isn_reg/46-ROM.usfm

670 lines
51 KiB
Plaintext

\id ROM
\ide UTF-8
\h Warumi
\toc1 Warumi
\toc2 Warumi
\toc3 rom
\mt Warumi
\c 1
\p
\v 1 Paulo, mitumi wang'wa Yesu Kilisto naiwitangilwe kutula mituma milimo, nukimikigwa kunsoko ainjili ang'wi Tunda.
\v 2 Iyi yiyi aaiuaie ikali kukiila unyakidagu akwe mumaanko nimaza.
\v 3 Ingi yuyu naing'waakwe nautugilwe kupuma mukoo wang'wa Daudi nautugilwe ikumuili.
\v 4 Nuanso autanantigwe kina ng'wana wang'wi Tunda. Kungulu nia nkolo ninza kuuki washi Yesu Kilisto mukulu witu.
\v 5 Kukiila ng'wenso kasingiilya ukende nuitumi nua ugombi wa uhuili nua mahi ihi kunsoko alina lakwe.
\v 6 Muma hi aya, ingi nunye mitangilwe kina miatu ang'wa Yesu kilisto.
\v 7 Ibarua iyi ingi kua ihi niakoli Kurumi, ni Tunda ualoilwe, nailangilwe kina antu niaza niagila imilandu, nuukende utule kitalanyu, nuupolo kupuma kung'wi Tunda, Tata witu nu mukulu Yesu Kilisto.
\v 8 Ng'wandyo, namumba Itunda wane mung'wa Yesu Kilisto kukiila nyenye mihi, kunsoko uhuili wanyu ukutanatigwa unkumbigulu wihi.
\v 9 Kunsoko Itunda mikengi wane, ninimitumila munkolo ane kulukani lang'wana akwe, anga niza nimikila kuata imina ao.
\v 10 Mahiku ihi nilompa imalompi ane kunzila yihi sunga nihume kupata kulowa wang'wi Tunda kuza kitalanyu.
\v 11 Kunsoko nkete insula akumuona nikume kumpa unyenye ipegwa nia munkolo, nihume kumkamatisha.
\v 12 Ingi kipumbulya palung'wi nunye, kua nzia akila uung'wi witu, naneniyo nanyu.
\v 13 Itungili anyandugu singandoilwe muulye kija inkani, nizandoilwe muulye kiza kitalanyu, ingi iza ngiigwe sunga nitungili, aindoilwe itula iti muhume kutula ninda kitalanyu anga imahi nimangiza.
\v 14 Ndaigwe nia Yunani, niageni, niahugu nia pungu.
\v 15 Kululo kunkigi ane unene ngombile kutanantya ulukani lang'wa Yesu kitalanyu unye nimukoli kung'wanso Kurumi.
\v 16 Singa kuluhumilwa iminyala ulukani lang'wa Yesu, kunsoko uhumi wang'wi Tunda nuileta uguniki kua uyu nuhuie, kung'wa Muyahudi nu kung'wa Muyunani.
\v 17 Kunsoko uhuili wang'wa Tunda wakunukula kupuma uhuili nu huili anga niyandikilwe, umunya tai ukikie kuauhuili.
\v 18 Nsoko utaki wang'wi Tunda wigeeleka kupuma kilunde nsoko au bi wihi nua antu nuakumigilya itai.
\v 19 Kunsoko aya ihi namanyikila kung'wi Tunda akunukulwa kitalao, nsoko Itunda waalagiila.
\v 20 Inkani yakwe nishayigela kiisa, yigee kupuma naukuumbwa unkumbigulu. Amanyikile kukiila maintu naakumbwa. Imakanu aya au humi wakwe nuamahiku ihi nung'wandyo wakwe.
\v 21 Naiamulinga Tunda shaikamukulya anga Tunda nukumsingiilya, ikalimila muteele ninkolo yao ikizula upungu ikatula ni kiti.
\v 22 Ikiitanga kina ahugu, sunga ikitula apungu.
\v 23 Akaukaila ukulu wang'wi Tunda nimugila uugazanji kumpya ni kelu la muntu numugazanji, niya na nyunyi, niye naikali, nizi niyagula pihi.
\v 24 Kululo itunda akaaleka atyate insula ya nkolo yao nia ubi sunga kitegelya ikulyo nila miili ao.
\v 25 Kunsoko aiapiue itai ang'wi Tunda kutula uteele, ikatula makulu nukumatumikila imaintu kukila Itunda nauaumbile nuikuligwa mahiku ihi. Amina.
\v 26 Kunsoko iyi itunda akaateka atyate insula yao nia minyala kunsoko iasungu ao aiakaie uitumili nuamiili ao ni Tunda auaumbili nianso ikapiula.
\v 27 Ingi niitunja nienso ikapiula uitumili kuasungu ao, akapatwa ninsula nimbi ya itunja kua itunja nisinga inonee hangi Tunda akaapa ulamula nua ubi wao.
\v 28 Kunsoko aiahitile kutula ni Tunda muma hala ao, akaaleka atyate imahala nisinga maza, ituma ayo nisinga amuloeeye Itunda.
\v 29 Izue uubii wihi, nsula nuubi, izue uwilu, ubulagi, wileu, wikongi ni masigo nimabi.
\v 30 Ikatula kitambula uubi, kitegeta nukumuhukilwa Itunda. Niakete uwilei, widai, nu kiona kina enso kila kintu, anonelya mabi niagila ikulyo kua leli ao.
\v 31 Nianso agila uuhugu, abunangi malagiilyo, agila uulowa nuang'wandyo hangi agila ikinya uwai.
\v 32 Alingile u imalagiilyo nang'wi Tunda kina awa niituma intendo izi ni mbi ulamulwa wao kunsha. Kululo gwa singa ituma udu inkani izi, ingi iza igombilyo nao niituma inkani nianso.
\c 2
\p
\v 1 Kululo wimugila uiteteli uewe ni wiapeza iantu ulamulwa, kunsoko ayo niwialamuila niangiza uewe niaza peza iantu uulamulya wituma nkani zizo zizo.
\v 2 Ingi kulingila kina ulamulwa wang'wi Tunda ingi watai kuantu niituma inkani anga nianso.
\v 3 Kululo uewe siga ili, ue nualamula ao niituma inkani nianso, kunu nuewe wituma zizozizo, kulunge uziza uutiga ne ulamulwa wang'wi Tunda?
\v 4 Ang'wi usigile inino kuuza nua udu wa uza wakwe, kutiya upilya wakwe nu gimya wakwe? Singa ulingile kina uuza wakwe. Unonee kuumanyisa uungami nuamunkolo.
\v 5 Kunsoko aukaku wako ninkolo ako ningila uugombi ukiikilya uewe imbago nia ubi kuluhiku ulo nula ubi. Ingi uluhiku ulo nulaukunukulwa pa ulamuli wa tai nuang'wi Tunda.
\v 6 Nuanso uzepumya ukinya mulimo anga intendo yako naiwituma muunkumbigulu.
\v 7 Awa naituma iza intendo yao yaapeza lukumo luza ikolyo nukuhita kugazika. Uzeapa utemi wamahiku ihi.
\v 8 Kululo ao niagila itai, nishaigombi itai ilowa uubi ulaki wang'wi Tunda upembilye.
\v 9 Itunda ukuleta uubi nuagi kumuntu naiwitumile imilandu, kung'wa Muyahudi hanza nukung'wa Muyunani.
\v 10 Kululo lukumo nuluza, ikulyo nuupolo ukiza kumuntu nuitumile nimaza, kumu uyahudi hanzo nu kumuyunani.
\v 11 Kunsoko kutile anga wiguniili kung'wi Tunda.
\v 12 Kunsoko anga naiauiye bila ulamulwa akulimila singa azeakoli mulamulwa anga wawa niidu naiauiye niakite uulamulwa azizapegwa uulamulwa tai.
\v 13 Kunsoko singa iji aunonelya nuatai pantongeela ang'wi Tunda. ingi ao niituma unonelya niazepegwa itai.
\v 14 Kunsoko iantu amunkumbigulu, niagila unoneelya, akituma kunkani ya unoneelya, nianso aile unoneelya ankolo yao hangi nianso agila anga unoneelya.
\v 15 Kua ili akulagiila intendo niitakiwe munoneelya wa nkani wandikilwe munkolo yao, hangi inkolo yao yeenda singa, nimasigo ao akenda asemela ienso,
\v 16 hangi Itunda ayo azipumula mumahiku ni Tunda uzeitamula inkunkuni ya antu ihi kunsoko alukani lakwe naigula nulang'wa Yesu Kilisto.
\v 17 Kulunge gwa weendi itanga wi Myahudi, naiwikie muzeepilya wawa nkani lumbiilya kikulya kung'wi Tunda.
\v 18 Ulinge ulowa wakwe, nukusiga inkani nishayimpyani ni ninyanso, anga walagiligwa nu nanelya wa nkani.
\v 19 Kulunge kina ueweukite ugimya uewe hangi wimutongee wa apoku, wilu mulikua ao nikuli mukiti.
\v 20 Mumanyisi wa apungu, mmanyisi wa ang'enya hangi utite munonelya nua uhugu nua tai.
\v 21 Uewe gwa nuimutanantilya numungiza, uewe sha wimanyisa nuewe? Ue nuitanantya kuleka kia uewe wia ne?
\v 22 Ue nuiluga leka kugoolya, wigoolya ne?
