irada tai. Lakin hasab irada taki
 \v 40 Huwo ja le talamiz wa huwo ligo umon bi num wa huwo kelimu le Buturus, lee intum ma bi agder ashan bi sahir ma Ana wahid saa?
 \v 41 Sahir takum wa seli takum ashan intum ma bi waga fi tejiriba fi hagiga Roho deiru, lakin jisim deiif.
 \v 42 Huwo ruwa tani mara ashan bi seli, Huwo kelimu, "Ya Abui kan Inta ma bi agder ashan bi shilu kas de min Ana ile kan ana ashrubu, kede irada taki timu.
@@ -1355,13 +1354,13 @@
 \v 56 Lakin de kulu gi hasil ashan bi kelimu kutub ta al anbiya." Wa fi zaman dak talamiz kulu sebu Huwo wa umon jeri.
 \p
 \v 57 Nas al gubudu Yesua de umon jibu Yesua le Caiaphas reis al khahana, Fi mahal al kataa wa sheyuk limu fogo ma baad.
-\v 58 Lakin Buturus bi ja fi wara tou min beyit lahadi fi beit ta reis ta al khahana. huwo dakalu juwa wa geni tehet ma huras ashan bi aiynu nehaya ta haja al bi hasil.
+\v 58 Lakin Buturus bi ja fi wara tou min beyit lahadi fi beit ta reis ta al khahana. Huwo dakalu juwa wa geni tehet ma huras ashan bi aiynu nehaya ta haja al bi hasil.
 \v 59 Biga ruwasa al khahana wa al mejelis kulu kan bi fetisu shuhud al ta kezib did Yesua ashan umon bi katulu huwo.
 \v 60 Be rakam Shuhudiin ta kezib ja gidam ketir, ila umon ma ligo ayi galat le Yesua. Lakin fi akir fi itniin shuhudiin tala gidam.
 \v 61 Wa umon kelimu, "Zol de kelimu gal, 'Ana bi demiru Haikal ta Allah, wa Ana bi abinu fi talata ayam.'"
 \p
 \v 62 Reis al Khahana gum fok wa kelimu le huwo, hal inta ma indu juwab? De shunu yau umon bi shahidu did inta?
-\v 63 Lakin Yesua kan askut. Reis al Khahana Kelimu le huwo, ana bi alifu le inta bi isim ta Allah al hai, wori le nina, hal inta al Mesih ibin Allah".
+\v 63 Lakin Yesua kan askut. Reis al Khahana Kelimu le huwo, ana bi alifu le inta bi isim ta Allah al hai, wori le nina, hal inta al Mesih ibin Allah."
 \p
 \v 64 Yesua juwabu le huwo, inta kelimu be nefsa taki, lakin ana bi kelimu le intum, min hasa intum bi aiynu ibin al insan bi geni fi ida yemin ta guwa, wa bi ja fi sehaf min samah.
 \p
@@ -1372,15 +1371,15 @@
 \p
 \v 69 Kan Butrus bi geni bara fi bet ta reis al khahana, wa kan fi beniya al khadam hinak ja le huwo wa kelimu, "inta kama kan ma Yesua ta Gelilee."
 \p
-\v 70 Lakin huwo kan anguru fi gidam tomon kulu, huwo kelimu, ana ma arufu kalam al inta bi kelimu de"."
+\v 70 Lakin huwo kan anguru fi gidam tomon kulu, huwo kelimu, ana ma arufu kalam al inta bi kelimu de."
 \p
 \v 71 Zaman huwo ruwa fi buwba, beniya al khadam tani aiynu huwo wa kelimu, le nas al kan hinak," zol de kaman kan ma Yesua ta Nazareth."
 \p
-\v 72 Huwo tani mara anguru bi halifa., "Ana ma bi arufu zol de!"
+\v 72 Huwo tani mara anguru bi halifa, "Ana ma bi arufu zol de!"
 \p
 \v 73 Yala baad suwiya keda, nas al kan gi wogifu hinak ja wa kelimu le Butrus, "be kulu takid inta kaman wahid min umon, ashan gi beinu min teriga ta wonusa taki."
 \p
-\v 74 Biga huwo bada gi laanu wa gi halifu,"ana ma bi arufu zol de", wa be sura keda diik kore.
+\v 74 Biga huwo bada gi laanu wa gi halifu, "ana ma bi arufu zol de", wa be sura keda diik kore.
 \p
 \v 75 Butrus zekiru kelimat al kan Yesua kelimu. "Gubal Diik ma kore inta bi anguru ana talata marat." Biga huwo tala bara wa kore shedid.
 \c 27
@@ -1411,7 +1410,7 @@
 \v 19 Ligo huwo bi geni fi kuris ta hukum, mara tou rasulu le huwo kabara wa kelim, "Mata amulu ai haja le zol al beri de. Leanu ana taban be hilim an huwo.'
 \p
 \v 20 Hasa reis ta khahana wa shiyuk agnau nas al limu ashan bi asalu kede fiku Barsabas, wa kede katulu Yesua.
-\v 21 Wali asalu umon Yatu min itenin delin kede ana fiku le itakum? Umon kelim, "Barsabas"
+\v 21 Wali asalu umon Yatu min itenin delin kede ana fiku le itakum? Umon kelim, "Barsabas."
 \p
 \v 22 Bilatus wonusu le umon, "Ana bi amulu shunu le Yesua al isim tou al Mesih?" Umon kulu juwabu, Selibu huwo."
 \p
@@ -1433,10 +1432,10 @@
 \v 34 Umon wodi le huwo Kumur mulakbat be marara ashan bi ashurubu lakin zaman huwo jeribu, huwo ma bi agider ashurubu.
 \v 35 Wokit umon selibu huwo, umon jada gura wa gesimu gumas tou,
 \v 36 wa umon geni harisu huwo.
-\v 37 Umon kutu fi ras tou luha katibu,"De Yesua, melik ta Yahud."
+\v 37 Umon kutu fi ras tou luha katibu, "De Yesua, melik ta Yahud."
 \v 38 Itnin haramia kan selibu ma huwo, wahid fii yemin tou wa tani fii shamal ta tou.
 \v 39 Delin al bi mururu sitimu huwo, bi hizu ras
-\v 40 wa bi wonusu, "Inta al kan bi ruwa kasuru haikal wa bi abinu fi talat yom, kalisu nefsa taki! kan inta jena ta Allah, nezil tehet min selib!"
+\v 40 wa bi wonusu, "Inta al kan bi ruwa kasuru haikal wa bi abinu fi talat yom, kalisu nefsa taki! Kan inta jena ta Allah, nezil tehet min selib!"
 \p
 \v 41 Be nefsu teriga reis ta khahana sawa ma kataba ma shiyuk kan bi alisu huwo, wa bi gul,
 \v 42 "Huwo kalisu nas tanin, lakin ma bi agider kalisu nefsa tou. Huwo yau Melik ta Israel. Kede huwo nezil min selib, yala nina bi amin fogo huwo.
@@ -1446,14 +1445,14 @@
 \v 45 Min saa sitta lahadi sa tissa dunia kulu kan duluna.
 \v 46 Fi saa tissa, Yesua kore be sot fok wa kelim, "Eli, Eli, Lima shabaktani?" mana tou bi gul Ilahi, Ilahi, malu inta sibu ana?
 \p
-\v 47 wokit delin al bi wogif asuma, umon kelim, "Huwo bi nadi Elia."
+\v 47 Wokit delin al bi wogif asuma, umon kelim, "Huwo bi nadi Elia."
 \p
 \v 48 Tuwali wahid min umon jere wa shilu isfonge, maliyan be kumur, wa rubutu fi asaya, wa wodi le huwo ashan kede ashurubu.
-\v 49 Bagi nas de wonusu, "Sibu takum huwo barau. kan Elia bi ja kalisu huwo."
+\v 49 Bagi nas de wonusu, "Sibu takum huwo barau. Kan Elia bi ja kalisu huwo."
 \v 50 Yesua kore tani bi sot fok wa selimu roho tou.
 \p
 \v 51 Tuwali sitara ta haikal sheretu le itnin min fok le tehet, wa wata hizzu, wa hujar kasuru kasuru.
-\v 52 turubat fata fata, wa goumu nas al kadisin al kan mutu.
+\v 52 Turubat fata fata, wa goumu nas al kadisin al kan mutu.
 \v 53 Umon tala bara min turubat baad ma Yesua gum, wa umon dakalu medina al mukadasa, wa zahir le nas ketirin.
 \v 54 Kaid wa delin al kan bi haresu Yesua aiynu zalzal wa hajat al hasil, umon kafu kalis wa kelim, "Hagiga de kan Jena ta Allah."
 \v 55 Nusuwan ketir al dowru wara Yesua min Jelil wa bi kadimu huwo umon kan bi aiynu min beit.
@@ -1479,18 +1478,18 @@
 \v 3 Huwo zahir ze nur ta sakga, wa gumas tou abiyat ze telij.
 \v 4 Gufara kafu wa tala ze rujal al mutu.
 \v 5 Malaika khatibu nusuwan wa kelimu le umon,
-\v 6 "Matakum kafu, ana aruf intum bi fetisu Yesua, al kan selibu. Huwo mafi hini, lakin huwo gam, ze ma huwo kelimu. taalu sufu mahal al kan Rabuna naim fogo.
+\v 6 "Matakum kafu, ana aruf intum bi fetisu Yesua, al kan selibu. Huwo mafi hini, lakin huwo gam, ze ma huwo kelimu. Taalu sufu mahal al kan Rabuna naim fogo.
 \v 7 Ruwa takun seri wa worii le talamiz tou, Huwo gam min mutu. Aiynu, huwo masi fi gidam takun le Galileya. Intum bi sufu huwo hinak, Aiynu, Ana wori le intum."
 \p
 \v 8 Nusuwan del kafu wa umon sibu turuba be sura wa maliyan mafara kebir.
-\v 9 Yesua gabilu umon wa gal "Salam ta kum" Nusuwan de ja, gobudu kurayin " tou wa abidu huwo.
-\v 10 baad dak Yesua kelimu le umon, "Ma takun kafu, ruwa wori le akwana tai keli umon ruwa le Galileya. hinak umon be aiynu ana"
+\v 9 Yesua gabilu umon wa gal "Salam ta kum" Nusuwan de ja, gobudu kurayin "tou wa abidu huwo.
+\v 10 Baad dak Yesua kelimu le umon, "Ma takun kafu, ruwa wori le akwana tai keli umon ruwa le Galileya. Hinak umon be aiynu ana."
 \p
 \v 11 Zema Nusuwan sel bi ruwa, gufara tanin futu le medina wa kelimu le reis ta khahana kulu hajat dak al kan hasal.
 \v 12 Zaman khahana del amulu ijtima ma shiyuk wa nakis moudu de ma umon, umon wodi gurus ketir le asakir
 \v 13 wa kelimu le umon, "Gulu le nas tanin, 'Talamiz ta Yesua' jaa hini be bilel wa seregu gesim tou zaman nina kan naimin.
 \v 14 Iza kabara de wosulu le waali, nina bi agnna huwo ashan bi shilu ai kafu bara min intum."
-\v 15 asakir de shilu gurus wa umon amulu ze ma wori le umon. Kabara de bada waza beina Yehudiin wa istemir le yom ta alela.
+\v 15 Asakir de shilu gurus wa umon amulu ze ma wori le umon. Kabara de bada waza beina Yehudiin wa istemir le yom ta alela.
 \p
 \v 16 Lakin talamiz hedasar de ruwa le Galileya, le jebel al kan Yesua wasifu le umon.
 \v 17 Zaman umon aiynu huwo, umon abidu huwo, lakin tanin de indum shukuk.

42-MRK.usfm

@@ -6,16 +6,16 @@
 \toc3 mrk
 \mt Injiil Morkos
 \c 1
-\cl As - hah 1
+\cl As-hah 1
 \p
 \v 1 De yau bedaya ta injil ta yesua al mesih, Jena ta Allah.
 \p
-\v 2 Ze ma katibu fi kitab ta nebi Isaiah, Aiynu. ana gi rasulu marasula tai gedam inta, al huwo bi jahizu sika taki.
+\v 2 Ze ma katibu fi kitab ta nebi Isaiah, Aiynu. Ana gi rasulu marasula tai gedam inta, al huwo bi jahizu sika taki.
 \q
 \v 3 Sot al gi nadi fi beriya. Jahizu sika ta Rabuna, sala sika tou adiil.
 \p
 \v 4 Yuhana ja, gi amidu fi beriya wa gi bashiru an mamudiya ta touba wa magfara ta katiya.
-\v 5 Kulu nas ta yahudiya wa kulu nas al fi Urselim ja le huwo. huwo amidu umon fi nahar Jordan. Umon bi eterif be katiya tomon.
+\v 5 Kulu nas ta yahudiya wa kulu nas al fi Urselim ja le huwo. Huwo amidu umon fi nahar Jordan. Umon bi eterif be katiya tomon.
 \v 6 Yuhana kan gi lebisu jilid ta jemel wa gi lebisu gash jilid fi sulba, wa huwo kan gi akulu jarat wa asel.
 \p
 \v 7 Huwo kan bi bashiru, fi zol tani bi ja bad ana al gowi min ana: ana ma bi agder ashan bi fiku hubal ta jisma tou.
@@ -29,7 +29,7 @@
 \v 13 Wa huwo kan fi beriya le mudat arbeyiin yom, jeribu huwo be sitan, wa huwo kan ma haiwanat al mutawahish wa kan malaika gi khadimu huwo.
 \p
 \v 14 Wa baad ma kutu Yohana fi sejiin, Yesua ja fi Galileya wa gi bashiru injil ta Allah,
-\v 15 Wa gi kelimu inu," zaman ja kalas, wa molokut ta Allah biga gerib. tubu wa aminu fi injil."
+\v 15 Wa gi kelimu inu," zaman ja kalas, wa molokut ta Allah biga gerib. Tubu wa aminu fi injil."
 \p
 \v 16 Fi zaman huwo kan gi douru fi taraf bahar ta Galileya, huwo aiynu Samaan wa Andraus al huwo aku ta Samaan gi jada shabaka fi bahar, le anu umon kan sayadiin ta samak.
 \v 17 Yesua kelim le umon, "taalu warai, wa ana bi kutu intakum ashan bi gobudu nas.
@@ -40,7 +40,7 @@
 \v 21 Baad dak umon ja fi Capernaum, wa fi yom al sebit, Yesua ruwa fi mujama wa alimu.
 \v 22 Umon kan istagarab min taalim bi tou, le anu huwo kan gi alimu ze zol al indu sultan wa ma ze kataba.
 \v 23 Biga kan fi zol fi mujama huwo indu roho al nejis huwo kore be sot fok.
-\v 24 bi gul, "inta deer keli nina amulu sunu le inta, Yesua al Nasiri? Hal inta ja ashan bi demiru nina? ana arufu inta munu. inta zol kudus min Allah!"
+\v 24 Bi gul, "inta deer keli nina amulu sunu le inta, Yesua al Nasiri? Hal inta ja ashan bi demiru nina? Ana arufu inta munu. Inta zol kudus min Allah!"
 \p
 \v 25 Yesua intehir al sitan wa kelim, "kun hadi wa amruk min huwo!"
 \v 26 Wa al roho al nijis de jada huwo tehet wa gi kore be sot kebiir.
@@ -53,21 +53,21 @@
 \p
 \v 32 Fi misah dak baad ma shemis waga, umon jibu le huwo nas kulu al kan ayanin au al moskunin bi aruwah al sherir.
 \v 33 Nas ta medina kulu limu sawa fi bab.
-\v 34 Huwo aliju nas ketiir al kan ayanin be ayanat barau barau wa turudu aruwah al sherir ketiir, lakin huwo ma wodi fursa siyatin del ashan bi wonusu leanu umon arufu huwo
+\v 34 Huwo aliju nas ketiir al kan ayanin be ayanat barau barau wa turudu aruwah al sherir ketiir, lakin huwo ma wodi fursa siyatin del ashan bi wonusu leanu umon arufu huwo.
 \p
 \v 35 Huwo gam bedri shedid, ligo lesa wata duluma huwo ruwa fi mahal kas wa seli hinak.
 \v 36 Samaan wa nas al kan ma huwo fetisu huwo.
 \v 37 Umon ligo huwo wa umon kelimu gali, "Ai zol gi fetisu inta."
 \p
-\v 38 Huwo kelimu, "keli nina ruwa fi mahal tani, bara hawli mudun, ashan ana bi agder bashiru hinak kaman. de yau sabab al ana ja fogo."
+\v 38 Huwo kelimu, "keli nina ruwa fi mahal tani, bara hawli mudun, ashan ana bi agder bashiru hinak kaman. De yau sabab al ana ja fogo."
 \v 39 Huwo ruwa fi hawli Galileya kulu, gi bashiru fi mujamaat tomon, wa gi turudu siyatin.
 \p
 \v 40 Zol ta juzam ja le huwo, huwo gi asalu; huwo dengeri tehet wa kelimu le Huwo, "iza kan inta bi rudu, aliju ana."
 \p
-\v 41 Huwo hariku bi rahma, Yesua medu ida tou wa lemesu huwo, kelimu le huwo gali, "Ana rudu. keli inta tala nedif.
+\v 41 Huwo hariku bi rahma, Yesua medu ida tou wa lemesu huwo, kelimu le huwo gali, "Ana rudu. Keli inta tala nedif.
 \v 42 Tuwali juzam de sibu huwo wa zol de biga tala kwes.
 \v 43 Yesua anziru huwo shedid wa rasulu huwo ashan bi ruwa.
-\v 44 wa kelimu le howo, "keli inta ma wori kalam al hasil de le ai zol, lakin ruwa, wori nefsa taki le khahana, gedimu le nefsa taki khasil ze ma Musa kelimu, de, ze shuhuda le umon.
+\v 44 Wa kelimu le howo, "keli inta ma wori kalam al hasil de le ai zol, lakin ruwa, wori nefsa taki le khahana, gedimu le nefsa taki khasil ze ma Musa kelimu, de, ze shuhuda le umon.
 \v 45 Lakin huwo ruwa wa bada wa wazau kalam de fi ai mahal, sibu Yesua ma bi agder tanimara ashan bi dakalu fi medina lakin huwo geni beid min medina. Nas min kulu mahalat lisa bi ja le huwo.
 \c 2
 \cl As-hah 2
@@ -79,28 +79,28 @@
 \v 5 Zaman Yesua aiynu imaan tomon, Yesua kelimu le zol al moshlul, "Ya jena, afi katiya taki."
 \p
 \v 6 Yala kan fi kataba gi geni hinak, umon bada fekiru fi geliba tomon,
-\v 7 " Zol de bi wonusu zede kef? de tejdiif! munu yau bi afii katiya ile Allah bes?"
+\v 7 "Zol de bi wonusu zede kef? De tejdiif! Munu yau bi afii katiya ile Allah bes?"
 \p
-\v 8 Yesua tuwali arufu fi roho sunu yau nas de kan gi fekiru fi nufus tomon. huwo kelimu le umon, lee intum gi fekiru ze de fi gulub takum?
+\v 8 Yesua tuwali arufu fi roho sunu yau nas de kan gi fekiru fi nufus tomon. Huwo kelimu le umon, lee intum gi fekiru ze de fi gulub takum?
 \v 9 Sunu yau sahil ashan be kelimu le zol al moshlul de, "Inu katiya taki afi au be kelimu gum fok, silu feris taki wa douru?
 \v 10 Lakin ashan intum be aruf inu ibni insan indu sultan fi duniya ashan bi afii katiya, huwo kelimu le mushlul,
-\v 11 "Ana kelim le inta, gum fok shilu feriz taki wa ruwa fi bet taki,"
+\v 11 "Ana kelim le inta, gum fok shilu feriz taki wa ruwa fi bet taki."
 \p
-\v 12 huwo gum fok wa be sura shilu feris, wa ruwa fi bet fi gedam ai zo, biga umon kan istagrab, wa umon wodi majid le Rabuna, wa umon kelimu, "Nina kulu kulu ma aiynu ai haja ze de
+\v 12 Huwo gum fok wa be sura shilu feris, wa ruwa fi bet fi gedam ai zo, biga umon kan istagrab, wa umon wodi majid le Rabuna, wa umon kelimu, "Nina kulu kulu ma aiynu ai haja ze de.
 \p
 \v 13 Wa umon ja ruwa fi taraf bohira wa nas kulu ja le umon, wa huwo derisu.
-\v 14 Ze ma huwo gi ruwa, huwo aiynu Levi jena ta Alpheaus bi geni fi mahal ta daraib wa huwo kelimu le huwo, "taal wara tai." huwo gum fok wa ruwa wara tou.
+\v 14 Ze ma huwo gi ruwa, huwo aiynu Levi jena ta Alpheaus bi geni fi mahal ta daraib wa huwo kelimu le huwo, "taal wara tai." Huwo gum fok wa ruwa wara tou.
 \p
 \v 15 Yesua kan gi akulu fi bet ta Levi wa kan nas ketiir ta daraib wa nas al katiyiin kan gi akulu ma huwo wa ma talamize bi tou, wa kan umon ketiir wa umon gi douru wara huwo.
 \v 16 Zaman kataba al kan umon pharisiin aiynu inu Yesua gi akulu ma nas ta daraib, umon kelim le talamiz bitou, "Lee huwo bi akulu ma nas ta daraib wa nas al katiyiin?"
 \p
 \v 17 Zaman Yesua asuma kalam de huwo kelim le umon, "Nas al ma ayaniin umon ma deir diktor, ile nas al ayaniin yau deir fakat. Ana ma ja ashan nadi nas al kwesin, lakin nas al katiyin."
 \p
-\v 18 Hasa talamiz ta Yesua wa Ferisiin gi saim. fi baad min nas ja le huwo a kelim le huwo, "lee talamiz ta Yuhana wa talamiz ta ferisiin gi saim lakin talamiz taki ma gi sum?"
+\v 18 Hasa talamiz ta Yesua wa Ferisiin gi saim. Fi baad min nas ja le huwo a kelim le huwo, "lee talamiz ta Yuhana wa talamiz ta ferisiin gi saim lakin talamiz taki ma gi sum?"
 \p
-\v 19 Yesua kelim le umon, "Hal nas al fi iris be saim wa aris fii ma umon? ze ma aris lisa fii ma umon, umon ma be saim.
+\v 19 Yesua kelim le umon, "Hal nas al fi iris be saim wa aris fii ma umon? Ze ma aris lisa fii ma umon, umon ma be saim.
 \v 20 Lakin ayam bi ja al bi shilu aris min umon, wa fi ayam de umon bi saim.
-\v 21 Mafi zol bi keitu geta ta gumas al jedid fi gumas al gedim. wa ile gumas al jedid de be seritu gumas al gedim de biga bi kun kusara kebiir.
+\v 21 Mafi zol bi keitu geta ta gumas al jedid fi gumas al gedim. Wa ile gumas al jedid de be seritu gumas al gedim de biga bi kun kusara kebiir.
 \v 22 Mafi zol bi kutu khamur al jedid fi buksa gedim, ile khamur de bi fagau buksa wa khamur ma buksa de kuku bi karabu, lakin, kutu khamur jedid bi kutu fi buksa al jedid.
 \p
 \v 23 Fi yom sebit Yesua ruwa fi mahal zara ta dura, wa talamiz tou bada gata baad min ras ta dura.
@@ -108,20 +108,20 @@
 \p
 \v 25 Huwo kelim le umon, "Hal intum ma agara an Daud zaman huwo ka muhtaj wa jeyan- huwo wa nas al ka n ma huwo-
 \v 26 Kef huwo kan ruwa fi bet ta Rabuna zaman Abiatar kan khahan al kebiir, wa akulu esh al kan mojud, al kan huwo ma ganuni le ai zol ashan bi akulu ila khahan, wa huwo wodi le nas al kan ma huwo?"
-\v 27 Yesua kelim, "Yom sebit de kan amulu le insaan, ma ". insaan le yom sebit.
-\v 28 Ashan kida, ibin al insaan huwo Rabuna, wa hata le yom al sebit
+\v 27 Yesua kelim, "Yom sebit de kan amulu le insaan, ma." Insaan le yom sebit.
+\v 28 Ashan kida, ibin al insaan huwo Rabuna, wa hata le yom al sebit.
 \c 3
-\cl As- hah 3
+\cl As-hah 3
 \p
 \v 1 Kaman Yesua kan fi mujama, wa kan ida tou moshlul.
 \v 2 Baad min nas gi aiynu huwo gowi iza kan huwo bi aliju zol de fi yom sebit ashan umon bi agder tahamu.
 \v 3 Yesua kelim le zol al ida tou mushlul, "Gum fok wa wogif fi nus ta kulu nas."
 \v 4 Biga huwo kelim le nas, "Hal huwo ganuni ashan bi amalu haja al kwes fi yom sebit au al batal; bi ankizu haya au bi katulu? "Lakin umon askut.
-\v 5 Huwo aiynu le umon bi zalan, wa huwo kan haznan bi sabab ta gulub tomon al gowi, wa huwo kelim le zol de, "midu ida taki. "huwu midu wa kan ida tou biga kwes.
+\v 5 Huwo aiynu le umon bi zalan, wa huwo kan haznan bi sabab ta gulub tomon al gowi, wa huwo kelim le zol de, "midu ida taki. "Huwu midu wa kan ida tou biga kwes.
 \v 6 Ferisiin tala bara be sura wa bada katitu sawa ma Herodus ashan kef bi katulu huwo.
 \p
 \v 7 Biga Yesua, ma talamiz tou ruwa fi bahar wa nas ketir ja wara huwo fi kulu min Galileya wa min Yahudiya.
-\v 8 Wa min Urselim wa min Idumea wa kaman min Ordon wa min Tyre wa min sidon. zaman umon asuma an hajat al kubar al kan huwo amulu, nas kutar ja le huwo
+\v 8 Wa min Urselim wa min Idumea wa kaman min Ordon wa min Tyre wa min sidon. Zaman umon asuma an hajat al kubar al kan huwo amulu, nas kutar ja le huwo
 \v 9 Huwo asalu talamiz tou ashan bi jibu le huwo murkab suker ashan nas al limu, ashan umon ma bi asuru huwo.
 \v 10 Huwo aliju nas kutar, wa kaman ai zol al indu ayan bi ja ashan lemesu huwo.
 \v 11 Iza kan roho al nejis aiynu huwo, umon bi waga tehet gidam huwo wa bi kore, wa umon bi kelimu, "Inta jena ta Allah."
@@ -138,7 +138,7 @@
 \v 20 Baad dak huwo ruwa fi bet, wa nas kutar ja wa lemu ma baad tanimara, hata umon ma agder akulu.
 \v 21 Zaman usura tou asuma, umon ruwa ashan bi amsuku huwo, umon kelimu inu, "Howo mojunun."
 \p
-\v 22 Al kataba al ja min Urselim kelimu, "Huwo moskun be beelzebul" wa " Be guwa ta reis ta aruwah huwo bi turudu aruwah."
+\v 22 Al kataba al ja min Urselim kelimu, "Huwo moskun be beelzebul" wa "Be guwa ta reis ta aruwah huwo bi turudu aruwah."
 \p
 \v 23 Yesua nadi umon wa kelimu le umon be amsal, "Kef sitan bi turudu sitan?"
 \v 24 Iza kan mamlaka mugasam did nefsa tou, mamlaka dak ma bi wogif.
@@ -150,22 +150,22 @@
 \p
 \v 30 Yesua kelimu kalam de ashan umon kan gi kelimu inu, "Huwo indu roho al nijis."
 \p
-\v 31 Baad dak uma wa akwana tou ja wogif bara. umon rasulu kabar le huwo, ashan kede huwo ja.
+\v 31 Baad dak uma wa akwana tou ja wogif bara. Umon rasulu kabar le huwo, ashan kede huwo ja.
 \v 32 Nas al limu kan bi geni hawul huwo wa umon kelimu le huwo, "Uma wa akwana taki fi bara umon bi fetisu inta."
 \p
 \v 33 Huwo juwabu umon, "Nas munu yau uma tai wa akwana tai?"
 \v 34 Huwo bada aiynu le nas al bi geni daira jambu huwo wa gal, "Aiynu, del yau uma tai wa akwana tai!
-\v 35 Ai zol al gi amulu irada ta Allah, zol dak yau aku, wa ukut, wa uma tai
+\v 35 Ai zol al gi amulu irada ta Allah, zol dak yau aku, wa ukut, wa uma tai.
 \c 4
 \cl As-hah 4
 \p
 \v 1 Tanimara huwo bada derisu fi taraf bahar, wa nas ketir lemu jambu huwo, huwo nutu fi juwa murkab al kan fi bahar, wa huwo geni tehet fogo, nas kulu kan bi geni fi taraf bahar jambu murkab.
 \v 2 Huwo alimu umon hajat ketiir be amsila, wa fi talim tou de yau hajat al huwo kelimu le umon.
-\v 3 asuma, Muzari ruwa ashan zara tirab tou.
+\v 3 Asuma, Muzari ruwa ashan zara tirab tou.
 \v 4 Ze ma huwo gi rusu tirab, baad min tirab waga fi sika, wa tiyur ja wa akulu.
 \v 5 Baad min tirab waga fi mahal hujar al mafi fogo turab ketir, umon gum be sura, leanu mahal de ma indu turab ketiir.
 \v 6 Lakin Zaman shemis tala, umon yabis, ashan umon ma indu juzur, umon yabis.
-\v 7 Baad min tirab waga fi nus ta shok. shok de raba wa kanagu umon, wa umon ma weledu ai dura.
+\v 7 Baad min tirab waga fi nus ta shok. Shok de raba wa kanagu umon, wa umon ma weledu ai dura.
 \v 8 Baad min tirab waga fi tin al kwes wa umon raba wa jabu intaj wa gi zidu wa umon raba kwes tanin teletiin, sitiin wa taniin miya marat.
 \v 9 Baad dak huwo kelimu, "ai zol al indu adana ashan bi asuma, kede huwo asuma!"
 \p
@@ -174,49 +174,49 @@
 \q
 \v 12 Ashan kan umon aiynu, naam umon bi aiynu, lakin umon ma bi suf, wa kaman kan umon asuma, lakin umon ma bi fahim, au umon bi rija wa Allah bi afi umon."
 \p
-\v 13 huwo kelimu le umon, "Intum ma gi fahim amsila de? Biga kef intum bi agder fahimu bagi amsila taniin de?"
+\v 13 Huwo kelimu le umon, "Intum ma gi fahim amsila de? Biga kef intum bi agder fahimu bagi amsila taniin de?"
 \v 14 Muzari de bi zarau injil,
 \v 15 del yau nas al fi sika al injil bi zarau. Kan umon asuma, Sitan bi ja tuwali ashan silu kilma al bashiru le umon de.
 \v 16 Wa del yau tirab al waga fi mahal ta hujar; munu, Zaman umon asuma kalam de umon tuwali istakbil be farah.
 \v 17 Lakin umon ma indu juzur fi nefsa tomon lakin umon amin fi zaman besit. Baad dak zaman taab wa mashakil ja be sabab kalam de, umon waga be sura.
 \v 18 Wa taniin al zarau fi nus shok. Umon yau del al asuma kalam,
 \v 19 Lakin humum ta duniya wa niya ta shokol ganiyan wa shahwat wa hajat taniin bi ja wa bi kanagu kelima de, wa ma weledu samar.
-\v 20 Wa tirab al waga fi tin al kwes, de yau al asuma kelima, wa istakbil kelima wa weledu samar teletiin sitiin wa tanin miya. marat
+\v 20 Wa tirab al waga fi tin al kwes, de yau al asuma kelima, wa istakbil kelima wa weledu samar teletiin sitiin wa tanin miya. Marat.
 \p
-\v 21 Yesua kelim le umon, "hal inta bi jibu lamba fi juwa bet wa bi kutu tehet gufa au tehet seriir? inta bi jibu wa bi kutu fi ras tarabiza ta lamba.
+\v 21 Yesua kelim le umon, "hal inta bi jibu lamba fi juwa bet wa bi kutu tehet gufa au tehet seriir? Inta bi jibu wa bi kutu fi ras tarabiza ta lamba.
 \v 22 Mafi haja al bi dusu al ma bi agder arufu, wa mafi siir al ma bi tala bara ashan bi arufu.
 \v 23 Iza kan ai wahid indu adana ashan asuma, kede huwo asuma!"
 \v 24 Huwo kelim le umon, "kutu bala fi haja al intum asuma, be mizan al inta wozinu bi huwo yau bi wozinu le inta, wa ketir bi zidu le inta.
 \v 25 Leanu zol al indu, bi wodi le huwo ketir, wa le zol al ma indu, hata haja huwo indu bi shilu."
 \p
 \v 26 Huwo kaman kelim, "Molokut ta Allah geni ze zol zara tirab tou fi turab.
-\v 27 huwo bi num bilel wa bi gum be nahar, wa tirab de bi gum wa bi raba, hata kan huwo ma arufu raba kef.
+\v 27 Huwo bi num bilel wa bi gum be nahar, wa tirab de bi gum wa bi raba, hata kan huwo ma arufu raba kef.
 \v 28 Ardi bi weledu dura be nefsa tou: awel nabat yala awrak, yala biga dura fi awrak.
-\v 29 kan dura de kalas nigitu, huwo tuwali bi rasulu ashan bi jibu seresere leanu zaman ta hasad ja."
+\v 29 Kan dura de kalas nigitu, huwo tuwali bi rasulu ashan bi jibu seresere leanu zaman ta hasad ja."
 \p
 \v 30 Huwo kelimu tanimara," Nina bi karinu molokut ta Allah be shunu, au amsila yatu al nina bi istakdimu ashan bi sharau kalam de?
 \v 31 Huwo ze haba ta khardal, Iza, kan zarau, huwo bizra al suker fi duniya.
-\v 32 Lakin, iza kan zarau. huwo bi raba wa bi tala kebir min kulu buzur, wa bi kutu furu kubar, ashan tiyur al samah bi abinu biyut tomon fi dul tou."
+\v 32 Lakin, iza kan zarau. Huwo bi raba wa bi tala kebir min kulu buzur, wa bi kutu furu kubar, ashan tiyur al samah bi abinu biyut tomon fi dul tou."
 \p
 \v 33 Bi amsal ketir ze de huwo kelima de le umon, ashan kef umon bi agder fahim,
 \v 34 Wa huwo ma wonusu le umon bidun amsal, Lakin iza kan huwo barau, huwo bi bada wori ai haja le talamiz tou.
 \p
 \v 35 Fi yom dak, zaman biga misah, huwo kelim le umon, "Keli nina ruwa bi tija dak."
-\v 36 umon sibu nas al limu de, umon shilu Yesua ma umon, ze ma huwo kan, fi murkab. fii kan marakib tanin gi ruwa sawa ma umon.
+\v 36 Umon sibu nas al limu de, umon shilu Yesua ma umon, ze ma huwo kan, fi murkab. Fii kan marakib tanin gi ruwa sawa ma umon.
 \v 37 Hawa bada ja shedid, wa moya dakal fi murkab gerib bi malau murkab.
-\v 38 Lakin yesua be nefsu kan fi akir murkab, bi num fi makada. umon goumu huwo, "ya mualim, inta ma arufu nina kalas gi ruwa mutu?"
+\v 38 Lakin yesua be nefsu kan fi akir murkab, bi num fi makada. Umon goumu huwo, "ya mualim, inta ma arufu nina kalas gi ruwa mutu?"
 \p
-\v 39 Huwo gum fok, wa wobiku hawa de, wa huwo kelim le bahar, "keli yekun fi salam! kun hadi" Baad dak hawa de wogif, wa biga kan fi hudu.
-\v 40 Baad dak huwo kelimu le umon, "Lee intum bi kafu? hal intum lisa ma indu iman?"
+\v 39 Huwo gum fok, wa wobiku hawa de, wa huwo kelim le bahar, "keli yekun fi salam! Kun hadi" Baad dak hawa de wogif, wa biga kan fi hudu.
+\v 40 Baad dak huwo kelimu le umon, "Lee intum bi kafu? Hal intum lisa ma indu iman?"
 \p
-\v 41 Umon kan kafu shedid wa kelimu le baad tomon,?"Zol de munu, hata hawa wa bahar gi ihterim huwo.
+\v 41 Umon kan kafu shedid wa kelimu le baad tomon? "Zol de munu, hata hawa wa bahar gi ihterim huwo.
 \c 5
-\cl As- hah 5
+\cl As-hah 5
 \p
 \v 1 Umon ja le tija tani ta bahar de, fi iklim ta Gerasenes.
 \v 2 Zaman Yesua bi tala bara min murkab, zol moskun be aruwah serir tuwali ja le umon min magabir.
-\v 3 Zol de aiz fi magabir. mafi zol agder robutu huwo hata be genzir.
-\v 4 Leanu robutu huwo ketiir marat bi kalbasat ma genzirat. huwo gata genzirat de wa huwo kasuru kalbasat de kulu. mafi zol al bi agder gobudu huwo.
+\v 3 Zol de aiz fi magabir. Mafi zol agder robutu huwo hata be genzir.
+\v 4 Leanu robutu huwo ketiir marat bi kalbasat ma genzirat. Huwo gata genzirat de wa huwo kasuru kalbasat de kulu. Mafi zol al bi agder gobudu huwo.
 \v 5 Kulu yom bilel wa nahar huwo fi magabir wa jebal, howo bi kore bi sot shedid wa bi gatau nefsu bi hujar al seniin.
 \v 6 Zaman huwo aiynu Yesua min masafa beid, huwo jere le huwo wa dengir gidam tou.
 \v 7 Huwo kore be sot fok, "Inta deru min ana sunu, Yesua, Ibin Allah al Aali? Ana bi asalu inta be isim ta Allah, mata azibu ana."
@@ -226,8 +226,8 @@
 \v 10 Huwo asalu Yesua tani wa tani ashan ma rasulu umon bara min ikelim dak.
 \v 11 Wa kan fi adad kebiir ta koduruk gi akulu ges fi ras jebel,
 \v 12 Wa umon asalu Yesua gali, "rasulu nina le kodurukat dak; keli nina dakalu fi jisim tomon."
-\v 13 Yesua sedeku le umon; aruwah al sherir de tala bara wa dakalu fi kodurukat. wa umon bada jere min ras jebel le bahar, wa kan gerib alfen min kodurukat katis fi juwa bahar.
-\v 14 Baad dak nas al kan gi harasu kodurukat del jere ashan bi wori kabar ta haja al hasil de fi medina wa fi kulu beled. wa biga nas ruwa ashan bi aiynu haja al hasil de.
+\v 13 Yesua sedeku le umon; aruwah al sherir de tala bara wa dakalu fi kodurukat. Wa umon bada jere min ras jebel le bahar, wa kan gerib alfen min kodurukat katis fi juwa bahar.
+\v 14 Baad dak nas al kan gi harasu kodurukat del jere ashan bi wori kabar ta haja al hasil de fi medina wa fi kulu beled. Wa biga nas ruwa ashan bi aiynu haja al hasil de.
 \v 15 Baad dak umon ja le Yesua wa umon aiynu zol al kan moskun be aruwah al sherira, al kan huwo moskun be legion, huwo lebisu wa gi geni wa kan mugkh tou biga kwes, wa umon kan kafu.
 \v 16 Nas al aiynu sunu hasil le zol al moskun be aruwah al sherira de wori le umon kalam de be tafasil, wa nas de kaman kelim le umon an haja al hasil le kodurukat.
 \v 17 Baad dak umon bada asalu huwo ashan bi sibu beled tomon.
@@ -248,32 +248,32 @@
 \p
 \v 30 Tuwali Yesua lahisu fi nefsa tou inu guwa tala min jesim tou. Huwo bada lefet le nas wa kelimu, "De munu yau lemesu gumas tai?"
 \p
-\v 31 Talamiz tou kelimu le huwo, "Inta aiynu yau nas ketiir hawili inta, wa inta gi kelim, ' Munu yau lemesu inta?"
+\v 31 Talamiz tou kelimu le huwo, "Inta aiynu yau nas ketiir hawili inta, wa inta gi kelim, 'Munu yau lemesu inta?"
 \p
 \v 32 Lakin Yesua kan gi fetisu zol al amulu kalam de.
-\v 33 Mara de, zaman hiya arufu haja al hasil le hiya, hiya kan kafu wa jisim tou rogus. hiya ja wa dengir gidam Yesua wa wori le Yesua kulu hajat al kan hasil.
+\v 33 Mara de, zaman hiya arufu haja al hasil le hiya, hiya kan kafu wa jisim tou rogus. Hiya ja wa dengir gidam Yesua wa wori le Yesua kulu hajat al kan hasil.
 \v 34 Yesuah kelimu le hiya, "Biniya tai, Imaan taki aliju inta. Ruwa be salam wa keli inta ligo ilaj min ayan taki.
 \p
-\v 35 Wa zaman kan huwo gi wonusu, fii baad min nas ja min reis ta mujama, gali, "Biniya taki mutu kalas. malu inta gi taabu Mualim?"
+\v 35 Wa zaman kan huwo gi wonusu, fii baad min nas ja min reis ta mujama, gali, "Biniya taki mutu kalas. Malu inta gi taabu Mualim?"
 \p
 \v 36 Lakin zaman Yesua asuma kalam al umon wonusu de, Huwo kelim le reis ta mujama de, "mata kafu, amin bes."
 \v 37 Huwo ma shilu ai zol ma huwo ila Butrus, Yakub wa Yuhana, aku ta Yakub.
 \v 38 Umon ja fi bet ta reis ta mujama wa huwo aiynu nas gi kore shedid; umon kan gi kore wa bi asuwat fok shedid.
-\v 39 Zaman huwo dakalu fi bet de, huwo kelim le umon, "Malu intum haznaniin wa intum gi kore? jena de ma mutu lakin hiya gi num."
+\v 39 Zaman huwo dakalu fi bet de, huwo kelim le umon, "Malu intum haznaniin wa intum gi kore? Jena de ma mutu lakin hiya gi num."
 \v 40 Umon bada ataku le Yesua. Lakin Yesua sibu umon bara wa huwo shilu Abu ta jena ma uma ta jena de wa nas al kan ma huwo, wa huwo ruwa fi mahal al kan jena de fogo.
 \v 41 Huwo amsuku ida ta jena de wa kelimu le hiya, "Talitha, Koum!" al mana tou gal, "Ya Binya suker, ana kelimu le inta, Gum fok."
-\v 42 Wa tuwali jena gum fok wa bada douru (wa hiya kan indu 12 itnashar sena). wa umon tuwali tala mustagarabin shedid.
-\v 43 Biga huwo anziru umon shedid ashan kede umon ma wori kalam de le nas taniin. yala huwo kelim le umon wodi haja ashan hiya bi akulu
+\v 42 Wa tuwali jena gum fok wa bada douru (wa hiya kan indu 12 itnashar sena). Wa umon tuwali tala mustagarabin shedid.
+\v 43 Biga huwo anziru umon shedid ashan kede umon ma wori kalam de le nas taniin. Yala huwo kelim le umon wodi haja ashan hiya bi akulu.
 \c 6
 \cl As-hah 6
 \p
 \v 1 Huwo tala min hinak wa ja fi belet tou, wa talamiz tou ruwa wara huwo.
-\v 2 Fi yom sebit, huwo derisu fi mujama. Nas kutar kan asuma huwo wa umon tala mustagarabiin. umon kelim, "Huwo ligo deris de min wen?" " De yatu hikma al wodi le huwo de?" " De yatu mujizat al huwo gi amulu ma iden tou de?" "
+\v 2 Fi yom sebit, huwo derisu fi mujama. Nas kutar kan asuma huwo wa umon tala mustagarabiin. Umon kelim, "Huwo ligo deris de min wen?" "De yatu hikma al wodi le huwo de?" "De yatu mujizat al huwo gi amulu ma iden tou de?"
 \v 3 Hal de ma yau najar, weled ta Mariam wa Aku ta Yakub wa ta Joses wa ta Yahuza wa Samaan? Hal Ikuwat tou ma yau ma nina hina?" Kan Yesua kore kore ma umon.
 \p
 \v 4 Baad dak Yesua kelim le umon, "Ma bi ihtaramu nebi, fi beled wa fi nus ta nas tou wa ahal wa nas ta bet tou."
 \v 5 Huwo kan ma agder ashan amulu ai shokol al gowi, ila huwo kutu iden le nas besit al ayaniin wa aliju umon.
-\v 6 Huwo kan istagarab min adam imaan tomon. biga huwo ruwa fi kariyat taniin ashan bi derisu.
+\v 6 Huwo kan istagarab min adam imaan tomon. Biga huwo ruwa fi kariyat taniin ashan bi derisu.
 \p
 \v 7 Biga Howo nadi talamiz al itnashar wa bada rasulu homon itiin itniin wa huwo wodi le umon sulta did aruwah al sheriira,
 \v 8 Wa huwo wori le umon ashan ma shilu ai haja fi safar tomon, ila asaya- mafi esh, mafi shanta, wa mafi gurush fi kis tomon-
@@ -299,14 +299,14 @@
 \p
 \v 24 Hiya ruwa wa kelim le uma tou, "keli ana asalu shunu min huwo?"
 \p
-\v 25 Hiya kelim, "Ras ta Yuhana al mamadan."Hiya reja be sura le melik, wa asalu, gali, "Ana deru keli inta wodi le ana, hasa de, ras ta Yuhana al mamadan fi sahan."
+\v 25 Hiya kelim, "Ras ta Yuhana al mamadan." Hiya reja be sura le melik, wa asalu, gali, "Ana deru keli inta wodi le ana, hasa de, ras ta Yuhana al mamadan fi sahan."
 \v 26 Melik kan tala mutaasif shedid, huwo ma agder ashan aba talab ta hiya ashan halifa al kan huwo amulu wa kaman ashan diyuf tou.
 \v 27 Biga melik rasulu askeri wa amiru huwo ashan bi jibu le huwo ras ta Yuhana. Haras ruwa wa gata ras tou fi sejiin.
 \v 28 Huwo jibu ras ta Yuhana fi sahan wa wodi le biniya de, wa biniya de wodi le uma ta tou.
 \v 29 Zaman talamiz tou asuma kabar de, umon ja wa shilu jesim ta tou wa dofunu fi turba.
 \p
 \v 30 Talamiz ja ma baad le Yesua wa wori le huwo kulu hajat al umon amulu wa derisu.
-\v 31 Baad dak huwo kelimu le umon, "Tal takum le mahal al fadi wa akudu raha shuwiya." nas ketiir gi ja wa gi ruwa, wa umon zaatu ma indu zaman le akulu.
+\v 31 Baad dak huwo kelimu le umon, "Tal takum le mahal al fadi wa akudu raha shuwiya." Nas ketiir gi ja wa gi ruwa, wa umon zaatu ma indu zaman le akulu.
 \v 32 Yala umon ruwa be murkab fi mahal al fadi.
 \v 33 Lakin umon aiynu nas del bi ruwa, wa kurtar arufu homon, wa homon jeri hinak ma kuraiin min kulu medina.
 \v 34 Zaman umon ja fi taraf bahar, Huwo aiynu nas ketiir wa huwo hin le umon, leanu umon ze kuruf al ma indu sedu, biga huwo bada alimu umon hajat ketiir.
@@ -316,7 +316,7 @@
 \p
 \v 37 Lakin Huwo juwabu kelim le umon, "wodi takum le umon haja ashan bi akulu." Umon kelim le huwo, "Kede nina ruwa ashan isteri esh be mitteen dinar ashan bi wodi le umon wa bi akulu?"
 \p
-\v 38 Huwo kelimu le umon, indakum kam esh?" Ruwa takum aiynu. zaman umon ligo, umon kelimu, "khamsa esh wa itniin samaga."
+\v 38 Huwo kelimu le umon, indakum kam esh?" Ruwa takum aiynu. Zaman umon ligo, umon kelimu, "khamsa esh wa itniin samaga."
 \v 39 Huwo wori le nas kulu ashan bi geni tehet fi gesh fi mujmuat.
 \v 40 Umon geni tehet fi mujmuat ta meyat, wa khamsinat.
 \v 41 Huwo shilu khamsa esh wa itniin samaga de, wa huwo bada aiynu fi samah wa bariku wa kasuru esh de wa wodi le talamiz ashan bi waza le nas. Huwo kaman gesimu itniin samaga de le umon kulu.
@@ -326,12 +326,12 @@
 \p
 \v 45 Huwo tuwali kelimu le talamiz ashan bi arkab fi murkab wa bi ruwa gidam le tija a tani ta bahar, le Bethsaida, fi wokit huwo bi ferteku nas al limu.
 \v 46 Zaman umon kalas ruwa, Huwo ruwa fi ras jebel ashan bi seli.
-\v 47 Fi misah, murkab kan biga fi nus ta bahar, wa huwo kan fadul barau..
+\v 47 Fi misah, murkab kan biga fi nus ta bahar, wa huwo kan fadul barau.
 \v 48 Huwo kan aiynu umon tabaniin fi sugu murkab, leanu hawa kan bi ja shedid le umon. Gerib sabah huwo ja le umon, bi douru fi ras moyo, wa huwo deiru ja ashan bi ruwa jambu umon.
 \v 49 Lakin zaman umon aiynu huwo bi douru fi ras moyo, umon fekiru inu huwo baati wa umon kore bi sot shedid.
-\v 50 Leanu umon aiynu huwo wa umon kan kafu. Huwo tuwali wonusu ma umon wa kelimu le umon, gowi takum gelba! de ana! ma takum kafu!"
+\v 50 Leanu umon aiynu huwo wa umon kan kafu. Huwo tuwali wonusu ma umon wa kelimu le umon, gowi takum gelba! De ana! Ma takum kafu!"
 \v 51 Huwo arkab fi murkab ma umon, wa hawa kan wogif. Umon kan mustagrabin shedid.
-\v 52 umon kan ma fahimu mana ta esh de sunu. wa kan, gulub tomon tala gowi.
+\v 52 Umon kan ma fahimu mana ta esh de sunu. Wa kan, gulub tomon tala gowi.
 \p
 \v 53 Zaman umon gata bahar, umon ja nezil fi Gennesaret wa garasu murkab.
 \v 54 Zaman umon tala bara min murkab, tuwali nas arufu huwo,
@@ -344,21 +344,20 @@
 \v 2 Umon aiynu inu baad min talamiz tou bi akulu esh be iden al waskan, al, ma kasulu.
 \v 3 (Phariseen wa yahudiin kulu ma bi akulu ile kan umon kasulu iden tomon, ashan umon bi hafisu tagalid ta sheyuk.
 \v 4 Kan phariseen ja min suk umon ma bi akulu, ile kan umon beredu, wa fi hajat ketir al umon gi amulu, ze kasulu kababi, aziyar, abarig, suhana ta nihas wa teribeza al umon gi akulu fogo de.)
-\v 5 phariseen wa kutaba asalu Yesua, "Malu talamiz taki ma gi amulu hasab tagalid ta?"sheyuk, umon gi akulu esh bedun kasulu iden
+\v 5 Phariseen wa kutaba asalu Yesua, "Malu talamiz taki ma gi amulu hasab tagalid ta?" sheyuk, umon gi akulu esh bedun kasulu iden.
 \p
-\v 6 Lakin huwo kelim le umon, "Isaiah naba an kebiriya takum, Ze ma moktub, ' nas del gi ihterimu ana bes be kalam, lakin gelba tomon beyid min ana.
+\v 6 Lakin huwo kelim le umon, "Isaiah naba an kebiriya takum, Ze ma moktub, 'nas del gi ihterimu ana bes be kalam, lakin gelba tomon beyid min ana.
 \q
 \v 7 Ebada tomon le ana ma indu faida, umon gi alimu awamir ta nas ze akida tomon.
 \v 8 Intum sibu wosiya ta Allah wa intum gi hafisu tagalid ta nas shedid."
 \v 9 Huwo kaman kelimu le umon, "Kef intum aba wosiya ta Allah wa intum bi hafisu tagalid takum!
-\v 10 Musa kelim, ' Ihterim abu taki wa uma taki; wa, ' kulu zol al bi wonusu batal an abu au uma tou bi mutu.'
-\v 11 Lakin intum kelimu, ' Iza kan zol gi kelim le Abu tuo aw Uma tuo, "Ayi musaada al inta bi ligo min de howo Ghorban"' (Al huwo bi gul, "wodi le Allah'),
+\v 10 Musa kelim, 'Ihterim abu taki wa uma taki; wa, 'kulu zol al bi wonusu batal an abu au uma tou bi mutu.'
+\v 11 Lakin intum kelimu, 'Iza kan zol gi kelim le Abu tuo aw Uma tuo, "Ayi musaada al inta bi ligo min de howo Ghorban"' (Al huwo bi gul, "wodi le Allah'),
 \v 12 De bi mana inta ma sibu huwo ashan bi amulu ai haja le abu tou au uma tou.
-\v 13 Intum gi karabu kelima ta Allah bi tagalid takum al wodi le intum. wa fi hajat ze de al intum gi amulu.
+\v 13 Intum gi karabu kelima ta Allah bi tagalid takum al wodi le intum. Wa fi hajat ze de al intum gi amulu.
 \v 14 Huwo nadi nas al limu tani mara wa kelim le umon, "Asuma takum le ana, intum kulu, wa keli intum fahim.
-\v 15 Mafi haja min bara al insan bi akulu al bi waskanu huwo. huwo haja al bitala min batna ta insan yau bi waskanu huwo.
-\v 16 "
-\v 17 Biga zaman Yesua tala min nas al limu wa dakalu fi bet, talamiz tou asalu huwo an amsila de. Yesua kelimu, "
+\v 15-16 Mafi haja min bara al insan bi akulu al bi waskanu huwo. Huwo haja al bitala min batna ta insan yau bi waskanu huwo."
+\v 17 Biga zaman Yesua tala min nas al limu wa dakalu fi bet, talamiz tou asalu huwo an amsila de. Yesua kelimu,"
 \v 18 Hal intum kaman lisa ma gi fahimu? Intum ma gi fahimu inu kulu haja al gi dakalu le insan min bara ma bi waskanu huwo,
 \v 19 Le anu ma bi agder wosulu fi gelba tou, lakin gi ruwa fi batna tou yala bi tala bara fi bakana?" wa bi kalam de Yesua kelimu inu kulu akil nedif.
 \v 20 Huwo kelimu, "Huwo haja al bi tala min insan yau gi waskanu huwo.
@@ -366,9 +365,9 @@
 \v 22 Zina, tama, sahara, kadab, shahwa, amulu hajat al batal, karabu sumaa, kibriya, shokol ahmak.
 \v 23 Kulu hajat al batal de gi tala min juwa wa yau waskanu zol."
 \p
-\v 24 Huwo tala min hinak wa ruwa fi iklim ta tyre wa sidon. min hinak huwo ruwa fi bet, wa huwo ma deir ai zol keli arufu, lakin huwo ma bi agdeir dusu nefsa.
+\v 24 Huwo tala min hinak wa ruwa fi iklim ta tyre wa sidon. Min hinak huwo ruwa fi bet, wa huwo ma deir ai zol keli arufu, lakin huwo ma bi agdeir dusu nefsa.
 \v 25 Hagiga, kan fi mara biniya tou indu aruwah al sherira hiya kan asuma an Yesua, hiya ja wa dengir gidam kura ta Yesua.
-\v 26 Wa kan mara min Yonan, Fenikiya min Suriya. hiya asalu Yesua ashan bi turudu shetan min biniya tou.
+\v 26 Wa kan mara min Yonan, Fenikiya min Suriya. Hiya asalu Yesua ashan bi turudu shetan min biniya tou.
 \v 27 Huwo kelim le hiya, "kede akilu iyal de awel. Ashan huwo ma kwes ashan bi wodi esh ta atfal wa bi jadau le kelab."
 \p
 \v 28 Lakin hiya juwabu wa kelimu le huwo, "Naam, Ya Rab, hata al kelab fi tehet tarbeza bi agder akulu bagi akilat al gi waga waga min iyaal suhar tehet tarabiza de."
@@ -379,17 +378,17 @@
 \v 31 Baad dak huwo tala min iklim ta Tyre, wa min Sidon le bahar ta Galileya fok le iklim ta Decabolis.
 \v 32 Umon jebu le huwo zol ataresh wa ma i wonusu kwes, wa umon asalu huwo ashan bi kutu iden fogo zol de.
 \v 33 Baad dak huwo shilu zol de bara min mahal al nas ketir fogo de, huwo kutu asbaa tou fi adana ta zol de, wa huwo tufu buzak wa lemesu lesan ta zol de.
-\v 34 Baad dak huwo aiynu fok fi samah wa kelim le huwo " Ephphatha," al huwo kelim gali, "afta!"
-\v 35 tuwali adana tou kan fata, wa lesan al kan morbut de feku, wa huwo bada wonusu kwes.
+\v 34 Baad dak huwo aiynu fok fi samah wa kelim le huwo "Ephphatha," al huwo kelim gali, "afta!"
+\v 35 Tuwali adana tou kan fata, wa lesan al kan morbut de feku, wa huwo bada wonusu kwes.
 \p
-\v 36 Yesua kelim le umon ashan ma wori le ai zol. wa kulu ma Yesua gi kelim le umon ashan keli umon ma wonusu, Umon gi wori aktar wa aktar.
-\v 37 Umon istagarab, wa gi kelimu, huwo amulu kulu hajat kwes. Hata huwo kutu zol al ma gi suma gi asuma, wa ataresh gi wonusu
+\v 36 Yesua kelim le umon ashan ma wori le ai zol. Wa kulu ma Yesua gi kelim le umon ashan keli umon ma wonusu, Umon gi wori aktar wa aktar.
+\v 37 Umon istagarab, wa gi kelimu, huwo amulu kulu hajat kwes. Hata huwo kutu zol al ma gi suma gi asuma, wa ataresh gi wonusu.
 \c 8
 \cl As-hah 8
 \p
 \v 1 Fi ayam dak, fi kan nas kutar tani mara al limu, wa umon ma indu haja ashan bi akulu, Yesua nadi talamiz tou wa kelim le umon,
-\v 2 " Ana indu rahman le nas al ketir de leanu umon geni ma ana le fetera talata ayam wa umon ma indu haja ta akulu.
-\v 3 Iza kan ana rasulu umon le biyut tomon bidun akil, umon bi waga fi sika. baad min umon ja min mahal beyid."
+\v 2 "Ana indu rahman le nas al ketir de leanu umon geni ma ana le fetera talata ayam wa umon ma indu haja ta akulu.
+\v 3 Iza kan ana rasulu umon le biyut tomon bidun akil, umon bi waga fi sika. Baad min umon ja min mahal beyid."
 \p
 \v 4 Talamiz tou asalu huwo, "Nina bi ligo esh kefaya min wen ashan bi akilu nas de?"
 \p
@@ -410,12 +409,12 @@
 \v 16 Talamiz bada fekiru fi baad tomon, "De ashan nina ma indu esh."
 \p
 \v 17 Yesua kan arufu kalam de, wa kelimu le umon, "lee intum gi fekiru inu intum ma indu esh? Hal intum ma gi ashur? Hal intum ma gi fahim? Hal gulub takum biga gowi?
-\v 18 Intum indu uyon, hal intum ma gi aiynu? intum indu adana, hal intum ma gi asuma? hal intum ma gi zekiru?
-\v 19 Zaman ana kasuru kamsa esh le kamsa alf nas, kam gufat al malyan be esh al kasuru kasuru al intum limu?" umon kelimu le huwo, "Itnashar"
+\v 18 Intum indu uyon, hal intum ma gi aiynu? Intum indu adana, hal intum ma gi asuma? Hal intum ma gi zekiru?
+\v 19 Zaman ana kasuru kamsa esh le kamsa alf nas, kam gufat al malyan be esh al kasuru kasuru al intum limu?" umon kelimu le huwo, "Itnashar."
 \p
-\v 20 Zaman ana kasuru esh al saba le arba alf nas, Kam gufat al malyan be esh al kasuru kasuru al intum limu? "umon kelim le huwo, "saba."
+\v 20 Zaman ana kasuru esh al saba le arba alf nas, Kam gufat al malyan be esh al kasuru kasuru al intum limu? "Umon kelim le huwo, "saba."
 \p
-\v 21 Huwo kelim, u " hal intum lisa ma gi fahim?"
+\v 21 Huwo kelim, u "hal intum lisa ma gi fahim?"
 \p
 \v 22 Umon ja le bethsaida. Nas al hinak jibu le huwo zol al amiyan wa asalu Yesua ashan bi lemesu huwo.
 \v 23 Yesua gobudu zol de fi iden wa shilu huwo bara min kariya, wa zaman huwo tufu buzak fi ina tou wa kutu iden fi jesim tou, Yesua asalu huwo," hal inta gi aiynu haja?"
@@ -433,29 +432,29 @@
 \v 30 Yesua anziru umon ashan ma huwo le ai zol an huwo.
 \p
 \v 31 Huwo bada alimu umon inu ibin al insan lazim bi ligo taab shedid wa bi abau huwo be shiyuk wa ruwasa ta khahana wa al kataba, wa bi katulu wa bi gum baad talata ayam.
-\v 32 Huwo wori kabara de wadih. biga Butrus shilu huwo bara wa bada wobiku huwo.
+\v 32 Huwo wori kabara de wadih. Biga Butrus shilu huwo bara wa bada wobiku huwo.
 \v 33 Lakin Yesua gilibu wa aiynu le talamiz tou, wa baad dak huwo wobiku Butrus wa gali, "Ruwa bara min jambu tai, ya sitan! Inta ma gi kutu afkar taki fi hajat ta Rabuna, lakin fi hajat ta nas,
 \v 34 Baad dak huwo nadi nas al limu de wa talamiz tou sawa, wa huwo kelim le umon, "Iza kan ai zol deir douru wara tai, huwo bi ankuru nefsa tou, wa arufa selib tuo wa bi douru wara tai.
 \v 35 Le kulu zol al deir hafisu haya tou bi woduru, wa kulu zol al nesitu haya tou min ajili ana wa injil bi hafisu haya tou.
 \v 36 Sunu yau insan bi ligo iza kan huwo istefit min alam de kulu wa huwo woduru haya tou?
 \v 37 Shunu yau insan bi wodi ashan bikun bidal le haya tou?
-\v 38 Kulu zol al ma bi kun indu fadiya ashan ana wa kelimat tai fi jil ta zena wa katiya, Ibin al insan bi kun indu fadiya le huwo fi zaman al kan huwo bi ja fi majid ta tou wa malaikat al kudusiin
+\v 38 Kulu zol al ma bi kun indu fadiya ashan ana wa kelimat tai fi jil ta zena wa katiya, Ibin al insan bi kun indu fadiya le huwo fi zaman al kan huwo bi ja fi majid ta tou wa malaikat al kudusiin.
 \c 9
 \cl As-hah 9
 \p
 \v 1 Huwo kelim le umon, "Al hak anan kelim le intum, fi baad min nas min intum ma bi jeribu mutu gubal ma umon ma ainu malakut ta Allah bi ja ma guwa."
 \p
 \v 2 Baad sita ayam, Yesua shilu Butrus wa Yuhana fok fi jebel, wa umon barau. Yala shikil tou geiru fi gidam tomon.
-\v 3 Gumas tou tala abiyad, gi lama shedid ze telij, ma fi haja tani abiyad fi duniya ze de..
+\v 3 Gumas tou tala abiyad, gi lama shedid ze telij, ma fi haja tani abiyad fi duniya ze de.
 \v 4 Baad dak Elia wa Musa zahar le umon wa umon kan gi wonusu ma Yesua,
 \v 5 Buturus juwabu wa kelim le yesua, "Rabbi", huwo kwes le nina ashan bi kun hini, wa hasa keli nina amulu talata Rakuba, wahid le Inta, wahid le Musa, wa wahid le Elia."
 \v 6 (Huwo ma arufu huwo bi kelim shunu, umon kan mustagarabiin wa gi kafu.)
 \p
-\v 7 Sehab ja wa kati umon. yala umon asuma sot min juwa sihab, "De yau weled tai al ana bi hibu. asuma takum le huwo."
+\v 7 Sehab ja wa kati umon. Yala umon asuma sot min juwa sihab, "De yau weled tai al ana bi hibu. Asuma takum le huwo."
 \v 8 Fajaa, zaman umon aiynu min hawli umon, umon ma aiynu ai zol ma umon Lakin Yesua bes.
 \p
 \v 9 Ze ma umon nazilin min ras jebel, huwo kelim le umon ashan kede ma wori le ai zol haja al umon aiynu, lahadi Ibin insan gam min mutu.
-\v 10 Biga umon askut ma kalam de, lakin umon kan nakishu fi bein tomon inu " Gum min mutu de" mana tou shunu.
+\v 10 Biga umon askut ma kalam de, lakin umon kan nakishu fi bein tomon inu "Gum min mutu de" mana tou shunu.
 \v 11 Umon asalu huwo, "Lee Kataba bi kelimu gali Elia yau bi ja awel?"
 \p
 \v 12 Huwo kelim le umon, "Elia ja awel ashan bi reja hajat kulu. Teib lee katibu inu Ibin al insan lazim bi ligo taab ketir wa bi alisu?
@@ -466,10 +465,10 @@
 \v 16 Huwo asalu talamiz tou, "Intum gi nakishu ma umon an shunu?"
 \p
 \v 17 Wahid zol min nas de juwabu huwo, "Mu-alim, ana jebu weled tai le inta. Huwo indu roho al bi kutu huwo ma bi wonusu.
-\v 18 Gi rubuto huwo wa gi jada huwo tehet, wa buzak gi tala min kasuma tou, huwo gi adi sunun wa bi tala gowi. ana asalu talamiz taki ashan bi turudu aruwah de bara, lakin umon ma agdeir."
+\v 18 Gi rubuto huwo wa gi jada huwo tehet, wa buzak gi tala min kasuma tou, huwo gi adi sunun wa bi tala gowi. Ana asalu talamiz taki ashan bi turudu aruwah de bara, lakin umon ma agdeir."
 \p
 \v 19 Huwo juwabu umon, "Intum jil al ma indu imaan, ana bi geni ma intum lahadi miten? Lahadi miten ana bi ithamal ma intum? Jibu huwo le ana."
-\v 20 umon jibu weled de le huwo. zaman roho de aiynu Yesua, roho de tuwali jada weled de wa biga bi juru. Weled de waga tehet wa buzak abiyad bi tala min kasma.
+\v 20 Umon jibu weled de le huwo. Zaman roho de aiynu Yesua, roho de tuwali jada weled de wa biga bi juru. Weled de waga tehet wa buzak abiyad bi tala min kasma.
 \v 21 Yesua asalu Abu tou, "Kalam de bi amulu huwo zede min miten?" Abu de juwabu," Min zaman huwo suker.
 \v 22 Roho de gi jada huwo fi nar au fi juwa moyo wa hawil ashan bi katulu huwo. Iza kan inta bi agdeir amulu ai haja, amulu rahma le nina wa saidu nina."
 \p
@@ -491,25 +490,25 @@
 \v 32 Lakin umon ma agdeir fahimu kalam de, wa umon gi kafu ashan asalu huwo.
 \p
 \v 33 Baad dak umon ja fi Capernaum, baad huwo dakalu fi juwa bet huwo asalu umon, "Intum bi nakishu shunu fi sika?"
-\v 34 Lakin umon askut. umon kan gi nakishu ma baad tomon inu munu yau bi kun mosuul.
+\v 34 Lakin umon askut. Umon kan gi nakishu ma baad tomon inu munu yau bi kun mosuul.
 \v 35 Huwo geni tehet, huwo nadi al itnashar talamiz sawa wa huwo kelimu le umon, "Iza kan ai zol deiru kun al awel, huwo lazim bi kun akir wa kadam ta nas kulu."
 \v 36 Huwo shilu jena sukeir wa kutu huwo fi wasat tomon. Huwo arufa jena de fi iden tuo wa kelim le umon,"
 \v 37 Ai zol al gabilu jena al sukeir de ma isim tai huwo gabilu ana; Ai zol gabilu ana huwo ma gabilu ana lakin huwo gabilu zol al rasulu ana."
 \p
-\v 38 Yuhana kelim le huwo, "Ya Mualim, nina ligo zol tani gi turudu siyatiin bi isim taki wa nina wogifu huwo, leanu huwo ma gi duwru ma nina,"
+\v 38 Yuhana kelim le huwo, "Ya Mualim, nina ligo zol tani gi turudu siyatiin bi isim taki wa nina wogifu huwo, leanu huwo ma gi duwru ma nina."
 \p
 \v 39 Lakin Yesua kelim, Ma takum wogifu huwo, Mafi ai zol tani al bi amulu shokol kebir bi isim tai wa kaman bi kelimu kalam batal an ana.
 \v 40 Ai zol al ma did nina huwo tabi le nina.
 \v 41 Ai zol al wodi le intum kubaya ta moyo ashan intum bi asurubu fi isim tai ashan intum tabi le al Mesih, hagiga ana gi kelim le intum, huwo ma bi fagidu ujura tou.
 \v 42 Ai zol al kutu wahid min iyal al suhar al amin fi ana de waga, huwo bi kun kwes ashan bi robutu hajer kebir fi ragabta tou wa bi jadau fi bahar.
-\v 43 Kan ida taki sibu inta waga fi katiya, gatau bara. huwo bikun kwes ashan inta bi dakalu fi haya al abadiya bidun ida bidal inta bi endu itnin iden wa inta bi ruwa fi johanam, fi nar al gi batulu.
-\v 44 
+\v 43 Kan ida taki sibu inta waga fi katiya, gatau bara. Huwo bikun kwes ashan inta bi dakalu fi haya al abadiya bidun ida bidal inta bi endu itnin iden wa inta bi ruwa fi johanam, fi nar al gi batulu.
+\v 44
 \v 45 Iza kan kura taki shilu inta fi katiya, gatau bara huwo kwes le inta ashan inta bi dakalu fi haya al abadiya bidal inta bi endu itniin kura wa bi jadau inta fi johanam.
-\v 46 
+\v 46
 \v 47 Iza kan ena taki sibu inta amulu katiya talau bara, Huwo bi kun kwes le inta dakalu fi molokut ta Allah be wahid ena, bidal inta bi kun be itniin uyun wa bi jadau inta fi johanam.
-\v 48 mahal al dudu tomon ma gi mutu, wa nar tou ma gi batulu.
+\v 48 Mahal al dudu tomon ma gi mutu, wa nar tou ma gi batulu.
 \v 49 Kulu wahid bi masau be milee ta nar.
-\v 50 Milee kwes, lakin iza kan milee fagidu ta-am tou, inta bi rejau ashan bikun milee kef? Keli indakum milee fi nefsa takum, wa keli intum kun fi salam fi baad takum
+\v 50 Milee kwes, lakin iza kan milee fagidu ta-am tou, inta bi rejau ashan bikun milee kef? Keli indakum milee fi nefsa takum, wa keli intum kun fi salam fi baad takum.
 \c 10
 \cl As-hah 10
 \p
@@ -520,8 +519,8 @@
 \p
 \v 4 Umon kelimu, "Musa rudu ashan rajil bi katibu waraga talag wa baad dak bi turudu mara de."
 \p
-\v 5 Yesua kelim le umon " Ashan gulub takum al gowi yau Musa katibu le intum ganun de, "
-\v 6 Lakin min bidaya ta kaliga, ' Allah kalagu Rajil wa Mara,'
+\v 5 Yesua kelim le umon "Ashan gulub takum al gowi yau Musa katibu le intum ganun de,"
+\v 6 Lakin min bidaya ta kaliga, 'Allah kalagu Rajil wa Mara,'
 \q
 \v 7 Be sabab de rajil bi sibu bet ta abu wa uma tou wa bi limu ma mara tou,
 \q
@@ -539,12 +538,12 @@
 \p
 \v 17 Zaman huwo bada safar, fi zol tani jere wara huwo wa dengir gidam huwo wa asalu, "Ya mualim al kwes, ana bi amulu shunu ashan ana bi ligo haya al abadiya?"
 \p
-\v 18 Yesua kelim, "' Lee inta gi nadi ana kwes? mafi zol kwes ila Allah bes.
+\v 18 Yesua kelim, "' Lee inta gi nadi ana kwes? Mafi zol kwes ila Allah bes.
 \v 19 Inta arufu wosiya al bi gul mata katulu, mata amulu zina, mata seregu, mata shahid be kizib, mata kabasu, ihterim abu taki wa uma taki."'
 \p
 \v 20 Zol de kelim, "Ya Mualim, ana hafisu hajat de kulu min zaman ana sukeir."
 \p
-\v 21 Yesua aiynu le huwo wa hibu huwo. Huwo kelim le huwo, "Fi wahid haja al nagis le inta. keli int biyu kulu hajat al inta indu, wa wodi le nas al masakiin, wa inta bi ligo hisab fi sama. Yala taal, dowru wara tai."
+\v 21 Yesua aiynu le huwo wa hibu huwo. Huwo kelim le huwo, "Fi wahid haja al nagis le inta. Keli int biyu kulu hajat al inta indu, wa wodi le nas al masakiin, wa inta bi ligo hisab fi sama. Yala taal, dowru wara tai."
 \v 22 Lakin ashan kalam de huwo tala haznan wa huwo ruwa, leanu huwo indu mali ketir.
 \p
 \v 23 Yesua aiynu hawlu wa huwo kelimu le talamiz tou, "Huwo saab shedid le nas al ganiyaniin ashan bi dakalu fi molokut ta Allah!"
@@ -562,14 +561,14 @@
 \v 31 Lakin nas kutar al kan awel bikun akir, wa al akir bikun awel."
 \p
 \v 32 Umon kan fi sika bi ruwa fi Urselim, wa kan Yesua gi ruwa gidam tomon. Talamiz kan mustagrabiin, wa nas al kan gi dowru wara de kan gi kafu. Biga Yesua shilu talamiz shuwiya beyid wa bada kelim le umon an shunu al gerib bi hasil le huwo.
-\v 33 "Asuma takum, nina gi ruwa fi Urselim, wa Ibin al insan bi selimu le reis al khahana wa kataba. umon bi hukumu huwo bi mutu, wa bi selimu huwo le wathanyiin.
+\v 33 "Asuma takum, nina gi ruwa fi Urselim, wa Ibin al insan bi selimu le reis al khahana wa kataba. Umon bi hukumu huwo bi mutu, wa bi selimu huwo le wathanyiin.
 \v 34 Umon bi alisu huwo bi tufu buzak le huwo, wa bi katulu huwo, Lakin fi yom nemira talata huwo bi gum."
 \p
 \v 35 Yakub wa Yuhana, iyal ta Zebedee, ja le huwo wa kelimu, "Ya Mualim, nina deir keli inta amulu le nina haja al nina asalu min inta."
 \p
 \v 36 Yesua kelim le umon, "Intum deiru keli ana amulu le intum shunu?"
 \p
-\v 37 Umon kelim " Asuma le nina ashan nina bi geni ma inta fi mejid taki, wahid fi iden taki yemin wa tani fi iden taki al shamal.
+\v 37 Umon kelim "Asuma le nina ashan nina bi geni ma inta fi mejid taki, wahid fi iden taki yemin wa tani fi iden taki al shamal.
 \p
 \v 38 Lakin Yesua kelimu le umon, "Intum ma arufu haja al intum gi asalu de. Hal intum bi agdeir ashan bi ashrub kas al ana gi ruwa ashrubu de au agdeir mamudiya al gi ruwa amidu ma ana de?"
 \p
@@ -586,18 +585,18 @@
 \p
 \v 48 Nas kutar kore kore ma zol al amiyan de, ashan bi askut. Lakin huwo kan biga kore shedid, Yesua ibin ta Daudi, amulu maruf le ana!"
 \p
-\v 49 Yesua wogifu wa kelimu gal kede nadi huwo, umon nadi zol al amiyan de, umon kelim le huwo, "kun shuja! gum fok! Huwo gi nadi inta."
+\v 49 Yesua wogifu wa kelimu gal kede nadi huwo, umon nadi zol al amiyan de, umon kelim le huwo, "kun shuja! Gum fok! Huwo gi nadi inta."
 \v 50 Huwo jada gumas tou bara, wa gum ja le Yesua.
 \p
 \v 51 Yesua juwabu huwo wa kelim, "Inta deiru keli ana amulu le inta shunu?" Zol al amiyan de kelim, "Mualim, ana deiru aiynu tani."
 \p
-\v 52 Baad dak Yesua kelim le huwo, "Ruwa. Imaan taki aliju inta," Tuwali huwo bada aiynu tani mara, wa huwo bada ruwa wara Yesua fi sika
+\v 52 Baad dak Yesua kelim le huwo, "Ruwa. Imaan taki aliju inta," Tuwali huwo bada aiynu tani mara, wa huwo bada ruwa wara Yesua fi sika.
 \c 11
 \cl As-hah 11
 \p
 \v 1 Zaman huwo ja fi Urselim, umon gerib min Bethphage wa Bethany fi jebel ta Zeton, wa Yesua rasulu itniin min talamiz tou,
 \v 2 Wa kelim le umon, "ruwa takum fi beled al gerib de. Kan intum wosulu hinak, intum bi ligo humar al lesa ma sugu. Fiku takum huwo wa jebu takum le ana.
-\v 3 Iza kan ai zol asalu itakum gali, ' lee intum shilu humar de?' Keli intum kelim, ' Rabuna yau deiru wa tuwali bi rasulu hini.'"
+\v 3 Iza kan ai zol asalu itakum gali, 'lee intum shilu humar de?' Keli intum kelim, 'Rabuna yau deiru wa tuwali bi rasulu hini.'"
 \p
 \v 4 Umon ruwa wa ligo humar de robutu bara fi kasma bab, wa umon fiku humar de.
 \v 5 Fi nas tanin bi wogif hinak wa kelimu le umon, "Intum gi amulu shunu? Malu intum gi fiku humar de?"
@@ -621,35 +620,35 @@
 \v 19 Zaman wata biga misah, umon tala min medina.
 \p
 \v 20 Zaman umon gi dowru fi sabah, umon aiynu shejera teen de yabis lahadi irik tou.
-\v 21 Butrus zekiru wa kelim, "Mualim, Aiynu! Shejera ta teen al inta laanu de yabis.."
+\v 21 Butrus zekiru wa kelim, "Mualim, Aiynu! Shejera ta teen al inta laanu de yabis."
 \p
 \v 22 Yesua juwabu umon, "Keli intum indu imaan fi Allah.
 \v 23 Ana bi kelimu le intum hagiga inu iza kan ai zol kelimu le jebel de, 'gum wa ruwa jada nefsak fi juwa bahar; wa iza kan huwo ma indu shak fi gelba tou lakin huwo amin inu hajat huwo kelim de bi hasil, de yau haja al Allah bi amulu.
 \v 24 Ashan keda ana kelim le intum: Ai haja al intum seli wa asalu, amin takum inu intum bi ligo, wa bi kun takum.
 \v 25 Kan intum wogif wa gi seli intum lazim keli afi ai zol al intum amulu batal le umon, ashan Abu takum al fi sama kaman bi afi katiya takum."
-\v 26 
+\v 26
 \p
 \v 27 Umon ja fi Urselim tanimara, Ze ma Yesua gi dowru fi Haikal, reis al khahana, wa al kataba, wa al shiyuk ja le huwo.
 \v 28 Umon kelim le huwo, "Inta gi amulu hajat de be yatu sulta, wa munu yau wodi le inta sulta de?"
 \p
-\v 29 Yesua kelim le umon, "Ana bi asalu intum wahid su-al. juwabu takun ana wa ana bi wori le intum be yatu sulta ana bi amulu hajat del.
+\v 29 Yesua kelim le umon, "Ana bi asalu intum wahid su-al. Juwabu takun ana wa ana bi wori le intum be yatu sulta ana bi amulu hajat del.
 \v 30 Hal mamudiya ta Yuhana kan, min samah wala min nas? Juwabu takum ana."
-\v 31 Umon nakishu fi bein tomon wa umon fekiru wa kelim, "Kan nina kelimu, Min samah,' Huwo bi kelim gal, ' Teib lee intum ma amin?'
-\v 32 Lakin iza kan nina kelimu gali min nas,'...." Umon kan gi kafu nas, leanu ai zol kan arufu inu Yuhana kan nebi.
-\v 33 Biga umon juwabu Yesua gali, "nina ma arufu." Yala ". Yesua kelimu le umon " kaman ana ma bi wori le intum be yatu sulta ana gi amulu hajat del
+\v 31 Umon nakishu fi bein tomon wa umon fekiru wa kelim, "Kan nina kelimu, Min samah, 'Huwo bi kelim gal, 'Teib lee intum ma amin?'
+\v 32 Lakin iza kan nina kelimu gali min nas,'..." Umon kan gi kafu nas, leanu ai zol kan arufu inu Yuhana kan nebi.
+\v 33 Biga umon juwabu Yesua gali, "nina ma arufu." Yala." Yesua kelimu le umon" kaman ana ma bi wori le intum be yatu sulta ana gi amulu hajat del.
 \c 12
-\cl As-hah12
+\cl As-hah 12
 \p
-\v 1 Baad dak Yesua bada alimu umon bi amsal. Huwo kelimu, "Fii zol zara karma, huwo amulu hosh hawili karma de, wa huwo abinu burj yala huwo selimu le muzariin del. wa huwo safar.
+\v 1 Baad dak Yesua bada alimu umon bi amsal. Huwo kelimu, "Fii zol zara karma, huwo amulu hosh hawili karma de, wa huwo abinu burj yala huwo selimu le muzariin del. Wa huwo safar.
 \v 2 Fi zaman al kwes, huwo rasulu kadam le muzariin ashan bi jibu samar ta karma de.
 \v 3 Lakin umon amsuku huwo, wa dugu huwo wa turudu huwo bidun haja.
 \v 4 Tanimara huwo rasulu kadam tani le umon, wa kaman umon awugu huwo fi ras wa amulu huwo batal.
-\v 5 Huwo lisa rasulu kadam tani, wa umon biga katulu kadam de. umon azibu nas ketir bi nefsa teriga, dugu bagiin, wa katulu taniin.
-\v 6 Huwo lisa indu zol wahid tani ashan bi rasulu, weled al huwo gi hibu. De yau akiir weled al huwo rasulu le umon. Huwo kelimu, umon bi ihterim weled tai de. '
+\v 5 Huwo lisa rasulu kadam tani, wa umon biga katulu kadam de. Umon azibu nas ketir bi nefsa teriga, dugu bagiin, wa katulu taniin.
+\v 6 Huwo lisa indu zol wahid tani ashan bi rasulu, weled al huwo gi hibu. De yau akiir weled al huwo rasulu le umon. Huwo kelimu, umon bi ihterim weled tai de.'
 \p
-\v 7 " Lakin al karamiin kelim le baad tomon,' De yau al warisa. taal takum, keli nina katulu huwo ashan warisa de bi kun le nina.'
+\v 7 "Lakin al karamiin kelim le baad tomon,' De yau al warisa. Taal takum, keli nina katulu huwo ashan warisa de bi kun le nina.'
 \v 8 Umon gubudu huwo, wa umon katulu huwo, wa jada huwo bara min mahal zara de.
-\v 9 Biga, sidu mahal zara de bi amulu shunu? huwo bi ja wa bi demiru karamiin del wa bi wodi mahal zara de le nas taniin.
+\v 9 Biga, sidu mahal zara de bi amulu shunu? Huwo bi ja wa bi demiru karamiin del wa bi wodi mahal zara de le nas taniin.
 \v 10 Hal intum am agara kalam al moktub de? 'Hajer al Binaiin aba yau biga hajer al zawiya.
 \q
 \v 11 De kan min Rabuna, wa ajeib fi uyon ta nina.'"
@@ -657,35 +656,35 @@
 \v 12 Baad kida nas al kubar ta yahud katitu ashan bi gubudu Yesua leanu umon fahim inu huwo kelimu bi amsal did umon. Lakin umon kan gi kafu min nas al kan ketir de. Umon sibu huwo wa umon ruwa.
 \p
 \v 13 Baad dak umon rasulu le huwo baad min Phariseen wa Herodiin ashan bi jeribu huwo be kelimat.
-\v 14 Zaman umon ja, umon kelim le huwo, "Ya Mualim, nina arufu inu inta zol al adi, wa inta ma kutu bala fi kalam ta ai zol, wa inta ma gi ferigu nas. Inta gi alimu sika ta Allah al hak. Hal huwo ganuni ashan nina bi dafa deriba le Caesar au la? keli nina dafa wala ma dafa?"
+\v 14 Zaman umon ja, umon kelim le huwo, "Ya Mualim, nina arufu inu inta zol al adi, wa inta ma kutu bala fi kalam ta ai zol, wa inta ma gi ferigu nas. Inta gi alimu sika ta Allah al hak. Hal huwo ganuni ashan nina bi dafa deriba le Caesar au la? Keli nina dafa wala ma dafa?"
 \p
 \v 15 Lakin Yesua arufu shokol kebra tomon wa kelim le umon, "Lee intum gi jeribu ana? Wodi takum le ana denar ashan ana bi aiynu."
-\v 16 Umon jibu wahid denar le Yesua. Huwo asalu umon " Sura wa kitaba de ta munu?" Umon juwabu, "Ta Caesar."
+\v 16 Umon jibu wahid denar le Yesua. Huwo asalu umon "Sura wa kitaba de ta munu?" Umon juwabu, "Ta Caesar."
 \p
-\v 17 Yesua kelim, "Wodi le Caesar hajat ta Caesar, wa le Allah hajat ta Allah." umon kan istagarab min Yesua.
+\v 17 Yesua kelim, "Wodi le Caesar hajat ta Caesar, wa le Allah hajat ta Allah." Umon kan istagarab min Yesua.
 \p
-\v 18 Baad dak al Sadduceen, al gi kelimu inu mafi giyama, ja le huwo. umon asalu huwo, gal,
-\v 19 " Ya Mualim, Musa katibu le nina inu, 'Iza kan zol indu Aku mutu wa huwo sibu mara, lakin mara de ma indu jena, Aku tou kede shilu mara de, wa bi weledu ma hiya iyal le Aku tou.'
+\v 18 Baad dak al Sadduceen, al gi kelimu inu mafi giyama, ja le huwo. Umon asalu huwo, gal,
+\v 19 "Ya Mualim, Musa katibu le nina inu, 'Iza kan zol indu Aku mutu wa huwo sibu mara, lakin mara de ma indu jena, Aku tou kede shilu mara de, wa bi weledu ma hiya iyal le Aku tou.'
 \v 20 Kan fii saba Akwana; Al awel zouju mara wa huwo mutu, ma weledu jena.
 \v 21 Baad dak nimira itniin geni ma mara de wa mutu, ma weledu jena, wa nimira talata bardu.
-\v 22 Nimira saba ma weledu ma mara de. akir tou, mara de kaman mutu.
-\v 23 Fi yom ta giyama, kan umon ja gum, mara de bi kun ta munu? ashan saba akwana del geni ma mara de ze tomon "
+\v 22 Nimira saba ma weledu ma mara de. Akir tou, mara de kaman mutu.
+\v 23 Fi yom ta giyama, kan umon ja gum, mara de bi kun ta munu? Ashan saba akwana del geni ma mara de ze tomon."
 \p
 \v 24 Yesua kelimu, "De yau teriga al intum bi woduru, ashan intum ma arufu Injil, wele guwa ta Allah?
 \v 25 Kan umon ja gum min mutu, umon wele bi jouzu wele bi jouzu umon, lakin umon bi kun ze malaikat fi samah.
-\v 26 Lakin fi kalam ta nas al mutu wa goumu, hal intum ma agara fi kitab ta Musa, al kan nar wala fi gaba, Allah kan kelim le huwo kef, wa gal, ' Ana huwo Allah ta Ibrahim wa Allah ta Isaaka wa Allah ta Yacobo'?
+\v 26 Lakin fi kalam ta nas al mutu wa goumu, hal intum ma agara fi kitab ta Musa, al kan nar wala fi gaba, Allah kan kelim le huwo kef, wa gal, 'Ana huwo Allah ta Ibrahim wa Allah ta Isaaka wa Allah ta Yacobo'?
 \v 27 Intum nas al woduru huwo ma Allah ta nas al meitiin, lakin huwo Allah ta nas al hayiin. Intum nas al galtaniin."
 \p
-\v 28 Fi wahid min kataba ja wa asuma munakasa tomon; huwo aiynu Yesua gi juwabu umon tamam. huwo asalu Yesua, "De yatu wosiya yau muhim al futu kulu?"
+\v 28 Fi wahid min kataba ja wa asuma munakasa tomon; huwo aiynu Yesua gi juwabu umon tamam. Huwo asalu Yesua, "De yatu wosiya yau muhim al futu kulu?"
 \p
 \v 29 Yesua juwabu, "Al mohim khalis yau, 'Asuma, Ya Israel, Rabuna ta nina Allah, huwo wahid.
 \v 30 Inta lazim keli hibu Allah taki ma kulu geliba taki, ma kulu nefsa taki, ma kulu fekira taki, wa ma kulu guwa taki.'
-\v 31 Wosiya al tani yau ze de, ' Inta lazim keli hibu jeran taki ze nefsa taki,' mafi wosiya tani al akbar min wasaya del."
+\v 31 Wosiya al tani yau ze de, 'Inta lazim keli hibu jeran taki ze nefsa taki,' mafi wosiya tani al akbar min wasaya del."
 \p
 \v 32 Wahid min kataba de kelimu le huwo, "De tamam, Ya Mualim! Hagiga inta kelimu inu Allah wahid, wa mafi Allah tani ila huwo barau.
 \v 33 Ashan inta bi hibu huwo bi kulu geliba wa kulu fekira, wa ma kulu guwa, wa ashan inta bi hibu jeran ze nefsa taki huwo aksan min haragu zabiha wa tegedim."
 \p
-\v 34 Zaman Yesua aiynu inu huwo juwabu be hikma, huwo kelim le huwo, "Inta ma beyid min molokut ta Allah." baad dak mafi zol deiru asalu huwo tanimara.
+\v 34 Zaman Yesua aiynu inu huwo juwabu be hikma, huwo kelim le huwo, "Inta ma beyid min molokut ta Allah." Baad dak mafi zol deiru asalu huwo tanimara.
 \p
 \v 35 Zaman Yesua gi derisu fi haikal, huwo kelimu, "Kef kataba bi kelim gali Mesih huwo weled ta Daud?
 \v 36 Daud bi nefsa tou, fi Roho al Kudus, Kelim gal, Rabuna kelim le Rabuna tai, "Geni fi iden yemin tai lahadi ana bi kutu adu taki tehet kuraiin taki.'"
@@ -698,7 +697,7 @@
 \v 41 Baad dak Yesua geni tehet jambu sanduk ta ataya fi haikal; Huwo kan gi aiynu nas zaman umon gi jada gurush tomon fi sanduk ta ataya. Nas ketir al ganiyaniin jada gurush ketir.
 \v 42 Baad dak fii mara armala meskin ja wa jada itniin girish, al indu faida kebir.
 \v 43 Huwo nadi talamiz tou wa kelim le umon, "Ana gi kelim le intum hagiga, Mara al armala al meskin de jada fi sanduk ta ataya de aktar min nas kulu al jada.
-\v 44 Nas del kulu wodi min gurush tomon al ketir. Lakin Mara al armala de ma shokol meskin ta hiya de, ". wodi kulu min gurush al kan hiya gi ish min fogo
+\v 44 Nas del kulu wodi min gurush tomon al ketir. Lakin Mara al armala de ma shokol meskin ta hiya de." Wodi kulu min gurush al kan hiya gi ish min fogo.
 \c 13
 \cl As-hah 13
 \p
@@ -707,12 +706,12 @@
 \v 2 Huwo kelim, "Hal inta aiynu al biyut al azim de? Mafi hajer wahid bi fadulu al ma bi kasuru tehet."
 \p
 \v 3 Ze ma huwo geni fi jebel Zeitun fi safa ta haikal, Butrus, Yacob, Yuhana, wa Andraus asalu huwo barau,
-\v 4 " Wori le nina, Hajat del bi hasil miten? Wa alamat tou bi kun kef, kan hajat del kalas deiru hasil?"
+\v 4 "Wori le nina, Hajat del bi hasil miten? Wa alamat tou bi kun kef, kan hajat del kalas deiru hasil?"
 \p
 \v 5 Yesua bada kelim le umon, "keli intum amulu hisab takum ashan nas keli ma kabasu intum.
 \v 6 Nas ketir bi ja be isim tai, wa bi kelimu, "ana yau huwo; wa umon bi kabasu nas ketir.
 \v 7 Kan intum asuma an hurubat wa akhbar ta hurubat, ma takum kafu; hajat del lazim bi hasil, Lakin nihaya lisa.
-\v 8 Ashan doula bi gum did doula wa mamlaka did mamlaka, bi kun zalzal fi mahalat ketir, wa majaa. hajat de bi kun bidaya ta waja ta weleda.
+\v 8 Ashan doula bi gum did doula wa mamlaka did mamlaka, bi kun zalzal fi mahalat ketir, wa majaa. Hajat de bi kun bidaya ta waja ta weleda.
 \p
 \v 9 Kede intum kun harisiin. Umon bi shilu intum fi majalis wa bi jeledu intum fi majami. Bi wogifu intum fi gidam ta hukam wa muluk ashan ana, ze shuhuda le umon.
 \v 10 Lakin de ma bi hasil ila awel injil bi bashiru le nas kulu.
@@ -720,18 +719,18 @@
 \v 12 Aku bi selimu aku ashan bi mutu, wa abu bi le jena tou. Iyal bi gum did abuhat tomon wa umon bi selimu abuhat tomon ashan bi mutu.
 \v 13 Bi akrahu intum ashan isim tai. Lakin le zol al wogifu guwi lahadi nihaya, bi ligo kulasa.
 \p
-\v 14 " kan intum ainu haja al batal wagif fi mahal al kan ma bi kun," (Keli zol al gi agara fahimu) " Keli nas al fi Yahudiya jeri le jebal,
+\v 14 "Kan intum ainu haja al batal wagif fi mahal al kan ma bi kun," (Keli zol al gi agara fahimu) "Keli nas al fi Yahudiya jeri le jebal,
 \v 15 Keli nas al fok fi ras bet ma nezil tehet le bet au keli ma shilu ai haja min juwa bet,
 \v 16 Wa keli nas al fi mahal zara ma rija ashan ja silu gumashat.
 \v 17 Lakin taab le nas al indu iyal fi batna wa le del al gi rada iyal fi ayam de!
 \v 18 Seli takum ashan keli ma hasil fi ta shita.
 \v 19 Wa de bi kun ayam ta awjaa, al ma hasil min bidaya, Al Allah kalagu duniya, lahadi hasa, la, ma bi kun tani mara.
 \v 20 Wa kan Rabuna ma nagisu ayamat de, mafi jisim bi ligo kulasa. Lakin min ajili al mukhtariin, le nas al huwo ikhtaru huwo nagisu al ayam.
-\v 21 Baad dak iza kan ayi zol kelim le intum, ' Aiynu, Heni yau al Mesih!' au ' Aiynu, yau dak huwo!' Ma takum sedek.
+\v 21 Baad dak iza kan ayi zol kelim le intum, 'Aiynu, Heni yau al Mesih!' au 'Aiynu, yau dak huwo!' Ma takum sedek.
 \v 22 Leanu al Mesih al kazab wa al anbiya al kazabin bi ja wa bi amulu mujizat wa ayat ashan bi kabasu, iza mumkin, hata al mukhtariin.
 \v 23 Kutu takum bala! Ana kelimu le intum kulu hajat de gubal zaman.
 \p
-\v 24 Lakin baad taab al bi hasil fi ayam dak, ' Shemish bi tala duluma, Gamara ma bi wala,
+\v 24 Lakin baad taab al bi hasil fi ayam dak, 'Shemish bi tala duluma, Gamara ma bi wala,
 \q
 \v 25 Wa nujum bi waga min samah, wa guwat al fi sama bi rejef.'
 \v 26 Yala umon bi aiynu Ibin al insan gi ja fi sihab ma guwa azeem wa mejid.
@@ -743,18 +742,18 @@
 \v 31 Samah wa al ard bi intaha, Lakin kelimat tai ma bi kalasu.
 \v 32 Lakin yom dak wa sah dak, mafi zol arufu, wele malaikat al fi sama, wele ibin, Lakin Abu yau bi arufu.
 \p
-\v 33 Kede intum kun harisin! gafiru, leanu intum ma bi arufu zaman de miten.
+\v 33 Kede intum kun harisin! Gafiru, leanu intum ma bi arufu zaman de miten.
 \v 34 Huwo ze zol al fii safar _ huwo bi sibu bet tou wa huwo kutu kadamiin ashan bi kun mosuul fi bet, kulu wahid bi shokol tou, wa huwo wori le gafir ashan bi sahi.
 \v 35 Ashan kida kede intum kun sahiriin leanu intum ma bi arufu sidu bet de bi ja miten; Hal fi misah, au nus lel, au fi zaman dik bi kore, au fi sabah.
 \v 36 Iza kan huwo ja sudfa, keli huwo ma ligo intum gi num.
-\v 37 Kalam al ana kelimu le intum de ana gi kelim le nas kulu: keli intum sahirin
+\v 37 Kalam al ana kelimu le intum de ana gi kelim le nas kulu: keli intum sahirin.
 \c 14
 \cl As-hah 14
 \p
-\v 1 Kan fadulu itniin yom le id ta paska wa al Fitir. wa kan ruwasa ta khahana wa al kataba gi fetisu teriga ashan kef umon bi gubudu Yesua wa bi katulu huwo.
+\v 1 Kan fadulu itniin yom le id ta paska wa al Fitir. Wa kan ruwasa ta khahana wa al kataba gi fetisu teriga ashan kef umon bi gubudu Yesua wa bi katulu huwo.
 \v 2 Wa umon kan bi kelimu, "keli ma bi kun fi zaman ta id, ashan nas ma bi gum be muzaharat."
 \p
-\v 3 Zaman Yesua kan fi Bethany fi bet ta Simon al ta judam, wa ze ma huo gi teky fi ras terebiza, fii mara ja ma gizaza al jemil shedid wa fogo riha al taman tou ghali shedid. hiya kasuru gizaza wa kubu riha de fi ras ta Yesua.
+\v 3 Zaman Yesua kan fi Bethany fi bet ta Simon al ta judam, wa ze ma huo gi teky fi ras terebiza, fii mara ja ma gizaza al jemil shedid wa fogo riha al taman tou ghali shedid. Hiya kasuru gizaza wa kubu riha de fi ras ta Yesua.
 \v 4 Lakin fi baad min talamiz kan zalaniin. Umon bada kelimu fi nefsa tomon gal, "De kasara ta shunu ze de?
 \v 5 Kan riha de bi agder biyu bi aktar min tultumiya denar, wa bi wodi le masakiin." Yala umon kore kore ma hiya.
 \p
@@ -769,38 +768,38 @@
 \v 12 Fi yom al awel ta fitir, zaman umon gi gedimu koruf ta paska, talamiz tou keimu le huwo, "Inta deiru keli nina ruwa ween ashan bi jahizu, wa ashan inta bi akulu akil ta paska?"
 \p
 \v 13 Huwo rasulu itniin min talamiz tou wa huwo kelim le umon, "Ruwa takum fi medina, wa intum bi ligo zol gi arfa jak kebir maliyan ma moyo, ruwa takum wara huwo.
-\v 14 Kan huwo dakalu fi juwa bet, ruwa takum wara huwo wa kelim takum le sedu bet de, ' Mualim kelimu, "wenu bet al ana bi akulu paska fogo ma talamiz tai?"
+\v 14 Kan huwo dakalu fi juwa bet, ruwa takum wara huwo wa kelim takum le sedu bet de, 'Mualim kelimu, "wenu bet al ana bi akulu paska fogo ma talamiz tai?"
 \v 15 Huwo bi wori le intum gurfa al kebir fok jahis, Yala hinak nezemu takum le nina."
 \v 16 Talamiz gum ruwa fi medina. Umon ligo kulu hajat ze huwo kelimu le umon, wa umon jahisu akil ta paska.
 \p
 \v 17 Zaman kan fi misah Huwo ja ma talamiz al itnashar.
-\v 18 Zaman umon bada akulu, Yesua kelimu, "Ana bi kelimu le intum hagiga, wahid min intum al gi akulu ma ana bi selimu ana,"
+\v 18 Zaman umon bada akulu, Yesua kelimu, "Ana bi kelimu le intum hagiga, wahid min intum al gi akulu ma ana bi selimu ana."
 \p
 \v 19 Umon kan kulu tala haznaniin, wa kulu wahid kan gi kelimu le huwo, "Hal de ana, de ma ana?"
 \p
 \v 20 Yesua juwabu wa kelimu le umon, "De bi kun wahid min al itnashar, wahid al gi dakalu esh ma ana sawa fi sahan.
-\v 21 Ibin al insan bi ruwa ze ma katibu an huwo. Lakin taab le zol al gi selimu Ibin al insan! kan bi kun kwes iza kan zol de ma weledu.
+\v 21 Ibin al insan bi ruwa ze ma katibu an huwo. Lakin taab le zol al gi selimu Ibin al insan! Kan bi kun kwes iza kan zol de ma weledu.
 \p
-\v 22 Ze ma umon kan gi akulu, Yesua shilu esh wa baraku, wa kasuru. Huwo wodi le umon wa kelimu, "shilu takum de. de yau jisim tai."
+\v 22 Ze ma umon kan gi akulu, Yesua shilu esh wa baraku, wa kasuru. Huwo wodi le umon wa kelimu, "shilu takum de. De yau jisim tai."
 \v 23 Huwo shilu kubaya, wa wodi shukuran, wa wodi le umon, umon kulu ashrabu.
 \v 24 Huwo kelim le umon, "De yau Dom tai ta ahad, dom al kubu min ajil nas ketir.
 \v 25 Hagiga ana kelimu le intum, ana ma bi ashrabu tani mara min asir ta shejera de, lahadi yom dak al ana bi ashrabu al jedid fi mamlaka ta Allah."
 \p
 \v 26 Zaman umon guna ternima, umon ruwa fi jebel zeitun.
-\v 27 Yesua kelim le umon, "Intum kulu bi jere, leanu moktub, ' Ana bi dugu raeyi wa kurfan kulu bi shetetu.'
+\v 27 Yesua kelim le umon, "Intum kulu bi jere, leanu moktub, 'Ana bi dugu raeyi wa kurfan kulu bi shetetu.'
 \v 28 Lakin baad kan ana gum, Ana bi ruwa awel min intum le Galilee."
 \p
 \v 29 Butrus kelimu le huwo "iza kan nas kulu jere min inta ana ma bi jere."
 \p
 \v 30 Yesua kelimu le huwo, "Ana bi kelimu le inta hagiga, Alela- Naam, Fi bilel de - gubal dik ma kore maratiin inta bi anguru ana talata marat."
 \p
-\v 31 Lakin Butrus kelimu, "hata iza kan ana mutu ma inta ana ma bi anguru inta." umon kulu kelimu ze de.
+\v 31 Lakin Butrus kelimu, "hata iza kan ana mutu ma inta ana ma bi anguru inta." Umon kulu kelimu ze de.
 \p
 \v 32 Umon ja fi mahal gi nadi Gethsemani, wa Yesua kelim le talamiz tou, "Geni takum hini lisa ana gi ruwa seli."
 \v 33 Huwo shilu Butrus, Yacob, wa Yuhana ma huwo wa huwo bada ashuur batal wa galgan.
 \v 34 Huwo kelim le umon, "Roho tai haznan shedid, hata darija ta mutu. Geni takum hini wa sahir takum."
 \v 35 Huwo ruwa gidam shuweya, Yesua dengir tehet wa bada gi seli, iza kan mumkin keli saa de ruwa gidam min huwo.
-\v 36 Huwo kelimu, "Abba, Ya Abui, kulu hajat mumkin le inta. shilu kubaya de min ana. Lakin ma irada tai, keli kun irada taki."
+\v 36 Huwo kelimu, "Abba, Ya Abui, kulu hajat mumkin le inta. Shilu kubaya de min ana. Lakin ma irada tai, keli kun irada taki."
 \v 37 Huwo rija wa ligo umon gi num, wa huwo kelim le Butrus, "Samaan, inta gi num? Intum ma bi agder ashan bi sahir wahid saa?
 \v 38 Sahir wa seli takum ashan intum ma bi waga fi tejiriba. Fa Roho neshit, wa lakin jesim deyif."
 \v 39 Huwo ruwa tanimara ashan bi seli, wa huwo istakdim nefsa kelimat de.
@@ -808,29 +807,29 @@
 \v 41 Huwo ja dur nimra talata le umon wa huwo kelimu, "Hal intum lisa gi num wa gi akudu raha? Kefaya! Zaman kalas ja. Aiynu! Ibin Al insan be selimu le iden ta nas al katiyiin.
 \v 42 Gum takum fok; keli nina ruwa. Aiynu zol al gi ja selimu ana de biga gerib.
 \p
-\v 43 Zaman huwo lisa kan gi wonusu, Yahuza wahid min talamiz Ttou, Ja, wa ma huwo nas ketir indu seyuf wa asayat, umon ja min ruwasa al khahana, al kataba wa al shiyuk..
-\v 44 Biga zol al gi selimu huwo de wodi le umon alama, gal, "Zol al ana amulu le gubla de yau huwo, gobudu takum huwo. wa shilu takum huwo bi hisab."
+\v 43 Zaman huwo lisa kan gi wonusu, Yahuza wahid min talamiz Ttou, Ja, wa ma huwo nas ketir indu seyuf wa asayat, umon ja min ruwasa al khahana, al kataba wa al shiyuk.
+\v 44 Biga zol al gi selimu huwo de wodi le umon alama, gal, "Zol al ana amulu le gubla de yau huwo, gobudu takum huwo. Wa shilu takum huwo bi hisab."
 \v 45 Zaman Yahuza wosulu, huwo tuwali ja le Yesua wa kelim, "Rabbi," wa huwo amulu gubla le Yesua.
 \v 46 Baad dak umon gubudu Yesua wa umon shilu.
 \v 47 Lakin wahid min umon al kan gi wogif jambu Yesua tala seif wa gata adana ta kadam ta reis ta khahana.
 \p
 \v 48 Yesua kelim le umon, "Intum ja gubudu ana, ze ana harami, intum ja ma seyuf wa asayat?
-\v 49 zaman ana kan ma intum wa ana kan gi derisu fi haikal intum ma gubudu ana. Lakin de kulu hasil ashan al muktub bi timu."
-\v 50 Kulu nas al kan ma Yesua jere wa sibu huwo barau
+\v 49 Zaman ana kan ma intum wa ana kan gi derisu fi haikal intum ma gubudu ana. Lakin de kulu hasil ashan al muktub bi timu."
+\v 50 Kulu nas al kan ma Yesua jere wa sibu huwo barau.
 \p
-\v 51 kan fi weled shab yau gi ruwa wara huwo, wa huwo libisu gumas al salau mi shejera, ashan bi kati jesim tou, Zaman asakir gubudu huwo.
-\v 52 huwo agila gumas tou wa huwo jere ariyan.
+\v 51 Kan fi weled shab yau gi ruwa wara huwo, wa huwo libisu gumas al salau mi shejera, ashan bi kati jesim tou, Zaman asakir gubudu huwo.
+\v 52 Huwo agila gumas tou wa huwo jere ariyan.
 \p
-\v 53 Umon shilu Yesua le reis ta khahana. wa umon kan limu hinak be kulu ruwasa ta khahana, wa al shiyuk wa al kataba.
+\v 53 Umon shilu Yesua le reis ta khahana. Wa umon kan limu hinak be kulu ruwasa ta khahana, wa al shiyuk wa al kataba.
 \v 54 Wa kan Butrus gi ruwa wara tou min beyid lahadi fi bet ta reis ta khahana. Huwo geni fi nus ta huras, al ka gi geni jambu nar ashan dafi nefsa tomom.
 \v 55 Biga reis ta khahana wa mejeles ta Yahud kulu kan gi fetisu shuhuda did Yesua                                                                     ashan umon bi agdeir katulu huwo. Lakin umon ma ligo ayi haja.
 \v 56 Leanu fi nas ketir gedimu shuhudat al kezib did huwo, Lakin shuhuda tomon ma gi tafigu.
-\v 57 Nas tanin wogif fok wa wodi shuhuda al kezib. did Yesua; Umon kelimu,
-\v 58 " Nina asuma huwo gi kelim gal, Ana bi demiru haikal al abinu be iden de, wa fi talata ayam ana bi abinu tani al ma bi abinu be iden.'"
+\v 57 Nas tanin wogif fok wa wodi shuhuda al kezib. Did Yesua; Umon kelimu,
+\v 58 "Nina asuma huwo gi kelim gal, Ana bi demiru haikal al abinu be iden de, wa fi talata ayam ana bi abinu tani al ma bi abinu be iden.'"
 \v 59 Lisa shuhuda tomon ma gi tefig.
 \p
 \v 60 Reis ta khahana wogif fok wa asalu Yesua, "Inta ma gi juwabu? Kalam al nas de gi wonusu did inta?"
-\v 61 Lakin huwo kan gi askut wa huwo ma juwabu. tani mara reis ta khahana asalu huwo wa kelim, "Hal Inta al Mesih, ibin Allah al Mubarak?"
+\v 61 Lakin huwo kan gi askut wa huwo ma juwabu. Tani mara reis ta khahana asalu huwo wa kelim, "Hal Inta al Mesih, ibin Allah al Mubarak?"
 \p
 \v 62 Yesua kelim, "Ana huwo; wa inta bi aiynu Ibin al insan zaman kan huwo geni fi yemin ta guwa wa gi ja fi sihab ta samah."
 \p
@@ -848,9 +847,9 @@
 \p
 \v 70 Lakin huwo anguru tani mara. Wa baad shuweya keda nas al kan gi wogifu hinak de kelimu le Butrus, "Hagiga inta wahid min umon, Leanu inta kaman Gelilee."
 \p
-\v 71 Lakin huwo bada kutu nefsa tou fi laanat wa halifu, "Ana ma bi arufu zol al intum gi kelimu an huwo de,"
+\v 71 Lakin huwo bada kutu nefsa tou fi laanat wa halifu, "Ana ma bi arufu zol al intum gi kelimu an huwo de."
 \p
-\v 72 Dik tuwali bada kore tanimara, Baak dak Butrus gam zekir kelimat al Yesua kan kelimu le huwo: "Gubal dik ma kore maraten, Inta bi anguru ana . talata marat," wa biga huwo waga tehet wa kore
+\v 72 Dik tuwali bada kore tanimara, Baak dak Butrus gam zekir kelimat al Yesua kan kelimu le huwo: "Gubal dik ma kore maraten, Inta bi anguru ana. Talata marat," wa biga huwo waga tehet wa kore.
 \c 15
 \cl As-hah 15
 \p
@@ -879,16 +878,16 @@
 \v 18 Wa umon bada wodi tehiya le huwo wa umon gal, Salam, Ya Melik Ta Yahud!"
 \v 19 Wa umon kan gi dugu ras tou be asaya wa gi tufu buzak le huwo. Wa kan umon dengir ma rukuba le huwo.
 \v 20 Zaman umon alisu huwo, umon shilu gumash al ahmar al urjuani de min huwo wa umon libisu le huwo gumash tou, Yala umon shilu huwo ashan bi ruwa selibu huwo.
-\v 21 Wa kan fi wahid zol tani Samaan Al Ghiyrawani, kan gi ja min mahal zara( huwo kan Abu ta Alexandar wa Rufas) wa umon asuru huwo ashan bi arfa selib ta Yesua.
+\v 21 Wa kan fi wahid zol tani Samaan Al Ghiyrawani, kan gi ja min mahal zara (huwo kan Abu ta Alexandar wa Rufas) wa umon asuru huwo ashan bi arfa selib ta Yesua.
 \p
-\v 22 Asakir jibu Yesua fi mahal al isim tou Gologota (Al mana tou " Mahal ta jumjuma").
-\v 23 umon wodi le huwo khamur al mulakbat ma dawa ta waja jisim, lakin huwo ma ashurubu.
+\v 22 Asakir jibu Yesua fi mahal al isim tou Gologota (Al mana tou "Mahal ta jumjuma").
+\v 23 Umon wodi le huwo khamur al mulakbat ma dawa ta waja jisim, lakin huwo ma ashurubu.
 \v 24 Umon selibu huwo wa gesimu gumash tou bi teriga ta gumar, al kef kulu zol bi shilu.
 \v 25 De kan saa talata zaman umon selibu huwo.
 \v 26 Wa fi ras selib de fok umon katibu gal Melik al Yahud.
 \v 27 Kan umon selibu ma Yesua itniin haramiya, wahid fi yemin tou wa wahid fi shamal tou.
 \v 28 Biga kalam al kan katibu fi kitab de timu al gi kelimu gal, 'Hasibu huwo ma nas al katiyiin.
-\v 29 Nas kan gi ruwa jambu huwo gi hagiru huwo wa gi hizu ras tomon wa gi kelimu, "Aha! inta zol al bi demiru haikal wa bi abinu fi talata ayam,
+\v 29 Nas kan gi ruwa jambu huwo gi hagiru huwo wa gi hizu ras tomon wa gi kelimu, "Aha! Inta zol al bi demiru haikal wa bi abinu fi talata ayam,
 \v 30 Kalisu nefsak wa nezil min selib.
 \p
 \v 31 Be nefsa teriga ruwasa al khahana al kan gi hagiru huwo fi bein tomon, sawa ma kataba, wa umon kelimu, "Huwo kalisu nas taniin, Lakin huwo ma agdeir ashan bi kalisu nefsa tou.
@@ -910,8 +909,8 @@
 \v 43 Wa Yusif al kan min Rama kan ja hinak, huwo zol muhtaram ta mejeles, huwo kan gi intezir malukut ta Allah, huwo ruwa le Bilatus wa asalu Jisim ta Yesua.
 \v 44 Bilatus kan mustagarab inu Yesua kan kalas mutu; huwo nadi kaid ta jesh wa asalu huwo kan sei Yesua mutu.
 \v 45 Zaman Bilatus ligo kabara min kaid ta jesh inu Yesua kalas mutu, huwo wodi jisim ta Yesua le Yusif.
-\v 46 Yusif ishteri gumash, huwo nezilu Yesua min selib, wa kati huwo ma kufuna, wa kutu huwo fi turuba. Yala huwo kutu hajer kebir fi bab ta. turuba.
-\v 47 Mariam al Magdalina wa mariam uma ta Joses kan aiynu mahal al dufunu huwo fogo de
+\v 46 Yusif ishteri gumash, huwo nezilu Yesua min selib, wa kati huwo ma kufuna, wa kutu huwo fi turuba. Yala huwo kutu hajer kebir fi bab ta. Turuba.
+\v 47 Mariam al Magdalina wa mariam uma ta Joses kan aiynu mahal al dufunu huwo fogo de.
 \c 16
 \cl As-hah 16
 \p
@@ -921,8 +920,8 @@
 \v 4 Wa zaman umon lisa gi fetisu, umon aiynu hajir de shilu bara, wa kan hajir de kebir shedid.
 \v 5 Umon dakalu fi gubur, wa umon aiynu zol lebisu gumash abiyad, geni fi safa yemin, wa umon kan istagarab.
 \p
-\v 6 Huwo kelim le umon, "ma takum istagarab. intum gi fetisu yesua, Al nasiri, Al kan selibu. Huwo gum! Huwo mafi hini. Aiynu takum mahal al kan kutu huwo fogo de.
-\v 7 Lakin ruwa takum, wa kelim takum le talamiz tou, wa kaman le Buturus, ' huwo gi ruwa gidam takum le Galileya, hinak intum bi ligo huwo ze ma huwo kelimu le intum.'"
+\v 6 Huwo kelim le umon, "ma takum istagarab. Intum gi fetisu yesua, Al nasiri, Al kan selibu. Huwo gum! Huwo mafi hini. Aiynu takum mahal al kan kutu huwo fogo de.
+\v 7 Lakin ruwa takum, wa kelim takum le talamiz tou, wa kaman le Buturus, 'huwo gi ruwa gidam takum le Galileya, hinak intum bi ligo huwo ze ma huwo kelimu le intum.'"
 \p
 \v 8 Umon tala bara wa gum jeri min mahal gubur; wa kan umon gi kafu wa mustagarbiin. Umon ma kelimu le ai zol leanu umon kan gi kafu.
 \v 9 Baad ma huwo gum min mutu, fi sabah bedri ta aweil usbu huwo zahir awel le Mariam Magdalin, Al kan huwo turudu min hiya saba aruwah ta sitan,

