kna_reg/43-LUK.usfm

1845 lines
137 KiB
Plaintext
Raw Permalink Blame History

This file contains ambiguous Unicode characters

This file contains Unicode characters that might be confused with other characters. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

\id LUK
\ide UTF-8
\h LUKA
\toc1 LUKA
\toc2 LUKA
\toc3 luk
\mt LUKA
\c 1
\s1 ƁALE DUWA GOROI
\p
\v 1 Miya ɗɨgɨm wu kɨri bɨla wu tere woyingini moi mɨ yena lamu ɗɨm gɨmana koomu,
\v 2 ki mu wun ɓwa ɗa bo armu, miya moi wun ala gɨn yerewu domin, ɗɨm wun kwarinjen ma ɓalai me.
\v 3 Yino kɨm, na ali a ɗuwoni gwang na ɓulli teeta ko wom dai yena lamu kɨdomin, Mɨɓamɓɨram Tiyopalosh.
\v 4 A ɗuwoni kɨ shimi kɨda ka bɨn jire ma wom wun kukuwa.
\s1 WU ƁALE DUWA LOYO MA YAHAYA NA BAPTISHMA
\v 5 La bonkongin ma Hiridush, Amna Yahudiya. Wila nini wun nayi Jakariya, la kɨrau Abijah. Mɨndani she la ambo tamyen ma Haruna, yimro Alishabatu.
\v 6 Wun moi tet gaan Puruguru. Wun ta goro wouyo ma Puroguru gɨn kuke ɗuko mɨ gwang ma Makam.
\v 7 Ge woi wun gɨn lowou kɨda Alishabatu she tingno, ɗɨm dai wu manjewu la shakai shimi.
\v 8 Ɓanje a ɗuwoni shakam Jakariya shi gaan Puroguru, shi wutau ma wilawila kim ɗuwana bo wutau ma bokamowu.
\v 9 Ɗaayi bopani mɨ duwana shi Wila mɨ an wutau la shakai shimi, wu beeleyi ɗaa yi pate jaɓi mɨ an gama la gawi kumbo mu Wurshalima ɗim an tile wom kwarkwat.
\v 10 Ɗɨkɨkɨ miyai dai wun pani kumbo la shakam wun tile wom kwarkari.
\v 11 Banje natangi ma Makam a ape kooni yini ɗa kongol tumini ma botapɨrɨk ma tile wom kwarkat yirmani jik.
\v 12 Jakariya shaka mɨ alaya shoori a koyi kɨɗekɨɗe,
\v 13 Ge Natangii a ɓalli, "boko kang shooriu, Puroguru a kang kwi mongo mindawo Alishabatu ata ye wuɓi, ata loi lowomami aka nai yimni Yahaya.
\v 14 Aku kang net gɨn shakɨrak yik, ɗim loyo mani an poshe awo minya dai.
\v 15 An ɗuko mɓamɓɨram gaan Makam, wani nai mennu aya ɓa woma naama mɨ gɨddɨng, an gɨmma gɨn Lɨɨm mɨ karkat dumbo shakam shi la awo noki.
\v 16 Miya Yishilaila ɗɨgɨm awu ma yi Makam Puroguru mawu.
\v 17 An ta gaan Makam la lɨm gɨn ɗɨm la dɨmɓɨri ma Yiliya. An ye woiyi shimi kɨda bɨla kaule shengin ma boppin doyi ambo, ana kindi shen awu goto la boshenshen ma moi gwan purowu. An ye woiyime ɓɨla ɗaure miya ma Makam ɗɨm an wamawu ɗaurumawu daa Shi.''
\v 18 Jakariya a ɓalli ko Natangii, ''ɗinga ana bɨn woyi me? kɨda na manjono mɨndano ɗɨm manjero kɨɗekɨɗe.''
\v 19 Natangii a lɨuni ɗɨm a ɓalli, Na Jibirailu, Mɨ na yirko gaan Puroguru. A tangene bɨla na yiwo ɓala. Na ɓongo ɓala mɨ nerii me.
\v 20 Yingu! aka ɗuko ɗum, wako ɗɨm ɓalau dɨm shaka mɨ woiyingini moi wun yewa. Me kɨda wokai ɓwajire ko yila ɓalangin Monou, mɨ an yima la shaka mani.
\v 21 Ɓanje miyai wun moi goro Jakariya. A yalewuni woi shi potɨna kɨlang la gawi kumbo mɨ Wurushalimau.
\v 22 Ge shaka mɨ shi potɨna woshi ɗima yiwu ɓalau. Wu bini a aljuwan shaka mɨ shi la gawi kumbo mɨ Wurushalimai. A ɗuwoni apɨwu bo shita gɨn anni woi shi ɓalau.
\v 23 A ɗuwoni shaka wutau ma kwarakwarak mani gowana, a mani mɨna mani.
\v 24 Bi bonkongini moi, mindani Alishabatu a wai wuɓi ɗɨm a tuke koro ma tere baat. Ɗuwoto ɓale,
\v 25 ''Me shimi wom Makam yina shakam yingana Na wai gɨpma yini kɨda a gɨre gumno gaan miya.''
\s1 WU ƁALE DUWA LOYO MA YESHU
\v 26 La tere bemei mondo, Puroguru a tange Natangi Jibirailu do la nong ali Galili mɨ wun naare Najarat,
\v 27 doo yi gunyo na lambe ra mum wun naayi Yushubu. Shi kɨm mum la mɨna ma Dauda, yim gunyoi Maryamu.
\v 28 A doni yiro a ɓale, ''puropuro monji, shiji mɨ shiji wa gɨpma! Makam shi peeji,
\v 29 ge yila ɓalangin mani a jingɨlere ɗɨm a kɨnke kamo daanje mindei me.
\v 30 Natangii a ɓaldo, '' bo shi kang shooriu, Maryamu, shi wai gɨpma yi Puroguru,
\v 31 yingu, ashi wai wuɓi, ashi lwoi lowo. Ashi nai yimni 'Yeshu'.
\v 32 An ɗuko gɨn ɓaɓamɓɨram awu naamani Lowo ma mɨ taa dai. Puroguru an ɓonni kuturak joko ma kaghaa mani Dauda.
\v 33 An twi joko ko mɨna ma Yakubu paabadan, joko mani an ɗuko wai kɨrauni yikɨu.
\v 34 Maryamu a ɓalli ko Natangi ma Purugurui, ''ɗinga woyi me an yima, woi na bɨna yi mamiu?''
\v 35 Natangi ma Purogurui a ɓaldo, lɨm mɨ karkat an shuuma kooji, ɗɨm dɨmbɨri ma mɨ taa dai an do kooji. Duwa shimi Mɨkarkat mɨ ashi lomai awu naamani, Lowo ma Puroguru.
\v 36 Yingu, muranji Alishabatu a wai wuɓi la manjomanjo mondo. Me ɓanje she la tere beemei mondo, shire mɨ wun ɓaldo tingno.
\v 37 Kɨda woi wunduwoi nini an ɓai Puroguruu.
\v 38 Maryamu a ɓale, yingu, "Naa kwarak raa Makam, mo bɨla ɗuwoni ki mɨ kai ɓala. Natangi ma Purogurui a ɓaure.
\s1 MARYAMU A TATO YI ALISHABATU
\v 39 Ɗuwoto Maryamu yileto la bonkongini moi tato la ali mɨ ko guwat kɨlankɨlang, la nong ali mɨ Yahudiya.
\v 40 A tato la mɨna ma Jakariya ɗɨm a dai Alishabatu.
\v 41 Ɓanje a ɗuwoni shaka mɨ Alishabatu kangha daanje ma Maryamu, lowo mɨ la awo Alishabatu a ye wuɓe. Alishabatu ɗɨm a gɨmoto gɨn Lɨm mɨ karkat.
\v 42 A yil yilaro bong bong a ɓale,''Shiji Shaɗak la tamyen, shaɗak ɗɨm lowo mɨ la awoji.
\v 43 Ɗɨm an yima ɗɨnga nong Nakono bɨla doto yinoi?
\v 44 ge yingu, shaka mɨ na kangha daanje monji lowo mɨ la awono a ye wuɓe kɨda popolok awo.
\v 45 Shaɗak ɗɨm Ji she ɓwajire ko al gɨmma ma wonɗuwoingin mɨ Makam ɓalda.''
\s1 YILA MA MARYAMU
\v 46 Maryamu a ɓale, ''Tuniyanno shi paye Makami,
\v 47 ɗɨm lɨmno a yeni shakɨrak yi Puroguru Nagɨpekono.
\v 48 Kɨda A yinge kindikindi ɗuko ma kwarak rani. Kɨda ɓanje, kap ɓiye bo kaamo miya awu namono shaɗak.
\v 49 Kɨda Shi mɨ taa dai a yino wom ɓaɓamɓɨren, ɗɨm yimni karkat.
\v 50 Yere yashik mani a ɗuwoni ko jaman dooyi jaman ma moi wun shoori mani.
\v 51 A ape dɨmbɨri gɨn buwani; a lukure moi wun gɨre koowu ɗaa yi bo shen wunduwoi mɨ la awowu.
\v 52 A shuɓe ambo ɓillan ko kutɨrakgin maawu. A yil buwa moi gatawa.
\v 53 A gɨm awo moi anakiim gɨn wom gwanging, ge ana kunɗukyi a gashe wuni shwashwa.
\v 54 A aye Yishiraila kwarak mani, kɨda bɨla shen ape yere yashik
\v 55 (Kim shi ɓala ko Boppinmu) yi Yibiraiyi gɨn dengɨleng mani paabadan.
\v 56 Maryamu a ɗuwoto yi Alishabatu ma nem tere kunung bi shimi she mata mɨna mondo. LOYO MA YAHAYA NABAPTISHMA
\v 57 Banje shaka loyo ma Alishabatu a yeni, ɗɨm a loi lowo maami.
\v 58 Anako kala mondo gɨn miya mondo wu kang duwa yere yashik mɨ Makam apɨra kɨɗekɨɗe wu ape popolok awo maawu.
\v 59 Ɓanje a ɗuwoni la bonko na toorumenni wu dowu awu yini ɗilik ko lowoi, ɓaa awu bo loi yimni 'Jakariya' ki ma boki,
\v 60 ge Nonghi a lɨuwi, ɗɨm a bale, "auwo; aku nai yimni Yahaya."
\v 61 Wu ɓaldo, "woi mu nini bo kaamomai mɨ wun nayi gɨn yimmi meu."
\v 62 Wu apɨni boshitangin ko boki kɨda bɨla ɓalwu yim mɨ shi jindai bɨla wu naayi.
\v 63 Boki a lawi wu ɓooni woma ɓulo, a ɓuli, "Yimni Yahaya." Woiyi me a yalewuni dai.
\v 64 Shwet kɨm booni a aweni ɗɨm yɨlɨkni a shwareni. A ye ɓala a paye Puroguru.
\v 65 Shoori a koi dai miya moi ɗunghawu nini peewu. Dai woyi me a taareni la miya moi dai ɓiye ali mɨ ko guwat ma Yahudiya.
\v 66 Dai moi wun kangha wu koi la awowu, wun ɓalmai, "Mindei ɗɨm Lowoime an do dukoi?" Kɨduwa ara Makam kooni.
\v 67 Boki Jakariya a gɨmeni gɨn lɨm mɨ karkat a ɓoi wouyo, shi ɓalmai,
\v 68 "Payik ko Makam, Puroguru ma Yishiraila, kɨda a doni bɨla aye ɗɨm a tele baale ko miya mani.
\v 69 A yilmu ɓilli gɨpekoi la mɨna ma kwarak mani Dawuda,
\v 70 ki mɨ shi ɓala bo Ana wouyo mani mɨ karkat moi dumbo ɗuwaɗuwa.
\v 71 An domanu gɨn bukekoi ɗayi ana shuma maamu ɗɨm ɗayi moi wun kura mɨna.
\v 72 An ye woyiime kɨda bɨla ape yere yashik ko Boppinmu ɗɨm bɨla shen ɗowe ko ɓala mani mɨ karkat.
\v 73 Kɨmde bok mɨ yaa ko Bongmu Yibirahim.
\v 74 A kɨmde booni yimu kɨda bɨla baale koomu ara ana shuma maamu, mu yini kwarakwarak woi gɨn shooriu,
\v 75 la karkat gɨn ɗuko mɨ teet gaanni la bonkongin maamu dai.
\v 76 Ou, kai ɗɨm lowo, awu naamowo Nawouyo ma Mɨ taa dai, kɨda aka ta gaan Makam ka ɗaure gokongin mani,
\v 77 bɨla ka ɗaure miya daa doma mani, bɨla ka ɓoi binen ma gɨpekoi ko miya mani. Ɗaa yi mule jaɓe ɓalangin maawu.
\v 78 Me an yima kɨda al yere yashik ma Puroguru maamu, kɨduwa porii mɨ yirana an aimamu,
\v 79 bɨla ape kang boi ko moi wun ɗuwawa la tɨkɨrɨm boi gɨn la noni ma muru. An ye woiyime kɨda bɨla apɨmu goko ma talai awo."
\v 80 Ɓanje lowoi a ɓaareni a yeni gɨddɨng la lɨm, ɗɨm a ɗuwoni la lushu do shaka mɨ shi apa kooni la Yishiraila.
\c 2
\s1 LOYO MA YESHU
\p
\v 1 Banje la bonkongini moi, Kaishar Agoshtush a wii bɨla wu ɓɨl ko miya moi lapani dai.
\v 2 Me shimi ɓɨl koi mɨ domin la shaka mɨ Kiriniyash shi gwamna ma Shiriya.
\v 3 Anya ma a tani la nong ali mani kɨda bɨla wu ɓulyi la ɓɨl koyi.
\v 4 Yushubu a poreni la nong ali Najarat mɨ Galili ɗɨm a tani la ali Yahudiya mɨ Baitalami, mɨ wun nare Nong ali ma Dawuda, kɨda shi la dengɨleng mɨ mɨna ma Dawuda.
\v 5 A tani nene bɨla ɓul kooni gɨn Maryamu, Mɨ shi lambɨmoro ɗɨm wuɓi aworo.
\v 6 Ɓanje a ɗuwoni shaka mɨ wun nene, shaka a yeni mɨ ata loi lowo mondo.
\v 7 A loi lo Maami, lowo na gaando, ɗɨm a ɗakɨreyi la manje landa. A luuyi la ngaɓa kɨda woi gawi yiki bo laanjeyu.
\s1 ANAKƗRAN GƗN ANATANGI MA PUROGURU
\v 8 La kɨrau boiyi shimi, ana kɨran nini la boi mɨ kang wun yinge juwa maawu kɨɓɨri.
\v 9 Natangi ma Makam a ape kooni yiwu, ɗɨm darma ma Makam a kare wuni gɨn kang boi, ɗɨm dai wu kang shoori kɨɗekɨɗe.
\v 10 Ge Natangi ma Puroguru a ɓalwu, '' boku kang shooriu, kɨda na donnu gɨn ɓala mɨ net mɨ an pooshe awo miya dai kɨɗekɨɗe.
\v 11 Gangɨre wu loomai Nabukekoi la nong ali ma Dauda, Shi Kirishiti Nakomu!
\v 12 Me bo shita mɨ au ɓoomai, aku wai lowo ɗakɨrmani la manje landa, gandɨmani la ngaɓa.''
\v 13 Natangi ma Puroguru dapɨmani gɨn Anaɗowe awo moi wun lapuro shwet, wun paye Puroguru wun ɓalmai,
\v 14 "Darma yi Puroguru Mɨ taa dai, ɗɨm mo talai awo wani la miya moi la pani gɨn Mum ɗɨm shi kang netni."
\v 15 A ɗuwoni do shaka mɨ Anatangi ma Purogurui wun ɓawa wuna tawa lapuro, ana kɨrani wu ɓale ko apowu, mo ɓanje mu tamu la Baitalami, mu al wom yena gɨn yeromu, mɨ Purogurui ya mun bɨna."
\v 16 Wu kɨpɨre taa nene wu wai Maryamu gɨn Yishibu, ɗɨm wu wai lowoi gandɨmani la ngaɓa.
\v 17 Bi mɨ wun alaya, wu ɓalwu ko miya womu wun ɓalwa ko Lowoi me.
\v 18 Dai moi wun kangha a yalewuni ko wom ana kɨrani wun ɓala.
\v 19 Ge Maryamu a ɗuwoto shen woyingini moi mɨ she kangha a koi la aworo.
\v 20 Ana kɨrani wu matuwu wun ɓoi darma gɨn paaye Puroguru ko wom wun kangha wun alla gɨn yerowu, kim wun ɓalwa.
\s1 WU YINI ƊILIK KO YESHU
\v 21 Shaka mɨ bonko torumen yena, shaka mɨ wun yina ɗilik ko lowoi, wu lwi yimni Yeshu, yim mɨ Natangi ma Puroguru ɓalwa shaka mɨ woi she waa wuɓimani donghu .
\s1 WU WOU YESHU LA GAWI KUMBOM WURUSHALIMA
\v 22 Bi bonkongin ma joɓɨmawu yewu karkat goowana ki bo kumai ma Musha, Yishubu gɨn Maryamu wu dowunu gɨn Shi wu wowoyi yi Makam la gawi kumbo mɨ Wurshalima.
\v 23 Ki mɨ ɓulmani ɓulma la kumai ma Makam, "Dai lowo maami na gaan an ɗuko bo ma Puroguru."
\v 24 Wu dowu kɨm wu wowe woma tapɨrɨk maawu ki bo kumai ma Makam, "Mukuyang raap kanje ambo mukujan raap".
\v 25 Yingu, Mu nini la Wurushalima wun naayi Shiman. Mui me mum teet gɨn kwakɨma bo taa goro Puroguru. Shi moi ko baale koi ma Yishiraila, ɗɨm Lɨm mɨ karkat kooni.
\v 26 Wu apɨni ɗaayi Lɨm mɨ karkat waani muruu dɨm ba al Kɨrishiti ma Makami.
\v 27 Lɨm mɨ karkat a gɨpe gaan Shiman taa la gawi kumbo mɨ Wurushalima. Shaka mɨ ana miini wun dowana gɨn Lowoi, Yeshu, wu yini bo pani mɨ kumai ɗika,
\v 28 Shiman a gɨpe lowoi la anni ɗɨm a paye Puroguru a ɓale,
\v 29 Mo kwarak mongo bɨla tani talai awoni, Makam, ɗaa yi yila ɓala mongo.
\v 30 Kida yerono a al gɨpekoi mongo
\v 31 mɨ kai ɗaura la yere miya dai.
\v 32 Kangboi ma apɨma yi Angaungin ɗɨm darma ma miya mongo Yishiraila."
\v 33 Bong lowoi gɨn Noki a yalewuni wonduwoingin mɨ wun ɓala kooni.
\v 34 Shiman luuwa shaɗak ɗɨm ɓalda ko Noki Maryamu, yingu,"Lowoi me luuni ɗaa bo yukurma gɨn yilma ma miya ɗɨgɨm la Yishiraila ɗɨm ɗaa bo shita mu awu ɓala koi -
\v 35 Ɗɨm tashkat an jiɗe awoji - kɨda Shen wonduwoi mɨ la awo miya bɨla aweni."
\v 36 Nawouyo ra Puroguru yimro Hanatu she nene kɨm, She lora Panuwel ma miya Asha. Manjero keɗekeɗe. A ɗuwoto gɨn moro ma mila boila bi wula mondo,
\v 37 ɗɨm a ɗuwoto borɨkro ma milangin torumen gumni dɨra parau. Woi she bau ɗuko la gawi kumbo mɨ Wurshalimau ɗɨm she kwarakkwarak gɨn jumti ɗɨm gɨn kumbo bɨri gɨn pori rɨngrɨng.
\v 38 La shakai shimi, a doto yiwu ɗɨm she ɓoi barka ko Puroguru. A ye ɓala ko Lowoi yi anya mui pɨla mɨ shi moi ko baalekoi ma Wurushalima.
\s1 MAMA DO NAJARAT
\v 39 Bim wun tela womu awu yimai ɗaa bo kumai ma Makam, wu matɨwu la Galili, la nong ali maawu, Najarat.
\v 40 Lowoi a ɓaareni ɗɨm a yeni gɨddɨng, a twi gaan gɨn boshenshen, ɗɨm yashik ma Puroguru kooni.
\s1 YESHU LAKARAK A GANI LA GAWI KUMBOM WURUSHALIMA
\v 41 Anya mila pɨla ana miini wun taa Wurshalima bo lang gowekoi.
\v 42 Shaka mɨ shi ya mila gum dɨra raap, wu mawu tawu shaka lang ma bo pani maawu kɨma.
\v 43 Bi mɨ wun ɗuwawa ma bonkongin bo langhi wu loi goro mama mɨna. Lowoi Yeshu a yireni bi la Wurshalima ɗɨm woi gɨn bɨnma ma Anaminiu.
\v 44 Wu kɨnke Shi gooro yere apowu ana gotoi, wu ye goto ma dunapori ɗumoi. Wu loigoro lammani la miya mawu gɨn sheriyan.
\v 45 Shakam woi wun waayau wu mawu la Wurushalima wun lau goreni nene.
\v 46 Bi bonko kunung wu waayi, shi la gaawi kumbo mɨ la Wurshalima deren Anamalɨm, shi kanghawu ɗɨm shi kara yiwu biɗa.
\v 47 Dai moi kanghaya a yalewuni gɨn bɨn wunduwoi mani ɗɨm gɨn lɨu ɓala mani.
\v 48 Bim wun alaya, a yale wuni. Noki a ɓalli, "Lowo, daa mindei kai yiima kɨshimi? Kanghwu, na gɨn boko mɨ jauromu bo lau gorowo."
\v 49 A ɓalwu, "daa mindei aku lau goronoi? woi kaa bɨnau ru a ɗuwoni mbak na ɗuwono la mɨna ma Baaghaai?"
\v 50 Ge wowun gaara la yila ɓala maniu.
\v 51 Bi shimi a tani gɨn wuni mɨna la Najarat ɗɨm shi taa goro ɓalamawu. Noki a koi woyingini moi la aworo.
\v 52 Ge Yeshu a twi gaan gɨn ɓaarinje ɗɨm gɨn boshenshen, ɗɨm a twi gaan gɨn wai gɨpɨma yi Puroguru gɨn miya dai.
\c 3
\s1 ƁOI ƁALA MA YAHAYA NABAPTISHMA
\p
\v 1 La milam gum dɨra baat la joko ma Tibariyush kaishar - shakam Bilatush Babunti shi gomna ma Yahuda, Hiridush shi amna Galili, molki Pilibush shi amna kɨrau Yituriya gɨn Tirakonitish, ɗɨm Lishamiyash shi amna ma Abiliya,
\v 2 la shaka ma Hanana gɨn Kayapa wun moi ɓambɨren wilan - Yila ɓala ma Puroguru a doni yi Yahaya lowo ma Jakariya la lushu.
\v 3 A baleni dai la kɨrau Wurdun shi ɓoi ɓala baptishma ma lip tubi daa muule jaɓe ɓalangin.
\v 4 Ki mɨ ɓulmani la likalikat ma yila ɓalangin ma Yishaya nawouyo, "yila mu mɨ na nai la lushu. 'Ku ɗaure goko ma Nakomu, ku niime gokongin mani teet.
\v 5 Dai boi mɨ lɨɗɨk an yɨmma, ɗɨm dai guwat gɨn ɗɨnggɨt au manɨmawu ali, gokongin moi gungulawa au yikɨrmawu, ɗɨm boingin mɨ jukujukul au ɗɨnghawu ɗa gokongin.
\v 6 Ɗɨm dai mujung au al gɨpekoi ma Puroguru."'
\v 7 Kɨshimi Yahaya ɓalwa ko dɨkɨkɨ miyai moi ana doma yini bɨla yiwu baptishma, " kaa ambo ma gaimaningin! ma ɓiira kumo mamai ku ye kayo bo kɨɨm mɨ na doomai?
\v 8 "Kɨda shimi ku loi ambo moi kɨrawa bo lib tuɓi, ɗɨm boku loigoro ɓalmai laamai 'mɨn gɨn Yibirahim ɗa bongmu,' kɨduwa na ɓalmai Puroguru an ɗɨm yil ambo ko Yibirahim la guwargini moi.
\v 9 Anya ɓanje luma shinai ko angɨt shoɓiyani. Kɨduwa dai ɓiye showi ji woshe pate loyo mɨ gwangwu au kaayimoro ali ɗɨm au muku moro la wati."
\v 10 Ɗɨm dɨkɨkɨi wun kara biɗɨmani, wun ɓalmai, "mɨndeyi ɗɨm am yimai"?
\v 11 A lɨuwi ɗɨm a ɓalwu, "dai mum shi gɨn landa raap bɨla ɓoi ɗumoi ko mum woshi gɨn shiu, ɗɨm mum shi gɨn wombotuma bɨla yee kɨshimi."
\v 12 Ana gɨpe jaangal kɨm wu dowu bɨla wai baptishma ɗɨm wu ɓalli, "Namalɨm, mɨndeyi mbak bɨla mɨn yee"?
\v 13 A ɓalwu, boku gɨpe ayim mɨ taa mɨ wun wuumai ku gɨpeu.
\v 14 Yere anaɗowe awo kɨm wu biɗeyi, wun ɓalmai, "mɨni ɗɨnga? mɨndei mbak mɨ yee?" A ɓalwu 'boku gɨpe ayim yi mu gɨn dɨmbɨriu, boku lalli ɓala ko muu, ku yee kanaɗi gɨn bolenje mamai."
\v 15 Ɓanje miyai wun ngwalngwal shiire dooma ma kɨrɨshitii, anyama laawu shi kɨnkɨmai gɨn awoni ko Yahaya mondin shi an ɗuko kɨrɨshitii.
\v 16 Yahaya a lɨuwi shi ɓalwu dai, ki naani, na yimai baptishma gɨn gwa, ge mu nini doma mɨ taana dɨmbɨri ɗɨm woi na kɨrana na lake anya woori taagha mani. An yimai baptishma gɨn Lɨm mɨ karkat ɗɨm gɨn wati.
\v 17 Gwakɨrak mani bo anni mɨ an pei pondi ɗɨm an dape kure taa la dawa mani. Ge, an tɨle rɨwii ane gɨn wati mɨ woi shi lemmau.
\v 18 Gɨn ɓoi ɓalangin ɗɨgɨm kɨma, Yahaya a ɓoi ɓalam net ko miyai.
\v 19 Shaka mɨ Amna Hiridush wun amma kumoni duwa wul Herodiyash mɨnda molki, ɗɨm gɨn dai wom gɨnggɨngha mɨ Hirdush ya,
\v 20 a dape gɨn woingini moi dai, shi muka Yahaya la jarum.
\s1 WU YINI BAPTISHMA KO YESHU
\v 21 Ɓanje shaka a doni mɨ dai miya wun wa baptishma, Yeshu wu yin baptishma kɨm. Shakam shii la kumbo lapuro a aweni
\v 22 Lɨm mɨ karkat la yipa muku a shuutini kooni ki muku, ɗɨm ɓala a pottɨni lapuro, "kai lowo mono mɨ na jindai, Naa kang net mongo."
