initial merge and convert

41-MAT.usfm

@@ -0,0 +1,1499 @@
+\id MAT
+\ide UTF-8
+\h Mateyo
+\toc1 Mateyo
+\toc2 Mateyo
+\toc3 mat
+\mt Mateyo
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 A ra ene lorëunore lo Yesu Kristo lofavai lo David, lofavai lo Abraham.
+\p
+\v 2 Abraham inyi monye lo Aisak, Aisak monye lo Jakob, Jakob monye lo Juda ko recerra ku nenge.
+\p
+\v 3 Juda monye lo Peres ko Zera na la ra iyang necieng Tamar. Peres monye lo Heziron, Heziron monye lo Ram.
+\p
+\v 4 Ram monye lo Aminadab, Aminadab monye lo Nason. Nason monye lo Salmon.
+\p
+\v 5 Salmon monye lo Boaz na la ra ngotenge Rahab. Boaz monye lo Obed, na la ra ngotenge Rut. Obed monye lo Jese.
+\p
+\v 6 Oto Jese a ra monye lo kabu David. David monye lo Solomon na la ra ngotenge ngoruani lo Uria.
+\p
+\v 7 Solomon monye lo Rehobom. Rehobom monye lo Abija, Abija monye lo Asa.
+\p
+\v 8 Asa monye lo Jehosapat. Jehosapat monye lo Jeoram. Jeoram monye lo Uzia.
+\p
+\v 9 Uzia monye lo Jotam. Jotam monye lo Ahaz. Ahaz monye lo Hezekia.
+\p
+\v 10 Hezekia monye lo Manase. Manase monye lo Amon. Amon monye lo Josia.
+\p
+\v 11 Oto Josia a ra monye lo Jekonia ko recerra ku nenge to na kari li nievarorehin cio iya Babilon.
+\p
+\v 12 To inya Lobanga ko sonya icieng iyo kitirija o jir icieng i da o yite iyo Herod, icieng ko yitoro kov necieng to lobo kikoi ake.
+\p
+\v 13 La ngun lo fuo kagenyak, o lotu malaika o boto iyo Josef to kitirija ko rihohino inyi o jo, "to wojo, to rweyarore kito ko ngotenge iya Ijip. Tonyio o tahita Herod ene kito lo kifadaru."
+\p
+\v 14 Oto inyi ko wojuno karue ko kiyaru kito ko ngotenge kov lo Ijip.
+\p
+\v 15 waji na li tong icieng many wei lo Herod. Oto iti fut lafa tenya lo teny Lahitok to kutuk lo kamuoconi, "to Ijip a lolongu nan kito nitole"
+\p
+\v 16 ko lo deu Herod jimitan lehi labahi kagenyak inyi, oto i longo noo ko kicuara cik lo kifada te rrei kulo karihin are iya kov to Bbetelehem ko kangite kuna lonyiha ija I jivita ttik na lo rrumu inyi iyo kagenyak.
+\p
+\v 17 ko ki iti futa lafa tenya lo teny kamuoconi Jeremaya ojo.
+\p
+\v 18 oninguno murut to Rrama, murut lo kicira ko kilelia la hitok. Rracel li cira te ku nenge, o beru ko ningo tava to nyo lo kerroroti.
+\v 19 La ngun lo wei Herod, o lotu malaika lo Lahitok o boto iyo Josef to kov lo Ijip
+\v 20 oto ojo iyo inyi to woju ko kito ko ngotenge, to yite kov lo Israel tonyo lo wei kulafa li vivida kifada lo kito.
+\v 21 Inyi ko wojuno ko ki yaruno kito ko ngotenge iya kov lo Israel.
+\v 22 I tiihino kuno fad lo kiti futa tenyitenyi kuna lo teny afa Lahitok to kaduarani.
+\v 23 " I fonga ca kito karyoni, o lotu o tomunu kito retoni na mute li lolongi ojo Imanuel jimitan Lobanga ko Ohoi."
+\v 24 La ngun lo kwenyu Josef, inyi ko ki tiiyo iya na lo rihohinore malaika inyi ko ki yaruno Meri kang a ra ngoruani nenge.
+\v 25 Ati i da i mora ko inyi many o tomonu kito retoni na liti barihi inyi karani, Yesu.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 La ngun lo tumoni Yesu Kristo to Betelehem, kov lo Judea iyo okabue lo Herod. O fuonu kagenyak to ngati lo Okangere Jerusalem.
+\v 2 oto i tiviati, "aji o tomonohini kito na lo lotu rahun kabu lo cio kulo Judea? Ki deu ohoi Kangeriti nenge to ngati lo Okangere, ki fuonu ohoi ki wora inyi.
+\v 3 Ojo Herod o ning na tenya, oto inyi o rienya ko cio kulo Jerusalem fad.
+\v 4 La ngun li lolongu inyi kaduarak lohituaha ko katiyenak kulo cik, i tivi icieng ojo, "aji mute o tomonuni Kristo?".
+\v 5 I fuotu icieng o jo to Betelehem idi Judea. To nyo, i ger kamocani ojo,
+\q
+\v 6 ati isi Betelehem to kov lo Judea, i da isi i sidi bebe iyo kabolorok kulo Juda. To nyio, to katua nino o lotu ca ka boloroni na mute la ra katibalani lo cio kunei Israel.
+\p
+\v 7 oto Herod ko ki lolongoro kagenyak lolit lo rumunore tik na lo botore Kangeriti iyo icieng.
+\v 8 Ocule icieng Betelehem ko jimitan, "I fuo i to tak na kito otoc, ko li rumu ite, ki rihohiti nan o jir many nan a lo awor inyi."
+\v 9 La ngun lo ning icieng tenya lo kabu, icieng ko fuoro kikoi necieng. Oto Kangeriti la ngole lo deu icieng to ngati lo okangere ko riho icieng many faji na lo ngönore kito.
+\v 10 Ojo o deuni Kangeriti okwamati noo.
+\v 11 Ojo o rutori kaji o rumuni kito ko ngotenge Meri, icieng ko gungon kov ko ki wora inyi o ngaji bara necieng ko kiyalati inyi to dab, iheru ko otök.
+\v 12 To inya Lobanga ko sonya icieng iyo kitirija o jir icieng i da o yite iyo Herod, icieng ko yitoro kov necieng to lobo kikoi ake.
+\p
+\v 13 La ngun lo fuo kagenyak, o lotu malaika o boto iyo Josef to kitirija ko rihohino inyi o jo, "to wojo, to rweyarore kito ko ngotenge iya Ijip. Tonyio o tahita Herod ene kito lo ki fadaru."
+\v 14 Oto inyi ko wojuno karue ko kiyaru kito ko ngotenge kov lo Ijip,
+\v 15 waji na li tong icieng many wei lo Herod. Oto iti fut lafa tenya lo teny Lahitok to kutuk lo kamuoconi, "to Ijip a lolongu nan kito nitole".
+\p
+\v 16 Ko lo deu Herod jimitan lehi labahi kagenyak inyi, oto i longo noo ko kicuara cik lo kifada te rrei kulo karihin are iya kov to Bbetelehem ko kangite kuna lonyiha ija I jivita ttik na lo rrumu inyi iyo kagenyak.
+\v 17 Ko ki iti futa lafa tenya lo teny kamuoconi Jeremaya ojo,
+\q
+\v 18 " oninguno murut to Rrama, murut lo kicira ko kilelia la hitok. Rracel li cira te ku nenge, oberu ko ningo tava to nyo lo kerroroti.
+\p
+\v 19 La ngun lo wei Herod, o lotu malaika lo Lahitok oboto iyo Josef to kov lo Ijip
+\v 20 oto o jo iyo inyi to woju ko kito ko ngotenge, to yite kov lo Israel tonyo lo wei kulafa li vivida kifada lo kito.
+\v 21 Inyi ko wojuno ko ki yaruno kito ko ngotenge iya kov lo Israel.
+\v 22 o jo inyi o ning o jo Akileo lo lanyu kov lo Judea faji lo monye Herod, oto o bang loro ija to na lo sonyarehin inyi to kitirija ko kingadaru iya ngati lo Galile
+\v 23 ko loro manya taun lo Nazaret. Iti i fut lafa tenya lo teny kamuoconi, "I lolongi mute inyi o jo Nazaretoni."
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 To kunu farritin o lotu Jon Kabbatisani kuny lo Juddea
+\v 2 ati i titima o jo "i rrwoti tonyo lo nyihu okabue lo kai"
+\v 3 inyi lafa lo teny kamoconi Aisaia ojo: "I lolongo ogoro lo lobo lo kuny, i kukumata kikoi lo Lahitok, i ti birrata kikohin ku nenge."
+\p
+\v 4 I cefita orrumu Jon kyelani kulo fovi kulo lonaga, o torr komoc to gas lo kiyeni. Odaha afa inyi [locust] ko otoro.
+\v 5 Ofuo cio iyo inyi to Jerusalem ko Juddea fad ko kovikovi kuna lo ngöni Joddan.
+\v 6 Oto i letoti palipali ku necieng i bbattisa inyi icieng katua lo kare lo Joddan.
+\v 7 Ojo o deu Parisihin ko Saddiusihin o fuonuno o jirr manyu ki bbattisi, ko jimitan iyo icieng, "ite tee kulo ibhoyohin, ngai lehi sony ite o jo i to fur to kilongo na lo lotuno?
+\v 8 I tongi ha ngak kuna li totoro kileto.
+\v 9 Manyu ke fuo ki iiyo ake ake jimitan, "ohoi lotataha kulo Abraham" a rihohi nan ite a jo o tum Lobanga ki tululuoro kuno morutok a ra lotataha kulo Abraham.
+\v 10 Lo ngön rafal kerda kulo canitok; ati canitok pili kuna li da ongi ngahi kuna i jirri o ngodari ca i birrohoni kimatarre".
+\v 11 A batisa nan ite to kivi to kileto lo kipalipali, ati kifwongi o ngön na li jufuno, na i gol ki gal nan na li da nan a tum tehita kamuha kunenge inyi li batisa ite to Okorif na Inyu ko kima manyu.
+\v 12 O ngönore irrite kana nenge o fie ca inyi kilongoni nenge iti jirare ngamang kunenge o fik dero ojo ingarum o cur to kima na li da iti dunyuno.'
+\p
+\v 13 Tinyi o lotu Yesu to Galile iya Jodan o wak o jir Jon ki batis inyi.
+\v 14 Ati o tem Jon ki belo kiiyo nenge o jo, "o cam a ra nan la lotu diho isi ki batisa, ngi lotuno hati isi iyo nan?
+\v 15 I nyahahi Yesu o jo, "I ngohi to a ra ji jija, o cam iyo ohoi ki tiyo ji kiti futatarre nyujon/biran". Jon ko ki ruk.
+\v 16 La ngun li batisi Yesu inyi ko rutuno to katua lo kare. Tona tik, kai ko ngaja, inyi ko deuno Okorif lo Lobanga i culuno iya kuri ko dohino diho inyi.
+\v 17 oto ogorro to kai ko jimitan, "kito litole ele na liti kwerra tau nei."
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Oto Okorif o rihe Yesu iya kuny o jir Sitan o lab inyi.
+\v 2 La ngun li tong inyi kinga faritin keek ongon ko karuehin keek ongon, oto kinga onya inyi.
+\v 3 Oto kalabani o lotu diho inyi ojo, "ka li ra isi kito lo Lobanga, iti lulue kunu morrutok a ra tava"
+\p
+\v 4 Inyahahi Yesu ojo igero ojo, ida tungani owar to tava ake hati to tenya pili na lo lotu to kutuk lo Lobanga.
+\p
+\v 5 Oto Sitan i yaru inyi na Iyu o tedohi inyi olele lo tempol, ko jimitan diho inyi,
+\v 6 "Ka li ra isi kito lo Lobanga to dou ten. To nyo igero ojo; ocik ca inyi malaika kunenge to isi ati ki ting ca icieng isi to kac kunecieng ojir isi i da i tangahi keju nino iyo moru".
+\p
+\v 7 Ifotu Yesu ojo, Igerro manyu ojo keti lab Lahitok Lobanga nino.
+\p
+\v 8 A ri i yaru Sitan inyi donge na i karit ko ki totorihino inyi okabuehin kulo kov fad ko duarrujon necieng.
+\v 9 Ko jimitan, "kuno fad a i co ca nan isi ka li gung isi kov tana nan".
+\p
+\v 10 Yesu ko jimitan, ilö ten iyo nan Sitan. Tonyo igero ojo "Iworra Lahitok Lobanga nino manyu i tiyo inyi ake.
+\p
+\v 11 Tinya, Sitan ko ngerrihino inyi ofuonunorre hati malaikahinm kirwa inyi.
+\p
+\v 12 Ojo Yesu lo ningu ojo lo torrahini Jon mabus, inyi ko loro Galile.
+\v 13 Oring to Nazaret, ko lotuno manya many Kapanaum na lo ngön kutuk lo nam iyo kov lo Zebulun ko Naptali.
+\v 14 lo kiti futa tenya lafa lo teny kamoconi Isaya ojo:
+\q
+\v 15 Kov lo Zebulun ko kov lo Naptali, kikoi na lo loro nam na li tolita tode lo Jodan, Galile, kov lo misok
+\q
+\v 16 Lodeu hati kamanyak kulo lokimuyuk wangun nahitok; manyu kamanyak kulo kov lo okorif lo wei, lo tuluno wangun.
+\p
+\v 17 Ki caha to na far iya ketemoni i fura Yesu: I rwoti tonyo lo nyihu Okabue lo Kai.
+\v 18 Ka lo lot Yesu to tode lo nam lo Galile, o deu referral arre; Saimon na lo barra Pita ko rece Andru i birrohinoti bwai katua lo nam tonyo a ra icieng kaniefak kulo kayam.
+\v 19 Inyi ko jimitan iyo icieng, i jivata nan o jir nan manyu ati rak ite a ra kaniefak kulo cio.
+\v 20 Icieng ko runya ngerihino bwai kunecieng, ko ki jiva inyi.
+\v 21 Loro lobo gaa ketemoni, odeu kude recerra arre, Jemis ko rece, tee kullo Zebedi to katua lo tigol ko Zebedi apa necieng, i kukumati bwaihin; ko ki lolongo icieng.
+\v 22 Na tik icieng ko ngerihino na tigol ko apa necieng, ko ki jiva inyi.
+\p
+\v 23 Naha Yesu ko ki lora kov lo Galile fad, i tiyena lotubarehin kunecieng, i titima manyu nayomit na i jir lo Okabue lo Lobanga iti furio manyu muaita pili ko johijohi to kenite kulo cio.
+\v 24 Nayomit lo tic nenge ko ki sarihino kov lo Siria fad ko ki yaunoti diho inyi cio pili kuna lo muaiha johijohi gelegele ko cio becek kuna li borio mejun lo kenite, kude kuna lo ngön ko lodonyok ko kuna lomuai lohidehide ko kangwalak iti furie inyi icieng fad.
+\v 25 Ilulung lo cio kuna lo fuonu to Galile, Dekapolis, Jerrusalem, Judea ko kovikovi kuna lo ngön tode ko tode lo lo Jordan 🇯🇴 difita omot nenge.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Ojo Yesu lo deu ilulung, ko kirwoho gum lo donge o lö i tongohino. O fuonu kalihitak kunenge
+\v 2 inyi ko ki caha ki tiyena icieng o jo;
+\q
+\v 3 kakidahak to taulo o ngönorehin gum tonyo, a ra okabue lo kai necieng.
+\q
+\v 4 o ngönore katoyok gum, iti robbi mute taulo kunecieng.
+\q
+\v 5 Ongönore kariejak gum tonyo icieng mute lo luny kov.
+\q
+\v 6 Ongönore cio kuna lo daha kinga ko kurre lo jirran, i moneho mute icieng.
+\q
+\v 7 Ongönore kalaak gum, tonyo o launi mute icieng.
+\q
+\v 8 Ongönore kuna i nyuji taulo gum, odeu mute icieng Lobanga
+\q
+\v 9 Ongönore katiyomok gum, i lolongi mute icieng o jo tee kulo Lobanga
+\q
+\v 10 Ongönore cio kuna liti gimati to jirran necieng gum, tonyo necieng okabue lo kai.
+\p
+\v 11 Ingönore ite gum ko lehi moro cio ite, kiti gimati ki gwilihitati tenyitenyi kuna i rohorri cak to nan.
+\v 12 Iti kwamati i ngohi taulo kuningi to kwerri tonyo obolo bahasis ningi idi kai, tonyo, iti gimi manyu afa kamocok kulafa li tem iyo ite.
+\p
+\v 13 Ira ite balang lo kov. Adi ka li tiri balang lemun nenge o tum ki nyahuno lemun nenge aja? Li da orihe o jir la ra lo ki biroro oleng i pudiari to kejuha.
+\v 14 Ira ite wangun lo kov, siti na lo ngön kai lo donge i da i duha.
+\v 15 Ida manyu cio i nohahita lomo i muhohini to ilebu, otedohini faji na lo tya o jir o farang iyo cio pili kuna lo ngön kaji.
+\v 16 To na kikoi bito i nuahata manyu ketemoni lo cio owang ojir icieng o deu ticitici kuningi kuna i jirri ko kiti kwatati Apa ningi na lo ngön kai.
+\p
+\v 17 Ke iiyo i jo a lotu nan ki fufuso cik ko imociti. I da nan a lotu ki fufuso icieng oto a lotu nan kiti futa icieng.
+\v 18 Ahi rihohi tenya lo dede, many ori mute kai ko kov i da lobo kigero sidi kode kiswahit lo galam ori iyo cik i tiyohino sangite kuna li gero fad.
+\v 19 Tungani na lo gil kileng lobo sidi to kiji lo kuno cihicihi, i teyanahi manyu cio gila necieng, i lolongi mute o jo i sidi iyo okabue lo kai ojo tungani na li tiyo iti yena manyu cio kuno cihicihi i lolongi mute o jo o bolo iyo okabue lo kai.
+\v 20 Tonyo, ahi rihohi nan ite a jo; mayak ko lo gal nyujon ningi lo kulo Parisihin ko katiyenak kulo cik, i da ite i tum rutorro okabue lo kai.
+\p
+\v 21 I ning ite o jo o jimi afa iyo cio berien, "ke fade". Tungani na li fade kaletoni, o ngiru ngoto lo gedia kue nenge
+\v 22 Oto a jo nan diho ite tungani na li longo iyo rece a rus, o ngiru ngoto lo gedia kue nenge. Tungani na lo mor rece, i yari ketemoni lo lokiho. Manyu tungani na lo jo iyo rece, 'dataru isi!' I lo ca kima lo Geena.
+\v 23 Inyi li co ka li cuara isi kicuara nino cali iyo Lobanga oto hati iyiu jimitan o ngön tenya kiji nino ko rece nino,
+\v 24 i ngohi kicuara nino cali i lo re to yomo ko rece nino i lotunore hati ki cuara kicuara nino.
+\v 25 To keru tenya ko meroni nino deudeu o rihe i da li goru lokiho. To ruk deu o rihe i ngon kikoi tonyo ki co ca isi iyo kangotoni lo gedia la manyu ca lohi co isi iyo asegere kifihi isi lotorare.
+\v 26 Ahi rihohi tenya lo dede i da isi i lahuno manyu i keru duma mongiyo nino fad.
+\p
+\v 27 I ning afa ite o jimi ke yiau ngoruani lo tungani.
+\v 28 Oto ahi rihohi nan ite jimitan, tungani na lo de ngoruani lo kaletoni to damun, lo keru ki yiauno inyi to tau nenge.
+\v 29 ko lihi co konyek iteten nino isi kipal, to wolohosu oleng i bire. Oyak iyo isi kiti rijoro ngati lo ken lobito i lany mute ken nino fad ranguno kibiroro kimatare.
+\v 30 Manyu ko lihi co kana iteten nino isi kipal, to ngute i bire, Oyak diho isi kiti rioro ngati lo ken lobito i lany mute ken nino fad ki biroro kimatare.
+\v 31 Otenyi afa ojo kolo jo tungani a jaha ngoruani nenge ojir re i gerohi inyi waraga lo jaha.
+\v 32 Oto a jo nan diho ite, tungani na lo jak ngoruani nenge mayak to rujon lo kue, iti rangu na ngoruani ki tiyo lomuna. Tungani manyu na lo ngotohino yema na ngoruani li tii lomuno.
+\p
+\v 33 Li ning manyu ite ojo o jimi afa diho cio berien, ke butia to talerun. Iti futa tenyitenyi fad kuna li butihi isi iyo Lobanga.
+\v 34 A jo nan ke butia tur to kai tonyo a ra seger lo obolore lo Lobanga kode to
+\v 35 kov tonyo i tongo a ra taban lo kejuha kunenge kode to Jerusalem tonyo i tongo a ra siti lo Kabu Nahitok.
+\v 36 kode ke butia to kue nino tonyo i da isi i tum ki kukumuno kileng fofiti lobito i ruok kode okwe.
+\v 37 Iti suho i ngohi ibo nino to a ra ibo kode ida a ra ida; tonyo lobotohi lo gal na olotu iyo karohojani.
+\p
+\v 38 I ning ite o jimi afa konyek to konyek, kale to kale
+\v 39 Oto ahi rihohi nan ite; keti baha kasusuani. Ko lohi nang tungani makal nino ngati lo iteten i belohi manyu ngati lo ikajong.
+\v 40 kode ki tob tungani isi owak dumaru long nino, icuarahi manyu cati
+\v 41 kode ko lohi fudahi tungani isi loro mail lobito ko inyi, ilo ko inyi maili are.
+\v 42 Icuara na lilifa diho isi, manyu ke mitere na lo wak kuro diho isi.
+\p
+\v 43 Ining ite ojo ojimi afa i loriehat nino iberu hati meroni nino
+\v 44 Oto ajo nan diho ite, imaruti merok kuningi manyu i lifa to cio kuna lehi yeyela ite
+\v 45 Ojir ite fad i ra tee kulo Apa ningi na lo ngön kai. Ico inyi kolong otulu iyo karohojak ko kajirak a ra lobito, manyu iti ca kuju iyo cio kuna i nyuji taulo ko kuna i boti taulo.
+\v 46 Ka lihi maru isi cio kuna lohi maru isi jia bahasis nyo mute i rumu isi? Ida kileng kasovok kulo mucoro idima ji?
+\v 47 manyu ka lihi fonyo isi recerra kunino jia, nyo ba i tiyo isi i cio kula kude? Kileng pagani, ida re itiyoti ji?
+\v 48 Ito bir iya na lo birarre Apa ningi na lo ngön kai.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Ito geny, ke tiyo ticitici kuningi kulo jiran ketemoni lo cio a ra lo ki totoro. Ka lihi tii ite ji, ida ca ite i rihe irumu bahasis ningi to ketemoni lo Apa ningi na lo ngön kai.
+\v 2 Hati ka lihi cuara diho kakidahani, ke kut ture lo ki totoro iya na lihi tiyore katalerok to lotubarehin ko kikohin ojo o jir cio ki majare icieng. Ahi rihohi tenya lo dede, lo kerihini duma necieng rief.
+\v 3 Oto ka lihi luaha isi kakidahani ke co kana nino ikajong oyen tohi na lihi tiyo kana nino iteten.
+\v 4 ojir luaha nino ara lo lit. Ojo ca Apa nino na lo deya tohi na lihi tiyo isi lo lit, ki co isi bahasis.
+\p
+\v 5 Manyu ka lihi lifa ite, ke ri iya katalerok. Tonyo i maru icieng ki lifa i rumu o woitati lotubare kode lokudit lo kikohin o wahitarehin ki totoro kenite o jir cio o deya. Ahi rihohi tenya lo dede, lo keruni duma icieng rief.
+\v 6 Oto ka lihi lifa isi i lo to rute kudule nino i genihi agwala i lifare iyo Apa nino na li da o boto. Oto Apa nino na lo deya tohi na lihi tiyo isi lo lit ki co isi bahasis.
+\v 7 Manyu ka lihi lifa ite ke fulik tenyitenyi becek iya pagani kuna li iiyo o jo o ningo ba Lobanga icieng to tenyitenyi kunecieng kuna i borengi
+\v 8 Ke mana rijon ko icieng, tonyo o yen Apa ningi tohi na lihi wak ite many o rihe ite i da lihi tifi inyi.
+\p
+\v 9 Iyana, I ngohi kilifa ningi to ri ji; Apa niyang na lo ngon kai Karana nino o bangiti
+\q
+\v 10 Okabue nino o lotu Wahun nino i tii ene kov Iya na lihi tiyorehin kai.
+\q
+\v 11 Ki co ohoi ene far daha niyang lo tiktik
+\q
+\v 12 To lau kipal niyang Iya na lehi launore ohoi kapalak kuniyang
+\q
+\v 13 Manyu ke rihoro ohoi iyo laba Oto ki luahu ohoi iyo rohojun: A ra nino Okabue, ko golun, ko kwatun na lo sio jik, Jiha.
+\v 14 Tonyo ka lihi lau isi cio kuna li pal diho isi, ki lau manyu Apa nino isi to kai
+\v 15 oto ka li da isi i launta cio palipali kunecieng, i da manyu ca Apa nino, ki lau isi.
+\p
+\v 16 Ka lihi faran ite kinga, ke boto i jon iya na li tiyore katalerok tona liti nor icieng komoma lo ki totoro iyo iyo cio jimitan ki faran icieng kinga. Ahi rihohi tenya lo dede, lo keru icieng rumuno bahasis necieng rief.
+\v 17 Oto ka lihi faran isi kinga, to twehi ngoroni kue i lal manyu komom
+\v 18 ojir i da oboto iyo cio jimitan i faran isi kinga, oto honyi Apa nino na lo deya tohi na tiyo isi lo lit ki co isi bahasis.
+\p
+\v 19 Ke ricahiti bara ningi ene kov, faji na lo tum ingenyuk ko nyal ki papala kode faji na lo tum kakatak gila ko kataru korony:
+\v 20 Oto iti ricahiti bara ningi kai, faji na li da ingenyuk ko nyal o tum ki palaru ko faji na li da kakatak o tum goruno kata.
+\v 21 Tonyo, faji na lo ngön bara nino o ngön manyu tau nino ija.
+\v 22 Lomo lo ken inyi konyek. Ko lo jiri konyeha kunino, ken nino fad ko wangun
+\v 23 Oto ko lo rohori konyeha kunino kimuyuk hati ko ki burahino ken nino fad. Ka la ra wangun na lo ngön kennino lokimuyuk o ri mutohun lo na lokimuyuk iya nyo?
+\v 24 Oru lobo tungani lo tum ki rwa lokotorohi are, ngo beru ha inyi lobito i maru hati lu bito kode o ric lobito iti kaj lu bito. I da isi i tum kirwa Lobanga a ra lobito ko sang.
+\v 25 Tona ahirihohi nan ite, keboro to warun ningi iiyo jimitan a nya ca nyo kode a mat ca nyo kode to ken nino jimitan a cief ca nyo. I da warun i lany daha i lany ken kielani?
+\v 26 I tode ba kweny kulo kai; i da o yati kinyemo i da kileng o dengoti, i da manyu i juhoti daha derona. Hati hony Apa ningi na lo ngön kai i fita icieng. I da ite i goli iyo inyi i gal kweny?
+\v 27 Ngai to kiji ningi lo tum sodohino tik lobito iyo warun nenge to kiiyo?
+\v 28 Manyu nyo i bohohi ite taulo iyo kielani? To de koditi na lo turore katurahak kulo muang. I da icieng i tiyo, i da manyu o rifati.
+\v 29 Oto ahi rihohi nan ite jimitan kileng kabu Solomon to bara ko kwatun nenge fad, i da afa i cief kielani kuna i duaruha iya kuno.
+\v 30 Ka liti ciefita Lobanga nyari kulo muang ji, kuna lo litu jija ojo kianyi i birohini kimatare, ngi hati inyi ki cief ite o gal, ite kuno li sidi kiruk?
+\v 31 Tona, ke iiyo jimitan ki nya ca nyo? Kode ki mat ca nyo? Kode ki cief ca nyo?
+\v 32 Tonyo, o tahita pagani kuna sangite fad oto o yen Apa ningi na lo ngön kai jimitan i wak ite icieng.
+\v 33 Oto iti tak re okabue nenge ko nyujon nenge ki cuari hati ite kuno sangite fad.
+\v 34 Tona ke iiyo to kianyi tonyo i iyoro ca kianyi ake. I ngohi far lobito lobito to tumoro ko kidak nenge.
+\c 7
+\cl Kingutit 7
+\p
+\v 1 Ke ngot gedia iyo cio kuna kude o jir manyu i da o ngoti gedia diho ite.
+\v 2 Tonyo, iya na li ngotore ite gedia iyo kaletok o ngoti manyu ca iyo ite, manyu to kite kitemit na li temare isi kula kude ki temahinorehin manyu isi.
+\v 3 Ija ideu isi ingarumiti to konyek lo rece nino i ngerihi ogoloti katua lo konyek nino?
+\v 4 Kode aja ngi jo isi diho rece nino, "ingohi a dumu nan ingarumiti to konyek nino, isi hati i ngerihi ogoloti konyek nino!
+\v 5 Isi kataleroni i temo re dumuno ogoloti to konyek nino inyiha bo i deyare otoc idumarore ingarumiti to konyek lo rece nino.
+\v 6 Ke co ikurieho tohi na i nyu oto hati ca i belohinoti baha ken nino. Ke birohi nino lo wel iyo iborohi oto ca i pudiari to kejuha.
+\p
+\v 7 Itifia ki cori ca isi, to tak irumu ca isi, itotoho ki ngajahini ca isi.
+\v 8 Tonyo, cio fad kuna li tifia i cori, inyi na lo tahita orumu, ojo manyu na li totoho ongajuni.
+\v 9 Ngai to kiji ningi lo tum ki cuara kito nenge moru ka li lifa tava?
+\v 10 kode ico kito nenge munu ka li lifa kayamiti?
+\v 11 Oto hati ka li cuara ite cio kula i rohori sangite kuna ijiri iyo tee kuningi, aja ca Apa ningi na lo ngön Kai o ngony tee kunenge kula li tifia inyi sangite kuna i jiri!
+\v 12 Oto hati iyo sangite fad i tiyo iyo cio kulakude tohi na li wak isi icieng manyu i tii diho isi, tonyo i moru ene cihicihi ko imociti.
+\p
+\v 13 To rute to lokoli na iliri. Tonyo, o lalat lokoli o bolo manyu kikoi na lo loro lokerorore, orutita manyu cio becek ara ija.
+\v 14 Oto o titing lokoli, i liri manyu kikoi na lo loro iyo warun, cio kude kuting manyu lo lot a ra ija.
+\p
+\v 15 Iririati kamocok kula italeri ofuonuntati iyo ite na lo buburi kenite tengteng to kiela lo ker a rahiti hati lowohoho kuna ngati.
+\v 16 Iheru ca ite icieng to ngahi kunecieng. Otumiti re dieuno ngak kulo vino iyo ngairati kode bule iyo curati?
+\v 17 Iyana, ciani na ijir ongiju ngahi kuna i jiri, ciani na i rohoi o ngiju ngahi kuna irohori.
+\v 18 Ida ciani na ijir otum ngijuno ngahi kuna i rohori kode ciani na i rohoi ongiju ngahi kuna i jiri.
+\v 19 Cianitok fad kuna li da ongijuni ngahi kuna i jiri, ongodari i birohini kimatare.
+\v 20 Inyina, oherati icieng to ngahi kunecieng.
+\v 21 Ida a ra cio pili kula lo jo diho nan Lahitok Lahitok mute lo rute iyo okabue lo kai, a ra kula li tiyo wahun lo Apa nei na lo ngön Kai
+\v 22 Ojo mute becek lu far diho nan; Lahitok, Lahitok, ida re afa ohoi ki moco to karani nino, ki fuk lodonyok, ki tii manyu tanguhin to karani nino?
+\v 23 Oto a rihohi mute nan icieng to ketemoni necieng a jo, ida nan ahi yen ite. Icie ten iyo nan ite katiyok kulo ticitici kuna irohori cak.
+\p
+\v 24 Tokuna, tungani na lo ning kuno tenyitenyi kunei i tiyore, ori iya tungani kagenyani na lo duhohi kaji nenge tabak.
+\v 25 Kileng ngo ca kuju, i bul kareco, okuta kuyama na i gol ken lo na kaji, i da i bataru tonyo, o duhohini iyo tabak.
+\v 26 Ojo tungani na lo ning kuno tenyitenyi kunei i da hati itiyore ori iya tungani kadataroni na lo duhohi kaji nenge ridat
+\v 27 Na ko lo bök kuju, i bul kareco, okut kiyoma na igol ken lo na kaji ko ki bataru wuum.
+\p
+\v 28 La ngun lo kerihi Yesu tenya kuno tenyitenyi fad, oto ilulung i pany kitiyena nenge noo
+\v 29 tonyo iti yen inyi iya tungani na lo ngön ko tuman ida iya katiyenak kulo cik.
+\c 8
+\cl Kingutit 8
+\p
+\v 1 La ngun li culuno inyi to donge, ilulung lo coo ko ki jivia inyi.
+\v 2 Naha tinya, o lotu tungani na lo daha ddobbu ko ki wora inyi, o jo, Lahitok, ke li wak isi, I tum isi ki iti nyujo nan
+\p
+\v 3 Yesu ko fihahino kana nenge, ko tiro inyi, o jo, a wak nan; to nyu. Na ttik ddobbu nenge ko rrijoro.
+\v 4 Yesu ko jimitan iyo inyi, ke rrihohi iyo tteke tungani, oto ilö kikoi nino, itotorrohi ken nino iyo kakumani, iyal inyi iya na lo cïk Moses, ara itotorr iyo icieng.
+\p
+\v 5 ojo li ti rrutohini Yesu Kapanaum, naha olotu karriengani, otahita inyi,
+\v 6 ojo, Lahitok, ogeto kattiyoni nitole kang omuai, i vovoda, i boria noo.
+\p
+\v 7 Ojo Yesu iyo inyi, alotu ca nan ati jirr inyi."
+\p
+\v 8 Ifotu karriengani ojo, Lahitok, i da nan a cam o jirr isi i lotu kaji nei: oto to teny tenya jia, kattiyoni nitole ko jiran.