43-LUK.usfm

@@ -6,9 +6,9 @@
 \toc3 luk
 \mt Luka
 \c 1
-\cl As- hah 1
+\cl As-hah 1
 \p
-\v 1 kutar hawiel ashan bi katibu an hajat al timu fi nus tanina,
+\v 1 Kutar hawiel ashan bi katibu an hajat al timu fi nus tanina,
 \v 2 bes ze ma humon kan selimu humon le nina, humon al min bedaya kan shuhudin wa kudam ta kelima.
 \v 3 Ashan keda le ana huwo bi beinu kwes - bi digkha hagigu sabab ta kulu hajat del min bedaya - ashan bi katibu le inta bi nezam, Theophilus al aziz.
 \v 4 De ashan intum bi arufu al hagiga an hajat derisu le intum.
@@ -29,8 +29,8 @@
 \v 17 Huwo bi ruwa gedam ta wosa ta Rabuna fi Roho wa gowa ta Elijah. Huwo bi amulu de ashan bi rija guluub ta abuhaat le iyal, ashan nas al ma bi ihteramu bi dowuro fi hikma ta adalla - ashan bi jahizu le Rabuna nas al jahizu le huwo."
 \p
 \v 18 Zechariah kelimu le malaika, "kef ana bi agder arufu de? Ana rajil kebir wa mara tai kebiir shedid."
-\v 19 malaika juwabu wa kelim le huwo, "ana Jibiriel, al wogif fi gedam ta Allah. Rasulu ana ashan bi wonusu le inta, bi jibu le inta kabar al kwes de.
-\v 20 inta ma bi wonusu, lahadi hajat de bi hasil. De ashan inta ma amin fi kelimat tai, al bi kamilu fi zaman al sah."
+\v 19 Malaika juwabu wa kelim le huwo, "ana Jibiriel, al wogif fi gedam ta Allah. Rasulu ana ashan bi wonusu le inta, bi jibu le inta kabar al kwes de.
+\v 20 Inta ma bi wonusu, lahadi hajat de bi hasil. De ashan inta ma amin fi kelimat tai, al bi kamilu fi zaman al sah."
 \v 21 Hasa nas bi istena Zechariah. Humon kan mustagarabiin huwo bi shilu zaman ketir fi haikaal.
 \v 22 Lakin zaman huwo tala bara, huwo ma bi agder wonusu le humon. Humon la hizu bi inu huwo ayinu ruya fi zaman huwo kan fi haikaal. Huwo geni amulu ishara le humon wa huwo fadulu ma bi wonusu.
 \v 23 Wa ja fi zaman al ayam ta kidma tuo kalasu, huwo ruwa le bet tuo.
@@ -43,7 +43,7 @@
 \v 28 Huwo ja le heya wa kelim, "salam le inti, al indu neima! Rabuna huwo ma inti.
 \v 29 Lakin heya kan kafu shedid ma kelimat tuo wa heya istagarab de yatu salam ze de.
 \v 30 Al malaika kelimu le heya, "Ma ta kafu Marriam, la anu inti ligo neima ma Allah.
-\v 31 Ayinu inti bi hamil fi batna taki wa inti bi weldu jena. inti bi nadi isim tuo ' Yesua. '
+\v 31 Ayinu inti bi hamil fi batna taki wa inti bi weldu jena. Inti bi nadi isim tuo 'Yesua.'
 \v 32 Huwo bi kun azim wa bi nadi Jena al ta fok. Rabuna Allah bi wodi le huwo al kursi ta jedo tuo Dauud.
 \v 33 Huwo bi hukumu le bet ta Yakub elel abad, wa malakuut tuo ma bi kun indu nihaya."
 \p
@@ -53,7 +53,7 @@
 \v 36 Ayinu, nesiba taki Elizabeth kaman hamil ma jena fi umur al kebir. De yau shar nimira sita le heya, al kan bi kelimu gali ma bi weledo.
 \v 37 Ashan ma fi haja gowi le Allah.
 \p
-\v 38 " Marriam kelim, "Ayinu, ana mara al kadam ta Rabuna. Kede timu le ana ze ma inta kelim. "bad dak malaika sibu heya.
+\v 38 "Marriam kelim, "Ayinu, ana mara al kadam ta Rabuna. Kede timu le ana ze ma inta kelim. "Bad dak malaika sibu heya.
 \p
 \v 39 Bad dak Mariam gum fi zaman dak wa ruwa bi sura le beled ta jubaal, le madina fi Yahudia.
 \v 40 Heya ruwa fi bet ta Zechariah wa selimu Elizabeth.
@@ -89,15 +89,15 @@
 \v 58 Jeranat wa ahal ta heya kan asuma inu Rabuna zahir rahma tuo al kebir le heya, humon kan farhanin sawa ma heya.
 \p
 \v 59 Fi yom nemra temeniya humon kan ja ashan be taharu jena. Humon kan der wode isim "Zeckariya,' ashan abu.
-\v 60 Lakin umma tuo kan kelim, "la. Isim tuo Yohana".
-\v 61 Nas kan kelimu le heya," mafi zol fi usra takum gi nadi be isim de".
+\v 60 Lakin umma tuo kan kelim, "la. Isim tuo Yohana."
+\v 61 Nas kan kelimu le heya," mafi zol fi usra takum gi nadi be isim de."
 \v 62 Kan amulu ishara le abu ta tuo an isim al huwo der kutu le jena de.
-\v 63 Abu de kan asalu kitab wa katibu, "Isim tuo Yuhanna". Humon kan kulu istagrab.
+\v 63 Abu de kan asalu kitab wa katibu, "Isim tuo Yuhanna." Humon kan kulu istagrab.
 \v 64 Baad dak kasuma ta Zakariya kan fata wa huwo biga gi wonosu. Huwo wonosu wa guna le Allah.
 \v 65 Kafu kan dakalu le kulu jerenat ta tou. Kalama de kan intshir fi kulu jebal ta medina Judeya.
 \v 66 Del al asuma kabar de humon hafizu fi geliba, wa kelim," jena de bi tala shunu baden?" la anu ida ta Rabuna kan fi ma huwo.
 \p
-\v 67 Abu ta tou Zakariya kan mala ma Roho Al- Kudus wa itnabaa, gali, "
+\v 67 Abu ta tou Zakariya kan mala ma Roho Al- Kudus wa itnabaa, gali,"
 \q
 \v 68 Tesbeh le isim ta Rabuna, Allah ta Israel, le anu huwo ja le musadda wa timu kalas le nas ta tuo.
 \q
@@ -115,7 +115,7 @@
 \q
 \v 75 fi kadasa wa adeel fi gidam tuo kulu ayam.
 \q
-\v 76 aye, wa intum, iyal bi nadi nebi ta Allah al fok, le anu inta bi ruwa gidam wusa ta Rabuna ashan bi jahizu sikat tuo, ashan bi jahizu nas le ja tuo,
+\v 76 Aye, wa intum, iyal bi nadi nebi ta Allah al fok, le anu inta bi ruwa gidam wusa ta Rabuna ashan bi jahizu sikat tuo, ashan bi jahizu nas le ja tuo,
 \q
 \v 77 ashan bi wodi marifa ta kulasa le nas tuo bi wasat gufuran le kataya tomon.
 \q
@@ -142,7 +142,7 @@
 \v 12 De yau alama le intum: Intum bi ligo jena lifu ma gumash wa gi num fi Sunduk
 \v 13 Fajaa jash min malikat kan zahir, humon kan bi mejedo Allah wa be kelim,
 \p
-\v 14 " Mejid le Allah al fok, wa kede salam kun fi arid fi nus ta nas al huwo murta ma humon."
+\v 14 "Mejid le Allah al fok, wa kede salam kun fi arid fi nus ta nas al huwo murta ma humon."
 \p
 \v 15 Zaman malikat futu min humun le sama, rowaa del kan wonosu le badun tumon, "kede anina ruwa le Betlehem, wa ayinu hajat deal al hasil, al Rabuna weri le nina."
 \v 16 Huwomon jere hinak wa ligu Marriam wa Yusif, wa ligo jena de num fi sunduk
@@ -151,29 +151,29 @@
 \v 19 Laken Maryam kan geni fekeri ann hajat al wonusu, wa hafizu fi gelib ta heya.
 \v 20 Rowaa del kan rija, mejidu wa abidu Allah ashan kulu hajat al humon asuma wa ayino, ze ma kan wonusu le humon.
 \p
-\v 21 Fi nihaya ta yom nimra temeniya, zaman tahiru huwo, kutu le huwo isim Yesua, isim al kan wede be malika gubal ma hamilu huwo fi batna
+\v 21 Fi nihaya ta yom nimra temeniya, zaman tahiru huwo, kutu le huwo isim Yesua, isim al kan wede be malika gubal ma hamilu huwo fi batna.
 \p
 \v 22 Zaman adad ta ayam al be hasibu Maryam nediffutu, hasab ganun ta Musa, Yosif wa Maryam jebu huwo le haikel fi Oruselim ashan be gedemu huwo le Rabuna.
 \v 23 Ze ma ktibu fi ganunta Rabana," kulu rajil bekir al yau fata rihim be kasisu le Rabuna."
-\v 24 ashan keda humon kan gedemu zabeha ze ma ka kelim fi ganun ta Rabana,"
-\v 25 Kan fi zol fi Urshelim, isim tuo Samaan, wa huwo kan nedef wa bi kafu Rabuna. Huwo kan gi isteno.. intezer taezeya ta Israel, wa Roho al Kudus kan fuggo huwo.
+\v 24 Ashan keda humon kan gedemu zabeha ze ma ka kelim fi ganun ta Rabana,"
+\v 25 Kan fi zol fi Urshelim, isim tuo Samaan, wa huwo kan nedef wa bi kafu Rabuna. Huwo kan gi isteno. Intezer taezeya ta Israel, wa Roho al Kudus kan fuggo huwo.
 \v 26 Kan wori le huwo bewasat ta Roho al Kudus gali huwo ma be ayino mutu gabel ma huwo be ayino Masih al Rab.
 \v 27 Huwo kan ja fi haikel, bewasat ta Roho al Kudus. Fi zaman Mariam wa Yusif jebu jena Yesua, ashan be gedemu ann jena de hasab ganun ta Musa,
 \v 28 huwo kan shelu jena de fi iden tuo wa mejedu Allah wa kelim,
 \p
-\v 29 " Hasa sibu kadam taki kede ruwa be salam, Rabuna, ze ma ita kelim.
+\v 29 "Hasa sibu kadam taki kede ruwa be salam, Rabuna, ze ma ita kelim.
 \q1
 \v 30 Ashan ena tai ayenu khalas,
 \q2
 \v 31 al ita jahizu fi gedam ta kulu nas:
 \q1
-\v 32 Nur le khalas le Umam wa mejid le iyal taki Israel".
+\v 32 Nur le khalas le Umam wa mejid le iyal taki Israel."
 \p
 \v 33 Abu wa uma ta jena de kan istagrab min hajat al kan wonuso an huwo.
 \v 34 Samaan kan bariko humon wa kelim le Mariam uma tuo," Aynu, jena de kutu ashan nas ketir be waga wa be gum fi Israel wa ze alama al abau -
 \v 35 wa huzun taki be waja ze safe al bi dakalu fi gelba taki- ashan afkar ta golub ketir bi zahir
 \v 36 Wa nebi isim tuo Hnna kan jaa kaman henak, Heya kan jena ta Fanuel min gebela ta Asher. Heya kan kebir shedid fi umur, heya kan geni ma rajel ta tuo saba sena baad ma kan heya azra...,
-\v 37 wa kan armala le fatra ta tameniya wa arbaen sena. Heya ma sibu haikel wa heya kan be seli wa sum, belel wa nahar.
+\v 37 Wa kan armala le fatra ta tameniya wa arbaen sena. Heya ma sibu haikel wa heya kan be seli wa sum, belel wa nahar.
 \v 38 Fi zaman dak heya gum ja gereb min humon wa bada wede shokuran le Allah wa heya kan kelim an jena Yesua le del al kan bi istena khalas ta Urshelim.
 \v 39 Zaman humon kalasu kulu hajat al asalu humon ashan be amulu ze ganun ta Rabuna kelimu, humon reja le Jelel, le medina tomon Nasira.
 \p
@@ -191,9 +191,9 @@
 \v 50 Lakin humon kan ma fahim huwo gased shunu ma kelimat de.
 \v 51 Huwo kan reja beat sawa ma humon le Nasera wa kan huwo be asuma kalam ta tuomon. Uma ta tuo kan be hafizu gi hafizu hajat de fi geliba ta heya.
 \p
-\v 52 Laken Yesua kan ge raba fi hikma wa jesem, wa zidu fi neima fi Allah wa nas
+\v 52 Laken Yesua kan ge raba fi hikma wa jesem, wa zidu fi neima fi Allah wa nas.
 \c 3
-\cl Ash-h 3
+\cl As-hah 3
 \p
 \v 1 Fi sena kamistashar min hukum ta tibarius keisar kan Pilatus al Bunti wali ta yahudia, wa heroduus kan rais ta Jeileil, aku Philipos kan rais ta Ituraea wa Trachonitis, wa Lysanias kan rais ta Abalia,
 \v 2 fi ayam ta kahana Hanan wa giyafa - kalam ta Allah ja le Yuhana jena ta Zechariah fi gaba.
@@ -204,22 +204,22 @@
 \q1
 \v 6 wa kulu nefsa bi ayenu kulasa ta Allah.'"
 \p
-\v 7 Ashan keda Yuhana kelim le jumhuur al ja ashan bi amiduu ma huwo, "Intum iyal ta dabayib! munu kelim intum bi jere bara min zalan al jayii
+\v 7 Ashan keda Yuhana kelim le jumhuur al ja ashan bi amiduu ma huwo, "Intum iyal ta dabayib! Munu kelim intum bi jere bara min zalan al jayii
 \v 8 Ashan keda tala simaar ta tuoba, wa ma takum bada kelim fi nefsa takum, gali 'anina indu Abraham abu tanina,' ana bi kelm le intum Allah bi agder guwumu iyal le Abraham min hujar deel.
-\v 9 Hasa al fas kutu ded fi iirik ta ashjaar. kulu shjara al ma bi tala samar al kwes bi gatawo wa bi jadawo fi nar."
+\v 9 Hasa al fas kutu ded fi iirik ta ashjaar. Kulu shjara al ma bi tala samar al kwes bi gatawo wa bi jadawo fi nar."
 \p
 \v 10 Bad dak al jumhuur geni asalu huwo, gaal, "sunu yau bad dak anina bi amulu?"
 \p
-\v 11 huwo juwab wa kelimu le humon, "iza fi zol indu itnin gumash kede wodii le zol al ma indu, wa al indu akil kede amulo ze de."
+\v 11 Huwo juwab wa kelimu le humon, "iza fi zol indu itnin gumash kede wodii le zol al ma indu, wa al indu akil kede amulo ze de."
 \p
 \v 12 Nas al ta limu gurush kaman ja ashan bi amidu, wa humon kelim le huwo, "mualim, sunu anina bi amulu?"
 \p
-\v 13 huwo kelimu le humon, "Matakum shilu gurush ketiir min al kelimu le intum."
+\v 13 Huwo kelimu le humon, "Matakum shilu gurush ketiir min al kelimu le intum."
 \p
-\v 14 Juzo min asakir kaman asalo huwo, kelimu, "sunu an anina? Sunu al anina bi amulo?" huwo kelimu le humon, '" Matakum shilo gurush min aye zol be guwa, wa matakum ishteke aye zol be galaat. mahia takum kefaya.
+\v 14 Juzo min asakir kaman asalo huwo, kelimu, "sunu an anina? Sunu al anina bi amulo?" huwo kelimu le humon, '" Matakum shilo gurush min aye zol be guwa, wa matakum ishteke aye zol be galaat. Mahia takum kefaya.
 \p
 \v 15 Hasa ze ma kan nas bi intezir ja ta al Masiah, kulu wahid kan mustagarab fi gulu tomon ann Yuhana, hal huwo yua al Massiah.
-\v 16 Yuhana juwabu kelim le humon kulu, "Ze le ana, ana bi amidu intum ma moyo, lakin wahid tani huwo jayii huwo guwi ketiir min Ana, wa ana ma bi agder hata bi robutu habil ta gezma tuo. huwo bi amidu intum ma Roho al kuduus wa ma nar.
+\v 16 Yuhana juwabu kelim le humon kulu, "Ze le ana, ana bi amidu intum ma moyo, lakin wahid tani huwo jayii huwo guwi ketiir min Ana, wa ana ma bi agder hata bi robutu habil ta gezma tuo. Huwo bi amidu intum ma Roho al kuduus wa ma nar.
 \v 17 Al huwo indo mangel fi edentuo bi nedefu wasaka bara min hasad wa bi limu geme fi magzan. Lakin huwo bi haragu al wasaka ma nar al ma biagder bi batulu."
 \p
 \v 18 Ma hajat tanin ketir Yuhana, kaman bashiru kabar al kwes le nas.
@@ -229,7 +229,7 @@
 \v 21 Hasa ja wokit, nas kulu kan amidu, Yesua kaman kan amidu, wa zaman huwo kan bi seli, samawat fatah,
 \v 22 wa Roho al Kudus nezil tihit le huwo fi shikil ta hamum, wa suot ja min samawat, "Inta jena tai, al ana bi hibu. Ana moksuut ma inta."
 \p
-\v 23 Wokit Yesua bada kidma, ummur tuo kan teletiin sena. huwo kan jena(ze ma kan fekiru) ma Yousif, jena ta Heli,
+\v 23 Wokit Yesua bada kidma, ummur tuo kan teletiin sena. Huwo kan jena (ze ma kan fekiru) ma Yousif, jena ta Heli,
 \v 24 jena ta Matthat, jena ta Lawi, jena ta Melichi, jena ta yena, jena ta Yousif.
 \p
 \v 25 Yousif kan jena ta Mattathias, jena ta Amos, jena ta Nahum, jena ta Hesli, jena ta Naggai,
@@ -238,25 +238,25 @@
 \v 27 Yahuza kan jena ta Yuhana, jena ta Rhesa, jena ta Zerubbabel, jena ta Salathiel, jena ta Neri,
 \v 28 jena Melchi, jena ta Addi, jena ta Cosam, jena ta Elmadam, jena ta Er,
 \p
-\v 29 jena ta Yeshu, jena ta Eliezer, jena Yorim, jena Matthat, jena ta Lawi.
+\v 29 Jena ta Yeshu, jena ta Eliezer, jena Yorim, jena Matthat, jena ta Lawi.
 \v 30 Lawi kan jena Samaan, jena ta Yahuza, jena ta Yousif, jena ta Yonan, jena ta Eliakim, jena ta Melea,
 \p
-\v 31 jena Mennan, jena ta Mattaha, jena Nathan, jena Daud,
-\v 32 jena Yese jena ta Obeid jena Boaz, jena ta jena ta Salmon, jena Nahshon.
+\v 31 Jena Mennan, jena ta Mattaha, jena Nathan, jena Daud,
+\v 32 Jena Yese jena ta Obeid jena Boaz, jena ta jena ta Salmon, jena Nahshon.
 \p
 \v 33 Nahshon kan jena ta Amminadab, jena ta Aram, jena ta Arni, jena ta Hezron, jena ta Fareze, jena ta Yahuza,
 \v 34 jena ta Yakub, jena ta Ishaak, jena ta Abraham, jena ta Terah, jena ta Nahor,
 \p
-\v 35 jena ta Serug, jena ta Reu, jena ta Faleh, jena ta Eber, jena ta Shelah.
+\v 35 Jena ta Serug, jena ta Reu, jena ta Faleh, jena ta Eber, jena ta Shelah.
 \v 36 Shelah kan jena ta Cainan, jena ta Arphaxad, jena ta Sam, jena Noah, jena Lamech,
 \p
-\v 37 jena ta Methuselah, jena ta Aknuuk, jena ta Yared, jena ta Mahalaleel, jena Cainan,
+\v 37 Jena ta Methuselah, jena ta Aknuuk, jena ta Yared, jena ta Mahalaleel, jena Cainan,
 \v 38 jena ta Enos, jena ra Seth, jena ra Adam, jena ta Allah.
 \c 4
 \cl As-hah 4
 \p
 \v 1 Yesua rija min Nahar Urdon, maliyan ma Roho al Kuduus,
-\v 2 wa kan gedimu ma Roho fi sahara le arbaen yom kan jeribu ma Shetaan. huwo ma akulu haja fi ayamat del, wa fi nihaya ta zaman huwo kan jaan.
+\v 2 wa kan gedimu ma Roho fi sahara le arbaen yom kan jeribu ma Shetaan. Huwo ma akulu haja fi ayamat del, wa fi nihaya ta zaman huwo kan jaan.
 \v 3 Shetaan kelimu le huwo, "Kan inta jena ta Allah, amiru hajer de ashan bi tala raiqif."
 \p
 \v 4 Yesua juabu huwo, "maktub, 'Insaan ma bi ish ma raiqif barao."
@@ -298,7 +298,7 @@
 \v 27 Kan fi nas al indu gengeli ketir fi Israel fi zaman ta Elia al nebi, lakin min humon mafi al aliju ile Naaman."
 \v 28 Kulu nas fi kenisa kan mala ma zalan wokit humon asuma hajat del.
 \v 29 Humon gum fok, talau huwo bara min medina, wa jibu huwo le taraf ta Jebel al abinu medina tomon fogo, ashan humon bi ja da huwo bara min fogo.
-\v 30 Lakin huwo tala min nus tomon wa huwo rowa le mahal tani
+\v 30 Lakin huwo tala min nus tomon wa huwo rowa le mahal tani.
 \p
 \v 31 Bad dak huwo ruwa le Capernahum, medina fi Jeilel, wa huwo bada derisu humon fi yom Sebit.
 \v 32 Humon kan mustagarabiin min talim tuo, la anu huwo wonusu bi sultaan.
@@ -307,11 +307,11 @@
 \p
 \v 35 Yesua intehir roho al shirir, kelim, "Ma ta kelimu wa tala min huwo!" Zaman roho al shirir jada rajiil de tihit fi nus tomom, huwo tala bara min huwo, wa ma awogu huwo.
 \p
-\v 36 Kulu nas kan mustgarabiin, wa humon geni wonusu le bad tomon an kalam de. humon kwlimu, "De yatu shikil ta kelimat yau ze de? Huwo bi amiro roho al ma nedif ma sultaan wa ma guwa wa humon bi tala bara."
+\v 36 Kulu nas kan mustgarabiin, wa humon geni wonusu le bad tomon an kalam de. Humon kwlimu, "De yatu shikil ta kelimat yau ze de? Huwo bi amiro roho al ma nedif ma sultaan wa ma guwa wa humon bi tala bara."
 \v 37 Akbar an huwo bada shetetu fi kulu juzo al hawil beled.
 \p
-\v 38 bad dak Yesua ruwa min kenisa wa dakalu fi bet ta Samaan. Hasa nesiba ta Samaan kan taban ma huma, wa seli an huwo.
-\v 39 Fa huwo wogif fok le hiya wa intehir al huma, wa huma sibu hiya. tawali huma sibu hiya gum fok wa bada kadimu humon.
+\v 38 Bad dak Yesua ruwa min kenisa wa dakalu fi bet ta Samaan. Hasa nesiba ta Samaan kan taban ma huma, wa seli an huwo.
+\v 39 Fa huwo wogif fok le hiya wa intehir al huma, wa huma sibu hiya. Tawali huma sibu hiya gum fok wa bada kadimu humon.
 \p
 \v 40 Wokit shemish kan bi wodoro, nas jibu le Yesua kulu nas al humon ayaniin ma ashkal ta ayanaat. Huwo kutu eden le kulu wahid min humon wa aliju humon.
 \v 41 Shayteen kaman tala min humon, bi kore wa bi kelim, "Inta jena ta Allah!" Yesua intehir al shayateen wa ma sibu humon wonusu, la anu humon afrufu inu huwo kan al Masih.
@@ -319,7 +319,7 @@
 \v 42 Zaman nahar ja, huwo rowa bara le mahal al gaba. Nas ketir kan bi fetisu huwo wa humon ja fi mahal al kan huwo fogo. Humon hawil ashan bi sibu huwo ma rowa beit min humon.
 \v 43 Lakin huwo kelimu le humon, '" Ana lazim bi bashiru al akbar al kwes an malakuut ta Allah le mudun tanina, la anu de yau saba rasulu ana in ni."
 \p
-\v 44 Yala huwo istemir bashiru fi kanais wa Yahudia
+\v 44 Yala huwo istemir bashiru fi kanais wa Yahudia.
 \c 5
 \cl As-hah 5
 \p
@@ -333,12 +333,12 @@
 \v 7 Humon nadi nas al fi murkab ashan bi ja saidu humon. Humon ja wa mala etnin murkab, hata humon ba katis.
 \v 8 Lakin Samaan Botrus, wokit huwo ayenu, waga tihit rukuba ta Yesua, kelimu, "Rowa min ana la anu ana zol kati, Rabuna.
 \v 9 Huwo kan bi ga istagarab wa kulu nas al kan ma huwo, fi gobudu samaga al humon shilu.
-\v 10 de kan dumu Yakub wa Yuhana, iyal ta Zebedee, al humon kan sabisabi ma Samaan. Yesua kelimu le Samaan, "ma ta kafo, la anu min hasa le gidam inta bi gobudu nas."
+\v 10 De kan dumu Yakub wa Yuhana, iyal ta Zebedee, al humon kan sabisabi ma Samaan. Yesua kelimu le Samaan, "ma ta kafo, la anu min hasa le gidam inta bi gobudu nas."
 \v 11 Wokit humon jibu murkab bara, humon sibu aye haja wa humon ruwa wara huwo.
 \p
-\v 12 Ja hasil wokit huwo kan fi wahid min medina, zol maliyan jengeli kan fi inak. wokit huwo ayenu Yesua, huwo denger wosa tuo wa asalu huwo, kelim, "Rabuna kan inta deiru, inta sala ana nedif."
+\v 12 Ja hasil wokit huwo kan fi wahid min medina, zol maliyan jengeli kan fi inak. Wokit huwo ayenu Yesua, huwo denger wosa tuo wa asalu huwo, kelim, "Rabuna kan inta deiru, inta sala ana nedif."
 \p
-\v 13 bad dak Yesua amsugu iden tuo wa lemesu huw, kelimu, "Ana deiru. kede inta kun nedif. "nefsu zaman jengeli sibu huwo.
+\v 13 Bad dak Yesua amsugu iden tuo wa lemesu huw, kelimu, "Ana deiru. Kede inta kun nedif. "Nefsu zaman jengeli sibu huwo.
 \p
 \v 14 Huwo kelim le huwo kede ma wori le aye zol, lakin ruwa fi sika taki wa wori nefsa taki le kahin wa gedimu zebiha le nadafa taki, hasab awamir ta Musa, le shihada le humon."
 \v 15 Lakin al tegrir an huwo shetetu beit, wa nas kutar ja sawa ashan bi asuma le derasa tuo wa ashan bi aliju min ayanaat tomon.
@@ -361,8 +361,8 @@
 \v 27 Bad hajat del hsil, Yesua ruwa bara min inak wa ayenu zol al ta limu darayib isim tuo Lawi geni fi rakuba ta limu darayib. Huwo kelimu le huwo, "tal wara tai.
 \v 28 Lawi gum fok wa ruwa wara tuo, sibu aye haja wara.
 \p
-\v 29 Wa Lawi amulu fi bet tou azuma kebir le Yesua nsa ketir ta limu darayib fi beit tuo azuma kebir le Yesua. kan fi inak nas ta limu darayib wa nas tanin al kan bi akulu fi tarbeza ma umon.
-\v 30 Lakin Firiseen wa kataba kana bi neg neg le talamiz, kelimu " Lei ita bi akulu wa ashrab ma nas ta darayib wa nas tanin katieen?
+\v 29 Wa Lawi amulu fi bet tou azuma kebir le Yesua nsa ketir ta limu darayib fi beit tuo azuma kebir le Yesua. Kan fi inak nas ta limu darayib wa nas tanin al kan bi akulu fi tarbeza ma umon.
+\v 30 Lakin Firiseen wa kataba kana bi neg neg le talamiz, kelimu "Lei ita bi akulu wa ashrab ma nas ta darayib wa nas tanin katieen?
 \p
 \v 31 Yesua juwabu humon, "Nas al humon kwes ma der dictor; bes del al humon ayaniin.
 \v 32 Ana ma ja ashan bi nadi nas al nedifin le tuoba, lakin ashan bi nadi al katieen le tuoba."
@@ -372,7 +372,7 @@
 \v 34 Yesua kelimu le humon, "Hal zol tani bi agder kutu nas fi maha iris sum wa aris lisa fi ma humon?
 \v 35 Lakin fi yom bi ja wokit aris bi shilu min humon, bad dak fi ayamat del humon bi sum.'
 \v 36 Wa Yesua kaman wonusu misaal le humon. "Mafi zol bi seretu gita gumash min jalabia al jedid wa bi rugaa ma gumash al gedim. Iza huwo amulu keda, huwo bi seretu jalabia al jedid, wa gita gumash min jalabia al jedid ma bi timu fi jalabia al gedim.
-\v 37 Ma zol bi kutu khamur al jedid fi boksa al gedim. iza huwo amulu ze de, khamur al jedid bi faga boksa wa bi dufugo wa boksa de bi karabu.
+\v 37 Ma zol bi kutu khamur al jedid fi boksa al gedim. Iza huwo amulu ze de, khamur al jedid bi faga boksa wa bi dufugo wa boksa de bi karabu.
 \v 38 Lakin khamur al jedid lazim bi kutu fi boksa al jedid.
 \v 39 Mafi zol bad ma huwo ashirab khamur gedim der khamur jedid, la anu huwo kelim, 'Al gedim huwo kwes.'"
 \c 6
@@ -383,7 +383,7 @@
 \p
 \v 3 Yesua juwabu humon, kelimu, "Hal intum kulu kulu ma agara haja al Daud amulu wokit huwo kan zalan, huwo wa rijal al kan ma huwo?
 \v 4 Huwo ruwa le beit ta Allah, wa shilu al raigif ta tegdima wa akulu juzu wa kaman wodi juzu le rijal al ma huwo ashan bi akulu, hata lo kan huwo ganuuni le kahan ashan bi akulu.
-\v 5 "huwo kelimu le humon, "Jena ta Insaan huwo Rabuna ta Sabit
+\v 5 "Huwo kelimu le humon, "Jena ta Insaan huwo Rabuna ta Sabit."
 \p
 \v 6 Hasil fi yom Sebit tani huwo ruwa le kenisa wa derisu nas inak. Kan fi rajil inak eden tuo al yemiin yabis.
 \v 7 Al kataba wa Firiseen kan bi ragebu huwo ashan bi ayenu hal huwo bi aliju fi yom Sabit, ashan humon bi ligo sabab le ishteki huwo.
@@ -413,7 +413,7 @@
 \q
 \v 25 Woe le intum al shabanin hasa, la anu intum bi kun ja an baden. Woe le intum al bi atako hasa, la anu intum bi kun haznanin wa bi kore baden.
 \q
-\v 26 Woe le intum, al nas wonusu kwes takum, la anu de yau judud tomon amulu le anbia al kadabiin
+\v 26 Woe le intum, al nas wonusu kwes takum, la anu de yau judud tomon amulu le anbia al kadabiin.
 \p
 \v 27 Lakin ana kelim le intum del al bi asuma, hibu adu takum wa amulu kwes le del al bi akrah intum.
 \v 28 Bariko del al lanu intum wa seli le del al amulu intum batal.
@@ -422,16 +422,16 @@
 \v 31 Ze ma intum der nas kede amulu le intum umalu takum kaman le humon.
 \v 32 Kan intum hibu bes nas al bi hibu intum, yatu faida yau le intum? La anu katein bi hibu del al bi hibu humon.
 \v 33 Kan intum amulu kwes bes le nas al amulu kwes le intum, yatu faida yau le intum? La anu hata katein bi amulu kaman.
-\v 34 Kan intum bes deyinu nas al intum bi itwaka humon bi dafa le intum, yatu faida le intum? hata katein bi deyinu le katein, ashan bi ligo nefsu gurush.
+\v 34 Kan intum bes deyinu nas al intum bi itwaka humon bi dafa le intum, yatu faida le intum? Hata katein bi deyinu le katein, ashan bi ligo nefsu gurush.
 \v 35 Lakin hibu adu takum wa amulu kwes le humon. Deyinu ma itwaka haja bi rijao wa ujura takum bi kun kebir wa intum bi kun iyal ta Allah al fok, la anu huwo nefsu ameen le nas al bi shokuru wa nas al batalin.
 \v 36 Kun rehim, ze ma abu taki huwo rehim.
 \v 37 Ma takum gata gadia, wa ma bi gatao gadia takum. Ma takum hukumu, wa bi hukumu itakum. Afi nas tanin, wa bi afi intakum.
-\v 38 Wodi wa bi wodi le intum. Al ketir bi asuru tihit, bi hizu ma bad wa ma bi dofugu fi guaa aki. La anu godoor al inta wodi bi wodi le inta, "
+\v 38 Wodi wa bi wodi le intum. Al ketir bi asuru tihit, bi hizu ma bad wa ma bi dofugu fi guaa aki. La anu godoor al inta wodi bi wodi le inta."
 \p
 \v 39 Wa huwo wori le humon misaal. "Hal zol amiyan bi agder gedimu zol amiyan? Kan huwo amulu, humon kulu ma bi waga fi hufura?
 \v 40 Tilmiz ma kebir min mualim, Lakin kulu zol kan timu tedrib bikun ze mualim tuo.
 \v 41 Le inta bi ayenu le gesh al fi ena ta aku taki lakin inta ma lahizu le kashab al fi ena taki?
-\v 42 Kefe inta bi kelim le aku taki, 'Aku, kede ana shilu gesh al fi ena taki, ' wa inta bi nefsak ma ayenu kashab al fi ena taki? Intakum al marai awel tala kashab bara min ena taki, wa inta bi ayenu kwes ashan bi tala gesh min ena ta aku taki.
+\v 42 Kefe inta bi kelim le aku taki, 'Aku, kede ana shilu gesh al fi ena taki,' wa inta bi nefsak ma ayenu kashab al fi ena taki? Intakum al marai awel tala kashab bara min ena taki, wa inta bi ayenu kwes ashan bi tala gesh min ena ta aku taki.
 \v 43 La anu mafi shejera al kwes bi tala samar al batal, wa la fi shejera batal bi tala samar al kwes.
 \v 44 La anu aye shejera bi arufu ma shikil ta samar al bi tala. La anu ns ma bi limu Teen min shok, wa la humon bi limu enab min gaba.
 \v 45 Al insan al kwes min gelba tuo bi tala haja al kwes, wa insan al shirir min gelba al shirir bi tala haja al shirir. La anu al mala fi gelba yau kasam bi wonusu.
@@ -450,17 +450,17 @@
 \v 4 Wokit huwo ja le Yesua, humon asalu huwo, gal, "Huwo bi istehik ashan inta bi amulu de le huwo,
 \v 5 la anu huwo bi hibu beled tanina, wa huwo yau abinu kenisa le anina."
 \p
-\v 6 Fa Yesua istemir fi sika tuo ma humon. Lakin huwo kan ma beid min bet, al rais ta kahana rasulu sabihat ashan bi kelim le humon, "Rabuna, ma ta tabu nefsa, la anu ana ma timu ashan inta bi ja tihit dul
-\v 7 . Le sabab de ana ana ma hasibu nefsa tai timu ashan bi ja le inta, Lakin bes kelimu kelima wa kadam tai bi aliju.
+\v 6 Fa Yesua istemir fi sika tuo ma humon. Lakin huwo kan ma beid min bet, al rais ta kahana rasulu sabihat ashan bi kelim le humon, "Rabuna, ma ta tabu nefsa, la anu ana ma timu ashan inta bi ja tihit dul.
+\v 7 Le sabab de ana ana ma hasibu nefsa tai timu ashan bi ja le inta, Lakin bes kelimu kelima wa kadam tai bi aliju.
 \v 8 La anu ana zol al tihit sulta, ma asakir tihit ana. Ana bi kelim le de, 'ruwa,' wa huwo bi ruwa, wa le tani, 'taal,' wa huwo bi ja wa le kadam tai, 'amulu de wa huwo b alumu."
 \p
 \v 9 Wokit Yesua asuma keda, huwo kan isagarab le huwo, wa agelibu le jumhuur al bi ja wara tuo kelimu, "Ana bi kelim le intakum hata fi Israel ana ma ligo shikil imman de."
-\v 10 Wokit del al kan rasulu rija le bet, humon ligo al kadam kan biga kwes
+\v 10 Wokit del al kan rasulu rija le bet, humon ligo al kadam kan biga kwes.
 \p
 \v 11 Bad dak, Yesua ruwa le medina al ismu Nain, ma talamiz tou wa nas ketir ruwa ma huwo.
-\v 12 Ze ma hwo ja gerib le bab a medina, rajil al kan mutu talawu bara, jena al wahid le uma tou( al kan heya armala), wa nas ketir min media kan ma heya,
+\v 12 Ze ma hwo ja gerib le bab a medina, rajil al kan mutu talawu bara, jena al wahid le uma tou (al kan heya armala), wa nas ketir min media kan ma heya,
 \v 13 Wokit Rabuna ayenu heya, huwo kan biga ma heniya le heya wa huwo kelim le heya, "mata kore."
-\v 14 wa huwo ruwa wa lemesu taraf ta serir al fogo gesim, wa del al bi arufa wogif. Huwo kelim, "Ya shab, Ana kelim le inta gum.
+\v 14 Wa huwo ruwa wa lemesu taraf ta serir al fogo gesim, wa del al bi arufa wogif. Huwo kelim, "Ya shab, Ana kelim le inta gum.
 \v 15 "Zol al meit geni wa bada wonusu, wa Yesua wodi huwo le uma tuo.
 \p
 \v 16 Kafu gobudu humon kulu, wa humon istemir mejido Allah, kelimu, "Nebi kebir gum fi nus tanina" wa "Allah ayenu le nas tuo."
@@ -475,7 +475,7 @@
 \v 22 Yesua juwabu wa kelimu le humon, "Bad ma intakum ruwa fi sika takum, wori takum le Yuhana haja al intum ayenu wa intum asuma. Amiyanin bi ayenu, abu keringe bi dowuru, jengeli bi ga nedif, atarasa bi asuma, nas al mutu gowumu tani le haya, wa nas al muhtajin wori le humon kabar al kwes.
 \v 23 Zol la ma wogif amin fogo ana ashan amayiel tai huwo mubarak."
 \p
-\v 24 Bad marasulat ta Yuhana ruwa, Yesua bada kelim le jumhuur an Yuhana, "Sunu al intum ruwa ayenu fi sahara? boos bi hariko ma hawa?
+\v 24 Bad marasulat ta Yuhana ruwa, Yesua bada kelim le jumhuur an Yuhana, "Sunu al intum ruwa ayenu fi sahara? Boos bi hariko ma hawa?
 \v 25 Lakin sunu intum ruwa ayenu? Insan libisu gumash nayim? Ayenu, del al libisu gumash al gali wa bi geni fi beit ta melek.
 \v 26 Lakin sunu intakum ruwa ayenu? Nebi? Nam, Ana kelimu le inta, wa aktar min nabi
 \v 27 De yau al katibu an huwo, 'Ayenu, Ana rasulu marasla gidam wusa tai fi nus ta del al weledu min mara, al bi sala sika gidam taki.
@@ -488,7 +488,7 @@
 \v 34 Jena ta insan ja akulu wa asurubu, wa intum kelim, 'Ayenu, huwo akal wa zol sugurugy, sabi ta nas ta limu darayib wa katieen!
 \v 35 Lakin hikma beriru ma kulu iyal ta heya."
 \p
-\v 36 Wahid min al feriseen rahibu Yesua ashan bi akulu ma huwo. bad Yesua dakulu fi bet ta ferisee, geni fi tarabeza le akil.
+\v 36 Wahid min al feriseen rahibu Yesua ashan bi akulu ma huwo. Bad Yesua dakulu fi bet ta ferisee, geni fi tarabeza le akil.
 \v 37 Kan fi inak mara fi medina heya kan kati. Wokit heya arufu inu heya kan fi tarabeza fi bet ta ferisee, heya jibu gizaza ta riha.
 \v 38 Ze ma heya wogif wara tuo gerib le koren tuo, bi kore, heya bada nedifu koren tuo ma dumu, wa heya masa humon ma shar ta ras wa heya bosu koren tuo wa masa ma riha.
 \v 39 Wokit Feriseen al rahibu Yesua ayenu kida, huwo fekir fi nefsu, kelim, "Kan zol de kan nebi, huwo bi arufo munu wa yatu shikil ta mara al huwo bi lemesu, al heya kati.
@@ -507,7 +507,7 @@
 \p
 \v 49 "Del al geni sawa fi tarbeza bada kelim fi nufus tomon, "De munu hata bi afi kataya?"
 \p
-\v 50 Fa Yesua kelim le mara, "Iman taki kalisu inta ruwa fi salam,"
+\v 50 Fa Yesua kelim le mara, "Iman taki kalisu inta ruwa fi salam."
 \c 8
 \cl As-hah 8
 \p
@@ -515,8 +515,8 @@
 \v 2 wa kaman mara al aliju min aruwa al shirir wa ayanaat: Mariam al bi nadi Majdeliya, al saba shayatiin turuju bara min heya,
 \v 3 Yuna, mara ta Kozi, wokil ta Herodus; wa Susanna; wa tanin ketir al humon, bi akdim ihteyajat min amuwal, tomon.
 \p
-\v 4 Wokit nas ketir kan limu, wa nas kan jayiin le humon min medina, huwo wori misaal: "
-\v 5 Al muzari ruwa le zara zira tuo. Ze ma huwo zara, tanin waga taraf sika wa kan dusu ma kura, wa tiuur ta sama akulu.
+\v 4 Wokit nas ketir kan limu, wa nas kan jayiin le humon min medina, huwo wori misaal:
+\v 5 "Al muzari ruwa le zara zira tuo. Ze ma huwo zara, tanin waga taraf sika wa kan dusu ma kura, wa tiuur ta sama akulu.
 \v 6 Tanin waga fok hajer, wa ze ma huwo raba fok, huwo nashif bara, ashan huwo ma indu rutuba.
 \v 7 Tanin waga nus shok, wa shok raba fok sawa ma bizira kangu huwo.
 \v 8 Lakin tanin waga fi turab al kwes wa tala samar al kan aktar min mia." Bad Yesua kelim hajat del, huwo nadi, "Al indu etnin adana kede huwo asuma."
@@ -534,16 +534,16 @@
 \v 18 Fa asuma tamum, le wahid al huwo indu ketir bi wodi le huwo, lakin le wahid al ma indu, hata al huwo bi fekir huwo indu bi shilu bara min huwo."
 \p
 \v 19 Bad dak uma tuo wa akuwana ja le huwo, lakin humon ma agder ja gerib ma huwo la anu nas ketir.
-\v 20 kan kelimu le huwo, "uma taki wa akuwana taki wogif bara, der ayenu inta.
+\v 20 Kan kelimu le huwo, "uma taki wa akuwana taki wogif bara, der ayenu inta.
 \v 21 "Lakin Yesua juabu wa kelimu le humon, "uma tai wa akuwana tai humon al bi asuma kelima ta Allah wa bi amulu ma huwo."
 \p
 \v 22 Hasa wahid yom huwo dakalu fi murkab ma talamiz wa huwo kelimu le humon, "Kede anina ruwa le tija tani ta bahar. "Humon bada ruwa.
-\v 23 Lakin ze ma humon bi ruwa huwo nuum. hawa shedid ja fi bahar, wa murkab tomon kan maliyan ma moyo, wa humon kan fi katar.
+\v 23 Lakin ze ma humon bi ruwa huwo nuum. Hawa shedid ja fi bahar, wa murkab tomon kan maliyan ma moyo, wa humon kan fi katar.
 \v 24 Bad dak talamiz ta Yesua ja le huwo wa goumu huwo fok, kelim "Saeed! Saeed! Anina bi mutu!" Huwo gum wa intehir al hawa wa moyo, wa humon wogif, wa kan fi hudu.
 \v 25 Bad dak huwo kelimu le humon "Wenu imaan takum?" Lakin humon kan kafo wa mustagarabin, wa humon asalu badon tomon, "De biga munu ze de, al huwo bi ameru hawa wa moyo, wa humon bi ihtaram?"
 \p
 \v 26 Humon ruwa le beled ta Caisaria, al mugabil Jeilel.
-\v 27 Zaman Yesua wogif fi ard, huwo kan gabil ma rajil tani min medina huwo indu shayateen. le zaman towel huwo ma lebisu gumsh, wa huwo ma bi geni fi juwa lakin fi nus ta turubat.
+\v 27 Zaman Yesua wogif fi ard, huwo kan gabil ma rajil tani min medina huwo indu shayateen. Le zaman towel huwo ma lebisu gumsh, wa huwo ma bi geni fi juwa lakin fi nus ta turubat.
 \v 28 Zaman huwo ayenu Yesua, huwo kore wa waga tihit gedam huwo wa huwo kelimu ma sout fok, "Inta malu ma ana, Yesua, jena ta Allah al fok? Ana bi asalu inta, ma ta azibu ana."
 \v 29 La anu Yesua amiru roho al ma nedif ashan bi tala bara min rajil. La anu zman ketir huwo kan shilu mosuliya ta huwo, wa sala huwo kan robutu ma genzir wa hubal wa tihit herasa, huwo kan bi gata genzir wa bi sugu ma roho al shierir le sahara.
 \p
@@ -552,26 +552,26 @@
 \v 32 Wa kan inak kodoroof ketir bi akulu fogo Jebel. Al shayateen asalu huwo ashan bi sibu humon ruwa fogo, wa huwo rudu le humon.
 \v 33 Fa shayateen tala bara min al rajil wa ruwa le kodoroof, wa humon tala seri le bahar wa kangu humon.
 \v 34 Wokit del al bi harisu kodoroof ayenu al hasil, humon jere wa wori fi medina wa beled.
-\v 35 Nas ruwa ashan bi ayenu al hasil, w a humon ja le Yesua wa ligo zol al shayateen tala min huwo. huwo kan geni fi kura ta Yesua, libisu wa huwo kwes fi muuk tuo; wa humon kan bi kafu.
+\v 35 Nas ruwa ashan bi ayenu al hasil, w a humon ja le Yesua wa ligo zol al shayateen tala min huwo. Huwo kan geni fi kura ta Yesua, libisu wa huwo kwes fi muuk tuo; wa humon kan bi kafu.
 \v 36 Bad dak del al ayenu wori le humon kef rajil al idu shayateen aliju.
 \v 37 Yala kulu nas ta beled ta Jederein asalu Yesua ashan bi ruwa min humon, la anu kof kebir kan amsuku humon, Fa huwo dakalu fi murkab ashan humon bi rija wara.
 \p
 \v 38 Zol al shayateen tala min huwo asalu huwo ashan bi sibu ruwa ma humon, lakin Yesua rasulu huwo, kelimu,
-\v 39 Rija le beled taki wa gedimu hisab kamil an haja al Allah amulu le inta, "Al rajil ruwa fi sika tuo, alinu fi medina kulu sunuYesua amulu le huwo.
+\v 39 Rija le beled taki wa gedimu hisab kamil an haja al Allah amulu le inta, "Al rajil ruwa fi sika tuo, alinu fi medina kulu sunu Yesua amulu le huwo.
 \p
 \v 40 Wokit Yesua rija, al jumhuur rahibu huwo, la anu humon kulu bi estena huwo.
 \v 41 Rajil kan ismu Yairus, wahid min giyadad ta majma, ja wa waga tihit fi kura, ta Yesua, wa huwo asalu huwo ashan bi ja fi bet tuo
-\v 42 la anu biniya tuo al wohid, biniya ta etnashar sena, kan bi mutu. ze ma Yesua fi sika, al jumhuur ta nas amulu zahma le huwo.
+\v 42 la anu biniya tuo al wohid, biniya ta etnashar sena, kan bi mutu. Ze ma Yesua fi sika, al jumhuur ta nas amulu zahma le huwo.
 \p
 \v 43 Mara kan fi inak al heya kan indu nezif le etnasar sena wa heya karabu gurush kulu wa ma bi agder aliju ma aye zol.
 \v 44 Heya ja bi wara Yesua wa abisu taraf ta gumash tuo, wa nefsu zaman nezif ta heya wogif.
 \v 45 Yesua kelimu, "De kan munu al lemesu ana?" Wokit nas kulu anguru, Butrous kelimu, "Saeed, nas ketir jambu taki wa humon kulu bi asuru inta."
 \p
 \v 46 Lakin Yesua kelimu, "Zol tani lemesu ana, La anu ana arufu inu guwa tala min ana."
-\v 47 Zaman mara de ayenu inu heya ma bi agder dusu nefsa, heya ja ma kafu wa waga tihit gedam huwo. fi gedam ta kulu nas heya alinu sabab al heya lemesu huwo wa kef heya tawali ligo ilaj.
+\v 47 Zaman mara de ayenu inu heya ma bi agder dusu nefsa, heya ja ma kafu wa waga tihit gedam huwo. Fi gedam ta kulu nas heya alinu sabab al heya lemesu huwo wa kef heya tawali ligo ilaj.
 \v 48 Bad dak huwo kelimu le heya, "Biniya, iman taki kutu inta kwes. Ruwa ma salam."
 \p
-\v 49 Wokit huwo kan lisa bi wonusu, zol tani ja min mosliin ta majma kelim, "Jena taki mutu. ma ta tabu mualim ketir."
+\v 49 Wokit huwo kan lisa bi wonusu, zol tani ja min mosliin ta majma kelim, "Jena taki mutu. Ma ta tabu mualim ketir."
 \p
 \v 50 Lakin zaman Yesua asuma keda, huwo juabu Yairus, "ma ta kafu; bes amin, wa heya bi aliju,"
 \v 51 Zaman huwo ja le bet huwo ma sibu zol kede dakalu ma huwo, illa Butros wa Youhana wa Yakub, wa abu ta jena wa uma tuo.
@@ -592,7 +592,7 @@
 \p
 \v 7 Hasa Herudus al rais asuma kan, an kulu al ge hasil wa huwo kan kafu, la anu kan juzu min nas kelimu inu Youhana gum min al mutu,
 \v 8 wa tanin kelimu inu Elia zahir, wa lisa tanin kelimu inu wahid min anbia al ta zaman gum.
-\v 9 Herudus kelimu,.'Ana gata ras ta Youhan. De munu al ana bi asuma hajat an huwo?" Wa huwo hawil ashan bi ayenu huwo
+\v 9 Herudus kelimu. 'Ana gata ras ta Youhan. De munu al ana bi asuma hajat an huwo?" Wa huwo hawil ashan bi ayenu huwo.
 \p
 \v 10 Zaman rusul rija, humon kelimu le huwo kulu hajat humon amulu. Yala huwo shilu humon ma huwo, wa humon ruwa beid le medina isim tuo Bethsaida.
 \v 11 Lakin zaman jumhuur asuma keda humon ruwa wara tuo. Huwo rahibu humon wa wonusu le humon an malakuut ta Allah, wa huwo aliju del al muhtaj ilaj.
@@ -607,7 +607,7 @@
 \p
 \v 18 Huwo hasil wokit Yesua kan bi seli ma nefsa tuo, talamiz kan ma huwo. Huwo asalu humon, kelimu, "jumhuur de bi kelimu ana munu?"
 \p
-\v 19 Humon juabu, "Youhana al mamadan. Lakin tanin kelimu Elia, wa tanin kelimu inu wahd min anbiya ta zaman gum,"
+\v 19 Humon juabu, "Youhana al mamadan. Lakin tanin kelimu Elia, wa tanin kelimu inu wahd min anbiya ta zaman gum."
 \p
 \v 20 Bad dak huwo kelim le humon, "Lakin intakum bi kelimu ana munu?" Butrous, juabu "Al Mesih ta Allah.
 \p
@@ -621,24 +621,24 @@
 \p
 \v 28 Hasa biga tamania yom bad Yesua kelimu kelimat del, huwo shilu ma huwo Butruos wa Youhana wa Yakub wa ruwa fok le jebel le sala.
 \v 29 Ze ma kan bi seli, wosa tuo kan geiru, wa gumash tuo tala abiyat.
-\v 30 etnin rijal kan bi wonusu ma huwo, Musa wa Elia,
+\v 30 Etnin rijal kan bi wonusu ma huwo, Musa wa Elia,
 \v 31 humon zahir fi mejid, wonus ma huwo an ruwa tuo, al huwo kan der kalasu fi Uruselim.
 \v 32 Hasa Butruos wa del al kan ma huwo humon kan bi num, lakin zaman humon gum, humon ayenu mejid tuo wa etnin rijal al kan wogif ma huwo.
-\v 33 Ze ma humon bi ruwa min Yesua, Butruos kelimu le huwo, "Saeed, huwo kwes le anina ashan bi kun ini. Kede anina sala talata rakuba, wahid le inta, wahid le Musa, wa wahid le Elia."(Huwo ma arufo sunu kan huwo bi kelim.)
+\v 33 Ze ma humon bi ruwa min Yesua, Butruos kelimu le huwo, "Saeed, huwo kwes le anina ashan bi kun ini. Kede anina sala talata rakuba, wahid le inta, wahid le Musa, wa wahid le Elia." (Huwo ma arufo sunu kan huwo bi kelim.)
 \v 34 Ze huwo kan bi wonusu, sihab ja wa kati humon, wa humon kan kafo ze humon dakalu fi sihab.
 \v 35 Sout tala bara min al sihab, kelim, "De yau jen tai, al wahid al iktaru; asuma, le huwo."
 \v 36 Zaman sout wonusu, Yesua kan bi ga barwo. Humon askut wa ma kelimu del al inak aye haja al humon aynu.
 \p
 \v 37 Fi yom tani, zaman humon nezil min jebel, nas ketir limu ma huwo.
-\v 38 rajil min al jumhuur kore, kelimu, "Moalim, Ana bi asalu inta ayenu le jena tai la anu huwo jena tai al wahid.
-\v 39 Inta ayenu roho shilu masulia tuo wa huwo bi kore bes faja; bi juru juru huwo biga buzak bi tala min kasma tuo. huwo ma bi sibu huwo wa bi jarhu huwo batal.
+\v 38 Rajil min al jumhuur kore, kelimu, "Moalim, Ana bi asalu inta ayenu le jena tai la anu huwo jena tai al wahid.
+\v 39 Inta ayenu roho shilu masulia tuo wa huwo bi kore bes faja; bi juru juru huwo biga buzak bi tala min kasma tuo. Huwo ma bi sibu huwo wa bi jarhu huwo batal.
 \v 40 Ana asalu talamiz taki ashan bi turuju bara, lakin humon ma agder."
 \p
 \v 41 Yesua juabu wa kelim, "Intum al ger mominin wa jiel al meilu, zaman godoor sunu ana bi kun ma intum wa ana bi tabe ma intum? Jibu jena taki ini.
 \v 42 "Zaman weled kan jayi, al shitan jada huwo tihit wa hizu huwo ma juru juru. Lakin Yesua intehir roho al waskan wa aliju al weled, wa rija huwo wara ta abu tuo.
 \v 43 Bad dak humon kulu kan istagarab min kebir ta Allah. Zaman humon kulu kan mustagarabin min hajat kulu al kan huwo bi amulu, huwo kelim le talamiz,
 \v 44 "Kede kelimat dakalu fi juwa adana takum: Al ibni al insan bi kabasu fi eden ta rijal."
-\v 45 Lakin humon ma fahimu asuma wonusa de. huwo kan dusu min humon, ashan humon ma bi arufo mana tuo, wa hata alan humon kan kayifiin ashan bi asalu wonusa de,
+\v 45 Lakin humon ma fahimu asuma wonusa de. Huwo kan dusu min humon, ashan humon ma bi arufo mana tuo, wa hata alan humon kan kayifiin ashan bi asalu wonusa de.
 \p
 \v 46 Fa munakashat bada fi bein tumon ann yatu min humon bikun kebir.
 \v 47 Lakin Yesus, arufo, fikira ta gelba tomon, huwo shilu jena soker wa kutu fi jambu tauo
@@ -652,7 +652,7 @@
 \v 53 Lakin nas al inak ma rahibo huwo la anu huwo kutu wusa tuo le uwa le Uruselim.
 \v 54 Zaman talamiz Yakub wa Yuhana ayenu keda, humon kelimu "Rabuna, ita der anina kede amiru nar kede ja tihit min sama wa demiru humon?"
 \v 55 Lakin huwo agelibu wa wobiko humon,
-\v 56 wa humon ruwa le beled tani
+\v 56 wa humon ruwa le beled tani.
 \p
 \v 57 Ze ma humon kan bi ruwa fi sika, zol tani kelim le huwo, "Ana bi ruwa wara ita fi ae mahal ita bi ruwa.
 \p
@@ -671,24 +671,24 @@
 \v 2 Huwo kelimu le humon, "Al hasad ketir, lakin nas ta shokol besid. Ashan keda asalu Rabuna ta hasad ashan bi rasulu nas ta shokol le hasad.
 \v 3 Ruwa fi sika taki. Ayenu, Ana rasulu intum ze koruf fi nus ta zi ab.
 \v 4 Ma ta kum shilu shenta ta gurush, aw shenta ta safar, wa gizmat, wa ma takum selimu aye zol fi sika.
-\v 5 Aye bet intum dakalu, awel kelim,'Salam kede kun fi bet de!'
+\v 5 Aye bet intum dakalu, awel kelim, 'Salam kede kun fi bet de!'
 \v 6 Kan zol ta salam fi inak, salam taki bi kun fogo huwo, lakin kan ma fi huwo bi rija le inta.
 \v 7 Geni fi nefsu bet de, akulu wa asurubu haja al humon wodi, la anu al amil bi istahik ujura. Ma takum doworu min bet le bet.
 \v 8 Aye medina al intum dakalu, wa humon rahibo intum, akulu haja humon jahizu gidam taki
-\v 9 wa aliju al ayan al fi inak. huwo kelimu le humon, Malakuut ta Allah ja gerib le intum.'
+\v 9 wa aliju al ayan al fi inak. Huwo kelimu le humon, Malakuut ta Allah ja gerib le intum.'
 \v 10 Aye zaman intum dakalu medina wa humon ma rahibu intum, ruwa bara le sika wa kelimu,
 \v 11 'Hata gubar ta medina takum al amusuku fi kura tanina anina nedifo ded intum! Lakin arufu kede: Al malakuut ta Allah biga ja grib.
 \v 12 Ana kelim inu fi yom ta hukum huwo bi kun kwes le Sodom min al bi kun le medina dak.
 \v 13 Bi kun kab le inta, ya Corizin Bi kun kab le inta, ya beit Seida! Lo guwa al kan amulu le intum kan amulu fi Sur wa Seida, humon kan tub min zaman, gayidin fi keys wa rumaat.
 \v 14 Lakin huwo bikun ahsen ihtimal le Sura wa Seida fi wokit ta hukum aktar min al le inta.
-\v 15 inta Capernahum, inta bi fekir inta bi arufau le sama? La, inta bi jibu tihit le gubuur.
+\v 15 Inta Capernahum, inta bi fekir inta bi arufau le sama? La, inta bi jibu tihit le gubuur.
 \v 16 Al wahid al bi asuma le itakum bi asuma le ana, wa wahid al aba itakum aba ana, wa al wahid al aba ana aba al wahid rasulu ana."
 \p
 \v 17 Al sebeyiin rija ma farah, kelim "Rabuna, hata al shayateen denger le anina fi isim taki."
 \p
 \v 18 Yesua kelim le humon, "Ana kan bi ayenu shetan bi waga min sama ze saga.
 \v 19 Ayenu, Ana wodi le intum sulta ashan bi dusu dabayib wa agariib, wa guwa fok le adu wa ma fi haja bi awugu intum.
-\v 20 fa keda ma takum afrah bes, inu al aruwah bi denger le intum, lakin afrah ketir inu isim takum katibu fi sama."
+\v 20 Fa keda ma takum afrah bes, inu al aruwah bi denger le intum, lakin afrah ketir inu isim takum katibu fi sama."
 \p
 \v 21 Fi nefsu zaman huwo afrah ketir fi roho, wa kelim, "Ana mejido inta, Rabana abu ta sama wa ard, la anu inta dusu hajat del min fihim ta hakim wa zahir le del al humon beliteen, ze iyal sokeriin. Nam, Abu, la nu huwo kan farah fi gidam taki.
 \v 22 Kulu hajat selimu le ana min abu tai, wa ma fi zol bi arufo al Ibin illa Abu, wa mafi zol bi arufo Abu illa al Ibin wa del al huwo iktaru ashan bi zahiru le humon."
@@ -699,7 +699,7 @@
 \p
 \v 26 Yesus kelimu le huwo, "Sunu yau katibu fi ganuun? Inta bi agara huwo kef?"
 \p
-\v 27 Huwo juabu wa huwo kelimu, "Inta bi hibu, Rabuna Allah taki ma kulu gelba taki, ma kulu nefsa taki, ma kulu guwa taki, wa ma kulu fekira taki, wa jeraan taki ze nefsa taki,
+\v 27 Huwo juabu wa huwo kelimu, "Inta bi hibu, Rabuna Allah taki ma kulu gelba taki, ma kulu nefsa taki, ma kulu guwa taki, wa ma kulu fekira taki, wa jeraan taki ze nefsa taki."
 \p
 \v 28 Yesus kelimu le huwo, "Ita juabu saa. Amulu keda, wa ita bi ish."
 \v 29 Lakin niya tuo ashan bi beriru nefsa tuo, kelimu le Yesua, "Munu yau jeraan tai?"
@@ -714,7 +714,7 @@
 \p
 \v 37 Huwo kelim, "Al wahid al beinu rahma le huwo. "Yesua kelim le huwo, "ruwa wa amulu ze de."
 \p
-\v 38 HasaZe ma humon kan musafiriin, huwo dakalu fi beled tani, wa mara tani isimu Martha rahibo huwo fi juwa ta heya.
+\v 38 Hasa Ze ma humon kan musafiriin, huwo dakalu fi beled tani, wa mara tani isimu Martha rahibo huwo fi juwa ta heya.
 \v 39 Heya indu ukut isimu Mariam, al geni fi kura ta Rabuna ashan bi asuma kelimat tuo.
 \v 40 Lakin Martha kan moshkul ma jahizu akil. Heya ja le Yesua wa kelim, "Rabuna, inta ma bi fekir ukut tai sibu ana barwo fi shokul? Ashan keda wori le heya ashan bi saadu ana."
 \p
@@ -725,7 +725,7 @@
 \p
 \v 1 Hasil fi wahid yom inu Yesua kan bi seli fi mahal tani. Wokit huwo kan kalasu, wahid min talamiz tuo kelim le huwo, "Rabuna, derisu anina salawat ze ma Yuhana derisu talamiz tuo."
 \p
-\v 2 v2 Yesua kelim le humon, "wokit intum bi seli kelim takum, 'Abu, isim taki kede kun kuduus. Kede malakuut taki ja.
+\v 2 Yesua kelim le humon, "wokit intum bi seli kelim takum, 'Abu, isim taki kede kun kuduus. Kede malakuut taki ja.
 \q
 \v 3 Wodi le nina rigif ta kulu yom.
 \q
@@ -733,15 +733,15 @@
 \p
 \v 5 Yesua kelim le humon, "Munu min intum indu sabi wa bi ruwa le huwo fi nus belel, wa kelim le huwo, "Sabi, deinu le ana talata rigif,
 \v 6 sabi tai ja bes min sika, wa ana ma indu haja ashan bi wodi gidam tuo'?
-\v 7 Bad dak al fi juwa huwo juwabu huwo kelim, 'Ma ta tabu ana. Bab kalas gofulu, wa iyal tai, ma ana, fi serir. ana ma bi agder gum fok wa wodi rigif le inta.'
+\v 7 Bad dak al fi juwa huwo juwabu huwo kelim, 'Ma ta tabu ana. Bab kalas gofulu, wa iyal tai, ma ana, fi serir. Ana ma bi agder gum fok wa wodi rigif le inta.'
 \v 8 Ana kelim le inta, hata huwo kan ma gum fok wa wodi le inta rigif ashan inta sabi tuo, lakin ashan inta istemir asalu, huwo bi gum fok wa bi wodi le inta rigif ketir ze inta der.
 \v 9 Ana kaman kelim le intum, asalu bi wodi le intum; fetisu, wa ita bi ligo; dugu, wa bi fatauo le intum.
 \v 10 La anu kulu zol al bi asalu bishilu; wa al bi fetisu bi ligo; wa al bi dugu, bi fatau le huwo.
 \v 11 Yatu abu fi nus takum, kan jena tuo asalu samaga, bi wodi le huwo debeba bidal samaga?
-\v 12 aw kan huwo asalu beida, bi wodi le huwo agarab?
+\v 12 Aw kan huwo asalu beida, bi wodi le huwo agarab?
 \v 13 Ashan keda iza kan intum al ashrar arufu wodi hadia kwes le iyal takum, godoor sunu Abu al min sama bi wodi Roho al Kuduus le del al asalu huwo?"
 \p
-\v 14 Hasa Yesua kan bi truju bara shayateen al kan atrash. zaman shitan ruwa bara, zol al kan atrash wonusu, wa kan jumhuur mustagarab.
+\v 14 Hasa Yesua kan bi truju bara shayateen al kan atrash. Zaman shitan ruwa bara, zol al kan atrash wonusu, wa kan jumhuur mustagarab.
 \v 15 Lakin juzu ta nas kelimu, "Ma Beelzebul, hakim ta shayateen, huwo bi turuju bara sahyateen."
 \v 16 Tanin jeribu huwo wa asalu min huwo alama min sama.
 \p
@@ -752,7 +752,7 @@
 \v 21 Zaman zol gowi al huwo musalah bi harisu beit tuo, buda tuo bi kun ameen,
 \v 22 Lakin kan zol gowi gilibu huwo, zol al gowi bi shilu daraga al zol indu sigah wa nahabu hajat ta zol de.
 \v 23 Al ma ma ana huwo deed ana, wa al ma limu ma ana bi ferigu.
-\v 24 Zaman roho al shirir tala bara min insaan, huwo bi ruwa min mahal al mafi fogo moyo wa bi fetisu raha. wokit huwo ma ligo, huwo bi kelim, 'Ana bi rija le beit tai al ana ja min fogo,
+\v 24 Zaman roho al shirir tala bara min insaan, huwo bi ruwa min mahal al mafi fogo moyo wa bi fetisu raha. Wokit huwo ma ligo, huwo bi kelim, 'Ana bi rija le beit tai al ana ja min fogo,
 \v 25 'Wokit huwo rija, huwo ligi beit nedifu wa nezimu.
 \v 26 Bad dak huwo ruwa wa jibu ma huwo saba aruwa tanin shirir aktar min huwo wa humon kulu ja geni inak. Bad keda nihaya ta insaan de bi kun bataal min al awel."
 \p
@@ -760,13 +760,13 @@
 \p
 \v 28 Lakin huwo kelimu, baraka le del al bi asuma kalam ta Allah wa bi hafizu."
 \p
-\v 29 Ze ma jumhuur kan bi zidu, Yesua bada kelim, "jeil de huwo jeil al shirir. bi fetisu alama, hata ma bi wodi le huwo bes alama ta Yonan.
+\v 29 Ze ma jumhuur kan bi zidu, Yesua bada kelim, "jeil de huwo jeil al shirir. Bi fetisu alama, hata ma bi wodi le huwo bes alama ta Yonan.
 \v 30 La anu ze ma Yonan biga alama le Ninawe, ze de kaman Jena ta isaan bi kun alama le jeil de.
 \v 31 Maleka ta Junub bi gum fok fi hukum ma rijal ta jeil de wa bi hukumu humon, la anu heya ja min akir ta ard ashan bi asuma hikma ta Suleiman, wa aye, zol kebir min Suleiman al fi hini.
 \v 32 Rijal ta Ninawe bi wogif fok fi hukum ma jeil ta nas de wa bi hukumu huwo, la anu humon tub ma bushara ta Yonan, wa ayenu, zol kebir min Yonan huwo hini.
 \p
 \v 33 Ma fi zol, bi wala lamba, wa bi dusu aw bi kutu tihit gufa, lakin fok, ashan del al bi dakalu bi ayenu al nor.
-\v 34 Ena taki huwo lamba ta gesim. Kan ena taki kwes. gesim taki kulu bi mala ma nor. Lakin kan ena taki bataal, gesim taki kulu bi mala ma duluma.
+\v 34 Ena taki huwo lamba ta gesim. Kan ena taki kwes. Gesim taki kulu bi mala ma nor. Lakin kan ena taki bataal, gesim taki kulu bi mala ma duluma.
 \v 35 Ashan keda, kun haris inu nor al fogo inta ma duluma.
 \v 36 Fa iza gesim kulu maliyan ma nor, mafi tani fogo duloma, biga gesim taki kulu bi kun ze lamba al wala bi lama fogo inta."
 \p
@@ -799,12 +799,12 @@
 \v 3 Ashan keda aye haja ita kelimu fi duluma bi asumao fi nor, wa haja al ita wonusu fi adana dakil juwa bi alinu fogo ras juwa.
 \v 4 Ana kelim le inta, sabi tai, ma ta kafo min del al bi katalu gesim, wa bad dak humon ma indu al ketir al humon bi amulu.
 \v 5 Lakin Ana bi anziru intum an del al itakum bi kafo. Kafo min al bad kan katulu, indu sulta ashan bi jada intum fi jahanum. Num ana kelim le intum, kafu huwo.
-\v 6 Hal kamsa tiyuur ma ge ishteru ma etnin jine? wa sala wahid min humon ma bi nesitu fi ena ta Allah.
+\v 6 Hal kamsa tiyuur ma ge ishteru ma etnin jine? Wa sala wahid min humon ma bi nesitu fi ena ta Allah.
 \v 7 Lakin hata al shar ta ras takum kulu edu. Ma ta kafu. Intum ahsen bi ketir min tiyuu
 \v 8 Ana kelim le itakm, kulu wahid al iterif ma ana gidam nas, jena ta insan kaman bi iterif ma huwo gidam ta malaykat ta Allah,
 \v 9 lakin le de al anguru ana gidam ta nas bi anguru gidam ta malaykat ta Allah.
 \v 10 Kulu wahid al wonusu kelima deed jena ta insan, bi affi huwo, lakin le del al bi wonusu deed Roho al Kuduus, ma bi affi humon.
-\v 11 wokit kan humon jibu intum gidam ta majama, al hukam wa sultatat, matakum kafu an kef intum bi kelim le difa ta nefsa takum, aw sunu al intum bi kelim,
+\v 11 Wokit kan humon jibu intum gidam ta majama, al hukam wa sultatat, matakum kafu an kef intum bi kelim le difa ta nefsa takum, aw sunu al intum bi kelim,
 \v 12 la anu al Roho al Kuduus bi derisu intum fi zaman dak an sunu intum bi kelim.
 \p
 \v 13 Yala wahid min al jumhuur kelimu le huwo, "Mo alim, wori le aku tai ashan bi gesimu worisa ma ana."
@@ -813,7 +813,7 @@
 \v 15 Huwo kelim le humon, "Ayenu hafizu nefsa min kulu niyaat ta tamma, la anu haya ta zol ma bi kun min hajat al huwo indu."
 \v 16 Fa Yesua wori le humon misaal, kelimu, "Mahal zara ta zol al ghani niqitu ketir,
 \v 17 wa huwo fekiri fi nefsa tuo, gali, 'Sunu ana bi amulu, la anu ana ma indu mahal ashan bi kutu fogo simar?'
-\v 18 Huwo kelim, ' de yua al ana bi amulu. Ana bi kasuru tihit gugu tai wa bi abinu wahid al kebir, wa inak Ana bi khazinu kulu dura wa kheirat tanin.
+\v 18 Huwo kelim, 'de yua al ana bi amulu. Ana bi kasuru tihit gugu tai wa bi abinu wahid al kebir, wa inak Ana bi khazinu kulu dura wa kheirat tanin.
 \v 19 Ana bi kelim le nefsa tai, "Nefsi, inta indu kheirat ketir kutu fok le senewat ketir. Akudu raha, akulu, ashrab, kun farhan.'"
 \v 20 Lakin Allah kelim, 'Ya zol al beled, alela azu nefsa taki, wa hajat al ita jahizu, bi kun le munu?'
 \v 21 De yau ze zol khazinu hajat le nefsa tuo wa huwo ma ghani le Allah."
@@ -894,7 +894,7 @@
 \v 21 Huwo ze kamira al mara shilu wa lakabatu ma talata kilo ta degig lahadi huwo bi waza kulu degig."
 \p
 \v 22 Yala yesua safir min medina wa beled derisu wa bi sala sika tuo le Uruselim.
-\v 23 zol tani kelim le huwo, "Rabuna, nas besit bes yau bi kalisu?" Fa huwo kelimu le humon,
+\v 23 Zol tani kelim le huwo, "Rabuna, nas besit bes yau bi kalisu?" Fa huwo kelimu le humon,
 \v 24 "Nadil ashan ita bi dakalu min bab al deyiik, la anu, Ana kelim le inta, ketir der dakalu, lakin ma bi agder dakalu.
 \v 25 Kan beit gum fok wa gufulu bab, yala inta bi wogif bara wa dugu bab wa kelim, 'Rabuna, Rabuna, kede anina dakalu.' Huwo bi juabu wa kelim le inta, 'Ana ma arufu inat aw inta ja min wen.'
 \p
@@ -905,17 +905,17 @@
 \v 29 Humon bi ja min shirik, garib, shamal, wa junub wa bi geni fi tarabeza fi malakuut ta Allah.
 \v 30 Kede arufu del al humon agala ahmiya bi kun awel, wa del al aksar ahmiya bi kun akir."
 \p
-\v 31 bad min Firiseen ja wa kelim le huwo, "Ruwa wa geni ini la anu hirodus azu katulu inta."
+\v 31 Bad min Firiseen ja wa kelim le huwo, "Ruwa wa geni ini la anu hirodus azu katulu inta."
 \p
 \v 32 Yesua kelim, "Ruwa wa wori le saalab de, 'Ayenu, Ana turuju bara shayateen wa bi amulu ilaj alela wa bukora, wa yom nimira talata Ana bi wosulu le hadaf tai.
 \v 33 Fi aye hala, huwo muhim le ana ashan bi istemir alela, bukora, wa yom al tani ze ma huwo ma kwes ashan bi katulu nebi bara min Uruselim.
 \v 34 Uruselim, Uruselim, munu katulu anbia wa rejimu del al rasulu le intum. Kef dayiman Ana indu niya ashan bi limu iyal takum fi teriga al gidada bi limu beida tihit jina tou, lakin ita ma indu niya de.
-\v 35 Ayenu, beit taki sibu karabu. Ana kelim le ita, ita ma bi ayenu ana lahadi ita bi kelim, 'Baraka le huwo al ja fi isim ta Rabuna"
+\v 35 Ayenu, beit taki sibu karabu. Ana kelim le ita, ita ma bi ayenu ana lahadi ita bi kelim, 'Baraka le huwo al ja fi isim ta Rabuna."
 \c 14
 \cl As-hah 14
 \p
 \v 1 Hasil fi wahid min al Sabbit, wokit huwo ruwa fibet ta wahid min musolin ta Firiseen ashan bi akulu raigif humon kan bi ayenu le huwo min gerib.
-\v 2 inak fi gidam tuo kan fi rajil bi taab min warma fi gesin tuo.
+\v 2 Inak fi gidam tuo kan fi rajil bi taab min warma fi gesin tuo.
 \v 3 Yesua asalu nas ta ganuun ta yahuud wa al Firiseen, "Hal huwo ganuuni ashan bi aliju fi Sabbit wala la?"
 \v 4 Lakin huwomon asokut sakit. Fa Yesua amsuku wa aliju huwo, wa rasulu bara.
 \v 5 Huwo kelim le humon, "Munu min nakum indu jena aw thor waga fi bir fi yom Sabbath ma bi tala huwo bara?"
@@ -942,7 +942,7 @@
 \p
 \v 20 Wa zol tani kelim, 'Ana zuwujo mara, ashan keda ana ma bi agder ja.'
 \p
-\v 21 "Al kadam ja wa wori le saeed tuo hajat del. Bad dak saeed ta bet tala zalan wa kelim le kadam tuo, 'Ruwa bara seri fi sika wa zugagat tuo wa jibu ini al meskin, nas al shilel, al amiyan, wa al abukeringe,'
+\v 21 "Al kadam ja wa wori le saeed tuo hajat del. Bad dak saeed ta bet tala zalan wa kelim le kadam tuo, 'Ruwa bara seri fi sika wa zugagat tuo wa jibu ini al meskin, nas al shilel, al amiyan, wa al abukeringe.'
 \p
 \v 22 Al kadam kelim, 'Saeed, haja al kelim amulu kalas, wa lisa fi inak juwa.'
 \p
@@ -981,18 +981,18 @@
 \v 13 Bad ayam ma ketir kalis, jena al soker limu kulu hajat tuo wa safir le beled beiit, wa inak huwo karabo mali tuo kulu ma haya al sambala.
 \v 14 Bad huwo kalasu hajat kulu, ja an shidid ja fi beled dak, wa huwo bi ga muhtaj.
 \v 15 Huwo ruwa ishtakal ma wahid al min beled dak, al rasulu huwo le mahal zara tuo ashan bi akilu kodorof.
-\v 16 huwo bi ga indu niya ashan akulu min akil ta kodorof la anu ma fi zol bi wodi le huwo aye haja.
+\v 16 Huwo bi ga indu niya ashan akulu min akil ta kodorof la anu ma fi zol bi wodi le huwo aye haja.
 \v 17 Lakin zaman weled al soker fekir rija fi nefsa tuo, huwo kelim, 'Kadamiin al bi ishtakal fi bet ta abu tai indu akil kifaya, wa ana bi ini, bi mutu min ja an!
 \v 18 Ana bi sibu mahal de wa ruwa le bet ta abu tai, wa ana bi kelim le huwo, "Baba, ana amulu katiya ded sama wa ded inta.
 \v 19 Ana ma bi istehik ashan bi nadi jena taki; sibu ana kun wahid min kadamiin taki.'"
-\v 20 Fa weled soker ja le abu tuo. wokit huwo lisa beiit, abu tuo ayenu huwo wa kan hin, wa huwo jere wa gubodu huwo fi ragabta wa selimu huwo ma gubala. Al jena
+\v 20 Fa weled soker ja le abu tuo. Wokit huwo lisa beiit, abu tuo ayenu huwo wa kan hin, wa huwo jere wa gubodu huwo fi ragabta wa selimu huwo ma gubala. Al jena
 \v 21 kelim le abu, 'Baba, Ana amulu katiya ded sama wa ded inta. Ana tani ma istehik bi nadi jena taki.'
 \p
 \v 22 "Abu kelim le kadam tuo, 'Jibu seri gumash al aksen wa libisu le huwo, wa kutu katim fi edan tuo, wa sifinja fi kura tuo.
 \v 23 Bad dak jibu bagara al semin kutulu. Kede anina ihtefil eid!
 \v 24 La anu jena tai kan mutu, wa hasa huwo hai. Huwo kan wodoro, hasa ligo huwo.' Bad dak humon bada ihtefil.
 \p
-\v 25 Aku tuo al kebir kan bara fi mahal zara. ze ma huwo ja wa bi ga gerib ma bet, huwo asuma muzika wa alabu.
+\v 25 Aku tuo al kebir kan bara fi mahal zara. Ze ma huwo ja wa bi ga gerib ma bet, huwo asuma muzika wa alabu.
 \v 26 Huwo nadi wahid min kadamin wa asalu de sunu inak.
 \v 27 Al kadam kelim le huwo, 'Aku taki ja fi bet wa abu taki kutulu le huwo bagara al semin la anu huwo rija bi salam.'
 \p
@@ -1026,7 +1026,7 @@
 \v 13 Ma fi kadam bi ishtakal le etnin saeed, la anu aw huwo bi akra tani wa bi hibu al tani, aw huwo bi ruwa ma tani wa bi sibu tani. Intum ma bi agder istakal le Allah wa mali."
 \p
 \v 14 Al Firiseen, al humon kan bi hibu gurush, asuma hajat del kulu, wa humon alisu huwo.
-\v 15 Huwo kelim le humon, "Itakum bi beriru nufus takum gidam ta nas, lakin Allah arufu gulub takum. inu al bi arufao fi nus takum Allah bi akra.
+\v 15 Huwo kelim le humon, "Itakum bi beriru nufus takum gidam ta nas, lakin Allah arufu gulub takum. Inu al bi arufao fi nus takum Allah bi akra.
 \v 16 Al ganuun wa al anbia kan shakal la hadi Yuhana ja. Min zaman dak le gidam, injil ta malakuut ta Allah beshiru, wa kulu nas kan bi ja fogo.
 \v 17 Lakin huwo sahil le sama wa ard ashan bi wodoro min wahid harif min namuus ashan bi talau bara.
 \p
@@ -1039,7 +1039,7 @@
 \v 23 wa fi turuba, fi azab, huwo arufa fok uyuun tuo wa huwo ayenu Abraham beiit wa Lazarus fi jambo tuo.
 \v 24 Fa huwo kore wa kelim, 'Baba Abraham, amulu maruuf le ana wa rasulu Lazarus, ashan bi bilu tarf ta dufur fi moyo wa baridu lisan tai, la anu Ana fi waja shidid fi nar de.'
 \p
-\v 25 " Lakin Abraham kelim, 'Jena zekir zaman haya taki inta shilu hajat al kwes, wa Lazarus fi tab. Lakin hasa huwo ligo teshji ini, wa inta fi azab.
+\v 25 "Lakin Abraham kelim, 'Jena zekir zaman haya taki inta shilu hajat al kwes, wa Lazarus fi tab. Lakin hasa huwo ligo teshji ini, wa inta fi azab.
 \v 26 Fogo de kulu fi bein tanina hufura kebir, ashan inu al der gata le min ini le inta ma bi agder, wa ma fi zol bi gata min inak le anina.'
 \p
 \v 27 "Al ghani kelim, 'Ana bi asalu inta, Baba Abraham, inu inta bi rasulu huwo le bet ta abu tai__
@@ -1054,46 +1054,46 @@
 \cl As-hah 17
 \p
 \v 1 Yesua kelim le talamiz tuo, bi kun fi hajat al bi sibu insan waga fi katiya, lakin bi kun sab le zol al bi wasat tuo hajat bi hasil!
-\v 2 huwo bi kun kwes le huwo kan kutu hajer kebir fi ragabta tuo wa jadao huwo fi bahar min ma howo bi sibu iyal sokar del waga.
+\v 2 Huwo bi kun kwes le huwo kan kutu hajer kebir fi ragabta tuo wa jadao huwo fi bahar min ma howo bi sibu iyal sokar del waga.
 \v 3 Hafizu takum nefsa takum. Kan aku taki amulu katiaya, kore kore ma huwo, wa kan huwo tub, affi huwo.
 \v 4 Kan huwo akta ded inta saba marat fi yom, wa rija saba marat tani le inta, kelimu ana tub, ita lazim bi affi huwo!"
 \p
-\v 5 AL rusol kelimu le Rabuna, "Zidu iman tanina,"
+\v 5 AL rusol kelimu le Rabuna, "Zidu iman tanina."
 \p
-\v 6 Rabuna kelim, "Kan intakum indu iman ze haba ta kardal, inta bi kelim le shejera, ' Agela, wa kun fi bahar; wa huwo bi asuma le inta.
+\v 6 Rabuna kelim, "Kan intakum indu iman ze haba ta kardal, inta bi kelim le shejera, 'Agela, wa kun fi bahar; wa huwo bi asuma le inta.
 \v 7 Lakin munu min itakum, al indu kadam bi zara wa bi ayenu korufan, bi kelimu le huwo kan huwo ja min mahal zara, 'Bi ja tawale wa bi geni tihit ashan bi akulu'?
 \v 8 Hal huwo ma bi kelim, jahizu haja tani le ana ta akulu, wa kutu hizam hawuli gumash wa kadimu ana lahadi Ana kalasu akulu wa asorubu. Bad dak inta bi akulu wa asorubu'?
 \v 9 Huwo ma shokuru kadam la anu huwo amu lu haja al kan wori le humon, hal sei?
-\v 10 itakum kaman, zaman itakum amulu hajat kulu al wori le intum, kelim takum anina kadamin batalin. anina amulu haja al talabu min anina ashan bi amulu.'"
+\v 10 Itakum kaman, zaman itakum amulu hajat kulu al wori le intum, kelim takum anina kadamin batalin. Anina amulu haja al talabu min anina ashan bi amulu.'"
 \p
 \v 11 Fi ruwa tuo le Uruselim, huwo ruwa min hudud bein Samiria wa Jeiliel.
 \v 12 Ze ma huwo dakalu fi beled tani tani, inak huwo kan limu ma ashara rijal al humon indu jengeli. Humon wogif beid min huwo
 \v 13 wa humon arufa fok sout, kelimu, "Yesua, Saeed, amulu maruf le anina."
 \p
 \v 14 Zaman huwo ayenu humon, huwo kelim le humon, "Ruwa wa wori nufus takum le abunat." Ze ma humon ruwa huwo kan bi ga nedif.
-\v 15 wokit wahid min humon ayenu inu huwo ligo ilaj, huwo rija wara, mejido Allah ma sout fok.
-\v 16 Huwo waga tihit fi kura ta Yesua, wodi le huwo shokuran. wa huwo kan min Samiria
+\v 15 Wokit wahid min humon ayenu inu huwo ligo ilaj, huwo rija wara, mejido Allah ma sout fok.
+\v 16 Huwo waga tihit fi kura ta Yesua, wodi le huwo shokuran. Wa huwo kan min Samiria
 \v 17 Bad dak Yesua keliu, "Kan ma ashara yau tala nedif?
 \v 18 Wenu al tisa? Ma fi tanin al rija ashan bi wodi mejid le Allah, illa de al ajnebi?"
 \v 19 Huwo kelim le huwo, "Gum, wa ruwa iman taki sala ita kwes."
 \p
 \v 20 Wokit asalu huwo ma Firiseen miteen malakuut ta Allah bi ja, Yesua juabu humon wa kelimu, "Malakuut ta Allah ma bi ja ma muragaba
-\v 21 wele humon bi kelim, 'Ayenu huw inak! aw, Ayenu huwo inak, malakuut ta Allah huwo fi juwa intum."
+\v 21 wele humon bi kelim, 'Ayenu huw inak! Aw, Ayenu huwo inak, malakuut ta Allah huwo fi juwa intum."
 \p
 \v 22 Huwo kelim le talamiz, "Ayam jai al intum bi kun indu nia ashan bi ayenu ayam ta ibni al insan, lakin intum ma bi ayenu.
-\v 23 Bad dak humon bi kelim le intum ayenu inak!, ayenu ini!' lakin ma takum ruwa bara aw jere wara humon,
+\v 23 Bad dak humon bi kelim le intum ayenu inak! Ayenu ini! Lakin ma takum ruwa bara aw jere wara humon,
 \v 24 la anu ze bark al bi wala min tija tihit sama illa tija tani tihit sama kaman jena ta insan bi ze de fi yom tuo.
 \v 25 Lakin awel huwo lazim bi tab ma hajat ketir wa bi abao ma jeil de.
 \v 26 Ze ma hasil fi ayamat ta Noah, kaman ze de bi hasil fi ayam ta ibni al insan.
 \v 27 Humon akulu, humon bi asorubu, humon juwozu la hadi yom al Noah dakalu fi sefina__wa feidanat ja wa demiru humon kulu.
 \v 28 Ze de kaman, hasil fi ayomat ta Lot__Humon kanbi akulu wa asorubu, bi beu wa bi ishteri, zara wa abinu.
 \v 29 Lakin fi ayom al Lot ruwa bara min Sodom, nar nezil wa kebirit min sama demiru humon kulu.
-\v 30 Ze de kaman bi kun fi yom al jena ta insan zahir. fi
+\v 30 Ze de kaman bi kun fi yom al jena ta insan zahir. Fi
 \v 31 Fi yom dak ma ta sibu huwo al fi ras juwa nezil tihit ashan bi shilu afash min juwa, wa ma ta sibu huwo al fi mahal zara rija.
 \v 32 Zekir mara ta Lot.
 \v 33 Al bi fitisu ashan bi ribeho haya tuo bi wodoro, lakin al bi wodoro haya tuo bi hafizu.
 \v 34 Ana wori le inta, fi belel dak etnin bi kun fi wahid serir. Wahid bi shilu, wa tani bi sibu.
-\v 35 etnin nuswan bi
+\v 35 Etnin nuswan bi
 \v 36 atanu sawa. Wahid bi shilu, wa tani bi sibu."
 \p
 \v 37 Humon asalu huwo, "Wenu Rabuna?" Huwo kelimu le humon, "kan ma fi zol, kan inak fi meit nusur bi limu."
@@ -1111,7 +1111,7 @@
 \v 8 Ana kelim le itakum inu huwo bi jibu adala le humon bi sura. Lakin wokit kan ibni al insan ja sei huwo bi ligo imman fi ard?"
 \p
 \v 9 Yala huwo kaman wonusu misal de le tanin al humon kan indu sigha fi nufus tomon inu humon nedifin min nas tanin wa bi alisu nas tanin,
-\v 10 " Etnin nas ruwa fi kenisa ashan bi seli__wahid kan firisi wa tani kan ta limu darayib.
+\v 10 "Etnin nas ruwa fi kenisa ashan bi seli__wahid kan firisi wa tani kan ta limu darayib.
 \v 11 Al Firisi wogif wa seli ze de an nefsa tuo, 'Allah, Ana shokuru inta inu ana ma ze nas tanin__ al haramia, nas ta zulum zina__aw hata ma ze zol ta limu darayib de,
 \v 12 Ana bi sum etnin marrat fi osbu. Ana bi wodi ashara fi mia min kulu hajat al ana indu.
 \p
@@ -1127,7 +1127,7 @@
 \v 19 Yesua kelim le humon, "Malu ita bi nadi ana kwes? Ma fi zol kwes, illa Allah barao.
 \v 20 Inta bi arufu wosia__ma ta amulu zina, ma ta katulu, ma ta seregu, ma ta shahid bi kidib, ihtaramu abu taki wa uma taki."
 \p
-\v 21 rais de kelim "Ana amulu hajt del kulu min zaman ana kan soker."
+\v 21 Rais de kelim "Ana amulu hajt del kulu min zaman ana kan soker."
 \p
 \v 22 Zaman Yesua asuma, huwo kelim le huwo, "Inta lisa nages haja wahid. Ita bi beau kulu hajat al ita indu wa wodi le mesakin, wa inta bi kun indu hajat gali fi sama__wa tal, wara tai."
 \p
@@ -1142,15 +1142,15 @@
 \v 28 Butrus kelim, "Tamum, anina sibu kulu hajat ta nina wa ruwa wara taki."
 \p
 \v 29 Yesua bad dak kelim le humon, "Hagiga, Ana bi kelim le intum inu ma fi zol al sibu bet, aw mara, aw akuwana, aw abu, aw iyal, ashan malakuut ta Allah,
-\v 30 munu al ma bi ligo ketir fi alam de, aw fi alam al bi ja, haya al abadiya,"
+\v 30 munu al ma bi ligo ketir fi alam de, aw fi alam al bi ja, haya al abadiya."
 \p
 \v 31 Bad huwo limu al etnshar le nefsa tuo, huwo kelim le humon, "Ayenu, anina mashiin la hadi fi Uruselim, wa kulu hajat al katibu ma anbia an ibni al insan bi hasil.
 \v 32 La anu huwo bi selim le yahudin, wa bi alisu, wa bi amulu fadiya wa bi tufu le huwo buzak.
-\v 33 bad jeledo huwo, wa humon bi katulu huwo, wa fi talata yom huwo bi gum tani."
+\v 33 Bad jeledo huwo, wa humon bi katulu huwo, wa fi talata yom huwo bi gum tani."
 \v 34 Humon ma fahimu eyin haja min hajat del, wa kelima de dusu min humon, wa humon ma fahimu haja al kan kelim.
 \p
 \v 35 Wokit Yesua bi ga gerib ma Ariha, rajil amiyan kan geni taraf sika bi asalu.
-\v 36 wa huwo asuma jumhuur bi ruwa, huwo asalu sunu yau bi hasil.
+\v 36 Wa huwo asuma jumhuur bi ruwa, huwo asalu sunu yau bi hasil.
 \v 37 Humon wori le huwo Yesus ta Nasira yau mashi.
 \v 38 Fa rajil al amiyan kore, kelimu, "Yesua, ibni Dawud amulu maruf le ana."
 \v 39 Del al kan bi doworo gidam kore kore ma rajil al amiyan, kelim le huwo asukut. Lakin huwo kore shidid, "Ibni Dawud, amulu maruf le ana."
@@ -1158,8 +1158,8 @@
 \v 40 Yesua wogif wa amiru inu rajil de ked jibu le huwo. Yala wokit rajil al amiyan bi ga gerib, Yesua asalu huwo,
 \v 41 "Inta der ana kede amulu sunu le inta?" Huwo kelim, "Rabuna, Ana der ayenu."
 \p
-\v 42 Yesua kelim le huwo, "Ayenu. iman taki aliju inta.
-\v 43 tuwali huwo ayenu wa ruwa wara tuo, bi mejido Allah. Kulu nas, wokit ayenu kede, humon wodi mejid le Allah.
+\v 42 Yesua kelim le huwo, "Ayenu. Iman taki aliju inta.
+\v 43 Tuwali huwo ayenu wa ruwa wara tuo, bi mejido Allah. Kulu nas, wokit ayenu kede, humon wodi mejid le Allah.
 \c 19
 \cl As-hah 19
 \p
@@ -1173,7 +1173,7 @@
 \v 8 Zakayo wogif wa kelim le Rabuna, "Ayenu, Rabuna, nus ta hajat tai Ana bi wodi le meskin, wa iza ana zulumu aye zol fi aye haja, Ana bi rija arba marat."
 \p
 \v 9 Yesua kelim le huwo, "Alela kulasa ja fi bet de, la anu huwo kaman jena ta Abraham.
-\v 10 La anu jena ta insan ja ashan bi fitisu wa kalisu nas al wodoro,"
+\v 10 La anu jena ta insan ja ashan bi fitisu wa kalisu nas al wodoro."
 \p
 \v 11 Ze ma humon asuma hajat del, huwo istemir onusu wa wori misal, la anu huwo kan gerib ma Uruselim, wa humon fekeri inu malakuut ta Allah kan bi beinu tuwali.
 \v 12 Ashan kede huwo kelim, "Zol tani muhim ruwa le mahal beid ashan bi shilu le nefsa tuo malakuut wa bi rija.
@@ -1191,7 +1191,7 @@
 \v 19 Zol al mohim kelim, 'Inta shilu mosulia sulia ta kamsa modun.
 \p
 \v 20 Tani ja, kelimu, 'Rabuna amana taki yau de ini, al ana hafizu kwes fi gumash,
-\v 21 la anu ana kan kayif min inta, la anu inta zol saab. inta bi shilu haja al inta ma kutu, wa inta bi gata haja al inta ma zara.
+\v 21 la anu ana kan kayif min inta, la anu inta zol saab. Inta bi shilu haja al inta ma kutu, wa inta bi gata haja al inta ma zara.
 \p
 \v 22 Zol al mohim kelim le huwo, Ma kelimat taki Ana bi hukumu inta, inta kadim al sherir. Inta arufu ana zol al der, bi shilu haja al ana ma kutu wa gata haja al ana ma zara
 \v 23 Yala lei inta ma kutu gurush tai fi benki, ashan kan ana rija ana bi limu humon ma ribeh?'
@@ -1205,8 +1205,8 @@
 \v 28 Zaman huwo kelim hajat del, huwo ruwa gidam, le Uruselim.
 \p
 \v 29 Zaman huwo ja gerib le Bethphage wa Bet ania, le jebel zeitun, huwo rasulu etnin min al talamiz,
-\v 30 kelim, "Ruwa fi beled tani. kan inta dakalu inta bi ligo humar soker ma geni fogo. Fiku wa jibu le ana.
-\v 31 Kan aye zol asalu inta, 'lei intum bi fiku? kelim, Rabuna muhtaj.
+\v 30 kelim, "Ruwa fi beled tani. Kan inta dakalu inta bi ligo humar soker ma geni fogo. Fiku wa jibu le ana.
+\v 31 Kan aye zol asalu inta, 'lei intum bi fiku? Kelim, Rabuna muhtaj.
 \v 32 Del al kan rasulu wa ligo al humar ze ma Yesua wori le humon.
 \p
 \v 33 Ze mayadum humon kan bi fiku humar, siyadum kelim le humon, Lei intakum bi fiku humar?
@@ -1217,7 +1217,7 @@
 \p
 \v 37 Ze ma huwo bi wosulu le mahal al jebel al zeitun, nas ketir min talamiz bada afra wa mejdo Allah ma sout kebir le amayiel al kebir al humon ayenu.
 \q
-\v 38 kelim, "Baraka huwo melek al ja fi isim ta Rabuna! Salam fi sama wa mejid fok!"
+\v 38 Kelim, "Baraka huwo melek al ja fi isim ta Rabuna! Salam fi sama wa mejid fok!"
 \p
 \v 39 Bad min al Firiseen fi nas al ketir de kelim le huwo, "Mo alim, sakitu talamiz taki.
 \p
@@ -1229,7 +1229,7 @@
 \v 44 Humon bi kasuru inta tihit fi hufura, wa iyal taki, Humon ma bi sibu hajer fi ras hajer la anu inta ma arufu zaman al kan Allah bi hawil kalisu inta."
 \p
 \v 45 Yesua dakalu fi kenisa wa bada turuju del al kan bi beau hajat,
-\v 46 kelimu le humon, "Huwo muktub, 'Bet tai bi kun bet ta salawat, lakin intum amulu huwo mahal ta haramia,"
+\v 46 kelimu le humon, "Huwo muktub, 'Bet tai bi kun bet ta salawat, lakin intum amulu huwo mahal ta haramia."
 \p
 \v 47 Fa Yesua kan bi derisu kulu yom fi kenisa. Rais ta kahna wa kataba wa mo sulin ta nas der katulu huwo,
 \v 48 lakin huwomon ma ligo teriga la anu kulu nas kan bi kutu bala wa bi asuma le huwo.
@@ -1249,21 +1249,21 @@
 \v 8 Yesua kelim le humon. "Wele ana bi wori ma yatu sultan ana bi amulu hajat del."
 \p
 \v 9 Huwo wori le nas misal de, "Zol zara jinena, ujuro bara ashan kharma, wa ruwa le beled tani le zaman tuwil.
-\v 10 fi zaman dak huwo rasulu kadam le siyadum karma ashan huwo bi wodi le huwo min samar ta karma. Lakin siyadum kharma dugu huwo, wa rasulu huwo edan-fadi.
+\v 10 Fi zaman dak huwo rasulu kadam le siyadum karma ashan huwo bi wodi le huwo min samar ta karma. Lakin siyadum kharma dugu huwo, wa rasulu huwo edan-fadi.
 \v 11 Wa huwo rasulu kadam tani wa humon kaman dugu huwo, amulu huwo batal, wa rasulu huwo idan fadi.
 \v 12 Huwo kaman rasulu nimra talata wa humon kaman awogu huwo, wa jada huwo bara.
-\v 13 Fa Rabuna ta jenena kelim, Ana bi amulu sunu? Ana bi rasulu jena tai al mahbub. mumkin humon bi ihteramu huwo.
+\v 13 Fa Rabuna ta jenena kelim, Ana bi amulu sunu? Ana bi rasulu jena tai al mahbub. Mumkin humon bi ihteramu huwo.
 \p
 \v 14 Lakin zaman siyadum karma ayenu huwo, humon wonusu fi bad tomon, gali, 'De yau al waris, Kede anina katulu huwo, ashan al worisa bi kun tanina.
 \v 15 Humon jada huwo bara min kharma wa katulu huwo, sunu bi ga rabuna ta karma bi amulu?
-\v 16 Huwo bi ja wa demiru siydum karma del, wa bi wodi al karma le nas tanin," Zaman humon asuma, humon kelim, "Kede ma bi hasil
+\v 16 Huwo bi ja wa demiru siydum karma del, wa bi wodi al karma le nas tanin," Zaman humon asuma, humon kelim, "Kede ma bi hasil!"
 \p
 \v 17 Lakin Yesua ayenu le humon, wa kelim "Ma mana ta ketaba de. Al hajer al banayin aba bi ga yau hajer ta zawia'?
 \v 18 Kulu wahid al bi waga fi hajer bi kasuru huwo soker soker, wa wahid al hajer de bi waga fogo huwo bi kasuru huwo."
 \p
 \v 19 Fa kataba wa rais ta kahna kan der amsuku huwo fi zaman dak, la anu humon arufu huwo wonusu misal del ded humon. Lakin humon kan kafu min nas.
 \v 20 Fa humon kan bi ragibu huwo wa rasulu jawsis al bi mesil humon nedifin ashan bi amsuku huwo ma kelima, hata bi agder selimu huwo le hakim wa sultat ta wali.
-\v 21 humon asalu huwo, gal, "Mo alim, anina arufu inu inta kelim wa bi derisu adel, wa ma bi asir ma wozifa ta aye zol, lakin inta bi derisu hagiga an sika ta Allah.
+\v 21 Humon asalu huwo, gal, "Mo alim, anina arufu inu inta kelim wa bi derisu adel, wa ma bi asir ma wozifa ta aye zol, lakin inta bi derisu hagiga an sika ta Allah.
 \v 22 Hal huwo ganuuni le anina ashan bi dafa darayib le Caesar, wale la?"
 \p
 \v 23 Lakin Yesua fahimu shokul negit tomon, wa kelim le humon,
@@ -1293,18 +1293,18 @@
 \v 42 La anu Dawud nefsu keimu fi ketab ma Mazanir, Rabuna kelim le Rabuna tai, Geni fi eda yemin
 \q
 \v 43 la hadi Ana bi kutu adu taki tihit kura taki.
-\v 44 ashan keda Dawud bi nadi Mesih Rabuna, fa kef bi kun jena tuo?"
+\v 44 Ashan keda Dawud bi nadi Mesih Rabuna, fa kef bi kun jena tuo?"
 \p
 \v 45 Fi adana ta nas kulu huwo kelim le talamiz tuo,
 \v 46 amulu takum hisab min kataba, al nia tomon fi doworia ma jalabia tuwil aw hibu salam fi suk wa humon bi hibu geni fi majma wa mahalat al tamum
-\v 47 Humon kaman bi akulu fi beaut ta aramil, wa bi juru salawat tuwil. nas shikil del bi ligo hukum kebir."
+\v 47 Humon kaman bi akulu fi beaut ta aramil, wa bi juru salawat tuwil. Nas shikil del bi ligo hukum kebir."
 \c 21
 \cl As-hah 21
 \p
 \v 1 Yesua ayenu fok wa shafa rijal al agniya bi jada hadaya tomon fi kazna.
 \v 2 Huwo ayenu armala meskin kutu etnin jine.
 \v 3 Fa huwo kelim, "Hagiga Ana bi kelim le intum, armala de wodi aktar min intum kulu.
-\v 4 Del kulu wodi min bagi al fadulu le humon. Lakin armala de, ma meskin ta hiya wodi kulu al hiya bi ish mao,"
+\v 4 Del kulu wodi min bagi al fadulu le humon. Lakin armala de, ma meskin ta hiya wodi kulu al hiya bi ish mao."
 \p
 \v 5 Ze ma tanin wonusu an haikal, kef kan jemilu ma hujar al jemil wa hadaya, huwo kelim,
 \v 6 le hajat del al itakum bi ayenu, zaman bi ja al ma fi hajar wahid bi sibu fi ras tani bi dun ma bi kasuru."
@@ -1321,7 +1321,7 @@
 \v 16 Lakin bi selimu itakum kaman ma abuhat, akuwana, ahal, wa sabihat, wa humon kutu tanin min intum bi mutu.
 \v 17 Bi akrahu itakum ma aye zol ashan isim tai.
 \v 18 Lakin shar min ras takum ma bi mutu.
-\v 19 fi tahmul takum intum bi ligo nufus takym.
+\v 19 Fi tahmul takum intum bi ligo nufus takym.
 \p
 \v 20 Zaman Yesua ayenu Uruselim bi katti ma adu, arufu inu de dimar gerib ini.
 \v 21 Fa sibu del fi Yahudia jere le jebel, sibu del al fi medina sibu, wa del al humon bara min beled ma bi dakalu medina.
@@ -1335,12 +1335,12 @@
 \v 28 Lakin wokit hajat del bada hasil, wogif fok wa arufa idanat taki naja takum gerib."
 \p
 \v 29 Yesua wori le humon misal, "Ayenu le shejera tina, wa kulu shejerat.
-\v 30 kan waragat waga, intum bi ayenu le nfsa takum wa intum bi arufu inu karanga gerib.
-\v 31 Fa kaman, kan intum hajat del bi hasil. intum bi arufu inu malakuut ta Allah gerib.
+\v 30 Kan waragat waga, intum bi ayenu le nfsa takum wa intum bi arufu inu karanga gerib.
+\v 31 Fa kaman, kan intum hajat del bi hasil. Intum bi arufu inu malakuut ta Allah gerib.
 \v 32 Hagiga Ana bi kelim le intum, jeil de ma bi futu la hadi hajat del bi hasil.
 \v 33 Sama wa ard bi kalasu, lakin kalam tai kulu kulu ma bi kalasu.
 \p
-\v 34 Lakin kutu balak le nufus takum, ashan gelba takum ma bi kun tegel ma gumar, shirab wa sakar wa humon kafu ta f haya, wa yom dak ma bi gufulu fogo inta faja. h
+\v 34 Lakin kutu balak le nufus takum, ashan gelba takum ma bi kun tegel ma gumar, shirab wa sakar wa humon kafu ta f haya, wa yom dak ma bi gufulu fogo inta faja. H
 \v 35 La anu huwo bi ja fogo aye zol al bi ish fogo wosa ta kulu ard.
 \v 36 Lakin be haris fi kulu zaman, seli ashan ita bi kun guwi ashan bi jere min kulu hajat del al bi hasil, wa ashan bi wogif gidam ta ibni al insan."
 \p
@@ -1355,7 +1355,7 @@
 \v 3 Yala shetan dakalu fi Yahuza al Scariuti, al kan wahid min al etnashar.
 \v 4 Yahuza ruwa le rais wa dabit ta jesh kef huwo bi selimu Yesua le humon.
 \v 5 Humon kan farhanin wa humon rudu ashan bi wodi le huwo gurush.
-\v 6 huwo rudu wa fitisu fursa ashan bi selimu huwo beiit min al jumhur.
+\v 6 Huwo rudu wa fitisu fursa ashan bi selimu huwo beiit min al jumhur.
 \p
 \v 7 Bad dak yom ta eid al fitir ja, al fogo bi dabah karuf.
 \v 8 Fa Yesus rasulu Butrus wa Yuhana, kelim, "Ruwa wa jahizu takum le anina feas ashan anina bi akulu.
@@ -1364,7 +1364,7 @@
 \p
 \v 10 Huwo juabu le humon, "Ayenu zaman intum dakalu medina, intum bi ligo rajil arufa guruma ta moyo ruwa takum wara tuo fi bet ta saeed,
 \v 11 'Kelim takum Mo alim kelim le anina "Wenu juwa ta diyouf, al ana bi akulu feas ma talamiz tai wen?'"
-\v 12 Huwo bi wori le intum juwa kebir ferisu fok. jahizu takum inak."
+\v 12 Huwo bi wori le intum juwa kebir ferisu fok. Jahizu takum inak."
 \v 13 Yala humon ruwa, wa ligo aye haja ze ma huwo kan kelim le humon. Bad dak humon jahizu al feas.
 \p
 \v 14 Wokit zaman ja, huwo geni tihit ma rusuul.
@@ -1387,7 +1387,7 @@
 \v 30 ashan intum bi akulu wa asurubo fi malakuut tai, wa intum bi geni fi kursi hukumu gabayil ta Israel al etnashar.
 \p
 \v 31 Smaan, Samaan, amulu hisabak, Shetan der intum ashan bi gurbal intum ze geme.
-\v 32 Lakin Ana seli le inta, inu imman taki ma bi waga. Bad ma inta rija wara tani, guwi akuwana taki,"
+\v 32 Lakin Ana seli le inta, inu imman taki ma bi waga. Bad ma inta rija wara tani, guwi akuwana taki."
 \p
 \v 33 Butrus kelim le huwo, "Rabuna, ana jazhiz ashan bi ruwa ma inta fi segen wa fi mutu.
 \p
@@ -1396,16 +1396,16 @@
 \v 35 Yala Yesua kelim le humn, "Zaman ana rasulu intum bidun keys gezima hal nagez min intum haja?" Humon juabu ma fi haja."
 \p
 \v 36 Yala huwo kelim humon, Lakin hasa, zol al indu keys, kede huwo shilu, wa kaman keys ta akil Zol al ma indu sekin kede beau keys tuo bara wa ishteri wahahid.
-\v 37 La anu ana kelim, haja al katibu an ana lazim bi kamil, Hasibu huwo ma nas al tala bara min ganuun. La anu haja al nabao an ana bi ga kamilu,"
+\v 37 La anu ana kelim, haja al katibu an ana lazim bi kamil, Hasibu huwo ma nas al tala bara min ganuun. La anu haja al nabao an ana bi ga kamilu."
 \p
-\v 38 Yala humon, kelim, "Rabuna, ayenu! ini fi etnin sekin." Huwo kelimu le humon, de kefaya."
+\v 38 Yala humon, kelim, "Rabuna, ayenu! Ini fi etnin sekin." Huwo kelimu le humon, de kefaya."
 \p
 \v 39 Yesua ruwa le jebel zeitun ze ma huwo dayiman bi amulu, wa talamiz ruwa wara tuo.
 \v 40 Zaman humon wusulu, huwo kelim le humon, "Seli takum ashan intum ma bi dakalu fi tajeriba."
 \v 41 Huwo ruwa bara min humon fi masafa ta jada hajer, wa huwo denger tihit wa seli,
-\v 42 gali, "Abu, kan inta der, shilu al kubaya de min ana. ma ashan irada tai lakin irada taki yau kede timu."
+\v 42 gali, "Abu, kan inta der, shilu al kubaya de min ana. Ma ashan irada tai lakin irada taki yau kede timu."
 \v 43 Bad dak malayka min sama beinu le huwo, guwi huwo.
-\v 44 kan fi azab kebir, huwo seli bi lajaja, wa argan tuo tala ze naga ta dom tihit fi ard.
+\v 44 Kan fi azab kebir, huwo seli bi lajaja, wa argan tuo tala ze naga ta dom tihit fi ard.
 \v 45 Zaman huwo gum fok min salawat, huwo ja le talamiz wa ligo huwo naimin ashan huzun tomon
 \v 46 wa asalu humon, "Lei intum naimin? Gum fok wa seli, ashan intum ma bi dakalu fi tajeriba."
 \p
@@ -1439,8 +1439,8 @@
 \p
 \v 66 Zaman bi ga nar, shiyuk limu sawa, ma khahna wa kataba. Humon sugu huwo fi mageles,
 \v 67 wa kelim, "Kan inta al Mesih, wori le anian "Lakin huwo kelim le humon, Kan ana wori le intum, intum ma bi anim,
-\nb
-\v 68 wa kan Ana asalu itum, intum ma bi juabu.
+\p
+\v 68 Wa kan Ana asalu itum, intum ma bi juabu.
 \v 69 Lakin min hasa le gidam, ibni al insan bi geni fi eda yemin ta guwa ta Allah."
 \p
 \v 70 Humon kelimu, Inta jena ta Allah?" Yesua kelim le humon, "Intum kelim ana huwo."
@@ -1510,7 +1510,7 @@
 \p
 \v 44 Wa kan bi ga saa sita, wa belel ja fogo kulu ard la hadi saa tisa
 \v 45 ze shimes tala duluma. Yala sitara ta haikal gesimu le etnin.
-\v 46 Kore ma ma sout fok, Yesua kelim, "Abu, fi eda taki Ana bi selimu roho tai." bad huwo kelim keda, huwo mutu.
+\v 46 Kore ma ma sout fok, Yesua kelim, "Abu, fi eda taki Ana bi selimu roho tai." Bad huwo kelim keda, huwo mutu.
 \p
 \v 47 Zaman khayid ta mia ayenu haja al kan amulu, huwo mejido Allah, kelim de kan zol beri,"
 \v 48 Zaman kulu jumhur al ja sawa ashan bi shahid ayenu hajat al amulu, humon rija bi dugu sudur tomon,
@@ -1548,8 +1548,8 @@
 \v 18 Wahid min humon, isimu Cleopas, juwabu huwo, "inta yau bes zol al ini fi Uruselim ma arufu hajat al hasil talat ayam al fat?"
 \p
 \v 19 Yesua kelim le humon, "Yatu hajat?" Humon juabu huwo, "Al hajat an Yesua ta Nasira, al kan nabi, al guwi fi amal wa kelima gidam Allah wa kulu nas,
-\nb
-\v 20 wa kef rais ta khahna wa hukam tanina selimu huwo ashan bi hukumu ma mutu wa selibu huwo.
+\p
+\v 20 Wa kef rais ta khahna wa hukam tanina selimu huwo ashan bi hukumu ma mutu wa selibu huwo.
 \v 21 Lakin anina indu raja inu huwo yau al bi ja hariru Isarael. Lakin fi de kulu de hasa yom nimra talata min ma hajat del hasil.
 \v 22 Lakin kaman, baad min nasawin al kan fi ma aniana ruwa saba bederi fi turuba kutu anian tala mustagarabin.
 \v 23 Wokit humon ma ligo gesim tuo, humon ja, kelim inu humon kaman ayenu ruoya malaykat al kelim inu huwo hai.
@@ -1570,7 +1570,7 @@
 \p
 \v 36 Ze ma humon bi wonusu hajat del, Yesua nefsu wogif fi nus tomon, wa kelim le humon, "Salam kede kun ma intum."
 \v 37 Lakin humon kan kafu wa mala ma kafu, ka anu humon ayenu roho.
-\v 38 v38 Yesua kelim le humon, "Malo intum kayifin? malu intum bi asalu sualat fi gelba takum?
+\v 38 Yesua kelim le humon, "Malo intum kayifin? Malu intum bi asalu sualat fi gelba takum?
 \v 39 Ayen edanat tai korenat tai, de huwo ana nefsu. Lemesu ana wa ayenu. La anu roho ma indu gesim wa adum, ze ma intum ayenu ana indu
 \v 40 Bad ma huwo kelim de, huwo wori le humon edanat wa korenat tuo.
 \v 41 Humon lisa ma agder fahim ashan farah, wa humon kan mustagarabin. Yesua kelim le humon, "Hal intum indu haja ta akulu?"

