converted Genesis

This commit is contained in:
Larry Versaw 2022-06-02 16:42:59 -06:00
parent 09fb4c0b81
commit 6745239a00
3 changed files with 1880 additions and 2 deletions

1701
01-GEN.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,1701 @@
\id GEN Parte Um - Orange.pages
\ide UTF-8
\rem 1 GENESIS (50cc)
\rem dat 1990-1993
\rem aut Ijeseberi
\h TYYRITI IÒRARUNA
\toc1 TYYRITI IÒRARUNA
\toc2 TYYRITI IÒRARUNA
\toc3 gen
\mt1 TYYRITI IÒRARUNA
\c 1
\p
\v 1 Kodelemy Deuxu biurawetyy riwinyre, suu riwinylere.
\v 2 Kia aõ rỹiõhyymy rỹiramyhỹ sumy, kia heka bero nihikỹdile rahetynymy roimyhỹre. Kia bedeluru. Tahe bero nihikỹ rihetynymy roimyhỹre, kia Deuxu tyytyby bedeery nihikỹ yhydile riukỹukỹnymyhỹre bero tyre-ki.
\v 3 Taita Deuxu rarybere: —Kia loosòna relekre! Kia tahe loosòna ròrarunyre rỹirakremy
\v 4 Deuxu loosònaki awimy tai rahare, taita bedeluru ribi rihitxinyre.
\v 5 Deuxu loosòna rininire “txuijaramy”, kia bedeluru tahe “ruumy” rininire. Kia ruu ixawire, 50 kia ta ihewomy biurasò nade. Ka heka komy txuu ròhònyre.
\v 6 Taita Deuxu rarybere: —Kia berotyaki bero rawira reakre, kia wiribi inatximy rawirareakremy.
\v 7 Kia tahe kawesemy tuu rutỹỹnyre. Deuxu bero riwirareare inatximy: kia bero wiribi iraru weribi rihitxinyre, ijõ bero ta ibòò weribi rihitxinyre.
\v 8 Ka bero wiribi rihitxinyre tahe Deuxu “biuwetyymy” rininire, Kia ruu ixawire, kia ta ihewomy biurasò nade. Ka heka inatxi txuu ròhònyre.
\v 9 Tai Deuxu rarybere: —Kia bero, biuwetyy rawoki roireri rexibutunykre bede sohojikihyy1e, kia tai sutere ròhònykremy. Kia tahe kawesemy tuu rotỹỹnyre.
\v 10 Deuxu, bede raterenyre “sumy” rininire, kia bee widee rexibutunyre tahe “bero nihikỹmy” rininire. Deuxu tuu robire, kia aõnaõna riwinyreki tai awimy rahare.
\v 11 Kia tahe heka rarybere: —Kia suu bederade òtaòta-di sõemy rexiokynykre, kia alòbrònaty ijõdikre, kia bederade raratynymyhỹkre. Kia tahe kawesemy tuu rotỹỹnyre
\v 12 Suu sõemy bederade òtaòta-di rasõere. Alòbròna alòbrònaty-di riwahinymyhỹre, bederade raratynymyhỹre. Deuxu tuu robire, kia awimy tai rahãre,
\v 13 Ruu ixãwire, kia ta ihewomy biurasò nade. Ka heka inataõ txuu ròhònyre.
\v 14 Taita Deuxu rarybere: —Kia biuwetyy loosòna relekre, kia biurasò txu bedeluru-wana wiribi rihitxinykremy, kia txuu idi rariamy rarekremy, wyra bededỹỹnana, beòra, behetxi.
\v 15 Kia loosòna heka biuwetyyki rarỹsỹnymy rarekre, kia suu ritoosònymy rarekremy. Kia tahe 50 kawesemy tuu rotỹỹnyre.
\v 16 Deuxu heka inatximy loosòna nihikỹ riwinyre: ibỹỹ heka txuijara ridinodunykreniy riwinyre, kia iyla tahe ruu ridinodunykremy riwinyre. Kia taina riwinylere.
\v 17 Deuxu heka biuwetyy-ò loosòna ritidire suu ritoosònymy rarekremy,
\v 18 kia txuijara bedeluru wana ridinodunymy rarekremy, kia loosòna, bedeluru ribi rihitxinykremy. Deuxu tuu robire, kia tai awimy rahãre aõnaõna 50 riwinyreki.
\v 19 Ruu ixãwire, kia ta ihewomy biurasò nade. Ka heka inaubiòwa txuu ròhònyre.
\v 20 Irahudi Deuxu rarybere: —Kia bero-ki sõemy ibutumy utura òtaòta-di ijõdikre, kia sumy tasỹ sõemy nawii nawii ijõdikre, biumy ruòmy rỹirakremy.
\v 21 Kawesemy tahe Deuxu utura inihikỹmy riwinyre bero nihikỹki, kia ibutumy utura òtaòta riwinyre, kia tahe beromy risinymy rỹimyhỹrenyre riukỹukỹnymy, nawii òtaòta tule riwinylere. Deuxu tuu robire, kia tai 50 awimy rahãre aõnaõna riwinyreki.
\v 22 Tii tarybewihikỹ utura òtaòta-ò riwahinyre, bero nihikỹmy rỹimyhỹrenyremy, kia rarybere: —Kia sõemy inihikỹmy rexijuakre, bero nihikỹ rỹxikre. Kia nawii tasỹ sõemy rexijuajuakre sumy rỹimyhỹrenyre.
\v 23 Ruu ixãwire, kit ihewomy biurasò nade. Ka heka iruyre txuu ròhònyre.
\v 24 Taita Deuxu rarybere: —Kia suu, ibutumy iròdu iròdu òtaòta-di rexisõenykre: iròdu inytyhy, iròdu debure, kia iròdu sumy ratiranymy rỹimyhỹrenyre, kia sohoji sohoji iròdu òtaòta rỹimyhỹremy. Kia tahe, kawesemy tuu rotỹỹnyre.
\v 25 Deuxu, iròdu iròdu riwinyre, kia sohoji sohojimy iròdu òtaòta rỹimyhỹrenyremy: iròdu inytyhy rỹimyhỹrenyre, iròdu debure, iròdu su my ratiranymy rỹimyhỹrenyre. Deuxu tuu robire, kia awimy tai rahãre aõnaõna riwinyreki.
\v 26 Tai tii rarybere: —Ka tahe wiji iny rikiwinyrenykre, kia iny wesereny relekre. Tii boho heka ibedeeiryreny ijõdikre, utura ribi, nawii ribi, iròdu iròdu inytyhy ribi, iròdu iròdu debure ribi, kia iròdu iròdu su my ratiranymy rỹimyhỹrenyre ribi.
\v 27 Kawesemy tahe Deuxu iny riwinyre; kia heka tii Deuxu wesemy riwinyre. Tii hãbu riwinyre hãwyy- wana,
\v 28 kia tahe tarybe wihikỹ myỹ tamyreny riwahinyre: —Kia sõemy sõetyhymy rariòrenyrenykre; kia ibutumy su my roberarenykre kia rimyrenykre. Kia tahe ibedeeryreny ijõdirenykre, utura bero nihikỹmy rỹimyhỹrenyre ribi, kia nawii biu my ruòmy rỹimyhỹrenyre ribi, kia iròdu iròdu sumy ratiranymy rỹimyhỹrenyre ribi.
\v 29 Kai boho birỹsỹbenykremy,-diarỹ adeereny ibutumy alòbròna alòbrònaty ariwahinykre, kia ibutumy bederade raratynymyhỹre adeereny ariwahinykre. ————————
\v 30 Kia ibutumy iròdu iròdu debure-ò, kia ibutumy nawii nawii-ò, kia ibutumy iròdu su my ratiranymyhỹrenyre-ò, kia asi ariwahinykre bederade lỹre ariwahinykre irỹsỹnarenymy. Kawesemy tahe tuu rotỹỹnyre.
\v 31 Deuxu tuu robire ibutumy aõnaõna riwinyremy, kia tai awimy rahãre. Ruu ixawire, kiata ihewomy biurasò nade. Ka heka debò sohoji txuu ròhònyre.
\c 2
\p
\v 1 Kawesemy tahe biuwetyy suu wana relemy rexihure, kia ibutumy aõnaõna tuu rỹimyhỹre relemy rexihulere
\v 2 Debò inatxi txuu tahe Deuxu ibutumy aõnaõna riwinyre, kia tahe rexielehynyre ibutumy taõmysỹdỹỹna ribi aõnaõna riwinyre ribi.
\v 3 Tai tahe debò inatxi txu tarybewihikỹ tamy riwahinyre, kia tahe rihitxinyre txuu brebunamy ratyhydỹỹmy rỹimyhỹre wesemy, kia heka itxuu tii aõnaõna ibutumy riwinymy rahure, kia tahe iu rexielehynyre.
\v 4 Kia heka kawesemy biuwetyy su wana riwinyre. Kia tiubo Deuxu biuwetyy su wana riwinyreu,
\v 5 Kia asi, alòbròna wana riwinyyõhyyre, kiemy dori Deuxu biulòra-diteònyõhyyde, kia inyõ ijõdike aõkõre, su-ò ròbròkemy.
\v 6 Ka su ribi tahe bee ròhònymyhỹ, kia su-di rytynymyhỹ.
\v 7 Taita su node ribi Deuxu iny riwinyre. Tii teasỹ ribi tary-di ribunyre, kia tahe rielewesedỹỹnyre, kawese ribi tahe iny irumy rỹimyhỹremy relere.
\v 8 Irahudi talie Deuxu òworu riòreõ ribrònyre, Éden subede iraruki, ibedeki tahe hãbu rihãwadỹỹnyre tii inymy riwinyrehewa.
\v 9 Deuxu heka tai bederade òtaòta ibutumy riumydỹỹnyre, kia awimy raratynymyhỹre iny ritokremy. Kia òworu tyaki bederadeõ rỹimyhỹ, kia iny dee bedewihikỹ riwahinymyhỹre, kia bederadeõ taile rỹimyhỹ, kia iny dee aõnaõna binabina aõnaõna wiwi my iny rierynanymyhỹre wahe.
\v 10 Kia Éden ribi bee ròhònymy raremyhỹ, òworu rituunymyhỹre, kia Éden ribi ròhònymy rexiwirareamyhỹre, kia inaubiòwamy bero my relemyhỹre.
\v 11 Komy heka Pisom bero rare, kia Havilá bede riyrawonymyhỹre, tai manarỹsỹhỹkỹ rahonymyhỹre bedeki.
\v 12 Kia manarỹsỹhỹkỹ ihãwa ludu heka manarỹsỹtyhyhykỹ rare, kia aderòna tule tai isirare, kia manarỹsỹ òtaòta tule.
\v 13 Kia inatxina bero tahe Giom inire; kia ibutumy Cuche bede-di riyrawonymyhỹre.
\v 14 Kia inataõna bero tahe Tigre inire, kia heka Assíri iraru bede txi ròhònymyhỹre. Kia inaubiòwana bero tahe Eufratesi inire.
\v 15 Taita Deuxu, hãbu Éden oworu ki rihãwadỹỹnyre, kia idi tarukimy rarekremy, kia tai aõwi ribrònykremy.
\v 16 Deuxu hãbu dee myỹ tarybetòedỹỹna riwahinyre: —Kai aõwaxina bederaty aõtxile oworu my rỹimyhỹre birỹsỹkre,
\v 17 kia bederaderaty iny dee aõnaõnawiwi aõnaõnabinabina erydỹỹnana riwahinymyhỹre sohojile ta uritre irỹsỹõmykre. Uritre kia bederaty rỹsỹõmykre; kia birỹsỹkre txuu kai inatyhymy burukre.
\v 18 Irahudi Deuxu rarybere: —Kia heka awi aõkõ rare hãbu ixi sohojimy ratxike. Tamy inyõ ariwinykre iwiòhedỹỹdumy, kia iwese yrybule urihimyòmy riòhòdỹỹnymy rarekremy.
\v 19 Irahudi Deuxu su ribi aõnaõna riwinyre, ibutumy iròdu debure, kia ibutumy nawii, tii tahe hãbu-ò riwyre rininirenykremy. Kia tahe tii boho inidi my ratxirenyre, hãbu tamy inireny riwahinyre.
\v 20 Tii nawii nawii rininire, kia ibutumy iròdu iinyerymy rỹimyhỹre, iròdu iròdu debure rỹimyhỹre rininirenyre. Ka hãbu tahe iwiòhedỹỹdu ihoõhyyre, kia iwese urihimyòmy riòhòdỹỹnykemy.
\v 21 Taita Deuxu hãbu ritỹhidỹỹnyre inihikỹmy. Kia tii rõrõmyhỹ wanawana, Deuxu iwitxiti ritare, kia riratybònyre iribi iwitxiti ritare ribi.
\v 22 Kia iwitxiti ribi Deuxu hãwyy my riwinyre, kia tahe hãbu-ò ridyre.
\v 23 Taita hãbu rarybere:
\q “Ka tahe wiji awire! Ka heka wade
\q ludu rare kia wati ludu rare.
\q Kiemy dori Deuxu hãbu ribi ritare.”
\v 24 Iurenana heka hãbu tyby tadi wana ririmyhỹre, kia widee rexibutunykremy tahãwyy wana, kia iny inatxi tahe iny sohojilemy rexirahòremyhỹrenyre.
\v 25 Kia hãbu hãwyy wana tademy ratximyhỹreny, kiata raixỹrurenyõhyymyhỹrenyre.
\c 3
\p
\v 1 Hemylala heka iròdu ibedeery rare, kia Deuxu riwinyrehewa. Tii hãwyy-ò rỹỹraxire: —Inatyhymy aõbo Deuxu adeereny rarybere, kìa bederaderaty òwòru my rỹireri irỹsỹrenyõkremy
\v 2 Hãwyy rirawyònyre: —Anowaxina bederaderaty koworokumy rỹireri karirỹsỹrenykre,
\v 3 kia bederaderaty koworu tykamy rỹirerile heka anokõre. Deuxu wadekereny rarybere, kia uritre iraty karirỹsỹrenykõkremy, kia uritre tamy karerirenyke anokõre. Txibo tuu kariwinyrenykreki tahe karururenykre.
\v 4 Ka hamylala tahe tamy rarybere: —Kai boho burubenyke ihoõre!
\v 5 Deuxu kia my adeereny rarybere kiemy dori rieryre, txibo kai boho ibederaty birỹsỹbenykreu, kia aruerereny ruarenykre, kia tahe kai boho Deuxu wesemy belebenykre, kia aõnaonawiwi n aõnaõnabinabina bierybenykre.
\v 6 Kia hãwyy bederademy robire, kiata tai iruxeramy rahãre, kia iraty awityhyre iny rirỹsỹkemy. Kiata tii rõhõtinyre timybo awimy aõbo aõnaõna rierykemy. Taita bederaderaty ritòhemy rirỹsỹre.
\v 7 Kia iutyhyle iny inatxi ruereny rararenyre, kia tahe tii boho rexieryrenyre tademy ratxirenyrerimy. Taita figueira rade winy riretyretyrenyre, kia rueere wesemy riuherenykremy.
\v 8 Kia itxuule yhy txioromy rayhynymyhỹ, kiata hãbu hãwyy wana Deuxu rybe-ò roholarenyre, kia oworu bedemy rariamy ratximyhỹ. Taita ilau rexiwòrenyre, bederade ykyki.
\v 9 Ka Deuxu tahe hãbu-ò ryrymy ritỹỹraxinyre: —Tikibo kai atxiteri?
\v 10 Hãbu rirawyònyre: —Diarỹ arybe-ò raholara, kia òwòru ykymy tariamy atxiteriu, kiata raberure wademy watyyõmy watxireriki. Taita rexiwòra.
\v 11 Deuxu riỹỹraxinyre: —Mobo tahe adee rarybere ademy atyyõmy atxiterimy? Kia aõbo kai bederaderaty aõbo terỹrỹta,-diarỹ alaureny birỹsỹbenykelau retòenyre?
\v 12 Hãbu rarybere: —Hãwyy heka wadee riwahinyre, wabiòwamy rarekremy wadee bederaty riwahinyre, taita-diarỹ rerỹsỹre.
\v 13 Taita Deuxu, Tyhyhykỹ hãwyy-ò rỹỹraxire: —Aõherekibo kai tuu tewinyta? Hãwyy rirawyònyre: — Hemylala riwabòmyra kia-dikarỹ rerỹsỹra.
\v 14 Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere hemylala-ò: —Kai tuu tewinyte òraruki mararytxykre. Kia ibutumy iròdu iròdu ribi, kai sohojile kaa aõhỹỹhỹỹ bimykre kawiji bede rỹire ribi, kai mariamy mabekre bexirurehemy su-di, kia birỹsỹmy mabekre sunode.
\v 15 —Diarỹ ariwinykre, kai kia hãwyy wana wimy maòludubenykre, kia wesemy tahe tule ariòreriòrereny raòludurenykre kia iriòreriòreny wana. Kia arati risurunyrenykre, kia kaita iriòreriòrereny wararooki buruakre.
\v 16 Hãwyy dee Deuxu rarybere: —Arinihikỹdỹỹnykre aaõhỹỹhỹỹ abytòna-ò, kia sõemy mamytxitxikre ariòre boho ruakremy. Kia iribita, kai awimy tai mahãkre ahãbu wana mabekremy, kia tii tahe aramymy adi rarekre.
\v 17 Kia hãbu taDeuxu rarybere myỹ: —Kai tewinyte aõmybo ahãwyy rarybere kia terỹsỹte bederade raty kia-diarỹ retòenyre rarỹsỹkelau. Kai tewinyte òraruki, suu ibinamy rarekre. Kai maõmysỹdỹỹnykre inatyhyhykỹmy bede iyhyõmy, kia suu rỹsỹna-di rỹikremy awimy adee.
\v 18 —Tii adee riwahinykre bederahy kia bedeledelede, kai birỹsỹkre bederade syraromy rỹimyhỹre.
\v 19 —Kia maõmysỹdỹỹnykre iutxiemy, kia maybytònykre suu aõwidi rỹikremy rỹsỹna riòreõ-di, kia heka kai su-ò boosekre, kiemy dori kai iribi telete. Kai heka su ribi telete kia ixybyle sumy bexirahorekre.
\v 20 Adaõ tahãwyy rininire Eva my, kia tii ibutumy iny mahãdurenyse my rarekremy.
\v 21 —Kia Deuxu Tyhyhykỹ iròdu sityy tyy my riwinyre Adaõ-ò kia ihãwyy idi rexityynyrenykremy.
\s Adaõ kia Eva wana oworu ribi rateòdỹỹrenyre
\v 22 Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere myỹ : Ka tahe wiji hãbu relera iny weserenymy, kia rieryra aõwiwi kia aõbinabina. Tii ixyby bederade raty bedewihi kỹ irỹsỹõna kia ikiemy rarekremy.
\v 23 Iurenana Deuxu Tyhyhykỹ riteònyre hãbu, Eden oworu ribi kia riwinyre kia tii robrokremy su-ò kia iribi relere wahe.
\v 24 —Deuxu riteònyre hãbu kia oworu ibràra weribi-ò (querubins) ritidire, kia heòty tõnori ibutumy riyrawonyre. Deuxu tuu riwinyre kia inyõ bederade raty bire-ò rehemynykelau.
\c 4
\s Kaĩ (Caim) kia Abeli (Abel)
\p
\v 1 Adaõ òtaòta Eva wana riwinyre tahãwyy wana kia tii rabytònyre. Eva uladu iribi reare kia rarybere: —Deuxu Tyhyhykỹ wikòhenadỹkỹna wana, waritxòre hãbu ijõdire. Kia tii tariòre rininire Kaĩ my.
\v 2 Irahudi ixyby rariòrenyre, Abeli inire, Kaĩ seriòre. Abeli heka budoeni-dinodumy raremyhỹ, kia Kaĩ tahe oworudumy raremyhỹ.
\v 3 Bede irehemy rỹimy raremyhỹ. Txu sohojiu Kaĩ su aõnaaõnaõ rimyre kia Deuxu Tyhyhykỹ-ò idi robenyre.
\v 4 Abeli tahe, komy budoeni riòre ruare rimyre, kia rirubunyre kia Deuxu Tyhyhykỹ-ò awityhytyhy-di raubenyre. Deuxu Tyhyhykỹ rabedesare Abeli ki kia ixiwena-di,
\v 5 Ka Kaĩ rihitxinyre kia ixiwena. Kaĩ reburere kia taòsỹna riteburedỹỹnyre.
\v 6 Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: —Aõherekibo kai tebureteri? Aõherekibo aòsỹna teteburenymy tariateri?
\v 7 Txibo kai biwinybe wana aõ òbitimy, kia butxuenymy atxiberi; kia kai tahe ibinamy texiywinyke, kia iurenana heka òraruna ijòtybònaki ratxireri araraò my. Tii aramykemyreri, kia kai tahe tuu mahãỹnanyke.
\v 8 Tai Kaĩ rarybere Abeli-ò, iseriòre: rykake syraro-ò. Kia iny inatxi boho syraroki ratximyhỹrenyu, Kaĩ rihetenyre Abelii, taseriòre, kia rirubunyre.
\v 9 Irahudi txioromy Deuxu Tyhyhykỹ rỹỹraxire Kaĩ-ò: —Titxibo Abeli, aseriòre rare? —Reeryõre. Rirawyònyre Kaĩ.-diarỹ aõbo waseriòre sodadu rare?
\v 10 Taita Deuxu rarybere: —Aõherekibo kai tuu tewinyta? Su ribi, aseriòre hãlubu ryryreri, rexiòwynykremy rexitòenyreri.
\v 11 Iurenana heka kai ibinamy matxuhokre kia tiu ixyby suu-ò alòbròõna. Kia aseriòre terubunyteu, suu tary riraynyre ihãlubu riõkremy.
\v 12 Kai suu biywinykre tamy bobrokremy, tii tiu aõ tai ruhunyõtyhy. Kai mariamy mabekre bede bedemy ikiemy bexiwòmy.
\v 13 Kaĩ rarybere Deuxu Tyhyhykỹ-ò: —Diarỹ tiu waòlududỹỹõna kaa rarytxyna utxiehekỹ.
\v 14 Wiji kai tiwateònyteri ka su ribi. Kia arariamy ararekre bede bedemy ikiemy arexiwòmy kia ako ribi arexiwòmy. Kia aõtxile inyõ watxi reakre kia warubudỹỹmy reakre.
\v 15 Ka Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: —Kia tuu butỹỹnyõkre. Kia txibo inyõ ararubunykreki kia rururenykre debò inatxi sõemy iny mahãdu sỹreny, òwyna wesemy. Kia ilemyta Deuxu Tyhyhykỹ deòsinaõ ritidire Kaĩ-ò kia inyõ itxi reakre wana irubudỹỹõkremy.
\v 16 Taita Kaĩ ròhònyre Deuxu Tyhyhykỹ bire ribi kia rare Node bede-ò, kia Eden ibràra weribi-ò.
\s Kaĩ riòreriòre
\v 17 Kaĩ kia tahãwyy wana rariòrenyre kia rininire Elaõ (Enoque). Irahudita Kaĩ hãwã riwinyre kia rime Elaõ, tariòrem-di.
\v 18 Elaõ, Irade tyby rare, Irade, Meujael tyby rare, Meujael, Metusael tyby rare, Metusael, Lamei tyby rare.
\v 19 Lamei ihãwyy inatxi ijõdire: ijõ Ada inire, kia ijõta Zila inire.
\v 20 Ada iriòre sohoji ijõdire Jabal inire, kia ihỹỹnareny mahãdu, broreni riumydỹỹnyrenyre kia breò riòremy rỹimyhỹrenyre.
\v 21 Jabal iseriòre sohoji ijõdire Jubal inire, kia ihỹỹnareny mahâdu kia ibutumy wiuna riwodỹỹnymyhỹrenyre harpa kia juròna.
\v 22 Zila, iriòre sohoji ijõdire Tubalcaim inire, kia heka womati-di aõmysỹdỹỹdu rare, kia aõnaõna riwinymyhỹre womati òtaòta-di. Tubalcaim iseriòre terỹ ijõdire Naamy (Naamã) inire.
\v 23 Tiu txuu Lamei rarybere tahãwyy boho-ò: —Ada kia Zila, wadee boholabenyke; Lamei hãwyy boho, bimywiwibenykre aõmybo ararybekre. Rerubunyre sohoji hãbu kiemy dori riwaykydesenyre, rerubunyre sohoji weryrybò kiemy dori riwawotõmonyre juròna.
\v 24 Kia debò inatxi sõemy iny rurukre Kaĩ rubu òwymy, taita, txibo inyõ riwarubunykre wana, kia 77-my sõemy rurukre iny rubudỹỹdu sỹ mahãdu.
\v 25 Adaõ tahãwyy wana ixyby rariòrenyrenyre. Tii rarybere: —Deuxu wadeke riwahinyre ixyby kuladuno Abeli deròwymy rarekremy, kia Kaĩ rirubunyre. Kia rininire Sete my.
\v 26 Sete sohoji uladu tybymy runyre kia rininire Enos. Kia ka bedeu heka kia nii Deuxu Tyhyhykỹ, riòrarunyre kia rauhemy rarekremy Deuxu my derina rỹimyhỹre bedeu.
\c 5
\s Adaõ riòreriòre
\p
\v 1 Ka heka Adaõ riòreriòre ritina rare. Kia iu iny mahãdureny riwinyrenyreu, Deuxu riwinyrenyre ixiwesemy.
\v 2 —Deuxu riwinyrenyre hãbu kia hãwyy kia tarybewihikỹ tamyreny riwahinyre kia rininirenyre Iny (humanidade).
\v 3 Kia 130-my wyra rimydi, Adaõ, uladu mahãdu tybymy runyre kia heka iwesena rare; kia rininire Sete my.
\v 4 Irahudi Adaõ bede riere 800-my wyra ratyremy. Tii ixyby iwitxira uladu mahãdu tybymy runyre.
\v 5 Kia rurure 930-my wyra rimyre-di.
\v 6 Kia Sete 105-my wyra rimyre bedeu, iriòre Enos ruare.
\v 7 Irahudita Sete bede riere 807-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre,
\v 8 kia rurure 912-my wyra rimyre-di.
\v 9 Kia Enos 90-my wyrau, iriòre Aina ruare.
\v 10 Irahudita Enos bede riere 815-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre,
\v 11 kia rurure 905-my wyra-di.
\v 12 Kia Aina 70-my wyra rimyreu, kia iriòre Maalalel ruare.
\v 13 Irahudita Aina bede riere 840-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre,
\v 14 kia rurure 910-my wyra-di.
\v 15 Kia Maalalel 65-my wyra rimyreu, kia iriòre Jarede ruare.
\v 16 Irahudita Maalalel bede riere 830 wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre,
\v 17 kia rurure 895-my wyra rimyre-di.
\v 18 Jarede kia 162-my wyrau kia iriòre Elaõ ruare.
\v 19 Irahudita Jarede bede riere 800-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre,
\v 20 kia rurure 962-my wyra rimyre-di.
\v 21 Kia Elaõ 65-my wyra-my bedeu, kia iriòre Metusalẽ ruare.
\v 22 Irahudita Elaõ bede-my riere Deuxu wana butumy 300-my wyramy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.
\v 23 Elaõ bede riere 365-my wyramy.
\v 24 Tii ikiemy Deuxu wanahyy butumy raremyhỹ kia tiu bede txuu tahe riõre, kia heka Deuxu ridyre.
\v 25 Kia Metusalẽ 187-my wyra rimyre bedeu, kia iriòre Lamei ruare.
\v 26 Irahudita Metusalẽ bede riere 782-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre,
\v 27 kia rurure 969-my wyra rimyre-di.
\v 28 Kia Lamei 182-my wyra rimyre bedeu, kia uladu tybymy runyre.
\v 29 Kia rarybere: —Deuxu Tyhyhykỹ ritxuhore suu, kia iurenana heka iny aõmysỹdỹỹnareny iutxiere; kaa weryry tahe ixielehydỹỹna inydeereny idiwykre. Kia Lamei tariòre rininire Noe my.
\v 30 Irahudita Lamei bede riere 595-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre,
\v 31 —kia rurure 777-my wyra rimyre-di.
\v 32 Kia 500mywyra rimyre rahudi, Noe runyre inataõ uladu tybymy: Sem, Cam kia Jafe.
\c 6
\p
\v 1 Kia iny mahãdu roberarenyreu su my kia iriòrerenyre ijõdirenyre,
\v 2 kia Deuxu riòrereny robirenyre kaa hãwyy mahãdurenymy sõemy iruxerareny. Taita ritarenyre kia tii boho ixideewimy tii boho wana rexilidirenyre.
\v 3 Tai Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: —Tiu wawahidỹỹõna iny mahãdureny ikiemy ratxirenykremy kia heka rurumy roirekre. Ka wiji bede ribi tahe tii boho tiu irumy ratxirenyõtyhy 120-my wyra ratyreny.
\v 4 Kia iny ninihikỹ ijõdimy rỹiramyhỹ ibederenyu kia isỹtybyrenymy tule, kia Deuxu riòre boho òtaòta riwinyrenyreu hãbu mahãdu riòre boho wana kia rariòrenyrenyre. Kia ibederenyu heka hãbu ninihikỹ mahãdu ityhymy riòlònyrenyre juhu bedeu, hãbu mahãdu nidehedehehekỹmy.
\v 5 Kia DeuxuTyhyhykỹ robireu kia iny mahãdu sõemy ibinatyhyrenyre kia ikiemy aõnaõna òbitimy aõkõ riwinyrenykremy rõhõtinymyhỹrenyre,
\v 6 kia sõemy bede riryrymy ratximyhỹ kia iny mahãdu riwinyreki. Deuxu Tyhyhykỹ bede riryrymy ratximyhỹ kia tawo-di iutxiemy
\v 7 kia rarybere: —Kia ariwinykre su ribi ariõnodỹỹnykre kaa iny mahãdu rewinyrenyre, kia tule ibutumy iròdu iròdu, kia iròdu mahãdu su my rexirurehemy rỹimyhỹre kia nawii mahãdu, kiemy dori wabederyrymy watxireri-diarỹ rewinyrenyreki.
\v 8 Ka Deuxu Tyhyhykỹ rierymyhỹre òbitimy aõ Noe riwinymyhỹreki.
\v 9-10 Ka heka Noe ijyy rare. Tii heka inataõ uladu tybymy runyre: Sem, Cam kia Jafe. Noe heka hãbu òbitimy nodu rare kia ikiemy Deuxu rityhynymyhỹre Kia hãbu mahãdu tii boho wana roiremyhỹ bedeu, Noe raremyhỹ Deuxu wana butumy.
\v 11 Deuxu dee ibutumy iny witxira mahãdu kia ibinareny roire, ka aõnaõnaleiny roiremyhỹ ibutumy bede bedemy.
\v 12 Deuxu retehere su hãwã bedetxi kia robire sõemy òraruna roimyhỹmy. kiemy dori ibutumy iny mahãdu aõnaõna bina sohoji riwinymy rỹiramyhỹ.
\v 13 Deuxu rarybere Noe-ò: —Rexiywinyra ibutumy iny mahãdu arihukremy.-diarỹ arihurenykre ibutumy kia arihulekre suu, kiemy dori rỹximy aõbinabina-di rỹireri.
\v 14 Bimykre òwòru wiwi kia biwinykre ixidee bera heòty nihikỹ. Kia biwinykre biwirareamy tai kia bitybònykre ibutumy irurerure (piche), kia iwo ribi kia ahãna ribi.
\v 15 Kia iurihina mykre: 133 metro-my iwerehe, kia 22-metro-my iwebese, kia 13 metro-my irarie.
\v 16 Kia biwinykre bera heòty hety kia birikre iweere metro my iyhymy iribi ihety ribi. Biwinykre inataõ my iwo rarie sõe, kia bilidikre ijòtòbòna iweweribi weribi.
\v 17 Kia ariteònykre beòrahãkỹ suu idi aritỹmynykremy kia ibutumy arihukremy aõ tai irumy rỹimyhỹre; ibutumy aõ sumy rỹimyhỹre rurukremy.
\v 18 Ka awana tahe-diarỹ bede ariywinykre. Kiaremyta, malokre bera heòtyro-ò kia bidykre ixihemy ahãwyy, ariòre boho kia ariòreriòrese boho.
\v 19-20 Tule bidykre heòtyro-ò sohoji nawii hãbú kia sohoji nawii hãwyy kia ibutumy nawii òtaòta, kia ibutumy iròdu òtaòta kia ibutumy iròdu su my rexirurehemy rariamyhỹre, kia irurenymy rexijuarenykremy.
\v 21 Bibutunymy kia ibutumy rỹsỹna òtaòta biwykre kia iròdu mahãdu wana aõ birỹsỹbenykremy.
\v 22 Kia Noe riwinyre ibutumy tuu Deuxu tamy rarybere mynamy.
\c 7
\p
\v 1 Irahudita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Noe-ò: —Maloke bera heòtyro-ò, kai kia ibutumy ariòre boho wana, kiemy dori-diarỹ umy rabire kai sohoji iny ki aõ òbitimy tewinymyhỹte.
\v 2 Ixihemy bidykre debò inatxi sõe my ihãbu-di ihãwyy-di iròdu òtaòta wiwihikỹ.
\v 3 Kia bidylekre debò inatxi sõemy ihãbu-di ihãwyy-di nawii òtaòta, kia iròdu òtaòta su ki rỹimyhỹrenyre rexijuarenykremy.
\v 4 Kiemy dori debò inatxi txu rimykreu-diarỹ biu aritòradỹỹnykre 40 txumy 40 rumy. Kawesemy tahe arihukre ibutumy aõnaõna irumy rỹimyhỹre kia rewinyrenyre wahe.
\v 5 Kia Noe riwinyre ibutumy tuu Deuxu tamy rarybere mynamy.
\v 6 Noe 600-my iwyra kia iu biulòrahãkỹ suu ritỹmynyreu.
\v 7 Kia biulòrahãkỹ ribi rahenykremy, tii ralore bera heòtyro-ò tariòre boho wana butumy, tahãwyy wana kia tariòreriòrese boho wana.
\v 8 Iròdu mahãdu wiwihikỹ kia iròdu mahãdu binabinahãkỹ, kia su my rexirurehemyhỹrenyre kia nawii mahãdu
\v 9 ralòrenyre Noe wana bera heòtyro-ò inatxi inatximy, hãbu kia hãwyy, timybo Deuxu rarybere mynamy.
\v 10 Txuu debò inatxi sỹtybymy, biulòrahãkỹ bee ritỹmynymy rare suu.
\v 11 Kia kabedeu Noe 600-my iwyra. Kia 17-my txuu inatxi ahãdu bedeu kia ròaròare ibutumy bera nihikỹ òlòna, kiata biuwetyy ijaniela rarayrenyre,
\v 12 kia biulòra rejujumyhỹ sutyre 40 txumy 40 rumy.
\v 13 Kia ka txuutyhyle Noe kia tahãwyy wana rirònyrenyre bera heòtyro-ò tariòre boho wana ibutumy Sem, Cam kia Jafe kia ihãwyyreny tule.
\v 14 Iki wana iròdu mahãdu òtaòta rirònyrenyre: iròdu heto my rỹimyhỹre kia iròdu bederahymy rỹimyhỹre, kia iròdu su my rexirehemy rỹimyhỹre kia nawii mahãdu.
\v 15 Ibutumy iròdu mahãdu rirònyrenyre Noe wana bera heòtyro-ò, inatxi inatximy.
\v 16 Rirònyrenyre hãbu kia hãwyy sohoji iròdu òtaòta, kia Deuxu tarybe riwahinyre mynamy Noe riwnykremy. Tai Deuxu Tyhyhykỹ ritybònyre bera heòty ijotobona.
\v 17 Biulòra-di bede rỹire 40 txumy. Kia bee raòwònyre kia bera heòty làmamy rỹire, kia tii rawetòrubumyhỹ.
\v 18 Kia bee raòwònymy rare, kia bera heòty rawetòrubuhyymy rare.
\v 19 Kia bee sõemy raòwònyre kia ibutumy su my hãwãlò rariehekỹ rỹimyhỹre ritỹmynyre.
\v 20 Kia irahudi ixyby debò inatxi metros my raòwònyre.
\v 21 Rururenyre ibutumy iròdu mahãdu irumy rỹimyhỹrenyre su my, kia heka, nawii mahãdu, iròdu mahãdu heto my rỹimyhỹrenyre, iròdu mahãdu bederahymy rỹimyhỹrenyre, iròdu mahãdu su my rexirurehemy rỹimyhỹrenyre kia iny mahãdu.
\v 22 Rurure ibutumy su my aõ rỹimyhỹrenyre, ibutumy irumy raelewesenanymyhỹrenyre.
\v 23 Noe sohojile kia iki wana bera heòtyro ki ratximyhỹrenyle irumy ratxirenyre. Iuhe mahãdu tahe rexihurenyre, kia heka, iny mahãdu, iròdu mahãdu heto my rỹimyhỹrenyre, iròdu mahãdu bederahymy rỹimyhỹrenyre kia iròdu mahádu su my rexirurehemy rỹimyhỹrenyre kia nawii mahãdu.
\v 24 Kia 150 txumy bede rỹire sỹtybymy kia bee ruỹmy rare.
\c 8
\p
\v 1 Taita Deuxu tõhõti reare Noe txi kia ibutumy iròdu mahãdu txi kia bera heòtyro ki ratximyhỹreny. Deuxu riwinyre kia yhy ritebonyre su tyre, kia bee ruỹmy rare.
\v 2 Kia bera nihikỹ òlònareny kia biuwetyy ijaniela rexiratybònyrenyre. Kia biulòra ixawire,
\v 3 kia 150-my txu bedeu bee ruỹmy rare ywiywi my.
\v 4 Kia 17-my txuu debò inatxina ahãdu bedeu bera heòty ruhure Ararate hãwãlò bede ki.
\v 5 Kia bee ruỹmy rare, kia sohoji txuu debòituena ahãdu bedeu hãwãlò ratòò jurà ryyrenyre.
\v 6 Kia 40-my txu konanau, Noe ijaniela riraynyre kia bera heòty ki riwinyre
\v 7 kia rituòsòdỹỹnyre nawii (corvo), kia ruòmy ratximyhỹ bede bede witxiramy, kia riraòmy suu rarubukemy.
\v 8 Irahudi Noe rituòsòdỹỹnyre bytòeni kia robikremy txibo suu raruburamy;
\v 9 ka bytòeni tahe bedetxi reaõhyyre tamy runykemy kiemy dori suu be-di rahetynymy roimyhỹ. Tai Noe tadebò riterenyre, kia rimyre bytòeni kia risỹnyre bera heòtyro-ò.
\v 10 Noe ixyby riraore debò inatxi txumy kia ixybyle bytòeni rituòsòdỹỹnyre.
\v 11 Tii doosede txiorotyhymy, kia-diwyde txuhute ki bederade (oliveira) irulỹre. Kawesemy tahe Noe bede rieryre bee ruỹremy.
\v 12 Kia tii ixyby inatxi txumy riraòre kia ixybyle bytòeni rituòsòdỹỹnyre, kia tahe tii ixyby dòòseõhyyde.
\v 13 Kia Noe 600-my iwyra, kia bee su tyre ki roimyhỹ ribi rarubure. Kia sohoji txuu 1° ahãdu bedeu, Noe ritare bera heòty hety kia robire suu rarubumy raremy.
\v 14 Kia 27-my txuu inatxi ahãdu bedeu, kia suu rarubutyhymy roimyhỹ.
\v 15 Tai Deuxu rarybere Noe-ò:
\v 16 —Bòhònyke bera heòtyro ribi ahãwyy wana butumy, ariòre boho wana, ariòreriòrese boho wana,
\v 17 Kia biòlòdỹỹnylekre ibutumy iròdu mahãdu kia awana rỹirenyreri, kia heka, nawii mahãdu, iròdu mahãdu heto my rỹimyhỹrenyre, iròdu mahãdu bederahymy rỹimyhỹrenyre kia iròdu mahãdu su my rexirurehemy rỹimyhỹrenyre. Kia tii boho rexiubỹtỹnyrenykre ibutumy bede bedemy kia sõemy ijõdirenykre iriòreriòrereny kia suu ritỹxinyrenykremy.
\v 18 Kawesemy Noe kia tahãwyy wana ròhònyrenyre bera heòtyro ribi, ibutumy tariòre boho wana kia tariòreriòrese boho wana.
\v 19 —Tule ròhònyrenyre ibutumy iròdu mahãdu kia nawii mahãdu, kia wii ributunymy, kia taijoireny mynamynamy.
\v 20 Noe bede ratòò riwinyre tamy xiwena-di raubenykremy Deuxu Tyhyhykỹ dee. Tii rimyre nawii mahãdu kia iròdu mahãdu wiwi, sohoji sohojimy iòtaòta, kia tahe risõrenyre xiwena wesemy bede ratòò-ò.
\v 21 —Kia xiwena lỹnyre Deuxu Tyhyhykỹ tai awimy rahãre, kia tii rõhõtinyre myỹ : Tiu ixyby suu aritxuhòõtyhy iny mahãduraruki, kiemy dori-diarỹ reeryre kia tatỹmyratxihyyle iny mahãdu aõnaõna binabinahyylemy rõhõtinymyhỹrenyre.
\v 22 —Kia tule tiu ixyby wahudurenyõna ibutumy iròdu mahãdu irumy rỹimyhỹrenyre, kia timybo kawesemy rewinyremy. Kia bede rỹimy rarekre wana wana, kia ikiemy rỹimy rarekre alòbrònaty kia rahemy, bedejutàtà wyra kia bedetòtee beòra , txuu kia ruu.
\c 9
\s Deuxu bede riywinyre Noe wana
\p
\v 1 Deuxu tarybe riwahinyre Noe-ò kia iriòre boho-ò myỹ raryemy: —Sõemy ariòre boho ijõdirenykre, kia arioreriorereny rexiuberanyrenykre ibutumy su my.
\v 2 Ibutumy iròdu mahãdu debure; ibutumy nawii mahãdu, ibutumy iròdu mahãdu kia su my rexirurehemy rỹimyhỹrenyre kia ibutumy utura mahãdu ruberumy rỹirenykre alaureny. Ibutumy tii boho bimymy idireny boibekre.
\v 3 Kai boho aõwaxina birỹsỹmy boibekre iròdu mahãdu kia tule bederade alòbrònamy rỹimyhỹre rade;-diarỹ ariwahinykre adeereny rỹsỹna wesemy.
\v 4 Ka aõma tahe uritre kai boho irỹsỹrenyõmykre iròdude, hãlubu-di, kiemy dori hãlubu ki bededỹỹnana roimyhỹre.
\v 5 -diarỹ iny sohoji sohoji wana wii arierykre tiwesebo rodewera kia iròdu sohoji sohoji wana inyõ irubunykre wana.
\v 6 Iny heka rawidỹỹre Deuxu wesemy, kia iurenana heka mobo iny rirubunykre kia rurulekre iny witxiraõ irubudỹỹdykre.
\v 7 —Sõemy ariòrereny ijõdikre, kia arioreriorereny rexiubỹtỹnyrenykre ibutumy su my.
\v 8 Deuxu tule rarybere Noe-ò kia iriòre boho-ò:
\v 9 —Ka tahe wiji bede ariywinykre awana kia arioreriorereny boho wana
\v 10 kia ibutumy iròdu mahãdu ròhònyrenyre bera heòty ribi kia awana ratxirenyreri, kia heka, nawii mahãdu, iròdu mahãdu heto my rỹimyhỹrenyre kia iròdu mahãdu bederahymy rỹimyhỹrenyre, kohe, ibutumy iròdu mahãdu bede bede rỹiniyhỹrenyre.
\v 11 -diarỹ ariwinykre myỹ bede reywinyre awanareny: rarybereri tiu ixyby aõ irumy rỹimyhỹrenyre iixihudurenyõna biulòra nihikỹ-di. Kia tiu ixyby ijõ biulòra nihikỹ ròaõtyhy suu rahukemy.
\v 12 Timybo deòsinamy kaa bede reywinyreri kia rewinyreri ikiemy awanareny kia ibutumy irodu mahãdu dee,
\v 13 aritidikre wabedeywidỹỹna biu wetyyura-ò. Uajina heka wabedeywidỹỹna deòsinamy rarekre kia rewinyreri bede bede hãwã hãwã dee.
