initial conversion

This commit is contained in:
Larry Versaw 2020-06-25 10:03:05 -06:00
parent 43ecb68ccf
commit 7acdec5be9
29 changed files with 11607 additions and 0 deletions

1709
41-MAT.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,1709 @@
\id MAT
\ide UTF-8
\h MATTA.
\toc1 MATTA.
\toc2 MATTA.
\toc3 mat
\mt MATTA.
\c 1
\s1 BO GORO KAMO MA YESHU NAKOMU
\p
\v 1 Likalikat ma bo kamo ma Yeshu Kirishiti lowo ma Dauda lowo ma Yibirahim.
\v 2 Yibirahim shi bong Yishaku, ɗɨm Yishaku shi bong Yakubu, ɗɨm Yakubu shi bong Yahuja gɨn mwalanni.
\v 3 Yahuja shi bong Peresha gɨn Jerah ɗaa Yi Tamar, Peresha shi bong Hashiruna ɗɨm Hashiruna shi bong Arama.
\v 4 Arama shi bong Amminadab, Amminadab bong Nashon, ɗɨm Nashon bong Shalmon.
\v 5 Shalmon shi bong Boaja ɗaa yi Rahab, Boaja bong Obida ɗaa yi Rut. Obida shi bong Yeshe,
\v 6 Yeshe shi bong Amna Dauda, Dauda bong Shulemanu ɗaa yi mɨnda Wuriya.
\v 7 Shulemanu shi bong Rehobowam, Rehobowam bong Abiya, Abiya bong Asha.
\v 8 Asha shi bong Yehoshapat, Yehoshapat bong Yoram ɗɨm Yoram dengɨleng ma Ajariya.
\v 9 Ajariya shi bong Yotham, Yotham bong Ahaj, Ahaj bong Hejekiya,
\v 10 Hejekiya shi bong Manasha, Manasha bong Amon, ɗɨm Amon bong Yoshiya.
\v 11 Yoshiya shi dengɨlen ma Yekoniya gɨn mwalanni shaka pottɨmawu do Babila.
\v 12 Biim wun pottuwä Babylon, Yekoniya shi bong Sheyaltiyel, Sheyaltiyel shi dengɨleng ma Jerubabel.
\v 13 Jerubabel shi bong Abihudu, Abihudu bong Yeliyakim, ɗɨm Yeliyakim bong Ajuro.
\v 14 Ajuro shi bong Shaduku, Shaduku bong Akimu, ɗɨm Akimu bong Aliyudu.
\v 15 Aliyudu shi bong Yeleyajara, Yeleyajara bong Matana, ɗɨm Matana bong Yakubu.
\v 16 Yakubu shi bong Yishibu moo Maryamu, mɨ ɗaa yiro wun lwa Yesh, mɨ wun naayi Kirishiti.
\v 17 Dai ɓinye dengɨlengyi luma gorei yi Yibirahim do ko Dauda, wun dengɨleng gum dɨra parau, luma gorei yi Dauda do yi poɗɨtɨmawu do Babila dengɨleng gum dɨra parau, ɗɨm luma gorei yi pottɨmawu la Babila doyi Kirishiti dengɨleng gum dɨra parau.
\s1 LOYO MA YESHU NAKOMU
\v 18 Duwa loyo ma Yeshu Kɨrishiti yen kime. Noki, Maryamu, a gɨpe na lambe Yishibu, ge neem au wula, a waare gɨn wuɓi mɨ ɗaa yi lɨm mɨ karkat.
\v 19 Mooro Yishibu, shi mum teet, ɗɨm woi shi jinda ɓondo gumi bo kanghu. Duwa shimi a kɨnke an tikɨma gɨn shire bo tukwa.
\v 20 Shakam shi la kɨnke woiginni me, Natangi ma Makam a ape kooni yini la juwan, Shi ɓalmai, ''Yishibu, lowo ma Dauda boko kang shoori gɨre Maryamu ɗaa Mɨndawo, Kɨda wuɓi mɨ aworo dona ɗaa yi lɨm mɨ karkat.
\v 21 Ata loi lowo maami ɗɨm aka nai yimni Yeshu, duwa shi an ɗai miya mani bo jaɓe ɓala maawu.
\v 22 Dai woiyime a yini bɨla gɨm bo wom Makam shi ɓala ɗaa yi Nawouyo, shi ɓalmai,
\v 23 ''Yingu, logunyo ata wai wuɓi, ɗɨm ata loi lowo maami ɗɨm au nai yimni Yimanuyel -mɨ laki shimi, ''Puroguru shi pemu.''
\v 24 Yishibu a yileni bo noon mani, ɗɨm a ye ki mɨ Natangi ma Makam wuya bɨla shi yee, ɗɨm a gɨrere ɗaa mɨndani.
\v 25 Ge woi bɨna yiro ɗa tamnou dɨm shakam she lwa lowo maami. Ɗuwoni nai yimni Yeshu.
\c 2
\s1 ANA BINEN MOI DOWA BO LAU GORO BOIM WUN LWA YESHU
\p
\v 1 Bim wun lwa Yeshu la Baitalami mɨ Yahudiya la bonkongin mɨ Hiridush shi amna, ana binen moi gɨmai wu dowu Wurushalima wun ɓalmai,
\v 2 '' Shi tondeyi shi mɨ wun loya Amna ma miya Yahudai? Mɨ al niini mani gɨmai ɗɨm mu domu mɨ ɓonni ɓaɓambɨram.''
\v 3 Shakam Amna Hiridush kangha ɓalai me, shen mani a yileni gɨn ma miya Wurushalima dai.
\v 4 Hirudush a dapɨru dai ɓiye nonin Wilan gɨn Anaɓulo ma miyai, ɗɨm a biɗe wuni, ''Tondei au bo loi Kɨrishitii?''
\v 5 Wu ɓalli, ''La Baitalami mɨ Yahudiya, kɨda me wom Nawouyoi ɓula.
\v 6 Ge shiji, Baitalami, ji la ali Yahudiya, Woi shiji ji taa gatɨma la Anagaan ma Yahudiyau, ge ɗaa yiji an porma Najoko mɨ an kɨran ma miya mono Yishiraila.''
\v 7 Ɗuwoni Hirudus nai ana bɨnen bo tukwa, a bɨɗe wuni konei shakam ninii guttɨta.
\v 8 A dɨle wuni Baitalami a ɓalwu, ''taku ku lau gorei gɨn shen boi mɨ lowoi shi yiki, shakam kaa waaya, ku doku ɓallo, kɨduwa na kɨm ana taa ɓonni ɓaɓambɨram.''
\v 9 Biim wun kangha bo Amnai, wu tawu womawu, ɗɨm niini ji wun ala gɨmaiyi she goto gaanwu dɨm mɨ dota yirata jik ko boi mɨ lowoi shi yiki.
\v 10 Shakam wun ala niinii, wu yee shakɨrak yik gɨn popolok awo kɨɗekɨɗe.
\v 11 Wu tawu la mɨnai, ɗɨm wu wai lowoi gɨn noki, Maryamu. Wu tɨmewu ali wu ɓonni ɓaɓambɨram. Wu au bo gɨnangin maawu wu ɓonni woma ɓoma woma bulabula, wom ɗuwani net gɨn wom kwarkwat.
\v 12 Puroguru a ɓɨr kumowu la juwan, bowu mawu ɗaa yi Hiridushu. Ɗuwowu mawu ali maawu ɗaa mondin goko ɗang.
\s1 KAYO TA MASHAR
\v 13 Bi mɨ wun tawa womawu, Natangi ma Makam a apeyini yi Yishibu la juwan ɗɨm a ɓalli, '' Yilko, gɨru lowoi gɨn noki, ɗɨm ka ye kayo taa Mashar. Ka ɗuwoko nene dɨm bono yiwo ɓala, kɨduwa Hirudush an lau goro lowoi bɨla duu munni ane.
\v 14 La bɨrii shimi Yishibu a yileni a gɨre lowoi gɨn noki wu tawu la ali Mashar.
\v 15 A ɗuwoni nene dɨm shakam Hirudush murana. Me a gɨm bo wom Makam shi ɓala ɗaa yi bo Nawouyoi, ''La Mashar na naa lowo mono.''
\s1 DUNA MURU MA AMBO KALKAL
\v 16 Bishimi, shakam Hirudush shi ala ana bɨneni wu tɨpɨreyi, a ye kɨɨm kɨɗekɨɗe. A tange ɗɨm wu duu muru ambo mamyen dai moi la Baitalami, dai gɨn moi la kɨrau boigini, moi mila maawu raap gɨn moi kalkal, ki shakam shi ɗɨka kɨrana tip shi kangha bo ana binenii.
\v 17 Kɨshimi a gɨmeni wom wun ɓala ɗaayi Nawouyo Yirmiya.
\v 18 jauli a pottɨni la Ramah, Rahila she kwii gɨn jung awo ko ambo mondo, ɗɨm a kuri bɨla wu ande aworo, kɨduwa wu dewu dai.''
\s1 MAAMA DO MASHAR
\v 19 Shakam Hirudush murana, Natangi ma Makam a apeyini la juwan yi Yishibu la Mashar, ɗɨm a ɓalli,
\v 20 ''Yilko ka gɨre lowoi gɨn noki ɗɨm ka tako ali ma Yishiraila duwa moi ana lau tuniya lowoi wu mutowu.''
\v 21 Yishibu a yileni a gɨre lowoi gɨn noki ɗɨm wu dowu la ali ma Yishiraila.
\v 22 Ge shakam shi kangha Arkilayush shi twi joko Yahudiya bo ɗukko ma boki Hiridush, a kang shori ma taa neene. Biim Puroguru ɓɨra kumoni la juwan, a tani ɗa la kɨrau ali mɨ Galili,
\v 23 ɗɨm a tani ɗuwoni la nong ali mɨ wun nare Najarat. Me a gɨm bo wom Anawouyo wun ɓala, au namani shi Nanajarat.
\c 3
\s1 ƁOI ƁALA MA YAHAYA NA BAPTISHMA
\p
\v 1 La shaka bonkogini moii Yahaya na Batishima a doni shi ɓoi ɓala la lushu mɨ Yahudiya, shi ɓalmai,
\v 2 ''Ku lɨu tubi kɨda joko ma Puroguru a yen nem.''
\v 3 Me shi mɨ Nawouyo Yishaya yaa ɓala kooni shi ɓalmai, ''Yila muu shi nai la lushu, ku niime goko ma Nakomu, ku maane gokongin mani teet.''
\v 4 Ɓanje pinen mɨ Yahaya wola dimbi ldɨngho gɨn landa wari dimbi gɨmani, wombotuma mani yiɗak gɨn muri mɨ la lushu.
\v 5 Wurushalima, dai ɓiye Yahudiya, gɨn ɓiye ali mɨ kaara gwalala wurdin wu tawu yini.
\v 6 Wu gɨpe baptishima yini la gwalala Wurdin shakam wun maane goro Jaɓe ɓalangin maawu.
\v 7 Ge shakam ala Mɨparisha gɨn Mɨshadukiya ɗɨgɨm do yini duwa baptishima, a ɓalwu, ''Kaa ambo gaimaani, ɓir kumomai ma bɨla ku ye kayo bo kɨɨm mɨ na domai?
\v 8 ku ɓoi ambo moi kɨrawa bo lɨp tubi.
\v 9 Boku gɨre la awomai yu. 'Mɨn gɨn Yibirayim ɗa bongmu.' Ge na ɓalmai Puroguru an ɗɨm yile ambo ko Yibirayim anya ɓa la guwargini moi.
\v 10 Anya Ɓanje luma shinai daa ko angit shoɓiyani. Duwa anya showi shila ji woi she yaa loyo mɨ gwanghu an kayimai ane ɗɨm an mukumai la wati
\v 11 Na yimai batishima gɨn gwa duwa lɨu tubi. Ge shi mɨ na doo bino a taane gɨn dɨmbɨri ɗɨm woi na kɨrana anya na wore takin maniu. Shi an yimai baptishma gɨn lɨm mɨ karkat ɗɨm gɨn wati.
\v 12 Lɨwe pondi mani anni mɨ an pee pondi jangjang ɗɨm an dape yila kurei la dawa. Ge an tɨle riwi ane gɨn wati mɨ wani tɨmne leemmau.
\s1 WU YINA YESHU BAPTISHMA
\v 13 Yeshu a pottɨni Galili doo la gwalala Wurdun kɨduwa Yahaya bɨla yini baptishima.
\v 14 Ge Yahaya shi ko kurmai, shi ɓalmai, ''Na Naa jindai ka yino baptishima, ɗɨm kai do yino?''
\v 15 Yeshu a manni ɓala ɗɨm a ɓalli, ''Ɓawu yeni ɓanje, duwa a ɗuwoni gwang yimu mɨ gɨm bo wom dai ɗuwana teet.'' Ɗuwani Yahaya ɓaghyi.
\v 16 Bim wun yina baptishima, shwet Yeshu a guttɨni la gwai, yingu, lapuro wu awowu yini. A al lɨm ma Puroguru shumma kooni ki muku.
\v 17 yingu, yila mu a pottɨni lapuro ɓalmai, ''Me lowo bo awono, mɨ na kang net mani.''
\c 4
\s1 AMNA YAANJIN A KƗR YESHU
\p
\v 1 Lɨm a gɨre Yeshu a tani gɨn shi la luushu duwa Amnayaanjin bɨla kɨryi.
\v 2 Shakam shi yaa jɨmti ma bonko parau gumni bɨri gɨn pori, a kang kiim.
\v 3 Nakɨrboii a doni ɗɨm a ɓalli, ''Bo kai lowo ma Puroguru, maanu guwatgini moi wu mawu ɗaa burodi.''
\v 4 Ge Yeshu a lɨuwi ɗɨm a ɓalli, Ɓulmani ɓulma, muu wani ɗama gɨn kara Burodiu, ge gɨn dai ɓiye yila ɓala mɨ na porma yi Puroguru.'
\v 5 Ɗuwoni Amnayaanjin tani gɨn shi la nong ali mɨ karkat ɗɨm a luuyi bo teel gawi kumbo mɨ Wurshalima,
\v 6 ɗɨm a ɓalli, "Bo kai Lowo ma Puroguru, ka wukuttuko, duwa ɓulmani ɓulma, 'An wui Anatangi mani wu gwatewe,' ɗɨm 'au yilmowo puro la arwu, duwa boko diire yoowo yi guwaruu.'''
\v 7 Yeshu a ɓalli, ''Ɓulmani ɓulma kɨma, 'mbak boko kɨr Makam Puroguru mongou.'''
\v 8 Amnayaanjini kɨma a tani gɨn shi ko ɗɨngɨt boi a apɨni joko mɨ lapani gɨn darma maawu,
\v 9 a ɓalli,''Dai ɓiye woyigini moi ana ɓongo. Boka tɨmoko ka ɓono ɓaɓambɨram.''
\v 10 Ge Yeshu a ɓalli, "ɓeko naap, Amnayaanjin! Duwa ɓulmani ɓulma, 'Aka ɓoi ɓaɓambɨram gɨn ko Makam Puroguru mongo, ɗɨm kara shi aka yini kwarakkwarak."'
\v 11 Amnayaanjini a ɓaghyi, ɗɨm bishimi, Anatangi ma Puroguru wu dowu yini kwarakkwarak.
\s1 YESHU A LOI GORO WUTAU LA GALILI
\v 12 Ɓanje shakam Yeshu kangha wu koi Yahaya, a mani gɨn bini la Galili.
\v 13 A ɓagh Najaret ɗɨm a tani ɗuwoni la Kaparnahum, mɨ she wuro gɨm ma nong gwa Galili, la kɨrau boingin ma Jebuluna gɨn Naptali.
\v 14 Woyii me a yini duwa wom Nawouyo Yishaya shi ɓala bɨla gɨmeni,
\v 15 '' Ali ma Jebuluna gɨn ali ma Naptali, taa ɗaa yi nong gwa, gɨlwa Wurdun, Galili ma angaugin!
\v 16 Miya moi wun ɗuwawa la tɨkɨrɨm wu al kang boi kɨɗekɨɗe, ɗɨm moi wun ɗuwawa la kɨrau boi wun shoore muru, ge kang boi a awoni kowu.''
\v 17 Dumbo shakai shimi Yeshu a loi goro ɓoi ɓala ɗɨm a ɓale, ''Ku lɨu tubi, duwa joko mɨ la puro a yeni nem.''
\s1 YESHU A NAAI ANA DUMBO PARAU
\v 18 Shakam shi goto kongol nong gwa mɨ Galili, a al miya raap mwalan apowu, Shiman mɨ wun nayi Biturush, gɨn molki Andɨrawush, wun washe leem la nong gwai duwa wun ana dumbo.
\v 19 Yeshu a ɓalwu, "woku gorono, ɗɨm ana maan mamai ana dumbe miya''
\v 20 wu ɓagh leem maawu kɨlang kɨlang wu tawu goroni.
\v 21 Shakam Yeshu ɓagha boyii shimi shi ko goto a mani al yere miya raap mwalan apowu, Yakub lowo ma Jabedi, gɨn molki Yahay. Wun la kii gɨn bongwu Jebedi wun niime leem maawu. A nai wuni,
\v 22 ɗɨm shwet wu ɓagh kii gɨn bongwu wu tawu goroni.
\s1 YESHU A YIWU WUTAU KO MIYA ƊƗGƗM
\v 23 Yeshu a bal ali Galili dai, shi ko
\v 24 kukumai la gaɓiyan kumbo maawu shi ko ɓoi ɓalam net ko joko ma Puroguru ɗɨm shi jang dai ɓiye kamo Pɨrangin mɨ yi miya. Ɓalamani a taareni dai la ali Shiriya, ɗɨm miyai wu dounu gɨn ana aanpɨra ɗangɗang, moi yaanjin gawa yiwu, gɨn ana mukuri gɨn duralgin. Yeshu a jang wuni.
\v 25 Miya Galili ɗɨkɨkɨ wu dowu goroni, moi Dikapolish, Wurushalima, Yahudiya gɨn moi dowa gɨlwa Wurdun.
\c 5
\s1 ƁOI ƁALAM NET KO GUWAT
\p
\v 1 Shakam Yeshu ala ɗɨkɨkɨ miyai, a yeweni ko guwat. Shakam shi ɗuwana sharap, ambogwatin mani wu dowu yini.
\v 2 A au boni a kukuwu shi ɓalmai, LOI SHAƊAK
\v 3 ''Shaɗak ana kindi la lɨm, joko mɨ lapuroi duwawu.
\v 4 Shaɗak ana jabɨma awo, duwa au ande awowu.
\v 5 Shaɗak ana gande koi, kɨduwa aku twi kolo lapani.
\v 6 Shaɗak wuni moi ana kang kiim gɨn jinda yee wom teet, duwa awu wai gɨmma awo.
\v 7 Shaɗak ana al yere yashik, duwa awu wai yere yashik.
\v 8 Shaɗak moi awowu jangjang, duwa awu al Puroguru.
\v 9 Shaɗak wuni ana niime deren miya, duwa awu namawu ambo ma Puroguru.
\v 10 Shaɗak wuni moi wun piilawuna da wom teet, joko mɨ la puroi maawu.
\v 11 Shaɗak kaa moi miya wun ɓeelmamai ɗɨm wun piilmamai, ɗɨm wun ɓale ɓala mɨ gɨngɨngha ma lɨuwo komai duwano.
\v 12 Yu shakɨrak yik, ɗɨm awomai yeni popolok duwa bo lenje mamai ɓamɓɨram lapuro. Kɨduwa kɨshimi wun piila Anawouyo moi dowa gaanmai.
\s1 BURO GƗN KANGBOI
\v 13 Kamai kaa buro mɨ la pani. Ge bo buro a wule netni, ki ɗinga netni an mama ɗɨmi? Wani ma gwang ɗɨmu, dɨm bɨla wu pateyi ane, ɗɨm miya wu lapɨre.
\v 14 Kamai kaa kangboi ma lapani. Nong ali ji bo ɗɨngɨtboi waato tukumau.
\v 15 Woi miya loi wati la pitila bɨla wu lwi goro tangateu, ge wun lowe puro, ɗɨm shi ɓoi kangboi ko dai ɓiye miya moi la mɨnai.
\v 16 Ku ɓau kangboi mamai bɨla ɗuwoni bo kang gaan miya duwa bɨla wu al wutau mamai mɨ gwang ɗɨm wu paye Bonghai mɨ shi la puro.
\s1 KUKUK MA YESHU KO ATAURA
\v 17 Boku yinge ki na dono kɨduwa na lukure kumai, kanje Anawouyou. Woi na dona duwa na lukure wuniu, ge bɨla na gɨm bowu.
\v 18 Ge jire na ɓalmai dɨm lapuro gɨn lapani wu mulowu, woi anya ɗɨk kanje kalla la wouyo an gommau, dɨm dai ɓiye wonduwoigini wu gɨmowu.
\v 19 Duwa shimi, anya ma panga ɗumoi mɨ ta gatɨma la wouyongini moi, ɗɨm kukuwa kɨshimi ko yerei awu naamani mɨ taa gatɨma la joko mɨ lapuro.
\v 20 Ge na ɓalmai dɨm ye wom teet mamai a gowe wom teet ma anaɓulo gɨn Mɨparisha, woi goko nini aku gaa la joko mɨ Lapurou.
\s1 KUKUK MA YESHU KO KƗƗM
\v 21 Ku kanghi wu ɓalwu la shakangin moi wun gowawa, 'Boku yee duna muruu,' ɗɨm 'anya ma shi ya duna muru an gaa la kindikindi ma kumai.'
\v 22 Ge na ɓalmai dai ɓiye muum yaa kɨɨm gɨn duwoni an gaa la kindikindi ma kumai; ɗɨm anya ma ɓala ko duwoni, 'kai mum bam!' an gaa la kindikindi ma lapalda, ɗɨm anya ma shi ɓala,'kai tulokko!' an gaa la waati ma bo kindikindi.
\v 23 Duwa shimi bo aka ɓoi woma ɓoma mongo ko bo tapɨrɨk, ɗɨm ka sheni shumashuma derenwo gɨn duwowo,
\v 24 ka ɓagh woma ɓomai ninni gaan bo tapɨrɨki, ɗɨm ka tako womongo. Ka niime la derenwo gɨn duwowo dong, bi shimi bɨla ka matɨko, ka ɓoi woma ɓoma mongo.
\v 25 Ka ɗowe koi gɨn na shuma mongo shakam kaa ko goto doo bo kumai, bo woi kishimiu na shuma mongo an ɓomowo ko Nakumai, ɗɨm Nakumai modin an ɓomowo ko naɗowe awo mondin an mukumowo la jarɨm.
\v 26 Jire na ɓalmai waka ɗɨm porma neneu dɨm boko ange dai ɓiye ayim mɨ shi gorowo.
\v 27 Ku kanghi wu ɓale, 'Boko yee lambe shiriu.'
\v 28 ge na ɓalmai muum dai shi yinga tamno ya jindaro a tele yee lambe shiri gɨn shire la awoni.
\v 29 Bo yerewo mɨ tumi an wumowo ka dire yoowo, poryi ka muke ane. Duwa an tawo gwang gɨlwa dimbiyiwo bɨla tileni ko dai ɓiye dimbiyiwo bɨla gaani la waati.
\v 30 Bo arwo mɨ tumi an wumowo ka dire yoowo, kaayire ka muke ane. An tai gwang ka wule gɨlwa dimbiyiwo ko mɨ aka gama la wati gɨn dai dimbiyiwo.
\s1 KUKUK MA YESHU KO TIKE WULA
\v 31 Ɗɨm wu ɓalmai, 'Anya ma gasha mɨndani ane bɨla ɓondo likalikat ma tika;
\v 32 Ge Na ɓalmai, dai ɓiye mum shi tikana gɨn mɨndani, bo woi ko kwalalau, a manere na lambe shiri. Anya ma shi wulara biim wun tikawa, shi kwalala kwalala gɨn shire.
\s1 KUKUK MA YESHU KO KƗMDE BOOK
\v 33 Kɨma ku kanghi wu ɓale ko moi la shakam ɗuwa ɗuwa, 'Boko kɨmde bowo ko lɨuwou, ge ku gɨre kɨmdebok mamai doyi Makam.'
\v 34 Ge Naa ɓalmai, 'Boku tɨmne kɨmde bomaiyu, woi gɨn lapurou; kɨda she bo joko ma Puroguru
\v 35 kanje gɨn lapaniu, duwa she kuturak bo loi yooni, kanje gɨn Wurushalimau, duwa she nong ali ma nong Amnai.
\v 36 Boko kɨmde gɨn koowou, duwa woi aka ɗɨm mane wakai ɗumoi popolok kanje junghu.
\v 37 Ge ɓala mongo bɨla ɗuwoni 'ou,' 'ou' kanje 'auwo,' 'auwo,' dai wom gowa woyii me pottɨna yi Amnayaanjin.
\s1 KUKUK MA YESHU KO ANGE KAARA
\v 38 Ku kanghi wu ɓalle, 'yero bo yero, wuro bo wuro.'
\v 39 Ge na ɓalmai boku kur shi mɨ shi gɨngɨnghau, bo shimi anya ma talawa yi gɨngawo mɨ tumi ka kaghɨli mɨ ɗumoyi ɗɨm.
\v 40 Bo mondin mu shi jinda taa gɨn kai bo kumai bɨla gɨpe landa mongo, ɓaghi bɨla shi gɨpe dai gɨn lalaura mongo kɨm.
\v 41 Anya ma shingɨrawa ku yee goto ma mel ɗumoi, ka tako gɨn shi ma mel raap.
\v 42 Anya ma lawa wonduwoi yiwo ka ɓonni, ɗɨm dai mum lawa tangho yiwo boko gayiu.
\s1 JINDA ANASHUMA MONGO
\v 43 Ku kanghi wu ɓale, A ɗuwoni 'mbak ka yee jinda na ko kala mongo ɗɨm ka kur na shuma mongo'.
\v 44 Ge na ɓalmai kuye jinda ana shuma mamai, ɗɨm ku yiwu kumbo ko moi wun dɨr lɨmmai, " ku luwu shaɗak ko moi wun jaalimamai, kuye wom gwang ko ana kurmamai."
\v 45 Kɨduwa aku ɗuko ambo ma bonghai mɨ shi la puro. Kɨduwa shi wii pori mani bɨla awoto ko moi gɨngɨngha gɨn moi gwanggin. Ɗɨm shi ɓoi gwa guru mani gɨn ko moi teet dai gɨn ko moi woi wun teetu.
\v 46 Ge bo ka jinda kara moi wun jindamai, bo lenje pɨlan dei aku wamaiyi? Woi daa ana gɨpe jaangal wun yimai kɨshimiu ru.
\v 47 Boka daai kara mwalanmai, mindei ka yaa mɨ taa yere miyai? Woi daa angaugin wun ye kɨshimiu?
\v 48 Duwa shimi a ɗuwoni mbak ku ɗuwoku kɨkɨt kiim bonghai mɨ shi la Puro shi kɨkɨt.
\c 6
\s1 KUKUK MA YESHU KO ƁOI WOMA ƁOOMA
\p
\v 1 Ku yee shen boku yee wutau mɨ teet gaan miya kɨda wu almaiyu, ɓabamu waaku wai bolenje mamai yi Bongmu mɨ lapurou.
\v 2 Kɨshimi Shakam aka ɓoi woma ɓooma, boko ɓwi ɓili kowou kiim analiliu wun yee la gaɓiyan kumbo ko gokongin, kɨduwa wu wai payɨk yi miya. Jire Naa ɓalmai, wu gɨpe bolenje maawu.
\v 3 Ge shakam kai ɓoi woma ɓooma, boko lɨuwi arwo mɨ shau bɨla bɨn wom arwo mɨ tumni shi yimaiyu.
\v 4 Kɨda woma ɓooma mongo bɨla ɓoni bo tukwa. Kɨda Bonghai mɨ shi almai bo tukwa an ɓoomai bolenje.
\s1 KUKUK MA YESHU KO YEE KUMBO
\v 5 Shakam ka kumbo, boku yee ki ma analiliuwu, kɨda wun jinda yirko wu yee kumbo la gaɓiyan kumbo gɨn kongol goko, kɨda miya wu alwuni. Jire Naa ɓalmai wu gɨpe bolenje maawu.
\v 6 Ge kaamai, shakam ka kumbo, ku gaku la gaawi ku nume bo gaawi, ku yee kumbo yi Bonghai mɨ shi bo tukwa. Ɗɨm Bonghai mɨ shi al wom bo tukwa an ɓoomai bolenje maamai.
\v 7 Shakam ka kumbo, boku maɗe wom woi laki yikiu ki mɨ angaungin wun yee, wun almai ki an kanghawu kɨda ɗɨgɨm yila ɓalangin maawu.
\v 8 Kɨda shimi, boku ɗuwoku ki wuniu, kɨda bonghai a bɨni wonduwoingin mɨ ka jindai ɓala ku biɗeyi.
\v 9 Kɨda shimi ku yee kumbo mamai kime: Bongmu mɨ lapuro, mo yimgo ɗuwoni karkat.
\v 10 Mo joko mongo doni. Mo wom kai jindai yeni lapani ki mɨ lapuro.
\v 11 Ka ɓoomu wombotuma ma duna pori mɨ gangɨre.
\v 12 ka muulmu jaɓe ɓala maamu. Kim mɨn muuluwu ko moi jaɓɨma ɓala.
\v 13 Boko tako gɨn mɨni bo jinda wonduwoiyu. Ge ka baale komu yi wom gɨnggɨngha.' Kɨduwa jokoi mongo, gɨn dɨmbɨri, gɨn darma paabadan. Yeni kɨshimi.
\v 14 Kɨda boku muuluwu jaɓe ɓala ma miya, Bonghai mɨ lapuro kɨm an muulu mai.
\v 15 Ge bo woi ka muuluwa jaɓe ɓala maawuu, an yimau Bonghai bɨla muule jaɓe ɓala mamai.
\s1 KUKUK MA YESHU KO JUMTI
\v 16 Kɨma, shakam ka jumti, boku ɗope bogaanmayu ki mɨ analiliu wun yee, kɨda wun tɨmbe boyerowu kɨda miya wu bɨni wun jumti. Jire Naa ɓalmai, wu gɨpe bolenje maawu.
\v 17 Ge kaamai, shakam ka jumti, ku puure moot koomai ɗɨm ku joɓe boyeremai mai,
\v 18 kɨda boku ape ko miya ka jumtiu, ge kara yi Bonghai mɨ shi bo tukwa; ɗɨm Bonghai mɨ shi almai bo tukwa, an ɓoomai bolenje mamai.
\s1 DAPE GƗNA LAPURO
\v 19 Boku ɓange gɨna mamai lapaniu, boi mɨ ɓura gɨn twipuwa au jaɓɨmai, ɗɨm boi mɨ ana shiri au boorɨmai wu shiri.
\v 20 Bo shimi, ku ɓange gɨna mamai lapuro, boi mɨ woi ɓura kanje twipuwa au jaɓɨmaiyu, boi mɨ woi ana shiri au boorɨmai wu yee shiriu.
\v 21 Kɨda dai boi mɨ gɨna mongo yiki shen mongo nene kɨm.
\s1 PITLA MA DƗMBƗYIK
\v 22 Yero pitla ma dɨmbiyik. Kɨda shimi bo yero gwang, dai dimbiyik balmani gɨn kangboi.
\v 23 Ge bo yerowo woi gwagwu, dai dimbiwo balmani gɨn tɨkɨrɨmboi. Kɨda shimi, bo kangboi mɨ yiwo tɨkɨrɨm kone yiki, ɗɨnga tɨkɨrimni! KWARAKWARAK KO PUROGURU KANJE GƗNA
\v 24 Woi mu nini an kwarakkwarak ma anakomɨna raapu, dɨm bɨla kur ɗumoi bɨla yee jinda mɨ ɗumoiyi, bo woi kɨshimiu an mane shenmani ko mɨ ɗumoi bɨla buun mɨ ɗumoi. Waka ɗɨm yee kwarakkwarak ko Puroguru ɗɨm gɨn ko gɨnau.
\s1 YIL SHEN GƗN ƊINBE KOI
\v 25 Kɨda shimi naa ɓalmai, shenmai ba yileni ko ɗuko pani mamaiyu, wom aku tuumai kanje ɗɨm wom aku naamai kanje ko dimbiyimai, wom aku wolmai. Tuniya woi taa wombotumau, ɗɨm dimbiyik taa landangin?
\v 26 ku yinge yiɗiyo moi la puro, wowun kapi kanje laɗou anya dapɨmai la daɓinu, ge Bonghai mɨ lapuro shi wuɗumawu, woi ka taawuna darmau ru?
\v 27 Ma laamai kɨda ngwalngwal yini an ɗɨm jaghe tuniya gaan anya bo yoo ɗumoi?
\v 28 Goro mi ka ngwalngwal yik da landa? ku shen bilei mɨ la lushu, ki mɨ wun ɓarɨma. Wowun wutau, wowun doowe landau.
\v 29 Dai gɨn shimi Naa ɓalmai, anya Shuleiman dai gɨn darma mani woi woola landa ki ma ɗumoi laawuu.
\v 30 Bo Puroguru shi ɗaure lushu gɨn darma, mɨ gaangɨre wun gɨn tuniya ɗɨm ɗe wu pate wuni la wati, Kaamai woka goowa mɨ an ɗɨm yimai pinennu, kaa mɨ gattɨmani ɓoijire mamai?
\v 31 kɨda shimi boku yee yimai ngwalngwal ku ɓale, 'mi am tuumai?' kanje ɗɨm 'mi am naamai?' kanje ɗɨm, 'kamo landai pɨla am wolmai?'
\v 32 Kɨda da angaungin wun lau goro wonduwoingini moi, ɗɨm Bonghai mɨ lapuro a bɨni ka jindai wonduwoingini moi.
\v 33 Ge ku lau joko ma Puroguru domin ɗɨm gɨn yee wom teet mani ɗɨm dai wonduwoingini moi au ɓoomai,
\v 34 Kɨda shimi, boku yee ngwalngwal yik ko wom ɗeeu, kɨduwa ɗee ata ngwalngwal yik ma koro. Anya duna porii pɨla she gɨn wom gɨnggɨngha mondo.
\c 7
\s1 BOKU LUNA MONDIN MU JAƁEƁALAU
\p
\v 1 Boku yee kumaiyu, ɗɨm awu yimai kumaiyu.
\v 2 kɨda gɨn kamo kumai mɨ ka ya, gɨn shimi awu yimai, ɗɨm gɨn wom ka kɨra yiki gɨn shimi awu kɨrmai.
\v 3 Kɨda mi ka yinge lo luushu mɨ la yero duwowoi, ge woi kaa lwa koowo gɨn jim mɨ la yerowou?
\v 4 Ɗɨnga ɗɨnga aka ɓalli gɨn duwowo, mo na porwo lo lushu mɨ la yerowo,' biim jim nini la yerowo?
\v 5 kai naliliu! ka por jim mɨ la yerowo dong bishimi aka almai sharara mɨ aka ɗɨm por lo luushu mɨ la yero duwowo.
\v 6 Boku ɓoi wom karkat ko yeɗiyanu, boku muke wom darma mani yiki gaan alaudeu. Ɓabamu au lapɨrmai gɨn yoowu, ɗɨm au kaghɨlɨma awu papɨmamai ane.
\s1 KU KUMBE, KU LAWI, KU WAARE BO GOKOI
\v 7 Kumbu, au ɓoomai. Laawu, ɗɨm aku waamai. Waaru bogokoi, awu ammai.
\v 8 kɨda dai mum shi kumba, shi gɨpɨmai; dai mum laawa, shi waamai; ɗɨm dai mum waara bogokoi, awu auni.
\v 9 Mandei ɗumoi lammai, bo lowo mani shi lau kaɓakaɓa kumat, an ɓooni guwat?
\v 10 kanje bo shi lau shɨrwo, bɨla ɓooni waye?
\v 11 Kɨda shimi, bo kaa anagɨnggɨng shen ku bɨn ɓoi wom gwang ko ambo mammai, ɗɨnga an ɗuko yi Bonghai mɨ lapuro mɨ shi ɓoi wom gwang ko moi wun kumbaya?
\v 12 Kɨda shimi, dai wom ka jindai miya wu yimai, kaamai kɨm ku yuwu kɨshimi, me shimi kumai gɨn wom Anawouyo ma Puroguru wun ɓula.
\s1 GOKOM BEKƗREK
\v 13 Ku gaku ɗa bogokom mɨ ɓekɨrek. Kɨda bogokom mɨ bop ɗɨm katakata gokom tana bo muru, ɗɨm miya ɗɨgɨm wun taa gɨn shimi.
\v 14 Ge bogokoi ɓekɨrek ɗɨm gokoi pɨrma mɨ shi taa bo wai tuniya ɗɨm miya kalla awu waamai.
\s1 BƗN YI SHOWI ƊAA YI LOYORO
\v 15 Ku yee shen gɨn Anawouyo ma lɨwo, moi ana do yimai gɨn dɨmbi tɨnghan ge jire ganjimawu ki yeɗe toro.
\v 16 Ɗa yi loyo mawu aku bɨn yiwu. Miya ɗuwowu dape loyo toɓiyo yi ariyo lushu, kanje ɗɨm tuiyi yi ariyo?
\v 17 Kɨshimi kɨm, dai shoowi mɨ gwang loyoro gwang, ge dai shoowi ji gɨnggɨngha loyoro gɨnggɨngha.
\v 18 Shoowi ji gwang wato ɓoi loyo mɨ gɨnggɨnghau, kɨshimi shoowi ji gɨnggɨngha wato ɓoi loyo mɨ gwanghu.
\v 19 Dai shoowi ji woi she ɓwa loyo mɨ gwanghu au kayɨmoro ane wu mukere la wati.
\v 20 Yi boiyi shimi, aku bɨn yiwu ɗaa yi loyo maawu.
\s1 WOI NAA TƗMNA BƗN YIMAIYU
\v 21 Woi dai ana ɓallo, 'Nakomu, Nakomu,' au gaa la joko mɨ lapurou, ge kara moi wun ya wom Baagha mɨ lapuro shi jindai.
\v 22 Miya ɗɨgɨm porii shimi au ɓallo, 'Nakomu, Nakomu wo mɨn yaa wouyo la yimgouru, mu poɗe lɨm mɨ gɨnggɨngha la yimgo, ɗɨm la yimgo mɨ yee nonin wutau ɗɨgɨmu?'
\v 23 Bi shimi ana ɓalwu bo kang, 'woina bɨna yimaiyu! ɓeku nap, ka ana yee wom gɨnggɨngha.
\s1 LOI KO YOO ƊƗGHO GORENI RAAP
\v 24 Kɨda shimi, dai mum kangha ɓala mono tana gorei an ɗuko ki mum ɓɨrmani ɗɨgha mɨna mani ko guwat.
\v 25 Guru a ɗakeni, gwa taɗii a doni, ɗɨm yiwet a yildini a ware mɨnai, ge woi wukuranau kɨda ɗɨnghani ko guwat.
\v 26 Ge dai mum kangha yila ɓala mono woi tana goreiyu an ɗuko ki nong tulok mɨ ɗɨgha mɨna mani bo puwa.
\v 27 Guru a ɗakeni, gwa taɗii a doni, yiwet a yildini a ware mɨnai, ɗɨm a wukureni, ɗɨm a jupuleni ane."
\s1 KUKUK MA YESHU MƗ TEET
\v 28 A ɗuwoni shakam Yeshu tela ɓale yila ɓalangini moi, ɗɨkɨkɨ miyai a yelawuni wom shi kukumai,
\v 29 kɨda a kukuwu ki mum shi gɨn dɨmbɨri, ɗɨm woi ki anaɓulo maawuu.
\c 8
\s1 YESHU A JANG NA KASHIK
\p
\v 1 Shakam Yeshu shuutɨna ko guwari, dɨkɨkɨ miya wu tau goreni.
\v 2 Na kashɨk dona yini ɗɨm tɨmana gaani, shi ɓalmai, "Nakomu, boko yee jindai, aka manɨmono jangjang."
\v 3 Yeshu a wowe anni a deyini, shi ɓalmai, "Naa jindai. Mako jangjang. Shwet kashɨk mani a jangheni.
\v 4 Yeshu a ɓalli, "yingu boko ɓale wonduwoi ko muu. Tako amongo, ɗɨm ka ape koowo yi wilan ɗɨm ka ɓoi woma ɓooma mɨ Musha wa duwa shitta."
\s1 YESHU A JANG LOWO MA NAGAAN ANAƊOWE AWO
\v 5 Shakam Yeshu gana la Kaparnahum, nagaan anaɗowe awo dona yini ɗɨm kumbaya,
\v 6 shi ɓalmai, "Nakomu, kwarak mono nini ɗuk naarɨmani yini shi ann pɨra gɨrgɨt."
\v 7 Yeshu a ɓalli, "ana doma ɗɨm ana janghani."
\v 8 Nagaan anaɗowe awoi a lɨwi ɗɨm a ɓale, "Nakomu woi naa kɨrana ka gako la mɨna monou, yu kara ɓala na bɨni kwarak mono an jangha.
\v 9 kɨda naani kɨm na gɨn dɨmbɨri, ɗɨm na gɨn ana ɗowe awo anno. Naa ɓalli ko me, 'Tako,' ɗɨm shi tama, ɗɨm ko bɨlani, 'woko,' ɗɨm shi doma, ɗɨm ko kwarak mono, 'yu woyi me,' ɗɨm shi yimai."
\v 10 Shakam Yeshu kangha woyi me a yaleyi ɗɨm a ɓale ko moi ana taa goreni, "Jire naa ɓalmai, wona wa kaamo na ɓoijire me la Yishirailau.
\v 11 Naa ɓalmai miya ɗɨgɨm au doma ɗa gɨmai gɨn booni, ɗɨm awu ɗuko bo twi wombotuma gɨn Yibirahim, Yishaku gɨn Yakubu, la joko mɨ lapuro.
\v 12 Ge ambo jokoi au muku mawu la boi mɨ tɨkɨrɨm, boi mɨ au kwimai gɨn akɨre wuro."
\v 13 Yeshu a ɓalli gɨn ko nagaan anaɗoowe awoi, "Tako! kim ka ɓwajire, mo bɨla yeni kɨshimi yiwo." Ɗɨm kwarakyi a janghani shakai shimi.
\s1 YESHU A JANG NAKULUNG BITURUSH
\v 14 Shakam Yeshu dona la mɨna ma Biturush, a al Nakulung Biturush woi she jangjanghu she ɗuk gɨn pɨra malma.
\v 15 Yeshu a dei atto, malmai a washere. Ɗuwoto yiloto puro ɗɨm a loigoro yini kwarakkwarak.
\s1 YESHU A JANG MIYA ƊƗGƗM KƗBǑNI
\v 16 Shakam booni yena, miyai wu dowunu gɨn moi yaanjin gana yiwu yi Yeshu. A por lɨmi gɨn yila ɓala ɗɨm a jang moi wowun jangjangwu dai.
\v 17 Ɗa yi shimi ɓala ma Yishaya nawouyo ma Puroguru gɨmana, mɨ shi ɓalmai, "Shi gɨn kooni gɨra pɨrangin maamu la dɨmbiyini."
\s1 ANA ƁALMAI AU TA GORO YESHU
\v 18 Ɓanje shakam Yeshu ala dɨkɨkɨ miyai wu kareyi, a wii wuni wu tawu gɨlwa nong gwa mɨ Galili.
\v 19 Ɗuwoni naɓulo doni yini ɗɨm a ɓale, "Na malɨm, ana taa gorowo dai boi mɨ aka yiki."
\v 20 Yeshu a ɓalli, birim wun gɨn wuyo, yiɗiyo mɨ la puro wun gɨn mɨnangin, ge lowo ma Mu woshi gɨn bo gande kooniu.
\v 21 Ɗumoi la ambogwatin mani a ɓalli, "Nakomu, ɓaghne dong tana are baagha."
\v 22 Ge Yeshu a ɓalli, "Woko gorono, ɗɨm ka ɓagh moi mutawa wu are muru maawu."
\s1 YESHU A PEKE YIWET GURU
\v 23 Shakam Yeshu gana la ki, ambogwatin mani wu gawu goreni.
\v 24 Nini, nong yiwet guru a yilani ko nong gwai, tankal gwa a yileni ki an gɨm kii. Ge Yeshu shi noon.
\v 25 Ambogwatin wu dowu yini wu pireyi, wun ɓalmai, "ɗaa mɨni, Nakomu; mɨn nem muru,"
\v 26 Yeshu a ɓalwu, kɨda mi ka shoori, ka mɨ ɓoijire mamai gatɨmani?" Ɗɨm a yileni puro a peke yiweri gɨn nong gwai. Ɗuwoni mɨmɨreni yiweri.
\v 27 Miyai a yalewuni ɗɨm wu ɓale, "me kamo mui pɨla, mɨ da yiwet gɨn nong gwa wun ta goro ɓala mani?
\s1 JANG MOI YAANJIN GAWA YIWU GARASHINA
\v 28 Shakam Yeshu dona ɗa gɨlwa mɨ ɗumoi ɗɨm ɗa la ali ma miya Garashina, miya raap moi yaanjin gawa yiwu wu wayi. Wun poɗɨma la buroingin ɗɨm wun shagha kɨɗekɨɗe, kɨda da nagoto wani ɗɨm gomma ko gokoi shimiu.
\v 29 Ɗɨm wu yee kwi bongbong ɗɨm wu ɓale, "biki maamu mi gɨn kai, lowo ma Puroguru? ka doko nene bɨla ka yimu kindi kindi dong ɓala shakai yeni?"
\v 30 Ɓanje juwa ma alaude wun kɨran nemma gɨn wuni.
\v 31 Yaanjini ɗuwowu kumbe Yeshu wun ɓalmai, "Boko lɨuwi ka poɗe mɨni, ka dile mɨni la juwa ma alaude me."
\v 32 Yeshu a ɓalwu, "Taku!" yaanjini pottɨwa ɗɨm wun gawa la alaudengini; Nini, dai juwai wu ye kayo ta la lɨdɗɨk guwat tawa la nong gwa ɗɨm wun mutawa la gwai.
\v 33 Ana kɨran ma alaudengini wu yee kayo wu gau la ali wu ɓalwu ko miya dai wom yena, ki wom yena gɨn miya moi yaanjin shi ɓoowa kindi kindi.
\v 34 Yi boiyi shimi, dai moi la nong alii wu dowu wai Yeshu. Shakam wun alaya, wu kumbeyi bɨla ɓau kɨrau ali maawu.
\c 9
\s1 YESHU A JANG DURAL
\p
\v 1 Yeshu gana la ki, puna gɨlwa, ɗɨm dona la non ali mani.
\v 2 A kɨreni tɨp, wu dowu gɨn mum duralli gandɨmani ko panda yini. Ala ɓoijire maawu, Yeshu ɓalli ko mum duralli, "Lowo, awowo poosheni. Jaɓe ɓala mongo wu muuluwo."
\v 3 A kɨreni tɨp, yere ana ɓuloi wu ɓale la derenwu, "Mui me shi buun Puroguru."
\v 4 Yeshu a bɨn shen ɓala mawu ɗɨm a ɓale, "Goro mi ka shen wom gɨnggɨngha la awomai?
\v 5 Pɨla ta ɗwaɗwallai wu ɓale, "jaɓe ɓalangin mongo wu muuluwo, kanje wu ɓale' "yilko puro ɗɨm yu goto?
\v 6 Ge kɨda ku bɨni lowo ma Mu shi gɨn dɨmbɨri ko lapani bɨla muule jaɓe ɓalangin... A ɓalli ko duralli, "yilko puro, gɨru panda mongo, ɗɨm tako mɨna mongo."
\s1 NAAI MƗ YA KO MATTA
\v 7 Ɗɨm mui a yileni puro ɗɨm a tani mɨna mani.
\v 8 Shakam dɨkɨkɨ miyai ala woyi me, a yale wuni ɗɨm wu paye Puroguru, mum ɓwa kamo dɨmbɨrii me ko miya.
\v 9 Kim Yeshu gowana ɗa nene, a al mum na yimni Matta, mɨ shi sharap bo tara gɨpe jaangal. A ɓalli, "woko gorono." A yileni puro ɗɨm a tani goreni.
\v 10 Kim Yeshu ɗuwana bɨla twi wombotuma la mɨnai, A yeni ana gɨpe jaangal ɗɨgɨm gɨn ana jaɓe ɓala dowa wun twa wombotuma gɨn Yeshu gɨn ambogwatin mani.
\v 11 Shakam mɨparisha ala kɨshimi, wu ɓale ko ambogwati mani, "duwa mi na malɨm mamai shi twi wombotuma gɨn ana gɨpe jaangal ɗɨm gɨn ana jaɓe ɓala?"
\v 12 Shakam Yeshu kangha woyi me, a ɓale, "miyam kaari dimbiwu gɨddɨng woi bikɨmaawu gɨn naɓoi worinu, dɨm moi wowun jangjangwu.
\v 13 Aku taama ku kuke wom laki, Na yu jinda yaashɨk woi tapɨrɨkwu, Domono woi na dono kɨda moi teet wu lip tubiu, ge ana jaɓe ɓala.
\s1 BIƊA KO JUMTI
\v 14 Ɗɨm Ambogwatin ma Yahaya wu dowu yini wu ɓale, "goro mi mini gɨn mɨparisha mɨn jɨmti ringring, ɗɨm ambogwatin mongo wowun jumtiu?"
\v 15 Yeshu a ɓalwu, moi tawa bo wula awowu an jaɓɨma ru bo maami wulai shi peewu? Ge bonkongin doma shakam au gɨre maami wulai ane yiwu, shakai shimi awu jɨmti.
\v 16 Woi mu nini an jib pe landa ko manje landau, an papɨma ane waan gommau, ɗɨm an papɨma kɨɗe kɨɗe.
\v 17 Kanje miya pate pee gwa loyo shoowi yinabi mɨ peeni la manjiyan gɨladimbi bo wu pate, gɨladimbii an taɗɨma, gwa loyo shoowi yinabi an patɨma ali, bo shimi, au pate pee gwa loyo shoowi yinabi la pee gɨladimbi, ɗɨm dai au jaɓɨmau.
\s1 LOWO RA NAGAAN MIYA GƗN TAMNO JI DA BO LANDA MA YESHU
\v 18 Shakam Yeshu shi ɓalwu woyingini moi, boiyi shimi, Nagaan ana ɗowe awo a doni ɗɨm tɨmani gaani. A ɓale, "Lowo rano ɓanje she murata, ge ka doko ka loi arwo kooro ɗɨm ata ɗaama."
\v 19 Ɗuwoni Yeshu yilani tani goreni, ɗɨm kɨshimi ambogwatin mani wun ya.
\v 20 Boiyi shimi, ɗɨm tamno nini mɨ doom jopuma yiro ma mila gumdɨra raap, a doto ɗa bi Yeshu ɗɨm a dei bo landa mani.
\v 21 kɨda la aworo a ɓale, "Bono ɗɨm dei landa mani ana wai jangha."
\v 22 Ge Yeshu kaghɨlana ɗɨm a alde, ɗɨm a ɓale, "Loworano yu awoji ɗumoi, ɓoijire monji a maaneji jangjang." Ɗɨm tamnoi a wai jangha la shakai shimi.
\v 23 Shakam Yeshu yatɨna la mɨna ma na gaan anaɗowe awoi, a al ana boi ngaatel ɗɨm gɨn dɨkɨkɨ miya wun kara ɓala ɓala kɨɗekɨɗe.
\v 24 A ɓale, "taku amamai, kɨduwa lowoi woi muratau, ge she noon." Ge wu joleyi wun wuru.
\v 25 Shakam wun poɗa dɨkɨkɨi miyai pani, a gan la gaawi, a koi atto, ɗɨm lowoi a yilato.
\v 26 Ɓalai shimi a taareni dai la kɨrau boingini.
\s1 BUKUYAN RAAP WU WAI ALBOI
\v 27 Shakam Yeshu shi bagha boiyi shi gooma, bukuyan raap wu tau goreni. Wun yil yilawu ɗɨm wun ɓalmai, "ka yaashe mɨni lowo ma Dauda!"
\v 28 Shakam Yeshu gaatɨna mɨnai, bukuyang wu dowu yini. Yeshu a ɓalwu, "ku ɓoijire ana ɗɨm yee woyi me?" wu ɓalli, "Ou Nakomu."
\v 29 Ɗɨm Yeshu a dei yerowu ɗɨm ɓale, "mo bɨla yeni kɨshimi ki ɓoijire mamai,"
\v 30 ɗɨm yerewu a aɓeni. Ɗuwoni Yeshu ɓir kumowu ɗɨm a ɓale, "ku aliu Mu ba bin woyi me."
\v 31 Ge miya raapi wu tawu wun ko taare wom yena dai la kɨrau alii.
\s1 MUM WOSHI ƊƗM ƁALAU AYE ƁALA
\v 32 Kim miya raapi wun taa amawu, yi boiyi shimi, mum yaangin gana yini woi shi ɗɨm ɓalau wu dowunu gɨn shi yi Yeshu.
\v 33 Shakam wun porna yaangini mum woshi ɗɨm ɓalau a yee ɓala. Dɨkɨkɨ miyai a yele wuni ɗɨm wu ɓale, "woyi me wo mɨn tɨmna almai la Yishirailau!"
\v 34 Ge mɨparisha wun ɓalmai, ɗaa yi Amna yaanjin, shi poɗe yaanjin.
\s1 YESHU A AL YERE YASHIK MA MIYA
\v 35 Yeshu a bal dai nonin alii gɨn ambo ali. A twi gaan gɨn kukumai la gaɓiyan kumbo maawu, shi ɓoi ɓalam net ko joko ma Puroguru, ɗɨm shi jang dai anya kamo pɨrai pɨla.
\v 36 Shakam shi ala dɨkkɨkɨi, a al yere yaashɨk kowu, kɨda awowu jaɓɨmani ɗɨm wu tarowu. Wu ɗuwowu ki tɨngan mɨ woi na kɨran gorowuu.
\v 37 A ɓalwu ko ambogwatin mani, "Laɗoi ɗɨgɨm, ge ana wutauwi gatɨmawu.
\v 38 kɨda shimi ku kɨpɨre kumbe Makam nakolaɗoi bɨla tupturu ana wutau bo laɗo mani."
\c 10
\s1 YESHU A BEELE AMBOGWATIN GUM DƗRA RAAP
\p
\v 1 Yeshu shi naa ambogwatin mani gum dɨra raap boi ɗumoi ɗɨm a ɓowu dɨmbɨri ma por lɨm moi gɨngɨngha, ɗɨm wu jang dai ɓɨye kamo pɨra gɨn dai ɓɨye moi woi wun jangjanghu.
\v 2 Ɓanje me yim Anatupi moi gum dɨra raapi. Mɨ domin, Shiman( mɨ wun naayi Biturush), Andirawush molki; Yakub lowo ma Jabadi, gɨn molki Yahaya;
\v 3 Pilibush, gɨn Batalomi; Toma, gɨn Matta na gɨpe jangal; Yakub lowo ma Alpa, gɨn Tadawush;
\v 4 Shiman na jiloti, gɨn Yahuda Yishikaryoti, mum an washe kooni.
\s1 YESHU A TUPE GUM DƗRA RAAPI
\v 5 Yeshu a tupe wuni moi gum dɨra raapi, a ɓirkumowu ɗim a ɓale, "boku taku yi bɨla boi mɨ angaugin wun gɨn ɗukou, ɗɨm boku gaku la bɨla ali ma miya Shamariyau.
\v 6 Bo shimi, ku taku yi tingan moi bowa mɨ mɨna ma Yishiraila;
\v 7 ɗɨm kim ka ko goto, ku ɓoi ɓala ku ɓale, 'joko mɨ lapuro a doni nemma.'
\v 8 Ku jang moi woi wun jangjangwu, ku yil moi mutawa, ku mane ana kashik jangjang, ku poɗe yaanjin, ku gɨpu ko bam, ko bam ɗɨm aku ɓoomai.
\v 9 Boku koi bulabula mɨ na darmau, duɗaduɗa kanje ayimayim la larshingin mamai yu.
\v 10 Boku gɨre beele goto daa goto mamaiyu kanje jila wolawolau, kanje takin, kanje ambakwu, kɨda na wutau a yai bɨla wai wombotuma mani.
\v 11 Anya lo ali kanje nong alii pɨla mɨ ka gaka laki, ku laku mɨna ma mum gwang puroni, ku ɗuwoku nini daa por mu aku ɓau boyi.
\v 12 Bo ka gaa la mɨna, kuye koowu.
\v 13 Bo mɨnai na gwang puro, mo talai awo mamai ɗuwoni ko mɨnai. Ge bo ɗɨm woi gwang puroniu, mo talai awo mamai matini yimai.
\v 14 Bo moi wun kura gɨpɨmamai kanje wun kura kang yila ɓala mamai, shakam aku ɓau mɨnai kanje nong alii shimi, ku bap shelele mɨ yoomai.
\v 15 Kuli na ɓalmai, an ɗuko ɗwaɗwalla ko ali mang Shadoma gɨn Gomara por kumai ko nong alii sheji.
\v 16 Yingu, Na tupɨmamai la deren yeɗɨyan toro ki tingan, duwa shimi ku ɗuwoku gɨn ɓɨrma yero ki wayengin ɗɨm ki mukuyan moi wun tite boiyu.
\v 17 Ku ye shen gɨn miya! Au taa gɨn kamai gaan kumai, awu yimai ɓwata la gaɓiyan kumbo maawu.
\v 18 awu bo doo gɨn kamai gaan Amnangin gɨn gomnangin duwano, an shitta yiwu gɨn yi angaugin.
\v 19 Shakam wun dɨlla mai gaan kumai, boku yil shenmai ko wom aku yimai kanje wom aku ɓalmaiyu, kɨda wom aku ɓalmai an ɓoomai la shakai shimi.
\v 20 Kida woi kamai aku ɓalau, ge lɨm ma Bonghai mɨ la awomai shi an ɓala.
\v 21 Mol an ɓoi molki wu duu murni, bong ɗɨm an ɓoi Lowo mani, ambo au yilma yi ana miiwu ɗɨm au kwatuwu muru yiwu.
\v 22 Miya dai au kurmamai da yimno. Ge anya ma dingana daa tekshe, Mui shimi an ɗama.
\v 23 Shakam wun piilɨmamai la nong alii me, kuye kayo taa ali ji gaan, kɨda kuli na ɓalmai, waku ɗɨm baal ko noning ali ma Yishirailau Lowo ma Mu an bo doma.
\v 24 Lowo lakarak woi shi tai namalɨm maniu, kanje kwarak ɗuwoni shi ko Nakomɨna maniu.
\v 25 An ɗɨm yima kɨrkɨt Lowo lakarak ɗuwoni ki Namalɨm mani, shi kwarak ɗɨm ki Nakomɨna mani. Bowu ɗɨm nai Nakomɨna ma mɨna Baaljabul, gɨn gɨngɨn yimii pɨla au nai moi ana ɗuko la mɨna mani!
\s1 MUM AKU KANG SHOORI MANI
\v 26 Kɨduwa shimi boku kang shori maawuu, kɨda woi wonduwoi nini mɨ nummani an ammau, ɗɨm woi wonduwoi nini tukumani mɨ wani bɨnmau.
\v 27 Wom na ɓalmai la tɨkɨrɨmboi, ku ɓaleyi kɨ pori, ɗɨm wom ka kangha shirakka la kumo, kuye wouyo mani la ko mɨnangin.
\v 28 Boku kang shori ma moi ana duuna muru ma dɨmbɨyikwu. Boshimi, ku shore shi mɨ an ɗɨm duu dai bɨye lɨm gɨn dɨmbɨyik la bo kindikindi.
\v 29 Woi yiɗiyo raap miya wupe ko lo yila ayimu ru? Dai gɨn shimi woi mondin ɗumoi lawu ata yukot woi gɨn bɨnma ma Bonghaiyu.
\v 30 Ge shangɨm wakai mɨ la komai ɓilmawu ɓilma.
\v 31 Boku kang shoriu. Darma mamai a tai ma yiɗiyo ɗɨgɨm.
\s1 WOI NA DONA GƗN TALAI AWOU GE TASHKAT
\v 32 Kɨduwa shimi anya ma shi apa a bɨn yino gaan minya, Nani kɨm ana apɨmai na bɨn yini gaan Baagha mɨ shi lapuro.
\v 33 Ge shi mum kirkana gaan minya, Nani kɨm ana kirkɨmani gaan Baagha mɨ shi lapuro.
\v 34 Boku kɨnke angwa doomono daa na donnu gɨn talai awo ko lapaniu. Woi na dono daa do gɨn talai awou ge kara tashkat.
\v 35 Domono kɨda wii mu shumashuma gɨn Boki, lo tamno shumashuma gɨn noki ɗɨm, nakulun ata shumashuma gɨn nakulunro.
\v 36 Ana shuma ma mu wuni moi la mɨna mani.
\v 37 Shi mum taa jinda Booki kanje Nooki koono woi kɨrana bɨla ɗuwoni bo monou; ɗɨm shi mum taa jinda lowo mani kanje loworani koono woi kɨrana bɨla ɗuwoni bo monou.
\v 38 Shi mum woi gɨra ɓaɓagha showi mani shi tana goronou woi kɨrana bɨla ɗuwoni bo monou.
\v 39 Shi mum shi lau goro tuniyani an wulmai. Ge shi mum shi wula tuniyani duwano an waamai.
\s1 WUTAU MA BO LENJE
\v 40 Shi mum gɨpamai gɨpu nani, ɗɨm shi mum shi gɨpana gɨpu shi Mum tupɨtɨna.
\v 41 Shi mum gɨpa Nawouyo ma Puroguru kɨduwa shi Nawouyo ma Puroguru an gɨpe bo lenje ma Nawouyo ma Puroguru, shi ɗɨm mum gɨpa Mum teet kɨduwa shi Mum teet an gɨpe bo lenje ma Mum teet.
\v 42 Dai Mum shi ɓwa ko Lowo ɗumoi la moi kalkali moi anya gwa mɨ ɗwal la ɗouyo bɨla nai kɨduwa shi la Ambogwatin, kuli na ɓalmai, an tɨmne wule bolenje maniu.
\c 11
\s1 MOI YAHAYA NA BAPTISHMA TANGA WUNA
\p
\v 1 A yeni shakam Yeshu tela apuwu wom an yimai ko Ambogwatin mani gum dɨra raapi, a ɓagh boiyi shimi a twi gaan gɨn kukumai gɨn ɓoi ɓala la nonin ali maawu.
\v 2 Ɓanje shakam Yahaya shi la jaarɨm a kang duwa wutaungin ma Kirishitii, a ye tupi ɗaayi Ambogwatin mani
\v 3 ɗɨm wu ɓalli, "Kairu mum an bo domai, kanje mɨ shiire mondin?"
\v 4 Yeshu a lɨwi ɗɨm a ɓalwu, "Taku ɗɨm ku ɓoi rohon ma wom ka ala gɨn wom ka kangha ko Yahaya.
\v 5 Bukɨyan wun wai alboi, duralgin wun goto, anakashik wun manimawu jangjang, ngwarkɨmen wun mane kanghai, moi mutawa wun yilmawu bo muru, anakindi wun ɓalwu ɓalam net.
\v 6 Shaɗak yi shi mum woi shi wolana duwa nou."
\v 7 Kim miyai me wun tawu womawu, Yeshu shi lwa goro ɓala yi moi dɨkɨkɨi ko Yahaya shi ɓalmai, "Kaa taku la lushui bo yinge mindei, gane mɨ yiwet wuɓa?
\v 8 Ge mi ka taaka pani bo yingimai-mum wola kware mɨ gwang bɨɗau? Kuli, ana wole kware mɨ gwang wun ɗuwowu bopalda.
\v 9 Ge mi ka taaka pani bo yingimai, Nawouyo ru? Ou, Naa ɓalmai, mɨ taa Nawouyo.
\v 10 Me shimi shi mɨ duwani ɓulmani ɓulma, 'Yingu, Na tupe Natupi mono gaanwo, mɨ an niimwo goko mongo gaanwo.'
\v 11 Kuli na ɓalmai, la moi tamyen wun lwa wuna woi Mu nini taa Yahaya na baptishma ɓaɓambɨramu. Dai gɨn shimi mum taa gatɨnje la joko mɨ lapuro a taa yi gɨn ɓaɓambɨram.
\v 12 Dumbo la bonkongin ma Yahaya Nabaptishima daa ɓanje, jokom lapuro shi la jingɨlma ma shen, ɗɨm ana jingɨle shen wun shaare gɨn dɨmbɨri.
\v 13 Kɨda dai Anawouyoi gɨn kumaiyi wun kara wouyo daa shaka ma Yahaya;
\v 14 ɗɨm bo aku lɨmmai, me shimi Yiliya mɨ an bo doma.
\v 15 Mum shi gɨn kumo ma kanghai, kanghi.
\v 16 Gɨn mi ana kɨr jamanii me? Ki ambo ana ɗaɗau la kashuku moi wun nai apowu
\v 17 wun ɓalmai, 'Mu bumai ngaatel, woi ka laɗa golou. Mɨn kuye muru, woi kaya kwiu.'
\v 18 Yahaya a doni woi shi twi wombotuma kanje nai gwa yinabiu, wu ɓalli ɗɨm, 'Shi gɨn yaanjin.'
\v 19 Lowo ma Mu a doni shi tumai gɨn namai wu ɓale ɗɨm, 'Yingu, me natunji ɗɨm namurumen, sheere ana gɨpe jaangal gɨn anajaɓe ɓala!' Ge binen she ape kooro ɗaayi wutaungin mondo."
\s1 PEKE ALINGIN MOI WOWUN LƗUWA TUBIU
\v 20 Yeshu ɗuwoni loi goro peeke nonin ali moi ya nonin wutau mɨ ɗɨgɨm lawu, kɨduwa woi wun lɨwa tubiu.
\v 21 "Liworanji, Korajim! Liworanji Batshaida! Bo nonin wutaungin mɨ yimani la Taya gɨn Shidon kamo mɨ yena lamai, je ɓa wu lib tubi ɗeɗel la duɗa gɨn la manjiyan landa.
\v 22 Ge kumai mɨ au yiro ko Taya gɨn Shidon an ɗuko ɗwaɗwalla ko maimai.
\v 23 Shiji Kaparnahum, shiji almai ki au gɨrekoji da lapuro? Auwo, shummaji ali au yimai daa la Hadish. kɨda bo ɓa nonin wutau mɨ yena laaji yimani la Shadom, je daa gangɨre she nene.
\v 24 Ge na ɓalji an yima ɗangha yi ali ma Shadom koji la pori ma kumai."
\v 25 La shakai shimi Yeshu a ɓale, "Na payimowo, Baagha, Makam mɨ lapuro gɨn bojiali, kɨduwa ka nume woiyingini moi yi anabinen gɨn ana gare wonduwoi, ɗɨm ka apuwu ko moi woi wun gɨn binennu, ki ambo kalkal.
\v 26 Ou, Baagha kɨda shimi yena gwang gaanwo.
\v 27 Dai ɓiye wonduwoi Baagha a ɓoi la anno; woi mu bɨna yi Lowoiyu dɨm Bonghi ɗɨm woi mu bɨna yi Bonghiu dɨm Lowoi, ɗɨm gɨn mum dai Lowoi beela bɨla apɨni.
\v 28 Woku yino, dai ɓiyemai ana kindikindi, moi pinen lɨndɨmawu, na ɗɨm ana ɓomai noweyik.
\v 29 Ku gɨre dɨɗɨrik pinen mono koomai ku kuke yino, kɨda Naa ɗwal shenno ɗɨm andɨmani awono, ɗɨm aku wai noweyik ma tuniyamai.
\v 30 Kɨda pinen mono liplip, aku gɨrmai ɗwaɗwalla."
\c 12
\s1 AMBOGWATIN WUN WUƊE YILA KOLUSHU
\p
\v 1 La shakai shimi Yeshu shi gomma la torongin por Ashabat, Ambogwatin mani wu kang kiim, ɗuwowu loi goro wuɗe yila kolushu ɗɨm wun armai.
\v 2 Ge shaka mɨparisha wun ala kɨshimi, wu ɓale ko Yeshu, "Yingu, ambogwatin mongo wun yee wom woi ko gokou wu yee por ashabaru."
\v 3 Ge Yeshu a ɓalwu, "Woi ka tɨmna yinge wom Dauda yaa shakam shi kangha kiim gɨn moi wun goroniu?
\v 4 Shi gana la gaawi kumbo ma Puroguru ɗɨm shi twa burodi mɨ wun lwi la gaawi kumbo, mɨ woi ɗuwana ko gokou shi gɨn moi wun gɨn shi wu twi, dɨm kara wilannu.
\v 5 Woi ka yinga la kumai yu, mɨ apa wilan wun pange por ashabat la gawi kumbo ɗɨm wun almai woi wun jaɓau?
\v 6 Ge Nani na ɓalmai, Shi mɨ taa gawi kumboi ɓaɓambɨram shi nene.
\v 7 Bo ɓa ku bɨn la woiyi me, 'Mono na lau yashik woi tapɨriku; ɓa waku yiwu kumai ko moi wo wun jaɓau.
\v 8 Kɨda Lowo ma Mu, Nako ashabari."
\s1 NA NANARA ARIK
\v 9 Ɗɨm Yeshu a ɓau boiyi shimi ɗɨm gana la gawi kumbo maawu.
\v 10 Me ɗɨm, bɨla mu nini narɨmani anni. Mɨparishai wu biɗe Yeshu wun ɓalmai, "Dunghani ko goko ru bɨla wu jangboi por ashabari?" Kɨda angwa wu waayi gɨn jaɓeɓala.
\v 11 Yeshu a ɓalwu, "Mandei lamai, bo tingha rani ɗumoi koro, ɗɨm bo tinghai sheji a wukuroto la wuyo mɨ juɗuk por ashabat wani ammoro bɨra pottɨre paniu?
\v 12 Pɨlandei taa darma ɗɨmmi, mu kanje tingha! Duwa shimi ye wom gwang por ashabat shi ko goko."
\v 13 Yeshu ɗuwoni ɓalli ko mui, "Yollu arwo." A yolli, ɗɨm a mato jangjang ki anni ji ɗumoiyi.
\v 14 Ge Mɨparisha wu poɗowu pani wun ɗɨkɨmani, ɗɨm wun ko lau goko mɨ au duu munni.
\v 15 Yeshu a poreni leiya nini, bɨm shi bɨna wom wun laki. Miya ɗɨgɨm wu tawu goreni, ɗɨm a jang wuni dai.
\v 16 A wi wuni bowu yee yerei wu bɨn yiniu,
\v 17 kɨduwa bɨla ɗuwoni jire, wom ɓalana ɗaayi Nawouyo Yishaya, mɨ shi ɓalmai,
\v 18 "Yingu, kwarak mono mɨ na beela; mɨ bo awono, Mum lɨmno kang net mani kɨɗekɨɗe. Ana loi lɨm mono kooni, ɗɨm an ɓale duwa kumai ko Angaungini.
\v 19 An kɨrkiu anya yil yilaniu; kanje mondin mu kang yilani ko gokonginu.
\v 20 Wani tele ɗwale gane mɨ dembenau, an lewe wati mɨ shi nem muruu, dɨm ba gɨpe gaan kumai taa bo jege,
\v 21 ɗɨm la yimni angaungin au wai konei loi lɨm."
\s1 YESHU GƗN BAAJABUBA
\v 22 Ɗim wu donnu gɨn bɨla Mu gaan Yeshu shi mbum ɗɨm ngwarkɨmni ɗɨm yaanjin a gaan yini. A jangyi, biim wun ala ngwarkɨmi shi kanghai ɗɨm shi almai.
\v 23 Dai moi dɨkɨkɨi a yalewuni ɗɨm wu ɓale, "kanjei mui me an ɗuko Lowo ma Dauda?"
\v 24 Ge shakam Mɨ parishai kangha duwa woma yaleboyi yi me, wu ɓale, "Mui me woi an ɗɨm por yaanjinnu dɨm ɗaayi Baaljabuba, lowo ɓila ma yaanjin."
\v 25 Yeshu a bɨn wom wun shenmai ɗɨm a ɓalwu, "Dai joko ji she tikata she shaagha gɨ kooro wata yirkou, ɗɨm dai nong ali kanjei mɨna mɨ tikata she shaagha wato yirkou.
\v 26 Bo amna yaanjin an gashe amna yaanjin, a tikeni ɗɨm an ɗuko shi shaagha gɨn kooni. Ki pɨla joko mani an yɨrkoi?
\v 27 Ɗɨm bo Naa gashe yaanjin ɗaayi Balajabuba, ɗaayi ma ambo mamai wun gashe maawu ane? Kɨda shimi au ɗuko ana kumai mamai.
\v 28 Ge bo naa gashe yaanjin ɗaayi Lɨm ma Puroguru, lawa joko ma Puroguru a doni yimai.
\v 29 An yima ɗɨnga mu gani la mɨna ma mum gidding bɨla shirni pinen bo woi koya ɗowaya donghu? Bishimi, bɨla shinni pinen mɨ la mɨna mani.
\v 30 Shi mum woi shi jindanou shi na shuma mono, ɗɨm mum woi shi aimono dappɨmaiyu shi lukurmai.
\v 31 Kɨduwa shimi na ɓalmai, anya kamo jaɓe ɓalai pɨla gɨn bunne au mullmai ko miya. Ge bunen ko Lɨm mɨ karkat wani mullmau.
\v 32 Mum dai ya ɓalam bam ko Lowo ma Mu, shi au mullni shimi. Ge Mum dai ya ɓala jaɓo ko Lɨm mɨ karkat, shi awu mulli shimiu anya lapanii me kanje mɨ na doma.
\s1 SHOWI GƗN LOYORO
\v 33 Ku mane showi gwang ɗɨm loyoro gwang kanje ku mane showi gɨngɨngha gɨn loyoro gɨngɨngha, kɨda miya bɨn yi showi yi loyo mondo.
\v 34 Ka ambo gaimani, dumbo ka ana gɨngɨng awo, ki pɨla aku ɓale woyingin moi gwang? Kɨda la wom yena ngɨp la awo shire bok she ɓaleyi.
\v 35 Mum teet shi ɓale wom gwang mɨ shi pottɨni la ɓanga mɨ gwang mɨ la awoni, ɗɨm na gɨngɨng shen shi ɓale wom gɨngɨngha mɨ shi pottɨni la ɓanga mɨ gɨngɨngha mɨ la awoni.
\v 36 Nani na ɓalmai, kɨda pori ma kumai miya au ɓoi kɨrau yila ɓala mɨ bam mɨ wun ɓale.
\v 37 Kɨda aku ɗɨm lom koomai ɗaayi yila ɓalangin mamai, ɗɨm ɗaayi yila ɓalangin mamai au duu murmai."
\s1 AMBO JAMAN WUN LAU BOSHITA
\v 38 Ɗɨm yere Anaɓullo gɨn Miparisha wu lɨuni ko Yeshu ɗɨm wu ɓale, "Namalɨm, mɨn jinda al boshita ɗaa yiwo."
\v 39 Ge Yeshu a lɨuwu ɗim a ɓalwu, "Ambo jaman mɨ gɨngɨngha gɨn ana lamɓe shiri, wuni ana lau boshita. Ge woi boshita nini au waamaiyu dɨm kara boshita ma Yunana Nawouyoi.
\v 40 Kim Yunana shi yaa bonko kunung bɨri gɨn pori la awo nong shirwo, kɨshimi Lowo ma Mu an yee bonko kunung bɨri gɨn pori la awo boijiali.
\v 41 Miya moi Neneba au yirko gaan kumai gɨn jaman ma miyai me ɗɨm au duu mutto. Kɨda wu lib tubi yi ɓoi ɓala ma Yunana, ku yinge ɗow, Mum taa Yunana gɨn ɓaɓambɨram shi nene.
\v 42 Tamno Amna ji goko ali ata yilma gaan kumai gɨn minya ma jamani je ɗɨm ata duu mutto. Domoro daa bo teghel goro ali lapani duwa kang boshenshen ma Shuleimanu, ku yinge ɗow, Mum taa Shuleimanu gɨn ɓaɓambɨram shi nene.
\s1 MAMA MA YAANJIN
\v 43 Shakam lɨm mɨ gɨngɨngha shi porana yi Mu, shi gowoni ɗaayi boyingin mɨ woi wun gɨn gwau kɨda lau bo noweyik, ge woi shi wamaiyu.
\v 44 Ɗɨm an ɓalmai, "Ana mama yi mɨna mono boi mɨ na pottɨna yiki.' Bo matini, a doni wai mɨnai nimmani dɨm dammani jangjang.
\v 45 An porma ɗɨm an bo gɨtɨru yere lɨmgin moi gɨngɨngha boila moi wun taa ya kerekawo, ɗim dai ɓiyewu au mane bo ɗukoi nini. Bishimi telima ɗuko ma Mui shimi an tai jabɨma ko mɨ domin. Kɨshimi an yima ko jaman ji gɨngɨnghai je."
\s1 NONG YESHU GƗ MWALANNI
\v 46 Yeshu shakam shi ko ɓala gɨn moi dɨkɨkɨi, me wuni mɨ nooki gɨn mwalanni jijik pani, wun lammai wu yee ɓala gɨn shi.
\v 47 Mondin Mu a ɓalli, "Yingu, Nongo gɨn mwalanwo wun jijik pani ɗɨm wun lammai wu ye ɓala gɨn kai."
\v 48 Ge Yeshu a lɨuni ko shi Mum yina ɓalai, "Mandei Naaroi ɗim mɨ mandei mwalannoi?"
\v 49 Ɗuwoni wowe anni yi amabogwatin mani ɗɨm a ɓale, "Yingu, Moi wuni Naaro gɨn mwalanno!
\v 50 Kɨda dai Mum shi yee wom Baagha mɨ lapuro yaa jindai, Mui shimi shi Mollo, ɗɨm shi mollono gɨn Naaro."
\c 13
\s1 BO GOMƁALA GƗN NA KAPI
\p
\v 1 Porii shimi Yeshu pottɨna mɨna shi tana ɗuwana wuro nong gwai̇.
\v 2 Nong dɨkɨkɨ miya wu dapewu ɗɨm wu kareyi, ɗuwoni gani la lo ki shi sharap wuni moi dɨkɨkɨi wun jijik ko gɨmi.
\v 3 Yeshu ɗɨm a ɓalwu wonduwoingin ɗɨgɨm gɨn bogom ɓalangin. "A ɓale, ku yinge, bɨla namɨra nini tana bo kape kamo.
\v 4 Shakam shi la kapi, yere kamo wu apɨrowu kongol goko, ɗɨm yiɗɨyo wu dowu doɓe anne.
\v 5 Yere kamoi wu apɨrowu ko janggai boi, boim puwa gatana. Wu burowu kɨlangkɨlang pani kɨda puwai woi juɗuk wu.
\v 6 Ge shakam wun kangha pori, wu lemdewu kɨda kindi yarenwu, ɗɨm wu narowu anne.
\v 7 Yere kamoi ɗɨm wu apɨrowu la shoɓiyan aryo. Shoɓiyan aryoi wu ɓarowu wu njike wuni.
\v 8 Yere kamoi wu apɨrowu la puwa mɨ gwang ɗɨm a pate yero, ɗɨgɨmni yerei barɨmani aru, yerei bemeigumni, gɨn yerei ɗɨm kunungumni.
\v 9 Mum shi gɨn kumo, mo bɨla kake kumoni."
\s1 LA BO GOMƁALANGINI
\v 10 Ambogwatini wu dowu ɗɨm wu ɓalli ko Yeshu, "Duwa mi kai ɓala ko dɨkɨkɨ miyai gɨn bogom ɓalai?"
\v 11 Yeshu a lɨwi ɗɨm a ɓalwu, "Kamai wu ɓomai goko ma gaare wom tukumani la joko mɨ lapuro, wuni ɗɨm woi wun ɓowau.
\v 12 Kɨduwa dai mum shi gɨn shi, anya mɨ ɗɨgɨm au miini. Ge dai mum ɗɨm woi shi gɨn shiu, anya mɨ kallai au shaarɨmai anne yini.
\v 13 Me wom yaa na yiwu ɓala gɨn bogom ɓalangin: Dai gɨn yingɨmai, woi wun alau, ɗɨm dai gɨn kanghai, woi wun kanghau kanje wu gaare lakiu.
\v 14 Wouyo ma Yishaya a gɨmeni koowu, mɨ shi ɓalmai, 'Bo kang ɓala aku kanghai, ge waku tɨmne gaare lakiu; bo al wonduwoi aku almai, ge waku tɨmne bɨn lakiu.
\v 15 Kɨda laawo miyai me jung, wu teshe kumowu ma kanghai, ɗɨm wu nume yerewu, kɨda bowu ali gɨn yerewuu, kanje wu kanghi gɨn kumo wuu, kanje wu gare laki gɨn laawo wuu, kɨda bowu kaghildiwu yino kɨma, ɗɨm na jang wuniu.'
\v 16 Ge shaɗak yeromai gɨn kumomai kɨda ka almai ɗɨm ka kanghai.
\v 17 Kuli na ɓalmai kɨda Anawouyo gɨn moi teet ɗɨgɨm wu ye ɓa bɨla wu al woiyingin mɨ kaa ala, ɗɨm woi wun alau. Wu yee ɓa bɨla wu kang woiyingin mɨ ka kangha ɗɨm woi wun kanghau.
\s1 YESHU A BENDƗLE LA BO GOMƁALA MA NAKAPII
\v 18 Kakku kumomai ɗɨm ko bogom ɓala ma namɨra mɨ kapa kamo.
\v 19 Anya ma shi kangha yila ɓala ma jokom lapuroi ge woi shi gaara lakiu, shi mɨ gɨngɨnghyi a doni share wom wun kapa laawoni anne. Me shimi kamo mɨ kapana kongol gokoi.
\v 20 Wom kapana la janggai boi shimi mum shi kangha yila ɓalai ɗɨm gɨpa kɨlangkɨlang gɨn shakɨrak yik,
\v 21 dai gɨn shimi a dinge ma shaka kalla kɨda woi yaareni yikiu. Shakam kindikindi kanje piileboi yildɨwa kɨduwa yila ɓalai, woi ɗuwana dudughu a yukureni.
\v 22 Wom kapana la shoɓiyan aryoi, shimi mum shi kangha yila ɓalai, ge a mane shen mani ko wom lapani gɨn ɗɨɗɨngda ma gɨnangin wu dowu njike yila ɓalai, woi ya loyo ɗɨmu.
\v 23 Wom kapana boi jiali mɨ gwanghi, shimi mum shi kangha yila ɓalai ɗɨm shi gaara laki. Me shi mum pata loyo ɗɨm peera, yerei barɨmani aru, yerei bemoigumni, yerei ɗɨm kunungumni."
\s1 GULU LA KOLUSHU
\v 24 Yeshu a mani ɓowu bɨla bogom ɓala. A ɓale, "joko mɨ lapuro shi ki bɨla mum kapa kamo mɨ gwang la toro mani.
\v 25 Ge shakam miya wun ya noon. Nashuma mani a doni kape gulu kɨm la kolushui ɗɨm a tani ammani.
\v 26 Shakam buta kooni a pate loyo, me ɗɨm gului wu ape koowu kɨm.
\v 27 Kwarinjen ma nako boiyi wu dowu ɓalli, 'Mɨɓambɨram, woi kamo mi gwang kai kapa la toroiyu ru? Ɗinga ɗinga gulu laki?'
\v 28 A ɓalwu, 'Nashuma yaa woiyi me.' kwarinjeni wu ɓalli, 'Ge kai jindai mɨ tamu poɗe wuni anne ru?
\v 29 Nako boiyi a ɓale, 'auwo, kɨduwa shakam kaa la poɗe banghai, aku ɗɨm poɗe kolushui gɨn wuni.
\v 30 Ɓauwuni dai wu ɓarowu bobboi daa por laɗo. Shaka laɗoi ana ɓalwu ko ana laɗoi, ''Wu loi goro poɗe gului wu ɗowe jilingjiling ɗɨm wu tile anne, ge bo ma kolushui wu dape la dawa mono.'''"
\s1 BO GOMƁALA MA YILA LOYO GARAP
\v 31 Ɗɨm Yeshu mani ɓowu bɨla bogom ɓala. A ɓale, "Joko mɨ lapuro an ɗuko ki yila kamo garap mɨ bɨla mu shi kapa la toro mani.
\v 32 Kamoi je kuli shire she taa kishka la kamongin. Ge shakam she ɓarata, she yima ɓambɨram tai shoɓiyan moi la juwa. She ma ɗaa showi mɨ yiɗiyo wun do gaamma laro ɗɨm wu yee mɨnangin mawu la bobuwaro."
\s1 BO GOMƁALA MA YIRMA
\v 33 Yeshu a ɓalwu mondin bogom ɓala ɗɨm. "Joko mɨ lapuro shi ki yirma mɨ jila tamno she tɨura gɨn kɨrma ashi ɗouyo kunung dɨm dai jingɨrai bo shipeni."
\s1 YESHU AYE WUTAU GƗN BO GOMƁALANGIN
\v 34 Dai woingini moi mɨ Yeshu shi ɓalwa ko dɨkɨkɨ miyai gɨn bogom ɓalangin; ɗɨm woi shi ɓalwu bɨla wonduwoiyu dɨm gɨn bogom ɓala.
\v 35 Me ɗɨm duwa bɨla ɗuwoni jire wom wun ɓala ɗaayi Nawouyo, shakam shi ɓala, "Ana au bono gɨn bogom ɓalangin. Ana ɓale wonduwoingin moi jiwu tukumawu dumbo luma goro lapani."
\s1 YESHU A BENDƗLE LA BO GOMƁALA MA GULU LA KOLUSHU
\v 36 Shaka mɨ Yeshu ɓagha moi dɨkɨkɨi ɗɨm shi gana la mɨna. Ambogwatinmani wu dowu yini ɗɨm wu ɓale, "Bendɨlmu la bogom ɓala ma gulu mɨ la toroi."
\v 37 Yeshu a lɨwi a ɓale, "Shi mum kapa kamo mɨ gwanghi Shi Lowo ma Mu.
\v 38 Toroi shimi lapani; kamo mɨ gwanghi ɗɨm wuni ambo jokoi. Gului wuni ambo ma mɨ gɨngɨnghai,
\v 39 ɗɨm Nashumai mum kapa gului shimi Amnayaanjin. Laɗoi shimi teel goro lapani, ana laɗoi ɗɨm wuni Anatangi ma Puroguru.
\v 40 Kɨduwa shimi, kim wun dapa gului boi ɗumoi ɗim wun tɨla gɨn wati, kɨshimi an ɗuko por teel goro lapani.
\v 41 Lowo ma Mu an tupe Anatangi mani ɗɨm wu dape wom dai shi wi jaɓe ɓala gɨn ana tupe wom gɨngɨngha la joko mani.
\v 42 Au patɨmawu la wuyali ma wati, boi mu awu kwimai gɨn akɨre wuro.
\v 43 Wuni ɗɨm miya moi teeti kangboi mawu an yima ki ma pori la joko ma Bongwu. Mum shi gɨn kumo, mo bɨla kakke kumoni.
\s1 GƗNA JI TUKUMORO LA PUWA
\v 44 Joko mɨ lapuro shi ki bɨla gɨna mɨ tukumani la toro. Bɨla mu shi waa ɗuwana tukumai. Gɨn shakɨrak yik shi tana shi wupa dai ɓiye wom shi gɨn shi, ɗɨm dona ɗira toroi shimi. GUWAT NA DARMA
\v 45 Kɨshimi kɨma, Joko mɨ lapuro shi ki napaangha mɨ na lau goro guwat mɨ na darma.
\v 46 Shakam shi waa guwat mɨ taa darma, a tani wupe ɓiye wom shi gɨn shi a doni ɗire ɗɨm.
\s1 LEEM
\v 47 Kɨma, Joko mɨ lapuro shi ki leem mɨ wun washa la nong gwa, ɗɨm a dapɨtɨru kamo wonduwoigin ɗangɗang.
\v 48 Shakam gɨmana, ana dumboi wu amturu wuro gwai. Wu ɗuwowu sheshiren wu dape moi gwangin la gɨlangin, ge moi gɨngɨnghai wu wushile anne.
\v 49 Kɨshimi an ɗungha yi teel goro lapani. Anatangi ma Puroguru au do tike deren ana gɨngɨng shen gɨn moi teet.
\v 50 Au patɨmawu la wuyali ma wati, boi mɨ au kwimai gɨn akɨre wuro.
\s1 PEE GƗNA GƗN MANJERO
\v 51 Ku gaare la woingini moi dai?" Ambogwatini wu ɓale, "Ou."
\v 52 Yeshu ɗuwoni ɓalwu, "Duwa shimi anya Naɓulloi pɨla mɨ dona ɗuwana lakarak ma jokom lapuroguruwu shi ki nako mɨna, Mum wottɨra pee gɨna gɨn manje gɨna la kunduk mani." WU KUR YESHU LA NAJARAT
\v 53 Ɗɨm a yeni shakam Yeshu tela bogom ɓalangini moi, a ɓagh boyi shimi.
\v 54 Ɗɨm Yeshu a gatɨni boi mani ɗɨm a kukuwu ko miya la gawi kumbo. Wom yena nini shimi, woini a yalewuni ɗɨm wu ɓale, "Mui me a wa boshenshen gɨn yee woma yaleboingini moi to?
\v 55 Me woi Lowo ma Nayaɓoi meu ru? Me woi shi noki wun naare Maryamuu ru? Mwalanni woi mɨ Yakub, Yushubu, Shiman gɨn Yahudau ru?
\v 56 Mɨ dai mwalanni tamyen woi wuniu ru yimu? Shi watɨra woingini moi ɗitto?"
\v 57 Awowu a jaɓeni duwa shi. Ge Yeshu a ɓalwu, "Nawouyo ma Puroguru woi shi wule darmau dɨm la ali mani gɨn moi la mɨna mani."
\v 58 Woi ya woma yaleboingin nene ɗɨgɨmu kɨduwa kindi ɓoijire maawu.
\c 14
\s1 MURU MA YAHAYA NA BAPTISHMA
\p
\v 1 Nem shakai shime Amna Hiridush kangha duwa Yeshu. A ɓalwu ko kwarinjen mani,
\v 2 ''Me Yahaya Na baptishima; a yileni la moi mutawa. Duwa shimi dɨmbɨrigini moi wun wutau la dimbiyini.''
\v 3 Kɨda Hiridush a koi Yahaya a ɗoweyi, ɗɨm a mukeyi la jarɨm kɨduwa Hiridiyash, minda molki Pilibush.
\v 4 Duwa Yahaya a ɓalli, ''woi ko gokou ka gɨrere ɗa mindawo.''
\v 5 Je ɓa Hirudush a duu munni; ge shi shore miya, kɨduwa wu gɨre yi ɗa Nawouyo ma Puroguru.
\v 6 Ge shakam ɗaɗau por loyo ma Hirudush dona, lora Hiridiyash laɗa golo la deren ɗɨm posha awo Hirudush.
\v 7 Bɨla ape popolok awo, a ɗowe ko ɓala gɨn kɨmde bok an ɓondo dai wom she kumba.
\v 8 Bim noki she wuura, a ɓaldo, ''ɓonno ko Yahaya na baptishima nene ko pila.''
\v 9 Shen Amna a yileni kɨɗekɨɗe ko wom she kumba, ge kɨda kɨmda boni ɗɨm kɨda miya moi bo ɗaɗawi gɨn shi, a wii wu ye kɨshimi.
\v 10 A tupe wu kaye ko Yahaya la jarɨm.
\v 11 Ɗɨm wu dowunu gɨn kooni ko pila wu ɓondo ko lowoi ɗɨm a tatonu yi noki.
\v 12 Ambo gwatin mani wu dowu gɨre murui ɗɨm wu are. Bishimi wu tawu ɗɨm wu ɓalli ko Yeshu.
\s1 WUƊE BO MIYA DENDƗREN BAAT
\v 13 Ɓanje shakam Yeshu shi kangha woyi me, a poreni boyi shimi la lo ki a taan nap. Shakam miya dɨkɨkɨ wun kangha, wu pottɨwu la nonin ali tawu goroni gɨn yoowu.
\v 14 Yeshu a doni gaanwu ɗɨm a al dɨkɨkɨ miyai, a al yere yashik maawu ɗɨm a jang anapɨra maawu.
\v 15 Shakam boni yena, ambo gwatini wu dowu yini ɗɨm wu ɓale,''Boyi me la lushu, ɗɨm boni a yeni, ka woure dɨkɨkɨ miya moi kɨda au ɗɨm ga la ambo alingin ɗɨm wu ɗiure wombotuma ma kowu.''
\v 16 Ge Yeshu a ɓalwu,''woi yena gwang wu tawu womawuu, kamai ku ɓowu wom au tumai''
\v 17 wu ɓali, ''Mɨn gɨn kara kaɓa kaɓa kumat baat gɨn shirwo raap.''
\v 18 Yeshu a ɓale, wokunu yiki.''
\v 19 Ɗuwoni Yeshu wii dɨkɨkɨ miyai wu ɗuwowu sheshiren ko lushu. A gɨre kaɓa kaɓa kumari gɨn shirwo raapi, yinga lapuroguguwu, a lwi shaɗak ɗɨm a kɨkɨle kumari ɗɨm a ɓowu ko ambo gwatin mani, ɗɨm ambo gwatini wu ɓowu ko dɨkɨkɨ miyai.
\v 20 Dai wu twi ɗɨm awowu a gɨmeni. Bishimi wu wore wom ɓaghana jijikɨla kumari a gɨm tangate gumdɨra raap.
\v 21 Moi wun twa wu yawu mamyen dendɨren baat woi tamyen gɨn ambo lakiu.
\s1 YESHU SHI GOTO KO NONG GWA
\v 22 Shwet, a wii ambogwatin mani wu gawu la lo kii wu tawu gaani wu gowowu gɨlwa, shi ɗɨm an woure dɨkɨkɨ miyai.
\v 23 Bim shi woura dɨkɨkɨ miyai, a tani yeweni ko guwat kara shi bɨla ye kumbo. Shakam boni yena, shi nini kara shi.
\v 24 Ge ɓanje kii a yato wuyuk la deren gwa, woi kii she ɗɨm gotou kɨda tankal gwa mɨ gɨddɨng shi jingɨl mawu.
\v 25 La shaka mɨ parau ma biri Yeshu shi do yiwu, shi goto ko nong gwai.
\v 26 Shakam ambo gwatini wun alya shi goto ko gwai, shori a koi wuni, ɗɨm wu ɓale, ''me kowoot'' ɗɨm wu ye kuwuu da shoori.
\v 27 Ge Yeshu a ye ɓala shwet a ɓalwu, ''ku dingoku ding! nani!'' Bo ku kang shooriu.''
\v 28 Biturush a lɨni a ɓale, Nakomu bo kai, ka wune na dono yiwo ko gwai.''
\v 29 Yeshu a ɓale, ''woko.'' Ɗuwoni Biturush poreni la kii ɗɨm shi goto taa yi Yeshu.
\v 30 Ge shakam Biturush ala yiweri, shori a koyi, shakam shi lwa goro yumburma, a ye kuwuu, ɗɨm a ɓale, ''Nakomu, ka ɗaane.''
\v 31 Yeshu shwet wowa anni kwa Biturush puro ɗɨm a ɓalli, ''kai gatɨmani ɓoijire mongo, goro mi kai kɨkɨnkai?''
\v 32 Shakam Yeshu gɨn Biturush gawa la lo kii nong yiweri a yireni.
\v 33 Ɗuwowu ambo gwatin mani wu ɓooni ɓaɓambɨram ko Yeshu wu ɓale, ''kuli kai lowo ma Puroguru.''
\s1 YESHU A JANG MUM WOI SHI JANGJANGHU LA JANISHARAT
\v 34 Shakam wun gowawa gɨlwa, wu dowu ali Janisharet.
\v 35 Shakam miya moi boyi shimi wun gaara Yeshu wu yee tangi dai la boingin moi kombɨla wuna, ɗɨm wu dowunu dai gɨn ana pɨra,
\v 36 wu kumbeyi kɨduwa wu deyi kara bo nong landarani, ɗɨm dai ɗɨgɨm moi wun daa yiki wu jaghawu.
\c 15
\s1 BOPANI MA ANA GAAN MIYA
\p
\v 1 Ɗɨm yere mɨparisha gɨn ana ɓulo moi wun pottuwa Wurushalima wu dowu yi Yeshu. Wu ɓale,
\v 2 ''Kɨda mi ambo gwatinmongo wun kura ta goro bopani ma moi ɓambɨreni? Kɨda woi wun joɓe arwu shakam awu twi wombotumau.'' A lɨuwi ɗɨm a ɓalwu,
\v 3 ''Ɗɨm daa mi ka kura wouyo ma Puroguru kɨda ɗuko bopaningin mamai?
\v 4 Kɨda Puroguru a ɓale, 'ka ɓoi ɓaɓabɨram ko boko gɨn nongo,' ɗɨm 'mum ɓala wom gɨngɨngha ko boki kanje ko noki, woi gɨn kɨkɨnkau an muru.'
\v 5 Ge ku ɓale, ''Anya ma ɓala ko boki kanje ko noki dai ayɨk mɨ aku waamai yino ɓanje na ɓooni ko Puroguru.'''
\v 6 Mui shimi woi bikimaniu bɨla ɓoi ɓaɓambɨram ko bokiu. La gokoi me ku maane yila ɓala ma Purorguru wom bam kɨda bopani mamai.
\v 7 Kaa ana liliu! Papai Yishaya yaa wouyo koomai, shakam ɓala,
\v 8 Miyai me wun ɓono ɓaɓambɨram kara yi boowu, Ge awowu wuyuk gɨn naani.
\v 9 Wun ɓono ɓaɓambɨram ko bam, kɨda wouyo ma miya kamo bopani maawu mɨ wun kuke.'''
\s1 WOM ANA GƗNDE MU
\v 10 Ɗɨm a nai miya dɨkɨkɨ do yini ɗɨm a ɓalwu, ''ku kake kumomai ɗɨm ku gaare laki,
\v 11 woi wom na gaa la bo muu na jalimaniu. Bo shimi, wom na porma la bo muu, shimi na jale mu.''
\v 12 Ɗuwowu ambo gwatini dowu ɗɨm wu ɓalli ko Yeshu, ''Ka bɨni mɨparisha wu ye kɨɨm shakam wun kangha ɓalai me.''
\v 13 Yeshu a liuwu ɗɨm a ɓale,''Dai showi mɨ woi Baagha mɨ lapuro shi panau au pormoro buut.
\v 14 Ɓauwuni kɨm, ana gaan bukiyan. Bo buum an doke duwoni buum dai ɓiyewu awu mukot la wuyo.''
\v 15 Biturush a lɨuwi a ɓalli ko Yeshu ka bendɨlmu la ɓalai me.
\v 16 Yeshu a ɓale, ''Da ɓanje woi ka gaara lakiu?
\v 17 Woi kaa almaiyuru, anya mi gana la bo mu shi goomma la awoni ɗɨm an porma ko kondo?
\v 18 Ge wom na porma la bok she yildɨto la awo. Wuni woigin mɨ na jale mu,
\v 19 kɨduwa la awo wom gɨngɨngha shi pottɨni, duna muru, lambe shiri, kwalakwala, shiri, bai bi liwo, gɨn ɓeelo.
\v 20 Woigini moi na jale mu. Ge twi wombotuma gɨn arwo reɗek woi shi jale muu.''
ƁOIJIRE MA TAMNO KAN'ANA
\v 21 Shakam Yeshu tana womani ɓagha boyi shimi, ɗɨm tana ɗa yi boigin ma noning alingin ma Taya gɨn Shidon.
\v 22 La shakai, jila tamno Kan'ana a pottɨto la boigini. A ye kuwuu a ɓale, ka al yere yashik mono, Nakomu, Lowo ma Dauda! yaangin shi yiro kindi ko lowo rano.''
\v 23 Ge Yeshu woi yira ɓalau. Ambogwatin mani wu dowu kumbeyi, wu ɓalli, ka woure re, kɨda she kuwuu goromu.''
\v 24 Ge Yeshu a lɨwu ɗɨm a ɓale, ''Woi wu tangɨne yi miya ɗanghu, dim yi tinghan moi bowa mɨ mɨna Yishiraila.
\v 25 Ge a doto tɨmoto gaani she ɓalmai, 'Nakomu ka ayene,
\v 26 A lɨuwi ɗɨm a ɓale, woi teetu, bɨla gɨre wombotuma ma ambo wu mukuwu ko ambo yedɨyanu.''
\v 27 A ɓale, kɨshimi, Nakomu, anya yedɨyanni wun tumai la wom na apɨrma goro kutɨrak twi wombotuma ma Nakowu.''
\v 28 Ɗuwoni Yeshu a liwi ɗɨm a ɓaldo, Tamno, ɓoijire monji gɨdding; mo bɨla yeni kim shiji jindai,'' La shakai shimi loworando a janghato.
\s1 YESHU A JANG MIYA MOI ƊƗGƗM
\v 29 Yeshu a ɓaU boyi shimi ɗɨm a tani nem gɨn nong gwa mɨ Galili. Ɗuwoni yeweni ko ɗɨngɨt ɗɨm a ɗuwani sharap nini.
\v 30 Nong dɨkɨkɨ miya wu dowu yini. Wu dounu gɨn nduralgin, bukiyan, ana ɓembe, gɨn ana nanara yoo, gɨn yere miya moi pɨra yiwu gaani. Ɗɨm a jang wuni.
\v 31 Duwa shimi woini a yale dɨkɨkɨ miyai wu al ana ɓembe wun ɓala, moi narmani yoowu wu janghowu, nduralgin wun goto ɗɨm bukuyani wun al boi. Wu paye Puroguru mang Yishiraila.
\s1 WUƊE BO MIYA DENDƗREN PARAU
\v 32 Yeshu a nai ambogwatin mani yini ɗɨm a ɓalwu, ''Na al yere yashik ma dɨkɨkɨ miyai, kɨduwa ɗunghawu ɓanje bonko kunung nene yino ɗɨm woi wun gɨn wombotumau. Woi na jinda wourimawu woi wun twa wombotumau. Kɨda bowu wukurowu gokou.
\v 33 Ambo gwatinni wu ɓalli, ''am wai kaɓa kaɓa kumat mɨ ɗɨgɨm to mɨ an gome nong dɨkɨkɨ miyai mɨ la kang boyi me?
\v 34 Yeshu a ɓalwu, ''kaɓa kaɓa diyandei ka gɨn shi? Wu ɓale, Boila, gɨn ambo shirwo kalla,''
\v 35 Ɗuwoni Yeshu wii dɨkɨkɨ miyai wu ɗuwowu sheshiren boi ji ali.
\v 36 A gɨre kaɓakaɓa kumat mɨ boilai gɨn shirwoi, biim ɓwa barka a jɨkɨle kaɓakaɓai ɗɨm a ɓoowu ko ambogwatinni. Ambogwatini wu ɓowu gɨn ko miyai.
\v 37 Miyai dai wu tui ɗɨm a gome wuni. Ɗɨm wu dape goro bowu mɨ ɓaghana, a gɨm tangate boila.
\v 38 Moi wun twa wombotumai mamyen dendɨren parau, woi ɓɨlma tamyen gɨn ambo lakiu.
\v 39 Bi shimi Yeshu a woure dɨkɨkɨ miyai wu tawu ɗɨm a gani la lo ki tana la kɨraugin ma Magadan.
\c 16
\s1 LAU BOSHITA
\p
\v 1 Mɨparisha gɨn mɨshadukiya wu dowu wu kɨryi wun biɗɨmani bɨla apuwu boshita la puro.
\v 2 Ge a lɨwi ɗɨm a ɓalwu, '' Bo boi booni, ka ɓalmai, boyi a yima gwang, kɨda lapuroi ɗwai.
\v 3 Bo boyi shang, kaa ɓalmai lapuroi woi gwanghu ɗɨm, 'kɨda la puroi dwai ɗɨm darai.' Ka ɗɨm bɨn bendɨle wom an yima la puro, ge woi ka ɗɨm bendɨle boshitangin ma shakanginu.
\v 4 Gɨnggɨng jaman gɨn ana lambe shiri wun lau boshita, ge woi au ɓoowu boshitau dɨm shita ma Yunana.'' Bishimi Yeshu a ɓau wuni ɗɨm tana womani.
\s1 YIRMA MANG MƗPARISHA GƗN MƗSHADOKIYA
\v 5 Shakam ambo gwatini yawa gɨlwa mɨ ɗumoi wu mone wu gɨre burodi armuu.
\v 6 Yeshu a ɓalwu, Ku lwoi komai ɗɨm ku bɨn yi yirma ma mɨparishai gɨn mɨshadukiya.''
\v 7 Ambo gwatini wu jokɨre derenwu ɗɨm wu ɓale, kɨda woi mɨn gɨtɨra burodi armuu.''
\v 8 Yeshu a bɨn woyi me ɗɨm a ɓale, ''kaa ana gatɨnje ɓoijire, kɨda mi ka jokirmai la derenmai ɗɨm ka ɓalmai kɨda woi ka gɨtɨra burodi armaiyu?
\v 9 Daa ɓanje Woi ka bɨnau ɗɨm woi ka shena kaɓakaɓa kumat baat ko moi dediren baaru, ɗɨm tangate diya ka dapa ɓangha gorei?
\v 10 Kanje kaɓakaɓa kumat boila ko moi dendiren parau ɗɨm tangate diya ka worai?
\v 11 Ki ɗinga ɓamai gaare laki woi na ɓala ko burodiu? Ku ye kana ɗɨm ku bɨn yi yirma ma Mɨparisha gɨn Mɨshadukiya.''
\v 12 Ɗuwowu gaare laki woi shi ɓalwu duwa yirma mɨ la burodiu, ge wu loi kowu yi kukuk mang Parisha gɨn Mɨshadukiya.
\s1 ƁALA MA BITURUSH MƗ YA KO YESHU
\v 13 Ɓanje shakam Yeshu dona kɨrau boigin nemma gɨn Kaishariya Pilibi, a biɗe ambo gwatin mani, shi ɓalmai, ''miya wun ɓale Lowo ma muu shi ma?"
\v 14 Wu ɓale, ''yerei wu ɓale kai Yahaya na baptishima; yerei Yiliya; yerei ɗɨm Yirmiya. Kanje ɗumoi la ana wouyoi."
\v 15 A ɓalwu, "Ge kaamai ka ɓale naa ma?"
\v 16 Shiman Biturush a lɨuni a ɓale, "kai kirishtii, Lowo ma Puroguru mɨ na tuniya.''
\v 17 Yeshu a lɨwi ɗɨm a ɓalli,''Shaɗak yiwo, Shiman Bar Yunusha, kɨda ara gɨn doom wawu apuwo woiyi meu, ge Baagha mɨ lapuro.
\v 18 Na ɓalwo kɨma kai Biturush, ɗɨm ko guwari me ana ɗigh gaawi kumbo mono. Bo gokongin ma Hadesh wawu gaamaniu.
\v 19 Ana ɓoomai kwanmen ma joko mɨ lapuro. Anya mi kaa ɗowa lapani an ɗomma la puroguru, ɗɨm anya mi kaa laka lapani an lakɨma la puro.''
\v 20 Ɗɨm Yeshu a ɓɨrkumo ambo gwatini bowu ɓale ko mu shi Kɨrishitiu.
\s1 YESHU A BALE KAMO MURUM AN YIMAI
\v 21 Dumbo shakai shime Yeshu lwa goro ɓalwu ko ambo gwatin mani mbak bɨla tani Wurushalima, bɨla nai kindi kindi ko wunduwoi ɗɨgɨm ara ana gaan miya gɨn na gaan wilan gɨn ana ɓulo, awu duu munni, ɗɨm la por bonko na kunung awu mane yilmani gɨn tuniya.
\v 22 Ɗuwoni Biturush naya nap nyeyaya, shi ɓalli,'' mo Puroguru gashe, Nakomu; woyi me yeni wuyuk gɨn kai an tɨmne yima yiwou.''
\v 23 Ge Yeshu a kaghɨleni ɗɨm a ɓalli Biturush, ''Mako bino, Amna yaanjin! Kai woma luum yino, kɨda woi kai loi kowo yi wunduwoigin ma Puroguruu, ge yi wunduwoigin ma miya.''
\v 24 Bi shimi Yeshu a ɓalwu ko ambogwatin mani, "Mum dai yaa jinda do gorono, mbak bɨla kur kooni, bɨla gɨre ɓaɓaagha shoowi mani ɗɨm doni gorono.
\v 25 Kɨda anya ma ya jinda ɗai tuniyani an washe goroi, ɗɨm anya ma bwa goro tuniyani duwano an wamai.
\v 26 Shakta mani mi mu bo wai lapani dai ge wula tuniyanii? Mi mu an ɗɨm ɓoomai bo tuniyanii?
\v 27 Kɨda Lowo ma Mu an dooma la darma ma Boki gɨn Anatangi mani. Shakai shimi an boi bolanje ko anya mui pɨla ko wom shi ya.
\v 28 Kuli na ɓalmai, yerei lamai nene jikjik woi awu tɨmne muruu dɨm bo wu al Lowo ma Mu shi doma la joko mani.
\c 17
\s1 AGHƗRMA YIPA MA YESHU
\p
\v 1 Bi bonko bemei Yeshu a gɨre Biturush, Yakub gɨn molki Yahaya, ɗɨm a tani gɨn wuni ko ɗɨngɨt guwat kara wuni.
\v 2 A aghɨreni gaanwu. Bo yereni a yeni kang ki pori ɗɨm landangin mani karkat.
\v 3 Yingu, Musha gɨn Yiliya wu appe koowu yiwu wun ɓala gɨn shi.
\v 4 Biturush a lɨuwi ɗɨm a ɓalli ko Yeshu, "Nakomu an yima gwang yimu mɨn nene. Boko ye jindai, ana niime tara kunung nene - ɗumoi mongo, ɗumoi ma Musha, ɗɨm ɗumoi ma Yiliya."
\v 5 Shakam shi ko ɓalai, yingu, awi mɨ popolok a tɨmbe wuni, ɗɨm la shakai wu kang yila ɓala porana la awii, shi ɓalmai, ''Me shimi loboawono, mum na kang neenni. Ku kanghyi."
\v 6 Shakam ambo gwatini wun kangha, wu tim kowu ali ɗɨm wu kan shoori kɨɗeƙɨɗe.
\v 7 Ɗɨm Yeshu a doni deyiwu ɗɨm ɓala, ''Yilku ɗɨm boku kang shooriu,''
\v 8 Ɗuwowu yil kowu ge woi wun ala mondin mu niniu dɨm kara Yeshu.
\v 9 Shakam wun shuumma ko guwari, Yeshu a ɓɨrkumowu shi ɓalmai, Bo ku ɓoi rohon ma wom apana ko mondɨn muu dɨm bo Lowo ma mu ba yileni la moi mutawa.''
\v 10 Ambo gwatin mani wu biɗeyi wun ɓalmai, ''Kɨda mi ge ana ɓuloi wun ɓala mbak Yiliya an doma domini?''
\v 11 Yeshu a liuni ɗɨm a ɓale, ''Kɨshimi Yiliya an doma ɗɨm bɨla mane wunduwoigin dai bo ɗuko mawu.
\v 12 Ge na ɓalmai takai Yiliya a yatini, ge woi wun bɨna yiniu. Bo shimi, wu ye wom dai wun ya jinda yini. Ko gokoi shimi kɨma, Lowo ma Mu an kan kindi la arwu kɨm."
\v 13 Ɗɨm ambo gwatini wu gaare shi ɓalwu duwa Yahaya na baptishima.
\s1 YESHU A JANG LOWO MƗ YAANGIN GAYA ƁALA
\v 14 Shakam wun dowa yi dɨkɨkɨ miyai, bɨla muu a doni yini, pata bɨrɨmni gaani, ɗɨm a ɓale,
\v 15 ''Nakomu, al yere yashik ma lomono. Kɨda mukuri yini, ɗɨm she yini kindi yini kɨɗekɨɗe. Ringring shi wukot la wati gɨn gwa kɨm.
\v 16 Na donnu gɨn shi yi ambo gwatin mongo ge woi wun ɗɨma janghaniu.''
\v 17 Yeshu a lɨuwi ɗɨm a ɓale, ''Kaa ana kindi ɓoijire gɨn gɨngɨn jaman, dudukni ki ɗɨnga ana ɗuko gɨn kamai? Dudukni ki ɗɨnga ana kanaɗi gɨn kamai? Wokunu gɨn shi yino.''
\v 18 Yeshu a peke yaangini ɗɨm a poreni yini ɗɨm lowoi a jangheni la shakai shimi.
\v 19 Ɗɨm Ambogwatini dowa yi Yeshu nap ɗɨm wu ɓalli, "Daa mi woi mɨn ɗɨma pormaiyu?"
\v 20 Yeshu a ɓalwu, ''kɨda ɓoijire mamai gatɨmani. Kɨda kuli na ɓalmai, bo ka gɨn ɓoijire anya kishkani ki yila loyo garap, aku ɗɨm ɓalli ko guwari me, yauko nene tako hane,'' an yangha ɗɨm woi wunduwoi an ɓamamaiyu.
\v 21 Ge kamo yaangini me woi shi pormau dɨm ɗaa yi kumbo gɨn jumti."
\s1 YESHU A MANE ƁALE KAMO MURUM AN YIMAI
\v 22 Shakam wun ɗuwawa la Galili, Yeshu a ɓalwu ko Ambogwatin mani, "Awu ɓoi Lowo ma Mu la ara miya,
\v 23 ɗɨm awu duu munni ɗɨm por bonko kunung an yilma." Ambogwatini shenwu a yileni.
\s1 ƁOI WOMA AYIIMA MA GAWI KUMBO
\v 24 Shakam wun dowa Kaparnahum, miya ana gɨpe jaangal gɨlwa shekel wu dowu yi Biturush ɗɨm wu ɓalli, "Woi namalɨm mamai ange jaangal gɨlwa shekelu ru?"
\v 25 A ɓale, ''ou.'' Ge shakam Biturush gana lamɨnai, Yeshu a yini ɓala domin ɗɨm a ɓale, ''Mi kai shenai Shiman? Amnagin lapani, yi mandei wun gɨpe jaangalii? Yi ana kindan kanje yi mawiyan?''
\v 26 Shakam Biturush ɓala, ''yi mawuyan, Yeshu a ɓalli, ''wu gɨrwu angɨmai ko ana kindiru?
\v 27 Ge kɨda bo mu wii ana gɨpe jaangalli jaɓe ɓalau. Tako la nong gwa, ka muke wala, ɗɨm ka amtɨru shirwo mɨ kai kwa domin, bo ka au boro, aka wai shekel. Gɨru ka ɓowu ko ana gɨpe jangalli, mono gɨn mongo.
\c 18
\s1 MANDEI MƗ TAA ƁAƁAMBƗRAMI
\p
\v 1 La shakai shimi kɨma Ambogwatini wu dowu yi Yeshu wu ɓale, "mandei mɨɓambɨram la joko ma Purogurui?"
\v 2 Yeshu a nai lowo kalla yini, a yiryi derenwu,
\v 3 ɗɨm a ɓale, ''jire na ɓalmai, bo woi kaa maana komai ki ambo kalkallu, woi aku wai goko ma gaa la joko ma Puroguruu.
\v 4 Duwa shimi anya ma ganda kooni ki lowo kalla shi mɨɓabɨram la joko ma Puroguru.
\v 5 Anya ma gɨpa lowo kalla kime la yimno gɨpu Nani.
\v 6 Ge anya ma wa ɗumoi la ambo moi kalkali moi ɓwajire yino jaɓa ɓala, an tai gwang yini wu lowuni non guwat buni dinni ɗɨm bɨla wu tawu mukeyi la nong gwa mɨ juɗuk.
\s1 WONDUWOIGIN MOI NA WII WUKOT
\v 7 Liwo ranji lapani kɨda shakangin ma dire yoo! Kɨda mbak shakangini moi wu dowu, ge liwo mani shi mum shakangini moi dowa ɗa yini!
\v 8 Bo arwo kanje yoowo an wu mowo ka dire yoowo, kayu ka muke ane, an tai gwang yiwo ka gako la tuniya mɨ paabadan kayimani arwo kanje nduralwo ko mɨ aka ga la wati gɨn arwo kanje yoowo kɨl.
\v 9 Bo yerewo an wu mowo ka dire yowo, ka wukule ka muke ane, an tai gwang yiwo ka gako la tuniya mɨ paabadan gɨn yerowo ɗumoi ko mɨ au mukumowo la wati mɨ woi kɨrauni yikiu gɨn yerewo kɨl.
\s1 BO GOMƁALA MA TINGHA JI BOOTA
\v 10 Ku ye kana bo ku bun ɗumoi la amboi meu. Naa ɓalmai, lapuro Anatangi mawu ringring wu yinge bo yero Baagha mɨ shi lapuro.
\v 11 Kɨda Lowo ma Mu a doni bɨla ɗai mɨ shi bona.
\v 12 Kaa shen mi? Bo mu shi gɨn tingan aru ɗɨm ɗumoi lawu bota, an ɓau moi wandumoi gumni ɗɨra wandumoi ko ɗɨngɨt bɨla tani bo lau goro ji botau?
\v 13 Ba waare, kuli Naa ɓalmai, an shakɨrak yik duwa ɗumoi mɨ shi wa, ko moi wandumoi gumni ɗɨra wandumoi moi woi wun bowau.
\v 14 Kɨshimi kɨm, woi bonghai mɨ la puro shi ya jinda anya ɗumoi la moi kalkalli bɨla tɨleniu.
\s1 MOL MƗ JAƁAƁALA
\v 15 Bo molwo a jaɓuwo ɓala, tako ka ɓalli wom jaɓa, derenmai kara kamai. Bo a kanghe, ka ɗai molwo.
\v 16 Ge bo a kur kanghowo, ka tako gɨn mu ɗumoi kanje yere mwalan raap. Kɨda ɗa yi bo ana ɓoi shitta raap kanje kunung anya kamo ɓalai pɨla an niimma.
\v 17 Bo a kur kake kumoni yiwu, ka ɓaleyi ko Yikilishiya. Bo kur kake kumoni yi Yikilishiya, mo bɨla ɗuwoni yimai ki angau gɨn na gɨpe jaangal.
\s1 ƊOOMAI GƗ LUKURMAI
\v 18 Kuli Naa ɓalmai, anya mi ka ɗowa lapani ɗoomani kishimi lapuro. Ɗɨm anya mi ka laka lapani awu lakɨmai lapuro.
\v 19 Kɨma Naa ɓalmai, bo yerei raap lamai au ɗowe ko ɓala lapani anya minmi wun kumba, Baagha mi la puro an yiwu.
\v 20 Kɨda boi mɨ miya raap kanje kunung wun dapawa boi ɗumoi la yimno, Naa nini la derenwu.''
\s1 BO GOMƁALA MA MUM WOI MUULAU
\v 21 Ɗɨm Biturush dona ɗɨm a ɓalli ko Yeshu, ''Nakomu, ko yoo diyandei bo mollo an jaɓɨno ɓala na mullii? Dɨm ko yoo boila?''
\v 22 Yeshu a ɓalli, ''woi Na ɓalwa ko yoo boilau, ge dɨm boila gumni barɨmani boila.
\v 23 Kɨduwa shimi joko mɨ lapuro shi ki bɨla Amna mɨ ya jindai bɨla bɨn ɓiye gɨna mɨ yi kwarinjen mani.
\v 24 Shakam lwa goro ɓilmai, wu dowu yini gɨn bɨla kwarak mɨ shi goreni tangho ma talent dendiren gum.
\v 25 Ge dumbo woi shi gɨn woma angɨmaiyu, Nakoni a ɓale wu wupeyi, wu dape gɨn mindani, gɨn ambo mani, gɨn wom dai shi gɨn shi, bɨla wu ye angɨk yiki.
\v 26 Ɗuwoni kwarakyi wukureni ali, tɨmana gaani, ɗɨm ɓalla, 'Nakono, ka ye kanaɗi gɨn nani, ana angɨmowo dai.'
\v 27 Dumbo nako kwarakyi kangha kɨshimi, a al yere yashik mani, ɗuwoni washeyi, ɗɨm a mulli tanghoi.
\v 28 Ge kwarakyi shimi a poreni pani ɗɨm a tani wai ɗumoi la aponi kwarɨnjenii, mɨ shi goreni tangho ma dinarii aru. A koyi a gwate dɨrni, ɗɨm a ɓalli, '' angɨno wom na gorowo,'
\v 29 Ge duwoni kwaraki wukureni ali ɗɨm a kumbeyi, ka ye kanaɗi gɨn nani, ɗɨm ana angɨwo.
\v 30 Ge kwarak mɨ domini a kur jik. Bo shimi a tani mukeyi la jarɨm, dɨm bo angeyi wom shi goreni.
\v 31 Shakam yere aponi kwarinjeni wun ala wom yena, shenwu a yileni kɨɗekɨɗe wu dowu ɓalli ko nako mɨna mawu dai wom yena.
\v 32 Ɗuwoni Nakowu nai kwarak mɨ domini, ɗɨm a ɓalli, '' kai kwarak na kerek awo Na mulwo tanghoi me dai kɨda ka kumbene.
\v 33 Woi yena ɓa gwang ka ape yashik ko duwowo kwarak kim mɨ na apuwau?'
\v 34 Nakoni a ye kɨɨm, ɗɨm a ɓoyi ara ana ɓoi kindi, dɨm ba ange bo wom shi goreni.
\v 35 Kɨshimi Baagha mɨ lapuro an yimai, bo woi ka mulla jaɓe ɓala ma apomai la awomaiyu.''
\c 19
\s1 KUKUK MA YESHU KO TIKE WULA
\p
\v 1 A ɗuwoni shaka mɨ Yeshu tela ɓalangini moi, ɗuwoni bau Galili dona ko kɨrau Yahudiya, gɨlwa gwalala Urdun.
\v 2 Dɨkɨkɨ miya wu dowu goreni, ɗɨm a jang wuni nene.
\v 3 Mɨparisha wu dowu yini, wun kɨrmani, wu ɓalli, "A ɗuwoni ko goko ru mu bɨla washe mɨndani ko mondin wonduwoi"?
\v 4 Yeshu a lɨuwi, a ɓale, "Woi kaa yingau ru, shi mu yaa wuna kɨdomin a yu wuni Maami gɨn Tamnoi?
\v 5 Shi mu yaa wuna ɗɨm a ɓale, "Kɨduwa woyingini moi, mu an tikɨma gɨn booki gɨn nooki bɨla naneni yi mɨndani, wun raap ɗɨm awu ɗuko dimbiyik ɗumoi"?
\v 6 Duwa woi wun raap ɗɨmu, ge dimbiyik ɗumoi. Duwa shimi wom Puroguru dappa, mu ba tike aneu."
\v 7 Ɗuwowu ɓalli, "Goro mi Musa ɓalma bɨla min ɓoi likalikat ma tika, mu gashere ɗɨm"?
\v 8 ɗuwoni ɓalwu, "kɨda gɨdding koomai, shimi wom ya Musha lɨmmai ku washe tamyen mamai, ge kɨdomin woi kɨshimiu.
\v 9 Naa ɓalmai, dai Mum washa mɨndani bo woi ko lambe shiriu, a wuli jilaro ɗɨm, shi lambe shiri; Mɨ shi wula tamno mɨ wun washara, shi lambe shiri ɗɨm."
\v 10 Ambo gwatin wu ɓale ko Yeshu, "bo kɨshimi kumai ma mu gɨn mɨndani, woi yena gwang mu yee wulau."
\v 11 Ge Yeshu a ɓalwu, woi miya dai awu gɨpe kukukɨmeu dɨm kara moi wun lɨuwa wu gɨpe.
\v 12 "Kɨda yere miya wun tingnowu dumbo la awo, ɗɨm tingnongin yiki mɨ wun ɗuwawa tingnongin duwa miya, ɗɨm tingnongin yiki moi wun maana koowu tingnongin kɨduwa lau joko mɨ lapuro. Mɨ shi ɗɨma gɨpe kukukyii me, mo bɨla gɨpe."
\s1 YESHU A LWI SHAƊAK KO AMBO
\v 13 Ɗɨm wu dowunu gɨn ambo kalkal yini kɨduwa bɨla lwoi anni kowu ɗɨm bɨla ye kumbo, ge ambogwatini wu peke wuni.
\v 14 Ge Yeshu a ɓale, "Ku bau ambo kalkal, boku gai wuni doo yinou, kɨda jokjo mɨ lapuro ma kamowu."
\v 15 A lwoi anni ko amboi, bishimi a ɓau boyii shimi.
\s1 LAKARAK NA GƗNA
\v 16 Yingu, mondin mu a doni yi Yeshu, a ɓale, "Namalɨm, kamo wutau pɨla mɨ gwang mbak ana yimai bɨla na wai tuniya mɨ paabadan?"
\v 17 Yeshu a ɓalli, "Goro mi kai bidɨmono ko wom gwang? Mɨ gwang kara Shi ɗumoi, ge bo kai lamai ka wai tuniya, ka tako goro wouyongini."
\v 18 Mui a ɓalli, "Wouyongini pɨla?" Yeshu a ɓalli, "Boko yee duna muruu, boko yee lambe shiriu, boko ye shiriu, boko bai bii lɨuwou,
\v 19 ka ɓoi ɓambɨram ko booko gɨn nongo, ɗɨm ka yee jinda nakokala mongo ki koowo."
\v 20 Ɗɨm Lakarakyi a ɓalli, "dai wonduwoingini moi na tano gorei. Na jinda mi kɨmai"?
\v 21 Yeshu a ɓalli, "Bo kai lammai ka ɗuwoko sharara, tako ka wupe dai wom kai gɨn shi, ɗɨm ka ɓoi ko ana kindi, aka wai gɨna lapuro. Bishimi ka doko gorono."
\v 22 Ge shaka mɨ lakarakyi kangha wom Yeshu ɓala, a mani gɨn jung awo, kɨduwa shi na gɨna kɨɗekɨɗe.
\v 23 Yeshu a ɓalwu ko ambogwatin mani, "Kuli na ɓalmai, an ɗuko pɨrma nagɨna bɨla gani la joko mɨ lapuro.
\v 24 Kɨma naa ɓalmai, an ɗuko dwadwala ko dlyingho bɨla tɨdoto la woyo libɨra ko nagɨna bɨla gani la joko mɨ lapuro.
\v 25 Shaka mɨ Ambogwatini kangha kɨshimi, a yalewuni kɨɗekɨɗe ɗɨm wu ɓale, ''mandei an ɗamai?''
\v 26 Yeshu a yinge wuni a ɓale,''yi miya me wan yimau, ge bo yi Puroguru dai wonduwoigin na yima.''
\v 27 Ɗɨm Biturush a lɨuwi a ɓalli, ''yingu, mɨ ɓau wonduwoigin dai ɗɨm mu domu gorowo. Mindei ɗɨm am wamai?''
\v 28 Yeshu a ɓalwu, "Kuli na ɓalmai, La pee jaman shaka mɨ Lowo ma Mu an ɗuko la darma joko mani, kaa moi ka doka gorono aku maa ɗuko ko joko gum dɨra raapi moi, aku yiwu kumai ko bo kamo Yishirayila gum dɨra raap.
\v 29 Dai mum ɓagha mɨnangin, mwalan mamyen gɨn tamyen, bong, nong, ambo, kanje yindiboi duwa yimno, an gɨpe baghɨrɨk aru ɗumoi ɗɨm an wai kolo ma tuniya mɨ paabadan.
\v 30 Ge ɗɨgɨm moi domin awu maa bi, ɗɨm moi bi awu maa domin.
\c 20
\s1 ANAWUTAU LA TORO YINABI
\p
\v 1 Kɨda joko mɨ lapuro shi ki Nako toro mɨ porana ɗeɗel bo shang bɨla wore ana wutau duwa toro yinabi mani.
\v 2 Bim shi jokura gɨn anawutauwi ko dinari ɗumoi goro pori, a dɨle wuni toro mani.
\v 3 A poreni pani kɨma ki la shaka kunung ɗɨm a awai yere ana wutau yikɨrma bo kashuku woi woma yima yikiu.
\v 4 A ɓalwu, 'kamai kɨm, taku toro mono, ɗɨm wom ɗuwana ko goko ana ɓoomai.' Wu tau bo wutau.
\v 5 A mane porma ki la shaka bemoi ɗɨm a mane porma ki la shaka wandumoi, ɗim a mane yimai kɨshimi.
\v 6 A yeni kɨma ki la shaka gum dɨra ɗumoi a poreni pani a wai yere miya yikɨrma woi wutau yikiu. A ɓalwu, 'Goro mi kaa yikɨraka nene woi woma yima yikiu dai porii me?'
\v 7 Wu ɓalli, 'Kɨduwa woi mun wa mum wora mɨnau?' A ɓalwu, 'Kamai kɨm ku taku toroi.'
\v 8 Shaka mɨ booni yena, nako toroi ɓala ko Nayinge toroi, 'Natɨru anawutauwi ka ange wuni bolenje maawu, ka lwoi goroi gɨn moi bii do domin.'
\v 9 shaka mɨ anawutau moi wun wora wuna la shaka gum dɨra ɗumoi dowa, anya ma a gɨpe dinari ɗumoi.
\v 10 Shaka mɨ anawutau moi domin dowa, wu kwate awu gɨpe mɨ ɗɨgɨm, ge anya ma a gɨpe dinari ɗumoi kɨm.
\v 11 Shaka mɨ wun gɨpa bo lenje maawu, wu take bowu ko nako toroi,
\v 12 wu ɓale, anawutau moi bii me wu yu wutau ma shaka ɗumoi duɓang, ge ka ange wuni gekɨle gɨn mɨni, mɨni mɨ mɨn yaa kindikindi wutau ma duna pori ɗɨm la ɓau pori.
\v 13 Ge nako toroi a lɨuwi a ɓale ko ɗumoi lawu, 'Sheero, woi na jaɓau, Womun jokɨra gɨn kamai ko dinarii ɗumoiyu?'
\v 14 gɨpu wom ɗuwana bo lenje mamai ku koi goko mamai. Naa na yaa jindai na ɓoi ko anawutau moi dowa goro bi gekɨle gɨn kamai.
\v 15 Woi na kɨrana na yee wom na yaa jindai gɨn wom ɗuwana monou ru? Kanje ɗɨm kai gonggo kɨda na shwa shwa?
\v 16 Kɨshimi moi bi awu maa domin, moi domin ɗɨm awu maa bi." Ɗɨgɨm wun naawuna ge kalla wun beela."
\s1 YESHU A MANE ƁALE KAMO MURUM AN YIMAI
\v 17 Shaka mɨ Yeshu shi taa Wurushalima, a nai moi gumdɨra raapi nap, ɗɨm ko goko a ɓalwu,
\v 18 "yingu, mɨn tama Wurushalima, ɗɨm awu ɓoi Lowo ma Mu ara nong Wila gɨn anaɓulo. Awu kayini kumai duna muru
\v 19 ɗɨm awu ɓoomani ko angaungin bɨla wun joleyi, awu yini ɓwata ɗɨm awu ɓanghaani ko ɓaɓagha showi. Ge la bonko kunung an yilma."
\s1 KUMBO MƗ NONG YAKUB GƗN YAHAYA YAA
\v 20 Kɨma nong ambo ma Jabadi dota yi Yeshu gɨn ambo mondo. A tɨmoto gaani ɗim a kumbe wonduwoi yini.
\v 21 Yeshu a ɓaldo, "Shiji lau mi?" A ɓalli, "Baan yima Ka wii ambo mono raap bɨla wun ɗuwowu, ɗumoi ko arwo ma tumni ɗɨm mɨ ɗumoiyi ko arwo ma shau, la joko mongo."
\v 22 Ge Yeshu a lɨuwi ɗɨm a ɓale, "Woi kaa bɨna wom kaa kumbɨmayu. Aku ɗɨm naai ɗouyo mɨ naa nem naamai?" Wu ɓalli, "am ɗɨmmai."
\v 23 A ɓalwu, "douyo mono aku ɗɨm naamai." Ge ɗuko ko arno ma tumni gɨn ma shau woi mono na ɓoiyu, ge ko moi Baagha ɗauruwa."
\v 24 Shaka mɨ yere ambogwatini gum wun kangha shimi, wu ye kɨɨm gɨn mwalan moi raapi.
\v 25 Ge Yeshu a nai wuni yini a ɓalwu, "ku bɨni dai, anajoko ma angaungin wun derjimawu, ɗɨm miya moi ɓambɨren wun ape dɨmbɨri koowu.
\v 26 Ge, bo ɗuwani kɨshimi ɗɨm lamaiyu. Bo shimi, anya ma mɨ shi jindai bɨla ɗuwoni ɓambɨram laamai dɨm bɨla ɗuwoni kwarak.
\v 27 Ɗɨm anya ma ya jindai bɨla ɗuwoni domin laamai dɨm ba ɗuwoni kwarak mamai,
\v 28 Ki mɨ Lowo ma Mu woi dona bɨla wu yini kwarakwarak wu, ge bɨla ye kwarakwarak, ɗɨm bɨla ɓoi tuniyani duwa gɨpekoi ma miya."
\s1 BUKUYAN RAAP WU WAI ALBOI
\v 29 Shaka mɨ wun porawa Jariko, nong dɨkɨkɨ miya wu dowu goreni.
\v 30 Ɗɨm bukuyan nini raap ɗunghawu sheshiren kongol goko, shaka mɨ wun kangha Yeshu shi goomma, wu yee kuuwu, "Nakomu, Lowo ma Dauda, ka al yere yashik mamu."
\v 31 Ge dɨkɨkɨ miyai wu peke wuni yewu ɗum, ge wu mane yil yilawu bongbong, "Nakomu, Lowo ma Dauda, ka al yere yashik mamu."
\v 32 Ge Yeshu a yireni jik a naiwuni ɗim a ɓalwu, "Mindeiyi ka jindai na yimai?"
\v 33 wu ɓalli, "Nakomu, mɨn jindai yeromu aɓeni."
\v 34 Ɗɨm Yeshu, a yashe wuni, a deyi yerowu, shwet wu wai alboi ɗɨm wu tawu goreni.
\c 21
\s1 MIYA WURUSHALIMA WU YINA YESHU MARABA
\p
\v 1 Shaka mɨ Yeshu gɨn ambogwatin mani wun gapɨre Wurushalima ɗɨm dona Betapaji, ɗaayi guwat Jaiton, ɗuwoni Yeshu tange ambogwatin mani raap,
\v 2 a ɓalwu, "ku gaku la lo ali mɨ gaan, ɗɨm shwet aku wai lakwarak ɗommoro nene, gɨn lo lakwarak petero, ku lakɨturu wuni ɗɨm ku dokonu yino.
\v 3 Anya ma yimai ɓala ko shimi, ku ɓale, Nakomu shi jindawu, ɗɨm shwet mui an bomai wuni ku dokunu."
\v 4 Woiyi me a yeni duwa wom ɓulmani bo Nawouyo bɨla gɨmeni. A ɓale,
\v 5 "Ku ɓaldo ko Lowo ra Shihiyona, 'yingu, Amna monji doma yiji, woi na gɨre kooyi ɗɨm shi bi lakwarak - ɗunghani ko Lo lakwarak ɗɨm ki lakwarak."'
\v 6 Ɗɨm Ambogwatini tawa wun yaa ki mɨ Yeshu ɓalwa.
\v 7 Wu dowunu gɨn lakwarakyi ɗɨm gɨn Lolakwarakyi, wun lɨpe landa mawu biiwu, ɗɨm Yeshu a ɗuwoni ko landai.
\v 8 Miya moi dɨkɨkɨ wu lɨpe landa mawu ko gokoi, ɗɨm yerei wu kashe bobuwa shobɨyan ɗɨm wun lɨpa goro gokoi.
\v 9 Ɗɨm dɨkɨkɨ miya moi gaan Yeshu ɗɨm gɨn moi biini wun ya kuuwu, "Hossana ko Lowo ma Dauda! Shaɗak mɨ na doma la yim Makam! Hossana la mɨ taa dai!''
\v 10 Shaka mɨ Yeshu dona la Wurushalima, dai biye nong alii a yauloto ɗɨm wun ɓalmai, "Mandei me?"
\v 11 Moi dɨkɨkɨi wu lɨuwi, "me Yeshu Nawouyoi mɨ potɨna Najarat mɨ Galili."
\s1 YESHU A MANE GAWI KUMBO KARKAT
\v 12 Yeshu a tani la gawi kumbo mɨ Wurushalima. A gashe dai anaɗɨrimai gɨn anawupɨmai, ɗɨm a kaghɨle kuturak ma anapaure ayim gɨn bo ɗuko ma anawupe mukuyan.
\v 13 A ɓalwu, "ɓulmani ɓulma, 'mɨna mono awu namai mɨna ma kumbo,' ge ku mane ɗaa gulang ma anabaatal."
\v 14 Shakai ɗɨm bukuyan gɨn nduralgin wun gatɨwa la gawi kumboi, ɗɨm a jang wuni.
\v 15 Ge shaka mɨ noning wilan ɗɨm gɨn Anaɓulo wun ala woma yaleboingin moi yaa, ɗɨm shaka mɨ wun kangha ambo wun kuuwu la gawi kumbo ɗɨm wun ɓalmai, "Hossana ko Lowo ma Dauda," wu yee kɨɨm kɨɗekɨɗe.
\v 16 Wu ɓalli,"kai kang wom miyai me ɓalmai?" Yeshu a ɓalwu, "ou! ge woi ka yinga la likalikatu ru, 'la bo ambo kalkal gɨn moi ananaai wori ka gɨm payik bowu'?"
\v 17 Bi shimi Yeshu a ɓauwuni ɗim a poreni la nong alii tana Betaniya ɗɨm a aneni nene.
\s1 JALE SHOWI TUI
\v 18 Ɓanje kɨshang a maatini la nong alii, shi kang kiim.
\v 19 Ala shoowi tui kongol gokoi, a tani gɨmaro woi waa loyorou dɨm kara kumoro. A ɓaldo, "Mo boshi maane loyou paabadan," ɗɨm shwet shoowi tuiyi lemdata.
\v 20 Shaka mɨ ambogwatini ala, a yalewuni wu ɓale, "ɗɨngandei showi tuiyi je narata shweri?"
\v 21 Yeshu a lɨwi ɗɨm a ɓale, "kuli Naa ɓalmai bo kaa gɨn ɓoijire ɗɨm woi ka gɨn kɨkɨnkau waaku ye kara wom yena ko tuiyi jeu, ge aku ɗɨm ɓalmai anya ko guwari me, 'bɨla pottɨtini ɗɨm bɨla mukeni la nong gwa,' ɗɨm ani yima.
\v 22 Anya mi ka kumba la kumbo, ɓojire, aku waamai."
\s1 WU KɨNKE GOROM YESHU WA
\v 23 Shaka mɨ Yeshu dona la gaawi kumbo mɨ Wurushalima, Noningwilan gɨn moi ɓambɨren ma miyai dowa yini shaka mɨ shi kukumai ɗɨm wun ɓala, "Gɨn dɨmbɨri ma maa kai ye wonduwoingini moi, ɗɨm mandei ɓoowa dɨmbɨrii me?"
\v 24 Yeshu a lɨuwu ɗɨm a ɓale, "Naa kɨm ana bidɨmamai biɗa ɗumoi. Boku ɓallo, ana ɓalmai kɨm la dɨmbɨri ma ma naye wonduwoingini moi.
\v 25 "Baptishma ma Yahaya - donato? dona lapuro kanje dona yi miya?" Wu jokure derenwu, wun ɓalmai, "Bomu ɓale, 'dona lapuro,' an ɓalmu, 'goro mi woi ka ɓwa jire kooniu?'
\v 26 Ge bomu ɓale, 'dona yi miya,' mɨn shoore dɨkɨkɨ miyai, kɨduwa wun gɨre Yahaya Nawouyo ma Puroguru."
\v 27 Wu lɨuni ko Yeshu, wu ɓale, "woi mɨn bɨnau." A ɓalwu kɨm, "Naa ɗɨm waano ɓalmai la dɨmbɨri ma maa naye wonduwoingini meu.
\s1 BO GOMƁALA MA MUM NA AMBO MAMYEN RAAP
\v 28 Ge kaa shen mi? Mu shi gɨn ambo raap. A tani yi mɨ domini a ɓalli, Lowo,'tako yu wutau gangɨre la toro'
\v 29 Lowoi a lɨuni a ɓale, 'waano tamau,' ge bishimi a paghɨre shen mani ɗɨm a tani.
\v 30 Bishimi mui a tani yi Lowo mɨ na raapni a ɓalli kɨshimi. A lɨuwi a ɓalli ɗɨm, 'ana taama Baagha,' ge woi tanau.
\v 31 "Mandei la amboi me raap yaa wom Bongwu yaa jindai?" Wu ɓale, "mɨ domini." Yeshu a ɓalwu, "kuli Naa ɓalmai, ana gɨpe jaangal ɗɨm gɨn ana kwalala kwalala awu kaaye koomai gaa la joko ma puroguru.
\v 32 Duwa Yahaya a doni yimai ko goko mɨ teet, ge woi ka ɓwajire kooniu. Ge ana gɨpe jaangal gɨn ana kwalala kwalala wu ɓoijire kooni. Ge kaamai, dai gɨn alma woiyi me, woi ka lɨuwa tubiu; ɗɨm bishimi woi ka ɓwajire kooniu.
\s1 BO GOMƁALA MA ANAMƗRA MA TORO YINABI
\v 33 Ku kang mondin bo gom ɓala, mondin mu nini, mɨ shi gɨn toro, a pan shoɓiyan yinabi, ɗɨm a kaare koi, a dole wuyo ma yonde gwa yinabi la toroi, a ɗigh gariyo, ɗɨm a ɓoi bojanga ko anamɨra. Ɗuwoni tani mondin ali.
\v 34 Shaka laɗo ma loyo showii ya nem, a tangɨtɨru kwarinjen mani yi ana mɨrai bɨla wun ɗɨte loyo showii.
\v 35 Ge anamɨrai wu koi kwarinjeni wu duu mu ɗumoi lawu ɗim mɨ ɗumoiyi wu duu murni, ɗɨm wu muke mɨ ɗumoi gɨn guwat.
\v 36 Kɨma nako toroi a tangɨru yere kwarinjen, wu tai mɨ domin, ge anamɨrai wu yiwu kɨshimi kɨma ki mɨ ɗeɗel.
\v 37 Bishimi, nako toroi a tangɨru Lowo mani yiwu, a ɓale, 'awu ɓoi ɓaɓambɨram ko Lowo mono.'
\v 38 Ge shaka mɨ anamɨrai wun ala Lowoi, wu jokure derenwu, 'me shi natwi koloi, woku, bɨla mɨ duu munni ɗɨm bɨla mɨ twi koloi.'
\v 39 Ɗuwowu koyi, wun mukaya bi toroi ɗɨm wun duwa munni.
\v 40 "Ɓanje, shaka mɨ nako toroi dona, an yiwu mi ko anamɨrai me?"
\v 41 Wu ɓalli, "an duu mur ana kerek awoi moi la goko mɨ gɨngɨngha ɗɨm an ɓoi bo janga ma torei ko yere anamɨra moi awu ɓooni bomani loyo showii shaka laɗo."
\v 42 Yeshu a ɓalwu, "woi kaa yinga la likalikari ru, 'Guwat mɨ ana ɗuwo wun kura a mani bo gomma. Shimi dona yi Nakomu, ɗɨm woma yaleboi gaan mu?'
\v 43 Duwa shimi na ɓalmai, au gɨre joko ma Puroguru ane yimai ɗɨm au ɓomai ko mondin ali ji she ɓwa loyo.
\v 44 Anya ma yukurana ko guwarime an ɗwatɨlma ɗumoi ɗumoi. Ge bo mum guwari mukurana kooni an ɗeemani."
\v 45 Shaka mɨ nonin wilan gɨn mɨparisha kangha bogom ɓala mani, wu bɨni shi ɓala koowu.
\v 46 Wun lammai bɨla wun koyi, ge wun shoore dɨkɨkɨ miyai, kɨduwa miyai wu gɨreyi ɗaa Nawouyo ma Puroguru.
\c 22
\s1 BO GOMƁALA GƗN LANG WULA
\p
\v 1 Yeshu a yiwu bo gom ɓala kɨma, a ɓalwu,
\v 2 "joko mɨ lapuro she ki mondin Amna mɨ ɗaura lang wula ma lowo mani.
\v 3 A tange kwarɨnjen mani wu naru moi shi tangɨwa wu dowu bo lang wulai, ge wu kur doma.
\v 4 Kɨma Amnai a man tange yere kwarɨnjen, a ɓale, 'Ɓalwu ko moi na tangɨwa, ''Yingu! Na malano ɗaure wombotuma. Na duu bɨrinjin laa gɨn amboro ɗɨm wunduwoigin dai ɗaurɨmani. Ku doku bo lang wulai.'''
\v 5 Ge woi wun mana shen mawu koyiu ɗɨm wu tawu amawu, mɨ ɗumoi toro mani, bɨlani bo paangha mani.
\v 6 Yerei wu koi kwarɨnjen ma Amna wu yiwu woma gumi, ɗɨm wu duu muurwu.
\v 7 Amnai a kang kɨɨm, a tange anaɗowe awo mani wu tawu duu anaduna murui moi, ɗɨm wu tɨle non ali mawu ane.
\v 8 Ɗɨm a ɓalwu ko kwarinjen mani, 'Wulai me ɗaurɨmani, ge moi mɨn nawuna woi wun kɨrawa bɨla wu dowu neneu.
\v 9 Kɨduwa shimi taku bo tikatika goko ku naru dai bɨye miya moi ka wa wu dowu bo lang wulai.'
\v 10 Kwarɨnjeni wu tawu ko noning gokoi wu dapɨru miya moi wun wa dai, moi gɨngɨngha gɨn moi gwangin dai. Ɗɨm bo ɗowe wulai a gɨmeni gɨn maawiyan.
\v 11 Ge shakam Amnai dona bo yinge mawiyani, a al mu nini woi wola landa ɗowe wulau.
\v 12 Amnai a ɓalli, 'shero, ka yu ɗinga kai doka laki woi landa ɗowe wula yiwou?' Ge mui wai ya ɓalau.
\v 13 Ɗuwoni Amna ɓalwu ko kwarjenni, 'Ku ɗowe mui me anni gɨn yooni, ɗɨm ku mukeyi la tɨkɨrim boi, nene an kwimai gɨn akɨre wuro.'
\v 14 Kɨda miya ɗɨgɨm wun naa wuna, ge moi wun beela kalladi.''
\s1 ƁOI JAANGAL KO KAISHAR
\v 15 Ge Mɨparishai wu tawu ɗɨm wu ɗaure koi duwa wai goko mɨ au ɗike Yeshu la ɓala mani.
\v 16 Ɗɨm wu tange ambogwatin mawu yini, goro apowu gɨn Mɨhiridiya. Wu ɓalli ko Yeshu,''Na malɨm, mɨ bɨni kai najire, ɗɨm kai kukuwu ko miya goko ma Puroguru la jire. Woi bikɨ mongo gɨn wom mu shi kɨnkɨmaiyu, ɗɨm woi kai ape jinda koi deren miyau.
\v 17 Ge ɓalmu, mi kai ala? A yeni ko gokoru mɨ ange jaangal ko Kaishar kanjei auwo?''
\v 18 Ge Yeshu a gaare kerek awo mawu a ɓale, ''Goromi ka kɨrmonoi, ka analiliu?
\v 19 Apuno yila ayim ma jaangali.'' Ɗɨm wu dounu gɨn denari yini.
\v 20 Yeshu a ɓalwu, ''Me yɨpa ma gɨn yim ma?''
\v 21 Wu ɓalli, "ma Kaishar.'' Ɗɨm Yeshu a ɓalwu, ''Ge ku ɓooni ko Kaishar wom ɗuwana ma Kaishar ɗɨm ku ɓooni ko Puroguru wom ɗuwana ma Puroguru.''
\v 22 Shakam wun kangha, a yale wuni. Wu ɓaghyi ɗɨm wu tawu womawu.
\s1 BIƊA KO YILMA BO MURU
\v 23 Por shime yere mɨshadikiya, moi wun ɓala woi yilma bo muru yikiu, wu dowu yini, wu biɗeyi,
\v 24 wun ɓalmai, ''Namalim, Musha a ɓale bo muu a mureni woi ambo mani yikiu, mbak molki an wul mɨndani kɨda bɨla wani ambo.
\v 25 Mwalan nini kowu boila. Na domini a ye wula a mureni woi ambo mani yikiu, a ɓau mɨndani ko molki,
\v 26 molki na raapni aye kishimi, na kunungni kishimi, dai ɓiyewu da ko molwu na boilai.
\v 27 Bishimi tamnoi a muroto kɨm.
\v 28 Ɓanje bowu yilewu bo muru, she mɨnda ma la mwalan boilai moi? Kɨda dai ɓiyewu wu wulde.''
\v 29 Ge Yeshu a lɨuwi ɗɨm a ɓalwu, ''Ku woloku, kɨda woi kaa bɨna likalikaru, anya dimbɨri ma Puroguruu.
\v 30 Kɨda por yilɨma bo muru woi miya wulau, woi wun ɓoomai bo wulau. Bo shimi wun ki ana tangi ma Puroguru lapuro.
\v 31 Ge duwa yilma bo muru ma moi mutawa, woi ka yinga wom Puroguru shi ɓalwau,
\v 32 'Nani Puroguru ma Yibirahim, Puroguru ma Yishaku, gɨn ma Yakubu'? Puroguru woi Puroguru ma moi mutawau, ge ma ana tuniya."
\v 33 Shakam dɨkɨkɨi wun kangha woyi me, kukuk mani a yale wun.
\v 34 Ge shakam mɨparisha wun kangha Yeshu a mai bo mɨshadukiya, wu dape kowu boi ɗumoi.
\v 35 Ɗumoi lawu, Na binen ma kumai, a yini biɗa-shi dɨkɨmani,
\v 36 "Namalɨm, pɨlandei wouyo mɨ taa ɓambɨram la kumayi?''
\v 37 Yeshu a ɓalli, "'ka ye jinda Makam Puroguru mongo gɨn awowo, gɨn tuniyawo, ɗɨm gɨn shen mongo.'
\v 38 Me shimi wouyo mɨ shi taa ɓambiram ɗɨm shimi mɨdomin.
\v 39 Ɗɨm na raapni yipani-ka ye jinda nakokala mongo ki koowo.'
\v 40 Ko wouyo raapyi moi kumai gɨn ana wouyo dinghawa.''
\s1 BIƊA KO LOWO MA DAUDA
\v 41 Ɓanje shaka MɨParisha dapɨmawu yi apowu, Yeshu a yiwu biɗa.
\v 42 A ɓale, "mindei ka kɨnkɨmai ko Kirishitii? Shi lowo ma ma?'' Wu ɓalli, ''Lowo ma Dauda.''
\v 43 Yeshu a ɓalwu, ''ɗinga Dauda la lɨm shi naaya, Nakono, shi ɓalmai,
\v 44 'Makam a ɓalli ko nakono, "ɗukko ko anno ma tumini, dɨm bono maane ana shuma mongo ɗa bo loi yoowo'''?
\v 45 Bo ɗɨm Dauda shi nai Kirishiti 'Nakomu' ɗɨnga ɗuwana lowo ma Daudai?''
\v 46 Woi mu ninni ɗɨma yini bidau, ɗɨm woi mu ninni ɗɨma yini biɗa dumbo porii shimeu.
\c 23
\s1 YESHU A DOLE GORO ANAMALƗM MA ATTAURA GƗN MƗPARISHA
\p
\v 1 Ɗɨm Yeshu a yiwu ɓala ko dɨkɨkɨ gɨn ko Ambogwatin mani.
\v 2 A ɓale,''ana ɓulo gɨn mɨparisha wun ɗuwowu ko bo ɗuko ma Musha.
\v 3 Kɨduwa shimi anya mi wun wumai kuye, ku ye woigini shimi ɗɨm ku lwoi komai. Ge boku kuke wutau mawuu, kɨda wun ɓale wunduwoigin ɗɨm woi wun yimai.
\v 4 Ou, wun ɗowe pinen moi dɨdɨrɨk na pɨrma gɨrma, ɗɨm wun luwu ko dɨr miya. Ɗɨm wuni gɨn kowu woi wun lwoi anya lo arwu daa gɨrmayiu.
\v 5 Dai ɓiye wutau maawu wun ye da miya wu ali. Wun daɗe nonin gunjuk, wun miiye bo nonin landa maawu.
\v 6 Wun jinda nonin bo ɗuko bo lang gɨn nonin bo ɗuko la gaɓiyan kumbo,
\v 7 ɗɨm gɨn jinda daanje mɨ ɗat bo kashuku, ɗɨm miya wu naiwuni, ''Namalɨm.''
\v 8 Ge bowu naamai, 'Namalɨmu' Kɨda namalɨm mamai ɗumoi kooni, ɗɨm kaamai ka mwalan dai.
\v 9 Ɗɨm boku nai mondin mu la pani bonghaiyu, kɨda kaa gɨn bong ɗumoi kooni, ɗɨm shi lapuro.
\v 10 shangɨm ɗɨm wu naamai 'Namalɨmu,' kɨda kaa gɨn namalɨm ɗumoi kooni, shimi Kɨrishiti.
\v 11 Ge mɨ taa ɓaɓambɨram laamai an ɗuko kwarak mamai.
\v 12 Dai mum gɨra koni au gate gumni, ɗɨm dai mum ganda kooni an wai ɓaɓambɨram.
\v 13 Ge lɨwo ramai ana ɓulo gɨn mɨ Parisha, ana liliu! Ku tar goko taa la joko mɨ lapuro ko miya. Kaamai gɨn koomai woi ka gakau, Ɗɨm woi ka ɓawa moi ana lau bo gaama bɨla wu gawu.
\v 14 Lɨwo ramai ka ana ɓulo gɨn mɨ Parisha, ana liliu! Ku lukure mɨnangin ma booriyan, ka taare bo gambe kumbo mamai. Kɨda aku gɨpe jaalɨk mɨ peret.
\v 15 Lɨwo ramai ka ana ɓulo gɨn mɨ Parisha, ana liliu! Ka taa gɨlwa nonin gwa gɨn alingin duwa lau kaghɨle mu ɗumoi duɓang, ɗɨm shakam kaa wa ɗumoi, ka barɨmani raap ɗa lo la wati ki kaamai.
\v 16 Lɨwo ramai, ka bukuyan ana dokɨk, kaamai ka ɓalmai, 'anya ma kɨmda booni gɨn gaawi kumbo mɨ Wurushalima, wani ye wonduwoiyu.' Ge anya ma kɨmda booni gɨn bulabula mɨ la gawi kumbo mɨ Wurushalima, a koi kooni.'
\v 17 Kaa tulongin bukuyan! Pɨla taa ɓaɓambɨrami, bɨlabɨlairu kanje gaawi kumboi mɨ Wurushalima mɨ maana bɨlabɨlai karkat?
\v 18 Ɗɨm, dai mum kɨmda booni gɨn botapɨrɨk, woi wunduwoiyu, Ge dai mum kɨmde boni gɨn ɓwaɓwa mɨ koi, a koi kooni,
\v 19 kaa bukɨyan! pɨlandei taa ɓaɓambɨrami, woma ɓoomairu kanje botapɨrɨk mɨ maana ɓwaɓwai karkat?
\v 20 Kɨda shimi, dai mum kɨmda booni gɨn botapɨrɨk, kɨmdu booni dai gɨn ɓiye wom koi.
\v 21 Ɗɨm mum kɨmda boni gɨn bo kumbo mɨ Wurushalima, kɨmdu booni yiki gɨn mum na ɗungha laki,
\v 22 Ɗɨm mum kɨmda booni gɨn lapuro kɨmdu booni gɨn kuturak joko ma Puroguru gɨn mum ɗunghani koi.
\v 23 Lɨwo ramai kaa anaɓulo, gɨn mɨparisha, analiliu! Kaa por jakka ma kumo ara gɨn mɨta gɨn jang gɨn pango, ge kaa ɓau ɓala ma likarkat mɨ taa dɨɗɨrɨk ma kumai-jire, yashik gɨn ɓoijire. Ge woyi moi ɓaa wuni aku yimawu, ɗɨm ɓa woi aku ɓau yerei woi yimaniu.
\v 24 Kaa bukuyan ana dokɨk, kaa por loo bingbing ge kaa ɗɨl dlɨngho.
\v 25 Lɨwo ramai, kaa ana ɓulo gɨn mɨParisha, analiliu! kaa joɓe bi ɗouyo gɨn liwe, ge laki gɨmmani tep gɨn baatal gɨn kerek awo.
\v 26 Kai mbum Parisha, kaa joɓe la ɗouyoi gɨn liwei dong kɨda biini bɨla yeni jangjang kɨm.
\v 27 Lɨwo ramai, kaa anaɓulo gɨn mɨParisha, analiliu! Kaa ki bureingin, moi popolok, ɗa pani wun gwangin, ma alma, ge lawu kara ween ma moi mutawa gɨn ɓiye wom gɨnggɨngha dai.
\v 28 Kaa kishimi, pani kaa apɨmai ki ka miya moi teet, ge la awomai gɨmmani gɨn woma liliu gɨn kerek awo.
\v 29 Lɨwo ramai kaa anaɓulo gɨn mɨparisha, analiliu! Kaa dole burei ma anawouyo ma Puroguru gɨn ɗaure ko burei ma moi teet.
\v 30 Kaa ɓalmai, ''Bo ɓaa ɗunghamu la shaka ma bopinmu, je ɓaa woi mɨn la moi pata doom ma anawouyo ma Puroguruu.'
\v 31 Duwa shimi, ku ape bo kang kaa ambo ma moi wun duwa muru ma anawouyo ma Puroguru.
\v 32 Kamai kɨm ku gɨm bo kɨra ma bopinmai.
\v 33 Kaa wayengin, ambo ma gaimanigin, ki ɗɨngha aku toi yimai bo kumai ma watii?
\v 34 Duwa shimi, yingu, Naa tangɨmai anawouyo gɨn anabɨnen gɨn anaɓulo. Yerei lawu aku duu muruwu, aku ɓaanghawu. Yerei aku yiwu ɓwata la gaɓiyan kumbo mamai, aku gashe gorowu la nong ali do jila ali.
\v 35 Wom an doo biini shimi, dai doom ma moi teet mɨ kaa pata lapani an ma komai, luma goroni ko doom ma Habila mum teet dona daa yi ma Jakariya lowo ma Barakaiya, mɨ kaa duwa la gawi kumbo ko bo tapɨrɨk.
\v 36 Kuli Naa ɓalmai, dai woigini moi au yima la jamanii me.
\s1 YESHU A AL YERE YASHIK MA WURUSHALIMA
\v 37 Wurushalima, Wurushalima, shiji mɨ shiji duwa muru anawouyo ɗɨm shiji muka moi mun tangɨra yiji gɨn guwat! Ko yono diya Naa lawa Naa dape ambo monji boi ɗumoi, ki mɨ yaawe she dape ambo mondo goro aworo, ge woi shiji lɨmmayu!
\v 38 Yingu, mɨna monji wu ɓauji dop.
\v 39 Naa ɓalmai, waku mane almono ɗɨmɨu, dɨm boku ɓale, 'Shaɗak shi mum na doma la yim Makam.' ''
\c 24
\s1 YESHU A ƁALE DUWA JUPƗLMA MA GAWI KUMBOM WURUSHALIMA
\p
\v 1 Yeshu a poreni la gawi kumbo mɨ Wurushalima, kwa goko mani. Ambogwatin mani wu dowu yini wun apɨni ɗɨwo gawi kumboi.
\v 2 Ge a lɨwi a ɓalwu, ''ku al woyingini moi dai? Jire Naa ɓalmai, woi mondin guwat ɗumoi nini an ɓangha ko duwoniu mɨ woi au jupulmaniu.
\s1 DOMIN KINDIKINDI
\v 3 Shakam shi sharap ko Guwat Jaitun, ambo gwatin mani wu dowu yini nap, wu ɓalli, ɓalmu, ''maami woyingini moi au yima? Mi an ɗuko bo shita ma doma mongo gɨn teghel goro panii?
\v 4 Yeshu a lɨwi, a ɓalwu, "Ku ye kana mondin mu ba wolmaiyu.
\v 5 Kɨda ɗɨgɨm au doma la yimno, au ɓalmai, 'naani Kirishitii,' ɗɨm au wol miya ɗɨgɨm.
\v 6 A ku kang duwa shagha ɗɨm gɨn rohon ma shashagha. Shen mamai bo yileniu, woyingini moi mbak bɨla yeni; ge teghel goro ɗuko pani dong.
\v 7 Ɗɨm ali ata yilma ko jila ali, ɗɨm joko ata yilma ko jila joko. Ɗɨm an ye kiim ɗɨm boi jiali ata wuɓe boi ɗangɗang.
\v 8 Ge dai woyingini moi luuma goro pɨrma loyo dong.
\v 9 Bishimi au ta gɨn kamai bo kindikindi, au duu murumai. Dai ɓiye alingin au kur mamai duwa yimno.
\v 10 Ɗɨm ɗɨgɨm au wolma, au washe ko apowu, ɗɨm au kur apowu.
\v 11 Anawouyo ma liwo ɗɨgɨm au yilma ɗɨm au wol miya ɗɨgɨm.
\v 12 Kɨduwa kerek awo an baarɨma, jindaboi ma miya ɗɨgɨm an andɨma.
\v 13 Ge dai mum dingana tela koi an ɗama.
\v 14 Ɓalam neri ma jokoi me an ɓalma dai ɓiye lapani ɗaa shitta ko alingin dai. Ɗɨm bo teghel goroni an doma.
\s1 KINDI KINDI MƗ KEƊEKEƊE
\v 15 Shakam ka ala wom bojono mɨ na jale boi mɨ na wouyo Daniyel
\v 16 ya ɓala mani, yirana yi boi mɨ karkat, "(ɓawu na yingɨmai bɨla gare laki),"Mo moi la Yahudiya wu ye kayo tawu ko guwat,
\v 17 mo mum shi ɗeɗek ko mɨna bo shuutɨni bo gɨre wunduwoi lamɨna maniu,
\v 18 ɗɨm mo mum shi la toro bo matini mɨna bo gɨre landa maniu.
\v 19 Ge liwo ra moi wun gɨn ambo gɨn ɗɨm moi ana ɓoi wori la bonkongini moi!
\v 20 Ku ye kumbo kɨda kayo mamai ba ɗuwoni la shaka tiwo anya por Ashabaru.
\v 21 Duwa aku al kindi kɨɗekɨɗe, mɨ woi wun tɨmna ye kamoniu, dumbo yima la pani da ki ɓanje, auwo, au mane kamoni ɗɨmɨu.
\v 22 Dɨm bowu kete ko bonkongini, woi mondin mu nini an ɗamau. Ge kɨda moi wun beelawuna au kete ko bonkongini.
\v 23 Ɗɨm bo mondin muu a ɓalmai, yingu, 'mi shiyi Kirishiti!' kanje 'mi shitiyi Kirishiti hane!''Bo ku boi jireu.
\v 24 Kɨda Kirishiti ma liwo gɨn ana wouyo ma liwo au doma au ye nonin wutaugin gɨn woma yaleboi da wu wol miya ɗɨgɨm, ɓa ba anyima, dai gɨn moi wun beelawuna.
\v 25 Yingu, naa ɓalmai ɗeɗel woi shakai yenau.
\v 26 Da shimi, bowu ɓalmai, yingu, shi la lushu, boku poroku ta la lushuu, anya 'alu' shi la deren gawi boku ɓoijireu.
\v 27 Kim mili anyima gɨmai shi apɨma da bo muket ma pori, kishimi doma lowo ma muu an ɗuko.
\v 28 Dai boim muru luu yiki, nene bɨrjengin au dapɨma.
\s1 MAMMA MA LOWO MA MU
\v 29 Ge shwet bi kangha kindi kindi ma bonkoginimoi, pori ata mama tɨkɨrɨm, tere ɗɨm woi ata ɓoi kangboi mondou, ninnigin ɗɨm au apɨtɨma la puro, ɗɨm dɨmbɨrigin moi la puro au wuɓo.
\v 30 La shakai shimi boshita ma lowo ma muu ata apɨma la puro, ɗɨm dai ɓiye kamo miya mɨ la pani au jabɨma awo. Au al lowo ma mu doma la awi mɨ la puro gɨn dɨmbɨri gɨn nong darma.
\v 31 An tange ana tangi mani gɨn nong kwi ɓili, ɗɨm au dape moi shi bela bo goma parau ma yiwet, an loi goroi bo luma goroni ta bo teel koni.
\s1 SHOWI TUI
\v 32 Ku kuke wunduwoi yi showi tui. Bo bale jidima, ku bɨni wang ayeni.
\v 33 Kɨshimi, shakam ka ala woyingini moi ku bɨni aye nem, shi nem bogoko.
\v 34 Jire na ɓalmai, shakai me woi an gommau, dɨm woigini moi bowu yewu.
\v 35 La puro gɨn la pani au muluma, ɗɨm ɓala mono woi an tɨmne muulumau.
\v 36 WOI MU BƗ PORII KANJE SHAKAU Ɗɨm ɓala ma porii me gɨn shakai me woi mu ninni bɨnau, ge dɨm kara bonghi.
\v 37 Ki mi yena la bonkongin ma Nuhu, kishimi an ɗuko doma ma Lowo ma muu.
\v 38 Ki la Bonkongini moi gwa taɗi dona, wun tumai wun namai, wulmai wun ɓomai bo wula do pori mɨ Nuhu gana la ki,
\v 39 woi wun bɨna wunduwoiyiu do shakam gwa taɗi dona dandɨla wuna dai ane. Kɨshimi an ɗuko doma Lowo ma mu.
\v 40 Ɗɨm miya raap la toro-awu gɨre ɗumoi awu ɓau ɗumoi.
\v 41 Tamyen raap ɗeebuni-awu gɨre ɗumoi awu ɓau ɗumoi.
\v 42 Da shimi ku loi komai kɨda woi ka bɨna por mɨ Nakomu an domau.
\v 43 Ge ku bɨni yi woyi me, bo ɓa nako mɨna an bɨn shakam na shiri an do yini ki bɨri, ɓa an ɗuko yereni raap shi moi mɨna mani woi an ɓanghai wu boonniu.
\v 44 Kɨda shimi mbak ku ɗaure yimai, kɨda Lowo ma Mu an doma woi la shakam kaa bɨnau.
\s1 KWARAK MƗ TEET KANJE KWARAK MƗ WOI TEETU
\v 45 Ge mandei kwarak mɨ teet ɗɨm ɓɨrmani mɨ nakomɨna mani ɓonna moi pete mɨna dai bɨla ɓoowu wombotuma ko shakai?
\v 46 Shaɗak kwarak mɨ nakomɨna mani an do waamani shi yee woyi me.
\v 47 Kuli na ɓalmai, nakomɨnai an lumani ko dai ɓiye wom shi gɨn shi.
\v 48 Ge bo kwarak mɨ kerek awoni ɓala la awoni, 'nako mɨna mono a moneni.'
\v 49 ɗɨm a loi goro duu aponi kwarinjeni, shi tuumai shi naamai gɨn anamuru men,
\v 50 ɗɨm nako mɨna ma kwaraki me an doma la pori woi shi bɨnau, ɗɨm la shakam woi an bɨnmaiyu.
\v 51 Nakomɨna an repɨmani ɗɨm biini an maa ki Analiliu, nene an kwimai gɨn akɨre wuro.
\c 25
\s1 BO GOMƁALA GƗN GUMYAN GUM
\p
\v 1 Ɓanje joko mɨ lapuro an duko ki gumyan gum moi wun wora pitilangin maawu tawa bo gaye bo maami wula.
\v 2 Baat lawu wun tullonginwu ɗɨm baat laawu ɓɨrmawu.
\v 3 Kɨda shakam gumyan baat moi tullongini wun woora pitilangin mawu, woi wun kwa moot arwuu.
\v 4 Ge gumyan baat moi bɨrmawui, wu gɨre pitilangin maawu gɨn shamtal arwu.
\v 5 Ge shakam maami wulai monana, dai ɓiyewu tipa noon a kwoi wuni dɨm wu yee noon.
\v 6 Ge deren bɨri wu kang yila mu bongbong, 'Yungu, maami wulai! poɗuku ku gaaye boni.'
\v 7 Ge gumyanni wu pirowu bo noon ɗɨm wu miye kang boi ma pitilangin mawu.
\v 8 Moi tullonginni wu ɓalwu ko moi ɓɨrmawui, 'Ku yimu moot mamai kalla kɨduwa pitilangin mamu wun lemma.'
\v 9 Ge moi bɨrmawui wu lɨuwu wu ɓale, 'Dumbo woi an kɨrma yimu dai ɓiyemuu, dembe ku taku yi ana wupumai ku ɗiire mamai.'
\v 10 Shakam wun tawa bo ɗiirɨmai, mami wulai a yatini, ɗɨm moi ɗaurɨmawu wu gawu gɨn maami wulai bo lang wulai, ɗɨm wu nume bo gokoi.
\v 11 Bishimi yere gumyanni wu dowu wun ɓalmai, 'Nakomɨna, Nakomɨna, ka au mu.'
\v 12 Ge a lɨwi a ɓale, 'kuli Naa ɓalmai, woi na ɓɨna yimaiyu.'
\v 13 Ku loi komai, duwa woi ka bɨna poriyu kanje shakaiyu.
\s1 BO GOMƁALA MA TALENT
\v 14 An ɗuka ki shakam mu shi lau goto bɨla ali. Ɗuwoni nai kwarinjen mani a ɓowu gɨna mani.
\v 15 Ko dumai lawu a ɓoi talentingin baat, gɨm bɨlani raap. Ko bɨlani kɨma a ɓoi ɗumoi. Anya ma lawu a gɨpe ko ɓiye dɨmbɨri mani, ɗuwoni mui ye goto bino womani.
\v 16 Mɨ gɨpa talenti baari a tani shwet aye paangha yiki ɗɨm a waru bɨla talentingɨn baat koi.
\v 17 Kɨshimi ɗɨm mɨ gɨpa talentingin raapi a wai bɨla raap koi.
\v 18 Ge kwarak mɨ gɨptɨra talenti ɗumoiyi a tani, ɗuwoni dole wuyo boijiali, ɗɨm a tuke ayim ma Nakomɨna mani laki.
\v 19 Ɓanje bi shaka dɨgɨm Nakomɨna ma kwarinjeni moi a matɨni gɨn bini ɗɨm a lawi bɨla bɨn wom wun ya gin talentinginii.
\v 20 Kwarak mɨ shi gɨpa talentingin baari a donnu gɨn bɨla talentingin baat. A ɓale, 'Nakomina, ka bonno talentingin baat. Yingu, Na wai talentingin baat koi.'
\v 21 Nakomɨna mani a ɓalli, 'Kaye wom gwang, kwarak mɨ gwang ɗɨm na jire! Ka ape jire ko wonduwengin kalla. Ana lumowo ko wonduwoingin ɗɨgɨm. Gako la popolok awo ma Nakomina mongo.'
\v 22 Kwarak mɨ gɨpa talentingin raapi a doni ɗɨm a ɓale, 'Nakomina, ka ɓonno talentigin raap. Yingu Na wai talentingin raap koi.'
\v 23 Nakomina mani a ɓalli, 'Kaye wom gwang, kwarak mɨ gwang gɨn jire! Ka ye jire ko wonduwoingin kalla. Ana lumowo ko wonduwoingɨn ɗɨgɨm. Gako la popolok awo ma Nakomɨna mongo.'
\v 24 Bi shimi kwarak mɨ gɨpa talenti ɗumoiyi a doni ɗɨm a ɓale, 'Nakomina, na bɨni kai mum na pɨrma shen, kai peere boim woi kai kapau, ɗɨm kai laɗe boim woi kai wushau.
\v 25 Na kang shoori daa shimi na tano tuke talenti mongo la wuyo, yingu me womongo.'
\v 26 Ge Nakomɨna mani a lɨuni ɗɨm a balli, 'kai kwarak na kerek awo ɗɨm nayungum, ka bɨni na peere boim woi na kapau ɗɨm na laɗe boim woi na wushau.
\v 27 Duwa shiimi ɓaa aka boi ayim mono gɨn ko ana ɓanga, ɗɨm shakam na dona ana gɨpe wom ɗuwana mono gɨn shakta koi.
\v 28 Duwa shimi ku shaare talent ɗumoiyi yini ɗɨm ku ɓoi ko kwarak mɨ shi gɨn talentingin gum.
\v 29 Kɨda anya ma mɨ shi yiki, au ɓooni ɗɨgɨm-ɗɨm ɗɨgɨm kɨɗe-kɨɗe. Ge yi anya ma mɨ woi shi gɨn wonduwoiyu, anya mɨ shi gɨn shi au shaarɨmai yini.
\v 30 Ku muke kwarak mɨ bamime la tɨkɨrɨm boi, Boim an kwimai gɨn akɨre wuro.
\s1 YINA MIYA KUMAI
\v 31 Shakam Lowo ma Mu an dooma la darma mani, an do gɨn anatangi ma Puroguru dai goreni, ɗɨm an ɗuko ko joko darma mani.
\v 32 Gaanni au dapɨma alingin dai, ɗɨm an tike deren miya ɗanɗan,
\v 33 ki mɨ Nakɨran shi tike deren tingan gɨn kwaɗin. an maane tinghan ko anni mɨ tumini, ɗɨm kwaɗin ko mɨ shau.
\v 34 Ɗɨm Amnai an ɓalwu ko moi ko anni mɨ tumini, 'Woku, kaa moi Baagha lumai shaɗak, ku twi koolo jokom mɨ shi ɗaurɨmai dumbo luma goro pani.
\v 35 Na kang kiim ku ɓonno wombotuma; Na kang kiim gwa ku ɓoono gwa; Naa maawo ku ɓonno bolaanje;
\v 36 Naa ɗamshal ku wollo pinen; woi Naa jangjangwu ku yingene; Naa la jaarɨm ɗɨm ku doku yino.'
\v 37 Ɗɨm moi teeri au lɨuni ɗɨm au ɓalmai, 'Nakomu, maami mɨn alagha gɨn kiim mɨn ɓonga wombotuma? kanje kiim gwa mɨn ɓonga gwa?
\v 38 Maami mɨn alagha kai maawo mɨn ɓonga bolaanje? kanje ɗamshal mɨn wolwa pinen?
\v 39 Maami mɨn alagha wai kai jangjanghu kanje la jaarɨm mɨn dooma yiwo?'
\v 40 Ɗɨm Amnai an lɨuwu an ɓalwu, 'Jire Naa balmai, Wom kaa yina ko ɗumoi la mwalanno moi taa gatɨma, kuyu ko naani.'
\v 41 Ɗɨm an ɓalwu ko moi ko anni mɨ shau, 'ɓeku nap, kaa moi jaalɨmamai, la wati mɨ paabadan mɨ wun ɗaura ko amna yaanjin gɨn anatangi mani,
\v 42 kɨduwa na kang kiim, ge woi ka ɓonna wombotumau; Na kang kiim gwa, ge woi kaa ɓoona gwau;
\v 43 Na maawo, ge woi ka ɓoona bolaanjeu; naa ɗamshal, ge woi ka wolna landau; woi naa jangjanghu ɗɨm naa la jarɨm, ge woi ka yinganau.'
\v 44 Bishimi awu lɨuni kɨm; wun ɓalmai, 'Nakomu, maami mɨn alagha gɨn kiim, kanje kiim gwa, kanje kai maawo, kanje kai ɗamshal, kanje woi kai jangjanghu, kanje la jarɨm, ɗɨm woi mɨn yiwa kwarakwarakwu?'
\v 45 Bishimi an lɨuwu, ɗɨm an ɓalmai, 'Jire Na balmai, wom woi ka ɗɨma yimai ko ɗumoi la moi taa gatɨmai meu, wai ka yinau.'
\v 46 Moi awu taama bo kindikindi mɨ paabadan ge moi teeri la tuniyam paabadan."
\c 26
\s1 ANAGAAN MIYA WU ƊOWE BOOWU KO YESHU
\p
\v 1 A yeni shakam Yeshu teela ɓalangini moi dai, a ɓalwu ko ambowatin mani,
\v 2 "Ku bɨni bii bonko raap shaka gowe koi doma, ɗɨm awu ɓoi Lowo ma Mu bɨla wun doweyi."
\v 3 Bishimi ana gaan wilan gɨn moi ɓambiren wu dapɨwu deremɨna ma mɨɓabɨram ma willan, mɨ wun naayi Kayapa.
\v 4 Wu dape ɓoowu bɨla wun koi Yeshu bo tuka ɗɨm wu du munni.
\v 5 Kɨduwa wun ɓalmai, "Woi shaka langhiyu, kɨda daghal ba yileniu."
\s1 WU PURE KO YESHU GƗN MOOT
\v 6 Ɓanje shakam Yeshu shi la Betaniya la mɨna ma Shiman na Kashik
\v 7 Shakam ɗuwana bo twi wombotuma, dota jila tamno gɨn shamtal alabashta mɨ ɗiwi mani pɨrma, ɗɨm patɨna kooni.
\v 8 Bi mɨ ambogwatin mani wun ala, wu ye kɨɨm ɗɨm wu ɓale, "goro mi jabe woiyime?
\v 9 Ɓaanu me an wupuma bo ayim ɗɨgɨm ɗɨm bila ɓoowu ko ana kindi."
\v 10 Ge Yeshu, bɨna shimi, a ɓalwu, "Goro mi kaa piile tamnoije? Duwa a yino wom gwang.
\v 11 Ringring kaa gɨn ana kindi, ge woi aku waa mono ringringhu.
\v 12 Shakam she patina moori me yino, a yu duwa armono.
\v 13 Jire Naa ɓalmai, anya to awu ɓoi ɓala mɨ neeri me la pani awu shen wom tamnoije she yaa."
\s1 YAHUDA LƗUWI BƗLA WASHE KO YESHU
\v 14 Bishimi ɗumoi la moi gum dira raapi, mi wun naayi Yahuda Yishkairoti, tana yi ana gaan wilan
\v 15 ɗɨm ɓalwa, "Mɨndei kaa jinda ɓoono na ɓoomai shi?" Ɗuwowu kɨnni yila ayim duda duda kunungumni.
\v 16 Dumbo shakai shiimi a lau goko bɨla ɓoowu shi.
\s1 YESHU A TWI WOMBOTUMA GOWE KOI GƗN AMBOGWATIN MANI
\v 17 A yeni ɓanje la bonko mɨ domin ma burodi mɨ woi yirma lakiu ambogwatinii wu dowu yi Yeshu ɗɨm wu ɓale, "Tondei kai jindai bɨla mɨn ɗaurɨwo boi mɨ aka twi wombotuma ma Goowekoiyi?"
\v 18 A ɓale, "Taku la nong alii yi bɨla mu ɗɨm ku ɓalli, 'Na malɨmmi a ɓale, "Shaka mono ayen nem. Ana twi wombotuma ma Gowekoi la mɨna mongo gɨn ambogwatin mono."'"
\v 19 Ambo gwatingini wu ye kimi Yeshu shi ɓalwa, ɗɨm wu ɗaurɨni wom botuma ma Goowekoiyi.
\v 20 Shakam booni yena, a ɗuwoni sharap bila twi wombotuma gɨn ambogwatin gum dɨra raapyi.
\v 21 Kim wun ko twi wombotumai, a ɓalwu, "Jire Naa ɓalmai dumoi laamai an washe koono."
\v 22 Awowu a jaɓeni kɨɗekɨɗe, anyama laawu a loigoro biɗɨ mani "Woi kɨkɨnkayikiu woi naaniu, Nakomu?"
\v 23 A lɨuwu, "Mɨ na wi anni gɨn naani la lɨwemuni shimi mum mi an washe koono.
\v 24 Ge Lowo ma Mu an taama kim wun ɓula kooni ge lɨwo ma mum ɗaayini awu washe ko Lowo ma Mu! An tai gwang ɓa bo woi wun loyau."
\v 25 Yahuda, mɨ an washe kooni a ɓale, "Naani ru Namalɨm?" A ɓalli, "Ka ɓale gɨn koowo."
\s1 TWI JIBI MA NAKOMU
\v 26 Kimi wun ko twi wombotuma, Yeshu a gɨre burodi, a loi shadak kwoi, ɗɨm a jikɨle. A ɓoowu ko ambogwatinni ɗɨm a ɓalwu, "Gɨpu, twu, me dɨmbiyino."
\v 27 A gɨre ɗouyo ɗɨm a ɓoi barka, ɗɨm a ɓoowu ɗɨm a ɓale, "Ku naai, dai ɓiyemai.
\v 28 kɨduwa me doomno ma ɗowe ko ɓala mɨ patana kɨda miya ɗɨgɨm duwa muule jabe ɓalangin.
\v 29 Ge Naa ɓalmai, woi ana maɗe naai gwa loyo shoowimeu, dɨm por mɨ ana naamai peeni gɨn kaamai la Joko ma Baagha."
\v 30 Bim wun bwa yila, wu tau ko guwat jeitun. BITURUSH AN KIRKE YESHU
\v 31 Ɗuwoni Yeshu ɓalwu, "Dai ɓiyemai aku gattima kɨbɨrije kɨduwano duwa ɓulmani ɓulma, 'Ana waare na kɨranni ɗɨm tinghan moi la juwai au lukurma.'
\v 32 Ge bim wun yilana puro, Ana taa gaanmai la Galili."
\v 33 Ge Biturush a ɓalli, "Anya dai awu wukot kɨduwawo, woi ana timne wukotu."
\v 34 Yeshu a ɓalli, "Jire Naa ɓalwo, woi koluk an ya kwiu, aka kirkɨ mono ko yoowo kunun."
\v 35 Biturush a ɓalli, "Anya ana muru gɨn kai, woi ana kirkɨ mowou." Dai yere ambogowatini wu ɓalle kɨshimi kɨm.
\s1 YESHU AYE KUMBO LA GASHAMANI
\v 36 Bini Yeshu atani gɨn wuni boim wun nai Geshemani ɗuwoni ɓalwu gɨn ambogwatin mani, "Ku ɗuwoku nene bɨla na yaghani gaan na ye kumbo."
\v 37 A gɨre Biturush gɨn ambo ma Jabadi raap goroni awoni a jaɓeni ɗɨm shen mani a yileni.
\v 38 Ɗuwoni ɓalwu, "Lɨmno kan kindi kindi daa bo muru. Ku ɗuwoku nene gɨn naani boku ye noonu."
\v 39 A tani gaan kalla, a wukureni ko awoni, aye kumbo. A ɓalle, "Baagha, bo an yima, mo ɗouyoime goowoni koono. Dai gɨn shimi, woi kim Naa jindaiyu, ge kim kai yaa jindai."
\v 40 A matini yi ambogwattinni ɗɨm a wai wuni wun noon, ɗɨm a ɓalli ko Biturush, "Wan mi, waku ɗɨm dinge noon ma shaka ɗumoiyu?
\v 41 Ku loi komai ɗɨm kuye kumbo kɨda bou kɨrmaiyu. Lɨmi woi gɨn kɨkɨnkau shi jindai, ge dimbiyik gatɨmani."
\v 42 A maɗe maa bo kumboi koyoni na raap. A ɓale, "Baagha, bo me woi an goomma aneu dɨm bono nai, wom kai jindai bɨla yeni."
\v 43 A matini kɨma ɗɨm a wai wuni wun noon, kɨda noon yerowu.
\v 44 Duwa shimi a maane ɓanghawu, a tani ye kumbo na kunungni, shi maaɗe ɓala ɗumoi.
\v 45 Bishimi Yeshu a doni yi ambogwatini ɗɨm a ɓalwu, "Daa ɓanje kaa noon ɗɨm kaa noweyimai? Yingu, shakai a yen nem, ɗɨm wu washe ko Lowo ma Mu ara ana jabeɓala.
\v 46 Yilku, dam. Yingu, mum an washe koonoi shi nem."
\s1 WU ƁOI YESHU, WU KOOYI
\v 47 Kimi shi ko ɓalai, Yahuda, ɗumoi la moi gum ɗira raapyi, dona. A pottɨni yi ana gaan wilan gɨn moi ɓambɨren gɨn Miya dɨkɨkɨ goroni. Wu dowu gɨn tashkat gɨn kwamkwam
\v 48 Mum an washe ko Yeshu a apuwu boshita shi ɓalmai, "Anya ma naa nghawa la gongono, shii mui. Ku kooyi."
\v 49 Shwet a doni yi Yeshu a ɓale, "Naa talepuro, Namalɨm!" Ɗɨm a nghawe yi.
\v 50 Yeshu a ɓalli, "Sheero, yu wom kai ɗoka bo yimai." Bishimi wu dowu wu loi arwu yi Yeshu, ɗɨm wu koyi.
\v 51 Kishimi ɗɨm, ɗumoi la moi wun gɨn Yeshu wowa anni, puttira tashkat mani ɗuwoni peere kumo kwarak ma Nong wilai.
\v 52 Bi shimi Yeshu a ɓalli, "Ka mane tashkat mongo la lak mani, duwa dai moi wun gɨra tashkat awu mutuma ɗayi tashkat.
\v 53 Kai almai wano ɗɨm nai baagha, ɗɨm bɨla tupɨtino anatangi ma puroguru moi taa dendɨren gum dɨra raabpuru?
\v 54 Ge ɗɨm ɗinga ɗingandai likatlikari ata gɨmmai, duwa mbak yeni?"
\v 55 La shakkai shimi Yeshu a ɓalwu gɨn moi ɗɨkɨkii, "Ku doko yino gɨn tashkat gɨn kwamkwam bɨla kaa koone ki naa na baatal? Naa ɗuko ringring la gawi kumbo mɨ Wurushalima kukumai, ɗɨm woi kaa konau.
\v 56 Ge dai woiyime a yeni duwa ɓulongin ma anawouyo ma Puroguru bɨla gɨmeni." Bishimi dai ambogwatingini wu baghyi ɗɨm wu yee kayo.
\s1 YESHU GAAN AMBOPALDA
\v 57 Wuni moi wun kwa Yeshu wu tawu gɨn shi yi Kayapa nong wila, boim anaɓulo gɨn moi ɓamɓɨrenni wun dapawa.
\v 58 Ge Biturush shi nappa gorowu daa la deren mɨna ma non wilai. A tani laki ɗɨm a ɗuwoni gɨn ana moi bo goko bɨla al wom an yima.
\v 59 Ɓanje anagaan wilan gɨn moi la palda wun lau shita ma lɨwo ko Yeshu, duwa bɨla wu duu munni.
\v 60 Woi wun wa anya ɗumoiyu, dai gɨn ana ɓoi shita ma lɨwo moi wun pottuwa. Ge bishimi raap wu pottuwu,
\v 61 ɗɨm wu ɓale, "Muyi me a ɓale, 'Ana ɗɨm gɨuje gawi kumbo ma Puroguru mɨ Wurushalima ɗɨm Ana ɗɨnghai la bonko kunung.'"
\v 62 Nong wilai a yireni jik a ɓalli, "Woi aka lɨmmaiyu? Kɨda mi wun ɓoi shita koowoi?"
\v 63 Ge Yeshu shi ɗum. Nong wilai a ɓalli, "Naa dapewe gɨn Puroguru na tuniya, ɓalmu kanje kai Kɨrishtii, Lowo ma Puroguru."
\v 64 Yeshu a lɨuni, "Ka ɓale gɨn boowo. Ge Naa ɓalwo, ɓanje do gaan aku al Lowo ma Mu sharap ko arɨk mɨ tumini ma joko, ɗɨm shi doma la awi m̄ɨ lapuroguruu."
\v 65 Duwoni nong wilai pape landa mani, a ɓale, "A bun Puroguru! Duwa mi daa ɓanje mɨn lau ana shita? Yingu, ɓanje ku kang bunenni.
\v 66 Mi ka ala?" Wu lɨwi wu ɓale, "A yeni kɨrkit bɨla mureni."
\v 67 Ɗuwowu tuuni yilek bo yereni ɗɨm wu dusheyi, ɗɨm wu tatɨleyi,
\v 68 ɗɨm wu ɓale, "ɓalmu, kai Kɨrishɨti. Mandai waarawai?"
\s1 BITURUSH A KIRKE YESHU
\v 69 Ɓanje Biturush shi sharap la dalang mina, ɗɨm jila kwarak logunyo dota yini ɓalla, "Jiko kɨm gɨn Yeshu mi Galili."
\v 70 Ge a kɨrke gaanwu dai, shi ɓalmai, "Woi na bɨna wom shiji ɓala koiyuu."
\v 71 Shakam porana bo goko, jila kwarak logunyo alaya ɗɨm a ɓale gɨn ko moi nini, "Mui me kɨm jin gɨn Yeshu Nanajarat."
\v 72 A mani kirke gɨn kɨmde book, "Woi Naa bɨna yi mui meu!"
\v 73 Bi shaka kalla moi jijik nini wu dowu ɗɨm wu ɓalli ko Biturush, "Woi gɨn kɨkɨnkau kai kɨm kai ɗumoi lawu, kɨduwa la yilik ko a ape."
\v 74 Ɗuwoni loi goro jale kooni shi kɨmde booni, "Woi na ɓina yi muyi me," ɗɨm shwet kooluk ya kwi.
\v 75 Biturush a shen yila ɓalangin mɨ Yeshu ɓala, "Do kwi kooluk aka kɨrkimono koyowo kunung." Ɗuwoni poroni pani a ye kwi kɨɗekɨɗe.
\c 27
\s1 YESHU GAAN BILATUSH
\p
\v 1 Ɓanje bɨla shangni, dai noning wilan gɨn moi ɓambɨren ma miyai wu ɗowe bowu ko Yeshu bɨla wu duu munni.
\v 2 Wu ɗooweyi, wu tawu gɨn shi, ɗɨm wu ɓoyi ko Gomna Bilatush.
\s1 MURU MA YAHUDA
\v 3 Ɗɨm shakam Yahuda mɨ washa kooni, ala wu kayini kumai duna muru ko Yeshu, a liu tubi ɗɨm a mane yila ayim duɗaduɗa kunung gumni ko noning wilan gɨn moi ɓambɨreni,
\v 4 a ɓale, ''Na jaɓeɓala dumbom na washa ko mum woi jaɓaɓalau.'' Ge wu ɓale, ''mamu mi laki? Shimi bikɨmongo.''
\v 5 Ɗuwoni wushile yila duɗaduɗai la gaawi kumbo mɨ Wurushalima, ɗɨm a tani womani, a poreni a tani lowe kooni.
\v 6 Noning wilani wu wore yila duɗaduɗai wu ɓale, "woi ɗuwana ko gokou bɨla mu loi bo ɓangau, kɨda ayim ma doom."
\v 7 Wu jokɨre derenwu ɗɨm gɨn ayimi wun ɗɨura yindi boi ma naɗɨgh kɨlengin kɨda are mawiyan.
\v 8 Kɨda shimi wu naai yindi boiyi, ''yindi boi ma doom'' daa gangɨre.
\v 9 Ɗɨm kɨda shimi wom ɓala nawouyo Yirimiya a gɨmeni, mɨ shi ɓalmai, ''wu gɨre yila duɗaduɗa kunung gumnii, ayim mɨ miya Yishiraila wun lwa kooni,
\v 10 ɗɨm wu ɓoi bo yindi boi ma naɗɨgh kilengini, kim Makam shi wuuna.''
\s1 BILATUSH AYE KUUWU KO YESHU
\v 11 Ɓanje Yeshu a yireni gaan Gomna, ɗɨm Gomnai a biɗeyi,''Kai ru Amna ma miya Yahuda?'' Yeshu a lɨuni, ''kɨshimi kai ɓala.''
\v 12 Ge shakam noning wilan gɨn moi ɓambɨren wun wola kuwuuni, woi awa boniu.
\v 13 Ɗuwoni Bilatush ɓalli, ''Woi kai kangha wom wun ɓalmai kowou ru?''
\v 14 Ge woi shi lɨuwa anya gɨn yila ɓalau, duwa shimi woiyi a yale Gomnai kɨɗekɨɗe.
\s1 WU KAYINI KO YESHU KUMAI DUNA MURU
\v 15 Ɓanje la langhi a ɗuwoni bo shikɨp ma Gomnai bɨla washuwu na twi jarɨm ɗumoi mɨ ɗɨkɨkɨ miya wun beela.
\v 16 La shakai shimi wun gɨn bɨla na twi jarɨm mɨ na pange bo duwa yimni Barabash.
\v 17 A ɗuwoni shakam wun dapawa yi apowu, Bilatush a ɓalwu, '' Mandei kaa jindai Naa washimai shii? Barabash, kanje Yeshu mɨ wun nayi Kirishitii?''
\v 18 Kɨduwa a bɨni wu ɓo Yeshu yini kɨda gonggo.
\v 19 Shakam shi ko kuturak kumaiyi, mɨndani a tuputɨru ɓala do yini, ɗɨm a ɓale, ''por kowo la ɓala ma mui me, mɨ woi jaɓaɓalau.'' Kɨda na kang kindi kɨɗekɨɗe la juwan gangɨre duwani.''
\v 20 Ɓanje noning anagaan wilani gɨn moi ɓambɨreni wu ɗaare dɨkɨkɨ miya bɨla washe Barabash, ɗɨm wu duu mur Yeshu.
\v 21 Gomnai a biɗe wuni, '' La moi raapyi pɨla ka jindai na washimai?'' Wu ɓale, ''Barabash.''
\v 22 Bilatush a ɓalwu, ''Mi ana yimai gɨn Yeshu mɨ wun naayi Kirishitii?'' Dai ɓiyewu wu lɨuwi, ''Doowuyi.''
\v 23 Ɗɨm a ɓale,''kɨduwa mi, a jaɓu mi?'' Ge wu yil yilawu bongbong, ''Doowuyi.''
\v 24 Shakam Bilatush shi ala woi an ɗɨm yee wunduwoiyu, ge shen miya a loi goro yilma, a gɨre gwa, a joɓe anni gaan dɨkɨkɨ miyai, ɗɨm a ɓale, ''woi anno la doom ma mui me mɨ woi jaɓa wunduwoiyu. Me bikɨmamai.''
\v 25 Dai ɓiye miyai wu ɓale, "mo doomni ɗuwoni komu gɨn ambo mamu,''ɗuwoni
\v 26 washuwu Barabash, ge a yini ɓwata ko Yeshu ɗɨm a ɓowu shi bɨla wu dooweyi.
\s1 ANA ƊOWE AWO WU JOLE YESHU
\v 27 Bi shimi anaɗowe awo ma Gomna wu tawu gɨn Yeshu lapalda mawu ɗuwowu dapɨtɨni dai ɓiye anaɗowe awo.
\v 28 Wu pule yini ɗɨm wu wolli kware mɨ dwai.
\v 29 Wu niime woma tukulekoi ma aryo ɗuwowu tukulli kooni yiki, ɗɨm wu ɓooni ambak joko la anni mɨ tumini. Wun tɨmma gaani wun jolmani, wun ɓalmai, ''Puroguru bagh joko, Amna Yahuda!''
\v 30 Wu tubni yilek, ɗɨm wu share ambak jokoi wun kara junghani kooni.
\v 31 Shakam wun tela jolmani, wu pule kwarei dɨnni, wu wolli mani landai, ɗuwowu taunu gɨn Shi bɨla wu dooweyi.
\s1 WU DOOWE YESHU KO ƁAƁAGHA SHOWI
\v 32 Shakam wun butawa pani, wu wai mu kurame mɨ wun naayi Shiman, mɨ wun wuya didɨmbɨri bɨla tani gɨn wuni duwa gɨnni ɓaɓagha shoowii.
\v 33 Wu dowu boi mɨ wun nai Golgota, mɨ laki, ''Bo kwandangkoi.''
\v 34 Wu ɓonni gwa yinabi longɨmani gɨn ɗeto. Ge shakam shi tɨmna, a kur naamai.
\v 35 Shakam wun doowaya, wu pate jaɓi duwa tike landa mani,
\v 36 wu ɗuwowu sharap moi peteni.
\v 37 Bo kooni wu ɓul wom shi jaɓa, mɨ bowu yinge laki shi ɓalmai, ''Me Yeshu, Amna miya Yahuda.''
\v 38 Wu dooweyi gɨn anabatal raap, ɗumoi ko tumini, ɗumoi ɗɨm ko shau.
\v 39 Moi ana goomma wun ɓeelɨmani, wun jɨure kowu
\v 40 ɗɨm wun ɓalmai, kai mɨ aka gɨuje gawi kumbom Wurushalima ɗɨm aka maane ɗɨnghai la bonko kunung, Ka ɗai kowo!'' Bo kai lowo ma Puroguru, shuwutuko ko ɓaɓagha showii!''
\v 41 Kɨshimi kɨm nonin wilanii, wun jolmani, dai gɨn anaɓuloi gɨn moi ɓambɨreni, ɗɨm wu ɓale,
\v 42 ''A ɗai yerei, ge a ɓayi ɗai kooni. Shi Amna Yishiraila, mo bɨla shi shuwutuni ko ɓaɓagha showi, bi shimi ɗɨm am ɓoijire kooni.
\v 43 A pate lɨmni ko Puroguru, mo Puroguru baaleyi ɓanje, bo Puroguru a lɨuwi bɨla washeyi. Duwa a ɓale, 'Nani Naa lowo ma Puroguru.'''
\v 44 Kɨshim kɨm ana batalli mɨ wun doowaya gɨn wuni wun ɓeɓɨlaya kɨm.
\s1 MURU MA YESHU
\v 45 Ɓanje wom koona la shakam beemei tɨkɨrɨm boi a nume dai ɓiye alii daa la shakam wandumoi.
\v 46 La shakam wandumoii, Yeshu a yil yilani bongbong ɗɨm shi ɓalmai, "Eli, Eli lamasabackthani?'' Mɨ laki shimi, "Puroguru mono Puroguru mono, duwa mi kai ɓaghanai?''
\v 47 Shakam yere moi wun jijik nini wun kangha, wu ɓale, shi nai Yiliya.''
\v 48 Shwet ɗumoi laawu yaa kayo gɨtɨra shosho, a gɨmi gɨn gwa yinabi mɨ ɓwau, a wi bo gini, ɗɨm a wouni bɨla naai,
\v 49 Yerei laawu wu ɓale, yu kara ɓanghani. Mo mɨ ali mondin Yiliya an do ɗaamani.''
\v 50 Bi shimi Yeshu a yil yilani bongbong kɨma, ɗɨm washe tuniyani.
\v 51 Yingu, landa kaare bo tapɨrɨk mɨ la gaawi kumbom Wurushalima a tikeni raap, luma goroi bo kooni do ali, boiji ali a ye wuɓe, guwat ɗɨm wu taɗewu ane.
\v 52 bureigin wu awowu, ɗɨm dimbiyik ma miya moi teet ɗɨgɨm, moi jiu noon wu yilewu.
\v 53 Wu butowu la bureigin bim yilana bo muru, wu gawu la nong ali mɨ karkari, ɗɨm wu ape yiwu ko miya ɗɨgɨm.
\v 54 Ɓanje shakam na gaan ma ana ɗoowe awoi gɨn moi wun yinge Yeshu wun ala wuɓe mɨ boi iali yaa gɨn wom yena dai, Wu kang shoori kɨɗekɨɗe ɗuwowu ɓale, ''kuli shi Lowo ma Puroguru.''
\v 55 Tamyen ɗɨgɨm moi wun dowa Galili goro Yeshu duwa yini kwarakkwarak wu yirewu nap yɨngɨmani.
\v 56 Laawu mɨ Maryamu Magdaliya, Maryamu nong Yakubu gɨn Yishibu gɨn nong ambo ma Jabadi.
\s1 ARE MUR MA YESHU
\v 57 Shakam booni yena, na gɨna nini pottɨna Arimatiya, mɨ wun naayi Yishibu, mɨ shi kɨm la ambogwatin ma Yeshu,
\v 58 A tani yi Bilatush a kumbe murui. Ɗɨm Bilatush a lɨwi wu ɓooni.
\v 59 Yishibu a gɨre murui, a ɗakɨre la landa linen mɨ jangjang,
\v 60 ɗɨm a gandeyi la pee burei ma kooni mɨ shi yaɓa la guwat. Bishimi a gɨndɨle nong guwat bo burei a tani womani.
\v 61 Maryamu Magdaliya ɗɨm gɨn jila Maryamu wun nini, wun sheshiren gaan bureiyi.
\s1 ANA MOI PETE KOBUROI
\v 62 Bɨla shangni, mɨ ɗuwana bi bonko ma ɗaurɨma, nonin wilan gɨn mɨ parisha wu dapowu yi Bilatush.
\v 63 Wu ɓale,''mɨ ɓambɨram, mɨ sheni shakam na tekɨle boyi me shi gɨn tuniya, a ɓale, 'Bi bonko kunung ana yilma.'
\v 64 Duwa shimi ka wi bɨla wun yige bureiyi do bonko kununghi, bo woi kishimiu ambo gwatin mani awu ɗɨm do shirmani ɗɨm wu ɓale ko miya, 'A yileni la moi mutawa,' ɗɨm tekɨlɨk mɨ bii an tai gɨngɨn ko mɨ domini.''
\v 65 Bilatush a ɓalwu, "ku gɨre namoipeteboi, taku ku moi burei wunduwoi bo deyikiu.''
\v 66 ɗuwowu tawu moi pete burei, wu loi boshita ko bureiyi ɗɨm wu loi na moi petei nini.
\c 28
\s1 YILMA YESHU BO MURU LA MOI MUTAWA
\p
\v 1 Ɗeɗel por Ashabar, ki mɨ shang lwa goro ɓɨrma do por domin ma bonko boila, Maryamu Magadaliya gɨn Maryamu ji ɗumoi wu tawu bɨla wu yinge ko buroi.
\v 2 Nini, Woi ɗuwana ɗuɗukwu boijiali a yee wuɓe, kɨduwa Natangi ma Makam shuwutɨni lapuro, ɗuwoni gɨndɨle guwari ane, ɗɨm a ɗuwoni koi.
\v 3 Apɨma yini ki mili, ɗɨm pinen mani popolok ki ɓembe..
\v 4 Ana moi pete buroi dimbiyiwu dai golo duwa shoori ɗɨm wu ɗuwowu ki miya moi mutawa.
\v 5 Natangi ma Purogurui a yiwu ɓala ko tamyenni ɗɨm a ɓalwu, "Boku kang shooriu, duwa na bɨni kaa lau Yeshu, mɨ wun doowaya.
\v 6 Woi shi neneu, ge a yileni, ki mɨ shi ɓala. Woku yingu boi mɨ Nakomu anana.
\v 7 Taku kɨlang ɗɨm ku ɓalwu ko ambogwatin mani, 'A yileni la moi mutawai. Yingu, shi ta gaanmai Galili. Nene aku almani. 'Yingu na ɓalmai.'
\v 8 Tamyenni kɨlangkɨlang wu ɓau koburoiyi gɨn shoori gɨn popolok awo kɨɗekɨɗe, ɗɨm taawu ko kayo wu ɓalwu gɨn ko ambogwatin mani.
\v 9 Nene Yeshu wa wuna ɗɨm a ɓalwu, "Ku puro!" Tamyenni wu dowu koi yooni wun ɓonni ɓaɓambɨram.
\v 10 Ɗuwoni Yeshu ɓalwu, "Boku kang shooriu. Taku ɓalwu gɨn ko mwalanno wu tau Galili.. Nene au almono,"
\s1 ROHON MA ANA MOI PETE KOBUROI
\v 11 Ɓanje shakam tamyeni wun ko taama, nene yere anamoi pete buroiyi tawa la nong alii ɗɨm wu ɓalwu gɨn nonin wilanni dai wonduwoingini moi yewa.
\v 12 Shakam wilanni dapawa gɨn moi ɓambɨrenni ɗuwowu jokɨre ɓalai gɨn wuni, wu ɓoi ayim ɗɨgɨm ko ana ɗoowe awoi
\v 13 ɗɨm wu ɓalwu, "ku ɓalwu ko yerei, 'Ambogwatin ma Yeshu wu dowu kɨbɨri ɗɨm wu shɨr dimbiyini shakam mɨn la noon.'
\v 14 Bo rohonni me a yai gomnai, am ɗarimani ɗɨm an gɨre wom an yil shenmai."
\v 15 Da shimi ana ɗowe awoi wu gɨpe ayimi ɗɨm wu yee kimi wun ɓalwa. Rohoni me a taareni ɗɨgɨm la miya Yahuda ɗɨm a twi gaan do da gangɨre.
\s1 WOUYO MA YESHU KO GUM DƗRA ƊUMOIYI
\v 16 Ge ambogwatin moi gumdɨraɗumoiyi wu tawu Galili, yi guwat mɨ Yeshu ɓalwa wu tau yiki.
\v 17 Shakam wun alaya, wu ɓonni ɓaɓambɨram, ge yerei wu kɨnke.
\v 18 Yeshu adoni yiwu a yiwu ɓala ɗɨm a ɓale, "Dai dɨmbɨri mɨ lapuro gɨn mɨ boijiali wu ɓoono.
\v 19 Taku ɓanje ɗɨm ku mane miya ambogwatin mono la alingin dai. Ku yiwu Baptishma la yim Bonghi, la yim Lowoi gɨn la yim Lɨm mɨ karkati.
\v 20 Ku kukuwu bɨla wu tawu goro wom naa ɓalmai dai. Yingu, Naa anya mami gɨn kaamai, ringring, doo bo teel goro lapani.''