44-JHN.usfm

@@ -19,7 +19,7 @@
 \v 8 Yuhana ma kan Nur, lakin huwo ja ashan bi kun shuhud le Nur.
 \p
 \v 9 Nur al hagiga, al bi wodi nur le nas kulu, kan jai le Dunia.
-\v 10 v Huwo kan fi dunia, wa be wasat tou salau dunia, wa dunia kaman ma arufu Huwo.
+\v 10 V Huwo kan fi dunia, wa be wasat tou salau dunia, wa dunia kaman ma arufu Huwo.
 \v 11 Huwo ja le nas tou wa nas tou kan ma rahibu huwo.
 \v 12 Lakin le kulu del al rudu Huwo, al amin fi Isim tou, Huwo wodi le umon sulta ashan bi kun Iyal ta Allah.
 \v 13 Del al ma weledu min dom, wele min niya ta jisim, wele min niya ta zol, lakin min Allah.
@@ -32,28 +32,28 @@
 \p
 \v 19 De yau shuhuda ta Yuhana wokit Yahudin rasulu le huwo nas Khahana wa Lawin min Urselim ashan asalu huwo, "Inta munu?"
 \v 20 Huwo wori be saraha, wa ma anguru, lakin huwo juwabu, "Ana ma al Mesih."
-\v 21 wa kaman asalu huwo, "Inta biga munu? Inta Elia?" Huwo kelimu, "La." Umon kelimu, "Inta yau al nebi?" Huwo juwabu, "La".
+\v 21 Wa kaman asalu huwo, "Inta biga munu? Inta Elia?" Huwo kelimu, "La." Umon kelimu, "Inta yau al nebi?" Huwo juwabu, "La."
 \v 22 Wa kaman umon kelimu le huwo, "Inta yau munu, ashan nina bi juwabu del al rasulu nina? Inta bi kelim shunu an nefsa taki?
 \v 23 Huwo kelim, "Ana sot al bi kore fi beriya; Sala takum sika adil le Rabuna; Ze kan nebi Isaiah kelim."
 \p
 \v 24 Farisiyin tanin rasulu,
-\v 25 wa umon asalu huwo wa kelim le huwo, "Lee inta bi amidu iza kan inta ma al Mesih wele Elia wele nebi?".
+\v 25 wa umon asalu huwo wa kelim le huwo, "Lee inta bi amidu iza kan inta ma al Mesih wele Elia wele nebi?"
 \v 26 Yuhana juwabu umon, gali, "Ana bi amidu be moyo. Lakin fi nus takum fi wahid al intum ma arufu.
 \v 27 Huwo yau al jai baad ana, ana ma bi istehik ashan fiku habil ta jizma tou."
 \v 28 Hajat del kulu kan hasil fi Bethany fi tija al tani ta nahar Ordon mahal al kan Yuhana bi amidu fogo.
 \p
 \v 29 Wa fi yom al badu Yuhana aiynu Yesua jai le huwo wa huwo bada kelim, "Aiynu takum, Dak yau koruf ta Allah al bi shilu katiya ta Dunia kulu bara.
 \v 30 'De yau al kan ana kelim gali, 'Wahid al bi ja wara ana huwo ahsen min ana, ashan huwo fii gubal ana.
-\v 31 Ana kan ma arufu Huwo, lakin ashan kan Huwo bi ja beinu le Israel, yau ana ja ashan bi amidu be moyo".
+\v 31 Ana kan ma arufu Huwo, lakin ashan kan Huwo bi ja beinu le Israel, yau ana ja ashan bi amidu be moyo."
 \v 32 Yuhana shahidu, wa kelim gali, "Ana aiynu Roho gi nenzil ze Hamam min Samah, wa geni le Huwo.
 \v 33 Ana ma zekir Huwo, lakin huwo al rasulu ana ashan bi amidu be moyo yau wori le ana gali, "Inta bi aiynu Roho bi nenzil le Huwo, wa bi geni le huwo, De yau huwo zatu al bi ja amidu be Roho al Kudus.
 \v 34 Ana aiynu wa shahidu gali de yau Ibin Allah."
 \p
 \v 35 Kaman fi yom al badu, ze Yuhana gi wogif ma itnin min talamiz tou,
 \v 36 umon aiynu Yesua al Masih jai, wa Yuhana kelim, "Aiynu takum, De yau koruf ta Allah!"
-\v 37 Wokit itnin talamiz asuma huwo kelim zede. tuwali umon bada ruwa wara Yesua.
+\v 37 Wokit itnin talamiz asuma huwo kelim zede. Tuwali umon bada ruwa wara Yesua.
 \v 38 Min hinak Yesua bada galab wa aiynu umon bi ja wara tou wa kelim le umon, "Intum deirin shunu?" umon juwabu gali, "Rabbi (mana tou mualim), Inat bi geni wen?
-\v 39 Huwo kelim le humon gali, "Taal takum aiynu." umon bada ja wa aiynu mahal al huwo bi geni fogo; umon geni ma Huwo yom dak, de kan ze Saa Ashara.
+\v 39 Huwo kelim le humon gali, "Taal takum aiynu." Umon bada ja wa aiynu mahal al huwo bi geni fogo; umon geni ma Huwo yom dak, de kan ze Saa Ashara.
 \p
 \v 40 Wahid min talamiz al itnin al asuma Yuhana bi wonusu wa ruwa wara Yesua yau Andraus aku ta samaan Butrus.
 \v 41 Awel huwo kan ligo aku tou Samaan wa wori le huwo gali, "Nina ligo Messiah" (iza kan terjimu: yau Mesih).
@@ -74,7 +74,7 @@
 \v 1 Wa baad talata ayam, kan fi Iris fi Kana medina fi Jelil, Umma ta Yesua kan fi hinak.
 \v 2 Yesua wa talamiz tou nadi fi Iris de.
 \v 3 Wokit khamur kalasu, umma ta Yesua kelim le Huwo gali, "Umon ma indu khamur."
-\v 4 Yesua kelim le hia, "Ya mara, malu inta ja le ana? zaman tai lisa ma ja."
+\v 4 Yesua kelim le hia, "Ya mara, malu inta ja le ana? Zaman tai lisa ma ja."
 \v 5 Umma tou kelimu le kadamin de, "Ai haja huwo bi kelim le intum, amulu takum.
 \p
 \v 6 Kan fi hinak sita aziar min hajer al bi istamilu le kasil ta shokol nedif fi nizam ta Yahud, ai wahid bi shilu godur itnin aw talata mitirat.
@@ -82,7 +82,7 @@
 \v 8 Wa baad dak Huwo kelim le kadamin del, "Shilu tani wodi le reis ta hafla de." Umon amulu kaman.
 \p
 \v 9 Reis ta hafla de jeribu moyo de al gilibu biga khamur, lakin huwo ma aruf jibu min wen (Lakin kadamin del yau aruf). Huwo nadi Aris
-\v 10 wa kelim le huwo, "Nas kulu bi bada be wodi khamur al tamam awel le difan. yala biga tanin del bi ja wodi wara kan nas sakaranin. Lakin inta dusu khamur al tamam de lahadi hasa."
+\v 10 wa kelim le huwo, "Nas kulu bi bada be wodi khamur al tamam awel le difan. Yala biga tanin del bi ja wodi wara kan nas sakaranin. Lakin inta dusu khamur al tamam de lahadi hasa."
 \v 11 De kan awel mojiza Yesua amulu fi kana ta Jelil, Huwo beinu mejid tou, wa talamiz aminu be huwo.
 \v 12 Baad dak Yesua, wa umma tou, wa akwana tou ruwa tehet le Capernaum wa umon geni hinak ayam besit.
 \p
@@ -100,7 +100,7 @@
 \p
 \v 23 Wokit biga Huwo fi Urselim fi zaman ta Eid Paska, nas kutar aminu fi isim tou wokit umon aiynu mojizat al Huwo
 \v 24 amulu. Lakin Yesua ma sedek umon ashan huwo kan bi aruf umon kwes.
-\v 25 wa ashan kaman huwo ma der zol bi shahidu le huwo an ai zol, leanu huwo kan arif ai haja fi insan.
+\v 25 Wa ashan kaman huwo ma der zol bi shahidu le huwo an ai zol, leanu huwo kan arif ai haja fi insan.
 \c 3
 \cl As-hah 3
 \p
@@ -110,7 +110,7 @@
 \v 5 Yesua juwabu, "Hagiga, hagiga, ile kan weledu zol min moyo wa Roho, huwo bi agder dakalu fi molokut ta Allah.
 \v 6 Dak al kalas weledu fi jisim huwo biga jisim, wa al weledu fi Roho huwo roho.
 \v 7 Mata istagarab Ana kelim gali lazim kede weledu inta min jedid.
-\v 8 Habub bi dowru ze huwo der. inta bes bi asuma sot tou, lakin inta ma bi aruf huwo jai min wen wa bi ruwa wen. Kaman zede ai zol al weledu min Roho."
+\v 8 Habub bi dowru ze huwo der. Inta bes bi asuma sot tou, lakin inta ma bi aruf huwo jai min wen wa bi ruwa wen. Kaman zede ai zol al weledu min Roho."
 \p
 \v 9 Nikodemos juwabu wa kelim le huwo, "Hajat del bi hasil kef?"
 \v 10 Yesua juwabu huwo gali, "Inta mualim ta Israiel, wa kaman lisa inta ma fahim hajat de?
@@ -118,7 +118,7 @@
 \v 12 Kan Ana kelim hajat ta dunia wa intum ma sedek, intum bi sedek kef kan biga Ana wori hajat ta Samah le intum?
 \v 13 Mafi wahid futu fok fi Samah ile De al nenzil min Sama Ibin Insan.
 \v 14 Ze Musa kan arfau debiba fi sahara, kaman Ibin Insan bi arfau fok.
-\v 15 ashan ai zol al amin fi Huwo bi ligo haya abadia,
+\v 15 Ashan ai zol al amin fi Huwo bi ligo haya abadia.
 \p
 \v 16 Allah hibu dunia shedid, ashan kida huwo rasulu ibin tou al wahid, ashan ai zol al amin fi huwo ma bi mutu lakin bi indu haya abadia.
 \v 17 Allah ma rasulu Jena tou fi dunia ashan bi ja hukumu dunia, lakin ashan bi kalisu dunia be wasat huwo.
@@ -142,7 +142,7 @@
 \v 31 Al ja min fok, Huwo fok min nas kulu, Wa zol al min ard huwo ta ard wa bi wonusu an al ard. Wa huwo al ja min Samah huwo fok min nas kulu.
 \v 32 Bi agder shahidu kulu hajat al huwo aiynu wa asuma, lakin mafi wahid bi sedek shuhuda tou.
 \v 33 Al bi rudu shuhuda tou bi sbitu gali Allah hagiga.
-\v 34 Wahid al rasulu min Allah bi wonusu kalamat ta Allah. ashan huwo ma bi wodi Roho tou be wozin.
+\v 34 Wahid al rasulu min Allah bi wonusu kalamat ta Allah. Ashan huwo ma bi wodi Roho tou be wozin.
 \v 35 Ashan Abu hibu ibin, huwo wodi kulu hajat fi ida tou.
 \v 36 Zol al bi amin fi ibin de bi ligo haya abadia. Lakin zol al ma bi ihterim Ibin de ma bi aiynu haya, lakin zalan ta Allah bi fadulu fi ras tou.
 \c 4
@@ -166,11 +166,11 @@
 \v 12 Inta ma aksen min abu ta nina Yakub, al wodi le nina biir de ashan nina bi ashrab min fogo, ze kan huwo ashrab min fogo huwo wa awulad tou wa bagarat tou."
 \p
 \v 13 Yesua juwabu wa kelim le hiya, "Ai wahid al bi ashrab min moyo de bi tala atshan tani mara,
-\v 14 Lakin al bi ashrab min moyo al ana bi wodi le huwo ma bi tala atshan tani mara. ashan moyo al ana bi wodi le huwo de bi tala mahal al bi dofugu moyo ta haya abadia fi juwa jisim tou."
+\v 14 Lakin al bi ashrab min moyo al ana bi wodi le huwo ma bi tala atshan tani mara. Ashan moyo al ana bi wodi le huwo de bi tala mahal al bi dofugu moyo ta haya abadia fi juwa jisim tou."
 \p
 \v 15 Mara de bada kelim le Huwo, "Ya seid, wodini moyo de ashan tani kede ana ma tala atshan wa ja shilu moyo min hini."
 \p
-\v 16 Yesua kelim le hiya. "ruwa, nadi rajil taki, wa taal hini."
+\v 16 Yesua kelim le hiya. "Ruwa, nadi rajil taki, wa taal hini."
 \p
 \v 17 Mara de juwabu wa kelim le huwo, "Ana ma indi rajil." Yesua tani juwabu hiya, "Kalam al inta gi kelim, de sah ana ma indi rajil."
 \v 18 Ashan inta indak khamsa rujal, wa rajil al hasa fi ma inta de ma rajil taki. Kalam al inta kelim de sah."
@@ -183,7 +183,7 @@
 \v 23 Ashan kida, fi zaman jai, zaman de wosulu kalas, nas al hagigin bi abidu abu fi roho wa fi hagiga, ashan al Abu deir ze nas del bikun nas al bi seli le Huwo.
 \v 24 Allah Roho, wa nas al bi seli le Huwo lazim kede seli be roho wa be hagiga."
 \p
-\v 25 Mara de kelim le huwo, "Ana aruf Masiya bi ja (al bi nadi Mesih). kan Huwo ja, huwo bi wori kulu hajat le nina."
+\v 25 Mara de kelim le huwo, "Ana aruf Masiya bi ja (al bi nadi Mesih). Kan Huwo ja, huwo bi wori kulu hajat le nina."
 \p
 \v 26 Yesua kelim le hiya, "Ana yau Huwo, al bi wonusu le inta."
 \p
@@ -226,146 +226,146 @@
 \p
 \v 1 Baad de kan fi Eid ta Yahud, Yesua ruwa lahadi fi Urselim.
 \v 2 Hinak fi Urselim fi bab ta jena koruf, fi biir bi nadi be rutan ta Aramaic Bethesda, fi fogo kamsa rokubat.
-\v 3 Nas ayanin kutar, amiyanin, moshlulin kan bi num hinak. umon bi istena ashan miten moyo ta biir de bi hariku.
-\v 4 Ashan malika baad marat bi ja nenzil wa bi hariku moyo de. zol al bi nenzil nimira wahid wa bi lemesu moyo ta biir de bi ligo ilaj.
+\v 3 Nas ayanin kutar, amiyanin, moshlulin kan bi num hinak. Umon bi istena ashan miten moyo ta biir de bi hariku.
+\v 4 Ashan malika baad marat bi ja nenzil wa bi hariku moyo de. Zol al bi nenzil nimira wahid wa bi lemesu moyo ta biir de bi ligo ilaj.
 \v 5 Fi zol hinak ayan tamaniya teletin sena.
 \v 6 Wokit Yesua aiynu huwo naim tehet hinak, Huwo baad ma lahiz gali zol de indu zaman ketir, huwo bada kelim le zol de "Inta der ligo ilaj?"
 \v 7 Zol ayan de juwabu gali, "Ya seid, ana ma indi zol bi arfa ana fi juwa biir de kan hariku moyo de. Kan ana bi hawil ashan bi ja, zol tani bi jere guwam wa bi dakalu gidam tai."
 \v 8 Yesua kelim le huwo, "Gum fok, shilu serir taki, wa douru."
 \v 9 Tuwali zol de ligo ilaj, huwo arfa serir tou wa huwo furu. De kan yom sebit.
 \v 10 Nas Yahudin kelim le huwo al ligo ilaj de, yom sebit inta ma indak hak ashan bi arfa biris taki" Huwo juwabu,
-\v 11 " Zol al wodi le ana ilaj de huwo kelim le ana, Shilu biri wa douru."
+\v 11 "Zol al wodi le ana ilaj de huwo kelim le ana, Shilu biri wa douru."
 \v 12 Umon asalu huwo, "Zol al kelim le inta, shilu biris taki wa ruwa de Huwo munu?"
 \v 13 Al mohim bes, zol al ligo ilaj de huwo ma arufu kan de munu ashan Yesua futu min umon, kan fi zahma ta nas fi mahal de.
 \p
-\v 14 Baad zaman tani, Yesua ligo huwo fi kenisa wa kelim le huwo, "Aiynu, saha taki biga kwes! mata amulu katiya tani mar, ashan kede haja batal kalis ma hasil le inta."
-\v 15 Zol de gum min hinak wa ruwa wori le nas Yahudin gali de kan Yesua yau aliju huwo
+\v 14 Baad zaman tani, Yesua ligo huwo fi kenisa wa kelim le huwo, "Aiynu, saha taki biga kwes! Mata amulu katiya tani mar, ashan kede haja batal kalis ma hasil le inta."
+\v 15 Zol de gum min hinak wa ruwa wori le nas Yahudin gali de kan Yesua yau aliju huwo.
 \p
 \v 16 Ashan kida Yahudin bi fetisu ashan bi katulu Yesua, ashan huwo amulu haja de fi yom sebit.
 \v 17 Yesua juwabu umon, "Abu tai bi istakal lahadi hasa de, wa Ana kaman bi istakal."
-\v 18 Ashan kida, Yahud kan bi fekir shedid ashan bi katulu huwo ma ashan Huwo kasuru yom sebit, lakin kaman ashan huwo kelim Allah Abu tou, wa huwo kutu jisim tou sawa ma Allah
+\v 18 Ashan kida, Yahud kan bi fekir shedid ashan bi katulu huwo ma ashan Huwo kasuru yom sebit, lakin kaman ashan huwo kelim Allah Abu tou, wa huwo kutu jisim tou sawa ma Allah.
 \p
 \v 19 Yesua juwabu umon, "Hagiga, hagiga, weled ma bi agder amulu haja min nefsa tou, Ile bes al huwo bi aiynu Abu bi amulu, Ai haja al Abu bi amulu, weled bi amulu hajad de kaman.
-\v 20 leanu abu bi hibu weled huwo bi beinu le huwo kulu hajat huwo bi amulu, wa kaman bi beinu le huwo hajat al azim ashan intum bi istagrab.
+\v 20 Leanu abu bi hibu weled huwo bi beinu le huwo kulu hajat huwo bi amulu, wa kaman bi beinu le huwo hajat al azim ashan intum bi istagrab.
 \v 21 Ze ma abu bi goumu meitin wa bi wodi le umon haya, kaman ibin bi wodi haya le ai wahid ze ma huwo der.
 \v 22 Leanu abu ma bi hakimu ai zol, lakin huwo wodi hukum kulu le Ibin.
-\v 23 Ashan kulu nas bi akrimu Ibin ze ma umon bi akrimu abu. zol al ma bi akrimu Ibin huwo ma bi akrimu abu al rasulu huwo.
-\v 24 hagiga, hagiga, ana bi kelim le intum zol al bi asuma kalam tai wa bi amin be zol al rasulu ana huwo bi kun endu haya abadia wa huwo ma bi ruwa fi hukum, lakin huwo intakal min mutu le haya.
+\v 23 Ashan kulu nas bi akrimu Ibin ze ma umon bi akrimu abu. Zol al ma bi akrimu Ibin huwo ma bi akrimu abu al rasulu huwo.
+\v 24 Hagiga, hagiga, ana bi kelim le intum zol al bi asuma kalam tai wa bi amin be zol al rasulu ana huwo bi kun endu haya abadia wa huwo ma bi ruwa fi hukum, lakin huwo intakal min mutu le haya.
 \p
-\v 25 hagiga, hagiga, ana bi kelim le intum fi zaman bi ja, wa yau de hasa, nas al mutu bi asuma sot ta Ibin ta Allah, wa del al bi asuma umon bi hai.
-\v 26 ze ma abu endu haya fi nefsu, kaman huwo wodi le Ibin bi kun indu haya fi nefsa,
+\v 25 Hagiga, hagiga, ana bi kelim le intum fi zaman bi ja, wa yau de hasa, nas al mutu bi asuma sot ta Ibin ta Allah, wa del al bi asuma umon bi hai.
+\v 26 Ze ma abu endu haya fi nefsu, kaman huwo wodi le Ibin bi kun indu haya fi nefsa,
 \v 27 wa abu kaman wodi sulta le Ibin ashan bi hukumu ashan huwo ibin insan.
-\v 28 matakum istagrab, ashan fi zaman bi ja kulu nas al fi gubur bi asuma sot tou
+\v 28 Matakum istagrab, ashan fi zaman bi ja kulu nas al fi gubur bi asuma sot tou
 \v 29 wa bi tala bar: del al amulu kuwes bi gum le haya, wa del al amulu batal bi gum le hukum.
 \p
 \v 30 Ana ma bi agder amulu haja be nefsa tai, ze ma ana bi asuma, ana bi hukumu, wa hukum tai adil leanu ana ma bi amulu irada tai lakin irada ta abu al rasulu ana.
 \v 31 Iza kan ana bi shahid le nefsa tai shuhuda tai ma hagiga.
-\v 32 fi zol tani al bi shahid le ana, wa ana arufu gali shehada al huwo bi shahidu le ana de hagiga.
-\v 33 rasulu intum le Yuhana, wa huwo wodi shuhuda al hagiga.
-\v 34 lakin ana ma bi gabilu shuhuda ta insan. lakin ana kelim kalam de ashan intum bi ligo kulasa.
+\v 32 Fi zol tani al bi shahid le ana, wa ana arufu gali shehada al huwo bi shahidu le ana de hagiga.
+\v 33 Rasulu intum le Yuhana, wa huwo wodi shuhuda al hagiga.
+\v 34 Lakin ana ma bi gabilu shuhuda ta insan. Lakin ana kelim kalam de ashan intum bi ligo kulasa.
 \v 35 Yuhana huwo kan lamba al walau wa bi lama wa intum rudu ashan bi kun farhanin fi nur tou le zaman besit.
 \v 36 Lisa shuhuda al ana endu ahsen min ta Yuhana, ashan shokol al abu wodi le ana ashan bi kemilu, shokol de be wori gali abu yau rasulu ana.
-\v 37 Abu al rasulu ana kaman bi ashad le ana. intum ma asuma sot tou wele aiynu shikil tou.
+\v 37 Abu al rasulu ana kaman bi ashad le ana. Intum ma asuma sot tou wele aiynu shikil tou.
 \v 38 Wa kelima tou kulu kulu ma sabit fi intum, ashan intum ma amin fi zol al Huwo rasulu.
 \v 39 Fetisu takum al kutub ashan intum bi fekir gali intum bi ligo fogo haya abadia, wa kutub del bi ashad leana.
 \v 40 Wa intakum aba ja le ana ashan bi ligo haya.
 \v 41 Ana ma bi rudu mejid min nas.
 \v 42 Lakin, ana arufu gali intum ma indu muhaba ta Allah fi nufus takum.
-\v 43 Ana ja be isim ta Abu, wa intum ma rudu ana. kan zol tani yau ja be isim tou braw intum bi rudu.
+\v 43 Ana ja be isim ta Abu, wa intum ma rudu ana. Kan zol tani yau ja be isim tou braw intum bi rudu.
 \v 44 Kef intum bi amin, intum, al bi rudu mejid min baad fi baad takum lakin intum ma bi fetisu mejid al jai min Allah
 \v 45 Matakum fekir gali Ana bi isteki intum gidam ta Abu. Wahid al bi isteki intum de yau Musa, ashan intum kulu raja takum le huwo.
-\v 46 kan intum amin be Musa kaman intum bi agder amin be Ana, ashan huwo katibu an Ana.
-\v 47 kan intum ma amin kitaba tou?"kef intum bi amin kalam tai
+\v 46 Kan intum amin be Musa kaman intum bi agder amin be Ana, ashan huwo katibu an Ana.
+\v 47 Kan intum ma amin kitaba tou? "Kef intum bi amin kalam tai.
 \c 6
 \cl As-hah 6
 \p
 \v 1 Baad hajat de kulu, Yesua ruwa fi tija ta tani bahar jelilil, wa kaman bi nadi bahar tibiria.
-\v 2 nas ketir kan bada ruwa wara ta Yesua ashan umon aiynu ajaib al kan huwo amulu fi nas al ayanin.
-\v 3 wa Yesua tala fok fi jebel wa huwo geni hinak ma talamiz tou.
+\v 2 Nas ketir kan bada ruwa wara ta Yesua ashan umon aiynu ajaib al kan huwo amulu fi nas al ayanin.
+\v 3 Wa Yesua tala fok fi jebel wa huwo geni hinak ma talamiz tou.
 \v 4 (Wa fi zaman dak kan eid ta zikra ta Yahud biga gerib).
-\v 5 zaman Yesua arfa ena tou huwo aiynu nas ketir bi ja le huwo, Huwo kelim le philipus, min wen ana bi ruwa biyu esh ashan nas del bi akulu
+\v 5 Zaman Yesua arfa ena tou huwo aiynu nas ketir bi ja le huwo, Huwo kelim le philipus, min wen ana bi ruwa biyu esh ashan nas del bi akulu
 \v 6 (lakin Yesua kelim kida ashan huwo der geribu Philipus, leanu huwa arufu huwa bi ruwa amulu shunu).
 \v 7 Phlilipus juwabu huwo, esh ta miten dinar ma bi agder timu hata kan besit le zol wahid.
-\v 8 wahid min talamiz, Andraus, aku ta Samaan Butrus, kelim le Yesua,
+\v 8 Wahid min talamiz, Andraus, aku ta Samaan Butrus, kelim le Yesua,
 \v 9 fi weled hina al endu kamsa esh sheair wa itnin samag, lakin de bi kun shunu le nas al ketir de?
-\v 10 Yesua kelim, kutu nas kede geni tehet. (wa kan fi ges ketir fi mahal dak, rijal del bada geni tehet, adad tomon kamsa alif.
-\v 11 Baad dak Yesua shilu esh wa baad shukur, huwo wodi le nas al geni de. huwo amulu nefsa haja le samagaten kaman, godur al homon der.
-\v 12 zaman nas biga shabanin, huwo kelim le talamiz tou, limu takum bagi al kasuru de, ashan mafi haja woduru.
+\v 10 Yesua kelim, kutu nas kede geni tehet. (Wa kan fi ges ketir fi mahal dak, rijal del bada geni tehet, adad tomon kamsa alif.
+\v 11 Baad dak Yesua shilu esh wa baad shukur, huwo wodi le nas al geni de. Huwo amulu nefsa haja le samagaten kaman, godur al homon der.
+\v 12 Zaman nas biga shabanin, huwo kelim le talamiz tou, limu takum bagi al kasuru de, ashan mafi haja woduru.
 \v 13 Umon limu wa mala etnasar gufa min al kasuru, min esh ta sheair al fadulu min nas al akulu de.
-\v 14 biga, zaman nas aiynu haja al huwo amulu de, Umon bada kelim, de hagiga nebi al bi ja fi dunia.
-\v 15 wa Yesua arufu gali umon endu niya ashan bi ja shilu huwo be guwa wa bi kutu huwo melik, huwo ruwa fok fi jebel barau.
+\v 14 Biga, zaman nas aiynu haja al huwo amulu de, Umon bada kelim, de hagiga nebi al bi ja fi dunia.
+\v 15 Wa Yesua arufu gali umon endu niya ashan bi ja shilu huwo be guwa wa bi kutu huwo melik, huwo ruwa fok fi jebel barau.
 \p
-\v 16 wa zaman ta misa, talamiz tou ruwa le fi bahar.
-\v 17 Umon dakalu fi murkab, umon der gata bahar ashan bi ruwa fi Capernaum. zaman dak kan biga bilel, wa Yesua ma ja le umon.
-\v 18 hawa shedid wa habub, ja bada hizu bahar.
-\v 19 zaman umon le masafa ta kamsa wa ishirin le teletin, umon aiynu Yesua bi douru fi ras bahar gi ja gerib le murkab, wa umon bada kafu.
-\v 20 Lakin huwo kelim le umon: "de ana, matakum kafu!".
-\v 21 Baad dak umon rudu ashan bi gabilu huwo fi murkab. wa tuwali murkab de wosulu le mahal al kan umon bi ruwa fogo.
+\v 16 Wa zaman ta misa, talamiz tou ruwa le fi bahar.
+\v 17 Umon dakalu fi murkab, umon der gata bahar ashan bi ruwa fi Capernaum. Zaman dak kan biga bilel, wa Yesua ma ja le umon.
+\v 18 Hawa shedid wa habub, ja bada hizu bahar.
+\v 19 Zaman umon le masafa ta kamsa wa ishirin le teletin, umon aiynu Yesua bi douru fi ras bahar gi ja gerib le murkab, wa umon bada kafu.
+\v 20 Lakin huwo kelim le umon: "de ana, matakum kafu!"
+\v 21 Baad dak umon rudu ashan bi gabilu huwo fi murkab. Wa tuwali murkab de wosulu le mahal al kan umon bi ruwa fogo.
 \p
-\v 22 biga fi yom nimra itnin, nas al kan bi wogif fi taraf bahar umon aiynu be inu murkab tani biga mafi ile wahid, wa Yesua ma dakalu ma talamiz fi murkab wa lakin talamiz umon ruwa barau.
-\v 23 lakin fii marakib tanin ja min Tiberias gerib ma mahal al kan umon akulu esh fogo baad ma Rabuna gedimu shukur.
-\v 24 zaman nas al limu del lahizu be inu Yesua wa talamiz tou biga mafi hinak, umon kaman bada dakalu fi marakib wa umon ruwa le Capernaum ashan bi fetisu Yesua.
-\v 25 wokit umon ligo huwo fi tija a tani ta bahar, umon kelim le huwo gal: "Rabbi, inta ja hini miten?"
+\v 22 Biga fi yom nimra itnin, nas al kan bi wogif fi taraf bahar umon aiynu be inu murkab tani biga mafi ile wahid, wa Yesua ma dakalu ma talamiz fi murkab wa lakin talamiz umon ruwa barau.
+\v 23 Lakin fii marakib tanin ja min Tiberias gerib ma mahal al kan umon akulu esh fogo baad ma Rabuna gedimu shukur.
+\v 24 Zaman nas al limu del lahizu be inu Yesua wa talamiz tou biga mafi hinak, umon kaman bada dakalu fi marakib wa umon ruwa le Capernaum ashan bi fetisu Yesua.
+\v 25 Wokit umon ligo huwo fi tija a tani ta bahar, umon kelim le huwo gal: "Rabbi, inta ja hini miten?"
 \v 26 Yesua juwabu umon, gali, "Intum gi fetisu ana hagiga ma ashan intum aiynu mujizat, lakin ashan intum akulu esh wa biga shabanin.
 \v 27 Ma takum fetisu akil al bi kalasu, lakin fetisu takum akil al bi shilu intum le haya al abadia al Ibin insan bi wodi le intum, leanu Allah kutu khitim tou fogo."
 \v 28 Baad dak umon bada kelim le huwo, "ana bi amulu shunu ashan ana bi amulu shokol ta Allah?
 \v 29 "Yesua juwabu wa kelim le umon, "de yau shokol ta Allah: Inu amin takum fi wahid al huwo rasulu."
 \v 30 Umon kelimu le huwo, Yatu mujiza al inta bi amulu ashan nina bi aiynu wa bi amin fi inta? Inta bi amulu shunu?
-\v 31 abuhat ta nina akulu al manna fi beriya, ze ma katibu, 'Huwo wodi le umon esh min samah ashan bi akulu'"
+\v 31 Abuhat ta nina akulu al manna fi beriya, ze ma katibu, 'Huwo wodi le umon esh min samah ashan bi akulu'"
 \v 32 baad dak Yesua juwabu le umon, "hagiga, hagiga, Musa yau ma wodi le intum esh min samah, lakin de Abu tai yau bi wodi le intum esh al hagiga min samah.
-\v 33 leanu esh ta Allah huwo al ja min sama wa bi wodi haya le dunia."
-\v 34 biga umon kelimu le huwo, "Ya said, wodi le nina esh de kulu yom."
+\v 33 Leanu esh ta Allah huwo al ja min sama wa bi wodi haya le dunia."
+\v 34 Biga umon kelimu le huwo, "Ya said, wodi le nina esh de kulu yom."
 \v 35 Yesua kelimu le umon, "Ana yau esh ta haya, zol al bi ja le ana ma bi tala jiyan, wa al bi amin fi ana ma bi kun atshan.
 \v 36 Lakin ana kelim le intum hagiga intum aiynu ana, wa intum ma amin.
-\v 37 kulu zol al Abu tai bi wodi le ana huwo bi ja le ana, wa zol al ja ana ma bi tala huwo bara.
+\v 37 Kulu zol al Abu tai bi wodi le ana huwo bi ja le ana, wa zol al ja ana ma bi tala huwo bara.
 \v 38 Leanu ana ja min sama, ma ashan bi amulu irada tai, lakin irada ta Allah al rasulu ana.
 \v 39 De yau irada tou al huwo rasulu ana, ashan ana ma bi fakidu del al wodi le ana, lakin ana bi goumu umon fi yom ta akir.
-\v 40 leanu de yau irada ta Abu tai, inu kulu zol al bi aiynu Ibin wa bi amin fogo huwo bi indu haya abadiya wa ana bi goumu huwo fi yom ta akir.
+\v 40 Leanu de yau irada ta Abu tai, inu kulu zol al bi aiynu Ibin wa bi amin fogo huwo bi indu haya abadiya wa ana bi goumu huwo fi yom ta akir.
 \p
-\v 41 baad dak Yahudiyin bada amulu tazamur did huwo ashan huwo kelimu gal, "Ana yau esh al nezil min samah.
+\v 41 Baad dak Yahudiyin bada amulu tazamur did huwo ashan huwo kelimu gal, "Ana yau esh al nezil min samah.
 \v 42 Umon kelimu, "De yau ma Yesua Weled ta yusif, al nina arufu abu wa uma tou? Kef huwo bi kelimu gali ana nezil min samah'?"
 \v 43 Yesua juwabu wa kelim le umon gali, matakum amulu tazamur fi baad takum.
-\v 44 mafi zol bi agder ja le ana kan abu al rasulu ana ma jibu huwo, wa ana bi goumu huwo fi yom ta akir
+\v 44 Mafi zol bi agder ja le ana kan abu al rasulu ana ma jibu huwo, wa ana bi goumu huwo fi yom ta akir
 \v 45 huwo moktub fi anbia, 'kulu zol bi alimu be Allah,' kulu zol al asuma wa ligo talim min abu tai bi ja le ana.
 \v 46 Mafi zol aiynu abu, ile al huwo min Allah-yau aiynu abu.
-\v 47 hagiga, hagiga, zol al bi amin indu haya abadia.
+\v 47 Hagiga, hagiga, zol al bi amin indu haya abadia.
 \v 48 Ana yau esh ta haya.
-\v 49 abuhat takum akulu manna fi sahara wa umon mutu.
+\v 49 Abuhat takum akulu manna fi sahara wa umon mutu.
 \v 50 De yau esh al nezil min samah, zol al bi akulu min esh de huwo ma bi mutu.
-\v 51 Ana yau esh al hai al nezil min samah. Iza kan zol akulu min esh de, huwo bi ish le abad. wa esh al ana bi wodi de huwo gisim tai al ana dafa ashan dunia bi ligo haya.
+\v 51 Ana yau esh al hai al nezil min samah. Iza kan zol akulu min esh de, huwo bi ish le abad. Wa esh al ana bi wodi de huwo gisim tai al ana dafa ashan dunia bi ligo haya.
 \p
 \v 52 Yahudin tala zalanin wa bada nakis fi baad tomon, bi gul "kef de bi agder wodi le nina gisim tou ashan ana bi akulu"
 \v 53 Baad dak Yesua bada kelim le umon, "hagiga, hagiga, kan intum ma akulu gisim ta Ibin al insan wa ashurubu dom tou, intum ma indu haya le nefsa takum.
-\v 54 zol al bi akulu gisim tai wa bi ashrub dom tai huwo indu haya abadia, wa ana bi goumu huwo fi yom ta akir.
-\v 55 leanu gisim tai akil hagiga, wa dom tai shirab hagiga.
-\v 56 zol al bi akulu gisim tai wa bi ashirab dom tai huwo bi sabit fi ana, wa ana fi huwo.
+\v 54 Zol al bi akulu gisim tai wa bi ashrub dom tai huwo indu haya abadia, wa ana bi goumu huwo fi yom ta akir.
+\v 55 Leanu gisim tai akil hagiga, wa dom tai shirab hagiga.
+\v 56 Zol al bi akulu gisim tai wa bi ashirab dom tai huwo bi sabit fi ana, wa ana fi huwo.
 \v 57 Ze ma abu tai al hai rasulu ana, wa ana bi ish ashan abu, kaman zol al bi akulu ana, huwo bi ish ashan ana.
-\v 58 De yau esh al nezil min samah, ma ze abuhat takum akulu wa umon mutu. zol al bi akulu esh de huwo bi hai le abad.
+\v 58 De yau esh al nezil min samah, ma ze abuhat takum akulu wa umon mutu. Zol al bi akulu esh de huwo bi hai le abad.
 \v 59 Lakin Yesua kelim kalam de fi majma zaman huwo bi alimu fi Capernaum.
 \p
 \v 60 Baad dak ketir min talamiz tou al asuma kalam de kelimu, "de taalim al saab; munu yau bi rudu kalam de?"
 \v 61 Yesua arufu be inu talamiz tou indu tazamur fi kalm de, huwo kelimu le umon, de yau sababu mushkila le intum?
-\v 62 biga kan intum aiynu Ibin insan bi ruwa fok le mahal al kan huwo ja fogo min bediri?
-\v 63 De Roho yau bi wodi haya, lakin gisim ma indu faida le ai haja. kalam al ana bi kelim le itntum de huwo roho, wa huwo haya.
-\v 64 fi nas lisa fi nus takum al ma amin. "leanu Yesua arufu min bidaya nas munu yau ma bi amin wa de munu yau bi selimu huwo.
-\v 65 huwo kelim gali,"de ashan kida ana kelimu le intum mafi zol bi agder ja le ana ile kan abu yau wodi huwo."
+\v 62 Biga kan intum aiynu Ibin insan bi ruwa fok le mahal al kan huwo ja fogo min bediri?
+\v 63 De Roho yau bi wodi haya, lakin gisim ma indu faida le ai haja. Kalam al ana bi kelim le itntum de huwo roho, wa huwo haya.
+\v 64 Fi nas lisa fi nus takum al ma amin. "Leanu Yesua arufu min bidaya nas munu yau ma bi amin wa de munu yau bi selimu huwo.
+\v 65 Huwo kelim gali, "de ashan kida ana kelimu le intum mafi zol bi agder ja le ana ile kan abu yau wodi huwo."
 \p
 \v 66 Ashan kida, ketir min talamiz tou rija wara wa umon tanimara ma douru ma huwo.
-\v 67 wa Yesua bada kelim le itnashar de gali, intum kaman ma der rija wara, wele intum der?"
+\v 67 Wa Yesua bada kelim le itnashar de gali, intum kaman ma der rija wara, wele intum der?"
 \v 68 Samaan Buturs juwabu huwo, "Ya Rab le munu nina bi ruwa? Inta indak kalam ta haya al abadia.
-\v 69 wa nina amin wa ja arufu gali inta yau wahid al Kudus min Allah."
+\v 69 Wa nina amin wa ja arufu gali inta yau wahid al Kudus min Allah."
 \v 70 Yesua kelim le umon, De ma ana yau azilu intum, al etnashar, wa wahid min intum sitan?"
-\v 71 huwo kan gi wonusu an Yahuza weled ta samaan al escarioti, leanu huwo wahid min etnashar, de yau huwo, wahid min al etnashar, al bi selimu Yesua.
+\v 71 Huwo kan gi wonusu an Yahuza weled ta samaan al escarioti, leanu huwo wahid min etnashar, de yau huwo, wahid min al etnashar, al bi selimu Yesua.
 \c 7
 \cl As-hah 7
 \p
 \v 1 Baad hajat del Yesua safir le Galileya, leanu huwo ma deir ruwa fi Yahudiya ashan nas Yahud bi fetisu ashan bi katulu huwo.
-\v 2 wokit eid ta Yahudin biga gerib.
+\v 2 Wokit eid ta Yahudin biga gerib.
 \v 3 Akwana tou kelim le huwo, "Sibu mahal de wa ruwa le Yahudiya, ashan talamiz taki kaman bi aiynu sokol al inta bi amulu.
-\v 4 mafi zol bi amulu ai haja fi sir kan huwo der ashan bi arufu. kan inta bi amulu hajat del wori nefsa taki le dunia."
-\v 5 leanu hata akwana tou kaman ma bi amin fi huwo. ashan kida Yesua kelim le umon,
+\v 4 Mafi zol bi amulu ai haja fi sir kan huwo der ashan bi arufu. Kan inta bi amulu hajat del wori nefsa taki le dunia."
+\v 5 Leanu hata akwana tou kaman ma bi amin fi huwo. Ashan kida Yesua kelim le umon,
 \v 6 Zaman tai lisa ma ja, lakin zaman takum daiman jahiz.
-\v 7 dunia ma bi agder ashan bi aba intum, lakin huwo bi aba ana ashan ana bi wori le huwo gali amail tou batal.
+\v 7 Dunia ma bi agder ashan bi aba intum, lakin huwo bi aba ana ashan ana bi wori le huwo gali amail tou batal.
 \v 8 Ruwa takum fi eid de; Ana ma bi ruwa fi eid de ashan zaman tai hasa lisa ma kalasu."
 \v 9 Baad huwo kelim le umon hajat de, huwo geni fi Galileya.
 \p
@@ -374,37 +374,37 @@
 \v 12 Kan fii munakasat ketir beina nas al limu an huwo, Juzu min umon bi gul, "Huwo zol kwes." Tanin bi gul, "La huwo bi woduru nas."
 \v 13 Lakin mafi zol kan wonusu be shuja gidam nas an huwo ashan kafu tomon min Yahud.
 \p
-\v 14 wa zaman wosulu fi nus ta eid, Yesua ruwa fi haikal wa ka huwo bi alimu.
-\v 15 wa nas Yahud biga mustagrabin, umon kelim gali "kef rajil de bi arufu ketir? huwo ma mutalim.
-\v 16 Yesua juwabu umon wa kelim,"talim tai ma leana, lakin le zol al rasulu ana.
-\v 17 iza kan ai wahid der amulu irada tou, huwo bi arufu talim de, kan ja min Allah wele ana bi wonusu be nefsa tai.
-\v 18 zol al bi wonusu min nefsa tou huwo bi talabu mejid ta tou, lakin zol al bi talabu mejid ta zol al rasulu huwo, zol de huwo hagiga, wa mafi zulum fi huwo.
-\v 19 De ma musa yau wodi le intum ganun de? wa hasa mafi zol min intum bi hafisu ganun de. Lee intum gi fetisu ashan katulu ana?"
-\v 20 Nas al limu de juwabu,"Inta indu sitan. Munu yau der katulu inta?"
+\v 14 Wa zaman wosulu fi nus ta eid, Yesua ruwa fi haikal wa ka huwo bi alimu.
+\v 15 Wa nas Yahud biga mustagrabin, umon kelim gali "kef rajil de bi arufu ketir? Huwo ma mutalim.
+\v 16 Yesua juwabu umon wa kelim, "talim tai ma leana, lakin le zol al rasulu ana.
+\v 17 Iza kan ai wahid der amulu irada tou, huwo bi arufu talim de, kan ja min Allah wele ana bi wonusu be nefsa tai.
+\v 18 Zol al bi wonusu min nefsa tou huwo bi talabu mejid ta tou, lakin zol al bi talabu mejid ta zol al rasulu huwo, zol de huwo hagiga, wa mafi zulum fi huwo.
+\v 19 De ma musa yau wodi le intum ganun de? Wa hasa mafi zol min intum bi hafisu ganun de. Lee intum gi fetisu ashan katulu ana?"
+\v 20 Nas al limu de juwabu, "Inta indu sitan. Munu yau der katulu inta?"
 \v 21 Yesua juwabu wa kelim le umon, "Ana amulu wahid sokol, wa intum kulu mustagrabin ashanu.
 \v 22 Musa wodi le intum tuhur, (de ma min Musa lakin de min abuhat), wa fi yom sebit intum bi tehiru insan.
 \v 23 Iza kan insan bi rudu tuhur fi yom Sebit ashan ganun ta musa ma bi kasuru, Lee intum zalanin min ana ashan ana aliju zol fi yom Sebit wa biga kwes?
-\v 24 matakum hukumu be haja al zahir, lakin hukumu be adala."
+\v 24 Matakum hukumu be haja al zahir, lakin hukumu be adala."
 \p
 \v 25 Nas tanin min Urselim kelim, De yau ma zol al umon gi fetisu ashan bi katulu?
-\v 26 Aiynu, huwo gi wonusu be huriya, wa umon ma kelim le huwo ai haja. Sei nas hukama de ma arufu hagiga gali de yau al Mesih,?
-\v 27 hasa ana arufu huwo min wen. Lakin kan al Mesih ja, mafi zol bi arufu huwo min wen."
+\v 26 Aiynu, huwo gi wonusu be huriya, wa umon ma kelim le huwo ai haja. Sei nas hukama de ma arufu hagiga gali de yau al Mesih?
+\v 27 Hasa ana arufu huwo min wen. Lakin kan al Mesih ja, mafi zol bi arufu huwo min wen."
 \v 28 Baad dak Yesua wonusu fok fi haikal, gi derisu wa bi kelimu, intum arufu ana wa arufu mahal al ana ja fogo. Ana ma ja be nefsa tai, lakin al rasulu ana de huwo hagiga, wa intum ma arufu huwo.
 \v 29 Ana arufu huwo ashan ana ja min huwo wa huwo yau rasulu ana."
 \v 30 Umon gi hawil ashan bi gobudu huwo, lakin mafi zol midu iden tou le huwo ashan saa tou lisa ma ja.
 \v 31 Lakin ketir min nas amin fi huwo, wa umon kelimu, "Iza al Mesih ja, hal huwo bi amulu mujizad ketir min al de amulu.
 \v 32 Pharisein asuma nas bi nakish hajat de an Yesua, wa ruasaa ta khahana wa al Pharisein rasulu kadamin ashan bi amsuku huwo.
 \v 33 Yesua kelim le umon, "Ana lisa ma intum be zaman besit, baad dak ana bi ruwa le Abu tai al rasulu ana.
-\v 34 intum bi fetisu ana lakin intum ma bi ligo ana; Mahal al ana bi ruwa fogo, intum ma bi agder ja fogo."
+\v 34 Intum bi fetisu ana lakin intum ma bi ligo ana; Mahal al ana bi ruwa fogo, intum ma bi agder ja fogo."
 \v 35 Nas Yahud bi kelim fi baad tomon, "Zol de bi ruwa wen al nina ma bi agder ligo huwo de? Hal huwo bi ruwa fi nus ta Yonaniin al shetetu wa bi alimu Yonaniin?
-\v 36 kalam de mana tou shunu al huwo kelimu de, intum bi fetisu ana lakin intum ma bi ligo ana; mahal al ana bi ruwa fogo intum ma bi agder ja fogo'?"
+\v 36 Kalam de mana tou shunu al huwo kelimu de, intum bi fetisu ana lakin intum ma bi ligo ana; mahal al ana bi ruwa fogo intum ma bi agder ja fogo'?"
 \p
 \v 37 Wa fi akir yom kebir ta Eid, Yesua wogif wa kelim be sot fok, gali, "Kan ai wahid atshan, kede ja le Ana ashan bi ashrab.
 \v 38 Al kan amin fi Ana bes ze kitab kelim, anhar ta moyo al hai bi jere min juwa batna tou."
 \v 39 Lakin huwo kelim zede ashan Roho, al del al amin fi huwo bi ligo. Al Roho lisa ma wodi leanu lisa ma mejidu Yesua.
 \v 40 Nas al limu tanin, wokit umon asuma kalam de, umon kelimu, "Hagiga de nebi,
-\v 41 Tanin kelim, "De yau al Mesih." Lakin tanin kelim., "Sei al Mesih bi ja min Galileya?
-\v 42 kitab ma kelim gali al Mesih bi ja min iyal ta Daud wa min Betlaham, beled al Daud fogo?"
+\v 41 Tanin kelim, "De yau al Mesih." Lakin tanin kelim. "Sei al Mesih bi ja min Galileya?
+\v 42 Kitab ma kelim gali al Mesih bi ja min iyal ta Daud wa min Betlaham, beled al Daud fogo?"
 \v 43 Ingisamat bada hasil fi nus ta nas al limu le sabab tou.
 \v 44 Tanin hawil ashan bi gobudu huwo, lakin mafi zol kutu iden fi jisim tou.
 \p
@@ -415,7 +415,7 @@
 \v 49 Lakin nas al limu al ma arufu ganun, umon bi ligo laana."
 \v 50 Nikodimos (wahid min Pharisiin, al kan ja le huwo bilel) kelim le umon,
 \v 51 hal ganun ta nina bi hukumu zol gubal ma asuma min huwo wa arufu haja al huwo amulu?"
-\v 52 umon juwabu wa kelim le huwo, kaman inta min Galileya? fetisu wa aiynu inu mafi nebi bi jamin Galileya."
+\v 52 Umon juwabu wa kelim le huwo, kaman inta min Galileya? Fetisu wa aiynu inu mafi nebi bi jamin Galileya."
 \p
 \v 53 Baad dak ai zol futu le bet tou.
 \c 8
@@ -423,14 +423,14 @@
 \p
 \v 1 Yesua ruwa fi Jebel Zeitun.
 \v 2 Sabah bediri huwo ja fi haikal kaman, nas kulu ja, Huwo geni tehet wa bada alimu umon.
-\v 3 kutaba ta ganun wa nas Pharisiin jibu mara al amsuku fi zina. Umon wogifu hiya fi nus.
+\v 3 Kutaba ta ganun wa nas Pharisiin jibu mara al amsuku fi zina. Umon wogifu hiya fi nus.
 \v 4 Baad dak umon kelim le huwo, "Ya Mualim mara de gobudu fi zina.
 \v 5 Has fi ganun, Musa kelimu le nina sikil nas ze de bi durubu be hujar? Inta bi kelim shunu an hiya?"
-\v 6 Umon kelimu kalam de ashan bi sherigu huwo ashan umon bi indu kalam al bi tahamu be huwo. lakin Yesua dengir tehet wa katibu fi turab be ida tou.
+\v 6 Umon kelimu kalam de ashan bi sherigu huwo ashan umon bi indu kalam al bi tahamu be huwo. Lakin Yesua dengir tehet wa katibu fi turab be ida tou.
 \v 7 Wokit umon gi istemir asalu huwo, huwo wogif fok wa kelimu le umon, "Zol al fi nus takum al ma indu katiya, kede huwo kun awel zol al bi shilu hajer wa durubu hiya."
 \v 8 Huwo dengir tehet tanimara, wa gi katibu fi turab be ida tou.
 \v 9 Wokit umon asuma kalam de, umon bada sibu mahal de wahid wahid, bada min nas kubar. Fi nihaya sibu Yesua barau, be mara al kan al fi nus de.
-\v 10 Yesua gum fok wa kelimu le hiya, "Ya mara, wenu nas al tahamu inta de? mafi wahid agder hukumu inta?"
+\v 10 Yesua gum fok wa kelimu le hiya, "Ya mara, wenu nas al tahamu inta de? Mafi wahid agder hukumu inta?"
 \v 11 Hiya kelimu, "Mafi wahid, Ya Rab." Yesua kelimu "kaman Ana ma bi hukumu inta, Ruwa wa mata amulu katiya tani mara.
 \p
 \v 12 Yesua kelimu le umon tani, gali, "ana nur ta dunia; zol al bi douru wara tai ma bi douru fi duluma lakin huwo bi kun indu nur ta haya."
@@ -439,24 +439,24 @@
 \v 15 Intum bi hukumu hasab gisim; ana ma bi hakimu ai zol.
 \v 16 Hasa kan ana hakimu, hukum tai hagiga leanu ana ma barau, lakin ana ma Abu al rasulu ana.
 \v 17 Nam, wa fi ganun takum moktub be inu nas itnin yau shuhudi al hagiga.
-\v 18 ana yau shuhud ta nefsa tai, wa Abu al rasulu ana huwo bi shahid le ana."
+\v 18 Ana yau shuhud ta nefsa tai, wa Abu al rasulu ana huwo bi shahid le ana."
 \v 19 Umon kelimu le huwo, "wenu abu taki?" Yesua juwabu, "intum ma bi arufu ana wele Abu tai; lo kan intum arufu ana, intum kan bi arufu Abu tai."
 \v 20 Huwo kelim kalam de fi al kazana wa huwo bi alimu fi haikal, wa mafi zol amsuku huwo leanu saa tou lisa ma ja.
 \p
-\v 21 kaman huwo kelimu le umon tani, "Ana bi ruwa; intum bi fetisu ana wa intum bi mutu fi katiya takum. Mahal al ana bi ruwa fogo intum ma bi agder ja."
-\v 22 Wa Yahudiin kelimu, "Huwo bi katulu nefsa tou? De yau huwo bi kelimu, ' Mahal al ana bi ruwa fogo intum ma bi agder ja'?"
-\v 23 Yesua kelimu le umon, "intum min tehet; ana min fok. intum min dunia de; ana ma min dunia de,
+\v 21 Kaman huwo kelimu le umon tani, "Ana bi ruwa; intum bi fetisu ana wa intum bi mutu fi katiya takum. Mahal al ana bi ruwa fogo intum ma bi agder ja."
+\v 22 Wa Yahudiin kelimu, "Huwo bi katulu nefsa tou? De yau huwo bi kelimu, 'Mahal al ana bi ruwa fogo intum ma bi agder ja'?"
+\v 23 Yesua kelimu le umon, "intum min tehet; ana min fok. Intum min dunia de; ana ma min dunia de,
 \v 24 ashan kida, ana bi kelimu le intum gali intum bi mutu fi katia takum. Ile kan intum amin inu ana min fok intum bi mutu fi katiya takum."
 \v 25 Ashan kida umon kelimu le huwo, "inta munu?" Yesua kelimu le umon, Ana wori le intum min bidaya
-\v 26 ana indi hajat ketir ashan bi wonusu wa bi hukumu an intum. al mohim zol al rasulu ana de huwo hagiga; wa hajat al ana asuma min huwo, hajat de ana bi wori le dunia,"
+\v 26 ana indi hajat ketir ashan bi wonusu wa bi hukumu an intum. Al mohim zol al rasulu ana de huwo hagiga; wa hajat al ana asuma min huwo, hajat de ana bi wori le dunia,"
 \v 27 umon ma fahim gali huwo bi kelimu le umon an Abu.
-\v 28 Yesua kelimu, "kan intakum arfa Ibin insan, yau intum bi arufu inu de Ana, wa ana ma amulu ai haja be nefsa tai. ze ma abu alimu ana, ana bi wonusu hajat de.
+\v 28 Yesua kelimu, "kan intakum arfa Ibin insan, yau intum bi arufu inu de Ana, wa ana ma amulu ai haja be nefsa tai. Ze ma abu alimu ana, ana bi wonusu hajat de.
 \v 29 Huwoal rasulu ana huwo fii ma ana, wa huwo ma bi sibu ana barau, leanu ana fi kulu zaman bi amulu al huwo bi rudu."
-\v 30 wokit Yesua bi kelimu hajat de, ketiriin amin fi huwo.
+\v 30 Wokit Yesua bi kelimu hajat de, ketiriin amin fi huwo.
 \p
 \v 31 Yesua kelimu le Yahudiin al amin fi huwo, "kan intum sabit fi kalam tai, intum bi kun talamiz tai al hagiga;
 \v 32 wa intum bi arufu al hagiga; wa hagiga bi hariru intum."
-\v 33 umon juwabu huwo, "Nina iyal ta Ibrahim wa ma geni abid ta ai zol kulu kulu; kef inta bi kelimu; 'Bi sibu intum ashan bi kun hur '?"
+\v 33 Umon juwabu huwo, "Nina iyal ta Ibrahim wa ma geni abid ta ai zol kulu kulu; kef inta bi kelimu; 'Bi sibu intum ashan bi kun hur '?"
 \v 34 Yesua juwabu umon, "Hagiga hagiga Ana wori le intum, ai wahid al bi amulu katiya huwo abid ta katiya.
 \v 35 Kadam ma bi geni fi bet le nihaya, weled yau bi geni fi bet le nihaya.
 \v 36 Ashan kida, kan weled hariru intum, hagiga intum bi kun hur.
@@ -466,8 +466,8 @@
 \v 40 hasa intum bi fetisu ashan bi katulu Ana, zol al wori le intum al hagiga al Ana asuma min Allah. Ibrahim ma amulu zede.
 \v 41 Intum bi amulu shokol ta abu takum." Umon kelimu le huwo, "Ma weledu nina be amiliya ta zina; nina indu Abu wahid; Yau Allah."
 \v 42 Yesua kelimu le umon, ka Allah yau abu takum, intum bi hibu ana, ashan ana ja min Allah ana yau hina; ana ma ja be nefsa tai, Lakin huwo yau rasulu Ana.
-\v 43 lee intum ma bi fahim kalam tai? de ashan intum ma agder asuma kalam tai.
-\v 44 intum ta abu takum, iblis, intum der amulu niya ta abu takum. huwo kan bi katil min bidaya huwo ma bi wogif fi hagiga ashan mafi hagiga fi huwo. kan huwo bi wonusu kidib, huwo bi wonusu min tebiya to ashan huwo kadab wa abu ta kadabin.
+\v 43 Lee intum ma bi fahim kalam tai? De ashan intum ma agder asuma kalam tai.
+\v 44 Intum ta abu takum, iblis, intum der amulu niya ta abu takum. Huwo kan bi katil min bidaya huwo ma bi wogif fi hagiga ashan mafi hagiga fi huwo. Kan huwo bi wonusu kidib, huwo bi wonusu min tebiya to ashan huwo kadab wa abu ta kadabin.
 \v 45 Lisa ashan ana bi kelimu hagiga, intum ma bi sedek Ana.
 \v 46 Munu min intum bi wori katiya tai? Kan ana bi wonusu hagiga, le intum ma bi sedek Ana?
 \v 47 Zol al kan ma Allah bi asuma kalam ta Allah; intum ma bi asuma umon ashan intum ma min Allah."
@@ -487,92 +487,92 @@
 \cl As-hah 9
 \p
 \v 1 Hasa ze ma Yesua bi ruwa, huwu aiynu zol amiyan mini weledu huwo.
-\v 2 talamiz tou asalu huwo, "rabi, munu amulu katiya, de zol de wele abuhat to, yau weledu huwo amiyan?"
+\v 2 Talamiz tou asalu huwo, "rabi, munu amulu katiya, de zol de wele abuhat to, yau weledu huwo amiyan?"
 \v 3 Yesua juwabu, "zol de ma amulu katiya wele abuhat tou, lakin ashan shokol ta Allah bi zahir fi huwo.
-\v 4 Lazim nina bi istakal shokol tou al huwo rasulu ana ligo lisa nahar. bilel bi ja al mafi zol bi agder Istakal.
+\v 4 Lazim nina bi istakal shokol tou al huwo rasulu ana ligo lisa nahar. Bilel bi ja al mafi zol bi agder Istakal.
 \v 5 Ligo ana fi dunia, ana yau nur ta dunia."
 \v 6 Baad ma Yesua kelim kalamat de, huwo tufu fi wata, huwo amulu tin be buzak, wa laysu tin de fi uyun tou.
 \v 7 Huwo kelim le huwo, "Ruwa, kasulu fi bir ta Siloam (al bi terjimu gali: rasulu)." Yala zol de ruwa, kasulu, wa rija biga bi aiynu.
 \v 8 Baad dak jerenat tou wa nas al kan aiynu huwo min bederi ze shahad kan kelimu, "de ma yau zol al bi geni wa bi asalu gurus min nas?"
-\v 9 tanin gi kelimu de huwo," tanin kelimu, "la lakin huwo ze huwo." Lakin huwo kelimu,"de ana."
+\v 9 Tanin gi kelimu de huwo, "tanin kelimu, "la lakin huwo ze huwo." Lakin huwo kelimu, "de ana."
 \v 10 Umon kelimu le huwo, "biga uyun taki fata kef?"
-\v 11 Huwo juwabu, "zol al isim tou Yesua de amulu tin wa leyesu fi uyun tai wa kelimu le ana. 'Ruwa le Siloam wa kasulu.' yau ana ruwa wa kasulu, wa uyun tai fata."
+\v 11 Huwo juwabu, "zol al isim tou Yesua de amulu tin wa leyesu fi uyun tai wa kelimu le ana. 'Ruwa le Siloam wa kasulu.' Yau ana ruwa wa kasulu, wa uyun tai fata."
 \v 12 Umon kelimu le huwo, wenu huwo?" Huwo juwabu, Ana ma arufu."
 \p
 \v 13 Umon jibu zol al kan amiyan de le Pharisiin.
-\v 14 kan de fi yom sebit zaman Yesua amulu tin wa fata ena tou.
-\v 15 Pharisiin asalu huwo tanimara kef uyun tou fata. huwo kelimu le umon, huwo kutu tin fi uyun tai, ana kasulu, wa hasa ana bi aiynu."
-\v 16 Pharisiin tanin kelimu, "Zol de ma min Allah ashan huwo ma hafisu yom sebit." tanin kelimu, zol ta katiya bi amulu mujizat kef?" Yala umon kan indu iktilafat fi badu tomon.
+\v 14 Kan de fi yom sebit zaman Yesua amulu tin wa fata ena tou.
+\v 15 Pharisiin asalu huwo tanimara kef uyun tou fata. Huwo kelimu le umon, huwo kutu tin fi uyun tai, ana kasulu, wa hasa ana bi aiynu."
+\v 16 Pharisiin tanin kelimu, "Zol de ma min Allah ashan huwo ma hafisu yom sebit." Tanin kelimu, zol ta katiya bi amulu mujizat kef?" Yala umon kan indu iktilafat fi badu tomon.
 \v 17 Umon asalu zol al amiyan de tani, inta bi kelimu shunu an huwo, ze huwo fata uyun taki?" zol al amiyan de kelimu, "Huwo nebi."
 \v 18 Hasa Yahudin de lisa ma bi sedek an huwo gali huwo kan amiyan wa huwo biga bi aiynu lahadi umon nadi abuhat ta zol al kan biga gi aiynu de.
 \v 19 Umon asalu abuhat, de yau weled takum al intum kelimu gali weledu huwo amiyan? Huwo gi aiynu hasa kef?"
 \v 20 Abuhat ta weled de juwabu umon, Nina arufu gali de weled tanina wa weledu huwo kan amiyan.
-\v 21 Kef huwo bi aiynu hasa, nina ma arufu, wa munu yau fata uyun tou, nina ma arufu. asalu takum huwo, Huwo biga kebir. huwo bi agder wonusu an nefsa tou."
+\v 21 Kef huwo bi aiynu hasa, nina ma arufu, wa munu yau fata uyun tou, nina ma arufu. Asalu takum huwo, Huwo biga kebir. Huwo bi agder wonusu an nefsa tou."
 \v 22 Abuhat tou kelimu zede, leanu umon kan bi kafu min al Yahudiin. Leanu Yahudiin tafig gali kan ai wahid rudu gali de Mesih, bi jadau huwo bara min mujama.
-\v 23 ashan kalam de, abuhat tou kelim, "huwo biga kebir, asalu huwo."
+\v 23 Ashan kalam de, abuhat tou kelim, "huwo biga kebir, asalu huwo."
 \v 24 Umon nadi zol al kan amiyan de tani mara wa kelimu le huwo, Wodi mejid le Allah. Nina arufu gali zol de huwo ta katiya."
 \v 25 Baad dak zol de rija juwabu, ana ma bi arufu kan huwo ta katiya." Wahid haja ana bi arufu: ana kan amiyan, wa hasa ana bi aiynu."
 \v 26 Umon kelimu tanimara le huwo, "Huwo amulu le inta shunu? Huwo fata uyun taki kef?"
-\v 27 huwo juwabu, ana kan kalas wori le intum, wa intum ma asuma! Lee intum der asuma tanimara? intum ma der ashan bikun talamiz tou kaman, wele intum deirin?
+\v 27 Huwo juwabu, ana kan kalas wori le intum, wa intum ma asuma! Lee intum der asuma tanimara? Intum ma der ashan bikun talamiz tou kaman, wele intum deirin?
 \v 28 Umon sitimu huwo wa kelimu, "Inta telmiz tou, Lakin nina talamiz ta Musa.
 \v 29 Nina arufu gali Allah wonusu le Musa, lakin nina ma arufu de min wen."
 \v 30 Zol de juwabu wa kelimu le umon, De ajib, intum ma bi arufu huwo min wen, wa lakin huwo fata uyun tai,
 \v 31 Nina arufu gali Allah ma bi asuma le katiyin, lakin kan wahid tani mumin wa amulu irada tou, huwo bi asuma le huwo.
-\v 32 min bidaya ta dunia mafi zol asumau gali fii zol fata uyun ta zol al weledu amiyan.
-\v 33 kan zol de ma min Allah huwo ma bi agder amulu haja."
+\v 32 Min bidaya ta dunia mafi zol asumau gali fii zol fata uyun ta zol al weledu amiyan.
+\v 33 Kan zol de ma min Allah huwo ma bi agder amulu haja."
 \v 34 Umon juwabu wa kelimu le huwo, weledu inta kamil fi katiya, wa inta gi alimu nina?" Baad dak umon jada huwo bara min mujama.
 \p
 \v 35 Yesua asuma gali umon jada huwo bara min mujama. Huwo ligo huwo wa kelimu, "Sei inta amin fi Ibin al insan?"
 \v 36 Huwo juwabu wa kelimu, "Huwo munu, Rabuna, ashan ana bi amin fi huwo?"
 \v 37 Yesua kelimu le huwo, "inta aiynu huwo, wa de huwo yau bi kelimu ma inta."
-\v 38 Zol de kelim, "Rabuna, ana amin " wa huwo abidu huwo.
+\v 38 Zol de kelim, "Rabuna, ana amin" wa huwo abidu huwo.
 \v 39 Yesua kelimu, "le hukum ana ja fi dunia ashan del al ma bi aiynu bi aiynu wa le del al bi aiynu umon bi tala amiyanin."
 \v 40 Pharisin al kan ma huwo asuma hajat de wa asalu huwo, "Hal nina kaman amiyanin?"
 \v 41 Yesua kelimu le umon, "Iza kan intum amiyanin, intum kan ma indu katiya, lakin hasa intum kelimu, 'nina bi aiynu, ashan kida intum lisa fi katiya.
 \c 10
 \cl As-hah 10
 \p
-\v 1 hagiaga hagiga ana bi kelimu le intum, zol al ma bi dakalu min bab le zeriba ta kurufan, lakin huwo bi tala min sika tani, zol de harami wa bi ja seregu.
-\v 2 wa le huwo al bi dakalu min bab huwo rai ta korufan.
-\v 3 Haris ta bab de bi fata le huwo. korufan de bi asuma sot tou, wa huwo bi nadi korufan tou be isim tomon wa bi tala umon bara.
-\v 4 zaman huwo bi tala umon kulu bara, huwo bi ruwa fi gidam tomon, wa korufan de bi ruwa wara tou, leanu umon arufu sot tou.
+\v 1 Hagiaga hagiga ana bi kelimu le intum, zol al ma bi dakalu min bab le zeriba ta kurufan, lakin huwo bi tala min sika tani, zol de harami wa bi ja seregu.
+\v 2 Wa le huwo al bi dakalu min bab huwo rai ta korufan.
+\v 3 Haris ta bab de bi fata le huwo. Korufan de bi asuma sot tou, wa huwo bi nadi korufan tou be isim tomon wa bi tala umon bara.
+\v 4 Zaman huwo bi tala umon kulu bara, huwo bi ruwa fi gidam tomon, wa korufan de bi ruwa wara tou, leanu umon arufu sot tou.
 \v 5 Umon ma bi ruwa wara ta ai zol sambala lakin umon bi jere min huwo, ashan umon ma bi arufu sot ta nas tanin,"
 \v 6 Yesua wori le umon misal de, lakin umon ma fahim de yatu hajat al kan huwo bi kelimu le umon.
 \p
 \v 7 Baad dak Yesua kelimu le umon tani mara, "hagiga, hagiga, ana bi kelim le intum, Ana bab ta korufan.
 \v 8 Ai wahid huwo ja gubal Ana huwo harami wa bi seregu, lakin korufan ma asuma le umon.
-\v 9 Ana yau bab. kan ai wahid dakalu be wasat ana, huwo bi ligo kulasa; huwo bi dakalu wa bi tala wa bi ligo akil tou.
-\v 10 harami ma bi ja ile ashan bi seregu wa bi katulu wa bi demiru. ana ja ashan umon bi kun indu haya wa bi kun indu aktar.
+\v 9 Ana yau bab. Kan ai wahid dakalu be wasat ana, huwo bi ligo kulasa; huwo bi dakalu wa bi tala wa bi ligo akil tou.
+\v 10 Harami ma bi ja ile ashan bi seregu wa bi katulu wa bi demiru. Ana ja ashan umon bi kun indu haya wa bi kun indu aktar.
 \v 11 Ana rai al kwes. Rai al kwes bi wodi haya tou le korufan.
-\v 12 Kadam al ajiru huwo ma rai wa korufan de ma tou. huwo bi aiynu morofain bi ja wa bi sibu korufan wa bi jere, biga morofain de bi gobudu korufan wa bi demiru umon.
+\v 12 Kadam al ajiru huwo ma rai wa korufan de ma tou. Huwo bi aiynu morofain bi ja wa bi sibu korufan wa bi jere, biga morofain de bi gobudu korufan wa bi demiru umon.
 \v 13 Huwo bi jere bara ashan ajiru huwo wa huwo ma fadi le korufan de.
-\v 14 Ana yau rai al kwes. wa ana bi arufu korufan tai wa korufan tai bi arufu ana.
+\v 14 Ana yau rai al kwes. Wa ana bi arufu korufan tai wa korufan tai bi arufu ana.
 \v 15 Abu tai bi arufu ana wa ana bi arufu Abu tai, wa ana bi wodi nefsa tai le korufan.
 \v 16 Ana indu korufan tanin al ma min zeriba de. Ana lazim bi jibu umon, wa umon kaman bi asuma sot tai ashan getih bi kun wahid wa rai wahid.
 \v 17 De yau sabab al Abu tai bi hibu ana: ana bi wodi nefsa tai ashan ana bi shilu fok tani.
-\v 18 Mafi zol bi shilu bara min ana tanimara, lakin ana wodi nefsa tai. ana indu sulta ashan bi wodi nefsa tai, wa ana indu sulta ashan bi shilu fok kaman. ana ligo wosia de min Abu tai."
+\v 18 Mafi zol bi shilu bara min ana tanimara, lakin ana wodi nefsa tai. Ana indu sulta ashan bi wodi nefsa tai, wa ana indu sulta ashan bi shilu fok kaman. Ana ligo wosia de min Abu tai."
 \p
 \v 19 Ingissamat tani hasil fi wasat ta Yahudin ashan kalam de.
-\v 20 ketir min umon kelimu, "huwo indu sitan wa huwo mojunun. lee intum bi asuma le huwo?"
-\v 21 tanin kelim, "de ma kalam ta sitan-zol muskun. Sei sitan bi agder fata uyun ta amiyan?"
+\v 20 Ketir min umon kelimu, "huwo indu sitan wa huwo mojunun. Lee intum bi asuma le huwo?"
+\v 21 Tanin kelim, "de ma kalam ta sitan-zol muskun. Sei sitan bi agder fata uyun ta amiyan?"
 \p
 \v 22 Baad dak kan zaman ta eid ta tejdid fi Urselim.
 \v 23 De kan fi shita, wa Yesua kan bi douru fi haikal fi rawak suliman.
-\v 24 Yahudin bada limu hauli huwo wa kelim le huwo, Le miten inta bi aligu nufus ta nina? kan inta Mesih kelimu le nina be wadeh."
-\v 25 Yesua juwabu le umon, "Ana kelim le intum, lakin intum ma amin. shokol al ana bi amulu be esim ta Abu tai, de bi shahid le ana.
+\v 24 Yahudin bada limu hauli huwo wa kelim le huwo, Le miten inta bi aligu nufus ta nina? Kan inta Mesih kelimu le nina be wadeh."
+\v 25 Yesua juwabu le umon, "Ana kelim le intum, lakin intum ma amin. Shokol al ana bi amulu be esim ta Abu tai, de bi shahid le ana.
 \v 26 Hasa intum ma bi amin ashan intum ma korufan tai.
-\v 27 korufan tai bi asuma sot tai; ana bi arufu umon, wa umon bi ruwa wara tai.
-\v 28 ana bi wodi le umon haya abadia; umon ma bi mutu, wa mafi zol bi agder shilu umon min ida tai.
+\v 27 Korufan tai bi asuma sot tai; ana bi arufu umon, wa umon bi ruwa wara tai.
+\v 28 Ana bi wodi le umon haya abadia; umon ma bi mutu, wa mafi zol bi agder shilu umon min ida tai.
 \v 29 Abu tai, al huwo wodi umon le ana, huwo Akbar min kulu, wa mafi zol bi agder shilu umon bara min ida ta abu tai.
 \v 30 Ana wa Abu wahid."
 \v 31 Biga Yahudin arfa hujar tani ashan bi durubu huwo.
 \v 32 Yesua juwabu umon, "Ana wori le intum shokol ketir al kwes min Abu, Be sabab shokol yatu intum der durubu ana?"
 \v 33 Yahudin juwabu huwo, nina ma bi durubu inta ashan ai shokol al kwes, lakin ashan tejdef, ashan inta, insan, bi amulu nefsa taki Allah."
 \v 34 Yesua juwabu umon, "sei ma katibu fi ganun takum, 'Ana kelim, "intum aliha'"?
-\v 35 kan kelimu le umon rabunat, le del al kalam ta Allah ja le umon (wa umon ma kasuru kalam ta kitab al mukadas),
+\v 35 Kan kelimu le umon rabunat, le del al kalam ta Allah ja le umon (wa umon ma kasuru kalam ta kitab al mukadas),
 \v 36 intum bi kelim le zol al ektaru wa rasulu huwo le dunia, 'inta bi jedifu; ashan ana kelim gali ana jena ta Allah'?
-\v 37 kan ana ma bi amulu shokol ta abu tai, matakum amin be ana.
-\v 38 lakin kan ana bi amulu huwo hata kan intum ma amin be ana, amin takum fi shokol ashan intum bi arufu wa bi fahim gali Abu fi ana wa ana fi abu."
+\v 37 Kan ana ma bi amulu shokol ta abu tai, matakum amin be ana.
+\v 38 Lakin kan ana bi amulu huwo hata kan intum ma amin be ana, amin takum fi shokol ashan intum bi arufu wa bi fahim gali Abu fi ana wa ana fi abu."
 \v 39 Umon hawil ashan bi gobudu huwo tani, lakin huwo tala bara min iden tomon.
 \p
 \v 40 Huwo ruwa tani be Jordon le mahal al kan Yuhana kan bi amidu foku min bidaya, wa huwo geni hinak.
@@ -581,7 +581,7 @@
 \c 11
 \cl As-hah 11
 \p
-\v 1 Kan fi zol ayan isim tou Lazarus. huwo min Bethany, beled ta nas Mariam wa Martha ukut tou.
+\v 1 Kan fi zol ayan isim tou Lazarus. Huwo min Bethany, beled ta nas Mariam wa Martha ukut tou.
 \v 2 Mariam huwo yau al kan masau kura ta Yesua bi riha wa masau bi shar tou, aku tou Lazarus kan ayan.
 \v 3 Baad dak ukuwat del rasulu kabara le Yesua, gali, "Ya Rab, aiynu zol al inta bi hibu de huwo ayan."
 \v 4 Zaman Yesua asuma, Huwo kelim gali, "Ayan de ma le mutu, lakin ashan bi mejidu Allah wa ashan Ibin Allah bi mejidu be huwo."
@@ -589,18 +589,18 @@
 \v 6 Ashan kida wokit Huwo asuma gali Lazarus kan ayan, Yesua akir geni tani yomen ziyada fi mahal al huwo kan fi fogo.
 \v 7 Baad dak, Huwo kelim le talamiz, "Kede nina ruwa tani fi Yahudia."
 \v 8 Talamiz biga kelim le Huwo, "Ya Mualim, hasa de nas Yahudin bi hawil ashan bi durubu Inta, wa kaman Inta gi ruwa hinak tani?"
-\v 9 Yesua juwabu, "Musu saat ta nahar itnashar saa fi yom al wahid? kan zol bi douru be nahar, huwo ma bi augu ashan huwo bi aiynu be nur ta nahar.
+\v 9 Yesua juwabu, "Musu saat ta nahar itnashar saa fi yom al wahid? Kan zol bi douru be nahar, huwo ma bi augu ashan huwo bi aiynu be nur ta nahar.
 \v 10 Wa ashan kida, kan huwo bi douru be bilel, huwo bi augu ashan nur mafi fogo."
 \v 11 Huwo kelim zede, wa baad dak, huwo kelimu le umon, "Aku ta nina Lazarous gi num, lakin Ana mashi ashan Ana bi goumu huwo min num."
 \v 12 Ashan kida talamiz kelimu le huwo, "Ya Rab, kan huwo bi num, huwo bi gum."
 \v 13 Yesua kan gasit wonusu an mutu ta Lazarus, lakin umon fekir gali huwo kan bi kelimu an num ta raha.
 \v 14 Baad dak Yesua kelimu le umon be saraha, "Lazarus mutu.
-\v 15 Ana farhan, le ajli intum, ana kan mafi hinak ashan intum bi amin. kede nina ruwa le umon."
+\v 15 Ana farhan, le ajli intum, ana kan mafi hinak ashan intum bi amin. Kede nina ruwa le umon."
 \v 16 Thomas, al umon timania, kelim le talamiz al bi ruwa ma huwo, kede nina kaman ruwa ashan kaman nina bi mutu ma Yesua."
 \p
 \v 17 Zaman Yesua ja, huwo ligo Lazarus kan kalas indu arba ayam fi turuba.
 \v 18 Bethany kan gerib ma Urselim, masafa talata kilu miter min sika.
-\v 19 ketir min Yahudin kan ja le mariam wa martha, ashan bi azi le umon an aku tomon.
+\v 19 Ketir min Yahudin kan ja le mariam wa martha, ashan bi azi le umon an aku tomon.
 \v 20 Biga zaman martha, asuma gali Yesua jai, hia ja ashan bi gabilu huwo, lakin mariam kan geni fi bet.
 \v 21 Martha biga kelimu le Yesua, "Rabi, lo kan inta heni, aku tai kan ma bi mutu
 \v 22 hasa, ana arufu gali ai haja al inta bi asalu min Allah, huwo bi wodi le inta."
@@ -608,8 +608,8 @@
 \v 24 Martha kelimu le huwo, Ana aruf huwo bi gum fi youm ta giyama yom ta akir."
 \v 25 Yesua kelimu le huwo, "Ana yau giyama wa haya; al kan amin fi Ana, sala kan huwo mutu, bi hai;
 \v 26 wa al kan hai wa amin fi Ana ma bi mutu. Sei inta bi sedek?
-\v 27 hiya kelimu le huwo, "Nam ya rab, Ana amin gali inta yau Mesih, Ibin Allah, al bi ja fi dunia.
-\v 28 "Zaman hiya kelimu kalam de, hiya ruwa nadi ukut toi mariam be siir. wa hiya kelimu, Mualim fi hini wa huwo bi nadi inta."
+\v 27 Hiya kelimu le huwo, "Nam ya rab, Ana amin gali inta yau Mesih, Ibin Allah, al bi ja fi dunia.
+\v 28 "Zaman hiya kelimu kalam de, hiya ruwa nadi ukut toi mariam be siir. Wa hiya kelimu, Mualim fi hini wa huwo bi nadi inta."
 \v 29 Zaman hiya asuma kalam de, hiya gum be sura wa ja le huwo.
 \v 30 Yesua lisa ma ja fi karia lakin huwo kan fi mahal al mariam gabil ma huwo fogo de.
 \v 31 Zaman Yahud, al kan ma hia biga fi bet wa al kan bi azi hiya, umon aiynu mariam gum fok be sura wa tala bara, umon ruwa wara ta hia, umon fekir gali hia bi ruwa fi kubur ashan bi kori hinak.
@@ -619,7 +619,7 @@
 \v 35 Yesua kori
 \v 36 Biga Yahudin kelimu, "Aiynu godur sunu huwo bi hibu Lazarus!"
 \v 37 Lakin baad min umon kelimu, De sei ma yau zol de, al fata uyun ta zol al amiyan de, kaman ma bi agder ashan bi kutu zol de ma bi mutu?"
-\v 38 Baad dak Yesua tanimara, kan ma murta ruwa fi turuba. turuba de kan fi juwa hujar, wa kan kati be hajer.
+\v 38 Baad dak Yesua tanimara, kan ma murta ruwa fi turuba. Turuba de kan fi juwa hujar, wa kan kati be hajer.
 \v 39 Yesua kelimu, shilu hajerr de bara." Martha ukut ta Lazarus, la huwo mutu, kelim le Yesua, "Ya Rab, wokit ze de gisim de kalas karabu, leanu huwo mutu indu arba ayam."
 \v 40 Yesua kelimu le hiya, Ana ma kelimu le inta gali, kan inta amin, inta bi aiynu mejid ta Allah?"
 \v 41 Ashan kida umon tala hajer de bara. Yesua arfa uyun tou fok wa kelimu. "Abu tai, ana bi rija le inta shukuran ashan inta asuma le ana.
@@ -627,21 +627,21 @@
 \v 43 Baad ma huwo kelimu kalam de, huwo kori be sot shedid, "Lazarus, taal bara!"
 \v 44 Zol al mutu de tala bara; kura wa ida tou kan murbut be malabis, wa wosa tou kan lifu be gumas. Yesua kelimu le umon, "fiku huwo wa kede huwo ruwa."
 \p
-\v 45 ketir min Yahud al ja le mariam wa umon aiynu haja al Yesua amulu, umon amin fi huwo.
-\v 46 lakin tanin min umon ruwa le Pharisin wa kelimu le umon hajat al Yesua amulu.
+\v 45 Ketir min Yahud al ja le mariam wa umon aiynu haja al Yesua amulu, umon amin fi huwo.
+\v 46 Lakin tanin min umon ruwa le Pharisin wa kelimu le umon hajat al Yesua amulu.
 \p
 \v 47 Baad ruasa ta khahana wa Pharisin ze mejles ma bada wa kelimu, Nina bi amulu shunu? Zol de amulu hajat ketir.
-\v 48 kan nina sibu huwo barau ze de, kulu nas bi amin fi huwo; nas Romanin bi ja wa bi silu mahal bi ta nina wa uma ta nina."
+\v 48 Kan nina sibu huwo barau ze de, kulu nas bi amin fi huwo; nas Romanin bi ja wa bi silu mahal bi ta nina wa uma ta nina."
 \v 49 Be hala tani, Zol fi nus tomon, Caiaphas, kan min mustawa al fok le ruasa ta khahana fi sena dak, kelimu le umon,
-\v 50 intum ma bi arufu ai haja. intum ma bi fekir gali aksan le inta kede zol wahid mutu le nas bidal umam kulu bi mutu."
-\v 51 Hasa huwo ma bi kelimu min nefsa tou. lakin, huwo reis ta khahana fi sena dak, huwo naba gali Yesua bi mutu le umam;
+\v 50 intum ma bi arufu ai haja. Intum ma bi fekir gali aksan le inta kede zol wahid mutu le nas bidal umam kulu bi mutu."
+\v 51 Hasa huwo ma bi kelimu min nefsa tou. Lakin, huwo reis ta khahana fi sena dak, huwo naba gali Yesua bi mutu le umam;
 \v 52 wa ma bes le umam, lakin kaman ashan bi limu iyal ta Allah ali ferigu del fi mahal wahid.
-\v 53 min yom dak le gidam umon katitu kef umon bi kutu Yesua bi mutu.
+\v 53 Min yom dak le gidam umon katitu kef umon bi kutu Yesua bi mutu.
 \p
 \v 54 Shilu zaman Yesua ma bi ruwa fi gidam ta Yahud be moftuh, lakin huwo ruwa min hinak le bilad gerib min beriya le medina bi nadi Ephraim. Huwo geni hinak ma talamiz tou.
-\v 55 eid al Paska ta Yahud kan biga gerib, wa ketirin tala wa ruwa fi Urselim min medina gubal eid al Paska umon der ruwa nedefu nufus tomon
-\v 56 Umon kan bi fetisu Yesua, wa bi kelim le badu tomon ze umon bi wogif fi haikal, "intum bi fekir shunu? sei huwo ma bi ja fi eid?"
-\v 57 wa kan reis ta khahana wa Pharisin wodi talimat gali kan ai wahid arufu Yesua wen, kede huwo ja wori ashan umon bi amsuku huwo.
+\v 55 Eid al Paska ta Yahud kan biga gerib, wa ketirin tala wa ruwa fi Urselim min medina gubal eid al Paska umon der ruwa nedefu nufus tomon
+\v 56 Umon kan bi fetisu Yesua, wa bi kelim le badu tomon ze umon bi wogif fi haikal, "intum bi fekir shunu? Sei huwo ma bi ja fi eid?"
+\v 57 Wa kan reis ta khahana wa Pharisin wodi talimat gali kan ai wahid arufu Yesua wen, kede huwo ja wori ashan umon bi amsuku huwo.
 \c 12
 \cl As-hah 12
 \p
@@ -652,14 +652,14 @@
 \v 5 "Malu ma biyu riha de be tultumiya dinar wa bi wodi le masakin?"
 \v 6 Huwo kelimu kalam de, ma ashan huwo bi ihtam be masakin, lakin ashan huwo kan harami: huwo kan indu shanta ta hafisu gurus wa huwo kan der seregu min al kutu foko.
 \v 7 Yesua kelimu, "Sibu takum hiya kede hafisu le yom ta defin tai.
-\v 8 Intum indu masakin kulu yom ma intum. lakin ana mafi ma intum kulu yom."
+\v 8 Intum indu masakin kulu yom ma intum. Lakin ana mafi ma intum kulu yom."
 \p
-\v 9 ketir min mojmu ta Yahud arufu gali Yesua fi hinak, wa umon ja, ma bes le Yesua, lakin kaman ashan bi ja aiynu Lazarus, al Yesua goumu min mutu.
+\v 9 Ketir min mojmu ta Yahud arufu gali Yesua fi hinak, wa umon ja, ma bes le Yesua, lakin kaman ashan bi ja aiynu Lazarus, al Yesua goumu min mutu.
 \v 10 Reis ta khahana umon tifagu ma baad tomon ashan bi katulu Lazarus tani;
 \v 11 ashan kan be sabab tou ketir min Yahud bada ruwa wa amin fi Yesua.
 \p
-\v 12 Fi yom al tani mojmu ketir ja fi eid. zaman umon asuma gali Yesua kan jai fi Urselim,
-\v 13 umon shilu furu ta shejera ta nahal wa umon tala ashan bi gabili huwo wa umon bi wonusu be sot fok, "Hosanna! baraka le de al bi ja be isim ta Rabuna, Melik ta Israel."
+\v 12 Fi yom al tani mojmu ketir ja fi eid. Zaman umon asuma gali Yesua kan jai fi Urselim,
+\v 13 umon shilu furu ta shejera ta nahal wa umon tala ashan bi gabili huwo wa umon bi wonusu be sot fok, "Hosanna! Baraka le de al bi ja be isim ta Rabuna, Melik ta Israel."
 \p
 \v 14 Yesua ligo humar suker wa wa huwo geni fogo; ze ma huwo kan katibu,
 \q
@@ -667,7 +667,7 @@
 \p
 \v 16 Talamiz tou ma fahim hajat de min bidaya; lakin Yesua kan mejidu, umon zekir gali hajat de kan katibu an huwo wa wa umon kan amulu hajat de le huwo.
 \v 17 Hasa nas al limu de shahidu gali umon kan ma huwo zaman huwo nadi Lazarus bara min turuba wa huwo gumu huwo min mutu dak.
-\v 18 Kaman kan le sabab de yau nas al limu de ja ashan bi gabilu huwo, ashan umon asuma gali kan huwo amulu ishara. ashan kida
+\v 18 Kaman kan le sabab de yau nas al limu de ja ashan bi gabilu huwo, ashan umon asuma gali kan huwo amulu ishara. Ashan kida
 \v 19 Pharisin kelim le badu tomon, "aiynu, intum ma bi agder amulu ai haja; aiynu, dunia de bi ruwa wara tou."
 \p
 \v 20 Yunaniin kan fi nus ta nas del al kan bi ruwa le ibada fi eid.
@@ -678,14 +678,14 @@
 \v 25 Al bi hibu haya tou huwo bi fagidu; lakin al bi aba haya tou fi dunia de huwo bi hafisu le haya abadiya.
 \v 26 Kan ai zol bi kadimu ana; kede huwo ja wara tai; wa mahal al ana fogo kadam tai kaman bi geni fogo, kan zol al bi kadimu ana, Abu bi akrimu huwo.
 \v 27 Hasa rohu tai galgan wa ana bi kelimu shunu?
-\v 28 Abu tai, hafisu ana fi saa de'? Lakin le sabab de ana ja fi saa de. ya Abu, tai mejidu isim taki. "Baad dak sot ja min samah wa kelimu, ana mejidu huwo wa ana bi mejidu huwo tani."
-\v 29 Baad dak mujmu al kan wagif wa asuma gali raad kan hasil. tanin kelimu, "Malaika yau kan bi kelimu le huwo."
+\v 28 Abu tai, hafisu ana fi saa de'? Lakin le sabab de ana ja fi saa de. Ya Abu, tai mejidu isim taki. "Baad dak sot ja min samah wa kelimu, ana mejidu huwo wa ana bi mejidu huwo tani."
+\v 29 Baad dak mujmu al kan wagif wa asuma gali raad kan hasil. Tanin kelimu, "Malaika yau kan bi kelimu le huwo."
 \v 30 Yesua juwabu wa kelimu, Sot de ma ja le ana, lakin le intum.
 \v 31 Hasa de hukum ta dunia: hasa hakim ta dunia de bi jadau bara.
 \v 32 Zaman al ana bi ruwa fok min ard de, ana bi shilu kulu nas le nefsa tai."
 \v 33 Huwo kelimu ze de ashan huwo der wori ishara ta mutu al huwo der mutu.
 \v 34 Nas al limu de juwabu huwo, nina asuma min namus gali al Mesih bi geni ilel abad. Inta bi kelimu, Kef Ibin al insan bi ruwa fok? Ibin al insan de munu?"
-\v 35 Yesua biga kelimu le umon, "nur bi geni ma intum le zaman besit. Douru takum ashan intum indu nur, ashan duluma kede ma ja ligo intum. zol al bi douru fi duluma huwo ma bi arufu huwo bi ruwa wen.
+\v 35 Yesua biga kelimu le umon, "nur bi geni ma intum le zaman besit. Douru takum ashan intum indu nur, ashan duluma kede ma ja ligo intum. Zol al bi douru fi duluma huwo ma bi arufu huwo bi ruwa wen.
 \v 36 Ze intum indu nur, amin takum fi nur asha intum bi kun iyal ta nur." Yesua kelimu hajat de wa biga huwo ruwa wa wodoru min umon.
 \v 37 Hata kan Yesua amulu mujizat ketir fi gidam tomon, lisa umon ma bi amin fi huwo
 \v 38 ashan kalam ta nebi isaiah de bi timu, fi kalam tou: "Ya Rab, Munu yau amin kalam ta nina, Ida ta Rabuna zahir le munu?"
@@ -702,7 +702,7 @@
 \v 45 wa le zol al aiynu ana huwo aiynu al rasulu ana.
 \v 46 Ana ja ze nur fi dunia de, ashan al bi amin fi ana ma bi geni fi duluma.
 \v 47 Iza kan ai zol asuma kalam tai lakin ma bi ish fogo, ana ma bi hakimu huwo, leanu ana ma ja ashan bi hukumu dunia de, lakin ashan bi kalisu dunia.
-\v 48 zol al bi aba ana wa al ma bi rudu kalam tai, huwo indu zol al bi hakimu huwo. kalam al ana kelimu de bi hakimu huwo fi yom ta akir.
+\v 48 Zol al bi aba ana wa al ma bi rudu kalam tai, huwo indu zol al bi hakimu huwo. Kalam al ana kelimu de bi hakimu huwo fi yom ta akir.
 \v 49 Leanu ana ma kelimu be nefsa tai, lakin de Abu al rasulu ana, huwo yau wodi le ana wosiya an shunu ana bi kelimu wa shunu ana wonusu.
 \v 50 Ana arufu wosiya tou de haya abadiya, ashan kida al ana bi kelimu- ze ma Abu yau kelimu le ana, yau ana bi kelimu."
 \c 13
@@ -717,7 +717,7 @@
 \v 7 Yesua juwabu wa kelim le huwo, "Haja al ana bi amulu de inta ma bi fahim hasa, lakin inta bi ja fahim badin."
 \v 8 Butrus kelim le Huwo, "Inta mabi kasulu kura tai." Yesua juwabu huwo, "Kan Ana ma kasulu inta, inta ma bi ishterik ma ana."
 \v 9 Samaan Butrus kelimu le Huwo, Ya Rab, mata kasulu kura tai barau, lakin kaman idan wa ras tai."
-\v 10 Yesua kelim le huwo, "Zol al kan beredu huwo ma der, ile bi kasulu kura tou. ashan huwo nedif, intum nedifin, lakin ma intum kulu."
+\v 10 Yesua kelim le huwo, "Zol al kan beredu huwo ma der, ile bi kasulu kura tou. Ashan huwo nedif, intum nedifin, lakin ma intum kulu."
 \v 11 (Ashan Yesua arufu zol al bija amulu kayana le Huwo; ashan kida Huwo kelimu, "ma intum kulu nedifin.")
 \p
 \v 12 Wa baad ma Yesua kasulu kureinat tomon wa Huwo shilu gumas tou wa geni tehet tani, Huwo kelimu le umon, "Sei intum arufu al Ana amulu le intum?
@@ -734,26 +734,26 @@
 \v 22 Al talamiz biga bi aiynu badun tomon, wa mustagrabin de munu yau Huwo bi kelimu.
 \v 23 Wahid min talamiz al Yesua kan bi hibu, huwo kan bi teki fi terbeza jambu Yesua.
 \v 24 Samaan Butrus amulu ishara le huwo wa kelimu, "Asalu Huwo gali de munu al inta bi wonusu huwo."
-\v 25 kaman huwo dengir tehet jambu Yesua wa asalu huwo, "Ya Rab, de munu lakin?"
+\v 25 Kaman huwo dengir tehet jambu Yesua wa asalu huwo, "Ya Rab, de munu lakin?"
 \v 26 Min hinak Yesua juwabu, "De zol al Ana bi dakalu gita esh de le huwo." Wokit Huwo dakalu esh, Huwo wodi le Yahuza weled ta Samaan al Iscarioti.
-\v 27 wa baad esh de, Sitan dakalu le huwo, biga Yesua kelimu le huwo, "Haja al inta der amulu de, amulu guwam."
+\v 27 Wa baad esh de, Sitan dakalu le huwo, biga Yesua kelimu le huwo, "Haja al inta der amulu de, amulu guwam."
 \v 28 Mafi wahid min talamiz al gaidin fi terbeza fahim le huwo kelim ze de le huwo.
 \v 29 Tanin fekir gali, ashan Yahuza yau bi amsuku sonduk ta gurus, Yesua kelim le huwo, "Biyu hajat al nina der le eid," au kaman kede huwo wodi hajat le masakin.
-\v 30 Baad Yahuza akulu esh de, tuwali huwo tala. de kan fi misa.
+\v 30 Baad Yahuza akulu esh de, tuwali huwo tala. De kan fi misa.
 \p
 \v 31 Zaman Yahuza kan ruwa, Yesua kelimu, kalas mejidu Ibin al Insan, wa mejidu Allah fi huwo.
 \v 32 Allah bi mejidu huwo fi nefsa tou, wa huwo bi mejidu huwo be sura.
-\v 33 Ya iyal tai, ana ma intum le zaman besit. intum bi fetisu ana ze ma ana kelim le Yahud, mahal al ana bi ruwa fogo, intum ma bi agder ja fogo.' hasa ana bi kelim le intum.
+\v 33 Ya iyal tai, ana ma intum le zaman besit. Intum bi fetisu ana ze ma ana kelim le Yahud, mahal al ana bi ruwa fogo, intum ma bi agder ja fogo.' Hasa ana bi kelim le intum.
 \v 34 Ana wodi le intum wosiya jedid, kede intum hibu baad takum ma bad, ze ma ana hibu intum, kaman kede intum hibu baad takum ma bad.
 \v 35 Ashan kede nas arufu gali intum talamiz tai, iza kan intum indu muhaba le baad bakum ma bad."
 \p
 \v 36 Samaan Buturs kelimu le huwo, "Ya Rab, inta bi ruwa wen?" Yesua juwabu, mahal al ana bi ruwa fogo inta ma bi agder ja wara tai hasa, lakin inta bi ja fi zaman tani."
-\v 37 Buturs kelimu le huwo, Ya Rab, lee ana ma bi agder ja wara taki hasa? ana bi nezilu haya tai ashan inta."
+\v 37 Buturs kelimu le huwo, Ya Rab, lee ana ma bi agder ja wara taki hasa? Ana bi nezilu haya tai ashan inta."
 \v 38 Yesua juwabu, kan inta nezilu haya taki ashan ana? Hagiga, hagiga, ana bi kelimu le inta, Dik ma bi kore gubal ma inta bi anguru ana talata marat."
 \c 14
 \cl As-hah 14
 \p
-\v 1 Matakum sibu gelba takum karabu. intum amin fi Allah, amin takum kaman fi ana.
+\v 1 Matakum sibu gelba takum karabu. Intum amin fi Allah, amin takum kaman fi ana.
 \v 2 Fi bet ta abu tai biyut fi hinak ketir. Iza kan ma ze de, Ana kan bi kelim le intum, leanu ana bi ruwa ashan bi jahizu le intum mahal.
 \v 3 Kan ana ruwa wa jahizu le intum mahal, ana bi ja tani wa bi shilu intum tani le nefsa tai, biga mahal al ana fogo intum kaman bi kun fogo.
 \v 4 Intum bi arufu sika al ana bi ruwa fogo.
@@ -762,52 +762,52 @@
 \v 7 Iza intum arufu ana, intum kaman bi arufu Abu tai. Min hasa intum arufu huwo wa intum aiynu huwo."
 \v 8 Philipus Kelimu le Yesua, "Ya Rab wori le nina Abu, wa bi kun kifaya le nina."
 \v 9 Yesua kelimu le huwo, ana ma intum zaman towil wa intum lisa ma arufu ana, Philipus? Zol al aiynu ana huwo aiynu abu. Kef inta bi Kelimu, wori le nina abu'?
-\v 10 Inta ma bi amin gali ana fi Abu wa Abu fi ana? kalam al ana bi kelimu le intum de ana ma bi kelimu min sulta ta nefsa tai, lakin Abu al bi ish fi ana bi amulu shokol tou.
-\v 11 sedek ana gali ana fi Abu wa Abu fi ana, au amin be sabab ta shokol de nefsa tou.
+\v 10 Inta ma bi amin gali ana fi Abu wa Abu fi ana? Kalam al ana bi kelimu le intum de ana ma bi kelimu min sulta ta nefsa tai, lakin Abu al bi ish fi ana bi amulu shokol tou.
+\v 11 Sedek ana gali ana fi Abu wa Abu fi ana, au amin be sabab ta shokol de nefsa tou.
 \v 12 Hagiga, hagiga, ana bi kelim le intum, zol al bi amin fi ana be amulu shokol al ana bi amulu, wa huwo bi amulu azam min shokol de ashan ana bi ruwa le Abu.
 \v 13 Ai haja al intum bi asalu be isim tai, ana bi amulu huwo ashan Abu bi mejidu fi weled tou.
 \v 14 Iza intum asalu ai haja be isim tai, ana bi amulu huwo.
 \v 15 Iza intum bi hibu ana, intum bi hafisu wosiya tai,
 \v 16 wa ana bi seli le Abu, wa huwo bi wodi le intum muazi tani biga huwo bi geni ma intum ile abad-
-\v 17 Roho ta hagiga. al dunia ma bi agder ashan bi gabilu huwo ashan huwo ma aiynu huwo au ma arufu huwo. Lakin intum arufu huwo, ashan huwo bi geni ma intum wa bi kun ma intum.
-\v 18 Ana ma bi sibu intum barau; Ana bi ja wara le intum. la hadi
-\v 19 Hasa be zaman besit dunia ma bi aiynu ana towil, lakin intum bi aiynu ana. ashan ana hai, intum kaman bi hai.
+\v 17 Roho ta hagiga. Al dunia ma bi agder ashan bi gabilu huwo ashan huwo ma aiynu huwo au ma arufu huwo. Lakin intum arufu huwo, ashan huwo bi geni ma intum wa bi kun ma intum.
+\v 18 Ana ma bi sibu intum barau; Ana bi ja wara le intum. La hadi
+\v 19 Hasa be zaman besit dunia ma bi aiynu ana towil, lakin intum bi aiynu ana. Ashan ana hai, intum kaman bi hai.
 \v 20 Fi yom dak intum bi arufu gali ana fi Abu tai, wa intum fi ana, wa ana fi intum.
 \v 21 Zol al endu wasaya tai wa hafisu de yau zol al bi hibu ana, wa zol al bi hibu ana bi hibu abu tai wa ana bi hibu huwo wa ana bi wori nefsa tai le huwo."
 \v 22 Yahuza (ma al iscarioti) kelimu le Yesua, ya Rab lei kida inta der wori nefsa taki le nina wa ma le dunia?"
-\v 23 Yesua juwabu wa kelimu le huwo, "Iza ai zol hibu ana, huwo bi hafisu kalam tai. abu bitai bi hibu huwo, wa nina bi ja le huwo wa nina bi amulu bet ta nina ma huwo.
+\v 23 Yesua juwabu wa kelimu le huwo, "Iza ai zol hibu ana, huwo bi hafisu kalam tai. Abu bitai bi hibu huwo, wa nina bi ja le huwo wa nina bi amulu bet ta nina ma huwo.
 \v 24 Zol al ma bi hibu ana ma bi hafisu kalamat tai. Kalam al intum asuma de ma min ana lakin min abu al rasulu ana.
 \p
 \v 25 Ana kelimu hajat de le intum, Ze ma ana bi geni ma intum.
-\v 26 Fi ai hala muazi de-Roho al Kudus al Abu rasulu fi isim tai-huwo bi alimu intum ai haja wa huwo bi zekir intum min hajat al ana kelimu le intum.
-\v 27 Ana bi sibu le intum salam; Salam tai ana wodi le intum. ana ma bi wodi huwo ze ma dunia bi wodi. ma takum sibu gelba takum karabu galgan, wa ma takum kafu.
+\v 26 Fi ai hala muazi de Roho al Kudus al Abu rasulu fi isim tai-huwo bi alimu intum ai haja wa huwo bi zekir intum min hajat al ana kelimu le intum.
+\v 27 Ana bi sibu le intum salam; Salam tai ana wodi le intum. Ana ma bi wodi huwo ze ma dunia bi wodi. Ma takum sibu gelba takum karabu galgan, wa ma takum kafu.
 \v 28 Intum asuma al ana kelim le intum, ana bi ruwa, wa ana bi ja wara le intum.' Iza intum bi hibu ana, intum bi kun farhanin ashan ana bi ruwa le Abu, leanu abu azam min ana.
 \v 29 Hasa ana kelim le intum gubal ma bi hasila ashan biga, kan huwo hasil, intum bi amin.
-\v 30 Ana ma bi wonusu ketir le intum tanimara, leanu reis ta dunia de jai. huwo ma indu guwa fok le ana,
-\v 31 lakin ashan dunia bi arufu gali ana bi hibu Abu, ana bi amulu bes ze ma Abu wodi le ana wosiya. kede nina gum fok wa ruwa min hina.
+\v 30 Ana ma bi wonusu ketir le intum tanimara, leanu reis ta dunia de jai. Huwo ma indu guwa fok le ana,
+\v 31 lakin ashan dunia bi arufu gali ana bi hibu Abu, ana bi amulu bes ze ma Abu wodi le ana wosiya. Kede nina gum fok wa ruwa min hina.
 \c 15
 \cl As-hah 15
 \p
 \v 1 Ana karma al hagiga, wa Abu tai yau muzari.
 \v 2 Huwo bi gatau kulu furu fi ana al ma bi antij samar, wa huwo bi gatau kulu furu al bi antij samar ashan bi antij samar ketir.
 \v 3 Intum kalas biga nedif be sabab ta risala al ana kelim le intum.
-\v 4 Sabit takum fi ana, wa ana fi intum. ze ma fere ma bi antij samar be nefsa tou ile kan huwo sabit fi karma, kaman intum ma bi agder, ile kan intum sabit fi ana.
-\v 5 Ana karma, intum yau furu. zol al bi sabit fi ana wa ana fi huwo, huwo bi antij samar ketir, leanu be dun ana intum ma bi agder amulu ai haja.
+\v 4 Sabit takum fi ana, wa ana fi intum. Ze ma fere ma bi antij samar be nefsa tou ile kan huwo sabit fi karma, kaman intum ma bi agder, ile kan intum sabit fi ana.
+\v 5 Ana karma, intum yau furu. Zol al bi sabit fi ana wa ana fi huwo, huwo bi antij samar ketir, leanu be dun ana intum ma bi agder amulu ai haja.
 \v 6 Iza ai wahid ma sabit fi ana, bi jadau bara ze fere de wa bi nashif fok, wa bi limu furu de wa bi jadau umon fi nar, wa umon bi haragu fok.
-\v 7 iza intum sabit fi an, wa iza kalam tai sabit fi intum, ai haja al intum der asalu bi kun le intum, wa bi amulu huwo le intum.
+\v 7 Iza intum sabit fi an, wa iza kalam tai sabit fi intum, ai haja al intum der asalu bi kun le intum, wa bi amulu huwo le intum.
 \v 8 Yau Abu tai bi mejidu, kan intum bi jibu samar ketir wa biga bi asbitu gali intum talamiz tai.
-\v 9 Ze ma Abu hibu ana, ana kaman hibu intum. sabit takum fi muhaba tai.
+\v 9 Ze ma Abu hibu ana, ana kaman hibu intum. Sabit takum fi muhaba tai.
 \v 10 Iza intum hafisu wasaya tai, intum bi sabit fi muhaba tai, ze ana hafisu wasaya ta Abu tai wa sabit fi muhaba tou.
 \v 11 Ana kelim le intum hajat de ashan farah tai bi kun fi intum wa ashan farah takum bi kun kamil.
 \v 12 De yau wasaya tai, kede intum hibu badu takum ma bad ze ana hibu intum.
 \v 13 Mafi ai wahid indu muhaba azam min de, al huwo bi nezilu nefsa tou le asdika tou.
 \v 14 Intum asdika tai iza intum amulu hajat al ana wori le intum.
-\v 15 ana ma bi rija nadi intum kudam, leanu kudam ma bi arufu seid tou bi amulu shunu. ana bi nadi intum asdika, leanu ai haja al ana asuma min Abu tai ana kutu biga maruf le intum.
-\v 16 Intum ma iktar ana, lakin ana yau iktar takum wa aiynu intum ashan intum bi ruwa wa bi antij samar, wa samar takum bi geni. de yau biga abu bi wodi le intum al intum bi asalu be isim tai
+\v 15 Ana ma bi rija nadi intum kudam, leanu kudam ma bi arufu seid tou bi amulu shunu. Ana bi nadi intum asdika, leanu ai haja al ana asuma min Abu tai ana kutu biga maruf le intum.
+\v 16 Intum ma iktar ana, lakin ana yau iktar takum wa aiynu intum ashan intum bi ruwa wa bi antij samar, wa samar takum bi geni. De yau biga abu bi wodi le intum al intum bi asalu be isim tai
 \v 17 Hajat de ana wodi le intum, ashan intum kede hibu baad takum ma baad.
 \v 18 Iza dunia aba intum, arufu takum gali huwo aba ana gubal ma umon bi aba intum.
-\v 19 iza kan intum min dunia, dunia bi hibu intum ze nas tou. Lakin ashan intum ma min dunia wa ashan ana iktar intum min dunia, ashan kida dunia bi aba intum.
-\v 20 Zekir kalam al ana kelimu le intum, 'kadam ma azim min seid tou.' iza kan umon tabu ana, umon kaman bi tabu intum; Iza umon hafisu kalam tai umon kaman bi hafisu takum.
+\v 19 Iza kan intum min dunia, dunia bi hibu intum ze nas tou. Lakin ashan intum ma min dunia wa ashan ana iktar intum min dunia, ashan kida dunia bi aba intum.
+\v 20 Zekir kalam al ana kelimu le intum, 'kadam ma azim min seid tou.' Iza kan umon tabu ana, umon kaman bi tabu intum; Iza umon hafisu kalam tai umon kaman bi hafisu takum.
 \v 21 Umon bi amulu hajat de kulu le intum ashan isim tai, ashan umon ma arufu ali rasulu ana.
 \v 22 Iza kan ana ma ja wa kelimu le umon, umon ma bi kun indu katiya, lakin hasa umon ma indu uzor le katiya tomon.
 \v 23 Al bi karahu ana bi karahu Abu tai kaman.
@@ -819,39 +819,39 @@
 \cl As-hah 16
 \p
 \v 1 Ana kelimu le intum hajat de ashan kede intum ma bi ligo tasir.
-\v 2 Umon bi tala intum bara min min majma. lakin fi zaman bi ja wokit kulu zol al bi katulu intum bi fekir gali huwo bi gedimu kidma le Allah.
+\v 2 Umon bi tala intum bara min min majma. Lakin fi zaman bi ja wokit kulu zol al bi katulu intum bi fekir gali huwo bi gedimu kidma le Allah.
 \v 3 Umon bi amulu hajat de ashan umon ma arufu Abu wele ana.
 \v 4 Ana bi wori le intum hajat de ashan biga kan zaman tomon ja, intum bi zekir gali ana kelim le intum an umon. Ana kan ma kelim le intum an hajat fi bidaya, ashan ana kan ma intum.
 \v 5 Lakin hasa ana bi ruwa le huwo al rasulu ana, lahadi hasa mafi zol min intum asalu ana, inta bi ruwa wen?'
 \v 6 Lakin ashan ana kelimu hajat de le intum, huzun mala fi gulub takum.
-\v 7 Lakin hagiga ana kelimu le intum, lakin ahsan le intum leanu ana bi ruwa. leanu iza ana ma ruwa, al muazi ma bi ja le intum, lakin iza ana rua, ana bi rasulu huwo le intum.
+\v 7 Lakin hagiga ana kelimu le intum, lakin ahsan le intum leanu ana bi ruwa. Leanu iza ana ma ruwa, al muazi ma bi ja le intum, lakin iza ana rua, ana bi rasulu huwo le intum.
 \v 8 Wokid huwo bi ja, al muazi bi asbit le dunia an batal ta katiya, an shokol adil, wa an hukum-
 \v 9 an katiya, ashan umon ma amin fi ana,
 \v 10 an shokol adil, ashan ana bi ruwa le Abu, wa intum ma bi aiynu ana ketir;
 \v 11 wa an hukum, ashan hakim ta dunia de hukumu kalas.
 \v 12 Ana indi hajat ketir ashan bi wori le intum, lakin intum ma bi fahim umon hasa.
-\v 13 Lakin wokit huwo, roho ta hagiga, bi ja, huwo bi arshidu intum fi kulu hagiga, leanu huwo ma bi wonusu min nefsa tou. lakin huwo bi kelimu kulu al huwo bi asuma, wa huwo bi kelimu le intum hajat al bi ja.
+\v 13 Lakin wokit huwo, roho ta hagiga, bi ja, huwo bi arshidu intum fi kulu hagiga, leanu huwo ma bi wonusu min nefsa tou. Lakin huwo bi kelimu kulu al huwo bi asuma, wa huwo bi kelimu le intum hajat al bi ja.
 \v 14 Huwo bi mejidu ana, leanu huwo bi shilu min al ana indi wa huwo bi kelimu le intum.
 \v 15 Kulu hajat al Abu indu de tai. Ashan kida, ana kelimu gali Roho bi shilu min al ana indi wa huwo bi wori huwo le intum.
 \v 16 Fi zaman guser intum ma bi aiynu ana, wa baad zaman guser intum bi aiynu ana."
-\v 17 Yala Baad min talamiz tou kelimu le baad tomon ma baad, "De shunu al huwo bi kelimu le nina, 'Fi zaman guser intum ma bi aiynu ana wa baad zaman guser intum bi aiynu ana,' Leanu ana bi ruwa le Abu;?
+\v 17 Yala Baad min talamiz tou kelimu le baad tomon ma baad, "De shunu al huwo bi kelimu le nina, 'Fi zaman guser intum ma bi aiynu ana wa baad zaman guser intum bi aiynu ana,' Leanu ana bi ruwa le Abu?
 \v 18 Ashan kida umon kelimu, "de shunu al huwo bi kelimu, baad zaman guser'? Nina ma arufu huwo bi kelimu an shunu."
 \v 19 Yesua aiynu gali umon der asalu huwo, wa huwo kelimu le umon, "intum bi asalu nufus takum an kalam de, ana gasit shunu be kalam al ana kelim, baad zaman guser intum ma bi aiynu ana wa zaman guser intum bi aiynu ana'?
-\v 20 Hagiga, hagiga, ana bi kelimu le intum, intum bi kori wa bi kun haznanin, lakin dunia bi kun farhan. intum bi kun haznanin be kamil, lakin huzun takum bi hawil le farah.
+\v 20 Hagiga, hagiga, ana bi kelimu le intum, intum bi kori wa bi kun haznanin, lakin dunia bi kun farhan. Intum bi kun haznanin be kamil, lakin huzun takum bi hawil le farah.
 \v 21 Wokit al mara bi weledu hiya bi kun haznan leanu zaman tou ja, lakin kan hiya weledu jena, hiya ma bi rija zekir waja ta hia be sabab farah ta hiya leanu weledu insan fi dunia.
 \v 22 Intum bi kun haznanin hasa, lakin ana bi aiynu intum tani, wa gelba takum bi kun farhan, wa mafi zol bi agder shilu farah takum min intum.
 \v 23 Fi yom dak intum ma bi asalu ana be ai haja. Hagiga, hagiga, ana bi kelimu le intum, iza intum asalu ai haja min Abu fi isim tai, huwo bi wodi huwo le intum.
-\v 24 Lahadi hasa intum ma asalu ai haja fi isim tai. asalu, wa intum bi ligo ashan farah takum bi kun kamil.
+\v 24 Lahadi hasa intum ma asalu ai haja fi isim tai. Asalu, wa intum bi ligo ashan farah takum bi kun kamil.
 \p
 \v 25 Ana kelimu le intum hajat de be teriga ta amsal, lakin zaman bi ja al ana ma bi kelimu le intum be teriga ta amsal, lakin ana bi kelimu le intum be wadeh an Abu.
 \v 26 Fi yom dak intum bi asalu be isim tai wa ana ma bi kelim le intum gali ana bi seli le Abu min ajili takum,
 \v 27 Leanu Abu be nefsa tou bi hibu intum ashan intum hibu ana wa ashan intum amin gali ana ja min Abu.
-\v 28 Ana ja min Abu, wa ana ja le dunia. tani, ana bi sibu dunia wa ana bi bi ruwa le Abu."
+\v 28 Ana ja min Abu, wa ana ja le dunia. Tani, ana bi sibu dunia wa ana bi bi ruwa le Abu."
 \v 29 Talamiz tou kelimu, "Aiynu, hasa inta bi kelimu wadeh wa inta ma bi istagdem teriga ta amsal
-\v 30 Hasa nina arufu gali inta arufu kulu haja, wa inta ma der ai zol kede asalu inta sualat. ashan kida, nina amin gali inta ja min Abu.
+\v 30 Hasa nina arufu gali inta arufu kulu haja, wa inta ma der ai zol kede asalu inta sualat. Ashan kida, nina amin gali inta ja min Abu.
 \v 31 Yesua juwabu umon, "hasa intum amin?
-\v 32 Aiynu, saa bi ja, nam, huwo fi hagiga ja, wokit intum bi ferigu, ai zol le bet tou al melik, wa intum bi sibu ana barau. la hadi saha ana ma barau leanu abu ma ana.
-\v 33 Ana kelimu kalam de le intum ashan intum bi kun indu salam fi ana. fi dunia intum bi kun indu mashakil, lakin sheja takum: ana gilibu donia."
+\v 32 Aiynu, saa bi ja, nam, huwo fi hagiga ja, wokit intum bi ferigu, ai zol le bet tou al melik, wa intum bi sibu ana barau. La hadi saha ana ma barau leanu abu ma ana.
+\v 33 Ana kelimu kalam de le intum ashan intum bi kun indu salam fi ana. Fi dunia intum bi kun indu mashakil, lakin sheja takum: ana gilibu donia."
 \c 17
 \cl As-hah 17
 \p
@@ -871,7 +871,7 @@
 \v 14 Ana wodi le umon kalam taki, wa dunia aba umon ashan umon ma min dunia, ze ma ana ma min dunia.
 \v 15 Ana ma asalu min inta ashan bi shilu umon min dunia, lakin le inta ashan bi hafisu umon min haja al batal.
 \v 16 Umon ma min dunia, ze ma ana ma min dunia.
-\v 17 kutu umon fi hagiga taki. kalam taki hagiga.
+\v 17 Kutu umon fi hagiga taki. Kalam taki hagiga.
 \v 18 Ze ma inta rasulu ana fi dunia, kaman ana rasulu umon fi dunia.
 \v 19 Ana wodi nefsa tai ajli umon, ashan umon kaman bi wodi nefsa tomon fi hagiga.
 \v 20 Ana ma bi seli bes le del, lakin kaman le del al amin fi ana min kilal kalam tomon
@@ -880,9 +880,9 @@
 \v 23 Ana fi umon, wa inta fi ana- ashan bi agder kamil fi wehida, ashan dunia bi arufu gali inta rasulu ana, wa inta hibu umon ze ma inta hibu ana.
 \v 24 Ya abui, Ana deir del al inta wodi le ana ashan bi geni ma ana fi mahal al ana bi geni fogo, wa ashan bi aiynu mejid tai, mejid al inta wodi le ana ashan inta hibu ana gubal Dunia ma kalagu.
 \v 25 Ya Abui al bar, dunia ma arufu Inta, lakin Ana arufu Inta, wa del arufu gali Inta rasulu Ana.
-\v 26 ana kutu isim taki maruf le umon, wa kaman Ana bi kutu kede arufu gali muhaba al Inta hibu be Ana bi kun fi umon, wa ana bi kun fi umon."
+\v 26 Ana kutu isim taki maruf le umon, wa kaman Ana bi kutu kede arufu gali muhaba al Inta hibu be Ana bi kun fi umon, wa ana bi kun fi umon."
 \c 18
-\cl 18 As-hah
+\cl As-hah 18
 \p
 \v 1 Baad ma Yesua wonusu kalamat del, Huwo ruwa ma talamiz tou fi safa ta wadi kadarun, mahal al kan fogo jinana Huwo wa talamiz tou dakalu fogo.
 \v 2 Yahuza al bi ja selimu huwo, arufu mahal de, ashan Yesua baad marat bi ruwa ma talamiz tou fogo.
@@ -916,7 +916,7 @@
 \v 26 Wahid min kadamin ta reis ta khahana, huwo kan ahal ma zol al Butrus gata adana tou bara de, kelimu, "Sei de ma Inta al ana aiynu fi jinana ma Yesua?"
 \v 27 Butrus kaman anguru tanimara, fi nefsu zaman Dik bada kore.
 \p
-\v 28 Umon bada shilu Yesua min Caiaphas le riasa ta hukuma. fi sabah bedri, wa umon ma dakalu fi riasa ta hukuma ashan umon ma bi kun waskanin lakin umon bi agder akulu eid Paska.
+\v 28 Umon bada shilu Yesua min Caiaphas le riasa ta hukuma. Fi sabah bedri, wa umon ma dakalu fi riasa ta hukuma ashan umon ma bi kun waskanin lakin umon bi agder akulu eid Paska.
 \v 29 Bilatus tala bara le umon wa kelimu, "Yatu tuhma intum jibu did zol de?"
 \v 30 Umon juwabu wa kelimu le huwo, "Iza Kan zol de ma amulu haja batal, nina kan ma bi agder istelimu huwo le intum."
 \v 31 Bilatus kelimu le umon, "Shilu be nefsa takum, wa hukumu takum huwo be hasab ganun takum." Yahudin del kelimu le huwo," De mafi fi ganun ta nina ashan bi katulu zol."
@@ -929,7 +929,7 @@
 \v 37 "Bilatus biga kelimu le Huwo, kan kida Inta melik?" Yesua juwabu, "Inta kelim gali Ana melik. Ashan kida weledu Ana, wa le sabab de Ana ja fi dunia, ashan Ana bi kun shuhud le hagiga. Ai wahid al ta hagiga bi asuma le sot tai."
 \v 38 Bilatus kelimu le huwo, "De shunu yau hagiga?" wokit huwo kelimu ze de, huwo tala bara tani le Yahud wa kelimu le umon, "ana ma ligo galat fi zol de.
 \v 39 Lakin ana daiman bi fiku le intum wahid zol fi paska. Intum deir kede ana fiku Melik ta Yahud le intum?"
-\v 40 umon bada kore tani shedid gali, "Ma zol de, lakin Barabas." Barabas de kan harami.
+\v 40 Umon bada kore tani shedid gali, "Ma zol de, lakin Barabas." Barabas de kan harami.
 \c 19
 \cl As-hah 19
 \p
@@ -963,9 +963,9 @@
 \v 22 Bilatus juwabu, "Al ana katibu, ana katibu kalas."
 \p
 \v 23 Wokit kalas junud del selibu Yesua, umon shilu gumas tou, gesimu le arba gita, ai zol shilu wahid; wa kaman gemis tou, gemis de ma kheitu, mishitu kulu min fok be gita wahid bidun khiyata.
-\v 24 wa umon kelimu le kulu wahid, "kede nina ma sheretu huwo, lakin kede nina amulu gura fogo ashan bi wori de bikun ta munu." De hasil ashan kitab bi timu al gali, "Umon gesimu gumas tai le badun wa amulu gura fi gemis tai." De al junud del amulu.
+\v 24 Wa umon kelimu le kulu wahid, "kede nina ma sheretu huwo, lakin kede nina amulu gura fogo ashan bi wori de bikun ta munu." De hasil ashan kitab bi timu al gali, "Umon gesimu gumas tai le badun wa amulu gura fi gemis tai." De al junud del amulu.
 \p
-\v 25 kan al bi wogif janbu selib ta Yesua, uma tou wa ukhut ta uma tou, Mariam mara ta Kilobas, wa Mariam al Mejdeliya.
+\v 25 Kan al bi wogif janbu selib ta Yesua, uma tou wa ukhut ta uma tou, Mariam mara ta Kilobas, wa Mariam al Mejdeliya.
 \v 26 Wokit Yesua aiynu uma tou wa telmiz al kan huwo bi hibu bi wogif gerib,
 \v 27 Huwo kelimu le uma tou "Ya mara aiynu, weled taki!" kaman huwo kelimu le telmiz de, "Aiynu, uma taki! Min zaman dak telmiz de shilu huwo fi bet tou.
 \p
@@ -981,7 +981,7 @@
 \v 36 Hajat del bi hasil ashan bi kamilu kulu al katibu fi al kitab. Mafi wahid min udam tou bi kasuru.
 \v 37 Kaman, kitab kelimu gali, "Umon bi aiynu dak al umon atanu."
 \p
-\v 38 Baad hajat del, Yusif al min Rama, huwo kan telmiz ta Yesua lakin fi sir ashan huwo bi kafu min Yahud. huwo asalu min Bilatus kan huwo bi agder shilu jisim ta Yesua. Bilatus wodi le huwo izin. Biga Yusif ja shilu jisim tou bara.
+\v 38 Baad hajat del, Yusif al min Rama, huwo kan telmiz ta Yesua lakin fi sir ashan huwo bi kafu min Yahud. Huwo asalu min Bilatus kan huwo bi agder shilu jisim ta Yesua. Bilatus wodi le huwo izin. Biga Yusif ja shilu jisim tou bara.
 \v 39 Nikodemos kaman ja, De huwo al kan ja le Yesua bilel. Huwo jibu riha ze 100 liter, lakabatu mur be oud.
 \v 40 Umon shilu jisim ta Yesua wa lifu be kofuna wa be riha, hasab teriga ta dofunu ta Yahud.
 \v 41 Wa fi mahal al selibu huwo fogo fi jinana; wa fi jinana de fi turuba jedid lisa ma dofunu zol fogo.
@@ -996,17 +996,17 @@
 \v 4 Umon jere kulu sawa, wa lakin telmiz al tani de jere guwam gidam min Butrus wa wosulu fi turuba hinak awel.
 \v 5 Wa dengiri tehet, huwo aiynu kofuna jadau hinak, lakin huwo ma dakalu juwa.
 \v 6 Wa biga Samaan Butrus ja wosulu baad huwo wa dakalu juwa fi turuba. Huwo aiynu kofuna jadau hinak
-\v 7 wa gumas al kan lifu fi ras tou. ma fi mahal sawa ma kofuna de lakin lifu fi mahal barau
+\v 7 wa gumas al kan lifu fi ras tou. Ma fi mahal sawa ma kofuna de lakin lifu fi mahal barau
 \v 8 Baad dak telmiz al tani de, al kan wosulu awel fi turuba de, kaman ja dakalu juwa, wa huwo aiynu wa sedek.
 \v 9 Wa lahadi zaman dak umon lisa ma fahim al kitab al gali huwo bi gum min al mut.
 \v 10 Min hinak talamiz del rija tani wara fi bet.
 \p
 \v 11 Lakin Mariam kan lisa bi wogif bara fi turuba bi kore. Ze huwo lisa kan bi kore, huwo dengir tehet fi turuba.
-\v 12 Huwo aiynu itnin malaikat bi geni wa libisu abiad. wahid fi safa ras, wa wahid tani fi safa kurah fi mahal al kan kutu fogo jisim ta Yesua.
+\v 12 Huwo aiynu itnin malaikat bi geni wa libisu abiad. Wahid fi safa ras, wa wahid tani fi safa kurah fi mahal al kan kutu fogo jisim ta Yesua.
 \v 13 Umon kelimu le huwo, "Ya mara, le inta bi kore?" Huwo juwabu umon, "Ashan umon shilu Rabuna tai bara, wa ana ma aruf umon kutu wen."
 \v 14 Wokit huwo kelimu kida, huwo lifu wa aiynu Yesua wagif hinak, lakin huwo ma aruf gali de kan Yesua.
 \p
-\v 15 Yesua kelimu le huwo, "Ya mara, le inta bi kore? inta bi fetisu munu? huwo kan bi fekir gali de zol al bi ishtakal fi jinana de, huwo kelimu le huwo, "Ya seid, Iza kan inta yau shilu, wori le ana mahal Inta kutu huwo fogo, wa ana bi shilu huwo."
+\v 15 Yesua kelimu le huwo, "Ya mara, le inta bi kore? Inta bi fetisu munu? Huwo kan bi fekir gali de zol al bi ishtakal fi jinana de, huwo kelimu le huwo, "Ya seid, Iza kan inta yau shilu, wori le ana mahal Inta kutu huwo fogo, wa ana bi shilu huwo."
 \p
 \v 16 Yesua kelim le huwo, "Mariam, Hiya aglibu, wa kelimu le huwo be Ibraniya, "Rabuni" (mana tou "Mualim").
 \p
@@ -1016,7 +1016,7 @@
 \p
 \v 19 Fi misah ta yom dak, awel yom ta usbu, wa abuwab ta mahal al kan talamiz fogo, mogful ashan kan talamiz bi kafu min Yahud, Yesua ja wa wogif fi nus wa kelimu le umon, "Salam le intum."
 \v 20 Baad huwo kelimu kida, Huwo wori idenat to wa kureinat tou. Talamiz biga kan mokosutin wokit umon aiynu Rabuna.
-\v 21 Baad dak Yesua kelimu le umon tanimara, "Salam le intum. ze Abu rasulu Ana, Ana kaman bi rasulu intum,"
+\v 21 Baad dak Yesua kelimu le umon tanimara, "Salam le intum. Ze Abu rasulu Ana, Ana kaman bi rasulu intum,"
 \v 22 Zaman Yesua kelim kalam de, huwo nefes le umon wa kelimu le umon, "Istakbil takum Roho al kudus.
 \v 23 Ai wahid al intum bi afi katiya tomon, bi afi le umon, wa ai wahid al intum bi robutu katiya tomon bi robutu le umon."
 \p
@@ -1024,7 +1024,7 @@
 \v 25 Talamiz al tanin de ja wori le huwo gali, "Nina aiynu Rabuna," huwo kelimu le umon, "Ile kan ana aiynu fi iden tou alamat ta masamir, wa kutu iden tai fi mahal alama ta musmar, wa kutu iden tai fi janba tou, ana bi sedek."
 \p
 \v 26 Wa baad tamaniya ayam talamiz tou kan fi juwa tanimara, wa Thomas kan fi ma umon. Yesua ja wa kan abuwab kulu mogful, wa wogif fi nus tomon, wa kelimu, "Salam le intum."
-\v 27 Baad dak huwo kelimu le Thomas, "Kutu hasba taki wa aiynu idenat tai. midu iden taki wa lemesu taraf ta jisim tai. mata kun zol al ma bi sedek, lakin kede inta sedek."
+\v 27 Baad dak huwo kelimu le Thomas, "Kutu hasba taki wa aiynu idenat tai. Midu iden taki wa lemesu taraf ta jisim tai. Mata kun zol al ma bi sedek, lakin kede inta sedek."
 \p
 \v 28 Thomas juwabu wa kelimu le huwo, "Rabuna tai, wa Allah tai."
 \p
@@ -1037,7 +1037,7 @@
 \p
 \v 1 Baad de kulu Yesua beinu nefsu tani mara le talamiz fi bahar Tiberias. De teriga al huwo gi zahiru nefsu tou:
 \v 2 Samaan Butrus kan sawa ma Thomas al bi nadi huwo gali Didymus, Wa Nathaniel min Cana ta Galileya, wa iyal ta Zebedee, wa itnin talamiz tanin ta Yesua.
-\v 3 Samaan Butrus kelimu le umon, "Ana bi ruwa gobudu samagat." umon kelimu le huwo, "Nina kaman bi ja ma inta." Umon ruwa wa arkab fi murkab, lakin umon ma gobudu ai haja bilel kulu.
+\v 3 Samaan Butrus kelimu le umon, "Ana bi ruwa gobudu samagat." Umon kelimu le huwo, "Nina kaman bi ja ma inta." Umon ruwa wa arkab fi murkab, lakin umon ma gobudu ai haja bilel kulu.
 \p
 \v 4 Wokit biga gerib sabah, Yesua wogif fi taraf bahar, lakin talamiz ma arufu gali de kan Yesua.
 \v 5 Yesua bada kelimu le umon, "Ya shabab, sei intum indu haja al bi akulu?" Umon juwabu le huwo, "La."
@@ -1049,14 +1049,14 @@
 \v 9 Wokit umon tala be taraf, umon ligo jomur nar hinak wa samaga kutu fogo, wa esh.
 \p
 \v 10 Yesua kelimu le umon, "Jibu takum samaga tani min al intum gobudu hasa de."
-\v 11 Samaan Butrus rija fok wa bada juru shabaka de bara, maliyan be samaga kubarin; adad tou153. kan fi kutar lakin shabaka ma sheretu.
+\v 11 Samaan Butrus rija fok wa bada juru shabaka de bara, maliyan be samaga kubarin; adad tou 153. Kan fi kutar lakin shabaka ma sheretu.
 \v 12 Yesua kelimu le umon, "Taal takum akulu fotur." Mafi wahid min talamiz agder asalu huwo, "Inta munu?" umon arufu de Yesua.
 \v 13 Yesua ja, wa shilu esh, wa wodi le umon, wa kaman samaga.
 \v 14 De dur nimira talata al kan Yesua zahiru nefsa tou le talamiz wokit huwo gum min mutu.
 \p
 \v 15 Baad ma umon akulu fotur, Yesua kelimu le Samaan Butrus, "Samaan weled ta Yona, Sei inta bi hibu Ana ketir min del?" Butrus kelimu le huwo, "Naam Ya Rabuna, Inta arufu gali ana bi hibu Inta." Yesua kelimu le huwo "Akilu korufan tai."
 \p
-\v 16 Huwo kelimu le huwo kaman tani mara, "Samaan weled ta Yona, Sei inta bi hibu Ana? Butrus kelimu le huwo, "Naam ya Rabuna, Inta arufu ana bi hibu Inta."Kutu bala le korufan tai."
+\v 16 Huwo kelimu le huwo kaman tani mara, "Samaan weled ta Yona, Sei inta bi hibu Ana? Butrus kelimu le huwo, "Naam ya Rabuna, Inta arufu ana bi hibu Inta. "Kutu bala le korufan tai."
 \p
 \v 17 Huwo kelimu le huwo dur nimira talata, "Samaan weled ta Yona, sei inta bi hibu Ana? Butrus biga haznan ashan Yesua kelimu le huwo dur nimira talata, "Sei inta bi hibu Ana?" Huwo bada juwabu wa kelimu, Ya Rabuna, Inta arufu kulu haja, Inta arufu gali ana bi hibu Inta." Yesua kelimu le huwo, "Akilu korufan tai.
 \v 18 Hagiga, hagiga, Ana bi kelimu le inta Zaman inta kan lisa suker, inta bi libisu barau, wa inta bi douru fi ai mahal al inta deir, wokit inta biga ajuz, inta bi midu idan taki, wa zol tani bi libisu inta wa bi shilu inta fi mahal al kan inta inta ma der ruwa fogo."
@@ -1066,9 +1066,9 @@
 \v 20 Butrus lefet wara wa huwo aiynu telmiz al kan Yesua bi hibu bi tabi wara tomon, al kan kaman meilu fi safa ta Yesua zaman asha wa al kan kelimu, "Ya Rabuna, de munu al bi amulu khayana le Inta?"
 \v 21 Butrus aiynu huwo wa kelim le Yesua, "Ya Rabuna, zol de bi ja amulu shunu?
 \p
-\v 22 Yesua kelimu le huwo, "Kan Ana deir kede huwo geni lahadi Ana bi ja, De biyani shunu le inta? Tabi wara tai,"
+\v 22 Yesua kelimu le huwo, "Kan Ana deir kede huwo geni lahadi Ana bi ja, De biyani shunu le inta? Tabi wara tai."
 \p
 \v 23 Min hinak kalam de shetetu fi nus ta akwana, gali telmiz dak ma bi mutu. Lisa Yesua ma kelimu le Butrus gali telmiz tani de bi mutu, lakin, "kan Ana deir kede huwo geni lahadi Ana bi rija, De biyani shunu le inta?"
 \p
 \v 24 De yau telmiz al bi ashad le hajat del kulu, wa al katibu hajat del, wa nina aruf shuhuda tou hagiga.
-\v 25 Wa kaman fi hajat ketir Yesua kan amulu. kan katibu tehet wahid wahid, Ana fekir zatu dunia ma bi agder shilu kimiya ta kutub al bi katibu.
+\v 25 Wa kaman fi hajat ketir Yesua kan amulu. Kan katibu tehet wahid wahid, Ana fekir zatu dunia ma bi agder shilu kimiya ta kutub al bi katibu.

