ngp_reg/67-REV.usfm

\id REV
\ide UTF-8
\h Ugubulo
\toc1 Ugubulo
\toc2 Ugubulo
\toc3 rev
\mt Ugubulo
\c 1
\cl Mnango 1
\p
\v 1 Ugubulo uno ni wa Yesu Kilisito uwo Mnungu amwink'hile, vileke awalagise wandima wakwe mbuli zikuunga zisunguze kulaila. Kilisito amtumaga mtumigwa ywakwe ywa kwe mbingu amgambile Yohana mtumwa ywakwe zimbuli izo,
\v 2 uyo alongaga uwona mwe zimbuli zose aone no ulosi wa Mnungu we kindedi ugubulwe ni Yesu Kilisito.
\v 3 Kavikilwa yudya naasome kwa izwi ikitabu iki cho ulosi we kilotezi na yudya akwiva no kuyatoza ayo yawandikwe umu, kwaviya mbuli izi zihagihi kulaila.
\p
\v 4 Miye Yohana nawawandikila mafyo mfungate ya wahuwila wa Yesu Kilisito uko Asia. Uwedi wa Mnungu no utondowazi wakwe, yehe Mnungu eyaho naho uyo andaga uuko, naho akuunga eze, naho kulawa kwe miuye mfungate ho ukalo we kiseuta,
\v 5 naho kulawa kwa Yesu Kilisito muwona mhuwilwa, nt'hula sasu ywa wabanike, naho yehe niye mkulu ywa maseuta mwe isi. Yehe kakiungisa naho kakitenda walekelwa kulawa mwo wavu wetu kwa sakame yakwe.
\v 6 Kakitenda kunda walava nt'hambiko kwa Mnungu uyo ise dya Yesu. Uwedi utendese wa Mnungu no udahi wa ulo na ulo, Taile.
\p
\v 7 Kauleni eza mwa mavunde, want'hu wose hamwenga na wadya wamjungaga no mjung nawamuwone, makabila yose mwe isi nawahongeze umwo wakamuona yehe. Heiye. Taile.
\v 8 “Ni miye ywa nk'hongo na ywe nk'homelezo we vint'hu vose, uyo eyaho naho andaga uuko naho akuunga eze, mta ludole.”
\p
\v 9 Miye Yohana ndugu ywenyu, naho mwe kulunganywa na Yesu, chanda ndala na nyuwe mwe makunt'ho no useuta wa Mnungu kwa kufinyiliza kutendese mwe kulungana na Kilisito. Miye nehigelwa mwe kisiwa kikwitangwa Patimo handa mvugailwa kwaviya nehabilikiza ulosi wa Mnungu, no kulonga uwona wa Yesu.
\v 10 Zuwa dimwenga dya kumvika Zumbe, nehitozwa ni Muye ywa Mnungu, niyo neva izwi kulu dikuila enga gunda.
\v 11 Dikanigamba, “Wandika mwe kitabu zimbuli izo ukuziona, naho zigale kwa mafyo mfungate ya wahuwila wa Kilisito uko Efeso na Similina na Peligamo na Tiatila na Salidi na Filadelifia hamwenga na Laodekia.”
\v 12 Niyo nahituka nikaule ni ani naakalonga na miye, nize nihituke niyo naona vinala mfungate va vimuli vidamanywe kwa zahabu.
\v 13 Naho mgati mwe vinala ve vimuli, mwandaga na yumwenga enga mnt'hu availe nk'hazu nt'hali, na kukakilizwa mkoa wa zahabu mwe kifua chakwe.
\v 14 Fili zakwe zang'alaga mbee enga sufi naho enga balafu, meso yakwe yandaga enga moto ukulimbija,
\v 15 viga vakwe neving'ala enga shaba isunt'higwe vitendese enga yokigwa mwe dikawa dya moto, izwi dyakwe nadyo dyandaga enga bohelo dya mazi.
\v 16 Mwo mkono wakwe wa kulume atozaga nt'hondo mfungate, mwo mnomo wakwe mwalawaga sime dikutwa kosekose, uso wakwe noukamweka enga zuwa dikwalikisa kwa ludole.
\v 17 Nize nimuwone niyo nagwa he viga vakwe enga mnt'hu abanike, mna yehe niyo anigeleka mkono wakwe wa kulume akagamba, Usekogoha! Ni miye ywa nk'hongo naho ywe nk'homelezo.
\v 18 Miye ni mgima! Nehibanika, mna ivi haluse ni mgima ulo na ulo, naho nnanazo zink'homoelo ze file ne isi ya want'hu wabanike.
\v 19 Naho uwandike ayo uone, aya ukuona ivi haluse hamwenga na yadya yakuunga yalaile.
\v 20 Kinyele kiya che zint'hondo mfungate izo uzione mwo mkono wangu wo kulume ne kinyele che vinala mfungate ve vimuli ve zahabu ni iki. Zint'hondo ziya mfungate ni watumigwa wa kwe mbingu wa mafyo ya wahuwilwa wa Kilisito naho vinala viya mfungate ve vimuli ve zahabu ni mafyo mfungate ya wahuwila wa Kilisito.”
\c 2
\cl Mnango 2
\p
\v 1 Umuwandikile mtumigwa ywa kwe mbingu ywe difyo dya wahuwila wa Kilisito uko Efeso. Ino niyo milosi ya yudya atozile zint'hondo mfungate mwo mkono wakwe wo kulume naho yudya akugenda mgati mwe vinala mfungate ve vimuli ve zahabu.
\v 2 Hiumanya udamanyi wako wose naho himanya kukombeka kwako na kufinyiliza kwako. Naho himanya kugamba hukudaha kuwafinyiliza want'hu wavu, naho kuwahima wadya wakukegamba ni wegala ulosi wa Mnungu mna hiyo ivo, kubunk'hula kugamba wadant'hi.
\v 3 Himanya kugamba nokunda na ugoji no kufinyiliza kwajili ye dizina dyangu, naho husokele.
\v 4 Mna nna mbuli imwenga ya kukulonga, kugamba kululeka lukunde lwako lwa nk'hongo.
\v 5 Elo kumbukila ivo wandaga umwo wandile ukei kugwa, ukweiile wavu wako ukayadamanye yadya noukadamanya aho nk'hongo. Mna hunadamanye ivo neza kwako, name nenikikiuse ikinala chako aho kili.
\v 6 Mna mbuli ino unanayo, ni kugamba wauihiya udamanyi wa Wanikolai udya name huuihiya.
\v 7 Mta magutwi eve vedi ayo Muye akuyagambila mafyo ya wahuwila wa Kilisito. Akuunga ande mhumi nenimtende adye matunda yo mti wo ugima uhandigwe mwe kiunga cha Mnungu.'
\p
\v 8 “Umwandikile mtumigwa ywa kwe mbingu ywe difyo dya wahuwila wa Kilisito uko Similina kugamba, “Aya nayo akulonga uyo ywe nk'hongo na ywe nk'homelezo, uyo abanike no kunda mgima.
\v 9 Hiyamanya makunt'ho yako, no ukiwa wako, (mna ikindedi weye wi mgoli! Himanya ivo wakukukalaliza wadya wakukegamba Wayahudi mna hiyo Wayahudi we kindedi, woho ni we difyo dya want'hu wo Mwavu).
\v 10 Usekwogoha kint'hu chochose kwa yadya yakuunga yakusulumize. Tegeleza! Mwavu naawagezeni wose no kuwagela wamwenga wenyu mwe divugailo naho makunt'ho yenyu nayande mazuwa mlongo. Mnde wahuwilwa hata mnaungwa kubanika. Miye neniwek'he nt'hunyo dyo ugima.
\v 11 “Mta magutwi eve vedi yadya muye akuyagambila mafyo ya wahuwila wa Kilisito. “Mhumi haalumizwe mbwitu ni file ya kaidi.”
\p
\v 12 “Umuwandikile mtumigwa ywa kwe mbingu ywe difyo dya wahuwila wa Kilisito dya Peligamo kugamba, “Uno nuwo ulosi kulawa kwa yudya endile na sime.
\v 13 Hihamanya aho ukwikala aho he difumbi dyo Mwavu akulongoza kunda seuta. Naho kugendeela kunda mhuwilwa kwangu, naho hulekile umhuwi wangu, hata mwa mazuwa ya Antipa muwona ywangu mhuwilwa akomigwe mwa nyuwe aho akwikala Mwavu.
\v 14 Mna nna mageke ya kulonga na nyuwe. Weyuko wageke mwa nyuwe wakutimila mahinizo ya Balaamu, yehe amhinize Balaki kuwatenda want'hu wa Izilaeli wadamanye wavu, naho wadye nk'hande za nt'hambiko zilavilwe mahili hamwenga na kudamanya uhabwasi.
\v 15 Viligane na ivo, hata weye una want'hu wakutimila mahinizo ya Wanikolai.
\v 16 Elo kweiile! Hunatendile ivo, nasunguza kwiza kwako, no kutoana na awo want'hu kwa sime dikutwa kosekose dyo mnomo wangu.
\v 17 “Mta magutwi eve vedi ayo Muye akulonga ne difyo dya wahuwila wa Kilisito! “Naho mnt'hu yeyose mhumi nenimwink'he ink'hande ifisigwe ikwitangwa mana. Naho nenimwink'he iwe ding'aile naho mnanga mwe idyo diiwe ding'aile diwandikwa zina hya naho hakuli adimanyize mna ni wadya du akudihokela.”
\p
\v 18 “Umwandikile mtumigwa ywa kwe mbingu we difyo dya wahuwila wa Kilisito ukwo Tiatila kugamba, “Uno nuwo ulosi wa mwana ywa Mnungu, uyo andile na meso enga moto ukulimbija, viga vakwe navo vandaga enga shaba isunt'higwe vitendese enga yokigwa mwe dikawa dyo moto.
\v 19 Himanya undima wako yose. No lukunde lwako no mhuwi wako no undima wako no kufinyiliza kwako. Ivi haluse weye wadamanya vedi mna hiyo enga viya nk'hongo.
\v 20 Mna nna mbuli huunga hugambile, weye wamzumila yudya mvele Yezebeli yehe akuketanga mlotezi, uyo akuwahiniza na kuwadant'hiliza wandima wangu wadamanye uhabwasi no kudya nk'hande zilavigwe nt'hambiko kwa mahili.
\v 21 Himwin'ka lupisi lwa kweiila, mna hakuunga kweiila kwo uhabwasi wakwe.
\v 22 Tegeleza! Haluse nenimtende ande mnyonge yehe na wose wakudamanya uhabwasi nawabwiilwe ni masulumizo yatendese uneva hawana kweiile udamanyi wawe.
\v 23 Naho neniwakome wadya wakumtimila, niho mafyo ya wahuwila wa Kilisito wamanye kugamba miye ni miye hupelemba mioyo na fanyanyi za want'hu, name nenimlihe kila yumwenga viligane no udamanyi wakwe.
\v 24 Mna nawagambila nyuwe watuhu uko Tiatila, wowose heweina mahinizo ayo, hewemanyize kinyele cha Mwavu, enga viya wakulonga, ‘Heniwauze naho mbuli nt'huhu yeyose mwa nyuwe.’
\v 25 Tozeseni kiya mnanacho, kubula aho nenize.
\v 26 Naho mhumi, na yudya akugendeela kuzumila mbuli izo niwagambile kudamanya kubula kwo uheelo, nenimwink'he udahi wa kwikaila want'hu we ziisi,
\v 27 naye naawadime kwa ngoda ya chuma, na kutulatila enga vint'hu va ulongo vikutulika.’
\v 28 Enga ivo miye nihokele kwa Tate, name nenimwink'he idya int'hondo ya macheelwa.
\v 29 “Mta magutwi eve vedi ayo muye akuwagambila mafyo ya wahuwila wa Kilisito.”
\c 3
\cl Mnango 3
\p
\v 1 Umwandikile mtumigwa ywa kwe mbingu ywe difyo dya wahuwila wa Kilisito ukwo Salidi kugamba: ‘Aya nayo yakulongwa ni yudya mta miuye mfungate ya Mnungu, hamwenga ne zint'hondo mfungate. Himanya udamanyi wako, naho kumanyika enga umgima mna kumbe kubanika!
\v 2 Hake zinduka, uzitende zitoge mbuli zisigale, izo zihagihi no kubanika, kwaviya hione kugamba udamanyi wako ukint'ha hameso ha Mnungu ywangu.
\v 3 Elo ukumbukile yadya uhinizwe hamwenga na yadya wivile, naho kweiile wavu wako. Hunandile meso, nenize kwako enga mbavi, naho houmanye mbwitu lupisi nenizile kukusengela.