1080
42-MRK.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,1080 @@
\id MRK
\ide UTF-8
\h MARKUSH
\toc1 MARKUSH
\toc2 MARKUSH
\toc3 mrk
\mt MARKUSH
\c 1
\s1 ƁOI ƁALA MA YAHAYA NA BAPTISHMA
\p
\v 1 Me shimi luma goro ɓalam net ma Yeshu Kɨrishiti lowo ma Puroguru.
\v 2 Kiim ɓulmani la likalikat ma Yishaya Nawouyo ma Puroguru. '' Yingu Na tupe Natangi mono gaanwo mɨ an niime goko mongo
\v 3 Yila mɨ shi nai la lushu Ku niime goko ma Nakomu, 'Ku niime goro goko mani yen teet.'''
\v 4 Yahaya a doni shi batishima la lushu, ɗɨm shi ɓoi ɓala ma batishima ma lɨp tubi duwa muule jaɓe ɓalangin
\v 5 dai ɓiye ali Yahudiya gɨn dai miya Wurushalima wu taawu yini. A yiwu batishima la gwalala Wurdun wun ɓale bowu ko jaɓe ɓalangin moi wun ya.
\v 6 Yahaya landam shi wolmai ma dɨmbi ldingho, shi gɨn landa waari ma dɨmbi gɨmani, ɗɨm wombotuma mani yiɗak gɨn muri mɨ la lushu.
\v 7 A ɓoi ɓala, ''Mondin mu do bino mum taana dɨmbɨri, ɗɨm woi na kɨrana bɨla na tɨmono na lake bo tagha maniu.
\v 8 Na yimai baptishma gɨn gwa, ge shi an yimai baptishma gɨn Lɨm mɨ karkat.''
\s1 WU YINA YESHU BAPTISHMA
\v 9 A yeni la bonkogini moi Yeshu a doni biim ɓaghtɨra Najerat ma Galili, ɗɨm Yahaya a yini baptishima la gwalala Wurdun.
\v 10 Shakam Yeshu shi porma la gwaii a al lapuro a aweni ɗɨm lɨm shumma kooni ki muku,
\v 11 ɗɨm ɓala a pottini lapuro, ''kai lo bo awono, Na kang net mongo kɨɗekɨɗe.''
\s1 AMNA YAANJIN A KƗR YESHU
\v 12 Ge Lɨm mɨ karkat a gɨreyi taa la lushu.
\v 13 Shi la lushu bonko paraugumni, ɗɨm amna yaanjin shi ko ɗɨndimani. Shi la luujin moi la lushu, ɗɨm Anatangi ma Puroguru wun yini kwarakkwarak.
\s1 YESHU A LOIGORO WUTAU LA GALILI
\v 14 Ɓanje bim wun kwa Yahaya, Yeshu a doni la Galili shi ɓoi ɓalam net ma Puroguru,
\v 15 ɗɨm shi ɓalmai, ''Shakai a gɨmeni ɗɨm joko ma Puroguru nemma. Ku lɨp tubi ɗɨm ku ɓoijire ko ɓalam nerri.''
\s1 YESHU A NAAI ANADUMBO PARAU
\v 16 Shakam shi goomma kongol nong gwa Galili, a al Shiman gɨn Andarawush mol Shiman wun washe leem la nong gwai, kɨduwa wun Ana dumbo.
\v 17 Yeshu a ɓalwu, woku, ku doku gorono, ɗɨm ana mani mamai anadumbe miya.''
\v 18 Ɗɨm kɨlang kɨlang wu bagh lemmi wu tawu goroni.
\v 19 Shakam Yeshu shi la goto wuyukka, a al Yakubu lowo ma Jabadi gɨn molki Yahaya wun dai la ki, wun niime lemmi.
\v 20 A nai wuni shwet, wu ɓau Bonghwu Jabadi la ki gɨn kwarinjen moi wun angɨmawu wu tawu goroni.
\s1 MOI YAANJIN GAWA YINI
\v 21 Ɗɨm wu dowu la Kaparnahum, shwet ko por Ashabar a gowoni la gawi kumbo a kuke.
\v 22 Kukuk mani a yale wuni, kɨduwa a kukuwu ki mumna na dɨmbɨri woi ki ma anaɓulou.
\v 23 Shakai shimi, mu nini la gawi kumbo mawu mɨ shi gɨn lɨm mɨ gɨngɨngha.
\v 24 A yil yilani shi ɓalmai, mɨndai am yimai gɨn kai Yeshu mɨ Najarat? Ka doko ka jaɓe mindu? Na bɨni yiwo, kai mɨ karkat ma Puroguru.''
\v 25 Yeshu a peke yaangini ɗɨm a ɓale, ''yu ɗum ɗɨm porko la awoni.''
\v 26 Bim lɨm mɨ gɨngɨnghai mukaya ali, lɨm mɨ gɨngɨnghai a ye kwi bong bong ɗɨm a poreni la yini.
\v 27 Woyini a yale miyai dai, ɗuwowu biɗe apow, ''mindai mei? kuke wunduwoi mɨ peeni gɨn dɨmbɨri, daa lɨm mɨ gɨngɨngha shi wuu mawu taa goro ɓala mani!
\v 28 ''Kɨduwa rohon mɨ kooni a bal boi daa ɓiye kɨrau Galil.
\s1 YESHU A JANG NAKULUNG BITURUSH
\v 29 Bim wun poɗutuwa la gawi kumboi wu gawu la mɨna ma Shiman gɨn Andarawush, Yakubu gɨn Yahaya wun gorowu.
\v 30 Shakai shimi wuruk Shiman a gɨure monomono, kɨlang kɨlang wu ɓalli ko Yeshu wom she laki.
\v 31 A doni a koi atto a yilde puro, monomonoi a washere, ɗuwoto loi goro ɓowu wombotum.
\s1 YESHU A JANG MIYA ƊƗGƗM KƗBOONI
\v 32 Boonii shimi bim pori wukurata, wu dowunu gɨn ana pɨra dai yini gɨn moi yaanjin gawa yiwu,
\v 33 dai ɓiye nong ali wu dapowu nini bo gokoi.
\v 34 A jang moi wun gɨn pɨra dang dang ɗɨm a por yaanjin ɗɨgɨm, ge woi shi luwa yaanjini wu yee ɓalau kɨduwa wu bɨn yini.
\s1 YESHU A TANI BO ƁOI ƁALAM NET
\v 35 A yileni ɗeɗel shakam boyii dong tɨkɨrɨm, a poreni a tani boi mɨ nap, a yee kumbo nene.
\v 36 Shiman gɨn moi wun goro apowu wu lap goroni.
\v 37 Wu waayi ɗɨm wu ɓalli, ''Anya ma shi lap gorowo.''
\v 38 A ɓale mo mu tamu mondin boi, la aligin moi wun kongol, kɨduwa na kuke nene kɨm. Shimi wom pottɨna nene bɨla naa yee.
\v 39 A tani dai ɓiye ali Galili a ɓoi ɓala la gaɓiyan kumbo mawu ɗɨm shi poɗe yaanjin.
\s1 YESHU A JANG NAKASHIK
\v 40 Na kashik a doni yini, shi ko kumbu mani a timeni, ɗɨm a ɓalli, ''Bo ka ye jindai aka janghano.''
\v 41 Gɨn yere yashik, Yeshu awowe anni ɗɨm a ɗeyini. Shi ɓalli, ''Na jindai. Jangko.''
\v 42 Shwet nini kashikyi a washeyi, a jangheni.
\v 43 Yeshu a ame kumoni gwang ɗɨm a dɨleyi tani kɨlang,
\v 44 Yeshu a ɓalli, ka lwi koowo, boko ɓale wonduwoi ko mondin muu, ge tako ka ape yiwo yi Wila ɗɨm ka ɓoi boshikɨp daa jangha mongo ki mɨ Musha wuumai bɨla ɗuwoni ɗaa shitta do yiw. ''
\v 45 Ge a poreni pani shi ko ɓalmai ko anya ma. Mui a taare ɓalangin mani kɨɗekɨɗe, wom ga Yeshu taa la alingin talai. A ɗuwoni boi mɨ nap ɗɨm anya boiyi pɨla miya do yini.
\c 2
\s1 YESHU A JANG NA NANARA YIK
\p
\v 1 Shakam Yeshu matɨna do kaparnahum bi bonko kalla, miya moi nini wu kanghi shi nini la mɨna.
\v 2 Miya ɗɨgɨm wu dapowu, boi a gɨmeni woi bo ɗuko yikiu daa bogoko, ɗɨm Yeshu a kukuwu yila ɓala.
\v 3 Ɗɨm yere miya wu dowu yi Yeshu gɨn ndural, miya parau wun gɨtɨya,
\v 4 shakam wun ala wawu do nemma yiniu kɨduwa dɨkɨkɨi, wu au ko gawi boi mɨ shi yiki. Bim wun bora boi, wu shuwe danki mɨ ndurali shi koi leeiya do ali.
\v 5 Alma ɓoijire maawu, Yeshu a ɓalli gɨn ko ndurali, ''Lowomono, wu mullwo jaɓe ɓalangin mongo.''
\v 6 Ge yere anaɓulo mɨ wun nini, wu kɨnke la awowu,
\v 7 ''ki pɨla mui me an ɓalmai kɨshimi? A bun Puroguru! Mandai na mule jaɓe ɓalangini bo woi Puroguru ɗumoiyu?
\v 8 Shwet Yeshu la lɨmni a bɨn wom wun kɨnkɨmai la awowu, ɗuwoni ɓalwu, ''Goromi kaa kɨnke woyi me la awo mai?
\v 9 Mindei ta dwadwallli, bɨla ɓalli ko ndural, 'wu muulwo jaɓe ɓalangin mongo,' kanje ɓale 'yilko gɨru danki mongo, ka yee gotoi? '
\v 10 Ge kɨduwa ku bɨ̂ni lowo ma muu shi gɨn dɨmbɨri la pani bɨla shi muule jaɓe ɓalangin,'' A ɓalli ko duralli,
\v 11 ''Na ɓalwo yilko puro, gɨru panda mongo, ɗɨm tako mɨna mongo.'
\v 12 A yileni puro, ɗɨm shwet a gɨre panda mani ɗɨm a poreni la mɨnai gaan miya dai. Kɨshimi a yale wuni dai ɗɨm wu ɓoi darma ko Puroguru, ɗɨm wu ɓale, woi mɨn tɨmna al wonduwoi ki meu.
\s1 YESHU A NAAI LAWI
\v 13 A poreni kɨma ɗaa wuro jumbuli, miya dɨkɨkɨ dai wu dowu goreni ɗɨm a kukuwu.
\v 14 Shakam shi ɓaangha, a al Lawi lowo ma Alpa ɗunghani sharap bo tara ma anagɨpe jaangal, ɗuwono ɓalli, ''woko gorono.'' A yileni puro a tani goroni.
\v 15 Kim Yeshu twi wombotuma la mɨna ma Lawi, Anagɨpe jaangal ɗɨgɨm gɨn miya ana jaɓe ɓala wun nini wun twi wombotuma gɨn Shi gɨn Ambogwatin mani, duwa miya ɗɨgɨm wu tawu goroni.
\v 16 Shakam Anaɓulo moi wun Mɨparisha, wun ala Yeshu shi twi wombotuma gɨn Anagɨpe jaangal gɨn Anajaɓe ɓala, wu ɓalwu ko Ambogwatin mani, goro mi shi tumai gɨn anagɨpe jaangal gɨn anajaɓe ɓalai?''
\v 17 Shakam Yeshu kangha woiyi me, a ɓalwu, miya moi jengrengwu woi wun lap na yinge Pɨrau dɨm moi pɨra yiwu ana jindai. Woi na dona na nai miya moi teetu, ge duwa anajaɓe ɓala.''
\s1 BIƊA KO JUMTI
\v 18 Ɓanje Ambo gwatin ma Yahaya gɨn Mɨparisha wun jumti, ɗɨm yere miya wu dowu wu ɓalli, goro mi Ambo gwatin ma Yahaya gɨn Ambo gwatin ma Mɨparisha wun jumti, ge Ambo gwatin mongo woi wun jumtiu?''
\v 19 Yeshu a ɓalwu, an yimaru sheriyan Maami wula wu ye jumti shakam wun gɨn Maami wulai?'' Anya ɗinga ɗinga bo wun gɨn maami wulai, wani yimau bɨla wu ye jumti.
\v 20 Ge bonko doma shakam au gɨre maami wulai yiwu ane, ɗɨm la bonkoi shimi awu jumti.
\v 21 Woi mu nini an jib gɨlwa pee landa ko manje landau, ɓabamu mɨ peeni mɨ wun daɗa an pape manjeni, ɗɨm bo papai an ɗuko kang kɨɗekɨɗe.
\v 22 Woi mu an pate gwa yinabi la manje gɨla dimbiu, ɗɨm ba ye kɨshimi, gɨla gwa yinabi an taɗe manje gɨla dimbi ɗɨm gwa yinabi an patɨma ane. Boshimi, patu pee gwa yinabi la pee gɨla dimb.
\s1 AMBOGWATIN WUN WUƊ KOLUSHU POR ASHABAT
\v 23 Por Ashabat, Yeshu gowana la yere torongin, Ambogwatin mani wu loi goro japɨre wangai ɗɨm wun tuumai,
\v 24 Mɨparisha wu ɓall, ''Yingu, goro mi wun yee wonduwoi mɨ woi yena ko gokou Por Ashabat.''
\v 25 A ɓalwu, ''woi kaa yingau ru wom Dauda yaa shakam shi yaa jinda wonduwoi ɗɨm kiim awoni - shi gɨn moi wun goroni-
\v 26 Kim shi gana la mɨna ma Puroguru shakam Abiathar shi nong Wila ɗɨm wu twi Burodi mɨ wun loi gaan bo tapɨrɨk, mɨ woi ɗuwana ko gokou, bɨla twi bo woi Wilannu, ɗɨm a ɓoi yerei ko moi wun goroni?''
\v 27 Yeshu a ɓal, ''Ashabat wu yu kɨduwa mujung, woi wu mujung duwa Ashabaru.
\v 28 Duwa shimi, Lowo ma Mu shi Nakomu, dai gɨn ma Ashabat.''
\c 3
\s1 NA NANARA ARƗK
\p
\v 1 Ɗɨm kɨma a gani la gaawi kumbo ɗɨm nene a wai mum na arni naarɨmani.
\v 2 Yere miya wu loi koowu yini kɨɗekɨɗe bɨla wu ali mondin an jang mui por Ashabat. Kɨda wu wai wom awu ɓalmai kooni.
\v 3 Yeshu a ɓalli ko mum arni narɨmanii, ''yilko puro ɗɨm ka yɨroko la deren miya dai.''
\v 4 Ɗɨm a ɓalwu ko miyai, ''a ɗuwoni ko goko ru kaye wom gwang por ashabat kanje wom gɨnggɨng, ka ɗai tuniya, kanje duna muru?'' Ge dai wu ɗuwowu ɗum.
\v 5 A yinge kongɨlani derenwu gɨn kɨɨm ɗɨm shi jabɨma awo kɨda gɨddɨng bo gongowu, ɗɨm a ɓalli ko Mui, "yool arwo." A yooli ɗɨm Yeshu a jang anni.
\v 6 Mɨparishai gɨn Mɨherodiya shwet wu ɗowe koi bɨla wu duu munni.
\s1 MIYA DƗKƗKƗ BO NONG GWA
\v 7 Ge Yeshu, gɨn Ambo gwatin mani, wu tawu bo nong gwa, miya dɨkɨkɨ kɨɗekɨɗe dowa gorowu moi dowa Galili gɨn Yahudiya
\v 8 gɨn moi dowa Wurushalima gɨn Yidomiya ɗɨm gɨn moi gaan Urdin ɗɨm gɨlwa Taya gɨn Shidon, miya dɨkɨkɨ keɗekeɗe, shakam wun kangha dai ɓiye won shi yimai, wu dowu yini.
\v 9 A ɓalwu ko ambo gwantin mani wu launi lo kii kɨda dɨkɨkɨ miyai wun shingɨrmani.
\v 10 A jang miya ɗɨgɨm, daa shimi anya mui pɨla mɨ woi shi jangjanghu shi kɨpɨre doo yini bɨla deyini.
\v 11 Anya mami lɨm moi gɨnggɨngha wun ala ya, wun wukwet gaani, wun kwi bongbong, ɗɨm wun ɓalmai, "Kai Lowo ma Puroguru".
\v 12 A ame kumowu gwang bowu wii wu bɨn yiniu.
\s1 YESHU A BEELE AMBOGWATIN GUM DƗRA RAAP
\v 13 A yeweni ko guwat, ɗɨm a nai moi shi jindai, ɗɨm wu dowu yini.
\v 14 A ɓoi wutau ko moi gum dɨra raapyi, (moi shi ɓoowa yim Ana tupi) kɨduwa awu ɗungha gɨn shi ɗɨm an tangɨmawu bɨla wu ɓoi ɓala mani,
\v 15 ɗɨm awu wai dɨmbɨri ma por yaanjin.
\v 16 A ɓoi wutau ko moi gum dɨra raapyi: Shiman, mɨ shi ɓoona yim Biturush,
\v 17 Yakubu lowo ma Jabadi, Yahaya mol Yakubu mɨ shi ɓoona yim Bonagish, shimi, ambo ma rereu,
\v 18 ɗɨm Andɨrawush, Pilip, Bataloma, Matta, Toma, Yakubu lowo ma Alpa, Tadawush, Shiman ma Jalot,
\v 19 ɗɨm Yahuda Yishkaryoti, mɨ an washe kooni.
\s1 YESHU GƗN BAALJABUBA
\v 20 Ɗɨm a tani mɨna, miya dɨkɨkɨ wu dowu kɨma, daa wombotuma woi wun twau.
\v 21 Bim miya mani wun kangha, wu dowu wu kooyi, wu ɓale, "woshi la shen maniu."
\v 22 Ana ɓulloi moi dowa Wurushalima wu ɓale, "Baaljabul a maayi, ɗɨm ɗaayi dɨmbɨri ma yaanjin shi por yaanjin."
\v 23 Yeshu a nai wuni yini ɗɨm a ɓalwu gɨn bogom ɓalangin, "Ɗingandei Amna yaanjin an por Amna yaanjini?
\v 24 Bo joko a tiketo boboro, jokoi sheji wata yirkou.
\v 25 Bo mɨna a tiketo boboro, mɨnai sheji wato yirkou.
\v 26 Bo Amna yaanjin a yileni shagha gɨn kooni, ɗɨm a tikeni, wani ɗɨm yirkou, ge a doni ko kɨrau.
\v 27 Ge woi mu nini an ga la mɨna ma mum gɨddɨng ɗɨm bɨla shirni pinen mani bo woi shi ɗowa mum gɨddɨngyi dong dominu, ɗɨm bɨla lukure mɨna mani.
\v 28 Kuli Naa ɓalmai, dai jaɓeɓalangin ma ambo ma miya an wai muulma, anya ɓa bunnen ma Puroguru mɨ wun ɓale,
\v 29 ge anya mui pɨla mu bunna Lɨm mɨ karkat wani wai muulmau, ge mui shimi a wai mbwan jaɓeɓala ma paabadan.
\v 30 Yeshu a ye ɓalai me kɨda wun ɓalmai, "Shi gɨn Lɨm mɨ gɨnggɨngha."
\s1 NONG YESHU GƗN MWALANNI
\v 31 Noki gɨn mwalani wu dowu ɗɨm wu yirewu pani. Wu tange, bɨla wu naayi.
\v 32 Ɗunghani la miya dɨkɨkɨ ɗɨm wu ɓalli, "Nongo gɨn mwalanwo wun pani ɗɨm wun lammowo."
\v 33 A lɨuwu, "Mɨ mandei Naro gɨn mwalanoi?"
\v 34 A yinge moi karaya wun sheshiren gɨn shi ɗɨm a ɓale, "yingu, me wuni Naro gɨn mwalano!
\v 35 kɨda dai mum shi ya womu Puroguru shi jindai, mui shimi shi mollo, mollono gɨn Naro."
\c 4
\s1 BO GOMƁALA GƗN NAKAPI
\p
\v 1 Kɨma a mani shi kukmai wuro jumbul, ɗim minya moi ɗɨgɨm keɗekeɗe wu kareyi, a gani la kii a ɗuwoni la jumbuli. Ɗigɨm Miyai dai wun ko pani kongol jumbuli.
\v 2 A ɗuwoni kukuwu wonduwoi ɗɨgɨm gɨn bogom ɓalangin, ɗɨm a ɓalwu la kukuk mani, me wom ɓalwa.
\v 3 "Kaku kumomai, Na kapi a tani shi wushe kamo,
\v 4 ki mɨ shi wusha, yere kamoi wu apɨrowu ko goko, yiɗiyongin wu dowu doɓe wuni.
\v 5 Yere kamoi wu apɨrowu ko jangai boi, boimu woi puwa yikiu. Wu burowu kɨlangkɨlang kɨduwa puwai ko boi.
\v 6 Ge shaka mɨ pori awana, wu lemdewu, kɨda woi angɨrwu kwa puwau, wu narowu ane.
\v 7 Yere kamoi wu apɨrowu la lushum na aryo. Lushui wu ɓarowu, wu shingɨre wuni, ɗɨm wo wun lowau.
\v 8 Yere kamoi wu apɨrowu ko puwa mɨ gwang wu ɓarowu ɗim wun yangha wu lowu shaka mɨ wun ɓarima ɗim wu miiyewu baarɨmawu kunnungumni, yerei beemei gumni, ɗɨm yerei do aru."
\v 9 Ɗim a ɓale, "Anya ma mɨ na kumo ma kanghai, mo bɨla kake kumoni!"
\s1 LA BO GOMƁALAI
\v 10 Shaka mɨ Yeshu kara shi, moi wun nemma yini ɗim gin moi gumdɨra raapi wu bideyi ko bogom ɓalangini.
\v 11 A ɓalwu, " Yimai wu ɓomai ku bin wom bo tukunje ko joko ma Puroguru. Ge yi moi pani gɨn bogom ɓalangin,
\v 12 kɨda bowu yinge, ou wu yinge, wawu almaiyu, ɗɨm kɨda bowu kanghi, ou wu kanghi wawu gaare lakiu, bo wai ɓa ɗiu bowu kaghɨlduwu ɗɨm Puroguru an mulwu jaɓeɓala maawu.
\s1 YESHU A TAƊE LA BO GOMƁALA MA NAKAPII
\v 13 A ɓale, "woi ka gaara bogom ɓalai meu? Ɗinga ɗinga aku gaare dai yere bo gom balangini?
\v 14 Na kapii a wushe yila ɓala.
\v 15 Yerei moi apɨrawa kongol goko, boi mu yila ɓalai apɨrana. Shaka mɨ wun kanghaya, Amna yaanjin a doni kɨlangkɨlang a gɨre yila ɓalam wushana la awowu.
\v 16 Wuni moi wun wushawa ko jangai boi, bim wun kangha ɓalai, wu gɨpe kɨlangkɨlang gɨn shakɨrak.
\v 17 Ɗɨm wo wun gɨn yarengnu, wu dinge ma shaka kalla. Shaka mɨ kindikindi gɨn piilleboi dona kɨda yila ɓalai, kɨlakɨlang wu yukurowu.
\v 18 Yerei moi apɨrawa la aryongin. Wu kang yila ɓalai,
\v 19 ge kɨda lau la pani, gɨn tekɨlik ma lau kunɗuk, ɗɨm gɨn jinda wonduwoingin, a gani, ɗɨm a twi yila ɓalai ɗɨm a ɗuwoni woi lonau.
\v 20 Yerei moi wun wushawa ko puwa mɨ gwang. Wu kang yila ɓalai, ɗɨm wu gɨpe, wu ɓoi loyowu - Yerei kunnungumni, yerei bemeigumni, ɗɨm yerei do aru.
\s1 NUME PITLA GƗN TANGETE
\v 21 Yeshu a ɓalwu, "Kaa do gɨn pitla la mɨna kaa loi goro tangete kanje goro danki ru? Kaa domanu laki kɨda ku luyi ko woma lumani.
\v 22 Kɨda woi wonduwoi nini bo tukwa mɨ wani bɨnmau ɗɨm woi woduwoi nini mu bo tukunje mɨ wani porma bo kanghu.
\v 23 Anya ma mɨ na kumo ma kanghai, mo bɨla kanghi!"
\v 24 A ɓalwu, "Ku loi komai ko womu ka kanghai, kɨda gɨn ɗouyo mɨ ka kɨra, awu kɨrmai, ɗɨm awu mimai koi. Kɨduwa anya Mui pɨla mɨ shi gɨn shi, awu miini koi,
\v 25 Anya Mui pɨla mɨ woshi gɨn shiu, yini awu gɨpe anya womu shi gɨn shi."
\s1 BO GOMƁALA MA KAMO MƗ BURANA
\v 26 Yeshu a ɓale, "Joko ma Purogurui she ki Mum wusha kamo boi ji ali.
\v 27 A aneni a yileni, bɨri gɨn pori; ɗɨm kamoi wu ɓurowu wu ɓarowu, woi gɨn ɓinma maniu.
\v 28 Puwa a ɓoi yilaro bo boro: domini kumoni, bi shimi wangaini, bi shimi yilani la wanghayi.
\v 29 Ɗɨm shaka mɨ yilani kona a tange kɨlakɨlang bɨla wu lai gɨn gworwi kɨda shaka ma lado a yeni."
\s1 BO GOMƁALA MA YILA LOYO GARAP
\v 30 A ɓale, "gɨn mi amu kɨr joko ma Purogurui, kanje bogom ɓalai pɨla amu bendɨle laki yiki?
\v 31 She ki yila loyo garap mɨ bowu kape, she yila kamo mɨ ta gatɨma la yila kamo mɨ la pani.
\v 32 Ba kapeni, she ɓarma bɨla tai shoɓiyan moi la juwa dai ɓarinje, she ye bo buwaro ɓamɓiren, kɨshimi yiɗiyongin moi lapuro wun ɗowu niime mɨna maawu la bo buwaro."
\s1 YESHU AYE WUTAU GƗN BO GOMƁALANGIN
\v 33 Gɨn bogom ɓalangin kime shi ɓwa yila ɓala yiwu, kim wun ɗima gaare laki,
\v 34 ɗɨm woi ɓala nini mɨ shi ya woi gɨn bogom ɓalau. Ge dai shaka mɨ shi kara shi, Shi bendɨlwu wonduwoi dai ko ambo gwantin mani.
\s1 YESHU A PEKE YIWET GURU
\v 35 Porii shimi, doo booni, a ɓalwu, "Mo mɨ puumu gɨlwa".
\v 36 Wu ɓau miya mɨ dikɨkɨi, wu tawu goro apowu gɨn Yeshu kim shi la kii. Yere kiingin wun goro ni.
\v 37 Ɗɨm yiwet guru mɨ gɨddɨng a yildu ɗɨm tangkal gwai a paksheni la kii nem ata gɨmma.
\v 38 Ge Yeshu shi noon la kiiyi ko bo bonko. Wu piireyi, wun ɓalmai, "Na malɨm, woi bikɨmongou ru mun lau mutuma?
\v 39 Ɗuwoni yileni, peka yiweri, ɗɨm a ɓaldo ko nong gwai "Yu kwing! yir shi!". Ɗɨm yiweri a yireto, boi a yeni shititi.
\v 40 A ɓalwu, "Daa mi ka shoori? Daa ɓanje woi ka gɨn ɓoijireu?
\v 41 Wu kang shoori kɨɗekɨɗe ɗɨm wu ɓale ko apowu, "Me ɗɨm shi ma, kɨduwa daa yiweri gɨn nong gwai wun kangha ni?"
\c 5
\s1 YESHU A JANG MOI YAANJIN GAWA YINI LA GARSHIN
\p
\v 1 Wu yaatuwu gɨlwa nong gwa ma kɨrau ali Gereshin.
\v 2 Shakam Yeshu shi porma la ki, mu nini mɨ na lɨm mɨ gɨnggɨngha dona yini. A Pottɨni la buroingi.
\v 3 Mum shi ɗuwoni ko bureingin, woi mu nini kɨrana bɨla deiyiniu anya gɨn jaghɨla.
\v 4 Shaka ɗɨgɨm wun ɗowowu ɗommani gɨn jaghɨlangin gɨn kwaghɨlangin. Shi ɓɨɓɨre jaghɨlangini ane ɗɨm kwaghɨlangin mani wun lukurma. Woi mu nini shi gɨn gɨddɨng ma derjimaniu.
\v 5 Dai ɓiye bɨri gɨn pori shi la bureingin gɨn guwaguwat, shi kuuwu ɗɨm shi kashe dimbiyini gɨn guwaat moi ɓwau boowu.
\v 6 Shakam shi ala Yeshu wuyuk a yee kayo do yini a tɨmmeni gaanni.
\v 7 A ye kuuwu bongbong, "mɨndeyi ana yimai gɨn kai, Yeshu, loma Puroguru mɨ taa ɓaɓambɨram dai? na dapewe gɨn Puroguru gɨn kooni boka yee kindi yino."
\v 8 Kɨda Yeshu shi ɓalli, "pottuko yi mui, kai lɨm mɨ gɨnggɨngha."
\v 9 A biɗeyi, "mɨndeyi yimgoi?" a ɓalli, "yimno gorwo, kɨduwa mɨn ɗɨgɨm."
\v 10 A ɗuwoni kara kumbɨmani kɨduwa baa gashe wuni ɓau kɨrau boiyu.
\v 11 Ɓanje ko ɗɨngɨt boyi juwa ma alaudengin kɨran nini.
\v 12 Ɗɨm wu kumbeyi wu ɓalli, "dɨlmɨni la alaudengin bɨla mu gamu laawu; mo mɨ gamu lawu."
\v 13 A ɓau wuni bɨla ye kɨshimi. Lɨm mɨ gɨnggɨnghai wu poɗɨtuwu ɗɨm wu gawu la alaudengini. Wu gapɨre shuumma ko ɗɨngɨt boiyi taa la jumbuli. Ɗɨm alaudengin mɨ wun yumburawa la jumbuli au yai dendɨren raap.
\v 14 Ana kɨran alaudengini wu yee kayo ɗɨm wu tawu gɨn rohon ma wom yena la nong ali gɨn konggol alii. Ɗɨm miya ɗɨgɨm wu tawu bɨla wu al wom yena.
\v 15 Wu dowu yi Yeshu, ɗɨm wu al mum na yaajini- na gorwoi- ɗunggani sharap, landa yini ɗɨm shi la shen mani, miyai wu kang shoori.
\v 16 Moi wun ala wom yena ko mum na yaanjini wu ɓalwu gɨn moi wun dowa wom waaya, gɨn wom waa alaudengini.
\v 17 Wu kumbeyi bɨla ɓau boi maawu.
\v 18 Mum na yaanjini a doni yi Yeshu shakam shi lap ga la ki an amma mani. Mui a kumbeyi bɨla tan goreni.
\v 19 Yeshu a kuri, a ɓale, "tako mɨna yi miya mongo, ɗɨm ka ɓalwu wom Makam yiwa, gɨn yaashɨk mɨ apuwa."
\v 20 A tani womani shi ko ɓale nonin wom Yeshu yina la Dikapolish. Ɗɨm a yelawuni.
\s1 JANG LOWO RA JAIRUSH GƗN TAMNO JI DA BO LANDA MA YESHU
\v 21 Shakam Yeshu puna la ki gɨlwa kɨma, miya ɗɨkɨkɨ wu kaareyi, kimu shi kongol jumbuli.
\v 22 Ɗumoi la moi ɓambɨren la gaawi kumbo yimni Jairush a alyi a doni yukureni gaanni.
\v 23 Shi kara kumbo, a ɓale, "lorano ji kalla she bo muru. Na kumbu mowo woko ɗɨm ka lwoi arwo kooro kɨduwa bɨla woi jangɨreng yik ɗɨm ɗato."
\v 24 Yeshu wu tawu goro apowu gɨn shi ɗɨm miya ɗɨkɨkɨ wu tau goreni, ɗɨm wun shɨngɨt yini.
\v 25 Ɓanje jɨla tamno nini a yee mila gumdiraraap doom kara patɨma yiro.
\v 26 A kang kindi kiɗekiɗe la ara ana yinge pɨra. A tele wom atto kwakkwak. Dai gɨn shimi a ɓani, ge pɨrai a twi gaan.
\v 27 A kang rohon ko Yeshu. A doto ɗaa bini shakam Shi goto la miya dɨkɨkɨ, ɗɨm a deiyi landa mani.
\v 28 Kɨduwa a ɓale, "bono dei kara landa mani ana woi jangha."
\v 29 Shakam she daayini, doomi a yireni ɗɨm a kanghi la dimbiro a janghato bo kindikindi mondo.
\v 30 Shwet Yeshu a bɨni dɨmbɨri a poreni la yini, ɗɨm a kaghleni la miya dɨkɨkɨi ɗɨm a biɗe," mandeyi dayi landa mono?"
\v 31 Ambogwatin mani wu ɓalli, "kai al kaarɨma miyai dɨkɨkɨ shɨnggɨt yiwo, ɗɨm kai ɓalmai, 'Ma daayinoi?'"
\v 32 Ge Yeshu a yinge la miya dɨkɨkɨi bɨla al mum yaa.
\v 33 Tamnoi bɨna wom yana yiro a kang shoori ɗɨm yiro golo. A doto ɗɨm a yukuroto gaanni ɗɨm a ɓalli dai ɓiye jire.
\v 34 A ɓaldo, "lorano ɓoijire monji a jangji, tashi la talai awo ɗɨm shi jangheshi bo pɨra monji."
\v 35 Shakam Shi yiro ɓala, miya ma nagaan gaawi kumbo wu dowu, wun ɓalmai, "lorango a muroto. Daa mi kai yaaure Namalɨmi kɨma?"
\v 36 Ge, shakam Yeshu shi kangha wom wun ɓala a ɓalli ko nagaan ma gaawi kumboi, "Bo ka kang shooriu, ɓo kara jire."
\v 37 Woi shi luwa bɨla mu tan goreniu dɨm kara Biturush gɨn Yakub gɨn Yahaya mol Yakub.
\v 38 Wu dowu mɨna ma na gaan gaawi kumboi. Ɗɨm a ali wun gɨuwa, wun kwi ɗɨm kuuwu bong bong.
\v 39 Shakam shi gana la mɨnai, A ɓalwu kɨduwa mi ka jaɓɨma awo ɗɨm ka kwi? Lowoi woshe muratau she noon,
\v 40 wu wureyi, ge a bute wuni pani a gɨre bong lowoi gɨn noki gɨn miya moi goreni. Wu guɗowu boim lowoi she yiki.
\v 41 A kwoi ara lowoi ɗɨm a ɓaldo, "Talitaku, " kim au ɓalmai, "lowo gunyo naa ɓalji yilshi puro."
\v 42 Shwet lowoi a yilato jik ɗɨm a yee goto (kɨduwa mila mondo gumdɨraraap). A yelawuni kɨɗekɨɗe.
\v 43 A ɓɨr kumowu mondin mu ba bɨn wonduwoi ko woyimeu. Ɗɨm a ɓalwu wu ɓondo wombotuma bɨla twi.
\c 6
\s1 WU KUR YESHU LA NAJARAT
\p
\v 1 Yeshu a ɓagh boi shimi, a don la ali mani, ɗɨm ambo gwatin mani wu tawu goreni.
\v 2 Shakam mɨ ashabat dona, a kuke la gawi kumbo. Miya ɗɨgɨm wu kangyi ɗɨm a yelawuni. Wu ɓale a waa kukunginime to? Kame bosheshen mi wun ɓoona? Kamo woma yelaboi pɨla mɨ shi yee gɨn anni?
\v 3 Me woi shi nayaɓoimeu ru, lowoma Maryamu, ɗɨm mol Yakub gɨn Yushtush gɨn Yahuda gɨn Shimanu ru? Woi mwallanni tamyen wun nene gɨn mɨniu ru? Ɗɨm Yeshu a yee kɨɨmwu.
\v 4 Yeshu a ɓalwu, nawouyu woi shi wai ɓaɓambɨram la ali mani, anya la deren miya mani gɨn la mɨna maniu.
\v 5 Woshi ɗɨma yee nong wutau neneu, dɨm kara loi anni ko miya ragjakka ɗɨm moi woi wun jangjangwu ɗɨm a jangwuni.
\v 6 Kindi ɓoijire maawu a yaleyi. A bal ambo alingin maawu shi kukukwu.
\s1 YESHU A TUPE MOI GUM DƗRA RAAPI
\v 7 A nai Gum dɨra raapyi yini ɗɨm a tange wuni raap raap. A ɓoowu dɨmbɨri ko lɨm mɨ gɨnggɨngha,
\v 8 ɗɨm a ɓɨr kumowu bo wu gɨre wonduwoiyu la gotoi, dɨm kara ambak - Bo wu gɨre wombotumau, anya bele anya ayim la landa waari maawuu,
\v 9 ge wu wii takin ɗɨm bo wu gwak landa raapwu.
\v 10 A ɓale," anyamami ka gaka la mɨna ku ɗuwoku nini dɨm por mɨ aku ɓau boiyi.
\v 11 Bo ali nini mɨ woi she gɨpamai anya kanghamaiyu, shakam aku ɓau boiyi shimi ku bap shelele mɨ goro yoomai, kɨduwa ɗuwoni shitta do yiwu."
\v 12 Wu butowu ɗɨm wun ɓalwu ko miya wu kayilduwu ɓau jaɓe ɓalangin maawu.
\v 13 Wu poɗe yaanjin ɗɨgɨm, ɗɨm puure ko ana pɨra ɗɨgɨm gɨn moot, ɗɨm wu jang wuni.
\s1 MURU MA YAHAYA NA BAPTISHMA
\v 14 Amna Hiridush kangha woyi me, kɨduwa yim Yeshu a taareni. Yerei wun ɓalmai "Yahaya na baptishma wu yilyi bo muru la moi mutawa ɗɨm kɨduwa woyime dɨmbɨri ma yaleboingin wun wutau la yini."
\v 15 Yere miya wu ɓale shi Yiliya, kɨma yerei wu ɓale shi nawouyo ki ɗumoi la anawouyo moi ɗuwa ɗuwa."
\v 16 Ge, shakam Hiridush shi kangha woyi me a ɓale, "Yahaya mɨ na kaya kooni wu yilyi.
\v 17 Kɨduwa Hiridush gɨn kooni a tupe bɨla wu koi Yahaya ɗɨm wu ɗoweyi la jarɨm ko wom yena ko Herodiash (mɨnda molki Pilibush) kɨduwa a wulde.
\v 18 Kɨda Yahaya a ɓalli ko Hiridush "woi ɗuwana ko gokou ka gɨre mɨnda molwou."
\v 19 Ge Hiridiya she kang kɨɨm gɨn shi, she jinda duu munni, ge woi she ɗɨmau,
\v 20 Kɨda Hiridush a shoore Yahaya a bɨni ɗɨm shi mum teet ɗɨm mum karkat, a baale kooni, ɗɨm dai shakam kanghaya shi ɓoi ɓala awoni jabɨma keɗe keɗe, dai gɨn shimi shi kanghani gɨn popolok awo.
\v 21 Pori mɨ she ɗika a wani shakam mɨ Hiridush shi lang ma por loyo mani a ɗaure wombotuma ko ana wutau mani gɨn moi ana gaan ana ɗoowe awo mani, gɨn moi ɓambɨren mɨ Galili.
\v 22 Loora Hirudiya gɨn kooro a gaatɨto ɗɨm a laɗɨwu golo ɗɨm a pooshe awo Hiridush gɨn maawuyan mani. Amnai a ɓaldo ko lowoi "biɗine wom dai shiji jindai ɗɨm ana ɓonji."
\v 23 A kɨmde booni yiro "dai wom shiji biɗa yino ana ɓonji anya gɨlwa joko mono."
\v 24 A poroto ɗɨm a ɓaldo ko noki, "mindeyi ana biɗɨmai yini?" A ɓale, "ko Yahaya na baptishmai."
\v 25 A kɨpɨre ma yi amna ɗɨm a biɗe she ɓalmai "na lammai ka ɓoono, ɓanje, ko pila ko Yahaya na baptishma."
\v 26 Amnai a shen yini, ge kɨduwa kɨmda booni ɗɨm gɨn mawuyani, wan ɗɨm kur wom she kumbau.
\v 27 Kɨshimi Amna a tange na ɗowe awo la ana moi peteni ɗɨm a wii bɨla donnu gɨn ko Yahaya. Na moi peteni a tani la jarɨm a kayiru kooni.
\v 28 A donnu gɨn kooyi ko pila ɗɨm a ɓondo ko lowoi, ɗɨm lowoi a ɓondo ko noki.
\v 29 Ɗɨm ambogwatin mani wun kangha woyime, wu dowu gɨre munni ɗɨm wu gandeyi la yaɓayaɓa guwat wuyo muru.
\s1 WUƊE BOO MIYA DENDƗREN BAAT
\v 30 Ɗɨm anatupii wu matuwu yi Yeshu, ɗɨm wu ɓalli dai wom wun yira gɨn wom wun kukɨra.
\v 31 Ɗɨm a ɓalwu "woku womamai boim nap ɗɨm ku noowe yimai kalla." kɨduwa miya ɗɨgɨm wun dooma ɗɨm wun taama. Ɗɨm daa shaka ma twi wombotuma wowun wau.
\v 32 Kɨshimi wu tawu womawu la ki boim mɨ nap kara wuni..
\v 33 Ge, wu alwuni taama, ɗɨm wu bɨn yiwu, wu yee kayo taa nene dai gɨn yoowu dai la alingini, ɗɨm wu kaye kowu yaama.
\v 34 Shakam yaatuwa bo gɨm, a al miya ɗɨkɨkɨ a kang yere yashɨk maawu kɨduwa wun ki tɨghan moi wowun gɨn na kɨranu, ɗɨm a loi goro kukuwu wonduwoingin ɗɨgɨm.
\v 35 Shakam porii taa gaawi, ambogwatin mani wu dowu yini ɗɨm wu ɓale, "boiyime nap ɗɨm booni a yeni
\v 36 lukuru wuni kɨduwa bɨla wu tau la ali gɨn ambo ali mɨ nemma ɗɨm wu ɗire wom au tuumai gɨn koowu.
\v 37 Ge a lɨuwi a ɓalwu, "ku ɓoowu wonduwoi wu twi," wu ɓalli, "Am ɗɨmmai mu tamu ɗɨm mu ɗire burodi ma dinari aru raap mu ɓoowu wu twi"?
\v 38 A ɓalwu, burodi diyandai ka gɨn shi? taku yɨngu." Shakam wun tawa ala wu ɓalli burodingin baat gɨn shirwo raap.
\v 39 A wii miyai wu ɗuwowu boboi ko lushu,
\v 40 wu ɗuwowu boboi yerei aru, yerei baatgumni.
\v 41 Shakam shi gɨra kaɓakaɓa baari gɨn shirwo raapi, a yil kooni la puro a lwi shaɗak ɗɨm a dwatɨle burodii a ɓowu ko ambogwatin mani bɨla wu lwe gaan miyai. Atike shirwo raapi la derenwu dai.
\v 42 Dai ɓiye koowu wu twi ɗɨm awowu a gɨmeni
\v 43 wu gɨre ɓangha goro burodii, tangate gum dɨra raap, ɗɨm gɨn shirwo.
\v 44 Ɓanje miya dendɨren baat wun twa wombotumai.
\s1 YESHU SHI GOTO KO NONG GWA
\v 45 A wii ambogwatin mani kɨlakɨlang wu gau la kii wu tau gaanni ɗa gɨlwa boi ɗa Bashaida kɨduwa an lukure miyai.
\v 46 Shakam wun tawa wo maawu, a yileni a tan ko guwat bo kumbo.
\v 47 Booni yena ɗɨm kii she la deren nong gwai ɗɨm kara shi ko pani.
\v 48 A al wuni wun kang kindi ma jiɗe kii kɨduwa yiweri a tai dɨmbɨri maawu. La shaka parau ma bɨri a don yiwu, shi goto ko gwai shi lap goommawu.
\v 49 Ge, shakam wun alaya shi goto ko nong gwai wu gɨre ki kowot ɗɨm wu yee kuwu
\v 50 kɨduwa wu alyi ɗɨm wu kang shoori. Shwet yiwa ɓala ɗɨm a ɓale, naani! bo ku kang shooriu.
\v 51 A gaan la kii gɨn wuni, yiweri a yireto dai ɓiye koowu a yalewuni
\v 52 kɨduwa wo wun gaara ko ɓala ma kaɓakaɓayu kɨduwa gɨddɨng bo gongowu.
\s1 YESHU A JANG MOI WOI WUN JANGJANGHU LA JANISHARAT
\v 53 Shakam wun puuwa, wu dowu la ali Jenasharata wu ɗowe kii.
\v 54 Shakam wun butuwa la kii, miya kɨlang wu bɨni shi Yeshu,
\v 55 wu yee kayo wu tawu la alingin ɗɨm wu loi goro doma gɨn moi wowun jangjangwu ko danki do yini dai shakam wun kangha shi doma.
\v 56 Dai shakam shi gana la ambo alingin anya noning alingni au pate moi wowun jangjanghu la kashukungin wu kumbeyi bɨla dei kara bo landa mani. Ɗɨm miya ɗɨgɨm wu da yiki wu janghawu.
\c 7
\s1 BOPANI MA ANAGAAN MIYA
\p
\v 1 MɨParishai gɨn yere ana ɓulo moi dowa Wurushalima wu dapawu peeni.
\v 2 Ɗɨm wu al yere ambogwatin mani twi wombotuma reɗek arwu.
\v 3 (A ɗuwoni dai mɨparisha gɨn dai miya Yahudai woi wun twi wombotumau dɨm bo wu joɓe arwu, kɨda wu yirewu ko bopani ma moi ɓambɨren.
\v 4 Shakam mɨparisha maatuwa bo kashuku, woi wun twi wonduwoi donghu dɨm bo wu maaye binya, wu yirowu ko yere bopani moi wun ta gorei kɨrkɨt, dapɨma gorei gɨn joɓe ɗouyongin, lɨpen gwa, kilengin, lɨpen ayim, gɨn kuturak bo twi wombotuma)
\v 5 Mɨparishai gɨn anaɓuloi wu biɗe Yeshu "Daa mi ambogwatin mongo woi wun taa goro bopani ma moi ɓambɨrenu, ɗɨm wun twi wombotuma reɗek arwu?"
\v 6 Ge a ɓalwu, "Yishaya a yee wouyo teet ko moi ka ana lɨlɨu. A ɓuli, 'miyai me wun ɓoono ɓaɓambɨram gɨn kara boowu, ge, awowu wuyɨk gɨn naani.
\v 7 Bam wun ɓoono ɓaɓambɨram, Wun kukuwu kumai ma miya ki bopaningin maawu.'
\v 8 Ku ɓau kumai ma Puroguru ɗɨm ku koi bopani ma miya ngwet.
\v 9 Ɗɨm a ɓalwu " ɗaa wuma ka kura kumai ma Purogurui duwa taa goro bopani mamai!
\v 10 Kɨda Musha a ɓale, 'Ɓo ɓaɓambɨram ko boko gɨn nongo, ɗɨm mum shi yaa gɨnggɨng ɓala ko boki kanje noki, a ɗuwoni mbak an muru.
\v 11 Ge ku ɓale, 'Bo mu a ɓale ko boki anya noki, dai ɓiye wom ɓa aku waamai yino ma ayeboi a ɗuwoni corban'" (kim ɓalmani 'ɓoomani ko Puroguru) __
\v 12 waku ɓanghani ɗɨm yee wonduwoi ko boki anya nokiu.
\v 13 Kaa maane kumai ma Puroguru bam ɗaa yi bopani mamai mɨ ka kwa. Ɗɨm gɨn kame wonduwoingin ɗɨgɨm mɨ kaa ye."
\s1 WOM NA GƗNDE MU
\v 14 A nai dɨkɨkɨ miyai kɨma ɗɨm a ɓalwu, "kaku kumo mai yino, dai ɓiye mai, ɗɨm ku gaare laki.
\v 15 Woi wonduwoi nini mɨ pani an gaa awo mu bɨla gɨndeyiu. Dɨm wom an pottɨna la awo mu bɨla gɨndeyi."
\v 16 Bo mu shi gɨn kumo ma kanghai mo bɨla kanghi.
\v 17 Ɓanje bim Yeshu bagha dɨkɨkɨ miyai ɗɨm a gan la mɨnai, ambogwatin mani wu biɗe yi ko bogomɓalai.
\v 18 Yeshu a ɓale, "kaamai kɨm daa ɓanje woi ka gaare lakiu? Woi ka alau anya mi gana la awo mu waan ɗɨm gɨndɨmaniu,
\v 19 kɨduwa waani ga la gonggoniu, ge shii tan la awoni ɗɨm shi porma ko kondo? Gɨn ɓalai me Yeshu maana wombotuma dai gwang.
\v 20 A ɓale, "wom shi pottɨna awo mu na gɨndɨmani.
\v 21 Kɨda la awo mu shi pottɨni shen wom gɨngɨngha,
\v 22 kwalala kwalala, shɨri, duuna muru, lambe shɨri, baatal, kerek awo, tekɨlɨk, jinda, gonggo, ndoro, gɨrekoi, tutulok.
\v 23 Dai shen wom gɨngɨnghai moi wun pottɨwu la awo mu wuni ɗɨm ana gɨnde mu.''
\s1 ƁOIJIRE MA TAMNO SHUROPONIKIYA
\v 24 A yileni a ɓau boiyi a tan la kɨrau ali Taya gɨn ali Shidon. A doni la mɨna nini mɨ woi shi jindai mondin mu bɨni shi niniu, dai gɨn shimi woi tukanau.
\v 25 Ge shwet jila tamno ji loworando she gɨn lɨm mɨ gɨnggɨnga, kanga duwani a doto ɗɨm a yukuroto gaanni.
\v 26 Ɓanje tamnoi na Heleni, she na Shuropinikiya bo kaamoro. A kumbeyi bɨla por yaanjin mɨ yi loworando.
\v 27 A ɓaldo, "Mo ambo gɨmeni awowu dong, kɨduwa woi yana gwang kumat ma ambo wu gɨre wu ɓoi ko yeɗiyanwu."
\v 28 Ge shire a lɨwi a ɓalli, "Ou, Nakomu, daa yeɗiyan wun twi wom apɨrana goro bo ambo."
\v 29 A ɓaldo, "kɨduwa ɓala mɨ shiji yai me, shiji talai tashi amonji. Yaangini a poreni yi loworanji."
\v 30 A mato mɨna mondo a wai lowoi ɗuk ko danki, ɗɨm yaanginni a poreni.
\s1 YESHU A JANG NAƁEMƁE NGWARKƗM
\v 31 A mani poreni a ɓau kɨrau ma Taya a doni ɗa Shidon ɗa yi nong jumbul ma Glili la boingion ma Dikapolish.
\v 32 wu dowunu gɨn bɨla mum shi ngwarkɨmni ɗɨm na ɓembe, ɗɨm wu kubeyi bɨla lwi anni kooni.
\v 33 A poryi la dɨkɨkɨ miyai wu mawu kongol kara wuni raap, ɗuwoni lwi ambo anni la kumoni, bim tuwa yilek, a dei yi yilɨkni.
\v 34 A yinge la puro; a pate tuniyani ɗɨm a ɓalli, "Ephatha" mi shi ɓalmai "Auko"
\v 35 ɗɨm shwet kumoni a aweni wom kwa yilɨkni a washeni ɗɨm shi ɓala sharara.
\v 36 A ame kumowu bowu ɓale ko muu. Ge dai gɨn ame kumo mɨ yiwa, wun ko ɓalmai gwangwang.
\v 37 A yelawuni kɨɗekɨɗe wun ɓalmai, "A yee wonduwoingin dai gwang. Shi ɗɨm maane ngwarkɨm bɨla kanghi ɗɨm mum woi shi ɓalau yee ɓala."
\c 8
\s1 WUƊE BO MIYA DENDƗREN PARAU
\p
\v 1 La bonkongini moi bɨla miya dɨkɨkɨ nini kɨma ɗɨm woi wun gɨn woma tuumau. Yeshu a nai ambogwatin mani ɗɨm a ɓalwu,
\v 2 "Na al yere yashɨk ma miya dɨkɨkɨ me, kɨduwa wu ɗuwowu gɨn naani bonko kunung ɗɨm woi wun gɨn wom au tuumaiyu.
\v 3 Ɗɨm bono ɓau wuni wu tau mɨna au ɗɨm gatɨma shaka mɨ wun goro goko. Ɗɨm yerei laawu wu pottɨwu wuyuk."
\v 4 Ambogwatin mani wu lɨuni, "Am woi kaɓakaɓa kumat to la lushui me mɨ an kɨrma yi miyai me?"
\v 5 A biɗe wuni "kaɓakaɓa kumat diya kaa gɨn shi?" Wu ɓale "Boila."
\v 6 A wii dɨkɨkɨ miyai wu ɗuwowu sheshɨren boijali. A wore kaɓakaɓa kumat boilai, ɓwa barka ɗɨm a jikɨle. A ɓoowu ko ambogwatin mani wu loi gaan wu, ɗɨm wu loi gaan miya mɨ dɨkɨkɨi.
\v 7 Wun gɨn ambo shirwo kalla, kɨma bim shi yaa barka koowu, a wii ambogwatini bɨla wu tɨkɨwu kɨma.
\v 8 Wu twi ɗɨm a kɨreni yiwu, ɗɨm wu kɨme ɓagha wom ɓushirana, nonin tangate boila.
\v 9 Miyai wu yee nem dendɨren parau. Ɗɨm a woure wuni ane.
\v 10 Woi ɗuwana duduwu a gani la ki gɨn ambogwatin mani, wun tawa la kɨrau Dalmanuta.
\s1 LAB BOSHITA
\v 11 Ɗuwowu mɨparishai dowu ɗɨm wu loigoro kirki gɨn shi. Wu lawi bɨla apuwu boshita mɨ la puroguruwu, kɨduwa wu kɨr yi.
\v 12 A amme tuuniyani la lɨmni kiɗekiɗe ɗɨm a ɓale, "Daa mi jamani je shee lau boshita? Kuli naa ɓalmai, woi boshita nini au ɓoomai ko jamanijeu."
\v 13 Ɗuwoni ɓau wuni, a gan la lo kii, a puuni gɨlwa.
\s1 YIRMA MA MƗPARISHA GƗN MƗSHADOKIYA
\v 14 Ɓanje ambogwatini wu mone gɨre kumat koowu. Wom wun gɨn shi woi ta kamma tembe kumat ɗumoi la kii.
\v 15 A ɓɨr kumowu a ɓale, "ku loi koomai ɗɨm ku yireku gwang ko yirma ma mɨparisha gɨn yirma ma Hiridush."
\v 16 Ambogwatini wu jukure derenwu, "kɨduwa woi mɨn gɨn kumaru."
\v 17 Yeshu a bɨn shimi ɗɨm a ɓalwu, "Daa mi ka jukurmai ko woi kaa gɨn kumaru? Daa ɓanje woka yinga lakiu? Woka gaarauru? shen womamai a tɨmbeni ru?
\v 18 Yeremai yiki, woi ka alauru? kumomai yiki, woi ka kanghauru? Woi ka shennau?
\v 19 Shaka mɨ na jikɨla kaɓakaɓa kumat baat ko dendɨren baat, tangatengin diya kaa wora gɨn ɓangha goro jijikɨla kumari? Wu ɓalli, "Gumdɨraraap."
\v 20 "Shakam na jikɨla kaɓakaɓa kumat boila ko dendɨren parauwi, gɨmma tangetengin diya kaa worai?" Wu ɓalli, "Boila."
\v 21 A ɓale, "Daa ɓanje woi kaa gaarau?"
\s1 JANG BUUM LA BATSHAIDA
\v 22 Wu dowu Batshaida. Miya moi nini wu dowunu gɨn mum buumni yini ɗɨm wu kumbe Yeshu bɨla deiyini.
\v 23 Yeshu kwa ara buumi ɗɨm a poryi bi loali. Shaka mɨ shi tuwa yilek ko yereni ɗɨm a loi anni kooni. A biɗeyi. "Kai al wonduwoi?"
\v 24 Shi yinga puro, ɗɨm a ɓale, "Na al miya ki shoɓiyan wun goto."
\v 25 Ɗuwoni maane anni ko yereni, ɗɨm mui aɓa yereni a maane woi alboi, a al wondwoingin sharara.
\v 26 Yeshu a woureyi tani mɨna ɗɨm a ɓalli, "Boko gako la aliu."
\s1 ƁALAM YA BITURUSH KO YESHU
\v 27 Yeshu a poreni gɨn ambogwatin mani wu gawu la alingin ma Kaishariya Pilibi. Ko gokoi a biɗe ambogwatin mani, Miya wun ɓale naa ma?"
\v 28 Wu lɨuni ɗɨm wu ɓale, "Yahaya na yee baptishma. Yerei wu ɓale, 'Yiliya' yere ɗɨm, 'Ɗumoi la ana wouyoi ma Puroguru.'"
\v 29 A biɗe wuni, "Ge kaamai kaa ɓale naa ma?" Biturush-- a ɓalli, "Kai Kɨrishiti."
\v 30 Yeshu a ame kumowu bowu ɓale duwani ko mondin muu.
\s1 YESHU A ƁALE KAMO MURU MƗ AN YIMAI
\v 31 A loigoro kukuwu gɨn ɓalmai, " a ɗuwoni mbak Lowo ma Mu bɨla kang kindi ko wonduwoingin ɗangɗang ɗɨm moi ɓambɨrenni gɨn nonin wilani gɨn ana ɓuloi, au kurmani ɗɨm au dumunni, bi bonko kunung an yilma.
\v 32 A yee ɓalai me bo kang. Ɗuwoni Biturush ameni kongol lwa goro nyenyi mani.
\v 33 Ge Yeshu kaighɨlana ɗɨm yinga ambogwatin mani ɗuwoni peke Biturush ɗɨm a ɓale, "Mako bino amna yaanjin! woi kai loi koowo yi woiyingin ma Puroguru, ge ɗɨm ko woiyingin ma miya."
\v 34 Ɗuwoni nai dɨkɨkɨ miyai gɨn ambogwatin mani boi ɗumoi, ɗɨm a ɓalwu, "Bo mu shi jinda doo gorono, mbak bɨla kirke kooni, bɨla gɨre ɓaɓaagha shoowi mani ɗɨm doni gorono.
\v 35 Kɨduwa dai mum na jinda ɗai tuniyani an wuulumai, ɗɨm dai mum shi wuula tuniyani kɨduwano gɨn ko ɓalam net mono an ɗaamai.
\v 36 Shakta mi mu an waamai bo wai lapani dai, ɗɨm a wule tuniyani?
\v 37 Mɨndeyi mu an ɓoomai bɨla paghɨre bo tuniyani?
\v 38 Anya ma kangha gumi mono gɨn yila ɓalangin mono la jamani me ma kwalalakwalala jaɓe ɓala, Lowo ma Mu an kang gumi mani shakam dona la darma ma boki gɨn ana tangi ma Puroguru moi karkat.
\c 9
\s1 PAGHƗRE YIPA MA YESHU
\p
\v 1 Ɗɨm a ɓalwu, kuli na ɓalmai, ''yerei nene jijik lamai moi wawu tɨmne muru donghu dip bowu al joko ma Puroguru doma gɨn dɨmbɨri.''
\v 2 Ɗɨm bi bonko bemei Yeshu a gɨre Biturush, Yakub, gɨn Yahaya goreni ta ko ɗenget guwat kara wuni. Ɗɨm a aureni gaanwu.
\v 3 Landangin mani a ɗuwoni shilip-shilip popolok kɨɗekɨɗe, popolok mani a tai dai wom na poshe pinen mɨ la pan.
\v 4 Ɗɨm Yiliya gɨn Musha wu ape yiwu, ɗɨm wun ɓala gɨn Yeshu
\v 5 Biturush a liu ɗɨm a ɓalli ko Yeshu, ''Namalɨm'' a yeni gwang yimu mɨn nene, ɗɨm mo mu nime taarangin kunung, ɗumoi mongo, ɗumoi ma Musha, ɗumoi ɗɨm ma Yiliya,''
\v 6 [kɨda a wule wom an ɓalmai, daa shoori a koi wuni.]
\v 7 Awi a doni timɓe wuni. Bishimi, yila muu a potɨni la awii, ''Me shimi lo bo awono, ku kangyi.''
\v 8 Wu yinge kongolanwu shwet woi wun ala mondin muu nini pewuu ge kara Yesh.
\v 9 Kim wun ko shumma ko guwatti a ame kumowu bawu ɓale wom wun ala ko muu, dɨm lowo ma Mu ba yileni bo muru la moi mutawa.
\v 10 Da shimi wu koi ɓalai la derenwu, ge wu jokure ɓalai derenwu ''bɨla yileni bo muru la moi mutawa'' laki ki pɨla.
\v 11 Wu biɗeyi, da mi anaɓuloi wun ɓala Yiliya mbak bɨla doni domini?'' A ɓalwu,
\v 12 ''Yiliya a maleni doma bɨla mane wunduwoigin dai koyowu. Kɨda mi ɓulmani lowo ma Mu mbak bɨla nai kindi la wunduwoi ɗɨgɨm ɗɨm miya awu manimani mum bam?
\v 13 Ge na ɓalmai Yiliya a doni ɗɨm wu yini wom wun ya jindai, kim likarkat ɓala koon. ''
\s1 YESHU A JANG LOWO NA ƁEMƁE MOI YAANJIN GAWA YINI
\v 14 Shakam wun matuwa yi ambo gwatini, wu al miya dɨkɨkɨ wun karawuna, ɗɨm anaɓulo wun kirki gɨn wuni.
\v 15 Ɗɨm shwet shakam wun ala Yeshu miya moi dɨkɨkɨi a yalewuni ɗɨm wu ye kayo do yini, wu daayi.
\v 16 A biɗe ambo gwatin man, wun kirki gɨn wuni ko mi?''
\v 17 Mondin mu la dɨkɨkɨ miyai a lɨun, ''Na malɨ, Na donnu gɨn lowo mono yiwo, shi gɨn lɨm mɨ na gamani ɓala;
\v 18 ɗɨm shi kashe tuniyani ɗɨm shi muku mani ali; shukshuk porma boni, shi akɨre wuroni ɗɨm shi yirmani jendiren. Na lawi ambo gwatin mongo bɨla wu poryi ane, ge woyi a ɓai wuni. ''
\v 19 A lɨuwu,''jaman ma ana kindi ɓoijire, daa ki shaka pɨla na ɗuwono gɨn kamai? Daa ki shaka pɨla ana kanaɗi gɨn kamaiyi? Wuku gɨn shi yino.''
\v 20 Wu dowunu gɨn lowoi yini, shakam lɨmmi ala Yeshu, a mukeyi shwet tuniyani kashima. Lowoi a mukureni ali gɨn shukshuk bon.
\v 21 Yeshu a biɗe bong lowoi, ''a ɗuwoni duduk ru shi kimei? Boki a ɓale, dumbo shi lowoni.
\v 22 She ɗuwoto muku mani la wati gɨn ɗɨm la gwa, she lammai bɨla tilyi. Ba ka ɗɨm ye wonduwoi ka yashe mini ɗɨm ka aye min. ''
\v 23 Yeshu a ɓall, '''Ba ka ɗɨmmai?'' Dai wunduwoigin nako yima yi mum ɓwa jire.
\v 24 kɨla kɨlang bong lowoi yila yilani, ɓala, Na ɓoijire! ka aye kindi ɓoijire mono! ''
\v 25 Shakam Yeshu ala dɨkɨkɨ miyai kayo do yiwu, a peke lɨm mɨ gɨngɨnghai, ɗɨm a ɓale ''̇kai lɨm kindi ɓala gɨn ngwagwarkɨm, Na wuwe ka pottɨko layini boko mako gako ɗɨmu ''
\v 26 A ye kuwuu a kashe tuniya lowoi kɨɗe-kɨɗe ɗɨm a pottɨni pani, lowoi a ɗuwoni ki munni, miya dɨgɨm wu ɓale, ''a mureni.''
\v 27 Ge Yeshu a koi anni a yilyi puro, ɗɨm lowoi a yireni ji.
\v 28 Shakam Yeshu dona la mɨnai, Ambo gwatin mani wu biɗeyi bo tukwa, daa mi woi mɨn ɗɨmma pormaniu?
\v 29 A ɓalwu, ''kamo me au pormau, dɨm ɗa yi kumbo.''
\s1 YESHU A MANE ƁALE KAMO MURU MƗ AN YIMAI
\v 30 Wu poɗowu yi boyi shimi ɗɨm wu gowowu ɗa la Galili. Yeshu woi ya jindai anya ma bɨla bɨn boim wun yikiu,
\v 31 kɨda shi kukuwu ko ambo gwatin mani. A ɓalwu awu ɓoi lowo ma mu ara miya, ɗɨm au duu munni, Shakam wun duwa munni, bi bonko kunung an mane yilma.
\v 32 Ge woi wun gaara la ɓalai meu, ɗɨm wun shoore biɗimani.
MANDEI MƗ TA ƁAƁAMBƗRAMI?
\v 33 Wu dowu Kafarnahum, shakam shi lamna a biɗe ambo gwatin mani, ''mindei kaa jokɨrmai goro gokoi? ''
\v 34 Ge wun ɗum ɗum kɨduwa wun kirke bo apowu goro gokoi, ko mandai mum ta ɓaɓambɨrami.
\v 35 A ɗuwoni sharap ɗɨm a nai gumdɨrarapi boi ɗumoi, ɗɨm a ɓalwu, bo anya ma mɨ shi jinda ɗuko na domin, mbak shi bɨla ɗuwoni na goro bi ɗɨm kwarak maawu dai.
\v 36 A gɨre lowo kalla a shagheyi la derenwu, a gɨre lowoi la gonggoni ɗɨm a ɓalwu, anya ma gɨpa kamo lowoi me la yimno gɨpu nani kɨm,
\v 37 ɗɨm bo mondin mu ba gɨpene woi gɨpu kara naniu ge mum shi tangtɨna ɗɨ.
\s1 MUM WOI SHI SHUMASHUMA GƗN MƗNIU SHI MAAMU
\v 38 Yahaya a ɓalli, ''Na malɨm, mɨ al bɨla mu shi por yaangin la yimwo ɗɨm mɨ gayi kɨduwa woi na ta goromuu.''
\v 39 Ge Yeshu a ɓalwu, bo ku gayiu. Kɨduwa woi mu anɗɨm ye nong wutau la yimno ɗɨm bi shimi bɨla ɗɨm ɓale wom gɨngɨngha kono.
\v 40 Anya ma mɨ woi shi na shuma mamu shi mamu.
\v 41 Anya ma shi ɓomai gwa ku naai kɨda kaa ma Kirishiti, Kuli Naa ɓalmai, woi an wule bolenje maniu.
\s1 WOM NA WII MIYA JAƁEƁALA
\v 42 Anya ma waa lowo ɗumoi la moi kalkalli moi, moi wun ɓwa jire kono bɨla dire yooni, an tani gwang bɨla wu ɗoowuni nong guwat buni dinni ɗɨm bɨla wu mukeyi la nong gwa.
\v 43 Bo arwo an wu mowo ka dire yowo ka kaye ane. An tai gwang yiwo ka wai tuniya gɨn arwo ɗutum ko mɨ aka ga gɨn arwo raap bo kindi-kindi la wati mɨ woi she lemmau.
\v 44 Boi mɨ turuK maawu woi wun mutumau, waati mando woi she lemmau.
\v 45 Bo yowo an wuu mowo ka dire yowo ka kaye ane, an tai gwang yiwo ka wai tuniya dural ko mɨ aka ɗuko yowo raap ɗɨm wu mukewe bo kindi-kindi
\v 46 boi mɨ turu mawu woiwun mutumau ɗɨm waati mondo woi she lemmau.
\v 47 Bo yerewo ji ɗumoi a ta wu mowo ka dire yowo ka wukulere ane, an tai gwang yiwo ka gako la joko ma Puroguru gɨn yerewo ɗumoi ko mɨ aka ɗuko yerewo raap, ɗɨm wu mukewe bo kindi-kindi la wati,
\v 48 boi mɨ turu mawu woiwun mutumau ɗɨm waati mondo woi she lemmau.
\v 49 Kɨda anya ma au niimmani gɨn wati,
\v 50 buro wom gwang, ge bo buroi ba jaareni dwal, aku ɗɨm manimai ɓwau ɗɨnga? Ku ɗuwoku ki buro yi apomai, ɗɨm ku ye ɗuko mɨ gwang gɨn apomai.
\c 10
\s1 KUKUK KO TIKE WULA
\p
\v 1 Yeshu a ɓau boyi shimi a tani kɨrau ali Yahudiya gɨn ɗa gaan gwalala Wurdun. Dɨm miya dɨkɨkɨ wu dowu yin kɨma shi kukuwu kiim shi lɨngdana yimai.
\v 2 Ɗɨm Mɨparisha wu dowu yini, wu kɨryi ɗɨm wu biɗe, ''A ɗuwoni ko gokoru, maami bɨla washe mɨndani?''
\v 3 A biɗe wuni mindai kumai ma Musha shi ɓalai?
\v 4 Wu ɓalli, '' Musha a lɨuwi, maami bɨla ɓuldo likatlika ma tike wula ɗɨm bɨla gashere ane.
\v 5 Ɓulmai kumai yi shimi kɨduwa gɨddɨng bo gongomai. Yeshu a ɓalwu,
\v 6 Ge domin luma goro pani Puroguru a ye wuni 'maami gɨn tamno.'
\v 7 'Kɨda shimi, mu an bau boki gɨn noki an nanma yi mɨndani.
\v 8 Ɗɨm moi raapi au ɗuko dimbiyik ɗumoi, kɨduwa woi wun raap ɗɨmu dimbiyik ɗumoi.'
\v 9 Duwa shimi wom Puroguru shi goma mu ba tikeu."
\v 10 Shakam wun la mɨna, ambogwatini wu mane bidɨmani ko woiyi me.
\v 11 A ɓalwu, "anya ma washa mɨndani wula jila tamno, shi lambe shiri gɨn shire.
\v 12 Bo shire she washa mooro, wula bɨla muu, she lambe shiri."
\s1 YESHU A LWI SHAƊAK KO AMBO KALKAL
\v 13 Ɗɨm wu dowunu gɨn ambo kalkal yini kɨduwa bɨla de yiwu, ge ambogwatini wu peke wuni.
\v 14 Ge shakam Yeshu ala, awoni a jaɓeni kɨɗɨkɨɗe, ɗɨm a ɓalwu, ''ku ɓau ambo kalkal wu dowu yino boku gai wuniu, kɨduwa joko ma Puroguru ma miya mɨ ki wuni.
\v 15 Kuli na ɓalmai, anya ma mɨ woi shi gɨpa joko ma Puroguru ki lowo kallau, woi gɨn kɨkɨnkau an gama lakiu.''
\v 16 Ɗuwoni wore ambo la gongoni, a luwu shaɗak a loi anni koowu.
\s1 LAKARAK NAGƗNA
\v 17 Ɗɨm lwa goro goto mani, mu nini yira kayo do yini dona tɨmana gaani, A biɗe, '' Na malɨm mɨ gwang, mindai mbak ana yimaiyi bɨla na wai kolo tuniya mɨ paabadan?''
\v 18 Ɗɨm Yeshu a ɓale, ''Daa mi kai namono, ''gwanghi?'' ''woi mu nini gwanghu ɗɨm kara Puroguru ɗumoi,
\v 19 ''ka bɨni kumaiyi, 'boko ye duna muruu, boko ye lambe shiriu, boko ye shiriu, boko bai bi liwou, boko tɨpɨre boiyu, ɓo ɓaɓambɨram ko boko gɨn nongo.'''
\v 20 Mui a ɓall, ''Na malɨm, dai woigini moi na tano goroi dumbo na lakarak.
\v 21 Yeshu yingaya, ɗɨm aye jindani. A ɓall, ''wunduwoi ɗumoi kai wula. Mbak ka wupe dai wom ka gɨn shi ka ɓoi ko ana kindi ɗɨm aka wai gɨna la puro. Bishimi ka doko gorono.''
\v 22 Ge duwa ɓalai me, dimbini ayeni ɗwal, awoni a jabeni, ɗuwoni tani womani. Kɨda shi na gɨna kɨɗekɨɗe.
\v 23 Yeshu a yinge kongulanni, Ɗim a ɓalwu ko ambogwatin mani, pɨrma mani ki mi, anagɨna bɨla wu gawu la joko ma Puroguru.
\v 24 Yila ɓala mani a yale ambogwatini. Ge Yeshu a ɓalwu kɨma, ''Ambo, ɗɨnga pirmani ga la joko ma Puroguru!
\v 25 An ɗuko ɗwaɗwal ko ldingho bɨla gato goro wuyo libira. Ko mum nagɨna bɨla gani la joko ma Puroguru."
\v 26 A yalewuni kɨɗekɨɗe, wu ɓalwu ko apowu, ''ge mandei an ɗamai?''
\v 27 Yeshu a yinge wuni a ɓale, ''yi miya jung wani yimau, ge woi yi Purorguruu, kɨduwa wunduwoigin dai yima yi Puroguru.''
\v 28 Biturush lwa goro yini ɓala, ''Yingu, mɨ ɓau wunduwoigin dai mu domu gorowo.''
\v 29 Yeshu a ɓale,''kuli na ɓalmai, wai mu nini mɨ shi ɓawa mɨna anya mwalan, tamyen gɨn mamayen, nonin, anya bong, ambo anya yindi boingin duwano gɨn duwa ɓalam nerri me
\v 30 mɨ an gɨpe baarɨmani aru ɗɨm la pani meu: Mɨnagin, Mwalan mamyen, mwalan tamyen, gɨn nonin, gɨn bopin, gɨn yindi boigin, gɨn piile boi, ɗɨm la pani ji ata doma, tuniya mɨ paabadan.
\v 31 Ge ɗɨgɨm moi domin au ma gorobi, moi gorobi au ma domin."
\s1 YESHU A MANE ƁALE KAMO MURU MƗ AN YIMAI
\v 32 Wun ko goko ta Wurushalima, ɗɨm Yeshu shi gaanwu. A yale ambogwatini, ɗɨm moi do biwu wu kang shoori. Ɗɨm Yeshu a wore moi gum dɨra raapi nap kɨma ɗɨm lwa goro ɓalwu wom wani ɗuko duduku an wamani.
\v 33 ''Yingu, ''Min ta Wurushalima, ɗɨm au ɓoi loma mui gaan wilan gɨn ana ɓuloi.
\v 34 Awu yini kumai ma duna muru, awu ɓo mani ko Angaugin. Awu jolmani, tupni yilek, yin bwata, ɗɨm awu duu munni. Ge bi bonko kunung an yilm. ''
\s1 KUMBO MA YAKUB GƗN YAHAYA
\v 35 Yakubu gɨn Yahaya, ambo ma Jabadi wu dowu yini ɗɨm wu ɓalli, ''Na malɨm, mɨn jindai ka yimu dai wom mɨn kumba,''A ɓalwu,
\v 36 ''ka jindai na yimai mi?''
\v 37 Wu ɓalli, "ɓau mini mu ɗuwomu gɨn kai la darma mongo, ɗumoi ko arwo ma tumini, ɗumoi ko shau.''
\v 38 Ge Yeshu a lɨuwu, ''Woi kaa bɨna wom kaa biɗɨmaiyu. Aku ɗɨm naai ɗouyo mɨ ana naamai, kanje dinge baptishma mɨ au yino?''
\v 39 Wu ɓalli am ɗɨmmai.'' Yeshu a ɓalwu,''ɗouyo mɨ ana naamai aku naamai. Ɗɨm baptishma mɨ wun yina baptishma yiki, awu ɗɨm yimai baptishma yiki.
\v 40 Ge ɗuko ko anno ma tumini kanje ma shau woi mono na ɓoiyu. Ge ko moi wun ɗauruwa ɗeɗel.''
\v 41 Shakam yere ambogwatin gummi wun kangha woiyi me, wu loi goro kɨɨm gɨn Yakub gɨn Yahaya.
\v 42 Yeshu a nai wuni yini, ɗɨm a ɓale, ''Ku bɨni dai moi wun ape kowu ki anajoko ma Angaugin wu tai dɨmbiri mawu, ɗɨm miya mawu moi bimma wun ape dɨmbiri koowu.
\v 43 Ge wanu ɗuko kɨshimi lamaiyu,
\v 44 anya ma ya jinda ɗuko ɓambɨram lamai mbak bɨla ɗuwoni kwarak mamai, Ɗɨm anya ma ya jinda ɗuko domin lamai mbak bɨla ɗuwoni jewe ma miya dai.
\v 45 Kɨda lowo ma mu woi dona wu yini kwakwarakwu, ge shi bɨla ye. Ɗɨm bɨla ɓoi tuniyani da gɨpe ko miya ɗɨgɨm.''
\s1 BARTIMAWUSH BUUM A WAI AL BOI
\v 46 Wu dowu Jariko. Bim shi ɓawa Jariko gɨn ambo gwatini mani gɨn miya ɗɨkɨkɨ, Lowo ma Timawush Bartimawush, buum na kumbo, mɨ ɗunghani kongol gok.
\v 47 Shakam shi kangha Yeshu na Najarat, a lwi goro kuuwu, shi ɓalma, ''Yeshu loma Dauda ka al yere yashi mono!''
\v 48 Ɗɨgɨm miya wu peke buumi, wun ɓalli ɗuweni ɗum.'' Ge shi kuuwu gwang gwang, Loma Dauda ka al yere yashik mono!''
\v 49 Yeshu a yireni jik ɗɨm a wi wu nayi. Wu naai mbumi, wun ɓalmai, "yuu bogongo! ka yileko, Shi naamowo.''
\v 50 A muke landa mani ane, a yileni mwat, ɗɨm a doni yi Yeshu.
\v 51 Yeshu a lɨuni a ɓale, "mindei kai lammai na yiwoi?" Buumi a ɓale, "Rabbi, Na lau wai almai."
\v 52 Yeshu a ɓalli, "Tako, ɓoijire mongo a janghe." Shwet a wai alboi, ɗɨm a tani goroni ko goko.
\c 11
\s1 MIYA WURUSHALIMA WU YINI MARABA KO YESHU
\p
\v 1 Ɓanje kim wun dowa Wurushalima, wu dowu nemma gɨn Baipaje gɨn Baitanya, yi guwat jaitun, ɗɨm Yeshu a tange Ambogwatin mani raap,
\v 2 a ɓalwu, "Taku la ali mɨ mun yinge apomu gɨn shire, boku gaku laro, aku wai lo lakwarak mɨ wowun tɨmna yewe biu. Ku lakere ɗɨm ku dokonu yinu.
\v 3 Bo Mu a ɓalmai, 'Goro mi kaye woiyi me?' ku ɓalli, 'Nakomu shi jindaro ɗɨm an manɨmai ɓanje."'
\v 4 Wu tawu ammawu ɗɨm wu wai lo lakwarak ɗoomani bo goko pani ko non goko, ɗɨm wu lakeyi.
\v 5 Yere miya yirmawu jijik nene ɗɨm wu ɓalwu, "Mi ka yimai, lake lo lakwarakyi?"
\v 6 Wu yiwu ɓala kim Yeshu ɓalwa ɗɨm miyai wun ɓauwuni tawu ammawu.
\v 7 Ambogwatini raap wu dowunu gɨn lo lakwarakyi wun pata landangin mawu koi kɨda bɨla yeweni koro.
\v 8 Yere Minya wu dɨr landangin mawu ko goko, ɗɨm yerei wu dɨr bo buwa shoɓiyan mɨ wun dowana la yindi boiyingin.
\v 9 Dai moi wun gaani gɨn moi wun do bini wun kuuwu, "Hossana, shaɗak Mum na doma la yim Nakomu.
\v 10 shaɗak joko mɨ na doma yi bongmu Dauda! Hossana mɨ taa dai!"
\v 11 Yeshu a doni la Wurushalima ɗɨm a gani la gawi kumbo mɨ Wurushalima a yinge boiyi dai gɨn wom nini. Ɓanje, woi shaka yikiu, a poreni tani Baitanya gɨn moi gum ɗɨra raapi. JALE SHOWI TUI
\v 12 Bɨla shangni, wun matɨwa Baitanya, a kang kiim.
\v 13 Shi ala showi tui ji she lɨndɨm wuuyuk, a tani yiro kɨduwa bɨla wai womu ani wamai yiro. Ɗɨm shaka mɨ dona yiro, woi wa wonduwoiyu dɨm kumoro, kɨda woi shaka loyo ma tuiyu.
\v 14 A ɓaldo, "Woi Mu nini an mane twi loyojiu." Ambogwatin mani wu kanghi wom shi ɓala.
\s1 YESHU MANE GAWI KUMBO YENI JANGJANG
\v 15 Wu dowu Wurushalima, ɗɨm a gani la gawi kumbom Wurushalima a loi goro gashe moi wun wupumai gɨn moi wun ɗirimai la gawi kumboi. A jupule bo pate ayim ma ana paurɨk gɨn kutɨrak ma ana wupe mukɨyan.
\v 16 Woi bagha anya Mu ɗumoi gɨre la wom shi wupɨmai niniu.
\v 17 A kukuwu shi ɓalmai, "Woi ɓulmani ɓulmau, 'Mɨna mono an ɗuko mɨna ma kumbo yi alingin dai?' Ge ku maneyi ɗa gulak ma ana baatal."
\v 18 Ana gaan Wilan gɨn Anaɓulo wu kang wom shi ɓala, wu lawi ɓa wu duu munni. Kɨduwa wun shoorɨmani dai ɗɨkɨkɨ miyai shi yalmawu wom shi kukumai.
\v 19 Ɗɨm dai shakam booni yena, wu ɓau nong alii.
\s1 ƁALA KO NARƗMA SHOWI TUI
\v 20 Kim wun gomma kɨkɨshang, wu al showi tui a naroto daayi angɨtto.
\v 21 Biturush shena a ɓale, "Namalɨm, yingu! showi tui mu kai jaala a naroto ane."
\v 22 Yeshu a lɨuwu, "ɓoojire yi Makam.
\v 23 Jire na ɓalmai anya ma ɓalla ko guwari me, 'Yilshi ɗɨm shi yukuroshi la nong gwa,' ɗɨm woi wa kɨkɨnka la awoniu a ɓoijire ko wom dai shi ɓala bɨla yeni, shimi wom Puroguru an yimai."
\v 24 Kɨda shimi na ɓalmai, anya mi ka kumba ɗɨm ka biɗa, ɓoojire ku gɨpeyi, ɗɨm an ɗuko mamai.
\v 25 Boku yiloku ka kumbo, ku muulna apomai dai wom wun yimai mɨ woi gwanghu, Kim Bongmu mɨ la puro kɨm an muulmai womu ka ya moi gɨngɨngha."
\v 26 "Ge bo woi ka muulau, anya Bonghai mɨ lapuro wani muulmaiyu."
\s1 WU KƗNKE DƗMBƗRI MA YESHU
\v 27 Wu dowu la Wurushalima kɨma. Ki mɨ Yeshu shi gana la gawi kumbom Wurushalima, Anagaan Wilan, gɨn anaɓulo, ɗɨm gɨn moi ɓambɨren wu dowu yini.
\v 28 Wu ɓalli, "Ɗaayi dɨmbɨrii pɨla kai ye woyingini moi? Ɗɨm mandei ɓoowa dɨmbɨri ma yimai?"
\v 29 Yeshu a ɓalwu, "Ana yimai biɗa ɗumoi. Ku ɓallo Na ɗɨm ana ɓalmai ɗaayi dɨmbɨrii pɨla na ye woyingini moi.
\v 30 Baptishma ma Yahaya, dona la Puro kanje yi Mu? Ku lɨuno."
\v 31 Wu jokure derenwu ɗɨm wu kirke, wu ɓale, "Bo mu ɓale dona la puro' an ɓalmai, 'Daami woi ka ɓwajire yiniu',
\v 32 ɗɨm bomu ɓale, 'dona yi miya,'..." Wun shoore miyai, kɨda wu gɨre dai Yahaya shi Na wouyo ma Puroguru.
\v 33 Ge wu lɨuni ko Yeshu wu ɓale, "Wo mɨn bɨnau." Ɗɨm Yeshu a ɓalwu, "Ɗɨm wano ɓalmai ɗaayi dɨmbɨrii pɨla naye woyingini moiyu."
\c 12
\s1 BO GOMƁALA GƗN ANAMƗRA MA SHOWI YINABI
\p
\v 1 Yeshu a loi goro kukuwu gɨn bogom ɓalangin. A ɓale, "Mu a pan shoɓiyan yinabi, a kaare daanda koi, ɗɨm a dole bo yonde loyo shoɓiyani. A ɗɨu gariyo ɗɨm a ɓoi bojanka ma toroi ko ana mite toro shoɓiyanni. Ɗuwoni yee goto bino.
\v 2 Shakam shaka yena a tangɨru kwarak mani taa yi ana yinge toro shoɓiyanni, duwa bɨla gɨpɨni yere loyo shoɓiyanni.
\v 3 Ge wu kooyi, dusheyi, ɗɨm dileyi shwashwa anni."
\v 4 A maɗe tangɨwu bɨla kwarak, ɗuwowu luuni pɨra la kooni wu yini woma gumi.
\v 5 A maɗe dɨltɨwu bɨlani, ɗɨm me wu duu munni. Wu yiwu kaame woyime gɨn yerei ɗɨgɨm, wu dushe yerei ɗɨm duu mur yerei.
\v 6 Shi gɨn bɨlani daa ɓanje mɨ an dɨltɨmai, lo bo awoni. Shimi mɨ bi mɨ dɨltɨlwa. A ɓale au al ɓaɓambɨram ma lowo mono."
\v 7 Ge ana moi toroi wu ɓale ko apowu, "Me shi na twi koloi, woku, mu duu munni ɗɨm koloi ata ɗuko raamu."
\v 8 Ɗuwowu kootɨyi, duu munni, ɗɨm wu mukeyi bi toroi.
\v 9 Kɨduwa shimi, mi nako toroi an yimai? An dooma an duu muru ana moi toroi ɗɨm an ɓoi moi pete toroi gɨn ko yerei.
\v 10 Woi kaa yinga la likalikari meu? Guwat ji anaɗɨwo wun kura, wu manere bogomai.
\v 11 me doni yi Makam, ɗɨm a ɗuwoni woma yelaboi yeremu."
\v 12 Wu lawi wu koi Yeshu, ge wu shoore dɨkɨkɨ miyai, kɨda wu bɨni bogom ɓalai me koowu. Wu ɓauyi wu tau womawu.
\s1 ANGE JAANGAL KO KAISHAR
\v 13 Ɗuwowu dɨltɨru yere Mɨparisha gɨn Mɨherodiya yini bɨla wu ɗɨkeyi la ɓala mani.
\v 14 Shakam wun dowa, ɗowu ɓalli, "Namalɨm, mu bɨni woi bɨkɨmongo gɨn ɓala ma miyau, ɗɨm woi kai ape jindakoi la deren miyau. Jire kai kuke goko ma Puroguru. A yeni ko goko ru mu ange jaangal ko Kaishar kanje auwo? Mu angeru kanje auwo?"
\v 15 Ge Yeshu a bɨni liliu maawu, ɗuwoni ɓalwu, " kɨda mi kaa kɨrmonoi? Ɓoono dinari bɨla na yinge."
\v 16 Ɗowowu dowu gɨn ɗumoi yi Yeshu, A ɓalwu, "me yipa maa ɗɨm ɓuloi ma maa?" Ɗowowu ɓale, Kaishar."
\v 17 Yeshu a ɓale, " ku ɓonni ko Kaishar pinen mɨ ɗuwona ma Kaishar, ɗɨm ko Puroguru pinen mɨ ɗuwona ma Puroguru." Ɗuwowu al yi woma yelaboi yiwu.
\s1 BIƊA KO YILMA BO MURU
\v 18 Ɗɨm Mɨshadukiya moi ana ɓalmai wai yilma bo muru yikiu dowu yini. Ɗuwowu biɗeyi, wun ɓalmai,
\v 19 "Namalɨm, Musha a ɓulmu, "Bo mol mu a mureni ɗɨm a ɓau mɨndani biini, ge wai lowo la derenwuu, mui bɨla gɨre kwalati ma mɨnda molki, kɨda bɨla loi lowo ko molki."
\v 20 Mwalan nini boila; Na domini a wul tamno ɗɨm a mureni, woi ɓagha ambou.
\v 21 Na raapi ɗuwoni gɨrere ɗɨm a mureni, woi ɓagha ambou. Ɗɨm na kunungyi kɨshimi.
\v 22 Na boilai woi ɓagha ambou. Bii wu dai ɗowoto tamnoi a muroto kɨm. La yilma bo muru,
\v 23 shakam au maɗe yilma, ata ɗuko mɨnda ma? Dumbo dai ɓiye boilai wu wuulde."
\v 24 Yeshu a ɓale, " woi daa shimi kaa wolakau, kɨduwa woi kaa ɓina likalikatginu anya dɨmbɨri ma Puroguru?
\v 25 Shakam mɨ au yilma bo muru la moi mutawa au wula anya ɓoimai bo wulau, ge wun ki Anatangi ma Puroguru la puro.
\v 26 Ge ko moi mutawa moi yilawa, woi kaa yinga la likalikat ma Mushau, ko wom yena la lushui, kim Puroguru yina ɓalau\, "Nani na Puroguru ma Yibirahim, Puroguru ma Yishaku, gɨn Puroguru ma Yakubu?"
\v 27 "Woi shi Puroguru ma moi mutawau, ge ma moi wun gɨn tuuniya. Ku woloku kiɨɗekɨɗe."
\s1 WOUYO MƗ TA ƁAMBƗRAM
\v 28 Ɗumoi la anaɓulongini a doni kang ɗiiri maawu; a ali Yeshu a lɨuwu ɓala gwang. Ɗuwoni biɗeyi, " wouyo shilandai taa yerei dai?''
\v 29 Yeshu a lɨuwi, " ji taa yerei dai sheji, 'kanghu, Yishiraila, Makam Puroguru maamu, makam shi ɗumoi,
\v 30 ka yee jinda Makam Puroguru mongo gɨn dai ɓiye awowo, gɨn dai lɨmgo, gɨn shenmongo ɗɨm gɨn ɓiye gɨddɨng mongo.'
\v 31 Na raap wouyoi she kime, 'ka yee jinda nako kala mongo ki koowo.' Woi bɨla wouyo nini taa moiyu."
\v 32 Na ɓuloi a ɓale, " Namalɨm mɨ gwang! ka ɓale jire Puroguru shi ɗumoi, ɗɨm woi bɨlani nini ki shiu.
\v 33 Ka ye jindani gɨn dai ɓiye awowo, gɨn dai ɓiye gaare womongo gɨn dai gɨddɨng mongo, gɨn ɗɨm mu bɨla ye jinda nako kala mani ki kooni, a tai tɨlatɨla woma ɓooma gɨn woma tapɨrɨk."
\v 34 Shakam Yeshu ala, a lɨuni ɓala gɨn ɓirma yero, ɗuwoni ɓalli, "Woi kai wuuyɨkwu gɨn joko ma Puroguru." Bi shimi woi mu nini ɗɨma biɗe Yeshu mondin bɨɗa ɗɨmu.
\s1 BIƊA KO LOWO MA DAUDA
\v 35 Yeshu a lɨuwi shakam shi kukumai la gaawi kumbo Wurushalima, a ɓale, "Daa mɨndeyi anaɓuloi wun ɓala Kɨrishiti shi loma Dauda?
\v 36 Dauda gɨn kooni, la lɨm mɨ karkat a ɓale, 'Makam a ɓalli ko Nakono, ɗuko ko anno ma tumni, dɨm bono maane ana shuma mongo kuturak bo loi yoowo.'
\v 37 Dauda gɨn kooni a naayi 'Nakono,' ge ɗɨnga Kɨrishiti an ɗuko lowo ma Daudai?'' Dɨkɨkɨ myai wu kake kumowu yini gɨn popolok awo.
\s1 YESHU A DOLE GORO ANAMALƗM MA KUMAI
\v 38 La kukukmani Yeshu a ɓale, "ku maane shen gɨn ana ɓulonginni, moi ana jinda goto la noning landa moi juldup, ɗɨm wu jinda gɨpe daanje bo kashuku,
\v 39 gɨn bo ɗukongin ma jokojoko la gaɓiyan kumbo, ɗɨm gɨn bo ɗukongin ma jokojoko bo lang,
\v 40 wun shaare mɨnangin ma boriyan, ɗɨm wun yee kumbo gabe kɨduwa miya wu al wuni. Miyai me awu gɨpe kindikindi keɗekeɗe."
\s1 BAIKO MƗ WUN PATA
\v 41 Yeshu a ɗuwoni sharap nemma pe bele ɓoi baiko la dalang ma gaawi kumbo mɨ Wurushalima, shi yinge miya moi ana muke ayim maawu la belei. Ana gɨna ɗɨgɨm wun pate ayim ɗɨgɨm.
\v 42 Ɗɨm boorɨk na kindi a doto ɗɨm a pate aniningin raap, mɨ darma mawu yaa pene.
\v 43 A naaru ambogwatin mani yi apowu ɗɨm a ɓalwu, "Jire naa ɓalmai, Boorɨk na kindii je a ɓoi wom dai taa moi wun pata baiko mawu la bele ayimi.
\v 44 Dai ɓiyewu wu ɓoi la ɗɨgɨm wom wun gɨn shi. Ge boorɨk je la kindikindi mondo a pate ayim mondo dai mɨ ɓa ata jin booro yiki."
\c 13
\s1 YESHU A YE ƁALA KO JUPƗLMA MA GAWI KUMBOI
\p
\v 1 Kim Yeshu shi taa womani ɓau gawi kumboi, ɗumoi la ambogwatin mani ɗuwoni biɗeyi "Namalɨm, yingu guwargin gɨn ɗɨwongin moi gwangin! "
\v 2 A ɓalli, ka al bɨrinjin ɗɨwongini moi? Woi guwat ɗumoi an ɓangha ko duwoni mɨ wan jupulma aliu.
\s1 LUMA GORO KINDI KINDI
\v 3 Kim shi ɗuwana ko guwar jaitun kongol gaawi kumbom Wurushalima, Biturush, Yakubu, Yahaya, gɨn Andɨrawush wu dowu biɗeyi nap,
\v 4 "Ɓalmu, maa mindeyi wonduwoingini moi an yimai? Mɨndeyi ɗɨmi an ɗuko boshita shakam mɨ wonduwoingin moi awu yima?"
\v 5 Yeshu a loigoro ɓalwu, "Ku yee shen miya bo wolmaiyu.
\v 6 Ɗɨgɨm mɨ au dooma la yimno ɗɨm au ɓalmai, "Naani naa shii; ɗɨm au wol miya ɗɨgɨm.
\v 7 Shakam kaa kangha duwa shaagha gɨn rohon ma shaagha shaagha, boku jingɨlekuu; woingini moi mbak au yima, ge telma goroni dong.
\v 8 Kɨduwa ali ata yilma ko duworo ali, ɗɨm joko ko duworo joko. Boinging ɗangɗang boijiali ata wuɓe gɨn kiim. Moi dai luuma goro kindikindi.
\v 9 Ku ɗauroku gwang, Au washe koomai gaan paldangin, ɗɨm au duu murmai la gaɓiyen kumbo. Aku yirko gaan gommangin gɨn amnangin kɨduwano, ɗaa shitta yiwu.
\v 10 Ge mbak ɓala neri me an ɓalma ko alingin dai dong.
\v 11 Shakam wun koomai ɗɨm wun ɓoomai arwu, boku yaureku ko wom aku ɓalmaiyu. Kɨduwa la shakai shiimi wom aku ɓalmai au ɓoomai; waku ɗuko kamai ana ɓalaiyu," ge lɨm mɨ karkat.
\v 12 Mol an ɓoi mol ane kɨduwa wu duu munni,
\v 13 Anya ma an kur maimai kɨduwa yimno. Ge anya mui pɨla ɗɨnga do bo teel goreni mui shimi an ɗaama.
\s1 KINDI KINDI MƗ ƊƗGƗM
\v 14 Shakam kaa ala woma jono mɨ yirana boim ɓa an yirkou ( mo nayinge likalikat bɨla bɨni), mo moi wun la Yahudiya wu yee kayo taa la guwargin,
\v 15 mo shi mɨ shi ɗengeɗenget ko gaawi bo shuutɨni la mɨnau kanje bɨla gɨre wonduwoi taa paniu,
\v 16 ɗɨm mo mum shi la toro bo maatɨni bo gɨre landa maniu.
\v 17 Ge an ɗuko gɨn kindi kindi yi ana ambo gɨn ɗɨm ana ɓoi woori la bokongini moi!
\v 18 Ku yee kumbo woiyime ba yeni kɨ bɨrakondou.
\v 19 Nong Kindi kindi an yima, kamo mɨ woi tɨmna yimau dumbo kɨdomin, shakam Puroguru ɓira lapani, do da ɓanje, auwo, anya bɨla tɨmne yima kɨma.
\v 20 Bo wai kɨduwa Makam gata bonkonginiu, woi mujung nini an ɗaamau, ge kɨduwa moi wun beelawuna, shi gata bonkongini.
\v 21 Bi shimi anya ma ɓalmai, ku yinge mishi yi Kɨrishiti nene boku ɓoijireu.
\v 22 Ge duwa ana lɨwo ma Kɨrishiti gɨn ana lɨwo ma anawouyongin au dooma ɗɨm au ape boshitangin gɨn woma yelaboi, kɨduwa bɨla wun wol miya, bo ma an yima daa moi wun beelai.
\v 23 Naa ɓalmai woiyingini moi dumbo ɗeɗel kɨda boku yee noonu!
\s1 MAMA MA LOWO MA MU
\v 24 Ge bi kindi kindi ma bonkongini moi, pori ata maa tɨkɨrɨm, tere wai ata ɓoi kangboi mondou,
\v 25 Niningin moi la puro au apɨrma ali, ɗɨm dɨmbɨringin moi la puro au jiurɨma.
\v 26 Bi shiimi au al Loma Mu shi dooma la awi gɨn dɨmbɨri gɨn darma.
\v 27 Bi shimi an tange anatangi mani ɗɨm an dape moi shi beela wuna dai bo gom ma pani parau, An luturu gorei bo teel goro lapuro doo bo teel goro pani.
\s1 ƁALA KO SHOWI TUI
\v 28 Mo bɨla ku kuke yi shoowi tui. Anya maami kaa ala she pate kumoro ane ɗɨm she jiɗɨma, ku bɨni shaka wang nem.
\v 29 Kɨshimi ɗɨm, shakam kaa ala woiyingini moi yima, ku bɨni shi nemma, nem bo goko.
\v 30 Jire naa ɓalmai jamani me wai ata goommau dɨm woiyingini moi dai wu yewu.
\v 31 La puro gɨn bojali au gomma ane, ge ɓala rano woi ata tɨmne goommau. WOI MU BƗNA PORII GƗN SHAKAIYU
\v 32 Ge ko ɓala ma porii shiimi gɨn shakai shiimi, wai mu nini bɨnau, woi anya anatangi ma Puroguru mɨ lapurou, kanje Lowoiyu, ge kara Bonghi.
\v 33 Ku ɗuwoku kwaimai boku yee noonnu, kɨduwa wai kaa bɨna shakai. (ku ɗuwoku kwamai boku yee noonnu gɨn kumbo, kɨduw. .),
\v 34 ki mu na goto bino - mɨ ɓawa mɨna mani ara kwarinjen mani bɨla wun yingini mɨnai, anya ma gɨn wutau mani. Ɗuwoni yin ɓala gɨn na moi pete mɨnai bɨla ɗuwoni kwaini.
\v 35 Kɨduwa shimi boku yee noonnu! duwa wai ka bɨna shakam nakomɨnai an maa mɨnau, anya kɨbooni, anya deren bɨri, shakam kooluk yaa kwi kanje bunbuno.
\v 36 Anya dona gigit, ba wammai kaa noonnu.
\v 37 Wom na ɓalmai na ɓallu ko anyama: luu koomai!"
\c 14
\s1 ANAGAAN MIYA WU ƊOWE BOOWU KO YESHU
\p
\v 1 Ɓanje ɓanghani bonko raap ma twi wombotuma gɨn Ambogwatin mani ɗɨm shaka ma twi burodi mɨ woi wun ya gɨn yirmau. Nagaan Wilan gɨn Anaɓulo wun shen boi mu au koi Yeshu wu shiryi bɨla wu duu murni.
\v 2 Kɨduwa wun ɓalmai, "Woi la shakai meu, kɨduwa shen ma minya bo yileniu."
\s1 WU WUMNA YESHU MOOT MƗ KWARKWAT LA BAITANYA
\v 3 Shakam Yeshu shi Baitanya la mɨna ma Shiman nakashik, shi la twi wombotuma, tamno nini dota yini gɨn gɨla moot albashta na ayim, nard mɨ sharara. A tade gɨla morii ɗɨm a pate kooni.
\v 4 Yerei nini wu ye kɨɨm. Wun ɓala derenwu, ɗɨm wu ɓale, "goromi she jaɓe wonduwoi kime?
\v 5 Moori me ɓa an wupɨma an tai dinari aru kunung ɗɨm ɓoowu gɨn ana kindi." Wu peekere.
\v 6 Ge Yeshu a ɓale, "Baghire kɨm. Kɨduwa mi ka jaɓe aworo? A yino wom gwang.
\v 7 Ka gɨn anakindi anya mami pemai, dai shakam ka lau yiwu wom gwang aku yiwu, naa woi anya mami aku wamonou.
\v 8 Aye wom ata ɗim yimai; a puure mot yi dimbiyino duwa murmono.
\v 9 Jire na ɓalmai, dai boi mu awu ɓoi ɓalam net lapanii me, wom tamnoi je ya au ɓalmai duwa shen moro."
\s1 YAHUDA A LƗUWI BƗLA WASHE KO YESHU
\v 10 Ɗuwoni Yahuda Yishikayoti, ɗumoi la moi gumdɨra raapi, tana womani yi Nagaan Wilan kɨduwa ɓoi dɨrbuwani la arwu.
\v 11 Shakam Nagaan Wilan kangha, awowu a yeni paipai wun ɗowa koi au ɓonni ayim. Ɗuwoni loi goro lau goko mɨ an washe kooni yiwu.
\s1 YESHU A TWI WOMBOTUMA MA GOWEKOI GƗN AMBOGWATIN MANI
\v 12 Por bonko ɗumoi ma twi burodi mɨ wowun ya gɨn yirmau, shakam wun tapɨrik ma gowe koi gɨn gam, Ambogwatin mani wu ɓalli, "Tondei kai jindai mu ɗaure twi wombotuma ma gowekoi?"
\v 13 A tupe ambogwatin mani raap ɗim a ɓalwu, "Taku la ali, aku gomma gɨn Mum denga gwa kooni. Ku taku goreni.
\v 14 Dai mɨna mu gana ku gaku goreni, ku ɓale ko nakomɨnai, 'Tondei gawi ma mawuyan mono mɨ ana twi wombotuma ma gowe koi?'
\v 15 An apɨmai nong gawi ɗaurɨmani ɗaurɨma. Ku ye dai wom aku yimai nini.
\v 16 Ambogwatini wu ɓauyi wu tau la nong alii; Wu wai dai wom shi ɓalwu, ɗuwowu ɗaure wombotuma ma gowekoi.
\v 17 Shakam booni yena, a doni gɨn moi gum dɨra raapi.
\v 18 Shakam wun twi wombotuma, Yeshu a ɓale, jire na ɓalmai, ɗumoi lamai muna twi wombotuma gɨn shi, an washe koono.
\v 19 "Dai ɓiyewu wuye kɨɨm kɨɗekɨɗe, gɨn ɗumoi ɗumoi wun biɗɨmani, "kuli woi naniu?"
\v 20 Yeshu lɨuwa ɗɨm a ɓalwu, "Ɗumoi la gum dɨra raapi, mun wun twi wombotuma bobboi la lɨwe muni ɗumoi.
\v 21 Kɨduwa lowo ma Mu an tama ki wom likalikat ɓala kooni. Ge liwo ra mum ɗa yini au washe ko Lowo ma Mu! an ɗuko gwang dembe wo wun loyau."
\s1 TWI JIBI MA NAKOMU
\v 22 Kim wun ko twi wombotuma, Yeshu gɨra burodi, lwa barka koi, ɗɨm shi jeshila. Ɓoowa ɗɨm a ɓale, "gɨpu me. Me dɨmbiyino."
\v 23 Shi gɨra douyo, lwa barka koi, ɗɨm a ɓoowu, ɗɨm wun naai dai ɓiyewu laki.
\v 24 A ɓalwu, "Me domno mu na ɗowa koi, doom mu wun pata kɨduwa miya.
\v 25 Jire na ɓalmai, wano mane nai gwaloyo showi Yinabiu, dɨm pormu ana nai mɨ peeni la joko ma Puroguru.
\v 26 Shakam wun bwa yila, wu podowu ta guwat Jaitun. BITURUSH AN KIRKE YESHU
\v 27 Yeshu a ɓalwu, "Dai ɓiyemai aku ma gɨn bi kɨduwano, ɓulmani ɓulma, 'Ana ware Nakɨrani ɗim tingani au lukurma.'
\v 28 Bimu na yilana, ana ta gaanmai la Galili.
\v 29 Biturush a ɓalli, "anya dai au wukot ane, naa wano wukoru."
\v 30 Yeshu a ɓalli, "Jire na ɓalwo, la bɨrii me do kwi yawe na raap aka kirki mono yoowo kunung.
\v 31 Ge Biturush a ɓale, "Anya mbak ana muru gɨn kai, wano kirkimowoi." Dai ɓiyewu wu ɗowe koi kɨshimi.
\s1 YESHU A YE KUMBO LA GESHEMANI
\v 32 Wun dowa boim wun nai Geshemani, Yeshu a ɓalwu ko Ambogwatin mani, "Ɗukku nene Na lau kumbo."
\v 33 A gɨre Biturush, Yakubu gɨn Yahaya, ɗɨm a loi goro kang yini korshok ɗɨm sheni yilmani.
\v 34 A ɓalwu, "Tuniyanno shi la kindikindi, ɗɨm shi lau ya bo muru. Ɗukku nene ku loi shenmai."
\v 35 Yeshu yaghana gaan kalla, wukurana ali, ya kumbo, baaniyima shakai me ɓa gowoni.
\v 36 Shi ɓala, "Baagha, dai wonduwoi nako yima yiwo. Gɨnno kindikindii me ane, woi wom na jindaiyu ge mongo.
\v 37 A matini a wai wuni wun noon, a ɓalli ko Biturush, "Shiman kai noon? wako ɗim momai anya shaka ɗumoiyu?
\v 38 Ku mane shenmai kuye kumbo kɨduwa boku wukuroku la ara Amna yanjinu. Lɨmno jindai ge dɨmbiyino dwal."
\v 39 A mane ta amani ɗɨm aye kumbo ɗɨm a mani maɗe ɓalam shi ya kɨma.
\v 40 Kɨma a mane mama a wai wuni wun non, tɨpa non yerewu ɗɨm wowun bɨna wom au ɓalliu.
\v 41 Shi dona na kunungni a ɓalwu, "Da ɓanje ka noon, ɗɨm ka nowe yimai? A kɨreni! shaka a doni. Ku yinge! Lowo ma Mu wu washe kooni la ara ana jaɓeɓala.
\v 42 Yilku puro, ku dam, yingu, Mum na washe koono shi nemma.
\s1 WU ƁOI YESHU WU KOOYI
\v 43 Woi ɗuwana ɗuɗuk wu, shakam shi la ɓala, Yahuda, la moi gum dɨra raapi a yaru, moi wun dowa dɨkɨkɨ biini gɨn tashkat gɨn ɗungongin, pottɨmawu yi Nagaan Wilan, gɨn Anaɓulo gɨn ɗɨm moi ɓamɓɨren.
\v 44 Ɓanje na washekoi a apuwu boshita, shi ɓalwu dai mum na nghawaya, shi Mui. Ku koyi ku taku gɨn shi."
\v 45 Shakam Yahuda Yishikaryoti yatɨna, kɨlangkɨlang dona yi Yeshu, shi ɓala, "Mu ɓamɓɨram!" ɗuwoni nghaweyi.
\v 46 Ɗuwowu loi arwu yini ɗɨm wu koyi.
\v 47 Ɗumoi lawu mɨ shi jik kongol a por tashkat ɗim a kye kumo jewe ma Nagaan Wilani.
\v 48 Yeshu a ɓalwu, "Ku pottuka ki ka lau nashiri, gɨn tashkat gɨn dungongin ku kone?
\v 49 Shakam mun goro apomu anya porii pɨla ɗɨm na kukumai la gawi kumbo, woi ka konau. Me yena kɨduwa wu gɨm ɓala mɨ ɓulmani ɓulma.
\v 50 Dai moi wun gɨn Yeshu wu baghyi ɗɨm wun tawa amawu.
\s1 LO LAKARAK MƗ YA KAYO
\v 51 Lo lakarak tana goroni, wuuma landam ɓuɓuk dɨmbiyini; wu gwateyi, a ɓauwu landai
\v 52 ɗuwoni ye kayo ammani ɗamshal.
\s1 YESHU GAAN AMBO PALDA
\v 53 Wu tannu gɨn Yeshu ɗaayi Mɨɓambɨram Ma Wilan. Nini wun dapɨna dai Anagaan Wilan, gɨn moi Mɨɓambɨren gɨn Anaɓulongin.
\v 54 Ɓanje Biturush shi ta gorowu derenwu wuuyuka la dalan mɨna ma Nagaan Wilan. A ɗuwoni la moi ana moipete mɨnai wun yol waati.
\v 55 Ɓanje Nagaan Wilani gɨn dai ana jokure ɓala wun lau wom au ɓalmai ko Yeshu kɨduwa wu wai duu munni. Wu ye a ɓani.
\v 56 Ɗɨgɨm miya wu kashe luwo kooni, dai gɨn shimi woi yenau.
\v 57 Yerei wu yirewu jik ɗɨm wun ɓoi shitta ma liwo kooni; wu ɓale,
\v 58 "Mɨ kanghyi shi ɓalmai an taɗe gawi kumbom Wurushalima mɨ wun ɗigha gɨn arrɨk la bonko kunung ɗɨm an mane ɗinghai woi gɨn ara miyau la bonko kunung.'
\v 59 "Ge dai gɨn shimi mane ɓala maawu woi tana goro aponiu.
\v 60 Nagaan Wilan a yireni jik lawu shi biɗa Yeshu, "Woi ɓala bowou ru? mindei miyai me wun ɓalmai kowo?
\v 61 aye ɗum woi ya ɓalau. Kɨma Nagaan Wilani biɗaya ɓala, "Kai ru Kɨrishitii, Lowo ma Barka?
\v 62 "Yeshu a ɓale, "Nani, ɗɨm aku al Lowo ma Mu shakam an ɗuko la arik ma tumini ma Makam mu an doma la awi ma lapuro.
\v 63 Nagaan Wilan pappɨra landa mani ɓala, "Mɨn jindai mu kang ɓoi shitta kooni kɨma?
\v 64 ku kang bunen ɓala boni, mi ka ɓalai? Dai ɓiyewu wu jaleyi ki Mum kɨrana wu duu murni.
\v 65 Yerei wu loi goro tuuni yilek yini wu nume bo yereni wun tatɨlmani wun ɓalli, 'ɓalmu!' Ana ɗowe awo wu kooyi ɗɨm wu dusheyi.
\s1 BITURUSH A KIRKE YESHU
\v 66 Shakam Biturush shi ali la dalan mɨnai, ɗumoi la kwarinjen ambo tamyen ma Nagaan Wilan a doto yini.
\v 67 A al Biturush shi jik yol wati, she yingaya nemma, a ɓale, "Ka goro apomai gɨn Mu Najarati me, Yeshu.
\v 68 Ge a ɓale woi na bɨna kanje gaare wom shiji ɓalmayu." Ɗuwoni poreni la dalan mɨnai. Ɗɨm yawe aye kwi.
\v 69 Kwarak lo gunyoi she alaya ɗuwoto mane ɓalwu kɨma gɨn moi jijik nini, "Mui me shi lawu!"
\v 70 Ge a mane kirkimai, tamma kalla moi jijik nini wun ɓalli gɨn Biturush, "Kuli kai ɗumoi laawu, kɨduwa kai kɨm kai mu Galili.
\v 71 Ge a loi goro dar boni ɗɨm shi kimɗe boni, "woi na bɨna yi mum ka ɓala kooniu."
\v 72 Ɗuwoni kolɨk ya kwi mɨ na raap. Bishimi Biturush shena ɓalam Yeshu ɓalla; "Aka kirkimono yoowo kunung do shakam Kolɨk an kwi raap koyoni." Ɗɨm a washe dimbiyini aye kwi.
\c 15
\p
3YESHU GAAN BILATUSH
\v 1 Bumbuno kɨkɨshang Nagaan Wilan dapɨmawu gɨn moi Ɓambɨren gɨn anaɓulo dai gɨn moi la pald. Ɗɨm wu ɗowe Yeshu ɗɨm wu porowu gɨn shi pani. Wu boyi la ara Bilatush.
\v 2 Bilatush a biɗeyi, "Kai ru Amna
\v 3 miya Yahudai?" A lɨuni, "Kim ka ɓale." Nagaan Wilan aye ɓala ko Yeshu ɗɨgɨm.
\v 4 Bilatush a mane biɗimani, "Wa kaye koyu ru? Yingu ɗɨgɨm kuuwu mɨ wun ya kowo?
\v 5 Ge Yeshu woi lɨuna ko Bilatush ɗɨmu, woiyi a yaleyi.
\s1 WU KAYINI KUMAI DUNA MURU KO YESHU
\v 6 Ɓanje la shaka langhi Bilatush shi nako washe mu ɗumoi la moi la jarɨm, Mum dai wun kumba.
\v 7 Ana yil shen miya nene la jarumi, anaduna muru mɨ wun kwa wuna da yil shen miya, mu nini lawu mɨ wun nayi Barabash.
\v 8 Miya moi ɗɨkɨkɨ wu dowu yi Bilatush bɨla yiwu ɗɨm ki mɨ lɨndana yimai.
\v 9 Bilatush a lɨuwu a ɓale, "Kaa jindai na pormai Amna miya Yahuda?"
\v 10 A bɨni kɨda Nagaan Wila shi kan kɨɨmni goroi donna gɨn Yeshu la anni.
\v 11 Ge Nagaan Wilan a shokeawo dɨkɨkɨi wu yil yilawu ɓale wu washiwu Barabash.
\v 12 Bilatush a lɨuwu kɨma a ɓale, "Mindei ɗɨm ana yimai gɨn Amna miya Yahudai?"
\v 13 Wu yil yilawu kɨma, "ɓaaghɨyi."
\v 14 Bilatush a ɓalwu, "jaɓu mi?" Ge wu mane yil yilawu, "ɓaaghɨyi."
\v 15 Bilatush shi lau poshe awo miya, ɗuwoni washuwu Barabash. A yini ɓwata ko Yeshu a ɓoowu shi wu tau ɓaagheyi.
\s1 ANAƊOWE AWO WU JOLE YESHU
\v 16 Anaɗowe awoi wu tau gɨn Yeshu la dalang mɨnai (mɨnangin ma Anaɗowe awo), ɗuwowu nai dai bo gorwo ma anaɗowe awo.
\v 17 Wu wuuni kware mɨ ɗwai dir Yeshu. Wu laure joko ma aryo wu wuuni kooni.
\v 18 Wu loi goro daamani wun ɓalmai, "Mɨɓambɨram, Amna miya Yahuda!"
\s1 WU DOOWE YESHU KO ƁAƁAGHA SHOWI
\v 19 Wu juwe kooni gɨn showi gini ɗɨm wu tupni yɨlek. Wu tɨmmowu ko ɓirɨmwu ki wun bonni ɓaɓambɨram.
\v 20 Bim wun tela jolmani, wu pule kware mɨ dimbiyini wun mana wuuni landa mani ɗɨm wun tawana gɨn shi wu ɓaagheyi.
\v 21 Wu shingɨre mum na gomma nini pottɨna mondin ali bɨla gɨre ɓaɓagha showi ma Yeshu, mum yimni Shiman mu Kurani bong Alejanda gɨn Rufush.
\v 22 Anaɗowe awoi wu dowunu gɨn Yeshu boim wun nai Golgota (mɨ laki wun ɓale bo tembekoi)
\v 23 Wu ɓonni gwa loya showi yinabi longɨmani gɨn womu ɓau bɨla naai, ge a kur naamai.
\v 24 Wu doweyi ko ɓaɓagha showi ɗɨm wu pappe landa mani wu pate jaɓi koi bɨlau ali mandei an gɨre gɨlwa landai la anaɗowe awoi.
\v 25 La shaka mɨ na kunung bi mu wun ɓaghaya ko showi.
\v 26 Ko bo shita wun ɓula Kuwuu mɨ wun ya kooni, "Amna miya Yahudai."
\v 27 Wu doweyi gɨn ana shiri raap, ɗumoi ko tumni ɗumoi ko mɨ shau.
\v 28 Likalikat mɨ karkat a gɨmeni mɨ shi ɓalmai, wu ɓɨlyi la moi woi wun bɨna yi kumayu.
\v 29 Moi ana gomma wun yini ɓalam gɨgɨngha, jiure koowu wun ɓalmai, "pappai! Kai mu aka jupule gaawi kumbo mɨ wurushalima aka ɗinghai la bonko kunung,
\v 30 ka ɗai koowo ka shuwutuko ko ɓaɓagha showii!"
\v 31 Kɨshimi Nagaan Wilan wun jolmani gɨn aponi, gɨn anaɓuloi, wun ɓalmai, "A ɗai yerei, ɗɨm wani ɗɨm ɗai kooniu.
\v 32 Mo Kirishiti, amna Yishiraila shuwutuni ko ɓaɓagha showi ɓanje, kɨduwa mu ali mu ɓoijire." Moi wun doowa wuna gɨn shi wu mawu ɓeleyi.
\s1 MURU MA YESHU
\v 33 La shakam na beemei, tɨkɨrɨmboi a tɨmbe ali dai do shaka wandumoi.
\v 34 La shaka wandumoiyi Yeshu aye kwi bongbong, "Eloi, Eloi, lama sabachthani?" laki shimi, "Puroguru mono, Puroguru mono, kɨduwa mi kai ɓaghana?"
\v 35 Moi wun jijik nini wu kanghyi ɗɨm wu ɓale, "yingu, shi nai Yiliya."
\v 36 Ɗumoi lawu ya kayo, yeka shosho gin gwa loyo showi Yinabi mɨ ɓau, ɗowa bo showi gini, wouna kɨduwa bɨla naai. Mui a ɓale, "Mo mu ali bo Yiliya an doma bɨla keutiyi."
\v 37 Yeshu ya kwi bongbong ɗɨm murana.
\v 38 Karɨma landa mɨ la gaawi kumbo mɨ Wurushalima a tikeni raap puro do ali.
\v 39 Shakam Mɨɓambɨram ma anaɗowe awo yirana ɗɨm ala gɨn yereni kamo gokom Yeshu murana, a ɓale, "Kuli, Mui me Lowo ma Puroguru."
\v 40 Tamyen nini kɨm wun wuuyuk wun yingaya. Lawu Maryamu Magdaliya, gɨn Maryamu (Nong Yakubu mɨ kalla gɨn Yushubu) gɨn Sholomi.
\v 41 Shakam shi Galili wu tau goroni wu yini kwarakkwarak. Ɗɨgɨm yere tamyen wu dowu goroni do Wurushalima.
\s1 WU ARE YESHU
\v 42 Shakam booni yena, kɨduwa a ɗuwoni por ɗaureyik, bɨla shangni an ɗuko por Ashabat,
\v 43 Yushubu mu Arimataya dona nini, shi la miya mɨ lapalda mɨ wun ɓonni darma, Mɨ na moi goro joko ma Puroguru. A tani woi gɨn shooriu yi Bilatush ɗɨm a biɗe dimbiyik ma Yeshu.
\v 44 A yaleyi Bilatush kɨduwa Yeshu a mureni takai; a nai na moi pete Yeshu ɗɨm a biɗe kanje Yeshu a mureni.
\v 45 Shakam kangha yi Mɨɓambɨram ma anaɗowe awoi Yeshu a mureni, a ɓoi dimbiyini ko Yushubu.
\v 46 Yushubu a ɗitturu gadangama. A shuwutiyi ko ɓaɓagha showi do ali, dakiraya la gadangama shi gandaya la wuyo guwat mɨ wun yaɓa. Ɗuwoni gɨndɨle guwat dingha boki yiki.
\v 47 Maryamu Magdaliya gɨn Maryamu nong Yushubu wu al boimu wun ara Yeshu yiki.
\c 16
\s1 YILMA YESHU BO MURU LA MOI MUTAWA
\p
\v 1 Bi goomma por Ashabat, Maryamu Magdaliya, Maryamu nong Yakubu gɨn Sholomi, wu ɗiure moot mɨ kwarkwat au wumni dɨmbiyi Yeshu.
\v 2 Pori mɨ domin ma bonko boila kɨbumbuno, wu tawu ko burei, ɓala pori bɨla poroto.
\v 3 Wun ɓalmai ko apowu, ''mandei an gɨndɨlmu guwat bo wuyo murui?''
\v 4 Shakam wun yinga bo wuyo murui, wu ali guwari gɨndɨlmani ane kɨda bambɨram kɨɗekɨɗe.
\v 5 Wu gawu la wuyo murui wu al lakarak gɨn wolma landa mɨ populijen yini, ɗuunghani ko tumini, waini a yalewuni.
\v 6 A ɓalwu, bo ku kang shooriu. Ka lau goro Yeshu mɨ Najarat, mɨ wun doowaya ko ɓaɓagha showi, a yileni! woi shi neneu. Ku yinge boi mɨ wun gandaya.
\v 7 Ge kɨ taku ɓalwu ko ambogwatin mani gɨn Biturush, kɨduwa shi ninni ta gaanmai Galili. Nene aku almani ki mɨ shi ɓalmai.''
\v 8 Wu butowu la wuyoi ko kayo do pani wun shoori ɗɨm a yalewuni yiwu golo. Woi mu nini ɓala gɨn duwoniu, kɨduwa wu kang shoori kɨɗekɨɗe.
\s1 YESHU A APE YINI YI MARYAMU MAGDALIYA
\v 9 Ɗeɗel por domin ma bonko boila, bim yilana a ape yini domin ko Maryamu Magdaliya, mu ji shi buta yaanjin boila yiro.
\v 10 A tato ɓalwu ko moi jiwu gɨn shi. Moi wun la jabɨma awowu wun kwi.
\v 11 Wu kang ɗɨm shi gɨn tuuniya, ɗɨm shire a alyi, ɗɨm woi wun ɓwajireu.
\s1 YESHU A APE KOONI KO AMBOGWATIN RAAP
\v 12 Bi woyingini moi, a ape yini la yipa ɗang ɗang ko miya raap shakam wun ko goto bi ali.
\v 13 Wu tawu ɓalwu ko yere apowu ambo gwatini ge woi wun ɓwajire ko wom wun ɓalau.
\s1 WOUYO MA YESHU DO YI MOI GUM DƗRA ƊUMOIYI
\v 14 Yeshu bi shimi a ape yini yi moi gumɗɨra ɗumoi shaka mɨ wun bo twi wombotuma, ɗɨm a nyenyewuni ko kindi ɓoijire mawu gɨn gɨdding bogonggowu. Kɨduwa woi wun ɓwajire ko moi wun alaya bi yilmani bo muru la moi mutawau.
\v 15 A ɓalwu,''taku lapani, ku ɓoi ɓala mɨ net ko dai moi na ɓirawuna.
\v 16 Shi mum ɓwajire wun yina baptishima an ɗama, ɗɨm mum woi shi ɓwa jireu an tillma.
\v 17 Bo shitangini moi au taa goro moi ɓwajire: La yimno au bute yaanjin, au ɓala gɨn la bo miya.
\v 18 Au gɨre waye gɨn arwu, ɗɨm anya bowu nai woma duna muru an luwu pɨrau. Awu loi arwu ko ana pɨra ɗɨm awu jangha.''
\s1 WU GƗRE YESHU TA LAPURO
\v 19 Bim Nakomu malana ɓala gɨn wuni, wu gɨreyi taa la puro, ɗɨm a ɗuwoni ko arɨk ma tumini ma Puroguru.
\v 20 Ɗɨm ambogwatini wu tawu ɗɨm wu ɓoi ɓala mani boigin dai, ɗɨm Nakomu shi wutau gɨn wuni ɗɨm shi ape jire ɓala mawu ɗa yi bo shitangin mɨ na taa gorowu.