45-ACT.usfm

@@ -1,25 +1,25 @@
 \id ACT
 \ide UTF-8
-\h Amal al Rusul
-\toc1 Amal al Rusul
-\toc2 Amal al Rusul
+\h Amal Al Rusul
+\toc1 Amal Al Rusul
+\toc2 Amal Al Rusul
 \toc3 act
-\mt Amal al Rusul
+\mt Amal Al Rusul
 \c 1
 \cl As-hah 1
 \p
 \v 1 Kitab al awel al Ana katibu, Ya Theophilus, gi wori kulu hajat al Yesua bada amulu wa derisu,
 \v 2 lahadi fi yom al shilu huwo fok, baad ma huwo wodi wosiya be wasat Roho al Kudus le talamiz al huwo Azilu.
 \v 3 Baad taab tou, huwo zahiru nefsa tou hai le umon be isbatat al mugni. Le arbein yom huwo geni zahir le umon, wa wonusu an molokut ta Allah.
-\v 4 Zaman huwo kan bi limu ma umon, huwo wodi wosiya le umon ashan ma sibu Urselim, lakin bi istena waad ta Abu, al huwo wonusu, ``Intum asuma min ana
-\v 5 inu Yuhana hagiga kan amidu be moyo, lakin bi amidu intum be Roho al Kudus baad ayam besit.``
+\v 4 Zaman huwo kan bi limu ma umon, huwo wodi wosiya le umon ashan ma sibu Urselim, lakin bi istena waad ta Abu, al huwo wonusu, "Intum asuma min ana
+\v 5 inu Yuhana hagiga kan amidu be moyo, lakin bi amidu intum be Roho al Kudus baad ayam besit."
 \p
-\v 6 Zaman umon limu sawa umon asalu huwo, ``Rabuna, hal de zaman al inta bi rija momlaka le Israel?``
+\v 6 Zaman umon limu sawa umon asalu huwo, "Rabuna, hal de zaman al inta bi rija momlaka le Israel?"
 \v 7 Huwo kelimu le umon, ``huwo ma le intum ashan bi arufu sah au mawasim al Abu hadidu be sultan tou.
-\v 8 Lakin intum bi akudu guwa, kan Roho al kudus nezil fogo intum, wa intum bi kun shuhudin tai fi Urselim Yahudiya wa Samaria wa lahadi akir Dunia.``
+\v 8 Lakin intum bi akudu guwa, kan Roho al kudus nezil fogo intum, wa intum bi kun shuhudin tai fi Urselim Yahudiya wa Samaria wa lahadi akir Dunia."
 \v 9 Zaman Rabuna Yesua kelimu kalamat de, ze ma umon gi aiynu fok, arfau huwo fok, wa sihab kati huwo min uyun tomon.
 \v 10 Ze ma umon gi aiynu le samawat shedid ze ma huwo ruwa, itnin rijal tuwali wogif jambu umon be gumas abiyad.
-\v 11 Umon kelimu, Intum ya Galilien, Lee intum gi wogif hini gi aiynu le samah? Yesua de al shilu min intum le samah, bi rija be nefsu teriga ze ma intum aiynu huwo gi ruwa le samah.``
+\v 11 Umon kelimu, Intum ya Galilien, Lee intum gi wogif hini gi aiynu le samah? Yesua de al shilu min intum le samah, bi rija be nefsu teriga ze ma intum aiynu huwo gi ruwa le samah."
 \p
 \v 12 Baad dak umon rija le Urselim min Jebel al isim tou Zeitun, al gerib ma Urselim, Safar ta yom sebit.
 \v 13 Zaman umon wosulu, umon ruwa fi gurfa al fok, mahal al umon kan gi geni fogo. Umon kan Butrus, Yuhana, Yakub, Andraus, Philibus, Thomas, Bartilimaus, Matta, Yakub weled ta Alphaeus, Samaan al gayur, wa Yahuza weled ta Yakub.
@@ -28,8 +28,8 @@
 \v 15 Fi ayam dak Butrus wogif fok fi nus ta akwana, kulu 120 nas, wa kelimu,
 \v 16 Akwana, huwo kan mohim inu kede kamilu kitab, inu Roho al Kudus wonusu gabul kida be wasat ta Daud be kusus Yahuza, al gedimu delin al gubudu Yesua.
 \v 17 Ashan huwo kan wahid min nina wa akudu nisba tou ta kidima de."
-\v 18 (hasa zol de istera mahal zara ma maksab al huwo ligo min gurus ta shar, wa hinak huwo waga be wusa tou, wa faga min nus, wa musuran tou kulu dofugu bara.
-\v 19 Delin kulu al bi geni fi Urselim asuma an kalam de, ashan kida umon nadi isim ta mahal zara de "Akeldama, al mana tou" "Mahal zara ta dom".)
+\v 18 (Hasa zol de istera mahal zara ma maksab al huwo ligo min gurus ta shar, wa hinak huwo waga be wusa tou, wa faga min nus, wa musuran tou kulu dofugu bara.
+\v 19 Delin kulu al bi geni fi Urselim asuma an kalam de, ashan kida umon nadi isim ta mahal zara de "Akeldama, al mana tou" "Mahal zara ta dom.")
 \v 20 Ashan katibu fi kitab ta Mazamir, 'Kede bed tou karabu, wa kede mafi zol geni fogo'; Kede zol tani shilu wozifa tou ta giada.'
 \p
 \v 21 Ashan kida, huwo mohim, de al geni douru ma nina kulu wokit al Rabuna Yesua dakalu wa tala min nus ta nina,
@@ -59,7 +59,7 @@
 \v 15 Nas del ma sakranin ze intum gi kelimu, leanu nas ma bi kun sakarinin fi sah tisa sabah.
 \v 16 Lakin de haja al kan wonusu be wasat ta Nebi Yuiel;
 \q
-\v 17 Huwo bi kun fi ayamat al akir, 'Allah gal, ' Ana bi kubu Roho tai le nas kulu. Awulad wa Banat takum bi itnaba, shabab takum bi aiynu ruyat, wa Ajaiz takum bi hilim.
+\v 17 Huwo bi kun fi ayamat al akir, 'Allah gal,' Ana bi kubu Roho tai le nas kulu. Awulad wa Banat takum bi itnaba, shabab takum bi aiynu ruyat, wa Ajaiz takum bi hilim.
 \q
 \v 18 Hagiga le khudam tai wa khudam tai al nusuwan fi ayamat dat Ana bi kubu Roho tai, wa umon bi itnaba.
 \q2
@@ -72,7 +72,7 @@
 \v 22 Ya nas ta Israel, asuma takum kelima de: Yesua al Nasiri, Zol al akidu le intum be Allah be amail al azim wa Alamat wa Mujizat al Allah amulu be wasat tou fi nus takum, ze intum be nefsa takum arufu.
 \v 23 Nas del kan selimu le intum be Irada ta Allah wa marafa tou min bediri; wa be wasat iden ta nas ta katiya, katulu huwo be teriga al dugu fi selib huwo.
 \v 24 Lakin Allah goumu huwo, hariru huwo min waja ta mutu, ashan Huwo kan mustehil ashan bi amsuku huwo be mutu.
-\v 25 Daud kan wonusu an huwo, ' Ana aiynu Rabuna daiman gidam wusa tai, ashan huwo fi yemin tai ashan ma bi hizu ana.
+\v 25 Daud kan wonusu an huwo, 'Ana aiynu Rabuna daiman gidam wusa tai, ashan huwo fi yemin tai ashan ma bi hizu ana.
 \q
 \v 26 Ashan kida geliba ti kan murta wa lisan tai farhan. Bardu, gisim tai bi kun fi sikha.
 \q2
@@ -87,7 +87,7 @@
 \v 33 Ze ma Arafau Huwo fok fi yemin ta Allah wa akudu waad ta Roho al Kudus min al Ab, huwo kubu de, al intum aiynu wa asuma.
 \v 34 Leanu Daud ma ruwa fi samawat, lakin huwo kelimu 'Rabuna wonusu le Rabuna tai, "Geni safa Ida tai al yemin,
 \q
-\v 35 lahadi Ana bi kutu adu taki mahal ta dusu kura taki,"
+\v 35 lahadi Ana bi kutu adu taki mahal ta dusu kura taki."
 \p
 \v 36 Ashan kida, kede bet ta Israel kulu arufu inu Allah amulu huwo Rabana wa Mesih, Yesua de al intum selibu."
 \p
@@ -100,10 +100,10 @@
 \v 42 Umon wodi nefsa tomon le talim ta Rusul wa sherika, fi kasuru ta esh wa salawat.
 \p
 \v 43 Kafu wa ihtiram kan dakalu fi nefsa tomon, wa ajaib wa mujzat ketir kan hasil be wasat Rusul.
-\v 44 delin al kan amin kan gi geni sawa wa gi shariku hajat kulu sawa,
+\v 44 Delin al kan amin kan gi geni sawa wa gi shariku hajat kulu sawa,
 \v 45 wa umon kan biyu mumtalakat wa kan wazau hajat tomon le kulu nas, be hasab hajat al ai zol indu.
 \v 46 Yom baad yom umon wodi nefsa tomon be hadaf wahid fi haikal. Umon kaman kan gi akulu sawa fi biyut tomon, wa umon shariku akil sawa be farah be geliba ta wodi;
-\v 47 umon gi sabihu Allah wa nas kulu gi ihtiramu umon. wa kulu yom Rabuna kan gi zidu adad tomon be nas al ligo kulasa.
+\v 47 umon gi sabihu Allah wa nas kulu gi ihtiramu umon. Wa kulu yom Rabuna kan gi zidu adad tomon be nas al ligo kulasa.
 \c 3
 \cl As-hah 3
 \p
@@ -236,7 +236,7 @@
 \v 1 Hasa fi ayamat de, zaman adad ta talamis kan gi zidu, sokuwa ja min Yunanin al Yahudin did Ibraniyin, ashan aramil tomon kan gi zulumu fi touzi ta akil ta kulu yom.
 \v 2 Rusul al itnashar nadi kulu talamiz al tanin del wa gal, "Huwo ma kwes ashan nina bi sibu besiru kelima ta Allah ashan nina bi amulu kidima ta akil.
 \v 3 Ashan kida iktar takum saba nas min nus takum, nas al indu suma kwes, maliyan be Roho wa Hikma, al nina bi agder kutu umon fi shokol de.
-\v 4 Kan le nina, NIna daiman bi istemir fi salawat, dirasa wa besiru risala ta Yesua."
+\v 4 Kan le nina, Nina daiman bi istemir fi salawat, dirasa wa besiru risala ta Yesua."
 \v 5 Kalam tomon ajibu jamahir kulu. Umon iktar Stephen, zol al maliyan be iman wa be Roho al Kudus, wa Philip, Prochorus, Nicanor, Timon, Parmenas, wa Nicolaus al ja min Antiock.
 \v 6 Mominin jibu nas al sabah de gidam ta rusul, umon seli wa kutu iden tomon fi ras tomon.
 \p
@@ -260,7 +260,7 @@
 \v 4 Baad dak huwo sibu beled ta kaldanin wa ruwa geni fi Haran; min hinak, baad abu tou mutu, Allah jibu huwo le mahal de, ali intum bi geni fogo hasa.
 \v 5 Huwo ma wodi ai wirasa le huwo, hata ma kan kifaya ashan bi kutu kura tou fogo. Lakin huwo waadu- hata lisa kan Ibrahim ma indu jena - inu huwo bi wodi ard ze melkia le huwo wa le jil ta tou baad huwo.
 \v 6 Allah kan gi wonusu zede le uwo, gali ajial tou bi ish awel fi zaman guser fi beled al ma tomon, wa gali nas ta nas beled dak bi kutu umon ze abeed wa bi amulu umon batal le fetra ta urbumia sena.
-\v 7 Lakin Ana bi hukumu doula dak al umon gi kadimu,' Allah kelimu, ' wa baad dak umon bi ja wa abidu ana fi mahal de.
+\v 7 Lakin Ana bi hukumu doula dak al umon gi kadimu,' Allah kelimu,' wa baad dak umon bi ja wa abidu ana fi mahal de.
 \v 8 Baad dak Allah wodi le Ibrahim tifigiya ta tuhur, yala Ibrahim biga ja kun abu ta Ishak wa tahiru huwo baad tamania ayam; Ishak biga abu ta Yagub, wa Yagub yau abu ta itnasar judud.
 \p
 \v 9 Leanu iyal ta Yakub al kubar biga asudin ma Yusif, umon biyu Yusif le Masirin; lakin Allah kan ma huwo
@@ -286,7 +286,7 @@
 \v 25 huwo fekir gali akwana tou bi fahim gali Allah yau gi saidu huwo ashan bi ankisu umon, lakin umon ma agder fahim.
 \v 26 Fi yom tani huwo aiynu itnin min shabab tou gi sakil, huwo hawil ashan bi wogifu umon min sakila, huwo gal, ya nas, intum akwana; malu intum gi awugu nefsa takum?'
 \p
-\v 27 Lakin wahid al kan awugu aku tou shedid de lizu huwo, wa gal, ' Munu yau kutu inta reis wa gadi ta nina?
+\v 27 Lakin wahid al kan awugu aku tou shedid de lizu huwo, wa gal, 'Munu yau kutu inta reis wa gadi ta nina?
 \v 28 Inta kaman der katulu ana, ze ma umbari inta katulu zol al Masiri?
 \v 29 Musa jere baad ma huwo asuma kalam de; huwo biga ajnabi fi beled ta Midian, inak huwo biga abu ta itiniin awulad.
 \p
@@ -294,10 +294,10 @@
 \v 31 Zaman Musa aiynu nar de, huwo istagarab le haja al huwo aiynu de; wa ze ma huwo ja gerib ashan bi aiynu, Huwo asuma sot ta Rabuna, gal,
 \v 32 Ana Allah ta abuhat taki, Allah ta Ibrahim, wa ta Ishak, wa ta Yakub.' Musa kafu wa ma bi agder aiynu fogo tanimara.
 \p
-\v 33 Rabana kelimu le huwo, ' Agila gisma bara min kurein taki, leanu mahal al inta bi wogif fogo de mukadas.
+\v 33 Rabana kelimu le huwo, 'Agila gisma bara min kurein taki, leanu mahal al inta bi wogif fogo de mukadas.
 \v 34 Hagiga ana aiynu tab ta nas tai al fi Masir; Ana asuma kore tomon, wa ana ja tehet ashan ankisu umon; hasa taal, Ana bi rasulu inta le Masir.'
 \p
-\v 35 Musa al umon aba de, zaman umon kelimu, ' munu yau kutu inta reis wa gadi?'- huwo yau al Allah rasulu ze reis wa zol al bi hariru umon. Allah rasulu huwo tehet musulia ta malaika al zahir le Musa fi gaba.
+\v 35 Musa al umon aba de, zaman umon kelimu, 'munu yau kutu inta reis wa gadi?'- huwo yau al Allah rasulu ze reis wa zol al bi hariru umon. Allah rasulu huwo tehet musulia ta malaika al zahir le Musa fi gaba.
 \v 36 Musa tala umon bara min Masir, baad amulu mojizat wa alamat fi Masir wa Bahar al ahmar, wa fi al beriya fetera ta arbein sena.
 \p
 \v 37 De nefsu Musa al kelimu le shab ta Israel,' Allah bi goumu nebi min nus akwana takum, nebi ze ana.'
@@ -306,7 +306,7 @@
 \v 39 De yau zol al abuhat ta nina aba ashan bi tii huwo; umon lizu uwo bara min nefsa tomon, wa fi geliba tomon umon gilibu wara le Masir.
 \v 40 Fi zaman dak umon kelimu le Haron, 'Salau le nina rabana al bi gedimu nina. Ze le Musa de, uwo al tala nina bara min al ard ta Masir, nina ma bi arufu sunu al hasal le huwo.'
 \v 41 Umon salau sanam min sura ta bagar fi ayam dak wa jibu zebiha le sanam de, wa biga farhanin ashan sokol ta iden tomon.
-\v 42 Lakin Allah gilibu wa wodi umon le ibada ta nujum fi sama, ze ma moktub fi kitab ta ambia, ' Hal intum gedimu le ana haiwan wa zebiha le arbein sena fi al beriya, ya bet Israel?
+\v 42 Lakin Allah gilibu wa wodi umon le ibada ta nujum fi sama, ze ma moktub fi kitab ta ambia, 'Hal intum gedimu le ana haiwan wa zebiha le arbein sena fi al beriya, ya bet Israel?
 \q
 \v 43 Intum rudu kem ta Molech wa ta nijma ta rabana Rephan, wa suwar al intum salau ashan bi abidu umon: wa Ana bi arfa intum bara lahadi Babilon.'
 \p
@@ -323,7 +323,7 @@
 \p
 \v 51 Intum nas al arianin wa al ma tahiru fi geliba wa adanat, intum daiman bi kowimo Roho Al Kudus; intum gi amulu ze abuhat takum gi amulu.
 \v 52 De yatu al ambiya al abuhat takum ma taabu? Umon katulu ambiya al ja gubal Yesua; wa intum hasa biga tala ashan bi selimu wa bi katulu huwo kaman,
-\v 53 intum nas al akudu ganun al malaikat kan asisu, lakin intum ma hafisu".
+\v 53 intum nas al akudu ganun al malaikat kan asisu, lakin intum ma hafisu."
 \p
 \v 54 Zaman ada ta mejles asuma kalam de, gulub tomon kan karabu, wa umon biga bi adi sunun tomon le Stephen.
 \v 55 Lakin huwo, kan maliyan be Roho Al Kudus, aiynu fok le samah wa aiynu mejid ta Allah; wa huwo aiynu Yesua wagif fi ida yemin ta Allah.
@@ -351,11 +351,11 @@
 \v 10 Kulu Samarien, min al suker le al kebir gi kutu balak le huwo; umon gal, "Zol de yau guwa azim ta Allah."
 \v 11 Umon gi asuma le huwo, ashan huwo kutu umon Istagrab fi wokit towil be sihiri tou de.
 \v 12 Lakin zaman umon amin le Philip ze huwo gi besiru kabar al kwes an molokut ta Allah wa be isim ta Yesua al Mesih, amidu umon kan, rujal wa nusuwan.
-\v 13 Hata Samaan be nefsu amin, wa baad ma amidu huwo, huwo istemir geni ma Philip. Huwo kan istagarab zaman huwo aiynu alamat wa azaim gi hasil,.
+\v 13 Hata Samaan be nefsu amin, wa baad ma amidu huwo, huwo istemir geni ma Philip. Huwo kan istagarab zaman huwo aiynu alamat wa azaim gi hasil.
 \p
 \v 14 Zaman rusul asuma gali nas ta Samaria istagbil kalam ta Allah, umon rasulu Butrus umon, Yuhana le umon.
 \v 15 Zaman umon wosulu hinak, umon seli le umon, ashan umon bi akudu Roho al Kudus.
-\v 16 lahadi wokit dak, Roho al kudus ma ja le ai wahid min umon; Amidu umon bes fi isim ta Rabana Yesua.
+\v 16 Lahadi wokit dak, Roho al kudus ma ja le ai wahid min umon; Amidu umon bes fi isim ta Rabana Yesua.
 \v 17 Baad dak Butrus wa Yuhana kutu iden tomon fi ras tomon, wa umon akudu Roho al Kudus.
 \v 18 Zaman Samaan aiynu gali Roho al Kudus kan gi wodi be wasat kutu iden ta rosul', huwo wodi le umon gurus.
 \v 19 Huwo gal, "Wodi le ana guwa de, kaman, ashan ai zol ana kutu iden le huwo bi akudu Roho al Kudus."
@@ -369,7 +369,7 @@
 \p
 \v 25 Zaman umon kalas wori kalam Rabuna Rabana, Butrus wa Yuhana raja le Urselim, wa gi besiru injil le bilad ketir ta Samarien.
 \p
-\v 26 Zaman malaika ta Rabuna wonusu le Philip wa gal, "gum wa ruwa le tija ta junub le sika al gi ruwa tehet min Urselim le Gaza."(Sika de fi sahara.(
+\v 26 Zaman malaika ta Rabuna wonusu le Philip wa gal, "gum wa ruwa le tija ta junub le sika al gi ruwa tehet min Urselim le Gaza." (Sika de fi sahara.)
 \v 27 Huwo gam wa ruwa. Hinak, kan fi rojul Habasi, kebir fi sulta wa sakal tehet Kandaka, melka ta Ethiopia. Huwo kan mosul le kulu malia ta Melka. Huwo kan ja le Urselim le ibada.
 \v 28 Huwo kan gi rija wa gi geni fi ras karlo tou, wa kan gi agara min kitab ta nebi Asaiah.
 \p
@@ -379,16 +379,16 @@
 \p
 \v 31 Baad dak huwo gal, "Ana bi fahim kef, kan mafi zol bi wori le ana?" Huwo rahibu Philip ashan bi arkab fok wa geni ma huwo.
 \p
-\v 32 Aya al Kan rojul al Habasi gi agara yau zede, "Shilu huwo ze koruf al gi ruwa dabau, Ze koruf al jazar gi gatau shuf tou wa huwo gi askut. ma gi fata kasuma tou.
+\v 32 Aya al Kan rojul al Habasi gi agara yau zede, "Shilu huwo ze koruf al gi ruwa dabau, Ze koruf al jazar gi gatau shuf tou wa huwo gi askut. Ma gi fata kasuma tou.
 \q
-\v 33 Fi kalam batal al amulu le uwo, huwo ma bi ligo adala. Munu yau bi agder wonusu an ajial tou? Leanu haya tou kan silu min al ard".
+\v 33 Fi kalam batal al amulu le uwo, huwo ma bi ligo adala. Munu yau bi agder wonusu an ajial tou? Leanu haya tou kan silu min al ard."
 \p
 \v 34 Rojul al Habasi asalu Philip, wa gal, "Ana bi asalu inta, munu yau al nebi bi wonusu anu, nefsa tou, wele wahid tani?"
 \v 35 Philip bada wonusu, wa bada be aya al huwo agara de, huwo beshiru le zol kabar kwes an Yesua.
 \v 36 Ze ma umon gi douru fi sika, umon ja fi mahal fogo moyo wa al zol kelimu, "Aiynu, fi moyo hina. Sunu bi abusu ana ashan ma bi amidu?"
-\v 37 
+\v 37
 \v 38 Yala rojul al Habasi de wogifu karlo. Philip wa zol de ruwa juwa moyo, wa Philip amidu huwo.
-\v 39 Zaman umon tala bara min moyo, Roho ta Rabuna shalu Philip. wa al zol de ma aiynu huwo tani mara, lakin huwo istemir be mamoria tou farahan.
+\v 39 Zaman umon tala bara min moyo, Roho ta Rabuna shalu Philip. Wa al zol de ma aiynu huwo tani mara, lakin huwo istemir be mamoria tou farahan.
 \v 40 Lakin Philip ruwa zahir fi mahal isim tou Azotus wa huwo ruwa be wasat ikilim dak, gi besiru injil le kulu mudun lahadi huwo ja le Caesarea.
 \c 9
 \cl As-hah 9
@@ -398,7 +398,7 @@
 \v 3 Ze ma huwo kan gi safir, haja hasil zaman huwo biga gerib le Damascus, fajaatan nur wala hawuli huwo min samah;
 \v 4 wa huwo waga tehet wa asuma sot gi kelimu le huwo, "Saul, Saul, le inta gi taabu ana?"
 \v 5 Saul juwabu, "Inta munu, ya Said?" Rabuna juwabu, "Ana Yesua al inta gi taabu;
-\v 6 lakin gum, dakalu fi juwa medina, wa bi wori le inta haja inta bi amulu".
+\v 6 lakin gum, dakalu fi juwa medina, wa bi wori le inta haja inta bi amulu."
 \v 7 Nas al kan safir ma Saul wogif bidun kalam, umon asuma sot, lakin ma aiynu ai wahid.
 \v 8 Saul gam min al wata, wa zaman huwo fata uyun tou, huwo ma bi agder aiynu haja; umon biga amsuku ida tou wa jibu huwo le Damascus.
 \v 9 Huwo geni le fetra ta talata ayam ma gi aiynu, wa huwo ma akulu wele asrubu moyo.
@@ -423,7 +423,7 @@
 \p
 \v 23 Baad ayam ketir, yahudin katitu sawa ashan katulu huwo.
 \v 24 Lakin kuta tomon kan biga maruf le Saul. Umon ragibu buwaba nahar wa bilel ashan bi katulu huwo.
-\v 25 Lakin talamiz tou silu huwo bilel fi gufa wa nezilu huwo tehet be wasat heta,
+\v 25 Lakin talamiz tou silu huwo bilel fi gufa wa nezilu huwo tehet be wasat heta.
 \p
 \v 26 Zaman uwo ja le Urselim, Saul hawil ashan bi dum le talamiz, lakin umon kan kulu gi kafu min huwo, ma bi sedek gali huwo biga telemiz.
 \v 27 Lakin Barnabas silu huwo wa jibu huwo le rosul, wa huwo wori le umon kef Saul aiynu Rabuna fi sika wa kaman kef Rabuna wonusu le huwo, wa kef fi Damascus Saul kan wonusu be suja fi isim ta Yesua.
@@ -436,7 +436,7 @@
 \v 34 Butrus kelimu le huwo, "Aeneas, Yesua al Mesih aliju inta. Gum fok wa lifu biris taki," wa tawali huwo gam fok.
 \v 35 Ai wahid al bi ish fi Lydda wa fi Sharon aiynu zol de wa umon amin fi Rabuna.
 \p
-\v 36 Kan fii telemiz tani fi Joppa isim tou Tabitha, (al mana tou " Dorcas"). Mara de kan maliyan ma amail al kwes wa amail ta rahma al hiya amulu le nas al masakin.
+\v 36 Kan fii telemiz tani fi Joppa isim tou Tabitha, (al mana tou "Dorcas"). Mara de kan maliyan ma amail al kwes wa amail ta rahma al hiya amulu le nas al masakin.
 \v 37 Kan hasil fi ayam dak hiya biga ayan wa mutu; zaman umon beredu hiya, umon noumu hiya fi gurfa al fok.
 \v 38 Zema Lydda kan gerib ma Joppa, wa talamiz kan asuma gali Butrus kan hinak, umon rasulu itnin nas le huwo, ashan asalu huwo, "Taal le nina umon bidun taakir."
 \v 39 Butrus gam wa ruwa ma umon. Zaman huwo wosulu, umon silu huwo le oda al fok, wa kulu al aramil wagifin wa gi kore, gi wori le huwo gumasat al kan Dorcas kayitu zaman hiya kan ma umon.
@@ -450,14 +450,14 @@
 \v 1 Kan fii zol fi medina ta Caesarea isim tou Cornelius, al dabit fi ketiba miya al tabi le jes ta
 \v 2 Italia. Huwo kan zol amin, wahid al gi abidu Allah ma kulu usra tou; huwo gi wodi gurus ketir le delin al masakin, wa huwo gi seli be istimrar le Allah.
 \v 3 Kan ze sa tisa ta nahar, huwo aiynu rouya malaika ta Allah gi ja le huwo. Malaika kelimu le huwo," Cornelius!"
-\v 4 huwo aiynu le malaika wa kan kafu wa gal, "De sunu, ya said?" Malaika kelimu le huwo, "Salawat taki wa hadayat taki ruwa fok ze tekdim ta zekira fi gidam ta Allah.
+\v 4 Huwo aiynu le malaika wa kan kafu wa gal, "De sunu, ya said?" Malaika kelimu le huwo, "Salawat taki wa hadayat taki ruwa fok ze tekdim ta zekira fi gidam ta Allah.
 \v 5 Hasa rasulu nas le medina ta Joppa ashan jibu zol isim tou Samaan al gi nadi Butrus.
 \v 6 Huwo gi geni le al dabak isim tou Samaan, al bet tou fi taraf bahar."
 \p
 \v 7 Zaman malaika al wonusu ma huwo ruwa, Cornelius nadi itniin min kudam ta bet tou, wa asakir al kwesin min wasat ta delin al gi khadimu huwo.
 \v 8 Cornelius wori le umon kulu haja al hasil wa rasulu umon le Joppa.
 \p
-\v 9 fii yom al tani fi sa sita, ze ma umon fi mamoria wa biga kan gerib le medina, Butrus ruwa fi oda fok ashan bi seli.
+\v 9 Fii yom al tani fi sa sita, ze ma umon fi mamoria wa biga kan gerib le medina, Butrus ruwa fi oda fok ashan bi seli.
 \v 10 Huwo biga jiyan wa kan der haja al bi akulu, lakin wokit lisa kan gi rakabu akil, kan wodi le huwo rouya,
 \v 11 wa huwo aiynu samah fata wa haja tani ze milaya kebir nezilu tehet le al ard, nezilu tehet fi arba tijahat tou.
 \v 12 Fogo kan kulu sikil ta haiwanat al indu arba kura wa hajat al gi dowuru be dus fi al ard, wa tiyur al fi samah.
@@ -465,7 +465,7 @@
 \p
 \v 14 "Lakin Butrus kelimu, "La kida, Rabana; ana ma bi akulu ai haja al ma nedif wa nigis."
 \p
-\v 15 Lakin sot kelimu le huwo tani mara: " Haja al Allah kalas nedifu, mata nadi gali huwo nigis."
+\v 15 Lakin sot kelimu le huwo tani mara: "Haja al Allah kalas nedifu, mata nadi gali huwo nigis."
 \v 16 De hasil talata marat; Baad dak milaya al fogo mokulugat de kan tuwali arfau bara min huwo le samah.
 \p
 \v 17 Zaman ras ta Buturus lisa mulakbat ashan deir arufu rouya al huwo aiynu de mana tou sunu tuwali, nas al Cornelius rasulu de wosulu wogifin gidam al bab, baad umon asalu teriga al umon bi ruwa le bet ta Samaan.
@@ -484,14 +484,14 @@
 \p
 \v 27 Wokit Butrus kan gi wonusu ma huwo, huwo dakalu juwa wa ligo nas ketir limu sawa.
 \v 28 Huwo kelimu le umon, "Intum be nefsa takum arufu gali ma ganuni le insan Yahudi ashan bi indu ilaka ma au zuru ajnabi. Lakin Allah kan wori le ana gali kede ma kelimu gali zol de nijis au waskan.
-\v 29 De yau sabab ana ja bidun nengneng, zaman rasulu ana le huwo. Kede ana asalu inta lee inta nadi ana?."
+\v 29 De yau sabab ana ja bidun nengneng, zaman rasulu ana le huwo. Kede ana asalu inta lee inta nadi ana?"
 \p
 \v 30 Cornelus kelimu, "Arba ayam al fat fi zaman zede, Ana kan gi seli fi sah tisa fi bet tai; wa aiynu, zol wagif gidam tai labis gumas al gi lama.
-\v 31 Huwo kelimu, ' Cornelius, salawat taki kalas asmau ma Rabana, wa hadayat taki le al masakin kan zekiru Allah an ita.
+\v 31 Huwo kelimu, 'Cornelius, salawat taki kalas asmau ma Rabana, wa hadayat taki le al masakin kan zekiru Allah an ita.
 \v 32 Kede inta rasulu zol tani le Joppa, wa nadi zol le inta isim Samaan al gi nadi Butrus. Huwo gi geni fi bed ta dabak isim tou Samaan, be gadi le bahar.'
-\v 33 Tuwali Ana rasulu nas le inta. Inta amin wa ja. Hasa baad dak, nina yau kulu hina mojudin fi gidam ta Allah, ashan bi asuma ai haja al kan wori le inta ma Rabuna ashan inta bi wori le nina
+\v 33 Tuwali Ana rasulu nas le inta. Inta amin wa ja. Hasa baad dak, nina yau kulu hina mojudin fi gidam ta Allah, ashan bi asuma ai haja al kan wori le inta ma Rabuna ashan inta bi wori le nina.
 \p
-\v 34 Baad dak Butrus fata kasuma tou wa gal, "Hagiga, Ana arufu gali Allah ma le tija ta zol wahid( unsuria).
+\v 34 Baad dak Butrus fata kasuma tou wa gal, "Hagiga, Ana arufu gali Allah ma le tija ta zol wahid (unsuria).
 \v 35 Lakin, fi kulu uma ai wahid al gi abidu wa gi amulu amail al bir huwo mokbul le huwo.
 \v 36 Intum arufu risala al huwo rasulu le nas ta Israel, zaman huwo alinu kabar al kwes an salam be wasat Yesua al Mesih, huwo yau Rabuna ta kulu -
 \v 37 intum be nefsa takum arufu ahadas al kan hasil, al kan hasil hawuli kulu Yahudiya, bada fi Galileya, baad mamudiya ta Yuhana al mamadan alinu; al
@@ -504,8 +504,8 @@
 \p
 \v 44 Wokit Butrus kan lisa gi wonusu hajat del, al Roho Kudus nazal fogo kulu delin al kan gi asuma le risala tou.
 \v 45 Al nas al tabein le mojumu ta al mutahirin - kulu ta delin al ja ma Butrus _ kan istagarab, ashan al hadiya ta al Roha al Kudus kan kubu kaman le al umamien.
-\v 46 Umon asuma Umamien del gi wonusu ma lugaat tani wa gi sabihu Allah. Baad dak Butrus juwabu, "
-\v 47 Fi wahid bi abusu moyo min nas del ashan kede umon ma bi amidu, nas del al kaman akudu al Roho al Kudus ze nina kaman?"
+\v 46 Umon asuma Umamien del gi wonusu ma lugaat tani wa gi sabihu Allah. Baad dak Butrus juwabu,
+\v 47 "Fi wahid bi abusu moyo min nas del ashan kede umon ma bi amidu, nas del al kaman akudu al Roho al Kudus ze nina kaman?"
 \v 48 Yala huwo amiru umon ashan kede amidu fi al isim ta Yesua al Mesih. Baad dak umon asalu huwo kede geni ma umon le ayam ketir.
 \c 11
 \cl As-hah 11
@@ -579,7 +579,7 @@
 \c 13
 \cl As-hah 13
 \p
-\v 1 Kan fi Kenisa al fii Antiock, kan fii mualimin wa imbiya. Umon kan Barnaba, Samaan (al bi nadi huwo Nijer), Lucius al Hairawani, Manaen(aku ta Herodus reis ta rubu al raba ma huwo), wa Saul.
+\v 1 Kan fi Kenisa al fii Antiock, kan fii mualimin wa imbiya. Umon kan Barnaba, Samaan (al bi nadi huwo Nijer), Lucius al Hairawani, Manaen (aku ta Herodus reis ta rubu al raba ma huwo), wa Saul.
 \v 2 Zaman umon kan bi abudu Rabuna wa bi sum, Roho al Kudus kelimu, "Tala takum le ana Barnabas ma Saul, ashan bi amulu shukul al Ana nadi umon fogo."
 \v 3 Baad ma umon sum, seli, wa wodi iden fi ras ta nas de, umon rasulu umon bara.
 \p
@@ -594,7 +594,7 @@
 \v 12 Zaman wali aiynu haja al hasil, huwo amin, leanu huwo kan mustagrab be talim and Rabuna.
 \p
 \v 13 Bulus ma Sabihat tou ja be Safina min Paphos le Perga fi Pamphylia. Lakin Yuhana sibu umon wa rija fi Urselim.
-\v 14 Bulus ma Sabihat tou safir min Perga wa ja le Antiock Pisidia. wa umon dakalu fi Majima fi yom sebit wa geni tehet.
+\v 14 Bulus ma Sabihat tou safir min Perga wa ja le Antiock Pisidia. Wa umon dakalu fi Majima fi yom sebit wa geni tehet.
 \v 15 Baad giria ta Namus wa Ambiya, Khadad ta Majma rasulu le umon risala bi wonusu, "Ya akwana iza kan indakum ai Kelima ta teshji le nas hini, wonusu takum."
 \v 16 Bulus wogif fok wa midu iden tou: Intum shab ta Israel al gi kafu Allah, asuma takum.
 \v 17 Allah ta Shab ta Israel iktar abuhat ta nina wa sibu nas geni fi beled ta guruba fi Masir, wa bi ida al gowi huwo tala umon bara min fogo.
@@ -602,22 +602,22 @@
 \v 19 Baad ma huwo demiru saba fi beled ta Canaan huwo wodi beled tomon le nas ta nina wirasa.
 \v 20 Hajat de kulu hasil fi fetera ta Urbumia wa kamsin sena. Baad hajat de kulu, Allah wodi le umon Guda lahadi Samuel al Nebi.
 \v 21 Baad dak nas asalu kede kutu le umon Melik, Allah wodi le umon Saul jena ta Kish, zol min bab ta Benyamin, le fetera ta arbein sena.
-\v 22 Baad ma Allah tala huwo min Mamlaka, huwo arfa Daud kede kun melik tomon. wa de kan an Daud Allah kelimu, Ana ligo Daud Ibin Jesse ashan bikun zol ana yau azilu, al gi amulu kulu haja al ana deiru huwo bi amulu.'
+\v 22 Baad ma Allah tala huwo min Mamlaka, huwo arfa Daud kede kun melik tomon. Wa de kan an Daud Allah kelimu, Ana ligo Daud Ibin Jesse ashan bikun zol ana yau azilu, al gi amulu kulu haja al ana deiru huwo bi amulu.'
 \v 23 Min Iyal ta Zol de Allah jibu le Israel Mukalis, Yesua, ze ma huwo wadu bi amulu.
 \v 24 De bada hasil gubal Yesua ma ja, Yuhana beshiru awel be mamudia ta tuba le kulu shab ta israel.
-\v 25 Ze Yuhana bi kalasu shokol tou, huwo kelimu, ' Intum bi fekir ana munu? Ana ma yau huwo. Lakin asuma takum, de al bi ja wara tai, al Ana ma mustahik ashan bi fiku habil ta gizima tou.'
+\v 25 Ze Yuhana bi kalasu shokol tou, huwo kelimu, 'Intum bi fekir ana munu? Ana ma yau huwo. Lakin asuma takum, de al bi ja wara tai, al Ana ma mustahik ashan bi fiku habil ta gizima tou.'
 \v 26 Akwana, Iyal ta nesili ta Ibrahim, ma delin al fi nus takum al bi abudu Allah, de le nina risala ta kulasa rsulu le nina.
 \v 27 Leanu delin al bi geni fi Urselim, wa ruasa tomon, ma arufu huwo, wa umon nefizu nubuwat ta ambiya al bi agarau kulu yom Sebit be wasat hukum tomon le huwo.
 \v 28 Hata umon ma ligu sabab ta katulu tou, umon asalu Bilatus kede katulu huwo.
 \v 29 Zaman umon timu amulu ai haja al moktub an huwo, umon nezilu huwo min ras kashab wa kutu huwo fi turuba.
 \v 30 Lakin Allah goumu huwo min amuwat.
-\v 31 huwo zahir ayam ketir le delin al ja ma huwo min Galileya le Urselim. Nas de hasa yau shuhud ta tou le shab.
+\v 31 Huwo zahir ayam ketir le delin al ja ma huwo min Galileya le Urselim. Nas de hasa yau shuhud ta tou le shab.
 \v 32 Nina gi wori le intum kabara al kwes an haja waad al Allah wodi le abuhat ta nina
 \v 33 Huwo tamimu le nina, iyal tomon, huwo jibu Yesua. Ze moktub fi Muzmur al tani: 'Inta Jena tai, alela ana biga abu taki.'
 \p
 \v 34 Hagiga inu huwo goumu huwo min mutu ashan jisim tou ma bi ligu fasad, Allah wonusu be teriga de: 'Ana bi wodi le inta waad ta Daud al mukadas wa akid.'
 \p
-\v 35 De sabab al huwo kaman wonusu fi muzmur tani, 'Inta ma bi sibu zol wahid taki al kudus bi karabu. fi turuba'
+\v 35 De sabab al huwo kaman wonusu fi muzmur tani, 'Inta ma bi sibu zol wahid taki al kudus bi karabu. Fi turuba.'
 \p
 \v 36 Leanu Daud zaman amulu kiuma tou hasab niya ta Allah fi jil tou, huwo mutu; w dofunu huwo ma abuhat tou wa jisim tou karabu.
 \v 37 Lakin de al Allah goumu huwo ma karabu.
@@ -625,7 +625,7 @@
 \v 39 Lakin be wasat zol de Allah kutu ai zol al amin adil.
 \v 40 Kele intum kun harisin ashan hajad al anbiya wonusu anu ma bi hasil le intum:
 \q
-\v 41 Kutu takum bala, intum al gi alisu, wa istagrab takum wa baad kida mutu takum; ashan ana bi amulu haja fi ayam takum, Haja al intum ma sedek, hata ka fi zol alinu le intum,.'"
+\v 41 Kutu takum bala, intum al gi alisu, wa istagrab takum wa baad kida mutu takum; ashan ana bi amulu haja fi ayam takum, Haja al intum ma sedek, hata ka fi zol alinu le intum.'
 \p
 \v 42 Ze Bulus ma Barnaba ruwa, nas asadu umon inu kede umon bi wonusu nefsa kalam tani mara fi yom sebit al jai.
 \v 43 Zaman ijtima ta mejeles al Shiyuk intahah, ketir min Yahud wa nas al ja min bara al bi abudu Rabana ruwa wara ta Bulus wa Barnabas, al wonusu le umon wa asadu umon kede istemir fi naima ta Allah.
@@ -659,7 +659,7 @@
 \v 12 Umon nadi Barnabas "Zeus," wa Bulus, Hermes," ashan huwo yau kan negit fi kalam.
 \v 13 Abuna ta Zeus, al haikal tomon fi bara medina, jibu teran wa akalil fi bab; huwo ma nas al kutar deir ashan bi gedimu zebiha.
 \v 14 Lakin zaman Bulus wa Barnabas asuma kalam de, umon seretu gumasat tomon wa ruwa seri le jumhur, bi kore be sot fok
-\v 15 Ya nas lee intum bi amulu hajat de? Nina bardu nas, ze intum. nina gi jibu le intum kabara al kwes, ashan intum bi sibu hajat al batal de ashan bikun le Allah al hai, al kalagu samawat wa al ard wa bahar wa kulu hajat al fi fogo.
+\v 15 Ya nas lee intum bi amulu hajat de? Nina bardu nas, ze intum. Nina gi jibu le intum kabara al kwes, ashan intum bi sibu hajat al batal de ashan bikun le Allah al hai, al kalagu samawat wa al ard wa bahar wa kulu hajat al fi fogo.
 \v 16 Fi sinin al wara, huwo sibu nas kulu bi ruwa hasab sikat tomon.
 \v 17 Lakin lisa, huwo ma sibu nefsa tou bedun shahid, fi kalam de kulu, huwo bi amulu kwes bi wodi le intum matara min samah wa zaman ta kuruju al akil bi tala fogo ketir, wa bi mala gulub takum be akil wa farah."
 \v 18 Be kelimat de, Bulus ma Barnaba agder sibu umon ma gedimu zabiha le umon.
@@ -679,7 +679,7 @@
 \p
 \v 1 Baad min nas ja min Yahudia le Antakia wa weri le akwana, wunuso, "Ita ma bi ligu kulasa Ile kan taharu ita be hasab ganoon ta Musa."
 \v 2 Kalam de kutu Bulus wa Barnaba nakishu ma humon kalis. Iktaru Bulus wa Barnaba ma baad min nas min nus tomon ashan bi ruwa le Urshelim ashan bi gabilu ma marasula wa shiuk be kusus kalam de.
-\v 3 Yala Kenisa Rasulu humon, humon mururu be Finigia wa Samira bi kabaru humon inu humon gairu geliba. humon jibu farah kebir le kulu ikewa.
+\v 3 Yala Kenisa Rasulu humon, humon mururu be Finigia wa Samira bi kabaru humon inu humon gairu geliba. Humon jibu farah kebir le kulu ikewa.
 \v 4 Zaman humon ja fi Urshelim, Rahibu humon be Kenisa wa rusul wa shiuk, wa humon weri kulu hajat al Allah amulu ma humon.
 \v 5 Lakin baad min nas al amin, al tabi le mujumua ta Ferissin, wogif fok wa kelim, "Uwu dururi ashan be taharu nas de wa amiru humon kede tabigu ganoon ta Musa.
 \v 6 Marasulat wa shiuk limu sawa ashan be fekir fi kalam de.
@@ -699,7 +699,7 @@
 \q2
 \v 17 ashan bagi nas al fadulu bi nadi Rabana, kulu nas Umam al nadi be isim tai.'
 \q
-\v 18 de haja al Rabana bi kelim, al amulu hajat de al arufu min ayamat ta bediri.
+\v 18 De haja al Rabana bi kelim, al amulu hajat de al arufu min ayamat ta bediri.
 \p
 \v 19 Ashan kida, rai tai yau ze de, kede anina ma tabanu delin al min Umam al ja le Allah.
 \v 20 Lakin anina bi katibu le humon inu humon lazim be kun beit min najasat ta asnam, min zina, wa min laham ta haiwanat al kanagu, wa min dom.
@@ -707,14 +707,14 @@
 \p
 \v 22 Yala rusul wa shiuk, ma Kenisa kulu ayinu huwo kwes ashan bi Yahuza al isim tuo Barnaba, ma Silas, al humon kan giadin ta Kenisa, wa bi rasulu humon le Antakia ma Bulus wa Barnaba.
 \p
-\v 23 humon katibu kida: "Min rusul w shiuk, akwana takum, le Ikewa Umam fi Antakia, wa Kilikia: Salam le intum!
+\v 23 Humon katibu kida: "Min rusul w shiuk, akwana takum, le Ikewa Umam fi Antakia, wa Kilikia: Salam le intum!
 \pi
 \v 24 Anina asuma inu fi baad min rujal ruwa min anina, bidun izin min anina, wa shuwishu intum be talim al karabu nufus takum.
 \v 25 Haja al hasil, anina kulu tifagu ashan bi iktar rujal wa bi rasulu humon le intum sawa ma mahbubin ta nina Barnaba wa bulus,
 \v 26 rujal al wedi haya tumon fi katar le ajili isim ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih.
 \v 27 Ashan kida inna bi rasulu Yahuza wa Silas, al bi weri le intum nefsa haja be nufus tumon be kelimat tumon.
 \v 28 Ashan uwu bi bainu kues le Roho al Kudus wa le anina, ashan ma bi wedi le intum tegila aktar min hajat al dururi:
-\v 29 inu kede intum abusu badun min hajat al gedimu zebiha le asnam, dom, hajat al kanagu, wa min zina. Kan intum hafisu badun min hajat de, bi kun kwes ma intum. rahalu."
+\v 29 inu kede intum abusu badun min hajat al gedimu zebiha le asnam, dom, hajat al kanagu, wa min zina. Kan intum hafisu badun min hajat de, bi kun kwes ma intum. Rahalu."
 \p
 \v 30 Zaman humon biga bi ruwa, umun ja le Antakia; baat ma humon limu jumhur sawa, humon rasulu risala.
 \v 31 Wekit humon agarau, humon tala farhanin bi kalam ta teshji.
@@ -728,7 +728,7 @@
 \v 38 Lakin Bulus fekir ma kues ashan humon bi shilu Murkus, al kan sibu humon fi Bamafilia wa ma ruwa ma humon fi shukul.
 \v 39 Nikash shedid hasil bein humon, humon ferigu min badun, wa Barnaba shilu Murkus ma huwo wa arkab sefina le Gubrus.
 \v 40 Lakin Bulus iktar Sila wa fat, baad ma ikewa istauda humon be naima t Rabana.
-\v 41 huwo mururu be Suriya wa Kilikia, bi gowi Kenisa.
+\v 41 Huwo mururu be Suriya wa Kilikia, bi gowi Kenisa.
 \c 16
 \cl As-hah 16
 \p
@@ -749,15 +749,15 @@
 \p
 \v 13 Fi yom Sebit anina ruwa bara be safa ta bahar, mahal al anina fekir bikon fi mahal ta salawat fugu. Anina geni tehit wa wunuso le nusuwan al limu sawa.
 \v 14 Fi mara isim tuo Lydia, bi tabiyu arjuwan min Siyatira, uwu bi abudu Allah, huwo asuma le inna. Rabuna fata geliba tuo ashan bi kutu bala le kalam al kan wunuso be Bulus.
-\v 15 Wekit amidu huwo ma nas ta bait tuo, huwo asalu min anina, wa wunuso, "Kan intum bi ayinu ana amin le rabana, taal takum wa geni takum fi bait tai." wa huwo agni anina.
+\v 15 Wekit amidu huwo ma nas ta bait tuo, huwo asalu min anina, wa wunuso, "Kan intum bi ayinu ana amin le rabana, taal takum wa geni takum fi bait tai." Wa huwo agni anina.
 \p
 \v 16 Wa hasil wekit anina bi ruwa le makan ta salawat, mara al indu roho ta arafa limu ma nina. Huwo bi jibu maksab ketir le said tuo be shukul ta arafa tuo de.
 \v 17 Mara de ruwa wara ta Bulus wa anina wa kan bi kure kure, wa bi wunuso, "Rujal de bi akdimu Allah al fuk. Humon beshiru le itakum sika ta kulasa."
 \v 18 Huwo amulu haja le fetera ta ayamatketir. Bulus biga zalan kalis min huwo, huwo lefet wa wunuso le roho de, "Ana bi amiru ita bi isim ta Yesua al Messih tala bara min hiya." Wa tuwali uwu tala bara.
 \p
 \v 19 Zaman said tuo ayinu inu raja tomon ta maksab kalas ruwa, humon gubudu Bulus wa Sila wa juru humon fi suk gidam ta Sulutat.
-\v 20 Zaman humon jibu humon le wula, humon kelim, "Rujal del gi balbilu medina ta nina. wa humon Yahudin.
-\v 21 Humon bi alinu tagalid al ma ganoni ashan Romaniin bi rudu wa nefisu"
+\v 20 Zaman humon jibu humon le wula, humon kelim, "Rujal del gi balbilu medina ta nina. Wa humon Yahudin.
+\v 21 Humon bi alinu tagalid al ma ganoni ashan Romaniin bi rudu wa nefisu."
 \p
 \v 22 Yala jumhur gum did bulus wa Sila; wa Wula sheretu gumasat tumun wa wedi awamir inu kede dugu umun be asayat.
 \v 23 Zaman humon dugu humon darbat ketir, dakalu humon fi sigin wa wedi awamir kedi harisu humon kalis.
@@ -781,7 +781,7 @@
 \p
 \v 36 Al sajan jibu kabara le Bulus, bi kelim, "wula rasulu kabara le ana kede fiku intum: hasatala takum bara, wa ruwa takum be salam.
 \p
-\v 37 Lakin Bulus kelim le umun, "Humon dugu inna gidam ta nas bidun hukum, wa anina muatini ta Romaniin humon dakalu inna fi sigin Humon hasa der fiku anina be sir? La! kede humon ja be nefus tomon wa fiku anina bara."
+\v 37 Lakin Bulus kelim le umun, "Humon dugu inna gidam ta nas bidun hukum, wa anina muatini ta Romaniin humon dakalu inna fi sigin Humon hasa der fiku anina be sir? La! Kede humon ja be nefus tomon wa fiku anina bara."
 \p
 \v 38 Haras de weri kabara de le wula, wa zaman humon asuma inu Bulus wa Sila Romanin, humon kan kafu.
 \v 39 Wula de ja wa itezir le humon wa fiku humon bara, asalu humon kede ruwa beit min medina.
@@ -791,7 +791,7 @@
 \p
 \v 1 Zaman humon mururu be mudun Amfibulis wa Apolonia, humon ja fi medina ta tasalonikiya, mahal al kan fugu majma ta Yahud.
 \v 2 Bulus dakalu le humon ze tabiya tuo, le fetera ta talat ayamat ta sebit uwu bi akidu le humon min Kutub.
-\v 3 Huwo kan bi fata Kutub wa bi wadihu le humon anu lazim kan Al Mesih bi ligu taab wa bi gum min mutu tani mara. Huwo kelim,. "Yesua al ana bi beshiru le intum de uwu yau al Mesih."
+\v 3 Huwo kan bi fata Kutub wa bi wadihu le humon anu lazim kan Al Mesih bi ligu taab wa bi gum min mutu tani mara. Huwo kelim. "Yesua al ana bi beshiru le intum de uwu yau al Mesih."
 \v 4 Baad min Yahud kan igtene wa doum le Bulus wa Sila, sawa ma adat kebir min Yunanin al Mutaabidin, wa adat ma besit min nusuwan al gi gedimu.
 \v 5 Lakin Yahud al ma amin, gira gubudu humon, humon shilu rujal ashrar min souk, wa limu sawa, wa amulu muzaharat fi Medina. Humon hujumu bait ta Yason, humon der jibu Bulus wa Sila bara le Nas.
 \v 6 Lakin zaman humon ma ligu humon, humon juru Yason wa baad min Ikewa gidam musuolin ta medina, humon bi kure, "Rujal delin al gilibu donia fuk tehet humon ja hini kaman.
@@ -819,7 +819,7 @@
 \v 24 Allah al kalagu dunia wa kulu haja al fugu, ze ma huwo Rabuna sama wa al ard, huwo ma bi geni fi hayakil al abinu be iddenat.
 \v 25 Wele bi kadimu huwo be iddenat ta nas, ze uwu muhtaj le ayi haja, ligu huwo be nefsu yau bi wedi le nas haya wa nefes wa ayi haja tani.
 \v 26 Min insan wahid uwu amulu kulu nas ashan bi ish fi ard, wa huwo hadidu mauasim tomon wa hudud ta manatik al humon bi ish fugu.
-\v 27 ashan humon bi fetishu Allah, wa humon bi nadi huwo. Ma inu huwo ma bait min ayi wahid min inna.
+\v 27 Ashan humon bi fetishu Allah, wa humon bi nadi huwo. Ma inu huwo ma bait min ayi wahid min inna.
 \v 28 Ashan fugu huwo anina bi ish wa bi harik wa bi ligu haya ta nina, bes ze wahid min shuara takum kelim, 'Lanu anina bardu nesli tuo.'
 \p
 \v 29 Ashan kida, kan biga anina nesli ta Allah, kede anina ma fekir inu gima ta ta shukul gerib ma Rabana de ze dahab, aw fidda wele hajer- souwar al amulu ma rasamin wa kayalat ta insan.
@@ -862,7 +862,7 @@
 \v 24 Hasa si Yahudi tani isim tuo Abulus min Iskandaria be melad, huwo ja le Afasus. Huwo kan negit fi kalam wa indu kibira fi kalam ta Rabana.
 \v 25 Abulus kan sukun fi Roho bi derisu dirasat ta Rabana be dikha, wa bi wunuso hajat al bi kus Yesua, Lakin humon bes arufu mamudia ta Yuhanna.
 \v 26 Abulus bada wunuso be sout fi majama. Lakin zaman Akela wa Biriskila asuam huwo, humon juru taraf wa wadihu le huwo teriig ta Allah be dikha.
-\v 27 Wa ligu huwo kan indu niya ashan bi mururu be safa ta AKhaiiya, akwana sheja huwo wa katibu lw Talamis fi Akhaiiya kede rahibu uwu. Wekit uwu wusulu, huwo saidu ketir be naima delin al amin.
+\v 27 Wa ligu huwo kan indu niya ashan bi mururu be safa ta Akhaiiya, akwana sheja huwo wa katibu lw Talamis fi Akhaiiya kede rahibu uwu. Wekit uwu wusulu, huwo saidu ketir be naima delin al amin.
 \v 28 Lanu Abulus kan bi fahimu Yahud be gowa wa gidam nas, bi sabitu min kitab inu Yesua yau al Mesih.
 \c 19
 \cl As-hah 19
@@ -886,14 +886,14 @@
 \v 13 Lakin kan fi Yahud nas ta sihir al bi safir be sika ta mentika. Humon bi nadi be isim ta Rabana Yesua ashan humon bilgu gowa fi ras roho al sherir wekit humon wunuso, "Be isim ta Yesua al Bulus bi beshiru beu, Ana bi amiru ita tala bara."
 \v 14 Rais ta Kahana al isim tuo kan Sakauwa, eyal tuo al saba de yau kan bi amulu hajat de.
 \p
-\v 15 roho al sherir juabu humon, "Ana arufu Yesua, wa Bulus ana arufu; lakin intum nas munu?"
+\v 15 Roho al sherir juabu humon, "Ana arufu Yesua, wa Bulus ana arufu; lakin intum nas munu?"
 \v 16 Al roho al sherir al fi zol de gum wa gilibu nas de wa fugu nas humon. Umun jere min baet dak ariyanin wa muaugin.
 \v 17 Kalam de biga maruf le nas kulu, le Yahud wa Yunanin al bi geni fi Afasus. Humon kafu, wa isim ta Rabana Yesua akrimu.
 \v 18 Bardu, ketirin min muminin ja wa iterif wa weri hajat al kaab al humon amulu.
-\v 19 ketirin al bi amulu sihir jibu kutub tomon sawa wa aragu humon kulu gidam ta nas kulu. Wekit humon iddo tamad ta hajat de, wusulu kamsin alf fida.
+\v 19 Ketirin al bi amulu sihir jibu kutub tomon sawa wa aragu humon kulu gidam ta nas kulu. Wekit humon iddo tamad ta hajat de, wusulu kamsin alf fida.
 \v 20 Wa kalam ta Rabana inteshir be gowa.
 \p
-\v 21 2Hasa baat Bulus timu kidima tuo fi Afasus, huwo kariru fi Roho tuo ashan bi mururu be Makadunia wa Akaiya fi sika tuo le Urshelim; huwo kelim, "Baat kan ana ruwa hinak, Ana lazim bi ayinu Romia.
+\v 21 Hasa baat Bulus timu kidima tuo fi Afasus, huwo kariru fi Roho tuo ashan bi mururu be Makadunia wa Akaiya fi sika tuo le Urshelim; huwo kelim, "Baat kan ana ruwa hinak, Ana lazim bi ayinu Romia.
 \v 22 Bulus rasulu itenin min musaidin tuo le Makadunia, Timusaus wa Arastus, al saidu huwo. Lakin huwo geni fi Asia le fetera.
 \p
 \v 23 Wa fi zaman dak kan fi muzaharat hasil fi Afasus be kusus teriga tumun.
@@ -975,7 +975,7 @@
 \v 9 Rajil de indu arba banat fata humon gi itnaba.
 \p
 \v 10 Ze nina geni inak le ayom besid, inak ja tehet min Yahudia nebi tani ismu Agabus.
-\v 11 Huwo ja le nina wa silu gas ta Bulis. Huwo rubutu kurein wa idenat tou wa kelim," Roho al Kufus kelim, ' kida bikun al Yahudin fi Urshelim bi rubutu fok al rajil al indu gas de, wa humon bi istelimu huwo fi iden ta al umamien"
+\v 11 Huwo ja le nina wa silu gas ta Bulis. Huwo rubutu kurein wa idenat tou wa kelim, "Roho al Kufus kelim, 'kida bikun al Yahudin fi Urshelim bi rubutu fok al rajil al indu gas de, wa humon bi istelimu huwo fi iden ta al umamien"
 \v 12 Zaman nina asma kalamat de, kulu nina ma al sab al bi geni fi makan dak talabu Bulis kede ma rua le Urshelim.
 \p
 \v 13 Bulis biga juabu, "De sunu al intum gi amulu, kore wa kasuru gelba tai? Ana kalas jahis, ma bes ashan bi rubutu fok, lakin kaman le mutu fi Urshelim min ajili isim ta Rabana Yesua."
@@ -988,7 +988,7 @@
 \v 17 Zaman nina kan wosulu fi Urshelim, al ikwa rahibu nina be farah.
 \v 18 Yom al tani Bulis rua ma nina le Yaguob, wa kulu al shiuk kan mojudin.
 \v 19 Zaman uwo kan selimu humon, huwo gum weri wahid wahid hajat al Allah kan amulu fi nus al umamien be wasat kitdima tou.
-\v 20-21 Zaman humon asma, humon shukuru Allah, wa humon kelim le uwo, "Ita aiynu, akuwi, kef alaf ketirin la amin fi nus al Yahudin. Humon kulu kaririru le hafisu al seria/ganun. Weri le humon an ita, gail ita yau gi derisu kulu al Yahudin al bi geni fi nus ta al umamien ashan bi sibu ganun ta Musa, wa gali ita weri le humon kede ma tahiru iyal tomon, wa kede ma tabi al adat algedim.
+\v 20-21 Zaman humon asma, humon shukuru Allah, wa humon kelim le uwo, "Ita aiynu, akuwi, kef alaf ketirin la amin fi nus al Yahudin. Humon kulu kaririru le hafisu al seria ganun. Weri le humon an ita, gail ita yau gi derisu kulu al Yahudin al bi geni fi nus ta al umamien ashan bi sibu ganun ta Musa, wa gali ita weri le humon kede ma tahiru iyal tomon, wa kede ma tabi al adat algedim.
 \v 22 Kede nina amulu sunu? Umon hagigatan bi rua asma gali ita ja.
 \v 23 Kede ita amulu sunu al nina kelim le ita. Inda na arba rujal humon amulu halifa.
 \v 24 Silu rujal del wa nedifu nefsa taki ma humon, wa dafa masurufat tomon le umon, kida gali humon kalas haligu ru-us tomon. Kida ayi wahid bi aruf gali hajat al kan weri le umon an ita de galat. Humon bi aruf gal ita kaman bi ihtaramu ganun.
@@ -1007,7 +1007,7 @@
 \v 36 Kan jamahir min al nas gi rua min wara wa gi istemir korekore," Bara ma huwo!"
 \p
 \v 37 Ze Bulis kan biga bi jibu fi dakil al harasa, huwo kelim le kebir ta jes, "Momkin ana na kelim haja le ita?" Al dabit de kelim, "Ita bi wonusu luga ta Yunan?
-\v 38 Yani ita ma biga min al Masirien, humon sabikan mosulin le tomorut wa gedimu al arba alf rujal min al ' Assassins' bara ila sahara?"
+\v 38 Yani ita ma biga min al Masirien, humon sabikan mosulin le tomorut wa gedimu al arba alf rujal min al 'Assassins' bara ila sahara?"
 \p
 \v 39 Bulis kelim," Ana Yahudi, min medina ta Tarsus fi Cilicia. Ana muatin ta medina al mohim. Ana bi asalu ita, asma le ana ashan bi wonusu le al sab."
 \p
@@ -1017,29 +1017,29 @@
 \p
 \v 1 Akwana wa abuhat, asma le difa tai al ana hasa gi amulu le intum."
 \p
-\v 2 Zaman jumhur asma Bulis wonusu le humon fi al luga al Ibiria, humon biga askut. Huwo kelim,
+\v 2 Zaman jumhur asma Bulis wonusu le humon fi al luga al Ibiria, humon biga askut. Huwo kelim.
 \p
-\v 3 " Ana Yahudi, weledu fi Tarsus min Silisia, lakin itialam fi medina de tehet akdam ta Gamaliel. Ana kan derisu hasab turuk al morbut ta al ganun ta abuhat ta anina. Ana gayur le Allah, bes ze kulu intum alela.
+\v 3 "Ana Yahudi, weledu fi Tarsus min Silisia, lakin itialam fi medina de tehet akdam ta Gamaliel. Ana kan derisu hasab turuk al morbut ta al ganun ta abuhat ta anina. Ana gayur le Allah, bes ze kulu intum alela.
 \v 4 Ana itahidu Sika de le al mut, robutu wa gedimu humon le sigin min rujal wa nuswan,
 \v 5 ze al rais al kahana wa kulu al shiuk bi ashad. Ana akudu juwabat min humon le al akuwana fi Dimask, wa rua jibu humon min inak morbutin wara le Urshelim ashan kede humon ja agibu.
 \v 6 Al hasal zaman ana kan musafir wa biga gerib le Dimask, nus nahar sutfa kida nur kebir min sama bada wala hawli ana.
-\v 7 Ana waga tehet wa asma al sot gi nadi ana, ' Saul, Saul, le ita gi itahudu ana?'
+\v 7 Ana waga tehet wa asma al sot gi nadi ana, 'Saul, Saul, le ita gi itahudu ana?'
 \p
-\v 8 Ana juabu, ' Ita yau munu, ya Said?' Huwo kelim le ana, ' Ana yau Yesua al Nasiri, al ita gi itahidu.'
+\v 8 Ana juabu, 'Ita yau munu, ya Said?' Huwo kelim le ana, 'Ana yau Yesua al Nasiri, al ita gi itahidu.'
 \p
 \v 9 Delin al kan ma ana aiynu al nur, lakin humon kan ma fahim al sort ta huwo al wonusu le ana.
-\v 10 Ana kelim, ' Kede ana amulu sunu, Said?' Al Said Rabana kelim le ana, ' Gum fok wa rua fi Dimask; inak bi weri le ita ayi haja al ita lazim bi amulu.'
+\v 10 Ana kelim, 'Kede ana amulu sunu, Said?' Al Said Rabana kelim le ana, 'Gum fok wa rua fi Dimask; inak bi weri le ita ayi haja al ita lazim bi amulu.'
 \v 11 Ana ma bi agder ayinu ashan nur al wala shedid de, wa kan gedimu ma idenat ta delin al kan ma ana, Ana ja le Dimask.
 \v 12 Inak ana gabilu rajil ismu Ananias, al rajil amin hasab al ganun wa kan gi wonusu an kwes tou ma kulu al Yahud al bi geni inak.
-\v 13 Huwo ja le ana, wagif ma ana, wa kelim, ' Akuwi Saul, akudu nazar taki.' Fi nefsu zaman dak ana akder aiynu huwo.
-\v 14 Yela huwo kelim, ' Allah ta abuhat ta nina kalas iktar ita le arufu irada tou, le aiynu al wahid al Bar, wa le asma al sot al jai min kasma tou.
+\v 13 Huwo ja le ana, wagif ma ana, wa kelim, 'Akuwi Saul, akudu nazar taki.' Fi nefsu zaman dak ana akder aiynu huwo.
+\v 14 Yela huwo kelim, 'Allah ta abuhat ta nina kalas iktar ita le arufu irada tou, le aiynu al wahid al Bar, wa le asma al sot al jai min kasma tou.
 \v 15 Ita bikun sahid le huwo le kulu nas an sunu al ita aiynu wa asma.
 \v 16 Hasa malu ita bi istena? Gum, kede amidu ita, wa kasulu kulu katiat taki bara, nadi le isim tou.'
 \v 17 Bat ana kan rija le Urshelim, wa ze ana kan gi seli fi al hikal, haja hasil gali kan wodi le ana al ruiya.
-\v 18 Ana aiynu huwo kelim le ana, ' Istajil wa sibu Urshelim guwam, ashan, humon ma bi gabilu suhuda taki an ana.'
+\v 18 Ana aiynu huwo kelim le ana, 'Istajil wa sibu Urshelim guwam, ashan, humon ma bi gabilu suhuda taki an ana.'
 \v 19 Ana kelim, 'Rabana, humon be nefsu tomon aruf gali ana siginu wa dugu delin al amin fi ita fi ayi majma.
-\v 20 Zaman al dom ta Stiphanus shihada taki kan harik, Ana kaman kan wagif inak wa mutafik, wa ana kan gi harisu gumasat ta delin al katulu huwo'.
-\v 21 Lakin huwo kelim le ana, ' Rua, ashan ana gi rua rasulu ita beyit kalis le al Umamien."
+\v 20 Zaman al dom ta Stiphanus shihada taki kan harik, Ana kaman kan wagif inak wa mutafik, wa ana kan gi harisu gumasat ta delin al katulu huwo.'
+\v 21 Lakin huwo kelim le ana, 'Rua, ashan ana gi rua rasulu ita beyit kalis le al Umamien."
 \p
 \v 22 Humon asma le huwo lakadi uwo kelim zede. Biga Humon kore wa kelim," Bara ma sikil zol de min al ard, Huwo ma sah gali kede Huwo geni hayi."
 \v 23 Ze humon kan gi kore, jadau gumasat tomon fok, wa arfa turab le fok,
@@ -1070,9 +1070,9 @@
 \v 8 Le anu al Sadukien klim gali mafi al giama, mafi malaikat, wa le aruah, lakin al Parasien be gedir humon kulu.
 \p
 \v 9 Kida nengneng sedid hasil, wa juzu min al mualimin al tabien le al Parasien wogif fok wa nakis, keim, "Nina ma ligo ayi haja galat le rajil de. Malu kan roh au al malayik kan wonusu le uwo?"
-\v 10 Zaman inak kan gam nikas kebir( sehdid), kait kebir kafu gali Bulis gi rua seretu le gitat ma humon, kida huwo amiru al asakir ada ashan bi nezil tehet wa silu huwo be guwa min nus ta mejles, wa jibu huwo le harasa.
+\v 10 Zaman inak kan gam nikas kebir (sehdid), kait kebir kafu gali Bulis gi rua seretu le gitat ma humon, kida huwo amiru al asakir ada ashan bi nezil tehet wa silu huwo be guwa min nus ta mejles, wa jibu huwo le harasa.
 \p
-\v 11 Fi nefsa lel Rabana wogif jabu huwo wa kelim,"Mata kafu, ze ma ita kalas sahidu an Ana fi Urshelim, kida ita kaman lazim bi ashad fi Roma."
+\v 11 Fi nefsa lel Rabana wogif jabu huwo wa kelim, "Mata kafu, ze ma ita kalas sahidu an Ana fi Urshelim, kida ita kaman lazim bi ashad fi Roma."
 \p
 \v 12 Zaman wata biga nahar, bat Yahudin kowunu moamara wa nadi al laana le nefsa tomon ma alifa ma bi akulu wele asurubu ayi haja lakadi humon kan katulu Bulis.
 \v 13 Inak kan aktar min arbein rujal al kowunu moamara de.
@@ -1113,13 +1113,13 @@
 \cl As-hah 24
 \p
 \v 1 Bat kamsa ayom, Ananias al rais kahana, shiuk tanin, wa muhami ismu Tertullus rua inak. Rujal del jibu tohumat dit Bulis gidam al hakim.
-\v 2 Zaman Bulis wogif gidam al hakim, Tertullus bada be tahamu huwo wa kelim le al hakim, "Ashan be ita nina indu salam kebir, wa hikma taki jibu islah kwes le beled ta nina;
+\v 2 Zaman Bulis wogif gidam al hakim, Tertullus bada be tahamu huwo wa kelim le al hakim, "Ashan be ita nina indu salam kebir, wa hikma taki jibu islah kwes le beled ta nina.
 \p
-\v 3 kida ma kulu shukur wa tegdir nina gi rahibu ayi haja al ita amulu, said al akbar Felix.
+\v 3 Kida ma kulu shukur wa tegdir nina gi rahibu ayi haja al ita amulu, said al akbar Felix.
 \v 4 Ashan kede Ana ma akiru ita aktar, Ana gi asalu ita kede asma besid le ana ma nia al kwes.
 \v 5 Nina kalas ligo al rajil de yau batal wa huwo sabab le kulu al Yahudin fi dunia itmarat. Huwo yau rais ta mojumu ta al Nasirien.
 \v 6 Huwo hata hawil nigisu al haikal, kida nina gobudu huwo.
-\v 7 
+\v 7
 \v 8 Ita kan asalu Bulis an hajat de kulu, ita bi agder aruf an tohumat al nina jibu dit huwo."
 \v 9 Al Yahud kaman limu fi al tohumat, mutuakitin gali tohumat de hagiga.
 \p
@@ -1135,7 +1135,7 @@
 \v 18 Zaman Ana amulu zede, Yahudin tanin min Asia ligo ana fi iktifal ta tathir fi al haikal, ma be jumhur wele al muzaharat.
 \v 19 Nas del kan kede kun gidan taki hasa wa kelim sunu al humon indu dit ana, iza humon indi ayi haja.
 \v 20 Ya kaman, nefsu rujal del kede kelim de sunu yau batal humon ligo fi ana zaman Ana wogif gidam al mejles al Yahud,
-\v 21 ille lu an haja wahid al Ana kore shedid bara zaman Ana kan wagif fi nus tomon, ' De yau an al giama ta al maitin yau Ana biga gi hukumo gidam ita alela."'
+\v 21 ille lu an haja wahid al Ana kore shedid bara zaman Ana kan wagif fi nus tomon, 'De yau an al giama ta al maitin yau Ana biga gi hukumo gidam ita alela."'
 \p
 \v 22 Biga Felix, huwo al kan bi aruf tamam an al Sika de, ajilu al istima. Huwo kelim, "Kan Lysias al kait ja min Urshelim, Ana bi karir al gedia taki."
 \v 23 Biga huwo amiru al dabit gali Bulis kede kun tehet hirasa, lakin kede wodi le huwo juzu min huria ashan gali kede ayi min sabihat tou ma abusu min jibu le huwo ehtiajad.
@@ -1143,7 +1143,7 @@
 \v 24 Bat ayom besid, Felix rija ma mara tou Drusilla, al Yahudi, wa huwo gum rasulu le Bulis ashan huwo der asma min huwo an iman fi al Mesih Yesua.
 \v 25 Lakin zaman Bulis kelim ma huwo an sokol bir, dabt al nefs, wa al dainuna, Felix biga kan kaif wa kelim, "Rua bara min hasa. Lakin kan Ana ligo fursa badin tani, Ana bi rasulu ashan kede nadi ita."
 \v 26 Kan fi nefsu zaman, huwo kan gi itmana gali Bulis bi wodi le huwo gurush, de yau kef huwo daiman gi nadi huwo wa wonusu ma huwo.
-\v 27 Lakin zaman itniin sena futu, Borisius Festus ainu biga wali bat Felix, lakin ashan Felix azu kede rudu huwo le al Yahud, be kida huwo sibu Bulis kede istemir tehet harast
+\v 27 Lakin zaman itniin sena futu, Borisius Festus ainu biga wali bat Felix, lakin ashan Felix azu kede rudu huwo le al Yahud, be kida huwo sibu Bulis kede istemir tehet harast.
 \c 25
 \cl As-hah 25
 \p
@@ -1151,12 +1151,12 @@
 \v 2 Al rais al kahana wa al Yahudin al marufin jibu tohumat dit Bulis, wa humon talabu huwo
 \v 3 wa asaslu huwo le rudu al bi kutu Bulis fi kutura gali kede Festus kede nadi Bulis le Urshelim kida gali humon bi katulu huwo fi sika.
 \v 4 Lakin Festus juabu gali Bulis kan mosjun fi Kaesarea, wa gali huwo nefsa tou kan grib rija le inak.
-\v 5 "Lezalik, del al bi akder,"huwo kelim,"kede ruwa inak ma humon. Iza inak fi haja tani batal le rajil de, intum bi tahamu huwo."
+\v 5 "Lezalik, del al bi akder," huwo kelim, "kede ruwa inak ma humon. Iza inak fi haja tani batal le rajil de, intum bi tahamu huwo."
 \p
 \v 6 Festus geni ma aktar min tamania au asara ayom wa biga huwo ua lakadi Kaesarea, wa fi yom nimra itiniin huwo geni fi kursi ta hukum wa nadi Bulis kede jibu le huwo.
 \v 7 Zaman huwo wosulu, al Yahudin min Urshelim wogifin grrib, wa umon jibu tohumat ketir al katar al um zadu ma bi azbto.
 \p
-\v 8 Bulis difa nefsa tou wa kelim,"Ana ma amulu haja batal dit al ganun ta al Yahudin au dit al haikal au dit Kaesar."
+\v 8 Bulis difa nefsa tou wa kelim, "Ana ma amulu haja batal dit al ganun ta al Yahudin au dit al haikal au dit Kaesar."
 \p
 \v 9 Lakin Festus der ligo neima ta al Yahudin, wa huwo juabu Bulis kida wa kelim, "Ita der rua lakadi le Urshelim wa ana bi hukumu an hajat de inak?"
 \v 10 Bulis kelim, "Ana wagif gidam korsi ta hukum ta Kaesar mahal al Ana lazim bi hukumu. Ana ma amulu galat le Yahudin, bes ze ita kaman bi aruf kwes.
@@ -1175,14 +1175,14 @@
 \v 22 Agribbas wonusu le Festus, "Ana der kaman asma le rajil de." "Bukura," Festus kelim, "ita bi asma huwo."
 \p
 \v 23 Kida fi yom nimra itniin, Agribbas wa Bernice ja ma muzika shedid; humon ja le jua al gaa ma la dubat ta jes wa ma rujal al marufin ta al medina. Zaman Festus wonusu al amur, jibu Bulis le humon.
-\v 24 Festus kelim,"Melik Agribbas, wa kulu intum rujal al ini ma nina, intum ayinu rajil de; kulu al jamahur ta Yahudin sawiru ma ana fi Urshelim wa ini kaman, wa humon kore le ana gali kede huwo ma geni hai.
+\v 24 Festus kelim, "Melik Agribbas, wa kulu intum rujal al ini ma nina, intum ayinu rajil de; kulu al jamahur ta Yahudin sawiru ma ana fi Urshelim wa ini kaman, wa humon kore le ana gali kede huwo ma geni hai.
 \v 25 Ana ja aruf gali huwo ma amulu haja al bi isahik al mut; lakin ashan huwo gedimu le Imbrator, Ana kariru rasulu huwo.
 \v 26 Lakin Ana ma indi haja wadi katibu le al imbrator. Le sabab de, Ana kalas jibu huwo le intum, belkas le ita, Melik Agribbas, kida ashan ana bi kun indi haja aktar le katibu an gedia de.
-\v 27 Lianu huwo ma sah wa aklagi le ana le rasulu mosjun wa le kaman ma zekiru al tuhumat dit huwo"
+\v 27 Lianu huwo ma sah wa aklagi le ana le rasulu mosjun wa le kaman ma zekiru al tuhumat dit huwo."
 \c 26
 \cl As-hah 26
 \p
-\v 1 Kida Agribbas kelim le Bulis,"Ita kede wonusu le nefsak." Biga Bulis arfa iden tou fok wa difa nefsa tou.
+\v 1 Kida Agribbas kelim le Bulis, "Ita kede wonusu le nefsak." Biga Bulis arfa iden tou fok wa difa nefsa tou.
 \p
 \v 2 "Ana bi iktabir nefsa tai ze moksut, Melik Agribbas, le amulu gedia tai gidam ita alela dit kulu al tohumat ta al Yahudin;
 \v 3 belkas, ashan ita mutkasis fi kulu adaat wa suaalat ta al Yahud. Be kida ana gi asalu ita le asma ana be subur.
@@ -1247,7 +1247,7 @@
 \v 22 Hasa Ana gi seja itakum le silu suja, ma gi rua kun fukdan ta haya fi nus takun, lakin bes le fugdan ta al sefina.
 \v 23 Lianu bilel umbari malaika ta Allah al Ana tabi le huwo, Ana kaman gi abidu huwo_malaika tou wogif jambu
 \v 24 ana wa kelim, 'Mata geni be kafu, Bulis. Ita lazim bi wogif gowi gidam Kaesar, wa ayinu, Allah fi kuwes tou kalas wodi le ita kulu delin al musafirin ma ita.'
-\v 25 Ashan kida kelik rajil!, farhan Ana bi sik Allah gali bi hasil bes ze kan wori le ana.
+\v 25 Ashan kida kelik rajil! Farhan Ana bi sik Allah gali bi hasil bes ze kan wori le ana.
 \v 26 Lakin nina lazim gi rua wosulu le jezira tani."
 \p
 \v 27 Zaman kan wosulu arbatasr yom, ze nina kan rua fi sika de wa gali fi al bahar Adriatic, gerib bilel al musafirin fekir gali umon kan wosulu fi mahal tani.
@@ -1261,7 +1261,7 @@
 \v 35 Zaman huwo kan kelim zede, uwo silu ess wa huwo shukuru Allah fi uyon ta kulu wahid. Biga huwo kasuru al reqif wa bada akulu.
 \v 36 Biga humon kan kulu itseja wa humon akulu akil.
 \v 37 Nina kan 276 nas fi al sefina.
-\v 38 Zaman humon kalas akulu kifaya, humon kafifu sefina ma jadau bara sualat ta geme/dura fi jua al bahar.
+\v 38 Zaman humon kalas akulu kifaya, humon kafifu sefina ma jadau bara sualat ta geme dura fi jua al bahar.
 \v 39 Zaman kan wata nahar, humon ma agder aruf de yatu wata, lakin humon aiynu bahar tani fogo al jezira, wa humon biga wonusu kan humon bi agder sugu al sefina fogo.
 \v 40 Kida humon gata wa fiko al dugarat wa sibu fi al bahar. Fi nefsa zaman umon fiku al hubal ta al ladarat wa arfa al gumas le hawa; wa kida humon rua le al jezira.
 \v 41 Lakin al sefina sedimu rumla wa jere fi wata. Al murkab kan lesegu inak wa fadulu sabid, wa al wara tou kan kasuru ma gua ta moj.
@@ -1308,7 +1308,7 @@
 \v 27 Le anu al gelib ta nas de kalas biga daif, wa ma adana tomon humon gowi asma, wa humon kalas gofulu uyun tomon. Kan ma kida umon bi akder ayinu ma uyun tomon, wa asma ma adanat tomon, wa fahim ma gelba tomon wa gilibu tani, wa Ana bi aliju umon."
 \p
 \v 28 Ashan kida, kede intum aruf gali kulasa ta Allah de kalas rasulu le al Umamien, wa humon bi asma."
-\v 29 
+\v 29
 \p
 \v 30 Bulis geni le senaten kamil fi bet al ajiru le huwo barau, wa huwo rahibu kulu nas al ja le huwo.
 \v 31 Huwo kan gi besiru al molokut ta Allah wa kan gi derisu hajat an Rabuna Yesua Al Mesih ma jahara bidun muakasat.

