jni_reg/47-1CO.usfm

671 lines
54 KiB
Plaintext

\id 1CO
\ide UTF-8
\h Ukorontiyawa Utuba
\toc1 Ukorontiyawa Utuba
\toc2 Ukorontiyawa Utuba
\toc3 1co
\mt Ukorontiyawa Utuba
\c 1
\cl Bikoro bi Inde
\p
\v 1 Usuro me Bulus unige sa Ugomo Asere matiti me barki macukuno vana ukatuma ka Yeso bibe ba Asere nan ni kena uru satanis.
\v 2 Uhana anabu anu tarsa Asere sa warani, u korinti, we am de be saa inko we anyimo Yeso Ugomo Asere, anu zatu umadini nande be sa a titawe, vati nande be sa waraa ati hihira wazin biringara anyimo ani za nu Yeso Ugomo Asere uro Ugomo Asere uwe me, Ugomo Asere uro vat.
\v 3 Imum irere nan iruba isheu ya sere ugomo uro Ugomo Asere Yeso bibe bi rere bi cukuno nigo nan shi.
\v 4 In zin shi in ni ruba irom, barki imum irere be sa ma nya shi usuro Ugomo Asere Yeso.
\v 5 Ani mani atina sasas mawuna shi ukem watu uti ze nanu rusa vat.
\v 6 Kasi, sa abezi urusa uru amasaa abanga Ugomo Asere anyimo ashi me.
\v 7 Baki ane ani daki yadiri ukem iri mum a hira Ugomo Asere irereba, uganiya sa i inso ajeh izinu ni nyarga nu ze u Yeso Ugomo Asere.
\v 8 Ugomo Asere madi kuri manya shiui nikan nu uhana umazame, barki icukuno anuzati una dini aronome sa Ugomo Asere urome Yeso bibe bi rere sa madi zeh.
\v 9 Asere unu myinca, memani matiti shi inatta acce nan vanah umeme nan vana umeme Yeso.
\v 10 Inzinu tire ushi tari nihenu barki rizani Ugomo Asere Yeso magu, cu tize shi me ti cukuno ti inde, kati iharzino ace-cecce, cu i ori acce ashi me ahira a ide, iruba ishi me inde ugamara utize tishi me u inde.
\v 11 Barki anime nihenu, anakura a Kuluwi wabukum inuguna iziti kara acece ashi me.
\v 12 Imum besa ya wuna mabukashi ini me barki, a yeh ashime wazitize sasas unu gusa me ubulus mani, uye unu gusa wa Afollos mani, uye ma gusa me ukefas mani masi uye magusi me ugomo Asere.
\v 13 Antani a hara Ugomo Asere sasas nii? Bulus mani ma weé a kotiko me utiti barki shi? Nya azoro shi ini zan ni Bulus mani.
\v 14 Ma wuna Ugomo Asere aburu arom barki daki ma soro uye anyimo ashi me, kiribus wan Gayus mani ma zoro ces.
\v 15 Barki ani mani uye madaki magu a azoro me in nizan num.
\v 16 Maringi inu guna ana kura Istifanus ma zoro uce, daki makuri in zoro aye ba.
\v 17 Daki Yeso ma tumum guna agi in zorso anu ba magu in wuzi katuma kubezizi anabu tize to ronta indaki inu rosa unububa barki kati adiri urusa ugongo iwono u Yeso sa a kotiko azezere utiti.
\v 18 Kadura ku venke tize ti zenze tini ahiran de sa meki unaa iwono, ahira aru haru ande sa aburum duru usuro unaa uzenzeng, niguran ni rere ni bura uni.
\v 19 Barki anyetike anyimo atize ta sere in di curi nigura na de sa wabezi urosa, indi kurzo ana jinjing ula a babba na.
\v 20 Anu urusa wara abani? anu bezi utize ti Musa wara bani? an de sa wa bassa uca rusa kodi nyani nan wa ra aba? Ugomo Asere ma bezi urusa wanu rusa ibabbana iniba?
\v 21 Usuro urusa Ugomo Asere anu uneē wa tāme Ugomo Asere anyimo uzati urusa uwome, usuro ani me, Asere mā zauka makuri ma buri an de sa wa kabi tize ti kudura a hira ameme usuro uguna utize ti me me ti ronta ti ge be sa ahiraa kasi ibabbana ini
\v 22 A Yahudawa wa nyari wa iri iremum a helenawa wakure wa nyari urosa.
\v 23 Haru be tizinu bezezi tize ti Ugomo Asere sa ma wee a zesere utiti imum be sa imumu upulko ahira ma Yahudawa mumu ibabbana ini adebesa wa zo we ma yahudawa ba.
\v 24 Me Ugomo Asere una nikara mani wunu urusa abanga ameme ahira ande sa a titi we, nani we Ayahudawa wani?
\v 25 Barki sa Hira imum be sa Ugomo Asere ma wuza gusi ibabba ini, iyenne iteki urosa unobu, imumbesa a bassa nisizziki me nini na sere iteki vat nikara nu nubo.
\v 26 Nihenu rigin uganiya sa matiti shi angilin ini anyimo ashi me, anu wa cing wani wa inta makpanku ma dandang anyimo ashime anyimo awe me cingilin ini wazi ahana ara a dandang.
\v 27 Ineni Ugomo Asere maka ma zanka imumbe sa anabu waka wahiri ini kasi ibabba na ini, barki manya anu urusa mu eh Asere ma zawa imum be anu une a wahiri kasi masiziki me ini, barki ma nya una nikara mu eh.
\v 28 Imumbesa unu wa cira izome imum irere ba nani izome ikatuma ba nyani izome iri mumbe sa izo me ikatuma nyani izo me imum izati u ira ine ini Asere ma hira ini irere ini ma busi imum besa wa hiri itekin unu gangang.
\v 29 Asere awozi anime barki unobu mani kati magu matiki nikara na sere.
\v 30 Asere ani awu acukumo Ugomo Asere Yeso, Asere a wu bibe basere bicukuno duru unu rusa ahira ameme ani ta kem ukaba wanu ukpijo nan nu bura.
\v 31 Barki ani me vat de be sa tira bigiri ini za nu Ugomo Asere, imum be sa izi cas.
\c 2
\cl Bikoro bu Kure
\p
\v 1 Nihenu ma aye iboki shi ire mum sa izi iri sa Ugomo Asere mabuki, daki mabukashi kadura indaki a hira urosa utize nani urosa ire mum ba.
\v 2 Ma wuzi ugungunu anyimo iriba uganiyasa indi cukunu nan shi sa indaki bezizishi tire timumun in daki tize ta sere nine be rere memani agankirka me utiti.
\v 3 Utuba u aye um a hire ashime mazin ini kara ba makiri barki biyayau.
\v 4 Tize tum nan nu bezizi utize ta sere daki wa tun no uguna atarsi seke nyani urosa ya cukuno imum be sa tize ti bibe birere aza agi.
\v 5 Barki kati urosa ushi ucukuno wanabu, ceki ucukuno wa sere.
\v 6 Vat ani me tizin tize ahira anu urosa adesa wa una anyimo a tize ti kadura ka we me azo uguna urosa wa nu uganiya ugime daki wanu ganiya ugime sa udi mara ba.
\v 7 Ane ani tizin tize tu rosa a sere tigeba satize nihuzi, urosa sa wazi datti ni hunzi, unu uni urosa wa sere sama barka uni datti barki ninonzo niru.
\v 8 Anyimo ana ti gomo ti aname unu urosa igino me mazoni, barki gusi wa rosiwa da gankirka me Ugomo Asere utiti me ba.
\v 9 Kasi unyetike me sawazi "Vati imum be sa yazi a hira a sere ma barka anu tarsa umeme unu urosa mazoni daki uye mamu kunna ba, nyani uye mā mu cukuno ma iri".
\v 10 Ine ini Asere abezizi duru ti mummu, usoro abibe, timummu ta sere tu zatu urosa u ira.
\v 11 Aveni madaki ma rosi imumu sa iraa anyimo iruba i uyeh, indaki bibe bi meme? ane ani izi, unu urosa ubassa ababga Asere mazoni bibe basere bini bizicas.
\v 12 Harume inzo bibe bunee bini tizin inu kaba me ba, indaki bibe begibesa bira a hira Asere, barki tirose tire timumun sa Ugomo asere ma nyan duru in ni ruba inde.
\v 13 Tizin inu bo ushi timumu, azo agburang sa azi nu bezi usuro urosa unu booba indaki ubibe, ahira ubezi imum be sa an de sa wazin bibiu.
\v 14 Uni gebe sa bibe ba sere bitarsa imeba ma daki makabi tize tibibe ba sere, ahira ameme imummu ibabba na ini madaki ire ini ba, usuro ahira abibe ba sere bini aka rosi.
\v 15 Unubesa bibee be tarsan me, madaki ma mansa kondi nyani, unu mansa ume marani ba.
\v 16 "Aveni ma daki marose iruba Ugomo Asere harsa madaki bizizi me? haro me mure bamurome mu muraa ahira Asere ani.
\c 3
\cl Bikoro bu Taru
\p
\v 1 Abanname, anu henu in dake in buki tize nan shi gusi am de sa warosa tize ta sere, azo gusi ande sa wa raa anyimo apum, kasi a hana aneze anyimo Ugomo Asere.