1846
43-LUK.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,1846 @@
\id LUK
\ide UTF-8
\h LUKA
\toc1 LUKA
\toc2 LUKA
\toc3 luk
\mt LUKA
\c 1
\s1 ƁALE DUWA GOROI
\p
\v 1 Miya ɗɨgɨm wu kɨri bɨla wu tere woyingini moi mɨ yena lamu ɗɨm gɨmana koomu,
\v 2 ki mu wun ɓwa ɗa bo armu, miya moi wun ala gɨn yerewu domin, ɗɨm wun kwarinjen ma ɓalai me.
\v 3 Yino kɨm, na ali a ɗuwoni gwang na ɓulli teeta ko wom dai yena lamu kɨdomin, Mɨɓamɓɨram Tiyopalosh.
\v 4 A ɗuwoni kɨ shimi kɨda ka bɨn jire ma wom wun kukuwa.
\s1 WU ƁALE DUWA LOYO MA YAHAYA NA BAPTISHMA
\v 5 La bonkongin ma Hiridush, Amna Yahudiya. Wila nini wun nayi Jakariya, la kɨrau Abijah. Mɨndani she la ambo tamyen ma Haruna, yimro Alishabatu.
\v 6 Wun moi tet gaan Puruguru. Wun ta goro wouyo ma Puroguru gɨn kuke ɗuko mɨ gwang ma Makam.
\v 7 Ge woi wun gɨn lowou kɨda Alishabatu she tingno, ɗɨm dai wu manjewu la shakai shimi.
\v 8 Ɓanje a ɗuwoni shakam Jakariya shi gaan Puroguru, shi wutau ma wilawila kim ɗuwana bo wutau ma bokamowu.
\v 9 Ɗaayi bopani mɨ duwana shi Wila mɨ an wutau la shakai shimi, wu beeleyi ɗaa yi pate jaɓi mɨ an gama la gawi kumbo mu Wurshalima ɗim an tile wom kwarkwat.
\v 10 Ɗɨkɨkɨ miyai dai wun pani kumbo la shakam wun tile wom kwarkari.
\v 11 Banje natangi ma Makam a ape kooni yini ɗa kongol tumini ma botapɨrɨk ma tile wom kwarkat yirmani jik.
\v 12 Jakariya shaka mɨ alaya shoori a koyi kɨɗekɨɗe,
\v 13 Ge Natangii a ɓalli, "boko kang shooriu, Puroguru a kang kwi mongo mindawo Alishabatu ata ye wuɓi, ata loi lowomami aka nai yimni Yahaya.
\v 14 Aku kang net gɨn shakɨrak yik, ɗim loyo mani an poshe awo minya dai.
\v 15 An ɗuko mɓamɓɨram gaan Makam, wani nai mennu aya ɓa woma naama mɨ gɨddɨng, an gɨmma gɨn Lɨɨm mɨ karkat dumbo shakam shi la awo noki.
\v 16 Miya Yishilaila ɗɨgɨm awu ma yi Makam Puroguru mawu.
\v 17 An ta gaan Makam la lɨm gɨn ɗɨm la dɨmɓɨri ma Yiliya. An ye woiyi shimi kɨda bɨla kaule shengin ma boppin doyi ambo, ana kindi shen awu goto la boshenshen ma moi gwan purowu. An ye woiyime ɓɨla ɗaure miya ma Makam ɗɨm an wamawu ɗaurumawu daa Shi.''
\v 18 Jakariya a ɓalli ko Natangii, ''ɗinga ana bɨn woyi me? kɨda na manjono mɨndano ɗɨm manjero kɨɗekɨɗe.''
\v 19 Natangii a lɨuni ɗɨm a ɓalli, Na Jibirailu, Mɨ na yirko gaan Puroguru. A tangene bɨla na yiwo ɓala. Na ɓongo ɓala mɨ nerii me.
\v 20 Yingu! aka ɗuko ɗum, wako ɗɨm ɓalau dɨm shaka mɨ woiyingini moi wun yewa. Me kɨda wokai ɓwajire ko yila ɓalangin Monou, mɨ an yima la shaka mani.
\v 21 Ɓanje miyai wun moi goro Jakariya. A yalewuni woi shi potɨna kɨlang la gawi kumbo mɨ Wurushalimau.
\v 22 Ge shaka mɨ shi potɨna woshi ɗima yiwu ɓalau. Wu bini a aljuwan shaka mɨ shi la gawi kumbo mɨ Wurushalimai. A ɗuwoni apɨwu bo shita gɨn anni woi shi ɓalau.
\v 23 A ɗuwoni shaka wutau ma kwarakwarak mani gowana, a mani mɨna mani.
\v 24 Bi bonkongini moi, mindani Alishabatu a wai wuɓi ɗɨm a tuke koro ma tere baat. Ɗuwoto ɓale,
\v 25 ''Me shimi wom Makam yina shakam yingana Na wai gɨpma yini kɨda a gɨre gumno gaan miya.''
\s1 WU ƁALE DUWA LOYO MA YESHU
\v 26 La tere bemei mondo, Puroguru a tange Natangi Jibirailu do la nong ali Galili mɨ wun naare Najarat,
\v 27 doo yi gunyo na lambe ra mum wun naayi Yushubu. Shi kɨm mum la mɨna ma Dauda, yim gunyoi Maryamu.
\v 28 A doni yiro a ɓale, ''puropuro monji, shiji mɨ shiji wa gɨpma! Makam shi peeji,
\v 29 ge yila ɓalangin mani a jingɨlere ɗɨm a kɨnke kamo daanje mindei me.
\v 30 Natangii a ɓaldo, '' bo shi kang shooriu, Maryamu, shi wai gɨpma yi Puroguru,
\v 31 yingu, ashi wai wuɓi, ashi lwoi lowo. Ashi nai yimni 'Yeshu'.
\v 32 An ɗuko gɨn ɓaɓamɓɨram awu naamani Lowo ma mɨ taa dai. Puroguru an ɓonni kuturak joko ma kaghaa mani Dauda.
\v 33 An twi joko ko mɨna ma Yakubu paabadan, joko mani an ɗuko wai kɨrauni yikɨu.
\v 34 Maryamu a ɓalli ko Natangi ma Purugurui, ''ɗinga woyi me an yima, woi na bɨna yi mamiu?''
\v 35 Natangi ma Purogurui a ɓaldo, lɨm mɨ karkat an shuuma kooji, ɗɨm dɨmbɨri ma mɨ taa dai an do kooji. Duwa shimi Mɨkarkat mɨ ashi lomai awu naamani, Lowo ma Puroguru.
\v 36 Yingu, muranji Alishabatu a wai wuɓi la manjomanjo mondo. Me ɓanje she la tere beemei mondo, shire mɨ wun ɓaldo tingno.
\v 37 Kɨda woi wunduwoi nini an ɓai Puroguruu.
\v 38 Maryamu a ɓale, yingu, "Naa kwarak raa Makam, mo bɨla ɗuwoni ki mɨ kai ɓala. Natangi ma Purogurui a ɓaure.
\s1 MARYAMU A TATO YI ALISHABATU
\v 39 Ɗuwoto Maryamu yileto la bonkongini moi tato la ali mɨ ko guwat kɨlankɨlang, la nong ali mɨ Yahudiya.
\v 40 A tato la mɨna ma Jakariya ɗɨm a dai Alishabatu.
\v 41 Ɓanje a ɗuwoni shaka mɨ Alishabatu kangha daanje ma Maryamu, lowo mɨ la awo Alishabatu a ye wuɓe. Alishabatu ɗɨm a gɨmoto gɨn Lɨm mɨ karkat.
\v 42 A yil yilaro bong bong a ɓale,''Shiji Shaɗak la tamyen, shaɗak ɗɨm lowo mɨ la awoji.
\v 43 Ɗɨm an yima ɗɨnga nong Nakono bɨla doto yinoi?
\v 44 ge yingu, shaka mɨ na kangha daanje monji lowo mɨ la awono a ye wuɓe kɨda popolok awo.
\v 45 Shaɗak ɗɨm Ji she ɓwajire ko al gɨmma ma wonɗuwoingin mɨ Makam ɓalda.''
\s1 YILA MA MARYAMU
\v 46 Maryamu a ɓale, ''Tuniyanno shi paye Makami,
\v 47 ɗɨm lɨmno a yeni shakɨrak yi Puroguru Nagɨpekono.
\v 48 Kɨda A yinge kindikindi ɗuko ma kwarak rani. Kɨda ɓanje, kap ɓiye bo kaamo miya awu namono shaɗak.
\v 49 Kɨda Shi mɨ taa dai a yino wom ɓaɓamɓɨren, ɗɨm yimni karkat.
\v 50 Yere yashik mani a ɗuwoni ko jaman dooyi jaman ma moi wun shoori mani.
\v 51 A ape dɨmbɨri gɨn buwani; a lukure moi wun gɨre koowu ɗaa yi bo shen wunduwoi mɨ la awowu.
\v 52 A shuɓe ambo ɓillan ko kutɨrakgin maawu. A yil buwa moi gatawa.
\v 53 A gɨm awo moi anakiim gɨn wom gwanging, ge ana kunɗukyi a gashe wuni shwashwa.
\v 54 A aye Yishiraila kwarak mani, kɨda bɨla shen ape yere yashik
\v 55 (Kim shi ɓala ko Boppinmu) yi Yibiraiyi gɨn dengɨleng mani paabadan.
\v 56 Maryamu a ɗuwoto yi Alishabatu ma nem tere kunung bi shimi she mata mɨna mondo. LOYO MA YAHAYA NABAPTISHMA
\v 57 Banje shaka loyo ma Alishabatu a yeni, ɗɨm a loi lowo maami.
\v 58 Anako kala mondo gɨn miya mondo wu kang duwa yere yashik mɨ Makam apɨra kɨɗekɨɗe wu ape popolok awo maawu.
\v 59 Ɓanje a ɗuwoni la bonko na toorumenni wu dowu awu yini ɗilik ko lowoi, ɓaa awu bo loi yimni 'Jakariya' ki ma boki,
\v 60 ge Nonghi a lɨuwi, ɗɨm a bale, "auwo; aku nai yimni Yahaya."
\v 61 Wu ɓaldo, "woi mu nini bo kaamomai mɨ wun nayi gɨn yimmi meu."
\v 62 Wu apɨni boshitangin ko boki kɨda bɨla ɓalwu yim mɨ shi jindai bɨla wu naayi.
\v 63 Boki a lawi wu ɓooni woma ɓulo, a ɓuli, "Yimni Yahaya." Woiyi me a yalewuni dai.
\v 64 Shwet kɨm booni a aweni ɗɨm yɨlɨkni a shwareni. A ye ɓala a paye Puroguru.
\v 65 Shoori a koi dai miya moi ɗunghawu nini peewu. Dai woyi me a taareni la miya moi dai ɓiye ali mɨ ko guwat ma Yahudiya.
\v 66 Dai moi wun kangha wu koi la awowu, wun ɓalmai, "Mindei ɗɨm Lowoime an do dukoi?" Kɨduwa ara Makam kooni.
\v 67 Boki Jakariya a gɨmeni gɨn lɨm mɨ karkat a ɓoi wouyo, shi ɓalmai,
\v 68 "Payik ko Makam, Puroguru ma Yishiraila, kɨda a doni bɨla aye ɗɨm a tele baale ko miya mani.
\v 69 A yilmu ɓilli gɨpekoi la mɨna ma kwarak mani Dawuda,
\v 70 ki mɨ shi ɓala bo Ana wouyo mani mɨ karkat moi dumbo ɗuwaɗuwa.
\v 71 An domanu gɨn bukekoi ɗayi ana shuma maamu ɗɨm ɗayi moi wun kura mɨna.
\v 72 An ye woyiime kɨda bɨla ape yere yashik ko Boppinmu ɗɨm bɨla shen ɗowe ko ɓala mani mɨ karkat.
\v 73 Kɨmde bok mɨ yaa ko Bongmu Yibirahim.
\v 74 A kɨmde booni yimu kɨda bɨla baale koomu ara ana shuma maamu, mu yini kwarakwarak woi gɨn shooriu,
\v 75 la karkat gɨn ɗuko mɨ teet gaanni la bonkongin maamu dai.
\v 76 Ou, kai ɗɨm lowo, awu naamowo Nawouyo ma Mɨ taa dai, kɨda aka ta gaan Makam ka ɗaure gokongin mani,
\v 77 bɨla ka ɗaure miya daa doma mani, bɨla ka ɓoi binen ma gɨpekoi ko miya mani. Ɗaa yi mule jaɓe ɓalangin maawu.
\v 78 Me an yima kɨda al yere yashik ma Puroguru maamu, kɨduwa porii mɨ yirana an aimamu,
\v 79 bɨla ape kang boi ko moi wun ɗuwawa la tɨkɨrɨm boi gɨn la noni ma muru. An ye woiyime kɨda bɨla apɨmu goko ma talai awo."
\v 80 Ɓanje lowoi a ɓaareni a yeni gɨddɨng la lɨm, ɗɨm a ɗuwoni la lushu do shaka mɨ shi apa kooni la Yishiraila.
\c 2
\s1 LOYO MA YESHU
\p
\v 1 Banje la bonkongini moi, Kaishar Agoshtush a wii bɨla wu ɓɨl ko miya moi lapani dai.
\v 2 Me shimi ɓɨl koi mɨ domin la shaka mɨ Kiriniyash shi gwamna ma Shiriya.
\v 3 Anya ma a tani la nong ali mani kɨda bɨla wu ɓulyi la ɓɨl koyi.
\v 4 Yushubu a poreni la nong ali Najarat mɨ Galili ɗɨm a tani la ali Yahudiya mɨ Baitalami, mɨ wun nare Nong ali ma Dawuda, kɨda shi la dengɨleng mɨ mɨna ma Dawuda.
\v 5 A tani nene bɨla ɓul kooni gɨn Maryamu, Mɨ shi lambɨmoro ɗɨm wuɓi aworo.
\v 6 Ɓanje a ɗuwoni shaka mɨ wun nene, shaka a yeni mɨ ata loi lowo mondo.
\v 7 A loi lo Maami, lowo na gaando, ɗɨm a ɗakɨreyi la manje landa. A luuyi la ngaɓa kɨda woi gawi yiki bo laanjeyu.
\s1 ANAKƗRAN GƗN ANATANGI MA PUROGURU
\v 8 La kɨrau boiyi shimi, ana kɨran nini la boi mɨ kang wun yinge juwa maawu kɨɓɨri.
\v 9 Natangi ma Makam a ape kooni yiwu, ɗɨm darma ma Makam a kare wuni gɨn kang boi, ɗɨm dai wu kang shoori kɨɗekɨɗe.
\v 10 Ge Natangi ma Puroguru a ɓalwu, '' boku kang shooriu, kɨda na donnu gɨn ɓala mɨ net mɨ an pooshe awo miya dai kɨɗekɨɗe.
\v 11 Gangɨre wu loomai Nabukekoi la nong ali ma Dauda, Shi Kirishiti Nakomu!
\v 12 Me bo shita mɨ au ɓoomai, aku wai lowo ɗakɨrmani la manje landa, gandɨmani la ngaɓa.''
\v 13 Natangi ma Puroguru dapɨmani gɨn Anaɗowe awo moi wun lapuro shwet, wun paye Puroguru wun ɓalmai,
\v 14 "Darma yi Puroguru Mɨ taa dai, ɗɨm mo talai awo wani la miya moi la pani gɨn Mum ɗɨm shi kang netni."
\v 15 A ɗuwoni do shaka mɨ Anatangi ma Purogurui wun ɓawa wuna tawa lapuro, ana kɨrani wu ɓale ko apowu, mo ɓanje mu tamu la Baitalami, mu al wom yena gɨn yeromu, mɨ Purogurui ya mun bɨna."
\v 16 Wu kɨpɨre taa nene wu wai Maryamu gɨn Yishibu, ɗɨm wu wai lowoi gandɨmani la ngaɓa.
\v 17 Bi mɨ wun alaya, wu ɓalwu ko miya womu wun ɓalwa ko Lowoi me.
\v 18 Dai moi wun kangha a yalewuni ko wom ana kɨrani wun ɓala.
\v 19 Ge Maryamu a ɗuwoto shen woyingini moi mɨ she kangha a koi la aworo.
\v 20 Ana kɨrani wu matuwu wun ɓoi darma gɨn paaye Puroguru ko wom wun kangha wun alla gɨn yerowu, kim wun ɓalwa.
\s1 WU YINI ƊILIK KO YESHU
\v 21 Shaka mɨ bonko torumen yena, shaka mɨ wun yina ɗilik ko lowoi, wu lwi yimni Yeshu, yim mɨ Natangi ma Puroguru ɓalwa shaka mɨ woi she waa wuɓimani dongh.
\s1 WU WOU YESHU LA GAWI KUMBOM WURUSHALIMA
\v 22 Bi bonkongin ma joɓɨmawu yewu karkat goowana ki bo kumai ma Mush, Yishubu gɨn Maryamu wu dowunu gɨn Shi wu wowoyi yi Makam la gawi kumbo mɨ Wurshalima.
\v 23 Ki mɨ ɓulmani ɓulma la kumai ma Makam, "Dai lowo maami na gaan an ɗuko bo ma Puroguru."
\v 24 Wu dowu kɨm wu wowe woma tapɨrɨk maawu ki bo kumai ma Makam, "Mukuyang raap kanje ambo mukujan raap".
\v 25 Yingu, Mu nini la Wurushalima wun naayi Shiman. Mui me mum teet gɨn kwakɨma bo taa goro Puroguru. Shi moi ko baale koi ma Yishiraila, ɗɨm Lɨm mɨ karkat kooni.
\v 26 Wu apɨni ɗaayi Lɨm mɨ karkat waani muruu dɨm ba al Kɨrishiti ma Makami.
\v 27 Lɨm mɨ karkat a gɨpe gaan Shiman taa la gawi kumbo mɨ Wurushalima. Shaka mɨ ana miini wun dowana gɨn Lowoi, Yeshu, wu yini bo pani mɨ kumai ɗika,
\v 28 Shiman a gɨpe lowoi la anni ɗɨm a paye Puroguru a ɓale,
\v 29 Mo kwarak mongo bɨla tani talai awoni, Makam, ɗaa yi yila ɓala mongo.
\v 30 Kida yerono a al gɨpekoi mongo
\v 31 mɨ kai ɗaura la yere miya dai.
\v 32 Kangboi ma apɨma yi Angaungin ɗɨm darma ma miya mongo Yishiraila."
\v 33 Bong lowoi gɨn Noki a yalewuni wonduwoingin mɨ wun ɓala kooni.
\v 34 Shiman luuwa shaɗak ɗɨm ɓalda ko Noki Maryamu, yingu,"Lowoi me luuni ɗaa bo yukurma gɨn yilma ma miya ɗɨgɨm la Yishiraila ɗɨm ɗaa bo shita mu awu ɓala koi -
\v 35 Ɗɨm tashkat an jiɗe awoji - kɨda Shen wonduwoi mɨ la awo miya bɨla aweni."
\v 36 Nawouyo ra Puroguru yimro Hanatu she nene kɨm, She lora Panuwel ma miya Asha. Manjero keɗekeɗe. A ɗuwoto gɨn moro ma mila boila bi wula mondo,
\v 37 ɗɨm a ɗuwoto borɨkro ma milangin torumen gumni dɨra parau. Woi she bau ɗuko la gawi kumbo mɨ Wurshalimau ɗɨm she kwarakkwarak gɨn jumti ɗɨm gɨn kumbo bɨri gɨn pori rɨngrɨng.
\v 38 La shakai shimi, a doto yiwu ɗɨm she ɓoi barka ko Puroguru. A ye ɓala ko Lowoi yi anya mui pɨla mɨ shi moi ko baalekoi ma Wurushalima.
\s1 MAMA DO NAJARAT
\v 39 Bim wun tela womu awu yimai ɗaa bo kumai ma Makam, wu matɨwu la Galili, la nong ali maawu, Najarat.
\v 40 Lowoi a ɓaareni ɗɨm a yeni gɨddɨng, a twi gaan gɨn boshenshen, ɗɨm yashik ma Puroguru kooni.
\s1 YESHU LAKARAK A GANI LA GAWI KUMBOM WURUSHALIMA
\v 41 Anya mila pɨla ana miini wun taa Wurshalima bo lang gowekoi.
\v 42 Shaka mɨ shi ya mila gum dɨra raap, wu mawu tawu shaka lang ma bo pani maawu kɨma.
\v 43 Bi mɨ wun ɗuwawa ma bonkongin bo langhi wu loi goro mama mɨna. Lowoi Yeshu a yireni bi la Wurshalima ɗɨm woi gɨn bɨnma ma Anaminiu.
\v 44 Wu kɨnke Shi gooro yere apowu ana gotoi, wu ye goto ma dunapori ɗumoi. Wu loigoro lammani la miya mawu gɨn sheriyan.
\v 45 Shakam woi wun waayau wu mawu la Wurushalima wun lau goreni nene.
\v 46 Bi bonko kunung wu waayi, shi la gaawi kumbo mɨ la Wurshalima deren Anamalɨm, shi kanghawu ɗɨm shi kara yiwu biɗa.
\v 47 Dai moi kanghaya a yalewuni gɨn bɨn wunduwoi mani ɗɨm gɨn lɨu ɓala mani.
\v 48 Bim wun alaya, a yale wuni. Noki a ɓalli, "Lowo, daa mindei kai yiima kɨshimi? Kanghwu, na gɨn boko mɨ jauromu bo lau gorowo."
\v 49 A ɓalwu, "daa mindei aku lau goronoi? woi kaa bɨnau ru a ɗuwoni mbak na ɗuwono la mɨna ma Baaghaai?"
\v 50 Ge wowun gaara la yila ɓala maniu.
\v 51 Bi shimi a tani gɨn wuni mɨna la Najarat ɗɨm shi taa goro ɓalamawu. Noki a koi woyingini moi la aworo.
\v 52 Ge Yeshu a twi gaan gɨn ɓaarinje ɗɨm gɨn boshenshen, ɗɨm a twi gaan gɨn wai gɨpɨma yi Puroguru gɨn miya dai.
\c 3
\s1 ƁOI ƁALA MA YAHAYA NABAPTISHMA
\p
\v 1 La milam gum dɨra baat la joko ma Tibariyush kaishar - shakam Bilatush Babunti shi gomna ma Yahuda, Hiridush shi amna Galili, molki Pilibush shi amna kɨrau Yituriya gɨn Tirakonitish, ɗɨm Lishamiyash shi amna ma Abiliya,
\v 2 la shaka ma Hanana gɨn Kayapa wun moi ɓambɨren wilan - Yila ɓala ma Puroguru a doni yi Yahaya lowo ma Jakariya la lushu.
\v 3 A baleni dai la kɨrau Wurdun shi ɓoi ɓala baptishma ma lip tubi daa muule jaɓe ɓalangin.
\v 4 Ki mɨ ɓulmani la likalikat ma yila ɓalangin ma Yishaya nawouyo, "yila mu mɨ na nai la lushu. 'Ku ɗaure goko ma Nakomu, ku niime gokongin mani teet.
\v 5 Dai boi mɨ lɨɗɨk an yɨmma, ɗɨm dai guwat gɨn ɗɨnggɨt au manɨmawu ali, gokongin moi gungulawa au yikɨrmawu, ɗɨm boingin mɨ jukujukul au ɗɨnghawu ɗa gokongin.
\v 6 Ɗɨm dai mujung au al gɨpekoi ma Puroguru."'
\v 7 Kɨshimi Yahaya ɓalwa ko dɨkɨkɨ miyai moi ana doma yini bɨla yiwu baptishma, " kaa ambo ma gaimaningin! ma ɓiira kumo mamai ku ye kayo bo kɨɨm mɨ na doomai?
\v 8 "Kɨda shimi ku loi ambo moi kɨrawa bo lib tuɓi, ɗɨm boku loigoro ɓalmai laamai 'mɨn gɨn Yibirahim ɗa bongmu,' kɨduwa na ɓalmai Puroguru an ɗɨm yil ambo ko Yibirahim la guwargini moi.
\v 9 Anya ɓanje luma shinai ko angɨt shoɓiyani. Kɨduwa dai ɓiye showi ji woshe pate loyo mɨ gwangwu au kaayimoro ali ɗɨm au muku moro la wati."
\v 10 Ɗɨm dɨkɨkɨi wun kara biɗɨmani, wun ɓalmai, "mɨndeyi ɗɨm am yimai"?
\v 11 A lɨuwi ɗɨm a ɓalwu, "dai mum shi gɨn landa raap bɨla ɓoi ɗumoi ko mum woshi gɨn shiu, ɗɨm mum shi gɨn wombotuma bɨla yee kɨshimi."
\v 12 Ana gɨpe jaangal kɨm wu dowu bɨla wai baptishma ɗɨm wu ɓalli, "Namalɨm, mɨndeyi mbak bɨla mɨn yee"?
\v 13 A ɓalwu, boku gɨpe ayim mɨ taa mɨ wun wuumai ku gɨpeu.
\v 14 Yere anaɗowe awo kɨm wu biɗeyi, wun ɓalmai, "mɨni ɗɨnga? mɨndei mbak mɨ yee?" A ɓalwu 'boku gɨpe ayim yi mu gɨn dɨmbɨriu, boku lalli ɓala ko muu, ku yee kanaɗi gɨn bolenje mamai."
\v 15 Ɓanje miyai wun ngwalngwal shiire dooma ma kɨrɨshitii, anyama laawu shi kɨnkɨmai gɨn awoni ko Yahaya mondin shi an ɗuko kɨrɨshitii.
\v 16 Yahaya a lɨuwi shi ɓalwu dai, ki naani, na yimai baptishma gɨn gwa, ge mu nini doma mɨ taana dɨmbɨri ɗɨm woi na kɨrana na lake anya woori taagha mani. An yimai baptishma gɨn Lɨm mɨ karkat ɗɨm gɨn wati.
\v 17 Gwakɨrak mani bo anni mɨ an pei pondi ɗɨm an dape kure taa la dawa mani. Ge, an tɨle rɨwii ane gɨn wati mɨ woi shi lemmau.
\v 18 Gɨn ɓoi ɓalangin ɗɨgɨm kɨma, Yahaya a ɓoi ɓalam net ko miyai.
\v 19 Shaka mɨ Amna Hiridush wun amma kumoni duwa wul Herodiyash mɨnda molki, ɗɨm gɨn dai wom gɨnggɨngha mɨ Hirdush ya,
\v 20 a dape gɨn woingini moi dai, shi muka Yahaya la jarum.
\s1 WU YINI BAPTISHMA KO YESHU
\v 21 Ɓanje shaka a doni mɨ dai miya wun wa baptishma, Yeshu wu yin baptishma kɨm. Shakam shii la kumbo lapuro a aweni
\v 22 Lɨm mɨ karkat la yipa muku a shuutini kooni ki muku, ɗɨm ɓala a pottɨni lapuro, "kai lowo mono mɨ na jindai, Naa kang net mongo."
\s1 BOGORO KAMO MA YESHU
\v 23 Shakam Yeshu lwa goro wutau mani mila mani nem kununggumni. Shi lowo ma (ki mɨ wun kɨnka) Yushubu, lowo ma Heli,
\v 24 lowo ma Mathat, lowo ma Lawi, lowo ma Melshi, lowo ma Yannaai, lowo ma Yushubu,
\v 25 Yushubu lowo ma Mattatayash, lowo ma Amosh, lowo ma Nahum, lowo ma Hashili, lowo ma Najaya,
\v 26 lowo ma Mata, lowo ma Matatiya, lowo ma Shimeyan, lowo ma Yusheka, lowo ma Yoda,
\v 27 lowo ma Yowada, loma Resha, lowo ma Jarubabiya, lowo ma Shealtiyel, lowo ma Nira,
\v 28 lowo ma Malki, lowo ma Addi, lowo ma Koshama, lowo ma Almadama, lowo ma Yer,
\v 29 lowo ma Yoshi, lowo ma Alyeja, lowo ma Yorima, lowo ma Matthat, lowo ma Lawi,
\v 30 lowo ma Shaminu, lowo ma Yahuda, lowo ma Yushubu, lowo ma Yonana, lowo ma Alyakima,
\v 31 lowo ma Malaya, lowo ma Mainana, lowo ma Mattatha, lowo ma Natan, lowo ma Dauda,
\v 32 lowo ma Yeshe, lowo ma Wobida, lowo ma Boaja, lowo ma Shalman, lowo ma Nashon,
\v 33 Nashon lowo ma Amminadap, lowo ma Adimin, lowo ma Aroma, lowo ma Heshruna, lowo ma Pereja, lowo ma Yahuda,
\v 34 lowo ma Yakubu, lowo ma Yishaku, lowo ma Yibirahim, lowo ma Terah, lowo ma Nahor,
\v 35 lowo ma Sherug, lowo ma Reyu, lowo ma Peleg, lowo ma Ber, lowo ma Shela,
\v 36 Shela lowo ma Kainana, lowo ma Abshada, lowo ma Shem, lowo ma Nuhu, lowo ma Lamek,
\v 37 loma Metushela, loma Anuhu, loma Yared, loma Mahalalel, loma Kainana,
\v 38 lowo ma Yenosh, lowo ma Shitu, lowo ma Adamu, Lowo ma Puroguru.
\c 4
\s1 AMNA YAANJIN A KƗR YESHU
\p
\v 1 Bim Yeshu gɨmana gɨn Lɨm mɨ karkat, pottɨna gwa Wurdun, ɗɨm lɨm a tan gɨn shi la lushu
\v 2 boi mɨ bonko paraungumni amna yaanjin kɨraya. La bonkongini shimi, woi twa wonduwoiwu ɗɨm la teel goro shakai a kang kiim.
\v 3 Amna yaanjini a ɓalli, "bo kai lowo ma Puroguru, wuu guwarime mani ɗaa wombotuma."
\v 4 Yeshu a lɨuni, "ɓulmani ɓulma, mu woi shi ɗaama gɨn kara wombotumau."
\v 5 Ɗɨm Amna yaanjini a tani gɨn shi bo ɗɨngɨt boi ɗɨm a apɨni jokongin moi lapani la shaka kalla.
\v 6 Amna yaanjini a ɓalli, "ana ɓongo dai dɨmbɨrii me gɨn dai wom laki, kɨduwa wu ɓonno ɗɨm ana ɓoomai ko anyama naa jindai.
\v 7 Duwa shimi ba ka tɨmma ali ɗɨm ka ɓoono ɓaɓambɨram, an ɗuko mongo."
\v 8 Ge Yeshu a lɨwi ɗɨm a ɓalli, "ɓulmani ɓulma, aka ɓoi ɓaɓambɨram ko Makam Puroguru mongo, ɗɨm kara shi aka yini kwarakwarak."
\v 9 Ɗɨm amna yaanjin a tani gɨn Yeshu do wurushalima ɗɨm a luyi ko bo teel gaawi kumbo mɨ Wurushalima, ɗɨm a ɓalli, "bo kai lowo ma Puroguru ka wukuttuko ali nene
\v 10 kɨduwa ɓulmani ɓulma, 'an wi Anatangi mani koowo bɨla wu baale we.'
\v 11 Ɗɨm 'au yilmowo puro la arwu, kɨduwa boko waare yoowo yi guwaru."'
\v 12 Yeshu lɨuna, a ɓale, "ɓulmani, bo ka wii Makam Puroguru mongo bo kɨrwu."'
\v 13 Shakam amna yaanjin tela kɨr Yeshu, a tani womani ɗɨm a ɓaghyi dɨm mondin shaka.
\s1 YESHU A LOIGORO WUTAU GALILI
\v 14 Ɗɨm Yeshu a maatɨni Galili, la dɨmbɨri ma lɨmi, ɗɨm ɓalangin mɨ kooni a taareni dai ɓiye kɨrau boiyi.
\v 15 Ɗuwoni loigoro kukuwu la gaɓiyan kumbo maawu, ɗɨm dai wu payeyi.
\s1 WU KUR YESHU LA NAJARAT
\v 16 A doni la Najarat boi mɨ ɓaarana, ɗɨm Kim lɨndana a gani la gaawi kumboi por Ashabat, ɗɨm a yireni jik a yinge la likalikat bongbong.
\v 17 Wu ɓonni likalikat ma Nawouyo Yishaya, a au likalikari ɗɨm a wai boim ɓulmani,
\v 18 "Lɨm ma Makam koono, kɨduwa a puurene na ɓale ɓalam net ko ana kindi, A tangɨtɨne na yee wouyo ma ɗuko talai ko moi ɗopɨmawu, ɗɨm bukuyan bɨla wai alboi, na washe moi wun ɓowu kindi.
\v 19 na ɓoi ɓala ko mila yashɨk ma Makam."
\v 20 Bi shimi a ɗakɨre likalikari a maanni ko na aye boiyi ɗɨm a ɗuwoni sharap. Dai ɓiye moi la gaawi kumboi wu patɨni yero.
\v 21 A loigoro yiwu ɓala, "gaangɨre ɓala ma likalikat mɨ karkari a gɨmeni ka kanghai."
\v 22 Anya ma nini a yee ɓalam gwang kooni, ɗɨm a yalewuni ko yila ɓalangin ma yaashɨk mɨ shi porma booni, ɗɨm wu bɨɗe, "me woi lowo ma Yushubuu?"
\v 23 A ɓalwu, "jire aku ɓalno bogom ɓalai me, 'Nayinge pɨra, jang koowo. Dai ɓiye wom mɨn kangha kai yaa la Kaparnahum yuu kɨshimi la ali mongo."'
\v 24 Ge a ɓale, "kuli na ɓalmai, woi Nawouyo wai gɨpɨma la ali maniu.
\v 25 Ge ko jire na ɓalmai boorɨyan ɗɨgɨm la Yishiraila la shaka ma Yiliya, shakam la puro nummana ma mila kunung gɨn tere beemei, ɗɨm kiim mɨ gɨrgɨt a doni ko ali dai,
\v 26 Ge Yiliya woi wun tangaya yi mu laawuu, ge kara yi Jerapat la Shidon, yi boorɨk ji ɗungharo nene.
\v 27 Ana kashɨk ɗɨgɨm la Yishraila la shaka ma Yelisha Nawouyo, ge woi mu nini wun jangha lawuu kara Naaman na Shiiriya."
\v 28 Dai miya moi la gaawi kumboi wu yee kɨɨm kɨɗekɨɗe shakam wun kanga woiyingini moi.
\v 29 Wu yilewu, wu poryi la alii gɨn dɨmbɨri wu tawu gɨn shi bo gerengereng guwat, boim ɗɨngha ali maawu koi, kɨduwa bɨla wu dɨltɨyi ko gerengerenboiyi.
\v 30 Ge a goowani la derenwu ɗɨm a tani mondin boi.
\s1 MUM YAANJIN GAWA YINI
\v 31 Ɗɨm a shuutɨni do Kaparnahum nong ali la Galili ɗɨm a loigoro kukuwu Por Ashabat.
\v 32 Wom shi kukumai a yelawuni, kɨduwa a yee ɓala gɨn dɨmbɨri.
\v 33 Ɓanje la gaawi kumboi mu nini mum shi gɨn lɨm mɨ gɨnggɨngha, ɗɨm a yee kwi gɨn yil yilani bongbong,
\v 34 "ah! mɨndeyi am yimai gɨn kai, Yeshu mɨ Najarat? ka doko ka jaale mɨniru? na bɨni kai ma - mɨ karkat ɗumoi ma Puroguru!"
\v 35 Yeshu a peke yaanjini, "shi ɓalmai "bo ka yee ɓalau ɗɨm porko la yini!" Shakam yaanjini muka mui ali la derenwu, a poreni la yini ɗɨm woshi luna pɨra anya kallau.
\v 36 Dai ɓiye miyai a yalawuni ɗɨm wu ɗuwowu ɓala koi gɨn ko apowu. Wu ɓale, "me kamo yila ɓalangini pɨla? A wui lɨm mɨ gɨnggɨngai wu poɗowu pani dɨdɨmbɨri."
\v 37 Ɗɨm ɓalangin mɨ kooni a loigoro taarɨma dai ɓiye kɨrau boiyi.
\s1 YESHU A JANG NAKULUNG BITURUSH
\v 38 Ɗɨm Yeshu a ɓau gaawi kumboi a gani la mɨna ma Shiman. Ɓanje Nakullung Shiman she ann monomono mɨ gɨrgɨt ɗɨm wu kumbeyi kɨduwaro.
\v 39 A yireni kooro ɗɨm a peke monomonoi, ɗɨm a ɓaghɨre. Shwet a yiloto ɗɨm a loigoro yiwu kwarakwarak.
\s1 YESHU A JANG MIYA ƊƗGƗM KƗBOONI
\v 40 Shakam pori taa gaawi, miya wu dowuno gɨn dai ana pɨra ɗangɗang yi Yeshu, a loi anni ko anyama laawu ɗɨm a jangwuni.
\v 41 Yaanjin kɨm wu pottɨwu la moi ɗɨgɨm laawu, wun kwi ɗɨm wun ɓalmai, "Kai lowo ma Puroguru!" Yeshu a peke yaanjini ɗɨm a kuri bɨla wu yee ɓala, kɨduwa wu bɨni shi kɨrishiti.
\s1 YESHU A TAN BO ƁOI ƁALAM NET
\v 42 Shakam shang ɓɨrana a tan boim nap. Miya mɨ dɨkɨkɨ wun lap goreni ɗɨm wu dowu boi mɨ jin yiki. Wu yee bɨla wu kooyi kɨda ba ɓau wuniu.
\v 43 Ge a ɓalwu, "a ɗuwoni mbak bɨla na ɓoi ɓalam net ko joko ma Puroguru ko yere nonin alingin, kɨduwa shimi wun tangɨtana nene."
\v 44 Ɗɨm a twi gaan gɨn ɓoi ɓala la gaɓiyan kumbo dai ɓiye ali Yahudiya.
\c 5
\s1 WU KOI SHURWO MOI ƊƗGƗM
\p
\v 1 A yeni ɓanje, shakam miya moi dɨkɨkɨ kaara Yeshu ɗɨm wun kake kumowu yi yila ɓala ma Puroguru, Shi jik kongol jumbul Janisharet.
\v 2 A al ambo kingin raap dɨnghawu yi gɨm jumbuli. Ana dumboi wu poɗowu laawu ɗɨm wun joɓe lemen maawu.
\v 3 Yeshu a gani la kii ji ɗumoi, ji ra Shiman, a ɓalli ɗɨm bɨla dɨle kii la gwa wuyɨkka gɨn bo gɨmmi. Ɗɨm a ɗuwoni sharap la kii a kukuwu ko miya.
\v 4 Shaka mɨ shi teela ɓalai, a ɓalli ko Shiman, "yak lo kii la gwa mɨ juɗukka ka washe lemi ali duwa ka koi."
\v 5 Shiman a lɨwi a ɓale, "Nakomɨna, mɨ dei bɨri wutau, ɗɨm woi mɨn kwa wonduwoi yu, ge duwa ɓala mongo, ana washe lemi."
\v 6 Shakam wun yaa woiyime, wu dapɨturu shirwo mɨ ɗɨgɨm, ɗɨm lem maawu shi papɨma.
\v 7 Ɗuwowu nai apowu gɨn arwu moi la jila lo kii bɨla wu dowu aye wuni. Wu dowu wu gɨm dai ɓiye kingini, ɗɨm wu loi goro yumburma.
\v 8 Ge Shiman Biturush, shakam shi ala woiyi, a yukureni ali gaan Yeshu, shi ɓalmai, "tikɨ koowo gɨn naani, kɨda naani na naa jaɓe ɓala, Nakono."
\v 9 Kɨda a yale yi, gɨn dai ɓiye moi wun goro apowu gɨn shi shirwo mɨ wun kaɗa.
\v 10 Me dapɨmawu Yakubu gɨn Yahaya, ambo ma Jebadi, moi wutaumawu ɗumoi gɨn Shiman. Yeshu a ɓalli ko Shiman, "Bo ka kang shooriu, kɨduwa ɓanje doo gaan aka koi miya."
\v 11 Shakam wun dowana gɨn ambo kiingin maawu ko pani, wu ɓau wonduwoi dai ɗɨm wu tawu goreni.
\s1 YESHU A JANG NAKASHIK
\v 12 A doni yeni shakam shi la ali ɗumoi la noning alingini, Mum kashik jaɓaya shi nini. Shakam shi ala Yeshu, a wukureni kooni ali ɗɨm a kumbeyi, shi ɓalmai, "Nakomu, bo ka lɨuwi aka maanɨmono jangjang."
\v 13 Ɗuwoni Yeshu wowe anni ɗɨm a deyini, shi ɓalmai, "na jindai. Ɗuko jangjang." Shwet kashɨkyi a ɓagh yi.
\v 14 A ɓɨr kumoni bo ɓale ko muu, ge a ɓalli, "Tako ammongo, ka ape koowo yi wila ɗɨm ka yee tapɨrɨk duwa jangha mongo, kim wom Musha waa, duwa shitta do yiwu."
\v 15 Ge rohon kooni a taareni boi wuyuk, ɗɨm miya dɨkɨkɨ wu dowu yi apowu bɨla wu kang kuke womani ɗɨm bɨla wu janghowu bo pɨrangin maawu.
\v 16 Ge ɗokɗok shi daare yini yi boingin moi nap ɗɨm shi kumbo.
\s1 YESHU A JANG NA NANARA YIK
\v 17 A ɗuwoni ɗumoi la bonkongini moi shi kukumai, ɗɨm Mɨparisha gɨn Anamalɨm ma kumai wun sheshɨren nene moi wun dowa la alingin ɗangɗang moi wun la kɨraungin boi ma Galili gɨn Yahudiya, ɗɨm kɨma gɨn moi ali Wurushalima. Dɨmbɨri ma Makami shi kooni duwa bɨla jangboi.
\v 18 Ɓanje yere miya wu dowu, wu dowu gɨn mum narɨmani yini ko panda, ɗɨm wu lau goko mɨ au do gɨn shi laki duwa wu gandeyi gaan Yeshu.
\v 19 Woi wun waa goko ma ga gɨn shi kɨda dɨkɨkɨ miya, ɗuwowu yewowu ko gaawi ɗɨm wu shuutɨyi ɗa la gaawii ko panda mani, la deren miyai, nini kone gaan Yeshu.
\v 20 Alma ɓoijire maawu, Yeshu a ɓale, "Maami, jaɓe ɓalangin mongo wu muuluwo."
\v 21 Anaɓuloi gɨn Mɨparishai wu loigoro biɗe woyi me, wun ɓalmai, "Mandei mui me na ɓala buneni? Mandei an ɗɨm muule jaɓe ɓalangin, bo woi Puroguru ɗumoiyu?"
\v 22 Ge Yeshu a kɨnke wom wun shenmai, a lɨwi ɗɨm a ɓalwu, goro mi kaa biɗe woyi me la awomai?
\v 23 Pɨlandai taa ɗwaɗwalla mu ɓale, ' Jaɓe ɓalangin mongo wu muuluwo' kanje mu ɓale 'Yilko ɗɨm yu goto?'
\v 24 Ge kɨduwa ku bɨni Lowo ma Mu shi gɨn dɨmbɨri ko lapani bɨla muule jaɓe ɓalangin, Naa ɓalwo, 'Yilko, gɨru panda mongo, ɗɨm tako mɨna mongo."'
\v 25 Shwet a yileni puro gaanwu ɗɨm gɨra panda mɨ jin ɗuk koi; ɗɨm sḣi tana amani mɨna mani shi ɓoi darma ko Puroguru.
\v 26 Anya ma woyi a yale yi ɗɨm wu ɓoi darma ko Puroguru. Wu kang shoori kɨɗekɨɗe, wun ɓalmai, "Gaangɨre mɨ al wunduwoingin mɨ woi nako yimau."
\s1 YESHU A NAAI LAWI
\v 27 Bi yima woingini moi, Yeshu a poreni nini ɗɨm a al na gɨpe jaangal yimni Lawi ɗungani bo tara ma anagɨpe jaangal. A ɓalli, "Woko gorono."
\v 28 Ɗɨm Lawi a yileni a tani goreni a ɓau wunduwoi dai bini.
\v 29 Lawi ɗuwoni ɗaure nong ɗuko ma kang net lamɨna mani duwa Yeshu, anagɨpe jaangal ɗɨgɨm wun nene, gɨn yere miya moi wun kaara kutɨrak twi wombotumai ɗɨm wun tuumai boboi.
\v 30 Ge Mɨparishai gɨn anaɓuloi wun gorokumo ko ambogwatini, wun ɓalmai, "Duwa mi kaa tuumai kaa naamai gɨn anagɨpe jaangal gɨn yere miya anajaɓe ɓala?"
\v 31 Yeshu a lɨu wu "Miya moi jangjang yiwu woi wun jinda nayinge pɨrau; dɨm moi ana pɨra,
\v 32 Woi na dona Naa nai moi teet da lip tubiu, ge Na nai ana jaɓe ɓala da lip tubi."
\s1 BIƊA KO JUMTI
\v 33 Wu ɓalli, "Ambogwatin ma Yahaya ɗokɗok wun jumti gɨn kumbo, ɗɨm ambogwatin ma Mɨparisha wun yimai kɨshimi. Ge ambogwatin mongo wun tuumai ɗɨm wun naamai."
\v 34 Yeshu a ɓalwu, "Mu nini an ɗɨm wii sheeriyan maami wula wu yee jumti, shakam maami wulai shi laawu dong?
\v 35 Ge bonkongin an dooma shaka mɨ au gɨre maami wulai yiwu, ɗɨm la bonkongini au jumti."
\v 36 Yeshu ɗuwoni ɓalwu bogom ɓala kɨma. "Woi mu an pape gɨlwa pee landa ɗɨm bɨla nane yi manje landau. Ba yee kɨshimi, an pape pee landai, ɗɨm gɨlwa landai mɨ jin yi pee landai waani kɨrma gɨn manje landayu.
\v 37 Woi mu nini an ale pee gwa loyo showi yinabi la manje gɨla dimbi gwa loyo showi yinabiu. Ba yee shimi, pee gwa loyo showi yinabii an ɓir dimbingini, ɗɨm gwa loyo showi yinabi an jopɨma ɗɨm gɨla dimbi gwa loyo showi yinabi an jabɨma.
\v 38 Ge mbak bɨla wu ale la pee gɨla dimbi gwa loyo showi yinabi.
\v 39 Woi mu nini biim naa manje gwa loyo showi yinabi an jinda peeniu, duwa shi ɓalmai, "manjeni a tai gwang."'
\c 6
\s1 AMBOGWATIN WUN WUƊE YILA KOLUSHU POR ASHABAT
\p
\v 1 A yeni por Ashabar Yeshu shii gomma la torongin ma kolushu ɗɨm ambogwatin mani wun wuɗe wangaingini, wun baghrɨmai la arwu, ɗɨm wun ar yilani.
\v 2 Ge yere Mɨparishai wu ɓale, "Goro mi kaa yee wom woi ɗuwana ko gokou bɨla ka yee por Ashabaru?"
\v 3 Yeshu shi lɨuwa a ɓalwu, "Woi ka tɨmna yingɨmairu wom Dauda yaa shakam kangha kiim, shi gɨn moi wun goreni?
\v 4 A gani la mɨna ma Puroguru, a gɨre wombotuma ma tapɨrɨk ɗɨm a twi yerei, ɗɨm kɨma a ɓoi yerei ko mamyen moi wun goreni wu twi, mɨ ɓa kara wilan ɗuwana ko goko wu twi."
\v 5 Ɗɨm a ɓalwu, "Lowo ma Mu shi Nako Ashabari."
\s1 NA NANARA ARƗK
\v 6 A yeni por jila Ashabar a gani la gaawi kumbo ɗɨm a kuke ko miya nene. Mu nini mɨ anni mɨ tumini naarana.
\v 7 Ana ɓuloi gɨn mɨparishai wun yɨngɨmani nemnem bɨla wu ali mondin an jang mondin mu por Ashabar, kɨda bɨla wai goko wu luuni ɓala kooni.
\v 8 Ge a bɨn wom wun shenmai ɗɨm a ɓalli ko mui mɨ anni naarɨmani, "Yilko puro, ɗɨm yɨrko nene la deren miya dai." Ɗɨm mui a yileni ɗɨm a yireni nini.
\v 9 Yeshu a ɓalwu, "Naa biɗɨmamai, ko gokoru por Ashabar mu yee wom gwang kanje mu yee woma loi pɨra, mɨ ɗai tuuniya kanje duna muru?"
\v 10 Ɗuwoni bal koowu dai shi yɨngɨmawu ɗɨm a ɓalli ko mui, "Yol arwo." A yee kɨshimi, anni ɗɨm a mani jangjang.
\v 11 Ge wu yee jung awo kiɗekiɗe, wun ɓala ko apowu ɗɨm ko wom ɓa au yini ko Yeshu.
\s1 YESHU A BEELE AMBOGWATIN GUM DƗRA RAAP
\v 12 Kim yena la bonkongini shimi a poreni a tani ko guwat bo kumbo. A dei bɨri shi ko kumbo yi Puroguru.
\v 13 Bi mɨ shang ɓɨrana, a nai ambogwatin mani yini, ɗɨm a beele gum dɨra raap laawu, moi ɗɨm shi luwa yim Anatupi.
\v 14 Yim ma antupii wuni mɨ Shiman(mɨ ɗɨm luna yim Biturush) gɨn molki Andɨrawush, Yakub, Yahaya, Pilibush, Batalamawush,
\v 15 Matta, Toma, Yakub lowo ma Alpa, Shiman mɨ wun naayi Jaloti,
\v 16 Yahuda lowo ma Yakub gɨn Yahuda Yishkariyoti, mum ɗuwana na washe koi.
\s1 YESHU AYE WUTAU KO MIYA ƊƗGƗM
\v 17 Ɗɨm Yeshu a shuutɨni ko guwat gɨn wuni ɗɨm a yireni la dandal boi gɨn dɨkɨkɨ ambogwatin mani ɗɨm miya ɗɨgɨm moi dowa Yahudiya gɨn Wurushalima gɨn bo gɨm ma Taya gɨn Shidon.
\v 18 Wu dowu bɨla kanghi ɗɨm wu wai jangha ma pɨrangin maawu. Miya moi lɨm mɨ gɨnggɨngha jɨngɨla wuna wu janghawu kɨm.
\v 19 Anya ma la dɨkɨkɨi shi ko kwakɨma bɨla deeyini kɨda dɨmbɨri ma jang boi shi porma la yini, ɗɨm a jangwuni dai.
\s1 SHAƊAK GƗN JAJALA
\v 20 Ɗɨm ɗuwoni yinge ambogwatin mani, ɗɨm a ɓale, "Shaɗak kaa ana kindi kɨda joko ma Puroguru mamai.
\v 21 Shaɗak kaa ana kiim ɓanje, kɨda aku gɨm awomai. Shaɗak kaa ana kwi ɓanje, kɨda aku wuru.
\v 22 Shaɗak kaamai shakam miya kuramai ɗɨm shakam wun gashamai ɗɨm wun ɓeelamai kɨduwa lowo ma Mu.
\v 23 ku yee popolok awo porishimi ku ɗakɨroku gɨn shakɨrakyik, kɨduwa kuli aku wai bolenje mɨ ɗɨgɨm lapuro, kɨda kɨshimi kaaghiyan maawu wun yiwa ko Anawouyo.
\v 24 Ge liworamai kaa ana gɨna, kɨda ku maloku gɨpe net mamai.
\v 25 liworamai kaa moi gɨmana awomai ɓanje, kɨda aku kang kiim doo gaan. Liworamai kaa ana wuru ɓanje, kɨda aku jung awo gɨn kwi doo gaan.
\v 26 Liworamai, shakam dai mamyen wun ya ɓala mɨ gwang koomai, kɨda kɨshimi kaaghiyan maawu wun yiwa ko anawouyo ma liwo.
\s1 JINDA ANASHUMA MONGO
\v 27 Ge Naa ɓalmai ko kaa ana kanghai, ku yee jinda ana shuma mamai ɗɨm ku yee wom gwang ko moi wun kuramai.
\v 28 Ku loi shaɗak ko ana jaalɨmamai ɗɨm ku yee kumbo ko moi wun dɨr lɨmmai.
\v 29 Mum talagha ko gɨngawo ɗumoi, kaghɨli mɨ ɗumoi kɨma. Bo mu a shaare nong landa mongo, boko gaayi lo landa mongo ɗɨmu.
\v 30 Dai mum shi kumbawa ka ɓooni. Bo mu a gɨre wom ɗuwana mongo, boko biɗeyi bɨla maanɨwou.
\v 31 Kim kaa jindai miya wu yimai, ku yiwu kɨshimi.
\v 32 Boka jinda kara miyam ana jinda mai, shakta mani mi yimai? Kɨduwa daa ana jaɓe ɓala wun jinda moi wun jinda wu.
\v 33 Ɗɨm bo kaa yee gwang kara ko miya moi ana yimai gwang shakta mani mi yimai? Daa ana jaɓe ɓala wun yimai kɨshimi.
\v 34 Bo kaa ɓoi tangwo wonduwoi ko kara miya moi kaa almai au ɗɨm angɨmamai, shakta mani mi yimai? Anya anajaɓe ɓala wun ɓoomai ko anajaɓe ɓala, bɨla wun wai ki wom wun ɓwa.
\v 35 Ge ku yee jinda ana shuma mamai ɗɨm ku yuwu wom gwang. Ku ɓoi tangho, bo ku shiire wai wonduwoi koiyu ɗɨm bolenje mamai an ɗuko ɗɨgɨm. Ɗɨm aku ɗuko ambo ma Mɨ taa dai, kɨda shii gɨn kooni gwang puroni yi miya anakindi ɓoi barka gɨn anakerek awo.
\v 36 Ku al yere yashik, kim Bonghai shi al yere yashɨk.
\s1 BOKU LWOI JAƁEƁALA KO MUU
\v 37 Boku yee kumai yu, ɗɨm au yimai kumai yu. Boku kopeu, ɗɨm kaamai au kopɨmamaiyu. Ku muulu ko yerei, ɗɨm kaamai au muulɨmai.
\v 38 Ɓoo, ɗɨm au ɓoomai. Mɨ gɨmmani dɨngɨmanidɨngɨma yagjimani bo aponi pakshɨmani pakshima - an pattɨma ko pundowo. Ɗɨm gɨn ɗouyo mɨ kai yaa wutau yiki, au kɨrwo gɨn shimi."
\v 39 Ɗɨm a man kɨma a ɓalwu bogom ɓala. "mum mbuumni an ɗɨm doke bɨla mum mbuumniru? Bo yee, dai ɓiyewu au yukot la wuyo, awu yukotu ru?
\v 40 Shi lowogwatin woshi taa Namalɨm mani gɨn ɓaɓambɨramu, ge anyama shakam wa kukuk mɨ kɨrana an ɗuko ki Namalɨm mani.
\v 41 Goro mi kai yinge lo wuɓe mɨ shi la yero molwoi? ge woi kai lwa koowo yi nong showi mɨ la yerowou?
\v 42 Ki ɗɨnga aka ɗɨm ɓalli gɨn ko molwo, 'Molki, moone porwo lo wuɓe mɨ shi la yerewo, 'shaka mɨ kai gɨn koowo woi kai ɗɨm al nong showi mɨ shi la mongo yerou? Kai na lɨlɨu! ka loi goro por nong showi mɨ la yerowo dong, ɗɨm aka almai sharara ka por lo wuɓe mɨ shi la yero molwo.
\s1 MIYA BƗN YI LOYO SHOWI ƊAA YI LOYORO
\v 43 Kɨda woi shoowi nini ji gwang ata loi loyo mɨ ɗɨmmawuu, kanje shoowi ji gɨnggɨngha ata loi loyo mɨ gwanghu.
\v 44 Kɨda anya shoowi shila wun bɨn yiro yi kaamo loyo mɨ she ɓoi. Kɨda woi miya dape loyo tuiyi yi shalou, kanje wu dape loyo toɓiyo yi ariyo dangou.
\v 45 Mum gwang ɗaa yi bo ɓangha mɨ gwang mɨ la awoni shi ɓoi wom gwang, ɗɨm mum na kerek awo ɗa yi bo ɓangha mɨ gɨnggɨngha mɨ la awoni shi ɓoi wom gɨnggɨngha.. kɨduwa la wom ɗɨgɨm mɨ la awoni shimi booni shi ɓalmai.
\s1 LOI YOO ƊƗGHO KAMONI RAAP
\v 46 Goro mi kaa naane 'Nakomu, Nakomu,' ɗɨm dai gɨn shimi ka kur taa goro woingin mɨ na ɓala?
\v 47 Dai mum na doo yino shi kang yila ɓala mono ɗɨm a tan gorei, ana ɓalmai kamoni.
\v 48 Shi ki mum na ɗɨgh mɨna, mum dola boijiali juɗuk ɗɨm shi ɗɨgha yoo mɨnai ko guwat mɨ gɨddɨng. Shakam gwa taɗi dona, kayo gwai waara mɨnai, ge woi wuɓa yau, kɨda ɗɨnghani gwang.
\v 49 Ge mum na kang yila ɓalangin mono ɗɨm woshi taa goreiyu, shi ki mum ɗɨgha mɨna ko boijiali woi gɨn yoo ɗɨghou. Shakam kayo gwa waara mɨnai, shwet a gɨujeni, ɗɨm mɨnai a jupɨleni kwakwak."
\c 7
\s1 YESHU A JANG LOWO MA NAGAAN ANAƊOWE AWO
\p
\v 1 Bim Yeshu tela ɓale wunduwoi dai miya wun kanghai, shi gana la Kaparnahum.
\v 2 Ɓanje bɨla jewe ma Nagaan anaɗowe awo ninni, mɨ shi jindani keɗekeɗe, woi shi jangjanghu ɗɨm shi nem bo muru.
\v 3 Ge Nagaan anaɗowe awoi kangha duwa Yeshu, ɗuwoni tange moi ɓambɨren ma miya Yahuda yini, bɨla kumbeyi doni jang jewe mani.
\v 4 Shakam wun dowa yi Yeshu, wu kumbeyi gɨn awowu ɗumoi, wun ɓalma, ''A kɨreni mɨ aka yini woyi me,
\v 5 kida shi jinda ali mamu. Ɗɨm Shi mum shi ɗɨngha gawi kumboi me.
\v 6 Kɨshimi Yeshu a koi goko mani gɨn wuni. Ge shaka mɨ woi shi wuyuk gɨn mɨnayu, Nagaan ma anadowe awoi, duwoni tange sheriyani bɨla wu balli, " Nakomu, boko leghekou, kɨda Nani woi na kɨrana ka guɗoko la mɨna monou.
\v 7 Kɨda shimi woi ɗim na kɨrana na dono yiwou, ge ka ye kara ɓala ɗɨm kwarak mono an jangha.
\v 8 Kɨda naa kɨm naa mum wun luna goro anadɨmbɨri, naa gɨn yere anaɗowe awo gorono ɗɨm. Na ɓalli ko me, "tako," shi tama, ɗɨm na ɓalli ko mɨ ɗumoi, "woko," shi doma, ɗɨm ko kwarak mono, "yu me," ɗɨm shi yimai.
\v 9 Shakam Yeshu kangha woyii me, a yini woma yaleboi, ɗɨm kaighɨlana yi dɨkɨkɨ miyai moi wun do goroni a ɓale, "Na ɓalmai, anya la Yishiraila woi na wa mum na ɓoijire kamoniu.''
\v 10 Ɗɨm moi wun tangawuna wu matuwu mɨna ɗɨm wu wai kwaraghi jengɨren.
\s1 YESHU A JANG LOWO MA TAMNO JI MORO MURANA
\v 11 Bi shimi woi ɗuwana dudughu, Yeshu a tani la nong ali mɨ wun nare Nain. Ambogwatin mani, gɨn moi dɨkɨkɨ wu tawu goreni.
\v 12 Kim shi dona nem bo goko ma nong alii, nini, wu gɨtɨru mum murana, lowo mɨ kara shi ara noki (mɨ she borɨkro), nong dɨkɨkɨ wun gororo.
\v 13 Shaka mɨ Yeshu alara, a al yere yashik mondo kɨɗekɨɗe ɗɨm a ɓaldo, "bo shi ye kwiu."
\v 14 Ɗuwoni tani gaan ɗɨm a dei yindi mɨ wun gɨra murui koi, moi gɨra murui wu yikirou jijik. A ɓale, ''Lakarak, Na balwo, yilko''
\v 15 Murii a yileni puro ɗɨm a loi goro ɓala. Ɗɨm Yeshu a ɓoyi ko noki.
\v 16 Ɗɨm shoori a koi wuni dai. Wun lwa goro paye Puroguru, wun ɓalmai, "Nawouyo mɨ ɓambɨram ayileni lamu" ɗɨm "Puroguru a yinge ko miya mani."
\v 17 Ɓala ma Yeshu a kombɨleni dai la ali Judiya gin alingin mɨ wun kɨrau maawu.
\s1 MOI YAHAYA NA BAPTISHMA TUPA WUNA
\v 18 Ambogwatin ma Yahaya wu ɓalli dai woyingini moi.
\v 19 Ɗuwoni Yahaya nai ambogwatin mani raap a tange wuni yi Nakomu wu ɓale, "Kai ru mɨ na domai, kanje mondin mu nini amu shirimai?"
\v 20 Shakam wun dowa nemma gɨn Yeshu, miyai wu ɓale, "Yahaya na baptishma a tange mɨni a ɓale, 'Kai ru mɨ na domai, kanje mɨ shire mondin Mu?"'
\v 21 La shakai shimi a jang miya ɗɨgɨm bo pɨrangin gɨn kindikindingin ɗim gɨn moi ana gɨngɨng lɨmgin ɗɨm bukuyan ɗɨgɨm wu wai al boi.
\v 22 Yeshu a lɨuwi a ɓalwu, "Shakam ka yilaka taa goko mamai, ku ɓoi rohon ko Yahaya ma wom ka ala gɨn wom ka kangha. Bukuyan wun wai alboi, nduralgin wun goto, ana kashik wun wai jangha, ngwarkɨmen wun kanghai, moi murawa wun mane wai tuniya, ana kindi wun ɓalwu ɓalam net.
\v 23 Mum woi bagha ɓoijire koonou daa wutau mɨ na ye shi shaɗak."
\v 24 Bi anatangi ma Yahaya tawa, Yeshu a loigoro ɓala ko Yahaya la ɗɨkɨkɨ miya, "Ku taku la lushu daa yinge mi, gane mɨ yɨwet wuɓumai.
\v 25 Ge ku taku pani bo yinge mi? Mum wolma landa mu ɓuɓuk yini? Yingu, miya moi na wole landa moi gwangin ɗɨm wun ɗuko la kunduk wun la palda ma Amnangin.
\v 26 Ge mindei ka taka pani ku ali? Nawouyo? Ou, na ɓalmai, mum taa Nawouyo ɗɨm.
\v 27 Me shimi mum wun ɓula, "Yingu, na tange natangi mono gaanwo, mɨ ani ɗaure goko gaanwo."
\v 28 Na ɓalmai, " La moi tamyen lwa, woi mu nini taa Yahayau, dai gɨn shimi mum na goro bi la joko ma Puroguru a taa yi kɨm."
(
\v 29 shakam miya wun kangha woiyingini moi, dapɨmani gɨn ana gɨpe jaangal, wu ɓale Puroguru mum teet, kɨduwa wuni miya moi wun yiwa baptishma gɨn baptishma ma Yahaya.
\v 30 Ge Mɨparisha gɨn moi wun gɨn binen ma kumai ma miya Yahuda, mɨ wowun yiwa baptishma ma Yahayau, wu kur boshenshen ma Puroguru do yiwu).
\v 31 "Gɨn mi ɗimi ana kɨr miya mɨ la jamani me? wun ki mindei?
\v 32 Wun ki ambo moi ana ɗaɗau bo kashuku, mɨ ɗuwawa wun naai apowu wun ɓalmai, 'Mu bwoi ngantel woi ka ya golou. Mu bwoi yila kuye muru, ge woi ka ya kwiu.'
\v 33 Kɨduwa Yahaya na baptishma a doni woi shi tuumai kanje naai gwa loyo showi yinabiu, ɗɨm ku ɓale, 'Shi gɨn yaanjin.'
\v 34 Lowo ma Puroguru a doni shi tuumai gɨn naamai, ɗɨm ku ɓale, yingu, shi na tunji ɗɨm namurmen, shero anagɨpe jaangal gɨn ana jaɓeɓala!'
\v 35 Ge boshenshen she pule koro ɗaayi ambo mondo."
\s1 YESHU LA MƗNA MA SHAMINU NAPARISHA
\v 36 Ɓanje Naparisha nini mɨ lawa Yeshu bɨla tani twi gɨn shi. Bim Yeshu gana la mɨna ma Naparishai, a amtini yi kuturak bo twi wombotuma bɨla twi.
\v 37 Yingu, tamno nini she najaɓeɓala la nong alii. A kanghi Yeshu shi la mɨna ma Naparishai twi wombotuma a dotonu gɨn gɨla mot ma albashta.
\v 38 A yiroto bini nemma bo yooni she kwi. A loigoro yeke yooni gɨn amo ɗɨm she dammai gɨn wakai koro, she deiyi yooni gɨn boro she puurni mot mɨ kwarkwart.
\v 39 shakam naparishai mɨ lawa Yeshu mɨna mani ala woiyi me, a kɨnke la awoni a ɓale, "Bo mui me shi nawouyo ɓa ani bɨnmai ma ɗɨm kamo tamnoi shila na deiyini, kɨda najaɓe ɓala."
\v 40 Yeshu a lɨuwi a ɓale, "Shiman, na gɨn womu ana ɓalwo." a ɓale "Ɓallu Namalɨm!''
\v 41 Yeshu a ɓale, ''na ɓoi tangho nini shi gɨn moi gɨpa tangho yini kowu raap, mɨ ɗumoi shi goroni dinari aru baat mɨ dumoi ɗɨm dinari baatgumni.
\v 42 kɨda wo wun gɨn ayim mu awu angɨmaniyu, a muulwu dai ane. Bo kɨshimi, mandei lawu an tai jindani?
\v 43 Shiman a lɨuni a ɓale, "Na almai mum wun muulna ɗɨgɨm." Yeshu a ɓali "Ka ye kumai gwang."
\v 44 Yeshu a kaghɨleni yi tamnoi ɗɨm a ɓalli ko Shiman, "Ka al tamnoije, Na gano la mɨna mongo. Woi kai bonna gwa na joɓa yonou, ge shire, a yeke yono gin amo mondo ɗɨm a purno gɨn wakai koro.
\v 45 Woi kai tɨmna yono gɨn bowou ge tamnoi je dumbo na gatɨna nene woi she ɓagha tɨmne yono gin borou.
\v 46 Wo kai puura moot konou, ge a puure yoono gɨn moot mɨ kwarkwart. Kɨda shimi Na ɓalwo, jaɓeɓalangin mondo mɨ ɗɨgɨm, wu muuldo,
\v 47 kɨda aye jindaboi mɨ ɗɨgɨm. Ge shi mum wun muulna kalla, jindaboi mani kalla."
\v 48 A ɓaldo, "Wu muulji jaɓeɓala monji."
\v 49 Moi wun twi wombotumai gɨn wuni wu logoro ɓala la apowu, "Mandei mui me mɨ shi muule jaɓeɓalangin? "
\v 50 Yeshu a ɓaldo ko tamnoi, "Ɓoijire monji a ɗaaji. Tashi gɨn popolok awo."
\c 8
\s1 YERE TAMYEN WU TAWU GORO APOWU GƗN YESHU
\p
\v 1 A yeni nem shakam Yeshu shi lwa goro goto la nonin ali gɨn ambo alii ɗangɗang, shi ɓoi ɓalam net ko joko ma Puroguru. Ɗɨm moi gum dɨra raapi wun gor apowu,
\v 2 ɗɨm dai gɨn yere tamyen moi wun jangha wuna bo pɨra ma yaanjin ɗɨm gɨn yere pɨrangin. Maryamu ji wun naare Magdaliya ji wun poɗɨra yaanjin boila yiro,
\v 3 Yuwanna, mɨnda Kuja, na wutau ma Hiridush, Shujana, gɨn yerei ɗɨgɨm, moi, wun ɓoowa la gɨna maawu kɨda wom wun jindai.
\s1 BO GOMƁALA GƗN NAKAPI
\v 4 Shakam miya dɨkɨkɨ wun dapɨma dai gɨn miya moi ana do yini la ali ko ali a ɓalwu bogom ɓala,
\v 5 "Na mɨra a tani bo kape kamo. Ki mɨ shi kapi, yere kamoi wu apɨrowu kongol goko ɗɨm wu lapɨre wuni ɗɨm yɨɗɨyo moi la puro wu doɓe wuni.
\v 6 Yere kamoi wu apɨrowu la jangai ɗɨm ki mɨ wun ɓaarawa, wu naarowu ane, kɨduwa wowun wa mɨr boiyu.
\v 7 Yerei wu apɨrowu la aryo ɗɨm aryoi wu ɓaarowu goro apowu gɨn kaamoi ɗɨm wu shɨngɨre wuni.
\v 8 Ge yere kamoi wu apɨrowu la puwa mɨ gwang ɗɨm wombotuma a loni mɨ taa baarɨma aru." Bim Yeshu ɓala woyingini me, aye naari. "Anya Mui pɨla mɨ shi gɨn kumo ma kanghai, mo bɨla kanghi."
\s1 WOM LA BO GOMƁALAI
\v 9 Ambogwatin mani wu biɗeyi mindei la bogomɓalai me.
\v 10 A ɓale, "Wu ɓoomai ku gare wom bo tukwa ko joko ma Puroguru ge yere miya Naa yiwu ɓala gɨn bogomɓala, 'Kɨduwa almai wawu ɗɨm almayu, ɗɨm, kanghai wawu ɗɨm gaare lakiu.'
\s1 YESHU A BENDƗLE LA BO GOMƁALA MA NAKAPII
\v 11 Ɓanje, me la bo gomɓalai, kamoi shimi yila ɓala ma Puroguru.
\v 12 Kamoi moi apɨrawa kongol goko wuni miya moi wun kangha yila ɓalai, ge amna yaanjin a doni bite yila ɓalai la awowu, kɨduwa bowu ɓoijireu wu ɗawuu.
\v 13 Moi la jangaiyi wuni minya moi, wun kangha yila ɓalai wu gɨpe gɨn popolok awo. Ge woi yaarenwu yikiu; wu ɓoijire ma shaka kalla, ɗɨm shaka ma kɨrɨk a doni wu wukurowu ane.
\v 14 Kamoi mɨ apɨrana la aryo wuni miya moi wun kangha yila ɓalai, ge wu tawu womawu, wu ɗuwowu njikewu gɨn jinda koi gɨn kunduk ɗɨm gɨn kang net mɨ lapani, ɗɨm loyo maawu woi konau.
\v 15 Ge kamo mɨ apɨrana la puwa mɨ gwang wuni miya moi wun kangha yila ɓalai gɨn awowu ɗumoi, biim wun kangha yila ɓalai wu kwoi gwang ɗɨm wu ɓoi loyo la dɨnge kanadi.
\s1 NUME PITLA GƗN TANGETE
\v 16 Ɓanje, woi mu nini, ba lwoi wati yi pitla, shi nume koi gɨn gwakɨrak kanje bɨla lwoi goro dankiu. Bo woi ɗiu, ani lumani ko bo lowe pitla, kɨduwa anya ma gaana bɨla al kangboi.
\v 17 Kɨduwa woi wonduwoi nini bo tukwa, mɨ wani bɨnmau, kanje, anya wom bo tukunje, mɨ wani bɨnma ɗɨm bɨla doni bo kanghu.
\v 18 Ɗɨm kaku kumomai gwang, Kɨduwa anya ma shi gɨn shi, awu miini koi, ɗim anya ma mɨ woi shi gɨn shiu, anya wom ɓa shi almai shi gɨn shi awu gɨrmai ane yini."
\s1 NONG YESHU GƗN MWALANNI
\v 19 Ɗɨm Nonki gɨn mwalani wu dowu yini, ge wawu ɗim do nem yiniu kɨda ɗɨkɨkɨ miya.
\v 20 Wu ɓalli, "Nongo gɨn mwalanwo yirmawu pani wun jinda al mowo."
\v 21 Ge Yeshu a lɨuwi a ɓalwu, "Naro gɨn mwalano wuni moi ana kang yila ɓala ma Puroguru ɗim wun tangɨmai."
\s1 YESHU A PEKE YIWET GURU
\v 22 Banje mondɨn pori a gan la lo kii gɨn ambogwatin mani, ɗim a ɓalwu, "Mo bɨla mu puumu ɗaa gɨlwa jumbuli." Wu loi goro goto.
\v 23 Ge shaka mɨ wun la goto, a gɨpeyi noon, ɗɨm nong yɨwet guruwu a yildɨni ko jumbuli ɗɨm lo kii rawu a loi goro aule gwa ɗɨm wun la kindi kindi kɨɗekɨɗe.
\v 24 Ambogwatin ma Yeshu wu dowu yini ɗɨm wu pireyi, wun ɓalmai,"Nakomɨna! Nakomɨna! mun nem bo muru!" A yileni ɗɨm a peke yɨweri gɨn tankal gwai ɗɨm wu yirowu, ɗɨm boi a yeni kwing.
\v 25 Ɗuwoni ɓalwu, "Ɗaato ɓoijire mamai?" Ɗɨm wu kang shori. Shaka mɨ wun kangha shoori woiyi ɗɨm a yale wuni, ɗɨm wu ɓɨɗe apowu, "Me ɗɨm ma, mɨ shi wi da yɨwet gɨn gwa ɗɨm wun taa goro ɓala mani?"
\s1 YESHU A JANG MUM YAANJIN GAWA YINI LA GARASHIN
\v 26 Wu washe kii do la kɨrau ma Garashina, mɨ she gɨlwa Jumbul Galili.
\v 27 Shakam Yeshu puna ko gɨm, wu gomowu gɨn bɨla Mu mɨ pottina la nong ali, mɨ shi gɨn yaanjin. Kɨda a gɨre shaka woi shi woole landanginu ɗɨm woi shi ɗuko la mɨnau, ge dɨm koburoigin.
\v 28 Shakam shi ala Yeshu, a ye kuuwu a wukureni gaani shi ɓalmai bongbong, "Mindei aka yimai gɨn naani, Yeshu, Lowo ma Puroguru Mɨ taa Dai? Na kumbe we, boko yino kindi yinou."
\v 29 Kɨda Yeshu a peke lɨm mɨ gɨngɨngnga bɨla poreni yi mui. Kɨduwa shaka ɗɨgɨm shi dangɨl mani. Anya ɓa ɗoomani gɨn janghlangin ɗɨm gɨn kwaulangin gɨn ana moi peteni yiki, shi ɓɨbɓɨre woma ɗoomani ane ɗɨm yaanjini dɨlmani la lushu.
\v 30 Yeshu a biɗeyi, "Mindei yimwo?" a ɓale "Gwarwo," kɨda yaanjin ɗɨgɨm wu gawu layini.
\v 31 Wun kara kumbumani ba dɨle wuni la wuyou.
\v 32 Ɓanje juwa ma alaude wun kɨran ko ɗingɨtboi, yaanjini wu lawi bɨla ɓauwuni gawu lawu. Ɗɨm a ɓau wuni gawu.
\v 33 Kim yaanjini poɗawa yi Mui ɗɨm wu gawu la alaudengin, ɗɨm juwai wu shuutuwu do la jumbul ɗɨm wu yumburowu.
\v 34 Shakam ana kɨran alaudei wun ala wom yena, wu ye kayo wu ɓoi rohon la nong ali ɗɨm gɨn moi bi ali.
\v 35 Kɨshimi miya moi wun kangha wu potɨwu wu tawu bɨla wu al wom yena ɗim wu dowu yi Yeshu wu wai Mum yanjini poɗawa yini. Ɗunghani bo yoo Yeshu, landa yini ɗɨm shi la shenmani; ɗɨm wu kang shoori.
\v 36 Ɓanje moi wun ala wu ɓalwu wom yena mum yaanjin taa dɨmbɨri mani waa jangha.
\v 37 Ɗɨm dai ɓiye minya moi kɨrau Garashinawa gɨn moi kɨrau mawu wu ɓali ko Yeshu bɨla ɓau boi maawu, kɨduwa shori a koi wuni kɨɗekɨɗe. A gani la lo kii kɨda bɨla mawu bi.
\v 38 Mum wun pora yanjin yini a kumbe Yeshu bɨla ɓauyi tani goroni, ge Yeshu a woureyi, shi ɓalmai,
\v 39 "Mako mɨna ɗɨm ka ɓale wom dai Puroguru yiwa." Mui a koi goko mani, a kombɨle ɓiye nong alii dai shi ɓale wom Yeshu yina.
\s1 JANG LOWO RA JAIRUSH GƗN TAMNO JI DA BO LANDA MA YESHU
\v 40 Shakam Yeshu matɨna, ɗɨkɨkɨ miyai wu yin maraba, kɨduwa wun shiire kooni.
\v 41 Bishimi, mu nini wun naayi Jairush, ɗɨm shi ɗumoi la Anagaan ma gawi kumbo, a doni wukureni gaan Yeshu a kumbeyi bɨla doni mɨna mani,
\v 42 Kɨda Lowo rani kara shire mila mondo gum dɨra raap, ɗɨm she bo muru. Shakam Yeshu shi taama ɗɨkɨkɨ miyai wun shingɨt yini.
\v 43 Ɓanje jila tamno nini mɨ doom ɗwalana yiro ma mila gum dɨra raap ɗɨm a tele ayim mondo yi Anayinge pɨra, ge woi she wa jangha yi anya ma lawuu.
\v 44 A dotto bi Yeshu a dei bo landa mani, ɗim shwet doomi yɨrana.
\v 45 Yeshu a ɓale, "Mandei daayinoi?" Biim dai wun kirka, Biturush a ɓale, "Nakomɨna, ɗɨkɨkɨ miya wun shingɨrmowo ɗɨm wun ngwet yiwo."
\v 46 Ge Yeshu a ɓale, "Mu nini daayino, kɨda na bɨni dɨmbɨri a poreni yino."
\v 47 Shakam tamnoi she ala wato ɗɨm tukuma bo wom she yau, a dotto yiro golo she wukurma gaani a ɓale dai la yere miya wom wura she daayini, gɨn ɗɨm kim she wa jangha shwet.
\v 48 Ɗɨm a ɓaldo, "Loworano, ɓoijire monji a jangji, tashi gɨn talai awo."
\v 49 Shakam shi la ɓala, Mu nini dona la mɨna ma Nagaan gawi kumbo, shi ɓalmai, "Loworango a muroto, boko leg Namallɨmi ɗɨmu."
\v 50 Ge shakam Yeshu kanga, a lɨuni ko Jairush, "Boko kang shoriu. Ɓoo kara jire, ɗɨm ata jangha."
\v 51 Ɓanje a doni la mɨnai woi ɓawa mondin mu gani goreniu dɨm kara Biturush gɨn Yahaya gɨn Yakub ɗɨm gɨn Bong Lowoi gɨn Noki.
\v 52 Ɓanje dai minya moi nini wun kwi moro, gɨn jaɓɨma awo, ge a ɓale, "Boku ye kwiu; woi she muratau, ge she noon."
\v 53 Ge wu wuureyi kɨda wu bɨni a muroto.
\v 54 Ge a koi atto, aye naai, shi ɓalmai, "Lowo, yilshi!"
\v 55 Lɨmro a matɨni, ɗɨm a yiloto shwet. A wi bɨla wu boro wonduwoi bɨla twi.
\v 56 A yale ana miiro, ge a ame kumowu bowu ɓalle ko anya ma wom yenau.
\c 9
\s1 YESHU A TUPE MOI GUM DƗRA RAAPI
\p
\v 1 A nai gum dɨra raapi boi ɗumoi, ɗɨm a ɓoowu gɨddɨng gɨn dɨmbɨri ko yaanjin dai ɗɨm bɨla wu jang pɨrangin.
\v 2 A tupe wuni bɨla wu ɓoi ɓala ma joko ma Puroguru ɗɨm bɨla wu jang ana pɨra.
\v 3 A ɓalwu, "boku gɨre wonduwoi da goto mamaiyu - woi gɨn ambak, woi gɨn larshiu, woi gɨn wombotumau woi gɨn ayimu - ɗɨm woi gɨn yere landau.
\v 4 Anya mɨnai pɨla kaa gaka laki ku ɗuwoku nini dɨm shaka mɨ aku yilma.
\v 5 Anya boi pɨla mɨ woi wun gɨpa maiyu, shakam aku ɓau alii, ku bap shelele mɨ yoomai kɨda shitta koowu."
\v 6 Ɗuwowu ɓagh boiyi ɗɨm wu tawu la ambo alingini ɗɨm wun ɓoi ɓala mɨ net wun jang boi dai ɓiye boiyi.
\s1 MURU MA YAHAYA NABAPTISHMA
\v 7 Ɓanje Hiridush najoko, a kang duwa wom dai na yima, ɗɨm shenmani a yileni, kɨduwa yerei wu ɓale angwa Yahaya na baptishma yilena la moi mutawa,
\v 8 ɗɨm wu ɓale angwa Yiliya a ape kooni, ɗɨm kɨma angwa ɗumoi la anawouyo mɨ ɗuwa ɗuwa a yileni.
\v 9 Hiridush a ɓale, "Na kaye ko Yahaya, ge mandei kɨma naa kang duwa kamo wonduwoingini moi?" ɗɨm a lau goko bɨla alyi.
\s1 WUƊE BO MIYA DENDƗREN BAAT
\v 10 Shakam anatupi wun maatuwa, wu ɓalli dai wom wun yira. Ɗuwoni wore wuni goreni, ɗɨm wu tawu kara wuni la ali mɨ wun naare Batshaida.
\v 11 Ge shakam dɨkɨkɨ miyai wu kangha duwa woyime, wu tau goreni. A yiwu maraba, ɗɨm a yiwu ɓala ko joko ma Puroguru, ɗɨm a jang moi wun jinda jangha.
\v 12 Shakam pori nem taa gaawi, ɗɨm moi gumdiraraapi wu dowu yini ɗɨm wun ɓalmai, "wouru dɨkɨƙɨ miyai ane duwa bɨla wu tawu bi ali gɨn ambo alingini moi nemma bɨla wu wai bo laanje gɨn wombotuma, kɨduwa mɨn nene nap."
\v 13 Ge a ɓalwu, "ku ɓoowu wonduwoi wu twi."wu ɓale, wai mɨn gɨn wom ta kaɓakaɓa kumat baat gɨn shirwo raapwu-- dɨm bo mu taamu mu ɗiire wombotuma ko dai ɓiye miyai me ɗɨm."
\v 14 (mamyen au yai dendɨren baat.) A ɓalwu ko ambogwatin mani,"ku wu wuni wu ɗuwowu sheshɨren gok gok ma miya ki baatgumni."
\v 15 Ɗuwowu yee kishiimi, ɗɨm wu wi miyai ɗuwowu sheshɨren.
\v 16 Gɨra kaɓakaɓa kumat baari gɨn shirwo raapyi, a yinge la puro, a luwu shaɗak ɗɨm a jikɨle wuni kalla kalla, ɗɨm a ɓoowu gɨn ambogwatin mani bɨla wu loi gaan dɨkɨkɨ miyai.
\v 17 Dai wu twi ɗɨm awowu a gɨmeni, ɗɨm wom ɓawana wu dape - tangetengin gum dɨra raap.
\s1 ƁALA MA BITURUSH KO YESHU
\v 18 A yeni shaka mɨ Yeshu shi kumbo kara shi, ambogwatini wun gɨn shi. A biɗe wuni, shi ɓalmai,"dɨkɨkɨ miyai wun ɓale Naa ma?"
\v 19 wu lɨwi, "Yahaya na baptishmai. Ge yerei wun ɓale Yiliya, ɗɨm yere wu ɓale nawouyo mɨ ɗuwa ɗuwa a yileni."
\v 20 Ɗɨm a ɓalwu, "Ge kamai kaa ɓale naa ma?" Biturush a lɨuwi, "Kɨrishitii ma Puroguru." YESHU A ƁALE KAMO MURU MƗ AN YIMAI
\v 21 Ge a amme kumowu gwang bo wu ɓale woyime gɨn ko mondin muu,
\v 22 shi ɓalmai, "Lowo ma Mu mbak an kang kindi kindi ma wonduwoi ɗɨgɨm, ɗɨm moi ɓambɨreni gɨn ana gaan wilani gɨn ana ɓuloi au kur mani, ɗɨm au duu munni, ɗɨm bi bonko kunung au yilmani."
\v 23 Ɗɨm a ɓalwu dai, "Bo anyama yaa jinda do gorono, mbak bɨla kur kooni, bɨla gɨre ɓaɓagha shoowi mani ringring, ɗɨm doni gorono.
\v 24 Anyama na lau ɗai tuniyani an wulmai, ge ɗɨm anyama shi wula tuniyani duwano an ɗaamai.
\v 25 Gwang mani pɨla bo mu a wai la pani dai ɗɨm dai gɨn shimi wule anya washe kooni?
\v 26 Anyama shii kangha gumi mono gɨn yila ɓalangin mono, shimi Lowo ma Mu an kang gum mani shaka shi dona la darma mani, gɨn darma ma boki gɨn ma anatangi ma Puroguru moi karkat.
\v 27 Ge naa ɓalmai jire, yerei nene jijik, moi au kɨryi muru donghu dɨm bou al joko ma Puroguru."
\s1 AGHƗRIMA YIPANI
\v 28 Ɓanje ki la bonkongin toorumen bi mi Yeshu yaa ɓalangini moi, a gɨre Biturush gɨn Yahaya gɨn Yakub goreni, ɗɨm wu yewowu ko guwat wu yee kumbo.
\v 29 shakam shi ko kumboi, yipa bo yereni a aghreni, ɗɨm landangin mani wu mawu popolok kɨɗeƙɨde.
\v 30 Woi ɗuwana duduwu, yere miya raap wun ɓala gɨn shi. Musha gɨn Yiliya,
\v 31 Moi wun apa kowu gɨn darma kɨɗekɨɗe. Wu yee ɓala ko goto mani, mɨ shi nem teele boki la Wurushalima.
\v 32 La shakai shimi Biturush gɨn moi wun goro apowu gɨn shi wu yawu wuyuk gɨn noon, Ge shakam wun piirawa, wu al darmani gɨn miya raapi wun jijik gɨn shi.
\v 33 A ɗuwoni shaka mɨ wun lau ɓau Yeshu, Biturush a ɓalli, "Nakomɨna, a yen gwang yimu mɨn nene, mo mu niime tarangin kunung. Ɗumoi mongo, ɗumoi ko Musha, ɗɨm ɗumoi ko Yiliya." (Woi shi bɨna wom shi ɓalmaiyu.)
\v 34 Shakam shi ko ɓalai me, awi a don tɨmbe wuni, ɗɨm wu kang shoori shakam wun gawa la awii.
\v 35 Yila mu a pottini la awi, shi ɓalmai, "Me Lowo mono, mɨ na beela; kaku kumomai yini."
\v 36 Shakam yila mui ya ɓala, wu wai Yeshu kara shi. Wu ɗuwowu ɗuɗum ɗɨm woi wun ɓala ko mondin muu la bonkongini moi ko dai ɓiye wom wun ala.
\v 37 Ɓanje bɨla shangni, bim wun maatuwa ko guwaari, dɨkɨkɨ miya wu dowu wayi.
\v 38 Yingu, bɨla mu la dɨkɨkɨi a yil yilani, shi ɓalmai, "Na malɨm, naa kumbu mowo ka yinge lowo mono, kɨda kara shi lowo mono.
\v 39 Ka aliu, lɨmi a tai dɨmbɨri mani shi ɗuwoni jauli; shi wu mani amma gɨn shukshuk booni. Woi shi washimani kɨlangwu, ɗɨm shi luuni pɨra kiɗekiɗe.
\v 40 Na kumbe ambogwatin mongo wu pori, ge a ɓai wuni."
\v 41 Yeshu a lɨuwi ɗɨm a ɓale, "kaa jaman ma ana kindi ɓoijire gɨn kindi shen, ki dudukni dingan dei ana ɗuko gɨn kaamai? Woku gɨn lowoi nene."
\v 42 Shakam lowoi shii dooma, yaanjini a mukeyi ali ɗɨm a jigreyi kɨɗekɨɗe. Ge Yeshu a peke lɨm mɨ gɨnggɨngngai, ɗɨm a jang lowoi, ɗɨm a maneyi yi boki.
\s1 YESHU A MANE ƁALE KAMO MURU MƗ AN YIMAI
\v 43 Ɗɨm dai ɓiye koowu ɓaɓambɨram ma Puroguru a yalewuni. Shakam dai ɓiyewu yalawuna wom shi ya, a ɓalwu gɨn ko ambogwatin,
\v 44 "Mo ɓalangini moi gan gwang la kumomai: au washe ko Loma Mu la ara miya."
\v 45 Ge woi wun gaara la ɓalaiyu, kɨduwa ɗunghani bo tukunje yiwu, daa shimi woi wun ɗɨma gaare lakiu. Ɗɨm wu kang shoori biɗɨmani ko ɓalai shimi.
MANDEI TA ƁAMBƗRAMI?
\v 46 Ɗɨm wu loi goro kirki derenwu ko ma ɗumoi laawu an tai ɓaɓambɨram.
\v 47 Ge Yeshu, bɨna wom wun shenmai la awowu, a gɨttu lowo kalla, a luyi kongolli
\v 48 ɗɨm a ɓalwu, "Anya ma gɨpa lowo kime la yimno, gɨpu naani, ɗɨm anya ma gɨpana, gɨpu mum tangɨtina. Kɨda mum ta gatɨma lamai dai shi mum ta ɓambɨram."
\s1 MUM WOI SHI SHUMASHUMA GƗN MƗNIU SHI MAAMU
\v 49 Yahaya a lɨuwi, "Nakomɨna, mɨ al bɨla mu shi por yaanjin la yimwo ɗɨm mu gayi, kɨduwa wai shii taa goro muu."
\v 50 Yeshu a ɓale, "Boku gayiu," kɨduwa dai mum woi kuramaiyu shi mamai."
\s1 MIYA SHAMARIYA MƗ LA LO ALI WU KUR GƗPE YESHU
\v 51 Shakam bonko ma gɨrmani ta lapuro yena nem, a ɗaure yini taa Wurushalima.
\v 52 A tupe anatupi tau ɗeɗel gaani, ɗɨm wu taawu gau la lo ali ma miya Shamariya bɨla wun ɗawurini boi.
\v 53 Ge miyai moi nene woi wun gɨpayau, kɨɗuwa a ɗaure yini taa Wurushalima.
\v 54 Bim ambogwatini Yakub gɨn Yahaya wun ala woini, wu ɓale, "Nakomu, kai jindai mu wi wati shuwutini lapuro bɨla tile wuni?"
\v 55 Ge a kaighɨleni yiwu ɗɨm a peeke wuni,
\v 56 Ɗɨm wu tau bɨla lo ali.
\s1 ANA ƁALMAI AWU TA GORO YESHU
\v 57 Shakam wun ko goto, bɨla mu a ɓalli, "Ana taa gorowo dai boi mɨ aka yiki."
\v 58 Yeshu a ɓalli, "Bɨrɨm wun gɨn wuyongin maawu, ɗɨm yiɗiyo moi lapuro wun gɨn mɨnangin maawu, ge Loma Mu wai shi gɨn boi an gande kooniu."
\v 59 Ɗɨm a ɓalli ko bɨlani, "woko gorono." Ge a ɓale, "Nakomu, ka ɓaune dong na tano na are baagha."
\v 60 Ge a ɓalli, "ka ɓau moi mutawa wu are muru maawu. Ge mongo, ka tako anya daa to ka ɓoi ɓala ma joko ma Puroguru."
\v 61 Ɗɨm bɨla mu a ɓale, "Ana taa gorowo, Nakomu, ge ɓaune dong na woure moi la mɨna mono."
\v 62 Yeshu a lɨuni, "Woi mu nini kwa diil mɨra ma laa kaighɨlana yinga biini kɨrana bo joko ma Puroguruu."
\c 10
\s1 YESHU A TUPE MOI BOILA GUMNII
\p
\v 1 Ɓanje bi wonduwoingini moi, Nakomu a bele yerei boilangumni, ɗɨm a tupewuni raraap bɨla wun tawu gaan la nonin alingin gɨn boingin mɨ shi gɨn koni ya jinda taama.
\v 2 A ɓalwu, "Laɗoi ɗɨgɨm, ge ana wutauwi kalla, daa shimi ku kumbe Nako laɗoi, bɨla tupuru ana watau ma laɗo mani.
\v 3 Yu goto mamai. Yingu, na tupɨmamai ki tingan la deren yeɗiyan toro.
\v 4 Boku gɨre bele ayimu, anya bele goto, anya takin, ɗɨm boku daai mu goro gokou.
\v 5 Anya mɨnai pɨla aku gama, ku loi goro ɓalmai, 'Mo talai awo ɗuwoni ko mɨnai me!'
\v 6 Bo mu na talai awo mɨnaii, talai awomamai an ɗuko koni, ge bo woi yikiu, an maa yimai.
\v 7 Ɗuku la mɨnai shimi, ku twi ɗɨm ku naai wom wun ɓoomai, kɨduwa na wutau a kɨreni bɨla wai bolenje mani. Boku baloku kaa paghɨre mɨnau.
\v 8 Anya alii pɨla ka gaka, ɗɨm wun gɨpemai, ku twi wom wun ɓomai,
\v 9 ɗɨm ku jang ana pɨra moi nene. Ku ɓalwu, 'Joko ma Puroguru a yautito nemma yimai.
\v 10 Shakam dai ka gaka la ali, ɗɨm woi wun gɨpamaiyu, ku poroku ku taku ko katirko mondo ɗɨm ku ɓale,
\v 11 'Anya shelele mɨ ali mamai mɨ kwa yomu mu bammai komai! Ge bɨla ku bɨn me: Joko ma Puroguru a don nemma.'
\v 12 Na ɓalmai por kumai an ɗuko ɗangha ko Shadoma gɨn ko alii sheji. ̄
\s1 PEKE ALINGIN MOI WOI WUN LƗUWA TUBIU
\v 13 Liwora, Korajino ' liwora, Betshaida! bo ɓa noning wutaungin mɨ yena la Taya gɨn Shidon yeni laamai, je ɓa wu lɨu tubi dumbo ɗeɗel wun ɗuko la manjiyan landa gɨn duɗa.
\v 14 Ge por kumai an taai ɗuko ɗangha ko Taya gɨn Shidon komai.
\v 15 Shiji Kaparnahum, shiji shenmai ashi wai payik taa lapuro ru? Auwo, au maa gɨn shiji doo la Hadish.
\v 16 Mum kaka kumoni yimai kaku kumoni yino, ɗɨm mum kuramai kur Nani, ɗɨm mum kurana, kur mum tangɨtɨna."
\s1 MAMA MA MOI BOILA GUMNII
\v 17 Moi boilangumnii wu matuwu gɨn popolok awo, wun ɓalmai, "Nakomu, daa yanjin wun taa goro ɓala mamu la yimgo."
\v 18 Yeshu a ɓalwu, "Naa al Amna yanjin wukutɨna lapuro ki mɨlli.
\v 19 Yingu, na ɓomai dɨmbɨri bɨla ka lapɨre wayengin, gɨn ɗingɨlingin, ɗɨm ko dai dɨmbɨri ma na shumai, ɗɨm woi wonduwoi nini an lumai pɨrau.
\v 20 Dai gɨn shimi boku ye popolok awo ko kara meu, kɨda yanjin wun taa goro ɓala mamaiyu, ge kuye popolok awo keɗekeɗe ɗuwa yimmai a ɓuleni lapuro."
\s1 YESHU AYE POPOLOK AWO
\v 21 Ɗɨm la shakai shimi aye popolok awo kɨɗekɨɗe la Lɨm mɨ karkat, ɗɨm a ɓale, "Na payewe, Baagha, Makam mɨ la puro gɨn boji ali, kɨduwa ka tuke wonduwoingini moi yi moi ɓɨrawa gɨn ana gaarɨmai, ɗɨm ka apɨwu ko moi woi wun kukuwau, ki ambo kalkal. Ou, Baagha, kɨduwa shimi a yeni gwang kɨɗekɨɗe gaanwo."
\v 22 "Wonduwoingin dai Baagha a ɓoi la anno, ɗɨm woi mu nini bɨna yi Lowoiyu dɨm Bonghi, ɗɨm woi mu nini bɨna yi Bonghiyu dɨm Lowoi gɨn moi dai Lowoi beela bɨla apeyi."
\v 23 Ɗuwoni kaighɨleni yi ambogwatin mani, a ɓalwu kara wuni, "Shadak moi wun ala wonduwoingini mɨ kaa ala.
\v 24 Na ɓalmai, Anawouyo ma Puroguru gɨn Amnangin wuye jindai wu al wonduwoingini mɨ ka ala, ɗɨm woi wun alau, ɗɨm wu kang wom ka kangha ɗɨm woi wun kanghau."
\s1 MU SHAMARIYA MƗ APA YERE YASHIK
\v 25 Bishimi, bɨla Namallɨm ma kumai ma miya Yahuda yilana shi kɨrmani, shi ɓalmai, "Namallɨm, mindei mbak ana yimai na wai kolo tuniya ma paabadanni?
\v 26 Yeshu a ɓalli, mindei ɓulmani la kumayi? kai yinge laki ɗinga?
\v 27 Ɗuwoni lɨuni a ɓale, "Ka ye jinda Makam Puroguru mongo gɨn awowo dai, gɨn tuniyawo dai, gɨn gɨddɨng yik dai, ɗɨm gɨn shen womongo dai, ɗɨm gɨn nako kala mongo ki koowo."
\v 28 Yeshu a ɓalli, "Ka lɨuwi kɨrkɨt. Ka ye kɨshimi, ɗɨm aka ɗaama."
\v 29 Ge Namallɨmi shi jinda por koni, a ɓalli ko Yeshu, Nako kala mono ma?"
\v 30 Yeshu lɨuna, a ɓale "Mu nini shi shuuma Wurushalima ta Yariko, a gani la ara ana batal, moi wun shara pinen mani, ɗɨm wu dusheyi, wu baghyi nem bo muru.
\v 31 A yeni ɗɨm bɨla Wila shi ta goro gokoi shimi kɨm, shakam shi alaya, aye kara gomma kongoli.
\v 32 Kɨshimi ɗɨm nalawi kɨm, shakam dona yi boiyi a alyi, ɗuwoni gowoni kongoli.
\v 33 Ge bɨla mu shamariya shi ko goto, ɗuwoni doni yi boim shi yiki. Shakam shi alaya, a al yere yashik mani.
\v 34 A yaghtɨni yini ɗɨm a ɗoowuni pɨrangini, a patɨni mot gɨn gwa Yinabi koi. A luuyi ko lakwarak mani, ɗɨm a tani gɨn shi bo lanje, ɗɨm a yingeyi.
\v 35 Bɨla shangni a gɨre dinari raap a ɓooni ko na bolanjei, ɗɨm a ɓale; 'ka yingɨno shi, ɗɨm dai wom kai bwa gorei ko wom na ɓonga, shakam na matɨna, ana angɨwo.'
\v 36 Ma la moi kunung yi, kai almai, shi nako kala ma mum gana la ara ana batalli?"
\v 37 Namallɨmi a ɓale, "Mɨ apɨna yere yashik." Yeshu a ɓalli, "Tako ɗɨm kaye kɨshimi."
\s1 YESHU A TANI YI MATTA GƗN MARYAMU
\v 38 Ɓanje wun la goto, a gani la mondin lo ali, ɗɨm tamno nini yimro Marta a gɨpeyi la mɨna mondo.
\v 39 She gɨn molo yimro Maryamu ji ɗunwata gaan Nakomu she kang yila ɓala mani.
\v 40 Ge Marta shen mondo a man ko ɓala ma ye wombotuma. A doto yi Yeshu, ɗɨm a ɓale, "Nakomu, woi kai lwa kowo gɨn Molonou a ɓaune kara nani na wutau ma wombotuma? Duwa shimi ɓaldo bɨla ayene."
\v 41 Ge Nakomu a lɨuwi ɗɨm a ɓaldo, "Matta, Matta, Shen monji a taani ko wonduwoingin ɗɨgɨm,
\v 42 ge wondowoi ɗumoi mɨ ɗuwana mbak. Maryamu a beele wom taa gwang dai, mɨ woi na sharɨmai yiki yirou."
\c 11
\s1 KUKUK MA YESHU KO KUMBO
\p
\v 1 A yeni shakam shi la kumbo yi boi nini, ɗumoi la Ambogwatin mani a ɓalli, "Nakomu, kukumu kumbo ki mɨ Yahaya kukuwa ko Ambogwatin mani."
\v 2 Yeshu a ɓalwu, "Shakam aku kumbo ku ɓale, 'Bongmu, yimgo ɗuwoni karkat. Mo joko mongo doni.
\v 3 Ka ɓoomu wombotuma anya pori pɨla.
\v 4 Mulumu jaɓeɓalangin mamu, Kim mɨn mulla anya mui pɨla shi jaɓɨma ɓala. Boko tako gɨn mini bo kɨrɨkwu."
\v 5 Yeshu a ɓalwu, "Ma lamai bo shi gɨn shero, ɗɨm an ta yini la deren bɨri, ɗɨm bɨla ɓalli, 'Shero, aine gɨn kaɓakaɓa kumat kunung,
\v 6 kɨda sherono ɓanje pottɨna bo goto ɗɨm woi na gɨn wom ana ɓoni bɨla twiu.
\v 7 Shi mum laki mɨ lɨwna an ɗɨm, ɓalmai, 'Boko shingɨreneu. Bo gokoi numani, ɗɨm naa gɨn ambo mono, mɨ gam la gawi. Ana ɗɨm yilma na ɓowo wombotumau.'
\v 8 Na ɓalwo, anya woi ɗɨma yilma shi ɓowa wombotuma kɨda kai shereyiu, dai gɨn shimi anya kɨduwa gangɨrma kindi gumi, an yilma bɨla ɓowo anya kaɓakaɓa diya kai lawa.
\v 9 Naa ɓalmai kɨma, kumbu, ɗim au ɓoomai, lawu, ɗim aku waamai; ku ware bogokoi, ɗɨm au ammai.
\v 10 Kɨduwa dai mum na kumbɨmai shi gɨpɨmai, ɗɨm mum na lammai shi waamai; ɗɨm mum na ware bogoko, au auni.
\v 11 Bonghi pɨla lamai, bo lowo mongo ba biɗe shurwo, ani ɓonni waye bo shurwoi?
\v 12 Anya ba biɗe ɓɨya yawe, aka ɓonni ɗingɨling?
\v 13 Kɨduwa shimi, bo kamai mɨ ka gɨngɨng ku bɨn ɓoi wom gwang ko ambo mamai, ki ɗɨnga Bonghai mɨ Lapuro wani ɓoi Lɨɨm mɨ karkat ko moi wun kumbayau?"
\s1 YESHU GƗN BAAJABUBA
\v 14 Ɓanje, Yeshu shi por yaangin, mɨ woi shi ɗɨm ɓalau. A yeni shakam yangini porana, Mum woi shi ɗɨm ɓalaiyu, aye ɓala. Dɨkɨkɨ miyai woyi a yalewuni.
\v 15 Ge yere miyai wu ɓale, "Ɗaa yi Baaljabuba, Amna ma yaanjini, shi poɗe yaanjin."
\v 16 Yerei wu kɨryi ɗɨm wun lau boshita yini mɨ lapuro.
\v 17 Ge Yeshu a bɨn wom wun kɨnkɨmai ɗɨm a ɓalwu, "Dai joko ji tikata she shumashuma gɨn koro wata yirmau, ɗɨm mɨna ji tikata she shumashuma gɨn koro ata wukurma.
\v 18 Bo Amna yanjin a tikeni shi shumashuma gɨn koni, ɗɨnga joko mani an yirkoi? Kɨduwa ku ɓale na poɗe yanjin ɗaa yi Baaljabuba.
\v 19 Bo naa poɗe yanjin ɗaa yi Baaljabuba, ɗaayi ma ana taa goromai wun poɗe wuni? Kɨduwa shimi, awu ɗuko ana kumai mamai.
\v 20 Ge bona poɗe yanjin ɗaayi lo arik ma Puroguru, ɗɨm joko ma Puroguru a doni yimai.
\v 21 Shakam mum gɨdding, gɨn pinen ma shagha shi moi pete mɨna mani, pinen mani kwambit.
\v 22 Ge shakam mum taaya gɨdding taa dɨmbɨri mani, mum taaya gɨddinghi an share pinen ma shagha mani, ɗɨm an lukure pinen mani ane.
\v 23 Mum woi shi gɨn naniu na shuma mono, ɗɨm mum woi shi dapa gɨn naniu shi lukurmai.
\s1 MAMA MA LƗM MƗ GƗNGƗNGHA
\v 24 Shakam Lɨm mu gɨngɨngha porana yi Mu, shi gowoni taa ɗaa bo polipoli ɗim bɨla lau bo nowe yini. Bo woi wau, shi ɓalmai, 'Ana ma mɨna mono boimu na pottɨna.'
\v 25 Bim mana, shi wa mɨnai dammani ɗɨm ɗaurɨmani.
\v 26 Ɗɨm an ta wore yere lɨm boila moi wun taaya gɨnggɨng shen ɗɨm dai au doma bɨlau ɗuwowu nini. Ɗɨm telɨma ɗuko ma Mui an tai mɨ domin gɨnggɨng.
\s1 SHAƊAK MƗ KONE YIKI
\v 27 A yeni shi tela ɓalangini moi, tamno nini yila yilaro puro la ɗɨkɨkɨ miyai ɗɨm she ɓalla, "Shaɗak awo mɨ koowa ɗɨm gɨn wori mɨ molawa."
\v 28 Ge shi a ɓale, "Kɨshimi, shaɗak yi moi kangha yila ɓala ma Puroguru wun kwa."
\s1 GƗNGƗNG JAMAN NA LAU BOSHITA
\v 29 Kim ɗɨkɨkɨ miyai wun ko miyima, Yeshu a loi goro ɓalmai, "Jamani me gɨngɨng jaman. She lau boshita, ɗɨm woi bo shita nini mu an ɓomai yu dɨm boshita ma Yunana.
\v 30 Kim Yunana ɗuwana boshita ma miya Neneba, kɨshimi lowo ma mu an ɗuko bo shita ma jamani me.
\v 31 Tamno Amna goko ali ata yilma puro la shaka kumai gɨn miya mɨ la jamanii me ɗɨm ata maamawu, kɨduwa a doto wuyuk bo teyel goro ali bɨla kang bo shenshen ma Shuleimanu, ɗɨm yingu, me Mum taa Shuleimanu nene.
\v 32 Miya Neneba, awu yilma shaka kumai gɨn miya jamanii me, ɗɨm awu maamoro, kiɗuwa wu lɨp tubi shaka ɓoi ɓala ma Puroguru ma Yunana, ɗɨm yingu, me mum taa Yunana nene.
\s1 PITLA MA DƗMBƗYIK
\v 33 Woi Mu nini, bim lwa wati yi pitla, bɨla loi botuka anya lui goro tangateu, ge bɨla loi boloowe pitla kɨduwa dai moi ana gaama wu al kangboi.
\v 34 Yerowo pitla ma dɨmbɨyiwo. Bo yerowo gwang, dai dɨmbɨyiwo gɨmmani gɨn kangboi. Ge bo yerowo woi gwangwu, dɨmbiyiwo gɨmmani gɨn tɨkɨrɨmboi.
\v 35 Kɨda shimi, ku ye shen kangboi mɨ lamai bo ɗuwoni tɨkɨrɨmboi yu.
\v 36 Bo ɗɨm, dai dɨmbɨyiwo gɨmmani gɨn kangboi, woi gɨlwani la tɨkɨrɨmboiyu, an ɗuko dai dɨmbɨyiwo ki shakam pitla ɓwa kangboi mani koowo."
\s1 YESHU A BƗTƗRE GORO MƗPARISHA GƗN ANA BINEN MA KUMAI
\v 37 Shakam shi tela ɓalai, Naparisha a ɓalli tau twi wombotuma mɨna mani, Yeshu a gani ɗɨm a ɗuwoni.
\v 38 Ɗɨm Naparishai a yaleyi kɨda Yeshu lwa goro twi wombotuma woi joɓa anniu donghu.
\v 39 Ge Nakomu a ɓalli, "Ɓanje ɗɨm, kaa mɨparisha ka joɓe bi ɗouyongin gɨn lɨpen, ge la awomai gɨmmani gɨn baatal gɨn gɨnggɨng shen.
\v 40 Kaa moi ana gɨnggɨng shen! Woi shi mum yaa pani kɨma ya lakiu?
\v 41 Ɓoo ko ana kindi wom laki, ɗɨm dai wonduwoingin au ɗuko sharara yimai.
\v 42 Ge lɨworamai Mɨparisha, kɨda ka por jakka ma mɨtta, jang gɨn kumo arangin mɨ la juwa, ge ka kur wom teet ɗɨm gɨn jindaboi ma Puroguru. A ɗuwoni mbak ku ye wom teet gɨn jinda Puroguru, woi gɨn kur yere woingini moiyu.
\v 43 Ge lɨworamai Mɨparisha, kɨduwa ka jinda bo ɗuko mɨ gaan la gaɓɨyan kumbo ɗɨm gɨn jindai wu yimai daanje ma ɓoi ɓaɓambɨram la kashukungin.
\v 44 Lɨworamai kɨda ka ki koburoi mɨ woi boshita koiyu miya goto koi kɨduwa kindi bɨnmai."
\v 45 Ɗumoi la ana mallɨm ma kumai a ɓalli, "Namallɨm, wom kai ɓala a juwe bo gongo mu kɨm."
\v 46 Yeshu a ɓale, "Lɨworamai anamallɨm ma kumai! kɨda ka shingɨre miya gɨn wom dɨɗɨrɨk wu gɨre, ge kaa mai waku ɗɨm deiyikiu anya gɨn lo armai ɗumoiyu.
\v 47 Lɨworamai, kɨduwa ku ɗɨgh ko buroi ma ana wouyo ma Puroguru, ge kaghiyan mamai wun duwa murwu.
\v 48 Kɨda shimi ka shitangin ma bai bi kaghiyan mamai, kɨduwa kuli wu ɗuu muruwu, ɗɨm ku ɗɨgh koburoingin mawu.
\v 49 Kɨduwa woiyi shimi kɨma, boshenshen ma Puroguru ɓala, ' Ana tupuwu Anawouyo ma Puroguru gɨn Anatupi, ɗɨm au pillɨmawu ɗɨm awu duu mur yerei.'
\v 50 Jamani me, ɗɨm, an ɗuko durwu dai doom mɨ patana ma Anawouyo dumbo luma goro pani,
\v 51 lumagoreni yi doom ma Habila doma ko doom ma Jakariya, mum wun duwa murni la deren bo ɓoi ɓalam net gɨn boi mɨ karkat. Ou, na ɓalmai, an ɗuko dɨr jamani me.
\v 52 Lɨworamai anamallɨm kumai ma miya Yahuda, kɨduwa ku gɨre kwanmen ma bɨnen ane; woi ka gaka gɨn komaiyu, ɗɨm ku gai moi ana gaama."
\v 53 Bim Yeshu ɓagha nene, ana ɓulo ɗɨm gɨn mɨparisha wu pashe ɓala mani ɗɨm wu ye kirki gɨn shi ko wonduwoi ɗɨgɨm,
\v 54 wu ɗike ɓa wu koyi la yila ɓalangin mani.
\c 12
\s1 ƁIRKUMO KO LILIU
\p
\v 1 La shaka kalla, bim miya dendɨren ɗɨgɨm dapawa boi ɗumoi, kɨduwa ɗɨgɨmwu wun lapɨre apowu, a loi goro ɓalwu ko Ambogwatin mani dong, "Kuye shen gɨn yɨrma ma Mɨparisha, mɨ gɨn liliu laki.
\v 2 Ge woi wonduwoi nini nummani mɨ wani pormau, ɗɨm woi wonduwoi mɨ bo tukunje mɨ wani bɨnmau.
\v 3 Kɨda shimi dai wom ka ɓala la tɨkɨrɨmboi an kangha bo kang, ɗɨm dai wom ka ɓala boshirak la gaɓiyan au wouyoni ko ɗenget gaɓiyan.
\s1 MUM AWU KANG SHOORI MANI
\v 4 Na ɓalmai ka sheriyanno, bo ku kang shoori ma moi au duu mur dɨmbɨyikwu, ɗɨm bi shimi wawu ɗɨm ye mondin wonduwoiyu.
\v 5 Ge ana ɓir kumomai ko mum aku shoorɨmai. Ku shoore shi mum, bim ya duna muru, shi gɨn dɨmbɨri bɨla mukewe la wati. Ou, Na ɓalmai ku shooreyi.
\v 6 Woi wun wupe yiɗiyo bat ko yila ayim raap wu? Dai gɨn shimi wai Puroguru mona ɗumoi lawu.
\v 7 Ge anya wakai komai dai ɓɨlmani. Boku kang shooriu. Darma mamai a tai ma yiɗiyo.
\s1 ƁOI SHITTA KO YESHU GAAN MIYA
\v 8 Na ɓalmai, dai mum ɓwa ɓala mono gaan miya, Lowo ma Mu kɨm an ɓoi ɓala mani gaan Anatangi ma Puroguru,
\v 9 ge shi mum kurana gaan miya au kur mani gaan Anatangi ma Puroguru. Dai mum ya ɓalam gɨngɨngha ko Lowo ma Mu, au muuli jaɓeɓala mani,
\v 10 ge yi shi mum buna Lɨm mɨ Karkat, wawu muuli jaɓeɓala maniu.
\v 11 Shakam wun dowa gɨn kamai gaan gaɓiyan kumbo, gɨn ana joko, ɗɨm gɨn ana dɨmbɨri, awomai ba jaɓeni ko wom aku ɓalmai ku por komaiyu, anya mɨ ka lau ɓalmaiyu,
\v 12 kɨduwa Lɨm mɨ Karkat an kukumai la shakai shimi wom aku ɓalmai."
\s1 BO GOMƁALA GƗN NAGƗNAM WOI ƁIRMANIU
\v 13 Ɗɨm Mu ɗumoi la moi ɗɨkɨkɨi a ɓalli, "Namallɨm, ɓalli ko mollo bɨla tike kolo gɨn nani."
\v 14 Yeshu a ɓalli, "Aino, ma manana Nakumaiyi kanje ɗɨm na gaa laderenmai?"
\v 15 A ɓalwu "Ku loi komai ku koi komai gɨn jinda woiduwoingin ma baatal, kɨduwa tuniya ma Mu woi ɗunghani ko ɗɨgɨm wom mu shi gɨn shiu."
\v 16 Ɗɨm Yeshu a ɓalwu bogom ɓala, shi ɓalmai, "Toro ma nagɨna nini yaa wombotuma kɨɗekɨɗe,
\v 17 ɗɨm shi shena la awoni, ɓala, 'Mi ana yimai, kɨduwa woi na gɨn boim ana ɓange wombotuma monou?'
\v 18 A ɓale, 'Me wom ana yimai. Ana taɗe daɓin mono ɗɨm ana ɗɨgh moi nonindo, ɗɨm nene ana tuke wombotuma dai gɨn yere pinen mono.
\v 19 Ana ɓalli ko tuniyano, "Tuniyano, kai gɨn pinen ɗɨgɨm tukumani ma milangin, nowu yiwo, tuu, naa, ka ye jaɓo."'
\v 20 Ge Puroguru a ɓalli, 'Nongtulok, la bɨrii me wun jinda tuniyanwo mɨ yiwo, ɗɨm wonduwoingin mɨ kai ɗaura, au ɗuko ma maa?'
\v 21 Me a ɗuwoni ki Mu mɨ ɓanga gɨna kɨda kooni, ɗɨm woi shi Nagɨnau yi Puroguru.
\s1 JABƗMA AWO GƗN ƊƗMBE WONDUWOI
\v 22 Yeshu a ɓalwu ko Ambogwatin mani, "Kɨda shimi na ɓalmai, awomai bo jaɓeni ko ɗuko pani mamaiyu - wom aku tumai, anya ɗɨm dɨmbiyimai - wom aku wumai.
\v 23 Kɨduwa tuniya a tai kumat, ɗɨm dɨmbiyik a tai landangin.
\v 24 Lu komai gɨn gaak, woi wun kapɨ anya laɗou. Woi wun gɨn gawi ɓanga anya dawau, ge Puroguru shi jinbowu. Darma mamai a tai ma yiɗiyo!
\v 25 Ɗɨm mandei lamai daa ngwal ngwal yini an ɗɨm miiye ko tuniyani?
\v 26 Ge bo waku ɗɨm ye wom taa gatɨmau, goro mi ka ɗee awomai ko yere woingini?
\v 27 Ku loi komai yi bɨleingin- ki mɨ wun ɓarɨma. Wo wun wutauwu, kanje buurmaiyu. Dai gɨn shimi na ɓalmai, anya shuleimanu gɨn darma mani woi wa pinen ki ma ɗumoi lawuu.
\v 28 Bo Puroguru shi wolli pɨnen ko lushu mɨ la lushu, mɨ shi ɗani gangɨre, ɗɨm ɗe wun mukumai la wati, ki ɗɨnga an ɓamani wumai pɨneni, kaa ana gatɨnje ɓoijire!
\v 29 Boku lau wom aku tumai ɗɨm gɨn wom aku namaiyu, ɗɨm boku ye lebleb yikwu.
\v 30 Kɨda dai alingin moi lapani wun lau woingini shimi, ɗɨm Bonghai a bɨni ka jindawu.
\v 31 Ge ku lau joko ma Puroguru, ɗɨm woingini moi awu miimai koi. DAPE GƗNA LAPURO
\v 32 Boku kang shooriu, lo juwa, kɨduwa Bonghai shi kang net kɨɗekɨɗe bɨla ɓoomai joko.
\v 33 Wupu wom ka gɨn shi ku ɓoi ko anakindi. Ku niime larshingin da komai mu wani manjimau- gɨna mɨ lapuro mɨ wani demau, boim nashiri wani do nemmau, ɗɨm woi ɓura an ɓurmaniu.
\v 34 Kɨda dai boim gɨna mongo yiki, shen mongo ɗɨm nene.
\s1 KWARINJEN MOI ƊUNGHAWU KWAIWU
\v 35 Ɓau juldup landa mamai ɗoweni nɗaɓak gɨmamai gɨn landawari, ɗɨm ku ɓau pitila mamai anya mami shi gɨpɨma,
\v 36 ɗɨm ku ɗuwoku ki miyam wun moi goro nakomɨna mawu, shakam shi matɨna bo lang wula, kɨda shakam dona ɗɨm waara bogokoi, awu ɗɨm auni bogokoi shwet.
\v 37 Shaɗak kwarinjeni moi, mɨ nakomɨnai an wamawu wun momani shakam an doma. Kuli na ɓalmai, an ɗakɨre juldup landa mani an wumai yi landa wari mani, ɗɨm an wu mawu ɗuwowu sheshiren bo twi wombotuma, ɗɨm an doma an yiwu kwarakwarak.
\v 38 Bo Nakomɨnai a doni la deren bɨri, anya ɗɨm gaan shang, ɗɨm a wai wuni ɗaurɨmawu, shaɗak kwarinjeni moi.
\v 39 Kɨma ku bɨn woyi me, bo ɓa nakomɨna an bɨn shakam nashiri an doma, wani ɓau mɨna mani wu booreu.
\v 40 Ku ɗaure yimai kɨma kɨda woi ka bɨna shaka mɨ Lowo ma Mu an domau."
\s1 KWARAK MƗ TEET GƗN KWARAK MƗ WOI TEETU
\v 41 Biturush a ɓale, "Nakomu, kai ɓalmu bogomɓalai me ko kara mɨni, kanje kɨm ko miya dai?"
\v 42 Nakomu a ɓale, "Mandei ɗɨm mum teet ɗɨm ɓɨrmani mɨ nakomɨna mani an lumani ko yere kwarinjen bɨla ɓoowu wombotuma maawu ko shaka?
\v 43 Shaɗak yi kwarakyi shimi, mɨ nakomɨna an wamani shi ye woyi shimi shakam shi dona.
\v 44 Kuli na ɓalmai an lumani ko pinen mani dai.
\v 45 Ge bo ɗɨm Kwarakyi a ɓale la awoni, 'Nakomɨna mono a mone yini maama,' ɗɨm a loi goro duu kwarinjeni mamyen gɨn tamyen, ɗɨm bɨla twi bɨla nai, ɗɨm bɨla ɗuwoni gɨn murumen,
\v 46 nakomɨna ma kwarakyi an doma la pori mɨ woi gɨn bɨnma maniu, ɗɨm la shakam woi shi bɨnau, ɗɨm an kashimani gunduruk gunduruk ɗɨm an dapɨmani gɨn ana kindi ɓoijire.
\v 47 Kwarakyi shimi, bɨna wom nakomɨna mani shi jindai, ɗɨm woi ɗauranau anya yaa kim shi jindai yu, au dunghani kɨɗekɨɗe.
\v 48 Ge shi mum woi bɨnau ɗɨm a ye wom kɨrana bo duna, an wai duna kalla. Ge anya ma mɨ wun ɓoona ɗɨgɨm au lau mɨ ɗɨgɨm yiwu, ɗɨm dai mum wun ɓoona wom ɗɨgɨm, au bɨɗe anya mɨ taa shiimi.
\s1 YESHU A DOONU GƗN TIKE KOI
\v 49 Na dono bɨla na lwi wati ko lapani, kim na kwata a koni takai.
\v 50 Ge naa gɨn baptishima mɨ au yino yiki, ɗɨm na kang dɨɗɨrɨkyik dɨm ba gɨmmeni boki.
\v 51 Kaa almai ki Na dono na poshe awo lapanii? Auwo, Na ɓalmai, ge tikekoi.
\v 52 Ɓanje do gaan au wai miya baat la mɨna ɗumoi au tikɨma- kunung wun shumashuma gɨn raap kanje ɗɨm miya raap wun shumashuma gɨn kunungyi.
\v 53 Au tikɨma, Bong an shumashuma gɨn Lowo, ɗɨm Lowo an shumashuma gɨn Boki; Nong ata shumashuma gɨn loworando, ɗɨm Lowoi ata shumashuma gɨn Noki; Wurwo ata shumashuma gɨn Wurwoi, ɗɨm shire wurwoi ata shumashuma gɨn Wurworo.
\s1 BƗN SHAKANGIN
\v 54 Yeshu shi ɓalwu ko ɗɨƙɨkɨ miyai kɨma, shakam boku al awi yilma ɗa booni, shwet ka ɓale, 'Guru doma,' ɗɨm kɨshimi shi yeni.
\v 55 Ɗɨm shakam yiwet shi yima ɗa gokoali, kaa ɓale, an ye gɨrgɨt boi kɨɗekɨɗe; ɗɨm shi yima.
\v 56 Analiliu, ka bɨn bendɨle lapani ɗɨm gɨn lapuro, ge ɗɨnga woi kaa bɨn bendɨle shakam mɨn lakiu?
\s1 NIIMU DERENWO GƗN NAWOLE KUUWO
\v 57 Goro mi woi kaa kumai ko wom gwang duwa komaiyu?
\v 58 Shakam ka ta gaan kumai gɨn nashuma mongo, ku niime la deren mai dumbo kaa ko goko kɨda ba tani gɨn kai gaan Amna kumaiyu, kɨda Amna kumai ba ɓowe ko naɗowe awou, ɗɨm naɗowe awoi an muku mowo la jarum.
\v 59 Na ɓalmai, waka porma niniu dɨm boko ange ayim mɨ dai gorowo.
\c 13
\s1 LƗU TUBI KANJE TILLMA
\p
\v 1 La shakai shimi, yere miya wu ɓalli duwa miya Galili moi Bilatush longa doomwu bo tapɨrɨk maawu.
\v 2 Yeshu a lɨuwu, "Ka almai ki miya Galilii moi wu tai yere miya Galili dai gɨn jaɓe ɓala kɨduwa wun kangha kindi ko gokoi me?
\v 3 Auwo, Na ɓalmai, bo woi kaa lɨuwa tubiu! dai ɓiye mai aku tillma ko gokoi me.
\v 4 Kanjei miya Shiloam gumdɨra torimen moi wukɨttɨna ɗɨwo kowu wun mutawa, ka almai wu tai yere miya Wurushelima dai jabɓe ɓalaru?
\v 5 Auwo, Na ɓalmai, bo woi kaa lɨuwa tubiu, dai ɓiye mai kɨm aku tillma ko gokoi me.
\s1 BO GOMƁALA MA SHOWI TUI MƗ WOI LOTAU
\v 6 Yeshu a ɓale bo gom ɓalai me, ''Mu nini shi gɨn showi tui la toro mani, a doni bo lau loyoni ge woi wau.
\v 7 Mui a ɓalli ko na yinge toroi, yingu, mila kunung na doma bo lau loyo showii woi na wamaiyu, gɨure ali, kɨduwa mi ata shaare boi bami.''
\v 8 Na yinge toroi a lɨuwi a ɓale, 'ɓaure ma milai me ana dole gɨmoro ana patɨro kuuyuk,
\v 9 bo loto ɗarshe, gwang; ge bo woi lotau, gɨure ali!'''
\s1 JANG TAMNO JI KUUNWORO POR ASHABAT
\v 10 Banje yeshu shi kukukmai la gawi kumbo por Ashabar.
\v 11 Jerei tamno, a ye mila gum dɨra torimen gɨn lɨm mɨ gɨngɨngha mɨ kuuwara, ɗɨm a kuuwore woi she ɗɨm yolmau.
\v 12 Shakam Yeshu alara, a nare, a ɓale, ''tamno, Na jang pɨra monji,''
\v 13 A loi anni koro, shwet a yoloto ɗɨm she ɓoi darma ko Puroguru.
\v 14 Ge na gaan gawi kumboi a ye kɨɨm kɨduwa Yeshu a jang boi por Ashabar. Ge na gaan gawi kumboi a lɨuwi, a ɓalwu ko dɨkɨkɨ miyai, ''kaa gɨn bonkogin bemei, mɨ yena gwang ku ye wutau laki. Ku doku wu janghai, woi dɨm por Ashabaru.''
\v 15 Nakomu a lɨuni a ɓale,''Ana liliu! Mandei lamai woi shi lake lakwarak anya laa mani bo woori bɨla tani bo ɓooni gwa por Ashabaru?
\v 16 Kɨshimi kɨm lowo ra Yibirayim je, ji amna yaanjin ɗoowara ma mila gumdɨra torimen, woi an yima mɨ lakere por Ashabaru?
\v 17 Shi ɓala woigini me, dai ana kɨrmani wu kang gumi, ge dai dɨkɨkɨ miyai wu ye popolok awo ko ɓiye woma darma mɨ shi ya.
\s1 BO GOMƁALA MA YILA LOYO GARAP
\v 18 Ɗɨm Yeshu a ɓale, ''Joko ma Puroguru an ɗuko ki pila, ɗɨm ana kirmani gɨn mi?''
\v 19 Ɗunghani ki Kamo loyo garab mɨ mu muka la juwa, ɓarana ɗa nong showi mɨ yiɗiyo moi la puro wun ye mɨna mawu bo buwaro.''
\s1 BO GOMƁALA MA YIRMA
\v 20 A maane ɓalmai, '' Ana kɨr joko ma Puroguru gɨn mi?
\v 21 ɗunghani ki tamno tɨghɨra ashi kɨra kunung gɨn yirma dɨm ba shipeni.''
\s1 ƁEKƗREK GOKO
\v 22 Yeshu a bal ko noning ali gɨn gɨn ambo ali dai ko goko ta Wurushalima, ɗɨm a kukuwu.
\v 23 ''Bɨla mu a ɓalli, Nakomu, kara miya kallaru au ɗama? Ɗuwoni ɓalwu,
\v 24 ''ku ate yimai kɨda ku gaku ɗa bo shingɨt goko, kɨda miya ɗɨgɨm au lammai wu gawu ge awu ɗɨm gamau.
\v 25 Dai shakam nako mɨnai yilana ɗoowa bo gokoi, ɗɨm aku yirko pani ɗɨm akɨ ware bo gokoi ka ɓalmai, 'Nakomu, Nakomu,' ɓau mini mɨ gamu.'' an lɨmmai an ɓalmai, ''woi na bɨna yimaiyu anya boi mɨ ka pottɨka yikiu.'
\v 26 Ɗɨm aku ɓalmai, ''Mɨ twi mɨ nai gaanwo, ɗɨm ka kuke ko noning katurko maamu.'
\v 27 Ge an limmai, 'Na ɓalmai, ''woi na bɨna boi mɨ ka pottɨka yikiu. Ɓeku nap kaa ana gɨnggɨng wutau!''
\v 28 Kwi an yima gɨn akɨre wuro, shakam ka ala Yibirihim, Yishaku, Yakubu, gɨn dai ana wouyo ma Puroguru la joko ma Puroguru, ge kamai wu gashemai pani.
\v 29 Au dooma gɨmai, booni, goko puro gɨn goko ali, ɗɨm au ɗuko bo twi wombotuma la joko ma Puroguru.
\v 30 Ku bɨn woiyi me, moi wun taa gatɨnje ma darma au maa domin, ɗɨm moi ana darma kɨɗekɨɗe au maa bi.''
\s1 YESHU A AL YERE YASHIK MA WURUSHALIMA
\v 31 Tamma, yere Mɨparisha wu dowu ɓalli, ''Tako ka ɓau boyi me, kɨduwa Hiridush shi lau duu murwo.
\v 32 Yeshu a ɓale, ''Taku ɓalli ko birɨmi me, 'Yingu, na poɗe yaanjin ɗɨm na jang boi gangɨre gɨn ɗee, ɗɨm bonko na Kunungni ana yai boi mɨ na ɗikka.'
\v 33 Anya ɓa ɗɨnga, a ɗuwoni mbak yino na twi gaan gangɨre, ɗee gɨn bɨla shangni, dumbo woi woma lɨmma wu duu muru nawouyo ma Puroguru bo woi la Wurushlimau.
\v 34 Wurushalima, Wurushalima, shi ji na duu muru anawouyo ma Puroguru ɗɨm shi ji wole moi wun tangɨttɨra yiji. Anya ɗokɗok na ye jindai na dape ambo monji kim yawe she dape ambo mondo goro aworo, ge woi shi ji ya jindai kɨshimiu.
\v 35 Yingu, wu ɓauji mɨna monji. Naa ɓalji, woi a shi almonou dɨm bo shi ɓalle, 'Shaɗak shi mum an doma la yim Nakomu.'''
\c 14
\s1 JANG NAPƗRA WOƁA WOƁA
\p
\v 1 A yeni bɨla por Ashabar, shakam shi tana la mɨna ma ɗumoi la moi ɓambɨren ma Mɨparisha bɨla twi wombotuma, ge luma kowu dai yini.
\v 2 A yeni, mu nini gaani shi gɨn pɨra woɓa woɓa yoo.
\v 3 Yeshu a bɨɗe ana bɨnen ma kumai ma miya Yahuda gɨn Mɨparishai. ''A ɗuwoni ko goko ru, bɨla wu jang mu por Ashabari, kanje woi ɗɨu?''
\v 4 Ge wu ɗuwowu ɗuɗum, Yeshu a koyi, a jangyi, ɗɨm wouraya.
\v 5 A ɓalwu, mandei lamai bo shi gɨn lowo anya birik laa mani mɨ wukurana la wuyo gwa por Ashabar an por mani kɨlakɨlangwu
\v 6 Woi wun ɗɨma lɨu ɓala ko woiyingini meu.
\s1 MOI WUN NAAWUNA BO LANG WULA GƗN MUM YA NAIYI
\v 7 Shakam Yeshu lwa kooni yi moi wun naa wuna bo lang wun beele bo ɗuko moi bimma. A ye bo gom ɓala, a ɓalwu,
\v 8 ''Shakam mondin mu naawa bo lang wula, boko ɗuwoko bo ɗuko mɨ bimmau, kɨduwa mondin wu nai bɨla mum bimma kowo, shakam mum shi namai dai yatɨna, an ɓalwo
\v 9 'Ɓooni bo ɗuko mongo ko mui me,' ɗɨm gɨn gumi aka ma bo ɗuko mɨ taa gatɨma.
\v 10 Ge shakam wun naawa, tako ɗukko ko bo ɗuko mɨ taa gatɨma, kɨda shakam mum naawa dona, an ɗɨm ɓalwo, ''Shero, tako ɗukko puro.'' Ɗɨm aka wai ɓaɓamɓɨram gaan moi kaa sheshiren gɨn wuni.
\v 11 Kɨda anya mu pɨla gɨra kooni au maan mani bi, ɗɨm dai mum maana kooni bi an wai gɨre koi.
\v 12 Yeshu a maane ɓalli ko mum naaya, ''shakam kai naa mu bo twi wombotuma anya bo lang, boko nai sheriyanwou anya mwalanwou, anya miya mongou, anya ana gɨna moi ko kala mongo, kim ɗɨm au do naamowo kɨm, au angɨwo boki.
\v 13 Ge shakam kai ya nai lang, ka nai ana kindi, durwalgin, moi narmani yiwu, gɨn bukɨyan,
\v 14 aka ɗuko shaɗak, kɨduwa wawu ɗɨm angɨwo bokiu. Au angɨwo boki shaka yilma bo muru ma moi teet.
\s1 BO GOMƁALA MA NONG LANG
\v 15 Shakam muu ɗumoi la moi wun ɗuwawa boi ɗumoi gɨn Yeshu bo twi wombotuma kangha woigini me, a ɓalli, 'shadak shi mum an twi wombotuma la joko ma Puroguru!''
\v 16 Ge Yeshu a ɓalli, '' Bɨla mu nini a ɗaure wombotuma ma booni ɗɨm a nai miya dɨgɨm.
\v 17 Shakam womtumai ɗaurana a tupe kwarak mani bɨla ɓalwu ko moi yiwa nai, woku, kɨduwa wonduwoi dai ɗaurɨmani ɓanje.'
\v 18
\v Anya ma shi bale wom an gamani tama, Na domini a ɓalli, Na ɗiure yindi boi, ɗɨm a ɗuwoni mbak na tano yinge. Kamkam ɓaune.'
\v 19 Bɨlani a ɓale, na ɗiure laa mɨra bo dɨkɨlan baat, ɗɨm na lau ta kɨrmawu. Kam kam ɓaune.
\v 20
\v Ɗɨm bɨla mu a ɓale, Na wul tamno, ɗɨm kɨduwa shimi ana ɗɨm taamau.'
\v 21 Kwarakyi a doni ɓalli woigini me ko nako mɨna mani, Ɗɨm nako mɨnai a kang kɨɨm, a ɓalli kwarak mani, 'Tako kɨla kɨlang ko noning katurko mɨ la nong alii ka doko gɨn ana kindi, nduralgin, bukɨyan gɨn moi narmani yiwu.'
\v 22 kwaraki a ɓale, Nako mɨna, 'wom kai wuna na ye a yeni, daa ɓanje boi yiki.'
\v 23 Nako mɨnai a ɓalli ko kwarakyi, ''Tako pani ko katɨrkongin gɨn boigin ka wii miya wu gatɨwu, kɨda mɨna mono bɨla gɨmeni.
\v 24 Kɨda na ɓalwo, woi mu nini ɗumoi la moi na naawuna domin an timne wombotuma monou.'''
\s1 PƗRMA MA ƊUKO LO LAKARAK MA YESHU
\v 25 Ɓanje nong dɨkɨkɨ miya wun goto goro apowu gɨn shi, dɨm kailana a ɓalwu.
\v 26 Dai mum an doma yino woi shi kura bokiu, nokiu, mɨndani, ambou, mwalan mamyen gɨn tamyen, ɗɨm anya tuniyani kɨm, wani ɗuko lakarak monou.
\v 27 Dai mum wani gɨre ɓaɓawa showi mani don goronou an ɗuko lakarak monou.
\v 28 Mandei lamayi mɨ shi lau ɗɨwo wani ɗuko sharap dong bɨla yinge dɨgɨm ayim mɨ an tele ɗɨwoiyu
\v 29 Bo woi kɨshimiu, shakam shi lwa yoo ɗɨwo ɗɨm woi shi ɗɨma telɨmaiyu, dai miya moi wun ala au loi goro jolmani,
\v 30 au ɓalmai, ''Mui me a lwoi goro ɗɨwo ɗɨm woi shi ɗɨma telɨmaiyu.
\v 31 Kanjei amna pila, mɨ bani ta bo shagha gɨn bɨla amna, wan ɗuko sharap dong bɨla yinge laki mondin ban ɗɨm shagha Amna mɨ shi gɨn dendɨren raap gumni gɨn mani dendɨren gumu?
\v 32 Ɗɨm bo woi kɨshimiu, shakam duwoni na shaghai shi wuyuk dong, an dɨle miya bɨla wu tawu lau goko ɗuko mɨ jangjang.
\v 33 Kɨshimi ɗɨm, dai mum wan ɗɨm ɓau wom shi gɨn shi daiyu wan ɗuko lakarak monou.
\s1 BURO MƗ JAARANA
\v 34 Buro wom gwang, ge bo ɓwau mani a jaareni, ɗɨnga-ɗɨnga an mane ɓwau mani?
\v 35 Woi shi gɨn wutau boiji aliu, anya dapɨmani ɗa kuyukwu. Au pattɨmani ane, dai mum shi gɨn kumo ma kanghai mo bɨla kanghi.
\c 15
\s1 BO GOMƁALA MA TINGHA JI BOOTA
\p
\v 1 Ɓanje dai ana gɨpe jaangal gɨn yere ana jaɓe ɓala wun doma yi Yeshu kɨda bɨla wu kake kumowu yini.
\v 2 Mɨparisha gɨn ana ɓullo dai wun ɓala gorokumo ko apowu, wun ɓalmai, "Mui me shi gɨpe ana jaɓe ɓala ɗɨm shi twi wombotuma gɨn wuni."
\v 3 Yeshu a yiwu bo gom ɓalai me, shi ɓalmai,
\v 4 ''Mandei lamai bo shi gɨn tinggan aru ɗɨm ɗumoi bota waan ɓag wandumoi gumni dɨra wandumoi la lushu, ɗɨm tani goro ji botai dɨm ba wareu?
\v 5 Ɗɨm shakam waara an gɨr moro ko dɨnni ɗɨm an shakɨrak yik.
\v 6 Shakam shi dona mɨna, a nai sheriyanni dai gɨn ana ko kala mani. Shi ɓalwu, 'ku ayene popolok awo, kɨduwa na wai tɨngha rano ji botai.'
\v 7 Na ɓalmai kɨshimi, au popolok awo la puro ko na jaɓe ɓala ɗumoi mɨ ya tubi, a tai moi tet wandumoi gumni ɗɨra wandumoi moi woi au lau tubiu.
\s1 BO GOMƁALA MA AYIM MƗ BONNA
\v 8 Kanje tamnoi shila ji she gɨn yila ayim gum, bo ɗɨm ɗumoi an washɨma goroi, woi ata loi wati la pitila, dame mɨnai, ɗɨm bɨla laugore gɨn shen dɨm ba waayiu?
\v 9 Shakam she wa, ata nai sheriyando gɨn ana ko kala mondo, ata ɓalwu, 'ku ayene popolok awo, kɨda na wai yila ayim mɨ na washa gorei.'
\v 10 Duwa shimi na ɓalmai, au ye popolok ma awo gaan ana tangi ma Puroguru ko na jaɓe ɓala ɗumoi mɨ lɨuwa tubi.''
\s1 BO GOMƁALA MA LOWO MƗ BONNA
\v 11 Ɗɨm Yeshu a ɓale, ''Mondin mu ninni shi gɨn ambo raap,
\v 12 ɗɨm mɨ kallai a ɓalli ko boki 'Baagha, ɓoono pɨnen mɨ an ɗuko kolo mono ɓanje.' kɨshimi a tike gɨna mani deren wu.
\v 13 Bi bonkogin kalla, lowo mɨ kallai a dape wom ɗuwana mani dai ɗɨm a tani mondin ali wuyuk, ɗɨm nene a jaɓe gɨna mani dai ko wom bam gɨn ɗuko mɨ gɨngɨngha.
\v 14 Ɓanje shakam shi tela wom shi gɨn shi, kiim mɨ gɨrgɨt a bal ko alii shimi, ɗɨm a gan la kindi.
\v 15 A tani ɓoi kooni ɗaa kwarak yi mondin mu alii shimi, mɨ dɨlaya la toro mani bɨla ɓoi wombotuma ko alaudegin.
\v 16 Ɓa an ye yini shakɨrak baan wai wombotuma ma alaude twi, ge woi mu nini ɓoona wonduwoi yu.
\v 17 Ge shakam lowoi mana la shenmani, a ɓale, kwarinjen ma baagha diya wun tumai wun ɓanghai, me ɗɨm na nene kiim dunghaono!
\v 18 Ana ɓau boyi me ana ta yi baagha, ɗɨm ana ɓalli, Baagha, na ye jaɓe ɓala ko la puro gɨn gaanwo.
\v 19 Woi na kɨrana ɗɨm bɨla wu naane lowo mongou. Ka manene ɗumoi la kwarinjen moi kai angɨmawu.
\v 20 Kɨshimi shi lowom kallai ɓawa boyi shimi shi do yi boki. Shakam shi wuyuk dong, boki alaya, a kang yere yashik mani, ɗɨm ya kayo, nghawaya gɨn jinda boi.
\v 21 Lowoi a ɓalli ko boki, 'Baagha, na ye jaɓe ɓala ko la puro gɨn gaanwo. Woi na kɨrana ɗɨm bɨla wu naane lowo mongou.'
\v 22 Bonghi, a ɓalwu ko kwarinjen mani, Wokunu kɨlang gɨn landam gwang, ki wolli, ɗɨm ku wuni kwan anni, gɨn tagha yooni.
\v 23 Ɗɨm ku dokunu gɨn lo laa mɨ gɨmani, kɨ duwi. Mo mu yee lang ma kang net.
\v 24 Kɨda lowo mono a mureni, ɓanje a wai tuniya. A boni ɗɨm ɓanje a wani. Ɗɨm wu lwoi goro tumai gɨn naamai ma kang net.
\v 25 Banje lowo mani mɨ ɓambɨram shi la toro. Shakam yattɨna nemma gɨn mɨna, a kang kwi golonging miya wun golo.
\v 26 A nai ɗumoi la kwarinjeni ɗɨm a biɗeyi wom na yima.
\v 27 Kwarakyi a ɓalli, 'molwo a matini mɨna ɗɨm bonghai a duu lo laa mɨ gɨmmani, Kɨduwa a mattɨni jangjang.'
\v 28 Lowo mɨ ɓambɨrami a ye kɨɨm ɗɨm a kur gama, ɗɨm boki pottɨna pani, ɗɨm kumbaya.
\v 29 Ge lowo mɨ ɓambɨrami a lɨuni, ɗɨm a ɓalli ko boki, 'yingu milangin me dai na yiwo jewe jewe ɗɨm wona tɨmna kirke bowo por ɗumoiyu, ɗɨm woi kai tɨmna ɓoono anya lo kwara mɨ ana tumai ma kang net gɨn sheriyannou,
\v 30 ge shakam lowo mongo dona, mɨ shi jaɓa gɨna mongo gɨn ko ana kwalala kwalala, ka duuni lo laa mɨ gɨmmani.'
\v 31 Bonghi a ɓalli, 'lowo, ringring mɨn gɨn kai, dai wom ɗuwana mono mongo.
\v 32 Ge a yeni gwang yimu bɨla mɨ ye lang kang net, ɗɨm mɨ ye popolok awo, kɨduwa molwo mɨ murana, ɗɨm banje shi gɨn tuniya, a boni ɗɨm ɓanje a wani.'''
\c 16
\s1 BO GOMƁALA MA KWARAK MƗ WOI NA JIREU
\p
\v 1 Yeshu ɗɨm a ɓalli ko ambo gwati mani, ''mondin mu ninni na gɨna shi gɨn na yingɨni gɨna mani ɗɨm a wai rohon nayingini ginai shi jabɨni gɨna mani.
\v 2 Ɗɨm nagɨnai a nayi a ɓalli, ''mindei me na kanghai koowoʔ Ɓo ɓila gɨna ma wutau mongo, kɨda waka mane ɗuko na yinge gɨna monou.
\v 3 Na yinge gɨna kɨnka gɨn awoni. Mindei ana yimai dumbo nako mina mono an share gina mani arnoʔ Woi na gɨddɨng bɨla na ye jaghɨyau, ɗɨm na kang gumi ma kumbo.
\v 4 Na bɨn wom ana yimai, kɨduwa shakam shi porana la wutauyii me miya au gɨpmono lamnagin maawu.
\v 5 Ɗɨm nayinge ginai natɨra dai miya moi wun gɨn tangho mani koowu. A biɗe na domin, ''diyandei tangho ma nako mɨna monoiʔ
\v 6 A ɓale, ɗouyo aru ma jaiton: Ɗɨm a ɓalli, 'gɨr likatlikat mongo kɨlang ka ɓuli barngumni; Ɗɨm nayinge gɨna a mane ɓalli ko mondin mui,
\v 7 'tangho diya kowoiʔ A ɓale, 'ɗouyo aru ma ko lushu.' A ɓalli, gɨru likatlikat mongo ka ɓuli tormen gumni.''
\v 8 Nako mɨnai ɗɨm a paye nayinge gina mɨ woi shi gɨn jireu, kɨduwa aye bɨrmayero, kɨduwa ambo la panii me bɨrmawu bo ɗuko gɨn miya maawu ko ambo bo kang.
\v 9 Na ɓalmai, ku ye sheshero la apomai ko gɨngɨng gɨna mɨ lapani, kɨduwa shakam mɨ dena aku wai gɨpma la mɨna maawu paabadan.
\v 10 Mum shi ya jire la wom kalla, an ye jire la wom ɗɨgɨm ɗɨm, bi shimi ɗɨm, mum woi shi ya jire la wom kallau, ɗɨm woi an ye jire a wom ɗɨgɨmu.
\v 11 Kɨduwa shimi, bo woi kaa gɨn jire la wutau gɨngɨng gɨna mɨ la paniu, mandei na ɓoi jire komai gɨn gɨna mɨ jireʔ
\v 12 Kɨshimi ɗɨm, bo woi ka gɨn jire ko gɨna ma yere miyau, mandei na ɓoomai gɨna ma koomai?
\v 13 Woi kwarak an ɗɨm kwarak kwarak ko Nakomɨna raapu, dɨm bɨla kur mɨ ɗumoi ɗɨm bɨla ye jinda mɨ ɗumoiyi, kanje ɗɨm bɨla shore mɨ ɗumoi bɨla buun mɨ ɗumoiyi. Aku ɓoi ɓaɓambɨram gɨn ko Puroguru ɗɨm gɨn gɨnau.''
\s1 KUMAI GƗN JOKO MA PUROGURU
\v 14 Ɓanje mɨparisha, moi ana jinda ayim, kangha wunduwoigin moi, ɗuwawu joleyi.
\v 15 Ɗɨm a ɓalwu, ka puule komai gaan miya, ge Puroguru a bɨn la awomai. Woma paima gaan miya, woma jono gaan Puroguru.
\v 16 Kumaiyi gɨn Anawouyo wun ko wutau ɓala jaman ma Yahaya doni. Dumbo shakai shimi, wun ɓoi ɓala mɨ net ma joko ma Puroguru, ɗɨm anya ma shi tiɗe kooni taa laki.
\v 17 Ge an ɗwalɗwala ko lapuro gɨn boijiali bɨla wu goowowu anne ko anya ɗɨk la kumai bɨla muuleni.
\v 18 KUKUK MA YESHU KO TIKE WULA Anya ma washa mɨndani ɗɨm wulla jila tamno aye lamɓe shiri. Ɗɨm mum wula tamno ji moro washara aye lamɓe shiri.
\s1 NAGƗNA GƗN LIYAJARUSH
\v 19 Ɓanje mondin mu nagɨna mɨ wolma landangin moi gwangin yini, shi kang net gɨna mani dai ɓɨye pori.
\v 20 Na kumbo nini yimni Lajarush, yini dai kara dwai pɨra, gandɨmani bo goko mani,
\v 21 Ɗɨm shi jaureyini goro ɓurjima wombotuma mɨ na apɨrma bɨla twi. Bishimi, yeɗiyan wun yembɨle dwai pɨra mani.
\v 22 A doni yeni na kumbo murana ɗɨm ana tangi ma Puroguru wu gɨreyi taa pete Yibirahim. Na gɨnai kɨm a mureni, wu areyi,
\v 23 ɗɨm la hadesh shi la kang kindi kindi, a yil yereni puro ɗɨm a al Yibirahim wuyuk hane gɨn Lajarush kongoli.
\v 24 Ɗɨm a ye kwi a ɓal, ''Baagha Yibirahim, ka al yere yashik mono ka tangɨtɨru Lajarush, bɨla wi lo anni la gwa bɨla ɗɨghno andeni yilikno, kɨduwa na kang kindi kindi la watii me.
\v 25 Ge Yibirahim a ɓalli, lowo ka shen shakam kai lapani ka gɨpe wom gwangin mongo, ɗɨm Lajarush mani mɨ gɨngɨngha. Ge ɓanje shi la noweyik nene, ɗɨm kai kai la kindi kindi.
\v 26 Bishimi dai, nong wuyo nene derenmu, kɨduwa moi ana jinda puuma nene taa yimai wawu ɗɨmmaiyu, ɗɨm woi modin mu nenee an puuma doo yimuu.
\v 27 Na gɨnai a ɓale naa kumbumowo, Baagha Yibirahim, kɨduwa ka tangeyi mɨna ma baagha,
\v 28 - kɨda na gɨn mwalan baat- bɨla bɨr kumowu, kɨda na shori bowu dowu kɨm la bo kindi kindi meu.
\v 29 Ge Yibirahim a ɓalli, 'wun gɨn Musha ɗɨm gɨn ana wouyo; mo bɨla wu kang wuni.'
\v 30 Na gɨnai a mane ɓalmai, 'auwo, baagha Yibirahim, ge bo mondin mu la moi mutawa au taa yiwu awu lɨu tubi.'
\v 31 Ge Yibrahim a ɓalli, 'bo woi wun kaka kumowu yi Musha gɨn ana wouyou, anya mum yilana la moi mutawa wani ame shenmawuu.'''
\c 17
\s1 WOM NA WII JAƁEƁALA
\p
\v 1 Yeshu a ɓalwu ko ambo gwatin mani, ''mbak wonduwoigin nini awu wuumamu jaɓe ɓala, ge liwora mum wun dowa ɗaa yini!
\v 2 Ɓa an tani gwang wu ɗowuni guwat ɗe buni dɨnni, mukeyi la nong gwa ko mɨ an wi ɗumoi la moi kalkali moi dire yooni.
\v 3 Ku loi komai. Bo molwo a jaɓe ɓala, ka pekeyi, ba lɨu tubi, ka muuli,
\v 4 ɗɨm ba jaɓuwo ɓala ko yoni boila goro pori, ɗɨm ko yooni boila maa yiwo, shi ɓalmai, 'naa lɨu tubi,' mbak ka muuli!"
\s1 MIIMU ƁOIJIRE
\v 5 Ambo gwatini wu ɓalli ko Nakomu, ''ka miimu boi jire mamu.''
\v 6 Nakomu a ɓale, ''bo ɓa ɓoijire mamai ki yila loyo garap, aku ɗɨm ɓaldo ko gangiyoi je porshi ɗɨm paanshi la nong gwai me,'' ata taa goro ɓala mamai.
\s1 KWARAK MƗ GWANG
\v 7 Ge ma lamai, mɨ shi gɨn kwarak mɨ na mɨra anya kɨran, an ɓalli shakam matɨna toro, 'woko kɨlang ɗuko sharap ka twi wombotuma?'
\v 8 An ɓalliu ruʔ 'ɗauruno wom ana tumai ɗɨm ɗoowu awowo ka yino kwarakkwarak dɨm bono twi na naai dong. Bi shimi ka twi ka naai'?
\v 9 Woi anga an yini barka ko kwaraki rau, kɨduwa kwarakyi a ye wom ɗuwana wutau mani. An yimaiʔ
\v 10 Daa kamai kɨm, shakam ka ya wom ɗuwana wutau mamai, aku ɓalmai, 'wo mɨn kɨrama bo kwarinjenu, mɨ ye wom ɗuwana wutau mamu.'''
\s1 YESHU A JANG ANAKASHIK GUM
\v 11 A doni yeni kim shi kwa goko taa Wurushalima, shi taa ɗa deren kirau mang Shamariya gɨn Galili.
\v 12 Kim shi gana la jila lo ali, a gomeni gɨn ana kashik kowu gum. Wu yirowu wuyuk gɨn Shi,
\v 13 wu yil yilawu puro, wun ɓalmai, ''Yeshu, Nakomina, ka yashemini.''
\v 14 Shakam ala wun, a ɓalwu, ''taku ku ape komai yi wilan.'' Kim wun taa wowawu, duwowu janghewu.
\v 15 Shakam ɗumoi lawu ala a jangheni, a ɓɨldɨni gɨn bini shi yila yilani bong bong, shi ɓoi darma ko Puroguru.
\v 16 A tɨmeni gaan Yeshu, shi ɓooni barka. Mui shimi na Shamariya.
\v 17 Yeshu a ɓale, "woi kowu gum janghawa kɨrauʔ
\v 18 Moi wandumoiyi wun toʔ Woi yerei nini kaighɨlduwa bo ɓoi darma ko Puroguruu, dɨm mawoi meʔ ''
\v 19 A ɓalli, "yilko, tako. Ɓoijire mongo a janghe."
\s1 APƗMA JOKO MA PUROGURU
\v 20 Mɨparisha wun ɓiɗa ya shakam joko ma Puroguru an doma, Yeshu lɨuwa a ɓalwu, '' joko ma Puroguru wani doma ku ali gɨn yeremayu,
\v 21 shagɨm wu ɓale, 'yingu, 'me shiyi nene!' kanje, 'me shiyi hane!' Kɨduwa yingu, joko ma Puroguru shi la derenmai.''
\v 22 A ɓalwu ko ambo gwatini, ''Bonkogini doma shaka mɨ aku lammai bɨla ku al bonko ɗumoi la bonkogin ma Lowo ma Mu, ge woi aku almaiyu.
\v 23 Ɗɨm au ɓalmai, 'yingu, hane! yingu nenne!' ge boku poroku anya ku taku gorowuu,
\v 24 Kim milii shi yeni jawai la puro, shi ɓoi kang boi mani gɨlwa boiyime do gɨlwa boiyije, kɨshimi Lowo ma Mu an ape yini la bonko mani.
\v 25 Ge mbak an kang kindi dong ko wunduwoi ɗɨgɨm ɗɨm au kurmani la jamanii me.
\v 26 Kiim yena la bonkogin ma Nuhu, kɨshimi an yima la bonkogin ma Lowo ma Mu.
\v 27 Wu twi, wu naai, wu wuli, ɗɨm wu ɓoi bo wula, dɨm porim Nuhu gana la kii - gwa taɗi dota duwa muruwu dai.
\v 28 Kɨshimi kim yena la bonkogin ma Lutu- wun tuumai gɨn naamai, wun ɗɨurɨmai gɨn wupɨmai, kapɨmai gɨn ɗɨnghai.
\v 29 Ge porim Lutu porana ɓagha Shaduma, patɨra arjal wati la puro duwa muruwu dai.
\v 30 Kɨshimi an ɗuko kɨma la pori mɨ Lowo ma Mu an ape koon.
\v 31 Porii shim, mum waya ko ɗenget gaawi ba ɓale an shumma ali bo wore pinen La mɨnau; Ɗɨm shi la toro ba matɨniu.
\v 32 Ku shen mɨnda Lut.
\v 33 Dai mum shi lau ɗai tuniyani an washe gore, bo ɗɨm mum washa goro tuniyani an ɗaamai.
\v 34 Naa ɓalmai, la bɨrii me, miya raap ko danki ɗumoi. Au gɨre ɗumoi, ɗɨm au ɓau mɨ ɗumoiyi.
\v 35 An yima tamyen raap ɗee bunni. Au gɨre ɗumoi, au ɓau ji ɗumoiyi."
\v 36 An yima miya raap la toro; au gɨre ɗumoi au ɓau mɨ ɗumoiyi.
\v 37 Wu biɗeyi, ''tondei, Nakomuʔ" ɗɨm a ɓalwu, "dai boim diipa yiki nene kɨm bɨrɨnjen au dapɨma.
\c 18
\s1 BO GOMƁALA MA TAMNO JI MORO MURANA GƗN AMNA KUMAI
\p
\v 1 Ɗɨm a ɓalwu bogomɓala ko mɨ au kumbo ringring, ba kaayeni awowuu,
\v 2 shi ɓalmai, 'bila na kumai ninni la nong ali nini, woi shi shore Puroguruu ɗɨm na buun miya.
\v 3 Banje jila boorɨk nini la nong alii shimi she ɗuwoto do yini, she ɓalmai,''ka ayene la kumai mɨ deren mu gɨn nashuma mono.
\v 4 A gɨre shaka ɗɨgɨm woi shi jinda aimororou, ge bishimi kɨnke la awoni, ''dai gɨn woi na shore Puroguru anya ɓoi ɓaɓamram ko mujunghu,
\v 5 dai gɨn shimi boorɨk je a ɗalene ana ai moro ko kumai mondo, kɨda ba matɨto yino ɗɨmu.'''
\v 6 Bishimi Nakomu a ɓale, "ku kang wom na kumai kerek awoi me shi ɓala,
\v 7 Banje ka yɨngɨmai woi Puroguru an yirma ko kumai ma moi beela wuna moi wun yini kwi bɨri gɨn poriu? An jangeyini bo aimawuru?
\v 8 Naa ɓalmai, an kɨpɨre kumai maawu. Ge shakam Lowo ma Mu an dooma, an ɗɨm wai ɓoijire la panii me? "
\s1 BO GOMƁALA MA NAPARISHA GƗN NA GƗPE JAANGAL
\v 9 A maane ɓalwu bogombala ko moi ana gire koowu wun teet ɗɨm wun bun yere miya,
\v 10 ''Miya raap wu tawu la gaawi kumbo Wurushalima bo kumbo - mum ɗumoi Naparisha, mɨ dumoi ɗɨm na gɨpe jaangal.
\v 11 ''Na parishai a yireni jik a ye kumbo shi paye kooni, a bale, 'Puroguru, Na ɓongo barka kɨda woi na ki yere mi'yau, ana baatal, moi woi wun teetu, ana lambe shiri- anya ki na gipe jaangali me.
\v 12 Naa gɨre jumti yoono raap la bonko boila. Naa ɓoi jakka la wom dai na wa.'
\v 13 Na gɨpe jangali a yireni nap, daa kooni woi ɗɨma yilmai purou, ge shi waare bo gongoni, shi balmai, 'Puroguru, ka yaashene, naa na jaɓe ɓala.'
\v 14 Naa balmai, mui me a mani mɨna mani talai awoni, ko na domini. Dai mum gɨra kooni, au gate gumni, mum ganda kooni, au ɓooni ɓaɓambɨram.
\s1 YESHU A LWI SHAƊAK KO AMBO KALKAL
\v 15 Miyai wun domanu gɨn ambo kalkal yini, kɨda bɨla lwi anni koowu. Ge shakam ambogwatini wun ala kishimi, wu peke wuni.
\v 16 Yeshu a nai wuni do yini shi ɓalmai, 'ku ɓau ambo kalkal wu dowu yino bo ku gai wuniu. Kɨduwa joko ma Puroguru da wuni.
\v 17 Jire naa ɓalmai, bo woi mu an gɨpe joko ma Puroguru ki lowou, woi gɨn kɨkɨnkau waan gaamau.
\s1 NAGAAN MIYA NA GƗNA
\v 18 Bɨla na joko nini biɗa ya, shi balmai, ''Na malɨm mɨ gwang, mindei mbak na ye, bɨla na wai tuniya mɨ pa badani?"
\v 19 Yeshu a ɓall, "duwa mi aka namono mɨ gwanghi? Woi mu nini gwangwu, kara Puroguru.
\v 20 Ka bɨn wom wouyoi ɓala - Boko ye lambe shirɨu, boko ye duna muruu, boko ye shirɨu, boko ɓoi shita lɨwou, ka ɓoi ɓaɓambɨram ko boko gɨn nongo."
\v 21 Na jokoi a ɓale, "naa ta goro woiginni moi dai dumbo naa lakarakno.''
\v 22 Shakam Yeshu kangha dai, a ɓall, "da ɓanje wunduwoi ɗumoi kai wula. Mbak ka wupe wom dai kai gɨn shi, ka tikɨwu ko ana kindi, aka woi gɨna la puro, ɗɨm ka doko gorono.''
\v 23 Ge shakam na jokoi me kangha woingini moi, a ye jung awo, kɨda shi na gɨna kɨɗe kɨɗe.
\v 24 Yeshu alaya, A jabeni awoni, a ɓale, ''ɗɨnga pɨrmani yi ana gɨna bɨla wu gawu la joko ma Puroguru!
\v 25 Kɨda an yima ɗwaɗwalla ko ldɨngwo gato goro lɨbɨra ko nagɨna bɨla wai ga la joko ma Purogur.
\v 26 Moi ana kang ɓalai me wu bale, ''ge bo kɨshimi ma an wai ɗamai?''
\v 27 Yeshu a lɨuwi a bale, "wom woi na yima yi miyau, na yima yi Puroguru.''
\v 28 Biturush a ɓale, ''Banje mu ɓau wom mɨn gɨn shi dai mu domu gorowo,''
\v 29 Yeshu a ɓalwu, ''Jire naa ɓalmai, woi mu nini shi ɓawa mɨna mani, anya mɨndani, anya mwalanni, anya ana miini, anya ambo mani kɨduwa wutau joko ma Puroguru
\v 30 mɨ waani gɨpe wom taa wom shi washa gorei la panii meu, gɨn la pani mɨ ata dooma, tuniya mɨ paabadan.''
\s1 YESHU A MANE ƁALE KAMO MURU MƗ AN YIMAI
\v 31 Bim malana dape moi gum dɨra raapi peteni, a ɓalwu,''ku aluu, am ta Wurushalima, ɗɨm dai wom ɓulmani ɓulma ɗayi anawouyo ko Lowo ma Mu, an gimma boki.
\v 32 Au ɓoomani ko angaugin, au joolɨmani, au gate gumni, au tupni yile.
\v 33 Bi ɓwata mɨ au yini, au duu munni, por bonko kunung an yilma ɗɨm.
\v 34 Woi wun gaara woigini moi, yila ɓalai me a duwoni bo tukunje yiwu, woi wun gaara wonduwoingin mɨ ɓalau.
\s1 JANG BUUM NA KUMBO NEMMA GƗN YERIKO
\v 35 Yena kim Yeshu shi nem yama Yeriko, bɨla mbum nini sharap kongol goko shi kumbo,
\v 36 kangha dɨkɨkɨ miya goomma, a biɗe, mɨndei na yima.
\v 37 Wu balli, Yeshu na Najeret shi goomma.
\v 38 Ɗuwoni mbumi ye kuuwu, shi ɓalmai, "Yeshu, Lowo ma Dauda ka yashene."
\v 39 ''Moi ana goto gaani wu peke yi, bɨla duwoni ɗum. Ge a mani yil yilani bong bong, "Lowo ma Dauda, ka yashene.''
\v 40 Yeshu a yireni shikɨrɨk a wii bɨla wu dowu gɨn mui yini. Shakam mbumi shi nem yaama yini, Yeshu a biɗe yi,
\v 41 ''mɨndei kai jindai na yiwoi?'' A ɓale, "Nakomu, na jindai na wai al boi.''
\v 42 Yeshu a balli, ''ka wai al boi. Ɓoijire mongo a janghe.''
\v 43 Shwet a wai al boi ɗɨm a tani goroni, shi ko ɓoi darma ko Puroguru. Wun ala kɨshimi, miya dai wu Paye Puroguru.
\c 19
\s1 YESHU GƗN JAKKA
\p
\v 1 Yeshu a gani, ɗɨm shi goomma la Jeriko.
\v 2 Ɗɨm mu ninni yimni Jakka, shi mɨɓambɨram ma anagɨpe jaangal ɗɨm Nagɨna.
\v 3 Shi lammai bɨla ali mandeyi Yeshui, ge woi shi ɗɨma almaniu ko dɨkɨkɨ miyai kɨda shi tɨppa.
\v 4 Ɗuwoni ye kayo gaan miyaii ɗɨm ayeweni la showi kaakɨlik bɨla alyi kɨduwa Yeshu shi nem goomma ɗa ko gokoi shimi.
\v 5 Shakam Yeshu yatina yi boim shi yiki a yil kooni puro, a ɓalli, ''Jakka kepko ali kɨlang duwa gangɨre mbak ana ɗuko mɨna mongo.''
\v 6 Kɨduwa shimi a keptini ali kɨlang ɗɨm a gaye boni gin shakɨrak yik.
\v 7 Shakam anya ma alla me wu yee gorokumo, wun ɓalmai ''a tani lani la mɨna ma najaɓe ɓala.''
\v 8 Jakka a yiren jik a ɓale ko Nakomu, yingu, Nakomu, gɨlwa pinen mono na ɓomai ko ana kindi, bo ɗɨm na tɨpre mondin mu wunduwoi, ana manni baarɨmani parau,''
\v 9 Yeshu a ɓalli, ''gangɨre gɨpekoi a doni la mɨnai me, kɨduwa shi kim shi lowo ma Yibirayim.
\v 10 Duwa Lowo ma Mu a doni bɨla lawi ɗɨm bɨla ɗai moi wun bowa.''
\s1 BO GOMƁALA MA MUM ƁWA AYIM KO KWARINJEN MANI
\v 11 Shakam wun kangha woigini moi, a twi gaan gɨn ɓala, ɗɨm a ɓale bogom ɓala, kɨduwa shi nem gɨn Wurushalima ɗɨm wun shenmai ki joko ma Puroguru an do kɨlang kɨlang.
\v 12 A ɓalwu kɨma mum bimma nini tana la modin ali mɨ wuyuk bɨla gɨpɨturu joko gɨn kooni ɗɨm bɨla matini.
\v 13 A nai ambo kwarinjen mani gum ɗɨm a ɓowu yila ayim gum, ɗɨm a ɓalwu, Ku twi gaan gɨn paangha dɨm shakam na matin. ''
\v 14 Ge miya mani wu kur duwani ɗɨm wu tange miya goreni, wun ɓalmai, woi mɨn jinda mui me bɨla twi joko mamuu.''
\v 15 A yeni shakam matina gɨn bini, bim shi gɨptɨra jokoi. A wii wu naru kwarinjeni moi shi ɓowa ayimii, kɨduwa shi lammai bɨn shakta mɨ wun wa shakam wun paanghai.
\v 16 Na domini dona gaani, shi ɓalmai, 'Nakomu, ayim mongo a baareni gum,'
\v 17 'Mum bimmai a ɓalli, kaye wom gwang kwarak mɨ gwang. Dumbo kaye jire la wom kalla ana bongo dɨmbɨri ko nonig ali gum,'
\v 18 Na raapi a doni shi ɓalmai, 'Nakomu ayim mongo a baareni baat.'
\v 19 Ɗɨm Mum bimmai a ɓalli, 'ɗuko ko noning ali baat.'
\v 20 Dɨm bilani adoni shi ɓalmai, 'Nakomu, me ayim mongo na ɓanga la landa
\v 21 Na kang shoori mongo, kɨduwa woi kai lɨppau. Kai gɨre wom woi kai lwau ɗɨm kai laɗe wom woi kai kapau?'
\v 22 Mum bimmai a ɓalli, gɨn yila ɓala mongo ana yiwo kumai, kai kwarak na kerek awo. Ka bɨni woi na lɨppau, na gɨre wom woi na lwau ɗɨm na laɗe wom woi na kapau.
\v 23 Ge duwa mi wai ka luna ayim mono bo ɓangau, kɨduwa shakam na matina ana do gɨpɨmai gɨn shakta?''
\v 24 Mum bimmai a ɓalwu ko moi jijik nemma peni, 'ku share wom anni ku ɓooni ko mum shi gɨn gumi.'
\v 25 Wu ɓalli, 'Nakomu, shi gɨn ayim gum.'
\v 26 ''Naa ɓalmai, anya ma mɨ shi gɨn shi awu miini koi, ge shi mɨ woi shi gɨn shiu, anya ɓa mɨ anni awu sharimai anne.
\v 27 ''Ge anashuma monoi moi, moi woi wun jindai na twi joko kowuu. Woku gɨn wuni nene ɗɨm duu murwu gaanno.''
\s1 MIYA WURUSHALIMA WU YINA YESHU MARABA
\v 28 Shakam shi ya ɓalangini moi, a twi gaan, gɨn goto taa Wurushalima.
\v 29 A ɗuwoni shakam dona memma gɨn Batpaji gɨn Baitanya, yi guwat mɨ wun nai Jaitun. A tange ambo gwatin mani raap,
\v 30 Shi ɓalma, ''taku la ali ji gaanmai, shakam ka gama aku wai lo lakwarak mɨ woi wun timna yemma biniu. Lakɨtiyi ɗɨm ku dokunu gɨn shi yino.
\v 31 Bo mondin mu ba biɗemai, 'kɨda mi ka lakɨmaiyi?' ku ɓale 'Nakomu na jindai.'''
\v 32 Moi tanga wunai ɗɨm wu tawu wai lo lakwarayi kim Yeshu shi ɓalwa.
\v 33 Shakam wun lake lo lakwarayi, anakoi, wu ɓalwu. Kɨda mi ka lake lo lakwarakyi,'
\v 34 'wu ɓale Nakomu na jindai.''
\v 35 Wun dowuna gɨn shi yi Yeshu, ɗɨm wu lipe pinen maawu ko lo lakwarakyi ɗɨm wu lwi Yeshu koi.
\v 36 Shakam shi tama, wu lipe landangin maawu ko gokoi.
\v 37 Shakam shi yatina nem yo guwat Jaitun, dai biye dɨkɨkɨ ambo gwatin ana taa goroni ɗuwowu pate gauro ma shakɨrak yik gɨn paye Puroguru wun yil yilawu bongbong da noning wutau mɨ wun ala shi ya,
\v 38 wun ɓalmai, "shaɗak shi Amna mɨ dona la yim Nakomu! ɗuko ma talai awo la puro gin darma la mɨ taa dai."
\v 39 Yere Mɨarisha moi la dir miya wu ɓalle, ''Na malɨm ka peke ambagwati mongo,"
\v 40 ''Yeshu a lɨuwi a ɓale, Na ɓalmai, bo moi wu ɗuwowu ɗumɗum, guwargini au pate kuuwu.''
\v 41 Shakam Yeshu yatina nemma gɨn nong alii, aye kwi koro,
\v 42 Shi ɓalmai, ''ɓa bo shi bɨni la bonkoi me, anya shiji wom an doma gɨn talai awo. Ge banje wu tuke bo yeroji.''
\v 43 Ge bonkogin doma komai shakam ana shuma mamai awu atimamai awu karɨmamai laderen anya kongol pɨla awu dangilmamai.
\v 44 Au duu murumai dai gɨn ambo mamai, awu ɓau mondin guwat nini ko duwoniu, kɨduwa woi ka lwa komai shakam Puroguru shi lau ɗamamaiyu.
\s1 YESHU A MANE GAWI KUMBOM WURUSHALIMA YENI JANGJANG
\v 45 Yeshu a gani la gawi kumbo mɨ Wurushalima a lwi goro gashe ana wupe pinen pani,
\v 46 a ɓalw, ''ɓulmani ɓulma, 'mɨna ma baagha an ɗuko ɗa bo kumbo,' ge ku maane ɗa gulak ma ana baatal.''
\v 47 Ɗɨm Yeshu kukumai ring ring la gawi kumbo mɨ Wurushalima. Anagaan wilani gɨn anaɓuloi gin anagaan miya dai wu ye jinda duu munni,
\v 48 ge woi wun wa goko ma yimayiu. Kɨduwa dai ɓiye miya wu mane shenwu yini, wun kang wom shi ɓalmai.
\c 20
\s1 WU KƗNKE DƗMBƗRI MA YESHU
\p
\v 1 A yeni gɨn bonko ɗumoi, Yeshu shi kukumai ko miya la gawi kumbo mɨ Wurushalima ɗɨm shi ɓowu ɓalam net, mɨɓambɨram ma wilan gɨn anaɓulo wu dowu yini gɨn moi ɓambɨren.
\v 2 Wu ye ɓala, wu ɓalli, ɓalmu,"gɨn dɨmbɨri pɨla kai ye woigini moiʔ kanje madei ɓonga dɨmbɨrii meʔ
\v 3 A lɨuwi a ɓalwu,''Na kɨm ana yimai biɗa. Ɓallo,
\v 4 baptishima ma Yahaya, wara la puro ru kanje a wara yi miyaʔ"
\v 5 Wu kɨghɨre derenwu wun ɓalmai, bomu ɓale, 'mɨ la puro,' an ɓalmai, 'duwa mi woi kaa ɓwajire kooniuʔ'
\v 6 Ɗɨm bomu ɓale, 'ma miya,' dai ɓiye miya au wolɨɨnghamu, kɨduwa shenmawu a koi, Yahaya Nawouyo.''
\v 7 Duwa shimi wu lɨuni, woi wun bɨna boi dona yikiu.
\v 8 Yeshu a ɓalwu, "Naa kɨm wai ana ɓalmai boi mɨ na wa dɨmbiri mɨ na ye woigini moi yikiu.''
\s1 BO GOMƁALA MA ANAMƗRA TORO YINABI
\v 9 A ɓalwu bo gom ɓalai me ko miya, ''mondin mu a pan toro yinabi a ɓoi bojanga ko ana wutau, a tani mondin ali, a duwoni duduk.
\v 10 Ɗika shaka a yeni a tange kwarak mani yi ana wutau la toroi wu ɓooni loyo yinabii, ge ana wutauwi wu duuyi wu poryi shwa anni.
\v 11 A mane tange bɨla kwarak, wu duuyi kɨma wu gate gumni, wu poryi shwa anni.
\v 12 A mane tange nakunungni wu luuni pɨra, wu mukeyi pani.
\v 13 Kɨshimi nako toroi a ɓala, ana yimai ɗɨnga? Mo na tange lowo bo awono mondin au kang ɗidɨrik mani;
\v 14 ge dumbo ana mirai wun alya, wu jokɨre derenwu, wu ɓale me shiyi na twi koloi. Mo mu duu munni koloi ɗuwoni maamu.''
\v 15 Wu poryi bi toroi ɗɨm wu duu munni. Ɓanje mi wom nako toroi me an yiwui?
\v 16 An do duu mur ana wutau la toroi, ɗɨm an ɓoomai la ara yerei,'' Ɗɨm wun kangha, wu ɓale, ''Puroguru gashe!"
\v 17 Ge Yeshu a yinge wuni a ɓal, ''mindei la wom wun ɓullai?'' 'Guwat mɨ ana ɗiwo wun kura a ɗuwoni guwat bo gomɨk?'
\v 18 dai mum wukɨrana ko guwari an ɗwatɨlma ɓuroɓurok ɗɨm dai mum wukɨttina guwari kooni an ɗeemani.''
\s1 ANGE JAANGAL KO KAISHAR
\v 19 Ɗɨm anaɓulo gɨn anagaan wilani wun jindai au dunghani la shakai shimi kɨduwa wu bɨni bogom ɓalam ya, ayu koowu, ge wun shoore miya,
\v 20 wu loi kowu yini gin shen, wun yingɨmani, wu tange anajiɗe goro ali ana mane kowu moi teet, kɨda wu wai wolɨngje la ɓala mani, kɨduwa wu woi wu wole kuwuni gaan joko gɨn dɨmbɨri ma Gomna.
\v 21 Wu bɨɗeyi, wun ɓalmai, ''Na malɨm, mu bɨni ka ɓala gɨn kuke wom teet. Ɗɨm woi biikumongo gɨn ɓala ma muu, ɗɨm kai kukkuwu wom jire ko goko ma Puroguru.
\v 22 Ɗɨm a ɗuwoni ko goko ru mɨ ange jaangal ko Kaishari, kanje auwo?''
\v 23 Ge Yeshu a bɨn liliu maawu, a ɓalwu,
\v 24 "Apuno dinarii, yipa ma gɨn yim ma koi?'' Wu ɓale, "ma Kaishar.''
\v 25 A ɓalwu, wom ɗuwana ma Kaishar, "ku ɓoni Kaishar, ɗɨm ko Puroguru wom ɗuwana ma Puroguru."
\v 26 Woi wun ɗɨma wai wolɨngje la ɓala maniu mɨ shi ya gaan miya. Ɓalam lɨuwa a yale wuni wu ɗuwowu ɗuɗum.
\s1 BIƊA KO YILMA BO MURU
\v 27 Shakam yere mɨshadukiya wun dowa yini, wuni moi wun ɓala woi yilma bo muru yikiu,
\v 28 wun biɗimani, wun ɓalmai, ''Na malim, Musha a ɓulmu, bo mol mu a mureni, mɨndani yiki woi wun gɨn ambou, molki bɨla gɨre kwalati looni lowo.
\v 29 Miya nene kowu boila mwalan apowu, mɨ domin a gɨre tamno, a mureni woi wa lowou,
\v 30 ɗɨm na raapni kɨshimi.
\v 31 Na kunungni a gɨrere, ɗɨm kɨshimi da ko na boilai, kɨma a tani woi ambo yikiu ɗɨm a mureni.
\v 32 Bi shimi tamnoro kɨm a muroto.
\v 33 Shaka yilma bo muru, ata ɗuko mɨnda ma? Kɨduwa dai ɓiyewu boila wu wulde ɗa mɨndawu.''
\v 34 Yeshu a ɓalwu, ambo la panii me wun wula ɗɨm wun bomai bo wul,
\v 35 ge miya moi Puroguru gɨra wuna wu kɨrowu taa lapuro bim wun yilawa bo muru, wawu wulau anya wu ɓoi wuni bo wulau.
\v 36 Wawu mane mutumau, kɨduwa wun ɗumoi gɨn anatangi ma Puroguru ɗɨm wun ambo ma Puroguru, wun ɗɨm ambo ma yilma bo muru.
\v 37 Ge moi mutawa wu yile wuni, anya Musha a ape, la boi mɨ la lushu, boi mi shi naa Makam Puroguru ma Yibirahim gin Puroguru ma Yishaku gin Puroguru ma Yakubu.
\v 38 Ɓanje woi shi Puroguru ma moi mutawau ɗɨm ma ana tuniya. Kɨduwa dai wun gɨn tuniya yini.''
\v 39 Yere anabuloi wu lɨuwi,''Na malim ka lɨuwi gwang.''
\v 40 Bi shimi woi wun ɗɨma bɨɗɨmani yere biɗau.
\s1 BIƊA KO LOWO MA DAUDA
\v 41 Yeshu a ɓalwu, ki ɗɨnga wun ɓalmai Kɨrishiti lowo ma Daudai?
\v 42 Kɨduwa Dauda gɨn kooni a ɓale la likatlikat ma Jabura, ''Makam a balli ko Nakomu, 'ɗukko ko anno ma tumini,
\v 43 Dɨm bona mane ana shuma mongo ɗa kuturak bo loi yowo.'
\v 44 Dauda ɗeɗel a nai Kɨrishiti 'Nakoni,' dɨnga mana lowo ma Daudai?"
\s1 YESHU A POR GORO ANAMALƗM MA KUMAI
\v 45 Miya dai kanghai a ɓalwu ko ambo gwatin mani,
\v 46 ku ye shen gɨn anaɓulo, wun jinda ape kowu la noning landa, wun jindai wu yiwu daanje ma ɓoi ɓaɓambɨram la kashukungin, gɨn bo duko mɨgaan la gawi kumbo gɨn bo ɗuko mɨ bimma bo lang.
\v 47 Wun share mɨnangin ma boriyan, ɗɨm kɨda ape koi wun ame kumbo lendelende. Kamo miyai me au gɨpe bolenje mawu mɨ taa gɨngɨngha.
\c 21
\s1 BAIKO MƗ WA GƗPMA
\p
\v 1 Yeshu yila kooni puro a al anagɨna wun ɓoi woma ɓoma maawu la bele dape ayim.
\v 2 A al jila borɨk na kindi she pate anini raap.
\v 3 Duwa shimi shi ɓala,''kuli na ɓalmai, borɨk na kindi je a pate dɨgɨm mɨ taa mawu dai.
\v 4 Dai moi wun ɓwa wu ɓo la dɨgɨm wom wun gɨn shi. Ge borɨki je, la gatɨnje, a ɓoi dai ɓangha goro ayim mondo mɨ ata ɗama yiki."
\s1 YESHU A ƁALE DUWA JUPƗLMA MA GAWI KUMBOM WURUSHALIMA
\v 5 Kim yerei wun ya ɓala ko gawi kumbo mɨ Wururshalima, kim wun niimara gɨn guwat moi gwangin gɨn wom miya ɓoomai, a ɓale,
\v 6 ''kɨduwa woiyingini moi mɨ ka almai, bonkogin doma shakam woi guwat ɗumoi an ɓangha ko duwoni mɨ woi wun kaghɨlaya aliu.''
\s1 BOSHITANGIN GƗN ƁALE DUWA ƁALANGIN
\v 7 Kɨshimi wun biɗaya wu ɓale, ''Na malɨm, mamindei woiyingini moi awu yimai? Ɗɨm mɨndai an ɗuko bo shita shakam woiyingini moi nem awu bo yimai?
\v 8 Yeshu a lɨuwu, ''ku ye kana bowu wolmaiyu. Duwa miya ɗɨgɨm au doma la yimno wun ɓalmai, 'Na Shi', 'shakai nem,' boku taku gorowu.
\v 9 Shakam ka kangha shashagha gɨn yil shen, bo ku kang shooriu, duwa woiyingini me mbak bɨla yeni dong, ge teelma goreni wani yima shweru."
\v 10 Ɗɨm a ɓalwu, ''Ali ata yilma ko duworo ali, ɗɨm joko ko joko,
\v 11 boijiali ata wuɓe kɨɗekɨɗe. Ɗɨm la boiyingin ɗang ɗang kiim gɨn beewa, woma ɓoi bo shoori ɗɨgɨm au yima gɨn noning shita au doma la puro.
\v 12 Ge woigini moi awu yima donghu, au lwi arwu yimai ɗɨm awu piilmamai awu boomamai ara gaɓiyan kumbo gɨn jarɨm, au domanu gɨn kamai gaan amnagin, gɨn Gomnagin duwa yimno.
\v 13 Ana ɓoomai goko kɨda shittangin mamai.
\v 14 Duwa shimi, ku koi la awomai woi aku ɗaure wom aku ɓalmai da puule koomai gaanwuu.
\v 15 Kɨda ana ɓoomai yila ɓala gɨn bo shenshen mɨ dai anashuma mamai awu ɓalmai, wawu ɗɨm dingɨmai anya maamamaiyu.
\v 16 Ge ɗɨm anamiimai, mwalanmai, miya mamai, gɨn sheriyan awu ɓoomamai ɗɨm awu duu mur yerei lamai,
\v 17 anya ma an kur mamai kɨduwa yimno.
\v 18 Ge anya wakai koomai ɗumoi an tilmau.
\v 19 La dingɨma mamai aku wai tuniyamai.
\s1 YESHU A ƁALE DUWA JUPULMA MA WURUSHALIMA
\v 20 Shakam ka ala ana shaagha wun kaara Wurushalima, ɗɨm ku bɨni jupulma mondo a don nem.
\v 21 Mo moi la Yahudiya wu ye kayo ta la guwat, moi la deren ali ɗɨm wu ɓaure, ɗɨm boku ɓau moi hane la ambo ali wu gawu laarou.
\v 22 Kɨduwa bonkogini moi ma ange kaara, kɨduwa dai woigin moi ɓulmawu ɓulma bɨla wu gɨmewu.
\v 23 An duko woma yere yaashɨk ko ana wuɓi ɗɨm gɨn ana ɓoi wori la bonkogini moi! kɨduwa nong kindi kindi an yima la pani gɨn kɨɨm ko miyai me.
\v 24 Ɗɨm au muru ɗa bo ɓau tashkat au ma jeɓiyan la alingin dai. Ɗɨm Wurushalima angaungin au lapɨrmoro, dɨm shaka ma angaungin ba gɨmeni.
\s1 MAMA MA LOWO MA MU
\v 25 Boshitangin au yima la pori, la tere, gɨn la niningin, gɨn ko la pani. Alinging au ga la kindi, au ngwalngwalyik kɨda kwi ma nong gwa gɨn tangkal.
\v 26 Miya nini au amma kɨduwa shoori gɨn shiire wonduwoingin moi au do ko la pani. Kɨda dɨmbɨri mɨ la puro au wuɓe.
\v 27 Shakai shimi au al Lowo ma Mu dooma la awi gɨn dɨmbɨri gɨn darma kɨɗekɨɗe.
\v 28 Ge shakam wunduwoigini me lwa goro yima yɨrku jik ɗɨm ku yil koomai puro, kɨduwa gɨpekoi mamai shi doo nem.''
\s1 ƁALA KO SHOWI TUI
\v 29 Yeshu a ɓalwu bogom ɓala,'' yingu shoowi tui, gin dai yere shoɓiyan.
\v 30 shakam wun jiɗima, ku bɨni gɨn koomai wang a yeni nem.
\v 31 Kɨshimi kɨma, bo ku al woingini moi wun yima, ku bɨni joko ma Puroguru a yeni nem.
\v 32 Kuli, Naa ɓalmai, jamanii me wani goomma aneu dɨm woigini me dai wu yewu.
\v 33 La puro gɨn ali au goomma ane ge yila ɓalangin mono wau tɨmne goomma aneu.
\s1 ƁIRKUMO MA ƊUKO KWAIMAI
\v 34 Ge kaamai ku loi koomai, kɨduwa boku mane shen mamai ko nai wom an jingɨle shenmai gɨn muru menu, ɗɨm gɨn
\v 35 kindi kindi ma ɗuko pani, ɗɨm porii shiimi ata do koomai kɨlang kɨlang ki diwo. Kɨduwa ata do ko dai biye moi wun ɗuko la pani.
\v 36 Ku ɗuwoku kwamai anya mami, ka kumbo kɨda ku ɗuwoku gɨddɨng duwa ku toi yimai ko dai woigin moi au yima, Ɗɨm ku yireku gaan Lowo ma Mu."
\v 37 Kɨpori shi kukumai la gaawi kumbo mɨ Wurushalima, ɗɨm kɨbɨri shi porma shi de bɨri ko guwat jaitun.
\v 38 Dai miyai wun dowu ɗeɗel bo shang, kɨduwa wu kake kumowu yini la gaawi kumbo mɨ Wurushalima.
\c 22
\s1 WU ƊOWE BOOWU KO YESHU
\p
\v 1 Ɓanje lang ma burodi mɨ woi yirma lakiu mɨ wun nai lang goowe koi dona nemma.
\v 2 Ana gaan wilan gɨn ana ɓuloi wu jokɨre ko goko mɨ awu duu mur Yeshu kɨduwa wun shoore miyai.
\v 3 Ɗɨm Amna yaanjin a gani yi Yahuda Yishikariyoti, ɗumoi la moi gum dɨra raapi.
\v 4 Yahuda a tani wu ɗaure ko ɓala gɨn ana gaan wilan gɨn anagaan ana ɗoowe awo ko goko mɨ an washe ko Yeshu yiwu.
\v 5 Wu kang net ɗɨm wu lɨuwi awu ɓonni ayim.
\v 6 A lɨuwi, ɗɨm an lau goko bɨla ɓoowu shi nap gɨn ɗɨkɨkɨi miyai.
\s1 YESHU A TWI WOMBOTUMA MA GOWEKOI GƗN AMBOGWATIN MANI
\v 7 Pori ma burodi mɨ woi yirma lakiu dona la lang goowe koi mɨ mbak bɨla wuye tapɨrɨk ma gam.
\v 8 Yeshu a tupe Biturush gɨn Yahaya, shi ɓalmai, "Taku ɗaurɨmu wombotuma ma lang goowe koi mɨ amu tumai."
\v 9 Wu biɗeyi, ''Tondei kai jindai mu tamu ɗaure?"
\v 10 A lɨuwu, "Kaku kumomai, boku gaku la nong alii, mu nini gɨn deenga gwa kooni an wa mamai. Taku goreni la mɨna mɨ shi gana.
\v 11 Ɗɨm ku ɓale ko shi nako mɨnai, 'Na malɨmi a ɓalwo, "Tondei gaawi ma mawuyan, boim ana twi wombotuima ma lang goowe koi gɨn ambogwatin mono?"'
\v 12 An apɨmai nong gaawi jaka jaka ɗaurɨmani. Ku niime boyi shimi."
\v 13 Wu tawu, ɗɨm wu wai dai ki wom shi ɓalwa. Ɗuwowu niime wombotuma ma lang goowe koi.
\s1 TWI JIBI MA NAKOMU
\v 14 Bim shakai yena, a ɗuwoni sharap gɨn anatupii.
\v 15 Ɗɨm a ɓalwu, "Naye jindai keɗekeɗe na twi wombotuma ma lang gowekoyi me lamai, bim ana gama la kindi kindi.
\v 16 Kɨda naa ɓalmai, wano maane tumaiyu dɨm ba gɨmeni la joko ma Puroguru."
\v 17 Bi shimi Yeshu a gɨre ɗouyo bim shi ya kumbo a ɓale, "Gɨpu me, ku tɨke derenmai.
\v 18 Kɨda na ɓalmai, wana naai gwa loyo showi Yinabiu ɗɨmu dɨm joko ma Puroguru ba doni."
\v 19 Bi shimi a gɨre burodii, bim ya kumbo, a pishe a ɓowu, shi ɓalwu, me dɨmbiyino mɨ wun ɓwa duwamai. Ku ye me da shenmono.
\v 20 A gɨre ɗouyoi kɨshimi kɨma bi tuma wombotumai, shi ɓalmai, ɗouyoi me, pee ɗowe ko ɓala mɨ la domno mɨ patana duwa kamai.
\v 21 Ge ku mane shenmai, shi mum an washe koono mɨn goro apomu bo twi wombotuma.
\v 22 Lowo ma Mu an taama kim wun ɗaura. Ge liwo ra mum an washe ko Lowo ma Mu."
\v 23 Wu loi goro jokurmai derenwu, mandei lawu an ɗɨm ye woyi me.
\s1 KIRKI KO MUM AN ƊUKO MƗƁAMBƗRAM
\v 24 Ɗɨm la shakai shimi daghal yilana derenwu ko mandei lawu an ɗuko mɨɓambɨram.
\v 25 A ɓalwu "Amnangin ma angaungin wun anako mɨna maawu, ɗɨm wuni ana dɨmbɨri koowu wun nai wuni ana ape gwang puro ko miya maawu.
\v 26 Ge woi mbak bɨla ɗuwoni kɨshimi yimaiyu. Bo shimi, mo shi mɨɓambɨram mɨ lamai ɗuwoni ki mɨ kalla. Ɗɨm mo shi mɨ taa ɓambɨram lamai mani ki shi kwarak.
\v 27 Mandei shi mɨɓambɨrami, shi mɨ ɗuwana bo twi wombotumai ru kanje shi na tɨkai? Woi shi mɨ ɗuwana bo twi wombotumai yu ru. Dai gɨn shimi, na derenmai, ki shi na tɨkai.
\v 28 Ge kamai ka twa gaan gɨn nani la kɨrɨk mɨ wun yina.
\v 29 Na ɓoomai joko kim Baagha ɓoona joko,
\v 30 duwa ku twi, ku naai gɨn nani la joko mono. Ɗɨm aku ɗuko ko kutɨrak joko ka yiwu kumai ko bo kamo gum dɨra raap ma Yishiraila.
\s1 BITURUSH AN KIRKE YESHU
\v 31 Shiman, Shiman, ka bɨni, Amnayanjin a lawi bɨla wawe, kɨda bɨla yangjeghe ki kolushu.
\v 32 Ge na ye kumbo ɗuwa wo, kɨda ɓoijire mongo ba gateniu. Bim kai kaighɨlaka ɗɨm ka dinge bogongo mwalanwo."
\v 33 Biturush a ɓalli, "Nakomu, na ɗaure yino na tano gorowo da la jarum daa bo muru."
\v 34 Yeshu a lɨuni, "Naa ɓalwo, Biturush, gangɨre woi koluk an ya kwiu aka kirkɨmono ko yoowo kunung."
\s1 BELE AYIM, LARSHI GƗN TASHKAT
\v 35 Bi shimi Yeshu a ɓalwu, "Shakam na tangamai woi gɨn larshi, shambara kanje tashkatu ku wule wonduwoi?" Ɗɨm wu lɨuni "Woi yikiu."
\v 36 Bi shimi a ɓalwu ge ɓanje, shimi shi gɨn larshi bɨla gɨre ɗɨm gɨn shambara. Shi mɨ woi tashkat mani yikiu wupe landa rani bɨla ɗiure ɗumoi.
\v 37 Duwa shimi na ɓalmai, wom ɓulmani ɓulma koono mbak bɨla gɨmeni. 'Wu maneyi ɗumoi la moi anajaɓe ɓala.' Duwa wom ɗikimani koono bɨla gɨmeni."
\v 38 Shimi wun ɓala, "Nakomu, yingu! me tashkat raap" ɗuwoni ɓalwu, "A kɨreni."
\s1 YESHU AYE KUMBO LA GAISHAMANI
\v 39 Bi tuma wombotuma, goro booni, Yeshu a tani guwat Jaiton, kimi lindana yimai, ambogwatin mani wu tawu goreni.
\v 40 Shakam wun yawa, a ɓalwu, "Kuye kumbo boku gaku la kɨrɨkwu."
\v 41 A ɓau boim wun yiki a tani ki bo kɨrma mukuk ma guwat, ɗɨm a pate ɓɨrɨmni ali ɗɨm aye kumbo,
\v 42 shi ɓalmai, "Baagha bo aka lɨmmai, gɨnno ɗouyoi me ane, woi wom na jindaiyu ge mongo bɨla yeni."
\v 43 Bi shimi Natangi ma Puroguru apa yini, shi ɓooni ding bogongo.
\v 44 La kindi kindi, a ye kumbo gɨn ateyik ɗɨm wulangboi mɨ yini ɗikɨma ki doom mɨ gwakɨɗik ɗikɨma ali.
\v 45 Shakam yilana bo kumbo mani, a doni yi ambogwatini, a wai wuni wun noon kɨda jaɓɨma awowu,
\v 46 a biɗe wuni, "Daami ka nooni? yilku kuye kumbo, kɨda boku gaku la kɨrɨkwu."
\s1 WU ƁOI YESHU WU KOOYI
\v 47 Shakam shi la ɓalai, miya ɗɨgɨm dowa yiwu, gɨn Yahuda ɗumoi la ambogwatin gum dɨra raapi, shi gɨpa gaanwu. A doni nemma gɨn Yeshu bɨla nghaweyi.
\v 48 Ge Yeshu a ɓalli, "Yahuda, kai washe ko Lowo ma Mu gɨn nghaweyik?"
\v 49 Shakam wuni moi pete Yeshu alla wom na yima, wu ɓale, "Nakomu, Mu gakke wuni gɨn tashkat ru?"
\v 50 Shimi ɗumoi lawu gaa kwarak ma mɨɓambɨram ma Wilan ɗɨm pere kumoni mɨ tumini ane.
\v 51 Yeshu a ɓale, "a kɨreni." A deeyi kumoni ɗɨm a jangyi.
\v 52 Yeshu a ɓalwu ko anagaan Wilani, gɨn anagaan moi pete gawi kumboi, ɗɨm gɨn moi ɓambɨren moi dowa bo koomani. Ku doku ki bo koi na baatal ru, gɨn tashkat, gɨn kwamkwam?
\v 53 Shakam na ringring gɨn kamai la gawi kumbo, woi ka lwa armai yinou. Ge me shaka mamai ɗɨm dɨmbɨri ma tɨkɨrim boi."
\s1 BITURUSH A KIRKE YESHU
\v 54 Wun kooya, wu poryi lawu wu dowunu gɨn shi la mɨna ma mɨɓambɨram ma Wilan. Ge Biturush shi taa gorowu wuuyukka.
\v 55 Bim wun pinda wati la dalang mɨna wun ɗuwawa sheshiren boi ɗumoi, Biturush a ɗuwoni sharap la derenwu.
\v 56 Jila kwarak tamno allaya duunghani sharap bo yool wati, a shaakini yero ɗɨm a ɓale, "Mui me kɨm jiwu gɨn Yeshu."
\v 57 Ge Biturush a kirke, shi ɓalmai "Tamno, woi na bɨna yiniu."
\v 58 Bi shaka kalla, bɨla mu nini allaya kɨm a ɓale "Kai ɗumoi lawu kɨm." Ge Biturush a ɓale, "Mu, woi na niu."
\v 59 Bi ki shaka ɗumoi, bɨla mu nini laryini a ɓale "Kuli mui me wun gɨn shi kɨm, Kɨduwa shi mu Galili."
\v 60 Ge Biturush a ɓale, "Mu, woi na bɨna wom kai ɓalmai yu." Ɗɨm shwet, shi ko ɓalai, koluk ya kwi.
\v 61 Kaighɨlana, Nakomu yinga Biturush. Biturush ɗɨm shena yila ɓala ma Nakomu, kiim ɓala, "Ɓala yawe ata ye kwi gangɨre aka kirkimono ko yoowo kunung".
\v 62 Biturush a Poreni pani, ɗɨm yaa kwi keɗekeɗe.
\s1 WU JOLE YESHU ƊƗM DUUYI
\v 63 Bi shimi miya moi ana moi pete Yeshu wu joleyi ɗɨm wu yini duuna.
\v 64 Wu ɗowe bo yereni, wu biɗeyi, wun ɓalmai, "yu wouyo! waareghe ma?"
\v 65 Wu ɓale mondin ɓalangin kɨɗima ko Yeshu, wun buunmani.
\s1 YESHU GAAN AMBO PALDA
\v 66 Ɗeɗel shakam shang ɓirana, moi ɓambɨrem ma miya wu dapowu boi ɗumoi gɨn Anagaan wilan gɨn Anaɓulo. Wu taunu gɨn shi deren mɨna,
\v 67 wun ɓalmai, "Bo kai Kɨrishiti, ɓalmu," Ge a ɓalwu "Bono ɓalmai wa ku ɓoijireu,
\v 68 ɗɨm bono biɗemai, waku lɨunou.
\v 69 Ge ɓanje do gaan, Lowo ma Mu an ɗuko ko arik ma tumni la dɨmbɨri ma Puroguru."
\v 70 Dai wu ɓale, "Ge kai Lowo ma Puroguru?" Yeshu a ɓalwu, "Ku ɓale Nani."
\v 71 Wu ɓale, "Kɨduwa mi da ɓanje mɨn lau shita? Kɨda mɨni gɨn koomu mu kang boni."
\c 23
\s1 YESHU GAAN BILATUSH
\p
\v 1 Dai biye ɗɨgɨm koowu wu yilewu wu dowu gɨn Yeshu gaan Bilatush, wu loi goro lwoi ɓala kooni,
\v 2 wun ɓalmai, ''mu wai mui me shi jaɓe alimamu, shi gai ɓoi jaangal ko Kaishar. Ɗɨm shi ɓalmai angwa shi Kɨrishiti, Amna.''
\v 3 Bilatush a biɗeyi, shi ɓalmai, ''kai ru Amna ma miya Yahudai?'' Yeshu ɗɨm a lɨuni a ɓalli, ''ka ɓale kɨshimi.''
\v 4 Kaishar a ɓale ko anagaan wilan gɨn ɗɨgɨm miyai,'' "Na woina wa kindi jire yi mui meu."
\v 5 ''Ge wun laryiwu, wun ɓalmai, ''shi yil shen miya, shi kukumai dai biye ali Yahudiya, luma gorei Galili do yi boiyi me.''
\s1 YESHU GAAN BILATUSH
\v 6 Shakam Bilatush kangha woyi me a ye biɗa kanje mui na Galili.
\v 7 Shakam shi bɨna shi goro joko ma Hiridush, a dɨle Yeshu yi Hiridush, Mɨ shi gɨn kooni shi la Wurushalima la bonkogini moi.
\v 8 Shakam Hiridush ala Yeshu a ye shakrak yik, kɨduwa a ye jinda almani dumbo ɗeɗel. A kang duwani ɗɨm a loi awo bɨla shi al woma yale boi mɨ shi yimai.
\v 9 Hiridush a yin biɗa gɨn ko Yeshu ko yila ɓalangin ɗɨgɨm, ge Yeshu woi liuna wunduwoiyu.
\v 10 Anagaan wilan gɨn anaɓulo wu yikɨrowu jijik, gɨn kɨɨm wun luni ɓalangin moi gɨngɨngha kooni.
\v 11 Hiridush gɨn anaɗowe awo mani wu ɓeɓɨle Yeshu ɗɨm wu joleyi, wu wuni pinen mɨ gwang, ɗuwowu mane yi Bilatush
\v 12 Hiridush gɨn Bilatush ɗɨm por shime wu ɗuwowu sheriyang apowu (ɗeɗel wun ana shuma ma apowu).
\s1 WU KAAYINI KO YESHU KUMAI DUNA MURU
\v 13 Bilatush ɗuwoni nai anagaan
\v 14 wilan gɨn anajoko dai gɨn dɨkɨkɨ miya, a ɓalwu,''ku dokunu gɨn mui yino ki mum na gɨpe gaan miya mɨ wun ye wom gɨngɨngha, ku yinge, nani, na yini biɗa gaanmai, woi na waya gɨn jaɓebala ko woyingin mɨ ka luna kooniu.''
\v 15 Aw, daa Hiridush ma, a mandɨya yimu, ɗɨm yingu, woi wunduwoi nini shi yaa mɨ kɨrana bo duna muruu,
\v 16 duwa shimi ana ɓooni kindi kindi ɗɨm na washeyi,'.
\v 17 Banje a ɗuwoni mbak Bilatush bɨla washe na twi jarum ɗumoi ko miya Yahuda por lang maawu.
\v 18 Ge dai ɓiyewu wu ye kuwuu bo apowu, wun ɓalmai, "taku gɨn mui me, ɗɨm ka washimu Barrabash!"
\v 19 Barrabash mum wun ɗoowaya la jarum kɨda yil shen miya la nong ali gɨn duna muru.
\v 20 Bilatush a maane yiu ɓala shi jindai bɨla washe Yeshu.
\v 21 Ge wun kara kuwuu, wun ɓalmai, ''ku dooweyi, ku dooweyi."
\v 22 A mani ɓalwu na kunung yooni, ''goromi, mindei wom gɨngɨngha mui me yai? Na woi na waa wom shi jaɓa mɨ kɨrana bo duna muruu. Duwa shimi ana ɓooni kindi kindi ana washimani.''
\v 23 Ge wu lar yiwu gɨn yil yilawu bong bong, wun lammai wu dooweyi. Wu ɗɨm ko Bilatush gɨn yilawu.
\v 24 Bilatush ɗuwoni lɨuwu wom wun jindai.
\v 25 A washe mum wun lawa mɨ wun wuya la jarum duwa yil shen ma miya gɨn duna muru. Ge a ɓoowu Yeshu kim wun ya jindai.
\s1 WU DOOWE YESHU KO ƁAƁAGHA SHOWI
\v 26 Shakam wun taa gɨn shi ɗuwowu koi Shiman mu Kurani, mum pottɨna la lo ali, wu luuni ɓaɓagha showi kooni bɨla gɨre, tannu goro Yeshu.
\v 27 Nong dɨkɨkɨ miya, gɨn ma tamyen moi wun kwi mani gɨn jaɓɨma awo, wun ta goroni.
\v 28 Ge kaighɨlana yiwu, Yeshu a ɓalwu, tamyen Wurushalima, boku kwiyeneu, ku kuye komai gɨn ambo mamai.
\v 29 Ge ku yinge, bonkogini doma mɨ au ɓalmai, 'shaɗak moi wun tingnowu gɨn boloyo mɨ woi tɨmna koi lomau, gɨn wori mɨ woi wun tɨmna naamaiyu,'
\v 30 Au loi goro ɓalwu ko guwargin, 'wukurku koomu' ɗɨm ko ɗukul, 'ku nume mini'.
\v 31 Bowu ɗɨm ye woiyime shakam shoowi kwairo, an yima ɗɨnga bo she sheldo?"
\v 32 Yere miya raap, anajaɓe ɓala, wun tawa gɨn wuni gɨn shi duwa wu duu murwu.
\v 33 Shakam wun dowa yi boim wun nai Liwekoi, yi boyi shimi wun doowaya, gɨn ana jaɓe ɓala, ɗumoi ko tumini, ɗumoi ko shau - MURU MA YESHU
\v 34 Yeshu a ɓale, ''Baagha, ka muluwu kɨda woi wun bɨna wom wun yimaiyu.'' Ɗɨm wu pate jaɓi, wun tike landangin mani.
\v 35 Miya wu yirewu jijik wun yingɨmai shakam ana joko wun jolmani, wun ɓalmai, ''A ɗai yerei mo bɨla ɗai kooni, bo shi Kɨrishiti ma Puroguru, mɨ beela.''
\v 36 Anaɗowe awo kɨm wu joleyi, wun doo yini, wun wouni Gwa yinabi mɨ ɓwau,
\v 37 ɗɨm wun ɓalmai, ''Bo kai Amna ma miya Yahuda, ka ɗai koowo.''
\v 38 Bo shita nini kɨma lumani kooni, ''ME SHIMI AMNA MA MIYA YAHUDA.''
\v 39 Ɗumoi la anajaɓe ɓalai mɨ doomani nini ɓelaya shi ɓalma, ''Woi kaiyuru Kɨrishitii? Ɗaa koowo gɨn mini.''
\v 40 Ge mɨ ɗumoi a pekeyi, shi ɓalmai, ''Wo kai shoore Puroguruu, kɨduwa wu kayimai kumai ɗumoi gɨn shi?
\v 41 Mamu kɨkɨt mɨn nene, kɨda mɨn gɨpe bo lenje ma wom mɨn tupa. Ge Mui me woi ya wom gɨngɨnghau.''
\v 42 Ɗuwoni ɓalle, ''Yeshu ka shenne shakam kai gaka la joko mongo.''
\v 43 Yeshu a ɓalli, ''Jire na ɓalwo, gangɨre aka ɗuko gɨn nani bo noweyik mɨ paabadan.''
\v 44 Ɓanje a ɗuwoni nem la shaka beemei, ɗɨm tɨkɨrɨm boi a tɨmbe ali dai do la shaka wandumoi,
\v 45 shakam pori tata gawi. Landa mɨ la gawi kumbo mɨ Wurushalima, a tikeni deren.
\v 46 Ya kwi bongbong, Yeshu a ɓale, ''Baagha, la arwo na ɓwa lɨmno.'' Biim ya ɓalai me, a mureni.
\v 47 Shakam nagaan ana ɗowe awo ala wom yena a ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru, shi ɓalmai, ''Kuli mui me mum teet."
\v 48 Shakam nong dɨkɨkɨ miyai dai wun dowa goro apowu bɨla wu yinge woiyi me, wu al wom yena, wu mawu ko ware bogongowu.
\v 49 Ge dai moi wun bɨna yini, gɨn tamyen moi wun dowa goroni dumbo Galili, wu yirewu nap wun yinge woingini moi.
\s1 WU ARE MUR YESHU
\v 50 Yingu, mu nini wun nayi Yushubu, shi la wilani. Mum gwang ɗɨm mum teet.
\v 51 Mui me woi liwa gɨn wom wun ɗowakoi gɨn wom wun yaau. Na Arimataya, ali mang Yahuda, shi ko moi joko ma Puroguru.
\v 52 Mui me, a doni yi Bilatush, a biɗe mur Yeshu.
\v 53 A shuwe ali a ɗakɨre la gadagangama mɨ gwang, ɗɨm a gande la wuyo muru yaɓa yaɓa guwat, mɨ woi wun tɨmna are mu lakiu.
\v 54 A ɗuwoni shaka ɗaure yik, ɗɨm booni Ashabar nemma,
\v 55 Tamyeni, moi wun pottuwa Galili dowa gɨn Yeshu, wu tawu bii, wu al buroi ɗɨm wu al gandɨmani.
\v 56 Wu matuwu ɗɨm wu ɗaure wom kwarkwat gɨn mot. Bishimi por Ashabar wu nowe yiwu, kim kumai ɓala.
\c 24
\s1 YILMA MA YESHU BO MURU LA MOI MUTAWA
\p
\v 1 Ɗeɗel por mɨ domin la bonko boila, wu dowu ko buroiyi, wu dowu gɨn wom kwarkwat mɨ wun ɗaura.
\v 2 Wu wai guwat mɨ bo buroi gɨndɨlmani
\v 3 wu gawu laki, ge woi wun waa muru Nakomu Yeshuu.
\v 4 A yeni, shakam wun jingɨlawa ko woiyi me, gɨgɨt, wu al miya raap jijik petewu la pinen mɨ shi wore yero.
\v 5 Shoori a koi tamyeni wu tɨm koowu ali, wu ɓalwu ko tamyeni, ''Goro mi ka lau na tuniya la moi wun mutawa?
\v 6 Woi shi neneu, ge a yileni! Ku shen shakam yimai ɓala dumbom shi la Galili
\v 7 shi ɓalmai Lowo ma Mu mbak awu ɓoomani la ara miya ana jaɓe ɓala ɗɨm awu doomani, ɗɨm ko bonko na kunung an yilma kɨma.
\v 8 Tamyeni wu shen ɓala mani,
\v 9 ɗɨm wu ɓau ko buroiyi wu tawu ɓalwu ko gumdɨra dumoiyi gɨn yerei dai.
\v 10 Ɓanje Maryamu magdaliya, Joanna, Maryama nong Yakub, gɨn yere tamyen moi wun goro apowu, wu mane rohon woingini moi ko Ana tupii.
\v 11 Ge ɓalai a ɗuwoni ki ɓalam bam yi Ana tupii, ɗɨm woi wun ɓwa jire ko ɓala ma tamyeni yu.
\v 12 Dai gɨn shimi Biturush a yileni, ɗɨm a tan ko kayo do ko buroi, ɗɨm a tɨmeni shi yinge laki, a al gadangamai jwet. Bishimi Biturush a man mɨna mani, ko kɨnke wom yena.
\s1 AMBOGWATIN RAAP GOKO YIMAWUSH
\v 13 Yingu, porii shime raap lawu wun taa la lo ali mɨ wun naare Yimawush, mɨ an yai kilomita gum gɨn Wurushelima.
\v 14 Wun jokɨrmai derenwu ko dai ɓiye woingin moi yewa.
\v 15 A yeni, shakam wun ko jokɨrmai ɗɨm wun biɗe apowu, Yeshu gɨn kooni a yatini nem ɗɨm wu tawu goro apowu.
\v 16 Ge yerewu an yen tɨkɨrɨm woi wun bɨna yiniu.
\v 17 Yeshu a ɓalwu, ''Mindei komai raap kaa ɓalmai ko gotoi? '' Wu yirewu jijik, gɨn jabɨma awo.
\v 18 Ɗumoi lawu mɨ wun nayi Kiliyobash a lɨuni, ''kara kai ɗumoi la ali Wurushalima mɨ woi ka bɨna wunduwoigini moi wun yewa neneu la bonkogini meu?''
\v 19 Yeshu a ɓalwu, ''mindei woingini?'' Wu lɨuni, ''woingin mɨ waa Yeshu Na Najarat, na wouyo, mum na noning wutau gɨn yila ɓalangin gaan Puroguru gɨn dai ɓiye miya.
\v 20 Ɗɨm kim wilan gɨn anajoko mamu wun ɓoya, wu duuyi ɗɨm wu dooweyi.
\v 21 Ge mɨ loi awomu kooni mum an por Yishiraila bo jewe jewe. Jire, ɗɨm bi woiyi me dai, gaangɨre na kunung bonkoi, dumbo woiyigini me yena.
\v 22 Ge kɨma, yere tamyen nini lamu, wu yale mɨni, dumbo shang ɗeɗel wun tawa ko buroi.
\v 23 Shakam woi wun wa munniu, wu matɨwu, wun ɓalmai wu aljuwan ma anatangi wun ɓalwa a yileni.
\v 24 Yere mamyen moi lamu wu gawu la buroi ɗɨm wu wai kim tamyeni wun ɓala. Ge woi wun alayau."
\v 25 Yeshu a ɓalwu, ''kaa tulongin mamyen ɗɨm dɨɗɨrɨk awo ma ɓoijire la dai wom anatangi wun ɓala!
\v 26 Woi ɗuwana mbakɨru Kɨrishiti bɨla kang kindi kindi ma woigini ɗɨm bɨla gani la Darma mani?"
\v 27 ''Luma goroi gɨn Musha do dai yi anawouyo, Yeshu a benɗile la ɓalangin mɨ wun ɓula kooni la likalikat mɨ karkat dai.
\v 28 Shakam wun dowa nem yi lo ali mɨ wun taa yiki, Yeshu aye ki an taa gaan. Ge wu shingɨreyi.
\v 29 Wu ɓale, ''dukko pemu duwa booni yima ɗɨm pori taa gawi,'' Yeshu a tani gorowu a ɗuwoni gɨn wuni.
\v 30 A yeni shakam shi ɗuwana sharap gɨn wuni bɨla wu tui wombotuma a gɨre Burodii, a loi barka koi ɗɨm bim dwatla, a bowu.
\v 31 Shakai shimi yerowu a aɓeni ɗɨm wun bɨna shi, a boni yiwu.
\v 32 Wu ɓale ko apowu, '' la woi awomu kiinau ru shakam shi yima ɓala goro gokoi, shakam shi amma likarkat mi karkatrii?''
\v 33 Wu yilewu la shakai shimi wu matɨwu Wurushalima. Wu wai moi gumdɨra ɗumoiyi dapɨmawu boi ɗumoi, gɨn moi wun gɨn wuni,
\v 34 wun ɓalmai Nakomu a yileni kuli kuli ɗɨm a ape yini ko Shiman. ''
\v 35 Wu ɓale woigin moi yena shakam wun ko goko, ɗɨm kim Yeshu apa yini shakam shi dwatɨle burodii.
\s1 YESHU A APE YINI KO AMBOGWATIN MANI
\v 36 Shakam wun ko ɓale woigini me, Yeshu gɨn kooni a yireni jik la derenwu, a ɓalwu, ''mo talai awo ɗuwoni yimai.
\v 37 ''Ge yiwu a koi golo ɗɨm shori a koi wuni gɨrgɨt ɗɨm wu ɗike ki wu al lɨm mɨ gɨngɨngha.
\v 38 Yeshu a ɓalwu, '' goro mi ka jingɨla kai, goro mi biɗangin gɨma awomayi?
\v 39 Ku yinge anno gɨn yoono, shimi nani gɨn koono. Ku tɨmne yino ɗɨm ku ali, lɨm woi shi gɨn ara gɨn wennu, kim ka ala na gɨn shi,''
\v 40 Shakam shi tela ɓalai me a apuwu anni gɨn yooni.
\v 41 Woi wun ɗɨma ɓoijireu kɨda popolok awo ɗɨm a yalewuni, Yeshu a ɓalwu, ka gɨn woma tumaru?''
\v 42 Ɗuwowu ɓooni wusha wusha shirwo,
\v 43 Yeshu a gɨpe ɗɨm a twi nini gaanwu.
\v 44 A ɓalw, ''shakam na gɨn kamai, Na ɓalmai dai wom ɓulmani ɓulma la likalikat ma kumai ma Musha gɨn ma anawouyo ɗɨm gɨn jabura mbak bɨla gɨmowu."
\v 45 Ɗɨm a au shen maawu, kɨduwa bɨla wu gaare la likalikat mɨ karkat.
\v 46 A ɓalwu, "kim ɓulmani ɓulma, Kɨrishiti an kang kindi kindi ɗɨm an yilma bo muru bi bonko kunung.
\v 47 Ɗɨm lɨp tubi gɨn muule jaɓe ɓala la yimni bɨla ɓaleni do yi alingin dai, luma goroi gɨn Wurushalima.
\v 48 Ka shittangin ma woiyingini moi,
\v 49 yingu, Na tangɨmai ɗowe ko bala ma Baagha mɨ an do komai, ge ku moi la nong alii, dɨm bowu ɗauremai gɨn dɨmbiri mɨ lapuro."
\s1 WU GƗRE YESHU TA LAPURO
\v 50 Bishimi, Yeshu a tani gin wuni pani dɨm shakam mɨ wun yawa nem gɨn Betani. A yil anni puro a luwu shaɗak.
\v 51 A ɗuwoni shakam shi ko luwu shaɗak, a ɓau wuni wu gɨre yi taa lapuro.
\v 52 Wu ɗowowu ɓooni ɓaɓambɨram, ɗɨm wu matɨwu do Wurshalima gɨn popolok awo kɨɗekɨɗe.
\v 53 Rɨng rɨng wun la gaawi kumbo mɨ Wurushalima wun paye Puroguru.