\v 14 Kia-diarỹ arihetynykreu biu wetyyura, kia uajina ratỹnykre,
\v 15 taita-diarỹ ixitxi wanohõti reakre bede reywinyretxi kia rewinyre awanareny kia ibutumy iròdu mahãdu wana. Kawesemy tahe biulòra nihikỹ ixyby ihoõkre kia ibutumy iròdu mahãdu rahukemy.
\v 16 Kia uajina ratỹnymyhỹkreu biu wetyyura ki,-diarỹ arobikre kia ixitxi wanohõti reakre bede reywinyretxi kia rewinyre ikiemy ibutumy iròdu mahãdu bede bede my hãwã hãwã my rỹimyhỹrenyre wana.
\v 17 Uajina heka bedeywidỹỹna deòsina rare kia rewinyreri ibutumy iròdu mahãdu su my rỹimyhỹrenyre wana.
\s Noe kia iriòre boho
\v 18 Noe riòre boho, kia riòlònyrenyre bera heòty ribi iki wana, ka boho Sem, Cam kia Jafe. (Cam heka Kanaã tyby rare.)
\v 19 —Ka boho inataõ heka Noe riòre roire, kia iriòreriòrereny heka bede bede my rexiubỹtỹnyrenyre.
\v 20 Noe heka oworudumy raremyhỹ; tii heka komy iny ki uva ribrònyre.
\v 21 Txu sohojiu Noe sõemy mona besò vinho riõre, kia iòde rawàrinyre kia rexilidire tademy tahetowo ki.
\v 22 Cam, Kanaã tyby, kia robire tybymy kia tademy ratximyhỹmy kia ròhònyre taseriòre boho ko relyykremy.
\v 23 Taita Sem kia Jafe rimyrenyre tyyrahãna, kia rilidirenyre taaxiòtityrereny, kia ròirenyre ririranymy tabròmy kia tyyrahãna-di tyby rihetynyrenyre, kia tademy roimyhỹ ki. Kia tyby my robiórenykremy kawesemy riwinyrenyre wideereny reteherenymy.
\v 24 Kia Noe rexixareu riómyhỹ sỹtybymy, kia rieryre Cam iriòre tỹmyra riwinyremy.
\v 25 Tai Noe rarybere myỹ: —Kanaã binahãkỹ! Tii taseriòre boho wetxumy rarekre, wetxu sohoji binabinahãkỹmy.
\v 26 Kia Noe ixyby rarybere: —“Awityhyre Deuxu Tyhyhykỹ, Sem Deuxu, kia Kanaã awetxumy rarekre.
\v 27 “Deuxu riwinyre kia Jafe ijõdikre sõemy suu rimykremy, kia iriòreriòrereny mahãdu rasỹnyrenykre Sem sỹrenyki. Kia Kanaã, Jafe wetxumy rarekre.”
\v 28 Biulòra nihikỹ sỹtybymy Noe bede riere 350-my ratyremy
\v 29 kia rurure 950-my wyra rimyre bedeu.
\c 10
\p
\v 1 Ka boho heka Sem, Cam kia Jafe riòreriòrereny roire, Noe riòre boho wahe. Kia inataõ ruarenyre iriòrereny biulòra nihikỹ sỹtybymy.
\v 2 Jafe riòre boho Gomer, Magogue, Madai, Javã, Tubal, Meseque kia Tiras.
\v 3 Gomer riòre boho Arquenaz, Rifate kia Togarma.
\v 4 Kia Jav ã riòreriòrereny boho iny ijoimahãdu Elisa, Espanha, Xibri kia Rodesi.
\v 5 Ka boho heka Jafe riòreriòrereny roire; tii boho bero weijàtimy kia bedebutemy rahãwanymyhỹrenyre, iny mahãdu taijoi wana, kia iny sohoji sohoji tasỹreny wana tasureny òbitiki, kia tarybereny òbitimy rarybemyhỹrenyre.
\v 6 Cam riòre boho Cuche, Egito, Libia kia Kanaã.
\v 7 Cuche riòre boho Seba, Havila, Sabta, Raama kia Sabteca. Raama riòre boho Saba kia Dedã.
\v 8 Cuche, Ninrode tyby rare, kodelemy bede bede hãwã hãwã mynydu nihikỹ.
\v 9 Deuxu Tyhyhykỹ wiòhenadỹỹna wana wiòhemy tii riudu nidehedehehekỹmy runyre, kia iurenana heka kia myỹ rarybere: Kia Ninrode wesemy, kia Deuxu Tyhyhykỹ wiòhenadỹỹna wana wiòhemy riudu nihikỹmy runyre.
\v 10 Kia kodelemy taIòlò hãwã Babilonia bededỹỹnana riwinymy raremyhỹ, Ereque kia Acade, ibutumy inataõ Sinar hãwã ki.
\v 11 Kua bede ribi Ninrode rare Assiria hãwã -ò kia tai hãwã riwinyre, Ninive, Reobote Ir, Cala
\v 12 kia Resem kia rỹimy raremyhỹ Ninive kia Cala Hãwã nihikỹ tyaki.
\v 13 Egito riòreriòrereny boho iny ijoi mahãdu Lidia ludu, Anam, Leabe, Naftu,
\v 14 Patrus, Castu kia Kreta ludu, kia iribi Filisteus mahãdu raòrarunyrenyre.
\v 15 Kanaã heka inatxi uladu tybymy runyre: Sidõ heka adela rare, kia Hete.
\v 16 Kanaã ribi tule rariòreriòrenyrenyre, Jebuseu boho amorreus hobo, girgaseus boho,
\v 17 heveu boho, arquitas boho, sineus boho,
\v 18 arvadita boho, zemareus kia hamateus boho.
\v 19 —cananeu mahãdureny ribi ihãwareny rexiòrarunyrenyre iraru-ò, kia Sidõ ribi Gerar òhòkỹle, Gasa bireki; kia ibràra-ò rare Sodoma òhòkỹle, Komora òhòkỹle, Adma òhòkỹle kia Zeboim òhòkỹle, Lasa bireki.
\v 20 Ka boho heka Cam riòreriòrereny roire, iny ijoi mahãdureny sohoji sohoji, kia iny sohoji sohoji tasỹreny wana tasureny òbiti ki, kia tarybereny òbitimy rarybemyhỹrenyre.
\v 21 Sem heka Jafe seriòre iumy rare, kia ibutumy hebreu mahãdu tyby rare.
\v 22 Sem riòre boho Elaõ, Assur, Arpaxade, Lude kia Arã.
\v 23 Kia Arã riòre boho Uz, Hul, Geter kia Mas.
\v 24 Arpaxade, Sela tyby rare, kia Sela, Eber tyby rare.
\v 25 Eber inatxi uladu tybymy runyre: ijõ Pelegue inire kiemy dori ibedeu iijoi mahãdurenyrexiwirarearenyre; kia iseriòre Joctã inire.
\v 26 Joctã, Almoda tyby rare, Selete tyby rare, Hazar Maye tyby rare, Jera tyby rare,
\v 27 Adonirão tyby rare, Uzal tyby rare,-dicla tyby rare,
\v 28 Obal tyby rare, Abimael tyby rare, Saba tyby rare,
\v 29 Ofir tyby rare, Hayila tyby rare kia Jobabe tyby rare. Kia ibutumy Joctã riòre boho roire.
\v 30 Tii boho rahãwanymyhỹrenyre kia suu ramyhỹre Mesa, Sefar-ò, kia hãwãlò ibràra bedeki.
\v 31 Ka boho Sem riòreriòrereny boho rare, iny mahãdu sohoji sohojireny tasurenymy taryberenymy rarybemyhỹrenyre.
\v 32 Ka boho heka Noe seriòre sỹ mahãdu roire, hãwãdu hãwãdumy, kia tariòreriòrereny rierymy. Kia beòrahãkỹ sỹtybymy hãwãdu mahãdureny Noe ribi ralabie òrarunyrenyre.
\c 11
\s Babel Tò
\p
\v 1 Kia juhu bedeu rybe sojihyylemy iny mahãdu rarybemy rỹiramyhỹ.
\v 2 Kia ijõ renyõ Oriente ribi rexitarenyre kia rehemynyrenyre Sinar bede-ò, tai rahãwanyiny rỹiramyhỹ.
\v 3 Txu sohojiu wideereny raryberenyre: —Rykoirenyke! Adobo rasõmyhỹre rikiwinyrenykre! Kawesemy tahe tii boho adobo ijõdirenyre riwinyrenykremy, kia mana ribi, kia tybòtere wesena riuhemyhỹreny, kia mana nodenode ribi.
\v 4 Tai raryberenyre: —Ka tahe wiji hãwã rikiwinyrenykre kia tò nihikỹ ijõdimy biurawetyyòhòkỹle rỹikre. Kawesemy tahe inynidehedeherenymy rykoirenyrekre kia bede bedemy rykoberarenyõtyhy.
\v 5 Taita Deuxu Tyhyhykỹ dubehede hãwã -ò kia tòmỹ robikremy iny mahãdu riwinyrenyre-ò itxeremy.
\v 6 Deuxu rarybere myỹ: —Kaa iny mahãdu heka iny sohojirenyle roire, kia ibutumy rybe sohojilemy rarybemyhỹrenyre. Kia tii boho riwinyrenyreri heka iòrarule rare. Iòhòtyhylemy tabedeeryrenydi aõ ixideewimy riwinyrenykre.
\v 7 Rykeserenykre kia irybereny tuu rarybemyhỹrenyre rikibinabinanyrenykre, kia tii boho rieryrenyõkremy aõmybo widee raryberenyrerimy.
\v 8 Kawesemy tahe Deuxu riubỹtỹnyrenyre bede bedemy, kia tii boho hãwãwidỹỹ ribi ixwirenyre.
\v 9 Kia hãwã Babel my raninire, kiemy dori tai Deuxu ribinabinanyre rybemy rarybemyhỹrenyre, kia ibutumy su my hãwãdu mahãdu kia iribi tahe bede bedemy roberarenyre.
\s Sem Riòreriòrereny Boho
\v 10 Ka boho heka Sem riòreriòrereny roire. Inatxi wyramy beòrahãkỹ sỹtybymy, kia iu Sem 100-my iwyra, kia iriòre Arpaxe ruare.
\v 11 Irahudita Sem bede riere 500-my wyra ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.
\v 12 Kia 35 wyramy bede riereu Arpaxe uladu tybymy runyre, Sela iriòrenire.
\v 13 Irahudi Arpaxe bede riere 503-my wyra ratyremy kia ixyby uladu tybymy runyre.
\v 14 Kia Sela 30-my wyra bedeu ruare iriòre Eber.
\v 15 Irahudita Sela bede riere 403-my wyra ratyremy kia ixyby uladu tybymy runyre.
\v 16 Kia Eber 34 wyra bedeu ruare iriòre Pelegue.
\v 17 Irahudi Eber bede riere 430-my wyra ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.
\v 18 Kia 30 wyra rimyre bedeu Pelegue uladu tybymy runyre, Reu iriòrenire.
\v 19 Irahudita Pelegue bede riere 209-my wyra ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.
\v 20 Kia Reu 32-my wyra rimyre bedeu ruare iriòre Serugue.
\v 21 Irahudi Reu bede riere 207-my wyra-my ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.
\v 22 Kia Serugue 30-my wyra bedeu ruare iriòre Naor.
\v 23 Irahudi Serugue bede riere 200-my wyra ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.
\v 24 Kia Naor 29-my wyra rimyre bedeu ruare iriòre Tera.
\v 25 Irahudi Naor bede riere 119-my wyra ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.
\v 26 Kia 70-my wyra rimyre sỹtybymy Tera inataõmy uladu tybymy runyre: Abraõ, Naor kia Harã.
\s Tera riòreriòrereny boho
\v 27 Ka boho heka Tera riòreriòrereny boho roire, kia heka Abraõ tyby rare, Naor tyby kia Hãra tyby. Harã heka Lòòtyby rare.
\v 28 Tera heka irumy raremyhỹ iu iriòre Hãra rurure bedeu Babilôniaki. Ur hãwãki, tai ruare bedeki.
\v 29 Abraõ rexilidire Sarai wana, kia Naor rexilidire Milca wana. Milca kia Isca boho heka Harã riòre roire.
\v 30 Sarai heka iriòre ihoõre kiemy dori ityrabinare.
\v 31 Tera ròhònyre Ur hãwã ribi, Babilonia ribi kia Kanaã suòhòkỹle rakremy, kiaridyre ixihemy tariòre Abraõ, kia tariòreriòre Lòò, kia heka Harã riòre rare, kia tariòreriòrese Sarai ridyre, kia heka Abraõ hãwyy rare. Tii boho Harãòhòkỹle ritehemynyrenyre kia tai rahãwanyrenyre.
\v 32 Kia Tera rurure Harãki 205-my wyra rimydi.
\c 12
\s Deuxu Ryryre Abraõ-ò
\p
\v 1 Txu sohoji òbiti bedeu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Abraõ-ò: —Bòhònyke asu ribi, asỹreny mahãdu tya ribi kia bu heto ribi kia makre suõ-ò kia-diarỹ adee ariteòsinykre.
\v 2 Kia ariòreriòrereny boho heka sohoji hãwãdu nihikỹmy relekre.-diarỹ warybewihikỹ tamyreny ariwahinykre, kia ani dehedehemy inabekre, kia kai heka aõwiwihikỹmy mabekre iny witxira dee.
\v 3 Warybewihikỹ ariwahinykre mobo tarybewihikỹ riwahinykre-ò, kia aritxuhokre mobo rotxuhodỹỹkre-ò. Kia aheki ibutumy iny mahãdu bede bedemy rỹimyhỹre warybewihikỹ ariwahinykre.
\v 4 Abraõ 75 wyra rimyre bedeu iu Hará ribi rexitare, timybo Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere mynamy. Kia Lòò iki wana rare.
\v 5 Abraõ ridyre tahãwyy Sarai, taexi riòre Lòò ridylere, taseriòre riòre, kia ibutumy taityhyna kia tawetxu mahãdu ixiki rimyre Harãki. Kia rehemynyrenyreu Kanaã-ò,
\v 6 Abraõ rohorere hãwãhãkỹ tyadi kia Sique-ò rehemynyre, bedewihikỹ-ò, tai bederade brebuna Moré roimyhỹreki. Kua bedeu cananeu mahãdu kabedeki rahãwanymy roiremyhỹ.
\v 7 Tai Deuxu Tyhyhykỹ rexitỹnynyre Abraõ-ò kia rarybere: —Diarỹ adee ariwahinykre kaa suu ariòreriòrereny boho-ò. Kua bedeki Abraõ bede ratòòõ riwinyre Deuxu Tyhyhykỹ dee ibedeki tamy rexitỹnynyreki.
\v 8 Irahudita Abraõ rare bede hãwãlò bede-ò, kia Betel ibràra weribiki roimyhỹre kia ibedeki tabreò riòre ridere, kia Ai hãwã beàra weribiki roimyhỹre. Kia tule ibedeki Abraõ bede ratòòõ riwinylere kia Deuxu Tyhyhykỹmy rerinanyre.
\v 9 Tairibi tii rare rariamy bede bede-di, kia ikiemy Kanaã iraru weribi-di.
\v 10 Kia ibedeu Canaá bedeki rama inihikỹmy reare kia Abraõ rare hãwãmy Egito bede--ò.
\v 11 Kia rehemynymy rare bedeu Egito-ò, Abraõ rarybere Sarai-ò tahãwyy-ò: —Boholake. Kai hãwyy ruxera tate,
\v 12 kia egipcio mahãdu umy robikreu kia raryberenykre: Kaa hãwyy heka ihãwyy rare. Iurenana heka riwarubunyrenykre kia ararubunyrenyõkre.
\v 13 Kia iurenana marybekre kai lerỹ waseriòre tatemy. Kawesemy tahe aiòraruki tii boho warumy aratxikremy riwawahinyrenykre, kia awimy riwaywiywinyrenykre.
\v 14 Kia Abraõ Egito-ò rehemynyreu, kia egipcio mahãdu robirenyre Sarai my, kia ihãwyymy, kia inatyhymy iruxerare.
\v 15 Kia IòIò aõmysỹdỹỹdu rariehekỹ tule tuu robirenyre, kia tuu relyyrenyre timybokiwe kua hãwyy iruxeraremy. Iurenana heka tiki radyre Iòlò aõmysỹdỹỹna heto-ò.
\v 16 Iòraruki Iòlò awimy riywiywinymyAbraõ-di ratximyhỹ, tamy budoeni, broreni, jumento, kia hãwyy iwetxumy, hãbu iwetxumy tamy riwahinyre.
\v 17 Kia Sarai òraruki Deuxu Tyhyhykỹ rirarytxynyre Iòlò kia iriòre boho webinadu binahãkỹ-di.
\v 18 Iurenana Iòlà rarariowyre Abraõ-ò kia ritỹỹraxinyre: —Aõherekibo kai kawesena wadee tewinyta? Aõherekibo wadee tarybeõte tiki ahãwyy raremy?
\v 19 Kai tarybete tiki erỹ aseriòre raremy, kia iurenana heka tiki wana raira. Kiaremyta kaa runyre ahãwyy; karibi bohonyke iki wana!
\v 20 Taita Iòlò tarybe riwahinyre, kia isodadu ridyre Abraõ Egito webrò-ò, ihãwyy wana ibutumy kia ibutumy iaõnaaõna wana.
\c 13
\s Abraõ kia Lòò wana rexiwirareare
\p
\v 1 Abraõ Egito ribi ròhònyre tahãwyy wana, kia ibutumy taõnaõnareny riwyrenyre, kia Kanaã iraru weribi-ò ròirenyre. Lòò iexi riòre ihemy rare.
\v 2 Abraõ heka iaõnaõna sõe rare ityhy heka rare; kia ibroreni, imanarỹsỹ òtaòta ijõdire.
\v 3 Tii bede bede-di rariamy rare, kiata Betel hãwã -ò rehemynyre; kia ribita rare Betel Ai wana roimyhỹre bedeki, ibedeki komy tabreò riòre riwinyreki.
\v 4 Abraõ bede ratòò-ò rehemynyre, kia tii riwinyre wahe, kiata tai Deuxumy rerinanyre.
\v 5 Lòò Abraõ wana ramyhỹre, kia tabudoeni, tabudoeni hãwyy, tabroreni, tadeòdu mahãdu, tariòre boho ridylemyhỹrenyre.
\v 6 Kia asi ihoõre, kia wiwana iny inatximy ratxirenyke ibinare, kiemy dori tii boho sõemy iiròdureny ijõdirenyre.
\v 7 Iurenana heka hãbu mahãdureny Abraõ iròdu-di taruki ratximyhỹrenyre, widee reburemyhỹrenyre, Lò rỹsỹ iròdu-di taniki ratximyhỹrenyre boho wana. Kia bedeu heka Cananeus mahãdu, Perizeus mahãdu tai rahãwanymy roiremyhỹ.
\v 8 Tiu txu bedeu Abraõ, Lòò-rỹsỹ rarybere: —Iny boho heka sỹtyhy roire, kia heka awi aõkõ rare, iny wiwana reburereri, kia wadeòdu adeòdu wana wideereny reburerenyreri, kia heka awi aõkõ rare.
\v 9 Iny wiribi rikexihitxinykre. Ixidee bimyke: Kia suu roire ibutumy. Txibo kai hywe weribi-ò makre wana,-diarỹ ruru weribi-ò arakre; txibo kai ruru weribi-ò makre wana,-diarỹ hywe weribi-ò arakre.
\v 10 Lòò retehere bede bedetxi, kiata Jordaõ vale-my robire, kia Zoar hãwãòhòkỹle rehemynyre, kia sõemy tai bee ijõdire. Kia heka Deuxu oworu wesehekỹre ada Egito su wesehekỹre. heka myre juhuu Deuxu Sodoma hãwã , Komora hãwã rihukõreu.
\v 11 Lòò heka ibutumy Jordaõ vale ixidee rimyre, kiata ibràra weribi-di rare. Kiaremy tahe iny inatxi boho wiribi rexihitxinyrenyre.
\v 12 Abraõ Kanaã suki rarire, Lòò tahe vales hãwã -ò rahãwanykremy rare. Lòò tabreò riòre rideridemy rare, kiata Sodomaòhòkỹle rehemyiyre,
\v 13 tai ibedeki iny itxỹte itxỹte rahãwanymy rỹimyhỹreki, kia òraruna binabinahãkỹ riwinymyhỹrenyre Deuxu òludumy.
\s Deuxu Abraõ-ò riwahinykremy rarybere
\v 14 Lòò raresỹtybymy, Deuxu Abraõ-ò rarybere: —Tikibo kai tate, betehewiwike ibòò--ò, iraru-ò, ibràra-ò, beàra-ò.
\v 15 —Diarỹ adee ariwahinykre, ariòreriòre boho-ò ikiemy, kia ibutumy kai su-di teteheteri,
\v 16 —Kia ariòreriòre boho ariwahinykre sunode wesemy. kawesemy tahe timy inyõ sunode-di rariaõmyhỹre, kia wesemy tahe tiu irutaõmy ariòreriòrereny-di irirarenyõna.
\v 17 —Ka tahe wiji mariakre su-di, ibòò ribi iraru-ò, beàra ribi ibràra-ò, kia heka-diarỹ adee ariwahinykre.
\v 18 Kawesemy tahe Abraõ tabreò riòre rieseesere, kiata Manre bederade brebuna tyy-ò hãwãmy rare, Hebroni hãwãki. Ibedeki Abraõ bede ratòò riwinyre Deuxu dee.
\c 14
\s Abraõ Lòò-di bede rititiare
\p
\v 1 Kia bedeu heka Anrafel, Sinar IòIò my raremyhỹ, Arioque, Elasar Iòlò my raremyhỹ, Quedorlaomer, Elaõ IòIò my raremyhỹ, kia Tidal, Goim Iòlò my raremyhỹ.
\v 2 Kaa Iòlò inaubiòwa boho heka rawounyrenyre iwitxira Iòlò mahãdureny òludumy: Bera Sodoma ludu; kia Birsa Komora ludu; Sinabe, Adma ludu; Someber, Zeboim ludu; kia Iòlò Bela òludumy, kia hãwã Zoar my raninimy raremyhỹ tule.
\v 3 Kaa iruyre Iòlò boho heka tasodadureny ributunyrenyre Sidim-di, ibedeki Bero nihikỹ Rubuna roimyhỹre bedeki.
\v 4 Quedorlaomer Iòlò rimyrenymy idireny raremyhỹ, waòinatxi wyramy, ka waò inataõ wyra bedeu tii boho reburerenyre iòludurenymy.
\v 5 Waòinaubiòwa wyrau Quedorlaomer taijoi mahãdureny wana rihurenyre refains mahãdureny, Asterote Camaim ki, Zuzins mahãdu Hã ki, emins mahãdu Save-Quiriataim ki,
\v 6 horeus mahãdu Edom hãwãlòki, kia iheworenymy roire El Parãòhòkỹle, ibedeki bederahy ròrarunymyhỹre bede ki.
\v 7 Irahudita ròòserenyre Gades bedeòhòkỹle, kia juhu bedeu raninimy raremyhỹ En Mispate my. Tii boho amalequitas su rihãtehãterenyre, kia amorreus rihurenyre, kia Hazazaõ Tamara ki rahãwanymy roiremyhỹu wahe.
\v 8 Taita Sodoma, Komora, Adma, Zeboim, Bela, Iòlòreny ròhònyrenyre tasodadu mahãdureny-di Sidi vale-ò, kia resurenykremy
\v 9 EIaõ Iòlò, Goim Iòlò, Sinar Iòlò kia Elasar Iòlò òludumy resurenykremy. kia inaubiòwa Iòlò sõe, kia iruyre Iòlò òludu sõemy.
\v 10 Kiaremy heka Sidi vale bedeki sõemy hãluu ijõdire kia (piche) tuu rahonymyhỹre; kia wou ribi rexiwòrenykremy ixidi risỹiìyrenyreu, Iòlò Sodoma kia Iòlò Komora rariòwyrenyre kaa hãluurorenytxi. Kia ijõ mahãdu Iòlò tahe rexiwòrenyre hãwãlò-ò.
\v 11 Kia Inaubiòwa Iòlò ibutumy rimyrenyre rỹsỹna kia aõnaõnawiwihikỹ kia Sodomamy rỹimyhỹre kia Gomorramy rỹimyhỹre.
\v 12 Kia Lòò, Abraõ exi riòre Sodomaki raremyhỹ kia iurenana radylere brejudu wesemy. Kia riwylerenyre aõbo ihõrõre.
\v 13 Kia hãbuõ tahe rahenyre kia rare ibutumy Abraõ-ò relyykremy, kia hebreu rahãwanymy raremyhỹ bederade brebunaki kia Manre bede rare, amorreu bede rare. Manre kia iseriòre boho Escol kia Aner ka boho heka Abraõ biòwareny roire.
\v 14 Kia Abraõ bede rieryreu kia iexi riòre radyremy brejudu wesemy, kia ributunyre tabiòwa hãbu mahãdureny raeryanymy rỹimyhỹrenyre woudumy, kia ibutumy tii boho ihetokile ruarenyre. Kia 318 my butumy sõereny. Abraõ iherenymy ralere, kia inaubiòwa IòIò hewomy ròirenyre Dã hãwãòhòkỹle.
\v 15 Ibedeki Abraõ taijoi riwirareare inatxi ijoimy, kia rumy taòludumy rihetenyrenyre kia rahurenyre. Tii ixybyle ramyhỹre iheworenymy Hoba hãwãòhòkỹle, kia Damasy ibràki roimyhỹre,
\v 16 kia ibutumy ixybyle-diwyde aõbo iòludu mahãdu riwyrenyre, kia taexi riòre Lòò-didyledenyde, kia ibutumy aõbo iaõnaaõna kia ihãwyyreny tule kia isỹreny uhereny.
\s Xideki (Melquisedeque) Tarybewihikỹ riwahinyre Abraõa
\v 17 Kia Quedorlaomer kia ijõ lòlò mahãdu rihurenyre sỹtybymy, Abraõ ròòsemy rare taheto-ò kia iu Iòlò Sodoma rare iki wana witxi reakremy Save vale ki, tule raninilemyhỹre Iòlò vale my.
\v 18 Kia heka Sale lòlò rare kia Deuxu rarie nihikỹ deòdu heka rare, kia tamy paõ kia mona besò (vinho)-diwyde.
\v 19 Xideki (Melquisedeque), Abraõ-ò tarybewihikỹ rariehekỹ riwahinyre myỹ rarybere: —Abraõ heka Deuxu tarybewihiikỹ riwahinyre. Kia heka biu wetyy suu riwinyre.
\v 20 Kia heka awityhyre Deuxu rariehekỹ, aòludureny adee riwahinyre ebowo-ò. Taita Abraõ Xideki-ò debòitue iura my ibutumy riwahinyre, kia aõnaõna ixyby-diwyde.
\v 21 Irahudi Iòlò Sodoma Abraõ-ò rarybera: —Aõnaõna ixidi? bimykre, kia iny mahãdu sohojile bidiwahinykre.
\v 22 Kiata Abraõ rirawyòmyre: —Diarỹ wadebò ariterenykre Deuxu rariehekỹ koki, biuwetyy, suu widỹỹdu.
\v 23 Kia inatyhy my aõna-di aratxiõtyhy, kia ariteti-di ada sandalia sana-di aratxiõtyhy. Kaweseta kai tiu arybeõna: —Diarỹ Abraõ ityhymy resỹnyre.
\v 24 Aõ xidee arimyõkre, aõhebo tahe rỹsỹna wadeòdu mhãdu rirỹsỹrenyra wana. Ka waijoi mahãdu Aneri, Escoli, Mare tahe aõwaxina ijõ wirarea-di ratxirenykre.
\c 15
\s Xideki (Melquisedeque)
\p
\v 1 Irahudita Abraõ retehere, taita Deuxu tamy rarybere: —Abraõ, uritre brebuõmykre.-diarỹ ixiwòtena adee ariwahinykre idi arawokremy, kia ibutumy bede òhãruna ribi, kia bedewiwihikỹ aaee ariwahinykre.
\v 2 Abraõ rirawyònyre: —Kai Deuxu Tyhyhykỹ! Aõkibo tahe abedewihikỹ awire,-diarỹ aõbo txibo wariòreõmy ararekre? Eliezer Damasy ludu, heka riwedunykre ibutumy aõnaõna wamy rỹimyhỹre.
\v 3 Kai uladu wadee tewahinyõimyhỹteki, iurenana wadeòduõ uladumy ruakre waheto woludu-dinodumykre.
\v 4 Taita Deuxu ixybyle tamy rarybere: —Ariòre òbitile aheto woludu-dinodumy rarekre riwedunykre, kia adeòdu Eliezer aõkõ wahe.
\v 5 Tai Deuxu. Abraõ ridyre ahãna-ò tamy rarybere: —Biu-ò beteheke, kiata taina sõe-di mariakre, ixideewikeki. Kohe, kia wesemy heka ariòreriòre boho rasõerenykre.
\v 6 Abraõ heka Deuxu Tyhyhykỹ-ò tatyhydỹỹna riwahinyre, iurenana heka Deuxu deòsidỹỹnana ixiki rieryre.
\v 7 —Deuxu tamy rarybere: —Diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare;-diarỹ heka Babilonia ribi aratare, Ur hãwã ribi, kia kaa suu roire adee ariwahinykremy.
\v 8 —O Inynyrỹ! Deuxu Tyhyhykỹ! Abraõ rarybere. —Timybo tahe inatyhymy kaa suu wahõrõmykre?
\v 9 Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: —Wadee bididyke abroreni hãwyy, abudoeni hãwyy, awatxi hãwyy, kia ibutumy inataõ my iwyrareny rỹireri, kia bytòerurà, bytòeni bididylekre.
\v 10 Abraõ kia iròdu iròdu ridyre Deuxu Tyhyhykỹ-ò, kia iwetya txi riyròre, kia iwetyayre rilidire wiko wikomy, kia inatximy riteòtenyre; kia nawii tahe riyròõlere.
\v 11 Kia tahe rara mahãdu rejujumy rỹimyhỹreny iròdu iròdu rubureny-ò, kia Abraõ tai urile iribireny rihimyhỹreny.
\v 12 Kia bede rurunymy rareu, Abraõ sõetyhymy rõrõre. kia isitere ribile brebu ityywomy ralore, kia brebu tuu rahãỹnanyre,
\v 13 taita Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere: —Kia bierymy mabekre, kia inatyhymy ariòreriòre boho bede hãwãhãkỹ witxiraki rahãwanyrenykre; ibedeki heka deòdunamy rekoamy roirekre, kiata aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyrenykre 400 wyra-my.
\v 14 Kia-diarỹ tahe arirarytxynyrenykre iny mahãdu tureny deòdurenymy, kia ariòreriòrerenymy rawetxunyrenykreki. kia ariòreriòrereny Abraõ, kia awityhylemy riòlònyrenykre, kia sõemy aõnaõnawiwi riwyrenykre.
\v 15 Kai tahe amatuari ijõdikre kia rybewiwi tamy rawahikre, kiata awityhymy burukre kia matuudỹỹkre, kiata aijoireny mahãdu juhuluduna wana wii bibutunybenykre, rubu mahãdureny hãwãki.
\v 16 Kia inaubiòwamy iny imahãdureny ruakre rahudi, ariòreriòre bohoreny ka-ò kydòòsedenykre; kia-diarỹ, amorreus boho ariteònyrenyõkre aõnaõna bina ribi rexiwitxiranyrenyõkreki, kiemy heka rarytxynaki ratxirenykremy rekoamyhỹrenyre.
\v 17 Ruu rariowyre, kiata bedeluru nade. Isitere ribileta heòty loosòõ ròhònymy reare, kia heòty wàdàsi riòlòdỹỹnymyhỹ. Kia heòty loosò heòty rade wana iròdu iròdu tyadi ròhònyrenyre.
\v 18 Kia iutyhyle Deuxu Tyhyhykỹ bede riywinyre Abraõ-ò. Tii myỹ rarybere: —Ariwahinykre kaa suu ariòreriòre boho-ò, kia Egito bede ribi Eufratesi bero-ò,
\v 19 kia ributunymy queneus, quenezeus, cadmoneus,
\v 20 heteus, perizeus, refains,
\v 21 amorreus, cananeus, girgaseus, jebuseus, mahãdureny su ributunyrenymy.
\c 16
\s Haari kia Ismael wana
\p
\v 1 Sarai, heka Abraõ hãwyy rare, kia rariòrenyõhyylemy raremyhỹ. Tii heka iwetxu ijõdire Egípcia mahãdu, kia heka Haari (Agar) inire.
\v 2 Tiu txu bedeu Sarai, Abraõ-ò rarybere: —Kia Deuxu Tyhyhykỹ kuladu walaku ritòenymyhỹre kurenana, kia wawetxu wana kòtakòta biwinyke; txibo anohe wana ihe ribi-dikarỹ waritxòre ijõdikre. Abraõ tamy reobyre Sarai bededỹỹnana ki,
\v 3 kia kawesemy tahe tii Haari (Agar) riwahinyre iwedenamy. Kia heka tuu rutỹỹnyre, kia ibedeu Abraõ debòitue wyramy Kanaã ki rahãwanymy raremyhỹ bedeu.
\v 4 Abraõ, Haari (Agar) wana òtaòta riwinyre, kia tahe tii rabytònyre. Kia bytòmy rexiery bedeu, Haari rexiòrarunymy Sarai-di retehemyhỹ rikyaranymy, tadinodu-di.
\v 5 Tai Sarai Abraõ-ò rarybere: —Aikòraruki Haari wadi ikykyaramy ratxireri-dikarỹ kòbitile aaxikòti kò rewahinyre; ka tahe wiji rexikeryra rabytònyramy, tiki ikyky reakamy wadi ratxireri. Kia Deuxu Tyhyhykỹ iny rikeryre mobo ikòrarurerimy, txibo kai anobo ada-dikarỹ anobo.
\v 6 Abraõ rirawyònyre: —Dahãwire, Haari (Agar) heka awetxu rare, kai tedinodunymyhỹte. Kia aõhebo bisỹnykre ixideewimy. Tai Sarai aõhỹỹhỹỹmy risỹnymy idi raremyhỹ, taita tii rexiwore.
\v 7 Kia Deuxu Tyhyhykỹ Anjõ itxi reare bedeykyki, kia iworyki, kia Sur ryy ramyhỹ tyyki,
\v 8 Kiata ritỹỹraxinyre: —Haari (Agar), Sarai wetxu, tiribibo tateri, kia tiobo makre.-dikarỹ wadinodulaku rexiwòreri rexiwòreri Tii rirawyònyre.
\v 9 Taita Anjo tarybe dohodỹỹ na tamy riwahinyre: —Adinodu-ò bòòsekre, kiata ibutumy aõnaõna ki bityhynkre.
\v 10 Anjo rarybelere: —Diarỹ ariòreriòreny sõemy ratxirenykremy ariwinyrenykre inihikỹmy rỹirakremy; Tii boho sõetyhyrenykre, kia tiu inyõ sõereny-di rariarenyõtyhy.
\v 11 Kai bytòmy atxiteri, kia ariòre ijõdikre, kia Ismael ariòrenimy bitidikre, kiemy dori Deuxu roholare iaõhỹỹmydỹỹnana iiryò.
\v 12 Kaa ariòre heka buru bederahymy rỹimyhỹre wesemy rarekre; tii heka resukre ibutu òludumy, kia ibutumy iny mahãdu iòludumy resurenykre. Tii heka irehemy ibutumy tasỹreny mahãdureny ribi rahãwanymy rarekre.
\v 13 Taita Haari (Agar), Deuxu-ò nii riwahinyre: —Deuxu kia robire. Kia heka kiemy dori tii tamy rarybereki, kiata tii ixideele rỹỹraxire: Kia anobo inatyhymy-dikarỹ rabire kuamy rabire?
\v 14 —Iurenana heka kaa behãluu, Cades kia Berede bedeki rỹireri raninire —Behãluu kualudu Rỹire kia wamy robire.
\v 15 Haari (Agar) uladuõ riwahinyre Abraõ-ò, kiata tii weryry rininire Ismael my.
\v 16 Abraõ aõmamy iwyra 86-my wyramy, Isamael reare bedeu.
\c 17
\p
\v 1 Kia Abraõ 99-my wyra bedeu, Deuxu Tyhyhykỹ tamy rexitỹnynymy rarybere: —Diarỹ heka Deuxu Ibutumy Wanidehe rare. Awimy abededỹỹnana-di atximyhỹte wadee, kia òbitityhymy atximyhỹ wadee ibutumy aõnaõna ki.
\v 2 -diarỹ ariwinykre wabededỹỹnana awana, kia sõemy ariòreriòre adee ariwahinykre.
\v 3 Taita Abraõ tatiòhumy resere, kia su-ò taòsỹny ritidire, kia Deuxu tamy rarybere:
\v 4 —Diarỹ ariwinykre awana kaa warybe: Ariwahinykre kai heka ibutumy hãwã hãwã mahãdu tybyrenymy mabekre, kia hãwã hãwãmy rỹira tybymy.
\v 5 Ka wiji bede rỹire ribi ani Abraaõ iny maninikre, Abraõ my aõkõ, kia heka-diarỹ tuu ariwinykre kai ibutumy hãwã hãwã tybymy bunykre.
\v 6 Ariwinykre ariòreriòrereny boho sõerenykremy, kia ijõrenyõ tahe Iòlò my roruurenykre.
\v 7 Kia warybe rewinyreri ikiemy awana, kia ariòreriòrereny boho wana kia myỹ:-diarỹ ikiemy aDeuxumy ariòreriòrereny Deuxumy ararekre.
\v 8 Adee ariwahinykre, tamyreny, kia suu tai kai tasỹnyteri iwitxira hãwãdu hãwãdu wesemy. Kia ibutumy Kanaã su, kia ikiemy ariòreriòrereny sumykre, kia-diarỹ tahe iDeuxurenykre.
\v 9 Deuxu tarybe ritõranyre: —Kai Abraaõ, warybe adee rewahinyre-di bityhynymy mabekre, kai ariòreriòrereny boho wana ikiemy.
\v 10 Kia warybe rewinyreri awana, ariòreriòrereny boho wana, kia ibutumy hãbu mahãdureny kai boho, kia ibutumy anoratirenysityyreny biyròbenykre.
\v 11 Noratisityy eresyna heka deòsina awi rare,-diarỹ kai boho wana tuu bede reywinyre.
\v 12 Wiji bede ribi heka kai boho ibutumy weryry wijityhy jura binoratisityy yròbenykre, kia debò inataõ txu rimymyhỹre sỹtybymy, kia wetxu mahãdu ahetoworenyki ruamyhỹre tule, kia iwitxira bede ribi raõbramyhỹrenyre tule.
\v 13 Kia wiyrybutyhyle ranoratisityy yròrenykre, ijõ rarirarimy aõkõ. ka heka deòsinamy aumyrenyki rỹikre, kia warybe rewahinyre deòsinamy awanareny, kia ikiemy.
\v 14 Kia mobo ranoratisityy yròõkre wana, kia aykyrenyki rahãwanyõkre, kiemy dori warybe wahidỹỹna rityhynyõkreki.
\v 15 Irahudi Deuxu Abraaõ-ò rarybere: —Ka wiji rỹire bede ribi uritre ahãwyy Sarai my taniy rybeõmykre, kia Sara myta tamy marybekre.
\v 16 -diarỹ warybewihikỹ adee ariwahinykre, kiata uladuõ adee ariwahinykre, kia iribi uladumy ruakre. Kohe,-diarỹ warybewihikỹ taniy ariwahinykre, kia tii bede bede, hãwã hãwã se my rarekre; kiata Iòlòõ ijõdikre ariòreriòrereny yky ribi.
\v 17 Abraaõ tatiòhumy resere, kia taòsỹny su-ò ritidire, kiata rutxuenyre myỹ rõhõtinyre: Kia aõbo hãbuõ 100-my iwyra aõwaxina uladu tyby runyke? Kia aõbo Sara 90-my wyra-di rariòrenykre aõbo?
\v 18 Taita Abraaõ rarybere Deuxu-ò mỹỹ: —Mobota Ismael riwahinyre kai arybewihikỹ taniy biwahinykremy!
\v 19 Kia Deuxu rirawyònyre: —Kia-diarỹ adee rarybera, ahãwyy Sara rariòrenykre weryrymy. kai ta Isaque my bininikre.-diarỹ warybe wahidỹỹna arirarenyre iki wana, kia iriòreriòrereny boho wana ikiemy.
\v 20 —Kia raholalere aixitòedỹỹna-ò Ismael my; kia-diarỹ warybewiwihikỹ tamy ariwahinykre, kia sõemy iriòreriòrereny bohoreny-ò. Tii waò inatxi Iòlò tybymy runykre.
\v 21 Ka warybe wahidỹỹna ariwinykre Isaque wana ariòre, kia Sara reakre kawese bedeule ijõ wyra kanakreu.
\v 22 Kia tarybe rahureu Abraaõ wana, Deuxu raòwònyre biu-ò kia ririre.
\v 23 Kia itxuutyhyle Abraaõ riwinyre timybo Deuxu tamy raryberemy. Tii tariòre Ismael rinoratisityyòròre, kia ibutumy hãbu mahãdu ihetowoki rỹimyhỹrenyre, kia ributunymy iwetxureny ihetowoki ruamyhỹrenyre, kia riõbranymyhỹrenyre iwitxira hãwã ribi tule.
\v 24 Abraaõ 99-my iwyra iu ranoratisityy yròre,
\v 25 kia iriòre Ismael waò inataõmy iwyra.
\v 26 kia iny inatxi boho heka wiurenyle ranoratisityy yròrenyre,
\v 27 kia Abraaõ wetxu mahãdureny tule, kia ihetowoki ruarenyre, kia iwitxira hãwã ribi rióbranyre tule.
\c 18
\s Deuxu uladu riwahinykremy Abraaõ-ò rarybere
\p
\v 1 Deuxu Tyhyhykỹ Abraaõ-ò rexitỹnynyre Manre brebuna bedeki. Kia ibedeu txuu itòteemy rỹimyhỹ bedeu, Abraaõ tahe rỹmy runymyhỹ tabre-ò ijò ròtenaki.
\v 2 Tii biutxi retehere, kiata inataõmy hãbu sõemy robire, lamamy ritamanymy ikoki. Kia tureny robireu iutedereny raijaranyre. Kia tatiòhumy resere, kia taòsỹny su-ò ritidire,
\v 3 Kia rarybere: —Wana, txibo-diarỹ adeerenywikeki boholabenykre, uritre òbitihyymy waheto binabina ribi norenyõmyrenykre waheto ribi, wadee birònybenykre.
\v 4 Kia bee adeereny adiwykre awareny bisuhòbenykremy, irahudita kai boho bexielehynybenykre kaa bederade rawoki.
\v 5 Kia rỹsỹna riòreõ adiwy1ekre, kawesemy tahe arurureny ijõdimy mariabenykre. Wanyrỹ,-diarỹ awityhymy akireny rahãra waheto-ò itxeremy terònytenytaki; kiaremyta iurenana, txi-ò ini adeereny rỹsỹna ariwinykre. Tii boho rirawyònyrenyre: —Dahãwire,-diarỹ boho tamy areòhyrenykre.
\v 6 Abraaõ tabreòwo-ò raijaranyre, kiata Sara-ò rarybere: —Wylemyke! Debòitue utxiemy ỹnyde bimyke, kiata paõ my biwinyke.
\v 7 Ihãremyta tii raijaranyre tikibo broreni rỹireri-ò, kiata broreni riòre tỹmyra ritare, kia teòdu mahãdu-ò riwahinyre, kia riywinyrenyre riròrenykremy.
\v 8 Abraaõ colhada rimyre, broreni huỹsy, brorenide wana riywinyre wahe kia ibutumy tamyreny riderenyre tahetoki itxeredu mahãdureny koki, Kua bederade rawoki, tii òbitile rỹsỹna tamyreny rihynyre, kiata tii boho idi retehemyhỹreny.