\s1 BOGORO KAMO MA YESHU
\v 23 Shakam Yeshu lwa goro wutau mani mila mani nem kununggumni. Shi lowo ma (ki mɨ wun kɨnka) Yushubu, lowo ma Heli,
\v 24 lowo ma Mathat, lowo ma Lawi, lowo ma Melshi, lowo ma Yannaai, lowo ma Yushubu,
\v 25 Yushubu lowo ma Mattatayash, lowo ma Amosh, lowo ma Nahum, lowo ma Hashili, lowo ma Najaya,
\v 26 lowo ma Mata, lowo ma Matatiya, lowo ma Shimeyan, lowo ma Yusheka, lowo ma Yoda,
\v 27 lowo ma Yowada, loma Resha, lowo ma Jarubabiya, lowo ma Shealtiyel, lowo ma Nira,
\v 28 lowo ma Malki, lowo ma Addi, lowo ma Koshama, lowo ma Almadama, lowo ma Yer,
\v 29 lowo ma Yoshi, lowo ma Alyeja, lowo ma Yorima, lowo ma Matthat, lowo ma Lawi,
\v 30 lowo ma Shaminu, lowo ma Yahuda, lowo ma Yushubu, lowo ma Yonana, lowo ma Alyakima,
\v 31 lowo ma Malaya, lowo ma Mainana, lowo ma Mattatha, lowo ma Natan, lowo ma Dauda,
\v 32 lowo ma Yeshe, lowo ma Wobida, lowo ma Boaja, lowo ma Shalman, lowo ma Nashon,
\v 33 Nashon lowo ma Amminadap, lowo ma Adimin, lowo ma Aroma, lowo ma Heshruna, lowo ma Pereja, lowo ma Yahuda,
\v 34 lowo ma Yakubu, lowo ma Yishaku, lowo ma Yibirahim, lowo ma Terah, lowo ma Nahor,
\v 35 lowo ma Sherug, lowo ma Reyu, lowo ma Peleg, lowo ma Ber, lowo ma Shela,
\v 36 Shela lowo ma Kainana, lowo ma Abshada, lowo ma Shem, lowo ma Nuhu, lowo ma Lamek,
\v 37 loma Metushela, loma Anuhu, loma Yared, loma Mahalalel, loma Kainana,
\v 38 lowo ma Yenosh, lowo ma Shitu, lowo ma Adamu, Lowo ma Puroguru.
\c 4
\s1 AMNA YAANJIN A KƗR YESHU
\p
\v 1 Bim Yeshu gɨmana gɨn Lɨm mɨ karkat, pottɨna gwa Wurdun, ɗɨm lɨm a tan gɨn shi la lushu
\v 2 boi mɨ bonko paraungumni amna yaanjin kɨraya. La bonkongini shimi, woi twa wonduwoiwu ɗɨm la teel goro shakai a kang kiim.
\v 3 Amna yaanjini a ɓalli, "bo kai lowo ma Puroguru, wuu guwarime mani ɗaa wombotuma."
\v 4 Yeshu a lɨuni, "ɓulmani ɓulma, mu woi shi ɗaama gɨn kara wombotumau."
\v 5 Ɗɨm Amna yaanjini a tani gɨn shi bo ɗɨngɨt boi ɗɨm a apɨni jokongin moi lapani la shaka kalla.
\v 6 Amna yaanjini a ɓalli, "ana ɓongo dai dɨmbɨrii me gɨn dai wom laki, kɨduwa wu ɓonno ɗɨm ana ɓoomai ko anyama naa jindai.
\v 7 Duwa shimi ba ka tɨmma ali ɗɨm ka ɓoono ɓaɓambɨram, an ɗuko mongo."
\v 8 Ge Yeshu a lɨwi ɗɨm a ɓalli, "ɓulmani ɓulma, aka ɓoi ɓaɓambɨram ko Makam Puroguru mongo, ɗɨm kara shi aka yini kwarakwarak."
\v 9 Ɗɨm amna yaanjin a tani gɨn Yeshu do wurushalima ɗɨm a luyi ko bo teel gaawi kumbo mɨ Wurushalima, ɗɨm a ɓalli, "bo kai lowo ma Puroguru ka wukuttuko ali nene
\v 10 kɨduwa ɓulmani ɓulma, 'an wi Anatangi mani koowo bɨla wu baale we.'
\v 11 Ɗɨm 'au yilmowo puro la arwu, kɨduwa boko waare yoowo yi guwaru."'
\v 12 Yeshu lɨuna, a ɓale, "ɓulmani, bo ka wii Makam Puroguru mongo bo kɨrwu."'
\v 13 Shakam amna yaanjin tela kɨr Yeshu, a tani womani ɗɨm a ɓaghyi dɨm mondin shaka.
\s1 YESHU A LOIGORO WUTAU GALILI
\v 14 Ɗɨm Yeshu a maatɨni Galili, la dɨmbɨri ma lɨmi, ɗɨm ɓalangin mɨ kooni a taareni dai ɓiye kɨrau boiyi.
\v 15 Ɗuwoni loigoro kukuwu la gaɓiyan kumbo maawu, ɗɨm dai wu payeyi.
\s1 WU KUR YESHU LA NAJARAT
\v 16 A doni la Najarat boi mɨ ɓaarana, ɗɨm Kim lɨndana a gani la gaawi kumboi por Ashabat, ɗɨm a yireni jik a yinge la likalikat bongbong.
\v 17 Wu ɓonni likalikat ma Nawouyo Yishaya, a au likalikari ɗɨm a wai boim ɓulmani,
\v 18 "Lɨm ma Makam koono, kɨduwa a puurene na ɓale ɓalam net ko ana kindi, A tangɨtɨne na yee wouyo ma ɗuko talai ko moi ɗopɨmawu, ɗɨm bukuyan bɨla wai alboi, na washe moi wun ɓowu kindi.
\v 19 na ɓoi ɓala ko mila yashɨk ma Makam."
\v 20 Bi shimi a ɗakɨre likalikari a maanni ko na aye boiyi ɗɨm a ɗuwoni sharap. Dai ɓiye moi la gaawi kumboi wu patɨni yero.
\v 21 A loigoro yiwu ɓala, "gaangɨre ɓala ma likalikat mɨ karkari a gɨmeni ka kanghai."
\v 22 Anya ma nini a yee ɓalam gwang kooni, ɗɨm a yalewuni ko yila ɓalangin ma yaashɨk mɨ shi porma booni, ɗɨm wu bɨɗe, "me woi lowo ma Yushubuu?"
\v 23 A ɓalwu, "jire aku ɓalno bogom ɓalai me, 'Nayinge pɨra, jang koowo. Dai ɓiye wom mɨn kangha kai yaa la Kaparnahum yuu kɨshimi la ali mongo."'
\v 24 Ge a ɓale, "kuli na ɓalmai, woi Nawouyo wai gɨpɨma la ali maniu.
\v 25 Ge ko jire na ɓalmai boorɨyan ɗɨgɨm la Yishiraila la shaka ma Yiliya, shakam la puro nummana ma mila kunung gɨn tere beemei, ɗɨm kiim mɨ gɨrgɨt a doni ko ali dai,
\v 26 Ge Yiliya woi wun tangaya yi mu laawuu, ge kara yi Jerapat la Shidon, yi boorɨk ji ɗungharo nene.
\v 27 Ana kashɨk ɗɨgɨm la Yishraila la shaka ma Yelisha Nawouyo, ge woi mu nini wun jangha lawuu kara Naaman na Shiiriya."
\v 28 Dai miya moi la gaawi kumboi wu yee kɨɨm kɨɗekɨɗe shakam wun kanga woiyingini moi.
\v 29 Wu yilewu, wu poryi la alii gɨn dɨmbɨri wu tawu gɨn shi bo gerengereng guwat, boim ɗɨngha ali maawu koi, kɨduwa bɨla wu dɨltɨyi ko gerengerenboiyi.
\v 30 Ge a goowani la derenwu ɗɨm a tani mondin boi.
\s1 MUM YAANJIN GAWA YINI
\v 31 Ɗɨm a shuutɨni do Kaparnahum nong ali la Galili ɗɨm a loigoro kukuwu Por Ashabat.
\v 32 Wom shi kukumai a yelawuni, kɨduwa a yee ɓala gɨn dɨmbɨri.
\v 33 Ɓanje la gaawi kumboi mu nini mum shi gɨn lɨm mɨ gɨnggɨngha, ɗɨm a yee kwi gɨn yil yilani bongbong,
\v 34 "ah! mɨndeyi am yimai gɨn kai, Yeshu mɨ Najarat? ka doko ka jaale mɨniru? na bɨni kai ma - mɨ karkat ɗumoi ma Puroguru!"
\v 35 Yeshu a peke yaanjini, "shi ɓalmai "bo ka yee ɓalau ɗɨm porko la yini!" Shakam yaanjini muka mui ali la derenwu, a poreni la yini ɗɨm woshi luna pɨra anya kallau.
\v 36 Dai ɓiye miyai a yalawuni ɗɨm wu ɗuwowu ɓala koi gɨn ko apowu. Wu ɓale, "me kamo yila ɓalangini pɨla? A wui lɨm mɨ gɨnggɨngai wu poɗowu pani dɨdɨmbɨri."
\v 37 Ɗɨm ɓalangin mɨ kooni a loigoro taarɨma dai ɓiye kɨrau boiyi.
\s1 YESHU A JANG NAKULUNG BITURUSH
\v 38 Ɗɨm Yeshu a ɓau gaawi kumboi a gani la mɨna ma Shiman. Ɓanje Nakullung Shiman she ann monomono mɨ gɨrgɨt ɗɨm wu kumbeyi kɨduwaro.
\v 39 A yireni kooro ɗɨm a peke monomonoi, ɗɨm a ɓaghɨre. Shwet a yiloto ɗɨm a loigoro yiwu kwarakwarak.
\s1 YESHU A JANG MIYA ƊƗGƗM KƗBOONI
\v 40 Shakam pori taa gaawi, miya wu dowuno gɨn dai ana pɨra ɗangɗang yi Yeshu, a loi anni ko anyama laawu ɗɨm a jangwuni.
\v 41 Yaanjin kɨm wu pottɨwu la moi ɗɨgɨm laawu, wun kwi ɗɨm wun ɓalmai, "Kai lowo ma Puroguru!" Yeshu a peke yaanjini ɗɨm a kuri bɨla wu yee ɓala, kɨduwa wu bɨni shi kɨrishiti.
\s1 YESHU A TAN BO ƁOI ƁALAM NET
\v 42 Shakam shang ɓɨrana a tan boim nap. Miya mɨ dɨkɨkɨ wun lap goreni ɗɨm wu dowu boi mɨ jin yiki. Wu yee bɨla wu kooyi kɨda ba ɓau wuniu.
\v 43 Ge a ɓalwu, "a ɗuwoni mbak bɨla na ɓoi ɓalam net ko joko ma Puroguru ko yere nonin alingin, kɨduwa shimi wun tangɨtana nene."
\v 44 Ɗɨm a twi gaan gɨn ɓoi ɓala la gaɓiyan kumbo dai ɓiye ali Yahudiya.
\c 5
\s1 WU KOI SHURWO MOI ƊƗGƗM
\p
\v 1 A yeni ɓanje, shakam miya moi dɨkɨkɨ kaara Yeshu ɗɨm wun kake kumowu yi yila ɓala ma Puroguru, Shi jik kongol jumbul Janisharet.
\v 2 A al ambo kingin raap dɨnghawu yi gɨm jumbuli. Ana dumboi wu poɗowu laawu ɗɨm wun joɓe lemen maawu.
\v 3 Yeshu a gani la kii ji ɗumoi, ji ra Shiman, a ɓalli ɗɨm bɨla dɨle kii la gwa wuyɨkka gɨn bo gɨmmi. Ɗɨm a ɗuwoni sharap la kii a kukuwu ko miya.
\v 4 Shaka mɨ shi teela ɓalai, a ɓalli ko Shiman, "yak lo kii la gwa mɨ juɗukka ka washe lemi ali duwa ka koi."
\v 5 Shiman a lɨwi a ɓale, "Nakomɨna, mɨ dei bɨri wutau, ɗɨm woi mɨn kwa wonduwoi yu, ge duwa ɓala mongo, ana washe lemi."
\v 6 Shakam wun yaa woiyime, wu dapɨturu shirwo mɨ ɗɨgɨm, ɗɨm lem maawu shi papɨma.
\v 7 Ɗuwowu nai apowu gɨn arwu moi la jila lo kii bɨla wu dowu aye wuni. Wu dowu wu gɨm dai ɓiye kingini, ɗɨm wu loi goro yumburma.
\v 8 Ge Shiman Biturush, shakam shi ala woiyi, a yukureni ali gaan Yeshu, shi ɓalmai, "tikɨ koowo gɨn naani, kɨda naani na naa jaɓe ɓala, Nakono."
\v 9 Kɨda a yale yi, gɨn dai ɓiye moi wun goro apowu gɨn shi shirwo mɨ wun kaɗa.
\v 10 Me dapɨmawu Yakubu gɨn Yahaya, ambo ma Jebadi, moi wutaumawu ɗumoi gɨn Shiman. Yeshu a ɓalli ko Shiman, "Bo ka kang shooriu, kɨduwa ɓanje doo gaan aka koi miya."
\v 11 Shakam wun dowana gɨn ambo kiingin maawu ko pani, wu ɓau wonduwoi dai ɗɨm wu tawu goreni.
\s1 YESHU A JANG NAKASHIK
\v 12 A doni yeni shakam shi la ali ɗumoi la noning alingini, Mum kashik jaɓaya shi nini. Shakam shi ala Yeshu, a wukureni kooni ali ɗɨm a kumbeyi, shi ɓalmai, "Nakomu, bo ka lɨuwi aka maanɨmono jangjang."
\v 13 Ɗuwoni Yeshu wowe anni ɗɨm a deyini, shi ɓalmai, "na jindai. Ɗuko jangjang." Shwet kashɨkyi a ɓagh yi.
\v 14 A ɓɨr kumoni bo ɓale ko muu, ge a ɓalli, "Tako ammongo, ka ape koowo yi wila ɗɨm ka yee tapɨrɨk duwa jangha mongo, kim wom Musha waa, duwa shitta do yiwu."
\v 15 Ge rohon kooni a taareni boi wuyuk, ɗɨm miya dɨkɨkɨ wu dowu yi apowu bɨla wu kang kuke womani ɗɨm bɨla wu janghowu bo pɨrangin maawu.
\v 16 Ge ɗokɗok shi daare yini yi boingin moi nap ɗɨm shi kumbo.
\s1 YESHU A JANG NA NANARA YIK
\v 17 A ɗuwoni ɗumoi la bonkongini moi shi kukumai, ɗɨm Mɨparisha gɨn Anamalɨm ma kumai wun sheshɨren nene moi wun dowa la alingin ɗangɗang moi wun la kɨraungin boi ma Galili gɨn Yahudiya, ɗɨm kɨma gɨn moi ali Wurushalima. Dɨmbɨri ma Makami shi kooni duwa bɨla jangboi.
\v 18 Ɓanje yere miya wu dowu, wu dowu gɨn mum narɨmani yini ko panda, ɗɨm wu lau goko mɨ au do gɨn shi laki duwa wu gandeyi gaan Yeshu.
\v 19 Woi wun waa goko ma ga gɨn shi kɨda dɨkɨkɨ miya, ɗuwowu yewowu ko gaawi ɗɨm wu shuutɨyi ɗa la gaawii ko panda mani, la deren miyai, nini kone gaan Yeshu.
\v 20 Alma ɓoijire maawu, Yeshu a ɓale, "Maami, jaɓe ɓalangin mongo wu muuluwo."
\v 21 Anaɓuloi gɨn Mɨparishai wu loigoro biɗe woyi me, wun ɓalmai, "Mandei mui me na ɓala buneni? Mandei an ɗɨm muule jaɓe ɓalangin, bo woi Puroguru ɗumoiyu?"
\v 22 Ge Yeshu a kɨnke wom wun shenmai, a lɨwi ɗɨm a ɓalwu, goro mi kaa biɗe woyi me la awomai?
\v 23 Pɨlandai taa ɗwaɗwalla mu ɓale, ' Jaɓe ɓalangin mongo wu muuluwo' kanje mu ɓale 'Yilko ɗɨm yu goto?'
\v 24 Ge kɨduwa ku bɨni Lowo ma Mu shi gɨn dɨmbɨri ko lapani bɨla muule jaɓe ɓalangin, Naa ɓalwo, 'Yilko, gɨru panda mongo, ɗɨm tako mɨna mongo."'
\v 25 Shwet a yileni puro gaanwu ɗɨm gɨra panda mɨ jin ɗuk koi; ɗɨm sḣi tana amani mɨna mani shi ɓoi darma ko Puroguru.
\v 26 Anya ma woyi a yale yi ɗɨm wu ɓoi darma ko Puroguru. Wu kang shoori kɨɗekɨɗe, wun ɓalmai, "Gaangɨre mɨ al wunduwoingin mɨ woi nako yimau."
\s1 YESHU A NAAI LAWI
\v 27 Bi yima woingini moi, Yeshu a poreni nini ɗɨm a al na gɨpe jaangal yimni Lawi ɗungani bo tara ma anagɨpe jaangal. A ɓalli, "Woko gorono."
\v 28 Ɗɨm Lawi a yileni a tani goreni a ɓau wunduwoi dai bini.
\v 29 Lawi ɗuwoni ɗaure nong ɗuko ma kang net lamɨna mani duwa Yeshu, anagɨpe jaangal ɗɨgɨm wun nene, gɨn yere miya moi wun kaara kutɨrak twi wombotumai ɗɨm wun tuumai boboi.
\v 30 Ge Mɨparishai gɨn anaɓuloi wun gorokumo ko ambogwatini, wun ɓalmai, "Duwa mi kaa tuumai kaa naamai gɨn anagɨpe jaangal gɨn yere miya anajaɓe ɓala?"
\v 31 Yeshu a lɨu wu "Miya moi jangjang yiwu woi wun jinda nayinge pɨrau; dɨm moi ana pɨra,
\v 32 Woi na dona Naa nai moi teet da lip tubiu, ge Na nai ana jaɓe ɓala da lip tubi."
\s1 BIƊA KO JUMTI
\v 33 Wu ɓalli, "Ambogwatin ma Yahaya ɗokɗok wun jumti gɨn kumbo, ɗɨm ambogwatin ma Mɨparisha wun yimai kɨshimi. Ge ambogwatin mongo wun tuumai ɗɨm wun naamai."
\v 34 Yeshu a ɓalwu, "Mu nini an ɗɨm wii sheeriyan maami wula wu yee jumti, shakam maami wulai shi laawu dong?
\v 35 Ge bonkongin an dooma shaka mɨ au gɨre maami wulai yiwu, ɗɨm la bonkongini au jumti."
\v 36 Yeshu ɗuwoni ɓalwu bogom ɓala kɨma. "Woi mu an pape gɨlwa pee landa ɗɨm bɨla nane yi manje landau. Ba yee kɨshimi, an pape pee landai, ɗɨm gɨlwa landai mɨ jin yi pee landai waani kɨrma gɨn manje landayu.
\v 37 Woi mu nini an ale pee gwa loyo showi yinabi la manje gɨla dimbi gwa loyo showi yinabiu. Ba yee shimi, pee gwa loyo showi yinabii an ɓir dimbingini, ɗɨm gwa loyo showi yinabi an jopɨma ɗɨm gɨla dimbi gwa loyo showi yinabi an jabɨma.
\v 38 Ge mbak bɨla wu ale la pee gɨla dimbi gwa loyo showi yinabi.
\v 39 Woi mu nini biim naa manje gwa loyo showi yinabi an jinda peeniu, duwa shi ɓalmai, "manjeni a tai gwang."'
\c 6
\s1 AMBOGWATIN WUN WUƊE YILA KOLUSHU POR ASHABAT
\p
\v 1 A yeni por Ashabar Yeshu shii gomma la torongin ma kolushu ɗɨm ambogwatin mani wun wuɗe wangaingini, wun baghrɨmai la arwu, ɗɨm wun ar yilani.
\v 2 Ge yere Mɨparishai wu ɓale, "Goro mi kaa yee wom woi ɗuwana ko gokou bɨla ka yee por Ashabaru?"
\v 3 Yeshu shi lɨuwa a ɓalwu, "Woi ka tɨmna yingɨmairu wom Dauda yaa shakam kangha kiim, shi gɨn moi wun goreni?
\v 4 A gani la mɨna ma Puroguru, a gɨre wombotuma ma tapɨrɨk ɗɨm a twi yerei, ɗɨm kɨma a ɓoi yerei ko mamyen moi wun goreni wu twi, mɨ ɓa kara wilan ɗuwana ko goko wu twi."
\v 5 Ɗɨm a ɓalwu, "Lowo ma Mu shi Nako Ashabari."
\s1 NA NANARA ARƗK
\v 6 A yeni por jila Ashabar a gani la gaawi kumbo ɗɨm a kuke ko miya nene. Mu nini mɨ anni mɨ tumini naarana.
\v 7 Ana ɓuloi gɨn mɨparishai wun yɨngɨmani nemnem bɨla wu ali mondin an jang mondin mu por Ashabar, kɨda bɨla wai goko wu luuni ɓala kooni.
\v 8 Ge a bɨn wom wun shenmai ɗɨm a ɓalli ko mui mɨ anni naarɨmani, "Yilko puro, ɗɨm yɨrko nene la deren miya dai." Ɗɨm mui a yileni ɗɨm a yireni nini.
\v 9 Yeshu a ɓalwu, "Naa biɗɨmamai, ko gokoru por Ashabar mu yee wom gwang kanje mu yee woma loi pɨra, mɨ ɗai tuuniya kanje duna muru?"
\v 10 Ɗuwoni bal koowu dai shi yɨngɨmawu ɗɨm a ɓalli ko mui, "Yol arwo." A yee kɨshimi, anni ɗɨm a mani jangjang.
\v 11 Ge wu yee jung awo kiɗekiɗe, wun ɓala ko apowu ɗɨm ko wom ɓa au yini ko Yeshu.
\s1 YESHU A BEELE AMBOGWATIN GUM DƗRA RAAP
\v 12 Kim yena la bonkongini shimi a poreni a tani ko guwat bo kumbo. A dei bɨri shi ko kumbo yi Puroguru.
\v 13 Bi mɨ shang ɓɨrana, a nai ambogwatin mani yini, ɗɨm a beele gum dɨra raap laawu, moi ɗɨm shi luwa yim Anatupi.
\v 14 Yim ma antupii wuni mɨ Shiman(mɨ ɗɨm luna yim Biturush) gɨn molki Andɨrawush, Yakub, Yahaya, Pilibush, Batalamawush,
\v 15 Matta, Toma, Yakub lowo ma Alpa, Shiman mɨ wun naayi Jaloti,
\v 16 Yahuda lowo ma Yakub gɨn Yahuda Yishkariyoti, mum ɗuwana na washe koi.
\s1 YESHU AYE WUTAU KO MIYA ƊƗGƗM
\v 17 Ɗɨm Yeshu a shuutɨni ko guwat gɨn wuni ɗɨm a yireni la dandal boi gɨn dɨkɨkɨ ambogwatin mani ɗɨm miya ɗɨgɨm moi dowa Yahudiya gɨn Wurushalima gɨn bo gɨm ma Taya gɨn Shidon.
\v 18 Wu dowu bɨla kanghi ɗɨm wu wai jangha ma pɨrangin maawu. Miya moi lɨm mɨ gɨnggɨngha jɨngɨla wuna wu janghawu kɨm.
\v 19 Anya ma la dɨkɨkɨi shi ko kwakɨma bɨla deeyini kɨda dɨmbɨri ma jang boi shi porma la yini, ɗɨm a jangwuni dai.
\s1 SHAƊAK GƗN JAJALA
\v 20 Ɗɨm ɗuwoni yinge ambogwatin mani, ɗɨm a ɓale, "Shaɗak kaa ana kindi kɨda joko ma Puroguru mamai.
\v 21 Shaɗak kaa ana kiim ɓanje, kɨda aku gɨm awomai. Shaɗak kaa ana kwi ɓanje, kɨda aku wuru.
\v 22 Shaɗak kaamai shakam miya kuramai ɗɨm shakam wun gashamai ɗɨm wun ɓeelamai kɨduwa lowo ma Mu.
\v 23 ku yee popolok awo porishimi ku ɗakɨroku gɨn shakɨrakyik, kɨduwa kuli aku wai bolenje mɨ ɗɨgɨm lapuro, kɨda kɨshimi kaaghiyan maawu wun yiwa ko Anawouyo.
\v 24 Ge liworamai kaa ana gɨna, kɨda ku maloku gɨpe net mamai.
\v 25 liworamai kaa moi gɨmana awomai ɓanje, kɨda aku kang kiim doo gaan. Liworamai kaa ana wuru ɓanje, kɨda aku jung awo gɨn kwi doo gaan.
\v 26 Liworamai, shakam dai mamyen wun ya ɓala mɨ gwang koomai, kɨda kɨshimi kaaghiyan maawu wun yiwa ko anawouyo ma liwo.
\s1 JINDA ANASHUMA MONGO
\v 27 Ge Naa ɓalmai ko kaa ana kanghai, ku yee jinda ana shuma mamai ɗɨm ku yee wom gwang ko moi wun kuramai.
\v 28 Ku loi shaɗak ko ana jaalɨmamai ɗɨm ku yee kumbo ko moi wun dɨr lɨmmai.
\v 29 Mum talagha ko gɨngawo ɗumoi, kaghɨli mɨ ɗumoi kɨma. Bo mu a shaare nong landa mongo, boko gaayi lo landa mongo ɗɨmu.
\v 30 Dai mum shi kumbawa ka ɓooni. Bo mu a gɨre wom ɗuwana mongo, boko biɗeyi bɨla maanɨwou.
\v 31 Kim kaa jindai miya wu yimai, ku yiwu kɨshimi.
\v 32 Boka jinda kara miyam ana jinda mai, shakta mani mi yimai? Kɨduwa daa ana jaɓe ɓala wun jinda moi wun jinda wu.
\v 33 Ɗɨm bo kaa yee gwang kara ko miya moi ana yimai gwang shakta mani mi yimai? Daa ana jaɓe ɓala wun yimai kɨshimi.
\v 34 Bo kaa ɓoi tangwo wonduwoi ko kara miya moi kaa almai au ɗɨm angɨmamai, shakta mani mi yimai? Anya anajaɓe ɓala wun ɓoomai ko anajaɓe ɓala, bɨla wun wai ki wom wun ɓwa.
\v 35 Ge ku yee jinda ana shuma mamai ɗɨm ku yuwu wom gwang. Ku ɓoi tangho, bo ku shiire wai wonduwoi koiyu ɗɨm bolenje mamai an ɗuko ɗɨgɨm. Ɗɨm aku ɗuko ambo ma Mɨ taa dai, kɨda shii gɨn kooni gwang puroni yi miya anakindi ɓoi barka gɨn anakerek awo.
\v 36 Ku al yere yashik, kim Bonghai shi al yere yashɨk.
\s1 BOKU LWOI JAƁEƁALA KO MUU
\v 37 Boku yee kumai yu, ɗɨm au yimai kumai yu. Boku kopeu, ɗɨm kaamai au kopɨmamaiyu. Ku muulu ko yerei, ɗɨm kaamai au muulɨmai.
\v 38 Ɓoo, ɗɨm au ɓoomai. Mɨ gɨmmani dɨngɨmanidɨngɨma yagjimani bo aponi pakshɨmani pakshima - an pattɨma ko pundowo. Ɗɨm gɨn ɗouyo mɨ kai yaa wutau yiki, au kɨrwo gɨn shimi."
