lmy_reg/59-HEB.usfm

474 lines
49 KiB
Plaintext
Raw Permalink Blame History

This file contains ambiguous Unicode characters

This file contains Unicode characters that might be confused with other characters. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

\id HEB
\ide UTF-8
\h Ibrani
\toc1 Ibrani
\toc2 Ibrani
\toc3 heb
\mt Ibrani
\c 1
\cl Kawukku 1
\s Allah Naha Newebe Ledeni Anana
\p
\v 1 Kole nutna kalangngana, Allah na'ha du - du takbewe taweda waikad'a yitta lededi nabi-nabi,
\v 2 inne ta laddo - laddo murru, Allah na'ha newe tabarada yitta ledeni Ana-Na beha pedebe-Na tuttuge kanna dadiwe banna dau-Ge tangngadi kadana, lohho lede wi'kdunni Nyiyo Allah nahha dadige tangngagge pannu tana.
\v 3 Nyi nalah kamma gakahanna kamma nadanai Allah monno kadadi tujja katuba walta kanogo-Na, Nyiwi'kna kahha ruwe tangngagge waige li-Na kabibta. Kole banna raige inna hamurrahanna doku-jala, Nyiyo nangado tabbara tawanana Kahadda Madakka neddo tahadau kamma dehita,
\v 4 nyiwela Nyiyo manna dadi rehi madehta walta tabarada malaikat oroge Nyi kadauge ngara karehi madehta walta tabarada yidda.
\p
\v 5 Oroge, nakalkawei Allah banna hanewe tabarada malaikat, “Yauna lah Ana-Gu. Laddo nehhe, Nauwa nadadiwe bam-Mu Amaga”? \rq Mazmur 2:7 \rq*
\s Aiwalleka, nakalkawe Nyi banna hanewe tabarada yidda, “Nauwa engana dadiwe banna Amaga Nyiyo, monno Nyi engana dadiwe bag-Gu Ana-Ni”? \rq 2 Samuel 7:14 \rq*
\v 6 Tabollo nyige, tangrage banna todo talaran Ana bodi-Na tabara pantana, Nyi naha newe, “Nyi rada tangnga'da malaikat dammanuta Nyi.” \rq Ulangan 32:43 \rq*
\v 7 Tutda ra'da malaikat, Allah nahha newe, “Nyi narayiddi malaikat-malaikat-Na da'di rereha, rade kataggu ha'di'nyakan da'di rewo latti.” \rq Mazmur 104:4 \rq*
\v 8 Tabollo tutna Ana-Na, Nyi nahha newe, “Hadau ngo'do-Mu, ya Allah, engage ba'dage kahha walmurri - walmurri. Takko katena nyinalah takko Kerajaannum-Mu.
\q1
\v 9 Yau um baige katena monno buttuge ate kajapata. Oronage innage, Allah, nyina Allah-Mu, ka'badda orag Yau welengha waige welengha ege-ate karehi walta ole ate - ole ate-Mu.” \rq Mazmur 45:6-7 \rq*
\v 10 Monno walli, “Yau, Mori, walta kapuge Yau kappahadawe puge tana, monno langta lah wunaddi harai limmam-Mu.
\q1
\v 11 Tana monno langta engana bungngawe, tabollo Yau enngage ba'dagu. Tana monno langta engana karaktawe katujjana takka labbe.
\q1
\v 12 Jubah Yau engam laptaddi, monno kataudanna kalabbe, yida enga hajeludi. Tabollo nyige, Yau wallem hajeldahingmanna, monno dau-dauwum-Mu enga walle la'dahingma'ge banna dukka'di.” \rq Mazmur 102:25-27 \rq*
\v 13 Monno, tabara ia malaikat tu'ka, Allah bakaltujjanna banna hanewe tau'dana, “Ngo'doulah inne tabara taka wanag-Gu kahha Nauwa bagngi'd guddi ra tanga'da muhhum-Mu takabhareham-Mu”? \rq Mazmur 110:1 \rq*
\v 14 Walle yidakakna rade malaikat lah wad-wad kahha nukkuwe, pahhalewa tutge tullud ra'de ata kahibbawe inna hoila?
\c 2
\cl Kawukku 2
\s Hoila Kammadakka
\p
\v 1 Orona'ge innege, yitta rehidaho'ge ba'da hamattara hatidge aga beuwe inna yitta beha rangnge bedda tannam yitta kailla da'ha doku ba'da oraha'da.
\v 2 Oroge inna hanuuwa beha hadikbe'dada ra'de malaikat mangtadage wallena'da'di mauwe bawungngagge, monno tangngad malai ai manudmanono engahibbawe hokku kamma tibbara,
\v 3 agalinnakauwe inna yitta ba'da hilpa inna yitta ba'da taulaipa kelkauwe inne hoila kammadakkalah? Inna, hoila wungnga kapuge Mori katalaragge monno dabegge tadage katengna tabarada yitta ra'de tangngada ata karangngei-Nyi.
\v 4 Helewalge inna, Allah dummo nayibewe pa'dedalanna leded tajka-tajka monno hada-hada kaheka gai, tangnga ngara ha'da kaheka gai lohho kanyurru-kanyurru Ngahu Katengna habawebe dokuge habai-Na.
\s Yesus Na'dadi Hamera Tahada Kadadi Ata Tutge Pahoilai Ka'dadi
\p
\v 5 Allah walle nahha mauhamagge pantana nim kaamna, inna pantana hatangra'da yitta hanewege/takwe, tabara malaikat.
\v 6 Tabollo, da'dan na'd wu ata kahha delagge larta wu nas: “Ia'da'kai na'k ka'da'di ata manna da'dwe bam hanga'dani? Ia'dakai na'k anana ka'da'di ata manna da'dwe Yau bam apeyi?
\q1
\v 7 Ho'k ka'kwe, Yau bam rayin banna rehi bawana walta bara malaikat Yau umhamma nadai waini mahkota monno kamanghina.
\q1
\v 8 Yau umha bakkei tangnga hingud takab le'duna.” \rq Mazmur 8:5-7 \rq*
\s Oroge, waige banna habakkei tangnga'di takabbu le'du-Na, nyi'dawe Allah walle nappahai'da'kmahonnagge tangngagge inna aiha habakkeho tabara-Na. Tabollo nyige, nabatauge yitta walleda eta mahouwe inna tangngagge habakke tabaran-Na.
\v 9 Tabollo, yitta dabadda eta beiyi'i Yesus tutge barayin tuddun banna rehi bawana walta barada malaikat, nyinai Yesus paha mahkotai wai kamma nadanna monno kamanghina oronage mayilla matetannam oro manawarai Allah, Nyi na'da'diwe banna paddage mate tubada tangngada ata.
\p
\v 10 Katau'da takka dahhonagge Nyi-- tubana Nyi monno leden Nyi tangnga'di ka'dana-- banwalge Lolawe Hoila manemara tangnga'da ana-Na ledege mayilla, tubage ngi'diyi yidda neddo takamma nadana.
\p
\v 11 Oroge dahhawe Nyi nadde kahha murrahanna lohho yidda radde ppaha murrahha, tangngada kawaliyi walta wu Ama; nyidawe orogelah Yesusmawalna makke banna takkiyi tangngada yidda ole baiguddi balin-Na,
\v 12 waige hatakki: “Nauwa engag hadedo gugge ngaram-Mu tabara tangngada ole bai-Gu. Tatillu jonga dalaradda ana susu-Mu, Nauwa engage bag lawitti madaika tabaram-Mu.” \rq Mazmur 22:23 \rq*
\v 13 Monno walli: “Nauwa ijjalauwe mamanneg-Gu tabarai Allah.” \rq Yesaya 8:17 \rq* Monno walli, “Nauwa'kna inne, oledi rade tangngadda lakawa beha yinaggai Allah tabarag-Gu.” \rq Yesaya 8:18 \rq*
\p
\v 14 Oronagge tangngada rade lakawa ba'ka da'di ata duyi kamang ra monno kana'na, mai Yesus wi'kna na ngalawe ha'da yidda, tannam ledege mate-Na, Nyi kanna da'diwe banna haliloko nyi kamang harena tabara mate, na'dei Kabalka.
\v 15 Monno, palohtai yidda tatillu tangngagge morha'da pa'atana inne madauta tut mate.
\v 16 Innagge, hira'knagge Nyi walle nanyi mauwe matulna tabara'da ra'de malaikat, tabollo tabara wallawunai Abraham.