\v 9 Taita tii boho rỹỹraxirenyre: —Titxibota Sara rare, ahãwyy? —Bre-ò ki ratxireri. rirawyònyre Abraaõ
\v 10 Ijõrenyõ rarybere: —Ijõ wyra kanakreu-diarỹ ixybyle adeereny itxeremy anakre. Kia ibedeu heka Sara iriòre ijõdikre. Sara ihewoki rỹimyhỹ bre-ò ijò ròtenaki, irybereny-ò roholamy.
\v 11 Abraaõ, Sara wana raumynyrenyre, kia Sara rariòrenyrenyke ribi iwyra ròhònyre.
\v 12 Iurenana heka rutxuenyre tawoki, kia myỹ rõhõtinyre: —Timybo tahe awityhymy kòtakòta kariwinykre, kia wiji-dikarỹ wahãbu wana rakumynymy roire?
\v 13 Taita Deuxu Tyhyhykỹ Abraaõ-ò riỹraxire: —Aõherekibo Sara rutxuenyra? Aõherekibota iumytyhymy iximy tarybeta mariòrenyõkremy?
\v 14 Kia Deuxu Tyhyhykỹ-ò aõ aõbo isirare? Kia tuu-diarỹ rarybera, ijõ wyra kanakreu ixybyle adeereny itxeremy anakre. Kia ibedeu tahe Sara iriòre ijõdikre.
\v 15 Kia roholareu Sara ruberure, kiata rexitxiõnyre. —Dikarỹ ratxuenykõlereri. myỹ tii rarybere. Ka Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre. —Inatyhymy; kai tatxuenyta, aõhe inatyhy!
\s Abraaõ Sodoma dee tòemy rexitòenyre
\v 16 Irahudita itxeredu mahãdu ritamanyrenyre, kia ròirenyre tiribibo Sodoma hãwãmy robirenykremy. Kia Abraaõ iherenymy rare tamyreny ryy riteòsinykremy.
\v 17 Tai Deuxu Tyhyhykỹ rarybere ixidee òbitile: —Kia Abraaõlau ariwòõkre, aõbo ariwinykemyreri.
\v 18 Kia iriòreriòrereny hãwã nihikỹmy rexirahòrerenykre inidehereny nihikỹmy, kia iyhyrareny ribi, ibutumy hãwã hãwã mahãdureny dee warybewihikỹ ariwahinykre.
\v 19 -diarỹ retare tii tariòre boho, tariòreriòre bohoreny-ò rarybekremy, kia wadohodỹỹna rityhynyrenykremy, kia òbitimy inatyhymy riwinymy roirekremy. Txibo tii boho riwatyhynyrenykre wana, kia Abraaõ-ò ariwinykre ibutumy aõmybo tamy rarybere.
\v 20 Tai Deuxu Tyhyhykỹ Abraaõ-ò rarybere: —Bede binabinahãkỹ Sodoma Komora wana òludumy, kia tai hãwãdureny òraruna heka sõemy ibinatyhyrenyre.
\v 21 Tai tamy aresekre idi aretehekremy iòrarureny-ò raholareki, inatyhy aõbo rare ada aõkõre aõbo.
\v 22 Taita inatxi itxedu boho ròirenyre, Sodoma ry-di; kiaremyta Abraaõ Deuxu wana kuaki rarire.
\v 23 Abraaõ ibire-ò rexihejire urihimyòmy, kia ritỹỹraxinyre: —Kia aõbo rexihukre inywiwi, iny binabina wana?
\v 24 Kia aõhe wana 50-my iny òbitimy rỹimyhỹre sõe. Kaweseki aõbo hãwã mahukre? Kia aõbo tai biruxetòenyõkre, 50-my inywiwi rỹikeki?
\v 25 Kia heka irutaõre aõkõ inywiwi birubunykre iny binabina wana, kia txibo wiwesewesele òraruna riwinyreri wesehekỹle. Uritre tuu iwidỹỹõmykre! Kai heka bede bede hãwã hãwã -dinodutate, iurenana heka òbitityhymy aõki bexirakre.
\v 26 Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: —Txibo-diarỹ 50-my inywiwitxi areakre wana Sodoma ki, kia hãwã ibutumy ariruxetòenykre iòrarurenyki.
\v 27 Abraaõ ixybyle rarybere: —Biwaruxetòenyke wanohõtiõmy ixyby adee rarybereriki, kiemy heka kai ibutu tyby tate, kia-diarỹ tahe rubudu rare.
\v 28 Aõhe wana 45 my iny òbiti sõe rỹikeki. Kia bihukre aõbo iruyre iwitxiramy rỹireriki! Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: —Txibo-diarỹ 45-my iny òbititxi areakre wana, kia hãwã arihuõkre.
\v 29 Abraaõ tarybe ritõranyre: —Kia txibo 40-my iny òbiti rỹikeki? Tuu arerinanymy 40 my iny òbiti ijõdikeki, kia hãwã arihuõkre. —Deuxu rirawyònyre.
\v 30 Abraaõ rarybere: —Uritre wadee debureõmykre, kia-diarỹ ixyby adee rarybereriki. Kia txibo 30-my rỹikeki? Deuxu rirawyònyre: —Txibo 30-my rỹikeki,-diarỹ hãwã ariruxetòenymy arihuõkre.
\v 31 Abraaõ ixyby rõhõtiõre: —Diarỹ heka rahõtiõreri, kiata ihãre biwaruxetòenykre. Kia txibo waitue my rỹikeki? —Tuu arerinanymy waitue my rỹikeki, kia hãwã arihuõkre.
\v 32 Abraaõ ionanamy rarybere: —Uritre adebureõmyke, Wanyrỹ ka heka ionamy ararybekre. Kia txibo debòitue my rỹikeki? —Debò itue my rỹikre òraruki, hãwã arihuõkre. —Deuxu rirawyònyre.
\v 33 Kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybe rahureu Abraaõ wana, kia rare, kia Abraaõ tahe taheto-ò roosere.
\c 19
\s Deuxu, Sodoma Komora wana rihure
\p
\v 1 Kia ruu ririnymy rare, iu inatxi anjos Sodoma-ò rehemynyrenyre. Lòò heka rỹmy runymyhỹ ijòtòbòna bireki, hãwã ròtena bedeki. Kia Anjo my robireu lamamy rỹire, kia tamyreny rare rimyrenykremy. Kia tatiòhumy resere taòsỹny su-ò ritidire
\v 2 kia rarybere: —Wanyrỹ,-diarỹ kaki watxireri araywinyrenykremy; kiaremyta wadeòaridỹỹna-ò beòbybenykre, bòdòike wahetoki bede biebenykremy. Wanyrỹ boho aõwaxina awareny bihòbenymy kuaki morõbenykre. Irahudita rudihikỹ bitamanybenymy ariranareny bitõramybenykre. Tii boho raryberenyre: —Aõkõre;-diarỹ boho ubetyaki arõrõrenykre.
\v 3 Kia Lòò tahe sõemy idireny rõhõtiõre, kia tahe tii boho tamy reòbyrenyiny tii boho wana ròirenyre iheto-ò. Lòò rỹsỹna raheranykremy rarybere txioromy rirỹsỹrenykremy, kia (paõ) iuridỹỹõ relekremy rarybelere. Kia ijoi itxeredu mahãdu riroxirenyre.
\v 4 —Kia rõrõrenykrekotyre, kia ibutumy hãbu mahãdu Sodoma ludu, weryrybò mahãdu, matuari mahãdu, kia heto riyrawonyrenyre.
\v 5 —Tii boho Lòò-ò ryryrenyre, kiata ritỹỹraxinyrenyre:
\v 6 Lòò ahãna-ò ròhònyre hãbu mahãdureny-ò rybemy. Tii ijòtòbòna riwerynywire
\v 7 kiata rarybere: —Txiokreini wabiòwareny, uritre aõnaõnabinabina widỹỹrenyõmykre!
\v 8 —Boholawibenykre: Kia wariòre inatximy ijõdire ijadòòmalehekỹ roire. Kia adeereny ahãna-ò adidydenykre. Kia aõwaxina ixideewimy aõhebo bisỹnybenykre. Kiaremy aõhedỹỹrenyõmykre hãbu boho-ò, kiemy dori wahetowohidu roire, kia-diarỹ idireny warukimy watxireri.
\v 9 Kia tii boho riwawyònyrenyre: —Bohonyke wakoreny ribi! Kia myỹ wideereny raryberenyre: Kaa hãbu boho heka iwitxira ludu roire, kiata iny-dinodurenykemy ixidi ratxirenyreri! Irahudita Lòò-ò rexirahòrerenymy raryberenyre: —Ka tahe aõnaõna binahãkỹ ibinatyhymy adee adiwinydenykre, kia ahetowo ludureny ribi. Sodoma hãbu mahãdureny Lòò òludumy rexitarenyre, kiata ijòtòbòna tyy-ò rehemynyrenyre ritxiwitxiwirenykremy.
\v 10 —Kia hetoki itxeredu mahãdureny Lòò ritusinyrenyre hetowo-ò, kiata ijòtòbòna riwerynyre.
\v 11 —Isỹtymy tahe tii boho raruebetàrenyre, hãbu mahãdu, weryrybò mahãdu, matuari mahãdu, ahãnamy rỹimyhỹreny raruebetàrenyre; kiawesemy tahe ijòtòbònaki rahãrenyõhyyrenyre.
\v 12 Taita itxeredu mahãdu Lòò-ò raryberenyre: —Ijõdire aõbo ixyby asỹ mahãdu kaki? Bimyke ariòre weryry boho, ariòre hirari boho, aralyby boho, kia asỹreny mahãdu txibo kai cidade hãwãki rỹireri, kia ibutumy ka ribi bitabenyke,
\v 13 —kiemy dori-diarỹ boho ka hãwã arihurenykre. Deuxu Tyhyhykỹ roholare aõnaõna binabinahãkỹ-ò, ka mahãdureny òludumy, iurenana heka-diwateònydenyde Sodoma hãwã arihurenykremy.
\v 14 Taita Lòò ròhònyre, kiata rare hãbu mahãdu iriòrereny wana roirenykremy ratxirenyreri-ò. Tii rarybere: —Bexiywinybenyke wylemy kia ka ribi bòhònybenyke, kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ hãwã rihukre! Ka tii boho tahe Lòò-di rõhõtinyrenyre urile risinyrerimy.
\v 15 Ruwetyau tahe Anjo boho Lòò-di rõhõtiõrenyre, myỹ raryberenymy: —Bexiywinyke wylemy, bimyke ahãwyy ariòrereny inatxi boho, ka ribi bòhònybenyke kia burubenyõbenykremy, kia cidade hãwã rexihukreu.
\v 16 Kia tii rarooreenymyhỹki Anjo boho Lòò debòki, ihãwyy debòki, iriòre boho debòki rimyrenyre, kiata hãwã ahãna Webrò-ò ridyrenyre, kiemy dori Deuxu Tỹhyhykỹ Lòò-di rexiwobrunyre.
\v 17 Taita Anjoõ Lòò-ò rarybere: —Ka tahe wiji maijaranykre, kia abededỹỹnana wihikỹ bihedỹỹnykre! Uritre ixihewo-ò itxereõmykre, kia uritre ixitxuhudỹỹõmykre. hãwãlò-ò bexiwokre; kia kai buruheny.
\v 18 Kia Lòò rirawyònyre: —Wanyrỹ, uritre wateradỹỹõmykre tuu ariwinykemy, txiokeini!
\v 19 —Wanyrỹ kai heka wadee bedewihikỹ tewinyta, kia wadi taruxetòeta, wabededỹỹnana tehedỹỹnyta. Kia hãwãlò ka ribi irehemy roireri, kia cidade hãwã huduna heka idiwamykre, tamy arehemynyõdile.
\v 20 —Kia aõbo tuu tabiteri hãwãriòremy? Tii heka ityymy roireri. Kia tamy-diarỹ arexiwokre, tai arahenykremy. Betehe aõboini hãwã heka iyjare.
\v 21 Taita Anjo rarybere: —Awire; awimy tai rahãra!-diarỹ arihuõkre kua hãwã .
\v 22 —Ka tahe wiji wylemy makre, kiemy dori-diarỹ aõ ariwinyõtyhy, txibo kai behemynyõkre wana tamy. Lòò hãwãmy rarybere iyjatyhyremy, kia iurenana hãwã iujare myỹ rarinire Zoar.
\s Sodoma Komora wana rexiihure
\v 23 Lòò Zoar-ò rehemynyre txuu ròhònyre rahudi.
\v 24 —Kia isitereribile, kua biu ribi, Deuxu Tyhybykỹ heòty biu tòteehekỹ ritòradỹỹnyre Sodoma kia Komora tyre.
\v 25 —Tii heka kia inatxi hãwã rahure, kia ibutumy rahure, tai hãwãdureny, kia ibutumy ilòbrònareny rahure, kia ibederadereny rexihulere.
\v 26 —Kiata Lòò hãwyy ixihewo-ò retehereki saa raterelemy rexirahorere.
\v 27 Abraaõ ibede txuu lamamy rỹire ruwetyamy, kia rare tibedekibo Deuxu wana widee rarybemyhỹ-ò.
\v 28 —Abraaõ retehere Sodoma bedetxi, Komora bedetxi, kia ibutumy bedetxi, kia su ribi wàdàsi ròhònymyhỹre wesemy.
\v 29 —Kawesemy heka Deuxu hãwã rahure. Kia tii tahe Abraaõ-di rõhõtinyre, kia Lòò rihedỹỹnyre huduna ribi tai rahãwanymy raremyhỹ ribi.
\s Moabitas kia Amonitas òrarureny
\v 30 Lòò heka ruberure Zoar ki rahãwanymy raremyhỹki, iurenana heka hãwãlò-ò rare, tariòre ijadòòma inatxi boho wana. Tai iny inataõmy rahãwanymy roiremyhỹ manarawoki.
\v 31 —Òbiti txu bedeu iriòre adela taesòru-ò rarybere: —Iny tyby heka ramatukarinymy rareri, kia heka hãbu ihãkukõre kabedeki. Kawesemy heka iny timy hãbumy iherikõna iny ritxòre ijõdikemy, kia tuu bede bedemy ibutumy rỹimyhỹre.
\v 32 Manake kakò, iny monabesò (vinho) iny tybykò rikiwahinykre, kiata ikòde rawàrinykre. Taita iny iki wana herimy ròkòikre, tai tahe rakaritxòrenykre iritxòre-di.
\v 33 Kia iruutyhyle tii boho monabesò (vinho) tybyreny-ò riwahinyre, kia iriòre adela iki wana òtaòta riwinyre. Kia tii heka iòde rawàrinytyhyre, kia bede rieryõhyyre.
\v 34 —Ijõ bede txuu iriòre adela taesòru-ò rarybere: —Dikarỹ kakurukumy waha wana rarõre. Ixybyle monabesòmy (vinho) rikimonykre wiji rukumy, kiata kai iki wana morõkre. Tai iny iritxòre ijõdikre iki wana, kiata iritxokorereny rikikywikywinykre.
\v 35 Kia wiji ixybyle rumy monabesòmy (vinho) tyby rimonyrenyre, kia iriòre tỹmyra tii wana òtaòta riwinyre. Kia ixybyle tii iòde rawàrinytyhyre, kia aõ rieryõhyyre.
\v 36 Kawesemy tahe Lòò riòre inatxi boho rabytònyrenyre tyby riòrerenydile.
\v 37 lriòre adela rariòrenyre, kiamy rininire Moabe. Tii heka Moabitas mahãdu tyby rare wiji.
\v 38 —Iriòre itỹmyra iriòre ijõdilere, kiamy rininire Ben Amis. Tii heka Amonitas mahãdu tyby rare wiji.
\c 20
\s Abraaõ Abimeleque wana
\p
\v 1 Abraaõ Manre ribi ròhònyre, kia rare Kanaã iraru weribi-ò, kiata tai rahãwanymy raremyhỹ Cades kia Sur bedeki. Irahudita taederehemy kia Gerar ki rahãwanymy raremyhỹu,
\v 2 Abraaõ rarybemy raremyhỹ Sara iseriòre raremy. Taita Abimeleque Gerar Iòlò teòdu riteònyre Sara tamy ididykremy iki wana roikremy.
\v 3 Irahudita, rumy rasimy Deuxu Abimeleque-ò rexitỹnynyre, kia tamy rarybere: —Kai heka mararytxykre rubunadi, kiemy dori hãwyy-ò tarariòwyta heka ihãbu-di rare.
\v 4 Abimeleque Sara tyy-ò reseõhyylere, iurenana myỹ rarybere: —Inynyrỹ,-diarỹ bede reeryõmy watxireri! Kia aöbo biwarubunykre, waijoi aõbo birubunykre?
\v 5 —Kia Abraaõ òbitile rarybere Sara iseriòre raremy, kia tii iyrybutyhyle rarybere.-diarỹ tuu rewinyra irybe retyhynymy, kia-diarỹ ixi waòrarumy aõkõ.
\v 6 Rasiki Deuxu rirawyònyre: —Diarỹ reeryra, òbitimy tuu tewinyta. Kiaremyta, kai waòludumy òraruna biwinyõkremy,-diarỹ adee rewahinyõre, kai tamy ityy-ò besekemy.
\v 7 —Kata wiji hãwyy ixybyle biwahinykre kai buruõkremy. Ka txibo hãwyy biwahinyõkre wana,-diarỹ arateòarinyreri òbitimy burukre, kai kia ibutumy aõnaõna wanareny.
\v 8 Ijõ txumy Abimeleque rudihikỹ rỹire, kia ibutumy teòdu mahãdureny-ò rarariòwyre, kia ikoreny relyyre aõhebo rutỹỹnyremy. Kia tii boho sõemy ruberurenyre.
\v 9 —IuIe Abimeleque Abraaõ-ò rarariòwyre tamy rarybere: —Beteheini aõbo kai tewinyta? Kia aõnaõnabina-diarỹ adee rewinyra, kia kai tewinyta watyrehekỹle reseke rare, kia wahãwahãkỹrenytyretxi, kia òraruna nihikỹ? Aõbo kai tewinyta, kia iny tuu riwinyõmyhỹre.
\v 10 —Aõmybo kai tahõtinymy atxiniyhỹ, tuu wadee tewinyte?
\v 11 Abraaõ rirarwyònyre: —Diarỹ rahõtinyre kaki inyõ Deuxu rityhynyõmyhỹremy, kia wahãwyy òraruki riwarubunykelau.
\v 12 Kia ribita Sara uriki waseriòre rare, kia waha weribi-ò. Tai kawesemy-diarỹ aõwaxina iki wana raire.
\v 13 Kia Deuxu waha hetowo ribi riwatare bedeu, kia riwariradỹỹnyre hãwã witxirawitxiramy,-diarỹ Sara-ò rarybere: Kia ibutumy bede bedeniy iny roimyhỹreu, txioini wadee biwinykre, kia marybekre-diarỹ aseriòre raremy.
\v 14 Taita Abimeleque, Sara riwahinyre Abraaõ-ò. Ihãremyta tamy budoeni, broreni, teòdu hãwyy, teòdu hãbu, tamy riwahinyre.
\v 15 Kia rarybere: —Beteheini Abraaõ, kia wasu roire. Ixideewimy tibedekibo masỹnykre.
\v 16 Kia Abimeleque, Sara-ò rarybere: —Diarỹ aseriòre dee 11-my quilo weeremy manarỹsỹòtaòta rewahinyreri, kia akireny ratxirenyreri rieryrenykremy, kia kai bedeeryõ tatemy. Kawesemy tahe ibutumy rieryrenykre, kia kai aõ ibinamy tewinyõhyytemy.
\v 17-18 Kia Sara tuu rutỹỹnyre òraruki, Abraaõ hãwyy, Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre, kia tiu hãwyy mahãdu Abimeleque Palácio ki rỹimyhỹrenyre rariòrenyõrenykremy. Tai Abraaõ rexitòenyre Deuxu-ò, Abimeleque dee tòemy, kiata Deuxu riteytenyre. Kia ihãwyy riteytenylere, teòdu hãwyy, kia wesemy tahe ixybyle rariòrenyrenyre.
\c 21
\p
\v 1 Tuu raryberenamy Deuxu Tyhyhykỹ Sara-ò tarybetyhyhykỹ riwahinyre.
\v 2 Tii rabytònyre, Abraaõ maturarina-di, kia tamy iriòre riwahinyre. Weryry ruare tuu Deuxu Tyhyhykỹ riywinyremy,
\v 3 —kia Abraaõ rininire Isaque my.
\v 4 —Kia Isaque debò inatao txumy bede rimyreu, Abraaõ ritõratiòrore, tuu Deuxu rarybere mynamy.
\v 5 —Kia Isaque ruareu, Abraaõ 100-my iwyra.
\v 6 —Taita Sara rarybere: —Deuxu heka wadeke wajuenanamy riwahinyre. Kia ibutumy kia ijykykò ròhòkujarenykreku wa wana rutxuenyrenykre.
\v 7 Kia rarybelere: —Mobo tahe Abraaõ-ò rarybekre, kia Sara txutxutòna riwahinykremy? Kiaremy tahe tii matuari rarehãre,-diarỹ tamy uladu rewahinyre.
\v 8 Weryry raumynyre, kiata huỹtò ribi resere txuu, Abraaõ bedesana nihikỹ riwahinyre.
\s Haari (Agar) Ismael wana rateòdỹỹrenyre
\v 9 Txu òbiti bedeu Ismael Abraaõ riòre, Egípcia Haari (Agar) wana iriòre, kia risinymyhỹ Isaque wana, Sara riòre.
\v 10 Kia Sara tuu robire bedeu, Abraaõ-ò rarybere: —Kia adekòdu bitekònyke ka ribi rakemy taritxòre wana, kia adekòdu ritxòre wahetoku wokuludumy ratxikõkre butumy waritxòre Isaque wana.
\v 11 Abraaõ sõemy tai rõhõtiyrere, kiemy dori Ismael iriòreõle rare.
\v 12 Kia Deuxu tamy rarybere: —Abraaõ, uritre nohõtiweryweryõmykre, kia eòdumy tule nohõtiyreõmykre. Ibutumy biwinyke aõmybo Sara rarybekre, kiemy dori kai ariòreriòre ijõdikre Isaque yhyra ribi.
\v 13 —Kia eòdu riòre heka ariòreõle rare, iurenana heka iriòreriòre ariwinykre hãwãdu hãwã nihikỹmy.
\v 14 Ijõ txu bedeu Abraaõ rỹire ruwetyamy, kia Haari (Agar) dee rỹsỹna riwahinyre, kia boti riòre ijõmy bedi tỹximy. Kia weryry iaxiòtityre ritidire, kiata riteònyre iribi rakremy.Tai Haari rare, rariamy iry ihoõmy Berseba bijiudi.
\v 15 Kia bee bòtiro ribi rexihureu, tii uladu ririre bederade riòre rawoki
\v 16 kiata rare iribi irehe 100 metro-my, kia runyrerihyyta taibru riterenymy robure.
\v 17 Kiaremy tahe Deuxu weryry hinana-ò roholare; kia Deuxu Anjo biu ribi Haari-ò ryryre; tamy rarybere: Aõhebo Haari tatỹỹnyteri? Uritre brebuõmykre; kiemy dori Deuxu weryry hinana-ò roholara, tikibo atxiteriki.
\v 18 Bexiywinyke, uladu bitamadỹỹnyke tebòki bimymy, kiemy dori-diarỹ iriòreriòre sõemy ariwinykre.
\v 19 Deuxu Haari (Agar) rue ritỹnynynymy riitxeredỹỹnyre, kia behãluumy robire, kia tamy rare tabòti ritỹxinyre, kia tariòre bemy rimonyre.
\v 20 Deuxu heka weryry wanahyy ratximyhỹ, kia bijiuki raumynyre, kiata riudumy woudumy runyre.
\v 21 Kia Parã bijiuki rasỹnyre: kia ise Egito mahãdu hãwyy wana ritidire. Abraõ Abimeleque dee wooxina riwinyre
\v 22 Kia bedeu Abimeleque Ficil wana, sodadu wedu, Abraaõ-ò raryberenyre: Deuxu heka awana ratximyhỹre ibutumy aõ tewinymyhỹte wana;
\v 23 Ka tahe wiji wadee inatyhymy manarybekre Deuxu dee, kia uritre wadee roimy rybeõmykre, wariòre-ò tule roiõmykre, kia wariòreriòre boho tule; kia suu biuhekre tai tahãwanymyhỹteki, kia aõnaõna adee rewahinyre-di.
\v 24 Abraaõ rirawyònyre: —Awire inatyhy.
\v 25 Abraaõ Abimeleque-ò rarybere: —behãluu òraruki, kiemy dori teòdu be hãluu bemy riõre taruruhukỹlemy.
\v 26 Abimeleque rirawyònyre: —kia reeryõre; kia tuu wako relyyõhyyrenyre. kia wijile reeryreri.
\v 27 Abraaõ budoeni broreni wana rimymy Abimeleque-ò riwahinyre; kia widee wooxina riwinyrenyre.
\v 28 Abraaõ debò-ò inatximy budoeni sõe riteòtenyre.
\v 29 Abimeleque Abraaõ-ò rỹỹraxire: —Kia aõmybo debo inatximy budoeni sõe teteòtenyteri?
\v 30 Abraaõ rirawyònyre: —Kia debò inatximy wadebò sòe deòte bimykre, kia heka wamy lobixidu rare,-diarỹ be hãluu reare.
\v 31 Iurenana heka kua bede raninire Berseba my, kiemy dori ibede-ki widee inatyhymy wooxina riwinyrenyre.
\v 32 Kia wesemy widee wooxina riwinyrenyreBerseba ki; kia Abimeleque Ficol wana rỹirenyre, sodadu wedu, kiata Filisteus su-ò ròòserenyre.
\v 33 Abraaõ Berseba ki tamargueiras ribrònyre, kia tai sõemy Deuxunimy rarybere.
\v 34 Abraaõ heka Filisteus-ki hãwãdu nihikỹ rare tiwese bedeu aõkõ.
\c 22
\p
\v 1 Tiu bedeu irahudi Deuxu Abraaõ-ò rierytyhykremy tamy riwinyre. Deuxu tamy ryryre inimy, kiata tii rirawyònyre: —Kakile watxireri.
\v 2 Taita Deuxu rarybere: —Ka tahe wiji Isaque ariòre bimykre, ariòre sohojityhy wahe tuu sõemy terinanymyhỹte wahe, kia moriá suòhòkỹle makre. Kuaki hãwãlò ki adee ariteòsinykre, kia ariòre bisõkre xiwena wesemy.
\v 3 Kia ijõ txuu Abraaõ txu ijara iòhòdi rỹire, tajumento riòtisananyre, hee riyròre xiwenamy riworonykremy, kiata ròhònyre tamy Deuxu riteòsinyre bede-ò. Isaque ta inatxi teòdu boho wana ibutumy ròirenyre.
\v 4 Kia txu inataõ-di Abraaõ bede my irehe ribi tuu robire.
\v 5 Taita teòdu mahãdureny-ò rarybere: —Kaki maribenykre jumento wana.-diarỹ, weryry wana aròirenykre akorenymy, kia Deuxumy arerinanyrenykremy. Kia iòhòtyhylemy adòòsedenykre.
\v 6 Abraaõ hee rimyre xiwenamy riworonykremy, kiata Isaque axiòti-ò ritidire. Kia may heòty wana rimyre, kia iny inatximy ibutumy ririranymy ròirenyre.
\v 7 Ilemyta weryry rarybere: —Waha! Abraaõ rirawyònyre: —Aõherawe, wariòre? Isaque ritỹỹraxinyre: —Inykireny hee heòty wana ijõdire, tibo tahe budoeni riòrere xiwenamy rasõkremy?
\v 8 Abraaõ rirawyònyre: —Deuxu kidiwahinykre aõbo rasiranykre; tii budoem riòre kidiwahinykre xiwenamy rasõkremy, wariòre. Kia ririranyrenymy ibutumy ròirenyre.
\v 9 Kia ritehemynyrenyreu tamy Deuxu riteòsinyre-ò, Abraaõ bede ratò-ò riwinyre, kia hee riywiywinyre ityre. Irahudita Isaqueriywiywinyre, kiata bede ratòò tyre ritidire, hetyreki.
\v 10 Ilemyta may rimyre rirubunykremy.
\v 11 Kia iutyhyle biu bede ribi, Deuxu Anjo tamy ryryre myỹ: —Abraaõ! Abraaõ! —Kakile watxireri rirawyònyre tii.
\v 12 Anjo rarybere: —Uritre weryry wotõmodỹỹõmyke, uritre tamy aõnaõna binabina widỹỹõmyke. Ka tahe wiji araeryra kaí Deuxu lau taberumy tetyhymyhỹre, kiemy dori walau ariòre sohoji kiekie tetoenyõhyyta.
\v 13 Abraaõ retehere tiòtiòmy, kiata budoeni riòremy robire rararytxymy iò idi rỹterỹtenymy roimyhỹ bede ykyki. Abraaõ tamy rare, kia budoeni rimyre, kia riwahinyre xiwena wesemy, tariòre deròwymy.
\v 14 Abraaõ kua bede myỹ rininire —Deuxu Tyhyhykỹ riwahinykre aõ rasiranykre. Iurenana heka tuhyyle iny mahãdureny *wiji bede dorile rarybemyhỹrenyre: Ta hãwãlò ki Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre aõ rasiranykre.
\v 15 Kia ixyby Deuxu Anjo biu bede ribi Abraaõ-ò ryryre kia rarybere:
\v 16 —Aõherekibo kai tuu tewinyta, kia ariòre walau tetòenyòta, ariòre sohoji kiekie,-diarỹ inatyhymy rarybereri wani òbitimy rarybere Deuxu Tyhyhykỹ kia warybewiwi adee ariwahinykre ityhymy aaõdimy bunykre.
\v 17 kia ariòreriòrereny ariwinykre, kia rasõerenykre taina biumy rỹimyhỹre wesemy, ada bero nihikỹ ỹnyra node wesemy; kia tii boho taòludurenymy rahãỹnanyrenykre
\v 18 Ibutumy hãwã hãwã bede bede mahãdureny, kia ariòreriòrerenyheki warybewiwi tamy ariwahinykre, kiemy dori kai tewinyta aõbo biwinykremy rarybere.
\v 19 Abraaõ roosere tai teòdu boho ratximyhỹreny-ò, kiata ibutumy ròirenyre Berseba-ò, tai Abraaõ rahãwanyre-ò.
\s Naor riòreriòrereny boho
\v 20 Kia tiu bede irahudi Abraaõ ijyy rieryre, kia Naor iseriòre debõ inataõ my iriòre sõe ijõdiremy, kia Milca wana rariòrenyre tahãwyy wana.
\v 21 Komy ruare Uz; irahudita iseriòre boho dòidenyde Buz kia Quemuel, Arã tyby rare;
\v 22 irahudita ruarenyre Quesede, Hazo, Pildas, Jidlafe kia Betuel.
\v 23 Kaa Betuelheka Rebeka tyby rare. Ka boho heka debò inataõ my sõereny Milca riàre boho riwahinyre Naor-ò, Abraaõ seriòre.
\v 24 Reuma, Naor wedena rare, kia riòre boho riwahinyre myỹ sõereny: Taba, Gaã, Taóskia Maacá.
\c 23
\s Sara rurure kia ratuudỹỹre
\p
\v 1 Sara bede riere 127-my wyramy.
\v 2 Tiki rurure Hebrom hãwãki, tule raninimyhỹre Quiriate Arba, Kanaã suki. Abraaõ rahinyre irubu dee.
\v 3 Irahudita iribi ròhònyre tai irubu umy roimyhỹ ribi, kia rare heteu mahãdu dee rybemy. Tii rarybere:
\v 4 —Diarỹ heka hãwã witxira ludu rare, kia aykyrenyki rahãwanymy watximyhỹre. kiaremyta, suyreõ-di wadee bydohonydenykre, tamy-diarỹ wahãwyy arituunykremy.
\v 5 Heteu inahãdu rirawyònyrenyre:
\v 6 —Bodoholake wanyrỹ. Kai heka wadeereny wedu nidehehekỹ tate. Ahãwyy bituunyke wawabede wihikỹrenyki. Tiu-diarỹ bohorenyõ teramy arekoarenyõtyhy wawabedereny ariwahinyrenyõkremy.
\v 7 Tai Abraaõ rexilamadỹỹnyre tawo rirabunymy heteus mahãdureny
\v 8 kia rarybere: —Txibo kai boho bisỹnybenykreki kia-diarỹ arituunykeìny wahãwyy kaki, txioini bexitòenybenyke Efrom-ò Zoar riòre,
\v 9 kia wadee rohonykremy Macpela mana raworawohỹkỹ-di, kia suu inatxi wirareanaki roimyhỹre.-diarỹ ariòwynykre iòwy ibutumy, kawesemy tahe wabede-dinodumy ararekre kabedeki.
\v 10 Efrom kuaki runymyhỹ tiki boho wana, rybe butuna ki, hãwã ijò ròtena bireki. Tii rarybere katxiterehekỹmy, kia ibutumy roholarenykremy:
\v 11 —Aõkõhyyre, wanyrỹ. Boholake:-diarỹ adee suu ariwahinykre urile ahõrõmy, kia mana raworawohỹkỹ tuu rỹimyhỹre tule. Kia wasỹreny waijoireny heka itxeredurenyreri, kia-diarỹ adee rewahinyrerimy suu ahõrõmy, kia tamy kai ahãwyy bituunykremy.
\v 12 Ka Abraaõ ixybyle rexiworabunyre heteus mahãdureny koki
\v 13 kia rarybere Efrom-ò, kia inatyhymy ibutumy iny mahãdu roholarenykremy: —Boholake, txioini aõkerỹbo.-diarỹ ariõbranykemyreri suu. Manarybeke tiwesebo iòwy, kia-diarỹ ariòwynykre. Kia irahudita wahãwyy kuaki arituunykre.
\v 14 Efrom rirawyònyre:
\v 15 —Boholake, wanyrỹ. Suu 400 utxie weeremy (prata) iòwy. Kia tahe aõbo rare iny inatxireny dee? Make bituunyke kuaki ahãwyy
\v 16 Abraaõ tamy reobyre kia riutxienyre tuu prata rautxiekremy Efrom rarybere mynamy iny mahãdurenyruki, kamy, 400 utxie weeremy (prata), kia tuu ijohodu mahãdu routxiedỹỹmyhỹrenyre wesemy.
\v 17 Kawesemy tahe Abraaõ rexisỹnyre Efrom suwedumy Macpela ki, Manre ibràraki roimyhỹre, kia heka suu mana raworawohỹkỹ, kia ibutumy bederade, kia ihõrõreny wirareanaòhòkỹle.
\v 18 Ibutumy heteu mahãdu kia rybe butunaki rỹimyhỹreny itxeredurenyruki kaa riõbranyre-ò.
\v 19 Irahudi tahe Abraaõ rituunyre Sara tahãwyy, Macpela su mana raworawohỹkỹki, Manre ibràra weribiki, kia bede tule raerylemyhỹre Hebrom my, kia Kanaã suki roimyhỹre.
\v 20 Kawesemy tahe suu heteu mahãdu hõrõmy raremyhỹ, kia tule mana raworawohỹkỹ kuaki rỹimyhỹre, kia Abraaõ hõrõmy relere, kia tamy wabede wesemy ròtuudỹỹmy roirenyrekremy.
\c 24
\s Hãwyy Isaque dee
\p
\v 1 Abraaõ ramatuarinytyhyre, kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ tamy riwahinyre ibutumy.
\v 2 Tiu txuu tii rarariowyre tadeòdu ehetxina dee, kia ibutumy iaõnaõnadi tarukimy ratximyhỹre, kia rarybere: —Bidilidike ebò waruti rawo-ò, kia inatyhymy marybekre tuu biwinykremy.
\v 3 Inatyhymy marv bekre Deuxu Tyhyhykỹ biu ludu su ludu dee, kia kai iwahidỹỹõmykre wariòre Isaque roikemy Kanaã hãwãhãkỹ hãwyyõ wana, tai rahãwanyreriki.
\v 4 Make wasuòhòkỹle kia wasỹreny yky ribi bitakre hãwyyõ Isaque dee.
\v 5 Iaõmysỹdỹỹdu ritỹỹraxinyre: —Kia aõbo tahe-diarỹ ariwinykre txibo ijadòòma wahemy kanaõkre wana? Ixybyle aridykre ariòre ixyby tai su ribi kai tanate ribi?
\v 6 Abraaõ rirawyònyre: —Aõkõre! Uritre wariòre kua-ò ixyby iteòdỹỹõmykre, aõkõhyyre!
\v 7 Deuxu Tyhyhykỹ biu ludu, riwatare waha heto ribi, kia wasỹreny mahãdureny ribi, kia inatyhymy rarybere riwahinykremy kaa suu wariòreriòre deereny. Tii ta Anjo kiditeònykre adi itxeredumy, kia kawesemy tahe kai beakre hãwyyõ txi wariòre dee.
\v 8 Txibo ijadòòma kanaõkre wana, kai awimy atxikre inatyhymy biwinykremy tarybete ribi. Kiaremy uritre wariòre idyõmykre ixyby kua-ò, aõkõhyyre.
\v 9 Taita iaõmysỹdỹỹdu tebò ritidir e Abraaõ ruti rawo-ò kia inatyhymy rarybere riwinykremy, kia tii raryberemy.
\v 10 Ilemyta iaõmysỹdỹỹdu debòiutuemy Abraaõ camelos sõe rimyre, kia sõemy aõnaõna riwahinykremy, kia rare hãwã tai Naor rahãwanymy raremyhỹ-ò, Mesopotamia ki.
\v 11 —Kia iaõmysỹdỹỹdu rehemynyreu Camelo mahãdu tatiòhumy risỹnyrenyre, be hãluu bireki, hãwã webròki. Kia txiorotyhymy, iu hãwyy mahãdu beitxe-dirahumyhỹdenyde bedeu.
\v 12 Tai tii Deuxu-ò rexitòenyre myỹ: —Wadinodu Abraaõ Deuxu Tyhyhykỹ, biwinyke ibutumy-òbitimy ròhònykemy, kia awityhymy wadinodu dee.
\v 13 -diarỹ kaki watxireri be hãluu bireki tai hãwã ijadòòma mahãdu beitxemy-dirahumyhỹdenydeki.
\v 14 Ararybekre ijõ mahãdureny-ò: —Txioini aõkerỹbo, abòti bibedenyke kia-diarỹ ijõmy ariõkremy. Txibo tiki rarybekre wana myỹ:— Biõke, kia-dikarỹ tule kariwahinylekre acameloreny riõrenykremy, kia kaa ijadòòma aritakre aijoi dee *Isaque-ò. Txibo kaa tuu rutỹỹnykre wana, kia arieryiny aratxikre kia awityhymy wadinodu-ò tatemy.
\v 15 Tii taixitòdỹỹna Deuxu-ò rihuõdile, iu Rebeka nade, tabòti-di retyymy taaxiòtiki. Tiki heka Betuel riòre, kia Milca, Naor wana iriòre rare, Abraaõ seriòre.
\v 16 Rebeka heka ijadòòma ruxerahãkỹ rare, iuredeõlemy raremyhỹ; kia hãbuõ ityy-ò reriõlemy raremyhỹ. Tiki rubehemy rare be hãluu-ò, tabòti ritỹxinymy kia rotuore.
\v 17 Taita Abraaõ aõmysỹdỹỹdu rare ijaramy iki wana witxi reakremy, kia rarybere: —Txioini aõkerỹbo; biwahinyke kia-diarỹ ariõkremy abòti bemy urihimyòmy.
\v 18 —Wahi anowaxina biõke rirawyònyre tiki. Kia wytyhylemy tabòti ribedenyre kia rimymyhỹ iwana wana tii bemy riõmyhỹ.
\v 19 Irahudi ribemomonyre rahudi, ijadòòma rarybere: —Bee karirylekre acameloreny monamy, kia karimonyrenykre tiwese anokõ ixidekewimy tuu riõrenykre.
\v 20 Wytyhylemy tiki broreni bemomona-ò bee ritxiwire, kia tiwese wese aôkõ sõemy reamyhỹ berysymy ibutumy camelos deereny.
\v 21 Kia iwana wana hãbu aõmy rarybemy aõkõ, retehemyhỹ riòtudunymy ijadòòma-di, kia rierykremy txibo Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ tany riwahinyre ada tamy aõbo tarybewihikỹ riwahinyõre aõbo nariamy nade-ò.
\v 22 Kia camelos mahãdu tabemomoreny rahurenyreu, hãbu rimyre manarỹsỹ nohõtisana kia debò sohojimy grama my rautxienymyhỹre, kia teasỹ-ò ritidire. Kia tule tamy riwahinylere inatximy manarỹsỹ deorutà, kia cem grama ratyremy rautxienymyhỹre.
\v 23 Kia ilemy ritỹỹraxinyre: —Txioini aõkerỹbo, manarybeke mobo buremy. Kia aõbo iheto bedeki bede aõbo ihoõre kia waijoi mahãdu, kia-diarỹ boho tai arõrõrenykemy?
\v 24 Tiki rirawyònyre: —Dikarỹ, Betuel ritxòre rare, Milca, Naor wana iritxòre.
\v 25 Wahetokurenyki tỹhinana ijõdire, kia tule sõemy ijõdire horeru asi acameloreny deke.
\v 26 Taita hãbu tatiòhumy resemy kia Deuxu Tyhyhykỹmy rerinanyre.
\v 27 Tii rarybere; —Aõherewe awityhyre Abraaõ Deuxu Tyhyhykỹ, wadinodu, kiemy heka aratyhynymy awiyhymy iki wana rare, kia-òbitihyylemy isỹreny mahãdureny hetoòhòkỹle wadi retehemy rehemynyre.
\v 28 Ijadòòma rare raijaranymy tadi heto-ò, kia relyyre aõhebo rutỹỹnyremy.
\v 29 Rebeka, iseriòre ihi ijõdire Labaõ inire,
\v 30 kia robire nohõtisanamy taseriòre terỹ deasỹki, kia deorutà iaxiòki, kia roholare relyymyhỹ-ò, kia aõmybo hãbu raryberemy tamy. Labaõ ròhònyre raijaranymy kia rare Abraaõ aõmysỹdỹỹdu-òrysymy, kia lamamy rỹimyhỹ-ò, camelos mahãdu weribiki, kia be hãluu bireki.
\v 31 Labaõ rarybere: —Manake wa wana, hãbu, Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ adee riwahinyre. Aõherekibo kai kiaki atxiteri ahãnaki? Kia reywinyra heto kia tule bedeõ camelos mahãdu deereny.
\v 32 Taita hãbu ralore heto-ò. Labaõ ritare camelos itxyyreny kia tamyreny horeru asi riwahinyre. Irahudita bee-diwyde kia Abraaõ aõmysỹdỹỹdu kia taijoireny boho wana tawareny rihòrenykremy.
\v 33 Kia rỹsỹna-diwydenydeu, kia hãbu rarybere: —Diarỹ ariroxiõkre kia manarybebedenyõkre wana aõmybo ararybekemyrerimy. Manarybeke:—rarybere Labaõ,
\v 34 Taita tii rarybere myỹ: —Diarỹ, Abraaõ aõmysỹdỹỹdu rare.
\v 35 Deuxu Tyhyhykỹ sõemy tarybewihikỹ tamy riwahinyre wadinodu-ò, kia tii raityhynyre. Deuxu tamy riwahinyre budoeni, cabras, broreni, mana rỹsỹ-òtaòta, iwetxu hãbu, iwetxu hãwyy, camelos kia jumentos.
\v 36 Sara ihãwyy, irahudi rasenadunyre hãrele, uladuõ riwahinyre wadinodu-ò, kia iriòre riwedukre ibutumy aõnaõna tyby ki ijõdire.
\v 37 Wadinodu riwawinyre inatyhymy ararybekremy kia-diarỹ ariwinykremy, aõmybo rarybere kia wadee rarybere: —Uritre iwahidỹỹõmykre kia wariòre hãwyy my roikemy ka hãwãhãkỹ Kanaã hãwyyõ wana, tai rahãwanyreriki.