\v 2 Ma hamza shi in mahene mani azo me ini inama, kasi aige be sa ularaa ni anyimo apum kusi ahana a neze anyimo Ugomo Asere.
\v 3 Kasi aname iraa ni anyimo a nipum, inki matara marani a nyimo ashi me nan nu hungu ko ati ashi me, azo shi ana pum wani ba, ikuri ita shi ugurna i haka aje ana bu?
\v 4 Barki inki uye maguna, "In raa amaru a Bulus" uye maguna "In raa amaru Afollos" azo me ticukum tini pum tini in zini ba?
\v 5 Abanna me aveni mazi wa Apollos me? aveni makuri mazi ya nya kadura ahira awe me, vat uwe Asere a nyawe timumu tu wuza.
\v 6 Mi ma wuza ti bira, Afollos ma wuza ugmei nin, Ugomo Asere ma wuna ini ya una.
\v 7 Barki ani me una tibira nan unu wuza ugmei mani ma zo me imum ba, Ugomo Asere ma uzan ini.
\v 8 Una tibira wanu unu uwaza ugmei vat katuma ka weme ka inde kani, abanna me vat uweme wadi kem uribe ukalim, rep nan katuma ka meme.
\v 9 Haru ahira ageme aroni akatuma wani ku Ugomo Asere, shi urung Ugomo Asere, ubarka Ugomo Asere.
\v 10 Usuro uroma iriba be sa Asere anyam ucukuno una je uhira, ma tuba ni tin me uye mazinu tara asso azesere me, ca koya unu ma wuzi mahaki ma hiri asso me sa tara azesere me.
\v 11 Abanna, daki uye marani sa madi wuzi katuma kage be sa kadi aki ka ge sa amu nuka, memami Yeso Ugomo Asere.
\v 12 Aname inki uye matara asso azesere anitin na zumo kyel. Kyel, nyani azumo arere nyani apo ani zaa, nyani utiti nyani nyani ukpe nyani uwai.
\v 13 Katuma ka meme kati pokino uni roni uwui ugino sa u eze, adi guti nikara ni katuma sa ya wuzan kani.
\v 14 Vat de ba sa katuma ka meme ka tonno madi re ukalum.
\v 15 De be sa katuma kameme uraa wa re kani madi cukunon in tari ti hura me cangi madi suri in matum anyimo atii uraa.
\v 16 Ani iteshi uguna shi me udange Ugomo Asere uni uzi, abanna me bibe bu Ugomo Asere biraa a nyimo ashi me.
\v 17 Inki uye ma cara udenge Asere, Asere adi cari men, abanna me udange uca sere uzatu umadini uni, animani shi izi.
\v 18 Kati irangi acce ashi me, inki uye ushi me ma hira marusa abanga uganiya ugeme, cati ma cukuno unu urosa abanga.
\v 19 Wa ira urosa abanga unee ugeme ibabbana ini ahira Asere, sa nyetike "Ma mensi anu urosa abanga anyimo amalim mawe me."
\v 20 "U aye ana me, Ugomo Asere mā rosa ubassa abanga wanu urosa imum ishalala ini.
\v 21 Ane ani ukasu utira ubigiri uzoni ahira anu! barki vat imumu ishe ini.
\v 22 Nyani Bulus, nyani Afollos, nyani kefas nyani unee, nyani uvenke, nyani iwono nyari ti mum mu tikanime, nya timum mu tige sa ti eze vat tishe tini.
\v 23 A yenni ini imum Ugomo Asere ini, Ugomo Asere wa sere mani.
\c 4
\cl Bikoro bu Nazi
\p
\v 1 Idi zikin duru ama, hani, gusi arere Ugomo Asere wanu anu inta utize tini hunzi ta sere.
\v 2 Wannu agino me anyara ana kadura ka meme wa cukuno anu zatu amadini.
\v 3 Abanna me ahira am, imum icingili ini iwuzam tize timi kobbo, nyani a nire ni kobbo nidang, abanna mi indake in wuzi nicce num tize tini kobbo.
\v 4 Intam nyani abusa tire tize a nicce num, unu guna inzom in madini, Ugomo Asere maniunu wuza um tize tini kobbo.
\v 5 Barki ani me, kati i weki tize tini kobbo uganiya udaa, Ugomo Asere Unu aye, indi pogizo vat tirorunga sa ti raa a mariu. Ma kuri burko utirze uti mum mu a muruba, abine ani madi kem ununziko ahira ahira Asere.
\v 6 Anu henu, inki ma inko iruba in nan ka pollos barki shime, gusi ahira aru me ani idi manza tizen, tize me unu guna ana "kati e akki imum be sa anyetike". Ya cukuno uguna kati uye anyimo ashi me mapoh ma bezi uguna mateki uye anyimo ashi me.
\v 7 Abanna me aveni ma ira usas ushi me naa ayee? Nyanini izini ige be sa daki anyanki shi ini ba? Inki anyanki shi ini nyanini ya wuna izina tire igiri kasi daki anya shi inii?
\v 8 Ya mu kem nononzo vat tironga aige be sa inyara! Ya mu cukuno anu kem! Ya mu tuba bezi tigomo-abanna sarki nigoo nan haru! Ane ani, unyara iruba in, barki ti wuzi ti Gomo nigoo nan shi.
\v 9 Ubassa um haru a hana akadura, Ugomo Asere saokin duru ani goo na dumo kasi anabu sa ameki we tize ani kobbo tu huna. Ta cukuno imum uhira aje unee, a hana akatuma ka Asere, uhana anabu.
\v 10 Ta cukuno anu zatu urosa imum barki Ugomo Asere, abanna me shi anu urose wani anyimo Ugomo Asere, haru anu sisikime uni, a shi ana nikara wani, azome nu hira uru anyo iri mum, a shi benne anu a dandang.
\v 11 Uye uge uganiya me, tizin nu wuza awe ikomo nan ni weh ni gmei, anu uzenzeng, takuri ta cukuno ta dira tukura.
\v 12 Ta wuza matum kang, tizim in katuma in tari tiru uganiya sa a jorkon duru, ti wuza biringara bi rere, uganiya sa ti zin nu kunna apum ti ke ti tiri iruba.
\v 13 Uganiya sa a zogizon duru tibo tize anyino unyinza utize ta cukuno, ahira agina a zikan tironronga tire-re sa tizi zenze ti madini.
\v 14 Daki ma nyetike ti mum mu tige me barki in nya shi mu me, ane ani barki be sa wa raa uruba im.
\v 15 Inka izi nanu inta anu akure ukiran anyimo Asere, izo shi aka acco gbardang, abanna mi ma cukuno Yeso Ugomo Asere unu bezi utize ta sere.
\v 16 Barki ani me in tisa shi icukuno gusi mime.
\v 17 Ine ini ma tuma Timoti a hira ashi me, unu hem ina nu, unu kaba anu anyimo Ugomo Asere, in ringi shi tinaa me anyimo Ugomo Asere, Kusi abezi utize sa in bezizi anyimo tidenge.
\v 18 Ana me aye a shi me wa cukuno unu tiri igiri wa wuza gusi in da hanan ahira a wa me.
\v 19 Indi e ahira ashi me azo unu daddankino, in ki Ugomo Asere ma hem, abini me ani indi rosi tize tanu tiri ubigiri, indi kuri in iri nikara niwome.
\v 20 Abanna me, tigomo tasere azo tize tini cas tizi abanna me ta cukuno in nikara.
\v 21 Nyani I nyara? in e ahira a shi me unu impo amaru nyani unu hem nyani in bibe bitize bi ruba isheu.
\c 5
\cl Bikoro bu Chibi
\p
\v 1 Ta kuna unu guna madini mara anyimo ashime, usanda umadi sa da a hem imani anyimo anu zatu urusa Asere ba. Kadura sa ma kem ine ini, uye anyimo ashime ma Musa nan unee aco umeme.
\v 2 In kuri izuna nonzo kan! Azo iriba ibit ini idi wuzi ba? Me desa ma wuza ani me, ca a suso me anyimo ashime.
\v 3 Sa acukuno ani me in zom nan shi anyimo abibe, mamu cobo de sa ma wuza ani me, ane ani irani ahira me.
\v 4 Uganiya sa ya orno anyimo a niza ni ugomo Asere, bibe bizi nan shi anyimo urusa Ugomo Asere, mamu cobo unu ugino me.
\v 5 Ma wuna ani me barki iwiti unu ugino me ahira bibe bibur bati be huu nipum me, barki bibe bu meme bekem ukaba uwui Ugomo Asere.
\v 6 U vavi igiri ishime da wa wuna urii ba. Ida rusa shi imumu wuza imum iboo kuzi cin kudi wu imum idan iwuu gbardang?
\v 7 Kpicuni ace ashi ahira imumu ikuzu ibozu ibozo barki icukuno ni gura ni soo, imimare izatu imumu ubozo. ya cukuno awito vana Asere, vana ubi tam bi wito.
\v 8 Barki ani me, ca ti wuzi ni ori nuru sarki imum buzo imimare ikuzu, imum ibuzo imumare izenzen nan icara abanga.