46-ROM.usfm

@@ -27,11 +27,11 @@
 \v 15 Biga haja al fi le ana, inu ana jahiz ashan bi bashir al injil le intum al fi Roma.
 \p
 \v 16 Fadiya mafi le ana, ashan injil, leanu huwo guwa ta Allah le kulasa le kulu zol al amin, le Yahudiin awel, wa kaman le Yonaniin.
-\v 17 Leanu kadasa ta Allah zahir min iman le iman. ze ma kan katibu, "Zol al adil bi hai be iman."
+\v 17 Leanu kadasa ta Allah zahir min iman le iman. Ze ma kan katibu, "Zol al adil bi hai be iman."
 \p
 \v 18 Ashan zalan ta Allah zahir min sama did kulu nas ta fujur wa al ma adil, al umon bi wasat katiya bi gofulu hak ta Allah.
 \v 19 De ashan marafa ta Allah zahir le umon, Allah wori le umon.
-\v 20 Ashan shikil tou al ma gi aiynu, guwa tou al badiya wa tebiya tou al ilahiya, al aiynu wade, min zaman kalagu Alam, be wasat hajat al huwo khalagu. biga umon ma bi indu uzur.
+\v 20 Ashan shikil tou al ma gi aiynu, guwa tou al badiya wa tebiya tou al ilahiya, al aiynu wade, min zaman kalagu Alam, be wasat hajat al huwo khalagu. Biga umon ma bi indu uzur.
 \v 21 De ashan ze ma umon arufu Allah, umon ma mejidu huwo ze Allah, wele umon ma wodi shukuran le huwo, lakin umon tala belitin fi afkar tomon, wa kaman gulub tomon al duluma al ma bi fahim.
 \v 22 Umon bi fekir gal umon negitin, lakin umon belitin.
 \v 23 Umon geiru mejid ta Allah al ma bi karabu, le shikil wa sura ta insan al bi karabu, wa kaman ta tiyur wa haiwan al bi oduru ma arba kura, wa al bi doura be batna.
@@ -43,17 +43,17 @@
 \v 27 Wa bi nefs teriga kaman rujal tomon sibu elakat al tebiya ma nuswan, wa umon dakalu fi shahwat ma baad. Del kan rujal al bi amulu elaka al rajil ma rajil wa umon ligo ekab ashan haja al umon geni amulu.
 \p
 \v 28 Ashan umon ma kutu Allah fi marafa tomon, Allah wodi le umon fekira al batal ashan keli umon amulu hajat al ma kwes.
-\v 29 umon kan mala bi adam kadasa, katiya, taama, kizib, umon maliyan ma hasada, katulu, ingisamat wa afkar sheitaniya, umon ta suwata.
+\v 29 Umon kan mala bi adam kadasa, katiya, taama, kizib, umon maliyan ma hasada, katulu, ingisamat wa afkar sheitaniya, umon ta suwata.
 \v 30 Kerehiya le Allah, kebriya wa turuk ketir ta amulu katiya, umon ma gi ihterimu Abuhat tomon.
-\v 31 umon ma gi fahim, ma indum iman, ma indum geliba, wa ma indum rahma.
+\v 31 Umon ma gi fahim, ma indum iman, ma indum geliba, wa ma indum rahma.
 \v 32 Umon fahim gawanin ta Allah al inu le nas al bi amulu hajat al batal umon bi mutu, lakin umon ma bes bi amulu hajat del, lakin kaman umon mokosutin ma nas al gi amulu.
 \c 2
 \cl As-hah 2
 \p
-\v 1 Ashan kede inta ma indu uzur, inta ya zol al bi hukumu bi teriga al inta gi hukumu ma huwo nas tanin de inta bi hakimu nefsa taki. leanu inta al bi hakimu de, inta kaman bi amulu hajat de.
+\v 1 Ashan kede inta ma indu uzur, inta ya zol al bi hukumu bi teriga al inta gi hukumu ma huwo nas tanin de inta bi hakimu nefsa taki. Leanu inta al bi hakimu de, inta kaman bi amulu hajat de.
 \v 2 Lakin nina indu hukum ta Allah huwo bi hak hasab amail ta nas al bi amulu hajat ze de.
 \v 3 Kede aiynu ya zol, inta al bi hakimu nas al bi amulu hajat del, wa inta kaman bi amulu, nefsa hajat del, hal inta bi jere min hukum ta Allah?
-\v 4 Wele inta bi alisu shokol ghina ta kwes ta Allah. wa subur towil al huwo bi akir hukum tou? hal inta ma arufu inu kwes ta Allah ashan bi sibu inta bi tuub?
+\v 4 Wele inta bi alisu shokol ghina ta kwes ta Allah. Wa subur towil al huwo bi akir hukum tou? Hal inta ma arufu inu kwes ta Allah ashan bi sibu inta bi tuub?
 \v 5 Lakin ashan ras gowi taki wa geliba taki al ma deir tuub inta gi limu le nefsa taki zalan fi yom ta zalan de fi yom al Allah bi zahir fogo hukum tou al adil.
 \v 6 Huwo bi hukum kulu wahid hasab amail tou.
 \v 7 Lakin le nas al kan indu subur fi amail tomon al kwes, umon bi ligo sukur, mejid wa karama wa bi genifi al haya al abadiya.
@@ -77,7 +77,7 @@
 \v 24 Ashan isim ta Allah shetimu fi wasat ta umam, ashan inta, bes ze ma kan katibu.
 \v 25 Ashan khitan bi kun indu faida iza kan inta ihterimu sheriya, lakin iza kan inta kasuru sheriya, khitan de bikun mafi biga.
 \v 26 Iza kan zol al ma teiru hafisu hajat ta sheriya, hal ma bi hasibu huwo biga muteher?
-\v 27 Hal zol al ma teiru de ma bi hukumu inta iza kan huwo gi hafisu sheriya? de ashan inta arufu sheriya al moktub wa khitan, wa lisa inta kasuru ganun!
+\v 27 Hal zol al ma teiru de ma bi hukumu inta iza kan huwo gi hafisu sheriya? De ashan inta arufu sheriya al moktub wa khitan, wa lisa inta kasuru ganun!
 \v 28 Ashan Yahudi al ta jisim de ma Yahudi, wa khitan al ta jisim wa fi laham de ma khitan.
 \v 29 Lakin Yahudi al be juwa wa khitan al ta geliba, al huwo ta Roho, ma al fi kita, al sukuran tou ma bi ja min nas, lakin min Allah.
 \c 3
@@ -86,15 +86,15 @@
 \v 1 Yahudi afdal be shunu? Wa faida ta tuhur shunu?
 \v 2 Lakin de kebir be kulu teriga, awel haja ashan Yahudiin aminu be ilaan al min Allah.
 \p
-\v 3 Kan bi kun kef iza kan Yahudiin ma indu iman? hal shokol adam iman tomon de biwogif amana ta Allah?
-\v 4 ma bi agder. Lakin kede Allah bi kun sadigwa hata kulu insan kazab. Ze ma kan katibu. "Azu kede inta beinu adil fi klimat bitaki, wa ashan inta bi gilibu umon kan hukumu inta."
+\v 3 Kan bi kun kef iza kan Yahudiin ma indu iman? Hal shokol adam iman tomon de biwogif amana ta Allah?
+\v 4 Ma bi agder. Lakin kede Allah bi kun sadigwa hata kulu insan kazab. Ze ma kan katibu. "Azu kede inta beinu adil fi klimat bitaki, wa ashan inta bi gilibu umon kan hukumu inta."
 \p
-\v 5 Lakin iza kan katiya ta nina bi wori bir ta Allah, nina bi kelimu shunu? hal nina bi kelimu inu Allah ma adil ashan bi kubu zalan tou fi ras ta nina? (Ana bi istakdimu wonusa ta insan.)
+\v 5 Lakin iza kan katiya ta nina bi wori bir ta Allah, nina bi kelimu shunu? Hal nina bi kelimu inu Allah ma adil ashan bi kubu zalan tou fi ras ta nina? (Ana bi istakdimu wonusa ta insan.)
 \v 6 De ma bi hasil! Allah bi hakimu Duniya kef?
 \v 7 Lakin iza kan hagiga ta Allah be wasat kizib tai bi zidu wa bi jibu mejidle huwo, lee lisa bi hakimu ana ze zol ta katiya?
-\v 8 Lee nina ma kelimu, ze ma tahamu nina be kizib, wa ze ma fi baad min nas gal, kede nina amulu katiya. Ashan haja al kwes bi hasil? al hukum tomon adil.
+\v 8 Lee nina ma kelimu, ze ma tahamu nina be kizib, wa ze ma fi baad min nas gal, kede nina amulu katiya. Ashan haja al kwes bi hasil? Al hukum tomon adil.
 \p
-\v 9 Biga shunu? hal nina ahsen? La la kulu kulu, ashan nina isteki kulu, Yahudiin al kulu umon tehet katiya.
+\v 9 Biga shunu? Hal nina ahsen? La la kulu kulu, ashan nina isteki kulu, Yahudiin al kulu umon tehet katiya.
 \v 10 De ze ma katibu: Inu mafi ai zol kwes wele wahid.
 \q2
 \v 11 Mafi zol al bi fahimu, mafi shala zol wahid al bi fetisu Allah.
@@ -114,21 +114,21 @@
 \v 18 Mafi kafu ta Allah fi uyun tomon.
 \p
 \v 19 Hasa nina arufu inu kulu kalam al namus bi kelim huwo bi kelim le nas ta namus, de ashan kulu kasuma bi askut, wa Duniyakulu bi kun tehet hukum ta Allah.
-\v 20 De ashan mafi jisim bi agder kutu adil gidam tou, bi shokol ta namus. ashan be wasat ta namus ja maarafa ta katiya.
+\v 20 De ashan mafi jisim bi agder kutu adil gidam tou, bi shokol ta namus. Ashan be wasat ta namus ja maarafa ta katiya.
 \p
 \v 21 Lakin hasa kwes ta Allah arufu bidun namus, kan shahidu be wasat namus wa anbiya.
 \v 22 Inu huwo kwes ta Allah be wasat iman fi Yesua al Mesih le kulu nas al aminu, ashan ma bi kun fi tefriga.
 \v 23 Lianu kulu nas amulu katiya wa haramu min mejid ta Allah.
 \v 24 Wa hariru umon majani bi wasat neima tou al be wasat tahrir al fi Mesih Yesua.
 \v 25 Ashan Allah wodi al Mesih Yesua ze diya be wasat iman be dom tou, huwo gedimu al Mesih ashan bi wori adala tou, ashan alisu huwo kalam katiya.
-\v 26 Fi sobur tou, de kulu hasil ashan bi zahiru kwes tou fi zaman ta hasa. de ashan huwo kutu ai zol adil ashan iman fi Yesua.
+\v 26 Fi sobur tou, de kulu hasil ashan bi zahiru kwes tou fi zaman ta hasa. De ashan huwo kutu ai zol adil ashan iman fi Yesua.
 \p
-\v 27 Yala wenu dala? biga mafi, fi yatu mahal? la, lakin fi mahal ta iman.
+\v 27 Yala wenu dala? Biga mafi, fi yatu mahal? La, lakin fi mahal ta iman.
 \v 28 Biga nina bi hasibu inu zol de kwes be iman bidun amal ta namus.
-\v 29 Au Allah de huwo Allah ta Yahudiin bes? hal huwo ma kaman ma Allah ta Umam? Naam, huwo kaman ta Umam.
+\v 29 Au Allah de huwo Allah ta Yahudiin bes? Hal huwo ma kaman ma Allah ta Umam? Naam, huwo kaman ta Umam.
 \v 30 Iza kan Allah wahid be hagiga huwo yau bi beriru khitan be iman, ma zol al ma khatinu be iman.
 \p
-\v 31 Hal nina bi batilu namus be wasat iman? la, de ma bi agder, lakin nina bi sabitu namus.
+\v 31 Hal nina bi batilu namus be wasat iman? La, de ma bi agder, lakin nina bi sabitu namus.
 \c 4
 \cl As-hah 4
 \p
@@ -145,8 +145,8 @@
 \v 8 Baraka le zol al Allah ma bi hasibu katiya tou.
 \p
 \v 9 Biga hal barakat huwo bes le nas al teheru wala kaman le nas al ma teheru? Leanu nina kelimu inu kutu Ibrahim adil be iman.
-\v 10 Teib kan hasibu huwo kef? hal huwo fi tuhur wala fi huwo fi ma tuhur? huwo kan ma al fi tuhur lakin huwo fi al ma tuhur.
-\v 11 Ibrahim istelimu alama ta tuhur, de kan kitim ta shokol adil, ta iman al kan huwo ligo fi zaman al kan lisa ma teheru huwo, netija ta alama de yau al kan huwo biga tala abu le kulu nas al amin, wa hata iza kan umon ma teheru, de mana inu shokol adil bi hasibu le munu?.
+\v 10 Teib kan hasibu huwo kef? Hal huwo fi tuhur wala fi huwo fi ma tuhur? Huwo kan ma al fi tuhur lakin huwo fi al ma tuhur.
+\v 11 Ibrahim istelimu alama ta tuhur, de kan kitim ta shokol adil, ta iman al kan huwo ligo fi zaman al kan lisa ma teheru huwo, netija ta alama de yau al kan huwo biga tala abu le kulu nas al amin, wa hata iza kan umon ma teheru, de mana inu shokol adil bi hasibu le munu?
 \v 12 De kaman mana tou inu Ibrahim biga tala Abu ta tuhurma le nas al bes teheru, lakin le kulu nas al ruwa fi katuwat ta iman ta Abu ta nina Ibrahim gubal huwo lisa kan ma teheru.
 \p
 \v 13 Ashan waad al kan le Ibrahim wa usura tou al huwo bi worisu alam de ma kan be wasat namus lakin be wasat shokol adil ta iman.
@@ -155,7 +155,7 @@
 \v 16 Ashan kida huwo be wasat iman, be teriga ta neima waad bi agder bi kun le kulu usura ta Ibrahim. Ma bes le nas al tehet ganun, lakin kaman le nas al bi ishterik iman ta Ibrahim, al huwo Abu le nina kulu.
 \v 17 Ze ma moktub ana kutu inta Abu le nas ketir Ibrahim kan fi gidam ta Allah al huwo amin fogo, al bi hai nas al mutu, huwo al bi nadi hajat al ma moujud ashan bi kun moujud.
 \v 18 Fi kalam ta raja, huwo amin did raja, inu huwo bi kun Abu le nas ketir hasab ma kelimu le huwo, usura taki bi kun zede.
-\v 19 Ashan huwo ma bi kun deiif fi iman, huwo aiynu le jisim ze meit. (ashan umur tou kan gerib le miya sena). wa huwo aiynu le rihim ta Sarah ze meit au ma shakil.
+\v 19 Ashan huwo ma bi kun deiif fi iman, huwo aiynu le jisim ze meit. (Ashan umur tou kan gerib le miya sena). Wa huwo aiynu le rihim ta Sarah ze meit au ma shakil.
 \v 20 Lakin ashan waad ta Allah, Ibrahim ma rija fi iman lakin huwo kan wogifu gowi fi iman, wa mejidu Allah.
 \v 21 Wa huwo kan sedek tamam inu haja al Allah waadu, huwo kaman bi agder ashan bi kamilu.
 \v 22 Ashan kede kaman kan hasibu le huwo ze zol al adil.
@@ -185,13 +185,13 @@
 \v 16 Inu hadiya ma ze katiya ta wahid zol, ashan hukum bi ruwa wara wahid katiya, wa bi jibu gata gediya. Lakin hadiya bi ruwa wara katiya ta nas kutar, wa bi jibu tebrir.
 \v 17 Biga kan be katiya ta wahid zol mutu hukumu be wasat wahid, wala bi kun godur shunu le nas al ligo neima wa hadiya ta geni adil bi hukumu fi haya be wasat al wahid. Yesua al Mesih.
 \v 18 Biga be wasat katiya wahid hukum ja le nas kulu, kaman biga amal ta zol al adil jibu tebrir wa haya le nas kulu.
-\v 19 Ashan be wasat ta katiya ta zol wahid nas kutar hasibu umon kulu amulu katiya. kaman be wasat ihteram ta zol wahid nas kutar bi kutu adil.
+\v 19 Ashan be wasat ta katiya ta zol wahid nas kutar hasibu umon kulu amulu katiya. Kaman be wasat ihteram ta zol wahid nas kutar bi kutu adil.
 \v 20 Lakin namus dakalu ashan bi zidu katiya, lakin kan katiya zidu, kaman neima bi zidu ketir shedid.
 \v 21 De bi hasil ashan ze ma katiya bi hukum, fi mutu kaman neima bi hukum be wasat adil le haya al abadiya be wasat ta Yesua al Mesih Rabuna ta nina.
 \c 6
 \cl As-hah 6
 \p
-\v 1 Wa biga nina bi kelimu shunu? sei kede nina istemir fi katiya ashan neima bi zidu?
+\v 1 Wa biga nina bi kelimu shunu? Sei kede nina istemir fi katiya ashan neima bi zidu?
 \v 2 De ma bi agder, nina al mutu an katiya, kef nina lisa bi ish fogo?
 \v 3 Inta lisa ma arufu gali nina al akudu mamudiya fi Yesua de amidu nina fi mutu tou.
 \v 4 Biga dofunu nina ma huwo be wasat mamudiya ta mutu, de hasil ashan Yesua bes kan gum min mutu ma mejid ta Abu, ashan nina kaman bi douru fi haya al jedid.
@@ -207,19 +207,19 @@
 \v 13 Matakum wodi ada ta jisim takum le katiya, ashan adawat al bi istamilu le katiya, lakin wodi takum jisim takum le Allah ze nas al kan jibu min mutu le haya, wa wodi ada ta jisim takum le Allah ze adwat al bi istamilu le kwes.
 \v 14 Matakum sibu katiya ashan bi hukum intakum, ashan intum ma tehet namus, lakin tehet neima.
 \p
-\v 15 Biga shunu? hal keli nina amulu katiya ashan nina ma tehet namus? La de ma bi agder.
+\v 15 Biga shunu? Hal keli nina amulu katiya ashan nina ma tehet namus? La de ma bi agder.
 \v 16 Hal intum ma arufu inu le zol al intum gedimu nufus takum le huwo ze abit de yau zol al intum bi ihterimu? De yau al hagiga au inta bikun abit le katiya al bi wodi inta le mutu, au abit ta ihteram al bi wodi le kwes.
 \v 17 Lakin shukuran le Allah ashan kan intum abit le katiya, lakin intum ihterimu min geliba shikil ta taalim al kan wodi le intum.
 \v 18 Kan hariru min katiya, wa biga amulu intum abit ta shokol kwes.
 \v 19 Ana wonusu ze insan ashan sokol dof ta jisim takum ashan intum bes gedimu baad min ada ta jisim takum le najasa wa katiya, be nefsa teriga hasa gedimu takum ada ta jisim takum ze abit ashan tahara.
 \v 20 Ashan zaman kan intum fi katiya kan intum ahrar min shokol adil.
-\v 21 Fi zaman dak min hajat takum al ta fadiya de simar tou shunu? netija ta hajat del huwo mutu.
+\v 21 Fi zaman dak min hajat takum al ta fadiya de simar tou shunu? Netija ta hajat del huwo mutu.
 \v 22 Lakin hasa hariru intum min katiya wa intum biga abit le Allah, intum indu simar ta kadasa al netija tou haya al abadiya.
 \v 23 Leanu ujura ta katiya huwo mutu, wa lakin hadiya ta Allah huwo haya al abadiya fi al mesih Yesua Rabuna ta nina.
 \c 7
 \cl As-hah 7
 \p
-\v 1 Ya akwana, sei intum arufu? (ana bi wonusu le nas al umon arufu an namus) inu al namus bi hukumu insan ze ma huwo bi ish.
+\v 1 Ya akwana, sei intum arufu? (Ana bi wonusu le nas al umon arufu an namus) inu al namus bi hukumu insan ze ma huwo bi ish.
 \v 2 Le mara al jouzu robutu be namus le raji fi zaman al huwo bi ish, lakin kan rajil de mutu huwo bi kun hur min namus ta jouzu.
 \v 3 Fi zaman al rajil tou kan lisa hai, kan huwo ruwa le rajil tani de huwo amulu zina, lakin kan rajil tou mutu huwo hur min namus, kan huwo ruwa le rajil tani de ma bi kelimu gali zina.
 \v 4 Ashan kida ya akwana, intum kan meitin fi namus be wasat jisim ta Mesih, de ashan intum bi agder limu ma nas tanin de le huwo al gum min mutu. Ashan nina bi agder talau simat le Allah.
@@ -230,12 +230,12 @@
 \v 8 Lakin katiya ligo fursa be wasat ta wosiya wa jibu le ana kulu niyat, ashan bidun namus katiya meit.
 \v 9 Lakin kan fi zaman tani ana bi ish bidun namus, lakin zaman wosiya ja, katiya biga bi hai wa ana mutu.
 \v 10 Al wosiya al kan bi jibu haya gilibu biga le ana mutu.
-\v 11 Ashan katiya ligo fursa be wasat wosiya wa kabasu ana. be wasat wosiya huwo katulu ana.
+\v 11 Ashan katiya ligo fursa be wasat wosiya wa kabasu ana. Be wasat wosiya huwo katulu ana.
 \v 12 Ashan kida namus mukadas, wa wosiya mukadas adil wa kwes.
 \p
 \v 13 Sei biga haja al kuwes tala le ana mutu? De ma bi kun, lakin ashan bi arufu gali de katiya, ile be wasat hajat al kwes jibu le ana mutu, de ashan kan be wasat wosiya, katiya bi kun katiya al ma bi agder gisu.
 \v 14 Nina arufu gali namus de haja ta roho, lakin ana tehet jisim kan biyu ana ze kadam ta katiya.
-\v 15 Ashan haja al ana bi amulu, ana hagiga ma bi fahim, ashan haja al ana deiramulu ana ma bi amulu. wa haja al ana ma deir amulu yau ana bi amulu.
+\v 15 Ashan haja al ana bi amulu, ana hagiga ma bi fahim, ashan haja al ana deiramulu ana ma bi amulu. Wa haja al ana ma deir amulu yau ana bi amulu.
 \v 16 Lakin kan ana amulu haja al kan ana ma deir, ana bi ligo tifagu ma namus gali namus kwes.
 \v 17 Lakin hasa de ma ana yau bi amulu, lakin katiya al bi hai fi ana.
 \v 18 Ashan ana arufu gali fi ana, al huwo fi jisim tai, mafi fogo haja al kwes, ashan niya a haja al kwes fi le ana, lakin ana ma bi agder amulu.
@@ -243,7 +243,7 @@
 \v 20 Yala hasa kan ana bi amulu haja al kan ana ma deir amulu, bi mana de ma ana yau bi amulu, lakin katiya al bi ish fi ana.
 \v 21 Ana ligo namus al fi ana deir kede ana amulu kwes, lakin katiya hasa fi le ana.
 \v 22 Ashan ana mokosut fi namus ta Allah, ma insan al fi juwa ana.
-\v 23 Lakin ana aiynu namus tani fi ada ta jisim tai. bi shakil namus al jedid al fi fikira tai. Huwo kutu ana kadam be wasat namus ta katiya al fi ada ta jisim tai.
+\v 23 Lakin ana aiynu namus tani fi ada ta jisim tai. Bi shakil namus al jedid al fi fikira tai. Huwo kutu ana kadam be wasat namus ta katiya al fi ada ta jisim tai.
 \v 24 Ana zol al ma kwes, de munu yau bi hariru ana min jisim ta mutu?
 \v 25 Lakin shukuran le Allah be wasat Yesua al Mesih Rabuna ta nina, ashan biga be nefsa tai biga kadam ta namus ta Allah ma fikira. Lakin fi jisim ana kadam ta katiya.
 \c 8
@@ -252,7 +252,7 @@
 \v 1 Ashan kida hasa mafi deinuna le nas al umon fi al Mesih Yesua.
 \v 2 Ashan namus ta Roho ta haya fi al Mesih Yesua kalas hariru intum min namus ta katiya wa mutu.
 \v 3 Leanu haja al kan namus ma bi agder amulu huwo kan deif be wasat jisim, Allah amulu, huwo rasulu Jena tou fi sura ta jisim ta katiya ashan bi kun zebiha ta katiya, wa huwo hukumu katiya fi jisim.
-\v 4 huwo amulu de ashan hajat al namus deiru bi timu fi nina. nas al bi douru be hasab jisim, lakin hasab al Roho.
+\v 4 Huwo amulu de ashan hajat al namus deiru bi timu fi nina. Nas al bi douru be hasab jisim, lakin hasab al Roho.
 \v 5 Nas al bi ish hasab al jisim umon bi kutu bala fi hajat ta jisim, lakin nas al bi ish hasab Roho umon bi kutu bala fi hajat ta Roho.
 \v 6 Leanu fekira al bi ihtam ma jisim bi mutu, lakin fekira al bi ihtam ma Roho huwo haya wa salam.
 \v 7 Leanu al fekira al bi ihtam ma jisim huwo adu ta Allah, huwo ma tehet namus ta Allah, wa kaman huwo ma bi agder amulu.
@@ -266,7 +266,7 @@
 \v 14 Wa nas al bi douru be Roho ta Allah, umon yau iyal ta Allah.
 \v 15 Intum ma istelimu Roho al bi kutu intum abid, ashan intum bi hai fi kafu tani mara, lakin intum istelimu Roho ta tebeni, al nina bi kore "Abba" Abuna."
 \v 16 Roho de be nefsa tou bi wori le arwah tanin gali nina awlad ta Allah.
-\v 17 Kan nina iyal ta Allah de bi mana kaman nina worisa, worisa ta Allah. wa nina bi worisu sawa ma al Mesih, kan sei nina ligo taab ma Huwo, ashan kaman bi mejidu nina ma huwo.
+\v 17 Kan nina iyal ta Allah de bi mana kaman nina worisa, worisa ta Allah. Wa nina bi worisu sawa ma al Mesih, kan sei nina ligo taab ma Huwo, ashan kaman bi mejidu nina ma huwo.
 \p
 \v 18 Fa ana bi hasibu taab ta zaman ta hasa de ma bi agder aburu ma mejid al bi ja zahiru le nina.
 \v 19 Ashan hajat al kaliga deiru, bi istena ilan ta zuhur ta iyal ta Allah.
@@ -283,11 +283,11 @@
 \v 29 Ashan le nas al gidam, huwo kaman amulu umon ashan bi fi sura ta Jena tou. Ashan huwo bi kun bikir fi nus ta akwana kutar.
 \v 30 Wa le nas al gidam wa nas al huwo kaman nadi, le nas al huwo nadi, nas al huwo kutu adil, nas al huwo kaman bararu, le nas al huwo kaman mejidu.
 \p
-\v 31 Yala nina biga bi kelimu shunu an hajat del? kan Allah fi ma nina, munu tani bi kun did nina?
+\v 31 Yala nina biga bi kelimu shunu an hajat del? Kan Allah fi ma nina, munu tani bi kun did nina?
 \v 32 Zol al huwo ma aba jena tou, lakin wodi huwo ashan nina kulu, wa kef huwo ma bi wodi le nina kulu hajat be majani.
 \v 33 De munu yau bi ishteki did nas al Allah yau ikhtaru?
 \v 34 Allah yau bi al bi kutu nas adil wa huwo yau al wahid bi hukumu? Yesua al Mesih huwo al wahid al mutu akter min kida, huwo al gam, huwo yau al fi yemin ta Allah, wa huwo al kaman bi hin ashan nina.
-\v 35 Munu yau bi ferigu nina min muhaba ta al Mesih? Hal de taab? waja, azab? wele jiyan, wele shokol ariyan? wele khutura, wele seif?
+\v 35 Munu yau bi ferigu nina min muhaba ta al Mesih? Hal de taab? Waja, azab? Wele jiyan, wele shokol ariyan? Wele khutura, wele seif?
 \v 36 Bes ze ma katibu, ashan kalam taki bi katulu nina kulu yom, bi hasibu nina ze koruf al bi ruwa dabahu.
 \p
 \v 37 Ashan kulu hajat del, nina lisa aktar min muntasirin be wasat ta zol al bi hibu nina.
@@ -299,44 +299,44 @@
 \v 1 Ana bi kelim al hagiga fi al Mesih, ana ma bi kabasu, wa demir tai shuhud tai be Roho al kudus.
 \v 2 Inu fi huzun fi juwa ana shedid, wa bi zidu waja fi geliba tai.
 \v 3 Ana kan bi itmanna inu ana bi kun moloun wa mahrum min ajil akwana tai, al umon min usura tai hasab al jesed.
-\v 4 umon Israelin. umon indu tebeni al mejid, hadiya ta namus, ibada ta Allah, wa almawaid.
+\v 4 Umon Israelin. Umon indu tebeni al mejid, hadiya ta namus, ibada ta Allah, wa almawaid.
 \v 5 Le umon judud aw aba al Yesua ja min fogo be ihteram le jesed. Al huwo Allah le kulu, kede shukuru huwo lel abad.
 \p
 \v 6 Lakin ma kelimu zede ashan mawaid ta Allah ma bi naja, ashan ma kulu nas fi Israel umon kulu Israelin.
 \v 7 Wala ashan umon kulu usura ta Ibrahim al iyal al hagiga, lakin huwo be wasat Ishak yau usura taki bi nadi.
 \v 8 Iyal ta jesed umon ma iyal ta Allah, lakin iyal ta waad yau bi hasibu umon usura.
 \v 9 Ashan kida he yau kelima a waad, fi zaman de ana bi ja, wa jena al weled bi wodi le Sarah.
-\v 10 wa ma kida bes, lakin kaman Rebekah kan hamil ma rajil wahid, al huwo abu ta nina Is-hak.
+\v 10 Wa ma kida bes, lakin kaman Rebekah kan hamil ma rajil wahid, al huwo abu ta nina Is-hak.
 \v 11 Ashan iyal lisa ma weledu, wa umon ma amulu ai haja al kwes wele al batal, ashan kida waad ta Allah hasab al ikhtiyar bi kun sabit, ma ashan amail, lakin ashan huwo al bi nadi. Ze
 \v 12 ma kan kelimu le huwo, al kebir bi akhdim al suker.
 \v 13 Ze ma huwo moktub, ana bi hibu Yakub, wa ana bi akrahu Isu.
 \p
-\v 14 Biga nina bi kelimu shunu? sei Allah bi zulumu? La.
-\v 15 Ashan huwo kelimu le Musa, "Ana bi rahamu zol al ana deir rahamu. ana bi amulu maruf le zol al ana deir amulu maruf le huwo.
+\v 14 Biga nina bi kelimu shunu? Sei Allah bi zulumu? La.
+\v 15 Ashan huwo kelimu le Musa, "Ana bi rahamu zol al ana deir rahamu. Ana bi amulu maruf le zol al ana deir amulu maruf le huwo.
 \p
 \v 16 Lakin ma ashan zol de deiru, wele ashan zol de bi fetishu, lakin ashan Allah, al huwo bi rahamu.
 \v 17 Ashan kitab bi kelim le Faraun, ashan saba de yau ana gumu inta, ashan ana bi beinu guwa tai fi inta, ashan isim tai bi nadi fi duniya kulu.
 \v 18 Ashan kida Allah bi rahamu zol al huwo deir wa kaman bi kun saab le zol al giladab.
 \p
-\v 19 Yala inta bi kelimu le ana, leh huwo lisa bi loumu? le zol al bi wogifu did irada tou?
+\v 19 Yala inta bi kelimu le ana, leh huwo lisa bi loumu? Le zol al bi wogifu did irada tou?
 \v 20 Lakin inta yau yatu zol al bi juwabu did Allah? Sei haja al bi resimu bi agder kelimu le zol bi resimu huwo de, le inta bi resimu ana zede?
 \v 21 Sei zol al bi resimu de ma indu sulta ala tiin ashan bi sala min fogo sahan al le istimal al kwes, wa tani le istimal ta kulu yom?
 \v 22 Teib bi kun kef kan Allah deir beinu zalan tou, wa deir wori guwa tou, wa huwo bi ithamal sobur tou al shedid wa al containers ta zalan al jahis le karabu?
 \v 23 Bi kun kef kan huwo amulu de, ashan huwo bi wori mejid tou al ganiyan ma maun ta rahma, al huwo kan kalas jahisu le mejid?
-\v 24 Bi kun kef kan huwo kaman amulu de la nina, al huwo kaman nadi? ma bes min nus ta Yahudinlakin kaman min nus ta Umam?
-\v 25 Ze ma huwo kaman kelimu fi Hosea; "Ana bi nadi nas al kan umon ma nas tai, nas tai. wa al kan ma bi hibu umon, biga bi hibu umon.
+\v 24 Bi kun kef kan huwo kaman amulu de la nina, al huwo kaman nadi? Ma bes min nus ta Yahudinlakin kaman min nus ta Umam?
+\v 25 Ze ma huwo kaman kelimu fi Hosea; "Ana bi nadi nas al kan umon ma nas tai, nas tai. Wa al kan ma bi hibu umon, biga bi hibu umon.
 \q
 \v 26 Wa fi mahal al kan kelimu le umon, intum ma nas tai. Hinak bi nadi umon awlad ta Allah al hai.
 \p
 \v 27 Isaiah bi kore ashan kalam ta Israel, hata ada ta iyal ta Israel kan ze turab ta bahar, lazim kede kun fi bagin al bi ligo kulasa.
 \q
-\v 28 Ashan rabuna bi jibu hukum tou fi duniya kamil. wa bidun takiir.
+\v 28 Ashan rabuna bi jibu hukum tou fi duniya kamil. Wa bidun takiir.
 \p
 \v 29 Ze ma kan Isaiah kelimu beriri; "Kan rabuna ta junud ma sibu le nina usura, kan nina bi kun ze Sodoma, wa kan nina bi kun ze Gomora."
 \p
 \v 30 Biga nina bi kelimu shunu? Nas umam del al kan ma douru fi sika ta amulu adil, umon ligo shokol adil, wa shokol adil de be iman.
 \v 31 Lakin Israel al umon douru wara namus ta shokol adil, ma ligo shokol adil.
-\v 32 Lee? leanu umon amulu bidun iman, lakin be amail, sedimu umon hajer ta sedimu.
+\v 32 Lee? Leanu umon amulu bidun iman, lakin be amail, sedimu umon hajer ta sedimu.
 \v 33 Ze ma kan katibu. Aiynu, ana bi kutu fi Sahyun hajer ta sedimu, wa hajer ta katiya, ai zol al amin fi huwo, ma bi kun indu fadiya.
 \c 10
 \cl As-hah 10
@@ -347,21 +347,21 @@
 \v 4 Ashan Yesua yau bi kamilu namus ta shokol adil le ai zol al amin.
 \v 5 Ashan Musa bi katibu an shokol adil al bi ja min namus, "Zol al bi amulu shokol adil ta namus bi hai ma shokol adil de."
 \v 6 Lakin shokol adil al ta iman bi kelimu zede, mata kelimu fi fi geliba, gali munu yau bi ruwa fi sama? (Ashan bi jibu Yesua al Mesih tehet);
-\v 7 wa ma bi kelim, munu bi ruwa fi hawiya? (ashan bi jibu Yesua al Mesi min mutu).
+\v 7 wa ma bi kelim, munu bi ruwa fi hawiya? (Ashan bi jibu Yesua al Mesi min mutu).
 \v 8 Lakin huwo kelimu shunu? "Al kelima gerib min inta, fi kasuma taki, wa fi geliba taki." De kelima ta iman al nina bi beshiru.
 \v 9 Ashan kan be kasuma taki inta kan iterifu be Yesua ze Rabuna, wa kan amin fi geliba taki gali Allah gumu huwo min mutu, inta bi ligo kulasa.
 \v 10 Ashan geliba bi amin le shokol adil, wa huwo bi iterifu be kasuma le kulasa.
 \v 11 Leanu kitab bi kelim, kulu zol al amin fi huwo ma bi kun indu fadiya.
 \v 12 Biga ma bi kun fi ferik beina Yahudi wa Yonani, leanu Rabuna al wahid de le nas kulu, wa huwo ganiyan le kulu nas al bi nadi huwo.
 \v 13 Leanu kulu zol al bi nadi isim ta Rabuna bi ligo kulasa.
-\v 14 Wa kef umon bi nadi zol al umon ma amin fogo? wa kef umon bi amin fi zol al umon ma asuma kabara tou? wa kef umon bi asuma bidun mubeshir?
+\v 14 Wa kef umon bi nadi zol al umon ma amin fogo? Wa kef umon bi amin fi zol al umon ma asuma kabara tou? Wa kef umon bi asuma bidun mubeshir?
 \v 15 Wa kef umon bi beshiru kan ma rasulu umon? Ze ma katibu, jemil godur shunu kurein ta mubeshirin be kelima al kwes!"
 \p
 \v 16 Lakin ma kulu nas asuma injil, leanu Isaiah bi kelimu, "Rabuna, de munu yau aminu fi kelima ta nina?
 \v 17 Ashan kida iman bi ja min asuma, wa be asuma kelima ta Yesua al Mesih.
-\v 18 Lakin ana bi kelimu, sei umon ma asuma? Nam wa, ana mutuakid. gali asuma tomon ruwa wa asuma le duniya. Kulu, wa kelimat tomon wosulu le akir duniya."
+\v 18 Lakin ana bi kelimu, sei umon ma asuma? Nam wa, ana mutuakid. Gali asuma tomon ruwa wa asuma le duniya. Kulu, wa kelimat tomon wosulu le akir duniya."
 \p
-\v 19 Lakin ana bi kelimu, sei Israel ma arufu? awel haja Musa bi kelimu, ana bi alisu intum be haja al ma nas. Be nas al belidin al ma fahimin ana bi sibu intum zalanin."
+\v 19 Lakin ana bi kelimu, sei Israel ma arufu? Awel haja Musa bi kelimu, ana bi alisu intum be haja al ma nas. Be nas al belidin al ma fahimin ana bi sibu intum zalanin."
 \p
 \v 20 Wa kan Isaiah kan ma bi kafu wokit huwo bi kelim, "Ana ligo nas al ma bi fetisu ana, ana beinu le nas al ma bi asalu ana."
 \p
@@ -372,10 +372,10 @@
 \v 1 Biga ana bi kelimu, sei Allah aba nas tou? Ibrahim min gebila ta Benjamin.
 \v 2 Allah ma aba nas tou, al huwo arufu min bediri. Sei intum ma arufu shunu al kitab bi kelimbe kalam ta Elia, kef huwo asalu Allah did Israel?
 \v 3 Ya Rabuna umon katulu anbiya taki, umon kasuru mazbah taki tehet, ana barau yau fadulu, umon bi fetisu haya tai.
-\v 4 Lakin juwab ta Allah kan le umon shunu? ana hafisu le ana Saba Alf rujal al umon kutu rukuba le baal.
+\v 4 Lakin juwab ta Allah kan le umon shunu? Ana hafisu le ana Saba Alf rujal al umon kutu rukuba le baal.
 \v 5 Ashan kida hata fi zaman ta hasa kaman umon yau al fadulu ashan ikhtiyar ta nina.
-\v 6 Lakin kan be neima, ma bi kun be amail. wa ile neima ma bi kun neima, wa lakin kan be amail, biga neima ma bi kun fi, wa ile amail ma bi kun amail.
-\v 7 Biga shunu? al hajat al israel bi fetisu, umon ma ligo. lakin al mukhtarin ligo. wa al bagiya gulub tomon gowi.
+\v 6 Lakin kan be neima, ma bi kun be amail. Wa ile neima ma bi kun neima, wa lakin kan be amail, biga neima ma bi kun fi, wa ile amail ma bi kun amail.
+\v 7 Biga shunu? Al hajat al israel bi fetisu, umon ma ligo. Lakin al mukhtarin ligo. Wa al bagiya gulub tomon gowi.
 \v 8 Huwo bes ze ma huwo moktub: "Allah wodi le umon Roho ta balada ashan uyun tomon kede ma aiynu, wa adana tomon ashan kede ma asuma, le yom ta alela."
 \p
 \v 9 Biga Daud bi kelim: "kede tarbiza tomon kun shabaka wa sherek wa gofulu wa akaab le umon.
@@ -387,7 +387,7 @@
 \v 13 Lakin hasa ana bi kelimu le intum umam, wa ze ma ana rosul le umam, ana bi dala ma kidma tai.
 \v 14 Ana bi hagiru le hasada nas al tabi le ana, bi kun nina bi kalisu baad min umon.
 \v 15 Leanu kan aba tomon yau musalaha ta alam, biga rudu tomon bi kun shunu, kan haya ta nina mutu?
-\v 16 Kan awel simar mahjuz, wa kaman kutla ta ajin. kan juzur mahjuz, wa kaman al furuh.
+\v 16 Kan awel simar mahjuz, wa kaman kutla ta ajin. Kan juzur mahjuz, wa kaman al furuh.
 \v 17 Lakin kan baad min furu de gatau, wa kan inta yau fereta zeitun ta sahara, limu inta sawa ma umon, wa kan inta sharig ma fi taam ta shajera zeitun al asil.
 \v 18 Fa mata dala le furu, lakin kan inta dala, de ma inta yau bi saudu juzur al asil, lakin juzur al asil de yau bi saudu inta.
 \v 19 Biga inum bi kelim gal, gatau furu ashan bi taaimu ma ana.
@@ -426,7 +426,7 @@
 \v 5 Be nefsa teriga nina al ketirin de, jisim wahid fi Yesua, wa ada baad ta nina le baad wa le tanin.
 \v 6 Nina indu mowahib barau barau, hasab neima al wodi le nina, kan wodi le inta ta nobuwa, kede amulu hasab godur iman.
 \v 7 Kan wodi taki ta khidma, kede huwo akhdim, kan wodi le zol hadiya ta taalim, kede huwo alimu.
-\v 8 wa kan wodi le zol hadiya ta teshji, kede huwo sheja. wa kan wodi le zol hadiya ta wodi, kede huwo amulu be geliba al kuwes. Kan wodi le zol hadiya ta kiyada, kede huwo amulu be teriga al kwes. Kan wodi le zol hadiya ta amulu rahma, kede huwo amulu be farah.
+\v 8 Wa kan wodi le zol hadiya ta teshji, kede huwo sheja. Wa kan wodi le zol hadiya ta wodi, kede huwo amulu be geliba al kuwes. Kan wodi le zol hadiya ta kiyada, kede huwo amulu be teriga al kwes. Kan wodi le zol hadiya ta amulu rahma, kede huwo amulu be farah.
 \p
 \v 9 Kede muhaba kun bidun kibriya, aba ai haja al batal, lesegu bes fi haja al kwes.
 \v 10 Fi kalam ta muhaba ta akwana, kede intum hibu baad takum ma baad. Fi kalam ta ihteram, ihterimu takum baad takum ma baad.
@@ -437,16 +437,16 @@
 \v 15 Afrah ma nas al farhanin, kore ma nas al bi kore.
 \v 16 Kutu takum bala le baad takum ma baad, mata fekiru fi teriga ta dala, lakin gabilu nas al masakin mata kum geni negitin le nefsa takum.
 \v 17 Mata dafa batal ma batal, amulu hajat al kwes fi gidam ta nas kulu.
-\v 18 kan bi agder, lakin hasab guwa takum, kede intum geni fi salam ma nas kulu.
+\v 18 Kan bi agder, lakin hasab guwa takum, kede intum geni fi salam ma nas kulu.
 \v 19 Mata kum dafa batal ma batal le nefsa takum, ya Ahiba, lakin wodi fursa le zalan ta Allah, leanu ze katibu, "Ana yau bi dafa, sibu takum dafa dafa de le ana, Rabuna bi kelim.
 \q
-\v 20 Lakin kan adu taki jiyan, wodi le huwo akil. kan huwo atshan wodi le huwo moyo. Leanu kan inta bi amulu zede le huwo, de bi mana inta bi zidu jomur ta nar fi ras tou.
+\v 20 Lakin kan adu taki jiyan, wodi le huwo akil. Kan huwo atshan wodi le huwo moyo. Leanu kan inta bi amulu zede le huwo, de bi mana inta bi zidu jomur ta nar fi ras tou.
 \p
 \v 21 Kede katiya ma jada intum tehet, lakin gilibu takum katiya be amulu haja al kwes.
 \c 13
 \cl As-hah 13
 \p
-\v 1 Kede kulu zol ihterimu sultat al aali, leanu mafi sulta ile min Allah. sulta al hasa de min Allah.
+\v 1 Kede kulu zol ihterimu sultat al aali, leanu mafi sulta ile min Allah. Sulta al hasa de min Allah.
 \v 2 Ashan kede ai zol al gi aba sulta de huwo gi aba sulta ta Allah. Wa nas al gi aba de umon bi ligo hukum le nufus tomon.
 \v 3 Leanu le hukum kede ma kafu ashan bi amulu hajat al kwes lakin le hajat al batal. Hal niya taki ma deiru ashan bi kafu al sulta? Amulu haja al kwes, wa huwo bi shukuru inta.
 \v 4 Leanu kadam ta Allah le kwes, lakin iza kan inta bi amulu katiya, kede inta kafu, leanu huwo ma bi shilu seif sakit. Ashan huwo kadam ta Allah, al bi dafa zalan la zol al bi amulu khatiya.
@@ -454,11 +454,11 @@
 \v 6 Leanu ashan kalam de intum kadam bi dafa daraib, ashan sulta umon khudam ta Allah, al umon bi amulu haja de be istimrar.
 \v 7 Dafa le ai zol haja al tabi le umon, daraib le zol ta daraib, rusum le zol ta rusum, kafu le zol ta kafu, karama le zol ta karama.
 \p
-\v 8 Kede inum ma indu diyun min ai zol, kede intum hibu baad takum ma baad. ashan zol al bi hibu jeran tou, huwo kamilu namus.
+\v 8 Kede inum ma indu diyun min ai zol, kede intum hibu baad takum ma baad. Ashan zol al bi hibu jeran tou, huwo kamilu namus.
 \v 9 Al wasaya, mata amulu zina, mata katulu, mata seregu, mata shahidu be kidib, wa iza kan fi ai wosiya tani kaman al bi kutu fi mojmu ta kelimat de, huwo inu kede inta hibu jeran taki ze nefsa taki.
-\v 10 Muhaba ma bi amulu katiya le jeran leanu muhaba huwo kamilu namus
+\v 10 Muhaba ma bi amulu katiya le jeran leanu muhaba huwo kamilu namus.
 \p
-\v 11 Leanu ashan kida, intum arufu zaman al huwo zaman ta gum min num ashan kulasa ta nina biga gerib. min zaman al kan nina aminu.
+\v 11 Leanu ashan kida, intum arufu zaman al huwo zaman ta gum min num ashan kulasa ta nina biga gerib. Min zaman al kan nina aminu.
 \v 12 Bilel biga ruwa gidam, wa nahar biga ja gerib, ashan kida kede nina sibu amail ta duluma, wa kede nina libisu daraga ta nur.
 \v 13 Kede nina dowuru ze ma fi nahar, mafi ihtefalat ta bilel au duluma, wa kede nina ma ish haya ta zina, au fi shahwat, wa ma fi ingisamat wa hasada.
 \v 14 Lakin libisu takum Yesua al Mesih, mata sibu fursa le jisim, ashan shahwat.
@@ -467,24 +467,24 @@
 \p
 \v 1 Gabilu ai zol al huwo deif, bidun hakimu afkar.
 \v 2 Wahid zol indu iman ashan bi akulu ai haja, lakin zol al deif bi akulu khudruwat.
-\v 3 Kede zol al bi akulu ai haja ma hagiru zol al ma bi akulu ai haja. leanu Allah rudu umon.
-\v 4 Inta munu al bi hukum kadam ta zol tani? huwo yau bi wogif gidam ta sidi bit, au bi waga. Lakin bi amulu huwo ashan bi wogifu, leanu Rabuna bi agder amulu huwo ashan bi wogif.
+\v 3 Kede zol al bi akulu ai haja ma hagiru zol al ma bi akulu ai haja. Leanu Allah rudu umon.
+\v 4 Inta munu al bi hukum kadam ta zol tani? Huwo yau bi wogif gidam ta sidi bit, au bi waga. Lakin bi amulu huwo ashan bi wogifu, leanu Rabuna bi agder amulu huwo ashan bi wogif.
 \v 5 Wahid zol bi idu wahid yom min zol tani, wa tani bi idu yom sawa, kede kulu zol kun negit fi fikra tou.
 \v 6 Zol al bi hafisu yom, de huwo bi hafisu le Rabuna, wa zol al bi akulu huwo bi akulu le Rabuna. Leanu huwo bi wodi shukuran le Rabuna.
 \v 7 Leanu mafi zol min nina al bi hai le nefsa tou, wa mafi zol al bi mutu le nefsa tou.
 \v 8 Leanu kan nina bi hai nina bi hai le Rabuna, wa kan nina bi mutu, nina bi mutu le Rabuna. Sala kan nina hai aw mutu, nina le Rabuna.
-\v 9 Be sabab de yau al Mesih mutu wa gum tani mara. ashan huwo bi kun Rabuna ta nas al mutu wa kaman ta nas al haiin.
-\v 10 Lakin inta, lee bi hukum aku taki? wa inta lee bi hagiru aku taki? ashan nina kulu badin bi ja wogif gidam ta kursita hukum ta Rabuna.
+\v 9 Be sabab de yau al Mesih mutu wa gum tani mara. Ashan huwo bi kun Rabuna ta nas al mutu wa kaman ta nas al haiin.
+\v 10 Lakin inta, lee bi hukum aku taki? Wa inta lee bi hagiru aku taki? Ashan nina kulu badin bi ja wogif gidam ta kursita hukum ta Rabuna.
 \v 11 Ashan katibu gali "Ze ma ana hai, kulu rukuba bi dengir le ana, wa kulu lisan bi mejidu Allah.
 \p
-\v 12 Ashan kida, ai wahid min nina bi wodi hisab tou le Rabuna,
+\v 12 Ashan kida, ai wahid min nina bi wodi hisab tou le Rabuna.
 \p
 \v 13 Ashan kida kede nina ma hukumu baad ta nina ma baad. Lakin kede intum akudu karar gali mafi wahid kede gofulu sika le zol tani, au wogif fi gidam ta aku tou.
 \v 14 Ana arufu wa ana mutakid gali mafi haja nijis fi Rabuna Yesua, ile le huwo bes zol al bi aiynu ai haja nijis, lianu le huwo nijis.
 \v 15 Leanu kan be kalam ta akil yau aku taki bi geni haznan wa indu dabara, de bi mana intum ma bi dowuru fi muhaba, mata demiru zol al Mesih mutu min ajil tou be kalam akil taki.
 \v 16 Fa mata kum rudu hajat al intum aiynu kwes ashan bi wonusu gali de katiya.
 \v 17 Leanu molokut ta Allah ma bes akil wa shirab, lakin huwo geni adil, salam farah fi Roho al kudus.
-\v 18 Leanu kulu zol al bi kadimu Mesih be teriga zede, huwo mogbul fi gidam ta Allah. wa nas bi rudu huwo.
+\v 18 Leanu kulu zol al bi kadimu Mesih be teriga zede, huwo mogbul fi gidam ta Allah. Wa nas bi rudu huwo.
 \v 19 Yala biga kede nina amulu hajat ta salam, wa hajat al bi abinu nina ma baad.
 \v 20 Mata demiru shokol ta Allah ashan akil, hagiga kulu hajat nedif, lakin huwo bi kun katiya le zol al bi akulu wa bi gofulu sika.
 \v 21 Huwo bi kun kwes kan inta ma akulu laham, wele inta ma ashurubu merisa, wele ai haja al bi gofulu sika le aku taki.
@@ -512,18 +512,18 @@
 \p
 \v 13 Hasa kede Allah al ta raja mala intum be kulu farah wa salam fi iman. Ashan be guwa ta roho al kudus intum bi indu raja.
 \p
-\v 14 Ana be nefsa tai ana arufu intum, ya akwana tai wa arufu kaman gali intum be nefsa takum maliyanin ma hajat al kwes. maliyanin ma farah, ana arufu kaman gali intum bi agder sheja baad takum ma baad.
-\v 15 Lakin ana bi katibu le intum aktar bi sheja hajat ashan bi zekiru intum tani mara. ashan neima ta Allah wodi le ana.
+\v 14 Ana be nefsa tai ana arufu intum, ya akwana tai wa arufu kaman gali intum be nefsa takum maliyanin ma hajat al kwes. Maliyanin ma farah, ana arufu kaman gali intum bi agder sheja baad takum ma baad.
+\v 15 Lakin ana bi katibu le intum aktar bi sheja hajat ashan bi zekiru intum tani mara. Ashan neima ta Allah wodi le ana.
 \v 16 Hadiya de huwo ashan ana bi kun kadam ta Yesua al Mesih al rasulu le umam, ashan bi kun ze kahin ta beshiru injil ta Allah, ana lazim bi amulu de, ashan zebiha ta nas umam bi kun mukadas wa mogbul be Roho al kudus.
 \v 17 Ana bi dala fi al Mesih Yesua ashan kidma tai le Allah.
 \v 18 Leanu ana ma bi wonusu ai haja, ile haja al Mesih kamilu be wasat tai le ihteram ta umam. De hajat al amulu be kalam wa amal.
 \v 19 Be wasat guwa ta mojizat wa ajayib, wa be wasat ta guwa ta Roho al kudus. De ashan hata ana min Urselim wa haul Urselim wa lahadi Elirikun ana lazim bi kamilu beshiru Injil ta al Mesih.
-\v 20 Wa be teriga de, niya tai kan ashan bi beshiru Injil. lakin ma fi mahal al arufu Yesua be isim, ashan kede ana ma abinu fi asas ta zol tani.
+\v 20 Wa be teriga de, niya tai kan ashan bi beshiru Injil. Lakin ma fi mahal al arufu Yesua be isim, ashan kede ana ma abinu fi asas ta zol tani.
 \v 21 Huwo ze ma huwo moktub; Le nas al ma wori kabara tou le umon, wa nas al ma asuma bi fahim.
 \p
 \v 22 Leanu abusu ana ashan kede ma ja le intum ketir marat,
 \v 23 Lakin hasa ana biga ma indu mahal fi beled de, wa ana bi fekiru shedid wa le samawat ashan bi ja le intum.
-\v 24 Ana kan deir ashan bi aiynu intum kan ana bi ruwa fi Spaniya. wa ashan intum bi saudu ana fi momoriya tai le hinak, ze ma kan ana bi geni ma intum shuwiya.
+\v 24 Ana kan deir ashan bi aiynu intum kan ana bi ruwa fi Spaniya. Wa ashan intum bi saudu ana fi momoriya tai le hinak, ze ma kan ana bi geni ma intum shuwiya.
 \v 25 Lakin hasa de bi ruwa le Urselim ashan bi ligo musaada le mominin.
 \v 26 Ashan kan nas ta Makadoniya wa Akhaiya haja al kwes umon limu toburuwat le nas al masakin wa mominin al kan fi Urselim.
 \v 27 Naam de kan farah tomon, wa bel hagiga de diyun tomon, leanu kan umam limu sawa fi hajat tomon ta Roho, bi kun kwes shedid kan umon kaman limu sawa fi hajat tomon al ta jisim.
@@ -541,7 +541,7 @@
 \v 2 Ashan intum bi gabilu huwo fi Rabuna, ze ta kedisin. Wa saudu takum huwo be ai musada al kan huwo deir, lianu huwo saudu nas kutar, wa kaman huwo saudu ana.
 \p
 \v 3 Selim takum le Priskila wa Aquila al nina al nina ishtakal ma umon sawa fi Yesua al Mesih.
-\v 4 Al umon kutu haya tomon fi khatar ashan haya tai. ana wodi shukuran le umon, wa ma bes ana barau, lakin kaman kulu kanais ta nas umam.
+\v 4 Al umon kutu haya tomon fi khatar ashan haya tai. Ana wodi shukuran le umon, wa ma bes ana barau, lakin kaman kulu kanais ta nas umam.
 \p
 \v 5 Selimu le kenisa al fi bet tomon, selimu le Epaenetus sabi tai al huwo yau awel samar ta Asia te Mesih.
 \p
@@ -568,8 +568,8 @@
 \v 16 Selimu takum baad takum ma baad be gubla al mukadas, kulu Kanais ta al Mesih bi selimu intakum.
 \p
 \v 17 Hasa biga ana bi asalu intum ya akwana, ashan bi fekir kalam ta nas al bi jibu tefriga wa bi gofulu sika, umon bi tala bara min taalim al intum alimu, tala takum bara min umon.
-\v 18 Leanu shikil nas del umon ma bi akhdim Rabuna ta nina al Mesih, lakin batna tomon. be batna tomon wa kalam al kwes, umon kabasu gulub ta nas al abriya.
-\v 19 Lakin shokol ihteram takum wa kabar takum wosulu le ai zol. ashan kida ana mokosut, min intakum, lakin ana deir intum bi kun negitin fi haja al kwes, wa intum bi kun nedif min hajat al ta kaiya.
+\v 18 Leanu shikil nas del umon ma bi akhdim Rabuna ta nina al Mesih, lakin batna tomon. Be batna tomon wa kalam al kwes, umon kabasu gulub ta nas al abriya.
+\v 19 Lakin shokol ihteram takum wa kabar takum wosulu le ai zol. Ashan kida ana mokosut, min intakum, lakin ana deir intum bi kun negitin fi haja al kwes, wa intum bi kun nedif min hajat al ta kaiya.
 \v 20 Wa be sura Allah ta salam bi kasuru shitan tehet kurein takum, Kede neima ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih kun ma intum.
 \p
 \v 21 Timatayo al nina bi istakal sawa ma huwo bi selimu intum wa Lokiyos, Yason, wa Sosibatres nesib tai.

47-1CO.usfm

@@ -8,9 +8,9 @@
 \c 1
 \cl As-hah 1
 \p
-\v 1 Bulis, al nadi ashan be kun rasul hasab irada ta Allah, wa Sostanes aku ta nina,
+\v 1 Bulis, al nadi ashan be kun rasul hasab irada ta Allah, wa Sostanes aku ta nina.
 \p
-\v 2 le kenisa ta Allah al fi Coronsos, le del al kadisu fi Yesua Al Mesih, al nadii ashan be kun nas al mukadasin. Anina kaman bi katibu le kulu del al bi nadi isim ta Rabuna Yesua Al Mesih fi kulu makan, Rabuna ta tomon wa ta nina.
+\v 2 Le kenisa ta Allah al fi Coronsos, le del al kadisu fi Yesua Al Mesih, al nadii ashan be kun nas al mukadasin. Anina kaman bi katibu le kulu del al bi nadi isim ta Rabuna Yesua Al Mesih fi kulu makan, Rabuna ta tomon wa ta nina.
 \p
 \v 3 Kede niema wa salam kun le intum min Allah abu ta nina wa Rabuna Yesua Al Masih.
 \p
@@ -23,12 +23,12 @@
 \p
 \v 10 Hassa ana ge sheja intum, akwana, be wasat isim ta Rabuna Yesua Al Massih, kede intum kulu geni be itifag, wa mafi ingisamat fi nus takum. Ana ge sheja kede intum limu sawa fi fkara, wa hadaf wahid.
 \v 11 Ashan kan weri wadih le ana, ya akwana tai, bewasat usura ta Khelwi, gali fi ingisamat fi nus takum.
-\v 12 Ana gasid zede; kulu wahid min intum be kelimo," Ana ma Bulis," aw" Ana ma Abulus,"aw" Ana ma Buturus," aw " Ana ma Al- Mesih."
-\v 13 Mesih de gesimu? Bulis kan selibu ashan intum? kan amido intum fi isim ta Bulis?
+\v 12 Ana gasid zede; kulu wahid min intum be kelimo," Ana ma Bulis," aw" Ana ma Abulus," aw" Ana ma Buturus," aw "Ana ma Al- Mesih."
+\v 13 Mesih de gesimu? Bulis kan selibu ashan intum? Kan amido intum fi isim ta Bulis?
 \v 14 Ana be shukuro Allah leano mafi zol min intum ana amido, ile krispas wa gaios.
 \v 15 De ashan mafi zol be kelim gali amido enna be isim tai.
 \v 16 (Ana kaman amido nas baet ta Stefanas. Akter min del, ana ma be zekir kan fi nas tanin al ana amido.)
-\v 17 Leano Mesih ma rasulo ana ashan amido lakin ashan beshero injil. Huwo ma rasulo ana ashan besheru be kelimat al fogo hikma ta insan, ashan selib ta Mesih kede ma kun fadi bidon guwa
+\v 17 Leano Mesih ma rasulo ana ashan amido lakin ashan beshero injil. Huwo ma rasulo ana ashan besheru be kelimat al fogo hikma ta insan, ashan selib ta Mesih kede ma kun fadi bidon guwa.
 \p
 \v 18 Leano resala ann selib huwo haja beled le delen al bi mutu. Lakin le delen al Allah kalisu, huwo guwa ta Allah.
 \v 19 Leano maktub, "Ana be demiro hikma ta negiten. Ana be lakabatu marafa ta nas al negiten."
@@ -38,7 +38,7 @@
 \v 22 Le Yahud umon asalu mujeza zei alama wa Yonanin bi fetishu hikma.
 \v 23 Lakin nina be beshir Mesih al maslub, al huwo hajer ta dugu kura le Yahud wa shokul beled le Yonanin.
 \v 24 Lakin le del al Allah yao nadi, kulu min Yahud wa Yonannin, nina beshiro Mesih ze guwa wa hikma ta Allah.
-\v 25 Leanu beled ta Allah futo hikma ta nas, wa shokol deif ta Allah futo guwa ta nas
+\v 25 Leanu beled ta Allah futo hikma ta nas, wa shokol deif ta Allah futo guwa ta nas.
 \p
 \v 26 Iyno fi nadi taki, ya akwana tai. Ketir min intum ma indo hikma bewasat maarafa ta insan. Ketir min intum ma indo sulta. Ketir min itakum ma weledo fi osra keber.
 \v 27 Lakin Allah ikhtar del al beledin fi duniya ashan be amulu fadiya le del al indo hikma. Allah ikhtar al ma indo guwa fi duniya ashan be amulu fadiya le del al indo guwa
@@ -108,7 +108,7 @@
 \p
 \v 6 Hasa, ya akwan, ana amulu kalam de fi nefsa tai wa Abollos le fayda takum, ashan itakum be alemu maana ta kalam al kelimu," Mata ruwa beid min haja al katebu." Huwo zede ashan mafi zol be arufa nefsa le tani gali huwo yao arufu.
 \v 7 Fi yatuo fereg beano itaa wa nas al taneen? Fi shunu al ma wodi le inta majani? Iza inta ligo majani, malu inta bi arufa nefsa ze kaano ma wedi le inta?
-\v 8 Intum kalas ligo kulu hajat al intum daero! Intum biga ganiyaneen! Intum biga bi hakimu- wa de beyed min nina! neseya, Ana betmana le intum ashan bi hakimu, ashan nina bi hakimu ma intum sawa.
+\v 8 Intum kalas ligo kulu hajat al intum daero! Intum biga ganiyaneen! Intum biga bi hakimu- wa de beyed min nina! Neseya, Ana betmana le intum ashan bi hakimu, ashan nina bi hakimu ma intum sawa.
 \v 9 Fi fikra tai Allah kutu nina rusul geni fi aker ta saaf fi maokeb wa ze zol al hakimu be mutu. Nina biga fi ena (mash-had) ta alam - malikat wa insan.
 \v 10 Nina belideen ashan Mesih, laken intum hukama fi Mesih. Nina deyefin, laken intum indo guwa. Nas bi ihtarem intum, laken bi alisu nina.
 \v 11 Lahade fi zaman de nina jeyanin wa atshanin, nina ariyanin, wa bi dugu nina batal, wa mafi beat le nina.
@@ -130,7 +130,7 @@
 \v 2 Intum mutakabireen! Bedal ma intum be kun haznanen? Zol al amulu kalam de lazim kede shilo min nus takum.
 \v 3 Salakun ana mafi fi jesed, ana fii fi ruho, ana hakimu le zol al amulu kalam de, ze kaano ana fi nus takum.
 \v 4 Kan intum limo sawa fi isem ta Rabana Yesua, wa ana ma intum fi ruho, wa sawa be guwa ta Rabana Yesua, ana hakimu zol de bederi.
-\v 5 kede selimo zol de le shetan ashan jesem de kede demiro, yala ruhu tou be kaliso fi yom ta Rabana.
+\v 5 Kede selimo zol de le shetan ashan jesem de kede demiro, yala ruhu tou be kaliso fi yom ta Rabana.
 \v 6 Dala takum de ma kowis. Intum ma arufu be ino khamira suker bi khamero ajin kulu?
 \v 7 Nedifu nufus takum min khamira al gedim yala intum be geni ajin al jedid, ashan intum eash al ma fogo khamira. Leanu Mesih, kurof ta paska tanna, kan selibu.
 \v 8 Kede nina ihtafel be Eid, ma be khamira al gedem, khamira ta tasrofat al batal wa sharr. Lakin, kede inna ihtafel be eash al ma fogo khamira be neya al kowes wa hagiga.
@@ -156,7 +156,7 @@
 \v 11 Lakin Allah nedifo intum, khasisu intum, intum biga abrar ma Allah fi isim ta Rabana Yesua al Mesih wa be Ruho ta Allah ta nina.
 \p
 \v 12 Kulu haja halal le ana," lakin ma kulu indo fayda." Kulu haja halal le ana," lakin ma bi hukumo ana be umon."
-\v 13 Akil le batna, wa batna le akil," lakin Allah bi demiro umon kulu. Jisim ma le zina. lakin, le Rabana, wa Rabana wofiro le jisim.
+\v 13 Akil le batna, wa batna le akil," lakin Allah bi demiro umon kulu. Jisim ma le zina. Lakin, le Rabana, wa Rabana wofiro le jisim.
 \v 14 Allah al gaumo Rabana wa kaman bi gaumo nina be guwa tuo.
 \v 15 Intum ma arufu gali ajsam takum adda ta Mesih? Sei ana bi shilo adda ta Mesih wa lkutu ta zina? Ma bi hasil!
 \v 16 Intum ma arufu gali zol al limo ma zaniya umon biga jisim wahid? Ze ma kitab bi kelim," Itnen bi kun jisim wahid."
@@ -216,7 +216,7 @@
 \v 2 Kan fi zol fekir gali huwo bi arufu haja, zol de huwo lisa ma bi arufu haja ze ma dero kede huwo arufu.
 \v 3 Lakin kan zol hibo Allah, Allah bi arufu zol de.
 \v 4 Fa fi kalam ta akulu akel al gedemo le asnam: nina kulu bi arufu ino sanam al fi alam de huwo kalam sakit wa mafi ile Allah al wahid.
-\v 5 Hata kan fii al bi nadi aliha, kan fi sama wele fi ard( ze ma fi "aliha" ketir wa "rabunat" ketir),
+\v 5 Hata kan fii al bi nadi aliha, kan fi sama wele fi ard (ze ma fi "aliha" ketir wa "rabunat" ketir),
 \v 6 lakin le nina fi Allah wahid, al Abb, al kulu hajat tala min huwo wa nina bi ish le huwo, wa wahid Rabana, Yesua al Mesih, al be wasat ta tou kulu haja (fii) maojud, wa be wasat ta tou nina fii.
 \p
 \v 7 Lakin, marafa de ma kulu zol indo. Fi nas bederi kan bi abido sanam, wa hasa kan umon akulu akil al gedimo le sanam bi geni ka ano umon lisa bi abido sanam. Demir ta tumon bi karabo ashan huwo deif.
@@ -234,10 +234,10 @@
 \v 3 De yao ana be dafi nefsa tai gedam ta nas al bi asalu ana:
 \v 4 Nina ma indu hag ashan bi akulu aw ashrab?
 \v 5 Nina ma indu hag ashan bi jauzu wa shilu ma nina mara al mumen, ze bagi rusul, wa akwana ta Rabana, wa Sefa?
-\v 6 wele bes ile Barnaba wa ana lazem bi ishtakal?
-\v 7 Mafi jundi bi ishtakal fi jesh fi hisab ta tuo? De muno bi zara shejera wa ma bi akulu samar tuo? aw muno bi daoru wara haiwanat wa ma bi ashrab leben tumon?
+\v 6 Wele bes ile Barnaba wa ana lazem bi ishtakal?
+\v 7 Mafi jundi bi ishtakal fi jesh fi hisab ta tuo? De muno bi zara shejera wa ma bi akulu samar tuo? Aw muno bi daoru wara haiwanat wa ma bi ashrab leben tumon?
 \v 8 Kalamat al ana bi kelimo intum bi fekir ino de fikra ta insan? Ganun ta Musa ma kelimo zede?
-\v 9 Leanu moktub fi sheriya," Mata gofulu kasuma ta bagara fi zama ta adrursu gemeh." say Allah bi ihtam ma begara?
+\v 9 Leanu moktub fi sheriya," Mata gofulu kasuma ta bagara fi zama ta adrursu gemeh." Say Allah bi ihtam ma begara?
 \v 10 Sai huwo ma kelimo kalam de ashan nina? Katibo le nina, ashan zol al bi kuruju huwo bi kuruju be raja, wa zol al bi adrusu gemeh bi adrusu be raja ino huwo bi lego min simar ta shokol de.
 \v 11 Iza kan nina zara le intum hajat ta ruhu, sai huwo batal le nina ashan bi hasedo min intum hajat madia?
 \v 12 Iza kan nas tanin humon ligo hag de min intum, nina kaman ma bi agder lego be ziyada? Lakin nina ma asalo hag de. Belask nina bi ithaaml kulu haja ashan ma bi kun hajis le injel ta Mesih.
@@ -252,7 +252,7 @@
 \v 21 Le del al bara min ganun ta Musa, ana biga ze zol al bara ganun, de ma bi yani ino ana ma bara ganun ta Allah, lakin tehet ganun ta Mesih. Ana amolo zede ashan ana bi arbah del al bara ganun.
 \v 22 Le al deif ana biga deif, ashan ana bi arbah al deif. Ana biga kulu haja le kulu nas, ashan ana bi ankizo baad min umon be ai teriga.
 \v 23 Ana bi amulu kulu haja min ajil ta injil, ashan ana bi shariku fi barakat ta tou.
-\v 24 Intum ma arufu be ino nas al bi jere umon kulu bi jere fi midan, lakin wahid yao bi ligo jaiza? jere takum kaman lahadi intum bi fuz be jaiza.
+\v 24 Intum ma arufu be ino nas al bi jere umon kulu bi jere fi midan, lakin wahid yao bi ligo jaiza? Jere takum kaman lahadi intum bi fuz be jaiza.
 \v 25 Kulu zol al jere bi deribo nefa ta tou shedid fi kulu haja. Umon be amulu zede ashan bi ligo jaiza al bi kalasu, lakin nina bi amulu ashan bi ligo al ma bi kalasu.
 \v 26 Ashan kida ana ma bi jere bedon hadaf aw bi dugu boniya fi hawa sakit.
 \v 27 Lakin ana bi istakhdim jesem tai wa bi kutut huwo ze abed, ashan baad ma ana beshiro le nas, kede ana ma ja tala ma muahal.
@@ -283,7 +283,7 @@
 \v 21 Intum ma bi agder ashrab kubaya ta Rabana wa kubaya ta shayateen. Intum ma bg agder ishtariku fi terbeza ta Rabana wa terbeza ta shayateen.
 \v 22 Wele nina bi fetisu gera ta Rabana? Sei nina indu guwa futu Huwo?
 \p
-\v 23 Kulu haja halal." lakin ma kulu haja bi anfa." Kulu haja halal," lakin ma kulu haja bi abino.
+\v 23 Kulu haja halal." Lakin ma kulu haja bi anfa." Kulu haja halal," lakin ma kulu haja bi abino.
 \v 24 Kulu zol kede ma aino wara maslaha ta tou. Lakin le maslaha zol al tani.
 \v 25 Itakum be akedr akulu kulu haja al gi beyo fi suk, bedon suaal al be kutu demir taki be geni ma murtah.
 \v 26 Leano" ared wa kulu haja al fugu ta Rabana."
@@ -337,8 +337,8 @@
 \cl As-hah 12
 \p
 \v 1 Fi kalam ta mawahib, akwana tai, ana ma der kede itakum geni bedon marafa.
-\v 2 intum be arofu fi zaman kan intum wasneen, kabasu intum be abedu asnam al ma be wonosu, fi teriga al barao barao.
-\v 3 Ashan keda ana der intum be afofu be ino mafi zol al wonuso be Ruhu ta Allah be kelim " Yesua maluon." Mafi zol be kelim" Yesua Huwo Rabuna," ile be wasat ta Roho al Kudus.
+\v 2 Intum be arofu fi zaman kan intum wasneen, kabasu intum be abedu asnam al ma be wonosu, fi teriga al barao barao.
+\v 3 Ashan keda ana der intum be afofu be ino mafi zol al wonuso be Ruhu ta Allah be kelim "Yesua maluon." Mafi zol be kelim" Yesua Huwo Rabuna," ile be wasat ta Roho al Kudus.
 \p
 \v 4 Fi mawahib ketir, lakin Roho de wahid.
 \v 5 Fi khidmat ketir, lakin nefsa Rabuna;
@@ -366,7 +366,7 @@
 \v 28 Wa Allah ayenu nas fi kenisa, nimra awel ta tomun rusul, itnen ta tuo anbiya, talata muderiseen, baad daak del al be amulu mujezat, yala mauhiba ta shefa, del al gi saido nas, del al gi ishtakal shukulat ta idara, wa wonosu be lugat al barao barao.
 \v 29 Hal humon kulu rusul? Hal humon kulu anbiya? Hal humon kulu muderiseen? Sai humon kulu gi amulu mujezat?
 \v 30 Hal humon kulu indo mawhiba ta shefaa? Hal humon kulu gi wonuso alsina? Hal humon kulu gi tergimu alsina?
-\v 31 kede intum indo neya le mauhib al kebir. Lakin ana be wori le intum le intum ahsen seka.
+\v 31 Kede intum indo neya le mauhib al kebir. Lakin ana be wori le intum le intum ahsen seka.
 \c 13
 \cl As-hah 13
 \p
@@ -390,11 +390,11 @@
 \v 2 Leanu zol al gi wonusu alsina huwo ma gi wonusu le nas lakin le Allah. Fa mafi zol gi fahim huwo leanu huwo gi wonusu asrar fi Roho.
 \v 3 Lakin zol al bi itnaba gi wonusu le nas ashan bi abinu umon, bi shejau umon, wa bi azii umon.
 \v 4 Zol al gi wonusu be alsina bi abinu nefsa tou, lakin zol al bi itnaba gi abinu kenisa.
-\v 5 Ana bi itmana inu intum kulu kede wonusu alsina,. Lakin akter min dak, ana gi itmana inu intum kede itnaba. Zol al gi itnaba huwo akbar min zol al bi wonusu be alsina, (ile kan fi zol al be terjimu le buniyan ta kenisa).
+\v 5 Ana bi itmana inu intum kulu kede wonusu alsina. Lakin akter min dak, ana gi itmana inu intum kede itnaba. Zol al gi itnaba huwo akbar min zol al bi wonusu be alsina, (ile kan fi zol al be terjimu le buniyan ta kenisa).
 \v 6 Lakin hasa ya akwani, kan ana ja le intum wa wonusu be alsina, intum bi istefit sunu min ana? Ana ma bi agder, ile kan ana wonusu le intum be teriga ta ruwya, au marafa, au nubuwa, au talim.
 \v 7 Be nefsu teriga kan aduwat ta muzika al ma indu haya gi alabu, wa kulu wahid ma tala sot ta tou al mumeyaz, nas be arufu kef gali gitar au nugara gi alabu?
 \v 8 Kan buruji gi wodi sot tani barau, nas be arufu kef gali de zaman ashan nas be jahizu le harib?
-\v 9 Huwo nefsu teriga le inta be lisan taki. Kan inta gi wonusu kalam al nas ma gi fahim, kalam al inta wonusu de bi fahimu kef? inta bes bi wonusu le hawa.
+\v 9 Huwo nefsu teriga le inta be lisan taki. Kan inta gi wonusu kalam al nas ma gi fahim, kalam al inta wonusu de bi fahimu kef? Inta bes bi wonusu le hawa.
 \v 10 Fii rutanat ketir fi duniya, Mafi rutan tani ma indu mana.
 \v 11 Lakin kan ana ma arufu mana ta rutan de, ana bi kun gharib le zol al gi wonusu, wa zol de bi kun gharib le ana.
 \v 12 Huwo kaman zede le intum. Ze ma intum indu niya ashan Roho bi ishtakal fogo intum, fetisu takum teriga ta abinu kenisa ashan intum bi kun wahid
@@ -404,10 +404,10 @@
 \v 16 Be teriga tani, kan inta gi abidu Allah be roho, kef zol al tani de bi kelimu "Amen" fi zaman al inta gi wodi shukur kan huwo ma fahim haja al inta gi wonusu?
 \v 17 Inta wodi shukuran be teriga al tamam, lakin ma abinu zol al kan gi asuma.
 \v 18 Ana bi shukuru Allah ashan ana bi wonusu be rutanat ketir akter min intum kulu.
-\v 19 Lakin fi kenisa ana bi fadil wonusu kamsa kelimat be rutan al nas gi fahimu ashan ana bi alimu umon, min wonusu ashara alf kelima be lisan
+\v 19 Lakin fi kenisa ana bi fadil wonusu kamsa kelimat be rutan al nas gi fahimu ashan ana bi alimu umon, min wonusu ashara alf kelima be lisan.
 \p
 \v 20 Akwana tai, ma takum geni ze iyal sukerin fi fikra takum. Lakin fi amulu hajat al batal fekir takum ze iyal sukerin. Lakin fi fikra takum kun ta nas al raba.
-\v 21 Katibu fi sheriya," Be nas ta rutanat al barau wa be lisan barau ana bi wonusu le shab de. Lakin baad de kulu umon ma bi asuma ana,"
+\v 21 Katibu fi sheriya," Be nas ta rutanat al barau wa be lisan barau ana bi wonusu le shab de. Lakin baad de kulu umon ma bi asuma ana."
 \p
 \v 22 Izen, wanasa huwo alama, ma le muminiin, lakin le nas al ma muminiin. Lakin nubuwa huwo alama, ma le nas al ma amin, lakin le muminiin.
 \v 23 Kan kenisa kulu limu wa umon kulu bada wonusu be alsina, wa nas al ma indu fikra au al ma muminiin dakalu fi nus takum, umon ma be kelimu gali ibtum majaniin?
@@ -470,18 +470,18 @@
 \v 31 Kulu yom haya tai fi khatar! Huwo hagiga ze takabur tai fii intum, Al indi fi Rabana Yesua al Mesih
 \v 32 Ana bi estefit shunu ze insan, kan ana shakil ma haiwanat ta gaba al fi Ephesus. Kan meitin ma goumu?" Kede nina akulu wa ashrub, leanu nina bukra be mutu."
 \p
-\v 33 Kede ma kabasu intum: " Kan inta gi douru ma nas al gi amulu hajat batal inta kaman bi geni ze umon
-\v 34 Fekir takum kwes! ish takum adil! matakum istemir fi katiya. Fii nas fi nus takum ma arufu Allah. ana be kelimu ze de ashan fadiya bi amsuku intum.
+\v 33 Kede ma kabasu intum: "Kan inta gi douru ma nas al gi amulu hajat batal inta kaman bi geni ze umon
+\v 34 Fekir takum kwes! Ish takum adil! Matakum istemir fi katiya. Fii nas fi nus takum ma arufu Allah. Ana be kelimu ze de ashan fadiya bi amsuku intum.
 \p
 \v 35 Lakin zol tani bi kelimu" Bi goumu nas al mutu kef, Sikil jisim yatu al umon bi indu?"
-\v 36 Ya beletin! haja al inta zarau ma be ish ile kan huwo mutu.
+\v 36 Ya beletin! Haja al inta zarau ma be ish ile kan huwo mutu.
 \v 37 Haja al inta zarau ma yau jisim al bi tala, leanu huwo kan bizra. Huwo be ja tala geme au ai haja tani.
 \v 38 Lakin Allah be wodi jisim al Huwo azilu, wa le kulu bizra ma jisim tou.
 \v 39 Jisim ma kulu sawa. Fi shikil wahid le insan, wa fi ta haiwan, wa ta ter, wa ta samaga.
 \v 40 Wa fi kaman jisim ta samawiyat wa jisim ta ard. Lakin mejid ta jisim ta samawiyat shekel tou barau wa mejid al fi ard huwo barau.
 \v 41 Fi mejid wahid ta shamis, wa mejid tani ta gamara, mejid tani ta nejum. Wa kulu nijima mejid tou barau min tani.
 \v 42 Huwo kaman fi giyama ta amuwat. Al gi zarau be mutu, lakin al be goumu ma gi mutu tani.
-\v 43 Be zarau ma mumajad, be gum mumajad. bi zarau deif, bi gum be guwa.
+\v 43 Be zarau ma mumajad, be gum mumajad. Bi zarau deif, bi gum be guwa.
 \v 44 Bi zarau jisim adi; bi gum jisim rohi. Kan fi jisim adi; kaman fi jisim rohi.
 \v 45 Katibu kaman, "Insan al awel Adam biga jisim hai." Lakin Adam al akir yau gi wodi haya rohi.
 \v 46 Lakin al rohi ma ja awel ile al tebie yau awel baad dak al rohi.