\v 4 Mna weyuko wageke ukwo Salidi hewegeile usavu zisuke zawe. Awo nekigendanye hamwenga na miye wakanda wavala suke zing'aile kwaviya wawagilwa kunda ivo.
\v 5 Mhumi naavikwe suke zing'aile, name hikudiusa dizina dyakwe mbwitu mwe kitabu cho ugima, naho nenimgombele hameso ha Tate na hameso ya watumigwa wakwe wa kwe mbingu kugamba ywangu.
\v 6 Mta magutwi eve vedi ayo Muye akuyagambila mafyo ya wahuwila wa Kilisito.”
\p
\v 7 “Umuwandikile mtumigwa ywa kwe mbingu ywe difyo dya wahuwila wa Kilisito ukwo Filadelifia kugamba, “Ulosi uno walawa kwa yehe akukile naho mkindedi uyo mta ink'homoelo ya Daudi, akukomola haheina akudaha kuvugala, naho akuvugala haheina akudaha kukomola.
\v 8 Hiyamanya udamanyi wako. Kaula, hikwiikila mnango ukomolwe hameso hako, naho hahali akudaha kuuvugala. Himanya una ludole ludodo mna kuitoza imbuli yangu, naho hudilemele dizina dyangu.
\v 9 Kaula, neniwegale want'hu we difyo dya Mwavu kwako, wadya wakukegamba Wayahudi mna hiyo ivo, mna walonga udant'hi. Neniwegale kwako nokuwatenda wafunamize mitwi yawe heviga hako, niho nawamanye kugamba miye name hikuunga.
\p
\v 10 Kwaviya weye kuitoza imbuli yo kufinyiliza, miye nohwamile mwo lupisi lwa makunt'ho yakwiza mwe isi yose, mwo lupisi lwo kugezigwa kwa want'hu wose.
\v 11 Nasunguza kwiza kwako! Elo tozesa icho unanacho vileke mnt'hu yeyose asekukuhoka nt'hunyo yako.
\v 12 Mhumi nenimtende ande mkola we Nyumba ya Mnungu ywangu naho aungwa asekufosa umwo. Mnanga mwake neniwandike zina dya Mnungu ywangu ne dizina dyo mzi wa Mnungu ywangu, (Yelusalemu imp'ya, mzi udya ukuunga useele kulawa kwe mbingu kwa Mnungu ywangu), naho neniwandike mnanga mwake zina dyangu idihya.
\v 13 “Mta magutwi eve vedi ayo Muye akuwagambila mafyo ya wahuwila wa Kilisito.”
\p
\v 14 “Umuwandikile mtumigwa ywa kwe mbingu ywe difyo dya wahuwila wa Kilisito ukwo Laodekia kugamba. “Aya nayo yakulongwa ni yudya Amina, muwona mhuwilwa naho ywe kindedi, chotoko che viumbwa va Mnungu.
\v 15 Himanya mbuli zako zose! Himanya kugamba weye hwi mph'eho naho hegu hwi moto, nevinda vedi wandile umph'eho hegu moto.
\v 16 Elo kwaviya ulufufunk'honde, nuko kugamba hwi mp'heho naho hwi moto, ni hagihi kukutahika ufose mwo mnomo wangu.
\v 17 Kwaviya wakegamba, “Wi mgoli naho unanavo vose viya ukuunga. Mna humanyize kugamba weye wi mnt'hu ywa kinyulu naho mnt'hu ywa kituletule naho umkiwa naho wi nt'hunt'hu naho wikimbwigili.
\v 18 Nakulangiliza ugule zahabu kwangu, zahabu isunt'higwe mwo moto, vileke unde mgoli. Naho ugule suke zing'aile uvale usekunda kimbwigili. Naho nakulangiliza ugule miti ugele mwa meso yako vileke uone.
\v 19 Miye nawakanya no kuwaogola wose wadya huwaunga. Elo kweiile uwavu wako kwa moyo wako wose.
\v 20 Tegeleza! Hikimala mwo mnango nagamba kuno, mnt'hu yeyose uneva akomola mnango, neningile kwakwe naho nenidye nae yehe nae naadye na miye.
\v 21 Akuunga ande mhumi nekikalanye mwo ukalo wangu we kiseuta, enga viya miye nindile mhumi niyo nekala hamwenga na Tate mwo ukalo wakwe we kiseuta.
\v 22 Mta magutwi eve vedi ayo Muye akuyagambila mafyo ya wahuwila wa Kilisito.”
\c 4
\cl Mnango 4
\p
\v 1 Niyo naona naho, mnango ukomolwe kwe mbingu naho nehiva izwi diya nadiivaga aho nk'hongo dyandile enga izwi dya gunda, dyandile dikanigamba, “So uku hulagise yadya yakuunga yalaile umwo yanajika aya.”
\v 2 Aaho nehitozigwa ni Muye, naonaga fumbi dya kiseuta diikwa kudya kwe mbingu naho kwandaga na yumwenga ekalaga he difumbi dya kiseuta.
\v 3 Naho yehe ekale he diya difumbi ang'alaga enga iwe dyedi dikwitangwa yasipi na kaneliani. Luta mwasi lung'aile enga iwe dyedi dikwitangwa zumalidi lwazungulukaga he diya difumbi dye kiseuta.
\v 4 Naho kwandaga na mafumbi matuhu milongo miidi na mane yazunguluke idyo difumbi dye kiseuta, kwandaga na wadala milongo miidi na wane wekale mwe ayo mafumbi, awo wavalaga suke zing'aile hamwenga na taji ze zahabu.
\v 5 Mwe mafumbi yadya ya kiseuta mwalawaga lumwemwe na mtint'hilo hamwenga na lukuwa. Naho kwandaga na magala mfungate va moto vandaga halongole he difumbi dya kiseuta. Iyo yandaga ni miuye mfungate ya Mnungu.
\v 6 Naho kulongole kwe difumbi idyo dya kiseuta kwandaga na kint'hu nekikaoneka enga bahali ye kioo yang'alisiga enga iwe dikupulika. Naho na diya difumbi dya kiseuta hadya hagati nedizungulukwa t'hendelo zose na viumbwa vine vina ugima vandaga vigubikwa na meso mwili mgima kunyuma na kulongole.
\v 7 Kiumbwa cha nk'hongo chandaga enga simba, cha kaidi enga jeku, kiumbwa cha katatu chandaga na futa ya mnt'hu, kiumbwa cha kane chandaga enga mp'hungu dikupuluka.
\v 8 Kila yumwenga mwe wadya wata ugima wane andaga na mawawa mtandatu yamemile meso, kundani na kuse. Haheina kuhumula kilo na msi wakakema wila, “Akukile, Akukile, niye Zumbe Mnungu mta udahi, andagaga uuko naho eyaho, naho akuunga eze.”
\p
\v 9 Viya viumbwa vine vina ugima umwo vandile vikakema wila wa kumwink'ha ukulu na kumtunya no kumtogola Mnungu yudya ekalaga mwe difumbi dye kiseuta uyo akwikala ulo na ulo,
\v 10 wadya wadala milongo miidi na wane nawafunamiza mitwi yawe kubula hasi halongole ya yudya akwikala kulanga he difumbi dya kiseuta, wakamvika uyo akwikala mgima ulo na ulo. Wakaduula taji zawe halongole he difumbi dya kiseuta wakagamba,
\q1
\v 11 “Kuwagilwa weye Zumbe ywetu na Mnungu ywetu, kuhokela ukulu na nt'hunyo, na ludole. Kwaviya ni weye uumbile vint'hu vose, naho kwa kuunga kwako kuvitenda vinde naho niyo vaumbwa.”
\c 5
\cl Mnango 5
\p
\v 1 Naho namuonaga yudya ekale mwe difumbi dya kiseuta mwo mkono wo kulume katoza kitabu kiwandikwe kosekose, naho kigeligwa viwalo mfungate.
\v 2 Niyo naona mtumigwa ywa kwe mbingu mta udahi mkulu, akabilikiza kwa izwi kulu, “Niani awagilwe kunamatula maduha aya no kukigubula ikitabu?”
\v 3 Mna hakwandile na yeyose ukwo kwe mbingu na kwe isi na hasi ye isi adahaga kugubula kitabu hegu kukikaula mndani.
\v 4 Niyo nailisa kwa usungu kwaviya hakwandile mnt'hu aoneke kuwagilwa kugubula ikitabu na kukaula mndani mwakwe.
\v 5 Niyo yumwenga mwe wadya wadala anigamba, “Usekuila. Kaula, simba ywa kabila dya Yuda, ywo lukolo lwa Daudi, niye mhumi, naho yehe niye akudaha kunamatula yadya maduha mfungate no kukigubula kiya kitabu.”
\v 6 Niyo naona Mwanangoto kakimala hadya hagati he difumbi dya kiseuta andaga enga kachinjigwa, azungulukwe ni viya viumbwa ivi gima vine na wadya wadala. Andaga na mp'hembe mfungate hamwenga na meso mfungate, iyo niyo miuye mfungate ya Mnungu itumigwe mwe isi yose.
\v 7 Mwanangoto agendaga kukiguha kiya kitabu mwo mkono wakwe wo kulume wa yudya ekale mwe difumbi dye kiseuta.
\v 8 Eze aguhe kitabu kiya, viya viumbwa vine vina ugima hamwenga na wadya wadala milongo miidi na wane wafunamizaga mitwi yawe hasi ha Mwanangoto, naho kila yumwenga andaga na sindamgunda hamwenga na viziga va zahabu vimemile ubani. Uwo wandaga ni malombezo ya wahuwilwa.
\v 9 Niyo watula wila wakagamba, “Kuwagilwa weye kukiguha kitabu, no kukigubula maduha vakwe. Kwaviya nokuchinjigwa, naho kwa sakame yako kumkomboela Mnungu want'hu mwe makabila na milosi yose na want'hu na si.
\q1
\v 10 Kuwatenda wande maseuta na walava nt'hambiko kwa ndima ya Mnungu ywetu, naho nawa ikaile isi.”
\p
\v 11 Umwo nandile hakaula niyo neva izwi dya watumigwa wa kwe mbingu wabindile wingi, wazunguluke difumbi dye kiseuta, na wadya viumbwa wata ugima na wadya wadala,
\v 12 wakakemaga kwa izwi kulu wakagamba, “Mwanangoto uchinjigwe, kawagilwa kuhokela ludole na ugoli na mizungu na udahi, nt'hunyo no ukulu na uvikilwa!”
\p
\v 13 Niyo neva kila kiumbwa kwe mbingu, na mwe isi na hasi ye isi hamwenga na mwe bahali, heiye, naho viumbwa vyose vimwe isi yose vikagamba, “Kwa yudya ekale mwe difumbi dye Useuta hamwenga na Mwanangoto, uvikilwa na nt'hunyo no ukulu no udahi vinde kwakwe ulo na ulo!”
\p
\v 14 Viya viumbwa ivine ivi ugima niyo vagamba, “Taile!” Niyo wadya wadala wafunamiza mitwi yawe hasi no kuvika.
\c 6
\cl Mnango 6
\p
\v 1 Niyo namuona Mwanangoto akabendula duha dimwenga mwe maduha yadya mfungate, niyo neva yumwenga mwe viya viumbwa ivine akalonga kwa izwi enga lukuwa kikagamba, “So!”
\v 2 Naho nehikaula niyo naona falasi ing'aile, naho yudya aikaile nakatoza uta. Naho nakenk'higwa taji, andaga mhumi naho agendeela kunda mhumi.
\v 3 Niyo Mwanangoto abendula duha dya kaidi, niyo neva yudya kiumbwa mta ugima wa kaidi akagamba, “So!”
\v 4 Niyo falasi nt'huhu ink'hundu gu yafosa kuse. Yudya akuilongoza nakenk'higwa udahi kuusa utondowazi mwe isi vileke want'hu wachinjane. Niyo enk'higwa sime kulu.
\v 5 Niyo Mwanangoto abendula duha dya katatu, niyo neva kiya kiumbwa cha katatu kino ugima kikanigamba, “So!” Nize nikaule niyo naona falasi nt'hitu, yudya akuilongoza atozaga kihimilo mwo mkono.
\v 6 Niyo neva enga izwi dikulawa mwe viya viumbwa vine ivi ugima dikagamba, “mp'hishi ya ngano kwa maliho ya zuwa dimwenga, hamwenga na mp'hishi nt'hatu za shayili kwa dinali imwenga. Mna usekubananga mavuta ne divai!”