\v 9 Ma nyete shine anyimo aka idura unu guna kati i wuzi tanu nani ori na nabu ba.
\v 10 Azo izinu boo ni ori na nabu nu nee nini ba, nani anu inta pash, nani akari, nani anu tarsa ima kiri, ya cukuno, ingi idi harzina se ya ceki unee ugeme.
\v 11 Ana me izinu nyete ushine unu gunu kati iwuzi tanu vat desa agusa me uhenu inka ma ciki anyimo amadi, nani u inta pash, nani utarsa umakiri, na inka me unu boo ivai mani, nani unu bi siza siza, nani ukari. kati iri imimare nanu sanda unu ugino ba.
\v 12 Barki ada ke awu aneni ainki tize tini kubu nan andesa wa zi anu udenge Asere ba? In ani me, azo she wani idi wuzi u inko utize tini kubu tan de sa wa rai udenge Asere?
\v 13 In ani me Asere ani awesi u inko utize tini kubu tan desa wa ra a matara. "Susoni unu imumu iriba a nyimo ashi me.
\c 6
\cl Bikoro bu Tasi
\p
\v 1 Inka uye anyimo ashi me mazin imma tara nan uye, ca madusa ani kubu ahira unu inko itize tini kubu tu zatu kadure, sa unu guna a hana ahira anu tarsa Asere?
\v 2 Shi ida rusa shiba, anu tarsa Asere wani wadi wuzi unee u inko u tize? Inka she wani idi wuzi unee u inko itize, se ibuki kadure ka uni izatu iriri?
\v 3 Ida ta shiba haru wani tidi wuzi ibe ya Asere u inko utize tini kubu? Nani u inko utize tini kubu katuma ki ivai?
\v 4 Inka iwuza u iso utize tini kubu katuma ka kani nan ko di uya uwui, nyani ni ya wuna ko di uya uwui, nyani ni ya wuna ihazan unu sanda ubasa utize tigino aje ande sa wa zome anu udenge Asere ba?
\v 5 Ma buka ani me bati in kunna me eh. Uye mazo me unu rusa abanga a nyimo ashime sa mada ki ma barka tize anyimo ani henu?
\v 6 Kasi ane ani izi, unu tarsa Asere ma ha unu nu tarsa Asere ani kubu, aje adesa mazo me unu tarsa Asere ba!
\v 7 Ti cukum tu zatu urunta anyimo anu tarsa Asere ya bezi uguna ya mu sizike shi. Nyani ya wuna uda nata we utame uwe ba? Nyani ya wuna udi hem ateki we ba?
\v 8 Ana me ya wuza aye imumu izenzen ya kuru ya yomko we, we wana henu ushi wani!
\v 9 Itashi ba anu zatu kadure wa wada kem uribe Asesere ba? Kati ihem ina na mocoba. Nan anu madini, nan anu zatu tarsa Asere, nan ana madini, nan anu tarsa ahana eh, namu cara a hana aruma.
\v 10 Nan akari, nan anu inta pash nan ana bi siza nan anu tizogo, nan akari - uye anyimo awe me mada ribe anyimo Asesera ba.
\v 11 Ane ani aye anyimo ashi me wa zi, anu a kpico we, awito shi ahira Asere, a kurzo uturi ishi me reb aje Asere anyimo aniza ni Ugomo Asere Yeso unu bura, a hira abibe ba Asere aru.
\v 12 Vat timumu tum tini, "Azo kondi ayani ini ika tuma ba. Vat timumu tum tini" Ada hem me iri imum iteki nikara num ba.
\v 13 "Imimare barki apuru ani, apuru barki imimare ini" barki ani Asere adi kari we vat. Barki ani me una madini ma zinu wuza umadini ini ero nan nipum numeme. Da awuna ni pum barki madini ba barki ani me, ni pum barki Asere ani, Asere adi wuzi nipum timum.
\v 14 Asere a hira ugomo Asere, madi hirzan duru unikara numeme.
\v 15 Ita shiba apum ashi me ti hihira ta Asere tini? Ida ke Iziki ta hihira ta Asere in pati na unee umadi? Uwuza ufai!
\v 16 Nani itashi ba vat desa ma toozo na uneh umadi, ma cukuno nipum ni inde nan me?
\v 17 Ane ani tize ka Asere ta buka, "We wa re me wa cukuno bi nama bi inde". Barki ani me desa a pati nan Ugomo Asere ma cukuno bibe bi inde na me.
\v 18 Suma ni madini! Kondi ya imum imadini sa unu ma wuza amatara ini pum nini, barki ani me una madini ma zinu wuza umadini ini ero nan nipum numeme.
\v 19 Ita shi ba apum ashi me udenge u bibe bi riri, bi ge sa bi ciki anyimo ashime, be sa ya kem ahira Asere? Ita shi unu guna shi azo ace ashi ani ba?
\v 20 A kwa shi ini kirfi gbardang barka ani me, nonzo ni Asere in napum ashi me.
\c 7
\cl Bikoro bu Sunare
\p
\v 1 Barki timumu sa anyetike, "Ya wuna uree unubu kati ma dari uneh ba."
\v 2 Barki timumu ti madini sa ta wuna gbardang, ya wuna uri kondi uya yana uruma macukono nan uneh ume kondi uya uneh macukuno nan uruma ume.
\v 3 Kondi uya unakuru ma nya uneh umeme Imum be sa ma nyara, kondi uya uneh ma nya uruma, umeme Imum inyra inipum.
\v 4 Uneh mazo inu bezi ini pum nume ba urama mani inipum nu neh um, ane ani, uruma mazo unu bezi ini pum nume ba uneh me mani.
\v 5 Kati in Karti ace ashi inapum ashe ba, se inka konde avi ma hem, wuza ani me barki ibenki ance in biringara iduku saku ugur na, barki kati bibe bi buru bi rangi shi barki uzatu meki ace ashi me.
\v 6 In boshi anime barki kati imum me icorno me, azo ma wuna shi ba.
\v 7 Ma nyara ko da vi macukuno kasi mi, barki ani me koda vi mazi nu aye urizo ume, uye mazi nu sanda urizo uge uye ugino.
\v 8 Ahira anu zatu anyah nan anu zatu anu ruma, ya wuna uree wa cukuno sarrki anyah, kasi uzina um.
\v 9 Barki anime inka wada ke wa meki ace awa ba, ya wuna uree wa wuzi anyah, Iteki uni ree wa wuza anyah inu guna wa ceki gmei ma aje.
\v 10 Ahira ana tinyah, in nyiza ti tize ti ge me - azo me ba, ugomo Asere mani "Kati uneh ma ceki uruma ume ba".
\v 11 In ka ma ceki uruma umeme, ca ma cukuno sarki anyah nyami ma barka nan uruma umeme, ane ani kati uruma, "ma ceki u me ba.
\v 12 Ahira ukasu anu in gusa azo Asere ba inka ure uhena mazin uneh azo unu tarsa Asere ba, Inka ma hem ma cukuno nan me kati ma ceki me ba.
\v 13 Inka uneh mazin unu ruma unu zatu tarsa Asere, In ka ma hem ma cukuno nan me, kati ma game uwuza anya nan me ba.
\v 14 Uruma unu zatu ukuba Asere ma cukuno a inko sas barki uneh ume me, uneh uzatu ukabe Asere ma cukuno a inko barki uruma umeme unu kaba Asere barki ane ba ahana ashime wa cukuno ana madini, barki anime we anu inko wani.
\v 15 Barki ani inka uroni unu zatu tarsa Asere ma suro, ca a ceki me ma suri, usanda imum igino me, uhenu uruma nan uhenu u eh azo atiri ziza we ini unu mko utize tuwe ba, Asere a titan duru ti cukuno anyimo a masaa.
\v 16 Ane ni urusa awu uneh, ma madi buri uruma uwe me? Nani aneni huu uruma udi buri uneh uweme?
\v 17 Ca konda avi ma wuzi Imum besa ugomo Asere a inko me, ane ani Asere atita me, Ine ni ubuka a ko di uya udenge Asere.
\v 18 Unu mazin nigbari uganiya sa a titi me ukaba Asere? Kati ma wuzi dibe ukunna utize, unu mazo me ini gbari uganiya a titi me ukaba utize? Kati ma nyari nigbari.
\v 19 Nigbari nan uzatu unigbari azo ine ini anyara ba, Imum Idang me ine ukunna utize nan u inko utize ta Asere.
\v 20 Konde avi ma tunno anyimo utita sa Asere atitime uganiya sa ma kabi tize ta Asere.
\v 21 Huu urere mani uganiya sa Asere a titi we? Kati u inki iriba in aneba, inka uzin unu ira upitii kati uwuzi ane ba.
\v 22 Barki desa Asere atiti me uganiya sa mazi urere, ma buru we Asere ane ani desa abura me uhana ukaba Asere, urere Asere mani akwa shi ini kirfi idang barki kati icukuno arere anabu.
\v 23 A kpi shi in nu kalu kati icukuno arere anuba.
\v 24 Anu henu ukodi ya uganiya sa ko da avi uru ma ra anyimo a titi duru uhana kaba utize ta Asere, ca ti cukono anime.
\v 25 Andesa da wamu wuza anyah ba, inzom un ure ubuku ba in ani me ingusa desa a hira anipum na Asere, icukuno ani me.