\v 38 Make tai waha sỹmahãdureny rahãwanymyhỹreòhòkỹle, kia wasỹreny mahãdureny yky ribi hãwyyõ bitakre tamy.
\v 39 Taita-diarỹ retỹỹraxinyre: —Kia aõbota ariwinykre txibo ijadòòma wahemy kanaõkre wana?
\v 40 Tii riwarawyònyre: —Diarỹ òbitimy retyhynytyhymyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ. Tii ta Anjo kiditeònykre awana ratxikremy, kia ibutumy-òbitimy ròhònykre. Wasỹ mahãdureny yky ribi, waha sỹmahádureny yky ribi, kai bitakre hãwyyõ wariòre-ò.
\v 41 Txibo kai, wasỹreny mahãdureny-ò marybekre, kia tii boho riwahinyõrenykre wana ijadòòma, taita kai awimy niatxikre inatyhymy biwinykremy tarybete ribi tuu wadee rarybete biwinykremy.
\v 42 —Kia kawesemy wiji rehemynyre be hãluu-ò, kia rarybere Deuxu-ò myỹ: —Abraaõ Deuxu Tyhyhykỹ, wadinodu,-diarỹ rexitòenyreri kia kua ariwinykre-òbitimy ròhònykremy.
\v 43 -diarỹ kaki watxireri be hãluu weribiki. Kia ijadòòmaõ beitxemy kanakre wana,-diarỹ arexitòenykre ibòti beludu ariõkremy.
\v 44 Txibo tiki reobykre wana, kia tule txibo bee rirykremy wacamelos mahãdu dee, kia kaa aritakre wadinodu riòre hãwyy my.
\v 45 -diarỹ waixitòedỹỹna rexihuõdile, kia Rebeka nade tabòti-di taaxiòti tyreki, rubehere be hãluuòhòkỹle, kia bee riryre. Tai-diarỹ rarybere: —Wadee bidiwahinyke beõ ariõkremy urihimyõmy txioini aõkerỹbo.
\v 46 —Tiki wytyhylemy tabòti ribedenyre kia rarybere: Anowaxina biõke, kia kariwahinylekre riõrenykremy acameloreny.
\v 47 —Kia iutyhyle rỹỹraxire: Mobo bure? Tiki rirawyònyre:-dikarỹ, Betuel ritxòre rare, Milca, Naor wana iritxòre. Taita retidire nohõtsana teasỹ-ò, kia inatxi deòrutà teòrutà-ò.
\v 48 —Diarỹ watiòhumy rexisỹnyre kia rerinanyre Deuxu my. Kia tuu awityhymy rarybere Abraaõ Deuxu my wadinodu, kia wadi-òbitityhylemy riwateònyre isỹreny mahãdureny-ò, kia-diarỹ aridykremy wadinodu seriòre riòre hãwyy, kia iriòre Isaque dee.
\v 49 —Ka tahe wiji, manarybedenyke txibo kai boho awityhyrenykre-òbitityhymy wadinodu dee; txibo aõkõkre wana, tule manarybedenykre, kia-diarỹ arexierykremy aõbo ariwinykremy.
\v 50 Labaõ kia Betuel rirawyònyrenyre: —Ibutumy kaa Deuxu Tyhyhykỹ ribi rareri, kia iurenana aõmy waryberenyõna, iweribiniy, iribiòtumy.
\v 51 —Kaki Rebeka rare; bidyke ixihemy. Kia tiki rarekremy adinodu riòre hãwyy my, timybo Deuxu Tyhyhykỹ raryberenamy.
\v 52 Kia Abraaõ aõmysỹdỹỹdu ka rybe-ò roholareu, tatiòhumy resere, taòsỹny su-ò ritidire, kia rerinanyre Deuxu Tyhyhykỹ my.
\v 53 —Kia ilemyta ritare sõemy aõnaõna mana rỹsỹhỹkỹ, mana rỹsỹ-òtaòta, uòhi, kia riwahinyre Rebeka-ò. Kia tule riwahinylere aõnaõna-òwyhykỹ iseriòre ihi-ò, ise-ò.
\v 54 —Taita tii taijoi mahãdu wana riroxirenyre kia riõrenymy kuaki rõrõrenyre. Ijõ biurasou, kia ritamanyrenyreu, Abraaõ aõmysỹdỹỹdu rarybere: —Bidiwahinybenyke kia-diarỹ aroosekremy wadinodu heto-ò.
\v 55 Ka Rebeka seriòre ihi, kia ise raryberenyre: —Kia heka awityhyke kia tiki ratxikre wawanareny aõutxumy, aõhe wana debò itue txumy, kia irahudi aõwaxina rakre.
\v 56 Ka Abraaõ aõmysỹdỹỹdu rirawyònyre: —Uritre kaki aratxikemy wadi wisỹdyỹrenyõmyke. Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre kia wanonana-òbitimy ròhònykremy; biwawahinybenyke kia-diarỹ aroosekemy wadinodu heto-ò.
\v 57 Taita tii boho raryberenyre: —Rebeka-ò rakaryberenyke kia idi reketeherenykremy timybo tiki kanarybekremy.
\v 58 Rarariòwyrenyre ijadòòma-ò kia ritỹỹraxinyrenyre: —Kai aõbo makre kaa hãbu wana? —Karakre rirawyònyre tiki.
\v 59 Tai riwahinyrenyre Rebeka kia hãwyy iheludumy ratximyhỹre ihemy rakremy riwahinyrenylere, Abraaõ aõmysỹdỹỹdu ijoi wana ròirenykremy.
\v 60 —Kia tarybewihikỹ riwahinyrenyre Rebeka-ò raryberenymy myỹ : Kia kai, waseriòre lerỹreny, sõetyhymy iny sõereny semy bunykre! Kia ariòreriòrereny rahãỹnanyrenykre taòludu mahãdurenymy hãwã hãwãreny-di!
\v 61 Taita Rebeka kia taaõmysỹdỹỹdureny wana rexiywinyrenyre, camelos tyre runyrenymy ròirenyre Abraaõ aõmysỹdỹỹdu hemy. Kia wesemy tahe tii boho ròirenyre.
\v 62 Isaque nade bederahy-ò tai rỹimyhỹreki —Be hãluu Kua Iudu rỹimyhỹre Kia Wamy Robire, kia heka Kanaã iraru weribi rahãwanymy raremyhỹ.
\v 63 Tii ròhònyre txiorotyhymy bederahy-ò rariakremy, kia robireu Camelos rarerimy.
\v 64 Rebeka ti1e retehere kia robireu Isaque my, resere camelo ribi
\v 65 kia ryyraxire Abraaõ aõmysỹdỹỹdu-ò: —Mobo kua hãbu rareri raritxamy bederaku-di iny mynarenymy? —Kia wadinodu. rirawyonyre tii. Tai tiki rimyre tyyre kia taòsỹmy rihetynyre.
\v 66 Abraaõ aõmysỹdỹỹdu relyyre Isaque ko ibutumy aõbo releremy.
\v 67 Taita Isaque ridyre Rebeka, Heto riòre-ò tai Sara ise rahãwanymy raremyhỹ sỹtybyki, kia tiki ihãwyy my runyre. Isaque rerinanyre Rebeka my kia wesemy tahe rõhõti tybore tadi rubu sỹtybymy.
\c 25
\s Ijõ Abraaõ riòreriòre bohoreny
\p
\v 1 Ahraaõ roire iwitxira hãwyy wana, kia Quetura inire,
\v 2 kia tiki tamy uladu mahãdu riwahinyre ka boho: Zinrã, Jocsã, Medã, Midiã, lsboque kia Sua.
\v 3 Jocsã, Seba kia Dedã tybymy runyre. Kia Dedã riòreriòre boho assureus, letuseus kia lumeus.
\v 4 Kia Midiã riòreboho Efa, Efe, Elaõ (Enoque), Abida kia Elda. Ibutumy ka boho Quetura riòreriòre bohoreny roire.
\v 5 Abraaõ ririre ibutumy aõbo Isaque hõrõmy rỹire,
\v 6 kia riwahinyre ihõrõrenymy tawedena riòre boho deereny. Kia rurukre kotyre, rihitxinyre Isaque ribi kia riteònyre rakremy hãwãmy Oriente su-ò.
\s Abraaõ rurure
\v 7 Abraaõ bede riere 175-my wyramy.
\v 8 Tii rurure matuari tyhymy, kia rare tahãỹna mahãdureny wana wii ributunykremy rubu bedeki.
\v 9 Kia iriòre boho Isaque kia Ismael rituunyrenyre Maepela mana raworawohỹkỹki, Manre ibràra weribi roimyhỹre, Efrom bederoki, kia heka Zoar, hetu wana riòre rare.
\v 10 Kaa heka bedero Abraaõ riõbranyre rare heteu mahãdureny ribi; Abraaõ kia Sara tai ratuudỹỹrenyre.
\v 11 Irahudi Abraaõ rubu sỹtybymy, Deuxu tarybewihikỹ riwahinyre Isaque dee iriòre-ò, kia rahãwanymy raremyhỹ Behãluu kuaki Rỹimyhỹre Wamy Robire bireki.
\s Ismael riòreriòre bohoreny
\v 12 Ismael, Abraaõ riòre, Haari (Agar) wana iriòre, Sara wetxu egípcia mahãdu, kia uladu boho tybymy runyre,
\v 13 kia wimynamy ruarenyre; Nebaiote iriòre adela rare, kia ihewomy Quedar, Abdeel, Mibsaõ,
\v 14 Misma, Dumá, Massá,
\v 15 Hadade, Tema, Jetur, Nafis kia Quedemá.
\v 16 Ka boho 12-my sõereny Ismael riòre boho sõe; kia isureny kia ihãwareny inirenymy ròhònyre. Iny sohoji sohojimy taijoi mahãdureny-òbiti wedumy roruurenyre.
\v 17 Ismael 137 wyra rimydi rurure, kia rare kawesemy rexibutunykremy tahãỹna mahãdureny wana rubu bedeki.
\v 18 Ismael riòreriòre boho roiremyhỹ Havila kia Sur bedeki, Egito ibràra weribiki, kia ryrehehekỹ Asiria-ò ramyhỹre ki. Tii boho hitximy roirenyremyhỹ ijõ Abraaõ riòreriòre bohoreny ribi.
\s Esau Ijaò ruarenyre
\v 19 Kaa heka Isaque ijyy rare, Abraaõ riòre.
\v 20 Isaque 40-my iwyra iu Rebeka wana rexilidire, Betuel riòre kia Labaõ lerỹ. Tii boho heka arameus mahãdu roire kia rahãwanymy roiremyhỹ Mesopotamia ki.
\v 21 Rebeka rariòrenykeihoõre, kia iurenana Isaque rexitòenyre Deuxu dee, Rebeka dee tòemy. Deuxu Tyhyhykỹ roholare iixitòedỹỹna-ò, kia Rebeka rabytònyre.
\v 22 Kia heka wihiju roire, kia tii boho resumyhỹrenyre wi wana iwewoki. Tiki rõhõtinyre myỹ: —Anoherekibo kawesemy nadutỹkỹnymyhỹde? Taita rare lỹỹraximy Deuxu Tyhyhykỹ dee,
\v 23 kia tii rirawyònyre: Awewoki inatximy hãwã hãwã sóe ijõdire; kai inatximy iny mahãdu-òludumy ruarenykre. Sohoji heka wiratyre ityhykre wiribi, kia adela heka mynynamy reakre, ihelỹỹna tahe tuhỹỹnadukre.
\v 24 Bede rehemynyre Rebeka ruakre-ò, kia tiki inatximy weryry iribi ruare.
\v 25 Kia komy ruare hea isòre ki isirisirimy iròdusityy wesemy; iurenana Esau inimy riwahinyrenyre.
\v 26 Kia ihewomyludu ruare reàrenymy Esau wararooki tebò sohoji-di, kia iurenana Ijaò inimy riwahinyrenyre. Isaque 60-my iwyra iu Rebeka wihijumy rariòrenyre.
\s Esau rohonyre tariòre adela aõnaõna-di
\v 27 Weryry boho raumynyrenyre. Esau reòarimy ratximyhỹre bederahymy kia riudu wihikỹmy relere. Ijaò iribiòtumy hãbu ywimy rexielehynymy ratximyhỹremy, kia reòarimy ratximyhỹre hetowoki.
\v 28 Isaque rerinanytyhymy ratximyhỹre Esau my kiemy dori reòarimy ratximyhỹre iròdudemy, tii ririunymyhỹre.
\v 29 Tiu txuu Ijaò ijòre riheranymy ratximyhỹ, Esau rehemynyre bedero ribi, sõemy reywesemy,
\v 30 kia rarybere: —Diarỹ sõemy rama riwarubunyreri. Txioini aõkerỹbo, wadee bidiwahinyke kia aõnsòõ arirỹsykemy. (Iurenana Esau inimy Edom my)
\v 31 Ijaò rirawyònyre: —Awire,-diarỹ ariwahinykre; ka kai txibo wadee bidiwahinykreki ariòre adela aõnaõna.
\v 32 Esau rarybere: —Dahãwire.-diarỹ warubu iòhòmy watxireri; aõbo tahe wadee ijõdire wariòre adela aõnaõna?
\v 33 —Kia komybo inatyhymy marybekre biwinykremy. rarybere Ijaò. Esau riwinyre inatyhymy rarybere kia wesemy riwahinyre Ijaò-ò tariòre adela aõanaõnà.
\v 34 —Tai Ijaò tamy riwahinyre paõ kia ijòre wana. Kia Esau tabyre, tabemomo rahureu, lamamy rỹire kia rare. Kawesemy tii riwahinyre tariòre adela aõnaõna
\c 26
\s Isaque Filisteu Suki
\p
\v 1 kua bedeki tiu bedeu ryma sõemy reare, iwese tuu rutỹỹnyre wesemy, Abraaõ bedeu. Iurenana Isaque rare Gerar hãwãòhòkỹle, tai Abimeleque raremyhỹki, Filisteus Iòlò my.
\v 2 Kuaki Deuxu Tyhyhykỹ rexitỹnynyre Isaque dee kia rarybere: —Uritre Egito-ò noõmykre. Matxike suu-diarỹ adee ariteòsinykreki.
\v 3 —Kia iwana wana kaa hãwãki masỹnymy mabekre, kia-diarỹ awanahyy aratxikre kia warybewihikỹ adee ariwahinykre. Ariwahinykre ariòreriòrereny dee ibutumy kaa suu, kia wesemy tuu ariwinykre inatyhymy rarybere Abraaõ dee rewinyre, buu.
\v 4 —Ariwinykre ariòreriòrereny boho sõetyhymy taina biuludu sõe wesemy, kia tamyreny ibutumy suu ariwahinykre. Ariòreriòre bohoreny yhyrarenymy ibutumy iny mahãdu suludu, warybewihikỹ tamyreny ariwahinykre,
\v 5 kia dori Abraaõ riwatyhynyre kia inatyhymy riwinykremy rarybere tuu riwinyre, kia warybetòedỹỹna rityhynyre, kia waixinadỹỹna rityhynyre.
\v 6 Kawesemy Isaque rahãwanyre Gerar ki.
\v 7 Kia hãbu mahãdu hãwãludu ritỹỹraxinyrenyre ihãwyy my, tii rarybere kia iseriòre terỹ raremy. Rebeka heka iruxera rare, kia Isaque ruberumy raremyhỹ rarybeke lau tiki ihãwyy raremy, kia heka rõhõtinymy raremyhỹ kia hãbu mahãdu hãwã ludu rirubunyketxi tiki wana ratxikemy.
\v 8 Isaque kuaki sõemy bede riere. Tiu txuu Abimeleque Filisteus Iòlò, retehere ijaniela ribi, kia robire Isaque my tahãwyy Rebeka rasibybymy reamyhỹmy.
\v 9 Taita Abimeleque tarybe riwahinyre Isaque-ò kia ritỹỹraxinyre: —Tiki heka ahãwyy rare, aõhe inatyhy? Aõherekibo kai tarybete kia tiki aseriòre erỹ raremy? —Kia-diarỹ rahõtinyre inyõ riwarubunyketxi txibo-diarỹ ararybekeki tiki wahãwyy raremy. Rirawyònyre Isaque.
\v 10 Tai Abimeleque rarybere: —Aõherekibo kai wadeereny tuu tewinyta?-diarỹ bohoõ irutaõtyhylemy tiki wana herina-ò aròirenyke, kia kai tewinyte-diarỹ boho tuu arejujurenykremy.
\v 11 TaitaAbimeleque rarybere ibutumy taijoireny-ò rarariòwyre myỹ riteòarinyrenymy: Txibo inyõ aõhỹỹmy kaa hãbu ada ihãwyy aõbo aõhe risỹnykreki, kia rurukre.
\v 12 Kua wyra bedeu Isaque robrore kia rihere 100 my ixyby ribrònyre ratyremy, kia dori Deuxu Tybyhykỹ tarybewihikỹ tamy riwahinyre.
\v 13 Tii rare raityhynymy ixiratyre ratyremy, kia ityhymy iaõdimy runyre inidehehekỹmy.
\v 14 Isaque sõere ibudoeni, icabra, sõemy ibroreni, sõemy iaõmysỹdỹỹdu, kia Filisteus mahãdu idi ratxirenyre tamy rexiwobinanyrenymy.
\v 15 Iurenana tii boho sudi ritybònyrenyre ibutumy be hãluu kia Abraaõ aõmysỹdỹỹdu mahãdu Isaque tyby riarenyre, Abraaõ irumy raremyhỹ bedeu.
\v 16 —Kia tiu txuu Abimeleque rarybere Isaque-ò: —Makre wasureny ribi. kai atxite sõemy ixyby anidehedehehekỹmy wa ribireny.
\v 17 Isaque kua ribi ròhònyre, kia ridere tabre-ò riòre Gerar vale ki, kia rahãwanymy raremyhỹ kuaki tiwese bede aõkõ.
\v 18 —Tii ixybyle riraynyre be hãluu sõe, kia raamy rỹimyhỹ Abraaõ raremyhỹ bedeu, kia Filisteus mahãdu ritybònyrenyre irubu sỹtybymy. Kia Isaque rininire be hãluu sõe iwese tyby rininire wesele.
\v 19 Tiu txuu Isaque aõmysỹdỹỹdu vale ki ratximyhỹreny be hãluu riraynymyhỹreny kia rekoarenyre mana-òtaòta betxi.
\v 20 Gerar budoeni-dinodu mahãdureny bede rijeijeinyrenyre Isaque budoeni-dinodu mahãdureny wana, kia rarybemyhỹrenyre bee ihõrõreny raremy. Iurenana Isaque riwahinyre kaa be hãluunimy Bedejeijei.
\v 21 Irahudi Isaque aõmysỹdỹỹdu riraynyrenyre ijõ be hãluu kia iòraruki tule bedejeijei ròhònyre. Taita Isaque ritidire ini-òluduna.
\v 22 Isaque ròhònyre kua ribi kia riraynyre ijõ be hãluu. Kia timy bedejeijei ihoõreki iòraruki, tii rininire Bede tyahãkỹre. Tii rarybere: —Ka tahe wiji Deuxu Tyhyhykỹ riwabinyre iny deereny bede tyahãkỹõ tai rakatxirenykremy ka suki, kia kaki ixideewimy rakatxirenykre.
\v 23 Iribi Isaque rare Berseba-ò.
\v 24 Kua ruu Deuxu Tyhyhykỹ rexitỹnynyre tamy kia rarybere: —Diarỹ Abraaõ Deuxu rare, buu wahe. Uritre brebuõmy, kia heka-diarỹ awanahyy watxireri. Warybedi ijohodu Abraaõ-òraruki-diarỹ warybewihikỹ adee ariwahinykre kia ariwinykre ariòreriòre bohoreny sõerenykremy.
\v 25 Isaque riwinyre bede ratòò kuaki kia Deuxu Tyhyhykỹmy rerinanyre. Tii ridere tabreò riòre kua bedeki, kia kuaki iaõmysỹdỹỹdu mahãdureny be hãluuõ riarenyre.
\s Isaque kia Abimeleque wana bede riywinyrenyre
\v 26 Tiu txuu Abimeleque ròhònyre Gerar ribi kia rare Isaque wana widee rarybekremy. Iki wana ròirenyre ibiòwamy Auzate kia Ficol, isodadu wedu wahe.
\v 27 Isaque rỹỹraxire: —Aõherekibo kia kai boho tòitenyteri wadee rybemy, txibo wamy tadònytenymy kia asureny ribi tiwateònytenyteri?
\v 28 Tii boho rirawyònyrenyre: —Wiji-diarỹ boho bede reeryrenyre kia Deuxu Tyhyhykỹ awanahyy ratxirerimy, kia rahõtinyrenyre bede adee ariywinyrenykremy, (selado) inatyhymy biwinykremy. Bedeywidỹỹma heka kaa rare:
\v 29 —Kai uritre aõbinabina wadeereny iwidỹỹõmykre, kawesemy timy-diarỹ boho wawidỹỹrenyõna aõbinabina adee.-diarỹ boho heka awityhymy watxirenyreri adee kia arawahinyrenyre kia makremy ywityhylemy. Wiji itỹnymy ratxireri kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ adee riwahinyre.
\v 30 Taita Isaque rynana riywiywinyre, kia ibutumy tii boho riroximy kia riõrenyre.
\v 31 ijõ txuu tii boho rexilamadỹỹnyrenyre rudihikỹ kia bede widee riywinyrenyre, kia iny sohoji sohoji riwinyrenyre inatyhymy riwinyrenykremy. Isaque iribireny rexirybenymy rare, kia tii boho ròirenyre ibiòwareny wesemy.
\v 32 Ka txuule Isaque aõmysỹdỹỹdu boho ròirenyre ijyy-di kia betxi rekoarenyremy hãluu kia riamyhỹrenyki.
\v 33 Isaque kaa be hãluu rininire Seba, kia iurenana wijihyyle kua hãwã Berseba inire.
\s Esau hãwyy boho
\v 34 Kia Esau 40-my wyramy my raremyhỹu, hãwyy my roire Judite wana, Beeri riòre, kia Basemate wana, Elom riòre, inatxi ijadòòma heteias mahãdu.
\v 35 Kaa inatxi hãwyy boho, Isaque bededỹỹnana kia Rebeka bededỹỹmanareny riwohitxihitxinyrenyre.
\c 27
\s Isaque tarybewihikỹ riwahinyre Ijaò-ò
\p
\v 1 Isaque tahe ramatuarinymy ratximybỹ, kia raruebetàmy. Tiu txuu tii Esau-ò rarariòwyre, tariòre adela-ò, kia tamy rarybere: —Wariòre! Kakile watxireri waha —rirawyònyre tii
\v 2 Tyby tamy rarybere: —Kai wamy tabiteri matuarimy rare, kia tiu txu bedeu arurukre.
\v 3 Awaxiahãte awyhy wana bimyke, kiata makre bedero-ò, kia iròdu biriunykre.
\v 4 Kia rỹsỹna wihikỹ wadee biywinykre, timybo tai awityhymy rahãmyhỹremy, kia wadee bidiwykre ka-ò. Ariroxikre rahudi,-diarỹ warybewihikỹ adee ariwahinykre, arurukre kotyremy.
\v 5 Kiaremyta Rebeka roholare Isaque aõmybo Esau-ò rarybere-ò. Iurenanata, Esau riumy ròhònyreu,
\v 6 tii Ijaò-ò rarybere: —Wijityhyle rahokujara buu aseritxòre Esau wana wideke raryberenyrerikò. Buu myỹ rarybera:
\v 7 —makre iròdu riudỹỹmy, kiata wadee biywiywinykre rỹsỹnawihikỹmy. Ariroxikre rahudi,-diarỹ warybewihikỹ adee ariwahinykre Deuxu Tyhyhykỹ ruki, arurukre kotyremy.
\v 8 —Kata wiji waritxòre —tarybe ritõranyre Rebeka —Bohokujawiwikre kia tuu biwinykre anomybo kyrarybekre.
\v 9 Make tai tikibo iny iròdureny rỹirerikò, kiata inatximy bode ritxòre wiwihikỹ bididykre.-dikarỹ rỹsỹnawihikỹmy kariwinykre, tuu buu rekòarimyhỹre wesemy,
\v 10 kia kai tahe tamy biwykre rirỹsỹkremy. Irahudita tahe buu tarybewihikỹ adeke riwahinykre rurukre kokutyremy.
\v 11 Tai Ijaò tadi-ò rarybere: —Waseriòre heka isira sõere, kia-diarỹ ta aõkõre.
\v 12 Tibo waha wamy rerirerikeki, kia riwaerykre-diarỹ raremy, tii riwaerykre,-diarỹ ibòdỹỹmy resỹnyrerimy. Taita tii urile riwatxuhòkre, tarybewiwi riwahinyke ribi.
\v 13 Kia ise rirawyònyre: —Kia weseki,itxuhòna watyre resekre, waritxòre. Biwinyke tuu adeke rarybererimy: make, kiata wadeke bode ritxòre boho bididykre.
\v 14 Ijaò rare bodi riòre rimymy tadi-ò riwyre, kiata tii riwinyre rỹsỹnawihikỹmy, kia Isaque tuu reòarimy rirỹsỹmyhỹre wesemy.
\v 15 —Irahudita tii Esau tyywityhy rimyre, kia tahetoki rirarenymy roimyhỹre, kia idi tahe Ijaò rityynyre.
\v 16 —Kia bodi riòre sityydi tii tebò tòti wana ijaò rihetynyre, kiemy dori tai isira ihoõreki.
\v 17 —Irahudita ijaò-ò riwahinyre rỹsỹnawihikỹ, kia paõ ijõmy riwahinyre kia tii riwinyre.
\v 18 Taita ijaò rare tibedekibo tyby ratximyhỹ-ò, kia rarybere: —Waha! —Kakile watxireri, —Rirawyònyre tii. —Mobo kai tate, wariòre?
\v 19 —Diarỹ Esau, ariòre adela. —rarybere Ijaò. —Kia rewinyre aõmybo kai tarybetemy. Mynyikeini; bòdòhònyke, iròdude biròke adee reriunyra, kia irahudita arybewiwihikỹ wadee biwahinykre.
\v 20 Tai Isaque ritỹỹraxinyre: Timybo tahe kai wytyhylemy tariunyta, wariòre? Ijaò rirawyònyre: —ADeuxu Tyhyhykỹ, riwawiòhenanyra.
\v 21 Taita Isaque rarybere Ijaò-ò: —Ixyby watyy-ò bedexihejike, kia-diarỹ ademy areriarerikremy kawesemy tahe araerykre txibo kai Esau tyhy aõbo atxiterimy, ada aõkõre aõbo.
\v 22 Ijaò rehemynyre Isaque tyy-ò, kia tii tamy rerirerimy tamy rarybere: —Arybe wodỹỹ heka Ijaò rybe wodỹỹ wesereri, kia adebò tahe Esau debò wesereri.
\v 23 Kawesemy tahe Isaque rieryõhyyre Ijaò raremy, kiemy dori tebò isirisirire Esau debò wesemy, iurenana tahe tii tarybewihikỹ tamy riwahinyre.
\v 24 —Kia tarybewihikỹ riwahinyre rurukre kotyremy, kia ixyby ritỹỹraxinyre: —Kai aõbo inatyhymy wariòre Esau tate? —Kohe-diarỹ rare. —rirawyònyre Ijaò.
\v 25 Taita tyby rarybere: —Bidiwyke iròdu teriunyta, kia-diarỹ arirokremy. Irahudita-diarỹ warybewihikỹ adee ariwahinykre. Ijaò tyby-ò rỹsỹna riwahinyre, kia mona besò tamy riwylere. Isaque riroxire, kia mona besò my riõre,
\v 26 —kia irahudi tahe rarybere: —Ka-ò manake wariòre, kia wary-ò buòkre.
\v 27 Ijaò rebemynyre ityy-ò, kia tyby ry-ò ruore. Kia tyysi]ỹny itxi reareu, Ijaò riuhemy idi ratximyhỹ, Isaque tarybewihikỹ riwahinyre, kia myỹ rarybere: Ah! Wariòre silỹny heka bederosilỹny wesena rare, kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ tamy riwahinyre.
\v 28 Wariòre, Kia Deuxu biu nonoe adee riwahinykre; kia abedero sõemy rexijuakre, kia maixõmoni, mona besò wana rasõerenykre.
\v 29 Kia hãwã hãwã bede bedemy rỹimyhỹrenyre kai bimymy mabekre, kia kai ibutumy iny iny mahãdureny aratyhynymy rỹirakre. Kia kai asỹreny mahãdu hitohonymy biwedunymy mabekre, kia adi sỹreny mahãdu riòreriòrereny, kia ywimy bityhynymy idireny mabekre. Kia bede ibinamy ratxirenykre, kua mahãdu aratxuhòrenyre, kiata warybewihikỹ ariwahinykre, kua mahãdu tarybewihikỹ adee riwahinyre-ò.
\s Esau tyby rybewihikỹmy rexitòenyre
\v 30 Isaque tarybewihikỹ rahure, kia Ijaò ròhònymy rare, kia isỹtybytyhylemy Esau rehemynyre, riu ribi roosemy rare.
\v 31 —Tii rỹsỹnawihikỹ riwinylere, kia tyby-ò riwyre. Tai rarybere: —Mynyikeini, birỹsỹke adee reriunyra waleery, kia irahudita arybewihikỹ wadee biwahinykre.
\v 32 Taita Isaque ritỹỹraxinyre: —Mobo kai tate? —Diarỹ Esau, ariòre adela.
\v 33 Isaque reburemy rexiramy reare, kia ramytatare sõemy. Kia rarybere: —Kia mobo tahe iròdu ririunymy, kia wadee riwyreri?-diarỹ rerỹsỹra bedehemynykre kokile, kia tamy warybehikỹ rewahinyra kua hãbu-ò. Tii heka ryhewihikỹ-di rarekre.
\v 34 Kia Esau kamy roholareu, katxiterehekỹmy rirajuare sõemy tawo binabinadi, kia raryhere: —Waha, arybewihikỹ wadee bidiwahinyleke!
\v 35 Kiaremy Isaque rirawyònyre: —Aseriòre nade ka-ò, riwabònyre, kiata warybewihikỹ ixiki rimyre, kia dee ariwahinykremy reywinyre.
\v 36 Esau rarybere: —Ka heka inatyhymy tii riwabònyra. Kia heka inatyhymy-òbitimy rininirenyre Ijaò my. Kodelemy tii wariòre ade!a aõnaõna waribi ritare, ka tahe wiji wadee rybenawihikỹ waríbi ritara, wadee rararere wahe. Waha, kia aõbo arybenawihikỹõ wadee teriõta aõbo?
\v 37 Isaque rirawyònyre: —Diarỹ Ijaò dee rewahinyra bedetyhydỹỹna aratyremy, kia tamy rewinyra ibutumy Ijaò sỹreny mahãdu teòdulehekỹmy rỹirakremy. Kia tamy rarybelere tii imaixõmoni, imona besò sõekremy. Ka tahe wiji aõ ariwinyõtyhy adee, wariòre.
\v 38 Kiaremy Esau rõhõtiõmy ratximyhỹ: —Kia aõbo sohojihyyle aõbo arybewihikỹ ijõdire? Arybewihikỹ wadee bidiwahinylekre, waha. Kia tahi riòrarunyre katxiterehekỹmy.
\v 39 Taita Isaque rarybere: Kai irehemy suwiwihikỹ ribi mabekre, kia biu nonoe rejujumyhỹre ribi irehemy mabekre.
\v 40 Kai atõnori-di bede biemy mabekre, kia aseriòre deòdumy mabekre. Kiaremy txibo kai ixiòwydỹỹmy mohõtinykre wana, kai iribi bexitakre.
\s Ijaò Mesopotamia-ò rare
\v 41 Esau sóemy Ijaò my radònyre kiemy dori tyby tarybewihikỹ tamy riwahinyreki. Taita myỹ rõhõtinyre: Waha iòhòtyhylemy rurukre. Kia wahinana txu rexihukreu, kia waseriòre arirubunykre.
\v 42 Rebeka bede rieryre Esau bededỹỹnanamy, kia Ijaò-ò rarariòwyre. Tii rarybere: —Kaki bodohokujake: aseritxòre Esau bede rikywinyreri adeke rexikòwynykremy; tiki ararubunykemyreri.
\v 43 —Ikurenana waritxòre, bodohokujakre. Wijityhyle makre Labaõ hetokukò, waseritxòre, kia Harã ki rahãwymyhỹre.
\v 44 —Tai ibedeki sõemy bede biekre tiki wana, kia aseritxòre debure ixawikremy,
\v 45 —kia tiki tõhõti rusakre tuu kai tewinyte wahe. Kia iku tahe inono karitekònykre ixyby kakò manakokesekremy. Kia waritxòre inatxi rikõkõkemy watxireri txu sohojikule!
\v 46 Irahudi Rebeka rare Isaque-ò, kia tamy rarybere: —Dikarỹ heka wawokuxi roburobumy watxireri, heteias hãwyky mahãdu kòraruki, iki wana Esau hãwykỹ my roiraki. Txibo Ijaò ijõ wana roikreki, heteias hãwyky wana, kia heka awilemy-dikarỹ karurukre.
\c 28
\p
\v 1 Taita Isaque rarariòwyre Ijaò-ò, kiata tarybewihikỹ tamy riwahinyre. Kia myỹ ritohonyre tuu riwinykremy. —Kia Kanaã ijadòòmaõ wana uritre heriõmykre.
\v 2 —Bexiywinyke, kiata makre Mosopotâmia-ò. Kia alabie Betuel hetoki matxikre, kiata alana Labaõ riòreõ wana hãwyy my boikre.
\v 3 —Kia Deuxu tabedeery nihikỹ-di tarybewihikỹ riwahinyke, kia adee sõemy ariòreriòrereny riwahinykre, kia kai aribi hãwã hãwã bede bede ròhònykremy.
\v 4 —Kia Abraaõ-ò tarybewihikỹ riwahinyre wesemy, kia suu ridinodunykremy, kia kai tai tahãwanymy ahãte wahe iwitxira hãwã ludu wesemy, kia Deuxu heka suu Abraaõ-ò riwahinyre.
\v 5 Kawesemy heka Isaque riteònyre Ijaò Mesopotamia-ò hãwãmy rakremy, Labaõ heto-ò, kia heka Betuel riòre, Arameu, kia Rebeka seriòre rare, Esau, Ijaò wana isereny rare.
\v 6 Esau bede rieryre Isaque tarybewihikỹ Ijaò-ò riwahinyremy, kia Mesopotamia-ò riteònyre ibedekile hãwyymy roikremy. Kia rierylere iu tyby tarybewihikỹ tamy riwahinyreu, kia tamy rarybere uritre Kanaã hãwã ludu hãwyy wana heriõkreniy.
\v 7 —Kia rierylere tyby tadi wana rybereny rityhynyremy, kia Ijaò raremy Mesopotamia-ò.
\v 8 —Taita Esau beðe rieryre kia tyby awiniy aõkõ retehere Kanaã mahãdu hãwyyreny-di.
\v 9 —Iurenana tahe Ismael heto-ò rare, Abraaõ riòre wahe, kiata Maalate wana rexilidire, Ismael riòre wahe, Nebaiote seriòre wahe.
\s Ijaò Rarasinyre Betel Ki
\v 10 Ijaò Berseba ribi ròhònyre Harã-ò rakremy.
\v 11 —Txiorotyhymy tii bede brebutyhyna-ò rehemynyre, kia tai rõrõre. Kia ibedeki manaõ rimyre tamy rarahynanykremy, kia taihyyle rexilidire rõrõkremy.
\v 12 —Taita Ijaò rarasinyre. Tii robire-òwònamy kia su ribi biuòhòkỹle raonananyre, kia Deuxu Anjo boho idi raòwònymy idi rubehemy rỹimyhỹ.
\v 13 —Deuxu Tyhyhykỹ ibireki rỹimyhỹ, kia rarybere: —Diarỹ Deuxu Tyhybykỹ rare, alabie Abraaõ, buu Isaque wana iDeuxureny heka-diarỹ rare. Adee ariwahinykre, ariòreriòrereny-ò ka suu roire, tai kai herimy taiteriki.
\v 14 —Kia ariòreriòrereny heka su node wesemy rasõerenykre. Tii boho roberarenykre txu-òlòna ribi, txu ròtena ribi, ibrà ribi, beàra ribi, kia ibutumy hãwã hãwã mahãdureny-ò warybewihikỹ ariwahinykre. Kia kaa su-ò bydoosekremy adi arisỹnykre.
\v 15 -diary araatyõtyhy, kia adee rarybereri ibutumy tuu adee ariwinykre.
\v 16 Kia Ijaò rexixareu, myỹ rarybere: Inatyhymy Deuxu Tyhyhykỹ kabedeki ratxireri, kia-diarỹ reeryõhyyre.
\v 17 —Tai ruberumy myỹ rarybere: Kaa bede roire heka iny dee brebu riwahinymyhỹre. Kaa heka Deuxu heto rare, kaki heka biu ijòtòbòna roimyhỹre!
\v 18 Ijaò rudihikỹ lamamy rỹire, kia mana rimyre tamy rarahynanyre hewa, kiata lamamy ridere owo wesemy. Irahudita Azeite ityre ritxiwire Deuxu dee tamy tuu robenyre.
\v 19 —Kua bedeki ijõdire hãwãõ, juhuu raninimy raremyhỹ Luz my, kia Ijaò tahe ini riwiurònyre Betel my.
\v 20 —Ibedeki Ijaò riwinyre Deuxu dee myỹ rarybere: Txibo kai wawana makreki biwararenymy kaa-diarỹ rariamy rareri; txibo kai tyy, rỹsỹna wana wadee biwahinykreki;
\v 21 —kia txibo-diarỹ aroosekreki arahenymy waha heto-ò taita kai Tyhyhykỹ, waDeuxumy atxikre.
\v 22 —Kaa mana retamadỹỹnyre owo wesemy, kia ahetomykre, Deuxu, kia-diarỹ tahe adee ariwahinykre, debòitue hynamy ibutumy aõ wadee tewahinyte.
\c 29
\s Rakeli (Raquel) Wana Witxi Reare
\p
\v 1 Ijaò tanonana ritõranymy rare, kiata Oriente su-ò rehemynyre.
\v 2 —Isitere ribile tii retehere, kiata syraro ki behaãluumy robire; kia iweruramy budoeni-dinodu mahãdu inataõmy sõereny rỹimyhỹ, kia iny sohoji sohoji budoeni, budoeni hãwyy-di rỹimyhỹreny. Kia bee iròdu mahãdu deereny heka, kia kaa behãluu ribi bee rirymyhỹreny, kia heka mana nihikỹ-di raratòbòmy rỹimyhỹre.
\v 3 —Kia ibutumy budoeni-dinodu mahãdu tai rexibutunymyhỹrenyre tairòdureny wana, kiata mana ritamyhỹrenyre, kia bemy tabudoenireny tairòdureny rimonyrenykremy. Irahudita ixybyle mana behãluu ijò-ò ritidimyhỹrenyre.
\v 4 Ijaò rỹỹraxire budoeni-dinodu mahãdureny-ò: —Tibede Iudubo kai boho toite, wabiòwareny? —Diarỹ boho Harã ludu roire —rirawyònyrenyre tii boho.
\v 5 Kia ixihetyrele rỹỹraxire: —Kai boho aõbo Labaõ teerytenyte Naor riòre? —Kohe reeryrenyre —rirawyònyrenyre.
\v 6 —Tii aõbo awilemy ihãre?— rỹỹraxire Ijaò. Tii boho rirawyònyrenyre: —Kohe, awilemy ihãre. Beteheke! Rakeli, iriòre, kia txi rareri tabudoeni-di.
\v 7 Taita Ijaò rarybere: —Kia txumy bede rỹire, kia heka rudimy bede rỹire, kia budoeni rabutudỹỹkemy aõkõ. Aõherekibo kai boho bemy temonytenyõteri, kia ixyby bidybenymy asimy riroxirenykemy?
\v 8 Tii boho rirawyònyrenyre: —Aròirenyõkre. kiemy dori ibutumy budoeni bodi háwyy ariraòrenykre kaki rỹirenykremy, kia mana tahe ratamy rỹireri behã1uu ijò ribi. Tai tahe bemy arimonyrenykre.
\v 9 Ijaò tamyreny rarybemyhỹ wana wana, kia Rakeli rehemynyre, kia heka budoeni-dinodu rare, kia tyby iròdudi dehemynyde.
\v 10 —Kia Ijaò, talana,budoenimy, cabra my robireule rare, kia mana ritare behãluu ijò ribi, kia,bemy.rimonyrenyre iròdu irõdu mahãdu.
\v 11 —Irahudi tii rirytore Rakeli, kia sõemy idi rõhõtinyre, kiata rahinyre.
\v 12 —Kia myỹ rarybere: —Diarỹ heka busỹ rare;-diarỹ heka Rebeka riòre rare. Rakeli ijaramy reare ibutumy tybyko relyyre.
\v 13 —Tii itỹmyramy roholare tara bededỹỹnanamy, kia iutyhyle ijaramy ròhònyre. Kia Ijaò ibutumy relyyre aõhebo rutỹỹnyremy,
\v 14 —tai Labaõ rarybere: —Kohe, inatyhy kai wade wahãlubu tate.
\s Ijaò hãwyy my roirenyre Léia, Rakeli boho wana Ijaò talana hetoki ahãdu sohojimy bede riere.
\v 15 —Tai Labaõ rarybere: —Kia heka-òbitireri aõkõ kai wadee iòwyõmy taaõmysỹdỹỹnyteri, kia wasỹ tatekile aõbo. Tiwesebo bòtakemyreri?
\v 16 Kia Labaõ heka inatximy iriòre ijadòòma ijõdire. Iriòre adela heka Léia inire, kia ihelỹỹna tahe Rakeli inire.
\v 17 —Léia heka irue tai awire ka Rakeli tahe iruxerare taòsỹny taumy wana.
\v 18 —Ijaò Rakeli my raworemy ratximyhỹ ribile rirawyànyre. —Walana adee debò inatxi wyramy araõmysỹdỹỹnykre, kia Rakeli wana aroikre-òwymy.
\v 19 Labaõ rarybere: —Diarỹ adee ariwahinykremy watxireri, kia iny witxira-ò ariwahinykelau. Kaki waki mabekre.
\v 20 Kawesemy tahe Ijaò debò inatxi wyramy raaõmysỹdỹỹnyre Rakeli wana rarekremy. Kia ikiemy dori tuu rerinanymy raremyhy, kaa wyra txuu ibute wesele tamy reare.
\v 21 —Kia debò inatxi wyra rexihureu, Ijaò rarybere Labaõ-ò: —Wadee wahãwyy bidiwahinyke. Iny tuu widee bede riywinyre ribi dori iratyre ròhònyra, kia-diarỹ iki wana aroikemyreri.
\v 22 Labaõ tariòre hãbumy herinadi ixena riwinyre, kia ibutumy iny mahãdu kuamy rahãwanymy rỹimyhỹrenyre tamyreny rarariòwyrenyre.
\v 23 —Kia rumy tahe Labaõ Léia rimyre, kia Ijaò-ò riwahinyre, kiata tii iki wana-òtaòta riwinyre.
\v 24 —Labaõ tadeòdu Zilpa riwahinyre Léia-ò, kia teòdumy rarekremy.
\v 25 —Kia ijõ biurasouhukỹle Ijaò rieryre Léia wana rõrõremy. Iurenana heka rare Labaõ-ò rarybekremy. Tii rarybere: —Walana aõherekibo tuu kawesemy wadee tewinyta?-diarỹ raõmysỹdỹỹnyre Rakeli wana aratxikremy. Aõherekibo walana tiwabònyta?
\v 26 Labaõ rirawyònyre: —Kaki wasurenyki tiu adela helỹỹna komy hãbumy roiõhyymyhỹre, taumydelakoki.
\v 27 —Kia biraòke ahãwyymy herina ixena rexihukre. Tai, txibo kai wadee maõmysỹdỹỹkremy. marybekeki, ixyby debò inatxi wyramy, kia-diarỹ adee ariwahinykre Rakeli.
\v 28 —Ijaò tai awimy rahãre, kia ihãwyymy herinana ixena ixawireu, Labaõ tariòre Rakeli riwahinyre ihãwyymy.