+\v 9 To nyo a ra nan karriengani, ko asegere kuna la lanyu nan: ko la jo nan iyo ene tungani, i lö, inyi ko loro; na manyu iyo nu, ou, inyi ko lotuno; na manyu iyo kattiyok ku nitole, i ttiyo ene, inyi ko kittiyo.
+\p
+\v 10 Ojo Yesu o ning ji, i pany inyi, ko jimitan iyo kalihitak, dede a jo nan diho ite, ida nan la rrumu ene kiruho lo bolo ji, orru, Ida ten to Israel.
+\v 11 Naha a jo nan iyo ite ajo, ofuonu ca becek to okangere ko lodoyore, ko ki tongohinoti kov ko Abbraham, ko Aisak, ko Jakob, iyo okabue lo Idi-kai.
+\v 12 Hati te kulo okabue ca i suhari oleng iyo mutohun: na ca lo ngön lulu ko komo lo kala.
+\v 13 Yesu ko jimitan iyo na karriengani, i lö kikoi nino; naha iya na li ruhore isi, i ngohi i ttiyohino iyo isi ji. Naha kattiyoni nenge ko jiran inyi na ttik.
+\p
+\v 14 Ojo Yesu o lotu kaji lo Pitta, o deu inyi iyang lo ngorruani nenge o muai nohun.
+\v 15 Inyi ko tiro kana nenge, na nohun ko ngerihino inyi: inyi ko wojuno, ko ki jola icieng.
+\v 16 Ojo lo goru kurrou, Icieng ko ki yauno iyo inyi becek kuna lo daha mininga: inyi ko ki fuha kuna mininga to tenya nenge, ko ki ti jira kuna lo muai fad:
+\v 17 I ti fut hati ku lo afa lo teny kamuoconi Aisaya, o jö, inyi to ken nenge lo dume kigoro niyang, ko ki ti ngada muaimuai ku niyang.
+\p
+\v 18 Na ttik lo deu Yesu ilulung i rit inyi, inyi ko ki cuara cik lo fuoro nu ngati bito.
+\v 19 Lobo kageroni ko lotuno, ko jimitan iyo inyi, Katiyenani, a jivita na isi tteke waji na li loro isi.
+\p
+\v 20 Yesu ko jimitan iyo inyi, o ngönore lobeyohi ocöc, na manyu kweny kulo kai o ngönore kaji lo kweny; hati kito lo tungani i da o ngönore waji na ngi ti getohi kue.
+\p
+\v 21 Ojö manyu lobo kalihitani nenge iyo inyi, Lahitok, i ngohi rre nan a lö a nuk apa nitole.
+\p
+\v 22 Oto Yesu ko jimitan iyo inyi, ki jiv nan, i ngerihi hati kaweyak o nuk kaweyak.
+\p
+\v 23 Ojo li ti rrutohini inyi katua lo yeya, kalihitak, ku nenge ko ki jiva inyi.
+\v 24 Naha, tinya, o deto kuyama la hitok katua lo kut noo, na li pude kivi yeya: hati inyi o getoro.
+\v 25 Kalihitak, ku nenge ko fuonuno iyo inyi, ko ki ti kwenyati inyi, o jimi, ki luak ohoi: ki kerroro ca.
+\p
+\v 26 Inyi ko jimitan iyo icieng, nyo ite i bang ite ko kisidi lokiruk? Naha inyi ko wojuno, ko kitiho kuyama ko kut; o ngönore rriejun
+\p
+\v 27 oto coo i pany, o jimi Ani ikodit lo tungani ene, na lo ningo kileng kuyama ko kut inyi?"
+\p
+\v 28 Hati inyi ko ki lora iya nu ngati iyo kov lo Gerrgeseni, tinya i ti rric coo are kuna lo daha mininga inyi, o rrutuni to kwecerehin, i ngereha i möc, o jirr tteke tungani i da o tum rrangaru to na kikoi
+\v 29 Naha, tinya, i cirr icieng o jö, Nyo i wak isi ki ttiyo iyo ohoi, Yesu, isi kito lo Lobbanga? I lotu rre isi ki ti cana ohoi ene o rihe ttik?
+\p
+\v 30 Naha o nyawahi icieng o ngöni ibörohi kuna lo daha ija.
+\v 31 Inyi na, i lelia kuna mininga iyo inyi, o jimi, ko li ti jöhoro isi ohoi, i ngohi ohoi ki jök iyo kuno iborohi.
+\p
+\v 32 Inyi ko jimitan iyo icieng, i fuo. Icieng ki büruno ko covoroti iyo iborohi: naha, tinya, kuna iborohi fad ko ki burrangaroti o surutaroti gurra many iyo katua lo kut, ko kerroroti katua lo kivi.
+\v 33 Naha kadeyak ku necieng ko ki firrita, ko ruangaroti to kikohin ku necieng iya sitï, ko forohino sangite fad, ko nyonyi o rrumu lo dohi inyi na li nief mininga.
+\v 34 Naha, tinya, na sitï ko fuonuno pili ki rrico ko Yesu: ojo icieng o deu inyi, icieng ko divita inyi ojo o ngerihi ca waji necieng.
+\c 9
+\cl Kingutit 9
+\p
+\v 1 Inyi ko rrutoro katua lo ttigol, ko rringita, ko goruno katua lo sitï nenge to ken.
+\v 2 Naha, tinya, icieng ko yauno iyo inyi tungani kamualani, o geto iyo kigetit: naha Yesu deya kiruk necieng ko jimitan iyo na kamualani; kito, to kwama; lo launo kipalipali ku nino.
+\p
+\v 3 Naha, tinya, lobo kageroni ko jimitan to kiji necieng, i bblasfeminga ene lerok.
+\v 4 Naha Yesu yenun kiiyo necieng ko jimitan, Nyo i iiyo ite kula i rrohori to taulo ku ningi?
+\v 5 Hati ani lo tanga, jimitan, lo launo kipalipali ku nino; kode jimitan, to woju, i lot?
+\v 6 Oto o jirr ba ite i yen jimitan o ngönore kito lo tungani golun ene kov lo launo kipal, (ko jimitan iyo na kamualani) To woju, to dumu kigetit nino, i lö hati kaji nino.
+\v 7 Inyi ko wojuno, ko loro nenge.
+\v 8 oto ojo ilulung o deu ji, i pany icieng, ko ki ti kwatati Lobbanga, na li cö na golun iyo coo
+\v 9 Ojo Yesu lo rringe to ija, inyi ko deuno lobo tungani, o bara Matiu: i tongo sofore lo mucoro: ko jimitan iyo inyi, ki jiv nan. Ko wojuno, ko ki jiva inyi.
+\p
+\v 10 Olotu i ten, iya na li tongohino Yesu daha katua lo kaji, tinya, kasovok kulo mucoro becek ko kapalak ko fuonuno ki tongohino kov ko inyi ko kalihitak ku nenge.
+\v 11 Ojo Farisihin o deuni ji, icieng ko jimitan iyo kalihitak ku nenge o jö, Nyo Katiyenani ningi o daha ko kasovok kulo mucoro ko kapalak?
+\p
+\v 12 Oto ojo Yesu o ningu ji, inyi ko jimitan iyo icieng, i da kuna lo tawahi kenite o wak kabuani, oto hati a ra kamuak.
+\v 13 I fuo rre i gigiloto na tenya, a balahi ca nan, i da hati a sakrifaisinga: to nyo i da a lotu ki lolongo kijirak, oto hati kapalak o jirr irruoti.
+\p
+\v 14 Naha ka lihitak kulo Jön ko fuonuno iyo inyi, o jimi, Nyo ohoi ko Farisihin ki diha kinga, kalihitak hati ku nino i da o dihati kinga?
+\p
+\v 15 Yesu ko jimitan iyo icieng, ngo tum rre morot kulo lateran ki töyo, lateran necieng hati o ngön ko icieng? Oto o goru mute farritin, kuna lo rrujororehin lateran necieng, o dihare hati icieng kinga.
+\v 16 Orru tungani lo duanya kiela ngejuk iyo gomsi o ngöre, tonyo i piho inyi na ngejuk lo duanyahini na gomsi o ngore, o sodo hati ddong cirra.
+\v 17 I da kileng coo o fihahita wain ngejuk iyo wainskin o ngöre: ngo ttuaja na wainskin, na wain ko ki tiharu, kuna wainskins ko muraru: oto o fihahitati wain ngejuk iyo wainskin ngejuho, o jirr o rricuno fad."
+\p
+\v 18 orihe inyi o tenya kuna tenyitenyi iyo icieng, tinya, o lotu lobo lokotorok, ko ki wora inyi, o jö, lo wei kileng kito-karioni nitole: hati ou to tirr inyi to kana nino, inyi ca ko warun.
+\v 19 Yesu ko wojuno, ko ki jiva inyi, na manyu kalihitak ku nenge.
+\p
+\v 20 Naha, tinya, ngorrwani, na lo muai iyavyav karihin tomon ko are, ko lotuno to Koruong nenge, ko tiro hem lo kiela nenge.
+\v 21 Oto o jö lolilime, ojo nga tirr hati ba kutuk lo kiela nenge, ngo jirr ken nei fad.
+\p
+\v 22 Oto Yesu ko ki belo madihorr, ojo inyi o deu inyi, inyi ko jimitan, kito-karioni, i ngohi tau to kwe; li co kiruk nino isi i tuba. Naha na ngorruani ko jiran na ttik.
+\v 23 Ojo Yesu o goru kaji lo na lokotorok, ko deuno minsttreli ko coo i gogoritati,
+\v 24 Ko jimitan iyo icieng, i sarrata: tonyo i da ene kito-karioni lo wei, oto o geto. Icieng ko kwenitare inyi lo kitikaja.
+\v 25 Ojo li ti sarrari coo oleng, ini ko rrutoro, ko teho inyi to kana, na kito-karioni ko wojuno.
+\v 26 Na kwatun ko ki goruno oleng iyo kovikovi fad.
+\p
+\v 27 Ojo Yesu lo lö to ija, coo kangodok are ko ki jiva inyi, i cirati, o jimi, kito lo Ddavid i balahi ohoi.
+\p
+\v 28 Ojo inyi lo goru katua lo kaji, ku na coo kangodok are ko fuonuno iyo inyi: Yesu ko jimitan iyo icieng, i ruk ite i jö a tum nan ki ttiyo ji? O jö icieng iyo inyi, ibo, Lahitok.
+\p
+\v 29 Naha inyi ko tiro konyeha ku necieng, o jö, iya na ki ruk ningi i ngohi i ttiyohino ji.
+\v 30 konyeha ku necieng, ko ngaja; Yesu ko ciha icieng rrikrrik, o jö, ke co tungani o yen.
+\v 31 Oto icieng, la ngun lo fuori, ko ki ti kuata na tenya oleng katua lo na kov fad.
+\p
+\v 32 Ojo icieng lo fuo oleng, tinya, icieng ko ki yauno iyo inyi tungani katulani na lo daha mininga.
+\v 33 ojo ku na mininga li ruat, na tungani katulani ko tenya: naha ilulung ko ki pany, o jimi, I da ngun lo botore ji katua lo Israel.
+\p
+\v 34 Oto farisihin o jö, o mirita inyi cien to lahitok lo cienicieni".
+\p
+\v 35 Naha Yesu ko ki lora sittihin ko kangite pili, i ti yena sinagogi ku necieng, i titima tenyitenyi kulo Okabue, ko ki ti furioro tteke mejun ko tteke muai iyo coo.
+\v 36 oto ojo inyi o deu i lulungi, i codu inyi icieng, to na li feinttingare icieng, na manyu i ti sarrihini oleng, iya kerra ku na lo rrujororehin katibalani.
+\v 37 Naha inyi ko jimitan iyo kalihitak ku nenge, i bas dengo noo dede, oto i kutting kakitiak;
+\v 38 ilivahiti ha Lahitok lo dengo, o jirr inyi o son kakitiak iyo dengo.
+\c 10
+\cl Kingutit 10
+\p
+\v 1 Ojo inyi li lolongu kalihitak ku nenge tomon ko are, i corahi inyi icieng golun lo lanyuno cienicieni, lo ki ti joho icieng oleng, ko ki ti furioro ikodit lo mejun lo ken fad ko muaimuai fad.
+\v 2 Naha karanico kulo ku na jayona tomon ko are kuno; Na li tem, Saimon, na lo jimi Pitta, ko Anddru rrece nenge; Jemis kito lo Zebbeddi, ko Jön rrece nenge;
+\v 3 Pilip, ko Batolomeu; Tomas, ko Matiu kasovoni lo mucoro; Jemis kito lo Alfeas, ko Lebbeas, na lo bara karani lo ngamang Taddeas;
+\v 4 Saimon Kananani, ko Juddas Iskariot na manyu li tob inyi.
+\p
+\v 5 kuno tomon ko are o son Yesu, ko ciha icieng, o jo, ke jiv kikoi lo misok, ko tteke sitti lo Samarittan ke goru:
+\v 6 oto hati i fuo iyo kerra kulo kaji lo Israel kuna li bunye.
+\v 7 Ko li fuoro, i titimata, i jo, lo goru Okabue lo Iddi-kai.
+\v 8 Iti jirata kamuak, iti furiete ddobbu, i ti buhuti kaweyak, i ti johoto cienicieni: lo jia i rrumu ite, jia a cuara nan.
+\v 9 Ke gomahi ddab, kileng silva, kileng bbras to ogogorr ningi.
+\v 10 Kode kicaa lo owele, kileng kottihin are, kileng kamuha, kileng col: Tonyo ocam kattiyoni daha.
+\v 11 Na manyu iyo tteke sitti kode ttaun li goru ca ite, i tiviuti ngai to ija lo cam; i tawa hati ija many i woju to ija.
+\v 12 Ko li goru ite lobo kaji, i ti fony.
+\v 13 ko lo cam kaji nenge, i ngohi yomo ningi o ngön ija: oto ke li da o cam, i nyahete yomo ningi.
+\v 14 Naha tteke na li da i jolu ite, kode o ning tenya ningi, ko li ngerihi nu kaji kode sitti, i ti ttengahiti furr lo kejuha ku ningi.
+\v 15 Rrikrrik a jo nan iyo, i yak mute iyo kov lo Soddom ko Gomora iyo farr lo lokiho, o gal lo nu sitti.
+\p
+\v 16 Naha, A hi sona nan ite iya kerra kiji lo lowoho, i ti geterr iya muniok, i siliban iya kurrihin.
+\v 17 oto i ti geny ha coo: tonyo i tob ca icieng ite iyo nyamparahin, na manyu ki liwarehin ca ite iyo Sinagogi ku necieng;
+\v 18 Na manyu ki yauni ca ite iyo Currukalihin ko kabuno to nan, to i totorr la i rrohoi iyo icieng ko kuna misok.
+\v 19 Oto ko li nievari ite, ke iiyo aja kode nyo ngi teny ite: tonyo ki cuari ca ite inyi nu ttik nyo ngi teny ite.
+\v 20 Tonyo i da a ra ite li tenya, oto a ra Okorif lo Apa ningi lo tenya to ite.
+\v 21 Iti fade mute rrece rrece, manyu apa kito: te o detohino monyeri, i ti fadi manyu.
+\v 22 i heittingi ca ite iyo coo fad to karani nei: oto o tavi ca inyi na lo dihu many iyo lohicungi.
+\v 23 Oto ko li ti liwa ite iyo ene sitti, i firrioto iyo lobo: rrirrik a jo nan iyo ite, I da ca i dotu kilorita sittihin kulo Israel pili, many o yitu kito lo tungani.
+\p
+\v 24 Ida kalihitani o gal Katiyenani nenge, kode kattiyoni o gal lahitok nenge.
+\v 25 Otumohino iyo kalihitani rijon ko Katiyenani nenge, manyu kattiyoni ko lahitok nenge. Ko li lolongi rre monye lo kang ojo Bbelzebbub, adi hati ca coo kulo na kang ba!
+\v 26 Hati ke bang icieng: o rru lobo toi lo moni, na li da ca i letuni; manyu i duhahini, na ca li da o yenuno.
+\v 27 na la tulohi nan ite lomutohe, o tenya iyo wangun: ko na li ning ite to kiok, i ttedo iyo kueci kulo kajihit kititima.
+\v 28 Manyu ke bang icieng kuna li fada ken, oto I da o tumiti ki fada tau (soul): oto i ti bang inyi na lo tum cahahino tau ko ken fad to hel(hell).
+\v 29 I da rre i ti loti [sparrows] are to lo (farthering) bito? I da many ca lobito o dohi kov o rru apa ningi.
+\v 30 oto li kena fovi kulo kueci ku ningi fad.
+\v 31 Hati ke bangiti, o gol wel ningi o gal [sparrows] becek.
+\v 32 Ddong inyi na lehi letu nan ketemoni lo coo, a letu manyu mute nan inyi ketemoni lo apa nitole na lo ngön idi-kai
+\v 33 oto tteke lobo na lo mon nan ketemoni lo coo, a mon manyu mute nan inyi ketemoni lo apa nitole na lo ngön idi-kai.
+\p
+\v 34 Ke iiyo i jo a culu nan yomo ene kov: i da nan a culuno yomo, oto [sword].
+\v 35 Tonyo a lotu nan ki ti rremo tungani ko monye, manyu kito-karioni ko ngotenge, ko kakanyi (daughter-in-law) o jirr i ngerremaru ko kakanyi (mother-in-law) nenge
+\b
+\v 36 na manyu merok kulo tungani ca coo kulo kaji nenge to ken.
+\v 37 Ida inyi na li maru monye ko ngotenge o gal nan o cam to nan: Ojo manyu inyi na li maru kito-rretoni ko kito-karioni o gal nan i da o cam to nan.
+\v 38 Ko inyi na li da o tek kurruce nenge, ko jiva o mot nei, i da ocam to nan.
+\v 39 Na lo rrumu warun nenge i ti rri ca: naha na li ti rri warun nenge to nan orrumahi ca.
+\p
+\v 40 Na li jolu isi ki jolu nan, ko na li fotu nan i fotu inyi na lehi culu nan.
+\v 41 Na li fotu kaduarani to jimitan a ra kaduarani o rrumu kigoma lo kaduarani; manyu inyi na li fotu kajirani (righteous man) to jimitan a ra kajirani o rrumu kigoma lo kajirani.
+\v 42 Ojo tteke na ca li co iyo lobo iyo kuno sidiha icoli lo kivi kuna i robiha to jimitan a ra kalihitani, rrikrrik a jo nan iyo ite, ngi da ca inyi to genyun o ngotohi kigoma nenge.
+\c 11
+\cl Kingutit 11
+\p
+\v 1 Ko lotuno afa i ten, la ngun lo kerrihi Yesu ciha kuna kalihitak ku nenge tomon ko are, ko johoro (departed) to ija lo kitiyena ko kititima iyo sittihin ku necieng.
+\v 2 Ojo lo lotu Jon o ning to sigin(prison) tticittici kulo Kristo, ko sona kalihitak ku nenge are,
+\v 3 ko jimitan iyo inyi, i ra isi inyi na ca lo jirr o lotu, kode ki tak lobo?"
+\p
+\v 4 I fotu Yesu ko jimitan iyo icieng, i fuo i totorrohiti iyo Jon ari kunu sangite li ningunta ite i deunta manyu:
+\v 5 o deya kangodok, kangurrak manyu o lot, coo kulo ddobbu i ti nyuji, ko katuhok o ningo, i ti buhuni kaweyak, ko ikadahi i titimahini manyu tenya (gospel) iyo icieng.
+\v 6 o ngönore manyu inyi gum, tteke na li da i longojitare nan.
+\p
+\v 7 ojo icieng lo rring, Yesu ko ki caha tenya iyo ilulung tenya lo Jon, nyo i fuo ite kuny deya? Gerrecati na li ti nienienga kuyama?
+\v 8 oto nyo i fuo oleng deya? Tungani na li cief kielani kuna i munyahi? Hati manyu, o ngöni kacievitak kulo kielani kuna i munyahi kaji lo kabu.
+\v 9 Oto nyo i fuo ite oleng deya? Kaduarani? Ibo, a jo nan iyo ite, o gal manyu Kaduarani.
+\v 10 Tonyo inyi ene, lafa li geri, Naha, a culu nan jayo (messenger) nei ketemoni ningi, na ca li i kukumahi, kikoi ketemoni ningi.
+\v 11 rrikrrik a jo nan iyo ite, To kiji lo kuna lo tomonu ngoruo o rihe lobo lo woju o gal Jon Kabbatisani o rru: hati inyi na li sidi noo to okabue o gal inyi.
+\v 12 To farritin kulo Jon Kabbatisani ko jija o rrumu okabue lo Idi-kai [violence], orruju kangerejani to golun.
+\v 13 Iyo kaduarak pili ko cik na li lami (prophesied) many iyo Jon
+\v 14 Ko li rrumu isi, Elaija bo ene, na o rrumu lo lotuno.
+\v 15 Na lo ngönore kioha kulo ningo, i ngohi to ning.
+\v 16 Oto ko nyo ba nga ti ririhi nan ene [generation]? O ri mejo iyo te kuna li tongo katua lo cuhi(markets), i ti lolongoti hati kaletok,
+\v 17 ojimi lehi kutahi ohoi omilere iyo ite, ite hati i da i kie; lehi toya ohoi to ite, ite hati i da i lelia (lamented).
+\b
+\v 18 Tonyo olotu Jon i da odaha kode omata, icieng ojo, ongönore inyi cien/mininga (demon).
+\v 19 Olotu kito lo tungani o dahita o matita manyu, icieng ojo, to de tungani kangarujoni, ara karrumani manyu, morrte lo kasovok kulo mucoro ko kapalak. Oto otenu lofiero iyo te ku nenge.
+\p
+\v 20 Naha inyi ko ki caha ki momodore sittihin kuna li ttiyohino becek lo tticittici ku nenge, jimitan i da icieng i rrwoti:
+\v 21 I rran ite, [Chorazin]! I rran ite, Bettsaida, Ngara i ttii na ttic i bolo, li ttii orrumu iyo ite, i ttii iyo ttaya ko Soddom, ji icieng li rwoti many afa to kirie (sack cloth) ko ingula.
+\v 22 Oto a jo nan iyo ite, o yiak ca iyo ttaya ko Siddon iyo farr lo lokiho, o gal ite.
+\v 23 Isi manyu Kapanaum, na lo kuat many Idi-kai, li cena ite: ngara i ttii kuna tticittici hitoha li iyo ite iyo Soddom, ji osio ko jija.
+\v 24 Oto a jo nan iyo ite, oyiak ca iyo kov lo Soddom iyo farr lo lokiho, ogal ite."
+\p
+\v 25 Nu ttik Yesu ko ki fotuno o jo, kwama, Apa, Lahitok lo Idi-kai ko kov, tonyo i duhe isi kuno sangite iyo kagenyak ko kageterok, i ti totorrohi hati icieng iyo idoleha.
+\v 26 Kileng ji apa: tonyo o ri mejo o jirr to deya nino.
+\v 27 I cuari iyo nan sangite fad kulo Apa nei, o rru hati tungani lo yen kito, Apa ake; o rru manyu lobo tungani lo yen Apa, maak Kito, ko inyi na li totorrohi kito.
+\v 28 Ifuonu iyo nan, ite pili kuna li gima, a co nan ite i yoma
+\v 29 iyuho terr nei, inianga manyu nan; a siliban nan i robi manyu tau: ite kileng ko rrumuno kiyooma iyo taulo ku ningi.
+\v 30 Otanga terr nei, na manyu [burden] nei o tawak.
+\c 12
+\cl Kingutit 12
+\p
+\v 1 To la far, o lo Yesu a ra katua lo manatak to Sabit. Orumu kinga o daha jayona kulenge oto icieng o ngitunitati ngamang o notati to kac o ningati.
+\v 2 Ojo Farisihin o deu ji, o jimi diho Yesu, "To de ba, i tiyo jayona kulilo tohi na lo beru cik to Sabit.
+\p
+\v 3 nyahahi inyi o jo, i da ite li kenu tohi na afa li tii David ko kalihitak kulenge ko riafu afa kinga icieng?
+\v 4 O lotu afa inyi o rute kaji lo Lobanga ko kalihitak kulenge ko dahati ibune na inyu na lo dua diho icieng daha oto kaduarak ake lo dahita.
+\v 5 kode i da ite li ken diho cik o jo kaduarak kula li tiyo kaji lo Lobanga i comaritati Sabit i da a ra kipal.
+\v 6 Ahi rihohi jimitan o ngön tohi na hitok i lany kaji lo Lobanga ene.
+\v 7 Ngara i yen ite fotiri lo ene tenya lo jo, "A wak nan kisa i da a ra lajulot, ji ite i da i ngoto tenya kueci kulo cio kula lo ru kipal.
+\v 8 Tonyio, kito lo tungani la ra Lahitok lo Sabit.
+\p
+\v 9 Ojo lo ring to na faji, ko loro lotubare lecieng,
+\v 10 olö o rumahi lobo tungani ija na lo wei kana angati ko ki tifia inyi lo tahita lo tenya o jir i tobore inyi. Ojo i ruk re cik kiti furiorita cio to sabit.
+\p
+\v 11 I nyahahi inyi icieng ojo, ko lo ngön lobo to kiji lingi ko ker na lo dohi katua lo tula. I da Inyi o lö o tingu to Sabit?
+\v 12 Ida lofere lo tungani o gol i lany ker? Tona i ruk cik ki tiyo kuna i jiri to Sabit."
+\v 13 Inyi ko jimitan diho la tungani, to dongahi na kana lilo, lerok ko dongahino na kana. Kana lenge ko jiran o riworo ko lobito.
+\v 14 Oto Farisihin ko fuoro tora tenya lo ki fadaru inyi Yesu.
+\p
+\v 15 Iyana lo yenare Yesu ji, ko ki ngadaru to na faji. O div cio becek inyi, iti furie inyi muaita kulecieng.
+\v 16 O cik manyu icieng o jir i da o rihohini cio inyi ngai.
+\v 17 A ra ene lo kiti futa kulafa tenyitenyi lo teny kamocani Aisaya o jo;
+\q
+\v 18 A ra ele karwaani lei la la nyumu nan. La la maru nan, kiti kwama manyu nan. A fik ca nan Okorif lei katua lenge. Oto ca inyi orihohi tenya lo kiti bira kovikovi.
+\q
+\v 19 Ida ca inyi o ngolofa kode i romita. Ida ca tungani o ning o goro lenge to kikohin.
+\q
+\v 20 Ida ca inyi o gil tiriwati na i luro. Manyu, ida ca iti dunye lomo na li nuaha. Iyauno manyu ngoto lo tenya na i bir iyo ngütahino.
+\q
+\v 21 Diho karana lenge, ofik ca kovikovi ki geno."
+\p
+\v 22 Ko ki yaunoti tungani na li nief lodonyok, o ngodo I da manyu o tenya. Yesu ko kiti furioro inyi i co inyi o tenya, o kueny manyu
+\v 23 Cio fad ko ki pany bebe i tifiati o jimi, i da ha ba ele a ra kito lo David?"
+\p
+\v 24 Ojo Farisihin o ning ji, o jimi, a ra to Beelzebub kabu lo lodonyok i fuhitare inyi lerok lodonyok.
+\p
+\v 25 Yesu yenun ki buha lecieng ko jimitan, ko lo kora okabue o remoriti, i da na Okabue o woita. Kode ko lo kora kaji o ngön swa katua nenge akeake, owuroro na kaji.
+\v 26 Ka li fuhita Sitan Sitan inyi jimitan o kora okabue lenge o remoriti, aja hati ca inyi o woita?
+\v 27 Na manyu, ka la fuhita nan lodonyok to golun lo Beelzebub, to golun lo ngai i fuhita kajivitak kulingi? Tona a ra mute icieng kangotok kulo tenya kueci kulingi.
+\v 28 Ojo ka la fuhita nan lodonyok to golun lo Okorif lo Lobanga, inyi jimitan lo lotu okabue lo Lobanga diho ite.
+\v 29 Manyu, aja tungani o tum bela kaji lo tungani kagoloni ka li da re i tem o tor na kagoloni? Inyiha o tum bela na kaji.
+\v 30 Tungani na li da ki ngön ko nan, ki beru nan. Manyu na li da ki tuba ko nan a ra katisarani.
+\v 31 Tona ahi rihohi ite jimitan kipalipali ko morimori fad kuna lo morore cio Lobanga, o launi mute. Ojo morimori kuna lo mororehin Okorif la Inyu, i da o launo tur.
+\v 32 Ko lo teny tungani tenya a ra na lo moro kito lo tungani, o launi. Ojo tungani la lo tenya o moro Okorif la Inyu i da o launi kileng to kuno faritin kode to faritin kuna lo fuonuno.
+\v 33 Ingohi ciani to jir o jir manyu ngahi kunenge ojo ko lo rohoi ciani o rohori manyu ngahi kunenge. To nyio, o heruno ciani to ngahi kunenge.
+\v 34 Ite tee kulo munuok, aja ite kula i boti taulo i tum tenyuno lobo tenya i jir? Tonyio, o tenya bo kutuk tohi na li fut tau.
+\v 35 Tungani la i jir o duma sangite kuna i jiri kuna li kumahi inyi katua lenge. Tungani la i rohoi manyu o duma sangite kula i rohori kuna li kumahi inyi katua lenge.
+\v 36 Oto ahi rihohi ite jimitan, to far lo ki fura, i titim mute cio tenyitenyi fad kuna lo cora icieng i da iyioti.
+\v 37 Tonyio, to tenyitenyi kulilo o tum ki lahahini isi. To tenyitenyi kulilo manyu o tum ki ngotohini isi tenya.
+\p
+\v 38 Na ha kude Farisihin ko katiyenak kulo cik ko jimitan diho Yesu, Katiyenani, ki wahita ohoi tangu ki totorita diho isi.
+\p
+\v 39 I fotu Yesu o jo, kofiang lo cio kula i rohori ko kulo lomuna kitotorita lo tangu diho nan! O ru lobo ngi cori icieng oto hati kitotorita lo kamoconi Jona
+\v 40 Tonyo, iya lafa lo manyare Jona kocehe lo kayamiti faritin uni ko karuehin uni; iyana manyu ca kito lo tungani o many faritin uni ko karuehin uni tau lo kov.
+\v 41 O ngot mute cio kulo Nineve lokiho lo cio kulo ene kofiang tonyo li rwo afa icieng langun lo ningi tenya lo Jona. Na hati lo bolo i lany Jona enene.
+\v 42 O woita mute kabu ngoruani lo ngati lo orof ko ene kofiang lokiho, o ngotohini tenya kueci kulecieng. Tonyio, o lotu afa inyi many to lohicungi lo kov ningo tenyitenyi kulo genyun kuna lo tenya Solomon. O ngön hati Lahitok na li lany Solomon enene.
+\v 43 Ko lo rutu lodonyohi to ken lo tungani, o fuori i lori olengi tahita lohiyomare i da o rumuni. Ko jimitan, ahi yite ca lafa kaji la ngohi nan. Ojo o goru o rumu kaji o wat lo fiaru fad, ko ki kukumahino. 45
+\v 44 Oto ko yitoro o lo i cohuno lodonyohi kulakude myetare kula i rohori i lany inyi ko johohinoti manya ija, na ha ca koditi lo lohicungi lo na tungani ko rohojun i lany lafa lo ketemoni.
+\v 45 O ri mute ji diho ene kofiangiti i rohoi.
+\p
+\v 46 Orihe Yesu o tenya diho ilulung, o lotu ngotenge ko recerra kulenge. Owoitati sita o wahiti tenya ko inyi.
+\v 47 Lobo tungani ko rihohino inyi jimitan, iyang lilo ko recerra kulilo kula lo woitati sita. O wahiti tenya ko isi.
+\p
+\v 48 fotohi inyi ojo, iyang lei ngai? Ko recerra kulei ko oho ngai?
+\v 49 O wüt kalihitak kulenge ojo, kulo la ra iyang lei, recerra ko kanecera kulei.
+\v 50 Tonyio, tungani la li tii wahun lo Apa lei la lo ngön Kai, inyi la ra rece, kanece ko iyang lei.
+\c 13
+\cl Kingutit 13
+\p
+\v 1 Inyi na far bito o rute Yesu to kaji o lö ki tongo kutuk lo nam.
+\v 2 Na ha o fuonu ilulung kula i borengi diho inyi. Inyi ko ki ruoho tigol i tongohino katua, cio fad ko woita tode lo nam.
+\v 3 Inyi ko foro tenyitenyi becek to kitisirani ojo, O lö afa karemoni yaa kinyemo kunenge.
+\v 4 Ojo o yaa ji, odohi kinyemo kude kikoi i nunume kwenyi kulo kai.
+\v 5 Odohi kude morutore, faji na li da kov o bolo
+\v 6 Ojo kolong onok, ko curaru kabujak i norari. tonyio, oru kerda, i da ogur kov.
+\v 7 Kinyemo kude o dohi kikware, i tik kikwa icieng bolorun
+\v 8 oto kude o dohi diho kov na i jir, o fuonu o ngiju kude kakeny mia. Kude kakeny mia, kude kakeny keek ile, ko kude kakeny keek uni lo kulafa lo yiihini
+\v 9 La ngön kiyok i ngohi to ning.
+\p
+\v 10 Ofuonu kalihitak kulenge ko ki tifia inyi o jimi, nyio iti yena isi cio to kitisirani.
+\p
+\v 11 Inyahahi inyi icieng o jo, genyun lo tenyitenyi kuna li duha diho okabue lo kai, ki cori diho ite. I da a ra diho icieng.
+\v 12 Tungani la lo tehita, o sodohini o jir o tek o raban. La li da o tehita, kileng na sidi na lo ngönore inyi, o rujori.
+\v 13 Inyi li co nan a foro to kitisirani. O jir "Kileng ngo deyati i da o deuni; kileng ngo ningoti i da o ninguni Kode i gigiluni"
+\p
+\v 14 Iti fut diho icieng kimoca lo Aisaya lafa lo jo, I ningo ca ite i da kileng i niang. I deya ca ite i da kileng i da heru.
+\q
+\v 15 Tonyio, li totiho taulo lo kulo cio I da o tumiti ninguno to kiyoha kulecieng. Ce manyu, li muhi konyeha kulecieng. Ngi da a ra ji, ji adi o deyati to konyeha kulecieng O ningoti to kiyoha kulecieng I gigiluni to taulo kulecieng Ko beloti, nan adi ko kiti furioro icieng.
+\v 16 Oto o ngön gum diho konyeha kulingi, tonyio, i deya ite. Ko kiyoha kulingi, tonyio, i ningo ite.