1549
45-ACT.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,1549 @@
\id ACT
\ide UTF-8
\h WUTAU MA ANA TUPI
\toc1 WUTAU MA ANA TUPI
\toc2 WUTAU MA ANA TUPI
\toc3 act
\mt WUTAU MA ANA TUPI
\c 1
\s1 ƊOWE KO ƁALA MA DOMA LƗM MƗ KARKAT
\p
\v 1 La likatkat mɨ na ɓula poshe, Tiyopilush, Na ye ɓala ko wom Yeshu shi yaa gɨn wom shi kuka,
\v 2 do shaka mɨ wun gɨpaya la puro. Bim la lɨm mɨ karkat ɓɨra kumo Anatupi mani moi shi beela,
\v 3 Bi kindi kindi mani, a ape yini yiwu gɨn tuniya a porwu kɨkɨnka maawu. Kɨduwa a ape yini kowu ma bonko paraugumni, ɗɨm a ɓalwu ɓala ko joko ma Puroguru.
\v 4 Shaka mɨ shi ɗuko gɨn wuni, a ɓɨr kumowu, bowu ɓau ali Wurushalimau, ge wu moi ɗowe ko ɓala ma Baagha kim shi ɓala," ku kanghi la boono,
\v 5 Yahaya a yee baptishima gɨn gwa, la bonkongin kalla aku wai baptishima gɨn lɨm mɨ karkat".
\s1 WU GƗRE KƗRISHITI TA LAPURO
\v 6 Shakam wun dapawa dai ɓiyekowu wu biɗeyi, "Nakomu, ɓanjeru aka maane jokoi ko ali Yishirsila?"
\v 7 A ɓalwu, "woi bikɨmamaiyu ku bɨn shakam Baagha shi lwa la dɨmbɨri maniu.
\v 8 Aku gɨpe dɨmbɨri shakam lɨm mɨ karkat dona koomai, shakai shiimi a ku ɗuko anashitta mono la ali Wurushalima gɨn dai Yahudiya gɨn Shamariya daa tel goro pani."
\v 9 Shaka mɨ Nakomu Yeshu shi teela ɓalanginii me, wu shake yerewu la puro, shakam shi taama la puro ɗɨm awi a tukeyi yiwu.
\v 10 Shakam wun yinge la puro, miya raap wu yirewu konggolwu landa mawu popolok.
\v 11 Wu ɓale, ka miya Galili, kɨduwa mi ka yinge la puro? Yeshu mɨ kaa alaya tana la puro kɨshimi an bo maama.
\s1 MƗ GƗPA BO ƊUKO MA YAHUDA
\v 12 Bishimi wu maatuwu Wurushalima, ɗa guwat Jaitun, mɨ nemma gɨn Wurushalima bo goto ma duna pori ma Ashabat.
\v 13 Shakam wun maatuwa, wu dapowu la jakajaka gaawi, boim wun ɗuko. Wuni mɨ Biturush, Yahaya, Yakub, Andɨrawush, Filibush, Toma, Batalomi, Maatiyu, Yakub lowo ma Alpa, Shiman ma Jilot, gɨn Yahuda lowo ma Yakub.
\v 14 Wu ɗuwowu dai miya ɗumoi wun kwakɨma kumbo taa yi Puroguru rɨngrɨng. Tamyen moi laawu, Maryamu nong Yeshu gɨn mwallanni.
\v 15 La bonkongini moi Biturush a yireni jik la deren mwalan, ki miya aru ɗumoi gɨn raangumni, ɗɨm a ɓale,
\v 16 Mwalan, a ɗuwoni mbak yimu mu gɨm bo ɓala, mɨ Lɨm mɨ karkat shi ɓala ɗa bo Dauda ko Yahuda, mɨ gɨpa gaan moi wun kwa Yeshu.
\v 17 Kɨduwa shi ɗumoi laamu ɗɨm a gɨpe bo lenje mani la wutau wi me."
\v 18 (A ɗɨure yindiboi gɨn ayim ma wutau mɨ gɨnggɨngha mani. A wukureni gɨn bo gaani, awoni a ɓɨreni, dai nghaaini wu butowu.
\v 19 Dai miya moi la Wurushalima wu kang ɓalai shimi ɗɨm wu nai boim shi ɗɨura ''Akeldama,'' gɨn la boowu shimi, ''Boi ma doom.'')
\v 20 "Ɓulmani ɓulma la likalikat ma Jabura, 'mo bo ɗuko mani bɨla ɗuwoni la kuup, mo bo mu ɗuwoni neneu'; ɗɨm, 'mo mondin mu gɨpe bo ɗuko ma ɓaɓambɨram mani'.
\v 21 A ɗuwoni mbak, mu tamu gɨn ɗumoi la miya moi wun goromu la shakam Nakomu Yeshu shi taama ɗɨm shi mama laamu,
\v 22 luuma gorei dumbo shaka baptishima ma Yahaya do shakam wun gɨraya laamu, mbak a ɗuwoni shitta laamu ma yilma bo muru mani."
\v 23 Wu pate miya raap gaanwu, Yushubu mɨ wun naayi Barshabash mɨ kɨma wun naayi Joshitush, gɨn Matayash.
\v 24 Wu ye kumbo ɗɨm wu ɓale, "Makam, kai ka bɨn awo miya dai, ka apu mu mum kai beela la miya raapyi me
\v 25 mum an maa bo wutau mɨ Yahuda shi ɓawa kɨduwa jinda kooni."
\v 26 Wu pate jaɓi, jaɓii a wukɨreni ko Matayash kɨduwa shimi wu dapeyi gɨn anatupi moi gum dɨra ɗumoiyi.
\c 2
\s1 DOMA MA LƗM MƗ KARKAT
\p
\v 1 Shakam pori ma pentakosh dona dapɨmawu dai boi ɗumoi.
\v 2 La shaka kalla wu kang wuɓe ki yiwet ji gɨddɨng dona la puro, ɗɨm a gɨm boim wun dapawa.
\v 3 Nene wonɗuwoi tikana lukurana ki yelɨm wati ɗɨm a ɗuwoni ko anya ma laawu,
\v 4 Ɗɨm wu gɨmawu gɨn lɨm mɨ karkat, shakai shimi wu loigoro ɓala gɨn la bo yere miya ɗangɗang, kim lɨm mɨ karkat shi ɓowa dɨmbɨri ma ɓalmai.
\v 5 Ɓanje, yere miya Yahuda nene moi ana ɗuko la Wurushalima, ɗɨm ana shoore Puroguru dowa dai ɓɨye ali mɨ la pani.
\v 6 Shakam wun kangha wuɓei me, miya ɗɨgɨm wu dapawu ɗɨm wu jɨngɨlewu kɨduwa anya ma lawu a kanghi wun ɓala gɨn la booni.
\v 7 A yale wuni wu jɨngɨlewu; wu ɓale, "Kuli, woi miyai me moi wun ɓala miya Galiliu?
\v 8 Ɗɨnga ɗɨm mɨn kanghawu, anya ma shi ɓala gɨn la boomu mɨ wun lwa mɨna laki?
\v 9 Miya Patiya gɨn miya Mediya gɨn miya Yelema, gɨn moi wun ɗuko la Meshopotamiya, la Yahudiya gɨn Kapadokiya, la Pantush gɨn Ashiya,
\v 10 la Pirijiya gɨn Pampiliya, la Mashar gɨn yere moi Libiya ɗɨm gɨn Shaarin, gɨn maawuyen daa Roma,
\v 11 Miya Yahuda gɨn miya Poroshelit, miya Kɨrita gɨn miya Arabiya, mɨn kanghawu wun ɓale la boomu ko bɨrɨnjin wutau ma Puroguru."
\v 12 Woiyi a yele wuni ɗɨm jingɨlewu, wu ɓale ko apowu "mindei la woiyi me? "
\v 13 Ge yerei wu joolewuni wu ɓale, "Miyai me men yerewu."
\s1 ƁALAM BITURUSH YA POR PENTEKOSH
\v 14 Ge Biturush a yireni jik gɨn moi gum dɨra ɗumoiyi, a yil yilani, a ɓalwu, "miya Yahuda gɨn moi Wurushalima, mo woyi me ɗuwooni gɨn bɨnma mamai; ku kake kumomai yi ɓalangin mono.
\v 15 Miyai me woi men duwa wuna ki mɨ ka kɨnkau, kɨduwa ɗeɗel kɨkɨshang dong.
\v 16 Me shiimi wom wun ɓala ɗa bo Nawouyo ma Puroguru Joyel: Puroguru a ɓale, 'la teelma bonkongin,'
\v 17 'Ana pate lɨm mono mɨ karkat ko miya jung dai, Ambo mamai mamyen gɨn tamyen au ɓale wom an yima gaan. Ambo gwatin mamai au aljuwangin, ɗɨm Manjiyan mamai au juwan ko juwan.
\v 18 Ɗɨm kwarɨnjen mono mamyen gɨn tamyen la bonkongini moi Ana pate Lɨm Mono mɨ karkat au ɓale wom anyima gaan.
\v 19 Ana ape woma yaleboi la puro ɗɨm boshita la pani, doom, wati gɨn gunang jolo.
\v 20 Pori ata ma tɨkɨrɨm, tere ɗɨm ɗa doom, ɓala nong pori ɗɨm mɨ awu ɓalmani ma Makam bɨla doni.
\v 21 An yima dai mum naa yim Makam an ɗaama.
\v 22 Miya Yishiraila, ku kang la ɓalangini me: Yeshu mɨ Naajarat, mum Puroguru shi apaya yimai ɗɨm Puroguru a yee kone wutaungin ma yaleboi ɗɨm gɨn shittangin ɗaayini la derenmai kiim ka bɨna-
\v 23 Puroguru gɨn kooni shi ɗɨka, bɨna wom an yima ɗeɗel; ɗɨm kamai, ɗayi miya moi gɨnggɨngha, ka duwa munni ɗayi doonghani ko ɓaɓagha showi.
\v 24 Ge Puroguru a yilyi puro, poraya talai bo pɨrma ma muru, kɨduwa wata dɨm koomaniu.
\v 25 Kɨduwa Dauda a ye ɓala kooni, 'Naa al Makam rɨngrɨng gaanno, kɨduwa shi kongol anno mɨ tumini kɨshimi waana yanghau.
\v 26 Duwa shimi awono a poosheni ɗɨm yilikno shakɨrak. Kɨm, dɨmbiyino an ɗuko woi kɨkɨnkau.
\v 27 Kɨda waka ɓau lɨmno la hadishu, ɗɨm waka ɓau mɨ karkat mongo bɨla ɗɨmeniu.
\v 28 Ka apuno gokongin ma tuniya; aka wuumono awono posheni gɨn bo yerowo.'
\v 29 Mwalan, ana ɓala yimai woi gɨn kɨkɨnkau ko kaagha mamu Dauda: a mureni ɗɨm wu areyi, ɗɨm ko bureini nene daa gaangɨre.
\v 30 Ɗɨm, shi Nawouyo ma Puroguru a bɨni ɗɨm Puroguru a kɨmdini booni, la kamoni an shaghe mu ɗumoi ko kuturak joko mani.
\v 31 A yinge gaan woyi me ɗɨm a yee ɓala ko yilma bo muru ma Kɨrishitii, 'Woi ɓaghaya la hadish ɗɨmu, anya dɨmbɨyini bɨla al ɗɨmmau.'
\v 32 Yeshu me- Puroguru a yileyi puro, mɨ ɗɨm dai ɓɨyemu mɨn shittangin.
\v 33 Biim yilaya puro taa ko arɨk ma tumiṅi ma Puroguru ɗɨm biim gɨpa lɨm mɨ karkati dona yi bongmu, a pate woyime, mɨ kaa ala kaa kangha.
\v 34 Kɨda Dauda woi yewana lapurou, ge a ɓale, 'Makam a ɓalli ko Nakono, 'ɗuuko ko anno mɨ tumini,
\v 35 dɨm bono mane ana shuuma mongo kuturak ma lwoi yoowo.'"
\v 36 Kɨduwa shimi, dai miya Yishiraila mo ku bɨni gwang Puroguru a maane Yeshu mum ka doowaya, Nakomu gɨn Kɨrishiti, Yeshu me mɨ ka ɓaaghaya.
\v 37 Ɓanje, shakam wun kangha woyime, a juuweni awowu, ɗɨm wu ɓale ko Biturush gɨn yere anatupii, "Mwalan, mɨndeyi am yimai?"
\v 38 Ɗuwoni Biturush ɓalwu, Ku lɨp tuubi ku gɨpe baptishima, dai anya ma laamai, la Yeshu Kɨrishiti kɨduwa muule jaɓe ɓalangin mamai, ɗɨm aku gɨpe lɨm mɨ karkat.
\v 39 Kɨduwa ɗoowe ko ɓalai me mamai gɨn ambo mamai gɨn dai moi wuyuk, gɨn dai miya moi Makam Puroguru maamu an naamawu."
\v 40 Gɨn yila ɓalangin ɗɨgɨm shi yiwa shitta shi dinga bo gonggowu, a ɓale, "ku ɗai koomai la gɨnggɨng jamanii me."
\v 41 Ɗuwowu gɨpe yila ɓalangin mani ɗɨm wu yiwu baptishma, ɗɨm kowu a miyeni pori shime ana tuniya wu yawu do dendɨren kunung.
\v 42 Wu twi gaan gɨn kukmai yi anatupi gɨn komen ɗuko, la jeshile burodi ɗɨm la kumbo.
\s1 ME GOKOM ƊUKO MA ANAƁOIJIRE AN YIMA
\v 43 Shoori a kwoi dai ɓiye moi nini, ɗɨm wutau ma yaleboi gɨn shittangin ɗɨgɨm a yeni ɗaayi Anatupii.
\v 44 Dai Moi ɓwajire wun boi ɗumoi ɗɨm wun ye womawu dai bobboi,
\v 45 ɗɨm wu wupe pinen maawu gɨn wom wun gɨn shi dai ɗɨm wu tike ko apowu, ɓiye wom anyama shi jindai.
\v 46 Bonko bi bonko wun twi gaan shen mawu ɗumoi la gaawi kumbo mɨ Wurushalima, wun jeshile burodi la mɨnangin, ɗɨm wun tike wombotuma gɨn popolok awo gɨn gandɨma shen;
\v 47 wun paye Puroguru ɗɨm wu wai gɨpɨma yi miya dai. Makam shi miye ko moi wun bukakowu goro pori.
\c 3
\s1 WU JANG DURAL BO GAWI KUMBOM WURUSHALIMA
\p
\v 1 Ɓanje Biturush gɨn Yahaya wun taa bo gawi kumbo mɨ Wurushalima la shaka ma kumbo, la shaka na wandumoi,
\v 2 mu nini, duralli dumbo lomani, anya porii pɨla wun ɗuwowu dooma gɨn shi wun luumani bo gaawi kumbo mɨ wun naare Ji gwang, kɨduwa bɨla kumbe woma ɓooma ma ayim yi moi ana gaa la gaawi kumboi.
\v 3 Shakam shi ala Biturush gɨn Yahaya nem gaa la gaawii, a kumbe wuni woma ɓooma ma ayim.
\v 4 Biturush, shaka yereni yini, gɨn Yahaya, a ɓale, " yingu mɨni."
\v 5 Durali a yinge wuni, shi shiire wai wonduwoi yiwu.
\v 6 Ge Biturush a ɓale "duɗaduɗa gɨn bɨlabɨla wona gɨn shiu, ge wom naa gɨn shi shimi naa ɓongo. La yim Yeshu Kɨrishiti mɨ Najarat, yu goto."
\v 7 Biturush kwa anni mɨ tuumini yilaya puro: Shwet yooni gɨn ween kwakwakni wu yewu gɨddɨng,
\v 8 yolana puro duralli a yireni ɗɨm a lwoi goro goto, ɗɨm a gani la gaawi kumbo mɨ Wurushalima gɨn mɨ Biturush gɨn Yahaya, shi goto, ɗakɨrma, ɗɨm shi paye Puroguru.
\v 9 Dai miya wu alyi shi ko goto shi ko paye Puroguru.
\v 10 Wu bɨni me mum shi ɗuwoni kumbe woma ɓooma ma ayim bo gaawi kumbo mɨ wun naare, Ji gwang, dai ɓiyewu wu gɨmawu gɨn woma yaleboi ɗɨm a yalewuni kɨduwa wom yena yini.
\s1 ƁALA MA BITURUSH BO SHAM MA SHOLOMON
\v 11 Shakam shi kwa ara Biturush gɨn Yahaya, dai miyai a yale wuni kiɗekiɗe wu yiru kayo do yiwu la sham ma Shulemanu.
\v 12 Shakam Biturush ala kɨshimi, a lɨuwu ko miyai. "ka miya Yishiraila, goro mi yalamaiyi? Goro mi ka shaka yeremai koomu, ki mɨni mun wuuya goto ɗaayi dɨmbɨri gɨn wutau mɨ gwang maamu?
\v 13 Puroguru ma Yibirayi, gɨn Yishaku, gɨn ma Yakubu, Puroguru ma boppinmu, a ɓoi darma ko kwarak mani Yeshu. Shimi mum kaa ɓooya ane ɗɨm kaa kuraya gaan Bilatush, shakam shi lau washɨmani.
\v 14 Ku kur mum karkat gɨn teet, ku lauwi wu washɨmai na duna muru kooni.
\v 15 Ku duu muru na ɓoi tuniya, mɨ Puroguru yila bo muru - mɨn shittangin ma woiyi me.
\v 16 Ɓanje, kɨduwa ɓoijire la yimni, mui me mɨ ka ala ka bɨna yini - Yimni me manaya gɨddɨng, ɓoijire ko Yeshu ɓonna jengɨren yik gaan mai dai.
\v 17 Ɓanje mwalan, na bɨni ku yu la kindi bɨnmai, ki mɨ anajokongin mamai yaa.
\v 18 Ge woiyingin mɨ Puroguru ɓala ɗeɗel an yima ɗa bo Anawouyo ma Puroguru dai, ko Kɨrishiti mani an kang kindi, ɓanje a gɨmeni.
\v 19 Ku lɨp tubi, Ku kaghɨldɨku, kɨduwa jaɓe ɓala mamai au muulumai ane, kɨduwa shakangin dooma mɨ am wai noweyik gaan Nakomu,
\v 20 ɗɨm an tange Kɨrishiti mum wun ɓoona wutau duwa mai, Yeshu.
\v 21 Shi mum la puro mbak ata gɨpɨmani do shakam au maane wonduwoigin dai bo ɗuko maawu, ko wom Puroguru ɓala ɗeɗel bo Anawuoyo mani moi karkat.
\v 22 Musha kuli a ɓale, 'Puroguru Makam an yil Nawouyo ki naani la mwalan mai. Aku kang wom dai an ɓalmai.
\v 23 An yima dai mum woi kangha Nawouyoyu au duu munni la miya mani.'
\v 24 Ou, dai Anawouyongin mɨ luna gorei ko Shamaila gɨn moi wun dowa biini wu yee ɓala ɗɨm wu ɓale duwa bonkongini moi.
\v 25 Kaa ambo ma Anawouyo gɨn ɗowe ko ɓala mɨ Puroguru yaa gɨn kaghɨyan. Kim shi ɓala ko Yibirayi, 'la kaamowo dai miyá la pani au ɗuko shaɗak.'
\v 26 Bim Puroguru yila kwarak mani, a tangɨtɨyi yimai dong, kɨda ku ɗuwoku shaɗak, ku kaghɨlduku anya ma laamai bo kerek awo mamai.''
\c 4
\s1 BITURUSH GƗN YAHAYA GAAN AMBO PALDA
\p
\v 1 Kim Biturush gɨn Yahaya wun ɓala ko miyai, Wilan gɨn Nagaan ma ana moi gaawi kumbo gɨn Mɨshadukiya wu dowu koowu.
\v 2 Awowu a jaɓeni kiɗekiɗe kɨduwa Biturush gɨn Yahaya wun kukuwu ko miya ɓala ma Yeshu gɨn ɓale duwa yilma Mani bo muru la moi mutawa.
\v 3 Wu koi wuni wu pate wuni la jarum doo bɨla shangni, dumbo booni a yeni.
\v 4 Ge miya ɗɨgɨm moi wun kangha ɓalai wu ɓoijire; ɗɨm ɗɨgɨm mamyen moi wun ɓwajire a yai ki dendɨren baat.
\v 5 A ɗuwoni bɨla shangni- anajoko gɨn moi ɓambɨren gɨn anaɓulo wu dapowu boi ɗumoi la Wurushalima.
\v 6 Annash mɨɓambɨram ma wilan shi nini gɨn Kayapa gɨn Yahaya gɨn Alejanda gɨn dai ɓiye miya ma mɨɓambɨram ma wilani.
\v 7 Shakam wun yira Biturush gɨn Yahaya la derenwu, wu biɗe wuni "Gɨn dɨmbɨri pɨla, kanje gɨn yim ma, ka yaa woyi me?"
\v 8 Biturush ɗɨm, gɨmmani gɨn lɨm mɨ karkat, a ɓalwu, "kaa anajoko ma miya gɨn moi ɓambɨren,
\v 9 bo mɨni gangɨre aku bidɨmamu ko wom gwang mɨ yena yi napɨrai me - ko gokoi pɨla wun maana mui me wa jengɨren?
\v 10 Mo me bɨla ɗuwoni gɨn bɨnma mamai dai gɨn ɓiye miya Yishiraila la yim Yeshu kɨrishti mɨ Najarat mɨ ka ɓaghaya, mɨ Puroguru yilaya bo muru - kɨda Shii mui me yirana nene gaan mai gɨn jengɨren yik.
\v 11 Yeshu kɨrishiti shi guwat mɨ ka ana ɗɨwo ka kura ɗɨm ɓanje a ɗuwooni guwat bo gomɨk.
\v 12 Woi bukekoi waama yi mondin mu ɗangwu: ɗɨm woi bɨla yim lapuro mɨ wun ɓwa la miya mɨ mbak am ɗaama yikiu."
\v 13 Biim ɓanje wun ala bo gonggo ma Biturush gɨn Yahaya wu gaare laki wun miya duɓang woi ana bɨnennu, a yaale wuni ɗɨm wu bɨni Biturush gɨn Yahaya jiu gɨn Yeshu,
\v 14 kɨduwa wu al mum wun janghaya jik petewu, wu wule wom au ɓalmai ko woyime.
\v 15 Ge, bim wun waa Anatupii wu ɓau bo ɗuko deren mɨnai, wu ye ɓala la derenwu.
\v 16 Wu ɓale mɨndeyi am yiwu ko miyai me? Dai gɨn wutau yaleboi mɨ yena ɗaa yiwu a ɗuwoni gɨn bɨnma yi mum shi gɨn ɗuko la Wurushalima; waamu ɗɨm kirkimayu.
\v 17 Ge me bo tani gaan la miya ɗɨmu, moo mu ɓɨr kumowu bowu maane ɓala ko mondin mu la yimi meu."
\v 18 Wu nai Biturush gɨn Yahaya laki wu ɓɨr kumowu bo wu ye ɓala kanje kuke wonduwoi la yim Yeshu ɗɨmu.
\v 19 Ge Biturush gɨn Yahaya wu lɨuwi ɗɨm wu ɓale, "An yima gwang gaan Puroguru mu tam goro mamai kanje goro mani, ku yinge laki.
\v 20 Waamu ɗɨm laare ɓale wom mɨn kangha gɨn wom ɗɨm mɨn alau.''
\v 21 Biim wu maane ɓɨr kumo mɨ Biturush gɨn Yahaya, wu washe wuni wu tawu. Woi wun ɗɨma wai goko ma ɓoowu kindiu, Kɨduwa dai ɓiye miyai wun paye Puroguru kɨduwa wom yena.
\v 22 Shi mum shi waa jangha kɨda wutau ma yaleboi mila mani a tai paraugumni.
\s1 ANAƁOIJIRE WU YE KUMBO WU YE ƁALA WOI GƗN SHOORIU
\v 23 Bi mɨ wun washa wuna, Biturush gɨn Yahaya wu dowu yi miya maawu wu maane rohon ma wom na gaan wilan gɨn moi ɓambɨren wun ɓalwa.
\v 24 Shakam wun kangha kɨshimi, dai ɓiyewu wu yil yilawu taayi Puroguru wu ɓale, "Makam, mɨ kai yaa lapuro gɨn ali gɨn nong gwa gɨn ɓiye wom laawu.
\v 25 Kai mɨ ɗa yi Lɨm mɨ karkat kai ya ɓala ɗa bo kwarak mongo, bongmu Dauda, ka ɓale, 'Goro mi alingin ma angau wun kɨɨm ɗɨm miyai wun kɨnke woingin mɨ bam?'
\v 26 Ka ɓale, 'Amnangi moi la pani wu gom bowu ɗɨm anajoko wu dape kowu boi ɗumoi ko Makam, ɗɨm gɨn ko kɨrishtimani.'
\v 27 Kuli, Hiridush gɨn Amna Bilatush, dapɨmawu gɨn angaungin gɨn miya Yishiraila, dapɨmawu la nong alii me ko kwarak mongo mɨ karkat Yeshu, mɨ kai puuraya.
\v 28 Wu dape kowu duwa yee wom kai ɗaura gɨn arwo gɨn wom kai yaa jindai yeni dumbo ɗeɗel.
\v 29 Ɓanje, Makam, ka yinge ɓɨr kumongin mawu ka ɓoona kwarinjen mongo ɓalam au ɓalmai woi gɨn shooriu.
\v 30 Kɨduwa shakam kai woowa arwo ma jang boi, boshita gɨn womma yaleboi bɨla yeni la yim Yeshu kwarak mongo mɨ karkat."
\v 31 Biim wun teela kumbo, boi mɨ wun dapawa yiki a yee wuɓe, ɗɨm dai wu gɨmowu gɨn Lɨm mɨ karkat, ɗɨm wu ɓoi ɓala ma Puroguru woi gɨn shooriu.
\s1 ANYA MI MA ANAƁOIJIRE ƊUMOI
\v 32 Miya ɗɨgɨm moi wun ɓwajire lɨmwu gɨn awowu ɗumoi: woi mu ɗumoi laawu ape yiini ko wom shi gɨn shi ɗuwoni bo maniu; dai ɓiyewu wu gɨre wom wun gɨn shi wun bobboi koi.
\v 33 Gɨn dɨmbɨri Ana tupii wun ɓoi shitta maawu ko yilma Nakomu Yeshu bo muru, ɗɨm yaashɨk mɨ gɨddɨng koowu dai.
\v 34 Woi mu laawu ɗumoi wula wonduwoiyu, kɨduwa dai moi wun gɨn yindiboingin gɨn mɨnangin wu wupe, wu doowu gɨn ayim ma wom wun wupai
\v 35 wu loi gaan Anatupii, ɗɨm anya ma wu ɓooni ɓiye wom shi jidai.
\v 36 Yushubu na Lawi, mum pottɨna kuburush Anatupii wu luuni yim Barnaba. (mɨ laki shimi, lowo na dinge bogongo).
\v 37 A wupe boi, a donnu gɨn ayimi a loi gaan Anatupii.
\c 5
\s1 HANANIYA GƗN SHAPIRATU
\p
\v 1 Ɓanje bɨla mu nini yimni Hananiya gɨn mɨndani Shapiratu, a wupe pinen mani
\v 2 a koi gɨlwa ayimi ( ɗɨm mɨndani a bɨni), a donnu gɨn gɨlwa ayimi a loi gaan Anatupii.
\v 3 Ge Biturush a ɓale, " Hananiya kɨduwa mi kai lɨuwa amna yaanjin gana yiwo ɗɨm kai yaa lɨuwo ko lɨm mɨ karkat kai kwa gɨlwa ayim ma yindiboi mɨ kai wupa?
\v 4 Shaka mɨ wo kai wupau boiyi woi mongouru? Ɗɨm bim kai wupa, woi ɗuwana la arwouru? Yee mi kai kɨnka kamo woyime la awowo? Woi ka yu lɨuwo ko miyau, ge ko Puroguru."
\v 5 Kangha ɓalai me, Hananiya a wukureni ali tuuniyani a poreni, ɗɨm shoori a koi miya kɨɗekɨɗe moi wun kangha woyime.
\v 6 Lakɨrjen wu dowu gaan wu ɗakɨreyi wu porowu gɨn shi wu tawu areyi pani.
\v 7 Bi ki shaka kunung, mɨndani a gaatɨto, wo she bɨna wom yanau.
\v 8 Biturush a ɓaldo, " Shi ɓallo mondin ko kɨrau ayimi me ka wupa boiyi. She lɨuwa she ɓala "ou, kɨrau ayimi."
\v 9 Bi shiimi Biturush a ɓaldo, " kɨda mi ka dapa boomai ka kɨr Lɨm ma Nakomu? Yingu, moi wun ara mooji wun jik bo goko, au do gɨr maji pani kɨm.
\v 10 A wukuroto shwet gaanni a muroto, lakɨrjeni wu gaatɨwu wu waare mutto; wu gɨrere wu tawu arere pete mooro.
\v 11 Nong shoori a koi dai moi anaɓoijire gɨn moi wun kangha woingini moi.
\s1 WU YE BOSHITANGIN GƗN WOMA YALEBOI ƊƗGƗM
\v 12 Boshitangin gɨn womma yaleboingin ɗɨgɨm a yeni la miya ɗaa yi Anatupii. Dai ɓiyewu dapɨmawu la sham ma Shulemanu.
\v 13 Ge woi mu ɗumoi la miya wa ding bogongo ma taa laawu; dai gɨn shimi, miya wu ɓoowu ɓaɓambɨram kɨɗekɨɗe.
\v 14 Daa ɓanje yere ana ɓoijire wu miyewu do yi Nakomu, miya ɗɨgɨm mamyen gɨn tamyen,
\v 15 Kɨshimi wu mawu wottɨru ana pɨra moi ko goko wun gandɨmawu ko danki gɨn yindi, kɨduwa bo Biturush a doni goomma lɨmni an taa ko yerei.
\v 16 Yere miya ɗɨgɨm kɨm ɗoowu dapawu moi pottuwa la alingin moi kaara Wurushalima, wun doomanu gɨn anapɨra gɨn moi yaanjin gawa yiwu, ɗɨm dai wu woi jangha.
\s1 WU PIILE ANATUPI
\v 17 Ge shi mɨɓambɨram ma wilan a yileni puro ɗɨm dai moi wun gɨn shi ( wuni moi kaamo Shadukiya); gonggo a tɨmbewuni
\v 18 ɗɨm wu dushe Anatupii, wu pate wuni la jaarɨm.
\v 19 Dai gɨn shimi Kɨbɨri na tangi ma Makam a doni au bogoko ma jaarumi ɗɨm a por wuni pani, a ɓale,
\v 20 "Taku, ku yireku la gaawi kumbo mɨ Wurushalima ku ɓale ko miya dai ɓiye ɓala ma tuniyai me."
\v 21 Bi mɨ wun kangha woyi me, wu gawu la gaawi kumbo ma Wurushalima daa bo shang wun kukuwu. Ge mɨɓambɨram ma wilan a doni, gɨn moi wun goreni, a nai wilan gɨn dai ɓiye moi ɓambɨren ma miya Yishiraila, a tupe wu dowu gɨn Anatupi moi la jaarumi.
\v 22 Ge ana moi bo jaarumi wu gawu woi wun waa wuna lakiu, ɗuwowu mawu gɨn rohon,
\v 23 " mu wai jaarumi nummani ngwet ɗɨm ana moi bo gaawii wun jijik bogokoi, ge biim mɨn awa, woi mɨn waa mu ɗumoi lakiu.
\v 24 Ɓanje biim na gaan ma ana moi gaawi kumboi gɨn na gaan wilan wun kangha ɓalai me ɗuwowu jɨngɨlewu kɨɗekɨɗe duwawu, ko wom an do bi.
\v 25 Ɗɨm bɨla mu a doni a ɓalwu, "Miya mɨ ka pata la jaarum wun nene jijik la gaawi kumbo ma Wurushalima wun kukuwu ko miya."
\v 26 Kɨshimi na gaan ana moi gaawi kumbo ma Wurushalima gɨn ana moi jaarum wu tawu maanduru wuni gɨn bi, woi gɨn dɨdɨmbɨri ɗɨmɨu kɨduwa wun shoore miya bo wu wole wuniu.
\v 27 Biim wun mandɨra wuna, wu loi wuni deren miya. Shi mɓambɨram ma wilan a shokuwu ɓiɗa,
\v 28 Shi ɓalwu, "Mu ɓɨr kumomai boku kuke la yimi meu, daa ɓanje, ku gɨm Wurushlima gɨn kuka kuka mamai ka jinda bɨla ku wi doom ma mui me ɗuwoni koomu."
\v 29 Ge Biturush gɨn Anatupii wu liu ni,"A ɗuwoni mbak mu tamu goro Puroguru ko mɨ am taa goro miya.
\v 30 Puroguru ma boppinmu a yil Yeshu puro, mum kaa duwa munni, ɗayi longhani ko shoowi,
\v 31 Puroguru a ɓooni ɓaɓambɨram a luyi ko anni mɨ tuumini bɨla ɗuwoni ɓila gɨn nabukekoi, bɨla ɓoona Yishiraila tuubi gɨn muule jaɓe ɓalangin.
\v 32 Mɨni mɨn shitta ko wongini me, kɨshimi ɗɨm Lɨm mɨ karkat, mɨ Puroguru shi ɓwa ko moi wun taa goro ɓala mani.
\v 33 Shakam wilani wun kangha woyi me wu yee kɨɨm kɨɗekɨɗe wu yee jindai bɨla wu du muru Anatupii.
\v 34 Ge na Parisha yimni Gamaliyel, na malɨm ma kumai, mɨ miya dai wun ɓooni ɓaɓambɨram, yirana jik ɗɨm a wii bɨla wu por Anatupii pani dong.
\v 35 Ɗuwoni ɓalwu " kaa miya Yishiraila, ̧ ku loi koomai gwang ko wom ka ɗika aku yiwu ko miyai me.
\v 36 La shakangin mɨ goowana Tudash a yildini, shi ape kooni ɗa mondin mu, ɗɨm miya ɗɨgɨm ki bo aru parau, wu tawu goreni. Wu du munni, moi wun tawa goreni wu lukurowu ɗɨm wo wun ɗuwawa ɗa bo wonduwoyu.
\v 37 Bi mui me, Yahuda mɨ Galili a yildini la bonkongin ma ɓɨl koii ɗɨm amturu yere miya goreni. Shi kɨm a mureni, ɗɨm dai moi wun tawa goreni wu lukurowu.
\v 38 Ɓanje na ɓalmai, ku tike koomai gɨn miyai me ku ɓau wuni ɗɨm, bo wom wun ɗika wun yimai wutau ma miya, an lukurma.
\v 39 Ge ɗɨm bo ma Puroguru, waku ɗɨm lukurmawuu; aku ɗɨm wai koomai kaa shaagha gɨn Puroguru." Kɨshimi shi amma shenwu.
\v 40 Ɗuwowu naaru Anatupii wu dushe wuni, wu ɓɨr kumowu, bo wu yee ɓala la yim Yeshu kɨmau, wu ɓau wuni wu tawu.
\v 41 Wu ɓau deren mɨnai gɨn popolok awo kɨda wu ɓɨlwuni la moi wun kɨrawa wu nai kindikindi daa yimi.
\v 42 Bi shimi anya pori pɨla la gaawi kumbo Wurushalima gɨn mɨna mɨna, wu twi gaan gɨn kukumai gɨn ɓoi ɓala wun ɓalmai Yeshu shii Kɨrishitii.
\c 6
\s1 BEELE ANAƁOIJIRE BOILA MƗ AWU YE KWARAKWARAK
\p
\v 1 Banje la bonkongini moi ambogwatin wun kara miima, Miya Yahuda moi ana kang bo Girka wu loi goro take bowu, kɨda miya Yahuda woi wun loi kowu yi boriyan mawu shaka tike wom botumau anya porii pɨla.
\v 2 Anatupi moi gum dɨra raapi wu nai kap ɓiye ambogwatin do yiwu wuun ɓalla, ''woi yana gwang yimu mu ɓau ɓala ma Puroguru mu mane shenmu ko tikau.
\v 3 Duwa shimi ku beele miya boila la derenmai moi gwang purowu, gɨmawu gɨn lɨm mɨ karkat ɗɨm gɨn boshenshen, mɨ am wuumawu bo wutauwi me.
\v 4 Mɨni ɗɨm am twi gaan gɨn kumbo ringring ɗɨm gɨn ɓoi ɓala ma Puroguru.''
\v 5 Wom wun ɓala a poshe awo miya dai. Kɨshimi wun beela Yishitipanush, mum gɨmmani gɨn ɓoijire ɗɨm gɨn lɨm mɨ karkat, Pilibush, Burokorash gɨn Nikolash mu Ankakiya,
\v 6 Ana ɓoijirei wu dounu gɨn miyai shimi gaan Anatupi, wun yiwa kumbo wun lwa arwu koowu.
\v 7 Kɨshimi Ɓala ma Puroguru taareni; Ambogwatin a miiyeni koowu la Wurushalima keɗekeɗe; ɗɨm wilan ɗɨgɨm wu dowu wun ta goro ɓoijirei.
\s1 WU KOI YISHITIPANUSH
\v 8 Banje, Yishitipanush tep gɨn yere yashik ɗɨm gɨn dɨmbɨri, shi ye woma yaleɓoi kɨɗekɨɗe gɨn bo shitta la miya.
\v 9 Ge nene yere miyai yilawa miya ma gawi kumbo mɨ wun nare gawi kumbo ma Moi talai, ma miya Karniliyush, Yishkandiriya gɨn moi pottuwa Kilikiya gɨn Ashariya. Miyai wun kara kirki gɨn Yishipanush.
\v 10 Ge woi wun wa dɨmbɨri ma kirke wom Yishitipanush ɓala la Lɨm gɨn boshenshenu,
\v 11 Wu shoke awo yere miya bo tukunje wu ɓale, "mu kanghi Yishitipanush shi ɓala buunen ko Musha gɨn Puroguru."
\v 12 Wu yile shen ma miya, Moi ɓamɓɨren, gɨn Anaɓulo, ɗɨm wu mɨɨn Yishitipanush wu kottiyi wu dowu gɨn shi deren mɨna.
\v 13 Wu dowu gɨn Ana baye bi lɨuwo, wu ɓale, "Mui me woshi ɓawa ɓala ko boi mu karkat gɨn ko kumaiyu.
\v 14 Kɨduwa mu kanghyi shi ɓalmai Yeshu mɨ Najarari me an jupule boyii me ɗɨm an paure bo pani mɨ Musha ɓooma dai,
\v 15 dai moi deren mɨna wu shake yero yini wu al bo yereni a paureni ki bo yero Natangi ma Puroguru.
\c 7
\p
\v 1 Wila mɨ ɓamɓɨrami a ɓale, ''woigini moi kuliʔ ''
\v 2 Yishitipanush a ɓale, ''Mwalan gɨn Boppinno, ku kake kumomai yino: Purogurui mɨ na darma apa kooni yi kagha mamu Yibirai, shakam shi ali mɨ wun nare Meshopotamiya, bim ɗuwana Haran;
\v 3 A ɓalli, '' Ɓau ali mongo gɨn miya mongo ka tako boi mɨ ana apuwo.'
\v 4 Ɗuwoni ɓau ali mang Kaldiya a ɗuwoni la Haran; bi muru ma boki, Puroguru a donnu gɨn shi la ali mɨ ɓanje ka laki.
\v 5 Woi ɓoona boi la boigini ɗa kolou, auwo, anya boi mɨ an kɨrma bo loi yooniu. Ge a ɗowe koi - Shakai Yibirai woi shi gɨn Lowo dong wu - ge an ɓooni boi bo mani shi gɨn dengɨleng mani moi au doo bini.
\v 6 Kime Puroguru ya ɓala gɨn sh, dengɨleng mani au ɗuko ma shaka kalla bino, anako alii au wuumawu bo jewe jewe ma mila aru parau. NGWALNGWAL MA YISHITIPANUSH
\v 7 'Ana yiro kumai ko ali ji au jewe jewe laro, 'Ɓala Puroguru, 'bishimi au bo potɨma wu dowu ɓoono ɓaɓambɨram yi boyi me.'
\v 8 A ɗowe ko ɓala ma ɗilik gɨn Yibirai, Yibirai bong Yishaku, a yini ɗilik la bonko torumen, Yishaku bong Yakubu, Yakubu bong boppin gum dɨra raap.
\v 9 Kɨduwa gongo a wii mwalan Yishibu, wu wupe yi ta Mashar,
\v 10 ɗɨm Puroguru shi biini a poryi la kindi kindi dai a wai gɨpɨma gɨn bo shenshen gaan Pirauna, Amna Mashar. Pirauna a luuyi Gomnam Mashar ɗɨm gɨn dai ɓiye mɨna mani.
\v 11 Banje kiim a gani la mashar gɨn kanana, gɨn kindi kindi kɨɗekɨɗe ɗɨm boppinmu woi wun wa wombotumau.
\v 12 Shakam Yakubu Kangha kure yiki Mashar, kɨdomin, a tange boppinmu.
\v 13 Na raapni, Yishibu a ape kooni yi mwalanni, ɗɨm Pirauna a bɨni yi miya ma Yishibu.
\v 14 Yishibu a mane tange mwalanni wu tawu ɓalli ko bongwu doni Mashar, gɨn dai ɓiye miya mani, kowu boilangumni ɗɨra baa.
\v 15 Yakubu a mani la Mashar, ɗɨm a mureni, shi gɨn boppinmu.
\v 16 Wu wore wuni taa Shekem ɗɨm wu are wuni la wuyo muru mɨ Yibirai ɗira ko duɗa-duɗa ara ambo ma Hamor la Shekem.
\v 17 Kim Shaka ɗowe ko ɓala mɨ Puroguru ya gɨn Yibirai yatɨna nem, miyai wu lowu ko apowu wu yewu ɗɨgɨm la Mashar,
\v 18 a yeni shaka nini mu wun wa mondin Amna Mashar, Amna mɨ woi shi bɨna yi Yishibuu.
\v 19 Amnai me tekɨla miya mamu ɗɨm yiwa kindi ko boppinmu kɨɗe kɨɗe, wu shingɨre boppinmu bɨla wu pate ambo maawu ane dong, kɨduwa bowu ɗaawuu.
\v 20 La shakai shimi wun lwa Musha; Shi gwang kɨɗeƙɨɗe gaan Puroguru wu mole yi ma tere kunnung la mɨna ma boki.
\v 21 Shakam wun mukaya ane, lora Pirauna a gɨreyi ɗɨm a ɓareyi ɗa lowo mondo.
\v 22 Musha a wai bɨnen ko dai boshenshen ma miya Mashar; ɗɨm shi gɨn dɨmbiri la yila ɓala mani gɨn wutau.
\v 23 Ge shakam shi nem mila paraungumni, a sheni la awoni tani yinge mwalanni, miya Yishiraila.
\v 24 Alma na Mashar shi boi kindi kindi ko lo Yishiraila, Musha a gɨpe bo shaghai, a waare na Mashari.
\v 25 Shi kɨnkɨmai Mwalanni awu gaarimai Puroguru shi baale kowu ɗa yini, ge woi wun gaarau.
\v 26 Bɨla shangni, a doni wai miya Yishiraila raap wun daghal; aye ɓa bɨla niime la derenwu; a ɓale, 'moi ɓambɨren, ka mwalan apomai; duwa mi ka jaɓe awo apomai?'
\v 27 Ge na ɗike bokyi a dɨleyi ane, a ɓale, 'mandei wuuwa na gaan gɨn na kumai komui?
\v 28 Ka lau duu munno ki mɨ kai duwa na Mashar woono? '
\v 29 Musha a ye kayo amani bi kangha ɓalai me; a ɗuwoni maawo la ali Midiya, boi mɨ lwa ambo raap.
\v 30 Shakam mila parau gumni gowana, Natangi ma Puroguru ape kooni yini la lushu yoo guwat Shinai, la yelɨm wati la lushu.
\v 31 Shakam Musha ala wati a yaleyi ɗɨm shakam shi ta bo yɨgɨmai, yila Makam dona, ɓalmai,
\v 32 ''Nani Puroguru ma boppinmai, Puroguru ma Yibirai, gɨn ma Yishaku gɨn ma Yakubu. Dɨmbɨyik Musha golo, ɗɨm daa yingɨmai woi shi ɗɨmau.
\v 33 Makam a ɓalli, 'puulu tagha mɨ yoowo, kɨda boim kai yiraka yiki boi mɨ karkat.
\v 34 Na al kindi kindi ma miya mono moi wun Mashar, Na kang ɓunen maawu ɗɨm na dono bɨla na gɨpe koowu; ɓanje woko, ana tangɨmowo Mashar.'
\v 35 Musha mɨ wun kurayai me, shakam wun ɓala, ' Mandei wuuwa na gaan gɨn na kumaiyi?' Shi mum Puroguru tangaya dai ɗa na gaan gɨn na baalekoi. Puroguru a tangeyi ɗa ara Natangi mɨ apa yini yi Musha la lushu.
\v 36 Musha a poɗutɨru wuni la Mashar, bim ya woma yale boi gɨn bo shita kɨɗe kɨɗe Mashar gɨn Nong gwa ji dwai, ɗɨm la lushu la mila paraungumni.
\v 37 Mushai shimi kɨma shi ɓalwa ko miya Yishirail, 'Puroguru an yilmai Nawouyo la mwalanmai, Nawouyo ki nani.'
\v 38 Me mum la bo dimen la lushu Natangi yina ɓala ko Guwat Shinai. Me mum jin gɨn boppinmu; Me mum gɨpɨtɨra yila ɓala ma tuniya bɨla ɓoomu.
\v 39 Me mum boppinmu wun kura wu lɨuyi; wu duuryi ane deren maawu ɗɨm wu mane shen maawu do Mashar.
\v 40 La shakai shimi wu ɓalli ko Haruna, 'ka ɗɨghmu pɨrapɨra mɨ an gɨpe gaanmu. Bo ma Musha, mɨ shi pottɨra mɨna la ali Mashar, woi mɨn bɨna wom wayau.
\v 41 Kɨshimi wu ɗigh yipa lo laa la bonkogini moi, ɗɨm wu dowunu gɨn woma tapɨrɨk yi pɨrapɨrai ɗɨm a ye yiwu shakɨrak kɨda wutau ma arwu.
\v 42 Ge Puroguru a kaghɨle wuni bo ɓoi ɓaɓambɨram ko ninigin moi la puro, kim wun ɓula la likatkat ma anawouyo, 'Ka miya Yishiraila, mila paraungumni la lushu ku tɨmne yino tapɨrik gɨn noning lunjin mɨ kaa wora dɨrii?
\v 43 Ku gɨpe tara mɨ bo kumbo ma Molek gɨn niini ma pɨrapɨra Repan, gɨn yipangin ka niima bɨla ku ɓowu ɓaɓambɨram. Ɗɨm ana gɨrmamai ane taa gaan Babila.'
\v 44 Boppinmu wun gɨn tara kumbo ma maane ɓala la lushu, ki mɨ Puroguru wuuwuna shaka mɨ ya ɓala gɨn Musha bɨla Shi ɗigh ki yipa mɨ shi ala.
\v 45 Me shimi tara kumboi mɨ Boppinmu wun bangda ɗɨm wun dowana la ali gɨn Joshuwa shaka mɨ wun doma. A yeni woiyi me shakam wun gawa la ali mɨ Puroguru gasha ana ko boyii gaan Boppinmu ɗuwana mawu. Tara kumboi a ɗuwoni boiyi daa la bonkogin ma Dauda,
\v 46 mɨ shi wa gɨpma yi Puroguru ɗɨm a kumbe bɨla waani bo ɗuko ko Puroguru ma Yakub.
\v 47 Ge Sholomon shi ɗɨgha mɨna ko Puroguru.
\v 48 Dai gɨn shimi, Shi mɨ taa ɓaɓambɨram dai woi shi ɗuko la mɨnam wun ɗɨgha gɨn arɨkwu; kim Nawouyo ma Puroguru ɓala,
\v 49 'bo joko mono, Lapuro, ɗɨm ali bo ɗuko ma kuturak ma lwoi yoono, kamo mɨna pɨla akɨ ɗɨghnoi? Shi ɓala Makam: Ɗato boi mɨ ana nowe yinoi?
\v 50 Woi annou ru niima woingini moi?
\v 51 Kaa miya ana gɨddɨng koi, wo ka aghɨra bo gongomai gɨn kumomaiwu, rɨngrɨng ka kur Lɨm mɨ karkari, ka ye wom boppinmai wun ya.
\v 52 Ma la anawouyo ma Puroguru mɨ bopinmai woi wun piilauʔ Wu duu muru anawouyo ma Puroguru moi dowa domin gaan doma ma Mɨ teeti; banje ku ɗuwoku ana washe koi gɨn ana duna muru mani kɨma,
\v 53 Kaa mɨ ka gɨpa kumai mɨ anatangi wun lwa, ge woi ka taka goreiyu.''
\s1 WU DUU MUR YISHITIPANUSH GƗN GUWAT
\v 54 Banje shakam wilan wun kangha woiyingini moi, a juwe bogongowu, wu akɨre wurowu yi Yishitipanush.
\v 55 Ge Shi, dumbo gɨmmani gɨn Lɨm mɨ karkat, shaka yereni lapuro ɗɨm ala darma ma Puroguru; ɗɨm a al Yeshu jik ko arɨk mɨ tumini ma Puroguru.
\v 56 Yishitipanush a ɓale, ''yingu, na al la purongin abbɨmawu ɗɨm, Lowo ma Mu jik ko arɨk mɨ tumini ma Puroguru.''
\v 57 Ge Wilani wu yil yilawu bongbong, wu wore kumowu ɗɨm dai ɓɨyewu wu nuumyi,
\v 58 Wu poryi bi nong ali, wu mukeyi gɨn guwat: Moi wun ɓwa shitta ma woiyi me wu pate landa maawu gaan lakarak mɨ yimni Shawulu.
\v 59 Kim wun ko muke Yishitipanush, shi ko nai Nakomu, shi ɓalmai, ''Nakomu Yeshu ka gɨpe lɨmno.''
\v 60 Tɨma bɨrɨmni ali, ɗɨm ya nai bongbong,''Nakomu, boko koi wuni gɨn jaɓe ɓalai meu.'' Shakam tela ɓalai me, a gɨpeyi noo.
\c 8
\s1 SHAWULU AYE KULANG KO YIKILISHIYA KEƊKEƊE
\p
\v 1 Shawulu a baye bi duna murii. La bonkoi shimi miya wu piile ana ɓoijire keɗekeɗe moi wun la Wurshalima; wu lukurowu ta Yahudiya yerei wu tawu Shamariya, moi ɓaghawa kara Anatupi.
\v 2 Miya moi ɓwa kowu wu are Yishitipanush, wu kuye murmani kɨɗekɨɗe.
\v 3 Ge Shawulu a dɨr lɨm Yikilishiya kɨɗekɨɗe, shi ta mɨnamɨna ɗɨm shi ammawu manyen gɨn tamyen kɨda patɨmawu la jarɨm.
\s1 WU ƁOI ƁALAM NET LA SHAMARIYA
\v 4 Dai gɨn shimi ana ɓoijire moi lukurawa la alingin wun boi ɓala mɨ ne.
\v 5 Pilibush a shuwoni ɗa nong ali Shamariya ɗɨm shi ɓalwu ɓala ma Kɨrishiti.
\v 6 Shaka mɨ miya ɗɨgɨm wun kangha, wun ala woma shita mu Pilibush shi ya, wu mane shen dai ɓiyewu ko wom shi ɓala.
\v 7 La miya ɗɨgɨm mɨ wun gɨn shi, lɨm mɨ gɨngɨngha wu podowu lawu ko kwi bongbong; ɗɨm nɗuralgin ɗɨgɨm wu janghowu.
\v 8 Ɗɨm nong alii a gɨmota gɨn popolok awo.
\v 9 Ɓɨla mu nini la nong alii yimni Shiman, mum na gormo dumbo nenel, shi ɗuwoni ye woma yaleboi keɗekeɗe miya shamariya wun almai, shi mane kooni mum bimma.
\v 10 Dai miya Shamariya ambo gɨn moi ɓamɓɨren wu mane shenmawu yini, wu ɓale "Mui me shi dɨmbri ma Puroguru mɨ wun nai ɓamɓɨram".
\v 11 Wun kake kumowu yini, kɨduwa a ɗuwoni shi yalmawu gɨn gormo mani duduk.
\v 12 Ge miya wu ɓoijire shaka mu wun kangha Pilibush shi ɓala ko joko ma Puroguru gɨn yim Yeshu Kɨrishiti. A yiwu baptishma mamyen gɨn tamyen.
\v 13 Anya Shiman gɨn kooni a ɓoijire: wu yini baptishma, wun ɗuko gɨn Pilibush ringring. Shakam shi ala noning woma yaleboi mu yena, a yaleyi.
\v 14 Banje Anatupi moi la Wurushalima wu kanghi miya Shamariya wu gɨpe ɓala ma Puroguru, wu tangɨwu Biturush gɨn Yahaya.
\v 15 Shaka Wun shuutuwa, wu ye kumbo yi Puroguru kowu kɨda Puroguru bɨla bowu Lɨm mɨ karkat,
\v 16 kɨda doo shakai shimi dong woi Lɨm mɨ karkat shuuwana ko anya ma laawuu; wu yiwu kara baptishma la yim Nakomu Yeshu.
\v 17 Biturush gɨn Yahaya wu lwi arwu koowu wu gɨpe Lɨm mɨ karkat.
\v 18 Banje shaka mɨ Shiman ala miya wu gɨpe Lɨm mɨ karkat ɗayi loi arik ma anatupi ko miya, a ɓoowu ayim.
\v 19 A ɓale "ku boono ɗɨmɓɨrime nani kɨm, kida boono lwi anno ko miya wu gɨpe Lɨm mɨ karkat kɨm".
\v 20 Ge Biturush a ɓalli "moo ka tileko gɨn ayim mongo kɨda ka kɨnke aka wai wom Puroguru ɓwa gɨn ayim.
\v 21 Wo kai gɨn boi anya kolo lamuu, kɨda wokai ɓwa awowu ko Puroguruu.
\v 22 Da shimi ka lɨu tubi ko wutau kerek awo mu kai ya, ka kumbe mondin Makam an mulwo womu kai ɗaura la awowo.
\v 23 Kɨda na ali, kai gɨn jung awo, ɗɨm ɗoommowu la jabeɓala."
\v 24 Shiman a lɨuwi a ɓale, "Ka yinno kumbo yi Makam kɨda woyingini me dai kai ɓala, ba waneu".
\v 25 Shakam Biturush gɨn Yahaya wun ɓwa shitta ɗɨm wun ɓwa ɓala ma Nakomu, wu tau la alingin ma Shamariya wun ɓale ɓala mɨ net shaka mu wun ɓɨlma Wurushalima.
\s1 PILIBUSH GƗN NA HABASHA
\v 26 Banje Na tangi ma Makam a yini ɓala ko Pilibush, a ɓale, "Yilko tako ɗa goko ali mɨ na ta Wurushalima do Gaja." (gokoi je she la lushu).
\v 27 A yileni a tani. Tamma, me Mu na Habasha, shi tingno mɓaɓamɓɨram goro Kandakatu, Tamno Amna ma miya Habasha. Shi na koi gɨna mondo,
\v 28 a donni Wurushalima bo ɓoi ɓaɓamɓɨram, shi sharab la mɨtɨka ma donjin, shi yingɨmai la likalkat ma Na wouyo Yishaya shaka mu shi mama.
\v 29 Lɨm mɨ karkat a ɓalli ko Pilibush, " tako yini la mɨtɨkai"
\v 30 Pilibush aye kayo ta yini, a kanghi shi yinge la likarkat ma Yishaya Na wouyo, a ɓale, "Ka gaare wom kai yinge laki?"
\v 31 Mu Habasha a ɓale "ana binmai ɗinga, woi dɨm Mu ba ayeneu?" a kumbe Pilibush ɓɨla donni la mɨtɨkai don ɗuwoni gɨn shi.
\v 32 Banje boi mɨ la Likalkat mu Na Habashai jini yingi laki she kiime, "Wu ameyi ki tingha mu wun ta gɨn shire bo wore ɗɨrii; ɗim ki gam mɨ shi ɗum gaan ana wunmani, Woi shi awa boniu:
\v 33 la gate gumi mu yina, kumai a maayi: mandei ani ɓale jaman mani?, kɨda tuniyani wu gɨru la pani."
\v 34 Tingnoi a bide Pilibush, a ɓale "na kumbewe, mandei nawouyo ma Purogurui shi ɓala kooni? kɨda kooni kanje mondin mu?"
\v 35 Pilibush a loigoro ɓala, ɗɨm a loigorei gɨn likalikat mɨ karkat shi ɓooni shitta ma ɓalam net ma Yeshu.
\v 36 Kim wun tama ko goko, wu yatuwu bo gwa ɗɨm Tingnoi a ɓale " Yingu, gwa nenee. Mindei an gai yino baptishmai?"
\v 37 Pilibush a ɓale, "boko ɓoijire gɨn awowo, aka wai baptishma,
\v 38 Na Habashai a lɨuwi, "na ɓoijire ko Yeshu Shi lowo ma Puroguru". Na Habashai a wii bɨla wu yir mɨtɨka ma dokyi. Pilibush gɨn Tingnoi wu gawu la gwa kab ɓɨyewu, ɗm Pilibush a yini baptishma.
\v 39 Shaka mu wun porawa la gwai, Lɨm ma Makam a gɨre Pilibush ane, Tingnoi woi alayau, a koi goko mani ko shakɨrak yik.
\v 40 Ge Pilibush a wai kooni la ali Arotush. A tani la nonin alingin shi ɓoi ɓala mɨ net, borana daa Kasheriya.
\c 9
\s1 KAGHƗLMA MA SHAWULU
\p
\v 1 Ge Shawulu, shi ɓala ma kaaye awo gɨn ma duna muru ko Ambo gwatin ma Nakomu, a tani yi Wila mɓamɓɨrami a lau likarkatgin ta la gawi kumbo mɨ Damashkash
\v 2 ɓa baan wai moi wun la Gokoi, anya mamyen kanje tamyen, bɨla donnu gɨn wuni Wurushalima ɗoppɨmawu.
\v 3 Kim shi la goto a yeni shaka mɨ shi nem gɨn Damashkash, kangboi a keutɨni la puro a kaareyi ɗɨm a wukureni ali ɗɨm a kang yila shi ɓalli,
\v 4 ''Shawulu, Shawulu, kɨda mi kai piilmonoi?"
\v 5 Shawulu a lɨuwi, "kai mandei, Makam? Makam a ɓale "na Yeshu mɨ kai piilmai;
\v 6 ge yilko, ka tako la nong ali, ɗɨm awu ɓalwo womu ɗuwana mbak aka yimai."
\v 7 Moi wun goto gɨn Shawulu wu yirewu jikjik woi wun ɓalau, wu kang ɓala, ge wowun ala muu.
\v 8 Shawulu a yileni bojiali, a au yereni bɨla al boi, a ɓani; Wu koi anni do la ali Damashkash.
\v 9 Bonko kunu woshi al boiyu, ɗɨm woi shi twa anya shi nau.
\v 10 Banje la ali Damashkash, Na ɓoijire nini mɨ yimni Hananiya, Nakomu a yini ɓala la aljuwan, 'Hananiya' a ɓale "me nani Nakomu".
\v 11 Nakomu a ɓale "yilko, ka tako ko goko mɨ wun nare Nduut, mɨna ma Yahuda ka biɗe mum wun naayi Shawulu, Mu Tarshush, kɨda shi la kumbo.
\v 12 A al Mu la aljuwan, yimni Hananiya shi doma ɗɨm shi loi arni kooni, kɨda mondin bɨla mane wai alboi."
\v 13 Ge Hananiya a lɨuni, " Nakomu, na kang duwa Mui me yi miya ɗɨgɨm, ko kerek awo mɨ shi yina miya mongo moi karkat la Wurushalima.
\v 14 A wai dɨmɓɨri yi wila mɨ ɓamɓiram bɨla koi anya mui pɨla nenee mɨ shi nai yimwo".
\v 15 Ge Nakomu a ɓalli, "tako, shi pinen wutau mono mɨ na beela, an taa gɨn yimno gaan angaungin, Amnangin gɨn ambo Yishiraila;
\v 16 kɨda ana apɨni kindikindi mu an naamai kɨda taare yimno".
\v 17 Kɨshimi Hananiya a poreni, a tani la mɨnai. Lwa anni kooni, a ɓale, "Molki Shawulu, Nakomu Yeshu mɨ apa kooni yiwo shaka mɨ kai ko goko doma, a tangene yiwo kɨda ka wai alboi ɗɨm ka gɨmoko gɨn lɨm mɨ karkat".
\v 18 Shwet wuduwoi ki bi shurwo a yukureni yero Shawulu, a wai alboi a yileni, a gɨpe baptishma;
\v 19 a twi wombotuma ɗɨm a wai gɨdding yini. A duwoni gɨn ambogwatin la Damashkush ma bongkongin.
\s1 SHAWULU A ƁOI ƁALAM NET LA DAMASHKA
\v 20 Shwet nini a ɓoi ɓala ma Yeshu la gaɓiyan kumbo, shi ɓalmai Shi Lowo ma Puroguru.
\v 21 Dai miya moi wun kanghaya, woini a yalewuni, wu ɓale " me woi mum na jale miya mɨ wun nai yimime la Wurushalimau? a doni nenee bɨla dowe miya kɨda taa gɨn wuni yi Nong wila".
\v 22 Ge Shawulu a wai dɨmbɨri keɗekeɗe, shi ɓoi ɓala mɨ net ɗɨm a jingɨle shen miya Yahuda moi wun la Damashkash, shi apɨwu Yeshui me shi Kɨrishitii.
\s1 SHAWULU A DAR YINI ARA MIYA YAHUDA
\v 23 Bi bonkongin, miya Yahuda wu ɗaure ɓɨla wu duu murni,
\v 24 ge ɓalai a bwi kumo Shawulu. Wu moi bogokongini bɨri gɨn pori daa wu duu murni.
\v 25 Ge Ambogwatin mani wu gɨreyi kɨbɨri, wu shuwoyi la tangete ɗa bi garuu.
\s1 SHAWULU LA WURUSHALIMA
\v 26 Shaka mɨ dona Wurushalima, Shawulu a kɨri bɨla gani la ambogwatin,
\v 27 ge dai wu shoreyi, wo wun ɓwajire shi ɓanje na ɓoijireu. Ge Barnaba a gɨttiyi a doni gɨn shi la anatupi. A ɓalwu duwa al Nakomu mɨ Shawulu ya, gɨn ɓala mu Shi yina ko goko, gɨn ɗɨm ɓoi ɓala mɨ shi Shawulu ya la Damashkush ko yim Yeshu woi gɨn shooriu.
\v 28 A gomeni gɨn wuni shaka mɨ wun doma gɨn porma la Wurushalima. A ye ɓala woi gɨn shooriu la yim Nakomu Yeshu
\v 29 ɗɨm kirki a gani la derenwu gɨn miya Yahudawa moi Gɨrika; ge wu lawi bɨlawu duu munni.
\v 30 Shaka mu Mwalani wun bɨna woiyi me, wu dowunu gɨn shi do Kashariya bi shimi wun tangaya Tashush.
\v 31 Kɨshimi ɗɨm, Yikilishiyai dai ɓiye alingin ma Yahudiya, Galili gɨn Shamariya talai awowu ɗɨm wu ɗighowu, wun goto la shoore Nakomu, andɨmani shenwu la lɨm mɨ karkat, Yikilishiya a ɓaroto gɨn ɗɨgɨm koi. WU JANG YINIYASHU
\v 32 Banje a ɗuwoni kim Biturush tana la kɨrau ali, a donni Lidda la ali mɨ Ana ɓoijire wun yiki.
\v 33 Nenee a wai mum wun nayi Yiniyashu, mum na ann pɨra milangin torumen, duwa shi ndural.
\v 34 Biturush a ɓalli, "Yiniyashu, Yeshu Kɨrishiti a janghe. Yilko ka gɨre bo bonko mongo ɗɨm shwet a yileni puro".
\v 35 Anya mui pɨla la ali Lidda gɨn Sharon wu al mui ɗɨm wu mawu yi Nakomu.
\s1 BITURUSH A YIL TAPITA BO MURU
\v 36 Ɓanje Na ɓoijire nini la ali Joppa mɨ wun naare Tapita, mɨ wun kaghɨle laki ɗa "Dokash". Tamnoi je gwang puroro, she wutau mondo gɨn yere yashik yi ana kindi.
\v 37 A ɗuwoni la bonkongini moi, aye pɨra, ɗɨm a muroto. Wu yiro binyaa, wu lure la jakajaka gawi.
\v 38 Dumbo Lidda she nemma gɨn Joppa ɗɨm ambogwatini wu kanghi Biturush shi nene, wu tange miya raap wu tawu kumbe Biturush, "woko yimu kɨlang".
\v 39 Biturush a yileni a tani gorowu. Shaka mɨ yana, wu yewewu gɨn shi la gawi jakajaka mu wun lura. Ɗɨm dai booriyan wu yirewu peteni wun kara kwi, wun apɨni landangin mu she niima shaka mɨ she gɨn wuni.
\v 40 Biturush a por miya dai pani, a tɨmeni aye kumbo, kaghɨlana dayi murui, a ɓale, "Tapita, yilshi". A aɓe yeroro ɗɨm shaka mɨ ala Biturush a yileto.
\v 41 Bi shimi Biturush a wouro arni, a yilde puro; shaka mɨ shi naa ana ɓoijre gɨn boriyani a ɓoowu shire gɨn tuniya.
\v 42 Woyime a kombɨle ɓiye la ali Joppa, ɗɨm miya ɗɨgɨm wu ɓoijire ko Nakomu.
\v 43 Biturush a ɗuwoni ma bonkongin ɗɨgɨm la ali Joppa shi gɨn mum yimni Shiman na kwar dɨmbi.
\c 10
\s1 BITURUSH GƗN KARNILIYUSH
\p
\v 1 Mu nini la nong ali Kasheriya, yimni KarniliyusH, shi na ɗowe awo la ana baye ko ali Yitaliya.
\v 2 Shi na shore Puroguru shi ta goro Puroguru gɨn moi la mina mani dai; shi ɓoi ayim ɗɨgɨm ko ana kindi ɗɨm shi kumbe Puroguru ringring.
\v 3 La shaka wandumoi ma pori, a ali sharara la aljuwan Natangi ma Puroguru a ape kooni yini, a nayi "Karniliyush",
\v 4 Karniliyush a yinge Natangi ma Purogurui gɨn shoori ɗɨm a ɓale, ''mindei, mɓambɨram?'' a ɓalli, ''kumbo mongo gɨn wom kai ɓomai ko ana kindi a yeweni la puro yi Puroguru, ɗa woma shenma gaan Puroguru,
\v 5 banje tangu miya tawu la ali Joppa wu nawo mum wun naamani Shiman, bɨla yimni Biturush.
\v 6 Shi ɗuko gɨn na kwar dɨmbi yimni Shiman, mɨna mani nemma gɨn wuro nong gwa.''
\v 7 Shakam Natangi ma Puroguru ya ɓala gɨn shi ɓauya, Karniliyush a nai kwarinjen mani raap, ɗɨn gɨn Nadowe awo shi kɨm na shoore Puroguru mɨ shi yini kwarakwarak,
\v 8 Karniliyush a manuwu goro wom yena dai ɗɨm a tange wuni Joppa.
\v 9 Ɓanje bɨla shangni nem shakai bemoi, wun ko goto wu yawu nemma gɨn alii, Biturush a yeweni la teel ko ɗuwo ma mɨna kɨda kumbo.
\v 10 Ɗuwoni kang kiim shi lau wom an tumai, ge shaka mɨ wun ko yee wombotuma, wu ɓooni aljuwan,
\v 11 ɗuwoni aweni yereni a al lapuro ammani, a al tambala shuutuma shi al woini bop ɓamɓɨram shi shuuma ali ɗa bo ɗomma anni parau.
\v 12 Laki gɨn luunjin moi ana yo parau gɨn moi ana ame awowu ali gɨn yiɗiyongin moi la puro.
\v 13 A kanghi wun ɓalli, ''yilko, Biturush, duuwu ka aɗe.''
\v 14 Ge Biturush a ɓale, ''woi kɨshimiu, Nakomu,'' kɨda woi na tɨmna twi wom bogɨnggɨng ɗɨm gɨndɨmaniu.
\v 15 Ge a mani ɓalli na raapni, ''wom Puroguru joɓa woi aka ɓalmai wom gɨnggɨnghau.''
\v 16 A madeni woyii me na kunung; bi shimi wu gɨre tambali a mani la puro.
\v 17 Ɓanje kim Biturush jingɨlana ko al juwan mɨ yaa, woi bɨna lakiu, nini, miya moi Karniliyush tangara wuna wu yaru jijik bo goko wuye kowu,
\v 18 bi shimi wu ɓide kanje Shiman, mum wun naamani Biturush, shi ɗuko nini.
\v 19 Kim Biturush shi ko kɨnke wom ala la aljuwan mani, lɨm a ɓalli, ''yingu, miya nini kunung lau gorowo,
\v 20 yilko tako yiwu ka tako gorowu boko kuri ta gɨn wuniu, kɨduwa tange wuni nani,''
\v 21 kɨshimi Biturush a keutini yiwu a ɓale, ''nani mɨ ka lau goroni, kɨduwa mi ka dokai?''
\v 22 Wu ɓalli, mɨɓamɓɨram ma anaɗowe awo mɨ wun naayi Karniliyush na ɓala mɨ jik shi paye Puroguru ɗɨm shi mum wun ɓala mani dai ɓiye ali ma Yahuda ɗɨm Natangi mɨ karkat ma Puroguru a ɓalli tange yiwo, naghee ka tako mɨna mani bɨla tani kang ɓala mɨ net yiwo,
\v 23 Kɨshimi Biturush a nai wuni wu gawu la mɨna, wu ɗuwowu gɨn shi. Bɨla shangni a yileni puro ɗɨm a tani gɨn wuni, ɗɨm yere mwalan moi Jopa wu loi goreni.
\v 24 Ɓɨla shangni wu dowu Kasheriya, Karniliyush shi momawu; a nai dai biye miya mani gɨn sheriyangni moi nemma.
\v 25 A ɗuwoni kim Biturush gana, Karniliyush a doni tɨmeni gaani gɨn ɓɨrimni kɨda ɓooni ɓaɓamɓɨram.
\v 26 Ge Biturush a koi anni a yilyi puro, shi ɓalmai, ''yilko puro! na gɨn kono, na Mu.''
\v 27 Kim Biturush shi ko ɓala gɨn shi, a gani la mɨna a wai miya wu dapowu yi apowu,
\v 28 ɗuwoni ɓalwu, ''ka gɨn komai ku bɨni woi ɗuwana ko gokou mu na Yahuda bɨla dape kooni anya bɨla tani yi mondin Mu la modin aliu. Ge Puroguru a apuno woi na kɨrana na ɓalli ko mondin Mu shi gɨngɨngha anya gɨndɨmaniu.
\v 29 Duwa shimi na dona woi gɨn kirkiu shakam na wa tangi. Ɓanje na bɨdimai kɨda mi kai yina tangi.''
\v 30 Karliniyush a ɓale, bonkongin paru mɨ gowana la shaka kime, la shaka wandumoi na kumbo la mɨna mono; ɗɨm yingu, Mu jik peno gɨn landa mɨ karkat yini.
\v 31 Shi ɓallo Karniliyush Puroguru a kang kumbo mongo, ɗɨm wom kai ɓowu ko ana kindi a wii Puroguru a shenwe.
\v 32 Kɨshimi ka tange mondin Mu tani Joppa, natiru mum na yimni Shiman mɨ wun naayi Biturush. Shi la mɨna ma na kwar dimbi yimni Shiman, mɨna mani nem wuro gwa, ba doni, an yiwo ɓala,
\v 33 kɨshimi shwet na tanga yiwo. Kai ɗɨm ka lɨuwi ka doko. Ɓanje ɗɨm, me mɨni dapɨmamu dai gaan Puroguru kɨduwa mu kang dai biye wom bongmu wuuwa ka ɓale.
\s1 BITURUSH AYE ƁOI ƁALA MƗNA MA KARNILIYUSH
\v 34 Ɗɨm Biturush au boni a ɓale, jire, ɓanje na bɨni Puroguru woi shi beeliku.
\v 35 Bo shimi, la alingin dai anya ma mɨ na ɓooni ɓaɓambɨra ɗɨm shi ye wom teet na wai gɨpma yini.
\v 36 Ku ɓɨn kamo ɓalam tangɨwa ko miya Wurushalima, shakam shi yiwu ɓalam net ko ɗuko ma talai awo ɗa yi Yeshu Kɨrishiti, mɨ shi nako miya dai-
\v 37 kamai gɨn kamai ku ɓin wom yena la dai biye ali Yahudiya, luma gorei Galili, bi yima baptishma mɨ Yahaya shi ya ɓala koi;
\v 38 wom yena Yeshu mɨ Najarat, kim Puroguru puraya gɨn lɨm mɨ karkat ɗɨm gɨn dɨmbɨri. A ɗuwoni balma shi wutau mu gwang, shi jang miya moi amna yaanjin derjawuna, kɨda Puroguru shi gɨn shi.
\v 39 Mɨn ana ɓoi shitta ko wom yena dai la ali Yahudiya gɨn Wurshalima. Wu duu munni ɗa yi ɓaghani ko showi,
\v 40 Ge Puroguru a yileyi bo muru bi bonko kunung ɗɨm a wii bɨla wu alyi,
\v 41 woi ɗa yi miya daiyu, ge kara ana ɓoi shitta moi Puroguru beela dumbo ɗeɗel - ɗa yimu mu twi mu nai gɨn Shi bi yilma mani la moi mutawa.
\v 42 A wii mɨni mu ɓale ko miya, ɗɨm mu ɓoi shitta me mum Puroguru beela bɨla ɗuwoni na kumai ma moi mutawa gɨn ana tuniya.
\v 43 Yini anawouyo ma Puroguru wun ɓwa shitta kooni, kɨshimi ɗɨm dai mum ɓwajire ko yimni an wai muule jaɓeɓalangin mani ɗa la Yimni.
\s1 WU ƁOI LƗM MƗ KARKAT KO ANGAUNGIN
\v 44 Kim Biturush shi ko ɓalwu woiyingini me, Lɨm mɨ karkat a shuwoni ko miya moi ana kang ɓala mani.
\v 45 Miya moi ana ɓoijire wu lwi kowu ko ɓala ma ɗilik dapɨmawu boi ɗumoi - dai moi wun dowa gɨn Biturush - a yalewuni, kɨda woma ɓooma ma Lɨm mɨ karkat a shuwoni ko angaugin kɨm.
\v 46 Kɨda wu kang Angaugin wun ɓala gɨn labo yere miya dangdang, wun paye Puroguru. Duwoni Biturush lɨuwu,
\v 47 ''Mu nini an gai gwa mu amu yiwu baptishma ko miyai me yiki, moi wun wa lɨm mɨ karkat ki mɨ mɨn mun wa?''
\v 48 Bi shimi a wii wu yiwu baptishma la yim Yeshu Kɨrishti. Ɗuwowu kumbeyi duwoni gɨn wuni ma bonkongin.
\c 11
\s1 BITURUSH A BENDƗLE LA ƁALA KO YIKILISHIYA MƗ WURUSHALIMA
\p
\v 1 Banje ana tupi gɨn mwalan moi la Yahudiya dai wu kanghi angaungin kɨm wu gɨpe ɓala ma Puroguru.
\v 2 Shakam Biturush dona Wurushalima, moi wun lwa koowu ko ɗilik dapimawu yi apowu wu lwoi ɓala kooni,
\v 3 wun ɓalmai, ''kai dape koowo gɨn ana kindi ɗilik ɗɨm kai tumai gɨn wuni!''
\v 4 Ge Biturush a loi goro bendɨlwu ɓalai kɨm yena, a ɓale,
\v 5 Na kumbo lanong ali mɨ Joppa, ɗɨm aljuwan ma tasha shutɨma, ki tambala lapuro shi keutɨma ali gɨn ɗopɨma anni parau. Shi keutɨma yino.
\v 6 Na yingeyi ɗɨm na kɨnke koi. Na al lunjin ana yoo parau mɨ lapani, noning lunjin la lushu, moi ana ame awowu ali gɨn yidiyongin moi la puro.
\v 7 Ɗɨm na kang ɓala shi ɓallo, yilko puro, Biturush; duwu ka aɗe,
\v 8 na ɓale, ''woi kɨshimiu, Nakomu; kɨduwa woi wom gɨngɨngha anya gɨndɨmani tɨmna ga la bonou,''
\v 9 ge ɓalai lɨuwa lapuro shi ɓalmai ''wom Puroguru joɓa waka ɓalmai gɨndɨmaniu.''
\v 10 wom yenai me a madeni ko yooni kunung, ɗɨm woiyi dai a mani lapuro kɨma.
\v 11 Nini, Woi ɗuwana dudukwu miya kunung yirmawu mɨna mɨ mɨn laki; potɨwa Kasheriya dowa yino gɨn tangi.
\v 12 Lɨm a wuune na tano gɨn wuni, ɗɨm bo na ape na ɗang gɨn wuniu. Mwalan bemoi wu lui gorono mu tamu la mɨna ma Mui.
\v 13 A ɓalmu wom yena a al natangi ma Puroguru la mɨna mani a ɓalli, ''Tangu miya ta Joppa tawu naru Shiman mɨ wun naayi Biturush.
\v 14 An ɓalwo ɓala mono mɨ aka wai ɗama - kai gɨn miya moi la mɨna mongo dai.''
\v 15 Kim na loi gora yiwu ɓala, lɨm mɨ karkat a keutɨni kowu kɨmu yena gɨn mini kɨdomin.
\v 16 Na shen yila ɓala ma Nakomu, kim Shi ɓala, ''Yahaya aye baptishma gɨn gwa komai ge kamai ɗɨm aku wai baptishma la lɨm mɨ karkat.''
\v 17 Ɗɨm bo Puroguru a ɓoowu woma ɓooma kim shi ɓooma shakam mɨn ɓwajire ko Nakomu Yeshu Kɨrɨshiti, nani naa ma, mɨ ana kɨrke Puroguru?''
\v 18 Wun kangha woyinginime, woi wun maana ɓala ɗɨmmu, wu mawu bo paye Puroguru ɗɨm wu ɓale, ''lawa da agaungin Puroguru a ɓowu lɨu tubi kɨda wai tuniya kɨm.
\s1 YIKILISHIYA MƗ ANTAKIYA MA SHURIYA
\v 19 Ɓanje moi lukurawa da piileboi mɨ luna gorei ko muru ma Yishitipanush wu lukurowu wuuyuk daa Pantakiya gɨn la kula ma Kuburush gɨn nong ali Antakiya, wun ɓale ɓala ma Yeshu kara ko miya Yahudiya.
\v 20 Ge yerei lawu mamyen Kuburush gɨn Karani wu dowu Antakiya wun ɓoi ɓala ma Nakomu Yeshu ko miya Gɨrika, wun ɓalwu ɓalam net ma Nakomu Yesh kɨm.
\v 21 Ara Nakomu koowu, miya ɗɨgɨm wu ɓoijire wu kaghɨlowu yi Nakomu.
\v 22 Duwa ɓala maawu a gani la kumo ana ta goro Puroguru moi Wurushalima; ɗɨm wu tupe Barnaba wuuyuk da Antakiya.
\v 23 Shakam dona a wai wu gɨpe woma ɓoma ma Puroguru, a ye yini shakɨrak; ɗɨm a dinge bogongowu wu ɗuwowu la Nakomu gɨn awowu ɗumoi.
\v 24 Kɨduwa shi mum gwang ɗɨm gɨmani gɨn lɨm mɨ karkat gɨn ɓoijire, ɗɨm a miiyeni ko miya ana ta goro Nakomu.
\v 25 Duwoni Barnaba tani Tarshush bo lapgoro Shawulu.
\v 26 Bim waaya a doni gɨn shi Antakiya wu ye mila wun dapɨma gɨn ana ta goro Puroguru wun kukuwu ko miya ɗɨgɨm. Wu loi goro nai moi ki Kɨrishiti la ali Antakiya.
\v 27 La bonkongini moi anawouyo mɨ wun poɗutuwa Wurushalima wu dowu Antakiya.
\v 28 Mu ɗumoi lawu, yimni Agabush lɨm a wuyi a yileni shi balmai, au ye nong kiim lapani. Me a yini la shaka ma Kalaudiyash.
\v 29 Kɨshimi, ambogwatin wu kɨnke awu aye mwalan gɨn wom arwu anyama gɨn wom shi gɨn shi ta la ali Yahudiya.
\v 30 Wu ye woyime, wu tange ayimmi ara Barnaba gɨn Shawulu ta yi moi ɓamɓɨren.
\c 12
\s1 WU DUU MUR YAKUB WU LWI BITURUSH LA JARƗM
\p
\v 1 Ɓanje, La shakaime Amna Hiridush a loi goro apuwu kindi ko anaɓoijire.
\v 2 A duu Yakubu mol Yahaya gɨn tashkat.
\v 3 Bim shi ala miya Yahuda wu kang net, a mani koi Biturush kɨma. La shaka ma burodi mɨ woi yirma lakiu.
\v 4 Bi komani a mukeyi la jarɨm a lwi anaɗowe awo parau wu moi peteni, shi lammai ɓa bɨla doni gɨn shi gaan miya bii gowekoiyi.
\v 5 Kim Biturush nummani la jarɨm moi la gawi kumbo wu ate yiwu gɨn kumbe Puroguru duwani. WU ƊAI BITURUSH LA JARƗM
\v 6 Ɓɨla shangni Hiridush shi lammai an pormani duwa lɨu bɨɗa, Biturush shi noon deren anaɗowe awo raap, bɨrii shimi ɗɨm patima jaghla raap anni anaɗowe awo raap wun jijik bo gawi moi pete jarɨmii.
\v 7 Nini Na tangi ma Puroguru a ape yini ɗa yi Biturush, ɗɨm kangboi aye la jarɨmi kang. A ware Biturush yi gongoni ɗɨm a pireyi a ɓalli, ''ɓanje yilko kɨlangkɨlang,'' janghlangini wu puplowu anni.
\v 8 Na tangi ma Puroguru a ɓalli, ''ɗauru yiwo ɗɨm ka wii takɨn mongo.'' Biturush a ye kɨshimi. Natangi ma Puroguru a ɓalli, ''wu nong landa mongo ɗɨm woko gorono.''
\v 9 Kɨshimi Biturush a tani goro natangi ma Puroguru ɗɨm wu porowu pani. Woi bɨna wom natangi ma Puroguru ya kuliu. A ɓalu modin la aljuwan.
\v 10 Bim Wun gowa namoi goko mɨ domin gɨn mɨ raap, wu dowu nong goko ayiayim mɨ na ga la nong alii; a awoni yiwu boboni. Wu porowu pani ɗɨm wu shuwowu ko nong goko ɗɨm nini natangi ma Puroguru ɓaghaya.
\v 11 Shakam Biturush mana la shen mani, a ɓale, ɓanje na bɨni Puroguru a tange Natangi mani ɗɨm bɨla baalene la ara Hiridush ɗɨm gɨn dai ɓiye wom miya Yahuda wun shiira yimai.
\v 12 Shakam bɨna shimi, a tani mɨna ma Maryamu nong Yahaya mɨ wun namani Markush boim miya ɗɨgɨm wun dappawa ɗɨm wun kumbo.
\v 13 Shakam shi waara bogokoi, kwarak lo tamno mɨ wun naare Rodah a doto bo lɨmmai,
\v 14 shakam she kɨraɓiye yila Biturush wai she awa bogokoiyu da shakɨrak yik; bo shimi, a mato ko kayo la gawi she ɓalwu Biturush shi nini jik bo goko.
\v 15 Kɨshimi wu ɓaldo, ''shi ganjeshi.'' Ge a ateyiro she ɓalwu kɨshimi. Wu ɓale, ''me natangi ma Puroguru mani.''
\v 16 Ge Biturush a twi gaan gɨn waarɨmai, ɗɨm shakam wun awa bogokoi, wu alyi ɗɨm waini a yale wuni.
\v 17 Biturush a apɨwu gɨn anni wu yewu̵ ɗum, ɗɨm a ɓalwu wom Nakomu ya portiya la jarɨm. A ɓalwu, ''ku ɓoi rohon ma woiyingini moi ko Yakub gɨn mwalan.'' Ɗuwoni ɓau wuni ɗɨm a tani mondin boi.
\v 18 Ɓanje ɓɨrana shang, woi shen ma anaɗowe awoi yilena donghu ko wom yena yi Biturush.
\v 19 Bim Hiridush lawaya woi shi wayau, a yiwu biɗa ko anamoi pete jarɨmi ɗɨm wii bɨla wu duu murwu. Ɗuwoni shuwoni Yahudiya ta Kaisheriya ɗɨm a ɗuwoni nene.
\s1 MURU MA HIRIDUSH
\v 20 Ɓanje Hiridush shi kɨɨm gɨn miya Taya gɨn Shidon. Wu tawu yini goro apowu. Wu ɗare Bilashka, na wutau goro Amna, bɨla aye wuni. Wu lau ɗuko ma talai awo, kɨduwa ali maawu she wai wombotuma ɗa yi ali ma Amnai.
\v 21 Por ɗumoi Hiridush a ɗaure yini a gani la pinen joko a ɗuwoni ko Kuturak ma joko, miya wu dapowu a yiwu puula.
\v 22 Miya wuye gauro, me yila puroguru woi Muu.
\v 23 Shwet nini na tangi ma Puroguru a waareyi a mukureni, turuk wu tuuyi ɗɨm a mureni, kɨduwa woi shi ɓwa darma ko Puroguruu.
\s1 BARNABA GƗN SHAWULU
\v 24 Ge ɓala ma Puroguru a miyeni ɗɨm a baareni.
\v 25 Kɨshimi, shakam Barnaba gɨn Shawulu wu tela wutau mɨ gaanwu, wu porowu la Wurushalima, wu dowu goro apowu gɨn Yahaya mum wun naayi Markush.
\c 13
\p
\v 1 Banje la yikɨlishiya mɨ Antakiya, anawouyo ma Puroguru gɨn ana malɨm wun nini. Mu Barnaba, Shimiyan ( mu wun naayi Nija), Lukiyush mu Kurani, mananiyan (mol Piyauna mɨ shi molaya) gɨn Shawulu.
\v 2 Shakam wun jumti a ɓalwu, ''ku luuno Barnaba gɨn shawulu kongol, Wuye wutau mɨ na naawuna.''
\v 3 Bim wun ya jumti, wu ye kumbo ɗɨm wu lwoi arwu ko mamyeni, wu woure wuni.
\s1 ANATUPI WU ƁOI ƁALAM NET LA KUBURUSH
\v 4 Kɨshimi Barnaba gɨn Shawulu wu tau goro ɓala ma lɨm mɨ karkat ɗɨm wu shuwowu ta Shulikiya, wun ɓawa nene, wu gau la kii do la kula ma Kuburush.
\v 5 Shakam wun la nong ali Shalamish, wu ɓoi ɓala ma Puroguru la gawi kumbo ma miya Yahuda. Wun gɨn Yahaya Markush shi aimawu kɨm.
\v 6 Shakam wun bala kula Papush, wu wai na gormo, nawouyo liwo mɨ Yahudiya yimni Bar-Yashuwa,
\v 7 na gormoi me a dape kooni gɨn anagɨpe kumai, Shagiyush Paulush, mum na ɓɨrma yero. Duwoni dape mu Barnaba gɨn shawulu, kɨduwa shi lau kang ɓala ma Puroguru.
\v 8 Ge Alimash "na gormoi" (mɨ yimni Laki Kɨshimi) kura wuna, shi lau kaghɨle anagɨpe kumaiyi wu kur ɓala ma ɓoijire.
\v 9 Ge Shawulu mum wun nayi Bulush, mɨ gɨmmani gɨn lɨm mɨ karkat, a yingeyi njolangha.
\v 10 a ɓale, ''Kai lowo ma yaanjin, awowo gɨmani dai gɨn lɨuwo gɨn kerekawo. Kai na shuma ma kamo wom teet dai. Waka jinda ɓau dembe gokom teet ma Nakomuu; aka ɗɨmmai.
\v 11 Banje yungu, ara Nakomu kowo, ɗɨm aka ɗuko buum. Waka ɗɨm al pori ̵dongwu.'' Shwet wunduwoi a apɨreni ko Alimash ki tiwo ɗɨm tɨkɨrɨm boiyi; a loigoro balma shi lau mum an koi anni dokeyi.
\v 12 Shakam Nagɨpe kumai ala wom yena, a ɓoijire, kɨduwa a yeleyi wom wun kukumai ko ɓala ma Nakomu.
\s1 BULUSH GƗN BARNABASH LA ANTAKIYA MA BISHIDIYA
\v 13 Ɓanje Bulush gɨn Sheriyan wu gawu la kii, yilma Paposh do Perga la Bampiliya. Ge Yahaya a ɓau wuni mana Wurushalima.
\v 14 Bulush gɨn Sheriyani wu ye goto yilma Parga do Antakiya ma Pishidiya. Wu gawu bo kumbo wu ɗuwowu nene por Ashabat.
\v 15 Bi wun yinga la likalkat ma kumai ɗɨm gɨn ma anawouyo, ana gaan gawi kumboi ɗuwowu tange ɓala wun ɓalmai, ''Mwalan, bo ka gɨn mondɨn ɓala ma dinge bogongo mɨ aku yimai ko miya, ku ɓaleyi.''
\v 16 Kɨshimi Bulush a yileni ɗɨm a ape gɨn anni, a ɓale, ka miya Yishiraila gɨn ana ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru, kanghu
\v 17 Puroguru ma mayai me Yishiraila a beele boppinmu ɗɨm a mane miyai ɗɨgɨm shakam wun ɗuko la Mashar. Ɗɨm gɨn buwa ma yil boi pora wuna laaro.
\v 18 Kɨduwa nem gɨn mila parau gumni a ɗuwoni gɨn wuni la lushu.
\v 19 Bim shi jupula ali boila la kanaana, a ɓoona miya mamu ali ɗa kolo maawu.
\v 20 Dai a gowe mila aru parau gɨn baatgumni wonduwoingini me yena. Bi wonduwoingini dai, Puroguru a ɓowu anakumai doyi shamayila nawouyo.
\v 21 Ɗɨm miyai wu lawi bɨla ɓoowu Amna, ɗɨm Puroguru a ɓoowu Shaul lowo ma Kish, mum bo kamo mɨ Banyami, bɨla ɗuwoni Amna ma mila paraugumni.
\v 22 Bimu wun ɗuraya ko joko mani, a yil Dauda ɗuwoni ko jokoi. Ko Dauda Puroguru ya ɓala shi ɓala, 'Na wai Dauda lowo ma Jeshe mɨ ɗuwana lo bo awono, mum naye dai wom na jindai bɨla ye.'
\v 23 Ɗa yi dengɨlen ma mui me a ɓoi nagɨpe koi ko Yishiraila, shi mi Yeshu mu Puroguru ɗowa koi.
\v 24 Me a loi goro yima shakam Yahaya kɨdomin wowa duwa baptishma ma lɨu tubi ko dai miya Yishiraila, ɓala Yeshu doni dong.
\v 25 Kim Yahaya shi tele wutau mani, a ɓale, 'Ka kɨnkɨmai Na ma? woi na Shiu. Ge kaku kumomai, Shi na domai shi biino, mɨ woi na kɨrana na lake taghaa mɨ yooniu.'
\v 26 Mwalan, ambo bo kamo Yibirayi, gɨn ka yere anaɓoi ɓaɓamɓɨram ko Puroguru, tupi ɓala ma gɨpekoiyi me yu ko mɨni.
\v 27 Kɨduwa moi wun ɗuko la Wurushalima, gɨn anajoko, woi wun bɨna yiniu, ɗɨm wu gɨm bo ɓala ma anawouyo mɨ wun yingɨmai por Ashabat ɗa yi jalɨmani.
\v 28 Dai gɨn shimi woi wun wa wom gwang mɨ awu lumai kooni mɨ yana bo muruu, wu lawi Bilatush bɨla duu munni.
\v 29 Shakam wom ɓulana kooni gɨmana dai, wu shuwoyi ko ɓaɓagha showi ɗɨm wu areyi.
\v 30 Ge Puroguru a yilyi la moi mutawa.
\v 31 Dai moi wun potuwa Galili gɨn Wurushalima wu alyi la bonkongin ɗɨgɨm. Miyai me ɓanje wuni ana ɓoi shita kooni ko miya.
\v 32 Kɨshimi mun ɓalmai ɓalam net mɨ Puroguru ɗoowa koi gɨn boppinmu
\v 33 a gɨmmu, ambo maawu, ɗa yi yil Yeshu puro. Kim ɓulmani ɓulma la jabura mɨ na raap, 'Kai lowo mono gangɨre na ɗuwono boko,'
\v 34 Jirei shimi a yilyi bo muru la moi mutawa duwa ɗimbini ba ɗɨmeniu, Puroguru a ye ɓala ko gokoi me: 'ana ɓoowo shaɗak mɨ karkat ɗɨm gɨn mɨ kuli mɨ wun ɗoowuna ɓala ko Dauda.
\v 35 Me wom ya shi ɓala kɨma la mondin jabura 'waka ɓau mɨ karkat mongo ɗɨmeniu.'
\v 36 Kɨda shakam Dauda ya wom Puroguru yaa jindai la jaman mani, a mureni, wu gandeyi gɨn bopinni ɗɨm dɨmbɨyiwu wu ɗɨmowu,
\v 37 Ge Shi mɨ Puroguru yilaya wai ɗɨmbiyini ɗɨmanau.
\v 38 Kɨshimi mo bɨla ɗuwoni gɨn bɨnma mamai, Mwalan, ɗa yi mui me wunɓalmai ɓala ma muule jaɓeɓalangin.
\v 39 Ɗa yini anya ma ɓwajire an wai kooni la dai wom kumai ma Musha ɓala mɨ wani ɗɨm wai kooniu.
\v 40 Kɨshimi ɗɨm ku lwi komai ko wom anawouyo wun ɓala bo wamaiyu.
\v 41 'Yingu, ka ana pange boi, ɗɨm bɨla yalemai ɗɨm tilleku; kɨda na wutau la bonkongin mamai, wutau mu waku tɨmne ɓoijire koiyu, anya ɓa mondin mu a ɓalmai.'''
\v 42 Kim Bulush gɨn Barnaba wun ɓagha boiyi, miyai wu kumbe wuni wu mane ɓale kamo yila ɓalangini moi do bonko boila mɨ na doma.
\v 43 Shakam wun tela ɗuko ma gawi kumbo, yere miya Yahuda ɗɨgɨm gɨn ana ɓoijire ko wunduwoi dangdang wu tau goro mu Bulush gɨn Barnaba, mɨ wun yiwa ɓala ɗɨm wu kumbe wuni wu twi gaan la yashik ma Puroguru.
\v 44 La por ashabat, ki dai miya mɨ la nong ali wu dapowu kɨduwa wu kang ɓala ma Nakomu.
\v 45 Shakam miya Yahuda wun ala dapɨma dɨkɨkɨ miya, gongo a koi wuni ɗɨm kur ɓala mɨ dona ɗa yi Bulush ɗɨm wu ɓeleyi.
\v 46 Ge Bulush gɨn Barnaba wu ye ɓala woi gɨn shooriu, "A ɗuwoni mbak yila ɓala ma Puroguru bɨla ɓaleni yimai dong domin. Mɨ ali kur dar yimai gɨn komai ɗɨm ku mane komai woi ka kɨraka wai tuniya ma pabadanu, yingu, am mama yi angaungin.
\v 47 Kɨduwa kɨshimi Nakomu wa mɨna, shi ɓalmai, 'Na luwe ɗa kangboi yi angaungin, ka dokonu gɨn gɨpekoi ko dai boingin ɗangɗang la pani.'''
\v 48 shakam angaungin kangha woiyi me, wu kang net wu paye yila ɓala ma Nakomu. Dɨgɨmwu moi wun wawuna da tuniya mɨ paabadan wu ɓoijire.
\v 49 Yila ɓala ma Nakomu a taareni dai kɨrau boiyi.
\v 50 Ge miya Yahuda wu kumbe moi ɓwa kowu gɨn tamyen moi bimma, kɨshimi kɨm gɨn mamyen anagaan ma nong alii. Woyime a yil piile boi yi Bulush gɨn Barnabas ɗɨm wu dille wuni bi kɨrau nong alii.
\v 51 Ge Bulush gɨn Barnaba wu bapɨwu shelele mɨ yoowu koowu. Ɗɨm wu tawu womawu Yikoniya.
\v 52 Ɗɨm Ambogwatin wu gɨmowu gɨn lɨm mɨ karkat ɗɨm yiwu shakɨrak.
\c 14
\s1 BULUSH GƗN BARNABASH LA YIKONIYA
\p
\v 1 A ɗuwoni la Yikoniya Bulush gɨn Barnabash gawa goro apowu la gawi kumbo ma miya Yahuda wu ye ɓala mɨ wa ɗɨgɨm miya Yahuda gɨn miya Helina ɓwajire.
\v 2 Ge miya Yahuda moi wowun ɓwajireu wu shoke awo angaungin ɗɨm wu wi wuni dɨr lɨm mwalan moi nene.
\v 3 Kɨshimi wu ɗuwowu duduk nene, wun ɓoi ɓala ko miya woi gɨn shooriu la dɨmbɨri ma Nakomu, kim shi ɓoi shitta ma ɓalam net ɗa yi yashik. A ye woiyime ɗa yi ɓagh boshitagin gɨn woma yaleboi yeni la ara mɨ Bulush gɨn Barnabash.
\v 4 Ge miya ɗɨgɨm la nong ali wu tɨkewu, yere miya wun goro miya Yahudai, yerei ɗɨm wun goro ana tupii.
\v 5 Shakam angaugin gɨn miya Yahuda wun lau ame shen ma ana gaanwu bɨlawu ɓowu kindi ɗɨm wu muke mɨ Bulush gɨn Barnabash gɨn guwat,
\v 6 ɗuwowu bɨni ɗɨm wu ye kayo la nonig ali ma Likoniya, Lishtira, gɨn Deribe gɨn ɗɨm la kɨrau boingini,
\v 7 nene wun ko ɓoi ɓalam mɨ net.
\s1 WU WOLE BULUSH LA LISHTIRA
\v 8 La Listira, mu nini ndural dumbo lomani, woi wa dɨmbɨri ma gotou, woi tɨmna gotou.
\v 9 Mui me a kang Bulush shi ɓala, Bulush a shake yero yini, ɗɨm a al ɓoijire mani an wani jangha.
\v 10 Kɨshimi a ɓalli bongbong, ''yilko ko yoowo,'' mui a ɗakɨreni puro ɗɨm a ye goto.
\v 11 Shakam moi dɨkɨkɨ ala wom Bulush ya, wu yil yilawu wun ɓala gɨn la bo Yikoniya, ''ambo pira pira wu shuwowu yimu la yipa miyajung ''.
\v 12 Wu nai Barbabash gɨn yim ''jewish'', Bulush ɗɨm ''Hemesh'' kɨdɨwa shi na ɓalai.
\v 13 Wila ma jewish, mɨ gawi pɨra mani bi garu ma nong alii, a donnu gɨn bɨrik laa gɨn wunduwoi ki karakara bo goko, shi gɨn miya ɗɨgɨm wun lau ye tapɨrɨ.
\v 14 Ge shakam anatupi, Barnabash gɨn Bulush wun kangha kɨshimi, wu pape landa mɨ dɨrwu wun gawa la dɨkɨkɨi kɨlang kɨlang, gɨn kuuwu
\v 15 ɗɨm wun ɓalmai, ''mamyen, goro mi ka ye woyi me?'' Mɨn kɨm mun miya jung gɨn shen wonduwoi ki kamai. Mu domɨnu gɨn ɓalam net, mu aku ɓak wom gɨlshuu ku maku goro Puroguru na tuniya, mɨ ɓira ali gɨn puro, gwa dai wom lawu.
\v 16 Ɗuwa ɗuwa Puroguru a ɓau alingin wu ye goto kim awowu gɨra.
\v 17 Ge dai gɨn shimi, woi ɓagha kooni gɨn kindi boshittau, kɨshimi shi ɓoi wom gwang ɗɨm shi ɓoomai guruwu puro ɗɨm shi ɓoi loyo la shakangin, shi poshe awo, shi ɓoomai wombotuma.''
\v 18 Dai gɨn ɓalai me, Bulush gɨn Barnabash gɨn kindi kindi ɗɨgɨm miyai wun ɓawa yiwu tapɨrɨk.
\v 19 Ge miya Yahuda moi pottɨwa Antatika gɨn Yikoniya wu dowu ɗɨm wu yaure shen dɨkɨkɨi. Wu por Bulush bi nong ali wu mukeyi gɨn guwat ɗɨm wun almai ki a mureni,
\v 20 Dai gɨn shimi, ambo gwatin wu yirewu jijik wu kareyi, a yileni a gani la nong alii. Bɨla shangni, a gowoni ta Derbe gɨn Barnabash.
\v 21 Bi mɨ wun ɓwa ɓalam net la nong alii wu wai ambogwatin ɗɨgɨm, wu mawu la Lishtira, ta Yikoniya ɗɨm ta Antakiya.
\v 22 Wu twi gaan gɨn ɓoowu dɨmbɨri ko ambogwatin ɗɨm wun dinge bogongowu wu twi gaan la ɓoijire, wun ɓalmai, ''mbak am ga la joko ma Puroguru gɨn kindikindi ɗɨgɨm.''
\v 23 Shakam wun beeluwa moi mbambɨren mɨ au koi Yikilisiya, ɗɨm wu ye kumbo gɨn jɨmti, wu lwoi wuni ara Nakomu, mɨ wun ɓwajire kooni. MAMA ANTAKIYA MA SHURIYA
\v 24 Ɗuwowu gawu ɗa la Pishidiya ɗɨm wu dowu Bampiliya.
\v 25 Shakam wun ɓwa ɓalam net la Periga wu shuwowu ta Attaliya.
\v 26 Boiyi shimi wu washe ki ta Antatikiya, boi mɨ wun kwa wutau ɗa yi yashik ma Puroguru mɨ ɓanje wun tela.
\v 27 Shakam wun yawa Antakiya, wu dape Yikilishiya boi ɗumoi, wu ɓoi rohon ma wom dai Puroguru yiwa ɗɨm gɨn au goko ma ɓoijire mɨ ya ko angaugin.
\v 28 Wu ɗuwowu duduk gɨn ambo gwatin nini.
\c 15
\s1 ANA JOKƗRE ƁALA MA YIKILISHIYA LA WURUSHALIMA
\p
\v 1 Yere miya moi dowa Yahudiya ta Antakiya wu kukuwu ko mwalan, wun ɓalmai, dɨm bowu yimai ɗilik kim bopani ma Musha wa, waku wai ɗamau.
\v 2 Woiyi me a wi Bulush gɨn Barnabash wun kirke bo apowu ɗɨm wun jokɨrmai gɨn wuni. Kɨshimi Bulush gɨn Barnabash gɨn yere miya gɨn wuni wu beele wuni tawu Wurushalima yi Ana tupi gɨn moi ɓambɨren ko biɗai me.
\v 3 Wuni dai gɨn shimi, bim Yikilishiya tangawuna, wu gowowu ɗa la Phoenishiya gɨn Shamariya ɗɨm wu ɓoi rohon ma kaighɨlima ma Angaugɨn doyi Puroguru. Wu dowu gɨn popolok awo ko mwalan dai.
\v 4 Shakam wun dowa Wurushalima wu wai gɨpma Yikilishiya ɗɨm Ana tupi gɨn moi bambiren, ɗɨm wu ɓoi rohon ma wom Puroguru ya gɨn wun.
\v 5 Ge yere miya moi ɓwajire, moi wun la dapekoi ma mɨParisha, wu yirewu jikjik ɗɨm wu ɓale, ''A ɗuwoni mbak wu yiwu ɗilik dɨm mɨ wii wuni wu tawu goro kumai ma Musha ''.
\v 6 Kɨshimi Ana tupii gɨn moi mɨɓambɨren wu ɗuwowu yi apowu bɨla wu yinge la woiyi me.
\v 7 Bi kirki mɨ ɗɨgɨm, Bitrush a yiren jik a ɓalwu, ''mwalan kɨ bɨni la shaka ninni mɨ gowana, Puroguru a ye beelɨk lamai, angaugin au kang yila ɓalam net bono ɗɨm au ɓoijire.
\v 8 Puroguru mɨ na bɨn awo, shi ɓoi shitta do yiwu, shi ɓoowu lɨm mɨ karkat kim shi ɓooma kɨm;
\v 9 woi shi apa jinda koi deren mu gin wuniu, a maane awowu jang jang ɗa yi ɓoijire.
\v 10 Banje dai gɨn shimi, goro mi ka kɨra Purogurui, ku loi pinen ko dir ambo gwatin mɨ anya boppinmu kanje mɨni wam ɗɨm gɨrmaiyu?
\v 11 Ge mɨ ɓoijire am ɗama ɗa yi yere yashik ma nakomu Yeshu, ki wuni kɨm.''
\s1 MANE ƁALA MA ANA JOKƗRE ƁALA MA YIKILISHIYA
\v 12 Dai ɗɨgɨm miyai wu yewu ɗumɗum wun kake kumowu yi rohon ma Barnabash gɨn Bulush ko boshitangin gɨn woma yaleboi mɨ Puroguru ya la angaugin ɗa yiw.
\v 13 Bim wun tela balai, Yakub a lɨuwi shi ɓalmai, ''Mwalan, ku kake kumomai yino
\v 14 Shiman a mane goro wom Puroguru la yere yashik mani aya angaugin, kɨdɨwa bɨla shi gɨre miya lawu kɨda yimni.
\v 15 Yila ɓala ma ana wouyogin a yeni kɨrkɨt gɨn me, kim ɓulmani ɓulma,
\v 16 'bi woyiginnii me ana bo mama, ɗɨm ana ma ɗigh tara ma Dauda, mɨ mukurana ali; ana ɗaurɨmai ɗɨm ana maane wom jaɓana ko yoro kɨma,
\v 17 Kɨshimi miya moi ɓaghawa awu lap Makam, dapɨmani gɨn angaugin moi wun naamawu gɨn yimno.'
\v 18 Me shimi wom Makam ɓala, mɨ ya woiyingini moi mɨ waa bɨnma dumbo ɗuwa ɗuwa.
\v 19 Dai gɨn shimi, la shen wonduwoi mono, bomu yaure angaugin moi wun kaghɨlawa do yi Puroguruu;
\v 20 Ge mi ɓulwu wu daare yiwuu yi bubut, tapɨre pɨra pɨra, gɨn kwalala kwalala, gɨn aɗe diipa, gɨn doom.
\v 21 Kɨduwa Musha a taareni la noning ali dumbo ɗuwa ɗuwa ɗɨm wun yingɨmai la likalikat la gaɓiyan kumbo mɨ Wurushalima anya Ashabari pɨla.''
\v 22 Ɗɨm an ɗuko gwang yi Anatupi gɨn moi ɓambɨren ɗɨm gɨn Yikilishiya dai wu beele Judash mɨ wun naayi Barshabash gɨn Shilash, moi ana gaan ma Yikilishiya, ɗɨm mu dɨle wuni ta Antakiya goro apowu gɨn Bulush gɨn Barnabash.
\v 23 Wu ɓulli kime, ''Domani yi Anatupi gɨn moi ɓambɨren, yi mwalan, angaungin mwalan moi Antakiya, Shiriya gɨn Kilikiya: Daanje!
\v 24 Mu kangyi yere miya nini dowa yimu tawa yimai, woi gɨn boomu lakiu, ɗɨm wun shingɨrmamai gɨn kukɨmai wom dɨra lɨmai.
\v 25 Kɨshimi me, dai ɓiyemu mɨ lɨwi mɨ beele miya mɨ tange wuni goro apowu gɨn Barnabash gɨn Bulush mɨ mɨn jindai
\v 26 miya moi ɓwa tuniyawu kɨda yim Nakomu Yeshu Kɨrishti.
\v 27 Dai gɨn shimi, mɨn tange Yahuda gɨn Shilash, moi au ɓalmai woduwoi ɗumoi la kamo yila ɓala maawu.
\v 28 Kɨda an yima gwang yi lɨm mɨ karkat gɨn mɨni, bɨla mu lumai wom woi dɨɗɨrɨkwu bo woi wom ɗuwana mbakwu:
\v 29 ko ɓalmai ku ɓoi biimai yi woma tapɨrɨk ma pɨra pɨrangin, doom, diipa ɗɨm gɨn kwalala kwalala. Boku taku goro ɓalai me aku ɗukom gwang. Leiya.''
\v 30 Kɨshimi wuni, shakam wun lukurawa, wu shuwowu do Antakiya; bim wun dapa miya ɗɨgɨm, ɗuwowu ɓoi likalikari.
\v 31 Shakam wun yinga laki, a ye yiwu shakɨrak kɨda wu dinge bogongowu.
\v 32 Yahuda gɨn Shilash, anawouyo kɨm, wu dinge bogongowu gɨn yila ɓalangɨn ɗɨgɨm ɗɨm wu ɓoowu dɨmbɨri.
\v 33 Bim wun ɗuwawa do shaka kalla nene, mwalan wu dɨle gorowu la talai awo ta yi moi tanga wuna.
\v 34 Ge an yima gwang Shilash bɨla ɗuwoni nene.
\v 35 Ge Bulush gɨn Barnabash wu ɗuwowu la Antakiya gɨn yere miya ɗɨgɨm, boi mɨ wun kukuwa ɗɨm wun ɓwa yila ɓala ma Nakomu.
\s1 BULUSH A TƗKENI GƗN BARNABASH
\v 36 Bi bonkongin Bulush a ɓalli ko Barnabash, mo mu mamu ɓanje gɨn bimu mɨ yinge mwalan la aligin moi mɨn ɓwa yila ɓala ma Nakomu ɗɨm mu al jang jangwu.
\v 37 Barnabash a ye jindai ɓa bɨla wu gɨre Yahaya mɨ wun naamani markush gorowu.
\v 38 Ge Bulush a ali wai yena gwangwu bɨla wu tau gɨn Markush gorowuu kɨduwa wai tela ko wutau gɨn wuniu, a ɓauwuni Pampilya.
\v 39 Ɗɨm kirki mɨ gɨddɨng a gan derenwu, wu tɨkewu yi apowu, ge Barnabash a gɨre Markush goroni wu gau la ki, wu tawu womawu Kipurush.
\v 40 Bulush ɗɨm a beele Shilash wu tawu, bim mwalan wun lɨuwa la yashik ma Nakomu.
\v 41 Ɗɨm a tani da Shiriya gɨn Kilikiya, ɓoi dɨmbɨri gɨn ko Yikilishiya.
\c 16
\s1 TIMOTI A TANI GORO BULUSH GƗN SILASH
\p
\v 1 Bulush kɨm a doni Darba gɨn Lishtira, boiyi shimi, lakarak nini wun naayi Timatawus shi kim shi nene, lowo ma tamno na Yahuda mɨ ɓwajire; Boki na Girika.
\v 2 Mwalan wu ɓale duwa gwang puroni la ali Lishtira gin Yikoniya.
\v 3 Bulush a ye jindai bɨla wu ye goto gɨn shi; Duwa shimi a gire yi a yin ɗilik duwa miya Yahuda mɨ wun la boiyii shimi, kɨda dai wu bɨni boki shi na Girika.
\v 4 Kim wun ko goto la noning alingini, wun ko ɓallu gɨn ko Yikilishiya wouyo mɨ au ta gorei, wouyo mɨ Anatupi gɨn moi ɓambɨren wun ɓula la Wurushalima.
\v 5 Kɨshimi Yiklishiya wu yewu gidding la ɓoijire ɗɨm koowu miima ring ring.
\s1 ALJUWAN MA BULUSH MA MU MAKIDONIYA
\v 6 Bulush gɨn moi goroni wu tawu gorei ɗa la kɨrau ma Firigiya gɨn Galatiya, kɨduwa lɨm mɨ karkat a gai wuni ɓoi ɓala ma Puroguru la ali ma Ashiya.
\v 7 Shakam wun dowa nem gɨn Mishiya, wu ye jinda gama la Bitiniya, ge lɨm ma Yeshu a gai wuni.
\v 8 Kim wun gomma la Mishiya wu matuwu ɗa la ali Taruwasha.
\v 9 Bulush a aljuwan kɨbɨri a al mu Makidoniya, yirmani jik nini, shi namani, shi ɓalmai, ''woko ɗa nene Makidoniya ka aye mini.''
\v 10 Shakam Bulush ala aljuwan, mɨ ɗaure yimu shwet ta Makidoniya, Mu gɨre la awomu Puroguru a nai mɨni mɨ tam ɓoi ɓala mɨ net do yiwu.
\s1 LIDIYA A ƁOIJIRE
\v 11 Mu washe ki ɗuwo mu gowomu shwet ɗa Shamutaraki, bim mɨn ɓagha Taruwasha, bɨla shangni mɨ domu Niyabolish.
\v 12 Ɓangha boiyi shimi mɨ tamu Fillipi mɨ nong ali ma Makidoniya, ɗɨm mɨ bimma la karima kɨrau mawu ɗɨm jito goro ali Roma, ɗɨm mɨ ɗuwomu la nong alii me ma bonkogin.
\v 13 La Por ashabat mɨ pottimu bi garu ɗa bo gwa, boim mɨn kɨnkɨmai am wai bo kumbo. Mɨ ɗuwomu sheshren mɨ yiwu ɓala ko tamyen moi dapɨmawu boi ɗumoi.
\v 14 Tamno nini wun naare Lidiya na wupe landa mɨ gwang la nong ali Tayatira, she ɓoi ɓamɓambɨram ko Puroguru, a kake kumoro yimu. Nakomu a lwi la aworo bɨla mane shen mondo yi ɓalam Bulush shi ɓalmai.
\v 15 Shakam shire gɨn moi mɨna mondo wun yiwa baptishma, a kumbe mɨni, she ɓalmai, ''Boku lɨuwi na naɓoijire gɨn ko Nakomu, woku ɗɨm ɗuko la mɨna mono.'' Ɗɨm a ɗare mɨni.
\s1 NUME ANATUPI LA JARƗM MƗ PILIBI
\v 16 A ɗuwoni, kim mɨn ta bo kumbo, lo gunyo nini mɨ she gɨn lɨm ma gormo a gomoto gɨn mɨni. She do gɨn gɨna mɨ ɗɨgɨm yi Nakoro gɨn wutau ma ɓale wom an yima gaan.
\v 17 Tamnoi je a doto goro Bulush ɗɨm gɨn mɨni ɗɨm a ye jauli, she ɓalmai Miyai me wun kwarinjen ma mɨ ta dai ɓambɨram. Wun tangɨmai ɓala ko goko ma wai gɨpekoi.
\v 18 A ye kamo shimi ma bonkogin ɗɨgɨm, Ge Bulush, awoni a jaɓeni kɨɗekɨɗe gɨn shire, a kaghɨleni a ɓalli ko lɨmmi, Na wuuwe la yim Yeshu Kɨrishti ka pottiko la yiro, ɗɨm a pottini kɨlang kɨlang.
\v 19 Shakam anakoro wunala wawu wai shakta kooro ki mɨ ɗuwau, wu koi Bulush gɨn Shilash ɗɨm wu amme wuni da la kashuku gaan anakumai,
\v 20 shaka mɨ dowa gɨn wuni yi Amna Kumaiyi, wu ɓale, ''miyai me wun miya Yahuda ɗɨm wu yil shen nong ali mamu,
\v 21 wun take bopani mɨ woi ko gokou mɨ miya Roma wu gɨpe kanje wu ye wutau yikiu.''
\v 22 Ɗɨm moi dɨkɨkɨi wu yilowu ko mɨ Bulush gɨn Shilash; Ana kumaii wu pape landangin mawu ane wu wi bɨla wu duu wuni gɨn ambɨyen.
\v 23 Bim wun dusha wuna, wu dɨle wuni la jarɨm, wu ɓɨr kumo mum na yinge jarɨmi bɨla kwoi wuni ngwet,
\v 24 Bim wa wouyoi me, na yinge jarɨmi a dɨle wuni la gawi mɨ laki laki, ɗɨm a ɗope yoowu yi shoɓiyan.
\v 25 Nem deren bɨri Bulush gɨn Shilash wun kara yila gɨn kumbe Puroguru yere moi la jarimi wun kanghawu.
\v 26 Shwet, boiyi a ye wuɓe, yoo gawi jarɨmi a ye wuɓe, bo gaɓiyan jarɨmi wu aɓewu, jaulangin mɨ yoowu dai wu lakawu.
\v 27 Na yinge jarɨmi yilana bo noon ɗɨm al bo gaɓiyan jarɨmi abmawu, a por tashkat mani an bo duu kooni yiki, kɨduwa shi kɨnkɨmai ki anatwi jarɨmi wu ye kayo.
\v 28 Ge Bulush a ye kuuwu, shi ɓalmai, ''Boko lwi pɨra yiwou kɨduwa mɨn nene dai.''
\v 29 Na yinge jarɨmi a lau wati kilang ɗɨm a guɗeni, dimbiyini golo kɨda shoori, a wukureni gaan mɨ Bulush gɨn Shilash,
\v 30 a poɗe wuni pani ɗɨm a ɓale, ''moi ɓambɨren, mindei mbak na ye na wai ɗamai.
\v 31 Wu ɓalli, ka ɓoijire gɨn ko Nakomu Yeshu aka wai ɗama kai gɨn moi la mɨna mongo.
\v 32 Wu ɓalli ɓala ma nakomu, gɨn moi la mɨna mani dai.
\v 33 Ɗɨm nayinge jarɨmi a gɨre wuni la shakai shimi kɨbɨri, a tani joɓuwu pɨragɨn maawu, ɗɨm shi gɨn moi la mɨna mani dai, wu yiwu batishma.
\v 34 A tani gɨn Bulush gɨn Shilash la mɨna mani kɨduwa dai wu ɓoijire ko Puroguru.
\v 35 Ɓanje shakam shang ɓɨrana, ana kumaiyi wu tange ko ana moi pete boiyi, ''bɨla ɓau miyai me tawu.''
\v 36 Na yinge jarɨmi a ɓoi rohon ko Bulush shi ɓalli, ''ana kumai wu tangɨttɨne bɨla na ɓanghai ku poɗoku ɗɨm ku taku la talai awo.''
\v 37 Ge Bulush a ɓalwu, woi wun yima kumaiyu wu dushe mɨni gaan miya, mɨn miya Roma - ɗɨm ku muke mɨni la jarɨm. Wun lamai wu washe mɨni bo tuka? Auwo! mo bɨla wu dowu wuni gɨn koowu ɗɨm wu por mɨni pani.
\v 38 Ana pete boiyi wu ɓoi rohon ko ana kumaiyi, wu kang shoori, shakam wun kangha Bulush gɨn Shilash wun miya Roma.
\v 39 Ana kumaiyi wu dowu kumbe wuni shakam wun pora wuna la jarimi, wu ɓalwu ko Bulush gɨn Shilash wu ɓau nong alii.
\v 40 Kɨshimi Bulush gɨn Shilash wu pottiwu la jarɨmi ɗɨm wu dowu mɨna ma Lidiya. Shakam Bulush gɨn Shilash wun ala mwalan, wu ɓoowu ding bogongo ɗɨm wu bau nong alii.
\c 17
\s1 KWAGHAAL LA TASHALONIKA
\p
\v 1 Ɓanje shakam wun goowawa ɗa la noning ali ma Ampipolish gɨn Apolomiya, wu dowu la nong ali Tashidonika boi mɨ gaawi kumbo ma miya Yahuda nene.
\v 2 Bulush, kim lɨndana yimai, a tani yiwu, ɗɨm la Ashabar kunung wun yingmai la likalikat mɨ karkat.
\v 3 Shi au likalikat mɨ karkat ɗɨm shi ɓalwu wom laki, Kɨrishiti mbak bɨla kang kindi kindi ɗɨm bɨla yileni bo muru la moi mutawa. A ɓale "Yeshui me mɨ naa ɓalmai duwani, shimi Kɨrishiti."
\v 4 Yere miya Yahudawa awowu a lɨuwi ɗɨm wu tau goro Bulush gɨn Shilash, dapɨmawu gɨn miya Girka ɗɨgɨm ana ta goro Puroguru ɗɨm gɨn ana gaan tamyen ɗɨgɨm.
\v 5 Ge miya Yahuda ana kindi ɓoi jire, wu gɨmowu gɨn gonggo, wu wottɨru ana kerek awo bo kaashuku, wu dape dɨkɨkɨ boi ɗumoi, ɗɨm wu yil shen nong alii. Wu tawu gɨn shaagha mɨna Yashon, wun lammai bɨla pottuwu mɨ Bulush gɨn Shilash yi miyai.
\v 6 Ge shakam mɨ woi wun wa wunau, wu amturu Yashon gɨn yere mwalan do gaan ana wutau ma nong alii, wun ɓalmai bongbong,
\v 7 ''miyai me moi wun jingɨla la pani dowa kɨm yimu. Miyai me Yashon gɨpa wuna wu pange wouyo ma Kaishar; wu ɓale modin Amna nini - Yeshu.''
\v 8 Dɨkɨkɨi gɨn ana malɨm ma nong ali shakam wun kangha woiyingini me shenwu a yileni.
\v 9 Ge shakam anamalɨmi wun gɨpa ayim yi Yashon gɨn aponi ɗa ange bwan, ɗuwowu ɓau wuni tawu.
\s1 ANATUPI LA BIRIYA
\v 10 Bɨri shimi mwalan wu tupe Bulush gɨn Shilash ta Beriya. Shaka mɨ wun yawa nene, wu gawu la gaawi kumbo ma miya Yahuda,
\v 11 Ɓanje miyai shimi wu tai bimma ko miya Tashalonika, kɨda wu gɨpe yila ɓalai gɨn popolok awo, anya mami wun yinge likalikat mɨ karkat kɨduwa wu ali woiyingini moi wun kɨshimi.
\v 12 Dai gɨn shimi miya ɗɨgɨm laawu wu ɓoijire, dapɨmawu gɨn noning tamyen Girka ɗɨm gɨn mamyen ɗɨgɨm.
\v 13 Ge shakam miya Yahuda moi Tashalonika wun kangha Bulush shi ɓoi ɓala ma Puroguru Beriya, wu tawu nene wu yil shen ɗɨm shen ma dɨkɨkɨ a yilene.
\v 14 Ɗɨm shwet, Mwalan wu dɨle Biturush tan bo nong gwa, ge Shilash gɨn Timotawush wu ɗuwowu nene.
\v 15 Ana gɨpe gaan Bulush wu tawu gɨn shi wuyɨk da nong ali Atina. Kim wun ɓawa Bulush nene, ɗuwoni ɓoi wouyo wu ɓalwu ko Shilash gɨn Timoti wu dowu yini kɨlakɨlang.
\s1 BULUSH LA ATINA
\v 16 Banje shakam Bulush shi momawu Atina, shenni a yileni shakam ala nong alii gɨmani gɨn pɨrapɨragin.
\v 17 A jokɨre la gaawi kumbo gɨn miya Yahuda gɨn anaɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru dai gɨn moi shi wa wuna la kashuku ɗuwana wun nene.
\v 18 Ge Yere ana binen mɨ Yipokoriya gɨn Shitokiya wu waayi. Yerei wu ɓale, "mɨndeyi na ɓembei shi lau ɓalmai?'' Yerei wu ɓale "an yima shi ki mum na nai miya bɨla tawu goro Pɨrapɨrangin,''kɨduwa shi ɓoi ɓala ma Yeshu ɗɨm gɨn yilma mani bo muru.
\v 19 Ɗɨm wu gɨre Bulush wu dowu gɨn shi yi Aripagush, wun ɓalmai
\v 20 ''Mo mu bɨni pee kukuk me mɨ kai ɓalmai?" Kɨda mu kanghi ka dokonu gɨn pee wonɗuwoi. Dai gɨn shimi, mɨn jindai mɨ bɨni mindei woiyingini me lakiyi.''
\v 21 ( Dai miya Atina gɨn mawuyen moi wun ɗuko nene wun jaɓe shaka maawu bam ge kara ɓalmai kanje kang wom peeni).
\v 22 Kɨshimi Bulush a yɨreni la deren miya Aripagush a ɓale, "kaa mamyen Atina, na ali ka anata goro Puroguru la gokogin ɗangɗang, kɨda na gowono na loi kono ko wom ka ɓoi ɓaɓambɨram koi.
\v 23 Na wai ɓulmani kime ko guwat, ''Yi Puroguru Mɨ Woi Mɨn Bɨnau.'' Wom ka ɓoi ɓaɓambɨram koi ko kindi bɨnmai. Shimi na ɓala koi.
\v 24 Puroguru mɨ yaa lapani gɨn wom laki, dumbo shi Makam ma Puro gɨn ali, woi shi ɗuko la taragin kumbo ɗɨghani gɨn arɨkwu.
\v 25 Anya yini kwarak kwarak ɗaa yi ara miya, ki shi jinda wonduwoiyu, dumbo shi gɨn kooni shi ɓoi tuniya ko miya ɗɨm nai yiwet gɨn wonduwoi dang.
\v 26 Yi mu ɗumoi shi yaa kaamo miya ɗangɗang moi wun ɗuko la pani, bi shi yaa shakangin ɗangɗang gɨn kɨrau boi mɨ miya ɗuko,
\v 27 kɨda wu lau Puroguru, bo au yaa mani ɗɨm wu wayi. Dai gɨn shimi woi shi wuuyɨk yi anya ma laamuu.
\v 28 Kɨda la yini mɨn goto mɨn ɗuko mɨn wai yimu, kim ɗumoi la ana dindi mamai ɓala, " kɨda mɨn dengɨlen mani."
\v 29 Dai gɨn shimi, Dumbo mɨn dengɨlen ma Puroguru, bom shen la awomu ɗuko ma Puroguru ki bɨla bɨla, anya duɗa duɗa anya guwat - yipangin mɨ wun yaa ɗa yi anayaɓo ɗɨm gɨn shen woma mu junghu.
\v 30 Dai gɨn shimi Puroguru woi mana sheni ko wom yena la kindi binmaiyu, ge ɓanje shi jindai miya dai anya boi pɨla wu lɨu tubi.
\v 31 Me Kɨda Puroguru a lwi por ɗumoi mɨ an ye kumai mɨ teet ko miya pani dai ɗa yi mum shi beela. Puroguru a ape muyi me bokang shaka mɨ yilaya bo muru la moi mutawa.
\v 32 Shaka mɨ miya Atina wun kangha ɓala ma yilma bo muru, yerei wu jole Bulush, yerei wu ɓale "am kanghowo ko ɓalai shimi kɨma''
\v 33 Bi shimi Bulush a ɓau wuni. Ge Yere miya nini wun ɓwajire wu tau goroni.
\v 34 Dapɨmawu gɨn mɨ Dinishiya, mɨ Aripagush gɨn tamno yimro Damarish gɨn yere miya gorowu.
\c 18
\s1 BULUSH LA KORINTIYA
\p
\v 1 Bi woiyingini me dai, Bulush a ɓau Atina ɗɨm a tani Korintiya.
\v 2 Nene a wai mu Nayahuda nini yimni Akila, kamo mɨpuntush, mɨ woi dudukwu potɨna Yitaliya gɨn mɨndani Pirshiliya, kɨda kalaudiya a wii miya Yahuda dai wu ɓau Roma. Bulush a tani yiwu,
\v 3 ɗɨm wun wutau gɨn wuni kɨda wutau arɨk mani dumoi gɨn maawu, a ɗuwoni gɨn wuni nene ɗɨm a ye wutau, kɨda wun ana doowe tara shimi wutaumaawu.
\v 4 Kɨshimi Bulush a kukuwu la gawi kumbo anya Ashabari pɨla. A ɗɨm wai ko miya Yahuda gɨn Girika.
\v 5 Ge shakam Dhilash gin Timatawush wun ɓaghtɨra Makidoniya, lɨm mɨ karkat a wii Bulush bɨla ɓoi shitta ko miya Yahuda Yeshu shi Kɨrɨshti.
\v 6 Shakam miya Yahuda wun kuraya ɗɨm wun ɓeɓɨlaya, Bulush a bappe landa mani yiwu a ɓalwu, ''Mo doom mamai ɗuwoni koomai; woi na jaɓa ɓalau, luma gorei ɓanje do gaan ana ta yi angaungin.''
\v 7 Ɗɨm a ɓau boiyi shimi ɗɨm a tani mɨna ma Yitush Jushtush, mum na ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru. Mɨna mani nemma gɨn gawi kumbo.
\v 8 Krishpush, na gaan gawi kumboi a ɓoijire ko Nakomu, gɨn moi lamɨna mani dai; ɗɨm ɗɨgɨm miya Korintiya moi wun kangha wu ɓoijire ɗɨm a yiwu batishm.
\v 9 Nakomu a ɓalli ko Bulush la aljuwan kɨbɨri. ''boko kang shooriu, ka ɓale ɗɨm boko ɗuwoko ɗumu.
\v 10 ''kɨda na pewo, woi mu nini an ɗɨm titimowou, kɨda na gin miya ɗɨgɨm la nong alii me.'
\v 11 Bulush a ɗuwoni nene ma mila dumoi gɨn tere bemei, ko kukuwu ɓala ma Puroguru laawu.
\v 12 Ge shakam Gallio ɗuwana Gomna ma Akaiya, miya Yahuda wu dape bowu ko Bulush ɗuwowu dowu gɨn shi gaan ana kumai;
\v 13 wu ɓall, ''mui me shi amme shen miya wu ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru woi ko goko ma kumaiyu.''
\v 14 Dai gɨn shimi Shakam Bulush shi nem ɓala, Gallio a ɓalwu ko miya Yahuda, ''ka miya Yahuda, ɓa bo wom gɨngɨngha anya ma kerek awo, an ɗuko gwang kuye wonduwoi koi.
\v 15 Ge dumbo ko biɗabiɗa ko yila ɓala ɗɨm gɨn yim ɗɨm gɨn ko kumai mamamai ku niime derenmai. Woi na jindai na ɗuwono nakumai ko woiginni meu''.
\v 16 Gallio a wii wuni wu ɓau la gawi kumaiyi.
\v 17 Kɨshimi wu koi Shoshthenesh, nagaan gawi kumbo, ɗɨm ɗuwowu dusheyi la gawi kumai. Ge Gallio wai shi lwa kooni ko wom wun yau.
\s1 BULUSH A MANI ANTAKIYA MA SHURIYA
\v 18 Bulush bim ɗuwana ma bonkongin, a ɓau Mwalan ɗɨm shi gɨn Bilkisu gin Akila wu washe ki ta Shuriya. Bim ɓagha bo gɨm dowe kii, Kakiriya, a dande kooni kɨda kɨmde book mɨ yaa.
\v 19 Shakam wun dowa Apisha Bulush a ɓau Birishkila gɨn Akila nene. Ge Shi gɨn kooni a gani la gawi kumbo ɗɨm a kukuwu ko miya Yahud.
\v 20 Shakam wun ɓalla bɨla ɗuwoni duduk gɨn wuni, a kuri. KWAGHAAL LA APISHA
\v 21 Ge ɓagha wuna, a ɓale, ''ana bo mama kɨma yimai Puroguru ba ye jindai.'' Ɗɨm a washe ki a ɓau Apisha.
\v 22 Shakam Bulush yana Kankiriya, a tani ye daanje ko Yikilishiya mɨ Wurushalima ɗuwoni shuwoni Antakiya.
\v 23 Bim ɗuwana ma bonko kalla nene Bulush a gowoni ta ɗa ko kɨrau ali ma Galatiya gɨn Pirkiya ɗɨm a dinge bogongo ambogwatin nene.
\s1 APOLOSH A ƁOI ƁALAM NET LA APISHA
\v 24 Ɓanje Mu Nayahuda nini yimni Apollo, Alijanda wun loya, a doni Apisha. A bɨn ɓala gwang ɗɨm a bɨn likalikakat mɨ karkat kɨɗe kɨɗe,
\v 25 wu ɓoi wouyo ko Apollo ɗa yi kukuk ma Nakomu. Shi na kakɨma la Lɨm, aye ɓala gin kukumai gwang terra ko wonduwoingin ma Yeshu, ge a bɨn kara batishma ma Yahaya. Apollo a loi goro ɓala woi gɨn shoriu la gawi kumbo.
\v 26 Ge shakam Birishkila gɨn Akila wun kangha ɓala mani wu gɨreyi kongol ɗɨm apini goko ma Puroguru teera.
\v 27 Shakam shi ya jinda gomma la Akaya, Mwalan wu dinge bogongoni wu ɓulwu ko Ambogwatin mɨ Akaya wu gɨpeyi. Shakam shi yana, a ayye moi wun ɓwajire kɨɗe kɨɗe ɗa yi yashik.
\v 28 Apolo la dɨmbɨri a kur kirki gɨn miya Yahuda la yere miya, ɗa la likalikat mɨ karkat shi apɨwu Yeshu shi Kɨrɨshti.
\c 19
\s1 BULUSH LA APISHA
\p
\v 1 A ɗuwoni shaka mɨ Apolosh shi Korinti, Bulush a goweni ɗa la ali mɨ ɗɨnggɨt ɗɨm tana la nong ali Apisha, boi mɨ shi wa ambo gwatin nene.
\v 2 Bulush a ɓalwu, ''shaka mɨ ka ɓwajire, ku gɨpe lɨm mɨ karkat ru? Wu lɨuni, ''auwo! woi mɨn kangha duwa lɨm mɨ karkaru.''
\v 3 Bulush a ɓale, " la mindei ge ka gɨpa baptishimai? Wu ɓale " la baptishma ma Yahaya.
\v 4 A ɓalwu, ''Yahaya a ye baptishima gɨm baptishma ma liu tubi. A ɓalwu ko miya wu ɓoijire ko mum na do bini, shimi, Yeshu.''
\v 5 Shakam wun kangha ɓalai me, wu yiwu baptishima la yim Nakomu Yeshu.
\v 6 Ɗɨm shakam Bulush lwa anni koowu, lɨm mɨ karkat a shuweni koowu, wu yee ɓala gɨn la bo miya ɗang ɗang ɗɨm gɨn ɓoi wouyo.
\v 7 Dai ɓiyewu koowu mamyen gum dɨra raap.
\v 8 Bulush a yee tere kunung, shi gana la gaawi kumbo shi ɓala woi gɨn shooriu, kukuwu ɗɨm shi amme shenwu ko joko ma Puroguru.
\v 9 Ge shakam yere miya Yahuda wun ya gɨddɨng koi ɗɨm wun kura tagorei, wu loigoro ɓalam gɨngɨngha ko gokoi gaan dɨkɨkɨi. Bulush a ɓau wuni ɗɨm a wore ambogwatin yini, shi kukuwu la nong gawi jokɨre ɓala mɨ Tairanush.
\v 10 Wu twi gaan ma mila raap, dai moi ɗunghawu Ashiya wu kang ɓala ma Nakomu, miya Yahudiya gɨn Girka dai ɓiyewu.
\s1 AMBO MA SHIBA
\v 11 Puroguru shi yee noning wutau ɗa yi ara Bulush,
\v 12 kɨshimi da lo landa mɨ anni ɗɨm gɨn lo landa mɨ dɨri mɨ dayini wun ɓoomai ko moi woi wun jangjanghu ɗɨm wun wai jangha ɗɨm ana lɨm mɨ gɨnggɨngha wun porma la yiwu.
\v 13 Ge miya Yahudiya nini ana batal wun gooma la boingini, wun nai yim Yeshu kɨda wu wai dɨmbɨri ko lɨm mɨ gɨngɨngha wun ɓalmai, "Ɗa yi yim Yeshu mɨ Bulush shi wouyo mani, na wuumai ku poroku."
\v 14 Ana ye woiyi me ambo boila ma nagaan wilan ma Yahuda mɨ yimni Shiba.
\v 15 Lɨm mɨ gɨnggɨngha a lɨuwu, "na bɨn yi Yeshu, ɗɨm na bɨn yi Bulush; kaamai ɗɨm ka mɨ ma?
\v 16 Lɨm mɨ gɨnggɨngha mɨ la mui a yileni yi ana bataali ɗɨm a tai dɨmbɨri maawu a yiwu duna kɨɗekɨɗe. A luwa pɨra yiwu wu ye kayo pani shwashwa yiwu.
\v 17 Woiyini a ɗuwoni la binen ma miya Yahuda gɨn miya Girka moi ana ɗuko ali Apisha. Wu kang shoori kɨɗekɨɗe, ɗɨm yim nakomu Yeshu a wai ɓaɓambɨram.
\v 18 Kɨma ɗɨgɨm moi ɓwajire wu lɨu tubi, ɗɨm wu mane goro jaɓe ɓalangin maawu ɗɨm lɨuwi wu ɓau wutau gɨnggɨngha mɨ wun ye.
\v 19 Ɗɨgɨm moi ana ye gormo wu dowuno gɨn likalikatgin ma gormo maawu, ɗɨm wu tile bo kang gaan anya ma. Shakam wun kɨra ɗɨgɨm wom an koomai, a yai baat gumni ma yila duɗaduɗa.
\v 20 Kɨshimi ɓala ma Puroguru a taareni boingin ɗɨgɨm la gokom dɨmbɨri.
\s1 KWAGHAAL LA APISHA
\v 21 Ɓanje bim Bulush malana wutau mani mɨ Apisha, a kɨnke la lɨm bɨla goowoni la Makidoniya gɨn Akaya ko goto mani do Wurushalima; a ɓale, ''shakam na yana nene, ana ga la Roma.
\v 22 Bulush a tupe ana aimani raap ta Makadoniya, Timoti gɨn Yerashtush moi ayaya. Ge shi gɨn kooni a ɗuwoni ma lo shaka la Ashiya.
\v 23 La shakai shimi, woi shen miya yilana anya kalla la Apisha ko gokoiyu.
\v 24 Bɨla mu nini na guuwa ma duɗaduɗa yimni Demetirush, mɨ guuwa yipa Diyana, mɨ dona gɨn ɗɨwi kɨɗekɨɗe ko anaguuwa.
\v 25 Kɨshimi a dape ko anawutau mani, a ɓale, "moi ɓambɨren, ku bɨni mɨn wai ayim ɗɨgɨm la paanghai me.
\v 26 Ka ali ɗɨm ku kanghi woi kara la Apishau, ge la boingin ma dai ali Ashiya, Bulushi me a ame shen ɗɨm a kaghɨle miya ɗɨgɨm. Shi ɓalwu wai miya ɗiu pɨrapɨragin gɨn arikwu.
\v 27 Woi an jaale kara bo paangha maamuu, ge shire gaawi dapadapa mamu ma ji ɓambɨram Dayana ata ma bam. Shire mɨ ka bɨna miya paimoro dai la Ashiya gɨn dai la pani, Ata wule ɓaɓambɨram mondo.''
\v 28 Shakam wu kangha woiyi me, kɨɨm a tɨmbe wuni ɗɨm wun ɓalmai bongbong, ''ji ɓambɨram Dayana ma Apisha.''
\v 29 Nong ali dai a jingɨleto, ɗɨm miyai wu tawu kɨlakɨlang la gawi dapadapa. Wun gwate ana goto ma Bulush shi Gayush gɨn Arishtakush moi dowa Makadoniya.
\v 30 Bulush a ye jindai gani la dɨkɨkɨi, ge ambo gwatin wu gaayi.
\v 31 Kɨma yere sheriyanni anawutau ma kɨrau boi alii, wu dilli ɓala ma ɓɨr kumo bo gani la gawi dapa dapaiyu.
\v 32 Yere miya wun ɓale wonduwoi ɗumoi, yerei ɗɨm wonduwoi ɗangɗang kɨda shen dɨkɨkɨi a yileni. Ɗɨgɨm moi laawu woi wun bɨna wom ya wun dapa wuna boi ɗumoiyu.
\v 33 Yere dɨkɨkɨi wu ɓalli ko Yishkandiriya, mɨ miya dilmani gaan, kɨshimi Yishkandiriya a ape gɨn anni puro, duwa bɨla bendile la ɓalai ma wom ya wun dapa wuna.
\v 34 Ge shakam wun bɨna shi na Yahuda, wu yil yilawu bongbong ma shaka raap boi ɗumoi wun ɓalmai, ''ji ɓambɨram shire Aritamash ma miya Apisha."
\v 35 Shakam shi na ɓulo mu ali shumbura wuna, a ɓale " kaa miya Apisha mandeyi laamai, woi bɨna nong ali ma miya Apisha she na moi gaawi ma shire ji ɓambɨram Aritamash ɗɨm gɨn yipa mɨ wukɨttɨna la purou?
\v 36 Gɨn bɨnma mamai woi na kirkɨmai yikiu, ku yeku ɗum ɗɨm boku kɨpɨre ye wonduwoiwu.
\v 37 Kɨda ku doku gɨn miyai me gaan kumai, woi ana baatal ma gaawi kumbou, woi ɗɨm wun buuna tamno puroguru ramaiyu.
\v 38 Dai gɨn shimi, bo Dimitiriyash gɨn yere ana guuwa moi nene peteni wu loi ɓala ko anya ma, gaawi kumai ammoro, ana gɨpe kumai wun nini. Mo wu loi ɓala ko apowu.
\v 39 Ge bo ka lau mondin wunduwoi ko woiyii me, an niimma bo dapadapa mɨ ɗokɗok.
\v 40 Kɨda mɨn la kindikindi ma loi ɓala ko yil shen mɨ la bonkongini moi. Woi goro yil sheni me yikiu. ɗɨm wam ɗɨm bendɨle koiyu.
\v 41 Shakam shi ɓala woiyi me, a woure moi dapawai.
\c 20
\s1 BULUSH A MANI MAKIDONIYA GƗN HELLASH
\p
\v 1 Bim shen miya gandana, Bulush a naaru ambogwatin ɗɨm bim dinga bogongowu, shi woura wuna ɗɨm a ɓau wuni ta la Makidoniya.
\v 2 Shakam gowana la kɨraungin maawu ɗɨm a ɓoowu yila ɓala ma dinġ bogongo, a doni Helina.
\v 3 Bim ya tere kunung alii shime, miya Yahuda wu ɗike komani shakam shi lau washe ki ta Shuriya, kɨshimi a kɨnke bɨla matɨni ɗa la Makidoniya.
\v 4 Moi lwa goroni da Shuriya, wuni shopata lo ali Biriye lowo ma Pairush Arishtokush gɨn Shakundash gɨn anaɓoijire moi Pottuwa Tashalonika; Gayush lo Babarde, Timoti, Tikikush gɨn Turopimush miya moi dowa Ashiya.
\v 5 Ge mamyeni me wu tawu gaanmu ɗɨm awu shiire komu hane Turowash.
\v 6 Mu washe ki wuuyɨk mɨ ɓau Pilipl bi bonkongin ma burodi mɨ woi yirma lakiu, ɗɨm la bonko baat mu domuyiwu la Turowash. Nene mu ɗuwomu ma bonko boila.
\s1 ƊUKO MA WOURE MIYA LA TARUWASHA
\v 7 La domin bonko ma boila, shakam mɨn dapama boi ɗumoi mɨ twi wombotuma, Bulush a yiwu ɓala gɨn ko moi ɓwajire. A ɗike bɨla ɓau wuni ɓɨla shangni, kɨshimi a twi gaan gɨn yiwu ɓala daa derenbɨri.
\v 8 Pitilangin ɗɨgɨm nene la jakɨma gawi mɨ mɨn dapama yi apomu.
\v 9 Lo lakarak nini wun namani Aftikush dunghani yi bo ɓunda (window) gawi, gana wuuyɨk la noon. Kim Bulush amma ɓala wuuyɨk, lakarakyi me a gani la noon, a yukurtina ali, jin bo ɗengeɗenget ji kunung, wun gɨraya munni.
\v 10 Ge Bulush a shuweni yini, a aneni kooni ɗɨm a nghaweyi. Ɗɨm a ɓale "shenmai bo yileniu, shi gɨn tuniya"
\v 11 Ɗɨm a mani la jakajaka gawi kɨma, ɗɨm wu geshɨla burodi wu twi. Bi ɓala gɨn wuni ma shaka ɗɨgɨm da bɨri shwel, a ɓau wuni.
\v 12 Wu douno gɨn lowoi gɨn tuniya, ɗɨm awowu a andeni kɨɗekɨɗe.
\s1 GOTO LA NONG GWA TA TARUWASHA GƗN MALITUSH
\v 13 Mɨni gɨn koomu mɨ tamu gaan Bulush ɗa la ki, ɗɨm mu washe ki ta Ashosh, boim mɨn ɗaura mu gire Bulush la ki. Me shimi wom shi gɨn kooni ya jinda yimai, kɨda a ɗaure bɨla tani ɗa ko pani.
\v 14 Shakam wa mɨna Ashosh, mu gɨreyi la ki ta Malitush.
\v 15 Ɗɨm yilmamu boiyi shimi mu washe ki ɗɨm mu yamu bɨla shangni gaan kula Kayoshi. Bɨla shangni mu yiremu kula shamish, bɨla shangni ɗɨm mɨ yatɨmu nong ali Miletush.
\v 16 kɨda Bulush a kɨnke washe ki ta gaan Apisha duwa bo tele shaka la Ashiyau; kɨda shi kɨpɨre yini ta Wurshalima kɨda por shumma lɨm mɨ karkat, bo ɓa an ɗɨm yima yini bɨla ye.
\s1 BULUSH A ƁOI ƁALA KO MOI ƁAMBƗREN MA YIKILISHIYA MƗ APISHA
\v 17 A tupe miya yi ana gaan gawi kumbo Apisha, wu wayi boim shi yiki, Miletush.
\v 18 Shakam wun dowa yini, a ɓalwu "Ka gɨn komai ku ɓɨni, por domin mɨ na lwa yono la Ashiya, na tele shaka mono gɨn kamai ringring.
\v 19 Na twi gaan gɨn kwarakkwarak ko Nakomu la gande koi ɗɨm la amo, ɗɨm la kindikindi mɨ wana kɨda ɗɨkɨmono mɨ miya Yahuda wun ya.
\v 20 Ku bɨni woi na kura ɓalmai wonduwoi dai mɨ gwangwu, ɗɨm ko kukumai wonduwoi gaan miya, gɨn ta la mɨna mɨnagin,
\v 21 na ɓoi shitta ko miya Yahuda gɨn miya Girika ko lɨu tubi doyi Puroguru gɨn ɓoijire la Yeshu Nakomu.
\v 22 Banje, yingu, lɨm mɨ karkat a wuune ta Wurushalima, woi gɨn bɨnma ma wom an wamono haneu,
\v 23 Ɗɨm biɗau lɨm mɨ karkat a ɓirkumono ko anya nong alii pɨla jaghla gɨn kindikindi moi gorono.
\v 24 Ge woi na gɨra tuniyano bo wonduwoi yinou, bo ɓa ana tele gotoi me ɗɨm na tele wutau mɨ na gɨpa yi Yeshu Nakomu, na ɓoi shitta ko ɓalam net ma yashik ma Puroguru.
\v 25 Ɓanje yingu, kamai dai, mɨ na kukumai ɓala ma joko ma Puroguru, waku almono ɗɨmu.
\v 26 Dai gɨn shimi na ɓoi shitta la bonkoi me, na talai ko doom ma anya ma lamai.
\v 27 Kɨda woi na tuka wom dai Puroguru shi jindai na ɓalmaiyu.
\v 28 Dai gɨn shimi, na ɓalmai kuye shen, ɗɨm ko dai juwa mɨ lɨm mɨ karkat wa ku ɗuwoku kowu. Ku maane shenmai ko kɨran moi Nakomu ɗiura wuna gɨn domni.
\v 29 Na bɨni bim na ɓagha boiyi me yeɗɨyan toro ana kerek awo awu ga lamai ɗɨm ɓɨla wu lukure juwai.
\v 30 Yere mamyen awu yilma anya lamai, au jinda jingɨle wom teet kɨda ame ambo gwatin biwu.
\v 31 Ɗauru yimai. Boku moneu naye mila kunung naa ɓɨrkumomai dai, naa pate amo bɨri gɨn pori.
\v 32 Ɓanje naa ɓanghamai la ara Puroguru ɗɨm la yila ɓala ma yashik mani, mɨ an ɗinghamai, ɗɨm an ɓoomai kolo la dai moi wun karkat.
\v 33 Woi na shaara duɗaduɗa, bulabula anya pinen yi Muu.
\v 34 Ka gɨn koomai ku bɨni na wutau gɨn anno na aye koono gɨn moi mɨn gɨn wuni.
\v 35 La wonduwoingin na ɓoomai woma kukuma ku ye wutau kɨda aye moi gatawa lamai, ɗɨm ku shen yila ɓalangin ma Yeshu Nakomu, yila ɓalangin mɨ shi gɨn kooni ɓala "A ɗuwoni gɨn shadak kɨɗekɨɗe ka ɓoi ko mɨ aka gɨpɨmai."
\v 36 Bim ya ɓala ko gokoi me, a pate ɓɨrimni ali dai gɨn wuni wuye kumbo.
\v 37 Wu nghawe Bulush la gongowu wu ye kwi keɗekeɗe.
\v 38 Dai ɓiyewu awowo a jaɓeni kɨɗekɨɗe kɨda a ɓalwu, wawu ma gom yerou. Ɗuwowu loi goreni la ki.
\c 21
\s1 GOTO MA BULUSH TA WURUSHALIMA
\p
\v 1 Shakam ɓagha wuna ɗɨm washa ki, a tani shwarat da bo gɨm nong ali Kosh, ɗɨm bɨla shangni la nong ali Patara,
\v 2 ɗɨm ɓagha boiyi ta nong ali Patara. Shakam mɨn wa nong ki ji ata puuma ta Poneshiya, mu gamu laro ɗɨm wu washe kii.
\v 3 Bim mɨn ala ali Kuburush, mɨ ɓaure ɗa kongol shau ma kii, mɨ washe ki ta Shuriya ɗɨm mu shuwomu ali Taya, boim kii ata shuwe pinen mɨ laro. Bim mɨn wa ambogwatin mu ɗuwomu ma bonko boila.
\v 4 Ɗa la Lɨm wun ko kumbe Bulush bo tani Wurushalimau.
\v 5 Bim bonko mɨ am yimai dewa, mɨ ɓau boiyi ɗɨm mɨ koi goko maamu, ɗɨm wuni dai, gɨn tamyen mawu dai gɨn ambo, wu loigoromu, bi nong alii. Mu tɨmemu gɨn ɓɨrim bo gɨm mɨ ye kumbo, ɗɨm mɨ woure apomu.
\v 6 Ɗuwomu gamu la ki wuni ɗɨm wu mawu mɨna.
\v 7 Shakam mun bawa Taya gɨn gotoi, mu yamu la ali Talamayash. Nene mu daai mwalan, ɗɨm mɨ ɗuwomu ma bonko ɗumoi.
\v 8 Bɨla shangni mɨ ɓau boiyi mɨ tamu Kasheriya. Mu gamu mɨna ma Pilimon, na ɓoi ɓalam net, mɨ shi ɗumoi la miya boilai ɗɨm mu ɗuwomu gɨn shi.
\v 9 Ɓanje mui shi gɨn ambo gumyan parau ana wouyo.
\v 10 Bim mɨn ɗuwama ma bonko kalla boyi shimi, bɨla Nawouyo nini shuutina Yahudiya yimni Agabush.
\v 11 A doni yimu ɗɨm a gɨre landa wari ma Bulush. Gɨn landai ɗowa yooni gɨn anni ɗɨm a ɓale, " me wom lɨm mɨ karkat ɓala, kɨshimi miya Yahudiya la Wurshalima au ɗowe mum na landa warii me, au ɓoomani la ara angaungin".
\v 12 Shakam mɨn kangha woiyi me, mɨni gɨn miya moi ɗunghawu boiyi shimi mu kumbe Bulush bo tani Wurshalimau.
\v 13 Ɗɨm Bulush a lɨuwi, " mindei ka yimai, ka kwi ka kaye awono? Kɨda na ɗaure yino, woi kara ɗowukwu, anya muru ana ɗɨm yimai la Wurushalima kɨduwa yim Nakomu Yeshu."
\v 14 Dumbo Bulush wai lɨuwa wu ɗɨm kooniu, wu ɓauyi, ɗɨm wu ɓale "mo wom Nakomu ya jindai bɨla yeni."
\v 15 Bi bonkongini, mu wore belegin mamu mu tamu Wurushalima.
\v 16 Ɗɨm yere moi goromu ambo gwatin moi Kasheriya. Wu dounu gɨn mu Kuburush yimni Mɨnashon, shi la ambo gwatin moi ɗeɗel, mɨ am ɗuko yini.
\s1 BULUSH A TANI YI YAKUB
\v 17 Shakam mɨn yama la Wurushalima, apomu ana ɓoijire wu gɨpe mɨni gɨn shakɨrak yik.
\v 18 Ɓɨla shangni Bulush a tani gɨn mɨni yi Yakub ɗɨm dai moi ɓamɓɨren wun nini.
\v 19 Bim shi ɗuwana a ɓoi rohon ɗumoi bi ɗumoi ko wom Puroguru ya ko angaungin ɗayi bo wutau mani.
\v 20 Bim wun kangha, wu paye Puroguru, wu ɓale, "ka alliu, molki, dendɨren diya wun ɓwajire la miya Yahudiya. Wu ɗaurowu bɨla tawu goro kumai.
\v 21 Wu ɓalwu ɗuwawo, kai kukuwu ko miya Yahuda moi wun ɗuko la angaungin wu ɓau ɓala ma Musha, ɗɨm kai kukuwu wu ɓau ye ɗilik ko ambo maawu, ɗɨm wu ɓau ta goro bo panni maawu.
\v 22 Mindei amu yimai? au kanghai kuli ka doko.
\v 23 Kɨshimi yu wom mɨn ɓalwa. Mɨn gɨn miya parau nene moi wun kɨmda bowu,
\v 24 gɨru miyai me ɗɨm ku taku joɓe yimai gɨn wuni, ɗɨm ku angɨwu wom wun duwa, kɨduwa wu dande koowu. Kɨshimi anya ma an bɨnmai wom dai wun ɓala koowo lɨuwo. Au bɨnmai ɗɨm kai ta goro kumai.
\v 25 Ge ko angaungin moi wun ɓwajire, mu ɓulwu ɗɨm mu ɓɨr kumowu wu tike kowu gɨn woma tapɨrɨk ma pɨrapɨrangin, ma doom, ma diipa, ɗɨm gɨn ma kwalalakwalala.''
\v 26 Ɓɨla shangni Bulush a wore miyai gɨn shi wun mane yiwu jangjang, wu gau la gawi kumboi shi ɓalwu bonkongin ma joɓe yik, dɨm woma ɓooma a ɓooni ko anya ma laawu.
\s1 WU KOI BULUSH LA GAWI KUMBO
\v 27 Shakam bonko boila ya nem dema, yere miya Yahuda moi dowa Ashiya wu al Bulush la gawi kumbo, wu yil shen dɨkɨkɨi, ɗɨm wu yini duuna.
\v 28 Wun kuwu, "miya Yishiraila, ku aiye mɨni. Me shi mum na kukumai ko miya anya to shi ɓale won gɨngɨngha ko miya, ko kumai, gɨn boiyi me ɗɨm. Bi shimi a doni gɨn miya Girika la gawi kumboi ɗɨm a gɨnde boim karkat".
\v 29 Kɨduwa poshe wu al Tarapimu mu Apisha wun goro apowu gɨn shi la nong ali, ɗɨm wu kɨnke Bulush a donnu gɨn shi la gawi kumbo mɨ Wurushalima.
\v 30 Dai nong alii a kang net, ɗɨm miyai wu yituru kayo ɗɨm wu gwate Bulush. Wu poryi la gawi kumbo mɨ Wurushalimai, ɗɨm wu numme bo gaɓiyan kɨlangkɨlang.
\v 31 Kɨm wun ko lau duu munni, ɓalai a yani yi shi nagaan ma anaɗowe awo mɨɓamɓɨram wu ɓalli shen miya a yileni la Wurushalima.
\v 32 Shwet a yileni a wore anaɗowe awo gɨn yere moi ɓamɓɨren ma anaɗowe awoi wu tawu yi dɨkɨkɨi. Shakam miya wun ala mɨɓamɓɨram ma anaɗowe awo gɨn miya mani, wu ɓau duu Bulush.
\v 33 Ɗɨm mɓamɓɨram ma anaɗowe awoi yaaru ɗɨm a gwate Bulush, a wii wu ɗooweyi gɨn jaghla rab. Ɗɨm a ɓide shi mandei ɗɨm mi shi yaa.
\v 34 Yerei la dɨkɨkɨi wun kuwu ko wonduwoi ɗumoi, yerei wun ɓale wonduwoi dang. Dumbo mɨɓamɓɨram ma anaɗowe awoi an ɗɨm ɓale wonduwoiyu kɨda yila miya a yumbɨre boiyi,
\v 35 a wii wu gɨre Bulush wu dowu gɨn shi bo ɗuko ma anaɗowe awo. Shakam dona bo lwi yoo, anaɗowe awo wu gɨreyi kɨduwa shagha ma dɨkɨkɨi. bowu luni pɨrau.
\v 36 Kɨda dɨkɨkɨ miyai wu tau gorowu ɗɨm wun ko kuuwu, "Taku gɨn shi."
\s1 KƗPƗREYIK MA BULUSH
\v 37 Kim wun ko ta gɨn Bulush boim anaɗowe awoi wun ɗuko, a ɓalli ko mɨɓamɓɨram ma anaɗowe awoi, "mo na ɓalwo wonduwoi?" Mɨɓamɓɨrami a ɓale "kai ɓale bo Girika?
\v 38 woi kai na Masharu ɗɨm, mɨ poshe gɨpa gaan anayilshen miya, ɗɨm gɨpa gaan miya dendɨren parau ana 'dunamuru' pani ta la lushu?''
\v 39 Bulush a ɓale, "Naa na Yahuda, mɨ pottɨna la nong ali Tarshush ji Kilikiya. Na lo ali ma nong ali mɨ bimma. Na kumbeghe, ɓaune naye ɓala ko miya"
\v 40 Shakam mɨɓamɓɨram ma anaɗowe awoi ɓoona goko, Bulush a yireni ko bo loi yoo ma gawi a ape gɨn anni do yi miyai. Shakam boiyi yena shititi, ɗuwoni ye ɓala gɨn labo miya Yibɨraniya. A ɓale,
\c 22
\p
\v 1 Mwalanno gɨn Boppinno ku kake kumomai ko baale kono mɨ ana yimai, Shakam dɨkɨkɨi wun kangha Bulush shi ɓala yiwu gɨn bo miya Yibiraniya,
\v 2 wu ɗuwowu ɗumɗum. A ɓale,
\v 3 Na Nayahuda, wu lone la ali Tarshush ma Shilishiya, ge wu kukuno la nong alii je, gaan Gamaliyel. Wu kukuno kone goko ma kumai ma Boppinmu. Na gɨn kɨɨm ma ta goro Puroguru, kɨm ka gɨn shi gangɨre. Na piile gokoi me daa ko muru;
\v 4 na ɗowe mamyen gɨn tamyen na dɨlmawu la jarum,
\v 5 kim mɨɓamɓɨram wilan gɨn dai ma moi ɓambɨren awu ɓoi shitta koono. Na gɨpe ɓulma tangi tayi apomu moi Damashkush, ɗɨm na ta bo koi miya ɓɨla na dono gɨn wuni Wurushalima ɗommawu kɨda bɨla ɓoowu kindikindi.
\s1 BULUSH A ƁOI ROHON MA KAGHƗLMA MANI
\v 6 A ɗuwoni shakam na ko goto nemma gɨn Damashkush, la ɓau pori shwet kangboi mɨ gɨdɨng dona lapuro awana koono.
\v 7 Na yukurono ali ɗɨm na kang yila mu ɓallo, Shawulu Shawulu, 'Kɨda mi kai piilmono?'
\v 8 Na lɨuwi, 'kai mandei, Nakono?' A ɓallo "na Yeshu mɨ Najarat, mɨ kai piilimai."
\v 9 Moi mɨn gɨn wuni goro apomu wu al kanboiyi, ge woi wun gaara la yila mum na yino ɓalau. Na ɓale, 'mindei ana yimai Nakono?'
\v 10 Nakomu Yeshu a ɓallo "yilko ka tako la Dimashkush, nene awu ɓalwo wonduwoi mɨ mbak aka yimai.
\v 11 Woi na al boiyu kɨda karkat ma kangboi ɗɨm wun dokana bo ara miya moi mɨn goro apomu do la Damashkush.
\v 12 Nene na wa mum yimni Hananiyash mum na ta goro Puroguru ɗa yi kumai, ɗɨm miya Yahuda moi ɗunghawu nene ɓale duwa gwang puro mani.
\v 13 A doni yino, a yireni peteno, a ɓale, 'molki Bulush, gɨpu al boi,' La shakai shimi na alaya.
\v 14 Ɗɨm a ɓale, 'Puroguru ma kaghɨyan a beelewe bɨla ka bɨn wom shi jindai, bɨla ka al mɨ karkat, ɗɨm ka kang ɓalam na porma la boni.
\v 15 Kɨda shimi aka ɗuko na shitta mani ta yi yere miya dai ko wom kai kangha gɨn kai ala.
\v 16 Ɓanje kai moi mi? yilko, wu yiwo baptishma, bɨla mulwo jaɓe ɓalangin mongo, ɗayi nai yimni.'
\s1 NAI MƗ WUN YINA KO BULUSH TAYI ANGAUNGIN
\v 17 Bim na matina Wurushalima, shakam na kumbo la gawi kumbo, a ɗuwoni na wai aljuwan.
\v 18 Na aliyi shi ɓallo, 'Yu kɨlang ka ɓau Wurushalima, kɨda wawu gɨpe shitta mɨ aka yimai koonou.'
\v 19 Na ɓale, 'Nakomu, wuni gɨn kowu wu ɓɨni na pate wuni la jarum ɗɨm na dushe moi wun ɓwajire kowo la gaɓiyan kumbo.
\v 20 Shakam doom ma Yishtipanush na shitta mongo patana, na nini jik moi pete landangin ma moi duwa munni.
\v 21 Ge a ɓallo, "tako, ana tangimowo daa yi angaungin.'''
\s1 NAGAAN MIYA A MOI PETE BULUSH
\v 22 Wu kake kumowu yini dɨm shakam shi ya ɓalai me, ɗɨm wu ye kuuwu wu ɓale, 'ku takɨnu gɨn kamo mui me ɓau lapani, kɨda woi gwanghu bɨla ɗuwoni gɨn tuniya.'
\v 23 Kim wun ko kuuwu, wun wole landangin mawu ane, wun yil shelele,
\v 24 Na gaan ana ɗowe awoi a wii wu tawunu gɨn shi bo ɗuko ma ana ɗowe awo. A wii bɨla wu yini ɓwata wun bidɨmani, kɨda shi gɨn koni bɨla bɨn wom ya wun kuuwu kooni kɨshimi.
\v 25 Shakam wun ɗowaya gɨn woringin, Bulush aye ɓida do yi mɨɓamɓɨram ma na ɗowe awom yirmani jik, ''a ɗuwoni ko goko ru kuye ɓwata ko Naroma mɨ ɗɨm woi wun yina kumai dongwu?''
\v 26 Shakam mɨbambɨram ma ana ɗowe awo kangha me. a tani yi nagaan anaɗowe awoi a ɓalli, shi ɓalmai, ''Mindei kai lau yimai? Kɨda mui me Naroma.''
\v 27 Nagaan anaɗowe awo mɨɓambɨram a ɓalli, "ɓallo, kai Mu Roma ru?" Bulush a ɓale, "Ou."
\v 28 Nagaan anaɗowe awoi mɨɓambɨram a lɨuni, "gɨn ayim ɗɨgɨm na ɗira na ɗuwono Naroma". Ge Bulush a ɓale, "Wu lone na Roma".
\v 29 Ɗɨm miya mɨ au bo biɗɨmani wu ɓauyi kɨlangkɨlang. Nagaan anaɗowe awoi mɨɓambɨram a kang shoori, bim shi bɨna Bulush shi Naroma, kɨda a ɗooweyi.
\s1 BULUSH GAAN AMBO PALDA
\v 30 Ɓɨla shangni, Nagaan anaɗowe awoi mɨɓambɨram a lawi bɨla bɨn jire ko wom miya Yahuda wun wola kuu Bulush koi. Kɨshimi a lakeyi a ɓoi ɓala ko nagaan Wilan dai moi deren mɨna wu dappowu. Ɗuwoni shuuturu Bulush ali ɗɨm a luyi la derenwu.
\c 23
\p
\v 1 Bulush a shake yereni yi wilani ɗɨm a ɓale, "Mwalan, Na ye ɗuko la shen mɨ gwang gaan Puroguru do da porii je.''
\v 2 Mɨɓambɨram ma wilan Hananiya awii moi jijik peteni wu waare boni.
\v 3 Ɗɨm Bulush a ɓalli, ''Puroguru an waarɨmowo, kai angau. Ka ɗuwoko ka yino kumai ɗa yi kumai, dai gɨn shimi ka wii bɨla waarene, kɨda pange kumai?''
\v 4 Moi wun jijik nini wu ɓale, ''kɨshimi ru kai ɓele mɨɓambɨram wilan ma Puroguru?
\v 5 Bulush a ɓale, mwalan, ''wai na bɨna shi mɨɓambɨram wila ma Puroguruu, kɨda ɓulmani ɓulma, waka ɓalam gɨngɨngha ko najoko ma miyau.''
\v 6 Shakam Bulush ala yere wilani miya Shadukiya ɗɨm yerei miya Parisha, a yil yilani bongbong deren mɨnai, a ɓale, ''Mwalan, Na Naparisha, lowo ma miya parisha. Me kɨduwa na shire yilma bo muru ma moi mutawa ko shimi wun yino kumai.''
\v 7 Shakam shi ya ɓalai me, kirki a yileni la deren miya Parishiya gɨn miya Shadukiya, moi
\v 8 dɨkɨkɨi kowu a tikeni. Kɨda miya Shadukiya wu ɓale woi yilma bo muru yikiu, woi anatangi ma Puroguru yikiu, ɗɨm woi lɨmgin yikiu, ge miya Parisha wun gɨn bɨnma ma woiyingini moi.
\v 9 Kɨshimi ɓalaɓala a yeni keɗekeɗe, ɗɨm yere anaɓulo ma mɨparisha, wu yirewu jik ɗɨm wu kirke, wun ɓalmai "wo mɨn wa wom gɨnggɨng yi mui meu. Dɨnga bo lɨm anya anatangi ma Puroguru wun yina ɓala?"
\v 10 Ɗɨm kirki mɨ keɗekeɗe a yileni derenwu, Mɨɓambɨram ma anaɗowe awoi a shoore bowu tatɨre Bulushu, kɨshimi a wii Anaɗowe awo wu tawu shaare Bulush yi wilani, ɗɨm wu dowunu gɨn shi bo ɗuko ma anaɗowe awo.
\v 11 La bɨri mɨ dona Nakomu a yireni peeni ɗɨm a ɓale, " Boko kang shooriu, kim kai ɓwa shitta mono la Wurushalima, aka maane ɓoi shitta mono la Roma.
\s1 WU ƊOWE KOI BƗLA WU DUU MUR BULUSH
\v 12 Shakam shang ɓɨrana yere miya Yahuda wu gom boowu ɗɨm wu lawi jalɨk bɨla donni koowu ɗɨm wu kimde boowu wawu tumai kanje namaiyu dɨm bowu duu mur Bulush.
\v 13 Moi wun gomma boowui wu tai mamyen paraugumni.
\v 14 Wu tawu yi anagaan wilan gɨn moi ɓambɨren ɗɨm wu ɓale, "mu wii komu goro jajala mɨ gɨngɨngha wamu tumai kanje nai wonduwoiyu dɨm bo mu duu muru Bulush.
\v 15 Ɓanje, dai gɨn shimi, mo deren mɨna ɓali ko mɨɓambɨram ma anaɗowe awo bɨla wu gittiyi do yiwu, kɨda ku jokɨre ɓalam kooni tɨppa. Bo kara bo mamu, mu ɗaure yimu am duu munni ɓala bɨla doni nene.
\v 16 Ge lowo ma molo Bulush a kanghi wun momani goko, kɨshimi a tani ɗɨm a gani boɗuko ma anaɗowe awoɗɨm a ɓalli ko Bulush.
\v 17 Bulush a nai ɗumoi la anagaan ma anaɗowe awo mɨɓmbɨram a ɓalli, ''tako gɨn lo lakarakyi me yi mɨɓambɨram ma anaɗowe awo, kɨda shi gɨn wom an ɓalli.''
\v 18 Kɨshimi Nagaan anaɗowe awoi a tani gɨn lo lakarakyi yi mɨɓambɨram maawu ɗɨm a ɓale, ''Bulush na twi jarɨm a nane yini, a ɓale bɨlana dono gɨn lo lakarakyime yiwo. Shi gɨn ɓala mɨ an ɓalwo."
\v 19 Mɨɓambɨram ma anaɗowe awoi a koi anni a ameyi boim nap ɗɨm shi biɗaya, ''mɨndei mɨ kai lau ɓallo?''
\v 20 Lo lakarakyi a ɓale, "miya Yahudawa wu lɨwi wu biɗe do gɨn Bulush la deren mɨna, ki awu bo biɗe kone kuwuum kooni.
\v 21 Ge boko ɓoowu shiu, kɨda miya wu tai paraungumni wun moi goroni goro goko. Wu nai jalɨk kowu wawu tumai kanje nai wonduwoiyu dɨm bo wu duu munni. Anya ɓanje ɗaurɨmawu, wun momai ka lɨuwu.''
\v 22 Kɨshimi mɨɓambɨram ma anaɗowe awoi a ɓɨr kumo lowoi a ɓalli tako, ''boko ɓale ko mondin mu ka ɓalno woiyingini meu.'' WU TUPE BULUSH TAYI NAJOKO MA PILIKUSH
\v 23 Ɗɨm a nai anagaan anaɗowe awo raap a ɓale, ''ge ku wore anaɗowe awo aru raap aku goto mɨ wuuyɨk ta Kaishariya, ɗɨm ana donjin boilagumni kɨm, ɗɨm gɨn anakaɗa aru raap. Aku ɓau boiyi me la shaka kunung ma bɨri.''
\v 24 A wii wuni bɨla wu lau luu mɨ Burutush an yemma koi, ɗɨm bɨla ku takunu gɨn shi jangjang gaan Pilikush gomna.
\v 25 Ɗɨm a ɓul likalikat kime;
\v 26 Kɨlaudiya Liyashush tayi mɨ ta bimma gomna Pelish, daanje.
\v 27 Mui me miya Yahuda wu koyi ɗɨm wun lau duu munni, shakam na dona gɨn anaɗowe awo na shareyi arwu, dumbo na bɨna shi Naroma.
\v 28 Na ye jindai na bɨn wom ya wun wolla kuungni, kɨshimi na donnu gɨn shi la derenmɨna maawu.
\v 29 Na dono bɨni wu wollu kuungni kɨda biɗabiɗa mɨ ko kumai maawu. Wu ɓale shi paure bo ɓala kumai mawu ge woi na wa kuu mɨ kooni mɨ kɨrana bo muru anya twi jarɨmu.
\v 30 Ɗɨm na kɨrɓiyei wu ɗikɨ mui me ɗikɨma, kɨshimi na tangaya kɨlangkɨlang yiwo, ɗɨm na wii moi wun wolla kuungni bɨla tawu gɨn kuuwu maawu gaanwo. Leiya.''
\v 31 Kɨshimi anaɗowe awoi wu tawu goro ɓala maawu, wu gɨre Bulush la deren biri wu tawu gɨn shi yi Antipalirish.
\v 32 Bɨla shangni, ɗɨgɨm anaɗowe awoi wu ɓau anadonjini wu tawu gɨn shi, ɗɨm wu matɨwu bo ɗuko maawu.
\v 33 Shakam anadonjini wun yawa Kaisheriya ɗɨm wun ɓwa likalikat ko gomna, wu ɓoi Bulush anni.
\v 34 Shakam gomna yinga la likalikati, a biɗe Bulush pottɨna kɨrau boiyi pɨla. Shakam shi kɨraɓiyei pottɨna Kilikiya,
\v 35 a ɓale, ''ana kanghowo gwang shakam moi wolla kuuwo dowa nene.'' Ɗɨm a wii bɨla wu luuyi la ɗingha mɨnangin ma Hiridush.
\c 24
\s1 WU WOLE KUUWU BULUSH
\p
\v 1 Bi bonko baat, Ananiya nagaan wilan, yere moi ɓambɨren, ɗɨm gɨn na gub ɓala mɨ wun naayi Tertush tawa nene. Miyai moi wu dowunu gɨn kuuwu Bulush gaan gomna.
\v 2 Shakam Bulush yirana gaan gomna, Tetulush a loiɓala ko Bulush gaan gomna. Kɨduwawo mu wai talai awo keɗekeɗe, ɗɨm shen wonduwoi mongo a kaghɨle ali maamu ko gwang.
\v 3 Gɨn ɓoi barka mɨ yini maraba ko dai mum kai yina, mɨ ta bimma Pilikush.
\v 4 Kɨda woina jinda gɨre shaka mongou, na kumbe ka kake kumowo yi ɓala mono mɨ tɨppa gɨn kanadi.
\v 5 Kɨda mu wai mu me ki gonggong ɗɨm mum na shoke awo miya Yahuda dai lapani bɨla wu yil shen. Shi nagaan anagoro Najaran.
\v 6 Shi lamai ɓa bɨla gɨnde gawi kumbo, koshimi mɨn koya. Mɨn jindai mɨ yini kumai ɗa bo kumai maamu.
\v 7 Ge Lishiyash nawutau a doni ɗɨm a shareyi dɨdɨmbɨri la armu.
\v 8 Shakam kai biɗa Bulush woiyingini moi, aka ɗɨm kɨrɓiye kuuwu mɨ mɨn domana kooni.''
\v 9 Miya Yahuda kɨm wu gawu la wole kuuwui, wu lɨuwi kuuwu mɨ wun ya kooni jire.
\s1 KƗPƗYIK MA BULUSH GAAN PILIKUSH
\v 10 Ge shakam gomna apɨna arɨk ko Bulush bɨla yee ɓala, Bulush a lɨuni, ''na gaare kai yiro kumai ko alii je ma milangin ɗɨgɨm, ɗɨm na ye popolok awo bɨla na ɓale wonduwoi dai gɨn kono do yiwo.
\v 11 Aka ɗɨm yinge laki gɨn kowo, woi ta bonko gum dɨra raapwu na tana Wurushalima kɨduwa ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru.
\v 12 Shakam wun waana la gawi kumbo mɨ Wurushalima woi mɨn yaa kirki gɨn bɨla muu, ɗɨm woi na yila shen miyau, anya na la gawi kumbo, kanje la nong aliu.
\v 13 Wawu ɗɨm ape shitta ko kuuwu mɨ wun yina gaanwou.
\v 14 Ge na lɨuwi me gaanwo, ɗa yi gokoi me mɨ wun nai boɗuko, ko gokoi shiimi na yin wutau ko Puroguru ma boppinmu.
\v 15 Na ɗinghono ko Puroguru ki ma miyai me kɨm, yilma bo muru yiki ma miyam teet gɨn moi gɨngɨngha.
\v 16 Kɨshimi na kwakɨma ko shenno gaan Puroguru ɗɨm gɨn miyajung dai.
\v 17 Ɓanje bi milagin ɗɨgɨm na donnu gɨn ayeboi ko ali mono ɗɨm gɨn womaɓoma ma ayim.
\v 18 Shakami na ya me, yere miya Yahuda moi dowa Ashiya wun waana bo lang joɓeyik la gawi kumbom Wurushalima, woi gɨn dɨkɨkɨu ɗɨm woi gɨn yil shenu.
\v 19 Mamyeni moi ɓa ɓanje au do gaanwo ɗɨm wu ɓale kuuwu mɨ wun ya koono, bo wun gɨn mondin wonduwoi.
\v 20 Bo woi ɗɨu, miyai moi au ɓale wutau gɨnggɨng mɨ wum wa yino shakam na yirana la deren mɨna ma miya Yahuda.
\v 21 Dɨm ko woiyime ɗumoi mɨ na ɓalaya ɓongɓong shakam na derenwu: 'ko yilma bo muru ma moi mutawa na yirana bo kumai gaanwo gaangɨre.'''
\s1 WU MOI PETE BULUSH
\v 22 Ɗɨm Pilikush, mɨ shi kɨraɓiye gokoi, a amme kang kumaiyi gaan. A ɓale, shakam Lishiya na gaan shaagha dona Wurushalima, ana kaaye kumai mongo.
\v 23 Ɗuwoni wii mɨɓambɨram ma ana ɗoweawo bɨla moi pete Bulush, ɗɨm bɨla ɓauyi talai kɨda sheeriyani bowu gai wuni do yini ko wom shi jindaiyu.
\v 24 Bi yere bonkogin Pilikush a matɨni gɨn mɨndani Durushila tamno Yahuda, ɗɨm a tange yi Bulush ɗɨm a kang ɓala ma ɓoijire la Yeshu Kɨrishiti.
\v 25 Ge shakam Bulush kukuna ɓala ko ɗukom teet, kwoi koi, ɗɨm gɨn kumai mɨ na doma; Pilikush a kang shoori ɗɨm a ɓale, "tako amongo ɓanje. Ge bono wai anno do gaan, ana tangɨwo ka doko.
\v 26 La shakai shimi, a loi lɨmni ko Bulush mondin an ɓooni ayim, shi ɗuwoni dilmai bɨla wu nayi ɗɨm shi ɓala gɨn shi.
\v 27 Ge bim mila raap goowana, bi Pilikush, Borkiyash Peshtush a ɗuwoni Gomna, ge Pilikush shi jinda wai gɨpɨma yi miya Yahuda, a ɓau Bulush bɨla twi gaan gɨn ɗuko yi ana moi peteni.
\c 25
\s1 BULUSH A GƗRE KUUWU MANI TAYI KAISHAR
\p
\v 1 Ɓanje Feshtush a gatɨna kɨrau boiyi, ɗɨm bi bonko kunung, a ɓau Kaishariya ta Wurushalima.
\v 2 Anagaan wilan gin miya Yahuda moi bimma wu wole kuuwu Bulush, wu kumbeyi ɗɨm wu biɗeyi kɨda wu wai sheni bɨla wuuyi la kindikindi-
\v 3 Ɗɨm wu lau goko yi Peshtush ɓa bɨla natɨru Bulush doni Wurushalima, kɨduwa wu duu munni ko goko.
\v 4 Ge Peshtush a lɨuwu Bulush shi twi jarɨm Shisheriya, ɗɨm na dong ana mama nene.
\v 5 ''Dai gɨn shimi, moi au ɗɨmmai'' a ɓale, ''wu tawu nene gɨn mɨni. Bo wonduwoi nini gɨngɨngha ko mui, aku ɗɨm wole kuuwuni.''
\v 6 Festush a ɗuwoni bi bonko mɨ ta torimen do gu, ɗɨm Feshtush a shuweni ta Kaisheriya, ɗɨm bɨla shangni a ɗuwoni ko kutɨrak kumai, ɗɨm a wii wu dowunu gɨn Bulush gaani.
\v 7 Shakam yatɨna, miya Yahuda moi dowa Wurushalima wu tawu yirewu nemma, ɗɨm wu dowunu gɨn kuuwu ɗɨgɨm kooni mɨ au ɗɨm ɓoi shitta koiyu.
\v 8 Bulush a baale kooni, a ɓale, ''woi na ya wom gɨngɨngha ko kumai ma miya Yahudau anya ko gawi kumbom Wurushalima kanje ko Kaisharu.''
\v 9 Ge Peshtush shi lammai bɨla poshe awo miya Yahuda, ɗɨm a lɨuni ko Bulush ɗɨm a ɓale, ''Kai jinda ta Wurushalima ɗɨm na yiwo kumai ko woigini moidai nene?
\v 10 Bulush a ɓale, ''Na yirono gaan kutɨrak kumai ma Kaishar boim mbak awu yino kumai. Woi na jaɓa wunduwoi ko miya Yahudau, kim kai gɨn koowo kɨm ka bɨni dai.
\v 11 Bo ɗɨm na ye wom gɨngɨngha ɗɨm bono ye wom kɨrana bo muru, woi na kura na muronou. Ge bo ɗɨm woi wunduwoi nini la kuuwu mawuu, woi mu nini an ɓoomono arwuu. Na gɨre kumai mono ta yi Kaishar.''
\v 12 Bim Feshtush ɗuwana gɨn ana kumai mani, a lɨuni, ''ka gɨre kumai mongo tayi Kaishar. Yi Kaishar aka tama!''
\s1 BULUSH GAAN AGIRIBASH GƗ BARNIKI
\v 13 Ɓanje bi yere bonkongin, Amna Agiribash gɨn Barniki wu tawu bo goto ma wutau yi Feshtush.
\v 14 Bim shi nene ma bonkogin ɗɨgɨm, Feshtush donnu gɨn kumai ma Bulush gaan Amna, a ɓale, ''mu nini mɨ Pilikush ɓaghaya ɗa ̵na twi jarɨm.
\v 15 Shakam na Wurushalima ana gaan wilan gɨn moi ɓamɓɨren ma miya Yahuda wu dowu wole kuwu mui me yino, ɗɨm wu lawi na kayini kumai ma duna muru kooni.
\v 16 Na lɨuwu na ɓale woi bo pani mamuu miya Roma bɨla mɨ ɓoi mondin mu woi shi yirana bo kumai gɨn moi wola kuuni ɗɨm wun ɓoona shakam an baale kooni ko kuuwu mɨ wunya kooniu.
\v 17 Dai gɨn shimi, shakam wun dapawa nene, woi na mwa momau. Bɨla shangni na ɗuwono ko kutɨrak kumai ɗɨm na wii wu dowunu gɨn mui laki.
\v 18 Shakam moi wola kuuni wun yirawa ɗɨm ɓala kuuwu maawu kooni, na kɨnke woi ɗumoi la kuuwu mɨ wun ya kooni kɨrana bo wonduwoiyu.
\v 19 Bo shimi, wu wai kirki ko ɓala ma ta goro Puroguru maawu ɗɨm gɨn ko Yeshu mɨ murana, mɨ Bulush shi gɨrmai shi gɨn tuniya.
\v 20 Woi na bɨna gokom ana bɨtɨre goro ɓalai meu, ɗɨm na biɗeyi ba an jindai bɨla tani Wurushalima bɨla wu yini kumai ko woigɨni moi.
\v 21 Ge shakam Bulush lawa bɨla ɗuwoni yi anaɗowe awo bɨla moi goro wom Amna an ɓalmai, na ɗɨm na wi wu ɓauyi yi anaɗowe awo dɨm shakam ana dɨlmani yi Kaishar.
\v 22 Agiribash aye ɓala ko Feshtush, ''Na jindai bɨla na kang Mui me.'' ''Ɗee,'' Feshtush a ɓale ''aka kanghani.''
\v 23 Kɨshimi bɨla shangni, Agiribash gɨn Barniki wun gatuwa ki bo lang, gɨn anagaan anaɗowe awo, gɨn miya moi bimma mɨ la alii. Shakam Peshtush kaɗa anni, wu dowunu gɨn Bulush yiwu.
\v 24 Feshtush a ɓale, ''Amna Agirpa, gɨn dai miya moi ka nene gɨn mini, Ku al Mui me, dai ɗɨgɨm miya Yahuda wu wane la Wurushalima ɗɨm daa nene, ɗɨm wu yil yilawu yino mui me ba ɗaniu.
\v 25 Na kɨrɓiyei woi ya wonduwoi nini mɨ kɨrana bo muruu; ge kɨda a gɨre kumai do yi Amna, Na kɨnke bɨla na dɨltiyi.''
\v 26 Ge woi na gɨn wonduwoi ɗumoi mɨ ana ɓulmai doyi Amnau. Kɨda woiyime, na dona gɨn shi yiwo, yiwo takai, Amna Agirpa, kɨda na wai wom ana ɓulmai ko kumaiyi me.
\v 27 ''Kɨda an ɗuko kɨkɨttu bɨla na dɨle na twi jarɨm, woi gɨn ɓulma kuuwu mɨ kooniu.''
\c 26
\s1 KƗPƗRE YIK MA BULUSH GAAN AGARIBASH
\p
\v 1 Kɨshimi Agiribas a ɓalli ko Bulush, 'ɓanje aka ɗɨm ɓala bobowo.' Ɗɨm Bulush yil anni puro ɗɨm a baale kooni.
\v 2 ''A ye yino shakrak, Amna Agiribash, na gɨra kumai mono do gaanwo gangɨre ko dai kuuwu mɨ miya Yahuda wun ya koono,
\v 3 kai na bɨnen ko bopani gɨn biɗa biɗa ma miya Yahuda, kɨda shimi na kumbu mowo ka ye kanadi, ka kang ɓala mono.
\v 4 Jire dai ɓiye miya Yahuda wu bɨn ɗuko mono dumbo na lakarak la ali mono gɨn la Wurushalima.
\v 5 Wu bɨn yino dumbo ɗeɗel ɗɨm au lɨmmai da ɗukom na ya ɗa Naparisha, na ateyik la boɗuko ma ta goro Puroguru maam.
\v 6 Ɓanje yereno ko ɗowe ɓala mɨ Puroguru yaa ko boppinmu, kɨda shimi na yirana wu yino kumai.
\v 7 Me shimi ɗowe ko ɓalai mɨ bo kamomu gum ɗɨra raap, wun lwa awowu au gɨpɨmai kɨda shimi wun kwakwawa ɓoi ɓaɓambɨram gɨn ko Puroguru bɨri gɨn pori. Kɨda lwoi awoi me, miya Yahuda wun wola kuuwuno, Amna Agiribash.
\v 8 Da mi ka kɨnkɨmai an yima pirma Puroguru bɨla yile moi mutawaʔ
\v 9 Bɨla Shaka nini na sheni ki ana ɗɨm ye wunduwoi ɗɨgɨm ko yim Yeshu mɨ Najere.
\v 10 Na ye woyi me la Wurushalima, na numme Anaɓoijire ɗɨgɨm la jarɨm, kɨduwa dɨmbɨri mɨ na waa yi nagaan wilan. Ɗɨm bowu duu muruwu, na baye bii.
\v 11 Ring ring na ɓowu kinɗi, la gaɓiyan kumbo maawu, naa shingɨr mawu bɨla wu jaleyi. Naa kang kɨm maawu kɨɗekɨɗe, ɗɨm na piile wuni daa la noning ali ma yere alingi.
\s1 ROHON MA KAGHƗLMA BULUSH
\v 12 Shakam na ko ye woyi me, na tano Damashka gɨn dɨmbɨri ma nagaan wilan.
\v 13 Na ko goko, la deren pori, Na al kangboi amma, pottɨna la puro kangboi mani a tai kangboi ma pori, karana gɨn moi gorono.
\v 14 Shakam mɨn wukɨrama boijiali, na kang yila Mu gɨn bo miya Yahuda, 'Shawulu! Shawulu kɨda mi kai piilimonoi? An ɗuko pɨrma bɨla ka bwi wom teuteu.'
\v 15 Ɗɨm na ɓale, 'kai mandeiyi, Nakomu?' Nakomu a lɨuwi, 'nani Yeshu mɨ kai piilimono.
\v 16 Ɓanje yilko mwat ɗɨm ka yireko ko yoowo; kɨda shimi na apa koono yiwo, na ɓoowo wutau ka ɗuwoko kwarak gɨn ɓoi shitta ko woigin mɨ ka bɨna koono gɨn wom ana apuwo gaan;
\v 17 ɗɨm ana baale kowo yi miya gɨn Angaugin mɨ ana tangimowo yiwu,
\v 18 ka aɓe yerowu bɨla pottuwu la tɨkɨrɨm boi do la kang boi ɗɨm ka porwuni la dɨmbɨri ma amna yaanjin do yi Puroguru, kɨduwa wu wai mule jaɓeɓala maawu yi Puroguru gɨn kolo mɨ na ɓwa duwawu, wu mawu jangjang ɗa yi ɓoijire mɨ wun ɓwa koono.'
\s1 ƁOI SHITA MA BULUSH YI MIYA YAHUDA GƗN ANGAUNGIN
\v 19 Dai gɨn shimi, Amna Agiribash woi na panga aljuwan mɨ la purou,
\v 20 ge ta Damashka domin do Wurshalima kombɨlana ali Yahudiya tana ɗa yi Angaugin, Na ɓoi ɓala ma lɨp tubi, wu kaighɨlduwu yi Puroguru wu ye wutau mɨ kɨrana bo liu tubi.
\v 21 Kɨduwa woyii me, miya Yahuda wun gwatana la gawi kumbo maawu wun lau duu munno.
\v 22 Puroguru a ayene do daa ɓanje, kɨshimi yirmono me bɨla na ɓoi ɓala ko ana kindan gɨn moi bimma, woi ko bɨla wunduwoi dangwu mɨ gowa wom ana wouyo gɨn Musha wun ɓala an yimau,
\v 23 ɗɨm Kɨrishti an nai kindi kindi ɗɨm an ɗuko na domin la moi au yilma ma bo muru la moi mutawa, ɗɨm an wowe ɓala ma kangboi yi miya Yahuda gɨn Angaugin.''
\s1 BULUSH A LOI AWO KO AGARIBASH BƗLA ƁOIJIRE
\v 24 Kim Bulush tela ɓala ma baale kooni, Feshtush yila yilani bong bong a ɓale Bulush ganjo kowo bɨnen mongo me a ganjewe. Bulush a ɓalli woi ganjo konou mɨ ta ɓambɨram
\v 25 Feshtush, ge ding bogongo wuuna na ɓale ɓala ma jire ɗɨm gɨm gande koi, na la shen mono.
\v 26 Amna gɨn kooni a bɨn woyi moi kɨda shimi na yini ɓala bo kang, na bɨni woi wunduwoi nini ɗuwana bo tukunje yiniu. Kɨduwa woi yi mani bo tukunjeu.
\v 27 Amna Agiripa, ka ɓoijire ko Anawouyo? Na bɨni ka ɓoijire.
\v 28 Agirpa a ɓalli ko Bulush, la shaka kallai me kai lau ame shen mono ɗɨm na mano ɗa Kɨrishita?
\v 29 Bulush a ɓale ''Na kumbe Puroguru, ɓanje anya do gaan, woi kara kaiyu, ge dai gɨn moi wun kanghona gangɨre, wu ɗuwowu ki nani, ge woi gɨn jaghɨla jarɨmi meu.''
\v 30 Ɗɨm Amnai gɨn Gomna gɨn Bariniki kɨm gɨn moi wun sheshren gɨn wuni wu yilowu puro.
\v 31 Shakam wun ɓawa gawi dapa dapai, wu ɓale ko apowu, ''Mui me woi ya wom kɨrana bo muruu anya ɗowuk wu.''
\v 32 Agiribash a ɓalli Feshtush, ''mui me ɓa am washɨmani bo woi gɨra ɓala mani ta yi Kaisharu.''
\c 27
\s1 BULUSH A GANI LA KI TA ROMA
\p
\v 1 Shakam mɨn kɨnka am washe ki ta Yitaliya, wu ɓoi Bulush gɨn yere ana twi jarɨm ara nagaan anaɗowe awo yimni Juliyush mɨ bo ɗuko man Agoshtosh.
\v 2 Mɨ gamu la nong ki ji pottɨta Andramatiya ji ata goomma kongol gɨm mɨ Ashiya. Mɨ tamu la nong gwa. Arishtakush mɨ potɨna Tashalonika ji Mashadoniya mɨ tammu goro apomu.
\v 3 Bɨla shangni mɨ shuwomu la nong ali Shidon, boim Yuliyash apɨna shen mɨ gwang ko Biturush ɗɨm a ɓauyi bɨla tani yi sheriyanni wu ayeyi.
\v 4 Mɨn ɓawa boi shimi mɨ gamu la nong gwa, ɗɨm mɨ washe ki do Kubuurush, nemma woro kula, kɨduwa yiwet dɨr lɨmmu.
\v 5 Ɗɨm mɨ gowomu ko nong gwa ji tata nemma gɨn Kilikiya gɨn Bampiliya mɨ shuwomu la Maira, nong ali ma Likiya.
\v 6 Nene Mɓamɓɨram ma anaɗowe awo a wii mɨni la ki ji pottɨta Yishkandiriya ji she ta Yitaliy.
\v 7 Shakam mɨn washe ki leiya ma bonkogin la kindi kindi, ɗɨm telɨma goreni mɨ yamu nemma Kinidash, yiwet woi ɓawa mɨna mɨ tamu gɨn gokoi shimiu mɨ tamu ɗa kongol noni Kirita gɨlwa Shalmoni.
\v 8 La kindi kindi mɨn yama bɨla boi nini wun nai bo Tukungje mɨ gwang, ji she nemma gɨn nong ali Lashiya.
\v 9 Mɨ gɨre shaka ɗɨgɨm ɓanje, shaka ma jimti ma miya Yahuda a gowoni ɗɨm a ɗuwoni woma shoori yimu ɓanje mɨ gowomu. Kɨshimi Bulush a ɓɨr kumowu, a ɓal,
\v 10 ''mamyen, Na ali ki ji am bo gama laro am wai pira gɨn washe goro pinen, woi kara pɨnen gɨn nong kiiyu, ge dai gɨn tuniyamu.
\v 11 Ge shi mɨɓambɨram ma anaɗowe awoi woi lwa kooni yi ɓala ma Bulushu, a mane shen mani yi nako kii gɨn nako mɨnai.
\v 12 Ge wan yima gwanghu bɨla mɨ tele wang bo gɨmiyu, yere ana jiɗe kii wu ye jindai bɨla wu washe ki ɓau boi shimi, anya ɓa ɗinga bɨla mɨ yamu Nong ali Finikiya, mɨ tele wanghi nene. Finikiya she bo gɨm mang Kirita she yinge puro ma ɗa gɨmai gɨn ali mɨ ɗa gɨmai. YIWET GURU LA NONG GWA
\v 13 Shakam yiwet ali yildɨna, leiya Ana jiɗe kii wu ɓale wu wai wom wun lammai, ɗuwowu por dowuk ma kii wun ya goto leiya ɗa nemma gɨn wuro gɨm Kireta.
\v 14 Ge bi shaka kalla yiwet ji gɨgdɨng mɨ wun nare yiwet gɨmai a yai mɨni la kulai.
\v 15 Shakam kii wato ɗɨm yir koro ɗa bo yiweriyu, mɨ kamu ɗɨm mɨ ye kara ta boi mɨ she dɨlmamu yiki.
\v 16 Mɨ ye gamu ɗa kongol gɨm ma lo kula ji wun nare Kauda, gɨn kindi kindi mɨ koi lo ki ji ata ɗamamu.
\v 17 Shakam wun pora lo kii wu ye wutau gɨn wori mondo wu ɗowe bo goro nong kii kɨduwa wun shoori bomu gamu la rɨworɨwo mɨ Shiritush wu, ɗuwowu shuwe dowuk wu tawu goro yiweri.
\v 18 Yiwet guru mɨ gidding a yimu kindi yimu, do bɨla shangni ana jiɗe kii wu loi goro pate pɨnen mɨ la kii ane.
\v 19 La bonko kunungyi, ana jiɗe kii wun wore pɨnen mɨ la kii gɨn arwu wun patɨmai ane.
\v 20 Kɨda gɨddɨng yiwet mɨ dona komu, la bonkogin ɗɨgɨm woi mɨn ala pori gɨn niininginiu woi mu nini lamu kɨnka am ɗamau.
\v 21 Shakam wun ɗuwawa duduk woi wun twa wombotumau, Bulush a yireni jik la deren ana jiɗe kii, a ɓalwu,''Mamyen, ɓa boku lɨu ɓala mono ɗeɗel, je wo mɨn ɓawa Kɨritau, washe goro gɨnai me gɨn wom mɨn laki je ɓa woi yenau.
\v 22 Banje na dinge bo gonggomai ku dingoku ding, woi tuniya an booma lamaiyu, ge kara kii ata wulma.
\v 23 Wono ki biri na tangi ma Puroguru mɨ na bomani, mɨ na ɓoni ɓaɓambɨram - na tangi mani a yireni kongollo ɗɨm a ɓale,
\v 24 ''boko kang shooriu, Bulush. Mbak aka yirma gaan Kaishar, yingu, Puroguru la gwang puro mani a ɓako ana goto mongo dai.
\v 25 Kɨda shimi Mamyen, ku dingeku Puroguru mɨ na ɓoijire kooni, kim Shi ɓala,
\v 26 ge kɨshimi mbak mɨ patomu ko jila kula.''
\v 27 Shakam bɨri ma por gum dɨra parauwi yena, shakam mɨn la nong gwa Andiriyatik mɨn kara jingɨlma, la deren bɨrii shimi ana jiɗe kii wun almai ki wun nem ya ko ɗɨngɨt.
\v 28 Wun kɨra juɗuk gwai, wu woi bo gom raapgumni, bi shaka kalla wun tawa gaan wu maɗe kɨrmai wu woi bogom gum dɨra baat.
\v 29 Wu shoore bomu dule guwaru, ɗowu shuɓe dowuuk parau, wun kumbo ɓa shang bɨla ɓɨreni kɨlang.
\v 30 Ana jiɗe kii wu lau boi mɨ au ɓau nong kii wu ye kayo, wu shuwe lo kii shirakka wun tukule yiwu ki wun lau shuwe dowuk ɗa bo goro nong kii.
\v 31 Ge Bulush a ɓalli ko mɨɓambɨram ma anaɗowe awo gɨn anaɗowe awoi, ''Bo woi miyai me ɗuwawa la kiyu wa ku ɗamau.''
\v 32 Ge anaɗowe awoi wu kashe worigɨn ma lo kii wu ɓaure bɨla kambato.
\v 33 Shakam shang ɓɨrana komu, Bulush a kumbe wuni bɨla wu twi wombotuma. A ɓale, ''gangɨre bonko na gum dɨra parauni ka momai wo ka twa wunduwoiyu.
\v 34 Naa kumbumamai ku twi wombotuma kɨda ku ɗaku; anya wakai ɗumoi an booma la komaiyu.''
\v 35 Shakam yiwa ɓalai me, ɗuwoni gɨre burodi a ɓoi barka ko Puroguru la yerewu dai. Ɗuwoni tike awoi, a loi goro tumai.
\v 36 Ɗɨm dai ɓiyewu wu wai ding bogonggo wu twi wombotuma kɨm.
\v 37 Mɨn miya 276 la kii.
\v 38 Biim gɨmana awowu, wu pate ko lushu mɨ la nong kii la nong gwai, kɨda bɨla yeto liplip.
\s1 JUPƗLMA NONG KI
\v 39 Shakam shang ɓɨrana woi ɗɨma al boi mɨ ɗɨngɨtu, ge wu al boi gɨn puwa, wu jokɨre ɓa bɨla wu jiɗe nong kii taa nene.
\v 40 Wu kashe worigin ma dowuk wu ɓau wuni la nong gwai. La shaka ɗumoi ɗɨm wu washe woringin ma temɓe jiɗe kii yiwet shi ta gɨn wuni ɗa ko puwa.
\v 41 Ge wu yatuwu bo gomma ma kayo gwa ɗuwoto nong kii ganoto ko puwa. Bo gaan kii a ganoto mɨ ata ɗɨm pormau. Kongɨlan kii a loi goro bekɨma kɨda gɨddɨng ma tankal gwai.
\v 42 Anaɗowe awoi wu ɗowe bowu bɨla wu duu muru ana twi jarɨmi kɨda bo mu lawu ye pura bɨla ye kayou.
\v 43 Ge mɨɓambɨram ma anaɗowe awoi shi lammai bɨla ɗai Bulush, kɨda shimi a gai wuni ye wom wun ɗaura koi. A ɓale dai mum an ɗɨm pura bɨla ɗakɨreni la gwa, puni ko pani.
\v 44 Ɗɨm yere miya moi ɓawawa bɨla wu tau gorowu, yerei ko yinɗi yerei ɗɨm ko mondin wunduwoi mɨ wun wa la kii. Kɨshimi yena dai ɓiyemu mu yamu ko pani jang jang.
\c 28
\s1 BULUSH LA KULA MALTA
\p
\v 1 Shakam mɨn puma ko pani jang jang, mu kɨrɓiyei mɨ yamu yi kula mɨ wun nai Malta.
\v 2 Ana ko ali wu apumu gwang puro woi kara gɨpmamu wun yaau, ge wu pindɨmu wati kɨda guruwu gɨn ɗwal.
\v 3 Ge bim Bulush daptɨra ambo shoɓiyan shi pata ko wati, gaimani a pottɨni la shoɓiyani kɨda wupit watii, ɗuwoto raake anni.
\v 4 Shakam ana ko alii wun ala log yi anni, anya ma shi ɓalli ko duwoni, ''Mui me kuli na dunamuru, mɨ ɗaayini la nong gwa, daa ɓanje kumai woi ɓaghaya bɨla ɗaniu.''
\v 5 Ge a wadɗe wayei la wati ɗɨm woi yina wonduwoiyu.
\v 6 Wu moi gorei bɨla wu ali pɨra an gɨmmani kanje an muket shwet munni. Biim wun ɗuwawa duduk wun loi kowu yini woi wunduwoi nini gɨngɨngha wayau, wu paure ɓalai, wu ɓale, Mui me shi pɨra pɨra.
\v 7 Ɓanje Nemma gɨn boi mɨn yiki mum bimma nini yimni Babiliyash boiyi mani. A gɨpe mɨni gɨn anni raap ɗɨm a ayemini gɨn wonduwoi ma bonkongin kunnung.
\v 8 A ɗuwoni bong Babiliyash mono mono a gɨuyi gɨn boro. Shakam Bulush tana yini, a ye kumbo, lwa anni kooni, ɗɨm a jangyi.
\v 9 Bi yima woyi me, yere miya moi wun la kulai, moi wo wun jang janghu wu dowu ɗɨm wu wai jangha.
\v 10 Miyai wu ɓomu ɓaɓambɨram keɗekeɗe. Shakam mɨn ɗopa yimu am washe ki, wu ɓoomu dai wom mɨn lammai.
\s1 BULUSH A YANI ROMA
\v 11 Bi tere kunnung mu gamu la nong ki mɨ Alekjadiriya ji she tela bɨrakondo la kulai, yipa bo gaan kii ɓulmani ''Ɓwanshiyan Mamyeni.''
\v 12 Bim mɨn shuwama la nong ali Shirakush, mu ɗuwomu nene ma bonko kunnung.
\v 13 Ɓangha boyi shimi mu washe ki ta la nong ali Rigiyum. Bi bonko ɗumoi yiwet goko ali a yildɨto, la bonko raap mu yamu nong ali Butiyoli.
\v 14 Nene mu wai yere Mwalanmu, ɗɨm wu lammɨni mu ɗuwomu gɨn wuni ma bonko boila. Ko gokoi me mɨn doma Roma.
\v 15 Nene mwalanmu, wun kangha ɗuwamu, wu dowu wu gomowu gɨn mɨni daa la Kashuku ma Abiyush, gɨn boi nini wun nai Bo Laanje Kunnung. Shakam Bulush ala mwalani, a ɓoi barka ko Puroguru ɗɨm a wai ding bogonggo.
\v 16 Shakam mɨn gama la Roma, wu ɓau Bulush ye ɗuko mani boboni gɨn na ɗowe awo mɨ shi moi peteni. ƁOI ƁALA MA BULUSH LA ROMA
\v 17 A ɗuwoni bi bonko kunnung Bulush a nai miya moi ɗuwawa ana gaan la miya Yahuda, shakam wun dapawa, a ɓalwu, ''Mwalan, woi wunduwoi niniu na jaɓau la miya monou anya ɗɨm la bopani ma bopinmu, wu manene ɗa na twi jarɨm nenee Wurushalima do la ara miya Roma.
\v 18 Bim wun biɗana, wu ye jindai wu washene talai, kɨduwa woi wonduwoi ninin mɨ awu kayino kumai ma duna muruu.
\v 19 Ge shakam miya Yahuda wun laara wom wun jindai, wu shingɨrene na gɨre kumai yi Kaishar, woi ɗɨm kɨda na wole kuwu ali monou. Kɨda gɨre ɓala mono mɨ na ya, na lawi na almai ɗɨm na yimai ɓala.
\v 20 Kɨda wom Yishiraila lwa aworo koi kɨduwa shimi na la jaghɨlai me.
\v 21 Ɗuwowu ɓalli, woi mɨn wa likarkat pottɨna Yahudiya kowou, ɗɨm woi bɨla mu la mwalan mɨ dona gɨn rohon kanje ɓala wom gɨngɨngha koowou.
\v 22 Ge mɨn jindai mu kang bowo, mi kai shena ko miyai me boɗuko mawu, kɨduwa mɨni mɨ bɨni miya wu kur ɓala maawu dai ɓiye boi.
\v 23 Shakam wun luna bonko, miya ɗɨgɨm wu dowu bo laanje mani. A manuwu goro ɓalai ɗɨm a ɓoi shitta ko joko ma Puroguru. A ye ɓa bɨla ame shenwu ko ɓala ma Yeshu, shi apɨwu la kumai ma Musha gɨn ma Anawouyo, dumbo shang do booni.
\v 24 Yerei wu lɨuwi gɨn wom shi ɓala, yerei wu kur ɓoijire.
\v 25 Shakam wo wun lɨwa ɓala ma apowuu, wu tawu womawu bim Bulush ya ɓalai me, ''Lɨm mɨ karkat a ye ɓalam teet ko boppinmai bo Yishaya nawouyo ma Puroguru.
\v 26 A ɓale, 'Tako yi miyai me ka ɓale, ''Bo kang ɓala, awu kanghai, ge woi awu gaare lakiu; Ɗɨm bo almai awu almai, wawu bɨn wom lakiu.
\v 27 Kɨduwa bogonggo miyai me a ɗuwoni tɨkɨrɨm, ɗɨm gɨn kumowu an ɗuko pɨrma wu kanghi, ɗɨm wu numme yerowu, bo woi ɗiu awu almai gɨn yerewu; ɗɨm wu kanghi gɨn kumowu, ɗɨm wu gaare gɨn awowu kɨda wu Kaghɨldɨwu kɨma ɗɨm na jangwuni.'''
\v 28 Dai gɨn shimi, aku bɨmai gɨpekoi ma Purogurui me a tange ko Angaungin, ɗɨm awu kanghai. '' Shakam shi ɓala woiginni me Miya Yahuda wu ɓau boyi shimi.
\v 29 Wu tawu ko daghal wun kirke bo apowu.
\v 30 Bulush a ɗuwoni ma mila raap la mɨna mɨ shi angɨmai, Shi gɨpe moi ana do yini dai.
\v 31 Shi ɓoi ɓala ko joko ma Puroguru, Shi kukuwu wunduwoigin ko Nakomu Yeshu Kirishti woi gɨn shooriu. Woi mu nini gaayau.