\v 17 Oro batau'dage, larta ta tangnga ngara ha'da Yesus na'da'dahinghowe ba'dda tujjayi tangnga'da ole'bai-Na, tannam Nyi kanna da'diwe banna da'di Imam Madakka* kabanna maradda ate manawarra monno mikku larta ha ullai Allah. Nyibatau'dagge ge, Nyina'da'diwe banna kodoge hawalna doku-jala ka'da'di ata.
\v 18 Oroge, Yesus dau myilla ba ka'banni, nyidawe Nyi na'da'diwe tullud yidda ha tangra ka'ba.
\c 3
\cl Kawukku 3
\s Yesus Narehi Madakka Waltai Musa
\p
\v 1 Oro batao'dage, ngara dukkam olebaigu katengna, miyo kakole benna dauna takka wula sorgawi, tangaradaiyi Yesus, Sang Rasul monno Imam Madakka hamma ngakuda yitta,
\v 2 kamma nono tabarana Nyi ka diddarai-Yi, katau'danna kahhamera tai Musa kamikku larta umma-Na.
\v 3 Oroge, Yesus bahangaddan natu'ba banna kolege kammanadana karehi madakka waltabarai Musa, katau'danna ata kahha ka'de umma kakolena bappa hiyi karehi madakka walta bara umma unno dauwu.
\v 4 (Oroge, tangnga'da umma nahha kaddehei nade wu ata, tabollo kahha Ka'dde tangngad kadana nyi'dahoi Allah.)
\v 5 Musa wuyi ata kamikku banna hanukkuwe tangngage lar ummanai Allah, tutge yiwe pa'dela ta tangnga ngara ha'da patakki nimmi tala'do murri.
\v 6 Tabolo, Kristus nanjurtawe banna narroge inna hatena monno mamanne habobi dangnga'da yitta kahha walmurri.
\s Hakitanlah Dokunniyi Mori
\p
\v 7 Oro bataudagge, katau'danna Ngahu Katengna banna hanewe, “Nehhe la'do, inna miyo bam rangngenagge li-Na,
\v 8 illam hawatoge atemu katau'danna banna bokalauwe bamu rayige neddo ta laddo makama tamma radda gilra,
\v 9 halugna batangra'da we'da waikammu badda ka'baga Nauwa monno da etayi tangngaddi harayi-Gu kapatabul dau kalanna mojage.
\q1
\v 10 Oronagge inna Nauwa mag baniwa neddo tahulleka'da monno luggud, Ate yidda alhingnad banna jallorai monno yida walle da yappa hingmagad tangngad larag-Gu.
\q1
\v 11 Nyi'dawe, Nauwag haurauwa tatil bani-Gu: Yidda walle datoma manna tama neddo tahadau hangahu-Gu. \rq Mazmur 95:7-11 \rq*
\p
\v 12 Hadu-du hamataradlah ngaradukka'da olebaim, illa daka tajongam miyo kakolena ate kajapata monno aika hatena, karaigimmi bam taliran nai Allah ka morha.
\v 13 Kabal'dawalge, hanuwa wikkim dihha laddo-dihha laddo, toma dage batakkiyi “laddo nadde” tannam illa da tajongam katakwatu oro matipu walta jala.
\v 14 Yittanalah kangala dauna ne'do lartai Kristus, Inna yitta badda narro hamannowe neddo hatena da yitta walta puge kahha ba bewe.
\v 15 Tauda dagge kamma tolha, “Nehhe laddo, inna miyo bam rangngenagge li-Na, illam pangat kagge atemu kataudanna bam pagabba.” \rq Mazmur 95:7b-9 \rq*
\p
\v 16 Ia'dakai ra'da ata ka'ba'da rangnge nagge linai Allah, tabollo haga'bba? Walle ra'de yidda tangnga'da kahuna walta Mesir takabu harehanai Musa?
\v 17 Monno, tabara iya'daka hadau baninai Allah mojage pata kabullu dau? Walle tabarada yidda karina jala lodo ma'da da'di ata mate kamma talara tamma radda gilra?
\v 18 Monno, tabara iadakai Allah pahauranna inna yidda walle dakaldahingmawe tama tahadau ngahu-Gu, ai tabara radde yidda aika kahha doku?
\v 19 Nyidawe, yitta da eta beyi radde yidda aika da'di ba'da tama oronagge walle dahha tenama yidda.
\c 4
\cl Kawukku 4
\s Jaji Tutuge Batama Tahadau Ngahunai Allah
\p
\v 1 Oro bataudage innage, baengage jaji batama tahadau ngahhu-Na toma dage, kaengamodda yitta tatil madauta nyiba ragga daka tajongada yittaaika tomagge banna kolege inna jaji.
\v 2 Katau takka danagge, inna kadahha da badda hadikki bedage tabarada yitta, katauda beha dikkida tabara wikkda yidda, tabollo inna liyo ha rangngea yidda walle da utu dangnga magge yidda oronage walle naha wumagge waige hatena radde tangngada ata karangngewe.
\v 3 Oronage yitta inna kahatena, enga tamada neddo taha dau ngahu, katijana neddo hatak-Na “Nauwa g haurawa tatil bani-Gu: Yidda enga wale dakaldahingmawe badda tama neddo taha dau ngahu-Gu, \rq Mazmur 95:11 \rq* langba talka haullanai Allah baba'b bebewe wal ned bahadadige puge inne pantana.
\v 4 Oroge, larta ta wu nas, taudagge banna hanewe Allah tutna na laddo ka pittuna, “Neddo ta laddo kapittuna, Allah na ngahu walta tangngaddi harai ulla-Na.”
\v 5 Tabollo nyige, taudagge inna beha taknai Allah, “Yidda walle datama'kma neddo tahadau ngahu-Gu.”
\p
\v 6 Nyidawe, dahogge mahiggo tubada radde wadeka ata katama neddo tahadau ngahu, monno dadi wadeka ata tama kaulbe rangngewe liyo dahha, tabollo walle na'da'di mauwe tama ai'da manuddu yidda.
\v 7 Nyi'dawe, hadakka piwali Allah naha inyaka be'yi wuyo la'do hatakda “NehheLado,” hatakbe ledeni'i Daud nuthinghona ulgena, “Laddo nehhe, nyi bamu rangngewe li-Na illam hatukagge atemu katauna bammu bokala.” \rq Mazmur 95:7-8 \rq*
\v 8 Oroge, nai Yosua yibeddi yidda hadu ngahu, nyidawe Allah walle nahil dulka mauwe tutna wu laddo wadeka nimmi murige.
\v 9 Nyi bataudagge, enga dada hoge rahi ngahu lado ngahu tut kangotei Allah.
\v 10 Tutda yidda katamabe hadawu ngahu nai Allah, yida dumo da ngahu walta ha ullada, taunai Allah banna hanukkuwe ha ulla-Na.
\v 11 Nyiadawe, maida yitta kadda run'ge, kapikku tamada inna taha hadau ngahu, kailla wuhingkanna ata kamonu oro dokuge kaha mer'dangngage inna hada aikama nuddu.
\p
\v 12 Oroge, inna linai Allah namorha'we mono bikta parehawe, monno atdahogge tamage wali ta kito kaleka gihingkanna ka du'dana tamana. Inna Liyo namma duhka rehi kiddiwe kahha banna hawattege urrada monno ngahuda, tajonga kaluta monno ri tabilkadda, lohho natadwe paha ngada monno hakabbu ateda yitta.
\v 13 Wallelakma langka wuhingkanna ranga kabailanna walta aro mata-Na. Tabaraknagge yitta badda yiho tagu baleha tapannudi tangngadi harayida.
\s Yesus Kristus Nyiduna Rato Madakkada Yitta
\p
\v 14 Oroge yitta ba'dani Rato Madakkada kalangngana kapannebe dete ta sorga Nyinai Yesus, Ana Allah, maida yitta kaddaz jurta hamaddoge hamma ngaku bedda yitta.
\v 15 Oroge, yitta aida dakna Rato Madakka aika da'di hadngaddage loja mawaladda yitta, tabollo yitta dani Rato Madakka haka'ba'be walta tangngage, katauda allanna yitta, tabollo Nyi walle lakdama jala.
\v 16 Oronagge inno, waige hatena, maida yitta kadda pa'did'di tahadau kanyurru tannam yitta kadda hibbawe marabbeha manawara monno kadda tabbokawe kanyurru tugge batulda yitta, batangradda yitta badda makge.