+\v 17 Inyina ahi rihohi nan ite tenya lo dede, o kodomo afa kamocak kula i borengi ko cio kula i nyuji deya tohi na li deya ite, i da hati o deuni ko ningo tohi na li ningo ite, i da manyu icieng o ningu.
+\v 18 Ito ning bo fotiri lo kitisirani lo kayaani
+\v 19 ko lo ning tungani tenya lo okabue lo Lobanga i da hati i niang, o lotu karohojani o kware kinyemoti na lo yiihini tau lenge. Inyi kinyemoti na lo dohi kikoi.
+\v 20 La lo ri iya kinyemoti na lo dohi morutore. Inya la lo ning tenya ko runya ki ruk deu i fotu to kwama.
+\v 21 Tona lo ru kerda kunenge i tong faritin kude kuting. Ko lo lotu kidak kode mehino, o wuroro deudeu.
+\v 22 La lo ri ko kinyemoti na lo dohi kikware, a ra tungani la lo ning tenya oto hati tenyitenyi kulo kov ko kiudo lo bara ko gororo na tenya to warun lenge.
+\v 23 Ojo la lo ri ko kinyemoti na lo dohi katua lo kov na i jir, o ri iya tungani la lo ning tenya i fotu ko ricahino diho tau na i baya. O ngiju kakeny mia, keek ile kode keek uni lo kinyemo kuna lo yiihini.
+\p
+\v 24 Oforohi Yesu icieng lobo kitisirani ari ojo, ori okabue lo Kai iya tungani la lo yiihi kinyemo kuna i jiri mana lenge.
+\v 25 Ojo cio lo getoro fad, o lotu meroni lenge ko yiihino duani katua lo obolore lenge ko loro.
+\v 26 La ngun li koro obolo, oboto manyu tiriwa to katua lo mana.
+\v 27 Ofuonu karwaak kulo monye lo mana diho inyi o jimi, lahitok, i da re afa kinyemo kula i jiri i yiihi isi mana lilo? To aji hati ofuonunore manyu tiriwa?
+\p
+\v 28 Orihohi inyi icieng ojo, "meroni li tii ene" i tifi karwaak inyi o jimi, i wak hati isi ohoi ki fuo ki rute icieng?
+\p
+\v 29 I nyahahi inyi icieng ojo, "I da. Ngi rute ha ca ite ngamang ko tiriwa a ra lobito.
+\v 30 i ngohi to dori a ra lobito many o goru far lo dengo. Lu far ahi rihohi mute nan kadengok a jo, i temoto re ito ngode tiriwa i totor o jir o curari. Oto hati i dengu ngamang i yauno dero lei."
+\p
+\v 31 Orihohi icieng lobo kitisirani. Ori okabue lo kai iya kirijati lo karadali na lo dumu tungani i tubulahi mana lenge.
+\v 32 kileng inyi la ra na sidi tur to kiji lo kinyemo pili. oto ko lo bolo, inyi li lany to katua lo mana o lotu a ra ciani na lo fuonu ko kweny o dohi diho tanitani nenge.
+\v 33 Orihohi icieng kitisirani lobo o jo, ori okabue lo Kai iya ibula kuna lo dumu ngoruani omunahi diho kofuo kuna i borengi many iti furu na ibune fad.
+\p
+\v 34 O tenya Yesu kuno tenyitenyi fad diho ilulung to kitisirani, o ru lobo tohi lo rihohi inyi i da o for to kitisirani.
+\v 35 Inyina iti fut lafa tenya lo teny kamoconi o jo. A nga ca nan kutuk lei to kitisirani. A foru ca nan tenyitenyi kulafa li duha many to duho lo kov.
+\p
+\v 36 Inyi ko ngerihino ilulung ko rutoro kaji, o fuonu kalihitak kulenge diho inyi o jimi, "kiti timahi ba diho ohoi kitisirani lo duani to manahatua"
+\p
+\v 37 Inyahahi inyi o jo, kayaani lo kinyemo kuna i jiri, inyi kito lo tungani.
+\v 38 Mana, inyi kov. A ra kinyemo kuna i jiri tee kulo okabue. Tiriwa, icieng tee kulo karohojani.
+\v 39 Ko meroni na lo yaa icieng, inyi Sitan. Dengo, inyi lohicungi lo kov, ko kadengok icieng malaikahin.
+\v 40 Iya na lo rutororehin duani o curari to kima, o ri manyu mute ji to lohicungi lo kov.
+\v 41 Iti vahe mute kito lo tungani malaikahin kulenge o duari to katua lo okabue sangite fad kuna li yauno kipal ko cio pili kula li tiyo rohojun.
+\v 42 I birohi mute icieng pili kimatare na i yarat, faji lo kicira ko komo lo kala.
+\v 43 Kajirak mute hati i medehi iya kolong to okabue lo Apa lecieng. La lo ngönore kiyoha, to ning!
+\p
+\v 44 Ori okabue lo Kai iya bara na lo nuha kov manahatua. Ko lo lö tungani o rumahi, ko nuhahino ari. To kwama lo tau o lö iti lote sangite kulenge fad ko ki nyanguno na mana.
+\v 45 O ri manyu okabue lo kai ari iya katilotoni la lo tahita tiho kulo wel.
+\v 46 Ojo o rumu lobo na i gol wel nenge noo, ko loro kiti lotoro sangite kunenge fad ko ki nyanguno inyi na tihoti.
+\p
+\v 47 Ori manyu okabue lo Kai iya bwai na li birohini katua lo nam ko garüno koditi kulo kayam fad.
+\v 48 Ojo li fut inyi, i pihu kalohak kulo kayam inyi tode. I tongohinoti hati kov ki nyunyumo kayam kuna i jiri o fihi katua lo aduhu, o ruacari kuna i rohori oleng.
+\v 49 Ori mute ji to lohicungi lo kov. O fuonu mute malaikahin i gegele karohojak to kiji lo cio kula i jiri,
+\v 50 i birohi kimatare la i yarat; faji na lo ngön kicira ko komo lo kala.
+\p
+\v 51 Ko ki tifia icieng o jo, li niang ite kuno sangite fad? I ruk icieng o jimi, ibo.
+\p
+\v 52 Oto o jo diho icieng, tona, katiyenak kulo cik fad kula liti yeni tenya lo okabue lo Kai, o ri icieng iya monye lo kaji na li yauno to katua lo kaji lenge bara ngejuk ko ongore.
+\v 53 Ojo Yesu lo keru kuna kitisirani fad, ko loro to inya.
+\p
+\v 54 goruno kalecieng ji, i cak inyi kiti yena cio to lotubarehin kulecieng oto icieng i pany noo. I tifia icieng o jo, aji o rumunore lerok ene genyun ko tuman lo ki tiyo kuno tanguhin?
+\v 55 I da re kito lo kagatani lo bauhin ele? I da re ngotenge o bara Meri, i da recerra kulenge koho Jemis, Josef, Saimon ko Judas?
+\v 56 I da kanecera kulenge ki ngöni ko ohoi ene? Aji hati o rumunore lerok kuno sangite fad?"
+\v 57 Iti kaj icieng inyi. Na ha o jo Yesu diho icieng, "I da o bangiti kamocani to kalecieng ko kaji lecieng ake"
+\v 58 I da kileng inyi I tii lobo tangu ija to rujon lo kiruk lecieng.
+\c 14
+\cl Kingutit 14
+\p
+\v 1 To kuna faritin o ningu kalanyunoni Erod kwatun lo Yesu
+\v 2 Ko jimitan diho kalihitak kulenge, "A ra ele Jon Kabatisani, lo waru inyi to kiji lo kaweyak. Inyi li co inyi i tiyo kuno tanguhin.
+\p
+\v 3 Orumu Erod i nief Jon ko tora inyi ko fiha lotorare to tenya lo Erodias ngoruani lo rece Pilip.
+\v 4 Tonyio, orumu Jon o jo diho inyi, o beru cik isi ki tongore ngoruani lo rece lilo.
+\v 5 O wak orumu Erod ki fadaru Jon o bang hati inyi cio, tonyio, o yeniti orumu jimitan a ra inyi kamocani.
+\p
+\v 6 To far lo karama lo otomonore lo Erod, o lotu kito lo Erodias ko kia ketemoni lo Erod ko welo kulenge. O kwama hati Erod noo,
+\v 7 oto o cik i butia kileng lo ki cuara inyi teke tohi na lo wak inyi.
+\v 8 To kisusua lo ngotenge, inyi ko jimitan, "ki co nan kue lo Jon Kabatisani iyo itadit jija.
+\v 9 Oto Erod i toyo noo, na ha to ki butia lenge ketemoni lo welo kulenge, inyi ko ciha o jo o jir i cori inyi tohi na li lifa inyi.
+\v 10 ko ngutoroti kue lo Jon to lotorare
+\v 11 iyauni to itadit i cori na kito ko ki yaruno diho ngotenge.
+\v 12 O fuonu kalihitak kulo Jon i yaru ken lenge o fuori o nuhahini. O fuori ko rihohinoti diho Yesu.
+\p
+\v 13 Ojo Yesu o ning tohi na li tiihino, ko ki ngadaru to tigol lolit faji na i polo. Cio ningo ji, i jif ilulung inyi to kangite to kejuha.
+\v 14 Ojo Yesu o goru o deu ilulung lo cio kula i borengi, i nief kisa inyi. Iti furie kamuak kulecieng.
+\v 15 Ojo kurou lo nyihu o fuonu kalihitak kulenge o jimi diho inyi, o jimi faji na i polo ene bebe, lo lotuno manyu kov mutohun. To rihohi cio o fuo kangite o jir o fuori i nyanguni kude dahidahi kulecieng.
+\p
+\v 16 Ifotu Yesu o io i da icieng o tum fuoro, i cuarata icieng tohi lo daha.
+\p
+\v 17 Ifotu icieng o jo, ki ngöni ohoi ko ibuneha miet jia ko kayam are.
+\p
+\v 18 Ojo inyi, i yaunoti ene diho nan.
+\v 19 Inyi ko rihohino cio ojir i tongoti kov iyo nyari. Inyi ko tinguno kuna ibuneha miet ko kayam are ko deya kai, i co kwama ko ki bebenya ibuneha ko ki cuara kalihitak. Kalihitak ko ki cuara cio
+\v 20 onya icieng fad i moneho. I tutufu kalihitak aduhuhin tomon ko are kulo firüfirü kulo ibuneha otonge.
+\v 21 Wel lo cio kula lo nyia o tum rei alif miet, i da kileng i keni ngoruo ko tee.
+\p
+\v 22 Deudeu Yesu ko rihohino kalihitak kulenge o jo i rwohoto tigol o jir i temi angati tode lo nam o rihe inyi o ciha ilulung.
+\v 23 La ngun lo cik icieng, ko loro kai lo donge ki liva ake. Ojo lo goru kurou, o tong inyi ijia ake
+\v 24 Oto o rumu tigol lo loma to tode lo nam, i yeyela manyu nam inyi kutunta kiyoma ketemoni lenge.
+\v 25 Ojo lo goru tik ongon lo karue, olö Yesu diho icieng. Olot to kai lo nam, na ha icieng ko bangun bebe.
+\v 26 Oto ojimi a ra Okorif, i gorori hati to bangun.
+\p
+\v 27 Oto deudeu Yesu ko jimitan diho icieng, iti goloto taulo. Nan ele, ke bangata.
+\p
+\v 28 Ojo Pita, Lahitok, ka la ra isi dede, ki rihohi nan a lotu diho isi to kai lo kivi.
+\p
+\v 29 Ojo Yesu diho inyi, "ou" Pita ko ki culoro to tigol, ko lotita to kai lo kivi iya idi lo ngönore Yesu.
+\v 30 Oto ojo inyi odeu kiyoma, o bang inyi icaha ki lutoro. I gore bebe o jo "Lahitok, ki luak!"
+\p
+\v 31 Yesu ko ki niefa kana lenge deudeu ko jimitan diho inyi, "Isi na li sidi kiruk, nyio isi i kukuya?"
+\p
+\v 32 Ojo icieng i ruok tigol, kiyoma ko woita
+\v 33 Na ha kula lo ngöni katua lo tigol ko ki worati inyi o jimi, "I ra isi kito lo Lobanga, dede."
+\p
+\v 34 Ojo icieng o rangu, ko ki culohinoti Genesaret.
+\v 35 Ojo cio kulo na kov o heru Yesu, i dieretahini hati tenya lenge fajihit fad kuna li rit Genesaret. I yauni cio kamuayak fad diho inyi
+\v 36 I livati inyi o jimi, i ngohi hati kamuayak to tiru kileng kutuk lo kiela lenge. Na ha cio fad kula lo tir inyi ko jiran.
+\c 15
+\cl Kingutit 15
+\p
+\v 1 To inya o funu kude Farisihin ko katiyenak kulo cik to Jerusalem diho Yesu, i tifi inyi o jimi
+\v 2 Nyio kalihitak kulilo i da o wahiti ki jifita itiduariti kulo lohituaha? Ida icieng ilala kac o daharehin
+\p
+\v 3 Inyahahi Yesu icieng o jo, adi nyio ite i ngohi cihicihi kulo Lobanga i tun hati itiduari kulingi?
+\v 4 Tonyio o jo Lobanga to bang munyi ko ngutingi, tungani manyu la li fic monye ko ngotenge o wak i fadari.
+\v 5 Oto i jo ite ko lo jö tungani diho monye kode ngotenge, "Ladi tohi ngahi luahare nan isi, i tongo a ra lo Lobanga
+\v 6 o jir i da o bang apa kode iyang to na tohi. Tona, iti pwak ite tenya lo Lobanga to rica lo kitiduari kulingi.
+\v 7 Ite katalerok, o tenu afa Aisaya li moca to ite o jo,
+\q
+\v 8 Kibang kulo cio nan to kutuhe kulecieng Ojo taulo kulecieng o lomaha vila diho nan.
+\q
+\v 9 Ki worati nan kiwora lo talerun Kiti yena lecieng iti yenati itiduari Kuna liti yena cio.
+\p
+\v 10 Yesu ko ki lolongoro ilulung diho inyi ko jimitan, ito ning, i niangata manyu.
+\v 11 Ida tohi na lo rute kutuk lo tungani o tum kiti bobota inyi. Oto tohi na lo rutu to kutuk lenge lo tum kiti bobota inyi".
+\p
+\v 12 To inya, o fuonu kalihitak diho inyi ko ki tifiati o jimi, I yen ha isi i jo li longojita adi Farisihin ko lo ningi ene tenya?
+\p
+\v 13 I nyahahi inyi o jo, "Cianitok pili kuna li da Apa lei la lo ngön Kai liti bulahi, o rutori mute many to kerda.
+\v 14 I ngohiti icieng, icieng karihitak kula i ngodoho. Ko lo rik kangodoni kangodoni o wuroro ca icieng are fad tula."
+\p
+\v 15 Ojo Pita, kiti timahi ohoi na kitisirani.
+\p
+\v 16 O jo Yesu diho icieng, i rihe ite i dataruha!
+\v 17 I da ite i deu jimitan tohi na lo rute kutuk, o lö kocehe manyu to ken o ringita oleng?
+\v 18 Oto sangite kuna lo fuonu to kutuk, o fuonu to tau. Icieng liti bota tungani.
+\v 19 tonyio, to tau o fuonunita ki buha gelegele kuna i rohori; kifada, lomuna, somun, gulia, kitobo.
+\v 20 Sangite kuno kuna liti bobota tungani. o jo daha to kac kuna li da i lali, i da iti bot tungani.
+\p
+\v 21 Yesu ko wojuno to ija ko ki ngadaru iya kof lo Taya ko Sidon
+\v 22 Lobo Kanaanani ngoruani lo na kov ko lotuno diho inyi i lelia o jo, Lahitok, kito lo David, ki dimahi nan kisa! O ngön lodonyok ken lo kito nei iti gimati inyi noo.
+\p
+\v 23 I da Yesu i fotu tenya lo na ngoruani ko lobo. O fuonu kalihitak kulenge o jimi, i fuhe inyi. Tonyio, i gorita inyi omot liyang.
+\p
+\v 24 Inyahu inyi o jo, "i da ki culuni nan i kera kabunyak to Israel ake."
+\p
+\v 25 O lotu na ngoruani ko gungon ketemoni lenge ko jimitan, "Lahitok, ki luak nan"
+\p
+\v 26 I fotu Yesu o jo, "I da o cam dumuno daha lo tee i birohini diho ikurieho."
+\p
+\v 27 I nyahahi na ngoruani inyi o jo, "Dede Lahitok, oto o daha manyu ikurieho finyufinyu kuna lo dounita to teremeja lo Lahitok."
+\p
+\v 28 Yesu ko ki yahahino o jo, "isi ngoruani na i bolo kiruk! I ngohi i tiihino diho isi iya na li wahare isi" kito lenge ko furioro tona tiki.
+\p
+\v 29 Owoju Yesu to ijia ko ki tolo tode lo nam lo Galile, I ruok donge ko loro ki tongohino
+\v 30 i rumu cio ilulung diho inyi, i yauni kangurak, kangodok, kangwalak, katuhok ko kude becek. Iti getihini ketemoni lenge, inyi hati ko kiti furioro icieng.
+\v 31 Ipany cio bebe ko lo deuni katuhok o tenya, kangwalak o jiri, kangurak o lot ko kangodok o deya. Na ha ko majati hati Lobanga lo Israel.
+\p
+\v 32 I lolongu Yesu kalihitak kulenge diho inyi ko jimitan, "O menino kulo cio diho nan bebe, to de li tongi ko nan faritin uni o ru ko lobo tohi lo nyai. I da nan a wak cularu icieng ko kinga o ruruhitati ca to kikoi."
+\p
+\v 33 I nyahahi kalihitak kulenge ojimi, "To aji ha to ene faji i polo ngehi rumunore daha na ngo tum ene ilulung?"
+\p
+\v 34 I tifi Yesu icieng o jo, baya ibuneha kuna li tehita ite? I nyahahi icieng o jo, "mietare ko kayam kude sidiha kuting."
+\v 35 ko rihohino ilulung o jo o jir i tongoti kov.
+\v 36 ko dumuno kuna ibuneha mietare ko kayam, i co kwama ko ki bebenya ko ki cora kalihitak o fuori i cori ilulung
+\v 37 O nyia icieng fad i moneho, ojo lo tumaha i tutufu kalihitak o tonge i fut aduhuhin mietare.
+\v 38 Wel lo cio kula lo nyia, a ra rei alif ongon na li da i keni ngoruo ko tee.
+\v 39 La ngun lo cik Yesu ilulung ko rutoro katua lo tigol o lö ngati lo Magadan.
+\c 16
+\cl Kingutit 16
+\p
+\v 1 O fuonu Farishin ko Sadiusihin diho Yesu laba inyi o jir ba i tii kitotorita to Kai.
+\v 2 I fotu inyi o jo, ko lo lotu kurou, i jo ite o fila ca kov tona lo do kai.
+\v 3 Kiwanyi i jo, o cia ca kuju ko kiyoma o kuta tona lo do kai, i dis manyu. I yen ite kobo ki bebelo lo kai i da hati i yen kobo lo ki bebelo lo faritin.
+\v 4 Kofiang kuna i rohori ko kulo lomuna i tifiati kitotori kulo tangu, oto o ru ca lobo li cori icieng mayak kitotori lo Jona. Yesu ko ngerihino icieng ko lotita.
+\p
+\v 5 O jo icieng o fuo tode lo nam, o luluhi kalihitak yoruno ibune
+\v 6 Ojo Yesu diho icieng, "Ito geny I ririati kenite iyo ibula kulo Farisihin ko Sadiusihin
+\p
+\v 7 I gugumo icieng ene tenya to kiji lecieng o jo a ra tona li da ohoi ki yaunore ibune.
+\p
+\v 8 To yenun lo kigugumo lecieng, i tifi Yesu icieng o jo, "Ite kula lo sidi kiruk! nyio i risa ite to kiji lingi, tenya lo rujon lo ibune?
+\v 9 Orije ite i da li niang? I da ite i buhu kulafa ibuneha miet la fitare nan cio alif miet, ko aduhuhin baya afa iti futahi otonge?
+\v 10 Kode kulafa mietare to cio alif ongon ko aduhuhin baya afa iti futahi ite otonge?
+\v 11 Aja hati i lunya ite jimitan i da nan a tenya diho ite tenya lo ibune? Oto i ririati kenite diho ibula kulo Farisihin ko Sadiusihin."
+\v 12 Icieng ko ki niang jimitan i da inyi o jo o jir icieng i riria kenite iyo ibula kuna lo yerarehin oto to ibula kulo kiti yena lo Farisihin ko Sadiusihin.
+\p
+\v 13 Ojo Yesu o lotu kov lo Kesaria Pilipi, I tifi kalihitak kulenge o jo, "Ojo re cio kito lo tungani ngai?"
+\p
+\v 14 I nyahahi icieng ojo, "Ojo kude Jon Kabatisani, kude o jo Elia, o rihe manyu kude ojo Jeremia kode lobito to kiji lo kamocak."
+\p
+\v 15 Oto i tifi icieng ojo, "Adi ite, i jo ite nan ngai?
+\p
+\v 16 I fotu Saimon Pita o jo, "Isi Kristo, Kito lo Lobanga la i wuar."
+\p
+\v 17 Inyahahi Yesu o jo, "Ingön isi ko gum Saimon, kito lo Jona tonyio i da a ra tungani lohi totorohi isi ene tenya oto Apa lei la lo ngön Kai"
+\v 18 Ahi rihohi isi manyu a jo, ira isi Pita. Manyu Kai lo ene tabak a fahahi ca nan kanisa lei, i da manyu ca lokolihin kulo weun o tum o lanyu inyi.
+\v 19 Ahi corahi ca nan isi kingajiti kulo Okabue lo Kai, tohi na li tor isi to kov, o tori manyu to kai, ko tohi na li lak isi to kov, o lahi manyu to Kai.
+\v 20 ko cihahino icieng jimitan o jir i da o rihohini lobo tungani o jo a ra inyi Kristo.
+\p
+\v 21 Ki caha to na iya ketemoni i cak Yesu ki titima diho kalihitak kulenge o jo o jir inyi a lö Jerusalem rumuno kidak na hitok to kac kulo lohituaha, kaduarak kula hitoha ko katiyenak kulo cik, manyu o jir i fadari inyi oto o waru to far lo uni.
+\p
+\v 22 Orihe Pita inyi kalele ko ki caha ciha inyi o jo, "I da Lahitok, i da ca ene tohi i tiihino diho isi."
+\p
+\v 23 I belo Yesu ko rihohino Pita o jo, "To yite kifuongi nei Sitan! I ra isi katihoni lo ketemoni lei. I da isi i ngön ko kibuha lo sangite kulo Lobanga oto kulo cio."
+\v 24 Yesu ko jimitan diho jayona kulenge, ko lo wak tungani lotuno omot lei, o jir o beru ken lenge ake ake o ting hati keteiriwa ki jiv nan
+\v 25 Tonyo, tungani la lo wak rica warun lenge i tiri mute oto tungani la li tiri warun lenge to nan, o rumahi mute.
+\v 26 O luak tungani to nyio ko rumu ene kov pili oto hati okorif lenge o ri? Kode nyio ngi cio tungani o tobore Okorif lenge?
+\v 27 Tonyio o lotuno mute kito lo tungani ko kimedek lo Monye ko malaikahin kulenge ko duma hati tungani lobito lobito iya li tiyore inyi.
+\v 28 Ahi rihohi ite tenya lo dede, i da mute ca kude kuna lo woitati ene i mangi wei o rihe i da lo deuni kito lo tungani i genuno diho Okabue lenge."
+\c 17
+\cl Kingutit 17
+\p
+\v 1 Ojo faritin ile lo ring, Yesu ko ki liha ko Pita, Jemis, ko rece Jon o rihoro icieng kai lo donge na i karit
+\v 2 To ija, i before ken nenge to ketemoni necieng; i farang komom iya kolong, kielani kunenge ko kwerun biny na li medek pikpik.
+\v 3 Gaa gaa, o tul Moses ko Elia o tenyati hati ko Yesu na lo boto iyo icieng manyu sek
+\v 4 Pita ko jimitan diho Yesu, "Lahitok o jir bebe iyo ohoi manya ene, ka li wak isi, nga fahahi nan tuguno uni; lobito nino, lobito iyo Moses ko lobito iyo Elia.
+\p
+\v 5 O rihe inyi o tenya, idis na i farang ko ki muhino icieng, t'inya, ogoro to katua lo na idis ko jimitan, "kito nei ene na la maru nan, ito ning inyi."
+\p
+\v 6 Ojo kalihitak o ning ji, ko rumuhiti kov to bangun
+\v 7 Yesu ko lotuno o tir icieng o jo, ke bang.
+\v 8 ojo icieng o tingi konyeha kai, i da o deuni lobo tungani, a ra Yesu ake.
+\p
+\v 9 Ojo icieng lo ngön ki culuno to donge, Yesu ko ciha icieng ojo, "ke rihohiti lobo tungani tohi na li deu ite many kolo waru kito lo tungani to kiji lo kaweyak.
+\p
+\v 10 Itifi kalihitak inyi ojo, "Aja hati katiyenak kulo cik ojo owak re Elia li tem lotuno?"
+\p
+\v 11 I nyahahi Yesu o jo, "o cam re Elia i temu i kukumahi sangite pili
+\v 12 Oto ahi rihohi nan ite a jo, li temu Elia many berien icieng hati i da o yen oto i tii ken nenge iya na lo wahitare icieng. Iyana manyu ca kito lo tungani o rumu kidak kac kunecieng.
+\v 13 Kalihitak ko yenun jimitan o tenya inyi Jon kabatisani iyo icieng
+\p
+\v 14 Ojo icieng lo fuonu iyo ilulung, o lotu lobo tungani iti ric Yesu ko gungon ketemoni nenge.
+\v 15 Oto ojo diho inyi; "Lahitok, i ngohi mehino ki nief isi iyo kito nei, o muai inyi lohidhide. Orumu kidak noo, owurorita; to lobo katua lo kivi, to lobo kimatare.
+\v 16 A yauno nan inyi iyo kalihitak kunino, i da kileng icieng otum kiti furioro inyi.
+\p
+\v 17 Ojo Yesu; ite cio kulo kuno karihin oru kiruk ningi i palaru manyu ikoditi kuningi, many anu mute a tongo nan ko ite? Many anu mute a wasihi nan diha ite? Yau inyi ene diho nan.
+\v 18 Yesu ko ki rienga na lodonyohiti, ko rutuno to ken nenge, na lokilahaji ko furioro inyi na tik to ken.
+\p
+\v 19 To kifuongi o fuonu kalihitak diho Yesu lo lit i tifi inyi o jo; nyo li tik ohoi ki fuharu?
+\p
+\v 20 Inyahahi Yesu o jo; tonyo, i sidi kiruk ningi noo. Ahi rihohi tenya lo dede, ka li ngön isi ko kiruk, kileng ngi sidi iya kinyemoti lo karadali. I tum isi i jo iyo ene donge i suala ten iya idi, ko ki suala; o ru lobo tohi ngohi lanyu ite.
+\v 21 Oto i da ikodit lo ene o tum rutuno ke li da a ra to kilifa ko farangun kinga.
+\p
+\v 22 Ojo icieng lo tuba a ra lobito Galile, ojo diho icieng, "I cori ca kito lo tungani kac kulo cio
+\v 23 ifade ca icieng inyi, ojo to faritin uni o waru. Kalihitak kunenge ko ki toyo bebe.
+\p
+\v 24 La ngun lo goru Yesu ko kalihitak kunenge Kapanaum, ofuonu katisofok kulo mucoro iyo Pita ko ki tifia inyi o jo, i da Katiyenani ningi osofo mucoro lo kaji lo Lobanga?
+\p
+\v 25 I fotu Pita ojo osofo. Ojo Pita o rutu kaji i tem Yesu tenya, i tifi inyi ojo, "I iiyo isi nyo, Saimon? Iyo ngai iti sofo kabuno kulo ene kov mucoro iyo, iyo tee kunecieng kode iyo misok?"
+\p
+\v 26 Ifotu Pita o jo iyo misok. Ifotu Yesu o jo inyi jimitan iyoma tee.
+\v 27 Oto hati, o jir ohoi i da kiti longojita icieng, i lo nam i birohi goli nino iyo kivi. Kayamiti na li tem isi ki niefuno, to nga kutuk nenge i rumu ca isi robiati katua, i corihi hati icieng a ra mucoro nitole ko nino".
+\c 18
+\cl Kingutit 18
+\p
+\v 1 Tona tik o fuonu kalihitak kulo Yesu i tifi inyi o jo, ngai lo bolo i lany to okabue lo kai?
+\p
+\v 2 Oto inyi i lolongu kito na sidi ko kiti woitahino kiji necieng
+\v 3 Ko jimitan ahi rihohi tenya lo dede many ka li belo ite i ri iya tee kuna sidiha, i da ite i tum rutoro okabue lo Kai.
+\v 4 Tona tungani na liti sidi kennenge iya ene kito, inyi lo bolo i lany to okabue lo kai.
+\v 5 Tona tungani na li fotu kito na sidi to karana nei lohi fotu nan
+\v 6 Oto ka li co lobo tungani lobo to kiji lo kuno sidiha lo ngön ko kiruk iyo nan i pal, o cam na tungani o torahini moru nahitok murut ko ki biroroti kiji lo nam.
+\p
+\v 7 O ngön kov ko kidak to sangite kuna li co cio o urorita iyo kipal. O tum kuna sangite o fuonu oto tungani na li yauno iceng o deu mute kidak.
+\v 8 Ko li co kana nino kode keju nino isi kipal, to ngute i bire. O yak isi loro warun i lany ngonun ko kac fad kode ko kejuha fad ki birohini kimatare na li da o dunye.
+\v 9 Kode ko lohi co konyek nino isi kipal, to wolohosu i bire. O yak isi loro warun to konyek lobito i lany loro iyo kima lo geena ko konyeha are fad.
+\v 10 I na ha keti kaj lobo to kiji lo kuno tee sidiha tonyo o deya malaikahin kunecieng Komom lo Apa nei idi kai.
+\v 11 o lotu kito lo tungani tahita kuna lo ri.
+\v 12 I buha ite nyo? Ko lo ngön tungani ko kera mia lobito oto hati lobito o gere, i da inyi o ngerihi kuna keek mietangon ko mietangon dongeco o lo taharu nu lo gere.
+\v 13 oto ojo o rumu ahi rihohi o kwama inyi to ene ker bito i lany kuna keek mietangon ko mietangon li da o gere oleng.
+\v 14 Tona i da Apa ningi o wak lobo o ri to kiji lo kuno sidiha.
+\p
+\v 15 Ka li pal rece nino diho isi i lo i totorohi inyi kipal nenge kiji ningi are ko lohi ning inyi isi, li luahu isi rece nino
+\v 16 Oto ka li da inyi ki ning isi, yaru lobito tungani lobito kode are o jir tenyitenyi pili iti goli to sadeni are kode uni.
+\v 17 Ka lo beru ningo icieng, to rihohi kanisa. Ko lo beru manyu ningo kanisa, iti rahata inyi iya pagan kode katisofoni lo mucoro.
+\v 18 Ahi rihohi tenya lo dede, tohi na li tor ite to kov, o tori manyu to Kai. Tohi na li lak ite to kov o lahi manyu to Kai.
+\v 19 Ari ahi rihohi ite a jo ka li ruk ite are to lobo tohi li tifia ite, i tii ca Apa nei na lo ngön Kai diho ite.
+\v 20 Tonyo faji na lo tuba cio are kode uni to karana nei a ngön nan kiji necieng".
+\p
+\v 21 Oto Pita ko lotuno diho Yesu ko ki tifia inyi o jo, Lahitok, o jir nan a lau rece nei kakeny baya ka li pal diho nan? O tum kakeny mietare?
+\p
+\v 22 Inyahahi Yesu inyi o jo; A jo diho isi, i da a ra kakeny mietare oto a ra kakeny keek mietare kakeny mietare.
+\v 23 Ori okabue lo kai iya kabu na lo ngön kingingija robia kunenge kuna li den katiyok kunenge.
+\v 24 Ojo inyi i cak kingingija, ko ki yaunoti tungani na lo ngön ko mongio lo talanta alif lobito ketemoni nenge.
+\v 25 Iya na li da inyi o tum duma na mongio, ojo Lahitok nenge o jir i tolotori inyi, ngoruo nenge ko tee kunenge fad o dumarehin mongio nenge.
+\v 26 Lerok ko gungon ketemoni lo Lahitok, i lelia o jo, "i donyo tau diho nan, a dum mute nan fad."
+\v 27 kisa ko ki niefa na Lahitok, i balihi na mongio o ngerihi inyi o lo.
+\v 28 Ojo lo lö lerok oleng, o lö i ric ko katiyoni kaletoni na lo ngön ko mongio lo robia kunenge mia lobito. Lerok ko ki niefa kaletoni to murut ko ki caha goro inyi, o jo, to dum mongio nei.
+\p
+\v 29 Na katiyoni kaletoni ko gungon ketemoni nenge i lelia o jo; i donyo tau diho nan a dum mute nan.
+\v 30 Oto inyi o beru ningo ko loro ko kiti torahino kaletoni lotorare, o jo many o dum mongio nenge fad.
+\v 31 Ojo katiyok kulakude o deu tohi na li tii lerok iyo kaletoni icieng ko ki longojitati noo ko fuoroti rihohino Lahitok necieng.
+\p
+\v 32 Lahitok ko ki lolonguno na katiyoni ko jimitan diho inyi, "Isi katiyoni na i rohoi, a balihi nan na mongio dang dang to kilelia na li lieliare isi diho nan.
+\v 33 Ngi da kisa o tum ki niefa isi to kaletoni nino iya lafa lohi niefare na to isi?
+\v 34 To kilongo, lahitok nenge ko ki birohino inyi lotorare, o jo, o jir iti gimi many o dum mongio nenge fad.
+\v 35 koditi na li tiyore mute Apa nei diho ite inyi na, ka li da ite i la recerra kuningi to taulo kuningi".
+\c 19
+\cl Kingutit 19
+\p
+\v 1 La ngun lo keru Yesu tenya kuno tenyitenyi ko ngerihino Galile ko loro kov lo Judea tode lo Jodan.