\v 29 —Labaõ tadeòdu Bila riwahinyre Rakeli-ò teòdumy rarekremy.
\v 30 —Ijaò-òtaòta Rakeli wana riwinylere; kia tii sõemy Rakeli my rerinanymyhỹre. Léia ribi. Kia ixyby raaõniysỹdỹỹnymy raremyhỹ debò inatxi wyramy.
\v 31 Kia Deuxu Tyhyhykỹ robireu Ijaò Léia deramy reamyhỹremy, kia tii rariòrenykremy tuu riwinyre, kia Rakeli iriòre ihoõkremy tuu riwinyre.
\v 32 —Léia rabytònymy uladu iribi reare weryrymy; kia tamy ini ritidire Ruben my. Tii myỹ riòbitinyre: —Deuxu wamy robire wabederyrymy watximyhỹmy, ka tahe wiji wahãbu wamy rerinanykre.
\v 33 Léia ixybyle rabỹtònyre, kia ixyby rariòrenyre, kia rininire Simeaõ my. Kia rarybere: —Deuxu Tyhyhykỹ rohokujare, kia-dikarỹ ixideraderanamy reakaremy, ikurenana ixyby kaa kuladu wadeke riwahinyreri.
\v 34 Léia ihãremy ixyby rabytònyre, kia ixyby rariòrenyre, kia rininire Leví my, kia rarybere myỹ : —Ka tahe wiji wahãbu wawana butumy ratxikre, kia dokuri tamy inatano my ritxòre rewahinyra.
\v 35 Léia rabytònyre ixybytyhyle, kia ijõmy rariòrenyre. Tamy kadee Juda my rininire, kia rarybere: —Ka wiji tahe Deuxu my karerinanykre. Irahudita tahe ixyby rariòrenyõhyyre.
\c 30
\p
\v 1 Kia Rakeli (Raquel) rexieryreu iriòre ihoõkremy, kia taseriòre Léia dee rexiwobinanyre, kia rarybere tahãbu-ò: —Kuladu wadeke bidiwahinyke; kia urikõku ribi-dikarỹ karuruheny!
\v 2 Ijaò reburere Rakeli dee rarybere: —Kai aõbo-diarỹ Deuxumy wadi tahõtinyteri? Kia tii heka uladu ihoõkremy anatòenymyhỹde.
\v 3 Taita Rakeli rarybere: —Kaa wadekòdu Bila runyre; iki wana kòtakòta biwinyke. Kia txibo tiki raritxòrenykreku, kia waritxòre wesemykre. Kawesemy dikarỹ kuladusemy kratxikre ibrò- ribi.
\v 4 Kawesemy tahe Rakeli riwahinyre Ijaò-ò tadeòdu tuu reramy rarekremy, kia tii iki wana-òtaòta riwinyre.
\v 5 —Bila rabytònyre, kiata ljaò-ò uladu riwahinyre.
\v 6 —Taita Rakeli rarybere: —Kaa wekyry raninikre Dã-my kiemy dokuru Deuxu kòbitimy wadi rare. Tiki waixitòedỹkỹnakò rohokujara, kia ritxòreno wadeke riwahinyre.
\v 7 Bila ixybyle rabytònyre, kia Ijaò-ò riòreõ riwahinyre.
\v 8 —Tai Rakeli rarybere: —Kaa wekyryni Natali inikre kiemy dokuri sõemy resure waesoru kòludumy, kia tuu rahãkỹnanyre.
\v 9 Kia Léia rexieryreu ixyby rariòrenyõkremy, kia tadeòdu Zilpa riwahinyre Ijaò-ò tuu reramy rarekre.
\v 10 —Kia Zilpa rariòrenyre Ijaò wana.
\v 11 —Taita Léia rarybere: —Anoherewe bede rekòbynyra! Kaa wekyry Gade my raninikre.
\v 12 Irahudita ixyby Zilpa uladuõ Ijaò-ò riwahinyre
\v 13 kia Léia rarybere: —Anoherewe timybo wadekysare! Ka tahe wiji hãwyky mahãdu wadeke wadekysamy raryberenykre. Ikurenana tahe wekyry Asser inikre.
\v 14 Sohoji txu bedeu kia iu maixõmoni rahemyhỹre bedeu, Ruben bedero-ò rare. Ibedeu (mandrágoras) txi rahãre, kiata Léia-ò riwyre, tadi-ò. Kia Rakeli tuu robireu, rarybere Léia-ò: —Txikolàhàikuni, mandragora no wadeke bidiwahinyke, kia aritxòre-diwydeno.
\v 15 Léia rirawyònyre: —Kia anobo kai wahãbu waribi tedyte anobo urihimykolere anobo? Ka tahe wiji mandrágora waribi biwykemy atxiteri, waritxòre wadeke riwahinyre? Tai Rakeli rarybere: —Anoma wii rikiwikurònykre: Kai mandrágora wadeke bidiwahinykre, kia-dikarỹ kariwahinykre kai wiji rukumy Ijaò wana morõkre.
\v 16 Txiorotyhymy, Ijaò bederahy ribi dehemynydeu, kia Léia iki wana witxi reakremy rare, kia tamy rarybere: —Wiji rukumy kai wawana morõkre, kiemy dokuri-dikarỹ rekòwynyra mandrágora-di, kia waritxòre itxi rahãre-di. Kia irumy Ijaò iki wana-òtaòta riwinyre.
\v 17 —Deuxu roholare Léia ixitòedỹỹna-ò, kia tii rabytònyre, kia Ijaò-ò iruyremy uladu riwahinyre.
\v 18 —Taita Léia rarybere: —Kaa wekyry Issacar inikre, kiemy dokuri Deuxu riwawokuwinyra, kia wadekòdu wahãbu kò rewahinyreki.
\v 19 Irahudita Léia rabytònyre debò sohojinamy, kia Ijaò-ò ixyby uladuõ riwahinyre.
\v 20 —Kia rarybere: —Deuxu wadeke anonawiwihikỹ riwahinyre. Ka tahe wiji wahãbu wawana ratxirekre kiemy dokuri debò sohoji sõemy kuladu tamy rewahinyra. Iurenana tii tamy ini riwahinyre Zebulom my.
\v 21 Kia ikonanamy Léia rariòrenyre hirarimy, kia rininire-dina my.
\v 22 Taita Deuxu Rakeli txi tõhõti reare. Tii roholare iixitòedỹỹna-ò, kia rariòrenykremy riwahinyre.
\v 23 —Tii rabytònyre, kia rariòrenyre weryrymy. Taita rarybere:—Deuxu ikiemy karaixỹrukemy riwawahinykõre, waritxòrekõmy karatxikelaku.
\v 24 —Kia Deuxu Tyhyhykỹ ixyby kuladu wadeke riwahinyre. Iurenana tii rininire Jyje my.
\s Ijaò Labaõ Wana Widee Bede Riywinyrenyre
\v 25 Kia Jyje tohouamy reare rahudi, Jjaò rarybere Labaõ-ò: —Wasu-ò arakemy biwawahinyke.
\v 26 —Wariòre boho, wahãwyy boho wadee bidiwahinyke, kia-diarỹ ixidee remyrenyre adee raõmysỹdỹỹnyre-òwymy, kia-diarỹ arakre. Wylana kai teerywityhyte-diarỹ adee raõmysỹdỹỹnyremy.
\v 27 Labaõ rirawyònyre: —Wawana matxikre aõkerỹbo, kia wadeuse suritxoo dori riwabedeerynyre, kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ wadee riwahinyreri wawana atxiteriheki.
\v 28 —Manarybeke tiwesebo bòtakemyreri, kia-diarỹ araòwynykre.
\v 29 Taita Ijaò arybere: —Wylana kai teeryte timybo adee raõmysỹdỹỹnyre, kia timybo airòdudi warukimy raremyhỹmy.
\v 30 —Kia juhuu-diarỹ rehemynyrekoki, kai urihimyòle airòdu iròdu ijõdire, kia irahudi tahe ibutumy sõemy rexijuajuare. Kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ adee riwahinyre, kia ibutumy bede bedeniy tikibo-diarỹ rariamyhỹreki. Ka tahe wiji wariòre boho-di, wahãwyy boho-di aròrenykremy resỹnyreri.
\v 31 —Tiwesebo kai bòtakemyreri,-diarỹ araòwynykre? —Labaõ rõhõtiõmy rarybemyhỹ. Ijaò rirawyònyre: —Nierumy aròtaõkre.-diarỹ abudoenidile warukimy ararekre, txibo kai tai awimy mahãkre wana bede ariywinykreki.
\v 32 —Wiji ibutumy abudoeni mahãdudi aretehemy arariakre, kia ixidee aritakremy ibutumy budoeni riòre lyby, kia ibutumy cabritos isirisirimy iyriyrimy rỹimyhỹre. Kia sohojile heka-diarỹ aritakemyreri waòwydỹỹna wesemy.
\v 33 —Kia tai tahe tiu bedeu irutaõkre, kia kai biwaerykre-diarỹ-òbitimy raremy. Kia iywidỹỹmy raarikreu waòwydỹỹna, kia txibo wabudoeni yky ki ilybyõmy, kia cabritos iyriyriõmy, isirisiriõmy ratxikre wana wabudoeni yky ki, tai kai biwaerykre-diarỹ rewasinyramy.
\v 34 Labaõ tamy reobyre myỹ rarybere: —Dahãwire. Tamy areòbykre abededỹỹnana-ò.
\v 35 Kia itxuutyhyle Labaõ riwirareare ixidee ibutumy cabritos iysaysamy rỹimyhỹre mahãdu, kia ibutumy Bodi hãwyy isirisiri, iysaysamy ada ijõ iuramy rỹimyhỹre, kia ibutumy budoeni riòre ilybymy rỹimyhỹre mahãdu. Tii riwahinyre tariòre boho-ò idi tarukirenykremy,
\v 36 —kia Ijaò tahe ijõ iròdu-ditarukimy raremyhỹ Labaõ iròdu-di.
\v 37 Taita Ijaò bederade lỹre rimyre (choupo) matyni, kia (plátano) rityyrahãre, kia iuramy relekremy.
\v 38 —Tii kaa-òwòrururubò iròdu iròdu ko ritidimyhỹre, ibemomonareny-ò tai bemy riõmyhỹrenyre-ò. Tii tuu riwinyre kiemy dori iròdu mahãdu tai wimy reramyhỹrenyre, kia bemomomy ròimyhỹrenyreu.
\v 39 —kia-òwòrururubòkoki wimy reramyhỹrenyre urenana, kia budoeni mahãdu iurauramy, iysaysamy, isirisirimy ruamyhỹre.
\v 40 Ijaò rihitxinyre budoeni bode ribi, kiata riitxeredỹỹnyrenyre, iròdu iròdu ritiriti-di, iròdu iròdu lyby-di retehekremy Labaõ budoeni-di. Kawesemy tahe Ijaò tabudoeni ixiòbitimy riumydỹỹnyre, kia Labaõ iròdu iròdu ribi rihitxinymy.
\v 41 Kia iròdu iròdu ninihikỹ wimy reramyhỹrenyreu, Ijaò-òwòrurururade ritidimyhỹre ikorenyki ibemomonarenyki, kia wesemy tahe tii boho-òwòrurade tyyki wimy reramyhỹrenyre.
\v 42 Kia iròdu iròdu binabina koki tahe-òwòrurade ritidiõlemyhỹre. Iurenana heka iròdu iròdu ninihikỹ tahe Ijaò nohõniy reamyhỹre.
\v 43 Kawesemy heka tii iaõdi nihikỹmy ityhymy runyre, kiata ibudoeni, icabra, teòdu hãbu mahãdu, teòdu hãwyy mahãdu, icamelos, kia ijumentos sõemy reare.
\c 31
\s Ijaò rexiwore Labaõ ribi
\p
\v 1 Ijaò bede rieryre Labaõ riòre boho myỹ rarybemy ririranymyhỹrenyre: —Ijaò heka ibutumy ritareri aõbo iny tyby hõrõreri. Kia iny tyby aõnaõna uludumyta tii raityhynymy raaõdinymy rareri.
\v 2 Ijaò tule Labaõ-di riòtanymy retehere, kia tabiòwamy tamy rexideòsinyõhyymyhỹre juhu raremyhỹ wesemy.
\v 3 Taita Deuxu Tibyhykỹ rarybere Ijaò-ò: —Bòòseke bu boho su-ò. tai asỹreny rỹimyhỹenyre.-diarỹ awanahyy ararekre.
\v 4 Tai Ijaò Rakeli (Raquel)-ò rarariòwyre Léia wana, kia bedero-ò ròirenykremy, tai tii tabudoeni-di tacabra-di ratxireri ki.
\v 5 Kia ritehemynyrenyreu, tii rarybere: —Kia reerymy bureny-di watxireri, kia tabiòwaniy rexideòsinyõhyymy ratxireri, kia iwese juhu raremyhỹ wesemy; ka waha Deuxu tahe wawanahyy ratxireri.
\v 6 —Kai boho teerywityhytenyte, kia sõemy inihikỹ raaõmysỹdỹỹnyre bureny dee.
\v 7 —Ka tii tahe riwabònyre, kia waòwydỹỹna iwitxiranyra debòitue weseõhỹkỹle. Kiaremyta Deuxu riwahinyõre tii waaõnaõmy riwasỹnykelau.
\v 8 —Kia tii rarybemyhỹreu: Kia cabritos iysaysa aòwydỹỹnamykre, taita budoeni hãwyy iysaysamy ruamyhỹre. Kia tiu tii rarybemyhỹre: Cabritos iyriyri aòwydỹỹnamykre, taita budoeni riòre iyryrimy ruamyhỹre.
\v 9 —Kawesemy heka Deuxu bureny budoenireny ritare, kia wadee riwahinyre.
\v 10 —Txu sohojiu, kia iròdu iròdu bededỹỹnana rimymyhỹreu wimy reramyhỹrenyre,-diarỹ sohoji rarasinyre.-diarỹ rabire, kia bodes, budoeni hãwyy rihetynymyhỹre iyryrimy, isirisirimy, iysaysamy rỹimyhỹre.
\v 11 —Deuxu Anjo wanimy wadee ryryre, kia-diarỹ rerawyònyre: Kakile watxireri.
\v 12 —Taita tii tarybe ritõranyre: Bedeteheke:ibutumy bodes wimy rerarenyreri, kia iyriyrimy, isirisirimy, iysaysamy rỹirenyre.-diarỹ tuu adee rewinyreri tuu ròhònykremy, kiemy dori umy rabire, kia Labaõ adee riwinyrerimy.
\v 13 —Diarỹ heka Deuxu rare adee rexitỹnynyre Betel ki, tai kai wadee mana tetamadỹỹnyte, kia azeite ityre tetxiwimy, kia tai kai wadee biwinykremy tarybete. Ka tahe wiji bexiyinykre, ka suu ribi bòhònyke, kia tikibo uladumy teate su-ò makre,
\v 14 Taita Rakeli Léia wana rirawyònyrenyre: —Kia ano rakuhenykõhykyre waha Ianona-di kyratxirenykemy.
\v 15 —Tiki iny boho-di ratximyhỹre iwitxira hãwã ludu wesemy. Tiki wadireny rohokunyre irahudita ibutumy nieru rihure, kia ritakare kòwv dỹkỹna wesemy.
\v 16 —Kia ibutumy anonanona Deuxu ritakare wahãreny ribi, kia iny hõrõreny rare, kia iny ritxòrereny hõrõreny rare. Kiaremyta, ibutumy tuu biwinyke Deuxu rarybere mynamy.
\v 17-18 Ijaò rexiywinyre Kanaã-ò roosekremy, tai Isaque rahãwanymy raremyhỹki, tyby. Kia tariòre boho, tahãwyy boho camelos tyre risỹnyrenyre, kia aõnaõna ibutumy ributunymy rexitarenyre, kia ibutumy iròdu iròdu ixidee rimyre ridyrenyre taaõmysỹuludumy Mesopotamia ki.
\v 19 —Labaõ, Rakeli tyby iwitxira bede-ò rare, kia tabudoeni sityy eresymy; kia tii taheto ribi irehemy ratximyhỹ sỹrybymy, Rakeli riwasinyre ideuse suritxoo iheto ribi.
\v 20 —Kawesemy Ijaò ròteòaridỹỹ-di aõkõ rare, Labaõ ribònyre, arameu wana,
\v 21 —ibutumy taaõnaõna-di rexiwore. Kia Eufratesi bero-di rohorere, kia Gileade hãwãlò nonana bede-di rare.
\s Làbaõ, Ijaò Hewomy Rare
\v 22 Inataõ txumy rỹire rahudi Labaõ bede rieryre Ijaò rexiwòramy rahenyremy.
\v 23 —Tii tasỹreny mahãdu ributunymy rare Ijaò hewomy. Tii tamy rehemynyre, debò inatxi txu rimyre rahudi, kia Gileade hãwãlò bede ki.
\v 24 —Kia iruu Deuxu rexitỹnynyre rasimy Labaõ-ò, arameu wana, kia myỹ rarybere: —Bexiekre; uritre aõ Ijaò-ò iwidỹỹõmykre.
\v 25 Labaõ, Ijaò-ò rehemynyre, Gileade hãwãlò bedeki, tai tii tabre-ò riòre ridemyhỹki. Kia Labaõ tasỹreny mahãdu wana ibedekile tabre-ò riòre riderenyre.
\v 26 —Tai Labaõ rarybere Ijaò-ò: —Aõherekibo kai tiwabònyta, wariòre boho tedymy, kia wounaki breju mahãdu radymyhỹre wesemy?
\v 27 —Aõherekibo kai tiwabònyta, kawesemy waribi texiwòta, aõmy wadee tarybeõta? Txibo kai wadee marybebe wana,-diarỹ bedesana ixena ariywinyre ini, makre kotyremy, kia wiuna iwodỹỹnadimy harpa wana, pandeiro-di.
\v 28 —Kai tewahinyõhyyte, kia wariòreriòre ry-ò aruòkemy, wariòre boho ry-ò aruòkeniy. Kia kai tewinyta, kia iny itxỹte riwinymyhỹre wesena tewinyta.
\v 29 —Diarỹ heka aõ ibinatyhy adeereny ariwinyke, kiaremyta kaurumy bu Deuxu myỹ wadee rarybere: Bexiekre; uritre aõ Ijaò-ò iwidỹỹõmykre.
\v 30 —Diarỹ heka araeryre kai tateri, kiemy dori aheto wehityy arasaraki. Ka aõherekibo tahe kai tewasinyta wadeuse suritxoo waheto ludu?
\v 31 Ijaò rirawyònyre: —Diarỹ raberure, kia rahõtinyre kai taruruhỹkỹlemy ariòre boho waribi bitabenyketxi.
\v 32 —Ka, txibo kai adeuse suritxoo txi beakeki inyõki kaki, kia iny rurukre. Wasỹreny heka itxeredumy roire: txibo kai itxi beakreki aaõnaki, aõwaxina biwykre. Kia heka Ijaò bede rieryõre Rakeli tyby deuse suritxoo riwasinyremy.
\v 33 —Labaõ ralore Ijaò breò riòrewo-ò, irahudita Léia breò riòrewo-ò ralore, kia irahudita teòdureny inatxi boho-ò ralore, kiaremyta tadeuse suritxoo txi reaõhyyre. Taita Rakeli breò riòrewo-ò rare.
\v 34 —Tai tii ibutumy aõnaõnamy bede riuxeuxere, kiaremyta aõtxi reaõhyyre, kia Rakeli tyby deuse suritxoo Camelo-òtisana-ò ritidire, kia tii ityreki runymyhỹ.
\v 35 —Tii rarybere tyby-ò: —Kai uritre wamydòkõmykre, kia-dikarỹ lamamy raikõreriki, kiemy dokuri tehedi watxireri. Kia wesemy Labaõ tadeuse suritxoo riemyhỹ, itxi reaõhyyre.
\v 36 Tai Ijaò reburere Tiitarybere Labaõ-ò: —Aõbo heka-diarỹ ibinamy rewinyre? Tibo abededỹỹnana-diarỹ reyròre adee, kia wahewomy tateri eburetyhymy?
\v 37 —Ka tahe wiji ibutumy waaõnaõnamy teriterita, kia aõbo aaõnatxi teata ahõrõki? Kia aõnaõna biditikre kaki, wasỹrenyruki asỹrenyrurenyki, kia tii boho iny rieryrenykremy tibo iny inatxi-òbitimy ratxirerimy.
\v 38 —Kia wawi-ò wyramy adee raaõmysỹdỹỹnyre, kia abudoeni-di acabra-di, kia tiu ijõ bytò binamy reseõhyyre, kia-diarỹ budoeni riòreõ reròõhyyre anohõ.
\v 39 —Kia tiu iròdu iròdu, iròdu debure riròmy adee rewyõhyymyhỹre, kia-diarỹle heka aõnaõna binabina reòwynymyhỹre. Kai aõtxile wadee teijemyhỹte iròdu txumy rumy wasinamy reake.
\v 40 —Wabededỹỹnana heka myre: txumy heka bedetòtee riwaàhỹtỹnymyhỹre, kia rumy tahe-diarỹ bedejutàtà riwarubunymyhỹre. Kia tiwese aõkõ rumy-diarỹ tỹhiõmy bede reijere!
\v 41 —Kia wawi-ò wyramy aheto bedeki reijere. Kia 14 wyramy adee raaõmysỹdỹỹnyre, kia ariòre inatxi ixidee arimykremy, kia debò inatxi wyramy raaõmysỹdỹỹnyre airòdureny ixidee arimykremy. Kia ihãremy iratyre kai waòwydỹỹna debòitue sõemy tewiurònyte.
\v 42 —Txibo wahỹỹnareny Deuxu Abraaõ Isaque wana iDeuxu wawana ratxiõkeki, kai wadebò yhymy biwateònybe. Ka Deuxu tahe wamy robire waõhỹỹmydỹỹnanamy, kia waõmysỹdỹỹnamy, kia kau rumy tii bede riywinyre.
\v 43 Labaõ rirawyònyre Ijaò-ò myỹ : —Ka boho heka wariòre roire, wariòreriòre roire, kaa wairòdureny roire, kia ibutumy kai tuu tabiteri wahõrõ rare, Ka tahe timybo tahe aõ ariwinyõkemyreri, kia wariòre boho ihõrõreny ijõdirenyre ribi,
\v 44 —diarỹ rexihumy rare widee bede rikiywinykremy. Kaki mana rikiydònykre, tai iny nohõti reakremy iny widee bede riywinyretxi.
\v 45 Taita Ijaò mana sohoji rimyre, kia lamamy ridere, kia owo wesemy
\v 46 —Irahudita tasỹreny mahãdu-ò rarybere rexibutunyrenykremy, kia mana ributunyrenykremy. Tii boho sõemy mana ributunyrenyre, irahudita ibireki riroxirenyre.
\v 47 —Labaõ rininire kua bede Jegar Saaduta my, kia Ijaò ta rininire Galeede my.
\v 48 lrahudita Labaõ rarybere: —Kaa mana ratòò iny deereny rỹikre, iny inatxi itxi iny nohõti reakremy. Kia iurenana heka kua bede raninire Galeede my.
\v 49 —Kia Mispa my raninilere, kiemy dori Labaõ rarybere: —Kia Deuxu Tyhyhykỹ iny-di tarukikre, kia wiribi rikexirareakreu.
\v 50 —Txibo kai aõhỹỹhỹỹmy wariòre boho bisỹnykre wana ada txibo kai iwitxira hãwyyõ wana boikre wana, kia-diarỹ arieryõreri hãrele aõhebo tatỹỹnyteri, kia õhõti reakre Deuxu iny-di retehererimy.
\v 51 —Kaa manaydò owo wana rỹire, kia inydee retidire.
\v 52 —Kia manaydò owo wana, kia itxi iny nohõti reakremy iny widee bede riywinyre.-diarỹ tiu wanoõna owo weribi-ò aõbina widỹỹmy.
\v 53 —Alabie Abraaõ Deuxu, kia waha Naor Deuxu heka iny-di itxeredumykre iny inatxi-di. Taita Ijaò inatyhymy tarybe riwinyre Deuxunimy, kia Isaque tyby tuu rerinanymyhỹre wahe.
\v 54 Tii iròduõ riwahinyre xiwenamy kua hãwãlò ki, kia tasỹreny mahãdu riteòarinyrenyre tamy riroxirenykremy.
\v 55 —Kia ijõ biurasòu Labaõ rexilamadỹỹnyre rudihikỹ, kia tariòre boho ry-ò ruore, kia tariòreriòre bohoreny-ò tarybewihikỹ riwahinyre. Irahudita rare, tasu-ò roosere.
\c 32
\s Ijaò Bede Riywinyre Esau Wana Witxi Reakremy
\p
\v 1 Ijaò rariamy ramyhỹre rexinoranymy, kia Deuxu Anjorenyõ ròirenyre tii wana witxi reakremy.
\v 2 —Kia Ijaò tureny robireu rarybere:—Ka heka Deuxu sodadu rare. Iurenana kua bede rininire Maanaim my.
\v 3 Ijaò riteònyre rybewahi-di ijaradu mahãdu, kia Seir bede-ò, kia Edom iniõle rare, kia Esau wana witxi rekoarenykremy.
\v 4 —Kia tamy myỹ rybe riwahinykremy:-diarỹ Ijaò, arybe wahidỹỹkoki rare, adee ariwinykremy. Kia ibutumy sõemy Labaõ ki rasỹnymy raremyhỹ.
\v 5 —Diarỹ broreni, jumentos, budoeni, cabras, wadeòdu hãbu mahãdu, hãiy mahãdu ijõdire ibutumy.-diarỹ kaa warybe adee rewahinyreri, kia ariraokre awimy biwaijekremy.
\v 6 Kia rybe-di ijaradu mahãdu ròòserenyre, kia raryberenyre: —Kia Esau, aseriòre wana witxi rekoarenyre. Tii rareri, kia awana witxi reakremy. Kia 400 my hãbu sõe-di rareri.
\v 7 Kia Ijaò kamy roholareu, kia sõemy ruberure, kia iximy rõhõtiyrere. Taita inatximy riwirareare, kia iny mahãdu iki wana ratximyhỹreny, kia budoeni, cabras, broreni, camelos riwirarealere.
\v 8 —Tii myỹ rõhõtinyre, kia Esau kanakeki, kia sohoji ijoi mahãdu rihuke, kia ijõ ijoi mahãdu tahe rihenyrenyke.
\v 9 Irahudita Ijaò kaa ixitòedỹỹna riwinyre: —Wadee bydoholake, walabie Abraaõ, Isaque waha wana iDeuxureny! Kai tadiwateònyte wasu-ò adoosekremy, kia wasỹreny mahãdureny-ò, kia wadee tarybete ibutumy awihyylemy wadee bede rarekremy.
\v 10 —Diarỹ adee aõmysỹdỹỹdu, kia ibutumy aõnaõnawiwi wadee releõkemy watximyhỹre, kia inatyhymy-òbitimy wadi atximyhỹte. Kia Jordaõ bero-di rahorereu,-diarỹ budoeni-dinodu hoju sohoji-di watximyhỹ, ka tahe ròòsereri kaa inatximy hãbu ijoi-di, iròdu iròdu sõe-di.
\v 11 —Deuxu Tyhyhykỹ,-diarỹ adee rexitòenyreri biwahedỹỹnykremy waseriòre Esau ribi.-diarỹ raberureri, kia tii kanamy riwarubunyke txi, kia wahãwyy boho, wariòre boho tule.
\v 12 —Õhõti reakre wadee tarybete txi, kia ibutumy awihyylemy aratxikremy, kia wariòreriòrereny ỹnyra ruxõmo wesemy, kia sõerenykre, kia tiu inyõ isõereny-di irirarenyõna.
\v 13 Kia iruu Ijaò kuaki rõrõre. Irahudita tii tairòdurenyõ ritare, kia riwahinykremy Esau nohõmy.
\v 14 —Kia ritare 200 my cabras sõe, kia wawiò my bodes sõe, 200 my budoeni sõe, kia wawiò my carneiros sõe,
\v 15 —30 my camelos sõe iriòrereny wana, kia ihãreiny rahuỹtònymyhỹreny, 40 my broreni hãwyy sõe, kia debòituemy aròti sõe, wawiò my jumentas sõe, kia debòituemy jumentos sóe.
\v 16 —Ijaò kaa iròdu iròdu riwirareare ributunymy, kia tadeòdu idi itxeredumy risỹnyre, sõerenydi sohoji sohoji-di. Kia myỹ tarybe riwahinyre: —Kai boho komy bòibenykre, kia iyhyniy ryy biribenykre sohoji sohoji ijoireny rymy.
\v 17 Ijaò rarybere kodeleniy teòdu-ò: —Kia txibo waseriòre Esau atxireny reakre wana, tii aratỹỹraxinykre: Mowe adinodurenyre? Tiobo kai makre? Kia mo iròdu iròdubo kai tedyteri?
\v 18 —Taita birawyònykre myy: Kaa iròdu iròdu heka ljaò nohõ rare. Ka heka anohõmy tii adee riteònyreri, adinodu Esau dee. Kia tii waheworenymy.
\v 19 Kia ihewoludureny-ò, kia ityanareny-ò, kia ibutumy ijõ mahãdureny iròdu iròdu ijoi-di tarukimy rỹimyhỹreny deereny, Ijaò rarybere: —Txibo kai boho Esau txi bekoabenykre wana, kia iyrybule marybebenykre.
\v 20 —Kia uritre nohõti Jusarenyõmykre myy ribi: Kia Jjaò nohõ, kia waheworenymy rareri. Kiemy dori Ijaò myy rõhõtinymy ratximyhỹ:-diarỹ arinohõtilusanykre Esau, kia wanohõ wakomy rakre-di. Kia tii wana witxi areakreu, aõhe wana tii riwaruxetòenykre.
\v 21 —Kawesemy heka Ijaò riteònyre tanohõ ixikomy, kia iruu bede tabreò ki riere.
\s Jaò Resure Painel Ki
\v 22 Kia iruule Ijaò rexilamadỹỹnymy, kia Jaboque berowetyadi rohorere, kia ixihemy ridymy tahãwyy inatxi, tawedena inatxi, kia tariòre boho 11-my sõereny.
\v 23 —Kia irahudi iny mahãdu ròhòrerenyra rahudi, Ijaò riwinylere ibutumy ihõrõreny ròhòrelekremy:
\v 24 —Ka tii tahe hewoki rarire ixi sohojimy. Kia hãbuõ nade tii wana resure, kia iki wana txuu deade.
\v 25 —Kia hãbu tuu robire tiu ribòdunyõkemy, kia Ijaò rutiki rararunyre, kia inatyhymy iruti wibàmy reare.
\v 26 Taita hábu rarybere: —Biwaatyke, kia dori txuu reamy rareri. —Araatyõkre kia kai arybewiwi wadee biwahinyõkre wana. —rirawyònyre Ijaò.
\v 27 Tai hãbu ritỹỹraxinyre: —Timybo kai taninimyhỹte: —Ijaò my. —rirawyònyre tii.
\v 28 Taita hãbu rarybere: —Ani heka Ijaò my aõkõ mabekre. Deuxu wana tesuta, kia hãbu mahãdu wana, kiata tureny tahãỹnanyte; iurenana heka ani Israeli my rarekre.
\v 29 Ka tahe wiji animy wadee manarybekre. —rexitòenyre Ijaò. Hãbu rirawyònyre. —Aõhekemybo kai wani erysymyreri? Tai tii tarybewihikỹ riwahinyre Ijaò-ò.
\v 30 Taita Ijaò rarybere: —Diarỹ rabire Deuxu my iòsỹny-òsỹnymy, kia ihãremy warumy watxireri. Iurenana heka tii kua bede rininire Painel my.
\v 31 —Txuu ròhònyre, kia Ijaò Paine1 ribi ròhònyre, kia tii rahurumy rariamy rare, kia hãbu irutiki rararunyre-òraruki.
\v 32 —Kia wiji bedeu hãrele Israel riòreriòrereny, kia iròdu ruti riròrenyõhyymyhỹrenyre, kiemy dori tai hãbu rararunyreki.
\c 33
\s Ijaò witxi reare Esau wana
\p
\v 1 Kia Ijaò robireu, kia Esau rehemynymy rarerimy 400-my hãbu sõe-di, kia tariòre boho riwirarearenyre riijoinyrenymy, kia Léia wana, Rakeli wana, inatxi iwedena boho wana ratxirenyre.
\v 2 —Kia iwedena boho tariòre boho wana ikoki rỹirenyre, irahudita Léia tariòre boho wana rỹirenyre, kia ikonanaki tahe Rakeli Jyje wana rỹirenyre.
\v 3 —Irahudita Ijaò rare, kia ikorenyki rỹire; kia debò inatxi sõemy tii tatiòhumy resere, taòsỹny su-ò ridemy, ihyyta Esau tyy-ò rehemynyre.
\v 4 —Kiaremyta Esau ijaramy ròhònymy rare Ijaò wana witxi reakremy, kia tarybewihikỹ tamy riwahinyre; tii riaxiòtinymy iry-ò ruore. Kia iny inatxi my rahinyrenyre.
\v 5 —Kia Esau retehereu rexiòsemy, kia hãwyy mahãdu my, uladu mahãdu my robire, kia rỹỹraxire: —Kaa motyhytyhybo awana rỹirenyreri? —Kia riòre boho Deuxu tainytyhy-di wadee riwahinyre —rirarwyònyre Ijaò.
\v 6 Taitaiwedena boho tariòre boho wana Esau tyy-ò ritehemynyrenyre, kia ikoki tarati ribedenyrenyre.
\v 7 Irahudita Léia tariòre boho wana dòidenyde, kia tarati ribedenyrenylere. Kia ikonanarenymy tahe Jyje Rakeli wana tarati ribedenyrenyre.
\v 8 Irahudita Esau rỹỹraxire: —Kia aõbo tahe kua ijoi mahãdu roire, kia ryki iki boho wana witxi rekoarenyre. Ijaò rirawyònyre: —Jyhyrarenymy rahõtinyre aaõwiwi ainytyhy ixiki arimykremy.
\v 9 Tai Esau rarybere: —Diarỹ sõemy ijõdire, waseriòre; kia anohõ-di ixiki atxike.
\v 10 Ka Ijaò tahe rõhõtiõre: —Teramy ijaraõmyke. Txibo-diarỹ aaõna adee rewinymyhỹre my reamyhỹre my, adee rewahinyreri ixiki bimyke. Wadee heka aõsỹny-di retehereri, kia Deuxu-òsỹny-di itxere wesena rare, kia awityhymy kai tiwaijeteri.
\v 11 —Txioini ixiki bimyke adee rewahinyreri,-diarỹ heka adee nadiwyde. Deuxu heka awimy wadee rare, kia ibutumy wadee riwahinyre aõmybo reamyhỹre. Kia Ijaò rõhõtiõre, kiata Esau tamy reobyre.
\v 12 Taita Esau rarybere: —Awire, rykòirenyke;-diarỹ akorenymy arakre.
\v 13 Taita Ijaò rirawyònyre: —Wadinodu, kai teeryte uladu mahãdu teywese tõmorenyre, kia-diarỹ ta rahõtinyre budoeni boho-di, broreni hãwyy mahãdu iriòrerenydimy rỹirenyreri-di. Txibo tarurumy wymy rariarenykeki, kia txu sohoji keki hãrele, kia ibutumy iròdu iròdu rururenyke.
\v 14 —Kia awityhyre wadinodu wakomy makre aijoi mahãdu wana.-diarỹ ywiywimy arakre, kia iròdu iròdu rirareherenydi, kia weryry boho rirareherenydi, kiata Edom-ò arehemynyke, tai kai tahãwanymyhỹteki.
\v 15 Esau rarybere: —Taibo wadeòdurenyõ akireny rarikre arahe]udunyrenykremy. Ijaò rirawyònyre: —Tuu reaõlereri.-diarỹ heka wadinodu biòwa sojolimy aratxikemy resỹnyreri.
\v 16 Kua txuu Esau roosere tarytybydile Edom-ò.
\v 17 —Ijaò tanonanamy rare Sucote-ò.
\v 18 Kawesemy tahe Ijaò Mesopotamia ribi roosere Kanaã-ò; tii rehemynyrenyre awihyylemy Siquém hãwã -ò, kia tabre-ò riòre ridere kua ityyki.
\v 19 —Kia 100 moeda de prata-di Hamor riòre boho ribi, Siquém tyby ribi suu riõbaranyre, kia tai tahe tabre-ò riòre ridere.
\v 20 —Tai tii bede ratòò riwinyre, kiata rininire El my, Israel Deuxu.
\c 34
\s -dina Aõhỹỹmy Rutỹỹnyre
\p
\v 1 Kia-dina rexiywinyre, Ijaò riòre Léia wana iriòre, kia rare itxeremy, kia ijadòòma mahãdu hãwãludu-di itxeremy.
\v 2 —Hamor, Hev eu wana kua hãwã ridinodunymy roiremyhỹ, kia iriòre ijõdire Siquém inire. Tii-dina my robire, kia rimyre tarurumy-òtaòta iki wana riwinykemy.
\v 3 —Kia tii tai awimy rahãre tuu rõhõtinyre, kia riemy raremyhỹ tuu rerinanykemy.
\v 4 —Irahudita rarybere tyby-ò: —Kia ijadòòma wana aroikemy rexitòenyreri.
\v 5 Ijaò bede rieryre, kia Siquém ibinamy iriòre-dina risỹnyremy. Kiaremyta iriòre boho bederoki ratximyhỹreny broreni-di, kia aõmy rarybeõhyyre, kia tii boho taheto-ò ròòserenyre.
\v 6 —Iwana wana Hamor, Siquém tyby rare Ijaò-ò rybemy.
\v 7 —Kia Ijaò riòre boho ritehemynyrenyreu bedero ribi, kia bede rieryrenyre terỹreny bededỹỹnanamy, sõemy reburerenyre, kia Siquém Israel ki hãwãdu mahãdu ibinatyhymy terỹreny risỹnyrenyreki, aõhỹỹmy Ijaò riòre risỹnyreki. Kia tuu riwinyrenyke aõkõ heka roire.
\v 8 —Kia Hamor rarybere: —Wariòre Siquém ariòrereny-di rõhõtinyiny ratxireri.-diarỹ rexitòenyreri adeereny biwabinybenykemy tii wana roikemy.
\v 9 —Iny boho sỹmy rykoirekre;-diarỹ boho ariòrereny wana aroirenykre, kai bohota wariòrereny wana hãwyymy boibenykre.
\v 10 —Kaki atxibenyke wa wanareny, wabederenyki mahãwanymy boibekre. Suu biõbaranybenyke aõtxile ixideewimy, kia kaki bede rikiywinyrenyke.
\v 11 Irahudita Siquém rarybere-dina tyby-ò, iseriòrereny-ò: —Txioini aõkerỹbo tuu wadee biwinybenyke, kia-diarỹ adeereny ariwahinykre aõmybo bekoabenykre.
\v 12 —Bexitòenybenyke aõnaõna adeereny rawahirenykremy, kia manarybedenyke tiwesebo-diarỹ ijadòòma ariòwynykremy, kiata wadee biwahinybenykre tiki wana aroikremy.
\v 13 Kia Siquém ibinamy terỹreny risỹnyreki, Ijaò riòre boho aõkõmy rirayònyrenyre tamy, kia tyby Hamor-ò tule.
\v 14 —Tii boho raryberenyre myy: —Ariwahinyrenyõkre waseriòrereny hãhu tõsityykresynaõ wana hãbu my roiõkre, kia heka wadeereny ixỹruna rare.
\v 15 —Kia tamy areòbyrenyrenykre myxiery: kai boho waweserenymy atxibenykre, kia heka myre, kia ibutumy hãbu mahãdu tõsityyreny rayrokre.
\v 16 —Tai tahe awire, kai boho wariòrereny wana hãwyy my boibenykre, kia-diarỹ boho tahe ariòrereny wana hãwyy my araydònyrenykre.-diarỹ boho aykyrenyki arahãwanymy aroirenyrekre, kia tahe hãwã mahãdureny sohojilemy rakatxirenykre.
\v 17 —Ka, txibo kai boho wabededỹỹnanareny-ò beòbybenyõkreki, kia waseriòrereny aridyrenykre.
\v 18 Hamor, kia tariòre wana ibededỹỹnanareny-ò tamy reòbyrenyre.
\v 19 —Kia timy raroorehenydi aõkõ, kia weryrybò rõsityyorore, kiemy dori Ijaò riòre-di rõhõtinymy ratximyhỹ. Kia Siquém heka ratyhydỹỹmy ratximyhỹre tyby boho sỹ mahãdurenyki.
\v 20 Irahudi Hamor, kia tariòre Siquém wana ròirenyre, hãwã ròtena-ò, tai bededỹỹnana relemyhỹreki, kia raryberenyre hãwãki hãwãdu mahãdureny-ò:
\v 21 —Kaa iny mahãdu roirenyre heka iny biòwareny roire. Iny boho rikiwahinyrenykre, kia tii kaki rasỹnyrenykremy, kia bede rikiywinyrenykre kaki, kia suu tamyreny rehemynymy rakre. Iny boho hãwyy my rokoirenykre iriòrereny boho wana, kia tii boho tahe iny riòrereny wana raydònyrenykre.
\v 22 —Ka tii boho tamy reòbyrenyke inykyrenyki ratxirenykemy, kia txibo hãwãdu sohojilemy rykoirenyrekekile, kia iny tamy rekeòbyrenykeki: ibutumy hãbu mahãdureny rõsityyorokre, iweserenymy.
\v 23 —Kia aõbo ibrorenireny-di aõbo ibutumy rykatxirenyõkre aõbo? Kia ibededỹỹnanareny-ò rekeòbyrenykreki, kia tii boho inykyrenyki rahãwanyrenykre.
\v 24 Ibutumy hãbu mahãdu iumy tamy reòbyrenyre Hamor wana, kia iriòre Siquém wana, kiata rõsityyororenyre.
\v 25 —Txuu inataõ sỹtybymy, kia hãbu mahãdu tesetyhymy raratymyhỹrenyu, inatxi Ijaò riòre, Simeaõ, Lev i wana,-dina seriòre boho, tatõnorireny rimyrenyre, kia hãwã -ò rirònyrenyre, kia inyõ rieryrenyõhyylemy, kia ibutumy hãbu mahãdu rirubunyrenyre.
\v 26 —Kia Hamor, Siquém wana rurulerenyre. Kia iutyhyle Simeaõ, Lev i wana-dina ritarenyre Siquém heto ribi, kia ròhònyrenyre.
\v 27 —Kia rubu sỹtybymy Ijaò riòre bohorenyõ riwasinyrenyre, aõnaõna iòwyhykỹmy rỹimyhỹre hãwã ykymy, kia rexiòwynyrenyre iseriòrereny aõhỹỹmy rutỹỹnyreki.
\v 28 Tii boho riwyrenyre budoeni, cabras, broreni, jumentos, kia ibutumy riwyrenyre hãwã ykymy, bederomy rỹimyhỹrenyre.
\v 29 —Ibutumy ritarenyre hetowo ribi aõnaõna-òwyninihikỹ, kia hãwyy mahãdu, uladu mahãdu ridylerenyre brejuna-ò ralòrenykre wesemy.
\v 30 —Taita Ijaò rarybere Simeaõ, Lev i-ò: —Kai boho bede sirasirahãkỹ-ò tiwaliditenyta. Ka tahe cananeus mahãdu, perizeus mahãdu, kia kasu ki hãwãdu mahãdu wamy radònyrenykre.-diarỹ hãbu waki sõeõre. Txibo tii boho rexibutunyrenykre wana, kia riwahurenykre, kia ibutumy wasỹreny mahãdu rururenykre.
\v 31 Kia tii boho rirawyònyrenyre: —Diarỹ boho waseriòrereny ariwahinyrenyõkre, kia wedena wesemy idi ratxirenykemy.
\c 35
\s Rybewiwihikỹ rawahtre Betel ki
\p
\v 1 Deuxu rarybere Ijaò-ò: —Bexiywinyke, make Betel-ò, kia tai masỹnymy mabeke. Kia Betel ki bede wadee biratòònykre, kiata wadee tuu maubenykre, kia Deuru adee rexitỹnynyre, kia kai aseriòre Esau ribi texiwoteu.