\c 5
\cl Kawukku 5
\p
\v 1 Oroge, tangad rato madakka hapede walta walta tajonga ata pa'do'doka dedege hada ata walta tangngage kayannada tubai Allah, tannam nyi knna da'diwe phadded tangnga ngara maraka monno tangnga nara maraka hatunnu tuba doku jala.
\v 2 Oronage rato madakka wikna bannu lojamawala, nyidawe nyi dummo nadadiwe pahada malujjatabarana ata aika panghangdanna monno kaduttu jallora.
\v 3 Nyiwe gauge, nyiyo engadahonna banna nyi maraka hawalna jala, walle tutkelmadda radde kangote ata, tabollo wikna tuttu tawu dawuna.
\p
\v 4 Walle la'dama rato madakka aika kolena hige inne tutu tawu dawuna, nyi nahibba hiwe batangranna nyi banna maikanni'i Allah, kataudanna naddai Harun.
\v 5 Tauda wiknai Kristus walna nahamma nada daumawe tawu dawu-Na tutge ba wuyi ata ka'da'di Rato Madakka, Tabollo nadde Nyi kahha newe tabara-Na, “Yawu inna Ana-Gu. Lado nehe nauwabe Ama-Mu.” \rq Mazmur 2:7 \rq*
\v 6 Taha dawu wadeka nahha newe wikna Nyi, “Yawu nage Rato kahha walmur-walmurri, dokuge papahada Melkisedek.” \rq Mazmur 110:4 \rq*
\p
\v 7 Tilu moehanna bana tujayi kadadi ata, Yesus nappa haddege sembayangna loppo maraino waige mila ate monno we mata, tabarana Nyi kaangta pahilpanni walta mate. Monno, Nyi rangngeyi oronage murran-Na.
\v 8 Loko nyinai Yesus ha Ana, tabollo Nyi nahha nuwa tutuge manuddu ledege mayilla hapadda-Na.
\v 9 Waige banna mahiggawe manadana, Nyi manna da'di pu hoila aika mangdukkanna tuba tangngada ata kamma nuddu tabara-Na,
\v 10 monno Nyi ha maika nai Allah dadi Rato Madaka dokuge papahadanna Melkisedek.
\s Nyanga Ka"aro Tamma Tu Hatena
\p
\v 11 Enga butayi hatakki tutuge inne. Tabollo yige, kapitoge tutuge bahahirawe oronagge miyo wallem baimagge hato dahhawe.
\v 12 Oroge, langbatalka inna batauge miyo bamkamakge nawuyo ata kahha nuwagim tutuge hada-hada kahhapu inne ta linai Allah. Miyo um kamakhonna suhhu, walle hayayo katu'ma.
\v 13 Oroge, na ata ka morha walta suhhu nyikna ata aika kamang hangadana aika yappawe hanuwa tutuge katena, nyi bila honage.
\v 14 Tabollo yige, ha yayo ka tu tangadaddi rade tamgngada ata kabadda matube, radde yidda kabadda hanuwabeddi mata, katillu, bayo, hangada loppo ateda yidda badda hawattege agawe kadahha monno kajapata.
\c 6
\cl Kawukku 6
\p
\v 1 Oronage inno, maida yitta ijakage kapuge hanuwa tutunai Kristus monno nyanga tabara matuyo, kaillada wunga-wungage inna puge hanuwa tutuge bajarra walta harayi kamate monno hatena tabaranai Allah;
\v 2 hanuwa tutu hamurrahanna monno pajolanna limma, hanuwa tutu kade ata mate monno hokuna aika hadukka.
\v 3 Monno, enga nyiwelah inna yitta harayida, nai Allah banna yika'kada mahiggo.
\p
\v 4 Oroge, enga nyidawe aikahil dadi ba'ha jarra haggai rade ata inna ulluge kaba'da kole magakaha, kabadda paddage inna kanagga surgawi, kabadda kole taguna olen Ngahu Katengna,
\v 5 kapaddabegge dahhage linai Allah, monno karahawe bibta hareha walta pannutana nim ka amna.
\v 6 Inna yidda badda ijjakan laranai Kristus, enga nyitakka dahingwe aia dadi badda haberu haggawe inna jarrada yidda oronage yidda dakka dailo haggan Ana Allah haduyo wudda wai monno nadedo badda hamakkeiyi.
\p
\v 7 Oroge, inna tana kabuta kabihka we urra kamonu wal dete, lohho nangihiwe bahailanna hayayo kama manggauna tiba yidda kaullagge, enga hiba nage kanyurru waltai Allah.
\v 8 Tanyiduwe, nyi inna tana banna hatumkanna tara monno tangnga ngara ruta, nyi inna tana walle lada'kma gauge monno dahenage bakatukkuge, monno lodoge batunwe.
\p
\v 9 Tabollo nyige, ngara dukkam olebagu hamanawaragu, langaba taudahingkamma inna nami bamma takkiwe, nami mamannedi tangnga ngara hada karehina hadahha tuttum miyo, radde hada-hada kahaduwu inne tahoila.
\v 10 Oroge, Allah walle oro aima tiba da'kmanage. Nyi walle nadangngamadi tangad haulla monno manawaramu inna hatingngom miyo tubage ngara-Na waige bamhanukkuyi rade ata katengna kataudana kaengana miyo harayimi.
\v 11 Nami kama'kge miyo dihha-dihha bamhatingngoge inna mappaha kahamera tutge dauge mamanne inna kabannuna kahha babewe,
\v 12 tannam miyo kaillana dadiwe bam mayauwu, tabollo dokudadi tujja radde ata kabadda daudi ja'ji-kira nai Allah ledege hatena monnomikku.
\s Jajinai Allah Walle Nakalmawwe Banna Mawungngawe
\p
\v 13 Kolei Allah banna jajiwe tabarai Abraham, Nyi najajiwe tubage tapan tawu dawu-Naoronage walhillada'kma karehi madakka walta tabara-Na.
\v 14 Allah hanewe, “Nauwa engag hanyurruwu,” monno, “Nauwa engag hauwarraguddi wallawumu.”
\v 15 Monno, Abraham banna yanne waige maloya, nahibbawe inna jaji.
\p
\v 16 Kadadi ata banna hauraka tubana wuyomata karehina madakka walta tuba tawu dawuna, monno haurana nayiwe tutuge hadidarawe tubage kanna ngahuwe tangngage kamma kaura.
\v 17 Nyidawe, nyi nai Allah banna kabkagge hatingngoge inne karehi mamanne tabara kadautakkage inna jaji-Na monno inna hangadan-Na aika mawungnga, Nyi nakatge waige banna rayige haura
\v 18 tannam waidi rade duda katakku aika mawungnga, inna nyinai Allah engawallena dadi dahingmawe banna kawohhoka, yitta kamai mayeganna hadau mawo da kolege ha ru kamma dakka tubage banarro jurtana tamma manne inna hayibe tabada yitta.
\p
\v 19 Inna mamanne hakoleda yitta nyi'kwe watu tanaga tuba urrada yitta, kulha monno tetakkage, inna katama lebba langnga kahha dikki tabal tirai,
\v 20 tahadau beha tama bennai Yesus kabuggeranni lara tubada yitta tutuge dadi Rato Madakka kahha walmurri-walmurri, dokuge inna haunnana Melkisedek.
\c 7
\cl Kawukku 7
\s Rato Melkisedek
\p
\v 1 Oroge, Melkisedek, Raja Salem monno rato nanni'i Allah Kahadda Madehita, kadikinni Abraham kole Abraham banna hagga wal hamateyi raja-raja, monno hammaringngiyi.
\v 2 Tabara Melkisedek, Abraham wi'kna nayiyi kabullupeser walta tangngadi pote ha raramana radde hakolena. Kadihhana, ngara Melkisedek lindawe “Raja Kebenaran,” lohho, “Raja Salem” ka linnana “Raja Moli.”
\v 3 Nyi walle mangngu ama lohho inya mayi, walle la'kma walla wuna, monno morhanna walle la'kma dau kapuge monno hadau dukkage. Tabollo nyige, kataudana Ana Allah, nyi engana dadi rato kahha walmurri-walmurri.
\p
\v 4 Hamatragelah, agalinna dahinngwe manadana nadde ata, lohho Abraham waikadda yitta na yiyi tabarannasepsekabullu walta tangnga ngara haramanna baha tauna.
\v 5 Douge Ukku Taurat, rade anana Lewi payi hanarro dadi rato kamangtaguna kahhai rade maraka walta ata hatena yidana rade tangngada olebaida yidda, langba yidda bakahha merai bawallla wunaddi Abraham.