+\v 2 Oto ilulung i jifuno inyi, inyi hati ko kiti furioro muaita kunecieng to inya.
+\p
+\v 3 Kude Parisihin ko fuonuno laba inyi to ki tifia o jo, "I ruk cik tunes jaha ngoruani nenge to kude tenyitenyi keken?
+\p
+\v 4 Yesu ko ki nyahahino icieng o jo, i da ite li ken o jo to kiteri i kukum kaduhoni icieng retoni ko ngoruani?
+\v 5 Oto o jo, to ene tenya o ngerihi ca retoni monye ko ngotenge ko ki morati ko ngoruani nenge a rahare are ken lobito?
+\v 6 Jimitan li da icieng o rihe a rahiti are oto lobito. Tona, tohi na li morahi Lobanga ke co tungani o kor.
+\p
+\v 7 icieng ko ki tifia o jo, nyo hati afa Moses o cik o jo, o jir tungani i co ngoruani nenge waraga lo jaha i fuharore hati inyi?
+\p
+\v 8 I nyahahi Yesu o jo, I ruk afa Moses ite jaha ngoruo kuningi to na golun lo taulo kuningi. Oto i da hati afa o ngön ji to kiteri.
+\v 9 Ahi rihohi ite a jo, tungani na lo jak ngoruani nenge mayak to rujon lo kue oto o yem lobo ake, Li tii lomuna".
+\p
+\v 10 O jo kalihitak diho inyi, ka lo ri tenya ji kiji lo retoni ko ngoruani oto o yak ki tongo i da kileng i yema.
+\p
+\v 11 Inyahahi Yesu icieng o jo, i da cio fad i ruk ene tenya oto o ngön to cio kuna li cori.
+\v 12 Ongöni cio kuna lo gelemoro many to tomonuno, kude a ra cio lo gelem oto o beru kude yema to tenya lo okabue lo kai. Tungani na li ruk ki tongo ji i ngohi i ruk".
+\p
+\v 13 Oto i yauni tee kula sidiha diho Yesu o jo o jir inyi otir ko kilivahino icieng. Oto kalihitak ko ki rienga kayaunok kunecieng.
+\v 14 Yesu ko jimitan, ingohi tee kula sidiha to fuonu diho nan ke tihoto icieng, tonyo, a ra okabue lo kai necieng kula lo ri ko kulo.
+\v 15 Ojo lo keru fiha kana nenge kenite kunecieng, ko loro to inya iya ketemoni.
+\p
+\v 16 Oto o lotu lokilahaji diho Yesu ko ki tifia inyi o jo, "Katiyenani, nyo tohi na i jir na nga tii nan o jir a rumunorre warun na lo sio?
+\p
+\v 17 Inyahahi Yesu inyi o jo, nyo i tifia isi nan to tohi nan i jir? O ngön tungani na i jir lobito keken. Ka li wak rutorro warun i tifia cihicihi.
+\p
+\v 18 I tifi o jo, ani? I nyahahi Yesu o jo, ke fade, ke yiau, ke koko, ke gulihi
+\v 19 To bang munyi ko ngutingi, i maru manyu loriehat nino.
+\p
+\v 20 Ojo na lokilahaji, kuna fad la ric nan. Nyio lo rihe o ngoromahino diho nan?
+\p
+\v 21 Oitohi Yesu ojo, ka li wak isi biran, i lö iti lote sangite kunino fad i corahi kakidahak oto ca isi i ngönore bara kai, i lotu hati i jif nan.
+\v 22 Ojo na lokilahaji ji, ko itoro to mejun lo tau, tonyo, obara inyi bebe.
+\p
+\v 23 Yesu ko jimitan iyo kalihitak kunenge, ahi rihohi nan ite tenya lo dede, o gol iyo kabarani rutoro okabue lo kai.
+\v 24 Ahi rihohi ite ari, o tanga iyo lonaga rutorro to konyek lo libira i lany kabarani rutorro okabue lo Lobanga".
+\p
+\v 25 Ojo kalihitak o ning na tenya ko ki panyiti noo ko ki tifiati jimitan, ngai ha ba lo tum luaharu?
+\p
+\v 26 Oto Yesu o de icieng ko jimitan, iyo cio i da ene otumuno ojo iyo Lobanga, otumuno sangite pili.
+\p
+\v 27 I tifi Pita inyi o jo, lohi ngohi ohoi sangite ki jif omot nino. Nyio mute ba lo ngön to ohoi?
+\p
+\v 28 Ojo Yesu diho icieng, ahi rihohi tenya lo dede, to kiti ngejuho lo sangite fad ka li tongo kito lo tungani iyo seger lo okabue nenge, ite kulo lohi jif nan manyu mute i tongo iyo segeri tomon ko are lo ngoto lo tenya iyo imaniti tomon ko are kulo Israel.
+\v 29 Ko cio kula lo ngerihi kajihit, recerra, kanecera, monyeri, ngoruo, tee, ko manatak to nan, o rumuni mute kakeny mia lobito lo sangite fad o lunyohini manyu mute warun na lo sio.
+\v 30 Ato becek kuna la rahiti ketemok, a rahiti mute kulo kifuongi. Becek manyu kula la rahiti kulo kifuongi manyu mute a rahiti ketemok.
+\c 20
+\cl Kingutit 20
+\p
+\v 1 La ngun lo keru Yesu tenya kuno tenyitenyi ko ngerihino Galile ko loro kov lo Judea tode lo Jodan.
+\v 2 Oto ilulung i jifuno inyi, inyi hati ko kiti furioro muaita kunecieng to inya.
+\v 3 Kude Parisihin ko fuonuno laba inyi to ki tifia o jo, "I ruk cik tunes jaha ngoruani nenge to kude tenyitenyi keken?
+\v 4 Yesu ko ki nyahahino icieng o jo, i da ite li ken o jo to kiteri i kukum kaduhoni icieng retoni ko ngoruani.
+\v 5 Oto o jo, to ene tenya o ngerihi ca retoni monye ko ngotenge ko ki morati ko ngoruani nenge a rahare are ken lobito?
+\v 6 Jimitan li da icieng o rihe a rahiti are oto lobito. Tona, tohi na li morahi Lobanga ke co tungani o kor.
+\p
+\v 7 icieng ko ki tifia o jo, nyo hati afa Moses o cik o jo, o jir tungani i co ngoruani nenge waraga lo jaha i fuharore hati inyi'.
+\v 8 I nyahahi Yesu o jo, I ruk afa Moses ite jaha ngoruo kuningi to na golun lo taulo kuningi. Oto i da hati afa o ngön ji to kiteri.
+\p
+\v 9 Ahi rihohi ite a jo, tungani na lo jak ngoruani nenge mayak to rujon lo kue oto o yem lobo ake, Li tii lomuna.
+\v 10 Ojo kalihitak diho inyi, ka lo ri tenya ji kiji lo retoni ko ngoruani oto o yak ki tongo i da kileng i yema.
+\v 11 I nyahahi Yesu icieng o jo, i da cio fad i ruk ene tenya oto o ngön to cio kuna li cori.
+\v 12 Ongöni cio kuna lo gelemoro many to tomonuno, kude a ra cio lo gelem oto o beru kude yema to tenya lo okabue lo kai. Tungani na li ruk ki tongo ji i ngohi i ruk.'
+\p
+\v 13 Oto i yauni tee kula sidiha diho Yesu o jo o jir inyi o tir ko kilivahino icieng. Oto kalihitak ko ki rienga kayaunok kunecieng.
+\v 14 Yesu ko jimitan, i ngohi tee kula sidiha to fuonu diho nan ke tihoto icieng, tonyo, a ra okabue lo kai necieng kula lo ri ko kulo.
+\v 15 Ojo lo keru fiha kana nenge kenite kunecieng, ko loro to inya iya ketemoni.
+\v 16 Oto o lotu lokilahaji diho Yesu ko ki tifia inyi o jo, "Katiyenani, nyo tohi na i jir na nga tii nan o jir a rumunorre warun na lo sio?
+\p
+\v 17 Inyahahi Yesu inyi ojo, nyo i tifia isi nan to tohi nan i jir? O ngön tungani na i jir lobito keken. Ka li wak rutorro warun i tifia cihicihi.
+\v 18 Itifi o jo, ani? I nyahahi Yesu ojo, ke fade, ke yiau, ke koko, ke gulihi
+\v 19 To bang munyi ko ngutingi, i maru manyu loriehat nino".
+\p
+\v 20 Ojo na lokilahaji, kuna fad la ric nan. Nyio lo rihe o ngoromahino diho nan?
+\p
+\v 21 Oitohi Yesu o jo, ka li wak isi biran, i lö iti lote sangite kunino fad i corahi kakidahak oto ca isi i ngönore bara kai, i lotu hati i jif nan".
+\p
+\v 22 Ojo na lokilahaji ji, ko itoro to mejun lo tau, tonyo, o bara inyi bebe.
+\p
+\v 23 Yesu ko jimitan iyo kalihitak kunenge, ahi rihohi nan ite tenya lo dede, o gol iyo kabarani rutoro okabue lo kai.
+\v 24 Ahi rihohi ite ari, o tanga iyo lonaga rutorro to konyek lo libira i lany kabarani rutorro okabue lo Lobanga.
+\v 25 Ojo kalihitak o ning na tenya ko ki panyiti noo ko ki tifiati jimitan, ngai ha ba lo tum luaharu?
+\v 26 Oto Yesu o de icieng ko jimitan, iyo cio i da ene o tumuno ojo iyo Lobanga, o tumuno sangite pili.
+\v 27 I tifi Pita inyi o jo, lohi ngohi ohoi sangite ki jif omot nino. Nyio mute ba lo ngön to ohoi?
+\v 28 O jo Yesu diho icieng, ahi rihohi tenya lo dede, to kiti ngejuho lo sangite fad ka li tongo kito lo tungani iyo seger lo okabue nenge, ite kulo lohi jif nan manyu mute i tongo iyo segeri tomon ko are lo ngoto lo tenya iyo imaniti tomon ko are kulo Israel.
+\p
+\v 29 Ko cio kula lo ngerihi kajihit, recerra, kanecera, monyeri, ngoruo, tee, ko manatak to nan, o rumuni mute kakeny mia lobito lo sangite fad o lunyohini manyu mute warun na lo sio.
+\v 30 Ato becek kuna la rahiti ketemok, a rahiti mute kulo kifuongi.
+\v 31 Becek manyu kula la rahiti kulo kifuongi manyu mute a rahiti ketemok.
+\p
+\v 32 Ko cio kula lo ngerihi kajihit, recerra, kanecera, monyeri, ngoruo, tee, ko manatak to nan, o rumuni mute kakeny mia lobito lo sangite fad o lunyohini manyu mute warun na lo sio.
+\p
+\v 33 Ato becek kuna la rahiti ketemok, a rahiti mute kulo kifuongi.
+\v 34 Becek manyu kula la rahiti kulo kifuongi manyu mute a rahiti ketemok.
+\c 21
+\cl Kingutit 21
+\p
+\v 1 Ojo icieng lo nyihuno Jerusalem langun lo goruni Betapeg kai lo donge lo Oliv, o cule Yesu kalihitak kunenge are
+\v 2 ojo iyo icieng i fuo kang na lo ngön ketemoni ningi, ija, i rumu ca ite sigiria na lo tora ko kito nenge. Ito lak i yaunoti icieng diho nan
+\v 3 Ko lohi tifi lobo tungani ite o jo, nyio i laha ite sigiriahin, ito rihohiti iti jo o wak Lahitok icieng oto ca inyi o lahahi icieng deu".
+\p
+\v 4 tiihino ene lo kiti futa iya lafa loteny kamoconi Zakaria
+\q
+\v 5 To rihohi kito lo zayon, to de o lotuno kabu nino diho isi, to riejun i ruok manyu sigiria, to kov lo kito lo sigiria".
+\p
+\v 6 Ofuo kalihitak i tii iya na lo wahare Yesu
+\v 7 I yauno icieng sigiria ko kito nenge o fetahini kielani kunecieng Koruonga, Yesu ko ki tongohinore.
+\v 8 Naha ilulung lo cio na hitok ko fetahinoti kielani kunecieng kikoi, kude manyu o gilu kanikanihin kulo cianitok o fetahini kikoi.
+\v 9 Ilulung kula li temita ketemoni nenge ko kula li jifita omot nenge i gorori o jo; Osana diho kito lo David Gum diho na lo lotuno to katani lo Lahitok Ongön osana kai noo.
+\p
+\v 10 Ojo Yesu o rute Jerusalem, i karutoro kov i tifiati, ngai ene?
+\p
+\v 11 Yesu ene, kamoconi na lo lotu to Nazaret to kov lo Galile.
+\p
+\v 12 Ojo Yesu o rute kaji lo Lobanga ko ki fuha katilotok ko kanyangak. I cucule mejahin kulo katobok kulo robia ko segeri kulo katilotok kulo kurihin.
+\v 13 ko jimitan iyo icieng, i gero ojo, I lolongoti mute kaji nei ojo kaji lo kilifa ite liti rak a ra kunom lo kakokok.
+\p
+\v 14 Ofuonu kangodok ko kangwalak diho inyi kaji lo Lobanga, iti furie inyi icieng to ija.
+\v 15 Ojo kaduarak kula hitoha ko katiyenak kulo cik o deu sangite kuna i goli kuna li tii inyi, tee manyu o wolo kaji lo Lobanga o jo Osana diho kito lo David, okaine ko ki niefa icieng.
+\p
+\v 16 icieng ko ki tifia Yesu o jo: I ningo isi tohi na lo wolo kulo tee? I nyahahi Yesu o jo, "Ibo, a ningo nan. I da ite li ken faji na lo jo; To kutuhe kulo tee ko idoleha Li co isi maja na i bir?
+\p
+\v 17 Inyi ko ngerihino icieng ko loro to Jerusalem iya Beteni, logetore nenge.
+\p
+\v 18 To kianyi nenge inyi o loro Jerusalem orumu kinga o daha inyi
+\v 19 Ojo inyi o deu ciani lo bule to kalele lo kikoi, o gere inyi deya oto o rumu o ru bule to ciani, bene keken. Inyi ko jimitan iyo na ciani, "ke rihe ingi ngak ari." To kuna, na ciani ko ki noor.
+\p
+\v 20 Ojo jayona o deu ji, i panyiti noo ko ki tifiati o jo, "aja ciani i noor deudeu?"
+\p
+\v 21 Inyahahi Yesu icieng o jo, "ahi rihohi nan ite tenya lo dede, ka li ngön ite ko kiruk i da kukuya, i da ca ite i tii tohi na li tiihino iyo ene bule keken, i tum manyu ca ite rihohino donge i jo i lö to dohi katua lo nam, i tiyohino.
+\v 22 ka li ruk ite, ki cori ite tohi na li tifia ite to kilifa.
+\p
+\v 23 Orute Yesu kaji lo Lobanga, to inya, o rihe inyi iti yena, kaduarak kula hitoha ko ngoroyok kula lobolorohi cio ko fuonuno diho inyi. Itifi icieng inyi ojo, "itiyo isi kuno sangite to ani tuman? Manyu ngai lohi co isi na tuman?
+\p
+\v 24 Inyahahi Yesu icieng ojo; ahi tifi re manyu nan ite kitifia lobito, ka li nyahahi ite nan, ahi rihohi manyu ca nan ite to ani tuman a tiyo nan kuno sangite.
+\v 25 kibatisa lo Jon, olotu afa to aji? Olotu afa to kai kode iyo cio? Orij icieng ake ake ojo: ko lohi jo to kai, ojo ca inyi nyio hati afa ite i da i ning Jon?
+\v 26 oto ko lohi jo iyo cio; ki bang ohoi cio, tonyo, iruk icieng fad ojo a ra afa Jon kamoconi
+\v 27 icieng ko ki nyahahino ojimi, ida ki yen. Inyi ko jimitan, Ida manyu ca nan ahi tulohi ite tuman na la tiyore nan kuno sangite.
+\v 28 I buha ite nyio? Ongön afa lobo tungani ko tee lokilahaji kunenge are. Oto o lo inyi iyo lahitok ojo kito i lö ele far mana
+\p
+\v 29 ojo la kito iyo monye, "I da nan a loro" to kifuongi hati olotu i bel tau nenge olö.
+\p
+\v 30 Monye ko loro diho la sidi o rihohi inyi na tenya bito; o jo inyi diho monye, "a lö ca nan lahitok, i da hati o lö.
+\v 31 Ani to kiji lo kuno tee li tii wahun lo monye? Ojo icieng la hitok. O jo Yesu diho icieng; ahi rihohi nan ite tenya lo dede, o fuoro katisofok kulo mucoro ko kasomok iyo okabue lo Lobanga ketemoni ningi
+\v 32 Tonyo, olotu afa Jon diho ite ki totorohino ite kikoi lo jiran i beru ite ki ruk tenya nenge oto iruk katisofok kulo mucoro ko kasomok. Kileng li deu ite kuna i da ite i rwo ko ki tenya nenge.
+\p
+\v 33 Ito ning manyu lobo kisrani ene. Ongön afa lobo monye lo mana liti bul vinore. Oduk kiwata lohitir i ric, obok lohitararre lo vino ko duhohino lobele. Ico hati kapangak vinore nenge ko loro owele.
+\v 34 ojo lo goru faritin kulo dengo, o cule katiyok kunenge iyo kapangak ki yamaru ngahi kunenge.
+\v 35 I niefu kapangak kirwaak kunenge o lumi lobito, i fadari lobito ko cahati lobito to morutok.
+\v 36 Olotu inyi o cule karwaak kulakude iyo icieng ilany ketemok oto kapangak i tii iyo icieng na kikoi bito
+\v 37 To kifuongi ocule kito nenge iyo icieng iiyo ojo, "obangiti ca kito nei."
+\p
+\v 38 Ojo kapalak odeu kito nenge ko tenyahinoti kiji necieng ojo, kalunyoni ene. I fuonu nga fadeti ojir ki luny sangite ku nenge
+\v 39 icieng ko ki yaru inyi oleng ko ki fadaru inyi.
+\v 40 Olotu ca monye lo mana i tii nyio iyo kuna kapangak?
+\p
+\v 41 Inyahahi icieng ojo, iti cungohi ca inyi kuna karohojak a ra la i rohoi, oto ca i co vinore nenge iyo kapangak kude kuna li corihita inyi ngahi kunenge ko lo goru ofa na lo diarehin.
+\p
+\v 42 Oto Yesu o jo iyo icieng i da ite li ken iyo igeriti; Moru na lo beru kaduhok lo lotu a ra moru lo ogule lo kaji la hitok li tii ene ko duarujon to konyeha kuniyang'?
+\v 43 inyina, ahi rihohi nan ite jimitan, odumari ca okabue lo Lobanga iyo ite i cori cio kuna lo tum ongiju ngak kunenge.
+\v 44 La lo urohino iyo ene moru ogila ca i sisinyaru manyu la lo urohino ene moru i monyaru ca ken nenge.
+\v 45 Ojo kaduarak kula hitoha ko parisihin oning tenya lo Yesu lo kitisirani, ko koboroti ojimi otenya icieng.
+\v 46 ko tahitati kikoi na ngi niefarorehin inyi oto obangiti ilulung. Tonyo, orumu cio iruk ojo a ra inyi kamoconi.
+\c 22
+\cl Kingutit 22
+\p
+\v 1 Oteny Yesu iyo icieng ari to kitisiranihin ojo
+\v 2 Ori okabue lo kai iya kabu la li kukum karama lo kiyemi lo kito nenge.
+\v 3 Oson inyi karwaak kunenge diho cio ki lolonguno icieng iyo karama lo kiyemi, o beru hati icieng fuonuno.
+\v 4 Inyi ko sona karwaak kulakude are o jo ito rihohiti kulangole cio li lolongi iti jo la kukumahi nan daha nei; lo ngoti mongi ko kacau kunei kuna i firi, lo tero sangite fad. I fuonu karama lo kiyemi".
+\v 5 Oto icon o beru ningo ko ki sararroti kikohin kunecieng; lobo iya mana nenge, lobo iya lohitilotore nenge
+\v 6 kude ko ki niefuno karwaak kulo kabu iti gimi ko ki fadaroti icieng.
+\v 7 Awo hati ko ki niefa kabu ko sona asegere kunenge ko keruno kunu kafadak, o curari ko kangite kunecieng.
+\v 8 To inya ojo inyi iyo karwaak kunenge, lo tero karama lo kiyemi nei oto ida kulangole cio la lolongu nan ocamiti fuonuno
+\v 9 Ifuo lokudit lo kikohin, ilolonguti iyo ene karama cio pili kula li rumu ite
+\v 10 Karwaak ko fuoro kikohin ko ki tutubunoti cio pili kula lo rumu icieng; kula i jiri ko kileng kula i rohori kaji lo karama o jir i fut.
+\v 11 Ojo kabu o lotu deya welo, ko deuno lobo tungani li da i cief kialani kulo kiyemi
+\v 12 ko ki tifia inyi o jo, "mortele, aja adi isi i rutu ene oru ko kielani kulo kiyemi? Oru ko tenya ngi nyahu na tungani.
+\v 13 Kabu ko rihohino kakurak o jo, "iti tor kac ko kejuha kunenge i ware oleng katua lo lokimuyuk faji na lo ngön kicira ko komo lo kala
+\v 14 Tonyo, o boreng kula li lolongi oto i kuting kula lo nyumuni.
+\p
+\v 15 Farisihin ko fuoru ki kukumahinoti lohuno Yesu to tenya nenge
+\v 16 ko sonahinoti kajifitak kunecieng ko kulo Erode diho inyi na ha o jimi diho Yesu; Katiyenani, ki yen ohoi jimitan isi tungani la i bir, iti yena manyu kikoi lo Lobanga to dede. I da kileng cio kiti gere isi, tonyo, i da isi fik tau ningo icieng.
+\v 17 Ki rihohi ba ohoi, i buha isi aja? O tumohino re sofo lo mucoro diho Cesar kode i da?"
+\p
+\v 18 Oto iya na lo yenare Yesu tenya lo taulo kunecieng, ko jimitan iyo icieng; ite katalerok, nyio i gigilo ite loha nan!
+\v 19 Ki totorohiti nan robiati na lo soforehin mucoro? I yauni robiati diho inyi.
+\v 20 Inyi ko ki tifia ojo, lo ngai ene karana ko rijori?
+\p
+\v 21 Inyahahi icieng ojo, lo Cesar. Inyi ko jimitan diho icieng, "Icuarata lo Cesar diho Cesar, lo Lobanga diho Lobanga.
+\v 22 Ojo icieng oning ji, oto i panyiti bebe. Ko fuoroti, o ngerihini inyi.
+\p
+\v 23 Inyi na far bito, Sadusehin kula lo jo oru kibuhuno ko fuonuno diho Yesu ko ki tifiati inyi ojo,
+\v 24 Katiyenani, ki rihohi Moses ohoi ojo ko lo wei tungani orihe ida lo tomonu tee, ojir rece ojung ngoruani nenge otomonu tee a ra kulo lokaferoni.
+\v 25 Ongöni afa kude recera myetare ene. Oyema la hitok, owei. Tona lo ru tee kunenge olotu la li jivahi ojung ngoruani
+\v 26 Na tohi bito i tiihino iyo lo are, lo uni, many i mumudaru icieng icieng fad myetare.
+\v 27 To kifuongi o lotu manyu na ngoruani o wei.
+\v 28 Na ha ba, far lo kibuhuno i tongo mute inyi a ra ngoruani lo ngai to kiji lo kulo myetare, lo yemaroti ha inyi ko icieng fad?
+\p
+\v 29 I nyahahi Yesu o jo, I gere ite tona li da ite i yen i geriti kode golun lo Lobanga.
+\v 30 Far lo kibuhuno lo ru yema kode kiti yema, i tongo mute icieng iya malaikahin.
+\v 31 Ojo to tenya lo kibuhuno lo kaweyak, i da ite li ken tohi na lo teny Lobanga;
+\v 32 Na Lobanga lo Abraham, Lobanga lo Aisak ko Lobanga lo Jakob, I da inyi a ra Lobanga lo kaweyak oto lo kawuarak.
+\v 33 Ojo ilulung o ning ji, i panyi kiti yena nenge noo.
+\p
+\v 34 Ojo Farisihin o ning o jo liti buk Yesu Sadusehin, ko ki tutufunoti.
+\v 35 Na ha lobito to kiji necieng la la ra kagenyani iyo cik o lab inyi to ene kitifit o jo,
+\v 36 Ani cik lo gal iyo cihicihi?
+\p
+\v 37 I nyahahi Yesu o jo, I maru Lahitok Lobanga nino to tau nino fad, ko to okorif nino fad ko to kibuha nino fad.
+\v 38 Cik ketemoni na, na i bolo i lany fad.
+\v 39 Ori manyu na li jivita iya inyi; I maru loriehat nino iya kennino
+\v 40 Cihicihi fad ko i mociti o iha iyo kuno cihicihi are.
+\p
+\v 41 Ojo Farisihin i furo a ra lobito, Yesu ko ki tifia icieng ojo,
+\v 42 nyio i buha ite to Kristo? Kito lo ngai inyi? I nyahahi icieng o jo, "kito lo David".
+\p
+\v 43 Ojo inyi diho icieng, Aja hati David ko lo tenya to Okorif i lolong inyi ojo Lahitok? To nyo ojo
+\q
+\v 44 Ojo Lahitok diho Lahitok nei Itongo to kana iteten nei Many a fik nan merok kunino A rahiti tadati lo kejuha kunino.
+\v 45 Ka li lolong David inyi ojo Lahitok, aja manyu inyi a ra kito lo David?
+\v 46 Oru ko tungani li fotohi inyi lobo tenya. Na ha, ki caha to na far iya ketemoni o ru tungani lo rihe i tifi inyi.
+\c 23
+\cl Kingutit 23
+\p
+\v 1 Yesu ko jimitan diho ilulung ko kalihitak kunenge o jo,
+\v 2 katiyenak kulo cik ko Farisihin lo luny seger lo Moses
+\v 3 Tona, o jir ite i ning icieng i tiyo manyu sangite pili kuna lo teny icieng diho ite. Oto ke tiyoti ticitici kunecieng, tonyo, I da icieng i tiyo tohi na liti yena icieng.
+\v 4 Otor icieng ter na i rwoci o fihahini okokoho kulo cio, icieng hati i da oting kileng kafiele ojir i ngaruni tingo.
+\v 5 Sangite fad kuna li tiyo icieng ara kulo ki totoro o jir cio odeu. Iti lalata icieng okokoho kulo kyelani kunecieng manyu iti karioti kanyihin kunecieng.
+\v 6 Onyumoti lohitongorehin to karamahin ko segeri kulo obolore to lotubarehin.
+\v 7 Imaruni o jir ki fonyoti to cuk, ojir manyu cio ki lolongo ojo Katiyenani.
+\v 8 Oto keruk ki lolongi isi ojo lahitok, tonyo, i ngönore ite Lahitok lobito hilong.
+\v 9 ke lolong manyu lobo tungani ten to kov i jo apa, tonyo, i ngön ite ko apa lobito na lo ngön Kai.
+\v 10 ke co manyu ki lolongi o jo Katiyenani, tonyo, i ngön ite ko Katiyenani lobito, inyi Kristo.
+\v 11 La i bolo to kaji ningi, o jir a ra karwaani.
+\v 12 Tonyo, tungani la lo ting ken lenge kai iti culuni. Tungani manyu la liti sidiaru ake o tingi kai.
+\p
+\v 13 kidak diho ite katiyenak kulo cik ko Farisihin, ite katalerok. I gienihi ite agwala lo kai to komoma kulo cio, i da manyu ite to kenite i wak rutoro i tiho manyu kula lo tema rutoro.
+\v 14 kidak iyo ite katiyenak kulo cik ko Farisihin, ite katalerok. I dile ite kajihit kulo lafuseritohin, iti karita kiliva lo ki totoro kenite. Tona, kiti gimi mute ite o gal.
+\v 15 kidak diho ite katiyenak kulo cik ko Farisihin, ite katalerok! I rang ite kovikovi ko nam lo ki belo tungani lobito. Ojo li belo, iti rak inyi a ra kito lo Geena kakeny are iya ite.
+\p
+\v 16 kidak diho ite, karihitak kula i ngodoho! I jo ite ka li butia tungani to kaji lo Lobanga, i da a ra lobo tohi, oto ka li butia tungani to dab na lo ngön kaji lo Lobanga, i nief kibutia lenge inyi.
+\v 17 Ite kadatarok kula i ngodoho! Ani lo bolo dab kode kaji lo obanga na liti nyu na dab.
+\v 18 Ijo manyu, ka li butia tungani to cali lo kicorita, ida a ra lobo tohi; oto ka li butia to kicorit na lo ngön kai lo cali, i nief kibutia lenge inyi.
+\v 19 ite kangodok, ani lo bolo kicorit? kode cali na liti nyujo kicorit?
+\v 20 Tona, tungani la li butia to cali, i butia to sangite fad kuna lo ngöni kai nenge.
+\v 21 Tungani manyu la li butia to kaji lo Lobanga, i butia to sangite fad kuna lo ngöni katua ko inyi la li tongo katua.
+\v 22 Manyu la li butia to Kai, i butia to Lobanga la li tongo ija.
+\p
+\v 23 kidak diho ite katiyenak kulo cik ko Farisihin, ite katalerok! I cuari kititomoni kulo jationgo iya kwilili, ikadye, ko olii. Oto iti kaj tenyitenyi kuna i goli diho cik; ngoto lo tenya a ra na i bir, kisa ko kigenoro. O jir adi ite i tiyore kuno, i da iti kaj.
+\v 24 Ite karihitak kula i ngodoho, i dumarita ite kujangati to imatit oto i dile lonaga.
+\p
+\v 25 kidak diho ite, katiyenak kulo cik ko Farisihin, ite katalerok! Iti nyujo Koruong lo icoli ko sahan oto katua i fut ko ngatun ko damun sangite a ra kuningi ake.
+\v 26 Farisihin kangodok! I temo re i lal katua lo icoli ko sahan oto ca manyu Koruonga manyu ko nyujon.
+\p
+\v 27 kidak diho ite katiyenak kulo cik ko Farisihin, ite katalerok! I ri ite iya kwecerehin kuna lo tuei to buya na i kwe, kuna lo botoho o duaruha to oleng, katua hati i fut koi kulo kaweyak ko sangite kuna i rohori.
+\v 28 Iya na li botoho ite i nyuji, i jiri to oleng oto katua i lik a ra talerun ko rohojon.
+\p
+\v 29 kidak diho ite katiyenak kulo cik ko Farisihin, ite katalerok! I duk ite kwecerehin kulo kamocok, iti bibil manyu kwecerehin kulo cio kula i jiri
+\v 30 I dima i jo, nga ra ki ngöni afa ohoi to faritin kulo monyeri kuniyang, ngi da afa ohoi ki ngar ko icieng ki juho okoto kulo kamocok
+\v 31 Iti futata ha kipal lo munyiri.
+\v 32 Iti futata ha kipal lo munyiri.
+\v 33 Ite munuok! Ite tee kulo ibohoyohin, aja ca ite i fur fuoro kimatare lo Geena?
+\v 34 Iyana, ahi culahino ite kamocok ko kagenyak ko katiyenak. Kude to kiji necieng i fade mute ite, i gurohi diho keek, kude i lum to lotubarehin kuningi, i fuk to kangite ko kangite.
+\v 35 O jir i gerihini okoto lo cio kula i jiri fad kula li fadari to ene kov kweci kuningi; many to okoto lo Abel o goru diho okoto lo Zakaria kito lo Berekia la li fadihi ite kiji lo kaji lo Lobanga ko cali lo kicorita.
+\v 36 Ahi rihohi tenya lo dede, kuno pili o fuonu ca kweci kulo cio kulo kuno faritin.
+\p
+\v 37 Xai Jerusalem, Jerusalem isi na li fad kamocok i cak many to kula lo culuni diho isi, kakeny baya a kodomo nan ķi furuno tee kunino iya na li furore i kokor tee kunenge iyo fuho kunenge isi hati i da i wak.
+\v 38 to de lo tong kaji nino a ra mura
+\v 39 Inyina ahi rihohi nan isi; i da ca isi i rihe i deu nan ari many mute ka li jo isi, o ngönore gum inyi na lotu to karana lo Lahitok.
+\c 24
+\cl Kingutit 24
+\p
+\v 1 Oruto Yesu to kaji lo Lobanga. La ngun lo loro inyi, ofuonu jayona kunenge o utahini lofere lo duho nenge.
+\v 2 I tifi inyi icieng o jo, i deu ite kuno sangite fad? Ahi rihohi nan ite tenya lo dede, o ru mute lobo moru lo ngerihini i cadoho kue lo kaletoni. I biruni mute fad kov.
+\p
+\v 3 Ojo Yesu li tongohino kai lo donge lo Oliv, o fuonu jayona kunenge diho inyi lo lit ko jimitan. Ki rihohi ba ohoi anu mute i tiihino ene tenya, ko nyio mute li totoro iituno nino ko lohicungi lo kov?
+\p
+\v 4 I nyahahi Yesu icieng o jo, iti geny ke co kiti nonongi.
+\v 5 Tonyo, o borengi mute kula lo fuonu to karana nei o jo, "Nan Kristo" ko kiti nononga cio becek.
+\v 6 I ning ca ite remiremi ko tenyitenyi kuna li gugumoti to rem, oto ke ngangalitati. Tonyo, i tiihino ca kuna sangite i rumu lohicungi o rihe o lotuno.
+\v 7 Orem ca kov ko kov, okabue ko okabue. Ongön mute kingaco ko otirahin fajihit becek
+\v 8 A ra kuno sangite pili ki tera lo kidak na lo lolotuno kov.
+\v 9 ofuonuni mute kiti gimi ite, ki tahitati a ra lo ki fadaru. Ki beru ca kovikovi pili ite to nan.
+\v 10 To kuna faritin o ngerihi mute cio becek kiruk ofuonuni a rahiti kopoci.
+\v 11 Ofuonu manyu mute kamocok katalerok becek, iti nonongi cio becek.
+\v 12 To sodoro lo rohojun, o huliete ca kimara diho cio kula i borengi.
+\v 13 oto, o luahuni ca cio kula lo dik many lohicungi.
+\v 14 O jir manyu ene layomit i jir lo okabue iti sarihini kovikovi pili o lotunore hati lohicungi lo kov.