\v 23 Ue nuikulya milago shawimuhumya ni Tunda iminyala kubunanga ilago?
\v 24 Kunsoko ilina lang'wa Itunda likuhumigwa minyala kuantu nishanga ahuie kunsoko anyu, anga naiyandikilwe.
\v 25 Kunsoko kutalwa kukidamu ni ka tai inonea anga wizugombile kilago, kuhulo uewe ang'wi wimubunangi ilago kutwala kukidamu kung'wako izeze nakanda.
\v 26 Ang'wi umuntu nisinga utawi kukidamu ulongolekile kukie milago. Kuhita kutwalwa kukila kitalakwe ukutula kina singa utawe kukidamu?
\v 27 Nuyu nisinga utwawe kukidamu puma ung'wandyo, singa ukutula lamula anga akondyo kuamba ilago? Iye ingi kunsoko akoli naandikilwe kilago kunu akili mubunangi wi lago.
\v 28 Kunsoko uyu singa Muyahudi nukoli muhali akunzi, hangi kukidamu singa uko nia koli kunzi du kimuiili.
\v 29 Kululo nuanso Myahudi nuamkati ni lago nila munkolo mung'wang'waung'welu, singa miandiko. Ulukumo la muntu anga uyu shalipumiila anga kuantu lipumaa kung'wi Tunda.
\c 3
\p
\v 1 Umuyahudi ukiongeelya ntuni? Ukupata ntuni kukidamu?
\v 2 Inonee nangulu kunzila yihi, ng'wandyo wa ihi layahudi aapewe ukunukuilwa kupuma kung'wi Tunda.
\v 3 Ikutula uli gwa Iauyahudi niang'wi aiagila uhuili? Kuhita kuhuila kung'wao uuza wang'wi Tunda utule wanakanda nee.
\v 4 Kutile kuee leki Tunda igeleke kutula watai, ataize kila umuntu utaale. Anga naiyandikilwe kina uhume kutula wimunya tai minkani yako, hangi uhume kukila kupuma muulamulwa.
\v 5 Ingi igaitula ubii witu wigeelekila mtai ang'wi Tunda. Kulunge ntuni. Itunda singa mubi na nuipumya utaki wakwe, iti gwa, ukoli uu ne? Kuligitya kunsoko akiuntu.
\v 6 Kutile lukulu, ukutula ule itunda kuupa uulamulwa unkumbigulu?
\v 7 Kululo ang'wi tai ang'wi Tunda kukiila uteele wane, ukigeeleka kukiila ng'wenso, kuniki nkili kupegwa ulamulwa anga nimunya milaandu?
\v 8 Kuniki kulunga anga naikutungeigwe niantu kina kenda lunga, kitume nimabi nimaza aza"? uulamulwa wao ingi wa tai.
\v 9 Kuileteela ntuni, kutile lukulu. Kunsoko usese kihambile kuasemela Ayahudi nia Yunani ihi palung'wi akoli mumilandu.
\v 10 Iyi ingi anga naiyandikilwe, kina kutile ata nung'wi nukete itai.
\v 11 kutile ata nung'wi nulingile. Kutile umuntu ata nung'wi nukumupenza Itunda.
\v 12 Ihi agaza, ihi palung'wi aulya ana uza. Kutile nuituma nimaza, ata ng'wi.
\v 13 Imakolomelo ao ingi ibiila niying'walyi inemi yao yakong'wa. Inkungu ya nzoka ikoli pihi amilomo ao.
\v 14 Imilo yao yizue masatiko nuu wai.
\v 15 Imigulu ao ikete ntambo yakuhunula.
\v 16 Ugaziki nuuhita kuhuila ukoli munzila yao.
\v 17 Iantu awa akili kulinga inzila aupolo.
\v 18 Kutile anga wao kung'wi Tunda kuntongeela a miho ao.
\v 19 Kulengile ayo ihi naligitilgwe nilago iligitigwa kuantu niakoli pihi ilago. Nsoko imilo ihume kukunikilwa, nuunkumbigulu wihi uhume kupegwa uulamulwa ni Tunda.
\v 20 Iyi ngi kunsoko kutile muili nuuzepegwa itai kuntendo niyi lago ntongeela amiho ao. Kukiila ilago wiza uhugu wamilandu.
\v 21 Kululogwa itungili itai ang'wi Tunda igeeleka pana kulili ilagiilyo, aikengilwe kuamalagiilyo nia nyakidagu.
\v 22 kululo ingi tai ang'wi Tunda kukiila uhuili mung'wa Yesu Kilisto kuantu ihi niahuie. Kunsoko kutile uiholani.
\v 23 Kunsoko ihi itumile milandu, nukukepelwa muukulu wang'wi Tunda.
\v 24 Apewe natai nakanda ukende akwe kunzila au guniki nukoli mung'wa Kilisto Yesu.
\v 25 Itunda aumupumilye u Yesu Kilisto autule muungami kunzila au ungami nua sakami akwe. Aumupumilye Ukilisto anga wikengi wa tai akwe. kunsoko akuheja milandu natongee kitung'wa.
\v 26 Ahume kulagiila itai akwe namatungo aya, atule muntu watai, nukuailigwa itai nuanso numuhuie Yesu.
\v 27 Ikolipi gwa kikulya? Yalugailwa kunzi, kilago ke? kilago la ntendo? Ingi kilago ni la uhuili.
\v 28 Kululo kumailya umuntu wipegwa itai kua uhuili singa kuantendo ni yilago.
\v 29 Ang'wi Tunda izi Tunda wa Ayahudi du ne? Ang'wi singa izi Tunda wa antu nia mihi? Ingi iza wa antu ihi nia mihi.
\v 30 Anga itule tai Itunda izu ng'wi ukua ailya tai niauza kua uhuili, nao nisinga atawe kukidamu kunzila.
\v 31 usese gwa kuliheja ni lago kua uhuili? Shanga kuheja use kuulikonda niilya ilago.
\c 4
\p
\v 1 Kuulunga ntuni hangi kina Abrahamu, tata witu nukimuili, wigelaa?
\v 2 Ang'wi Abrahamu aupewe itai kunsoko antendo, auzetula ni nsoko akikulya, ingi singa kuntongeela ang'wi Tunda.
\v 3 Iti imaandiko akulunga uli? Abrahamu aumuhuie Itunda, kilalakwe ikatula muntu wa tai.
\v 4 Kumuntu nuitumile umulimo, ikinyamulimo kakwe shakialigwa kina ukende, ingi izi daigwa.
\v 5 Kululo kumuntu nishawituma umulimo kunu umu huie uyo uku nukumupa itai nishanga muntu wang'wi Tunda uuhuili wakwe umuntu uyu waalikwa kutula watai.
\v 6 U Daudi ingi waligitya ukembetwa wa muntu ni Tunda wimuailya itai panakutili intendo.
\v 7 Akalunga akembetwa ao nuubii wao nualekelwa ni milandu ao akunikilwa.
\v 8 Akembetwe umuntu uyu ni Tunda shukumuailya imilandu.
\v 9 Iti gwa ukembetwa uwu ingi kuao ni tawe kukidamu du, ang'wi nao nishatawe kukidamu? Kunsoko kuulunga. Kung'wa Abrahamu uuhuili wakwe aikuaigwe kina watai.
\v 10 iti auaigwe uli? Matungo nu Abrahamu aukoli mukidamu, ang'wi aakili kutwalwa kukidamu? Singa aikoli kutwala kukidamu, ingi kuhita kutwalwa kukidamu.
\v 11 Abrahamu ausingilye kulingasiilyo ni kakudamu. Iki ai kilingasiilyo ni kitai nikauhuili naakili kutwalwa kukidamu. Kuumailyo wa kilingasiilyo iki, ingi akutula tata wa antu ihi niahuiie ata izeakoli mukidamu. Iyi ingi ikualigwa tai kitalao.
\v 12 Iyi hangi ainoneeye kina Abrahamu atule tata wa kidamu singa udu kina ao niapumie mukidamu, ingi nao niaityatile impambatilyo yang'wa tata witu Abrahamu. Nuwu wuwu uhuili naukite kuantu nishaatawe kukidamu.
\v 13 Kunsoko singa ai miko kina ilago ailipumiigwe kung'wa Abrahamu nuwilehi wakwe. Ilago ili kina azetula asali amihi ingi kuleka ihi atuile kukiila tai au huili.
\v 14 Kunsoko ang'wi ao nia miko wawo asali uhuili watula nakanda ni lago labipa.
\v 15 Kunsoko imiko ileta kubipilwa kululo apo nikutile imiko, ikulyo iza kutile.
\v 16 Kunsoko aiyi iti ili lipumila kua uhuili, ingi litule laukenda, iliitigwa litule ilago niligeelekile kuwileli wihi, hangi aleki kutula wawa du nialingile imiko, naoga niauhuili wang'wa Abrahamu. kunsoko uyuite tata witu kihi.
\v 17 Anga naiyandikilwe, "Nakuika uewe kutula tata wa mahi idu. Abrahamu aukoli mung'wa uyo nauhuie, ingi Itunda uyu nuiapeza uupanga iashi nuitanga inkani nikutile ihume kigela.
\v 18 Palung'wi ninkani yidu niakunzi, Abrahamu akimika muhuili wang'wi Tunda mumakani ihi na mahiku napembilye. Kulola akatula tata wa mahi idu anga nailigitigwe. Uu ukutula uwileli wako.