\v 7 Niyo Mwanangoto abendula duha dya kane, niyo neva kiya kiumbwa cha kane kino ugima kiketanga, “So!”
\v 8 Nakaulaga niyo naona falasi ya luivu, yudya akuilongoza etangagwa File, naho naakatimilwa ni isi ya wafile, niyo wenk'higwa udahi mwe lobo ya want'hu we isi vileke wawakome kwa nk'hondo na sala na maine hamwenga na makala ya kwe mbago.
\p
\v 9 Mwanangoto niyo abendula duha dya shano, hadya hasi he kilingo cha kumvika Mnungu naonaga miuye ya wadya wachinjigwe kwaviya nawakabilikiza Mbuli Yedi ya Mnungu, naho wandaga wahuwilwa mwo uwona wawe.
\v 10 Nawakaila kwa usungu kwa izwi kulu wakagamba, “Zumbe, ukukile naho mkindedi. Nowize ini uwalahe want'hu wakwikala mwe isi na kuwalihiza kwa ivo wakikomile?”
\v 11 Kila yumwenga ywawe enk'wagwa nk'hazu ing'aile, naho nawagambigwa wagojele lupisi ludodo kubula aho ukuunga ukint'he uwazilo wa wandima weyawe hamwenga na wandugu zawe wakuunga wakomigwe enga ivo wakomigwe woho.
\p
\v 12 Niyo naona Mwanangoto akabendula duha dya mtandatu, niyo kwanda na kisingisa kikulu, zuwa niyo dyanda enga gunia titu, mnenge wose nao niyo wanda wink'hundu guu.
\v 13 Nt'hondo za mwo ulanga nazo niyo zagwa mwe isi, enga nk'huyu zandile zikei kutoga zikugwa kulawa mwe diziti dyakwe dikasingiswa ni nk'hung'unt'ho.
\v 14 Ulanga nao noutatuka haidi enga talatasi izingigwe na kuuswa, kila mnima na kisiwa neviusigwa aho wandaga.
\v 15 Niho maseuta wa mwe isi na want'hu wakulu wa mwe isi na wakulu wa watowani na wagoli na wata ludole na kila mtumwa na walekelwa, nawakefise woho wenye mgati mwe maiwe ya kwo mnima.
\v 16 Naho nawaigambe milima hamwenga na maiwe, “Kigweleni vileke mkifise kimnyilike yudya ekale mwe diya difumbi dyo useuta hamwenga na maya ya Mwanangoto.
\v 17 Kwaviya zuwa dya mank'huto dibula naho ni ani naadahe kuhona?”
\c 7
\cl Mnango 7
\p
\v 1 Yeze yomboke ayo niyo naona watumigwa wa kwe mbingu wane wakimale mwe zimp'hembe zine ze isi, wakukindila nk'hungunt'ho ikulawa mwe zint'hendelo izo nne ze isi vileke ink'hung'unt'ho esekukung'unt'ha mwe isi na mwe bahali na mwe mti wowose.
\v 2 Niyo naona mtumigwa ywa kwe mbingu mtuhu akwiza kulawa ulailo wa zuwa andile na kiwalo cha Mnungu mta ugima. Niyo awetanga kwa izwi kulu wadya watumigwa awane wenk'higwe udahi wo kuibananga isi hamwenga ne bahali.
\v 3 Uyo mtumigwa ywa kwe mbingu niyo agamba, “Msekuibanaga isi na bahali hamwenga ne miti, mpaka kinde kugela viwalo mwe vihanga va wandima wa Mnungu ywetu.”
\v 4 Hiva kugamba wadya waikigwe viwalo mwe vihanga vawe nawanda want'hu laki imwenga na milongo mine na kane kulawa mwe makabila yose ya wana wa Izilaeli,
\v 5 Mwe dikabila idyo dya Yuda weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili waikigwe viwalo, mwe dikabila idyo dya Lubeni weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili waikigwe viwalo, mwe dikabila idyo dya Gadi weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili waikigwe viwalo.
\v 6 Mwe dikabila idyo dya Asheli weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili, mwe dikabila idyo dya Nafutali weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili, mwe dikabila idyo dya Manase weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili.
\v 7 Mwe dikabila idyo dya Simioni weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili waikigwe viwalo, mwe dikabila idyo dya Lawi weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili, mwe dikabila idyo dya Isakali weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili waikigwe viwalo.
\v 8 Mwe dikabila idyo dya Zabuloni weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili waikigwe viwalo mwe dikabila dya Yusufu weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili waikigwe viwalo, mwe dikabila idyo dya Benjamini weyuko want'hu milongo gana mlongo na mbili waikigwe viwalo.
\p
\v 9 Hamwenga na ayo hiona fyo kulu dya want'hu naho hakwandile na mnt'hu adahile kuwawaza, want'hu wa kila isi, na kabila na mp'huga na milosi, naho wakimala hameso he difumbi dya kiseuta, na hameso ya Mwanangoto, wavaile nk'hazu zing'aile, naho wana matambi ye mitende mwe mikono yawe,
\v 10 Wakalonga kwa izwi kulu wakagamba, “Uyokozi una Mnungu ywetu, ekale mwe diya difumbi dye kiseuta na Mwanangoto!”
\v 11 Watumigwa wose wa kwe mbingu nawakimala kuzunguluka he diya difumbi dye kiseuta, hamwenga na wadala na viya viumbwa vine ivi ugima. Naho wafika madi no kufunamiza mitwi yawe hameso ya diya difumbi dye kiseuta, no kumvika Mnungu,
\v 12 wakagamba, “Taile, ukulu na nt'hogola na mizungu na nt'hunyo hamwenga na udahi na ludole, vina Mnungu ywetu ulo na ulo, Taile!”
\p
\v 13 Yumwenga mwa wadya wadala anizilaga niyo aniuza, “Want'hu awa wavikigwe nk'hazu zing'aile ni wahi naho walawa hii?”
\v 14 Niyo namhitula, “Mkulu himanyize, mna weye wamanya,” Niyo anigamba, “Awa ni wadya wahonile mwa yadya masulumizo makulu, naho wafuile zink'hazu zawe mwe sakame ya Mwanangoto no kuzitenda zinde zing'ala.
\v 15 Nicho kilekile wakakimala hameso he difumbi dye kiseuta dya Mnungu, naho wamvika kilo na msi mwe nyumba yakwe ukwo kwe mbingu. Yudya akwikala mwe difumbi dye kiseuta naande nawo na kuwamila.
\v 16 Hawaone sala hegu nk'hilu naho, zuwa nadyo hediwalikile naho, hegu zihuye ditendese.
\v 17 Kwaviya Mwanangoto eli hagihi na difumbi dye kiseuta dindile hadya hagati, naende mdimi ywawe, naho naawalongoze he n'choko ya mazi yo ugima. Naho Mnungu naawahanguse masozi yawe yose.”
\c 8
\cl Mnango 8
\p
\v 1 Aho Mwanangoto eze anamatule diduha dya mfungate, uko kwe mbingu kwandaga na kinyamaile kwa lupisi ludodo.
\v 2 Niyo nawaona wadya watumigwa mfungate wa kwe mbingu wakukimala hameso ha Mnungu, naho nawanda na nguli mfungate.
\v 3 Mtumigwa mtuhu ywa kwe mbingu andaga na kaziga kakwe zahabu akimaalaga he nc'hanja ya kulavila nt'hambiko. Niyo enk'higwa ubani mwingi vileke auhanganye hamwenga na malombezo ya want'hu wa Mnungu wose mwe kilingo che zahabu cha kumvika Mnungu chandile hameso he difumbi dye kiseuta.
\v 4 Umosi wo ubani udya na malombezo ya want'hu wa Mnungu nevikwela kulanga hameso ha Mnungu, kulawa mwo mkono wa yudya mtumigwa ywa kwe mbingu.
\v 5 Naho yudya mtumigwa ywa kwe mbingu niyo aguha kadya kaziga, niyo agela moto wa he kilingo cha kulavila nt'hambiko, niyo aduula mwe isi niyo kwalaila lukuwa na tint'hilo na lumwemwe na kisingisa.
\p
\v 6 Niyo wadya watumigwa mfungate wa kwe mbingu wezile na nguli mfungate niyo wakeikila lumwe vileke watowe.
\v 7 Mtumigwa ywa kwe mbingu ywa nk'hongo niyo atoa gunda dyakwe. Niyo kwalaila fula ya maiwe hamwenga na moto vihanganywe na sakame, vaduulagwa mwe isi. Imwenga ya nt'hatu ye isi yahyaga, naho imwenga ya nt'hatu ya maziti yahyaga, naho mani yose nayo yahyaga.
\v 8 Mtumigwa ywa kwe mbingu wa kaidi niyo atowa digunda dyakwe. Kit'hu enga mnima mkulu ukukweela moto chaduulwa kwe bahali. Niyo imwenga kwa nt'hantu ye bahali yahituka sakame,
\v 9 Imwenga kwa nt'hantu yaivo viumbwa vina ugima vikwikala mwe bahali vafaga, naho imwenga kwa nt'hatu ye zingalawa niyo zabanangwa.
\v 10 Niyo mtumigwa ywa kwe mbingu ywa katatu atowa nguli yakwe. Nt'hondo nk'hulu yandile ikaka enga lumuli niyo yagweela mwe imwenga ya nt'hatu ye mito hamwenga na mwa mazi yakuseela.
\v 11 Naho zina dye int'hondo iyo yetangwa, “Mumbula.” Nuko kugamba usungu utendese. Imwenga ya nt'hatu ya mazi niyo yanda Yesungu. Want'hu wengi wafaga weze wanywe mazi ayo kwaviya yandaga yesungu.
\v 12 Niyo naona mtumigwa ywa kwe mbingu ywa kane atowa nguli yakwe, imwenga ya katatu ye dizuwa no umnenge ne zint'hondo vose nevibanangwa, imwenga ya katatu yo ung'azi niyo yanda ziza. Imwenga ya katatu ya nomsi na nekilo niyo zanda ziza.
\p
\v 13 Umwo nandile hakaula niyo neva izwi dya mp'hungu ikapuluka kulanga vitendese, ikalonga kwa izwi kulu, “Hangi wenye, Hangi wenye, Hangi wenye want'hu wakwikala mwe isi kwa yadya maizwi matuhu ye zinguli zisigale za wadya watumigwa watatu wa kwe mbingu wakukeika lumwe wazitowe!”
\c 9
\cl Mnango 9
\p
\v 1 Niyo mtumigwa ywa kwe mbingu ywa shano atowa inguli yakwe, niyo naona nt'hondo igwele kulawa kwe mbingu no kugwela kwe isi, naho niyo enk'higwa nk'homoelo yo mwina wo mnyongomela howina uheelo.
\v 2 It'hondo niyo yakomola mwina wo mnyongomela howina uheelo niyo mosi wakwela kulawa mwo mwina uwo, enga mosi ukulawa mwe dikawa kulu, udya umosi niyo wagela lwiza mwe dizuwa no ulanga.
\v 3 Sige niyo zalawa mwo udya mosi niyo zagwa mwe isi naho nezink'higwa ludole enga ludole lwa visuse va mwe isi.
\v 4 Niyo zagambigwa zisekubananga mani na miti yeyose hegu kint'hu chochose kikwani, mna ziwabanange want'hu wose wandile haweina viwalo va Mnungu mwe vihanga vawe.
\v 5 Sige zigambigwa zisekuwakoma want'hu, mna ziwasulumize kwa lupisi lwa miezi mishano. Naho masulumizo ayo yandaga enga mnt'hu alumigwe ni kisuse.
\v 6 Mwe mazuwa ayo want'hu nawaunge ukubanika mna hawabanike, file neiwanyilike.
\v 7 Sige ziya zandaga enga falasi zikiilwe lumwe kwa nk'hondo, mwe mitwi yawe mwandaga na vint'hu vikale enga taji za zahabu, naho futa zawe zandaga enga futa za want'hu.
\v 8 Naho zandaga na fili enga fili za wavele, meno yawe yandaga enga meno ya simba.
\v 9 Mwe vifuwa vawe nomgubikwa na vint'hu enga valo dya chuma. Izwi dya mawawa yawe dyandaga enga tint'hilo dya magali yakuvutigwa ni falasi nyingi zikuguluka kwiita kwe nk'hondo.
\v 10 Zandaga na mikila na miwa enga visuse wandaga na ludole mwe mikila yawe yo kuwaluma want'hu kwa lupisi lwa miezi mishano.