+\p
+\v 15 Tona ka li deu ite kikumi na i yeyer na liti banga lafa lo teny kamoconi Daniel o woita faji na inyu. (I ngohi kakenani i niang o toc)
+\v 16 I ngohi cio kulo Judea i fe iya dongeco
+\v 17 ke co tungani na lo ngön kai lo kaji o jo a lö dumuno lobo tohi to kaji.
+\v 18 Ke co tungani na lo ngön mana o iite ki yamaru kyela nenge.
+\v 19 Orohori mute kunu faritin to ngoruo kafongak ko katinahak.
+\v 20 I livati jimitan ojir angwala ningi i da a ra furat kode to sabit.
+\v 21 Tonyo, ara mute lo kunu faritin tamot lo kidak na hitok lafa lo rihe i da oboto many to kiteri ko nu far, i da manyu mute lobo ori ko inyi.
+\v 22 Ngi da iti suhi kunu faritin, ngo ru tungani lo fur. Oto to cio kula lo nyumu Lobanga, iti suhi mute kunu faritin.
+\v 23 To kunu faritin, ko lo jo tungani; to de Kristo ene kode nu idi, keruk.
+\v 24 Tonyo, o fuonu mute kristohin ko kamocak kula i taleri i tii kitotorihin ko tanguhin kuna hitoha lo kiti nononga koko cio kula lo nyumu Lobanga ko lo tumuno.
+\v 25 Naha, lahi rihohi nan ite berien o rihe i da li tiihino.
+\v 26 Ko lohi rihohi mute tungani ite ojo oinu idi kuny, ke lö ija. Kode o jo o ngön ene kudule, ke ruk.
+\v 27 Tonyo, iya na li medehare hila i nuak kov many to ngati lo Okangere many Lodoyore lo kolong, o ri manyu mute lotuno lo kito lo tungani ji.
+\v 28 Faji na lo ngön tohi na i wei, a ra lotubare lo taruha.
+\p
+\v 29 Deu to omot lo faritin kulo kidak, "Omutok mute kolong ko ofa manyu i da i cuara wangun oruruno mute kanger to kai ko golun fad to kai iti nienianga.
+\v 30 To kuna faritin o boto ca kitotorita lo kito lo tungani to kai naha cio to kovikovi pili i toyo. O deu ca icieng kito lo tungani o lotuno to idis lo kai ko tuman ko farangun na hitok.
+\v 31 Oto ca inyi o son malaikahin kunenge ko ture na i kuat, oto ca icieng i turubu cio kula lo nyumuni to mogori kulo kov ongon fad to lobito ngati lo kai many a ngati.
+\p
+\v 32 Ito rumu ene kitiyena iyo bule. Ka li deu ite tanitanihin kunenge lo cief ko bene o lit, iti yen jimitan lo nyiha kamieu
+\v 33 Iya na manyu ka li deu ite kuno sangite fad, iti yen jimitan lo nyiha tang lo ngön agwala.
+\v 34 Ahi rihohi nan ite tenya lo dede, i da ca ene olek oringe i rumu kuno sangite li tiihino.
+\v 35 Oru mute kai ko kov oto tenya nei i da oru.
+\v 36 Oru tungani lo yen na far ko na tik. Ida kileng malaikahin to kai kode kito oyen oto Apa ake.
+\v 37 Iya lafa to faritin kulo Noa, ori manyu mute lotuno lo kito lo tungani ji
+\v 38 To kuna faritin orihe kivi i sod, i da lo dile kov, odaha afa cio omatahinoti, kilahaji ko karyok oyemaroti many far na lo rutorore Noa tigol
+\v 39 I da o yeniti nyio lo lotuno many ofuonu kivi i sod o dile icieng fad. Ori mute lotuno lo kito lo tungani iya na.
+\v 40 Ongön mute cio are mana, o dumari lobito o tong lobito.
+\v 41 Ongön mute ngorua are ki ria, o dumari lobito o tong lobito.
+\v 42 Iya na, i ririati. Tonyo, i da ite i yen far na lo lotunore Lahitok ningi.
+\v 43 Oto ito yen jimitan, nga ra o yen monye lo kaji tik lo karue na ngo lotunore kakoni, ji i riria i da kakoni o gil kaji nenge.
+\v 44 Tona, ito gol many ite, tonyo, o lotuno kito lo tungani to tik na li da ite i ter.
+\p
+\v 45 Ngai hati karwaani la li genuno ko la i geny la lo fik Lahitok lenge o bolorohi karwaak kulakude to kaji lenge, i corihita icieng daha lecieng to tik na lo cam?
+\v 46 O jir ca diho la karwaani ko lo itu Lahitok lenge o rumahi inyi i tiyo ji.
+\v 47 Ahi rihohi ite tenya lo dede, o fik mute Lahitok inyi o bolorohi sangite kulenge pili.
+\v 48 Adi ba ngo rohoi la karwaani, ngi buha ake ake ojo; I rungo Lahitok lei
+\v 49 Oto hati i cak lumo karwaak kulakude, o lorita daha ko mata ko karumak.
+\v 50 Olotu ca lahitok lo la karwaani far na li da inyi oter jimitan olotuno inyi, iyo tik la lo lunya inyi.
+\v 51 I ngohi ca inyi kula sidiha ongar kidak lo katalerok faji na li cirarehin ko komo lo kala.
+\c 25
+\cl Kingutit 25
+\p
+\v 1 To kunu faritin, ori mute okabue lo kai iya tee katyok tomon kula lo dumu lomohin kunecieng o fuori kiti ricoti lateran.
+\v 2 Myet kulo kulo karyok o dataruha ojo myet o genyi.
+\v 3 O tehoro kula i dataruha lomohin oto i da i yari ngoroni yatiyati.
+\v 4 Oto kula i genyi i turarroti ngoroni to kutubahin a ra lobito ko lomohin kunecieng.
+\v 5 Irungo manyu lateran noo, ilura icieng many o yore jö.
+\v 6 Tuk lo karue o ninguni ki gorita, "lo goru lateran, ifuonu iti ricoto.'
+\p
+\v 7 Karyok fad ko kuenyuno, icahi ki kukuma lomohin kunecieng
+\v 8 Ojo kula i dataruha diho kagenyak, "Ki militahi ohoi lobo ngoroni ningi, lo dunyaru lomohin kuniyang"
+\p
+\v 9 Ojo icieng oru i da ca otum to ohoi ko ite, ifuo diho katilotok kulo ngoroni i nyangu ningi.
+\v 10 Oto o rihe icieng o fuoro ki nyanga ngoroni, lateran ko goruno. Karyok kula adi li kukumahino ko rutorroti ko inyi daha karama lo kiyemi ko ki gienihinoti agwala.
+\p
+\v 11 To kifuongi o fuonu manyu kula adi, ilolongoti, "Lahitok, Lahitok, ki ngajahi ohoi"
+\p
+\v 12 Oto inyi i fotu o jo, ahi rihohi nan ite tenya lo dede, i da nan ahi yen ite.
+\v 13 Tona iririati, tonyo, i da ite i yen far kode tik.
+\p
+\v 14 Ari, o ri mute iya tungani la loloro o wele. I lolongu karwaak kunenge o korahi sangite kunenge diho icieng.
+\v 15 Iyo lobito i co robia myet, iyo lobito robia are, iyo lobo lobito. I tutumohi to golun necieng, ko loro o wele nenge.
+\v 16 La tungani li cori robia myet ko ki caha ki tiyore robia kunenge, ito tomonu myet kude.
+\v 17 I tii manyu lo robia are iya na o rumu are kuna kude
+\v 18 Ojo la adi lo rumu robiati lobito ko loro boha tula, ko nuhahino robiati lo Lahitok lenge.
+\v 19 La ngun li yaru faritin becek, Lahitok lo kula karwaak ko lotuno, i cak ki ngingija tic necieng
+\v 20 La tungani li cori robia myet ko ki yauno robia myet kula kude, ko jimitan Lahitok to de la rumu nan robia myet kula kude.
+\p
+\v 21 I tii isi o toc karwaani lei la li genuno. I genuno isi to sangite kula kuting, ahi fik ca nan isi i lanyu sangite kuna i borengi. Ou to ngar kwama lo Lahitok nino.
+\p
+\v 22 Olotu manyu la adi tungani lo robia are, ojo, "Lahitok i co afa isi nan robia are, to de, la rumu nan are kula kude."
+\p
+\v 23 I nyahahi Lahitok lenge inyi ojo, i tii isi otoc karwaani la ijir i genuno kileng. I genuno isi to sangite kula kuting, ahi fik ca nan isi i lanyu sangite kula i borengi. Ou to ngar kwama lo Lahitok nino.
+\p
+\v 24 Olotu hati manyu lafa lo rumu robiati lobito ojo diho Lahitok lenge, "Lahitok, a yen afa nan jimitan isi tungani la i gol, i dengo isi faji na li da isi i yihi kinyemo. I luco manyu faji na li da isi i rem.
+\v 25 Tona, a lotu afa nan a bang, ko loro ko ki duhahino robiati nino kov. To de, tohi nino ene."
+\p
+\v 26 I nyahahi Lahitok nenge inyi o jo, isi karwaani la i rohoi, i karu! I yen isi jimitan a dengo nan faji na li da a yihi kinyemo. A luco faji na li da a rem?
+\v 27 Nyio hati i da isi i fihahi robiati lei beng o jir ngole ojo nan o lotu, ji a rumu ko kweci.
+\v 28 Ito dume robiati diho inyi, i cuarata diho nu lo tehita tomon.
+\v 29 Tonyo, tungani la lo tehita o sodohini. Ojir o tek oraban. Diho tungani la lo rujore, kileng lobo sidi lo tehita inyi odumari diho inyi.
+\v 30 Manyu, iti warete la karwaani lo ru tic oleng katua lo lokimuyuk. Faji na li cirarehin ko komo lo kala.
+\p
+\v 31 Ko lolotu kito lo tungani to kimedek lenge ko malaikahin kunenge pili. I tongo mute inyi diho seger lo okabue lenge to kimedek lo kai.
+\v 32 Cio to kovikovi pili ko tubuno ketemoni lenge, i gegel ca inyi cio to kiji lo kaletok iya na li gegelare katibalani kera ko kiri.
+\v 33 Ofik ca inyi kera ngati lo iteten ko kiri ngati lo ikajong lenge.
+\v 34 Naha mute kabu ko rihohino kula to iteten, i fuonu ite kula lohi co Apa lei gum ito rumu lo lunyore ningi okabue lafa li kukumahini to ite many to duho lo kov.
+\v 35 Tonyo, ki daha afa kinga nan, i co ite nan daha. A ura, iti mat ite nan. A ratu nan, i yaru ite nan kangite kuningi.
+\v 36 A ngaturita afa nan, iti cief ite nan. A muai, iti muai ite nan. A ngön lotorare, i wajunta ite nan.
+\p
+\v 37 Oto kajirak i tifi inyi, ojo," Lahitok afa kinga ki nya isi, ki fit ohoi isi kode i ura kiti mat ohoi isi?
+\v 38 Anu afa ki rumu ohoi isi i ratita ki yaru ohoi isi kajihit kuniyang, kode i ngaturita, kiti cief ohoi isi?
+\v 39 Anu afa i muai isi kode i ngön lotorare, ki waj ohoi isi?
+\p
+\v 40 Oto kabu i nyahahi ojo, ahi rihohi nan ite tenya lo dede. Lobo tohi milit li tii ite diho lobo sidi to kiji lo kulo recerra kulei i tii ite diho nan.
+\v 41 Oto o jo diho kula lo ngön ikajong lenge, I ngadata ten diho nan ite kula lohi fici. I fuo kimatare la li kukumahini to Sitan ko mininga kulenge.
+\v 42 Tonyo, ki riafu afa kinga nan, I da ite ki co nan daha. A ura afa nan, i da ite kiti mat nan.
+\v 43 Aratu afa nan, i da ite i yaru nan kajihit kuningi. A ngaturita afa nan, i da ite kiti cief nan. A muai afa, a ngön lotorare, i da ite i waju nan.
+\p
+\v 44 O jo many ca icieng, Lahitok, anu afa ki deu ohoi isi ki riafu kinga kode i ura kode i ratita kode i ngaturita, i muai kode i ngön lotorare, ki beru luaha isi?
+\p
+\v 45 I nyahahi mute inyi o jo, ahi rihohi nan ite tenya lo dede. Lobo tohi li da ite i tii diho lobo sidi to kiji lo kulo recerra kulei, i da ite i tii diho nan.
+\v 46 Oto mute icieng o fuo diho kidak na li da o ru, oto hati kajirak diho warun na lo sio jik.
+\c 26
+\cl Kingutit 26
+\p
+\v 1 Ojo Yesu lo kerihi tenya kuno tenyitenyi fad ko jimitan diho jayona kunenge;
+\v 2 Iyana li yenare ite lo tong faritin kulo Paska are, i yahahini manyu ca kito lo tungani o gurohini diho kete.
+\p
+\v 3 Naha kaduarak kula hitoha ko ngoroyok kabolorok kulo cio ko tubahinoti kolo kaduarani la hitok la lo bara karana lenge Kaipas.
+\v 4 I tifia icieng ki niefuno Yesu lokokole o jir i fadari inyi.
+\v 5 Ojo icieng, ke cio i tiyohino far lo karama, i karutoro ca cio.
+\p
+\v 6 Na lo ngönore Yesu Beteni kaji lo lobo tungani lo jimi Saimon lo lotululu.
+\v 7 Lobo ngoruani ko lotuno diho inyi ko okuluka lo ngoroni na i ur noo o gol manyu wel nenge ko ki juhohino kue nenge o rumu inyi o ngön daha.
+\v 8 Ojo jayona kulenge o deu ji, i longojitati noo. O jo icieng, nyio i palari ene ngoroni ji?
+\v 9 Ji ito lotori na ngoroni to wel na i bolo i cori robia kulenge diho kakidahak.
+\p
+\v 10 O yen Yesu kuna fad, ko jimitan diho icieng. Nyio iyeyela ite ene ngoruani? I tii inyi tohi na i duaru bebe diho nan
+\v 11 Ingönota ca ite ko kakidahak faritin fad, oto hati, Ida ca ite i ngönita ko nan faritin fad.
+\v 12 Ka li juhohi inyi na ngoroni kenlei, i kukumahino nan a ra lo nuha.
+\v 13 Ahi rihohi ite tenya lo dede. Faji na liti timarehin nayomit na i jir to kov fad, i letohitati ca tohi na li tii ene ngoruani lo ki iyiunitare inyi.
+\p
+\v 14 Naha lobito to kiji lo kula tomon ko are, la lo bara Judas Eskariot ko liebaru diho kaduarak kula hitoha
+\v 15 ko ki tifia icieng o jo, nyio i co ca ite nan ka la yahahi nan inyi kac kuningi? Icieng ko ki kenahino inyi robia keek uni
+\v 16 Many tona, o titilita Juda deya tik lo ki yahahino Yesu kac kunecieng.
+\p
+\v 17 Iyo far lo ketemoni to faritin kulo ibune na lo ru ibula to katua. O fuonu jayona diho Yesu ko ki tifiati inyi o jo, aji i wak isi ohoi ki kukumahi isi daha lo karama lo Paska?
+\p
+\v 18 Ifotu inyi o jo, i fuo Jerusalem diho lobo tungani, ito torohiti inyi iti jo. Ojo Katiyenani lo nyihu tik lei, a lotu daha karama lo Paska ko jayona kulei kaji lilo.
+\v 19 Ofuo jayona i tii iya na lo cihare Yesu icieng ko ki kukumahinoti Paska.
+\p
+\v 20 O goru kurou o rumu Yesu o ngön daha ko kula jayona tomon ko are.
+\v 21 Oto o rihe icieng, o jo inyi diho icieng. Ahi rihohi nan ite tenya lo dede, lobito to kiji ningi ca lohi tob nan.
+\p
+\v 22 I toyo icieng bebe, i cahi ki tifia inyi to lobito to lobito. "Lahitok, nan ba?"
+\p
+\v 23 I fotu Yesu o jo, la lohi daha ilebu lobito ko nan ca lohi tob nan.
+\v 24 I jiv ca kito lo tungani kikoi lafa li gerorehin to inyi. Oto kidak diho la tungani li tob kito lo tungani, o yak nga ra i da afa o tomonuni inyi.
+\p
+\v 25 Oto Judas, kopoc ko jimitan, "Lahitok, nan ha ba?" I fotu Yesu o jo; Ibo, isi.
+\p
+\v 26 Orihe icieng o daha, odumu Yesu ibune i livahi ko benya. Ko jimitan, i kai iti nya. A ra ene kenlei.
+\v 27 ko dumuno manyu icoli. I co kwama diho Monye ko ki cuara icieng o jo; iti mat to ene icoli, ite fad.
+\v 28 A ra ene icoli lo okoto litole, lo cik na li juhoro to cio kula i borengi lo dumaru kipal.
+\v 29 Ahi rihohi ite. I da ca nan a rihe a mat vino ari many ka la lotu mute a mat ko ite diho okabue lo Apa lei.
+\p
+\v 30 La ngun lo wol icieng wole ko fuoroti iya donge lo Oliv.
+\v 31 Na ha Yesu ko rihohino icieng o jo, na karue i sara ca ite i corahi nan ake. Tonyo, i gero o jo; A bohe ca katibalani I sara kera kulo twol.
+\v 32 Oto ka la buhu nan, a tem ca nan Galile.
+\p
+\v 33 Pita ko jimitan, "Kileng ngi sara kulakude fad, i da ca nan ahi corahi isi.
+\p
+\v 34 O jo Yesu, ahi rihohi tenya lo dede. Ene karue o rihe ocikor i da li kök o rumu re isi li mon kakeny uni.
+\p
+\v 35 Oto Pita o jo, kileng ba nga ra weun ko isi, ngi da nan ahi beru isi tur ko lobo. O teny manyu jayona kulakude ji.
+\p
+\v 36 To inya, o fuo oho Yesu ko jayona kulenge many lobo faji lo bara Getesemani ko rihohino icieng o jo, i tongoti re ene a rihe nan a lö idi kiliva.
+\v 37 I yaru inyi Pita ko tee kulo Zebedi, ko ki caha ki toyo ko ki udo.
+\v 38 ko jimitan diho icieng, I büle kidak tau lei many a mana weyaru. I tongoti ene, i ririati kov ko nan.
+\v 39 Loro ketemoni lobo gaa ji ko urohino o cumohi komom kov i liva o jo, Apa lei ka lo tumuno ngo dumari ene icoli diho nan oto i da a ra to wahun lei o jir a ra wahun nino li tiihino.
+\v 40 Ojo inyi o yitu diho jayona kulenge, o rumu icieng li lüra. I tifi inyi Pita o jo, i da ite i tum ki riria kov ko nan kileng to tik lobito?
+\v 41 Iririati i liva o jir i da kiti labi. I ruk tau oto ken o karu.
+\v 42 O yite ari kiliva kiti are, o jo, Apa lei ka li da o tumuno dumaru lo ene icoli diho nan, o jir nan a mat. I ngohi i tiyohinp to wahun nino.
+\v 43 Ojo inyi o yitu ari o rumu icieng lo getoroti, tonyo, i ruociha o rumu konyeha kulecieng.
+\v 44 Inyi ko ngerihino icieng o yite ari kiliva lo kakeny uni, i nyahat inyi na kiliva bito.
+\v 45 Na ha inyi ko yituno diho jayona ko jimitan diho icieng, "o rihe ite i geto ko kiyoma? To de lo nyihu tik, manyu li yahahini kito lo tungani kac kulo kapalak.
+\v 46 Ito wojuti lohi fuo. Ene lo goru katoboni lei!
+\p
+\v 47 Orihe inyi o tenya, o tul Judas la la ra lobito to kiji lo jayona tomon ko are. I lihu inyu ko ilulung la hitok kula lo tahitati latuboti ko iluhi. Kaduarani lahitok ko ngoroyok kula lo lanyu cio liti vahu icieng.
+\v 48 Katoboni ja li kukumahi kitotorita ko icieng jimitan tungani la la fony nan, iti runy ki niefa inyi".
+\v 49 Judas ko ringahino fonyo Yesu, o jo, to fonyo Katiyenani.
+\p
+\v 50 Yesu ko jimitan diho inyi, mortele, itiyo ja tohi na li lotunore isi. Cio ko fuonuno inya ketemoni ki niefa Yesu.
+\v 51 Na ha lobito to kiji lo kula jayona kulo Yesu ko wutuno latubot lenge ko ngoda karwaani lo kaduarani lahitok o ngutoro kiyok.
+\v 52 Yesu ko jimitan diho inyi, i nyahahi latubot lilo sohobo. Tonyo kula fad lo sutunita latuboti, o keroroti mute to latubot.
+\v 53 I yio isi ijo i da ba nan a tum ki lolongo Apa lei o jir iti vahu malaikahin kula li lany ilulung lo karemok tomon ko are?
+\v 54 Ngiti futi hati kigerit na lo jo i tiihino ca ji, aja?
+\v 55 Tona tik Yesu ko ki tifia ilulung o jo, i fuonu ite ko latuboti ko iluhi ki niefa nan. A rihita nan kasasuok? Ati yenitita manyu nan kaji lo Lobanga faritin fad, i da ite i nief nan
+\v 56 Oto i tiihino ene lo kiti futa kigoro lo kamocak.
+\p
+\v 57 Kaniefak kulo Yesu ko ki yaru inyi diho Kaiapas, kaduarani lahitok faji na lo tubare katiyenak kulo cik ko ngoroyok kula lo lanyu cio.
+\v 58 Na ha Pita i jif inyi to omot lolomaje many kolo kaduarani lahitok. Ko rutoro i tongohino kiji lo kakurak lo deya nyio ca li tiihino.
+\v 59 I fifid kaduarani lahitok ko lokiho fad saden lo talerun o jir i fadarorehin Yesu
+\v 60 Oto i da o rumuni lobo, kileng lo tem kopoci. To kifuongi o fuonu kude are o jo,
+\v 61 "O jo afa lerok, a bunye ca inyi ene kaji lo Lobanga ati ngejuhi to faritin uni."
+\p
+\v 62 Kaduarani lahitok ko wojuno ko jimitan diho Yesu, "i da isi i wak ki fotuno?" Nyio ele saden li yauno kulo cio diho isi?
+\v 63 Oto Yesu iti ring buho. Na ha Kaduarani lahitok ko jimitan, "Ahiti tenya nan isi to karana lo Lobanga la i wuar, ki rihohi ohoi ka li ra isi Kristo, Kito lo Lobanga?"
+\p
+\v 64 I fotu Yesu o jo, Ibo, inyi na li teny isi. Oto ahi rihohi ite pili jimitan, i deu mute kito lo tungani i sumo iyo iteten lo kaboloroni many o lotu to idis lo kai".
+\p
+\v 65 kaduarani lahitok ko cira kielani kulenge, ko jimitan, "lo mor inyi Lobanga, saden nyio ki rihe ohoi ki tahita? Li ning ha ite moro lenge,
+\v 66 Ijo hati ite aja?" Inyahahi icieng o jo, o cam inyi to weun.
+\v 67 ko ki cahati mita kamilak komom lenge, onangi inyi. Kude ko nanga inyi
+\v 68 itifiati hati ojimi, imoca ba diho ohoi Kristo. Ngai lohi nang isi?"
+\p
+\v 69 Itongo o rumu Pita kilongoni, kito-karyoni karwaani ko lotuno diho inyi ko jimitan. I lihitita kileng isi ko Yesu to Galile.
+\p
+\v 70 Oto inyi ko mona to ketemoni lecieng fad ojo, "Ida nan a yen tohi na li tenya isi."
+\p
+\v 71 Ko loro to inya iya lokoli. Lobo karyoni manyu ko deuno inyi ko rihohino diho cio kula lo ngöni inya ojo, "I lihitita ele tungani ko Yesu lo Nazaret"
+\p
+\v 72 Oberu inyi ari i dima ojo, "buti! i da nan a yen la tungani."
+\p
+\v 73 Lobo gaa, kula lo woita inya manyu ko fuoro diho inyi ko jimitan, "dede i ra isi lobito to kiji necieng, tonyo, o heruno kileng itenyit lilo"
+\p
+\v 74 Pita hati ko ki ficoro akeake ko rihohino icieng o jo, "buti! I da nan a yen lerok." Deudeu manyu, i kök ocikor.
+\p
+\v 75 Pita ko ki yiuno tenya lo Yesu, la ngole lo jo, "O rihe ocikor i da li kök o rumu re isi li mon nan kakeny uni." Inyi ko loro oleng i cir bebe.
+\c 27
+\cl Kingutit 27
+\p
+\v 1 Kurus, ofuonu kaduarak kula hitoha ko ngoroyok kula lo lanyu cio i ruhi o jir i fadari Yesu.
+\v 2 Otori inyi ko rihoroti i yahahini diho Lahitok Pilato la lo lanyu Judea lo kuna karihin.
+\p
+\v 3 Ojo kopoc, Judas o ning o jo lo ngotohini weun kue lo Yesu, inyi ko ki rwo i nyahahi robia keek uni diho kaduarani la hitok ko ngoroyok kula lo lanyu cio.
+\v 4 o jo diho icieng, "la pal nan a gwila tungani la lo ru ko kipal." I nyahahi icieng inyi o jo, "a ra hati na nyio diho ohoi? Tic nino na."
+\v 5 Judas ko ruacahino kuna robia katua lo kaji lo Lobanga ko rocoro gororo.
+\v 6 I numu kaduarani la hitok kuna robia, ko jimitan, "i da cik i ruk o fihahini kuno robia ogogor lo robia kulo kaji lo Lobanga. Tonyo, i tongo a ra robia kulo okoto.
+\v 7 O fuonu icieng o ningoroti o jir o dumuni kula robia i nyangarehin mana lo kaduhoni lo motiong a ra faji na lo nuharehin misiok.
+\v 8 Inyina liti bari na mana o barare 'mana lo okoto' ko jija.
+\v 9 Iti fut lafa tenya lo teny kamoconi Jeremia ojo, "odumu icieng robia keek uni, wel na liti lotore cio kulo Israel inyi
+\v 10 inyangarehin mana lo kaduhoni lo motiong iya na lohi cihahinore Lahitok nan."
+\p
+\v 11 O woita Yesu ketemoni lo gavuna, na ha gavuna ko ki tifia inyi o jo, "I ra isi kabu lo Judea?" I fotu Yesu o jo, "Ibo, iyana li tenyare isi".
+\p
+\v 12 Ojo kaduarak kula hitoha ko lohituaha iti ringa ki tobo inyi, i da inyi i fotu.
+\v 13 Pilato ko ki tifia inyi ojo, i da isi i ningo kuno sadeni lo tenya cio ken lilo?
+\v 14 Oto Yesu i da i fotu ko lobo bito, i co gavuna i pany noo.
+\v 15 To faritin kuna hitoha, o lahahita afa Pilato katorani lobito la wak ilulung.
+\v 16 To kuna faritin o ngön o rumu lobo katorani lo kuat noo, o bara Barabas.
+\v 17 Ojo la ngun lo tuba ilulung, i tifi Pilato icieng o jo, "I wak ite nan ahi lahahi ite ngai, Barabas kode Yesu la li lolongoti o jo Kristo?"
+\v 18 Tonyo, o rumu inyi o yen o jo o kaine li co icieng i yahahinore Yesu diho inyi.
+\p
+\v 19 Ojo Pilato li tongohino diho seger lo ngoto lo tenya, ngoruani lenge ko culuno tenya diho inyi o jo, "ke tii lobo tohi ken lo la tungani lo rujore kipal, tonyo, a rumu adi nan kidak iyo kitirija to inyi.
+\p
+\v 20 Oto o rihohi kaduarak kula hitoha ko lohituaha ilulung o jimi, iti lahu Barabas o ngerihini Yesu o jir i fadari.
+\v 21 I tifi gavuna o jo, ani diho kulo are i wahita ite nan ahi lahahi ite? I fotu icieng o jo, Barabas!
+\p
+\v 22 I tifi Pilato o jo, nga tii ha ba nan nyio diho Yesu la lo jimi Kristo? Icieng ko ki nyahahino o jimi, "to gurohi diho kete"
+\p
+\v 23 I tifi Pilato o jo, to nyio? Nyio kipal lenge? Oto i gorori bebe "to gurohi diho kete!"
+\p
+\v 24 Ojo lo deu Pilato ojo o ru lobo tohi nga tii inyi, i caha manyu cio ki gororo, ko dumuno kivi ko ki lala kac kulenge ketemoni lo ilulung ko jimitan, i da cien lo ele tungani ki nief nan. Tic lingi la.
+\p
+\v 25 I fotu cio pili o jimi, i ngohi cien lenge to ngön kueci kuliyang ko kulo tee kuliyang.
+\v 26 Inyi ko lahahino Barabas diho icieng. Na ha ko kiti lumo Yesu ko ki yahahino inyi o jir i fadari.
+\p
+\v 27 Na ha asegere kulo gavuna ko ki yaruno Yesu kaji na i lalat i furuni olek lo asegere fad i riti inyi.
+\v 28 O pucari kielani kulenge ko buburahinoti inyi kiela na i do.
+\v 29 ko ki tirunoti i gita lo kikwa ko pucahinoti kue lenge. O fihi col kana lenge iteten ko gungon ketemoni lenge, o kwenitare inyi o jo, "To fonyo kabu lo Judea!"
+\v 30 O miti kamilak ken lenge, o duhi kue to iluk kakeny kakeny
+\v 31 Ojo lo kerihi icieng kwenitare inyi, ko pucaroti la kiela i do. Iti ciefohini kielani kulenge ko rihoroti inyi o fuori gurohino diho kete na li riwa.
+\p
+\v 32 La ngun lo fuoro icieng oleng, i riciti ko tungani lo Sairin la lo bara Saimon. I fudahini inyi tingita lo na keteiriwa.
+\v 33 Ogoruni faji na lo bara Gologota (faji lo koite lo kue)
+\v 34 To inya i cori Yesu vino na li karuto ko loduai. Yesu ki manga ji, ko beruno mata.
+\v 35 La ngun lo gurohi icieng inyi, ko ki biroti gumar lo ki kokorare kielani kulenge.
+\v 36 I tongohinoti kov i ririati inyi.
+\v 37 Ogurohini tenya na li toborehin inyi to kai lo kue lenge, i geri o jo, "Yesu Kabu loJudea Ele."
+\v 38 O guri inyi ko kakokok are, lobito ngati lo iteten ko lobito ngati lo ikajong lenge.
+\v 39 Omoro cio kula lo lot a ra inya inyi i niningati kueci
+\v 40 Ojimi, "isi la li bunyoro kaji lo Lobanga, iti ngejuhu to faritin uni. To luaharu bo ake i culuno to keteiriwa, ka li ra isi kito lo Lobanga."
+\p
+\v 41 To na kikoi bito, o kwenitare manyu kaduarak kula hitoha, katiyenak kulo cik ko lohituaha inyi, o jimi,
+\v 42 "Oluahita afa inyi cio kude i da hati o luahu ken lenge. Inyi kabu lo Israel, i ngohi re i culuno to keteiriwa o jir ca ohoi ki ruk inyi.
+\v 43 I genita inyi Lobanga, I ngohi ha ba Lobanga to luak inyi jija ko lo wak inyi." Tonyo, o jo ngole inyi "Nan kito lo Lobanga"
+\v 44 To na kikoi bito, kakokok manyu kula lo guri ko inyi, i lyelyeng moro ken lenge.
+\p
+\v 45 I caha to kil many tik lo myetangon, i muhe lokimuyuk kov fad
+\v 46 goruno tik lo myetangon i gore Yesu to ogoro na i kuat o jo, 'Eloi, Eloi lama Sabac thani' jimitan "Lobanga lei, Lobanga lei, nyio ki corahi isi nan?"
+\p
+\v 47 Ojo kula lo woita inya o ning ji, o koboroti o jo, i lolongo inyi Elia.
+\p
+\v 48 Deudeu, lobito to kiji lecieng ko dumuno amur i lutohi diho vino na i wawac. O subohi diho kete ko ki fotohino Yesu o jir o mat.
+\v 49 Kulakude ko jimitan, ito ngerihiti ba inyi. Ki deu ko lo lotu Elia luaha inyi.
+\v 50 Yesu ko ki gororo ari to ogoro na i kuat, ko lahahino Okorif lenge.
+\p
+\v 51 To na tik, kiela kitihit na lo kor kaji lo Lobanga ko cira to kiji o kora are to kai many fotiri. Iti nienieng otira kov, o bora morutok.
+\v 52 Ongaja kwecerehin, kenite kulo cio kula i nyuji kulafa loweiha many many ko waruno,
+\v 53 orutuni to kwecerehin. La ngun lo waru Yesu, ko fuoroti Jerusalem obototi diho cio becek.
+\v 54 Ojo lahitok lo asegere ko kula lo ngöni ko inyi ki ririati Yesu o deuni otira ko sangite fad kuna li tiihino. O bangiti bebe, o jimi, "A ra ele kito lo Lobanga, dede sek"
+\v 55 Orumu ngoruo kula i borengi bebe o ngöni ija i ririati lolomaje. I jifuno icieng Yesu to Galile o ricati inyi to sangite kuna lo wak inyi.
+\v 56 Kiji lecieng, o ngön orumu; Meri Magdalena, Meri ngoto Jemis ko Josef ko ngoto tee kulo Zebedi.
+\p
+\v 57 La ngun lo goru kolong kurou, o lotu lobo tungani to Arimatea lo bara Josef, na la ra orumu kajifitani lo Yesu.
+\v 58 Inyi ko loro diho Pilato ki lifa ken lo Yesu. Ocik Pilato ojo ojir i cori inyi.
+\v 59 Josef ko tinguno ken lo Yesu, ko bubura to kiela iribi na inyu tii.
+\v 60 Ko kiti getohino kwecere lenge na ngejuk, na lo bohu inyi o wod moru. Iti boboru moru na hitok ko tuhohino kutuk lo kwecere, ko loro.
+\v 61 Orumu Meri Magdalena ko lobito Meri i siraniti to kutuk lo kwecere.
+\p
+\v 62 Kianyi nenge na la ra far na li jifita far lo ki kukumahino, o fuo kaduarak kula hitoha ko Farisihin diho Pilato. O rihohini inyi o jo,
+\v 63 lahitok, ki bühü ohoi jimitan o rihe afa la katinonongani o wuar. O jo afa, "To koruong lo faritin uni, a buhu ca nan ari."