\v 6 Tabollo, Melkisedek aiha walla wunai Lewi, nahibbai maraka kawaltai Abraham monno nahamma ringngiyi nyiyo kanarroge jaji-kiranai Allah.
\v 7 Monno, walle anta magge baka balge, karehi bawana nahamma ringngiyi nadde karehina madehita.
\p
\v 8 Larta ta wu kawukku, radde maraka pahibbada ata kaliloko kaenga mate dahho. Tabollo, inne lari, banna hibbawe nyiyo, patada hira banna morha.
\v 9 Oronage inno, engana dadiwe ba takkiwe kabihu dai Lewi yidda takka dauge hibbai radda maraka tubage tubage bappa hiyi yidi marakada lediniyi Abraham,
\v 10 oroge nai Melkisedek banna dikkininyi, Lewi dahonni ta tawu weda aawikanna.
\p
\v 11 Nabatauge, banyi inna kabanna banyina dadi hewe badikkige ledege baratoiyi Lewi (inna oronaggena, kangote Israel dakolegge Ukku Taurat), aga tutwalihowe radde wadeka rato madadi hakadde haggadawalho dokuge paha hada Melkisedek, monno walle rato kaburru waltai Harun?
\v 12 Oroge, ukku rato najeluge, nyidawe Ukku Taurat wikna enga wungngahogge.
\v 13 Na ata hangradda dulkai yittakawaliyi takka bihu wadeka, monno alle hil ladakma wu ak ata waltakka bihu-Na kakal bewe ullana kaha nukkuwe altar.
\v 14 Oroge, na hira bewe nadde Mori da yitta kawaliyi takka bihu Yehuda, kabihu aiha kaltaknai Musa tutu aga anna neddo kaha duwu ta bara rato.
\s Yesus Nyikna Rato Katauna Melkisedek
\p
\v 15 Tangngage inne nahha ngattage banna hira yitta da etawe wuata Rato wadeka, nadde kahha tuja tai Melkisedek,
\v 16 radda kadadi rato walle nahha pudakmawe dokuge walla wu kadadi ata, tabollo nahapuwe takka kuaha morha aika li loko.
\v 17 Oroge, Jurrata Bihha na yibewe lina tutuna Nyi: “Yau inna Rato kadikki kahha walimuri-walimuri, dokuge ukkukanogo Melkisedek.”
\p
\v 18 Tadiha wukku, pa atora kalang'ngna nahha dukkabe oronagge dauge loja monno walle lakma gauge,
\v 19 monno, oronage ha atora walena banmage lakma agahingkawe. Tabollo, ta hupu wadeka ata, dage ka mamanne karehina daha pahatingobe tabarada yitta, mono mamanne inna tingida yitta kada rehi daheka ta barai Allah.
\p
\v 20 Mono oro mane marana ngidiwe tabarada yitta waige wuyo haura Rato wadeka dadi rato wadeka wale da iru waimage haura.
\v 21 Nyidawe Nyiyo na dadi Rato waige haura parayi wiki dauna Nyiyo kahanew tabara-Na, “Morida na haurabe mono Nyiyo pahepamakna pahangada, Yawu nage Rato kahha walimurri-walimurri.’” \rq Mazmkur 110:4 \rq*
\v 22 Oranage inne haura, Yesus nyikna ngihige jaji karehina hadahha.
\p
\v 23 Ulluhoggena, da'di kabutala rato dajalage kole badayo rato katagu mate, enga dani kajelunyi.
\v 24 Tanyiduwe, Yesus na narroge haulla rato aika dikki kahha kalwali oronage Nyi enga morha hakita kahha kal wali. Waige bataudage, Yesus nadadi banna pahoila yidda waige kabanuna nimi kaamna tabarai Allah ledeni-Nyi, oronage Nyi na morha hakitana tutuge banna sembayang tubada yida.
\v 25 Waige bataudage, Yesus nadadi banna pahoila yidda waige kabanuna nimi kaamna tabarai Allah ledeni-Nyi, oronage Nyi na morha hakitana tutuge banna sembayang tubada yida.
\p
\v 26 Kataudanna na'k Rato Madakka nyi'kna yitta ha ma'kda, nadde Rato Madakka ka tengna, aika otora, murrahha, pahhawattekai walta ata jala, monno hakeketa rehi madehita walta tangada kama dehita ta surgawi.
\v 27 Yesus wallena tujamai rade rato madaka wadeka. Yida enga dahoge badda tunnu maraka dihha lado-dihha lado, kawukku kallage tutu jala dawuda yida, lodoge tutu doku-jala ata hatena. Tanyiduwe, Yesus walle nahil rayi da'kmaggenyi. Nyi naha dakka henna banna pahaddena maraka kahha kalwali, inna tauwu dau-Na.
\v 28 Paatorai Musa nahadidrawe kadadi ata nabannuni loja mawala tutuge bada dadi rato-rato madakka. Tabollo nyige, haura kawali tai Allah, inna ka amna talira paatoranna Musa, kahha didrai Ana-Na,
\c 8
\cl Kawukku 8
\s Yesus Nyi"kna Rato Madakka Lijaji Kaberu
\p
\v 1 Inne nyidawe kawukku kallagge inna pahha neweda yitta: dani nade Rato Madakkada yitta kangodo tabara Lima kawanana hadawu kahada madehita ta Surga.
\v 2 Nyiyo kahanukuwe haduwu kahada langna mono ta kareka Morha kabaningna pahadede wikdaunai Allah, wale kadadi atakma.
\p
\v 3 Oro tangada rato madaka hapede tutge Nyiyo maraka hayiyo mono manuta nyidawe nada Rato madaka na ngidi dalho hodi agai hamanutana.
\v 4 Nyi nada rato madaka bana morhaka ta panu tana dabedi rato-rato kayige marakana dokuge ukku pareha,
\v 5 haluguna nyida kangotena dokuge hada mono mawoge wali hada Surgawi katujana kole Allah bana apemi Musa bana diki kabu atege hadede kareka muraha; “Yauwu habe'jang dahoge bamu pahadawe tangage dokuge hakabu atemu pahatingobe tabaramu dete panu Letena.”
\v 6 Tanyiduwe, batauge, Yesus hibba bewe haulla karehi manadana oronage jaji kaberu hatauna kalarri bahi Nyiyo inna harehi madehita monno pahahada dokuge inna jaji-kira karehi nahha dahha.
\p
\v 7 Oroge, inna kawungnga jaji aina ha nyonga jala, enga walle la'kma ka kabbu atege inna jaji ka duda na.
\v 8 Oronage, Allah nakoledi jala kadadi ata, Nyiyo nahha newe; “Etayige, diki nage rahige inna haneweyi Mori, kole nauwa bagu rayige wuyo jaji beru waidi ata Israel monno ata Yehuda.
\q1
\v 9 Wallena na tuja mauwe jaji hadadi beg-Gu ta weda waikammu yidda haluguna Nauwa bagu irruyi yidda waini limma-Gu tutu kodedi yidda huna walta tana Mesir. Oronage yida aida manuddu ta jaji hayi be-Gu, nyidaawe Nauwa walleg pelu maddi yidda, linna'i Mori.
\q1
\v 10 Inne jaji nyiwe hara-Gu waidi ata Israel nuttu kala, linna'i Mori: Nauwa engag tauwe ukku pareha-Gu lari ta paha ngadada yidda, monno Nauwa Gu tolhadaddi ta ateda. Nauwa enga da Allah dagga yidda, monno yidda enga enga ana suhhu Guddi.
\q1
\v 11 Yidda dummo enga walli hillu hanuwa manna lagge ole kabihu ata da walleka olebaida waige hatakki, tadayi Morimmi' oro tangana ata enga datadawa Nauwa, wali kamarraha kahha kahadda matuyo.
\q1
\v 12 Oroge, Nauwa enga manawara guddi tillu mayillada monno doku-jalada yidda. Monno, Nauwa dummo walleg hil apemadaddi jalada yidda.”’ \rq Yeremia 31:31-34 \rq*
\p
\v 13 Kole'i Allah banna takkiwe jaji kaberu, Nyiyo nappahadawe jaji ka ullu kailla nahillu dadiwe. Monno, gagyi aika hildadi lagge monno katiyo enga geha bungngaddi.