48-2CO.usfm

@@ -8,30 +8,30 @@
 \c 1
 \cl As-hah 1
 \p
-\v 1 v Allah, wa Timatayos aku bitana, le kenisa bita Allah al fi Korinsos, wa le nas kulu bita Allah al kudusiyin fi kulu akalim ta Achaia.
+\v 1 V Allah, wa Timatayos aku bitana, le kenisa bita Allah al fi Korinsos, wa le nas kulu bita Allah al kudusiyin fi kulu akalim ta Achaia.
 \p
 \v 2 Keli neima yekun le intum wa salam bita Allah Abu bitana wa bita Rabana Yuesua Al Mesih.
 \p
 \v 3 Keli bariku Allah wa Abu Rabana bitana Yesua Al Mesih. Huwo Abu bita rahma wa Allah bita kulu taziya.
 \v 4 Allah bi azi nina fi kulu taab, ashan nina bi agder azi del al fi ai taab. Nina bi azi nas tanin be nefsu taziya al Allah bi azi be nina.
 \v 5 Bes ze Yesua ligo taab ashan nina, Kaman taziya bitana ja be wasat Al Mesih.
-\v 6 Lakin iza kan nina ligo taab, huwo le taziya wa kulasa bitakum; wa iza kan nina ligo taziya, huwo le taziya bitakum. Taziya bitakum bi istakal kwes fi zaman(wokit) intum bi sharik be subur fi nefsu taab al nina bi ligo.
-\v 7 Raja bitana ashan intum gowi(ma bi hizu), nina arufu be inu ze intum bi sharik fi taab, intum kaman bi sharik taziya bitana.
+\v 6 Lakin iza kan nina ligo taab, huwo le taziya wa kulasa bitakum; wa iza kan nina ligo taziya, huwo le taziya bitakum. Taziya bitakum bi istakal kwes fi zaman (wokit) intum bi sharik be subur fi nefsu taab al nina bi ligo.
+\v 7 Raja bitana ashan intum gowi (ma bi hizu), nina arufu be inu ze intum bi sharik fi taab, intum kaman bi sharik taziya bitana.
 \v 8 Nina deir ashan intum bi arufu, Akwana bitana, taab al nina ligo fi Asia. Nina ligo taab futu guwa bitana lahadi nina fakatna haya.
 \v 9 Indana ikhab bita mutu kan fi ras bitana. Lakin dak ashan ma bi kutu nina bi fakit raja fi nufus bitana, lakin ashan fi Allah, al bi goumu meitin.
 \v 10 Huwo ankizu nina min hala al saab dak, wa huwo bi ankizu nina. Nina kutu raja bitana fi huwo ashan huwo bi ankizu nina.
 \v 11 Huwo bi amulu kalam de ze intum kaman saidu nina be salawat bitakun. Bad dak ketirin bi wodi sukur le ajili nina le neima al khas wodi le nina be wasat salawat ta ketirin.
 \p
-\v 12 Nina fukhurin be da: Demir bitana bi yeshad be inu(gal) nina zahiru nufus bitana fi duniya be kadasa wa be teriga Rabania al hagiga, ma bi takil be hikma ta insan lakin be neima ta Allah.
-\v 13 Nina ma bi katibu haja al intum ma bi agara wa bi fahim, wa indi raja be inu(gal) intum bi fahimu kamil,
-\v 14 Ze ma intum fahimu nina besit(ma kamil), be inu intum bi dala ashan nina fi bita Rabana bitana Yesua, Ze ma nina kaman bi dala ashan intum.
+\v 12 Nina fukhurin be da: Demir bitana bi yeshad be inu (gal) nina zahiru nufus bitana fi duniya be kadasa wa be teriga Rabania al hagiga, ma bi takil be hikma ta insan lakin be neima ta Allah.
+\v 13 Nina ma bi katibu haja al intum ma bi agara wa bi fahim, wa indi raja be inu (gal) intum bi fahimu kamil,
+\v 14 Ze ma intum fahimu nina besit (ma kamil), be inu intum bi dala ashan nina fi bita Rabana bitana Yesua, Ze ma nina kaman bi dala ashan intum.
 \p
 \v 15 Le- anu indi shiha an kalam de, Ana deir ashan bi ja le intum awel, ashan intum bi akudu faida bita itnin ziyarat.
 \v 16 Ana kan bi khatit ashan bi zuru intum fi meshi (momoriya) le Macedonia, wa bad dak le intum ashan intum bi saidu ana fi sika bitai le Judea.
 \v 17 Fi zaman Ana bi fekir be teriga de, hal ana kan indi taradut? Hal ana bi khatit be teriga bita mustawiyat ta insan, ashan kida Ana gal "Nam, nam" wa "La, la" fi nefsu wokit?
 \v 18 Lakin Zema Allah amin, nina ma bi kelim "Nam" wa "La."
 \v 19 Fa Ibin Allah, Yesua Al Mesih, al Silvanos, Timatayos wa Ana beshiru fi nus bitakum, ma "Nam" wa "La." Lakin, huwo daiman "Nam"
-\v 20 Fi kulu waad bita Allah fi huwo "Nam". Ashan be wasat huwo nina bi gul "Amen" le mejid ta Allah.
+\v 20 Fi kulu waad bita Allah fi huwo "Nam." Ashan be wasat huwo nina bi gul "Amen" le mejid ta Allah.
 \v 21 Huwo Allah al be Yesbid nina ma intum fi Al Mesih, wa huwo masau nina,
 \v 22 Huwo bi kutu khitim fi jisim bitana wa huwo wodi le nina Roho fi gulub bitana ze arbon le haja al bi ja.
 \p
@@ -41,38 +41,38 @@
 \cl As-hah 2
 \p
 \v 1 Biga ana kariru fi nefsa tai inu ana ma ja le intum tani mara fi zuruf ta huzun.
-\v 2 leanu iza kan ana sibu intum haznaniin, biga munu yau bi sibu ana ahsan bi kun farahan ila nefsa zol al ana kan hazinu howo?
-\v 3 Ana katibu ze ma ana amulu inu kan ana ja le intum huzun ma bi kun le ana bi wasat ta nas al mufurud al bi amulu ana farahan. ana indu sega an intum kulu inu faraha tai yahu nefsa farah al intum indu.
-\v 4 leanu ana katibu le intum bi huzun au taab al shedid ma waja ta geliba, wa bi moyo ena ketir ashan keli intum ma kun haznaniin, lakin ana deiru intum ashan bi arufu muhaba al ana indu le intum.
+\v 2 Leanu iza kan ana sibu intum haznaniin, biga munu yau bi sibu ana ahsan bi kun farahan ila nefsa zol al ana kan hazinu howo?
+\v 3 Ana katibu ze ma ana amulu inu kan ana ja le intum huzun ma bi kun le ana bi wasat ta nas al mufurud al bi amulu ana farahan. Ana indu sega an intum kulu inu faraha tai yahu nefsa farah al intum indu.
+\v 4 Leanu ana katibu le intum bi huzun au taab al shedid ma waja ta geliba, wa bi moyo ena ketir ashan keli intum ma kun haznaniin, lakin ana deiru intum ashan bi arufu muhaba al ana indu le intum.
 \p
 \v 5 Iza kan fi ai zol amulu huzun, howo ma amulu bes le ana, lakin bi teriga tani howo ma deiru ashan bi kutu tegela shedid le intum kulu.
-\v 6 shekil zol ze de akab tou al min nas ketiriin de kefayan.
-\v 7 biga hasa keli kun bi akas min bi akibu howo, keli inta afi howo wa sheja howo. Keli inta amulu kalam de ashan huzun keli ma abula howo.
+\v 6 Shekil zol ze de akab tou al min nas ketiriin de kefayan.
+\v 7 Biga hasa keli kun bi akas min bi akibu howo, keli inta afi howo wa sheja howo. Keli inta amulu kalam de ashan huzun keli ma abula howo.
 \v 8 Ashan keda ana gi asalu intum intum inu keli intum sabitu muhaba takum le howo,
 \v 9 de yahu sabab al ana katibu ashan ana bi arufu hal intum muteyiin fi kulu haja.
 \v 10 Iza kan intum afi ai zol, ana kaman bi afi zol de, haja al ana afi, iza kan ana afi ai haja de afi min ajli intum fi hudur al Mesi.
-\v 11 De ashan shetan ma bi kabasu nina. de ashan nina ma gi jahilu khuta you.
+\v 11 De ashan shetan ma bi kabasu nina. De ashan nina ma gi jahilu khuta you.
 \p
 \v 12 Kan fatahu le ana bab bi wasat ta Rabuna zaman ana ja le medina ta Troas ashan bi bashiru injil al Mesi hinak.
-\v 13 Kan Roho tai ma murtah, leanu ana ma ligo aku tai Titus hinak. biga ana sibu homon wa ana ruwa fi Macedonia.
+\v 13 Kan Roho tai ma murtah, leanu ana ma ligo aku tai Titus hinak. Biga ana sibu homon wa ana ruwa fi Macedonia.
 \p
-\v 14 Lakin sukuran ketir le Allah, al howo daiman fi al Mesi gi gedimu nina fi nusra. al bi wasat nina reha ta marafa tou fi kulu mahal.
+\v 14 Lakin sukuran ketir le Allah, al howo daiman fi al Mesi gi gedimu nina fi nusra. Al bi wasat nina reha ta marafa tou fi kulu mahal.
 \v 15 Leanu nina reha ta al Mesi le Allah fi kulu al intum le nas al kalisu wa kaman le nas al gi mutu.
-\v 16 Le nas al gi mutu, howo reha ta mutu le mutu. le zol al kalisu, howo reha ta haya le haya. de munu yahu bi agdeir hajat del?
+\v 16 Le nas al gi mutu, howo reha ta mutu le mutu. Le zol al kalisu, howo reha ta haya le haya. De munu yahu bi agdeir hajat del?
 \v 17 Leanu nina ma ze bagi nas al ketiriin al homon gi karabu kelima ta Allah ashan rebeh, lakin bi fekra al nedif nina gi wonusu Mesi, ze ma rasulu nina min Allah, wa fi gedam ta Allah.
 \c 3
 \cl As-hah 3
 \p
-\v 1 Hal nina gi sukuru nufusna tani mara? intum ma deiru rasail ta towsiya le intum au min intum ze al nina gi amulu le bagi nas?
-\v 2 intum bi nufus takum yahu resala ta towsiya ta nina, muktub fi gulub ta nina, agarau wa arufu ma kulu nas.
-\v 3 Intum gi beinu in intum inu intum resala min al Mesi, nina yahu khatimu, ma katibu bi hebir lakin bi Roho ta Allah al hai. al ma katibu fi alwah ta hajir lakin fi alwah ta gulub ta nas.
+\v 1 Hal nina gi sukuru nufusna tani mara? Intum ma deiru rasail ta towsiya le intum au min intum ze al nina gi amulu le bagi nas?
+\v 2 Intum bi nufus takum yahu resala ta towsiya ta nina, muktub fi gulub ta nina, agarau wa arufu ma kulu nas.
+\v 3 Intum gi beinu in intum inu intum resala min al Mesi, nina yahu khatimu, ma katibu bi hebir lakin bi Roho ta Allah al hai. Al ma katibu fi alwah ta hajir lakin fi alwah ta gulub ta nas.
 \v 4 Wa de yahu sega al nina indu bi wasat al Mesi gedam Allah.
 \v 5 Nina ma indu gudura fi nufus ta nina ashan nina bi kelimu gal ai haja gi ja min nina, lakin gudura ta nina gi ja min Allah,
-\v 6 de Allah howo al amulu nina guwiin ashan bi kun kudam ta ahaad al jedid. de ahaad al ma ta resala lakin ta Roho ashan harif gi katulu, lakin al Roho gi wodi haya.
+\v 6 de Allah howo al amulu nina guwiin ashan bi kun kudam ta ahaad al jedid. De ahaad al ma ta resala lakin ta Roho ashan harif gi katulu, lakin al Roho gi wodi haya.
 \v 7 Biga iza kan khdma ta mutu katibu fi hujar bi harif ja fi shekil ta mejid al shaab ta Israeal ma bi agdeir ashan bi ainu usa ta musa wa de ashan mejid ta usa tou, mejid al gi intahat.
-\v 8 biga mejid ta khedma ta Roho bi amulu gudur shunu?
+\v 8 Biga mejid ta khedma ta Roho bi amulu gudur shunu?
 \v 9 Leanu iza kan khedma ta deyinuna indu mejid, biga guduru shunu khedma ta biir bi amulu wa bi zedu fi mejid!
-\v 10 fi hagiga mejid biga ma bi agdeir mejid, be sabab ta mejid al futu kulu.
+\v 10 Fi hagiga mejid biga ma bi agdeir mejid, be sabab ta mejid al futu kulu.
 \v 11 Leanu iza kan al gi woduru indu mejid, wa biga guduru shunu le haja al sabiit bi indu mejid!
 \p
 \v 12 Wa iza kan nina indu raja ze de, nina bi kun mushajeiin,
@@ -81,26 +81,26 @@
 \v 15 Lakin hata fi yom ta alela, kula ma Musa gi agara, geta ta gumash de gi kati gulub tomon.
 \v 16 Lakin iza kan zol reja le Rabuna, geta de shilu bara.
 \v 17 Lakin Rabuna howo Roho, fi mahal al Roho ta Rabuna fi logo, bi kun fi huriya.
-\v 18 biga hasa nina kulu, bi usa al nedif, ainu mejid ta Rabuna. biga geiru nina le sura ta mejid al min mustawa ta mejid le mejid tani, bes ze min Rabuna al howo Roho.
+\v 18 Biga hasa nina kulu, bi usa al nedif, ainu mejid ta Rabuna. Biga geiru nina le sura ta mejid al min mustawa ta mejid le mejid tani, bes ze min Rabuna al howo Roho.
 \c 4
 \cl As-hah 4
 \p
-\v 1 ashan keda, nina indu khedma, wa bes ze ma nina ligo rahma, nina ma bi fashal
+\v 1 Ashan keda, nina indu khedma, wa bes ze ma nina ligo rahma, nina ma bi fashal
 \v 2 lakin, nina aba hajat al gi dusu wa ta fadiya, nina ma gi ish bi shatara wa nina ma gi karabu kelima ta Allah. Lakin nina gi gedimu hagiga, nina gi sheja nufus ta nina le demir ta kulu zol fi gedam ta Allah.
 \v 3 Lakin iza kan injil ta anina kati, de kati bes le nas al gi mutu,
-\v 4 de nas al Rabuna ta duniya gufulu afkar tomon al gi aminu, wa biga homon ma agdeir ashan bi ainu nur ta injil ta mejid ta al Mesi. al howo sura ta Allah.
+\v 4 de nas al Rabuna ta duniya gufulu afkar tomon al gi aminu, wa biga homon ma agdeir ashan bi ainu nur ta injil ta mejid ta al Mesi. Al howo sura ta Allah.
 \v 5 Leanu nina ma gi bashiru nufus ta nina, lakin Yesua al Mesi ze Rabuna, wa nufus ta nina le intum ze khudam min ajil Yesuah.
 \v 6 Leanu Allah yahu kelimu. "Nur al bi wala fi duluma, howo wala fi gulub ta nina ashan bi wodi nur ta marafa ta mejid ta Allah fi usa ta Yesuah al Mesi.
 \p
 \v 7 Lakin anina indu surwa al fi suhana ta teen, ashan keli arufu inu al guwa al kebir de min Allah ma min anina
-\v 8 anina ablau nina fi kulu hajat lakin ma agilibu anina. anina mutuhayariin,
+\v 8 anina ablau nina fi kulu hajat lakin ma agilibu anina. Anina mutuhayariin,
 \v 9 lakin anina ma ashur yaisiin azibu anina lakin ma sibu anina jadau nina tehet lakin ma demiru nina,
 \v 10 nina daiman gi arfa fi jesim ta nina mutu ta Yesuah ashan kaman bi ainu haya ta Yesuah fi jesim ta nina.
 \v 11 Nina al haiyiin, nina jahisiin ashan bi mutu min aili Yesauh, ashan haya ta Yeshah bi ainu fi jesim ta nina,
 \v 12 biga hasa mutu gi istakal fi nina, lakin haya gi istakal fi intum.
 \v 13 Lakin nina indu nefsa Roho ta iman hasab ma al katibu: ana ainu wa biga ana kelimu, nina kaman amin wa kaman nina kelimu,
 \v 14 leanu nina arufu indu zol al gum Rabuna Yesuah kaman bi gumu nina ma Yesush, wa bi jibu nina ma intum fi usa ta Yesuah al Mesi.
-\v 15 leanu kulu hajat le ajili intum ashan neima bi kun le nas ketiriin, wa sukur bi zedu le mejid Allah
+\v 15 Leanu kulu hajat le ajili intum ashan neima bi kun le nas ketiriin, wa sukur bi zedu le mejid Allah.
 \p
 \v 16 Ashan keda keli nina ma fashal, hata iza kan nina gi kasiru jesim ta nina al ta bara lakin bi dakil nina gi jedidu yom wa kulu yom
 \v 17 leanu taab ta nina al fi zaman gusir de gi jahizu nina aktar wa aktar le mejid al abdiya
@@ -119,18 +119,18 @@
 \v 9 Biga hasa nina harisin, iza kan nina gi geni fi beit wala kan nina bara bes keli anina sibu Allah geni farahan.
 \v 10 Leanu lazim anina kulu bi wogifu gedam kursi ta hukum ta Yesua al Mesi ashan bi hakimu kulu wahid hasab hajat al howo amulu fi jased hasab kan howo amulu kan kwes wala batal.
 \p
-\v 11 Ashan keda, nina arufu kafu ta Rabuna, anina gi agna nas ashan Allah kutu anina zahiriin le howo. ana gi itawaka kaman inu howo zahir fi demir takum.
-\v 12 Anina ma gi hawil ashan bi asuru intum tani mara ashan bi ainu anina kwesiin. Lakin nina gi wodi le intum forsa ashan intum bi dala ma anina. ashan biga intum bi agdeir juwabu nas al gi dala fi jesim wa lakin ma an haja al fi geliba.
+\v 11 Ashan keda, nina arufu kafu ta Rabuna, anina gi agna nas ashan Allah kutu anina zahiriin le howo. Ana gi itawaka kaman inu howo zahir fi demir takum.
+\v 12 Anina ma gi hawil ashan bi asuru intum tani mara ashan bi ainu anina kwesiin. Lakin nina gi wodi le intum forsa ashan intum bi dala ma anina. Ashan biga intum bi agdeir juwabu nas al gi dala fi jesim wa lakin ma an haja al fi geliba.
 \v 13 Leanu iza kan afkar ta anina karabu, de ashan Allah, wa iza kan afkar ta anina kwes, de ashan intum
 \v 14 leanu muhaba ta al Mesi limu anina, leanu anina mutuakidiin bi kalam de, inu wahid zol mutu ashan nas kulu, wa ashan keda nas kulu mutu.
 \v 15 Howo mutu ashan nas kulu, ashan nas al hai al gi ish biga ma bi ish le nufus tomon lakin le howo zol al mutu le ajili homon wa gum.
-\v 16 Ashan kalam de min hasa le gedam nina ma bi hukumu ai zol hasab mustawa ta insaan hata kan nina arufu al Mesi kan bi teriga de. lakin hasa nina ma bi hkumu ai zol bi teriga de tani mara.
-\v 17 Ashan keda, iza kan ai zol fi al Mesi howo kaliga jedid. kulu hajat al gediim fat wa kulu hajat biga tala jedid.
+\v 16 Ashan kalam de min hasa le gedam nina ma bi hukumu ai zol hasab mustawa ta insaan hata kan nina arufu al Mesi kan bi teriga de. Lakin hasa nina ma bi hkumu ai zol bi teriga de tani mara.
+\v 17 Ashan keda, iza kan ai zol fi al Mesi howo kaliga jedid. Kulu hajat al gediim fat wa kulu hajat biga tala jedid.
 \v 18 Kulu hajat del min Allah al howo salihu anina le nefsa tou bi wasat al Mesi, wa wodi le nina khedma ta musalaha.
 \v 19 De fi al Mesi Allah gi salihu al alam le nefsa tou, ma gi hasibu kataya tomon did homon, howo kuu fi nina kelima ta musalaha.
 \p
 \v 20 Howo azilu anina ze sufara ta Mesi, ze ma kan Allah gi bashiru bi wasat anina, anina gi talabu min intum le ajili ta al Mesi: lakin salau takum ma Allah,
-\v 21 al howo wodi al Mesi zebiha le katiya ta nina. al howo kulu, kulu ma amulu katiya, howo amulu kalam de, ashan nina bi kun adil le Allah fi howo.
+\v 21 al howo wodi al Mesi zebiha le katiya ta nina. Al howo kulu, kulu ma amulu katiya, howo amulu kalam de, ashan nina bi kun adil le Allah fi howo.
 \c 6
 \cl As-hah 6
 \p
@@ -142,7 +142,7 @@
 \v 6 fi tahara, maarafa, sobur, amulu kuwes, fi roh al kudus, fi muhaba al hagiga.
 \v 7 Nina kadamin Bito fi kelima al hagiga, be guwa ta Alah. Anina indu daraga bita al bir fi idan al yemin wa ta shimal.
 \v 8 Nina istakal be ihriram wa bidun ihteram, be talis wa be tesbih. Tahamu nina gali nina nas kadabin wa baad dak nina biga nas al kuwesin.
-\v 9 Nina istakal ze ma arufu nina lakin lisa arufu nina. Nina. Nina istakal ze meitin - aynu! - lisa nina hai. Nina istakal ze bi azibu nina fi amail ta nina lakin ma lakin ma hukumu nina be mutu.
+\v 9 Nina istakal ze ma arufu nina lakin lisa arufu nina. Nina. Nina istakal ze meitin - aynu! - Lisa nina hai. Nina istakal ze bi azibu nina fi amail ta nina lakin ma lakin ma hukumu nina be mutu.
 \v 10 Nina istakal ze haznanin, lakin anina daiman farhanin. Anina bi istakal ze masakin, lakin tarau anina ganiyanin. Nina bi istakal ze anina ma indu hajalakin tarau nina futu kulu hajat.
 \p
 \v 11 Anina wonusu hagiga kulu le intum, ya nas ta Korontus, geliba ta nina fadi kalis.
@@ -160,9 +160,9 @@
 \p
 \v 1 Akuwana al habaib, min zaman nina ligo waad de, kede nina nedifu nufus ta nina min ai haja al bi kutu nina nijis fi jisim ta nina wa roho tanna. Kede nina dowuru wara ta kadasa fi kafu ta Allah.
 \p
-\v 2 Sala takum juwa le nina! Nina mazulumu ai wahid. nina ma awgu ai wahid wole geliba ta nina ma wafa fi haja ta ai wahid.
+\v 2 Sala takum juwa le nina! Nina mazulumu ai wahid. Nina ma awgu ai wahid wole geliba ta nina ma wafa fi haja ta ai wahid.
 \v 3 Ana kelim kida ma ashan ana deir hukumu intum. Ashan ana kelim gubal kida gali intum fi gulub ta nina, ashan nina bi mutu sawa wa bi hai sawa.
-\v 4 Ana indu sika kebir fi intum, wa ana fokhur be intum. Ana maliyan be raha. ana maliyan ziada be farah sala fi dikat ta nina.
+\v 4 Ana indu sika kebir fi intum, wa ana fokhur be intum. Ana maliyan be raha. Ana maliyan ziada be farah sala fi dikat ta nina.
 \p
 \v 5 Wokit nina ja fi Makadoniya, jisim tanina ma akudu raha. Lakin, nina kan mushkila fi ai sika be suraat min bara wa kof min juwa.
 \v 6 Lakin Allah, al bi sheja del al tehet, Huwo sheja nina be wusul ta Titos.
@@ -170,7 +170,7 @@
 \v 8 Sala kan risala bitai kutu intum haznanin, Ana ma bi kun mutuasif fogo. Lakin ana kan mutuasif wokit ana aynu risal bitai kutu intum haznanin fi zaman besit.
 \v 9 Ana murtah, ma ashan kan intum haznanin, lakin ashan huzun bi takum jibu intum le touba. Intum jeribu huzun al bi tifagu ma Allah, wa intum ligo taab ashan ma bi kun fi kusara le intum be sabab ta nina.
 \v 10 Ashan huzun al bi tifagu ma Allah bi jibu touba le kulasa al mafi fogo nadama. Huzun ta duniya fi kulu ahwal bi jibu mutu.
-\v 11 Aynu de yatu jidiya ta huzun al bi tifagu ma Allah bi talau min intum. Godur shunu kan jidiya takum kan nedif. Godur shunu kan zalan takum, kafu takum, tama intum takum, hamas takum, wa niya takum ashan bi aynu lazim adala bi amulu! fi kulu haja intum asbit nufus takum ashan bi kun nedif fi mushkila de.
+\v 11 Aynu de yatu jidiya ta huzun al bi tifagu ma Allah bi talau min intum. Godur shunu kan jidiya takum kan nedif. Godur shunu kan zalan takum, kafu takum, tama intum takum, hamas takum, wa niya takum ashan bi aynu lazim adala bi amulu! Fi kulu haja intum asbit nufus takum ashan bi kun nedif fi mushkila de.
 \v 12 Sala kan ana katibu lt intum, ana ma bi katibu ashan ana der maslaha, wole ashan dak al ligo taab huwo kan galtan, lakin ashan niya takum al kuwes le nina bi arufu le intum fi safa ta Allah.
 \v 13 Kida nina ligo teshji, nina kaman mokosut ketir be mokosut ta Titos, ashan roho bito biga jedid min be sabab takum kulu.
 \v 14 Ashan kan iftekhir le huwo be kalam takum, Fadiya kan ma amsuku ana. Bel aks, bes ze ai haja nina kelim le intum kan hagiga, iftikhar ta nina be sabab takum le Titos isbitu gali bi kun sah.
@@ -188,11 +188,11 @@
 \v 7 Lakin ze ma intum bi zidu fi ai haja - fi iman, fi kalam, fi ilim, fi kulu ijtihad, wa fi muhaba takum le nina. Kaman ashan kede intum zidu fi shokol ta iman de.
 \v 8 Ana kelim zede ma talimat. Lakin, Ana kelim kida ashan bi jeribu amana ta muhaba takum kan ana aburu be hamas ta nas tanin.
 \v 9 Ashan intum aruf neima ta Rabuna ta nina Yesuah al Mesih. Sala kan Huwo ganiyan, ashan intum Huwo biga meskin, ashan be wasit sokol meskin Bito intum bi kun ganiyanin.
-\v 10 fi kalam de ana bi wodi le intum nesiya al bi saudu intum. Wahid sena al fat, intum ma bes bada ashan bi amulu haja, lakin intum indu niya ashan bi amulu.
+\v 10 Fi kalam de ana bi wodi le intum nesiya al bi saudu intum. Wahid sena al fat, intum ma bes bada ashan bi amulu haja, lakin intum indu niya ashan bi amulu.
 \v 11 Hasa kede intum kalasu. Ze kanu fi hamas wa niya ashan bi amulu kaman, kaman kede intum agder kalasu, ze al intum bi agder.
 \v 12 Ashan kan intum indakum hamas ashan bi amulu shokol de, bi kun haja kuwes wa al deiru. Lazim kede asisu godur al zol indu, ma godur al huwo ma indu.
 \v 13 Shokol ze de ma ashn tanin bi kun fi raha wa intum bi kun fi taab. Lakin, kede kun fi adala.
-\v 14 Ketir bitak fi zaman ta hasa bi zidu haja al humon deiru. De kaman ashan ketir tomon bi zidu haja al inta deir. wa min hinak bi kun fi adala.
+\v 14 Ketir bitak fi zaman ta hasa bi zidu haja al humon deiru. De kaman ashan ketir tomon bi zidu haja al inta deir. Wa min hinak bi kun fi adala.
 \v 15 Huwo ze katibu: "Zol al indu haja ketir ma bi indu ai haja al bi sibu wara, wa zol al indu haja besit ma bi indu ai haja nagis."
 \p
 \v 16 Lakin shukuran le Allah, al kutu fi geliba ta Titos jidiya ze al ana indu le intum.
@@ -210,7 +210,7 @@
 \v 1 Fi kalam ta kidma le nas al kudusiin ta Allah, huow ma dururi le ana ashan bi katibu le intakum.
 \v 2 Ana arufu an neia takum, ale ana bi dala mawo le nas ta Macedonia. Ana wori le humon inu Achaia biga jahiz min sena al fat. Hamas takum harigo ketir min intakum le shokool.
 \v 3 Hasa ana rasulu akuwan tai ashan dala tanina ma le sakit, wa ashan intakum bi kun jahiz, ze ma Ana kelim bi kun.
-\v 4 wa ila, kan aye min Macedonien ja ma ana wa ligo intakum ma jahiziin, anina bi kun ma fadiya__Ana ma kelim haja an intakum__le anu ana indu sikha fogo itakum.
+\v 4 Wa ila, kan aye min Macedonien ja ma ana wa ligo intakum ma jahiziin, anina bi kun ma fadiya Ana ma kelim haja an intakum le anu ana indu sikha fogo itakum.
 \v 5 Ashan keda ana fekiri huwo kan mohim ashan bi asalu akuwan ashan bi ja le itakum wa ashan bi amulu tertebat gidam le hadiya al itakum kelimu. De ashan bi kun jahiz ze baraka, wa ma ze haja bi mrara.
 \p
 \v 6 Al kalam yau de al bi zara besit bi ligo besit, wa al bi zara ma sabab ta barakat bi ligo ma barakat kaman.
@@ -236,7 +236,7 @@
 \v 7 Ayenu le haja al wahid fi gidam taki. Kan zol agna nefsa tou gal huwo le Mesih, kede huwo zekir nefsa tou inu bes ze ma huwo le Mesih fa anina kaman.
 \v 8 Leanu hata lo ana dala besit an sultan, al Rabuna wodi le anina de ashan bi abinu itakum fok wa ma ashan bi demiru itakum ana ma bi kun bi fadiya.
 \v 9 Ana ma der kede zahir inu ana bi kaufu itakum ma juwab tai de.
-\v 10 Leanu nas tanin kelimu, "juwa tou de jet jet wa indu guwa, lakin fi gesim huwo deif. kelimat tou ma bi istehik ashan bi asumao."
+\v 10 Leanu nas tanin kelimu, "juwa tou de jet jet wa indu guwa, lakin fi gesim huwo deif. Kelimat tou ma bi istehik ashan bi asumao."
 \v 11 Kede nas ze de arufu inu anina fi ma kelimat wokit anina mafi de yau bi kun amayiel tanina wokit anina fi inak.
 \v 12 Anina ma ruwa beit ashan bi ferigu nufus tanina aw jeribu nufus tanina ma del al mejido nufus toumon. Lakin zaman huwomon aburu nufus toumon ma bad wa jeribu badun toumon ma bad, huwomon ma indu ena.
 \v 13 Anina, lakin ma bi dala bara min hudud lakin, anina bi amulu ze de fi hudud ta haja al Allah wodi le nina, hudud al bi wosulu le itakum.
@@ -244,7 +244,7 @@
 \v 15 Anina ma dala bara min hudud an taab ta nas tanin. Lakin, raja tanina huwo inu ze ma iman takum bi istemir raba, shokol tanina fi nus takum bi zidu.
 \v 16 Anina indu raja fi de, ashan anina bi beshiru al injil hata fi beled al bara min itakum. Anina ma bi dala an shokol al amulu fi maha tani.
 \q
-\v 17 "Lakin kede zol al bi dala, dala fi Rabuna".
+\v 17 "Lakin kede zol al bi dala, dala fi Rabuna."
 \v 18 Leanu ma huwo al bi sheja nefsa tou yau bi rudu. Lakin, zol al Rabuna yau bi sheja.
 \c 11
 \cl As-hah 11
@@ -252,12 +252,12 @@
 \v 1 Ana bi itmana itakum bi libisu ma ana juzu min shokol beled. Lakin itakum bi hagiga libisu ma ana!
 \v 2 Leanu ana indu gera an itakum. Ana indu gera ilahi le itakum, min ma ana waadu itakum fi zawaj le wahid rajil. Ana waadu ashan bi gedimu itakum ze azara al nedif le Mesih.
 \v 3 Lakin ana kaif, ze ma debiba kabasu Hawa ma shokol negit tou, afkar takum bi agder woduru min ibada al hagig le Mesih.
-\v 4 Fekir kede zol tani ja wa alinu Yesua tani min al anina bi beshiru. Aw fekir kede kan itakum gabilu roho tani barao min al anina gabilu. Aw itakum gabilu injil tani barao min al itakum gabilu. itakum amulu tamum ma hajat del!
+\v 4 Fekir kede zol tani ja wa alinu Yesua tani min al anina bi beshiru. Aw fekir kede kan itakum gabilu roho tani barao min al anina gabilu. Aw itakum gabilu injil tani barao min al itakum gabilu. Itakum amulu tamum ma hajat del!
 \v 5 Leanu Ana fekir inu Ana ma yau al soker fi nus ta del al bi nadi_rusul _al kubar.
-\v 6 Lakin sala kan ma deribu ana fi wonusa, Ana ma ger muderib fi marifa. fi kulu sika wa fi kulu hajat anina sibu ashan bi kun maruf le itakum.
+\v 6 Lakin sala kan ma deribu ana fi wonusa, Ana ma ger muderib fi marifa. Fi kulu sika wa fi kulu hajat anina sibu ashan bi kun maruf le itakum.
 \v 7 Hal Ana bi amulu katiya ma nezilu nefsa ashan arufawo itakum? Leanu Ana beshiru injil ta Allah le itakum sakit
 \v 8 Ana seregu kanais tanin ma shilu mu saada min huwomon ashan ana bi agder kadimu le itakum.
-\v 9 Wokit ana kan ma itakum ana kan fi ihteyaj, Ana ma tabu aye zol. Leanu ihteyajat tai kamilu ma akuwana al huwomon ja min Macedonia. fi kulu hajat ana hafizu nefsa tai ashan ma bi kun taab le itakum, wa Ana bi istemir amulu keda.
+\v 9 Wokit ana kan ma itakum ana kan fi ihteyaj, Ana ma tabu aye zol. Leanu ihteyajat tai kamilu ma akuwana al huwomon ja min Macedonia. Fi kulu hajat ana hafizu nefsa tai ashan ma bi kun taab le itakum, wa Ana bi istemir amulu keda.
 \v 10 Ze ma al hagiga ta Mesih fi ma ana, dala tai de ma bi asukut fi safa ta Achaia.
 \v 11 Lei? Leanu Ana ma hibu itakum.
 \v 12 Wa haja al ana bi amulu ana bi istemir amulu, ashan ana bi shilu bara nadi ta nas al der aridu ana wa nadi toumon al huwomon der dala__inu ligo huwomon bi amulu nefsa haja al ana bi amulu.
@@ -266,11 +266,11 @@
 \v 15 Huwo ma mufaja kebir kan kudam tou kaman bi dusu nufus toumon ze kudam al ta beer. Nihaya toumon bi kun ze ma amayiel toumon bi istehik.
 \p
 \v 16 Ana kelimu mara tani: Kede zol ma fekir ana beled. Lakin iza itakum gabilu ana ze beled Ana bi dala.
-\v 17 Haja al Ana kelimu ma sikha ta dala__Ana ma bi kelimu ma teriga al Rabuna der__Ana bi kelimu ze mujunuun.
+\v 17 Haja al Ana kelimu ma sikha ta dala Ana ma bi kelimu ma teriga al Rabuna der Ana bi kelimu ze mujunuun.
 \v 18 Min zaman dak nas ketir bi dala hasab gesim, Ana kaman bi dala.
 \v 19 Leanu bi farah itakum istahmal ma majaniin itakum al hakimiin bi nefsa takum!
 \v 20 Leanu itakum istahmal ma zol al bi amulu itakum ze abid, kan huwo bi akulu itakum, kan huwo bi shilu itakum kan huwo bi ayenu nefsa tou ahssen min itakum aw huwo bi dugu itakum fi wosa.
-\v 21 Ana bi kelimu le fadiya tanina inu anina kan deifin ashan bi amulu ze de. Hata hasa kan zol dala__Ana bi wonusu ze mujunuun__Ana kaman bi dala.
+\v 21 Ana bi kelimu le fadiya tanina inu anina kan deifin ashan bi amulu ze de. Hata hasa kan zol dala Ana bi wonusu ze mujunuun Ana kaman bi dala.
 \v 22 Hal huwomon Abraniin? Ana kaman. Hal huwomon Israeliean? Ana kaman. Hal huwomon Iyal ta Abraham? Ana kaman
 \v 23 Hal huwomon kadamiin ta Mesih? (Ana bi wonusu ze ana kan mujunuun fi muk tai) Ana yau al fi tab ketir fi dugu, fi mowajaha katar ta mutu.
 \v 24 Min Yahudiin ana gabilu kamsa marat "arbein nagis wahid sou."
@@ -278,7 +278,7 @@
 \v 26 Ana fi safar mustemir, katar ta bahar, fi katar min haramiya, fi katar min nas tai, fi katar min ajanib, fi katar min medina, fi katar ta Gaba fi katar ta bahar, fi katar min akuwana al kazabiin.
 \v 27 Ana kan fi shokol shedid wa fi tab fi sahara belel ketir, fi jaan wa atash, bad marat fi siyam, fi berid wa shokol ariyan.
 \v 28 Bara min kulu hajat tanin, hinak fi dukut kulu yom le ana ashan ihtimun tai le kanais.
-\v 29 Munu yau deif, wa ana ma deif? munu yau der waga wa ana ma bi haragu?
+\v 29 Munu yau deif, wa ana ma deif? Munu yau der waga wa ana ma bi haragu?
 \v 30 Iza ana bi dala, ana bi dala an haja al bi wori deif tai.
 \v 31 Allah wa Abu ta Rabuna Yesua, al bi mejido ila abad, arufu inu ana ma bi kabasu!
 \p
@@ -298,7 +298,7 @@
 \v 9 Lakin Huwo kelimo le ana," Neima ta kifaya le ita, leano guwa tai bi ishtakal afdal fi zaman al ita deif." Ashan keda ana bi iftakhir fi deif tai, ashan guwa ta Massih bi zahir fi ana.
 \v 10 Ashan keda fi al Massih ana rudu ashan bi geni deif, lego ihanat, asuma kalamat al batal, mashakil, itihadat wa zoruf al saab. Leano fi zaman al ana deif, ana bi kun guwi.
 \p
-\v 11 Ana biga gi wonoso ze belid! itakum yao kutu ana shan bi itsaraf ze de, kan itakum yao bi shukuru ana. ashan mafi ferig beino ana ma rusul al najihin, hata kan ana gi fekir gali ana hajaa sakit.
+\v 11 Ana biga gi wonoso ze belid! Itakum yao kutu ana shan bi itsaraf ze de, kan itakum yao bi shukuru ana. Ashan mafi ferig beino ana ma rusul al najihin, hata kan ana gi fekir gali ana hajaa sakit.
 \v 12 Alamat al bi wori gali ana rasul amolo fi gedam takum be kulu sabor, mujezat wa ajaib wa alamat al kebir.
 \v 13 Fi yato haja itakum sukerin min bagi kanais, ele ana kan ma tabi itakum fi kalam ta gurush? Afi takum ana fi kalam de!
 \p
@@ -314,10 +314,10 @@
 \c 13
 \cl As-hah 13
 \p
-\v 1 De mara nimra talata ana bi ja le itakum." kulu kalam bi sabito be shehada ta nafaren aw talala."
+\v 1 De mara nimra talata ana bi ja le itakum." Kulu kalam bi sabito be shehada ta nafaren aw talala."
 \v 2 Zaman al ana zuru le mara al tani ana kelimo le delin al amulu katiya gubal keda wa le bagi nas, wa ana bi kelimo tani: Kan ana jea tani, ana ma bi ashfik le humon.
 \v 3-4 Ana gi kelimo zede ashan itakum gi fetisu le isbaat gali Massih gi wonosu be wasat ta tai. Huwo ma deyif le itakum. Kalin Huwo gawi fi itakum. Huwo kan selibo wa Huwo deyif, lakin Huwo hai be guwa ta Allah. Anna kaman deyfin fi Huwo lakin anna bi hai ma Huwo be guwa ta Allah al fi enna
-\v 5 Fahisu nufus takum, ashan itakum bi ayno kan fi iman. Jeribu nufus takum. Itakum ma lahizu be nefsa takum, gali Yesua al Massih fi itakum? ele, bel hagiga itakum sagid fi ikhtibar de.
+\v 5 Fahisu nufus takum, ashan itakum bi ayno kan fi iman. Jeribu nufus takum. Itakum ma lahizu be nefsa takum, gali Yesua al Massih fi itakum? Ele, bel hagiga itakum sagid fi ikhtibar de.
 \v 6 Wa ana itmanna itaum bi ja lahizo be ino enna ma sagit fi ikhtibar wa al Massih fi
 \v 7 Hasa ann gi seli le Allah be ino kede itakum ma amulu ai galat. Ana ma gi seli be ino kede anna naja fi ikhtibar. Lakin salaat tai kede amulu haja al sah, hata kan gi zahir gali anna sagit fi ikhtibar de.
 \v 8 Hagiga yao bi hakimo hajat al anna gi amulu, enna ma bi akeder arido kalam al hagiga.

49-GAL.usfm

@@ -9,7 +9,7 @@
 \cl As-hah 1
 \p
 \v 1 Bulus, marasula- ma min nas wele be wasat insaan, lakin Bewasat Yesua al Mesih wa Allah al ab al guomu uwu mini mutu
-\v 2 wa kulu akwana al ma ana, le Kanais ta Galatia:
+\v 2 wa kulu akwana al ma ana, le Kanais ta Galatia.
 \p
 \v 3 Naima le itakum wa salam min Allah Abu ta nina wa Yesua al Messih,
 \v 4 al wedi nefsa tuo min ajil kataya ta nina ashan be hariru nina min alam al sherir de, be hasab meshiya ta Allah wa abu ta nina,
@@ -18,13 +18,13 @@
 \v 6 Ana bi istagrab itakum bi rija wara guwam min de al nadi itakum be naima ta Mesih. Ana mustagarab itakum bi geyiru le Injil tani al barau.
 \v 7 Ana ma be wunuso inu fi Injil tani barau, lakin fi nas tanin al deru sibu itakum waga wa deru geiru Injil ta Mesih.
 \v 8 Lakin hata luo kan anna aw Malaika min Sama yau beshiru le itakum kalam tani barau min al inna beshiru, kede uwu kun muluwun.
-\v 9 Ze ma inna wunuso gubal kida, hasa tani ana bi wunuso, ``Kan fi zol beshiru le itakum Injil tani min al itakum asuma, kede uwu kun muluwun.``
+\v 9 Ze ma inna wunuso gubal kida, hasa tani ana bi wunuso, "Kan fi zol beshiru le itakum Injil tani min al itakum asuma, kede uwu kun muluwun."
 \v 10 Hal ana hasa gi fetisu gubul min insan wele Allah? Hal ana gi fetisu rida ta insan? Kan ana lisa bi hawil ardi insan, Ana ma kadam ta Messih.
 \p
 \v 11 Ashan Ana der kele itakum aruf, ya Akuana, Inu Injil al Ana beshiru de ma ta insan.
 \v 12 Ana ma ligu Injil min ayi zol, wele Ana alimu ma alimu. Lakin, de kan be ruoya ta Yesua al Mesih le Ana.
 \v 13 Itakum asuma an Haya tai kan kef fi Yahudia, kef Ana kan gi azibu Kenisa ta Allah futu ganoon wa Ana kan bi hawil demiru.
-\v 14 Ana kan gidam kalis min dufat tai, aktar min nas ta belet tai. de yau teriga al kan Ana undu gira kebir le tagalid ta abuhat tai.
+\v 14 Ana kan gidam kalis min dufat tai, aktar min nas ta belet tai. De yau teriga al kan Ana undu gira kebir le tagalid ta abuhat tai.
 \v 15 Lakin zaman Allah, al kasisu Ana min batna ta uma tai, wa al nadi Ana be naima tuo,
 \v 16 rudu ashan bizahiru jena tuo fugu Ana, ashan Ana bi beshiru uwu fi nus ta umam, Ana ma shilu mushura min dom aw laham.
 \v 17 Ana ma ruwa le Urshelim le delin al biga rusul gubal Ana. Lakin Ana ruwa le Arabia wa bat kida Ana rija le Damashk.
@@ -32,16 +32,16 @@
 \v 18 Wa bat talata senna Ana ruwa lakadi fi Urshelim ashan ruwa itaaraf le Safa wa Ana geni ma uwo kamistashr yom.
 \v 19 Lakin ana ma ayinu rusul delin ile Yagub bes, aku ta Rabana.
 \v 20 Haja al Ana bi katibu le itakum, Ana bi akidu le itakum gidam ta Allah ibu Ana ma gi kabasu.
-\v 21 bat kida Ana ruwa le bilad ta Suriya wa Kilikia.
+\v 21 Bat kida Ana ruwa le bilad ta Suriya wa Kilikia.
 \v 22 Ana sheksian lisa ma maruf le Kanais ta Yahudia al fi Messih.
-\v 23 Umun bes asuma gi wunuso, ``Zol al kan gi itahidu inna hasa biga bi beshiruIman al uwu hawil demiru.
+\v 23 Umun bes asuma gi wunuso, ``Zol al kan gi itahidu inna hasa biga bi beshiruiman al uwu hawil demiru.
 \v 24 Umon mejidu Allah ashan ana.
 \c 2
 \cl As-hah 2
 \p
 \v 1 Wa bad arbatashar senna Ana ruwa le Uruselim tani mara ma Barnaba, Ana shilu Titos ma Ana swa.
 \v 2 Ana ruwa ashan rouya wa weri le umun Injil al Ana beshiru fi nus ta umam. Ana wonuso be teriga kas le delin al bi bainu muhimin, asahn bi akidu inu Ana ma kan bi jere- aw Ana jere kasara.
-\v 3 Lakin hata weleTitus, al ka ma Ana al kan Igrigi, asuru uwu ashan bikun mutahar.
+\v 3 Lakin hata wele Titus, al ka ma Ana al kan Igrigi, asuru uwu ashan bikun mutahar.
 \v 4 Akuwana al kadabin umun dakalu be sir ashan bejesisu huriya ta nian fi al Messih Yesua. Umun indu niya ashan bi amulu inna abeed,
 \v 5 lakin inna ma Asuma le umun wele lahza, ashan hagiga ta Injil bi fadulu ma itakum.
 \v 6 Lakin delin al bi amulu badun tumun muhimin (ma muhim le Ana umun kan shunu, Allah ma bi weri tefriga) - delin, al Ana kelim umun bi bainu muhim umun ma gi zidu le Ana ayi haja.
@@ -50,7 +50,7 @@
 \v 9 Zaman Yagub, Safa, wa Yuhanna, al kan arufu umun ze delin al bi abinu kenisa, fahimu naima al wedi le Ana, umun wedi eda al yemin ta sherika le Ana wa Barnaba. Umun amulu kida ashan inna biruwa le Umam, wa umun biruwa le delin al mutaharin.
 \v 10 Umun asalu min inna bes ashan bizekiru nas al masakin, haja al Ana bi ihtam ashan bi amulu.
 \p
-\v 11 lkin zaman Safa(buturus) ja le Antakiya, Ana aridu uwu fi gidam tuo ashan kan indu loum.
+\v 11 Lkin zaman Safa (buturus) ja le Antakiya, Ana aridu uwu fi gidam tuo ashan kan indu loum.
 \v 12 Lanu gubal ma fi nas ja min Yagub, Safa (Buturus) kan gi akulu ma Umamin. Lakin zaman Rujal de ja uwu wugifu wa ruwa baid min Umamin. Lanu uwu kan bi kafu min delin al deru tuhur de.
 \v 13 Bardu bagi Yahudin dum le temsilia de. Hata Barnaba kabasu be temsilia tumun de.
 \v 14 Lakin zaman Ana ayinu inu uslub tumun kan ma gi ruwa wara hagiga ta Injil, ana kelim le Safa (Buturus) fi gidam tumun kulu, Kan Itta Yahudi lakin gi ish ze Umami ma ze Yahudi, kef itta bi asuru umamin ashan bi ish ze itta.
@@ -64,16 +64,16 @@
 \c 3
 \cl As-hah 3
 \p
-\v 1 Ya nas Galatia al belidin/belitin! munu yau saru itakum? itakum nefsu nas al selibu Yesua al Mesih gidam takum.
+\v 1 Ya nas Galatia al belidin belitin! Munu yau saru itakum? Itakum nefsu nas al selibu Yesua al Mesih gidam takum.
 \v 2 De haja al wehid al Ana der arufu min itakum: Hal itakum ligu Roho be shukul ta ganoon wele be Iman fi haja al itakum asuma?
-\v 3 Itakum belidin/belitin ze de? Baat ma itakum bada be Roho, Itakum hasa gi ruwa kalasu be gisim?
+\v 3 Itakum belidin belitin ze de? Baat ma itakum bada be Roho, Itakum hasa gi ruwa kalasu be gisim?
 \v 4 Hal itakum ligu taab fi hajat sakit- lu kan hagiga sakit?
 \v 5 Hal uwu al wedi Roho wa amulu mujizat fi nus takum de be shukul ta ganoon, wele be kabar ta iman?
 \v 6 Bes ze Ibrahim "amin fi Allah wa kan hasibu le uwo ze bir,"
 \v 7 be nefsa teriga, fahimo takum, inu delin al min iman umon Eyal ta Ibrahim.
 \v 8 Kitab, ayinu min bediri inu Allah bi ruwa Beriru Umon be iman, uwu beshiru le Ibrahim inu fugu uwu kelimu, "Dunia kulu bibariku fugu itta."
-\v 9 Ashan keda. delin al min iman mubarikin sawa ma Ibrahim, rojul ta iman.
-\v 10 kulu zol al bi teki le shokol ta ganoon umun tehit laana; ze ma katibu "muluon kulu zol al ma gi nefizu kulu hajat al katibu fi kitab ta ganoon, wa bi amulu umon.
+\v 9 Ashan keda. Delin al min iman mubarikin sawa ma Ibrahim, rojul ta iman.
+\v 10 Kulu zol al bi teki le shokol ta ganoon umun tehit laana; ze ma katibu "muluon kulu zol al ma gi nefizu kulu hajat al katibu fi kitab ta ganoon, wa bi amulu umon.
 \v 11 Hasa uwu wadih inu mafi zol mubarar gidam ta Allah be ganoon, ashan zol al barr bi ish be iman.
 \v 12 Lakin ganoon ma min iman, lakin zol al be amulu shukulat ta ganoon lazim bi ish be umon."
 \v 13 Al Mesih kalisu anna min laana ta ganoon be wedi nefsa tuo ashan bi kun laana min ajil ta nina - ashan muktub, "Muluon kulu zol al aligu fi kashab"-
@@ -85,7 +85,7 @@
 \v 18 Ashan kan wirasa ja be ganoon, kida tani ma bi ja be waad. Lakin Allah wedi le Ibrahim be waad.
 \v 19 Fa, shunu, ya kan hadaf ta ganoon? Kan zidu ashan kalam ta katiya, lahadi iyal ta iyal ta Ibrahim bi ja hasab waad al wedi. Ganoon kan kutu fi shukul be wasat ta malaikat ashan bikun wosit.
 \v 20 Hasa wosit ma le zol wahid. Wa lakin Allah Huwo wahid.
-\v 21 Hal ganoon did wuod ta Allah? Tabaan La! laanu lu kan namus wedi le uwu gowa ta wedi haya, manau shukul bir ja be namus.
+\v 21 Hal ganoon did wuod ta Allah? Tabaan La! Laanu lu kan namus wedi le uwu gowa ta wedi haya, manau shukul bir ja be namus.
 \v 22 Lakin kitab gufulu kulu haja tihit katiya. Allah amulu de ashan waad ta kalisu inna be iman fi Yesua al Messih bi ageder wedi le delin al bi amin.
 \p
 \v 23 Hass gubal iman ma ja, inna kan murbutin tifit ganoon, mukfulin lakadi iman bizahiru.
@@ -96,7 +96,7 @@
 \v 28 Wele Yahudi wele Yuonani, wele abid wele hur, wele mara wele rajil, ashan itakum kulu wahid fi Yesua al Mesih.
 \v 29 Kan itakum ta Mesih, itakum iyal ta iyal ta Ibrahim, wa be werisu be hasab waad.
 \c 4
-\cl Ashah 4
+\cl As-hah 4
 \p
 \v 1 Ana bi kelim inu, lo al waris lisa jena suker, ma indu ferig ma abid, hata lo uwo yau sido hajat kulu.
 \v 2 Lakin uwo tihit musulia ta abuhat wa wukala lahadi yom al bikariru be Abu.
@@ -151,7 +151,7 @@
 \v 12 Ze le delin al bi tabanu itakum, Ana gi itmana kede umon taharu madom tomon!
 \p
 \v 13 Nadi itakum fi huriya, ya Ikewa. Lakin matakum istakdimu huriya takum ze fursa le tebiya ta katiya; lakin, bewasat muhaba akdim takum badum takum.
-\v 14 Ashan ganoon/namus kulu bi nefizu fi kilima wahid; fi "Ita lazim bi hibu jeran taki ze nefsa taki."
+\v 14 Ashan ganoon namus kulu bi nefizu fi kilima wahid; fi "Ita lazim bi hibu jeran taki ze nefsa taki."
 \v 15 Lakin kan itakum bi adi wa gi akulu badum, kutu takum bala kede itakum ma kalasu badum takum.
 \p
 \v 16 Lakin Ana bi kelim, ish takum be Roho wa matakum kamilu shahwat ta gisim.
@@ -170,7 +170,7 @@
 \cl As-hah 6
 \p
 \v 1 Ikua, kan fi zol amsuku fi katiya, itakum al Rohiin Bi rija zol de be Roho ta riga nefsa. Kede ita kutu bala le nefsa taki, ashan kaman kede ma jeribu ita.
-\v 2 Arufa takum tegila ta badun, wa tamimu takum Namus/ganoon ta Messih.
+\v 2 Arufa takum tegila ta badun, wa tamimu takum Namus ganoon ta Messih.
 \v 3 Ashan kan fi zol bi nfekiri uwu haja ligu uwu ma haja, uwu gi kabasu badun.
 \v 4 Ayi zol kede imtehin shukul tuo, yala sabab ta kebir nefsa bikun ta tuo barau wa ma fi zol tani barau.
 \v 5 Ashan ayi zol bi ruwa arfa hukum tuo barau.

50-EPH.usfm

@@ -13,7 +13,7 @@
 \v 2 Neima le intum wa salam min Allah Al ab wa Rabana Yesua al Mesih.
 \p
 \v 3 Keli shukuru Allah Abu Rabana Yesua al Mesih, al huwo bariku nina bi kulu barakat al rohiya fi al samawat fi al Mesih.
-\v 4 Min bidaya ta alam Allah Ikhtar nina le huwo. inu nina bi kun mukadisin wa bi la luom fi gidam tou.
+\v 4 Min bidaya ta alam Allah Ikhtar nina le huwo. Inu nina bi kun mukadisin wa bi la luom fi gidam tou.
 \v 5 Allah ihktar nina min bidaya le tabeni ze iyal bi wasat Yesua al Mesih, hasab irada ta farah tou al kwes.
 \v 6 Tabeni ta nina le Yesua al Mesih ja bi shukur ta mejid neima tou al huwo wodi majani le nina fi Yesua al Mesih al huwo hibu.
 \v 7 Fi Yesua al Mesih nina ligo kulasa bi wasat doom tou wa maghfra al kataya, Hasab sokol ganiyan ta neima tou.
@@ -31,14 +31,14 @@
 \v 18 Ana gi seli inu intum bi fahim, inu intum bi arufu raja al huwo nadi intum wa sokol ganiyan ta mejid tou al warisu wasat kulu nas ta Allah al mukadisin.
 \v 19 Fi salawat tai ana gi asalu intum ashan bi arufu guwa tou al azim al ma mahdud fi nina al amin, hasab shokol ta guwa tou al kebir.
 \v 20 De yau nefsa guwa al Allah amulu fi al Mesih fi zaman al huwo guomu Yesua min amuwat wahid marra wa kutu huwo fi ida tou al yemin fi samawat.
-\v 21 Huwo kutu al Mesih fok kulu hukum wa sultat wa guwa wa seitara, wa kulu isim al zekiru. al Mesih bi hakimu, ma bis fi zaman de, lakin kaman fi zaman al gi ja.
+\v 21 Huwo kutu al Mesih fok kulu hukum wa sultat wa guwa wa seitara, wa kulu isim al zekiru. Al Mesih bi hakimu, ma bis fi zaman de, lakin kaman fi zaman al gi ja.
 \v 22 Allah kutu kulu hajat teheit kura ta al Mesih wa wodi huwo le kenisa ze ras fok kulu hajat.
 \v 23 Kenisa yau jisim tou, Huwo jisim kamil al bi mala kulu hajat.
 \c 2
 \cl As-hah 2
 \p
 \v 1 Wa bi nisba le intum, intum meitiin fi shar wa katiya takum.
-\v 2 Intum kan gi ish fi shar wa katiya hasab terigat ta alam. intum kan gi ish hasab hukum ta sultat ta alam, roho al gi istakal fi iyal ma indum taa.
+\v 2 Intum kan gi ish fi shar wa katiya hasab terigat ta alam. Intum kan gi ish hasab hukum ta sultat ta alam, roho al gi istakal fi iyal ma indum taa.
 \v 3 Ze ma nina kulu kan ish fi wasat ta nas del, ashan bi kemilu shahwat ta tebiya ta nina al ta katiya, wa bi amulu shahwat ta jisim wa fikra. Bi tebiya nina iyal ta zalan min Allah, ze bagi nas taniin kaman.
 \v 4 Lakin Allah ganiyan fi rahma ashan muhaba tou al azim al huwo hibu nina.
 \v 5 Fi zaman al nina meitiin fi katiya, huwo kutu nina hayiin ma baad fi al Mesih- intum kudusiin bi niema.
@@ -48,15 +48,15 @@
 \v 9 Neima de ma min amail ashan keli zol ma dala.
 \v 10 Nina amal ta ida ta Allah, kalagu fi Yesua al Mesih ashan bi amulu amail al kwes al katitu le nina min zaman towil, ashan nina bi amulu.
 \p
-\v 11 Ashan kida zekir takum inu kan intum umamiin fi al jisim. nadi intum nas al ma " Taharu" mana ta " Tuhura" al amulu fi jisim bi ediin ta insan,
-\v 12 Fi zaman dak intum kan munfesiliin min al Mesih. intum kan ajanib le nas ta Israel. intum kan ajanib le itefagiyat ta waad. intum ma indu raja an al mustagbal. intum kan bidun Allah fi al alam.
+\v 11 Ashan kida zekir takum inu kan intum umamiin fi al jisim. Nadi intum nas al ma "Taharu" mana ta "Tuhura" al amulu fi jisim bi ediin ta insan,
+\v 12 Fi zaman dak intum kan munfesiliin min al Mesih. Intum kan ajanib le nas ta Israel. Intum kan ajanib le itefagiyat ta waad. Intum ma indu raja an al mustagbal. Intum kan bidun Allah fi al alam.
 \v 13 Lakin hasa fi al Mesih Mesua intum al kan beid min Allah jebu intum gerib bi doom al Mesih.
-\v 14 al huwo yau salam ta nina. huwo amulu al itniin wahid. bi jisim tou huwo demiru heta ta addawa al kan gesimu nina.
+\v 14 Al huwo yau salam ta nina. Huwo amulu al itniin wahid. Bi jisim tou huwo demiru heta ta addawa al kan gesimu nina.
 \v 15 De yau, huwo wogifu ganun ta wasaya wa nizam ashan huwo bi kalagu wahid insan le nefsa tou, wa gi amulu salam.
 \v 16 Al Mesih amulu musalaha bein yahudiin wa umamiin fi jisim wahid le Allah bi wasat al selib, huwo wogifu al addawa.
 \v 17 Yesua ja wa bashir salam al kan beidin wa salam le nas al kan geribiin.
 \v 18 Bi wasat Yesua nina kulu wosulu fi Roho wahid le Allah Al ab.
-\v 19 Biga, hasa intum yaa umamiin ma biga ghuraba wa ajanib. lakin intum biga muateniin sawa ma nas ta Allah al kudusiin wa adaa ta bet Allah.
+\v 19 Biga, hasa intum yaa umamiin ma biga ghuraba wa ajanib. Lakin intum biga muateniin sawa ma nas ta Allah al kudusiin wa adaa ta bet Allah.
 \v 20 Biga abinu intum fi asas ta rusul wa anbiya, wa al Mesih Yesua nefsu yau hajer al zawiya.
 \v 21 Al fi huwo al bet kulu gi wogifu sawa wa bi raba ze haikal fi Rabuna.
 \v 22 Kaman bardu abinu intum fi huwo ma baad ze mahal ta guwad ta Allah fi Rohu.
@@ -65,9 +65,9 @@
 \p
 \v 1 Le sabab de, Ana, Bulus, musjun ta Mesih Yesu ashan intum al umamiin-
 \v 2 Ana fekri intum asuma an wekala ta neima ta allah al wodi le ana ashan intum.
-\v 3 Ana bi katibu hasab siir al beinu le ana. de yau al hagiga al dusu al ana kan katibu le intum.
+\v 3 Ana bi katibu hasab siir al beinu le ana. De yau al hagiga al dusu al ana kan katibu le intum.
 \v 4 Kan intum agara (resala de), intum bi agder fahimu hikma tai fi hagiga al dusu an al Mesih de.
-\v 5 Fi ajiyal taniin hagiga de ma beinu le iyal ta insan. lakin hasa beinu bi wasat Rohu le rusul wa anbiya al ikhtaru umon le shokol de.
+\v 5 Fi ajiyal taniin hagiga de ma beinu le iyal ta insan. Lakin hasa beinu bi wasat Rohu le rusul wa anbiya al ikhtaru umon le shokol de.
 \v 6 Hagiga al dusu de huwo inu nas umamiin del umon gi warisu, wa umon aada fi jisim, wa umon bi shariku waad al fi Mesih Yesu bi wasat injil.
 \p
 \v 7 Leanu ana biga kadam ta injil bi wasat hadia ta neima ta Allah al wodi le ana bi wasat ta shokol ta guwa tou.
@@ -86,7 +86,7 @@
 \v 19 wa ashan intum bi arufu muhaba ta al Mesih, al fok le maarafa, ashan bi mala intu ma kulu kamal ta Allah.
 \p
 \v 20 Hasa le zol ali bi agder amulu aktar bi ketiir min kulu al nina asalu au fekir, hasab guwa tou al gi ishtakal fi nina,
-\v 21 Keli mejidu huwo fi kenisa wa fi Mesih Yesu. le kulu ajial ilal abaad wa al abadiin. Ami.
+\v 21 Keli mejidu huwo fi kenisa wa fi Mesih Yesu. Le kulu ajial ilal abaad wa al abadiin. Ami.
 \c 4
 \cl As-hah 4
 \p
@@ -105,54 +105,54 @@
 \v 13 Huwo bi istemiir abinu jesad tou la hadi nina kulu bi wosulu le wehida ta iman wa maarafa ta ibin Allah, wa nina biga bi raba fi iman wa bi wosulu le magas ta kamal ta Al mesih.
 \v 14 Mesih abinu nina ashan nina tani ma bi kun zi iyal sukeriin al gi jadawu wara wa gidam wa bi hizu bi amowaj ta moyo, wa bi arfau bi ai hawa ta taalim wa kabasu ta nas al bi kutat tomon ta kedib.
 \v 15 Lakin, wonusu al hak bi muhaba, kede nina raba bi ai teriga le huwo al yau ras, de yau, Al Mesih.
-\v 16 Mesih yau abinu al jesad kulu. wa huwo limu wa murbut sawa bi hubal al gi saidu, wa kan ai juzu gi ishtakal sawa ma baad, de yau bi wodi jesad raba ashan bi abinu nefsa tou fi muhaba.
+\v 16 Mesih yau abinu al jesad kulu. Wa huwo limu wa murbut sawa bi hubal al gi saidu, wa kan ai juzu gi ishtakal sawa ma baad, de yau bi wodi jesad raba ashan bi abinu nefsa tou fi muhaba.
 \p
 \v 17 Ashan kida, ana kelim wa gi asalu fi Al rab, inu intum keli tani ma ish ze nas ummamiin gi ish, fi jahala ta mukh tumon.
-\v 18 Fehim tumon duluma, umon merid min haya ta Allah. ashan jahala al fi umon, ashan gulub tumon al gowi.
-\v 19 Umon ma indu fadiya. wa umon selimu jesim tumon le shahwa. wa umon gi istemiir amulu ai shikil ta najasa.
+\v 18 Fehim tumon duluma, umon merid min haya ta Allah. Ashan jahala al fi umon, ashan gulub tumon al gowi.
+\v 19 Umon ma indu fadiya. Wa umon selimu jesim tumon le shahwa. Wa umon gi istemiir amulu ai shikil ta najasa.
 \v 20 Lakin de ma yau haja al intum alimu an al Mesih.
 \v 21 Ana fekiri gali intum asuma an huwo, wa kan alimu fi huwo, ze hagiga al fi Yesua.
-\v 22 Kan alimu intum ashan bi sibu hajat ta uslub ta haya takun al kan zaman, ashan intum bi sibu insan al gedim. de insan al gedim de yau ta fasad ashan niyat tou ta kedib.
+\v 22 Kan alimu intum ashan bi sibu hajat ta uslub ta haya takun al kan zaman, ashan intum bi sibu insan al gedim. De insan al gedim de yau ta fasad ashan niyat tou ta kedib.
 \v 23 Alimu intum ashan bi kun jedid fi roho t mukh takum,
 \v 24 Wa bi libisu insan al jedid al kalagu fi sura ta Allah-fi biir wa kadasa al hak.
 \p
 \v 25 Ashan kida, keli intum sibu kidib wa keli ai zol min intum wonusu al hak ma jeran tou, leanu nina ada ma baad.
-\v 26 Kelli intum kun zalaniin lakin ma keli intum amulu katiya. ma takum keli shemish waga wa intum zalaniin.
+\v 26 Kelli intum kun zalaniin lakin ma keli intum amulu katiya. Ma takum keli shemish waga wa intum zalaniin.
 \v 27 Keli intum ma wodi fursa le sitan.
-\v 28 Zol al kan gi seregu keli ma seregu tani mara. keli huwo ishtakal, keli huwo amulu shokol al kwes ma ida tou, ashan huwo bi agder shariku haja ma deel al muhtajiin.
-\v 29 Keli kalam al wasaka ma tala min kasma takum. intum keli istakhdimu kelimat al gi saidu le raba nas taniin, hasab hajat al umon deiru, ashan kelimat takum keli saidu nas al gi asuma intum.
+\v 28 Zol al kan gi seregu keli ma seregu tani mara. Keli huwo ishtakal, keli huwo amulu shokol al kwes ma ida tou, ashan huwo bi agder shariku haja ma deel al muhtajiin.
+\v 29 Keli kalam al wasaka ma tala min kasma takum. Intum keli istakhdimu kelimat al gi saidu le raba nas taniin, hasab hajat al umon deiru, ashan kelimat takum keli saidu nas al gi asuma intum.
 \v 30 Wa keli intum ma sibu roho ta Allah kun haznaan, ashan bi wasat huwo yau kan khatimu intum ashan yom ta kulasa.
 \v 31 Keli intum sibu kulu hajat al gi waja, ghadab, zalan, mukhasama ma baad, wa shetima, ma kulu anwaa ta shar.
 \v 32 Keli intum kun letifiin ma baad, haniniin ma baad, afii badun, ze Allah fi al Mesih afii intum.
 \c 5
-\cl As-huh 5
+\cl As-hah 5
 \p
 \v 1 Ashan kida keli intum mesilu Allah, ze iyal ta Allah al mahbubiin.
 \v 2 Wa gi ish fi muhaba, ze kaman Al Mesih hibu nina wa wodi nefsa tou ashan nina, hadiya al riha tou hilu wa zebiha le Allah.
 \p
 \v 3 Lakin ma keli kun fi hata fikra ta fasad ta jens au ai shikil ta najasa au tamaa, le anu del yau katiya le nas ta Allah al kudusiin.
 \v 4 Keli ma kun fi wasaka, wonusu al belid wa keli ma kun fi hizar al batal- kulu del katiya, lakin keli kun fi wodi shukuran.
-\v 5 keli intum kun mutakaakidiin min de, inu fasad ta jens, najasa, aw zol tamaa- de indu ai wirisa fi momlaka ta al Mesih wa Allah.
+\v 5 Keli intum kun mutakaakidiin min de, inu fasad ta jens, najasa, aw zol tamaa- de indu ai wirisa fi momlaka ta al Mesih wa Allah.
 \v 6 Keli zol ma kabasu intum ma kalam al ma hagiga, le sabab ta hajat deel yau khadab ta Allah bi ja le iyal ta adam taa.
 \v 7 Ashan kida, ma keli intum shariku umon.
-\v 8 Leanu intum kan fii duluma, lakin hasa intum fi fii nur ta Rabuna. dowru takum ze iyal ta nur
+\v 8 Leanu intum kan fii duluma, lakin hasa intum fi fii nur ta Rabuna. Dowru takum ze iyal ta nur
 \v 9 (Ashan samar ta nur de gi geni fi kulu al kwes, al biir wa al hak)
 \v 10 Wa fetisu hajat al Rabuna bi kun mukusut.
 \v 11 Keli intum ma limu ma hajat duluma al ma bi jibu samar, lakin ashan keli intum aba umon.
-\v 12 huwo fadiya hata kan zekiru hajat al umon amulu fi siir.
+\v 12 Huwo fadiya hata kan zekiru hajat al umon amulu fi siir.
 \v 13 Lakin kan ai haja wala bi wasat nur, huwo bi kun zahir,
-\v 14 Leanu ai haja al biga zahir huwo nur. ashan kida bi kelim gali, "gum, intum al naimiin, wa keli gum min al mutu, wa al Mesih bi wala fi intum.
+\v 14 Leanu ai haja al biga zahir huwo nur. Ashan kida bi kelim gali, "gum, intum al naimiin, wa keli gum min al mutu, wa al Mesih bi wala fi intum.
 \p
 \v 15 Kutu bala takum kwes kef intum bi ish- ma ze nas al ma indu hikma lakin ze nas al indu hikma.
 \v 16 Istefid min al wokit ashan ayamat biga shirir.
 \v 17 Ashan kida, keli intum ma kun belitin, lakin fahim takum irada ta Rabuna huwo shunu.
-\v 18 Keli intum ma kun sakaraniin be khamur, leanu bi wodi intum le akhlak al ma kwes. lakin, keli intum kun maliayaniin bi Roho al Kudus,
+\v 18 Keli intum ma kun sakaraniin be khamur, leanu bi wodi intum le akhlak al ma kwes. Lakin, keli intum kun maliayaniin bi Roho al Kudus,
 \v 19 Keli intum guna be baad takum bi mazamiir wa taratil wa aghani rohiya wa amulu telehin le Rabuna be kulu gulub takum.
 \v 20 Keli intum daiman wodi shukuran fi isim ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih wa le Allah Al Ab,
 \v 21 Gedimu nefsa takum le baad ma ihtiram le Al Mesih.
 \p
 \v 22 Nusuwan, akhda le rujal kum, ze al Rabuna.
-\v 23 Leanu rujal umon yau ras ta mara ze Al Mesih kaman yau ras ta kenisa. wa Yesua be nefsu yau mukalis
+\v 23 Leanu rujal umon yau ras ta mara ze Al Mesih kaman yau ras ta kenisa. Wa Yesua be nefsu yau mukalis
 \v 24 Lakin ze kenisa, selim nefsu tou le Al Mesih, ashan kida nusuwan kede akhda le rujal tomon le rujal fi kulu haja.
 \v 25 Rujal, hibu nuswan takum, ze Al Mesih hibu kenisa wa wodi nefsa le ajili kenisa.
 \v 26 Al Mesih wodi nefsa tou ashan kenisa bi kun mukadas, nedifu huwo be kasil ta moyo ma kelima,
@@ -160,34 +160,34 @@
 \v 28 Bi nefsu teriga rujal keli umon hibu nusuwan tomon ze gisim tomon. Zol al bi hibu mara tou huwo bi hibu nefsa tou.
 \v 29 Leanu mafi zol bi akrah nefsa tou lakin huwo bi akilu wa bi ihtam ma gisim tou, ze Al Mesih bi amulu kenisa bi teriga kwes,
 \v 30 Leanu nina adaa ta jisim tou.
-\v 31 "Le sabab de rajil bi sibu Abu tou wa uma tou wa bi limu ma mara tou, wa itniin bi kun gisim wahid".
+\v 31 "Le sabab de rajil bi sibu Abu tou wa uma tou wa bi limu ma mara tou, wa itniin bi kun gisim wahid."
 \v 32 De yau hagiga al dusu- lakin ana gi wonusu an Al Mesih wa al kenisa.
 \v 33 Be kida, Kaman ai wahid min intum keli hibu mara tou ze nefsa tou, wa mara keli ihterim rajil tou.
 \c 6
-\cl As-huh 6
+\cl As-hah 6
 \p
 \v 1 Iyal, ihterim takum abuhat takum al fi Rabuna, leanu de yau al saa.
 \v 2 "Ihterim Abu wa uma takum" (de yau awel wosaya ma waad),
 \v 3 Ashan de bi kun kwes ma intum wa intum bi ish zaman towil fi duniya"
 \v 4 Abuhat, mata kutu iyal takum bi tala zalanin. Lakin, raba takum umon fi taadib wa taalim ta Rabuna.
 \p
-\v 5 Abid, keli intum asuma mosuliin takum al fi al ard be ihtiram wa khof, bi gulub takum al amiin. keli intum asuma umon ze intum gi asuma Al Mesih.
+\v 5 Abid, keli intum asuma mosuliin takum al fi al ard be ihtiram wa khof, bi gulub takum al amiin. Keli intum asuma umon ze intum gi asuma Al Mesih.
 \v 6 Keli intum kun nas al indu taa iza kan mosuliin takum bi aiynu intum, min ajil umon bi kun moksutiin, lakin keli intum kun nas al indu taa ze abid ta Al Mesih, ashan bi amulu irada ta Allah min gulub takum.
 \v 7 Keli intum amulu kidma min kulu gelba takum, zi intum bi amulu kidma le Rabuna wa ma le nas.
 \v 8 Ashan nina arufu inu kulu zol al amulu amal al kwes, huwo bi ligo mukafa min Rabuna, kan huwo abid au hur.
 \p
-\v 9 Nas al mosuliin, amulu takum abid takum bi nefsu teriga. mata koufu umon. intum arufu gali zol al Said takum wa tomon fii fok fi samawat wa huwo ma indu tefriga.
+\v 9 Nas al mosuliin, amulu takum abid takum bi nefsu teriga. Mata koufu umon. Intum arufu gali zol al Said takum wa tomon fii fok fi samawat wa huwo ma indu tefriga.
 \p
 \v 10 Fi akir, keli intum kun gowiin fi Rabuna wa fi guwa tou al azim,
 \v 11 Keli intum libisu daraga ta Allah al kamil, ashan intum bi agder wogif did khuta ta sitan al kaab.
-\v 12 Leanu harib ta nina ma did laham wa dom. lakin, did ruasa, did sultat, did guwa ta duluma al fi hasa, did aruwah al sherira fi samawiyat.
-\v 13 Ashan kida keli intum libisu daraga al kamil ta Allah, ashan bi agder wogif fi zaman ta shar. wa kan intum amulu kulu haja keli intum wogif gowi.
+\v 12 Leanu harib ta nina ma did laham wa dom. Lakin, did ruasa, did sultat, did guwa ta duluma al fi hasa, did aruwah al sherira fi samawiyat.
+\v 13 Ashan kida keli intum libisu daraga al kamil ta Allah, ashan bi agder wogif fi zaman ta shar. Wa kan intum amulu kulu haja keli intum wogif gowi.
 \v 14 Wogif takum gowi, be robutu gaz ta hag fi jisim takum, wa libisu takum dere al sudur ta biir.
 \v 15 Wa ma gizma fi kura takum jahiz le beshiru injil ta salam.
-\v 16 Keli intum libisu daraga ta iman fi kulu zaman. ashan intum bi agder sabitu kulu nisabat ta shar al bi ja le intum.
-\v 17 Keli intum lebisu tagiya ta kulasa wa sef ta Roho, al huwo kelima ta Allah. be Salawat wa talabat, seli fi kulu zaman fi Roho.
+\v 16 Keli intum libisu daraga ta iman fi kulu zaman. Ashan intum bi agder sabitu kulu nisabat ta shar al bi ja le intum.
+\v 17 Keli intum lebisu tagiya ta kulasa wa sef ta Roho, al huwo kelima ta Allah. Be Salawat wa talabat, seli fi kulu zaman fi Roho.
 \v 18 Keli intum daiman sahiir ma kulu subur shedid ze intum gi gedimu salawat le ajili nas ta Allah al kudusiin.
-\v 19 Wa seli takum le ana, inu keli wodi risala le ana fi zaman ana bi wonusu. keli intum seli ashan ana bi wori siir ta hagiga an al injil bidun kafu.
+\v 19 Wa seli takum le ana, inu keli wodi risala le ana fi zaman ana bi wonusu. Keli intum seli ashan ana bi wori siir ta hagiga an al injil bidun kafu.
 \v 20 Ashan al injil ana sefiir al kan sijinu, ashan ana bi alinu injil bidun kafu, ze wajib al ana bi wonusu.
 \p
 \v 21 Tyikas, Aku al mahbub wa kadam al amin fi Rabuna, bi wori le intum ai haja, ashan intum bi arufu hala tai.

51-PHP.usfm

@@ -6,9 +6,9 @@
 \toc3 php
 \mt Philibiin
 \c 1
-\cl As-huh 1
+\cl As-hah 1
 \p
-\v 1 Bulus wa Timataus, kadamiin ta al Mesih Yesu, le kulu nas ta Allah al kudusin fi Mesih Yesu al fi Philiby, ma mosulin ta Kenisa wa shamamisa,
+\v 1 Bulus wa Timataus, kadamiin ta al Mesih Yesu, le kulu nas ta Allah al kudusin fi Mesih Yesu al fi Philiby, ma mosulin ta Kenisa wa shamamisa.
 \p
 \v 2 Keli neima kun le intum wa salam min Allah Abu tanina wa Rabana Yesua al Mesih.
 \p
@@ -28,11 +28,11 @@
 \v 15 Fi baad min nas bashiru al mesih be hasada wa tagsiim wa baad min humon irada al kwis.
 \v 16 Bashiru al resala de bi muhaba, keli intum arufu inu ana hini ashan defa injil.
 \v 17 Lakin nas al kan bi bashiru al Mesih be ananiya, ma be ikhlas. Umon fekeri umon bi zedu taab le ana ze ma ana murbut.
-\v 18 Bega shunu? bes bi ayi teriga, kan bi zahiru nefsa aw bi hagiga, Mesih bashiru, wa fi de ana farahan, naam wa ana bi afrah,
+\v 18 Bega shunu? Bes bi ayi teriga, kan bi zahiru nefsa aw bi hagiga, Mesih bashiru, wa fi de ana farahan, naam wa ana bi afrah,
 \v 19 Ana arufu inu de be wasat salawat takum ana bi itharar wa musada ta Roho ta Yesua al Mesih.
-\v 20 huwo hasab towokaat tai al shedid wa raja ino ana ma ligo fadiya kulu kulu, lakin bi kulu shuja, hasa zi kulu wakit, Mesih bi arfawu fok fi jesim tai, kan be haya wala be mutu.
+\v 20 Huwo hasab towokaat tai al shedid wa raja ino ana ma ligo fadiya kulu kulu, lakin bi kulu shuja, hasa zi kulu wakit, Mesih bi arfawu fok fi jesim tai, kan be haya wala be mutu.
 \v 21 Le ana ashan be ish huwo al Mesih wa mutu huwo rebih.
-\v 22 Lakin ashan ana bi ishfi jesim, de be mana shukul al indu faida le ana. Lisa yatu yau bi ikhtaru? ana ma arufu.
+\v 22 Lakin ashan ana bi ishfi jesim, de be mana shukul al indu faida le ana. Lisa yatu yau bi ikhtaru? Ana ma arufu.
 \v 23 Ashan asuru ana shedid beina al itnin, fi niya tai ana deir ruwa ashan bi kun ma Mesih, huwo ahsen,
 \v 24 kaman ashan ana bi kun fi jesim huwo dururi shedid le ajiil intum.
 \v 25 Ana mutakidin min de, ana arufu inu ana be kun wa be istemir ma intum kulu, ashan farah wa tenmiya takum fi iman,
@@ -42,7 +42,7 @@
 \v 29 Ashan wodi le intum majani ashan Mesih ma bes bi amin fi huwo, lakin kaman tab le ajil huwo,
 \v 30 intum be kun indu nefsa sura al intum ainu fi ana, wa hasa intum asuma min ana.
 \c 2
-\cl As-huh 2
+\cl As-hah 2
 \p
 \v 1 Kan fi ai teshjee fi Mesih, kan fi ai taziya fi mohaba, kan fi ai sherika ta Rohu, kan fi ai tegdima ta rahma wa heniya,
 \v 2 biga kede intum kutu farah tai kamil be geni be fekra sawa, intum bi indu muhaba sawa, murbutiin fi rohu, wa hadaf takum wahid.
@@ -52,11 +52,11 @@
 \q
 \v 6 Howo zahir fi shekil ta Allah, howo ma ainu nefsa tuo sawa ma Allah.
 \q
-\v 7 Lakin howo nezilo nefsa tuo. howo shilu shekil ta kadam, wa weledo howo fi shebeh ta insan.
+\v 7 Lakin howo nezilo nefsa tuo. Howo shilu shekil ta kadam, wa weledo howo fi shebeh ta insan.
 \q2
 \v 8 Howo nezil nefsa wa tae hata le daraja ta mutu, lahadi mutu ta selib!
 \q
-\v 9 Ashan keda Allah kaman mejidu howo shedid. howo wodi le hwo isim al fok kulu isim.
+\v 9 Ashan keda Allah kaman mejidu howo shedid. Howo wodi le hwo isim al fok kulu isim.
 \q
 \v 10 Howo amulu keda ashan kulu rukuba bi dengeri fi isim ta Yesua, rukuba ta del al fi samawat wa del al fi al ard wa tehet wata.
 \q
@@ -81,7 +81,7 @@
 \v 27 Ashan de hagiga ino huwo kan ayan shedid lahadi huwo kan gerib bi mutu. Lakin Rabuna kan indu rahma le huwo, lakin kaman le ana, ashan ana ma bi kun indo haznan fi ras haznan.
 \v 28 Kulu de ashan nieya tai shedid le intum yahu ana bi rasulu huwo, ashan keda kan intum ainu huwo tani mara intum bi afrah, wa huzon tai bi kun besit.
 \v 29 Rahibu takum Ebafruditas fi Rabana bi kulu farah. Ihterim takum nas al zi huwo.
-\v 30 Leano de kan bi sabab ta shukul ta Mesih yahu huwo kan gerib bi mutu. Huwo wodi haya tuo fi khatar ashan bi akhdim ana wa huwo timu haja al intum kan ma bi agder amulu le khidma tai
+\v 30 Leano de kan bi sabab ta shukul ta Mesih yahu huwo kan gerib bi mutu. Huwo wodi haya tuo fi khatar ashan bi akhdim ana wa huwo timu haja al intum kan ma bi agder amulu le khidma tai.
 \c 3
 \cl As-hah 3
 \p
@@ -89,9 +89,9 @@
 \v 2 Keli intum kutu bala min kilab. Keli intum kutu bala min nas al bi amulu shar. Kutu bala takum min deal al bi tahiru nas.
 \v 3 Leano nina yaho al taharu- deal al bi abido be wasat ta Roho ta Allah, wa al indu fakhir fi Mesih Yesu, wa al ma indu sigha fi hajat ta jasad.
 \v 4 Hata, ana bi nefsa tai kan bi indu sigha fi al jasad. Kan fi ai zol bi fekiri inu huwo indu sigha fi jasad (tahiru), ana kan yahu bi indu aktar.
-\v 5 Taharu ana fi yom nimra tamaniya, le nas ta Israel. min gebila ta Banyamin, ebrani min ebraniin, hasab sheriya, ana Ferisi.
+\v 5 Taharu ana fi yom nimra tamaniya, le nas ta Israel. Min gebila ta Banyamin, ebrani min ebraniin, hasab sheriya, ana Ferisi.
 \v 6 Fi hamas, ana azibu kenisa; ashan al bir al hasab sheriya, ana ma indu laom,
-\v 7 Lakin kulu haja al kan rebih(faida) le ana, ana bi kutu hajata del kasara ashan Mesih.
+\v 7 Lakin kulu haja al kan rebih (faida) le ana, ana bi kutu hajata del kasara ashan Mesih.
 \v 8 Fi hagiga, hasa ana hasibu kulu hajat del kasara ashan marafa al kwies ta Mesih Yesua Rabana tai. Fi huwo ana sibu kulu hajat- wa ana kutu hajat del wasaka -ashan ana bi ribah fi Mesih,
 \v 9 wa bi asisu ana fi huwo, ana ma bi indu bir ta tai min sheriya, lakin biir bi wasat iman fi al Mesih - bir al min Allah de be iman.
 \v 10 Ashan keda hasa ana der arufu huwo wa guwa ta geyama tuo wa sherika ta tab tuo, ana deru tala ze huwo fi mutu tuo,
@@ -104,9 +104,9 @@
 \p
 \v 17 Ya akwani, keli intum mesilu ana, kutu takum bala shedid le nas al bi dawru be misal al intum aino min nina.
 \v 18 Keterin dawru- de ann deal al ana wori le intum ketir, wa hasa ana bi kelimu le intum ma moyo ena- ze adda (addu) ta selib ta Mesih.
-\v 19 Nihaya tumon damar. Ashan illah tumon yau batna tumon, wa mejid tumon yau fadiya tumon. humon bi fekir an hajat ta aridia.
+\v 19 Nihaya tumon damar. Ashan illah tumon yau batna tumon, wa mejid tumon yau fadiya tumon. Humon bi fekir an hajat ta aridia.
 \v 20 Lakin beled ta nina fi sama, al henak nina kaman be intezir al Mukalis, Rabana Yesua al Mesih.
-\v 21 huwo bi geiru jesim ta nina al ta arid ze jesim tou al mumajad, bi geiru be guwa bitu al azim al bi jebu hajat kulu tehet huwo.
+\v 21 Huwo bi geiru jesim ta nina al ta arid ze jesim tou al mumajad, bi geiru be guwa bitu al azim al bi jebu hajat kulu tehet huwo.
 \c 4
 \cl As-hah 4
 \p

52-COL.usfm

@@ -8,64 +8,64 @@
 \c 1
 \cl As-hah 1
 \p
-\v 1 Bulis, marasula ta Yesuah al Mesih be wasat irada ta Allah, wa Timatayo aku ta nina,
+\v 1 Bulis, marasula ta Yesuah al Mesih be wasat irada ta Allah, wa Timatayo aku ta nina.
 \p
-\v 2 le mominin wa akwana al aminu fi al Mesih fi Kolosi. Kede Neima kun le intum, wa Salam min Allah Abu ta nina.
+\v 2 Le mominin wa akwana al aminu fi al Mesih fi Kolosi. Kede Neima kun le intum, wa Salam min Allah Abu ta nina.
 \p
 \v 3 Nina bi wodi shukuran le Allah, Abu ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih, wa nina daiman bi seli le intum.
 \v 4 Nina asuma be Iman takum fi al Mesih Yesuah wa kaman muhaba takum le Kedisin.
-\v 5 Intum indu muhaba ashan al raja al kutu le intum fi Samawat. intum asuma be raja de gubal kida fi kelima ta Hagiga ta Injil.
-\v 6 Al ja le intum. fi Dunia wa jibu simar wa bi raba. ze ma fi intum min yom al intum asuma wa arufu Neima ta Allah al Hagiga.
-\v 7 De Injil al ze intum alimu min Abfaras kadam ta nina al mahbub al bi dowru wara ta nina. al huwo kadam al amin ta Mesih al bi mesil nina.
+\v 5 Intum indu muhaba ashan al raja al kutu le intum fi Samawat. Intum asuma be raja de gubal kida fi kelima ta Hagiga ta Injil.
+\v 6 Al ja le intum. Fi Dunia wa jibu simar wa bi raba. Ze ma fi intum min yom al intum asuma wa arufu Neima ta Allah al Hagiga.
+\v 7 De Injil al ze intum alimu min Abfaras kadam ta nina al mahbub al bi dowru wara ta nina. Al huwo kadam al amin ta Mesih al bi mesil nina.
 \v 8 Abfaras wori le nina muhaba takum fi Roho.
 \p
-\v 9 Ashan muhaba de min yom nina asuma, nina ma wogif ashan bi seli le intum. nina kan bi istemir seli kede intum mala be marafa ta meshia bito be kulu Hikma wa Fahim ta Roho.
+\v 9 Ashan muhaba de min yom nina asuma, nina ma wogif ashan bi seli le intum. Nina kan bi istemir seli kede intum mala be marafa ta meshia bito be kulu Hikma wa Fahim ta Roho.
 \v 10 Nina bi seli ashan kede intum dowru ze Rabuna deir be teriga al kwes, wa ashan intum be jibu simar fi kulu amail takum al kwes wa intum bi raba fi arufu Allah.
 \v 11 Nina seli ashan intum bi agder geni gowi be guwa ta mejid Bito fi amulu shokol shedid wa sobur.
 \v 12 Wa nina kaman seli ashan kede intum wodi shukuran be mokosut le Abu, al kutu intum limu fi worisa ta Nas al kedesin fi Nur.
 \v 13 Al talau nina min sulta ta duluma wa hawilu nina le mamlaka ta Jena Bito al Mahbub.
 \v 14 Fi Jena Bito nina ligo kulasa, wa afi ta kataya.
-\v 15 Jena de Huwo yau sura ta Allah al ma bi ayinu. wa awel bikir ta kulu kaliga.
-\v 16 be wasat bito kalagu kulu hajat, alfi Sama wa Ardiya, hajat al bi ayinu wa al mabi ayinu kan hajat al fok aw ta mosuliya wa ta sultat. hajat kulu Huwo kalagu le nefsa bito.
+\v 15 Jena de Huwo yau sura ta Allah al ma bi ayinu. Wa awel bikir ta kulu kaliga.
+\v 16 Be wasat bito kalagu kulu hajat, alfi Sama wa Ardiya, hajat al bi ayinu wa al mabi ayinu kan hajat al fok aw ta mosuliya wa ta sultat. Hajat kulu Huwo kalagu le nefsa bito.
 \v 17 Huwo fi gubal kulu hajat, wa hajat kulu bi limu fi Huwo.
 \v 18 Huwo ras ta jisim, al Kenisa. Huwo al bidaya wa bikir fi nus ta nas al meitin, ashan huwo indu awel mahal fi nus gidam kulu hajat al kalagu.
 \v 19 Ashan Allah kutu kede shokol kebir bito fadulu fi huwo.
-\v 20 wa ashan bi amulu musalaha be wasat Jena de ma hajat kulu le nefsa bito. Allah amulu Salam be wasat dom ta Selib. Allah salau kulu hajat le nefsa bito, hajat al fi ardiya aw hajat ta Sama.
+\v 20 Wa ashan bi amulu musalaha be wasat Jena de ma hajat kulu le nefsa bito. Allah amulu Salam be wasat dom ta Selib. Allah salau kulu hajat le nefsa bito, hajat al fi ardiya aw hajat ta Sama.
 \v 21 Intum kulu kan ajneb le Allah wa kaman adu bito fi mug takum wa amayiek takum al batal.
-\v 22 Lakin hasa de huwo rija salau intum be jisim bito ta insan be mutu bito, ashan be kutu intum geni kudusin. wa bidun loum, wa bidun shokuwa fi gidam bito.
+\v 22 Lakin hasa de huwo rija salau intum be jisim bito ta insan be mutu bito, ashan be kutu intum geni kudusin. Wa bidun loum, wa bidun shokuwa fi gidam bito.
 \v 23 Kan intum lisa bi istemir fi Iman wa asisu intum kwes, wa zarawu intum gowi, itakum ma bi tala sambala min raja ta Injil, al intum asuma wa beshiru le kulu hajat al kalagu tehet Sama. De Injil abu ana Bulis biga kadam bito.
 \p
 \v 24 Hasa de ana bi geni be mokosut ashan taab tai le itakum, wa ana geni timu bagi hajat ta Mesih al nigis fi jisim tai, ashan jisim bito al huwo yau Kenisa.
 \v 25 De yau Kenisa al ana biga kadam fogo, be nisba le mosulia al Allah wodi le ana ashan intum, wa ashan bi timu kelima ta Allah.
 \v 26 De sir al Hagiga al dusu min zaman wa min ajial, lakin hasa de beinu le nas ta Allah al kudusin fi huwo.
-\v 27 De ashan bi wori le humon sunu yau sir de fi nas al ma arufu Allah. al huwo yau al Mesih raja ta mejid fi intum.
-\v 28 De yau huwo al nina bi beshiru wa al nina bi wodi inzar wa kaman bi alinu le kulu zol be kulu hikma. ashan nina bi jahizu ai zol kamil fi al Mesih.
-\v 29 De yau haja al ana bi taban ishtakal shedid fogo. be shokol bito al shakal fi ana be guwa
+\v 27 De ashan bi wori le humon sunu yau sir de fi nas al ma arufu Allah. Al huwo yau al Mesih raja ta mejid fi intum.
+\v 28 De yau huwo al nina bi beshiru wa al nina bi wodi inzar wa kaman bi alinu le kulu zol be kulu hikma. Ashan nina bi jahizu ai zol kamil fi al Mesih.
+\v 29 De yau haja al ana bi taban ishtakal shedid fogo. Be shokol bito al shakal fi ana be guwa.
 \c 2
 \cl As-hah 2
 \p
 \v 1 Ana der kede intum arufu godur shunu taab tai le intum, wa le nas alfi Laudukia wa kaman del al ma sufu ana wusa tai fi jisim.
-\v 2 Ana ishtakal ashan kede humon ligo teshji fi gulub tomon ma limu sawa fi muhaba. wa fi ganian wa takid al fahim al kamil, fi marafa sir ta Allah al fi Mesih.
-\v 3 Fi huwo dusu kulu kunuz/hajat al gali ta marafa wa ta hikma.
+\v 2 Ana ishtakal ashan kede humon ligo teshji fi gulub tomon ma limu sawa fi muhaba. Wa fi ganian wa takid al fahim al kamil, fi marafa sir ta Allah al fi Mesih.
+\v 3 Fi huwo dusu kulu kunuz hajat al gali ta marafa wa ta hikma.
 \v 4 Ana kelim kalam de ashan mafi zol tani kede kabasu intum be ai kalam tani.
-\v 5 Sala kan ana mafi be intum fi Jisim, lakin ana fi ma intum fi Roho. ana mokosot kan ana bi ainu intum bi geni be nizam, wa intum bi geni gowi fi Mesih.
+\v 5 Sala kan ana mafi be intum fi Jisim, lakin ana fi ma intum fi Roho. Ana mokosot kan ana bi ainu intum bi geni be nizam, wa intum bi geni gowi fi Mesih.
 \p
 \v 6 Ze ma intum rudu Masiah Rabuna, doworu takum fi huwo.
-\v 7 kede juzur takum lesegu fogo huwo, wa kede intum abinu fogo huwo, wa kede asisu intum fi Iman. ze alimu intum fi wodi shukuran.
+\v 7 Kede juzur takum lesegu fogo huwo, wa kede intum abinu fogo huwo, wa kede asisu intum fi Iman. Ze alimu intum fi wodi shukuran.
 \p
-\v 8 Kutu takum bala ashan kede mafi zol tani kabasu intum be falsafa bito al batal. wa be kalamat tanin al farig ze ta tagalid ta nas. al bi tifagu ma hajat ta dunia, wa ma bi tafigu ma al Mesih.
+\v 8 Kutu takum bala ashan kede mafi zol tani kabasu intum be falsafa bito al batal. Wa be kalamat tanin al farig ze ta tagalid ta nas. Al bi tifagu ma hajat ta dunia, wa ma bi tafigu ma al Mesih.
 \v 9 Ashan fi Huwo Allah hai be lahut bito.
 \v 10 Malau intum fi huwo, huwo yau ras ta kulu guwa wa sulan.
 \v 11 Teheru itakum fi huwo be teheru al ma amulu be nas be gatau gilid ta jisim, lakin be teheru ta al Mesih.
-\v 12 Dofunu intum ma huwo fi mamudia, wa goumu intum fok be wasat Iman fi guwa ta Allah. al goumu huwo mara wahid min mutu.
+\v 12 Dofunu intum ma huwo fi mamudia, wa goumu intum fok be wasat Iman fi guwa ta Allah. Al goumu huwo mara wahid min mutu.
 \v 13 Zaman intum kan meitin fi kataya takum, wa lisa kan ma teheru intum, huwo kutu intum hai sawa ma huwo wa kaman afi le nina katiyat ta nina.
-\v 14 huwo masa dein al katibu le nina wa gawanin al did nina. huwo agilau wa dugu be musmar fi selib.
-\v 15 huwo agilau silahat kulu min nas al indum guwa wa alfi sulta, wa beinu fadia tomon bara, wa gilibu humon fi Selib,
+\v 14 Huwo masa dein al katibu le nina wa gawanin al did nina. Huwo agilau wa dugu be musmar fi selib.
+\v 15 Huwo agilau silahat kulu min nas al indum guwa wa alfi sulta, wa beinu fadia tomon bara, wa gilibu humon fi Selib.
 \p
 \v 16 Wa ashan kida, kede mafi zol hukumu inta fi kalam akil wele fi kalam shirab, wele kaman fi kalam ta Eid aw bidayat ta shuhur wa kalam ta ayam ta        Sebit.
-\v 17 Del kulu dulu ta hajat al bi ja hasil. lakin al jisim yau al Mesih.
+\v 17 Del kulu dulu ta hajat al bi ja hasil. Lakin al jisim yau al Mesih.
 \v 18 Kede ma abusu intum min ligo hadia takum, ma shikil zol al deir beinu gali huwo yau mutuwadi wa bi seli le malaikat, wa bi dakalu fi aynu hajat al bi woduru huwo, huwo bi mofugu bidun sabab be fikra bito jisim.
-\v 19 huwo ma gobudu gowi fi ras. Ras al bi wodi akil fi jisim kulu, wa bi robutu jisim sawa be mafasil wa aasab, ashan bi raba tamam ze raba al Allah yau wodi
+\v 19 Huwo ma gobudu gowi fi ras. Ras al bi wodi akil fi jisim kulu, wa bi robutu jisim sawa be mafasil wa aasab, ashan bi raba tamam ze raba al Allah yau wodi.
 \p
 \v 20 Kan sei itakum mutu sawa ma al Mesih wa min hajat kulu ta Dunia, le intum lisa bi geni ze kan intum fi Dunia.
 \v 21 Mata kum amsuku, mata kum jeribu, wa mata kum lemesu.
@@ -74,10 +74,10 @@
 \c 3
 \cl As-hah 3
 \p
-\v 1 kan intum gum ma al Mesih, fetisu takum hajat ta fok, ze al Mesih bi geni fi idan yemin ta Allah.
+\v 1 Kan intum gum ma al Mesih, fetisu takum hajat ta fok, ze al Mesih bi geni fi idan yemin ta Allah.
 \v 2 Fekir be hajat al fok, ma be hajat ta ardiya.
 \v 3 Ashan intum mutu, wa haya takum dusu be al Mesih fi Allah.
-\v 4 kan al Mesih ja beinu, wa Huwo yau haya takum, kaman intum bi beinu ma Huwo fi mejid.
+\v 4 Kan al Mesih ja beinu, wa Huwo yau haya takum, kaman intum bi beinu ma Huwo fi mejid.
 \p
 \v 5 Katulu takum hajat al bi juru itakum wara fi duniya, Zina, Najasa, Niyat ta jisim, Shahwat al batal, wa Shukul Tama, al huwo yau ibada ta asnam.
 \v 6 Ashan be sabab ta hajat del zalan ta Allah bi nenzil le iyal ta katia.
@@ -85,20 +85,20 @@
 \v 8 Lakin hasa kede itakum agilau bar hajat del kulu. Waja gelba, Zalan, Niyat al batal, Sitima wa Kalmat al batal al bi tala min kasma takum.
 \v 9 Mata takum gata suwata fi zol tani, kan sei intum agilau zol algedim dak be hajat bito,
 \v 10 wa itakum libisu zol al jedid al bi geni jedid fi marfa hasab sura ta Zol al kalagu huwo.
-\v 11 De yau bi wori inu mafi ferig beina de Yonani wele de Yahudi. de Teheru wele de ma teheru. Ajnebi, wole ma ajnebi. Abid, wole ma abid, lakin al Mesih wau kulu wa fi kulu.
+\v 11 De yau bi wori inu mafi ferig beina de Yonani wele de Yahudi. De Teheru wele de ma teheru. Ajnebi, wole ma ajnebi. Abid, wole ma abid, lakin al Mesih wau kulu wa fi kulu.
 \p
 \v 12 Libisu takum daiman ze nas al Allah yau ikhtaru kedisin wa mahbubin, mashair ta Rahma, Amulu kweis le nas, Hanan, Tawadu wa Sobur.
 \v 13 Kede intum arfau bad takum. Afi takum le bad takum, kan fi zol indu shokuwa did zol tani, ze Rabuna afi le intum kaman kede intum afi le zol tani.
 \v 14 Fok kulu hajat del, libisu takum Muhaba, de yau habil al bi wori itakum timu
-\v 15 Kede salam ta al Mesih hukumu fi gulub bitakum. ashan fi salam de nadi itakum fi jisim al wahid. Rija takum shukuran.
-\v 16 Kede kelima ta al Mesih kun hai fi intum be gena. be kulu hikma, alimu wa anziru badun takum be mazamir wa tesbihat wa gunat ta roho. Guna takum be wodi shukuran fi gulub takum le Allah.
-\v 17 Ai hajat al kan intum bi amulu, kan be kalam wole be shokol, amulu takum kulu be isim ta Rabuna Yesua. wodi takum shukuran le Allah al Abu be wasat bito.
+\v 15 Kede salam ta al Mesih hukumu fi gulub bitakum. Ashan fi salam de nadi itakum fi jisim al wahid. Rija takum shukuran.
+\v 16 Kede kelima ta al Mesih kun hai fi intum be gena. Be kulu hikma, alimu wa anziru badun takum be mazamir wa tesbihat wa gunat ta roho. Guna takum be wodi shukuran fi gulub takum le Allah.
+\v 17 Ai hajat al kan intum bi amulu, kan be kalam wole be shokol, amulu takum kulu be isim ta Rabuna Yesua. Wodi takum shukuran le Allah al Abu be wasat bito.
 \p
 \v 18 Ya Nuswan, Nezilu badun le rujal takum ze deiru fi Rabuna.
 \v 19 Ya Rujal, hibu takum nuswan bitakum, wa matkum geni tekiyanin ma humaon.
 \v 20 Ya iyal, amulu takum kulu hajat al abu takum yau kelimu, de deiru fi Rabuna.
 \v 21 Ya Abuhat, mata kum zalanu iyal ashan kede ma karabu.
-\v 22 Ya Kadamin, amulu takum kulu hajat al sidi takum fi jisim deir kede amulu. ma bes ashan nas bi aynu, lakin be gelba kuwes. kafu takum Rabuna.
+\v 22 Ya Kadamin, amulu takum kulu hajat al sidi takum fi jisim deir kede amulu. Ma bes ashan nas bi aynu, lakin be gelba kuwes. Kafu takum Rabuna.
 \v 23 Ai hajat intum bi amulu, amulu takum min juwa gelba ze intum bi amulu le Rabuna ma le nas.
 \v 24 Arufu takum gali intum bi ligo ujura ta worisa min Rabuna. Ashan intum bi kadimu le Rabuna al Mesih.
 \v 25 Ai zol al bi amulu hajat batal bi ligo ikab ta hajat batal al huwo amulu, bidun ai mujamala.
@@ -108,18 +108,18 @@
 \v 1 Ya nas kubarin, wodi le kadamin takum hajat al sah wa adil. Kede intum arufu kaman gali intum indu sidi if Sama.
 \p
 \v 2 Istemir takum fi Salawat, sahir takum fogo be wodi shukuran.
-\v 3 Kaman seli takum sawa le nina, kede Allah fata bab le kelima, ashan bi wori sir al hagiga ta Mesih. ashan le sabab de robutu ana.
+\v 3 Kaman seli takum sawa le nina, kede Allah fata bab le kelima, ashan bi wori sir al hagiga ta Mesih. Ashan le sabab de robutu ana.
 \v 4 Seli takum ashan kede ana agder beinu wadeh, ze deiru ana bi wonusu.
 \v 5 Dowuru takum be hikma ma nas al bara, wa alagu takum zaman.
-\v 6 Kede kelimat takum daiman geni be neima. salau be mileh, ashan intum bi agder arufu kef intum bi juwabu ai zol.
+\v 6 Kede kelimat takum daiman geni be neima. Salau be mileh, ashan intum bi agder arufu kef intum bi juwabu ai zol.
 \p
 \v 7 Wa be kusus haja tai, Tikikos bi wori le intum. Huwo aku al mahbub, kadam al amin, wa kadam kaman ma nina fi Rabuna.
 \v 8 Ana rasulu huwo le intum kida, ashan intakum bi arufu mashakil ta nina, wa ashan huwo bi shejja gulub takum kaman.
 \v 9 Ana rasulu huwo sawa ma Onesimos, aku al amin wa al mahbub, al huwo wahid min intum. Humon bi wori le intum kulu hajat al hasil hini.
 \p
 \v 10 Aristrikus, sabi tai fi sijin, bi selimu intum, wa kaman Markos, jena ukut ta Barnaba, (al intum ligo talimat min huwo; kan huwo ja le intum hinak, rudu takum huwo).
-\v 11 Wa kaman Yesua, al bi nadi gali Yustus. humon yau bes nas al teheru, wa nas al shakalin ma ana ashan Molokut ta Allah. Humon biga yau bi shejau ana.
-\v 12 Abufaras bi selimu intaum. Huwo wahid min intum wa abid ta al Mesih Yesuah. Huwo daiman bi hawil shedid ashan bi seli le intum. ashan kede intakum wogif kamil wa malianin fi kulu meshiah ta Allah.
+\v 11 Wa kaman Yesua, al bi nadi gali Yustus. Humon yau bes nas al teheru, wa nas al shakalin ma ana ashan Molokut ta Allah. Humon biga yau bi shejau ana.
+\v 12 Abufaras bi selimu intaum. Huwo wahid min intum wa abid ta al Mesih Yesuah. Huwo daiman bi hawil shedid ashan bi seli le intum. Ashan kede intakum wogif kamil wa malianin fi kulu meshiah ta Allah.
 \v 13 Ana shuhud bito, huwo bi ishtakal shedid ashan intum, le del al fi Laudukiya, wa kaman le del al fi Hiyarabolis.
 \v 14 Luka diktor al mahbub wa Dimas bi selimu le intum.
 \v 15 Selimu le akuwana al fi Laudukiya, wa Nimfas, wa le Kenisa al fi bet bito.