\v 19 Nuanso singa aimunino ikiuhuili. Abrahamu akalunga kina umuili wakwe aiwakondya kusha aiwagomba nikululika kusha inda anga Sara.
\v 20 Kunsonko autite ilago lang'wi Tunda, Abrahamu singa akisinsila kuhita kuhuila ingi akizuligwa ingulu ya uhuili akamukulya Itunda.
\v 21 Aumanyile kina iko naupewe ilago ni Tunda aukete ingulu yakuikondamilya.
\v 22 Kululo iyi ikialigwa kitalakwe kina tai.
\v 23 Ingi gwa singa andikilwe kitalakwe du, ingi aiaigwe kitalakwe.
\v 24 Ingi aiyandikilwe kunsoko itu, kuantu ao naiaikiigwe ialo la kualigwa; usese nikuhuie kung'wa uyo naumukilye umukulu witu Yesu kupuma kuashi.
\v 25 Uyu ingi yuyu naupumiigwe kunsoko amagazo itu nu kuukigwa kuhuma kupegwa itai.
\c 5
\p
\v 1 Kunsoko kapegwa itai kunzila auhuili, kutite uupolo ni Tunda kunzila ang'wa mukulu witu Yesu Kilisto.
\v 2 Kua kukiila ng'wenso kwa nzila auhuili muukende uwu kitalakwe kuimika. Kuloilwe kunsoko auhuili nukupee Itunda kunsoko amahiku napembilye, nikuihanguila muukulu wang'wi Tunda.
\v 3 Sunga uu du ingi kulowe muagigwi witu. Kunsoko kuine kina uagigwa wituga wimiki kuawa niilindiila.
\v 4 Uulindiili witugo ugombeki nu gombeki wituga ugimya kunzila na mahiku napembilye.
\v 5 Uugimya uwu shawikepya insula kunsoko ulowa wang'wi Tunda uhunuiwe munkolo yetu kukiila ng'waung'welu uyu naupumigwe kitaitu.
\v 6 Ungi apo naikukili kiagila ingulu, imatungo ikapika, Ukilisto akasha kunsoko aunyamilandu.
\v 7 Ingi ibi umuntu kusha kunsoko amuntu ni munya tai; kululo ihumikile umuntu kugema kusha kunsoko amuntu numaza.
\v 8 Ingi Tunda walagiila uulowa wakwe kitaitu kunsoko naaikili kukoli mumilandu Ukilisto aukule kunsoko itu.
\v 9 Ingi gwa agakutule kapegwa itai kukiila sakami akwe kuugunika kukiila lilo kupuma muutaki wang'wi Tunda.
\v 10 Kulola gwa ang'wi imatungo naikialugu kikakamantanigwa ni Tunda kunzila ansha ang'waakwe hangi anga kakondya kukamatanigwa kugunika kunzila aupanga wakwe.
\v 11 Singa uu du, ingi kuloilwe kung'wi Tunda kukiila Yesu Kilisto, kukiila ng'wenso kasingiilya uiungamili uwu.
\v 12 Kulola gwa ang'wi kukiila muntu ung'wi imilandu aingie mihi, kua mila iyi isha aingie kukiila milandu. Ni nsha ikenda kuantu ihi kunsoko ihi aitumile imilandu.
\v 13 Kupuma ung'wandyo nuamiko, imilandu aikoli muunkumbigulu, kululo imilandu singa ialigwa pana kutile imiko.
\v 14 Ingi insha ai temile kupuma kung'wa Adamu ikapika sunga kung'wa Musa, nao ga nisinga ailumile imilandu, kunsoko ang'wa Adamu nauuiye ikulyo, mpyani ang'wa uyo nuuziza.
\v 15 Kululo ang'wi uu, isongeelyo la nakanda singa angi gazo, angwi gazo la muntu ung'wi idu aiakule, uukende wang'wi Tunda ni kipegwa nikikoli kuukende wake muntu ung'wi yesu Kilisto kongeelekile kunsoko kuantu ao niidu.
\v 16 Kululo isongeelyo singa ailizile kung'wa uyo naiwitumile imilandu, kunkigi ningiza, ikipegwa kanakanda nikiza kuuailigwa nuatai aikizile kumagazo nidu.
\v 17 Ingi gwa kukiila igazo la muntu ung'wi, insha ikenela kukiila ung'wi, ingi gwa ao nikusingiilya uukende nuidu palung'wi nikipegwa nikatai akuamba uutemi kukiita upanga wang'wa Yesu Kilisto.
\v 18 Ingi gwa, ang'wi kukiila igazo la muntu, antu ihi akatwalwa muulamulwa, kukiila witumi ung'wi nuatai ikahuma kuleta tai naupanga kuantu ihi.
\v 19 Kuhita kutula nikulyo kumuntu ung'wi idu akatula akoli mumilandu, kululo kukiila ikulyo la muntu ung'wi, idu akutula akoli mtai.
\v 20 Kululo imiko aingie palung'wi igazo lihume kusambaila. Apo nimilandu aiongeelekile kutula idu, Uukende ukatula widu kukilinkila.
\v 21 Iyi ingi aipumie kina, anga imilandu naihoile utemi wa insha, uuingi nuukende uhumile kuhola utemi kukiila tai kunsoko a upanga nuakilunde kukiila Yesu Kilisto Mukulu witu.
\c 6
\p
\v 1 Kulunge ntuni gwa? Kulongoleka kikie mumilandu ukende wongeeleke kutula widu?
\v 2 Singa uu. Usese naikushie mumilandu, kuhumile ne hangi kikie mumilandu?
\v 3 Shamulingile ne ao naiabadisigwe kung'wa Kilisto aiabadisigwe kukiila nsha akwe.
\v 4 Aikuikilwe palung'wi nung'wenso kukiila ubatizo wa sha. Iyi aitulikile anga Ukilisto nauukigwe munsha kukiila ukulu wang'wa Tata. Ingi nusese kuhuma kugenda muupanga nuupya.
\v 5 Kunsoko anga naikukamantanigwa palung'wi nung'wenso kumpyani ansha akwe, hangi kukamantanigwa muuki wakwe.
\v 6 Usese kuine iti umuili witu nuakali aiwagigwi palung'we nung'wenso, ingi umuili wa milandu uhume kugazangigwa, iyi ingi aizile kuleka kulongoleka kutula kianya milandu.
\v 7 Uyu naukule watuile munya tai kunsoko walakanukile ni milandu.
\v 8 Ang'wi aikule palung'wi nu Kilisto. Kuhuie kina kuzikie palung'wi nung'wenso.
\v 9 Kumanyile kina Ukilisto auukile kupuma kuashi, singa ukutula mushi hangi, kitalakwe insha ahiile.
\v 10 Insha akwe ai sha amilandu, aukule kang'wi kunsoko aantu ihi. Kululo kuupanga uwu nuikie, wikie kunsoko ang'wi Tunda.
\v 11 Kunzila yiyoyiyo, nunyenye inonee mualigwe kina miashi amilandu, kiapanga kukiila Itunda nu Yesu Kilisto.
\v 12 Kunsoko nanso leka kumigombya imilandu ikie mumuili wako, ihume kuikulya insula yakwe.
\v 13 Leka kuupumya umuili wako mumilandu anga iseme ningila itai, ingi ipumya uewe kung'wi Tunda, anga niapanga kuhega muushi. Hangi pumi imiili anyu anga iseme nia tai kung'wi Tunda.
\v 14 Leki kugomba imilandu umuambe, kunsoko mikutile mumiko, ingi mukoli muukende.
\v 15 Ntuni gwa? Kitume ne imilandu kunsoko kikutili pihi amiko, ang'wi pihi aukende? Singa uu.
\v 16 Shanga muine kitalakwe nimipumilye anga metumi ingi nyenye muzetula meitumi akwe, nuanso nimunonee kumukulya? Iyi ataize kiasese amilandu nikutwae muushi ang'wi usese nuakuli kuutwala mutai.
\v 17 Ingi akuligwe Itunda kunsoko kunsoko ai kianya milandu, itungili ukete ikulyo munkolo yanyu kua umanyisigwa uo naimupewe.
\v 18 Malekewe kupuma mumilandu, hangi matula miatugwa atai.
\v 19 Kuligitya iti kiuntu kunsoko ansula miili anyu. Anga naimupumilye imiili anyu ku ubi, itungili pumi imiili anyu kutula atugwa atai muhume kegigwa mele.
\v 20 Apo naimianya milandu, aizamulekewe kuli ni tai.
\v 21 Imatungo nanso, amuukete lielya kii, kwa nkani izo itugili nimenda inonela iminyala kuiona? Kunsoko impelo ankani izi ingi nsha.
\v 22 Kululo itungili mapegwa uulekelwa mahega mumilandu hangi matula meitumi kung'wi Tunda, mkete ndya kukiila wigigwa wang'wi Tunda nukupikiila upana nua kali nakali.
\v 23 Kunsoko ikipegwa kamilandu ingi nsha nuuza wang'wi Tunda upanga nuakali nakali kung'wa Yesu Kilisto Mukulu wetu.
\c 7
\p
\v 1 Ang'wi aluna ane (shawilengile kunsoko kuligitya niantu niamimanyile imiko), kina imiko imikaila umuntu nikili mupanga?
\v 2 Kunsoko umusungu nutinilwe witungwa ni miko amugoha wakwe nikile mupanga, umugoha wakwe aga she ukutula wahega mumiko na kulinwa.