\v 26 Barki ani me in hira barki tize ti buru sa ti hana azo inu dadon kino ba, ya wuna uri inu ma cukuno anime.
\v 27 Wa tira vanu eh? Kati unyari ubuka ahira ameme, Da wa tira vanu eh? Kati unyari anya nan vanu eh.
\v 28 Barki anime inka wa wuza anya da wa wuza inium imadini ba, in ka vanu eh unu zata anya ma wuza anya, da ma wuza madini ba, in ka vanu eh unu zata anya ma wuza anya, da ma wuza madini ba, se andesa wa wuza anya wadi ziti sasas uganiya sa wa zin ini vai, in kuri inyari uhara uwe.
\v 29 Barki in boo uhenu uganiya wa aka: ca ande sa wa zin ina neh wazi ticukum kas ande sa wa zin we ba.
\v 30 Ana aso wa cukuno kasi anu zatu aso, anu apuru arum kasi anu zatu apuru arum, anu kpija itimumu kasi anu zatu imum.
\v 31 Ande sa wa wuza tanu nan unee kasi ande sa wa ha nan uni ba, barki tamu tu nee ta aye ubinani umara.
\v 32 In nyara in suri anyimo uba bgardang, unu zatu anyai mazi nu basa abanga Asere, ane ni madi kabi me.
\v 33 Una nya ma basa abanga a timumu tunee, aneni madi hem uneh ume.
\v 34 Iriba imeme ya harzina. Uneh unu zatu anya mazinu basa u timumun ti ugomo Asere, ane ani madi inki nice nume in bibe ba Asere. Uneh una nya mazinu basa abanga unee, aneni madi hem unu ruma umeme.
\v 35 In boshi anime barki ubasa ushi uni, azo barki in gbari shi ba. Ma buka ani barki imum besa izi anime, kasi usanda utarsa Asere sa muriba mushi ma harzina ba.
\v 36 Inka uye ma basa unuguna imum be sa ya kem kubura kumeme - Inka ma aka tiwe ta nya, ani me ya cukuna - ma wuzi imum be sa ma nyara. Azo madini mani mazinu wuza ba. Ca wa wuzi anya.
\v 37 Barki anime inka ma tonno ini kara iribe, imeme, inka mada siza me ubusara ba, mada kem ma inta nice numeme memmerun, ma kuri ma tira iriba imeme ma wuzi ani me, ma rusi utarsa in kubura kumeme ya wuna uri.
\v 38 Barki anime, sede sa ma wuza anya nan kubura kumeme ya wuna uri, me desa ma zauka uwuza anya ma wuza memmerun.
\v 39 A tiriza uneh barki uruma, u vat ticukum tumeme. Barki anime inka uruma ma wono, ma da ke ma wuzi anya nan desa sa hem nan me, ca ma wuzi anyimo Asere.
\v 40 U ira um, madi teki ini riba irum. In kuri in basa izin in bibe ba Asere.
\c 8
\cl Bikoro bu witu Tare
\p
\v 1 Usuro imumare Sa a wiro makiri: Tirusa uguna, "vat uru tizin nu rusa." Urusa ukeuē Jezze Uni boroo, U hemu wuza a soo.
\v 2 Inki uye mabasa marusa ire mun, unu ugi nome mamu rusa imumbe sa yawuna urii marusi ba.
\v 3 Inki uyd mazinnu hem inna Asere, masa rusa innu nugeno me.
\v 4 Usuro abanga imuma re sa a wiroo makiri: Ti rusa u guna, "makiri uneēge me daki iri mum inibi, "ukuru buka" Are Asere azoni senke a inde."
\v 5 Inki aguna aginome sa atisa makiri marāni, nani anyimo Azesere nani u neē. Kasi gusi sa aye warani agussanwe, "makiri sas, sas, uneē nani Azesere." Kāsi gusi besa "makiri marāni nan ana ti kura" gbardang.
\v 6 Anime ahira aru, asere a inde ani, a coo uneē vat, usuro u me uni a bara vat timumum barkim e, ti vengize, Ugomo Asere U inde mani, dēsa usurou me uni kodi nyani ya cukuno, hartu me cangi, usuro ume uni tirāni."
\v 7 A' anime daki kōvima mazin nu rusa ugimo me ba. Ine ini yawuna dāti u tuba, aye wa nanzo makiri, wa kuri ware iginome kasi igebesa, awuza makiri. Iriba iwe ya counome barki uzattu ini kara nutonmo.
\v 8 Daki imummare ini inyinza unu ukaba uruba, kogussi daki ta tā kin ki ukaba uruba, kogussi daki ta reba ida kassika me ukaba uru ba.
\v 9 A name wuza seēke kati uturi u wome u cukuno binyo bu pilliko u'uye unu zatu ni kara ni kadure.
\v 10 Ubata uyerine, inki uye unu zatu ini kara nuturi iriba ma irawe hu unu rusa, u zinna re imumāre sa awito ma kiri, dakki wa nyame ni kara narū in guna mari imumare imakiri me ba?
\v 11 Barki urusa uwe azesere uzina u makiri, u henu unu zattu mikara nu tonno iriba, dēsa yeso ma wi barki me' a humee.
\v 12 Barki anime, inki wa cara aye anu hanu anu zatu nikara nuturi iriba, wawuza ni hara ni madini aje Ugomo Asere.
\v 13 Inki imumure idi wu uhanu ma pilliko, indi venke are irama, barki kati in hungu ko anu henu um urizo.
\c 9
\cl Bikoro bu kira udira bi Inde
\p
\v 1 Mi da anu zatu uganiya uni? Da ma ira Asere am Yeso ba? Da she wani katuma katari tume anyimo Asere ba?
\v 2 Da mi una kadura ka aye wani ba, kadure mi una kadura kani ahira ashi. Shawani anu inko Urusa uka dura kammeanyimo Asere
\v 3 Utunu um uye ahira adesa wa boo anice num;
\v 4 Ti zo duru unugamiya are nani usa ba?
\v 5 Ti da ke ti ziki unē anyimo anu uhem kasi sa ta ta ziki amutarsa Asere nan kefas ni henu anyimo Asere?
\v 6 Nani Barnaba mani nan mi tidi wuzi katuma.
\v 7 Aveni madi wuzi katuma ka Unani kara nika tuma ka ma nyanga ini kirfi ime? Aveni madi wuzi ti bira sarki are imum me sa ma bira? Nani Aveni madi canti itam mada sa mahenu mawe ba?
\v 8 In boo ani me in nikara nu, unu nini? U inko utize da wa buki anime ba?
\v 9 Ayettirke anyimo U inko utize ti Musa agi, ku barka ku katarek ingi kuzinu batalla idawa kati i wu kuni ni zin ba. Ine ini Asere aboni?
\v 10 Da barkiharu wani maboniba, A yettirke barki haru wani. Barki desa ma wuza a vara, ma wuzi katuma unu iso iriba. Unu upatalla ubi sana ma wuzi unu inko iriba ukem.
\v 11 In gi ta wuza tibira ti huma anyimo ashime, ti da ziton duru ti kem tirunga ta a pum ashime?
\v 12 Inge aye wa wuza katuma unu'ira ugenome, tida teke awe unu ira ba? Vat anime da ta wuza katuma uni ira me ba, A, anime, Na ti ti iri ni iriba imum me sa idi kartin duru katuma ka Yeso.
\v 13 Ida rusa shi ba ane ani arere anyimo udenge Asere wa kenzi imumare iwe me abini ani? Ida rusa shi ba anu aka tuma ahira utunzino ana dang udenge Asere, wa kenzi imumare iwe ahira imumare sa a ezeni abini me.
\v 14 Ane ani Asere agu ana ka tuma ka Asere wadi ri imumare iweme una ukatuma kawe me.
\v 15 Dama wuza katuma unu ubuka ugino me ba, da a yetteke shine barki awuzum ire imum inini ba, ma hem in wi barki unu gona uye ma kartum uvavi ubigiri.
\v 16 In ma boo tize ta Asere, daya cukunom imum i vavi u bigiri barki ya cukunom iriri in wuzi kani.
\v 17 Im ma wuza katuma kagino me uni hem, in zin iri imum unya in daki uni hem iriba in ba, in zirimum u nya.
\v 18 Yanim imum me sa adi nyam? Ine ini ni wuzi katuma ka Asere sarki imum unya, a, anime inda wuzam katuma uni'ira anyimo katumaba.
\v 19 Me mani u'ira u vat, ma kurzo nice num urere u kunde avi barki in kem anu gbardang.
\v 20 A mayuhuma, ma cukuno uyahudawa, barki in kem ayahudawa gwardan, ahira adesa wa tarsa udungara Umusa, ma kurzo nice num kasi we, barki in kem asesa sa wa tarsa udungara Umusa. Ma wuzi ani da agi in raa anyimo udungara Umusa uni ba.
\v 21 An desa wada raa udungara Umusa ba, ma kurzo nice num kasi we, A'anime dama ceki udungara Asere ba. In raa U inko tize ta Asere. Ma wuza anime barki in buri adesa wa tarsa udungura Umusa.
\v 22 U watu anu zatu unikara, ma kurzo nice num kashi we, barki in buri anu zatu nikara. Ma kurzo nice num vat imum barki vat anu barki in kem una ubura aye uhana ukem ubura.