\c 9
\cl Kawukku 9
\s Kangote Lari Ta Jaji Ka Ullu
\p
\v 1 Lohho dummo, ta jaji ka ullu tubage nukku kangote monno hadau ka tenguna kadana tapannu tana.
\v 2 Oro batauda dagge kareka'i Allah paha inyaka: Tabali haddi, nedo tabarana dage lattiweyo, meja, monno roti maraka, paha ngara Hadawu Katengna.
\v 3 Tabalige kaba kalla ha duda wudda wai hadauge kareka neddo paha ngara Koro kahadda Tengna,
\v 4 neddo tahadau daage natara manuta parayi walta amha rara monno Patti Pajaji, tangnga kahhanna hamurru wai amha rara. Nedda lari tapatti, dani wuyo kadehi amha rara lohho ngihna manna, takko nai Harun kakal benna kalungnga, lohho duda kajibi watu jaji.
\v 5 Tapannuddi, dadi duda kuhi manadana kaha mawoge toni ma moli, tabollo inna batauge walle rahi kayanna da'kmanage badda hanewege ba nu'kwe.
\p
\v 6 Kole tangngad radda batauda dahinguddi inyakayi, tangngada rato tama neda tahadauwu kadihhana wali takareka inne katirruna, tuba hanukku pahadawe kangote tabarai Allah.
\v 7 Tabollo, duka rato madakahe hapahayi tama nedo tahadauwu kadudana wali inne takareka, loko bataudage diha dauwu hadakkahena, monno ngiddi rayo bamarakawe tabarai Allah tuttu dauwu wikna monno tuttu dokujala ana suhu-Na aikawukka'da rayige.
\p
\v 8 Ngahu katengna napadelabege tabarada yitta nade lara ka aro takoro hadda tengna aina mabugerahowe badahoge korotenguna,
\v 9 inne hada ninnonage tuttu inne rahi. Tauda dummo nage tangngadi hayiyo monno hamaraka tuttu manutada wale nadadimawe bana bannuge ateda ata tangngada ata kangotena,
\v 10 oro dukkd dahege kama kaitoda tuttu hayayo-ha enu, monno sembayang hamurhana tuttu tau ata kadadi kahadikkige rahi haberuwe.
\s Kangote Lari Tajaji Kaberu
\p
\v 11 Tanyiduwe, kole amni Kristus wui rato madakka tapannu tangngadi kadahha nimka ka amna. Nyi natama lede hadauwu katengna karehi madakka monno karehi bannuna; aiha rayi wailima kadadi ata monno wale wudakma hadadi.
\v 12 Nyi naha dakkahena tama tahadauka tengna kahha kalwali, walle nahil ngiddima ra kameme mane monno ra ana hapi, tabollo waige ra dauwu-Na Nyiyo tannam kakole palohta aika mangngu dukkana.
\p
\v 13 Oroge, nyi paiharakage ra kameme mane monno hapi mane, monno wikna karakka ana hapi baina tabarada ata kaotora nadadiwe hamurrahadi tau atak'da yidda,
\v 14 rehikhoge ranai kristus, inne nyio kaleden Wad aika dukkana namarakage tau-Na wu maraka aika otora tabarai Allah tutge baha murhada ate hatenamu walta harayi kaliloko tannam miyo kadadiwe hanukkuwe tutnai Allah kamorha.
\p
\v 15 Inne nyiwe kapage Kristus na dadi Wunang walpa jaji kaberu dajalage yidda hamaikabenai Allah dadiwe bada hibbawe dauda aika dukkana habebena hajaji; oro wuyo mate nadadibwew tutge hawalidi yidda walta harayida layi lipa latta harayida yidda takabge kadihhana.
\p
\v 16 Nyibadaka jurata hadawai dauwu, nyidadaho kamate walta ata karayige.
\v 17 Oroge, jurata tada dauwu dukka dahege banadadiwe bana kole hamate nada ata karayige; inne jurata wale lakma ku'ahage nade ata karayige bana morha daho.
\v 18 Nyidawe oroge, ahha inne jaji kawungana aina dadiwe waige rayo.
\v 19 Oroge, kolo bana Musa bana takkiyi tangngaddi pareha lar taukpreha Taurat tabarada ara israel, nyio nangala ana hapi monno kameme lodoge naha yabora waidi weyo. Monno, nawaina kaba wol kamalli lohho ganyo yayu, nyi na paiharage nakta Jurata Taurat monno ta tangngada ana huhna.
\v 20 Tangrada hanewe, inne rayo pajaji benai Allah parehanage kamu dokuge.
\v 21 Waige hada kahamera, Musa dummo napaiharage kareka murraha monno tangngadi kadana hawailari tangote waige rayo.
\v 22 Dukoge ukku pareha Taurat, nyidawe tangngadi hamurraha hoyi waidi ra'a, monno walle la'kma larage hama jokuna rayo, monno wale lakma hawalna.
\s Yesus Kristus Nyikna Maraka Hawalina Jala
\p
\v 23 Oronage inne, tangngage hamawonage hada surgawi engadadi dahoge bahamurhage waige inne hada, tabollo tangngadi ta surga hamurraha waidi maraka karehi nahadhha.
\v 24 Oroge, Kristus walena tamakma lari takoro hadda tengna harayi waiyi limma kadadi ata, loppo dukka dahege ninno nage walka tautakkana, tabollo Nyio na tama larta tulra wikna dauwu monno tauge dani ta aroi Allah tutda yitta.
\p
\v 25 Kristus dummu walena dadimawe banna hadu-du marakawe tauwu-Na, katauna rato madakka katama daho ta koro hadda tenguna dihha dauwu-dihha dauwu waige ngidi rayo wale rayo dauwikmanage.
\v 26 Nyibataudage, Kristus naha du-du mayillaho tapannu tanah baha dadige. Tanyiduwe, Kristus naha dedalage tau-Na hadakka hena kahha kalliwali badikkige rahi padukkage inne tangngage mahopi jala, waige hada marakawe tauwu dauwu-Na.
\p
\v 27 Tauna kadadi ata, ha inyabe tut mate kaha dakka hena monno inne habeyo aroge hibbawe rakkage,
\v 28 katauda dummu nage Kristus; Nyio hibbawe baha limaraka-Ni hadakka hena tuttu tagudi jala ata buta, monno ba ammi-Ni haduwaiyi, walle hillu tagumanage jala, tabollo ngidwe manemara tabara yidda karemani Nyio.
\c 10
\cl Kawukku 10
\s Nahha Hadakka Henna Banna Maraka Wiknai Yesus Kahha Walimurri-Walimurri
\p
\v 1 Ukkupareha Taurat, kadana mawo dahenagge tutu tangngadi rade kadahha nimmi ka amna monno walle hadama katautakkama nage walita ta tangngadi inno, nyidawe waidi tangadi maraka hatunnu kahh tuja, inne yida hamarakadda hangatta nahiyi da'u, inne ukuparaha walle na dadikmawe banna habannudi yida inne kama nari amna dahheka.
\v 2 Kabalge innela, walle maraka hayi dakhonna inne aihil harayi hadakka henna hamurrahanna, rade ata kangotena walle datada mawe aga inne tabali wali jala?
\v 3 Tanyiduwe inne lari ta maraka manuta, yida enga ha apedaddi rakkana doku-jala yida wali diha dawu-diha dawu.
\v 4 Oroge, ra hapi mane monno kameme mane walle nada'kmawe bahopiyi jala.
\p
\v 5 Oronage inne, kole Kristus ba ammini lari tapannu tana, Nyi nahha newe, “Yau wallem kama'kmadi maraka hatunnu monno manuta, tabollo wu tawu ha beha inyakabem Yau tuba-Gu;
\v 6 Yawu wallem moda'kmaddi maraka hatunnu monno maraka hopi podaha jala.
\q1
\v 7 Lodoge Nauwa hanewe, Nauwana innela: Dage kamatolha larta kitab halunni, Nauwa badaga tutuge Nauwa rayigugge hamoda-Mu, ya Allah.’” \rq Mazmur 40:7-9 \rq*
\v 8 Kolei Kristus banna takkiwe, maraka monno manuta, lohho maraka hatunnu monno maraka mahopi jala Yauwu wallem baimaddi, monno walle maraka tabara-Mu (hamanuta dokuge Ukupareha Taurat).
\v 9 Nyiyo natabawe, “Nauwa'kna innege, Nauwag maiwa dokuge hakabbu ate-Mu.” Yesus na hopiwe inna kaullu tutge baha inyakawe kadudana.