698
46-ROM.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,698 @@
\id ROM
\ide UTF-8
\h MIYA ROMA
\toc1 MIYA ROMA
\toc2 MIYA ROMA
\toc3 rom
\mt MIYA ROMA
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Bulush, kwarak ma Yeshu Kɨrishiti, natupi mɨ naaya, poraya kɨduwa wowe ɓala ma Puroguru.
\v 2 Me ɓalam net ma ɗowe ko ɓala mɨ ya ɗeɗel ɗa yi Anawouyo mani la likalikat mɨ karkat.
\v 3 Ko Lowo mani, mɨ wun lwa ɗa la dengɨleng ma Dauda la dɨmbiyɨk.
\v 4 Ɗa yi yilma bo muru la moi mutawa, wu ɓale duwani bɨla ɗuwoni Lowo ma Puroguru na dɨmbɨri ɗa yi lɨm ma ɗuko karkat - Yeshu Kɨrishiti Nakomu.
\v 5 Ɗa yini mɨ gɨpe yashik gɨn tupi kɨda taa goro ɓoijire mɨ la alingin dai, kɨduwa yimni.
\v 6 La alinginime, wu naamai kɨm bɨla ku ɗuwoku ma Yeshu Kɨrishiti.
\v 7 Likalikari me ma moi dai la Roma, moi Puroguru shi jindai, moi naa wuna bɨla ɗuwowu miya mɨ karkat. Mo yashik ɗuwoni yimai, ɗɨm gɨn talai awo mɨ pottɨna yi Puroguru Bongmu gɨn Nakomu Yeshu Kɨrishiti.
\s1 BULUSH A ƊIKE BƗLA TANI ROMA
\v 8 Domin, naa ɓoi barka ko Puroguru mono ɗayi Yeshu Kɨrishiti duwa kaamai dai, kɨduwa ɓoijire mamai a taareni ɓiye la pani.
\v 9 Kɨda Puroguru na shitta mono, mɨ naa yini kwarakarak la lɨmno la ɓoi ɓala mɨ net ma Lowo mani, mɨ ɗok ɗok na ɓale duwamai.
\v 10 Rɨngrɨng la kumbongin mono naa lammai anya ɓa ɗɨnga na wai twigaan ma do yimai Puroguru ba ye jindai.
\v 11 Kɨda na ye jinda almamai, kɨda na ɓoomai woma ɓooma mɨ la lɨm, kɨda ku yeku gɨddɨng.
\v 12 Ki me, na moi ku wai ding bogonggo deren mai, ɗayi ɓoijire ma apomu, mamai gɨn mono.
\v 13 Ɓanje woi na jindai ku ɗuwoku gɨn kindi bɨnmaiyu, mwalan, duwa ɗokɗok na jinda ta yimai, (ge wu gaane dɨm ɓanje), kɨduwa na wai ambo laamai, ki mɨ na wa la yere angaungin.
\v 14 Tangho gorono ma miya Girika gɨn ma maawuyan, dai gɨn ma moi ɓɨrmawu gɨn tulongin.
\v 15 Kɨshimi, bomono, na ɗaurono na ɓoi ɓala mɨ net kɨma yimai ka moi la Roma.
\s1 DƗMBƗRI MA ƁOI ƁALAM NET
\v 16 Kɨda wai naa kang gumi ma ɓala mɨ nettu, kɨda dɨmbɨri ma Puroguru duwa gɨpekoi yi anya ma mɨ ɓwajire, kɨda miya Yahuda domin ɗɨm kɨda miya Girika.
\v 17 Kɨda a apeni la ɗuko mɨ teet ma Puroguru yi ɓoijire doyi ɓoijire, ki mɨ ɓulmani ɓulma, "Moi teet awu ɗuko ɗaayi ɓoijire."
\s1 JAƁE ƁALA MA MIYA JUNG
\v 18 Kɨda kɨɨm ma Puroguru a apeni la puro ko moi kura Puroguru gɨn miya moi woiwun teetu, mɨ ɗayi kindi ɗukom teet wun kura jire.
\v 19 Me kɨda dɨm wu al wom miya bɨna ko Puroguru. Kɨda Puroguru a apuwu kangboi mani.
\v 20 Kɨda wom gwang mɨ woi miya almaiyu, wuni moi dɨmbɨri mani mɨ woi shi demau ɗɨm dimbiyini mɨ karkat, mɨ miya almai bo kang, dumbo ɓɨrma la pani, ɗa yi woiyingin mɨ shi ɓɨra. Kɨshimi woi wun gɨn mai ɓalau.
\v 21 Me kɨda wun bɨna wonduwoi ko Puroguru, woi wun ɓoona darma mani ɗa Puroguruu, ɗɨm woi wun ɓoona barkau. Boshimi, wu mawu tulonjin la shen wonduwoingin maawu ɗɨm kindi shen wonduwoi mɨ awowu a yen tɨkɨrim.
\v 22 Wu gɨre wun ɓɨrmawu, ge wu mawu tulonjin.
\v 23 Wu paghɨre darma ma Puroguru mɨ woi shi jaɓɨmau ko yipa gɨn lɨm mum na jaɓɨma, ma yiɗiyongin, ma luunjin ana yo parau gɨn ma moi ana laarɨma.
\v 24 Dai gɨn shimi Puroguru a ɓoi wuni ko jindam la awowu kɨda ɗuko ma bubut, kɨduwa dimbiyiwu ɗuwoni woma jono deren maawu.
\v 25 Wuni moi wun paghɨra jire ma Puroguru gɨn luwo, ɗɨm wun ɓoi ɓaɓambɨram gɨn kwarakwarak yi wom wun ɓɨra ko mum ɓira wuna, mum paimani paabadan. Yeni kɨshimi.
\v 26 Kɨda woyi me, Puroguru a ɓoi wuni bo shen woma jono, kɨda tamyen maawu wun paghɨre kone wom Puroguru ya ko wom woi ye Puroguruu.
\v 27 Kɨshimi kɨm mamyen wu ɓau wom Puroguru ya yi tamyen ɗɨm wu tɨmbewu gɨn jinda ma apowu mamyem. Me wuni mamyen moi wun ye woma gumi gɨn apowu mamyen ɗɨm wun gɨpe bolenje ma bwan mɨ kɨrana kɨda ye wom batɨngɨling.
\v 28 Kɨduwa wowun lɨuwa wu wai Puroguru la binen maawuu, a ɓoi wuni ane la jung awo, kɨda wu ye wonduwoingin moi woi gwangwu.
\v 29 Wu gɨmowu gɨn dai wom woi teetu, kerek awo, batal, ɗɨm koi miya la awo. Gɨmmawu tep gɨn gonggo, dunamuru, shuma shuma, lɨuwo, gɨn kwate wom gɨngɨngha.
\v 30 Wun ana ndoro, ana jaɓe yim, ɗɨm ana kur Puroguru. Wun ana jinda shaagha, ana gɨre koi, ana ape koi. Wun ana ɓir wom gɨnggɨngha, ɗɨm ana kindi shen ko ana miiwu.
\v 31 Woi wun gɨn gaare wonduwoiyu; moi woi miya nai gwa ko ɓala maawuu, wowun gɨn jinda wom Puroguru yau, ɗɨm ana kindi yere yashɨk.
\v 32 Wu gaare wouyo ma Puroguru, mɨ na ɓalmai dai moi ana tange woiyingini moi wu kɨrowu bo muru. Ge woi wun ye kara woingini meu, ge wun bai moi ana ye woingini moi.
\c 2
\s1 KUMAI MA PUROGURU KƗRKƗT
\p
\v 1 Dai gɨn shimi woi ka gɨn mai ɓalau, kai mu, kai mɨ kai kaye kumai, kɨda kai kayina mondin mu kumai kai jaale kowo. Ka mɨ ka kaye kumai ka maane ye woiyi shimi kɨma.
\v 2 Ge mɨ bɨni kumai ma Puroguru she jire ko ana tange kamo woiyingini moi.
\v 3 Ge ku yinge me, kai mu, ka ana kumai ma moi ana kaye kumai ko moi wun tange woiyingini moi dai gɨn shimi ɗɨm ka tange woiyingini kɨm. Aku ɗɨm toiyimai bo kumai ma Puroguru?
\v 4 kanje ka shenmai ki kalla gɨna mɨ la gwang puro mani, kaye kumai mani mɨ ɗwal yiki ɗɨm gɨn kanaɗi mani? Woi ka bɨnauru gwang puro mani laki shimi bɨla tani gɨn kamai lɨu tubi?
\v 5 Ge kɨda gɨddɨng bogongo mamai gɨn kindi lɨu tubi mɨ la awmai ka dape kɨɨm kɨda komai la shaka ma kɨɨm, shimi, por mɨ Puroguru an ape kumai mani ma jire.
\v 6 An angɨni anya mui pɨla ɗɨgɨm wutau mani:
\v 7 ko moi wun kortop, wutau mɨ gwang mɨ na lau payik, ɓoi ɓaɓambɨram, ɗɨm woi gɨndɨmaniu, tuniya mɨ paabadan.
\v 8 Ge ko ana jinda koi, moi wowun taa goro jireu ge wun taa goro kindi jire, kɨɨm gɨn gɨnggɨng kɨɨm an doma.
\v 9 Puroguru an do gɨn kindi kindi gɨn jabɨma awo ko tuniya ma miya dai moi wun tange wom gɨnggɨngha, yi miya Yahuda domin, ɗɨm yi miya Girika kɨm.
\v 10 Ge payik, ɓaɓambɨram, gɨn talai awo an do yi anya mui pɨla mɨ na tange wom gwang, yi miya Yahuda domin, ɗɨm ko miya Girika kɨm.
\v 11 Puroguru woshi ape jinda koiyu.
\v 12 Kɨda kim miya ɗɨgɨm moi jaɓa ɓala woi goro kumaiyu au tilma woi goro kumaiyu, ɗɨm kim miya ɗɨgɨm moi jaɓa ɓala goro kumai au yiwu kumai ɗayi kumai.
\v 13 Kɨda woi dai ana kake kumowu yi kumai wun ɗukom teet gaan Puroguruu, ge ana ta goro kumaiyi au wai puulɨma.
\v 14 Kɨda shakam angaungin, moi woi kumai arwuu, ɗa yi wom Puroguru ya wun ye wonduwoingin ma kumai, wu ɗuwowu kumai kɨda kowu, anya ɓa woi wun gɨn kumai arwuu.
\v 15 Ɗa yi me wu ape wutau mɨ na wama ɗayi kumai ɓulmawu la awowu. shen maawu ɗɨm bɨla ɗuwoni sheda koowu, ɗɨm la shen wai maawu.
\v 16 An ɗuko ko pori mɨ Puroguru an kumai ko tuke ɓala ma miya dai, ko ɓala mono, la Yeshu Kɨrishiti.
\s1 MIYA YAHUDA GƗN KUMAI
\v 17 Boko gɨre koowo na Yahuda, ɗɨm yɨrmowo ko kumai, ku yee shakɨrak awo gɨn gɨre koi ɗa yi Puroguru,
\v 18 ku bɨn wom an yimai, dɨm ku tɨmne wonduwoingin mɨ ɗang yiki, ki mɨ kumai wuumai.
\v 19 Bo awomai a koi ka gɨn koomai ka ana doke buum, ka kangboi ko moi la tɨkɨrɨm boi,
\v 20 ana niime tulonjin, ana kukumai ko ambo, ɗɨm ka gɨn shi la kumai yipa ma bɨnen, gɨn ma jire. Dɨnga an dei goko ma tuniya mɨ ka ɗukoi.
\v 21 Ka mɨ ana kukumai ko yerei, woi ka kuka gɨn komaiyu? ka ana ɓalmai "boku ye shiriu, ka shiri?
\v 22 ka ana ɓalmai boku yee lambe shiriu, ka lambe shiri? ka moi ana kur pɨra pɨra, ka baatal la gaawi kumbo Wurushalimau?
\v 23 Ka ana popolok awo gɨn ape koi la kumaiyi, kaamai la wolunje ma kumai ka kur ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru?
\v 24 Duwa "woi wun ɓoi ɓaɓambɨram ko yim Puroguru la angaungin kɨduwa kamai", kin ɓulmani ɓulma.
\v 25 Duwa ɗilik a ayemai jire boku taku goro kumai, ge bo woi ka taa goro kumaiyiu, ɗɨlik mamai a ɗuwoni woi ɗilik wu.
\v 26 Bo kɨshimi ɗɨm, na kindi ɗilik ba ye wom kumai ya jindai, kindi ɗɨlik mani wani ɗuko ɗiliku?
\v 27 Ɗɨm woi mum shi gɨn kindi ɗilik maamai ba a tani goro kumaiyu? Me kɨda ka gɨn ɓulma kumai ɗɨm gɨn ɗilik, ge woi ka taka goroiyu.
\v 28 Kɨda woi shi na Yahudau mɨ wun almaini paniu; anya ɗɨlik mani bɨla alyi la dɨmbɨyiku.
\v 29 Ge shi na Yahuda mɨ kone laki, ɗɨm ɗɨlikyi mɨ la awo, la lɨm, woi bo kanghu, payik ma kamo mui me woi shi doni yi miyau ge yi Puroguru.
\c 3
\p
\v 1 Ɗɨm mɨndei wun wa miya Yahudai? Ɗɨm mɨndei ɗɨlik ɓoowai?
\v 2 Anya gokoi pɨla shi ɓambɨram. Domin dai, miya Yahuda wu gɨpe dɨrbuwa ma wom apana yi Puroguru.
\v 3 Kɨda mi bo yere miya Yahuda woi wun gɨn ɓoijireu? kindi ɓoijire maawu an maane karkat ma Puroguru woi gwangwu.
\v 4 Waan tɨmne yima kɨshimiu, bo shimi, mo Puroguru bɨla ɗuwoni jire anya ɓa mu pɨla shi na lɨuwo. Kim ɓulmani ɓulma, "Duwa au apɨwo ka ye wom teet la ɓalangin mongo, ɗɨm aku wai jege boku doku bo kumai."
\v 5 Bo kindi yee wom teet maamu an ape wom teet ma Puroguru, mindei am ɓalmai? Am ɓalmai Puroguru shi gɨn kindi yee wom teet, duwa shi dona gɨn kɨɨm mani koomu? (Na wutau gɨn kirki ma miyajung).
\v 6 Waan tɨmne yimau, Kɨda ɗɨm, ɗɨnga Puroguru an yee kumai ko la pani?
\v 7 Ɗɨm bo jire ma Puroguru ɗa yi lɨuwo mono a donu gɨn payik yini mɨ ɗɨgɨm, ɗɨnga au yino kumai ɗa na jaɓe ɓala?
\v 8 ɗɨnga waku ɓalmai, kim mɨn ɓwa rohon ma lɨwo mɨn ɓalmai, ɗim yerei wun lɨuwi mɨ ɓale - "mo mɨ yee wom gɨnggɨngha, da wom gwang bɨla doni?" Kumai mɨ wun yaa koowu teet.
\s1 WOI MUM TEET YIKIU
\v 9 Ɗɨnga ɗɨm? Am mai ɓala daa koomu? woi an yimau. Kɨda mɨ lwoi kuuwu ko miya Yahudawa gɨn Girika dai ɓiyewu, ma ɗuko goro jaɓe ɓala,
\v 10 ɓulmani ɓulma kime, "woi mum nini teetu, woi anya ɗumoi.
\v 11 Woi mu nini na gaarɨmaiyu. Woi mu nini na lap goro Puroguruu.
\v 12 Wu kaghɨlewu womawu anne, wu mawu bam goro apowu. Woi mu nini na yee wom gwanghu, auwo, "woi anya ɗumoiyu.
\v 13 Gwanjakwu wuyo muru mɨ ammani. Yilikwu aye tekɨlik. Muurɨk ma wayengin goro yilikwu.
\v 14 Boowu gɨmani gɨn jaala jaala gɨn kerek awo.
\v 15 Yoowu wun kɨpɨre pate doom.
\v 16 jupɨlemai gɨn kindi kindi la gokongin maawu.
\v 17 Miyai moi woi wun bɨna goko ma talai awou.
\v 18 Woi shoore Puroguru yerowuu."
\v 19 Ɓanje mɨ bɨni dai wom kumai ɓala, shi ɓala ko moi wun goro kumai, me a ɗuwoni gor apowu kɨda book dai bɨla yen ɗum, ɗɨm dai la pani ata ɓoi ɓila ko Puroguru.
\v 20 Me kɨduwa woi mu nini an wai puulma ɗaa yi kumai gaaniu. Kɨda ɗaa yi kumai binen ma jaɓeɓala dona.
\s1 ƊUKOM TEET ƊAA YI ƁOIJIRE
\v 21 Ge ɓanje woi kumaiyu wu wii mɨ bɨn ɗukom teet ma Puroguru. Wu ɓoi shitta ɗaa yi kumai gɨn ana wouyo
\v 22 shimi wom teet ma Puroguru ɗaa yi ɓoijire ko Yeshu Kɨrishiti ko dai moi ɓwajire. Kɨda woi jinda koi lakiu.
\v 23 Kɨda dai miya wu jaɓeɓala ɗɨm wu gatowu bo darma ma Puroguru,
\v 24 ɗɨm dai miya wu puule koowu talai ɗaa yi yashɨk mani la baale koi ma Yeshu Kɨrishiti.
\v 25 Kɨda Puroguru a ɓoomu Yeshu Kɨrishiti woma niime deren ɗaa la ɓoijie ko doomni; a ɓoi Kɨrishiti ɗaa woma apɨma ma puule koi maamu, kɨduwa woi lwa kooni ko jaɓeɓalangin mɨ ɗuwau
\v 26 la kanadi mani. Me dai a yeni duwa ape wom teet mani la shakangini moi. Me a yeni kɨda bɨla ape puule koi mɨ la yini, ɗɨm bɨla ape puulekoi ko anya ma la ɓoijire la Yeshu.
\v 27 Ape yik to? woi lakiu. Ko gokongini pɨla? ma wutau? Auwo, ge ko gokongin ma ɓoijire.
\v 28 Mɨ goom boki ɗɨm mu an wai puule koi ɗaa yi ɓoijire woi gɨn wutaungin ma kumaiyu.
\v 29 Kanje Puroguru kara Puroguru ma miya Yahuda? Woi shi kɨm Puroguru ma angaunginu? Ou, ma angaungin kɨm.
\v 30 Bo ɗɨm kuli Puroguru shi ɗumoi, an puule ko ɗilik ɗaa yi ɓoijire, ɗɨm kindi ɗilik ɗaa yi ɓoijire.
\v 31 Ɗɨm mu muule kumai ɗaa yi ɓoijire? Mo ba yeniu! Bo shimi, mɨ gɨre kumaiyi.
\c 4
\s1 BO GOMƁALA MA YIBRAHIM
\p
\v 1 Mɨndei ɗɨm am ɓalmai, Yibirahim, kaghamaamu la dɨmbɨyik, waa?
\v 2 Kɨda bo Yibirahim a wai puule koi ɗaa yi wutau, ɓa an wai goko ma gɨre yini, ge woi gaan Puroguru.
\v 3 Kɨda mɨndei likalikat ɓala? "Yibirahim ɓwajire ko Puroguru, ɗɨm wu ɓɨlli ɗaa wom teet."
\v 4 Ɓanje kɨda shi mɨ ya wutaungin, wom wun angɨna woi ɓɨlman ɗaa woma ɓoomau, ge ki woma tangho.
\v 5 Ge kɨda shi mɨ woi ya wutauwu, ge bo shimi a ɓoijire ko shi mɨ na puule ko moi wowun shore Puroguruu, ɓoijire mani ɓɨlmani wom teet.
\v 6 Dauda kɨm a ɓoi ɓala ma shaɗak ko mum Puroguru ɓɨlaya mum teet woi gɨn wutauwu,
\v 7 a ɓalli, "shaɗak moi kindi jire maawu wun muula, ɗɨm jaɓe ɓalangin maawu numana koi.
\v 8 Shaɗak mum Makam wani ɓɨlli jaɓe ɓala kooniu.''
\v 9 Shaɗak me ɓalmani ko kara ana ɗilikru, kanje ko moi wowun gɨn ɗilikwu kɨm? Duwa mɨ ɓale, "Loi awo wu ɓɨlli gɨn ko Yibirahim kɨduwa wom teet."
\v 10 Ge ki ɗɨnga wun ɓɨllai? shakam Yibirahim shi la ɗilik, kanje la kindi ɗilik." Woi la ɗilikwu, ge la kindi ɗilik.
\v 11 Yibirahim a gɨpe shita ma ɗilik, woma wom teet ma loi awo mɨ shi gɨn shi dumbo ɗeɗel shakam shi la kindi ɗilik, duwa bɨla shi ɗuwoni Bong ma moi dai wun ɓwa jire, anya ɓa wun la kindi ɗilik - duwa wom teet bɨla ɓɨleni koowu -
\v 12 ɗɨm duwa bɨla ɗuwoni Bong ma ana ɗilik yi moi wun dowa woi goro kara ɗlikwu, ge moi kɨm wun yaa goto ko bo loi yoo ma ɓoijire ma Bongmu Yibirahim ɓala bɨlau yini ɗilikloi awo mɨ shi gɨn shi la kindi ɗilik.
\s1 GƗM ƊOWE KO ƁALA ƊAA YI ƁOIJIRE
\v 13 Kɨda ɗoowe ko ɓala mɨ ya yi Yibirahim gɨn dengɨlengin mani mɨ au ɗuko ana twi kolo ma la pani woi dona ɗaa yi kumaiyu ge ɗaa yi wom teet mɨ la ɓoijire.
\v 14 Kɨda bo wuni moi wun ɗawa ɗaa yi kumai au ɗuko ana twi kolo, ɓoijire woi wonduwoi laarou, ɗɨm ɗoowe ko ɓalai bam.
\v 15 Kɨda kumai she domanu gɨn kɨɨm, ge bo woi kumai yikiu, woi pange ɓala yikiu.
\v 16 Kɨda woyi me ɗaa yi ɓoijire, me a tani goro aponi kɨda ɗoowe ko ɓalai bɨla ɗuwoni ko yashik ɗɨm bɨla wani yi dengɨlengin ma Yibrahim dai - Woi kara moi wun goro kumaiyu ge kɨm ko moi wun la tika ma ɓoijire ma Yibirahim. Shi Bongmu dai ɓiye koomu,
\v 17 kim ɓulmani ɓulma "Na maanewe Bong ma Alingin ɗɨgɨm." Yibirahim shi gaan mɨ shi lɨuwaya, shi mɨ, Puroguru, na ɓoi tuniya ko murawa, ɗɨm shi naai wom woi jiwu yikiu bɨla wu ɗuwowu wun yiki.
\v 18 Bi dai kindi kindi wom na apɨma pani, Yibirahim a lɨuwi bɨla dingheni ko Puroguru kɨda wom gaan. Kɨshimi a ɗuwoni Bong ma Alingin ɗɨgɨm, ɗaa yi wom ɓalana, "Moi au ɗuko dengɨlen mongo."
\v 19 Woi gatana la ɓoijireu, Yibirahim a gaare dɨmbiyini woi ɗɨma ɓooni ambou - (kɨduwa mila mani nem aru). Shi gɨn kooni a bɨni Sharatu wato ɗɨm loi ambou.
\v 20 Ge kɨda ɗoowe ko ɓala ma Puroguru, Yibirahim woi twa gaan la kindi ɓoijireu. Bo shimi, a yeni gɨdding la ɓoijire, ɗɨm ɓoi payik ko Puroguru.
\v 21 Awoni a koi ɗowe ɓala mɨ Puroguru yaa, an ɗɨm dube boki kɨm.
\v 22 Duwa shimi wu ɓulli yini wom teet.
\v 23 Ɓanje woi wu ɓulu kara wom shi an waamaiyu,
\v 24 wu ɓulu kɨda shi. Ɓulmani ɗɨm kɨda mɨni, kɨda moi au ɓulwu, mɨni moi ɓwajire ko Mum yila Yeshu Nakomu bo muru la moi mutawa.
\v 25 Me shii mum wun ɓooya kɨda jaɓe ɓalangin maamu, ɗɨm wu yilyi kɨda puule koomu.
\c 5
\s1 WONDUWOINGIN MƗ PUULE KOI SHE DOMANU
\p
\v 1 Dumbo wu puule koomu ɗa yi ɓoijire, mɨn gɨn talai awo yi Puroguru ɗa yi Nakomu Yeshu Kɨrishiti.
\v 2 Ɗa yini mɨni kɨm mɨ wai goko ɗayi ɓoijire la yaashɨk me mɨ mɨn yirama koi. Mu ye popolok awo la dɨngha yi Puroguru mɨ ɓooma kɨda gaan, dɨngha yini mɨ am wai maamu tikai la darma ma Puroguru.
\v 3 Woi kara meu, ge mɨn popolok awo la kindi kindi maamu. Mɨ bɨni kindi kindi shi doo gɨn dɨngbogonggo.
\v 4 Dɨngbogonggo ɗɨm shi dooma gɨn ɓoigoko, ɗɨm ɓoigoko she ɓoi dɨngha kɨda gaan.
\v 5 Dɨnghai me woi she gatɨnjeu, kɨduwa Puroguru a pottɨturu jindaboi mani la awomu ɗa yi Lɨm mɨ karkat, mɨ shi ɓooma.
\v 6 Kɨda dumbo shakam mɨn dong gatɨmamu, kɨda la shakai tɨp Kɨrishiti murana kɨda moi wowun bɨna yi Puroguruu.
\v 7 Kɨda an ɗuko pɨrma mu bɨla mureni kɨda mum teet. Kɨshimi, an ɗɨm yima anya mondin mu mureni kɨda mum gwang.
\v 8 Ge Puroguru a ape jindaboi mani doo yimu, kɨduwa dumbo mɨn ana jaɓeɓala, Kɨrishiti a mureni kɨduwa mɨni.
\v 9 Mɨ ta shimi, ɓanje mu wai puulekoi ɗa yi doom mani, am wai ɗaama yi shiimi bo kɨɨm ma Puroguru.
\v 10 Kɨda bo, dumbo mɨn ana shuuma, a niime derenmu gin Puroguru ɗaa yi muru ma lowo mani, mɨ ta shiimi, bim niima derenmu, am ɗaama ɗaa yi tuniyani.
\v 11 Woi kara meu, ge kɨma am popolok awo la Puroguru ɗa yi Yeshu Kɨrishiti Nakomu, ɗaa yi mum mɨn waa niime derenni me.
\s1 ADAMU GƗN KƗRISHITI
\v 12 Kɨshimi ɗɨm, kim kɨduwa mu ɗumoi jaɓeɓala gaatɨna la pani, ko gokoi me kɨma muru gaatɨta ɗaa yi jaɓeɓala. Ɗɨm muru a dɨroto ko miya dai, kɨduwa dai wu jaɓeɓala.
\v 13 Kɨda dɨm mɨ kumai dota, jaɓeɓala she la pani, ge woi ɓɨl jaɓeɓala yikiu dumbo woi kumai yikiu.
\v 14 Dai gɨn shgiimi, muru a twi joko dumbo ko Adamu doo yi Musha, anya ko moi mɨ woi wun jaɓeɓala ki ma kur taa goro ɓala ma Adamuu, mɨ ɗuwana goko ma mum an dooma.
\v 15 Ge anya kɨshiimi, woma ɓoomai woi ki jaɓeɓalau. Kɨda bo ɗaa yi jaɓeɓala ma mu ɗumoi moi ɗɨgɨm mutawa, mɨ ta shimi yaashɨk ma Puroguru gɨn woma ɓooma ɗaa yi yaashɨk ma mu ɗumoyi, Yeshu Kɨrishiti, an ɗuko kɨda moi ɗɨgɨm.
\v 16 Kɨda woma ɓoomai woi ki wom waana kɨda jaɓeɓala ma mum ya jaɓeɓalau. Kɨda ko bɨla arɨkyi, kumai ma tilmai dona kɨduwa jaɓeɓala ma mu ɗumoi. Ge ko bɨla arɨkyi, woma ɓooma mɨ dona la puulekoi a doni bi jaɓeɓalangin ɗɨgɨm.
\v 17 Kɨda bo ɗaa yi jaɓeɓala ma mu ɗumoi, muru yaa joko ɗaa yi mu ɗumoi, mɨ ta shiimi moi wun gɨpa kɨɗɨma yaashɨk mani ɗɨm gɨn woma ɓooma ma ɗukom teet an twi joko ɗaa yi tuniya ma mɨ ɗumoiyi, Yeshu Kɨrishiti.
\v 18 Kɨshimi ɗɨm, kim ɗaa yi jaɓeɓala ma mu ɗumoi miya dai wun waa tillma, kɨshimi ɗɨm ɗaa yi wutau mɨ teet ma mu ɗumoi dona puulekoi ma tuniya kɨda miya dai.
\v 19 Kɨda kɨshimi ɗaa yi kindi taa goro ɓala ma mu ɗumoi miya ɗɨgɨm wun maana wuna ana jaɓeɓala, kɨshimi kɨm ɗaa yi taa goro ɓala ma mu ɗumoi ɗɨgɨm au maan mawu moi teet.
\v 20 Ge kumai dona goro apowu, kɨduwa jaɓeɓala mondin miiyeni. Ge boi mi jaɓeɓala miiyena, yaashɨk miima anya ɓa ɗɨgɨm.
\v 21 Me a yeni kɨda, kim jaɓeɓala twa joko la muru, kɨshimi yaashɨk ata twi joko ɗaa yi ɗukom teet kɨda tuniyam paabadan ɗaa yi Yeshu Kɨrishiti Nakomu.
\c 6
\s1 MURU YI JAƁE ƁALA, ƊAMA YI KƗRISHITI
\p
\v 1 Mɨndeyi ɗɨm am ɓalmai? Am twi gaan gɨn jaɓeɓala duwa yaashɨk mondin miiyeni?
\v 2 Mo ba yeniu, mɨni moi mɨn mutama yi jaɓeɓala, ɗɨnga ɗɨngandai am maane ɗuko laki?
\v 3 Woi kaa bɨnauru dai moi wun yiwa baptishma la Kɨrishiti Yeshu wu yiwu baptishma doo la muru mani?
\v 4 Wu are mɨni, ɗɨm, gɨn shi ɗaa yi baptishma doo la muru mani. Me a yeni kɨduwa kim wun yila Kɨrshiti bo muru la moi mutawa ɗaa yi darma ma Bonghi, kɨshiimi kɨm am goto la pee tuniya.
\v 5 Kɨda Bomu dapomu gɨn shii la yipa muru mani, kɨshimi ɗɨm am dapɨma gɨn shi la yilma bo muru mani.
\v 6 Mu bɨn me, wu doowe manjo mu maamu gɨn shi, kɨda dɨmbiyik ma jaɓeɓala bɨla tilleni. Woiyime a yeni kɨda bomu maane ɗuko jeɓiyan ma jaɓeɓalau.
\v 7 Shi mum murana wu maaneyi mum teet ko jaɓeɓala.
\v 8 Ge ɗɨm bo mu mutamu gɨn Kɨrishiti, mu ɓoijire kɨma am ɗaama gɨn shi.
\v 9 Mu bɨni Kɨrishiti a yileni bo muru la moi mutawa, ɗɨm woi munni daa ɓanjeu. Woi muru ɗɨm shee gɨn dɨmbɨri kooniu.
\v 10 Kɨda duwa muru a murni yi jaɓeɓala, a mureni ko yooni ɗumoi daa miya dai. Anya ɗɨnga, tuniyani mɨ shi ɗaama yiki, shi ɗaama kɨda Puroguru.
\v 11 Ko gokoi shimi, kumai kɨm mbak ku gɨre ku muttoku yi jaɓeɓala, ge ɗaamamai yi Puroguru la Kɨrishiti Yeshu.
\v 12 Dai gɨn shimi, boku ɓau jaɓeɓala wai dɨmbɨri ko dimbiyimai mɨ na muruu mɨ aku ta goro jinda mani.
\v 13 Boku ɓoi gɨlwa dɨmbiyimai ko jaɓeɓalau, mɨ an ɗuko pinen wutau mɨ au wutau yiki kɨda wom woi teetu. Ge ku ɓoi koomai yi Puroguru, ki moi mutawa ɗɨm ɓanje wun gɨn tuniya. Ɗɨm ku ɓoi gɨlwa dɨmbiyimai ko Puroguru pinen wutau mɨ au wutau yiki kɨda wom teet.
\v 14 Boku ɓau jaɓeɓala ye dɨmbɨri koomaiyu. Duwa woi ka goro kumaiyu, ge goro yaashɨk.
\s1 JEƁIYAN MA WOM TEET
\v 15 Mi ɗɨmi? Am jaɓeɓala kɨduwa woi mɨn goro kumaiyu, ge goro yaashɨk? Mo ba yeniu.
\v 16 Lawa woi ka bɨnau mum kaa ɓwa koomai yini ɗaa kwarinjen shi mum aku ta goroni, mui shimi mbak ku taku goro ɓala mani? Me jire, ba aku ɗuko kwarinjen ma jaɓeɓala mɨ na do gɨn muruu, aku ɗuko kwarinjen ma ta goro ɓala mɨ na doo gɨn ɗukom teet.
\v 17 Ge barka ko Puroguru! kɨda jiku kwarinjen ma jaɓeɓala, ge ku taku goro ɓalai la awomai ko goko ma kuka kuka mɨ wun yimai.
\v 18 Wu maane mai talai bo jaɓeɓala, ɗɨm wu maane mai kwarinjen ma wom teet.
\v 19 Naa ɓala ki mujung kɨduwa gatɨnjen mɨ la dɨmbiyimai. Kɨda kim ka ɓwa gɨlwa dɨmbiyimai ɗa jaɓiyan ko woma jono gɨn ko wom gɨnggɨngha, ko gokoi shimi ɓanje, ku ɓoi gɨlwa dɨmbiyimai ɗaa jeɓiyan ko wom teet ɗɨm ma joɓeyik.
\v 20 Kɨda shakam ka jeɓiyan ma jaɓeɓala, jiku talai bo ye wom teet.
\v 21 La shakai me, loyo ma mi ka waa la wonduwoingini moi mɨ ɓanje ka kang gumini? Kɨda waama woinginimoi wun doo gɨn muru.
\v 22 Ge ɓanje wu maane mai talai yi jaɓeɓala ɗɨm jeɓiyan ma Puroguru, ka gɨn loyo mamai kɨda joɓekoi. Wom wana shimi tuniyam paabadan.
\v 23 Kɨda bolenje ma jaɓeɓala shimi muru, ge woma ɓooma ma Puroguru tuniyam paabadan la Kɨrishiti Yeshu Nakomu.
\c 7
\s1 WULA
\p
\v 1 Kanje woka bɨnau, mwalan (kɨda na ɓala ko miya moi wun bɨna kumai) kumai she gɨn dɨmbiri ko mu dai shakam shi gɨn tuniya.
\v 2 Kɨda tamno wula she bo ma mooro ɗa yi kumai dai shakam shi gɨn tuniya, ge bo mooroi a mureni, a lakoto bo kumai ma wula.
\v 3 Kɨshimi ɗɨm, shakam mooro shi gɨn tuniya, bo she ɗuko gɨn mondi mu, au naamoro nalambe shiri. Ge bo mooro a mureni, she talai bo kumai, kɨshimi woi she na lambe shiriu bo she ɗuko gɨn mondin mu.
\v 4 Dai gɨn shimi, mwalan, wu maane mai kɨm mutumamai yi kumai ɗaa yi dɨmbiyik ma Kɨrishiti. Me shimi kɨda ku gommoku la apomai, kɨshimi, yi mum yilana bo muru la moi mutawa, kɨda mu ɓoi loyo ko Puroguru.
\v 5 Kɨda shakam mɨn la dɨmbiyik, lau ye jaɓeɓala, mɨ na do ɗaa yi kumai, wun wutau la dɨmbiyimu bɨla mu ɓoi loyo kɨda muru.
\v 6 Ge ɓanje wu lakemɨni bo kumai. Mu muromu ɗaa yi wom kwaa mɨna. Me kɨshimi kɨda mɨ ye wutau wom peeni ma Lɨm, ɗɨm woi la manje wom ɗeɗelu.
\s1 KINDI KINDI MƗ JAƁE ƁALA MƗ LA YIMU SHE DOMANU
\v 7 Mindei am ɓalmai ɗɨm? kumaiyi gɨn kooro jaɓe ɓala? Bo yeniu. Anya ɗɨnga, ɓa wano bɨn jaɓeɓalau, bo woi ɓa ɗaa yi kumaiyu. Kɨda ɓa wano bɨn yi gongge woma muu dɨm mɨ kumai ɓala. "Mbak boku yee gonggou."
\v 8 Ge jaɓe ɓala a wai goko ɗa yi wouyo ɗɨm a dotonu gɨn jinda mɨ la yino. Kɨda bo woi kumai yikiu, jaɓe ɓala mutto.
\v 9 La shaka nini, Na ɗaano woi gɨn kumaiyu, ge shakam wouyo dota, jaɓe ɓala a piirato, ɗɨm na murono.
\v 10 Wouyo ji ɓa ata doomanu gɨn tuniya a kaghɨloto ɗa muru yino.
\v 11 Kɨda jaɓe ɓala a wai goko ɗa yi wouyo ɗɨm mɨ tekɨlana. Ɗaa yi wouyo duwa munno.
\v 12 Kɨshimi kumai she karkat, ɗɨm wouyo she karkat, teet ɗɨm gwang.
\v 13 Kɨshimi wom gwang an maama ɗaa muru yino? Mo ba yeniu. Ge jaɓe ɓala, kɨda ba ape she jaɓeɓala ɗa yi wom gwang, a dotonu gɨn muru yino. Me kɨda ɗa yi wouyo, jaɓeɓala ata ɗuko jaɓeɓala mɨ woi kɨrauni yikiu.
\v 14 Kɨda mɨ bɨni kumai she lɨm, ge Naani ma dɨmbiyik. Wu wupɨne bo jewejewe yi jaɓeɓala.
\v 15 Kɨda wom naa yimai, woi naa gaare lakiu. Ɗɨm wom naa jinda yimai, woi naa yimai yu, wom naa kuraya ɗɨm shimi naa yee.
\v 16 Ge bo naa yee wom woi naa jinda yimai yu, Na lɨuwi kumai she gwang.
\v 17 Ge ɓanje woi naani na yimai yu, ge jaɓe ɓala mɨ la yino.
\v 18 Kɨda na bɨni la yino, shimi dɨmbiyino, woi she wom gwanghu. Kɨda jinda yee wom gwang la yino, ge woi naa ɗɨm yimaiyu.
\v 19 Kɨda wom gwang mɨ naa jindai woi naa yimaiyu, ge wom gɨnggɨng mɨ woi naa jindai yu, shi naa yimai.
\v 20 Ɓanje bo naa yee wom woi naa jinda yimai yu, ɗɨm woi ɗuwana naa na yimai yu, ge batingiling jaɓe ɓala mɨ na ɗuko la yino.
\v 21 Na wai, ɗɨm, ɗuko pani mono ma jinda yee wom gwang, ge gɨnggɨng she nini wutau la yino.
\v 22 Kɨda na popolok awo yi kumai ma Puroguru gɨn kone yino.
\v 23 Ge na al ɗoku pani mɨ ɗang la dɨmbiyino. She shagha gɨn pee ɗuko pani mɨ la awono. A koone ɗaa yi ɗuko pani ma jaɓeɓala mɨ la dɨmbiyino.
\v 24 Nani naa nakindi kindi! Ma an baale koono yi dɨmbiyik ma murui me?
\v 25 Ge barka ma Puroguru ɗa yi Yeshu Kɨrishiti Nakomu! Kɨshiimi ɗɨm. Naa gɨn koono naa kwarakkwarak ma kumai ma Puroguru gɨn awono. Anya ɗɨnga, gɨn dɨmbiyino naa kwarakkwarak ko ɗuko pani ma jaɓe ɓala.
\c 8
\s1 ƊUKO MƗ LA LƗM MƗ KARKAT
\p
\v 1 Dai gɨn shimi woi tillma yikiu ko moi wun la Kɨrishiti Yeshuu.
\v 2 Kɨda ɗuko pani ma Lɨm ma tuniya la Kɨrishiti Yeshu a maane ne talai ko ɗuko pani ma jaɓeɓala gɨn muru.
\v 3 Kɨda wom kumai woi ɗɨma yimaiyu kɨduwa she gatɨmoro ɗaa yi dɨmbɨyik, Puroguru a yee. A dɨlturu lowo mani la yipa dɨmbɨyik ma jaɓe ɓala bɨla ɗuwoni baiko ma jaɓe ɓala, ɗɨm tille jaɓeɓala la dɨmbiyik.
\v 4 A yu woiyi me kɨda woma lamma ma kumai bɨla gɨmeni la yimu, mɨni moi womɨn goto ɗaa yi dɨmbɨyikwu, ge ɗaa yi Lɨm.
\v 5 Moi wun ɗuko ɗaa yi dɨmbɨyik wun ɓoi shenwu yi wonduwoigin ma dɨmbɨyik, ge moi wun ɗuko ɗaa yi Lɨm wu ɓoi shenwu ko wonduwoingin moi la Lɨm.
\v 6 Kɨda loi shen ko dɨmbɨyik murmani, ge loi shen ko lɨm tuniya ɗɨm talai awo.
\v 7 Loi Shen ko dɨmbɨyik shi shuma shuma gɨn Puroguru, kɨda woi shi goro kumai ma Puroguruu, kanje bɨla ɗɨm yimai kɨshimi.
\v 8 Moi wun la dɨmbɨyik wawu pooshe awo Puroguru.
\v 9 Anya ɗɨnga, woi ka la dɨmbɨyikwu ge la Lɨm, bo kuli Lɨm ma Puroguru ɗunghani laamai. Ge bo mondin mu woshi gɨn Lɨm ma Kɨrishitiu, woi shi maniu.
\v 10 Bo Kɨrishiti laamai, dɨmbɨyik murmani ɗaa yi jaɓeɓala, ge lɨm shi gɨn tuuniya ɗaa yi wom teet.
\v 11 Bo Lɨm ma Mum yila Yeshu la moi mutawa shi ɗuko laamai, Shi mum yila Kɨrishiti la moi mutawa an ɓoi tuniya kɨm ko dɨmbɨyik mɨ na muru ɗaa yi Lɨmni, mɨ na ɗungha laamai.
\v 12 Kɨshimi ɗɨm, mwalan, mɨn ana tangwo, ge woi yi dɨmbɨyikwu mɨ ɗuwomu la dɨmbɨyik.
\v 13 Kɨda boku ɗuwoku ɗa la dɨmbɨyik, kaa nem muru, ge bo ɗaa yi Lɨm ku duu mur wutau ma dɨmbɨyik, aku ɗaama.
\v 14 Kɨda ki ɗɨgɨm miya mɨ Lɨm ma Puroguru gɨpe gaanwu, moi ambo ma Puroguru.
\v 15 Kɨda woi ka gɨpe Lɨm ma ɗowuuk kɨma mɨ aku shooriu. Bo shimi, mɨ gɨpu lɨm ma gɨpma, ɗaa yiki mɨn kwi, "Abba, Bong!"
\v 16 Lɨmi gɨn kooni shi ɓoi shitta gɨn lɨmmu mɨn ambo ma Puroguru.
\v 17 Bo ɗɨm mɨn ambo, ɗɨm ana twi kolo kɨm, ana twi kolo ma Puroguru. Dɨm mɨn dapɨmamu ana twi kolo gɨn Kɨrishiti, bo ɗɨm kuli mɨn naai kindi kindi gɨn shi kɨshimi kɨm au gɨre darma maamu gɨn shi.
\v 18 Kɨda naa kwate kindi kindi mɨ la shaka mɨ ɓanje woi kɨrana bɨla wu kɨryi gɨn darma mɨ an apɨmuu.
\v 19 Kɨda kɨpɨre shiire wom wun ɓɨra moi apɨma ma ambo ma Puroguru.
\v 20 Kɨda wom wun ɓira luumani goro wom bam, woi kɨda wom shi jindayiu, ge ma mum luuya. Dinghani woi gɨn kɨkɨnkau wom wun ɓira gɨn kooni au washimani yi jewejewe ma ɗɨmma
\v 21 ɗɨm au domanu la ɗuko talai ma darma ma ambo ma Puroguru.
\v 22 Kɨda mɨ bɨni dai wom wun ɓira shi ko ɓunen ɗɨm kuun pɨra loyo goro apowu anya ɓanje.
\v 23 Woi kara shimiu, ge anya mɨni gɨn koomu, ma wa loyo mɨ domin ma Lɨmi - anya mɨni gɨn koomu mɨn ɓunen deren mu, momai kɨda mɨ wai gɨpma, baale koi ma dɨmbɨyimu.
\v 24 Kɨda ɗaa yi dɨnghai me wun ɗaama. Ge wom mɨn dɨnghama koi an yima, woi alana donghu, kɨda shi mɨ dɨnghana ko moi wom malana alamai?
\v 25 Ge bom dɨnghomu ko wom woi mɨn ala, ɗɨm am momani gɨn kanaɗi.
\v 26 Ko gokoi me, Lɨmmi shi aye gatɨnje maamu. Kɨda woi mɨn bɨna gokom am yee kumbou, ge lɨmmi gɨn kooni gaa derenmu gɨn wom woi mɨn ɓalau la ɓunengin.
\v 27 Shi mɨ na ɓɨttɨre la awo a bɨn shen ma Lɨmmi, kɨduwa shi gaa deren kɨda ana ɓoijire ɗaa yi wom Puroguru jindai.
\s1 MU GOWE WU ƁALMU ANAJEGE
\v 28 Mɨ bɨni kɨda moi wun jinda Puroguru, shi yiwu wonduwoi dai dapɨmani kɨda gwang, kɨda moi wun naamɨna ɗaa yi woiyime.
\v 29 Kɨduwa moi bɨna yiwu ɗeɗel, a ɗaure wuni bɨla wu tawu goro yipa ma ambo mani, duwa bɨla ɗuwoni lo domin la mwalangin ɗɨgɨm.
\v 30 Moi shi ɗaura wuna, wuni kɨm shi naa wuna. Moi shi naa wuna, wuni kɨm shi puula koowu. Moi kɨm shi puula koowu, wuni kɨm shi gɨra darmawu.
\v 31 Mi ɗɨm am ɓalmai ko woigingini moi? Bo Puroguru shi kɨda mɨni, mandei an kur mamu?
\v 32 Shi mɨ woi shi ɓagha lowo maniu ge a ɓooyi ane bo mɨni dai, ɗɨnga kɨm wani gɨn shi ɓoomu shwa anni dai wonduwoiyu?
\v 33 Ma an domanu gɨn mondin kuuwu ko moi Puroguru beela wuna? Puroguru shi mɨ na puulekoi,
\v 34 ma mum na tillɨmaiyi? Kɨrishiti mum shi murana kɨda mɨni, ɗɨm mɨ taa shiimi, Shi kɨm wu yilyi. Shi twi joko gɨn Puroguru la boi mɨ taa ɓaɓambɨram, ɗɨm shi na gaa deren kɨduwamu.
\v 35 Ma na tɨkɨmamu gɨn jindaboi ma Kɨrishiti? kindi kindi, kanje jijingɨla kanje piileɓoi, kanje kiim, ɗuko ɗamshal, kanje bo kindi, kanje tashkat?
\v 36 Kim ɓulmani, "Kɨda wom aku waamai wun duu muru dai ɓiye pori. Wu maane mɨni ki tɨngan kɨda woore dɨrii."
\v 37 La woiyingini me dai mɨ taai moi wa jege ɗaa yi mum ya jindamu.
\v 38 Ge awono a gɨre woi muru, kanje tuniya, anya anatangi ma Puroguru, kanje gwamnati, anya wom ɓanje, kanje wom na doma, anya dɨmbɨri,
\v 39 woi rungni, kanje juɗukni, anya wom wun ɓira an ɗɨm tɨkɨmamu gɨn jindaboi ma Puroguru, mɨ shi la Kɨrishiti Yeshu Nakomu.
\c 9
\s1 PUROGURU A BEELE YISHIRAILA
\p
\v 1 Na ɓale jire mɨ la Kɨrishiti. Woi naa lɨwou, shenno shi ɓoono shitta la Lɨm mɨ karkat,
\v 2 ge kɨda nani na gɨn jaɓɨma awo kɨɗe kɨɗe gɨn pɨra mɨ woi shi demau la awono
\v 3 Kɨda Na ɗiiku ɓa naani na jaaleno ɗɨm woi duwa Kɨrishitii duwa mwalanno, wuni moi wun kaamono ɗa la dɨmbɨyik.
\v 4 Wun miya Yishraila. Wu gɨn gɨpma, darma, ɗoowe ko ɓalangin, woma ɓooma ma kumai, ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru ɗɨm gɨn ɗoowe ko ɓalangin.
\v 5 Maawu denggɨlengin mɨ Kɨrishiti dona ɗa la dɨmbɨyik - Shi mɨ shi Puroguru ko dai. Mo mɨ payeyi paabadan. Yeni Kɨshimi.
\v 6 Ge woi ɗuwana ki ɗoowe ko ɓala ma Puroguru a washeni goreiyu. Kɨda woi anya ma la Yishraila ɗuwana kuli ma Yishrailau.
\v 7 Kanje woi dai dengɨlen ma Yibirahim wun kuli ambo maniu. Ge, "ɗaa yi Yishaku dengɨlengin au naamawu."
\v 8 Kɨshimi, ambo moi wun la dɨmbɨyik wowun ambo ma Puroguruu. Ge ambo ma ɗowe ko ɓalai ɓɨlmawu la kaaghɨyan.
\v 9 Kɨda me shimi yila ɓala ma Ɗowe ko ɓala. "Shakai me ana doma ɗɨm Sharatu ata wai lowo."
\v 10 Ge woi kara meu, biim Rabeka wa wuɓi gɨn mondin mu, Bongmu Yishaku -
\v 11 Kɨda amboi wowun lwa wuna dongwu, kanje wun yaa wonduwoi mɨ gwang kanje gɨnggɨnghau, duwa wom Puroguru ɗɨka ɗaa yi ɓelɨk bɨla yireni, woi kɨduwa wutaunginiu ge duwa shi mɨ na nai -
\v 12 wu ɓaldo, "Mɨ shopoiyai an kwarakkwarak ko mɨ kallai"
\v 13 kim jin ɓulmani ɓulma "Yakubu na jindai, ge Yishuwa na kuryi."
\v 14 Mɨndei ɗɨm am ɓalmai? Wom woi teettu yikiru yi Puroguru? Mo ba yeniu.
\v 15 Kɨda a ɓalli ko Musha, Ana al yere yashik ko mum ana al yere yashik ɗɨm Ana yashe mum ana yashimai.
\v 16 Kɨshimi ɗɨm, woi kɨduwa shi na jindaiyu kanje shii mɨ ya kayou, ge kɨduwa Puroguru, na ape yere yashik.
\v 17 Kɨda likalikat a ɓalli ko Pirauna, ''Kɨda woiyime na yilawa, kɨshimi ana ape dɨmbɨri mono la yiwo, kɨshimi yimno an taarɨma dai ɓiye la pani."
\v 18 Kɨshimi ɗɨm, Puroguru shi ape yere yashik ko mum ya jindai, ɗɨm mum ya jindai, shi maanimani na gɨddɨng koi.
\v 19 Aku ɗɨm ɓallo, "Goro mi daa ɓanje shi lau wolinje? Kɨda mandei tɨmna yima ko wom shi ya jindai?"
\v 20 Woi ɗiu, mu, kai mandei na pange bo Puroguru? Wom wun ɗɨghaya an ɗɨm ɓalli ko mum ɗɨghaya, "Goro mɨ kai ɗɨghana ki me?"
\v 21 Woi naɗɨwoi shi gɨn dɨmbɨri ko kile bɨla ɗɨgh la loɓok ɗumoi woma pate wonduwoi mɨ ɗaat, ɗɨm bɨlani woma pate wonduwoi mɨ an wutau yiki ring ringhu?
\v 22 Bo dɨm Puroguru, mɨ shi jindai ape kɨɨm mani ɗɨm bɨla shi ape bo kang dɨmbɨri mani shi kanaɗi mɨ ɗɨgɨm gɨn woma pate pinen ma kɨɨm moi dungha ma tɨlma
\v 23 kɨduwa bɨla shi ape kɨrau darma mani ko woma pate pinengin ma gɨre gumi, mɨ shi niimma ɗeɗel ma darma--
\v 24 ɗ̄ɨm mɨni, moi mɨ ɗɨm shi na moi kara la miya Yahudanginiu ge kɨma la moi wun Augangin.
\v 25 Ki mɨ shi ɓala la Hoshaya: "Ana nai miya mono moi woi dowu miya monou., gɨn ji she bo awono mɨ woi dota bo awonou.
\v 26 Ɗɨm an ɗuko yi boi mɨ wun ɓalwa "woka mɨya monou, nene au naamawu "Ambo ma Puroguru na tuuniya
\v 27 Yishaya a yee kwi duwa Yishraila "Bo ɗɨgɨm ko ambo Yishraila wun ki ɗɨgɨm ko puwa mɨ la nong gwa, kara gɨlwani an ɗaama.
\v 28 Duwa Puroguru an loi yila ɓala mani ko bo pani nem ɗɨm dai ɓiyeni.
\v 29 Ɗɨm kiim Yishaya ɓala ɗeɗel. Bo ɓa Makam mɨ la Puroguru woi ɓauma bi dengɨlengwu ɗɨm ɓa mɨ ɗuwomu ki Shodom, ɗɨm ɓa wu maane mɨni ki Gomora.
\s1 YISHIRAILA GƗN ƁOI ƁALAM NET
\v 30 Mɨndeyi ɓanje am ɓalmai? Moi wun Angaungin, moi wowun lawa goro ɗukom teettu, wu wai ɗuko mɨ teet, teet duwa loi awo.
\v 31 Ge Yishraila ji lawa goro kumai ma ɗuko tet, woi ɗɨma wamaiyiu.
\v 32 Goro mɨ wula? Duwa wowun lawa gorei gɨn loi awou, ge gɨn wutaungin, Wu diire yo ko guwat diire yo,
\v 33 kiim ɓulmani ɓulma, "Yingu naa loi la Shiyona guwat diire yo ɗɨm gɨn guwat ma jaɓe ɓala. Mɨ shi ɓwajire koi waani kang gumiu."
\c 10
\p
\v 1 Mwalan, wom awono shi jindai ɗɨm kumbo mono doyi Puroguru koowu bɨla wu wai gɨpekoi.
\v 2 Duwa Na maane ko ɓala koowu wun gɨn jinda Puroguru la awowu ge woi ko binenuu.
\v 3 Kɨduwa wowun bɨna wom teet yi Puroguruu, ɗɨm wun jinda yee wom ɗuwana teet yi wutau, wowun ɓwa koowu yi wom teet ma Puroguruu.
\v 4 Duwa Kɨrishiti gɨmma ma kumai ko wom teet yi moi dai wun ɓwajire.
\v 5 Duwa Musha a ɓuli ko wom teet mɨ shi ɗoni la kumai 'Muum na ye wom teet mɨ la kumai an ɗuko duwa wom teet.
\v 6 Ge wom teet mɨ shi pootɨni la loi awo a ɓale kime
\v 7 'Boka ɓale la awowo, mɨndeyi an yemma la puroguruu? (shiimi bɨla donnu gɨn Kɨrishiti ali), 'mɨndeyi an gaa la wuyo murui?" (shiimi bɨla pittu Kɨrishiti bo murui)"
\v 8 Ge mɨndeyi shi ɓala? "Yila ɓalai shi nemma yimai, la bomai ɗɨm la awomai." Me shiimi yila ɓala loi awo mɨ ɓale duwai.
\v 9 Duwa boko lɨwi gɨn boowo Kɨrishiti shi Nakomu ɗɨm ka ɓoijire la awowo Puroguru a yileyi bo muru, aka wai ɗaama.
\v 10 Duwa gɨn la awo mum shi ɓoijire ko wom teet, ɗɨm gɨn booni shi lɨpmai duwa gɨpekoi.
\v 11 Duwa likalikat a ɓale, "Dai ɓiye muum shi ɓwajire kooni wani kang gumiu."
\v 12 Duwa woi tika yikiu deren miya Yahuda gɨn mɨ Girkau. Duwa Makam shi Makam ma dai, ɗɨm shi gwang yi moi wun lawaya.
\v 13 Duwa dai ɓiye muum naa yim Makam an wai ɗaama.
\v 14 Ki pɨla au ɗɨm nai mɨ wowun ɓwajire kooniu? Ɗɨm ki pɨla au ɓoijire ko mɨ wowun tɨmna kanghaiyiu? Ɗɨm ki ɗɨnga au kanghayi bo woi na ɓoiɓala yikiu?
\v 15 ɗɨm ki ɗɨnga au ɓoi ɓalai, bo wun tanga wuni tangɨmau? kiim ɓulmani ɓulma. Dinga gwagin yoo ana tangi duwa ɓoi ɓalam net ma wom gwangin."
\v 16 Ge woi dai ɓiyewuu wung gɨpa ɓala mɨ nettiu. Duwa Yishaya a ɓale, "Nakomu, mandeyi ɓwajire ko wom dowanai?"
\v 17 Jire shi doni ɗa yi kanghai ɗɨm kanghai ɗa yi yila ɓala ma Nakomu.
\v 18 Ge na ɓale, " Wowun kanghauru?" kishi, woi gɨn kɨkɨnkau. "Yilawu a bal dai ɓiye ali, Ɗɨm yila ɓala maawu da kɨrau pani."
\v 19 Dai gɨn shimi, Na ɓale, "Yishraila woi bɨnauru?" Domin Musha a ɓale, "Ana wu mamai ku yee gongo ko wom woi ɗuwana aliu. Ɗa yi ali mɨ woi she gɨn gaaremaiyiu. Ana yil bogongo mai duwa kɨɨm."
\v 20 Ɗɨm Yishaya gɨn bo gongo a ɓale, "Moi wowun lawanau wuni wun waana. Na ape yino yi moi wowun biɗa duwanou."
\v 21 Ge ko Yishraila a ɓale, dai ɓiye gaɓe pori, Na ɓoi ana do yi miya moi ana kur ɓala ana jigre koi."
\c 11
\s1 YERE YISHIRAILA
\p
\v 1 Na ɓale ɗɨm Puroguru a kur miya mandu? waani tɨmne yimau Duwa na kɨm naa na Yishraila, dengɨleng ma Yibirahim ɗɨm kaamo mɨ Benyami.
\v 2 Puroguru woi shi kura miya maniu, moishi bɨna yiwu ɗeɗeliu. Wo ka bɨna wom likaliakt ɓala ko Yelisha kiim shi ya kumbo yi Puroguru ko Yishraila?
\v 3 "Makam, wu ɗuk muru ana wouyo mmongo, wu dwatɨle bo kumbo mngo mɨ karkat, ɗɨm kara naani na baghana, ɗɨm wun lap tuuniyano."
\v 4 Ge mɨndeyi wom Puroguru ɓalwai? Na loi kongol duwa miya dendɨren boila moi wowun tɨmna tɨm ɓɨrɨmwu gɨn ko Baalwu."
\v 5 Dai gɨn kɨshimi, la shakai me ɗɨm ɓangha goroyerei yiki duwa belik ma yaashɨk
\v 6 Ge dumbo duwa yaashɨk woi ɗuwana duwa wutauwu. Mandeyi ɓa yaashɨk waani ɗuko ɗɨm yaashɨkwu.
\v 7 Mɨndeyi ɗɨmi? Wom Yishraila lawa, woi wau, ge moi bebela wu wai, ɗɨm yerei wu yee kindi kumo.
\v 8 Ɗunghani kiim ɓulmani ɓulma, Puroguru a ɓoowu lɨm ma tutulok, yero ma kindi alboi, gɨn kumo duwa bou kang yikiu do ɗa porii me.
\v 9 Ɗɨm Dauda a ɓale, Mo kuturak bo twi wombotuma ɗuwoni leem, woma ɗɨka. Woma diire boi, ɗɨm woma gɨre kaara do yiwu.
\v 10 Mo yerewu yen tɨkɨrɨm duwa ɓoowu ɗɨm al boiyiu: Biwu ɗuwoni dembɨmani ring ring.
\s1 GƗPEKOI MA ANGAUNGIN
\v 11 Ɗɨm na ɓale, "wu diire yowu duwa wu wukurowu ru? Ɓa tɨmne ɗuko ɗiu. Bo shiimi, duwa gatinje maawu, gɨpekoi a wani yi Angaungin, duwa bɨla wui wuni bɨla wu yee gongo.
\v 12 Ɓanje bo gatɨnje maawu shi mɨ gɨna ma la pani, ɗɨm wukwet gɨna ma Angaungin, ki ɗɨnga ɗɨgɨm ma telkoowu an ɗukoi?
\v 13 Ɗɨm ɓanje naa ɓala do yi kamai Angaungin, Anya ɗuɗukni ki pɨla bona na tupi ma Angaungin, na gɨre koono la wutau yi me:
\v 14 Mondin ana wui moi mɨn la dɨmbiyik ɗumoi, wu yee gongo ɗɨm yeri laawu wu wai ɗaama.
\v 15 Bo ɗɨm kur ko moi a ɗuwoni ɗa niime deren la pani, mɨndeyi gɨpɨmawu an ɗukoi ge bo woi ɗaama bo muruu.
\v 16 Bo domin loyo shi karkat, ki shi an ɗuko ɓangha goro loyoi. Ɗɨm bo angɨt shi karkat, kɨshimi au ɗuko bobuwanginii.
\v 17 Ge ɗɨm bo yere bobuwai wu dwaltɨlewu ane, ɗɨm kai da ɓangha bobuwa shoowi jaitun, wu gomeni laawu ɗɨm ku dapaku ko angɨt koowo ka bobuwanginiu.
\v 18 Ge ɗɨm boko gɨre koowo, woi kayiu na tuumai gɨn angɨtyiu, ge angɨti na tuumai gɨn kai.
\v 19 Aku ɓalmai ɗɨm "wu dwatɨle bobuwangini ɗa bɨla wu gomeni yiki"
\v 20 jire, duwa kindi ɓoijire maawu wun dwatɨlawuna ane, ge ka yiroko loi awo mongo. Boko gɨre koowo kɨɗe kɨɗeu ge ka kang shhori.
\v 21 Bo woi Puroguru bagha koonoi bobuwanginiyiu, da kai waani ɓanghawou.
\v 22 Yingu, ɗɨm, gwang puro wutaunginii gɨn ɓoi kindi ma Puroguru. Ko arɨk ɗumoi kindi kindi a wai miya Yahuda moi wun wolawa, ge ko mondin arɨk ɗumoi jindaboi ma Puroguru a doni koomai boku twi gaan la jindakoi mani. Bo woi ɗiu, kaamai kɨm aku ɗaama.
\v 23 Ɗɨm kɨma, bo wowun twa gaan gɨn kindi ɓoijireu au ma gommawa bo ɗuko maawu. Duwa Puroguru an ɗɨm gommmawa bo ɗuko maawu kɨma.
\v 24 Ge bo wu kaayemai ane yi wom duwa ɗeɗel ɓangha shoɓiyan jetun ɗɨm woi kɨrkɨt gɨn ɗuko paniu wu gom yi shoowi jetun mɨ gwang, ki ɗɨnga ɗɨnga miyai me mɨ Yahuda, mɨ wun bobuwangin ma ɗuko pani wu gomawu la kaamo apowu shoowi jetun?
\v 25 MANE YISHIRAILA BO ƊUKO MANI Ge wona jindai ku ɗuwoku gɨn kindi bɨnmaiyiu, mwalan, ko woma yaleboiyi meu, duwa boku ɗuwoku ka gɨn ɓɨrma yere la kindi bɨnmai mamaiyiu; kindi shen a yeni la Yishraila mɨ ɗɨm teghɨl ma koi ma Angaungin bo doni.
\v 26 Ɗumoi dai Yishraila au wai ɗaama, kiim ɓulmani ɓulma: "An doma na Baale koi mɨ an porma la shiyona. An poɗe wom ɗuwana woi ma taa goro Puroguruu la Yakubu.
\v 27 Ɗɨm me shimi ɗuwana ɗoowe ko ɓala maamu gɨn wuni shakam ana gɨre jaɓe ɓala maawu ane."
\v 28 Ko arɨk mɨ ɗumoi ɗɨm ko ɓala mɨ net, wun kur dwawu kɨduwa koomai, ge mondin arɨk duwa beelɨk ma Puroguru wun moi bo awo duwa kaaghɨyan.
\v 29 Duwa woma ɓooma gɨn nai ma Puroguru woi waama paghɨrɨmau.
\v 30 Ki mɨ ɗuwa ɗoku ana kindi kang ɓala ma Puroguru, ge ɓanje ku wai yaashɨk kɨduwa kindi kang ɓala maawu,
\v 31 duwai ɓanje miya Yahudai me wu ɗuwowu ana kindi kang ɓala, duwa yaashɨk mɨ wun apumai wun kɨm ɓa bɨla wu gɨpe yaashɨk.
\v 32 Ge Puroguru a nime miya dai la kindi kang ɓala, duwa bɨla shi ape yaashɨk ko miya dai.
\v 33 Mɨ juɗuk ma gɨna ma boshen shen gɨn binen ma Puroguru! kumai mani woi shi ɗɨm bɨnmau, gokongin mani wu goowe bo almai!
\v 34 Mandeyi bɨna awo Puroguru? anya muum ɗuwana na luni ɓalai?
\v 35 Ɗɨm mandeyi domin ɓwa wonduwoi gɨn ko Purogurui duwa bɨla angeyi?
\v 36 Duwa da yini ɗɨm la yini ɗɨm do yini dai wonduwoingin yiki. Darma ma Puroguru yini woi kɨrauni yikiu. Amin.
\c 12
\s1 TAPƗRƗK MƗ NA TUNIYA
\p
\v 1 Naa kumbo mamai k mwalanno, kɨduwa ɗɨgɨm yere yashɨk ma Puroguru me, ku ɓoi koomai woma tapɨrɨk ma tuniya, mɨ karkat wom Puroguru luwa. Me shimi kwarak kwarak mamai mɨ gwang.
\v 2 Boko yee yipa gɨn jaman me, ku auraku shen mamai mani peeni. Kɨshimi ku yee kɨduwa ku bɨni gwang yi Puroguru.
Kɨduwa naa ɓalmai, kɨda yaashɨk mɨ wun ɓoona, bo mu lammai bo gɨre kooniu tai kimu Puroguru loyau, ko shimishen wonduwoi mamai yen ko gok, kiimi Puroguru ɓwa anya mui pɨla bo ɓoijire mani.
\v 4 Kɨduwa bo gommu ɗɨgɨm yi dɨmbiyik ɗumoi, woi dai ɓiyewu wun wutau kaamoni ɗumoiyiu,
\v 5 kɨshimi ɗɨm mɨni mɨn ɗɨgɨm la dɨmbiyik ɗumoi la Kɨrishiti dai ɓiyemu mɨn bo gom apomu.
\v 6 Mɨn gɨn binen ɗangɗang kɨda yaashɨk mɨ wun yima. Bo binen ma mondin mu kɨnke ɓalam gaan, bɨla yee kɨrkɨt gɨn ɓoijire mani.
\v 7 Bo mondin mu shi gɨn binen ma wutau, bɨla yee wutau mani. Bo binen ma mondin mu kukumai, bɨla kuke.
\v 8 Bo binen ma mondin mu shwa shwa arɨk, bɨla yee shwa anni, bo binen ma mondin mu ma gaan miya, bɨla maane shenni. Bo binen ma mondin mu kang pɨrma ma mu, bɨla yee gɨn awoni ɗumoi.
\s1 YENYIK KO ƊUKO MA ANAƁOIJIRE
\v 9 Ku ape jindaboi woi gɨn gɨre koiyiu. ku kur kerek awo, ku yee wom gwang.
\v 10 ko yee jinda apomu, gwangni ku yee jinda apomai; ko ɓoi ɓaɓambɨram ɗɨm, ku ɓoi ɓaɓambɨram ko apomai.
\v 11 Ko tongɨrma ɗɨm, bo yee bogom mamai ɗwalu, ko lɨm ɗɨm, ku nghanreku. Ko Nakomu ɗɨ, ku yini wutau.
\v 12 ko wom shrara, ku yee gɨn popolok ma awo; ko yil shen ɗɨm ku ɗuwoku ana kanaɗi, ko kumbo, boku laareku,
\v 13 ku ɗuwoku moi ana gɨpe maawuyan mɨna mamai.
\v 14 KU loi barka ko ana ɓoomai kindi, boku jaale anya mau.
\v 15 ku yee awomai popolok gɨn moi awowu popolok; ku yee kwi gɨn moi ana kwi.
\v 16 shen womamai ɗuwoni ɗumoi. Bo shen mamai ɗuwoni ma gɨre koiyiu, ɗɨm ku yee sheshero gɨn ana kindi. Bo mondin mu laamai bɨla gɨre a tai anyama shen wonduwoi.
\v 17 Boku yee kaara ma kerek awo gɨn kerek awou ku yee wutau mɨ gwang gaan anya ma.
\v 18 ku yee dai wom aku ɗɨm yima kɨduwa ku ɗuwoku jangjang gɨn miya dai.
\v 19 Apono, boku kaara kɨɨmu, ku ɓau Puroguru an kaara kɨɨmi. Ɓulmani ɓulma, "kaara mono; dai ana ɓoi bolenje, ɓala Nakomu"
\v 20 Ɗɨm bo nashuma mongo shi kang kiim, ɓooni wombotuma bɨla twi Bo shi kang kiim gwa, ɓooni gwa naama. Boku yee kɨshimi, ariyo wati ka ɓanghai ko moi ana shuma mamai,
\v 21 moi ku maane kerek awo gɨn wutau mɨ gwang.
\c 13
\p
\v 1 Moi anya ma bɨla tan goro ɓala ma joko, kɨ woi mondin joko niniu dɨm mɨ pootɨta yi Puroguru; Ana jokom mɨ wun nane wu pottɨwu yi Puroguru.
\v 2 Kɨduwa shimi dai mum shi lau kɨr kooni gɨn joko shi kɨr kooni gɨn kumai ma Puroguru, ɗɨm dai moi wun kura joko au nai kindi kindi.
\v 3 Kɨduwa ana jokowoi woma shooriu ɗayi moi anauyee wom gwang, dɨm ana jaɓe ɓala. ka jinda ɗuko moi wowun shoore jokou? ku yee wom gwang aku wai payɨk.
\v 4 Kɨda shi jewe ma Puroguru yimu kɨduwa wutau mɨ gwang. Ɗɨm boku yee wom woi gwangwu, ku kang shoor, kɨduwa woshi gɨre jongum dɨm wonduwoi yere. Kɨda shi jewe ma Puroguru mɨ shi pate kɨɨm ko na kerek awo gɨn kɨɨm.
\v 5 Kɨduwa shimi a ɗuwoni mbak ku taku goro ɓala, woi kɨda kɨɨmu, ge kɨda laawomai.
\v 6 Kɨduwa wonduwoingini me ka ange jaangal. Kɨduwa ana joko jeɓiyan ma Puroguru, moi ana yimai kɨshimijiddɨng.
\v 7 Anya ma ku ɓooni bolenje mani; jaangal yi na jaangal, ayim ma maɗe miya ko na maɗe miya; shoori ko mum na shoori, mɓambɨram ko mum nanaya mɓambɨram yi.
\v 8 Anya ma boku kooni tangwou, dɨm biɗau ku yee jinda apomai. Kɨda dai mum ya jinda duwoni a gɨm wom kumai ɓala.
\v 9 kɨda shimi, boku yee lambe shiriu, boku yee duna muruu, boku yee shiriu, boku yee gongou, bo ɗɨm mondin kumai yiki, wu ɓau boki kɨshimi koaporo.
\v 10 "ka yee jinda duwowo ki koowo." Jindaboi woi shi tɨpɨre nako kalau. kɨda shimi jindaboi shi ta goro kumai.
\v 11 Kɨda woyi me, ku bɨni shaka a yeni, ku piireku bo noon. Kɨduwa gɨpekoi maamu nemma a goowe ki mɨn kɨnkɨmai.
\v 12 Bɨri a yeni wuyuk, shang nem ɓɨrma. Kɨda shimi, mu tɨke koomu gɨn wutau mɨ woi gwangwu Mu lowe pinen ma ɓoi kangboi.
\v 13 Mu yee gotom gwang, ki kɨ pori, woi gɨlshuuwau ko la mur mennu. Bo mu yee goto la lambe shiriu gɨn gɨnggɨng jinda wom la pani meu.
\v 14 ko shimi ku loi Nakomu Yeshu Kɨrishiti la awomai, boku lau ɗuko la dɨmbiyɨkyiu kɨda ta goro gɨnggɨng ɓala mani.
\c 14
\s1 BOKO LWOI JAƁE ƁALA KO DUWOWOU
\p
\v 1 Ku gɨre dai mum woi yirana jik ko yee woma teettu, woi gɨn shooke bogongou.
\v 2 Mondin mu shi yee wom teet bɨla twi anya mi, mondin mu woshi teettu shi twi kara kumo ara.
\v 3 Bo mu na twi wonduwoi dai bɨla bun mum woshi twi wonduwoi daiyiu. Ɗɨm dai mum woshi twi wonduwoi dai bɨla yee kumai ko moi ana twi wonduwoi dai. Kɨda Puroguru gɨpaya.
\v 4 kai m, kai al jaɓe ɓala ma jewe ma mondin mu? Ta goro Puroguru gɨn kindi ta goro Puroguru mani ɗur nako mɨna mani, dai gɨn shimi Nakomu shi gɨn dɨmbɨri ma yɨrmani boi ɗumoi.
\v 5 Mondin mu shi paye mondin pori gɨn ɓangha yer porii. Mondin mu ɗɨm shi al dai porii bo apowu. Moi anyama ɗuwoni la wom gɨra la awoni.
\v 6 Shi mum lwa kooni gɨn mondin pori a lu koono kɨduwa Nakomu. Ɗɨm mum tw, a twi kɨduwa Nakomu. Kɨduwa shi tale puro ko Puroguru. Shi mum woi twau, a kur tuumai kɨduwa Nakomu. shi kɨm shi taale puro ko Puroguru.
\v 7 Kɨduwa laamu woi mu nini shi ɗaama duwa kooniu, ɗɨm woi yikiu na muru kɨduwa kooniu.
\v 8 Kɨduwa bo mu la ana tuuniya, mɨn tuuniya kɨduwa Nakomu. Ɗɨm bo mu mutomu, mu mutomu da Nakomu. Da shimi anya mɨn tuuniya kanje mu mutomu mɨn ma Nakomu.
\v 9 Kɨda wonduwoingini me Kɨrishiti a mureni ɗɨm a yileni, kɨda bɨla ɗuwoni Nakomu ko moi mutawa gɨn ana tuuniya.
\v 10 Ge kamai goro mi ka kumai apomai? kai ɗɨm goro mi kai bun duwowoi? Dai ɓiyemu am yirko gaan kuturak joko kumai ma Puroguru.
\v 11 Kɨduwa ɓulmani ɓulma " Na kɨmde boono "ɓala Nakomu," anya bo bɨrɨm pɨla ata tɨmma gaanno anya yilik pɨla ata paye Puroguru."
\v 12 Kɨduwa anya ma laamu an ɓale wom shi shi ya gɨn booni gaan Puroguru. BOKO WII DUWOWO BƗLA DIRE YOONIU
\v 13 Kɨda shimi bomu yee kumai ko apomu, ko shimi, dumbe ku gɨre la awomai, kɨda anya ma ba duwoni shi shiwa duwoni ma gɨn bi ko wukottu.
\v 14 Na bɨni ɗɨm woi naa kɨnkau derenno gɨn Nakomu Yeshu, woi wonduwoi niniu mɨ woi shi karkatru la yipa mani. Dɨm mu gɨra woi shi karkatru shi maana woi wom karkatru.
\v 15 Bo wombotuma mongo shi tite duwowo, woka goto la jindaboiyiu. Boko jaɓe mum Yeshu murana duwani gɨn wombotuma mongou.
\v 16 Kɨda shimi, bo ɗuwoni wonduwoi gɨn mɨ mɨn gɨra gwangin bɨla ɗuwoni wom bo ɓela ma yere miya.
\v 17 Kɨduwa joko ma Puroguru woi tuumai gɨn namaiu, ge kɨda yee wom teet, pooshe awo ɗɨm gɨn shakɨrak yik la Lɨm mɨ karkat.
\v 18 Kɨda mum na kwarak kwarak ko Nakomu ko gokoi me, Puroguru a gɨpeyi, ɗɨm miya wu yee jindani.
\v 19 Kɨda shimi, mu lau woma gande shen gɨn woma an aye apomu.
\v 20 Boku jaɓe wutau ma Puroguruu kɨda wombotomau. Anya mɨ shi karkat, maghla yi mum shi twi wom an wuumani wukot.
\v 21 Woi gwangwu bɨla aɗe ara ko nai gwa loyo shoowi mɨ ɓau, ko dai wom an do gɨn wukot ma duwoni.
\v 22 Me wom teet muka yiki ku ɓanje derenmai gɨn Puroguru. Shaɗak yi mum woi shi jaɓe ɓala la gongoniu ko wom shen mani ala gwang gɨra.
\v 23 Dai mum ya kɨkɨnka ɗɨm twa, a bɨni a jaɓe ɓala, kɨda woi gɨn wom teettu. Dai wom woi teettu jaɓe ɓala.
\c 15
\s1 KA POSHE AWO DUWOWO WOI KOWOU
\p
\v 1 Ɓanje mɨni moi mɨn gɨn dɨmbɨri bɨla mu gɨre gatɨnje ma moi gatɨmawu, ɗɨm bo mu yee jinda koomuu.
\v 2 Anya ma laamu bɨla wom nakokala maamu ya jindai kɨduwa shimi gwang, bɨla gɨreyi jik.
\v 3 Kɨduwa Kɨrishiti woi ya jinda kooniu; ge ɗɨm ki mɨ ɓulmani, " ɓeelɨk ma moi wun ɓeelamai maatɨna koono."
\v 4 kɨduwa anami ɓulmani ɗeɗel ɓulmani ɗɨm ko kumai maamu, ɗuwana la kanaɗi gɨn la ɓoi dɨmbɨri ma ɓala ma Puroguru am loi awomu.
\v 5 Ɓanje mo PUroguru ma kanaɗi gɨn ma ɓoi dɨmbɨri bɨla yee ku ɗuwoku awomai ɗumoi la apomai ki mɨ Yeshu Kɨrishiti ɓala,
\v 6 kɨduwa gɨn awomai ɗumoi aku pai ɗɨm bomai ɗumoi bɨla Puroguru gɨn bong na buke koomu Yeshu Kɨrishiti. ƁALA MA PUROGURU TAYI ANGAUNGIN
\v 7 Kɨshimi ku buke apomai, ki mɨ ɗɨm Kɨrishiti gɨpamai, la payɨk ma Puroguru.
\v 8 Duwa na ɓale, Kɨrishiti a ɗuwoni kwarak ma ɗɨlɨk bo ɗuko jire ma Puroguru, bo mɨ an bɨn ɗoowe ko ɓala mɨ ɓwa ko bonghai,
\v 9 gɨn ma angaungin bɨla wu ɓoi darma ko Puroguru kɨduwa yero yaashɨk mani. Kɨshimi ki mɨ ɓukmai, "kɨduwa shimi ana ɓongo payɨk la angaungin ɗɨm ana yila na paye yimgo.
\v 10 Kɨshimi ɗɨm ɓala, "ku yee popolok awo, ko angaungin, gɨn miya mani."
\v 11 Ɗɨm kɨma, ku yee payɨk bo Nakomu, ka angaungin dai; Bɨla miya dai payeyi."
\v 12 Kɨma Yishaya ɓala, "Angɨt Jeshi an ɗuko, gɨn ɗɨm mɨ an yilwa bɨla twi joko ko angaungin wuni angaungin au ɓoijire kooni."
\v 13 Ɓanje mo Puroguru ma loi awo bɨla ɓoomai popolok awo gɨn ɗuko mɨ gwang ko ɓoijire, mɨ aku ɗuko la loi awo, la dɨmbɨri ma Lɨm mɨ karkat.
\v 14 Na gɨn koono na bɨn duwa mai, mwalanno, ka gɨn koomai gɨmmamai gɨn wom gwanggin, tep gɨn bɨnmai, ka ɗɨm ɓɨ, kumo apomai.
\v 15 Ge naa ɓalmai wrat gɨn laki kɨduwa wonduwoingin mɨ aku maane shenmai kɨma, kɨduwa wom la awono ɓoomani yi Puroguru, kɨshimi na ɗuwono kwarak ma YeshuKɨrishiti tanga yi angaungin, ɗuwana wila ma ɓala ma Puroguru,
\v 16 kɨma ɓoi shwa awo ma angaungin bɨla ɗuwoni woma gɨpɨma, wom karkat yi Lɨm mɨ karkat.
\v 17 Gɨrekoi mono la Kɨrishiti Yeshu la wonduwoi kɨduwa Puroguru.
\v 18 Waano ɗɨm ɓala ko wonduwoingin dɨm wom Kɨrishiti teghɨla ɗa yino ma ta goro ɓala ma angaungin, La ɓala gɨn wutau,
\v 19 la dɨmbɨri ma wom ka ala gɨn yaleboi, la dɨmbɨri ma Lɨm mɨ karkat; Ɗɨm wom koona Wurushalima, ɗɨm kombɨlana wuyuk ɗa Ilyricum, Ana gɨre ɓala ma Kɨrishiti.
\v 20 Ko gokoi me, wom naa jindai bɨla na yee ɓala ma Puroguru, ge woi boi mɨ wun bɨna yi Kɨrishitila yimiu, kɨduwa bono yee ɗɨwo ko yio ɗɨwo ma mondin mu kɨahimi
\v 21 ki mɨ ɓulmani; "wun moi woi wun kagha duwoniu au almai ɗɨm moi woi wun kanghau au bɨnmai."
\s1 BULUSH A ƊAURE BƗLA TANI ROMA
\v 22 Kɨshimi kɨma, bɨlani ɗɨgɨm woi naa wu ta yimai yiu.
\v 23 Ge ɓanje, woi naa gɨn mondin boi la kɨrauyi me, ɗɨm na ɗimbe milangin ɗɨgɨm bɨla na dona yimai.
\v 24 Shimi anamami na tana Yishpaniya, Na ɗɨmbɨmai ana almani ko goto, ɗɨm ku loigorono.
\v 25 Ge ɓanje naa ta Wurushalima na ɓoi ɓaɓambɨram ko mɨ karkat.
\v 26 Ba ɗuwoni wom gwang ko Makadoniya gɨn Akaya bɨla wun aye moi moi ana kindi la la moi karkat la Wurushalima,
\v 27 Ou, a ɗuwoni wom gwang yiwu, ɗɨm, jire, wun ana tangwo, bo ɗɨm wuni angaungin wun gɨn wonduwoi a ɗuwoni tangwo kɨma bɨla wun yiwu wutau kɨduwa wom arwu.
\v 28 Kɨduwa shimi, bono teele me dɨm na bɨn loyo shoowi laawu, ana ta ɗa ko goko yimai Yishpaniya.
\v 29 Na bɨni, bono dono yimai, ana do la gɨmma barka ma Kɨrishiti.
\v 30 Ɓanje naa kumbumamai, mwalan, kɨduwa Nakomu Yeshu Kɨrishiti, ɗɨm kɨduwa jindaboi, ma Lɨm, ku ngangreku yino la kumbongin ko Puroguru koono.
\v 31 Ku yee shimi kɨduwa ana gɨpe koomai yi moi woi wun tawa goro ɓalai la Yahudiya, ɗɨm wutau mono ko Wurushalima an gɨpɨma ko moi karkat,
\v 32 kɨduwa na dono yimai la sjhakɨrak awo, la jindaboi ma Puroguru, ɗɨm gɨn kaamai, mɨ woi nooweyik.
\v 33 Mo Puroguru ma talai awo ɗuwoni lamai dai. Amin.
\c 16
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Na tanghɨmai Pibi molomu, ji she kwarak la gaawi kumbo nene Kaishariya,
\v 2 kɨduwa ku gɨpere la Nakomu, la shen kɨrana ma moi karkat, ɗɨm ku yɨreku petero anya mi ata lammai yimai. Kɨduwa shire gɨn kooro kɨm a ɗuwoto na aye miyai dai gɨn naani kɨma.
\v 3 Ku dai Parishka gɨn Akila, ana wutau mono la Kɨrishiti Yeshu,
\v 4 moi kɨduwa tuuniyano wun wun ɓwa maawu tuuniyai. Naa taaluwo puro, ɗɨm woi kara naaniu ge ɗɨm dai ko gaɓiyan kumbo ma angaungin.
\v 5 Ku dai gaɓiyan kumbo moi mɨna maawu. Ku dai Abainatush mɨ naa jindai, mɨ shi loyo shoowi domin la Ashiya ko Kɨrishiti.
\v 6 Ku dai Maryamu, mɨ she wutau gɨrgɨt.
\v 7 Ku dai Andɨranikush gɨn YUniyush, ana joko mono, gɨn apono moi la jaarum, moi ana yim la ana tupi, moi wun gaanno la Kɨrishiti.
\v 8 Ku dai Ampiliyatush, mɨ naa jindai la Nakomu.
\v 9 Ku dai Wurbanush, na wutau mamai la Kɨrishiti gɨn Shitakish, mɨ naa jindai.
\v 10 Dai Apelesh, mɨ gɨpana la Kɨrishiti, ku dai moi la mɨna Arishtabulush.
\v 11 Ku dai Herodiyan, na joko mono. Ku dai moi la mɨna ma Narshishush, moi wun la Nakomu.
\v 12 Ku da Tɨrapaina gɨn Tarpusha, moi wun yaa wutau gɨrgɨt ko Nakomu. Ku dai Pashish mɨ naa jindai, mɨ she yaa wutau ɗɨgɨm la Puroguru.
\v 13 Ku dai Rupush, beelɨmani la Nakomu., ɗɨm gɨn noki ɗɨm mono.
\v 14 Ku dai Ashikiritu, Pelegou, Hamish, Patrobash, Hamash, gɨn mwala moi wun yiwu.
\v 15 Ku dai Pilologush gɨn Juliya, Nerush gɨn molei, gɨn Olipash, ɗɨm dai moi karkat moiwun yiwu.
\v 16 Ku dai apomai gɨn karkat jindaboi. Dai gaawi kumbo ma Kɨrishiti daa mamai.
\v 17 Ɓanje naa kumbumamai mwalan, kushen moi ana do gɨn tikekoi gɨn diire yo, goowe kaamo kukuk mɨ ka bɨna. ku kaghɨle ane yiwu.
\v 18 Kame miyai me woi wun kwara kwarak ko Nakomu Kɨrishitiu, ge kɨduwa awowu. Bo ɓuɓuk gɨn lende ɓala maawu wu tekɨla bogonggo moiwoi ana jaɓe ɓalau.
\v 19 Kɨda kamo ta goro ɓala mamai a yai anyama. Naa popolok awo, da shimi, kooma, ge na lapmai ku ɓɨr yeromai ko wom gwang, ɗɨm woi na jaɓe ɓala ko mɨ shi gɨnggɨngha.
\v 20 Puroguru ma talai awo ɗeɗel an kuye amna yaanjin goro yomai. Mo yaashɨk ma Nakomu Yeshu Kɨrishiti bɨla ɗuwoni gɨn kaamai.
\v 21 Timotawush shere wutau mono, daa mowo, gɨn Lushiosh, Jashon, gɨn Soshipeta, miya mono,
\v 22 Naani teritiush, mɨ naa ɓula likalikari me, Naa da mamai la Nakomu
\v 23 Gayush, na ɓoi bolaanje mono gɨn gaawi kumbo dai, da mamai. Yiratush, na ɓanje gɨma ma nong ali, da mamnai, gɨn kwartush molki.
\v 24 Mo yashɨk ma Nakomu Yeshu Kɨrishti ɗuwoni yimai dai. Yeni Kɨshimi.
\s1 TELMA GOROI GƗN PAYIK
\v 25 Ɓanje ko shi mɨ shi maanamai yiraka ko ɓalangin mono gɨn ɓalangin ma Yeshu Kɨrishiti, ko wom an yima bo tukwa li mani bo tukwa ɗuwa ɗuwa,
\v 26 ge ɓanje ɗughani kang ɗɨm bɨnmani do lilikatngin ma ana wouyo ko wi ɓala ma Puroguru, la ta goro ɓala ma ɓoijire la angaungin.
\v 27 Do yi Puroguru ɗumoi, mɨ bɨna wonduwoi dai, la Yeshu Kɨrishiti, ɗuwoni darma paabadan. Amin.

689
47-1CO.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,689 @@
\id 1CO
\ide UTF-8
\h MIYA KORINTIYA MƗ ƊUMOI
\toc1 MIYA KORINTIYA MƗ ƊUMOI
\toc2 MIYA KORINTIYA MƗ ƊUMOI
\toc3 1co
\mt MIYA KORINTIYA MƗ ƊUMOI
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Bulush, Yeshu Kirishti naaya, kiim lɨwa Puroguru bɨla ɗuwoni ɗa naotupi, gɨn molmu Shoshitanish.
\v 2 Ta yi mai Yikilishiya ma Puroguru mɨ korinti, taayi moi Yeshu Kirishti joɓa wuna moi wun naawuna wu ɗuwowu miya mɨ karkat. mɨn ɓulmai kɨma ko dai moi wun nai yim Yeshu Kirishiti Nakomu anya boi pɨla, Nakowu gɨn maamu.
\v 3 Yashik gɨn talai awo ma Purorguru bongmu gɨn Nakomu Yeshu Kirishiti ɗuwoni mamai.
\s1 ƁOI BARKA KƗDA WOMA ƁOOMA MA LƗM MƗ KARKAT
\v 4 Ringring na taali puro ko Puroguru mono duwa ma, kɨda yashik ma Puroguru mɨ Yeshu Kirishiti shi ɓoomai.
\v 5 A maane mai ana kunduk la wonduwoi dai, la ɓalangin dai gɨn binen,
\v 6 ki ɓoi shita ko kɨrishti ɗuwana kuli laamai.
\v 7 Kɨduwa shimi woi ka wula lɨm na ɓoi wom gwanghu. kiim ka ɗuwaka moi goro wom apana ma nakomu Yeshu Kirishiti.
\v 8 Ɗɨm an maanɨmamai gɨddɨng do bo tekshekni, kida boku ɗuwoku jungwu la pori ma Nakomu Yeshu Kɨrishti.
\v 9 Puroguru na jire shi mɨ naamai la dapekoi ma lowo mani, Yeshu Kirishiti Nakomu.
\s1 KWAGHAAL LA YIKILISHIYA
\v 10 Ɓanje na kumbe mai, mwalan, la yim Nakomu Yeshu Kɨrishiti, ku lɨwi bɨla ɗuwoni woi tika ninni la deren maiyu,
\v 11 Naa kumbumai ku ye awomai ɗumoi ko wom ɗumoi. Miya Kiliwush wu ɓallo bo kang mwalanno, angwa tika nini derenmai.
\v 12 Na ɗikɨ laki kime: anya ma laamai shi ɓalmai, '' na ma Bulush," ''na ma Apolosh,'' '' na ma Kepash,'' kanjei na ma Kirishti.''
\v 13 Kirishiti a tikeniru? Wu duk muru Bulush ko ɓaɓaagha shoowi kɨduwa mairu? wu yiumai baptishma la yim Bulushru?
\v 14 Naa taali puro ko Puroguru woi na yina batishma ko mu laamai yiu, bo woi dɨm Kirishipush gɨn Gayush.
\v 15 Me duwai woi mu nini laamai an ɓalmai a yu batishma la yimnou.
\v 16 (Ɗɨm na yiwu batishma ko miya moi la mɨna ma Shitipanash. Bishimi woi na bɨnau bo ɗɨm na yiwu batishma gɨn ko yereiyu.
\v 17 Kirishti woi tangana na ye batishmau ge bila na ɓoi ɓalam net. Woi tangana bɨla na ɓoi ɓala gɨn bo shen shen ma mujunghu, kɨduwa muru ɓaɓaagha ma Kirishiti bila duwoni bammu.
\s1 KƗRISHITI SHI DƗMBƗRI MA PUROGURU, GƗN WUTAU MANI
\v 18 Kɨda tangi ma ɓaɓaaghai, a ɗuwoni woma tuttulok yi moi ana muru. Ge yi moi Puroguru shi ɗaamai, A ɗuwoni dimbɨri ma Puroguru.
\v 19 Ɓulmani ɓulma, ''Ana jaɓe bo shen shen ma na ɓɨrma yero; ana maane bɨn wonduwoi ma ana ɓɨrma yero wom bam.''
\v 20 Shi to na ɓirma yeroi? Shi na binenni shi to? Shi ɗaato na bɨn ko ɓala mɨ la panii me? Woi Puroguru kaila bo shen shen ma la panii me ɗa tutulokwu?
\v 21 Dumbo la pani la bo shen shen mondo woi she bɨna yi Puroguru, a yen gwang yi Puroguru ɗayi tutulok ma ɓoi ɓala bɨla ɗai moi wun ɓwajire.
\v 22 Miya Yahuda wu lau wutau ma yale boigɨn, ɗɨm miya Girika wu lau bo shen shen.
\v 23 Ge mɨni mɨn ɓoi ɓala ma Kirishti mɨ wun doowaya, ɗuwana guwat diira yo yi miya Yahuda ɗɨm gɨn tutulok yi miya Girika.
\v 24 Ge yi moi Puroguru nawuna dai miya Yahuda gɨn moi Gɨrika, mɨn ɓoowu ɓala ma Kirishti ki dɨmbɨri gɨn bo shen shen ma Puroguru.
\v 25 Kɨduwa tutulok ma Puroguru a tai bo shen shen ma miya. Ɗɨm gatɨnje ma Puroguru a goowe gɨddɨng ma miya.
\v 26 Mwalan, ku yinge nai mamai. Woi dai ɓiye mai ka ana ɓɨrma yero la bo ɗuko ma miyau. woi dai ɓiye maiyu ka gɨn dɨmbɨriu. woi dai ɓiye maiyu ka ɓilaliu.
\v 27 Ge Puroguru a beele moi tulonjinwu kɨda bɨla ɓoi gumi ko ana ɓɨrma yero. Puroguru a beele wom gatɨmani la pani kɨduwa bɨla ɓoi gumi ko moi gɨddɨng.
\v 28 Puroguru a beele wom gatɨmani ɗɨm wom wun bun mani la pani, a beele wonduwoingin mɨ wun buna, maane ɗa wom bam woingin mɨ wun almai shi gɨn darma.
\v 29 A yu woyi me kɨda mu ba ɓale an gɨre kooni gaanniu.
\v 30 Kɨduwa wom Puroguru y, banje ka la Kirishti Yeshu. Mɨ ɗuwana yimu bo shen shen yi Purogur. A ɗuwoni mɨ teet yimu, karkat, ɗɨm na baale koi.
\v 31 Daa shimi kiim likarkat ɓala, '' mu ba an gɨre kooni bɨla gɨre kooni la Nakomu.''
\c 2
\s1 ƁOI ƁALA MA KƗRISHITI MƗ WUN ƁAGHAYA
\p
\v 1 Shakam na dona yimai, mwalan, woi naa dona gɨn bɨn ɓalau, kanje bo shen shen. kiim na ɓwa tuke jire ɓala ko Puroguru.
\v 2 Na kɨnke ki wo nai bɨna wonduwoiyiu shakam na laamai bo woi kara Yeshu Kɨrishti, shi mɨ wun doowaya.
\v 3 Ɗɨm naa laamai la gatɨnje ɗɨm la shoori gɨn dai dimbino golo.
\v 4 tupi mono gɨn wowe ɓala mono woi wun gɨn yila ɓala ma ame shen gɨn bo shen shenu. bo shimi wun ko ape lɨm gɨn dɨmbɨri,
\v 5 Kɨda ɓoijire mamai ba ɗuwoni la bo shen shen ma miyau. Ge la dɨmbɨri ma Puroguru.
\s1 TAƊE ƁALAM DONA YI LƗM MA PUROGURU
\v 6 Ge banje mɨn ɓale wom bo shen shen la moi komawu, ge woi bo shen shen ma la pani meu, kanje ko ana joko ma shakai me moi ana goomma ane.
\v 7 Bo shimi, mɨn ɓale bo shen shen ma Puroguru la tuka tuka jire, Tuka tuka bo shen shen mɨ Puroguru ɗika ɗeɗel do bo shaka ma darma maamu.
\v 8 Woi ana joko ninni la shakai meu moi wun bɨna bo shen sheni meu. Bo ɓa wu bɨn yiki ɗeɗel, je ɓa woi wun doowa Nakomu na darmaiyu.
\v 9 Ge kiim ɓulmani ɓulm, ''woigin mɨ yero woi alau, woi kumo nini kanghau, woi awo kɨnkau, woigini mɨ Puroguru ɗaura ko moi wun jindan. ''
\v 10 Me Woigin mɨ Puroguru shi apɨma la lɨm. duwa lɨm shi bɨtire wunduwoigɨn dai, da wom juɗuk ma Purogur.
\v 11 Mandei bɨna la awo duwoni bo woi lɨm mɨ la awo muiyu? Kɨshimi ɗɨm woi mu an bɨn wonduwoingin mɨ juɗuk ma Puroguru bo woi lɨm ma Puroguruu.
\v 12 Ge woi mɨn gɨpa lɨm mɨ la pani, ge lɨm mɨ dona yi Puroguru, Kɨduwa ɓa bɨla mu bɨn wunduwoingin mɨ Puroguru ɓooma ko bam.
\v 13 Mɨn ɓala yila ɓalangini moi kɨda bo shen shen ma mu waan ɗɨm kukumaiyiu, ge mɨ lɨm shi kukumu lɨm shi beke la yila ɓala la lɨm gɨn lɨm ma bo shen shen.
\v 14 Mum woi shi la lɨmu waan ɗɨm gɨpe wonduwoi mɨ la lɨm ma Puroguru, kɨduwa wu ɗuwowu woma tulokni yini. Waan ɗɨm bɨn yiwu kɨduwa wun wom la lɨm.
\v 15 Shi mum shi la lɨm an kumai ko wonduwoingin dai, ge yere wawu ɗɨm yini kumaiyiu.
\v 16 "Ge mandei an bɨn awo Nakomu, bɨla shi kukkuni?" Ge mɨn gɨn Kirishti awomu.
\c 3
\s1 SHERIYAN WUTAU MA PUROGURU
\p
\v 1 Ɗɨm ki naani, mwalan, woi naa ɓala gɨn kaamai ki miya moi la lɨmmu, ge ki moi la dimbiyik, ki dwai ambo la kirishiti.
\v 2 Na molemai gɨn wori, woi kumaru, kɨda woi ka yaka bo twi kumaru, ɗɨm da ɓanje woi ka yakau.
\v 3 Kɨduwa da ɓanje ka la dimbiyik, boim gongo gɨn kɨɨm gana laamai, woi ka ɗuko la wutau ma dimbiyikyiu, ɗɨm ka goto la wutau ma miyau?
\v 4 Bo ɗumai an ɓalmai, Na ta goro Bulush,''ɗɨm bɨlani shi ɓalmai, Na ta goro A polosh,''woi ka ɗuko ki ɗa miyauru?
\v 5 Mandei ɗɨm Apolosh, ɗɨm mandai Bulush? wun kwarjen moi ɗa yiwu ka ɓwajire, anya ma shi wutau kirau wom Nakomu ɓonna.
\v 6 Na kape, Apolosh ɓwa gwa, ge Puroguru na ɓaarɨmai.
\v 7 Da shimi na kapii gɨn na ɓoi gwai woi wun bo mondin wunduwoiyu. Ge Puroguru na ɓaarɨmai.
\v 8 Banje, shi mɨ kapa gɨn shi mɨ ɓwa gwa wun ɗumoi. Ɗɨm anya ma an gɨpe bolenje mani ɓiye wutau man.
\v 9 kɨda mɨn ana duken wutau ma Puroguru. Kaa toro ma Puroguru, ka ɗɨwo ma Puroguru.
\v 10 Kɨduwa yashik ma Puroguru shi ɓona na bɨn ɗɨw. Na loi yo ɗɨwo, bɨlani shi ɗɨwo koi. Ge anya ma bɨla loi kooni gɨn kaamo ɗɨwom mɨ shi lumai koi.
\v 11 Duwa woi mu niniu an loi yo ɗɨwo mɨ ta ma Yeshu Kirishitiu.
\v 12 Ɓanje anya ma laamai ɗɨgha ko yo ɗɨwo gɨn dara mɨ jung, duɗaduɗa, guwat na darma, shoowi, lulup, anya pili,
\v 13 wutau mani an apɨma, duwa kang boi an apɨmai, kɨduwa wati an apɨmani, watii an kir gwang wutau mɨ anya ma shi ya.
\v 14 Bo wutau ma mu a ɗuwoni, an gɨpe bo lenje mani;
\v 15 bo ɗɨm wutau ma mu a tileni kap, an wulmai, ɗɨm shi gɨn kooni an ɗaama, an ɗuko ki a toiyini ɗa la wati.
\v 16 Woi ka bɨna kamai ka gaawii kumbo ma Puroguruu, ɗɨm lɨm ma Puroguru shi ɗuko laamaiyu?
\v 17 Bo mu ba jaɓe gaawi kumbo ma Puroguru, Puroguru an jabe mui shimi. Kɨduwa gaawi ma Puroguru karkat, ɗɨm kishimi kamai kɨm.
\v 18 Mu ba tekɨle koniu, bo mondin mu laamai shi almai ki shi ɓɨrmani la shakai me, mo bɨla mani ''tulokni'' kɨda bɨla ɗuwoni na ɓɨrma yero.
\v 19 Kɨduwa bo shen shen mɨ la pani me, tutulok yi Puroguru. Kɨduwa ɓulmani ɓulma: ''Shi koi ana bɨrma yero la ɓɨrma yero maawu."
\v 20 "Ɗɨm kɨma Nakomu a bɨn dai shen woma na bɨrma yero dai bam.
\v 21 Duwa shimi, mu ba gɨre kooni la miyau. Dai wonduwoi mamai,
\v 22 Anya Bulush, anya Apolosh, anya Kepash, anya la pani, anya tuniya, anya muru, anya wom ɓanje, anya mɨ na dooma, dai mamai, ɗɨm kaa ma Kirishiti,
\v 23 ɗɨm Kirshiti ma Puroguru.
\c 4
\p
\v 1 WUTAU MA ANATUPI
\̀v 1 Kishimi mu bɨla gire mɨn, ɗa kwarjen ma Kirishiti, ɗa kwrinjen ma kɨrishti ɗɨm ana kwarakwarak ma bo tuka jire ma Puroguru.
\v 2 Duwa shimi, wom wun jindai yi kwarak bɨla ɗuwoni na ye wom teet.
\v 3 Ge bo yino woi ɗuwana wom pirmau ku yino kumai anya ɓa la gaawi kumai ma miya. Duwa naani woi na ya kumai koono.
\v 4 Woi na bɨ̇na mondin wole kuuwu nini mɨ ka ya koonou, ge woi ɗuwana naa shararau. Nakomu shi na yino kumai.
\v 5 Duwa kɨshimi boku ɓale aku kaaye kumai ko mondin wonduwoiyu woi shakai yenau, bɨla Nakomu maatɨni. An por wom tukumani la tɨkɨrim do bo kang, ɗɨm wom la awo an apɨma. Da shimi anya ma an gɨpe payɨk mani yi Puroguru.
\v 6 Ɓanje mwalan, na ape gokongini me yino gɨn Apolosh da kaamai, kɨduwa ɗa yimu bɨla ku kuke wom wun ɓala, "boku gowe wom ɓulmani ɓulmau." kɨduwa mondin mu bɨla gɨre ko mondin mu tai mɨ dumoiu.
\v 7 Mandei shi almamai dang ɗang gɨn apomaiyi? Mɨndei mi kaa gɨn shi mɨ woi ko bam ka gɨpau? Bo ko bam ka gɨpa goro mi ka gɨre koomai ki woi kɨshimi ka yau?
\v 8 Takai ku wai dai wom ka jindai! Takai ku ɗuwoku ana gɨna! Ku loi goro twi joko- ɗɨm nap gɨn mɨni! ngwalngwal mono ku twi joko, kɨduwa bɨla mu twi joko gɨn kaamai.
\v 9 Naa shenmai Puroguru a loi mɨni anatupi bo kang ki mɨ gorobi la moi teerɨmawu ɗɨm ki miya moi wun kaayuwa kumai ma duna muru. Mu ɗuwomu ɗa woma yɨngɨma do yi lapani-yi anatangi ɗɨm do yi miya.
\v 10 Mɨn tulonjinmu kɨduwa Kirishiti, ge bɨrmamai la Kirirshiti. mɨni mɨn ɗwal, kamai ka gɨddɨng. Wu gɨre koomai, mɨni ɗɨm wu bun mɨni.
\v 11 Da la shakai mɨ ɓanje mɨn la kiim gɨn kiim gwa, mɨn la tatɨr ma pinen, wu pooshe mɨni gɨn duna, ɗɨm woi mɨna komuu.
\v 12 Mɨn wutau kɨdekɨde gɨn armu. Shakam wun ɓeelamɨna mɨn luwu shaɗak. ̃Shakam wun piilamɨna mɨn dɨngɨmai.
\v 13 Shakam wun jaalamɨna mɨn ɓala la shen. mu ɗuwomu kɨshimi da ɓanje wun gɨrmamu kɨshimi, ko burut ma la pani ɗɨm bubut mɨ ta dai.
\v 14 Woi Na ɓula woiyi me na ɓoomai gumiu ge na niim mamai ɗa ambo bo awono.
\v 15 Anya ɓa ka gɨn ana dɨrbuwa dendiren gum la Kirishiti, woi ka gɨn bopin ɗɨgɨmu. Duwa na ɗuwono bonghai la Kirishiti Yeshu da wowe ɓalam net.
\v 16 Da shimi na kumbemai ku kukene.
\v 17 Kɨduwa shimi na tangɨmai Timatawush, lowo bo awono ɗɨm na boijire mɨ jik la Nakomu. An shenmai goko mono la Kirishiti, kiim naa kukumai anya to, ɗɨm dai gin la Yikilishiya.
\v 18 Ɓanje yerei lamai wun gɨre koowu, wun yimai ki woi ana mane do yimaiyu.
\v 19 Ge ana do yimai woi duduwu, bo Nakomu a lɨwi. Bishimi ana bɨn woi kara shen ko ɓala ma ana gɨre koiyu, ge ana yinge dimbiri maawu.
\v 20 Kɨduwa joko ma Puroguru woi yi ɓalau ge yi dimbiri.
\v 21 Mindei ka jindai? Bɨla na dono yimai gɨn ambakru kanje gɨn jindaboi ɗɨm la lɨm ma gande koi?
\c 5
\s1 KUMAI KO KWALALAKWALALA
\p
\v 1 Mu kang rohon ma kwalala kwalala laamai, mɨ anya la angaungin wo wun lɨwa kaamo kwalala kwalalai meu. Rohoni shimi mu nini laamai mɨ shi bonko gɨn mɨnda boki.
\v 2 Ɗɨm ka gɨre koomai, woi yena ɓa ku ape jabɨma awomai koiyu? Mum ya woyime mbak ku poryi laamai.
\v 3 Dai gɨn woi naa nini gɨn kaamai la dɨmbiyiu ge naa nini laamai la lɨm, na yina mui me kumai takai, ki naa nene.
\v 4 Shaka mɨ ka dapaka boi ɗumoi la yin Nakomu Yeshu, ɗɨm lɨmno nene la dɨmɓiri ma Nakoma Yeshu, na teule kumai ko Mui me.
\v 5 Na yu woyime kɨda na ɓoi Mui me la ara Amna Yanjin bɨla jabeyi la dimbiyik, kɨduwa Lɨmni bɨla wai ɗama la pori ma Nakomu.
\v 6 Gɨre koi mamai woi yena gwanghu. Woka bɨnauru yirma kalla shi yile burodii?
\v 7 Ku joɓe koomai ko manje yirma kɨda aku ɗuko pee burodi, kɨda bo ku ɗuwoku burodi mɨ woi yirma lakiu. Kɨduwa Kirishiti, lo gam ma goowe koi maamu, mɨ wun tapɨra
\v 8 Daa shimi mu ye lanyi woi gɨn manje yirmau, yirma ma gɨngɨng shen gɨn kerek awo. Duwa shimi, mo mu ye langyi gɨn burodi mɨ woi yirma lakiu gɨn jire.
\v 9 Na ɓulmai la likalikat tangi mono boku dape komai gɨn minya ana kwalala kwalalau.
\v 10 Woi naa ɓala miya ana kwalala kwalala mɨ la pani meu, kanje ana jinda bam, kanje ana tɨpɨre boi, kanje ana tapɨre pɨra, kɨda ɗuko nap gɨn wuni an ɗuko dɨm bɨla ka poroko la panii me.
\v 11 Ge ɓanje naa ɓulmai boku dape koomai gɨn anya ma mɨ wun naayi Mol ge shi ɗuko ma kwalala kwalala, kanje na battal, kanje na tapɨre pɨra, kanje na ɓeelo, kanje na murumen, kanje na tɨpɨre boi. Da wombotuma boku twi gɨn kaamo Miyai meu.
\v 12 Ki ɗɨnga ana yiwu kumai ko moi wowun ga la gaawi kumbou? Bo shimi, woi kamai aku yiwu kumai ko moi la gaawi kumbou?
\v 13 Ge Puroguru shi yiwu kumai ko moi wun pani. "Ku por Mum gɨngɨngha laamai"
\c 6
\s1 BOKU WOLE KUUWU GAAN MOI WOI ANAƁOIJIREU
\p
\v 1 Bo mu ɗumoi laamai kwaulana gɨn duwoni, an jindai bɨla tani gaan na kumai na kindi ɓoijire, kanje gaan ana ɓoijire?
\v 2 Woi ka bɨnau ana ɓoijire awu ye kumai ko la pani? Bo kɨshimi, aku ye kumai gɨn ko lapani, waku ɗɨm niime ambo ɓala mɨ la derenmaiyu? Woka bɨnau am yiwu kumai ko na tangi ma Puroguru?
\v 3 Shangɨm ɗɨm kumai ko woingin mɨ la panii me?
\v 4 Bo aku ye kumai ko wom ɗuwana ringring la ɗuko maamu, goro mi ka loi kumai gaan moi woi wun gɨn bo ɗuko la yikilishiyau?
\v 5 Na ɓal woi yime kɨda ku kang gumi. Woi Mu nini ɗumoi laamai mɨ ɓɨrmani bɨla shi ɗɨma niime kwaghal deren mwalanu
\v 6 Ge wom ɗuwana, naɓoijire ɗumoi shi ta la gaawi kumai gɨn duwoni na ɓoijire, ɗɨm ɓalai shimi wun luumai gaan na kumai mɨ woishi na ɓoijireu.
\v 7 Jirei ɓalai shimi dumbo kwaghal a gani la ana ɓoijire kara shimi a maamai. Goro mi waaku lɨmmai ka wolokuu? Goro mi waaku banghai wu titemaiyu?
\v 8 Ge ka woloko ɗɨm ku tite yerei, ɗɨm wun mwalanmai!
\v 9 Woi ka bɨnauru moi wo wun teetu wawu wai kolo la joko ma Puroguruu? Boku ɓoijire ko lɨwonginu. Ana kwalala kwalalai, ana tapɨre pɨra, ana lambe shiri, Mamyen ana kwalala, mamyen kanje tamyen ana yewe apowu,
\v 10 ana shiri, ana batal, moi ana muru men, ana ndoro, ɗɨm gɨn ana tite boi- woi mu nini an wai kolo la joko ma Puroguru.
\v 11 Me shimi wom apomai wun yiki ɗuwa. Ge wu joɓemai, wu maanemai karkat, wu maanemai teet yi Puroguru la yim Nakomu Yeshu Kirishiti ɗɨm ɗaayi Lɨm ma Puroguru maamu.
\s1 KU GƗRE DARMA MA PUROGURU GƗN DƗMBƗYIMAI
\v 12 "Wonduwoi dai ko goko yino,"ge woi dai wom gwanghu. "Wonduwoi dai ko goko yino," ge waano ɗuko ma jewejewe ko anya pɨla lawuu.
\v 13 "Wombotuma wu yu duwa awo", ɗɨm awoi duwa wombotuma," Ge Puroguru an patɨmawu dai ane. Woi wu yu dinbiyik da kwalala kwalalau. duwa shimi dimbiyik yi ma Nakomu, ɗɨm Nakomu an bonni ko dimbiyik.
\v 14 Puroguru a yil Nakomu ɗɨm an yilmamu ɗaayi dimbiri mani.
\v 15 Woi ka bɨnau dimbiyimai bogomngin ma Kirishitii? Ana ɗɨm gɨre bogomngin ma Kirishiti na dape ɗɨm gɨn ma Na kwalala? Mo ba ɗuwoniu!
\v 16 Woka bɨnauru dai Mum dapa yini gɨn Na kwalala wu ɗuwowu dimbiyik ɗumoi gɨn shireu? Ki mɨ likalkat ɓala, "Moi raapyi awu ɗuko dimbiyik ɗumoi."
\v 17 Ge dai Mum dapana yi Nakomu a ɗuwoni ɗumoi gɨn shi la Lɨm.
\v 18 Yu kayo bo kwalala kwalala, "dai jaɓeɓala mɨ mu ya she nap gɨn dimbiyini" Ge Mu Na kwalala kwalala shi jaɓeɓala ko dimbiyini.
\v 19 Woi ka bɨnauru dimbiyimai gaawi kumbo ma Lɨm mɨ karkati, mɨ shi ɗuko laamai, mɨ dona yi Progurur? Woi ka bɨnauru woka bo mamaiyu?
\v 20 kɨduwa wu ɗiirimai ɗiirima. duwa shimi ku ɓoi darma ko Puroguru gɨn dimbiyimai.
\c 7
\s1 KINDIKINDI MƗ LA WULA
\p
\v 1 Ɓanje ko wom ka ɓula koi: " a yen gwang mu bo dei yi tamnou."
\v 2 Ge kɨda kɨrɨk ma wutau lambe shɨri, anya maami pɨla bɨla ɗuwoni mɨndani yiki, ɗɨm anya tamno pɨla bɨla ɗuwoto mooro yiki.
\v 3 Maamii bɨla ɓondo ko mɨndani wom ɗuwana teet bo bonko, ɗɨm kɨshimi tamnoi bɨla ye ko mooro.
\v 4 Tamno woshe gɨn dɨmbɨri ko dɨmbiro, kɨshimi maamini. Kɨshimi ɗɨm maamii woi shii gɨn dɨmbɨri ko dɨmbiyiniu, dɨm mɨndani.
\v 5 Bo ku gai apomaiyu, dɨm ko wom ka lɨuwa deren mai ɗɨm ma shaka mɨ ka kaaya. ku ye woiyime kɨda ku loi koomai la kumbo. Ɗɨm bi shiimi aku ɗɨm do yi apomai kɨma, kɨda amna yaanjin ba ɗɨm kɨrmai ko kindi koi koomaiyu.
\v 6 Ge na ɓale woingini moi do yimai ɗa woma lɨmma ɗɨm woi wom mbakwu. Naa jindai anya ma ɓa ɗuwoni ki naani.
\v 7 Ge anyama shi gɨn wom Puroguru ɓonna. mondin mu mani kaamo loyoloyoi me, duwoni ɗɨm kaamo loyoloyo mɨ ɗang.
\v 8 Ko moi woi wun yaa wulau gɨn ko booriyan Naa ɓalmai ɓa an yima gwang yiwu bo au ɗuko wawu wulau, ki naani.
\v 9 Ge bo wawu ɗɨm dinge koi koowuu, mo wu ye wula. Kɨda an yima gwangaya wu ye wula, ko mɨ jinda an dɨr lɨmwu.
\v 10 Ɓanje do yi ana wula Naa ɓoi kumai yime-woi naaniu, ge Nakomu-tamno ba tiketo gɨn moorou
\v 11 (Ge bo tiketo gɨn mooro, ata ɗuko kishiimi wata ye wulau kanje bɨla wu mawu maane ɗuko maawu), Ɗɨm maamii waani washe mɨndaniu.
\v 12 Ge do yi yerei na ɓale- Naani, woi Nakomuu- bo mondin mol nini mɨ shi gɨn tamno ji woi she na ɓoijireu, ɗɨm a lɨwi bɨla ɗuwoto gɨn shi, shi ba washereu.
\v 13 Bo tamno mooro woi shii na ɓoijireu, ɗɨm a lɨwi bɨla ɗuwoni gɨn shire, shire ba washeyiu.
\v 14 kɨda maami mɨ woi shi na ɓoijireu ɗaurɨmani kɨda mɨndani, ɗɨm tamno ji woi she na ɓoijireu ɗaurɨmoro kɨda molki. Bo woi kishiimiu ambo mamai au ɗuko gɨn bubut, ge kuli ɗaurɨmawu.
\v 15 Ge bo a ɗuwoni ana wulai woi ana ɓoijireu wun tikawa, mo bɨla tani. La kaame woyi shimi tamnoi kanje maamii kɨmdɨk maawu woi ɗuwana koowuu. Puroguru a na mɨni duwa ɗuko talai.
\v 16 ki ɗɨnga, tamno, shiji bɨna mondin ashi ɗai ko mooji? kanje kai, maami kai bɨna, mondin aka ɗai ko mɨndawo?
\s1 ƊUKOM PUROGURU ƊIKA
\v 17 Anya ma ɗuwoni la ɗuko mɨ Puroguru shi luna. kiim anyama Puroguru naya. Me shimi ɓala mono ko dai yikilishiya.
\v 18 Mondin mu nini shi gɨn ɗilik shakam wun naaya bo ɓoijire? Ba ape ki woi shi gɨn ɗilikwu. mondin mu nini mɨ woi shi gɨn ɗilikwu shakam wun naaya bo ɓoijire?
\v 19 Bo wu yini ɗilikwu. anya ɗilik kanje kindi ɗilik woi shi bo wonduwoiyu, woma yima shiimi taa goro kumai ma Puroguru.
\v 20 Anya ma bɨla yireni ko nai mɨ wun yina shakam Puroguru shii naya do yi ɓoijire.
\v 21 kai jeweru shakam Puroguru naawa? woi bɨkɨmongou. Ge bo aka ma talai, yu kishiimi.
\v 22 Duwa mondin mu mɨ Nakomu shi naatiya ɗa jewe shi mum talai ma Nakomu. Kishimi kɨm shi mui mɨ shi talai shakam wun naatiya bo ɓoijire shi jewe ma Kɨrishiti.
\v 23 Wu ɗiurimai ɗiurima, boku maku jaɓiyan ma miya ɗɨmwu.
\v 24 Mwalan, la kaame ɗuko mɨ anya ma laamu don laki shakam wun naamɨna do yi ɓoijire, mo bɨla mu yiremu laki.
\s1 MOI WOWUN GƗN WULAU GƗN BORIYAN
\v 25 Ɓanje ko moi woi wun tɨmna wulau, woi na gɨpa wouyo yi Nakomuu, ge naa ɓale wom naani na ɗika ki ɗayi yashɨk ma Nakomu, shi woma loi lɨm.
\v 26 Da shimi naa almai kɨda kindi kindi mɨ na doma a yen gwang mu bɨla yireni boim shi yiki.
\v 27 mɨndawo yikiru? Boko ye jinda washɨmorou. Woi mɨndawo yikiru boko ye jinda wulau.
\v 28 Ge bo kai gɨn wula, woi kaa yaa jaɓe ɓalau. Ɗɨm bo tamno ji woi wula koorou yaa wula woi she ya jaɓe ɓalau. Dai gɨn shiimi moi wun yaa wula au woi kaamo kindi kindi ɗɨgɨm shakam wun ɗuko, ɗɨm Naa jindai na pormai laki.
\v 29 Ge mwalan, me wom naa ɓala: Shakai tɨppa. Banje do gaan, mo moi wun gɨn tamyen wu ɗuwowu ki woi wun gɨn shiu.
\v 30 Moi ana kwi ɗɨm wu ape ki woi wun kwiu, moi ana popolok awo wu ye ki woi awowu popolokwu, ɗɨm moi wun ɗiira wonduwoi wu yeki woi womawuyikiu,
\v 31 ɗɨm ana ape kunduk la pani, bo wu ye ki woi wun tɨmna ɗoko kundukundukw, kɨduwa la pani ki mɨ she yiki she do bo tekshek.
\v 32 Naa jindai ku maku talai ko jaɓɨma awongin. mum woi yaa wulau shi loi yi woingin ma Nakomu, mɨ an pooshe awoni.
\v 33 Ge shi maami na wula shi loi kooni yi woingin mɨ la pani, mɨ an pooshe awo mɨndani-
\v 34 Shen mani tɨkɨmani. Tamno ji woi she gɨn wulau kanje lo gunyo she loi kooro yi woingin ma Nakomu, ki mɨ au ɗuko karkat la dimbiyɨk gɨn la lɨm. Ge tamno wulai she loi kooro ko wom la pani, mɨ an pooshe awo mooro.
\v 35 Na ɓalu woiyi me da twi gaan mamai, ɗɨm woi kɨda bɨla jingɨlemaiyu, na ɓalu woiyime ko wom teet, kɨda ku maane shemai yi Nakomu woi gɨn jijingɨlau.
\v 36 Ge bo bɨla mu a kɨnke woi shi yee wom gwang ma gɨregumi ko na lamberani-ba goowe bo wula̵. ɗɨm bo goko mani yiki bɨla wulde shiimi woi shi ya jaɓe ɓalau.
\v 37 Ge ba ɗoowe la awoni ɗɨm woi shi shɨngɨru ge an ɗɨm koi kooni, ɗɨm bo ɗoowe la awoni bɨla ye woyime bɨla ɓak la lamberani gunyoro anyima gwang.
\v 38 Duwa mum wula la lamberani a ye wom gwang, ɗɨm mum shi beela waani wulau a tai yee wom gwang.
\v 39 Tamno she ɗuko ma mooro dai shakam shii gɨn tuuniya. Ge bo mooro a mureni, she talai bɨla wul mum she jindai, ge dɨm yi Nakomu.
\v 40 Dai gɨn shimi la kumai mono ata tai ɗuko shakɨrak bo ata ɗuko kara shire. Ɗɨm naa almai ɗɨm naa gɨn lɨm ma Puroguru.
\c 8
\s1 WOMBOTUMA MƗ WUN WOWA KO PƗRAPƗRA
\p
\v 1 Ɓanje ko wombotuma mɨ wun tapɨra ko pɨrapɨrangin. Mu bɨni dai mɨn gɨn binen." Bɨnen shi yil ko mu, ge jindaboi shi ɗɨnghai.
\v 2 Bo bɨla mu shi almai a bɨn wonduwoi, mui shimi woi bɨna kiim ɓa an bɨnmaiyu.
\v 3 Ge bo mu a ye jinda Puroguru, mui shiimi a bɨn yini.
\v 4 Ɗɨm ko twi wombotuma mɨ wun tapɨra ko pɨrapɨrangin- Mu bɨni dai la panii me "pɨrapɨra woi shii bo wonduwoiyu" Kishiimi ɗɨm woi bɨla Puroguru yikiu ge ɗumo."
\v 5 Kɨda mondin pɨrapɨrangin yiki nini la puro kanjei boijiali, kiim "pɨrapɨrangin" wun ɗɨgɨm "gɨn anakomɨna."
\v 6 Dai gɨn shiimi bo yimu puroguru ɗumoi mɨ shi Bong, wonduwoi dai daa yini, ɗɨm mini mɨn ɗuko mani, ɗɨm Nakomu Yeshu kɨrishiti ɗumoi, mɨ dai ɗa yini wonduwoingin yena ɗɨm ɗa yini mɨn ɗuwama."
\v 7 Kɨduwa shiimi bɨnenyi me woi shii la miya daiyu. Bo shimi yerei ɗuwa do tapɨre pɨrapɨrangin, ɗɨm wun twi wombotumai me ki wonduwoi mɨ wun tapɨra ko pɨrapɨrangin. shen wo maawu a ɗuwoni woma batigiling kɨda a ɗuwoni ɗwal.
\v 8 Ge wombotuma woi an apɨmamu yi Puroguru. Woi jaɓɨmamuu bo woi mɨn twau kanje mɨn gwang bo mu twi.
\v 9 Ge ku maane shen ɗuko talai mamai bo ɗuwoni ko mondin mu mɨ shii ɗwal la ɓoijire ɗa goko ma diire you.
\v 10 Ɗɨm bo mondin mu a alwe, mu na bɨnen, kai twi wombotuma la gaawi trapɨre pɨra. woi shen womani an wai dɨmbɨriu bɨla twi wom wun tapɨra gɨn ko pɨrapɨrau?
\v 11 kɨda gaare womamai ko jire ma pɨrapɨrangin, moi wun ɗwalla, mol mɨ kɨrishiti murana, a tileni.
\v 12 Duwa shimi shakam kai jaɓa ɓala ko mwalanwo ɗɨm awowu jaɓana, ka ye jaɓe ɓala ko Kɨrishiti.
\v 13 Kɨda shiimi, bo wombotuma an wi mollo dɨɨre yo, ana maane aɗe arau, kɨda bono wui mollo wukoreniu.
\c 9
\s1 BOLENJE MA NATUPI
\p
\v 1 Woi naa talaiyu? woi na natupiu? woi naa ala Yeshu Nakomu? woi ka ana wutau mono yi Nakomu?
\v 2 Bo woi naa natupi yi yere miyau, ge yimai naa natupi. Kɨduwa gɨn bɨnmamai naa natupi ma Nakomu.
\v 3 Me gangɨk mono ko moi wun yingu mono;
\v 4 woi mɨn talai mɨ tui gɨn naiyu?
\v 5 Woi mɨn talai mɨ wul tamno ji she na ɓoijire, ki yere ana tupiu gɨn mwalan ma Nakomu gɨn Kepashu?
\v 6 Kanje dɨm kara Barnabash gɨn naani mbak mu yee wutau?
\v 7 Ma an wutau ki na ɗowe ko bam? Mandei an pan shoɓiyan woi twa loyoni? kanje mandei na kɨrran juwa woi shi yande ɓiya maawu?
\v 8 Na ɓalu woyime la dɨmbiri ma mu ru? woi kumai ɓala kɨshimiru?
\v 9 Duwa ɓulmani ɓulma la likalikat ma Musha, "Boku wui langtang bo birikwu shakam shi dushe pondi." kuliru birikyi wom Puroguru lwa lɨmni koi?
\v 10 Woi shii ɓalai koomu? Wu ɓulmu, kɨduwa dai na mɨra bɨla loi awoni ko mɨra mani, na peemai bɨla bɨni au tɨkɨmai gɨn wuyo pondi.
\v 11 Bomu kape woma lɨm laamai a yen ɗɨgɨmru mu laɗe wonduwoingin ɗɨgɨm yimai?
\v 12 Bo yere wu ape dɨmbɨrii me koomai, woi dɨmbɨri maamu ta shimiu? Duwa shimi mu dinge dai wonduwoi duwa ba ɗuwoni wom an gai ɓalam net ma kɨrishti.
\v 13 Woi ka bɨnau moi ana wutau la gaawi kumbo wun wai wombotuma maawu la gaawi kumboi? Woi ka bɨnauru moi ana wutau ko bo tapɨrɨk wun tike wom wun ɓwa ko bo tapɨrɨki?
\v 14 La gokoi shimi, Nakomu a ɓale dai moi wun ɓoi ɓalam net au wai wombotuma mawu laki.
\v 15 Ge woi naa wa wonduwoi la woingini meu, woi na ya ɓuloi me kɨduwa na wai wonduwoiyiu. Dembe na murana ko mondin mu bɨla gaane gɨre koiyime.
\v 16 Bono ɓoi ɓalam net woi na gɨn goko mɨ gɨre koiyu, kɨda mbak na yee woiyime. Ɗɨm luworano bo woi na ɓwa ɓalam netru!
\v 17 Bono ye woyime la jindano, naa gɨn bolenje. Ge bo woi la jindanou, naa gɨn wutau mɨ wun wuna yimai kɨma.
\v 18 Mɨndei bolenje monoi? kɨda shakam bono ɓoi ɓala, ana ɓoi ɓalam net ɗɨm kɨda bono washe goro bojenje mono ma ɓoi ɓalam netru.
\v 19 Kɨda naa talai ko wonduwoi dai, na ɗuwono kwarak ko dai, kɨda bɨla na wai ɗɨgɨm.
\v 20 Ɗayi miya Yahuda na ɗuwona ki na Yahuda, kɨda na wai miya Yahuda. Yi moi wun goro kumai, naa ɗuwoni ki mum shi goro kumai kɨduwa bɨla na wai moi wun goro kumai. Na yu woiyime kɨduwa na gɨn koono woi naa goro kumaiyu.
\v 21 Yi moi wun nap gɨn kumai, na ɗuwono ki mum shi nap gɨn kumai, dai gɨn mɨ naani woi naa na nap gɨn kumai ma Puroguru, ge goro kumai ma kɨrishti. Na yu woiyime kɨduwa na wai moi wun nap gɨn kumai.
\v 22 Yi moi ɗwal na maane koono ɗwal, kɨduwa bɨla na wai ko moi ɗwal. Na ɗuwono wonduwoi dai ɗayi miya dai, kɨduwa anya ko gokoi pɨla bɨla na ɗai yerei.
\v 23 Naa ye wonduwoi dai kɨduwa ɓalam net, kɨduwa na wai shaɗak mani.
\v 24 Woka bɨnauru la kaaye koi dai ana kayoi wun kayo ma kaaye koi, ge kara ɗumoi laawu an gɨpe bolenje? kɨduwa shiimi yu kayo ka wai bolenje.
\v 25 Anyama Na kayoi shi koi kooni la wonduwoingin dai. wun yimai kɨda wu gɨpe joko mɨ shi jaɓɨma, ge mɨn yimai kɨda mu gɨpe joko mɨ woi shi jaɓɨma.
\v 26 Kɨduwa shimi woi na kayo ko bamwu kanje na bap annao la yiweru.
\v 27 Ge na maane dimbino ki jewe kɨduwa bim naa ɓwa ɓala ko yere miya naani gɨn koono bo na gatɨnau.
\c 10
\s1 ƁIRKUMO KO TAPƗRE PƗRA
\p
\v 1 Woi Naa jindai ku ɗuwuko woi kanghau, mwalan, kɨduwa bopinmu dai wun goro awi wun ɗɨm dai wu goowowu ɗa la gwa.
\v 2 Dai wu woi baptishma ɗayi Musha la awi ɗɨm la nong gwa,
\v 3 Ɗɨm dai wu twi wombotuma ɗumoi ma lɨm mɨ karkat
\v 4 Dai wu nai woma naama ɗumoi ma lɨm mɨ karkat. Kɨda wu naa la guwat ma lɨm mɨ tana gorowu, ɗɨm guwaryi shimi Kɨrishiti.
\v 5 Ge Puroguru woi kangha net gɨn yere ɗɨgɨm laawu, ɗɨm murwu ɗukɗuk la lushu.
\v 6 Ɓanje woingini me wu ɗuwowu yimu woma apɨma, kɨduwa bomu yee jinda wom gɨnggɨnghau ki mɨ wun yau
\v 7 Boku ɗuwoku ana tapɨre pịra pɨranginiu, ki yerei moi laawu wun yau. Me kim ɓulmani ɓulma, "miyai wu ɗuwowu bɨla wu twi ɗɨm wu nai, ɗɨm wu yilewu ye ɗaɗau.
\v 8 Bo mu ye kwalala kwalalau, kim ɗɨgɨm laawu wun yau. La bonko ɗumoi miya dendɨren raapgumni -dɨrakunung wun mutuwa duwa woyime.
\v 9 Anya bɨla mu kɨr Kɨrishitiu, kim ɗɨgɨm laawu wun ya ɗɨm wayengin duwawuna.
\v 10 Ɗɨm bo ku ye gorokumou ki moi ɗɨgɨm laawu wun ya, ɗɨm natangii ma muru duwa murwu.
\v 11 Ɓanje woingini moi a wai wuni bɨla ɗuwoni bo shita yimu. Ɓulmani kɨduwa ɓɨr kumomu- da mɨni gɨn ko mum gɨmma milangin dona.
\v 12 Kɨduwa shimi dai mum shi shenmai shi jik bɨla yee shen bo wukɨranau
\v 13 woi kɨrɨk niniu mɨ ta dɨmbɨri mamai mɨ ɗuwana peeniu yi dai ɓiye miyau. Duwa shimi, Puroguru najire. waani ɓanghamai ku wai kɨrɨk mɨ ta dɨmbɨri mamaiyu. gɨn kɨrɨkyi an kɨma ɓoi goko ma twoikoi, kɨduwa bɨla ka ɗɨm dɨngɨmai.
\v 14 Kɨduwa shiimi, ka moi naa jinndai, yu kayo bo tapɨre pɨra.
\v 15 Naa yimai ɓala ki miya moi ana gaare wonduwoi, kɨduwa ku bendile wom na ɓala.
\v 16 Ɗouyo ma shaɗak mɨ mɨn loi shaɗak yiki, woi ɗuwana ɗa tikauru la dom ma Kɨrishiti? Burodi mɨn tike woi ɗuwana tikauru la dimbi Nakomu?
\v 17 Kɨduwa kaɓakaɓa burodi ɗumoi, mɨni moi mɨn ɗɨgɨm mɨn dimbiyik ɗumoi. mɨn twi kaɓakaɓa burodi ɗumoi dai ɓiyemu.
\v 18 Yɨngu miya Yishraila: woi dai ana twi tapɨrɨki ana wutau ma bo tapɨrɨkwu?
\v 19 Mɨndei naa ɓalmai ɗɨm? Ge pɨrapɨra wonduwoiru? kanje wombotuma mɨ wun tapɨra ko pɨrapɨra wonduwoiru?
\v 20 Ge naa ɓala, ko wonduwoingin moi angau ana kur ta goro Puroguru wun tapɨre, wu ɓoi woingini me ko yaanjin ɗɨm woi do yi Puroguru. woi naa jindai ku ɗuwoku ana wutau gɨn yaanjinu! waaku naamai la ɗouyo ma Nakomu ɗɨm la ɗouyo ma yaanjinu.
\v 21 Waaku dape twi wombotuma ko kuturak ma Nakomu ɗɨm gɨn kuturak ma yaanjinu.
\v 22 kanje mu wui Nakomu bɨla yee gongou? mu taayi gɨddɨngruh?
\s1 KUYE WONDUWOI DAI KƗDA GƗRE DARMA MA PUROGURU
\v 23 "Wonduwoi dai ko goko," ge woi dai wonduwoi gwanghu. "Wunduwoi dai ko goko," ge woi dai bɨye wonduwoi ma tui gaanu.
\v 24 Mu bo lau wom gwang kɨduwa kooniu. Duwa shimi, anyama bɨla lau wom gwang ko nakokala mani.
\v 25 Aku ɗɨm twi dai wom wun wupumai la kashuku woi gɨn biɗa ko kɨnkɨmaiyu.
\v 26 Kɨduwa "la pani ma nakomu, gɨn dai gɨmma mani."
\v 27 Bo na kur ɓoijire a naawe bo twi wombotuma, ɗɨm kai jinda taama, tu dai wom shi lwa gaanwo woi gɨn biɗau anya kɨkɨnkau.
\v 28 Ge bo mu ba ɓalwo, "wombotumai ma tapɨrɨk ma woi ana ɓoijireu," boko tuyiu. me ma duwa mum shi ɓalwa ɗɨm duwa shen wonduwoi.
\v 29 Woi naa ɗɨku shen mongou ge shen wonduwoi ma mui me. Dami a wu yino kumai ko talai ma duwono?
\v 30 Bono twi wombotumai gɨn popolok ma awo, kɨduwa mi awu ɓeelɨmono ko wom naa ɓwa barka koi?
\v 31 Duwa shimi, anya ka twi anya ka nai, anya mi ka ya, ka ye dai kɨduwa darma ma Puroguru.
\v 32 Boko ɗuwoko guwat direyo ko miya Yahuda anya miya Girkau anya ɗɨm yikilishiya ma Puroguru.
\v 33 Na ye na pooshe awo miya la wonduwoi dai. Woi naa lawa bolenje monou, ge ma miya ɗɨgɨm. Na yu woiyime kɨduwa wu wai ɗaama.
\c 11
\s1 TAMYEN WU TUKULE KOOWU
\p
\v 1 Ku kukene kim naa kukumai yi Kɨrishiti.
\v 2 Ɓanje naa pai mamai kɨduwa ka shen mono la wonduwoi dai. Naa pai mamai kɨduwa ku kwai ngwet bopanigini ki mɨ naa ɓoomai.
\
\v 3 Ɓanje naa jindai ku gaare laki, Kɨrishiti shi ko miya dai, kɨm maami shii koi yi tamno, ɗɨm Puroguru shii koi yi Kɨrishiti.
\v 4 Dai mum shi ya kumbo kanje ɓale wom an do gaan gɨn kooni numani a bun koonii.
\v 5 Ge dai tamno ji ya she kumbo gɨn ɓale ɓala mɨ an yima gaan gɨn kooro shwa a bun kooroi, kɨduwa dai ɗumoi ki a dande kooro,
\v 6 Bo tamno waata nimme koorou, bɨla kashe wakai kooro tɨptɨp. Ba an ɗuko ɗa woma gumiu yi tamnou bɨla kashe wakai koro, kanje ɗɨm bɨla dande koorou an yima gwang bɨla nuume kooro.
\v 7 Maami ba nuume kooniu, kɨduwa shi yipa gɨn darma ma Puroguru, ge ma tamno she darma yi maami,
\v 8 kɨduwa maamii woi pottɨna yi tamnou, boshimi tamno pottɨto yi maami.
\v 9 Kɨduwa woi wun ɓɨra maami da tamnou boshimi tamnoro kɨduwa maami,
\v 10 kɨduwa shiimi tamno shee gɨn boshita ma dɨmbɨri kooro, kɨduwa ana tangi ma Puroguru.
\v 11 Dai gɨnshiimi yi Nakomu, tamno woshe gɨn ɗuko ma kooro yi maamiu. Shangɨṁ shii maamii shii gɨn ɗuko ma kooni ko tamnorou.
\v 12 Kim tamnoro pottɨta yi maami, kishiimi maami pottɨna yi tamno. Ɗɨm dai wonduwoi pottɨna yi Puroguru.
\v 13 Ku yinge laki gɨn koomai: a yeen gwangru tamno bɨla yee kumbo gɨn kooro shwa?
\v 14 La anya bo pani wai kukumai woma gumi maami bɨla ɗuwoni gɨn wakai kooni shutupwu.
\v 15 Ge, bo tamno shee gɨn wakai mɨ gabe gabe, an ɗuko ɗa darma mondou? Kɨduwa wakai mondo wu ɓondo woma nume koi.
\v 16 Bo mu nini lau kirki ko ɓalai, woi mɨn gɨn woma yima ɗɨmɨu, dai gɨn Yikilishiyangin ma Puroguru.
\s1 GATE GUM TWI JIBI MA NAKOMU
\v 17 Ge la ɓalaɓala moi, wona pai mamaiu. Kɨduwa shakam mɨ doka yi apomai, woi kɨda gwangniu ge kɨda gɨnggɨngni,
\v 18 Kiduwa dumbo ɗeɗel, kanghi ka goro apomai la gaawi kumbo, tika tɨka deren mai na bɨni na ɓoijire ɗɨm,
\v 19 Kɨduwa mbak tika lamai gɨn moi wun luwa au ɗuko lamai.
\v 20 Kɨduwa aku do pete apomai wai ɗuwana kaa twi wombotuma ma Nakomu.
\v 21 Bo ku twi anyama shii twi kumat mani ki yerei wun gɨn wombotuma maawu. ɗumoi shii kan kiim mɨ ɗumoi ɗɨm la muru men.
\v 22 Ka gɨn mɨna mɨ aku tuumai gɨn mɨna mɨ aku naamai ru? Kaa bun Yikilishiya ma Puroguru, kaa bun moi woi wun gɨn shiu? Mindeyi ana ɓalmai komai, ana paimamairu? waana pai mamai kɨduwa shiimi.
\s1 TWI JIBI MA NAKOMU
\v 23 Kɨduwa wom na gɨpa yi shimi naa ɓoomai kɨm kɨda Nakomu Yeshu, la bɨri mɨ wun washe kooni, gɨra burodi,
\v 24 bim shi ɓwa barka, shi jeshɨla ɗɨm a ɓale, "Me dɨmbiyino, mɨ wun ɓwa duwa mai. Ku yee shiimi duwa shen mono."
\v 25 La kaame gokoi shiimi kɨma, gɨra ɗouyoi, shii ɓala, Ɗouyoi pe ɗowe ko ɓala, mɨ wun luwa la domno. Ku yee shiimi ringring shakam kaa naamai kɨda shen mono."
\v 26 Dai shakam kaa twi burodii me, ɗɨm ka naamai la ɗouyoi me, kaa ape muru ma Nakomui, daa por mɨ an bo doma.
\s1 TWI JIBI MA NAKOMU GƗN KINDI KƗRMA TUMAI
\v 27 Kɨduwa shimi dai mum shi twa burodii me kanje mum naa la ɗouyoi me la goko mɨ woi yenai, a yee jaɓe ɓala ma jaale dɨmbiyik gɨn dom ma Nakomu.
\v 28 Moi mu bɨla kɨr kooni dong, bɨla twi burodii ɗɨm bɨla nai la ɗouyoi.
\v 29 kɨda shi mum shi twa ɗɨm shi naa woi niima dɨmbiniu, a twi ɗɨm a nai kumai kooni.
\v 30 Shimi wom ya mɨya ɗɨgɨm laamai wun ɗwal ɗɨm wun pɨra, ɗɨm yerei laamai wu ye nong.
\v 31 Ge bo mu kɨr koomu woi au yimu kumai yu.
\v 32 Ge shakam Nakomu yima kumai, wun wuu mamu ko goko kɨda au tɨlmamu gɨn miya lapaniu.
\v 33 Duwa shiimi, mwalan no, shakam kaa dapaka boi ɗumoi daa twi wombotuma, ku moi apomai.
\v 34 Bo bɨla mu shii kang kiim, mo bɨla twi wombotumai mɨna, kɨda shakam kaa boi ɗumoi an ɗuko woma kumaiyu. Ɗɨm ko yere wunduwoi mɨ kaa ɓula, ana ape goko shakam na dona.
\c 12
\s1 WOMA ƁOOMA MA LƗM MƗ KARKAT
\p
\v 1 Ko wom lɨm mɨ karkat ɓwa, mwalan, woi na ya jinda ku ɗuwoku woi ka kanghau.
\v 2 Ku bɨni la shakam ka woi ka ana boijireu ku woloku la yi pɨra pɨra, moi woi wun ɗɨm ɓalau, la gokongin mɨ wun wolamai.
\v 3 Na jinda ku bɨni woi mu ninni mɨ shi ɓala gɨn lɨm ma Puroguru an ɓalmai,'' Yeshu jaaleniu.'' Woi mu nini an ɓalmai ''Yeshu Nakomu,''dɨm ɗa yi lɨm mɨ karkat.
\v 4 Banje ɓwaɓwa ɗangɗang, ge lɨmmi ɗumoi.
\v 5 Ɗɨm bo wutauyi ɗangɗang, ge Nakomu ɗumo.
\v 6 Gɨn yere wutaugin ɗangɗang, ge Purogurui ɗumoi shi ya kɨkɨt laawu dai.
\v 7 Ɓanje anya ma wu ɓooni wom an yimai bo kang la lɨm mɨ karkat kɨduwa miya dai,
\v 8 Gɨn mu ɗumoi lɨm mɨ karkat a ɓonni yila ɓala bo shenshen, Ko mondi yila ɓala ma bɨnen ɗa yi lɨm ɗumoi.
\v 9 Ko mondin a ɓoi boijire ɗa yi lɨmmi, ko mondin a ɓoi jang boi ɗa yi lɨm ɗumoi.
\v 10 Gɨn ko mondin ɗɨm a ɓonni wutau dɨmbɨri, ko mondin wouyo. Ko mondin wu ɓonni dɨmbiri mɨ an ɗɨm tike deren lɨmngin, ko mondin a ɓoi labok ɗang ɗang. Gɨn ko yere ɗɨm beke la ɓalagin ma lɨm mi karkat, gɨn ko yerei ɗɨm gaare la ɓal, gɨn ko yere beke la yila ɓalangi ma yilik.
\v 11 Dai wutau yi me ɗumoi ma lɨm mɨ karkat.
\s1 DAI ƁIYEMU BOGOM ƊUMOI
\v 12 Kim dɨmbɨyik dai ɗumoi ɗɨm gɨn bogom ɗangɗang ɗɨm dai wun yi dɨmbɨyik ɗumoi. Kɨshimi ɗɨm yi Kɨrishiti.
\v 13 La Lɨm ɗumoi mɨn wa Baptishima la dɨmbɨyik ɗumoi, anya la Yahuda gin Girika, anya lowo mɨna gin jewe dai wu lɨwi bɨla wun nai lɨm ɗumoi.
\v 14 Kɨda dimbiyik woi kara shi ɗumoiyu ge ɗɨgɨm.
\v 15 Bo yo a ɓale ''dumbo woi na arɨkwu, woi na gɨlwa ma dimbiyiku,'' an ɗuko kishimi woi shi ɗuko ma dimbiyiku.
\v 16 Bo ɗɨm kumo a ɓale, "kiduwa woi na yero, woi na la gɨlwa dimbiyiku.'' An ɗuko woi shi la dimbiyiku.
\v 17 Bo dai dimbiyik yero, tondei woma bo kang ɓala an ɗukoi? bo dai dimbiyik ɗa kumo, tondei woma kang ɗuwa wunduwoiyi?
\v 18 Ge Puroguru a ɗaure dimbiyik kiim shi nim.
\v 19 Bo dai wun bogom ɗumoi, dimbiyiki an ɗuko to?
\v 20 Duwa shimi ya dimbiyik bo gomen ɗɨgɨm ge dimbiyik ɗumo.
\v 21 Yero woi an balli ko arɨk, "woi na jindawou." kishimi ɗɨm koi an ɓalmai ko yo, ''woi na jindawou.''
\v 22 Ge bogomen ma dimbiyik moi ka ala ki wun ɗwaɗwalla woma yima maawu yiki.
\v 23 Ɗɨm bogomen dimbiyik moi mɨn shenmai gatɨmaw, mɨn ɓoowu ɓaɓabɨram, ɗɨm bogomen moi waamu ɗɨm apɨmawu am ɗɨm ɗaktɨmawu
\v 24 Banje bogomen maamu moi am ɗɨm apɨmai woi dɨm bomu ɗakte wuniu, kiduwa ɗaktɨmawu Ge Puroguru a dape bogomeni dai, dɨm shi ɓoi ɓaɓambɨram ko moi wun wula.
\v 25 A ye woyi me kida ba ɗuwoni tika ninni deren dimbiyku, Ge bogomeni wu koi apowu gɨn jindaboi ɗumoi.
\v 26 Bo ɗumoi laawu kang kindi, dai biyewu au kanghai, bo ɗumoi laawu wa payɨk, dai biyewu au popolok awo.
\v 27 Ɓanje ka dimbiyik ma Kirishiti, anya ma shi laki.
\v 28 Dɨm Puroguru a beele ko Yikilishiya domin anatupi, na raap Anawouyo, na kunung Ana malɨm, gin moi wun ya wutau ma yelaboi, gin ɓoomai ma jang bo, gɨn moi ana aye miya, gin ana wutau ma ɗuko ko ali, gin moi gin yilik dang dang.
\v 29 Wun dai Ana tupiru? wun dai ana Malɨmru? Dai biye wu ana wutau ma yale boiru?
\v 30 Dai biye wu wun gɨn ɓwaɓwa ma jang boiru? Dai biye wun ɓala la bokru? dai ɓiyewu wun beke la bokru?
\v 31 ku yire ku jik ku wai ɓwaɓwa mɨ ta dai. Ɗɨm ana apɨmai goko mɨ ta gwang.
\c 13
\s1 JINDABOI
\p
\v 1 Bo na ye ɓala gɨn yilɨk ma miya anya ɓa ma anatangi ma Puroguru, ge bo woi na gɨn jindaiboiyu, na ɗuwono ki ngwaghlang na kwi.
\v 2 Ɗɨm bo na gɨn binen ma wouyo gɨn gaare dai jire mɨ bo tuka gɨn binen, bo na gɨn ɓoijire mɨ ana por guwarngin. ge woi na gɨn jindaboyu, na ɗuwono wom bam.
\v 3 Ɗɨm bo na ɓoi dai wom naa yiki da tumai gɨn ana kindi, ɗɨm na ɓoi dimbino bɨla wu tɨle ane ge wona na gɨn jindaboiyu, na ye wom bam.
\v 4 Jindaboi shi kanaɗi gɨn gwang puro. jindaboi woi she gonggou kanje gɨre koiyu. woi she apekoiyu
\v 5 kanje kindi shen. Woi she jindakoiyu. woi she kɨɨm kɨlanghu, kanje koi mu la awou.
\v 6 Woi she popolok awo ko wom woi shi teettu. Bo shimi she popolok awo ko wom jire.
\v 7 jindaboi she kanaɗi gɨn wunduwoi dai, she boijire ko wunduwoi dai, she pate lɨmro ko wunduwoi dai, ɗɨm she dinge wunduwoi dai.
\v 8 jindaboi woi kɨrauni yikiu. Bo wouyo yiki, au goomma. bo ɓala la bok yiki, au yirma. bo binen yiki, an goomma.
\v 9 bɨn wo maamu kalla, ɗɨm wouyo maamu kalla
\v 10 ge shakam mɨ ta bineni dona, mɨ woi gɨmanau an goomma.
\v 11 Shakam naa low, naa ɓala ki lowo, Naa shen wunduwoi ki lowo, Na beke ɓala ki lowo. Shakam naa ɗuwana mu, naa ɓau shen ma ambo ambo ane.
\v 12 Duwa ɓanje mɨn yɨngɨmai ɗa la nini, ge shakai shimi yero gɨn yero. Banje na bɨn gɨlwani kalla, ge shakai shimi ana binmai kwakkwak.
\v 13 Ge ɓanje wunduwoi kunung ɓaghana: Ɓoijire, pate lɨm gaan, gɨn jindaboi. ge mɨ ta dai jindaboi.
\c 14
\s1 ƁALA GƗN LABO MIYA DANGDANG GƗN ƁALE WOM AN YIMA GAAN
\p
\v 1 Ku lau jindaboi gin ateyik ko woma ɓooma ma Lɨm, kɨduwa mondin ku ye wouyo.
\v 2 Duwa shimi shi mɨ ya ɓala gɨn labo miya dangdang, woi shi ɓala doyi miyau, ge do yi Puroguru, ge woi mu shi gaare wom shi ɓalmaiyu, kɨda shi ɓale wom bo tukwa la lɨm.
\v 3 Ge mum wouyo mani ɓala ma dɨgh miya, bɨla ɓoowu dɨmbɨri ɗɨm bɨla ande shen maawu.
\v 4 Shi na ɓala gɨn labo miya dangdang shi ɗɨgh kooni, ge na wouyo shi ɗɨgh Yikilishiya.
\v 5 Ɓanje naa jindai ɓa dai kuye ɓala la bok. ge anya mɨ ta shimi, Naa jindai ku ye wouyo. Na wouyo shi ɓambɨram ko na ɓala gin la bok ɗangɗang. (dɨm mondin mu ba bendɨle laki), kɨduwa Yikilishiya bɨla ɗɨwoto.
\v 6 Ge ɓanje, mwalan, bono dono yimai naa ɓala la bok ɗangɗang, ki dɨnga ana aimamayi? ani yimau dɨm bono yimai ɓala ɗa la wom apana, anya gɨn bɨnen, anya la wouyo, anya la kukuk?
\v 7 '' Bo pinen woi wom tuniyani yikiu wun ɗɨm kwi ki- ngaatel kanje shilling- ɗɨm bo woi kwiwu ɗangɗangwu, ki pɨla mu an bɨn kwi ngaatel gɨn shiling wom wun buumai? ''
\v 8 Bo mu ba boi ɓili shauni, ki dinga mu an bɨn shaka ma ɗaureyini ta bo shaagha?
\v 9 A ɗowuni kishimi yimai. Boku ye ɓalam woi kooni yikiu, ki pɨla mondin mu an gaare la wom ka balai? Aku ɓalmai woi mu niniu an gaare lakiu.
\v 10 Woi gɨn kɨkɨnkau labo miya ɗangɗang la pani me, ɗɨm woi mondin niniu mɨ woi laki yikiu.
\v 11 Ge bo woi naa bɨna labo miyau, ana ɗuko maawo yi na ɓalai. Ɗɨm na ɓalai an ɗuko maawo yino.
\v 12 Kishimi gɨn kaamai, dumbo ka ngwalngwal yimai bo ape yik ma lɨm, ku kwakuku gɨn bɨn wunduwoi mɨ Puroguru ɓwa ma ɗɨg yikilishya.
\v 13 Duwa shimi, shi na ɓala gɨn la bok, bɨla ye kumbo, bɨla shi bɨn beke laki.
\v 14 Ɗɨm bo na ye kumbo gɨn labok, lɨmno shi kumbo, ge shenno woi andanau.
\v 15 Mindei ana yimayi? Ana kumbo gɨn lɨmno, ge ana kumbo kɨma gɨn awono. Ana yila gɨn lɨmno ɗɨm ana yila kɨma gɨn awono.
\v 16 Bo woi kishimiu, boka paye Puroguru gɨn lɨm, ki pɨla muum la pani an ɓalmai, ''Amin'' Shakam ka ɓoi bark, bo woi shi bɨna wom ka ɓalmaiyu?
\v 17 Kuli ka ɓoi barka mɨ gwang, ge bɨlani laamai woi ɗighanau,
\v 18 Naa ɓoi barka ko Puroguru kɨduwa naa ɓala labok ɗangɗang mɨ ta mamai dai,
\v 19 ge la Yikilishiya a taano na ɓale yila ɓala baat gɨn bɨnma mono duwa kukuwu ko yerei, ko yila ɓala dendirengum labok ɗang.
\v 20 Mwalan, boku ɗuwoku ɗa ambo la shen wunduwoi mamai, a tai bo ye gɨnggɨngha ku ɗuwoku ki ambo kalkal, ge shenmai mo bɨla ɗuwoni ki moi ɓamɓɨren,
\v 21 La kumai ɓulmani ɓulma, "ana ɓala gɨn miya moi ɗa yi maawiyan gɨn labo maawiyan; ɗɨm dai gɨn shimi wawu kanghanou,''shi ɓala Makam.
\v 22 Duwa shimi labok wun shita, woi ko ana ɓoijireu, ge ko ana kindi ɓoijire. Ge wouyo ɗɨm shi shita, woi ko ana kindi ɓoijireu, ge ko ana ɓoijire.
\v 23 Ɗɨm duwa shimi bo Yikilishiya dai dapawu ɗɨm dai wun ɓala labok ɗangɗang, ɗɨm moi pani gɨn ana kindi ɓoijire wun gatuwa laki, wawu ɓalmai ka ana ganjou?
\v 24 Ge bo dai ɓiyemai ka wouyo ɗɨm na kindi ɓoijire, kanjei mum pani gatɨna laki, awoni an koi wom dai shi kangha, au yini kumai ɗa yi wom wun ɓala dai.
\v 25 Ɗɨm wom tukumani la awoni apɨma. Duwa shimi an tɨmma gaanni ɗɨm an ɓoi ɓaɓabɨram ko Puroguru. an ɓalmai kuli Puroguru shi laamai.
\s1 KUYE WOM YENA GWANG, ƊAURƗMANI
\v 26 Mɨndei ɓawana ɗɨmi, mwalan? Shakam ka doka yi apomai, anya ma shi gɨn yila, woma kukuma, woma al wunduwoi, labok, anya woma gaare wuduwoi, ka ye wom dai aka ɗɨm yimai ma ɗɨk Yikilshiya.
\v 27 Bo mu shi ɓala gɨn labok mo bɨla ɗuwowu raap ba yeni ɗɨgɨm kunung, ɗɨm anya ma bi duwoni; mu ɗumoi laawu bɨla bendile la wom wun ɓala.
\v 28 Ge bo woi na bendɨle laki yikiu, mo dai ɓiyewu wu ye ɗum la Yikilishiya. Mo anya ma ye ɓala ko kooni ɗɨm ko Puroguru.
\v 29 Mo ana wouyo raap anya kunung wu ye ɓala, ɗɨm yerei wu kake kumowu, gɨn shen yi wom wun ɓala.
\v 30 Ge bo muum wun ɓona binen shi sharap la gaawi kumboi, mo shi na ɓalai bɨla ɗuwoni ɗum.
\v 31 Duwa anya ma laamai an wouyo ɗumoi bi ɗumoi duwa anya ma bɨla kuke ɗɨm dai bɨla wu wai ding bo gonggo.
\v 32 Kɨduwa lɨm ma ana wouyo, ana wouyo wun gɨn dɨmbiri koi
\v 33 Kɨduwa Puroguru woi shi Puroguru ma jingile boiyiu ge ma talai. Me shimi wouyo la dai Yikilishiya ma ana ɓoijire.
\v 34 Tamyen wu ɗuwowu ɗum la Yikilishiya, woi wun lɨuwa wu ye ɓalau, boshimi wu ɓoi koowu kiim kumai ɓala.
\v 35 Bo wunduwoi nini wun jinda kukumai, mo bɨla wu biɗe mamyen maawu mɨna. A ɗuwoni woma gumi yi tamno bɨla ye ɓala la Yikilishiya.
\v 36 Yila ɓala ma Puroguru doni ɗa yimairu? Kara kaamairu yana yimai?
\v 37 Bo mu nini shi kɨnkɨmai shi na wouyo ma Puroguru, anya la lɨm, bɨla shi lɨwi gɨn wom naa ɓulmai do yimai wom shi Nakomu ɓala.
\v 38 Ge bo mondin nini woi lwa kooni yikiu boku loi koomai yiniu.
\v 39 Bi shimi, mwalan, ku ye wouyo gɨn ngwalngwal yik, ɗɨm boku gai muum an ɓala gɨn labok ɗangɗanghu.
\v 40 Ge ku ɓau wunduwoi dai bɨla yeni gwang ko goko.
\c 15
\s1 YILMA YESHU BO MURU LA MOI MUTAWA
\p
\v 1 Ɓanje, Naa shenmai mwalan ko ɓalam net mɨ naa ɓalmai, mɨ ka gɨpa gɨn mɨ ka yiraka koi,
\v 2 ɗɨm gɨn ɗa yi ɓalam netti me ka wa ɗaama, boku koi yila ɓalam na yimai wouyo mani ɓongɓong, dɨm ɗɨm ɓoijire mamai ko bam.
\v 3 Kɨduwa na ɓomai ɗeɗel wom taa gwang kiim naa gɨpa kɨm: Kirishiti a mureni da jaɓe ɓala maamu kiim likalikat she ɓala,
\v 4 ɓale wu areyi, a yileni la bonko mɨ na kunungni kiim likalikargin wun ɓala.
\v 5 Ɗɨm a ape yini yi kepash, ɗɨm yi moi gumdɨra raapi.
\v 6 A mani ape yini ko mwalan moi ta aru baat la shaka ɗumoi. Ɗɨgɨmwu wun gɨn tuniya da ɓanje, ge ɗɨm yerei wu ye noon.
\v 7 Bi shimi a ape yini yi Yakubu, bishimi ɗɨm yi ana tupi dai.
\v 8 Bishimi dai a ape kooni yino, ki lowo mɨ wun loya tere boila.
\v 9 kida naa mɨ na gatɨma la ana tupii. Woi naa kɨrana wu naane na tupiu, kɨduwa na pile Yikilishiya ma Puroguru.
\v 10 Ge ɗa yi yashik ma Puroguru na ɗuwono kiim naa banje, ɗɨm yashik mani mɨ yino woi mɨ bammu. Boshimi na ye wutau mɨ ta maawu dai. Dai gɨn shimi woi naaniu, ge yashik ma Puroguru mɨ yin.
\v 11 Duwa shimi anya naani kanje wuni mɨn ɓoi ɓala, ɗɨm ka ɓoijire.
\s1 YILMA BO MURU
\v 12 Ɓanje bo mɨn wouyo Kɨrishiti a yileni bo muru, ɗɨnga yerei laamai wun ɓalmai woi yilma bo muru yikiu?
\v 13 Bo woi yilma bo muru yikiu, ɗɨm Kɨrishiti kɨm woi wun yilaya bo muruu.
\v 14 Ɗɨm bo Kɨrishiti woi wun yilaya bo muruu, ɓoi ɓala maamu mɨ ba, ɗɨm ɓoijire mamai kɨm a ɗuwoni bam.
\v 15 Kɨma mu ɗuwomu ana shita ma lɨwo ko Puroguru, kɨda mɨ kɨrke Puroguru ɓalmai a yil Kirishiti, ɗɨm woi shi yaau.
\v 16 Bo ɗɨm moi wun yila moi mutawau, da Kirishiti woi wun yilayau;
\v 17 Bo ɗɨm Kirishiti woi wun yilayau, ɓoijire mamai a ɗuwoni bam, ɗɨm da ɓanje ka jaɓe ɓala mamai.
\v 18 Bo kɨshimi moi wun mutawa la Kirishiti wu tileni.
\v 19 Bo kara la tuniyai je mɨn pattɨma lɨmmu do gaan ko Kirishit, la miya dai, am ɗuko ɗa woma yero yashik.
\v 20 Ge ɓanje wu yil Kirishiti la moi mutawa, shi loyo domin, ma moi wun mutawa.
\v 21 Dumbo muru dota ɗa yi mu, ɗa yi mu kɨma, yilma bo muru dota.
\v 22 Kiim ɗa yi Adamu miya mutawa dai, kishimi ɗa yi Kirishiti am ɗaama dai.
\v 23 Ge anya ma gɨn goko mani: Kirishiti shi loyo domin, bishimi wuni moi ɗuwawa ma Kirishiti au wai ɗaama shaka doomani.
\v 24 Bishimi teghel an dooma, shakam Kirishiti an ɓoi jokoi ko Puroguru bong. Shakai shimi an muule dai wouyo, joko gɨn ɗɨmbɨri dai.
\v 25 Kɨdawu mbak an twi jokoi, dɨm ba lapɨre ana shuma mani dai goro yooni.
\v 26 Na shuma goro bii muru an tilmoro gɨn wati.
\v 27 Kɨda ''a maane wunduwoi dai goro yooni.'' Ge shakam ɓala a lapɨre wunduwoi dai, ɓalmani bo kang, woi dapa dai gɨn shi mɨ maana wunduwoi dai goro yooniu.
\v 28 Shakam maana wunduwoi dai yini, bi shimi, shi lowoi an maani kooni ko Shi mɨ maana wunduwoi daiyi. An yima woyi me da baagha Puroguru bɨla ɗuwoni Shi ko wunduwoi dai.
\v 29 Bo woi kishimu, mi au yimaiyi, moi ya baptishima da moi mutawai? Bo moi wun mutawa waawu yilma ɗɨmɨu, da mi wun ya baptishima duwawui?
\v 30 Ɗɨm da mi, anya shaka pɨla mɨn la kang kindi?
\v 31 Ringring naa bo muru, me kɨshimi kiim naa gɨre koi kɨduwa mai, mɨ naa wa yi Kirishiti Yeshu Nakomu.
\v 32 Mɨ naa wa laki? La wom mujung shenna, bo ɗɨm na ye shaagha gɨn gamkutgin ma Apisha, bo woi wun yila moi mutawau? "Mo bɨla mɨ twi, ɗɨm mɨ nai da ɗe mɨ mutuma."
\v 33 Bo ku woloku: ''Ɗuko gɨn moi gɨngɨngha, shi jaɓe shen mɨ gwang.
\v 34 Ɗaure yimai! Ku ye ɗukom teet! Bo ku twi gaan gɨn jaɓe ɓalau, kɨdaa yerei nini laamai woi wun gɨn binen ma Puroguruu. Naa ɓale woyi me kɨda ku kang gumi.
\s1 YILMA MA DƗMBƗYIK
\v 35 Ge mondin mu an ɓalma, "Ki ɗɨnga wun yil moi mutawa, Ɗɨm gɨn kamo dimbiyik pɨla au doomai?"
\v 36 Ka ana kindi binen! Wom ka kapa, an loi goro ɓaarɨmau dɨm ba mureni.
\v 37 Ɗɨm wom ka kapa woi shimi an ɗukou, ge yila kamoi. An kolushu alkama kanje mondin wunduwoi dang.
\v 38 Ge Puroguru an ɓoi dimbiyik mɨ Shi bela, anya kamo pɨla bo ɗuko ma dimbiyini.
\v 39 Woi dimbiyik dai ɗumoiu. Boshimi, yerei dimbiyik miyajung, yerei ɗɨm ma luujin yerei ma yiɗiyo, yerei ma shirwo.
\v 40 Dimbiyik moi lapuron yiki ɗɨm gɨn moi ali, ge darma dimbiyik ma mɨ lapuro kamo mɨ ɗumoi, darma dimbiyik ma mɨ la pani shi ɗang.
\v 41 Darma ma pori ɗumoi koni, bɨlanii ɗɨm darma ma tere, ɗɨm bɨlani darma ma ninigin. Kɨda jila nini darma mondo ɗang kamoni gɨn ma duworo.
\v 42 Kɨshimi kɨma yilma bo murui. Wom kapana an ɗɨmma dong, ɗɨm wom yilana woi an muruu.
\v 43 Wu kapɨyi la kindi darma; wu yilyi la darma. Wu kapeyi la gatɨnje, wu yileni gɨn dɨmbɨri.
\v 44 Wu kapeyi la kone dɨmbɨyik; wu yileyi la lɨm. Bo kwanei dɨmbɨyik yikii, an yima kɨm dɨmbɨyik ma lɨm yiki.
\v 45 Kɨshimi kɨma ɓulmani "Mum domin Adamu a ɗuwoni na tuniya, Adamu mɨ bi a ɗuwoni lɨm ma ɓoi tuniya.
\v 46 Ge woi domin doma lɨmiyu, domin doma kwanai yiki, bishimi na lɨmi.
\v 47 Mum domini shi ma lapani, wu nimmyi gɨn loɓok, na raap mui, pottini la puro,
\v 48 kiim mum wun nimaya gɨn loɓok kishimi ɗɨm moi wun ya wuna gɨn laɓok. Ɗɨm kiim mum lapuroi shi yiki, kishimi kɨm moi lapuroi.
\v 49 Kiim mɨn loma yipa ma mum yeya gɨn loɓok, kishimi am ɗuko gɨn yipa ma mum la puroi.
\v 50 Ɓanje Na ɓalmai woyi me, mwalan, woi dimbiyik gɨn dom an tui kolo joko ma Puroguruu. Shangɨm ɗɨm wom na jaɓma bɨla twi kolo ma wom woi shi jaɓɨmau.
\v 51 Yingu! Na ɓalmai jirem bo tuka: Woi dai am mutumau, ge dai am paurɨma ane.
\v 52 Au paurɨmamu la lo shaka, la jimdɨma yero, la ɓili mɨ goro bi. Duwa ɓilli ata kwii ɗɨm au yil moi wun mutawa woi ɗimmawau, ɗɨm am paurɨma.
\v 53 Ge dimbiyik me na ɗɨmma mbak ata wole kindi ɗɨmma, ɗɨm dimbiyiki me na muru mbak ata wole kindi muru.
\v 54 Ge shakam dimbiyiki me na ɗɨmmai wola kindi ɗɨmma, ɗɨm shakam na muru wola kindi muru, bishimi wom ɓulmani ɓulma an gɨmma, ''Muru dimbiri a taji''
\v 55 ''Muru dɨmbiri monji to?'' ''Muru longa monji to?''
\v 56 Longa ma muru jaɓe ɓala, dɨmbɨri ma jaɓeɓala ɗɨm kumai.
\v 57 Ge puro puro ma Puroguru shi mɨ ɓoma dɨmbiri la yim Nakomu Yeshu Kirishiti!
16
\v 58 Duwa shimi mwalanno, ku yireku jik, ringring ku kwakaku ko wutau ma Nakomu, kɨduwa ku bɨni wutau mamai yi Nakomu woi ɗuwana bammu.
\c 16
\s1 AYE MOI KARKAT
\p
\v 1 Ɓanje ko ɓala ma ayeboi ko ana ɓoijire, kim na apuwa ko Yikilishiya moi moi Galtiya, kɨshimi aku yimai,
\v 2 Por domin bonko ma boila, anya ma bɨla dape wunduwoi bɨla ɓange mɨ dɨmbɨrimani yana boki. Ku ye kɨshimi kɨduwa shakam na dona woi dapmai yikiu.
\v 3 Shakam na yaatɨna, dai miya mɨ ka lɨwa gɨn wuni ɗɨm ana tupumawu gɨn likarkat gɨn wom ka dapa ta Wurushelima.
\v 4 Bo an yima yino kɨm, am taa gɨn wuni.
\s1 ƊAURE GOTO
\v 5 Ana doo yimmai bona gowono ɗa la Makidoniya. Kɨda ana do gɨn mɨ makadoniya.
\v 6 Mondin ana ɗuko yimai kanje na de bɨrakondo, kɨdaa mondin aku aimono la got̄o mono dai boi mɨ ana tama.
\v 7 Kɨduwa woi naya jinda almamai ɓanje ma lo shakau. Kɨda na ye jindai na gɨre shaka gɨn kamai bo Nakomu ba liwi.
\v 8 Ge an ɗuko la Apisha dɨm por Pentakosh,
\v 9 duwa nong goko a awoto kang yino ɗɨm ana shuma shuma yiki ɗɨgɨm.
\v 10 Banje bo Timoti ba doni bɨla washe yini talai, duwa shi wutau ma Nakomu, kiim na yimai.
\v 11 Mo mu ba bunyiu. Kɨ woure yi jang jang kɨduwa bɨla yatɨni yino, duwa naa shiire koni wu dowu goro apowu gɨn mwalani.
\v 12 Ɓanje duwa mwalanmu Apolsh: Na ɓoni dɨmbiri bɨla tani yimai mwalani, ge, woi ya jindai bɨla doni ɓanjeu: Dai gɨn shimi an doma bo shakai ba yeni.
\s1 YEYIK GƗN DAAJE
\v 13 Ku loi komai ku yireku jik la ɓoijire, kɨ ɗuwoku ki mamyen kɨ yireku gɨddɨng.
\v 14 Mo dai wom ka yimai kɨ yeyi la jindaboi.
\v 15 Kɨ bɨni moi lamna ma Shiitipanush wuni wun ya tubi domin la Akaiya ɗɨm wu ɓoi kowu bo kwarak ma ana ɓoijire. Banje na kumbu mamai, mwalan,
\v 16 kɨ ɓoi komai, ko kamo miyai me, ɗɨm gɨn dai mum ayamai laa wutauyi, ɗɨm shi aimamu la wutau.
\v 17 Ɗɨm na shakrak yik gɨn doma ma Shitipanush, Potunatush gɨn Akikush, wu mone yerono shakam woi ka neneu.
\v 18 Kɨduwa wu poshe lɨmno gɨn mamai. Duwa shimi, ku loi komai gɨn kamo miyai me.
\v 19 ̄Yikilishiya mɨ Ashiya wun tupmai danje. Akila gɨn Pirishika wun dammai la yim Nakomu, gɨn Yikilishiya mɨ lamna mawu.
\v 20 Dai mwalanmu wun damamai. Ku dai apomai dai gɨn nghawuk mɨ karkat.
\v 21 Naa Bulush na bul me gɨn anno.
\v 22 Bo bɨlani nini woi shi jinda Nakomu, mo bɨla ɗuwoni jalɨmani. Nakomu, woko!
\v 23 Yashik ma Nakomu Yeshu ɗuwoni gɨn kamai.
\v 24 Jindaboi mono ɗuwoni gɨn kamai dai la Kirishiti Yeshu.