+\v 64 To na to cik i riri kwecere lenge many far lo uni. Nga yen o fuonu ca jayona kulenge o kokole ken lenge, o rohohini hati cio o jo, "li buhu inyi" O lotu hati ca na kiti nononga lo kifuongi o rohoi i lany lo ketemoni.
+\p
+\v 65 I fotu Pilato o jo, "I yaroto asegere, i fuo ito ric ki riria kwecere o toc iya na li yen ite."
+\v 66 Ofuo icieng igieni kwecere o toc ko duanyahinoti kiherita kutuk. O fihahini manyu asegere kaririak.
+\c 28
+\cl Kingutit 28
+\p
+\v 1 Ojo sabit lo ring. To tomorong lo far lo lobito lo sabit, Meri Magdalena ko Meri lobito ko fuoro deya kwecere.
+\v 2 Oto otira na hitok iti nienieng kov, i culuno malaika lo Lobanga to kai ko kiti bobororo moru to kutuk lo kwecere ko ki tongohinore.
+\v 3 Ori orumu la malaika iya ki medek lo hila, okweriha hati kielani kulenge iya lofalanga.
+\v 4 obang kaririak inyi, i hihiritati o riiti iya kaweyak.
+\v 5 Na ha malaika ko jimitan diho ngoruo ke bangata. A yen jimitan i tahita ite Yesu lafa lo gurohini diho keteiriwa.
+\v 6 Oru inyi ten, li buhu inyi iya lafa lo tenyititare. I fuonu ito de langole faji lo getore inyi.
+\v 7 Ina iti ruharoti deudeu ito rihohiti jayona kulenge, ito jo, li buhu inyi to kiji lo kaweyak. O temoro manyu inyi Galile, i deu ca ite inyi to ija. La kerihi nan rihohino ite!
+\p
+\v 8 Na ha i muri ngoruo to kwecere to bangun na li lihita ko kwama, i fejaroti rihohino jayona kulenge
+\v 9 Yesu ko kiti rico icieng deudeu ko jimitan, "Ito fonyoti" O fuonu icieng diho inyi, i marühi kejuha kulenge ko kiwora inyi.
+\v 10 Yesu ko jimitan diho icieng, "ke bangata. I fuo ito rihohiti recerra kulei o jir o fuori Galile. O deu ca icieng nan to ija."
+\p
+\v 11 Orihe ngoruo kikoi, o roc kude to kiji lo kaririak Jerusalem ko rihohinoti kaduarak kula hitoha sangite fad kuna li tiihino.
+\v 12 Ojo kaduarak kula hitoha ko lohituaha i tongohinoti kov i titimi tenya, i co icieng robia kuna i borengi
+\v 13 ocihi icieng o jo, "Ito jo o fuonu jayona kulenge karue o rumuni ohoi lohi getoro ko kokolaroti inyi.
+\v 14 Ko lo goru ene tenya diho gavuna, kiti timahi ca ohoi inyi. O jir lobo tenya i da o lotu kenite kulingi.
+\v 15 Iyaru asegere robia, i tii iya na lo rihohinorehin icieng. Inyi na tenya na liti kwati kiji lo Judea ko ene far.
+\p
+\v 16 Na ha o fuo kuna jayona tomon ko lobito Galile donge na lo cihahi Yesu icieng.
+\v 17 Ojo o deuni inyi, o gungiti kov ki wora inyi kileng. Li kukuya kude kileng.
+\v 18 Yesu hati ko lotuno diho icieng ko jimitan, "Tuman fad to Kai ko kov, lohi cori nan.
+\v 19 tona i fuo i beloto cio kulo kovikovi pili a ra kajivitak kulei, i batisata icieng to karana lo Apa, ko lo kito, ko lo Okorif la Inyu.
+\v 20 ko kiti yena icieng rica sangite pili kuna la cik nan ite. To de, a ngön ko ite faritin fad many lohicungi lo kov.

42-MRK.usfm

@@ -0,0 +1,943 @@
+\id MRK
+\ide UTF-8
+\h Marako
+\toc1 Marako
+\toc2 Marako
+\toc3 mrk
+\mt Marako
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 kiteri lo layomit na ijir to ken lo yesu kito lo lobanga.
+\p
+\v 2 Iya na ligerore kamocani isaia ojo “acule ca nan itahi nie ketemoni nino na lolo kikukuma kikoi nino”
+\q
+\v 3 ogoro lo lobo liromita to katwa lo kuny ikukumata kikoi lo lahitok, itibirata kikohin kunenge
+\p
+\v 4 Iya na olotu jon ibatisa to kof lo kuny kibatisa lo kirwo to launo lo kipal.
+\v 5 Oto cio kulo kofikofi kulo juden ko jerusalem fad ofwo diho inyi. Irwo iceng kipalipali kuneiceng ot inyi ibatis Iceng katwa lo kare lo jordan.
+\v 6 Icefita orumu jon kyelani kuna lara fofi kulo lonaga, ko gas lo kiyene to komoc nenge, ati o daha inyi iterebuk ko otoro
+\p
+\v 7 Ititima inyi ojo; to omot nei, olotuno na logol kilany nan, na lida nan acam kileng to laha kamuha kunenge.
+\v 8 Ahibatisa nan ite to kifi ati kibatisa mute inyi ite to okorif na inyu
+\p
+\v 9 To kuna farihin olotu yesu to nazaret to kof lo galilea ibatis jon inyi to jordan.
+\v 10 Kolo rutuno yesu to katwa lo kifi; oto inyi odea kai ongaja ko okorif iculuno ken nenge iya kuri.
+\v 11 Oto ogoro olotu tokai “isi kito nei na lamaru nan, to isi akwamanan noo”
+\p
+\v 12 Ga ga okorif ok cularu inyi katwa lo kuny.
+\v 13 Oto inyi omamy katwa lo kuny farihin keek ongon olabare sitan inyi. ongon orumu inyi ko tyonyi kulo mwang oto malaikahin ofwonu irwa inya
+\p
+\v 14 Langun lofihahiini jon mabus, olo yesuj iyoo galilea kititima layomit na jir lo Lobanga.
+\v 15 Logoru tarichin, lonyihu okabwe lo lobajnga irwoti, iruhoto layomit na ijiri.
+\p
+\v 16 Iya na lalotitare yesu to tode lo nom lo galilea, odeu inyi saimon ko rece andru ibirohino bwai Katwa lo nam tonyio ara iceng kanietak kulo kayam.
+\v 17 Ojo inyi iyo iceng “Ifwonu kijifu nan ahifirak ca nan ite ara kanietak kulo cio”.
+\v 18 Deu iceng ko ngerihino bwaihin kuneiceng ko kijitita iny
+\v 19 Kololo inyi hetemoni lobogaa, odeu inyi lem kito lo zebedi ko rece Jon katwa lo tigol ikukumati bwaihin kuneiceng.
+\v 20 Na loru ko kirungo, kokilongo iceng, iceng ko ngerihino monye neiceng zebedi katwa lotigol ko cio kakitiak ko kijititati inyi.
+\p
+\v 21 Ofwo iceng kapernaum ati kololoto sabit, olo yesu lotubare neiceng ko kicaha kitiyena.
+\v 22 Oto cio ipany kitiyena nenge tonyo itiyena inyi iya tungani na lonngon ko twero, ida ara iya na litiyenare katiyenok kulo cik
+\v 23 Gaga tinya, lobo tungani, lotubare neiceng na longon ko okorif na ibot ken nenge ko lwaha,
+\v 24 “nyio iwak isi diho ohoi yesu lo nasaret? Lilotu isi kerehino ohoi. Ahiyen nan isi inyu lo lobanga “
+\p
+\v 25 ingerejahi yesu inyi ojo “to buho! To rutu to ken nenge!
+\v 26 Itinreneng na okorif na tungani to golun ko rutuno to ken nenge
+\v 27 Oto cio ipany no itifiarot ake ake jimitan; “nyio ene kitiyena? Kitiyena ngejuk manyu to twero! Iryenga inyi ko okorifi kuna iboti oningoti inyi”
+\v 28 Oto layomit nenge isara deu deu kof lo galilea fad.
+\p
+\v 29 Deu deu orihe icieng orutuno to lotubare ilihari ko jems ko jon koloho saimon ko andru
+\v 30 Orumuni komoni lo saimon ogeto omwai ko nohun icieng ko rihoino yesu to inyi.
+\v 31 Yesu ko loro diho inyi ko kiniefa kana nenge itiwoju inyi. ongerihi nohun inyi icak inyi kirwa iceng.
+\p
+\v 32 Na kurou langun lo doi kolong, iyauno cio kamwayak becek diho yesu ko cio kuna linief lodonyok.
+\v 33 Ifut cio kulo nakang fad agwala.
+\v 34 Oto yesu ko tifurioro becek kuna lo mwaiha mwaiha gele gele. ifuhe manyu inyi lodonyok becek manyu ida inyi icio lodonyok otenya tonyio oyen iceng inyi.
+\p
+\v 35 kiwanyi berien orihe kof omutok, yesu ko wojuno ongerihi kaji ko loro faji na lopoloro kilifa ija.
+\v 36 Ofwo oho saimon ko morot kunenge taharu inyi.
+\v 37 Ojo iceng orumu inyi oto ojimi diho inyi kitahita cio fad isi
+\p
+\v 38 Inyiahahi yesu iceng ojo; “ingafi lo bo faji ake iyo kangite kuna inyihaha ojir nan alo kititima tenya manyu ija. Inyi lico nan alotu.
+\v 39 Dong olot inyi kof lo galilea fad kititima tenya lo lobanga lotubarihin kuneiceng ko kifuharita lodonyok
+\p
+\v 40 Olotu lobo tungani lomwai talulu diho inyi ogung ketemoni nenge nelia ojo “kaliwak isi, itum isi kitinyujo nan.”
+\p
+\v 41 Oto kisa inief yesu to inyi ko fetaru kana nenge ko tiro inyi orihohi ojo. awak nan, “tonyu”.
+\v 42 Deu deu talulu ko ngerihino inyi oto inyi ko furioro.
+\v 43 Yeso ko ngerihino inyi olo ko ciha jimitan;
+\v 44 “kerihohi lobo tungani ene tenya, ati ilo itotorihi ken nino iyo kadwarani manyu icwara kicorit na lo cik moses to kitinyujo nino ara saden diho ci.”
+\v 45 Ati olo inyi icak tenya oleng diho cio itisarihi tenya fad. Tona ida dong yesu otum rutoro lobo kang oboto ati itongo dong oleng fajihit kuna ipoloho ati honyi orihe cio ofuonunita diho inyi to fajihit fad.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 To kifwongi lo kude farihin kuting koloite yesu iya kapernaum, oning cio ojo lolotu inyi kang.
+\v 2 Ifuruno cio na lorukolobo faji lotong kileng ketemoni lo agwala oto inyi ititima tenya diho iceng
+\v 3 Ofwonu kude cio iyauno tongani kangwalani diho inyi na lotingita cio ongon.
+\v 4 Tona lida iceng otum kiyarore inyi diho yesu to ilulung, oto iceng ofwo onga kwe lokaji na longonore yesu kerunoti ngaja ji kiticuluhinoti inyi kaji ketemoni lo yesu to biris na logetore inyi
+\v 5 Kolodeu yesu kiruk neiceng oto ojo iyo kangwalani “kito lolauni kipalipali kunino”.
+\p
+\v 6 Dong orumu kude katiyenak kulo cik ongoni ija, ibuhoti to taulo ojo.
+\v 7 Tonyo otenya lerok ji? Omoro inyi lobanga. Ngai lotum laa kipal ati lobanga?
+\p
+\v 8 Deu deu yesu ko yenun to tau nenge ojo ibuha iceng jiha ko jimitan diho iceng “nyio ibuha ite kuna sangite?
+\v 9 Ani lotanga rihohino ene kangwalani jimitan lolauni kipalipali kunino kode jimitan towoju todumu biris nino ilo?
+\v 10 Ati ojir ite iyenare jimitan ongon kito lotungani ko twero ene kof lo laa kipalipali” korihohino kangwalani ojo,
+\v 11 "Ahirihohi nan isi ajo towoju to dumu biris nino ilo kang”
+\p
+\v 12 Oto inyi owoju ko kinumuno biris nenge ko lotita tokonyeha kuneiceng fad. Ipany iceng noo ko majati lobanga ojo “ida ohoi lohideu lobo tohi lori ji”.
+\p
+\v 13 Ari olo yesu kutuk lo nam. Ofwonu ilulung becek diho inyi, icak inyi kitiyena iceng.
+\v 14 Kololot inyi, oto odeu levi kito lo alipeo itongo seger lohitisofore lo mucoro, ojo yesu diho inyi “kitifuno nan” levi ko wojuno ko kijifita inyi
+\p
+\v 15 Kololo yesu daha kolo levi, ofwonu katisofok kulo mucoro kuna iborengi ko kapalak daha ko inyi ko kalihitak kunenge tonyo oborengi orumu cio kuna lijifita inyi.
+\v 16 Kolodeu katiyenak kulo cik kuna lara parisihin inyi odaha ko kapalak ko kasofok kulo mucoro, oto itifi kalifitak kunenge ojo “nyio odaha inyi ko kasofok kulo mucoro ko kapalak?
+\p
+\v 17 Koloning yesu ji oto ojo diho iceng.“ida ara kajirak lowak daktari ati kamwayak ida nan alotu kilolongo cio kuna ijiri ati kapalak.”
+\p
+\v 18 Oto kajifitak kulo jon koparisihin ofaranati kinga ofwonu cio kude itifi yesu ojo; “aja ofaran kajifitak kulo jon ko kulo parisihin ofaran kinga ati kunino ida ofaraniti?”
+\p
+\v 19 Ifotu yesu ojo “aja welo kulo kayemani ofaraniti kinga orihe inyi ongon ko iceng? Ida iceng otum faranun ko kinga kolorihe inyi ongon ko iceng
+\v 20 Oti olotu mute far na lodumarorihin kayemani to kiji neceng inyi na far mute ofaranore iceng ko kinga”.
+\v 21 Oru tungani lodumu itadit lo kyela ngejuk itadareongore. ka litii jii, oto ca na kyela ngejuk inura to kyela ongore, ocir kyela bebee.
+\v 22 Manyu oru lobo tungani lijuhohi vino ngejuk iyo okodo ongore. Kali tii jii oto vino ngejuk otwaje okodo ongore ipale okodo ko vino ara lobito. Ida, iturati vino ngejuk okodo ngejuk.
+\p
+\v 23 Lobo sabit olo yesu ara manatak oto kalihitak kunenge ongwejunita ngamang onotati oningi.
+\v 24 Ojo parisihin diho inyi tode nyo itiyo iceng toi na idwa to sabit?
+\p
+\v 25 Ifotu yesu ojo ida ite liken tohi na litii david ko kalihitak kunenge afa kolonya kinga?
+\v 26 to farihin kulo Aiasar kadwarani lahitok, orute inyi kaji lo lobanga odumu mugati lo ketemoni lo lobanga onya inyi ko kalihitak kunenge na lara kadwarak keken lodaha.
+\v 27 Oto ojo diho iceng; ofihi sabit to cio idara cio to sabit.
+\v 28 Oto, ara kito lo tungani lahitok lo sabit.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Lobo far olo inyi lotubare orumu tungani na iwei kana ongon ija.
+\v 2 Kude tokiji neiceng orumu otahitati tenya na ngohjidorore Yesu oto iceng itongo iririat inyi otoc lodeya kali tifurie inyi natungani to sabit
+\v 3 Oto Yesu ojo diho na tungani iwei kana. “towoju towoita ketemoni locio fad”.
+\v 4 Yesu ko ki tifia iceng ojo, “ani locam kitiyo to sabit kitiyo na ijir kode na irohoi, lwaha lo warun kode kifada?” Ati itiring iceng buho.
+\v 5 Inyi kodeya iceng to ki longo manyi iudo bebe golun lo taulo kuneiceng. Oto ko jimitan diho na tungani, “itibirahi kana nino.” Itibirahi inyi kana nenge ko furioro.
+\v 6 Oto parisihin ko rutoro oleng ko kokicahati kikukum tenya ko cio kulo Erode kikoi na ngohitadarore Yesu.
+\p
+\v 7 Ingade Yesu ko kalihitak kunenge iya nam oto ilulung to galilea ijif.
+\v 8 Kolo ningiti sangite pili kuna litiyo inyi, ofwonu cio kuna iborengi to Judea, Jerusalem, Idumea, ko kofikofi kuna lirit Jordan, Taya ko Sidon
+\v 9 To borengun lo ilulung, ocik inyi kalihitak kunenge lo terohino ligol lob sidi to inyi, ojir cio ida irit inyi.
+\v 10 Tonyi litifurie inyi kamwayak becek, oto kuna longon ko mwaita ifudaru to wahun tiro inyi.
+\v 11 Kolodeu okorifi kuna iboti inyi ouroritati ketemoni nenge igoritati ojo ‘Isi kitol lolobanga.
+\v 12 Ati ocik inyi iceng to naigol ojo ojir ida otuluni inyi
+\p
+\v 13 Oto Yesu irwok gum lodonge ko kilolonguno cio kuna lowak inyi diho inyi, iceng ko fwonuno diho inyi.
+\v 14 Onyumu inyi tomon ko are kuna lilolong inyi ojo jayona, ojo ojir kilihita ko inyi, ojir ara kuna latifaha inyi ofwori ititima tenya lo lobanga,
+\v 15 manyu ojir ongoniti ko twero lo kifuhita lodonyok.
+\v 16 Iceng kuno tomon ko are kuno kuna lonyumu inyi; Saimon (na litibarihi inyi Petero)
+\v 17 Jemis kito lo Zebedi ko rece Jon (ico iceng na karana iyo Boanerges jimitan tee kulo hila):
+\v 18 Andru, Pilip, Batulumeyo, Matew, Tomas, Jemis kito lo Alipeu, Tadeo, Saimon ka sisioni lokof nenge,
+\v 19 ko Judas Iskariot no lolotu itob inyi.
+\p
+\v 20 Oto Yesu ko rutoro lobo kaji, oto manyu ilulung ifuruno na litilanyu kileng inyi ko kalihitak kunenge daha.
+\v 21 Kaloning cio kulo kaji neiceng jii ofonuni ki tana inyi, tonyo ojimi “lipalaru kwe nenge.”
+\p
+\v 22 Oto katiyenak kulo cik kuna lofwonu to jerusalem ojo.......
+\p
+\v 23 ...........“aja sitan otum kifuhita sitan?
+\v 24 Kolo kora okabwe orem ake ake ida na okabwe otum woita.
+\v 25 Manyu kolokora kaji orem ake ake ida na kaji otum woita
+\v 26 Manyu kolitiremo sitan ken nenge okokora ida inyi otum owoita, lolotu lohicungi nenge.
+\v 27 To dede oru lobo tungani lotum loro bela kaji lo tungani kagoloni many kali tem re otor na tungani kagoloni inyiha obel kaji nenge.
+\v 28 Ahirihohi ite tenya lodede; Palipali ko morimori fad kuna lipala cio iyo lobanga olauni,
+\v 29 ati tungani na lipal iyo okorif na inyu ida olauni tonyi lipal kipal na lida oru,”
+\p
+\v 30 Ojo inyi jii tonyo orumu iceng ojo ongon inyi ko okorif na irohoi.
+\p
+\v 31 Oto ngoto Yesu ko recera kulo Yesu ogoru ko woitati sita ko cularoti tungani kilolonguno inyi.
+\v 32 Orumu itongon ilulung irit inyi ko rihohinoti inyi ojo, iyang nino ko recera kunino kuna sita otahitati isi.
+\p
+\v 33 Oto itifi iceng ojo, “Iyang nei ko recera kunei oho ngai?”
+\v 34 Inyi ko deya kuna litongo lirit inyi kojimitan. “kuno iyang nei ko recera kunei!
+\v 35 Tungani na litiyo wahun lolobanga inyi rece nei, kanece nei ko iyang nei.”
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Ari icak Yesu kitiyena to kalele lo nam. Ilulung na ifuruno diho inyi orumu oboreng no ico inyi olo katwa lo tigol oleng kai lo nam, adi cio oweita to tode lo nam.
+\v 2 Itiyen inyi iceng sangite becek to kitisirani manyu iyo kitiyena nenge ojo.
+\v 3 Itoning olo afa karemoni yaa kinyemo kunenge,
+\v 4 koloyaa inyi kinyemo, odohi kude kikoi ofwonu kwenyi inunnume.
+\v 5 Odohi kude morutore faji na lida kof obolo, ifiru deu deu tonyo ida kof iluko
+\v 6 Ati ojo kolong olotu ocure kinyemo inorie tonyo ooru kerda.
+\v 7 Odohi kinyemo kuna kude kikware, ifuhe kikwa iceng ida ongiju ngije.
+\v 8 Ati odohi kinyemo kude kof na ijir. Obuju, olitu ofwonu ongiju otomon kakeny keek uni, keek ile kode mia lobito. Iticungohi ojo.
+\v 9 inyi na longoni kiyoha kulo ningo ingai to ning.
+\p
+\v 10 Langun longo inyi ake, kuna tomon ko are ko kuna kude longo ko inyi ko ki tifiati inyi fotiri lo ene kitisirani.
+\v 11 Orihohi inyi iceng ojo. “ imonit lo okabwe lo lobanga lohicori ite. Ati iyo kunu to oleng, icori sangite fad to katisirani,
+\q
+\v 12 ojir kileng ngodeyati ati ida oheruni, manyu oningoti ati ida iniangiti, ico ca ibeloti olauni!”
+\p
+\v 13 Yesu ko jimitan diho iceng, “ida ite iniang ene kitisirani? Aja hati mute ite iniang lobo kitisirani?
+\v 14 Oyaa karemoni tenya lo lobanga.
+\v 15 Ori cio kude iya kinyemo na lodohi kikoi faji na loihini tenya, deu deu orihe iceng oning, olotu sitan okware tenya na lo loihini katwa leiceng.
+\v 16 Kude iya kinyemo kuna loihini morutore oning tenya ko ki fotuno deu deu to kwama.
+\v 17 Ati to rujon lo derda itongoti to farihin kude kuting. Kololotu kidak kode kiyeyela to lofere lo tenya, ouroroti deu deu.
+\v 18 Manyu kude kuna lori iya kinyemoti na loihini kikware, oning tenya,
+\v 19 ati kiwudo lowarun lo kof, kitonononga lo ibariti ko wahun lo sangite kude olotu ifuhe tenya ico ida ongi ngak.
+\v 20 Kude iya kinyemoti na loihini kof na ijir, oning tenya ifotu ongiju ngak kakeny keek wuni, keek ile kode manyu ba mia lo kinyemo kuna loihini.
+\p
+\v 21 Ojo diho iceng iyaunitati lomo imuhohini to ilebu kode ofihahi ni fotiri lo lagere? Ilany ida otirohini loweoitare nenge?
+\v 22 Tona tohi na liduha owak itibotuni ko tohi na limuho owak ongajuni oleng.
+\v 23 Kolongon tungani ko kiyoha kuna loningo ingohi to ning
+\v 24 Oto osodoro ojo, igigilo otoc tohi na lining isi, to kitemit na litemare isi inyi kitemihinorihin isi ogal manyu.
+\v 25 Nalotehita, osodo hini, na lida otehita kileng lobo sidi longonore inyi orujori mute diho inyi.
+\p
+\v 26 Oto manyu ojo, “ ori okabwe lolobanga ji, ohihi tungani kinyemoti kof.
+\v 27 Karwe ko far kode ogeto inyi kode okweny, obuju kinyemoti ko litan, kileng ngida inyi oyen jimitan aja.
+\v 28 Ake ake ico kof ngamang odo – ketemoni obutur ojo orihe oturo, onuk fur ojo orihe ongi ngamang odo.
+\v 29 Ojo langun lotohoro mana otad monye ngalem tonyio lolotu ngera dengo.
+\p
+\v 30 Oto ojo ari; “Ngohijo ba ori okabwe lo lobanga ko nyio kode ani kitisirani ba ngohitiririore inyi?
+\v 31 Ori iya kirijati lo karadali na lara kirijati na sidi ilany kirijati na litibulahi isi kof.
+\v 32 Oto hati langun litibulahini olotu obolo ara kete nahitok to mana hatwa na lotum kweny dohino tani-tanihin kunenge
+\p
+\v 33 To kitisirahin kuna iborengi, kuna lori ko kuno, ititim Yesu tenya diho iceng otoc na ngotum iceng ki niang.
+\v 34 Ida inyi oteny lobo tohi iyo iceng oru katisirani. Ati kalara ake ko kalihitak kunenge, ititimahi sangite pili.
+\p
+\v 35 Lafar kolo lotu kurou ojo diho jayona kunenge, “lohifwo iyo lu ngati”.
+\v 36 Ideng ko ngerihino ilulung ko ki yaroti inyi iya na longonore katwa lo tigol, ongoni manyu kula kude tigoli ko inyi.
+\v 37 Oto kiyoma na ingere ko ki kutia nam many ijuhohita kifi katwa lo tigol omana diloro katwa lo nam.
+\v 38 Yesu ongon fotiri lo tigol ogeto itenohi kwe to kiteni. Itikwenyu jayona inyi ojo, “katiyenani ida isi iyiyo? Lolotu wei”.
+\p
+\v 39 Owoju inyi ko ki ryenga kiyoma ko jimitan iyo kifi; “ Tobuho! Torie dee!” Kiyoma ko woita nam manyu ko riejun dee.
+\v 40 Ojo diho jayona kunenge, “nyio ibangi ite noo ji? Orihe ite iru ko kiruk?”
+\p
+\v 41 Oto iceng ko bangun, itifiati kenite ake ake “ngai ene? Na loningo kiyoma ko kifi inyi?
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Oto iceng orang nam iya tode lo kof lo Gerasenes.
+\v 2 Kaliculuno Yesu to katwa lo tigo, olotu lobo tungani lo ngon ko lodonyok to kwecerehin kitirico inyi
+\v 3 Omanya ene tungani faji lo kwecerehin, manyu oru lo tungani lo tum tora inyi kileng to nyororo.
+\v 4 Tonyo lotoritarihin orumu inyi to nyororo kac ko keju ati ogile inyi nyororo ko gila bilieti to keju nenge. Oru lobo tungani lo gol otum lanyuno inyi
+\v 5 Karwe ko far faji lo kwecerehin, ko dongeco irumita inyi many ongoto ken to morutok.
+\v 6 Kolodeu inyi Yesu tolomaje, ife ko wuroro to kunga ketemoni nenge
+\v 7 Oto igore to ogore na ikwat ojo, “ Nyio iwak isi diho nan Yesu kito lo Lobanga na longon kai tur. Ibutya iyo lobanga jimitan ida ca isi kitican nan!”
+\v 8 Tonyo orumu Yesu ojo diho inyi, “torutu token lone tungani isi okorif na irohoi”.
+\p
+\v 9 Tinya itifi Yesu inyi ojo, “Karana nino ngai?” Inyahahi ojo “ abara nan legion tonyo ki borengi ohoi”.
+\v 10 Oto inyi ilelia diho Yesu bebe jimitankefuk iceng tona kof.
+\v 11 Olohai kulo iborohi kuna iborengi orumu odahati gum lo donge.
+\v 12 Ilelia lodonyok diho Yesu ojo kifuhahi ohoi iyo iborohi.
+\v 13 Kilahi ohoi kifwo katwa neiceng. Iruk inyi lodonyok ko rutuno token lo na tungani ko rutoino iyo iborohi. Iborohi kuna lo tum alif are ko ki fejaru to gum lodonge katwa lo nam okeroroti fad.
+\v 14 Katibalak kulo iborohi ko ki fejaru ofwori orihohini cio to kang ko kangite kuna lirit na faji, cio ko fworo deya tohi na litiihino.
+\v 15 Kalofwonuni diho Yesu, odeuni tungani na lorumu ongon ko legion lo lodonyok ken nenge itongo ija icefita manyu owat kwe, oto iceng ko bangun.
+\v 16 Kuna lodeu, ko kititimahino cio tohi na litiihino ken lo na tungani lorumu ongon ko lodonyok ko tohi na litihino iyo iborohi.
+\v 17 Oto cio icak kilelia diho Yesu ojo ojir ongerihi kof neiceng
+\p
+\v 18 Kolirwohoro Yesu katwa lo tigol, ilelia na tungani na lorumu ongon ko lodonyok ojo owak loro ko inyi.
+\v 19 Ida Yesu ico inyi ati ojo, “ilo kang iyo cio kunino torihohi iceng tohi na litii lahitok to isi.
+\v 20 Otona tungani ko loro icak rihohino cio fad kulo dekapolis bolojun lo tohi na litii Yesu to inyi, oto cio fad ipanyi bebe.
+\p
+\v 21 Kolorwng Yesu ari to tigol iya angati lo tode lo nam, ifurun ilulung diho inyi orihe inyi ongon kutuk lo nam.
+\v 22 Oto lobo kalanyunoni lo lotubare lobara Jairos olotu ija. Deuno Yesu, ko wurohino kejuha kunenge
+\v 23 Ko ki lelia bebe diho inyi ojo, “oweyaru kito nei. Ou ja totir to kana nino ojir owar”.
+\v 24 Oto Yesu ko kiruk loro ko inyi. obolo ilulung na kijifita manyu itifudi inyi.
+\p
+\v 25 Ati ongon ngorwani ija na lorumu omwai iyafyaf to karihin tomon ko are.
+\v 26 Orumu inyi kidak no to kac kulo daktarihin kouna iborengi, okeru sangite pili to kana nenge ati na adi ngomayak, osodoro rohojun.
+\v 27 Koloning inyi to Yesu oto odif omot nenge to kiji lo ilulung ko tiro kyela nenge.
+\v 28 Tonyio orumu inyi ibuk ojo, “kalatir ja nan kyela nenge, afurie ca nan”.
+\v 29 Deu deu okoto ko kicuk inyi ko kimanga manyo to ken nenge jimitan licung kidak nenge.
+\p
+\v 30 Deu deu Yesu ko yenun jimitan lo lo golun to ken nenge. Ko kibelo to kiji lo ilulung itifya ojo “ngai lo tir kyelani kunei?”
+\p
+\v 31 Oto jayona kunenge ojo diho inyi, “ ideu isi ilulung kitifuda isi to fajihin fad orihe itifia ijo “ngai lohitir nan?”
+\p
+\v 32 Ati itiring Yesu ngongolita lo deya ngai li tii na tic
+\v 33 Na ngorwani yenun tohi na litihino ken nenge ko lotuno owurohino kejuha kunenge to bangun ko kihihirita ko rihohino inyi tenya lo dede fad.
+\v 34 Ko rihohino inyi ojo, “kito lo hiti furie kiruk nino isi, ilo to kisiliban lolaharu iya kidak nino”.
+\p
+\v 35 Orihe Yesu otenya kude cio ko fwonuno to kolo jairos kalanyunoni lo lotubare ko rihohino inyi ojo, “lowei kito nino, nyo ha irihe isi iticana katiyenani?”
+\p
+\v 36 Yesu ko ki tibasaru na tenya neiceng orihohi kalanyunoni lo lotubare ojo, “kebang iruho honyi isi”.
+\v 37 Ida inyi iruk lobo tungani ijifaru inyi ati Petero, Jems ko jon rece lo Jems.
+\v 38 Kolofwonu iceng kolo kalanyoni lo katubare, odeu Yesu ilulung itoyoti manyu icirati bebe.
+\v 39 Olo inyi orihohi iceng ojo, “ nyio icira ite. Ida kito owei ati ogetoro jio”.
+\v 40 Oto iceng okwenitare inyi. langun lifuhu inyi iceng fad sita, iyaru inyi monye lokito ko ngotenge ko jayona kuna lorumu ongon ko inyi ko rutoroti faji na longon kito.
+\v 41 Ko ki niefa kana nenge ko jimitan diho inyi, “Talitha koum!” jimitan “kito na sidi ajo nan diho isi towoju”.
+\v 42 Deu deu kito ko wojuno icak lotita (orumu inyi ara karihin tomon ko are) Tone oto iceng ipany bebe.
+\v 43 Ocik inyi iceng bebe ojo ojir ida icori lobo tungani oyen. Korihohino iceng ojo icori inyi tohi lo daha.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Owoju Yesu tinya ko loro kaleiceng ilihari ko jayona kunenge.
+\v 2 Kolo lotu sabit icak inyi kitiyena to lotubare oto cio fad kuna loning inyi ipanyiti bebe, itifiati ojo; “aji orumunore lerok kuno sangite. Genyun nyio ene licori inyi many itiyore ko tanguhin!
+\v 3 Ida ka gatani lo bauhin ene? Ida kito lo Meri ene? Rece lo Jems, Josep, Judas ko simon? Ida kanecera kunenge ongoni ene ko ohoi? Oto iceng itikaj inyi
+\p
+\v 4 Ojo Yesu diho iceng, “kaleiceng, kiji locio kunenge ko kaji neiceng keken orujore kamocani bangun”.
+\v 5 Ida inyi otum ki tiyo tangu lobo ija, ati ofik kana kweci kulo cio kude kuting lo kitifurioro iceng.
+\v 6 Oto inyi ipany rujon lo kiruk neiceng oto Yesu olot kitiyena cio kangite to kangite
+\p
+\v 7 Kali lolongu inyi jayona kunenge kuna tomon ko are diho inyi, ko kitifaha iceng tare tare kicwara iceng twero iyo okorifi kuna irohoi fad.
+\v 8 Tenyi tenyi kuna locik inyi iceng kuno; “ketek lobotohi tone owele ati iluk nino keken oru mugati, oru ogogor, oru robia to gasi kuningi.
+\v 9 Icefo kamuha ati kerwat kyelani
+\v 10 Kali rute kqji itongo ija many ingerihi na kang.
+\v 11 Manyu kelida lobo kang kifotu kode kining ite, ituturoto fur to kejuha kuningi kalifworo ite lo kitisadeni.
+\v 12 Ofwo iceng ititim ojo ojir cio irwo.
+\v 13 Ifuk iceng lodonyok becek otwei cio becek kamwayak to ngoroni itifuriori iceng.
+\p
+\v 14 Oning kabu Erod kuno tenyitenyi tonyio orumu karana lo Yesu lokwat noo. Orumu kude ojo; “lowaru Jon kabatisani to kiji lo kaweyak inyi lico ongon ko golun lo kitiyo tanguhin”.