\v 11 Naho wananaye seuta ywawe, uyo ni mtumigwa ywo Mwavu, uyo niye mkulu ywa mnyongomela howina uheelo, zina dyakwe kwa Kiibulania etangwa Abadoni, naho kwa Kigiliki etangwa, Apolioni, nuko kugamba, “Mkomi.”
\p
\v 12 Idya hangi wenye ya nk'hongo ilongigwe yomboka kale, kaula iyuko hangi wenye mbili zikwiza zikajika izi.
\p
\v 13 Mtumigwa ywa kwe mbingu ywa mtandatu atoaga inguli yakwe niyo neva izwi kulawa mwe vihembe ivine ve he kilingo cha kulavila nt'hambiko che zahabu chandile hameso ha Mnungu.
\v 14 Izwi niyo dyamgamba yudya mtumigwa ywa kwe mbingu ywa mtandatu endile na nguli ikagamba, “Wakomoele watumigwa wa Mwavu wane wavugailwe hagihi no mto mkulu wa Fulati!”
\v 15 Na wadya watumigwa wane wa Mwavu, waikilwe lumwe mwe sa iyo na zuwa na mnenge na mwaka, vileke wakome imwenga ya nt'hatu ya want'hu, niyo wakomoelwa.
\v 16 Naho nehiva uwazilo wawe wadya wank'hondo wakweile falasi nawanda milioni magana maidi.
\v 17 Naho ivi nivo nazionaga zifalasi ziya mwa maona. Wadya wandaga wekale mnanga wavalaga valo dya chuma mwe vifuwa vawe, zina langi zink'hundu enga moto na zabuluu enga ulanga na ya njano enga unga wa chola. Imitwi ye zifalasi izo neinda enga mitwi ya simba, na mwe milomo yawe kwalawa moto na mosi na chola.
\v 18 Imwenga ya nt'hatu ya want'hu nawakomigwa na mavuma matatu ni udya umoto na umosi hamwenga na chola ilaile mwe milomo ye zifalasi.
\v 19 Kwaviya ludole lwe zifalasi izo lumwe milomo yawe na mwe mikila yawe. Mikila yawe neioneka enga nyoka naho neinda na mitwi na izo nizo zikuwalumila awant'hu.
\v 20 Want'hu wadya wasigale hewekomigwe na moto na mosi na chola hawakweiile kuvika mahili yawe wakedamanyile wenye, naho hawalekile kuvika zimp'hepo na mahili ya zahabu na ya masawa na ya shaba na ya maiwe na ya maziti heyekuona naho heyekwiva naho heiye kugenda.
\v 21 Want'hu wadya hawa kweiile ukomi wawe na usai wawe no uhabwasi wawe no ubavi wawe.
\c 10
\cl Mnango 10
\p
\v 1 Niyo naona mtumigwa mtuhu ywa kwe mbingu mta udahi akaseela kulawa kulanga kwe mbingu. Kavikigwa vunde na utamwasi mwo mtwi wakwe, futa yakwe neinda enga zuwa, viga vakwe navo enga mikola ya moto.
\v 2 Mwo mkono wakwe andaga na katabu kagubulwe. Aikaga kiga chakwe cha kulume mwe bahali, kiga chakwe cha kumoso nacho aikaga mwe isi,
\v 3 abongelaga kwa izwi kulu dyandaga enga mbumo we simba. Eze etange kwevikaga nk'huwa mfungate.
\v 4 Zize zivike naungaga niwandike. Mna nevaga izwi kulawa kwe mbingu dikagamba, “Mbuli zilongigwe, ni kinyele use kuyawandika!”
\v 5 Niyo yudya mtumigwa ywa kwe mbingu nimuwone akimale mwe bahali na mwe isi enula mkono wakwe wa kulume kuhingika kwe mbingu,
\v 6 niyo akelisa kwa dizina dya Mnungu akwikala ulo na ulo, yehe aumbile mbingu ne isi ne bahali na vose vikwikala umwo. Mtumigwa ywa kwe mbingu niyo agamba, “Hahande na lupisi lwa kugoja naho.
\v 7 Mna mwe mazuwa ayo mtumigwa ywa kwe mbingu ywa mfungate eze ande hagihi kutoa nguli yakwe, Mnungu naatende yadya yakefisile yalaile viligane na ivo awabilikizaga wandima wakwe awo walotezi.”
\p
\v 8 Niyo diya diizwi nivile kulawa kwe mbingu dyalonga namiye vituhu dikagamba, “Kaguhe kiya kitabu kigubulwe kimwo mkono wa mtumigwa ywa kwe mbingu akimale mwe bahali na mwe isi.”
\v 9 Ivo naitaga kwa mtumigwa ywa kwe mbingu no kumgamba anink'he katabu. Niyo anigamba, “Kaguhe, ukadye, nakande ke mwile mwo mnomo wako enga uki mna nakakugele usungu mwe inda yako.”
\v 10 Niyo naguha kadya katabu mwo mkono wa uyo mtumigwa ywa kwe mbingu niyo akadya, kandaga na mwiile enga uki, mna nize nikamele, niyo naona usungu mwe zinda zangu.
\v 11 Niyo wanigamba, “Waungigwa ulonge ulosi wa Mnungu naho kwa want'hu wengi, isi zose ne milosi hamwenga na kwa maseuta wengi.”
\c 11
\cl Mnango 11
\p
\v 1 Niyo nenk'higwa dete enga ngoda ya kuhimila, niyo nagambigwa, “Ita ukaihime Nyumba ank'hulu ya Mnungu hamwenga ne kilingo cha kulavila nt'hambiko na kuwawaza want'hu wakuvika mwe Nyumba ank'hulu ya Mnungu.
\v 2 Mna unase uhime hant'hu ha kuse ye Nyumba ank'hulu ya Mnungu, kwaviya wenk'higwa want'hu hi wayahudi vileke waujatangize mzi ukukile kwa lupisi lwa miezi milongo mine na miidi.
\v 3 Neniwenk'he udahi walotezi wangu waidi wakanda wavala magunia, nawo nawabilikize mbuli yedi ya Mnungu kwa mazuwa 1,260.”
\v 4 Awo waona waidi ni vinala viidi va mizaituni vikukimala hameso ha Zumbe ywe isi.
\v 5 Mnt'hu yeyose anaunga kuwalumiza, moto naulawe mwe milomo yawe na kuwalumiza wank'hondo wawe, naho kila akuunga ageze ivo nivo ikumuwagila kukomwa.
\v 6 Awo wananawo udahi wa kuvugala zimbingu vileke fula isekunya mwa mazuwa yadya walava ulotezi. Naho wana udahi wa kuhitula mazi kunda sakame, no udahi wakuitowa isi kwa makunt'ho yoyose wakuunga woho.
\v 7 Wanajika kubilikiza mbuli yedi ya Mnungu, diya dikala dikulawa kwo mnyongomela howina uheelo neditowane nawo, naho nediwahume na kuwakoma.
\v 8 Vimba vawe nevilambale mwe sila yo mzi mkulu, kwa ulosi we kilotezi ukwitangwa Sodoma hegu Misili, naho aho niho Zumbe ywawe awambagwa.
\v 9 Want'hu kulawa kila isi na makabila na milosi na mp'huga, nawakaule vimba vawe mazuwa matatu na nusu, naho hawazumile vimba ivo vimoswe.
\v 10 Mna want'hu wakwikala mwe isi nawande na kinyemi kwa mbuli ye file ya waona waidi. Nawenk'hane mageleko woho kwa woho, kwaviya wadya walotezi waidi nawaka wasulumizisa want'hu wakwikala mwe isi.
\v 11 Mwe mazuwa matatu na nusu, nawengilwa ni Muye wo ugima kulawa kwa Mnungu, vimba ivo niyo wakimala, niyo wogofi mkulu wawengila wadya nawaka wakaula.
\v 12 Niyo wadya walotezi waidi weva izwi kulu dikulawa kwe Mbingu dikagamba, “Kweleni uku!” Niyo wakwela kwe mbingu wakazungulukwa ni vunde, iviya wank'hondo wawe wakawakaula.
\v 13 Mwo lupisi uludya halailaga kisingisa kikulu mwe isi, imwenga yo mlongo yo mzi niyo yagwa, wabanikaga want'hu wakubula mlongo magana mfungate. Want'hu wasigale wogohaga niyo wamwink'ha Mnungu ywa kwe mbingu ukulu.
\p
\v 14 Idya hangi wenye ya kaidi nehalonga yomboka, kaula, hangi wenye ya katatu ihagihi kwiza.
\p
\v 15 Niyo mtumigwa ywa kwe mbingu ywa mfungate atoa nguli yakwe, niyo kwanda na izwi kulu uko kwe mbingu dikagamba, “Useuta wa mwe isi unda wa Zumbe ywetu na yudya asagulwe kunda mlokozi, naho naasigale kunda Seuta ulo na ulo!”
\v 16 Niyo wadya wadala milongo miidi na wane wekale ha mafumbi ye kiseuta, na hameso ha Mnungu nawakafika madi nokufunamiza imitwi yawe hasi wakamvika Mnungu,
\v 17 wakagamba, “Chakutogola Zumbe Mnungu Mta Udahi, weye wiyaho naho nokunda aho. Kwaviya kulagisa udahi wako mkulu naho kukonga kwikaila.
\q1
\v 18 Want'hu we ziisi wengilwa ni maya, Mna maya yako yabula, no lupisi lwa kusengela wadya wabanike. Lupisi lubula lwa kuwaliha watumwa wako na walotezi na want'hu wa Mnungu hamwenga na want'hu wose wandile wakukwiva, woseni wabeligwe na wanant'hogola no lupisi lwa wadya wakuibananga isi!”
\p
\v 19 Niyo Nyumba ank'hulu ya Mnungu ya uko kwe mbingu yakomolwa, disanduku dye ndagano yakwe niyo dyaoneka mndani mwakwe, naho kwandaga na lumwemwe na mitint'hiilo, na lukuwa na kisingisa hamwenga na fula nk'hulu ya maiwe.
\c 12
\cl Mnango 12
\p
\v 1 Niyo kilagiso chakwehela chaoneka kwe mbingu. Na handa na mvele avikile zuwa naho andaga na mnenge mwe viga vakwe hamwenga ne taji ye zint'hondo mlongo na mbili mwo mtwi wakwe.
\v 2 Mvele yudya andaga mbovu naho andaga akaguta kwo usungu wo kwingila nyumba.
\v 3 Niyo halaila kilagiso kituhu kwe mbingu. Handaga na zoka kulu dink'hundu dyandile na mitwi mfungate na mahembe mlongo hamwenga na taji ze kiseuta mfungate mwe mitwi yakwe.
\v 4 Naho mkila wakwe wabulumula imwenga ya nt'hatu ye zint'hondo za kwe mbingu nakuzidula kwe isi. Niyo idizoka dyakimala kulongole kwa yudya mvele vileke dimmele yudya mwana aho akelekwa.
\v 5 Niyo eleka mwana kilume aikilwe lumwe kwikaila si zose kwa ngoda ye kilama. Na yudya mwana niyo aguhigwa kwa Mnungu he difumbi dya Mnungu dye kiseuta.
\v 6 Mvele yudya niyo anyilikila kwe nyika, hant'hu aikilwe lumwe ni Mnungu, vileke aleligwe kwa mazuwa mlongo na magana maidi na milongo mtandatu.
\p
\v 7 Niyo kwalaila nk'hondo kwe mbingu, mtumigwa mkulu ywa kwe mbingu Mikaeli hamwenga na watumigwa wa kwe mbingu watoanaga ne dizoka diya dikulu dikanda hamwenga na watumigwa wakwe.
\v 8 Mna diya dizoka niyo dyahumwa hamwenga na watumigwa wakwe, niyo waguluswa uko kwe mbingu.
\v 9 Ivo zoka diya dikulu niyo dyaguluswa. Dyoho ni diya dizoka dya kale dikwitangwa Mwavu hegu Luhoma, dikuwadant'hiliza want'hu wose we mwe si zose. Niyo dyaduulwa mwe isi hamwenga na watumigwa wakwe.
\v 10 Niyo neva izwi kulu kulawa kwe mbingu dikagamba, “Haluse uyokozi no ludole no useuta wa Mnungu ywetu, na udahi wa yudya asagulwe kunda myokozi vibula. Kwaviya yudya naakakimala kwa Mnungu ywetu na kuwalongeleza wandugu zetu ho undiilo wa Mnungu ywetu kilo na msi kaduulwa hasi.