421
48-2CO.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,421 @@
\id 2CO
\ide UTF-8
\h MIYA KORINTIYA MƗ RAAP
\toc1 MIYA KORINTIYA MƗ RAAP
\toc2 MIYA KORINTIYA MƗ RAAP
\toc3 2co
\mt MIYA KORINTIYA MƗ RAAP
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Bulush, natupi ma Kɨrishiti Yeshu mɨ Puroguru ya, gɨn molmu Timatawush, taa yi Yikilishiya ma Puroguru mɨ Korinti, taa yi ana ɓoi jire dai moi wun ɓinye kɨrau boi mɨ Akaiya.
\v 2 Mo yashik ɗuwoni yimai gɨn talai awo mɨ yi Bongmu Puroguru gɨn Nakomu Yeshu Kirishiti.
\s1 ƁOI BARKA MA BULUSH BI KANG KINDIKINDI MANI
\v 3 Mo payik ɗuwoni ko Puroguru gɨn bong Nakomu Yeshu Kɨrishiti. Shi shi bong ma yere yashik ɗɨm shi Puroguru ma ande awo dai.
\v 4 Puroguru shi ande awomu dai la bo kang kindi mamu. Mɨn ande awo yerei gɨn komu gɨn kamo ande awo mɨ Puroguru shi ande awomu yiki.
\v 5 kimɨ kindi kindi ma Kirishiti miyana da mini, kishimi kɨm andɨma awo mamu shi miyeni ɗa ti Kirishi.
\v 6 Ge bo mɨn kang kindi kindi, a ɗuwoni ɗa ande awomai gɨn gɨpekoi mamai; bo ɗɨm wun ande awomu a ɗuwni ɗa ande awo mamai. Ande awomamai an ɗuko shi ko wutau mɨ kɨkɨt shakam ka ko kanaɗi ma ɗuko gɨn kamo kindi kindi mɨ mɨn kanghai kɨm.
\v 7 Loi lɨm mamu mɨ duwamai shi jik, kidaa mɨ bɨni kamai dai kɨm ka kindi kindii, akɨ ma ɗuko ma ande awo kɨm.
\v 8 Kidaa woi mɨn jindai kɨ ɗuwoku ko kindi bɨnmaniu, mwalan, ko jabma awo mɨ wa mina la Akaiya. Wu de mɨni kwakkwak mɨ ta dɨmbɨri ma dingɨma, yimani kɨɗekɨɗe mɨ woi mɨn gɨn bɨla loi awo am ɗama kɨmau.
\v 9 Kuli, wu kayimu kumai ma muru komu. Ge yima woiyi me woi da mɨ kur pate lɨm yi apomu, ge dɨm ko Puroguru mɨ shi yilla moi mutawa.
\v 10 A bale mɨni yi kamo muru jwet yeroi shimi, ɗɨm an mane bali mamu kɨma. Pattɨma lɨmmu koni kɨda an mane por mamu ɗɨm kɨma.
\v 11 An ye shimi shakam ka aimamau gɨn kumbo mamai. Moi ɗɨgɨm ɗɨm au tale puro bomu kɨdaa woi porma ma yashik mɨ wun ɓoma ɗa yi kumbo ma moi ɗɨgɨm.
\s1 BULUSH A LAARE GOTO MƗ AN BO YIMAI
\v 12 Mɨn ware bo gongomu ko shimi: Ɓale duwa ma bo shen shen mamu. Kɨdaa la ɗuko mɨ jire gɨn awo ɗumoi mɨ yi Puroguru mɨ kwa komu la pani. Mɨ ye woiyi me dai gɨn kamai woi la bɨnen ma la paniu, ge ɗa yi yashik ma Puroguru.
\v 13 Woi mɨn ɓula wunduwoi taa yimai mɨ waku ɗɨm yɨngɨmai kanjei mɨ akɨ gare lakiu. Na loi awo takai
\v 14 kim ka gara mɨna kalla, am ɗuko yimai goko ma ape yik porim ɗe ma Nakomu Yeshu, takai kim ka ɗuko goko yimu am ape yik.
\v 15 Kɨduwa pattɨma lɨmno ko shimi, Na lammai na tano yimai domin, kɨdaa akɨ ɗɨm gɨpe shapta ma taa yimai ko yo raap. Na ko ɗaurɨmaina tano yimai bo na ko goko taa Makadoniya.
\v 16 Ɗɨm na lammai na mane taa yimai kɨma bo na mama Makadoniya, ɗɨm kamai kɨm kɨ tupene ko goko mono ma taa Yahudiya.
\v 17 Shakam na la shen shimi, Na gɨn kɨkɨnka ru? Na ɗaure woigini ko gokom mujung ya jindai ru Na ɓale, ''Oo oo,'' gɨn ''Aawo aawo" la shaka ɗumoi?
\v 18 Ge ɓanje kim Puroguru shi na jire woi dai ɓinyei am ɓalmai ''Oo'' gɨn ''Aawou.''
\v 19 Kɨdaa loma Puroguru, Yeshu Kirishti mɨ Shilbanush gɨ Timatawush gɨn Nani mɨn ɓalma, ''Oo'' gɨn 'Aawo.'' Bo shimi, Shi shi ''Oo'' ring ring.
\v 20 Kɨdaaa ɗowe ko ɓalangin ma Puroguru dai wun ''Oo''la yini. Kishimi kɨm mɨn ɓala ''Amin'' yi darma ma Puroguru.
\v 21 Ɓanje Puroguru shi ya mɨn dapama mɨni gɨn kamai la Kirishiti, ɗɨm shi a bele mini.
\v 22 A loi bo yipani komu a ɓomu lɨmmɨ la awomu ɗuwoni ɗa wom an do ɓomu gaan.
\v 23 Bo shimi, na ye nai yi Puroguru bɨla ye sheda mono ko wom ya woi na dona Korintiu na kamai garwa yimai.
\v 24 Me woi kɨduwa mɨn kwakkɨma mɨ loi yero ko kimi ɓoijire mamai an ɗukou. Bo shimi, mɨn ko wutau gɨn kamai da popolok ma awo mamai kim ka yirma la ɓoijire mamai.
\c 2
\p
\v 1 Mono na ɗaure koi woi ana taa yimai kɨma la shakam pɨrmau.
\v 2 Bo ɗɨm na ye kɨɨmmmai, mandei an dinge bo gongonoi ge bo woi shi mɨ na ya kɨɨmniu.
\v 3 Na ɓulu kiim na ya kɨdaa dai shakam na yattɨna yimai bono wai jabbɨma awo ɗa yi moi wun wuna popolok awou. Na gɨn gɨddɨng bo gongo komai dai dumbo popoplok awo mono a yeni ɗumoi gɨn popolok awo mɨ ka gɨn shi.
\v 4 Kidaa na ɓulu taa yimai la nong kindi kindi, gɨn jabbɨma awo ɗɨm gɨn pate amoo. Woi na ya jindai na ye kɨɨmmaiyu. Bo shimi, Na jindai kamai kɨ ye jinda boi mɨ juɗuk mɨ na gɨn shi komai.
\s1 MUULE JAƁEƁALA KO NAJAƁE ƁALA
\v 5 Anya ma shi ya kɨɨm boi, woi ayu kara ko naniu - ge la yere gokongin woi duwa bɨla pɨrmai dai kɨɗekɨɗeu.
\v 6 Ye kindi me ma mui shimii ɗa yi ɗɨgɨmmai a kɨreni.
\v 7 Da shimi ɓanje, ko mɨ akɨ yini kindi yini, kɨ mule ɗɨm kɨ ande awoni. kɨ ye shimi kɨdaa ba wai koni la jabbɨma awo kɨɗekɨɗeu.
\v 8 Da shimi Na dinge bo gongomai bo kang, kɨ ape jindaboi mamai mɨ ka yini.
\v 9 Me, duwa shimi na ɓula, da shimi ana ɗɨm kɨrmamai ɗɨm ana bɨnmai mondin ka taa goroi la wundowoigin dai.
\v 10 Anya ma ka mulla jabɓe duwa mani, Nani kɨm Na mulli. Wom nani na mulmai bo na mulmai ko wunduwoi a mulli duwa kamai gaan Kirishiti.
\v 11 Me kishimi yena kɨdaa amna yajin bo tɨpɨre miniu. Kɨdaa woi an yima gwanghu anga woi mɨn bɨna wom shi ɗɨkau.
\s1 BULUSH LA TURAYASH
\v 12 Bo goko ninni she awata duwano ɗa yi Nakomu shakam na dona la nong ali Turayash bo ɓoi ɓala mɨ net ma Kɨrishiti.
\v 13 Dai gɨn shimi woi shen mono ananau, kɨduwa woi na wa mollo Taitush nenneu. Ɗuwono ɓau wuni, Na mano Makadoniya ɗɨm.
\s1 JEGE LA KƗRISHITI
\v 14 Ge mo tale puro ɗuwoni ma Puroguru, mɨ na taa gɨn mɨni bo wai jege ring ring la Kɨrishiti. Ɗa yimu shi dɨle duwa mɨ net kwarkwat ma bɨnen mani, anya boyi pɨla.
\v 15 Kɨdaamɨni mɨn ɗuwa mɨ net kwarkwat yi Puroguru ma Kirishiti, la deren moi dai wun ɗama gɨn moi au tɨlma.
\v 16 Ɗa yi miya moi wun tɨlma, shimi ɗuwa mɨ shi pottɨna yi muum doma bo muuru. Yi moi wun wa ɗamai, shimi ɗuwa mɨ shi pottɨna yi tuniya ta bo tuniya. Mandei shi kɨrana bo woiginni moiyi?
\v 17 Kɨdaa woi mɨn ki yere miya moi ɗɨgɨm ana wupe ɓala ma Puroguru da shaktau. Bo shimi, gɨn shen womamu mɨ karkat yiki mɨn ɓala la Kirishiti kim Puroguru tupɨtɨra mɨna gaanni.
\c 3
\s1 ANAWUTAU MA PEE ƊOWE KO ƁALA
\p
\v 1 Mɨn loi goro paye komu kɨmaru? Woi mɨn jinda sheda ɓula ɓula tupi tana yimai, kanje mɨ jin yimau, min jindai ru?
\v 2 Sheda ɓula ɓula tupi mamu mɨ mɨn ɓula ninni la awomai mɨ miya dai wun bɨna ɗɨm wun yingɨmai.
\v 3 Ku ape kamai ka ɓula ɓula tupi mɨ jin Kɨrishiti, mɨ mɨni tamna. Ɓulmani woi gɨn gwa ɓulou ge gɨn lɨm ma Puroguru na tuniya. Woi ɓulmani ko tembe guwatu, ge ko tembe guwat mɨ la awo mujung.
\v 4 Me ɗɨm giddɨng bo gongo mamu yi Kirishiti gaan Puroguru.
\v 5 Mɨni woi mɨn kɨrama mɨni gɨn komu mɨ gɨre Kim am ye bɨla wunduwoi mɨ an ɗɨm doma ɗa yimuu. Bo shimi kɨrma mamu mɨ yi puroguru.
\v 6 Purogugu shi ya ɗɨm mana mina jeɓiyan moi wun yawa ma pee ɗowe ko ɓala. Me shimi ɗowe ko ɓala mɨ woi ma ɓula ɓula ma tupiu ge ma lɨm. Kɨdaa ɓula ɓula tupii she duna muru, ge ma lɨmmi she ɓoi tuniya.
\v 7 Ɓanje wutau ma muru apɨmani la ɓula ɓula tupi ko tembe tembe guwat, domani la kamo darma mɨ miya Yishiraila woi wun ɗɨma yinge bo yero Mushakowu jikiu. Kɨduwa darma ma bo yereni, darma mɨ na poshma ane.
\v 8 Woi ɗɨgɨm wutau ma darma ma lɨm an wama gowe shimɨu?
\v 9 Bo dumbo wutau kwakwarak she gɨn darma, ɗɨnga wutau kwakwarak ma dimbiri ma wom tet an miyima darma maniu.
\v 10 Kɨdaa jire, wom shi tɨmna ye darma a mani ɓanje woi shi gɨn darma ɗɨmuu, kɨdaa mɨ gowaya.
\v 11 Bo dumbo wom an gomma ane shi gɨn darma, ɗɨnga dɨmbɨri ma darma ma shi wom an gommai!
\v 12 Dumbo mɨn gɨn kamo gɨddɨng bo gongoi me, lawa komu jik.
\v 13 Woi min kii Musha mɨ numma bo yereni gɨn landa lipe koi, kim miya Yishiraila woi wun ɗɨma yinge bo tehyel goro ma darma mɨ shi gomma anneu.
\v 14 Ge shenmawu a numeni. Da ki porii me landa lipe koyi shimi ɗunghani bo yinge manje ɗowe ko ɓalai. Woi ammaniu, kɨduwa dɨm kara la Kirishiti an dɨlma ane.
\v 15 Ge daa ki gangɨre, shakam dai wun yinge la kumai ma Musha, lɨpɨma landa lipe koyi ninni la awowu.
\v 16 Ge shakam bɨla muu kayiltɨna yi Nakomu, wu gɨnni landa lipe koyi ane.
\v 17 Ɓanje lɨmi shi Nakomu, boi mɨ lɨm ma Nakomu yiki, ninni ɗukom talai yiki.
\v 18 Ɓanje dai ɓinyemu woi landa lipe koi bo yeromu, mɨn darma ma Nakomu bo kang. Mɨn auremu bai ɗumoi la yipa darma gaan gaan, kiim ɗunghani kɨkɨt shi Nakomu shi lɨmi.
\c 4
\s1 GƗNA LA BO KANG
\p
\v 1 Duwa shimi, kɨda mɨn gɨn wutau yi me, kim ɗɨm mɨn gɨpa yashiki, bo mu duu bo bɨrɨmmu.
\v 2 Bo shimi ɗɨm, mu ɓale gokonkin ma gumi gɨn gokongin mɨ tukumawu tukɨma. Woi mɨn ɗuko ana liwou, ɗɨm woi mɨn kwa ɓala ma Puroguru gɨngɨnghau da yi ape jire mɨn paye komu bo shenma dai yi miya gaan Puroguru.
\v 3 Ge bo balam net mamau nummani ge nummani ɗa yi moi au mutuma.
\v 4 Bo kara bo mawu amna yajin a buɗe bo shen ma bɨnen ma ana kindi ɓoi jire. Woi wun ɗɨma al kangboi ma ma ɓalam net ma darma ma Kirishitiu, mum shi bo shita ma Puroguru.
\v 5 Kɨdaa woi mɨn woi ma komu, ge ma Kirishiti Yeshu ɗa Nakomu, ɗɨm mɨni gɨn komu mɨn kwarjen duwa Yeshu.
\v 6 Kɨdaa Puroguru a ɓale, ''Kangboi an ye tɨkɨrɨm boi kang.'' A ye kangboi la awomu. kɨdaa bɨla ɓoi kangboi ma bɨnen ma darma ma Puroguru gaan Yeshu Kirishiti.
\v 7 Ge mɨ wai gɨnai me la shamtalgin ma loɓok, kɨdaa bɨla ɗuwoni bo kang, nong dɨmbɨri mɨ shi ta dai wani yi Puroguru woi wani yi mɨniu.
\v 8 Mɨ nai kindi la gokongin dai ge woi ta dɨmbɨri mamuu, mɨ jɨngɨlemu ge woi kayana awomu.
\v 9 Wu pile mini ge woi shi ɓawa minau, wu giu mini ge woi wun duwa murumuu.
\v 10 Ring ring gɨrma muru ma Yeshu la yimu, kɨdaa ɗuko ma Yeshu bɨla apeni dɨmbimu.
\v 11 Mini mɨn ana tuniya ring ring mɨn balma gɨn muru yi mu da Yeshu, kɨduwa ɗuko ma Yeshu bɨla apeni la dimbiyimu mini miya jung.
\v 12 Kɨdaa woyi me muru ninni wutau la yimu, ge tuniya ɗɨm she ninni wutau la yimai.
\v 13 Ge mɨn gɨn lɨm ɗumoi ma boijre ko wom ɓulmani ɓulma, '' Na liwi ɗɨm na ɓaleyi'' mini kɨm mɨ ɓoijire ɗɨm mɨ ɓale.
\v 14 Mɨ bɨni shi mum shi yila Nakomu Yeshu an yilmamu gɨn Yeshu kɨm. Mɨ bɨni an dapɨmamu gɨn kamai gaani.
\v 15 Dai wunduwoi da kamai, kɨdaa kiim lukurma yashik do yi yima ɗɨgɨm, ɓoi barka an miima koi ɗa yi darma ma Puroguru.
\s1 ƊUKO LA ƁOIJIRE
\v 16 Duwa shimi, woi murana dɨmbɨyimuu. Anya dai gɨn jalɨma dɨmbɨyimu, anya mamii shi manmamu peemu da laki laki pori bi pori,
\v 17 Bo kara ma lo kindi kindi mɨ ɓanje me she ɗaurɨmamu da darma mɨ gwaɗɨrak mɨ gowa aponi dai kɨrɨk.
\v 18 Ge woi mɨn moiko wom yero shi alau, ge ko woigin moi woi alanau. Woigin moi mɨn almawu woi au ɗuko dudukɨ, ge woigin moi woi yero shi alau ɗuko mawu woi kɨrauni yikiu.
\c 5
\p
\v 1 Mɨ bɨni anya bo bo ɗukogin mamu la pani a jaɓeni, mɨn gɨn ɗɨwongin yi Puroguru. Mɨnagin mɨ woi ɗɨnghawu gɨn ara miya junghu, ge mɨnagin moi pabadan la puro.
\v 2 Kɨdaa la taraime mɨn kara ɓunen, mɨn momai wu wolmu pinen ma ɗuko la puro.
\v 3 Mɨn moi gorei woyi me kɨdaa bowu wole pinen shimi woi au wamamu shwashwa yimuu.
\v 4 Ɗɨm kishimi, shakam mɨn la tarai me, mɨn ɓunen, da dɨɗɨrikyik. Woi mɨn jindai wu pupule mɨniu. Bo shimi mɨn jindai wu manɨmu pinen yimu. Kɨdaa wom an muru bɨla ɗɨleyi woma tuniya.
\v 5 Shi mɨ shi nimamɨna duwa woyime, Puroguru. Shii ɓoma lɨm da ɗowe ko ɓala ma wom an bo doma.
\v 6 kɨduwa shimi mɨ ye gɨddɨng bo gongomu, mɨ bɨni shakam mɨn mona yimu la dɨmbiyik mɨn wuyuk gin Nakomui.
\v 7 Kɨdaa mɨn goto da yi boijire, woi da yero yerou.
\v 8 Duwa shimi woi mɨn gɨn kɨkɨnkau. Dembe mɨ ɗuwomu wuyuk gɨn dɨmbiyik mɨna ɗɨm mɨ ɗuwomu gɨn shi Nakomu.
\v 9 Duwa shimi bɨla ɗuwoni wom mɨn jindai yeni. Anya mɨn mɨna kanje mɨn pani mɨ poshe awoni.
\v 10 Kɨduwa mbak am yirko gaan kutɨrak kumai ma Kirishiti. Kidaa anya ma bɨla gɨpe bo lenje ma wom shi ya la dɨmbiyik, anya ɓa mɨ gwang kanje mɨ gɨngɨngha.
\s1 WUTAU MA GAA LADEREN
\v 11 Duwa shimi mɨ bɨn shore Nakomu, mɨn koi shen ma lau miya. Puroguru a bɨnyi ɗuko mamu bo kang. Na loi lɨmno bɨla ɗuwoni kɨshimi la lɨm awomai.
\v 12 Woi mɨn ame shemai kɨduwa kɨ gɨre mɨni ana jireu. Bo shimi mɨn ɓomai wom akɨ gɨre yimmai da mɨni, kida akɨ wai wom akɨ baye komai yi wuni moi ana gɨre kowu da miya wu al wuni, ge woi da wom la awoyu.
\v 13 Bomu ɗuwomu woi mɨn la shenmamuu, woi mɨ yu da Puroguruu. Bo ɗɨm mɨ yu la shenmu mɨ yu da kamai.
\v 14 Kɨdaa jinda boi ma Kirishiti a shingɨre mɨni. Kɨdaa mɨ wai jire ma woini. Shi mɨ murana da miya dai, ɗɨm duwa shimi dai wu mutowu.
\v 15 Ɗɨm Kirishiti a mureni da miya dai. Kidaa moi wun ɗuko bowu ɗuwowu da kowu ge wu ɗuwowu da shi. Duwa shimi wu ɗuwowu da shi mɨ murama ɗɨm yilana.
\v 16 Duwa woyime, wom kwa ɓanje taa gaan, woi am yini kumai ko muu da yi ɗuko ma dɨmbɨyiku, ɗuwa kɨm mɨ yinge Kirishiti kishimi. Ge ɓanje woi am yini kumai ko muu ko gokoi me ɗɨmuu.
\v 17 Duwa shimi anya ma mɨ shi la Kirishiti, shi ɓira mɨ peeni. Manjiyang wunduwoigin wu gopowu ane. Yingu, wu mawu peewu.
\v 18 Dai woigini moi wu dowu yi Puroguru. A mane mini yini shi gɨn kooni ɗaa yi Kirishiti. A ɓomu wutau ma mane miya yini.
\v 19 Shimɨ da Kirishiti, Puroguru shi niime la deren panii do yini, ɗɨm woi shi ɓil jaɓe ɓalangin mawu kowuu. Shi ɓomu tupi ma niime dereni gɨn miya do yini.
\v 20 Kɨduwa a mane mɨni ana gɨpe gaan Kirishiti, ki Puroguru shi kumbo ɗa yimu. Mu kumbemai, da Kirishiti: ''Kɨ niime derenmai gɨn Puroguru.''
\v 21 A mane Kirishiti ɗuwana tapɨrik da jaɓe ɓala mamu. Shi mɨ woi tɨmna jaɓe ɓalau. A yu woyime da mɨ ɗuwomu wom teet ma Puroguru.
\c 6
\p
\v 1 Gɨn wutau boi ɗumoi, mɨn kumbumamai boku gɨpe yashik ma Puroguru ɗuwoni wom bammu.
\v 2 Kidaa a ɓale, la''shakam gwang ana mane shenmono komai, ɗɨm la shaka ma gɨpe koi ana aimamai.''Yingu, ɓanje shakam gwangi a yattɨni. Yingu, ɓanje shaka ma gɨpekoi.
\v 3 Woi mɨn lwa woma dire yoo gaan mu ɗumoiyu, kidaa woi mɨn ya jindai wutau mamu bɨla duwoni woma bunenu.
\v 4 Bo shimi mɨ ape komu da yi wutaugin mamu dai, mɨn kwarjen ma Puroguru. Mɨn kwarjen mani la kanadi mɨ dɨgɨm, pile boi shɨngɨrɨk, kindi kindi,
\v 5 duna, tui jarɨm yil shen la wutau mɨ pɨrma, la kindi noon, la kiim,
\v 6 la karkat ɗuko, la bɨnen, kanaɗi, gwang puro, la lɨm mɨ karkat, la kwanai jinda boi.
\v 7 Mɨn Kwarjen mani la yila ɓala mɨ jire, la dɨmbɨri ma Puroguru. Mɨn gɨn woma shagha mamu mɨ teet anya ko arɨk mɨ tumini gɨn ko mɨ shau.
\v 8 Mɨn wutau la darma gɨn kindi darma, jelɨk gɨn payik wu ɓalmu mɨn ana kashe liwo ɗɨm da ɓanje mɨn ko jire.
\v 9 Mɨn wutau ki miya moi woi wun bɨn, ge wu bɨni yimu. Mɨn wutau ki am muru, ɗɨm yingu, daa ɓanje mɨn gɨn tuniya. Mɨn wutau ki mɨn ange bo wom mɨn ya ge woi ki kumai mɨ yana bo duna muruwu
\v 10 . Mɨn wutau ki ko jabbɨma awo, ge ring ring shakɨrak yimu. Mɨn wutau ki ana kindi ge mɨn ko dape gɨna ɗɨgɨm. Mɨn wutau ki woi womamu yikiu ge ki mɨn wunduwoigin dai.
\v 11 Mɨ ɓalmai wom jire dai, miya korinti, ɗɨm amma la awomu bo kang,
\v 12 woi min jiwa la awmuu, ge jiwe kamai da yi wom ka kanghai la yimai.
\v 13 Ɓanje bo paurɨmani, na ɓalmai ki ka ambo kalkal, kɨ au la awomai kang.
\s1 KA GAWI KUMBO MA PUROGURU
\v 14 Bo ku ɗope yimai gɨn ana kindi ɓoijreu. Duwa dape wuni mi, ana tangi jire gɨn ana kur tangi jirei? Komen ɗuko pɨla deren kang boi gɨn tɨkɨrɨmboiyi?
\v 15 Ɗowe ko ɓala pɨla mɨ dapa Kɨrishiti gɨn amna yajini? Kanje mi an dape naɓoijirei gɨn na kindi ɓoijirei boi ɗumoiyi?
\v 16 Ɗɨm ɗowe ko ɓala pɨla mɨ deren gawi kumbo ma Puroguru gɨn bo gormogini? Kɨda mini mɨn gawi ma Puroguru na tuniya, kim Puroguru ɓala, ''Ana ɗuko lawu ɗɨm ana goto lawu, Ana ɗuko Puroguru mawu, wuni ɗɨm miya mono.''
\v 17 Da shimi '' Woku Kɨ poɗoku derenwu, ɗɨm kɨ dareku nap'' ɓale Nakomui ''Boku deyi wom woi jang janghu, ɗɨm Ana gɨpamamai
\v 18 Ana ɗuko ɗa bonghai, kamai ɗɨm aku ɗuko ambo mamyen gɨn ambo tamyen mono.'' Ɓala shi makam mɨ ɓambɨram dai.
\c 7
\p
Moi bo awono, dumbo mɨ ɗowe ko ɓala mo mɨ jobe komu ko wom dai shi mane dimbimu gɨn lɨmmu woi jobbɨmaniu. Mo mɨ lau ɗuko karkat la shore Puroguru.
BULUSH A YE POPOLOK AWO KƗDA LɨU TUBI MA YIKILISHIYA
\v 2 Kɨ ɓomu goko, da woi mɨn jaɓa awo mu ɗumoi lamaiyu, woi mɨn tipɨra ɗumoi lamaiyu, kanje ɗɨm mɨ gɨpe wunduwoi ara ɗumoi lamaiyu.
\v 3 Woi yimani da na dwalemaiyu, kidaa na ɓalmai ka bo awono, am mutuma boboi am ɗama boboi. Awono kamai kɨɗekɨɗe,
\v 4 dingha shenno komai. Shenno gandɨmani, awono poshimani dai gɨn kindi kindi mamu.
\v 5 Shakam mɨn doma Makadoniya, woi mɨn nowa yimu. Ko shimi, awomu a jaɓeni ko shashagha, ko moi panni ɗɨm mɨ kang shori laki.
\v 6 Ge Puroguru na dinge bo gongo moi ana gatinje, a dingeni bo gongomu shakam Taitush shi dona.
\v 7 Woi angwa duwa domani Puroguru dinga bo gongomu, Kɨdaa ding bo gongom Taitush shi gɨpa yimai. A ɓalmu kamo jinda boi mɨ mamai kidekide, jabbɨma awo mamai, ɗɨm gɨn shenmono mɨ ka yimai kɨɗekɨɗe. A posheni awono dɨgɨm.
\v 8 Dai gɨn shimi na kanghi likarkat mɨ na ɓula a jaɓe awomai, woi na mana shen binou. Ge na shen bino shakam bono al likarlikat mɨ na ɓulmai bo jaɓe awomai. Ge awomai a jaɓeni la shaka kala.
\v 9 Ɓanje awono a posheni, woi kɨduwa jabɨma awomamaiyu, ge kɨdaa jabɨma awo mamai awumai kɨ lau tubi. A jaɓeni awomai ko gokom gwang, woi ka kangha kindi daa mɨni ko bammu.
\v 10 Kɨdaa jaɓɨma awo kogokom gwang, a wumai kɨye tubi mɨ teula gɨpekoi woi shen bi yikiu. Jaɓɨma awo la pani, malak, shi donnu gɨn muru.
\v 11 Yingu nong woyime gɨn koni mɨ ka tongɨraka shi jaɓa awomai pottina kishimi. Dɨnga nong dɨngɨma awomamai mi na apimai ki ka shadaki, dɨngandei nong kɨɨm mamaiyi, shori mamaiyi, luma awo mamaiyi, tongirma mamai, ɗɨm gɨn jindai ɓa jire bɨla yeni! La woigin mɨ dai ka yeya bɨla poreni komai shadak la woyime.
\v 12 Dara na ɓulmai, woi na ɓulu daa shi mɨ na ye wom gɨngɨnghau, kanje shi mɨ wun jaɓɨna awoniu, Na ɓulu kɨdaa tongɨrma mamai bɨla ɗuwoni gɨn bɨnmani gaan Puroguru.
\v 13 Da woyime mɨn wa ding bo gongo, dapɨmani gɨn popolok awo mamu, ɗɨm a mani posheni awo kɨma da poshima awo ma Taitush, kɨdaa lɨmni amani peeni da kamai.
\v 14 Bo no gɨre yino gaani da kamai, woi na kangha gumiu. Kanjei ɗɨm ki wom dai mɨn ɓalmai jire. Gɨre yik mɨ mɨn ya ɗuwamai gaan Taitush a ɗuwoni jire.
\v 15 Jindaboi mɨ shi apa komai dɨgɨm, ki ba shen bo ta goro ɓala mamai, kiim ka gɨpaya gɨn shori dai yi mai ngalngal.
\v 16 Naye popolom awo, kidaa na loi awono komai.
\c 8
\s1 ƁOI BAIKO KO JINDAMAI
\p
\v 1 Mɨn jindai kɨ bɨni mwalan, da yashik mɨ Puroguru shi bwa ko Yikilishiya mɨ Makadoniya.
\v 2 La shaka ma nong kindi kindi ma kɨrɨk ka wa, ɗɨgɨm popolok awo gɨn kindi mawu kɨɗekɨɗe mɨ mana ɗa gɨna ma shwashwa.
\v 3 Kɨdaa na bɨni wu ɓoi ɗɨgɨm da bo kɨrau dɨmbiri mawu, ɗɨm agowe bo dɨmbiri mawu.
\v 4 Ɗɨm ko jindawu gɨn kumbo mɨ gɨrgɨt wun kumba mɨna wu wai goko au ɓoi bo wutau mɨ ana ɓoijire.
\v 5 Me woi yene kim mum girau. ko kishimi wu ɓoi kowu ko Nakomu, bishimi wun ɓwa kowu yimu kɨda Puruguru.
\v 6 Mɨ kumbe Taitush mum shi lwa goro wutaui, bɨla tegle wom ka ɓwa bo shwashwa awo mamai.
\v 7 Ge ka gɨn wunduwoigin ɗɨdɨm la ɓoijire, la ɓala, la bo bɨnen, la wutau dai, ɗɨm la jindaiboi mɨ ka yima. Kɨma, mo kɨ bɨni ka gɨn wutau mɨ akɨ yimai.
\v 8 Na ɓalmai me ki woi ko dɨmbiriu, ko kishimi, Na ɓalmai me kɨdaa na jire ma jindaboi mamai na yiinge gɨn gwagwal ma yere miya.
\v 9 Kɨdaa yashik ma Nakomu Yeshu Kirishiti. Duwa shi gɨn gɨna, ɓanje kɨdumai a man da na kindi. Kiɗuwa goro kindimani a kɨ maa ɗa ana gɨna.
\v 10 La woyi me ana lumai ɓala mɨ an aimamai. Milam gowana, woi ka lwa goro ye wunduwoi, ge ka lau yimai.
\v 11 Ɓanje kɨ teglem, kim ka apa gwagwal mamai kɨ yeyi. mo kɨye dai wom akɨ ɗɨm yimai kɨ tegle gorei.
\v 12 Bo yimai ngalgal kɨ ye wutaui me, a yeni gwang ɗɨm woma lɨmma. An ɗuko ko wom mu shi gɨn shi, woi ko wom wai shi gɨn shiu.
\v 13 Wutauwi me woi kɨdaa mɨ linde yere miyau, ɗɨm yere miyai bɨla wu wai lilippau. Ko kishimi, mo ɗuwoni bo aponi.
\v 14 Ɗɨgɨm wom ka gɨn shi la shakam me an kɨrma bo wom wun jindai, ɗɨm an ɗuko bo aponi.
\v 15 Kishimi ɓulmani ɓulma: ''Mum shi gɨn shi ɗɨgɨm woi shi gɨn ɓangha goro wunduwoiyu, ɗɨm mum shi gɨn kalla woi wula wunduwoiyu.'
\s1 TAITUSH GƗN SHERIYANI
\v 16 Ge mɨ talli puro ko Puroguru, mɨ shi wa la awo Taitush kamo loi koi mani mɨ na gɨn shi yimai.
\v 17 Woi angwa a liu kara kumbo mamu, ge kɨdaa a ɓoijire koi, shi dona yimai gɨn jindani.
\v 18 Mɨ tupɨni molmu mɨ wun paimani la Yikilishiya dai kɨdaa wutau mani ma ɓoi ɓalam net.
\v 19 Woi kara woyi meu, ge Yikilishiya she belaya bɨla tani gɨn mini bo wutau mamu ma shwa shwa arɨk. Me kɨdaa ɓoi ɓaɓambɨram ma Nakomu gɨn koni ɗɨn kɨdaa tongɨrmamu ma ayeboi.
\v 20 Mɨn gai yere miya modin au take bowu komu ko shwa shwa arɨk mɨ mɨn yimai.
\v 21 Mɨn loi komu gɨn wom au ɓoni ɓaɓambɨram, woi kɨdaa gaan Nakomu, ge gaan miya.
\v 22 Mɨn mane tupe mondi molmu yiwu, mɨ ye yoomu ɗɨgɨm kɨrmani, ɗɨm mɨ wai shi yauyini ko wutaugin dai. Ɓanje yauyik mani kɨɗekɨɗe kɨduwa loi awo mɨ shi lwa ko miya.
\v 23 Bo ma Taitush, shi duwono ɗɨm shi na wutau mamai. Ki mwalanmu moi tupa wuna Yikilishiya. Wun gɨn ɓaɓambɨram yi Kirishiti.
\v 24 Kɨ apuwu jindaboi mamai, ɗɨm kɨ apɨwu ko Yikilishiya wom mɨn gɨre yimu da kamai.
\c 9
\s1 AYE MOI KARKAT
\p
\v 1 Ko bo wutau mɨ ana ɓoijirei, woi ɗuwana mbak bɨla na ɓulmaiyu.
\v 2 Na bɨn wom ka jindai, mɨ na gɨre yino da kamai yi miya moi Makidoniya. Na ɓalwu miya Akaiya ɗaurɨmawu ɗaurɨma dumbo milam gowana. Ngalgal yimai awi kɨdɨma lawu bo wutauwi.
\v 3 Ɓanje na tupɨmai mwalan kɨdaa gɨre yik mɨ mɨn yimai duwamai, ba ɗuwoni wom bammu, ɗɨm kɨduwa ku ɗaure yimai, kim na ɓalmai ku ye.
\v 4 Bo ɗɨm mu Makidoniya dona gorono ɗɨm dona wamai woi ka ɗaurakau am kang gumi- woi ana ɗɨm ɓala komaiyu kɨdaa pattɨma lɨmmu komai.
\v 5 Kɨdaa na ɓalwu a ɗuwoni mbak na kumbe mwalan wu dowu yimai ɗɨm ku ɗowe koi do gaan ko woma ɓoma mɨ ka ɗowakoi. Ɓa kɨshimi an ɗuko ɗaurɨmani ki shaɗak, ɗɨm woi ki wom wun denau.
\v 6 Wom laki shimi, mum ya kapi kalla, an laɗɨmai kalla, ɗɨm dai mum ya da bɨla wai barka an laɗe barka.
\v 7 Mo anya ma bɨla ɓoi kim shi kɨnka la awoni. Mo bo ɓoi gɨn jabɨma awou kanjai gɨn jɨngɨlma shenu. Kɨdaa Puroguru shi kang net mu mɨ ɓomai talai awoni.
\v 8 Ɗɨm Puroguru shi gɨn dɨmbiri bɨla ye barka mamai miyeni, kɨdaa ringring la wunduwoi dai akɨ wai wom ka jindai. Kɨshimi an yima kɨdaa kɨ yak armai ko wutau mɨ ka yimai.
\v 9 Kɨshimi ɓulmani ɓulma: ''A tɨke gɨnangin mani ɗɨm a ɓowu ko ana kindi. Wom tet an ɗuko duduk pabadan.''
\v 10 Shi na ɓoi kamo ko na kapi ɗɨm gɨn burodi ɗa wombotuma. Ɗɨm an ɓomai an ma miimai kamo da kapi. An yak ko wom akɨ laɗɨmai kɨdaa wom tet mamai.
\v 11 Akɨ ye gɨna ko goko kɨdaa kɨ ye ɗuwoku shwashwa. Me an do tale puro ko Puroguru ɗa yimu.
\v 12 Gɨre goro wutauyi me woi kɨdaa bɨlam ɓowu wom ana ɓoijire wun jindayu. Da puma gorei gɨn tale puro ko Puroguru.
\v 13 Kɨduwa wu kɨrmai, ɗɨm a ape la wutaui me, akɨ ɓoi darma ko Puroguru kɨma gɨn ta goro ɓala mamai ma tubi kɨdaa ɓala mɨ net ma Kirishiti. Kɨma akɨ ɓoi darma ko Puroguru kɨdaa shwashwa woma ɓoma mɨ ka yiwa gɨn ko miya dai.
\v 14 Wun jinda almamai, ɗɨm wun kumbo duwano, wu yu woyi me kɨdaa nong yashik kɨɗekɨɗe ma Puroguru komai.
\v 15 Mo mɨ talli puro ko Puroguru gɨn woma ɓoma mɨ gowa bo ɓalma.
\c 10
\s1 BULUSH A BAALE KO WUTAU MANI
\p
\v 1 Nani Bulush na kumbumamai, la gandɨma koi gɨn gwang ɗuko ma Kɨrishiti. Woi na gɨre konou shakam na gaanmai, ge jik kono, shakam woi na yimaiyu.
\v 2 Na kumbu mamai shakam na gaanmai, woi na jindai na ɗuwono jik konou kanjei gɨn gɨre konou. Ge na almai na jindai na ɗuwono jik kono shakam na batɨna yi moi wun lwa la awowu angwa mɨn ɗuko la dɨmbiyik.
\v 3 Anya bo mɨn goto la dɨmbiyik, woi mɨn shagha duwa dɨmbiyikɨu,
\v 4 duwa pinen mɨ mɨn shagha yiki woi la dɨmbiyikɨu. Bo shim, pinen shagha ma Puroguru mɨ shi gɨn dɨmbiri jupule pinen ma amna yajin. Woi shi do gɨn mondin wunduwoiyu, dɨm ɓalangin moi au wolmuu.
\v 5 Mɨn ɗɨm lukure dai wom gɨrgɨt mɨ yilana ko pinen ma Puroguru. Mɨn koi ana kamo shen pɨla doyi bo kang ɓala ma Kirishiti.
\v 6 Mɨn ɗaurɨmamu mɨ ye kumai ko dai kamo kindi ta goro ɓalagin, bim ta goro ɓala mamai ba gɨmeni.
\v 7 Yingu wom wun lwa bɨla ɗuwoni bo kang gaanmai. Bo ɗɨm mondin mu a ɓoijire shi shi ma Kirishiti, ɗɨm mo bɨla shen gɨn koni kim shi ma Kirishiti, mɨni kɨm mɨn kishimi.
\v 8 Anya ɓa na ɗade kono gɨn dɨmbiri mɨ mɨn gɨn shi, mɨ Nakomu ɓoma ɗɨnghai gwang, woi kɨduwa na jalemaiyu, woi ɗɨm ana kang gumiu.
\v 9 Woi na jindai ɗɨm bɨla na shori likarkat tangi monou.
\v 10 Kɨduwa yere miya wun ɓalmai, ''Likarkat tangi mani wun gɨn dɨmbiri gɨn ɓoi bo shori, shi ɗɨm woi shi gɨddɨnghu. Ɓala mani woi woma kanghau.
\v 11 Mo kamo miyai moi wu bɨn wom mɨn ɓala la likarkat tangi mamu shakam woi mɨn ninniu bɨla ɗuoni wom am ɗuko shakam mɨn la wutau ninni.
\v 12 Woi mɨn tama wuyuk bɨla mɨn tika komuu kanje ɗɨm mɨ kɨr komu gɨn moi ana paye kowu ɗumo ɗumoi gɨn gom kowu ko apowu, woi wun bɨna lakiu.
\v 13 Mini, anya laki ki pɨl, woi am ɗade komu bɨla tai dɨmbiriu. Bo shimi am ɗɨm ye shimi goro kɨrau wom Puroguru wumɨna bɨla mɨ ye kɨrau mɨ yana wuyuk da yiwo.
\v 14 Kɨdaa woi mɨn gowamaiyu shakam mɨn tama yimai. Mɨni mɨn moi domin ma yama yimai gɨn ɓala ma Kirishiti.
\v 15 Woi mɨn ɗada komu mɨ shi taa dɨmbiri ko wutau ma yere miyau, bo shimi, mɨn ɗɨmbɨmai ɓoijire mamai ɓareni ɗɨm boi ma wutau mamu bɨla miyeni boop, ɗɨm gɨn konei kɨrau mani.
\v 16 Mɨn ɗɨmbɨmai kishimi, kɨduwa mɨ ye ɓala ma Puroguru gaan boi mɨ ka ya mamai. Woi am ɗade komu ko wutau mɨ yimani modin boyiu.
\v 17 ''Ge mo mum dai an ɗade koni bɨla yeyi la ma Nakomu. ''
\v 18 Kɨdaa woi shi mɨ shi ɓoi sheda makoni shi mɨ wa gɨppau. Bo, shimi ɗɨm mɨ Nakomu shi bwa sheda mani.
\c 11
\s1 BULUSH GƗN ANATUPI MA LƗUWO
\p
\v 1 Na ɗɨmbɨmai ba aku dinge duko ma bo tutulok mono kalla. Ge ku dinge ku ɗuwoku gɨn nani!
\v 2 Kɨduwa na gongo duwamai. Gongo mono ɗɨm kamo ma na wutau mɨ gwang kɨduwa kamai. Dumbo na loi awono la wula ko maami ɗumoi. Na loi awo ko apɨmamai ki lowo gunyo ji karkat ko Kɨrishiti.
\v 3 Ge na shori komai, mondin, kim waye tekɨla Hauwa'u ko liliu mani, a ɗuwoni shen mamai gungulmani ɗa bo kwanei ɓoi koi yi Kirishiti.
\v 4 Wun loi ɓala bo mondin mu dona yimai gɨn wouyo ma mondin Yeshu ɗang gɨn mɨ mɨn yimai ɓala mani. Mondin kɨ gɨpe mondin lɨm mɨ karkat ɗang gɨn mɨ ka gɨpa. Mondin ɗɨm kɨ gɨpe ɓala mɨ net ɗang gɨn mɨ ka gɨpa. Lipe ko wunduwooigini moi a kɨreni kishimi.
\v 5 Kiduwa na ɗikɨmai woi na na biu la moi wun namai nonin ana tupiu.
\v 6 Anya ɓa woi gɨn kukuk ko ye ɓalau, woi na wula kukuk ma bɨnennu. Anya gokoi pɨla ɗɨm la wunduwoi moi dai mɨ ɓalmai.
\v 7 Na jaɓe ɓala ru na jala kono kɨduwa ɓomai ɓaɓambɨram? Kɨduwa na yimai ɓala ma Puroguru ko bam.
\v 8 Na ye shara ko yere miya la gawi kumbo ɗa yi gɨpe ɓoi bam mawu kɨduwa na yimai wutau.
\v 9 Shaka mɨ na gɨn kamai na wai kono la jinda wunduwoi, woi na lwa wom dɨɗɨrɨk komaiyiu, kɨduwa mwalan moi wun dowa Makidoniya wu bale kono. La wunduwoi dai na por kono ɗuko dɨrmai, ana ko ye shimi.
\v 10 Ki mɨ jire ma Kirishiti la awono, woi ana ɗuko ɗum ko kamo ɗade koi mono mɨ na ya la ali Akaiya.
\v 11 Duwa mi? Kɨduwa woi na jindamaiyu? Puroguru a bɨni.
\v 12 Ge wom na ko yimai, kishimi ana ta ko yimani, ana yimai kɨduwa na kaye ko moi wai shaka ma laɓɨmai bɨla wun gɨre kowu koi,
\v 13 kamo miyai wunmoi ana tupi ma liwo ɗɨm ana wutau ma tɨpɨre boi. Wun mane kowu ki wun ana ma Kirshiti.
\v 14 Me ɗɨm woi woma yale boi lakiu, anya ɓa amna yajin shi mane koni ki na tangi ma Puroguru mɨ gwang.
\v 15 Woi woma yaleboi kɨɗkɨɗeu bo kwarjen mani awu mane kowu ki kwarjen moi ana ta goro ɓala mɨ jire. Telma koni an ɗuko bo lenje mawu kɨkɨt gɨn wutau mawu.
\s1 KINDIKINDI MA BULUSH KƗDA WUTAU TUPI
\v 16 Na ɓalmai kɨma, mu ba sheni ki na tuloknou. Ge bo ku sheni kɨshimi, ku gɨpene ɗa tulokno kɨduwa na wai na ɗade kono kalla.
\v 17 Wom na ɓalmai ko gɨre koiyi me, woi Puroguru ya jindaiyu, ge na ɓala bo ɗuko ma nong tulok,
\v 18 dumbo miya ɗɨgɨm wun gɨre kowu la dɨmbiyik nani kɨm ana ɗade kono.
\v 19 Ge kɨ ɗuwoku popolok awomai gɨn tulokjin, ka ana ɓirma yero!
\v 20 Ka kanaɗi ɗɨm gɨn mum anya ɓa an man mamai jeɓiyan, ba doni gɨn tika la derenmai, ba an tui dɨmbiri mamai, ɓa bo shi gɨre koni, anya ɓa ba an tattɨlmamai bo yeromai,
\v 21 ana ɓala ko gumi mamu, dɨmbimu ɓuɓuk bo ye woyi shimi. Bo bɨlamu an gɨre koni-na ɓala ki na tulokno, na kɨm ana ɗade kono.
\v 22 Wun miya Yahuda ru? Nani na kishimi. wun dengɨleng ma Yibirahim ru? Nani na kishimi.
\v 23 Wun kwarjen ma Kirishiti ru? [Na ɓala ki woi na la shennou] Na gowe boki. Na wutau kɨɗekɨɗe na taiwuni dai. Na taiwuni dai ga la jarɨm, bo duna ɗɨm woi kɨrauni yikiu, Na gomono gɨn woma duna muru ɗɨgɨm.
\v 24 Ara miya Yahuda na kaɗe ɓwata bo yoono baat anya pɨla paraungumni woi ɗumoi yikiu.
\v 25 Ko yoono kunung na wa duna gɨn ambɨrjen, yoono ɗumoi na wa mukuk gɨn guwat. Ko yoono kunung mɨn jupulma la kii. Bo yoono ɗumoi na tele biri gɨn pori la deren nong jumbul.
\v 26 Na ye goto goto ɗɨgɨm, Na gomono gɨn woma ɓoi bo shori woi kirauni yikiu, la deren worwogin, ana kaye goko ru, ana duna muru, la miya mono ru, la angaugindu, la nong ali ru, la deren nong lushu, la deren nong gwa, dai gɨn woma muru la deren mwalan moi ana liwo.
\v 27 Na wai kono la wutau kɨɗekɨɗe la shen mɨ pɨrma, na ye bɨri ɗɨgɨm woi na ya nonu, la kiim gɨn kiim gwa. La jimti ɗɨgɨm, bo dwal boi gɨn shwa shwa yik.
\v 28 Bi woiginni moi dai, wunduwoi dɨɗɨrɨk kono ring ring kɨduwa wom yalana ko Yikilishiya dai.
\v 29 Mandei gattɨmanii? Na ɗɨm woi gattɨmonou. Mandei lwa duwoni bo jaɓe ɓalai, ɗɨm woi puluna awonou.
\v 30 Ba na gɨre kono, ana ɗade kono bo ape gattɨnje mono.
\v 31 Puroguru ɗɨm bong Nakomu Yeshu. Mɨ kɨrana bo payik pabadan, a bɨni woi na liwou.
\v 32 La Damashka, Gomna mɨ na tui joko goro amna Aritash na yinge nong ali Damashka a wi bɨla wu kone.
\v 33 Ge wu shutɨne la tangate ɗa bo goko nai yiwet la garu, ɗɨm na toi yino ane.
\c 12
\s1 ALJUWAN MA BULUSH GƗN WOM LAKI ƊƗGƗM
\p
\v 1 Mbak ana ɗade kono, ge woi shakta mondo yikiu. Ge ana twi gaan gɨn juwa juwan gɨn aljuwan mɨ yi Nakomu.
\v 2 Na bɨn yi mondin muu la Kɨrishiti, mɨ la milangin gumdɨra parau mɨ gowana, anya la dimbiyik anya woi la dɨmbɨyikiu woi na bɨnau, Puroguru a bɨni wu gɨreyi la puro ji kunung.
\v 3 Ɗɨm na bɨni mui me anya la dimbiyik anya woi la dimbiyikiu, Puroguru a bɨni.
\v 4 Wu gɨreyi ta la paradise ɗɨm a kang wunduwoigin mɨ gowa wom an ɓalma.
\v 5 Bo mondin kamo mui me ana ɗade kono. Ge bo mono ma kono woi ana ɗade konou, dɨm duwa gatɨnje mono.
\v 6 Bo na lammai na ɗade kono, woi ana ɗuko tuloknou. Duwa jire ana kara ɓalmai. Ɗim ana koi yino bo ɗade kono, kɨdaa modin mu ba gɨre na tai wom shi ala, anya wom shi kangha yinou.
\v 7 Ana koi yino bo kɨduwa kamo nonin aljuwajuwanni. Kɨduwa shimi bono ɗuwono gɨn gɨre mɨ ɗɨgɨmu. Nong aryo la dimbiyino wun ɓonna, bɨla na tangi ma amna yajin a doni bɨla dɨllɨmno. Duwa bono ɗuwono gɨn gɨre koi ɗɨgɨmu.
\v 8 Yono kunnung na kumbe Puroguru bɨla gashino woyi me.
\v 9 Ge a ɓaln, ''yashik mono ɗɨgɨm a kɨreni yiwo, kɨduwa gɨddɨng shi wani ɗayi gattɨnje, duwa shimi na jindai na ɗade kono la gattɨnje mono. Kɨdaa dɨmbiri ma Kirishiti bɨla ɗuwoni yino.
\v 10 Duwa shimi, nani a yeni kɨkɨt yino duwa Kirishiti. Anya gattɨnge, anya bunen, anya pɨrakoigɨn, anya jinda wunduwoi, anya kindi kindi. Anya ɓa mami na mana bi, na gɨddɨng kɨma.
\s1 BULUSH A ƊƗMBE YIKILISHIYA MA KORINTIYA
\v 11 Na ɗuwono ɗa nong tulok! Wune kamai bo woyi shimi, ɓa ana wai payik yimai, kɨduwa woi na gatana yi moi wun nai wuni nonin ana-tupiu, dai gɨn shimi woi na modin wunduwoyiu.
\v 12 Shitangin mɨ jire ma ana yupi ku ali la derenmai ɗɨm gomma boki gɨn kanaɗi, shitangin gɨn woma yalebi gɨn bɨrjin wutau.
\v 13 Ɗinga ɗimi ka ɗuwaka gɨn kindi gwang ko yere Yikilishiyagini, kidaa woi na ɗuwana ɗa pinen yimau, Ku ye kanaɗi ko wom na jaɓa.
\v 14 Yingu, na ɗowe yino ana doma yima na kunung yono. Woi na ya jindai na ɗuwono ɗa pinen yimau, kɨdaa woi womamai na ya jindaiyu, ge kamai na jindai. Kɨdaa woi ambo au jin bo ana miiwuu, ge ana miiwu au jin bo ambomawu.
\v 15 Ana kang net bɨla na yimai wom ka jindai, anya ɓa bo ɓoi tuniyano bo tuniyamai. Bo no ye jindamai kɨɗekɨɗe, akɨ jindano kalla?
\v 16 Ɗɨm kɨshimi, woi na ɗuwana ɗa pinen yimau. Ge dumbo ɗunghono na ɓɨrma yero, ge nani na komai gɨn tekɨlɨk,
\v 17 kanje na tui jara komai da yi moi na dɨldɨmai?
\v 18 Na kumbe Taitush bɨla tanni yimai. Shakam na dɨlaya na dɨlyi gɨn mondin molmu. Taitush a tui dɨmbiri mamairu? Woi goto mamu kamo mɨ ɗumoiyuru? Woi gɨrma yoomu kamo mɨ ɗumoiyuru?
\v 19 Ka almai dai ɓinye shakai me ki mɨn bale komu da kamairu? Gaan Puroguru, yi Kirishiti mɨn ɓale dai wom an yimamai gɨddɨng.
\v 20 Na shori kɨdaa bono dono wamai kim na kɨnkau. Na shori ɗɨm mondin woi akɨ wamono kiim ka kɨnkau. Na shori mondin ana do wai kirki la derenmai, gongo, kɨɨm, dede, gɨre koi, likbok ma yilshen.
\v 21 Na shori shakam bono matɨno gɨn bino, Puroguru monoan gatte gumno gaan mai. Na shori mondin an jabɨma awono duwa moi wun jaɓa ɓala poshe do ki ɓanje. Moi woi wun lara kindi karkat gɨn lambe shiri gɨn kwakwalala gɨn wutau ma jinda wunduwoi mɨ wun yau.
\c 13
\s1 AMEKUMO GƗN DAANJE
\p
\v 1 Me nakunung yono doma yimai, ''wun wai jire ɓala ma mum jaɓa bo ana ɓoi shita raap anya kunung,''
\v 2 Na malono ɓalwu ko moi wun jaɓa ɓala ɗeɗel gɨn yerei shakam na nenee na raapni, ɗɨm na mane ɓalmai kɨma: Bono mane doma kɨma woi ana ɓanghawu.
\v 3 Na ɓalmai woyi me kɨdaa ka lau bɨnmai modin Kirishiti shi ɓala ɗa bono. Shi woi gatanau yimaiyu. Bo shimi, shi na dɨmbiri lamai,
\v 4 kɨduwa wu dugyi la gatinje, ɗɨm shi gɨn tuniya ɗa yi dɨbiri ma Puroguru. Mini kɨm mɨn gatɨmamu lani, ge ɗɨm am ɗama goro apomu gɨn shi la dɨmbiri ma Puroguru la awomai.
\v 5 Kɨ yinge komai kɨ ali kanje ka la ana boijire. Kɨ kɨr komai, woi ka mane shenuka bɨna Yeshu shi lamaiyu? Shi lamai, ɗɨm dɨm modin woi wun lɨwa gɨn kamaiyu.
\v 6 Bo kara bo mono kono jik akɨ wamai woi wun kura mɨnau
\v 7 Ɓanje mɨn kunbe Puroguru boko ye wunduwoi ninni gɨngɨnghau. Woi agwa na yu kumbo da mɨ apeyimuu ki mɨ toi kɨrɨkuu. Bo shimi na kumbemai kɨ ye wom gwang, anya ɓa an yima ki mɨ gatemu bo kɨrɨk.
\v 8 Duwa woyi shimi woi mɨn ɗɨma ye wunduwoi ma pashe ɓoijireu, ɗɨm wom jire.
\v 9 Mɨn popolok awo ko gatɨnje mamu, kamai ɗɨm kɨ ɗuwoku gɨddɨng. Mɨn kumbo kɨma da bɨla kɨ yeku kɨkɨk.
\v 10 Na ɓulmai woiginni me ɗar mɨ woi na petemaiyu. kɨduwa darmi ana ɗuko gɨn kamai woi ana ɗuko na shawa yi mayu. Wai na jindai na ye wutau gɨn dɨmbɨri mɨ Nakomu ɓonna na tike koomaiyu, dɨm na ɗɨnghai.
\v 11 Tehyel goroi mwalan, mamyen gɨn tamyen ku ye popolok awo, ku ye wutau ma maane bo wom jaɓana, ku dingeku, ku lɨu apomai, ku ye ɗuko la talai awo. Ɗim Puroguru mɨ na jindaboi, gɨn ma talai awo ɗuwoni gɨn kamai.
\v 12 ku daai apomai gɨn nghaweboi mɨ karkat.
\v 13 Dai ɓinye ana ɓoijirei wun damamai.
\v 14 Ɓawu yashik ma Nakomu Yeshu Kirishiti gɨn jindaboi ma Puroguru, gɨn dapekoi ma lɨm mɨ karkat bɨla ɗuwoni gɨn kamai dai.

243
49-GAL.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,243 @@
\id GAL
\ide UTF-8
\h MIYA GALATIYA
\toc1 MIYA GALATIYA
\toc2 MIYA GALATIYA
\toc3 gal
\mt MIYA GALATIYA
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1
Bulush, natupi- woi natupi mɨ dona ɗa yi miyau, kanjei bo wutau ma muu, ge ɗa yi yeshu kirishiti gɨn Puroguru bonghi mɨ shi yilaya la moi mutawa
\v 2 Ɗɨm dai gɨn mwalan moi wun gɨn naani, ta yi Yikilishiya mɨ Galatiya.
\v 3 Yashik doni yimai gɨn talai awo, mi pottɨna yi Puroguro Bongmu gɨn Nakomu Yeshu Kirishiti,
\v 4 Mɨ shi ɓwa kooni duwa jaɓe ɓala mamu, kɨduwa bɨla por mɨni la gɨngɨng jaman mɨ ɓanje la barka ma Puroguru ɗɨm bongmu.
\v 5 Yini darma ɗuwoni pabadan. Yeni kɨshimi.
\s1 WOI MONDIN ƁALA MA PUROGURU NINIU
\v 6 A yalene kɨda ka kaghɨle bimai kɨlakɨlang yi shi mɨ namai ɗayi yashik ma Kirishiti. Ayelene ka kaghɨlɨma do yi monding ɓalam ɗang.
\v 7 Me woi ɓalmani kɨda woi ɓalam net ɗang niniu, ge yere miya ninni moi ana jingɨl mamai, ɗɨm wun lau kaghɨle ɓalam net ma Kirishiti.
\v 8 Ge anya ɓa mɨni, anya Na tangi ma Puroguru pottɨna lapuro ɓoomai ɓala ɗang woi ki wom mɨn ɓoomai ɗeɗellu mo bɨla jaleni,
\v 9 kim mɨn ɓalmai ɗeɗel, na maɗe ɓalma, ''bo mondin mu an ɓoi ɓala mɨ ɗang, mɨ ka gɨpa, mo bɨla jaleni,''
\v 10 ɓanje na lau gɨpɨk ma miya ru? kanje ma Puroguru? kanje na jindai na pooshe awo miya? Bo duwa na pooshe kara awo miya, woi na kwarak ma Kɨrishitiu.
\s1 GAMA MA BULUSH LA ANATUPI
\v 11 Wom na jindai ku bɨni mwalan, ɓalam net mɨ na ɓwa woi pottini yi mujunghu,
\v 12 woi na gɨpu yi muu, ɗɨm woi wun kukuknau, duwa, wom apɨna Yeshu Kɨrishiti.
\v 13 Ku kang duwa ɗuko pani mono ɗeɗel la ta goro Puroguru ma miya Yahudiya, kim na ɓwa kindi kindi kɨɗekɨɗe ko Yikilishiya ma Puroguru woi kɨrauni yikiu, ɗɨm na lawi na jaɓe ɗadɗat.
\v 14 Na wai twi gaan la ta goro Puroguru ma miya Yahudiya ko anako dukenno, la miya mono. Na gɨn gwalgwal yik ko ɗuko pani ma bopinno kɨɗekɨɗe.
\v 15 Ge shakam Puroguru beelana dumbo na la awo naaro, ɗɨm a nane ɗa yashik mani, a kang net ma ape lowo mani yino,
\v 16 kɨduwa bɨla na taareyi yi angaugin. Woi shwet na lawa ɓala yi mondin mu la dimbiyikiu,
\v 17 ɗɨm woi na tana Wurushalima yi moi wun ɗuwawa anatupi ɗeɗel gaanou, boshimi na tano Arabia ɗɨm na matɨno Damashka.
\v 18 Ɗɨm bi mila kunung na tano da Wurushalima kɨda na bɨn yi Kepash ɗɨm na ɗuwono bonko gumdɨra baat gɨn shi.
\v 19 Ge woi na wa yere anatupiu, dɨm Yakub mol Nakomu.
\v 20 La wom na ɓulmai deren mono gɨn Puroguru, woi na lɨuwou.
\v 21 Ɗɨm na tano ɗa kɨrau boigin ma Shiriya gɨn Shilishiya.
\v 22 Da ɓanje Yikilishiya moi Yahudiya moi wun la Kɨrishiti woi wun bɨna yinou,
\v 23 ge wun ɗuwowu kara kanghai, Shi mum dɨralɨmu, ɓanje shi wowe ɓala ma ɓoijire mɨ shi ya jinda jaɓimai,''
\v 24 Ɗɨm wun ɓoi darma ko Puroguru duwano.
\c 2
\s1 YERE ANATUPI WU GƗPE BULUSH
\p
\v 1 A ɗuwoni bi mila gumdɨraparau, na matɨno kɨma do Wurushelima gɨn Barnabash, mu tam goro apomu gɨn Titush.
\v 2 Na tano kɨduwa wom apana ɗɨm na ɓalwu ɓalam net mɨ na wowa ko Angaugin. ge na ɓoi ɓala bo tukwa ko moi wun ta yerei bimma, kɨda bɨla ɗuwoni woi na yu kayo yimau- kanje kayo mɨ bammu.
\v 3 Ge da Titush mɨ mɨn goro apomu, mɨ ɗuwana mu Gɨrka, woi wun shɨngɨreyi bɨla ye ɗilikiu.
\v 4 Mwalan moi ana liwo wu gaatɨwu bo tunkunje bɨla wu yinge waikoi mɨ mɨn waa la Kirishiti Yeshu. Wuye jindai ɓa bɨla wu maane mini jeɓiyan,
\v 5 Ge woi mɨn lɨwa mɨ ɓoi koomu yiwu anya ma lo shakau, kɨda jire ɓalam netti bɨla ɗuwoni laamai.
\v 6 Ge moi wun ala ki wun bimma ( Anya ɓa wun mi, woi na lwa kono yikiu, Puroguru woi shi ape jinda koi) -
\v 7 Moi, na ɓala, moi wun ape koowu bimma woi wun miyina wonduwoiyu. Bo shimi wu ali wu wune na ɓoi ɓalam net ko moi woi wun ya ɗilkiwu, kiim Biturush wun wuya ɓoi ɓalam net ko moi wun ya ɗilik.
\v 8 Puroguru mɨ ya wutau gɨn Biturush la wutau ma natupi ko moi wun gɨn ɗilik, kishimi kɨm yaa wutau ɗaa yino do yi Angaugin.
\v 9 Shakam Yakub, kepash, gɨn Yahaya, wuni moi wun bɨna yiwu ɗa ana gaan ma Yikilishiya, wu gaare yashɨk mɨ wun ɓoona, mu wai gɨpɨma la komen ɗuko naa gɨn Barnabas. Wu yu woyi me kɨduwa bɨla mu tamu yi Angaugin, ɗɨm kɨda bɨla Wu tawu ɗa yi moi ya ɗilik.
\v 10 . Wu kumbe mɨ shen ana kindi, ɗɨm shimi wom la awono ɗeɗel, na jinda yimai.
\v 11 BULUSH A YENYE BITURSH LA ANTAKIYA
\́v 11 Ge shakam Kepash dona Antakiya, na ɓalli bo kang kɨduwa wom ya wai wom gwangu.
\v 12 Ɓale yere miya wu pottuwu yi Yakub, Kepash shi twi wombtuma gɨn angaugin. Ge shakam miyai me wun dowa, a yireni a ɓau angaugini, kɨda shoore ana lau ɗiliki.
\v 13 Ɗɨm yere miya Yahuda wu gawu la wutau ma alyeroi. da Barnabash a gɨpe goro wutau ma alyeroi me.
\v 14 Ge shakam Na ala woi wun ta goro jire ma ɓalam nettiu, Na ɓalli gɨn ko Kepash ninni gaan wu dai, ''Bo kai na Yahuda ge kai la kamo shen ma Angaugin, woi ki ɗuko ko shenma miya Yahudau, Ɗɨnga aka shingɨre Angaugin wu ɗuwowu ki miya Yahudai?"
\s1 GƗPEKOI MA MIYA YAHUDA GƗN ANGAUNGIN ƊAA YI ƁOIJIRE
\v 15 Mɨni moi mɨn miya Yahuda bo loyo maamu dɨm woi Angaungin ana jaɓe ɓalau;
\v 16 ''Dai gɨn shimi mu bɨni woi mu nini an twoi yini kɨduwa wutau ma kumaiyu, ge dɨm gɨn ɓoijire la Yeshu Kɨrishiti. Ɗɨm mu domu la ɓoijire la Yeshu Kɨrishiti kɨduwa mu wai koomu la jire yi Kɨrishiti ɗɨm woi la wutau ma kumaiyiu. Bo ɗɨm kɨduwa wutau ma kumai woi mu nini an twoi yiniu.
\v 17 Ge, ɗɨm shaka mɨn lawa mu ɗai koomu la kɨrishti, wu wai mini mini gɨn komu wu wai mini mɨn ana jaɓe ɓala, Kirishiti a ɗuwoni na gɨre ko jaɓe ɓalaru? woi nako yimau!
\v 18 Bo ɗɨm na maane ɗɨg wonduwoingin mɨ na jaɓa na maane koono na dwale kumai.
\v 19 Ge ɗa yi kumai naa murana, kɨduwa bɨla na ɗano duwa Puroguru.
\v 20 Wu dowene gɨn Kirishiti wai nani ɗɨm na ɗaamau ge Kirishiti na ɗaama la awono. tuniya mɨ na ɗaama laki ɓanje la dimbiyik na ɗaama duwa boijire la lowo ma Puroguru, mɨ ya jindano ɗɨm ɓwa kooni duwano.
\v 21 wai na kura yere yashik ma Puroguru, bo ɓa ɓoijire ɗaayi kumai, Kirishiti a mureni ko bam!
\c 3
\s1 KUMAI KANJE ƁOIJIRE
\p
\v 1 Tulonjinmai miya Galatiya, mandei jaalamai? la yeremai wun doowa Yeshu Kɨrishti
\v 2 Me shimi wom naa jindai naa bɨni yimai. Ku gɨpu Lɨm ɗaayi wutau ma kumairu kanje ɗɨm ɗaayi ɓoijire ko wom ka kangha?
\v 3 Ka tulonjinmai ru? Ku loi gorei la Lɨm ɓanje ɗɨm ka teule koi la dɨmbɨyik?
\v 4 Ku kang kindikindi ma wonduwoingin ko bam- bo ɗuwoni kɨshimi ko bam?
\v 5 Shi mɨ ɓoomai Lɨm ɗɨm ya wutau ma yaleboi laamai a yu ɗaayi wutau ma kumairu kanje ɗaayi kanghai gɨn ɓoijire?
\v 6 Kimɨ Yibirayi "ɓwajire ko Puroguru ɗɨm wu maaneyi ɗaa Mum teet,"
\v 7 La gokoi shimi, ku gaare, ɗɨm, moi wun ɓowajire wun ambo ma Yibirayi.
\v 8 Likalikat mɨ karkat, a ali au ɗai ko angaungin ɗaayi ɓoijire maawu, Ɓala mɨ net wu ɓalli ɗeɗel ko Yibirayi, "Yiwo dai alingin au ɗuko shaɗak."
\v 9 Kɨshimi, moi wun ɓwajire wu maane wuni shaɗak gɨn Yibirayi, mum shi gɨn ɓoijire.
\v 10 Dai moi wun dɨnghawa ko wutaungin ma kumai wun goro jajaala. Kɨda ɓulmani ɓulma, "Mum jaalana shimi anya mui pɨla mu woi shi tana goro wunduwoingin mɨ wun ɓula la likalikat ma kumaiyu, bɨla yeyiu."
\v 11 Ɓanje, a ɗuwoni bo kang woi mu an twoi yini gaan Puroguro ɗaayi kumaiyiu, kɨda, Moi teet awu ɗaama ɗaayi ɓoijire.
\v 12 Ge Kumaiyi woi ma ɓoijireu, ge, "mum shi ye wutaungin la kumai an ɗaama ɗaayi kumaiyi."
\v 13 Kirishiti a baale mɨni bo jajaala ma kumai bi mɨ Shi jaala kooni duwa mɨni- Kɨduwa ɓulmani ɓulma, " jaalɨmani anya mui pɨla mu wun lowaya ko shoowi"-
\v 14 kɨduwa shaɗak mɨ ko Yibirayi bɨla doni ko angaungin la Kirishiti Yeshu, kɨshimi duwa ɓoijire am gɨpe ɗoowe ko ɓala ma Lɨm mɨ karkat.
\v 15 Mwalan, mo Na ye ɓala ki mujung. la ɗaure ɓala ma mujung, woi Mu an pangɨmayu, anya miye koiyu, bo kumai a lɨwi.
\v 16 Ɓanje ɗoowe ko ɓalangini wu ɓalu ko Yibirayi ɗɨm doyi dengɨlen mani. Wo wun ɓala, "doyi dengɨlenginu," apɨmani ko miya ɗɨgɨm, ge ko ɗumoi, "yi dengɨlen mongo," mɨ Shi Kirishiti.
\v 17 Ɓanje wom na ɗika shimi: Kumaiyi, mɨ dota bi mila aru parau gɨn kunungumni, woi she panga ɗowe ko ɓala mɨ Puroguru lwa ɗeɗelu.
\v 18 kɨduwa bo kolo a doni ɗaayi goko ma kumai, wani dooma ɗɨm ɗaayi goko ma ɗoowe ko ɓalau. Ge Puroguru a ɓoi ko Yibirayi ɗaayi ɗowe ko ɓala.
\v 19 Da mi wun ɓwa kumaiyi? Wu ɓoo kɨduwa jabeɓalangin, dɨm dengɨleng ma Yibirayi mum wun ɗoowa ko ɓalai koni ba doni. Kumaiyi wu shingɨriyi ɗaayi Anatangi ma Puroguru do ara mum ɗuwana na deren.
\v 20 Ɓanje na deren a ɗuwoni woi mu ɗumoiyu, ge Puroguru ɗumoi.
\s1 WOM KUMAI ƊIKA
\v 21 Ge kumai she nate ɗoowe ko ɓalangin ma Purogururu? woi ɗiu! kɨda bo kumai mɨ wun ɓwa bɨla ɗɨm ɓoi tuniya, ɗuko teet woi kɨkɨnka yikiu an dooma ɗaayi kumai.
\v 22 Ge likalikat a ɗowe woiyingin dai goro jaɓeɓala. Puroguru a yu woyi me kɨda ɗoowe ko ɓala bɨla ɗai mini ɗaayi ɓoijire la Yeshu Kɨrishiti bɨla ɓoni ko moi wun ɓwajire.
\v 23 Ɓanje ɓale ɓoijire doni, ɗoom mamu bo jewejewe goro kumai, la jaarɨm dɨm shakam ɓoijire an apɨma.
\v 24 Ki shimi ɗɨm kumai ɗuwana nagaanmu dɨm mɨ Yeshu dona, kɨda mu wai twoi koi ɗaayi ɓoijire.
\v 25 Ɓanje ɓoijirei a doni, woi mɨn goro nagaan ɗɨmu.
\v 26 Duwa ka dai Ambo ma Puroguru ɗaayi ɓoijire la Kirishiti Yeshu.
\v 27 Dai ɓiyemai moi wun yimai baptishma la Kirishiti ku gɨpe Kirishiti.
\v 28 Woi Nayahuda kanje Nagirikau, jewe kanje Mum talaiyiu, woi maamiyikiu kanje tamno, kɨda kaa dai ɗumoi la Kirishiti Yeshu.
\v 29 Bo ɗɨm ka ma Kirishiti, ka dengɨlen ma Yibirayi, Ana twi kolo ɗaayi ɗoowe ko ɓala.
\c 4
\p
\v 1 Na ɓalmai na twi koloi dai shakam shi lowo, woi ɗuwana ɗang gɨn jeweu, anya ɓa shi nako ɗuwongini dai.
\v 2 Ge, shi goro ana gaan gɨn moi ɓamɓɨren dɨm shaka mɨ Boki lwa.
\v 3 Kɨshimi kɨm, shakam mɨn ambo, mɨn jaɓiyan la wonduwoingin mɨ la pani.
\v 4 Ge gɨmma shakai dona, Puroguru a tange Lowo mani, lona ɗaa yi Tamno, lona goro kumai.
\v 5 A yu woyime kɨda baale ko moi wun goro kumai, kɨduwa mu wai gɨpma ɗaa ambo.
\v 6 Kɨduwa ka ambo, Puroguru a tange Lɨm ma Lowomani la awomu, Lɨmi mɨ ya nai, "Abba, Baagha."
\v 7 Kɨduwa shimi woi kai jewe ɗɨmu, ge kai Lowo, ɗɨm kai na twi kolo ɗaa yi Puroguru.
\s1 BULUSH A ƊƗMBE ANAƁOIJIRE
\v 8 Ge shakai shimi shakam woi ka bɨna yi Puroguru, wu maanɨmai jeɓiyan ɗaa yi dɨmbɨri ma pɨrapɨrangin mawu ɗɨm woi wuniu.
\v 9 Ge ɓanje mɨ ka bɨna yi Puroguru, kanje ɗɨm, Puroguru a bɨn yimai, da mindei ka maama kɨma ko wom ɗwal ɗɨm woi darma mani yikiu? Ka lammai ku maane ɗuko jeɓiyan kɨmaru?
\v 10 Kaa lwoi komai yi bonkongin, pe terengin, shakangin, gɨn milangin!
\v 11 Na shoori kɨduwa anya ɗɨnga wutau mono gɨn kaamai ba ɗuwoni bammu.
\v 12 Na kumbe mai, mwalan, ku ɗuwoku ki naani, kɨduwa naa kɨm na ɗuwono ki kaamai. Woi ka jaɓɨnau.
\v 13 Ge ku bɨni kɨda pɨra mɨ yi dimbino na ɓomai ɓalam net kɨ domin.
\v 14 Na bɨni pɨra mɨ na laki a wuumai bo kɨrɨk, woi ka gashana kanje ka kuranau, Da shimi ku gɨpene ɗa Natangi ma Puroguru, ki naa Kirishiti Yeshu gɨn kooni.
\v 15 Ɗaato, ɗɨm, bo shaɗak mamai ɓanje? kɨduwa na ɓoi shita, baan yima, ɓa aku poɗe yeremai ɗɨm ku boono.
\v 16 Bo kɨshimi, na ɗuwono ɗa na shuma mamai kɨda naa ɓalmai jireru?
\v 17 Wu kɨpɨre lam mamai, ge woi ko gwangwu. Wun lammai wu tike mai gɨn naani ku taku gorowu.
\v 18 A yeni gwang anya maami ku kɨpɨre wom gwang, woi dɨm shakam na petemaiyu.
\v 19 Ambo mono kalkal, Kɨma naa kang pɨrma kunen loyo duwamai dɨm shakam Kirishiti apa yipani laamai.
\v 20 Naa jindai ɓa naa lamai ɓanje ɗɨm na paghre yilano, kɨduwa shen mono koomai.
\s1 HAJARATU GƗN SHARATU
\v 21 Ɓallo, ka moi ka jindai ku ɗuwoku goro kumai, woi kaa kakke kumomai gɨn kumaiyu ru?
\v 22 kɨduwa ɓulmani ɓulma Yibirayi shi gɨn ambo raap, ɗumoi ɗaayi jewe lotamno, mɨ ɗumoi ɗɨm ɗaayi tamno ji talai.
\v 23 Ge mɨ wun loya ɗaayi jewei wu loyi ɗaa yi dimbiyik, ɗumoiyi ɗɨm wu loyi ɗaayi Tamno ji talai ɗaayi ɗoowe ko ɓala.
\v 24 Woyingini moi awu ɗɨm beke lawu ɗaayi wutau gɨn bo gom ɓala, kɨduwa tamyeni moi raap wun ki ɗoowe ko ɓalangin raap. Ɗumoi laawu doto ko guwat shinai, ɗɨm She lwoi ambo moi jeɓiyan. Je shire Hajaratu.
\v 25 Ɓanje Hajaratu she ɗuko ma guwat Shinai mɨ Arabiya; ɗɨm she ɗuko ki Wurushalima mɨ ɓanje, kɨduwa she bo jewejewe gɨn ambo mando.
\v 26 Ge Wurushalima ji she lapuro she talai, ɗɨm shire Nongmu.
\v 27 Kɨda ɓulmani ɓulma, "Shi ye shakɨrakyik, shiji tingno, ji woshe lomau. Yu kuuwu ma popolok awo, shiji ji woi shiji kang pɨrma kunen loyou. kɨduwa ambo ma tamno ji wun ɓaghara wun ɗɨgɨm ko tamno ji mooro yiki."
\v 28 Ge kamai, mwalan, ki Yishaku, ka ambo ma ɗoowe ko ɓala.
\v 29 La shakai shimi mɨ wun loya ɗa la dimbiyik a piile mɨ wun loya ɗa la Lɨm. Kɨshimi da ɓanje.
\v 30 Ge mɨndei likalikat ɓalai? "gashire ane jewe tamnoi gɨn lowo mondo. Kɨduwa lowo ma jewe tamnoi wani twi kolo boboi gɨn lowo ma tamno ji talaiyu."
\v 31 Da shimi, mwalan, wo mɨn ambo ma jewe tamnou, ge ma tamno ji talai.
\c 5
\s1 KU KWAKOKU LA ƊUKOM TALAI
\p
\v 1 Kɨduwa ɗuko talai Kɨrishiti shi maana mɨna talai. Ku shake yoomai gwang Kɨduwa boku taroku kɨma la jewejeweu.
\v 2 Yingu, Naa Bulush naa ɓalmai boku lɨuwi wu yimai ɗilik, Kɨrishiti woi bo wonduwoi yu.
\v 3 Naa maane ɓalmai kɨma anya ma lɨwa wun yina ɗilɨk a lɨwi an taa goro kumai dai.
\v 4 Wu tikemai gɨn Kirishiti, kaa moi au ɗai komai ɗaa yi kumai. waaku tɨmne yashikwu.
\v 5 Kɨda yi Lɨm, ɗaayi ɓoijire, mɨn moi goro ɗuko mɨ teet woi kɨkɨnka yikiu.
\v 6 La Kirishiti Yeshu woi ɗɨlɨk gɨn kindi ɗɨlɨk ɗuwana wonduwoiyu. Kara ɓoijire mɨ shi wutau ɗaayi jindaboi.
\v 7 Ka kayo gwang, ma yiramai bo taa goro jirei?
\v 8 Ame sheni me woi dona yi Mum naamaiyu!
\v 9 Lo yirma kalla shi yil tɨghɨrɨma wonduwoi dai,
\v 10 Na pate lɨmno ko Nakomu waku gɨre mondin ɓalau. Mum na jingɨlamai an wai kindikindi mani, anya mui pɨla.
\v 11 Mwalano, bo na kɨma ɓoi ɓala ko ɗilik, kɨduwa mi daa ɓanje wun pilimonoi? Bo kɨshimi moi yirawa gaan ɗa guwat diire yo mɨ ɓaɓagha shoowi wu dɨlewuni nap.
\v 12 Na kwate ɓa moi wun wolmamai wu wore koowu!
\v 13 Kɨduwa wu naamai do ɗuko talai, mwalan. Ge boku ye wutau gɨn ɗuko ma talai mamai ɗa goko ma jaɓe ɓalau; duwa shimi la jindaboi ku ye kwarak ko apomai.
\v 14 Kɨduwa dai kumaiyi wu gɨmre ko wouyo ɗumoi; la "mbak kaye jinda nako kala mongo ki koowo."
\v 15 Ge bo ka akɨrɨk ɗɨm ka aɗe apomai, Ku loi komai boku tele apomaiyu.
\s1 SHAƊAK MA LƗM GƗN SHEN MA MIYAJUNG
\v 16 Ge na ɓale kuye goto la Lɨm, ɗɨm boku gɨmoku gɨn jinda wonduwoingin ma dɨmbɨyikwu.
\v 17 Kɨduwa jinda wonduwongin ma dɨmbɨyik wun shuma shuma gɨn Lɨm, ɗɨm jinda ma Lɨm shi shuma shuma gɨn wonduwoi ma dɨmbɨyik. Kɨduwa dai ɓiye kowu wun shuma shuma gɨn apowu, kɨda boko ye wonduwoingin mɨ kai jindai ka yeu.
\v 18 Ge bo Lɨm a gɨpe gaanwo, wo kai goro kumaiyu.
\v 19 Ɓanje wutau ma dimbiyik shi bokang: kwalalakwalala, bubut, jinda kwalala,
\v 20 tapɨre pɨra, gormo, shuma shuma, daghaal, gongo, gɨngɨn kɨɨm,
\v 21 natekoi, kirki, tikekoi, gongo, muru men, yil she, ɗɨm gɨn kaamowu. Na bɨr kumomai, kim Na bɨra kumomai ɗeɗel, dai moi wun ye kaamo woyingini moi wawu twi kolo la joko ma Puroguruu.
\v 22 Ge loyo ma Lɨm she jindaboi, popolokawo, talai awo, kanaɗi, gwangpuro shen mɨ gwang, ɓoijire,
\v 23 gandekoi, gɨn koi koi; ko wuni moi woi kumai koowuu.
\v 24 Dai moi wun la Kirishiti Yeshu wu doowe wutau ̈dimbiyikyi gɨn wom la pani gɨn jinda mondo.
\v 25 Bo mun ɗuko la Lɨ, mo mu ye goto la Lɨm.
\v 26 Bo mu ɗuwomu gɨrekoiyu, ɗike bo apomuu, gongge apomuu.
\c 6
\s1 KU GƗRE KINDI KINDI MA APOMAI
\p
\v 1 Mwalan, bo mu bo wu kooyi bo jaɓe ɓala, kamai mɨ ka la Lɨm ku maaneyi la Lɨm ma gande koi. Ku maane shenmai, kɨda boku gaku la kɨrɨkwu.
\v 2 Ku gɨre pinen ma apomai ɗɨm ku gɨm kumai ma Kirishiti.
\v 3 Kɨduwa anya ma mɨ na shenmai shi wonduwoi ɗɨm woi shi bo wonduwoiyu, shi tekɨle kooni.
\v 4 Anya ma bɨla kɨr wutau mani, Ɗɨm wom na wumani gɨre kooni dɨm karashi bɨna ɗɨm woi mondin muu ɗɨmu.
\v 5 Kɨduwa anya ma an gɨre pinen mani gɨn kooni.
\v 6 Mum wun kukuna yila ɓala mbak bɨla tike dai wom gwang gɨn mum na kukumai.
\v 7 Bowu tekɨle mayu. Woi miya jole Puroguruu. Duwa anya mi muu shi kapa, shimi wom ɗɨm an laɗɨmai.
\v 8 Shi mum kapa wonduwoi la dimbiyik an laɗe muru. Ge dai mum kapa yila wonduwoi la Lɨm, an laɗe tuniya mɨ paabadan la Lɨm.
\v 9 Boku legheku bo ye wom gwangwu, Kɨduwa ko shakai shimi am laɗe wom gwang, bo womɨn leghamau.
\v 10 Da shimi bomu wai goko, mo mɨ ye wom gwang ko dai ɓiye miya. moi mɨn la ɓoijire ɗumoi mawu bɨla tai.
\s1 ƁƗRKUMO GƗN DAANJE
\v 11 Ku yinge gambe ɓulma tangi mɨ na ɓula gɨn anno.
\v 12 wuni moi wun jindai bɨla wu koi awomai ɗaayi dɨmbɨyik wun jindai bɨla wu wuumai ku ye ɗilik. Wun ye woyi me kɨda bowu piile wuni duwa ɓaɓagha shoowi ma Kɨrishiti.
\v 13 Kɨduwa woi dai moi wun yiwa ɗilik wun ta goro kumai yu. Ge wun jindai kuye ɗilik kɨda wu gɨre kowu ɗaayi dɨmbɨyimai.
\v 14 Ge waana gɨre koonou bo woi la ɓaɓagha shoowi ma Nakomu Yeshu Kirishitiu, mɨ wun doowuna lapani ɗaa yini naa ɗɨm wun doowana la pani.
\v 15 Kɨda woi ɗilik kanje kindi ɗɨlɨk ɗuwana wonduwoiyu. Ge wom laki pe ɓɨra.
\v 16 Do yi moi dai wun ɗuwawa ko bo ɗukoi me, talai awo gɨn yere yashik ɗuwoni koowu, anya ko Yishiraila ma Puroguru.
\v 17 Ɓanje do gaan, muu ɓa yil shenou, Kɨda na gɨre mɨlɨk ma Yeshu yi dimbiyino.
\v 18 Mo yashik ma Nakomu Yeshu Kirishiti ɗuwoni gɨn lɨmmai, mwalan, yeni kɨshimi.

247
50-EPH.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,247 @@
\id EPH
\ide UTF-8
\h MIYA APISHA
\toc1 MIYA APISHA
\toc2 MIYA APISHA
\toc3 eph
\mt MIYA APISHA
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Bulush, Na tupi ma Kɨrishiti Yeshu do yi miyam wun belawuna ko lɨmma ma Puroguru la Apisha moi wun lwa wuna gɨn ɓoijire la Kɨrishiti Yeshu.
\v 2 Mo yashik gɨn poshuma awo ma Puroguru bongmu gɨn Nakomu Yeshu Kɨrishiti doni komai.
\v 3 SHAƊAK MA LƗM LA KƗRISHITI Moi Puroguru bongmu Nakomu Yeshu Kɨrishiti bɨla payeni, mum yima barka dai gɨn barkangin mɨ karkat la Puroguru. Puroguru a beele moi bwa jire la Kɨrishiti
\v 4 ɗeɗel shakam woi ɓɨra ali panii meu. A ɓeele mini kɨduwa mu ɗuwomu karkat gaani woi bo jaɓe ɓala yimu.
\v 5 Puroguru a bele mini ɗeɗelbɨla mu ɗuwomu ambo mani ɗa yi Yeshu Kɨrishiti, ayu kɨshimi kɨduwa wom shi kɨra gɨn awoni.
\v 6 Ɗunghamu ɗa bo payik mani shi ɓoma bam ɗa yi lo bo awoni.
\v 7 La Yeshu Kɨrishiti mɨn wa gɨpekoi la doom mani, gɨn mule jaɓe ɓalagin, kɨduwa dɨgɨm yashe mani.
\v 8 Shi ɓoma ɗɨgɨm yashik me dai gɨn bo shenshen gɨn binen.
\v 9 Puroguru ayu ɓɨla mu ɓini wom shi ɗɨka bo tuka
\v 10 kɨduwa shakangini bo gɨmeni me teghle goro wom ɗika, an do gɨn dai wonduwoigin mɨ la Puro gɨn moi la pani dai Kɨrishiti boi ɗumoi.
\v 11 La Kɨrishiti wun belamɨna ki ana tui kolo. Wu lui mini dumbo ɗeɗel ɗa yi ɗaure ko womani la wom shi ya dai ko wom shi kɨnka,
\v 12 Puroguru a loi mɨni ɗa ana tui kolo kɨduwa mu ɗuwomu moi domin bɨla muwoi bo loi awo la Kɨrishiti kɨda mu ɗuwomu woma payik ma darma mani.
\v 13 Ɗayi Kɨrishiti kaa ɗɨm shakam kaa kangha ɓalam jire, ɓalam net ma gɨpekoi mamai ku ɓoijire ɗa yini ɗɨm wu karemai gɨn ɗowe ko ɓala lɨm mɨ karkat,
\v 14 mɨ ɗuwani ɗa bo tui kolo mamau ɗɨm shakam ɗuwana bo mamu, kɨduwa payik ma darma mani.
\s1 KUMBONGIN KO BOSHENSHEN GƗN BINEN
\v 15 Kɨduwa woyi me, dumbo shakam na kangha duwa ɓoi jire mamai yi Nakomu Yeshu, gɨn jinda ɓoi mamai ko dai ɓiye miya mɨ karkat,
\v 16 woi na ɓagha ɓoi barka ko Puroguru ki mɨ na shen mamai la kumbo mono.
\v 17 Na kumbo Puroguru ma Nakomu Yeshu Kɨrishiti, bongmu na darma, ɓɨla ɓomai lɨm ma bo shenshen mu an apɨmai dai bo binen mani,
\v 18 na ye kumbo dai kangboi mɨ la awomai bɨla ɗuwoni bo kang, kɨduwa loi awo mɨ shi naamai gɨn ɗɨgɨm darma ma tui kolo dai la mɨya karkat ma Puroguru.
\v 19 La kumbo mono na kumbe kɨduwa ku bɨnin ɓaɓambɨram ma dimbɨri mani lamu moi ɓwa jirei, ɗa ko dɨbɨri wutau mani.
\v 20 Me kishimi dimbɨri ma Puroguru shakam shi yilaya la moi wun mutawa ɗɨm luya ko anni ma tumini la boigin mɨ la puro.
\v 21 A lui Kirishiti wuyuk ko jokogin dai gɨn ɓaɓambɨram gɨn dɨmbɨri dai la anni, anya dai bɨye yim mɨ wun lwa. Kirishiti an tui joko woi kara la shakai meu, ge anya shaka mɨ la doma.
\v 22 Puroguru a patɨni wunduwoigin dai bo yooni, manaya mɨ ɓamɓɨram ko wom dai la gawi kumbo,
\v 23 gawi kumboi shimi dimbini shimi gɨmma bo wonduwoigin dai.
\c 2
\s1 POTƗMA BO MURU DO LA TUNIYA
\p
\v 1 Bo bo mamai ku mutoku la jaɓeɓalangin mamai.
\v 2 Ko la jaɓe ɓalagin me kaa tɨmna ɗuko ko goro gokongin mɨ la paniime. Ɗunghamai ko joko ma ɓaɓambram mɨ la yiwet, lɨm mɨ na wutau la ambo moi ana kindi shen.
\v 3 Ɗuwa mɨni kɨm mɨ ɗuwomu la mɨyai me, mɨn ye wom gɨgɨngha ma jaɓe ɓala mɨ awomu gɨra, gɨn taa goro wom dɨmbibimu gɨn awomu ya jindai. Ɗunghamu ki ambo bo kɨɨm ki yerei.
\v 4 Ge Kɨduwa yashik ma Puroguru mɨ yena ɗɨgɨm, gɨn jindaboi mani mɨ ya jindamu,
\v 5 shakam mɨn mutumamu la jaɓeɓalangin a maane mini ana tuniya goro apomu gɨn Kɨrishiti- ɗayi yashik mani kaa wa ɗama.
\v 6 Puroguru a yilmini puro goro apomu gɨn Kɨrishiti, ɗɨm Puroguru a ye mɨ ɗuwomu goro apomu la boigin mɨ la puro gɨn Kɨrishiti Yeshu,
\v 7 kɨda la shakangin mɨ la doma an ɗɨm apumu ɗɨgɨm yero yashik mani apana doo yimu la Kɨrishiti Yeshu.
\v 8 Kɨduwa yashik kaa ɗaka ɗa yi ɓoijire, ɗɨm me woi dona ɗa yimaiyu, wom bo ɓoma ma Puroguru.
\v 9 Yashik woi ɗa yi wutauginu, kɨduwa shimi muu ba gɨre komu.
\v 10 Kɨduwa mini mɨn wutau anni, shi ɓiramina la Kɨrishiti Yeshu, ɓɨla mɨ ye wutau mɨ gwang mɨ Puroguru shi ɗika dumbo ɗeɗel duwamu, kɨduwa mɨ ye goto law.
\s1 ƊUKO ƊUMOI GƗN KƗRISHITI
\v 11 Kɨduwa shimi bɨla ku sheni ɗuwa kaa angaugin la dɨmbɨyik. Wun nai "ana kindi ɗilik'' ɗayi wom wun nai ''ɗilik'' la dɨmbɨyik la ara miya.
\v 12 Kɨda la shakai shimi wu tikemai gɨn Kɨrishiti. Kaa mawiyan yi miya Yishirayila. Ɗɨm ka mawuyan la ɗowe ko ɓala mɨ wun ɗowa. Woi kaa gɨn Puroguru la paniu.
\v 13 Ge ɓanje la Kɨrishiti Yeshu moi ɗuwa kaa wuyik gɨn Puroguru a dunnu gɨn kamai nemma ɗa yi doom ma Kirishiti.
\v 14 kɨduwa, shi talai awo mamu. A mane raap ɗumoi. Ɗa yi dɨmbini a jupule garu mɨ tika derenmu.
\v 15 A mule bo ɗuko ma kumai kɨda ɓɨla ɓɨri pee muu ɗumoi la yini, kɨda bɨla donnu gɨn talau awo.
\v 16 Kirishiti a dape ko miya dai la ɗimbɨyik ɗumoi do yi Puroguru, la ɓaɓagha showi, shi duwa shumashuma.
\v 17 Yeshu a doni a wowe ɓala ma talai awo doo yimai moi kaa wuyuk, gɨn talai awo doo moi wun nemma.
\v 18 Kɨduwa ɗa yi Yeshu dai mɨn wa goko la lɨm ɗumoi doo yi bongmu.
\v 19 Kɨda shimi ɓanje kamai angaugin wai ka mawuyan ɗimmu. Bo shimi kaa kwanei mwalan gɨn miya moi karkat ma Puroguru, gɨn moi wun la mɨna ma Puroguru.
\v 20 Wu ɗɨnghai ko luma goro ɗiwo ma ana tupi gɨn ma ana wouyo, gɨn Kɨrishiti Yeshu gɨn koni, mɨ ɗuwana guwat bogoma.
\v 21 La yini dai ɗuwongin ɗunghawu kɨkɨt ɗɨm wu ɓarowu ki gawi kumbo la Nakomu.
\v 22 La ni, kamai kɨm ɗɨnghamai boi ɗumoi ki bo ɗuko ma Puroguru la lɨim.
\c 3
\s1 WUTAU MA BULUSH YI ANGAUNGIN
\p
\v 1 Duwa woyi me Naa Bulush laa twi jarɨm ma Kɨrishti Yeshu duwa kamai angaugin,
\v 2 Naa kɨnke kɨ kang wutau ma yashik mɨ Puroguru shi ɓonna daa kamai.
\v 3 Naa ɓuloi ko woma apɨk mɨ wun apɨna. Me jire mɨ bo tuka ko wom na ɓula kalla doo yimai.
\v 4 Shakam mɨ akɨ yinge ɓuloi me, akɨ ɗɨm ɓɨn wom na ala la tuka jire ko Kirishti.
\v 5 Jaman ninni woi wun apuwau, ko ambo ma mi'yau ge ɓanje a apeni ɗa la lɨm doo yi ana tupi gɨn ana wouyo mani moi wun beela wuna ɗat bo wutauwe me.
\v 6 Jire tukai me shimi angaugin wun mwalan tui kolo gɨn mwalan ma dimbiyik ɗɨm ̀ au wai ɗowe ko ɓala ma Kirishti Yeshu ɗa yi ko ɓalam nerii.
\v 7 Kɨda na duwano kwarak ma ɓalam net ɗa yi wom bo ɓoma ma yashik ma Puroguru ɓwa doo yino ɗa yi wutau ma dɨmbɨri mani.
\v 8 Puroguru a ɓoi wom bo ɓomai me doo yino, dai gɨn ɗunghono lo tashi ma miya moi karkat ma Puroguru. Wom bo ɓomai me shimi naa ɓoi ɓala ko angaugin ɓala mɨ net ma gɨna ma Kirishti mɨ woi kɨrauni yiniu.
\v 9 Wom bo ɓomai ma Puroguru mɨ ɓonna shimi ana donnu anya ma yi kang boi shimi wom shi kɨnka. Woma kɨkɨnkai me tukumani a gɨre shakangin ɗɨgɨm mɨ gowana ɗa yi Puroguru, mɨ shi ɓiraa wonduwoigin dai.
\v 10 Woma kɨkɨnkai me a ɗuwoni ko bɨnen ɗa yi Yikilishiya, kɨda amnagin gɨn ana joko joko ma bo ɗukongin mɨ la puro au do ɓɨnmai kamo bo shen shen ɗang ɗang mɨ Puroguru shi gɨn shi.
\v 11 Woyi me ayeni ki kɨkɨnka mɨ pa'badan mɨ gɨmana la Kirishiti Yeshu Nakomu.
\v 12 Kɨda la Kirishti mɨn wa jik koi gɨn goko ko ɓoi jire mamu yini.
\v 13 Kɨduwa shimi na kumbu mamai bo ku ɓale akɨ ma gɨn biu, da kindi mɨ na kanghai duwamai. Shimi ɗat da darma mamai.
\s1 WU BƗN JINDABOI MA KƗRISHITI
\v 14 Kɨda woyime na tɨmana gɨn bo bɨirɨmno doo yi bagha,
\v 15 ɗa mum
\v 16 anya moi la puro gɨn moi la pani, ɗa yin. Na kumbu mani, bɨla ɓomai kunduk ma darma mani bɨla kɨ ɗuwoku gɨddɨng la lɨm mani mɨ shi la yimai.
\v 17 Na kumbe ɓa Kirishti ɗuwoni la awomai ɗa yi ɓoi jire, da kɨ yapoku ngɨng la jinda boi mani.
\v 18 Bɨla ku woi gɨddɨng da bɨla ku bɨni, goro apomai gɨn ana bojirei, anya ɗinga bopni, gambeni, rungni, juɗuk,
\v 19 ɗɨm bɨla ku bɨn jindaboi ma Kirishti, mɨ gowa bobinen dai, kɨda Ki gɨmi kamo ɗuko mɨ kɨkɨt ma Puroguru.
\v 20 Banje doo shi mɨ an ɗɨm ye wom dai gowa bo wom mɨn biɗɨmai anya shenmai, la dɨmbɨri mani mɨ shi wutau lamu,
\v 21 ɗa yini bɨla ɗuwoni darma ma Yikilishiya ɗɨm la Kirishti Yeshu doo yi jamangin pa'abada. Yeni ki shimi.
\c 4
\s1 LƗM A ƊUWONI ƊUMOI
\p
\v 1 Nani, kɨduwa, ɗa na tui jarɨm duwa nakomu, na kumbu mamai kuye goyo mɨ gwang ki mɨ wun naamai.
\v 2 Naa kumbu mamai ku ɗuwoku ana gande komai gɨn kanadi ku ɗuwoku gɨn apomai la jinda boi.
\v 3 ku ateyimai ku koi dapekoi ma lɨm mɨ la ɗuko ma talai awo.
\v 4 Dibiyik ɗumoi ɗɨm gɨn lɨm ɗumoi, kɨm wun namai la loi awo ɗumoi mɨ wun namai.
\v 5 Ɗɨm nakomu ɗumoi, boijire dumoi, batishma dumoi,
\v 6 gɨn Puroguru ɗumoi gɨn bong mɨ dai, mɨ shi ko dai ɗa yi dai gɨn la dai.
\v 7 Dai anya ma lamu wu ɓonni yashik ɗa yi kɨr ma wom bo ɓoma kirishti.
\v 8 Ɗunghani kim likarkat bala: ''Shakam shi yewana lapuro a tani gɨn moi ɗopuma bo jewe jewe, ɗɨm a ɓoi wom bo ɓoma ko miya.''
\v 9 Mindai lakii, ''a yeweni,'' dɨm ɗɨm shi ba shuwutini boi mɨ lɨmbalɨmbak ali?
\v 10 shi mum shuwutɨna shi kima mana yewana hane ko la purogin, kɨda bɨla gɨm bo wonduwaigin dai.
\v 11 kirishti a ɓowu yerei wu ɗuwowu ana tupi, yerei ana wouyo, yerei ki ana tare ɓala, ɗɨm yerei ki ana kɨran gɨn ana malɨm.
\v 12 A ɓoi kononing miyai me bɨla niime miya mani moi karkat da wutau kwarakwarak, kɨda ɗɨk dimbiyi Kɨrshiti.
\v 13 Shi tui gaan gɨn ɗɨk dimbiyini dim dai bomu yamu bo dapekoi ma ɓoi jire gɨn bɨn yi lowo ma Puroguru, gɨn duwa mɨ ɗuwomu moi ɓambɨren gɨn ɗɨm mɨ yamu bo kɨr gɨmma ma Kɨrishiti.
\v 14 Kɨrishiti a ɗɨk mini kɨda bomu mane ɗuko ɗa ambou moi wun tankɨle wuni bii gɨn gaan ɗa yi tatankal gwa, ɗɨm wun wormawu ane ɗa yi anya nong yiwet ma kukuk gɨn ɗa bo tekɨlɨk ma miya gɨn ape ɓɨrma yero mawu.
\v 15 Bo shimi, ku ɓale jire la jida boi, ɓɨla mu ɓaremu anya pɨla taa yini mum shi shi koii, shimi, Kɨrishiti.
\v 16 Kɨrishiti a ɗɨk dimbiyik dai, ɗɨm gommawu boi ɗumoi bo gommgin, ɗɨm shakam anya bo gom pɨla ya wutau goro apowu, shimi an wi dibiyik ɓareni kɨduwa an ɗɨk koni la jinda boi.
\s1 PEE TUNIYA LA KƗRISHITI
\v 17 Kɨduwa shimi na ɓale ɗɨm na yireno ko shimi la Nakomu, kɨda mbak boku mane ɗuko ki mɨ angaugin wun ɗukou, la jajala ma wom la awowu.
\v 18 wu ɗuwowu jung la kindi binen mawu, wu ɗuwowu ɗa mawuyan la goko ma Puroguru kɨduwa kindi binen mɨ lawu, kɨduwa gɨddɨng bo gongowu.
\v 19 Woi gumi mawu yikiu ɗɨm wun maane shenmawu bo kwalalakwalala, ɗɨm wun tui gaan gɨn kuke anya gɨngɨng ɗuko pɨla.
\v 20 Ge woi kishimi ka kuka ko Kɨrisitiu.
\v 21 Na kɨnkɨmai ki ku kang wonduwoi koni, ɗɨm lani wun kukumai, ki jirei la Yeshu.
\v 22 Wu kukumai ku pate wom ɗuwana shenmamai mɨ ɗuwa, ku muke manje muui. Manje mui shi na jalma kɨda ape ɓɨrma yero mani.
\v 23 Wu kukumai ku ɗuwoku miya moi peemai la lɨm mɨ la awomai,
\v 24 ɗɨm ku wole pee muu mɨ wun ɓɨrya la yipa ma Puroguru-la boijire gɨn ɗuko mɨ karkat.
\v 25 Kɨduwa shimi ku poɗe liwo, ɗɨm anya ma lamai bɨla ɓale jire ko na ko kala man, kɨda mɨn miya ɗumoi.
\v 26 ku kɨɨm ge boku jaɓe ɓalau. Bo ku ɓau pori wukurot ko kɨɨm mamaiyu.
\v 27 Bo ku ɓooni goko ko amna yajiniu.
\v 28 Mum ɗuwana na shiri mbak ba ye shiri ɗɨmuu. Mbak bɨla ye wutau, bɨla ye wutau mɨ gwang gɨn anni, kɨda bɨla wai wom an aye yerei moi woi wun gɨn wonduwoiyu.
\v 29 Bo ku ɓau ɓalam bam pottɨni la bomaiyu. Ku ye ɓala gɨn yila ɓalam gwang mɨ an ɗɨk yerei, kim wun wuula, kɨda yila ɓala mamai bɨla ɗuwoni ayik yi moi wun kanghamai.
\v 30 Ɗɨm boku jaɓ awo lɨm mɨ karkat ma Puroguruwu, kɨda ɗa yini kaa wa shita komai da pori ma gɨpekoi.
\v 31 Ku pate dai kerek awomai, gɨngɨng kɨɨm, gɨn kɨɨm, daghal gɨn ɓebɓɨlo, gɨn anya kame gɨngɨng shen.
\v 32 Ku ye ɗukom gwang gɨn apomai, awom gwang, kaa mulle jaɓe ɓala ko apomai, kim Puroguru la Kɨrishiti mulmai.
\c 5
\s1 KUYE ƊUKO MA KANGBOI
\p
\v 1 Kɨduwa shimi ku kuke wom Puroguru yaa, ki ka ambo bo awon.
\v 2 Ku ye goto la jinda boi, kiim ɗɨm Kɨrishiti ya jinda mu, shi ɓwa kooni duwa mu, tapɨrɨk mɨ kwarkwat taa yi Puroguru.
\v 3 Ge ba ɗuwoni kang duwa lambe shiri gɨn dai kamo kwalala kwalala gɨnggɨng ɗuko bo jono kanjei ɗuko ma jinda wonduwoi kamo moi woi yana gwang gɨn miya moi ma Puroguru.
\v 4 Mo ba wani, ɓalam bam gɨn tutulok ɓala, gɨn gɨngɨng bolwoginiu- wom dai ɗuwana gɨngɨnggha. Bo shimi ɗuwoni ku ɓoi barka ko Puroguru.
\v 5 Kɨda aku bɨn woiyi me, woi na lambe shiri, ɗuko jono, anya muu na jinda wonduwoi - shimi na tapɨre pɨra- mɨ an wai kolo joko ma Kɨrishiti gɨn Puroguru.
\v 6 Mo mondin muu ba tɨkɨle mai gɨn ɓalagin mɨ bammu, Kɨda kame woiyiginni moi kɨɨm ma Puroguru shi doma ko ambo ana kindi kumo.
\v 7 Kɨduwa shimi boku dape komai gɨn wuniu.
\v 8 Kɨda ɗuwa ka tɨkɨrɨm boi ge ɓanje kaa kang boi la Nakomu. Ku ye goto ki ambo bo kang.
\v 9 { kɨda loyo ma bo kang a dape la dai wom gwang, ɗuko shaɗak, gɨn jire}
\v 10 ku lau goro wom an pooshe awo Puroguru.
\v 11 Bo ku dape komai gɨn ana wutau tɨkɨrɨm boi mɨ bammu, ge dembe ku por gorowu.
\v 12 Kɨda womma gumi wom wun yimai bo tɨkɨrɨm bɨla ɓaleni.
\v 13 Ge dai wom porana bo kang alma.
\v 14 Ge dai wom ɗuwana woma alma shi bo kang. Kɨduwa shimi ɓalmini, " yilko, kai na noon, ɗɨm yilko la moi mutawa, ɗɨm Kɨrishiti an ape bo kang kowo.''
\v 15 Ku ye kana la ɗoko mamai, woi ki moi woi ɓirmawu, ge ki moi ɓirawa.
\v 16 Ku loi komai gɨn shaka kɨda bonkogini gɨngɨngha.
\v 17 Kɨduwa boku ɗuwoku tulojiniu, ge ku bɨni wom Nakomu ya jindai.
\v 18 Ɗɨm men ba tai dɨmbɨri mamaiyu, kɨda shi wii muu bo gɨngɨng shen, bo shimi, ku gɨmeku gɨn lɨm mɨ karkat,
\v 19 ka ɓala gɨn apomai la Jabura, gɨn yila yilangin mɨ karkat, ka bumai gɨn popolok awo doo yi Nakomu gɨn dai bɨye awoma,.
\v 20 ringring ku ɓoi barka ko wom dai, la yim Nakomu Yeshu kɨrishiti do yi Puroguru bong, TAMYEN GƗN MAMYEN
\v 21 ku ɓoi koomai ko apomai la wutau ma Kɨrishiti.
\v 22 Tamyen wula ku ɓoi komai yi mamyen mamai, ki yi Nakomu.
\v 23 kɨda maami shii koroo kiim Kɨrishiti ɗɨm shi ko Yikilishiya, ɗɨm Kɨrishiti shi na bukekoro.
\v 24 Ge Kiim Yikilishiya she ɓwa kooro ko Kɨrishiti, ka tamyen mbak aku ɓoi koomai ko mamyen mamai la wonduwoi dai.
\v 25 Mamyen, yuu jinda tamyen mamai, kiim kɨrishiti yaa jinda Yikilishiya, kiim Kɨrishiti ɓwa kooni duwaro.
\v 26 Kɨrishiti ɓwa kooni duwa Yikilishiya kɨduwa ɗɨm bɨla manere karkat, biim shi joɓara ɗa yi joɓuk ma gwa gɨn yila ɓala,
\v 27 kɨduwa bɨla manere ɗa yini ki darma, woi gɨn bo mɨlɨki kanje mɨshɨrɨkiu anya kamo pɨla, ge karkat ɗɨm woi bo ɓeelo yirou.
\v 28 Kishimi kɨm, mamyen bɨla wu yee jinda tamyen maawu ki dimbiyiwu. Shi mum yaa jinda mɨndani a ye jinda kooni.
\v 29 Kɨda woi muu nini tɨmna kur dimbiyiniu, ge an molmai ɗɨm an yingɨmai, kim Kɨrishiti molla ɗɨm yinga Yikilishiya,
\v 30 kɨduwa mɨn bo goom dɨmbiyini.
\v 31 ''Kɨda shiimi, muu an ɓau boki gɨn noki ɗɨm an nanma yi mɨndani, ɗɨm moi raapyi an ɗuko ɗɨmbiyik ɗumoi. ''
\v 32 Tuka tuka jire me shi ɓamɓɨram- ge naa ɓala ko Kɨrishiti gɨn Yikilshiya.
\v 33 Dai gɨn shimi, anya ma lamai ɗɨm mbak yee jinda mɨndani ki kooni, ɗɨm tamno wula mbak bɨla ɓoi ɓambɨram ko mooro.
\c 6
\s1 TA GORO ƁALA GƗN JINDABOI
\p
\v 1 Ambo, taku goro ana miyimai la Nakomu kɨda shimi gwang.
\v 2 '' Ɓoo ɓambɨram ko boko gɨn nongo" ( me shiimi kumai mɨ domin mɨ gɨn ɗoowe ko ɓala),
\v 3 '' kɨda an ɗuko gwang yiwo, ɗɨm aka ɗuko duduk la pani.
\v 4 Bopin, boku pile lɨm ambo mamai awowu jaɓeniu. Bo shimi, ku yillewuni la nghame kumo gɨn ɓɨr kumo ma Nakomu.
\v 5 Jeɓiyan, taku goro ɓala ma ana ko mɨna mamai moi la pani gɨn ngalngalyik gɨn awo ɗumoi, ku taku goro ɓala mawu ki ka taa goro ɓala ma Kɨrishiti.
\v 6 Ku taku gorowu woi ɗɨm shakam wun petemai duwa ku pooshe awowuu. Bo shimi, ku taku gorowu ki jeɓiyan ma Kɨrishiti mɨ shi ya wom Puroguru shi jindai la awomai,
\v 7 ku ye gɨn dai bɨye awomai, ki aku yini ko Nakomu ɗɨm woi ko miyau,
\v 8 kɨda mu bɨni ɗɨm dai wutau mɨ gwang mɨ mu shi yaa, an gɨpe bolenje yi Nakomu, anya shi jewe kanje talai.
\v 9 Ana ko mɨna ɗɨm, ku yiu ko jeɓiyan la gokoi shimi. Bo ku ɓowu shOoriu. Ku bɨni ɗɨm shi mɨ ɗuwana nako mɨna maawu gɨn mamai dai shi la puro, ɗɨm woi jinda koi yiniu.
\s1 PINEN SHAAGHA MA PUROGURU DAI
\v 10 Telma gorei, ku yiroku ɓongɓong la Nakomu gɨn la dɨmbɨri ma gɨddɨng mani.
\v 11 Ku wole dai bɨye pinen shaagha ma Puroguru, kɨda aku ɗɨm yirma ku ɓai bo ɗɨkaɗɨkagin ma amna yaajin.
\v 12 Kɨda shaagha mamu woi ko dimbiyik gɨn dom wu, bo shimi ɗɨm ko ngomnatigin gɨn dɨmbɨri dɨmbɨrigin moi la yiwet gɨn ana joko ma moi gɨnggɨng tɨkɨrɨm boi, ko lɨm moi gɨnggɨngha la boigin mɨ la puro.
\v 13 Kɨduwa shimi ku woole dai bɨye pinen shaagha ma Puroguru, kɨda mɨ ɗɨm yirma la shakai me mɨ gɨnggɨngha, ɗɨm bii mɨ kaa wonduwoigin dai ku yire ku gɨddɨng.
\v 14 Yirku, kɨduwa, biim ka ɗowa landawaari ma jire gɨn garwa bo gongo ma yee wom tet.
\v 15 Ɗɨm ki taagha yoomai, ɗowoni ɗowe yik ma taa ɓoi ɓala ma talai aw.
\v 16 Anya ɓa dai la kamo shen pɨla ku gɨre garwa ma ɓoijire, mɨ aku ɗɨm lewe dai ɓiye yelɨm peejin ma na gɨnggɨng shen.
\v 17 Ku gɨre joko ayiayim ma gɨpekoi gɨn tashkat ma lɨm, mɨ ɗuwana yila ɓala ma Puroguru.
\v 18 Gɨn dai bɨye kumbo gɨn lau wonduwoi, ku kumbe anya la shakai la lɨm. Gɨn kamo awoi me ringring ku lwi komai gɨn bɨye kanaɗi, kim ɗɨm kaa kumbo ko dai bɨye miya moi karkat ma Puroguru.
\v 19 Ɗɨm ku ye kumbo kono, kɨda bɨla na gɨpe tupi shakam na awa boono. Ku yee kumbo kɨda na ɗɨm ape wom tukumani tukuma la ɓala mɨ neti,
\v 20 na ɗuwono la jagla kɨda na bendɨle la ɓala bo kang kim ana ɗɨm ɓalmai.
\s1 DAANJE
\v 21 Tikikush, molmu mɨ bo awo gɨn kwarak mɨ jire la Nakomu, an ɓalmai wom laki dai, kɨduwa ku bɨn wom na laki
\v 22 Na tupiyi taa yimai da kwanei woiyi me, kɨda ɗɨm ku bɨn wom mɨn laki, kɨda bɨla dinge bogongomai.
\v 23 Talai awo ɗo yi molan, gɨn jindaboi gɨn ɓoi jire mɨ dona yi Puroguru Bong gɨn Nakomu Yeshu Kɨrishiti.
\v 24 Mo yashɨk ɗuwoni gɨn moi dai wun jinda Nakomu Yeshu Kɨrishiti gɨn jindaboi ma waani demau.

168
51-PHP.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,168 @@
\id PHP
\ide UTF-8
\h MIYA PILIBI
\toc1 MIYA PILIBI
\toc2 MIYA PILIBI
\toc3 php
\mt MIYA PILIBI
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Bulush gɨn Timatawush, kwarijen ma Yeshu Kɨrishiti, doo yi moi dai wun ɓwa koowu yi Kɨrishiti Yeshu moi wun la Pilibi, gɨn ana gaan gɨn ana wutau ma gaawi kumbo.
\v 2 Mo yaashɨk ɗuwoni yimai gɨn talai awo mɨ yi Bongmu Puroguru gɨn Nakomu Yeshu Kɨrishiti.
\s1 KUMBO MA BULUSH KƗDA MIYA PILIBI MƗ WUN TA GORO KƗRISHITI
\v 3 Naa ɓoi barka ko Puroguru mono shakam dai naa shenamai.
\v 4 Rɨngrɨng la kumbo mono mɨ naa yee duwa mai dai, awono pooshɨmani la kumbo mɨ naa yee.
\v 5 Naa taale puro yi komen ɗuko mamai la ɓalam neri dumbo por mɨ domin daa ɓanje.
\v 6 Naa pate lɨm ko kwanai woiyi me, dai mum shii lwa goro wutau mɨ gwang laamai an twi gaan yiki bɨla teele da por ma Yeshu Kɨrishiti.
\v 7 An yen tet na kang kishimi yini duwa kaamai dai kɨda naa gɨn kaamai la awono. Dai ɓiye mai kaa apono ana wutau la yashɨk dai gɨn la ɗuko la jaarum mono ɗɨm la baaleyik mono gɨn maane ɗuko ma ɓalam neri.
\v 8 Kɨda Puroguru shii shita mono, kim naa jinda almamai dai gɨn la kang yere yaashɨk ma Kɨrishiti Yeshu.
\v 9 Naa kumboi me: duwa jindaboi mamai ɓa mani baghreni la bɨnen gɨn gaarɨmai dai.
\v 10 Naa kumbo duwa shimi kɨda aku ɗɨm lɨu wom taa gwang, ɗɨm kishimi aku ɗɨm maa ana jire ɗɨm woi ɓala koowuu doo pori ma Kɨrishiti.
\v 11 Naa kumbo duwa kaamai kɨm ku gɨmmoku gɨn loyo wom teet mɨ dona ɗaa yi Yeshu Kɨrishiti, yi darma gɨn payɨk ma Puroguru.
\s1 ƊUKO MONO MA KƗRISHITI
\v 12 Ɓanje Naa jindai ku bɨni, mwalan, wom waanai me yeni kɨshimi duwa twi gaan ma ɓalam neri.
\v 13 Kim ɗuwana, jaghlangin mono la Kɨrishiti wu ape bo kang yi ana moi bopalda dai ɗɨm yi anya ma.
\v 14 Mwalan moi ɗɨgɨmi wun gɨn loi awo mɨ juɗuk la Nakomu kɨda jaghɨlangin mono, ɗɨm wun gɨn gɨddɨng bogonggo ko kindi shoore ɓale yila ɓalai.
\v 15 Yerei kuli wun ɓale duwa Kɨrishiti la kɨɨm gɨn gonggo, ɗɨm yerei gɨn awowu ɗumoi.
\v 16 Moi bii wu yu duwa jindaboi, wu bɨni luumono nene kɨda baale ko ɓalam neri.
\v 17 Ge moi domini wun ɓale duwa Kɨrishiti kɨda jindakoowu, woi ko jireu. Wun almai au ɗɨm ye kɨɨmno shakam naa la jaghɨlangi.
\v 18 Mi ɗɨmi? Anya ko gokoi pɨla, Ɗa kulang anya ko jire, Kɨrishitii a ɓaleni duwani, naa shakɨrakyik duwa shimi. Ou, ɗɨm ana yee shakɨrakyik,
\v 19 kɨda na bɨni dai woiyi me an ɗai mono ɗayi kumbo mamai gɨn ayeboi ma Lɨm Yeshu Kɨrishiti.
\v 20 Kɨda ko wom naa loi lɨm mɨ gɨn wom naa moigorei waana tɨmne kang gumiu, ɗɨm dai gɨn shiimi yirma koono jik, ɓanje kim ɗokɗok, Kɨrishiti a wai payɨk la dimbino anya ɗayi tuniya kanje ɗayi muru.
\v 21 Kɨda yino Kɨrishti tuniya muru ɗɨm shakta.
\v 22 Ge bo ana ɗaama la dimbiyɨk, a ɗuwoni wutau bolenje mɨ gwang yino. Pɨla ana beelɨmai? woi na bɨnau.
\v 23 kiɨda shen mono a tikeni raap. Wom naa ya jinda shiimi na tano ɗɨm na ɗuwono gɨn Kɨrishiti,
\v 24 mɨ an tai gwang, yi ɗungha mono la dimbiyɨk yeni kɨkɨt duwa mai.
\v 25 A koi awono, Naani na bɨni naa ɗuko daa twi gaan gɨn kaamai dai, kɨda twi gaan gɨn popolok ma awo mamai la ɓoijire.
\v 26 Kɨda yino aku ɗɨm gɨre koomai la Kɨrishiti Yeshu shakam naa dona yimai kɨma.
\v 27 Ku yee kara koi koomai" la goko mɨ gwang ma ɓalam netti ma Kɨrishiti. kɨda anya na dono bo yɨngɨ mamai kanje wai naa neneu, ana ɗɨm kang duwa mai ka la dɨmbɨri ma lɨm ɗumoi jijik, gɨn awo ɗumoi kaa kwakɨma boboi daa ɓoijire ma ɓalam net.
\v 28 Boku yee shoori ko kame wom ana shuma mamai au yimai yu. Shiimi a ɗuwoni boshita ma jaalɨma maawu, ge mamai ma wai gɨpakoi ɗɨm yi Puroguru.
\v 29 kɨda ɓoomani ɗuwa mai daa Kɨrishiti, woi kara ɓoijire kooniu, ge ku nai kindi kɨm duwani,
\v 30 ka gɨn nai kindi kaame mɨ kaa ala yino, mɨ ka kangha naa kanghai da ɓanje.
\c 2
\s1 GATE GUMI MA KƗRISHITI GƗN GƗRE DARMA MANI
\p
\v 1 Bo dingbogonggo yiki la Kɨrishiti, bo ande awo ma jindaboi yiki, bo komen ɗuko ma lɨm yiki, bo ape yaasheboi gɨn kang yereyaashɨk yiki,
\v 2 mo ku gɨm popolok awo mono la shen ɗumoi, yi jindaboi ɗumoi, la lɨm ɗumoi, shen mamai ɗuwoni ɗumoi.
\v 3 Boku yee wonduwoi ma jindakoi yu kanje kɨnke wom bam wu. Ge woi gɨn gɨrekoi yu duwa shimi gɨn gande koi ku maane yerei wu taamai.
\v 4 Anya ma bɨla loi kooni woi ko kara wom kai ka jindaiyu, ge ka ye ko wom yerei wun jindai.
\v 5 Ku kɨnke kɨm la gokom la Kɨrishiti Yeshu.
\v 6 Ɗungha mani la yipa Puroguru, ge woi maana kooni gekɨle gɨn Puroguruu ɗa wom an koomaiyu.
\v 7 Duwa shimi, a maane kooni wom bam. A gɨre yipa ma kwarak. A ape yini la yipa ma miya, A wai kooni la yipa mu.
\v 8 A gande kooni ɗɨm lɨwa bɨla yani da bo muru, anya muru ma ɓaɓaagha shoowi!
\v 9 Duwa shiimi Puroguru a payeyi kiɗekiɗe. A ɓooni yim mɨ ta dai ɓiye yim.
\v 10 A yu woiyi me kɨda la yim Yeshu anya bo bɨrɨm pɨla bɨla timmeni, bobɨrɨmngin ma moi la puro gɨn ko boijali gɨn goro boijali.
\v 11 A yu woiyi me kɨda yilɨk pɨla an ɓalmai Yeshu Kɨrishiti shi Nakomu, duwa darma ma Puroguru Bongmu.
\s1 ƁOI KANGBOI KI PITLA LA PANI
\v 12 Kɨshimi ɗɨm, kaa moi bo awono, kim ɗokɗok ka taa gorei, woi dɨm naa neneu, ɓanje woi naa neneu, ku yee wutau gɨpekoi mamai gɨn ngwal ngwalyik gɨn shoori.
\v 13 Kɨda Puroguru mɨ shii ko wutau lamai yi gwang yim ɗɨm ku yee wutau mɨ gwang duwa kang net mani.
\v 14 Ku ye woingin dai woi gɨn ambo ɓalau kanje kirkiu.
\v 15 Ku ape shiimi kɨda ku maku moi aau kwi gɨn wuniu ɗɨm moi jire, ambo ma Puroguru moi miya woi wun kwi gɨn wuniu. Ku ye kɨshimi kɨda ku maku shilɨpshilɨp ɗa kangboi mɨ la pani, la deren degɨlen ana kerek awo gɨn batal.
\v 16 Ku koi ɓala ma tuniya ngwet kɨda Naa ana wai goko ma ɓoi ɓaɓambɨram ko por ma Kɨrishiti. kɨda ɗɨm ana bɨnmai kayo mono woi ɗuwana bamu lenje mono woi bamu.
\v 17 Ge anya au pate ɗeerɨmono ɗa woma tapɨrɨk gɨn ɓoi koi duwa ɓoijire mamai, Na yee popolok ma awo, ɗɨm Naa popolok awo gɨn kaamai dai.
\v 18 La kaame shen shiimi ku yee popolok awo kɨm, ɗɨm ku yee popolok awo gɨn naani.
\s1 TIMATAWUSH GƗN ABAFAROBASH
\v 19 Ge na loi lɨm yi Nakomu Yeshu na tupe Timotawush doo yimai gaan kalla, kɨda na wai dingbogongo shakam na bɨna woingin koomai.
\v 20 kɨda woi na wa bɨla mu gɨn kamo shen maniu, mɨ kuli shii jinda ta yimai.
\v 21 kɨda shakta ma koowu wun jindai, woi ma Yeshu Kɨrishitiu.
\v 22 Ge ku bɨn darma mani, kɨduwa ki lowo shi yini wutau ko boki, kɨshiimi shi ya kwarakwarak gɨn naani la ɓalam netti.
\v 23 Daa shiimi naa loilɨm ana tupɨmani yimai do gaan kalla kɨduwa bono al kaamo ɗukom naa laki.
\v 24 Ge naa gɨn dinbogonggo yi Nakomu mɨ naa gɨn koono ana dooma kɨm doo gaan kalla.
\v 25 Ge naa almai an yima gwang na tangɨmai Abaparoditush kɨma. shi mollo ɗɨm nakoduwo wutau gɨn nako duwo na ɗoowe awo, ɗɨm shii natupi mamai gɨn kwarak duwa wom naa jindai.
\v 26 Kɨda awoni a jaɓeni kɨɗekɨɗe, shi jinda ɗuko gɨn kaamai dai, kɨduwa ku kang woi shi jangjang wu.
\v 27 Ɓalam jire a yee pɨra gɨrgɨt mɨ ɓanghani kalla an muru. Ge Puroguru a yaashe yi, ɗɨm woi kara ko shiiu, ge koono kɨm, kɨda bono yee jung ma awo kɨɗekɨɗeu.
\v 28 Kɨda shimi naa jindai na kɨpɨre tagɨmani yimai. Kɨda boku alyi kɨma aku yee popolok awo na ɗɨm ana ma talai ko jaɓe awo mono.
\v 29 ku gaaye bo Abaparoditush gɨn popolok awo la yim Nakomu. ku ape darma ko kaamo miyai me.
\v 30 Kɨda wutau ma Kɨrishiti ya nem muru. A ɓoi tuniyani kɨduwa bɨla yino wutau ɗɨm bɨla gɨm bo wutau mɨ woi ka ɗɨma yinou.
\c 3
\s1 ƊUKOM TEET MƗ NA JIRE
\p
\v 1 Teelɨma gorei, mwalan, ku ye popolok awo la Nakomu. kɨda yino na ɓul kaamo woingini moi kɨma woi ɗuwana wom dɨɗɨrɨkwu. Woingini moi au ɗamamai.
\v 2 Ku loi koomai ko yeɗiyani. ku loi koomai ko ana gɨnggɨng wutau. ku loi koomai ko ana kaaye boi.
\v 3 kɨda mɨni ɗiliki. Mɨni moi ana payik ɗa yi Lɨm ma Puroguru, mɨni moi ana gɨre koi la Kɨrishiti Yeshu, ɗɨm moi woi wun gɨn loi awo la dimbiyik.
\v 4 Anya kishiimi, Naa gɨn koono ba ana loi awono la dimbiyik. Bo mu shi almai shi gɨn loi awo la dimbiyik, naa na taayi.
\v 5 wu yino ɗɨlɨk la bonko mɨ toorɨmen, ɗayi miya Yishraila, la bo miya ma Banyami, na bo Yibɨraniya ma miya Yibɨraniya; mɨ ɗayi kumai, naa mɨ Parisha.
\v 6 Yi tongɨrma, Na piile yikilishiyai; bo ma wom teet mɨ yi kumai, Na ɗuwono mum wawu kwi gɨn shiu.
\v 7 Ge anya woingin pɨla wu ɗuwowu shakta yino, Na maane wuni ɗa wom bam kɨduwa Kɨrishiti.
\v 8 jire, Naa ɓɨl wonduwoingini dai ɗa wom bam kɨduwa nong bɨnen ma Kɨrishiti Yeshu Nakono. kɨda shi Na wule woonduwoi dai. Na maane wuni dai wom bam kɨda shakta mono yi Kɨrishiti
\v 9 ɗɨm wu waane laani, woi naa gɨn bɨla wom teet ma koonou yi kumai. Duwa shiim, Naa gɨn wom teet mɨ ɗa yi ɓoijire mɨ la Kɨrishiti, wom teet mɨ jin yi Puroguru ko yi ɓoijire.
\v 10 Ɓanje naa jinda bɨn yini gɨn dɨmbɨri ma yilma bo muru mani gɨn komen ɗuko ma al kindi mani, Naa jinda aghɨrɨma la kaame muru mani,
\v 11 mɨ ɓa ana tɨmne bɨn yi yilma bo muru ma moi mutawa.
\s1 KWAKƗMA TA GAAN GAAN
\v 12 Woi jireu angwa na gɨpe woingini moi, kanje na ɗuwono teet. Ge na kwakɨma kɨda ana gwate shimi mɨ Yeshu Kɨrishiti gwatana yiki.
\v 13 Mwalan, naa gɨn koono woi naa ɓala na gwateu. Ge wonduwoi ɗumoi: Na monmai gɨn wom goowana bi naa wi koono ko wom ta gaan.
\v 14 Naa kwakɨmai yi wom naa kɨnka ana waamai ɗa bolenje yi nai ma Puroguru la Kɨrishiti Yeshu.
\v 15 Dai ɓiye mɨ moi mɨn yama bo miya, mo shen maamu bɨla ɗuwoni kishiimi; bo shen mamai a ɗuwoni ɗang ɗang ko wonduwoi, Puroguru kɨm an apɨmai laki.
\v 16 Dai gɨn shimi, dai wom mɨn lɨwa mo bɨla mu tamgorowu.
\v 17 Mwalan, ku ɗuwoku ana kukumono, ku loi koomai yi wuni moi wun goto ki kaamo mamai mɨ kaa laamu.
\v 18 ɗɨgɨm wun ko goto- moi ɗokɗok naa ɗuwana balmai duwawu, ɓanje ɗɨm naa ko balmai gɨn amo yerono---wun ɗa ana shuma ma ɓaɓaagha ma Kɨrishiti.
\v 19 Bolanje maawu shimi jaalɨma. Kɨda Puroguru maawu shiimi awowu, womma gɨrekoi maawu ɗɨm shiimi gaa la kang gumi. Wun shen woingini moi ɗuwana la pani.
\v 20 Ge ɗuko lowo ali maamu ma la Puro, yi boi mɨ am moi nabukekoi maamu, Nakomu Yeshu Kɨrishti.
\v 21 An aghɨre dimbiyik ma gatinje maamu ɗa dimbiyikni mɨ na darma, ɗa yi gɨddɨng dɨmbɨri mani maane wonduwoi dai bo mani.
\c 4
\s1 KUYE POPOLOK AWO YI NAKOMU
\p
\v 1 Duwa shiimi, mwalan bo awono moi naa jinda almai, popolok awo gɨn joko mono, la gokoi me ku yire jik yi Nakomu, sheerɨyan bo awo.
\v 2 Na ko kumbe Yudiya gɨn Shintiki, ku ɗuwuku shen mamai ɗumoi la yim Nakomu.
\v 3 Jire, naa ko kumbu mamai kɨm, ka konai apono ana al kindi: ku aye tamyeni moi. kɨda wu yee wutau lenje gɨn naani yi wowe ɓalam neti dai gɨn mum yimni Kilemen gɨn apono ana wutau, moi yimwu nene la likalikat ma tuniya.
\v 4 Rɨngrɨng ku yee popolok awo la yim Nakomu.
\v 5 Ana maane ɓalmai, ku yee popolok ma awo. Nakomu shii nem dooma.
\v 6 Boku kɨpɨre duwa wonduwoi wu. Bi shiimi, la wonduwoi dai aku lammai ɗa yi kumbo gɨn taale puro, mo wom kaa lammai ɗuwoni gɨn bɨnma ma Purouru,
\v 7 gandɨma awo ma Puruguru ɗɨm, mɨ gooma gaare womma mu dai, an kare la awomai gɨn boshen mamai la yim Kɨrishiti Yeshu.
\s1 KUSHEN WOIYINGINI MOI
\v 8 Telma gorei, mwalan, dai wom ɗuwana mɨ jire, dai wom ɗuwna ma ɓoi ɓaɓambɨram, dai wom ɗuwana mɨ tEet, dai wom ɗuwana jangjang, dai wom ɗuwana gɨpɨ mani, dai wom ɗuwana gwang ma ɓalmai, bo ɗɨm womma payɨk yiki, bo ɗɨm womma gɨre koi, ku shen ɓala ko woingini moi.
\v 9 woingini mɨ ka kuka ɗɨm ka gɨpa ka kangha ɗɨm ka ala yino, ku ye woingini moi, Puroguru ma gande awoi an ɗuko gɨn kaamai.
\s1 WOMA ƁOOMA MANG MIYA PILIBI A YANI
\v 10 Na gɨn popolok awo kɨɗekɨde la yim Nakomu kɨda ɓanje do bo teksheni ku maane loi koi ko apomai a mani peeni duwa no. Jire ku loi koomai yi ɗeɗel, ge woi ka wa goko mɨ aku ayeboi yu.
\v 11 Woi naa ɓale woyime kɨda naa lau wonduwoi yu. Kɨda naa kuke dɨngɨmai la kaame ɗuko dai.
\v 12 Na bɨn wom mu an yimai ɗuwoni na kindi, kɨma na bɨni ɗɨm wom mu an yimai ɗuwoni na waamai ngɨp. La kaame goko gɨn la wonduwoingini dai na kuke goko ma lau goro wom ana tuumai tep awono kanje na ɗuwono gɨn kiim, goko mɨ ana waamai ɗɨgɨm kanje mɨ ana lammai.
\v 13 Ana ɗɨm yee wonduwoi dai ɗa yini shi na ɓoono dɨmbɨri.
\v 14 Dai gɨn shiimi, ku yee wom gwang la ɗuko gɨn naani shaka ma kindi kindi mono.
\v 15 Kaa miya Pilibi ku bɨn la lumagoro ɓalam netti, shakam naa baagha Makidoniya, woi Yikilishiya niniu mɨ ata aimono yi duwa ma ɓoomai gɨn gɨpɨmai yu ɗɨm kara kaamai.
\v 16 Anya shaka na la Tashalonika, ku tupe womma ayeboi mamai da wom ana lammai woi koyoomai ɗumoi yu.
\v 17 Woi angwa kɨda naa jinda wom aku ɓoomai yu. Bo shiimi, na lau gɨnam an miye gonggo bo ɓangha mamai.
\v 18 Na gɨpe woingini dai, ɗɨm naa gɨn shii ngɨp. Wu gɨm awono. Na gɨpe woingini dai mɨ kaa tupɨtɨra yi Yipapuroditush. Wu ɗuwowu gwatɨma ɗuwa mɨ net- karkat, tapɨrɨk pooshe awo ma gɨpɨma yi Puroguru.
\v 19 Puroguru mono an gɨm dai wom kaa yaa jindai taa ɗa yi gɨna darma mani la Kɨrishiti Yeshu.
\v 20 Mo darma bɨla ɗuwoni ma Puroguru ɗɨm Bongmu paabada abadin. Yeni kɨshimi
\s1 DAANJE
\v 21 Ku dai ana ɓoijire dai la Kɨrishiti Yeshu. Mwalan moi peteno wun daamamai.
\v 22 Ana ɓoijire dai moi nene wun daamamai, woi ki moi la mɨna ma Kaishar.
\v 23 Mo yaashɨk ma Nakomu Yeshu Kɨrishiti ɗuwoni gɨn Lɨm mai.

153
52-COL.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,153 @@
\id COL
\ide UTF-8
\h MIYA KOLOSHIYA
\toc1 MIYA KOLOSHIYA
\toc2 MIYA KOLOSHIYA
\toc3 col
\mt MIYA KOLOSHIYA
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Bulush, na tangi ma Yeshu Kɨrishiti ɗa yi wom Puroguru ya jindai, ge Timatawash, molmu,
\v 2 ɗa yi ana boijire gɨn mwalan moi wun lwa awowu ko Kɨrishiti moi wun Koloshiya. Mo darma ɗuwoni komai, gɨn ɗuko talai awo ma Bongmu Puroguru. KUMBO MA BULUSH KO MIYA KOLOSHIYA ANA TA GORO KƗRISHITI
\v 3 Mɨn boi barka ko Puroguru, Bong Nakomu Yeshu, ɗɨm rɨngrɨng mɨn kumbo komai.
\v 4 Mi kang duwa loi awo mamai ko Yeshu Kirishiti gin jinda boi mamai ko dai moi wun jilawa nap duwa Puroguru.
\v 5 Ka gin jindaboi me kiduwa loi awom ka shiirimai la puro. Ku kang duwa wom ka lwa an yima domin la yila ɓala ma jire, ɓalam net,
\v 6 mɨ dona yimai, Ɓalam neti me mɨ shi pate loyo ɗɨm shi ɓarima la pani dai. Shi ko yima kishimi lamai ɗɨm dumbo shaka mɨ ka kangha ɗɨm ka bɨna darma ma Puroguru la jire.
\v 7 Me shimi ɓalam neeti kim ka kuka yi Yipaparash, duwomu kwarak mɨ bo awomu, mɨ shi kwarak mɨ teet ma Kirishiti duwa mini.
\v 8 Yipapaprash a yee mɨ bɨn jindaboi mamai la lɨm.
\v 9 Kɨduwa jindaboiyi shimi, dumbo por mɨ mɨn kangha woiyime woi mɨn laara kumbo duwamai yu. Mɨn ɗuwomu kumbumai kɨda bɨla wu gɨmmai gɨn bɨnen ma wom shi jindai la boshenshen dai gɨn gaare wom ɗuwana ma lɨm. Mɨn ɗuwomu kumbumai kɨda bɨla ku ye goto mɨ kɨrana ma Nakomu la gokongin ma poshe awo.
\v 10 Mɨn ɗuwomu kumbumai kɨda bɨla ku pate loyo la ɓiye wutau mɨ gwang ɗɨm kɨda bɨla ku ɓaareku la bɨnen ma Purogur.
\v 11 Mɨn kumbo ɓaa wu ɓoomai gɨddɨng la ɓiye wom aku ɗɨm yimai ɗaa yi dɨmbɨri ma darma mani la dinge wonduwoi dai gɨn kanadi.
\v 12 Mɨn kumbo kɨda ku ɓoi barka gɨn shakɨrakyik do yi Bong, mɨ shi yaa ka ɗɨma wai koomai la twi kolo ma ana ɓoijire la kangboi.
\v 13 A baale komu bo dɨmbɨri ma tɨkɨrɨm boi ɗɨm a pakre mɨni la joko ma lowo bo awoni.
\v 14 Ɗa yi lowomani mɨn gɨn baale koi, ma mule jaɓe ɓalangin.
\s1 GƗM BO WOMA PUROGURU
\v 15 Lowoi shi yipa Puroguru mɨ woi shi almau. Shi lowo na gaan ma dai ɓiye wom ɓira
\v 16 Duwa ɗa yini dai wunduwoigin wun ɓirawa, moi wun la puro gɨn moi wun boijiali, wom wun alma gɨn wom woi wun almau. Anya kuturak jokongin, anya jokojoko, anya gomnati, anya dɨmbɨringin, dai wunduwoigin ɓirwuni shi ɗɨm duwani.
\v 17 Shi ɗɨm domin wunduwoigin ɗɨm yini wunduwoigin dai dapawa.
\v 18 Shi, shi koi ma dimbiyik, ma Yikilishiya. Shi luma gorei dɨm lowo na gaan ma moi mutuwa, kɨshimi shi gɨn bo ɗuko mɨ domin la wunduwoigin dai.
\v 19 Puroguru a kang net duwa dai darma mani bɨla wu ɗuwowu lani, ɗɨm bɨla nime deren wunduwoigin dai ɗa yi lowoi do yini.
\v 20 Ɗɨm nime deren wonduwoigin dai ɗa yi lowo mani doo yini. Puroguru a nime ɗuko ma talai awo ɗa yi doom ma ɓaɓagha showi mani. Puroguru a nime ɗa yini, anya wunduwoigin moi boijiali, anya wunduwoigin moi wun la puro.
\v 21 La mondin shaka, kamai kɨm ka mawiyan yi Puroguru ɗɨm ka ana shuma mani la awo ɗɨm gɨn la wutau mɨ gɨngɨngha.
\v 22 Ge ɓanje a nime deren mai gɨn kwanei yini ɗa yi muru. A yu woiyi me kɨduwa bɨla shi maane moi karkat woi gɨn wom bo ɓelou, gaani
\v 23 bo ku tui gaan gɨn ɓoijire, yirmamai jik la goko mani woi ka laka yi balam mɨ net mɨ ka kanghau. Me shimi ɓalam mɨ net mɨ wun ɓwa ko dai ɓinye muu mɨ wun ɓiraya la pani me. Shimi ɓalam net mɨ Naa Bulush na ɗuwana kwarak mani.
\s1 WUTAU MA BULUSH TAYI YIKILISHIYA
\v 24 Ɓanje na popolok awo duwa kindi kindi mɨ na kangha duwamai, ɗɨm na kanghai la dɨmbino gɨn wom woi don ninniu la kindi kindi ma Kɨrishiti duwa dɨmbɨyini.
\v 25 Kɨda Yikilishiyai je na ɗuwana kwarak, duwa wutau mɨ Puroguru ɓonna duwamai, bɨla na gɨm bo yila ɓala ma Puroguru.
\v 26 Me shimi jire mɨ bo tuka mɨ tukunje ma mila gɨn mila ma dengɨlengin. Ge ɓanje pormani bo kang yi moi wun ɓwa jire koni.
\v 27 Ɗa yiwu Puroguru shi ya jinda ape gwang darma ma jirei mɨ bo tuka deren Angaugin. Shimi Kɨrishiti mɨ shi lamai gɨn ding bogongo ma darma mɨ an do gaan.
\v 28 Me shi mi mɨn ɓoi ɓala mani, mɨn ɓɨrkumo miya dai, ɗɨm mɨn kukkuwu gɨn ko miya dai gɨn bo shen shen, kɨduwa shimi mɨ ɓoi anya ma sharara yi Kirishiti.
\v 29 Duwa shimi na wutau ɗɨm na tongɨrma ɗa yi gɨdding mani mɨ shi wutau yino la dimbiri.
\c 2
\p
\v 1 Duwa na jindai kɨ bɨn gɨrgɨt wutau mɨ na yaa duwamai, moi Lawudikiya, gɨn moi dai woi wun tɨmna al bo yereno gɨn tuniyau.
\v 2 Na wutau kɨda na dinge bo gonggowu shakam wun ɗuwawa ɗumoi la jindaboi ɗɨm gɨn dai gare la wunduwoi woi gɨn kɨkɨnkau, do la bɨnen ma jire mɨ bo tukunge ma Puroguru, shimi Kirishiti.
\v 3 Ɗa yini dai botukunje ma bo shen shen gɨn bɨnen wun tukawa.
\v 4 Na yu ɓalai me kɨduwa bɨla muu ba tekilemai gɨn ɓalam ma jingile boiyu.
\v 5 Dai gɨn woi na bo petemai la dibiyikiu dai gɨn shimi napemai la lɨm. Na ye popolok awo ma al gwang ɗuko mamai gɨn gɨddɨng ma ɓoijire mamai la Kirishit.
\v 6 Kim ka gɨpa Kirisihit Nakomu ku ye goto lani.
\v 7 Panmamai lani ɗinghamai koni, ɗɨm yapmamai la ɓoijire mamai, kim wun kukumai ɗɨm kɨ ɗuwoku la ɓoi barka.
\s1 DAI GƗMMA TUNIYA SHE YI KƗRISHITI
\v 8 Yingu bo ku lɨuwi bɨla muu gɨre shenmaiyu daa yi bɨn ɓala gɨn tekɨlek mɨ bam ɗayi bopani ma miya, mɨ shi tani wom la pani mɨ woi shi tagora woma Kɨrishitiu.
\v 9 Kɨduwa la ni duwana dai wom gwang ma dɨmbɨyik Puroguru.
\v 10 Gɨmmamai lani. Shi ko dai ɓinye dɨmbɨri gɨn joko
\v 11 lani ka wa ɗilik gɨn dilik mɨ woi yimani gɨn ara miya ma por ara yi dimbiyikiu ge la ɗilɨk ma Kirishiti.
\v 12 Wu aremai gɨn shi la baptishima ɗɨm lani wun yilmai puro duwa ɓoijire la dɨmbɨri ma Puroguru, mɨ yilaya bo muru la moi wun mutawa.
\v 13 Shakam ka mutaka la kindi ɓoijire mamai ɗɨm la kindi dilik mamai la dɨmbiyik a ɓomai tuniya dapɨmani gɨn shi ɗɨm a mulummu dai jaɓe ɓala mamu.
\v 14 A mule wom ɓulmani ɓulma ma tanghogin gɨn goko ma ye wunduwoigin moi woi kɨkɨt yimau. A poɗe wuni dai a dowe wuni ko ɓaɓawa showi.
\v 15 Bim shi gɨn koni shi pula dɨmbɨri gɨn joko joko, a ape wuni bo kang gaan miya, bim ya jege koowu ko ɓaɓawa showi.
\s1 KU LOI TUNIYAMAI KO WOIYINGIN MOI LAPURO
\v 16 Duwa shimi bɨla mu ba yimai kumaiyu kɨda tumai gɨn namai, anya ko por langhu, anya pee tereu, anya ko por Ashabaru.
\v 17 Moi wun dai lɨm ma ape woigin moi au doma, ge kwanei woini, Kirishiti.
\v 18 Bo ku bak bɨla mum shi jinda gande shen gɨn ɓoi ɓaɓambɨram ma anatangi yimai kumai ko bo lenje mamaiyu kaamo mui shimi shi gani la wom shi ala ɗɨm a ɗuwoni na gɨrekoi la wom shi shenmai la dɨmbiyik.
\v 19 Woi dapɨmani gɨn koiyiyu, dɨmbiyik dai gɨn bo gomro gɨn gɨraugin wun wai dimbiri ɗa yi koi ɗɨm dapɨmawu boi dumoi, shi ɓarima gɨn ɓarinje mɨ Puroguru shi ɓwa.
\v 20 Bo kɨ mutoku gɨn Kirishi la wunduwoigin mɨ la pani goro mi ka ɗuko ki mbak ka ma la pani:
\v 21 ''Bo ku koiyu, anya tɨmnɨmai, anya deeyikiu?''
\v 22 Dai wonduwoigin moi wu ɗuwowu ma jaɓe boi gɨn wutau, duwa ɓɨrkumo gɨn kukuk ma miya.
\v 23 Kumaigini moi wun gɨn boshenshen ma dimbiyik ma gule ta goro Puroguru ma jindakoi. Ge woi wun gɨn darma yi wom dɨmbiyik shi jindaiyu.
\c 3
\p
\v 1 Bo ɗɨm Puroguru a yilemai gɨn Kirishiti, Kɨ lau wom la puro, boi mɨ Kirishiti shi nene ɗukghani ko arik ma tumini ma Puroguru.
\v 2 Kɨ shen wom lapuro woi ko wunduwoigin mɨ la paniu.
\v 3 Duwa kɨ mutoku ɗɨm tuniya mamai tukumani gɨn Kirishiti yi Puroguru.
\v 4 Shakam Kirishiti apa yini, mɨ shii tuniyamai, ɗɨm kaamai kɨm aku apeyimai gɨn shi la darma.
\s1 MANJE TUNIYA GƗN PEE TUNIYA
\v 5 Ku duu wom dai ɗuwana wom la pani. Kwalala kwalala, wom na bubut, jinda womgingin, jinda wom gɨnggɨng, gɨn gongo, shimi tapɨre pɨra.
\v 6 Ko wunduwoiginii moi kɨɨm ma Puroguru shi donni ko ambo ana kindi shen.
\v 7 Kɨduwa woyinginii moi ɗuwa kaa yaa goto lawu, shakam kaa duwaka lawu.
\v 8 Ge ɓanje a ɗuwoni mbak ku kur woigini moi -jabɨma awo, kɨɨm, shen wom gɨngɨngha, ɓeɓɓɨlo, gɨn ɓalam bam la bomai.
\v 9 Bo ku kashe liwo ko apomaiyu, dumbo kɨ pulee manje mum lamai gɨn wutaugɨn mani ane,
\v 10 ɗɨm ku wole pee muu mɨ ɗuwana mum peeni la binen la yipa ma mɨ shi ɓiraya.
\v 11 Me woi boi mɨ na Girika anya na Yahudau, na ɗilik gɨn kindi ɗilik, na Shikitiya, anya lowo ali, kanje jewe, ge Kirshiti shi wom dai ɗɨm la wom dai.
\v 12 Ɗɨm ku wole, ki moi Puroguru beela wuna, karkat gɨn jindaboi, ku ɗuwoku gɨn awo ma al yero yashik, shen mi gwang, gande koi, ɗwal awo, gɨn kanadi.
\v 13 Dingɨku gɨn apomai. kɨ al yere yashik ma apomai. Bo mondin muu shi gɨn ɓala ko duwoni, ku muluwu ko apomai, kim Nakomu mulmai.
\v 14 Wom taa woiginni moi dai, ku wai jindaboi, me shimi teghel goro ɗuko kɨkɨt.
\v 15 Mo talai awo ma Kirishiti shaare awomai duwa talai awoi me wun namai la dimbiyik ɗumoi, ɗɨm ku ɓoi barka.
\v 16 Mo yila ɓala ma kirishiti ɗuwoni la awomai gwang. Gɨn dai boshenshen ku kukuwu ko apomai gɨn jabura, gɨn yilangin, gɨn yilangin mɨ la lɨm. Ku bwoi gɨn ɓoi barka la awomai ta yi Puroguru.
\v 17 Wom dai ka yimai, anya yila ɓala, kanje wutau, ku ye dai la yim Nakomu Yeshu. Kɨ ɓoi barka ko Puroguru, Bonghu ɗaa yini.
\s1 ƊUKOM GWANG MA PEE TUNIYA
\v 18 Tamyen wula, ku ɓoi komai ko mamyen mamai kim yena kɨkɨt yi Makam.
\v 19 Mamyen, ku ye jida tamye mamai dɨm boku jaɓe awowu.
\v 20 Ambo, ku kang ɓala ma ana miimai la wunduwoigin dai, duwa shimi wom Nakomu shi jindai.
\v 21 Bopin, boku ɗɨl lɨm ambo mamaiyu, duwa ba kayeni awowu.
\v 22 Jeɓiyan ku taku goro ɓala ma ana ko mɨna mamai moi la dɨmbɨyik la wonduwoi dai. Woi gɨn wutau ma alyerou, ki miya ana poshe awo, ge gɨn jire la awomai, ki kang shoori ma Nakomu.
\v 23 Ɗɨm ɓiye wom aku yimai, ku yee wutau gɨn awomai ɗumoi ki ko Nakomu ɗɨm woi ki ko miyau.
\v 24 Ku bɨni aku gɨpe bolenje ma kolo yi Nakomu. Shii Nakomu Kirishiti mɨ ka yini kwara kwarak.
\v 25 Duwa anya ma mɨ yaa wom woi teeru, an gipe bo lenje ma kindi ye wom teet, ɗɨm woi jinda koi yikiu.
\c 4
\p
\v 1 Ana ko mɨna ku ɓoi ko Jeɓiyan mamai wom ɗuwana ko goko ɗɨm gwang. Ku bɨni kɨm ka gɨn Nakomina la Puro.
\v 2 Ku tui gaan gɨn kumbo woi gɨn larinjeu. Ku ɗuwoku laki kumomai kang la ɓoi barka.
\v 3 Ku yee kumbo boi ɗumoi duwamu ɗɨm, kɨda Puroguru bɨla au bogoko duwa yila ɓalai, jire mɨ bo tukunje ma kirishiti bɨla ɓaleni. Duwa woyii me na bo jagla.
\v 4 Yu kumbo bɨla na yeyi sharara, kim ɓaa ana ɓalmai.
\v 5 Ku ye goto gɨn boshenshen doo yi moi pani, ɗɨm ku loi komai gɨn shaka.
\v 6 Mo yila ɓalangin mamai ɗuwoni rɨng rɨng gɨn yashik. Mo wu ɗuwowu neet ma kangha kɨda bila ku bɨn maane ɓala ko anya ma.
\s1 DAANJE
\v 7 Ki wom dai ɗuwana duwano, Tikikush an maanimai gorei. Shi mol bo awo, kwarak mɨ jire, ɗɨm duwono jewe ma Nakomu.
\v 8 Na tupeyi yimai duwa shimi, kɨda ku bɨn wom koomu, ɗɨm kɨɗa bɨla shi ɓoomai ding bogonggo.
\v 9 Na tupeyi goro apowu gɨn Yunishimush, na loi awo gɨn mol mɨ bo awomu, mɨ shi ɗumai lamai. Au ɓalmai dai ɓiye wunduwoi mi yena nene.
\v 10 Arishitakish, duwono na tui jarumi, shi daamamai, kishimi Markush kɨm, mol Barnabash[mɨ ka gipa ɓala kooni, baa doni yimai ku gɨpeyi],
\v 11 ɗɨm gɨn Yeshu mɨ wun naayi Jushtush. Moi kara wuni duwa ɗilik wun apono ana wutau ma joko ma Puroguru. Wu ɗuwowu ana ande awo yino.
\v 12 Abaparash daamamai. Shi ɗumoi laamai ɗɨm jewe ma Kirishiti Yeshu. Shi kwakɨma rɨng rɨng shi yimai kumbo, duwa ku yireku gwang ɗɨm ku bɨn wom dai Puroguru shi jindai.
\v 13 Kɨduwa na ɓoi shita kooni, shi wutau gɨrgɨt duwamai, ko moi Lawudikiya gɨn moi wun Hirapolish.
\v 14 Luka na yinge pra mɨ bo awo gɨn Dimash wun daamamai.
\v 15 Ku dai mwalan moi Lawudikiya gɨn Nimpa, gɨn Yikilishiya mɨ lamɨna mondo.
\v 16 Shakam wun yinga likarkari derenmai, ku ɓoi wu yinge kɨm la Yikilishiya ma miya Lawudikiya, ɗɨm kɨ loi koi yi likarlikat mɨ dona Lawudikiya ku yinge ɗɨm.
\v 17 Ku ɓalli ko Arikipush, ''Yingu wutau mɨ kai gɨpa ma Nakomu, bɨla kai teile boki.''
\v 18 Daanjei me ɓulmani gɨn anno- Bulush. Ku shen jaghlangin mono. Mo yashik, ɗuwoni gɨn kamai.