+\v 15 Ojo kude ara inyi Elia, kude ojo ara inyi kamocani iya obito to kiji lo kulafa kamocak kulo berien
+\p
+\v 16 Ati kolo ning Erod to inyi oto ojo, “Jon lafa tungani lafade nan inyi lowaru to kiji lo kaweyak”.
+\p
+\v 17 Tonyo Erod token lico cik lo kiniefa lo Jon ko tora inyi ko fihahin mabus. Itii inyi ji, to Erodias ngorwani lo rece nenge Pilip na litongore inyi.
+\v 18 Tonyio orumu Jon ojo diho inyi, ida cik iruk isi kiyaru ngorwani lo rece nino.
+\v 19 Erodias ko fiha loguce ken lo Jon otahita kifadaru inyi ati ida itweru.
+\v 20 tonyo obang Erod Jon oto oric inyi manyu oyen jimitan ara inyi tungani na inyu, ijir. Koloning Erod Jon, otora tenya nenge kutuk nenge ati imaru inyi ningo Jon
+\p
+\v 21 To kifwongi olotu tik na ijir to far lo otomone lo Erod, ico inyi karama to kabolorok kunenge lohitwaha kulo asegerehin ko karihok kulo kof lo Galilea.
+\v 22 Ko lo lotu kito lo Erodias okya ketemoni neiceng oto itikwama Erod ko welo kulo karama nenge. Ojo kabu iyo nakito karioni, “itifia lobo tohi keken diho nan na liwak isi ahico ca nan isi
+\v 23 Oto ocik diho inyi to kibutia ojo, “lobotohi ce na litifia isi ahico nan isi kileng ngara man nusu lo okabwe nei”.
+\p
+\v 24 Kito ko loro jimitan iyo ngotenge; ngatifi ba nan nyio? Ojo ngotenge “kwe lo Jon kabatisani”.
+\p
+\v 25 Deu deu na karioni ko loro diho kabu ko jimitan “awak nan isi kicorihi nan kwe lo Jon kabatisani iyo titadit jija”.
+\v 26 Tau lo kabu ko mejun bebe ati to kibutia nenge to ketemoni lo welo kulo krama nenge ico inyi iruk.
+\v 27 Inyi ko cularu asegereni deu deu mabus ojo ojir olo iyauno kwe lo Jon. Olo na asegereni ongute kwe lo Jon to mabus.
+\v 28 Ko kiyauno to itadit. Icorihi inyi diho na karioni na lolo ico diho ngotenge.
+\v 29 Kolo ning kalihitak kulo Jon ji ko fworoti dumuno ken nenge ko kitigetihino kwecere.
+\p
+\v 30 Ofwonu jayona irit Yesu ko rihohinoti inyi sangite fad kuna litii ko kuna litiyen iceng.
+\v 31 Tonyio oboreng orumu cio noo kuna lofwonuno ko kuna lofworo itik ko iceng rumuno tik lo daha. Ojo inyi diho iceng, “ifwonu lohifwo lobo faji na ngohitongo ohoi ake ojir kirumunore ki yoma gaa”.
+\v 32 Oto iceng ko fworo ake to tigol faji na ipolo.
+\v 33 Ati becek kuna lo deu iceng ofworo loheru iceng ko ki fejaroti to kejuha to kangite pili ofwo ogoru lu faji lo loro inyi ketemoni iyo iceng.
+\v 34 Kologoru Yesu odeu ilulung na hitok, oto kisa inief inyi to iceng tonyo ori iceng iya kera kuna loruhi katibalani, oto icak kitiyena iceng sangite becek
+\p
+\v 35 To na tik orumu locok kolong oto jayona kunenge ofwonu diho inyi ojimi, “opolo ene faji manyu lolo kolong.
+\v 36 Ifuhe kuno cio ingohi to fwori kangite kuna lo ngoni ene kof orumuni tohi lodaha”
+\p
+\v 37 Ati inyahahi inyi ojo, “icwarat iceng lobo tohi lodaha,” ojo iceng diho inyi, “mucara lo tungani to ofahin mietauni lo tum ki nyanga daha diho kuno cio. Ojir ohoi ki dumu kuna robia fad kinyangare mugati diho iceng?”
+\p
+\v 38 Itifi inyi ojo, “baya mugatihin kuna longon iyo ite. I fwo itode”. Kolo rumu iceng oto iyahuni diho inyi ojo, “mugatihin miet ko kayam are”.
+\v 39 Yesu ko rihohino iceng ojo ojir iti tongohini cio to tabani kof kai lo olemo.
+\v 40 Cio ko kitongo to tabani kulo mia ko kulo keek miet.
+\v 41 Oto inyi odumu kuna mugatihin miet ko kayam are, ode iya kai ico kwama diho lobanga ko ki bebenya mugatihin ico jayona kunenge okorahi cio. Okorahi manyu kuna kayam are diho cio fad.
+\v 42 Onya iceng fad imoneho.
+\v 43 Oto jayona itutufu otonge kulo mugatihin ko kayam ifut aduhuhin tomon ko are.
+\v 44 Wel lo cio kuna lo nyia ara alif miet
+\p
+\v 45 Deu deu Yesu ko rihohino jayona kunenge ojo ojir irwohi tigol orangari iya Betesaida, orihe inyi ociha ilulung.
+\v 46 Kolongerihi inyi iceng oto irwok kai lo donge ki lifa.
+\v 47 Kololotu kurou, longon tigol kiji lo nam, otong inyi ake tode.
+\v 48 Odeu inyi jayona ogilahino kiguro tigol tonyo otany iceng kati lo kiyoma. To tik ongon lo karwe, olo inyi diho iceng olotita kai lo kifi. Omana inyi galaru iceng.
+\v 49 Ati kolodeu iceng inyi olotita to kai lo nam, ibunyahini ojo okorif igore iceng,
+\v 50 tonyo odeu iceng inyi ko bangun. Deu deu inyi ko tenya diho iceng ojo. “Itigoloti taulo! Nan kebang”.
+\v 51 Inyi ko kirwohohin tigol ko iceng kiyoma ko kicung. Iceng ko kipany bebe.
+\v 52 Tonyio ida iceng iniang tenya lo kuna mugatihin ogoli taulo kuneiceng.
+\p
+\v 53 Kolorang iceng nam ko kiculohinoti Genesaret ko ki tiwoitahino tigo ija.
+\v 54 Langun iceng ki culuno to tigol oheru cio Yesu.
+\v 55 Ko kifejaroti na kof fad ko tingunoti kamwayak faji na loning iceng ojo ongon inyi ija.
+\v 56 Ati fajihit fad kuna lolo inyi katwa lo kangite kode mwang itigetihi iceng kamwayak fajihi kulo cuhi ileliati diho inyi ojo ingohi totiri kileng kutuk lo kyela nenge ko cio fad kuna lotir inyi, ko furioro.
+\c 7
+\cl Kingutit 7
+\p
+\v 1 Parisihin ko kude katiyenak kulo cik kuna lofwonu to Jerusalem ifurunoti iriti Yesu oto
+\v 2 Odeu kude to kiji lo jayonak kulo Yesu odahati to kac kuna iboti jimitan ida ilali iya na lowahare itidwar neiceng.
+\v 3 (Tonyo parisihin fad ko cio kulo Judaya pili ida odahati many ka lilali kac iya na longonore iyo itidwar lo lohitwaha kuneiceng.
+\v 4 Kolo fwonuni to cuk ida odahaiti many ilalati, ijifitati manyu itidwari kuna kude iya ki lala lo kubayahin, sahani ko sangite kulo kifi)
+\v 5 Oto parisihin ko katiyenak kulo cik itifi Yesu ojo, “nyo jayona kunino ida ijifita itidwari kulo lohitwaha, ilany iceng daha to kac kuna iboti?
+\p
+\v 6 Inyahahi inyi ojo, “Otenu Isaia kimoca to ite na ligerore ojo, Kibang kuno cio nan to kutuhe kuneiceng.
+\q
+\v 7 Ati taulo kuneiceng olomaha diho nan kiworati nan arus Itongo kitiyena neiceng ara cihicihi Kuna litiyena cio.
+\v 8 Lilahahi ite cihicihi kulo lobanga, irich dong itidwari kulo cio.
+\v 9 Oto ojo diho iceng, “ingon ite ko kikoi lo genyun lo kitiririo cihicihi kulo lobanga ojir iricare kitidwariti kuningi”.
+\v 10 Tonyo ojo Moses tobang munyi ko ngutingi manyu “kalific lobo tungani monye kode ngotenge many ifadari”.
+\v 11 Ati ijo ite kolojo tungani diho monye ko ngotenge “tohi na adi nga lwahare nan isi ara korban (jimitan kicwara na lolahini diho lobanga),
+\v 12 ida dong inyi otum olwak monye kode ngotenge.
+\v 13 Tona itikaj ite tenya lo lobanga to rican itidwari kuningi kuna litiyena ite kotiang fad. Manyu itiyo ite sangite kuna iborengi lori ko kuna.
+\v 14 Ari ilolongu Yesu ilulung diho inyi oto ojo, “kining nan ite fad manyu iniangata ene.
+\v 15 Oru lobo tohi to oleng lotum kitibota tungani to loro katwa nenge. Ati tohi na lorutu to katwa lo tungani lo tum kitibota inyi.
+\v 16 Na longon ko kiyoha kulo ningo ingohi toning.
+\v 17 Langun longerihi inyi ilulung orute kaji itifi jayona kunenge inyi fotiri lone kitisirani.
+\v 18 Itifi inyi iceng ojo, “idataruha ite? Ida ite ideu jimitan tohi na lorute ken lo tungani to oleng ida otum kitibota inyi?
+\v 19 Tonyo ida olo tau nenge ati kocehe olo oringe iya oleng to ken nenge”. (To jimitan ji itinyu Yesu dahidahi pili)
+\v 20 Osodoro inyi ojo, “tohi na lolotu to katwa lotungani inyi lotum kitibota inyi”.
+\v 21 Tonyo to katwa lo tau lo tungani ofwonu tic lo somun, koko, kifada, tic lo lomuna,
+\v 22 kingaru, kisaswo, kitinononga, fajaru, okaine, kitidara ko dataru.
+\v 23 Kuno ticitici irohori fad ofwonu to katwa lo tungani iceng litibota cio.
+\p
+\v 24 Ongerihi Yesu na faji ko loro kof loTaya olo orute kaji na lida owak tungani oyen ngonun nenge ija. Ati ida inyi itweru kiduha.
+\v 25 To dede ningon jimitan ongon inyinji lobo ngorwani na lo daha lodonyok kito nenge ko lotuno urohino ketemoni nenge.
+\v 26 Ara afa nu ngorwani lo Grik na lotomonuni to Siria Poenicia. Ilelia inyi ojo ojir Yesu ifuhe lodonyok to ken lokito kononi nenge.
+\v 27 Yesu ko rihohino inyi ojo, “ingohi re tee tonya daha imoneho, tonyo ida ocam dumuno daha lo tee ibirohini diho ikurieho kuneiceng”.
+\p
+\v 28 Inyahahi inyi ojo; “Ibo lahitok oto odaha manyu ikureho finyu finyu kuna lodounita to fotiri lo meja lo tee”
+\p
+\v 29 Oto orihohi inyi ojo, “to na kinyahuno lo tenya nino, itweru isi ilo longerihi lodonyok kito nino”.
+\v 30 Olo inyi kang orumu kito nenge ogeto lagere, lofwo lodonyok to ken
+\p
+\v 31 Yesu ko ngerihino kof lo Taya ko loro ara Sidon iya nam lo Galilea ko ringaru kof lo Dekapolis.
+\v 32 Tija iyauno cio kude diho inyi tungani na ituho ida many otenya ilifa iceng ojo ojir inyi ofik kana nenge ken lo na tungani.
+\v 33 Langun li yaru inyi na tungani kalele to kiji lo ilulung, Yesu kofihahino kafiela kunenge kiyoha kulo na tungani.
+\v 34 Inyi ko deya kai oto hati igore no ojo iyo inyi “Ephphatha” (jimitan “tongajaru”).
+\v 35 Tona kiyoha kulo na tungani ko ngajaru, ngadief nenge ko laha icak manyu tenya ara na inyu
+\p
+\v 36 Ocik Yesu iceng ojo ojir ida orihohini lobo tungani. Ati kileng ngocihi jii oto iceng osodoro tenya to inyi.
+\v 37 Oto cio ibularu ko kipany. Oto ojimi “litii inyi sangite fad ara na ijir. Ico inyi katuhok oning ko kuna itora ngadiefo otenya
+\c 8
+\cl Kingutit 8
+\p
+\v 1 To kuna farihin ifuruno ilulung lobo hitok. To na lorujore iceng tohi lo daha, ilolongu Yesu jayona kunenge iyo inyi orihohi iceng ojo,
+\v 2 “omehino kuno cio diho nan; litongi ko nan farihin uni oru ko tohi na lonyai.
+\v 3 Kala cule nan iceng kangite kuneiceng odaha kinga otumiti urorita to kikoi, tonyo ofwonu kude to fajihit kuna ilomaha”.
+\p
+\v 4 Ifotu jayona kunenge ojo, “aji tone faji ipolo ngohirumunore daha na ngotum kuno cio ilulung iya kuno?”
+\p
+\v 5 Itifi yesu iceng ojo baya mugati kuna litehita ite? Inyahahi iceng ojo, “mietare”.
+\v 6 Orihohi inyi ojo ojir itongoti kof. Kolodumu inyi kuna mugatihin mietare ko kicwara kwama, ibebeny inyi ko kicwara jayona kunenge okorahi cio oto iceng itii iya na.
+\v 7 Orumu manyu iceng ongon ko kayam kude sidiha kuting. Ico inyi kwama manyu to iceng ko ki cwara jayona kunenge ojir okor diho cio.
+\v 8 Onya cio many imoneho. To kifwongi itutufu jayona aduhuhin metare kulo otonge.
+\v 9 Otum cio rei alif ongon kuna longoni, langun litisara inyi iceng.
+\v 10 Inyi ko kirwoho tigol ko jayona kunenge ko fworoti ngati lo Dalmanusa
+\p
+\v 11 Ofwonu parisayohin icahi kitifia Yesu lo tema inyi itifia iceng inyi kitotorita to kai.
+\v 12 Itudita Yesu to tau bebe ojo, “nyio itifia ene kofiangiti kitotorita lo tangu?” ahirihohi ite tenya lo dede oru lobo kitotorita li cori inyi.
+\v 13 Ko ngerihino iceng orute katwa lo tigol ko rangaru tode angati.
+\p
+\v 14 Loluhuhi jayona kiyauno mugati ati lobito hilong na longon ko iceng katwa lo tigol.
+\v 15 Ocik Yesu iceng ojo, “itogeny iririati ibula kulo Parisihin ko kulo Erod”.
+\p
+\v 16 Orij iceng ene tenya ake ake ojo, “ ara ene tenya to rujon lo mugati”.
+\p
+\v 17 Iya na loyenare yesu rija lo tenya neiceng oto itifi iceng ojo, “nyio itenya ite tenya lo rujon lo mugati? Itigoli taulo kuningi?”
+\v 18 
+\v 19 Itehita ite konyeha ati ida ideya ko kiyoha ida iningo? Manyu s litutufu ite?” inyahahi iceng ojo, “tomon ko are”............
+\p
+\v 20 “Ko lafar labebenyare nan kulafa mietare to cio alif ongon, baya baya aduhuhin kulo otonge kulafa litutufu ite?” Inyahahi iceng ojo “mietare”.
+\p
+\v 21 Ojo diho iceng, “orihe ite ida iniang?
+\p
+\v 22 Ofwonu iceng Betsaida oto kude cio iyauno tungani ka ngodoni oto ileliati ojo ojir Yesu otir inyi.
+\v 23 Inyi ko kiniefa na kangodoni to kana orihe oleng to kang hatwa, langun lomitahi inyi kamilak konyek kulo na tungani ko fiha kac kunenge ken lo na kangodoni itifi Yesu inyi ojo, “Ideya isi lobo tohi?”
+\p
+\v 24 Ode inyi kai ojo, “adeya nan cio ori iya canitok olotitati”.
+\p
+\v 25 Ari ofic Yesu kac kunenge konyek kulo na tungani oto konyeha kunenge ongaja oitu deya nenge ko deya sangite fad ara na inyu.
+\v 26 Ifuhe Yesu inyi kang ojo, “kelo katwa lokang”.
+\p
+\v 27 Ofwo oho Yesu ko jayona kunenge kangite kuna lo ngon Cesaria Pilipi. Itifi inyi iceng to kikoi ojo, “Ojo re cio nan ngai?
+\p
+\v 28 Inyahahi iceng ojo, “ojo kude Jon kabatisani, kude ojo Elia orihe manyu kude ojo lobito iyo kamocak”.
+\p
+\v 29 Itifi ojo, “adi ite? ijo ite nan ngai?” Inyahahi Petero ojo, “isi kristo”.
+\v 30 Ocik Yesu iceng ojo ojir ida orihohini lobo tungani to inyi.
+\p
+\v 31 Icak dong inyi ki tiyena iceng ojo, ojir kito lotungani orumu kidak bebe, manyu oberu lohitwaha, kadwarak kuna hitoha ko katiyenak kulo cik inyi. ojir manyu ifadari inyi ati to kifongi lo farihin uni owaru.
+\v 32 Otenya inyi olwehi ene tenya oto Petero ko rihoro inyi kalele icak kiryenga inyi.
+\v 33 Ati kolongolo Yesu odeya jayona kunenge, iryeng inyi Petero ojo, “Ilo kifwongi nei sitan! Ida isi itehita to kwe nino sangite kulo Lobanga ati sangite kulo cio.
+\v 34 Oto ilolongu ilulung diho inyi ara lobito ko jayona kunenge ojo, “Kololotuno tungani omot nei ojir oberu ken nenge ake ake, oting kuruce nenge kijifu nan.
+\v 35 Tonyo tungani na lowak rica warun nenge itiri mute ati tungani na litiri warun nenge to nan to tenya lo layomit na ijir oricahi mute.
+\v 36 Nyo lo jir iyo tungani kolorumu kof fad ati itiri okorif nenge?
+\v 37 Kode nyio ngico tungani otobore okorif nenge?
+\v 38 Kalinief iriri tungani to nan kode to tenya nei iyo ene kofiangiti lo katiyok kulo lomuna ko kapalak. Inief manyu mute iriri kito lotungani to inyi kololotu to deyo lapa nenge ko malaikahin kuna inyuji.
+\c 9
+\cl Kingutit 9
+\p
+\v 1 Oto ojo diho iceng, “Ahirihohi ite tenya lo dede, kude kuna lowoita ene ida mute imangi wei orihe ida lodeuni okabwe lo Lobanga olotu to golun”.
+\p
+\v 2 To korwong lo farihin ile, odumu Yesu Petero, Jems ko Jon ilihari ko inyi orihe inyi iceng kai lo donge na ikarit, faji na lotong iceng ake. Tinya ibeloro inyi to ketemoni neiceng.
+\v 3 Oto kyelani kunenge okweri ara na limedehi, okweri kwerun na ngida lobo tungani tokof ngo tum kilala iceng.
+\v 4 Tinya oboto to ketemoni neiceng Elia ko Moses otenyati ko Yesu.
+\v 5 Ojo Petero diho Yesu “Rabbi” (katiyenani) ojir diho ohoi kitongo ene. Ingohi kitak tuhuno uni – lo bito lo Moses ko lo bito lo Elia.
+\v 6 (ida orumu inyi oyen tohi na ngateny inyi, orumu iceng obangi noo)
+\p
+\v 7 Olo idis olotu imuhe iceng, oto olotu ogoro to idis ojo, “kito nei ene na lamaru nan.
+\v 8 Itining inyi”. Deu deu ojo iceng ongongolita ida iceng odeu lobo tungani Yesu ake.
+\p
+\v 9 Kliculita iceng ofwonunoti to donge, ocik Yesu iceng bebe ojir ida orihohini lobotungani tohi na lodeu iceng many kolo waru kito lo tungani to kiji lo kaweyak.
+\v 10 Oricahi iceng na tenya taulo kuneiceng igugumati nyo lojimi, “warun to kiji lo kaweyak”.
+\v 11 Oto iceng itifi inyi ojo, “nyio ojo katiyenak kulo cik ojo ojir Elia re itemu?”
+\p
+\v 12 Inyahahi Yesu ojo, “todede ocam Elia kitemuno ko kinyahuno sangite fad. Nyio hati igero ojo oijr kito lotungani orumu kidak no manyu oberuni?
+\v 13 Ati ahirihohi ite. Lolotu Elia manyu itii iceng ken nenge sangite pili iya na lowahare iceng iya na ligerore to inyi.
+\p
+\v 14 Kolo fwonu iceng diho jayona kuna kude, odeu iceng ilulung nahitok irit iceng ko katiyenak kulo cik itipeha iceng.
+\v 15 Deu deu kolo deu cio Yesu ipanyiti bebe ifejuni kitirico ko fonyo inyi.
+\v 16 Itifi Yesu iceng ojo, “nyio ipeha ite ko iceng?
+\p
+\v 17 Ifotu lobo tungani to kiji lo ilulung ojo, “katiyenani, ayauno nan kito nei diho isi na longon ko okorif na litik inyi ko tenya.
+\v 18 koliniefu inyi ibirohita kof, ifuru lohapoyoh to kutuk, okomo kala kokitigolioro. Ajo nan ojir jayonak kunino ifuhe ene okorif ati ida iceng itweru.
+\p
+\v 19 Inyahahi Yesu ojo, “ite kofiangiti na loru kiruk, many anu mute nan kitongo ko ite? Many anu ca ahidik nan ite? Iyauno kito diho nan”.
+\v 20 Oto iyauni inyi. ojo na okorif odeu Yesu, ko kibirohino na kito kipiho lo ken, ourohino kof ibabalanga, ifuru lohapoyok to kutuk.
+\v 21 Itifi Yesu monye ojo, “many anu afa inyi ori jii?” inyahahi inyi ojo. Many to okisidi.
+\v 22 Ibirohita inyi kimatare kode iyo kifi lo tema kifadaru inyi. Ati kalitweru isi kitiyo lobotohi ide ohoi to kisa ki lwak ohoi.
+\p
+\v 23 Ojo Yesu, “Kalitweru isi? Itweruno sangite fad iyo inyi na liruk”.
+\p
+\v 24 Deu deu monye lo na kito ko jimitan aruk nan, kilwak nan alanyu rujon lo kiruk nei.
+\p
+\v 25 kolodeu Yesu ojo ifejuno ilulung inya, oto iryeng na okorif irohoi ojo, “isi okorif naituho itora ngadief, ahicik isi torutu to ken nenge korihe ite ari”.
+\p
+\v 26 Oto okorif ko kibiro kito itijijik inyi bebe ko rutuno oleng. Oto na kito ko riejun mejo lowei.
+\v 27 Ati ipik Yesu inyi to kana ko kitiwojuno owoita to kejuha.
+\p
+\v 28 Langun lo rutohi Yesu kaji ofwonu jayona kunenge diho inyi lo lit, itifi inyi ojo, “nyio lico ohoi ida kifuhe na okorif?”
+\p
+\v 29 Inyahahi inyi ojo, “orutunita koditi lo ne to kilifa keken”.
+\p
+\v 30 Ongerihi iceng na faji ofwori ara Galilea. Ida orumu Yesu owak lobo tungani oyen faji na longon inyi,
+\v 31 tonyo itiyena orumu inyi jayona kunenge. Ojo diho iceng, “itobohini ca kito lo tungani kac kulo cio. Ifade ca iceng inyi ati to farihin uni owaru.
+\v 32 Ati ida iceng iniang tohi na lotenya inyi jobangiti manyu kitifya inyi lofere nenge.
+\p
+\v 33 Ofwonu iceng Kapernaum kolongon inyi kaji, itifi iceng ojo, “nyio adi ipeha ite to kikoi?
+\v 34 Obuho iceng tonyo tokikoi orumu iceng opeha to jimitan, ngai lobolo ilany.
+\v 35 Kalitongo hino onyi kof, ilolongu Yesu iceng tomon ko are ojo, “kalowak tungani rahun ketemoni ojir inyi ara lo kifongi noo manyu ara karwaani lo kula kude fad”.
+\v 36 Odumu kito na sidi itiwoitahi kiji neiceng. Kiniefa kito tokana nenge oto ojo diho iceng,
+\v 37 “Tungani na lifotu kito iya ene tokarani nei kifotu nan. Manyu na lohifotu nan ida kifotu nan ati na lo hiculu nan”.
+\p
+\v 38 Ojo Jon diho inyi, “katiyenani, kideu ohoi lobo tungani ifuhita lodonyok to karana nino ohoi ko kitiho inyi lonyio ida inyi ara lobito to kiji niyang”.
+\p
+\v 39 Ojo Yesu, “ketik inyi. oru lobo tungani lotum itiyo tangu to karana nei lolotu manyu ca oteny lobo tohi irohoi ken nei”
+\v 40 Tonyio na lida kitiswa ohoi ara niyang.
+\v 41 Ahirihohi ite tenya lo dede, “tungani na lohico isi kubaya lo kifi to karana nei tonyio ira isi lo kristo, ida ca itiri bahacic nenge”.
+\v 42 Manyu kalico tungani lobo to kiji lo kuno sidiha na liruk nan ipal, ocam inyi to kibiroro katwa lo nam ko moru na hitok otora murut nenge.
+\v 43 Kalohico kana isi tongute ibire ojir loro iyo warun to kana lbito ilany loro geena ko kac fad faji na lida kima odunye.
+\v 44  \f + \ft Faji na lida kuruti na lodaha iceng owei, ida manyu kima odunye.  \f*
+\v 45 Manyu kolihico keju nino isi kipal, tongute omayak diho isi loro iyo warun ingura ilany rican kejuha fad kibirohini kimatare.
+\v 46  \f + \ft faji na lida kuruti na lodaha iceng owei ida manyu kima odunye  \f*
+\v 47 Manyu kolohico konyek nino isi kipal, towolohosu ibire, omayak iyo isi rutoro okabwe lo Lolobanga to konyek lobito ilany ngonun ko konyeha are kibirohino kimatare.
+\v 48 Faji na lida kuruti neiceng owei Ida manyu kima itidunyuno”
+\v 49 
+\v 50 Ojir balang, ati kalitiri lemun nenge itweru kinyahahinoti lemun nenge aja? Itongon ko balang kenite kuningi, manyu itongoti ko yomo kiji ningi.
+\c 10
+\cl Kingutit 10
+\p
+\v 1 Ongerihi Yesu na faji ko loro kof lo Judea tode lo jordan. Ari otubuno ilulung lo tunganiti diho inyi ko iya langun litimohu nore inyi itiyen inyi iceng.
+\v 2 Ofwonu kude parisihin laba inyi to kitifia, “iruk cik diho tungani jaha ngorwani nenge?”
+\p
+\v 3 Inyahahi inyi iceng ojo, “ocik Moses ite ojo aja?”
+\p
+\v 4 Ojo iceng, “iruk Moses tungani iger waraga lo jaha ico ngorwani nenge ifuhe inyi”
+\p
+\v 5 Ara to golun lo taulo kuningi igerore Moses diho ite na cik.
+\v 6 Ati to kitera lo duho, oduk Lobanga iceng retoni ko ngorwani
+\q
+\v 7 Tone tenya ongerihi retoni monye ko ngotenge olotu imoraru ko ngorwani nenge,
+\q
+\v 8 ofwonu kuno are ara ken lobito, tona ida dong iceng orihe ara are, lara lobito.
+\v 9 Inyi na tohi na limorihi Lobanga keco tungani okor.
+\p
+\v 10 Kolongon iceng kaji ari, itifi jayona Yesu tone tenya.
+\v 11 Inyahahi inyi ojo, “tungani na lojak ngorwani nenge, oyem lobo ake itii lomuna diho ngorwani nenge.
+\v 12 Manyu kolojak inyi retoni nenge oyemaru kolobo ake itii manyu inyi lomuna.
+\p
+\v 13 Iyauno cio tee kuna sidiha diho Yesu ojo ojir inyi otir iceng, ati iryeng jayona iceng.
+\v 14 kolodeu Yesu jii oto ilongo. Ojo diho iceng, “ingohiti tee tofwonu diho nan ketik tonyio okabwe lo Lobanga ara neiceng lo kuna lori ko kuno”.
+\v 15 Ahirihohi ite tenya lo dede, “tungani na lida ifotu okabwe lo Lobanga iya kito na sidi ida ca orute katwa”.
+\v 16 Oto otingohi tee kac kunenge. Ofik kac kunenge kweci kuneiceng ko kilifahino iceng gum/ kwenyi.
+\p
+\v 17 Kalicak Yesu lotita nenge, ifeju lobo tungani diho ourohino to kunga ketemoni nenge. Ojo diho inyi, “katiyenani naijir, ngatii ba nan nyio ojir arumu warun na lida oru?”
+\p
+\v 18 Inyiahahi Yesu ojo, “nyio ilolongo isi nan ijo ajir. Oru tungani lojir Lobanga keken lojir.
+\v 19 Iyen isi cihicih, kefade ke tii lomuna, kekoko, ke gulihi, ke timumun, tobang munyi ko ngutingi”.
+\p
+\v 20 Otulu inyi ojo, “katiyenani, kuno fad lari nan many to okisidi”.
+\p
+\v 21 Ode Yesu inyi to kimaruno oto ojo diho inyi, “lobito tohi lo ngoromahino diho isi, ilo itilote sangite kunino pili, icwara ka kidahak, ito ca isi iricahi bara nino kai. Dong ou kijif nan”.
+\v 22 Tona ijuho komom lo lerok, ko loro to kitoyo tonyio orumu obara inyi noo.
+\p
+\v 23 Ongolo Yesu ko jimitan iyo jayona kunenge, “golun lo aja iyo kabarani rutoro okabwe lo Lobanga?”
+\v 24 Ipany jayona tenyi tenyi kunenge. Ati ojo Yesu, “tee, ogol noo rutoro okabwe lo Lobanga!
+\v 25 “otanga iyo lonaga rutoro to konek lo libira ilany kabarani rutoro okabwe lo Lobanga”.
+\p
+\v 26 Oto omany dong jayona ipany bebe ko jimitan kiji neiceng ake ake, “ngai ha dong ngotum luaharu?”
+\p
+\v 27 Ode Yesu iceng oto ojo, “diho tungani ida ene itweruno ati idara diho Lobanga. Itweruno sangite fad diho Lobanga”.
+\p
+\v 28 Ojo Petero diho inyi, “lohingohi ohoi sangite fad kijif isi”.
+\p
+\v 29 Ifotu Yesu ojo, “ahirihohi nan ite tenya lo dede, oru lobo tungani longerihi kalenge kode recera kode kanecera, kode apa, kode iyang, kode tee, kode manatak to nan ko to tenya lo layomit na ijir.
+\v 30 lilamute orumu kakeny mia to sangite kuna lingohi inyi to ne kof (kangite, recera, kanecera, iyangico, tee ko manatak manyu ko kiticana) tone kof manyu to kof na lolotuno warun na lo sio.
+\v 31 Ati becek kuna lara ketemok ofwonu ara kulo kifwongi, kulo kifwongi ofwonu ara ketemok”.
+\p
+\v 32 Osodoro iceng lotita neiceng iya Jerusalem ko Yesu itemita manyu ipany jayona no ko kuna lijifita inief bangun. Ari iyaru kuna tomon ko are kalele ko rihohino iceng tohi na loloro kitiihino diho inyi ojo,
+\v 33 “kifworo ohoi many Jerusalem manyu itobohini ca kito lotungani kac kulo kadwarak kulahitoha ko katiyenak kulo cik, ongotohini ca inyi wei manyu iciori inyi diho misiok.
+\v 34 Kuna ca lokwenitare inyi, omitahi inyi kamilak ken, olumi inyi manyu ifadari inyi. to korwong lo farihin uni owaru ca inyi”.
+\p
+\v 35 Oto Jems ko Jon tee kulo Zebedi ofwonu diho inyi, ojimi diho inyi, “katiyenani, kiwak ohoi isi kico ohoi lobo tohi lo kilifa ohoi”.
+\p
+\v 36 Itifi inyi iceng ojo, “iwak ite nan atii nyio diho ite?”
+\p
+\v 37 Inyahahi iceng ojo, “ingoi ohoi mute ki his isi lobito itongo ngati lo iteten nino lobito ikajong mute kalingon isi iyo deyo nino”.
+\p
+\v 38 Ojo Yesu diho iceng, “ida ite iyen tohi na litifia ite. Itweru ite mata kubaya na lamata nan kode itweruni kibatiza ite to kibatiza na lohibatizarehin nan?”
+\p
+\v 39 Ifotu iceng ojo, “kitweru ohoi” ojo Yesu diho iceng; “imat mute ite kubaya na lamata nan manyu kibatizi kibatiza na lohibatizarihin nan.
+\v 40 Ati kitongo iteten kode ikajong nei ida ara nan lacwara. Itongo kuna fajihit ara kulo cio kuna likukumahini to iceng”.
+\v 41 Koloning kuna kude tomon ene tenya, ilongojihini Jems ko Jon.
+\v 42 Ilolongu Yesu iceng fad ojo, “iyen ite jimitan kalanyunok kulo misiok olanyuni cio to golun manyu cio kuna lilolongoti ojo kunahitoha kuneiceng ongon ko twero kweci kuneiceng.
+\v 43 Ati ida ori jii diho ite. Oto hati na lowak rahun lahitok to kiji ningi ojir ara karwaani ningi,
+\v 44 ko na lowak rahun ketemoni ojir ara opii lo kuna kude fad.
+\v 45 Tonyo kileng kito lotungani ida afa olotu ojo ojir kirwaahini ati kirwaa ko ki cwara warun nenge ara kitilahit lo cio fad.
+\p
+\v 46 Oto ofwonuni Jeriko. Koloringaru Yesu ko jayona kunenge ara lobito ko ilulung to kang lo Jeriko, lobo tungani kangodoni Bartimayo (jimitan kito lo Timayo) orumu itongo kalele lo kikoi ililifita.
+\v 47 Koloning ojo Yesu lo Nazaret na loringaru, icak inyi kigorita ojo, “Yesu kito lo David kide nan to kisa”.
+\p
+\v 48 Iryeng cio becek inyi ojo ojir obuho, ati igore inyi bebee, “kito lo David kide nan to kisa”.