\q1
\v 11 Wandugu zetu, waihuma ink'hondo kwa sakame ya Mwanangoto na kwa uwona wawe, naho hawauungise wikazi wawe hata niyo wazumila kwaza ugima wawe.
\q1
\v 12 Na ivo yangeni, nyuwe mbingu na nyose mkwikala umo. Naho hangi nyuwe wenye mkwikala mwe isi na mwe bahali kwaviya yudya Mwavu kaselezwa kwenyu, naye kaihiziswa kwaviya kamanya lupisi lwakwe lusigale, luguhi.”
\p
\v 13 Zoka dize dione diduulwa mwe si niyo dyakonga kumwiihiya yudya mvele eleke mwana kilume.
\v 14 Mna yudya mvele niyo enk'higwa mawawa maidi ya mp'hungu nk'hulu vileke anyilikile hant'hu aikilwe lumwe kwe nyika, kudya akuleligwa kwa lupisi lwa myaka mitatu na nusu, no kunda hale na diya dizoka.
\v 15 Diya dizoka dikulu niyo dyatahika mazi mengi enga lao kunyuma kwa yudya mvele vileke akubigwe ni yadya mazi.
\v 16 Mna isi niyo yamwambiza yudya mvele, isi niyo yagubukaga enga mnomo na kudinywa dilao diya dya mazi yalaile mwo mlomo we diya dizoka.
\v 17 Zoka diya dyamwiihiyaga yudya mvele niyo dyakeitila vileke dikatowane na cheleko cha yudya mvele wasigale, wadya nawo wakutoza sigilizi za Mnungu na wahuwilwa mwo uwona wa Yesu.
\v 18 Naho dizoka diya niyo dyakimala mnk'handa he bahali.
\c 13
\cl Mnango 13
\p
\v 1 Naho naonaga kala dikakwela kulawa mwe bahali, dyandaga na mp'hembe mlongo. Mwe zimp'hembe zakwe mwandaga na taji za kiseuta mlongo, naho mwe mitwi yakwe mwandaga na mazina ya kumhomola Mnungu.
\v 2 Idikala dyandaga enga sui mna viga vakwe vandaga enga viga va sangalugembe naho mnomo wakwe naukaoneka enga mnomo wa simba. Diya dizoka dyadink'haga ludole diya dikala hamwenga ne difumbi dye kiseuta no udahi mkulu.
\v 3 Mtwi umwenga we dikala diya nouoneka enga wandaga ugelwa nk'hwenge ya kutisa, mna idya ink'hwenge neihona. Want'hu wose we isi yose naweehelwa no kuditimila dikala diya.
\v 4 Want'hu niyo wadivika idizoka diya kwaviya dink'hiza udahi wakwe kwe diya dikala. Naho nawadivika dikala wakagamba, “Niani enga idikala idi? Niani akudaha kutoana nadyo?”
\v 5 Dikala dyalekelagwa kulonga mbuli za weduvi na kumhomola Mnungu, nedink'higwa udahi wa mazuwa ya miezi milongo na miidi.
\v 6 Dyakongaga kumhomola Mnungu ne dizina dyakwe na hant'hu hakwe akwikala, hamwenga na wose wakwikala kwe mbingu.
\v 7 Nedilekelwa kudamanya k'hondo na want'hu wa Mnungu naho niyo dya wahuma. Dyenk'hagwa udahi mwa kila kabila na si na milosi na kila nk'holo.
\v 8 Want'hu wose wakwikala mwe isi nawadivike dikala, mna hiyo wadya wawandikagwa mwe kitabu cho ugima cha Mwanangoto achinjigwe, kukongela aho isi yandaga ikei kuumbwa, Dyakongaga kumligita Mnungu ne dizina dyakwe na hant'hu hakwe akwikala na wadya wakwikala kwe mbingu.
\v 9 Mta magutwi yo kwivila eve.
\v 10 Yeyose aikilwe kutahigwa naatahigwe, aikilwe kukomwa kwa sime naakomigwe ne sime. Aha want'hu wa Mnungu waungwa wafinyilize naho wande na mhuwi.
\p
\v 11 Niyo naona kala tuhu, dikalaila mwe isi, nedinda na mahembe maidi enga ya mwanangoto, mna nedikalonga enga ivo nekalonga dizoka dikulu.
\v 12 Naho nedikadamanya ndima kwa udahi dyenk'hagwa ne dikala diya dya nk'hongo hant'hu ha dyoho. Nadyo nediwatenda want'hu we isi yose na vose vikwikala umwo kudivika dikala diya dya nk'hongo dyahonile ink'hwenge yakwe ikukoma.
\v 13 Kala idi dya kaidi dyadamanya vihungi vakwehela, niyo dyatenda moto useele mwe isi kulawa kwe mbingu hameso ha want'hu.
\v 14 Niyo awazaganya wose wakwikala mwe isi kwa vihungi, dyalekelagwa kudamanya hant'hu he dikala dya nk'hongo. Dyawagambaga wakwikala mwe isi wadamanye hili dye dikala diya dyasengagwa ne sime mna niyo dyanda gima.
\v 15 Niyo dikala diya dyenk'higwa udahi wa kuditenda dya dihili dikehe naho dilonge no kuwatenda wadya wose hewedivikile dihili wakomigwe.
\v 16 Dikala niyo dyatigiza want'hu wose, wakulu na wadodo na wakiwa na wagoli, watumwa na wadya walekelwa wageligwe kiwalo mwe mikono yawe ya kulume hegu mwe vihanga vawe.
\v 17 Hokunde na yeyose akuunga atage kint'hu chochose hegu kugula kint'hu chochose uneva hanandile ne kiwalo icho idyo ni dizina dye dikala hegu uwazilo ukukink'hanana hant'hu he dizina dyakwe.
\v 18 Aha naho hakuungwa mizungu, mta ubala niye naadahe kuubunk'hula uwazilo we diya dikala. Kwaviya uwazilo uwo ni wa kimnt'hu. Naho uwazilo wenye ni magana mtandatu na milongo mtandatu na mtandatu.
\c 14
\cl Mnango 14
\p
\v 1 Nize nikaule naonaga Mwanangoto kakimala mwo Mnima wa Sayuni, akanda hamwenga na want'hu laki imwenga na mlongo magana mane na kane, wandaga ne dizina dyakwe na dya Ise yawandikwe mwe vihanga vawe.
\v 2 Niyo neva izwi kulawa kwe mbingu enga izwi dya bohelo, naho enga izwi dya lukua lukulu. Izwi nadivaga dyandaga enga watowa magunda yawe.
\v 3 Naho awo want'hu wandaga wakakema wila mhya hameso ye difumbi dye kiseuta na hameso yawe viumbwa wane wata ugima na hameso ya wadala. Hakwandile na yeyose adahile kuuhina uwila uwo mna ni wadya du gana dimwenga na milongo mine na kane alufu wakombolagwa mwe isi.
\v 4 Awa ni wadya na zuwa hewekegeile usavu na wavele, awa wamtimila Mwanangoto kokose kudya akuita. Awa wakombolwa mwa want'hu wakanda enga malavo ya ulozo yatogile nk'hongo kuiva, kwa Mnungu na Mwanangoto.
\v 5 Hawamanyize kulonga lulimi naho hawakukalalizwa.
\p
\v 6 Niyo naona mtumigwa ywa kwe mbingu mtuhu akapawa mwe mbingu, akanda na Mbuli Yedi ya ulo na ulo, ya kuwabilikiza want'hu wa mwe isi, kwa want'hu wa kila isi na kabila na ulosi na kila nk'holo.
\v 7 Niyo alonga kwa izwi kulu, “Mwogohe ukulu wa Mnungu na kumtunya, kwaviya lupisi lwakwe lwa kusengela lubula. Mvikeni yehe adamanye zimbingu na isi, bahali hamwenga na nc'hoko!”
\v 8 Niyo mtumigwa ywa kwe mbingu ywa kaidi amtimila yudya ywa nk'hongo, uku akagamba, “Ugwa, ugwa mzi udya mkulu wa Babiloni, katenda want'hu wa si zose wanywe divai yakwe, divai ya kuungisa kwakwe uhabwasi!”
\v 9 Mtumigwa ywa katatu ywa kwe mbingu awatimilaga awo waidi akalonga kwa izwi kulu, “Mnt'hu yeyeso akuunga afunamize mtwi wakwe hasi hameso ye idyo dikala ne dihili dyakwe, na kuhokela kiwalo mwe kihanga chakwe, hegu mwo mkono wakwe,
\v 10 naye naanywe divai ya maya ya Mnungu idamanywe haheina kugeligwa mazi, mwe kikombe cha maya yakwe na kwiihiwa. Naasulumizwe kwa moto na maiwe ya chola ikulibuka, hameso ya watumigwa wa kwe mbingu na hameso ya Mwanangoto.
\v 11 Naho mosi wa moto ukuwasulumiza wakwela kwe mbingu ulo na ulo. Naho hawakuhumula kilo na msi, wadya nawakafunamila diya dikala hamwenga na dihili dyakwe, na kila ageligwe kiwalo che dizina dyakwe.”
\v 12 Kwa ivo, want'hu wa Mnungu wakutoza miko ya Mnungu na kumhuwila Yesu, waungigwa kufingiza.
\v 13 Niyo neva izwi kulawa kwe mbingu dikagamba, “Wandika aya, wana kinyemi wose wakubanika wakamhuwila Zumbe kukongela ivi haluse!” Ivo, nivo Muye ywa Mnungu akulonga, agamba “Heiye!” “Nawenk'hwe kuhumula wakabinda makunt'ho yawe, yadya wadamanye kwa vedi naya watimile!”
\p
\v 14 Nehikaula naho, niyo naona vunde ding'aile, kulanga kwe divunde idyo kuna yumwenga ekala enga Mwana Mnt'hu, naho nakavala taji ye zahabu mwo mtwi wakwe naho mwo mkono wakwe katoza hengo ikutwa.
\v 15 Niyo mtumigwa ywa kwe mbingu mtuhu keza akalaila kwe Nyumba ank'hulu ya Mnungu, niyo agutila kwa izwi kulu kwa yudya ekale kwa mavunde akagamba, “Guha hengo yako uvune kwaviya lupisi lwo kuvuna lubula, ulozo we isi utoga!”
\v 16 Ivo yudya ekale mwe divunde niyo aduula hengo yakwe mnanga mwe isi, isi niyo yavunwa.
\v 17 Niyo naona mtumigwa ywa kwe mbingu mtuhu akeza kulawa kwe Nyumba ank'hulu ya Mnungu ukwo kwe mbingu, yehe naye andaga na hengo ikutwa.
\v 18 Niyo mtumigwa ywa kwe mbingu mtuhu yudya andile no udahi wo moto eza kulawa kwe kilingo cha kulavila nt'mbiko. Niyo yudya mtumigwa ywa kwe mbingu andile na hengo ikutwa akabongela, akamgamba, “Yaha zizabibu za mwe isi ne hengo yako kwaviya zizabibu zakwe ziiva.”
\v 19 Niyo yudya mtumigwa ywa kwe mbingu niyo azegeta zizabibu ne hengo yakwe mwe isi, niyo azikupula hant'hu ho kujatangila divai dya maya makulu ya Mnungu.
\v 20 Zizabibu nezijatangilwa hant'hu ho kujatangila divai handaga kuse yo mzi niyo sakame yalawaga hant'hu ho kuminyila yaseelaga utali ubuile mikono miidi kuita hasi na uhale wakwe ukubula maili magana maidi.
\c 15
\cl Mnango 15
\p
\v 1 Naho naonaga kilagiso kituhu kikulu kikwehela, kwandaga na watumigwa mfungate wa kwe mbingu watozaga makunt'ho ayo mtandatu ye nk'homelezo naho, (kwa ayo maya ya Mnungu nayande yasila).
\p
\v 2 Niyo naona kint'hu enga bahali ye kioo ihangane na moto, wadya wahumi walaile kwe dikala diya ne dihili dyakwe na kwe uwazilo we dizina dyakwe wakimalaga hank'handa ye idya bahali ye kioo watozile masinda mgunda wenk'higwe ni Mnungu,
\v 3 Nawanda wakakema wila udya akemaga Musa mtumwa ywa Mnungu no wila wa Mwanangoto: wakagamba, “Weye Zumbe Mnungu mta udahi, udamanyi wako ni mkulu na wa kwehela! Seuta ywa si zose, sila zako ni za kindedi na zikaka enga ivo zikuungwa kunda.