53-1TH.usfm

@@ -11,48 +11,48 @@
 \v 1 Min Bulus, Silvanus, wa Timusawus le kenisa ta Tasalunikein fi Allah al ab wa Rabana Yesua al Mesih. Keli naima wa salam geni ma intum.
 \p
 \v 2 Nina daiman gi wodi shukuran le Allah ajili intum kulu, ze ma nina bi zekiru intum fi salawat ta nina.
-\v 3 nina bi zekiru gidam Allah wa abu ta nina amal takum ta Iman, sokol be muhaba, wa subur be raja fi Rabana ta nina Yesua al Mesih.
+\v 3 Nina bi zekiru gidam Allah wa abu ta nina amal takum ta Iman, sokol be muhaba, wa subur be raja fi Rabana ta nina Yesua al Mesih.
 \v 4 Akwana al Allah hibu, nina arufu uwo iktar intum,
 \v 5 Leanu Injil ta nina ma ja le intum ma kalam bes, lakin be guwa, fi Roho al kudus, wa be takid ketir. Be nefsu teriga, kele intum bardu aruf nina kan yatu shikil ta nas fi nus takum le ajil intum.
 \v 6 Itakum biga gi shilu missal ta nina wa Rabana, ze ma itakum akudu kelima de fi suubat shedid be farah min Roho al kudus.
-\v 7 be netija de, intum biga missal le kulu nas al amin fi Makadonia wa Akaeiya.
-\v 8 Ashan min intum kalam ta Rabuna asmau, ma bes fi Makadonia wa Akaeiya. Lakin, iman takum fi Allah wusulu bara fi ayi makan. ashan kida, nina ma muhtajin ashan bi kelim anu.
-\v 9 umon be nefus tomon wori haja an nina de yatu teriga ta istikbal al nina endu beinu intum. wa weri kef intum rija le Allah min abudu asnam ashan bi kadimu Allah al hayi wa al hagiga.
-\v 10 wa gali intum bi istenna Jena tou min sama, al uwo goumu min amwat. al hariru nina min gadab al jai.
+\v 7 Be netija de, intum biga missal le kulu nas al amin fi Makadonia wa Akaeiya.
+\v 8 Ashan min intum kalam ta Rabuna asmau, ma bes fi Makadonia wa Akaeiya. Lakin, iman takum fi Allah wusulu bara fi ayi makan. Ashan kida, nina ma muhtajin ashan bi kelim anu.
+\v 9 Umon be nefus tomon wori haja an nina de yatu teriga ta istikbal al nina endu beinu intum. Wa weri kef intum rija le Allah min abudu asnam ashan bi kadimu Allah al hayi wa al hagiga.
+\v 10 Wa gali intum bi istenna Jena tou min sama, al uwo goumu min amwat. Al hariru nina min gadab al jai.
 \c 2
 \cl As-hah 2
 \p
 \v 1 Akwana intum aruf be nefsa takum, inu nina ma ja le intum be kasara.
-\v 2 Intum aruf nina kan tabanin wa kan amulu fadiya le nina fi Filibi. nina kan shuja fi Allah ashan bi wonusu le intum Injil ta Allah bi muhawala shedid.
+\v 2 Intum aruf nina kan tabanin wa kan amulu fadiya le nina fi Filibi. Nina kan shuja fi Allah ashan bi wonusu le intum Injil ta Allah bi muhawala shedid.
 \v 3 Lanu tebshir ta nina ma kan ta woduru, wele min adam tahara, wele min kabasa.
-\v 4 Lakin, ze ma nina ligo tesdig min Allah wa sigha ta beshiru Injil, yau nina bi wonusu. nina bi wonusu, ma ashan bi kutu nas farhanin, ile Allah. Uwo yau bes al bi imtehin gulub ta nina.
+\v 4 Lakin, ze ma nina ligo tesdig min Allah wa sigha ta beshiru Injil, yau nina bi wonusu. Nina bi wonusu, ma ashan bi kutu nas farhanin, ile Allah. Uwo yau bes al bi imtehin gulub ta nina.
 \v 5 Nina ma ja be kalamat al ma indu mana, ze ma intum arufu, wele be teriga al bi khati taama, Allah yau Shahid ta nina.
 \v 6 Wele nina fetishu mejid min nas, wele min intum au min nas tanin. Nina kan bi asadu musada min ze rusul ta Mesih.
 \v 7 Lakin, nina kan ze zol bi nezil nefsu fi nus takum ze umma al bi azzi eyal tou.
-\v 8 Be teriga de nina endu tassir fogo intum. nina farhanin ashan bi shariku ma intum ma bes Injil ta Allah lakin bardu haya ta nina. ashan intum biga azizeen le nina.
+\v 8 Be teriga de nina endu tassir fogo intum. Nina farhanin ashan bi shariku ma intum ma bes Injil ta Allah lakin bardu haya ta nina. Ashan intum biga azizeen le nina.
 \v 9 Ashan intum bi zekiru, akuana, taab wa waja ta nina. Bilel wa nahar nina kan bi ishtakal ashan nina ma bi jibu tegila le ai zol min intum. Min kilal zaman dak nina beshiru le intum Injil ta Allah.
 \v 10 Intum shuhudin, wa Allah kaman, kef be tahara bir, wa bela luom yau aklak ta nina gidam intum al amin.
 \v 11 Be nefsu teriga intum aruf nina kan kef ma ai zol min intum, ze abu ma eyal tou,
 \v 12 nina bi arsidu intum wa sheje wa bi asadu intum ashan bi douru be teriga al kwes fi Allah, al nadi intum le mulukut wa mejid tou.
 \p
-\v 13 Be sabab de nina bi shukuru Allah be istimrar. Zaman intum ligo kalam ta Allah inu intum asuma min nina, intum gabilu ma ze kalam ta insan, lakin ze ma uwo hagiga, kelima ta Allah. al kaman bi istaka l fi intum al amin.
+\v 13 Be sabab de nina bi shukuru Allah be istimrar. Zaman intum ligo kalam ta Allah inu intum asuma min nina, intum gabilu ma ze kalam ta insan, lakin ze ma uwo hagiga, kelima ta Allah. Al kaman bi istaka l fi intum al amin.
 \v 14 Le intum, akwana, intum biga mumesilinta Kanais ta Allah al fi Yahudia fi Yesua al Mesih. Ashan intum bardu ligo nefsa taab min nas ta beled takum, ze nas ta Yahudin ligu.
-\v 15 De Yahudin al katal Rabana Yesua al Mesih wa Anbiya. al turuju nina bara. Umon ma ardi Allah. Lakin umon kan adu ta nas kulu.
+\v 15 De Yahudin al katal Rabana Yesua al Mesih wa Anbiya. Al turuju nina bara. Umon ma ardi Allah. Lakin umon kan adu ta nas kulu.
 \v 16 Umon manau nina ashan wonusu le Umam ashan biligo kulasa. Netija tou innu umon daiman bi zidu kataya tomon lahadi akir. Lakin fi nihaya zel bi shilu umon.
 \p
-\v 17 Lakin akwana, gesimu nina kan min intum, le zaman guser, fi sheks ma fi geliba. nina kan indu niya shedid ashan bi ayinu wusat takum.
+\v 17 Lakin akwana, gesimu nina kan min intum, le zaman guser, fi sheks ma fi geliba. Nina kan indu niya shedid ashan bi ayinu wusat takum.
 \v 18 Nina endu niya ashan ja le intum, Ana, Bulus, tani mara, lakin sitan wugifu inna.
-\v 19 Raja ta nina sunu, wele farah, au taj ta dala fi gidam ta Rabuna ta nina Yesua al mesih fi ja bitou? sei de ma intum?
-\v 20 intum yau farah wa mejid ta nina.
+\v 19 Raja ta nina sunu, wele farah, au taj ta dala fi gidam ta Rabuna ta nina Yesua al mesih fi ja bitou? Sei de ma intum?
+\v 20 Intum yau farah wa mejid ta nina.
 \c 3
 \cl As-hah 3
 \p
 \v 1 Ashan kida, zaman nina ma ageder istahmul, nina fekir huwo kwes ashan bi sibu nina barau wara fi Athenia.
-\v 2 nina rasulu aku ta ninaTimusaus al nina bi istakal sawa le Allah fi injil al Mesih, ashan bi gowi wa azzi intum fi iman takum.
-\v 3 nina amulu kida ashan mafi zol bi hizzu be taab de. ashan itakum be nefsa takum aruf iktaru nina ashan kalam de.
+\v 2 Nina rasulu aku ta nina Timusaus al nina bi istakal sawa le Allah fi injil al Mesih, ashan bi gowi wa azzi intum fi iman takum.
+\v 3 Nina amulu kida ashan mafi zol bi hizzu be taab de. Ashan itakum be nefsa takum aruf iktaru nina ashan kalam de.
 \v 4 Hagigaten, zaman nina kan ma intum, nina wori le intum min bediri enu kan bi ruwa ligo taab, wa hasil ze ma intum aruf.
-\v 5 le sabab de, zaman ana biga ma ageder istahamal, ana rasulu ashan bi aruf an iman takum. Al mujerib amkin jeribu intum, wa taab ta nina bi ruwa kasara.
-\v 6 Lakin Timusaus ja le nina min intum wa jibu le nina kabar kwes an iman takum wa muhaba. huwo wori le nina inu itakum daiman indu zikiriat kwes le nina, wa intum indu niya ashan bi aiynu nina ze ma nina kaman indu niya ashan bi aiynu intum.
+\v 5 Le sabab de, zaman ana biga ma ageder istahamal, ana rasulu ashan bi aruf an iman takum. Al mujerib amkin jeribu intum, wa taab ta nina bi ruwa kasara.
+\v 6 Lakin Timusaus ja le nina min intum wa jibu le nina kabar kwes an iman takum wa muhaba. Huwo wori le nina inu itakum daiman indu zikiriat kwes le nina, wa intum indu niya ashan bi aiynu nina ze ma nina kaman indu niya ashan bi aiynu intum.
 \v 7 Ashan kida, akw ana, nina ligo taaziya min intum ashan iman takum, fi kulu Dikaat wa taab ta nina.
 \v 8 Ze ma nina bi ish hasa, Iza kan intum wogif sabit fi Rabana.
 \v 9 Fa yatu shukur al nina bi wodi le Allah le ajili intum, be kulu farah al nina indu le intum gidam ta Allah?
@@ -75,7 +75,7 @@
 \p
 \v 9 Be kusus mohaba ta akwana, Intum ma muhtaj ashan ai zol ashan bi katibu le intum, Fa intum be nufus takum derisu itakum ma Allah ashan bi hibu badun.
 \v 10 Hagiga, itakum amulu de le kulu akwana al fi Makadonia. Lakin nina bi arsidu intum, akwana ashan intum bi amulu sala ketir.
-\v 11 nina bardu bi arsidu intum ashan bi hawil geni be hudu, kun harisin le musulia takum, wa istakal be iden takum, bes ze ma nina wodi le intum wosia,
+\v 11 Nina bardu bi arsidu intum ashan bi hawil geni be hudu, kun harisin le musulia takum, wa istakal be iden takum, bes ze ma nina wodi le intum wosia,
 \v 12 ashan intum bi douru be teriga kwes gidam ta nas al bara wa ma bikun fi ihtiyaj.
 \p
 \v 13 Ya kwana nina der intum ashan bi ligo kabar an delin al bi num, ashan intum ma bi tala haznanin ze delin al ma indm raja.
@@ -89,9 +89,9 @@
 \p
 \v 1 Hasa be kusus aukat wa mawasim, ya akwana, intum ma muhtajin ashan be katibu le intum ayi haja.
 \v 2 Ashan intum be nefus takum arufu kwes inu yom ta Rabana bi ja ze harami belel.
-\v 3 Kan umon kelimu`` Salam wa aman``, bad dak damar faja be ja le umon. huwo bikun ze waja ta mara al hamil kan bi weledu. Mafi teriga al umon bi tefes.
+\v 3 Kan umon kelimu`` Salam wa aman``, bad dak damar faja be ja le umon. Huwo bikun ze waja ta mara al hamil kan bi weledu. Mafi teriga al umon bi tefes.
 \v 4 Lakin itakum, ya akwana, al ma fi duluma ashan yom dak bi ja le intum ze harami.
-\v 5 Ashan intum kulu eyal ta nur wa iyal ta nahar. nina ma iyal ta belel wele eyal ta duluma.
+\v 5 Ashan intum kulu eyal ta nur wa iyal ta nahar. Nina ma iyal ta belel wele eyal ta duluma.
 \v 6 Ashan kida, kede nina ma num ze bagin bi amulu. Lakin, kede nina geni sahin wa bi aiynu.
 \v 7 Ashan delin al bi num bi amulu be nefsu teriga belel, wa delin al bi tala sakaranin bi amulu be nefsu teriga bilel.
 \v 8 Lakin ze ma nina tabien le nahar, Lazim nina bi geni sahiyin wa be libisu iman wa muhaba ze dire ta sudur, wa raja ta kalas le tegiya ta nina.
@@ -101,15 +101,15 @@
 \p
 \v 12 Nina bi asalu intum, ya akwana, ashan bi arufu delin al bi taban fi nus takum wa al fok intum fi Allah al bi Rabana wa bi anziru intum.
 \v 13 Nina bardu bi asalu intum ashan bi iterim umon shedid fi muhaba ashan shokol tomon. Kede intum kun be salam fi badun takum.
-\v 14 nina bi arsidu intum, ya akwana: anziru delin al ma gaidin be nizam, sheje takum al muhbitin, sadu takum al daifin, wa kede intum kun suburin le kulu nas.
-\v 15 suf be inu ma fi zol dafa batal be batal le ayi zol. Lakin, ruwa takum wara haja al kwes le badun takum wa le kulu nas.
+\v 14 Nina bi arsidu intum, ya akwana: anziru delin al ma gaidin be nizam, sheje takum al muhbitin, sadu takum al daifin, wa kede intum kun suburin le kulu nas.
+\v 15 Suf be inu ma fi zol dafa batal be batal le ayi zol. Lakin, ruwa takum wara haja al kwes le badun takum wa le kulu nas.
 \v 16 Afrah takum daiman.
 \v 17 Seli takum bidun wuguf.
-\v 18 wodi takun shukur fi ayi haja. Ashan de yau meshiya ta Allah fi Yesua al mesih le intum.
+\v 18 Wodi takun shukur fi ayi haja. Ashan de yau meshiya ta Allah fi Yesua al mesih le intum.
 \v 19 Ma takum batulu Roho.
 \v 20 Ma takum Alisu nubuwat.
 \v 21 Imtehinu kulu hajat. Amsuk takum fi haja al kwes.
-\v 22 kun beidin min ayi no ta shar.
+\v 22 Kun beidin min ayi no ta shar.
 \p
 \v 23 Kede Allah ta salam Kutu intum kadasin bel kamil. Kede Roho takum kulu, Nefs, wa gisim takum kun mahfuz budun luom le ja ta Rabana ta nina Yesua al Mesih.
 \v 24 Al nadi intum de huwo amin, Huwo yau al wahid al bi saidu.

54-2TH.usfm

@@ -14,14 +14,14 @@
 \p
 \v 3 Akwana, nina daiman bi wodi shukuran le Allah ashan intum. Leanu iman takum gi raba ketir wa ketir, wa muhaba al intum indu be baad takum bi zidu.
 \v 4 Nina bi wonusu be dala an intum fi nus kanais ta Allah ashan subur takum wa iman fi kulu itihadat takum, wa taab al intum bi arfau.
-\v 5 De yau alama ta Allah fi hukum ta bir. ashan intum bi istehig molokut ta Allah, al intum kaman bi ligo taab.
+\v 5 De yau alama ta Allah fi hukum ta bir. Ashan intum bi istehig molokut ta Allah, al intum kaman bi ligo taab.
 \v 6 Hagiga, de adala min Allah ashan bi rijau taab le nas al gi taabu intum,
 \v 7 wa bi wodi raha le intum al taaban ma nina. Zaman Rabana Yesua bi zahir min samawat ma malaikat tou al indu guwa.
 \v 8 Be nar al sukun, huwo bi wodi ikhab le nas al ma arufu Allah wa le del al ma rudu Injil ta Rabana ta nina Yesua.
 \v 9 Bi wodi ikhab le umon ma damar al abadi bara min gidam ta Rabana wa min guwa ta mejid tou.
-\v 10 Huwo bi amulu de kan huwo gi ja fi yom dak al gi ja mejidu huwo fi nas tou al mukadasin wa nas al amin fogo huwo bitaajab min huwo. ashan intum amin suhuda al nina wori le intum.
-\v 11 Ashan kida nina gi istemir seli le intum. ashan Allah ta nina bi kutu intum mustahikin daawa takum. nina gi seli inu huwo bi timu kulu niya ta amulu kwes wa kulu shokol ta iman be guwa.
-\v 12 Nina gi seli ashan isim ta Rabana Yesua bi mejidu fi intum. wa intum fi Yesua, asab naima ta Allah ta nina wa Rabuna Yesua al Mesih.
+\v 10 Huwo bi amulu de kan huwo gi ja fi yom dak al gi ja mejidu huwo fi nas tou al mukadasin wa nas al amin fogo huwo bitaajab min huwo. Ashan intum amin suhuda al nina wori le intum.
+\v 11 Ashan kida nina gi istemir seli le intum. Ashan Allah ta nina bi kutu intum mustahikin daawa takum. Nina gi seli inu huwo bi timu kulu niya ta amulu kwes wa kulu shokol ta iman be guwa.
+\v 12 Nina gi seli ashan isim ta Rabana Yesua bi mejidu fi intum. Wa intum fi Yesua, asab naima ta Allah ta nina wa Rabuna Yesua al Mesih.
 \c 2
 \cl As-hah 2
 \p
@@ -31,12 +31,12 @@
 \v 4 De huwo al gi aridu wa gi arfa nefsa tou dit de al gi nadi Allah au gi abidu. Be netija, huwo bi geni fi haikal ta Allah wa bi kelimu gali huwo Allah.
 \v 5 Intum ma gi zekir zaman ana kan ma intum ana wori le intum hajat de?
 \v 6 Hasa intum arufu shunu yau gi akisu huwo, ashan bi zahiru huwo fi zaman al sah.
-\v 7 leanu sir ta katiya kalas gi istakal, ile fii zol al gi akisu huwo hasa lahadi bi shilu bara min sika.
+\v 7 Leanu sir ta katiya kalas gi istakal, ile fii zol al gi akisu huwo hasa lahadi bi shilu bara min sika.
 \v 8 Baad dak nas ta katiya bi zahir, al Rabana Yesua bi katulu be nefes ta kasuma tou wa Yesua bi kutu ruju tou bikun ma indu faida.
 \v 9 Zol ta katiya al gi ja de bi kun hasab shokol ta sitan, be kulu gowa, alamat, wa mujizat ta kidib,
-\v 10 wa be kulu sikil ta shar al gi kabasu del ali gi mutu. leanu umon ma hibu hagiga ashan bi ligo kulasa.
+\v 10 wa be kulu sikil ta shar al gi kabasu del ali gi mutu. Leanu umon ma hibu hagiga ashan bi ligo kulasa.
 \v 11 Le sabab de Allah bi rasulu le umon shokol galat ashan umon bi amin fi kidib.
-\v 12 wa ashan bi hukumu umon kulu al ma amin fi hagiga lakin umon murtahin be katiya.
+\v 12 Wa ashan bi hukumu umon kulu al ma amin fi hagiga lakin umon murtahin be katiya.
 \p
 \v 13 Lakin nina daiman bi wodi shukur le Allah ashan intum, akwana al Rabuna hibu. Leanu Allah iktar intum ze simar al awel le kulasa be wasat khasil ta Roho wa iman fi hagiga.
 \v 14 Huwo nadi intum le kalam de be wasat Injil, ashan intum bi ligo mejid ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih.
@@ -48,13 +48,13 @@
 \cl As-hah 3
 \p
 \v 1 Hasa, akwana, seli le nina, kede kalam ta Rabana kun seri wa be mejidu, ze kaman fi ma intum.
-\v 2 seli ashan bi hariru nina min shar wa nas al batalin, ma kulu nas indu iman.
+\v 2 Seli ashan bi hariru nina min shar wa nas al batalin, ma kulu nas indu iman.
 \v 3 Lakin Rabana huwo amin, huwo yau bi gowi intum wa bi hafisu intum min nas al ashrar.
 \v 4 Nina indu sikha fi Rabana ashan intum, inu intum gi amulu wa bi istemir amulu hajat al nina wori le intum.
 \v 5 Kede Rabuna gedimu gulub takum le muhaba ta Allah wa le tahamul ta al Mesih.
 \p
 \v 6 Akwana, nina gi wasi intum, be isim ta Rabana Yesua al Mesih, inu geni takum beid min aku al bi ish haya ta kaslan wa ma bi ish be hasab talim al intum ligo min nina.
-\v 7 Leanu intum be nefsa takum arufu huwo kwes le intum ashan bi mesilu nina. leanu nina ma geni sakit zaman al kan nina ma intum,
+\v 7 Leanu intum be nefsa takum arufu huwo kwes le intum ashan bi mesilu nina. Leanu nina ma geni sakit zaman al kan nina ma intum,
 \v 8 Nina ma akulu akil ta ai zol bidun nina ma dafa, lakin nina istakal bilel wa nahar fi sokol tegil wa taab, ashan nina ma bikun tegila le ai zol.
 \v 9 Nina amulu sokol de ma ashan nina ma indu sultat. Lakin, nina amulu sokol de ashan bi kun misal le intum, ashan intum bi istakal ze nina.
 \v 10 Zaman nina kan ma itakum, nina wasi intum, ``Zol al ma der istakal kede ma akulu.

55-1TI.usfm

@@ -8,24 +8,24 @@
 \c 1
 \cl As-hah 1
 \p
-\v 1 Bulus, ana rusul ta MesihYesua hasab wasia ta Allah mukalis tanna wa Masih Yesu raja tanna,
+\v 1 Bulus, ana rusul ta Mesih Yesua hasab wasia ta Allah mukalis tanna wa Masih Yesu raja tanna.
 \p
-\v 2 le Timatayo, jena al hagiga fi iman: Neema, rahma, wa salam min Allah al ab wa Masih Yesu Rabuna tanna
+\v 2 Le Timatayo, jena al hagiga fi iman: Neema, rahma, wa salam min Allah al ab wa Masih Yesu Rabuna tanna.
 \p
 \v 3 Zema ana asalu intum zaman al kan ana be ruwa le Masidonia, istena fi Efisus ashan inta be wodi awamir le nas tanin kede ma derisu taalim al barau.
-\v 4 Hata kede umon ma kutu balu fi gisat wa tarik/silsila bita judut al ma indu nihaya. Hajat del be kalagu nikash/neng, neng bedal haja al be saidu kutah beta Allah, al huwa bel iman.
+\v 4 Hata kede umon ma kutu balu fi gisat wa tarik silsila bita judut al ma indu nihaya. Hajat del be kalagu nikash neng, neng bedal haja al be saidu kutah beta Allah, al huwa bel iman.
 \v 5 Hasa al hadaf beta wasia yau muhaba min gelba al nedif, min al demir alkwes, wa min iman al hagiga.
 \v 6 Juzu min nas sibu kalam de wara wa umon ruwa le wanasat ta kalam farik.
 \v 7 Umon deer yikun mualimin bita ganun, lakin umon ma faim kalam al umon wanisu au haja al umon bi asuru.
 \v 8 Lakin anna arufu gal ganun hu kwes kan zol istakdimu huwo ganuniyan.
-\v 9 Anna arufu gali, ganun ma amulu le zol al kwes, lakin le zol al gigeuru ganun wa nas al mutmeridin, le nas al ma bi aruf Allah wa al katiyin, wa le nas al ma indu Allah wa nigisin. amulu le nas al bi katulu abuhat wa umahat totom, le nas al bi katulu nas,
+\v 9 Anna arufu gali, ganun ma amulu le zol al kwes, lakin le zol al gigeuru ganun wa nas al mutmeridin, le nas al ma bi aruf Allah wa al katiyin, wa le nas al ma indu Allah wa nigisin. Amulu le nas al bi katulu abuhat wa umahat totom, le nas al bi katulu nas,
 \v 10 le nas ta zina, le rujal al bi num ma rujal, le del al bi yakamu nas be guwa ashan yekun abid, le kadabin, le nas ta suhuda al kidib, wa le kulu haja did dirasa bita iman.
 \v 11 De yau dirasa asab mejid bita enjil ta Allah al mubarak de yau musulia al wodi le ana.
 \p
 \v 12 Ana bi sukuru Rabuna bitana Yesua al Mesih. Huwo gowi ana, le anu huwo ekhtebiru ana muomin, wa huwo kutu ana fi kidma.
 \v 13 Ana kan khafir, ana did mesihin, wa zol bita masakil. Lakin ana akudu rahma le anu ana itsarafta bi dun ilim fi geir al iman.
 \v 14 Lakin be neima bita Rabuna al mala nihena be iman wa muhaba al fi Yesua al Mesih.
-\v 15 De risala sadik istehik kulu gubul, Be inu yesua ja ila dunia ashan bi ankis khatiyin. ana Zol akbar kati.
+\v 15 De risala sadik istehik kulu gubul, Be inu yesua ja ila dunia ashan bi ankis khatiyin. Ana Zol akbar kati.
 \v 16 Lakin le sabab de wodu le rahama, ashan fi ni, ana awolan al Mesih Yesua bi zahiru kulu subur. Huwo gadir de ka misal le kulu al indu sikha fi huwo lel haya al abadia.
 \v 17 Al an melik ta kulu sinin, al ma bi mutu, wa al mabi ainu, Allah al wahid bes, yikun karama wa mejid ile abad al abaden amen.
 \p
@@ -33,7 +33,7 @@
 \v 19 gubudu gowi iman wa demir al kwes.
 \v 20 Ze abau haja de, nas tanin karabu iman tumon. Misal yau Hymenaeus wa Alexander, ana selimu humon le Sitan ashan kede humon akudu deris ashan humon ma amulu khatiya.
 \c 2
-\cl As-ha 2
+\cl As-hah 2
 \p
 \v 1 Ashan kida fi al awel, Ana be asalu, salawat, mojmu sala, wa wode shukur min ajili nas kulu,
 \v 2 le muluk wa kulu anas fi sulta, hatta anas bi esh fi salam wa haya al adi be kulu kafu ta Allah wa ihitiram.
@@ -47,14 +47,14 @@
 \v 9 Be nebshu teriga, Ana deir nusuwan kede libishu malabis al kwes, libsa al muhutaram wa dabta nefs. Shar tomon ma bi mesitu, wele dahab, wele hajat ta tejmil wele, wa malabis al gali.
 \v 10 Ana deir humon keli lebisu malabis bita nusuwan al bi wori haya al kwes bewasat sokol al sale.
 \v 11-12 Mara kede alimu be sukut wa be wodi nefsu kulu. Ana ma bi asma mara ashan bi derisu au yumaris sulta fok rajil, lakin kede ye-ish fi sukut.
-\v 13 ashan Adam kalagu awel, wa ba dak kalagu hawa.
+\v 13 Ashan Adam kalagu awel, wa ba dak kalagu hawa.
 \v 14 Ma kabasu Adam, lakin Hawa yau Kabasu mara wahid fi mukalafa.
 \v 15 Lakin kaman huwo bi kalisu be weledu bita iyal, kan humon sabit fi iman wa mahaba wa ye- izh haya ta kadasa ma dabta nefs.
 \c 3
-\cl as-hah 3
+\cl As-hah 3
 \p
 \v 1 Kalam de hagiga: Kan ai zol indu niah ashan yekun rai, indu niah ta sokol al kwes.
-\v 2 Ashan kida rai bekun bidun lom. Huwo bikun Rajil le mara wahid. huwo bikun adi, huwo bi zol agil, ta nizam, bi deifu nas. Huwo bi agder ashan bi derisu.
+\v 2 Ashan kida rai bekun bidun lom. Huwo bikun Rajil le mara wahid. Huwo bikun adi, huwo bi zol agil, ta nizam, bi deifu nas. Huwo bi agder ashan bi derisu.
 \v 3 Huwo mabi kun zol al bi asrub ketir, ma zol ta mashakil, lakin zol kerim, ta salam. Huwo ma yekun zol behibu gurush.
 \v 4 Huwo kede dier bet tou kwes, wa ilal tou kede asuma kalam tou be kulu ihetiram.
 \v 5 Eza kan fi rajul al ma bi arufu dier bet tou, kef huwo bi kutu balu le kanisa bita Allah.
@@ -63,13 +63,13 @@
 \v 8 Shamamisa, kazalik, wodi lemon ihitiram, ma nas ta kasuma teen. Humon kede ma ashurub marisa ketir au bi kun tamhin.
 \v 9 Humon kede istemir fi beinu hagiga ta iman ma demir al nedif.
 \v 10 Awolan kede sedegu humon, ashan kede humon yakdemu be sabab humon be la lom.
-\v 11 Nuswan be nefsu teriga wodi lemon ihtiram. humon keli ma yekun nas bita nemima. Humon bikun adi-in wa aminin fi kulu hajat.
-\v 12 Shamamisa lazim bikun rujal le mara wahid. humon lazim bi dier iyal tomon wa biyut tomon.
+\v 11 Nuswan be nefsu teriga wodi lemon ihtiram. Humon keli ma yekun nas bita nemima. Humon bikun adi-in wa aminin fi kulu hajat.
+\v 12 Shamamisa lazim bikun rujal le mara wahid. Humon lazim bi dier iyal tomon wa biyut tomon.
 \v 13 Le del al kadimu kwes humon beligo wuguf kwes wa sikha al azim fi iman al fi Yesua al Mesih.
 \p
 \v 14 Ana bi katibu hajat del le inta, wa ana indi sikha ashan bija le inta gerib.
 \v 15 Lakin kan ana akhir, ana katibu ashan inta bi arufu kef inta bisaraf fi bet ta Allah, al huwo kenisa ta Allah al hai, de amut wa difa al hagiga.
-\v 16 Huwa ma bi anguru ashan bi zahiru hagiga ta kafu Allah azim. Huwo zahir fi gisim, shahidu be Roho, Ainu be malaikat, wa besiru be-inu( fi nus ta) umam, al-am amin fogo, wa shalu fok fi mejid.
+\v 16 Huwa ma bi anguru ashan bi zahiru hagiga ta kafu Allah azim. Huwo zahir fi gisim, shahidu be Roho, Ainu be malaikat, wa besiru be-inu (fi nus ta) umam, al-am amin fogo, wa shalu fok fi mejid.
 \c 4
 \cl As-hah 4
 \p
@@ -79,24 +79,24 @@
 \v 4 Ashan kulu haja kalagu be Allah huwo kwes. Mafi haja al nihna bi shilu be rija sukur bi abau.
 \v 5 Ashan nedifu be kalam ta Allah wa salawat.
 \p
-\v 6 Kan inta kutu hajat del fi gidam ta akwana, Inta bikun kadam al kwes ta yesua al Mesih. le anu akilu inta be kilmat ta iman wa dirasat al kwes al inta tabau.
+\v 6 Kan inta kutu hajat del fi gidam ta akwana, Inta bikun kadam al kwes ta yesua al Mesih. Le anu akilu inta be kilmat ta iman wa dirasat al kwes al inta tabau.
 \v 7 Lakin keli inta aba gisat ta alam al nusuwan kubar bi hibu. Lakin alim nefsak fi haya Rabania.
 \v 8 Ashan riyada suya mohim, lakin haya Rabania mohim le kulu hajat. Huw bi amsuk wahd le haya de hasa wa haya al jai.
 \v 9 Risala de hagiga wa bi istehik kulu gubul.
-\v 10 Ashan kida nihna bi jahid wa istakal shidid. ashan nihna indina sikha fi Allah al hayi, al huwo mukhlais ta kulu nas, lakin khas le muominin.
+\v 10 Ashan kida nihna bi jahid wa istakal shidid. Ashan nihna indina sikha fi Allah al hayi, al huwo mukhlais ta kulu nas, lakin khas le muominin.
 \v 11 Wasi wa deris hajat del.
 \v 12 Keli wahid ma alisu sababiya taki. Lakin keli inta yekun misal le del al amin, fi kalam, suluk, muhaba, iman wa tahara.
 \v 13 Lahadi ana bi ja, istemir le girayat, le bushara wa dirasat.
 \v 14 Keli inta ma amulu ihmal le hadiya al fi inta, al wodi le inta be wasat nubuwa, be wodi ida ta shiyuk.
 \v 15 Kutu bal le hajat del. Kelik fi humon, ashan tagadum taki bi zahir le kulu nas.
-\v 16 Intebe le nefsak wa le dirasat. istemir fi hajat del. ashan be amulu kida, inta bi ankis nefsak wa del al bi asma le inta.
+\v 16 Intebe le nefsak wa le dirasat. Istemir fi hajat del. Ashan be amulu kida, inta bi ankis nefsak wa del al bi asma le inta.
 \c 5
 \cl As-hah 5
 \p
 \v 1 Mata shitimu zol ajush. Afadal, kede inta arshidu huwo ze abu taki. Ar-shidu sabab al shukar ze humon akwana taki.
 \v 2 Ar-shidu nusuwan kubar ze umahat, wa nusuwan shukar ze ikuwat be kulu tahara au geliba abeyat.
-\v 3 iktaram nasawin al rujal to monon mutu, Aramil al hagiga.
-\v 4 Lakin kan armala indu iyal wele iyal ta iyal tou, keli umon awal alimu wori ethteram fi usura bitomon. keli umon dafa abuhat bitomon, le-anu de yau bi wodi farah le Allah.
+\v 3 Iktaram nasawin al rujal to monon mutu, Aramil al hagiga.
+\v 4 Lakin kan armala indu iyal wele iyal ta iyal tou, keli umon awal alimu wori ethteram fi usura bitomon. Keli umon dafa abuhat bitomon, le-anu de yau bi wodi farah le Allah.
 \v 5 Lakin mara al hagiga yau al fakat ragil towo, hiya sibu barau. Hiya bi kutu sikha tou fi Allah. Hiya daiman fi talabat wa salawat bilel wa nahar.
 \v 6 Lakin kaman mara al bi-ish fi asab farah ta gisim hiya maid, hata kan hiya lisa hai.
 \v 7 Beshir hajat del ashan kede humon ma bi kun indu lom.
@@ -105,7 +105,7 @@
 \v 10 Hiya lazim bi arufu ashan amail al kwes, izakan hiya ihtam be iyal wele hiya bi deifu nas, wele kasulu kurain ta muominin, au saidu nas al tabanin, au wodi nufusum le kulu sokol al kwes.
 \v 11 Lakin aramil al suhar, aba ashan bi shejelu umon fi kisif. Fa zaman umon wodi nufusuhum le niyat ta jisim did Al Mesih, umon deir ashan bi zowuju.
 \v 12 Fi nefsu teriga umon bikun galtanin leanu umon kasuru waad al awel.
-\v 13 Umon bi arja ashan bi yogot bidun sokol. Umon bi lifu min bet le bet. ma bes ashan bi yogot sakit, lakin umon bikun ta wonusu nas wa haya ta nas. Umon bi kelim hajat al afrut umon ma bi kelimu.
+\v 13 Umon bi arja ashan bi yogot bidun sokol. Umon bi lifu min bet le bet. Ma bes ashan bi yogot sakit, lakin umon bikun ta wonusu nas wa haya ta nas. Umon bi kelim hajat al afrut umon ma bi kelimu.
 \v 14 Ana deir nusuwan al suhar ashan bi zowuju, ashan bi weledu iyal, bi dier bet, ashan ma keli fursa le nas al geir muomoinin bi tahamu nina ashan amulu kalam sherir. Fa
 \v 15 tanin kalas galabu ashan bi tabi sitan.
 \v 16 Iza mara al muomin indu aramil, keli hiya saidu umon, ashan kenisa ma bi indu tegila, ashan bi saidu aramil al hagiga.
@@ -115,8 +115,8 @@
 \v 19 Mata akudu tuhumat did shek ile kan fi itnin au talata shuhudin.
 \v 20 Amulu tadil le khaityin gidam kulu nas ashan bagin bi kafu.
 \v 21 Ana bi amiru inta gidam Allah wa gidam Yesua Al Mesih wa malaikat bitomon al mukhtarin, be inu hafisu awamir bidun tefriga.
-\v 22 Mata istajil fi kutu yedak fi ras zol. mata sharik fi katiya ta zol tani. hafisu nefsak ashan takun nedif.
-\v 23 . Mata ashurub moya bes lakin, shilu kamur besit le batna bitak ashan ayan bitak al mustemir.
+\v 22 Mata istajil fi kutu yedak fi ras zol. Mata sharik fi katiya ta zol tani. Hafisu nefsak ashan takun nedif.
+\v 23 Mata ashurub moya bes lakin, shilu kamur besit le batna bitak ashan ayan bitak al mustemir.
 \v 24 Katiya bita nas tanin maruf, wa umon bi yemsi gidamum le gediya. Lakin baad min katayat bi amsi waraum.
 \v 25 Be nefsu teriga, baad sokolat al kwes maruf, lakin bagin bi agder dusu.
 \c 6
@@ -134,12 +134,12 @@
 \v 9 Nas al deir yekun ganiyanin bi waga fi tajarub, fi sherek. Umon bi waga fi, sokol belid wa niyat al batal ta jisim, wafi ai haja al bi kutu nas bi dakalu fi karaba wa dimar.
 \v 10 Muhaba ta gurush yau juzur ta kulu anuwa ta shar. Jusu min nas indu niyat de silu umon beyit min iman wa atanu nufusum ma huzun shedid.
 \p
-\v 11 Lakin inta, rojul Allah, jere bara min hajat del. fetisa biir, haya Rabania imania, muhaba, tahamul wa karama.
+\v 11 Lakin inta, rojul Allah, jere bara min hajat del. Fetisa biir, haya Rabania imania, muhaba, tahamul wa karama.
 \v 12 Sakil sakila al kwes ta iman. Amasuku haya al abadia gowi al nadi inta fogo. Be sabab de eta wodi suhuda amam ta sahidin ketir ta haja al kwes.
 \v 13 Ana wodi le inta amri gidam ta Allah, al amulu kulu haja be ish, wa gidam Yesua Al mesih, huwo wanisu al hagayik le Pontius Pilate:
 \v 14 hafisu wasia jidden, bela lom, lahadi Rabana bitana Yesua Al Meshi zahir.
 \v 15 Allah bi zahiru nefsu fi zaman al munasif - Allah, wahid al mubarak, guwa wahid, Melik al hakim, Rabana al bi hakimu.
-\v 16 Huwo wahid al bi mutu wa bi ish fi nur al bi wala shedid. mafi insan bi ainu huwo wele bi wosifu huwo. Yekun le huwo ihtiram wa guwa al abadi. Amen.
+\v 16 Huwo wahid al bi mutu wa bi ish fi nur al bi wala shedid. Mafi insan bi ainu huwo wele bi wosifu huwo. Yekun le huwo ihtiram wa guwa al abadi. Amen.
 \p
 \v 17 Kelim nas al ganiyanin fi dunia de ma yekun be takabur, wa keli indu sigha fi sokol ganiyan, al ma indu faida. Lakin, umon keli kutu sigha fi Allah. Huwo wodi le nina ghina al hagiga ashan nina bi itmata.
 \v 18 Kelim le umon ashan amulu kwes, ashan bi kun ghani be sokol al kwes, Yekun kerim.

56-2TI.usfm

@@ -8,9 +8,9 @@
 \c 1
 \cl As-hah 1
 \p
-\v 1 Bulus Rasul ta Mesih Yesua be wasat irada ta Allah, wasat waad ta haya al fi Yesua Al Mesih,
+\v 1 Bulus Rasul ta Mesih Yesua be wasat irada ta Allah, wasat waad ta haya al fi Yesua Al Mesih.
 \p
-\v 2 le Timatayos, jena al mahbub: neima, rahama wa salam min Allah al Ab wa Mesih Yesua Rabona tanina.
+\v 2 Le Timatayos, jena al mahbub: neima, rahama wa salam min Allah al Ab wa Mesih Yesua Rabona tanina.
 \p
 \v 3 Ana bi shukuro Allah, ta judud tanna al ana bi kadimu, ma demir al nedif, ze ana bi zekirak inta daiman fi salawat bitai lel wa nahar.
 \v 4 Ze ana bi zekiru moyo ena taki, ana indo niya ashan aino ita, ashan ana bi mala be farah.
@@ -28,7 +28,7 @@
 \v 15 Inta arif de, kulu del al bi geni fi Asia galibu beid min ana. Fi mojmu de phygelos wa hermugenus.
 \v 16 Keli Rabana zahir rahma le bet ta Onesiphorous, Ashan huwo daiman bi shejao ana wa ma indu fadia ashan genzir tai.
 \v 17 Lakin, zaman huwo fi Roma, huwo fetisu ana shedid, wa huwo ligo ana.
-\v 18 Keli Rabana zahir le huwo ashan bi ligo rahma min huwo fi yom dak. Kulu teriga al huwo saidu ana fi Efesu, inta bi arif tamam
+\v 18 Keli Rabana zahir le huwo ashan bi ligo rahma min huwo fi yom dak. Kulu teriga al huwo saidu ana fi Efesu, inta bi arif tamam.
 \c 2
 \cl As-hah 2
 \p
@@ -48,21 +48,21 @@
 \q
 \v 13 Kan nina ma aminin, huwo lisa bi geni amin, le anu huwo ma bi anguru nefsu.
 \p
-\v 14 Istemir zekiru le umon an hajat del. Anziru umon gidam Allah kede ma kon fi nigash ta kalamat. de ma indo faida wa bes bi lagabato mukh ta del al bi asuma.
+\v 14 Istemir zekiru le umon an hajat del. Anziru umon gidam Allah kede ma kon fi nigash ta kalamat. De ma indo faida wa bes bi lagabato mukh ta del al bi asuma.
 \v 15 Hawil shedid ashan inta bi gedimo nefsak le Allah ze wahid al mogbul, Amil al mafi sabaab al huwo bikun indu fadia, huwo bi derisu kalam al hagiga nedif.
 \v 16 Sibu wanasat al wasaka, al bi wosulu ketir wa ketir le haya geir Rabania.
 \v 17 Wanasat tomon bi entesir ze Jara al ma indu ilaj. Beina humon yau Hymenaeus wa philetus.
-\v 18 De yau rojulen al jeli hagiga. umon bi gul al giyama kalas hasal. humon gadir gilibu iman ta nas tanin.
-\v 19 Lakin kaman, asas ta Allah al gowi wogif. huwo indu kitaba de: "Rabana arufu nas tou" wa "Ai zol al bi semi isim ta Rabana lazim kede tala min hajat al batal."
-\v 20 Fi bet al kebir, afashat ta dahab wa fidah bess. Kaman fi afashat min kasab wa tin. juzu min del le istimal al khas, wa juzu le istimal al adi.
-\v 21 Kan zol nedif nefsu min istimal al adi, huwo bi tala afash al khas. khasisu huwo, mohim le Seid, wa jahizu huwo le ai sokol al kwes.
+\v 18 De yau rojulen al jeli hagiga. Umon bi gul al giyama kalas hasal. Humon gadir gilibu iman ta nas tanin.
+\v 19 Lakin kaman, asas ta Allah al gowi wogif. Huwo indu kitaba de: "Rabana arufu nas tou" wa "Ai zol al bi semi isim ta Rabana lazim kede tala min hajat al batal."
+\v 20 Fi bet al kebir, afashat ta dahab wa fidah bess. Kaman fi afashat min kasab wa tin. Juzu min del le istimal al khas, wa juzu le istimal al adi.
+\v 21 Kan zol nedif nefsu min istimal al adi, huwo bi tala afash al khas. Khasisu huwo, mohim le Seid, wa jahizu huwo le ai sokol al kwes.
 \v 22 Jere min shauwat al shababiya. Fetisu geni adil, iman, muhaba, wa salam ma nas al bi nadi Rabuna ma geliba nedif.
 \v 23 Lakin abaa sualat al belid wa aweir. Ita aruf del bi weledu mashakil.
 \v 24 Kadam ta Rabana lazim ma bi kore kore. Lakin huwo lazim bi kun kerim le kulu, bi agder allimu, wa indu subur.
 \v 25 Huwo lazim bi kun indo sabur ashan bi alimo deal al bi arridu huwo.
 \v 26 Ihtimal Allah bi wodi le humon fursa ta iteraf kan humon arufu hagiga. Humon bi kun waihin tani wa bi sibu sharik bita ibilis, badu gobudu humon ma huwo fi irada tou.
 \c 3
-\cl As-ha 3
+\cl As-hah 3
 \p
 \v 1 Lakin aruf de: Fi ayam al akir bi kun fi awkat al saab.
 \v 2 Nas badin bi hibu nufus tomon, bi hibu gurush, mutukabirin, fadiin, ta shetima, ma bi asoma le abuhat, ma bi wodi shukur, wa ma kudosin.

57-TIT.usfm

@@ -16,54 +16,54 @@
 \p
 \v 5 Le sabab de ana sibu inta fi Kiret ashan bi timu nizamu bagi hajat al nagis wa bi kowinu shiyuukh fi kulu medina ze ma ana wori le inta.
 \v 6 Al sheik lazim kede kun bidun loum, wa kede kun indu mara wahid, wa iyal alkweisin al ma mujirimin.
-\v 7 wa kaman mohim kalis le zol albi ainu wara shokol ta Allah kede ma kun indu loum. kede huwo geni ze wokil ta Allah, kede ma kun zol ta dala, albi zalan sambala, wa zol ta merisa. wa zol tama abu gelba fi hajat ta nas.
-\v 8 lakin, huwo kede kun zol kwes al bi daifu nas al bi rudu hajat al kwes. Huwo bi kun al indu mug, wa zol adil al bi agder hafisu gisim tou.
-\v 9 huwo kede kun zol adil fi kelima al hagiga ashan bi agder sheja nas tanin bi talim al sah wa bi adilu nas al muaridin.
+\v 7 Wa kaman mohim kalis le zol albi ainu wara shokol ta Allah kede ma kun indu loum. Kede huwo geni ze wokil ta Allah, kede ma kun zol ta dala, albi zalan sambala, wa zol ta merisa. Wa zol tama abu gelba fi hajat ta nas.
+\v 8 Lakin, huwo kede kun zol kwes al bi daifu nas al bi rudu hajat al kwes. Huwo bi kun al indu mug, wa zol adil al bi agder hafisu gisim tou.
+\v 9 Huwo kede kun zol adil fi kelima al hagiga ashan bi agder sheja nas tanin bi talim al sah wa bi adilu nas al muaridin.
 \p
-\v 10 ashan fi nas tanin mutmeridin, de nas al teheru humon, wa bi wonusu be kalamat al farik al bi woduru nas.
-\v 11 huwo mohim kalis ashan kede wogifu humon. humon be derisu haja al galat ashan humon be ligo maslah wa maksab tomon.
-\v 12 wahid min Anbia tomon kelim kan keli, "Nas ta kriet de kulum kadabin, wa haiwanat al batalin, wa kaslanin kman".
-\v 13 kalam de hagiga wa be sabab de kede wori le humon ashan humon bi istadil fi iman tomon.
-\v 14 mabi kutu bala le kalamat al ma hagiga al ta Yahudiin wa le awamir nas al al humon gelibu bara min al hag
+\v 10 Ashan fi nas tanin mutmeridin, de nas al teheru humon, wa bi wonusu be kalamat al farik al bi woduru nas.
+\v 11 Huwo mohim kalis ashan kede wogifu humon. Humon be derisu haja al galat ashan humon be ligo maslah wa maksab tomon.
+\v 12 Wahid min Anbia tomon kelim kan keli, "Nas ta kriet de kulum kadabin, wa haiwanat al batalin, wa kaslanin kman."
+\v 13 Kalam de hagiga wa be sabab de kede wori le humon ashan humon bi istadil fi iman tomon.
+\v 14 Mabi kutu bala le kalamat al ma hagiga al ta Yahudiin wa le awamir nas al al humon gelibu bara min al hag
 \v 14 Mata takum kutu bala fi awhamat ta nas yahudin al woduru min sika al hagiga.
-\v 15 Hajat bikun nedif le nas al nedifin. lakin, le del al waskhanin wa al ma mominin hajat kulu ma bikun nedif. ashan mukh wa geliba tomon kulu waskhan.
-\v 16 Humon bi mesil gali humon arufu Allah, lakin amail tomon bi wori humon ma aruhu Allah. humon ma kweisin wa ma muhteramin. wa fi amulu hajat alkwes abau humon.
+\v 15 Hajat bikun nedif le nas al nedifin. Lakin, le del al waskhanin wa al ma mominin hajat kulu ma bikun nedif. Ashan mukh wa geliba tomon kulu waskhan.
+\v 16 Humon bi mesil gali humon arufu Allah, lakin amail tomon bi wori humon ma aruhu Allah. Humon ma kweisin wa ma muhteramin. Wa fi amulu hajat alkwes abau humon.
 \c 2
-\cl Titos 2
+\cl As-hah 2
 \p
 \v 1 Lakin ita, kede wonusu wa alimu ershad al be saudu.
 \v 2 Derisu nas al kubar kede kun fahimin, wa muhtaramin, kwesin fi iman wa fi muhaba wa fi sobur.
-\v 3 Derisu nuswan al kubar kede geni fi teriga al mukadas kede humon wori teriga ta guad al kwes, ma ta suwata. wa ma ta asurubu merisa ketir. wa kede humon alimu nas talim al kwes.
+\v 3 Derisu nuswan al kubar kede geni fi teriga al mukadas kede humon wori teriga ta guad al kwes, ma ta suwata. Wa ma ta asurubu merisa ketir. Wa kede humon alimu nas talim al kwes.
 \v 4 Ashan humon be agder derisu nusuwan al sukerin ashan be agder hibu rujal tomon wa iyal tomon.
-\v 5 Wa kede derisu humon ashan humon bi kun negitin, wa nedefin, wa ashan bi amsuku bet kwes, wa ashan bi ihtaramu rujal tomon. humon bi amulu de ashan kelima ta Allah kede ma sitimu.
+\v 5 Wa kede derisu humon ashan humon bi kun negitin, wa nedefin, wa ashan bi amsuku bet kwes, wa ashan bi ihtaramu rujal tomon. Humon bi amulu de ashan kelima ta Allah kede ma sitimu.
 \v 6 Be nefsu teriga, sheja shabab ashan kede humon istakdim fekira al kwes.
 \v 7 Kutu nefsa taki misal fi kulu hajat, wa kan ita bi derisu, derisu sah wa adil.
 \v 8 Wodi risala al bi saudu wa al ma bi alisu, ashan zol almuarid de bi ligo fadia tou, ashan hou ma ligo haja batal al huwo bi wonusu fi anna.
 \v 9 Derisu kadamin kede ehtaramu said tomon fi kulu hajat. Wa kede humon rudu amulu ai shokol bidun korekore.
 \v 10 Kede humon ma kun haramia, lakin kede humon beinu kulu iman tomon al kwes, ashan fi kulu teriga talim ta Allah mukalis ta nina bi beinu kwes.
 \v 11 Le anu neima ta Allah beinu le kulasa ta nas kulu
-\v 12 Wa alimu anna ashan bi aba hajat al ma ta Allah wa ta dunia. wa kaman ashan bi geni guwad al kwes al adil. wa fi teriga ta Allah fi zaman ta nina de.
-\v 13 Fi zaman abu nina bi istena wa bi ainu gidam ashan bi ligo baraka ta nina, wa zuhor ta Allah al azim. wa mukalis ta nina Yesua al mesih.
-\v 14 Yesua wodi gism tou le nina ashan bi kalisu nina min kulu hajat al batal wa bi kutu nedifin, le nefsa tou. nas tuo al indu gira le amulu hajat al kwes.
+\v 12 Wa alimu anna ashan bi aba hajat al ma ta Allah wa ta dunia. Wa kaman ashan bi geni guwad al kwes al adil. Wa fi teriga ta Allah fi zaman ta nina de.
+\v 13 Fi zaman abu nina bi istena wa bi ainu gidam ashan bi ligo baraka ta nina, wa zuhor ta Allah al azim. Wa mukalis ta nina Yesua al mesih.
+\v 14 Yesua wodi gism tou le nina ashan bi kalisu nina min kulu hajat al batal wa bi kutu nedifin, le nefsa tou. Nas tuo al indu gira le amulu hajat al kwes.
 \p
-\v 15 Wonusu ann hajat del, sheja nas ashan bi amulu humon wa Sahu be kulu sulta. kede zol ma alisu ita.
+\v 15 Wonusu ann hajat del, sheja nas ashan bi amulu humon wa Sahu be kulu sulta. Kede zol ma alisu ita.
 \c 3
 \cl As-hah 3
 \p
 \v 1 Zekiru humon keli nezelu gisim le hukam wa sulutat, ashan bi ihtaramu humon le ai sokol al kwes,
 \v 2 Wa zol tani ma shakila, wa kede geni kwes beinu ta waadu le kulu zol
-\v 3 Ashan anina kan belidin wa ma bi asuma kalam. anna woduru wa bi amulu niat ta gisim ta nina. wa anna bi geni fi haya al ma kwes wa ta gelba hasud. wa kerehia ta bad tanna.
+\v 3 Ashan anina kan belidin wa ma bi asuma kalam. Anna woduru wa bi amulu niat ta gisim ta nina. Wa anna bi geni fi haya al ma kwes wa ta gelba hasud. Wa kerehia ta bad tanna.
 \v 4 Lakin wokit, sokol kwes ta Allah mukhalis tanna beinu le nas,
-\v 5 huwo kan ma ashan hajat al kwes al kan nina amulu, lakin bes ashan rahma tou kalisu anna. wa kasulu anna be wasat melad al jedid wa jedidu be Roho al kuduus,
+\v 5 huwo kan ma ashan hajat al kwes al kan nina amulu, lakin bes ashan rahma tou kalisu anna. Wa kasulu anna be wasat melad al jedid wa jedidu be Roho al kuduus,
 \v 6 Al dofugo le nina ketir be Yesua al mesih mukalis ta nina.
 \v 7 Huwo amulu ze de ashan bi berir anna be neima tou, anna bikun endu worisa ta raja fi Haya al abadia.
-\v 8 Risala de hagiga. ana deir kede inta wonusu be kulu saraha kalam de. ashan del al rudu Allah bi agder amulu hajat al kwes al huwo kutu gidam tomon. de hajat al kwes al bi anfa nas.
-\v 9 Lakin kede anna sibu kalamat al farik wa silsilla ta judud wa kalamat ta ganun al bi ferigu wa bi shetetu nas. hajat del batal wa ma bi nafa.
+\v 8 Risala de hagiga. Ana deir kede inta wonusu be kulu saraha kalam de. Ashan del al rudu Allah bi agder amulu hajat al kwes al huwo kutu gidam tomon. De hajat al kwes al bi anfa nas.
+\v 9 Lakin kede anna sibu kalamat al farik wa silsilla ta judud wa kalamat ta ganun al bi ferigu wa bi shetetu nas. Hajat del batal wa ma bi nafa.
 \v 10 Aba takum ai zol al bi jibu tefriga fi nus takum, bad kan wodi le huwo inzar mara wahid aw marteen.
-\v 11 kede itakum arufu gali zol de woduru min sika al adil, huwo hukumu gisim bito be geni fi katia.
+\v 11 Kede itakum arufu gali zol de woduru min sika al adil, huwo hukumu gisim bito be geni fi katia.
 \p
 \v 12 Zaman ana rasulu le itakum Artimas aw Tikikos, kede inta ja le ana be sura fi Nikobulis, ashan ana deir ja geni zaman sekete de kulu hinak.
 \v 13 Jahizu be sura Zenas al arufu ganun kwes, wa Abolus ashan bi safir wa kede mafi haja nagis le humon.
 \v 14 Nas ta nina kede alimu ashan bi amulu hajat al kwes al bi saudu nas be sura ashan kede humon ma kun bidun samar.
 \p
-\v 15 Kulu del al fi hini ma ana bi selimu itakum. wa selimu del al bi hibu anna fi iman. Neima kede kun ma itakum kulu.
+\v 15 Kulu del al fi hini ma ana bi selimu itakum. Wa selimu del al bi hibu anna fi iman. Neima kede kun ma itakum kulu.

58-PHM.usfm

@@ -21,7 +21,7 @@
 \v 8 Ashan kidah, hata lo ana indu kulu suja fi Yesua ashan ana bi amiru inta kede amulu haja al ita bi istakal,
 \v 9 kaman ashan muhaba, ana bi asalu inta, ana Bulus zol al ajus wa hasa mosjun lel Al Mesih Yesu.
 \v 10 Ana bi asalu inta be sabab ta jena bitai Onisimos, al ana biga abu bitou fi zaman alana fi sijin wa morbotbe jenzir.
-\v 11 ashan huwo kan ma indo faida le ita, lakin hasa huwo biga mohim le ita wa le ana.
+\v 11 Ashan huwo kan ma indo faida le ita, lakin hasa huwo biga mohim le ita wa le ana.
 \v 12 Ana rasol huwo wara le inta, huwo al asa geliba tai.
 \v 13 Ana kan bi itmana kede huwo geni ma ana, ashan huwo kan bi kadimu ana le bidal inta, ze ma ana fi jenzer be sabab ta injil.
 \v 14 Lakin ana ma deiru amulu ai haja bidun ma asalo raya taki. Ana ma deiru amail taki al kwes bikun ashan asuro ita lakin min niya al akwes.
@@ -32,7 +32,7 @@
 \v 19 Ana Bulus katibu ma idan tai, i ana be nefsa tai bi dafa wara le inta - Ana madeiru zekiro le inta inu inta hagi be nefsak.
 \v 20 Nam; akui, amolo le ana maruf fi Rabuna; jedido gelbi taifi Meshi.
 \p
-\v 21 . Ashan ana indo siga ino ita bi asoma kalam tai, ana katibu le inta. Ana arufu inta bi amulu aktar min ali ana asalu.
+\v 21 Ashan ana indo siga ino ita bi asoma kalam tai, ana katibu le inta. Ana arufu inta bi amulu aktar min ali ana asalu.
 \v 22 Fi nefsu zaman jahizu le ana oda ta defan, ana bitmana be salawat takom bi rajau ana wara le intum.
 \p
 \v 23 Epaphras, sabi bitai al masjun fi Messih Yesu, bi selimo intum.

59-HEB.usfm

@@ -9,14 +9,14 @@
 \cl As-hah 1
 \p
 \v 1 Bediri kan Allah wonusu le abuhat ta nina be wasat anbiya fi marat ketir wa be teriga ketir.
-\v 2 lakin fi ayam ta akhir de, Huwo wonusu le nina be wasat Jena, al Huwo yau akhtar ashan bi kun fok min kulu hajat. wa be wasat huwo kaman Allah amulu al duniya.
-\v 3 Huwo yau dou ta mejid Bita Allah, wa sura bita jouhar bitode huwo al bi limu kulu hajat sawa be kelima ta guwa bito. baad ma Huwo nedifu katiyat, huwo geni tehet fi idan yemin ta Allah al azim al fok.
+\v 2 Lakin fi ayam ta akhir de, Huwo wonusu le nina be wasat Jena, al Huwo yau akhtar ashan bi kun fok min kulu hajat. Wa be wasat huwo kaman Allah amulu al duniya.
+\v 3 Huwo yau dou ta mejid Bita Allah, wa sura bita jouhar bitode huwo al bi limu kulu hajat sawa be kelima ta guwa bito. Baad ma Huwo nedifu katiyat, huwo geni tehet fi idan yemin ta Allah al azim al fok.
 \v 4 Huwo biga bes fok malaikat, ze isim al Huwo worisu de futu kulu min isim tomon.
 \v 5 Ashan le yatu malaika Allah kelim, "Inta jena Bitai, alela Ana biga Abu bitaki" wa kaman, "Ana bi kun Abu le huwo, wa Huwo bi kun jena le Ana"?
 \p
 \v 6 Lakin kaman, wokit Allah jibu jena al bikir de fi dunia, Huwo kelim, "Malaikat ta Allah kulu bi abudu Huwo."
 \p
-\v 7 wa an malaikat Huwo kelim, "Huwo yau amulu malikat Bito arwah, wa kadamin Bito lisan bita nar."
+\v 7 Wa an malaikat Huwo kelim, "Huwo yau amulu malikat Bito arwah, wa kadamin Bito lisan bita nar."
 \p
 \v 8 Wa an al Jena Huwo kelim, "Kursi taki, ya Allah, lel abad wa al abadiya. Wasulta ta mamlaka tak de sulta ta adala.
 \q
@@ -40,29 +40,29 @@
 \v 4 Fi nefsu zaman Allah shahidu be alamat, wa ajaib muktelifa, wa be towzi hadiat ta Roho al kudus hasab irada Bito.
 \p
 \v 5 Ashan Allah kan ma wodi dunia al jai le malaikat, al nina bi kelim an huwo.
-\v 6 lakin fi wahid zol shahidu, gali, "insan huwo munu, hata inta be zekir huwo? awo jena ta insan, hata inta bi zekiru huwo
+\v 6 Lakin fi wahid zol shahidu, gali, "insan huwo munu, hata inta be zekir huwo? Awo jena ta insan, hata inta bi zekiru huwo
 \q
 \v 7 Intum kutu insaan tehit min malaikat; intum libisu huwo be tagia ta mejid wa ihtiram.
 \q
-\v 8 Inta kutu kulu haja ashan be kun tehet kura bito. ashan kan le huwo Allah kutu kulu haja. huwo ma sibu ayi haja ma kutu tehit le huwo. lakin hasa nina lisa ma aynu kulu haja gi ihtaramu Huwo.
-\v 9 Lakin nina aynu zol al amulu huwo tehet min malaikat le zaman guser: Yesuah, al, ashan taab wa mutu bito, libisu Huwo be mejid wa karama. hasa be neama ta Allah, Huwo jeribu mutu ashan ai zol.
+\v 8 Inta kutu kulu haja ashan be kun tehet kura bito. Ashan kan le huwo Allah kutu kulu haja. Huwo ma sibu ayi haja ma kutu tehit le huwo. Lakin hasa nina lisa ma aynu kulu haja gi ihtaramu Huwo.
+\v 9 Lakin nina aynu zol al amulu huwo tehet min malaikat le zaman guser: Yesuah, al, ashan taab wa mutu bito, libisu Huwo be mejid wa karama. Hasa be neama ta Allah, Huwo jeribu mutu ashan ai zol.
 \v 10 Lianu huwo kan hagiga le Allah, ashan kulu haja ligo le huwo wa be wasit bito, ashan bi jibu iyal ketir le mejid. Wa kaman kan hgiga le huwo ashan bi amulu kaid bita kulasa tomon kamil be wasit taab Bito.
-\v 11 Leanu al mukadas wa al mukadasin humon kulu wahid. ashan kida huwo ma bi kun indu fadiya ashan bi nadi humon akuana.
-\v 12 huwo kelim, "ana bikabiru be isim taki le akuana bi tai. ana bi guna le inta fi nus ta kenisa."
+\v 11 Leanu al mukadas wa al mukadasin humon kulu wahid. Ashan kida huwo ma bi kun indu fadiya ashan bi nadi humon akuana.
+\v 12 Huwo kelim, "ana bikabiru be isim taki le akuana bi tai. Ana bi guna le inta fi nus ta kenisa."
 \p
-\v 13 Wa tani, "ana bi sedeg fi huwo." wa tani, "ayinu, ana yau hini ana wa iyal al Alla wodi le ana."
+\v 13 Wa tani, "ana bi sedeg fi huwo." Wa tani, "ayinu, ana yau hini ana wa iyal al Alla wodi le ana."
 \p
-\v 14 ashan kida, ze ma iyal de bi shariku fi gisim wa dom, huwo kaman bi shariku fogo be nefsu teriga, leanu be wasat mutu, huwo bi demiru zol al indu guwa ta mutu, al huwo yau, ibilis.
-\v 15 de al kan huwo hariru kulu del al bi kafu min mutu haya tomon kulu haya tomon tabe le abudia.
+\v 14 Ashan kida, ze ma iyal de bi shariku fi gisim wa dom, huwo kaman bi shariku fogo be nefsu teriga, leanu be wasat mutu, huwo bi demiru zol al indu guwa ta mutu, al huwo yau, ibilis.
+\v 15 De al kan huwo hariru kulu del al bi kafu min mutu haya tomon kulu haya tomon tabe le abudia.
 \v 16 Leanu hagiga huwo ma saidu malaika, lakin iyal ta ibrahim.
-\v 17 huwo kan durori le humon ashan bi kun ze akuana bitomon fi kulu haja ashan biga huwo bi kun rehim wa reise ta kahana al amin fi ilaga le hajat ta Alla, ashan huwo bi afi an katia ta nas.
-\v 18 ashan Yesuah be nefsa bito ligo tab wa jeribu huwo, huwo bi agder saidu del al jeribu humon.
+\v 17 Huwo kan durori le humon ashan bi kun ze akuana bitomon fi kulu haja ashan biga huwo bi kun rehim wa reise ta kahana al amin fi ilaga le hajat ta Alla, ashan huwo bi afi an katia ta nas.
+\v 18 Ashan Yesuah be nefsa bito ligo tab wa jeribu huwo, huwo bi agder saidu del al jeribu humon.
 \c 3
 \cl As-hah 3
 \p
 \v 1 Ashan kida, Ya kuwana al kedisin, intum al limu sawa fi nadi bitakum ta samawat. Fekir takum Yesuah, al Huwo yau marasula wa reis bita kahana ta iman al nina amin fogo.
 \v 2 Huwo amin le Allah, al ikhtar Huwo, ze Musa kaman kan amin fi kulu bet ta Allah.
-\v 3 hasibu Yesua aksen min Musa, ashan zol al bi abinu bet bi wodi le huwo tegdir aktar min bet de zatu.
+\v 3 Hasibu Yesua aksen min Musa, ashan zol al bi abinu bet bi wodi le huwo tegdir aktar min bet de zatu.
 \v 4 Ai bet abinu be zol, lakin al abinu hajat kulu de Allah.
 \v 5 Ashan Musa kan amin ze kadam fi bet ta Allah, kan bi shahidu kulu hajat al kelimu fi mustagbal.
 \v 6 Lakin Al mesih amin ze Jena al mosul fi bet ta Allah. Nina yau bet tou kan nina amsuku gowi fi thika bitana wa fi raja bita de al nina bi farah le nihaya.
@@ -77,7 +77,7 @@
 \v 11 De kutu Ana halifu be zalan: "Humon ma bi dakalu fi raha Bitai."
 \p
 \v 12 Amulu takum hisab, Ya akuwana, ashan kede mafi zol min intum bi indu roho batal bita adam iman, geliba al bi rija huwo wara min Allah al hai.
-\v 13 lakin seja takum badu kulu yom, fi zaman al lisa bi nadi "alela," ashan kede ma kabasu min intum zol be kabasa bita katiya.
+\v 13 Lakin seja takum badu kulu yom, fi zaman al lisa bi nadi "alela," ashan kede ma kabasu min intum zol be kabasa bita katiya.
 \v 14 Ashan nina biga mushterikin ma Al mesih kan nina amsuku thika tanina gowi fi Huwo min bidaya le nihaya.
 \v 15 An de huwo kan kelim gali, "Alela, kan intum asuma sot tou, matakum gowi geliba ze kan fi zaman ta tamarud."
 \p
@@ -89,8 +89,8 @@
 \cl As-hah 4
 \p
 \v 1 Ashan kida, min gali waad ta dukhul fi raha tou lisa fi, kede nina kun harisin ashan mafi wahid min intum kede beinu kanu huwo ma bi agder dakalu.
-\v 2 Ashan wori le nina kalam bita bushara bes ze kan le humon. lakin risala dak kan ma saudu del al ma fi wihda ta iman ma del al asuma.
-\v 3 ashan nina al aminu bi dakalu fi raha dak, ze Huwo kelim, "Ze Ana halifu be zalan, Humon ma bi dakalu fi raha tai." inshalla kan Shokol tou kalasu min zaman tasis ta duniya.
+\v 2 Ashan wori le nina kalam bita bushara bes ze kan le humon. Lakin risala dak kan ma saudu del al ma fi wihda ta iman ma del al asuma.
+\v 3 Ashan nina al aminu bi dakalu fi raha dak, ze Huwo kelim, "Ze Ana halifu be zalan, Humon ma bi dakalu fi raha tai." Inshalla kan Shokol tou kalasu min zaman tasis ta duniya.
 \v 4 Ashan Huwo kelim fi mahal tani kalam ta yom nimira saba: "Wa Allah akudu raha fi yom nimira saba min kulu shokol tou."
 \v 5 Wa kaman tani hini Huwo kelim, "Humon ma bi dakalu fi raha tai."
 \p
@@ -98,15 +98,15 @@
 \v 7 Kaman Allah kasisu yom tani, bi nadi "Alela," wokit huwo wonusu be wasat Daud be kelimat al wori: "Alela kan intum asuma sot tou, ma takum gowi geliba takum."
 \p
 \v 8 Iza kan Joshua wodi le humon raha, ligo Allah ma kelim an yom tani.
-\v 9 ashan kida sabitu raha de le nas ta Allah.
-\v 10 le de al bi dakalu fi raha ta Allah huwo kaman bi akudu raha min amail tou, ze ma Allah akudu raha min amal tou.
-\v 11 ashan kida kede anina ishtakal shedid ashan raha de. ashan kede mafi zol waga fi mushkila ta adam taa ze ma del amulu.
-\v 12 Leanu kalam ta Allah hai wa bi Ishtakal wa senin min sef al bi gata min tijahen. bi wosulu lahadi fi nefsa wa roho, fi mafasil wa mug, wa bi agder ashan bi meyizu afkar ta gelba wa niyat bito.
-\v 13 mafi haja kalagu ma bi zahir fi gidam ta Allah. lakin ai haja zahir wa fadi fi ena ta zol al wodi le ana awamir.
+\v 9 Ashan kida sabitu raha de le nas ta Allah.
+\v 10 Le de al bi dakalu fi raha ta Allah huwo kaman bi akudu raha min amail tou, ze ma Allah akudu raha min amal tou.
+\v 11 Ashan kida kede anina ishtakal shedid ashan raha de. Ashan kede mafi zol waga fi mushkila ta adam taa ze ma del amulu.
+\v 12 Leanu kalam ta Allah hai wa bi Ishtakal wa senin min sef al bi gata min tijahen. Bi wosulu lahadi fi nefsa wa roho, fi mafasil wa mug, wa bi agder ashan bi meyizu afkar ta gelba wa niyat bito.
+\v 13 Mafi haja kalagu ma bi zahir fi gidam ta Allah. Lakin ai haja zahir wa fadi fi ena ta zol al wodi le ana awamir.
 \p
 \v 14 Ashan kida ligo anina endu reis ta kuhana al azim al huwo ruwa fi samawat, Yesuah jena ta Allah, kede anina kun mutumeskin be gararat ta nina.
-\v 15 lanu anina ma endu reis al azim al ma bi agder shilu shokol deif ta nina. lakin, anina endu zol tani al jeribu huwo fi kulu ahwal ze anina, ile dag yahu ma endu katia.
-\v 16 kede anina ruwa be kulu sigah le tarabeza ta neama, ashan biga anina bi ligo rahama wa bi ligo neama ashan bi saidu fi zaman ta ehtiyaj.
+\v 15 Lanu anina ma endu reis al azim al ma bi agder shilu shokol deif ta nina. Lakin, anina endu zol tani al jeribu huwo fi kulu ahwal ze anina, ile dag yahu ma endu katia.
+\v 16 Kede anina ruwa be kulu sigah le tarabeza ta neama, ashan biga anina bi ligo rahama wa bi ligo neama ashan bi saidu fi zaman ta ehtiyaj.
 \c 5
 \cl As-hah 5
 \p
@@ -118,9 +118,9 @@
 \p
 \v 6 De bes ze al Huwo kelim fi mahal tani, "Inta kahin le nihaya ze Meliksadik."
 \p
-\v 7 Fi ayam al Huwo kan fi jisim, Mesih gedimu salawat wa tilbat be kore wa moyo ena shedid le Allah, al bi agder alagu Huwo min mutu., wa asumau ashan hya Bito ta Rabuna.
+\v 7 Fi ayam al Huwo kan fi jisim, Mesih gedimu salawat wa tilbat be kore wa moyo ena shedid le Allah, al bi agder alagu Huwo min mutu. Wa asumau ashan hya Bito ta Rabuna.
 \v 8 Sala kan Huwo Jena, lakin an Huwo alimu ihteram min taab al Huwo ligo.
-\v 9 Wa ashan Huwo kan kamil, Huwo biga sabab kulasa al abadiya. le kulu wahid al bi ihterim Huwo.
+\v 9 Wa ashan Huwo kan kamil, Huwo biga sabab kulasa al abadiya. Le kulu wahid al bi ihterim Huwo.
 \v 10 Allah kasisu Huwo ashan bi kun reis bita kahana fi rutba ta Meliksadik.
 \p
 \v 11 Fi ketir al nina bi kelim an Yesua, lakin biga saab ashan bi wori le intum ashan fihim takum biga tegil.
@@ -140,13 +140,13 @@
 \v 8 Lakin kan raba fogo shok wa gesh al fogo shok, de ma bi anfa wa bi ligo laana. Nihaya bito bi kun fi nar.
 \p
 \v 9 Lakin anina indu siqa be haja kwes le intum, ya habaib, hajat ta kulasa, sala kan nina bi wonusu zede.
-\v 10 leanu Allah ma bi zulumu. Huwo ma bi nesitu shokol takum wa muhaba takum al intum zahiru ashan isim tou, Ashan intum kadimu nas tou al kedisin, wa lisa intum bi kadimu humon.
+\v 10 Leanu Allah ma bi zulumu. Huwo ma bi nesitu shokol takum wa muhaba takum al intum zahiru ashan isim tou, Ashan intum kadimu nas tou al kedisin, wa lisa intum bi kadimu humon.
 \v 11 Nina kan deir ai wahid min intum kede beinu be nefs guwa le nihaya, ashan bi akid rajaa takum.
 \v 12 De ashan kede intum ma tala kaslanin, lakin del al bi jeribu nas al be iman wa sobur humon worisu waad.
 \p
 \v 13 Ashan wokit Allah amulu waad tou ma Ibrahim, Huwo halifu be nefsa tou, ashan kan mafi wahid aazam al Huwo bi halifu be huwo.
 \v 14 Huwo kelim, "Ana bi bariku inta wa bi wodi le inta iyal ketir."
-\v 15 bi Kida, Ibrahim agder ligo haja al kan waadu huwo baad ma huwo kan istena be sobur.
+\v 15 Bi Kida, Ibrahim agder ligo haja al kan waadu huwo baad ma huwo kan istena be sobur.
 \v 16 Nas bi halifu be zol azam min humon. Fi nihaya ta kore kore tomon, humon bi halifu ashan bi wogif ai haja.
 \v 17 Wokit Allah karir ashan bi zahir be sura wadeh le del al bi worisu waad tou gali karar tou ma bi geiru kulu kulu, Huwo halifu.
 \v 18 Huwo amulu ze de ashan be itnin hajat del ma bi geiru - wa be yatu kan bikun saab ashan Allah bi kabasu - nina, al jere wa ligo taziya, nina indu teshji al gowi ashan bi amsuku fi raja al kutu gidam bita nina.
@@ -161,7 +161,7 @@
 \p
 \v 4 Aynu zol de kan azim kef lahadi abuna Ibrahim agder wodi le Huwo ashara ta hajat al huwo shilu fi harb.
 \v 5 Ganun bi asalu iyal ta Lawi del al biga kahana ashan bi limu ushur min shaab, aw, min akuwana tomon, shala kan humon kaman, iyal ta Ibrahim.
-\v 6 Lakin Meliksadik, al ma kan indu nasab bi limu ma humon. agder ligo ushur min Ibrahim, wa bariku huwo, de Huwo al indu wuud.
+\v 6 Lakin Meliksadik, al ma kan indu nasab bi limu ma humon. Agder ligo ushur min Ibrahim, wa bariku huwo, de Huwo al indu wuud.
 \v 7 Ma bi agder anguru gali zol al suker bi ligo baraka min zol al kebir.
 \v 8 Fi mushkila de, nas al meitin ligo ushur, lakin fi mushkila dak agder shahidu gali Huwo hai.
 \v 9 Wa, be teriga ta kalam, Lawi, al ligo ushur, kaman dafau le Huwo ushur be wasit Ibrahim.
@@ -171,12 +171,12 @@
 \v 12 Ashan kan kahanut biga geiru, ganun kaman lazim bi geiru.
 \v 13 Ashan zol al kelim hajat del be kalam tou de zol ta gebila tani, min al mafi wahid kulu kulu kadim fi mazbah.
 \v 14 Hasa biga beinu tarau min Yahuza al Rabuna ta nina weledu, gebila al Musa ma wonusu fogo be kalam kahin.
-\v 15 15 Al nina kelim biga wadeh kan gali kahin tani zahir ze Meliksadik.
-\v 16 wahid de Ma kan ashan ganun al gali lazim kede kun min nasab ta gesim Huwo biga kahin, lakin kan ashan guwa ta haya al abadiya.
+\v 15 Al nina kelim biga wadeh kan gali kahin tani zahir ze Meliksadik.
+\v 16 Wahid de Ma kan ashan ganun al gali lazim kede kun min nasab ta gesim Huwo biga kahin, lakin kan ashan guwa ta haya al abadiya.
 \v 17 Wa al kitab yau shuhud Bito: "Inta kahin lel abad fi rutba ta Meliksadik."
 \p
 \v 18 Ashan talimat al gedim dak kutu fi taraf ashan biga deif wa ma shakal.
-\v 19 (ashan ganun ma timu amulu haja), wa raja al ahsen talau, be wasit tou nina bi ja gerib min Allah.
+\v 19 (Ashan ganun ma timu amulu haja), wa raja al ahsen talau, be wasit tou nina bi ja gerib min Allah.
 \v 20 Wa ma kan bidun halifa! Tanin biga kahana bidun ai halifa,
 \v 21 lakin Huwo biga kahin wokit Allah kelim le Huwo, "Rabuna halifu wa Huwo ma bi geiru muk Bito: 'Inta kahin lel abad."'
 \p
@@ -192,7 +192,7 @@
 \p
 \v 1 Hasa nukta ta kalam al nina bi kelim ze de: Nina indu rais kahana al geni tehet fi idan yemin ta kursi bita Sultan fi Samawat.
 \v 2 Huwo kadam fi mahal al mukadas, fi khema ta ijtima al Allah, yau salau ma insan.
-\v 3 Ai rais kahana aynu ashan bi gedimu tegdimat wa zebihat. ashan kida mohin kede huwo indu haja al bi gedimu.
+\v 3 Ai rais kahana aynu ashan bi gedimu tegdimat wa zebihat. Ashan kida mohin kede huwo indu haja al bi gedimu.
 \v 4 Ashan kida kan al Mesih lisa fi duniya, huwo ma bi kun fi kahin kulu kulu. Ashan fi del al bi gedimu tegdimat ze ganun der.
 \v 5 Humon kadimu sura wa dulu ta hajat ta Samawat. Huwo ze Musa wokit ligo talimat min Allah fi wokit huwo kan der abinu khema ta ijtima: Allah kelim, "Aynu kede inta amulu hajat kulu ze al wori le inta fi jebel."
 \v 6 Lakin hasa al Mesih ligo kidma aksen, kaman ze Huwo yau wosit ta aksen tifagiya, al sabitu fi aksen waad.
@@ -203,7 +203,7 @@
 \q
 \v 10 De yau tifagiya al Ana bi amulu ma bet ta Israel baad ayam del. - Rabuna yau kelim. Ana bi kutu gawanin Bitai fi muk tomon, wa kaman Ana bi katibu fi gulub tomon. Ana bi kun Allah tomon, wa humon bi kun nas Bitai.
 \q
-\v 11 Humon ma bi derisu ai wahid jeran bito wa ai wahid aku bito, gali, 'Aruf Rabuna.' ashan humon kulu bi aruf Ana, min soker tomon lahadi akbar wahid tomon.
+\v 11 Humon ma bi derisu ai wahid jeran bito wa ai wahid aku bito, gali, 'Aruf Rabuna.' Ashan humon kulu bi aruf Ana, min soker tomon lahadi akbar wahid tomon.
 \q
 \v 12 Ashan Ana bi hin le hajat tomon al sherir, wa katiyat tomon Ana ma bi zekir tani mara."
 \p
@@ -230,7 +230,7 @@
 \v 16 La anu Kan fi wosiya, mutu ta zol al wodi wosiya de lazim kede asbitu.
 \v 17 La anu Wosiya de kan be ishtakal be guwa wokit hasil mutu, ashan huwo ma indu guwa kan zol al amulu de lisa hai.
 \v 18 Ma bes tifagiya al awel asisu bidun dom.
-\v 19 Zaman Musa wori le nas kulu talimat al fi ganun, huwo shilu dom ta Jena bagara, wa korufat, be moyo, wa suf ahmar, wa urshal ta shejera zofa. wa bada rushu fi kitab zatu wa kaman fi nas kulu.
+\v 19 Zaman Musa wori le nas kulu talimat al fi ganun, huwo shilu dom ta Jena bagara, wa korufat, be moyo, wa suf ahmar, wa urshal ta shejera zofa. Wa bada rushu fi kitab zatu wa kaman fi nas kulu.
 \v 20 Biga huwo kelim, "De yau dom ta tifagiya abu Allah amuru le intakun."
 \v 21 Be nefsu teriga, huwo rushu dom fi tabut al ahad wa fi kulu afashat al kan istamilu fi shokol dak.
 \v 22 Ze ta gonun, kan kulu hajat kasulu be dom. Bidun dofugu dom mafi Afi baad.
@@ -278,7 +278,7 @@
 \v 25 Kede nina ma sibu limu sawa, ze nas tanin amulu. Lakin, shejau takum badu ketir ketir, wa be ketir ze intum bi aynu yom biga gerib.
 \p
 \v 26 Kan nina bi istemir fi amulu katiya be dur baad ma anina istelim marafa ta hagiga, ma bi kun fi zebiha ta katiya tan mara.
-\v 27 lakin, bes akid bikun fi khof ta hukum al nina bi istena, wa zalan shedid ta nar al bi haragu be nas al gilibu dahar le Allah.
+\v 27 Lakin, bes akid bikun fi khof ta hukum al nina bi istena, wa zalan shedid ta nar al bi haragu be nas al gilibu dahar le Allah.
 \v 28 Ai wahid al aba ganun ta Musa bi mutu bidun rahma ka fi nafaren aw talata gedimu shuhuda tomon.
 \v 29 Godur shunu zol bi ligo akaab ikab kan huwo dusu Jena ta Allah, al aliju dom ta tifagiya ze ma mukadas - dom al kan kedisu bi huwo - wa bi sitimu Roho ta neima?
 \v 30 Nina arufzol al kelim, "Intiqam de tai; Ana bi dafa." Wa kaman, "Rabuna bi hukumu nas Bito."
@@ -302,15 +302,15 @@
 \v 2 Wa ashan kida sedeku Iman ta judud al kan fi bediri dak.
 \v 3 Be iman nina agder fahim gali duniya kalagu be awamir min Allah, kaman, haja al bi aynu ma salau min hajat al kan bi aynu.
 \p
-\v 4 Kan bes be iman Habil gedimu le Allah ahsen zebiha min Kain, al be wasit towo agder shahidu le huwo gali huwo adil. wa Allah wonusu kuwes be huwo ashan zebiha bito, wa be iman Habil lisa bi wonusu, sala kan huwo meit.
+\v 4 Kan bes be iman Habil gedimu le Allah ahsen zebiha min Kain, al be wasit towo agder shahidu le huwo gali huwo adil. Wa Allah wonusu kuwes be huwo ashan zebiha bito, wa be iman Habil lisa bi wonusu, sala kan huwo meit.
 \p
-\v 5 De kan be iman Aknuk shilu fok wa huwo ma aynu mutu."Ma ligo huwo, ashan Allah kan shilu huwo." ashan gubal lisa ma shilu huwo fok, shahidu le huwo gali huwo kutu Allah mokosut.
+\v 5 De kan be iman Aknuk shilu fok wa huwo ma aynu mutu. "Ma ligo huwo, ashan Allah kan shilu huwo." Ashan gubal lisa ma shilu huwo fok, shahidu le huwo gali huwo kutu Allah mokosut.
 \v 6 Wa hasa bidun iman saab ashan nina bi kutu Huwo mokosut. Ashan mohim kalis ai wahid al bi ja le Allah kede sedeg gali Huwo fi wa Huwo yau bi dafa nas al bi fetisu Huwo.
 \p
 \v 7 Kaman kan be iman Noah, kan wori lehuwo risala ta Allahbe hajat al kan lisa ma aynu, be kafu ta Rabuna huwo abinu babur kebirashan be alagu be nas bet towo. Zede huwo huwo hukumu duniya wa biga huwo worisu sokol adil al be sabab ta iman.
 \p
 \v 8 De kan be iman Ibrahim, wokit nadi huwo, huwo ihterim wa huwo ruwa fi mahal al kelimu le huwo gali huwo bi worisu. Huwo ruwa, wa kan huwo ma aruf huwo bi ruwa wen.
-\v 9 Kan be iman huwo geni fi wata ta waad ze ajnebi. Huwo geni fi kheima ma Is-hak wa Yakub. al bi worisu nefs waad.
+\v 9 Kan be iman huwo geni fi wata ta waad ze ajnebi. Huwo geni fi kheima ma Is-hak wa Yakub. Al bi worisu nefs waad.
 \v 10 Ashan huwo kan bi fetisu medina al abinu be asas, al muhandis towo wa zol al abinu yau Allah.
 \v 11 De kan be iman, sala kan Sarah zatu kan biga ma bi weledu, heya agder ligo guwa ashan bi hamil. De hasil sala kan heya ajuz kalis, wokit badau hasibu gali huwo amin wahid al kan wodi waad.
 \v 12 Ashan kida, min zol wahid de - huwo kan kalas gerib bi mutu - kan weledu iyal kutar ze nojum al fi sama wa ma bi agder idu ze romla al fi taraf balar.
@@ -352,16 +352,16 @@
 \cl As-hah 12
 \p
 \v 1 Ashan kida, anina kaman endu shuhud min sehab godor tou hawl anina, kede anina jada kulu hajat al tegil wa katia al hawl anina be kulu huhola,
-\v 2 kede anina hadiru be sobur gihad al kutu fi gidam ta ninan. kede anina kutu bala ta nina le Yesuah, al asisuwa al huo misal fi iman, min ajli farah al kutu fi gidam bito, huow istahmil al selib, hagara le huwo be fadia, huwo geni fi yemin ta mahal ta Allah.
-\v 3 ashan kida fekir an huwo, zol al ithamal muarada ta katiin did nefas tou, ashan kede intum ma kun endu tab fi gulub takum wa bi kun fetran.
+\v 2 kede anina hadiru be sobur gihad al kutu fi gidam ta ninan. Kede anina kutu bala ta nina le Yesuah, al asisuwa al huo misal fi iman, min ajli farah al kutu fi gidam bito, huow istahmil al selib, hagara le huwo be fadia, huwo geni fi yemin ta mahal ta Allah.
+\v 3 Ashan kida fekir an huwo, zol al ithamal muarada ta katiin did nefas tou, ashan kede intum ma kun endu tab fi gulub takum wa bi kun fetran.
 \p
 \v 4 Intum lahadi hasa ma gowumo wele dafau did katia min nahia ta dom;
 \v 5 wa intum nesitu teshji al bi nadi intum ze awlad: "jena tai, mata alisu tadeeb ta rabuna, mata kun taban kan huwo bi wabigu inta.
 \q
-\v 6 leanu tadeeb ta rabuna le zol al huwo bi hibu, wa huwo bi wodi igab le ai jena al gabilu huwo."
+\v 6 Leanu tadeeb ta rabuna le zol al huwo bi hibu, wa huwo bi wodi igab le ai jena al gabilu huwo."
 \p
-\v 7 Iza kan intum bi ithamal tadeeb. Allah bi amulu ma intum ze awlad. yato jena yauabu bito ma bi adibu huwo?
-\v 8 lakin kan intakum ma endu tadeeb, kulu nas bi kun mushterikin fogo, biga intum bi kun awlad al jibu br teriga al ma hagiga.
+\v 7 Iza kan intum bi ithamal tadeeb. Allah bi amulu ma intum ze awlad. Yato jena yauabu bito ma bi adibu huwo?
+\v 8 Lakin kan intakum ma endu tadeeb, kulu nas bi kun mushterikin fogo, biga intum bi kun awlad al jibu br teriga al ma hagiga.
 \v 9 Be teriga tani, nina indu abu al insan al bi adibu nina wa nina bi ihterimu humon. Godur shunu nina bi nina bi nenzil badu le abu ta Roho wa haya.
 \v 10 Abu bita nina bi adibu nina fi zaman guser al humon bi fekir ahsen. Lakin Allah bi adibu nina fi kuwes bita nina, ashan nina bi kun sawa ma huwo fi kadasa Bito.
 \v 11 Mafi tadib bi beinu kuwes fi nefsu zaman, lakin bi waja. Badin netija bito bi ja jibu simar ta salam ta geni adil le del al deribu fogo.
@@ -392,9 +392,9 @@
 \v 2 Matakum nesitu amulu kuwes le nas tanin. Ashan zede, tanin amulu kuwes le malaikat wa humon ma aruf.
 \v 3 Zekiru takum masajin ze kanu robutu intum ma humon. Zekiru takum del al zulumu ze kanu intum sawa ma humon fi jisim.
 \v 4 Kede nas kulu ihterimu jowuzu, wa kede hafizu serir ta jowuzu nedif, ashan Allah bi ja hukumu nas ta daara wa bita zina.
-\v 5 Kede intum geni beid min muhaba ta gurush. iktana takum be haja al intum indu, ashan Allah zatu kelim, "Ana ma bi sibu inta, wa ma bi wasa beid min inta."
+\v 5 Kede intum geni beid min muhaba ta gurush. Iktana takum be haja al intum indu, ashan Allah zatu kelim, "Ana ma bi sibu inta, wa ma bi wasa beid min inta."
 \p
-\v 6 kede nina iktana ashan nina bi kun indu teshji wa bi kelim gali, "Rabuna yau musada bitai, Ana ma bi kafu. Shunu al zol bi agder amulu le ana?"
+\v 6 Kede nina iktana ashan nina bi kun indu teshji wa bi kelim gali, "Rabuna yau musada bitai, Ana ma bi kafu. Shunu al zol bi agder amulu le ana?"
 \p
 \v 7 Wodi takum tegdir le khaeda takum, del al bi wonusu kalam ta Allah le intum. Aynu takum teriga al humon bi doworo fogo, jeribu takum iman tomon.
 \v 8 Yesua Al mesih Huwo yau sawa umbari, alela, wa lel abad.
@@ -409,13 +409,13 @@
 \v 17 Ihterimu wa asuma takum le kada takum, ashan humon kulu zaman bi aynu le nufus takum ze zol al bi ja dafa hisab. Ihterimu takum ashan kada bitakum bi amulu zede be mokosut, ma be nenge nenge, al ma bi indu faida le intum.
 \p
 \v 18 Seli takum le nina, ashan nina ektana gali nina indu demir al nedif, wa niya bita nina ashan nina bi geni adil fi kulu hajat.
-\v 19 Ana bi sheja intum ketir ashan kede amulu kida., ashan ana bi rijau le intum be sura.
+\v 19 Ana bi sheja intum ketir ashan kede amulu kida. Ashan ana bi rijau le intum be sura.
 \p
 \v 20 Kede Allah ta salam, al goumu min mutu raai al azim bita korufan, Rabuna Yesua, be dom ta ahad al abadiya,
 \v 21 kede jahizu intum be kulu hajat al kues ashan bi amulu mashia tou, ashan bi amulu fina haja al Huwo deiru, be wasit Yesua Al mesih, mejid kede rija le Huwo le abat ta abadihaya. Amen.
 \p
 \v 22 Biga ana bi shejau intum ya akwana, ashan kede intum ithamal kelima ta teshji al besit al ana katibu le intakum.
-\v 23 kede intum aruf gali aku bita nina Timatayos fiku, nina bi ja sawa le intum kan huwo ja be sura.
+\v 23 Kede intum aruf gali aku bita nina Timatayos fiku, nina bi ja sawa le intum kan huwo ja be sura.
 \p
 \v 24 Selimu takum kulu kada takum wa kulu nas ta Allah al kudusin. Del al fi Italiya bi selim le intum.
 \p

60-JAS.usfm

@@ -20,7 +20,7 @@
 \v 10 lakin zol al ghanian ma mahal tuo al tihit, leano huwo bi futu baraa ze zuhur al fi gash.
 \v 11 Leano shemis bi tala ma harara wa bi nashif gash de. Zuhur bi wagga baraa, wa giyafa tuo bi kalasu, bi nefsu teriiga, zol al ghanian bi kalasu fi nus ta mushwar tuo.
 \v 12 Baraka le rajiil al bi ithamal tejiriba. Ashan baat ma huwo najaa min tejiriba, huwo bi ligo al taaj ta haya, al kan waadu le del al bi hibu Allah.
-\v 13 Kede mafi zol kelim kan jeribu huwo."Jeribu ana min Allah," leano Allah ma bi jeribu ma shar, wele huwo bi nefsu bi jeribu aye zol
+\v 13 Kede mafi zol kelim kan jeribu huwo. "Jeribu ana min Allah," leano Allah ma bi jeribu ma shar, wele huwo bi nefsu bi jeribu aye zol
 \v 14 Lakin aye zol bi jeribu ma nia ta tuo, yao bi juru huwo beid wa bi kabasu huwo.
 \v 15 Baad dak kan nia maliyan (hamil), bi weledo katiya, wa baad dak kan katiya rabaa, bi weledo mutu.
 \v 16 Kede ma kabasu intum akwana tai al mahbubin.
@@ -40,16 +40,16 @@
 \p
 \v 1 Akwana tai, ma takum kun ma imman fi Rabuna tanina Yesua al Massie, Rabuna ta mejid ma terfiriga le nas tanin.
 \v 2 Wa iza zol tani dakalo fi nus takum libisu khatim min dahab wa libiso gumash al kwes, wa kaman dakalo fi nus takum zol al meskin ma gumash al wasaka.
-\v 3 Kan intum ayeno le zol al libisu gumash al kwes wa kelimu, "Kede inta geni ini fi mahal al tamum," lakin intum kelimu le zol al meskin, "inta wogifo bara inak," aw "geni fi kora tai ini, "
-\v 4 sayi intum ma bi hukumu fi nufus takum? sayi intum ma biga guuda ma afkhar al shirir?
+\v 3 Kan intum ayeno le zol al libisu gumash al kwes wa kelimu, "Kede inta geni ini fi mahal al tamum," lakin intum kelimu le zol al meskin, "inta wogifo bara inak," aw "geni fi kora tai ini,"
+\v 4 sayi intum ma bi hukumu fi nufus takum? Sayi intum ma biga guuda ma afkhar al shirir?
 \v 5 Asuma, akwana tai al mahbubin, Allah ma yau hazilo meskin al fi alam ashan bi kun ghani fi imman wa bi wariso malakut al huwo waadu le delen al hibu huwo?
-\v 6 Lakin intum ma ihteram al meskin! nas al ghanianin de ma yao indo sultan fogo intum?
+\v 6 Lakin intum ma ihteram al meskin! Nas al ghanianin de ma yao indo sultan fogo intum?
 \v 7 De ma humon yao bi shilu intum le mahkama? De ma humon yao bi shitimo isim al giyaf al nad intum be huwo?
 \v 8 Ashan keda, kan intum kamilu ganuun ta Allah, hasab ketab, "Hibu jeraan takum ze nefsa takum, "intum keda amulu kwes.
 \v 9 Lakin kan intum ferigu nas tanin, intum bi amulo katia, wa hukum takum bi hasab ganuun ze nas al kasoro ganuun.
 \v 10 Le ai zol al bi ihteram ganun kulu wa huwo waga bes fi wahid, bi tala galtan fi kasoro ganun kulu.
 \v 11 Ashan al kelimu, "Ma ta amulu zina," kaman kelimu, "Ma ta katulu, "kan inta ma amulu zina, lakin kan inta katulu, inta biga kasoro ganun.
-\v 12 shan keda wonusu wa amulu ze deel al bi ja hukumo bi sika ta ganuun ta huriya.
+\v 12 Shan keda wonusu wa amulu ze deel al bi ja hukumo bi sika ta ganuun ta huriya.
 \v 13 Leano hukum bi jaa bidon rahma le deel al ma indo rahma. Rahma bi gelibu hukum.
 \p
 \v 14 Kwes tuo shunu, akwana tai, kan zol tani kelimu huwo indo imman, lakin huwo ma indo amail? Sei imman de bi kalisu huwo?
@@ -79,9 +79,9 @@
 \v 9 Ma huwo nina bi majido Rabuna wa Abu, wa ma huwo anina bi laanou ma nas, umon al kalagu fi shikil ta Allah.
 \v 10 Min nefsu kasama de bi tala barakaat wa laanaat. Akuwana tai, kede hajaat del ma hasil.
 \v 11 Sei fi yanbao bi tala min huwo muyo abu hilo wa mur?
-\v 12 akuwanna tai sei fi sejera tina bi weledo zeitun? Aw sejera inab bi weledo tina? wala muyo maleh bi tala muyo hilo.
+\v 12 Akuwanna tai sei fi sejera tina bi weledo zeitun? Aw sejera inab bi weledo tina? Wala muyo maleh bi tala muyo hilo.
 \p
-\v 13 De monu yau negit wa bi fahim fi nus takum? kede zol ze de wori haya al kwes be amail tuo fi tawado ta hikma.
+\v 13 De monu yau negit wa bi fahim fi nus takum? Kede zol ze de wori haya al kwes be amail tuo fi tawado ta hikma.
 \v 14 Lakin iza intum indo gira al mur wa teferiga fi gulub takum, ma takum dala wa kabasu did hagiga.
 \v 15 De ma hikma al ja min fok. Lakin, huwo ta ardia, ma rohi, shitani.
 \v 16 Mahal al fogo gira wa tefiriga, fogo lakabata wa kulu amail al batal.
@@ -90,23 +90,23 @@
 \c 4
 \cl As-hah 4
 \p
-\v 1 Min wen kore kore wa mashakil ja fi nus takum? humon ma ja min neiat takum al bi shakila fi nus ta ada takum?
-\v 2 intum indo nia lakin intum ma liga. Intum katulu wa intum bi hasedo, wa intum ma agder bi shilu. intum bi shakila wa bi kore kore. intum ma ligo ashan intum ma asalu.
+\v 1 Min wen kore kore wa mashakil ja fi nus takum? Humon ma ja min neiat takum al bi shakila fi nus ta ada takum?
+\v 2 Intum indo nia lakin intum ma liga. Intum katulu wa intum bi hasedo, wa intum ma agder bi shilu. Intum bi shakila wa bi kore kore. Intum ma ligo ashan intum ma asalu.
 \v 3 Intum asalu intum ma akudo ashan intum asalu bi galad, ashan intum bi istakdimo le niat takum.
-\v 4 Intum nas ta zina! intum ma arufu gali shokul sabi ma alam de adawa ma Allah? Ashan keda aye zol al der kun sabi ta alam bi amulu nefsa tuo adu ta Allah.
+\v 4 Intum nas ta zina! Intum ma arufu gali shokul sabi ma alam de adawa ma Allah? Ashan keda aye zol al der kun sabi ta alam bi amulu nefsa tuo adu ta Allah.
 \v 5 Aw intum bi fekir kitab bi kelim le kasara, "Roho al huwo sibu ashan bi ish fi nina indo gira shedid?
 \v 6 Lakin Allah wodi neima ketir, ketab kelim keda, "Allah bi wogif did al mutakebirin, lakin bi wodi neima le mutawaden.
 \p
 \v 7 "Ashan keda wodi nefsa takum le Allah. Kawimu takum ibilis wa huwo bi jere min intum.
 \v 8 Taal gerib le Allah, wa huwo bi ja gerib le intum. Nedefu edenat takum, intum al katieen, wa tahiro gulub takum, intum al indo etnin fikera.
-\v 9 Huzun, wa kore! kede ataku takum aglibu le huzun wa farah takum le huzun.
+\v 9 Huzun, wa kore! Kede ataku takum aglibu le huzun wa farah takum le huzun.
 \v 10 Nezil nefsa takum gidam ta Rabana, wa huwo bi arufa intum.
 \p
 \v 11 Ma takum wonusu shar did baad takum, akuwana tai. Le zol al bi wonusu shar did aku aw bi hukumu aku al wonusu shar did ganuun wa hukumu ganuun. Kan inta bi hukumu ganuun, inta ma bi amulu ma ganuun, lakin inta yao hakim.
 \v 12 Bes fi wahid yau bi wodi ganuun wa bi hakumu. Huwo yau wahid al bi agder kalisu aw demiru. Inta munu, inta al bi hakumu jeraan taki?
 \p
 \v 13 Hasa asuma, intum al bi kelim, "Alela aw bukura nina bi ruwa le medina dak, nina bi geni sena inak, tajiro wa amulu ribeh."
-\v 14 Munu bi arufu shunu yao bi hasil bukura, wa shunu yau fi haya taki? intum dabab al bi beinu wa fi zaman besid wa yala bi wodoru.
+\v 14 Munu bi arufu shunu yao bi hasil bukura, wa shunu yau fi haya taki? Intum dabab al bi beinu wa fi zaman besid wa yala bi wodoru.
 \v 15 Ahsen, kede intum kelim, "Iza Rabuna der, nina bi ish wa bi amulu de wa dak.
 \v 16 Lakin hasa intum bi dala be kutat takum ta kebiriya. Kulu dala ze de shar.
 \v 17 Ashan keda aye zol al bi arufu amulu haja al kwes lakin ma bi amulu, de le huwo katiya.
@@ -124,9 +124,9 @@
 \v 8 Intum, kaman, kede indo sobur. Gowi takum geliba, ashan ja ta Rabuna biga gerib.
 \v 9 Ma takum neng neng, akuwana, did baad, ashan ma bi hukumu intum. Ayenu al gadi huwo wagif fi bab.
 \v 10 Shilu takum misal, akuwana min tab wa sobur ta ambiya, del al bi wonusu fi isim ta Rabuna.
-\v 11 Ayenu, nina bi ayenu baraka le del al bi ithamal. intum asuma an sobur ta Ayuub, wa intum arufu hadaf ta Rabuna, kef huwo indu hinia tuo ketiir wa rahman.
+\v 11 Ayenu, nina bi ayenu baraka le del al bi ithamal. Intum asuma an sobur ta Ayuub, wa intum arufu hadaf ta Rabuna, kef huwo indu hinia tuo ketiir wa rahman.
 \p
-\v 12 Fogo de kulu, akuwana tai, ma ta halifo, wele ma sama wala ma ard, wele ma aye halifa. Lakin, kede "namm" kun "namm" wa"laa" takum kun "laa", ashan intum ma bi waga tihit hukum.
+\v 12 Fogo de kulu, akuwana tai, ma ta halifo, wele ma sama wala ma ard, wele ma aye halifa. Lakin, kede "namm" kun "namm" wa" laa" takum kun "laa", ashan intum ma bi waga tihit hukum.
 \p
 \v 13 Hal fi nus takum fi zol taban? Kede huwo seli. Hal fi zol farahan? Kede huwo guna tesbih.
 \v 14 Hal fi nus takum fi zol ayaan? Kede huwo nadi sheiok ta kenisa, wa kede umon seli fi ras tuo. Kede umon masa huwo ma zeit fi isim ta Rabuna.