\v 3 Kululo gwa umugoha wakwe angatule mupanga, hangi umutinile musungu mungiza ukitangwa mugoolya, ingi gwa umugoha wakwe agosha nuanso ukutula wahega mumiko, nuanso singa ukutula mugoolya kikie numugoha mungiza.
\v 4 Kululo aluna ane amuukilwe kuashi kunsoko a miko kunzila amuili wang'wa Kilisto, itulikile iti muhume kukamantanigwa kitalakwe. Kung'wa uyu nauukile kupuma kuashi kunsoko kuhume kumulugile Itunda indya ninza.
\v 5 Naikili kukoli ikimuili, insula ya milandu aieujikitwe mumiili anyu kunzila a miko nukumitugila insha indya.
\v 6 Ingi itungili kalunguilwa kupuma mumiko. Kahegeka muushi uo naiwi kugilya, kuhume kituma muupya nuang'waung'welu, nu sese kuhegeka miandiko nila kali.
\v 7 Kulunge uligwa? Imiko iza milandu? Kutile. Angainihite kulinga imilandu, angaizesinga kunzila amiko. Kululo singa ainezelinga kulowa anga imiko aihite kulunga leka kutula nuulowa nuubi.
\v 8 Ingi imilandu aihoile lyoma ilo nililago ikaleta insula yihi kitalane nikulowa, kunsoko imilandu igiulye imiko akuza.
\v 9 Unene ainimupanga ung'wandyo naikutile imiko, kululo nailaza ilago, imilandu ikapantika uupanga, nune nikasha.
\v 10 Ilago ilo nailizeleta uupanga likapiluka kutula nsha kitalane.
\v 11 Kunsoko imilandu aihoile lyoma lilago hangi ikankonga. Kukiila ilago nilanso ikambulaga.
\v 12 Kululo imiko iza miziza, ni lago iziziza hangi atai, hangi iza nza.
\v 13 Iti gwa iyo nai nza ikatula nsha ane kitalane? Ileke kutula iti lukulu. Kululo imilandu ihume kigeeleka kina milandu lukulu, kukiila ilo niza. Aitetile nsha kitalane. Iye ingi kina kukiila ilago ili, imilandu aongeelekile kutula mbinangulu.
\v 14 Ingi kuine kina imiko uandilyo wakwe izaiza munkolo, kululo unene iza ni muntu wa kimuili. Naguigwe musese wa milandu.
\v 15 Kunsoko singa ningile iko nenikiawa shanikituma iko nizaniki ihukiwe kiko niluma.
\v 16 Kululo anga nitume iko nishanikilowa, ikutula nimigombile imiko kwia kina miza.
\v 17 Ingi gwa itungili singa nene itungili ingi nkolo ane ikinda tuma nilanso, ingi milandu nikie milalane.
\v 18 Kunsoko ningile kitalane, mumuili wane, shalikie ulukani nuluza. Kunsoko insula akintu nikiza ikoli kitalane ila gwa shakumipata.
\v 19 Kunso ilo niza nineliloilwe shanendalituma, ingi gwa ilo nibi nisineliloilwe lilo nilituma.
\v 20 Itungili ang'wi kituma ilo nishaniloilwe, singa nene nig'wene nizanazituma, ingi imilandu iyo nikie kitalane.
\v 21 Namanya kina ikoli imiko kitalane nakuhia kituwia nimaza, kululo uubi ukoli kitalane.
\v 22 Kululo namilumbiilya imiko ang'wi Tunda kunsoko au huili wane.
\v 23 Ingi namiona imiko nishimpyani numuili wane. Ikukua ulugu ni miko nimipya mumahala ane. Ikuntwala unene ntule nimusese wa miko amilandu nikoli mumuili wane.
\v 24 Unene nimuntu wa ukia nyenyu nuzenguna numuili uwu nua nsha?
\v 25 Kululo namulumbiilya Tunda. Kukiila Yesu Kilisto Mukulu witu. Kululo gwa. unene kuma hala ane kumitumila imiko ang'wi Tunda hangi ikimuiili kumitumila imiko amilandu.
\c 8
\p
\v 1 Kululo gwa kutile ulamulwa nuamilandu kuantu ao niakoli muung'wa Kilisto Yesu.
\v 2 Kunsoko imiko na gwa ng'waung'welu wa upanga uyo nukoli kung'wa Kilisto Yesu ambikile une kuli ni miko na milandu ni nsha.
\v 3 Kunsoko aiko ni miko ailemilwe kituma kunsoko aingila anga ngulu, Itunda aiwitumile. Aumulagiiye ung'wa akwe wing'wene kumpyani amuili wa milandu, atule isongeelyo lamilandu, hangi alongole amepe imilandu ulamulwa nua kimuili.
\v 4 Aiwitumile iti nsoko imalagiilyo na miko ahume kukondaniligwa kitaitu. Usese nishakimatyata aya nakimuili, ingi kua kutyata aya nang'wa ng'waung'welu.
\v 5 Awa niutyata umuili, isiga yaya namuili, kululo ao niityata namunkolo, imasigo yaya namunkolo.
\v 6 Kunsoko insula amuili ingi nsha, ingi insula amunkolo upanga nu upolo.
\v 7 Iyi ingi kunsoko insula iyi namuili iza awilei kung'wi Tunda, kunsoko iza ngila angi kulyo kumiko nang'wi Tunda hangi shikuhuma kumikulya.
\v 8 Ao niutyata umuili shaakumuloelya Itunda.
\v 9 Kululo gwa mikutili ikimuili ingi mukoli kinkolo. Ang'wi tai ung'waung'welu wang'wi Tunda wikie kitalanyu, kululo ang'wi umuntu mugila ung'waung'welu nuang'wa Kilisto, nuanso singa wakwe.
\v 10 Ang'wi Ukilisto ukoli kitalanyu. Umuili ukule kunsoko amilandu, ingi inkolo mpanga kunsoko ankani ya tai.
\v 11 Anga itule inkolo ang'wa uyo naumuushilye u Yesu kupuma kuashi wikie kitalanyu, nuanso yuyu naumuushilye Ukilisto kupuma kuashi ukumipa hangi imiili na ushi, upanga kunzila nang'wa ng'waung'welu wakwe, nuikie kitalanyu.
\v 12 Kululo aluna ane, usese kudaigwe, ingi singa kimuili kina kikie kunsoko kimuili.
\v 13 Ang'wi mikie kunsoko amuili, mahugeela kusha, angwa mikie kung'wa ng'waung'welu, maileka intendo niakimuili nunyenye mukutula miapanga.
\v 14 Anga wawa niidu nitongeelwa nung'waung'welu wang'wi Tunda, awa ingi ana ang'wi Tunda.
\v 15 Kunsoko singa aiimusingiiye inkolo au sese hangi shamukogopa. Sunga mukasingiilya inkolo akula miana kukiila nanso kilila "Abba, Tata!"
\v 16 Ung'waung'welu ng'wenso wikonga palung'wi ni nkolo yetu kina kiana ang'wi Tunda.
\v 17 Ang'wi kiana, ingi gwa kiashi hangi asali ang'wi Tunda. Nu sese kiasali palung'wi nu Kilisto, ang'wi kuaga nung'wenso nsoko kuhuma kukuligwa palung'wi nung'wenso.
\v 18 Kunsoko nuuaiyie uagi nuamatungo uwu kina singa kintu, iga nimpyanie nuukulu nuuzekunukulwa kitaitu.
\v 19 Kunsoko maintu idu azizalindiila kunsula ni nkulu kukunukuilwa kuana ang'wi Tunda.
\v 20 Kunsoko maintu ili aikilwe muugaziki, singa kua kulowa ng'wenso, ingi kunsoko akwe ng'wenso nauiikila pihi amalago akwe. Nila muhuili.
\v 21 Uumbi wakwe nuenso ukulekelwa nakupumigwa musese nuagaziki, nukingiligwa mulekelwa nuakulu wa ana ang'wi Tunda.
\v 22 Ingi kulingile kina imaintu ihi ingi ilwala nukaga nuwai palung'wi ni tungili.
\v 23 Singa uu du, ingi nuse ung'waung'welu numpya nuingie kitaitu ingi nusese kulwala munkolo yitu, kulindiie kutula kiana, ingi uguniki wa miili itu.
\v 24 Kunsoko aulindiili uwu aikugunilwe. Kululo ikintu naikilindiiwe anga kigela kutili ulindiili hangi kunsoko nyenyu uyu nuikilindiila iko nuikiona?
\v 25 Ingi iga kukilindiile ikintu nishakikiona kukilindie kua uhuili.
\v 26 Anga naikuumbilwe, ung'waung'welu nung'wenso wikuailya mugila ngulu witu. Kunsoko shakumanyile kulompa anga ninonee. Kululo ung'waung'welu ng'wenso wikulompeela kwa kulwala nishai humikile kuligitigwa.
\v 27 Nu ng'wenso nuilingula mumyoyo wilinga imahala namunkolo, ingi wilompa kunsoko aantu ao niahuie anga uulowa wang'wi Tunda.
\v 28 Nusese kuine kina ao ihi niamuloilwe Itunda, nuanso ukituma nkani yihi palung'wi kuanza ao ihi naitangilwe kunsoko akwe.
\v 29 Kunsoko ao ihi auamanyile kupuma ung'wandyo, hangi auaholanilye kupuma ung'wandyo impyanigwe nimpyani nu ng'waakwe, ahume kutula mulelwa wa ng'wandyo mualuna nidu.