\q1
\v 4 Zumbe niani hakukogoha na kuditogola dizina dyako? Kwaviya weye wimkulu si zose nezize na kufunamiza mitwi yawe kubula hasi hameso hako. Kwaviya udamanyi wako uwagile ukelaviliza kale.”
\p
\v 5 Yeze yajike ayo naonaga Nyumba ya Mnungu, idyo nidyo Dihema dya uwona dikomolwa kwe mbingu.
\v 6 Wadya watumigwa mfungate kwe mbingu wandile na makunt'ho yakutisa mfungate niyo weza kulawa kwe Nyumba ank'hulu ya Mnungu wavaligwe suke zing'aile na zisunt'hike na zikumweka mweka, mwe vifuwa vawe nawavaligwa misipi ya zahabu.
\v 7 Niyo yumwenga mwe viumbwa vine wata ugima awenk'ha watumigwa wa kwe mbingu wadya mfungate nyiga ze zahabu, zimemile maya makulu ya Mnungu akwikala ulo na ulo.
\v 8 Nyumba ya Mnungu niyo yamema mosi kulawa ukulu wa Mnungu no ludole lwakwe, naho hakwandile na yeyose adahile kwingila kundani kwe Nyumba ank'hulu ya Mnungu kubula aho makunt'ho yakutisa mfungate kulawa kwa wadya watumigwa wa kwe mbingu mfungate yande yasila.
\c 16
\cl Mnango 16
\p
\v 1 Niyo neva izwi kulu kulawa kwe Nyumba ank'hulu ya Mnungu dikawagamba wadya watumigwa mfungate wa kwe mbingu, “kakupuleni mwe isi zinyiga mfungate za maya makulu ya Mnungu.”
\v 2 Mtumigwa ywa kwe mbingu ywa nk'hongo agendaga kukupula nyiga yakwe mwe isi, niyo halaila ihu diihile kwa wadya wose wandile ne dihili dye diya dikala hamwenga na wadya nawakavika hameso ha diya kala.
\v 3 Niyo mtumigwa ywa kaidi kakupula nyiga yakwe mwe bahali, mazi niyo yanda enga sakame ya mnt'hu abanike, niyo kila kina ugima kikwikala mwe bahali niyo chabanika.
\v 4 Mtumigwa ywa kwe mbingu wa katatu niyo kakupula nyiga yakwe mwe mito na nch'hoko za mazi, niyo yose yanda sakame.
\v 5 Niyo neva mtumigwa ywa kwe mbingu akukimaila mazi akagamba, “Weye niwe ukudamanya yakwelela, weye wiyaho naho wandaga uuko. Weye niwe ukukile kwaviya kusengela si enga ivo viwagilwe.
\v 6 Kwaviya nawetila isakame ya walotezi ya want'hu wa Mnungu, naivo weye kuwenk'ha vileke wainywe, ivo nivo wawagilwe!”
\v 7 Niyo neva izwi kulawa kwe kilingo cha kulavila nt'hambiko dikagamba, “Zumbe Mnungu Mta udahi! Heiye, usengelo wako ni wa kindedi na wakudamanya yakwelela!”
\v 8 Mtumigwa ywa kwe mbingu ywa kane niyo kakupula nyiga yakwe kwe dizuwa, niyo dyalekelwa kuwoka want'hu wose kwa zihuye dikoka.
\v 9 Want'hu niyo wahya kwa zihuye dikoka, niyo wadihomola dizina dya Mnungu Mta udahi mwa makunt'ho yadya. Naho hawakweiile uwavu wawe na kumwink'ha Mnungu ukulu wakwe.
\p
\v 10 Niyo mtumigwa ywa kwe mbingu ywa shano kakupula nyiga yakwe mwo difumbi dye kiseuta we diya dikala. Ziza niyo dyasela mwo useuta we diya dikala, naho niyo want'hu wafunc'ha zinyimi zawe kwa usungu udya waonaga,
\v 11 naho niyo wamhomola Mnungu ywa kwe mbingu kwa udya usungu nawakauona, na kwa maihu yawe, naho hawakweiile udamanyi wawe.
\v 12 Niyo mtumigwa ywa mtandatu kakupula nyiga yakwe mwo mto udya mkulu ukwitangwa Fulati. Amazi ya udya mto niyo yanyala uleke yeikile lumwe sila kwa maseuta wakulawa ulailo wa zuwa.
\v 13 Niyo naona miuye mitatu misavu yandaga enga majula. Umwenga walaga mwo mnomo we dizoka, imwenga ilawa mwo mnomo we diya dikala, imwenga nayo ilawa mwo mnomo wa yudya mlotezi wo lulimi.
\v 14 Iyo niyo miuye ye kimp'hepo ikudamanya vilagiso. Miuye iyo niyo ikuita kwa maseuta wose we ziisi vileke wawalunganye kwa nk'hondo mwe dizuwa diya dya Mnungu mta udahi mwa yose.
\v 15 (“Tegeleza! Neza enga mbavi! Ana kinyemi akwikala meso akavala zisuke zakwe anase kugenda kimbwigili na kukupata soni niyo want'hu wamuona.”)
\v 16 Miuye iyo yawaduganyaga maseuta we ziisi hamwenga, hant'hu hakwitangwa kwa Kiibulania Amagedoni.
\p
\v 17 Niyo mtumigwa ywa kwe mbingu ywa mfungate akupula lwiga lwakwe mwo ulanga. Niyo izwi kulu dyevika kulawa kwe difumbi dye kiseuta mwe Nyumba ank'hulu ya Mnungu, dikagamba, “Idamanyika kale!”
\v 18 Handaga na lumwemwe na matint'himo na nk'huwa, na kisingisa kikulu cha isi, naho ikisingisa icho hakinati kilaile kukongela aho isi yaumbagwa kwaivo chandaga kikulu.
\v 19 Mzi mkulu niyo wakepanga hant'hu hatatu ye mizi yose ye isi niyo yabanika naho udya mzi wa Babiloni niyo wakumbukilwa hameso ha Mnungu kunywesigwa kikombe che divai ya maya makulu ya Mnungu.
\v 20 Visiwa vose niyo vadidimila, naho hakwaonekaga mnima wowose.
\v 21 Naho fula nk'hulu ya maiwe makuku yazamile yakujink'ha kihimo cha kilo milongo mine kulawa kwe mbingu yawanyeelaga want'hu, niyo wamhomola Mnungu kwe dikunt'ho dikutisa diya dye fula ink'hulu ya maiwe, kwaviya kunt'ho idyo nedikulisa.
\c 17
\cl Mnango 17
\p
\v 1 Mtumigwa ywa kwe mbingu yumwenga mwe wadya mfungate andaga ne zinyiga mfungate aniziilaga niyo anigamba, “So kuno vileke hulagise usengelo wa yudya pamp'he mkulu akwikala mnanga mwa mazi mengi.
\v 2 Maseuta wengi we isi watenda uhabwasi na yehe. Na want'hu wa mwe isi wakolwa ni divai yo uhabwasi wakwe.”
\p
\v 3 Niyo nehitozigwa ni Muye ywa Mnungu anigalaga kwe nyika. Uko namuonaga mvele ekale mnanga mwe dikala dink'hundu amemile mazina yakumhomola Mnungu, dikala dyandaga na mitwi mfungate hamwenga na mp'hembe mlongo.
\v 4 Mvele yudya avalwagwa suke za zambalau na zink'hundu naho ahambagwa kwa zahabu na vint'hu vidamanywe kwa maiwe ya utana utendese na usalu, enulaga kikombe kidsnywe kwa zahabu mwo mkono wakwe icho kimemile mbuli zikwiihiza hamwenga na usavu wo uhabwasi wakwe.
\v 5 Mwe kihanga cho uso wakwe mwawandikwagwa zina dya kinyele, “Babiloni Mkulu, mamiyawe dya mapamp'he ne zimbuli zikwiihiza za mwe isi.”
\v 6 Niyo namuwona yudya mvele kakolwa na sakame ya want'hu wa Mnungu hamwenga na sakame ya waona wa Yesu. Nize nimuwone niyo neheeleswa.
\p
\v 7 Mtumigwa ywa kwe mbingu niyo aniuza, “Nii kwehelwa? Nohugambile kinyele cha uyo mvele hamwenga na idi (dikala dine mitwi mfungate na mahembe mfungate na yudya mvele ekale mnanga mwakwe).
\v 8 Dikala diya udione dyandaga uuko, mna ivi haluse hadihali naho ivi haluse dyaunga dihagihi kulawa kwo mnyongomela howiina uheelo no kuita kwo ubanangi, wadya nawo wakwikala mwe isi wata mazina hayewandikwe mwe kitabu cho ugima kukongela aho isi yandaga ikei kuumbigwa, nawehelwe wakeza kudiona diya idikala kwaviya dyandaga uuko naho ivi haluse hadihali mna nedize naho.
\v 9 Aho naho kuungwa mizungu no kukombaganya. Idya imitwi mfungate ni ngulu mfungate ziya ekaile yudya mvele, nayo ni maseuta mfungate,
\v 10 washano mwa awo wabanangwa kale, yumwenga eyaho, naho umtuhu akei kwiza, naho akeza kwiza naaungwe kwikaila kwa lupisi luguhi du.
\v 11 Diya dikala dyandaga uuko naho ivi haluse hadikuli idyo nidyo dya mnane, naho dyoho ni dimwenga mwa wadya mfungate, nadyo nedikomigwe.
\v 12 Yadya mahembe mlongo uyaone ni maseuta mlongo, naho wakei kukonga kwikaila, mna nawenk'higwe udahi kwa sa dimwenga du ne diya dikala.
\v 13 Wose awa nawazumilana kwink'hiza ludole no udahi wawe kwe diya dikala.
\v 14 Nawatoane na Mwanangoto, mna Mwanangoto hamwenga na wadya awetange na kuwasagula awo wahuwilwa, naawahume kwaviya Mwanangoto ni Zumbe ywa mazumbe naho Seuta ywa maseuta.”
\v 15 Naho mtumigwa ywa kwe mbingu anigambaga, “Mazi ayo uyaone hadya akwikala yudya pamp'he, ni mafyo ya want'hu na si na nk'holo na milosi.
\v 16 Yadya mahembe mlongo uyaone na diya dikala woho nawamwihiye yudya pamp'he naho nawaguhe kila kint'hu ananacho nakumwasa kimbwigili. Nawamdye nyama yakwe no kumwoka pele mwo moto.
\v 17 Kwaviya Mnungu kagela mwe mioyo yawe kiya aungile kidamanywe kugamba wazumilane kudink'ha diya dikala useuta wawe kubula hadya alongile Mnungu yakelavilize.
\v 18 Naho yudya mvele umuwone ni udya mzi mkulu, ukulongoza maseuta wose mwe isi.”
\c 18
\cl Mnango 18
\p
\v 1 Yeze yomboke ayo naonaga mtumigwa mtuhu ywa kwe mbingu akaseela kulawa kwe mbingu, mta udahi mkulu naho isi neing'azwa kwo ukulu wakwe.
\v 2 Abongeelaga kwa izwi kulu akagamba, “Ugwa, Babiloni mkulu ugwa pele. Inda ukalo we zimp'hepo na gomela dya kila miuye iihile na chaila dya kila madege masavu heyekwelela.
\v 3 Kwaviya want'hu we si zose zikolwa divai nk'hali yo kuungisa kwakwe uhabwasi. Maseuta we isi wakehabwasa naye, wakuchuuza wanda wagoli kwa ludole lwo kumunk'wamunk'wa kwakwe.”
\p
\v 4 Niyo neva izwi tuhu kulawa kwe mbingu dikagamba,
\q “Foseni mlaweni mwakwe nyuwe want'hu wangu!
\q Msekunda ndala mwo uwavu wakwe,
\q naho msekuhokela makunt'ho yakwe.
\q
\v 5 Kwaviya wavu wakwe ukeumbika kubula kwe mbingu, naho Mnungu akumbukila maihi yakwe.
\p
\v 6 Mtendeleni enga viya yehe awatendeleni nyuwe, mliheni nk'hanana mbili kwa yadya yose atendile. Naho mwe kikombe kiya ahanganyile divai yakwe mhanganyileni divai nk'hali nk'hanana mbili, kujink'ha idya awenk'hileni nyuwe.
\v 7 Naho mwink'he masulumizo na kinyulu, viligane na viya naakaketogola na kukeunga, kwaviya naakagamba mwo moyo wakwe. ‘Nalongoza enga seuta ywa kike Miye hiyo mvele afiilwe ni mgosi, henione kinyulu!’