\v 39 Ɗɨm a man kɨma a ɓalwu bogom ɓala. "mum mbuumni an ɗɨm doke bɨla mum mbuumniru? Bo yee, dai ɓiyewu au yukot la wuyo, awu yukotu ru?
\v 40 Shi lowogwatin woshi taa Namalɨm mani gɨn ɓaɓambɨramu, ge anyama shakam wa kukuk mɨ kɨrana an ɗuko ki Namalɨm mani.
\v 41 Goro mi kai yinge lo wuɓe mɨ shi la yero molwoi? ge woi kai lwa koowo yi nong showi mɨ la yerowou?
\v 42 Ki ɗɨnga aka ɗɨm ɓalli gɨn ko molwo, 'Molki, moone porwo lo wuɓe mɨ shi la yerewo, 'shaka mɨ kai gɨn koowo woi kai ɗɨm al nong showi mɨ shi la mongo yerou? Kai na lɨlɨu! ka loi goro por nong showi mɨ la yerowo dong, ɗɨm aka almai sharara ka por lo wuɓe mɨ shi la yero molwo.
\s1 MIYA BƗN YI LOYO SHOWI ƊAA YI LOYORO
\v 43 Kɨda woi shoowi nini ji gwang ata loi loyo mɨ ɗɨmmawuu, kanje shoowi ji gɨnggɨngha ata loi loyo mɨ gwanghu.
\v 44 Kɨda anya shoowi shila wun bɨn yiro yi kaamo loyo mɨ she ɓoi. Kɨda woi miya dape loyo tuiyi yi shalou, kanje wu dape loyo toɓiyo yi ariyo dangou.
\v 45 Mum gwang ɗaa yi bo ɓangha mɨ gwang mɨ la awoni shi ɓoi wom gwang, ɗɨm mum na kerek awo ɗa yi bo ɓangha mɨ gɨnggɨngha mɨ la awoni shi ɓoi wom gɨnggɨngha.. kɨduwa la wom ɗɨgɨm mɨ la awoni shimi booni shi ɓalmai.
\s1 LOI YOO ƊƗGHO KAMONI RAAP
\v 46 Goro mi kaa naane 'Nakomu, Nakomu,' ɗɨm dai gɨn shimi ka kur taa goro woingin mɨ na ɓala?
\v 47 Dai mum na doo yino shi kang yila ɓala mono ɗɨm a tan gorei, ana ɓalmai kamoni.
\v 48 Shi ki mum na ɗɨgh mɨna, mum dola boijiali juɗuk ɗɨm shi ɗɨgha yoo mɨnai ko guwat mɨ gɨddɨng. Shakam gwa taɗi dona, kayo gwai waara mɨnai, ge woi wuɓa yau, kɨda ɗɨnghani gwang.
\v 49 Ge mum na kang yila ɓalangin mono ɗɨm woshi taa goreiyu, shi ki mum ɗɨgha mɨna ko boijiali woi gɨn yoo ɗɨghou. Shakam kayo gwa waara mɨnai, shwet a gɨujeni, ɗɨm mɨnai a jupɨleni kwakwak."
\c 7
\s1 YESHU A JANG LOWO MA NAGAAN ANAƊOWE AWO
\p
\v 1 Bim Yeshu tela ɓale wunduwoi dai miya wun kanghai, shi gana la Kaparnahum.
\v 2 Ɓanje bɨla jewe ma Nagaan anaɗowe awo ninni, mɨ shi jindani keɗekeɗe, woi shi jangjanghu ɗɨm shi nem bo muru.
\v 3 Ge Nagaan anaɗowe awoi kangha duwa Yeshu, ɗuwoni tange moi ɓambɨren ma miya Yahuda yini, bɨla kumbeyi doni jang jewe mani.
\v 4 Shakam wun dowa yi Yeshu, wu kumbeyi gɨn awowu ɗumoi, wun ɓalmai, ''A kɨreni mɨ aka yini woyi me,
\v 5 kida shi jinda ali mamu. Ɗɨm Shi mum shi ɗɨngha gawi kumboi me.
\v 6 Kɨshimi Yeshu a koi goko mani gɨn wuni. Ge shaka mɨ woi shi wuyuk gɨn mɨnayu, Nagaan ma anadowe awoi, duwoni tange sheriyani bɨla wu balli, " Nakomu, boko leghekou, kɨda Nani woi na kɨrana ka guɗoko la mɨna monou.
\v 7 Kɨda shimi woi ɗim na kɨrana na dono yiwou, ge ka ye kara ɓala ɗɨm kwarak mono an jangha.
\v 8 Kɨda naa kɨm naa mum wun luna goro anadɨmbɨri, naa gɨn yere anaɗowe awo gorono ɗɨm. Na ɓalli ko me, "tako," shi tama, ɗɨm na ɓalli ko mɨ ɗumoi, "woko," shi doma, ɗɨm ko kwarak mono, "yu me," ɗɨm shi yimai.
\v 9 Shakam Yeshu kangha woyii me, a yini woma yaleboi, ɗɨm kaighɨlana yi dɨkɨkɨ miyai moi wun do goroni a ɓale, "Na ɓalmai, anya la Yishiraila woi na wa mum na ɓoijire kamoniu.''
\v 10 Ɗɨm moi wun tangawuna wu matuwu mɨna ɗɨm wu wai kwaraghi jengɨren.
\s1 YESHU A JANG LOWO MA TAMNO JI MORO MURANA
\v 11 Bi shimi woi ɗuwana dudughu, Yeshu a tani la nong ali mɨ wun nare Nain. Ambogwatin mani, gɨn moi dɨkɨkɨ wu tawu goreni.
\v 12 Kim shi dona nem bo goko ma nong alii, nini, wu gɨtɨru mum murana, lowo mɨ kara shi ara noki (mɨ she borɨkro), nong dɨkɨkɨ wun gororo.
\v 13 Shaka mɨ Yeshu alara, a al yere yashik mondo kɨɗekɨɗe ɗɨm a ɓaldo, "bo shi ye kwiu."
\v 14 Ɗuwoni tani gaan ɗɨm a dei yindi mɨ wun gɨra murui koi, moi gɨra murui wu yikirou jijik. A ɓale, ''Lakarak, Na balwo, yilko''
\v 15 Murii a yileni puro ɗɨm a loi goro ɓala. Ɗɨm Yeshu a ɓoyi ko noki.
\v 16 Ɗɨm shoori a koi wuni dai. Wun lwa goro paye Puroguru, wun ɓalmai, "Nawouyo mɨ ɓambɨram ayileni lamu" ɗɨm "Puroguru a yinge ko miya mani."
\v 17 Ɓala ma Yeshu a kombɨleni dai la ali Judiya gin alingin mɨ wun kɨrau maawu.
\s1 MOI YAHAYA NA BAPTISHMA TUPA WUNA
\v 18 Ambogwatin ma Yahaya wu ɓalli dai woyingini moi.
\v 19 Ɗuwoni Yahaya nai ambogwatin mani raap a tange wuni yi Nakomu wu ɓale, "Kai ru mɨ na domai, kanje mondin mu nini amu shirimai?"
\v 20 Shakam wun dowa nemma gɨn Yeshu, miyai wu ɓale, "Yahaya na baptishma a tange mɨni a ɓale, 'Kai ru mɨ na domai, kanje mɨ shire mondin Mu?"'
\v 21 La shakai shimi a jang miya ɗɨgɨm bo pɨrangin gɨn kindikindingin ɗim gɨn moi ana gɨngɨng lɨmgin ɗɨm bukuyan ɗɨgɨm wu wai al boi.
\v 22 Yeshu a lɨuwi a ɓalwu, "Shakam ka yilaka taa goko mamai, ku ɓoi rohon ko Yahaya ma wom ka ala gɨn wom ka kangha. Bukuyan wun wai alboi, nduralgin wun goto, ana kashik wun wai jangha, ngwarkɨmen wun kanghai, moi murawa wun mane wai tuniya, ana kindi wun ɓalwu ɓalam net.
\v 23 Mum woi bagha ɓoijire koonou daa wutau mɨ na ye shi shaɗak."
\v 24 Bi anatangi ma Yahaya tawa, Yeshu a loigoro ɓala ko Yahaya la ɗɨkɨkɨ miya, "Ku taku la lushu daa yinge mi, gane mɨ yɨwet wuɓumai.
\v 25 Ge ku taku pani bo yinge mi? Mum wolma landa mu ɓuɓuk yini? Yingu, miya moi na wole landa moi gwangin ɗɨm wun ɗuko la kunduk wun la palda ma Amnangin.
\v 26 Ge mindei ka taka pani ku ali? Nawouyo? Ou, na ɓalmai, mum taa Nawouyo ɗɨm.
\v 27 Me shimi mum wun ɓula, "Yingu, na tange natangi mono gaanwo, mɨ ani ɗaure goko gaanwo."
\v 28 Na ɓalmai, " La moi tamyen lwa, woi mu nini taa Yahayau, dai gɨn shimi mum na goro bi la joko ma Puroguru a taa yi kɨm."
(
\v 29 shakam miya wun kangha woiyingini moi, dapɨmani gɨn ana gɨpe jaangal, wu ɓale Puroguru mum teet, kɨduwa wuni miya moi wun yiwa baptishma gɨn baptishma ma Yahaya.
\v 30 Ge Mɨparisha gɨn moi wun gɨn binen ma kumai ma miya Yahuda, mɨ wowun yiwa baptishma ma Yahayau, wu kur boshenshen ma Puroguru do yiwu).
\v 31 "Gɨn mi ɗimi ana kɨr miya mɨ la jamani me? wun ki mindei?
\v 32 Wun ki ambo moi ana ɗaɗau bo kashuku, mɨ ɗuwawa wun naai apowu wun ɓalmai, 'Mu bwoi ngantel woi ka ya golou. Mu bwoi yila kuye muru, ge woi ka ya kwiu.'
\v 33 Kɨduwa Yahaya na baptishma a doni woi shi tuumai kanje naai gwa loyo showi yinabiu, ɗɨm ku ɓale, 'Shi gɨn yaanjin.'
\v 34 Lowo ma Puroguru a doni shi tuumai gɨn naamai, ɗɨm ku ɓale, yingu, shi na tunji ɗɨm namurmen, shero anagɨpe jaangal gɨn ana jaɓeɓala!'
\v 35 Ge boshenshen she pule koro ɗaayi ambo mondo."
\s1 YESHU LA MƗNA MA SHAMINU NAPARISHA
\v 36 Ɓanje Naparisha nini mɨ lawa Yeshu bɨla tani twi gɨn shi. Bim Yeshu gana la mɨna ma Naparishai, a amtini yi kuturak bo twi wombotuma bɨla twi.
\v 37 Yingu, tamno nini she najaɓeɓala la nong alii. A kanghi Yeshu shi la mɨna ma Naparishai twi wombotuma a dotonu gɨn gɨla mot ma albashta.
\v 38 A yiroto bini nemma bo yooni she kwi. A loigoro yeke yooni gɨn amo ɗɨm she dammai gɨn wakai koro, she deiyi yooni gɨn boro she puurni mot mɨ kwarkwart.
\v 39 shakam naparishai mɨ lawa Yeshu mɨna mani ala woiyi me, a kɨnke la awoni a ɓale, "Bo mui me shi nawouyo ɓa ani bɨnmai ma ɗɨm kamo tamnoi shila na deiyini, kɨda najaɓe ɓala."
\v 40 Yeshu a lɨuwi a ɓale, "Shiman, na gɨn womu ana ɓalwo." a ɓale "Ɓallu Namalɨm!''
\v 41 Yeshu a ɓale, ''na ɓoi tangho nini shi gɨn moi gɨpa tangho yini kowu raap, mɨ ɗumoi shi goroni dinari aru baat mɨ dumoi ɗɨm dinari baatgumni.
\v 42 kɨda wo wun gɨn ayim mu awu angɨmaniyu, a muulwu dai ane. Bo kɨshimi, mandei lawu an tai jindani?
\v 43 Shiman a lɨuni a ɓale, "Na almai mum wun muulna ɗɨgɨm." Yeshu a ɓali "Ka ye kumai gwang."
\v 44 Yeshu a kaghɨleni yi tamnoi ɗɨm a ɓalli ko Shiman, "Ka al tamnoije, Na gano la mɨna mongo. Woi kai bonna gwa na joɓa yonou, ge shire, a yeke yono gin amo mondo ɗɨm a purno gɨn wakai koro.
\v 45 Woi kai tɨmna yono gɨn bowou ge tamnoi je dumbo na gatɨna nene woi she ɓagha tɨmne yono gin borou.
\v 46 Wo kai puura moot konou, ge a puure yoono gɨn moot mɨ kwarkwart. Kɨda shimi Na ɓalwo, jaɓeɓalangin mondo mɨ ɗɨgɨm, wu muuldo,
\v 47 kɨda aye jindaboi mɨ ɗɨgɨm. Ge shi mum wun muulna kalla, jindaboi mani kalla."
\v 48 A ɓaldo, "Wu muulji jaɓeɓala monji."
\v 49 Moi wun twi wombotumai gɨn wuni wu logoro ɓala la apowu, "Mandei mui me mɨ shi muule jaɓeɓalangin? "
\v 50 Yeshu a ɓaldo ko tamnoi, "Ɓoijire monji a ɗaaji. Tashi gɨn popolok awo."
\c 8
\s1 YERE TAMYEN WU TAWU GORO APOWU GƗN YESHU
\p
\v 1 A yeni nem shakam Yeshu shi lwa goro goto la nonin ali gɨn ambo alii ɗangɗang, shi ɓoi ɓalam net ko joko ma Puroguru. Ɗɨm moi gum dɨra raapi wun gor apowu,
\v 2 ɗɨm dai gɨn yere tamyen moi wun jangha wuna bo pɨra ma yaanjin ɗɨm gɨn yere pɨrangin. Maryamu ji wun naare Magdaliya ji wun poɗɨra yaanjin boila yiro,
\v 3 Yuwanna, mɨnda Kuja, na wutau ma Hiridush, Shujana, gɨn yerei ɗɨgɨm, moi, wun ɓoowa la gɨna maawu kɨda wom wun jindai.
\s1 BO GOMƁALA GƗN NAKAPI
\v 4 Shakam miya dɨkɨkɨ wun dapɨma dai gɨn miya moi ana do yini la ali ko ali a ɓalwu bogom ɓala,
\v 5 "Na mɨra a tani bo kape kamo. Ki mɨ shi kapi, yere kamoi wu apɨrowu kongol goko ɗɨm wu lapɨre wuni ɗɨm yɨɗɨyo moi la puro wu doɓe wuni.
\v 6 Yere kamoi wu apɨrowu la jangai ɗɨm ki mɨ wun ɓaarawa, wu naarowu ane, kɨduwa wowun wa mɨr boiyu.
\v 7 Yerei wu apɨrowu la aryo ɗɨm aryoi wu ɓaarowu goro apowu gɨn kaamoi ɗɨm wu shɨngɨre wuni.
\v 8 Ge yere kamoi wu apɨrowu la puwa mɨ gwang ɗɨm wombotuma a loni mɨ taa baarɨma aru." Bim Yeshu ɓala woyingini me, aye naari. "Anya Mui pɨla mɨ shi gɨn kumo ma kanghai, mo bɨla kanghi."
\s1 WOM LA BO GOMƁALAI
\v 9 Ambogwatin mani wu biɗeyi mindei la bogomɓalai me.
\v 10 A ɓale, "Wu ɓoomai ku gare wom bo tukwa ko joko ma Puroguru ge yere miya Naa yiwu ɓala gɨn bogomɓala, 'Kɨduwa almai wawu ɗɨm almayu, ɗɨm, kanghai wawu ɗɨm gaare lakiu.'
\s1 YESHU A BENDƗLE LA BO GOMƁALA MA NAKAPII
\v 11 Ɓanje, me la bo gomɓalai, kamoi shimi yila ɓala ma Puroguru.
\v 12 Kamoi moi apɨrawa kongol goko wuni miya moi wun kangha yila ɓalai, ge amna yaanjin a doni bite yila ɓalai la awowu, kɨduwa bowu ɓoijireu wu ɗawuu.
\v 13 Moi la jangaiyi wuni minya moi, wun kangha yila ɓalai wu gɨpe gɨn popolok awo. Ge woi yaarenwu yikiu; wu ɓoijire ma shaka kalla, ɗɨm shaka ma kɨrɨk a doni wu wukurowu ane.
\v 14 Kamoi mɨ apɨrana la aryo wuni miya moi wun kangha yila ɓalai, ge wu tawu womawu, wu ɗuwowu njikewu gɨn jinda koi gɨn kunduk ɗɨm gɨn kang net mɨ lapani, ɗɨm loyo maawu woi konau.
\v 15 Ge kamo mɨ apɨrana la puwa mɨ gwang wuni miya moi wun kangha yila ɓalai gɨn awowu ɗumoi, biim wun kangha yila ɓalai wu kwoi gwang ɗɨm wu ɓoi loyo la dɨnge kanadi.
\s1 NUME PITLA GƗN TANGETE
\v 16 Ɓanje, woi mu nini, ba lwoi wati yi pitla, shi nume koi gɨn gwakɨrak kanje bɨla lwoi goro dankiu. Bo woi ɗiu, ani lumani ko bo lowe pitla, kɨduwa anya ma gaana bɨla al kangboi.
\v 17 Kɨduwa woi wonduwoi nini bo tukwa, mɨ wani bɨnmau, kanje, anya wom bo tukunje, mɨ wani bɨnma ɗɨm bɨla doni bo kanghu.
\v 18 Ɗɨm kaku kumomai gwang, Kɨduwa anya ma shi gɨn shi, awu miini koi, ɗim anya ma mɨ woi shi gɨn shiu, anya wom ɓa shi almai shi gɨn shi awu gɨrmai ane yini."
\s1 NONG YESHU GƗN MWALANNI
\v 19 Ɗɨm Nonki gɨn mwalani wu dowu yini, ge wawu ɗim do nem yiniu kɨda ɗɨkɨkɨ miya.
\v 20 Wu ɓalli, "Nongo gɨn mwalanwo yirmawu pani wun jinda al mowo."
\v 21 Ge Yeshu a lɨuwi a ɓalwu, "Naro gɨn mwalano wuni moi ana kang yila ɓala ma Puroguru ɗim wun tangɨmai."
\s1 YESHU A PEKE YIWET GURU
\v 22 Banje mondɨn pori a gan la lo kii gɨn ambogwatin mani, ɗim a ɓalwu, "Mo bɨla mu puumu ɗaa gɨlwa jumbuli." Wu loi goro goto.
\v 23 Ge shaka mɨ wun la goto, a gɨpeyi noon, ɗɨm nong yɨwet guruwu a yildɨni ko jumbuli ɗɨm lo kii rawu a loi goro aule gwa ɗɨm wun la kindi kindi kɨɗekɨɗe.
\v 24 Ambogwatin ma Yeshu wu dowu yini ɗɨm wu pireyi, wun ɓalmai,"Nakomɨna! Nakomɨna! mun nem bo muru!" A yileni ɗɨm a peke yɨweri gɨn tankal gwai ɗɨm wu yirowu, ɗɨm boi a yeni kwing.
\v 25 Ɗuwoni ɓalwu, "Ɗaato ɓoijire mamai?" Ɗɨm wu kang shori. Shaka mɨ wun kangha shoori woiyi ɗɨm a yale wuni, ɗɨm wu ɓɨɗe apowu, "Me ɗɨm ma, mɨ shi wi da yɨwet gɨn gwa ɗɨm wun taa goro ɓala mani?"
\s1 YESHU A JANG MUM YAANJIN GAWA YINI LA GARASHIN
\v 26 Wu washe kii do la kɨrau ma Garashina, mɨ she gɨlwa Jumbul Galili.
\v 27 Shakam Yeshu puna ko gɨm, wu gomowu gɨn bɨla Mu mɨ pottina la nong ali, mɨ shi gɨn yaanjin. Kɨda a gɨre shaka woi shi woole landanginu ɗɨm woi shi ɗuko la mɨnau, ge dɨm koburoigin.
\v 28 Shakam shi ala Yeshu, a ye kuuwu a wukureni gaani shi ɓalmai bongbong, "Mindei aka yimai gɨn naani, Yeshu, Lowo ma Puroguru Mɨ taa Dai? Na kumbe we, boko yino kindi yinou."
\v 29 Kɨda Yeshu a peke lɨm mɨ gɨngɨngnga bɨla poreni yi mui. Kɨduwa shaka ɗɨgɨm shi dangɨl mani. Anya ɓa ɗoomani gɨn janghlangin ɗɨm gɨn kwaulangin gɨn ana moi peteni yiki, shi ɓɨbɓɨre woma ɗoomani ane ɗɨm yaanjini dɨlmani la lushu.
\v 30 Yeshu a biɗeyi, "Mindei yimwo?" a ɓale "Gwarwo," kɨda yaanjin ɗɨgɨm wu gawu layini.
\v 31 Wun kara kumbumani ba dɨle wuni la wuyou.
\v 32 Ɓanje juwa ma alaude wun kɨran ko ɗingɨtboi, yaanjini wu lawi bɨla ɓauwuni gawu lawu. Ɗɨm a ɓau wuni gawu.
\v 33 Kim yaanjini poɗawa yi Mui ɗɨm wu gawu la alaudengin, ɗɨm juwai wu shuutuwu do la jumbul ɗɨm wu yumburowu.
\v 34 Shakam ana kɨran alaudei wun ala wom yena, wu ye kayo wu ɓoi rohon la nong ali ɗɨm gɨn moi bi ali.
\v 35 Kɨshimi miya moi wun kangha wu potɨwu wu tawu bɨla wu al wom yena ɗim wu dowu yi Yeshu wu wai Mum yanjini poɗawa yini. Ɗunghani bo yoo Yeshu, landa yini ɗɨm shi la shenmani; ɗɨm wu kang shoori.
\v 36 Ɓanje moi wun ala wu ɓalwu wom yena mum yaanjin taa dɨmbɨri mani waa jangha.
\v 37 Ɗɨm dai ɓiye minya moi kɨrau Garashinawa gɨn moi kɨrau mawu wu ɓali ko Yeshu bɨla ɓau boi maawu, kɨduwa shori a koi wuni kɨɗekɨɗe. A gani la lo kii kɨda bɨla mawu bi.
\v 38 Mum wun pora yanjin yini a kumbe Yeshu bɨla ɓauyi tani goroni, ge Yeshu a woureyi, shi ɓalmai,
\v 39 "Mako mɨna ɗɨm ka ɓale wom dai Puroguru yiwa." Mui a koi goko mani, a kombɨle ɓiye nong alii dai shi ɓale wom Yeshu yina.
\s1 JANG LOWO RA JAIRUSH GƗN TAMNO JI DA BO LANDA MA YESHU
\v 40 Shakam Yeshu matɨna, ɗɨkɨkɨ miyai wu yin maraba, kɨduwa wun shiire kooni.
\v 41 Bishimi, mu nini wun naayi Jairush, ɗɨm shi ɗumoi la Anagaan ma gawi kumbo, a doni wukureni gaan Yeshu a kumbeyi bɨla doni mɨna mani,
\v 42 Kɨda Lowo rani kara shire mila mondo gum dɨra raap, ɗɨm she bo muru. Shakam Yeshu shi taama ɗɨkɨkɨ miyai wun shingɨt yini.
\v 43 Ɓanje jila tamno nini mɨ doom ɗwalana yiro ma mila gum dɨra raap ɗɨm a tele ayim mondo yi Anayinge pɨra, ge woi she wa jangha yi anya ma lawuu.
\v 44 A dotto bi Yeshu a dei bo landa mani, ɗim shwet doomi yɨrana.
\v 45 Yeshu a ɓale, "Mandei daayinoi?" Biim dai wun kirka, Biturush a ɓale, "Nakomɨna, ɗɨkɨkɨ miya wun shingɨrmowo ɗɨm wun ngwet yiwo."
\v 46 Ge Yeshu a ɓale, "Mu nini daayino, kɨda na bɨni dɨmbɨri a poreni yino."
\v 47 Shakam tamnoi she ala wato ɗɨm tukuma bo wom she yau, a dotto yiro golo she wukurma gaani a ɓale dai la yere miya wom wura she daayini, gɨn ɗɨm kim she wa jangha shwet.
\v 48 Ɗɨm a ɓaldo, "Loworano, ɓoijire monji a jangji, tashi gɨn talai awo."
\v 49 Shakam shi la ɓala, Mu nini dona la mɨna ma Nagaan gawi kumbo, shi ɓalmai, "Loworango a muroto, boko leg Namallɨmi ɗɨmu."
\v 50 Ge shakam Yeshu kanga, a lɨuni ko Jairush, "Boko kang shoriu. Ɓoo kara jire, ɗɨm ata jangha."
\v 51 Ɓanje a doni la mɨnai woi ɓawa mondin mu gani goreniu dɨm kara Biturush gɨn Yahaya gɨn Yakub ɗɨm gɨn Bong Lowoi gɨn Noki.
\v 52 Ɓanje dai minya moi nini wun kwi moro, gɨn jaɓɨma awo, ge a ɓale, "Boku ye kwiu; woi she muratau, ge she noon."
\v 53 Ge wu wuureyi kɨda wu bɨni a muroto.
\v 54 Ge a koi atto, aye naai, shi ɓalmai, "Lowo, yilshi!"
\v 55 Lɨmro a matɨni, ɗɨm a yiloto shwet. A wi bɨla wu boro wonduwoi bɨla twi.
\v 56 A yale ana miiro, ge a ame kumowu bowu ɓalle ko anya ma wom yenau.
\c 9
\s1 YESHU A TUPE MOI GUM DƗRA RAAPI
\p
\v 1 A nai gum dɨra raapi boi ɗumoi, ɗɨm a ɓoowu gɨddɨng gɨn dɨmbɨri ko yaanjin dai ɗɨm bɨla wu jang pɨrangin.
\v 2 A tupe wuni bɨla wu ɓoi ɓala ma joko ma Puroguru ɗɨm bɨla wu jang ana pɨra.
\v 3 A ɓalwu, "boku gɨre wonduwoi da goto mamaiyu - woi gɨn ambak, woi gɨn larshiu, woi gɨn wombotumau woi gɨn ayimu - ɗɨm woi gɨn yere landau.
\v 4 Anya mɨnai pɨla kaa gaka laki ku ɗuwoku nini dɨm shaka mɨ aku yilma.
\v 5 Anya boi pɨla mɨ woi wun gɨpa maiyu, shakam aku ɓau alii, ku bap shelele mɨ yoomai kɨda shitta koowu."
\v 6 Ɗuwowu ɓagh boiyi ɗɨm wu tawu la ambo alingini ɗɨm wun ɓoi ɓala mɨ net wun jang boi dai ɓiye boiyi.
\s1 MURU MA YAHAYA NABAPTISHMA
\v 7 Ɓanje Hiridush najoko, a kang duwa wom dai na yima, ɗɨm shenmani a yileni, kɨduwa yerei wu ɓale angwa Yahaya na baptishma yilena la moi mutawa,
\v 8 ɗɨm wu ɓale angwa Yiliya a ape kooni, ɗɨm kɨma angwa ɗumoi la anawouyo mɨ ɗuwa ɗuwa a yileni.
\v 9 Hiridush a ɓale, "Na kaye ko Yahaya, ge mandei kɨma naa kang duwa kamo wonduwoingini moi?" ɗɨm a lau goko bɨla alyi.