\v 2 Taita Ijaò rarybere tahãwyy boho-ò, kia ibutumy iki wana ratximyhỹrenyre-ò: —Idi behubenyke ibutumy deuse suritxoo-di iwitxira hãwãludureny-di, kia kai boho idi atxitenyteri-di. Bexisuhòbenyke, kia tyylyra-di bexityynybenyke.
\v 3 —Bexiywinybenyke, kia dori rykòirenykre Betel-ò. Tai bede ratòò ariwinykre Deuxu-ò tamy tuu araubenykre, kia dori tii riwawiòhenanyre, aõhỹỹhỹỹmy ratỹỹnyre ribi, kia wa wana ratximyhỹ, kia ibutumy tibedeki rariamy raremyhỹu.
\v 4 Tii boho iwitxira hãwãludu deuse suritxoo riwahinyrenyre, kia idi ratximyhỹreny, kia nohõtisana riuhemyhỹrenyre riwahinyrenylere. Kia Ijaò rituunyre ibutumy, kia Siquém hãwã tyy ki.
\v 5 —Kia tii boho ròirenyre ribrebudỹỹnyrenyre inihikỹmy, iurenana tii boho Ijaò hewomy ròirenyõhyyre.
\v 6 Kawesemyta Ijaò ibutumy tasỹreny mahãdu wana ritehemynyrenyre Luz hãwã -ò, kia Betel my raerylemyhỹre, kia Kanaã su ki rỹimyhỹre.
\v 7 —Tai tii bede ratòò riwinyre, kia rininire Deuxu Betel kiemy dori Deuxu tai tamy rexitỹnynyre, kia taseriòre ribi rexiwòmyhỹu.
\v 8 —Kia ibedeki Debora rurure, kia hãwyy Rebeka riòre-di tarukidumy ratximyhỹre wahe. Tii ratuure Betel iraru weribiki. Kia rininirenyre Carv alho rubetuuna.
\v 9 Kia Ijaò Mesopotamia ribi doosedeu, kia Deuxu ixybyle tamy rexitỹnynyre,
\v 10 —myỹ rarybemy: Kai Ijaò anire, kiaremyta kaa tuu ixyby maniniõkre animy; Ka tahe wiji Israel anikre.
\v 11 Kia rarybere:-diarỹ Deuxu ibutumy wanidehe rare. Kia sõemy ariòre ijõdikre, kia sõemy ariòreriòrereny ijõdikre. Sohojihikỹ iny mahãdu, kia iny mahãdureny aribi ròhònyrenykre, kia ariòreriòrereny yky ribi tahe Iòlò my runykre.
\v 12 Kia suu rewahinyre Abraaõ-ò, Isaque dee, kia adee ariwahinylekre, irahudita ariòreriòrereny dee ariwahinykre.
\v 13 Deuxu tarybe rahureu Ijaò ribi, kia kua bede ribi rare.
\v 14 —Taita Ijaò mana sohojiõ rimyre, kiata ridere owo wesemy, kia tai Deuxu rarybemyhỹ sỹtybyki tamy. Tii Deuxu dee rihitxinyre, kia mona besò(v inho) azeite wana ityre ritxiwire.
\v 15 —Kia kua bede rininire Betel my.
\s Rakeli (Raquel) rurure
\v 16 Ijaò tahãwyy boho wana ròhònyrenyre Betel ribi; kia Efrata hãwã -ò tehemysỹ iòhò-di Rakeli tamytxitxi riòrarunyre. Kia ibytòmy ijarana isirare.
\v 17 —Kia imytxitxi-òbitina rimyreu, uladu juradu mahãdu raryberenyre: Uritre brebukõmyke; kai iwitxiramy hãbu aritxòremykre.
\v 18 Kiaremy tahe tii rurumy rare. Kia taeleonana-di reakreòtyre, kia weryry Benoni my rininire. Ka tyby tahe rininire Benjami (Benjamim) my.
\v 19 Kawesemy tahe Rakeli rurure, kia Efrata ryweijàti ki rurure, ka tahe wiji Belẽ inire.
\v 20 —Ijaò iwabede tyre mana ritidire owo wesemy, kia tii tahe riteòsinymy roimyhỹre, ibedeki ratuure wiji bede hãrele.
\v 21 —Irahudita Ijaò ròhònyre iribi, kia tabre-ò riòre ridere Éder tò weribiki.
\s Ijaò Riõre Boho
\v 22 Sohoji txuu, Ijaò kua bedeki rahãwanymy raremyhỹu, iriòre Rúben-òtaòta riwinyre Bila wana, kia heka Ijaò wedena rare. Kia tii bede tuu rieryreu, sõemy reburere. Ijaò riòre boho heka l2 my sõereny.
\v 23 —Kia Léia riòre boho Rúben (Ijaò riòre adela), Simeaõ, Levi, Judá, Issacar kia Zebulom.
\v 24 —Kia Rakeli wana tii iriòre ijõdire Jyje kia Benjami.
\v 25 —Kia Bila wana, Rakeli deòdu wahe, tii iriòre ijõdire Dã kia Natali.
\v 26 —Kia Zilpa wana, Léia deòdu wahe, tii iriòre ijõdire Gade kia Asser wana. Kaa Ijaò riòre boho heka Mesopotamia ki uladumy ruarenyre.
\v 27 Ijaò rare Isaque wana rahãwanykremy tyby wahe, Manre ki, kia hãwã Arba inilere, kia Hebrom tyyki roimyhỹre, kia tai Abraaõ, Isaque boho wana rahãwanymy raremyhỹki.
\v 28 —Kia 180 yramy,
\v 29 —kia matuarityhy-di, Isaque rurure, kia tahỹỹna bohoreny wana wii ributunyrenykremy rubu bedeki. Kia iriòre boho Esau, Ijaò rituunyrenyre.
\c 36
\p
\v 1 Kaa heka Esau riòreriòre bohoreny rare, kia Edom iniõle rare.
\v 2 —Esau inatxi hãwyy wana hãwyymy roire, Kanaã hãwãhãkỹ bedeki, kia heka Ada, Elom riòre, heteu wana, kia Oolibana, Ana riòre, Zibeaõ riòreriòre heka rare, hev eu wana.
\v 3 —Esau, Basemate wana rexilidilere, Ismael riòre, Nebaiote seriòre wahe.
\v 4 —Ada heka Elifaz se rare, kia Basemate tahe Reuel se rare,
\v 5 —Kia Oolibama tahe Jéus, JaIã, Corá sereny rare. Ka boho heka Esau riòre roire, kia ruarenyre tii Kanaã suki rahãwanymy raremyhỹu.
\v 6 Ihudita Esau rare iwitxira bede-ò tahãwyy boho wana, tariòre boho wana ibutumy, kia tahetorenyki rỹimyhỹrenyre ibutumy, kawesemy taseriòre Ijaò ribi rexihitxinyre. Esau ixihemy ibutumy tabudoeni, tacabras, kia ibutumy tabroreni, kia ibutumy taaõnaõna Kanaã hãwãhãkỹki ixidee rimyre ridyrenyre.
\v 7 —Esau kua ribi ròhònyre kiemy dori suu tii, Ijaò wana tai rahãwanymy roiremyhỹ, kia iyjatyhyre iny inatxi dee; tii boho dori sõemy ibrorenireny ijõdirenyre, iurenana heka ibutumy ratxirenyke aõkõre.
\v 8 —Kiaremy, Esau rare Edom hãwãlò bede-ò.
\v 9 Kia Esau riòreriòrereny rỹire, Edomitas hỹỹna mahãdureny, kia Edom hãwãlò bedeki rahãwanyrenyre, kia Seir inilere.
\v 10-13 —Ada, Esau hãwyy, rariòrenyre: Temã, Omar, Zefo, Gaetã kia Quenaz. Kia tawedena Timna wana, Elifaz rariòrenyre Amaleque inire. Basemate, Esau hãwyy witxira, kia iriòrereny ijödire Reuel inire; kia Reuel, inaubiòwamy uladu tybymy runyre: Naate, Zera, Sama kia Miza.
\v 14 Esau ihãwyy iwitxira ijõdire, Oolibama inire, kia Ana riòre, Zibeaõ riòreriòre. Kia iriòrereny moma roire Jeús, Jalã kia Corá.
\v 15 Kaa Esau riòreriòrereny rare. Kia Elifaz heka Esau riòre adela rare, kia iriòreriòrereny roire: Temãs, Omar, Zefo, Quenaz,
\v 16 —Corá, Gaetã kia Amaleque. Ka boho heka Ada, Esau hãwyy riòreriòrereny rare.
\v 17 Kia Reuel keka riòrarunyre iny iny mahãdu: Naate, Zera, Sama kia Miza. Ka boho heka Baseinate riòriòrereny rare, Esau hãwyyõ.
\v 18 Esau taháwyy witxira wana Oolibama inire, Ana riòre, kia iriòreriòrereny boho: Jeús, Jalã kia Corá.
\v 19 —Kia heka ibutumy Esau riòreriòrereny roire, kia ibutumy tii boho Seir, horeu riòrereny roire.
\s Seir Riòreriòrereny
\v 20-21 Kia komy iny mahãdu rahãwanyrenyre Edom suki, kia boho heka Lotã, Sobal, Zibaõ, Aná,-disom, Eser kia-disã riòreriòrereny roire, kia ibutumy tii boho Seir, horeu riòrereny roire.
\v 22 Lotã heka Hori, Homã boho ijoireny tyby rare. Lotã iseriòre hãwyy ijõdire Timna inire.
\v 23 Sobal heka Alv ã, Manaate, Ebal, Sefô kia Onã, hỹỹna mahãdureny tybyreny rare.
\v 24 Zibeaõ, inatximy uladu tybymy runyre: Aías kia Ana. Ka heka Aná betòtee ijaranatxi reare bederahyki, kia tyby jumentos-di tarukimy ratximyhỹu.
\v 25-26 —Aná heka-disom tyby rare, kia Hendã, Esbã, Itrã kia Querã ijoireny tyby roire. Aná, Oolibana hãwyy tybymy rtnylere.
\v 27 Eser, Bilã, Zeav a kia Acã ijoireny tybymy runyre.
\v 28 -disã, Uz kia Arã ijoireny tybymy runyre.
\v 29-30 Ka boho heka horeus riòreriòrereny roire Edom suludureny: Lotã, Sobal, Zibeaõ, Aná,-disom, Eser kia-disã.
\s Edom Iòlò Mahãdureny
\v 31-39 Kia Iòlò imahãdu ridinodunyrenyre Edom su, kia wihewo wihewolemy. kia Israel ilòlòõmy raremyhỹ bedeu:
\q Belá, Beoro (Beor) riòre,-dinaba hãwã ludu.
\q Jobabe, Zera riòre, Bosra ludu.
\q Husã, Temã bede ludu.
\q Hadade, Bedade riòre, Avite hãwã ludu. Tii rihure midianitas mahãdu wounaki, Moabe suki.
\q Samlá, Masreca hãwã ludu.
\q Saul, Reobote bero Eufratesi ludu.
\q Bali-Hana, Akbor riòre.
\q Hadade. Pau hãwã ludu (ihãwyyni Meetabel rare, Matrede riòre, kia MeZaaba riòreriòre).
\v 40-43 Esau ribi Edomita ijoi mahãdu-dirahudenyde: Timna, Al a, Jetete, Oolibama, Ela, Pinom, Quenaz, Tema, Mibsa, Magdiel kia Iraõ. Kia bede bedemy Ka ijoi mahãdu rahãwanymy rỹiramyhỹ, ijoireny sohoji sohojilemy raninirenyre.
\c 37
\s Jyje Kia Taseriòre Boho Wana
\p
\v 1 Ijaò Kanaã suki rahãwanymy raremyhỹ, tai tyby rahãwanymy raremyhỹki,
\v 2 —Ka heka Ijaò riòre boho ijyy rare. Kia Jyje 17 wyra bedeu, budoeni-di cabra-di taruki raremyhỹ taseriòre boho wana ibutumy, kia Bila riòre boho, Zilpa riòre boho, ka boho heka tyby wedenareny rare. Kia Jyje relyymyhỹre tyby ko aõnaõna-òbitimy aõbo iseriòre boho riwinymyhỹrenyremy.
\v 3 Ijaò heka ramatuarinyreu Jyje uladumy reare, iurenana heka tii tuu rerinanytyhymyhỹre tariòrereny ribi. Ijaò yhy itxena derarehehekỹ relekremy rarybere Jyje yhy itxenamy.
\v 4 Kia iseriòre boho tyby-di retehemyhỹrenyre Jyje my rerinanytyhymyhỹremy iribireny, iurenana heka tuu radònymyhỹrenyre, kia rybesaõsaõmy tamy rarybemyhỹrenyre.
\v 5 Kia Jyje rarasinyre, kia taseriòre boho ko relyyrenyre. Kia taiki tahe tii boho tuu radònytyhyrenyre,
\v 6 kiemy dori tii myỹ rarybere: Boholabenyke,-diarỹ warasimy akoreny arelyykre.
\v 7 Rarasinyre, iny boho bederoki ratximyhỹrenymy maixõmoni iny boho ritaamy ratximyhỹrenymy. Kia isitere ribile wamaixõmoni rebutunymy retaare lamamy rỹire, kia amaixõmonireny butuna tetaatenyte iweruramy rexiyrawonyrenyre, wamaixõmoni retaarekoki rỹirenyre.
\v 8 Taita iseriòre boho raryberenyre: —Kia aõbo walòlòrenymy aõbo bunykre, kai aõbo hiwawedunyrenykre? Kia ixyby tuu radònytyhyrenyre irasi-òraruki, kia tii tarasimy relyyinyhỹki.
\v 9 Irahudi Jyje ixybyle rarasinyre, kia tarasimy taseriòre boho ko relyylere. Tii myỹ rarybere: —Diarỹ iwitxiraniy rarasinyre. Kia tahe txuu, ahãdu, kia 11 my tainasõe riwayrawonyrenyre.
\v 10 Kia Jyje tarasimy relyyreu tyby ko, taseriòre boho ko kia tyby tamy rarybere: —Kia aõmybo rarybereri kai tarasinyteri? Kia aõbo adi aseriòre boho aõbo, kia-diarỹ boho aõbo watiòhumy aõbo areserenykre akoki?
\v 11 Kia Jyje seriòre boho tamy rexiwobinanymyhỹrenyre, ka tyby tahe rõhõtinyre irasi-di.
\s Jyje-di ròhònyrenyre kia Egito-ò ridyrenyre
\v 12 Tiu txuu Jyje seriòre boho tyby budoeni, cabras ridyrenyre, kia Siquém tyy ki asi rỹimyhỹre bede-ò.
\v 13 Taita Ijaò rarybere Jyje-ò: —Manake.-diarỹ arateònykre Siquém-ò, tai aseriòre boho budoeni-di, cabra-di tarukimy ratxirenyreriki. —Diarỹ rexihumy rare arakremy —rirawyònyre Jyje.
\v 14 Ijaò rarybere: —Make, kia betehekre txibo aseriòre boho, iròdu iròdu-di awilemy aõbo ratxirenyreri, kiata wadee ijyy-di manakre. Taita Hebrom vale ribi Ijaò tariòre Jyje riteònyre Siquém-ò, kia tii rare. Kia tamy rehemynyreu,
\v 15 —tii bedero-di rariamy rare. Tai hãbuõ tuu robire, kia ritỹỹraxinyre: —Aõbo kai teijeteri?
\v 16 —Diarỹ waseriòre boho reijereri. rirawyònyre Jyje. Tii boho kia bedeõkile ratxirenyreri. Kai aõbo teeryõte tiobo ròirenyramy?
\v 17 Hãbu rirawyònyre: —Tii boho ka ribi ròirenyra.-diarỹ raholare tii boho raryberenyreu Dotã-ò roikremy.
\v 18 —Tii boho Jyje my robirenyre irehe ribi, kia rehemynykre kotyre, kia bede widee riywinyrenyre rirubunyrenykremy.
\v 19 —Tii boho raryberenyre: —Kua rareri rasiduhukỹ!
\v 20 —Bydòike, wiji rikirubunyrenykre. Irahudita irubu-di rykehurenykre be hãluu rubu txi, kia rykaryberenykre iròdu debureõ riròramy. Kawesemy tahe idi ryketeherenykre, aõbo irasiki ròhònykremy.
\v 21 Kia Ruben tuu roholareu, kia taseriòre boho ribi rihedỹỹnykremy, kia rarybere: —Aõkõre iny boho rikirubunyrenyõkre.
\v 22 —Ihãlubu rikitxiwirenyõkre. Kai boho aõwaxina kaa behãhiu txi idi behubenykre, ka bederahyki, kia uritreta iwotõmodỹỹrenyõmykre. Ruben kawesemy rarybere kiemy dori taseriòre rihedỹỹnykremy bede riywinyre, kia tyby-ò riòesedỹỹnykremy.
\v 23 —Kia Jyje rehemynyreu, tai iseriòre boho ratxirenyTeri-ò, kia tii boho iyhy itxena derarehehekỹ iribi risiherenyre, kia idi rexityymymy ratximyhỹ wahe.
\v 24 —Irahudita rimymy idi rehurenyre, behãluu irubumy aõhomy aõkõ roimyhỹtxi.
\v 25 —Kia roruurenyre byremy. Isiteri ribile Carav ana Ismaelita mahãdumy robirenyre, reamy rỹimyhỹrenymy, kia Gileade ribi ròirenyrerimy, kia Egito-òròirenyremy. Kia icameloreny deròna-di sõemy-diwydenyde.
\v 26 —Tai Judá rarybere taseriòre boho-ò: —Aõbo rikitarenykre txibo iny seriòrereny rikirubunyrenykreki?
\v 27 Rikirubunyrenyõkre, urile idi kaa Ismaelitas mahãdureny-ò idi rykohonyrenykre. Kiemy dori tii iny seriòrereny rare, iny hãlubureny. Kia iseriòre boho tai awimy rahãrenyre.
\v 28 —Kia midianitas ijohodu mahãdurenyõ kua-di ròirenyre, kia Jyje seriòre boho behãluu ribi ritarenyre, kiata idi Ismaelitas mahãdureny-ò rohonyrenyre, aõmamy 30-my prata womati nieru. Kia Ismaelita mahãdu Jyje ridyrenyre Egito-ò.
\v 29 Kia Ruben behãluu-ò roosereu, kia Jyje my robiõre behãluuki, kia tatyy ritxuatxuare bederyrymy.
\v 30 —Tii roosere tai iseriòre boho ratximyhỹrenyki, kia rarybere: —Weryrybò kuaki aõho aõkõ rare! Ka tahe wiji aõbo tahe-diarỹ ariwinykre?
\v 31 Taita iseriòre boho budoeni riòreõ rirubunyrenyre, kia ihãlubu-di Jyje yhy itxena derarehehekỹ risòrisònyrenyre.
\v 32 —Irahudita riwyrenyre Jyje yhy itxena derehehekỹ tyby-ò, kia raryberenyre: —Katxile rekoarenyre. Ka aõbo ariòre yhy itxena derahehekỹ aoko aobo rare?
\v 33 Ijaò rieryre, kia rarybere: —Kohe, kaa wariòre yhy itxena derarehehekỹ rare! inatyhylemy iròdu debureõ riyreyrenymy rirore.
\v 34 Taita bederyrymy Ijaò tatyy ritxuatxuare, kia tyysi yxeyxehekỹ-di rexityynyre. Kia tiwese bedemy irehemy (luto)-di raremyhỹ tariòre-òraruki.
\v 35 —Kia ibutumy iriòre boho hãbu, iriòre boho hãwyy idi risỹnyrenyre rinohõti tybònyrenykemy, kia tii tahe nohõti tybòderalemy reamyhỹre, kia rarybere:-diarỹ (luto)-di ararekre wariòre-òraruki. kia iki wana witxi areakre rubu bederenyki. Kia (luto)-di raremyhỹ tariòre Jyje-òraruki.
\v 36 Kia iwana wana, midianitas mahãdu Jyje-di rohonyrenyre Potifar dee, Iòlò deòdureny-ò.
\c 38
\s Juda Kia Itamar Wana
\p
\v 1 Kia ibedeu Judá taseriòre boho ribi rexihitxinyre, kia rare sỹmy hãbuõ Hira inire iheto-ò sỹmy rare, kia heka Adulã hãwã rare.
\v 2 —Tai Judá cananeu mahãdu riòreõ ririerymy raremyhỹ Sua inire. Judá iki wana rexilidire,
\v 3 —kia tii tamy uladuõ riwahinyie, kia tii rininire Er.
\v 4 —Tii ixybyle rabytònyre, kia ijõmy rariòrenyre, kia tii rininire Onã.
\v 5 —Irahudita tii ixyby sohoji rariònyre, kia tii rininire Selá. Judá Quezibe ki ratximyhỹu, kia kaa weryry ruare.
\v 6 Judá tariòre adela Er hãwyymy ritidire, kia hãwyy Tamara inire.
\v 7 —Deuxu Tyhyhykỹ bede binabinahãkỹ my reòariõmy ratximyhỹre, kia Er tuu riwinymy raremyhỹ, iurenana kia rirubunyre.
\v 8 —Taita Judá rarybere Onã-ò: Make kia aseriòre wytese wana-òtaòta biwinykre. Kawesemy kai-òbitimy biwinykre tuu riòre labri riwinymyhỹremy, kia aseriòre aribi iriòreriòrereny ijõdikremy.
\v 9 Kia Onã heka rieryre iriòre ruakeki tiu iriòremy raniniõtyhy. Iurenana taseriòre wytese wana-òtaòta riwinymyhỹreu, kia tii tanosy sutxile ritxiwimyhỹre, kia iseriòre ihe ribi iriòreriòrereny ihòõkremy.
\v 10 —Deuxu Tjhyhykỹ awimy aõkõ idi ratximyhỹ, kia Onã tuu riwinymyhỹki, kia rirubunylere.
\v 11 —Taita Juda rarybere tariòreriòrese dee Tamara-ò: —Bòòseke buheto-ò, kia wytesehyymy inabekre, ihyyta wariòre Sela raumynykre. Tii kawesemy rarybere kiemy dori ruberure Sela ruruketxi, kia iwese iseriòre boho tuu rutỹỹnyrenyreki. Kawesemyta Tamara rare tyby heto-ò sỹmy.
\v 12 Kia bede irehemy rỹiramyhỹ bedeu Juda hãwyy rurure. Kia tyy lyby-di rexityynymy raremyhỹ rahudi, Juda rare Timnate-ò, tai tabudoeni sityy riyròmyhỹki. Kia ibiòwa Hira, Adulã ludu rare iki wana.
\v 13 —Inyõ Tamara ko relyyre iriòre labei rakremy ratxirerimy Timnate-ò, kia tabudoeni sityy riyrokremy.
\v 14 —Taita Tamara tatyy riwiurònyre, kia tawytese tyy ixi ribi ritamy, kia taòsỹny tyyre-di rihetynymy rexiwitxiranyre. Kia iribi rare kia rexisỹnyie Enaim hãwã ròtenaki, kia Tininate ry-ò nonanaki roimyhỹre wahe. Kia tii tuu riwinyre kiemy dori rierytyhyre Sela hãbu my raremy, ka Juda tahe riteònyõre tii tiki wana roikremy.
\v 15 Kia Juda tuu robireu idi rõhõtinyre wedenaõ raremy, kia tiki taòsỹny rihetynymy ratximyhỹ.
\v 16 —Tii tamy rare iki wana ryweijàtiki widee rarybekremy, kia rieryõmy tariòreriòresemy. Tii rarybere: —Kai aõbo wawana herina-ò manaõkre aõbõ? Tiki rirawyònyre: —Tiwesebota kai bidiwakòwynykre?
\v 17 Tii rirawyònyre: —Diarỹ aditeònykre budoeni riòre wabudoeni ribi? —Awire —rarybere tii. —Ka wakita anono birikre, kia inatyhymy kai budoeni ritxòre biditekònykremy.
\v 18 Judá ritỹỹrraxinyre: Aõbota aririkemy kai wadi atxiteri? Tiki rirawyònyre: —Adebòrỹsỹ, anohõ alòkyki roireri wana, kia budoeni-dinodu hojurehe-di ebòki atxiteri birilekre. Taita Judá taaõnaõna riwahinyre. Tii iki wana-òtaòta riwinyre, kia tiki rabytònyre.
\v 19 —Tamara taheto-ò roosere, kia tyyre ixi ribi ritamy, kia tawytese tyy-di rexityynyre.
\v 20 Irahudita Judá tabiòwa Hira riteònyre budoeni riòre-di kia taaõna tai-diride ixyby idiwykremy, ka Hira tahe itxi reaõhyyre.
\v 21 —Tii rỹỹraxire Enaim hãbu mahãdureny-ò txibo aõhe aõbo rieryrenyke, kia wedena ryweijàtiki ratximyhỹre. —Kaki wedenaõ ihoõhyye. —rirawyònyrenyre tii boho.
\v 22 Hira roosere, kia rarybere Judá-ò: —Hãwyy txi reaõhyyre. Kia hãbu mahãdureny wadee raryberenyre, kuaki tiu wedenaõ ratxiõhyymyhỹre.
\v 23 Taita Judá rarybere: —Kia tii heka waaõna-di ratxireri. kawesemy tahe tiu inyõ iny-di risinyõtyhy.-diarỹ budoeni riòre reteònyre, ka kai tahe itxi teaõhyyte.
\v 24 Kia inataõ ahãdumy bede rimyre bedeu, Judá-ò rybeiny ròirenyre: —Kia ariòreriòrese wedena wesemy rexiwitxiranyre, Ka tahe wiji bytòmy ratxireri. Tai Judárarybere: —Bididydenyke kia hãwyy ahãna-ò, kia rookremy!
\v 25 Kia taheto ribi ritamyhỹu, tiki tariòre labie-ò tarybe riwahinyre: Mobo riwabytòdỹkỹnyre kaa anonanona wedu riwabytòdỹkỹnyre. Biebenyke, kia idi betehebenyke mohõrõbo kaa debòrỹsỹ, nohõ lòkỹ ludu wana, kia budoeni-dinodu hojurehe ijõmy.
\v 26 —Judá taaõna rieryre kia rarybere: —Tii heka waratyre-òbitityhymy ratxireri; kia dori wariòre Sela wana arilidikremy tamy rarybere, ka warybemy rarybere tahe tuu rewinyõhyyre.
\v 27 Kia Tamara ribi uladu reakremy rỹimyhỹu, kia rieryrenyre iriòre wihijumy reakremy.
\v 28 —Kia tii ijarasiramy ròrenymyhỹu, wihijuõ tebò ahãna-ò riòlòdỹỹnyre. Kia bytò ijaradỹỹdu mahãdu tyyresò-di uladu debò ritaare. Kia rarybere: —Kaa heka kokumy rakòkunyra.
\v 29 Ka tii tebò ritusinyre, kia iseriòre wihiju komy reare. Taita bytò ijaradỹỹdu mahãdu rarybere. —Timywe kai ryy terakynyta! Kia rininirenyre Peres.
\v 30 Irahudita ijõ reare, kia tyyresò-di tebò rataare wahe, kia Zera inimy ritidirenyre.
\c 39
\s Jyje, Potifar hetoki
\p
\v 1 Jyje Egito-ò ridyrenyre, tai Ismaelitas mahãdu idi rohonyrenyre Egípcio-ò Potifar inire, kia sodadu wedu palácio ki ratximyhỹre.
\v 2 —Deuxu Tyhyhykỹ Jyje wanahyy ratximyhỹ. Tii tadinodu hetoki rasỹnymy raremyhỹ, kia ibutumy awimy raremyhỹre aõnaõaki.
\v 3 —Kia Jyje-dinodu tuu robire, kia DeuxuTyhyhykỹ iki wana ratxirerimy, kia tarybewihikỹ tamy riwahinymyhỹremy ibutumy aõ riwinymyhỹreki.
\v 4 —Kawesemy tahe Jyje tadinodu inytyhy ixiki rimyre, kia risỹnyre tadeòdu tyhymy. Potifar, Jyje-ò riwahinyre iheto-di tarukimy rarekremy, kia ibutumy aõnaõna-di tarukikremy aõbo ihõrõre-di.
\v 5 —Kia ihyyle tahe Jyje-òraruki, Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ riwahinyre Egípcio aõnaõna-ò, kia ibutumy aõbo ihetoki rỹimyhỹre, kia bederomy tõhõ rỹimyhỹre tule.
\v 6 —Potifar riwahinyre ibutumy Jyje-ò, kia aõmy nohõtiyreõkremy, aõhebo tahe rỹsỹna rirỹsỹmyhỹreki. Jyje heka iruxerare hãhu wesemy iruxeramy.
\v 7 —Tiwese bede rahudi, idinodu hãwyy, Jyje-ò-òtaòta rybe riòrarunyre. Tiu txuu tii rarybere: —Manake, herinakò rykake.
\v 8 Tii teralemy reare, myỹ rarybemy: —Boholake, wadinodu aõmy rõhõtiyreõhyymyhỹre kaa hetoki, kiaremy-diarỹ kaki watixireri. Tii riwasỹnyre iaõnaõna-di ibutumy idi warukikremy,
\v 9 —Kaa hetoki-diarỹ redinodunymyhỹre iwesele. Kaki-diarỹ ijõdire aõnaõna ixideewimy, kaile tahe aõkõre, kiemy dori ihãwyy tate. Kaweseki, tiinybo tahe-diarỹ ariwinyke aõnaõna ixỹruna, kia Deuxu-òludumy-òraruna ariwinyke?
\v 10 Kia txuu iyhyõmy tii tamy rõhõtiõmy rarybemyhỹre iki wana herina-ò rakemy, ka Jyje tahe tamy reòbyõhyymyhỹre, kia ityykiratxikelau rexitòenymyhỹre.
\v 11 —Ka tiu txuu, tuu riwinymyhỹremy, tii hetowo-ò ralore raaõmysỹdỹỹnykremy, kia teòdurenyõ tai ratxióhymyhỹ.
\v 12 —Taita tii rimyre ityyki kia rarybere: —Manake, herinakò rykake. Ka tii iribi rexitamy ahãna-ò ròhònyre, kia tatyy tebòkile ririmy,
\v 13 —Kia rieryreu rexiwokremy, kia tii tatyy tebòki ririremy,
\v 14 —kia hãwyy ryryre heto ki aõmysỹdỹỹdu mahãdureny-ò, kia rarybere; —Betehebeny ikuni! Kaa hebreu, wahãbu-didyde wahetokukò, kia anonanonamy riwasỹnyreri. Tiki waherinakò ralòmy, kia wa wana kòtakòta riwinykemy wadi risỹnyre, ka-dikarỹ tahe rerakujukare katxiterehekỹmy.
\v 15 —kia rerakujukareku katxiterehekỹmy, kia tiki rexiwore, tatyky waherina wokukile ririra.
\v 16 Tii ityy rirarenyre, ihyy Jyje-dinodu doosede.
\v 17 —Kia ixiyrybule relyyre, myỹ : —Kaa adekòdu hebreu, kai tadidyte hetokukò, waherina wokukò ra]òmy wa wana kòtakòta riwinykemy risỹnyre.
\v 18 —Ka-dikarỹ tahe katxiterehekỹmy rerakujukare, kia tiki ahãnakò raijaranymy tatyky waherinawokuki ririre.
\v 19 —Beteheikuni timybo adekòdu riwasỹnyra! Kia ka ijyy-ò Jyje-dinodu roholareu sõemy reburere.
\v 20 —Tii, Jyje rimymy, kia brejunawo-ò ritidire, tai IòIò brejudu mahãdu ribrejunymyhỹrenyreki. Kia Jyje tai raremyhỹ.
\v 21 —Ka Dexu Tyhyhykỹ tahe iki wanahyye raremyhỹ, kia tarybewihikỹ tamy riwahinyre, kia tii Carcereiro aõnawiwi ixiki rimyre.
\v 22 —Kia Jyje runyre ibutumy breju mahãdureny-di tarukikremy, kia tii heka ridinodumy raremyhỹ ibutumy aõ brejunaki relekremy.
\v 23 —Kia Carcereiro aõmỹ rõhõtiyreõhyymy raremyhỹ, kia Jyje-ò riwahinyreki, kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ iki wanahyy ratximyhỹre, kia ibutumy tarybewihikỹ tamy riwahinymyhỹre aõ riwinymyhỹreki.
\c 40
\s Jyje Inatximy Rasi Riòbitinyre
\p
\v 1 Irehemy bede rỹire bedeu, Iòlò Egito inatximy tadeòdumy radònyre, kia heka bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu rare, kia mona besò (vinho) bedeò-ò rihynymyhỹre, kia ijõ tahe paõ-di õmysỹdỹỹdu wedu rare.
\v 2 Iòlò sõemy radònyre iny inatxi wedurenymy,
\v 3 kia brajuna-ò.ritidirenykremy rarybere, kia sodadu wedu hetoki rỹimyhỹreki brejuna heto, kia aõtama aõkõ ribrejunyrenyre tai Jyje brejuki roimyhỹ-ò ribrejunyrenyre.
\v 4 Tii boho tiwese bedemy aõkõ tai bede rierenyre, kia sodadu wedu tahe Jyje dee riwahinyre idireny tarukirenykremy.
\v 5 Tiu ruu, brejunaki bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu, kia paõ-di aõmysỹdỹỹdu wedu wana iny sohoji sohoji rarasinyrenyre. Kia irasireny sohoji sohoji aõmy raryberenyre.
\v 6 Kia Jyje tamyreny rudi nadeu, kia idi reteherenyre bede riryrymy ratximyhỹrenymy.
\v 7 Taita ritỹỹraxinyrenyre: —Aõherekibo kai boho aòsỹnyreny-di bederyrymy wiji atxitenyteri?
\v 8 Tii boho rirawyònyrenyre: —Diarỹ boho iny sohoji sohoji warasireny ijõdirenyreri, kia inyõ rieryõhyyreri riòbitinykemy, aõmybo rarasinyrenyre. Kia Deuxu heka iny dee bedeery riwahinymyhỹmyhỹre rasi raòbitinykremy. —rarybere Jyje. —Ròkòireny, bedelyydenyke tarasinytenytamy.
\v 9 Taita bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu tarasimy relyyre. Tii rarybere: —Rarasinyre wakoki parreira rỹimyhỹ
\v 10 kia inataõmy iruru sóe. kawesemyta bederade iru ròhònymyhỹ, kia noiròsò wesemy, kiata uv a turumy isòmy rexirahorere.
\v 11 -diarỹ remymyhỹ Iòlò bedeò; kia uva ibedeò-ò rewesurunymyhỹ, kiata tamy rewahinymyhỹ IòIò-ò.
\v 12 Jyje rarybere: —Kia iòbitidỹỹna heka myre: kia inataõ ruru-òwòru heka inataõ txu rare.
\v 13 Kia txu inataõ rimykreu Iòiò rarybekre araòlòdỹỹnykremy. Kai aõmysyỹdỹỹna-ò boosekre, kia mona besò (vinho) Iòlò dee biwahinymy mabekre, tuu juhu tewinymy tatemyhỹ wesemy.
\v 14 Kiaremyta, tiu kai awimy kuaki mabekreu, watxi õhõti reakre kia aõkerỹbo awimy wamy marybemy mabekre Iòlò dee, biwawiòhenanymy kawesemy brejuna ribi aròhònykremy.
\v 15 Inatyhymy ruruterehekỹ riwatarenyre hebreusu ribi, kia Egito-ò-diwadydenyde; iwese tahe kaki Egito ki aõ rewinyõhyyre, ka-ò brejuna heto-ò anakemy.
\v 16 Kia paõ-di aõmysỹdỹỹdu wedu irasi-òbitidỹỹna-ò awimy roholareu, kia rarybere: —Diarỹ rarasinylere. Rarasinyre inataõ paõ weriri-di waratiki rewymyhỹmy.
\v 17 Kia weriri biu luduki rỹsỹna hetòtò ibutumy ijõdire, kia paõ-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu riwinymyhỹre Iòlò-ò. Kiata nawii-dirahude, kia kaa rỹsỹna rirỹsỹmyhỹreny.
\v 18 Jyje riòbitinyre myỹ : —Arasi heka myỹ rarybere: inataõ weriri heka inataõ txuu rare.
\v 19 Kia txuu inataõ rimykreu Iòlò araòlòdỹỹnykre, kiata rarybekre arati riyròkremy. Irahudita aumy-òwòru-ò ritaakre, kia tamy-ò nawii ademy riroxikre.
\v 20 Txu inataõ sỹtybymy Iòlò iu uladumy reare txu-di alisi nihikỹ riwinyre, kia rynana ibutumy tadeòdu mahàdureny-ò riwahinyre. Tii rarybere brejuna ribi ròhònykremy bedeò-di aõmysỹdỹỹdu kia paõ-di aõmysỹdỹỹdu wedu wana kiata rarybere rynana-ò kydòidenykremy.
\v 21-22 Kiata tuu rutỹỹnyre Jyje rarybere mynamy: Iòlò, bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu-diòesedỹỹnyde juhuu tai raõmysỹdỹỹnymy raremyhỹ-ò, kia Iòlò dee mona besò (vinho) riwahinymy rarekremy kiata rarybere paõ-di aõmysỹdỹỹdu wedu rabytõtaakremy.
\v 23 Kiaremyta bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu Jyje txi tõhõti reaõhyyre; iribi tõhõti rusatyhyre.
\c 41
\s Jyje riòbitinyre Iòlò Rasi
\p
\v 1 Inatxi wyra rexihure. Txu sohojiu Egito Iòlò rarasiriyre laniaiiiy Nilo bero ijàtiki rỹimyhỹmy.
\v 2 Isitere ribile bero ribi ròhònyre debò inatxi sõemy broreni hãwyy ruxera idedimy, kiata bero weijàtimy asimy riroxirenyre.
\v 3 Kia ityhylemy bero ribi ròhònyrenyre ijõ debò inatxi sõeniy broreni hãwyy ibina ideõdeõmy, kia ròirenyre, komy broreni hãwyy ròhònyrenyre tyyreny-ò, bero weijàtiki.
\v 4 Kia broreni hãwyy ibinabina ideõdeõ rirỹsỹrenyre broreni hãwyy ruxera idedimy ratximyhỹreny. Kia Iòlò rexixare.
\v 5 Kiata ixybyle rarasinyre, kia ijõmy rarasinyre. Ibedeu tahe tii dehò inatxi sõemy niaixõmoni lòmy robire, kia ròhònymy iò sohoji ribile; kia heka awirenyre, kia sõemy iratyreny.
\v 6 Irahudita ròhònyrenyre debò inatxi sõemy maixõmoni lòy imoemoe rubumy, isõisõmy, kia yhy tòtee bederahyludu tuu risỹnyre,
\v 7 kia tii boho tahe maixõnioni lòy wi tỹxi rirỹsỹrenyre. IòIò rexixare: kia sohoji rarasinyremy.
\v 8 Rudiu tii sóeniy rõhõtiyremy ratximyhỹ, iurenana tahe ibutumy rarariòwyre urerarudu mahãdu-ò, kia ibutumy Egitoki bedeery mahãdu rỹimyhỹrenyre-ò. Iòlò tarasimy relyyre, kiata bedeery mahãdurenyõ ibedeeryreny ihoõre riòbitinykemy.
\v 9 Taita bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu rarybere Iòlò-ò: —Ka tahe rehemynyra iximy ararybekremy,-òbitimy aõkõ rewinyremy.
\v 10 Txu sohojiu kai wamy tadònyte, kia paõ-di aõmysỹdỹỹ wedu wana, kia brejumy arirònyrenykremy tiwawahinytenyte, sodadu wedu hetoki.
\v 11 Ruu-diarỹ boho rarasinyrenyre, kia warasireny aõmy iwitxirawitxiramy rarybere.
\v 12 Kuaki brejunaki hebreu weryrybò wa wanareny ratximyhỹ, kia heka sodadu wedu deòdumy raremyhỹ wahe. Kia relyyrenyre kaa weryrybo-ò warasirenymy, kia tii riòbitinyre aõmybo rarasinyrenyre.
\v 13 Kia ibutumy-òbitimy ròhònyre, kia tuu timybo tii rarybere mynamy.-diarỹ waaõmysỹdỹỹna-ò nadoosede, kia paõ-di aõmysỹdỹỹdu wedu rabytòtaare.
\v 14 Taita Iòlò rarariòwyre Jyje kanakremy, kia wytyhylemy ròirenyre brejuna ribi ritarenykremy. Tii tasuurisi risyre, tatyy riwiurònyre, kiata IòIò-ò rexideòsinyre.
\v 15 Taita Iòlò rarybere: —Diarỹ rarasinyre, kia inyõ riòbitinyõhyyre. Raholare, kai abedeery ijõdiremy rasi teòbitinymyhỹtemy.
\v 16 —Kia waribi aõkõ rỹimyhỹre. —rirawyònyre Jyje. —Kia Deuxu heka adee anarawyònykre awimy adee Iòlò.
\v 17 Tai Iòlò rarybere: —Rarasinyre Nilo bero weijàtiki lamamy raimyhỹ.
\v 18 Isitere ribile bero ribi ròhònyrenyre debò inatxi sõemy broreni hãwyy ruxera ideidemy, kia bero weijàtiki asimy riroximyhỹreny.
\v 19 Irahudita bero ribi ròhònyrenyre ijõ debò inatxi sõemy broreni hãwyy, kia tahe ibinarenyre ideõdeõmy. Kia ibutumy wabededỹỹnanaki tiu-diarỹ Egitoki tuu rabiõre broreni hãwyymy ibinamy iweserenymy.
\v 20 Kia broreni hãwyy binabina ideõdeõ rirỹsỹrenyre broreni hãwyy ruxera demdenihikỹ,
\v 21 kia tahe timy arieryke aõkõre, kia heka ibinahyylemy ratxirenyre komy tureny rabirenyre wesele. Kiata rexixare.
\v 22 Irahudita ijõmy rarasinyre.-diarỹ rabire debò inatxi sõemy maixõmoni lòmy awimy sõemy iratyxõmo, kia ilòy sohoji ribile ròhònymyhỹ.
\v 23 Irahudita ròhònyrenyre debò inatxi sõemy maixõmoni imoemoe rubumy, kia isõisõmy, kia bederahy yhy tòtee risõre wesemy,
\v 24 kia tii boho rirỹsỹrenyre debò inatxi sõemy maixõmoni tỹximy iratyxõmo awiawi.-diarỹ tuu reyyre urerarudu mahãdureny-ò, kiata ijõrenyõ ibedeeryreny ihoõre riòbitinyrenykemy.
\v 25 Taita Jyje rarybere Iòlò-ò: —Inatxi tarasinyta heka ixiyrybutyhyle tarasinyta. Kia iribi Deuxu adee rarybereri tuu tii riwinykremy.
\v 26 —Kia debò inatxi my broreni hãwyy sõe, kia heka debò inatxi wyra rare, kia debò inatxi my maixõmoni lòy wiwi kia heka debò inatxi wyrale rare. Kia inatxi tarasinyta heka wiwesewesele rỹirenyre.
\v 27 Kia debò inatxi sóe broreni hãwyy deõdeõ binabiana, kia bero ribi ròhònyrenyre, kia iruxera sỹtybymy, kia tule debò inatxi sõe my maixõmoni lòy moemoe rubu, kia bederahy yhy tòtee risõre, kia heka debò inatxi wyramy rỹsỹna rasiranykre.
\v 28 Kia inatyhymy timybo-diarỹ rarybere: Deuxu adee riteòsinyre, kia tii tuu riwinykremy.
\v 29 Kia debò inatxi wyramy bede rỹsỹna-di ibutumy Egito bede kì rỹikre.
\v 30 Irahudita debò inatxi wyramy rama reakre.
\v 31 Kia ramasa inihikỹmy reakre, kia inyõ itxi tõhõti reaõhyykre rỹsỹnadi sõemy Egito ki rỹire txi.
\v 32 Kia ixityre tarasinyte heka Deuxu riywinyre tuu riwinykremy, kiata wytyhylemy riwinykre.