61-1PE.usfm

@@ -12,14 +12,14 @@
 \v 2 Del hasab marafa ta Allah al Ab, be wasat sokol kadasa ta Roho, le ihtiram wa rusu dom ta Yesua al Mesih. Keli neima kun ma intum, wa keli salam takum zidu.
 \p
 \v 3 Keli sabihu Allah wa Abu ta Rabuna ta nina Yesua al Mesih. Fi rahma tou al azim, huwo wodi le nina welada jedid le sigha be wasat giyama ta Yesua al Masih min al mut.
-\v 4 de le wirasa al ma bi mutu, al ma bi waskanu, wa bi masa. Hajisu fi samawat le intum.
+\v 4 De le wirasa al ma bi mutu, al ma bi waskanu, wa bi masa. Hajisu fi samawat le intum.
 \v 5 Hafisu intum be guwa ta Allah bi wasat ta iman, le kulasa al jahisu ashan bi ja zahiru fi yom al akiir.
 \v 6 De yau kutu itakum farhanin shedid, hata lo huwo muhim, intum bi tala tabanin fi ai no ta tajarib.
 \v 7 De yau bi asbit iman takum, al huwo muhim min dahab al ge kalasu, hata lo jeribu be nar. De gi hasil ashan iman takum be jibu tesbih, mejid wa karama kan Yesua al Mesih rija.
-\v 8 Intum ma aiynu huwo, lakin intum hibu huwo. intum ma aiynu huwo, lakin intum amin fogo huwo wa intum tala farhanin shedid be farah al ma bi akder wosifu wa maliyan be farah ma mejid.
+\v 8 Intum ma aiynu huwo, lakin intum hibu huwo. Intum ma aiynu huwo, lakin intum amin fogo huwo wa intum tala farhanin shedid be farah al ma bi akder wosifu wa maliyan be farah ma mejid.
 \v 9 Intum hasa gi ligo netija ta iman takum, ali huwo kulasa ta nufus takum,
-\v 10 . Anbiya al nabau an neima al kan bi ja le intum fetisu kwes wa imtehinu be teriga kwes.
-\v 11 umon fetisu ashan be arufu an huwo wa zaman Roho ta Mesih al fogo umon kan ge wonusu le umon. De kan hasil ze ma huwo kan gi wori le umon min bediri an taab ta Mesih, wa hajaat ta mejid al baad dak.
+\v 10 Anbiya al nabau an neima al kan bi ja le intum fetisu kwes wa imtehinu be teriga kwes.
+\v 11 Umon fetisu ashan be arufu an huwo wa zaman Roho ta Mesih al fogo umon kan ge wonusu le umon. De kan hasil ze ma huwo kan gi wori le umon min bediri an taab ta Mesih, wa hajaat ta mejid al baad dak.
 \v 12 Kan beinu le umon gali umon ma gi ishtakal le nefsa tomon, lakin le itakum, zaman umon wonusu an hajat al hasa wori le itakum be wasat delin al bashiru le itakum injil be wasat Roho al Kudus al rasulu min samah - hajat del al malaikat der aiynu.
 \p
 \v 13 Ashan kida kun jahiz. Kutu balak fi hajat al inta gi fekir fogo. Kutu siqha fi neima al bi wodi le inta kan Yesua al Mesiah rija.
@@ -46,24 +46,24 @@
 \v 5 Itakum kaman ze hujar al hai al abinu ashan bi kun bet rohi, ashan bi kun khahana al mukadasin al bi gedimu zebiha al rohi al mogbul le Allah be wasat Yesua al Mesih.
 \v 6 Ketab bi kelimu ze de: "aiynu, ana bi kutu fi Zion hajer ta zawia, azilu wa ghali. Kulu zol al amin fogo huwo ma bi kun indu fadia."
 \p
-\v 7 Al karama le intum al amin. Lakin, "hajer al binain kan abau, huwo yau biga ras ta zawia"-
+\v 7 Al karama le intum al amin. Lakin, "hajer al binain kan abau, huwo yau biga ras ta zawia."
 \p
-\v 8 wa, huwo hajer al bi jada nas wa hajer al sibu umon waga.
+\v 8 Wa, huwo hajer al bi jada nas wa hajer al sibu umon waga.
 \v 9 Lakin intum yau nas al azilu, khahnat mulki, umam mukadasa, nas ta Allah, ashan intum bi alinu amail al kwes al huwo nadi intum min duluma le nur.
-\v 10 Zaman intum ma nas at Allah, lakin hasa intum nas ta Allah. intum ma ligo rahma lakin hasa intum ligo rahma.
+\v 10 Zaman intum ma nas at Allah, lakin hasa intum nas ta Allah. Intum ma ligo rahma lakin hasa intum ligo rahma.
 \p
 \v 11 Al habib, ana bi wori le intum ya nas al ajanib wa nas al bi geni bara min beled tomon keli sibu niyat ta jisim al gi shakila diid nefsa takum.
-\v 12 Tosurufat takum kede kun kwes fi nus ta umam, ashan umon kan wonusu gali intum nas gi amulu hajat al batal, umon bi shuhudin fi amail takum al kwes wa bi mejidu Allah fi yom al huwo bi ja
+\v 12 Tosurufat takum kede kun kwes fi nus ta umam, ashan umon kan wonusu gali intum nas gi amulu hajat al batal, umon bi shuhudin fi amail takum al kwes wa bi mejidu Allah fi yom al huwo bi ja.
 \p
-\v 13 Asuma takum le sultat ashan Rabuna. asuma takum le malik ze sulta al kebiir,
+\v 13 Asuma takum le sultat ashan Rabuna. Asuma takum le malik ze sulta al kebiir,
 \v 14 wa hukumat kaman, al rasulu ashan bi adibu nas al bi amulu hajat al batal wa bi shukuru nas al bi amulu hajat al kwes.
-\v 15 yau iraada ta Allah, bi amulu hajaat al kwes intum bi wogifu nas al beletin min wonusu hajat al umon ma arufu.
+\v 15 Yau iraada ta Allah, bi amulu hajaat al kwes intum bi wogifu nas al beletin min wonusu hajat al umon ma arufu.
 \v 16 Ze nas hariru, ma takum istakdim huria takum ze sabab fi amulu hajat al batal, lakin geni ze kadam ta Allah.
-\v 17 Ikterim nas kulu, hibu akwana al muminin. kafu Allah. Ikterim malik.
+\v 17 Ikterim nas kulu, hibu akwana al muminin. Kafu Allah. Ikterim malik.
 \p
 \v 18 Kadamin asuma takum le nas al mosulin min intum be kulu ihteram. Asuma takum ma bes le nas kubar takum al kwesin, lakin kaman le nas gi amulu batal le intum.
 \v 19 De bi wodii mejid le Allah iza ai zol bi ithamal waja fi zaman ta taab wa zulum.
-\v 20 Summa godur shunu al inta bi ligo iza kan inta bi amulu katiya wa intum gi ithamaal waja? lakin iza kan inta amulu hajat al kwes wa yala inta taaban wa bi ligo ikhaab, de yau bi wodi mejid le Allah.
+\v 20 Summa godur shunu al inta bi ligo iza kan inta bi amulu katiya wa intum gi ithamaal waja? Lakin iza kan inta amulu hajat al kwes wa yala inta taaban wa bi ligo ikhaab, de yau bi wodi mejid le Allah.
 \v 21 Ashan zede yau nadi intum, leanu al Mesih kaman taab ashan intum. Huwo sibu misal le intum ashan intum bi douru fi sika tou.
 \q
 \v 22 Huwo ma amulo katiya, wele kidib ligo fi kasuma tou.
@@ -78,10 +78,10 @@
 \v 2 Ashan umon aiynu amail takum al kwes bi ihteram.
 \v 3 Kede jamala takum ma kun min bara: mishitu shaar, libisu dahab, au libisu malabis.
 \v 4 Lakin kede kun min juwa ta geliba ta insaan, wa roho al kwes, al huwo ghali fi gidam ta Allah.
-\v 5 Fa de yau kef nusuwan al kahdisaat ta zaman al indum sigha fi Allah kan jemilu nefsa tomon. wodi nefsa tomon le rujal.
+\v 5 Fa de yau kef nusuwan al kahdisaat ta zaman al indum sigha fi Allah kan jemilu nefsa tomon. Wodi nefsa tomon le rujal.
 \v 6 Be nefsu teriga Sarah ihteram Abraham wa nadi huwo rabuna tai. Intum hasa iyal ta hiya iza intum amulu hajat al kwes wa iza intum ma bi kafu min mashakil.
 \p
-\v 7 Be nefsa teriga, intum rujal geni takum ma nusuwan takum be hasab fihim, ze haja al deif, al hiya mara. intum bi ihterim umon ze shuraaka le intum fi wirasa neima ta haya. Amulu takum zi de ashan salawat takum ma be akisu.
+\v 7 Be nefsa teriga, intum rujal geni takum ma nusuwan takum be hasab fihim, ze haja al deif, al hiya mara. Intum bi ihterim umon ze shuraaka le intum fi wirasa neima ta haya. Amulu takum zi de ashan salawat takum ma be akisu.
 \p
 \v 8 Akiran, intum kulu, kede indakum fikra wahid, ihsas wahid, be muhaba zi akwana, be heniya, we nezilu nefsa.
 \v 9 Mata dafa batal be batal au sitima be sitima. Bel-aks istamiir ashan be bariku, ashan de yau nadi intum, yala inta mumkin bi warishu baraka.
@@ -93,7 +93,7 @@
 \v 12 Ena ta Rabuna gi aiynu del al kwesin, wa adana tou gi asuma salawat tumon. Lakin wusa ta Rabuna diid nas al bi amulu shar."
 \p
 \v 13 Munu yau bi awugu inta iza kan inta fekir ashan amulu haja kwes?
-\v 14 lakin hata lo inta gi taaban fi amulu kwes, inta mubarak. Mata kafu kan umon gi hadidu inta. Mata geni fi muskila
+\v 14 Lakin hata lo inta gi taaban fi amulu kwes, inta mubarak. Mata kafu kan umon gi hadidu inta. Mata geni fi muskila
 \v 15 Lakin, kadisu Rabana Yesua fi geliba takum. Kede itakum kun jahiz ashan bi juwabu kulu zol al bi asalu an sigha al le Allah. Amulu takum ze de be tawadu wa ihteram.
 \v 16 Kede intum indu demir al hai ashan nas al bi shitimo itakum fi haya al kwes fi mesiia bi ligo fadia ahan umon wonusu diid intum ze nas al amulu batal.
 \v 17 Huwu kwes, kan de irada ta Allah, ashan intum bi ligo taab fi amulu kwes min amulu batal.
@@ -101,7 +101,7 @@
 \v 19 Be wasat ta Roho, huwo ruwa wa beshiru le aruwah al hasa fi sejin.
 \v 20 Umon kan aba asuma kalam zaman Allah gi istene be subur fi zaman ta Noah, fi zaman al kan gi abinu Sefina, wa Allah kan ankizu nas besitin -tamania aruwah- be wasat ta moya.
 \v 21 De yau alama ta mamudiya al kalisu intum hasa- ma be kasulu wasaka min jesim, lakin be gedimu demir al kwes le Allah - be wasat giyama ta Yesua Al Masih.
-\v 22 Masih hasa fi iden al yemin ta Allah. huwo ruwa le samawat. Malaikat, sultat, wa guwa lazim bi ihtiram le huwo.
+\v 22 Masih hasa fi iden al yemin ta Allah. Huwo ruwa le samawat. Malaikat, sultat, wa guwa lazim bi ihtiram le huwo.
 \c 4
 \cl As-hah 4
 \p
@@ -113,8 +113,8 @@
 \v 6 Ashan sabaab de injil beshiru kaman le nas al meitin, ashan hata lo hukumu umon fi gisim ze insaan, umon bi ish ze Allah fi roho.
 \p
 \v 7 Nihaya ta kulu hajaat bi gaa gerib. Ashan kida muk takun kede kun kwes, fekira takun kede kun kwes fi salawat.
-\v 8 fok kulu hajaat del, keli indakum muhaba fi baad takum, ashan muhaba bi kati katiya ketiir.
-\v 9 rahibu takum baad takum bidun neng neng.
+\v 8 Fok kulu hajaat del, keli indakum muhaba fi baad takum, ashan muhaba bi kati katiya ketiir.
+\v 9 Rahibu takum baad takum bidun neng neng.
 \v 10 Ze ai wahid min intum ligo hadiya, istakdimu le saidu baad takum ze wokil al kwes fi neima ta Allah fi kulu turuk.
 \v 11 Iza kan ai wahid gi wonusu, kede kun be kelimaat ta Allah. Iza kan ai wahid bi kadimu, kede kun be guwa al Allah yau wodi. Amulu hajat deel ashan Allah bi mejidu fi kulu hajat bi wasaat Yesua al Mesih. Kede mejid wa guwa kun le Yesua a Mesih ilal abad al abidin Amin.
 \p
@@ -125,7 +125,7 @@
 \v 16 Lakin kan ai wahid taab ze Mesihi, kede huwo ma kun bi fadiya; lakin, kede huwo mejidu Allah be isim dak.
 \v 17 Zaman kalas le hukum al bi bada ma muminiin ta Allah. Iza kan bada ma nina, Netija bi kun kef le del al ma bi ihterim injil ta Allah?
 \p
-\v 18 wa "iza kan saab ashan ma bi ankizu del al kwesin, huwo bikun kef le del al katiyin wa ma bi arufu Allah?
+\v 18 Wa "iza kan saab ashan ma bi ankizu del al kwesin, huwo bikun kef le del al katiyin wa ma bi arufu Allah?
 \p
 \v 19 Ashan kida kede del al taab ashan iraada ta Allah selimu nefsa tomon le khalig al amin be amulu kwes.
 \c 5
@@ -133,13 +133,13 @@
 \p
 \v 1 Ana bi asalu shiyuk al fi nus takum, ana al yau shekh wa kaman shuhud fi taab ta al Masih, Ana kaman wahid al bi shariik fi mejid al bi ja.
 \v 2 Kede intum kun ruwa ta korufan ta Allah al tehet musuliya takum, al gi khadimu ze huras-ma ashan lazim ashan intum wodi nefsa takum, ze intum gi khadimu Allah- ma ashan riibe lakin be iraada.
-\v 3 Ma takum kun ze rabanat le del al kutu tehet musuliya takum. lakin, kede intum kun misal le korufan.
+\v 3 Ma takum kun ze rabanat le del al kutu tehet musuliya takum. Lakin, kede intum kun misal le korufan.
 \v 4 Baad dak kan reis ta ruwa ja, intum bi ligo taj ta mejid al ma indu nihaya.
-\v 5 Be nefsu teriiga, intum shabab, akhda takum le nas al kubar. intum kulu, libisu nefsu takum ma tawadu wa khadimu baad takum. leanu Allah aba nas al gi dala, lakin huwo gi wodi neima le nas al bi nezilu nefsa.
+\v 5 Be nefsu teriiga, intum shabab, akhda takum le nas al kubar. Intum kulu, libisu nefsu takum ma tawadu wa khadimu baad takum. Leanu Allah aba nas al gi dala, lakin huwo gi wodi neima le nas al bi nezilu nefsa.
 \p
 \v 6 Ashan kida nezilu nefsa takum tehet iden ta Allah al gowi ashan huwo bi arufa intum fok fi zaman tou.
 \v 7 Arfa takum tegila takum le huwo, leanu huwo gi aiynu wara takum.
-\v 8 Kun harisin, aiynu kwes. Adu takum sitan gi lifu ze ased al jiyan. bi fetisu zol ashan bi demiru.
+\v 8 Kun harisin, aiynu kwes. Adu takum sitan gi lifu ze ased al jiyan. Bi fetisu zol ashan bi demiru.
 \v 9 Wogif diid huwo. Kun gowiin fi iman takum, intum arufu akwana takum al mesihin al fi alam gi istahmal nefsu taab.
 \v 10 Baad intum taabanin fi zaman besit, Allah ta kulu neima, al nadi intum le mejid tou al abadi fi masih, bi kutu intum nedifin, assisu intum, wa gowi intum.
 \v 11 Kede sultaan kun le huwo lel abad al abidin. Amin.

62-2PE.usfm

@@ -26,7 +26,7 @@
 \v 14 Ana aruf inu gerib kalis ana giruwa sibu gisim de, ze ma Rabana ta nina Yesua al Messih beinu le ana.
 \v 15 Ana bi amulu al afdal ashan itakum daima bizekiru hajat de kan ana ruwa.
 \v 16 Lanu inna ma tabi kurafat al amulu ma amulu, lakin inna weri le itakum gowa ta Rabana Yesua al Messih wa ja bituo. Lakin inna kan shuhud al ayinu shukul azama tuo.
-\v 17 Ashan uwu akudu mejid wa karama min Allah al ab zaman jibu le uwu sot azim ta mejid gi wunuso, ``De yau Jena tai, al mahbub, al ana murtah ma uwu.``
+\v 17 Ashan uwu akudu mejid wa karama min Allah al ab zaman jibu le uwu sot azim ta mejid gi wunuso, "De yau Jena tai, al mahbub, al ana murtah ma uwu."
 \v 18 Inna asuma sot de al ja min sama, wekit inna kan ma uwu fi ras jebel al mukadas.
 \v 19 Inna indu kelima ta nubuwa de al akito be ketir. Itakum amulu kwes ashan kutu bala fugu uwu. Uwu ze lamba al gi wala fi mahal al duluma lakadi saba ja wa nijima ta gerib saba bi gum fi glub takum.
 \v 20 Aruf takum de awel, inu ma fi nubuwa al be tefsir al kas.
@@ -34,11 +34,11 @@
 \c 2
 \cl As-hah 2
 \p
-\v 1 Anbiya al kadabin ja le nas, wa mualimin al kadabin kaman bi ja le itakum. be teriga tabsir umon bi jibu ma umon talim al galat, wa umon bi anguru said al biu umon. Umon gi jibu damar gowam le badun tomon.
+\v 1 Anbiya al kadabin ja le nas, wa mualimin al kadabin kaman bi ja le itakum. Be teriga tabsir umon bi jibu ma umon talim al galat, wa umon bi anguru said al biu umon. Umon gi jibu damar gowam le badun tomon.
 \v 2 Ketirin biruwa wara uslub tomon, wa be wasat umon sika ta hag bi wuduru.
 \v 3 Be shukul tamma umon biligu maksab bi kelimat tomon ta kabasa. Hukum tomon ma bi akir ketir; damar tomon ma gi num.
 \v 4 Kan Allah ma sibu malaikat al amulu katiya bidun uguba. Lakin uwo selimu umon murbutin be genzir fi makan ta duluma lahadi yom ta hukum.
-\v 5 oKaman, uwo ma sibu nas ta alam al gedim. Lakin, uwo hafisu Noah, al gi wunuso bir, ma saba nas tanin, wokit uwo jibu tofan fi dunia al ma deru Allah.
+\v 5 Kaman, uwo ma sibu nas ta alam al gedim. Lakin, uwo hafisu Noah, al gi wunuso bir, ma saba nas tanin, wokit uwo jibu tofan fi dunia al ma deru Allah.
 \v 6 Allah bardu aragu itnin medina ta Sodoma wa Gomora le rumad wa hukumu umon be damar, ashan bi kun misal le haja al gi ruwa hasil le nas al bi rudu Allah.
 \v 7 Lakin ze le Loto al adil, al kan assuro ma aklak ta nas al gi kasuru ganun, Allah ankiso uwo.
 \v 8 Asahan zol al adil de, al kan gi ish fi nus tumon yom bat yom, kan gi tabu demir tou al adil ashan haja al uwo asuma wa ayinu.
@@ -46,13 +46,13 @@
 \v 10 De hagiga kasatan le delin al bi istemir fi niyat ta fasad ta gisim wa bi alisu sulta. Umon ma gi kafu ashan amulu irada tomon. Umon ma gi kafu ashan bi wonosu galat an al mumajidin.
 \v 11 Malaikat indu guwa wa gudura azim, lakin umon ma jibu le Rabuna hukum ta sitima dit umon.
 \v 12 Lakin delin al ze haiwanat al ma indu muk kalagu umon ashan bi gubudu wa demiru. Umon ma aruf umon gi sitimu shunu. Gi ruwa demiru umon.
-\v 13 Umon bi akudu ujura ta amulu galat tomon. umun fekir gali amulu niyat bi nahar uwo haja kwes. umun waskanin wa indu uyub. Umon gi itmata shukul kabasa tumon ligu umon gi ihtefil ma itakum.
+\v 13 Umon bi akudu ujura ta amulu galat tomon. Umun fekir gali amulu niyat bi nahar uwo haja kwes. Umun waskanin wa indu uyub. Umon gi itmata shukul kabasa tumon ligu umon gi ihtefil ma itakum.
 \v 14 Umon indu uyun al maliyan be nuswan ta zinna; umon ma gi saban bi katiya. Umon gi kabasu nefus al ma sabit le amulu batal, wa glub tomon deribu fi shukul tamma. Umon Eyal ta laana.
 \v 15 Umon sibu sika al sah. Umon wuduru, wa umon ruwa wara sika ta Balaam Jena ta Bior, al hibu shilu Rushwa min nas al ma baar.
 \v 16 Lakin uwo ligu tawbik le galat tou. Humar al aterisa wonusu be sot ta insan wa wegifu shukul belit ta Nebi.
 \v 17 Nas del ze keran al ma indu moyo. Umon ze sihab al gi shilu ma hawa. Duluma shedid hafiso le umon.
 \v 18 Umon gi wonusu kalamat farik be dala. Umun gi juru nas be wasat shahwat ta gisim. Umon gi juru nas al gi hawil jere min delin al gi ish fi galat.
-\v 19 umon gi waidu le umon huriya lakin umon zato abid ta fasad. Ashan insan uwo abid ta ayi haja al gi gilibu uwo.
+\v 19 Umon gi waidu le umon huriya lakin umon zato abid ta fasad. Ashan insan uwo abid ta ayi haja al gi gilibu uwo.
 \v 20 Ayi zol al gi tefes min najasa ta dunia be marifa ta Rabuna wa Mukalis Yesua al Messih, wa rija le najasa tani mara, mostawa al akir de biga akir min al awel.
 \v 21 Kan bikun kwes le umon kankan umon ma arufu sika ta bir bital bi arufu wa bi rija wara min wesiya al mukadas al wedi le umon.
 \v 22 Masal de hagiga le umon: Kelib rija le turash tou. Kuduruk al kasulu rija le tiin.

63-1JN.usfm

@@ -11,7 +11,7 @@
 \v 1 De al kan min bidaya-al nina asuma, al nina ayinu ma uyun ta nina, al nina ayinu fugu, wa iden ta nina lemesu-de an kelima ta haya.
 \v 2 Wa kaman, haya biga maruf le nina, wa nina ayinu huwo, wa nina gi ash-had le huwo. Nina gi alino le itakum haya al abadiya, al kan ma abu, wa kutu biga maruf le anina.
 \v 3 De al nina ayinu wa asuma nina bi alinu kaman le itakum, ashan itakum kaman bi kun indu sherika ma nina. Sherika ta nina de ma abu wa jena bito Yesua al mesih.
-\v 4 nina kaman gi katibu hajat de le itakum ashan farah ta nina bi kun kamil.
+\v 4 Nina kaman gi katibu hajat de le itakum ashan farah ta nina bi kun kamil.
 \p
 \v 5 De yau risala al nina asuma min huwo wa nina bi alinu le itakum: Allah nur, wa mafi duluma fugu huwo ta kulukulu.
 \v 6 Kan nina kelim gali nina indu sherika ma huwo wa bi ish fi duluma, nina bi kabasu wa ma bi marisu hagiga.
@@ -43,31 +43,31 @@
 \v 16 Ayi haja al fi dunia -neiya ta gisim, neiya ta ena, wa kebir nefsa -de ma min abu lakin min dunia.
 \v 17 Dunia wa neiyat tuo bi kalasu. Lakin de al bi amulu irada ta Allah begeni lel abad.
 \p
-\v 18 Eyal sukerin, de saa al akir. bes ze ma intum asuma gali dit al mesih bi ja, hassa ketirin dit al Mesih kalas ja. bekida nina arufu gali de saa al akir.
-\v 19 humon ruwa bara min anina, Lakin humon kan ma min anina. la anu lo kan humon min nina kan humon bi fadulu ma anina. lakin zaman humon ruwa bara, de bi weri inu humon kan ma min anina.
+\v 18 Eyal sukerin, de saa al akir. Bes ze ma intum asuma gali dit al mesih bi ja, hassa ketirin dit al Mesih kalas ja. Bekida nina arufu gali de saa al akir.
+\v 19 Humon ruwa bara min anina, Lakin humon kan ma min anina. La anu lo kan humon min nina kan humon bi fadulu ma anina. Lakin zaman humon ruwa bara, de bi weri inu humon kan ma min anina.
 \v 20 Lakin intum indu misha min al kudus, wa intum kulu arufu al hag.
 \v 21 Ana ma katibu le intum ashan intum ma aruf hagiga, lakin ashan itakum arufu wa ashan mafi kidib bi ja min hagiga.
 \v 22 Munu yau kadab de zol al bi angoru gali Yesua ma Mesih? Zol de yau dit al mesih, ze ma huwo anguro abu wa jena.
-\v 23 Mafi zol al bi anguro jena Gali indu abu. de al bi arufu jena indu abu kaman.
+\v 23 Mafi zol al bi anguro jena Gali indu abu. De al bi arufu jena indu abu kaman.
 \v 24 Ze le intum, kede haja al itakum asuma min bidaya de fadulu fugu itakum. Kan haja al intum asuma min bidaya de fadulu fugu intum, intum kaman bi fadulu fi jene wa fi abu.
 \v 25 De yau waad al huwo wedi le nina: Haya abadiya.
 \v 26 Ana katibu hajad de le intum an delin al der woduro intum.
 \v 27 Ze le intum, misha al intum akudu min huwo bi fadulu fugu intum, wa intum ma muhtajin le ayi zol ashan bi derisu intum. Lakin ze misha tuo bi derisu intum ayei haja wa uwo hagiga wa ma kidib, wa bes ze ma uwo derisu intum, fadulu takum fugu huwo.
 \p
 \v 28 Wa hassa ya eyal, fadulu takum fugu uwo, shan zaman al huwo bi bainu, nina bikon indu shuja wa bidun fadiya gidam bito fi ja tatuo.
-\v 29 Kan intum arufu gali huwo baar, intum arufu gali ayi zol al bi amulu haja al sah weledo min huwo
+\v 29 Kan intum arufu gali huwo baar, intum arufu gali ayi zol al bi amulu haja al sah weledo min huwo.
 \c 3
 \cl As-hah 3
 \p
 \v 1 Ayinu yatu lon ta muhaba al Abu wedi le anina, ashan be nadi anina Eyal ta Allah, wa de nina yau kida. Le sabab de, dunia ma arufu nina, la anu dunia ma arufu huwo.
-\v 2 Mahbubin, nina hassa eyal ta Allah, wa lisa ma zahiru nina bi ja kun kef. nina aruf gali kan al Mesih zahir, nina bikun ze huwo, ashan nina gi ruwa ayinu ze ma huwo.
+\v 2 Mahbubin, nina hassa eyal ta Allah, wa lisa ma zahiru nina bi ja kun kef. Nina aruf gali kan al Mesih zahir, nina bikun ze huwo, ashan nina gi ruwa ayinu ze ma huwo.
 \v 3 Ayi zol al indu sikah an mustakbal bi kutu bala fugu huwo, huwo bi tahiru nefsa tuo bes ze ma huwo tahir.
 \v 4 Ayi zol al gi amulu katiya bi kasuru ganoon; laanu katiya de kasuru ganoon.
 \v 5 Itakun arufu gali Yesua zahiru ashan bi-shilu katiyat, wa ma fi katiya fugu huwo.
 \v 6 Mafi zol al bi fadulu fugu huwo bi-istemir amulu katiya. Mafi zol al gi-istemir amulu katiya ayinu huwo aw arufu huwo
 \v 7 Eyal tai, matakum sibu ayi zol woduro itnum. Zol al bi amulu shukul bir huwo baar, bes ze ma al Mesih baar.
 \v 8 Zol al bi amulu katiya huwo min iblis, ashan iblis amulu katiya min bidaya. Ashan kida Jena ta Allah zahiru, ashan huwo bi-demiru shukul ta iblis.
-\v 9 Ayi zol al weledu min Allah ma bi istemir fi amulu katiya lanu bizira ta Allah bi fadulu fugu huwo. huwo ma bi agider istemir fi katiya ashan huwo moluod min Allah.
+\v 9 Ayi zol al weledu min Allah ma bi istemir fi amulu katiya lanu bizira ta Allah bi fadulu fugu huwo. Huwo ma bi agider istemir fi katiya ashan huwo moluod min Allah.
 \v 10 Asahan kida Eyal ta Allah wa Eyal ta iblis zahiru. Ayi zol al ma bi amulu haja al nedif ma min Allah; wele zol al ma gi hibu aku tuo.
 \v 11 De yau risala al intum asuma min bidaya: inu nina kede hibu badun,
 \v 12 ma ze kain, al kan min iblis wa katulu aku tuo. Le huwo katulu huwo? Asha amayiel bito kan batal, wa ta aku tuo kan al kwes.
@@ -83,7 +83,7 @@
 \v 21 Mahbubin, kan gulub ta nina ma bi hukumu nina, nina indu sikha fi safa ta allah.
 \v 22 Ayi haja al nina bi asalu nina bi ligu min huwo, ashan nina gi hafisu wasayat bito wa nina bi amulu hajat al kwes gidam bito.
 \v 23 De yau wesiya tuo: nina bi amin fi isim ta Jena tou Yesua al Mesih wa hibu badun, ze ma huwo wedi le nina wasiya de.
-\v 24 Zol al gi hafiso wasahyat ta Allah bi fadulu fugu huwo, wa Allah be fadulu fugu uwo. be denina aruf gali bi fadulu fugu ina, be wasat Ruhu al huwo wedi le nina.
+\v 24 Zol al gi hafiso wasahyat ta Allah bi fadulu fugu huwo, wa Allah be fadulu fugu uwo. Be denina aruf gali bi fadulu fugu ina, be wasat Ruhu al huwo wedi le nina.
 \c 4
 \cl As-hah 4
 \p
@@ -91,8 +91,8 @@
 \v 2 Be de intum bi aruf Ruhu ta Allah - ayi Roho al gi wonusu gali Yesua ja fi gisim de min Allah,
 \v 3 wa ayi Roho al gi kelim Yesua ma min Allah. De yau Roho al dit al Mesih, al intum asuma gali gi ja, wa hassa kalas fi fi dunia.
 \v 4 Intum min Allah, ya eyal, wa intum gilibu humo, la anu de al fi fugu intum huwo azim min al fi fugu dunia de.
-\v 5 humon min dunia; ashan kida kalam al humon gi wonuso de min dunia, wa dunia gi asuma le humon.
-\v 6 anina min Allah. Ayi zol al aruf Allah bi asuma le nina. de al ma min Allah ma bi asuma le nina. Be de nina aruf Roho ta hag wa Roho ta woduru.
+\v 5 Humon min dunia; ashan kida kalam al humon gi wonuso de min dunia, wa dunia gi asuma le humon.
+\v 6 Anina min Allah. Ayi zol al aruf Allah bi asuma le nina. De al ma min Allah ma bi asuma le nina. Be de nina aruf Roho ta hag wa Roho ta woduru.
 \p
 \v 7 Mahbubin, kele nina hibu badun, Lanu muhaba min Allah, wa ayi zol al bi hibu weledu huwo min Allah wa arufu Allah.
 \v 8 Zol al ma gi hibu ma bi aruf Allah, la anu Allah muhaba.
@@ -107,7 +107,7 @@
 \v 17 Ashan kida, muhaba de biga kamil fugu nina, ashan nina bikun indu siga fi yom ta hukum, ze ma huwo, kaman nina bikun fi dunia de.
 \v 18 Mafi kafu fi muhaba. Bes, muhaba al kamil bijada kafu bara, lanu kafu bi ruwa ma tadiib. Lakin de al bi kafu lisa ma kamil fi muhaba.
 \v 19 Nina bi hibu ashan Allah hibu nina awel.
-\v 20 Kan fi zol kelim,``Ana hibu Allah`` lakin gi karahu aku tuo, huwo kadab. Ashan de al ma bi hibu aku tuo, al huwo gi ayinu, ma bi agder hibu Allah, al huwo ma ayinu.
+\v 20 Kan fi zol kelim, "Ana hibu Allah" lakin gi karahu aku tuo, huwo kadab. Ashan de al ma bi hibu aku tuo, al huwo gi ayinu, ma bi agder hibu Allah, al huwo ma ayinu.
 \v 21 Wa bardu de wasiya al nina indu min huwo: Ayi zol bi hibu Allah lazim kaman bi hibu aku tuo.
 \c 5
 \cl As-hah 5
@@ -117,7 +117,7 @@
 \v 3 De yau muhaba le Allah: inu nina bi hafisu wasaya tuo. Wa wasaya tuo ma tegil.
 \v 4 Ayi zol al weledu min Allah bi gilibu dunia. De yau nusra al gilibu dunia: iman ta nina.
 \v 5 De munu yau bi gilibu dunia? De zol al bi amin inu Yesua jena ta Allah.
-\v 6 De yau zol al ja be moyo wa dom: Yesua al mesih. huwo ma ja bes be moyo, lakin bemoyo wa dom.
+\v 6 De yau zol al ja be moyo wa dom: Yesua al mesih. Huwo ma ja bes be moyo, lakin bemoyo wa dom.
 \v 7 Ashan fi talata al gi shahidu:
 \v 8 Roho, Moyo, wa dom. Wa talata de fi tifagia.
 \v 9 Kan ina gabilu shihada ta nas, shihada ta Allah azim. Ashan shuhuda ta Alah yau de inu huwo wede shuhuda an Jena bito.
@@ -133,5 +133,5 @@
 \p
 \v 18 Nina arufu inu de al weledu min Allah ma bi amulu katiya. Lakin de al weledu min Allah bi hafiso nefso, wa al sherir ma bi augu huwo.
 \v 19 Nina arufu gali nina min Allah, wa nina aruf inu dunia kulu gi teki fi al sherir.
-\v 20 Lakin nina arufu inu jena ta Allah ja wa wedi le nina fihim asahn nina bi arufu de al hagiga. Bardu, nina fi de al hagiga, fi Jena tou Yesua al Mesih. huwo Allah al hagiga wa haya al abadiya.
+\v 20 Lakin nina arufu inu jena ta Allah ja wa wedi le nina fihim asahn nina bi arufu de al hagiga. Bardu, nina fi de al hagiga, fi Jena tou Yesua al Mesih. Huwo Allah al hagiga wa haya al abadiya.
 \v 21 Eyal, hafiso nefus takum min asnam.

64-2JN.usfm

@@ -6,22 +6,22 @@
 \toc3 2jn
 \mt Yuhana 2
 \c 1
-\cl as-hah1
+\cl As-hah 1
 \p
 \v 1 Min al sheehk le Mara al muhktar wa iyal ta heya, al ana hibu fi hak - wa ma ana barau, lakin kaman nas kulu al bi arufu hagiga-
 \v 2 ashan hagiga de fi ma nina wa bi kun ma nina elal abad.
 \p
-\v 3 kede neima, rahma, salam min Allah al Aab wa yusua al mesih, Jena ta Allah Al Aab kede geni ma nina, fi hak wa muhaba.
+\v 3 Kede neima, rahma, salam min Allah al Aab wa yusua al mesih, Jena ta Allah Al Aab kede geni ma nina, fi hak wa muhaba.
 \p
 \v 4 Ana farhan shiedid inu ana ligo bad min iyal taki bi doworu fi hak, ze ma nina ligo wosiya min Allah al Aab.
 \v 5 Hasa ana gi asalu min inta, ya mara- ma ta fekeri bi inu ana gi katibu wosiya jedid, lakin de wosiya al kan nina ligo min bidaya- inu lazim keli nina hibu bad.
-\v 6 De yahu muhaba, inu nina keli lazim amulu hasab wasaya tou. de yahu wosiya, ze ma intum asuma min bidaya, inu intum lazim be amulu.
+\v 6 De yahu muhaba, inu nina keli lazim amulu hasab wasaya tou. De yahu wosiya, ze ma intum asuma min bidaya, inu intum lazim be amulu.
 \v 7 Fi nas ketir ta kabasa dakalu fi alam, wa humon ma gi iterif bi inu yesua al mesih ja fi jasad, humon kazabiin wa did Al Mesih.
 \v 8 Keli balkum, ashan nina ma bi fagidu hajat al kwes al nina amulu, lakin ashan inta bi ligo ujura kamil.
 \v 9 Eya zol al ma gi ihterim wa gi sabit fi talim ta Mesih ma indu Allah. Zol al gi sabit fi talim, zol de indu Allah al Aab wa jena.
-\v 10 Iza eya zol ja le intum bidun talim de, ma takum rahibu huwo fi biut takum. wa ma takum selimu huwo.
+\v 10 Iza eya zol ja le intum bidun talim de, ma takum rahibu huwo fi biut takum. Wa ma takum selimu huwo.
 \v 11 Le zol al rahibu zol de huwo gi ishterik fi amail tou al batal.
 \p
-\v 12 Ana indu hajat ketir al ana dair katibu le intum. lakin ana ma dair katibu humon fi waraga wa hebir. ala kulu hal, ana gi itmana ashan bi jaa le intum wa wonuso usa ma usa, ashan mamuria ta nina bi kun kamil,
+\v 12 Ana indu hajat ketir al ana dair katibu le intum. Lakin ana ma dair katibu humon fi waraga wa hebir. Ala kulu hal, ana gi itmana ashan bi jaa le intum wa wonuso usa ma usa, ashan mamuria ta nina bi kun kamil.
 \p
 \v 13 Iyal ta ukut takum almuhktar gi selimu intum.

65-3JN.usfm

@@ -6,7 +6,7 @@
 \toc3 3jn
 \mt 3 Yuhana
 \c 1
-\cl As-hah1
+\cl As-hah 1
 \p
 \v 1 Ana Yuhana al shiekh le Gaius al habib, al bi hagiga ana bi hibu.
 \p
@@ -16,14 +16,14 @@
 \p
 \v 5 Yah al habib, ita amulu kwes fi kulu shokol le akuwana wa nas al ita ma arufu,
 \v 6 al humon wori le muminin ta kenisa kefe ita hibu humon.
-\v 7 ita amulu kwes ashan bi rasulu humon bi teriga al Allah rudu, le anu humon ruwa bara ashan wori le nas ann Yesua, bidun shilo haja min humom.
-\v 8 kede anina rahibu shikil nas del, ashan anina bi sharik ma humon fi wori hagiga ta Allah le nas.
+\v 7 Ita amulu kwes ashan bi rasulu humon bi teriga al Allah rudu, le anu humon ruwa bara ashan wori le nas ann Yesua, bidun shilo haja min humom.
+\v 8 Kede anina rahibu shikil nas del, ashan anina bi sharik ma humon fi wori hagiga ta Allah le nas.
 \p
 \v 9 Ana katibu haja le muminin, lakin Diotrephes, ali huwo rudu ashan bikun awel fi nus tomon, ma istakbil anina.
-\v 10 Ashan keda kan ana jaa ana bi zekero amayiel tuo el huwa amulo, wa kalamat el bataal el huwa wonusu ann anina. amayel de ma timo huwo, huwo be nefsu aba istakbil akwana. Huwo wogifu nas al indo nia ashan bi istakbil wa tala humon bara min kenisa.
-\v 11 Ya habib ma ta amulu hajaat al batal al nas bi amulu lakin amulu al kwes. Al bi amulu hajat al kwes huw min Allah; al ge amulu hajaat el batal ma ayinu Allah. kulu muminin al arufu
-\v 12 Demetrius ge wonusu ann kwes tuo wa hagiga al fogo huwa. anina kaman shuhudin, wa ita arufu shihada tanina hagiga.
+\v 10 Ashan keda kan ana jaa ana bi zekero amayiel tuo el huwa amulo, wa kalamat el bataal el huwa wonusu ann anina. Amayel de ma timo huwo, huwo be nefsu aba istakbil akwana. Huwo wogifu nas al indo nia ashan bi istakbil wa tala humon bara min kenisa.
+\v 11 Ya habib ma ta amulu hajaat al batal al nas bi amulu lakin amulu al kwes. Al bi amulu hajat al kwes huw min Allah; al ge amulu hajaat el batal ma ayinu Allah. Kulu muminin al arufu
+\v 12 Demetrius ge wonusu ann kwes tuo wa hagiga al fogo huwa. Anina kaman shuhudin, wa ita arufu shihada tanina hagiga.
 \p
 \v 13 Ana der katibu le ita kum hajat ketir, lakin ana ma der katibo bi galam wa hibir.
-\v 14 lakin ana ge fikir ashan bi ayinu ita gerib, wa anina bi wanusu wosa be wosa. Salam kede geni ma ita.
+\v 14 Lakin ana ge fikir ashan bi ayinu ita gerib, wa anina bi wanusu wosa be wosa. Salam kede geni ma ita.
 \v 15 Sabihaat bi selimu eta. Selimu kulu muminin inak be isim.

66-JUD.usfm

@@ -10,7 +10,7 @@
 \p
 \v 1 Yahuza, kadam ta Yesua al mesih, wa aku ta Yakub, le del al nadi umon, mahbubin fi Allah al Abu, wa hafizu le Yesua al mesih:
 \p
-\v 2 kede rahma wa salam wa muhaba zidu le itakum.
+\v 2 Kede rahma wa salam wa muhaba zidu le itakum.
 \p
 \v 3 Mahbub ze ma ana bi amulu kulu juhud le itakum kalam ta kulasa al sawa sawa, lakin ana ja ligo ana bi katibu le itakum ashan kede itakum ishtakal shedid fi iman al wodi mara wahid le kudusin ta Allah
 \v 4 Ashan fi nas tanin dakalu be sir fi nus takum. Nas del kutu tehet hukum umon nas batalin al geiru neima ta Allah ta shahwat, wa umon anguru seid ta nina al wahid wa Rabana Yesua al Mesih.
@@ -19,14 +19,14 @@
 \v 6 Wa kaman malaikat al ma geni sabit fi mahal tomon ta sulta, wa sibu mahal geni tomon - Allah hafisu umon wa robutu umon be genzir ta abadia wa dusu umon fi duluma le hukum fi yom al kebir.
 \v 7 Kaman ze ta Sodom wa Gomora wa bagi medinat tanin al gerib le umon al wodi gisim tomon le amulu zina al batal. Umon kadimu ka misal le del al tabanin fi azab ta nar al abadia.
 \v 8 Kaman be nefsa teriga del al bi hilim kaman waskanu gism tomon. Umon aba sulta, wa bi kelim hajat batal did del al mumejidin.
-\v 9 Wa ama mikhael, reis ta malaikat wokit huwo gi nakis be shetan be kalam gisim ta Musa, huwo kan ma hawil ashan jibu hukum batal didu. lakin kede Rabana wobiku inta.
-\v 10 lakin nas del al bi sitimu fi hajat al umon ma arufu, wa fi hajat al umon bi fahim be teriga tomon ze ta haiwanat al ma be wonusu, de yau be demiru umon.
+\v 9 Wa ama mikhael, reis ta malaikat wokit huwo gi nakis be shetan be kalam gisim ta Musa, huwo kan ma hawil ashan jibu hukum batal didu. Lakin kede Rabana wobiku inta.
+\v 10 Lakin nas del al bi sitimu fi hajat al umon ma arufu, wa fi hajat al umon bi fahim be teriga tomon ze ta haiwanat al ma be wonusu, de yau be demiru umon.
 \v 11 Umon be ligo kalam batal ashan umon amulu ze ta Kain wa umon waga fi kidib ze ta Balam be sabab maksab wa umon mutu fi mashakil ze ta Korah.
 \v 12 Jama del umon katar fi mahal munasabat takum al intum bi hibu wa kaman umon be amulu munasabat tomon bidun kof ashan be aiynu umon, umon bes ze sihab bidun moyo al hawa bi shilu wa umon kaman ze ashjar ta zaman motoro al meit al ma indu simar al bi zidu, wa bi jadau taraf sika.
 \v 13 Umon ze habub al shedid bi hizuhizu bahar wa bi tala fadiya tomon. Wa umon ze nujom al woduro fok fi jou al hafizu umon fi duluma al shedid lel abad.
 \v 14 Enoch, nebi nimra saba min Adam, naba an umon gali, "aiynu! Rabuna jay ma alaf wa alaf min nas al kudusin.
-\v 15 Huwo jay ashan faridu hukum le ai zol, huwo jay hakim kulu nas al ma ta Allah fi shokol al umon amulu be teriga al ma ta Allah. wa le kulu kalam batal al nas al khuta wonusu did huwo.
-\v 16 Del umon nas al bi korekore sambala wa bi nengneng daiman wa bi tabi wara hajat tomon al batal. kasma tomon bi wonusu shedid an takabur wa bi kabasu nas le maslah tomon.
+\v 15 Huwo jay ashan faridu hukum le ai zol, huwo jay hakim kulu nas al ma ta Allah fi shokol al umon amulu be teriga al ma ta Allah. Wa le kulu kalam batal al nas al khuta wonusu did huwo.
+\v 16 Del umon nas al bi korekore sambala wa bi nengneng daiman wa bi tabi wara hajat tomon al batal. Kasma tomon bi wonusu shedid an takabur wa bi kabasu nas le maslah tomon.
 \p
 \v 17 Lakin intum al mahbubin, zekir takum kalamat al wori le intakum min bediri ma talamiz ta Rabuna Yesua al mesih.
 \v 18 Ashan umon kelimu le intakum gali "fi zaman ta akhir de, bikun fi nas ta fitna al bi douru wara niat tomon al batal.
@@ -34,7 +34,7 @@
 \v 20 Lakin al mahbubin, abinu takum nufus takum fi iman al mukadas be salawat fi Roho al kudus.
 \v 21 Hafizu nufus takum fi muhaba ta Rabuna wa intakum bi istena Rahma ta Rabuna Yesua al Mesih al jibu Haya al abadia.
 \v 22 Kede itakum indu Rahma le nas al indu shukuk wa kafu.
-\v 23 Wa ankisu takum tanin bara min nar. Kede indakum rahma wa kof le tanin. akra gumashat al waskanu be jisim.
+\v 23 Wa ankisu takum tanin bara min nar. Kede indakum rahma wa kof le tanin. Akra gumashat al waskanu be jisim.
 \p
 \v 24 Hasa kaman le de al bi agder ashan be hafisu intakum ashan kede intakum ma waga, wa kaman bi wosulu intakum wa bi wogif gidam mejid tou be farah kebir wa bidun khof.
 \v 25 Wa le Allah al whid Mukalis ta nina, be wasat Yesua al mesih, mejid wa sokol kebir, wa guwa wa sulta kede kun le huwo min hasa de wa abad amin.

67-REV.usfm

@@ -16,7 +16,7 @@
 \v 5 wa Yesua al Mesih, al huwo shahid al amiin, al bekir ta nas al gum min mutu, wa rais ta muluk ta ard. Al huwo bi hibu nina wa kasulu nina min katiya be dom tuo,
 \v 6 huwo amulu nina muluk wa khana le Allah wa abu tuo__keli mejid wa sultan bi kun le huwo ila al abad. Amen.
 \q
-\v 7 Ainu, al huwo bi ja ma sehab, kulu ena bi ainu huwo hata nas al atanu huwo, kulu gabail ta duniya bi kore ashan huwo. Amen,
+\v 7 Ainu, al huwo bi ja ma sehab, kulu ena bi ainu huwo hata nas al atanu huwo, kulu gabail ta duniya bi kore ashan huwo. Amen.
 \p
 \v 8 "Ana yau al alif wa ya, al bidaya wa al nihaya, Rabuna bi kelima, Allah al Gadir ala kulu haja.
 \p
@@ -31,7 +31,7 @@
 \v 17 Zaman ana ainu huwo ana waga fi tehet kuraiin tou ze zol al meit, huwo kutu ida tou al yemin fi ana, wa kelimu, mata kafu. Ana huwo al aweil wa al akir
 \v 18 wa al hai, ana kan meit, lakin ainu, ana hai ila al abad! Wa ana indu mafati ta mutu wa hawiya.
 \v 19 Ashan keda katibu tehet hajat al inta ainu, shuno yao bi hasil, wa shuno yao bi ja hasil badiin.
-\v 20 Yala siir ta mana ta saba nujum al inta ainu fi ida yemin tai de, wa saba amida ta lamba ta dahab de: Saba nujum de yahu malaikat ta saba kanais de, wa saba amida ta lamba de yao saba kanais".
+\v 20 Yala siir ta mana ta saba nujum al inta ainu fi ida yemin tai de, wa saba amida ta lamba ta dahab de: Saba nujum de yahu malaikat ta saba kanais de, wa saba amida ta lamba de yao saba kanais."
 \c 2
 \cl As-hah 2
 \p
@@ -41,12 +41,12 @@
 \v 4 Lakin ana ma murtah min inta ashan inta sibu muhaba taki al aweil.
 \v 5 Zekeru, min yatu mahal inta waga. Tuub wa amulu hajat al aweil kan inta amulu. Ile kan inta tuub, ana bi ja le inta wa ana bi shilu lamba taki min mahal tou.
 \v 6 Lakin inta indu de, inta akrahu haja al Nicolaitans amulu, al ana kaman akrahu
-\v 7 Keli zol al indu adana, asuma haja al Roho bi kelimu le kanais. Le zol al intesir ana bi wodi le huwo hak ashan bi akulu min shejera ta haya, al fi wasat fardus ta Allah".
+\v 7 Keli zol al indu adana, asuma haja al Roho bi kelimu le kanais. Le zol al intesir ana bi wodi le huwo hak ashan bi akulu min shejera ta haya, al fi wasat fardus ta Allah."
 \p
 \v 8 Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Smyrna, 'Kelimat ta al huwo yahu al aweil wa al akir, al huwo kan mutu wa huwo biga hai tani mara:
 \v 9 "Ana arufu taab taki wa zuruf taki, lakin inta ganian. Ana arufu wonusa ta karabu suma ta nas al kelimu inu huwon Yahud, lakin humon ma Yahud. Humon mujama ta Shetan.
 \v 10 Mata kafu min taab al bi ja le inta. Ainu! Shetan bi ja jada baad min intum fi sejin ashan jeribu intum, wa intum bi taban le muda ashra yom. Keli inta kun amin lahadi mutu, wa ana bi wodi le inta taj ta haya.
-\v 11 Keli zol al indu adana, asuma le haja al Roho bi kelimu le kanais. Le zol al intesir ma bi ligo taab ta mutu al nimar itnin".
+\v 11 Keli zol al indu adana, asuma le haja al Roho bi kelimu le kanais. Le zol al intesir ma bi ligo taab ta mutu al nimar itnin."
 \p
 \v 12 "Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Pergarmus: 'Kelimat ta al indu sef al itnin atraf tou senin:
 \v 13 "Ana arufu mahal al inta bi geni fugu, hinak yao mahal kursi ta hetan fugu. Lisa inta amsuku guwi fi isem tai. Ana arufu min inta ma anguru iman taki fi ana, hata fi ayam ta Antipas suhud tai, al amin, al kan katulu huwo fi wasat takum, fi mahal shetan bi geni fugu.
@@ -56,7 +56,7 @@
 \v 17 Keli zol al indu adan, a asuma le haja al Roho bi kelimu le kanais. Le zol al intesir, ana bi wodi baad min manna al dudu, wa ana bi wodi hajer al abiyat katibu fugu isem jedid, isim al mafi zol arufu lakin ila zol al bi istelimu.
 \p
 \v 18 Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Thyatira: 'De kelimat ta Jena ta Allah, al uyun tou ze lahab ta nar, wa kuren tou ze nihas al nedifu:
-\v 19 ' Ana arufu haja al inta amulu: muhaba taki, wa iman wa khedima wa subur, tahamul taki. Ana arufu inu haja al inta amulu hasadi, aktar min al inta amulu aweil.
+\v 19 'Ana arufu haja al inta amulu: muhaba taki, wa iman wa khedima wa subur, tahamul taki. Ana arufu inu haja al inta amulu hasadi, aktar min al inta amulu aweil.
 \v 20 Lakin ana ma murtah ma inta: Inta bi jamil mara al isem tou Jezebel, al bi nadi nefsa tou nebiya. Be wasat talim ta hiya, hiya kabasu khdam tai ashan bi amulu zena wa bi akulu zabaih al gedimu le asnam.
 \v 21 Ana wodi le hiya zaman ashan bi tub, lakin hiya ma indu niya ashan bi tub min najasa ta tou.
 \v 22 Ainu, ana bi jada hiya be ayan, wa kulu nas al amulu zena ma hiya fi azab al shedid, ila iza kan umon tub min amail tumon.
@@ -76,19 +76,19 @@
 \v 3 Ashsn keda zekiru, kef inta istelimu, wa asuma. Ihtarmu huwo, wa tub. Lakin iza kan inta ma gum fok, ana bi ja ze harami, wa inta ma bi arufu fi yatu saa ana bi ja le inta.
 \v 4 Lakin inta indu nas besitin fi Sardis umon ma wasku gumash tumon, wa umon bi duwuru ma ana, fi gumash abeyad ashan umon bi istehik.
 \v 5 Le zol al gelibu, bi lebisu le huwo gumash abeyad, wa ana ma bi masa isem tou min kitab ta haya, wa ana ma bi itarif be isem tou gedam ta Abu tai, wa gedam malaikat tou.
-\v 6 Le zol al indu adana, keli asuma le haja al Roha bi kelimu le kanais"'.
+\v 6 Le zol al indu adana, keli asuma le haja al Roha bi kelimu le kanais."
 \p
 \v 7 "Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Philadelphia: Kelimat ta Al huwo kudus wa hak__ huwo bi amsuku muftah ta Dawud, huwo bi fata wa mafi zol bi gufulu, wa kan huwo gufulu mafi zol bi agder fata.
 \p
 \v 8 "'Ana arufu amail taki. Ainu, gidam taki ana fata bab al mafi zol tani bi agder gufulu. Ana arufu inu guwa taki besit, lakin inta ihtaramu kalam tai wa inta ma anguru isim tai,
-\v 9 Ainu! ana bi lanu nas al tabeiin le mujama ta shetan, umon bi kelimu gali umon Yahud, lakin umon ma Yahud, umon kadabin, ana bi kutu umon bi ja wa dangir tehet gedam kuren taki, wa umon bi arufu inu ana bi hibu inta.
+\v 9 Ainu! Ana bi lanu nas al tabeiin le mujama ta shetan, umon bi kelimu gali umon Yahud, lakin umon ma Yahud, umon kadabin, ana bi kutu umon bi ja wa dangir tehet gedam kuren taki, wa umon bi arufu inu ana bi hibu inta.
 \v 10 Ze ma inta hafisu wasaya tai ashan bi ithamal waja bi subur, ana kaman bi hafisu inta min saa ta tejeriba al bi ja le alam kulu, ashan bi jeribu deal al bi geni fi ard
 \v 11 Ana jai gerib. Amsuku haja al inta indu de guwi ashan keli zol tani ma shilu taj taki.
 \v 12 Le zol al gelibu ana bi amulu huwo amud fi haikal ta Allah tai. Huwo ma bi tala min fugo tani mara, wa ana bi katibu fi huwo isem ta Illah tai, isim ta medina ta Allah tai, (Jeruselem al jedid, al bi ja tehet min sama min Allah tai), wa isim tai al jedid.
 \v 13 Le zol al indu adana, asuma le haja al Roho bi kelimu le kanais.
 \p
 \v 14 Ana bi katibu le malaika al fi kenisa ta Laodicea: 'De kelimat al Amin, al sadik wa shuhud al hak, al bi hukumu kulu khaliga ta Allah.
-\v 15 " Ana arufu amail taki wa inu inta ma barid wele sukun. Ana bi itmana kan inta bi kun barid aw sukun!
+\v 15 "Ana arufu amail taki wa inu inta ma barid wele sukun. Ana bi itmana kan inta bi kun barid aw sukun!
 \v 16 Lakin, ashan inta fatir (dafi) ma sukun aw barid, ana gerib bi tufu inta bara min kasuma tai.
 \v 17 Leano inta gi kelimu, 'Ana ganiyan, ana indu mumtalakat ketir, wa ma muhtaj le ai haja.' Lakin inta ma arufu inu inta taban, ma murtaha, miskiin, amiyan, wa ariyan.
 \v 18 Asuma le nesiha tai, beyu min ana dahab al aragu bi nar ashan inta bi tala ganiyan, wa gumash abeyad ashan inta bi libisu wa ma bi ainu sukulu ariyan taki, wa kuhul al bi nedifu uyon taki ashan inta bi ainu.
@@ -101,12 +101,12 @@
 \p
 \v 1 Bad hajat del, ana ainu bab fatau fi sama. Sut al aweil kan ana asuma bi wonusu le ana ze buruji, bi kelimu, "Taal heni fok, wa ana bi wori le inta shunu al bi hasil bad hajat del."
 \v 2 Wa fi zaman dak ana kan fi Roho, wa ana kan aino fi hinak kursi kutu fi sama, wa fi zol geni fogo.
-\v 3 Zol al kan geni fogo de shikil tou ze hajer al bi lamah wa kan fi hinak Koz_Kuza hawili kurusi de. Koz-kuza de shikil tou ze feda(zumurud) al bi lama.
+\v 3 Zol al kan geni fogo de shikil tou ze hajer al bi lamah wa kan fi hinak Koz_Kuza hawili kurusi de. Koz-kuza de shikil tou ze feda (zumurud) al bi lama.
 \v 4 Wa fi hawili kursi de, kan fi arba wa ishriin karasi, wa ana ainu fi ras karasi del arba wa ishriin shuyuk geni fogo bi gumashat al abiyad ma taj min dahab fi ras tumon.
 \v 5 Min kursi del fi anuar, asuwat tala ta saga. Saba lamat kan bi wala fi gedam ta kurusi de, lambat de yao saba aruwah ta Allah.
 \v 6 Fi gedam ta kursi de, kan fi bahar min gizaz, shafaf. Fi wasat ta kursi wa fi hawili kursi fi arba haiwanat, jesim tumon malian ma uyon min gedam wa wara.
 \v 7 Haiwan al aweil kan ze Aset, wa haiwan al tani geni ze jena ta bagara, wa haiwan al nimra talata usa tou ze ta insan, wa haiwan al nimra arba ze nisr al bi teri.
-\v 8 Haiwanat al arba de kulu wahid indu seta ajiniha, malian ma uyon min fok wa tehet. Belil wa nahar umon ma wogifu min kelimu, "Kudus, kudus, kudus, huwo Rabuna Allah al Gadeir, al huwo al kan, wa huwo hasa, wa al bi ja".
+\v 8 Haiwanat al arba de kulu wahid indu seta ajiniha, malian ma uyon min fok wa tehet. Belil wa nahar umon ma wogifu min kelimu, "Kudus, kudus, kudus, huwo Rabuna Allah al Gadeir, al huwo al kan, wa huwo hasa, wa al bi ja."
 \p
 \v 9 Fi kulu zaman al haiwanat de bi wodi mejid, karama, wa sukuran le al bi geni fi kursi, al huwo bi geni ila al abad al abadiin,
 \v 10 sheyuk al arba wa ishriin bi dengir tehet gedam ta tou al bi geni fi ras kursi, wa abidu huwo al bi geni ila abad. Umon bi kutu taj tumon gedam ta kursi, wa umon bi kelimu,
@@ -119,16 +119,16 @@
 \v 2 Ana ainu malaika guwi bi alinu bi sut al shedid, "De munu yahu bi istehik ashan bi fata kitab, wa bi kasuru akhtam tou"?
 \v 3 Mafi zol fi sama aw fi ard aw tehet ard al bi agder fata al kitab de, aw bi agara kitab de.
 \v 4 Ana kore shedid leano ma ligo zol al bi istehik ashan bi fata kitab au bi agara.
-\v 5 Lakin wahid min shuyuk kelimu le ana, "Mata kore, ainu! Ased al min gebila ta Judah, al min asli ta Dawud, huwo gelibu. Huwo bi agdeir ashan bi fata kitab de wa akhtam bi tou al saba".
+\v 5 Lakin wahid min shuyuk kelimu le ana, "Mata kore, ainu! Ased al min gebila ta Judah, al min asli ta Dawud, huwo gelibu. Huwo bi agdeir ashan bi fata kitab de wa akhtam bi tou al saba."
 \v 6 Ana ainu koruf bi wogif fi wasat ta kursi wa fi wasat haiwanat al arba wa fi wasat ta shuyuk. Huwo bi beinu ze katulu huwo. Huwo indu saba gurun wa saba uyon, al huwo saba arwah ta Allah al rasulu fi kulu al ard.
 \v 7 Huwo ruwa wa shilu kitab de min ida ta al bi geni fi kursi.
 \v 8 Zaman huwo shilu kitab de, haiwanat al arba wa shuyuk al arba wa ishrin waga tehet gedam ta Koruf. Kulu wahid min umon indu Guitar wa guruma min dahab maliyan bi bakhur al huwo yahu salawat ta kedisiin.
 \v 9 Umon guna ternima jedid: Inta yao bi istehik ashan bi shilu kitab wa bi feku akhtam bitou. Leano dabau inta wa be dom taki inta ishteri nas le Allah min kulu gebila, luga, shaab, wa uma.
 \q
-\v 10 Inta amulu umon mamlaka wa kahana ashan bi akhdim Rabana ta nina, wa umon bi hukumu ala al ard".
+\v 10 Inta amulu umon mamlaka wa kahana ashan bi akhdim Rabana ta nina, wa umon bi hukumu ala al ard."
 \p
 \v 11 Biga ana ainu wa asuma sut ta malaikat ketir, al umon hawli kursi wa haiwanat wa shuyuk. Adad tumon kulu kan milion.
-\v 12 Umon kelimu bi sut shedid, "Koruf al kan dabau de, huwo bi istehik, ashan bi ligo guwa, gina, hikma, guwa, karama, mejid, wa tesbih".
+\v 12 Umon kelimu bi sut shedid, "Koruf al kan dabau de, huwo bi istehik, ashan bi ligo guwa, gina, hikma, guwa, karama, mejid, wa tesbih."
 \p
 \v 13 Ana asuma kulu al mukulugat al fi sama wa al fi ard wa la tehet ard wa al fi bahar umon kulu kelimu, "Le de al bi geni fi kursi wa le Koruf al ibada, karama, mejid, wa sultan ila al abad al abadiin."
 \p
@@ -156,7 +156,7 @@
 \v 13 Nujum fi Samawat waga fi wata, ze simar al nei ta shejera tin yau bi waga kan habub gowi lizu.
 \v 14 Sama kati ze waraga shejera al lifu fok. Kulu jebel jezira harik min mahal tumon.
 \v 15 Biga muluk ta dunia wa nas al mohimin, wa kaada, wa nas al ganyanin, wa al indu guwa, wa kulu nas, abid wele ahrar, umon dusu fi juwa kahf wa fi nus hujar ta jibal.
-\v 16 Umon kelim le jibal wa le hujar, "Waga fi nina! dusu nina min wusa ta al bi geni fi kursi ta hukum wa min zalan ta Jena koruf de.
+\v 16 Umon kelim le jibal wa le hujar, "Waga fi nina! Dusu nina min wusa ta al bi geni fi kursi ta hukum wa min zalan ta Jena koruf de.
 \v 17 Ashan yom al kebir tumon ta zalan de kalas ja. Munu al bi agder wogif?"
 \c 7
 \cl As-hah 7
@@ -170,7 +170,7 @@
 \q
 \v 6 itnashar alf min gebila ta Ashir, itnashar alf min gebila ta Naftali, itnashar alf min gebil ta Manasa.
 \q
-\v 7 itnashar alf min gebila ta Shamaun, itnashar alf min gebila ta Lawi, itnashar alf min gebila ta Yasakir,
+\v 7 Itnashar alf min gebila ta Shamaun, itnashar alf min gebila ta Lawi, itnashar alf min gebila ta Yasakir,
 \q
 \v 8 itnashar alf min gebila ta Zabalun, itnashar alf min gebila ta Yusif, wa katimu itnashar alf min gebila ta Binyamin.
 \p
@@ -187,7 +187,7 @@
 \q
 \v 16 Umon ma bi tala jiyanin tani mara, wa ma bi kon atshanin tani mara. Shemis ma bi dugu umon, wole sakana bi haragu umon.
 \q
-\v 17 ashan Jena koruf al fi nus kursi de yau bi ainu umon, wa bi sugu umon fi mahal moyo ta haya bi tala fogo, wa Allah bi masa moyo ena bara min uyun ta tumon."
+\v 17 Ashan Jena koruf al fi nus kursi de yau bi ainu umon, wa bi sugu umon fi mahal moyo ta haya bi tala fogo, wa Allah bi masa moyo ena bara min uyun ta tumon."
 \c 8
 \cl As-hah 8
 \p
@@ -226,7 +226,7 @@
 \v 10 Umon indu danabat fugo ibira ze ta agarab; fi danabat tumon de umon indu guwa ashan bi awgu nas le muda khamsa shahar.
 \v 11 Umon indu melik fok le umon malaika ta hawiya. Isim to be Ebriya Abadon, wa be Yonaniya isim to Aboliyon.
 \p
-\v 12 Musiba al awel intahat. Ainu! lisa fi itnin karisa jai.
+\v 12 Musiba al awel intahat. Ainu! Lisa fi itnin karisa jai.
 \p
 \v 13 Malika nimira sita afuku torombeta tou, wa ana asuma sot tala min juwa gurun ta masbah ta dahab al fi gidam ta Allah.
 \v 14 Sot de kelim le malaika nimira sita al indu torombeta de, "Fiku arba malaikat del al robuto fi nahar al furat al kebir."
@@ -243,7 +243,7 @@
 \v 1 Bad dak ana aino malaika tani keber bi nenzel min sama. Lefu huwo ma sehab, wa kos-kusah fugu ras tuo. Wusa tuo ze shemish wa kuren tuo ze amud ta nar.
 \v 2 Huwo amsuku ketab suker, fi iden tuo kan fatao, wa huwo kutu kura tuo al yemen fi bahar wa al shamal fi ared.
 \v 3 Huwo bada kore be sot keber ze kore ta ased. Zaman huwo kore, saba saga kan wonosu.
-\v 4 Zaman saba saga wonosu, ana kan der katebu, laken ana asuma sot min sama bi kelimo," Dusu kalam al saba saga wonosu. Mata katebu tehed".
+\v 4 Zaman saba saga wonosu, ana kan der katebu, laken ana asuma sot min sama bi kelimo," Dusu kalam al saba saga wonosu. Mata katebu tehed."
 \v 5 Bad dak malika al kan ana aino wogif fi bahar wa ared, gum arfa eden tou le sama.
 \v 6 Huwo halefu be al bi ish lel abad al- abeden, huwo al kalagu sama wa kulu hajat al fugu, ard wa kulu hajat al fugu, wa bahar wa kulu hajat al fugu, wa malika de kan wonosu," Mafi bi kon fi taakir tani
 \v 7 Lakin fi yom al malika nimra saba be afugu torombeta ta tou, Allah be kashefu sir ta tou, ze ma huwo wore le kadamen tou al anbeya."
@@ -255,7 +255,7 @@
 \cl As-hah 11
 \p
 \v 1 Wodi le ana asaya ashan bi istakhdimu le gias. Kelimu le ana," Gum wa gisu haikal ta Allah wa mazbah, wa delen al bi abidu fugu.
-\v 2 Lakin mata gisu mesaha al bara, leano khasiso le umamm. umon be ja doru wa karabu medena al mukadas le fetra ta itnen wa arbain shahar.
+\v 2 Lakin mata gisu mesaha al bara, leano khasiso le umamm. Umon be ja doru wa karabu medena al mukadas le fetra ta itnen wa arbain shahar.
 \v 3 Ana be wodi le shuhoden tai al itnen sulta ashan be itnabaa le fetra ta 1,260 ayam, wa umon lebesu gumash min jilid."
 \v 4 Shuhoden de umon yao itnen shejera ta zeiton wa itnen lamba al bi wogifu gedam ta Rabuna ta ard.
 \v 5 Kan ai zol hawel ashan be auwgu umon, nar be tala min kasuma tumon wa be akulu addo ta tumon. De yao nehaya ta ai zol al bi itmana ashan bi katulu umon.
@@ -270,7 +270,7 @@
 \p
 \v 14 Tab nimra itnen kalasu! Nimra talata jai guwam.
 \p
-\v 15 Wa malika nimra saba afuku buruje tou, ana gum asuma aswat keter fi samawat bi kelimu," Mamlaka ta alam biga ta Rabuna ta nina wa le Massih, wa huwo be hukum lel abad al abeden".
+\v 15 Wa malika nimra saba afuku buruje tou, ana gum asuma aswat keter fi samawat bi kelimu," Mamlaka ta alam biga ta Rabuna ta nina wa le Massih, wa huwo be hukum lel abad al abeden."
 \p
 \v 16 Shuyuk al aruba wa isheren al bi geni fi arsh ta tuomon fi gedam ta Allah, gum dengir be wosa tumon wa abido Allah.
 \v 17 Umon kan bi kelimu," Nina be wodi shukuran le inta, Rabuna Allah al Gadir, al wahid al fi wa al kan, ashan inta shelu guwa taki al kebir wa bada hukumu alam kulu.
@@ -291,7 +291,7 @@
 \v 7 Harib kan fi sama. Mekhail wa malaikat tou shakila ma tineen, wa tineen ma malaikt tou kan shakila kaman.
 \v 8 Laken tineen wa malaikat tou kan ma agder gilibo. Biga huwo wa malaikat tou ma indo mahal fi sama.
 \v 9 Tineen al keber huwo yao debiba ta zaman al bi nadi huwo ibiles aw shetan, huwo yao kabasu alam kulu, jadao fi ard, wa malaikat tou jadao ma huwo sawa.
-\v 10 Bad dak ana asuma sot fok fi sama: " Hasa kalasa timo wa guwa wa molk le Allah ta nina, wa sulta ta Massih. Leano al mushteki al kan bi ishteki akwana ta nina bilel wa nahar gedam ta Allah jadaw tihed.
+\v 10 Bad dak ana asuma sot fok fi sama: "Hasa kalasa timo wa guwa wa molk le Allah ta nina, wa sulta ta Massih. Leano al mushteki al kan bi ishteki akwana ta nina bilel wa nahar gedam ta Allah jadaw tihed.
 \q
 \v 11 Umon gelibo huwo be dom ta koruf wa be kelima ta shihada tumon, leano humon ma hibo haya tumon hata fi mutu.
 \q
@@ -299,7 +299,7 @@
 \p
 \v 13 Zaman tineen arofu gali jadao huwo tihed fi ard, huwo bada turugu wara mara al weledo jena weled de.
 \v 14 Lakin mara de wodi le heya itneen jenah ta sagur al keber ashan heya be jere le mahal al jahizo le heya fi beriya. Hinak Allah yao be hafizu heya le fatra ta talata sena wa nus, beyed min debiba.
-\v 15 Debib de kan rushu moya min kasuma tuo ze nahar(bahar), ashan bi shelo heya bayed.
+\v 15 Debib de kan rushu moya min kasuma tuo ze nahar (bahar), ashan bi shelo heya bayed.
 \v 16 Lakin ard kan saido mara de. Ard kan fata kasuma tou wa abula nahar al tineen de kan rushu min kasuma tou.
 \v 17 Tineen de bega zalan min mara de wa huwo ruwa ashan be shakila ma bagi iyal ta heya, delin al bi asuma le wasaya ta Allah wa hafizu shihada an Yesua.
 \v 18 Bad dak tineen de kan wogif fi romola al fi taraf bahar.
@@ -309,7 +309,7 @@
 \v 1 Bad dak ana aino wahsh bi tala min bahar. Huwo indo ashara gurun wa saba ras. Fi kulu gurun fi taj, wa fi kulu ras katibu kalam al did Allah.
 \v 2 Wahsh al ana aino de geni ze nimir. Kura tou ze ta dub, wa kasuma tou ze ta ased. Tineen wodi le huwo guwa tou, kursi tou, wa sultan tou al keber ashan be hakemo nas
 \v 3 Wahed min ras ta wahsh indo awgu batal, laken dabara de kan lego shifa. Kulu nas al fi ard kan istagarab umon bada ruwa wara wahsh de.
-\v 4 Umon kman abedo tineen, ashan huwo wodi sultan tou le wahsh. Umon abedo wahsh kaman wa umon bi kelimo," De muno ze wahsh?" wa" De muno be akeder shakela huwo?".
+\v 4 Umon kman abedo tineen, ashan huwo wodi sultan tou le wahsh. Umon abedo wahsh kaman wa umon bi kelimo," De muno ze wahsh?" wa" De muno be akeder shakela huwo?"
 \v 5 Wahsh de kan wodi le huwo kasuma al be akeder wonuso kalamat ta kebreya wa aliso Rabana. Sibo huwo ashan be ashtakal ma sulta tou de muda ta itnen wa arubayen shahar.
 \v 6 Biga wahsh de fata kasuma tou wa sitimu Allah, huwo aliso isim tuo mahal al huwo bi geni fugu, wa del al bi geni fi sama.
 \v 7 Rudu le wahsh de ashan be haribu nas al kudusin ta Allah wa be gelibo umon. Kaman wodi le huwo sulta fok kulu gebila, nas, luga, wa umma.
@@ -319,14 +319,14 @@
 \v 10 Iza Allah kutu le nas tanin ashan be gobodu umon be adu tuomon, be gobodu. Iza Allah kutu le nas tanin ashan bi mutu be saf, umon bi mutu be saf.
 \p
 \v 11 Bad dak ana aino wahsh tani bi tala min ard. Huwo indo itnen gurun ze koruf, wa huwo bi wonuso ze tineen.
-\v 12 Huwo marisu kulu sulta ta wahsh al awel, wa huwo kutu ard wa kulu nas al bi geni fugu abido wahsh al awel de al kan awgu shedid wa huwo ligo shifa.Baad dak ana ayno wahsh tani gi tala min ard. huwo indo itnen gurun ze ta koruf, wa huwo gi wonosu ze tineen.
+\v 12 Huwo marisu kulu sulta ta wahsh al awel, wa huwo kutu ard wa kulu nas al bi geni fugu abido wahsh al awel de al kan awgu shedid wa huwo ligo shifa. Baad dak ana ayno wahsh tani gi tala min ard. Huwo indo itnen gurun ze ta koruf, wa huwo gi wonosu ze tineen.
 \v 12 Huwo marisu kulu sultan ta wahsh al awel fi gedam ta wahsh, wa huwo kutu nas ta ard kede abedo wahsh al awel al kan indo jereh batal laken huwo lego shefa.
 \v 13 Huwo amolu mujezat azem. Huwo hata kutu nar nenzel min sama le ard fi gedam ta nas.
 \v 14 Be guwa al wodi le huwo, huwo kabasu nas al bi geni fi ard be mujezat al huwo amolo fi gedam ta wahsh al awel, wa wedi talimat le umon ashan be amolo sanam le wahsh al awel al kan awgu be saf, laken huwo lesa hai.
 \v 15 Wodi le huwo sultan ashan be wodi haya le sanam ta wahsh wa huwo wonosu wa wodi talimat ashan be katolu kulu del al aba ashan be abedo wahsh.
-\v 16 Huwo kaman asutru nas kulu, kubarin wa sukerin, ganiyanin wa masakin, abed wa hur, ashan be kutu alama fi iden tumon al yemin aw fi jabha(gidam ta rass).
+\v 16 Huwo kaman asutru nas kulu, kubarin wa sukerin, ganiyanin wa masakin, abed wa hur, ashan be kutu alama fi iden tumon al yemin aw fi jabha (gidam ta rass).
 \v 17 Huwo kutu mafi zol be ishetri aw beio ile kan huwo indo alama ta wahsh, de yao nimra al bi mesil isim tuo.
-\v 18 kede ita kun indo hikma fi kalam de. Kan fi zol akeder fahim hajat de, kede huwo idu nimra ta wahsh. Leano huwo nimra ta insan. Nimra tou 666.
+\v 18 Kede ita kun indo hikma fi kalam de. Kan fi zol akeder fahim hajat de, kede huwo idu nimra ta wahsh. Leano huwo nimra ta insan. Nimra tou 666.
 \c 14
 \cl As-hah 14
 \p
@@ -346,7 +346,7 @@
 \v 11 Dukhan ta azab tumon bi ruwa fok lel abad al abidin, wa umon ma indu raha bilele wa nahar delin al bi abidu sura ta wahsh, wa kulu zol al kutu le huwo alama ta isim tou.
 \v 12 Hini yao subur ta Kadisin ta Allah, delin al bi hafiso wasaya ta Allah wa Iman tumon fi Yesua."
 \p
-\v 13 Ana asuma sot min sama kelimo, "Katibu kalam de: Baraka le delin al mutu fi Rabuna." "Nam,"Roho bi kelimo, "ashan umon bi ligu raha min taab tumon, leano amail tumon bi ruwa wara tumon."
+\v 13 Ana asuma sot min sama kelimo, "Katibu kalam de: Baraka le delin al mutu fi Rabuna." "Nam," Roho bi kelimo, "ashan umon bi ligu raha min taab tumon, leano amail tumon bi ruwa wara tumon."
 \p
 \v 14 Ana ainu, wa kan fi sihab abiyad. Al bi geni fi sihab de ze jena ta insan. Huwo indu Taj min dahab fi ras tou wa menjel senin fi iden tou.
 \v 15 Yala malaika tani tala min jua haikal wa nadi be sot fok le de al bi geni fi sihab: "Shilu menjel taki de wa bada hasad. Leano zaman ta hasad ja, ze ma zira ta wata biga nigito."
@@ -387,13 +387,13 @@
 \v 7 Ana asma al mazba juabu, "Nam, Rabana Allah Algadir, mahkamat taki yao hag wa adil.
 \p
 \v 8 Malaika nimra arba kubu kubaya tou fi shemis, wa kan wodi le huwo tesdik ashan bi haragu nas ma nar.
-\v 9 Umon kan haragu be harara al shdid, wa umon biga bi jedifu(sitimu) isim ta Allah, huwo yao indu guwa fok kulu darabat del. Umon ma tub aw wodi mejid le huwo.
+\v 9 Umon kan haragu be harara al shdid, wa umon biga bi jedifu (sitimu) isim ta Allah, huwo yao indu guwa fok kulu darabat del. Umon ma tub aw wodi mejid le huwo.
 \p
 \v 10 Biga malaika nimra kamsa kubu bara min kubaya tou fi kursi ta wahsh, wa duluma kati mamlaka tou. Umon biga bi akulu lisanat tumon ashan waja.
 \v 11 Umon biga bi sitimu Allah ta sama ashan waja wa dabarat al fugo umon, wa umon lisa aba tub min amail tumon.
 \p
 \v 12 Malika nimra sita kubu bara min kubaya tou fi bahar kebir, El phurat. Moyo tou kan nashif ashan kede jahizu sika le muluk al bi ja min sherik.
-\v 13 Ana ainu talata aruwah al nijis sikil tumon ze guwonjat bi tala bara min kasma ta tenin(debiba), ta wahsh, wa ta nebi al kadab.
+\v 13 Ana ainu talata aruwah al nijis sikil tumon ze guwonjat bi tala bara min kasma ta tenin (debiba), ta wahsh, wa ta nebi al kadab.
 \v 14 Ashan umon yao aruwah ta iblis al bi amulu mujiziat. Umon bi ruwa le muluk ta kulu dunia ashan limu umon sawa ma baad le shakila fi yom al azim ta Allah Al Gadir.
 \v 15 (" Ainu! Ana bi ja ze harami! Baraka le zol al bi istemir harisu, hafisu gumas tou ashan huwo ma bi dawru arian wa kaman umon ma bi ainu shikil fadia tou.")
 \p
@@ -403,12 +403,12 @@
 \v 18 Hinak kan nur bi wala wala, sot ajib, sot ta saga, wa zalzal batal- zalzal kebir al kan ma hasil gobal kida mini zaman al insan kan kalagu fi ard, zalzal de kan kebir shedid.
 \v 19 Medina al kebir kan gesimu le talata ajiza, wa mudun ta umam waga. Biga Allah rekis le Babel al azim, wa huwo wodi le medina de kubaya malau ma moshurub amulu min zalan tou al shedid.
 \v 20 Ai jezira woduru, wa jubal kan biga mafi.
-\v 21 Telij kubar, wozin tou 33kilo gram, waga tehet min sama fogo nas. Umon la-anu Allah le darba de ashan darba de kan batal kalis.
+\v 21 Telij kubar, wozin tou 33 kilo gram, waga tehet min sama fogo nas. Umon la-anu Allah le darba de ashan darba de kan batal kalis.
 \c 17
 \cl As-hah 17
 \p
 \v 1 Wahid min malaikat al saba al kan bi amsuku saba kubayat ja wa kelim le ana, "Ta-al, ana bi wori le inta dainuna ta zania kebir al huwo yao bi geni fi moyo ketir,
-\v 2 ma heya muluk ta ard amulu zina, wa ma merisa ta zina ta heya al sukan ta ard biga sekarani".
+\v 2 ma heya muluk ta ard amulu zina, wa ma merisa ta zina ta heya al sukan ta ard biga sekarani."
 \v 3 Biga malaika de arfa ana bara fi Roho le sahara, wa ana ainu mara bi geni fogo wahsh ahmar kan malian ma asma batal (ta sitma). Wahsh de indu saba ras wa ashara gurun.
 \v 4 Mara de kan libisu gumash lamaa wa ahmar wa libisu dahab, hujar al krim, wa luolou. Heya kan amusuku fi iden tou kubaya min dahab malian ma hajat al batal wa wasaka ta zina tou.
 \v 5 Fi usa ta heya kan katibu isim, siir: "Babel al azim, al uma ta zina wa ta hajat al bata ta ard."
@@ -418,7 +418,7 @@
 \v 8 Wahsh al inta ainu kan fii de, hasa huwo ma mojut, wa huwo gerib bi tala fok min hufra al ma indu nihaya. Biga huwo bi ruwa le damar. Delin al bi geni fi ard, delin al asma tumon ma katibu fi Kitab ta Haya min bidaya ta dunia-umon bi istagrab zaman umon bi ainu wahsh de, ashan kan aino huwo, wa hasa mafi, wa bi rija tani.
 \v 9 De bi kelimo mukh al indu hikma. Saba ras de yau saba jubal al mara de bi geni fogo.
 \v 10 Umon yau kaman saba muluk. Kamsa muluk kalas waga, wahid fi, wa tani de lisa maja, wa fi zaman huwo bi ja, huwo lazim bi geni le fetera besit.
-\v 11 wahsh al kan zaman, wa hasa biga mafi, lisa huwo yau melik nimra tamania. Huwo tabi le saba muluk wa bi ruwa le damar.
+\v 11 Wahsh al kan zaman, wa hasa biga mafi, lisa huwo yau melik nimra tamania. Huwo tabi le saba muluk wa bi ruwa le damar.
 \v 12 Ashara gurun al inta ainu de yao ashara muluk al lisa ma akudu mamlaka, lakin umon bi akudu sulta ze muluk le fetra ta wahid saa sawa ma wahsh.
 \v 13 Delin indo fikra wahid, wa umon wodi guwa wa sulta tumon le wahsh.
 \v 14 Umon bi bada harb did Koruf. Lakin Koruf bi gilibu umon ashan huwo yau Rabana ta rabunat wa Melik ta muluk-wa delin ma huwo bi nadi, mukhtarin, wa al aminin.
@@ -440,10 +440,9 @@
 \q
 \v 6 Dafau le heya ze heya dafau le nas tanin, wa dafau le heya maraten le haja al heya amulu; fi kubaya al heya lakbatu, lakbatu maraten le heya.
 \q
-\v 7 Zema heya bi mejidu nefsa tou wa bi ish fi haya al kwes, Wodi azab wa taab shedid bardu le heya. Ashan heya fi geliba tou, ' Ana gani fi kursi ze melka; Ana ma armala, wa ana ma bi shuf huzun.'
+\v 7 Zema heya bi mejidu nefsa tou wa bi ish fi haya al kwes, Wodi azab wa taab shedid bardu le heya. Ashan heya fi geliba tou, 'Ana gani fi kursi ze melka; Ana ma armala, wa ana ma bi shuf huzun.'
 \q
 \v 8 Ashan kida fi yom wahid balaya tou bi ja: mutu, huzun, wa maja. Nar bi akulu heya, ashan Rabuna Allah huwo azim, wa huwo yau gadi tou.
-\b
 \v 9 Muluk ta ard al amulu zina ma heya wa ai haja ma heya bi kore wa haznanin ashan heya fi zaman umon ainu dukhan bi tala min nar al bi aragu heya.
 \v 10 Umon bi wogif beid, bi kafu min azab ta heya, umon bi kelimo, "Weel, weel le medina al azim, Babil, medina al gowi! Ashan fi wahid saah ikab taki ja."
 \p
@@ -476,7 +475,7 @@
 \p
 \v 3 Umon wonusu tani: "Halleluya! Dukhan bi tala min heya el abad al abadin."
 \p
-\v 4 Shuyuk al arba wa ishirin wa haiwanat al arba waga tehet wa abidu Allah. al kan geni fi kursi. Umon kan bi kelimo, "Amen. Halleluya!"
+\v 4 Shuyuk al arba wa ishirin wa haiwanat al arba waga tehet wa abidu Allah. Al kan geni fi kursi. Umon kan bi kelimo, "Amen. Halleluya!"
 \p
 \v 5 Bad dak sot ja min kursi de, gali, "Sabihu Allah tanina, intum kulu khadamin ta tou, intum al bi kafu huwo, kulu del al ma mohimin wa al gowin."
 \p
@@ -497,11 +496,11 @@
 \v 16 Huwo indu isim katibu fi gumas tou wa fi kura tou: "Melik al muluk wa Rab al Arbab."
 \p
 \v 17 Ana ainu malaika wagif fi shemis. Huwo nadi kulu tiyur al bi tiri fi jou be sot fok, "Taalu, limo takum sawa le ihtifal kebir ta Allah.
-\v 18 Taalu akulu takum jisim ta muluk, jisim ta khadad ta jesh, jisim ta nas al kubarin, laham ta husanat wa nas al arkab fogo, wa laham ta kulu nas, nas al hur wa abid, nas al ma mohimin wa nas al indo guwa".
+\v 18 Taalu akulu takum jisim ta muluk, jisim ta khadad ta jesh, jisim ta nas al kubarin, laham ta husanat wa nas al arkab fogo, wa laham ta kulu nas, nas al hur wa abid, nas al ma mohimin wa nas al indo guwa."
 \p
 \v 19 Ana ainu wahsh wa muluk ta ard be jesh tumon. Umon limu sawa ashan bi harib ma zol al arkab husan wa be jesh tou.
 \v 20 Gobudu wahsh de ma nebi al kadab al bi amulu mujizat fi gidam tou. Be mujizat del huwo kabasu nas al akudu alama ta wahsh wa abidu sura tou. Jadau umon kulu itnin hai fi buheira ta nar ta kibirit.
-\v 21 Bagi nas tumon de katulu be shef al bi tala min kasuma ta zol al arkab husan. tiyur kulu kan akulu jisim tumon al meit.
+\v 21 Bagi nas tumon de katulu be shef al bi tala min kasuma ta zol al arkab husan. Tiyur kulu kan akulu jisim tumon al meit.
 \c 20
 \cl As-hah 20
 \p
@@ -530,10 +529,10 @@
 \v 2 Ana ainu medina mukadasa Urshelim al jedid, bi nazal tehet min sama min Allah, jahizu ze arusa al bi gedimu le rajil tou.
 \v 3 Ana asuma sot azim min kursi ta melik bi kelim, "Ainu! Makan ta sakan ta Allah ma insan, wa huwo bi geni ma umon. Umon bi kun nas ta tou, wa Allah be nefsu bi kun ma umon wa bi kun Illah tumon.
 \v 4 Huwo bi masau moyo ena bara min uyun ta tumon, wa mafi mutu tanimara, aw huzun, aw kore, aw waja. Hajat al gedim futu.
-\v 5 Al bi geni fi Kursi kan kelimu, "Ainu! ana amulu kulu hajat jedid." huwo kelimu, "Katibu kalam de tehet leano kalam de sah wa hagiga."
-\v 6 Huwo kelimu le ana, "Hajat de amulu! ana yao alfa wa ya, bidaya wa nihaya. Le zol al atshan ana bi wodi moyo al majani min biir ta moyo ta haya.
+\v 5 Al bi geni fi Kursi kan kelimu, "Ainu! Ana amulu kulu hajat jedid." Huwo kelimu, "Katibu kalam de tehet leano kalam de sah wa hagiga."
+\v 6 Huwo kelimu le ana, "Hajat de amulu! Ana yao alfa wa ya, bidaya wa nihaya. Le zol al atshan ana bi wodi moyo al majani min biir ta moyo ta haya.
 \v 7 Le zol al intesir bi warisu hajat del, wa ana bi kun Illah tou, wa huwo bi kun jena tai.
-\v 8 Lakin le kuwafin, al ma indum iman, fasidun, al bi katulu nas, nas ta zina, kajajir, nas al bi abidu asnam, nas al kadabin, mahal tumon yau buheira ta nar ta kibirit. de yau mutu nimra itnin."
+\v 8 Lakin le kuwafin, al ma indum iman, fasidun, al bi katulu nas, nas ta zina, kajajir, nas al bi abidu asnam, nas al kadabin, mahal tumon yau buheira ta nar ta kibirit. De yau mutu nimra itnin."
 \p
 \v 9 Wahid min malaikat al saba ja le ana, Malaika al indu saba kubayat malyan be akir darbad al saba, huwo kelimu, "Taal ini. Ana bi wori le inta arusa de, mara ta Koruf."
 \v 10 Bad dak huwo shilu ana beid fi Roho le jebel fok wa azim wa wori le ana medina al mukadasa Urshelim nazil tehet min sama min Allah.
@@ -542,8 +541,8 @@
 \v 13 Talata abuab fi tijah sherik, talata abuab fi tijah ta shamal, talata abuab fi tijah ta junub, wa talata abuab fi tijah ta gharib.
 \v 14 Hosh ta medina de indu itnasar asas, wa fi asas de katibu itnasar asma ta itnasar rusul ta Koruf.
 \v 15 Zol al wonusu ma ana de indu asaya ta migiyaz salau min dahab bi gisu be medina, bab tou, wa hosh tou.
-\v 16 Ardia ta medina de kan muraba; tuul tou wa uruud tou sawa. Huwo gisu medina de be asaya ta migiaz, itnasar alf golo(2400 kilomitir)(Tuul, uruud, wa irtifa kulu sawa)
-\v 17 Huwo kaman gisu hosh tou, 144 zira be migiaz ta insan( al huwo kaman migiaz ta malaika).
+\v 16 Ardia ta medina de kan muraba; tuul tou wa uruud tou sawa. Huwo gisu medina de be asaya ta migiaz, itnasar alf golo (2400 kilomitir) (Tuul, uruud, wa irtifa kulu sawa)
+\v 17 Huwo kaman gisu hosh tou, 144 zira be migiaz ta insan (al huwo kaman migiaz ta malaika).
 \v 18 Abinu hosh de be hujar wa medina de be dahab al nedif, ze gilas.
 \v 19 Asas ta hosh de jemil abinu be ai shikil ta hujar al kerim. Al awel de min yesab, nimra itnin min yakud zahari, nimra talata dahab abiad, nimra arba min zumrud al zubabi,
 \v 20 nimra kamsa min aqiq, nimra sita min dahab al ahmar, nimra saba min zuburjud, tamania min zumurud al silgi, tisa min yagud al asfar, ashara min dahab al agdar, hidsar min asmajuni, itnasar jamsat.
@@ -553,7 +552,7 @@
 \v 24 Umam bi douru fi nur ta medina de. Muluk al fi ard bi jibu kunuz tumon le median de.
 \v 25 Abuab tou ma bi gofulu fi nahar wa mafi bilel fi medina de.
 \v 26 Umon bi jibu momtalakt wa kunuz ta umam le medina de,
-\v 27 Haja al nijiz ma bi dakalu fi medina de, wele ai zol al bi amulu hajat nijiz, lakin ile del al isim tumon katibu fi Kitab ta Haya ta Koruf
+\v 27 Haja al nijiz ma bi dakalu fi medina de, wele ai zol al bi amulu hajat nijiz, lakin ile del al isim tumon katibu fi Kitab ta Haya ta Koruf.
 \c 22
 \cl As-hah 22
 \p

issues.txt

@@ -1,5 +1,5 @@
-Issues generated 2022-11-21 from C:\DCS\SudaneseCreoleArabic\work
-------------
+Issues detected by verifyUSFM, 2024-06-10, C:/wacs/Arabic/pga_reg
+-------------------
 Duplicated verse number: TIT 1:14
-67-REV.usfm: unmarked text at line 374
 Duplicated verse number: REV 13:12
+