\v 23 In wuza vat imum barki katuma ka Asere, barki in kem ure aje anyimo katuma ka Asere.
\v 24 Ida rusa shi ba anu gbardan, wa ribize a magasiya unu u inde mani cas madi agiza ma kabi ukalun me, barki anime wuzani magasiya barki i kem ukalum.
\v 25 Unu biranza madi tirzi nipum nume gangang barki makem ukalum ugebe sa udi cueme, haru tizin magasiya barkin ti kem ukalum ugebesa uda curzino me ba.
\v 26 Barki ani me inda wuzam magasiya nani in boo anime kasi unu tira upebu.
\v 27 In zinu upatizi uni pum numin kurzo nini urere, kati ingi ma wuza ayi tize ta Asere a kuri asusum.
\c 10
\cl Bikoro bu Kirau
\p
\v 1 Innyara irusa, ni henu, aka coo uru wara ana dizi Uganjimari wa kuri wa tarsa anyumo uraba udandang.
\v 2 Vat uwe awuza we ubaptisma angumo ama ganjimari nan uraba udandang.
\v 3 Vat uwe waree imum yarce ibibe biririn usandu inde.
\v 4 Vat uwe wa si imum usa ibibe biririn usandu inde. Barki sa wa si ahira ani poo nibibe biririn sa na tarsi we, nipoo me ninee nini vana Asere.
\v 5 Daki Ugomo Asere maa kunna urunta uma roo mawe ba, mukizi muwe me mu samirka anija.
\v 6 Ana me timum tigeme imum ubatta ini ahira aruu, kati ti inki timum tibur amuruba kasi wenne ba.
\v 7 Kati icukuno anu tarsa umakiri kasi āye sa waa wuzi. Kasi unyertike sa āwuzi, "Anu waka vukuno wa ri wa si wa kuri wahirri wawuzi biranza."
\v 8 Kati timussi wana nee naa anu ruma mabura nan inyani sa inzo aru wani ba, kasi maroo mawe me, roni inde anuu a ino ukiran kana kuru are inkani kataru (23,000) wa wee.
\v 9 Kati timansa vana Asere kasi sa maroo mawe mawuzi, iwa ihuzzi we.
\v 10 Kati ticukuno anu humoro kasi weme, wa wiji atari tibibe bika dura ka Asere biwono.
\v 11 Timum tigeme takem we bati icuunon duru imum ubatta. A nyertike icukuno imum ikubum, haru ande sa umara unee wa aye ace aruu.
\v 12 Barki anime, ca komdevi magamari memmerum, ma wuzi merum kati marizi.
\v 13 Umansa uda ayeshi, uge sa wamu aye anyumo uvat anuu ba. Anyo, Asere ahuma ani. Madā cekime amansa shi unu mansa sa udi aki nikara nishi ba. Madi nya shi unaa uroo anyumo ubata me sa adi wuzi shi.
\v 14 Barki anime shi ande sa mahemshi cekini utarsa umakiri.
\v 15 Inzi tize nan shi kasi anuu bassa ukang, bati I batti imum sa inboo shi.
\v 16 Kusso kuringirka kuge sa tizin unu tingirka me, inzo nigome nine anyumo amaye ma vana Asere? Ubiredi me sa tizin upozo me, inzo nigome nine anyume vana Asere?
\v 17 Barki ubiredi u'inde uni, haru gbardan ani pum ni'inde. Vat uruu tidi rii ubiredi u'inde nigome.
\v 18 Irani anuu Isaraila; ida rusa shi ba ana katuma udenge Asere wakenzi imum yaree abinime ani ba?
\v 19 Nyani ni in gusan shi ani me? Makiri imum ini? Nani imumare sa anyinza makiri, ire imum ini?
\v 20 Mi inzin tize atimum sa anu zatu tarse Asere wa ninza, wa ninza agberge ne wani inzo asere ba. Inda nyaram Iwuzi tanu nan agbergene ba.
\v 21 Ida saa shi aku soo ku Ugomo Asere ikuri isii ka gbergene ba, ida ree shi imum yaree Ugomo Asere ikuri iree ya gbergene ba.
\v 22 Nani tinyara tiwu Ugomo Asere ni'eru? Titeki me nikara?
\v 23 "Kondi nyani izi rep," Inzo kondi nyani izin katuma ba, "Kondi nyani izi rep" inzo kondi nyanini I'eze unure aje anu ba.
\v 24 Kati uye ma nyari ubura unicee nume ba, anime manyari ubura uhenu.
\v 25 Udake uree vat imum me sa azin unu ziza me ukasuwa, sārki ubasa utize.
\v 26 Barki "unee nan vat timum me sa tira anyumo me I Ugomo Asere ini."
\v 27 Ingi unu zatu uhem in na Asere ma titawe agi irii imum yaree, ahun ini ruba yaree me uree vat imum me sa anya we sārki uhara Iruba.
\v 28 Ingi uye magunan hu, "Imum yaree ima kiri mani" kati uree ba. Udi wuu anime barki de sa mabuka we, nan bassa.
\v 29 In boo Ubassa ude sa mabuka we inzo ubassa uwe ba. Barki nyanini adi ziki ucara uye acani mi?
\v 30 Ingi ma guna ankoi barki imum yarce sa maree nyanini idi wu azogun barki sa maguna ankoi?
\v 31 Barki anime, ingi uzin naree nan usaa, wuza vat barki unonzo asere.
\v 32 Kati ucukuno unaa upilko, wa yanhudawa, nan Aheliniyawa nan anuu Asere ba.
\v 33 Ma wuza morso bati in rumi vati anuu muruba vat atimun. Inzo barki nicee num ba, barki konderi: Ma wuza anime bati wa kem ubara.
\c 11
\cl Bikoro bu kirau in bi Inde
\p
\v 1 Zikane umanza ahira am, kasi mi sa in manza ahira Ugomo Asere.
\v 2 Aname inzen ninonso nesh nene, barki izen nu rengeze nan mi animo kode yani, inzen ninonzo nish ahira utarsa anabo rep sama naya shi.
\v 3 Mi manayara irusi, unaje anabo Ugomo Asere mani, una je. U vanu e unubo mani una je u vana Asere mani.
\v 4 Vat desa ma una birengara nani mabuki ure ubeze nichi ne meme innu impo, macara ireba una kura ame ane.
\v 5 Vat vanue e sa mauna birengara nichi numeme innu pako nani ma buki ure ubize sarki impo uni chi, ma cara ireba una kara ame ani ma ze rep nan desa ma kara techi tumeme.
\v 6 Vanau e sa madi da nichi ba, nani makare tichi ti cukuno magetu imum imu e mune vanau e makare tichi tumeme, caki ma inpe nichi numeme.
\v 7 Daki yauna ure vana uruma ma impo nichi mumeme ba, baki me abarka me kasi Asere nannu gongo wa Asere vanau e ugogon unubo mane.
\v 8 Barki vanau ruma ma suro nipom ni vanau e mani ba.
\v 9 Daki abarka vanau ruma barki vanau e ba, barki aneme, abarka vanu e barki vanu ruma.
\v 10 Ine ini yauna vanau e made beze ubare, kasi bibeu ba Asere.
\v 11 Vat anime, ahira uruma umeme, daki aharawe ba, ane ani daki aharawe nan nuru mame ba.
\v 12 Kasi vanau e mani ahira a vanau ruma, ane ani vanau rume kasi uyo uvanau e mani, vat timumme tsuro ahira Asere.
\v 13 Wekine inna chi asheme, memmiru ine vanau e mau birenga sarki impo une chi?
\v 14 Nani utanda, wabezeshi imum imu eh ine vana uruma machiki tich tumeme sarki ukarsa?
\v 15 Ingusa utanda wabezeshi age vanau e mazen tich kan, ninonzo neme nen ba? Barki ma inpe nech nine.
\v 16 Inka uye manayara mauze matara barki tize tigenome, haru tizen ure utanda, ati denge ta Asere ba.
\v 17 Ubukame sa uhaka daki manon zeko shi ba, nigura nishme nireren nene ba nu zatu kadure kani.
\v 18 Innu tuba me, uganeya sa yazen negura nu dege wa Asere, makunna age uhar zena urani animo ashi me, matubu hem in tize me.
\v 19 Gai ine akim ana matara animo ashime, barki arusi anu kunna utize animo ashe me!
\v 20 Barki - kaya gurna ahira indaye, avo imumare Ugomo Asere ine izen nareme ba!
\v 21 Uganiya me sa izen nare imumare, kodave mazenna re imumare ime ine kasi ukasu uye makunna ikomo, uye mazen nareme har mau hem.
\v 22 Izen tikura me sa idare nane ise, izennu iza udenge wa Asere, nane izen nu yammuko andesa wazen nurusa ba? Naye nene inde buki shi? Inde nonzeko she ine? Inda nonzeko she ine? Inde nonzeko sheba ahira imum igenome.
\v 23 Imum be sa makabe ahira Ugomo Asere ineini ma nayash age Yeso vana Ugomo Asere, aniyeme sa azezeme, manno ma ze ki imumare.