145
53-1TH.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,145 @@
\id 1TH
\ide UTF-8
\h 1 MIYA TASHALONIKA MƗ ƊUMOI
\toc1 1 MIYA TASHALONIKA MƗ ƊUMOI
\toc2 1 MIYA TASHALONIKA MƗ ƊUMOI
\toc3 1th
\mt 1 MIYA TASHALONIKA MƗ ƊUMOI
\c 1
\p
\v 1 Bulush, Shilbanush gɨn Timotawush doo yi Yikilishiya ra Tashalonika la Puroguru Bong gɨn Nakomu Yeshu Kɨrishiti. Mo yashɨk gɨn anma shen ɗuwowu mamai.
\s1 ƁOIJIRE MA MIYA TASHALONIKA GƗN KAMO ƊUKO MAAWU
\v 2 Ringring mɨn ɓoi barka ko Puroguru duwa mai dai, kim mɨn nai yimmai la kumbo maamu.
\v 3 Woi mɨn ɓau shen mamai gaan puroguru mamu gɨn Bong ko wutau ɓoijire mamai, lenje ma wutau jindaboi, gɨn gɨddɨng bo gongngo ma kanaɗi duwa loi lɨm do gaan yi Nakomu Yeshu Kɨrishiti.
\v 4 Mwalan moi Puroguru yaa jindai, mu bɨni beele mai shi,
\v 5 kɨduwa ɓala mɨ net mamu woi dota yimai kara la yila ɓalau, ge la dɨmbɨri kɨm, la Lɨm mɨ Karkat, ɗɨm gɨn wai konei laki. Ɗɨm, kɨ bɨn yimu gɨn duko mɨn ya laamai.
\v 6 Ku maku ana kukumai yimu gɨn yi Nakomu, kim kaa gɨpa yila ɓalai la pɨrma ɗuko mɨ peret gɨn popolok awo yi Lɨm mɨ karkat.
\v 7 Duwa shiimi, ku maku ɗa ape goko yi moi dai la Makidoniya gɨn Akaya moi ɓwajire.
\v 8 Kɨda ɗa yimai yila ɓala ma Nakomu binjana, ɗɨm woi kara la Makidoniya gɨn Akayau. Ge, daa ɓiye boim ɓoijire ko Puroguru mamai tana. Duwa shiimi, woi ɗɨm bomu ɓale wonduwoiyu.
\v 9 Kɨdaa wuni gɨn koowu wun ɓoi rohon ko kaame dooma mɨ mɨn ye lamai. Wun ɓale kaame kaghɨldɨma mɨ kaa yaa do yi Puroguru ko ɓau pɨrapɨrangin kɨdaa ye kwarakwarak ko Puroguru mɨ jire ɗɨm na tuniya.
\v 10 Wun ɓoi rohon kɨdaa ka moi goro Lowo mani daa lapuro, mum shii yilaya la moi wun mutawa. Me shimi Yeshu, mum shwara mɨna bo kɨɨm mɨ an doma.
\c 2
\s1 WUTAU MA BULUSH LA TASHALONIKA
\p
\v 1 Kɨda kaamai gɨn koomai ku bɨni, mwalan, dooma maamu yimai woi bammu.
\v 2 kaamai ku bɨni kɨdaa woi ɗuwana duduku, mɨ kang kindi gɨn woma gumi mɨ wun yima la Pilibi. La gɨddɨng bo gonggo yi Puroguru maamu mɨn ɓalmai ɓala mɨ net ma Puroguru la kindi kindi mɨ peret.
\v 3 Kɨdaa ɓɨrkumo mamu woi doni la wolnjeu, woi ɗɨm doni la kindi karkatu, woi ɗɨm doni ma tekɨlɨkɨu.
\v 4 Ɗunghani, kim Puroguru lɨwa gɨn mini shi ɓooma ɓala mɨ net ɗaa armu, shiimi mɨn ɓalmai. Mɨn ɓalmai, woi duwa bɨla pooshe awo miyau, ge duwa bɨla pooshe awo Puroguru. Shii mum shi kɨr la awo mu.
\v 5 Kɨdaa woi mɨn tɨmna yee wutau gɨn yila ɓala duwa payɨk ma liwou, kimi kaa bɨna, woi anya ki ana ndoro ma jindau, kimi Puroguru shii sheda maamu.
\v 6 Woi kanje mɨn lawa miya wu gɨre koomuu, anya yimai kanje yi miya ɗangwu. Ɓa bomu ye jindai amu maa ana kan net yi ɗuko anatupi ma Kɨrishiti.
\v 7 Me ɗɨm, mɨ gande koomu laamai ki nong naa ɓoi kanaɗi gɨn ambo mondo.
\v 8 La gokoi me mɨn yaa jindamai kɨɗekɨɗe. Mɨn kang net woi kara ma ɓomai ɓala mɨ net ma Puroguruu ge gɨn tuniya mu kɨm. Kɨdaa ku maku wom mɨn jindai kiɗekiɗe.
\v 9 Kɨdaa aku shenmai, mwalan, wutau gɨn lenje maamu. Bɨri gɨn pori mɨn kara wutau kɨda bomu ɗuwomu pɨnen ko anya ma laamai yu. La shakai shiimi, mɨ ɓalmai ɓala mɨ net ma Puroguru.
\v 10 Kaamai ka shaidangin, ɗɨm gɨn Puroguru kɨm, kaame karkat ɗuko, ɗukom teetta, gɨn shen mɨ awu kwi gɨn miniu mɨn apa doo yi ka moi ka ɓwajire.
\v 11 Kɨshiimi ɗɨm ku bɨn wom mɨn ye ko anya ma laamai kimi bong shii ye ko ambo mani. Mɨn kumbu mamai ɗɨm mɨn ɓoomai gɨddɨng bo gongngo ɗɨm mɨn wumamai
\v 12 ku yee goto la goko mɨ kɨrana ma Puroguru, mɨ naamai la joko gɨn darma mani.
\v 13 Kɨdaa woiyime kɨm mɨn ɓoi barka ko Puroguru kortop. Kɨdaa shakam ka gɨpa ɓala ma Puroguru mɨ ka kangha ɗaa yimu, ku gɨpu woi ɗaa yila ɓala ma mujungwu. Duwa shimi, ku gɨpu ɗa konei yiki, yila ɓala ma Puroguru. Me shimi yila ɓalai mɨ kɨm shi ko wutau laamai kaa moi kaa ɓwajire.
\v 14 Kɨduwa mai, mwalan, ku ɗuwoku ana kuke Yikilishiyangin ma Puroguru moi wun la Yahudiya la Kɨrishiti Yeshu. Kidaa kaamai kɨm ku kang kaame kindi ko woingini ara miya moi ali mamai. Kim wun yaa ara Miya Yahuda.
\v 15 Wuni MiyaYahudai kɨl wun duwa muru Nakomu Yeshu gɨn ana wouyo ma Puroguru. Wuni Miya Yahudai wun gashamɨna. Woi wun pooshe awo Puroguruu. Duwa shimi, wun ana shumashuma gɨn miya dai.
\v 16 Wu gai mini mɨ yiwu ɓala ko angaungin kɨdaa bowu wai ɗaamau. Woma wamai shimi ringring wun gɨm bo jaɓe ɓalangin maawu. Tegheilma kooni mbak kɨɨm an doo koowu.
\s1 BULUSH A ƊIKE BƗLA MANE TA YI YIKILISHIYA
\v 17 Wu tike mini gɨn kaamai, mwalan, ma shaka kalla, la dimbiyik woi daa la awou. Mɨ yee jinda al boyeromai kɨɗekɨɗe.
\v 18 Mɨ lawi mɨ tamu yimai, Naa, Bulush, woi koyoono ɗumoi yu, ge Amna yaanjin a gai mɨni.
\v 19 Ge mɨndei wom ɓooma gɨddɨng bogongngo doo gaan, anya popolok awo, anya joko ma apeyik gaan Nakomu Yeshu ɗar dooma manii? Woi kaamaiyu ru kim kaa taa yerei?
\v 20 Kɨdaa kaamai darma maamu gɨn popolok awo maamu.
\c 3
\p
\v 1 Duwa shiimi, shakam mɨn ala wamu ɗɨm dɨngɨmaiyu, mɨ ali a yeni gwang mɨ ɗuwomu bii la Atina.
\v 2 Mu tupe Timatawush, molmu ɗɨm duwo wutau mamu kɨɗa Puroguru la ɓalam net ma Kɨrishiti, bɨla ɓomai gɨddɨng ɗɨm gande shenmai ko ɓoijire maamai.
\v 3 Mɨ yu woiyi me kɨdaa anya ma ba jighreni ɗaa yi kindikindii moiyu. Kɨdaa kaa gɨn koomai ku bɨni kɨdaa me wun lwa mɨna.
\v 4 Jire, shakam mɨn gɨn kaamai, mɨ ɓalmai ɗeɗel mɨn lau gaa bo kan kindikindi ma dɨllɨm, ɗɨm shiimi a yeni, kimi kaa bɨna.
\v 5 Kɨdaa shiimi, shakam Na ala wano ɗɨm dɨngɨmaiyu, Na tupe kɨdaa Na bɨn duwa ɓoijire mamai. Mondin na kɨrɨk a wai a kɨrmai, ɗɨm lenje maamu ɗuwoni bammu.
\v 6 Ge Timotawush dona yimu ɗɨm a donnu gɨn mane duwa ɓala mɨ gwang ko ɓoijire gɨn jindaboi mamai. Kɨdaa a ɓalmu ringring ka shen wom gwang komu, ɗɨm angwa ka jinda almamu kim mini kɨm mɨn jinda almamai.
\v 7 Kɨduwa shiimi, mwalan, shenmamu a aneni duwamai kɨduwa ɓoijire mamai, la al kindikindi gɨn dɨrlɨm maamu dai.
\v 8 Kɨdaa ɓanje mɨn gɨn tuniya, boku yireku gɨddɨng la Nakomu.
\v 9 Am ɓoi kaame barka pɨla ko Puroguru duwa mai yi, kɨdaa dai popolok awo mɨ mɨn gɨn shi gaan Puroguru komai yi?
\v 10 Bɨri gɨn pori mɨn kwakɨma bo kumbo kɨdaa mɨ al bo yero mai ɗɨm bɨla mɨn ɓoomai wom kaa wula la ɓoijire.
\v 11 Mo Puroguru gɨn Bongmu shi gɨn kooni, gɨn Nakomu Yeshu, gɨpe gaan goto maamu taa yimai.
\v 12 Mo Nakomu ye ku miyeku yi jinda apomai gɨn miya dai, kim mini kɨm mɨn yimai.
\v 13 Mo bɨla ɓomai dɨng bogongo, duwa bɨla wu ɗuwowu awu kwi gɨn wuni la ɗuko mɨ karkat gaan Puroguru Bongmuu, yi dooma ma Nakomu Yeshu gɨn moi karkat mani dai.
\c 4
\s1 ƊUKOM YENA GWANG GAAN PUROGURU
\p
\v 1 Teelɨma koi, mwalan, mɨn ɓoomai dɨng bo gongngo gɨn ɓɨrkumo la yim Nakomu Yeshu. Kim ka gɨpa kukuk yimu ko kaame goto mɨ mbak aku yimai gɨn pooshe awo Puroguru, kɨshiimi kɨm la kaame gotoi me, duwa bɨla kuye mɨ ta shimi.
\v 2 Kɨdaa ku bɨn kaame kukuk mɨ mɨn ɓoomai ɗa yi Nakomu Yeshu.
\v 3 Kidaa me wom Puroguru shi ɗika, ɗuko mamai mɨ karkat, duwa ku kur ɗuko ma kwalalakwalala,
\v 4 duwa annya ma laamai a bɨn ko kaame goko mɨ an wuldu mɨndani gɨn karkat ɗɨm gɨn ɓoi ɓaɓambɨram,
\v 5 woi la goko ma jɨndau, (ki mɨ angaungin moi woi wun bɨna yi Puroguru).
\v 6 Mo muu ba goowe kɨrau ɗɨm bɨla jaɓe awo duwoni ko woyimeu. Kɨdaa Nakomu shii na ange kara la woingini moi dai. kim takai mɨn kaaya ko ɓɨr kumomai ɗɨm ɗuwana shita.
\v 7 Kɨdaa nai mɨ Puroguru shi yima woi duwa ɗuko joonou, ge duwa karkat ɗuko.
\v 8 Kɨduwa shiimi, shii mum kura woiyi me woi a kur miyau, ge Puroguru kura. Mɨ ɓoomai Lɨm mɨ Karkat mani.
\v 9 Ko jindaboi ma mwalan, woi dɨm bɨla muu ɓul doo maiyu, duwa ka gɨn koomai Puroguru a kukumai ku yee jinda apomai.
\v 10 Kuli, ku yee woiyime ko dai ɓiye mwalan moi wun la ali Makidoniya dai. Ge mɨn ɓɨr kumomai, mwalan, ku miye yee woiyi me gwang.
\v 11 Mɨn ɓɨrkumo mai kɨm ku yee jinda ɗuko woi gɨn liubookwu, kaa lwoi koomai yi wom kaa yimai,
\v 12 ɗɨm ku yee wutau gɨn armai, kim takai mɨn wumai, duwa bɨla ku yee gotom tet gaan moi woi wun laamuu ɗɨm boku ɗuwoku ana wule wonduwoiyu.
\s1 MOI MUTAWA GƗN MOI WUN GƗN TUNIYA POR DOMA NAKOMU
\v 13 Mwalan, woi mɨn jindai ku ɗuwoku gɨn kindi gaarɨmai, ko moi wun yaa noonnu, duwa boku yee jaɓɨma awo ki yerei moi woi wun gɨn duwa loi awo gaannu.
\v 14 Kɨda bomu ɓoijire ko Yeshu a mureni ɗɨm a yileni kɨma, dai gɨn shimi Puroguru an doomanu gɨn Yeshu goro apowu gɨn moi wun gawa bo noon laani.
\v 15 Kɨda shimi mɨn ɓalmai ɗaa yi yila ɓala ma Nakomu, kɨda mini moi ana tuniya, moi ɓaghawa yi dooma ma Nakomu, woi am tɨmne kaaye ko moi wun gaawa bo noon yilmau.
\v 16 Kɨdaa Nakomu gɨn kooni an shuwutɨma lapuro. An dooma gɨn nai mɨ gɨddɨng, gɨn yila na gaan tangi ma Puroguru, gɨn kwi ɓili ma Puroguru, ɗɨm moi mutawa la Kirishiti awu yilma domin.
\v 17 Bishiimi mɨni moi ana tuuniya, moi ɓaghagha, goro apomu gɨn wuni awu wormamu puro la awi bɨla mu gommomu gɨn Nakomu la awopuro. La gokoi shiimi an ɗuko gɨn Nakomu rɨngrɨng.
\v 18 Duwa shiimi, ku ande awo apomai gɨn yila ɓalangini moi.
\c 5
\s1 KU ƊUWOKU KWAIMAI KƗDA DOMA MA NAKOMU
\p
\v 1 Ɓanje ko ɓala ma shakangini gɨn porii, mwalan, woi dai ɓiye wondowoi dɨm ɓulmani ɓulma doo yimayu.
\v 2 Kɨdaa kaamai gɨn koomai ku bɨni sharara, duwa pori ma Nakomu shii dooma ki nashiri kɨ bɨri.
\v 3 Shakam wun ɓala, "Anma awo gɨn ɗuko mɨ gwang." Gɨggɨt ɗɨm jupulma an doo koowu. An ɗuko ki kwuye loyo ma tamno na wuɓi. Woi goko ma toi yiwu yikiu.
\v 4 Ge kaamai, mwalan, woi kaa la tɨkɨrɨm boi mɨ daa porii shimi bɨla maamai ki na shiriu.
\v 5 Kɨdaa dai ɓiye mai kaa ambo ma kangboi ɗɨm ambo ma kɨpori. Woi mɨn ambo ma kɨbɨriu kanje ma tɨkɨrɨm boiyu.
\v 6 Kɨshiimi ɗɨm, mo bomu yee noon ki mɨ yerei wun yeeu. Duwa shiimi, mo mɨ lwoi koomu ɗɨm mɨ koi koomu.
\v 7 Kɨdaa ana noon wun ye kishiimi kɨbɨri, ɗɨm ana mur men wun yee kishiimi kɨbɨri.
\v 8 Ge dumbo mɨni mɨn ma kɨpori, mbak am ɗuko gɨn koi koi ɗɨm mɨ woole ɓoijire gɨn jindaboi ɗaa garwa bogonggo, gɨn loiawo mɨ gaan ma gɨpekoi ɗaa joko ayiayim maamu.
\v 9 Kɨdaa Puroguru woi lu mini duwa kɨɨmwu, ge bɨla mɨ wai gɨpekoi ɗaa yi Nakomu Yeshu Kɨrishiti.
\v 10 Shii shi murana duwamu, mondin mɨn kwaimu annya mɨn la noon, am ɗuko boboi gɨn shii.
\v 11 Kɨduwa shiimi ku andeawo apomai ɗɨm ku aye apomai, kim kaa yimai.
\s1 YENYA GƗN DAANJE
\v 12 Mɨn kumbumamai, mwalan, ku al darma ma moi ana wutau lenje laamai ɗɨm anagaan mai la Nakomu ɗɨm moi ana ɓɨrkumomai.
\v 13 Mɨn kumbumamai ɗɨm ku ɓowu ɓaɓambɨram kɨɗekɨɗe la jindaboi kɨduwa wutau maawu. Ku ɗuwoku la anmashen deren mai.
\v 14 Mɨn ɓɨrkumomai, mwalan: ku amme kumo ana pange duwa, ku ɓoi dɨng bogonggo ko ana kindi dɨng bogonggo, ku aye moi gaatuwa, ku ɗuwoku ana kanaɗi doo yi miya dai.
\v 15 Yingu boku ange gɨnggɨng shen gɨn gɨnggɨng shennu. Duwa shiimi, ku naaroku bo tange wom gwang ko apomai ɗɨm gɨn ko yerei dai.
\v 16 Ku ye popolok ma awo ringring.
\v 17 Ku ye kumbo boku laareu.
\v 18 La wonduwoi dai ku ɓoi barka. Kɨdaa shiimi wom Puroguru yaa jindai duwa mai la Kɨrishiti Yeshu.
\v 19 Boku ande Lɨmiyu,
\v 20 Boku bun wouyoginiu,
\v 21 ku kɨr woingin dai. Yirku ko wom ɗuwana gwang.
\v 22 Durku nap yi wom dai apana ma wom gɨnggɨng.
\v 23 Mo Puroguru ma anma shen bɨla maanemai karkat ɗaral. Mo dai ɓiye lɨm, tuniya, gɨn dimbiyik bɨla ɓanghowu woi wom bo ɓeelou duwa dooma ma Nakomu Yeshu Kɨrishiti.
\v 24 Najirei shii mɨ naamai, shii an yimai ɗɨm.
\v 25 Mwalan, ku yee kumbo duwamu kɨm,
\v 26 ku daai mwalan dai gɨn karkat nghanghawa.
\v 27 Naa dapemai gɨn Nakomu duwa likalikat tupii me bɨla ka yinge gɨn ko mwalan dai.
\v 28 Mo yaashɨk ma Nakomu Yeshu Kirishiti ɗuwoni gɨn kaamai.

85
54-2TH.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,85 @@
\id 2TH
\ide UTF-8
\h 2-MIYA TASHALONIKA MƗ RAAP
\toc1 2-MIYA TASHALONIKA MƗ RAAP
\toc2 2-MIYA TASHALONIKA MƗ RAAP
\toc3 2th
\mt 2-MIYA TASHALONIKA MƗ RAAP
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Bulush, Shilibanush, gɨn Timatawush, do yi Yikilishiya mɨ tashalonika ma Bongmu Puroguru gɨn Nakomu Yeshu Kɨrishiti.
\v 2 Mo yashik gɨn anma shen ma Puroguru Bonghu gɨn Nakomu Yeshu Kɨrishiti ɗuwoni yimai.
\s1 APEYIK MA KƗRISHITI KƗDA KAYE KUMAI
\v 3 Amu ɓoi barka ko Puroguru ringring duwa mai, mwalan. Duwa a yeni kɨkit, kɨduwa ɓoijire mamai shi ko miyima kɨɗekɨɗe, ɗɨm anya ma laamai jindaboi mani ko apomai woi kallau.
\v 4 Duwa shimi mɨni gɨn koomu mɨn ɓala koomu jik la Yikilishiyangin ma Puroguru duwa mai. Mɨn ɓale duwa kanadi gɨn ɓoijire mamai ko dai ɓiye pileboi mɨ kaa gaka. Mɨn ɓale duwa kindi kindi mɨ kaa dinga.
\v 5 Me shimi boshita kumai tet ma Puroguru. Bishimi awu maan mamai moi wun kɨrawa bo joko ma Puroguru, mɨ duwai ka kangha kindi.
\v 6 A yeni tet yi Puroguru bɨla shi maane pileboi ko moi wun pilamai,
\v 7 ɗɨm bɨla shi ɓoomai noowe yik kaa moi wun pilamai gɨn mini. An ye shimi yi shaka mɨ Nakomu Yeshu shi ape kooni dooma lapuro gɨn ana tangi ma Puroguru ma dɨmbɨri mani.
\v 8 La yelɨm wati an gɨre kaara ko moi woi wun bɨna yi Puroguru gɨn ko moi wun kura taa goro ɓalam net ma Nakomu Yeshu.
\v 9 Awu kang kindi ma ye kindi yi boi ma tilɨma pabadan nap gɨn boim Nakomu shi yiki ɗɨm gɨn boim darma ma dɨmbɨri mani yiki.
\v 10 An ye shiimi shakam shi dona porii shime miya mani bɨla wun ɓooni darma, ɗɨm bɨla yale moi dai ɓwajire. Kɨdaa ku ɓoi jire ko wom mɨn ɓalmai.
\v 11 Kɨduwa shiimi mini kɨm mɨn kumbo ɗokɗok duwamai. Mɨn kumbo duwa Puroguru bɨla shi maanemai ku kɨreku bo naari mamai. Mɨn kumbo duwa bɨla shi gɨm bo ɓiye wom gwang mɨ kaa yaa jindai, gɨn ɓiye wutau ma ɓoijire gɨn dɨmbɨri.
\v 12 Mɨn kumbe woingini moi kɨdaa yim ma Nakomu Yeshu bɨla wai darma ɗaa yimai. Mɨn kumbo kɨdaa ku wai darma ɗaa yini, kɨduwa yashik ma Puroguru mamu gɨn Nakomu Yeshu Kirishiti.
\c 2
\s1 AMNA YILSHEN
\p
\v 1 Banje ko duwa dooma ma Nakomu Yeshu Kɨrishiti gɨn ko dapɨma mamu boi ɗumoi ma do ɗuko gɨn shi: Mɨn kumbu mamai, mwalan,
\v 2 kɨda shenmai ba yileni anya ku jɨngɨleku ɗwaɗwallau, kanje ɗaa yi lɨm, ɗaa yi tangi, anya ɗaa yi likarkat ɓulo mɨ ka almai kii dona ɗaa yimu, mɨ shi apɨmai pori ma Nakomu a yaatini.
\v 3 Mo mondin muu ba tekɨlemai anya ɓa ki pɨlau. Kɨdaa porii wani domau, dɨm biim a-angɨla yatɨna, ɗɨm wun apa mum na kur taa goro kumaii, lowo ma tileboi. Ɗɨm wun apa lowo ma jaɓe ɓalai.
\v 4 Me shimi mum pangha ɗɨm gɨra koni ko wom dai mɨ nai Puroguru anya payik. Duwa shimi, shi ɗuwoni la Gawi kumbo mɨ Wurushalima ma Puroguru gɨn maane koni ɗaa Puroguru.
\v 5 Woi kaa shenau ru, shakam naa gɨn kaamai na ɓale woingini moi?
\v 6 Ɓanje ku bɨn wom taraya, duwa bɨla wun apeyi kara la shakam yena kɨrkɨt.
\v 7 Kɨdaa kur taa goro kumai ma yaleboi shi ko wutau, yetei bɨla muu nini mɨ taraya ɓanje, dɨm bowu gɨreyi ane ko gokoi.
\v 8 Bi shimi awu ape na kur taa goro kumaiyi, mɨ Nakomu Yeshu an dug munni gɨn pate tuniya mɨ booni. Nakomu an maan mani ɗa wom bam, yi apɨma doma mani.
\v 9 Doma ma na kur taa goro kumaiyi an ɗuko duwa wutau ma Amna Yajin gɨn dɨmbɨri dai, bo shitangin, gɨn woma yaleboingin ma liwo,
\v 10 gɨn ɗai ɓiye tɨpɨrɨk ma kindi wom tet. Woingini moi awu ɗuko ma moi wun tilma, kɨduwa woi wun gɨpa jindaboi ma jire duwa bɨla wun ɗawuu.
\v 11 Duwa woyi me Puroguru shi tupuwu wutau ma wolje kɨduwa bɨla wu ɓoijire ko liwo.
\v 12 Wom anyima shimi dai ɓinyewu au wai kumai, moi wawu ɓoijire ko jireu ge duwa shimi wun kang net wom woi tettu.
\s1 A BEELEMAI KU WAI TUNIYA
\v 13 Ge am rɨngrɨng ɓoi barka ko Puroguru duwa mai, mwalan, moi Nakomu ya jindawu. Duwa Puroguru a ɓeelemai kii loyo mɨ domin duwa gɨpekoi la jobɨmai ma lɨɨm gɨn ɓoijire la jire.
\v 14 Me shimi wom shi namai laki ɗaa yi ɓalam net mamu, kɨ wai darma ma Nakomu Yeshu kirishiti.
\v 15 Duwa shimi, Mwalan, yirku ɓong ɓong. Kɨ koi bo pani mɨ wun kukumai, anya ɓa la yila ɓala kanjei la likarkat mamu.
\v 16 Ɓanje mo Nakomu Yeshu Kirishiti gɨn koni gɨn Puroguru Bonghu mɨ ya jindamu ɓooma ding bo gongo mɨ woi kirauni yikiu, gɨn ɗuko mɨ gwang do gaan ɗa yi yashik.
\v 17 Bɨla ɓoomai ding bo gongo la dai ɓinye wutau mɨ gwang gɨn yila ɓala.
\c 3
\s1 KUMBO KƗDA MƗNI
\p
\v 1 Ɓanje, Mwalan, ku yimu kumbo, kɨdaa yila ɓala ma Nakomu bɨla kɨpɨre balɨma ɗɨm bɨla wai darma, kim shii wana yimai.
\v 2 Ku yu kumbo duwa mɨ wai porma la ara miya ana kerek awo gɨn gɨnggɨngshen, kɨdaa wai dai ɓiyewu wun gɨn ɓoijireu.
\v 3 Ge Puroguru na jire, mɨ an yappɨmamai ɗɨm an moi pemai yi moi ana kerek awo.
\v 4 Mɨn gɨn lwoi awo yi Nakomu duwa mai, kɨda ku dape yi yimai gɨn twi gaan gɨn ye wom mɨn ɓɨra kumomai.
\v 5 Mo Nakomu dape shenmai yi jindaboi ma Puroguru ɗɨm gɨn dinggɨma ma Kirishiti.
\s1 A ƊUWONI MBAK MƗ YE WATAU
\v 6 Ɓanje mɨn ɓɨrkumomai, mwalan, la yim Nakomu Yeshu Kɨrishiti, ku dur yimai yi anya duwomai pɨla mɨ na ɗukom bam ɗɨm woi shi ko bopani mɨ ka gɨpa yimmu.
\v 7 Kɨda ka gɨn komai ku bɨni ayeni kɨkɨt ku kuke yimu. Woi mɨn ɗuwama lamai kɨ moi woi wun gɨn lwoi koi yu.
\v 8 Woi mɨn twi kumat ma muu ko bam woi mɨn anga bokiu. Duwa shimi, mɨ ye wutau mɨ gɨrgɨt ɗɨm pɨrma bɨri gɨn pori, duwa bo mu ɗuwomu pinen ko mondin muu laamaiyu.
\v 9 Mɨ yu woiyi me woi kɨduwa woi mɨn gɨn dɨmbɨriu. Duwa shimi, mɨ yu woiyi me kɨda ɗuwoni ɗaa woma kukuma doo yimai, duwa ku kuke mɨni.
\v 10 Shakam mɨn gɨn kamai, mɨ amme kumomai, ''Bo bɨla muu waani jinda wutauwu, bai bɨla shi twiu.''
\v 11 Kɨdaa mɨn kanghai yerei lamai wun ɗuko mɨ bam. Woi wun wutauwu, ge duwa shimi wun ana kakkau.
\v 12 Ɓanje kaame miyai me mɨn ammekumo gɨn lwiɓala la yim Nakomu Yeshu Kirishiti ɓaa bɨla wu ye wutau maawu bo ɗumbook ɗɨm wu twi wombotuma mawu.
\v 13 Ge kaamai, mwalan, boku dug bo gonggomai gɨn ye wom gwanghu.
\v 14 Bo mondin muu a kur ta goro yila ɓala mamu mɨ la likarkat tupii me, ku lwi komai gɨn shi ɗɨm boku dape koi gɨn shiu, duwa bɨla shi kang gumi.
\v 15 Bo ku maaneyi ki na shumau, ge ku amme kumoni ki molmai.
\s1 LOI SHAƊAK
\v 16 Mo Nako talaiawo gɨn koni ɓoomai talaiawo dai ɓiye shaka la gokongin dai. Mo Nakomu ɗuwoni gɨn kamai dai.
\v 17 Me shimi daanje mono, Bulush, gɨn kwanei anno, mɨ shimi boshita la anya likarkat tupiu pɨla. Me kaame ɓulo mɨ na ye.
\v 18 Mo yashik ma Nakomu Yeshu Kirishiti ɗuwoni gɨn kamai dai.

189
55-1TI.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,189 @@
\id 1TI
\ide UTF-8
\h TIMATAWUSH MƗ ƊUMOI
\toc1 TIMATAWUSH MƗ ƊUMOI
\toc2 TIMATAWUSH MƗ ƊUMOI
\toc3 1ti
\mt TIMATAWUSH MƗ ƊUMOI
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Timoti na tupi ma Kɨrishiti Yeshu, daa kumai ma Puroguru gɨn ma Kɨrishiti Yeshu mɨ na patɨma lɨmmu koni,
\v 2 ta yiwo Timoti lowom jik la ɓoijirei. Yashik gɨn talai awo mɨ pottɨna yi Bonghi gɨn Kɨrishiti Yeshu nakomu.
\s1 ƁƗRKUMO KO KUKUK MƗ ƊANG
\v 3 Kim na kumbomai kɨ ye kɨshimi, shakam na tama Makadoniya, kɨ ɗuwoku la Yipishu kɨda ku ɓɨrkumo yere miya bowu ye kukuk ma wom ɗangh.
\v 4 Shangɨm ɗɨm wu mane shen mawu yi ɓalam jirra mɨ woi kɨrauni yikiu. Woiyi wu tai ame kirki ko aye boi mɨ Puroguru niima daa ɓoijire.
\v 5 Ɓanje wom kumai shagha shimi jindai boi mɨ la awo shaɗak mɨ pottɨna yi shen mɨ shen gwang gɨn ɓoijire mɨ kulkuli.
\v 6 Yere miya wu wolowu yi shitai ɗɨm wu kaille ane bo ɓalam tutulok.
\v 7 Wu ye jinda ɗuko ɗa ana malɨm ma kumai gee woi wun gara la wom au ɓalmainyu. Shangɨm wom yirmawu koyiu.
\v 8 Ge mɨni mɨ bɨni kumai gwang bo muu a ye wutau yiki kɨkɨt.
\v 9 Ɗɨm mɨ bɨni me dara kumai woi wu yiu da muum ter, ge ko moi ana pange boduw, moi woi wun shore Puroguruu gɨn ana jaɓe ɓala gɨn ana kashe liwo gɨn ana dai gɨn moi woi wun bɨna yi Puroguruu. Ɗikɨmani ko moi wun duwa muru bopinwu gɨn noninw, ko moi ɗunghawu ɗa ana duna muru.
\v 10 Ko kwalalagi, ko maamyen ana bonko gɨn apowu maamyen, ko ana shir miya ɗa jebɓiya, ko ana liwo, ko ana bale goro liwo gɨn dai muum an gai ape wom jire.
\v 11 Apɨma woyi me ɗunghani ko ɓalam net mɨ Puroguru mɨ shaɗak shi ɓondɨna.
\s1 ƁOI BARKA MA BULUSH KƗDA YERE YASHIK
\v 12 Na ɓoi barka ko Kɨrishiti Nakomu. A ɓono gɨddɨng, a kone na ɓoijire, ɗɨm a lune la wutau mani.
\v 13 Ɗungha mono na jale boi, na piile boi mum na kerek awo na yile shen miya. Ge Na wai yashik kɨduwa na yu ko kindi bɨnmani la kindi ɓoijir.
\v 14 Ge yashik ma nakomu a goweni gomma la ɓoi jire woi kɨkɨnkau mɨ yi Kirishiti Yesh.
\v 15 Tupii me a wai gɨpma dai ɗɨm a kɨreni bo limma yi ɗuko man. Shimi Kirishiti Y eshu dona la pani bɨla buke ko ana jaɓe ɓala. Na domini nani.
\v 16 Duwa woyi shimi Na wa yashik yino, na na domini, Kirishiti an ape kanaɗi dai. A yu woyi me daa bo maula ko moi au do ɓoijire yini ko tuniya mɨ pabadan.
\v 17 Ɓanje taa ɗa yi Shi Amna ma milangin mɨ woi shi muruu, woi shi almau, Puroguru mɨ ɗumoi kakal, ɓaɓamɓɨram gɨn darma ɗuwoni padadan gɨn padada. Amin.
\v 18 Naluwo kumaii me gaanw, Timoti, lowo mono. Na ye woyi me ko ɗungha wouyo mɨ poshe yena kow, kidaa ka gako bo shaam gwang.
\v 19 Yu woyi me kidaa ka wai ɓoijire woi kɨkɨnkau ɗɨm gɨn shen mɨ gwan. Yere miya wu kur woyi moi ɗɨm wu jupulewu ko ɓoijire.
\v 20 Ki mɨ Haimenayush gɨn Alejand, moi na ɓwa wuna ko amna yajin kidaa bɨla wu kukuwu kur jale boi.
\c 2
\s1 YENYA KO KUMBO
\p
\v 1 Da shimi dominni, na kumbe kɨ ye kumbo gɨn tale puro bɨla yeni daa miya dai,
\v 2 daa amnagin gɨn miya moi dai la joko joko, kidaa mɨ ɗuwomu la popolok awo gɨn gandɨma shen gɨn ɓaɓambɨram mɨ shaɗak.
\v 3 Woyi me gwang ɗɨm gɨpmani gɨpma gaan Puroguru na gɨpekomu.
\v 4 Shi jindai miya dai wu ɗawu ɗɨm bɨla wu dowu bo bɨn wom jire.
\v 5 Dara Puroguru ɗumoi gɨn la ga deren Puroguru gɨn mujun. Mui shi Kirishiti Yeshu.
\v 6 Shi ɓwa koni bo gɨpe ko miya dai, kiim shi ɗuwana woma ɓalma la shakam kɨkɨt.
\v 7 Kɨduwa shimi, Na gɨn kono na ɗuwana woma wouyo gɨn na tupi. Wom na ɓalmai me, jire woi na kashe liwo. Na la Malɨm ma Angaugin bo wutau mɨ jire.
\v 8 Daa shimi na jindai mamyen anya boi pɨla wu ye kumbo bɨla wani tui gaan ma alingin moi karkat woi gɨn kɨƙɨnkau woi gɨn kɨmuu.
\v 9 Ki shimi kɨma, na jindai tamye wu ɗaurewu ɗawat gɨn pinen mɨ jang-jang, wu ɗuwowu talai koma kowu koma. Bowu ɗuwowu gɨn kowu shatanghau, kanjei tɨndɨmani gɨngɨn gɨn ɗuɗaduɗa gɨn pinen la kundukwu.
\v 10 Na jindai wu wole pinen mɨ ɗuwana ɗat ma tamye, ana shore Puroguru ɗa ana wutau mɨ gwang.
\v 11 Tamno bɨla kuke wunduwoi dai bo ɗum bok.
\v 12 Woi na liura ko tamno bɨla ye kukuwu kanjei ɗɨm bɨla puto ko maaminiu. Ge bɨla ɗuwoto kwing.
\v 13 Adamu, shi wun ɗɨwaya domin bɨla Hauwawu.
\v 14 Ɗɨm woi wu tekɨl Adamu rau, ge tamnoroi daa pange boduwa mondo.
\v 15 Dai gɨn shimi, ata wai ɗama daa loi ambo, bo au tui gaan la jindaboi gɨn ɗukom shaɗak gɨn popolbok awo.
\c 3
\s1 WOUYO KO ƊUKO MA NAKƗRAN MA YIKILISHIYA
\p
\v 1 Ɓalai me ɓalam jire: Bo mondin mu shi lau ɗuko na kɨran, bɨla ɗuwoni na wutau mɨ gwang.
\v 2 Na kɨranni, shimi ba wani jalɨk yiniu. Ɗuwoni mum mɨndani ɗumoi. Bɨla yeni na shen, kɨkɨt, mɨ ɓamɓɨram, shwa shwa anni. Mbak an ɗɨm kukuk.
\v 3 Bɨla ɗuwoni mum woi men sharayau, woi na shashawau, ge shimi ɗuwoni na share awo miya ko gwang. Mbak bɨla ɗuwoni woi na jinda ayim kɨdekɨdeu.
\v 4 Bɨla koi mɨna mani gwang, gɨn ambo mani ana kangni ɓala gɨn ɓoi ɓaɓambɨram.
\v 5 Bo muu woi ɗɨma koi mɨna mani, ɗɨnga an ɗɨm mane shen mani la Yikilishiya ma Puroguruiʔ
\v 6 Ba ɗuwoni peniu bo ɓoi jireu, kidaa an gɨre koni bɨla wai kumai ki ma amna liwou.
\v 7 Mbak ɗuwoni mum shen mani gwang la moi shi lawu, kɨdaa ba wukureniu bɨla gani la ɗika ɗika ma amna liwo bɨla kang gumiu.
\s1 WOUYO KO ƊUKO MA NA WUTAU MA YIKILISHIYA
\v 8 Kɨshimi kɨm Dɨkɨn bɨla ɗuwoni na dargha, woi boni rarapu. Bo wu nai men kɨɗe kɨɗeu kanjei na lombonghu.
\v 9 Bɨla wu koi jire woi tukatuka lakɨu bo ɓoijire gɨn shen mɨ gwang.
\v 10 Bɨla wu ɗuwowu miya moi wun wa gɨpma gaan miya dai, bi shimi au wutau mawu woi ɓelo lakiu.
\v 11 Tamye kɨm wu ye ɗuko ma dargha, bowu ɗuwowu ana kashe liwo ko miyau, wu ɗuwowu kɨkɨt woi wunduwoi nini wun jaɓau, bo wutau dai.
\v 12 Dɨkɨn bɨla ɗuwowu ana tamye ɗumo ɗumoi. Mbak wu koi mɨna gɨn ambo mawu gwang.
\v 13 Dai moi wun ya wutau mɨ gwang au wai yirma gwang gɨn patɨma lɨmwu la ɓoijire mɨ yi Kirishiti Yeshu.
\s1 WOM BOTUKWA MA TAA GORO PUROGURU MAMU
\v 14 Naa ɓulmai woyi me kɨda na loi awono nem ana doma yimai.
\v 15 Ge bo ɗɨm na monono, Naa ɓuloi me kɨda ku bɨni yi ɗuko mɨ aku yimai la mɨna ma Puroguru, Yikilishiya ma Puroguru na tuniya, gangɨk gɨn bo deng bimu ko ɓoijirei.
\v 16 Ɗim woi kɨrki lakiu, jirei ji pormoro bo kang she ɓaɓambɨram: ''A ape yini la dimbiyik, pottɨna la lɨm, wun alya an tupi, wu ɓale yi ko alingin, ɗɨm wu gɨreyi puro la darma.''
\c 4
\s1 ƁALA KO ANAMALƗM MA LƗUWO
\p
\v 1 Ɓanje lɨmi bo kang a ɓale shaka doma tong kalla yere miya au bau ɓoijire, ɗɨm au mane shen mawu yi mɨ na kashe liwo, gɨn kukuk ma yaanjin
\v 2 na tɨle miya. Shen mawu an ape yipawu.
\v 3 Au gai wula gɨn gɨpe wombotuma mɨ Puroguru shi lwa gɨn tale puro gɨn ko moi wun ɓwa gɨn bɨn wom jire.
\v 4 Dai wom Puroguru ya wom gwang. Woi wuduwoi niniu mɨ mɨn tale puro koi bɨla ɗuwoni woma kurmau.
\v 5 Kɨdaa ɓomani ɗa yi yila ɓala ma Puroguru gɨn kumbo.
\s1 JEWE MA KƗRISHITI NA JIRE
\v 6 Boko pate woiyingini moi gaan mwalan, aka ɗuko kwarak mɨ gwang ma Yeshu Kɨrishiti. Lɨdaa wu ɓaruwe la yila ɓala ma ɓoijire gɨn kukuk mɨ gwang mɨ kai wa.
\v 7 Ge ka kur ɓalam harra mɨ la pani mɨ manjiyan tamyen wun ta jindai. Duwa shimi ka kwakako gwang ko wom shaɗak.
\v 8 Kɨdaa kwakɨma ma dɨmbiyik gwang mani kall, ge kwakɨma ma yik a tai woigini dai. A koi ɗowe ko ɓala ma tuniyai me mɨ ɓanje gɨn tuniya ji ata doma.
\v 9 Tangi me kwanei jire ɗɨm bɨla gɨpeni kap.
\v 10 kɨduwa woyi me, mɨn wutau kɨɗekɨɗe. Dara patɨma lɨmmu ko Puroguru mɨ la tuniya. Shi na gɨpeko miya dai, ki mɨ ana ɓoijire takai.
\v 11 Ka wowe dɨm gɨn kukuwu woigini mo.
\v 12 Boko ɓau anya muu ɗumoi gawee lalakarak mongo. Boshimi, ka ɗuwoko woma kukuma yi miya moi wun ɓwa jirei, anya ɓala, shen mongo jinda boi, bo ɓoijir, gɨn ɗukom shaɗa.
\v 13 Dɨm bono don, ka yinge la likarkat naa kumbu mowo, ɗɨm gɨn kukumai.
\v 14 Boko washe goro ɓwaɓwa mɨ la yiwou, mɨ wun ɓonga ɗa yi wouyo mɨ wun ya kowou, gɨn lwi arɨk ma moi ɓamɓɨren mɨ wun yeya,
\v 15 manu shen ko woigini moi. Ka ɗuwoko lawu, kɨdaa tui gaan mongo bɨla ɗuwoni bo kang yi miya dai.
\v 16 ka kake kumo kang gɨn dimbiyiwo gɨn bo kukumai. Ka tui gaan la woigini moi. Bo ka yimai kishi, aka ɗai kowo gɨn moi kake kumowu yiwo.
\c 5
\s1 WOM ƊUWANA MBAK KO APOMU
\p
\v 1 Boko peke manjou, ka yini ɓala mɨ an dɨnghani ki shi bong.
\v 2 Ka yiwu ɓala ko lakɨrjen ki wun mwalanwo, ka yiwu ɓala ko manjiyan tamyen ki wun noninwo, ka yiwu ɓala ko ambo gumyan ki wun mwalanwo la ɗukom karkat.
\v 3 Ka ɓoi ɓaɓambɨram ko boriyan, kwanei boriyan.
\v 4 Bo ɗɨm borik she gɨn ambo kanjei kawiya, bɨla loi goro apuwu ɓoi ɓaɓambɨram lamɨna. Ka moi wui wu ange an miiwu, kɨdaa woyi shimi gwang gaan Puroguru.
\v 5 Ge kwanei borik ɗoto kara shir. Bɨla lɨmro ko Puroguru. Bɨla ɗuwoto na kumbuk ringring biri gɨn pori.
\v 6 Bishim, tamno ji ɗuko mondo ɗak ma kang net, a muroto anya ɓa she kwairo.
\v 7 Ɗɨm ka ɓalwu ɓalai me kidaa bɨla wu ɗuwowu woi woma gumiu.
\v 8 Bo ɗɨm bɨla muu woi an ɓoi womani ko miyau, ki moi lamna maniu takai, a kirke ɓoijirei, gɨngɨnni a gowe mum woi shi ɓwa jireu.
\v 9 Mo tamno bɨla wu ɓulde ɗa borik bo milangin mondo gata bemengumiu, tamno ji moro ɗumoi,
\v 10 mbak wu bɨni yiro gɨn ye wom gwang, anya she na ɗuko yinge ambo, kanje she gɨpe mawiyan, kanje she ɗuko joɓe yoo ana ɓoijire, kanje she aye ana kang kind, kanje a mane shen mondo bo ye wom dai gwang.
\v 11 Ge bo borik ji she loworo, boko ɓulde lakiu. Bo shakam she ɓwa dimbiyiro bo jinda mɨ an kirke Kirishiti, wun lammai au wula.
\v 12 Ko gokoi shimi au wanu ɓelo kɨduwa wu jale duko mawu mɨ domin.
\v 13 Ɗɨm wu lɨngdewu ɗukom bam. Wun bal ko mɨnangin liu. Woi kara ɗukom bam wun yeu, Wu ɗuwowu ana dede gɨn gom ko miya. Wun ɓale wom woi yena wu ɓaleyiu.
\v 14 Da shimi na lammai ambo tamye wu ye wul, wu lwoi ambo, wu koi mɨna kɨdaa amna shuma shuma ba wai gokou bɨla ɓele mɨni ɗa ana wutau mɨ gɨngɨnghau.
\v 15 Ɗɨm yerei wu kailewu takai bo taa goro amna yagi.
\v 16 Bo tamno na ɓoijire she gɨn boriyan, bɨla aye wuni, kɨdaa Yikilishiya ata nowe yiro kalla, bɨla wai bo aye kwane boriyani.
\v 17 Ɓɨla wani ɓaɓambɨram kɨɗekɨɗe ko moi ɓambɨren moi la joko, ki moi wun wutau ma ambo yila ɓala gɨn kukumai.
\v 18 Likarkat a ɓale ma, ''bo ku ɗowe lamja bo laa mɨrau, shakam ka dushe pondiu. Ɗɨm a ɗuwoni kɨkɨt na jina bɨla gɨpe wamboi mani.''
\v 19 Boko gɨpe ɓele mɨ ɓambɨram kɨlanghu, dim boko kang sheda ma miya raa anya kunung.
\v 20 Ka nime ana jaɓe ɓala gaan miya dai kɨdaa yere apowu au kang shori.N
\v 21 Na dapewe dai gɨn Puroguru ma Kirishiti Yesh, gɨn bebela ana tupi ka koi kumai ngwet daa boko ape jinda koiyu.
\v 22 Ba luni arwo kɨla kɨlang bo ware muu. Boko wi kowo kɨ tike jaɓe ɓala ma muu. ka koi kowo karkat
\v 23 Boko nai kara gwa, boki, ka gɨpe gwa yinabi kalla daa pɨra awo mɨ ringring yiwo.
\v 24 Jaɓe ɓala ma yere miya bo kang, ɗɨm shi ape yini gaan wu bo kumai. Ɗɨm yerei jaɓe ɓala mawu shi doni leiya.
\v 25 Kishimi ɗɨm yere wutau moi gwang wun bo kan, ge yerei au ɗɨm tukumau.
\c 6
\p
\v 1 Mo dai moi wun ɗuko gɨn wori dɨrwu ɗa jeɓiyan bɨla wunkoi ana kowu gɨn dargha. Bɨla wu ye woye me kɨdaa yim Puroguru gɨ kukukyi ba jaleniu.
\v 2 Jeɓiyan moi ana kowu ana ɓoijire, bo bunwuniu, wun ɗa mwalan. Boshimi, bɨla wu koi bo wutau ngwet. Kɨdaa ana ko jaɓiyan wutau mawu an aimawu, ana ɓoijirei ɗɨm au jindawu. Ka kukuwu ɗɨm ɓalwu woigini moi.
\s1 TAA GORO PUROGURU GƗN AWO ƊUMOI
\v 3 Bo bɨla mu ninni shi kukuk ɗang ɗɨm woi shi gɨpa kukuk mɨ jang janghiyu, ambo yila ɓala ma Nakomu Yeshu, bo ɗunghawu wai wun gɨpa kukuk mɨ gwanghu mɨ an yima shaɗakwu,
\v 4 mui shimi na gɨre koi ɗɨm woi bɨna wunduwoiyu. Boshimi, woi shi jang janghu, shi na kirki ko ambo yila ɓala, ambo yila ɓala moi, wun ame gongo kɨɨm, ɓela shen woma yaanjin
\v 5 gɨn daghal deren miya ring ring, gɨn jabɨma awo. Wu kaile biwu ane yi jirei. Wun almai ki ɗukom shaɗaki goko ma wai gɨna.
\v 6 Ɓanje ɗukom shaɗaki gɨn gɨmma awo nong tui gaan.
\v 7 Woi mɨn doma gɨn wunduwoi la paniu; shagɨm bɨla mɨ bau lapani gɨn wunduwoiyu.
\v 8 Boshimi, mo mɨ wai kara wombotuma gɨn landangin.
\v 9 Banje moi wun lammai wu ɗuwowu ana gɨna wun wuket ɗa ana jinda, la woma koi miya. Wun wuket bo jalɨma gɨn tɨlma koi.
\v 10 Dara jinda ayim shimi luma goro woma yajin ɗang ɗang. Yere miya moi wun lammai wu washe ɓoijirei an, wu boppɨre dimbiwu ɗɨm gɨn jabma awo ɗɨgɨm.
\s1 KINDIKINDI MƗ LA ƁOIJIRE
\v 11 Ge kai mu ma Puroguru, ka ye kayo bo woyi moi, ka lau ɓoijire, shaɗak ɗuko, jinda boi, ding bo gongo, gɨn ɗuko mɨ kɨkɨt.
\v 12 Ka ye shagha ko jire ɓala. Ka koi tuniya mɨ paabadan ngwet mɨ wun nawa yiki. Ɗunghani ko woyi me ka ɓwa shita gaan miya ɗɨgɨm da wom ɗuwana gwang.
\v 13 Na dapewe gɨn Puroguru, mɨ shi lwa wunduwoi dai ɗawa gɨn gaan Kɨrishiti mum shi ɓalla jire ko Pontush Bilatush.
\v 14 Ka koi kumai jang jang woi jalɨk lakiu ɗɨm daa porim Nakomu Yeshu Kɨrishiti apa yini.
\v 15 Puroguru an ape shaka mɨ gɨra awoni kɨkɨt bo ɗuko mondo. Purogurui shi ɗumoi koni, kara na dɨmbiri, na joko. Makam na tui joko.
\v 16 Kara shi woi shi muruu, kang ma bo ɗuko mani, woi muu an ɗɨm almaiyu kanje bɨla yinge yiu. Ɗungha dargha gɨn dɨmbiri mɨ pabada. Amin.
\v 17 Ka ɓallu ko an gɨna moi la pani i me, bou ɓale au gɨre koowu, gɨna woi woma patɨma lɨm koiyu, woi wun ɗukou. Boshimi bɨla wu pate lɨm wu yi Puroguru, Shi ɓomu gɨna mɨ kuli kuli bɨla mɨ kang netni.
\v 18 Ka ɓallu wu ye wom gwang wu ye gɨna la wutau mɨ gwang, bɨla wu washe arwu, wu tike kalkal wom wun gɨn shi.
\v 19 Ɗa ko gokoi shimi au dape wom gwang ma kowu ko wom na dom, kɨda bɨla wu koi kwanei tuniyai.
\v 20 Timoti, ka kai yiwo gɨn wom wun ɓonga. ka shore tutulok ɓal, gɨn kirki ko woma kashe liwo mɨ wun nare bɨnen.
\v 21 Yerei wu ɓale woyi moi ɗɨm kɨdaa shimi wu washe goro ɓoijir. Bɨla ɗuwoni yashik kowo.

136
56-2TI.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,136 @@
\id 2TI
\ide UTF-8
\h TIMATAWUSH MƗ NA RAAP
\toc1 TIMATAWUSH MƗ NA RAAP
\toc2 TIMATAWUSH MƗ NA RAAP
\toc3 2ti
\mt TIMATAWUSH MƗ NA RAAP
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Bulush na tupi ma Kɨrishti Yeshu kim Puroguru yaa jinda, kɨduwa ɓoi ɓala ma tuuniya mɨ la Kɨrishiti Yeshu
\v 2 doo yi Tmotawush lo bo awono! Mo yaashɨk gɨn pooshɨma awo mɨ Puroguru Baagha gɨn ma Kɨrishiti Yeshu Nakomu ɗuoni gɨn kai.
\s1 BOKO KANG GUMIU
\v 3 Naa taalli puro ko apauroguru mɨm na yina kwarakwarak ɗa yi kaaghɨyan mono, gɨn jang jang awo, kim Naa shen mowo rɨngrɨng la kumbongin mono bɨri gɨn pori. Bo naa shen amo mongo,
\v 4 naa jinda almowo, kɨda ana ɗɨm gɨmma tep gɨn popolok ma awo.
\v 5 Wu shenno duwa ɓoijire mongo mɨ gwang, mɨ dumbo ɗeɗel ɗuwana la diyewo Loyish gɨn nongo Yunish ɗɨm na lɨwi shii lowo kɨm.
\v 6 Me wom yaa naa ɓalwo ka jaaghe wom Puroguru ɓoowa. Lowo ɗa yi luma arɨk mɨ naa yiwa.
\v 7 Kɨduwa Puroguru woi ɓoomu lɨm ma shooriu, ge a ɓoomu dɨmbɨri gɨn jindaboi gɨn kuke shen mɨ gwang.
\v 8 Duwa shii bo ka kang gumiu duwa ɓale duwa ɓala ko Nakomu annya koono, Bulush, lo na twi jaarum mani. Bo shiimi, ka dɨngoku la kindi kɨduwa ɓoi ɓala la dimbi ma Puroguru.
\v 9 Shii Puroguru mɨ ɗa mɨna ɗɨm Nako mɨnai gɨn nai mɨ karkat. A yee wyimi, woi kɨda wutau mɨ mɨn yau, ge kɨduwa wom shii ɗɨka gɨn yaashɨk. A ɓoomu woingini me dumbo ɗeɗel Kɨrishiti Yeshu, ɓala shakangin bɨla wu lwa goroi.
\v 10 Ge ɓanje wu bɨni gɨpekoi ma Puroguru a doni. daa dooma Nagɨpekoomu Kɨrishiti Yeshu shii Kɨrishiti mum lwa kɨrau ko muru ɗɨm dona gɨn tuuniya mɨ woi kɨrauni yikiu, yi kangboi ɗa yi ɓala ma Puroguru.
\v 11 Kɨduwa me, a ɓoono wutau ma ɓale ɓala ma Puroguru na tupi gɨn na malɨm ɗɨm
\v 12 Duwa shiimi na nai kindi ko woingini me. Ge wona kang gumiu, kɨduwa na bɨn yini mum naa ɓwajire kooni. Na lɨwi shii an ɗɨm tukuno wom naa ɓoona dɨrbuwai dɨm porii shiimi.
\v 13 Ku tuke kaame tupingin ma tane jire mɨ kai kangha yino gɨn ɓoijirei gɨn mɨ la Kɨrishiti Yeshu.
\v 14 Ku kwoi wom gwang mɨ Puroguru yimai la lɨm mɨ karkat, mɨ na ɗuko laamu.
\v 15 Ku bɨn woyi me, dai moi la Ashiya wu kaghɨle biwu yino. La gorwo maawu wuni mɨm Pijalush gɨn Hamojanish.
\v 16 Mo Puroguru ape yaashɨk ko mɨna ma Oneshiporash, kɨduwa annya maami shii gɨm awono ɗɨm woi shii kang gumi ma jaghɨla monou.
\v 17 Shakam shii la Roma woi lara lap goronou dɨm mɨ shii waana.
\v 18 Mo Puroguru lɨuni bɨla gokongin ɗɨgɨm shakam naa; la Apisha, kim kaa bɨna kiɗekiɗe.
\c 2
\s1 NA ƊOWEAWO MA KƗRISHITI NAJIRE
\p
\v 1 Duwa shimi kai, lowo mono. Ka ɗuwoko gɨddɨng la yaashɨk mɨ la Kɨrishiti Yeshu.
\v 2 Woingini mɨ kaa kangha yin la ana baye bi mɨ ɗɨgɨm, ko boowu ko ana tange jire mɨ au ɗɨm kukuwu ko yerei kɨ.
\v 3 Ka dinge nai kindi kindi gɨn naani, kii naa shaagha ma Kɨrishiti Yeshu.
\v 4 Woi naa shaagha wutau shakam mana kooni ko wonduwoi mɨ la ɗuko panii meu. Kɨda bɨla ɗɨm pooshe awo mɨ ɓambɨram mani.
\v 5 kɨshiimi kɨma, bo bɨla mu a gani la kaaye koikoi, wanio wai jokoiyu dɨm a tani goro kumaingin mɨ wun ɗaura.
\v 6 A yeni gwang shii na mɨra kiɗe kiɗe bɨla gɨpe bolenje wombotuma mani ɗeɗel.
\v 7 Ka shen wom naa ɓalmai, duwo Puroguru a ɓoowo gaare laki la wonduwoi dai.
\v 8 Ka sheni Yeshu Kɨrishiti, pottɨna la kaamo ma Dauda, mum wun yilaya la moi mutawa. goro wom na woiyo mani,
\v 9 ko mɨ na nai kindi wun ɗoowana la jaghɨla ki na jaɓe ɓala. Ge ɓala ma Puroguru woi ɗuwatau.
\v 10 Duwa shiimi na dinge wonduwoi dai daa moi wun beela wuna., kɨda wuni kɨm wu wai gɨpekoi mɨ la Kɨrishiti Yeshu, gɨn darma mɨ wai kɨrauni yikiu.
\v 11 Me shiimi konai jire. Bo mu mutamu gɨn shii am yilma gɨnshii,
\v 12 Bomu dinge, am twi joko gɨnshii kɨm,
\v 13 bo woi mɨn tange jireu, shii, shii na jire, kɨda shii wani kirke kooniu."
\s1 NAWUTAU MƗ KƗRKƗT
\v 14 K a ɗuwoko gɨrwu goroi woingini moi. Ka ɓɨr kumowu gaan Puroguru ɗuwowu ana kirki ko yila ɓalanginwu, kɨduwa woi won gwang nini lakiu. Kɨduwa she jaɓe wuni moi ana kanghai.
\v 15 ka yee bo dɨmbɨri mongo kaa ɓoi koowo yi Puroguru ki mum wun lɨwa gɨn shi, na wutau mɨ wai bo gɨmmani yikiu mɨ naa kuke yila ɓala ma jire teet.
\v 16 Ka ɗuwoko wuyuk gɨn ana ɓalangini moi gɨnggɨngha. mɨ na taa ko jaale taa goro Puroguru.
\v 17 Ɓalangin maawu ata yangha ki tomburom. Laawu wunimɨm Haminayash gɨn Pilatash.
\v 18 Moi wuni moi wun wula jire. Wu ɓale yilma bo muru a maleni yima. Ɗɨm wu kaghɨle ɓoijire ma yerei.
\v 19 Anya ba ki ɗɨnga, gɨddɨng luma goro Puroguruu yɨrmani jik. Shii gɨn bo shiitai me "Shii Nakomui a bɨn yi mani" ɗɨm "Dai mum ɗɨm naa yim Nakomu mbak bɨla tani wuyùk gɨn kindi tange jire."
\v 20 La mɨna ma gɨna woi kara lipen ma dara gɨn duɗa duɗa niniu. Yiki lipen ma shoowi gɨn loɓok kɨm. Yerei ma wutau ma ɓoi ɓaɓambɨram yerei ɗɨm ma wutau ma ɓoi kindi ɓaɓambɨram.
\v 21 Bo bɨlani ba a yee yini jangjang pottɨna la wutau ma ɓoi kindi ɓaɓambɨram, shii lɨwe ma mɨ ɓaɓambɨram. Luumani nap, daa wom ma wutau gɨn ko shii mɨ ɓambɨram, ɗɨm nimmani daa dai wutau mɨ gwang.
\v 22 Yu kayo bo kwakwalala ma la lakakarak ka lab tange jire, jindaboi gɨn ɗuko la gande shen gɨn wuni moi ana nai yi Nakomu gɨn jangjang awo.
\v 23 Ge ka kur biɗa ma tutulok gɨn kindi binen. ka bɨni wun loi kirki.
\v 24 Kwarak ma Nakomu mbak waani shaaghau. Bo shiimi ɗɨm bɨla ape shen mɨ gwang doo yi miya dai, bɨla ɗɨm kukuwu, gɨn kanaɗi.
\v 25 An kukuwu ko moi ana yilma la gande koi.
\v 26 Au ɗɨm wai dɨmbɨri kɨma ɗɨm wu ɓau ɗika ma amna yaanjin, bim shii kwa wuna daa wutau mani.
\c 3
\s1 SHEN MA TEEL GORO PANI
\p
\v 1 Ki bin woigini me; la teyel bonkogin au ye shakangin moi pirma yiki.
\v 2 Kɨduwa miya au ɗuko ana jinda kowu ana jinda ayim, ana girekoi, ana ɗimma ana ɓelo, ana kindi shen ko ana kowu, ana kindi ɓoi barka, gɨn ana kindi karkat.
\v 3 Woi au ɗuko gin konei jindaboiyu, ana jung awo, ana jaɓe yim ana kindi koi koi, ana sha shagha, moi wun jinda wom gwanghu.
\v 4 Au ɗuko ana washe koi, ana gidding koi ana ape koowu, ana jinda kang net mi ta jinda Puroguru.
\v 5 Au yimai ki wun ta goro Puroguru ge wu kike dimbiri mani, ka kaile biwo yi miya moi.
\v 6 Kɨduwa yere apowu wun mamyen moi ana ga la minangin ɗɨm wun koi tamyen moi tulonginwu. Wuni tamyen moi nangɨma jaɓe ɓala kowo dim wun boma da yi jinda mawu dang dang.
\v 7 Tamyen moi wun kukumai ring ring, ge woi wun ɗɨm ya bo binen ma jireu.
\v 8 Kiim Jannesh gɨn Jambresh yilawa yi M usha, kishimi ana malɨm ma liwo kɨma yilawa yi Jeriyel. Wuni la awowu jalimani, moi boijire mawu woi ji gwanghu,
\v 9 woi wun tui gaan wuyuku. Kɨduwa miya dai awu bɨn tutulok mawu ki ma mamyeni.
\s1 YENYA MA BULUSH KO TIMATAWUSH MƗ TEKSHE
\v 10 Ge bo mongo ka tako goro kukuk mono, gɨn goto mono, gin wom na ɗika boijire,
\v 11 dinge kindi gɨn wom yena gɨn nani Antiyok, la Aikoniya dim gin la Lishitira. Na dinge piile boi moi dɨgɨm. Nakomu a bale kono lawu dai.
\v 12 Dai moi wun jindai wu ye ɗuko mɨ gwang la Kɨrishti Yeshu awu nai kindi.
\v 13 Miya moi gɨngɨngha, gɨn an kerek awo au jabma gwang gwang. Au wol yerei, wuni gɨn kowu wolmawu wolma.
\v 14 Ge bo kai, dukko la wom ka kuka, gɨn wom ka ɓwa jire koi, ka bɨn yi mum kai kukutɨra.
\v 15 Dumbo ka lowo ka bɨna yi likarlikat mɨ karkat. Mioi awu ɗɨm ɓirmowo kida gɨpekoi la boijire mɨ la Kirishiti Yeshu.
\v 16 Dai wom ɓulmani ɓulma la likarlikat mɨ karkat potɨni yi Puroguru. She shakta gɨn kukumai, da bɨrkumo, da nime shen dɨm gɨn kukumai la tange jire.
\v 17 Me kishimi duwa mu ma Puroguru bɨla ɗɨm koi koni, ɗaurimani da wutau mɨ gwang dai.
\c 4
\p
\v 1 Na bongo wutauyi me gaan Puroguru gɨn Kirishti Yeshu, mum an yiwu kumai ko ana tuniya gɨn ko moi mutawa dɨm duwa domani gɨn joko mani.
\v 2 Ka ɓoi yila ɓalai, ka ɗaure yiwo anya gɨn shaka, anya woi shakai yikiu. Ka mako apuwu, ɓirkumowu ka ɓowu dɨmbɨri. ka kukuwu la kanaɗi gɨn wuni dai.
\v 3 Kɨduwa shaka an doma mɨ woi miya awu kanaɗi gɨn kuke wom jireu Bo shimi dape ana mali mamu moi ana kukuwu ko wom jindai.
\v 4 Awu wore kumowu gwarkɨm. Awu kaile kowo ane duwa kur jang jire ɗɨm awu kailima kongol bo kang ding ding.
\v 5 Ge kai, ka koi kowo la wunduwoi dai. Ka dingeko ka ye wutau ma ɓoi ɓalam net, ka gɨm bo wutau mongo.
\v 6 Kiduwa ɓanje wu malewu gɨn nani, shaka ma goto mono a yattɨni.
\v 7 Na gano bo kayekoi-koi mɨ gwang; Na tele kayoi; Na koi boijire.
\v 8 Joko a-amna ma ɓoijire mi tet lumani daa duwano mi Nakomu na kumai mɨ tet, an ɓono porii shime, ɗɨm woi kara ko naniu, ge dai gɨn moi wun ya jinda domani.
\s1 YERE WOUYONGIN
\v 9 Ka kwakako ka doko yino kɨlang.
\v 10 kɨduwa Dimash a ye jinda la pani me a ɓaune ɗɨm a tanni Tashalonika, Kirishen a tani Galatiya ɗɨm Taitush a tani Dalmatiya.
\v 11 Bangha Kara Luka yino, Ka wai Markush kɨ doku, an ai mono la wutaugini.
\v 12 Na tupe Tikikush ta Apisha.
\v 13 Kwarei mɨ na ɓawa Turokush gɨn Karpush, dokonu yiki shakam ka doma gɨn likarlikatgini, kim mɨ dibingin ma ɓulo.
\v 14 Alejanda na guwai me, a apɨno kerek awo ɗɨgɨm. Puroguru an manni boki kiim shi tanga.
\v 15 Kai ma ka ye kana gɨn shi kɨduwa, a kur yila ɓalangin mamu kɨɗekɨɗe.
\v 16 La gange kono mɨ domin, woi mu niniu yirana yinou, anya ma a ɓaune,'' mo ba ɗuwoni jaɓe ɓala mawu kowuu.
\v 17 Ge Nakomu a yireni kongollo, ɗɨm shi jange bino kɨduwa ɗa yino wouyo gɨmeni gwang, ɗɨm kɨduwa dai Angaugini bɨla wu kanghi. A bale kono la bo turum.
\v 18 Nakomu a baale kono la dai wutau ma jaɓe ɓale, ɗɨm an ɗa mono duwa joko ma la Puro. Darmai yini paabadan. Yen kɨshimi.
\s1 DAANJE
\v 19 Ka daano Bishikila, Akila gɨn mɨna ma Wanshiporush.
\v 20 Yirashtush a ɗuwoni la Korinti, ge Turopimush Na ɓauyi woi shi jang-janghu la Miletush.
\v 21 Ka kwakoko ka doko gaan bɨrakondo. Yubulush shi damowo, gɨn Pudensh kɨm, Lainush, Kilaudiya gɨn mwalan dai.
\v 22 Mo Nakomu bɨla duwoni gɨn kai. Mo yashik bɨla ɗuwoni gɨn kai.

88
57-TIT.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,88 @@
\id TIT
\ide UTF-8
\h TITUSH
\toc1 TITUSH
\toc2 TITUSH
\toc3 tit
\mt TITUSH
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Bulush kwarak ma Puroguru ɗɨm natupi ma Yeshu Kɨrishiti, kɨda ɓoijire ma miya moi Puroguru beela gɨn bɨnen ma jire mɨ na lɨu wom ɗuwana ma Puroguru,
\v 2 gɨn loi awo ko tuniya mɨ pabadan mɨ Puroguru, mum woi shi liwou, mɨ ɗoowa ko ɓala dumbo domin.
\v 3 La shaka mɨ kɨrkɨt, apa yila ɓala mani ɗaa yi tupi mɨ shi ɓoona dɨrbuwai na ɓoi. Ana yee shimi daa yi ɓɨrkumo ma Puroguru na bukekomu.
\v 4 Doo yi Titush, lowo mɨ jire la ɓoijire maamu. Yashik gɨn talai awo ma Puroguru Bonghi gɨn Kɨrishiti Yeshu na gɨpekomu. WUTAU MA TITUSH LA KARITA
\v 5 Duwa woiyi me naa ɓaghawa la Kireta, kɨda ka tele bo woingin moi woi telana bookiu ɗɨm ka wii moi ɓambɨren la wutau anya la nong alii pɨla kim na wuuwa ka yee.
\v 6 Mɨ ɓambɨram mbak bɨla ɗuwoni woi ɓala kooni, mum mɨndani ɗumoi, gɨn ambo ana ɓoijire, moi woi wole kuuwu ma kerek awo anya gɨngɨng shen koowuu.
\v 7 A ɗuwoni mbak ko na gaan, ɗaa na koi mɨna ma Puroguru, woi ɓala kooniu. Woi na ɓalaɓalau kanje gɨddɨng koiyu, baa ɗuwoni na kɨɨm kɨlangwu, woi na nai meniu, woi na sha-shaghau, ɗɨm woi muu na jinda shakta kɨɗekɨɗeu.
\v 8 Duwa shimi, bɨla ɗuwoni na gwang puro, sheero wom gwan. Mbak bɨla ɗuwoni na shen, na tange jire, na ɗuko mɨ gwang, mɨ kwa kooni.
\v 9 Mum an koi ɓala ma Puroguru mɨ wun kukka ngwet. Kɨda bɨla ɗɨm ɓoi dɨng bo gongo ko yerei, gɨn kukuk mɨ gwang ɗɨm bɨla niime ana kirke booni.
\v 10 Kɨduwa miya ana yil shen wun ɗɨgɨm, wuni moi ana taa goro ɗilik takai, yila ɓalangin maawu woi goroni yikiu. Wun tekɨle miya ɗɨm wun wuu mawu ko goko mɨ woi gwanghu.
\v 11 A ɗuwoni mbak mɨ gai wuni. Wun kukke wom woi ɗuwana ma kukkumau kɨda wai shakta ma kindi gumi ɗɨm wu lukure mɨnangin kwakkwak.
\v 12 Ɗumoi lawu, na ɓɨrma yero maawu, a ɓale, ''Miya Karita nonin ana liwo, luujin ana kerek awo moi gɨngɨngha, ɗɨm ana yungum gɨn tuunji."
\v 13 Ɓalai me jire. Ka amme kumowu gwang, kɨda bɨla wu ɗuwowu ana boijire mɨ kuli kuli.
\v 14 Bo ku lwoi koomai yi juwan ma miya Yahudau, anya yi kumai ma moi wun kaghla biiwu yi kumai jirei.
\v 15 Doo yi moi karkat, wonduwoingin kɨm dai karkat. Ge yi moi ana bubut gɨn kindi boijire, woi wunduwoi ninni karkaru. Kɨduwa shen maawu gɨn boshenshen maawu gɨndɨmawu.
\v 16 Wun apɨmai wu bɨn yi Puroguru, ge wu kuryi ɗa yi wutau maawu. Wun wom bojono gɨn gɨddɨng koi. Woi wun lɨwa wuna bo ye wom gwanghu.
\c 2
\s1 KUKE KUKUK MƗ GWANG
\p
\v 1 Ge kai, ka ɓale wom kɨkɨt ma kukkuma.
\v 2 Manjiyan mamye mbak wu ɗuwowu ana kwoi koowu, ana ɓoi darma ma koowu, ana shen, miya moi teet la ɓoijire, la jindaboi, gɨn kanadi.
\v 3 Kishimi, manjiya tamyen wu ɗuwowu ana gumi, woi ana deeu. Bowu wii koowu bo nai gwa yinabi kɨɗekɨɗeu. Bɨla wu kuke wom gwang
\v 4 kɨda wu kukuwu ko ambo tamyen shen ma jinda mamyen maawu gɨn ambo maawu.
\v 5 Bɨla wu kukuwu shen mi gwang, karkat awo, ana koi mɨna gwang, ana taa goro ɓala ma mamyen maawu. Bɨla wu ye woingini moi, kɨda yila ɓala ma Puroguru ba wai ɓeelou.
\v 6 La gokoi shimi, ku ɓoi gɨddɨng bogonggo ko lakɨrjen wu ɗuwowu ana shen.
\v 7 La wonduwoi dai ka maane koowo woma kukuma la ye wutaungin moi gwang. Ɗɨm bo ka kukuk, ka ape darma ɗuko gɨn koi koi.
\v 8 Ka ɓale ɓalam jang jang mɨ woi ɓala koiyu. Kɨduwa mum na shumashuma yiki bɨla kang gumi, kɨda woi wonduwoi ninni mɨ gɨngɨngha an ɓalmai koomuu.
\v 9 Jeɓiyan wu tau goro ana komɨna maawu la wonduwoi dai. Bɨla wu poshe awowu ɓowu kirke boowuu.
\v 10 Bo wu ye arwu rakrakwu. Duwa shimi, wu ape ɓoijire dai mɨ gwang, kɨda anya la gokoi pɨla bɨla ɗuwoni woma niime kukuk mawu duwa Puroguru nabuke koomu.
\v 11 Kiduwa yashik ma Puroguru a apeni yi miya dai.
\v 12 Shi kukkumu mɨ kirke wom gɨnggɨngha gɨn jinda wom lapani. A kukumu mɨ ye ɗuko la shen, gɨn ɗuko mɨ teet ɗɨm la goko ma taa goro Puroguru la jamani me.
\v 13 Kim mɨn yinge gaan ɗuwa mɨ gɨpe shadak ma loi lɨm maamu, gɨn apɨma darma ma Puroguru mɨ ɓambɨram gɨn na gɨpekoomu Yeshu Kirishti.
\v 14 Yeshu a ɓoi kooni kɨda mini duwa bɨla baale koomu la kindi taa goro kumai, ɗɨm bɨla ye mɨni jang jang duwa shi, ɗɨm bɨla ye miya mani jang jang, miya moi ɗat ana jinda ye wutaungin moi gwang.
\v 15 Yu ɓala ɗɨm ka ɓoi dɨng bogonggo ko woingini moi. Ka niime gɨn dai ɓiye dɨmbɨri. Mo bɨla muu baa bunweu.
\c 3
\s1 NGHANGHƗRMA BO WUTAU MƗ GWANG
\p
\v 1 Ka shenwu goroi wu ɓoi koowu ko ana joko, gɨn ana dɨmbɨri, wu tawu goro ɓala mawu, wu ɗaure yiwu da ye wutau dai mɨ gwang.
\v 2 Ka shenwu gorei ɓoi ɓeele muu, bowu kirkeu, wu ɓau miya wu tawu goro goko maawu, ɗɨm wu ape gandekoi ko miya dai.
\v 3 Kɨduwa mini gɨn koomu mɨ tɨmne ɗuko la kindi bɨnmai, ɗɨm mɨn ana pange boduwa. Wu wolmini ɗɨm mɨn jewe jewe la jinda wonduwoi ɗang ɗang gɨn kang net ɗɨm. Mɨn ɗuko la kerek awo gɨn gonggo. Mɨn woma kurma ɗɨm mɨn kur apomu.
\v 4 Ge shakam gwang puro ma Puroguru na bukekoomu gɨn jindaboi mani daa miya jung dona,
\v 5 woi duwa wutau mɨ teet mɨ mɨn yaau, ge duwa yashik mani mɨn waa ɗaama. A gɨpekoomu ɗa yi binya ma pee loyo ɗɨm a maane mɨni peemu ɗa yi Lɨm mi Karkat.
\v 6 Puroguru a patɨma Lɨm mɨ Karkat dɨgɨm koomu ɗa yi na gɨpekoomu Yeshu Kirishiti.
\v 7 A yu woiyi me kɨda, biim mɨn waa bukekoi, kɨduwa bɨla mɨ ɗuwomu ana tui kolo ɗa yi loi awo ma tuniya mɨ pabadan.
\v 8 Ɓalai me woi liwo lakiu. Na jindai ka ye ɓalai koowo jik ko woingini moi, kida dai moi lwa awowu ko Puroguru au ɗɨm ɓoi koowu ko wutaungin moi gwangin mɨ shi lwa gaanwu. Woingini moi wun gwangin ɗɨm wun gɨn shakta duwa miya dai.
\v 9 Ge ku kur kirki ma tutulok gɨn ɓɨl dengilen gɨn shuma shuma gɨn shashagha ko kumai. Woigini moi wom bam, ɗɨm woi shakta mani yikiu.
\v 10 Ku kur dai mum shi do gɨn tika derenmai, biim kai ɓɨra kumoni ko yoowo ɗumoi kanje raap,
\v 11 ɗɨm ka bɨni kaame mui me a kaileni, a ɓau gokom jire, shi jaɓe ɓala ɗɨm a jale kooni.
\s1 YERE WOUYONGIN
\v 12 Shakam ana tupa Aritimash anya Titikush yiwo ka washe yoowo ɗɨm ka doko yino Nikapolish, yi boi mɨ na jindai na tele bɨrakondo.
\v 13 Ka kɨpɨre ɗɨm ka tangɨno Jenash, na bɨnen ko kumai gɨn Apolosh ko gokom waawu wule wonduwoiyu.
\v 14 Miya mamu mbak bɨla wu kuke gaa la wutau moi gwangin mɨ an aimawu kɨlakɨlang, kɨda bou ɗuwowu ana wule wonduwoi yu.
\s1 LOI SHAƊAK
\v 15 Dai miya moi wun gɨn naani wun daa mowo. ka dai moi ana jindamu la ɓoijire. Yashik bɨla ɗuwoni gɨn kaamai.

46
58-PHM.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,46 @@
\id PHM
\ide UTF-8
\h PILIMON
\toc1 PILIMON
\toc2 PILIMON
\toc3 phm
\mt PILIMON
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Bulush, na twi jaarum ma Kɨrishti Yeshu, gɨn molmu Timawush taa yi pilmon, sheremu ɗɨm nakoduwo wutau,
\v 2 ɗɨm taa yi Apiya molomu, ɗɨm ta yi Arkibush duwomu na ɗoowe awo, ɗɨm ta yi Yikilishiya ji she dapoto la mɨna mongo.
\v 3 Mo yashik ɗuwoni gɨn kaamai gɨn talai awo ma Puroguru Bongmu gɨn Nakomu Yeshu Kɨrishiti.
\s1 JINDABOI GƗN ƁOIJIRE MA PILIMAN
\v 4 Anya maami naa ɓoi barka ko Puroguru mono, Na nai yimmai la kumbongin mono.
\v 5 Na kang duwa jindaboi mongo gɨn ɓoijire mongo la Nakomu Yeshu ɗɨm gɨn dai ana ɓoijire
\v 6 Naa kumbo ɓa komen ɗuko ma ɓoijire mamai ye wutau kɨduwa bɨnen ma wom gwang dai mɨ la derenmu la Kirishiti.
\v 7 Na ye popolok ma awo kɨɗekɨɗe ɗɨm shen mono a aneni kɨduwa jindaboi mongo, duwa awo ana ɓoijire a maane dɨmbɨri duwa kai, molki.
\s1 BULUSH AYE KUMBO KƗDUWA YUNISHIMUSH
\v 8 Kɨduwa shimi, dai gɨn gɨddɨng bogonggo mɨ na gɨn shi la Kɨrishiti na wuwe ka ye wom aka ɗɨm yimai,
\v 9 dai gɨn shimi duwa jindaboi na jinda kumbumowo - Naa, Bulush, mɓambɨram ɗɨm ɓanje na twi jaarɨm duwa Kɨrishiti Yeshu.
\v 10 Naa kumbumowo kɨda lomono Wanishimush, Mum naa ɗuwana bong yini shakam na la jaglangin mono.
\v 11 A tɨmne ɗuko yino wom bam, ge ɓanje a ɗuwoni wom gwang yimu naa gɨn kai.
\v 12 Na maane tupɨmani yiwo, shimi shi kɨkɨt bo awono.
\v 13 Na ɗike bɨla na ɓauyi yino, duwa bɨla shi yino kwarakwara kɨduwawo shakam na la jaglangin duwa ɓalam neeri.
\v 14 Ge woi na jinda ye wunduwoi woi gɨn bɨnma mongou. Woi na jindai tupe wom gwang mongo ɗuwoni ko mbakwu ge ko wom kai yaa jindai.
\v 15 Mondin kɨda shimi wun tikaya gɨn kai ma shaka kalla, kɨda bɨla manyiwo paabadan.
\v 16 Woi shi ɗa jewe ɗɨmu, ge a tai jewe, mol bo awo. Shi mɨ bo awo ɗat yino, ɗɨm kishimi yiwo, kɨl la dimbiyik gɨn la Nakomu.
\v 17 Ɗɨm boko gɨpene ɗa duwowo la wutau, ka gɨpeyi ki nani.
\v 18 Baa jaɓe awowo anya ɓaa kai taa goroni tangho, ka lawi yino.
\v 19 Naa, Bulush, na ɓulu gɨn anno: Ana angɨmowo. Woi dɨm boko ɓallo kai gɨn kowo kai gorowou.
\v 20 Ou, molki, mo na wai gaama yiwo la yim Nakomu; mo, ka ɓau lɨmno anneni la Kirshiti.
\v 21 Na gɨn lwoi awo ko ɓoi ɓaɓambɨram mongo, naa ɓulwo. Na bɨni aka ɗɨm ye wom taa wom na kumba.
\v 22 Kishimi ɗɨm, ka ɗaughrɨno bolaanje naa lwoi awo ko kumbo mamai au maan mono yimai.
\s1 DAANJE
\v 23 Apaparash, nakoduwo twi jarɨm la Kɨrishiti Yeshu, shi daamowo.
\v 24 Kɨshimi ɗɨm Markush, Arishtarkush, Dimash gɨn Luka, duken ana wutau.
\v 25 Mo yashik ma Nakomu Yeshu Kɨrishiti ɗuwoni gɨn lɨmmai. Yeni kɨshimi.

476
59-HEB.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,476 @@
\id HEB
\ide UTF-8
\h Miya Yibraniya
\toc1 Miya Yibraniya
\toc2 Miya Yibraniya
\toc3 heb
\mt Miya Yibraniya
\c 1
\s1 PUROGURU A YE ƁALA ƊAA YI LOWO MANI
\p
\v 1 Ɗuwa-ɗuwa Puroguru a ye ɓala ko kaghiyan mamu ɗaa yi ana wouyo la shakangin ɗɨgɨm ɗɨm ko gokongin ɗɨgɨm.
\v 2 Ge ko teghel ɗukon mɨ ɓanje, a yimu ɓala ɗa yi Lowo, mum shi wuya bila ɗuwoni na tui kolo wonduwoi dai. Ɗɨm ɗa yini Puroguru shi ya la pura.
\v 3 Shii shi kangboi ma darma ma Puroguruu shi mɨ na kwanai yipani. Shi kwoi wunduwoi dai ɗa yi dimbiri ma yila ɓala mani. Bim ɗuwana na mule jaɓe ɓalangin a ɗuwoni sharap ko arik ma tumini bo joko mɨ taa dai.
\s1 ƁAƁAMBƗRAM MA YESHU KO ANATANGI
\v 4 A ɗuwoni mɨ ta ɓambiram ko anatangi, kim yimni mɨ shi twa koloni a tai mawu yimii dai.
\v 5 Kɨda, natangi pɨlandei Puroguru tɨmna ɓalli; "Kai Lowo mono, gangire Na ɗuwono boko" ɗɨm, kɨma, "Ana ɗuko bong yini, ɗɨm an ɗuko lowo yino"?
\v 6 Ge kɨma, shakam Puroguru donna gɨn Lowo na gaani la pani, a ɓale "Mbak dai anatangi ma Puroguruu wu ɓon6ni ɓaɓambɨram."
\v 7 Ko anatangii a ɓale, "Shi mum maana anatangi mani lɨmgin, ɗɨm kwarjen mani yelɨm wati."
\v 8 Ge duwa Lowoi a ɓale, '' kutirak Joko mongo, Puroguruu, ma pa'abadan''. Ambak ma joko monjo ambak ma jire.
\v 9 Ka ye jinda wom teet ɗɨm ka kur wom woi shi ko gokou. Kɨduwa shimi Puroguru, Puroguru mongo, purawa gɨn mot ma popolok awo mɨ taa ma apowo dai.''
\v 10 '' Kɨ domin, Makam, ka dowe yo la pani. La purongin wutau ma arwo.
\v 11 Au tilɨma, ge kai aka tui gaan. Dai au majima ki manjiyan landa.
\v 12 Aka ɗakɨrmawa ki kware, ɗɨm awu paure yipa ki landa. Ge kai kai koyowo, dɨm milangin mongo wai kirauni yikiu.''
\v 13 Ge ko natanagi pila Puroguru shi tɨmna ɓalli anya shaka pila, "Ɗukko ko anno ma tumini dɨm bo no maane ana shuma mongo ɗa bo loi yowoi''?
\v 14 La woi dai anatangi lɨmgin ana kwakwarakwu, ɗɨm, moi tangitira wuna wu ye kiran ma moi au tui kolo gipekoiyu?
\c 2
\s1 ƁALA MA GƗPEKOI MƗ ƁAMBƗRAM
\p
\v 1 Kɨduwa shimi, mbak mu loi komu gwang ko wom mɨn kangha, kɨda bo mu duromu yikiu.
\v 2 Kɨda bo botangi mɨ potina ɗa yi anatangi ma Puroguruu a ɗuwoni jik, ɗɨm dai ana jaɓe-ɓala gɨn page duwa au gɨpe kwanai bo kindi mawu,
\v 3 ki ɗɨnga am toi yimu bomu kur loi koi yi nong gipekoi me? Me shimi gɨpekoi mɨ domin mɨ Nakomu ya wouyo mani ɗaa yi moi wun kangha wu ɓalmu jire koi.
\v 4 La shakai shimi Puroguruu bwa shita koi ɗa yi bo shitangin, woma yalaboigɨn gɨn wutaugɨn ma dimbɨri, ɗɨm ɗa yi tike binen ma Lɨm mɨ karkart kɨim shi ya jindai.
\s1 NAGAAN GƗPEKOI
\v 5 Kɨda Puroguruu woi yu la pani ji na doma duwa anatangi maniu, mɨ mɨn ɓala koi.
\v 6 Duwa shimi, bɨla muu la bɨla boi a ɓoi shita, shi ɓalmai, '' mandei mujung, mɨ ka mana shenmai yinii? Kanje lowo ma muu, mɨ kaa lwoi komai yinii?
\v 7 Ka ɓir muu gatimani mɨ woi ya anatagiu. Ka tukuleyi gɨn darma gɨn ɓaɓambɨram.
\v 8 Ka luyi ko wunduwoi dai.'' Kɨda yini Puroguru mana wunduwoi dai. Woi ɓawa anya wunduwoi ɗumoi mɨ woi ɗa yiniu. Ge da ɓanje woi mɨn ɗɨma almai shi ye wunduwoi daiyu.
\v 9 Ge mɨ al shi mɨ wun ɓiraya gata anatangi ma lo shaka kalla; Yeshu, mɨ, kiduwa kindi-kindi gɨn muru mani, wu tukuleyi gɨn darma gɨn ɓaɓambɨram. Me ɓanje ɗou yashik ma Puroguruu, a kɨr yi muru da miya dai.
\v 10 Kɨduwa a yeni gwang yi Puroguruu, kɨduwa dai wunduwoi mɨ yena da shi ɗɨm duwani, bɨla dannu gɨn ambo dɨgɨm bo darma. A yeni gwang yini bɨla ye na gaan gɨpekoi mawu sharara duwa kindi-kindimani.
\v 11 Kɨda dai shi mɨ na maanimai karkat gɨn wuni moi maana wuna, gorowu ɗumoi. duwa shimi woi kangha gumi, bɨla nai wuni mwalannu.
\v 12 A ɓale "Ana tare yimgo ko mwalanno, la dapɨma miya ana bui yila kowo."
\v 13 Ɗɨm Kɨm, "Ana pate lɨmno koni." Ɗɨm kɨm, "Yingu, me Nani gɨn ambo mɨ Puroguru ɓona."
\v 14 Kɨduwa shimi, dumbo ambo ma Puroguru wun gɨn dom gɨn arah, kishimi Yeshu kɨm gɨra yipai kɨda ɗa yi muru bɨla gashe dimbɨri ma muru, me shi amna yanjin.
\v 15 Me ɗunghani kishimi kɨduwa dai moi ɗunghawu bo shoore muru bɨla ɓowu talaiyik bo jewe jewe.
\v 16 Kɨda jire woi maanma shenmani ko anatangiu; duwa shimi, da kamo ma Yibirayi.
\v 17 Kɨda shimi mbak bɨla ɗuwoni ki mwalanni anya ɗinganga dai, kɨda bɨla ɗuwoni mɓambiram wila mi ya yashik gɨn jire la woigin ma Puroguru, kɨda bɨla donnu gɨn mule jaɓe ɓala ma miya
\v 18 Kɨda Yeshu gɨn koni a nai kindi ɗɨm wu kɨryi, an ɗɨm aye moi wun kɨrmawu.
\c 3
\s1 ƁAƁAMBƗRAM MA YESHU KO MUSHA
\p
\v 1 Kɨduwa shimi, mwalan moi karkat, ka gɨn boi yi nai mɨ la puro. Ku loi shenmai yi Yeshu, natupi ɗɨm mɓambɨram ma wilan ma lip tubi mamu.
\v 2 Shi na jire yi Puroguru, mɨ wuya. Kim Musha ɗuwana kɨm na jire la mina ma Puroguruu.
\v 3 Kɨda Yeshu ɗughani na darma mɨ ta darma ma Musha, kɨduwa mum shi ɗɨgha mɨna shi tai wai ɓaɓambɨram ko mɨnai gɨn koro.
\v 4 Kɨda anya mɨnai pɨla bɨla muu ɗɨgha, ge shi mɨ ɗɨgha wunduwoi dai Puroguru.
\v 5 Bomu mamu yinge, Musha shi jire ɗa kwarak la dai ɓɨye mɨna ma Puroguru. Ɗunghani ɗa shita ko woigin moi au bo ɓala kowu do gaan.
\v 6 Ge kirishiti shii lowoi nadɨrbuwa mɨna ma Puroguru. Mini mɨn mɨna mani, bo mu yiremu jik ko ding bo gonggo gɨn pate lɨm ma gɨre yik mamu.
\s1 GA LA NONI MA PUROGURU NOWEYIK MA MIYA MANI
\v 7 Kɨduwa shimi, a ɗuwoni kɨkɨt kim Lɨm mɨ karkart ɓala: "Gangire, bo ku kang yilani
\v 8 bo ku ye gɨddɨng koyiu kim la shakam ma yil shen, la shaka ma kɨrɨk la lushu.
\v 9 Me kaamo wom kaghiyan mamai wun ya la yil shen ɗa yi Kɨrmono, ɗɨm shaka, la milagin parau- gummi, wu al wutauginmono.
\v 10 Kɨduwa shimi, woi na kangha net ma jamani shejiu. Na ɓale, 'Ringring wun wolma la awowu. Woi wun bɨna gokongin monou.'
\v 11 A yeni kim Na Kɨmda boono la kɨɨm: 'Woi awu timne ga bo noweyik monou."'
\v 12 Ku ye shen, mwalan, kɨduwa lamai bo wu woi bɨla ni gɨn gɨng-gɨng awo ma kindi boijireu, awo mɨkaila bini yi Puroguru na tuniya.
\v 13 Duwa shimi, ringring ku ding bo gonggo apomai, kim an ɗuko ''gangɨre,'' Kɨduwa bowu wai bɨlani lamai bɨla ye gɨddɨng koi ɗa yi tekɨlɨk ma jabe ɓalau.
\v 14 Kɨda mu ɗuwomu dukan ana wutau ma Kirishiti bo mu yiremu jik ko gɨddɨng bo gongo la ni dumbo luma gareini do bo teghel goreni.
\v 15 Duwa woyime ɓalmani, "Gangire, bo ku kang yilani, bo ku ye gɨddɨng koyiu, kim la shaka ma yil shen."
\v 16 Mɨ mandei moi wun kangha Puroguruu ɗɨm wun yila sheni? Woi dai moi Musha pottira wuna la Mashar ru?
\v 17 Gɨn mɨ mande shi ya kɨɨm ma mila parau gumnii? Woi gɨn moi wun jaɓa ɓalau, moi wun apɨrawa muruwu la lushu?
\v 18 Gɨn kom ma kɨmda boni wawu ga bo noweyik maniu, bo woi gɨn ko miya moi wun panga booniu?
\v 19 Mu ali kɨda woi wun ɗɨma ga bo noweyik maniu duwa kindi boijire.
\c 4
\p
\v 1 Kɨduwa shimi, mo mu loi koomu gwang kɨda muu laamai ba ɓayi gaa bo noweyik ma Puroguru mɨ shi ɗowakoiyu.
\v 2 Kɨda wu ɓalmu ɓalam net kɨkɨt kim wun yiki. Ge tangi shimi woi aya wuni moi wun kura dapekoi la ɓoijire gɨn wuni moi wun ɓoijireu.
\v 3 Kɨda mini moi mɨn ɓwa jire mini am gaa bo noweyikii shimi, kɨkɨt kim shi ɓala, ''Kim na kɨmda la kɨɨm mono, Wawu tɨmne gaa bo nowe yik monou.'' Dai gɨn shimi, wutau ɓirangin mani wu dewu la shaka luma goro yo la pani. \v 4 Kɨda a ɓale la bɨla boi ko bonko na boilai, '' Puroguru a nowe yini ko bonko na boila bo wutaugin mani dai.''
\v 5 A mane ɓalmai, ''Wawu tɨmne gaa bo noweyik monou.''
\v 6 Kɨduwa shimi, kɨduwa, daa ɓanje Puroguru a ɓau boi ko moi au gaa bo noweyik mani, ɗɨm dumbo ɗɨgɨm miya Yishiraɨila moi kangha ɓalam neri woi wun gawa lakiu kɨduwa pange bo duwa,
\v 7 Puroguru a mani loi jila pori mɨ wun namai, "Gangɨre." Bi bonkongin ɗɨgɨm a yee ɓala ɗaayi Dauda, kim ɓalmani ɗeɗel, "Gangɨre boku kang yilani, boku ye gɨddɨng koyiu."
\v 8 Kɨda, bo ɓa Joshuwa a ɓowu noweyik, ɓa Puroguru wani ɓale duwa mondin poriu.
\v 9 Kɨduwa shimi, da ɓanje bɨla Ashabat noweyik lumani duwa miya ma Puroguru.
\v 10 Kɨda shi mum gaana bo noweyik ma Puroguru shi gɨn kooni kɨm a gani bo nowe yini ma wutaugin mani, kɨkɨt kim Puroguru yaa gin mani.
\v 11 Kɨduwa shimi mo mu kɨpɨre gaa bo noweyik shimi, Kɨda anya ɓa ma ba wukureni la kamo pange duwa mɨ wun yau.
\v 12 Kɨda yila ɓala ma Puroguru she gɨn tuniya she wutau ɗɨm ɓau mɨ ta anya tashkat ji boro raap. She bormai anya daa bo tike tuniya gɨn lɨm, gɨn bogomgin gɨn ɓaarɨm. She ɗɨm bɨn shen wunduwoi mɨ la awo gɨn wom shi lau yimai.
\v 13 Woi wonduwoi mɨ wun ɓira tukumani gaan Puroguruu. Duwa shimi, anya mi shwaa ɗɨm bo kang gaan shi mɨ mbak am ɓoi ɓiye wom mɨn yaa.
\s1 YESHU NONG WILA MƗ ƁAMBƗRAM
\v 14 Kɨduwa shimi, dumbo mɨn gɨn nong wila mɨ gowa la purogin, Yeshu Lowo ma Puroguru, mo mu koi ɓoijire mamu ngwent.
\v 15 Kɨda woi mɨn gɨn wila mɨ ɓambɨram mɨ woi an al yeroyashik ma gattɨje mamu, duwa shimi mɨn gɨn Mum wun kɨraya la gokongin dai ki mini, ge woi wun waya gɨn jaɓeɓalau.
\v 16 Mo mu tamu yi kuturak ma yeroyashik woi gɨn shoriu, kɨda mɨ gɨpee yashik ɗɨm mɨ wai yashik ma aimamu la shakam mɨn lammai.
\c 5
\p
\v 1 Kɨda dai wila mɨ ɓambɨram, wun beeleyi la miya, Wun wuyi bo wutau duwa miya la goko ma Puroguruu, kɨda bɨla wowe dai biye woma ɓooma gɨn tapɨrɨk duwa jabe ɓalangi.
\v 2 An ɗɨm tamanu leiya gɨn ana kindi binen gɨn ana kindi shen kɨduwa shi gɨn koni kɨm shi la deren gattɨje.
\v 3 Kɨduwa me, shi kɨm wun lammai bɨla wowe tapɨrɨk duwa jabe ɓalagin mani, kɨkɨt kim shi ye duwa jaɓe ɓalangin ma miya.
\v 4 Woi mu nini an yai bo ɓaɓambɨrami shimi gɨn koniu. Duwa shimi, Dɨm Puroguru bo nayi, kɨkɨt Kim naa Haruna.
\v 5 La gokoi shimi, shagam Kirishiti woi ɓwa ɓaɓambɨram ko koni ɗa yi mane koni nong wilau. Duwa shimi, mum na ɓala gɨn shi a ɓale, "Kai lomono; gangire Na ɗuwono boko."
\v 6 A ɗuwoni kɨkɨt Kim shi ɓala mondin boi kɨma, ''Kai wila mɨ pa'apadan bii ɗuko ma Malkishadak."
\v 7 Shakam shi la ɗuko ma dɨmbiyik, Kirishiti a wowe lauyo dai gɨn kumbo gɨn kwi bonbong gɨn amo Kɨɗe-Kɨɗe ta yi Puroguru, mum an ɗɨm ɗamani bo muru. A kangyi kɨduwa ɓoi koi mi shi yaa.
\v 8 Dai gɨn ɗuko mani ma lomani, a kuke lib ɗuwa ɗa yi kindi kindi mɨ shi kangha.
\s1 ƁƗRKUMO KO MODIN KUKUK ƊANG
\v 9 Wu maaneyi ɗawat dɨm a ɗuwuni, kɨda anya ma liwa ɓala mani ɗuwoni goko ma wai tuniya ma pa'apadan.
\v 10 Puroguru a luyi ɗa nong wila bii ɗuko ma Malkishadak.
\v 11 Mɨn gɨn woma ɓalma ɗɨgɨm ko Yeshu ge bendile laki pɨrma, dumbo ku ɗuwoku ngwarkɨmen bo kanghai.
\v 12 Ɓa do shakai me ku ɗuwoku ana malɨm, da ɓanje ka lammai bɨla muu kukumai kwanai gokongin ma wowe ɓalagin ma Puroguru, da ɓanje ka lau wori, woi kumaru!
\v 13 Kɨda mum dai shi nai kara wori, da ɓanje woi shi gɨn bɨnen ma wom teru, Kɨduwa shi lowo kalla.
\v 14 Ge kummat da moi ɓambɨren. Wuni moi wuni kɨduwa kooma mawu wun gaare la wunduwoi, wun beele wom gwang la mɨ gɨng-gɨngha.
\c 6
\p
\v 1 Ge ɓanje, mo mu ɓau bo luma goro ɓala ma Kirishiti ɗɨm mu jaghemu gaan taa bo ɓala ma ɓaɓambɨra. Mo bo mu yiremu kɨma kara ɓala lɨb tubi ko wutaugin mɨ gɨngɨgha gɨn ma ɓoijire ko Puroguru,
\v 2 kanje, luma goro kukuk ma baptishma, anya loi arɨk, yilma bo muru ma miya moi mutawa, gɨn Kumai ma pa'apadan.
\v 3 Bo Puroguru ba liwi am ye woyi me kɨm.
\v 4 Wani tɨmne yima ko wuni moi wun tɨmna ɓɨrkumowu, moi wun tɨmna wai tɨmne wom wun ɓoi la puro, moi wun la tika ma Lɨm mɨ Karkat,
\v 5 gɨn moi wun timna gwang yila ɓala ma Puroguruu gɨn dɨmbɨrigin ma jaman mɨ na doma,
\v 6 Ge mande ɗɨm wun wolawai-an ɗuko pɨrma bɨla maandɨ wuni Kɨma bo lɨb tubi. Me kɨduwa wun doowe Lowo ma Puroguru kɨma, ɗɨm wun ɓooni gumi bo kang.
\v 7 Kɨda boi jiali she nai gwa guruwu mɨ shi ɗakɨma kooro ringring, ɗɨm shimi na ɓoi loyo gwang ko shoɓiyan ko wuni moi wun ya wutau ma boyi_ me shimi boiji'ali mɨ na gɨpe shaɗak yi Puroguru.
\v 8 Ge bo ɗɨm a ɓoi lowo aryo gɨn dango, woi wutau mani yikiu ɗɨm a yani nem bo jalɨk, teghelima koni tɨlma.
\s1 LOI AWO MƗ KONE YIKI
\v 9 Ge mɨ lɨu wom gwangin mɨ mɨn kangha koomai, ka moi mɨn jindai, anya ɓa mu ɓalle kime, ko wunduwoingin ma gipekoi.
\v 10 Kɨda Puroguru woi shi na kumai ma luwo mɨ an mone duwa wutau mɨ ka ya gɨn jindaboi mɨ ka apa ko yimniu, kɨduwa ku ye kwara-kwarak ko ana ɓoi jire ɗɨm da ɓanje ka yiwu kwara-kwarak.
\v 11 Mɨ ye jindai kɨɗe-kɨɗe anya ma lamai bɨla ape kaamo laryiki shimi me ta bo telma kooni ko loi awo mɨ woi kɨkɨnka mani yikiu.
\v 12 Me kɨshimi kɨduwa bo ku ɗuwoku lɨmbɨrginiu, ge ku ɗuwoku ana taa ko yoo moi ɗa yi ɓoijire gɨn kanadi ku twi kolo ma ɗowe ko ɓalagin.
\v 13 Kɨda shakam Puroguru ɗoowa ɓala gɨn Yibirayim, a kɨmde bok gɨn koni, dumbo wani kimde book gɨn modin mɨ taa ɓaɓambɨmu.
\v 14 A ɓale, "Jire Ana luwo shaɗak, ɗɨm ana barɨmowo."
\v 15 Kishimi, Yibirayim gɨpa wom Puroguru ɗoowa koi gɨn shi biim mwa gorei gɨn kanaɗi.
\v 16 Kɨda miya wun kɨmde book gɨn mondin mum mɨ shi tawauna. Anya ɓa daghal pɨla teghelɨma koni, kɨmde book.
\v 17 Shakam Puroguru ɗaura bɨla apuwu bo kang gɨn ana tui kolo ma ɗoowe ko ɓalai mɨ woi shi paure kwanai wom shi ɗikau, a ape lɨmmai gɨn kɨmde book.
\v 18 A ye woiyi me, kɨda ɗa wonduwoi raap moi woi wun paurɨmau-mɨ wani yima Puroguru bɨla kaye luwou--mini, moi ya kayo, bo lau bo tuka, am wai ɗing bo gongo mɨ gɨddɨng mɨ, am yirko gwang do bo loi awo mɨ lumani gaanmu.
\v 19 Mɨn gɨn loi awo me, ki anga ma tuniya mamu mɨ shanghani-shangha, loi awo mɨ shi gani laki-laki lumani bi landa bo gawi.
\v 20 Yeshu a kaye komu ga la boii shimi duwa mu, ɗuwana wila mɨ ɓambɨram pa'apada bii kaamo ɗuko ma Malkishadak.
\c 7
\s1 DAPE WILA GƗN MALKISHADAKI
\p
\v 1 Malkishadaki me, Amna Shalem, Wila ma Puroguruu Mɨ taa dai, mɨ gomana gɨn Yibirayim shi ɓiltima bo wore dɨr amnangin ɗɨm luuna shaɗak.
\v 2 Gɨn ko shi Yibirayim ɓwa ɗumoi la gum ma dai ɓiye wonduwoi. Yimni "Malkishadak" mɨ laki "Amna ma ye wom teet" bɨla yimnii "Amna ma Shalem" shi mi "Amna ma talai awo."
\v 3 Shi woi boki yikiu, woi noki yikiu, woi denglen mani yikiu, kanje bo luma goro bonkonginiu shangɨm kɨrau ɗuko maniu. Duwa shimi, a yee yipa gɨn Lowo ma Puroguru, kɨduwa ɗunghani wila pa'apadan.
\v 4 Ku yinge kaamo ɓaɓambɨram ma mui me. Kagha mamu Yibirahim a ɓoi ɗumoi la gum ma dai ɓiye wom shaattɨra bo shagha.
\v 5 La mondɨn shaka, ambo ma Lawi moi wun gɨpa wutau ma wila wila wun wai dɨmbɨri ɗaa yi kumai wu gipe jakka yi miya, shimi, yi mwalanwu, dai gɨn shimi, wuni kɨm, wu pottiwu dimbi Yibirahim.
\v 6 Ge la bɨla shaka, Malkishadak, mɨ woi goroni pottɨna ɗaa yiwuu a gipe jakka yi Yibirahim ɗɨm a yini shaɗak, shi mum wun ɗoowuna ko ɓalangini. ̧
\v 7 Woi kirki lakiu kɨda shi mum gattanai a wai shaɗak ɗaa yi shi mum ɓambɨrammi.
\v 8 La woyi me, Moi ana muru wun gɨpe jakka, ge duwa shimi wu ɓoi sheda shi gɨn tuniya do ɓanje.
\v 9 Ɗɨm ɗaa yi yipa ɓala, Lawi mɨ na gɨpa jakka a ange jakka kɨm ɗaa yi Yibirayim,
\v 10 kɨduwa Lawi shi la awo kaghiyan mani Shakam Malkishadak gomana gɨn Yibirayim.
\v 11 Ɓanje, bo ɗuko kɨkɨt an yima ɗa yi wutau wila wila ma miya Lawi (kɨduwa ɗa yi ki miya wun gɨpa kumai) da mi miya wun lawa bɨla wila ko goto ma Malkishadak, yemi woi wun yaa ɓala ma ɗuko ma Harunau?
\v 12 Kɨda shakam wun paura wutau wila-wilai, mbak kumai bɨla paurato kɨm.
\v 13 Kɨduwa mum wun ya ɓala me kaamoni ɗang, mɨ bɨla muu woi timna wutau ko bo tapɨrɨkiyu.
\v 14 Ɓanje bo kang, la miya Yahuda wun lwa Nakomu. Bo kaamo miya moi Musha woi ya ɓala au wutau ma wilannu.
\v 15 Wom mɨn ɓalmai, shi bo kang, ɓanje bo bɨla wila a yiltini la yipa ma Malkishadak.
\v 16 Woi a yiltini ɗa ko goko ma kumai ma denglen ma miyau bɨla ɗuwona wilau, ge ko goko ma dɨmbɨri ma tuniya ji woi ata mulumau.
\v 17 Kɨda likarkat a ye ɓala kooni: "Kai wila pa'apadan bo duko ma Malkishadak."
\v 18 Kɨda muluma manje kumai, kɨduwa she ɗwal ɗɨm bam.
\v 19 Kɨduwa kumaii woi she ye wom teru. Dai gɨn shimi, loi awo nini gwang doo gaan mɨ domin mɨ am wai al Puroguru yiki.
\v 20 Me woi shi yimau dɨm ɗa yi kɨmde book. Wuni yerei moi ɗuwawa wilan woi gɨn kɨnde booku.
\v 21 Ge kisimi kɨm, me ɗɨm, Yeshu, ɗunghani wila ɗa yi kɨmde book ɗa yi muum shi mɨ ɓalla, "Makam a kɨmde booni ɗɨm wani paure shenmaniu: ' Kai wila pa'apadan.'"
\v 22 Ɗa yi woyi kɨm, Yeshu apuwa kwanai jire ma ɗoowe ko ɓala mani.
\v 23 Ɗa yi shimi, ɗɨgɨm muru ga wuna tui gaan ko ɗuko ma wila wila.
\v 24 Da shimi kɨma Yeshu ɗuwana pa'apada, shi wila kortop.
\v 25 Kɨduwa shimi an ɗɨm ɗai dai moi au gaa yi Puroguruuu ɗa yini, Kɨduwa anya mami ɗunghani shi kumbo duwawu.
\v 26 Kaamo nong wilai me a yeni kɨkɨt gɨn min. Woi jaɓe-ɓalau, shi sharara, jang-jang, nap gɨn ana jaɓe-ɓala, ɗɨm ɗunghani pekepeke la puro.
\v 27 Woi wula wunduwoiu, kii ma noning wilau, ana ɓoi tapɨrɨk ringring, an ye mani domin da jaɓe ɓala mani, bi shimi ɗɨm da jaɓe ɓala ma miyai, Ayu woyi shimi ko miya dai yoni ɗumoi, shakam ɓwa koni.
\v 28 Kɨda kumai she beele miya moi wun gɨn gattɨnje ɗa nonin wila. ge ɓala ma kɨmde book, mɨ dota bi kumai, a beele lowoi mɨ ɗuwana tet pa'apadan.
\c 8
\s1 NONG WILA MA PEE ƊOWE KO ƁALA
\p
\v 1 Ɓanje nong wom mɨn ɓalamani shimi me: Mɨn gɨn nong wila mɨ shi sharap ko arɨk ma tumini ma kutɨrak joko ma bo joko joko mɨ la puro.
\v 2 Shi kwarak la boi mɨ karkat, tara bo kumbo mɨ jire mɨ Makam, woi muu, shi nimau.
\v 3 Anya nong wila pɨla wu beliyi da wowe woma ɓooma gɨn taprɨk. Kɨduwa shimi a ɗuwoni mbak bɨla wani woma ɓooma.
\v 4 Ɓanje ɓa bo Kirishti shi lapani, wani tɨmne duko wilau, Kɨduwa ɗa yi kumai ana wowe taprɨk yiki.
\v 5 Wun ye wutau la tara bo kumbo shimi ɗɨm yipa gɨn lɨm ma wom la puro. A ɗuwoni kɨkɨt ki mɨ Puroguru ɓɨra kumo Musa shakam mɨ shi lab ɗɨk tara bo kumbo: Puroguru ɓala, "yingu ka ye wunduwoi dai ki yipa wom wun apuwa ko guwat."
\v 6 Ge ɓanje wutau mɨ Kirishiti gɨpa a tai mawu dai, kɨduwa shi ɗuwana deren ɗoowe ko balam gwang, mɨ ɗunghani ko doowe ko ɓalangin moi gwangin.
\v 7 Kɨda bo ɗoowe ko ɓala mɨ domin woi jaɓanau ɓa woi an yima wu dounu gɨn ɗoowe ko ɓala na raapu.
\v 8 Kɨda shakam Puroguru waa miya wu jaɓe, a ɓale, " Yingu, bonkogini dooma-ɓala Makam- shakam ana maane ɗoowe ko ɓalam peeni gɨn mɨna ma Yishiraila gɨn mɨna ma Yahuda.
\v 9 An ɗuko ki ɗoowe ko ɓala mɨ na yaa gɨn kaghiyan mawuu porim na kottɨra arwu na gɨpa gaanwu na pottɨrawuna la ali mashar. Woi wun twa gaan gɨn ɗuko la ɗoowe ko ɓala monou, ɗɨm woi na gɨrawuna bo wunduwoi- ɓala Makam.
\v 10 Kɨda me shimi ɗoowe ko ɓala mɨ ana yimai gɨn mɨna ma Yishiraila bi bonkongini moi- ɓala Makam. Ana loi kumai mona la awowu, ɗɨm ana ɓulmawu la gonggowu. ana ɗuko Puroguru mawu, ɗɨm au ɗuko miya mono.
\v 11 Woi au kukumai ko ana kokala mawu anya mondin molkiu, shi ɓalmai, ' bɨn yi Makam.' Kɨda dai au bɨn yino, dumbo ko moi taa gatɨma ta ko moi taa ɓamɓambɨram.
\v 12 Kɨda ana ape yere yashik ko wutau ma kindi ye wom teet, ɗɨm waano maane shen jaɓe ɓala mawu kɨmau.''
\v 13 Ɗa yi ɓalmai "Peeni," a mane ɗoowe ko ɓala mɨ domin manjeni, ɗɨm dai wom shaka mani gowana ɗɨm manjeni shi nem booma.
\c 9
\s1 BOINGIN MOI KARKAT MA LAPANI GƗN LAPURO
\p
\v 1 Ɓanje anya ɗoowe ko ɓala mɨ domin she gɨn bo shikɨp ma bo kumbo mɨ la panii me.
\v 2 Kɨda tara bo kumbo ɗaurɨ mani. Gawi mɨ domin, mɨ bo loi pitila, gɨn kuturak bo loi wonduwoi, gɨn burodi mɨ wun ɓoi wun naayi boi mɨ karkat.
\v 3 Bi landa bogawi na raap jila gawi nini, mɨ wun naare boi mɨ taa karkat.
\v 4 She gɨn bo taprik ma bulabula duwa wom kwarkwat. Kɨma gɨn akwati ma ɗoowe ko ɓala, mɨ koulɨmani dai gɨn bulabula. Laki luma gangɨlan bulabula da loi manna, Ambak ma Haruna mɨ jiɗata, gɨn tembiyan ma ɗoowe ko ɓala.
\v 5 Puro bo ko akwati ma ɗoowe ko ɓala, darma ma Sherubim a kara woma nume bo akwati ma yashik gɨn nooni mɨ wamu ɗɨm ɓale duwani ɓanje gwagwanranghu.
\v 6 Bi ɗaurɨma woingini moi, wilani ringring wun gaa la gawi mɨ pani ma tara bo kumbo kɨda wu ye wutau mawu.
\v 7 Ge kara nong wila shi gani la gawi na raap ko yoni ɗumoi la mila, ɗɨm a ɗuwoni bo woi gɨn doom tapɨrɨk ma kooni gɨn ma miya moi wun jaɓe ɓala woi ɗa kulaghu.
\v 8 Lɨm mɨ karkat a ape goko ta boi mɨ taa karkat woi apana donghu bo da ɓanje tara bo kumbo mɨ domin nini jik.
\v 9 Me a ɗuwoni bendɨle la ɓala ko shakam ɓanje. Dai woma ɓomai gɨn taprɨkgini mɨ wun ɓanje wun ɓwa woi kɨrana bɨla mane lɨm ma ana ɓoi ɓaɓambɨram karkatu.
\v 10 Wu mane shen mawu kara ko wom bo tuma gɨn woma nama gɨn yere wunduwoi ɗang ɗang ma jobe woma ye langin. Me dai ɗunghawu ɗa bo shɨkɨp kɨda dimbiyik mɨ lumawu luma da ɓala dɨm pee kumai ba ɓɨroto.
\v 11 Kirishiti dona ɗa wila mɨ ɓaɓamram ma wom gwangin moi dowa, a tani la nong tara bo kumbo, mɨ ta karkat ɗɨm mɨ woi miya ɗɨgha gɨn arwu, ji woi duwa ɓɨrma lapani meu.
\v 12 Woi la doom ma kwaɗiniu gɨn ambo lanjinu ge ɗa yi doom mani mɨ shi gana la boi mɨ taa karkat koyoni ɗumoi duwa miya dai bɨla waamu bale koi mɨ pa'abadan.
\v 13 Kɨda bo doom kwaɗin gɨn ma birikgin gɨn waɗe duɗa ma gunyo laa ko moi wun jaba karkat mawu bɨla dare wuni nap ko Puroguru bɨla jobe dɨbiyiwu maane wuni karkat,
\v 14 Ki ɗɨnga bo doom ma Kirishiti, mɨ ɗayi lɨm mɨ pa'baɗaan mɨ ɓwa koni taprɨk mɨ ɓwa koni shi jangjang yi puroguru, mɨ jara shen mamu yi wutau ma dɨmbiyik duwa mɨ ye wutau ko puroguru na tuniyai?
\v 15 Kɨduwa woyi me, shi ɗuwana deren pee ɗoowe ko ɓala. Me shimi kɨda, dumbo muru ɗuwata baale ko moi ɗunghawu goro manje ɗoowe ko ɓala duwa jaɓe ɓala mawu, moi wun naawuna au gɨpe ɗoowe ɓalai mɨ kolo mawu pa'abadan.
\v 16 Kɨ̧da bo ɓula ma likalikat kolo yiki, muru ma muum ya ɓuloi mbak bɨla ape.
\v 17 Kɨda likalikar ma kolo shi dɨmbiri dɨm muru ba yeni, kɨduwa woi dɨmbiri mani yikiu shakam mum ya ɓullo shi gɨn tuniya dong.
\v 18 Kɨshimi anya ɗoowe ko ɓala mɨ domin wai wa twi gaanu bo woi gɨn doomu.
\v 19 Kɨda shakam musha ɓwa ɓɨrbok la kumai ko dai ɓiye miya, a gɨre doom ma ambo laa gɨn ma kwaɗini, gɨn gwa, ɗɨm gɨn ngɨrshan mɨ dwai, gɨn shosho, ɗɨm waɗa dai ko likalikari gɨn koro ɗɨm gɨn ko miya dai.
\v 20 Ɗuwoni ɓale, " me doom ma ɗoowe ko ɓalai mɨ Puroguru shi ya da ɓɨrbook duwamai."
\v 21 Kɨshimi ɗɨm, a waɗe doomi ko tara bo kumbo gɨn dai ɓɨye pinen wutau mɨ wun ye wutau yiki mɨ laki.
\v 22 Ko goko kumai, nem dai ɓiye woigini wun jaareyi gɨn doom. Bo woi pate doom yikɨu woi mule jabe ɓala yikɨu.
\s1 KƗRISHITI A ƁOI KOONI KƗDA GƗRE JAƁE ƁALA
\v 23 Kɨduwa shimi a ɗuwoni mbak pinengin me wu ye yipa ma wom lapuro bɨla wu ɗuwowu karkat ɗa yi tapɨrɨk ma gɨna. Dai gɨn shimi wonduwoingin moi la puro mbak bɨlawu duwowu karkat gɨn taprɨkgin moi gwang.
\v 24 Kɨda Kɨrishiti woi gaana la boim taa karkat mɨ niimani gɨn arɨk wu, mɨ shi yipa ma najirei. Bo shimi, a gani la puro gɨn koro, bɨla apeni ɓanje gaan Puroguru kɨda mɨni.
\v 25 Woi gaana nini bɨla ɓoi koni koyooni ɗɨgɨm kim nong wila shi yeu. Mɨ shi gani la boi mɨ ta karkat mila bi mila gɨn doom ma bɨlaniu.
\v 26 Bo ɗɨm kishim, a ɗuwoni mbak bɨla kang kindi-kindi ɗang ɗang dumbo luma goro lapani. Ge ɓanje kara koyooni ɗumoi wun apaya bo telɨma jaman bɨla dɨle jabe ɓala ane ɗa yi tapɨrik ma kooni.
\v 27 Ɗunghana kishimi anya ma bɨla mureni ko yooni ɗumoi, ɗɨm bi shimi dɨm kumai.
\v 28 Kishimi ɗɨm, Kirishiti kɨm, mɨ wun ɓwa koyoo ɗumoi kɨduwa bɨla gɨre jaɓe ɓala ma miya ɗɨgɨm, an ape kooni na raap, woi duwa mule jabe balau, ge duwa gɨpe koi ma moi wun moomani gɨn kanaɗi.
\c 10
\p
\v 1 Kɨda kumai she lɨm ma wom gwangin moi au dooma, woi kwanei yipa woigini moiu. Moi ana yatɨma do yi purogru wawu tɨmne ɗuko teet ɗa yi taprik mɨ wilan wun tui gaan gɨn yimai mila gɨn milau.
\v 2 Bo woi kɨshimiu, woi dɨm bowu lare ɓoi tapɨrikginiu? Boduwa kishimi, ɓa bo wu ɗuwowu karkat koyuwo ɗumoi je ana ɓoi ɓaɓambɨram woi wun bɨna yi jaɓe ɓalau.
\v 3 Ge tapɨrɨkgini moi wu ɗuwowu woma shen jaɓe ɓala mila bi mila.
\v 4 Kɨda wani yimau doom birikgin gɨn ma kwaɗin bɨla mule jabe ɓalau.
\v 5 Shakam Kirishiti dona lapani, a ɓale, " woi tapɨrik kanje wowe wonduwoi kai jindaiyu. Duwa shimi, dimbiyik kai ɗawunno.
\v 6 Woi kai kang net kara ko tɨla tɨla kanje woma ɓooma kanje tapɨrɨkgin duwa jaɓe ɓalau.
\v 7 Ɗɨm na ɓale, 'yingu, me nani, kim ɓulmani ɓulma koono la likarkari, duwa na yee wom kai jindai.'''
\v 8 Domin a ɓale "woi tapɨrɨgɨn, kanjei woma ɓoomau, kanjei dai ɓiye woma ɓooma mɨ tɨlanau, kanjei tapɨrɨkgin duwa jabe ɓala mɨ kai jindaiyu. Anya kai kang nerwuu." Moi taprɨk mɨ wun ɓoi duwa wom kumai ɓala.
\v 9 Bishimi a ɓale, yingu, "me nani na yee wom kai jindai." A gɨre bo wutau mɨ domin ane kɨduwa bɨla mane bo wutau na raapni.
\v 10 Ɗa yi shimi wu maane mɨni karkat ɗa yi ɓooma dimbiyik yeshu krishiti ko yooni ɗumoi duwa miya dai.
\v 11 Kɨshimi, anya wila pɨla shi yireni bonko ko bonko kɨda bɨla ye wutau ko Puroguru. Anya maami shi ɓoi tapɨrɨk kaamo mɨ ɗumoi, dai gɨn shimi wawu tɨmne mule jabe ɓalau.
\v 12 Kishimi, Kirishiti a wowe taprɨk kara koyooni ɗumoi kɨduwa jabe ɓalagin pa'abadan, a ɗuwoni sharap ko arik ma tumini ma puroguru.
\v 13 Shi momai ɗɨm shakam wun maana ana shuma mani ɗa kuturak bo lui yooni.
\v 14 Kɨda ɗa yi taprɨrɨk ɗumoi a maane moi wun maana wuna karkat teet pa'abadan.
\v 15 Lɨɨm mɨ karkat a ɓoomu shiẗa kɨm. Kɨda domin a ɓale,
\v 16 " me shimi ɗoowe ɓala mɨ ana yimai gɨn wuni bi bonkongini moi, ɓala Makam. Ana luwu kumai mono la awowu, ɗɨm ana ɓulwu la awowu.
\v 17 ̇Wano mane shen wom batɨgiling gɨn jabe ɓalagin mawuu.''
\v 18 Ɓanje bo bomule jaɓe ɓalangin yiki, woi mondin tapɨrik yiki duwa jabe ɓalau.
\s1 MU AMMOMU NEM, MU KWAKOMU
\v 19 Kɨduwa shimi, mwalan, mɨn gɨn loi awo ma gama la boiyi mɨ ta karkat ɗa yi doom ma Yeshu.
\v 20 Me shimi goko mɨ peeni ɗɨm ma ɗama mɨ ammani ɗa yi landa bo goko, me wani ɗa yi dimbini.
\v 21 Kɨduwa mɨn gɨn nong wila mɨ shi yero mɨna ma puroguru,
\v 22 Mo mɨ yaghomu nemma gɨn awo mɨ karkat gɨn kwanai ɓoijire mɨ woi kɨkɨnka lakiu, gɨn awomu mɨ mulumani karkat yi gɨngɨng shen ɗɨm gɨn dimbiyimu moi jobmawu gɨn gwa mɨ jang-jang.
\v 23 Mo mɨ yiromu jik ko lɨp tubi ma loi awo mɨ mɨn shirɨmai, woi gɨn wubeu, kɨduwa Puroguru, mɨ ɗowa ko ɓala, na jire.
\v 24 Mo mɨ yingi goko mɨ am aye apomu la jinda boi gɨn wutaungin moi gwangin.
\v 25 Mo bomu lare dapɨma yi apomuu, kim yere miya wun yaa. Duwa shimi, ku dɨnge bo gonggo apomai jiddɨng, kim ka almai porii dooma nem.
\v 26 Kɨda bomu tui gaan gɨn jabe ɓala ɗa kullang bim mɨn bɨna yi kwanai jirei, tapɨrɨk ma mule jabe ɓala a washeni gororo.
\v 27 Duwa shimi, wunduwoi ninin ɗumoi ma shoore kumai mɨ wun shirɨmai, gɨn kɨɨm ma wati mɨ gɨrgɨt, mɨ ate tɨle ana shuma ma Puroguru.
\v 28 Dai mum kura ta goro kumai ma Musha shi mureni woi gɨn yero yashik ma shita ma miya raap anya kunnunghu.
\v 29 Kaamo gɨngɨng al kindi kindi pɨla mɨ muu an wamai mɨ wun lapɨra la yo loma Puroguruu, moi maana doom ma ɗoowe ko bala ɗa woi wom karkaru- mɨ ɗa yi doomi wun manaya karkat - ɗɨm wun ɓeela lɨɨm ma yashik?
\v 30 Kɨda mɨ bɨni mum shi ɓala, " Ange kaara mono; ana ange boki." Ɗɨm kɨma, "Makam an kumai ko miya mani".
\v 31 A ɗuwoni woma shoori muu bɨla gani la ara Puroguru na tuniya!
\v 32 Ge ku shen bonkongin moi bi, bim ka wa kang boi, ki mɨ ka dinga nong lenje la la kindi kindi.
\v 33 Wu wumai ku kang gumi bo kang gaan miya ɗa yi jolɨk gɨn jalɨk gɨn dɨl lɨm, kaa tɨmne kang kindi-kindi kaamo ma moi wun gawa laki.
\v 34 Kɨda ka gɨn yashik ko moi wun la jarɨm, ku liwi gɨn popolok ma awo wun shara wom ɗuwana mamai. Ku bɨni kamai gɨn komai ka gɨn wom gwang ɗɨm wom ɗuwana mamai pa'abadan.
\v 35 Boku muke loi awo mamai aneu, mɨ she gɨn nong bo lenje.
\v 36 Ka jinda kanaɗi kɨduwa ku gɨpe ɗoowe ko ɓala mɨ puroguru yaa, bim ka yaa wom shi jindai. "
\v 37 Kɨda la lo shaka kalla, shi mum shi dooma kuli an doma ɗɨm an monmau.
\v 38 Mum teet mono an ɗama ɗaa yi ɓoi jire. Bo ɗɨm ba kaile bini, waano kang neer maniu."
\v 39 Ge mɨni woi mɨn la moi wun kaila biwu do bo muruu. Duwa shimi, mɨn la moi wun gɨn ɓoijire ma koi tuniyamu.
\c 11
\s1 ƁOIJIRE
\p
\v 1 Ɓanje ɓoijire shimi loi awo ko wom kai shirimai woi kɨkɨnka lakiu. Shimi wom an ape wonduwoigin moi woi wun almau.
\v 2 Kɨda shimi kaghiyan wu wai gama duwa boijire mawu.
\v 3 Ɗa yi ɓoijire mɨn bɨna lapani ɓirata ɗayi bala ma Puroguru, kɨda shimi wom miya almai woi wu nimiyi ɗa yi wom miya almaiyu.
\v 4 Ɗa yi ɓoijire Habila ya tapɨrik mɨ gwang ko puroguru mɨ taa ma kayinu, ɗa yi shimi shi wa lɨmma shi muum teet, ɗɨm Puroguru ya ɓalam gwang kooni kɨduwa tapɨrik mani, ɗɨm da ɓanje Habila shi ɓala ɗa yi ɓoijire, dai gɨn muru mɨ shi ya.
\v 5 Ɗa yi ɓoijire wun gɨra Anupu puro kɨda ba ala muruu. "Woi wun waayau, kɨduwa, Puroguru a gɨreyi." Ɓala bɨla wu gireyi puro, a ape a poshe awo Puroguru.
\v 6 Ɓanje bo woi gɨn boijireu wani yima ka poshe awoniu. Kɨda a ɗuwoni mbak dai muum shi doma yi Puroguru, mbak bɨla ɓoi jire Puroguru yiki, ɗɨm kɨda shi na ɓoi bo lenje ma moi wun lammani.
\v 7 Ɗa yi boijire Nuhu, gɨpa tangi ma Puroguru ko wom woi miya ala donghu, gɨn ngwalngwal yik ma ɓoi ɓaɓambɨram shi doowa nong kii bɨla ɗai mɨnamani. Ɗa yi yee woyi me a mai lapani, ɗɨm a mani na tui kolo ma wom teet ko goko ma ɓoijire.
\v 8 Ɗa yi ɓoijire Yibirayim, shakam wun naaya, a lɨwi ɗɨm a tani boi mɨ an gɨpɨmai ɗaa kolo. A poreni ɗɨm woi bɨna boim shi taamau.
\v 9 Ɗa yi ɓoijire ɗuwana la boi ma ɗoowe ko ɓala ɗaa maawo. A ɗuwoni la tara gɨn Yishaku gɨn Yakubu, aponi ana twi kolo ma ɗowe ko ɓalai shimi.
\v 10 Kɨda shi yinge gaan bɨla al nong ali ji shanghani yoroi, nong ali ji na tɨrmai gɨn na ɗɨnghai an ɗuko Puroguru.
\v 11 Ɗa yi ɓoijire, yetei Sharatu she tingno, ɗɨm Yibirahim a wai ɗuko ma bong lowo. dai gɨn manjimani kɨɗe kɨɗe yena woyi me, dumbo a bɨni na ɗoowe ɓalai na jire.
\v 12 Kɨduwa shimi ɗa yi muu ɗumoiyi me, mɨ ki munni, wun lwa moi ki wun ninigin la puro kɨɗɨma duwa ɗɨgɨmwu, wun ki puwa wuro gwa, moi wawu ɓɨlmau.
\v 13 La ɓoijire moi dai wu mutowu woi wun gɨpa ɗoowe ko ɓalaiyiu. Duwa shimi, bii almawu gɨn taluwu puro wuyukka, wu liwi wun mawuyan ɗɨm ana goto lapani.
\v 14 Kɨda ana ɓale kamo woyi moi wu ape bo kang wun lau ali ma kowu.
\v 15 Bo ɓa wun ko shen ali mɨ wun poɗawu laki je ɓa wu wai goko ma mama.
\v 16 Ge ki mɨ duwana, wu ye jinda ali mɨ taa gwang, shimi, mɨ she lapuro. Kɨduwa shimi, Puroguru woi kangha gumi bɨla wun nayi Puroguru mawu, dumbo shi ɗaura nong ali duwawu.
\v 17 Ɗa yi ɓoijire Yibirayim, shakam wun kɨraya, ɓwa Yishaku. Kara shi lowo mani ɗumoi shi ɓwa, shii shi gɨpa ɗoowe ko ɓalangini.
\v 18 Ɓalai ɓalmani ko Yibirayim "ɗa yi Yishaku kawuyan mongo au nai yimgo ".
\v 19 Yibirayim a bɨni Puroguru a yil Yishaku puru la moi mutawa. Ɗɨm ɓalmani ki la bo gom ɓala, ɗa yiwu shi mana gɨpaya.
\v 20 Ɗa yi ɓoijire kɨm duwa woigin mɨ na dooma mɨ Yishaku luuwa shaɗak ko Yakubu gɨn Yishuwa.
\v 21 Ɗa yi ɓoijire Yakubu, shakam shi bo muru, lwa shaɗak ko ambo ma Yushubu. Yakubu ɓwa ɓaɓambɨram, dinghani ko ambak mani.
\v 22 Ɗa yi boijire Yishibu, shakam shi bo muru ya ɓala ma porma ma ambo Yishiraila la Mashar, ɗɨm ɓɨra kumowu ko weenni.
\v 23 Ɗa yi ɓoijire Musha, shaka wun loya ana miini wu tukeyi ma tere kunnung kɨduwa wu ali shi lowom gwang. Woi wun kangha shoori ɓɨrkumo ma amnau.
\v 24 Ɗa yi ɓoijire Musha, bim shi ɓarana, a kuri bɨla wun naayi loma lora Pirauna.
\v 25 Duwa shimi, a beele bɨla kang kindi gɨn miya ma puroguru, ko kang net ma kunduk jabe ɓala ma shaka kalla.
\v 26 A kɨnke kang gumi ma ta gora Kirishiti nong gɨna mɨ taa kunɗuk mɨ Mashar. Kɨda a shake yereni ko bo lenje mani.
\v 27 Ɗa yi ɓoijire Musha ɓagha Mashar. Woi kangha shori ma kɨɨm ma amnau, kɨda a dinge ki shi al mɨ woi miya almanyu.
\v 28 Ɗa yi ɓoijire ya lang goowekoi gɨn waɗe doom, kɨduwa na duna muru ba duk ambo ana gaan ma miya Yishirailau.
\v 29 Ɗa yi ɓoijire wun gowawa la deren nong gwa ma ɓere ki ko gwandɨrang boi. Shakam miya mashar wun lau yimai kɨm, a ɗɨlwu ane.
\v 30 Ɗa yi ɓoijie garu ma Yariko gɨujana ali bim wun kombɨlaara ma bonko boila.
\v 31 Ɗa yi ɓoijire na kwalala Rahaba woi murata gɨn ana pange bo duwau, kɨduwa a gɨpe ana shekɨra gɨn gandɨma shen.
\v 32 Mi ana mane ɓalmai kɨmai? Shakam an gatɨmono bono ɓale ana ɓale duwa Gidiyon, Barak, Shamshin, Yepta, Dauda, Shamaila, gɨn duwa ana wouyo.
\v 33 Ɗa yi boijire wun shara bo jokongin, wun ya wutau teet ɗɨm wun gɨpe ɗoowe ko ɓalagin. Wun numa bo turumngin,
\v 34 wu dɨm dɨmbiri ma wati, wu toi yiwu bo ɓwau ma tashkat, wu janghowu bo pɨragin, wu duwowu bɨrjin bo shaghaa, wun ya jege ko mawiyan ana shagha.
\v 35 Tamyen wu gɨpe miya mawu moi mutawa ɗa yi yilma bo muru. Yerei wu yiwu kindi yiwu, woi wun lawa wu washe wuniu, kɨduwa wun gɨn loi awo ma yilma bo muru.
\v 36 Yerei ɗɨm nai jolɨk gɨn duna gɨn ɓwata dai gɨn jaghla gɨn gaa la jarɨm.
\v 37 Wu mukowuni gɨn guwat, wu tike wuni raap raap gɨn ragaraga wari, wu dug wuni gɨn tashkat. Wun balma gɨn dimbi tinghan gɨn ma kwaɗin. Wun ya ɗuko ma kayo, wun shingɨrmawu, wun dɨra lɨmwu.
\v 38 Shire lapani ɗɨm woi she bo wunduwoi yiwuu. Wu yikɨrewu la lushu, la guwargin la gulakgin gɨn ɗɨm la wuyogin.
\v 39 Yetei miyai me Puroguru a ye jinda wu duwa ɓoijire mawu. Woi wun gɨpa ɗoowe ko ɓalai donghu.
\v 40 Puroguru a ɗaurumu wom taa gwang, kɨda bo woi gɨn mɨnu, Au ɗuko shararawu.
\c 12
\s1 ƁOI KINDI KINDI MA NAKOMU
\p
\v 1 Kɨduwa shimi, dumbo karɨmamu gɨn nong ana ɓoishita mɨ ɗɨgɨm, mo mu maane wom dɨɗɨrɨk mɨ ɗɨm an maane ɗokɨlmamu bo jaɓe ɓala kongol. Mo mu ɗuwomu gɨn kanaɗi la kayo kayo mɨ lumani gaanmu.
\v 2 Mo mu mane shen mamu yi Yeshu, na loi goroi gɨn goom bo ɓoijire. Da shakɨrak mɨ lumani gaani, a dinge ɓaɓagha showii, dai gɨn woma gumi mondo, ɗɨm a ɗuwoni sharap ko arak ma tumini ma Kuturak joko ma Puroguru.
\v 3 Daa shimi, ku shen ɗuwani, shi mɨ dinga ɓala shuma shuma ma ana jaɓe ɓala kooni, kɨduwa ba kayeni awomai ɗɨm ku washe yimaiyu.
\v 4 Woi ka dingaka anya ɗawaɗawa gɨn jaɓe ɓala mɨ yana bo pate doomu dong wu;
\v 5 ɗɨm ku mone ding bo gonggo mɨ shi kukka ɗaa ka ambo: "Lowo mono, bo ko gɨre ammekumo ma Makam lɨppau, shangɨm ka kang shoori shakam shi yiwa niimɨk wu. "
\v 6 Kɨda Makam shi ammekumo anya ma mɨ shi jindaini, ɗɨm shi yini kindi ko anya lowoi pɨla mɨ shi gɨpa.
\v 7 Ku dinge kindi kindi ɗaa ammekumo. Puroguru shi yimai kim shi yiwu ko ambo. Kɨda Lowoi pɨlandei mɨ boki woshi nghame kumoniu?
\v 8 Ge bo woi wun nghame kumomai, kim dai bɨye miya wun waiyu, ge ka ambo dapɨk ɗɨm woi ambo maniu.
\v 9 Taa gaan, mɨn gɨn boppin la dimbiyik moi wun ammekumo, ɗɨm mɨ ɓoowu ɓaɓambɨram. Ge waamu tai taa goro ɓala ma Bong ma lɨɨmgin ɗɨm mɨ ɗamuu?
\v 10 Kɨda bomu yinge, boppinmu wun amme kumomu ma bonkongin kalla mɨ wun almai teet yiwu. Ge bomu mamu yinge, Puroguru shi ye shimi duwamu kɨda mɨ ɗuwomu la karkat mani.
\v 11 Woi ammekumo nini net la shaka yimaniu. Ge kara kang pɨrma. Biishimi she pate loyo ma anma awo ma wom teet ko moi wun kukuwa gokoi shimi.
\s1 ƁƗRKUMO KO KUR YASHIK MA PUROGURU
\v 12 Duwa shimi ku yol armai moi andawa gɨn bɨrɨmmai moi ɗwaɗwal.
\v 13 Ku niime gokongin teet duwa yoomai, kɨda wom na ɗekɨrma ba dwaleniu ge ɓaa bɨla jangheni.
\v 14 Ku duɓe goro anma awo gɨn miya dai, ɗɨm kɨm bo woi ɗuko ma karkat yikiu woi muu an al Nakomuu.
\v 15 Ku yee shen kɨda muu ba wule yashik ma Puroguruu, ɗɨm wom na ɓaare kerek awo ba donnu gɨn yil shennu, kɨda ɗaa yiki baa jaɓe miya ɗɨgɨmu.
\v 16 Ku yee shen kɨda bɨlani ba ɗuwoni na kwalalakwalala kanje mum na kindi shoore Puroguruu ki Yishuwau. Mum kɨda wombotuma ma shaka ɗumoi shi wupa ɗuko ma lowo Nagaan mani.
\v 17 Kɨda ku bɨni bishimi, shakam shi ya jindai bɨla tui kolo shaɗaki, wu kunni, kɨda woi wa goko ma lɨb tubii. Dai gɨn lau goroi mɨ shi yaa gɨn amo.
\v 18 Kɨda woi doomamai yi guwat mɨ au deeyikiu, guwat mɨ na twui wati, tɨkɨrɨm boi, boi mɨ jung gɨn yiwet guru.
\v 19 Woi doomamai yi bo kwi ɓilliu kanje yi yila muu mɨ shi ɓale yila ɓalangin mɨ ana kanghai wun kumba bou ɓalwu mondin yila ɓalau.
\v 20 Kɨda wa wu ɗɨm dinge ɓɨrkumo mɨ yenau: "Anya ɓa luu ba deeyi guwari, mbak bɨla wu mukeyi gɨn guwat."
\v 21 Woma shoori kɨɗekɨɗe alma woiyi me mɨ Musha ɓala, "Na kang shoori ɗɨm dimbiyino golo."
\v 22 Duwa shimi, kaamai ku doku yi Guwat Shihiyona ɗɨm yi nong ali ma Puroguru na tuniya, Wurushalima mɨ lapuro, ɗɨm yi gum ma dendɨrengin ma anatangi la shakɨrak gɨn popolok awo.
\v 23 Ku doku bo dapadapa ma ambo anagaan, moi wun ɓula yimwu lapuro. Ku doku yi Puroguru, na kumai ma dai, ɗɨm yi lɨmgin ma ana tange jire moi maana wuna sharara.
\v 24 Ku doku yi Yeshu, naderen ma pee ɗoowekoɓalai, ɗɨm yi waɗɨma doom mɨ ya ɓala mɨ gwang taa doom ma Habila.
\v 25 Ku yinge kɨda boku kur shi mum na ɓalmaiyu. Kɨda bo woi wun ɗɨma toi yiwuu shakam shi mum ɓɨra kumomu nene la paniu, waani yima mɨ ɗɨm toi yimuu bomu kaghle biimu yi shi mɨ jin lapuro shi ɓɨrkumou.
\v 26 La shaka ɗumoi, yilani jighra lapani. Ge ɓanje a maleni ɗoowekoi ɗɨm a ɓale, "Shaka ɗumoi kɨma woi kara lapani ana jighrɨmai yu, ge gɨn lapuro kɨm."
\v 27 Yila ɓalangini moi, "Shaka ɗumoi kɨma" laki shimi poɗe woyingini moi au ɗɨm jighrɨmawu, shimi, ma woyingin moi shi ɓira, kɨda wu ɓauwuni woingin moi wawu jighrɨmau.
\v 28 Kɨduwa shimi, mɨn gɨpe joko mɨ wani timne jighrɨmau, mo mu ɗuwomu ana ɓoi barka ɗɨm la kaame sheniu me mɨ ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru gɨn gande koi gɨn ngalngal yik.
\v 29 Kɨda Puroguru mamu shi wati mɨ na tumai.
\c 13
\s1 AYEBOI MƗ NA POSHE AWO PUROGURU
\p
\v 1 Mo jindaboi ma mwalan tui gaan.
\v 2 Bo ku mone gɨpe mawiyannu, Kɨda ɗaayi ye woiyi me, yerei wun gɨpa Anatangi ma Puroguru woi wun bɨnau.
\v 3 Ku shen ana tui jarɨm, ki ɗommamai gɨn wuni kɨm. Ku shen moi wun yiwu kindi, ki ka wuni kɨm la dimbiyik.
\v 4 Mo anya ma ɓoi ɓaɓambɨram ko ɗuko wula. Mo danki wula ɗuwoni karkat yiki, kɨda Puroguru an yee kumai ko miya ana kwalalakwalala gɨn lambe shiri.
\v 5 Mo shenmai tikeni gɨn jinda ayim. Ku dingeku gɨn wom ka gɨn shi, kɨda Puroguru gɨn kooni a ɓale, "Waana timne ɓanghowou, kanje na washimowou."
\v 6 Mo mɨ dingomu gɨn wom mɨn shi kɨda mɨ ɗɨm wai dɨng bo gonggo ma ɓalmai, "Nakomu Shi na aimono; Waana kang shooriu. Mɨndei muu an ɗɨm yino?"
\v 7 Ku loi komai yi anagaan mai, moi wun ɓalmai yila ɓala ma Puroguru, ku maku loi komai gɨn wom ka ala la shenmawu. Ku kuke ɓoijire mawu.
\v 8 Yeshu Kirishitii shi kɨma mɨ wono, gangɨre gɨn paabadan.
\v 9 Mo mawuyan kukukgin dang dang bowu gɨre shenmai yu, kɨda a yeni gwang la awo bɨla wai dɨmbɨri ɗaa yi yashik, woi ɗaa yi wombotuma ɗang ɗang mɨ woi an aye ana goto ɗaa yiwuu.
\v 10 Mɨn gɨn botapɨrɨk mɨ ɗa yi moi ana wutau la tarakumboi woi wun kɨrawa wu tui.
\v 11 Kɨda doom gɨnangin mɨ wun duuwi duwa jaɓe ɓalangin wila mɨ taa dai a donnu yi boi mɨ karkat, shakam wun tɨla dimbiyik maawu pani bii bodapɨk.
\v 12 Kɨshimi Yeshu naa kindi kɨm bi nong alii, kɨda bɨla joɓe miyai ɗaayi doomni.
\v 13 Kɨduwa shimi mo mɨ tamu yini pani bo dapɨmai, gɨrma gumi mani koomu.
\v 14 Kɨda woi mɨn gɨn jila nong ali kortop neneu. Duwa shimi, mɨn ko yinge shire ji ata bo doomai.
\v 15 Ɗaa yini, ɗɨm, mo ring ring mɨ ɓoi tapɨrɨkgin ma payik taa yi Puroguru, payik mɨ shi loyo ma boomu mɨ bɨna yi yimni.
\v 16 Mo bomu mone ye wom gwang gɨn aye apomuu, Kɨda Puroguru shi kang neet kɨɗekɨɗe gɨn kaame tapɨrɨknginii. Ku ɓoi koomai ɗɨm ku taku goro ɓala ma ana gaanmai, kɨda wuni ana loikoi gɨn tuniyamai, ɗaa moi awu ɓoi duwa ɓala.
\v 17 Ku taku goroi kɨda ana gaanmai wu yee shimi gɨn shakɨrak yik, ɗɨm woi gɨn jaɓɨma awou, mɨ an ɗuko wom bam yimai.
\v 18 Ku yimu kumbo, kɨda mɨ bɨni mɨn gɨn shen mɨ jangjang ɗɨm mɨn jinda ɗuko teet la wonduwoi dai.
\v 19 Naa dinge bo gonggomai ku ye kɨshimi, kɨda bɨla wu maandɨne yimai kɨlakɨlang.
\s1 LOI SHAƊAK GƗN DAANJE
\v 20 Ɓanje mo Puroguru ma talaiawo, mɨ maandɨra nong nakɨran ma tinggan bo muru, Nakomu Yeshu, ɗaa yi doom ma ɗowe ko ɓala mɨ woi kɨrauni yikiu,
\v 21 maanemai sharara gɨn dai ɓiye wom gwang ma yee wom shi jindai. Mo bɨla yee wutau laamu mɨ an poshe awo kɨɗekɨɗe gaani, ɗaayi Yeshu Kɨrishiti, mɨ ɗuwana darma mani paabadan. Yen kɨshimi.
\v 22 Ɓanje, Na dinge bo gonggomai mwalan, ku dinge yila ɓala ma ding bo gonggo mɨ na ɓula kishkaɗi do yimai.
\v 23 Ku bɨni kɨda wu washe molmu Timatawush talai, mɨ ana almamai gɨn shi ba doni kɨlang.
\v 24 Ku dai ana gaanmai dai gɨn dai ɓiye ana ɓoijire. Moi Yitaliya wun daamamai.
\v 25 Mo yashik ɗuwoni gɨn kamai dai.

179
60-JAS.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,179 @@
\id JAS
\ide UTF-8
\h YAKUB
\toc1 YAKUB
\toc2 YAKUB
\toc3 jas
\mt YAKUB
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Yakubu kwarak ma Puroguru gun ma Yeshu Kɨrishiti tayi dengɨlen gumdɨra raab moi lukurmawu, danje ɗɨgɨm. ƁOIJIRE GƗN ƊUKOM GWANG
\v 2 Ku maneyi woma popolok ma awou. Mwallanno, shakam ka gaka la kindikindi ɓangha,
\v 3 ku bɨni dai kɨr ɓoijirei me, she ɓoi ding bogongo.
\v 4 Ɓɨla dinbogongo tele goro wutau mani kɨduwa ɓɨla ku koku boku gatakuu.
\v 5 Ge bo Mu nini jinda binen, ɓɨla biɗe yi shi mɨ na ɓomai, Puroguru na bomai ko miya dai, mum wai ɓala kunɗuk boniu ko dai mum biɗa, ɗɨm Puroguru an ɓomai.
\v 6 Ge ku ɓiɗe la ɓoijire, woi la kɨkɨnkau, kɨduwa shi mum na kɨkɨnka shi ki tattankal mɨ la nong jumbul, mɨ na jiɗima na ye wutau, kailima kongol
\v 7 kɨduwa mui shimi wai gɨra la awoni an wai wom shi lawau yi Nakomu.
\v 8 Shi kame mui me mɨ la awoni raab. Wai yirana jik ko gokongin maniu.
\v 9 Shi ɗuwana na kindi ɓila liwi gɨn boim shi wa koni,
\v 10 shi ɗuwono na gɨna ɗɨm la gande koi mani, kɨduwa an dema kap anei kimbile moi la lushu wundema dai anne.
\v 11 Bo pori ba au boro she ɗɨm she tɨlma lushui bile wun patɨma ali gwangro muru. Ki shimi ana gɨna awu dema anne la deren wutau mawu.
\s1 KƗRƗK GƗN ƊƗƊƗNGDA
\v 12 Shaɗak mum dinga kɨrɨk kɨduwa ba gowe kɨrɨk an gɨpe joko ma tuniya, mɨ wun ɓwa ɓala ko mum ya jinda Puroguru.
\v 13 Woi mu nini an ɓalmai, shakam gana la kɨrɨik. "Kɨrmaii me a doni ɗayi Puroguru" kɨduwa Puroguru wai shi kɨrɨk gɨn gɨngɨn wunduwoiu, ɗɨm Puroguru woi shi kɨir mondin Muu.
\v 15 Anya ma, shi wai kɨrɨik ɗa bo gɨngɨn wom shi ya jindai la awoni mɨ ɗowaya ɗim amya hanei.
\v 14 Bim gɨngɨn wom mu shi jindai ya wuɓi, ata jaɓeɓala, biim jaɓeɓala ɓarana ɗɨm, she loi muru.
\v 16 Molanno mɨ na jindai bo ɗuwoni wu tekɨle maiu.
\v 17 Dai loyoloy mɨ gwang gɨn dai wom kai wa mɨ gwang jin la puro dona ɗa yi Bong ma kang boingin. wai shi paure yini kiim noni gotou.
\v 18 Puroguru a beele ɓɨla ɓomu tuniya ɗayi yila ɓala mɨ jirei, kɨduwa mu ɗuwomu loyo domin mɨ la wom Puroguru ɓira.
\s1 KANG ƁALA GƗN YE WOM ƁALA
\v 19 Ku ɓin woyi me, Mollanno, mɨ na jindai. Anya ma ɓɨla ɗuwoni na kɨlang kake kumoni, laiya ɗɨm bo ɓala, laiya bo kɨɨm,
\v 20 kɨda kɨɨm ma mujung woi she wutau ma ɓoijire ma Puroguruu.
\v 21 Kɨduwa shimi, ku pate dai wom bo jono, gɨn gɨngɨn wutau ma amna yanjin anne. La gande koi, ku gɨpe yila ɓalai, ɗɨm mɨ a kɨreni ɓɨla ɗai lɨm mamai.
\v 23 Ku taku goro yila ɓalai, boku ye kara kanghaiu, ka tekɨle komaiu.
\v 22 Bo ɗɨm ɓɨla mu ba kang ɓalai, ɗɨm kura tangmai, shi ki mum na yinge yipa bo yereni la nini.
\v 24 Shi yinge bo yereni, biim tana, shi kɨlang mone won shi ya yipa yiki.
\v 25 Ge shi mum yinga leiya ɓɨna yi kumai, kumai ma washe koi, ɗɨm twa gaan gɨn tangmai, woi ɗuwana na kanghai gɨm monmaiu, mui me an ɗuko shaɗak kimi shi ya.
\v 26 Bo mu nini ala koni shi wutau mɨ gwang, ɗɨm wutau mɨ gwang mani shi bam.
\v 27 Kalkal gɨn wutau moi gwanging mɨ woi bubut gaan Puroguru gɨn bawa shimi, ka ye moi bopinwu mutawa (ambo koyo) gɨn boriyan la kindikindi mawu gɨn por koi la wutau ma tɨpɨre koi mɨ la panii me.
\c 2
\s1 ƁƗRKUMO KO ANGE BWAN
\p
\v 1 Ka molan boku taku goro ɓoijire ma Nakomu Yeshu Kɨrishiti, Nakomu na yashik, gɨn lau ɓoi ɓaɓambɨram gɨn ko yere miyau.
\v 2 Bo bɨla Mu a gani bo dapadapa mamai gɨn landa moi ana ayim, ɗɨm bo na kindi a gani gɨn pinen mu na bubut,
\v 3 aku mane shem mamai yi mum wuura landa gwang, akau ɓalli kamkam ɗuko nene yi boim gwang,"ɗɨm aku ɓalli ko na kindii, kai yilko nene modin ɗɨm ɗouko nene bo yono"
\v 4 Wai ka ya kumai mu gwang la deren mayi, ɗai kam ku ɗuwoku ana kumai mu Amna yanjin kuka?.
\v 5 Ku kake kumomai, ka molan moi na jindai, Puroguru woi shi ɓeela moi ana kindi la pani ɓɨla wudowu ana gɨna la ɓoijire ɗai ɗɨm ɓɨla wu twi kolo jokomamaniu ayu ko moi wun jindani?
\v 6 ɗɨm wai ka yinge ana kindi ki miyau!
\v 7 woi ana gɨnayiru ana kur mamai, ɗɨm woi wuniu ru ana ta gɨn kamai gaan ana kumaii? woi ana gɨnayiru wun jaɓe yim miya namamai yiki?
\v 8 Dim boku ɗɨm gɨm bo kumaii kimi nakoi ɓala, "Kaye jinda nako kalla mongo kim kai jida kowo" kaye gwang.
\v 9 Ɗim bo kaye wom gwang gɨn ko yere miya ka jaɓe ɓala, ku woloku yi kumai kimu ana lapire kumai wun yi mai.
\v 10 Ɗim anya ma tana goro kumai dai, wolana yi wunduwoi ɗumoi, a ɗuwoni a lapire kapɓiye kumai!
\v 11 kɨduwa "Puroguru wako ye kwalalau," kɨma a ɓale "waka ye duna muruu" bo woi kaiya kwalalau ɗɨm kaye dunamuru, ka ɗwale kumai ma Puroguru.
\v 12 Da shimi ku ɓale, ku taku gorei ki moi awu yiwu kumai ɗayi kumai ma balekoi.
\v 13 Ɗɨm kumai woi she gɨn yashik gɨn moi wowun apa yashiku. Yashik shi wai porma bo kumai.
\s1 ƁOIJIRE BO WOI DAPƗMANI GƗN WUTAUWU SHE BAM
\v 14 Gwangni ki pɨlan dai, mwalanno, modin mu shi ɓalmai shi gɨn ɓoijire wo shi gɨn wutauwiyu? Ɓoijirei me ata wuumani wai ɗama?
\v 15 bo bɨla molwo anya molji wun lau landa anya wombotuma
\v 16 ɗɨm ɗumoi laamai ba ɓalwu, "taku leiya, ku naai ɗɨmɗɨm ku twi leiya" ɗɨm woi ka ɓoowa womu dɨmbɨyiwu shi lammaiyu, yuni gwang ɗingaɗinga?
\v 17 Kɨshimi ɓoijire gɨn kooni, bo woi gɨn wutauwu, murni.
\v 18 Ɗɨm ɓɨlani ani ɓalmai, "Na gɨn ɓoijire, kai ɗɨm kai gɨn wutau" apuno ɓoijire mongo mɨ woi gɨn wutauwu, na ɗɨm ana apuwo ɓoijire mono gɨn wutau.
\v 19 Ku ɓoijire Puroguru ɗumoi, ka tetta. Ɗɨm yangin wu ɓoijire ko shimi gɨn yiwu golo.
\v 20 Ɗɨm ka jinda ɓin non tulok mu, kɨduwa ɓoijire woi gɨn wutauwu wom bam?.
\v 21 Woi kaghamanu Yibirayi wun ɓɨna yini daa wutauwu shakam bwa lomani ko bagadi?
\v 22 ku ali ɓoijirei me shi wutaugin yimai, ɗayi wtauwime ɓoijire wana kimu wun lammai.
\v 23 Ɓala mɨ la likalkat a gɨmeni, mu ɓalla, "Yibirayi a ɓoijire ko Puroguru, wu mane yi Naɓoijire kidekide", daa shimi Yibirayi wu nayi shere Puroguru.
\v 24 Ku ali ɗayi wutau ma Mu au ɓin yini, woi kɨduwa kara ɓoijireu.
\v 25 Ki wom ya Rahaba na kwakwalala woi kɨduwa wutau mondo wun ɓɨna yiro, shakam she gɨpa ana tupi she porawuna ko bila gokou?
\v 26 bo dimbiyik a tikeni gɨn lɨm murni, ki shi mi ɗɨm ɓoijire bo tikeni gɨn wutau murni.
\c 3
\s1 KULANG MA YILIK
\p
\v 1 Woi dai ɓiye maiyu mu aku ɗuko ana malim, mwalanno, bɨnmani dai am gɨpe kumai mu ɓamɓɨram. Kɨduwa dai mu wukuromu ko gokongin ɗɨgɨm.
\v 2 Bo woi mu wukurana la ɓalanginu, a ɗuwoni shi na koi kooni, an ɗɨm koi kooni gɨn dɨmbɨyini dai.
\v 3 Banje bomu wi ldinjam ma dongin la bowu wun ta goro mai, am ɗɨm kaile dai dimbiwu.
\v 4 Ku sheni nonin kiingin wun ɓamɓiren kiɗekiɗe, na jiɗimawu yuwet mu gɨddin, wun gungulmawu gɨn woma jiɗimawu kallaɗi, dai boimu wun jindai wu kailowu.
\v 5 Ki shimi yilɨk lo wunduwoi la dimbimu, ge she pode nonin wunduwoigin. Ka shen non bara lushu, gɨn lo jejela wun tilere!
\v 6 yilikmu ɗunghani ki wati, ali pani mu gɨmmani gɨn jaɓeɓala wun wa la dimbimu mu shi jale dai dimbiyik gɨn loi wati ko goko ma tuniya, shire gɨn koro lwa wati da bokindikindi.
\v 7 Dai kamo lunjin la lushu, yidiyongin, luu moi la nonin jumbul, moi wun amowu gɨn awowu wu nume bowu, ɗɨm miya nume bowu,
\v 8 woi Mu kɨrana ɓɨla nume yilikniu, woshi lengha gɨn ɓalam bammu, gɨmmani gɨn duna muru. ̇
\v 9 Gɨn yilik mun paye Nakomu, gɨn bomu gɨn shi kɨma mun jale miya, moi Puroguru yawuna la yipe mani.
\v 10 Yi bok ɗumoi mun loi barka gɨn jale apomu. Molanno, me wani yimmau.
\v 11 Shi yima gwa mu la guwat ɓila por gwa mu gwang gɨn mu kerek ru?
\v 12 molanno, an yima showi tuii ɓɨla ɗuwoto showi Yinabi ru, ko showi tobiyo ɓila ɗuwoto showi tuii? wani yimau gwa guwat mu na por gwaburu ɓila por gwa nama.
\s1 BOSHENSHEN MƗNA SHUMMA LA PURO
\v 13 Lamai mandei ɓɨrmani gɨn bin wunduwoi? mo mui shimi ape ɗuko mu gwang la goto mani gɨn wutaungin mani la gande koi mɨ wun wai la binen.
\v 14 Ge boka gɨn bogongo girgit gɨn jinda koi mu la awomu, boka yil kowo, kaye luwo ko jireu.
\v 15 Me woi binen mu dona lapurou, mu la panii me, woi lɨm lakiu mɨ gɨngɨngha.
\v 16 Kɨduwa dai boimu jinda koi yiki gɨn gongo, tui gaan, jingɨle she gɨn dai dai kindi shen nini.
\v 17 Ge binen mu lapuro shi jangjang, poshima awo, jindaboi, kwoi koi, bogongo mu gwang, gɨmmani gɨn yere yashik gɨn bileni gwang, woshi ape jindakoiu, jiddin jire boni.
\v 18 Kɨduwa bilei ma jire wu yapowu la poshe awo ko moi posha awowu.
\c 4
\s1 SHESHERO GƗN LAPANI
\p
\v 1 Dowa too shuma shuma gɨn shashagha laamai? Woi yildɨwu la gɨngɨng jinda mɨ la dɨmbɨyimaiyu?
\v 2 Ka ye jinda wom woi ka gɨn shiu. Ka duna muru, ka gashe goro wom woi ka ɗɨma wamaiyu. Ka shaagha gɨn yil shen kɨda ɓanje ku wule, kɨduwa wai ka biɗau.
\v 3 Ku bide woi ka gɨpau kɨdɨwa ku ɓide ko woiyingin moi gɨngɨngha, kɨduwa aku ɗɨm dunghai ko wom ka ya jindai.
\v 4 Kaa ana lambeshiri! laa woi ka bɨnau ru sheshero gɨn la pani shumashuma gɨn Puroguru? Kɨshimi anya ma na jinda sheshero gɨn la pani a mane kooni nashuma ma Puroguru.
\v 5 Kanje ka shenmai wom likarkat ɓala bam ru? ''Lɨmi mɨ lwa la awomu shi kɨɨm keɗekeɗe''?
\v 6 Ge Puroguru a boi yashik ɗɨgɨm, kɨshimi likatlikat ɓala, ''Puroguru a kur na ape yini, ge shi ɓoi yashik ko moi ganda koowu. ''
\v 7 Kɨshimi, ku ɓoi koomai yi Puroguru. Ku gashe amna yaanjin, ɗɨm an kayo boomai.
\v 8 Woku nemma yi Puroguru, shi ando nemma yimai. jobu armai, ka ana jaɓeɓala, ɗɨm ku mane awomai yen karkat, ka ana awo raap.
\v 9 Jabu awomai, ku kuye, ɗɨm kuye kwi! Mo wuuru mamai mani jabɨma awo, poplok awomai mani jung awo.
\v 10 Ku gande komai gaan Nakomu, ɗɨm Shi an yil bo buwamai puro.
\s1 LOI JAƁE ƁALA KO DUWOWO
\v 11 Ba ku kashe ɓala ko apomaiyu, mwalan, shi mum kasha ɓala ko duwoni anya yina kumai ko duwoni a kashe ɓala ko kumai ɗɨm a kaye kumai. Bo ko kaye kumai, woi kai na tange kumaiyu, ge nakumai.
\v 12 Mu ɗumoi na boi kumai ɗɨm nakaye kumai. Shi na ɗɨm ɗaamai ɗɨm na tillmai. Kai mandei, kai na ye kumai ko nakokala mongo?
\s1 BOKU GƗRE KOOMAI KƗDA ƊEU
\v 13 Kaku kumomai ka moi ana ɓala ''anya ɗe amu ta la'ali me amu yai mila yi boyi shime amu twi kashuku mɨ wai mɨlik yikiu''
\v 14 Mande bɨna wom an yima ɗe anya, tuniyamai she ki mii? ka ki tiwo mɨ ba gatɨni an duko dudukiu tong kalla ɗɨm bɨla boni.
\v 15 Duwa shimi ku ɓale,''bo makam ba liwi am dama dim amu ye mogun me''.
\v 16 Ge banje ka gɨre ko wom ka ɗaur. Kamo gɨre koii me wom gɨnggɨnggha.
\v 17 Duwa shimi mun bɨna ye wom gwang shi kura yimai, a duwoni yini woma jabe bala.
\c 5
\s1 ƁƗRKUMO YI ANAGƗNA
\p
\v 1 Woko ɓanje ka ana gɨna, ku ye kwi kɨdekɨde kɨduwa kindi kindi mɨ na do koma.
\v 2 Gɨnangɨn mamai a ɗimeni pinen mamai ɗɨm a borowu.
\v 3 Bula bula gɨn duɗaduɗa dai jaɓuwu, jalima mawu ɗim an ɗuko ki wati do yimai bɨla tile ara mai. Ku dape gɨnangɨn la bonkogɨn moi teyel goroni me.
\v 4 Yingu, ayim mɨ ka kura ɓowu ko ana wutau shi ga mɨla torongin mamaii, a ye kwii', kwii ma ana shinga ɗim ayai la kumo ma nakomɨna gan ɗowe awoi.
\v 5 Kɨɗɨwa net la pani, ka yi mai kiim ka ya jinda. La ka ye yimai dimbiri da por wore diri.
\v 6 Ku yini kuma, ku du muru mum na jire ɗim, shi mum wai biki mani gɨn kamaiu.
\s1 KANAƊI GƗN YE KUMBO
\v 7 Da shimi mwalan, kuye kanaɗi ku moi daa shakam na kumai an bo doma ki na mɨr, shi moi laɗe la pani,
\v 8 shi momai leiya ɗar domin guru lwa goroi gɨn ji she patata; ku yir awomai boi ɗumoi, kɨduwa doma Nakomu aye nem.
\v 9 Waku ɓala gɨn goro kumomai nyu, mwalan, me shi yimai ko m, me ɗɨmshi ɓalna duwoni; kɨdɨwa waka kumai shi jik bo gokoi.
\v 10 Yipa ɓalai m, mwalan kɨ yinge la kindi kindi gɨn kanaɗim ana wouyo moi wun ya ɓala la yim makam.
\v 11 Yingu mɨn nai moi wundinga,''shaɗak'' kɨ kang dingmai mɨ Ayuba ya, ɗim kɨ bɨn wom ya makam yina ko Ayuba wayini kiim makam shi gɨn yashik gɨn buke koi.
\v 12 Mwalan dai wom aku yimai, ba kɨ kɨmde bomai anya bo gɨn la pur, wai gɨn boi ji aliu wai da yi bla kɨmɗɨ. Ge liu ɓala mamai ''ow'' ɓila ɗuwoni ''ow'' bo ɗim ''auwo'' da kumai ba ɗuwoto komaiyu.
\v 13 Mu nini na nai kindi la mai? dim bla ye kumb. Mu nini na popolok ma awo? Ɓɨla ɓoi yila ma payik.
\v 14 Mu nini woi shi jangjang lamaiu? ɓɨla mai ana gaan ma Yikilishiya, moi ana gaan Yikilishiyai wu ye kumbo koni, wun ɗerɨni mot la yim Nakomu.
\v 15 Kumbo ma na ɓoijire she jang na pɨra, Nakomu ɗɨm an yil mani puro, anya ma ba a jaɓeɓala, Puroguru an mulni.
\v 16 Kɨduwa shimi, ku lau tubi yi apomai, ku ye kumbo ko apomai kɨda aku ɗɨm jangha. Kumbo ma na ɓoijire shi gɨn dimbiri.
\v 17 Yiliya shi mu jung ki mini, aye kumbo, ba ye guruw, ɗɨm ayeni kishimi woi ya guruw, mila kunun gɨn tere bemoi alii sheji.
\v 18 A yeni kɨma, Yiliya ya kumbo, la puro a pate guruw ko alii ɗɨm ko panii a ɓoi loyo.
\v 19 Ka mwȧlanno, bo mu nini laamai wolana ɓawa goko mɨ jire, ge mu ɗumoi laamai ɓɨla mandiyi malak, ɓɨla ɓini,
\v 20 dai mum manda mum bona, ɓawa goko jaɓeɓala mani, a ɗayi bo muru, ɗɨm a nume jaɓeɓalangin moi ɗɨgɨm.