\v 30 Nao nauaholanilye kupuma ung'wandyo, nienso auitangile hangi. Nao nauitangile nianso akaailya akate itai. Nao nauaiye itai akaakulya.
\v 31 Kulunge uli gwa kunkani izi? Itunda ang'wi ukoli kukinge itu. Nyenyu nukukilinkila usese?
\v 32 Uyu nishukumuleka ung'waakwe ung'wenso, ingi aumupumilye kunsoko itu usese kihi ukuhita ule kuupa inkani ninza palungwi nung'wenso.
\v 33 Nyenyu nukua semela eimikigwa ang'wa Tunda? Itunda ng'wenso mukola kuapa itai.
\v 34 Nyenyu nuzeatwala milipo? Ukilisto Yesu ng'wenso naukule kunsoko itu, palung'wi nanso ihi akaukigwa. Hangi ukate uutemi palung'wi ni Tunda pani kulyo likoli, hangi ng'wenso wikulompeela usese.
\v 35 Nyenyu nuzekutemanula nu lowa wang'wa Kilisto? Ubi? Ang'wi ndwala, uagigwi, nzala, ang'wi kifwe, ang'wi ubi wa shigu?
\v 36 Anga naiyandikilwe, "Kuzizabulagwa mung'wi pi aikuaigwe anga inko yakusingwa.
\v 37 Kukiila aya ihi usese kumahumile kukiila uyu naukuloilwe.
\v 38 Kunsoko nahuma kulinga tai kina nsha ang'wi upanga, ang'wi amalaika, ang'wi maintu nakuli, ang'wi ngulu.
\v 39 Ang'wi nakoli migulya, ang'wi nakoli pihi ang'wi kintu kilu, singa kikuhuma kuutemanula usese nuulowa wang'wi Tunda, uyu ni Kilisto Yesu Mukulu witu.
\c 9
\p
\v 1 Kuligitya itai mung'wa Kilisto, singa kuligitya uteele, imasigo ane akoli palung'wi nu ng'waung'welu.
\v 2 Kina ukoli ukia ukulu nuuwai nukilinkie munkolo ane.
\v 3 Ainihumile kulompa mpegwe isatiko nukuikwa kuli nu Kilisto kunsoko aluna ane, nialuna ane niakimuili.
\v 4 Nianso Aisraeli. Niatulikile kutula ana, au kulu amalagiilyo, ni songeelyo la miko, kumukulya Itunda ni lagiilyo.
\v 5 Nianso atongeeli nu Kilisto uzile kua ikulyo kuutugala umuili uwu. Nuanso Tunda wa maintu ihi. Hangi akuligwe mahiku ihi. Amina.
\v 6 Ingi singa kina imalagiilyo ang'wi Tunda alemilwe kupika. Nsoko singi antu ihi niaakoli kihiaku Israeli, iza muisraeli lukulu.
\v 7 Nukung'wa Abrahamu singa ai wileli wakwe lukulu. Kululo kukiila wileli wang'wa Isaka ukitang'wa.
\v 8 Iyi ingi, iana amuili ingi singa ana ang'wi Tunda. Kululo iana nii lago agizilwe anga ana awileli.
\v 9 Kunsoko ingi ulu lukani lilago, "Kumatungo aya nzile, hangi u Sara ukupegwa ung'wana."
\v 10 Ingi singa lili du, nu Rebeka naiwapantika inda kumuntu ung'wi, Isaka tata witu.
\v 11 Kina iana aiakili kulelwa, hangi akili kituma lukani lihi nulu za ang'wi nulubi, ingi isigo lang'wi Tunda lihume kutula nu hola ni limike. Hangi singa kua ntendo, ingi kunsoko ang'wa uyo nuitangile,
\v 12 ailigitigwe kitalakwe, "Umukulu ukumitumila numunino."
\v 13 Anga naiyakondigwa kandikwa: "Nimsigile u Yakobo, une u Esau shanumuloilwe."
\v 14 Kulunge uli gwa? Ukoli wioneli ne kung'wi Tunda? Kutile.
\v 15 Kunsoko ukulunga kung'wa Musa, zeee nkete kinyauwai kung'wa uyo ninzize nkite ukinyauwai, hangi nzenzo nkete ukende kung'wa uyo ninzempa ukende.
\v 16 Ingi gwa singa anga kunsoko ang'wa uyo nulakile, hangi singa kunsoko ang'wa uyo nuimanka, ingi kunsoko ang'wi Tunda uyu nuilagiila nakanda.
\v 17 Kunsoko imaandiko alungile kung'wa Farao, kina ainukimikilye kunsoko iyi nihume kulagiila ingulu yane kitalako, Ilina lane litanantigwe ihe ihi.
\v 18 Ang'wi uu uyu nuilowa kupegwa nakanda wipegwa nakanda ikinyauwai nuyu nuilowa kupegwa, wimupeza yaya nakutula wilugoha.
\v 19 Sunga ukulunga kitalane, kuniki nkili neenda ona igazo? Nyenye naulemig'we nimasigo akwe?
\v 20 Ue ng'wamuntu ue wi nyenyu nukumusukiilya Itunda? Kintu naikiumbilwe kimuile ne uyu naukiumbile ite unene?
\v 21 Ang'wi umuumbi mugila ingulu nia kuhola uulolo nukeehu nukuumba kiseme king'wi kitule kikulyo nikiuya kitule kigila ikulyo.
\v 22 Ntuni gwa naituile Itunda akahia kuteta utaki wakwe, nulagiila uhumi wakwe, akatula nugimya wilu akagumanilya ayo ihi naahumile kitung'wa kua ubi?
\v 23 Ingi anga niwitumile iti kina alagiile udu nua ukulu wakwe kuiseme niahumile kulekelwa, izo naiwakondilye kuinonelya kunsoko ukulu?
\v 24 Ingi sese naikitangile, singa iantu aku Ayahudi du, nao nishamumanyile Itunda ne?
\v 25 Anga nauliyo kung'wa Hosea: "Kuitanga iantu ane awa naisinga antu ane, nu mulowa wakwe uyu nishaiwimlowa.
\v 26 Hangi ikutula apo nauliiye kitalao, unye sha miantu ane, pang'wanso akitangwa ana ang'wi Tunda numupanga."
\v 27 U Isaya nung'wenso wenda pumya uhuli kua Israeli akazelunga, ialo la ana ang'wa Israeli ata lizelidu anga imahalu na muluzi, wawa naiasagie du azegunika.
\v 28 Kunsoko utata ukuluhola ulukani lakwe nula mihi, hangi ukukaya kulukondya.
\v 29 Anga u Isaya nauliiye ung'wandyo, anga Itunda wa uhumi nishaukulekee uwileli kunsoko itu, aikuzetula anga Isodoma, hangi aikuzitung'wa anga i Gomora.
\v 30 Kulunge uli gwa, iantu ao nishaiduma itai, aka lija itai, tai kua uhuili.
\v 31 U Israeli palung'wi nukumilyata imikononi tai, shaiamisigile nukukela imiko nanso.
\v 32 Kuniki ikatula iti? Kunsoko shanga ai akumipenza kwa uhuili, ingi nantendo akakumpa migwe nala ukumpi.
\v 33 Anga naiyakondigwe kandikwa, "Goza, nalilalya igwe la kukumpa mu Sayuni nu migwe nila kuulya. Uyu nukuhuila kua ili shuzizila iminyala."
\c 10
\p
\v 1 Aluna ane ayanondoeye munkolo ane kung'wi Tunda, kunsoko akugunika kung'wao.
\v 2 Kunsoko naza kumuila kina akazanile kunsoko ang'wi Tunda ingi gwa singa kunsoko auhugu.
\v 3 Kunsoko shaamanyile itai hangi akupenza ienso itai ienso, aiagila ikulyo la tai kung'wi Tunda.
\v 4 Kunsoko Ukilisto ng'wenso mpelo amiko kukiila tai a muntu wihi nuhuie.
\v 5 Kunsoko u Musa wandikile tai iye nukupumiila mu miko: "Umuntu nukoli mtai na miko ukikie kukiila tai yiyi."
\v 6 Kululo itai nipumie muuhuili ilunga ite, "Uleke kulunga munkolo ako, nyenyu nukuluma kulongola kilunde?
\v 7 Iyi ingi kumusimya u Kilisto pihi. Hangi uleke kulunga, "Nyenyu nukusima mikombo?" (Iyi kumuhumbula u Kilisto kupuma kuashi)
\v 8 Kululo ikulunga uli, ulukani lukoli pakupi nuewe, mukimilo kako numumoyo wako nulanso ingi lukani la uhuili nikuulutanantya.
\v 9 Kunsoko kumulomo wako ugombile kina u Yesu tata hangi uhuie munkolo ako kina Itunda amuukilye kupuma muashi ukugunika.
\v 10 Kunsoko inkolo amuntu ihuila nukupantika itai nukuamulomo wakwe wigomba akapantika uguniki.
\v 11 Ingi gwa ulukani luhiiye, "Wihi nuhuie shuzepantika iminyala."
\v 12 Kunsoko kutile impyani kina uyu muyahudi nuyu Muunani kunsoko utata yuyo yuyo wa antu ihi, hangi mugole wa antu ihi niimitanga.
\v 13 Wihi uyu nulihuie ilina lang'wa Tata ukugunika.
\v 14 Ikutulika ule ahume kumitanga nuanso nishaamuhuie? Hangi ikutulika ule kumuhuila uyu niakile kumija? Hangi akija ule ana ahite kutanantiligwa.