\v 24 Sa mabize apuru arum ameme, ma puse magu "kabane ina ma ine pom num nene masa nirere bar ki shi, uzane iregeze barki me."
\v 25 Samabuka ani me, mazeki bitome me, "Magunwe sane uganiya sa izen tiyom tum usuro ani me kodave ma nayare imumbe sa ideuze uroni uture umeme katuma.
\v 26 Udaki ure imumbe sa uzenu zeza me ahira ati jamane, kati u ikiba. "Mabuka shu ne nan nemumbe.
\v 27 Sa irane anemo une Ugomo Asere ine."
\v 28 Inka unu zatu kadure ma titawe age ikare imumare, udake uha, ukare vat imumbe sa ma ayewe azomin nuguno wa iko ba.
\v 29 Inka uye mabuka we, "Imumare igenome asera ine barki ma kire manu" kati ure ine, ude u aneme barki desa mabuka we, nannu ira uweme (vat une nan nemumbe sa irani uneme Ugomo Asere ine).
\v 30 Barki vira uweba, vira udesa mabu kawe nayane ideu anoki are aje am barkii uye?
\v 31 Inka mare imumare inne reba irum barki nayeze ade zogum age makaba inne reba irum?
\v 32 Barki ani me inka ude re nane ude-se-u-uzo ani me barki ninonzo ni Ugomo Asere.
\v 33 Kati cukuno bidunta bupelko uye ba nane ayahudawa nane ahelenawa, nane utanda Ugomo Asere.
\v 34 Ma uze innekara num barki inrume anabu mureba animo atimumu, avo-men-nu nayar azeser ba, ma una ani me barki ikim ubura.
\c 12
\cl Bikoro bu kirau in ni Re
\p
\v 1 Ahira timumu tige sa anya bibe bi lau nihenu, inda nyara icukuno anyimo uta me.
\v 2 I rusa uguna uganiya sa tazi anu tame utize ta Asere arangi shi na Asere uzatu utize a tina sa sas tizatu acce.
\v 3 Barki anime in nyara i rusi uye mazo ni sa madaki nan bibe ba Asere ba Asere madā guna Yeso unu u shalala mani, daki uye mabari Yeso ugomo-Asere mani senki ahira abibe birere.
\v 4 Timummu tira sa-sas abannna me bibe bi inde bini.
\v 5 Katuma karani sa-sas abanna ugomo-Asere u inde mani.
\v 6 Katuma sa-sas abanna me Asere a inde ani abezizi anabu u wuza ukani sa madi inta.
\v 7 Ahira konde avi anya me nikara nu be akatuma kameme ahira abibe a masaa barki konde avi a iri ure u ini.
\v 8 Uye ahira abibe bi rere anya ma urusa, abanna me uye agburang ane me urusa ahira abibe bibe bi inde.
\v 9 Uye anya me ibibe bi kadure ahira abibe bigino me, uye a nyame u humza ahira abigino bibe me.
\v 10 Uye uwuza ati hara tu aye u rizo, uye unu ubuka tu aye, uye any me urusa ibe uye urusa utilem sa-sas, uye ubezizi utilem sa-sas.
\v 11 Vat ibe igino me i inde ini i turawe ma kuri mahara ibe sa-sas kobiya birani ana ubini ubuka ugino me uda hara me unu guna me are ahira ani anipum.
\v 12 Gusi sa nipum ni inde ni ni in ti hi-hira gbardang vat ti hi-hira nipum ni inde nini animani ugomo-Asere mazi.
\v 13 Ahira abibe bi inde azoro konde avi anyimo anibu ni inde nya ayahudawa nyani unu tane utize ta sere ta sere, nyani arere nyani ahana, vat uru a hanzi duru abibe bi inde.
\v 14 Abanna me nipum nizo me ni inde nini sundulum, abanna me ti hi-hira tini gbardang.
\v 15 Inki tibuna ta guna, "sa azo me dari tini abanna me in zom u na katuma ka nipum kani ba?" igino me daki ya kaska me iri imum anipumnumeme ba.
\v 16 Inki utoi udi gu, "sa daki mi nije nini ba abanna inzom ire imum ninpum ba,"
\v 17 Inki vat nipum na cukuno nije nini adi katuma in nyanini? inka nipum na guna uni utoi uni adi nyunguzunu in nyanini?
\v 18 Abanna me ugomo-Asere mā barki tihi hira anipum, usuro ira umeme.
\v 19 Abanna me sa agi anu mi nipum ni inde nini mi inda cukuno nipum me.
\v 20 Ayenna ti hi-hira tirani gbardand, ani me nipum ni inde nini.
\v 21 Nije ni daki nibuki tari, "in da zom gmei nan huu ba, nyanu nicce gerte ati buna, inda nyaram shi ba."
\v 22 Abanna me, ti hi-hira tini pum me sa ahira kasi ta sisiki me tine tini ti huma anipum me, ti hi-hira tini nipum me sa ahira kasi ta sisiki me ugongo tiki teki unu nya uwe ninonzo.
\v 23 In anime ti hi-hira tiru ti zatu uree ira aka ken ki u ira ure u tini. Ti hi-hira tiru tizunu uree u ira azo a wuza tini uzoo.
\v 24 Abanna me Asere ani a barka nipum mā teki unu nyanza uwe ugongo uni nonzo ahira sa azinu sisiki me.
\v 25 Ma wuna anime kati a kem uharzina acce anyimo nipum, abanna me tihi-hira ti rusi ina cece aweme unu hira memeru.
\v 26 Inki ahira a inde azi ini jansi, vat tihi-hira me tidi wuzi ijasi nigo me, nyani inki anonziko nire kira vat nyani tirza utize sa a heni in tini nan maye mum, wuna ni anime isizi barki iringizi me.
\v 27 Abanna me shi wani nipum ni Yeso ugomo Asere, ukasz me ti hi-hira me.
\v 28 Unu tuba mā zauka ahana a katuma anyimo udenge utize tu ugomo-Asere i kure anabawa utaru anu bezizi utize nan anu u wuza imum ibiyau, aye anu hunza anu bengizi anu, aye ana katuma ku dungara anu, nan de sa wa tize in are alem.
\v 29 Vat uwe ahana akadure?
\v 30 Vat uwe wani wani wazin in bibe bu hunza me? Vat uwe wanii wa boo tize titi lem? vat uwe wani wa kamara tize titi lem me?
\v 31 Anu nyara wa nyara a nyinzi we timumum ti daddang. Ana me indinbe shi una urere.
\c 13
\cl Bikoro bu kirau in ni Tare
\p
\v 1 Sa ya cukuno inzin intize ina lem anabu, nan alem ibe ya Asere, in ani me inzom unu su, ma cukuno ni gareren na so akan nani biruma ba su akan.
\v 2 Ko sa ya cukuno inzin in bibe biriri bi busa utize makuri ma tinka kadure ka anyimo sa ka gunne, inu rusa um nani inzin unu nya iriba, in daki mi azo iri iumum ini ba.
\v 3 Ko sa a cukuno ma nya timumu tum vat barki anyizi anu diri, ikuri in witi nipum num barki a punsi. Inka inzom unu su, daki ma kem iri imum ba. (Ma nya unu nipum num barki inbezi ubari uni).
\v 4 Usu um nanu tiriba nan iriba ishew im usu uda wuza ni ero nan ubezi ubari ba, usu uda wuza u yeze unice ba.
\v 5 Udira umu eh. Uda nonzo nice nume ba. Uzo unu debe uhirza iriba ba, uda basa me timum tizenzen.
\v 6 Uda wuza apuru arum un boo tize ba, in anime uwuza apuru arum in kadure.
\v 7 Usu utiri zaza, iriba anyimo timum vat, uyeze, in ti timum vat u kabisa timum vat, u nyiza iriba in timum vat, ukuri ukabisa timumvat.
\v 8 Usu uda marsaba, inka u iso imum in cukuno anime irani, idi aki. Inka tilem tirani, curno me inka urusa urani, udi aki.
\v 9 Barki tizinu urusa cin-cin, ti kuri tizinu boosa cin-cin.
\v 10 Uganiya sa unu rusa udang ma aye, se unu cin ma aki.
\v 11 Uganiya sa ma zi vana, ma busi tize ti hana, ma basa tize ti hana, idi nyizi tize ti hana. Sa ma una ma bari unu ma ceki timum ti hana.
\v 12 Ana me ti hira cin-cin kasi u hira umangani, roni um henu nan mu henu, aneme in rusa cin-cin, uganiya idi kem urasu dan, kasi sa awuzum urusa udang.
\v 13 Ana me timumti taru tigino me ta cukuno anime; U iko iriba eze, nan usu se imum idang anyimo aweme ine ini usu.
\c 14
\cl Bikoro bu kirau in ni Nazi
\p
\v 1 Miki ni ace ikuri inya mu riba barki u ye urizo ubibe, barki in boosa tize be sa ti eze.
\v 2 Barki de be sa ma boo, tize in nilem azo ma nan na nabu wani ba nan Asere, barki azo unu kunna ume barki sa mazin ina banga timum tini hunzi anyimo abibe.
\v 3 Barki wani ma boo barki nan anabu wani ma boo barki ma barki we, ma kuri ma tarisin we, makuri ma benkiwe tiymo.