\v 8 Kwaivo makunt'ho nayeze zuwa dimwenga, file na kuhongeza na sala. Naho yehe nookigwe pele nu moto, kwaviya Zumbe Mnungu akusengela yehe ni mta udahi.”
\p
\v 9 Wadya maseuta we ziisi wakehabwase na kukebwedeza hamwenga naye, nawaile na kuhongeza wanaona umosi wo kokigwa kwakwe.
\v 10 Nawakimale hale kwa wogofi wa masulumizo yakwe, “Hangi wenye naho hangi wenye mzi udya mkulu, Babeli, Mzi udya wandile na ludole kwaviya mwe sa imwenga usengelo wako ubula.”
\v 11 Wachuuzi we isi nawaile na kunda na kinyulu kwaviya hakuli mnt'hu akugula uchuuzi wawe naho,
\v 12 vint'hu va zahabu na masawa na maiwe ya utana utendese na usalu wa lulu na suke zidamanywe kwa kitani na suke za zambalau na za halili na suke zink'hundu na viziti vose va mhemp'he na vint'hu vose vidamanywe kwa mahembe ya nt'hembo na vint'hu vidamanywe kwa maziti ya utana utendese na va shaba na va chuma na va maiwe,
\v 13 mdalasini ne iliki no uvumba ne malihamu no ubani ne divai na mavuta yo mzeituni no unga wedi wa ngano ne ngano na ng'ombe na ngoto na falasi na magali yakukokotwa na watumwa na hata ugima wa want'hu.
\v 14 Viya noukamunk'hilwa kunda navo vikufosa, vint'hu vose va utana utendese na vakukefenyela vaga houvione naho.
\v 15 Wadya wachuuzi wandaga wakadamanya uchuuzi we vint'hu ivo, wapataga ugoli kwakwe, nawakimale hale kwaviya nawakogoha ivo akusulumila. Nawaile na kunda na kinyulu,
\v 16 wakagamba, “Hangi wenye naho hangi we wenye, umzi udya mkulu! Noukavaligwa suke za kitani na zambalau na zink'hundu no kuhambwa kwa vint'hu vidamanywe kwa zahabu na vidamanywe kwa maiwe ya utana utendese na usalu wa lulu!
\v 17 Kwaviya mwe sa imwenga ugoli wakwe wose waga!” Walongoza ngalawa wose we zingalawa na want'hu wose wakagamba mwe bahali na wakudamanya ndima mwe ngalawa na wachuuzi wakuchuuza kwa sila ya bahali nawakimale hale,
\v 18 Weze wauone umosi wo kuhya kwakwe, wagutilaga wakagamba, “Mzi wani ukudaha kuligana no mzi uno mkulu!”
\v 19 Wakefilisilaga divumbi mwe mitwi yawe wakalagisa kunda na kinyulu wakagutila na kuhongeza wakagamba, “Hangi wenye mzi udya mkulu hangi wenye, umwo want'hu wandaga na ngalawa mwe bahali wandaga wagoli kulawa mwo ugoli wakwe. Kwa sa imwenga ugoli wakwe wose waga!”
\p
\v 20 “Nyuwe mbingu, na want'hu wa Mnungu na wegala ulosi wa Mnungu na walotezi wakwe indeni na kinyemi kwa yadya yakulaila mwo mzi uwo, kwaviya Mnungu kamsengela kwa yadya awatendeleni nyuwe!”
\p
\v 21 Mtumigwa ywa kwe mbingu yumwenga andaga mdahi enulaga iwe kulu dyandaga enga iwe dya kusagila, adiduula mwe bahali akagamba, “Ivi nivo umzi mkulu wa Babiloni ukuunga umoligwe pele, hauoneke naho.
\v 22 Izwi dya watowa zeze na wakemi na watowa miluli na watowa magunda hedivike naho. Weye Babiloni mndani mwako haaoneke fundi yeyose mbwitu, hamwenga na izwi dya iwe dya kusagila hedivike naho kwako.
\v 23 Ung'azi we kimuli houoneke naho kwako, naho kwanga kwa wila wa ndoza hokwivike kwako mbwitu. Kwaviya wachuuzi wako wandaga ni want'hu wakula mwe isi, naho kwo usai kuwazaganya want'hu wose mwe si zose!”
\v 24 Mzi uwo wa Babiloni nousengelwe kwajili una masa ya sakame ya walotezi na sakame ya want'hu wa Mnungu na ya wose wachinjigwe mwe si zose.
\c 19
\cl Mnango 19
\p
\v 1 Yeze yajike ayo nevaga izwi kulu enga izwi dya fyo kulu dya want'hu kwe mbingu dikagamba, “Zumbe atogolwe, uyokozi no ukulu no ludole vina Mnungu ywetu!
\q1
\v 2 Kwaviya usengelo wakwe ni wa kindedi na wa uwagilwa, kwaviya kumsengela yudya pamp'he mkulu aibalange isi kwa uhabwasi wakwe. Mnungu alihizaga kwaviya awakomaga wandima wakwe.”
\v 3 Walongaga naho wakagamba, “Zumbe atogolwe! Mosi wo moto ukuwoka udya mzi wakwela kulanga ulo na ulo!”
\q1
\v 4 Wadya wadala milongo miidi na kane na wadya wata ugima wane wakafunamiza mitwi yawe hasi no kumvika Mnungu akwikala mwe difumbi dye kiseuta wakagamba, “Taile, Mnungu atogolwe!”
\v 5 Mwe difumbi dye kiseuta kwevikaga izwi dikagamba, “Nyuwe watumwa wakwe wose mtogoleni Mnungu ywetu, nyuwe mkumogoha, mkutunywa na hewekutunywa.”
\v 6 Niyo neva izwi enga fyo kulu dya want'hu, naho enga izwi dya mazi mengi, naho enga izwi dya lukua lukali dikagamba, “Zumbe atogolwe kwaviya vint'hu vose ni va Zumbe Mnungu ywetu mta udahi.
\q1
\v 7 Kinde na kinyemi no kwanga naho kimtunye Mnungu mta ukulu kwaviya ndoza ya Mwanangoto ibula naho mlombigwa kakeika lumwe.
\q1
\v 8 Naho kalekelwa kuvala suke zidamanywe kwa nyuzi zing'aile (suke izo zing'aile ni udamanyi ukumwelela Mnungu ukudamanywa ni want'hu wa Mnungu).
\p
\v 9 Niyo mtumigwa ywa kwe mbingu anigamba, “Yawandike aya, kinyemi kina wadya walalikwe kwo ludyo lwe ndoza ya Mwanangoto.” Naho niyo mtumigwa ywa kwe mbingu agendeela akagamba, “Izi ni mbuli za kindedi za Mnungu.”
\v 10 Miye name niyo nafika madi he viga vakwe vileke nifunamize mtwi wangu hasi hameso hakwe, mna niyo anigamba, “Usekutenda ivo, miye ni mtumwa miyao du enga weye na wanduguzo, chose chalonga uwona mwa Yesu. Mvike Mnungu, kwaviya want'hu wakulonga uwona mwa Yesu walongozwa ni Muye akuwalongoza walotezi.”
\p
\v 11 Naonaga mbingu igubuka, naho kwandaga na falasi ing'aile naho yudya ekale mnanga mwakwe etangwa, Mhuwilwa na Mkindedi, naho akasengela want'hu no kutoana nk'hondo adamanya enga ivo vikuungwa.
\v 12 Naho meso yakwe nayanda enga lulija lwa moto, naho mwo mtwi wakwe mwandaga na taji nyingi za kiseuta, naho ana zina diwandikwe hedikumanywa ni mnt'hu yeyose ila yehe mwenye du.
\v 13 Avalaga suke yatufikagwa mwe sakame, naho dizina dyakwe etangagwa Mbuli ya Mnungu.
\v 14 Naho watoani wa kwe mbingu wandaga wavaligwa suke zisunt'hike zing'aile naho nt'hana, Awo wakweile falasi zing'aile.
\v 15 Mwo mnomo wakwe mwandaga mkalawa sime dikutwelesa, akuunga awatoele want'hu we isi. Naye naawalongoze kwa ngoda ya kilama, na kuminya zabibu mndani mwe kiminyilo kimemile maya makulu ya Mnungu Mta Udahi.
\v 16 Naho ana zina diwandikwe mwe suke yakwe na mwe diwambo dyakwe, “Seuta ywa Maseuta na Zumbe ywa Mazumbe.
\p
\v 17 Niyo namuona mtumigwa ywa kwe mbingu yumwenga akimale mwe dizuwa, niyo aila kwa izwi kulu, akayagamba madege yose yakupuluka mwo ulanga, “Soni mdugane kwo ludyo lukulu lwa Mnungu!
\v 18 Soni mdye zinyama za Maseuta, hamwenga na wakulu wa watowani, hamwenga na nyama za want'hu wata ludole, na nyama ze falasi na za awo wakuzilongoza na wose wakanda watumwa hegu walekelwa, wana nt'hogola hegu hewena nt'hogola!”
\v 19 Niyo nadiona diya dikala hamwenga na maseuta wa mwe isi hamwenga na wank'hondo wawe, wadugana vileke watowane na yudya akuilongoza ifalasi ing'aile akanda na watowani wakwe.
\v 20 Diya dikala niyo dyagwiligwa hamwenga na yudya mlotezi wo lulimi yehe adamanye vilagiso hant'hu hakwe naho kwa ivo nakawazaganya wadya want'hu wahokele ikiwalo che diya dikala hamwenga na wadya wadivikile dihili dyakwe. Idikala idyo na mlotezi nawaduulwa mwe dikawa dimemile maiwe ya chola yakukweela moto,
\v 21 Wadya wank'hondo wasigale nawo wachinjagwa ne sime dya yudya akuilongoza ifalasi ing'aile, sime ikulawa mwo mnomo wakwe, niyo wadege yose yeguta kwa kudya nyama ze vimba va awo wakomigwe.
\c 20
\cl Mnango 20
\p
\v 1 Naho naonaga mtumigwa ywa kwe mbingu akaseela kulawa kwe mbingu, andaga ne zink'homoelo za kwo mnyongomela howiina uheelo hamwenga na mnyololo mkulu mwo mkono wakwe.
\v 2 Adigwilaga dizoka diya, dizoka dya kale dikwitangwa Mwavu hegu Mwavu no kudikakiliza mnyololo kwa myaka milongo gana.
\v 3 Niyo adiduula kwo mnyongomela howiina uheelo no kudivugaila, niyo agela kiwalo dinase kuwazaganya naho want'hu wa mwe isi mpaka aho myaka idya milongo gana isile. Miaka iyo inasila nedilekelwe kwa lupisi ludodo.
\p
\v 4 Naonaga mafumbi ya kiseuta, nawo wadya wayekaile wenk'hagwa udahi wa kusengela enga maseuta, naonaga miuye yawe wadya wakant'higwe mitwi kwa uwona mwa Yesu no kubilikiza Mbuli Yedi ya Mnungu. Na wadya walemele kudivika diya dikala ne dihili dyakwe naho hawageligwe kiwalo mwe vihanga ve zinyuso zawe na mwe mikono yawe niyo wanda wagima wakekala mwo useuta hamwenga na Kilisito kwa myaka magana mlongo.
\v 5 Wadya watuhu wabanike hawauyuke naho kubula usiilo we iyo myaka milongo gana. Uwo nuwo uuyulo wa nk'hongo.
\v 6 Wavikilwa na want'hu wa Mnungu ni wadya nawauyulwe nk'hongo. File ya kaidi haina ludole mwa woho, mna nawande walava nt'hambiko wa Mnungu na wa Kilisito, naho nawalongoze hamwenga naye mwo useuta kwa myaka magana mlongo.
\p
\v 7 Miaka magana mlongo ikeza kusila, Mwavu naakomoelwe mwe divugailo dyakwe,
\v 8 naivo naande kuse akawazaganya want'hu wa kila hant'hu mwe zimp'hembe ze isi want'hu awo wetangwa Gogu na Magogu, awaduganye watowane nk'hondo, uwazilo wawe wandaga enga msanga wa kwe bahali.
\v 9 Wenelaga mwe isi yose, niyo waizunguluka ink'hambi ya want'hu wa Mnungu no mzi udya auungile. Mna moto kulawa kwe mbingu niyo wawoka taka.
\v 10 Naho Mwavu awazaganye, naadulwe mwe dikawa dimemile maiwe ya chola dikukweela moto, mdya dili dikala na yudya mlotezi wo lulimi, awo nawasulumizwe kilo na msi, ulo na ulo.