177
61-1PE.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,177 @@
\id 1PE
\ide UTF-8
\h BITURUSH MƗ ƊUMOI
\toc1 BITURUSH MƗ ƊUMOI
\toc2 BITURUSH MƗ ƊUMOI
\toc3 1pe
\mt BITURUSH MƗ ƊUMOI
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Biturush, na tupɨ ma Yeshu Kɨrishiti, doo yi maawuyan moi lukurawa, moi bebeela, kɨrau ɓiye Buntush, Galatiya, Kapadokiya, Ashiya, gɨn Baitanya.
\v 2 Me shimi ɗaayi kaaye ko bɨnen ma Puroguru Bong, moi ɗaayi Lɨm joɓa kɨda taa goro ɓala ɗɨm kɨda waɗɗɨma doom ma Yeshu Kɨrishiti. Mo yashik ɗuwoni yimai, ɗɨm talai awo mamai miyeni.
\s1 LOI AWOM NA TUNIYA
\v 3 Mo Puroguru gɨn Bong Nakomu Yeshu Kɨrishiti bɨla ɗuwoni shaɗak. La nong yashik mani, a loi mini peemu kɨda lwoi awo ma twi kolo. Twi koloi me shi yeni ɗaayi yilma bo muuru ma Yeshu Kɨrishiti la moi mutawa.
\v 4 Me shimi kɨda twi kolo mɨ waani jabɨmau, waani kwoi bubut tu, ɗɨm an manjima aneu. Ɓangɨmani lapuro duwamai.
\v 5 Gangɨmamai yi dɨmbɨri ma Puroguru ɗaayi ɓoijire, kɨda gɨpekoi mɨ ɗawat an doo apɨma porɨm ɗee.
\v 6 Yimai shakɨrak ko shimi, yetei a ɗuwoni mbak ɓanje ku gakku la kindi kindi ɗangɗang mɨ kaa kang jabɨma awo koi.
\v 7 Me kɨda bɨla ape ɓongɓong ɓoijire mamai, mɨ darma mani taa ma bulabula na jalɨma, yetei wu kɨryi ɗa yi wati. Me yimani kishimi kɨda ɓoijire mamai bɨla wani ɗaayi payik, darma gɨn ɓoi ɓaɓambɨram yi Yeshu Kirishiti shakam an ape kooni.
\v 8 Woi kaa alayau, ge kuye jindani, woi ka alaya ɓanjeu, ge ku ɓoijire kooni ɗɨm awomai poshɨmani kɨɗekɨɗe gɨn darma mɨ waani ɓalmau.
\v 9 Ɓanje kaa gɨpe bolanje ma ɓoijire mamai, gɨpekoi ma tuniyamai.
\v 10 Anawouyo ma Puroguru wu bɨtɨre ɗɨm wu lawi gɨn shen ko gɨpekoi, duwa yashik mɨ an ɗuko mamai.
\v 11 Wu bɨtɨre wu bɨni ko maa ɗɨm shakai pɨla Lɨm ma Kirishiti mɨ laawu shi ɓala yiwu. Me shi yima ki shi ɓalwu wom an bo do gaan ko kindikindi ma Kirishiti gɨn darma mɨ an do bi.
\v 12 Wu apuwu bokang kɨda woi wun kwara kwarak ma koowuu, ge kaamai, shakam wun ɓala ko wonduwoingin mɨ wun yimai ɓala koi ɓanje ɗa yi moi ɓwa ɓalam net do yimai ɗa yi Lɨm mɨ Karkat mɨ dona lapuro- woingin mɨ Anatangi ma Puroguru wun yaa jinda almai.
\s1 NAI DUWA ƊUKOM KARKAT
\v 13 Ɗɨm ku ɗaure shenmai. Ku maku la yiami. Ku loi awomai la yashik mɨ au doomanu yimai, yi apɨma ma Yeshu Kɨrishiti.
\v 14 Ki ambo ana taa goro ɓala, boku wii koomai la jinda woiyingin mɨ kaa taa goroi shakam kaa la kindi bɨnmaiyu.
\v 15 Ge ma shi mum naamai shi karkat, kaamai kɨm, shen mamai dai ɗuwoni karkat.
\v 16 Kɨda ɓulmani ɓulma, "Ku ɗuwoku karkat, kɨduwa Naani na karkat."
\v 17 Kɨshimi bo kaa naai "Baagha" shi mɨ na kumai ko wom anya maa yaa woi gɨn jinda koi yu, ku teele shaka ma goto mamai la gandekoi.
\v 18 Ku bɨni dai woi gɨn mɨ duɗaduɗa anya bulabula na jaɓɨma wun baala koomai ko tulok shen mɨ kaa kuka yi boppinmai yu. Duwa shimi,
\v 19 wu baalu koomai gɨn doom na darma ma Kirishiti, mɨ shi ki gam mɨ sharara woi bubut yiniu.
\v 20 Kirishiti shi bebeela mɨ dumbo luma goro panii me, ge ɓanje wu apeyi la telɨma shakangini moi.
\v 21 Ɗaa yini kaa ɓwa jire gɨn Puroguru, mum yilaya la moi mutawa ɗɨm mɨ ɓoona darma duwa ɓoijire gɨn lwoi awo mamai bɨla ɗuwoni yi Puroguru.
\v 22 Ku maane tuniyamai karkat ɗaayi taa goro jireɓalai. Shimi kɨda ɗuko ma jinda apomai mɨ jire, ku yee jinda apomai la awo kɨɗekɨɗe.
\v 23 Wu maane loo mamai kɨma, woi yi kaamo mɨ na jaɓɨmau, ge yi kaamo mɨ woi shi jaɓɨmau, ɗaayi yila ɓala na tuniya ɗɨm ɗunghani ma Puroguru.
\v 24 Kɨda "dai dimbiyik shi ki lushu, ɗɨm dai darma mani ki bilei ma lushui. Lushui naarɨma ane, ɗɨm bileiyi apɨrma ane.
\v 25 ge yila ɓala ma Nakomu ɗunghani paabadan." Me shimi ɓalam neeri mɨ wun yaa wouyoni yimai.
\c 2
\s1 GUWAT MƗ NA TUNIYA GƗN KAMO MIYA MƗ KARKAT
\p
\v 1 Kɨduwa shimi ku maane dai ɓiye wom gɨnggɨng nap, tekɨlɨk dai, liliu, gonggo, gɨn dai ɓiye ndoro.
\v 2 Ki ambo dwaiya, ku lau wori mɨ karkak la lɨm, kɨda ɗa yiki ku ɓaroku la gɨpekoi,
\v 3 boku tɨmne Nakomu gwangpuroni.
\v 4 Ku doku yini shi mɨ shi guwat na tuniya mɨ ɗuwana miya kura, ge mɨ ɗuwana bebeela ma Puroguru ɗaa wom na darma yini.
\v 5 Kamai kɨm kaa ki guwat na tuniya mɨ ɗɨghamai puro duwa ɗuko mɨna mɨ na lɨm, duwa ku ɗuwoku gorwo wilan mɨ karkat ana wowe tapɨrik mɨ karkat ma gɨpɨma yi Puroguru ɗaayi Yeshu Kirishiti.
\v 6 Me wom la likalkari: "Yingu, naa gandɨmai guwatbogoma la Shihiyona, bebeela gɨn darma. Dai mum ɓwajire kooni waani kang gumiu."
\v 7 Ɓaɓambɨrami ɗɨm duwa mai kaa moi ɓwajire. Ge, "guwat mɨ anaɗighoi wun kura, shiimi ɗuwoni ko bogoma"-
\v 8 ɗɨm, "guwat ma direyoo ɗɨm nong guwat ma direyoo.'' Wu direyowu, yi pange duwa yila ɓalai, mɨ ɗunghawu duwai kɨm.
\v 9 Ge kaamai kaa miya bebeela, gorwo wilan ma na joka, ali ji karkat, miya mɨ pɨnen ma Puroguru. Kɨda bɨla ku ye wouyo wutaungin yaleboi ma shi mum naamai la tɨkɨrɨm do la kangboi ma yaleboi mani.
\v 10 Ɗeɗel woi kaa mondin miyau, ge ɓanje kaa miya ma Puroguru. Woi kaa gɨpa yashik wu, ge ɓanje ku gɨpe yashik.
\s1 KU YE ƊUKO MA JEƁIYAN MA PUROGURU
\v 11 Moi bo awo, Naa naamamai ɗa maawuyan ɗɨm ana yikɨrma ku tike komai gɨn jinda ma dɨmbɨyik, mɨ na wi shagha gɨn tuniya mai.
\v 12 Ku ye shen mɨ gwang deren angaungin, kɨda, baa wu ɓala koomai ɗaa ana ye wom gɨnggɨng, awu ɗɨm lwoi koi yi wutaungin mamai moi gwang ɗɨm awu paye Puroguru pori ma dooma mani.
\v 13 Taku goro ɓiye dɨmbɨri ma miyajung duwa Nakomu. Taku goroɓala kɨl ma amna ki mɨ taa dai,
\v 14 gɨn gwamnangin kɨm moi wun tupɨtɨra bɨla wu ye kindi ko ana gɨnggɨng wutau ɗɨm wu paye ana ye wom gwang. Kɨda kishimi Puroguru yaa jindai,
\v 15 mɨ la ye wom gwang aku nume ɓala ma kindibɨnmai ma tulonjin miya.
\v 16 Ɗaa miya moi talai, boku ye wutau gɨn talaiɗuko mamai ɗaa woma nume kerek awou, ge ku ɗuwoku ki kwarjen ma Puroguru.
\v 17 Ɓoo ɓaɓambɨram ko miya dai. Yu jinda apomai. Ku shoore Puroguru. Ɓoo ɓaɓambɨram ko amna.
\s1 KU KUKE LA KINDIKINDI MA KƗRISHITI
\v 18 Kwarinjen, ku taku goro anakomɨna mamai gɨn kɨrau ɓoi ɓaɓambɨram. Boku taku goro kara anakomɨna moi gwangin gɨn gandeshenu, ge dai gɨn ko moi kerek awowu.
\v 19 Kɨda woma payima anya ma dinga shakam shi kang kindi ma gai ɓooni jire kɨda bɨn yi Puroguru mani.
\v 20 Kɨda mi laki ma waamai, boko ye jaɓeɓala ɗɨm ka dinge shakam wun yiwo kindikindi? Ge bo ɓaa wom gwang kai yaa ɗɨm kai kang kindi shakam wun yiwo kindikindi, shimi woma payima yi Puroguru.
\v 21 Kɨda yi shimi wun yimai naai, kɨduwa Kirishiti kɨm a kang kindi duwamai. A ɓanghai woma kukuma kɨda ku taku goro ko yooni.
\v 22 Woi jaɓeɓala nini shi yau, shangɨm wu kang mondin tekɨlɨk booniu,
\v 23 Shakam wun ɓeelaya, woi shi maana booki gɨn ɓeelou, Shakam shi kangha kindi, woi shi maana gɨn ɓala yileshenu, ge a ɓoi kooni ko shii mum na kumai jire.
\v 24 Shi gɨn kooni gɨra jaɓeɓalangin maamu la dimbiyini taa ko shoowi, kɨda bomu maane ɗuko la jaɓeɓalau, ɗɨm kɨda mɨ ye ɗuko mɨ teet. Ɗaa yi kuujuma dimbiyini kaa waa jangha.
\v 25 Dai ɓiyemai jiku yikɨrma ki tinghan moi bowa, ge ɓanje ku kaghyildɨku yi Nakɨran ɗɨm na gɨpegaan ma tuniyamai.
\c 3
\s1 WULA
\p
\v 1 Kɨshimi, kaa tamyen anawula aku taa goro mamyen mamai. Ku ye shimi duwa anya bo yere mamyen wun kingking ma yila ɓalai, au ɗɨm aghɨre shenwu wai gɨn mondin yila ɓalau ɗaa yi shen ma tamyen mawu.
\v 2 Kɨda wu al gwangshen mamai gɨn ɓoi ɓaɓambɨram.
\v 3 Niimeyik baa ɗuwoni ma dimbiyik wu: tɨnde koi, bulabula, anya landa wolma na ameshenu.
\v 4 Duwa shimi, mo bɨla yeni gɨn mum lakilaki la awo, gɨn loyogwang na ɗuko duduk ma lɨm na kanaɗi gɨn gandekoi, mɨ na darma gaan Pruoguru.
\v 5 Kɨda tamyen moi karkat kishimi wun niima yiwu. Wun gɨn loi awo yi Puroguru ɗɨm wu tawu goro mamyen mawu.
\v 6 Kishimi Sharatu tatta goro ɓala ma Yibirayi ɗɨm she naayi nakomɨna mondo. Ɓanje kaa ambo mondo bo kaa tupe wom gwang ɗɨm bo woi ka shoore kindi kindiu.
\v 7 La gokoi shimi, kaa mamyen ku yee ɗuko ma gaarɨmai gɨn tamyen mamai, kim tamno, she ji taa gattima. Ku ɓoowu ɓaɓambɨram ki ana koduken ma tuniya mɨ wun ɓoi. Ku yee shimi kɨduwa wonduwoi baa gaai kumbo mamaiyu.
\s1 NAI KINDI KƗDA WOM TEET
\v 8 Telɨma koi, dai ɓiyemai, kuye kaame shen ɗumoi, ku kang yere shayik, ana jinda apomai, ana ɗwaɗwal awo, ɗɨm ana gande koi.
\v 9 Bo ku ange kaarah kerekawo bo kerekawou, anya ɓeelo bo ɓeelou. Duwa shimi, tuu gaan gɨn lwoi shaɗak, kɨduwa ko shiimi wun yimai naai, kɨda ku ɗɨm wai kolo ma shaɗak.
\v 10 "Mum shi jinda kang net ma ɗukomani ɗɨm al bonkongin moi gwangin mbak bɨla koi yɨlɨkni bo ɓale gɨnggɨng, gɨn kobooni ma tekɨlɨk.
\v 11 Mo bɨla kaighle biini yi wom gɨnggɨngha ɗɨm bɨla ye wom gwang. Mo bɨla laugoro talai awo ɗɨm bɨla gappɨre goroi.
\v 12 Yero Nakomu wun al moi teet, kumoni ɗɨm wun kang kumbongin maawu. Ge boyero Nakomu shi shumashuma gɨn wuni ana yee wom gɨnggɨng."
\v 13 Mandei Mum an tɨndɨ mamai bo kaa jinda wom gwangyi?
\v 14 Ge bo kaa kang kindi kɨduwa yee wom teet, kaa moi shaɗak. Bo ku shoore wom wun shoorɨmaiyu. Awomai baa jaɓeniu.
\v 15 Duwa shimi, ku ɓange Nakomu Kirishiti laawomai mɨ karkat. Ring ring ɗaurɨmamai duwa lɨu biɗa mɨ anyama biɗamai ko lwoi awo mɨ ka gɨn shi ko Puroguru. Kuye shimi gɨn gande koi ɗɨm gɨn ɓoi ɓaɓambɨram.
\v 16 Ku ɗuwoku gɨn shen mɨ gwang kɨda miya moi ana ɓeele gwang ɗuko mamai la Kirishiti bɨla wu kang gumi kɨduwa wun ɓala koomai ki ana ye wom gɨngɨng.
\v 17 A tai gwang, bo Puroguru yaa jindai, kɨda kaamai ku kang kindikindi duwa ye wom gwang ko ye wom gɨnggɨng.
\v 18 Kirishiti kɨm a kang kindikindi koyooni ɗumoi duwa jaɓeɓalangin. Shi mɨ shi teet kangha kindikindi duwamu, moi woi mɨn teeru, kɨda bɨla donnu gɨn mɨni yi Puroguru. Wu duu munni la dimbiyik, ge wu maaneyi gɨn tuniya ɗa yi Lɨm.
\v 19 Ɗa yi Lɨmi, a tani ɓoi ɓalam net ko lɨmgin moi wun la jaarum ɓanje.
\v 20 Wun kingking shakam kanaɗi ma Puroguru shi moomai la bonkongin ma Nuhu, la bonkongin ma yaɓe nong kii, ɗɨm Puroguru a ɗai miya kallaɗi-tuniya torumen-ɗa yi gwa.
\v 21 Me shimi boyipa ma baptishma mɨ ɓanje ɗaamai-woi ki joɓe bubut ane yi dimbiyik wu, ge ɗa maane duwa shen mɨ gwang ko Puroguru- ɗaayi yilma bo muru ma Yeshu Kirishiti.
\v 22 Kirishiti shi ko arak mɨ tumini ma Puroguru. Tantai lapuro. Anatangi ma Puroguru, jokongin, gɨn dɨmbɨringin, mbak awu ɓoi koowu yini.
\c 4
\s1 NA DƗRBUWAM TEET MA YASHIK MA PUROGURU
\p
\v 1 Kɨduwa shimi, kɨda Kɨrishiti a kang kindi la dɨmbɨyik, ku ɗope yimai gɨn kaamo shen woiyi shimi. Kɨda anya ma kangha kindi la dɨmbɨyik a por kooni yi jaɓeɓala.
\v 2 Kɨda shimi, kaame mui me, kɨda yere ɓangha shaka ɗuko mani la dɨmbɨyik, waani ɗuko ma wom miya yaa jindai yu, ge kɨda wom Puroguru yaa jindai.
\v 3 Kɨda shakam goowana a kɨreni kishimi ma ye wom angaungin wun lau yamai-kwalala kwalala, jinda wonduwoi, murmen, nai men mɨ ɗɨgɨm, yaanjin golo, gɨn wutau gɨnggɨng ma tapɨre pɨra.
\v 4 Wun almai maawo ɗuko kɨda woi ka dapakoomai gɨn wuni la ye woingin ma jaalɨmau, ɗuwowu ye ɓala mɨ gɨnggɨng komai.
\v 5 Awu ɓil wom wun yaa do yi shi mum ɗaurana ma ye kumai ko anatuniya gɨn moi mutawa.
\v 6 Kɨda woiyi shimi ɓalam neeri taarana kɨm do yi moi mutawa, ɗɨm kɨda, yetei wu teghle yiwu kumai la dimbiyik ɗa miya jung, au ɗɨm ɗuko ki Puroguru la lɨmi.
\v 7 Telɨma goro wonduwoi dai shi dooma nem. Kɨduwa shimi ku lwoi koomai, ɗɨm ku maane shen la shenwomamai kɨda ye kumbongin.
\v 8 Mɨ taa wonduwoingin dai, ku ape jindaboi gɨrgɨt ko apomai, kɨda jindaboi she tiwe nangɨma jaɓeɓalangin.
\v 9 Ku ɗuwoku ana gwangpuro ko apomai woi gɨn gorokumou.
\v 10 kim anya ma lamai gɨpa woma ɓooma, ku ye wutau yiki ma ye kwarakwarak ko apomai. Ku ye shimi ɗa moikowutau mɨ gwang ma wom ɗɨgɨm mɨ Puroguru shi ɓoi ko bam.
\v 11 Bo mondɨn muu shi ɓala, mo bɨla ye ki na ɓale yila ɓalangin ma Puroguru. Bo mondɨn muu shi kwarakwarak, mo bɨla ye la gɨddɨng mɨ Puroguru shi ɓoi. Ku ye woingini moi kɨda dai wom an yima bɨla ɓoi darma ko Puroguru ɗa yi Yeshu Kirishiti. Mo darma gɨn dɨmbɨri ɗuwoni yi Yeshu Kirishiti paabada abadin. Yenikɨshimi.
\s1 NAI KINIDKINDI MA NAƁOIJIRE
\v 12 Moi bo awo, boku maane ɗa peeniu kɨrɨk ma wati mɨ waamai, mɨ ki wonduwoi peeni na waamamai yu.
\v 13 Duwa shimi, dumbo ka tɨmna kang kindi kindi ma Kɨrishiti, Ku yee shakɨrakyik, kɨda aku ɗɨm shakɨrakyik gɨn popolok awo kɨm yi apɨma ma darma mani.
\v 14 Bo wu ɓeelemai kɨda yim Kɨrishiti, kaa moi shaɗak, kɨduwa Lɨm ma darma gɨn Lɨm ma Puroguru duunghani koomai.
\v 15 Ge mo bai laamai muu kang kindi ɗa na duuna muru, nashiri, naye wom gɨnggɨng, kanje na ndorou.
\v 16 Ge dai mum kangha kindi duwa shi Kirishita, mo baa kang gumiu; duwa shimi, mo bɨla ɓoi darma ko Puroguru gɨn yimi shimi.
\v 17 Kɨda shaka ma kumai ayeni mɨ au lwoi gorei gɨn moi la mɨna ma Puroguru. Baa lunigorei gɨn mɨni, mi an yima gɨn wuni moi wun kura taa goro ɓalam net ma Puroguruu?
\v 18 Ɗɨm bo "An ɗuko pɨrma Mum teet bɨla ɗaani, ɗɨnga an ɗuko gɨn mum woi na taa goro Puroguruu gɨn na jaɓeɓala?"
\v 19 Kɨduwa shimi mo wuni moi kangha kindi kim Puroguru yaa jindai wu ɓoi tuniyanwu ko mɨ teet na ɓira la yee wom gwang.
\c 5
\s1 KUYE KƗRAN JUWA MA PUROGURU
\p
\v 1 Naa ɓɨrkumo moi ɓambɨram moi lamai, Naani, mɨ naa duwo moi ɓambɨram. Naani kɨm naa shita kang kindi ma Kirishiti, ɗɨm naa kɨm naa la wai darma mɨ au do apɨmai.
\v 2 Kɨduwa shimi, Naa ɓɨr kumomai, moi ɓambɨren, kuye kɨran juwa ma Puroguru mɨ lamai, ku lwoi komai yiwu, woi kɨduwa kuye mbakwu, ge kɨduwa wom ka jinda yimai, ko gokom Puroguru yaa jindai. Ku yinge wuni, woi kɨda ayim ma kindigumiu, ge ko bam.
\v 3 Bo ko ape kai ɗa nakomɨna ko miya moi la arwou. Duwa shimi, ka ɗuwoko ɗa apegoko yi moi la juwai.
\v 4 Ɗɨm shakam amna kɨrani apana, aku gɨpe joko ma darma mɨ woi shi manjɨmau.
\v 5 La gokoi shimi, kaa lakɨrjen, ku taku goro moi ɓambɨren. Dai biyemai, ku wole gande koi ɗɨm kuye kwarakwarak ko apomai. Kɨda Puroguru shi kur ana gɨrekoi, ge shi ape yaashik ko ana gandekoi.
\v 6 Kɨduwa shimi ku gande koomai ko nong ara Puroguru duwa bɨla shi gɨre koomai la yima shaka.
\v 7 Ku nange dai ɓinye wom an yil shenmai kooni, kɨduwa shi yinge biimai.
\v 8 Ku maane shen, ku lwoi koomai. Na shuma mamai, amna yaanjin, shi ko balma ki turum na kunen, shi laugoro mum an aɗɗɨmai.
\v 9 Ku yee shaaghani. Ku tonggɨroku la ɓoijire mamai. Ku bɨni kɨda miya mamai ana ɓoijire lapani wun ko dinge kaamo kindi kindii.
\v 10 Biim kaa kangha kindi ma shaka kalla, Puroguru ma yashik dai, mum naamai doo yi darma mɨ paabadan ma Kirishiti, an maan mamai sharara, an doommamai, ɗɨm an ɓoomai gɨddɨn.
\v 11 Tui joko ɗuwoni mani paabada abadin. Yeni kɨshimi.
\s1 DAANJE
\v 12 Na gɨre Shilbanush ɗa mol mɨjire, ɗɨm na yee ɓulo kishkaɗi doo yimai ɗa yini. Naa ɓɨrkumomai ɗɨm naa ɓoomai shita kɨda wom naa ɓula shimi kwanai yashik ma Puroguru. Yirku koi.
\v 13 Tamno ji she Babila, ji wun beelara goro apomai, she daamamai. Lowo mono, Markush kɨm, shi daamamai.
\v 14 Ku dai apomai gɨn nghawuk ma jindaboi. Moo talai awo ɗuwoni yimai dai kaa moi la Kɨrishiti.

103
62-2PE.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,103 @@
\id 2PE
\ide UTF-8
\h BITURUSH MƗ RAAP
\toc1 BITURUSH MƗ RAAP
\toc2 BITURUSH MƗ RAAP
\toc3 2pe
\mt BITURUSH MƗ RAAP
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Shiman Biturush, jewe ɗɨm na tupi ma Yeshu Kirishiti, do yi moi wun gɨpa ɓoijire kim mɨni mɨn gɨpa, ɓoijire la wom tet ma Puroguru mamu gɨn na balekoi Yeshu Kirishiti.
\v 2 Mo Yashik gɨn talai awo miyeni la bɨnen ma Puroguru gɨn ma Yeshu Nakomu.
\s1 NAI GƗN BEELƗK MƗ WUN YIMAI
\v 3 Dai wunduwoigin mɨ ko dɨmbɨri mɨ ɗat ma tuniya gɨn ta goro Puroguru wu ɓoomu daa yi bɨnen ma Puroguru, mɨ naa mɨna ɗa yi darma mani gɨn wom gwang.
\v 4 Ɗa yi wunduwoiginni moi, a ɓoomu ɗoowe ko ɓalangin ana darma, kɨda bɨla ku wai bo mamai la loyo mɨ ɗat, kim kaa toi yimai yi tuibuwa mɨ lapani kɨduwa jinda wom gɨnggɨng.
\v 5 Duwa shimi, ku ye wom taa gwang bɨla miye wom teet ɗaa yi ɓoijire mamai, ɗɨm ɗaa yi wom teet mamai, bɨnen.
\v 6 Ɗaa yi bɨnen mamai, miyu koi koomai, ɗɨm ɗaa yi koi koomai, miyu dɨngbogonggo, ɗaa yi dɨngbogonggo, miyu gɨn taa goro Puroguru.
\v 7 Ɗaa yi taa goro Puroguru mamai, miyu gɨn jinda apomai, ɗɨm ɗa yi jinda apomai, mɨyu jindaboi.
\v 8 Bo woiginni moi wun laamai, ɗɨm wu ɓaarowu laamai, woi aku ɗuko tingnou, anya kindi loyo la bɨnen ma Nakomu Yeshu Kirishitiu,
\v 9 Ge anya ma wula woiginni moi shi al kara wom nemma; shi mbum. A mone muule manjiyan jabe ɓalangin mani.
\v 10 Ɗuwa shimi, mwalan, ku ate yimai ku maane nai mamai gɨn beelɨk mamai ɗuwoni woi gɨn kɨkɨnkau. Bo ku yee woingin moi, waaku dire yoomaiyu.
\v 11 La gokoi me, goko gaa la joko ma paabadan ma Nakomu gɨn Nabukekoi Yeshu Kirishti aku wai mɨ taa ɗɨgɨm.
\v 12 Duwa shimi ringring ana shenmai goro woingini moi, yetei ku bɨn yiwu takai, ɗɨm yetei kaa gɨddɨng la jirei ɓanje.
\v 13 Na almai a yeni tet yino na yil bogonggomai gɨn shengoro woingini moi, dumbo na la tarai me.
\v 14 Kɨda na bɨni tammaa ana ɗakre tara mono, kim Nakomu Yeshu Kirishiti apɨna.
\v 15 Ana ateyino duwa mai ringring kɨda ku shen woingini moi bi taama mono.
\s1 AL DARMA MANI BO KANG
\v 16 Kɨda woi mɨn taa goro dindingin ma ɓɨrma yero mɨ wun guleu, shakam mɨn ɓalmai ɗuwa dɨmbɨri gɨn apeyik ma Nakomu Yeshu Kɨrishiti. Duwashimi, mɨni mɨn shitangin ma yero ko jokojoko mani.
\v 17 Kɨda a gɨpɨtɨru yi Puroguru Bong ɓaɓambɨram gɨn darma, shakam yilamu dona yini la darma ma joko shi balmai, ''Me Lowo mono, mɨ bo awono, mɨ na kang net mani.''
\v 18 Mɨ kang yilamui me pottɨna lapuro, shakam mɨn goro apomu gɨn shi ko guwat mɨ karkat.
\v 19 Mɨn gɨn yila ɓala ma wouyoi me mɨ ɗuwana woi gɨn kɨkɨnkau. Ku ye wom gwang bo kaa maane shen yiki. Ɗunghani ki pɨtila shi ye boi kang la tɨkɨrɨm boi, dɨm shang baa ɓɨreni dɨm dongurong bɨla yildɨto la awomai.
\v 20 ku bɨn yi me domin, kɨda woi wouyo nini mɨ ɗuwana na bendɨle woma muu ma kooniu.
\v 21 Duwa woi wouyo niniu timna dooma ɗa yi wom muu ya jindaiyiu. Duwa shimi, miya ana goto la Lɨm mɨ Karkat wuni wun ɓale wom pottɨna yi Puroguru.
\c 2
\s1 ANAWOUYO MA LƗUWO GƗN ANAMALƗM MA LƗUWO
\p
\v 1 Ana wouyo ma liwo wu doowu yi miya, ɗɨm ana malɨm ma liwo au dooma yimai kɨma. Au dooma bo tukunje gɨn ɓala liwo mɨ gɨngɨngha, ɗɨm au kirke nakomɨnai mɨ ɗira wuna. Wun amee jalɨk kɨla kɨlang ko koowu.
\v 2 Ɗɨgɨm au ta goro shen ma lambe lambe mawu, ɗaa yiwu au jaale gokom jirei.
\v 3 Gɨn batal au wai shakta koomai gɨn yila ɓalagin ma tekɨlɨk. Kumai maawu an jaɓe shakau; muru maawu shi nem dooma.
\v 4 Duwa Puroguru woi bagha ana tangi moi wun jaɓa ɓalau, duwa shimi ge a ɓoi wuni do yi Tartarush bɨla loi wuna bo jagla la wiyo mi tɨkɨrɨm daa por kumaiyi.
\v 5 Ɗɨm woi ɓagha lapani ji ɗuwau. Duwa shimi a bau Nuhu mɨ shii na ɓoi ɓala ko wutau mɨ teet, gɨn yerei boila, shakam shi doona gɨn gwa taɗi lapani ko moi woi wun ta goro Puroguru.
\v 6 Puroguru maane nonin ali Shodoma gɨn Gomorata kɨm ɗaa duɗa ɗɨm a tile wuni ɗa bo shita ma wom an wai moi woi wun ta goro Puroguru.
\v 7 Ge bo ma mum teet Lotu, mum wa shinshingɨra ɗa yi shen ma miya moi woi wun taa goro kumaiyu ɗaa yi gɨnggɨng wutau, Puroguru a baale kooni.
\v 8 Kɨda mum teeri me mɨ shi ɗuwana laawu anya pori pɨla, awoni jabma la ɗuko mɨ teet mani kɨduwa wom shi ala gɨn wom shi kangha.
\v 9 Makam a bɨn goko ma baale ko miya ma Puroguru la kɨrɨk, gɨn koi moi woi wun teeru duwa yiwu kindi por kumai.
\v 10 Me jire mɨ ɗat ko moi wun tui gaan gɨn jinda tipɨre boi ma dimbiyik gɨn buun joko. Wun ana gɨddɨng bo gonggo gɨn yee wom wun jindai. Woi wun shoore jaale ana darmau.
\v 11 Ana tangi ma Puroguru wun gɨddɨng kɨɗekɨɗe gɨn dɨmbɨri, ge woi wun wole kuuwu ma ɓeelo gaan Makamu.
\v 12 Ge luujini moi ana kindi shen yimawu ɗat kɨda bɨla wu kwoi wu duuwi. Woi wun bɨna wom wun ɓeelɨmai yu. Au tɨlma wu.
\v 13 Au gɨpe bo lenje ma gɨngɨng wutau maawu. Wun almai ki ɗuko ma kunduk goro pori woma kangha net. Wu gɨndowu ɗɨm woma joono. Wun kang net wutau tekɨlɨk maawu shakam wu la lang gɨn kaamai.
\v 14 Wun gɨn yero ma al tamyen moi ana lambeshiri; woi jaɓe ɓala gommawu. Wun ame shen moi shen mawu boi ɗumoiyu bo yee wom gɨngɨngha, ɗɨm wu maane shen mawu bo batal. Wun ambo jajala.
\v 15 Wu ɓau goko mɨ jire. Wu wolowu, ɗɨm wu tawu goro goko ma Balaam loma Beor, mɨ yaa jinda gɨpe bolenje ma kindi yee wom teet.
\v 16 Ge a wai pekɨk duwa jaɓe ɓala mani. Laakwarak ji woi she ɓalau, a yee ɓala gɨn yila muu, ayir ganjo ma na wouyoi.
\v 17 Miyai moi wun ki bo ɓunda mɨ woi shi por gwau. Wun ki awi mɨ yiwet guru dɨlma. Nong tɨkɨrɨmboi shi moomawu.
\v 18 Wun ɓala gɨn gɨrekoi mɨ bam. Wun tekɨle miya da yi jinda woma ɗɨmbiyik. Wun tekɨle miya moi wun jinda por koowu la moi wun ɗuko la wolje.
\v 19 Wun ɗoowuwu ko ɓala ma ɗuko talai, ge wun gɨn koowu wun jeɓiyan ma twibuwa. kɨda muu shi jewe ma wom dai amma shenni.
\v 20 Mum dai twa yini la wom na gɨnde boi mɨ lapani ɗaa yi bɨnen na Nakomu gɨn Nabaalekoi Yeshu Kirishiti, ɗɨm maana yi woma gɨnɗe boi kɨma, teyel ma ɗuko mani an tai mɨ domin gɨnggɨng.
\v 21 Ɓa an tai gwang yiwu bo woi wun bɨna gokom teeru ko mɨ ɗɨm wu bɨni wun kaghle biwu yi kumai mɨ karkat mɨ wun ɓoowa.
\v 22 Bo gom ɓalai me jire koowu: ''Yeɗe a maan bo yembɨle lɨshɨk mani. Alauɗe mɨ wun maajaya a maan la loɓok.''
\c 3
\s1 ƊOWE KO ƁALA MA DOMA MA NAKOMU
\p
\v 1 Ɓanje, Naa ɓulmai do yimai, moi bo awo, ɓulma tangi na raapi me a ɗuwoni ma shen goroi mɨ an yil bogonggo mɨ jire,
\v 2 duwa bɨla ku shen yila ɓalangin moi ɗeɗel ɗaa yi anawouyo moi karkat gɨn ɓɨrbok ma Nakomu gɨn Nabaalekomu mɨ wun ɓwa ɗaa yi anatupi mamai.
\v 3 Ku bɨn yi me domin, ana jolɨk au dooma la teyel goro bonkogin, au jolɨk ɗɨm au tui gaan ko ɓiye wom wun jindai.
\v 4 Au ɓalmai, ''Tendei ɗoowe ko ɓala ma maama maniʔ Dumbo shakam mɨ bopinmu mutawa, wonduwoi dai wun ɓoim wun yiki, dumbo luma goro ɓira.''
\v 5 Ɗa kulang wun mona ɗungha lapuroi gɨn boijialii pottuwa la gwa ɗɨm ɗaa yi gwa, dumbo dedel, ɗa yi dɨmbɨri ɓala ma Puroguru,
\v 6 ɗɨm kɨda ɗa yi woigini moi, lapani ma shakai mee wu jupulere, wu muulere gɨn gwa taɗi
\v 7 Ge ɓanje lapuro gɨn boijiali lumawu daa wati ɗa yi kaame dɨmbɨri ɓalai. Luumawu duwa pori ma kumai gɨn tɨle ana kindi taa goro Puroguru.
\v 8 Bo ku monneu, moi bo awo, bonko ɗumoi yi Makam shi ki mila dendɨren, ɗɨm mila dendɨren wun ki bonko ɗumoi.
\v 9 Makam woi shi taa goro ɗoowe ko ɓala mani ɗwaɗwallau, ki mɨ yerei wun gɨre shi ɗwaɗwalla. Duwa shimi shi kanaɗi gɨn kaamai. Woi shi ya jindai anya ma lamai bɨla tileniu, ge a ye jindai anya ma bɨla lau goko ma lɨp tubi.
\v 10 Dai gɨn shimi, pori ma Puroguru an dooma ki na shiri: Lapuro an doo goomma gɨn kuwu mɨ gɨddɨng. Woingin moi laki au tɨlma gɨn wati, ɗɨm lapani gɨn wutau mɨ laki an apɨma bo kang.
\v 11 Dumbo dai woingini moi au tilɨmawu la gokoi me, kaame miyai pɨla aku ɗukoi? Ku ye ɗuko mɨ karkat ɗɨm ma taa goro Puroguru.
\v 12 Ku shiire ɗɨm ku kɨpɨre dooma pori ma Puroguru. Porii shimi, lapurongin an jupulma gɨn wati, ɗɨm dai wom laki au yangɗɨma duwa gɨrgɨtni.
\v 13 Ge kɨda ɗoowe ko ɓala mani, mɨn moi goro lapuro mɨ peeni gɨn boijiali ji peero boi mɨ wotau mɨ teet an ɗuko.
\v 14 Duwa shimi, kaa moi bo awo, dumbo kaa shiire woigini me ku tonguroku bɨla wamai woi bubut yimaiyu ɗɨm woi bo ɓeelo yimaiyu gaanni, la talai awo.
\v 15 Kɨma ku yinge kanaɗi ma Nakomu daa gɨpekoi, kim molmu mɨ bo awomu Bulush ɓula doo yimai, ɗa yi boshenshen mɨ wun ɓonna.
\v 16 Bulush a ye ɓala ko woiginni moi dai, la dai ɓinye ɓulo tangi mani, mɨ gaare laki pɨrma. Ana kindi bɨnmai gɨn miya moi woi wun kɨɓakwu jaɓa woiginni moi, kim ɗɨm wun yiwa ko yere likalikatginni, doo yi muru maawu.
\v 17 Duwa shimi moi bo awo, dumbo kɨ bɨn woigini moi, ku maane shen maamai, kɨda bowu wolmai ɗaa yi tekɨlɨk ma miya moi woi wun taa goro kumaiyu ɗɨm ku wule ɓoijire mamaiyu.
\v 18 Ge ku ɓaaroku la yashik gɨn bɨnen ma Nakomu ɗɨm Nabaalekoi maamu Yeshu Kirishiti. Darma bɨla ɗuwoni yini ɓanje gɨn pabadan. Yenkishimi.

176
63-1JN.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,176 @@
\id 1JN
\ide UTF-8
\h 1-YAHAYA MƗ ƊUMOI
\toc1 1-YAHAYA MƗ ƊUMOI
\toc2 1-YAHAYA MƗ ƊUMOI
\toc3 1jn
\mt 1-YAHAYA MƗ ƊUMOI
\c 1
\s1 YILA ƁALA MA TUNIYA
\p
\v 1 Duwa wom ɗuwana kɨ domin- wom mɨn kangha, wom mɨn alla gɨn yeremu, wom mɨn yinga ɗɨm armu a deyiki- ko yila ɓala ma tuniya. Kɨma, tuniyai a wai bɨnma yiki, ɗɨm mɨ alyi, ɗɨm mɨ ɗuwomu shita mani.
\v 2 Mɨn ɓalmai ɓala ma tuniya mɨ paabadan do yimai, mɨ jin yi Bonghi, mɨ ɗɨm yena mɨn bɨna.
\v 3 Daa wom mɨn alla ɗɨm mɨn kangha shimi mɨn ɓalmai, daa kamai kɨm ku dapekoi gɨn mɨni. Dapekoi mamu gɨn Bonghi ɗɨm gɨn Lowo mani, Yeshu Kirishiti.
\v 4 Mɨn ɓulmai woyingini me kɨma daa popolok awomamai gɨmeni.
\s1 PUROGURU SHI KANGBOI
\v 5 Me shimi tangi mɨ mɨn kangtɨra yini ɗɨm mɨn ɓalmai ta yimai: Puroguru shi kangboi, ɗɨm yini woi tɨkɨrɨmboi yiki anya kallau.
\v 6 Bo mu ɓale mɨ dape koi gɨn shi ɗɨm mɨn goto la tɨkɨrɨm, mɨn liwo ɗɨm woi mɨn tupe jireu.
\v 7 Bo ɗɨm mɨn goto la kangboi ki mɨ shi la kangboi, mɨn gɨn dapekoi gɨn apomu, ɗɨm doom ma Lowo mani Yeshu a joɓe mɨni bo jaɓe ɓala dai.
\v 8 Bomu ɓale woi mɨn gɨn jaɓa ɓalau, mɨn tekɨle komu, ɗɨm woi jire la awomuu.
\v 9 Bomu ɓale jaɓeɓala mamu, shi na jire ɗɨm teet an mulumu jaɓe ɓalangin mamu, ɗɨm an joɓɨmamu bo kindi ye wom teet mamu.
\v 10 Bomu ɓale woi mɨn jaɓe ɓalau, mu mane yi na liwo, ɗɨm woi ɓala mani la awomuu.
\c 2
\s1 KƗRISHITI NA AIMAMU YI PUROGURU
\p
\v 1 Ambo, Na ɓulmai woiginni moi daa bo ku jabe balau. Ge bo mondin mu a jaɓe ɓala mɨn gɨn na ga derenmu gɨn bonghi, Yeshu Kirishiti kara shi mɨ tet.
\v 2 Shi na nimmamu da jaɓe ɓala mamau, woi kara mamu ge kap ɓinye la pani.
\v 3 Duwa woyi me mɨ bɨni mɨ bɨni yini: Bo mu tamu goro kumai mani.
\v 4 Mum dai shi ɓala, ''Na bɨn yi Puroguru,'' ɗɨm woi kwa kumai maniu, shi na liwo, ɗɨm woi jire la awoniu.
\v 5 Ge dai mum kwa ɓala mani, kuli kuli, jindaboi ma Puroguru tet la awo mui shimi, daa woiyi me mɨ bɨni mɨn lani.
\v 6 Mum dai ɓala shi ko goko ma Puroguru bɨla ye goto kim Yeshu Kirishiti ya goto.
\s1 PEE WOUYO
\v 7 Moi bo awo, woi na ɓulmai pee kumaiginiu, dɨm manjo kumai mɨ ka kangha dumbo kɨ domin. Manjo kumayi yila ɓala mɨ ka kangha.
\v 8 Dai gɨn shimi na ɓulmai pee kumai do yi mai, mɨ jire la Kirishiti gɨn lamai, kɨduwa tɨkɨrɨm boi shi muluma ane, kang boi ma jirei apeni.
\v 9 Mum shi ɓala shi la kang boi ɗɨm shi kur molki, shi la tɨkɨrɨm boi da ɓanje.
\v 10 Mum ya jinda molki shi la kang boi, ɗɨm woi shaka ninni an dire yoniu.
\v 11 Ge bo mu shi kur molki shi la tɨkɨrɨm ɗɨm shi goto la tɨtɨrɨm, woi shi bɨna boi mɨ shi taa yikiu, kɨduwa tɨkɨrɨm a buunde yereni.
\v 12 Na ɓulmai taa yimai, ambo mono, kɨduwa jaɓe ɓalangin mamai wu mule, kɨduwa yimni.
\v 13 Na ɓulmai ta yimai, bopin, kɨduwa kɨ bɨn yi shi mɨ kɨ domin. Na ɓulmai ta yimai lakɨrjen, kɨduwa kɨ tai ɗɨmbiri ma mɨ gɨngɨnghai. Na ɓulmai ta yimai, ambo kalkal, kɨduwa kɨ bɨni yi Bonghi.
\v 14 Na ɓulmai ta yimai, bopin, kɨduwa kɨ bɨn yi mum shi ninni dumbo kɨ domin, Na ɓulmai ta yimai ambo gwatin, kɨduwa ka gɨddɨng, ɗɨm ɓala ma Puroguru a ɗuwoni lamai, ɗɨm kɨ tai ɗɨmbɨri ma mɨ gɨngɨnghai.
\v 15 Bo ku ye jinda la pani gɨn woigin mɨ lapaniu. Bo mondin mu shi jinda la pani woi jindaboi ma Bonghi la awoniu.
\v 16 Ge dai ɓiye wom la pani-wom dimbiyik yaa jindai, gɨn wom yero yaa jindai, gɨn ɗandekoi ma tuniya- woi pottɨna yi Bonghiyu ge pottɨni yi la pani.
\v 17 La pani gɨn jinda womondo ata goomma ane, ge anya ma shi ye wom Puroguru ɓala an ɗuko pabadan.
\s1 NASHUMA MA KƗRISHITI
\v 18 Ambo kalkal, me teghel goro shaka. Kim ka kangha, na shuma ma Kɨrishiti shi dooma, ɓanje ana shuma ma Kɨrishiti ɗɨgɨm wu doowu. Duwa shimi, mɨn bɨna me teghel goro shaka.
\v 19 Wu poɗowu laamu, ge woi wu porwu laamuu. Bo ɓa wu pottɨwu laamu au ɗuko gɨn mini. Ge shakam wun poɗawa, me a ape woi jiwu lamu.
\v 20 Ge ka gɨn purɨk ma mɨ Karkari ɗɨm dai ku bɨn yi jirei.
\v 21 Woi na ɓulmai kɨduwa woi ka bɨna yi jireu, ge kɨduwa kɨ bɨni yiki ɗɨm kɨduwa woi liwo pottɨma la jireu.
\v 22 Mandei na liwoi ge bo woi mum kirka Yeshu shi Kirishitiu? Mui shimi nashuma ma Kirishti, dumbo shi kirka Bonghi gɨn Lowoi.
\v 23 Woi mu ninni an kirke Lowoi bɨla ɗuwoni shi gɨn Bonghiyu. Dai ɓiye mum gɨpa Lowoi shi gɨn Bonghi.
\v 24 Bo bo mamai, mo wom ka kangha kɨdomin ɗuwoni la awomai. Bo wom ka kangha kɨdomin a ɗuwoni la awomai, aku ɗuko kɨm la awo Lowoi gɨn Bonghi.
\v 25 Me ɗoowe ko ɓalam shi ɓooma: tuniya mɨ pabadan.
\v 26 Na ɓulmai woiginni moi da moi au wolmamai.
\v 27 Bo bo mamai, purɨk mɨ ka gɨpa yini she ninni la awomai, woi ka lammai mondin muu bɨla kukumaiyu ɗɨmuu. Ge kim purɨkyi she kukumai wunduwoi dai, ɗɨm jire woi liwou, she ninni lamai kim wun kukumai, ku ɗuwoku lani.
\v 28 Ɓanje, ambo mono, ku ɗuwoku lani, kɨda shakam apa yini am ɗuko komu jik woi gɨn gumi gaanniu, shakam an doma.
\v 29 Bo ku bɨni shi mum tet, ku bɨni dai ɓiye na ye wom tet wu lotiyi ɗa yini.
\c 3
\s1 AMBO MA PUROGURU
\p
\v 1 Yingu kaamo jindaboi mɨ bonghi ɓooma, mɨ au naamamu ambo ma Puroguru, ɗɨm mɨn kɨshimi. Kɨduwa woiyi me la pani woi she bɨna yi muu, kɨduwa woi she bɨna yiniu.
\v 2 Ambo bo awo, ɓanje mɨn ambo ma Puroguru, ɗɨm woi wun bendɨlma kaamo ɗuko mɨ amu yimai donghuu, mu bɨni shaka mɨ Kɨrishiti an ape yini, Am ɗuko ki shii, kɨduwa am almani kim shii yiki.
\v 3 Dai mum shi gɨn loi awoi me ko wom do gaan, ɗunghani kooni bɨla maane kooni karkat, kim shi kɨm shi karkat.
\v 4 Dai ɓiye na jaɓe ɓala shii lapɨre kumai; duwa jaɓe ɓala lapɨre kumai.
\v 5 Ku bɨni Kɨrishiti doni da bɨla gɨre jaɓe ɓala, ɗɨm yini woi jaɓe ɓala yikiu.
\v 6 Woi muu nini an ɗuko lani bɨla twi gaan gɨn jaɓe ɓalau. Woi muu twi gaan gɨn jaɓe ɓala alayau, kanje bɨna yiniu.
\v 7 Kaa ambo mono, boku ɓau mondin mu bɨla wolmaiyu, mum shii yee wom teet shii mum teet, kim Kɨrishiti shi teet.
\v 8 "Mum jaɓa ɓala pottɨni yi amna yaanjin, daa amna yaanjin a jaɓe ɓala dumbo kɨ domin. Ɗaa woiyi me Loma Puroguru apana, kɨduwa bɨla jupule wutau ma amna yaanjin.
\v 9 Dai mum wun loya ɗa yi Puroguru woi shii twi gaan gɨn jaɓe ɓalau, kɨduwa kaamo ma Puroguru la awoni. Woi an ɗɨm twi gaan gɨn jaɓe ɓalau duwa wu loyi ɗa yi Puroguru.
\v 10 La woyi me ambo ma Puroguru gɨn ambo ma amna yaanjin wun apawa. Dai mum woi shii yee wom teeru woi pottɨni yi Puroguruu, anya mum woi shii jinda duwoniu.
\s1 KUYE JINDA APOMAI
\v 11 Kɨda me tupi mɨ ka kangha kɨdomin: Kɨda mɨ yee jinda apomu,
\v 12 Woi ki Kayinuu, mɨ dona yi amna yaanjin ɗɨm a duwa mur molki. Daa mi duwa munni? Kɨduwa wutau mani gɨnggɨngha ma molki ɗɨm mɨ teet.
\v 13 Ba yalemaiyu mwalanno, bo la pani a kurmai.
\v 14 Mɨ bɨni mu goowomu la muru taa la tuniya, kɨduwa mɨn jinda mwalan. Dai mum woi shii jindaboiyu, shii munni.
\v 15 Dai mum shii kur duwoni, na duna muru. Ku bɨn dai woi tuniya mɨ paabadan la awo na duna muruu.
\v 16 Ɗa yi woyi me, mɨ bɨn yi jindaboi kɨduwa Kɨrishiti a ɓoi tuniyani duwa mini. Mɨni kɨm am ɓoi tuniyamu daa mwalanmu.
\v 17 Ge dai mum shii gɨn pinen mɨ la pani ala duwoni shii lammai ɗɨm woi kangha yereyashɨk maniu, ɗɨngaɗɨnga jindaboi ma Puroguru la awonii?
\v 18 Ambo mono, bomu yee jindaboi kara ma yila ɓala kanje ma bookwu, ge mɨ yee la wutau gɨn jire.
\s1 LƗMMAI GAAN PUROGURU
\v 19 Daa shimi, mɨ bɨni mɨn doma la jire, mu bɨni awomu gaanni.
\v 20 Kɨda bo awomu amai mɨni, Puroguru shi ɓambɨram a tai awomu, ɗɨm a bɨn wonduwoingin dai.
\v 21 Moi bo awo, bo woi awomu maamɨnau, koomu jik gaan Puroguru.
\v 22 Dai wom mɨn lawa am waamai yini, kɨduwa mɨn taa goro kumai mani, mɨn yee wom gana bo awoni.
\v 23 Me shimi kumai mani: kɨda mu ɓoijire ko yim Lowo mani Yeshu Kɨrishiti, ɗɨm mɨ yee jinda apomu, kim shi ɓooma kumaiyi me.
\v 24 Dai mum shii taa goro kumai ma Puroguru, shii la awoni, ɗungha Puroguru ɗɨm la awoni. Duwa me mɨn bɨna shi la awomu, Ɗa yi Lɨm mɨ shii ɓooma.
\c 4
\s1 LƗM MA PUROGURU GƗN MA NASHUMA
\p
\v 1 Moi bo awo, boku lɨuwi gɨn dai ɓiye lɨmu. Bo shiimi, ku kɨr lɨmgini ku ali kanje pottuwa yi Puroguru. Duwa ana wouyo ma lɨwo ɗɨgɨm butawa doo la pani.
\v 2 Ɗa yi me aku bɨn yi Lɨm ma Puroguru- dai Lɨm mi shi lɨwa Yeshu Kɨrishiti a doni la dɨmbiyik shi ma Puroguru,
\v 3 ɗɨm dai lɨm mɨ woi lɨwa gɨn Yeshuu woi pottɨna yi Puroguruu. Lɨmi me nashuuma ma Kɨrishiti, mɨ kaa kangha shi doomai, a maleni dooma la pani.
\v 4 Ku pottɨku yi Puroguru, ambo mono, ku tai dɨmbɨri mawu, kɨduwa shi mɨ la awomai a tai ɓaɓambɨram ko mɨ shi shi mɨ la pan.
\v 5 Wuni pottɨwu la pani, kɨduwa shiimi wom wun ɓalmai mɨ la pani, la pani ɗɨm shee kanghawu.
\v 6 Mɨ pottɨmu yi Puroguru, dai mum bɨna yi Puroguru shii kangha mu. Mum woi pottɨna yi Puroguruu woi shii kangha muu. Ɗa yi me, mɨn bɨn yi lɨm ma jire gɨn ma liwo.
\s1 PUROGURU SHI JINDABOI
\v 7 Moi bo awo, mo mɨ yee jinda apomu, kɨda jindaboi pottɨta yi Puroguru, ɗɨm mum shi jindaboi loyo ma Puroguru ɗɨm a bɨn yi Puroguru.
\v 8 Mum woi shi jindaboiyu woi shi ma Puroguruu, kɨda Puroguru shi jindaboi.
\v 9 Kɨduwa woyi me jindaboi ma Puroguru a apeni derenmu, daa Puroguru a tanguru Lowo mani ɗumoi la pani, daa mɨ ɗamu ɗa yini.
\v 10 La woyime jindaboiyi, woi mɨni mɨn yaa jinda Puroguruu, ge shii yaa jindamu ɗɨm tangɨra Lowo mani bɨla ɗuwoni na muule jaɓe ɓala maamu.
\v 11 Moi bo awo, dumbo Puroguru yaa jindamu kiime, mɨn kɨm mɨ yee jinda apomu.
\v 12 Woi mu nini tɨmna al Puroguruu, bo mɨn jinda apomu, Puroguru ɗunghani la awomu, ɗɨm jindaboi mani she ɗawat la awomu.
\v 13 Ɗa yi me mɨ bɨni kɨda mɨni mɨn laani shi ɗɨm shi laamu kɨduwa a ɓoomu yere lɨm mani.
\v 14 Kɨma, mɨ ali ɗɨm mɨ ɓoi shita kɨda Puroguru a tangɨtɨru Lowo mani, daa bɨla ɗuwoni Nagɨpe ko la pani.
\v 15 Anya ma lɨwa Yeshu loma Puroguru, Puroguru shii sharap la awoni, shii ɗɨm la awo Puroguru.
\v 16 Mɨ bɨni Kɨma, mɨn gɨn ɓoijire ko jindaboi ma Puroguru doo yimu. Puroguru shii jindaiboyi, ɗɨm shi mum ɗuwana la jindaboi shii la awo Puroguru, Puroguru ɗɨm an ɗuko la awoni.
\v 17 Kɨduwa shimi, jindaboiyi me a yireto ɗawat la derenmu, duwa mɨ ɗuwomu koomu jik por kumai, kɨduwa ki mɨ shi yiki, kɨshiimi mɨn kɨm la pani me.
\v 18 Woi shoori yiki la jindaboiyu, bo shimi jindaboi mɨ gwang shii por shoori, kɨduwa shoori wun goto goro apowu gɨn kindi kindi. Ge shi nashoori woi ɗuwana kɨkɨt la jindaboiyu.
\v 19 Mɨn jindaboi duwa Puroguru lwa goro jindamu.
\v 20 Bo bɨlani a ɓale, '' Na jinda Puroguru,'' ɗɨm shi kur molki, shi na liwoni. Kɨda mum woi shi ya jinda molki mɨ shi almaniu, woi an jinda Puroguru mɨ woi shi tɨmna almaniu.
\v 21 Kɨma, me shimi kumai mɨ mɨn watɨra yini. Dai mum shi jinda Puroguru mbak bɨla yee jinda molki.
\c 5
\s1 ƁOIJIRE AYE JEGE GƗN LAPANI
\p
\v 1 Anya ma ɓwajire ko Yeshu shi Kɨrishitii shi loyo ma Puroguru. Ɗɨm anya ma ya jinda bong, an jinda lowo mɨ lottɨna yini kɨm.
\v 2 Kɨduwa me mɨ bɨni mɨn jinda ambo ma Puroguru. Bomu ye jinda Puroguru ɗɨm mɨn taa goro wouyongin mani.
\v 3 Kɨda me shimi jindaboi ko Puroguru: bo mɨn taa goro kumai mani. Ɗɨm kumaigin mani woi wun linde boiyu.
\v 4 Dai anya ma mɨ Puroguru loya shi mai lapani me shimi jege ma mai lapani: ɓoijire mamu.
\v 5 Mandei mum maa lapanii? Mum shi ɓwa jire Yeshui Lowo ma Puroguru.
\s1 SHITA KO LOWOMANI
\v 6 Me shimi dona ɗa yi gwa gɨn doom: Yeshu Kirishiti. A doni woi kara yi gwau, ge ɗa yi gwa gɨn doom.
\v 7 Kɨda moi kunung ana ɓoi shita:
\v 8 Lɨmi, Gwai, ɗɨm gɨn doomi. Moi kunungyi boowu ɗumoi.
\v 9 Bomu gɨpe shita ma miya, shita ma Puroguru atai ɓambɨram. Kɨduwa ɓoi ɓala ma Puroguru shimi- A ɓoi shita ko Lowo mani kɨm.
\v 10 Shi mɨ ɓwa jire ko Lowo ma Puroguru shi ɓoi ɓala boboni. Anya ma mɨ woi shi ɓwa jire ko Lowo ma Puroguruu, a maneyi na liwo. Kɨduwa woi shi ɓwa jire ko shita mɨ Puroguru ɓwa ko Lowo maniu.
\v 11 Ɗɨm shita shimi me: Puroguru a ɓoomu tuniya mɨ paabadan, ɗɨm tuniyai yi Lowo mani.
\v 12 Shi mɨ shi gɨn Lowoi shi gɨn tuniya. Shi mɨ woi shi gɨn Lowo ma Puroguru woi shi gɨn tuniyau.
\s1 WAI TUNIYA MA PAABADAN
\v 13 Woyingin mɨ na ɓulmai me kɨda ku bɨni ka gɨn tuniya mɨ paabadan-yi kamai mɨ ka ɓwa jire yi Lowo ma Puroguru.
\v 14 Ɗɨm, me shimi lwoi awo mɨ mɨn gɨn shi gaanni, bo mu ye kumbo ma anya mi an ɓomu ɗa yi wom shi jindai, ɗɨm shi kanghamu.
\v 15 Ɗɨm, bomu bɨni shi kanghamu-anya mi mun lawa yini- mu bɨni mu waai anya mi mɨn lawa yini.
\v 16 Bo Mu a al molki aye jaɓe ɓala mɨ woi yana bo muruu, mbak bɨla ye kumbo, Puroguru ɗɨm an ɓonni tuniya. Naa yi moi jaɓe ɓala mawu woi yana bo muruu. Jaɓe ɓala ninni mɨ yana bo muru-woi na ɓalu bɨla ye kumbo ko shimiu.
\v 17 Dai kindi ye wom teet jaɓe ɓala-ge jaɓe ɓala ninni mɨ woi yana bo muruu.
\v 18 Mu bɨni anya muu pɨla mɨ wun looya yi Puroguru woi shi jaɓe ɓalau. Ge dai mum Puroguru looya shi ɗaure koni, ɗɨm na gɨngɨn awo wani yini pɨrau.
\v 19 Mɨ bɨni mɨn ma Puroguru, ɗɨm mɨ bɨni dai ɓiye lapani she goro ara na gɨngɨnawoi me.
\v 20 Ge mu bɨni kɨdai Lowo ma Puroguru a doni, ɗɨm a wi mɨni mɨ gare laki̇, mɨ bɨn yini shi jirei, ɗɨm mɨn laani shi mɨ shi jirei-ɗɨm la Lowomani Yeshu Kirishiti. Shii Puroguru mɨ jire gɨn tuniya mɨ paabadan.
\v 21 Ka ambo, ku por koomai bo tapɨre pɨrangin.

30
64-2JN.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,30 @@
\id 2JN
\ide UTF-8
\h 2-YAHAYA MƗ RAAP
\toc1 2-YAHAYA MƗ RAAP
\toc2 2-YAHAYA MƗ RAAP
\toc3 2jn
\mt 2-YAHAYA MƗ RAAP
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Pottɨni yi mɨɓambɨram doo yi ji beelɨmoro beelɨma gɨn ambo mondo, moi naa jindawu la jire- woi kara naaniu, ge dai gɨn moi wun bɨna yi jire kɨm-
\v 2 duwa jire ji she lamu ɗɨm ata ɗuko gɨn mɨni paabadan.
\v 3 Mo yashɨk, yere yashɨk, talai awo au ɗuko gɨn mɨni, dowa yi Puroguru Bongmu gɨn Yeshu Kɨrishiti Loma Bong, la jire gɨn jindaboi.
\s1 KU ƊUWOKU LA KUKUK MA KƗRISHITI
\v 4 Na yee shakɨrakyik kɨɗekɨɗe shakam naa waa yere ambo monji wun goto la jire, kim mɨn gɨpa kumai mɨ pottɨna yi Bong.
\v 5 Ɓanje naa kumbumaji, tamno- woi ki naa ɓulji pee kumaiyu, ge ji mɨn waa dumbo domin, bɨla mɨ yee jinda apomu.
\v 6 Me shimi jindaboi, mɨ am goto la kumai mani. Me shiimi kumaiyi, kɨkɨt ki mɨ kaa kangha domin, kɨda ku yee goto laki.
\v 7 Kɨduwa anatekɨle boi wu butowu do la pani, moi woi wun luwa Yeshu a doni la pani la dimbiyikwu. Me shii natekɨle boii ɗɨm nashuuma ma Kɨrɨshiti.
\v 8 Ku yinge gɨn koomai, duwa boku wule wonduwingin moi dai mɨn yaa wutau koowuu, ge duwa ku gɨpe kap ɓiye bolenje mamai.
\v 9 Anya ma twa gaan ɗɨm wai ɗuwana la kukuk ma Kɨrishitiu woi shii gɨn Puroguruu. Mum ɗuwana la kukukyii shi gɨn Bonghi gɨn Lowoi dai.
\v 10 Bo mondin muu a doni yimai, ɗɨm wai gɨn kaamo kukukyi meu, bo ku gɨpeyi la mɨna mamaiyu ɗɨm bo ku daayiu.
\v 11 Kɨduwa dai mum daaya a ɗuwoni gɨn shii la gɨnggɨng wutaungin mani.
\s1 DAANJE
\v 12 Naa gɨn wonduwoingin ɗɨgɨm mɨ ana ɓulji, ge woi na ya jinda ɓulmai la likatkat gɨn gwa ɓulou. Duwa shiimi, naa jinda taa yiji mu yee ɓala bok gɨn bok, duwa popolok awo maamu gɨmeni.
\v 13 Ambo ma moloji bebelai wun daamaji.

33
65-3JN.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,33 @@
\id 3JN
\ide UTF-8
\h 3 YAHAYA MƗ KUNUNG
\toc1 3 YAHAYA MƗ KUNUNG
\toc2 3 YAHAYA MƗ KUNUNG
\toc3 3jn
\mt 3 YAHAYA MƗ KUNUNG
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Mɨɓambɨram doo yi Gayush, mɨ naa yaa jindani la jire.
\v 2 Lowo bo awo, na kumbe ka wai twi gaan la wonduwoingin dai gɨn jangjang yik, ki mɨ tuniyawo twa gaan.
\v 3 Duwa naa popolok awo kɨɗekɨɗe shakam mwalan doowa ɗɨm wun ɓwa shita ko jire mongo, ki mɨ kai goto la jire.
\v 4 Woi popolok awo niini kɨɗekɨɗe mɨ naa gɨn shi taa meu, na kang ambo mono wun goto la jire.
\s1 PAYE GWANPURO MA GAYUSH
\v 5 Lowo bo awo, ka ape ɗuko mɨ teet anya shakai pɨla mɨ kai wutau ko mwalan ɗɨm gɨn ko maawuyan,
\v 6 moi wun ɓwa shita ma jinaboi mongo la yero Yikilishiya. Ka yee wom gwang kai wourawuna shaka goto maawu la goko mɨ yena yi Puroguru,
\v 7 kɨduwa daa la yimmi wun porawa pani, woi wun gɨpa wonduwoi yi angaunginiu.
\v 8 Mɨni, am gɨpɨmawu kishimi, kɨda am ɗuko ana koduken wutau jire.
\s1 DIOTAPSH NA KUR TAA GORO ƁALA
\v 9 Na ɓul wonduwoi ko Anaɓoijire, ge Diotapash, mɨ shi jindai bɨla ɗuwoni domin lawu, woi gɨpa mɨnau.
\v 10 Duwa shimi, bono dono, ana shen wutaungin mani mɨ shi yaa, kim shi ɓala wom gɨngɨngha koomu gɨn gɨngɨn ɓalangin. Wom shi yaa woi poosha awomuu, shi gɨn kooni woi gɨpa mwalanu. A gai moi wun jindai wu yee shimi ɗɨm a gaashe wuni la anaɓoijire.
\v 11 Lowo bo awo, boko kuke wom gɨngɨnghau ge kuku wom gwang. Shi mum nayee wom gwang shi ma Puroguru; Shi mɨ nayee wom gɨngɨngha waani al Puroguruu.
\v 12 Dameturush shi gɨn shita yi miya dai ɗɨm ko jire gɨn kooro. Mɨn ɓoi shita kɨm, ɗɨm ku bɨni ɓale duwa ɓala maamu jire.
\s1 ƁOI SHITAM GWANG MA DEMETURUSH
\v 13 Naa gɨn wonduwoingin ɗɨgɨm mɨ ana ɓulwo, ge woi na jinda ɓulmawu gɨn woma ɓulo gɨn gwaɓulou.
\v 14 Ge na ɗimbe na al we kɨlang, ɗɨm bɨla mɨ yee ɓala book gɨn book.
\v 15 Mo anma awo ɗuwoni gɨn kai. Sheriyan daamowo. Ka dai Sheriyan yim gɨn yim.

53
66-JUD.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,53 @@
\id JUD
\ide UTF-8
\h YAHUJA
\toc1 YAHUJA
\toc2 YAHUJA
\toc3 jud
\mt YAHUJA
\c 1
\s1 DAANJE
\p
\v 1 Yahuja kwarak ma Yeshu Kɨrishiti, ɗɨm mol Yakub doo yi moi wun naawuna, la jindaboi ma Puroguru Bong, ɗɨm ɗunghawu duwa Yeshu Kɨrishiti.
\v 2 Mo yashik gɨn talai awo gɨn jindaboi bɨla miyeni yimai.
\s1 KAYE KUMAI KO ANAMALƗM MA LƗUWO
\v 3 Moi bo awono, shakam naa ya jindai na ɓuli doo yimai ko yere wonduwoingin ma gɨpakoi maamu, a ɗuwoni mbak na ɓuli doo yimai ku yee yimai yau kɨɗekɨɗe kɨduwa ɓoijire mɨ wun ɓwa doo yi ana ɓoijirei.
\v 4 kɨduwa yere miya wu kwattuwu shirakka doo laamai, miya moi wun gɨn boshita yiwu ma tɨlma. Miya moi woi wun taa goro Puroguruu moi wun kaila yashik ma Puroguru maane ɗaa wom bojinda, ɗɨm moi wun kirka nakomɨna maamu kara shi Nakomu, Yeshu Kɨrishiti.
\v 5 Ɓanje naa jindai na shenmai-dai gɨn shimi gɨn bɨnmamani dai- kɨda Nakomu a ɗai miya la ali Mashar, ge bi shimi a mule moi woi wun ɓwa jireu.
\v 6 Ɗɨm anatangi moi woi wun kwa bo wutau maawuu, ge moi wun ɓagha kwane bo ɗuko maawu-Puroguru a loi wuni la jaglangin, ma paabadan la nong tɨkɨrɨmboi, duwa nong pori ma kumai.
\v 7 Ɗunghani ki Shodoma gɨn Gomora gɨn alingin moi kongolwu. Moi wun ɓwa koowu bo kwalalakwalala ɗɨm wun taawa goro woma jinda ma dimbiyik. Wu maane wuni ɗaa wom boshita ma moi awu kang kindi la wati mɨ paabadan.
\v 8 Ki shiimi kɨm, ana juwangin moi kɨma wun jaɓa dimbiyiwu. Ɗɨm wu kur joko, ɗɨm wun ɓale wom gɨnggɨngha ko moi ana darma.
\v 9 Ge anya Mikayilu mɨ ɓambɨram ma ana tangi, shakam shi kirki gɨn amna yaanjin ko muruu Musha, woi shi ɗɨma doo gɨn ɓalam gɨngɨngha ma kumai koniu. Bo shiimi a ɓale, "Mo Makam bɨla pekewe!"
\v 10 Ge miyai moi wun doo gɨn ɓala mɨ gɨnggɨngha ko wom woi wun gaara lakiu. Ɗɨm wom wun bɨna-shimi wom luungin wun yimai la kindi bɨnmani-me shimi wom jalawuna.
\v 11 Liwo rawu! kɨduwa wun goto la goko ma Kayinu, ɗɨm wu wii koowu bo wolje ki ma Balaam bo lau shakta. Wu tɨlewu la yil shen ma Korah.
\v 12 Moi kaamo tukatuka guwat bo lang ma jindaboi mamai. Wun lang la kindi gumi, wun wuɗe kara koowu, wun awi mɨ woi guru lakiu, mɨ yiwet dɨlmai, wun shoɓiyan basha moi woi loyowu yikiu--muru baarɨmani raap, poɗɨmawu da angɨrwu--
\v 13 Wun noning tangkal la nong gwa, shukshuk la kindi gumi maawu, wun niiningin moi wolawa, mɨ tɨkɨrɨmboi maawu ɗunghani ma paabadan.
\v 14 Anuhu, na boila bi Adamu a ye wouyo koowu, a ɓale, "Yingu! Makam shii dooma gɨn dendɨrengin ko dendɨrengin ma moi karkat mani.
\v 15 Shi dooma bɨla ye kumai ko anya ma, Shi dooma bɨla kaye kumai ko moi wai wun taa goro puroguru la wutau maawu mɨ wun yaa woi ɗa ko goko ma Puroguruu, gɨn ko dai yila ɓalangin ma batɨna ma ana jaɓe ɓala ma moi ana kindi taa goro puroguru, mɨ wun ɓala kooni.
\v 16 "Moi ana ɓala goro kumo, ana kuyebok, moi ana taa goro gɨnggɨng shen maawu. Wun ana gɨre koi, moi, kɨda wun jinda kara kowu, ana ɗande ko miya.
\s1 ƁƗRKUMO GƗN ƁOIƁALA
\v 17 Ge kaamai, moi bo awo, ku shen yila ɓalangin mɨ wun ɓalmai ɗa bo anatupi ma Nakomu Yeshu Kɨrishiti,
\v 18 wu ɓalmai, "la teeghɨl shaka aku wai ana joluk moi wun taa goro wom mawu woi ma Puroguruu."
\v 19 Miya moi ana tɨke deren. Moi la pani, ɗɨm woi wun gɨn Lɨmmiyu.
\v 20 Ge kaamai, moi bo awo, ku ɗɨgh koomai la ɓoijire mɨ karkat ɗɨm ka kumbo la Lɨm mɨ karkat,
\v 21 ku koi komai la jindaboi ma Puroguru ɗɨm ku moi yashɨk ma Nakomu Yeshu Kɨrishiti mɨ shi doonna gɨn tuniya mɨ pa'abadan.
\v 22 Ku ape yereyashɨk ko moi ana kɨkɨnka.
\v 23 Ku ɗai yerei ɗa yi sharɨmuwu bo wati. Ko yerei ku ape yereyashɨk gɨn shoori laki, ku jone anya landa mɨ bubut ma dimbiyik jaɓaya.
\s1 LOI SHAƊAK
\v 24 Ɓanje doo yi shi mɨ an ɗɨm gamamai diire yo, ɗɨm mɨ an wumamai bɨla ku yiraku gaan darma mani, mɨ woi bo ɓeelo yiniu ɗɨm gɨn shakɨrakyik mɨ ɗɨgɨm,
\v 25 dooma yi Puroguru ɗumoi na gɨpe koomu ɗa Yeshu Kɨrishiti Nakomu, mo darma, bo joko joko, mɨ taa dai, gɨn dɨmbɨri, shakangin moi gowawa, ɓanje, gɨn paabadan. Yenikishimi.

683
67-REV.usfm Normal file
View File

@ -0,0 +1,683 @@
\id REV
\ide UTF-8
\h WOM APANA
\toc1 WOM APANA
\toc2 WOM APANA
\toc3 rev
\mt WOM APANA
\c 1
\s1 ALJUWAN MA YESHU KƗRISHITI
\p
\v 1 Me wom apana ma Yeshu Kɨrishiti mɨ Puroguru ɓoona bɨla shi ape ko kwarinjen mani mɨ mbak an do yima la shaka kalla. A wii bɨla bɨni, tanga Natangi doyi kwarak mani Yahaya.
\v 2 Yahaya a ɓoi shitta ko yila ɓala ma Puroguru gɨn shitta mɨ wun ɓwa ko Yeshu Kɨrishiti gɨn dai ɓiye wom shi ala.
\v 3 Shaɗak moi wun yinge likalikat bongbong gɨn moi ana kake kumowu gɨn wouyoi me, gɨn moi ana taa goro wom ɓulmani laki, kɨduwa shakai neem.
\s1 DAANJE TAYI YIKILISHIYANGIN BOILA
\v 4 Yahaya, doyi Yikilishiya boila la Ashiya: Mo yashik ɗuwoni yimai gɨn talai awo mɨ na doma yi mum shi nene, ɗɨm gɨn mum jin nini, gɨn mɨ na dooma, ɗɨm gɨn ma lɨmgin boila moi wun gaan kuturak joko mani,
\v 5 mɨ pottɨna yi Yeshu Kɨrishiti, mɨ na ɓoi shitta mɨ teet, lowo na gaan ma moi mutawa, ɗɨm na twi joko ko amnangin moi lapani. Yi mum yaa jindamu ɗɨm laka mɨna bo jaɓeɓalangin mamu ɗaa yi doom mani -
\v 6 a mane mɨni joko, ambojoko ma Puroguru gɨn Bonghi - yini darma gɨn dɨmbɨri ɗuwoni paabadan. Yeni kɨshimi.
\v 7 Yingu, shi dooma la awi; anya yero pɨla an almani, gɨn moi wun jiɗaya. Dai ɓiye kamo miya lapani au jung awo duwani, ou, Yeni kɨshimi.
\v 8 "Nani, Na Alpha gɨn Omega" "Mɨ domin gɨn tekshek" ɓala Makam Puroguru. "Shi mɨ Shi nene, ɗɨm mum jin nini, ɗɨm mɨ na doma, mɨ taa dɨmbɨri."
\s1 ALJUWAN MA LOWO MA MU
\v 9 Nani, Yahaya-molmai ɗɨm na kang kindikindii gɨn kamai ɗɨm la joko gɨn dinge kanadi mɨ la Yeshu - na la kula mu wun nare Patmosh kɨduwa yila ɓala ma Puroguru ɗɨm gɨn ɓoi shitta ko Yeshu,
\v 10 na la lɨm la pori ma Makam. Na kang yila ɓala bongbong bino ki ma ɓili,
\v 11 a ɓale, "Ɓulu wom kai ala la likalikat, ɗɨm ka tange yi Yikilishiya boila - ta Apisha, ta Shimirna, ta Birgamash ta Tayatɨra, ta Shardishu, ta Piladelpiya, gɨn ta Ladokiya."
\v 12 Na kaghɨlono ɓila na al Mum na yino ɓala, ɗɨm na kaghɨlana na al bo loi pitila boila koulumawu gɨn bulabulam na darma.
\v 13 La deren bo loi pitilai billani nini kii lowo ma Mu, wolma nong landa dɨrni, gaɓe dona da koyoni, ɗɨm gɨn landa waari ma bulabulam na darma la gongoni.
\v 14 Wakai kooni popolok ki ashilanda- ɗɨm popolok ki yondɨrali, ɗɨm yereni ki yilik waati.
\v 15 Yooni ki kouluma duɗaduɗa, ki duɗaduɗa mɨ wun koula gɨn waati, ɗɨm ki kwi kayo gwaangin.
\v 16 Shi gɨn niningin boila la arni mɨ tumni, ɗɨm tashkat ji ɓau boro raap porma la boni. Bo yereni shilishilip ki ɓwau pori.
\v 17 Shakam na alaya, na wukurono bo yooni ki Mum murana. A loi arni mɨ tumni koono ɗɨm a ɓale, "Boko kang shoriu. Nani domin gɨn tekshek,
\v 18 ɗɨm mɨ shi gɨn tuniya. Jino murno, ge yingu, Na gɨn tuniya paabadan. Ɗɨm na gɨn kwanmen ma au bo muru gɨn ma Hadish.
\v 19 Dai gɨn shimi ka ɓull wom kai ala, wom ɓanje, gɨn wom an yima bi woiyime.
\v 20 Ge bo ko wom laki mɨ bo tukunje ko niningin moi boila mɨ kai ala la arno mɨ tumni, gɨn bo loi pitilangin boila ma bulabula: Niningin boilai wun Anatangi ma Yikilishiya boila ɗɨm bo loi pitilangin boilai wuni Yikilishiya moi boilai."
\c 2
\s1 TANGI TA APISHA
\p
\v 1 "Ta yi natangi ma Puroguru ma Yikilishiya mɨ Apisha, ɓulu; 'moi yila ɓalangin ma mɨ kwa niningin boila la arni mɨ tumni ɗɨm mɨ na balma la woma kwoi wati ma bula bula boila.
\v 2 "Na ɓin wom kai ya la gɨrgɨt wutau mongo gɨn kanadi la dingɨma mango, na ɓɨni waka lɨu miya ana kerek awou, na bɨni ka kɨr moi wun ɓala wun anatupi ge woi ɗiu, ɗɨm ka wai wuni ana lɨuwo.
\v 3 Na bɨni kai gɨn kanadi la dingɨmai, ɗɨm ka kang kindi kindi keɗe keɗe duwa yimno, ɗɨm woi yalaghau.
\v 4 Ge jire na gɨn jabɨma awo kowo kɨda ka ɓau jindaboi mango mɨ domin. Ka sheni boi mɨ kai yukuraka.
\v 5 Ka lɨu tubi ka ye wom jiko yimai domin. Dɨm boko lɨu tubi, ɓambamu ana do yiwo na gɨre bo loi pitilla mongo yi boim yiki.
\v 6 Ge kai gɨn woyiime; ka kur wom miya Nicolaitia wun yaa, mɨ na kɨm na kura.
\v 7 Mo mum shi gɨn kumo bɨla kake wom lɨm ɓalmai ko yikilishiyangin. Yi shi mum ya jege ana ɓooni goko bɨla shi twi loyo showi ma tuniya mɨ ɗuwana la joko ma Puroguru.""'
\s1 TANGI TAYI SHIMIRNA
\v 8 "Tayi Natangi ma Puroguru ma Yikilishiya mɨ Shimirna, ɓulu; 'Me yila balangin ma mɨ domin gɨn tekshek, mɨ jin murni ɗɨm shi gɨn tuniya kɨma.
\v 9 Na bɨn kindi kindi mongo gɨn kindi mongo, ge kai gɨn gɨna. "Na bɨn jaɓe yim ma moi wun ɓalmai wuni wun miya Yahuda, ge woi ɗiu. Wun gawi kumbo ma Amna yaanjin.
\v 10 Boko shoore kindikindi mɨ kai nem kanghayu. Yingu! Amna yaanjin shi neem muke yere apomai la jarɨm kɨda bɨla kɨrmai, ɗɨm aku kang kindi kindi ma bonko gum. Ka ye ɗukom teet da bo muru ɗɨm ana ɓoowo joko ma tuniya.
\v 11 Mo shi mɨ shi gɨn kumo kake kumoni ko wom lɨm shi ɓalmai ko Yikilishiyangin. Mɨ ya jege wani kang pɨrma muru na raapwu.""'
\s1 TANGI TAYI BARGAMASH
\v 12 "Tayi Natangi ma Puroguru ma Yikilishiya mɨ Bargamash, ɓulu; 'Moi yila ɓalangin ma shi mɨ na tashkat ji ɓau boro raap.
\v 13 "Na bɨn boim kai ɗuko, nene boi mɨ joko ma Amna yaanjin yike. Dai gɨn shimi kai koi yimno ngwet. Na bɨni woi kai kirka ɓoijire mongo koonou, anya la bonkongin ma Antipash na ɓoi shitta mono, mu mono mɨ teet, mɨ wun duwa munni lamai, nene boim Amna yaanjin shi ɗuko.
\v 14 Ge na gɨn wonduwoingin kalla koowo, kai gɨn yerei moi wun lwa koi keɗe keɗe ko kukuk ma Balaam, mɨ kukuna gɨn ko Balak bɨla loi guwat dire yoo gaan miya Yishirayila, kɨda bɨla wu twi wombotuma ma tapre pɨra pɨrangin ɗɨm gɨn duko kwalalakwalala.
\v 15 La gokoi shimi, kai gin yerei moi wun kwa ngwen ngwet kukuk ma miya Nikolaita.
\v 16 Ka lɨu tubi, dai gɨn shimi! bo woi ɗiu, na doo kɨlang kɨlang yiwo, ana mɨn shagha yiwu gɨn tashkat mɨ la bono. Mo mum shi gɨn kumo kake kumoni ko wom lɨm shi ɓalmai ko Yikilishiya.
\v 17 Mɨ ya jege, ana ɓooni yere manna mɨ bo tukunje, ɗɨm ana ɓooni guwat mɨ popolok gɨn pee yim ɓulmani koi, yim mɨ woi mu bɨnau ge dɨm shi mɨ gɨpa""'
\s1 TANGI TAYI TIYATIRA
\v 18 "Tayi Natangi ma Puroguru ma yikilishiya mɨ Tiyatira, ɓulu; 'moi yila ɓalangin ma Lowo ma Puroguru, mɨ shi gɨ yero ki yilik waati gɨn yooni ki kouluma duɗa duɗa.
\v 19 "Na bɨn wom kai ya, jindaboi gɨn ɓoijire ɗɨm kwarak kwarak gɨn dinge kanadi mongo. Na bɨn wom kai yaa la bonkongini moi a tai wom kai yaa domin.
\v 20 Ge na gɨn woyiime kowo: ka kur ɓɨr kumo tamnoije Jezebel, ji she nai kooro nawouyo ma Puroguru. Ɗaa yi kukuk mondo a tekɨle kwarɨnjen mono bo kwalala kwalala, ɗɨm wu twi wombotuma ma tapɨre pɨra pɨrangin.
\v 21 Na ɓondo shaka bɨla lɨu tubi ge woi she ya jinda lɨu tubi ko kwalala kwalala mondou.
\v 22 Yingu! Ana mukumoro ko danki ann pɨra, ɗɨm moi ana kwalala kwalala gɨn shire la kindikindi keɗe keɗe, dɨm bowu lɨu tubi ko wom she yimai.
\v 23 Ana peere ambo mondo ɗɨm dai Yikilishiya au bɨnmai Nani na nabɨn awo miya. Ana ɓoomai gɨn ko anya ma lamai kɨrkɨt ko wom ya.
\v 24 Ge do yi ka moi ka ɓaaghaka Tiyatira, yi dai anya ma mɨ woi shi lɨuwa gɨn kukukyi meu, ɗɨm woi shi bɨna wom yerei wun nai juduk wondowoingin ma Amna yaanjiniu-du yimai na ɓalmai" woi na lwa bɨla wom dɨɗɨrɨk komaiyu.'
\v 25 Dai gɨn shimi, mbak ku koi ngwet dɨm bono dono.
\v 26 Shi mɨ ya jege dɨm ya wom na yaa da tekshek, shi ana bonni dimbirir ko Alingin.
\v 27 An kerekawo la joko mani ani taɗimawu bɨla wu ɓujurowu ki kille loɓok.
\v 28 kishimi kɨm na gɨpa yi Baagha, ɗɨm ana ɓooni nini boshang.
\v 29 mo shi mɨ shi gɨn kumo bɨla kake kumoni ko wom lɨm shi balmai ko Yikilishiyangin.""'
\c 3
\s1 TANGI TAYI SHADISHU
\p
\v 1 "Tayi Natangi ma Puroguru ma Yikilishiya mɨ Shadishu, ɓullu: 'Moi yila ɓalangin ma mɨ shi kwa Lɨmgin boila ma Puroguru gɨn niningin boilai. "Na bɨni wom kai yaa. Kai almai kai ngɨrma mɨ na tuniya ge murwo.
\v 2 Yilku ɗɨm ku ɓoi dɨmbɨri ko wom ɓaghana, ge shi nem bo muru, kɨduwa woi na wa wutau mongo gɨmmani bo yero Puroguru monou.
\v 3 Ka Sheni, dai gɨn shimi, wom kai gɨpa gɨn wom kai kangha. Taku goroi ɗɨm ka lɨu tubi. Ge bo woi kai yilakau, ana doma ki na shiri, ɗɨm waku bɨn shakam ana do koowou.
\v 4 Ge yim yere minya nini kalla la ali Shardishu moi wowun gɨnda pinen maawuu. Awu goto gɨn nani, gɨn wolma landa mɨ popolok dɨrwu, duwa wu kɨrowu.
\v 5 Shi mɨ ya jege, au wolli landa mɨ popolok ɗɨm wano tɨmne mulle yimni la likalikat ma tuniyau, ɗɨm ana nai yimni gaan Baagha gɨn ɗɨm Anatangi mani.
\v 6 'Mo shi mɨ shi gɨn kumo kake kumoni ko wom Lɨm shi ɓalmai ko Yikilishiyangin.""'
\s1 TANGI TAYI PILADELPIYA
\v 7 "Tayi Natangi ma Puroguru ma Yikilishiya mɨ Piladelpiya, ɓullu; 'Moi yila ɓalangin ma shi mɨ shi karkat ɗɨm na jire- A koi kwan au bo goko ma Dauda, Shi ammai ɗɨm woi Mu nummaiyu, Shi nummai ɗim woi Mu ammaiyu.
\v 8 "Na bɨni wom kai ya. Yingu, na loi gaanwo bo goko mɨ shwa, mɨ woi mondin Mu an nummaiyu. Na bɨni dɨmbɨri mongo gatɨmani, dai gɨn shimi ka taku goro yila ɓala mono ɗɨm woi kai kirka yimnou.
\v 9 Yingu! moi wun ɗuwawa wun ma gawi kumbo ma Amna yaanjin, moi wun ɓala wun miya Yahuda ɗɨm woi kulliu; boshimi wun liwo. Ana wuumawu dowu tɨmmowu bo yomai, ɗɨm au do bɨnmai Na jindamai.
\v 10 Dumbo ku koi wouyo mono dinge kanaɗi, ɗɨm na kɨm ana komamai waku gaa la shaka kɨrɨk mɨ na doma ko lapani dai, bɨla kɨr miya moi la pani.
\v 11 Na doo kɨlang. Ko ngwet wom kai gɨn shi, duwa mu ba shaare joko mongou.
\v 12 Ana mane mɨ shi ya jege gangɨk la gawi kumbo ma Puroguru mɨ Wurushalima, ɗɨm wani tɨmne porma lakiu. Ana ɓulmai kooni yim Puroguru mono, yim nong ali ma Puroguru mono (pee Wurushalima mɨ pottɨna lapuro yi Puroguru mono) ɗɨm gɨn pee yimno.
\v 13 Mo mum shi gɨn kumo kake kumoni ko wom Lɨm mɨ karkat ɓalmai ko Yikilishiyangin.'""
\s1 TANGI TAYI LAUDOKIYA
\v 14 "Tayi Natangi ma Puroguru ma Yikilishiya mɨ Laudokiya, ɓullu: 'Me Yila ɓalangin ma Yeni kɨshimi, woma dingha ɗɨm na ɓoi shitta mɨ jire, na twijoko ko wom Puroguru ɓira.
\v 15 "Na bɨn wom kai ya, ɗɨm wo kai ɗwallu kanje gɨrgɨtu. Na yu jindai kai ɗwal kanje gɨrgɨit!
\v 16 kɨduwa kai lɨppa - woi gɨrgɨt kanje ɗwallu - Na nem lɨshimowo la boono.
\v 17 Kɨda ka ɓale, "Na gɨn gɨna, Na gɨn wonduwoingin ɗɨgɨm gongono, ɗɨm woi na lau wonduwoiyu." Ɗɨm woi kai bɨna kai kone nakindiu, woma yere yashik, na kindi, buum ɗɨm kai ɗamshal.
\v 18 Ka kang ɓoi ɓala mono: Ɗiru yino bulabula mɨ jarɨmani gɨn waati ka ɗuwoko nagɨna, landangin moi karkat kɨda ka wole yiwo ɗɨm boko ɗuwoko shwashwa kɨda gumiu ɗɨm wum moot worin yi yerewo kɨda ka wai almai.
\v 19 Naa apɨni ko Mum na jindai, ɗɨm na kukuwu ko ɗuko mɨ au yimai. Dai gɨn shimi ku shakoku ku lɨu tubi.
\v 20 Yingu, yirmono jik bo goko ɗɨm na ware bo gokoi, dai Mum kangha yilano ɗɨm shi awa bo gokoi ana do mɨna mani ɗɨm am tumai bobboi gɨn shi ɗɨm shi kɨm an tumai gɨn nani.
\v 21 Mum ya jege, ana washini goko bɨla ɗuwoni ko kuturak mono, kim na kɨm na ya jege ɗɨm na ɗuwana gɨn Baagha ko kuturak mani.
\v 22 Mo dai Mum shi gɨn kumo kake kumoni yi wom Lɨm ɓalmai ko Yikilishiya.'"'
\c 4
\s1 ƁOI ƁAƁAMBƗRAM LA SHAMARIYA
\p
\v 1 Bi woigini moi na yinge, ɗɨm na ali bo goko ammani la puro. Yila mɨ domin na kangha shi ɓala gɨn nani ki ɓili, ɓalmai, '' Woko puro nene, ɗɨm ana apuwo wom mbak an yima bi woigini moi.''
\v 2 La shaka ninni na la lɨm, ɗɨm na al luma kuturak joko lapuro, gɨn bɨla mu sharap koi. Mum sharap koi yipani ki jashper gɨn
\v 3 karneliya. Ɗɨm wanjewanje a kare kuturakyi. Wanjewanjei a ye yipa gɨn Yemerald.
\v 4 Kuturak jokoi karɨmani gɨn kuturakgin joko raap gumni ɗɨra parau, ɗɨm kuturak jokongini ɗungha moi ɓambɨren raap gumni ɗɨra parau koi, wolma landangin moi popolok ɗɨrwu, gɨn joko bulabula kowu.
\v 5 Yi kuturaki potɨwa nong milli, kwi guru, gɨn pekɨk ma rereu. Pitilangin boila wun gɨpɨma gaan kuturakyi, pitilangin lɨmgin boila ma Puroguru.
\v 6 Gaan kuturaki nong gwa niini, ki ɓujurma niini. La deren Kuturak jokoi ɗɨm kombɨlmani gɨn ana tuniya parau mɨ wun ɓira, gɨn yero koowu gaan gɨn bi.
\v 7 Ɓira na tuniya mɨ domin yipani ki turum, na raapni ɓira na tuniya ki lo laa, ɓira na tuniyam kunungni bo yereni ki ma mujung, ɗɨm ɓira na tuniya na parauni ki gau mɨ na yilma.
\v 8 Ɓira na tuniya moi parauwi anya pila bo buwani bemei, gɨmma yero koowu puro gɨn ali. Bɨri gɨn pori woi wun lara ɓalmaiyu, ''Mɨkarkat, mɨarkat, mɨkarkat, shi Makam Puroguru mɨ ta dɨmbɨri, Shi mɨ jin nini, mɨ shi nene, gɨn mɨ na doma."
\v 9 Dai shakam ɓira ana tuniyai wun ɓwa darma, ɓaɓambɨram ɗɨm gɨn ɓoi barka ko mum ɗunghani ko kuturak jokoi, mum shi gɨn tuniya paabadan,
\v 10 moi ɓambɨren raap gumni ɗɨra parauwi wu yukurowu gaan shi mɨ ɗunghani ko kuturak jokoi, wu tɨmowu gaan mɨ shi gɨn tuniya paabadan, ɗɨm wu wushɨle jokongin mawu ali gaan kuturak jokoi, wun ɓalmai,
\v 11 Ka kɨroko, kai Makam gɨn Puroguru mamu, ka gɨpe darma ɗɨm gɨn ɓaɓambɨram gɨn dɨmbɨri. Kɨda kai ka ɓira wunduwoi dai, ɗɨm ɗa ko jindawo kai ɓira wuna, wun ɗuwawa.''
\c 5
\s1 ƊAKƗRMA LIKALIKAT GƗN LOGAM
\p
\v 1 Ɗɨm na ali la anni mɨ tumni shi Mum ɗunghani sharap ko kuturak jokoi, dakɨrma likalikat mɨ gɨn ɓulo gaan gɨn biini. Nanɨmani gɨn shitangin boila.
\v 2 Na al Natangi ma Puroguru mɨ na dɨmbɨri shi ɓoi ɓala bongbong, "Mandei kɨrana bɨla au likalikari ɗɨm bɨla au shitangin mondo?"
\v 3 Woi mu nini lapuro anye boijiali kanje goro ali mɨ an ɗɨm au likalikari kanje yinge lakiu.
\v 4 Na kwuye kɨɗekɨɗe kɨda woi wun waa mum shi kɨrana bɨla au likalikari kanje bɨla yinge lakiu.
\v 5 Ge ɗumoi la moi ɓambɨreni a ɓallo, "Boko ye kwiu. Yingu! turum ma bo kamo miya Yahuda ɗɨm doom ma Dauda, a ye jegei. A kɨreni bɨla au likalikari gɨn shitangin mondo boila."
\v 6 Na al Lokwara yirmani la deren kuturak jokoi gɨn ɓira ana tuniya parau ɗɨm shi la moi ɓambɨreni. Shi ki mɨ wun duuwa murni. Shi gɨn ɓilan boila ɗɨm gɨn yeren boila; moi wuni Lɨmgin boila ma Puroguru mɨ shi tupɨtɨra lapani dai.
\v 7 A tani a gɨpe likalikat mɨ la ara tumni ma Mum shi sharap ko kuturak jokoi.
\v 8 Shakam Lokwarai gɨpa likalikari, ɓira ana tuniya parauwi gɨn moi ɓambɨren raapgumni dɨra parauwi wu yukurowu gaanni. Anya ma lawu shi gɨn shilling gɨn lɨwe bulabula gɨmmani gɨn woingin moi kwarkwat ɗuwani, shimi kumbo ma ana ɓoijire.
\v 9 Wu bwi pee yila: "Ka kɨroko ka gɨre likalikari ɗɨm ka au shitangin mondo. Kɨda wu wore dɨrwo ɗɨm gɨn doom mongo kai ɗira miya ko Puroguru, do yi bo kamo miya, labo miya, miya gɨn ali.
\v 10 Ka mane wuni joko gɨn wilan wu yee kwarakwarak ko Puroguru mamu, ɗɨm au twi joko lapani."
\v 11 Naa yinga ɗɨm na kang yila Anatangi ma Puroguru ɗɨgɨm kaara kuturak jokoi gɨn ɓira ana tuniya gɨn moi ɓambɨreni. Ɗɨgɨmwu dendɨren gum baarɨmawu dendɨren gum ɗɨm dendɨrengin ko dendɨrengin.
\v 12 Wu yil yilawu bongbong wu ɓale,"kɨrmowo lokwara mɨ wun wora dɨri bɨla gɨpe dɨmbɨri, gɨna, boshenshen, gɨdding, ɓaɓambɨram, darma gɨn payik."
\v 13 Na kang dai ɓiye wom wun ɓira mɨ lapuro gɨn boijiali gɨn mɨ goro ali gɨn ko nong gwa - dai woingin moi lawu, wun ɓalmai,''Yi shi mɨ ɗuwana ko kuturak jokoi gɨn ko lokwarai, mo payik, ɓaɓambɨram, darma gɨn dɨmbɨri ma twi joko, ɗuwoni paabadan."
\v 14 Ɓira ana tuniya paruwi wu ɓale "Yeni kɨshimi!" ɗɨm moi ɓambɨreni wu yukurowu ɗɨm wu ɓooni ɓaɓambɨram ko mum shi gɨn tuniya paabadan.
\c 6
\s1 SHITANGINI
\p
\v 1 Na yinge shakam Logam awa ɗumoi la shitta mɨ boilai, ɗɨm na kang ɗumoi la ɓira ana tuniya parauwi shi ɓala la yilani ki rerew, "woko!"
\v 2 Na yinge, bɨla dok mɨ popolok nini ɗɨm. Na yewe bini shi gɨn rɨgha anni, ɗɨm wu ɓooni joko. A pottɨni ɗaa jege kɨda ye jege.
\v 3 Shakam Logami awa shitta na raapni, Na kang ɓira ana tuniya mɨ na raap shi ɓala, "Woko!"
\v 4 Ɗim bɨla dok pottɨna - dwaiya. Nayewe bii wu ɓooni goko ma gɨre talai awo mɨ lapani anne, kɨda miya moi laaro wu wore dɨr apowu. Shi nayewe bii me wu ɓooni tashkat mɨ gabe.
\v 5 Shakam Logami awa shitta na kunungni, na kang ɓira ana tuniya mɨ na kunung ɓala, "Woko!" Na al dok mɨ jung, nayewe bini ɗim koma woma kɨr wonduwoi raap bo anni.
\v 6 Na kang ki yila ɓala deren ɓira ana tuniya parauwi ɓala, "Lɨwe ma kɨr ko lushu ɗumoi bo dinari ɗumoi, lipen kunung ma shayir bo dinarí ɗumoi. Ge boku jaɓe moot gɨn gwa loyo yinabiu."
\v 7 Shakam Logami awa shitta na parauni, Na kang yila ɓira na tuniya mɨ na parau ɓala, "Woko!"
\v 8 Ɗɨm na al bɨla dok poshimani. Nayewe bini yimni Muru, ɗɨm Hadish goreni. Wu ɓoowu dɨmbɨri ko tika ɗumoi ko parau ma lapani, wu yee dunamuru gɨn tashkat, kiim gɨn pɨrangin ɗɨm gɨn luu la lushu mɨ lapani.
\v 9 Shakam Logami awa shitta na baatni, Na al goro boim karkat lɨm ma moi wun duwa murwu kɨda yila ɓala ma Puroguru gɨn ɓale duwa shitta mɨ wun kwa.
\v 10 Wun ye kwi bongbong, "Dɨm mami, kai najoko dai, mɨ karkat gɨn jire, dɨm boko yiwu kumai ko moi lapani, ɗim dɨm ka gɨre kaara ko doom mamu?"
\v 11 Ɗɨm anya ma lawu wu ɓooni nong landa ji popolok, ɗɨm wu ɓalwu wu moi dong do gaan kalla dɨm ɗɨgɨm apowu kwarinjen gɨn mwalanwu mamyen gɨn tamyen wu gɨmmowu moi awu duu murwu kim wun duwa murwu.
\v 12 Shakam Logami awa shitta na bemeini, Na yinge ɗɨm nong wuɓe boijiali a yeni. Pori a mani jung ki landa ji jung, tere ɗɨm a mato ki doom.
\v 13 Niningin moi lapuro wu apɨrtɨwu boijiali, ki tuii she lɨghre gondɨlen loyoro shakam nong yiwet guruwu lɨghrara.
\v 14 Lapuro an booma ki likalikat mɨ wun ɗakɨra anne. Anya guwari pɨla gɨn lakula au dɨlmani ɓau bo ɗuko mani.
\v 15 Ɗɨm Amnangin moi lapani gɨn miya moi bimma, gɨn Kashalangin, ana gɨna, ana dɨmbɨri gɨn anya ma, jewe gɨn talai, wu tukowu la woyo guwatgin gɨn la guwaguwat.
\v 16 Wu ɓale ko nonin guwat gɨn guwaguwari, "Yukurtuku komu! ku tuke mɨni bo Shi Mum ɗunghani ko kuturak jokoi gɨn bo kɨɨm ma Logami.
\v 17 Kɨda nong pori ma kɨɨm mawu a doni. Ma kɨrana bɨla yireni?"
\c 7
\p
ƊƗGƗM MOI WUN LWA SHITA KOOWU 144, 400 MA YISHRAILA
\v 1 Bi woyi me na al ana tangi ma Puroguru yirmawu ko bo goma parau ma la pani, ngwet koma yiwet mɨ parau ma la pani, kɨda yiwet ba ye kwi ko nong gwau, kanje yi showiu.
\v 2 Na al bɨla na tangi ma Puroguru a yildɨni gɨmai, koma shitta ma Puroguru mɨ na tuniya bo anni. A ye kuuwu bongbong yi ana tangi parau mɨ wun ɓowa goko wu yiro kindi ko la pani gɨn ko nong gwai:
\v 3 ''Boku yiro kindi ko la pani, nong gwai, kanje yi shoɓiyanu dɨm bo mu lui boshita ko kwarinjen ma Puroguru mamu.''
\v 4 Na kang ɗɨgɨm moi luma boshitta bo gaanwu: 144, 000, moi luma boshitta gaanwu la bo kamo ma Yishiraila:
\v 5 Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Yahuda wu luwu boshitta, Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Robaino, Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Gad,
\v 6 Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Asha, Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Naptali, Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Manasha.
\v 7 Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Shaminu, Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Lawi, Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Yishaka,
\v 8 Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Jebulun, Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Yishibu, Dendɨren gum dɨra raap bo kamo ma Bilyaminu, wun luwa boshittai.
\s1 NONG DƗKƗKƗ DAPADAPA MOI DOWA BO KAMO MIYA
\v 9 Bi woiyingini me Na yinge, ɗɨm nong dɨkɨkɨ mɨ woi muu an ɗɨm ɓilmayiu - pottɨmawu la alingin dai, bo kamo miya, miya gɨn la bok ɗang dang - yirmawu jijik gaan kutɨrak joko gɨn gaan lokwarai. Wolma landangin mɨ populinjen yiwu gɨn koma parapara bo arwu,
\v 10 ɗɨm wun nai bongbong; ''Gɨpekoi ma Puroguru mamu mɨ ɗunghani ko kutɨrak joko, gɨn yi Logami!''
\v 11 Dai ana tangii yirmawu jijik wu kare kuturak jokoi gɨn moi ɓambɨreni gɨn ɓira ana tuniya parauwi, ɗɨm wu yukurowu gɨn ko awowu gaan kuturak jokoi. Wu ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru,
\v 12 wun ɓalmai, ''Yeni kɨshimi!'' Payik, darma, bo shenshen, ɓoi barka, ɓaɓambɨram, dɨmbɨri gɨn gɨddɨng bɨla ɗuwoni yi Puroguru mamu paabadan! Yeni kɨshimi.''
\v 13 Ɗumoi la moi ɓambɨreni a biɗene, ''mɨ mandei moi, wolma landagin moi polpoljen yiwu, ɗɨm wu poɗɨtɨwu to?''
\v 14 Na ɓalli, ''Mɨɓambɨram, ka bini,'' ɗɨm a ɓallo, ''moi wuni moi wun poɗɨtuwa la nong kindi kindi. Wu joɓe landangin maawu ɗɨm maane wuni popolok la doom ma lokwarai.
\v 15 Kɨduwa me, wun gaan kutɨrak joko ma Puroguru ɗɨm wun ɓooni ɓaɓambɨram biri gɨn pori la gawi kumbo mani. Shi mɨ ɗunghani ko jokoi an lɨr tara mani kowu.
\v 16 Wawu kang kiim ɗɨmu, kanje kiim gwau. Woi Pori an tɨlmawuu, kanje waang wuniu.
\v 17 Kɨda lokwarai mɨ la deren kuturak jokoi an ɗuko nakɨranwu. An taa gɨn wuni bo gwa tuniya, ɗɨm Puroguru an dame amo mɨ boyerewu ane.''
\c 8
\s1 SHITA MƗ BOILA GƗN TASHA MA ƁILAƁILA
\p
\v 1 Shakam Logami awa shitta mɨ boilai, lapuro a yeto ɗum ma gɨlwa shaka ɗumoi.
\v 2 Ɗɨm na al ana tangi boilai yirmawu gaan Puroguru, ɗɨm wu ɓoowu ɓillan boila.
\v 3 Bɨla na tangii a doni, koma tasha ma til woma kwarkwat bo anni, yirmani jik gaan bo tapɨrɨk ma til wom kwarkwat. Wu ɓoni wom kwarkwat ma tilma ɗɨgɨm kɨda bɨla tapɨre gɨn kumbo ma anaɓoijire ko botapɨrɨk bulabula ma wom kwarkwat gaan kuturak jokoi.
\v 4 Jolo ma wom kwarkwari, gɨn kumbo ma ana ɓoijire, a yileni puro gaan Puroguru bo ara na tangii.
\v 5 Na tangii a gɨre tasha ma til wom kwarkwari a gɨm boki gɨn waati ko bo tapɨrɨkyi. Ɗɨm muke ali ko lapani, ɗɨm rereu a shokeni, shokɨma kwi, gɨn shokɨma milli, gɨn wuɓe boijiali.
\s1 ƁILLANI
\v 6 Anatangi boilai wu ɗaurowu wu bwi ɓillan boilai mɨ bo arwu,
\v 7 Natangi mɨ domin a bwi ɓilli mani, nene yondɨrali gɨn waati mɨ longɨmani gɨn doom patana. Wu pate ko lapani ɗɨm gɨlwani mɨ kunung a tɨleni ane, gɨlwa shoɓiyan mɨ na kunung a tɨleni ane, ɗɨm dai lushu mɨ kwai wu tɨlewuni ane.
\v 8 Na tangi mɨ na raap, a bwi ɓilli mani, ɗɨm wunduwoi ki nong guwat tɨlma gɨn wati wu mukutɨru la nong gwa. Gɨlwa nong gwa mɨ na kunung a mani ɗa doom.
\v 9 Gɨlwa mɨ na kunung ma ɓira ana tuniya wu murowu, ɗɨm gɨlwa mɨ na kunung ma kiigin wu jabewu.
\v 10 Na tangi mɨ na kunung a bwi ɓilli mani, nong nini mukutɨto lapuro, she gɨpma ki bo wati, ko gɨlwa gwa mɨ na kunung gɨn kayo gwa.
\v 11 Yim niinii shimi showi mɨ kerek. Gɨlwa mɨ na kunung ma gwangini a mani kerek, ɗɨm miya ɗɨgɨm wu mutowu kɨda gwa mɨ kerekyi.
\v 12 Na tangi mɨ na parau, a bwi ɓilli mani, Gɨlwa mɨ na kunung ma pori a peereni, kɨshimi ɗɨm gɨlwa mɨ na kunung ma tere gɨn gɨlwa mɨ na kunung ma niini. Kɨshimi gɨlwa mɨ na kunung maawu a yen tɨkɨrɨm; gɨlwa mɨ na kunung ma pori gɨn bɨri woi wun gɨn kang boiyu.
\v 13 Na yinge, ɗɨm na kang gau mɨ na ɓaangha la deren awi, shi naai bongbong, ''Liwo ramai, liwo ramai, liwo ramai ka moi ka ɗuwaka la pani, kɨda ɓangha goro kwi ɓillan ma ana tangi kunung mɨ au bumai.''
\c 9
\p
\v 1 Ɗɨm Na tangi mɨ na baat, bwa ɓilli mani, na al niini mɨ la puro mɨ wukurana boijiali. Wu ɓoi ko niinii me kwan ma au bo wuyo mɨ woi kɨrauni yikiu.
\v 2 A au bo wuyo mɨ woi kɨrauni yikiu, ɗɨm jolo a pottɨni la wuyoi ki jolo mɨ pootɨna ɗa la nong wuyo wati. Pori gɨn yiwet wu kaghɨlewu tɨkɨrɨm kɨda jolo mɨ na porma bo wuyoi.
\v 3 La joloi ɗɨm yiɗak poɗutuwa dowa boijiali, ɗɨm wu ɓoowu dɨmbɨri ki ma ɗingɨling boijiali.
\v 4 Wu ɓalwu bowu jaɓe lushu mɨ boijiali aya lushu mɨ kwarakwara kanje shoowiu, ge kara miya moi wun gɨn boshitta ma Puroguru bogaanwuu.
\v 5 Woi wun ɓowa goko bɨla wu duu mur miyai meu, ge bɨla wu ɓoowu kindi kindi ma tere baat. Pɨrmani yiwu an ɗuko ki rɨgha ma ɗingɨling ba bwoi mu.
\v 6 La bonkongini moi miya au lau goro muru, ge wawu waamaiyu. Au jindai kɨɗe kɨɗe bɨla wu mutowu, ge muru ata kayo boowu.
\v 7 Yiɗakyi yipawu ki doonjin moi ɗaurɨmawu kɨduwa shaagha, bo koowu wonduwoi ki joko ma bulabula, ɗɨm boyerowu ki ma boyero miya jung.
\v 8 Wun gɨn wakai ki wakai ma tamyen, ɗɨm wurowu ki wuro turum.
\v 9 Wun gɨn garwangin bo gonggo ki garwangin ma ayimayim, ɗɨm kwi bobowu ki kwi ma mɨtɨka ma doonjin ɗɨm ki doonjin mɨ na ta bo shaagha.
\v 10 Wun gɨn yiwa ma rɨgha ki ma ɗingɨling; La yiwawu ɗɨm wun gɨn dɨmbɨri ma loi pɨra yi miya ma tere baat.
\v 11 Wun gɨn mondin lawu ki amna koowu, natangi ma wuyo mɨ woi kɨrauni yikiu. Yimni gɨn bo Yibiraniya Abaddon, ɗɨm gɨn bo Girika yimni Apolliyon.
\v 12 Bewa mɨ domin a goowoni. Yingu, Bi shimi ɓangha bewa raap dong mɨ na do gaan.
\v 13 Natangi mɨ na bemei ɓwa ɓilli mani, ɗɨm na kang yila mu doma la ɓillam bo tapɨrɨk mɨ koulumani gɨn bula bula mɨ gaan Puroguru.
\v 14 Yila mui a ɓalli ko natangi mɨ na bemei mɨ shi gɨn ɓillii. "Lakɨ anatangi ma Puroguru parauwi me moi ɗopɨmawu ko nong gwalala Yupritish,"
\v 15 wuni anatangii parau moi ɗaurumawu duwa shakai shimi, porii shimi, terei shimi gɨn milai shimi, wu lake wunu duwa bɨla wun duu muru gɨlwa mɨ na kunung ma miya jung.
\v 16 Ɓɨlma ana ɗowe awoi moi bi doonjin koowu 200, 000, 000. Na kang ɗɨgɨmwu.
\v 17 Kɨshimi na ala doonjini la aljuwa mono gɨn ana yewe biwu: Ɗɨm garwa mɨ bogonggowu dwaiya, jungha ɗɨm ki gwa muryo. Koo doonjini a yee yipa gɨn ko turumgin, ɗɨm waati a pottɨni la boowu gɨn jolo gɨn waati mɨ popolok.
\v 18 Gɨlwa mɨ na kunung ma miya wu mutowu ɗa yi bewangini moi kunung: Waati, jolo gɨn wati mɨ popolok mɨ pottɨna la boowu.
\v 19 kɨda dɨmbɨri ma doonjin la boowu ɗɨm gɨn la yiwawu- kɨduwa yiwawu ki wayengin, ɗɨm wun gɨn kooi mɨ wun lwoi pɨra ko miya.
\v 20 Ɓangha goro miya jung, moi woi wun mutawa ɗa bewangini moiyu, woi wun lɨuwa tubi ko wutaungin mɨ wun yau, kanje ɓagh ɓoi ɓaɓambɨram ko yaanjin gɨn pɨra pɨra ma bula bula, duɗaduɗa, dara, guwat gɨn shoowiu- wonduwoingin moi woi wun alboiyu, kanghai, anya gotou.
\v 21 Woi ɗɨm wun lɨuwa tubi ko duna muru maawu, gormo, kwalalakwalala gɨn wutau maawu ma shiri.
\c 10
\s1 ANATANGI GƗN LO LIKALIKARI
\p
\v 1 Ɗɨm na al nong natangi doma lapuro. Tukulumani la awi, ɗɨm gɨn wanjewanje kooni puro. Bogaanni ki pori ɗɨm yooni ki gangɨk ma wati.
\v 2 A koi lo likalikat bo anni mɨ wun awa, ɗɨm a loi yooni mɨ tumni ko nong jumbul ɗɨm yooni mɨ shau ko boijial.
\v 3 Dɨm a ye kuuwu bongbong ki darbok ma turum. Shakam ya kuuwu rereu boilai wu ye ɓala gɨn yilawu.
\v 4 Shakam rereu boilai wun ya ɓala, na nem ɓulmai, ge na kang yila mu lapuro ɓalmai, ''ka loi bo tukwa wom rereu boila wun ɓala. Boko ɓuliu.''
\v 5 Ɗɨm natangi mɨ na ala yirmani jik ko nong jumbul gɨn boijiali, yila anni mɨ tumni la puro.
\v 6 A kɨmde booni yi mɨ shi gɨn tuniya paabadan. Mɨ shi ɓira la puro ɗɨm gɨn dai wom laki, lapani gɨn dai wom laki, ɗɨm nong gwa gɨn dai wom laki, ɗɨm natangii a ɓale, "Woi monma yikiu.
\v 7 Ge por mɨ natangi mɨ na boila ya nem bwi ɓilli mani, ɗɨm wom bo tukwa ma Puroguru an gɨmma, ki mɨ shi ɓalwa ko kwarinjen mani Anawouyo."
\v 8 Yila mɨ na kangha la puro a maane ɓallo: "Tako, ka gɨre likalikat mɨ ammani la ara natangi mɨ shi jik ko gwa gɨn boijiali."
\v 9 Ɗɨm na tano yi natangii ɗɨm na ɓalli ka ɓonno lo likalikari. A ɓallo, "Gɨru likalikari ɗɨm ka ari. An maane la awowo kerek, ge la bowo an ɗuko net ki muri."
\v 10 Na gɨre lo lilkalikari ara natangii na ari. A yeni net kɨɗekɨɗe ki muri la bono, ge bim na ara, la awono a ɗuwoni kerek.
\v 11 Mondin mu a ɓallo, "Mbak aka maane wouyo ko miya ɗɨgɨm, alingin, la bo miya gɨn Amnangin."
\c 11
\s1 ANA ƁOI SHITAI RAAP
\p
\v 1 Wu ɓoono gini na ye wutau yiki ɗa ambak kɨrɨk. Wu ɓallo, ''yilko ka kɨr gawi kumbo ma Puroguru gɨn bo tapɨrɨk, gɨn moi ana ɓoi ɓaɓambɨram koi.
\v 2 Ge boko kɨr dallang boi ma gawi kumboiyu, kɨda wu ɓoi ko angaugin. Au lapɨre nong ali mɨ karkat ma tere parau gumni dɨra raap.
\v 3 Ana ɓoowu ko anashitta mono raap dɨmbɨri ma wouyo ma bonkogin 1260, gɨn manjiyan landa dirwu.''
\v 4 Anashittai moi wuni showi jaitun raap gɨn bo loi waat raap moi wun jik gaan Nako lapani.
\v 5 Bo mondin mu a lau titimawu, waati porɨma la boowu ɗɨm ata twi ana shuma maawu. Dai mum ya jida titimawu mbak bɨla wu duu murni ko gokoi me.
\v 6 Shittangini moi wun gɨn dɨmbɨri wu nume la puro kɨda guruwu ba ɗakeniu shaka ma wowe wouyoi. Wun gɨn dɨmbɨri wu kaighɨle gwa ɗa dom au ware la pani gɨn bewa dai shakam wun ya jindai.
\v 7 Shakam wun malawa ɓoi shitta maawu, gamkut mɨ na pottɨma la wuyo mɨ woi kɨrauni yikiu an mɨn shagha yiwu. An wai jege koowu ɗɨm an dunghawu.
\v 8 Dɨmbiyiwu an gandɨma ko goko mɨ la nong alii [mɨ laki wun ɓalmai Shadoma gɨn Mashar] ɓoi mɨ wun ɓaagha nakowu.
\v 9 Kɨda bonko kunung gɨn gɨlwani miya au ynige murwu, bo kamo miya, la boo miya gɨn alingin au yinge murwu. Wawu limmai wu are wuni la wuyo muruu.
\v 10 Moi ɗunghawu la pani au kang net gɨn ye lang koowu. Au ɓoi woma ɓoma ko apowu kɨduwa ana wouyo raapi wu yiwu kindi ko ana ɗuko lapani.
\v 11 Ge bi bonko kunung gɨn gɨlwani, yiwet tuniya an bo porma yi Puroguru an do ga lawu, ɗɨm au yɨrko ko yoowu. Moi wun ala wuna au kang shoori keɗe keɗe.
\v 12 Ge ɗɨm au kang ɓala bongbong pottɨna la puro ɓalwu, ''yeptɨku nene.'' Ɗɨm au yemma lapuro la awi, shakam ana shuma maawu wun yingɨmai.
\v 13 La shakai shimi boijiali an wuɓe kɨɗekɨɗe, gɨlwa mɨ na gum ma nong alii an jupulma. Miya dendɨren boila wuɓe boijiali an duu murwu. Ɗɨm moi ɓawawa gɨn tuniya au jingɨlma au paye Puroguru mɨ lapuro.
\v 14 Bewa ma raap a gowoni. Yingu! Bewa mɨ na kunung doo kɨlang.
\s1 ƁILLI NA BOILA
\v 15 Ɗɨm natangim na boilai a bwi ɓilli mani, ɗɨm yila miya bongbong pottɨna lapuro ɓalmai, ''Joko mɨ lapani a mani joko ma Nakomu gɨn ma Kɨrishiti, an twi joko paabadan.''
\v 16 Moi ɓambɨren moi raap gumni dɨra parau moi ɗunghawu ko kuturak joko maawu gaan Puroguwu wu yukurowu ko awowu,
\v 17 wun paye Puroguru wun ɓalmai, ''mɨn ɓoi barka, Makam Puroguru mɨ taa ɓaɓambɨren dai, mɨ nene, mɨ jin nini, mɨ na doma, kɨduwa ka gɨre nong dɨmbɨri mongo ɗɨm ka loi goro twi joko.
\v 18 Alingin wu ye kɨɨm, ge kɨɨm mongo a doni, shaka a doni ma yiwu kumai ko moi wun mutawa, mɨ aka ɓowu bo lenje ko kwarɨnjen mongo gɨn anatupi, moi ana ɓoijire, gɨn moi ana shore yimgo, dai gɨn moi gatawa gɨn ana dɨmbɨri. Shakai a doni mɨ aka jaɓe moi ana jaɓe lapani.''
\v 19 Ɗɨm gawi kumbo ma Puroguru mɨ la puro a aweni ɗɨm akwati ma ɗowe ko ɓala wu ali la gawi kumbo mani. Me kangboi ma mili a shokeni, gɨn shokɨma kwi rereu, gɨn wuɓe ma boijiali gɨn guwat yondɨrali.
\c 12
\s1 TAMNO NINI GƗN WAYEI
\p
\v 1 Wu al nong boshitta la puro: Tamno a wole pori yiro, ɗɨm tere goro yooro, ɗɨm tukulma kooro gɨn jokojoko ma niiningin gum dɨra raap.
\v 2 Wuɓi aworo, she kuye pɨrma loyo, la kindi kindi ma kunen loyo.
\v 3 Wu al bɨla boshita lapuro: Yingu! Me nong dragon mɨ dwai mɨ kooni boila g̵ɨn ɓillan gum, gɨn jokojoko kooni boila.
\v 4 Yiwani a dame gɨlwa mɨ na kunung ma niiningin moi la puro a dɨldu wuni do lapani. Dragoni a yireni pe tamnoi ji she nem loyo, kɨduwa shakam she lota, bɨla aɗe lowoi.
\v 5 A loi lowo, Lowo maami, mɨ an twi joko ko alingin dai gɨn ambak ma ayimayim. Lowo mondo wu biteyi ta yi Puroguru ɗɨm ko kuturak joko mani,
\v 6 tamnoi ɗim a ye kayo la lushu, boi mɨ Puroguru ɗaura duwaro, kɨda yingi moro ma bonkogin 1, 260.
\v 7 Ɓanje shagha a yileni la puro. Jibrailu gɨn ana tangi mani wuye shagha dragoni; ɗɨm dragoni gɨn ana tangi mani wu ange kaara kɨm.
\v 8 Ge dragoni woi shi gɨn gɨddɨng mɨ an wai jegeu. Kɨda shimi, shi gɨn ana tangi mani woi wun wa bo ɗuko la puro ɗɨmu.
\v 9 Ɗɨm nong dragon shi manje wayei mɨ naayi Amna yaanjin, mɨ na tekɨle la pani dai, wu mukutɨyi boijiali, ɗɨm ana tangi mani kɨm wu dɨltiwuni ali gɨn shi.
\v 10 Ɗɨm na kang yilam bongbong la puro: ''Ɓanje gɨpekoi a doni, dɨmbɨri gɨn joko ma Puroguru mamu, gɨn dɨmbɨri ma Kɨrishiti mani. Kɨda na wole kuwu mwalanmu wu dɨltɨru shi ali, mɨ na wole kuwu gaan Puroguru biri gɨn pori.
\v 11 Wu wai jege kooni ɗa yi doom ma Logami gɨn ɗa yi yila ɓala ma shitta maawu, kɨda woi wun ya jinda tuniyawuu da bo muru.
\v 12 Dai gɨn shimi ku ye shakɨrak ka lapuro gɨn dai ana ɗuko lawu. Ge liwo ra la pani gɨn nong gwai kɨduwa amna yaanjii a shuutɨni lamai. A gɨmmeni tep gɨn kɨɨm, kɨduwa a bɨni shakamani kallaɗi.
\v 13 Shakam dragoni dona bɨna wu mukeyi ali, a gashe goro tamnoi ji she lwa lowo maamii me.
\v 14 Ge tamnoi wu ɓondo bobuwa nong gau raap, kɨda bɨla ye kayo ta boi mɨ wun ɗaura duwaro la lushu, boi mɨ au yingɨmoro, ma lo shaka, gɨn shakangin, gɨn gɨlwa shaka - nap gɨn bo yero wayei.
\v 15 Wayei a paaru gwa la booni ki gwalala, kɨda bɨla doni gɨn gwa taɗi da bɨla kaɗere ane.
\v 16 Ge puwa a aye tamnoi. Puwa a au boro a ɗɨl gwa mɨ dragoni paa la booni.
\v 17 Ɗɨm dragoni a ye kɨɨm gɨn tamnoi, a tani ye mɨn shagha yi dengɨlengɨn mondo moi ɓaghawa, moi ana ta goro kumai ma Puroguru moi wun kwa shittam ko Yeshu.
\v 18 Ɗɨm dragoni a yireni ko puwa mɨ bo gɨm ma nong gwai.
\c 13
\s1 LUUNJIN RAAPI
\p
\v 1 Ɗɨm na al gamkut pottɨma la nong gwa. Shi gɨn ɓillan gum gɨn koi boila. Joko joko gum ko ɓillani, anya ko koiyi pɨla yim ma buun Puroguru koi.
\v 2 Gamkut mɨ na ala shi ki gungu. Yooni ki ma beer, booni ki ma turum. Dragoni ɓooni dɨmbɨri mani gɨn kuturak joko mani, ɗɨm gɨn dɨmbɨri ma twi joko.
\v 3 Ɗumoi la ko gamkuti ki munni, Ge pɨra mɨ yana bo muru mɨ yini a jangheni. Dai ɓiye la pani a yalewuni shakam wun taa goro gamkuti.
\v 4 Wu ɓonni ɓaɓambɨram kɨm ko dragoni, kɨda a ɓoi dɨmbɨri mani ko gamkuri. Wu ɓonni ɓaɓambɨram ko gamkuri kɨm, ɗɨm wun ɓalmai, ''Mandeyi ki gamkuri?'' Ɗɨm ma an ɗɨm shaghanii?''
\v 5 Gamkuti wu ɓonni bok mɨ an ɗɨm ɓale ɓala kunduk gɨn buun Puroguru. Wu ɓooni goko bɨla ape dɨmbɨri ma tere parau gumni dɨra raap.
\v 6 Ɗɨm gamkuti au booni shi ɓalangin ma buun Puroguru: Buun yim Puroguru, gɨn bo ɗuko mani, dai gɨn ɓiye moi wun ɗuko la puro.
\v 7 Wu ɓooni goko ko gamkuti bɨla ye shagha ma ana ɓoijirei bɨla wai jege koowu. Ɗɨm wu ɓooni dɨmbɨri ko bo kamo miya dai, gɨn miya, gɨn la bo miya, gɨn ali.
\v 8 Dai ɓiye moi la pani au ɓooni ɓaɓambɨram, anya ma mɨ woi yimni ɓulmani la likarkat ma tuniyau dumbo ɓirma lapani mɨ ɗuwana ma Logami mɨ wun wora dirii.
\v 9 Bo mu shi gɨn kumo, mo bɨla kake kumoni,
\v 10 bo awu gɨre mu ta bo jewejewe, la jewejewei an tama. bo awu duu mur mu gɨn tashkat, gɨn tashkat au duu munni. Me naai ma dinge kanaɗi gɨn ɓoijire ko moi wun karkat.
\v 11 Ɗɨm na mane al bɨla gamkut pottɨma la pani. Shi gɨn bɨllan raap ki logam, shi ɓala ɗɨm ki dragon.
\v 12 Shi ape dɨmbɨri dai ma gamkut mɨ domin gaani, ɗɨm a wi dai biye la pani gɨn ana ɗuko laro wu ɓooni ɓaɓambɨram ko gamkut mɨ domini, mɨ pɨra mɨ yana bo muru mani janghana.
\v 13 A ye noning woma yale boi. A ɗɨm wii waati mɨ la puro shuutɨni ali gaan miya.
\v 14 ɗa yi boshita mɨ wun ɓauna bɨla ye, a tekɨle miya moi ana ɗuko lapani. A ɓalwu wu ɗiu yipa gamkuti da ɓooni ɓaɓambɨram ko mɨ na pɨra ma tashkari, ge ɗana.
\v 15 Wu ɓoi goko bɨla ɓoi tuniya ko yipa gamkuti kɨduwa yipai ye ɓala, a wi wu duu mur dai ɓiye moi wun kura ɓooni ɓaɓambɨram ko gamkuri.
\v 16 A wi mbak anya ma, moi gatawa, gɨn moi ɓambɨren, ana gɨna gɨn ana kindi, moi talai gɨn jeɓiyan, wu gɨpe boshita ko arik ma tumini kanje bo gaan.
\v 17 Woi an yima muu bɨla ɗire anya wupeu dɨm shi gɨn shita ma gamkuti, mɨ ɗuwana ɓɨla ma bo yimni.
\v 18 Me shi jinda boshenshen. Bo mondin mu shi gɨn boshenshen, mo bɨla ɓil ɓɨla ma gamkuti. Kɨda ɓɨlai ma mujung. Ɓilai shimi 666.
\c 14
\p
YILA MA 144, 000
\v 1 Na yinge ɗɨm na al Logami jik ko guwat shiyona. Moi peni wun 144, 000 moi wun gɨn yimni gɨn yim Boki ɓulmani bogonggowu.
\v 2 Na kang yila ɓala lapuro ki kwi ma gwangin gɨn rereu bong bong. Yila ɓalai mɨ na kanghai ki yila ana bwoi shillin bo arɨk wun bwoi shilling bo arɨk maawu.
\v 3 Wu bwoi pee yila gaan kuturak jokoi ɗɨm gaan ɓira ana tuniyai moi parauwi gɨn moi ɓambɨreni. Woi mu nini an ɗɨm kuke yilaiyu dɨm moi 144, 000 moi wun ɗitɨra wuna la pani.
\v 4 Wuni moi woi wun gɨnda yiwu gɨn tamyenu, kɨda wu mane koowu karkat woi wun bɨna yi tamyen kanje mamyenu. Wuni moi wun tawa goro Gammi anya boiyi pɨla shi tana. Moi wuni wun ɗitɨra wuna la miya jung ki loyo shoɓiyan mɨ domin ma Puroguru gɨn ma Gami.
\v 5 Woi wun wa lɨwo la bowu; woi wun wa wuna gɨn jaɓe ɓalau.
\s1 ƁOI ƁALA MA ANATANGI KUNUNGYI
\v 6 Na al bɨla natangi ma Puroguru shi yilma la puro, mɨ shi gɨn tangi ɓala ma paabadan bɨla wowe ko moi wun ɗuko la pani - ko dai ali, bo kamo miya, la bomiya, gɨn miya.
\v 7 A ye naai bongbong, "Ku shoore Puroguru ɗɨm ku ɓooni darma. Kɨduwa shaka kumai mani a yaatɨni. Ku ɓooni ɓaɓambɨram gɨn ko mɨ ɓira la puro boijiali, nong gwai, ɗɨm gɨn ɓiraɓira gwangin."
\v 8 Bɨla natangi ma Puroguru- Natangi ma Puroguru na raap- dona gorowu ɓalmai, " A wukuroto, wukuroto, a wukuroto Babilala na ɓambɨram, ji she ɗinda alingin dai wu nai gwa yinabi ma jinda kwalala kwalala mondo."
\v 9 Bɨla natangi ma Puroguru - na kunungni- a doni gorowu, shi ɓalmai bongbong, "Bo bɨla mu a ɓoi ɓaɓambɨram ko gamkut gɨn yipani, ɗɨm a gɨpe shita bogaanni anya ko anni,
\v 10 shi kɨm an nai ɓangha gwa yinabi ma kɨɨm ma Puroguru, gwa yinabii mɨ wun pata woi longɨmaniu la ɗouyo ma kɨɨm mani. Mum mɨ shi naa au yini kindikindi gɨn wati ɗɨm gɨn wati mɨ popolok gaan Anatangi ma Puroguru moi karkat ɗɨm gaan Logami.
\v 11 Joloi mɨ pottɨna bo kindikindi maawu an tan la puro paabadan, ɗɨm woi wun gɨn nooweyik kɨporiu anya kɨbɨrɨu- ana ɓoi ɓaɓambɨrami moi ko gamkuri gɨn yipani, ɗɨm gɨn dai mum gɨpa boshita ma yimni.
\v 12 Me naai ko ana dinge kanaɗi gɨn ma moi wun karkat, moi ana tagoro kumai ma Puroguru gɨn ɓoijire la Yeshu."
\v 13 Na kang yila ɓala lapuro ɓalmai, "Ɓull me: Shaɗak moi mutawa, moi mutawa La Nakomu." "Ou," ɓalla lɨmmi, "Kɨduwa bɨla wu nooweyiwu bo wutau maawu, kɨda wutau maawu an ta gorowu."
\s1 LAƊE LAPANI
\v 14 Na yinge, ɗɨm awi mɨ popolok nini. Mu nini sharap ko awii ki Lowo ma mu. Shi gɨn jokojoko ma bulabula kooni gɨn gorwi mɨ ɓau boki bo anni.
\v 15 Ɗɨm bɨla natangi ma Puroguru pottɨna pani la gaawi kumbo ɗuwoni ye nai bongbong ko mɨ shi sharap ko awi: "Gɨru gorwi mongo ka loi goro laɗo. Duwa shaka laɗo a doni, dumbo laɗo ma la pani a yeni."
\v 16 Ɗuwoni mɨ shi sharap ko awi muka gorwi mani ko la pani, ɗɨm wun laɗa lapani.
\v 17 Bɨla natangi ma Puroguru pottɨna la gaawi kumbo mɨ lapuro; shi kɨm shi gɨn gorwi mɨ ɓau boki
\v 18 kɨma bɨla natangi ma Puroguru pottɨna la bo tapɨrɨk ma wom kwarkwat, mɨ shi gɨn dɨmbɨri ko watii. A ye naai gɨn yilani bongbong ko mɨ shi gɨn gorwi mɨ ɓau bokii, "Gɨru gorwi mongo mɨ ɓau bokii ɗɨm ka dape wori loyo shoɓiyan la shoɓiyan yinabi mɨ la pani, kɨda loyo yinabii a kɨreni bo laɗo.''
\v 19 Na tangi ma Puroguru a mukuturu gorwi mani la pani ɗɨm a dapɨturu loyo yinabi mɨ kɨrana bo laɗo mɨ la pani. A pate la nong wuyo yonde gwa yinabi ma kɨɨm ma Puroguru.
\v 20 Wu lapɨre bo yonde yinabi bi nong ali, doom a ye kayo la bo yonde yinabi, a yai gabe linjam bo dook, an yai mel aru raap.
\c 15
\s1 ANATANGI MOI WUN GƗN BEWA BOILA
\p
\v 1 Ɗɨm na al bɨla boshita la puro, mɨ nokkini ɗɨm woma yaleboi: Anatangi ma Puroguru boila nene gɨn bewa boila mɨ wuni bewa mɨ tekshek, kɨda gɨn wuni kɨɨm ma Puroguru an gɨmma.
\v 2 Na al wom apana ki nong gwa niini longɨmani gɨn waati. Kongol nong gwai yirmawu moi wun wa jege ko gamkuri gɨn yippani, ɗɨm ko ɓila mɨ na ɗuko bo yimni. Kooma shilling bo arɨk bo arwu mɨ ɓowa Puroguru.
\v 3 Wun bwi yila ma Musha, kwarak ma Puroguru, yilai ma Logam: "Ɓambɨram gɨn woma yaleboi wutaungin mongo, Makam Puroguru mɨ ta dɨmbɨri, teet ɗɨm kulli gokongin mongo, Amna alingini.
\v 4 Ma an shoorɨ mowou, Makam, ɗɨm bɨla ɓoi darma ko yimwo? Kara kai ɗumoi kai karkat. Dai alingin au doma ɗim au ɓoi ɓaɓambɨram gaanwo kɨduwa wutaungin mongo mɨ teet wu apowu."
\v 5 Bi wonduwoingini moi na yinge, ɗɨm gawi kumboi mɨ shi gɨn tara ma shitta a aweni lapuro.
\v 6 La boi mɨ taa karkat dowa Anatangi ma Puroguru boila gɨn kooma bewangin boilai. Wolma landa lenin mɨ jangjang ɗɨm karkat, gɨn landa waari ma bulabula kobɨlmani la gongowu.
\v 7 Ɗumoi la ɓira ana tuniya moi parau wu ɓoowu gɨn anatangi boilai tasha boila gɨmmawu gɨn kɨɨm ma Puroguru mɨ na tuniya mɨ paabadan.
\v 8 Boi mɨ karkari a gɨmeni gɨn jolo mɨ pottɨna la darma ma Puroguru ɗɨm la dɨmbɨri mani. Woi mu an ɗɨm ga lakiu dɨm bewangin boilai ma anatangi ma Puroguru wu gɨmowu.
\c 16
\s1 TASHANGIN MA KINDIKINDI
\p
\v 1 Na kang yila ɓala bongbong shi nai la gawi kumbo mɨ Wurushalima ɗɨm shi ɓalwu ko ana tangi ma Puroguru, ''Taku ku pate tasha boilai ma kɨɨm ma Puroguru ko la pani.''
\v 2 Na tangi ma Puroguru mɨ domini a tani a pate mani tashai ko la pani; buryongin moi gɨngɨngha mɨ pɨrma ɗɨm wu buɗutowu yi miya moi wun gɨn boshita ma gamkuri, moi wun ɓwa ɓaɓambɨram ko yipani.
\v 3 Na tangi ma Puroguru na raapi a pate mani tashai la nong gwa; a mani ki doom ma mum murana, ɗɨm dai ɓiye wom na tuniya mɨ la nong gwai wu mutowu.
\v 4 Na tangi ma Puroguru na kunungni a pate mani tashai la gwalalangin gɨn ɓiraɓira gwang; ɗɨm wu maawu doom.
\v 5 Na kang na tangi ma Puroguru ma gwangini ɓala, ''Kai mum teet - Mum shi nene, mum jin nini, Mum na doma, Mɨ Karkat- kɨduwa ka ye kumaigini moi.
\v 6 Kɨduwa wu pate doom ma ana ɓoijire gɨn ma ana wouyo, ku ɓoowu doom wu nai; Wom yena kɨrkɨt gɨn wuni.''
\v 7 Na kang bo tapɨrɨk a lɨuwi. ''Ou, Makam Puroguru mɨ ta dɨmbɨri, Kumai mongo jire ɗɨm teet.''
\v 8 Na tangi ma Puroguru na parauwi a pate mani tashai ko pori, ɗɨm wu ɓooni goko bɨla tile miya gɨn waati.
\v 9 Wu tɨlewu kɨɗekɨɗe gɨn gɨrgɨdni, ɗɨm wu buun yim Puroguru mɨ shi gɨn dɨmbɨri ko bewangini moi. Woi wun lɨuwa tubiu kanje wu ɓooni darmau.
\v 10 Ɗɨm na tangi ma Puroguru na baari a pate mani tashai ko kuturak joko ma gamkuri, ɗɨm tɨkɨrɨm boi a tɨmbe bo joko mani. Wu akɨre yilɨkwu kɨduwa gɨrgɨri.
\v 11 Wu buun Puroguru mɨ la puro kɨduwa gɨrgɨt gɨn tomburomgin mawu, ɗɨm dai gɨn shimi wu kuri wu lɨu tubi ko wom wun ya.
\v 12 Na tangi ma Puroguru na beemeyi a pate mani tashai la nong gwalala Yipɨretush. Gwa mondo a nareni ane duwa bɨla ɗauruwu goko ko amnagin moi au bo doma ɗa gɨmai.
\v 13 Na al lɨm moi gɨngɨngha kunung moi wun ya yippa gɨn yumbulen wun butuma la bo dragoni, ma gamkuri gɨn ma nawouyo ma lɨwoi.
\v 14 Kɨda wun lɨmgin ma yaanjin mɨ wun ape boshitangin ma yaleboi. Wun ta yi Amnagin moi la pani dai duwa dapɨmawu boboi da shagha ma nong pori ma Puroguru mɨ ta dɨmbɨri.
\v 15 (''Yingu! na doma ki na shiri! Shaɗak ka moi ana shiirɨmai, mɨ ɗaurɨma landa mani yini kɨda ba poreni pani ɗamshal kɨda bowu al woma gumi maniu.'')
\v 16 Wu dowu gɨn wuni goro apowu yi boi mɨ naare Armageddon gɨn la bo miya Yibraniya.
\v 17 Na tangi ma Puroguru na boilai a pate mani tashai la yiwet. Ɗɨm yila ɓala bongbong potɨna la Gawi kumbo mɨ Wurushalima ɗɨm yi kuturak jokoi, shi ɓalmai, ''A duɓeni boki!''
\v 18 A shoke millingin, shokɨma kwi, gɨn rereu a shokeni, ɗɨm gɨn nong wuɓe ma boijiali - wuɓe boijialii kamo ji woi tɨmna yima dumbo ɗungha mujung la pani, wuɓe boijialii je ji nokkɨro.
\v 19 Nong alii a tiketo gɨlwa kunung ɗɨm noning ali ma alingin wu gɨujewu. Ɗɨm Puroguru a shen Babila ji ɓambɨram, ɗɨm a ɓondo ko nong alii ɗouyo gɨmmani tep gɨn gwa yinabi mɨ wun yeya gɨn kɨɨm mani mɨ gɨrgɨt.
\v 20 Anya kula pɨla a boni, ɗɨm guwargin au wama ɗɨmɨu.
\v 21 Nonin guwargin ma yondɨrali, dɨɗɨrɨk mani bo talent, shuwutɨna la puro ko miya, wu jale Puroguru duwa bewangin ma yondɨralii kɨduwa bewai mɨ gɨrgɨt.
\c 17
\s1 YE KUMAI KO NAKWALALAKWALALAI JE
\p
\v 1 Ɗumoi la ana tangi ma Puroguru boila mɨ kooma tashagin boila bo anni a doni ɗɨm a ɓallo, "Woko Ana apuwo kumai mɨ wun yira ko nong na kwalalakwalala ji ɗunghoro ko gwangin ɗɨgɨm.
\v 2 Gɨn shire Amnangin moi la pani wun ya lambe shiri. Gɨn gwa loya yinabi ma kwakwalala mondo moi ana ɗuko lapani wun ya murmen.''
\v 3 Ɗɨm na tangi ma Purogurui a gɨrene la lɨm tana gɨn nani la lushu, ɗɨm na al jila tamno ɗunghoro ko bɨla gamkut mɨ dwai gɨmmani gɨn yimgin ma bunnen. Gamkuri shi gɨn koigin boila gɨn ɓillan gum.
\v 4 Tamnoi wolma pinen mɨ yiro yipani ki gwa kware gɨn mɨ dwai ɗaurɨmani gɨn bulabula, guwat na darma, gɨn guwat mɨ wun naai pearlsh. Koma ɗouyo bulabula bo atto mɨ gɨmmani tep gɨn wom bo jono gɨn wom she jala gɨn kwalalakwalala mondo.
\v 5 Bo gaando ɓulma bɨla yim mɨ laki tukumani: ''Ji ɓambɨram Babila, Nong ana kwalalakwalala gɨn wom bo jono mɨ lapani.''
\v 6 Na ali tamnoi she murmen ma doom ma ana ɓoijire gɨn doom ma moi wun duwa murwu da Yeshu. Shakam na alara woiyi a yalene kɨɗekɨɗe.
\v 7 Ge na tangi ma Puroguru a ɓallo, ''Da mi yalawai? Ana ɓalwo wom laki ko tamnoi gɨn ma gamkut mɨ gɨrara, shi gamkut mɨ koni boilai gɨn ɓillan gumi.
\v 8 Gamkut mɨ kai ala jin nini, ɓanje woi shi niniu, ge shi nem do puro la wuyo mɨ woi kɨrauni yikiu. Ɗɨm an ta bo muru. Moi ana ɗuko la pani, moi woi yimwu ɓulmani la likarkat ma tuniyau dumbo luma goro la pani - an yalmawu shakam wun ala gamkut mɨ jin nini, ɓanje woi shi niniu, ge shi nem doma.
\v 9 Me shi jinda awo mɨ shi gɨn boshenshen. Koigin mɨ boilai me wuni ɗɨngɨrgin boila mɨ tamnoi ɗunghoro koi.
\v 10 Wun Amnagin boila kɨm. Amnagin baat wu mukɨrowu, ɗumoi shi ninni, ɗɨm mɨ ɗumoi woi dona donghu, shakam dona, an ɗuko kara ma shaka kalla.
\v 11 Shi gamkut mɨ jin nini, ge ɓanje woi shi niniu, shi gɨn kooni amna na torimenni; ge shi ɗumoi la amnagin boilai, ɗɨm shi ta bo muru.
\v 12 Ɓillan gum mɨ kai alai wuni amnagin gum mɨ da ɓanje woi wun gɨpa joko donghu, ge au gɨpe dɨmbɨri ɗa amnagin ma shaka ɗumoi bobboi gɨn gamkuri.
\v 13 Wuni moi awowu ɗumoi ɗɨm wu ɓoi dɨmbɨri gɨn joko maawu ko gamkuri.
\v 14 Au mɨn shagha yi Logamii. Ge Logami an wai jege koowu kɨda shi Nako ana mɨnangin gɨn Amna ma amnagin - ɗɨm moi wun naa wuna wun peteni, moi beela, moi ɓwajire.''
\v 15 Na tangi ma Puroguru a ɓallo, ''Gwangin mɨ kai ala, boi mɨ na kwalalakwalalai ɗuwata, wuni miyai, dɨkɨkɨ, alingin, gɨn la bo miya ɗɨgɨm.
\v 16 Ɗɨm ɓillan gum mɨ kai ala - wuni gɨn gamkuri au kur na kwalala kwalalai. Au man moro bam ɗɨm wu manere ɗamshal, au papɨmoro, ɗɨm au tɨlmoro dai.
\v 17 Kɨda Puroguru a luwu la awowu bɨla wu ye wom shi ɗika ɗa yi ɓoi dɨmbɨri maawu bɨla wu twi joko ko gamkuri dɨm yila ɓala ma Puroguru ba gɨmeni.
\v 18 Tamno ji kai ala, shire nong ali ji twa ko amnangin moi la pani.''
\c 18
\s1 WUKOT MA BABILA JI ƁAMBƗRAM
\p
\v 1 Bi woingini me na al bɨla natangi shi shiutɨma ali la puro. Shi gɨn dɨmbɨri keɗekeɗe, ɗɨm la panii a yeto kang da darma mani.
\v 2 A ye kuuwu gɨn yila mɨ bongbong, shi ɓalmai, "A mukɨroto, a mukɨroto ji ɓambɨram Babila! A ɗuwoto bo ɗuko ma yaanjin, botuka ma dai lɨm mɨ gɨnggɨngha ɗɨm bo tuka kɨda dai lɨm mɨ gɨnggɨngha gɨn yiɗiyo mɨ bo jono.
\v 3 Kɨda dai la pani wun bo murmen ma ko kwalala kwalala mondo, Amnangini mɨ la pani wu ye kwalala kwalala gɨn shire. Ana paangha mɨ la pani wu dape gɨna la dɨmbɨri ma ɗuko kunduk mondo."
\v 4 Ɗɨm na kang bɨla ɓala pottɨna la puro ɓala, "Pottɨku la yiro, miya mono, kɨda boku dape komai la jaɓe ɓala mondou, ɗɨm kɨda boku gɨpe bewa mondo anya pɨlau.
\v 5 Jaɓe ɓalangin mondo a yigheni puro ki la puro, ɗɨm Puroguru a shen gɨngɨn wutaungin mɨ tanga.
\v 6 Angɨro boki kiim she anga boki ko yerei, ɗɨm maanɨro boki ko yooni raap bo wom she ya; La ɗouyo mɨ she longa, ku longɨro ko yooni.
\v 7 Kim she gɨra kooro ɗɨm ɗuwata la kunduk, ku ɓondo kindi kindi gɨn jaɓɨma awo kɨda a ɓale la aworo, 'Naani ɗunghano ɗa tamno amna; naa woi na boorɨknou, ɗɨm woi ana tɨmne al jung awou.'
\v 8 Dai gɨn shimi por ɗumoi bewa mondo an doma: muru, jung awo, gɨn kiim mɨ kɨɗe kɨɗe, wati an tɨlmoro ane, kɨda Makam Puroguru mɨ ta dɨmbɨri, ɗɨm shi na kumai mondo."
\v 9 Amnangin moi la pani mɨ wun kwalala kwalala gɨn shire ɗɨm wun kura koi koowu gɨn shire au kwi ɗɨm au kuuwu kooro shakam wun ala jolo ma tɨlmoro.
\v 10 Au yɨrko hane wuyuk, wun shoore kindi kindi mondo, ɓalmai, "Liwo ranji nong ali, Babila, ali mɨ na dɨmbɨri! kɨda la shaka ɗumoi kindi kindi monji a doni."
\v 11 Ana paangha ma la pani au kwi gɨn jung awo kooro, dumbo woi na ɗɨure pinengin mondo yiki ɗimiu-
\v 12 ɗɨwi ma bula bula, duɗa duɗa, guwatgin moi gwanggin, landam ɓuɓuk, yipa gwa kware, landa mɨ shilishilip, dwai, dai shoɓiyan moi kwarkwat, tasha, yaɓayaɓa liwo mɨ wun ya gɨn showi, dara, ayimayim, guwat mɨ jung,
\v 13 shinnamon, gɨn ma kimba kimba, gɨn ma ɗuɗungɨra, gɨn ma mur, gɨn ma lubban, gɨn ma gwa loyo shoowi, gɨn ma moot, gɨn ma ashi mɨ ɓuɓuk, gɨn ma kolushu, gɨn laanjin, gɨn tɨnggan, doonjin, mɨtɨka ma dook, gɨn jeɓiyan gɨn tuniya ma miya jung.
\v 14 Loyo shoowi mɨ ka mwa gorei gɨn dai dɨmbɨri mamai a bireni yimai. Dai kundu kuduk mamai gɨn kang net a bireni, Wani ma waama ɗɨmu.
\v 15 Ana paangha ma pinengini moi mɨ wun wa gɨna ɗa yiro au yirko nap gɨn shire kɨduwa shoore kindikindi mondo, wun kwi gɨn kuuwu bong bong.
\v 16 Au ɓalmai, 'Liwo ranji, nong ali mɨ wolma yiro la landa mɨ ɓuɓuk, la gwa kwari, gɨn mɨ dwai, ɗɨm ɗaurɨmani gɨn bulabula, guwat mɨ gwang, gɨn guwat ma pearl!
\v 17 La shaka ɗumoi gɨnangin dai wu jaɓowu." Dai na jiɗe nong ki, dai ɓiye moi wun la kii gɨn ana jiɗe kii ɗɨm gɨn dai moi ana jin boowu la nong gwai, wu yirewu wuyuk.
\v 18 Wu ye kuuwu shakam wun ala jolo ma tɨlma mondo. Wu ɓale, "Alii pɨlandai ki nong ali?"
\v 19 Wu pate shelele koowu, wu ye kuuwu, kwimai gɨn jung awo, 'Liwo ranji, nong ali boim dai moi wun gɨn noning kii ko nong gwai wun wa gɨna ɗa yi gɨna mondo. Kɨda la shaka ɗumoi wu jabere ane."
\v 20 Ku ye popolok awo kooro la puro, ka ana ɓoijire, ka anatupi, gɨn ka anawouyo, kɨda Puroguru a doni gɨn kumai mani kooro!"
\v 21 Natangi ma Puroguru mɨ na dɨmbɨri a gɨre guwat ki nong guwatbuni a muke la nong gwai, shi ɓalmai, "Ko gokoi me, Babila, nong alii, awu mukɨtɨmoro ali gɨn kɨɨm ɗɨm wawu mane almoro ɗɨmu.
\v 22 Kwi mɨ na do yi shilling bo arɨk, ana yila, ana bwoi ngatel, ana bwoi ɓili, wawu mane kanghai laji ɗɨmu. Woi ana wutau arɨk anya kamo pila ani wama lajiu. Woi kwi guwatbuni an kangha lajiu.
\v 23 Woi pitila an ɓoi kang laji ɗɨmu. Woi yila maami wula gɨn ma tamno wula an kangha laji ɗɨmu, kɨda Ana paangha monji wuni ambo ɓila ma lapani, ɗɨm shi tekɨle alingin ɗa yi gwagwal monji.
\v 24 Laro wun wa doom ma Anawouyo ma Puroguru gɨn ma ana ɓoijire ɗɨm gɨn doom ma dai moi wun duwa muruwu la pani."
\c 19
\p
\v 1 Bi woiyingini moi na kang yila bong bong ki yila miya ɗɨgɨm la puro wun ɓalmai, 'Haleluya. Gɨpekoi, darma gɨn dɨmbɨri ma Puroguru maamu,
\v 2 kumaingin mani jire, kɨda a ye kumai ko nong na kwalala kwalala ji she jaɓa la pani gɨn kwalala kwalala mondo. A ange kaara ko doom kwarinjen mani, mɨ shire gɨn kooro pata.
\v 3 Wu yee ɓala na raap: 'Haleluya! Joloi yilma yiro paabadan.'
\v 4 Moi ɓambɨren raap gum dɨra parauwi gɨn ɓira ana tuniya parauwi wu yukurowu gaani ɗɨm wu ɓoi ɓaɓambɨram ko Puroguru mɨ sharap ko kuturak jokoi. Wun ɓalmai, "Yeni kɨshimi. Haleluya!"
\v 5 Ɗɨm yila mu pottɨna ɗa ko kuturak ma jokoi, shi ɓalmai, 'Ku paye Puroguru maamu, dai ka kwarinjen mani, ka ana kang shoori mani, dai ana kindan dɨmbɨriu gɨn ana dɨmbɨri."
\s1 LANG WULA MA LOGAMI
\v 6 Ɗɨm na kang yila bong bong ki yila miya ɗɨgɨm, ki kwi kayo gwangin ɗɨgɨm, ɗɨm ki shokɨma kwi rereu, shi ɓalmai, "Haleluya! kɨduwa Makam twi joko, Puroguru mɨ na twi joko ko dai."
\v 7 Mo mu ye popolok awo ɗɨm mu ye yimu shakɨrak ɗɨm mu ɓooni darma kɨduwa wula ma Logami a doni, ɗɨm tamno wula mani a ɗaure yiro."
\v 8 Wu ɓaghɨre bɨla wole pinen mondo la landam ɓuɓuk popolok, jang jang ɗɨm shilishilip." (kɨduwa landam ɓuɓuk wutau mɨ teet ma moi karkat).
\v 9 Na tangi ma Purogurui a ɓallo, "ɓul me: Shaɗak moi wun naa wuna do bo lang wula ma Logami." Ɗɨm a mane ɓallo, "moi yila ɓalangin ma Puroguru mɨ jire."
\v 10 Na yukurono bo yooni kɨduwa na ɓooni ɓaɓambɨram, ge a ɓallo, "Boko ye woiyi meu! Naa kwarak ki kai gɨn mwalanwo moi wun kwa shitta ma Yeshu. Ɓo ɓaɓambɨram ko Puroguru, kɨduwa shittam ko Yeshu shimi lɨm ma wouyo."
\s1 ALJUWAN MA DOOK MƗ POPOLOK
\v 11 Ɗɨm na al lapuro a aweni, ɗɨm na yinge na al dook mɨ popolok! Mɨ na yewe biro wun naamani naɓoijire gɨn jire. Gɨn jire shi ye kumai gɨn mɨn shaagha.
\v 12 Yeroni ki yilik waati ɗɨm bo kooni shi gɨn jokojoko ɗɨgɨm. Shi gɨn yim ɓulmani yini woi mu nini shi bɨna dɨm shi gɨn kooni.
\v 13 A wi landa mɨ wun yumbura la doom ɗɨm yimni wun naai Yila ɓala ma Puroguru.
\v 14 Ana ɗowe awo moi lapuro wun taa goreni ko doonjin moi populinjen, wu wole landa mɨ ɓuɓuk, moi populinjen ɗɨm jangjang.
\v 15 Tashkat mɨ ɓau boki pottɨma la booni mɨ shi gake alingin, ɗɨm an yee joko koowu gɨn ambak ma ayim ayim. Shi lapɨre bo yonde gwa yinabi gɨn kɨɨm ma Puroguru mɨ ta dɨmbɨri.
\v 16 Shi gɨn yim ɓulmani ko landa mani ɗɨm gɨn ko pundoni: "Amna ma Amnangin ɗɨm Nakomina ma Anakomɨna."
\v 17 Na al natangi ma Puroguru jik la pori. A ye nai gɨn yila bong bong ko yiɗiyongin moi la puro, "woku ku dapeku boi ɗumoi kɨduwa nong lang ma Puroguru.
\v 18 Woku ku aɗe ara Amnangin, ara ana gaan shaagha, gɨn ara moi ɓambɨreni, gɨn ara doonjin gɨn ana yewe biwu, gɨn ara miya jung dai, moi talai gɨn jeɓiyan, ana kindan gɨn ana dɨmbɨri."
\v 19 Na al gamkuri gɨn amnangin mɨ la pani gɨn ana ɗowe awo maawu. Wun dapɨma kɨda wu mɨn shaagha yi shi mɨ yewana bi dookyi ɗɨm gɨn ana ɗowe awo mani.
\v 20 Wu koi gamkuri gɨn shi nawouyo ma lɨwoi mɨ shi ye boshita gaanni, gɨn boshitanginni moi shi tekɨla moi wun gɨpa shitta ma gamkuri gɨn ana ɓoi ɓaɓambɨram ko yipani. Dai ɓiye koowu raapi wu muke wuni ɗa la jumbul wati mɨ popolok.
\v 21 Yerei wu duu murwu gɨn tashkat mɨ pottɨna ɗa la bo mum yewana bi dookyi. Dai yiɗiyongin wu aɗe murwu ane.
\c 20
\s1 MILA DENDƗREN
\p
\v 1 Ɗɨm na al natangi ma Puroguru shiutɨma ɗa la Puro. Shi gɨn kwan au bogoko ma wuyom juɗuk mɨ woi kɨrauni yikiu, ɗɨm shi gɨn nong jaghɨla bo anni.
\v 2 A kwoi gamkuri, manjo wayei, mɨ shii amna yaanjini ɗɨm a ɗooweyi mila dendɨrengin.
\v 3 A mukayi la wuyom woi kɨrauni yikiu, a nume bogokoi ɗɨm a nane boki kooni. Me kɨda ba mane tekɨla alingin ɗɨmu dɨm mila dendɨrengin a gɨmeni. Bishimi, mbak awu washɨmani ma lo shaka kalla.
\v 4 Ɗɨm na al kuturak jokongin, moi sheshɨren koowu wuni mɨ wun ɓoowa dɨmbɨri ma kumai. Ɗɨm na al tuniya ma moi wun kasha koowu kɨduwa ɓoi shitta ko Yeshu ɗɨm ko yila ɓalangin ma Puroguru. Wowun ɓwa ɓaɓambɨram ko gamkuri anya yipaniu, ɗɨm wu kuri bɨla wu gɨpe shitta bogaanwu kanje arwu. Wu ɗawu, ɗɨm wu twi joko gɨn Kɨrishiti ma milangin dendɨren.
\v 5 Yere moi wun mutawa wowun piirawau dɨm milangin dendɨren wun dewa. Me shimi yilma bo muru mɨ domin.
\v 6 Shaɗak gɨn karkat dai mum ɗuwana la moi wun lwa goro yilma bo muru mɨ domin! Ko wuni moi muru mɨ na raap woshe gɨn dɨmbɨriu. Au ɗuko wilan ma Puroguru ɗɨm ma Kɨrishiti ɗɨm au twi joko gɨn shi milangin dendɨren.
\v 7 Shakam milangin dendɨreni wun dewa, au washe amna yaanjin la jarɨm mani.
\v 8 An porma ta kɨda tekɨle alingin mɨ bo goma parau ma lapani - gog gɨn magog - bɨla daptɨru wuni boi ɗumoi kɨduwa shaagha. Au ɗuko ɗɨgɨm ki puwam la nong gwa.
\v 9 Wu tawu boim katakata ma lapani ɗɨm wu kaare bo dimen ma anaɓoijire, ali mɨ ya jindai. Ge waati shuutɨna ɗa la puro ɗɨm a twi wuni.
\v 10 Amna yaanjini, mɨ shi tekɨlawuna, wu mukayi la jumbul waati mɨ popolok mɨ na tuma, boim wun muka gamkuri gɨn nawouyo ma lɨwoi. Au ɓoowu kindi kindi bɨri gɨn pori paabadan.
\s1 POR KUMAI GAAN KUTURAK JOKO MƗ ƁAMBƗRAM
\v 11 Ɗɨm na al nong kuturak joko mɨ popolok gɨn mum shi sharap koi. Lapani gɨn lapuro wu ye kayo booni, ge woi bo kayo maawu yikiu.
\v 12 Na al moi mutawa - moi ɓambɨreni gɨn ana kindan - wun jijik gaan kuturak jokoi, ɗɨm wu au likalikatgin. Ɗɨm wu au mondin likalikat - Likalikat ma tuniyai. Moi mutawa wu yiwu kumai ko wom wun ɓula la likalikatgini, ɗa ko wom wun tanga.
\v 13 Nong gwai a lɨshe moi wun mutawa laaro, muru gɨn hadish wu lɨshe moi wun mutawa laawu, ɗɨm moi wun mutawa wu yiwu kumai ko wom wun tanga.
\v 14 Muru gɨn hadish wu muke wuni la jumbul waati. Me shimi murum na raap-- la jumbul waatii.
\v 15 Dai mum wowun wa yimni la likalikat ma tuniyau wu mukeyi la jumbul watii.
\c 21
\s1 PEE LAPURO GƗN PEE BOIJIALI
\p
\v 1 Ɗɨm na al pee lapuro gɨn pee lapani. Kɨduwa la puro gɨn boijiali mɨ domin wu gowowu ane ɗɨm woi nong gwa yikiu.
\v 2 Na al nong ali ji Karkat, pee Wurushalima shiuwutɨta la puro yi Puroguru, ɗaktɨmoro ki tamno wula ɗakta yiro da moro.
\v 3 Na kang yilam bongbong pottɨma bo kuturak jokoi, shi ɓalmai, ''yingu! Bo ɗuko ma Puroguru yi miya jung, ɗɨm an ɗuko gɨn wuni. Au ɗuko miya mani ɗɨm Puroguru gɨn kooni an ɗuko gɨn wuni, ɗɨm an ɗuko Puroguru maawu.
\v 4 An dame amo mɨ bo yerowu, woi muru yiki ɗɨmu, anya jabbɨma awo, anya kwi, kanjei pɨrmayikwu. Wonduwoigin moi ɗuwa wu gowowu ane.
\v 5 Shi mɨ ɗunghani ko kuturak jokoi a ɓale, ''Yingu! na niime wunduwoigin dai peeni.'' A ɓale, ''ɓulu woyi me kɨduwa yila ɓalangini woma dingha koi ɗɨm jire.''
\v 6 A ɓallo, ''woiginni moi wu yewu! Nani Alpha gɨn Omega, domin gɨn tekshek. Dai mum shi kang kiim gwa ana ɓooni bɨla nai ko bam la gwa ɓiraɓira ma tuniya.
\v 7 Dai mum wa jege an twi kolo ma woigini moi, ɗɨm ana ɗuko Puroguru maani, shi ɗɨm an ɗuko lowo mono.
\v 8 Ge bo ma anashoori, gɨn ana kindi ɓoijire, batiyang, naa duna muru, ana kwalala kwalala, ana gwagwal, ana tapire pɨra, gɨn dai ana liwo, bo ɗuko mawu la nong jumbul waati mɨ popolok mɨ na gɨpma. Sheji murum na raap."
\s1 PEE WURUSHALIMA
\v 9 Ɗumoi la ana tangi ma Puroguru mɨ boilai, a doni yino, shi mɨ na tasha boilai gɨmani gɨn bewangin boila moi goro bi, ɗɨm a ɓale, ''woko nene. Ana apuwo tamno wulai mɨnda Logami.''
\v 10 Ɗɨm a gɨrene la lɨm ta bo nong ɗɨngɨt guwat, a apɨno ali ji karkat, Wurushalima, shiuwutɨma ali la puro yi Puroguru.
\v 11 Wurushalima she gɨn darma yi Puroguru, ɗɨm shilishilip mondo ki guwat mɨ na pirma ɗiwi jashper.
\v 12 She gɨn nong garu rung, gɨn bo gokongin gum dɨra raap gɨn anatangi gum dɨra raap bo gokongini. Bo gokongini ɓulma yim bo kamo Yishiraila gum dɨra raap.
\v 13 Ɗa gɨmai bo gokkongin kunung, ɗa puro bo gokkongin kunung, goko ali bo gokkongin kunung, ɗa bo wuket ma pori bo gokkongin kunung.
\v 14 Garu ma nong alii she gɨn yogawi gum ɗɨra raap, ko yogawii yim gum dɨra raap yiro ma anatupi ma Logami moi gum dɨra raap.
\v 15 Shii na yino ɓalai, ambak duɗa duɗa ma kɨrboi anni mɨ an kɨr nong alii, bo gokongin gɨn garu mondo.
\v 16 Nong alii ɗaurɨmoro ɗawat, bopɨro kɨl gɨn gambero. A kɨr nong alii gɨn ambak ayim ayim ma kɨrboi, dendɨren gum dɨra raap gambero (bopro, gambero gɨn rungro dai ɗumoi).
\v 17 A kɨr garuwi kɨm, 144 tɨrɨl gwaddɨrakni bo kɨrɨk ma mujung̃ (kɨm bo kɨrɨk ma natangi ma Puroguru).
\v 18 Garui ɗɨnghani gɨn jashper, dɨm nong alii ma kone bula bula ki niini ji sharara.
\v 19 Shangha yoo garui gɨn ɓiye kamo guwat moi gwangin. Na dominni jasper, na raapni sappire, na kunungni agate, na parauni emerald, na baatni onyx,
\v 20 na bemeini carnelian, na boilani chrysolite, na torimenni beryl, na wandumoini topaz, na gumni chrysoprase, na gum dɨra dumoini jacinth, na gum dɨra raapi amethyst.
\v 21 Bo gokogin moi gum dɨra raapi luma pearls gum dɨra raap kim, anya bo goko pɨla niimmani gɨn pearl ɗumoi. Katɨrkongin ma nong alii wun kone bula bula, ki niini mɨ njarara.
\v 22 Woi na ala gawi kumbo mɨ Wurushalima niniu, Kɨda Makam Puroguru mɨ ta dɨmbɨri ɓambɨram gɨn Logami, wuni gawi kumbo mɨ Wurushalima mondo.
\v 23 Nong alii woi she gɨn pori kanje tere bɨla ɓooro kang boiyu, kɨda darma ma Puroguru shi ape kang boi koro, ɗɨm pitila mondo Logami.
\v 24 Alingin au goto ɗa yi kang boi ma nong alii sheji. Amnagin moi wun ɗawa la pani au do gɨn kungduk maawu yiro.
\v 25 Bo gokonki mondo wawu num mawu ki poriu, ɗɨm woi bɨri neneu.
\v 26 Au domanu gɨn kunduk gɨn darma ma alingin laro,
\v 27 ɗɨm woi woma bubut an gama larou. Woi mondin mum ya woma gumi anya tekɨlɨk an ga larou, ge kara moi yimwu ɓulmani la likarkat ma tuniya ma Logami.
\c 22
\p
\v 1 Na tangi a apuno gwa gwalala ma tuniya, njarara ki Crystal. she kayo pormoro yi kuturak joko ma Puroguru ɗɨm gɨn ma Logami,
\v 2 ɗa la katirko mɨ la deren nong alii. Dai ko kongɨlan gwalalai showi ma tuniya nene, worɨmawu gɨn kamo loyo showi gum dɨra raap ɗɨm she loyo anya terei pɨla. Kumo showii kɨda jang alingin.
\v 3 Woi anya jalɨkyi pila an wama ɗɨmu. Kuturak joko ma Puroguru gɨn ma Logami an ɗuko la nong alii, ɗɨm kwarinjen mani au yini kwarak kwarak.
\v 4 Au al bo yereni, ɗɨm yimni an ɗuko bo gaanwu.
\v 5 Woi biri an mane yimau, wawu jinda pilila bɨla boi kang boi anya kang boi ma poriu, kɨduwa Makam Puroguru an ape kang boi yiwu. Awu twi joko ma paabadan.
\s1 YESHU SHI DO KƗLANG
\v 6 Natangi ma Purogurui a ɓallo, ''yila ɓalai moi woma dingha koi ɗɨm jire. Makami, Puroguru ma lɨm ma anawouyo, tangɨtɨra na tangi mani ɓɨla apɨna kwarak mani wom mbak bɨla yeni woi dudukwu.''
\v 7 ''Yingu!'' Na do ɓanje! Shakrak mum tana goro yila ɓala mɨ la likarkat ma wouyoi me.''
\v 8 Nani, Yahaya, naa mum kangha ɗɨm ala woiyingini moi. Shakam na kangha ɗɨm na ala wuna, Na yukurono gɨn koono bo yoo natangi ma Puroguru bɨla na ɓooni ɓaɓambɨram, shi na tangi ma Puroguru mɨ shi apɨna woiyin̵gini moi.
\v 9 A ɓallo, '' boko ye woyi meu, naa duwowo kwarak, gɨn mwalanwo ana wouyo, ɗɨm gɨn moi wun tawa goro yila ɓalangin ma likarkari me. Ɓoo Ɓaɓambɨram ko Puroguru.''
\v 10 A ɓallo, ''boko nume yila ɓalangin ma wouyo mɨ la likalikari meu, kɨda shakai nem.
\v 11 Mum woi shi teetu, mo bɨla twi gaan gɨn wutau mɨ woi teetu. Mum gwag puroni, mo bɨla twi gaan gɨn ɗuko ma gwang puroni, mum shi teet, mo bɨla twi gaan gɨn tang wom teet.'' Mum shi karkat, mo bɨla twi gaan gɨn ɗuko karkat.
\v 12 ''Yingu! Na do ɓanje. Bo lenje mono bo anno, anya ma ana angɨni kɨkɨt gɨn wom shi ya.
\v 13 Nani Alpha gɨn Omega, mɨ domin gɨn tekshe, luma goroi gɨn telɨma gorei.
\v 14 Shaɗak moi wun joɓa landanggin maawu wun tawa goro wouyoi me kɨm au wai goko ma tumai la showi ma tuniya ɗɨm au gaa la nong alii ɗa bogokongin.
\v 15 Moi pani wuni yeɗɨyani, ana gormoi, ana kwakwalalai, ana duna murui, ana tapɨre pɨra, dai gɨn anya ma mɨ na jinda ɗɨm ana tange liwongin.
\v 16 Nani, Yeshu, Na tange natangi mono, bɨla ɓoi shitta yiwo ko woiyingini moi kɨda Yikilishiyangin. Nani kamo ɗɨm dengɨleng ma Dauda, niini shang mɨ karkat.''
\v 17 Lɨmii gɨn tamno wulai a ɓale, ''woku!'' mo dai mum kangha ɓaleyi, ''woku!'' anya ma mɨ na kiim gwa, mo bɨla doni, anya ma mɨ na jindai, mo bɨla wai gwa tuniya ko bam.
\v 18 Na ɓoi shitta ko anya ma mɨ kangha yila ɓalangin ma wouyo mɨ la likarkari me. Bo anya mu pɨla ba miiye koi, Puroguru an miiyini bewa mɨ ɓulmani la likarkari me.
\v 19 Bo anya mu pɨla kete la yila ɓalangin ma wouyo mɨ la likarkari me ane, Puroguru an ketɨni wom bomani la showi ma tuniya ɗɨm gɨn mɨ la nong ali ji karkari mɨ ɓulmani duwani la likarkari me.
\v 20 Mui mɨ ɓwa shittaa ko woiyingini moi shi ɓalmai, Ou! Na do ɓanje.'' Yeni kɨshimi! Woko, Nakomu Yeshu!
\v 21 Mo yashik ma Nakomu Yeshu ɗuwoni yi anya ma. Yeni kɨshimi.

168
LICENSE Normal file
View File

@ -0,0 +1,168 @@
Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International
<<beginOptional;name=ccOptionalIntro>> Creative Commons Corporation (“Creative Commons”) is not a law firm and does not provide legal services or legal advice. Distribution of Creative Commons public licenses does not create a lawyer-client or other relationship. Creative Commons makes its licenses and related information available on an “as-is” basis. Creative Commons gives no warranties regarding its licenses, any material licensed under their terms and conditions, or any related information. Creative Commons disclaims all liability for damages resulting from their use to the fullest extent possible.
Using Creative Commons Public Licenses
Creative Commons public licenses provide a standard set of terms and conditions that creators and other rights holders may use to share original works of authorship and other material subject to copyright and certain other rights specified in the public license below. The following considerations are for informational purposes only, are not exhaustive, and do not form part of our licenses.
Considerations for licensors: Our public licenses are intended for use by those authorized to give the public permission to use material in ways otherwise restricted by copyright and certain other rights. Our licenses are irrevocable. Licensors should read and understand the terms and conditions of the license they choose before applying it. Licensors should also secure all rights necessary before applying our licenses so that the public can reuse the material as expected. Licensors should clearly mark any material not subject to the license. This includes other CC-licensed material, or material used under an exception or limitation to copyright. More considerations for licensors.
Considerations for the public: By using one of our public licenses, a licensor grants the public permission to use the licensed material under specified terms and conditions. If the licensors permission is not necessary for any reasonfor example, because of any applicable exception or limitation to copyrightthen that use is not regulated by the license. Our licenses grant only permissions under copyright and certain other rights that a licensor has authority to grant. Use of the licensed material may still be restricted for other reasons, including because others have copyright or other rights in the material. A licensor may make special requests, such as asking that all changes be marked or described.
Although not required by our licenses, you are encouraged to respect those requests where reasonable. More considerations for the public. <<endOptional>>
Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International Public License
By exercising the Licensed Rights (defined below), You accept and agree to be bound by the terms and conditions of this Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International Public License ("Public License"). To the extent this Public License may be interpreted as a contract, You are granted the Licensed Rights in consideration of Your acceptance of these terms and conditions, and the Licensor grants You such rights in consideration of benefits the Licensor receives from making the Licensed Material available under these terms and conditions.
Section 1 Definitions.
a. Adapted Material means material subject to Copyright and Similar Rights that is derived from or based upon the Licensed Material and in which the Licensed Material is translated, altered, arranged, transformed, or otherwise modified in a manner requiring permission under the Copyright and Similar Rights held by the Licensor. For purposes of this Public License, where the Licensed Material is a musical work, performance, or sound recording, Adapted Material is always produced where the Licensed Material is synched in timed relation with a moving image.
b. Adapter's License means the license You apply to Your Copyright and Similar Rights in Your contributions to Adapted Material in accordance with the terms and conditions of this Public License.
c. BY-SA Compatible License means a license listed at creativecommons.org/compatiblelicenses, approved by Creative Commons as essentially the equivalent of this Public License.
d. Copyright and Similar Rights means copyright and/or similar rights closely related to copyright including, without limitation, performance, broadcast, sound recording, and Sui Generis Database Rights, without regard to how the rights are labeled or categorized. For purposes of this Public License, the rights specified in Section 2(b)(1)-(2) are not Copyright and Similar Rights.
e. Effective Technological Measures means those measures that, in the absence of proper authority, may not be circumvented under laws fulfilling obligations under Article 11 of the WIPO Copyright Treaty adopted on December 20, 1996, and/or similar international agreements.
f. Exceptions and Limitations means fair use, fair dealing, and/or any other exception or limitation to Copyright and Similar Rights that applies to Your use of the Licensed Material.
g. License Elements means the license attributes listed in the name of a Creative Commons Public License. The License Elements of this Public License are Attribution and ShareAlike.
h. Licensed Material means the artistic or literary work, database, or other material to which the Licensor applied this Public License.
i. Licensed Rights means the rights granted to You subject to the terms and conditions of this Public License, which are limited to all Copyright and Similar Rights that apply to Your use of the Licensed Material and that the Licensor has authority to license.
j. Licensor means the individual(s) or entity(ies) granting rights under this Public License.
k. Share means to provide material to the public by any means or process that requires permission under the Licensed Rights, such as reproduction, public display, public performance, distribution, dissemination, communication, or importation, and to make material available to the public including in ways that members of the public may access the material from a place and at a time individually chosen by them.
l. Sui Generis Database Rights means rights other than copyright resulting from Directive 96/9/EC of the European Parliament and of the Council of 11 March 1996 on the legal protection of databases, as amended and/or succeeded, as well as other essentially equivalent rights anywhere in the world.
m. You means the individual or entity exercising the Licensed Rights under this Public License. Your has a corresponding meaning.
Section 2 Scope.
a. License grant.
1. Subject to the terms and conditions of this Public License, the Licensor hereby grants You a worldwide, royalty-free, non-sublicensable, non-exclusive, irrevocable license to exercise the Licensed Rights in the Licensed Material to:
A. reproduce and Share the Licensed Material, in whole or in part; and
B. produce, reproduce, and Share Adapted Material.
2. Exceptions and Limitations. For the avoidance of doubt, where Exceptions and Limitations apply to Your use, this Public License does not apply, and You do not need to comply with its terms and conditions.
3. Term. The term of this Public License is specified in Section 6(a).
4. Media and formats; technical modifications allowed. The Licensor authorizes You to exercise the Licensed Rights in all media and formats whether now known or hereafter created, and to make technical modifications necessary to do so. The Licensor waives and/or agrees not to assert any right or authority to forbid You from making technical modifications necessary to exercise the Licensed Rights, including technical modifications necessary to circumvent Effective Technological Measures. For purposes of this Public License, simply making modifications authorized by this Section 2(a)(4) never produces Adapted Material.
5. Downstream recipients.
A. Offer from the Licensor Licensed Material. Every recipient of the Licensed Material automatically receives an offer from the Licensor to exercise the Licensed Rights under the terms and conditions of this Public License.
B. Additional offer from the Licensor Adapted Material. Every recipient of Adapted Material from You automatically receives an offer from the Licensor to exercise the Licensed Rights in the Adapted Material under the conditions of the Adapters License You apply.
C. No downstream restrictions. You may not offer or impose any additional or different terms or conditions on, or apply any Effective Technological Measures to, the Licensed Material if doing so restricts exercise of the Licensed Rights by any recipient of the Licensed Material.
6. No endorsement. Nothing in this Public License constitutes or may be construed as permission to assert or imply that You are, or that Your use of the Licensed Material is, connected with, or sponsored, endorsed, or granted official status by, the Licensor or others designated to receive attribution as provided in Section 3(a)(1)(A)(i).
b. Other rights.
1. Moral rights, such as the right of integrity, are not licensed under this Public License, nor are publicity, privacy, and/or other similar personality rights; however, to the extent possible, the Licensor waives and/or agrees not to assert any such rights held by the Licensor to the limited extent necessary to allow You to exercise the Licensed Rights, but not otherwise.
2. Patent and trademark rights are not licensed under this Public License.
3. To the extent possible, the Licensor waives any right to collect royalties from You for the exercise of the Licensed Rights, whether directly or through a collecting society under any voluntary or waivable statutory or compulsory licensing scheme. In all other cases the Licensor expressly reserves any right to collect such royalties.
Section 3 License Conditions.
Your exercise of the Licensed Rights is expressly made subject to the following conditions.
a. Attribution.
1. If You Share the Licensed Material (including in modified form), You must:
A. retain the following if it is supplied by the Licensor with the Licensed Material:
i. identification of the creator(s) of the Licensed Material and any others designated to receive attribution, in any reasonable manner requested by the Licensor (including by pseudonym if designated);
ii. a copyright notice;
iii. a notice that refers to this Public License;
iv. a notice that refers to the disclaimer of warranties;
v. a URI or hyperlink to the Licensed Material to the extent reasonably practicable;
B. indicate if You modified the Licensed Material and retain an indication of any previous modifications; and
C. indicate the Licensed Material is licensed under this Public License, and include the text of, or the URI or hyperlink to, this Public License.
2. You may satisfy the conditions in Section 3(a)(1) in any reasonable manner based on the medium, means, and context in which You Share the Licensed Material. For example, it may be reasonable to satisfy the conditions by providing a URI or hyperlink to a resource that includes the required information.
3. If requested by the Licensor, You must remove any of the information required by Section 3(a)(1)(A) to the extent reasonably practicable.
b. ShareAlike.In addition to the conditions in Section 3(a), if You Share Adapted Material You produce, the following conditions also apply.
1. The Adapters License You apply must be a Creative Commons license with the same License Elements, this version or later, or a BY-SA Compatible License.
2. You must include the text of, or the URI or hyperlink to, the Adapter's License You apply. You may satisfy this condition in any reasonable manner based on the medium, means, and context in which You Share Adapted Material.
3. You may not offer or impose any additional or different terms or conditions on, or apply any Effective Technological Measures to, Adapted Material that restrict exercise of the rights granted under the Adapter's License You apply.
Section 4 Sui Generis Database Rights.
Where the Licensed Rights include Sui Generis Database Rights that apply to Your use of the Licensed Material:
a. for the avoidance of doubt, Section 2(a)(1) grants You the right to extract, reuse, reproduce, and Share all or a substantial portion of the contents of the database;
b. if You include all or a substantial portion of the database contents in a database in which You have Sui Generis Database Rights, then the database in which You have Sui Generis Database Rights (but not its individual contents) is Adapted Material, including for purposes of Section 3(b); and
c. You must comply with the conditions in Section 3(a) if You Share all or a substantial portion of the contents of the database.
For the avoidance of doubt, this Section 4 supplements and does not replace Your obligations under this Public License where the Licensed Rights include other Copyright and Similar Rights.
Section 5 Disclaimer of Warranties and Limitation of Liability.
a. Unless otherwise separately undertaken by the Licensor, to the extent possible, the Licensor offers the Licensed Material as-is and as-available, and makes no representations or warranties of any kind concerning the Licensed Material, whether express, implied, statutory, or other. This includes, without limitation, warranties of title, merchantability, fitness for a particular purpose, non-infringement, absence of latent or other defects, accuracy, or the presence or absence of errors, whether or not known or discoverable. Where disclaimers of warranties are not allowed in full or in part, this disclaimer may not apply to You.
b. To the extent possible, in no event will the Licensor be liable to You on any legal theory (including, without limitation, negligence) or otherwise for any direct, special, indirect, incidental, consequential, punitive, exemplary, or other losses, costs, expenses, or damages arising out of this Public License or use of the Licensed Material, even if the Licensor has been advised of the possibility of such losses, costs, expenses, or damages. Where a limitation of liability is not allowed in full or in part, this limitation may not apply to You.
c. The disclaimer of warranties and limitation of liability provided above shall be interpreted in a manner that, to the extent possible, most closely approximates an absolute disclaimer and waiver of all liability.
Section 6 Term and Termination.
a. This Public License applies for the term of the Copyright and Similar Rights licensed here. However, if You fail to comply with this Public License, then Your rights under this Public License terminate automatically.
b. Where Your right to use the Licensed Material has terminated under Section 6(a), it reinstates:
1. automatically as of the date the violation is cured, provided it is cured within 30 days of Your discovery of the violation; or
2. upon express reinstatement by the Licensor.
c. For the avoidance of doubt, this Section 6(b) does not affect any right the Licensor may have to seek remedies for Your violations of this Public License.
d. For the avoidance of doubt, the Licensor may also offer the Licensed Material under separate terms or conditions or stop distributing the Licensed Material at any time; however, doing so will not terminate this Public License.
e. Sections 1, 5, 6, 7, and 8 survive termination of this Public License.
Section 7 Other Terms and Conditions.
a. The Licensor shall not be bound by any additional or different terms or conditions communicated by You unless expressly agreed.
b. Any arrangements, understandings, or agreements regarding the Licensed Material not stated herein are separate from and independent of the terms and conditions of this Public License.
Section 8 Interpretation.
a. For the avoidance of doubt, this Public License does not, and shall not be interpreted to, reduce, limit, restrict, or impose conditions on any use of the Licensed Material that could lawfully be made without permission under this Public License.
b. To the extent possible, if any provision of this Public License is deemed unenforceable, it shall be automatically reformed to the minimum extent necessary to make it enforceable. If the provision cannot be reformed, it shall be severed from this Public License without affecting the enforceability of the remaining terms and conditions.
c. No term or condition of this Public License will be waived and no failure to comply consented to unless expressly agreed to by the Licensor.
d. Nothing in this Public License constitutes or may be interpreted as a limitation upon, or waiver of, any privileges and immunities that apply to the Licensor or You, including from the legal processes of any jurisdiction or authority.
Creative Commons is not a party to its public licenses. Notwithstanding, Creative Commons may elect to apply one of its public licenses to material it publishes and in those instances will be considered the “Licensor.” Except for the limited purpose of indicating that material is shared under a Creative Commons public license or as otherwise permitted by the Creative Commons policies published at creativecommons.org/policies, Creative Commons does not authorize the use of the trademark “Creative Commons” or any other trademark or logo of Creative Commons without its prior written consent including, without limitation, in connection with any unauthorized modifications to any of its public licenses or any other arrangements, understandings, or agreements concerning use of licensed material. For the avoidance of doubt, this paragraph does not form part of the public licenses.Creative Commons may be contacted at creativecommons.org.

9
contributors.txt Normal file
View File

@ -0,0 +1,9 @@
- "Danjuma_Alfred_H"
- "Enoch Ezekiel"
- "Godwin-Isaac"
- "Tarimin"
- "kna"
- "kna1-nig"
- "kna2-nig"
- "kna3-nig"
- "sunday"

28
issues.txt Normal file
View File

@ -0,0 +1,28 @@
41-MAT.usfm: stray text at line 835.
Bad punctuation at MAT 28:10.
42-MRK.usfm: stray text at line 575.
Invalid USFM token (\,) following MRK 12:26.
43-LUK.usfm: stray text at line 529.
43-LUK.usfm: stray text at line 724.
Bad punctuation at LUK 6:45.
Empty verse: LUK 14:18.
Unnumbered verse after LUK 14:18.
Empty verse: LUK 14:20.
Unnumbered verse after LUK 14:20.
Bad punctuation at ACT 8:33.
46-ROM.usfm: stray text at line 516.
Bad punctuation at ROM 9:25.
Missing verse between: ROM 12:2 and ROM 12:4.
Bad punctuation at ROM 16:13.
47-1CO.usfm: stray text at line 649.
Invalid USFM token (\̀v) following 1CO 4:1.
Invalid USFM token (\) following 1CO 11:2.
48-2CO.usfm: stray text at line 200.
Missing verse between: 2CO 7 and 2CO 7:2.
Invalid USFM token (\́v) following GAL 2:11.
Verse fragment: EPH 3:15.
Bad punctuation at 2TI 2:10.
Missing verse between: JAS 1:13 and JAS 1:15.
Verse out of order: JAS 1:14 after JAS 1:15.
Missing verse between: JAS 1:21 and JAS 1:23.
Verse out of order: JAS 1:22 after JAS 1:23.