\v 4 Desa ma boo tize in nire nilem, nice tize tu udenge Asere uni ma bara.
\v 5 Ubasa um agu vat ushi iboo tize ina lem, barki iteki anime ubasa, um iboo tize desa ma boo tize ma teki unu boo tize ina lem (se inka uye ma bezi barki udenge Asere utunno).
\v 6 Barki ana me, anu, henu inka ma yae ahira ashi me in boo tize in nalem, idi wu aneni inkinki ahira am? inda wuna uri ba, se inka ma buka shi tize in ti roo, nani urusa, nani rusa u tize, nani ubezi.
\v 7 Inka adado utira uzatu ivei wa suzo amyira kasi bi shiya nan ni gaita-da wa suso amyira sasas ba, aneni uye madi rusi usandu ugumu zo ubi shiriya nan nigaita sa azinu tira me?
\v 8 Barki inka ahure ni hure nan adadu uhurse uzatu nice, aneni unu madi rusi uganiya sa madi barki nipumuhana ani kono? ane ani barki shi.
\v 9 Inka unu ma buka tize ti, atu unce, aneni unu madi rusa imum be sa ya buka? idi busi tize, azo de sa madi rusi imum be sa boo.
\v 10 Kadure kani tilem sasas tira unee, azo nige be sa zo inice ba.
\v 11 Inka in tamu nice ni nire nilem ba, idi cukuno uvari ahira una tize me, una tize me madi cukuno uvari ahira am.
\v 12 Ane ani ahira ashime. Barki sa in zinu barka ba aje anabu aye bezi ubibe, tunno ni ini kara i bari udenge Asere.
\v 13 Desa ma boo tize inilem ma wuzi biringara barki sa marusa uboo me.
\v 14 Barki inka ma wuna biringara ini lem, bibe bum ba wuna biringara urusa um wa kinkin ba.
\v 15 Aneni indi wu? indi wu biringara in bibe bum, ba wuna Aneni indi wu?, indi wu biringara in bibe bum, in kuri wuzi biringara unu rusa um, idi wuzi ire nan bibe bum, in kuri wuzi ire unu rusa um.
\v 16 Inka azo ane ba, inka wa nonzo Asere in bibe bi hem, aneni desa mara amatara magu, "icukuno anime" asesere iriba irum sa uzi nu wuza me, inka mada rusa imumbe sa u zinu boo me ba?
\v 17 Kadure kani awuzi iriba irum kan, barki uye mada una ba.
\v 18 Ma wuza iriba irum nan na Asere barki in boo tize in nelem inteki shi vat.
\v 19 Vat in anime ani ori nu denge Asere in teke un su in boo tize ina guran anu chibi anyimo urusa barki in bari aye ateke a ino ukirau kanu kirau in nilem.
\v 20 Anu henu um, kati icukuno ahana anyimo ubasa abanga, se ahira akatuma ka bur, wuza in katuma ki hana, barki anyimo ubasa ushime i uuh.
\v 21 A nyetike ane zni a tize tini kubu aguna, "indi buki tize nan anu ageme ahira anu atinyo ta lem, nan ma wa nyo. Vat in anime wada kunna me ba,"uguna Asere.
\v 22 Barki tilem ti gino me utuba ubezi uni, ahira anu nya iriba, azo se anu zatu nya iriba ba. Ubezi utize utuba uni ahira anu nya iriba, azo anu zatu nya iriba ba.
\v 23 Barki ani inka anu denge Asere wa orno, koda vi mazin in tize in nire nilem, aye wa ra a matara nan nanu zatu inko iriba wa ribe, azo, se wa guna ya wuna iran, a ba?
\v 24 Inka koda avi ma wuza u inko u tize, uye unu zatu nya iriba nani uye amatara ma ribe, tize me tidi suki me, adi kuri a weki me u inko utize.
\v 25 Tize ta apuru ameme tidi pokino, barki ani ca ma rizi ma nonzo Asere, madi buki unu guna Asere azi nigo na haru.
\v 26 Se nyani anu' "henu" um? inka ya orzino uye mazin unu zabura, udungara, tiro, nilem, nani uboo. wuza kondi nyani barki ubara udenge Asere.
\v 27 Inka uye ma buka tize in nilem akem ana ware nani wa taru ugbardan uwe me, se ca konda avi ma buki in inde. Uye madi ku buki imum be sa wa boo.
\v 28 Inka azon desa madi buki imumbe sa wa boo, ca vat uwe wa ingara tik anyimo undenge Asere me. Ca konde avi ma boo tize me akura ame me isisi me nan Asere.
\v 29 Na a anabawa wa re nani wa taru wa buki tize, na ukasu me wa kunna wa kuri wa gamirka imum be sa boo.
\v 30 Inka anya urusa dese ma ciki ahira nonozo Asere, ca desa ma zinu boo tize aname ma ingara.
\v 31 Vat ushi idake iwuzi tize tu eze ti niinde, barki konda avi ma maza, ma kurima kyem utunno in kara.
\v 32 Barki ibe ya anabawa ira adize.
\v 33 Barki Asere azo Asere uranga ba, Asere utoto iriba ini, ane ani izi vat ati denge ta Asere anu na iruba.
\v 34 Anee wunani tik udenge Asere. Asere da anya we uganiya ubuka utize ba, ba in ani me ca wa cukuno anu nata ace, kasi u inko utize wa buka.
\v 35 Inka wa manza iri mum, ca wa igizo anu ruma uwe ma akura. Barki imum imu eh muni anee wa boo tize aje ahana aruma awe me udenge Asere.
\v 36 Ahira ashe ani tize ta Asere ta eeh? nani reb ini ta eeh?
\v 37 Inka uye ma basa me unu bezi tize ta Asere tini nani unu rusa, ca ma kuri marusi imum igino sa inzinu nyitike ushi n Asere ani awunam uwuza me.
\v 38 Inka uye ma game ukuna me, me ma kati akuna me ba.
\v 39 Barki anime, anu henu um, wuza ni uyarara u tize tu eze kan, kati ikarti koda vi uboo tize inalem ba.
\v 40 Ca awuzi kodi nyani una sa wa wuna urii barki udungara.
\c 15
\cl Bikoro bu kirau in nu Chi
\p
\v 1 Ana me ringizi shi ihenu, azezsere atize ti gino sa in boo shin, tige sa ya kaba shi be yakuri ya hibina atini.
\v 2 Atige tize abura shi, inki ya inta tize ta sere in nikara, idi cukuno ya hem tini anyimo u shalala.
\v 3 Barki ma nya shi kadure ka meme ni kasi ku tuba sa mā kabi uguna ugumo-Asere ma wee barki madini maru, barki kadure.
\v 4 Uguna avati me, ma kuri mahiri anyimo atiye ti taru. Usuro atize ti kadure.
\v 5 Unu guna ma bezi nice ni meme ahira akefas, anini me makuri māka bezi nice ahira anu kirau in na ware.
\v 6 Daka abinime māka beze nice in meme ahira anu uhenu anu ukirau ahana kani akure u aibi uganiya u inde, ande sa maroo me wadan ini vai u ye kani abanname aye wa tuba u gbisso.
\v 7 Abini me ma bezi nice ni meme ahira a yakubu, nan ahana katuma vat.
\v 8 U maska madusa masurum amasaa, gusi vana utipeu tina sunare.
\v 9 In mani unu cangilin anyimo anu akadure kasere daki mā bari atitum una katuma kasere, barki sa ma nya ana tize ta sere uzito.
\v 10 Barki iruba ishew i ugomo Asere ine ini ya wuna in raā a hira me sa in raa ni zin kani me, iruba ishew sa in zin daki ya i shalala inda wuza katuma kage sa kada teki kawome. Vat anime azo in mani in nice num inzi in nihoo nam nu ugomo Asere.
\v 11 Barki anime ta bezi tize me, animani ta nya kadure.
\v 12 Inki a wuza ugita uguna Yeso mā hiri icau aneni aye a shi me ula gusa ahira u mu cau urani ba?
\v 13 Inki u hira umu cau uzoni ugomo Asere me daki mā hiri ini no me?
\v 14 Inki daki ahirza ugomo Asere ba, tize tu sere ta cukuno imum ishalala ini no me, animani kadure kashi me ka cukuno shalala.
\v 15 Ta cukuno anu impo amari Asere ana maco inii, tizi nu tinpo amaru Asere mā hiri ugomo-Asere a mu cau antani daki mahiri ba.
\v 16 Barki inki uhirsa a mu cau uzo ni, aban na me ugomo-Asere me daki ahirza me in no me.
\v 17 Inki daki ahira ugomo-Asere me, ase kadure karu me ku impo amaru a meme kacuno shala, uye aname i raā anyimo madini mashi me.
\v 18 Aban na me, ande sa wa ulee anyimo ugomo-Asere a cukuno ma wono vat ini ino me.
\v 19 Inki anyimo tige ti cukum me a tizin ti ugomo-Asere anyimo u vat anu ta teki we ule in ti cukum tiri unii ta wono ni ino me.
\v 20 Abanna aname, ugomo-Asere mā hiri amucau ine ini ya wu ma cukuno bibe bi tubu usuro.
\v 21 Barki i wono ya riba unee ahira unu nde, animani u hira amu cau.