\v 15 Akuhuma uli kutanantya ulukani aga ahite kulung'wa Anga naiyandikilwe, imigulu ao miza kuantu ao nitanantya inkani ni ya ulumbi ni makani nimaza.
\v 16 Kululo ihi singa ulukani lang'wa Yesu kunsoko. U Isaya wilunga, "Utata nyenyu naiwigule ulukumo litu?"
\v 17 Kululo uhuili wiza kunsoko nukija kukiila lukani lang'wa Kilisto.
\v 18 Kululo kulunga, "singa aigule nee?" Ingi aigule. "Induli yeneela ihe ihi, ninkani yao yasambaila mumpelo ihe ihi."
\v 19 Kululo kulunga, Iaisraeli singa aialingile nekiiza u Musa ukutambula, "Kuapa nsula kuantu ni singa amihi iye, kunzila niningila uhugu, nukuasongeela sunga atake."
\v 20 U Isaya ingi mugimya hangi wilunga, "Ainigelekile kuantu ao nishaipenza, nekigela kuantu ao nishaiantakile."
\v 21 Kululo Uisraeli ukulunga, "Mahiku ihi aingooe imikono ane kuantu ao niagila ikulyo nao nia kaku ankolo."
\c 11
\p
\v 1 Kukolya, Itunda auahitile ne iantu akwe? Ingi singa auahitile, ingi nunene ni Mwisraeli nua ukoo wang'wa Abrahamu, nui kabila lang'wa Benyamini.
\v 2 Itunda singa auahitile iantu akwe, aualingile kupuma ung'wandyo, iti shamulingile iandiko nuliliiye kung'wa Elia, naumulompile Tunda kuantu akua Israeli.
\v 3 Utata waabulaga ianyakidagu ako, neenso akumulanga imakumbikilo ako. Nasaga ning'wene hangi akupenza upanga wane.
\v 4 Isukiilo lang'wi Tunda likulunga ntuni kitalako? "Naika kunsoko ako antu magana nzogu mupungati awa nishaumukulya Itunda wa unkumbigulu" (Baali).
\v 5 Kululo nimatungo nitungili akoli niasagiile kunsoko au holanigwa nua ukende.
\v 6 Kululo agaitule kuaukende, singa hangi kua ntendo, ang'wi ukendo singa utulo hangi ukende.
\v 7 Ntuni gwa? ulukani nu Israeli aukuluduma, singa akalupantika, ingi iaholanigwa kakipantika, niang'wi ikapegwa kiti aleke kuona.
\v 8 Anga niyandikilwe: "Itunda uapee nkolo au tu, imiho aleke kuona, nia kutye aleke kija sunga ni leliye."
\v 9 U Daudi nung'wenso ukulunga, "Leka imeza yao itule nyavu, mntego, nuakukumpa kunsoko awilei wao.
\v 10 Leka imiho ao apegwe ikiti aleki kuhuma kuona. Ulongole wendua tunye imigongo ao mahiku ihi."
\v 11 Ingi gwa kulunga, akumpaa nee sunga agwiiza ileka kutula iti itunu. Ingi gwa kua kuleng'wa kitalao, uuguniki wapika kuantu nishaahuie, ingi nienso ahume kupegwa uwilu nuansula.
\v 12 Ang'wi kuleng'wa kitalao nsoko augole waunkumbigulu, hangi ang'wi kuulya kitalao kunsoko augoli wa anyakilungu ukondaniili kitalao ukutula ugeile uli?
\v 13 Itungile kuligitya nunye nimiantu amihe. Kunsoko naina nimitumi wa mahi mangiza, nainikuilya uitumi wane.
\v 14 Ang'wi kuapa nsula ao niamuili ung'wi nunene. Ang'wi niang'wi kua guna.
\v 15 Ang'wi kuhitwa kitalako wigombi wa mihi kusingiiligwa kitalao ikutula ule upanga kupuma kuashi.
\v 16 Ang'wi indya yang'wandyo iza kiuto nikiza, uu nili nila utu. Ang'wi umuli iza kiuto imataambi nimenso uu.
\v 17 Ang'wi imataambi ang'wi aatemilwe anga uewe itaambi nila muzeituni nuamihaka, nautemewe pakati ao, angwe aiwihanguie palung'wi nimihi augoli wa mizeituni,
\v 18 leka kilumbiilya kunsoko amataambi, ang'wi ukilumbiilya, singa wewe wimiailya imili, imili ikuailya wewe.
\v 19 Kululo ukulunga imatambi aatemilwe kunsoko nihume kutemelwa.
\v 20 Tai ingi: Kunsoko akuhita kuhuila aiatemilwe, kululo uewe aiwimikile kunsoko auhuili wako, uleke kutula kihumbula migulya inonee kogopa.
\v 21 Kunso Itunda singa aumalekile imatambi na ng'wandyo, nuewe singa ukuhumila ikinya uwai.
\v 22 Goza gwa intendo ninza niang'wi Tunda nizi nintaki, uulaki auzile ku Ayahudi kunsoko naiagwie, kululo kuangiza, uuza wang'wi Tunda wiza kitalako ang'wi ukikie kuuza wakwe. Angaitule shanga uu nuewe ukuhitwa.
\v 23 Ang'wi singa akulongoleka kuhita kuhuila kitalao, akulemelwa hangi, kunsoko Itunda ukete uhumi nuakuatemela hangi.
\v 24 Kunsoko ang'wi anye amutemilwe kunzi kunsoko ang'wi ung'wandyo aimia muzeituni wamihala ni hangi ang'wi anutemewe ung'wandyo wa muzeituni nuza, ang'wi aikukila i Ayahudi, naatuile anga mataambi ang'wandyo kuhuma kutemelwa hangi mukati amizeituni ao?
\v 25 Aluna ane singantakile mulinge unkunku uwu, hangi muleke kutula nimahala nakusiga kitalanyu. Unkunku uwu upumie ukaku ku Israeli sunga kuukondaniili nua unkumbigulu nuuzile.
\v 26 Kululo Israeli ihi akugunika anga naiyandikilwe: "Kupuma Sayuni uzile Muguni ukuuheja uubi kupuma kung'wa Yakono.
\v 27 Nili likutula ilago lane palung'wi nienso. Matungo ninzaheja imilandu ao."
\v 28 Kua lukumo nula lukani, atula alugu kunsoko anyu kululo kunsoko alukumo nulakung'wanso kimikigwa atula alowa kunsoko a Tata anyu.
\v 29 Kunsoko ikipegwa nu witang'wi wang'wi Tunda shawi kailika.
\v 30 Kunsoko ung'wandya aimamulekile Tunda kululo itungila mausingiilya ulekelwa wanakanda, kunsoko akumuleka Itunda kitalao.
\v 31 Kunzila yiyo yiyo i Ayahudi amulekile Itunda, kunsoko aimusingiiye ulekelwa nienso akusingiilya uulekelwa.
\v 32 Kunsoko Itunda ualungile iantuihi muubi, ingi ahume kuahumila ikinya uwayi.
\v 33 Anga niza ukulu uugole wakwe nimahala nu hugu wang'wi Tunda, shawilingika nu lamulwa wakwe ni nzila yakwe shayipenzeka.
\v 34 Nyenyu naumilengile insula ang'wa Tata? Ang'wi nyenyu naiwimusija?
\v 35 Ang'wi nyanyu naumupee ikintu ung'wandya nung'wenso ukulipwa hangi?
\v 36 Kunsoko maintu ihi apumie kitalakwe ikoli kua uhumi wakwe, hangi ukusuka kitalakwe, ukulu ukuli kitalakwe ikali na kali. Amina.
\c 12
\p
\v 1 Kululo kumulompa anyandugu kua ukende wakwe Tunda, pumi imiili anyu itule isongeelyo ni panga, niza niligombekile kung'wi Tunda. Ili lili ukuilyo lanyu nilikite insoko.
\v 2 Hangi leki kulyatiili na munkumbigulu uwu, ingi mupiulwe nukutula miapya ni masigo anyu. Itumi uu muhume kulinga ulowa wang'wi Tunda nuziza, nakumuloilya nuukondanili.
\v 3 Kululo kulunga, kunsoko aukende naimpewe kina muntu wihi nukoli mung'witu, shunonee kusiga nakoli migulya akwe kukila ninonee kusiga, ingi unonee kusiga kua mahala anga Itunda numupee kila umuntu kua uhuili.
\v 4 Kunsoko kutite ipango idu mumuili ung'wi ingi singa ipango yihi ikete mulimo ung'wi.
\v 5 Uu ingi nusese nikidu kimuili ung'wi kung'wa Kilisto, niungo king'wi kumuya.
\v 6 Kukite ipegwa niyilekee kukiila ukende naimupewe. Ang'wi ikipegwa kamuntu unyakidagu itulike kua uhuili wakwe.
\v 7 Anga itule ikipegwa ka muntu uaili nitume. Ang'wi numungiza ikipegwa kakwe kumanyisa ingi amanyise.
\v 8 Ang'wi kipegwa kamuntu ipumbulyo, ingi apumbulye ang'wi ikipegwa kamuntu kupumya, itume uu kua ukende anga itule kipegwa kakula mutongeeli atule nuukenge, anga itule kipegwa kakuona kinyauwai ingi itulike kutula ilumbi.
\v 9 Ulowa uleke kutula wakielya, uhukilwi uubi, muambiile nimaza.