\p
\v 11 Naho naonaga difumbi dye kiseuta ding'aile na uyo ekale umwo. Isi ne mbingu niyo vanyilika ho undiilo wakwe, naho havioneke naho.
\v 12 Mna niyo nawaona want'hu wabanikaga, wakulu na wadodo, wakimala hameso he difumbi dye kiseuta. Niyo vitabu vagubulwa, naho niyo kwagubulwa kitabu kituhu, ikitabu cho ugima. Awo wabanike niyo walahigwa viligane na yadya wadamanye enga ivo yawandikwe mwe viya ivitabu.
\v 13 Bahali niyo yawalava kuse wadya wabanike wandile mndani mwakwe, file ne dibome hediina uheelo viwalava wabanike wandile mndani mwao. Wose nawasengelwe viligane na ivo wadamanyaga mwe isi.
\v 14 File ne dibome hediina usengelo niyo vaduulwa mndani mwe dikawa dya moto. Iyo niyo file ya kaidi.
\v 15 Naho mnt'hu yeyose zina dyakwe hadina oneke diwandikwa mwe kitabu iki cho ugima, nakaduulwa mwe dikawa dyo moto.
\c 21
\cl Mnango 21
\p
\v 1 Niyo naona mbingu mp'hya na isi mp'hya. Mbingu ziya za nk'hongo na isi idya ya nk'hongo zandaga zomboka kale, naho bahali nayo hayandile uko naho.
\v 2 Niyo naona mzi udya ukukile, Yelusalemu imp'ya ukaseela kulawa kwe mbingu kwa Mnungu wiikilwe lumwe enga mvele mlombigwa ahambigwe aite kwa mgosiwe.
\v 3 Niyo neva izwi kulu kulawa mwe difumbi dye kiseuta dya Mnungu dikagamba, “Kaula! Kaya ya Mnungu ni hamwenga na want'hu, naho nawande want'hu wakwe. Naye mwenye naande Mnungu ywawe.
\v 4 Naawahanguse masozi yawe, hahande na file naho, hahande na kuhongeza hegu ndilo hegu usungu, kwaviya mbuli za kale nezinde zomboka.
\p
\v 5 Niyo yudya ekale mwe difumbi dye kiseuta agamba, “Kaula, nayatenda yose kunda mahya!” Naho agambaga, “Yawandike aya kwaviya zimbuli izi ni za kuhuwilwa naho za kindedi.”
\v 6 Niyo anigamba, “Idamanyika kale! Miye ni unk'hongo no uheelo, ywe nk'hongo na ywe nk'homelezo. Mta nk'hilu nenimwink'he mazi yakulawa kwe nch'hoko yo ugima haheina maliho.
\v 7 Wadya wakuunga wande wahumi nawahokele aya, neninde Mnungu ywawe nawo nawande wanangu.
\v 8 Mna, wata wogofi na hewe kuhuwila na wakwiihiza na wakomi na wahabwasi na wasai hamwenga na wakuvika mahili na wadant'hi wose, want'hu awa hant'hu hawe ni he dikawa dimemile maiwe ya chola yakukweela moto. Ino niyo ifile ya kaidi.”
\p
\v 9 Yumwenga mwe wadya watumigwa mfungate wa kwe mbingu uyo andaga ne zinyiga mfungate zimemile yadya makunt'ho yo uheelo ezaga akanigamba, “Soo! Nohulagise yudya mlombigwa, mkaziwe dya Mwanangoto.”
\p
\v 10 Natozagwa ni Muye niyo mtumigwa ywa kwe mbingu anigala kwo mnima mtali no kunilagisa mzi ukukile, Yelusalemu ukaseela kulawa kwe mbingu kwa Mnungu.
\v 11 Wandaga ukang'ala kwa ukulu wa Mnungu. Ung'azi wakwe wandaga enga iwe dya utana utendese, enga iwe dikwitangwa yasipi naho enga iwe dikupulika.
\v 12 Kwandaga nagomela kulu naho tali dyandaga na nk'hili mlongo na mbili, naho mwe zink'hili ziya kwandaga na watumigwa mlongo na waidi wa kwe mbingu, naho kwandaga na mazina mlongo na maidi ye zikabila mlongo na mbili za Waizilaeli yawandikwe mwe izo zink'hili.
\v 13 Kwandaga na nk'hili nt'hantu mwe nt'hendelo zakwe zose zint'hatu zandaga ulailo wa zuwa naho zint'hatu zandaga kwa mkoma mahanya naho zint'hatu zandaga kwa mwenye mzi, mitatu ivihungihu yandaga kwo usweelo wa zuwa.
\v 14 Digomela dyo mzi dyandaga na maiwe ya nk'hongelo mlongo na mbili naho mnanga mwe kila iwe idyo mwawandikagwa zina dya mwigala ulosi yumwenga mwa wadya wegala ulosi mlongo na waidi wa Mwanangoto.
\p
\v 15 Yudya mtumigwa ywa kwe mbingu alongile na miye andaga na mwanzi wa zahabu wo kuhimila udya mzi hamwenga ne zink'hili zakwe ne digomela dyakwe.
\v 16 Mzi udya waligananga kosekose, utali wakwe no uzangalamu wakwe valiganaga wakwe, niyo auhima udya mzi kwa mwanzi wakwe, wandaga enga maili magana milongo miidi na magana mane uhale wakwe na uzangalamu wakwe no utali wakuita kulanga kwakwe vose viligana.
\v 17 Niyo adihima diya digomela dyakwe, nadyo dyandaga ni mp'hima milongo mtandatu na mtandatu viligane ne vihimo va want'hu (ivo ahimilaga mtumigwa ywa kwe mbingu).
\p
\v 18 Digomela diya dyazengagwa kwa iwe dikwitangwa yasipi, mzi wenye wazengagwa kwa zahabu yedi enga iwe dikulangaza.
\v 19 Naho ink'hongelo ye digomela dyo udya mzi dyahambwagwa kwa maiwe ye hengi ya utana utendese Iwe dya nk'hongo dyetangagwa yasipi, dya kaidi dyetangagwa safaya, dya katatu dyetangagwa kalikedoni, dya kane nadyo dyetangagwa zumalidi,
\v 20 iwe dya shano dyetangagwa Sadoniki, dya mtandatu dyetangagwa akiki, iwe dya mfungate dyetangagwa kilisolito, na dya manane dyetangagwa zabalajadi, iwe dya kanda dyetangagwa yakuti injano, dya mlongo dyetangagwa kilisopulaso, iwe dya mlongo na imwenga dyetangagwa hiakinto, iwe dya mlongo na mbili dyetangagwa amesisto.
\v 21 Zink'hili ziya mlongo na miidi zadamanyagwa kwa lulu mlongo na mbili, naho mnango umwenga noudamanywa kwa lulu imwenga. Vizila vakwe vetiilagwa zahabu yandaga ikamweka enga kioo kikulangaza kisunt'hike.
\p
\v 22 Mwo mzi uwo hione Nyumba ank'hulu ya Mnungu kwaviya Zumbe Mnungu Mta Udahi na Mwanangoto weyumo hant'hu hakwe.
\v 23 Naho mzi udya houunge zuwa hegu mnenge va kuugela ung'azi kwaviya ukulu wa Mnungu nougele ung'azi naho Mwanangoto nulo lumuli lwakwe.
\v 24 Want'hu wa mwe isi nawekale mwo ung'azi uwo. Maseuta wa si nawagele ugoli wawe mkulu mwe isi idya.
\v 25 Naho nk'hili zakwe hezize zivugalwe nomsi, kwaviya mdya hamna kilo.
\v 26 Mndani mwakwe nawagele ukulu hamwenga ne nt'hogola ye zi si.
\v 27 Naho chochose kikwiihiza hekingile mndani mwakwe, hegu wadya wakudamanya yakwiihiza na wadant'hi, mna nawengile wadya du wawandikwe mwe kitabu cho ugima cha Mwanangoto.
\c 22
\cl Mnango 22
\p
\v 1 Naho niyo mtumigwa ywa kwe mbingu anilagisa mto wa mazi yo ugima wandaga ukalawa kwo ukalo we kiseuta wa Mnungu na wa Mwanangoto, wandaga enga iwe dikapulika enga kioo.
\v 2 Mto udya noukaseela mgati mwe sila ink'hulu yo mzi uwo. Mnk'handa yo umto uwo kwandaga no mti ukweleka matunda, naho mti uwo ukweleka mwaka wose. Mani yakwe yandaga yakawahonya want'hu we si zose.
\v 3 Hahande na ligito dyodyose naho. Difumbi idyo dye kiseuta wa Mnungu hamwenga na Mwanangoto nounde mwo mzi uwo naho wandima wakwe nawamvike.
\v 4 Naho nawauone uso wakwe, dizina dyakwe nediwandikwe mwe vihanga ve zinyuso zawe.
\v 5 Hokunde na kilo, hokuungwe kimuli hegu zuwa kwaviya Zumbe Mnungu naawamulikile. Nawalongoze enga maseuta ulo na ulo.
\p
\v 6 Niyo mtumigwa ywa kwe mbingu anigamba, “Mbuli izi ni zakindedi na za kuhuwilwa, Naho Zumbe Mnungu akugela muye wakwe kwa walotezi wakwe kamtuma mtumigwa ywa kwe mbingu amlagise mtumwa ywakwe yadya yakuungwa yasunguze kulaila.”
\v 7 Yesu niyo agamba. “Tegelezeni!” “Nasunguza kwiza! Nawande wavikilwa wakuzitegeleza zimbuli zo ulotezi we kitabu iki.”
\p
\v 8 Miye Yohana, hiva nokuona zimbuli izi zose, nize ninde hiva kale no kuziona nehiunga kumvika yudya mtumigwa ywa kwe mbingu anilagisaga zimbuli izi.
\v 9 Mna niyo anigamba, “Usekutenda ivo! Miye ni mtumwa miyao na wanduguzo walotezi na wadya wakutoza zimbuli ze kitabu iki. Mvike Mnungu!”
\v 10 Naho niyo anigamba, “Usekuugela maduha ulosi udya umwe kitabu iki kwaviya mbuli izi zihagihi kulaila.
\v 11 Yudya akudamanya wiihi agendeele kudamanya wiihi wakwe, yudya msavu agendeele no usavu wakwe, yudya akudamanya yakumwelela Mnungu agendeele kudamanya yakumwelela Mnungu, naho yudya akukile agendeele kunda akukile.”
\p
\v 12 “Kaula, nasunguza ukwiza na mageleko ye mwo mkono wangu, neniwageleke want'hu wose viligane no udamanyi wawe aho heza kwiza.
\v 13 Ni miye nk'hongo na nk'homelezo, ywa nk'hongo na ywa nk'homelelzo akukonga vint'hu vose no kuvibuza kwo uheelo.
\v 14 Wana kinyemi wafuile zisuke zawe, walekelwe kwingila kwe zink'hili zo mzi no kudya matunda yo mti wo ugima.
\v 15 Mna uko kuse yo mzi uwo weyuko wakudamanya mbuli zikwihiza na wasai na wahabwasi na wakomi, hamwenga na wadya wakuvika mahili na kila yumwenga akuungisa kulonga udant'hi no kuudamanya.
\p
\v 16 Miye Yesu himwigala mtumigwa ywa kwe mbingu ywangu vileke alonge uwona we zimbuli izi kwe difyo dya wahuwila wa Kilisito. Miye ni mwelekwa mwe cheleko cha Daudi ne Int'hondo ya Macheelwa ikung'ala.”
\p
\v 17 Muye ywa Mnungu na Mlombigwa wagamba, “So!” Kila yumwenga evile zimbuli izi aungigwa nae agambe, “So!” Naho yeyose mta nk'hilu neeze! Yeyose akuunga neeze aguhe mazi yo ugima heyeina maliho.
\p
\v 18 Miye Yohana nawakanya wakwiva zimbuli zo uwona we kitabu iki, mnt'hu akuunga awongezele chochose, Mnungu naye naamsulumize kwa makunt'ho yadya yawandikwe mwe iki kitabu.
\v 19 Naho uneva mnt'hu yeyose anausa chochose mwe zimbuli zo ulotezi we kitabu iki, Mnungu naye naamuusile difungu dyakwe dya matunda yo udya mti wa ugima hamwenga na mwo udya mzi ukukile udya uwandikwe mwe kitabu iki.
\p
\v 20 Yudya akulonga uwona mwa aya agamba, “Ikindedi! Nasunguza ukwiza.” Taile. Zumbe Yesu, So.
\p
\v 21 Uwedi wa Zumbe Yesu unde na nyuwe nyose. Taile.