\v 22 Inki animani anyimo aka adamu ta ulee vat, ane ani ahira ugomo-Asere tidi vengize vat.
\v 23 Abanna me konde avi mazi nu inko ume; Ugomo Asere bibe bi tuba, tize tan de sa tizitu ugomo Asere adi nya ule ivai uganiya uye.
\v 24 Abine ani umara me udi e māmamu, uginaya sa ugomo Asere madi witi ti gomo atari ta co, abine ani madi kari vat ti gomo ugongo nan nikara.
\v 25 Abanna me tigomo ti me me tidi wu pash uka biki ahira ande sa wa nyare me a dizii a ti buna ti meme.
\v 26 Iwono igeme, ine ini imum ishina iru ige sa adi huu.
\v 27 Barki, "mawu vat imum ickuno anyimo ani kara nimeme" imum i ciki ama saā unu guna mada passa me nan desa mazi nikara in vat imum anyimo ani kara ni meme.
\v 28 Inki vat imum raa anyimo ati gomo ti meme, vana me in nicce ni meme madi cukuno anyimo ini barki Asere aco ya cukuno imummu vat anyimo imum.
\v 29 Nyanini idi zi ahira ande sa a zorso we barki anu wiijo? Inki u hirsa uzoni ahira ande sa wa wiijo vat, nyanini uree u zorso anu barki we?
\v 30 Abanna me nyanini ya wuna tira anyimo unah u rizo ko ya uganiya.
\v 31 Abanna iwono ini in boo ko ya uganiya ahira u tira ubigiri, ni henu, tige sa ni zin tini anyimo Yeso ugomo Asere uru.
\v 32 Nyanini indi makem, ajo anabo inki ma wuza morso nan ibe iburu u afisa, in ki tisii, barki nisizo ti sa wee.
\v 33 Kati arangi shi, "tanu nan anu aburu udi cari ana rere."
\v 34 Cukuno ni dang i wuzi ticukum ti ronta! Kati i re aje in madini, barki aye ashi me wa taā me Asere, in zin intize tigino me barki in nya shi mu ē.
\v 35 Abanna me uye madi gu ana, "adi wuzi aneni ahira amu cau?"
\v 36 Shi anu utame imum! Imum i uza ba senke ya wono.
\v 37 Imumbe sa wa bira izo ani pum nini idi cukuno ba, biho isana ani cas. Bige sa bidi cukuno alkama nyani ire imum i sas.
\v 38 Abanna me Asere adi nyame nipum nige sa ma zauka, ko biya bi sama in nume nipum.
\v 39 Azo vat apum azi a inde me ba, unu guna apum anabu, are yta mani are inye are i cere.
\v 40 Apum agino asezsere arani, unee arani. Ninon ni nipum na asezsere ire imum ini sas.
\v 41 Ninonzo ni nipum unu nee nizi sas ninonzo nu usu-sana uwui nirani, nan ure usa-sana uni nonzo nu peu wanu ure usa-sana iwui rang ya zezsere. Barki bire biwirang biteki bire ini nonzo.
\v 42 Ani mani izi uhira a amu cau imum be sa abira i corno me ini, ige be sa ahirza izo me i corno me ini.
\v 43 Abira ini anyimo uzatu gongo, ahirza me anyimo ani nonzo. Abiri ini anyimo uguni, ahirza me anyimo ubari.
\v 44 Abiri me ani nipum ni kadure, ahirza me ani nipum ni bibe bi rere. Inki nipum ni kadure, nipum ni kadure me nirani.
\v 45 Animani anyentike, "Adamu unu tuba mā cukuno unobu ini vai" Adamu wa dino mā cukuno unu bibe bi nyinza i vai.
\v 46 Abanna azo bibe birere bini ba tubi uribe ba, abanna me bibe bika tura.
\v 47 Unu utuba masuri a maanyanga, abanna unee. Unu ukure wa zezsere mani. Gusi unu me sa masari amanyanga animani ande sa abariwe amanyanga.
\v 48 Gusi unu ge be sa maraa azezsere ani mani ahira znde sa waraa a zezsere.
\v 49 Gusi ana me sa ti cira apum sa azi gusi manyanga, ane ani tidi zi gusi una zezsere.
\v 50 Tigino me tini mabuka ni henu, aguna inama nan māye ida ira shi ti gomo ta Asere ba, ane ani desa ma corno me mada kem me imum irere.
\v 51 Ira in boo shi ni hunzi ni kadure; Azo vat uru uni tidi wee ba, abanna azo vat uru uni adi gamirka duru.
\v 52 Adi gamirkan duru a, ana me, anyimo ukpeshke aje, ani hure nu maska. Barki adi hure ni hure, adi hirza andesa wa wijo, anu uzatu corno me, adi icuri a gamirkan duru.
\v 53 Barki nipum nigeme ni corno me gbas ini ni cukuno nipum nu zatu u corno me, nipum nigeme ni wono gbas ini nissoki nipum ni udira iwono.
\v 54 Inki nipum nigeme ni corno me in nassoki nu dari u corno me, nipum nigeme ni iwono nassoki ni uzatu iwono, imumbe sa ānyentike ya gminca atuna iwono anyimo ucukuno ubigoro.
\v 55 Iwono, ucukuno ubigoro uwe me uraba? Iwono, tikono ti weme tira ba?
\v 56 Abanna me tikono ti iwono madini mani, nikara madini tize tini kobbi tini.
\v 57 Abanna me uronta uni ahira ugomo Asere unu ge be sa manyan u cukuno ubi goro ahira ugomo Asere. Yeso ugomo-Asere.
\v 58 Barki anime, shi anu henu um an desa ma hem, tonno ni kati ikunna biyau. Kodi umaya i yata in katuma ka Asere, bzrki irusa katuma ka shi me anyimo ugomo-Asere azo kani kazi ba.
\c 16
\cl Bikoro bu kirau in nu Taru
\p
\v 1 Aname abanga a u imum u orso imum ubenki anu tarsa Asere Asere, gusi imum be sa ma wuna shi ana ti denge ta Asere ta u ugalan tiya, ane ani idi wuzi.
\v 2 Roni utuba utiye sunare, koya unu ma inki ire imum mazi nu orso asesere urosa u shi wuzani anime inki ma aye ine ini adi orso.
\v 3 Inki ma aye, indi tumi vat ande sa ma hem in we in kadure kunyetike wa haan in kadure me urushalima.
\v 4 Abine ani inki ya wuna urii mi ma indusa, wadi dusa nan mi.
\v 5 Indi e ahira asime uganiya be sa ma wata u maki do niya, barki indi wata u maki do niya.
\v 6 Inki idi wu in hira indi dendokino ahira ashime, in hira indi biki nikuzi nan shi, barki i benki ni mi atanu tume, vat ahira me sa in haza.
\v 7 Ane ani inda nyaram uguna in iri shi uganiya ucigililin. Barki in nyara in zaki uganiya nigoo nan shi, inki ugomo Asere ma hem.
\v 8 Abanna me indi tonno u afsus u hana batuu ahira anu kirau ina anu ware (pentakus).
\v 9 Abanna me aronii ishine wa raa ni gbardang.
\v 10 Uganiya sa timoti mā aye irosi mkuno sas anyimo a shi, sa ya cukuno katuma ku gomo Asere kani mazini gusi mime inzini.
\v 11 Kati icukuno koda vi ma izii me, ca icukuno shi ya tibin me uhuu ma, barki mā kuro ahira am, barki in zinu ubẹ utina timeme nigoo nan nihenu.
\v 12 Abanna me tize tuhe nu aru afollos mā nya me kadure ma kem shi woni henu. Barki ani mada nyara u aye ba. Inki uganiya wa aye madi ē.
\v 13 Cukuno ni unu urosa, tonno nii anyimo a kadure.
\v 14 I bezi iruba ya hana aruma, wuna ni ruba i huū ceki vat imum ni be sa idi wuzi i wuzi anyimo anyara acee.
\v 15 shi sa rosa ahana a kura watubi wa kabi tize ta Asere, wakuri wa witit acce ahira u wuza u katuma, a'aname in zin nu tira ushi tani nibe nu.
\v 16 Tarsan usasana anu agino me nan de vat sa mabengizi shi katuma, makuri ma zinu zito ni goo na harj.
\v 17 Mā wuza iruba irum unu aye u istifanus, afotinas, akaikas, wa benkum u inta ushi.
\v 18 Abanna me wa huma bibe nana shi, Barki anime, wuzan seke nan anage utize ta Asere me.
\v 19 Ana tindenge ti manyanga mu asiya wa iso shi, Akila nan Bilkisu, ni goo nan udenga utize ta Asere sa mazinu tuburo meakura aweme, wazinu isso shi anyimo Asere.
\v 20 Vat nihenu anu tarsautize ta Asere in isso shi. Isso na acee wanu gbindirko memeru.
\v 21 mi Bulus, inzinu nyetike igeme in tari tum.
\v 22 Vat de besa daki mā hem unu ugomo Asere ceki ma cukuno unu uzenzen, ugomo Asere uro aye!
\v 23 Uronta ugomo Asere u cukuno nan shi.
\v 24 Ceki uhēm um u cukuno nan shi vat anyimo aniza ni ugomo Asere. (icukuno anime).