\v 33 Kia Jyje tarybe ritõranyre: —Kiaremyta, awimy kai Iòlò, bitakre hãbuõ ibedeeryhykỹõ, kiata bisỹnykre hãwãhãkỹ-di raaõmysỹdỹỹnykremy.
\v 34 IòIò, kia hãbu mahãdu bitalekre, kia ibutumy hãwã hãwãmy reareakremy, alòbrònaraty ibutumy iweeremy ributunykremy, kia debò inatxi wyramy tuu awimy rỹirenykre.
\v 35 Kia wyra wihikỹ bedeu, kia tamy bede rehemynyreri, kaa hãbu mahãdu ributunykre ibutumy maixõmoni ratysõmy, aõhe aõkõ tiwesebo, kiata rỹsỹ-di ijohona hetoki rirarenyrenykre hãwãki, kia ibutumy kai biywiywinykre.
\v 36 Kawesemy tahe rỹsỹna ibutumy rawahiwahikre, kia hãwãhãkỹ idi riroxirenykremy, kia debò inatxi wyramy ramasa-di egito ki bede rỹikreu. Kawesemy tahe iny mahãdureny ramasamy rururenyõkre.
\s Jyje, Egito wedu wesemy
\v 37 Kia Jyje dohodỹỹna Iòlò awimy tai rahãre, kia iaõmysỹdỹỹdu mahãdureny tai awimy rahãrenylere.
\v 38 Kia Iòlò rarybere: —Kia tiu inyõwi txi rykekoarenyõtyhy, kia hãwãhãkỹ-di raaõmysỹdỹỹnykemy Jyje raryberemy, kia hãbu ki Deuxu tyytybyõ ratxireri.
\v 39 Irahudita Jyje-ò ròòsemy kia rarybere: —Deuxu adee ibutumy riteòsinyre, kiaremy tahe itỹnymy, kia inyõ aratyre ibedeery nihikỹ ihoõre aratyremy.
\v 40 Kai heka waaõmysỹdỹỹna heto wedumy mabekre, kia ibutumy waijoi wasỹreny mahãdu arybe wahidỹỹna rityhynyrenykre. Kia-diarỹ sohojile aratyreki ararekre, kia dori-diarỹ IòIò rare.
\v 41 Ka wiji bede rỹiremy-diarỹ arasỹnykre Egito hãwãhãwakỹ wedu wesemy.
\v 42 Taita Iòlò ritare tebojuhu ribi tadehòrỹsỹhỹkỹ, kia rirutàre Jyje debòjuhu-ò. Ilemyta rarybere rexityynykremy tyysibrey-di; kia tòy-ò reruti womatirỹsỹhỹkỹ ritidire.
\v 43 Irahudita risỹnyre Jyje ityti heòty rararemy roimyhỹre-ò, kia ihewomy ixyby irariemy risỹnyre hãwãhãkỹ-dinodumy, kia rarybere hãbu mahãdureny ikomy ryryrenymy: Ryy biraynybenyke! Kawesemyta Jyje runyre ibutumy Egito hãwãhãkỹ wedu wesemy.
\v 44 Iòlò rarybere Jyje-ò: —Diarỹ IòIò rare, kia adee inyõ rarybeõkreki, tiu inyõ aõ riwinyõtyhy ibutumy Egito suki.
\v 45-46 Iòlò, Jyje rininire Zafenate Panéia, kia tamy riwahinyre ihãwyy wesemy Asenate, Potífera riòre, kia heka Heliópolis hãwãki rybe-di ijohodu rare. Jyje 30-my iwyra iu Egito Iòlò aõmysỹdỹỹdumy runyre; Tii ròhònyre Iòlò ko ribi, kia rare ibutumy Egito hãwã hãwã -my.
\v 47 Kia debò inatxi wyra sõemy suu rỹsỹna-di aõwi alòbròna-di sõemy bede rỹire.
\v 48 Kia Jyje ributunyre ibutumy bederaty aõwi, kia rirarenyre hãwã hãwã rỹsỹna-di ijohona heto hetomy, kia hãwã hãwãmy bederaty aõwi rahere bedero wibirebiremy rỹimyhỹre.
\v 49 Jyje ributunyre sõemy rỹsỹna, kia iutxiedỹỹ ribi ixawire, kiemy dori aonityhyre sõe: kia berohokỹ ỹnyra rutà wesemy rỹire.
\v 50 Kia ramasa wyra rorarunykre kotyre, Jyje rariòrenyre inatximy tahãwyy Asenate wana.
\v 51 Kia rininire komy tariòre adela Manasses my, kia riòbitinyre myỹ : Deuxu riwanohõtilusanyre ibutumy waõhỹỹmydỹỹnana ribi, kia ibutumy wahã sỹreny mahãdu ribi.
\v 52 Kia ihewomy tariòre helỹỹna Efraĩ my rininire, kia rarybere: —Deuxu wadee uladu boho riwahinyre, kia hãwãhãkỹki aõhỹỹmy ratỹỹnyreki.
\v 53 Kiata rexihure debò inatxi wyra rỹsỹna sõe-di Egito ki,
\v 54 kia Jyje tuu rarybere mynalemy, kia ròrarunyre debò inatxi wyramy ramasadi. Kia ijõ hãwã hãwãhãkỹki iny mahãdureny rama rahumy rỹimyhỹ, ka ibutumy Egito bedeki ijõdire aõ rarỹsỹkre.
\v 55 Kia egípcios mahãdu rama rahurenyreu, kia ixitòedỹỹmy ròirenyre Iòlò-ò. Tii rarybere: —Boike Jyje-ò rybemy, kia biwinybenykre aõmybo tii rarybekre.
\v 56 Kia rama sõetyhymy reareu hãwã hãwãhãkỹki ibutumy, kia Jyje riraynyre ibutumy rỹsỹna heto rirarenymy rỹimyhỹre, kiata idi ijoho riòrarunyre egípcios mahãdureny-ò.
\v 57 Kia ibutumy hãwã hãwãhãkỹ mahãdureny rirahumy rỹiraniyhỹreny Egito-ò, kia riõbranyrenykremy Jyje rỹsỹna, kiemy dori hãwã hãwãhãkỹmy rasiranyre inihikỹmy rỹsỹna.
\c 42
\s Jyje Seriòre Boho Egito-ò Roirenyre
\p
\v 1 Kia Ijaò bede rieryreu rỹsỹna Egito ki ijõdiremy, kia rarybere tariòre boho-ò: —Aõherekibo kai boho kiaki erowemy terimy atxitenyteri?
\v 2 Kia raholare Egito ki rỹsỹna ijõdirerimy. Bòibenyke tamyhỹkỹle, kia rỹsỹna biõbranybenykre, kia ramamy rukururenyhenylau.
\v 3 Taita debò itue sõemy Jyje seriòre boho ròirenyre tyby ribi iseriòrereny Egito-ò rỹsỹna õbradỹỹmy.
\v 4 Ka Ijaò tahe Benjami riwahinyõre, Jyje seriòre tyby ribi ise ribi iseriòre, iherenymy rakemy; tii dori ruberure aõbinahãkỹmy rutỹỹnyhenylau.
\v 5 Kia Ijaò riòre boho ròirenyre rỹsỹna õbradỹỹmy iny witxira mahãdureny wana butumy, kiemy dori ibutumy Kanaã hãwãhãkỹ ki rama rahumy rỹimyhỹ.
\v 6 Kia Egito wedu wesemy, Jyje idi rohonymyhỹre rỹsỹna-di iny mahãdureny-dirahumyhỹdenyde iwitxira su ribi. Kia Jyje seriòre boho ritehemynyrenyreu, tii boho tatiòhumy reserenyre ikoki, kia taòsỹnyreny su-ò ritidirenyre.
\v 7 Kia Jyje robireu taseriòre bohomy, tii rieryrenyre, kiata ratximyhỹ rieryrenyõmy rexiòtaòtanymyhỹ. Kia ritỹỹraxinyre tarybe riterenymy: —Kai boho, tiribibo tòiteri? —Kanaã su ribi. rirawyònyrenyre. —Rỹsỹna ariõbranyrenykemyreri.
\v 8 Jyje taseriòre boho rieryrenyre, ka tii boho tahe rieryrenyõhyyrenyre.
\v 9 Taita Jyje tarasi txi tõhõti reare, kia tamyreny raryberemy, kia rarybere: —Kai boho heka wasimy itxeredu toite, kia itxeremy tòiteri wahãwahãkỹreny aõkõ-di itxeremy tòiteri.
\v 10 Tii boho rirawyònyrenyre: —Aõkõtyhyre.-diarỹ boho heka auladureny roire, kia ròirenyreri rỹsỹna õbradỹỹmy.
\v 11 -diarỹ boho heka wahareny sohoji riòre roire.-diarỹ boho wasimy itxeredu aõkõ roire!-diarỹ boho heka iny-òbiti roire.
\v 12 —Aratyhynyrenyõreri. rarybere Jyje. —Kai boho wahãwahãkỹreny aõkõ-di itxeremy tòiteri.
\v 13 Tii boho raryberenyre: —Diarỹ boho heka Kanaã ki rahãwanymyhỹrenyre.-diarỹ boho ibutumymy waseriòrereny sõe, wahareny riòrehyyle. Ka waseriòrerenyõta riõmy ratximyhỹre, kia warokorenyta wahareny wana ratxireri.
\v 14 Jyje rirawyònyre: —Kia-diarỹ tuu adeereny raryberemy; kai boho heka wasimy itxeredu toite.
\v 15 Kia heka òbitimy kai tuu tarybetenyteri kamy; kia aseriòrereny itỹmyra kanaõkre wana ka-ò, kai boho ka ribi bòhònybeõkre. Ka heka-diarỹ inatyhy rarybererimy rarybereri Iòlò bededỹỹnanamy:
\v 16 kai bohoõ iòrysymy bòibenykre, ka ijõ mahãdu tahe brejumy rarirenykre, kia inatyhymy aõbo tarybetenyteri ada-òbitimy aõkõ aõbo tarybetenyteri. Txibo aõkõkre wana, kia heka kai boho wasimy itxeredu toite. Inatyhymy rarybereri Iòlò bededỹỹnanamy!
\v 17 Kia aralidirenykre brejuna-ò inataõ txumy bede biebenykre.
\v 18 Kia inataõ txu rimyreu Jyje rarybere tamyreny: —Diarỹ heka iny Deuxu lau raherumyhỹre rare. Kia arawahinyrenykre kai boho arumy boibekremy, warybe-ò beòbybenymy.
\v 19 Txibo inatyhymy kai boho iny-òbitityhymy toite ana, kia kai bohoõ kaki brejunaki rarikre, kia ijõ mahãdu tahe ahetoreny-ò ròòserenykre, rỹsỹna riwyrenymy tasỹreny mahãdu riramahydỹỹnyrenykremy.
\v 20 Irahudita ka-ò aseriòrereny itỹmyra bididydenykre. Kaa heka araòbitinyrenykre, txibo kai boho inatyhymy ijõdire wana kai boho burubenyõkre. Tii boho tamy reòbyrenyre
\v 21 kia raryberenyre widee wideereny: —Inatyhymy iny boho wiji aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyreri, kia iny boho iny seriòrereny-ò riwinyrenyre òraruki. Iny boho tuu robirenyre aõhỹỹmy rutỹỹnyremy, kia rexitòenymyhỹu idi rykawobrurenykemy, kiaremy iny boho tõtxi ririrenyõhyyre. Iurenana heka wiji iny boho aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyreri.
\v 22 Kia Rúben rarybere myỹ: —Diarỹ awimy rarybere uritre weryrybò aõhỹỹiny isỹdỹỹõrenykremy ka kai boho warybe-ò ijohona deralemy tekoatenyte. Jurenana heka wiji irubuna inyboho riòwynyrenyreri.
\v 23 Tii boho rieryrenyõhyyrenyre, kia Jyje aõ rieryrenyõhyymyhỹ aõmybo rarybemyhỹ, kia heka tii tamyreny rarybemyhỹ irybereny erywesemy.
\v 24 Jyje ròhònyre ityyreny ribi, kia tahi riranyre. Kia ixyby rarybekreu roosere, kia rihitxinyre Simeaõ, kia rataakremy tuu rarybere ikorenyki.
\s Jyje Seriòre Boho Rooserenyre Kanaã-ò
\v 25 Jyje teòdu mahãdu-ò rarybere sau rỹsỹna-di ritỹxinyrenykremy, iseriòre boho-diwydenyde, kia iny sohoji sohoji-ò nieru ixybyle riwahinykremy, kia sau-ò rihynykremy. Kia rỹsỹna itỹhinareny rỹsỹnarenymy rihynykremy rarybelere; kawesemy tahe tuu riwinyrenyre.
\v 26 Kia Jyje seriòre boho jumento-di idi retyyrenyre, kia rỹsỹna riõbranyrenyre, kia ròirenyre.
\v 27 Kia ritehemynyrenyreu tai rõrõrenykre bede-ò, kia ijõrenyõ sau riraynyre tairòdu riòenykremy, kiata tanierumy robire sau ijò ki roinyhỹmy.
\v 28 Tii rarybere taseriòre boho-ò: —Betehebeny ini! Wanieru warỹsỹna sauroki roire! Tii boho ixybyle riwahinyrenyreri! Ibutumy sõemy ruberurenyre, kia brebumy ramytatarenyre, kia widee wideereny rỹỹraxirenyre: —Kia aõbo Deuxu riwinyreri inydeereny?
\v 29 Kia Kanaã-ò ritehemynyrenyreu, relyyrenyre Ijaò tybyrenyko, kia ibutumy aõhebo ru tỹỹnyrenyremy. Kia raryberenyre:
\v 30 —Kua hãbu Egito wedu awimy aõkõ riwaijerenyre, kia wadeereny rarybere-diarỹ boho ihãwahãkỹreny-ò ròiramy wasimy itxeredu wesemy.
\v 31 —Diarỹ boho rerawyònyrenyre:-diarỹ boho hãbu-òbiti roire,-diarỹ boho wasimy itxeredu aõkõ roire.
\v 32 -diarỹ boho butumy 12-my wasõereny, waha riòrerenyhyyle. Ka waseriòrerenyõ tahe riõmy ratximyhỹre, kia warooreny tahe wiji waha ki ratxireri Kanaã ki.
\v 33 Egito hãwã wedu rirawyònyre:-diarỹ atxireny areake ijõdire txibo kai boho iny-òbitityhy toitemy. Kai bohoõ kaki waki rarikre, ijõ mahãdu tahe ròòserenykre, rỹsỹna ibutemy riwyrenykre tasỹreny mahãdu-ò, kia rama rahurenyreri-ò.
\v 34 Kia bididydenykre aseriòrereny itỹmyra. Kawesemy tahe-diarỹ araeryrenykre wasimy itxeredu aõkõ toitemy, ada hãbu-òbitityhy toitemy. Tai ariwahinykre aseriòrereny, kia kai boho tahe aõwaxina kaki ryhe biwinybenykre.
\v 35 Kia tuu rutỹỹnyrenyre, kia rỹsỹna ritxiwirenyreu, kia iny sohoji sohoji tasauroki, sauriòre txi rekoarenyre nieru txi. Kia tii boho kia tyby boho wana nierumy robirenyreu, kia ruberurenyre.
\v 36 Taita Ijaò rarybere: —Kai boho aõbo ibutuniy wariòre-diarỹ ariõnodỹỹnykemy tesỹnytenyteri? Jyje inykireny aõkõ ratxireri, kia Simeaõ tule inykireny aõkõ ratxireri, Ka tahe wiji Benjami bidybenykemyreri, kia mobo tai aõhỹỹmy rutỹỹnymyhỹre, kia heka-diarỹ sohojile ibutumy aõhỹỹmy ratỹỹnymyhỹre.
\v 37 Tai Rúben rarybere tyby-ò: —Biwahinyke kia-diarỹ, Benjami-di warukikre;-diarỹ ixybyle adee adidykre. Txibo adidyõkre wana, aõwaxina birubunykre wariòre inatxi.
\v 38 Ijaò riwawyònyre:—Wariòre aherenymy raõkre. Jyje iseriòre rurumy roimyhỹre, kia Benjami sohojile rasiranyre. Kia aõhebo rutỹỹnyke kia bòibenykreu, kawesemy tahe kai boho bederyrylemy kaa matuari biruhunybenykre.
\c 43
\s Jyje seriòre boho ròòserenyre Egito-ò
\p
\v 1 Kia rama inihikỹiny reamy raremyhỹ Kanaã ki.
\v 2 xKia Jaò sỹmahãdu, kia iriòre boho sỹmahãdu rirỹsỹrenyreu, kia Egito ribi-diwydenyde, Ijaò rarybere tariòre boho-ò: —Bòòsebenyke Egito-ò; kia ixyby urihimyòmy rỹsỹna riòre inydeereny biõbranybenykre.
\v 3 Ka Juda ta tõhõti reare: —Kua hãbu itỹnymy ririre, kia waseriòre waherenymy raõkreki, tii wadeereny rỹsỹna-di rohonyõkre.
\v 4 Txibo kai biwahinykreki tii rakremy, kia-diarỹ boho aròirenykre rỹsỹna õbradỹỹmy adee.
\v 5 Txibo kai biwahinyõkreki, aròirenyõkre. Kua hãbu rarybere myỹ: —Diarỹ adeereny rỹsỹna-di arohonykre, txibo kai boho aseriòre tỹmyra bididydenykre xiery.
\v 6 Ijaò rarybere: —Aõherekibo kai boho watyre aõbinahỹkỹ teatytenyteri? Aõher€kibo tarybetenyta hãbu-ò kia aseriòrerenyõ ijõdiremy?
\v 7 Tii boho rirawyònyrenyre: —Kua hãbu heka sõemy riwatỹỹraxinyrenyre, kia wasỹrenymy tule. Tii rỹỹraxire: Bureny aõbo irulemy ratximyhỹre? Kai boho aõbo ixyby aseriòrereny aõbo ijõdire?-diarỹ boho heka rerawyònyrenyre itỹỹraxidỹỹna. Kia timy tuu rahõtinyrenyõre, kia tii, waseriòre aridyrenykremy?
\v 8 Tai Juda rarybere tyby-ò: —Biwahinyke weryrybò-diarỹ idi warukikremy.-diarỹ boho wijityhyle aròirenykre, kia wesemy tahe tiu inyõ irubuõna:-diarỹ boho, kai tule, kia wariòre boho xõmo tule.
\v 9 -diarỹ idi warukimy arakre Benjami-di txibo-diarỹ adidyõkre wana, kia kai aõwaxina-òraruna watyre bilidikre. Kia-òrarunamy ararekre akoki, kia ikiemy wabededỹỹnana uhe wana,
\v 10 Kia araroorehenyõrenyra wana, kia adòòsedenyderi ini inatximy ixyby.
\v 11 Taita tyby rarybere: —Kia iwitxiramy ijõ timy ihoõre, myỹ biwinybenykre: Sau-ò aõnaõna bihynybenykre tamy biwahinybenykremy kua hãhu dee. Kia su ribi aõnaõna wiwihikỹ ròhònymyhỹre biwybenyke: deròna buteõ, bidi buteõ, kia matyni buteõ, Kia aõhe wana urile rexibònyrenyre.
\v 12 Kia biwybenylekre nieru ixyby iratyremy, kiemy dori kai boho ixybyle biwahinybenykre nieru ki san ijòki tekoatenyte. Kia awhe wana irile rexibònyrenyre.
\v 13 Bididyke aseriòrereny, kia wylemy bòike ixyby kua hãbu wana witxi bekoabenykremy.
\v 14 Kia Deuxu Ibutumy Tanidehehekỹ-di riwinykre, kia tii adireny rexiwobrunykremy, kia riwahinykre aseriòreõ, Benjarmim wana ydòòsedenykremy waheto-ò. Kia waki, txibo wariòre boho riõrenykreki, aõbo tahe-diarỹ ariwinykre?
\v 15 Kawesemyta Ijaò riòre boho aõnaõna riwahinyrenykremy rimyrenyre, kia nieru ixyby riwyrenyre, kia Egito-ò roirenyre, Benjami ridyrenyre. Kia ritehemynyrenyreu, kia ròirenyre Jyje dee rybemy.
\v 16 Kia Jyje robireu Benjami my iki boho wana ratxirenyrerimy, kia rarybere taheto-di aõmysỹdỹỹdu à: —Bidybenyke kaa hãbu boho waheto-ò. Kia iròduõ birubunykre, kia ibutumy biywiywinykre, kia dori tii boho wa wana wiji ratxutyebyrenyrenykre, txutyeu.
\v 17 Kia iheto-di aõmysỹdỹỹdu tuu riwinyre irybe mynamy, kia ridyrenyre Jyje seriòre boho Jyje heto-ò,
\v 18 Kia tamy ritehemymyrenyreu, tii boho ruberurenyre, kia widee wideereny raryberenyre: —Iny boho ka-ò ridyrenyreri nieru-òraruki, kia juhuu sau ijò ki ixyby riòdònyre hewa. Kia inatyhymy tii boho iny rirubunyrenykre, kia iny ribireny iny jumentoreny-di rahãỹnanyrenykre, kia iny boho riteranyrenykre iòwyõ my rakaõmysỹdỹỹnyrenykremy.
\v 19 Kawesemyta heto ijò-ò ritehemynyrenyreu, raryberenyre, iheto-di aõmysỹdỹỹdu-ò:
\v 20 —Txiokre ini, Inynyrỹ! Ka-ò nadòidenyde tiubo rỹsỹna ariõbranyrenykremy.
\v 21 Kiaremyta, rumy retehemynyrenyre tamy arõrõrenykre bede-ò, kia reraynyrenyre rỹsỹna sau ijò reraynyrenyreki, iny sohoji sohoji tanieru ki rahãre aõ rasiranymy aõkõ. Kia ixybyle nieru rewyrenyreri.
\v 22 Kia ixyby nieru rewyrenylerenyreri, kia rỹsỹna ariõbranyrenykremy.-diarỹ boho reeryrenyõre mobo nieru sauro-ò rihynyremy.
\v 23 Tai aõmysỹdỹỹdu rirawyònyre: —Kia awimy ywimy atxibenyke, uritre breburenyõmy. Kia aDeuxureny, bu Deuxu aõhe wana nieru sauro-ò ritidire adeereny, kia dori-diarỹ remyre nieru teòwynytenyte. Rỹsỹna-di aõmysỹdỹỹdu-didyde Simeaõ, kia tai ratximyhỹreny-ò.
\v 24 Irahudita ridyrenyre hetowo-ò, kia tamyreny bee riwahinyre tawareny idi rihòrenykremy, kia riwahinyrelere jumentos aõ rirỹsỹkremy.
\v 25 Kia iseriòrereny riywiywinyrenyre aõnaõna riwahinyrenykremy Jyje-ò, kia tii txutyemy kanakreu, kia dori rieryrenyre tai ratxutyebyrenyrenykremy.
\v 26 Kia Jyje taheto-ò rehemynyreu, kia tii boho riwahinyrenyre aõnaõna-diwydenyde, kia ikoki tatiòhumy reserenyre, kia taòsỹny su-ò ritidirenyre.
\v 27 Jyje rỹỹraxire timybo ratximyhỹrenymy, irahudita rarybere: —Kia timybo bureny ratximyhỹre, kua matuari tuu wadee tarybetenyte? Tii aõbo irulemy ihỹre?
\v 28 Tii rirawyònyrenyre: —Adeòdu tỹkỹkõ, wahareny, irulemy ihỹre, kia awilemy ihỹre.
\v 29 Jyje retehere rexiòesemy, kia robireu Benjami my, tyby ribi iseriòre, ise ribi iseriòre, kia rarybere: —Kaa aõbo aseriòrereny weryrybò tỹmyra rare, tuu wadee tarybetenyte? Kia Deuxu tarybewihikỹ tamy riwahinykre, wariòre!
\v 30 Kia robire taseriòre my, Jyje sõemy bede-di rõhõtinyre, kia hihikỹle idi raworawore. Taíta taherinawo-ò rare, tai rahinyre.
\v 31 Kia taumy, taòsỹny rihòmy ròhònyre. Kia rarybere: rieryreu —Arỹsỹnareny bihynybenyke.
\v 32 Kia Jyje-ò rỹsỹna riderenyre mesa tyre-ò, kia iseriòre boho-ò tahe iwitxira mesa-ò riderenyre. Kia ihãremy ijõdire mesa egípcios mahãdureny kuaki rỹimyhỹreny-ò, kia heka deuse tyhydỹỹna-òraruki tuu rỹimyhỹreny, kia heka wilaureny ratòemyhỹrenyre Israelitas boho wana butumy riroxirenykelau.
\v 33 Iseriòre boho roruurenyre takomy Jyje dee. Tii boho irỹsỹnareny rihynyre-òbitimy iwyrareny-di, kia adela ribi riòrarunyre, kia uladu rokoòhòkỹle riònananyre. Kia kamy robirenyreu, tii boho reheterenyre widee wideereny, sõemy bede riòtiinyrenyre.
\v 34 Kia rihynyrenyre rỹsỹ Jyje-ò rihynyre wesele Benjami-ò rihynyrenyre, iruyremy ixihetyre rỹsỹna ijõ mahãdureny ribi. Kia tii boho riõmyhỹreny Jyje wana ihyyta rabedesarenyre.
\c 44
\p
\v 1 Irahudi Jyje riwahinyre tahetoki aõmysỹdỹỹdu-ò myỹ tarybe:—Bitỹinyke rỹsỹnadi sau kia hãbu mahãdureny-diwydenyde, kia timybo idi retyyrenykremy, kia bilidikre sau ijò-ò nieru iny sohoji sohoji sauro-ò.
\v 2 Kia iseriòrereny tỹmyra sau ijò-ò tahe wabede-ò rỹsỹhỹkỹ bilidikre, kia nieru wana butumy kia tii riòwynyre rỹsỹna-di. Kia ihetoki aõmysỹdỹỹdu ibutumy riwinyre tuu Jyje rarybere mynamy.
\v 3 Kia rudityhyu Jyje seriòre boho ròhònyrenyre ròirenykremy, tajumentoreny wana.
\v 4 Kia tii boho hãwã hãwã ribi ròhònyrenyreu, kia irehemy aõkõ, Jyje rarybere taaõmysỹdỹỹdu-ò: —Make wylemy kua hãbu mahãdu heworenymy, kia tamyreny behemynykreu, myỹ marybekre: Aõherekibo kai boho aõnawiwi teòwynytenyte aõnabinabina-di?
\v 5 Aõherekibo wadinodu bede-ò rỹsỹhỹkỹ tewòtenyta? Tii heka riuhemyhỹre idi riõkremy bemy, kia idi aõ-ò raurerarukremy. Kai boho heka rubudỹỹ my tekoatenyta.
\v 6 Kia iheto-di aõmysỹdỹỹdu tamyreny rehemyreu, kia rarybere tuu Jyje tamy rarybere mynamy,
\v 7 tii boho rirawyònyrenyre: —Aõherekibo kai kawesemy mabedeery tarybeteri?-diarỹ boho heka waryyreny ihoõre kia wesena ariwinyrenykemy!
\v 8 -diarỹ boho ixybyle nadiwydenyde Kanaã hãwãhãkỹ ribi nieru txi rekoarenyre sau ijò ki,-diarỹ boho sohoji sohoji. Taita aõherekibo tahe adinodu manarỹsỹ, ada mana rỹsỹ-òtaòta ariwasinyrenyke?
\v 9 Txibo kai bede-ò txi beakreki inyõki, tii rurukre, kia-diarỹ boho tahe adeòdurenymy aroirekre.
\v 10 Jyje aõmysỹdỹỹdu rarybere: —Awimy akireny rahãra, kia mobo bedeò-di ratxikrele wadeòdumykre; kia ijõ mahãdureny tahe aõwaxina ròirenykre.
\v 11 Taita tii boho wylemy rỹsỹna sau su-ò riderenyre, kia iny sohoji sohoji tarỹsỹna sau riraynyre.
\v 12 Jyje aõmysỹdỹỹdu sau sau my riere, kia adela sau ribi riòrarunyre, kia irooreny sauòhòkỹle; kia bedeò ki rahãre Benjami (Benjamim) rỹsỹna sau ijò ki.
\v 13 Taita iseriòre boho tatyy ritxuatxuarenyre bederyry my, kia ixybyle taaõnareny Jumentos tyre ritidirenyre, kia cidade hãwã -ò ròòserenyre.
\v 14 Kia juda kia iseriòre boho Jyje heto-ò ritehemynyrenyreu; kia tii taile ratximyhỹ. Tii boho tatiòhumy ikoki reserenyre, kia taòsỹnyreny su-ò ritidirenyre.
\v 15 Tai Jyje rỹỹraxire: —Aõherekibo kai boho tuu wadee tewinytenyta? Kai boho aõbo teerytenyõte, kia hãbuõ wawesemy aõmy raurerarumyhỹremy?
\v 16 Juda rirawyònyre: —Wanyrỹ, aõmybo tahe araryberenykre ada ararawyònyrenykre? Timybo tahe inatyhymy araryherenykre,-diarỹ boho bede reeryrenyõmy roirenyremy? Deuxu heka watxireny reare waòrarureny txi. Kaki watxirenyreri, kia-diarỹ boho ibutumy adeòdumy roire,-diarỹ boho heka kia wadireny bede-ò rewyrenyre roire.
\v 17 Jyje rarybere: —Aõkõhyyre!-diarỹ tiu kawesena ariwinyõtyhy Kia mobo bedeò-di ratximyhỹrele, kia wadeòdumykre. Kia ijõ mahãdu aõwaxina ròòserenykre ywityhymy tyby heto-ò. Juda rexitònyre Benjami dee tòemy
\v 18 Taita Juda rehemynyre Jyje tyy-ò, kia rarybere: —Wanyrỹ, txioini boholake adee-òbitityhymy ararybekremy. Uritre waki woxibruõmykre, kia dori kai Iòlò wesena tate.
\v 19 —Wanarỹkai tỹỹraxite: Kai boho aãbo byreny ijõdire ada aseriòrerenyõ?
\v 20 -diarỹ boho kohe myỹ ararawyònyrenyre: Ijãdirenyre waha, kia ramatuarinyre, kia sohoji waseriòrereny tỹmyra, kia ruare waha ramatuarinyreu. Kia weryry yja seriòre rurure. Ka tahe wiji tii tadi riòre sohojityhy rare, kia irumy ihỹre, kia tyby sõemy tuu rerinanymyhỹre.
\v 21 Tai kai wadeereny tarybete weryrybò yja adidydenykremy, kiemy dori tuu bobikremy tarybeteki,
\v 22 -diarỹ boho ararawyònyre tyby tiu iwahidỹỹõna, kiata idiwahinyke, tyby rurukelemy.
\v 23 Ka kai tahe tarybete wadeereny, txibo tii kanaõkreki, kai awimy biwaijebenyõtyhy.
\v 24 —Kia heto-ò rehemynyrenyreu, kia ibutumy relyyrenyre waharenyko, kai tarybetemy.
\v 25 Irahudita tii-diwateònydenyde adòòsedenykremy ixyby rỹsỹna ariõbranyrenykremy.
\v 26 -diarỹ rerawyònyrenyre: —Aròirenyõkre; kia tiu kua hãbu awimy waitxeserenyõna, kia waseriòrereny tỹmyra waherenymy raõkreki.-diarỹ boho aròirenykre, kia waseriòrereny tỹmyra waherenymy rakexiery.
\v 27 Taita wahareny rarybere: Kai boho teerytenyte kia wahãwyy Rakeli wadee inatxi riwahinyre.
\v 28 Ijõrenyõ riwarimy ratximyhỹre;-diarỹ tiu tuu arobiõtyhy. Kia aõhe wana iròdu debure ritõdetõdonyre.
\v 29 Kia txibo kaa kai boho waribi bitabenykemyreri, kia aõbinahãkỹ rutỹỹtynykeki, kia kai boho birubunybenykre kaa matuari bederyryhyylemy.
\v 30-31 —Ka tahe wiji, Wanarỹtarybe ritõranyre Juda txibo-diarỹ aroosekreki waheto-ò weryry wana aõkõ, kia aõtama aõkõ waha rierykre, kia rurukre iutyhyle. Kia ibededỹỹnana heka weyrybò bededỹỹnana-di roimyhỹre, kia-diarỹ hoho tuu areserenykre, kia waòrarurenyki bederyrymy wahãreny rurukre, kia ramatuarinymy ratximyhỹre.
\v 32 Kia ixyhy ijõdire:-diarỹ rarybetyhyre waha dee, kia weryrybò-di warukikremy.-diarỹ rarybere myỹ : Txibo-diarỹ adidyõkre wana weryrybò ixyby, kia waòraruki tuu rutỹỹnyra, kia akoki ararekre ibutumy wabededỹỹnana uhe wana.
\v 33 Iurenana wiji-diarỹ rexitòenyreri adee, kia kaki ararikremy eòdu wesemy irynana tybyki. Kia biwahinykre tii roosekremy taseriòre boho wana.
\v 34 Timybo tahe aroosekre heto-ò, kia weryrybò wahemy raõkreki?-diarỹ heka aõbinahãkỹmy arobiõkemyreri, waha tyre resekemy.
\s Jyje Relyyre Mobo Raremy
\c 45
\p
\v 1 Jyje ixyby reximyõhyyre tawoki, taaõmysỹdỹỹdu mahãdu koki, kia rarybere: —Bòhònybenyke ibutumy ka ribi! Jurenana iaõmysỹdỹỹdurenyõ ratxiõhyymyhỹ kuaki, kia Jyje relyyreu taseriòre boho-ò tii mobo raremy.
\v 2 Tii tahi riòrarunyre katxiterehekỹmy, kia egípcios mahãdu roholarenyre, kia tu rybenareny Iòlò aõmysỹdỹỹna hetoòhòkỹle rehemynyre.
\v 3 Jyje rarybere taseriòre boho-ò: —Diarỹ Jyje rare. Waha aõbo irulemy ihỹre? Kia iseriòre boho tamy roholarenyreu, kia inihikỹmy ruberurenyre kia timy rirawyònyrenyõhyyrenyre.
\v 4 Kia Jyje rarybere: —Bedexiheji bedenyke watyytyhy-ò aõkerỹbo. Tii boho ritehemynyrenyre, kia tii tarybe ritõranyre: —Diarỹ aseriòre Jyje rare, kia kai boho idi tahonytenyte, Egito-ò kanakremy.
\v 5 Ka tahe wiji bederyrymy watxiõhyyreri, kia wawoxi roburobuke aõkõre, kia wadi tahonytenyteki, kia ka-ò anakremy. Kia iny arihedỹỹnykremy Deuxu-diwateònyde akorenymy.
\v 6 Kia inatxi wyramy ramasa-di bede rỹire, kia ixyby iruyre wyramy ramasa reakre, kia inoõ suu riywinyõhyykre. kia rihekremy.
\v 7 Deuxu-diwateònyde akorenymy, kia tii inatyhymy inywihikỹtyhymy ratximyhỹreki, kia abedeỹỹnanareny arihedỹỹnykremy kaki hãwãhãkỹki kia raryhelere ariòreriòrereny ijõdilekremy.
\v 8 Kiaremyta, kai boho aõkõ ka-ò tadiwateònytenyte, kia heka Deuxu-diwateònyde. Tii riwasỹnyre Iòlò ministro ratyremy.-diarỹ iaõmysỹdỹỹna heto-di warukimy watximyhỹre, kia-diarỹ heka ibutumy Egito hãwã -dinodu rare.
\v 9 —Ka tahe wiji bòòsebenykre wytyhylemy ahetoreny-ò, kia marybebenykre waha-òiriòre Jyje tarybe riwahinyreri myỹ : Deuxu riwasỹnyre ibutumy Egito hãwã -dinodu my. Manake wylemy waniy bobikemy; uritre õnoõmy.
\v 10 Waha, kai masỹnykre Gosem hãwã bedeki, kia wesemy tahe watyyki matxikre Kai, ariòre boho, ariòreriòre boho, abudoenireny boho wana, acabrareny-di, Abrorenireny-di, kia ibutumy aõ ahõrõreny-di.
\v 11 Kia ramasa reakre ixyby iruyre wyramy, kia Gosem ki-diarỹ rỹsỹna adee ariwahinykre, ariòre boho dee, kia airòdureny-ò. Kawesemy tahe aõ rasiranyõhyykre.
\v 12 Jyje tarybe ritõranyre: —Ibutumy kai hoho, kia Benjami waseriòre, aõwaxina wadi betehebenykre-diarỹtyhy raremy Jyje adeereny rarybererimy.
\v 13 Belyybenykre waha-ò timybo wanidehehekỹmy raremy kaki egito ki, belyybenykre ibutumy aõmybo tabitenytemy. Wylemy bòibenyke, kia waha ka-ò bididydenykremy.
\v 14 Jyje riaxiòtinys e taseriòre Benjami, kia tahi riòrarunyre. Kia Benjami riaxiòtinylere Jyje, kia rahinylere.
\v 15 Kiata, ihãre rahimyny Jyje riaxiòtinymy iòsỹnyreny-ò ruore taseriòre boho sohoji sohojireny-ò. Irahudita iseriòre boho tarybereny riòrarunyrenyre tamy.
\v 16 Kia Jyje seriòre boho dòidenydemy ijyy rehemynyre Iòlò aõmysỹdỹỹna hetoòhòkỹle, kia tii taaõmysỹdỹỹdu mahãdureny wana tai rabedesarenyre.
\v 17 Iòlò rarybere Jyje-ò:—Marybeke aseriòre boho-ò iròdu iròdu-di ròirenykremy, kia ròòserenykremy Kanaã su-ò.
\v 18 Kiata tybyreny wadee ididydenykre, kia iriòreriòre boho tule.-diarỹ ariwahinykre suwihikỹ Egito ki rỹimyhỹre, kia tii boho tahe rirỹsỹrenykre aõwi kaa hãwãhãkỹ ki rỹire awityhymy.
\v 19 Kia tii boho Egito ribi carreta riwyrenykre, kia hãwyy mahãdu, uladuxõmo ididydenykremy, kia tybyreny ididydenylekre.
\v 20 Kia nohõtiyrerenyõmykre taaõnareny ixihewo-ò idiridenykre-ò, kia heka suwityhy Egito ki rỹimyhỹre ihõrõrenymykre.
\v 21 Ijaò riòre boho tuu riwinyrenyre. Jyje riwahinyre carretas, tuu Iòlò rarybere mynamy, kia rỹsỹna riwahinylere iriranareny rỹsỹnamy.
\v 22 Kia tyy tỹmyra tamyreny riwahinylere. kia Benjami-ò inataõ utxie weeremy manarỹsỹhỹkỹ riwahinyre, kia iruyremy tyyesi yre.
\v 23 Kia tyby-ò tahe Jyje riteònyre debòitue jumentos sõe, kia aonaonawiwihikỹ-di retyymy rare Egito ribi, kia debòituemy jumento sõe retyymy rare maixõmoni-di, paõ-di, kia rỹsỹna witxira witxira iriranareny rỹsỹnamy riwahinyre.
\v 24 Kia iseriòre boho raryberenyre ròirenykremy, kia ròirenykre kotyre Jyje rotohodỹỹre: —Uritre aõbinaõmyrenykre ry ki.
\v 25 Tii boho Egito ribi ròhònyrenyre, kia Kanaã-ò ritehemynyrenyreu, Ijaò heto-ò ròirenyre, tybyreny-ò.
\v 26 Taita tamy raryberenyre: —Jyje irumy ihỹre! Tii heka ibutumy Egito hãwã wedumy ihỹre! Ijaò aõheweini rõhõtibrere, kia rityhynyõhyyre.
\v 27 Kiaremy, tuu relyyrenyreu ibutumy aõmybo Jyje raryberemy, kia carretas my robireu kia riteònyremy ridykremy Egito-ò, Jjaò sõemy rabedesare.
\v 28 Kia rarybere:—Kia awirehe! Wariòre Jyje irulemy ihỹre. Tuu arobikre-diarỹ arurukre kotyre.
\c 46
\s Ijaò kia tariòre boho sỹ mahãdu wana egito-ò ròirenyre
\p
\v 1 Ijaò rexitare ibutumy taaõnaõna-di, kia Bersebaòhòkỹle, tai rexitòenyreki, tyby Deuxu-ò.
\v 2 Kua ruu Deuxu tamy rarybere rasimy, tamy ryryre myỹ : —Ijaò! Jjaò! —Diarỹ kakile watxireri rirawyònyre tii.
\v 3 —Diarỹ Deuxu rare, bu Deuxu wahe. Uritre brebuõmy Egito-ò makremy, kia tai dori-diarỹ ariwinykre ariòreriòrereny ròòsekremy hãwãdu hãwã nihikỹmy.
\v 4 -diarỹ arakre Egito-ò ahemy, kia ixybyle adidykre ariòreriòrereny kaa su-ò. Kia kai burukreu, Jyje aweribihyyle rarekre.
\v 5 Taita Ijaò rare Berseba-ò. Kia carretas Egito Iòlò riteònyre-di, kia Ijaò riòre boho ridyrenyre tyby, tyby hãwyy boho, kia iriòrexõmoxõmo.
\v 6 Ijaò, kia ibutumy iaõnareny Egito-ò ròirenyre, kia tabrorenireny ridyrenyre, kia ibutumy aõnaõna Kanaã ki rimyrenyre.
\v 7 Ijaò ixihemy ibutumy ridyrenyre tariòreriòrereny, kia boho tariòre hãwyy, tariòre hãbu, tariòreriòrereny weryry, hirari boho.
\v 8 Israelitas mahãdu Egito-ò ròirenyre, kia heka Ijaò tariòreriòre boho wana, ka boho: Ruben heka Ijaò riòre adela rare,
\v 9 kia Ruben riòre boho: Elaõ (Enoque), Palu, Hezrom kia Carmi.
\v 10 Simeaõ kia iriòre boho Jemuel, Jamim, Oade, Jaquim, Zoar kia Saul, ka boho Kanaã hãwyy riòre roire.
\v 11 Levi kia iriòre boho Gerson, Coate kia Mirari.
\v 12 Juda kia iriòre boho Sela, Peres kia Zera, (iwitxira iriòre boho inatxi, Er kia Onã, kia Kanaã ki rururenyre). Kia Peres riòre boho Hezrom kia Hamuel.
\v 13 Issacar kia iriòre boho Tola, Pua, Jasube kia Sinrom.
\v 14 Zebulom kia iriòre boho Serede, Elom kia Jaleel.
\v 15 Ka boho heka Leia riòre bohorenyre Ijaò-ò riwahinyre Mesopotamia ki, kia ihãremy tariòre-dina ribi. Ijaò riòreriòrereny Leia wana, kia 33-my sõereny.
\v 16 Gade kia iriòre boho Zifiaõ, Hagui, Suni, Esbom, Eri, Arodi, kia Areli.
\v 17 Asser kia iriòre boho Imna, Isv a, Isv i kia Berias, kia iseriòre ihirenyta Sera inire. Beria riòre boho Heber kia Malquiel.
\v 18 Ka boho 16 my sõereny Ijaò riòreriòre boho Zilpa wana, kia wetxu Labaõ riwahinyre tariòre Leia dee.
\v 19 Rakeli Ijaò hãwyy, inatximy uladu riwahinyre: Jyje e Benjami.
\v 20 Jyje riòre boho Asenate wana, Manasses e Efraĩ, kia Egito ki uladumy ruarenyre. Asenate heka Potifera riòre rare, kia rybe-di ijohodu Heliopolis cidade hãwãki.
\v 21 Kia Benjami riòre boho Bela, Bequer, Asbel, Gera, Naamy (Naamã), Ei, Rôs, Mupim e Arde.
\v 22 Ka boho 14-my Ijaò riòreriòrereny Rakeli wana.
\v 23 Dã kia iriòre Husim.
\v 24 Natali kia iriòre boho Jazeel, Guni, Jazer e Silem.
\v 25 Ka boho 7-my Ijaò riòreriòrereny Bila wana, kia wetxu Labaõ riwahinyre tariòre Rakeli-ò.
\v 26 Kia ibutumy Egito-ò ròirenyre 66-my Jaò riòreriòrerenytyhy, kia tariòre boho hãwyky-di rariaõmy.