\s1 WUƊE BO MIYA DENDƗREN BAAT
\v 10 Shakam anatupi wun maatuwa, wu ɓalli dai wom wun yira. Ɗuwoni wore wuni goreni, ɗɨm wu tawu kara wuni la ali mɨ wun naare Batshaida.
\v 11 Ge shakam dɨkɨkɨ miyai wu kangha duwa woyime, wu tau goreni. A yiwu maraba, ɗɨm a yiwu ɓala ko joko ma Puroguru, ɗɨm a jang moi wun jinda jangha.
\v 12 Shakam pori nem taa gaawi, ɗɨm moi gumdiraraapi wu dowu yini ɗɨm wun ɓalmai, "wouru dɨkɨƙɨ miyai ane duwa bɨla wu tawu bi ali gɨn ambo alingini moi nemma bɨla wu wai bo laanje gɨn wombotuma, kɨduwa mɨn nene nap."
\v 13 Ge a ɓalwu, "ku ɓoowu wonduwoi wu twi."wu ɓale, wai mɨn gɨn wom ta kaɓakaɓa kumat baat gɨn shirwo raapwu-- dɨm bo mu taamu mu ɗiire wombotuma ko dai ɓiye miyai me ɗɨm."
\v 14 (mamyen au yai dendɨren baat.) A ɓalwu ko ambogwatin mani,"ku wu wuni wu ɗuwowu sheshɨren gok gok ma miya ki baatgumni."
\v 15 Ɗuwowu yee kishiimi, ɗɨm wu wi miyai ɗuwowu sheshɨren.
\v 16 Gɨra kaɓakaɓa kumat baari gɨn shirwo raapyi, a yinge la puro, a luwu shaɗak ɗɨm a jikɨle wuni kalla kalla, ɗɨm a ɓoowu gɨn ambogwatin mani bɨla wu loi gaan dɨkɨkɨ miyai.
\v 17 Dai wu twi ɗɨm awowu a gɨmeni, ɗɨm wom ɓawana wu dape - tangetengin gum dɨra raap.
\s1 ƁALA MA BITURUSH KO YESHU
\v 18 A yeni shaka mɨ Yeshu shi kumbo kara shi, ambogwatini wun gɨn shi. A biɗe wuni, shi ɓalmai,"dɨkɨkɨ miyai wun ɓale Naa ma?"
\v 19 wu lɨwi, "Yahaya na baptishmai. Ge yerei wun ɓale Yiliya, ɗɨm yere wu ɓale nawouyo mɨ ɗuwa ɗuwa a yileni."
\v 20 Ɗɨm a ɓalwu, "Ge kamai kaa ɓale naa ma?" Biturush a lɨuwi, "Kɨrishitii ma Puroguru." YESHU A ƁALE KAMO MURU MƗ AN YIMAI
\v 21 Ge a amme kumowu gwang bo wu ɓale woyime gɨn ko mondin muu,
\v 22 shi ɓalmai, "Lowo ma Mu mbak an kang kindi kindi ma wonduwoi ɗɨgɨm, ɗɨm moi ɓambɨreni gɨn ana gaan wilani gɨn ana ɓuloi au kur mani, ɗɨm au duu munni, ɗɨm bi bonko kunung au yilmani."
\v 23 Ɗɨm a ɓalwu dai, "Bo anyama yaa jinda do gorono, mbak bɨla kur kooni, bɨla gɨre ɓaɓagha shoowi mani ringring, ɗɨm doni gorono.
\v 24 Anyama na lau ɗai tuniyani an wulmai, ge ɗɨm anyama shi wula tuniyani duwano an ɗaamai.
\v 25 Gwang mani pɨla bo mu a wai la pani dai ɗɨm dai gɨn shimi wule anya washe kooni?
\v 26 Anyama shii kangha gumi mono gɨn yila ɓalangin mono, shimi Lowo ma Mu an kang gum mani shaka shi dona la darma mani, gɨn darma ma boki gɨn ma anatangi ma Puroguru moi karkat.
\v 27 Ge naa ɓalmai jire, yerei nene jijik, moi au kɨryi muru donghu dɨm bou al joko ma Puroguru."
\s1 AGHƗRIMA YIPANI
\v 28 Ɓanje ki la bonkongin toorumen bi mi Yeshu yaa ɓalangini moi, a gɨre Biturush gɨn Yahaya gɨn Yakub goreni, ɗɨm wu yewowu ko guwat wu yee kumbo.
\v 29 shakam shi ko kumboi, yipa bo yereni a aghreni, ɗɨm landangin mani wu mawu popolok kɨɗeƙɨde.
\v 30 Woi ɗuwana duduwu, yere miya raap wun ɓala gɨn shi. Musha gɨn Yiliya,
\v 31 Moi wun apa kowu gɨn darma kɨɗekɨɗe. Wu yee ɓala ko goto mani, mɨ shi nem teele boki la Wurushalima.
\v 32 La shakai shimi Biturush gɨn moi wun goro apowu gɨn shi wu yawu wuyuk gɨn noon, Ge shakam wun piirawa, wu al darmani gɨn miya raapi wun jijik gɨn shi.
\v 33 A ɗuwoni shaka mɨ wun lau ɓau Yeshu, Biturush a ɓalli, "Nakomɨna, a yen gwang yimu mɨn nene, mo mu niime tarangin kunung. Ɗumoi mongo, ɗumoi ko Musha, ɗɨm ɗumoi ko Yiliya." (Woi shi bɨna wom shi ɓalmaiyu.)
\v 34 Shakam shi ko ɓalai me, awi a don tɨmbe wuni, ɗɨm wu kang shoori shakam wun gawa la awii.
\v 35 Yila mu a pottini la awi, shi ɓalmai, "Me Lowo mono, mɨ na beela; kaku kumomai yini."
\v 36 Shakam yila mui ya ɓala, wu wai Yeshu kara shi. Wu ɗuwowu ɗuɗum ɗɨm woi wun ɓala ko mondin muu la bonkongini moi ko dai ɓiye wom wun ala.
\v 37 Ɓanje bɨla shangni, bim wun maatuwa ko guwaari, dɨkɨkɨ miya wu dowu wayi.
\v 38 Yingu, bɨla mu la dɨkɨkɨi a yil yilani, shi ɓalmai, "Na malɨm, naa kumbu mowo ka yinge lowo mono, kɨda kara shi lowo mono.
\v 39 Ka aliu, lɨmi a tai dɨmbɨri mani shi ɗuwoni jauli; shi wu mani amma gɨn shukshuk booni. Woi shi washimani kɨlangwu, ɗɨm shi luuni pɨra kiɗekiɗe.
\v 40 Na kumbe ambogwatin mongo wu pori, ge a ɓai wuni."
\v 41 Yeshu a lɨuwi ɗɨm a ɓale, "kaa jaman ma ana kindi ɓoijire gɨn kindi shen, ki dudukni dingan dei ana ɗuko gɨn kaamai? Woku gɨn lowoi nene."
\v 42 Shakam lowoi shii dooma, yaanjini a mukeyi ali ɗɨm a jigreyi kɨɗekɨɗe. Ge Yeshu a peke lɨm mɨ gɨnggɨngngai, ɗɨm a jang lowoi, ɗɨm a maneyi yi boki.
\s1 YESHU A MANE ƁALE KAMO MURU MƗ AN YIMAI
\v 43 Ɗɨm dai ɓiye koowu ɓaɓambɨram ma Puroguru a yalewuni. Shakam dai ɓiyewu yalawuna wom shi ya, a ɓalwu gɨn ko ambogwatin,
\v 44 "Mo ɓalangini moi gan gwang la kumomai: au washe ko Loma Mu la ara miya."
\v 45 Ge woi wun gaara la ɓalaiyu, kɨduwa ɗunghani bo tukunje yiwu, daa shimi woi wun ɗɨma gaare lakiu. Ɗɨm wu kang shoori biɗɨmani ko ɓalai shimi.
\s1 MANDEI TA ƁAMBƗRAMI?
\v 46 Ɗɨm wu loi goro kirki derenwu ko ma ɗumoi laawu an tai ɓaɓambɨram.
\v 47 Ge Yeshu, bɨna wom wun shenmai la awowu, a gɨttu lowo kalla, a luyi kongolli
\v 48 ɗɨm a ɓalwu, "Anya ma gɨpa lowo kime la yimno, gɨpu naani, ɗɨm anya ma gɨpana, gɨpu mum tangɨtina. Kɨda mum ta gatɨma lamai dai shi mum ta ɓambɨram."
\s1 MUM WOI SHI SHUMASHUMA GƗN MƗNIU SHI MAAMU
\v 49 Yahaya a lɨuwi, "Nakomɨna, mɨ al bɨla mu shi por yaanjin la yimwo ɗɨm mu gayi, kɨduwa wai shii taa goro muu."
\v 50 Yeshu a ɓale, "Boku gayiu," kɨduwa dai mum woi kuramaiyu shi mamai."
\s1 MIYA SHAMARIYA MƗ LA LO ALI WU KUR GƗPE YESHU
\v 51 Shakam bonko ma gɨrmani ta lapuro yena nem, a ɗaure yini taa Wurushalima.
\v 52 A tupe anatupi tau ɗeɗel gaani, ɗɨm wu taawu gau la lo ali ma miya Shamariya bɨla wun ɗawurini boi.
\v 53 Ge miyai moi nene woi wun gɨpayau, kɨɗuwa a ɗaure yini taa Wurushalima.
\v 54 Bim ambogwatini Yakub gɨn Yahaya wun ala woini, wu ɓale, "Nakomu, kai jindai mu wi wati shuwutini lapuro bɨla tile wuni?"
\v 55 Ge a kaighɨleni yiwu ɗɨm a peeke wuni,
\v 56 Ɗɨm wu tau bɨla lo ali.
\s1 ANA ƁALMAI AWU TA GORO YESHU
\v 57 Shakam wun ko goto, bɨla mu a ɓalli, "Ana taa gorowo dai boi mɨ aka yiki."
\v 58 Yeshu a ɓalli, "Bɨrɨm wun gɨn wuyongin maawu, ɗɨm yiɗiyo moi lapuro wun gɨn mɨnangin maawu, ge Loma Mu wai shi gɨn boi an gande kooniu."
\v 59 Ɗɨm a ɓalli ko bɨlani, "woko gorono." Ge a ɓale, "Nakomu, ka ɓaune dong na tano na are baagha."
\v 60 Ge a ɓalli, "ka ɓau moi mutawa wu are muru maawu. Ge mongo, ka tako anya daa to ka ɓoi ɓala ma joko ma Puroguru."
\v 61 Ɗɨm bɨla mu a ɓale, "Ana taa gorowo, Nakomu, ge ɓaune dong na woure moi la mɨna mono."
\v 62 Yeshu a lɨuni, "Woi mu nini kwa diil mɨra ma laa kaighɨlana yinga biini kɨrana bo joko ma Puroguruu."
\c 10
\s1 YESHU A TUPE MOI BOILA GUMNII
\p
\v 1 Ɓanje bi wonduwoingini moi, Nakomu a bele yerei boilangumni, ɗɨm a tupewuni raraap bɨla wun tawu gaan la nonin alingin gɨn boingin mɨ shi gɨn koni ya jinda taama.
\v 2 A ɓalwu, "Laɗoi ɗɨgɨm, ge ana wutauwi kalla, daa shimi ku kumbe Nako laɗoi, bɨla tupuru ana watau ma laɗo mani.
\v 3 Yu goto mamai. Yingu, na tupɨmamai ki tingan la deren yeɗiyan toro.
\v 4 Boku gɨre bele ayimu, anya bele goto, anya takin, ɗɨm boku daai mu goro gokou.
\v 5 Anya mɨnai pɨla aku gama, ku loi goro ɓalmai, 'Mo talai awo ɗuwoni ko mɨnai me!'
\v 6 Bo mu na talai awo mɨnaii, talai awomamai an ɗuko koni, ge bo woi yikiu, an maa yimai.
\v 7 Ɗuku la mɨnai shimi, ku twi ɗɨm ku naai wom wun ɓoomai, kɨduwa na wutau a kɨreni bɨla wai bolenje mani. Boku baloku kaa paghɨre mɨnau.
\v 8 Anya alii pɨla ka gaka, ɗɨm wun gɨpemai, ku twi wom wun ɓomai,
\v 9 ɗɨm ku jang ana pɨra moi nene. Ku ɓalwu, 'Joko ma Puroguru a yautito nemma yimai.
\v 10 Shakam dai ka gaka la ali, ɗɨm woi wun gɨpamaiyu, ku poroku ku taku ko katirko mondo ɗɨm ku ɓale,
\v 11 'Anya shelele mɨ ali mamai mɨ kwa yomu mu bammai komai! Ge bɨla ku bɨn me: Joko ma Puroguru a don nemma.'
\v 12 Na ɓalmai por kumai an ɗuko ɗangha ko Shadoma gɨn ko alii sheji. ̄
\s1 PEKE ALINGIN MOI WOI WUN LƗUWA TUBIU
\v 13 Liwora, Korajino ' liwora, Betshaida! bo ɓa noning wutaungin mɨ yena la Taya gɨn Shidon yeni laamai, je ɓa wu lɨu tubi dumbo ɗeɗel wun ɗuko la manjiyan landa gɨn duɗa.
\v 14 Ge por kumai an taai ɗuko ɗangha ko Taya gɨn Shidon komai.
\v 15 Shiji Kaparnahum, shiji shenmai ashi wai payik taa lapuro ru? Auwo, au maa gɨn shiji doo la Hadish.
\v 16 Mum kaka kumoni yimai kaku kumoni yino, ɗɨm mum kuramai kur Nani, ɗɨm mum kurana, kur mum tangɨtɨna."
\s1 MAMA MA MOI BOILA GUMNII
\v 17 Moi boilangumnii wu matuwu gɨn popolok awo, wun ɓalmai, "Nakomu, daa yanjin wun taa goro ɓala mamu la yimgo."
\v 18 Yeshu a ɓalwu, "Naa al Amna yanjin wukutɨna lapuro ki mɨlli.
\v 19 Yingu, na ɓomai dɨmbɨri bɨla ka lapɨre wayengin, gɨn ɗingɨlingin, ɗɨm ko dai dɨmbɨri ma na shumai, ɗɨm woi wonduwoi nini an lumai pɨrau.
\v 20 Dai gɨn shimi boku ye popolok awo ko kara meu, kɨda yanjin wun taa goro ɓala mamaiyu, ge kuye popolok awo keɗekeɗe ɗuwa yimmai a ɓuleni lapuro."
\s1 YESHU AYE POPOLOK AWO
\v 21 Ɗɨm la shakai shimi aye popolok awo kɨɗekɨɗe la Lɨm mɨ karkat, ɗɨm a ɓale, "Na payewe, Baagha, Makam mɨ la puro gɨn boji ali, kɨduwa ka tuke wonduwoingini moi yi moi ɓɨrawa gɨn ana gaarɨmai, ɗɨm ka apɨwu ko moi woi wun kukuwau, ki ambo kalkal. Ou, Baagha, kɨduwa shimi a yeni gwang kɨɗekɨɗe gaanwo."
\v 22 "Wonduwoingin dai Baagha a ɓoi la anno, ɗɨm woi mu nini bɨna yi Lowoiyu dɨm Bonghi, ɗɨm woi mu nini bɨna yi Bonghiyu dɨm Lowoi gɨn moi dai Lowoi beela bɨla apeyi."
\v 23 Ɗuwoni kaighɨleni yi ambogwatin mani, a ɓalwu kara wuni, "Shadak moi wun ala wonduwoingini mɨ kaa ala.
\v 24 Na ɓalmai, Anawouyo ma Puroguru gɨn Amnangin wuye jindai wu al wonduwoingini mɨ ka ala, ɗɨm woi wun alau, ɗɨm wu kang wom ka kangha ɗɨm woi wun kanghau."
\s1 MU SHAMARIYA MƗ APA YERE YASHIK
\v 25 Bishimi, bɨla Namallɨm ma kumai ma miya Yahuda yilana shi kɨrmani, shi ɓalmai, "Namallɨm, mindei mbak ana yimai na wai kolo tuniya ma paabadanni?
\v 26 Yeshu a ɓalli, mindei ɓulmani la kumayi? kai yinge laki ɗinga?
\v 27 Ɗuwoni lɨuni a ɓale, "Ka ye jinda Makam Puroguru mongo gɨn awowo dai, gɨn tuniyawo dai, gɨn gɨddɨng yik dai, ɗɨm gɨn shen womongo dai, ɗɨm gɨn nako kala mongo ki koowo."
\v 28 Yeshu a ɓalli, "Ka lɨuwi kɨrkɨt. Ka ye kɨshimi, ɗɨm aka ɗaama."
\v 29 Ge Namallɨmi shi jinda por koni, a ɓalli ko Yeshu, Nako kala mono ma?"
\v 30 Yeshu lɨuna, a ɓale "Mu nini shi shuuma Wurushalima ta Yariko, a gani la ara ana batal, moi wun shara pinen mani, ɗɨm wu dusheyi, wu baghyi nem bo muru.
\v 31 A yeni ɗɨm bɨla Wila shi ta goro gokoi shimi kɨm, shakam shi alaya, aye kara gomma kongoli.
\v 32 Kɨshimi ɗɨm nalawi kɨm, shakam dona yi boiyi a alyi, ɗuwoni gowoni kongoli.
\v 33 Ge bɨla mu shamariya shi ko goto, ɗuwoni doni yi boim shi yiki. Shakam shi alaya, a al yere yashik mani.
\v 34 A yaghtɨni yini ɗɨm a ɗoowuni pɨrangini, a patɨni mot gɨn gwa Yinabi koi. A luuyi ko lakwarak mani, ɗɨm a tani gɨn shi bo lanje, ɗɨm a yingeyi.
\v 35 Bɨla shangni a gɨre dinari raap a ɓooni ko na bolanjei, ɗɨm a ɓale; 'ka yingɨno shi, ɗɨm dai wom kai bwa gorei ko wom na ɓonga, shakam na matɨna, ana angɨwo.'
\v 36 Ma la moi kunung yi, kai almai, shi nako kala ma mum gana la ara ana batalli?"
\v 37 Namallɨmi a ɓale, "Mɨ apɨna yere yashik." Yeshu a ɓalli, "Tako ɗɨm kaye kɨshimi."
\s1 YESHU A TANI YI MATTA GƗN MARYAMU
\v 38 Ɓanje wun la goto, a gani la mondin lo ali, ɗɨm tamno nini yimro Marta a gɨpeyi la mɨna mondo.
\v 39 She gɨn molo yimro Maryamu ji ɗunwata gaan Nakomu she kang yila ɓala mani.
\v 40 Ge Marta shen mondo a man ko ɓala ma ye wombotuma. A doto yi Yeshu, ɗɨm a ɓale, "Nakomu, woi kai lwa kowo gɨn Molonou a ɓaune kara nani na wutau ma wombotuma? Duwa shimi ɓaldo bɨla ayene."
\v 41 Ge Nakomu a lɨuwi ɗɨm a ɓaldo, "Matta, Matta, Shen monji a taani ko wonduwoingin ɗɨgɨm,
\v 42 ge wondowoi ɗumoi mɨ ɗuwana mbak. Maryamu a beele wom taa gwang dai, mɨ woi na sharɨmai yiki yirou."
\c 11
\s1 KUKUK MA YESHU KO KUMBO
\p
\v 1 A yeni shakam shi la kumbo yi boi nini, ɗumoi la Ambogwatin mani a ɓalli, "Nakomu, kukumu kumbo ki mɨ Yahaya kukuwa ko Ambogwatin mani."
\v 2 Yeshu a ɓalwu, "Shakam aku kumbo ku ɓale, 'Bongmu, yimgo ɗuwoni karkat. Mo joko mongo doni.
\v 3 Ka ɓoomu wombotuma anya pori pɨla.
\v 4 Mulumu jaɓeɓalangin mamu, Kim mɨn mulla anya mui pɨla shi jaɓɨma ɓala. Boko tako gɨn mini bo kɨrɨkwu."
\v 5 Yeshu a ɓalwu, "Ma lamai bo shi gɨn shero, ɗɨm an ta yini la deren bɨri, ɗɨm bɨla ɓalli, 'Shero, aine gɨn kaɓakaɓa kumat kunung,
\v 6 kɨda sherono ɓanje pottɨna bo goto ɗɨm woi na gɨn wom ana ɓoni bɨla twiu.
\v 7 Shi mum laki mɨ lɨwna an ɗɨm, ɓalmai, 'Boko shingɨreneu. Bo gokoi numani, ɗɨm naa gɨn ambo mono, mɨ gam la gawi. Ana ɗɨm yilma na ɓowo wombotumau.'
\v 8 Na ɓalwo, anya woi ɗɨma yilma shi ɓowa wombotuma kɨda kai shereyiu, dai gɨn shimi anya kɨduwa gangɨrma kindi gumi, an yilma bɨla ɓowo anya kaɓakaɓa diya kai lawa.
\v 9 Naa ɓalmai kɨma, kumbu, ɗim au ɓoomai, lawu, ɗim aku waamai; ku ware bogokoi, ɗɨm au ammai.
\v 10 Kɨduwa dai mum na kumbɨmai shi gɨpɨmai, ɗɨm mum na lammai shi waamai; ɗɨm mum na ware bogoko, au auni.
\v 11 Bonghi pɨla lamai, bo lowo mongo ba biɗe shurwo, ani ɓonni waye bo shurwoi?
\v 12 Anya ba biɗe ɓɨya yawe, aka ɓonni ɗingɨling?
\v 13 Kɨduwa shimi, bo kamai mɨ ka gɨngɨng ku bɨn ɓoi wom gwang ko ambo mamai, ki ɗɨnga Bonghai mɨ Lapuro wani ɓoi Lɨɨm mɨ karkat ko moi wun kumbayau?"
\s1 YESHU GƗN BAAJABUBA
\v 14 Ɓanje, Yeshu shi por yaangin, mɨ woi shi ɗɨm ɓalau. A yeni shakam yangini porana, Mum woi shi ɗɨm ɓalaiyu, aye ɓala. Dɨkɨkɨ miyai woyi a yalewuni.
\v 15 Ge yere miyai wu ɓale, "Ɗaa yi Baaljabuba, Amna ma yaanjini, shi poɗe yaanjin."
\v 16 Yerei wu kɨryi ɗɨm wun lau boshita yini mɨ lapuro.
\v 17 Ge Yeshu a bɨn wom wun kɨnkɨmai ɗɨm a ɓalwu, "Dai joko ji tikata she shumashuma gɨn koro wata yirmau, ɗɨm mɨna ji tikata she shumashuma gɨn koro ata wukurma.
\v 18 Bo Amna yanjin a tikeni shi shumashuma gɨn koni, ɗɨnga joko mani an yirkoi? Kɨduwa ku ɓale na poɗe yanjin ɗaa yi Baaljabuba.
\v 19 Bo naa poɗe yanjin ɗaa yi Baaljabuba, ɗaayi ma ana taa goromai wun poɗe wuni? Kɨduwa shimi, awu ɗuko ana kumai mamai.
\v 20 Ge bona poɗe yanjin ɗaayi lo arik ma Puroguru, ɗɨm joko ma Puroguru a doni yimai.
\v 21 Shakam mum gɨdding, gɨn pinen ma shagha shi moi pete mɨna mani, pinen mani kwambit.
\v 22 Ge shakam mum taaya gɨdding taa dɨmbɨri mani, mum taaya gɨddinghi an share pinen ma shagha mani, ɗɨm an lukure pinen mani ane.
\v 23 Mum woi shi gɨn naniu na shuma mono, ɗɨm mum woi shi dapa gɨn naniu shi lukurmai.
\s1 MAMA MA LƗM MƗ GƗNGƗNGHA
\v 24 Shakam Lɨm mu gɨngɨngha porana yi Mu, shi gowoni taa ɗaa bo polipoli ɗim bɨla lau bo nowe yini. Bo woi wau, shi ɓalmai, 'Ana ma mɨna mono boimu na pottɨna.'
\v 25 Bim mana, shi wa mɨnai dammani ɗɨm ɗaurɨmani.
\v 26 Ɗɨm an ta wore yere lɨm boila moi wun taaya gɨnggɨng shen ɗɨm dai au doma bɨlau ɗuwowu nini. Ɗɨm telɨma ɗuko ma Mui an tai mɨ domin gɨnggɨng.
\s1 SHAƊAK MƗ KONE YIKI
\v 27 A yeni shi tela ɓalangini moi, tamno nini yila yilaro puro la ɗɨkɨkɨ miyai ɗɨm she ɓalla, "Shaɗak awo mɨ koowa ɗɨm gɨn wori mɨ molawa."
\v 28 Ge shi a ɓale, "Kɨshimi, shaɗak yi moi kangha yila ɓala ma Puroguru wun kwa."
\s1 GƗNGƗNG JAMAN NA LAU BOSHITA
\v 29 Kim ɗɨkɨkɨ miyai wun ko miyima, Yeshu a loi goro ɓalmai, "Jamani me gɨngɨng jaman. She lau boshita, ɗɨm woi bo shita nini mu an ɓomai yu dɨm boshita ma Yunana.
\v 30 Kim Yunana ɗuwana boshita ma miya Neneba, kɨshimi lowo ma mu an ɗuko bo shita ma jamani me.
\v 31 Tamno Amna goko ali ata yilma puro la shaka kumai gɨn miya mɨ la jamanii me ɗɨm ata maamawu, kɨduwa a doto wuyuk bo teyel goro ali bɨla kang bo shenshen ma Shuleimanu, ɗɨm yingu, me Mum taa Shuleimanu nene.
\v 32 Miya Neneba, awu yilma shaka kumai gɨn miya jamanii me, ɗɨm awu maamoro, kiɗuwa wu lɨp tubi shaka ɓoi ɓala ma Puroguru ma Yunana, ɗɨm yingu, me mum taa Yunana nene.
\s1 PITLA MA DƗMBƗYIK
\v 33 Woi Mu nini, bim lwa wati yi pitla, bɨla loi botuka anya lui goro tangateu, ge bɨla loi boloowe pitla kɨduwa dai moi ana gaama wu al kangboi.
\v 34 Yerowo pitla ma dɨmbɨyiwo. Bo yerowo gwang, dai dɨmbɨyiwo gɨmmani gɨn kangboi. Ge bo yerowo woi gwangwu, dɨmbiyiwo gɨmmani gɨn tɨkɨrɨmboi.
\v 35 Kɨda shimi, ku ye shen kangboi mɨ lamai bo ɗuwoni tɨkɨrɨmboi yu.
\v 36 Bo ɗɨm, dai dɨmbɨyiwo gɨmmani gɨn kangboi, woi gɨlwani la tɨkɨrɨmboiyu, an ɗuko dai dɨmbɨyiwo ki shakam pitla ɓwa kangboi mani koowo."
\s1 YESHU A BƗTƗRE GORO MƗPARISHA GƗN ANA BINEN MA KUMAI
\v 37 Shakam shi tela ɓalai, Naparisha a ɓalli tau twi wombotuma mɨna mani, Yeshu a gani ɗɨm a ɗuwoni.
\v 38 Ɗɨm Naparishai a yaleyi kɨda Yeshu lwa goro twi wombotuma woi joɓa anniu donghu.
\v 39 Ge Nakomu a ɓalli, "Ɓanje ɗɨm, kaa mɨparisha ka joɓe bi ɗouyongin gɨn lɨpen, ge la awomai gɨmmani gɨn baatal gɨn gɨnggɨng shen.