\v 10 Waige hakabbu ate-Na, yitta happa tengna ledede tauwu Yesus Kristus banna mayillawe, hadakkahenna kahha walimuri-walimurri.
\v 11 Dihha-dihha rato hanukkuwe pahadawe ha ulla-Na dihha lado ta dihha rahi ta hil rahi piwalli tannam yi maraka manuta katauda allanna, aika kal dadi hopiyi jala;
\v 12 tabollo Kristus, kole banna maraka manuta oro jala, hadakka takka henna kahha walmuri-walmuri, Nyi nangodo tabbara taka wanai Allah
\v 13 monno nayanned tangngada muhhu-Na bayoda hadau ijjala naddi ledu-Na.
\v 14 Waige wu manuta, Kristus naha bannu bed yida ra'kda hamurrahan-Na kahha walmurri-walmurri.
\p
\v 15 Ngahu Katengna nyiwi'kna kadede dagge tutuda yitta ta tangngage inne oroge beha takwe,
\v 16 “Inne hadadi-Gu paha dukke-Gu tubada ana huhu-Gu nuttu kalangna, linnai Mori: Nauwa yidadi ukpareha-ukpareha-Gu ta ateda yidda, monno Nauwa ug tolhadage ta hangada yidda.’” \rq Yeremia 31:34 \rq*
\v 17 Lodoge, nahha lodowalge, “Nauwa dangngadadi doku-jala yida monno walleg hil ape madaddi japatada yidda.” \rq Yermia 31:34 \rq*
\v 18 Nabatauge, kole banna maganna tubage bahha walidi tangngada, nyiwe walle nahi kama'kmaddi maraka hawalna jala.
\s Dahekalah Tabarai Allah
\p
\v 19 Oroge inne, ngara dukkam olebaigu, oronage nabatauge yitta dakole begge bani ate tutu tama lari ta koro hada tengna waige mayilla banna majokuwe ra nai Yesus,
\v 20 Waina lara kaberu monno morha habuggera bennai Yesus tubada yitta lede kaba kalla, halugna tauwu-Na Nyiyo.
\v 21 Monno oro yitta kadabena wuyo Rato Kalla kabaige Umma Allah.
\v 22 Nyidawe maida yitta daheka tai Allah waige ateda murraha wali ngidiyi ate kajapata, monno tauwuna habahabe waige weyo kamurraha.
\p
\v 23 Maida yitta kadda jurta hamoddoge tamma manneda yitta oroi Allah kajajiwe inne mikku.
\v 24 Maida yitta kadda mayegagge hada tutu padulla wikna lar ta manawara monno ullage harayi kadahha,
\v 25 monno illada hamarau wikkanna wal taha taboka kangoteda yitta pahakaldamma beda rade kapirrana ata. Tanyiduwe, maida yitta kada hakulha wikna, rehi wi'kge oro miyo bam tadayi ladonai Mori nakiki daggeta.
\s Illam Gabbani Allah
\p
\v 26 Oroge, nyi badda wukkage yitta badda rayige kajala kole badda kole hatadawe tutuge katengna, nyidawe walle hil la'kma maraka pahobi waiyi yida.
\v 27 Kadana dukka dahege harema hama dauta engage bayini rakkana monnorewo latti kaengana puddahayi muhhunai Allah.
\v 28 Dokuge paetana wali duda walleka tauda ata kaeta matawe, iyahingkayi aika dokudi Ukkupareha Musa enga hoku mate engawalle hilkole manna marabbeha manawara.
\v 29 Nyi batauge, atna harehi bi'ktage hokuna pawuku hibbana ata kadekini Ana Allah, monno kaha otarage ra jaji kaha tengu beyi, monno kaha pallekayi Ngahu Kayurru Allah?
\v 30 Oro, yitta datayi Nyi kaha newe, “Hagabawela dauwu-Guge; Nauwa engag kanukkawe hagabawe.” Nyi dummonaha newe, “Mori nayidi rakkada ana huhu-Na.”
\v 31 Hada majiklawe yitta bada monuka lari ta limmanai Allah.
\s Karawawe Bani Ate Monno Maloya
\p
\v 32 Tanyiduwe, apewela lado hatalira be, kole miyo bammu kolege ha akka, miyo tahna larta ma runnimi kataguge mayilla kabi'kta.
\v 33 Dikkawe, kailla hamelo gimmi monno hama yillami waige mabugerage ta aroda ata buta, monno doku kage doku jalage lari mayillama ata hakbbu ate kataudana.
\v 34 Mi dummo marabeha ate jalla kimmi tabara yidda kadana ta gallu lohho kahibba waige ege ate bakole batangngaddi kadana tabaramu bareboyi oro miyo tada inne miyo badani ngawu karehina hadahha monno aika dukkana.
\p
\v 35 Oro inne, illam baitage inne ate hatenamu oro hatenamu inna naha dukku dangage kanyurru madakka.
\v 36 Oronage miyo bamu kabu ate hoge manono tutu rayige hakabbu ate Allah. Dajalage miyo bamu kolege aga hajaji-Na.
\v 37 Oro walle madikma nyinyo katamranna maiyo, enga dikkige monno walle lama dauwu hamerage.
\q1
\v 38 Tabollo, ata-Gu katengna damorha waina hatena. Monno, nyiyo banna erukanna madauta, urrana nyiyo walle namarakkma tabara-Na.” \rq Habakuk 2:3-4 \rq*
\v 39 Yitta walle ata erumanadda tahada kamukkana, tabollo ata kamang hatena karawa dadi urrada.
\c 11
\cl Kawukku 11
\s Hatena
\p
\v 1 Hatena yikwe puge tangage hamanena yita, mono tadage wali tangage ai haetahoda.
\v 2 Oro, waige hatena yida ata ulhoge dakolena madaika.
\p
\v 3 Waige hatena, yita dayapawe inne tangage ngihige panutana paha dadiwe waige linai Allah. Nyidawe, agawe haeta wale harayikmawe tubage agawe haeta dumo.
\p
\v 4 Waige hatena, Habel nayiyo maraka tabarai Allah maraka karehi daha wali tamanutai Kain. Ledege manuta inna, Habel nakolege padelaka kadaha wali tai Allah bawuyi ata katena; Allah nayiwe padelakana inna waige banaa hibayi maraka manuta. Mono, loko bana matekna, Habel engage bana dadi hanewe.
\p
\v 5 Oro hatena, Henok keketai dajalage nyiyo ilna lida walwe mate mono nyiyo wale tabokmayi oroi mori bana keketayi, oroge aikeketahoyi, nyiyo nakolege padelaka tubana ata kadaha nage atenai Allah.
\v 6 Wale nadadikmawe daha atenai Allah aina hatenakawe, oroge iya hingkai kadaheka tabarai Allah na hatena dahoyi Allah badani, monoi Allah nanyidi kanyuru tabarada yida kama yegani nyiyo.
\p
\v 7 Oro hatena, kolee bene hanamuni Allah tutu kadadi aiha eta hona nyiyo, Nuh waige kadadaka mono manono hadaha wuyo tena tubage pahoilayi tangdi olena ta uma. Waige inne, nahokuge panu tana mono nadadiwe d'auge katena doku waige hatena.
\p
\v 8 Oro hatena, Abraham kole banna kamaikanni Mori, namma nuddu kako ta wu hadauyo ha yidanni kanna dau hangatage, monno nyiyo na kako lokko aina tada'kwe bagi nyi hadawu kakona.
\v 9 Oro hatena, monno nadauwu ta tana ha jaji daani natujawe ata la pallaka ta tana ata, halugna nedda lari ta kareka oleni Isak monnoi Yakub; banyi daka kahha banna dauge inne ha jaji.
\v 10 Oronage Abraham tangrana remage wu harona kamangngu liddena, kaha inyakawe mono kaha dedewe Allah.
\p
\v 11 Oro hatenai, sara nahibawe tahina tutu hatiana mono dadi ana na, loko nyiyo bana woto alpu katubena tutuge bana ha ana oroge sara nayapa dawe nyiyo pajajiNa tabarana na mikungu.
\v 12 Oro batauda dage, wu ata kahada katuna mono hokmowe matenage, dadi wali taa ana suhuNa katunyana butana maduyo talangta mono ai ha angta yapudi tujai paha lai taa hupu banu.
\p
\v 13 Yida tangada inna da matube lari taha hatena waige ai dakole hoge aga hajaji, tabolo yida da torowe mono hibawe jaji inna wali kama rauwu, waige hatada tubada yida abu kamaiyo mono ata li palaka tapanu tana.