\v 27 Kia inatxi my Jyje riòre boho uladumy Egito-ki ruarenyre. Kawesemy tahe 70-my butumy sõereny, Jaò riòreriòreny boho, kia ròiremyre Egito-ò.
\s Egito-ò rehemynyrenyre
\v 28 Ijaò rarybere kia Juda komy rakremy, kia Jyje dee rexitòenykremy, kia kanakremy Gosem ki witxi rekoarenykremy. Kia tii boho ritehemynyrenyreu,
\v 29 Jyje rarybere taityti heòty riywiywinykremy, kia rare Gosem-ò tyby wana witxi reakremy. Kia witxi rekoarenyre, Jyje riaxiòtinyre kia rahinyre riaxiòtinymy iki wana irehemy.
\v 30 Taita Ijaò rarybere: —Kia aõwaxina arurukre, wijihe umy rahira kia araerymy arumy atxitemy!
\v 31 Irahudita Jyje rarybere taseriòre boho-ò, kia tyby sỹ mahãdureny-ò: —Diarỹ ararybekre Iòlò-ò, kia iko arelyykre, kia waseriòre boho, waha sỹ mahãdu Kanaã ki rasỹnymy roiremyhỹ. ròirenyreri wawana rasmyrenykremy.
\v 32 Kia ararybekre Iòlò-ò, kia kai budoeni, cabras umydỹydu toite, kia broreni-di tarukimyhỹtenytemy. Ararybekre kia tedytenyterimy budoeni, broreni ibutumy aaõnaõnaremy ijõdire.
\v 33 Kia Iòlò aratỹỹraxinyrenykre wana. aõbo aaõmysỹdỹỹnarenyre
\v 34 kia marybebenykre bede iyhyõmy kai boho budoeni teumỹdỹỹnymyhỹtenytemy, kia ahãỹna mahãdureny wesemy. Kawesemy tahe kai boho masỹnybenykre Gosem bede-di, kia heka egípcio mahãdu radònymyhỹrenyre budoeni-di aõmysỹdỹỹdu mahãdurenymy.
\c 47
\p
\v 1 Taita Jyje rare rybewahidỹỹmy Iòlò-ò. Tii rarybere:—Waha kia waseriòre boho ròirenyreri Kanaã su ribi, kia ratxirenyreri Gosem bede ki tabudoenireny-di, tacabrareny-di, tabrorenireny-di, kia ibutumy taaõnaõnareny ijõdirenyre-di.
\v 2 Irahudita ridyre iruyremy taseriòre, kia Iòlò-ò tureny rarybere.
\v 3 IòIò rỹỹraxire: —Aõbo aaõmysỹdỹỹrenyre? Tii boho rirawyònyrenyre: —Inynyrỹ,-diarỹ boho budoeni umydỹỹdureny roire, kia wahãỹna mahãdureny rỹirenyre wesemy.
\v 4 Ròirenyreri hãwãmy ka hãwãhãkỹ-ò, kiemy dori Kanaã su ki asi bederade ihoõre iròdu mahãdureny-ò, kia ramasa kuaki inihikỹryhyreri. Txioini aõkerỹbo, wadeereny biwahinyke Gosem bede-di arahãwanyrenykemy.
\v 5 Iòlò rarybere Jyje-ò: —Ka tahe wiji kia buu, aseriòre boho ròirenyreri awana ratxirenykremy,
\v 6 —Egito su ibrysirenymy roire. Biwahinyke tamyreny Gosem bede, kia heka hãwãhãkỹ ki awityhy rare, kia tai rasynymy roirekre. Kia araykyki ijõreny hãbu mahãdu yky ribi ibedeery ijõdikeki, bisỹnyke wedu wesemy kia wabroreni-di tarukikremy.
\v 7 Irahudita Jyje ridyre Ijaò tyby, kia Iòlò dee tuu rarybere. Ijaò tarybewihikỹ riwahinyre Iòlò-ò,
\v 8 kia ritỹỹraxinyre: —Tiwesebo awyra?
\v 9 Ijaò rirayònyre: —Kia 130-wyramy rare, kia ikiemy rariamy watximyhỹre tiribi tiribile. Wabededỹỹnana heka aõtamaõkõ rariamy rahenyre. kia tiwese wyra wyramy isiratyhymy. Kia-diarỹ ywimy aratxikemy reaõhyyre, kia wahãỹna mahãdureny wesemy, isiramy roireniyhỹ kia iwesemy-diarỹ rarmyhỹ wesemv.
\v 10 Ijaò tarybewihikỹ riwahinyre Iòlò-ò, kia rare.
\v 11 Kia Jyje riwahinyre tyby dee, kia taseriòre boho dee suu awihikỹ Egito bede ki roimyhỹre, Ramanasses cidade hãwã bireki roimyhỹre, kia tuu Iòlò raryberemy. Kaa suu ihõrõrenymy relere, kia tii boho tai rasỹnymy roiremyhỹ.
\v 12 Jyje riwahinymyhỹre rỹsỹna tyby dee, taseriòre boho dee, kia tyby sỹ mahãdureny-ò, kia rỹsỹnamy rekoamyhỹrenyre mynamynamy.
\s Jyje Egito Wedu Wesemy
\v 13 Kia rỹsỹ ihoõre bede bede hãwã hãwãmy, kia ramasa ire reamyhỹre ixihetyretyrele. Egito ki, Kanaã ki, hãwãdu mahãdureny ideõdeõmy relerenyre ramasa tuu risỹnyrenyre.
\v 14 Iny mahãdu rỹsỹna riõbranymyhỹrenyre, kia Jyje tahe ibutumy nieru ributunymy, kia Iòlò aõmysỹdỹỹna heto-ò riwymyhỹre.
\v 15 Kia ibutumy rexihureu nieru Egito ribi, Kanaã ribi, kia egítos mahãdu roirenyre Jyje-ò rybemy. Tii boho raryberenyre: —Txioini aõkerỹbo, wadeereny rỹsỹna bidiwahinyke! Uritre rubu-ò wawahidỹỹrenyõmykre kia wamerureny rexihurenyra ki!
\v 16 Jyje rirawyònyre: —Txibo kai boho ixyby anierureny ihõreriki, abrorenireny bididydenyke, kia-diarỹ aritròanykre rỹsỹna-di.
\v 17 Kia egípcios mahãdu riwyrenyre Jyje-ò awaru, budoeni, cabras, broreni e jumentos, kia ritròanymy tii tamyreny rỹsỹna riwahinyre kia wyra wyramy.
\v 18 Kia wyra rexihure, kia ijõ wyra bedeu ròirenyre Jyje-ò rybemy:
\v 19 —Inynyrỹ, aõ alau wawòterenyõna inatyhymy, kia wamemreny rexihura, kia wairòdureny wiji ahõrõ rare. Aõ wakireny ixyby ihoõre adee ariwahinyrenykemy, aõhebo tahe waumyreny, kia wasureny. Uritre rubu-ò wawahidỹỹrenyõmykre. Biwaóbranybenyke, kia wasureny bitròanyke rỹsỹna-di. Kia Iòlò wetxu my aròirenyrekre, kia tii tahe wasureny-dinodumykre, Wadeereny rỹsỹna bidiwahinyke kia warumy aratxirenykremy, kia tule alòbrònaty bidiwahinyleke aròbròrenykremy, kia wesemy tahe suu bederahymy ròòseòtyhy.
\v 20 Taita Jyje ibutumy Egito suu rõbranyre Iòlò-ò. Ibutumy egípcios mahãdu tasureny-di rohonyrenyre, kia heka ramasa inihikỹmy reare. Kawesemy tahe suu Iòlò my rỹire,
\v 21 Jyje riwinyre egípcios mahãdu Iòlò wetxumy hãwãhãkỹ ibutumy.
\v 22 Jyje riõbranyõre Deuxu rybe-di ijohodu mahãdureny su sohojile. Tii boho tasureny-di rohonyrenyõre, kiemy dori Iòlò tamyreny riwahinymy raremyhỹ-òbitimy rỹsỹna; kia wesemy tahe tii boho ijõdirenyre aõ rirỹsỹrenyke.
\v 23 Taita Jyje rarybere taijoi mahãdureny-ò:—Ka tahe wiii kai boho kia asureny Iòlò hõrõ rare, kia heka-diarỹ tamy reõbranyre. Bimybenyke kaki alòbrònaty bijiumy bibrònybenykremy.
\v 24 Kia bihebenykre iruyre hynamy Iòlò-ò biwahinybenykre; kia biuhebenykre ijõ inaubiòwa hyna bibrònybenykremy, kia birỹsỹbenykre my, kia riòre boho, kia iny mahãdu awanareny rirỹsỹmy rỹimyhỹrenyre boho wana.
\v 25 Tii bohorirawyònyrenyre: —Wanarỹ kai tiwahedỹỹnytenyta wabededỹỹnanareny ribi, kia awimy wadeereny atxite. Kia Iòlò wetxu my aroirenyrekre.
\v 26 Kawesemy tahe Jyje riwinyre *rybewahidỹỹna, kia wiji bede hãrele tuu roimyhỹre. Rybewahidỹỹna heka myre: Kia ibutumy Egito ki, iruyre hyna alòbrònaredena IòIò hõrõ my rỹirakre. Kia Deuxu rybe ijohodu mahãdu sureny sohojile Iòlò hõrõmy rỹirenyõkre.
\s Ijaò Ionamy Rexitòenyre
\v 27 Israelitas mahãdu Egito ki rasỹnymy roirenyremyhỹ, Gosem bede ki, tai suu riõbranyrenyreki, kia sõemy rariòrenyrenyre.
\v 28 Ijaò Egito ki bede riere 17 wyramy, kia rehemynyre 147 wyra bedeò.
\v 29 Kia rurukremy rexieryreu, Ijaò rarybere tariòre Jyje-ò kia rarybere: —Txibo aõwaxina aõkerỹbo arexitòenyke, bidilidike ebò waniti rawo-ò, kiata marybekre kia biwatyhynymy kia-òbitimy wadee tuu arexitòenykre: uritre Egito ki watuudỹỹõmykre.
\v 30 Kia-diarỹ arurukreu, warubu bitakre Egito ribi, kia biwatuunykre wahãỹnareny wabedeki, kia-diarỹ arexielehynykremy tii boho wana. Jyje rirawyònyre: —Diarỹ ariwinykre aõmybo kai texitòenyterimy.
\v 31 —Inatyhymybo manarybe rarybere Ijaò. Jyje inatyhymy rarybere, kia Ijaò rexiwerynyre irahyna ki, kia Deuxu-ò rexitòenyre.
\c 48
\s Ijaò Tarybewihikỹ Riwahinyre Jyje-ò Kia Tariòre Boho-ò
\p
\v 1 Tiwese bedeu irahudi raryberenyre Jyje-ò tyby webinadunymy ratximyhỹmy. Taita rare itxeremy, ixiheki ridyre inatxi tariòre boho, Efrom e Manasses.
\v 2 Inyõ rybemy rare Ijaò-ò: —Ariòre Jyje rareri adee itxeremy. Ijaò ixidi rarurunyre, kia rexisỹnyre herina-ò.
\v 3 Tai rarybere Jyje-ò: —Deuxu ibutumy Tanidehehekỹ-di wadee rexitỹnynyre Luz hãwãki, kua Kanaã su ki, kia tarybehikỹ wadee riwahinyre.
\v 4 Tii wadee rarybere:-diarỹ arawinykre sõemy mariòrenykre, kia ariòreriòrereny hãwãdu hãwãdumy rexiwinyrenykre.-diarỹ ariwahinykre kaa suu ariòreridòrereny dee, kia ihõrõrenykremy ikiemy.
\v 5 Kia Ijaò tarybe ritõranyre myỹ rarybemy Jyje-ò: —Ka tahe wiji, ariòre boho Efraĩ e Manasses boho kaki Egito ki ruarenyre, kia-diarỹ ka-ò anakrekotyremy, kia ka boho wahõrõ roire. Efraĩ e Manasses boho wahõrò roíre, kia Ruben e Simeaõ boho weserenyle.
\v 6 Txibo kai ijõ ariòrereny ijõdijkre wana, tii boho ahõrõrenymykre, kia Efraĩ e Manasses boho seriòrerenymykre, kia ihõrõrenylemykre.
\v 7 Kawesemy rewinyreri Rakeli-òraruki, adi wahe. Iny boho Mesopotamia ribi dòòsedenydeu, kia iu wabederyrynau, tiki rurure Kanaã hãwãhãkỹki, kia urihimyòmy Efrata koki ritehemynyrenymy.-diarỹ retuunyre kuaki, ryweijàtiki. (Efrata heka wiji BeIém wesemy raerymyhỹre.)
\v 8 Kia Ijaò robireu Jyje riòre boho my, rỹỹrasire: —Ka boho tahe mobo roire?
\v 9 —Kia riòre boho Deuxu wadee kaki riwahinyre Egito ki rirawyònyre Jyje. Ijaò rarybere: —Bidilidike wabireki kia-diarỹ warybewihikỹ ariwinykremy.
\v 10 Ramatuarinyreki Ijaò rue rabinabinamy raremv hỹ, kia tii retehewike aõkõre. Jyje ridyrerenyre weryrybò mahàdu ityy-ò, kia tahe tii riaxiòtinyrenymy iry-ò ruòrenyre.
\v 11 Ijaò rarybere Jyje dee: —Diarỹ rahõtinyre tiu ixyby umy arobiõkresỹny, ka tahe wiji Deuxu riwawahinyre ariòre boho my arobikremy.
\v 12 Taita Jyje-ditadenyde iny inatxi tyby wyòtyre ribi, kia tatiòhumy resemy taòsỹny su-ò ritidire.
\v 13 Ilemyta Efraĩ rimyre tebò ruru weribi-di, kia Manasses rimyre tebò hywe weribi-di, kiata Ijaò tyyki ritamanymyhỹreny. Kawesemy tahe Efraĩ rỹire Ijaò hyweweribiki, kia Manasses tahe rỹire Ijaò ruru weribiki.
\v 14 Ijaò taaxiò riterenymy kia wibàmy riijaranyre, kia ritidiniy tebò ruruweribi ludu Efraĩ ratiki, kia werurubò tỹmyra rareki, kia tebò hyweweribi ludu Manasses ati tyre ritidire, kia heka adela rare.
\v 15 Ilemyta tarybewihikỹ riwahinyre Jyje dee, rarybemy myỹ: Deuxu, tuu waha boho Abraaõ kia lsaque rerinanymy roirenyremyhỹ, kaa weryrybò boho-ò arybewihikỹ biwahinyke. Arybewihikỹ biwahinyke Deuxu kai, wary-di tetehemy atximyhỹte budoeni-dinodu wesemy, kia wabededỹỹnana-di ibutumy wiji dorile.
\v 16 Kia arybewihikỹ biwahinyke Anjo-ò, kia riwahedỹỹnyre ibutumy bede-òhãru-òhãru ribi Kia wani txi nohõti reamy rarekre iyhyrareny ribi, kia waha bohorenyni txi tule Abraaõ e Isaque. Kia tii boho sõemy iriòrereny ijõdikre, kia sõemy iriòreriòrereny ka hãwã hãwãhãkỹki.
\v 17 Jyje tai awimy rahãõre kia tyby my robireu, tebò ruruweribi ludu ritidireu Efraĩ rati tyre; iurenana tebò rimyre, kia ratakremy Efraĩ rati ribi, kia Manasses rati tyre ritidire.
\v 18 Kia riòbitinyre: —Kõre waha; kaweseke aõkõre. Kaa heka wariòre adela rare; bilidike ebò ruruweribi ludu irati tyre.
\v 19 Ka Ijaò tahe teramy reare kia rarybere: —Diarỹ reeryre, wariòre,-diarỹ reeryre. Manasses riòreriòrereny iny mahãdureny nihikỹmy relerenylekre. La iseriòre tỹỹbò tahe ixyby aònityhymy iratyrekre, kia iriòreriòrereny relerenykre sõemy hãwã hãwãhãkỹmy.
\v 20 Kawesemy Ijaò tarybewihikỹ riwahinyre kua txuu rarybemy: —Israelitas mahãdu riuherenykre anireny rybewihikỹ riwahinykremy. Tii boho raryberenykre myỹ: —Kia Deuxu arawinykre iwese Efraĩ e Manasses deereny riwinyrenyre wesemy. Kawesemy tahe Ijaò ritidire Efraĩ, Manasses komy.
\v 21 Tai rybere Jyje-ò: —Timybo kai teteheteri,-diarỹ arurukre. Ka Deuxu tahe awana ratxikre, kia aradykre ahãỹna mahãdure su-ò.
\v 22 -diarỹ ariwahinykre Siquém adee kia aseriòrereny dee aõkò. Siquém heka kua bede-di rahãỹnanyre, amorreus niahãdureny ribi, kia resumy watõniri-di, wawaxiahãte-di.
\c 49
\s Ijaò ionamy rarybere
\p
\v 1 Ijaò tariòre boho-ò rarariòwyìny kia rarybere:—Biwayrawonybenyke, kia-diarỹ adeereny ararybekre, aõhebo butỹỹnybenykre tiu bedeubo.
\v 2 Bexibutunybenyke biwayrawonybenymy boholabenykremy, Ijaò riòre boho boholabenyke aõmybo Israel rarybere, buu.
\v 3 Ruben, kai heka wariòre adela tate. Kai heka waruru tate, Komy bederary wabededỹỹnana, Rexityhytyhyny my, kia aruruteretyhymy wariòre boho ribi
\v 4 Kai heka eburere bero esetere wesemy, kiaremyta ixyby atyhydỹỹnana ihoõkre, kia dori tarõte wawedena wana, ibinatyhy kawesemy tewinyte buherinaki.
\v 5 Simeaõ kia Lev i seriòre roire; tebònareny-di aõbinabinamy rexierynanymyhỹre
\v 6 Kia tii boho wana aratxiõkre tiu bededỹỹnana riwinyrenykreu, kia irybereny butuna-di arahỹỹnanyõkre, kia dori teburereny-di takyarareny-di hãbu mahãdureny rirubunyrenyre, kia alisimy aròti ritiòròrenyre.
\v 7 Kia ibinare teburereny iyarareny, kia heka teburetyhyrenyre; kia ibinarenyre iyarareny, kia dori ibinatyhyre.-diarỹ ariwirareanykre Israel su ki,-diarỹ ariubỹtỹnykre iijoireny isỹreny ykyrenymy.
\v 8 Juda, aseriòre boho umy rerinanyrenykre kia rexiyrawonyrenykre akoki. Kai bimybenykre aòludureny tòtikile.
\v 9 Wakriòre Juda heka Leaõ riòre wesena rare, kia teery rirubunymyhỹreu; tii rexibedenymy rexilidimyhỹre, kia Leaõ riòre rere, hirari wesemy. Mobo tahe tamy rexiuarekre tamy rerikemy?
\v 10 Juda rimykre Iòlò hojurehe, kia iriòreriòrereny ikiemy riwedunyrenykre. Kia hãwã hãwã mahãdureny aõnaõna adee idiwydenykre, kia iny mahãdureny aratyhmyrenykre.
\v 11 Tii ritaare ajumento riòre bederade-ò, kia bederadewihikỹ rỹimyhỹreki. Tii atyy rihòmyhỹre mona besò-ò (vinho), ayhyitxena rihòmyhỹre mona besò-di (vinho) hãlubusò wesena-di.
\v 12 Aruereny isòmy atxitenyteri mona besòmy (vinho) teõtenyteriki, kia ajureny iuramy atxitenyteri broreni huỹsymy teõtenyteriki.
\v 13 Zebulom bero weijàtiki rasỹnykre, tai bero heòty-òròsòna ijõdikre. Ibede heka Sidõ-òhòkỹle remynykre.
\v 14 Issacar heka jumento rurutere wesena rare, kia taitxyy tyreki roimyhỹre.
\v 15 Kia robireu hãwãhãkỹ my awiremy kia awityhymy tai rexielehynykremy, tii rexibedenyre taitxyy tabrò-ò rilidikremy, kia aõmy rexiraõhyymy raaõmysỹdỹỹnyre wetxu wesemy.
\v 16 Dã tasỹreny-òbitile riwedunyrenykre; kia iwitxira hãwã ludu weserenymykre Israel ki.
\v 17 Dã, hemylala wesemykre ryweijàtiki, kia huumari wesemy ryki, kia awaru waubeki ruruakre, kia ixihewo-ò riatykre ityreki rỹdu.
\v 18 Deuxu Tyhyhykỹ, araraokre biwahedỹỹnykremy!
\v 19 Gade-òhòte tai rỹikre, kia wasidu mahãdu sõereny riherenykre, kia irahudita tii iheworenymy rakre.
\v 20 Asser suu sõemy rỹsỹna-di rexijuakre, kia rỹsỹna riwahinykre, kia Iòlò-ò sohojile rawahikre.
\v 21 Natali heka gazela wesena rare, kia tariòrereny ruxera ritxuamyhỹrenyre.
\v 22 Jyje heka alòbròna wesena rare, kia beijarana bireki rỹimyhỹre; tii heka sõemy raratynymyhỹre, kia irurureny heto weijàtimy aòwònymyhỹrenyre.
\v 23 Kia aòludu mahãdureny arahetenyrenyke teburereny-di, kia iheworenymy bekoabenykre awaxiahãtereny-di aryhyreny-di.
\v 24 Kiareny awaxiahãtereny awityhymy relere, kia aaxiòreny rurureny-di ixiyrybule atxitenyte, budoeni-di aõmysỹdỹỹduni my, kia Israel manatere uramy.
\v 25 Bu Deuxu arawiòhenanykre Jyje, ibutumy tanideheekỹmy adee riwahinykre tarybewihikỹ Tarybewihikỹ biu rarie ribi, bee rybewihikỹ su rawoki roimyhỹre, kia sõemy iròdu iròdu rybewiwihikỹ, kia sõemy iriòrereny,
\v 26 alòbròna aõwi rybewihikỹ, kia noiròsò tule, kia hãwãlò ehetxina rybewihikỹ, aõnaõna wityhy Deuxu Tyhyhykỹ hãwãlò ludu. Kia ibutumy kaa rybewiwihikỹ rỹikre Jyje ratityremy, kia iòru tyremy kia iseriòre boho yky ribi ratare.
\v 27 Benjami obràra debure wesena rare; kia rudi teery rirokre, kia txioromy tahe riwirareakre iuhe.
\v 28 Ka boho heka 12 my iijoireny hãwã sõereny Israel ludu, kia heka ka rybe tybyreny rarybere tariòre boho-ò, kia tarybewiwihikỹ riwahinyreu; kia iny sohoji sohoji-ò riwahinyre tarybewihikỹ rityhynymy.
\s Ijaò Rurure Kia Ratuudỹỹre
\v 29 Taita Ijaò riwahinyre tariòre boho-ò myỹ rybe: —Diarỹ arurukremy rare, kia arebutunykre waijoi wasỹreny mahãdureny wana rubu bede ki. Biwatuunybenykre kai wahãỹna mahãdureny ratuurenyre bede ki, kia mana raworawo Efrom, Heteu su ki roimyhỹre wahe,
\v 30 —Macpela ki, Manre ibràraki roimyhỹre Kanaã hãwãhãkỹ ki. Abraaõ heka riõbranyre isỹreny Efrom ribi, kaa mana raworawohỹkỹ, kia suu tai roimyhỹre isỹreny mahãdureny tuunamy.
\v 31 —Kuaki ratuumy roimyhỹrenyre Abraaõ, Sara ihãwyy; Isaque, tahãwyy Rebeka wana; kia kuaki-diarỹ Leia retuunyre.
\v 32 —Kia suu mana raworawohỹkỹ Heteus ribi riõbranyrenyre.
\v 33 Kia rexihureu kaa tarybe riwahinyreu tariòre boho dee, Ijaò rexilidire ixybyle taherina-ò kia rurure, rare rexibutunykremy kawesemy taijoi tasỹreny mahãdu wana rubu bede ki.
\c 50
\p
\v 1 Jyje ixidi tyby tyre rehure, rahinymy tyby òsỹny-ò ruòmy.
\v 2 Tii tarybe riwahinyre luahidỹỹdureny-ò, kja taaõmysỹdỹỹnarenyki tyby rubu rirahãnanyrenykremy, kawesemy tahe tii boho riwinyrenyre.
\v 3 Kia 40-txumy bede rierenyre tuu riwinyrenykremy, kia heka-òbitimy tuu rubu umy rarahãriadỹỹmyhỹre. Kia egítos mahãdu 70-txumy tyy yxeyxe-di bede rierenyre.
\v 4 Kia tyy yxeyxe-di txuu rỹimyhỹrenydi rexihureu, Jyje rarybere Iòlò aõmysỹdỹỹna heto ki aõmysỹdỹỹdu rariehekỹ dee. Tii rarybere: —Tuu biwinybenyke aõkerỹbo biwybenyke Iòlò-ò myỹ rybe wahi:
\v 5 Kia waha rurukremy ratximyhỹ bedeu, tii tuu ariwinykremy riwarybedỹỹnyre, kia-diarỹ arituunykremy, kia wabede tii-òbitile riywinyremy Kanaã hãwãhãkỹ ki. Txioini aõkerỹbo biwawahinykre arakremy waha arituunykremy, kia irahudita-diarỹ adoosekre.
\v 6 Iòlò rirawyònyre: —Make kia buu bituunykre, tii ararybedỹỹnyremy biwinykreny.
\v 7 Kia kawesemy tahe Jyje rare tyby rituunykremy. Iki wana ròirenyre aõmysỹdỹỹdu wedu, Iòlò ijoireny, Egito Iudu.
\v 8 Kia ule ròirenylere Jyje hãwyy tariòre boho wana, kia iseriòre boho, kia Ijaò sỹ mahãdu ibutumy. Kia Gosem suki uladuxõmole ririrenyre, budoeni, cabra kia broreni.
\v 9 Kia tule hãbu mahãdu ròirenylere awaru-di kia carreta-di, inatyhymy sõemy inihikỹmy ròirenv re.
\v 10 Kia ritehemynyrenyreu Atade-ò, kia Jordaõ ibràra weribi roimyhỹre-ò, ka hãluudỹỹna-di ixena riwinyrenyre, kia suu tai maixõmoni ratyyrahãmyhỹreki. Kuaki rahinyrenyre katxiterehekỹmy debò inatxi txu sõemy.
\v 11 Kia Kanaã ki hãwãdu mahãdu robirenyreu, iny sõemy rasỹbinarenyremy, kia raryberenyre; Timywe iòtarenyre kaa egípcio mahãdu sỹbinareny! Iurenana kua bede rininirenyre Abeli Misraim.
\v 12 Kawesemy Ijaò riòre boho riwinyrenyre tyby-di ibutumy aõmybo tii rarybere mynamy
\v 13 Tii boho riwyrenyre tyby rubu umy Canaãòhòkỹle, kia rituunyrenyre Macpela mana raworaswohỹkỹ ki, Manre ibràra weribi, kia suu Abraõ Efrom ribi, Heteu ribi riõbranyreki, kia tasỹreny wabedemy riywinyre wahe.
\v 14 Tyby rittiunyre rahudi, Jyje roosere Egito-ò, taseriòre boho wana, kia ibutumy iherenymy ròirenyre mahãdureny wana.
\s Jyje ijyy konana
\v 15 Irahudi tyby rubu sỹtybymy, Jyje seriòre boho raryberenyre: —Aõhe wana Jyje radònyreri inymyreny, kia txibo rexiòwynykre ibutumy aõnaõna binabina iny boho tamy riwinyrenyreki.
\v 16 Taita Jyje-ò tarybereny riwahinyrenyre myỹ: —Kia buu rurukre kotyre,
\v 17 tii tarybe myy riwahinyre adee arexitòenyrenykremy: Txioini aõkerỹbo, waõbinabinareny rewinyrenyre ribi biwaruxetòenybenykre, kia aseriòre boho-òrarunareny, kia aõhỹỹhỹỹmy arasỹnyrenyre. Kiarenyta, rexitòenyrenyreri waõbinabinareny-di maruxetòekremy, kia dori-diarỹ boho bu Deuxu ijoi roire. Kia kaa rybwahidỹỹna rimyreu, Jyje rahinyre.
\v 18 —Irahudita iseriòre bohoòbitile dòidenyde, kia rexiyrawonyrenyre ikoki kia raryberenyre: —Kaki watxirenyreri;-diarỹ boho heka awidỹỹna roire.
\v 19 Ka Jyje tahe rirawyònyre: —Uritre breburenyõmy;-diarỹ aõmy Deuxu wesemy aratxiõtyhy.
\v 20 Kia inatyhymy kai boho kua aõanõna binabinahãkỹmy bede teywinytenyte waòludumy, ka Deuxu tahe riwitxiranyre aõnaõna binabinahãkỹ aõnaõnawiwimy ariwinykremy, kaa wiji iny boho idi reteherenyreri-di, kia heka myre, arihedỹỹnykremy sõemy iny mahãdureny.
\v 21 —Uritre brehurenyõmy.-diarỹ warukimy adireny ararekre, kia ariòre boho-di ararekre. Kawesemy tii ritỹỹõdỹỹnyrenyre tarybe yxi-di iworeny riykỹnyrenyre.
\v 22 Jyje rasỹnymy raremyhỹ Egito ki, tii kiatyhy sỹ mahãdureny wana. Jyje bede riere 110 wyramy,
\v 23 —kia rehemynymy robire Efraĩ riòreriremy. Tii tawyòki rimylere, kia tariòreriòre wesenamy, uladu tariòreriòre riòremy Maquir, kia heka Manasses riòre rare.
\v 24 Tiu txu bedeu Jyje rarybere tariòre bohoreny-ò: —Diarỹ iòhòtyhylemy arurukre, ka-diarỹ-òbitimy watxireri kia Deuxu kanakre riwawiòhenanykremy, kia riwadykre ka hãwãhãkỹ ribi kua su-ò, tii tuu rarybere riwahinykremy Abraaõ, Isaque, Ijaò boho deereny.
\v 25 Taita Jyje rexitòenyre tasỹreny mahãdureny-ò, kia inatyhymy riwinyrenykremy. Tii rarybere: —Diarỹ-òbitimy watxireri kia Deuxu kanakre awiòhedỹỹrenymy. Kia tiu tuu rutỹỹnykreu, warubu umy ixihemy biwybenykre.
\v 26 Jyje rurure 110 wyra rimydi. Kia ibutu umy ritỹtetỹnyrenyre, Caixaro-ò ritidirenyre Egito ki.

168
LICENSE.md Normal file
View File

@ -0,0 +1,168 @@
Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International
<<beginOptional;name=ccOptionalIntro>> Creative Commons Corporation (“Creative Commons”) is not a law firm and does not provide legal services or legal advice. Distribution of Creative Commons public licenses does not create a lawyer-client or other relationship. Creative Commons makes its licenses and related information available on an “as-is” basis. Creative Commons gives no warranties regarding its licenses, any material licensed under their terms and conditions, or any related information. Creative Commons disclaims all liability for damages resulting from their use to the fullest extent possible.
Using Creative Commons Public Licenses
Creative Commons public licenses provide a standard set of terms and conditions that creators and other rights holders may use to share original works of authorship and other material subject to copyright and certain other rights specified in the public license below. The following considerations are for informational purposes only, are not exhaustive, and do not form part of our licenses.
Considerations for licensors: Our public licenses are intended for use by those authorized to give the public permission to use material in ways otherwise restricted by copyright and certain other rights. Our licenses are irrevocable. Licensors should read and understand the terms and conditions of the license they choose before applying it. Licensors should also secure all rights necessary before applying our licenses so that the public can reuse the material as expected. Licensors should clearly mark any material not subject to the license. This includes other CC-licensed material, or material used under an exception or limitation to copyright. More considerations for licensors.
Considerations for the public: By using one of our public licenses, a licensor grants the public permission to use the licensed material under specified terms and conditions. If the licensors permission is not necessary for any reasonfor example, because of any applicable exception or limitation to copyrightthen that use is not regulated by the license. Our licenses grant only permissions under copyright and certain other rights that a licensor has authority to grant. Use of the licensed material may still be restricted for other reasons, including because others have copyright or other rights in the material. A licensor may make special requests, such as asking that all changes be marked or described.
Although not required by our licenses, you are encouraged to respect those requests where reasonable. More considerations for the public. <<endOptional>>
Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International Public License
By exercising the Licensed Rights (defined below), You accept and agree to be bound by the terms and conditions of this Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International Public License ("Public License"). To the extent this Public License may be interpreted as a contract, You are granted the Licensed Rights in consideration of Your acceptance of these terms and conditions, and the Licensor grants You such rights in consideration of benefits the Licensor receives from making the Licensed Material available under these terms and conditions.
Section 1 Definitions.
a. Adapted Material means material subject to Copyright and Similar Rights that is derived from or based upon the Licensed Material and in which the Licensed Material is translated, altered, arranged, transformed, or otherwise modified in a manner requiring permission under the Copyright and Similar Rights held by the Licensor. For purposes of this Public License, where the Licensed Material is a musical work, performance, or sound recording, Adapted Material is always produced where the Licensed Material is synched in timed relation with a moving image.
b. Adapter's License means the license You apply to Your Copyright and Similar Rights in Your contributions to Adapted Material in accordance with the terms and conditions of this Public License.
c. BY-SA Compatible License means a license listed at creativecommons.org/compatiblelicenses, approved by Creative Commons as essentially the equivalent of this Public License.
d. Copyright and Similar Rights means copyright and/or similar rights closely related to copyright including, without limitation, performance, broadcast, sound recording, and Sui Generis Database Rights, without regard to how the rights are labeled or categorized. For purposes of this Public License, the rights specified in Section 2(b)(1)-(2) are not Copyright and Similar Rights.
e. Effective Technological Measures means those measures that, in the absence of proper authority, may not be circumvented under laws fulfilling obligations under Article 11 of the WIPO Copyright Treaty adopted on December 20, 1996, and/or similar international agreements.
f. Exceptions and Limitations means fair use, fair dealing, and/or any other exception or limitation to Copyright and Similar Rights that applies to Your use of the Licensed Material.
g. License Elements means the license attributes listed in the name of a Creative Commons Public License. The License Elements of this Public License are Attribution and ShareAlike.
h. Licensed Material means the artistic or literary work, database, or other material to which the Licensor applied this Public License.
i. Licensed Rights means the rights granted to You subject to the terms and conditions of this Public License, which are limited to all Copyright and Similar Rights that apply to Your use of the Licensed Material and that the Licensor has authority to license.
j. Licensor means the individual(s) or entity(ies) granting rights under this Public License.
k. Share means to provide material to the public by any means or process that requires permission under the Licensed Rights, such as reproduction, public display, public performance, distribution, dissemination, communication, or importation, and to make material available to the public including in ways that members of the public may access the material from a place and at a time individually chosen by them.
l. Sui Generis Database Rights means rights other than copyright resulting from Directive 96/9/EC of the European Parliament and of the Council of 11 March 1996 on the legal protection of databases, as amended and/or succeeded, as well as other essentially equivalent rights anywhere in the world.
m. You means the individual or entity exercising the Licensed Rights under this Public License. Your has a corresponding meaning.
Section 2 Scope.
a. License grant.
1. Subject to the terms and conditions of this Public License, the Licensor hereby grants You a worldwide, royalty-free, non-sublicensable, non-exclusive, irrevocable license to exercise the Licensed Rights in the Licensed Material to:
A. reproduce and Share the Licensed Material, in whole or in part; and
B. produce, reproduce, and Share Adapted Material.
2. Exceptions and Limitations. For the avoidance of doubt, where Exceptions and Limitations apply to Your use, this Public License does not apply, and You do not need to comply with its terms and conditions.
3. Term. The term of this Public License is specified in Section 6(a).
4. Media and formats; technical modifications allowed. The Licensor authorizes You to exercise the Licensed Rights in all media and formats whether now known or hereafter created, and to make technical modifications necessary to do so. The Licensor waives and/or agrees not to assert any right or authority to forbid You from making technical modifications necessary to exercise the Licensed Rights, including technical modifications necessary to circumvent Effective Technological Measures. For purposes of this Public License, simply making modifications authorized by this Section 2(a)(4) never produces Adapted Material.
5. Downstream recipients.
A. Offer from the Licensor Licensed Material. Every recipient of the Licensed Material automatically receives an offer from the Licensor to exercise the Licensed Rights under the terms and conditions of this Public License.
B. Additional offer from the Licensor Adapted Material. Every recipient of Adapted Material from You automatically receives an offer from the Licensor to exercise the Licensed Rights in the Adapted Material under the conditions of the Adapters License You apply.
C. No downstream restrictions. You may not offer or impose any additional or different terms or conditions on, or apply any Effective Technological Measures to, the Licensed Material if doing so restricts exercise of the Licensed Rights by any recipient of the Licensed Material.
6. No endorsement. Nothing in this Public License constitutes or may be construed as permission to assert or imply that You are, or that Your use of the Licensed Material is, connected with, or sponsored, endorsed, or granted official status by, the Licensor or others designated to receive attribution as provided in Section 3(a)(1)(A)(i).
b. Other rights.
1. Moral rights, such as the right of integrity, are not licensed under this Public License, nor are publicity, privacy, and/or other similar personality rights; however, to the extent possible, the Licensor waives and/or agrees not to assert any such rights held by the Licensor to the limited extent necessary to allow You to exercise the Licensed Rights, but not otherwise.
2. Patent and trademark rights are not licensed under this Public License.
3. To the extent possible, the Licensor waives any right to collect royalties from You for the exercise of the Licensed Rights, whether directly or through a collecting society under any voluntary or waivable statutory or compulsory licensing scheme. In all other cases the Licensor expressly reserves any right to collect such royalties.
Section 3 License Conditions.
Your exercise of the Licensed Rights is expressly made subject to the following conditions.
a. Attribution.
1. If You Share the Licensed Material (including in modified form), You must:
A. retain the following if it is supplied by the Licensor with the Licensed Material:
i. identification of the creator(s) of the Licensed Material and any others designated to receive attribution, in any reasonable manner requested by the Licensor (including by pseudonym if designated);
ii. a copyright notice;
iii. a notice that refers to this Public License;
iv. a notice that refers to the disclaimer of warranties;
v. a URI or hyperlink to the Licensed Material to the extent reasonably practicable;
B. indicate if You modified the Licensed Material and retain an indication of any previous modifications; and
C. indicate the Licensed Material is licensed under this Public License, and include the text of, or the URI or hyperlink to, this Public License.
2. You may satisfy the conditions in Section 3(a)(1) in any reasonable manner based on the medium, means, and context in which You Share the Licensed Material. For example, it may be reasonable to satisfy the conditions by providing a URI or hyperlink to a resource that includes the required information.
3. If requested by the Licensor, You must remove any of the information required by Section 3(a)(1)(A) to the extent reasonably practicable.
b. ShareAlike.In addition to the conditions in Section 3(a), if You Share Adapted Material You produce, the following conditions also apply.
1. The Adapters License You apply must be a Creative Commons license with the same License Elements, this version or later, or a BY-SA Compatible License.
2. You must include the text of, or the URI or hyperlink to, the Adapter's License You apply. You may satisfy this condition in any reasonable manner based on the medium, means, and context in which You Share Adapted Material.
3. You may not offer or impose any additional or different terms or conditions on, or apply any Effective Technological Measures to, Adapted Material that restrict exercise of the rights granted under the Adapter's License You apply.
Section 4 Sui Generis Database Rights.
Where the Licensed Rights include Sui Generis Database Rights that apply to Your use of the Licensed Material:
a. for the avoidance of doubt, Section 2(a)(1) grants You the right to extract, reuse, reproduce, and Share all or a substantial portion of the contents of the database;
b. if You include all or a substantial portion of the database contents in a database in which You have Sui Generis Database Rights, then the database in which You have Sui Generis Database Rights (but not its individual contents) is Adapted Material, including for purposes of Section 3(b); and
c. You must comply with the conditions in Section 3(a) if You Share all or a substantial portion of the contents of the database.
For the avoidance of doubt, this Section 4 supplements and does not replace Your obligations under this Public License where the Licensed Rights include other Copyright and Similar Rights.
Section 5 Disclaimer of Warranties and Limitation of Liability.
a. Unless otherwise separately undertaken by the Licensor, to the extent possible, the Licensor offers the Licensed Material as-is and as-available, and makes no representations or warranties of any kind concerning the Licensed Material, whether express, implied, statutory, or other. This includes, without limitation, warranties of title, merchantability, fitness for a particular purpose, non-infringement, absence of latent or other defects, accuracy, or the presence or absence of errors, whether or not known or discoverable. Where disclaimers of warranties are not allowed in full or in part, this disclaimer may not apply to You.
b. To the extent possible, in no event will the Licensor be liable to You on any legal theory (including, without limitation, negligence) or otherwise for any direct, special, indirect, incidental, consequential, punitive, exemplary, or other losses, costs, expenses, or damages arising out of this Public License or use of the Licensed Material, even if the Licensor has been advised of the possibility of such losses, costs, expenses, or damages. Where a limitation of liability is not allowed in full or in part, this limitation may not apply to You.
c. The disclaimer of warranties and limitation of liability provided above shall be interpreted in a manner that, to the extent possible, most closely approximates an absolute disclaimer and waiver of all liability.
Section 6 Term and Termination.
a. This Public License applies for the term of the Copyright and Similar Rights licensed here. However, if You fail to comply with this Public License, then Your rights under this Public License terminate automatically.
b. Where Your right to use the Licensed Material has terminated under Section 6(a), it reinstates:
1. automatically as of the date the violation is cured, provided it is cured within 30 days of Your discovery of the violation; or
2. upon express reinstatement by the Licensor.
c. For the avoidance of doubt, this Section 6(b) does not affect any right the Licensor may have to seek remedies for Your violations of this Public License.
d. For the avoidance of doubt, the Licensor may also offer the Licensed Material under separate terms or conditions or stop distributing the Licensed Material at any time; however, doing so will not terminate this Public License.
e. Sections 1, 5, 6, 7, and 8 survive termination of this Public License.
Section 7 Other Terms and Conditions.
a. The Licensor shall not be bound by any additional or different terms or conditions communicated by You unless expressly agreed.
b. Any arrangements, understandings, or agreements regarding the Licensed Material not stated herein are separate from and independent of the terms and conditions of this Public License.
Section 8 Interpretation.
a. For the avoidance of doubt, this Public License does not, and shall not be interpreted to, reduce, limit, restrict, or impose conditions on any use of the Licensed Material that could lawfully be made without permission under this Public License.
b. To the extent possible, if any provision of this Public License is deemed unenforceable, it shall be automatically reformed to the minimum extent necessary to make it enforceable. If the provision cannot be reformed, it shall be severed from this Public License without affecting the enforceability of the remaining terms and conditions.
c. No term or condition of this Public License will be waived and no failure to comply consented to unless expressly agreed to by the Licensor.
d. Nothing in this Public License constitutes or may be interpreted as a limitation upon, or waiver of, any privileges and immunities that apply to the Licensor or You, including from the legal processes of any jurisdiction or authority.
Creative Commons is not a party to its public licenses. Notwithstanding, Creative Commons may elect to apply one of its public licenses to material it publishes and in those instances will be considered the “Licensor.” Except for the limited purpose of indicating that material is shared under a Creative Commons public license or as otherwise permitted by the Creative Commons policies published at creativecommons.org/policies, Creative Commons does not authorize the use of the trademark “Creative Commons” or any other trademark or logo of Creative Commons without its prior written consent including, without limitation, in connection with any unauthorized modifications to any of its public licenses or any other arrangements, understandings, or agreements concerning use of licensed material. For the avoidance of doubt, this paragraph does not form part of the public licenses.Creative Commons may be contacted at creativecommons.org.

View File

@ -1,3 +1,12 @@
# kpj_reg
# Karajá Bible
Karajá Bible
## Conversion notes:
### Genesis
* Part1.docx and Updated_1.docx have almost identical Genesis content.
* Assumed TYYRITI IÒRARUNA is the book title.
* Corrected some usfm markers, missing spaces after verse numbers, and other issues.
* changed \hd to \s
* changed \aut and \dat fields to usfm remarks (\rem fields)
* Added \q (poetry) markers where the text was quoted and clearly set off in the original, especially where the corresponding English verses are formatted for poetry.