\v 40 Kaa moi ana gɨnggɨng shen! Woi shi mum yaa pani kɨma ya lakiu?
\v 41 Ɓoo ko ana kindi wom laki, ɗɨm dai wonduwoingin au ɗuko sharara yimai.
\v 42 Ge lɨworamai Mɨparisha, kɨda ka por jakka ma mɨtta, jang gɨn kumo arangin mɨ la juwa, ge ka kur wom teet ɗɨm gɨn jindaboi ma Puroguru. A ɗuwoni mbak ku ye wom teet gɨn jinda Puroguru, woi gɨn kur yere woingini moiyu.
\v 43 Ge lɨworamai Mɨparisha, kɨduwa ka jinda bo ɗuko mɨ gaan la gaɓɨyan kumbo ɗɨm gɨn jindai wu yimai daanje ma ɓoi ɓaɓambɨram la kashukungin.
\v 44 Lɨworamai kɨda ka ki koburoi mɨ woi boshita koiyu miya goto koi kɨduwa kindi bɨnmai."
\v 45 Ɗumoi la ana mallɨm ma kumai a ɓalli, "Namallɨm, wom kai ɓala a juwe bo gongo mu kɨm."
\v 46 Yeshu a ɓale, "Lɨworamai anamallɨm ma kumai! kɨda ka shingɨre miya gɨn wom dɨɗɨrɨk wu gɨre, ge kaa mai waku ɗɨm deiyikiu anya gɨn lo armai ɗumoiyu.
\v 47 Lɨworamai, kɨduwa ku ɗɨgh ko buroi ma ana wouyo ma Puroguru, ge kaghiyan mamai wun duwa murwu.
\v 48 Kɨda shimi ka shitangin ma bai bi kaghiyan mamai, kɨduwa kuli wu ɗuu muruwu, ɗɨm ku ɗɨgh koburoingin mawu.
\v 49 Kɨduwa woiyi shimi kɨma, boshenshen ma Puroguru ɓala, ' Ana tupuwu Anawouyo ma Puroguru gɨn Anatupi, ɗɨm au pillɨmawu ɗɨm awu duu mur yerei.'
\v 50 Jamani me, ɗɨm, an ɗuko durwu dai doom mɨ patana ma Anawouyo dumbo luma goro pani,
\v 51 lumagoreni yi doom ma Habila doma ko doom ma Jakariya, mum wun duwa murni la deren bo ɓoi ɓalam net gɨn boi mɨ karkat. Ou, na ɓalmai, an ɗuko dɨr jamani me.
\v 52 Lɨworamai anamallɨm kumai ma miya Yahuda, kɨduwa ku gɨre kwanmen ma bɨnen ane; woi ka gaka gɨn komaiyu, ɗɨm ku gai moi ana gaama."
\v 53 Bim Yeshu ɓagha nene, ana ɓulo ɗɨm gɨn mɨparisha wu pashe ɓala mani ɗɨm wu ye kirki gɨn shi ko wonduwoi ɗɨgɨm,
\v 54 wu ɗike ɓa wu koyi la yila ɓalangin mani.
\c 12
\s1 ƁIRKUMO KO LILIU
\p
\v 1 La shaka kalla, bim miya dendɨren ɗɨgɨm dapawa boi ɗumoi, kɨduwa ɗɨgɨmwu wun lapɨre apowu, a loi goro ɓalwu ko Ambogwatin mani dong, "Kuye shen gɨn yɨrma ma Mɨparisha, mɨ gɨn liliu laki.
\v 2 Ge woi wonduwoi nini nummani mɨ wani pormau, ɗɨm woi wonduwoi mɨ bo tukunje mɨ wani bɨnmau.
\v 3 Kɨda shimi dai wom ka ɓala la tɨkɨrɨmboi an kangha bo kang, ɗɨm dai wom ka ɓala boshirak la gaɓiyan au wouyoni ko ɗenget gaɓiyan.
\s1 MUM AWU KANG SHOORI MANI
\v 4 Na ɓalmai ka sheriyanno, bo ku kang shoori ma moi au duu mur dɨmbɨyikwu, ɗɨm bi shimi wawu ɗɨm ye mondin wonduwoiyu.
\v 5 Ge ana ɓir kumomai ko mum aku shoorɨmai. Ku shoore shi mum, bim ya duna muru, shi gɨn dɨmbɨri bɨla mukewe la wati. Ou, Na ɓalmai ku shooreyi.
\v 6 Woi wun wupe yiɗiyo bat ko yila ayim raap wu? Dai gɨn shimi wai Puroguru mona ɗumoi lawu.
\v 7 Ge anya wakai komai dai ɓɨlmani. Boku kang shooriu. Darma mamai a tai ma yiɗiyo.
\s1 ƁOI SHITTA KO YESHU GAAN MIYA
\v 8 Na ɓalmai, dai mum ɓwa ɓala mono gaan miya, Lowo ma Mu kɨm an ɓoi ɓala mani gaan Anatangi ma Puroguru,
\v 9 ge shi mum kurana gaan miya au kur mani gaan Anatangi ma Puroguru. Dai mum ya ɓalam gɨngɨngha ko Lowo ma Mu, au muuli jaɓeɓala mani,
\v 10 ge yi shi mum buna Lɨm mɨ Karkat, wawu muuli jaɓeɓala maniu.
\v 11 Shakam wun dowa gɨn kamai gaan gaɓiyan kumbo, gɨn ana joko, ɗɨm gɨn ana dɨmbɨri, awomai ba jaɓeni ko wom aku ɓalmai ku por komaiyu, anya mɨ ka lau ɓalmaiyu,
\v 12 kɨduwa Lɨm mɨ Karkat an kukumai la shakai shimi wom aku ɓalmai."
\s1 BO GOMƁALA GƗN NAGƗNAM WOI ƁIRMANIU
\v 13 Ɗɨm Mu ɗumoi la moi ɗɨkɨkɨi a ɓalli, "Namallɨm, ɓalli ko mollo bɨla tike kolo gɨn nani."
\v 14 Yeshu a ɓalli, "Aino, ma manana Nakumaiyi kanje ɗɨm na gaa laderenmai?"
\v 15 A ɓalwu "Ku loi komai ku koi komai gɨn jinda woiduwoingin ma baatal, kɨduwa tuniya ma Mu woi ɗunghani ko ɗɨgɨm wom mu shi gɨn shiu."
\v 16 Ɗɨm Yeshu a ɓalwu bogom ɓala, shi ɓalmai, "Toro ma nagɨna nini yaa wombotuma kɨɗekɨɗe,
\v 17 ɗɨm shi shena la awoni, ɓala, 'Mi ana yimai, kɨduwa woi na gɨn boim ana ɓange wombotuma monou?'
\v 18 A ɓale, 'Me wom ana yimai. Ana taɗe daɓin mono ɗɨm ana ɗɨgh moi nonindo, ɗɨm nene ana tuke wombotuma dai gɨn yere pinen mono.
\v 19 Ana ɓalli ko tuniyano, "Tuniyano, kai gɨn pinen ɗɨgɨm tukumani ma milangin, nowu yiwo, tuu, naa, ka ye jaɓo."'
\v 20 Ge Puroguru a ɓalli, 'Nongtulok, la bɨrii me wun jinda tuniyanwo mɨ yiwo, ɗɨm wonduwoingin mɨ kai ɗaura, au ɗuko ma maa?'
\v 21 Me a ɗuwoni ki Mu mɨ ɓanga gɨna kɨda kooni, ɗɨm woi shi Nagɨnau yi Puroguru.
\s1 JABƗMA AWO GƗN ƊƗMBE WONDUWOI
\v 22 Yeshu a ɓalwu ko Ambogwatin mani, "Kɨda shimi na ɓalmai, awomai bo jaɓeni ko ɗuko pani mamaiyu - wom aku tumai, anya ɗɨm dɨmbiyimai - wom aku wumai.
\v 23 Kɨduwa tuniya a tai kumat, ɗɨm dɨmbiyik a tai landangin.
\v 24 Lu komai gɨn gaak, woi wun kapɨ anya laɗou. Woi wun gɨn gawi ɓanga anya dawau, ge Puroguru shi jinbowu. Darma mamai a tai ma yiɗiyo!
\v 25 Ɗɨm mandei lamai daa ngwal ngwal yini an ɗɨm miiye ko tuniyani?
\v 26 Ge bo waku ɗɨm ye wom taa gatɨmau, goro mi ka ɗee awomai ko yere woingini?
\v 27 Ku loi komai yi bɨleingin- ki mɨ wun ɓarɨma. Wo wun wutauwu, kanje buurmaiyu. Dai gɨn shimi na ɓalmai, anya shuleimanu gɨn darma mani woi wa pinen ki ma ɗumoi lawuu.
\v 28 Bo Puroguru shi wolli pɨnen ko lushu mɨ la lushu, mɨ shi ɗani gangɨre, ɗɨm ɗe wun mukumai la wati, ki ɗɨnga an ɓamani wumai pɨneni, kaa ana gatɨnje ɓoijire!
\v 29 Boku lau wom aku tumai ɗɨm gɨn wom aku namaiyu, ɗɨm boku ye lebleb yikwu.
\v 30 Kɨda dai alingin moi lapani wun lau woingini shimi, ɗɨm Bonghai a bɨni ka jindawu.
\v 31 Ge ku lau joko ma Puroguru, ɗɨm woingini moi awu miimai koi. DAPE GƗNA LAPURO
\v 32 Boku kang shooriu, lo juwa, kɨduwa Bonghai shi kang net kɨɗekɨɗe bɨla ɓoomai joko.
\v 33 Wupu wom ka gɨn shi ku ɓoi ko anakindi. Ku niime larshingin da komai mu wani manjimau- gɨna mɨ lapuro mɨ wani demau, boim nashiri wani do nemmau, ɗɨm woi ɓura an ɓurmaniu.
\v 34 Kɨda dai boim gɨna mongo yiki, shen mongo ɗɨm nene.
\s1 KWARINJEN MOI ƊUNGHAWU KWAIWU
\v 35 Ɓau juldup landa mamai ɗoweni nɗaɓak gɨmamai gɨn landawari, ɗɨm ku ɓau pitila mamai anya mami shi gɨpɨma,
\v 36 ɗɨm ku ɗuwoku ki miyam wun moi goro nakomɨna mawu, shakam shi matɨna bo lang wula, kɨda shakam dona ɗɨm waara bogokoi, awu ɗɨm auni bogokoi shwet.
\v 37 Shaɗak kwarinjeni moi, mɨ nakomɨnai an wamawu wun momani shakam an doma. Kuli na ɓalmai, an ɗakɨre juldup landa mani an wumai yi landa wari mani, ɗɨm an wu mawu ɗuwowu sheshiren bo twi wombotuma, ɗɨm an doma an yiwu kwarakwarak.
\v 38 Bo Nakomɨnai a doni la deren bɨri, anya ɗɨm gaan shang, ɗɨm a wai wuni ɗaurɨmawu, shaɗak kwarinjeni moi.
\v 39 Kɨma ku bɨn woyi me, bo ɓa nakomɨna an bɨn shakam nashiri an doma, wani ɓau mɨna mani wu booreu.
\v 40 Ku ɗaure yimai kɨma kɨda woi ka bɨna shaka mɨ Lowo ma Mu an domau."
\s1 KWARAK MƗ TEET GƗN KWARAK MƗ WOI TEETU
\v 41 Biturush a ɓale, "Nakomu, kai ɓalmu bogomɓalai me ko kara mɨni, kanje kɨm ko miya dai?"
\v 42 Nakomu a ɓale, "Mandei ɗɨm mum teet ɗɨm ɓɨrmani mɨ nakomɨna mani an lumani ko yere kwarinjen bɨla ɓoowu wombotuma maawu ko shaka?
\v 43 Shaɗak yi kwarakyi shimi, mɨ nakomɨna an wamani shi ye woyi shimi shakam shi dona.
\v 44 Kuli na ɓalmai an lumani ko pinen mani dai.
\v 45 Ge bo ɗɨm Kwarakyi a ɓale la awoni, 'Nakomɨna mono a mone yini maama,' ɗɨm a loi goro duu kwarinjeni mamyen gɨn tamyen, ɗɨm bɨla twi bɨla nai, ɗɨm bɨla ɗuwoni gɨn murumen,
\v 46 nakomɨna ma kwarakyi an doma la pori mɨ woi gɨn bɨnma maniu, ɗɨm la shakam woi shi bɨnau, ɗɨm an kashimani gunduruk gunduruk ɗɨm an dapɨmani gɨn ana kindi ɓoijire.
\v 47 Kwarakyi shimi, bɨna wom nakomɨna mani shi jindai, ɗɨm woi ɗauranau anya yaa kim shi jindai yu, au dunghani kɨɗekɨɗe.
\v 48 Ge shi mum woi bɨnau ɗɨm a ye wom kɨrana bo duna, an wai duna kalla. Ge anya ma mɨ wun ɓoona ɗɨgɨm au lau mɨ ɗɨgɨm yiwu, ɗɨm dai mum wun ɓoona wom ɗɨgɨm, au bɨɗe anya mɨ taa shiimi.
\s1 YESHU A DOONU GƗN TIKE KOI
\v 49 Na dono bɨla na lwi wati ko lapani, kim na kwata a koni takai.
\v 50 Ge naa gɨn baptishima mɨ au yino yiki, ɗɨm na kang dɨɗɨrɨkyik dɨm ba gɨmmeni boki.
\v 51 Kaa almai ki Na dono na poshe awo lapanii? Auwo, Na ɓalmai, ge tikekoi.
\v 52 Ɓanje do gaan au wai miya baat la mɨna ɗumoi au tikɨma- kunung wun shumashuma gɨn raap kanje ɗɨm miya raap wun shumashuma gɨn kunungyi.
\v 53 Au tikɨma, Bong an shumashuma gɨn Lowo, ɗɨm Lowo an shumashuma gɨn Boki; Nong ata shumashuma gɨn loworando, ɗɨm Lowoi ata shumashuma gɨn Noki; Wurwo ata shumashuma gɨn Wurwoi, ɗɨm shire wurwoi ata shumashuma gɨn Wurworo.
\s1 BƗN SHAKANGIN
\v 54 Yeshu shi ɓalwu ko ɗɨƙɨkɨ miyai kɨma, shakam boku al awi yilma ɗa booni, shwet ka ɓale, 'Guru doma,' ɗɨm kɨshimi shi yeni.
\v 55 Ɗɨm shakam yiwet shi yima ɗa gokoali, kaa ɓale, an ye gɨrgɨt boi kɨɗekɨɗe; ɗɨm shi yima.
\v 56 Analiliu, ka bɨn bendɨle lapani ɗɨm gɨn lapuro, ge ɗɨnga woi kaa bɨn bendɨle shakam mɨn lakiu?
\s1 NIIMU DERENWO GƗN NAWOLE KUUWO
\v 57 Goro mi woi kaa kumai ko wom gwang duwa komaiyu?
\v 58 Shakam ka ta gaan kumai gɨn nashuma mongo, ku niime la deren mai dumbo kaa ko goko kɨda ba tani gɨn kai gaan Amna kumaiyu, kɨda Amna kumai ba ɓowe ko naɗowe awou, ɗɨm naɗowe awoi an muku mowo la jarum.
\v 59 Na ɓalmai, waka porma niniu dɨm boko ange ayim mɨ dai gorowo.
\c 13
\s1 LƗU TUBI KANJE TILLMA
\p
\v 1 La shakai shimi, yere miya wu ɓalli duwa miya Galili moi Bilatush longa doomwu bo tapɨrɨk maawu.
\v 2 Yeshu a lɨuwu, "Ka almai ki miya Galilii moi wu tai yere miya Galili dai gɨn jaɓe ɓala kɨduwa wun kangha kindi ko gokoi me?
\v 3 Auwo, Na ɓalmai, bo woi kaa lɨuwa tubiu! dai ɓiye mai aku tillma ko gokoi me.
\v 4 Kanjei miya Shiloam gumdɨra torimen moi wukɨttɨna ɗɨwo kowu wun mutawa, ka almai wu tai yere miya Wurushelima dai jabɓe ɓalaru?
\v 5 Auwo, Na ɓalmai, bo woi kaa lɨuwa tubiu, dai ɓiye mai kɨm aku tillma ko gokoi me.
\s1 BO GOMƁALA MA SHOWI TUI MƗ WOI LOTAU
\v 6 Yeshu a ɓale bo gom ɓalai me, ''Mu nini shi gɨn showi tui la toro mani, a doni bo lau loyoni ge woi wau.
\v 7 Mui a ɓalli ko na yinge toroi, yingu, mila kunung na doma bo lau loyo showii woi na wamaiyu, gɨure ali, kɨduwa mi ata shaare boi bami.''
\v 8 Na yinge toroi a lɨuwi a ɓale, 'ɓaure ma milai me ana dole gɨmoro ana patɨro kuuyuk,
\v 9 bo loto ɗarshe, gwang; ge bo woi lotau, gɨure ali!'''
\s1 JANG TAMNO JI KUUNWORO POR ASHABAT
\v 10 Banje yeshu shi kukukmai la gawi kumbo por Ashabar.
\v 11 Jerei tamno, a ye mila gum dɨra torimen gɨn lɨm mɨ gɨngɨngha mɨ kuuwara, ɗɨm a kuuwore woi she ɗɨm yolmau.
\v 12 Shakam Yeshu alara, a nare, a ɓale, ''tamno, Na jang pɨra monji,''
\v 13 A loi anni koro, shwet a yoloto ɗɨm she ɓoi darma ko Puroguru.
\v 14 Ge na gaan gawi kumboi a ye kɨɨm kɨduwa Yeshu a jang boi por Ashabar. Ge na gaan gawi kumboi a lɨuwi, a ɓalwu ko dɨkɨkɨ miyai, ''kaa gɨn bonkogin bemei, mɨ yena gwang ku ye wutau laki. Ku doku wu janghai, woi dɨm por Ashabaru.''
\v 15 Nakomu a lɨuni a ɓale,''Ana liliu! Mandei lamai woi shi lake lakwarak anya laa mani bo woori bɨla tani bo ɓooni gwa por Ashabaru?
\v 16 Kɨshimi kɨm lowo ra Yibirayim je, ji amna yaanjin ɗoowara ma mila gumdɨra torimen, woi an yima mɨ lakere por Ashabaru?
\v 17 Shi ɓala woigini me, dai ana kɨrmani wu kang gumi, ge dai dɨkɨkɨ miyai wu ye popolok awo ko ɓiye woma darma mɨ shi ya.
\s1 BO GOMƁALA MA YILA LOYO GARAP
\v 18 Ɗɨm Yeshu a ɓale, ''Joko ma Puroguru an ɗuko ki pila, ɗɨm ana kirmani gɨn mi?''
\v 19 Ɗunghani ki Kamo loyo garab mɨ mu muka la juwa, ɓarana ɗa nong showi mɨ yiɗiyo moi la puro wun ye mɨna mawu bo buwaro.''
\s1 BO GOMƁALA MA YIRMA
\v 20 A maane ɓalmai, '' Ana kɨr joko ma Puroguru gɨn mi?
\v 21 ɗunghani ki tamno tɨghɨra ashi kɨra kunung gɨn yirma dɨm ba shipeni.''
\s1 ƁEKƗREK GOKO
\v 22 Yeshu a bal ko noning ali gɨn gɨn ambo ali dai ko goko ta Wurushalima, ɗɨm a kukuwu.
\v 23 ''Bɨla mu a ɓalli, Nakomu, kara miya kallaru au ɗama? Ɗuwoni ɓalwu,
\v 24 ''ku ate yimai kɨda ku gaku ɗa bo shingɨt goko, kɨda miya ɗɨgɨm au lammai wu gawu ge awu ɗɨm gamau.
\v 25 Dai shakam nako mɨnai yilana ɗoowa bo gokoi, ɗɨm aku yirko pani ɗɨm akɨ ware bo gokoi ka ɓalmai, 'Nakomu, Nakomu,' ɓau mini mɨ gamu.'' an lɨmmai an ɓalmai, ''woi na bɨna yimaiyu anya boi mɨ ka pottɨka yikiu.'
\v 26 Ɗɨm aku ɓalmai, ''Mɨ twi mɨ nai gaanwo, ɗɨm ka kuke ko noning katurko maamu.'
\v 27 Ge an limmai, 'Na ɓalmai, ''woi na bɨna boi mɨ ka pottɨka yikiu. Ɓeku nap kaa ana gɨnggɨng wutau!''
\v 28 Kwi an yima gɨn akɨre wuro, shakam ka ala Yibirihim, Yishaku, Yakubu, gɨn dai ana wouyo ma Puroguru la joko ma Puroguru, ge kamai wu gashemai pani.
\v 29 Au dooma gɨmai, booni, goko puro gɨn goko ali, ɗɨm au ɗuko bo twi wombotuma la joko ma Puroguru.
\v 30 Ku bɨn woiyi me, moi wun taa gatɨnje ma darma au maa domin, ɗɨm moi ana darma kɨɗekɨɗe au maa bi.''
\s1 YESHU A AL YERE YASHIK MA WURUSHALIMA
\v 31 Tamma, yere Mɨparisha wu dowu ɓalli, ''Tako ka ɓau boyi me, kɨduwa Hiridush shi lau duu murwo.
\v 32 Yeshu a ɓale, ''Taku ɓalli ko birɨmi me, 'Yingu, na poɗe yaanjin ɗɨm na jang boi gangɨre gɨn ɗee, ɗɨm bonko na Kunungni ana yai boi mɨ na ɗikka.'
\v 33 Anya ɓa ɗɨnga, a ɗuwoni mbak yino na twi gaan gangɨre, ɗee gɨn bɨla shangni, dumbo woi woma lɨmma wu duu muru nawouyo ma Puroguru bo woi la Wurushlimau.
\v 34 Wurushalima, Wurushalima, shi ji na duu muru anawouyo ma Puroguru ɗɨm shi ji wole moi wun tangɨttɨra yiji. Anya ɗokɗok na ye jindai na dape ambo monji kim yawe she dape ambo mondo goro aworo, ge woi shi ji ya jindai kɨshimiu.
\v 35 Yingu, wu ɓauji mɨna monji. Naa ɓalji, woi a shi almonou dɨm bo shi ɓalle, 'Shaɗak shi mum an doma la yim Nakomu.'''
\c 14
\s1 JANG NAPƗRA WOƁA WOƁA
\p
\v 1 A yeni bɨla por Ashabar, shakam shi tana la mɨna ma ɗumoi la moi ɓambɨren ma Mɨparisha bɨla twi wombotuma, ge luma kowu dai yini.
\v 2 A yeni, mu nini gaani shi gɨn pɨra woɓa woɓa yoo.
\v 3 Yeshu a bɨɗe ana bɨnen ma kumai ma miya Yahuda gɨn Mɨparishai. ''A ɗuwoni ko goko ru, bɨla wu jang mu por Ashabari, kanje woi ɗɨu?''
\v 4 Ge wu ɗuwowu ɗuɗum, Yeshu a koyi, a jangyi, ɗɨm wouraya.
\v 5 A ɓalwu, mandei lamai bo shi gɨn lowo anya birik laa mani mɨ wukurana la wuyo gwa por Ashabar an por mani kɨlakɨlangwu
\v 6 Woi wun ɗɨma lɨu ɓala ko woiyingini meu.
\s1 MOI WUN NAAWUNA BO LANG WULA GƗN MUM YA NAIYI
\v 7 Shakam Yeshu lwa kooni yi moi wun naa wuna bo lang wun beele bo ɗuko moi bimma. A ye bo gom ɓala, a ɓalwu,
\v 8 ''Shakam mondin mu naawa bo lang wula, boko ɗuwoko bo ɗuko mɨ bimmau, kɨduwa mondin wu nai bɨla mum bimma kowo, shakam mum shi namai dai yatɨna, an ɓalwo
\v 9 'Ɓooni bo ɗuko mongo ko mui me,' ɗɨm gɨn gumi aka ma bo ɗuko mɨ taa gatɨma.
\v 10 Ge shakam wun naawa, tako ɗukko ko bo ɗuko mɨ taa gatɨma, kɨda shakam mum naawa dona, an ɗɨm ɓalwo, ''Shero, tako ɗukko puro.'' Ɗɨm aka wai ɓaɓamɓɨram gaan moi kaa sheshiren gɨn wuni.
\v 11 Kɨda anya mu pɨla gɨra kooni au maan mani bi, ɗɨm dai mum maana kooni bi an wai gɨre koi.
\v 12 Yeshu a maane ɓalli ko mum naaya, ''shakam kai naa mu bo twi wombotuma anya bo lang, boko nai sheriyanwou anya mwalanwou, anya miya mongou, anya ana gɨna moi ko kala mongo, kim ɗɨm au do naamowo kɨm, au angɨwo boki.
\v 13 Ge shakam kai ya nai lang, ka nai ana kindi, durwalgin, moi narmani yiwu, gɨn bukɨyan,
\v 14 aka ɗuko shaɗak, kɨduwa wawu ɗɨm angɨwo bokiu. Au angɨwo boki shaka yilma bo muru ma moi teet.
\s1 BO GOMƁALA MA NONG LANG
\v 15 Shakam muu ɗumoi la moi wun ɗuwawa boi ɗumoi gɨn Yeshu bo twi wombotuma kangha woigini me, a ɓalli, 'shadak shi mum an twi wombotuma la joko ma Puroguru!''
\v 16 Ge Yeshu a ɓalli, '' Bɨla mu nini a ɗaure wombotuma ma booni ɗɨm a nai miya dɨgɨm.
\v 17 Shakam womtumai ɗaurana a tupe kwarak mani bɨla ɓalwu ko moi yiwa nai, woku, kɨduwa wonduwoi dai ɗaurɨmani ɓanje.'
\v 18 Anya ma shi bale wom an gamani tama, Na domini a ɓalli, Na ɗiure yindi boi, ɗɨm a ɗuwoni mbak na tano yinge. Kamkam ɓaune.'
\v 19 Bɨlani a ɓale, na ɗiure laa mɨra bo dɨkɨlan baat, ɗɨm na lau ta kɨrmawu. Kam kam ɓaune.
\v 20 Ɗɨm bɨla mu a ɓale, Na wul tamno, ɗɨm kɨduwa shimi ana ɗɨm taamau.'
\v 21 Kwarakyi a doni ɓalli woigini me ko nako mɨna mani, Ɗɨm nako mɨnai a kang kɨɨm, a ɓalli kwarak mani, 'Tako kɨla kɨlang ko noning katurko mɨ la nong alii ka doko gɨn ana kindi, nduralgin, bukɨyan gɨn moi narmani yiwu.'
\v 22 kwaraki a ɓale, Nako mɨna, 'wom kai wuna na ye a yeni, daa ɓanje boi yiki.'
\v 23 Nako mɨnai a ɓalli ko kwarakyi, ''Tako pani ko katɨrkongin gɨn boigin ka wii miya wu gatɨwu, kɨda mɨna mono bɨla gɨmeni.
\v 24 Kɨda na ɓalwo, woi mu nini ɗumoi la moi na naawuna domin an timne wombotuma monou.'''
\s1 PƗRMA MA ƊUKO LO LAKARAK MA YESHU
\v 25 Ɓanje nong dɨkɨkɨ miya wun goto goro apowu gɨn shi, dɨm kailana a ɓalwu.