\v 10 Kukiila ulowa wakiluna, ilowi nyenye kua nyenye kukiila ikulyo, mipe ikulyo nyenye kua nyenye.
\v 11 Mukagupe, muleke kutula miatolo, aya namunkolo. Mutule ninsula, kung'wa Tata mitumili.
\v 12 Lumbi mutule nugimya kumahiku napembilye, muzemulindie kumukulya nukimika mumalompi.
\v 13 Muze mukoli mumalompi naahuili, ipenzi inzila yidu niakulagiila ukende.
\v 14 Alompeeli ukembetwa awa ihi niimaja. Muakembete muleke kuapa imasatiko.
\v 15 Lumbiili nawa niza alumbiye, lili palung'wi nao niilila.
\v 16 Migombyo palung'wi unyenye kwa nyenye mleke kutula mzidaya, kululo agombi awa niakili adabu ikinkolo. Muleke kutula nuuhugu nua mumasigo anyu du.
\v 17 Muleke kumulipa muntu wihi kua kintu nikibi kua ubi. Itumi inkani ninza mumiho na antu ihi.
\v 18 Anga yahumika, anga naiiekilwe kitalanyu, mutule nuupolo niantu ihi.
\v 19 Alowa leki kilepishi naimigaziiye, pugamuki uutaki wang'wi Tunda. Kunsoko yandikilwe, "Uilipishi wane, nzeelipa ulungile utata."
\v 20 Ang'wi umulugu wako ukete nzala, mulise. Agize ukete nyota mung'wense anga witume iti wamukensha makala amoto mitwe lakwe.
\v 21 Leka kuhung'wa nuubi, uhume uubi kua uza.
\c 13
\p
\v 1 Muntu wihi atule ni kulyo kuutemi nuukoli migulya akwe, nuutemi wihi upumie kung' wi Tunda. Nuutemi wihi uikilwe ni Tunda.
\v 2 Uyu nukugilya uutemi nuanso, ingi ukugilya utemi wang'a Itunda, nao niugilya akukusingiilya ulumulwa wao ienso.
\v 3 kunsoko iatemi singa ikangilyo kuantu niituma nimaza, ingi kuituma mabe. Uloilwe kuluta kugopa ne uutemi? Itume nimaza ukulumbiiligwa.
\v 4 Ingi mitumi wang'wi Tunda kitalako kunsoko amaza, ang'wi ukituma aya nimabe. Ogope, kunsoko shukukenka upanga nitile insonko. Ingi mitumi wang'wi Tunda. Nuipumya utaki kuantu niituma uube.
\v 5 Inonee kutula nikulyo, singa kunsoko autaki, ingi kunsoko nayo nakoli munkolo ako.
\v 6 kukiila iyi ukulipa impia, kunsoko iakola uhumi ufumi ang'wi Tunda awa nia longolekile kituma ulukani ulu.
\v 7 Mulipi wihi uyu numudaye, ang'wi mpia mumupe impia, ang'wi ahoela mpia ahoele, nuakogopwa, ogopwe, nuikulyo apegwe ikulyo.
\v 8 Leki kudaigwa kitu kihi numuntu, ingi milowe unyenye kua nyenye. Kunsoko uyu nizumuloilwe umunyakisali wake wamikondanilya imiko.
\v 9 Kunsoko, shukugoolya, shukubulaga, shukia, shukulowa, ang'wi likoli ilago nilulya likaminkanigwe nili, ukumulowa umunya kisali waka anga uewe nuilowa.
\v 10 Uulowa shamuaalya umunya kisali nua muntu kululo ulowa ingi wuwo ukondaniili wa miko.
\v 11 kunsonko iyi iti mulingile kina apika imatungo nakuhega, mutulo, kunsoko. Uuguniki witu wa hugeela nangulu kukila imatungo ayo naikuhuie ung'wandyo.
\v 12 Utiku walongoleka nu ng'ung'we wahugeela, kuike kumpelo intendo nia kiti, hangi kutugale ishigi ya welu.
\v 13 Hangi kulongoleke muuza, kuzekukoli mu welu, singa muulumbili nuaubi ang'wi ugala magai. Hangi kuleke kulongoleka muugooli a ng'wi nsula nisinga ihumile kugiligwa, hangi singa muwisongeeli nu muwilu.
\v 14 Ingi kumutugale u Kristo hangi kuleke kuika ilyoma kunsoko amuili, kunsula yakwe.
\c 14
\p
\v 1 Musingili wihi nakili kukoma ikiuhuili, muleke kupumya ulamulwa nuamasigo akwe.
\v 2 Umuntu nukite uhuili ukulya kihi, uyu numungiza nakili kukoma ukulya inyenye du.
\v 3 Umuntu nuiliza kila ikintu, aleke kumudalaha uyu nishawiliza kila ikintu, nuyu nishawiliza aya ihi aleke kumupa ulamulwa uyu nuiliza imaintu ihi. Kunsoko Itunda wakondya kusingiilya.
\v 4 Uewe winyenyu, nukumupa uulamulwa uyu niza mitumi wa mutungwa wa muntu mungiza? Ungi pantongeela amukulu wakwe kina wimika ang'wi wigwiza, kululo ukuukigwa kunsoko utata uhumile kumisha.
\v 5 Umuntu wilukulya uluhiku lung'wi kukila ukulya, numungiza wikulya imahiku ihi kina impyani, ingi kila umuntu ikagule ung'wenso mumahala akwe.
\v 6 Uyu nizuambile uluhiku, uzuambile kunsoko ang'wa Tata, kunsoko wimupeeza masongeelyo Itunda, uyu nishawiliza wigilya kulya kunsoko ang'wa Tata, nung'wenso wipumya isongeelyo kung'wi Tunda.
\v 7 Ingi kutile nuikie kua nkolo akwe, hangi kutile nuikuza kunsoko akwe ung'wenso.
\v 8 Ang'wi kukete uupanga, kiapanga kunsoko ang'wa Tata, ang'wi kuusha, kuusha kunsoko ang'wa Tata, kululo ang'wi kutula kiapanga ang'wi kuusha kinsao yang'wa Tata.
\v 9 Kunsoko iyi Ukilisto aukule hangi nukutula mupanga hangi, kina atule Tata wa aihi kuashi nawa niapanga.
\v 10 Kululo gwa niki nukumutwala muulamulwa umuluna wako? Hangi niki nukumudalaha umuluna wako? Ingi use kihi kuzizimika pantongeela ni tuntu la ulamulwa kung'wa Tunda.
\v 11 Kunsoko yandikilwe, anga ninikie, "Uuliye utata," kitalane malu ihi azetugama, ninema yihi izepumya ulukumo kung'wi Tunda."
\v 12 Kululo muntu wihi uzepumya ialo lakwe kung'wi Tunda.
\v 13 Kululo kuleke kulongoleka kikensha ulamulwa ntongeela akwe temanula iti, kutile nukuika igiiligwa ni miutego kumuluna wakwe.
\v 14 Ningile hangi nagomba kung'wa Tata u Yesu. Kina kutile ikintu nikibi ikenso, ingi kung'wa uyu nusigile kina kihi kibi, kunsoko kitalakwe kibi.
\v 15 Ang'wi kunsoko andya umuluna wako ukisusumya, shuku genda hangi muulowa. leka kumugazanja nandya yako umuntu nai nsoko ang'wa Kilisto aukule.
\v 16 Kululo gwa uuza wanyu uzeleka kuligitigwa kua ubi.
\v 17 Kunsoko uutemi wang'wi Tunda singa kukiila ndya ni ng'wegwa, ingi kukiila tai, upolo, nu kulumba mung'wa ng'waung'welu.
\v 18 Kung'wa uyu nuimitumila Ukilisto kua iti ugombekile kung'wi Tunda hangi ugombekile nukuantu.
\v 19 Kululo gwa, kutyate inkani nia upolo ninizi niyi muzenga umuntu nimungiza.
\v 20 Uleke kugazanja umulimo wang'wi Tunda kunsoko andya, kutai maintu ihi iza maziza, ingi iza ibi kumuntu uyo nuiliza ikamusababisha kugaza.
\v 21 Iza kuleka kulya inyama, ang'wi kung'wa intuli, ang'wi kihi nikihumile kumutasha umuluna wako.
\v 22 Uhuili uwu nuutite, ieke kitalako nukungwi Tunda. Wakembetwa umuntu uyu nishanga ukikesha uulamulwa wakwe ung'wenso kua iko nukigombile.
\v 23 Uyu nukete uwoa wapegwa uulamulwa aga alule ukulya. Kunsoko shi pumie muuhuili. Hangi kitu nishakipumie muuhuili ingi mulandi.
\c 15
\p
\v 1 Usese nikukete ingulu inonee kukenka imilandu iyo naanyamilandu hangi singa inonee kielya kung'witu.
\v 2 Kihi mung'witu amuloelya umunya kisali akwe, ingi ikutula lukani luza nulakumzenga.
\v 3 Ingi Ukilisto singa aukielya ng'wenso, intongeela akwe ikatula anga naiyandikilwe. Ituki izo naiakulukie yampantika nene.
\v 4 Kihi naikitongee kandikwa, aikandikilwe kunsoko akuumanyisa, ingi gwa kukiila ulindiili nu kukiila kupegwa ngulu ni maandiko aikuzetula kimiho.
\v 5 I Tundu nuaulindiili hangi nuaupumbuli ampe imasigo nimaza na mpyani ang'wa Kilisto.