\v 14 Hatakda yida katauda dana inna napa tingoge waige kadedo tutge yida batamrage mayegage wu tana tubada yida.
\v 15 Oro, nyi paha ngadage inne harona hatanna beda yida ulhoge, nyida yida dadi jalawe bada haga neda bali.
\v 16 Tanyiduwe, yida da kamakge wuyo harona karehina dah, haluguna harona sorgawi. Oro batau dada dage, Allah walena makkekma ba hangarani Allah yida oroge nyiyo bana hainyaka bewe wu harona tubada yida.
\p
\v 17 Oro hatena, kole mori bana kirahayi, Abraham na yiyi Isak haliyo mara kan, nyi kana hibawe jajiNa inna dadiwe bana liha manutani ana nahaNa.
\v 18 Tutna nada lakawa, Allah natakbewe, “Waige ngarai isakla ana suhumu enga hangaradi.”
\v 19 Abraham na yodage hatena tabarai Allah, loho nyiyo na hatenawe nadai Allah nadadiwe bana hakadeyi ata mate. Hatujage, Abraham nakole beni isak hagga wali ta mate.
\p
\v 20 Oro hatena Ishsak hamaringdage morhada Yakub monno Esau.
\v 21 Oro hatena Yakub kole banna aroge matena, nahamma ringiyi ananai Yusuf, nyi nakka wojo ta aroi Allah waige hadde katakku takkona.
\p
\v 22 Oro hatena Yusuf tahha dukkd morhanna, nadulkawe tutu hu'da ata Israel walta Mesir monno yiwe duuge harena tutu rina.
\p
\v 23 Oro hatena Musa, kole banna dadi dakka bunyini tauda wulla radde ata katuna. Yidda daetayi nadei Musa bawuyi lakawa bila kadahha, monno yida walle dama dauamagge aroge hareha raja.
\p
\v 24 Oro hatena Musa, kole nyi banna matuy, natullrage bahha ngarani ananan ana lawainai Firaun.
\v 25 Nyi narehi pededahowe mayilla ole dangadi ana huhunai Allah wal kadahha tudukitillu jala.
\v 26 Nyiyo naha ngadage hameloni'i Kristus rehi manghihoge walta tangngadi majabola Mesir oronage Musa natorro dawe nimmi kanyuru ka amna.
\p
\v 27 Oro hatena Musa tannage Mesir walle lama'kmage madauta tubage banna raja Firaun kameranagge dadiwe etayi nyiyo aiha etena nadde.
\v 28 Oro hatena Musa, narayige paskah monno paiharanna ra, tannam ra malaikat hamate dangnga kailla na jojayi ata Israel.
\p
\v 29 Oro hatena ata Israel kako jalagge bannu malli, natujja dawe badda kako ta tana marakkota. Tabollo, kole ata Mesir badda kabage hada kahha mera, yidda datta lalluna.
\p
\v 30 Oro hatena gallu watu Yerikho natta bohtatawe, kole badda killo ragge ata Israel ka pittu ladona.
\p
\v 31 Oro hatena Rahab, nadde ata kamma nyarha, walle na mate ole dangngamaddi rade ata aika manono oroge nyiyo banna hibbayi ata Israel kaeta ulluwe waige hada kamoli.
\p
\v 32 Monno aga wi'khoyi hatakki gu? Nauwa walle nahillu tutu mawe mahiggo bag bulka kahha miggi tabaram tuba nai Gedion, Barak, Simson, Yefta, Daud, Samuel, monno tangngada Nabi,
\v 33 oro hatena daha bawa beyi raja-raja, karayi katena, kakoleddi jaji, monno katoyi bayoda singa-singa,
\v 34 padda rewo latti, kahilpa wata tama kito, kakulha walta loja da yida, kakulha taggoranna ta til hatauwu, monno kawuggayi tentara asing.
\v 35 Tangngada lawai kahibba haggayi ata mate yidda ledege kadde hagga, taboolo dadummoddi hamma yillada monno hatullara hibbawe hoila dajalage yidda dakolege kadde hagga lari ta morha karehina hadahha.
\v 36 Anno tudduwe inne, dadumodi hamelo monno hapalu, lohho dummo hatau koga monno hatama tagallu.
\v 37 Yidda napaluyi, ha garra gajiyi pabbaka para duwuyi monno hamate waidi katopo. Da dummodi ka kako awa waige waige badda waina kalabbe walta latti bebbe walle kalita meme; yiddage hadangngellayi, ha pijjayi, monno pahadikuge hakabbu ateda.
\v 38 Inne pannutana walle namma rakka mawe tabada yida, yida da kako awa tamma radda gilra monno taletena, engada ta jonga letena monno ta li kab tana.
\p
\v 39 Loko badda kolege padelakadda kadahha oro hatena, yidda walda hibba mawe agawe hajaji.
\v 40 Oronage, Allah haganna nagge tangage karehina kadahha tutuda yitta, dajalage aida yitta, yidda walle nadadimawe bannuna.
\c 12
\cl Kawukku 12
\s Dokge Hadai Yesus
\p
\v 1 Oroge yitta dadi kabuta etada kakilloradda yitta tujawe karabba, maida yitta kadda tadadi tangngage bi'kta ngiddi monno jala kaleroda yitta monno kadda malaiyi waige mikku badda hatajina paha ganna ta aro matada yitta.
\v 2 Nyammaddi matada yitta kada ha arodi tabarai Yesus, ha Ama kaahha dadige mono kapannu hateda yitta, waige ege ate pahha inyakabe tuba-Na, kabaige tagunni kadailo monno walle namukka magge libawa kadailo nada. Monno batauge, Nyi nangodo tabara taka wana dau nai Allah.
\v 3 Enga kige bammu namuyi Yesus, katahge aroge hamuhna walta ata jala dajalage urramu illa ldadi dalwe bamma joli monno bata ate.
\s Allah Natujjai Wu Ha Ama
\p
\v 4 Tillu nangumigge gabage kajala, miyo walle dikkimagge hamajokuge ra miyo.
\v 5 Monno miyo um dangngage hanuwa ha yiyo tabaramu ba wumi lakawa? “Ta Ana-Gu, il; am hangada walla waikagge hanuwa na Mori, monno illana marraha atemu kle miyo banna ha ape gimigge.
\q1
\v 6 Oronage, Mori napaluyi ana hamma nawaranna, monno na paluyi ata pahibban-Na banna anadi.” \rq Amsal 3:11-12 \rq*
\p
\v 7 Miyo um tahdahoge tuttuge inne hanuwa, orge iyai nai Allah tangranna banna pahadami tujawe banna ana gimmi, lohho wi'kdi aga l; akawa hinguyi ai hakal hanuwa amana?
\v 8 Nyidawe miyo aim kalhibbawe hanuwa hadadi dahonna hibba tangngana lakawa, mi'kna halinnawege ana jallora, walle ana kadidra'k mammi.
\v 9 Halegewalwe inne, yitta inne da amada ta pannu tana kahha nuwada yitta monno ha aka da yitta; nyi batauge wallerehi ka'k hogge yitta wal baddahanga'k kage tauda tabara nai Ama tangnga ngara waddi monno tapannuge morha?
\v 10 Oroge wadeka amada yitta kadana inne ta pannu tana banna palu kadda yitta tamma higgo kadubha dokuge hada da yidda tangnga ngara hada, Ama kadana ta Sorga na palu allad yitta tutu dahha da yitta dauwu kanna dadiwe yitta badda kolege dau da lar ta tengna.
\v 11 Tangngad hanuwa badikkiwe ba yidaddi, enga walle nadahha mawe monno ha pa'kha ate dangngawe. Tanyiduwe, inne ba bewe engana dadiwe banna wuwe katena, kayiddada kmoli, maringnga tabarada yidda ha madbe ledge inne hanuwa.
\s Hamatrage Hada Morhamu
\p
\v 12 Oroge inne, hakulhaddi limmamu kaloja monno kuddo mu ka gedo,
\v 13 rayikanni lara kalurha tubadi ledumu dajalagge dal ledumu kaloja ka illa dadi dalwe banna kalikkuyi, tabollo kanna taghayi.
\p
\v 14 Kammu rayi dakigge moli tabara tangngana ata, kamu rayi kige katengnga oronage dida da tengu allanna, ladahingmanna wu ak ata ka etayi'i Mori.