\v 26 Dai mum an doma yino woi shi kura bokiu, nokiu, mɨndani, ambou, mwalan mamyen gɨn tamyen, ɗɨm anya tuniyani kɨm, wani ɗuko lakarak monou.
\v 27 Dai mum wani gɨre ɓaɓawa showi mani don goronou an ɗuko lakarak monou.
\v 28 Mandei lamayi mɨ shi lau ɗɨwo wani ɗuko sharap dong bɨla yinge dɨgɨm ayim mɨ an tele ɗɨwoiyu
\v 29 Bo woi kɨshimiu, shakam shi lwa yoo ɗɨwo ɗɨm woi shi ɗɨma telɨmaiyu, dai miya moi wun ala au loi goro jolmani,
\v 30 au ɓalmai, ''Mui me a lwoi goro ɗɨwo ɗɨm woi shi ɗɨma telɨmaiyu.
\v 31 Kanjei amna pila, mɨ bani ta bo shagha gɨn bɨla amna, wan ɗuko sharap dong bɨla yinge laki mondin ban ɗɨm shagha Amna mɨ shi gɨn dendɨren raap gumni gɨn mani dendɨren gumu?
\v 32 Ɗɨm bo woi kɨshimiu, shakam duwoni na shaghai shi wuyuk dong, an dɨle miya bɨla wu tawu lau goko ɗuko mɨ jangjang.
\v 33 Kɨshimi ɗɨm, dai mum wan ɗɨm ɓau wom shi gɨn shi daiyu wan ɗuko lakarak monou.
\s1 BURO MƗ JAARANA
\v 34 Buro wom gwang, ge bo ɓwau mani a jaareni, ɗɨnga-ɗɨnga an mane ɓwau mani?
\v 35 Woi shi gɨn wutau boiji aliu, anya dapɨmani ɗa kuyukwu. Au pattɨmani ane, dai mum shi gɨn kumo ma kanghai mo bɨla kanghi.
\c 15
\s1 BO GOMƁALA MA TINGHA JI BOOTA
\p
\v 1 Ɓanje dai ana gɨpe jaangal gɨn yere ana jaɓe ɓala wun doma yi Yeshu kɨda bɨla wu kake kumowu yini.
\v 2 Mɨparisha gɨn ana ɓullo dai wun ɓala gorokumo ko apowu, wun ɓalmai, "Mui me shi gɨpe ana jaɓe ɓala ɗɨm shi twi wombotuma gɨn wuni."
\v 3 Yeshu a yiwu bo gom ɓalai me, shi ɓalmai,
\v 4 ''Mandei lamai bo shi gɨn tinggan aru ɗɨm ɗumoi bota waan ɓag wandumoi gumni dɨra wandumoi la lushu, ɗɨm tani goro ji botai dɨm ba wareu?
\v 5 Ɗɨm shakam waara an gɨr moro ko dɨnni ɗɨm an shakɨrak yik.
\v 6 Shakam shi dona mɨna, a nai sheriyanni dai gɨn ana ko kala mani. Shi ɓalwu, 'ku ayene popolok awo, kɨduwa na wai tɨngha rano ji botai.'
\v 7 Na ɓalmai kɨshimi, au popolok awo la puro ko na jaɓe ɓala ɗumoi mɨ ya tubi, a tai moi tet wandumoi gumni ɗɨra wandumoi moi woi au lau tubiu.
\s1 BO GOMƁALA MA AYIM MƗ BONNA
\v 8 Kanje tamnoi shila ji she gɨn yila ayim gum, bo ɗɨm ɗumoi an washɨma goroi, woi ata loi wati la pitila, dame mɨnai, ɗɨm bɨla laugore gɨn shen dɨm ba waayiu?
\v 9 Shakam she wa, ata nai sheriyando gɨn ana ko kala mondo, ata ɓalwu, 'ku ayene popolok awo, kɨda na wai yila ayim mɨ na washa gorei.'
\v 10 Duwa shimi na ɓalmai, au ye popolok ma awo gaan ana tangi ma Puroguru ko na jaɓe ɓala ɗumoi mɨ lɨuwa tubi.''
\s1 BO GOMƁALA MA LOWO MƗ BONNA
\v 11 Ɗɨm Yeshu a ɓale, ''Mondin mu ninni shi gɨn ambo raap,
\v 12 ɗɨm mɨ kallai a ɓalli ko boki 'Baagha, ɓoono pɨnen mɨ an ɗuko kolo mono ɓanje.' kɨshimi a tike gɨna mani deren wu.
\v 13 Bi bonkogin kalla, lowo mɨ kallai a dape wom ɗuwana mani dai ɗɨm a tani mondin ali wuyuk, ɗɨm nene a jaɓe gɨna mani dai ko wom bam gɨn ɗuko mɨ gɨngɨngha.
\v 14 Ɓanje shakam shi tela wom shi gɨn shi, kiim mɨ gɨrgɨt a bal ko alii shimi, ɗɨm a gan la kindi.
\v 15 A tani ɓoi kooni ɗaa kwarak yi mondin mu alii shimi, mɨ dɨlaya la toro mani bɨla ɓoi wombotuma ko alaudegin.
\v 16 Ɓa an ye yini shakɨrak baan wai wombotuma ma alaude twi, ge woi mu nini ɓoona wonduwoi yu.
\v 17 Ge shakam lowoi mana la shenmani, a ɓale, kwarinjen ma baagha diya wun tumai wun ɓanghai, me ɗɨm na nene kiim dunghaono!
\v 18 Ana ɓau boyi me ana ta yi baagha, ɗɨm ana ɓalli, Baagha, na ye jaɓe ɓala ko la puro gɨn gaanwo.
\v 19 Woi na kɨrana ɗɨm bɨla wu naane lowo mongou. Ka manene ɗumoi la kwarinjen moi kai angɨmawu.
\v 20 Kɨshimi shi lowom kallai ɓawa boyi shimi shi do yi boki. Shakam shi wuyuk dong, boki alaya, a kang yere yashik mani, ɗɨm ya kayo, nghawaya gɨn jinda boi.
\v 21 Lowoi a ɓalli ko boki, 'Baagha, na ye jaɓe ɓala ko la puro gɨn gaanwo. Woi na kɨrana ɗɨm bɨla wu naane lowo mongou.'
\v 22 Bonghi, a ɓalwu ko kwarinjen mani, Wokunu kɨlang gɨn landam gwang, ki wolli, ɗɨm ku wuni kwan anni, gɨn tagha yooni.
\v 23 Ɗɨm ku dokunu gɨn lo laa mɨ gɨmani, kɨ duwi. Mo mu yee lang ma kang net.
\v 24 Kɨda lowo mono a mureni, ɓanje a wai tuniya. A boni ɗɨm ɓanje a wani. Ɗɨm wu lwoi goro tumai gɨn naamai ma kang net.
\v 25 Banje lowo mani mɨ ɓambɨram shi la toro. Shakam yattɨna nemma gɨn mɨna, a kang kwi golonging miya wun golo.
\v 26 A nai ɗumoi la kwarinjeni ɗɨm a biɗeyi wom na yima.
\v 27 Kwarakyi a ɓalli, 'molwo a matini mɨna ɗɨm bonghai a duu lo laa mɨ gɨmmani, Kɨduwa a mattɨni jangjang.'
\v 28 Lowo mɨ ɓambɨrami a ye kɨɨm ɗɨm a kur gama, ɗɨm boki pottɨna pani, ɗɨm kumbaya.
\v 29 Ge lowo mɨ ɓambɨrami a lɨuni, ɗɨm a ɓalli ko boki, 'yingu milangin me dai na yiwo jewe jewe ɗɨm wona tɨmna kirke bowo por ɗumoiyu, ɗɨm woi kai tɨmna ɓoono anya lo kwara mɨ ana tumai ma kang net gɨn sheriyannou,
\v 30 ge shakam lowo mongo dona, mɨ shi jaɓa gɨna mongo gɨn ko ana kwalala kwalala, ka duuni lo laa mɨ gɨmmani.'
\v 31 Bonghi a ɓalli, 'lowo, ringring mɨn gɨn kai, dai wom ɗuwana mono mongo.
\v 32 Ge a yeni gwang yimu bɨla mɨ ye lang kang net, ɗɨm mɨ ye popolok awo, kɨduwa molwo mɨ murana, ɗɨm banje shi gɨn tuniya, a boni ɗɨm ɓanje a wani.'''
\c 16
\s1 BO GOMƁALA MA KWARAK MƗ WOI NA JIREU
\p
\v 1 Yeshu ɗɨm a ɓalli ko ambo gwati mani, ''mondin mu ninni na gɨna shi gɨn na yingɨni gɨna mani ɗɨm a wai rohon nayingini ginai shi jabɨni gɨna mani.
\v 2 Ɗɨm nagɨnai a nayi a ɓalli, ''mindei me na kanghai koowoʔ Ɓo ɓila gɨna ma wutau mongo, kɨda waka mane ɗuko na yinge gɨna monou.
\v 3 Na yinge gɨna kɨnka gɨn awoni. Mindei ana yimai dumbo nako mina mono an share gina mani arnoʔ Woi na gɨddɨng bɨla na ye jaghɨyau, ɗɨm na kang gumi ma kumbo.
\v 4 Na bɨn wom ana yimai, kɨduwa shakam shi porana la wutauyii me miya au gɨpmono lamnagin maawu.
\v 5 Ɗɨm nayinge ginai natɨra dai miya moi wun gɨn tangho mani koowu. A biɗe na domin, ''diyandei tangho ma nako mɨna monoiʔ
\v 6 A ɓale, ɗouyo aru ma jaiton: Ɗɨm a ɓalli, 'gɨr likatlikat mongo kɨlang ka ɓuli barngumni; Ɗɨm nayinge gɨna a mane ɓalli ko mondin mui,
\v 7 'tangho diya kowoiʔ A ɓale, 'ɗouyo aru ma ko lushu.' A ɓalli, gɨru likatlikat mongo ka ɓuli tormen gumni.''
\v 8 Nako mɨnai ɗɨm a paye nayinge gina mɨ woi shi gɨn jireu, kɨduwa aye bɨrmayero, kɨduwa ambo la panii me bɨrmawu bo ɗuko gɨn miya maawu ko ambo bo kang.
\v 9 Na ɓalmai, ku ye sheshero la apomai ko gɨngɨng gɨna mɨ lapani, kɨduwa shakam mɨ dena aku wai gɨpma la mɨna maawu paabadan.
\v 10 Mum shi ya jire la wom kalla, an ye jire la wom ɗɨgɨm ɗɨm, bi shimi ɗɨm, mum woi shi ya jire la wom kallau, ɗɨm woi an ye jire a wom ɗɨgɨmu.
\v 11 Kɨduwa shimi, bo woi kaa gɨn jire la wutau gɨngɨng gɨna mɨ la paniu, mandei na ɓoi jire komai gɨn gɨna mɨ jireʔ
\v 12 Kɨshimi ɗɨm, bo woi ka gɨn jire ko gɨna ma yere miyau, mandei na ɓoomai gɨna ma koomai?
\v 13 Woi kwarak an ɗɨm kwarak kwarak ko Nakomɨna raapu, dɨm bɨla kur mɨ ɗumoi ɗɨm bɨla ye jinda mɨ ɗumoiyi, kanje ɗɨm bɨla shore mɨ ɗumoi bɨla buun mɨ ɗumoiyi. Aku ɓoi ɓaɓambɨram gɨn ko Puroguru ɗɨm gɨn gɨnau.''
\s1 KUMAI GƗN JOKO MA PUROGURU
\v 14 Ɓanje mɨparisha, moi ana jinda ayim, kangha wunduwoigin moi, ɗuwawu joleyi.
\v 15 Ɗɨm a ɓalwu, ka puule komai gaan miya, ge Puroguru a bɨn la awomai. Woma paima gaan miya, woma jono gaan Puroguru.
\v 16 Kumaiyi gɨn Anawouyo wun ko wutau ɓala jaman ma Yahaya doni. Dumbo shakai shimi, wun ɓoi ɓala mɨ net ma joko ma Puroguru, ɗɨm anya ma shi tiɗe kooni taa laki.
\v 17 Ge an ɗwalɗwala ko lapuro gɨn boijiali bɨla wu goowowu anne ko anya ɗɨk la kumai bɨla muuleni.
\v 18 KUKUK MA YESHU KO TIKE WULA Anya ma washa mɨndani ɗɨm wulla jila tamno aye lamɓe shiri. Ɗɨm mum wula tamno ji moro washara aye lamɓe shiri.
\s1 NAGƗNA GƗN LIYAJARUSH
\v 19 Ɓanje mondin mu nagɨna mɨ wolma landangin moi gwangin yini, shi kang net gɨna mani dai ɓɨye pori.
\v 20 Na kumbo nini yimni Lajarush, yini dai kara dwai pɨra, gandɨmani bo goko mani,
\v 21 Ɗɨm shi jaureyini goro ɓurjima wombotuma mɨ na apɨrma bɨla twi. Bishimi, yeɗiyan wun yembɨle dwai pɨra mani.
\v 22 A doni yeni na kumbo murana ɗɨm ana tangi ma Puroguru wu gɨreyi taa pete Yibirahim. Na gɨnai kɨm a mureni, wu areyi,
\v 23 ɗɨm la hadesh shi la kang kindi kindi, a yil yereni puro ɗɨm a al Yibirahim wuyuk hane gɨn Lajarush kongoli.
\v 24 Ɗɨm a ye kwi a ɓale, ''Baagha Yibirahim, ka al yere yashik mono ka tangɨtɨru Lajarush, bɨla wi lo anni la gwa bɨla ɗɨghno andeni yilikno, kɨduwa na kang kindi kindi la watii me.
\v 25 Ge Yibirahim a ɓalli, lowo ka shen shakam kai lapani ka gɨpe wom gwangin mongo, ɗɨm Lajarush mani mɨ gɨngɨngha. Ge ɓanje shi la noweyik nene, ɗɨm kai kai la kindi kindi.
\v 26 Bishimi dai, nong wuyo nene derenmu, kɨduwa moi ana jinda puuma nene taa yimai wawu ɗɨmmaiyu, ɗɨm woi modin mu nenee an puuma doo yimuu.
\v 27 Na gɨnai a ɓale naa kumbumowo, Baagha Yibirahim, kɨduwa ka tangeyi mɨna ma baagha,
\v 28 - kɨda na gɨn mwalan baat- bɨla bɨr kumowu, kɨda na shori bowu dowu kɨm la bo kindi kindi meu.
\v 29 Ge Yibirahim a ɓalli, 'wun gɨn Musha ɗɨm gɨn ana wouyo; mo bɨla wu kang wuni.'
\v 30 Na gɨnai a mane ɓalmai, 'auwo, baagha Yibirahim, ge bo mondin mu la moi mutawa au taa yiwu awu lɨu tubi.'
\v 31 Ge Yibrahim a ɓalli, 'bo woi wun kaka kumowu yi Musha gɨn ana wouyou, anya mum yilana la moi mutawa wani ame shenmawuu.'''
\c 17
\s1 WOM NA WII JAƁEƁALA
\p
\v 1 Yeshu a ɓalwu ko ambo gwatin mani, ''mbak wonduwoigin nini awu wuumamu jaɓe ɓala, ge liwora mum wun dowa ɗaa yini!
\v 2 Ɓa an tani gwang wu ɗowuni guwat ɗe buni dɨnni, mukeyi la nong gwa ko mɨ an wi ɗumoi la moi kalkali moi dire yooni.
\v 3 Ku loi komai. Bo molwo a jaɓe ɓala, ka pekeyi, ba lɨu tubi, ka muuli,
\v 4 ɗɨm ba jaɓuwo ɓala ko yoni boila goro pori, ɗɨm ko yooni boila maa yiwo, shi ɓalmai, 'naa lɨu tubi,' mbak ka muuli!"
\s1 MIIMU ƁOIJIRE
\v 5 Ambo gwatini wu ɓalli ko Nakomu, ''ka miimu boi jire mamu.''
\v 6 Nakomu a ɓale, ''bo ɓa ɓoijire mamai ki yila loyo garap, aku ɗɨm ɓaldo ko gangiyoi je porshi ɗɨm paanshi la nong gwai me,'' ata taa goro ɓala mamai.
\s1 KWARAK MƗ GWANG
\v 7 Ge ma lamai, mɨ shi gɨn kwarak mɨ na mɨra anya kɨran, an ɓalli shakam matɨna toro, 'woko kɨlang ɗuko sharap ka twi wombotuma?'
\v 8 An ɓalliu ruʔ 'ɗauruno wom ana tumai ɗɨm ɗoowu awowo ka yino kwarakkwarak dɨm bono twi na naai dong. Bi shimi ka twi ka naai'?
\v 9 Woi anga an yini barka ko kwaraki rau, kɨduwa kwarakyi a ye wom ɗuwana wutau mani. An yimaiʔ
\v 10 Daa kamai kɨm, shakam ka ya wom ɗuwana wutau mamai, aku ɓalmai, 'wo mɨn kɨrama bo kwarinjenu, mɨ ye wom ɗuwana wutau mamu.'''
\s1 YESHU A JANG ANAKASHIK GUM
\v 11 A doni yeni kim shi kwa goko taa Wurushalima, shi taa ɗa deren kirau mang Shamariya gɨn Galili.
\v 12 Kim shi gana la jila lo ali, a gomeni gɨn ana kashik kowu gum. Wu yirowu wuyuk gɨn Shi,
\v 13 wu yil yilawu puro, wun ɓalmai, ''Yeshu, Nakomina, ka yashemini.''
\v 14 Shakam ala wuna, a ɓalwu, ''taku ku ape komai yi wilan.'' Kim wun taa wowawu, duwowu janghewu.
\v 15 Shakam ɗumoi lawu ala a jangheni, a ɓɨldɨni gɨn bini shi yila yilani bong bong, shi ɓoi darma ko Puroguru.
\v 16 A tɨmeni gaan Yeshu, shi ɓooni barka. Mui shimi na Shamariya.
\v 17 Yeshu a ɓale, "woi kowu gum janghawa kɨrauʔ
\v 18 Moi wandumoiyi wun toʔ Woi yerei nini kaighɨlduwa bo ɓoi darma ko Puroguruu, dɨm mawoi meʔ ''
\v 19 A ɓalli, "yilko, tako. Ɓoijire mongo a janghe."
\s1 APƗMA JOKO MA PUROGURU
\v 20 Mɨparisha wun ɓiɗa ya shakam joko ma Puroguru an doma, Yeshu lɨuwa a ɓalwu, '' joko ma Puroguru wani doma ku ali gɨn yeremayu,
\v 21 shagɨm wu ɓale, 'yingu, 'me shiyi nene!' kanje, 'me shiyi hane!' Kɨduwa yingu, joko ma Puroguru shi la derenmai.''
\v 22 A ɓalwu ko ambo gwatini, ''Bonkogini doma shaka mɨ aku lammai bɨla ku al bonko ɗumoi la bonkogin ma Lowo ma Mu, ge woi aku almaiyu.
\v 23 Ɗɨm au ɓalmai, 'yingu, hane! yingu nenne!' ge boku poroku anya ku taku gorowuu,
\v 24 Kim milii shi yeni jawai la puro, shi ɓoi kang boi mani gɨlwa boiyime do gɨlwa boiyije, kɨshimi Lowo ma Mu an ape yini la bonko mani.
\v 25 Ge mbak an kang kindi dong ko wunduwoi ɗɨgɨm ɗɨm au kurmani la jamanii me.
\v 26 Kiim yena la bonkogin ma Nuhu, kɨshimi an yima la bonkogin ma Lowo ma Mu.
\v 27 Wu twi, wu naai, wu wuli, ɗɨm wu ɓoi bo wula, dɨm porim Nuhu gana la kii - gwa taɗi dota duwa muruwu dai.
\v 28 Kɨshimi kim yena la bonkogin ma Lutu- wun tuumai gɨn naamai, wun ɗɨurɨmai gɨn wupɨmai, kapɨmai gɨn ɗɨnghai.
\v 29 Ge porim Lutu porana ɓagha Shaduma, patɨra arjal wati la puro duwa muruwu dai.
\v 30 Kɨshimi an ɗuko kɨma la pori mɨ Lowo ma Mu an ape kooni.
\v 31 Porii shimi, mum waya ko ɗenget gaawi ba ɓale an shumma ali bo wore pinen La mɨnau; Ɗɨm shi la toro ba matɨniu.
\v 32 Ku shen mɨnda Lutu.
\v 33 Dai mum shi lau ɗai tuniyani an washe gorei, bo ɗɨm mum washa goro tuniyani an ɗaamai.
\v 34 Naa ɓalmai, la bɨrii me, miya raap ko danki ɗumoi. Au gɨre ɗumoi, ɗɨm au ɓau mɨ ɗumoiyi.
\v 35 An yima tamyen raap ɗee bunni. Au gɨre ɗumoi, au ɓau ji ɗumoiyi."
\v 36 An yima miya raap la toro; au gɨre ɗumoi au ɓau mɨ ɗumoiyi.
\v 37 Wu biɗeyi, ''tondei, Nakomuʔ" ɗɨm a ɓalwu, "dai boim diipa yiki nene kɨm bɨrɨnjen au dapɨma.
\c 18
\s1 BO GOMƁALA MA TAMNO JI MORO MURANA GƗN AMNA KUMAI
\p
\v 1 Ɗɨm a ɓalwu bogomɓala ko mɨ au kumbo ringring, ba kaayeni awowuu,
\v 2 shi ɓalmai, 'bila na kumai ninni la nong ali nini, woi shi shore Puroguruu ɗɨm na buun miya.
\v 3 Banje jila boorɨk nini la nong alii shimi she ɗuwoto do yini, she ɓalmai,''ka ayene la kumai mɨ deren mu gɨn nashuma mono.
\v 4 A gɨre shaka ɗɨgɨm woi shi jinda aimororou, ge bishimi kɨnke la awoni, ''dai gɨn woi na shore Puroguru anya ɓoi ɓaɓamram ko mujunghu,
\v 5 dai gɨn shimi boorɨk je a ɗalene ana ai moro ko kumai mondo, kɨda ba matɨto yino ɗɨmu.'''
\v 6 Bishimi Nakomu a ɓale, "ku kang wom na kumai kerek awoi me shi ɓala,
\v 7 Banje ka yɨngɨmai woi Puroguru an yirma ko kumai ma moi beela wuna moi wun yini kwi bɨri gɨn poriu? An jangeyini bo aimawuru?
\v 8 Naa ɓalmai, an kɨpɨre kumai maawu. Ge shakam Lowo ma Mu an dooma, an ɗɨm wai ɓoijire la panii me? "
\s1 BO GOMƁALA MA NAPARISHA GƗN NA GƗPE JAANGAL
\v 9 A maane ɓalwu bogombala ko moi ana gire koowu wun teet ɗɨm wun bun yere miya,
\v 10 ''Miya raap wu tawu la gaawi kumbo Wurushalima bo kumbo - mum ɗumoi Naparisha, mɨ dumoi ɗɨm na gɨpe jaangal.
\v 11 ''Na parishai a yireni jik a ye kumbo shi paye kooni, a bale, 'Puroguru, Na ɓongo barka kɨda woi na ki yere mi'yau, ana baatal, moi woi wun teetu, ana lambe shiri- anya ki na gipe jaangali me.
\v 12 Naa gɨre jumti yoono raap la bonko boila. Naa ɓoi jakka la wom dai na wa.'
\v 13 Na gɨpe jangali a yireni nap, daa kooni woi ɗɨma yilmai purou, ge shi waare bo gongoni, shi balmai, 'Puroguru, ka yaashene, naa na jaɓe ɓala.'
\v 14 Naa balmai, mui me a mani mɨna mani talai awoni, ko na domini. Dai mum gɨra kooni, au gate gumni, mum ganda kooni, au ɓooni ɓaɓambɨram.
\s1 YESHU A LWI SHAƊAK KO AMBO KALKAL
\v 15 Miyai wun domanu gɨn ambo kalkal yini, kɨda bɨla lwi anni koowu. Ge shakam ambogwatini wun ala kishimi, wu peke wuni.
\v 16 Yeshu a nai wuni do yini shi ɓalmai, 'ku ɓau ambo kalkal wu dowu yino bo ku gai wuniu. Kɨduwa joko ma Puroguru da wuni.
\v 17 Jire naa ɓalmai, bo woi mu an gɨpe joko ma Puroguru ki lowou, woi gɨn kɨkɨnkau waan gaamau.
\s1 NAGAAN MIYA NA GƗNA
\v 18 Bɨla na joko nini biɗa ya, shi balmai, ''Na malɨm mɨ gwang, mindei mbak na ye, bɨla na wai tuniya mɨ pa badani?"
\v 19 Yeshu a ɓalli, "duwa mi aka namono mɨ gwanghi? Woi mu nini gwangwu, kara Puroguru.
\v 20 Ka bɨn wom wouyoi ɓala - Boko ye lambe shirɨu, boko ye duna muruu, boko ye shirɨu, boko ɓoi shita lɨwou, ka ɓoi ɓaɓambɨram ko boko gɨn nongo."
\v 21 Na jokoi a ɓale, "naa ta goro woiginni moi dai dumbo naa lakarakno.''
\v 22 Shakam Yeshu kangha dai, a ɓall, "da ɓanje wunduwoi ɗumoi kai wula. Mbak ka wupe wom dai kai gɨn shi, ka tikɨwu ko ana kindi, aka woi gɨna la puro, ɗɨm ka doko gorono.''
\v 23 Ge shakam na jokoi me kangha woingini moi, a ye jung awo, kɨda shi na gɨna kɨɗe kɨɗe.
\v 24 Yeshu alaya, A jabeni awoni, a ɓale, ''ɗɨnga pɨrmani yi ana gɨna bɨla wu gawu la joko ma Puroguru!
\v 25 Kɨda an yima ɗwaɗwalla ko ldɨngwo gato goro lɨbɨra ko nagɨna bɨla wai ga la joko ma Puroguru .
\v 26 Moi ana kang ɓalai me wu bale, ''ge bo kɨshimi ma an wai ɗamai?''
\v 27 Yeshu a lɨuwi a bale, "wom woi na yima yi miyau, na yima yi Puroguru.''
\v 28 Biturush a ɓale, ''Banje mu ɓau wom mɨn gɨn shi dai mu domu gorowo,''
\v 29 Yeshu a ɓalwu, ''Jire naa ɓalmai, woi mu nini shi ɓawa mɨna mani, anya mɨndani, anya mwalanni, anya ana miini, anya ambo mani kɨduwa wutau joko ma Puroguru
\v 30 mɨ waani gɨpe wom taa wom shi washa gorei la panii meu, gɨn la pani mɨ ata dooma, tuniya mɨ paabadan.''
\s1 YESHU A MANE ƁALE KAMO MURU MƗ AN YIMAI
\v 31 Bim malana dape moi gum dɨra raapi peteni, a ɓalwu,''ku aluu, am ta Wurushalima, ɗɨm dai wom ɓulmani ɓulma ɗayi anawouyo ko Lowo ma Mu, an gimma boki.
\v 32 Au ɓoomani ko angaugin, au joolɨmani, au gate gumni, au tupni yilek.
\v 33 Bi ɓwata mɨ au yini, au duu munni, por bonko kunung an yilma ɗɨm.
\v 34 Woi wun gaara woigini moi, yila ɓalai me a duwoni bo tukunje yiwu, woi wun gaara wonduwoingin mɨ ɓalau.