\v 6 Ingi kua nkolo ing'wi nu mulomo ung'wi muhume kumukulya Itunda, Tata witu Yesu Kilisto.
\v 7 Kululo misiingiilye nyenye kwa nyenye, anga u Yesu Kilisto naukusingiiye. Kunsoko Itunda ahume kukuligwa.
\v 8 Kululo kulunga kina Ukilisto waikilwe kutula mitumi wa miko kukiila lai ang'wi Tunda. Aiwitumile ite ahume kuona imalago aya naiapumigwe nia tata itu,
\v 9 niantu kumukulya Itunda kua ukende wakwe, anga niyandikilwe, "Kupumya lukumo mumahi nang'wi, nukimba kulina lako."
\v 10 Hangi iliiye lowi unye antu amumahi palung'wi niantu akwe.
\v 11 Ni hangi mulumbiili utata unye mahi ihi; leka iantu amihi amukulye ng'wenso."
\v 12 Hangi u Isaya uliiye, "Lizetula likoli itina la ng'wa Yese, hangi ung'wi uzeukigwa kutula mutemi wihi Niantu azetula nuuhuili kukiila ng'wenso."
\v 13 Ingi gwa Itunda wa uhuili amizulye ulumbi wihi nuupolo kua kuhuila, muhume kutula nuhuili, kukiila ngulu yang'wa ng'waung'welu.
\v 14 Aluna ane, nkaminkiigwe unene mukola ku nkani nianyu nia kina unyenye nu nyenye mizue ukende, mizuigwe ulingi wihi, hangi mahumaa kihugula.
\v 15 Kululo kumandikila inkani izi kua kukomangiila kitalanyu muhume kukimbuka ukende naimpewe ni Tunda.
\v 16 Ukende uwu aimpewe nlume kutula nimitumi wang'wa Yesu Kilisto naulagiigwe kuantu. Naiwipumilye anga mudimi wa lukani lang'wi Tunda. Ainihumile kituma iti, kipumya kung'wane itule ngombilwe itule yogigwa ni Tunda kukiila nzila ang'wang'welu.
\v 17 Kulolu ilumbi lane likoli kung'wa Yesu Kristo ni pa ntongee ang'wi Tunda.
\v 18 Singa kugema kuta ulukani nishawitumile Kilisto ku kazi ane, iantu ahume kutula nikulyo kunkani ukuntendo.
\v 19 Kungulu ya ilingasiilyo ni makuuilwa, nukuangulu yang'wa ng'waung'welu. Iyi ingi ai kupuma Kuyerusalem, nukupilimiila ku Iliriko, nihume kuhola kunzi ukondanili ulukani lang'wa Yesu Kilisto.
\v 20 Kunzila iyi unene singa ninzutanantya ulukani uko nu Kilisto watongee kutanantigwa nsoko ndeka kuzenga inkani nia muntu mungiza.
\v 21 Kululo anga naiyandikilwe, "Kukiila ngwenso agila anga lukumo lakwe auzila kuaona, nao nisingaaiamigule akumulinga.
\v 22 Kululo gwa aingieigwe mara du kuza kitalanyu.
\v 23 Ingi gwa itungili nimugila ilyoma hangi mihi iyi, hangi miaka idu iza ndoilwe kitalanyu.
\v 24 Mahiku ihi ninendo ku Hispania nihuila kuaona ninkiile nukutwalwa kunzila yane nunye, anga natula nalumbiilya palung'wi nunye kumatungo nanso.
\v 25 Itungili nauka ku Yerusalemu kua ailya ahuiili.
\v 26 Nsoko ainonee iantu Makedonia nawa nia Akaya kuahanguilya iahimbi awa niahuie kung'wanso ku Yerusalemu.
\v 27 Ingi aitulikile kua ulowa wao, hangi tai, atula adaigwa ao. Ang'wi awa nisha ahuie atula palung'wi nienso munkani nia munkolo nienso adaigwa kuaailya imaintu nialoilwe kupata.
\v 28 Kululo imatungo anga nakondyo iti nukutula nukondaniili wa ndya izi kitalao. Unene kukuila nunyenye kulongola ku Hispania.
\v 29 Ningile kina imatungo ninzile kitalanyu, nzile nukondanili nua ukembetwa wa Kilisto.
\v 30 Aluna ane, numulompile kukiila Tata wetu Yesu Kilisto, nukua ulowa wang'wa ng'waungwelu, kagupi palung'wi nune mumalompi anyu kunsoko anyu ntongeela ang'wi Tunda.
\v 31 Lompi nihume kugunika kupuma kua antu ao niagila ikulyo ku Yudea, nuitumi wane ku Yerusalemu uhume kusingiiligwa nia huili.
\v 32 Lompi nihume kuza kitalanyu nilumbi kukiila ulowa wang'wi Tunda, kulume kusupya palung'wi nunye.
\v 33 Ni Tunda wa upolo atule palung'wi nunye mihi. Amina.
\c 16
\p
\v 1 Namuika kitalanyu ng'waitu u Fibi adada witu, niza mitumi kitekeelo nilikoli Kenkrea,
\v 2 muhume kumusingiilya kukiila tata. Itumi uu kua nulanso nula uza nua ahuili hangi mimike palung'wi nung'wenso kua lukani lihi nukutula uloilwe kupata kunsoko waina mitumi waantu idu nukunsoko ane hangi mitumi.
\v 3 Mulamushe u Priska nu Akila, itumi amilimo palung'wi nune kung'wa Kilisto Yesu.
\v 4 Kua upanga wane ikagazanja upanga wao, kupumya isongeelyo kitalao. Hangi singa unene du nukumatekeelo ihi namihi,
\v 5 Lilamushe itekeelo nilikoli kitakeo. Mulamushe Epanieto mulowa wane, numulelwa wang'wandyo kung'wa Kilisto ku Asia.
\v 6 Mulamushe u Mariamu naukagupile kituma imilimo kunsoko anyu.
\v 7 Mulamushe Androniko nu Yunia anyandugu ane, naiatungilwe palung'wi nunene, nawa naiahuiwe muitumi hangi naiatongee kumulinga Ukilisto asese kazekukili kumulinga.
\v 8 Mulamshe Ampliato, mulowa wane kung'wa Tata.
\v 9 Mulamushe Urbano, mituma milimo palung'wi nune kung'wa Kilisto, nu Stakisi mulowa wane.
\v 10 Mulamushe Apele, nugombilwe kung'wa kung'wa Kilisto. Alamushe ihi ao naiakoli mito lang'wa Aristobulo.
\v 11 Namushi Herodioni, ahumba iane, namushi antu niamito ang'wa Narkiso niakoli kung'wa Tata.
\v 12 Namushi Trifaina nu Trifosa, niakagupile kituma imilimo ang'wa Tata. Mulamushe u Persisi mulowa, nuitumile imilimo nidu kung'wa Tata.
\v 13 Mulamushe u Rufo, naiwimikigwe nu Tata nu ia wakwe palung'wi nuia ane.
\v 14 Mulamushe Asinkrito, Flegoni, Herme, Patroba, Herma nia aluna ihi niakoli nienso.
\v 15 Mulamushe Filologo nu Yulia, Nerea nu muluna wakwe nu Olimpa nia huili ihi niakoli palung'wi nienso.
\v 16 Alamushe ung'wiung'wi kua kualungila kuaza. Matekeelo ihi nang'wa Kilisto amulamusha.
\v 17 Itungile aluna ane kutuna kusige kiisa iantu akutemanuka, akutemela ni nkani nimbi. Enda atemanuka nayo naikumanyisigwe. Piluki muhege kitalao.
\v 18 Kunsoko iantu anga awashanga imitumila Ukilisto tata itumila inda yao. Kua nkani ninza, nia uteele akuikonga inkolo ni ngila imagazo.
\v 19 Kumpyani ni kulyo lanyu mapika mihi kululo nalowa kitalanyu, itungili nalowa kitalanyu mutule nimahala ni maza, muuleke kutula nimagazo pantongeela aubi.
\v 20 Itunda singa ukutinya kumulimansiilya umulugu kumpambatilyo yanyu. Uukende wang'wa Tata Yesu Kilisto utule palung'wi nunye.
\v 21 Timoteo, mitumi palung'wi nune amulamusha nu Lukio, Yasoni nu Sospeter ahumba iane.
\v 22 Nene Tertio, ainandikile ibada ili, numulamukilye kulina lang'wa Tata.
\v 23 Gayo, naunoneeye nukitekeelo lihi numulamukilye Erasto, muiki wa mpia wa muki sali, amulamushe, palung'wi nu Kwarto nai muluna.
\v 24 \f + \ft Ambiila: Muusako nuang'wandyo ulukiili ulu likutili. Goza Warumi 16:20. "Ukende wang'wa tata Yesu Kilisto wikie palung'wi nunye mihi. Amina. \f*
\v 25 Itungili kitalakwe yuyu nukete uhumi nuakuimisha mulukani numuma manyiso nang'wa Yesu Kilisto, nukunukuilwa nuaunkunku uo naupihiluwe kumatungo malipu.
\v 26 Kulilo itungili yakondigwa kukunukulwa nukumanyika nukandikwa nianyakidagu aya namalagiilyo ang'wi Tunda nua mahiku ihi, nukua ikulyo la uhuili muma hi ihi?
\v 27 Itunda wingwena nuama hala akwe. Ukulu utite ng'wenso kukiila Yesu Kristo ikali na kali Amina.