\v 15 Hamaddo hadah kige, dajalage aiha hadauwu dahha dangngage illa da kaddi kalarta pa'kdu katummu monnokahha tumuge kadadi monno kaha tummuna kadadi dajalage ha rayi atabuta.
\v 16 Monno, madammu dahha kige dajjalagge kailla dadawal ata karaina kamma nyarha lohho aika kamurraha katujayi'i Esau kamma laja nyi dau ha kaiyanna tanga hegge wu koba ha yayo.
\v 17 Oro miyo um tadawe nimmi laddo murri, kole Esau banna baige inne ha dau na kammaringna, nyi tullaranni monno walle la'kma mahiggo banna jarra lokko banna majoku duyi we mata mayega nyiyo.
\p
\v 18 Oro miyi wallem maimammi ta wu letena hadadi joja, ta latti karewo, walleka ta pagtanna, ta lola kiddi, monno ta warata.
\v 19 Mijalla wallem maimam ta li talallu monno ta li kahha newe karadi karangeyi rainoge dajalagge waige inne hatakki illam tak dawalkawe tabada yida.
\v 20 Oro yidda walle nadadi mauwe tahge rangewe hareha ha yi-Na, “Lohho nyi wu ranga hingkayi ka jojawe inne letena, nyidwa ranga nadde enga nyidahinghowe bakka tukkuyi watu kahha banna mate.”
\v 21 Monno, tauda dahingge mayigge inne ba etawe dikkige Musa banna hanewe, “Nauwa ug madauta yikkahingwa.”
\p
\v 22 Tabollo, miyo um mai bemmi Sion, monno taha rona nai Allah kamurraha, Yerusalem surgawi, monno tabarada malaikat aiha angta ha yapu.
\v 23 Miyo um mai bemi ta makaha kama daka jemaat kama hada wali ta Ana bodi Allah kama tolhabe ta Surga, tabarai Allah, kayida rakada tangada ata mono urada ata katenguna lohokbanu bena.
\v 24 Miyo um mai bemi tabarai Yesus lede jaji “kaberu, mono tabara rayo hapaihara, kaha newe rehi daha wali ta rayo nai Habel.
\p
\v 25 Madam dahha kige dajalage miyo illam tullaranni nyiyo ka yigimmi li ape wali ta tana he aika dadi halohtami, nyidawe yitta dummo enga walle nadadimauwe pahallawe tauda walta tabaran-Na kayi li ha ape walta surga.
\v 26 Ullugena, li-Na nahha gedoge tana, tabolo batauge nyiyo najaji, “Tabollo, hadakka pi'i gugge Nauwa walle nyikelmawe hagedoge pannu tana, tabollo surga dummo.”
\v 27 Hanewe hadkka piggugge,” nahha tingngio dagge tuttuge ba puddahai hada-hada kadadi bakedodi, halugna tangngad ha dadbe dajaddi hada aiha kedo nadadwe banna engadi.
\p
\v 28 Oro batauge, yitta hibbawe hareha pakedo, maida yitta hatingngoge hada mawaida waige manuta kangote kamhoma ta aroi Allah, ha irna hada ha aka monno banuge hangattara,
\v 29 oronage Allah da yitta walle ta talatti kaha karhage.
\c 13
\cl Kawukku 13
\s Liha Nuwa Tutuda Ata Kahha Tena
\p
\v 1 Hangatta kige karawawe manawara kahha olebaina.
\v 2 Namu hakita kige tutge bamu hajolani limmamu taka takda tabarada ata kali pallakka kamu waige rayige inne hada, kapirra ata da dikki beddi malaikat lokko mera aima dammu dagge.
\v 3 Namu kiyi ata katta galluna kanna hamera dauwe miyo bata gallumi oledi yida, ape jallakiyi ata pahamma yillada oronage miyo dagim lar ta tauda.
\p
\v 4 Hawuna engadahogge ta'kduge lokko banna bannuge bam hiwe tangam ata, monno karawa kiwe piyahaumamu dajalagge kaenga kigge banna murrahawe, oronage Allah enga hoku nanni ata kahamma rihkawe monno yida kahha loyo wikna.
\v 5 Hamma rauge taumu wal ta baina ammaha, monno hatutkige taumu wal ta kadana tabarammu oronage Nyi nahhanewe, “Nauwa walle na enga'kmagge bagu tanna gimmi, monno walle nadadi mauwe bagu hiklagimmi.” \rq Ulangan 31:6 \rq*
\v 6 Nyidawe, yitta liddage badda hanewe waige hatena kabannuna: “Morigu Nyi katulga, monno nauwa monno nauwa walleg madauta'kmauwa. Agawe inne harayi dagga ata ta baraggu.” \rq Mazmur 118:7 \rq*
\p
\v 7 Namu kiyi didda ka kodogimmi, yidda kahha nu'uwa beggimmi linai Mori tabarammu. Hamatra kiddi ngihhidi walta hada morhada yidda monno ohkidagge hada hatena yidda.
\v 8 Yesus Kristus engage hamera, mananna, laddo nehhe, monno kahha walimurri-walimurri.
\p
\v 9 Illa daka miyo kahha jallorammi waige hanuwa kabutala mnno aiha tadam miyo; oro hada kadahha lohho ateda nakulhawe oro kanyurru, walle ukku tuba haya'kma daddi yidda aika manggauna tabarada yidda kahha hakakowe.
\p
\v 10 Dage nataradda yitta kawali ta ata kahha madi kareka murrahha walle da duda maggwe tutu yayo.
\v 11 Monno, oro tauda walid ta ranga lohho rana hangiddida Rato Madakka ta koro kahadda tengna kamanuta hawalina jala hatuyi tabali kareka,
\v 12 Nyidawe, Yesus dummo mayilla tabali binna kalla harona tuba hatenguyi ana huhu-Na waige ra dau-Na.
\v 13 Oro bataudage maida yitta kadda tabbokayi Yesus tabali hadauwu kareka, monno kadda ditdwe hamelo kahha mera waige hamelo haditabenn-Na.
\v 14 Oronage inne, inne tapannu tana walle la'kma haronada yitta ka engana dana kahha ana murru, tabollo yitta tangrage remage harona ka amna.
\v 15 Oroge inne, ledeni'i Kristus yitta ka engada badda manuta maraka mahadi tabarai Allah, kada hanewe ta ro wida ahha manada nagge ngara-Na.
\v 16 Illam dangngage rayige kadahha monno bawewe agayi kadana tabarammi maraka kataudanna inne nadahha dangngage ate nai Allah.
\p
\v 17 Doku kiddi tabarada ka kodo gimmi monno kangakka tabarada yidda oro yida'kna karawa middi urrami monno ka yiho tagu baleha. Nyi bataudage yidda darayige waige ege ate, walle dawaimagge kangurka oro inne hadami walle da yi ma'kmigge ha utu danga.
\s Maraino Ta Sembayang
\p
\v 18 Umsembayang jalla kigamma dimma la oronagge nami mahatenawe dage ate murrahamma kadahha kaengage haruwe rayige tangngage hada waige hada kamanghina.
\v 19 Nauwa ug harehammi tutge sembayangna waige kahha tetakkana dajjalagge nauwa kaggu gehawa hagga tabarami.
\v 20 Batauge, Allah pu moli kamma ringuna, kahha kadde haggayi Yesus, Mori da yitta, Paama Majawa Kalangna ta ana bebbe-Na waige ra jaji aikahaduka.
\v 21 Kaengage aina hadamomi larta ta tangngage hada kadahha tutge barayige tangngage ha kabbu ate-Na. Monno pahain Nyi kanna rayi ulla ta tauda yitta tutge hadahha wage ate-Na ledeni Kristus Yesus, monno tabaranagge manadan-Na kahha walmur-walmuri. Amin.
\s Toni Hanauwu
\p
\v 22 Ole baigu, nauwa ug harumi miyo tutge bamu range hanewe hanuawagu waige maoloya oro hatakki bagu hanuagimmiinne hatolhaggu kadubhakiwe tabarammi.
\v 23 Nauwa ug baige takkimigge bakkahha ole baiyi'k nadda yitta, Timotius, dahha hubenni walta gallu. Monno nyi ambenni tabaragu, yida, nauwa enga marangnga gunni maidikkige rahi tabbokam miyo.
\p
\v 24 Hadikka dagge maringna nami ta barada ka kodogimmi monno tabarada tangngada ata katengna, olebaida yitta, walta Italia hadikkige maringna tabarammi.
\p
\v 25 Kanyurru kawaltai Allah na irru kam miyo tangngammi.