\s1 JANG BUUM NA KUMBO NEMMA GƗN YERIKO
\v 35 Yena kim Yeshu shi nem yama Yeriko, bɨla mbum nini sharap kongol goko shi kumbo,
\v 36 kangha dɨkɨkɨ miya goomma, a biɗe, mɨndei na yima.
\v 37 Wu balli, Yeshu na Najeret shi goomma.
\v 38 Ɗuwoni mbumi ye kuuwu, shi ɓalmai, "Yeshu, Lowo ma Dauda ka yashene."
\v 39 ''Moi ana goto gaani wu peke yi, bɨla duwoni ɗum. Ge a mani yil yilani bong bong, "Lowo ma Dauda, ka yashene.''
\v 40 Yeshu a yireni shikɨrɨk a wii bɨla wu dowu gɨn mui yini. Shakam mbumi shi nem yaama yini, Yeshu a biɗe yi,
\v 41 ''mɨndei kai jindai na yiwoi?'' A ɓale, "Nakomu, na jindai na wai al boi.''
\v 42 Yeshu a balli, ''ka wai al boi. Ɓoijire mongo a janghe.''
\v 43 Shwet a wai al boi ɗɨm a tani goroni, shi ko ɓoi darma ko Puroguru. Wun ala kɨshimi, miya dai wu Paye Puroguru.
\c 19
\s1 YESHU GƗN JAKKA
\p
\v 1 Yeshu a gani, ɗɨm shi goomma la Jeriko.
\v 2 Ɗɨm mu ninni yimni Jakka, shi mɨɓambɨram ma anagɨpe jaangal ɗɨm Nagɨna.
\v 3 Shi lammai bɨla ali mandeyi Yeshui, ge woi shi ɗɨma almaniu ko dɨkɨkɨ miyai kɨda shi tɨppa.
\v 4 Ɗuwoni ye kayo gaan miyaii ɗɨm ayeweni la showi kaakɨlik bɨla alyi kɨduwa Yeshu shi nem goomma ɗa ko gokoi shimi.
\v 5 Shakam Yeshu yatina yi boim shi yiki a yil kooni puro, a ɓalli, ''Jakka kepko ali kɨlang duwa gangɨre mbak ana ɗuko mɨna mongo.''
\v 6 Kɨduwa shimi a keptini ali kɨlang ɗɨm a gaye boni gin shakɨrak yik.
\v 7 Shakam anya ma alla me wu yee gorokumo, wun ɓalmai ''a tani lani la mɨna ma najaɓe ɓala.''
\v 8 Jakka a yiren jik a ɓale ko Nakomu, yingu, Nakomu, gɨlwa pinen mono na ɓomai ko ana kindi, bo ɗɨm na tɨpre mondin mu wunduwoi, ana manni baarɨmani parau,''
\v 9 Yeshu a ɓalli, ''gangɨre gɨpekoi a doni la mɨnai me, kɨduwa shi kim shi lowo ma Yibirayim.
\v 10 Duwa Lowo ma Mu a doni bɨla lawi ɗɨm bɨla ɗai moi wun bowa.''
\s1 BO GOMƁALA MA MUM ƁWA AYIM KO KWARINJEN MANI
\v 11 Shakam wun kangha woigini moi, a twi gaan gɨn ɓala, ɗɨm a ɓale bogom ɓala, kɨduwa shi nem gɨn Wurushalima ɗɨm wun shenmai ki joko ma Puroguru an do kɨlang kɨlang.
\v 12 A ɓalwu kɨma mum bimma nini tana la modin ali mɨ wuyuk bɨla gɨpɨturu joko gɨn kooni ɗɨm bɨla matini.
\v 13 A nai ambo kwarinjen mani gum ɗɨm a ɓowu yila ayim gum, ɗɨm a ɓalwu, Ku twi gaan gɨn paangha dɨm shakam na matina.''
\v 14 Ge miya mani wu kur duwani ɗɨm wu tange miya goreni, wun ɓalmai, woi mɨn jinda mui me bɨla twi joko mamuu.''
\v 15 A yeni shakam matina gɨn bini, bim shi gɨptɨra jokoi. A wii wu naru kwarinjeni moi shi ɓowa ayimii, kɨduwa shi lammai bɨn shakta mɨ wun wa shakam wun paanghai.
\v 16 Na domini dona gaani, shi ɓalmai, 'Nakomu, ayim mongo a baareni gum,'
\v 17 'Mum bimmai a ɓalli, kaye wom gwang kwarak mɨ gwang. Dumbo kaye jire la wom kalla ana bongo dɨmbɨri ko nonig ali gum,'
\v 18 Na raapi a doni shi ɓalmai, 'Nakomu ayim mongo a baareni baat.'
\v 19 Ɗɨm Mum bimmai a ɓalli, 'ɗuko ko noning ali baat.'
\v 20 Dɨm bilani adoni shi ɓalmai, 'Nakomu, me ayim mongo na ɓanga la landa
\v 21 Na kang shoori mongo, kɨduwa woi kai lɨppau. Kai gɨre wom woi kai lwau ɗɨm kai laɗe wom woi kai kapau?'
\v 22 Mum bimmai a ɓalli, gɨn yila ɓala mongo ana yiwo kumai, kai kwarak na kerek awo. Ka bɨni woi na lɨppau, na gɨre wom woi na lwau ɗɨm na laɗe wom woi na kapau.
\v 23 Ge duwa mi wai ka luna ayim mono bo ɓangau, kɨduwa shakam na matina ana do gɨpɨmai gɨn shakta?''
\v 24 Mum bimmai a ɓalwu ko moi jijik nemma peni, 'ku share wom anni ku ɓooni ko mum shi gɨn gumi.'
\v 25 Wu ɓalli, 'Nakomu, shi gɨn ayim gum.'
\v 26 ''Naa ɓalmai, anya ma mɨ shi gɨn shi awu miini koi, ge shi mɨ woi shi gɨn shiu, anya ɓa mɨ anni awu sharimai anne.
\v 27 ''Ge anashuma monoi moi, moi woi wun jindai na twi joko kowuu. Woku gɨn wuni nene ɗɨm duu murwu gaanno.''
\s1 MIYA WURUSHALIMA WU YINA YESHU MARABA
\v 28 Shakam shi ya ɓalangini moi, a twi gaan, gɨn goto taa Wurushalima.
\v 29 A ɗuwoni shakam dona memma gɨn Batpaji gɨn Baitanya, yi guwat mɨ wun nai Jaitun. A tange ambo gwatin mani raap,
\v 30 Shi ɓalmai,''taku la ali ji gaanmai, shakam ka gama aku wai lo lakwarak mɨ woi wun timna yemma biniu. Lakɨtiyi ɗɨm ku dokunu gɨn shi yino.
\v 31 Bo mondin mu ba biɗemai, 'kɨda mi ka lakɨmaiyi?' ku ɓale 'Nakomu na jindai.'''
\v 32 Moi tanga wunai ɗɨm wu tawu wai lo lakwarayi kim Yeshu shi ɓalwa.
\v 33 Shakam wun lake lo lakwarayi, anakoi, wu ɓalwu. Kɨda mi ka lake lo lakwarakyi,'
\v 34 'wu ɓale Nakomu na jindai.''
\v 35 Wun dowuna gɨn shi yi Yeshu, ɗɨm wu lipe pinen maawu ko lo lakwarakyi ɗɨm wu lwi Yeshu koi.
\v 36 Shakam shi tama, wu lipe landangin maawu ko gokoi.
\v 37 Shakam shi yatina nem yo guwat Jaitun, dai biye dɨkɨkɨ ambo gwatin ana taa goroni ɗuwowu pate gauro ma shakɨrak yik gɨn paye Puroguru wun yil yilawu bongbong da noning wutau mɨ wun ala shi ya,
\v 38 wun ɓalmai, "shaɗak shi Amna mɨ dona la yim Nakomu! ɗuko ma talai awo la puro gin darma la mɨ taa dai."
\v 39 Yere Mɨarisha moi la dir miya wu ɓalle, ''Na malɨm ka peke ambagwati mongo,"
\v 40 ''Yeshu a lɨuwi a ɓale, Na ɓalmai, bo moi wu ɗuwowu ɗumɗum, guwargini au pate kuuwu.''
\v 41 Shakam Yeshu yatina nemma gɨn nong alii, aye kwi koro,
\v 42 Shi ɓalmai, ''ɓa bo shi bɨni la bonkoi me, anya shiji wom an doma gɨn talai awo. Ge banje wu tuke bo yeroji.''
\v 43 Ge bonkogin doma komai shakam ana shuma mamai awu atimamai awu karɨmamai laderen anya kongol pɨla awu dangilmamai.
\v 44 Au duu murumai dai gɨn ambo mamai, awu ɓau mondin guwat nini ko duwoniu, kɨduwa woi ka lwa komai shakam Puroguru shi lau ɗamamaiyu.
\s1 YESHU A MANE GAWI KUMBOM WURUSHALIMA YENI JANGJANG
\v 45 Yeshu a gani la gawi kumbo mɨ Wurushalima a lwi goro gashe ana wupe pinen pani,
\v 46 a ɓalwu,''ɓulmani ɓulma, 'mɨna ma baagha an ɗuko ɗa bo kumbo,' ge ku maane ɗa gulak ma ana baatal.''
\v 47 Ɗɨm Yeshu kukumai ring ring la gawi kumbo mɨ Wurushalima. Anagaan wilani gɨn anaɓuloi gin anagaan miya dai wu ye jinda duu munni,
\v 48 ge woi wun wa goko ma yimayiu. Kɨduwa dai ɓiye miya wu mane shenwu yini, wun kang wom shi ɓalmai.
\c 20
\s1 WU KƗNKE DƗMBƗRI MA YESHU
\p
\v 1 A yeni gɨn bonko ɗumoi, Yeshu shi kukumai ko miya la gawi kumbo mɨ Wurushalima ɗɨm shi ɓowu ɓalam net, mɨɓambɨram ma wilan gɨn anaɓulo wu dowu yini gɨn moi ɓambɨren.
\v 2 Wu ye ɓala, wu ɓalli, ɓalmu,"gɨn dɨmbɨri pɨla kai ye woigini moiʔ kanje madei ɓonga dɨmbɨrii meʔ
\v 3 A lɨuwi a ɓalwu,''Na kɨm ana yimai biɗa. Ɓallo,
\v 4 baptishima ma Yahaya, wara la puro ru kanje a wara yi miyaʔ"
\v 5 Wu kɨghɨre derenwu wun ɓalmai, bomu ɓale, 'mɨ la puro,' an ɓalmai, 'duwa mi woi kaa ɓwajire kooniuʔ'
\v 6 Ɗɨm bomu ɓale, 'ma miya,' dai ɓiye miya au wolɨɨnghamu, kɨduwa shenmawu a koi, Yahaya Nawouyo.''
\v 7 Duwa shimi wu lɨuni, woi wun bɨna boi dona yikiu.
\v 8 Yeshu a ɓalwu, "Naa kɨm wai ana ɓalmai boi mɨ na wa dɨmbiri mɨ na ye woigini moi yikiu.''
\s1 BO GOMƁALA MA ANAMƗRA TORO YINABI
\v 9 A ɓalwu bo gom ɓalai me ko miya, ''mondin mu a pan toro yinabi a ɓoi bojanga ko ana wutau, a tani mondin ali, a duwoni duduk.
\v 10 Ɗika shaka a yeni a tange kwarak mani yi ana wutau la toroi wu ɓooni loyo yinabii, ge ana wutauwi wu duuyi wu poryi shwa anni.
\v 11 A mane tange bɨla kwarak, wu duuyi kɨma wu gate gumni, wu poryi shwa anni.
\v 12 A mane tange nakunungni wu luuni pɨra, wu mukeyi pani.
\v 13 Kɨshimi nako toroi a ɓala, ana yimai ɗɨnga? Mo na tange lowo bo awono mondin au kang ɗidɨrik mani;
\v 14 ge dumbo ana mirai wun alya, wu jokɨre derenwu, wu ɓale me shiyi na twi koloi. Mo mu duu munni koloi ɗuwoni maamu.''
\v 15 Wu poryi bi toroi ɗɨm wu duu munni. Ɓanje mi wom nako toroi me an yiwui?
\v 16 An do duu mur ana wutau la toroi, ɗɨm an ɓoomai la ara yerei,'' Ɗɨm wun kangha, wu ɓale, ''Puroguru gashe!"
\v 17 Ge Yeshu a yinge wuni a ɓale,''mindei la wom wun ɓullai?'' 'Guwat mɨ ana ɗiwo wun kura a ɗuwoni guwat bo gomɨk?'
\v 18 dai mum wukɨrana ko guwari an ɗwatɨlma ɓuroɓurok ɗɨm dai mum wukɨttina guwari kooni an ɗeemani.''
\s1 ANGE JAANGAL KO KAISHAR
\v 19 Ɗɨm anaɓulo gɨn anagaan wilani wun jindai au dunghani la shakai shimi kɨduwa wu bɨni bogom ɓalam ya, ayu koowu, ge wun shoore miya,
\v 20 wu loi kowu yini gin shen, wun yingɨmani, wu tange anajiɗe goro ali ana mane kowu moi teet, kɨda wu wai wolɨngje la ɓala mani, kɨduwa wu woi wu wole kuwuni gaan joko gɨn dɨmbɨri ma Gomna.
\v 21 Wu bɨɗeyi, wun ɓalmai, ''Na malɨm, mu bɨni ka ɓala gɨn kuke wom teet. Ɗɨm woi biikumongo gɨn ɓala ma muu, ɗɨm kai kukkuwu wom jire ko goko ma Puroguru.
\v 22 Ɗɨm a ɗuwoni ko goko ru mɨ ange jaangal ko Kaishari, kanje auwo?''
\v 23 Ge Yeshu a bɨn liliu maawu, a ɓalwu,
\v 24 "Apuno dinarii, yipa ma gɨn yim ma koi?'' Wu ɓale, "ma Kaishar.''
\v 25 A ɓalwu, wom ɗuwana ma Kaishar, "ku ɓoni Kaishar, ɗɨm ko Puroguru wom ɗuwana ma Puroguru."
\v 26 Woi wun ɗɨma wai wolɨngje la ɓala maniu mɨ shi ya gaan miya. Ɓalam lɨuwa a yale wuni wu ɗuwowu ɗuɗum.
\s1 BIƊA KO YILMA BO MURU
\v 27 Shakam yere mɨshadukiya wun dowa yini, wuni moi wun ɓala woi yilma bo muru yikiu,
\v 28 wun biɗimani, wun ɓalmai, ''Na malim, Musha a ɓulmu, bo mol mu a mureni, mɨndani yiki woi wun gɨn ambou, molki bɨla gɨre kwalati looni lowo.
\v 29 Miya nene kowu boila mwalan apowu, mɨ domin a gɨre tamno, a mureni woi wa lowou,
\v 30 ɗɨm na raapni kɨshimi.
\v 31 Na kunungni a gɨrere, ɗɨm kɨshimi da ko na boilai, kɨma a tani woi ambo yikiu ɗɨm a mureni.
\v 32 Bi shimi tamnoro kɨm a muroto.
\v 33 Shaka yilma bo muru, ata ɗuko mɨnda ma? Kɨduwa dai ɓiyewu boila wu wulde ɗa mɨndawu.''
\v 34 Yeshu a ɓalwu, ambo la panii me wun wula ɗɨm wun bomai bo wula,
\v 35 ge miya moi Puroguru gɨra wuna wu kɨrowu taa lapuro bim wun yilawa bo muru, wawu wulau anya wu ɓoi wuni bo wulau.
\v 36 Wawu mane mutumau, kɨduwa wun ɗumoi gɨn anatangi ma Puroguru ɗɨm wun ambo ma Puroguru, wun ɗɨm ambo ma yilma bo muru.
\v 37 Ge moi mutawa wu yile wuni, anya Musha a ape, la boi mɨ la lushu, boi mi shi naa Makam Puroguru ma Yibirahim gin Puroguru ma Yishaku gin Puroguru ma Yakubu.
\v 38 Ɓanje woi shi Puroguru ma moi mutawau ɗɨm ma ana tuniya. Kɨduwa dai wun gɨn tuniya yini.''
\v 39 Yere anabuloi wu lɨuwi,''Na malim ka lɨuwi gwang.''
\v 40 Bi shimi woi wun ɗɨma bɨɗɨmani yere biɗau.
\s1 BIƊA KO LOWO MA DAUDA
\v 41 Yeshu a ɓalwu, ki ɗɨnga wun ɓalmai Kɨrishiti lowo ma Daudai?
\v 42 Kɨduwa Dauda gɨn kooni a ɓale la likatlikat ma Jabura, ''Makam a balli ko Nakomu, 'ɗukko ko anno ma tumini,
\v 43 Dɨm bona mane ana shuma mongo ɗa kuturak bo loi yowo.'
\v 44 Dauda ɗeɗel a nai Kɨrishiti 'Nakoni,' dɨnga mana lowo ma Daudai?"
\s1 YESHU A POR GORO ANAMALƗM MA KUMAI
\v 45 Miya dai kanghai a ɓalwu ko ambo gwatin mani,
\v 46 ku ye shen gɨn anaɓulo, wun jinda ape kowu la noning landa, wun jindai wu yiwu daanje ma ɓoi ɓaɓambɨram la kashukungin, gɨn bo duko mɨgaan la gawi kumbo gɨn bo ɗuko mɨ bimma bo lang.
\v 47 Wun share mɨnangin ma boriyan, ɗɨm kɨda ape koi wun ame kumbo lendelende. Kamo miyai me au gɨpe bolenje mawu mɨ taa gɨngɨngha.
\c 21
\s1 BAIKO MƗ WA GƗPMA
\p
\v 1 Yeshu yila kooni puro a al anagɨna wun ɓoi woma ɓoma maawu la bele dape ayim.
\v 2 A al jila borɨk na kindi she pate anini raap.
\v 3 Duwa shimi shi ɓala,''kuli na ɓalmai, borɨk na kindi je a pate dɨgɨm mɨ taa mawu dai.
\v 4 Dai moi wun ɓwa wu ɓo la dɨgɨm wom wun gɨn shi. Ge borɨki je, la gatɨnje, a ɓoi dai ɓangha goro ayim mondo mɨ ata ɗama yiki."
\s1 YESHU A ƁALE DUWA JUPƗLMA MA GAWI KUMBOM WURUSHALIMA
\v 5 Kim yerei wun ya ɓala ko gawi kumbo mɨ Wururshalima, kim wun niimara gɨn guwat moi gwangin gɨn wom miya ɓoomai, a ɓale,
\v 6 ''kɨduwa woiyingini moi mɨ ka almai, bonkogin doma shakam woi guwat ɗumoi an ɓangha ko duwoni mɨ woi wun kaghɨlaya aliu.''
\s1 BOSHITANGIN GƗN ƁALE DUWA ƁALANGIN
\v 7 Kɨshimi wun biɗaya wu ɓale, ''Na malɨm, mamindei woiyingini moi awu yimai? Ɗɨm mɨndai an ɗuko bo shita shakam woiyingini moi nem awu bo yimai?
\v 8 Yeshu a lɨuwu, ''ku ye kana bowu wolmaiyu. Duwa miya ɗɨgɨm au doma la yimno wun ɓalmai, 'Na Shi', 'shakai nem,' boku taku gorowu.
\v 9 Shakam ka kangha shashagha gɨn yil shen, bo ku kang shooriu, duwa woiyingini me mbak bɨla yeni dong, ge teelma goreni wani yima shweru."
\v 10 Ɗɨm a ɓalwu, ''Ali ata yilma ko duworo ali, ɗɨm joko ko joko,
\v 11 boijiali ata wuɓe kɨɗekɨɗe. Ɗɨm la boiyingin ɗang ɗang kiim gɨn beewa, woma ɓoi bo shoori ɗɨgɨm au yima gɨn noning shita au doma la puro.
\v 12 Ge woigini moi awu yima donghu, au lwi arwu yimai ɗɨm awu piilmamai awu boomamai ara gaɓiyan kumbo gɨn jarɨm, au domanu gɨn kamai gaan amnagin, gɨn Gomnagin duwa yimno.
\v 13 Ana ɓoomai goko kɨda shittangin mamai.
\v 14 Duwa shimi, ku koi la awomai woi aku ɗaure wom aku ɓalmai da puule koomai gaanwuu.
\v 15 Kɨda ana ɓoomai yila ɓala gɨn bo shenshen mɨ dai anashuma mamai awu ɓalmai, wawu ɗɨm dingɨmai anya maamamaiyu.
\v 16 Ge ɗɨm anamiimai, mwalanmai, miya mamai, gɨn sheriyan awu ɓoomamai ɗɨm awu duu mur yerei lamai,
\v 17 anya ma an kur mamai kɨduwa yimno.
\v 18 Ge anya wakai koomai ɗumoi an tilmau.
\v 19 La dingɨma mamai aku wai tuniyamai.
\s1 YESHU A ƁALE DUWA JUPULMA MA WURUSHALIMA
\v 20 Shakam ka ala ana shaagha wun kaara Wurushalima, ɗɨm ku bɨni jupulma mondo a don nem.
\v 21 Mo moi la Yahudiya wu ye kayo ta la guwat, moi la deren ali ɗɨm wu ɓaure, ɗɨm boku ɓau moi hane la ambo ali wu gawu laarou.
\v 22 Kɨduwa bonkogini moi ma ange kaara, kɨduwa dai woigin moi ɓulmawu ɓulma bɨla wu gɨmewu.
\v 23 An duko woma yere yaashɨk ko ana wuɓi ɗɨm gɨn ana ɓoi wori la bonkogini moi! kɨduwa nong kindi kindi an yima la pani gɨn kɨɨm ko miyai me.
\v 24 Ɗɨm au muru ɗa bo ɓau tashkat au ma jeɓiyan la alingin dai. Ɗɨm Wurushalima angaungin au lapɨrmoro, dɨm shaka ma angaungin ba gɨmeni.
\s1 MAMA MA LOWO MA MU
\v 25 Boshitangin au yima la pori, la tere, gɨn la niningin, gɨn ko la pani. Alinging au ga la kindi, au ngwalngwalyik kɨda kwi ma nong gwa gɨn tangkal.
\v 26 Miya nini au amma kɨduwa shoori gɨn shiire wonduwoingin moi au do ko la pani. Kɨda dɨmbɨri mɨ la puro au wuɓe.
\v 27 Shakai shimi au al Lowo ma Mu dooma la awi gɨn dɨmbɨri gɨn darma kɨɗekɨɗe.
\v 28 Ge shakam wunduwoigini me lwa goro yima yɨrku jik ɗɨm ku yil koomai puro, kɨduwa gɨpekoi mamai shi doo nem.''
\s1 ƁALA KO SHOWI TUI
\v 29 Yeshu a ɓalwu bogom ɓala,'' yingu shoowi tui, gin dai yere shoɓiyan.
\v 30 shakam wun jiɗima, ku bɨni gɨn koomai wang a yeni nem.
\v 31 Kɨshimi kɨma, bo ku al woingini moi wun yima, ku bɨni joko ma Puroguru a yeni nem.
\v 32 Kuli, Naa ɓalmai, jamanii me wani goomma aneu dɨm woigini me dai wu yewu.
\v 33 La puro gɨn ali au goomma ane ge yila ɓalangin mono wau tɨmne goomma aneu.
\s1 ƁIRKUMO MA ƊUKO KWAIMAI
\v 34 Ge kaamai ku loi koomai, kɨduwa boku mane shen mamai ko nai wom an jingɨle shenmai gɨn muru menu, ɗɨm gɨn
\v 35 kindi kindi ma ɗuko pani, ɗɨm porii shiimi ata do koomai kɨlang kɨlang ki diwo. Kɨduwa ata do ko dai biye moi wun ɗuko la pani.
\v 36 Ku ɗuwoku kwamai anya mami, ka kumbo kɨda ku ɗuwoku gɨddɨng duwa ku toi yimai ko dai woigin moi au yima, Ɗɨm ku yireku gaan Lowo ma Mu."
\v 37 Kɨpori shi kukumai la gaawi kumbo mɨ Wurushalima, ɗɨm kɨbɨri shi porma shi de bɨri ko guwat jaitun.
\v 38 Dai miyai wun dowu ɗeɗel bo shang, kɨduwa wu kake kumowu yini la gaawi kumbo mɨ Wurushalima.
\c 22
\s1 WU ƊOWE BOOWU KO YESHU
\p
\v 1 Ɓanje lang ma burodi mɨ woi yirma lakiu mɨ wun nai lang goowe koi dona nemma.
\v 2 Ana gaan wilan gɨn ana ɓuloi wu jokɨre ko goko mɨ awu duu mur Yeshu kɨduwa wun shoore miyai.
\v 3 Ɗɨm Amna yaanjin a gani yi Yahuda Yishikariyoti, ɗumoi la moi gum dɨra raapi.
\v 4 Yahuda a tani wu ɗaure ko ɓala gɨn ana gaan wilan gɨn anagaan ana ɗoowe awo ko goko mɨ an washe ko Yeshu yiwu.
\v 5 Wu kang net ɗɨm wu lɨuwi awu ɓonni ayim.
\v 6 A lɨuwi, ɗɨm an lau goko bɨla ɓoowu shi nap gɨn ɗɨkɨkɨi miyai.
\s1 YESHU A TWI WOMBOTUMA MA GOWEKOI GƗN AMBOGWATIN MANI
\v 7 Pori ma burodi mɨ woi yirma lakiu dona la lang goowe koi mɨ mbak bɨla wuye tapɨrɨk ma gam.
\v 8 Yeshu a tupe Biturush gɨn Yahaya, shi ɓalmai, "Taku ɗaurɨmu wombotuma ma lang goowe koi mɨ amu tumai."
\v 9 Wu biɗeyi, ''Tondei kai jindai mu tamu ɗaure?"
\v 10 A lɨuwu, "Kaku kumomai, boku gaku la nong alii, mu nini gɨn deenga gwa kooni an wa mamai. Taku goreni la mɨna mɨ shi gana.
\v 11 Ɗɨm ku ɓale ko shi nako mɨnai, 'Na malɨmi a ɓalwo, "Tondei gaawi ma mawuyan, boim ana twi wombotuima ma lang goowe koi gɨn ambogwatin mono?"'
\v 12 An apɨmai nong gaawi jaka jaka ɗaurɨmani. Ku niime boyi shimi."
\v 13 Wu tawu, ɗɨm wu wai dai ki wom shi ɓalwa. Ɗuwowu niime wombotuma ma lang goowe koi.
\s1 TWI JIBI MA NAKOMU
\v 14 Bim shakai yena, a ɗuwoni sharap gɨn anatupii.
\v 15 Ɗɨm a ɓalwu, "Naye jindai keɗekeɗe na twi wombotuma ma lang gowekoyi me lamai, bim ana gama la kindi kindi.
\v 16 Kɨda naa ɓalmai, wano maane tumaiyu dɨm ba gɨmeni la joko ma Puroguru."
\v 17 Bi shimi Yeshu a gɨre ɗouyo bim shi ya kumbo a ɓale, "Gɨpu me, ku tɨke derenmai.
\v 18 Kɨda na ɓalmai, wana naai gwa loyo showi Yinabiu ɗɨmu dɨm joko ma Puroguru ba doni."
\v 19 Bi shimi a gɨre burodii, bim ya kumbo, a pishe a ɓowu, shi ɓalwu, me dɨmbiyino mɨ wun ɓwa duwamai. Ku ye me da shenmono.
\v 20 A gɨre ɗouyoi kɨshimi kɨma bi tuma wombotumai, shi ɓalmai, ɗouyoi me, pee ɗowe ko ɓala mɨ la domno mɨ patana duwa kamai.
\v 21 Ge ku mane shenmai, shi mum an washe koono mɨn goro apomu bo twi wombotuma.
\v 22 Lowo ma Mu an taama kim wun ɗaura. Ge liwo ra mum an washe ko Lowo ma Mu."
\v 23 Wu loi goro jokurmai derenwu, mandei lawu an ɗɨm ye woyi me.
\s1 KIRKI KO MUM AN ƊUKO MƗƁAMBƗRAM
\v 24 Ɗɨm la shakai shimi daghal yilana derenwu ko mandei lawu an ɗuko mɨɓambɨram.
\v 25 A ɓalwu "Amnangin ma angaungin wun anako mɨna maawu, ɗɨm wuni ana dɨmbɨri koowu wun nai wuni ana ape gwang puro ko miya maawu.
\v 26 Ge woi mbak bɨla ɗuwoni kɨshimi yimaiyu. Bo shimi, mo shi mɨɓambɨram mɨ lamai ɗuwoni ki mɨ kalla. Ɗɨm mo shi mɨ taa ɓambɨram lamai mani ki shi kwarak.
\v 27 Mandei shi mɨɓambɨrami, shi mɨ ɗuwana bo twi wombotumai ru kanje shi na tɨkai? Woi shi mɨ ɗuwana bo twi wombotumai yu ru. Dai gɨn shimi, na derenmai, ki shi na tɨkai.
\v 28 Ge kamai ka twa gaan gɨn nani la kɨrɨk mɨ wun yina.
\v 29 Na ɓoomai joko kim Baagha ɓoona joko,
\v 30 duwa ku twi, ku naai gɨn nani la joko mono. Ɗɨm aku ɗuko ko kutɨrak joko ka yiwu kumai ko bo kamo gum dɨra raap ma Yishiraila.
\s1 BITURUSH AN KIRKE YESHU
\v 31 Shiman, Shiman, ka bɨni, Amnayanjin a lawi bɨla wawe, kɨda bɨla yangjeghe ki kolushu.
\v 32 Ge na ye kumbo ɗuwa wo, kɨda ɓoijire mongo ba gateniu. Bim kai kaighɨlaka ɗɨm ka dinge bogongo mwalanwo."
\v 33 Biturush a ɓalli, "Nakomu, na ɗaure yino na tano gorowo da la jarum daa bo muru."
\v 34 Yeshu a lɨuni, "Naa ɓalwo, Biturush, gangɨre woi koluk an ya kwiu aka kirkɨmono ko yoowo kunung."
\s1 BELE AYIM, LARSHI GƗN TASHKAT
\v 35 Bi shimi Yeshu a ɓalwu, "Shakam na tangamai woi gɨn larshi, shambara kanje tashkatu ku wule wonduwoi?" Ɗɨm wu lɨuni "Woi yikiu."
\v 36 Bi shimi a ɓalwu ge ɓanje, shimi shi gɨn larshi bɨla gɨre ɗɨm gɨn shambara. Shi mɨ woi tashkat mani yikiu wupe landa rani bɨla ɗiure ɗumoi.
\v 37 Duwa shimi na ɓalmai, wom ɓulmani ɓulma koono mbak bɨla gɨmeni. 'Wu maneyi ɗumoi la moi anajaɓe ɓala.' Duwa wom ɗikimani koono bɨla gɨmeni."
\v 38 Shimi wun ɓala, "Nakomu, yingu! me tashkat raap" ɗuwoni ɓalwu, "A kɨreni."
\s1 YESHU AYE KUMBO LA GAISHAMANI
\v 39 Bi tuma wombotuma, goro booni, Yeshu a tani guwat Jaiton, kimi lindana yimai, ambogwatin mani wu tawu goreni.
\v 40 Shakam wun yawa, a ɓalwu, "Kuye kumbo boku gaku la kɨrɨkwu."
\v 41 A ɓau boim wun yiki a tani ki bo kɨrma mukuk ma guwat, ɗɨm a pate ɓɨrɨmni ali ɗɨm aye kumbo,
\v 42 shi ɓalmai, "Baagha bo aka lɨmmai, gɨnno ɗouyoi me ane, woi wom na jindaiyu ge mongo bɨla yeni."
\v 43 Bi shimi Natangi ma Puroguru apa yini, shi ɓooni ding bogongo.
\v 44 La kindi kindi, a ye kumbo gɨn ateyik ɗɨm wulangboi mɨ yini ɗikɨma ki doom mɨ gwakɨɗik ɗikɨma ali.
\v 45 Shakam yilana bo kumbo mani, a doni yi ambogwatini, a wai wuni wun noon kɨda jaɓɨma awowu,
\v 46 a biɗe wuni, "Daami ka nooni? yilku kuye kumbo, kɨda boku gaku la kɨrɨkwu."
\s1 WU ƁOI YESHU WU KOOYI
\v 47 Shakam shi la ɓalai, miya ɗɨgɨm dowa yiwu, gɨn Yahuda ɗumoi la ambogwatin gum dɨra raapi, shi gɨpa gaanwu. A doni nemma gɨn Yeshu bɨla nghaweyi.
\v 48 Ge Yeshu a ɓalli, "Yahuda, kai washe ko Lowo ma Mu gɨn nghaweyik?"
\v 49 Shakam wuni moi pete Yeshu alla wom na yima, wu ɓale, "Nakomu, Mu gakke wuni gɨn tashkat ru?"
\v 50 Shimi ɗumoi lawu gaa kwarak ma mɨɓambɨram ma Wilan ɗɨm pere kumoni mɨ tumini ane.
\v 51 Yeshu a ɓale, "a kɨreni." A deeyi kumoni ɗɨm a jangyi.
\v 52 Yeshu a ɓalwu ko anagaan Wilani, gɨn anagaan moi pete gawi kumboi, ɗɨm gɨn moi ɓambɨren moi dowa bo koomani. Ku doku ki bo koi na baatal ru, gɨn tashkat, gɨn kwamkwam?
\v 53 Shakam na ringring gɨn kamai la gawi kumbo, woi ka lwa armai yinou. Ge me shaka mamai ɗɨm dɨmbɨri ma tɨkɨrim boi."
\s1 BITURUSH A KIRKE YESHU
\v 54 Wun kooya, wu poryi lawu wu dowunu gɨn shi la mɨna ma mɨɓambɨram ma Wilan. Ge Biturush shi taa gorowu wuuyukka.
\v 55 Bim wun pinda wati la dalang mɨna wun ɗuwawa sheshiren boi ɗumoi, Biturush a ɗuwoni sharap la derenwu.
\v 56 Jila kwarak tamno allaya duunghani sharap bo yool wati, a shaakini yero ɗɨm a ɓale, "Mui me kɨm jiwu gɨn Yeshu."
\v 57 Ge Biturush a kirke, shi ɓalmai "Tamno, woi na bɨna yiniu."
\v 58 Bi shaka kalla, bɨla mu nini allaya kɨm a ɓale "Kai ɗumoi lawu kɨm." Ge Biturush a ɓale, "Mu, woi na niu."
\v 59 Bi ki shaka ɗumoi, bɨla mu nini laryini a ɓale "Kuli mui me wun gɨn shi kɨm, Kɨduwa shi mu Galili."
\v 60 Ge Biturush a ɓale, "Mu, woi na bɨna wom kai ɓalmai yu." Ɗɨm shwet, shi ko ɓalai, koluk ya kwi.
\v 61 Kaighɨlana, Nakomu yinga Biturush. Biturush ɗɨm shena yila ɓala ma Nakomu, kiim ɓala, "Ɓala yawe ata ye kwi gangɨre aka kirkimono ko yoowo kunung".
\v 62 Biturush a Poreni pani, ɗɨm yaa kwi keɗekeɗe.
\s1 WU JOLE YESHU ƊƗM DUUYI
\v 63 Bi shimi miya moi ana moi pete Yeshu wu joleyi ɗɨm wu yini duuna.
\v 64 Wu ɗowe bo yereni, wu biɗeyi, wun ɓalmai, "yu wouyo! waareghe ma?"
\v 65 Wu ɓale mondin ɓalangin kɨɗima ko Yeshu, wun buunmani.
\s1 YESHU GAAN AMBO PALDA
\v 66 Ɗeɗel shakam shang ɓirana, moi ɓambɨrem ma miya wu dapowu boi ɗumoi gɨn Anagaan wilan gɨn Anaɓulo. Wu taunu gɨn shi deren mɨna,
\v 67 wun ɓalmai, "Bo kai Kɨrishiti, ɓalmu," Ge a ɓalwu "Bono ɓalmai wa ku ɓoijireu,
\v 68 ɗɨm bono biɗemai, waku lɨunou.
\v 69 Ge ɓanje do gaan, Lowo ma Mu an ɗuko ko arik ma tumni la dɨmbɨri ma Puroguru."
\v 70 Dai wu ɓale, "Ge kai Lowo ma Puroguru?" Yeshu a ɓalwu, "Ku ɓale Nani."
\v 71 Wu ɓale, "Kɨduwa mi da ɓanje mɨn lau shita? Kɨda mɨni gɨn koomu mu kang boni."
\c 23
\s1 YESHU GAAN BILATUSH
\p
\v 1 Dai biye ɗɨgɨm koowu wu yilewu wu dowu gɨn Yeshu gaan Bilatush, wu loi goro lwoi ɓala kooni,
\v 2 wun ɓalmai, ''mu wai mui me shi jaɓe alimamu, shi gai ɓoi jaangal ko Kaishar. Ɗɨm shi ɓalmai angwa shi Kɨrishiti, Amna.''
\v 3 Bilatush a biɗeyi, shi ɓalmai, ''kai ru Amna ma miya Yahudai?'' Yeshu ɗɨm a lɨuni a ɓalli, ''ka ɓale kɨshimi.''
\v 4 Kaishar a ɓale ko anagaan wilan gɨn ɗɨgɨm miyai,'' "Na woina wa kindi jire yi mui meu."
\v 5 ''Ge wun laryiwu, wun ɓalmai, ''shi yil shen miya, shi kukumai dai biye ali Yahudiya, luma gorei Galili do yi boiyi me.''
\s1 YESHU GAAN BILATUSH
\v 6 Shakam Bilatush kangha woyi me a ye biɗa kanje mui na Galili.
\v 7 Shakam shi bɨna shi goro joko ma Hiridush, a dɨle Yeshu yi Hiridush, Mɨ shi gɨn kooni shi la Wurushalima la bonkogini moi.
\v 8 Shakam Hiridush ala Yeshu a ye shakrak yik, kɨduwa a ye jinda almani dumbo ɗeɗel. A kang duwani ɗɨm a loi awo bɨla shi al woma yale boi mɨ shi yimai.
\v 9 Hiridush a yin biɗa gɨn ko Yeshu ko yila ɓalangin ɗɨgɨm, ge Yeshu woi liuna wunduwoiyu.
\v 10 Anagaan wilan gɨn anaɓulo wu yikɨrowu jijik, gɨn kɨɨm wun luni ɓalangin moi gɨngɨngha kooni.
\v 11 Hiridush gɨn anaɗowe awo mani wu ɓeɓɨle Yeshu ɗɨm wu joleyi, wu wuni pinen mɨ gwang, ɗuwowu mane yi Bilatush
\v 12 Hiridush gɨn Bilatush ɗɨm por shime wu ɗuwowu sheriyang apowu (ɗeɗel wun ana shuma ma apowu).
\s1 WU KAAYINI KO YESHU KUMAI DUNA MURU
\v 13 Bilatush ɗuwoni nai anagaan
\v 14 wilan gɨn anajoko dai gɨn dɨkɨkɨ miya, a ɓalwu,''ku dokunu gɨn mui yino ki mum na gɨpe gaan miya mɨ wun ye wom gɨngɨngha, ku yinge, nani, na yini biɗa gaanmai, woi na waya gɨn jaɓebala ko woyingin mɨ ka luna kooniu.''
\v 15 Awo, daa Hiridush ma, a mandɨya yimu, ɗɨm yingu, woi wunduwoi nini shi yaa mɨ kɨrana bo duna muruu,
\v 16 duwa shimi ana ɓooni kindi kindi ɗɨm na washeyi,'.
\v 17 Banje a ɗuwoni mbak Bilatush bɨla washe na twi jarum ɗumoi ko miya Yahuda por lang maawu.
\v 18 Ge dai ɓiyewu wu ye kuwuu bo apowu, wun ɓalmai, "taku gɨn mui me, ɗɨm ka washimu Barrabash!"
\v 19 Barrabash mum wun ɗoowaya la jarum kɨda yil shen miya la nong ali gɨn duna muru.
\v 20 Bilatush a maane yiu ɓala shi jindai bɨla washe Yeshu.
\v 21 Ge wun kara kuwuu, wun ɓalmai, ''ku dooweyi, ku dooweyi."
\v 22 A mani ɓalwu na kunung yooni, ''goromi, mindei wom gɨngɨngha mui me yai? Na woi na waa wom shi jaɓa mɨ kɨrana bo duna muruu. Duwa shimi ana ɓooni kindi kindi ana washimani.''
\v 23 Ge wu lar yiwu gɨn yil yilawu bong bong, wun lammai wu dooweyi. Wu ɗɨm ko Bilatush gɨn yilawu.
\v 24 Bilatush ɗuwoni lɨuwu wom wun jindai.
\v 25 A washe mum wun lawa mɨ wun wuya la jarum duwa yil shen ma miya gɨn duna muru. Ge a ɓoowu Yeshu kim wun ya jindai.
\s1 WU DOOWE YESHU KO ƁAƁAGHA SHOWI
\v 26 Shakam wun taa gɨn shi ɗuwowu koi Shiman mu Kurani, mum pottɨna la lo ali, wu luuni ɓaɓagha showi kooni bɨla gɨre, tannu goro Yeshu.
\v 27 Nong dɨkɨkɨ miya, gɨn ma tamyen moi wun kwi mani gɨn jaɓɨma awo, wun ta goroni.
\v 28 Ge kaighɨlana yiwu, Yeshu a ɓalwu, tamyen Wurushalima, boku kwiyeneu, ku kuye komai gɨn ambo mamai.
\v 29 Ge ku yinge, bonkogini doma mɨ au ɓalmai, 'shaɗak moi wun tingnowu gɨn boloyo mɨ woi tɨmna koi lomau, gɨn wori mɨ woi wun tɨmna naamaiyu,'
\v 30 Au loi goro ɓalwu ko guwargin, 'wukurku koomu' ɗɨm ko ɗukul, 'ku nume mini'.
\v 31 Bowu ɗɨm ye woiyime shakam shoowi kwairo, an yima ɗɨnga bo she sheldo?"
\v 32 Yere miya raap, anajaɓe ɓala, wun tawa gɨn wuni gɨn shi duwa wu duu murwu.
\v 33 Shakam wun dowa yi boim wun nai Liwekoi, yi boyi shimi wun doowaya, gɨn ana jaɓe ɓala, ɗumoi ko tumini, ɗumoi ko shau - MURU MA YESHU
\v 34 Yeshu a ɓale, ''Baagha, ka muluwu kɨda woi wun bɨna wom wun yimaiyu.'' Ɗɨm wu pate jaɓi, wun tike landangin mani.
\v 35 Miya wu yirewu jijik wun yingɨmai shakam ana joko wun jolmani, wun ɓalmai, ''A ɗai yerei mo bɨla ɗai kooni, bo shi Kɨrishiti ma Puroguru, mɨ beela.''
\v 36 Anaɗowe awo kɨm wu joleyi, wun doo yini, wun wouni Gwa yinabi mɨ ɓwau,
\v 37 ɗɨm wun ɓalmai, ''Bo kai Amna ma miya Yahuda, ka ɗai koowo.''
\v 38 Bo shita nini kɨma lumani kooni, ''ME SHIMI AMNA MA MIYA YAHUDA.''
\v 39 Ɗumoi la anajaɓe ɓalai mɨ doomani nini ɓelaya shi ɓalmai, ''Woi kaiyuru Kɨrishitii? Ɗaa koowo gɨn mini.''
\v 40 Ge mɨ ɗumoi a pekeyi, shi ɓalmai, ''Wo kai shoore Puroguruu, kɨduwa wu kayimai kumai ɗumoi gɨn shi?
\v 41 Mamu kɨkɨt mɨn nene, kɨda mɨn gɨpe bo lenje ma wom mɨn tupa. Ge Mui me woi ya wom gɨngɨnghau.''
\v 42 Ɗuwoni ɓalle, ''Yeshu ka shenne shakam kai gaka la joko mongo.''
\v 43 Yeshu a ɓalli, ''Jire na ɓalwo, gangɨre aka ɗuko gɨn nani bo noweyik mɨ paabadan.''
\v 44 Ɓanje a ɗuwoni nem la shaka beemei, ɗɨm tɨkɨrɨm boi a tɨmbe ali dai do la shaka wandumoi,
\v 45 shakam pori tata gawi. Landa mɨ la gawi kumbo mɨ Wurushalima, a tikeni deren.
\v 46 Ya kwi bongbong, Yeshu a ɓale, ''Baagha, la arwo na ɓwa lɨmno.'' Biim ya ɓalai me, a mureni.
\v 47 Shakam nagaan ana ɗowe awo ala wom yena a ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru, shi ɓalmai, ''Kuli mui me mum teet."
\v 48 Shakam nong dɨkɨkɨ miyai dai wun dowa goro apowu bɨla wu yinge woiyi me, wu al wom yena, wu mawu ko ware bogongowu.
\v 49 Ge dai moi wun bɨna yini, gɨn tamyen moi wun dowa goroni dumbo Galili, wu yirewu nap wun yinge woingini moi.
\s1 WU ARE MUR YESHU
\v 50 Yingu, mu nini wun nayi Yushubu, shi la wilani. Mum gwang ɗɨm mum teet.
\v 51 Mui me woi liwa gɨn wom wun ɗowakoi gɨn wom wun yaau. Na Arimataya, ali mang Yahuda, shi ko moi joko ma Puroguru.
\v 52 Mui me, a doni yi Bilatush, a biɗe mur Yeshu.
\v 53 A shuwe ali a ɗakɨre la gadagangama mɨ gwang, ɗɨm a gande la wuyo muru yaɓa yaɓa guwat, mɨ woi wun tɨmna are mu lakiu.
\v 54 A ɗuwoni shaka ɗaure yik, ɗɨm booni Ashabar nemma,
\v 55 Tamyeni, moi wun pottuwa Galili dowa gɨn Yeshu, wu tawu bii, wu al buroi ɗɨm wu al gandɨmani.
\v 56 Wu matuwu ɗɨm wu ɗaure wom kwarkwat gɨn mot. Bishimi por Ashabar wu nowe yiwu, kim kumai ɓala.
\c 24
\s1 YILMA MA YESHU BO MURU LA MOI MUTAWA
\p
\v 1 Ɗeɗel por mɨ domin la bonko boila, wu dowu ko buroiyi, wu dowu gɨn wom kwarkwat mɨ wun ɗaura.
\v 2 Wu wai guwat mɨ bo buroi gɨndɨlmani
\v 3 wu gawu laki, ge woi wun waa muru Nakomu Yeshuu.
\v 4 A yeni, shakam wun jingɨlawa ko woiyi me, gɨgɨt, wu al miya raap jijik petewu la pinen mɨ shi wore yero.
\v 5 Shoori a koi tamyeni wu tɨm koowu ali, wu ɓalwu ko tamyeni, ''Goro mi ka lau na tuniya la moi wun mutawa?
\v 6 Woi shi neneu, ge a yileni! Ku shen shakam yimai ɓala dumbom shi la Galili
\v 7 shi ɓalmai Lowo ma Mu mbak awu ɓoomani la ara miya ana jaɓe ɓala ɗɨm awu doomani, ɗɨm ko bonko na kunung an yilma kɨma.
\v 8 Tamyeni wu shen ɓala mani,
\v 9 ɗɨm wu ɓau ko buroiyi wu tawu ɓalwu ko gumdɨra dumoiyi gɨn yerei dai.
\v 10 Ɓanje Maryamu magdaliya, Joanna, Maryama nong Yakub, gɨn yere tamyen moi wun goro apowu, wu mane rohon woingini moi ko Ana tupii.
\v 11 Ge ɓalai a ɗuwoni ki ɓalam bam yi Ana tupii, ɗɨm woi wun ɓwa jire ko ɓala ma tamyeni yu.
\v 12 Dai gɨn shimi Biturush a yileni, ɗɨm a tan ko kayo do ko buroi, ɗɨm a tɨmeni shi yinge laki, a al gadangamai jwet. Bishimi Biturush a man mɨna mani, ko kɨnke wom yena.
\s1 AMBOGWATIN RAAP GOKO YIMAWUSH
\v 13 Yingu, porii shime raap lawu wun taa la lo ali mɨ wun naare Yimawush, mɨ an yai kilomita gum gɨn Wurushelima.
\v 14 Wun jokɨrmai derenwu ko dai ɓiye woingin moi yewa.
\v 15 A yeni, shakam wun ko jokɨrmai ɗɨm wun biɗe apowu, Yeshu gɨn kooni a yatini nem ɗɨm wu tawu goro apowu.
\v 16 Ge yerewu an yen tɨkɨrɨm woi wun bɨna yiniu.
\v 17 Yeshu a ɓalwu, ''Mindei komai raap kaa ɓalmai ko gotoi? '' Wu yirewu jijik, gɨn jabɨma awo.
\v 18 Ɗumoi lawu mɨ wun nayi Kiliyobash a lɨuni, ''kara kai ɗumoi la ali Wurushalima mɨ woi ka bɨna wunduwoigini moi wun yewa neneu la bonkogini meu?''
\v 19 Yeshu a ɓalwu, ''mindei woingini?'' Wu lɨuni, ''woingin mɨ waa Yeshu Na Najarat, na wouyo, mum na noning wutau gɨn yila ɓalangin gaan Puroguru gɨn dai ɓiye miya.
\v 20 Ɗɨm kim wilan gɨn anajoko mamu wun ɓoya, wu duuyi ɗɨm wu dooweyi.
\v 21 Ge mɨ loi awomu kooni mum an por Yishiraila bo jewe jewe. Jire, ɗɨm bi woiyi me dai, gaangɨre na kunung bonkoi, dumbo woiyigini me yena.
\v 22 Ge kɨma, yere tamyen nini lamu, wu yale mɨni, dumbo shang ɗeɗel wun tawa ko buroi.
\v 23 Shakam woi wun wa munniu, wu matɨwu, wun ɓalmai wu aljuwan ma anatangi wun ɓalwa a yileni.
\v 24 Yere mamyen moi lamu wu gawu la buroi ɗɨm wu wai kim tamyeni wun ɓala. Ge woi wun alayau."
\v 25 Yeshu a ɓalwu, ''kaa tulongin mamyen ɗɨm dɨɗɨrɨk awo ma ɓoijire la dai wom anatangi wun ɓala!
\v 26 Woi ɗuwana mbakɨru Kɨrishiti bɨla kang kindi kindi ma woigini ɗɨm bɨla gani la Darma mani?"
\v 27 ''Luma goroi gɨn Musha do dai yi anawouyo, Yeshu a benɗile la ɓalangin mɨ wun ɓula kooni la likalikat mɨ karkat dai.
\v 28 Shakam wun dowa nem yi lo ali mɨ wun taa yiki, Yeshu aye ki an taa gaan. Ge wu shingɨreyi.
\v 29 Wu ɓale, ''dukko pemu duwa booni yima ɗɨm pori taa gawi,'' Yeshu a tani gorowu a ɗuwoni gɨn wuni.
\v 30 A yeni shakam shi ɗuwana sharap gɨn wuni bɨla wu tui wombotuma a gɨre Burodii, a loi barka koi ɗɨm bim dwatla, a bowu.
\v 31 Shakai shimi yerowu a aɓeni ɗɨm wun bɨna shi, a boni yiwu.
\v 32 Wu ɓale ko apowu, '' la woi awomu kiinau ru shakam shi yima ɓala goro gokoi, shakam shi amma likarkat mi karkatrii?''
\v 33 Wu yilewu la shakai shimi wu matɨwu Wurushalima. Wu wai moi gumdɨra ɗumoiyi dapɨmawu boi ɗumoi, gɨn moi wun gɨn wuni,
\v 34 wun ɓalmai Nakomu a yileni kuli kuli ɗɨm a ape yini ko Shiman. ''
\v 35 Wu ɓale woigin moi yena shakam wun ko goko, ɗɨm kim Yeshu apa yini shakam shi dwatɨle burodii.
\s1 YESHU A APE YINI KO AMBOGWATIN MANI
\v 36 Shakam wun ko ɓale woigini me, Yeshu gɨn kooni a yireni jik la derenwu, a ɓalwu, ''mo talai awo ɗuwoni yimai.
\v 37 ''Ge yiwu a koi golo ɗɨm shori a koi wuni gɨrgɨt ɗɨm wu ɗike ki wu al lɨm mɨ gɨngɨngha.
\v 38 Yeshu a ɓalwu, '' goro mi ka jingɨla kai, goro mi biɗangin gɨma awomayi?
\v 39 Ku yinge anno gɨn yoono, shimi nani gɨn koono. Ku tɨmne yino ɗɨm ku ali, lɨm woi shi gɨn ara gɨn wennu, kim ka ala na gɨn shi,''
\v 40 Shakam shi tela ɓalai me a apuwu anni gɨn yooni.
\v 41 Woi wun ɗɨma ɓoijireu kɨda popolok awo ɗɨm a yalewuni, Yeshu a ɓalwu, ka gɨn woma tumaru?''
\v 42 Ɗuwowu ɓooni wusha wusha shirwo,
\v 43 Yeshu a gɨpe ɗɨm a twi nini gaanwu.
\v 44 A ɓalwu,''shakam na gɨn kamai, Na ɓalmai dai wom ɓulmani ɓulma la likalikat ma kumai ma Musha gɨn ma anawouyo ɗɨm gɨn jabura mbak bɨla gɨmowu."
\v 45 Ɗɨm a au shen maawu, kɨduwa bɨla wu gaare la likalikat mɨ karkat.
\v 46 A ɓalwu, "kim ɓulmani ɓulma, Kɨrishiti an kang kindi kindi ɗɨm an yilma bo muru bi bonko kunung.
\v 47 Ɗɨm lɨp tubi gɨn muule jaɓe ɓala la yimni bɨla ɓaleni do yi alingin dai, luma goroi gɨn Wurushalima.
\v 48 Ka shittangin ma woiyingini moi,
\v 49 yingu, Na tangɨmai ɗowe ko bala ma Baagha mɨ an do komai, ge ku moi la nong alii, dɨm bowu ɗauremai gɨn dɨmbiri mɨ lapuro."
\s1 WU GƗRE YESHU TA LAPURO
\v 50 Bishimi, Yeshu a tani gin wuni pani dɨm shakam mɨ wun yawa nem gɨn Betani. A yil anni puro a luwu shaɗak.
\v 51 A ɗuwoni shakam shi ko luwu shaɗak, a ɓau wuni wu gɨre yi taa lapuro.
\v 52 Wu ɗowowu ɓooni ɓaɓambɨram, ɗɨm wu matɨwu do Wurshalima gɨn popolok awo kɨɗekɨɗe.
\v 53 Rɨng rɨng wun la gaawi kumbo mɨ Wurushalima wun paye Puroguru.