+\p
+\v 49 Owoita Yesu ojo, “ilolonguti inyi” oto ilolonguni kangodoni “idonyo tau, towoju, kilolongo isi”
+\v 50 Oto ibire kyela nenge kimuhi ko wojuno sel ko lotuno diho Yesu.
+\p
+\v 51 Itifi Yesu inyi ojo, “iwak isi nan atii nyio diho isi?” Ojo lerok kangodoni, “katiyenani awak nan deya”
+\p
+\v 52 ojo Yesu, “ilo, lohitifurie kiruk nino isi”. Deu deu konyeha ko kwenyun.
+\c 11
+\cl Kingutit 11
+\p
+\v 1 Longun lonyiharu iceng Jerusalem logoruni Betapeg ko Beteni iyo donge lo Olive, ocule Yesu jayona kunenge are.
+\v 2 Orihohi iceng ojo, “ifwo na kang ketemoni ningi, orihe ite irutoro, irumu ca ite kito lo sigiria na lorihe tongani ida lirwok otora. Itolahu iyauno ene.
+\v 3 Kalohitifi lobo tungani ite ojo, “nyio itiyo ite ji?” itorihohiti inyi ijo “owak lahitok inyi” oto ca inyi ko lahahin deu.
+\p
+\v 4 Ofwo iceng orumu kito lo sigiria otora oleng onyiha agwala lo kaji. Kololaha iceng inyi.
+\v 5 Itifi kude cio iceng ojo, “nyio itiyo ite? Ilaha kito lo sigiria?”
+\v 6 Inyahahi iceng iya na lorihohinore Yesu iceng. Kuna cio ko lahahino iceng ofwori.
+\v 7 Kaliyauno iceng kito lo sigiria diho Yesu ibirohini kyelani kuneiceng kai nenge, inyi ko kitongohino kai nenge.
+\v 8 Cio becek ofetahini kyelani kuneiceng kikoi kude ogitu tanitanihin kulo canitok ofetihini kikoi.
+\v 9 Cio kuna litemita ko kuna longon kifwongi ko ki gororo, Osana.
+\q
+\v 10 Ongon ko gum na lolotu to karana lo Lahitok. Ongon ko gum okabwe na lolotuno to apa niyang David
+\p
+\v 11 OruteYesu Jerusalem ko loro kaji lo Lobanga. Ode inyi sangite fad to kajihit ati tonyo orumu lobolo kurou, inyi ko loro iya Beteni faji na logeto inyi ko jayona kunenge tomon ko are.
+\v 12 Kiwanyi nenge kolo loro Yesu to Beteni orumu kinga odaha inyi.
+\v 13 Kolodeu bale lobo litik kalele lo kikoi olo inyi deya ngahi kude ija. Kolo goru fotiri lo ciani, orumu oru lobo tohi bene keken orumu orihe ida ara ofahin kuna lodorare buleco.
+\v 14 Inyi ko jimitan iyo na ciani, “keco lobo tungani orihe onyia ngak kunino”. Manyu oring jayona kunenge.
+\p
+\v 15 Goruno Jerusalem, orute Yesu kaji lo Lobanga icak kifuhita cio katiotok ko kanyangak tija. Iturubuk mejahin kulo katobok kulo robia ko segeri kulo katilotok kulo kurihin.
+\v 16 Ida manyu iruk lobo tungani ongotoro ara kaji lo Lobanga ko sangite kulo kitiloto.
+\v 17 Manyu na litiyenare iceng ojo, “Ida igero ojoIlolongoti ca kaji nei ojo Kaji lo kilifa lo kofikofi fad?” Ati litirak ite ara kunom lo kabelak”.
+\p
+\v 18 Kadwarak kunahitoha ko katiyenak kulo cik koloning na tenya, icahi tahita kikoi lo kifadaru inyi tonyio obang iceng inyi tona lipanyare ilulung kitiyena nenge.
+\v 19 Kololotu kurou ofwo ieng to Jerusalem.
+\p
+\v 20 Kiwanyi kolofworo iceng, odeuni bule linorie manyu kto dereda.
+\v 21 Ibuhu Petero ko jimitan diho Yesu katiyenani tode. Langole ciani litic isi linorie.
+\p
+\v 22 Ojo Yesu diho iceng, “Itongon ko kiruk iyo Lobanga.
+\v 23 Ahirihohi ite tenya lo dede, kolojo tungani iyo ene donge. Ilo ibiroro katwa lo nam ida ikukuya to tau nenge ati iruk jimitan itiihino ca na tohi lateny inyi, itiihini ca diho inyi
+\v 24 Tona ahirihohi nan ite, tohi fad na litifia isi iyo kilifa iruho jimitan lirumu isi oto ca ara nino.
+\v 25 Manyu kalilifa isi, kalipal lobo tungani diho isi, tolau inyi, ojir Apa nino na longon kai kilau isi to palipali kunino.
+\v 26 Ati kalida ite ilaunita kipalipali kulo cio kude, ida manyu ca Apa ningi na longon kai olau kipalipali kuningi]
+\p
+\v 27 Oto ogoruni Jerusalem ari, ojo orihe Yesu olot sita lo kaji lo Lobanga, kadwarak kuna hitoha, katiyenak kulo cik ko lohitwaha ko fwonuno diho inyi.
+\v 28 Itifi iceng inyi ojo, “tani twero itiyore isi kuno sangite? Ngai lohico isi na twero?”
+\p
+\v 29 Inyahahi Yesu iceng ojo, “Ahitifi manyu nan ite kitifita lobito. Kinyahahi nan, oco ca nan manyu ahirihohi ite twero na latiyore nan kuno sangite.
+\v 30 Kibatisa lo Jon olotu to kai kode olotu iyo cio? Kiruhohiti nan”.
+\v 31 Orij iceng to kiji neiceng ojo, “kolohijo olotu to kai oto ca itifia ojo, nyio hati afa ite ida iruk tenya nenge? 32 Ojo manyu kolohijo olotu iyo cio,… (Obang manyu iceng cio tonyio oyen afa cio ojo Jon kamocitani)”.
+\v 32 Tona inyahi iceng Yesu ojo, “ida ohoi kiyen”.
+\v 33 Ojo Yesu, ida manyu nan ahitulohi ite twero na latiyore nan kuno sangite.
+\c 12
+\cl Kingutit 12
+\p
+\v 1 Icak inyi tenya ko iceng to kitisirani; “ Itibul afa lobo tungani mana lo vino nenge oduhohi kiwata iric, obok tula na lonyonarihin vino ko kifaha lobele. Ko kitipangahino mana nenge diho kude karemok ko loro owele na iloma.
+\v 2 Langun lodo mana, ocule karwaani nenge lo loro kiyamaru kude ngak to mana nenge.
+\v 3 Ati iniefuni na karwaani, olumi ko ki fuhari oite to kac.
+\v 4 Olotu ocule lobo karwaani ari diho iceng, ko bohoti ene tungani kwe itii inyi na irohoi.
+\v 5 Olotu ocule lobo ari ofwori na ifadari. Ocule olohei kulo karwaak kunenge olumi kude, kude ifadari.
+\v 6 Otong dong inyi ko tungani lobito hilong na ngocule inyi, kito nenge na limaru inyi bebee. Ocule inyi to kifwongi tur, ibuha ojo, “obangiti ca kito nei”.
+\p
+\v 7 Ati ojo kapangak ake ake, “kalunyoni ene, ifwonu ngafadeti inyi mana ko rahun niyang”.
+\v 8 Tona ko dumunoti inyi ko kifadaru ibirori oleng to mana katwa.
+\v 9 Nyio ca itii monye lo mana? Olotu ca inyi ifade kuna kapangak ko kicorihino mana nenge diho cio kude ake.
+\v 10 Ida ite iken ene kigerit; “moru na loberu kaduhok
+\q
+\v 11 Lolotu ara moru lo wel. Lahitok litii ene Oto odwaru to Konyeha kuniyang?
+\p
+\v 12 Oto iceng otak kikoi lo kiniefa Yesu tonyio oyen iceng ojo oteny inyi ene kitisirani kenite kuneiceng. Ati orumu iceng obang ilulung, tona kongerihinoti inyi ko fworoti
+\p
+\v 13 To kifwongi ocule iceng kude parisayohin ko cio kulo Erod iyo Yesu lokiniefuno inyi to tenya nenge.
+\v 14 Owonu iceng diho inyi ojo, “katiyenani, kiyen ohoi jimitan isi tungani na lityo tenya lo dede. Na loru tungani lohiti gere isi tonyo ida isi ifik tau iyo iceng, ati itiyena kikoi lo Lobanga to dede. Obehi sofo lo mocoro diho Cesar kode ida? Owak ohoi kisof kode ida kisof?
+\p
+\v 15 Ati orumu Yesu loyen loha neiceng ojo, “nyio ki loha ite nan? Iyau robiati ba ade nan”
+\v 16 Iyauno iceng robiati oto inyi itifi iceng ojo, “longai ene rijori ko kigero tone robiati?” inyahahi iceng ojo “lo Cesar”.
+\p
+\v 17 Yesu ko jimitan diho icieng, I cwarata Cesar sangite kulo Cesar. Ico Lobanga sangite kulo Lobanga. Oto iceng ipany bebe.
+\p
+\v 18 Oto Sadusihin kuna lojo oru kibuhuno ofwonu diho inyi ko kitifia ojo,
+\v 19 “katiyenani iger afa Moses diho ohoi ojo, kolowei rece lo tungani ongerihi ngorwani oru tee ojir na tungani ojung na ngorwani otomonu tee kulo lokaferoni.
+\v 20 Ati ongon afa recera mietare. Oyema ketemoni owei orutee.
+\v 21 Olotu rece na lijifita inyi ojung na ngorwani ati olotu manyu owei oru tee, ori manyu ji iyo louni.
+\v 22 Icieng mietare fad oru tee kuna lotomonuni. Olotu ngorwani owei lohicungi.
+\v 23 Mute to kibuhuno ara inyi ngorwani lo ngai iya na loyemaru inyi ko icieng mietare fad?
+\p
+\v 24 Inyahahi Yesu ojo, “ida ba ite igere tina lilunyare ite igeriti. Kode golun lo Lobanga?
+\v 25 kalibuhu kaweyak ida mute orihe oyemati kode itiyemati. Ori mute iceng iya malaikahin to kai
+\v 26 Adi to tenya lo kaweyak ida ite liken buk lo Moses to tim na icura. Na lojimitare Lobanga diho inyi, nan Lobanga lo Abram, Lobanga lo Isaca ko Lobanga lo Jakob.
+\v 27 Ida inyi ara Lobanga lo kaweyak ati lo kawarak. I gere ite noo.
+\p
+\v 28 Lobito to kiji lo katiyenak kulo cik, lolotu iceng orumu opeha. Kolodeu ojo lico Yesu iceng kifotit na ijir, oto itifi inyi ojo, “to cihicihi fad ani logol ilany kunakude”.
+\p
+\v 29 Inyahahi Yesu ojo, “na logol ilany inyi ene. Toning Isirael, Lahitok Lobanga niyang Lahitok ara lobito.
+\v 30 Imaru Lahitok Lobanga nino to tau nino fad, to warun nino fad, to kibuha nino fad ko to golun nino fad.
+\v 31 Lo are nenge ene; imaru loriehat nino iya ken nino. Oru lobo cik lobolo ilany kuno”
+\p
+\v 32 Inyahahi na tungani inyi ojo, “iteny isi otoc katiyenani. Iteny isi ara na ibehi ijo ara Lobanga lobito manyu oru lobo ati inyi ake,
+\v 33 kimaruno inyi to tau nino fad, to kibuha nino fad ko to golun nino fad ko kimaruno loriehat nino iya ken nino ogol ilany kikumi ko kicorita fad”.
+\p
+\v 34 Kolodeu Yesu jimitan inyahahi inyi to genyun, ko jimitan diho inyi, “ida isi iloma to okabwe lo Lobanga”
+\p
+\v 35 Kalitiyena Yesu to kaji lo Lobanga itifi ojo, “Aja katiyenak kulo cik ojo ara kristo kito lo David?”
+\v 36 David tonen loteny to okorif na inyu ojo, Ojo Lahitok diho Lahitok nei; “itongo to iteten nei manyu afihahi nan Merok kunino kejuha kunino”.
+\v 37 David token lilolong inyi ojo Lahitok. Aja hati manyu inyi ara kito lo David? Oningo cio kuna iborengi inyi to kwama
+\p
+\v 38 Kalitiyena inyi iceng, ojo Yesu, “Iririati katiyenak kulo cik, okwaama iceng kingalita to kanyihin (kyelani) kuna ikariti ojir kifonyoti to cuk,
+\v 39 ko kitongo iyo segeri kun lobang cio to lotubarihin ko fajihit kuna lobang cio to karamahin.
+\v 40 Itimumuna iceng kajihit kulo lafuseritohin oto hati ilifati kilifiti kuna ikariti, koditi lo kuna cio iticani mute tona igol
+\p
+\v 41 Itongohino Yesu isiran ko faji na libirorihin kicoriti oto odeya ilulung ibiro robia sanduk lo kaji lo Lobanga. Kabarak becek ibirohi robia kuna iborengi.
+\v 42 Ati olotu lobo lafuserito kakidahani ibirohi kude girisi mwala sidiha are kuna lotum lobito iyo tomon lo robiati.
+\v 43 Kalilolongu jayona kunenge diho inyi, ojo Yesu ahirihohi ite tenya lo dede ene lafuserito kakidahani lofik robia oboreng ilany cio pili.
+\v 44 Ofik cio kuna kude itetem a ibariti kuneiceng ati inyi to kikidak nenge ofik fad kuna ji ngifitare inyi ken nenge.
+\c 13
+\cl Kingutit 13
+\p
+\v 1 Kolongerihino Yesu kaji lo Lobanga, ojo lobito to kiji lo jayona kunenge diho inyi; “ tode katiyenani borohojun lo kuno morutok ko dwarujon lo ene kaji”.
+\p
+\v 2 Ifotu Yesu ojo, “Ideya ite kuno kajihit hitoha oru mute lobo moru bito longerihini icodoho kai lo kaletoni, ibiruni mute fad kof”.
+\p
+\v 3 Kalitongo Yesu donge lo oliv na lisiran ko kaji lo Lolobanga, itifi Petero, Jems, Jon ko Andru inyi lolit.
+\v 4 “kirihohi ba ohoi anu mute itiihino kuno sangite? Manyu nyio mute litotoro jimitan lonyiha kuno tenyi tenyi itifuti?”
+\p
+\v 5 Ojo Yesu diho iceng, “Iririati keco lobo tungani kitinonong ite.
+\v 6 Oborengi kuna mute to karani nei ojo “inyi nan oto mute itinonong cio becek
+\v 7 kalining ite remiremi ko tenyi tenyi kuna liyauni to rem, kerienya, itihino ca kuno sangite ati orihe lohicungi olotuno.
+\v 8 Orem ca kof ko kof, okabwe ko okabwe. Ongon ca otira fajihit becek ko kingaco. Ori kuno iya kiteri lo mejun lo otomone.
+\p
+\v 9 Manyu ite itigeny. Kiyauni mute ite ketemoni lo lokihohin manyu kilumi to lotubarihin. Tona iwoita mute ite ketemoni lo govunahin ko kabuno ara sadeni diho iceng.
+\v 10 Manyu ojir ititimi jiri ofikofi fad
+\v 11 Ka lohiniefi isi lobo kiyauni kifura, keudo jimitan alo ca ateny nyio, toteny tohi na lohicori isi tona tik tonyio ida ara isi litenya ati okorif na inyu.
+\v 12 Itob ca rece rece ifadari manyu apaico kito nenge. Itiremo mute tee katomonok kuneiceng ico ifadari.
+\v 13 Cio fad kiberu ca ite to nan ati tungani na loweita odik manyu lohicungi olwaharu.
+\p
+\v 14 Kalideu ite tohi lo itidwar na iyeyer owoita faji na ocam to inyi, -ingohi kakenani iniang- tona ingohi cio kulo Judea ite iya dongeco.
+\v 15 Ingohi na longon kai lo kaji ida iculoro kode orute kaji dumu no lobo tohi to katwa,
+\v 16 keco tungani na longon mana ojo ayamaru kyela nenge to kang
+\v 17 Manyu ngorwo kafongak ko katinahak lobolo kidak neiceng ilany!
+\v 18 Ilifati jimitan ida ene tenya itiihino furat,
+\v 19 tonyo ara mute kunu faritin kilo kidak na lida ori kolobo many tolohicahi lo Lobanga duho kof many lufar manyu oru mute to kifwongi lo na.
+\v 20 Ngida Lahitok itisuk kunu faritin, ngoru lobo tingani lo lwahuno (lo fur). Ati to cio kuna lonyumu inyi, litisuk inyi kunu faritin.
+\v 21 Kunu faritin kolojo tungani, ‘tode, kristo ene kode tode inyi nu keruk,
+\v 22 tonyo ofwonu ca kristohin kuna italeri ko kamocak kuna italeriti kitotorita ko tanguhin becek ojir kitinonong ko cio kuna lonyumuni kalitweruno.
+\v 23 Tona itogeny. Lahirihohi nan ite kuno tenyi tenyi berien.
+\p
+\v 24 Ati ko kunu faritin lijifita na kida hitok. Irwohe mute kolong tiik Manyu ida ofa icwara wangun nenge.
+\q
+\v 25 Oruruno mute kanger to kai ko kuna longon Kai fad itinieniengi.
+\v 26 To kunu faritin odeu mute cio kito lo tungani to idis to golun ko deyo.
+\v 27 Oto ko cularu malaika kunenge kitutuba cio kuna lonyumuni to ikuditi ongon kulo kof many to lohicungi lo kof many lohicungi lo kai.
+\p
+\v 28 Itirumu ene kitiyena iyo ciani lo bule. Kalideu licef tanitani lolit bene iyen ijo lonyiha kamieu.
+\v 29 Iya na, kalideu ite kuno sangite itiihino, itoyen jimitan lonyiha lohicungi lo kof lo ngon agwala tang.
+\v 30 Ahirihohi ite tenya lodede ida ca ene kofiangiti oring orihe kuno sangite litiihino.
+\v 31 Kai ko kof oring mute ati tenya nei ida oring.
+\v 32 Oru tungani loyen na far kode tik, kileng malaikahin to kai kode kito Apa keken.
+\p
+\v 33 Itogeny, iririati ida ite iyen anu olotuno na far.
+\v 34 Ori iya tungani na loloro; ongerihi inyi kaji nenge ko fiha karwaak kunenge lobito lobito ko tic nenge. Orihohi hati na lo ngon agwala ojo iriria.
+\v 35 Tona iririati tonyio ida ite iyen far na lo lotunore monye lo kaji. Kode kurou kode tuk lo karwe, kode to kikok lo ikokori kode lonyiha wangun.
+\v 36 Kolorunyuno keco kirumahi isi igetoro.
+\v 37 Tohi na lahirihohi nan ite, arihohi cio fad. Iririati!
+\c 14
+\cl Kingutit 14
+\p
+\v 1 Far lo Paska ko far lo mugatihin kuna lida ilii to imula orumu lotong farihin are keken oto kadearak kuna hitoha ko katiyenak kulo cik otak kikoi lo kiniefuno Yesu to genyun ko kifadaru inyi.
+\v 2 Ojo iceng, ida ha ara to karama oto ca cio imomware.
+\p
+\v 3 Kolongon Yesu Beteni orumu odahati kaji lo lobo tungani lobara Saimon lo talulu, olotu lobo ngorwani ko kutuba lo ngoroni na iur noo na igol wel nenge. Oto inyi ko bara kutuba nenge ko ki juho hino na ngoroni kwe lo Yesu.
+\v 4 Kude kuna longoni inyia icahi tenya kilongo ake ake, “nyio isongare (ipapala) ene ngorwani, ene ngoroni?
+\v 5 Ji itiloti to wel na lotum mucara kulo tungani to kari, kuna robia icori kakidahak”, koki riengati inyi to ngere.
+\p
+\v 6 Ojo Yesu, “ingohiti inyi. nyio iyeyela ite inyi? itii inyi tohi na idwaru bebe diho nan.
+\v 7 Orihe ca ite ingoni ko kakidahak ene.
+\v 8 Itum ite ilwak iceng lobo tik liwak ite ati ida ca ite kingon ko nan. Itii inyi tohi na lotum inyi kitiyo. Ijuhohi inyi ene ngoroni ken nei lo ki kukuma nan ojir ki nuharihin.
+\v 9 Ahirihohi ite tenya lo dede, faji na lititimarihin jiri to kofikofi fad, tohi na litii inyi orihuni mute ibuharihin inyi.
+\p
+\v 10 Oto Judas Iskariot lobito to kiji lo kuna tomon ko are olo diho kadwarak kuna hitoha kitobo Yesu diho iceng.
+\v 11 Okwama iceng ningo na tenya noo ocihi dumahino inyi robia oto inyi iriria tik lo kicwara inyi kac kuneiceng.
+\p
+\v 12 To far lo lobito lo mugatihin kuna lida itil to ibula, far na longotitarihin kilelo lo Paska. Itifi jayona Yesu ojo, “aji iwak isi ohoi kifwo kikukumahi lodahare nino lo karama lo Paska?”
+\p
+\v 13 Oto ocule are to kiji lo jayona kunenge orihohi icieng ojo, “ifwo katwa lo Jerusalem iric ca ite ko lobo tungani liyuhita moti lo kifi. Ijifata inyi.
+\v 14 Itorihoti monye lo kaji na lorute inyi, “ojo katiyenani ani faji na ngalotu inyi daha karama (Paska) ko jayona kunenge?
+\v 15 Kitotorihi ca ite faji na ilalat iyo kaji nenge na likukumahino fad. Ikukumahiti karama niyang ija”.
+\v 16 Ofwo jayona katwa lo Jerusalem ofwori orumahini sangite fad iya na lorihohinore Yesu iceng. Oto iceng ko kikukuma Paska
+\p
+\v 17 Kolo lotu kurou, ogoru Yesu ko kuna tomon ko are.
+\v 18 Kolongon iceng meja daha, ojo inyi, “ahirihohi nan ite lobito to kiji ningi ca lohitob nan- lobito na lohidaha ko nan ara lobito”.
+\p
+\v 19 Oto iceng itoyo noo, tolobito icahi kitifia inyi ojo “nan haba?”
+\p
+\v 20 Inyahahi inyi ojo, “lobito to kiji lo tomon ko are na lohiduto ko nan ara lobito”.
+\v 21 Olo ca kito lotungani iya na afa ligerorihin to inyi. ati kidak diho na tungani litob kito lo tungani. Ngomayak diho inyi ngara nyafa ida otomonuni.
+\p
+\v 22 Kolorihe iceng odaha, odumu Yesu mugati ico kwama obeny ko kicwara diho jayona kunenge ojo; “ikai itonya ara ene ken nitole”.
+\v 23 Oto odumu kubaya, ico kwama, ko ki cwara diho iceng oto iceng fad omat tona kubaya.
+\v 24 Ojo diho iceng, “ara ene okoto nei locik ngejuk, na lijuhori to cio kuna iboriengi”.
+\v 25 Ahirihohi ite tenya lo dede, ida ca nan arihe amat ngak lo vino many kalamat mute ngejuk iyo okabwe lo Lobanga
+\p
+\v 26 Kolowol iceng wole oto ofwori oleng donge lo Olive.
+\v 27 Orihohi Yesu iceng ojo, “I sara ca ite fad tonyio igero ojjo; Abok ca katibalani oto kera isara.
+\v 28 Ati langun lawaru nan alo ca nan ketemoni ningi iya Galilea”.
+\p
+\v 29 Ojo Petero, “kokileng ngisara kuna kude fad ida ca nan”.
+\p
+\v 30 Ojo Yesu diho inyi, “ahirihohi isi tenya lo dede ene karwe- ibo ene karwe orihe ikokor ida likok kakeny are orumu isi token nino lohiberu nan kakeny uni”.
+\p
+\v 31 Ati ifuda Petero to tau fad ojo, “kileng ngara wei ko isi ida nan ahiberu isi”. Oteny many kuna kude iya na
+\p
+\v 32 Ofwo iceng faji na lobara Gesesmane, ojo Yesu diho jayona kunenge, “I tongoti ene arihe nan alifa”.
+\v 33 Iyaru inyi Petero Jems ko Jon ara lobito ko inyi oco inyi icak kioyo noo ko mejun lo tau.
+\v 34 Ojo inyi diho iceng, “ocun kidak tau nei many amana weyaru. Itongoti ene irirati”.
+\v 35 Loro ketemoni lobo gaa ourohino kof ilifa ojo kalitweruno ojir adi ene tik orang diho inyi. ojo inyi,
+\v 36 “Abba, Apa itweruno sangite fad diho isi. Todume ene kubaya diho nan ati ida ara wahun nei ati wahun nino”.
+\v 37 Oitu diho jayona kunenge orumu iceng logetoroti. Ojo inyi diho Petero, “Saimon igetoro isi. Ida orumu isi ida itum kiriria to tik lobito?
+\v 38 Iririati manyu ilifa ojir ida iwurohino iyo laba. Owak okorif ati okaru ken”.
+\v 39 Ari oite inyi olo ilifa na kilifa bito.
+\v 40 Ojo oitu orumahi iceng ogeto ari tonyio iriociho orumu konyeha kuneiceng. Ida iceng oyen tohi na ngorihohi inyi iceng.
+\v 41 Iituno lo kiti uni, ojo diho iceng, “orihe ite igeto iyoma? Lolotu tik. Itode litobohini kito lo tungani kac kulo kapalak.
+\v 42 Itiwoju lohifwo. ene lolotu katoboni nei”.
+\p
+\v 43 Orihe inyi otenya, Judas lobito to kiji lo kuna tomon ko are ko goruno, ko ilulung otehitati latuboti ko iluhi. Kadwarak kuna hitoha ko katiyenak kulo cik ko lohitwaha loculu iceng.
+\v 44 Orumu ikukum katoboni kitotorita ko iceng ojo; “tungani na lamarun nan, inyi lerok iniefata ifik kac kulo kaririak”.
+\v 45 Loro tiribiny diho Yesu ojo Judas, “katiyenani ko ki maruha inyi”.
+\v 46 Cio kuna kude ko kiniefa Yesu
+\v 47 Oto lobito ko sutuno latubok ko ngoda karwaani lo kadwarani lahitok ongute kiyok.
+\p
+\v 48 Ojo Yesu, “arihita nan kasasuok ifwonun ko latuboti ko iluhi kiniefa nan?
+\v 49 Faritin fad angon orumu nan ko ite atiyena kaji lo Lobanga ida ite kinief nan, ati ocam kigeriti itifuti.
+\v 50 Oto jayona kunenge ko kirwata inyi ifeiti.
+\p
+\v 51 Oto lobo lokilahaji lotorahi kyela komoc ijifita Yesu, ojo iniefi
+\v 52 inyi ife longature iyahi kyela kifwongi.
+\p
+\v 53 Iyari Yesu diho kadwarani lahitok oto kadwarak kuna hitoha, lohitwaha ko katiyenak kulo cik ko tubuno.
+\v 54 Ijif Petero inyi lo lomaje many katwa lo kang lo kadwarani lahitok. Ko ki tongohino rafa kima ko kaririak.
+\v 55 Kadwarak kuna hitoha ko lokiho fad orumu otahitati tenya na ngohidorore Yesu ojir kifadarore inyi ati ida orumuni kolobo.
+\v 56 Cio kuna borengi otemi gulihino inyi tenyi tenyi ati ida many kisaden neiceng obehi.
+\v 57 Oto kude owoju icori ene saden to talerun ken nenge ojo,
+\v 58 “kining ohoi inyi ojo atiure ca inyi ene kaji lo Lobanga lafa loduk cio aduhohi lobo ake to faritin uni na lida oduhi to kac kulo cio”.
+\v 59 Manyu kileng ji ida saden neiceng iruhohino.
+\p
+\v 60 Oto kadwarani lahitok ko wojuno to ketemoni neiceng itifi Yesu ojo “ida isi ifoto? Nyio ene saden liyauno kuno cio to ken nino?”
+\v 61 Ati obuho Yesu ida ifotu. Ari itifi kadwarani na hitok inyi ojo, “isi kristo kito na longon ko gum?”
+\p
+\v 62 Ojo Yesu, “ara nan, ati ideu mute ite kito lo tungani itongo to iteten lo kagoloni manyu olotuno to idis lo kai”.
+\p
+\v 63 Kadwarani lahitok ko cira kielani kunenge oto itifi ojo “nyio manyu kirihe kitahitare lobo saden?
+\v 64 Lining ite moro na lomorore inyi Lobanga. Ibuha ite nyio?” oto iceng fad iruk ojo ocam inyi to wei.
+\p
+\v 65 Tinya icak kude mita kamilak diho inyi; imuhi inyi konyeha, konangati ojimi diho inyi imoca ba ngai lohinang isi? Iyaru kaririak inyi ofwori olumi.
+\p
+\v 66 Kolongon Petero sita lo kadwarani lahitok lobito iyo kariok karwaak ko lotuno.
+\v 67 Ojo odeu Petero orafa kima ko kiriria hera inyi otoc.
+\p
+\v 68 Ojo diho inyi ilihita manyu isi ko Yesu lo Nazaret. Ati oberu inyi ojo, “ida nan ayen kode aniang tohi na litenya isi. Ko loro tinya iya lokoli.
+\p
+\v 69 Ojo na kito karioni odeu inyi ari oto orihohi kuna lonyiha inya ojo “ara ene tungani lobito to kiji neiceng”.
+\p
+\v 70 Ari oberu inyi. lobo gaa ojo kuna lonyiha ko inyi, “dede ira isi lobito to kiji neiceng tonyio ira isi Galileani”
+\p
+\v 71 Itik inyi ken nenge ake ake manyu ibutitia diho iceng ojo “ida nan ayen na tungani litenya ite”.
+\p
+\v 72 Deu deu ikok ikokor lo kiti are. Petero ko ki buhuno tenya na loteny Yesu diho inyi “orihe ikokor ida ikok kakeny are orumu isi liberu nan kakeny uni” oto ko kitongohino icira.
+\c 15
+\cl Kingutit 15
+\p
+\v 1 Kiwanyi berien, kadwarak kuna hitoha, lohitwaha, katiyenak kulo cik ko lokiho fad, ko kiruhoti ara lobito ko torati Yesu orihori ko kicwarati Pilato.
+\v 2 Itifi Pilato inyi ojo, “ira isi kabu lo Judea?” inyahahi Yesu inyi ojo, “ibo ori iya na liteny isi”.
+\v 3 Idor kadwarak kuna hitoha inyi to sangite becek.
+\p
+\v 4 Tona itifi Pilato inyi ida isi inyahahi? Tode borengun lo tenyi tenyi kuna lohidororihin isi.
+\v 5 Ida Yesu ifotu ico Pilato ipany noo
+\p
+\v 6 Arahati afa to faritin kuna hitoha, olahahitati mabusoni lobito na lowak cio.
+\v 7 Orumu ongon lobo tungani lo bara Barabas ko kasasuok kuna lifade tungani ko ki momware.
+\v 8 Ofwonu ilulung itifi Pilato ojir itii iya langun itii tare ii.
+\v 9 Itifi Pilato iceng ojo, “Iwak ite nan ahilahahi ite kabu lo Judea?”
+\v 10 Oyen jimitan ara okaine iyaunore kadwarak kuna hitoha Yesu diho inyi.
+\v 11 Ati isusu kadwarak kuna hitoha ilulung lo rihohino Pilato ojir olahahi diho iceng Barabas.
+\v 12 Itifi pilato iceng ojo, “nyio dong atii nan diho na lilongo ite ijo kabu lo Judea?”
+\p
+\v 13 Igor iceng fad ojo “togurohi iyo kete”
+\p
+\v 14 Itifi Pilato ojo; “tonyio? Ani tohi ipal inyi?” oto igorori bebee “togurohi iyo kete”.
+\v 15 To wahun kiti kwama iceng, olahahi Pilato Baraba diho iceng. Itilum dong inyi Yesu ko kicwara ojo ojir ofwori oguri.
+\p
+\v 16 Iyaru asegere Yesu katwa lo faji neiceng ko ki lolonguno olek lo asegerehin.
+\v 17 Iburi inyi to kyela na ido ko kitirunoti tahi lo kikwa opucahini kwe nenge.
+\v 18 Icahi kilolongo inyi “Lahitok, kabu lo Judea”
+\v 19 Obohi inyi kwe nenge kakeny kakeny ko mita kamilak ken nenge. Ogungiti ketemoni nenge kiwora inyi.
+\v 20 Langun lotuma iceng kwenitare inyi ko pucunoti na kyela ido, iticefi inyi kyelani kunenge ko rihoroti inyi oleng to fworo gurohino inyi diho kete.
+\v 21 Lobo tungani lo Ceiren, Saimon monye lo Alesanda ko Rufus olotu to kangite oloro Jerusalem gulihi noti inyi tingita lo kete.
+\p
+\v 22 Iyauno iceng Yesu lobo faji lobara Gologota (jimitan faji lo koi kulo kwe kulo cio).
+\v 23 Oto icori inyi vino na likaruto ko ciani na idwar ati oberu inyi mata.
+\v 24 Ko gurohinoti inyi iyo lo kete. Okori kyelani kunenge ibiri gumar lo deya ngai ca liyaru akuni.
+\v 25 Ara orumu tik lo uni ogurohinorehin inyi.
+\v 26 Kai nenge ofihi kigero na li dorohinorihin inyi ojo KABU LO JUDIA.
+\v 27 Ogurohini kabelak are ara lobito ko inyi, lobito ngati lo iteten, lobito ngati lo ikajong nenge.
+\v 28  \f + \ft Itifut na kigeri lojo, “ikenihini inyi kiji lo kapalak  \f*
+\v 29 Cio kuna lolot ara inya ifurohini mori mori ken nenge, ininingati kweci kuneiceng ojimi; “na, isi na libuyoro kaji lo Lobanga iduhohi to faritin uni,
+\v 30 tolwak ken nino, iculuno to kuruce!
+\p
+\v 31 Tona kikoi bito kadwarak kuna hitoha ko katiyenak kulo cik okwenitare inyi kiji neiceng ojo, “olwak afa inyi cio kude, ati ida itweru lwaha ken nenge.
+\v 32 Ingohi ene kristo, ene kabu lo Isirael iculuno jija to kuruce kideu ohoi ojir kiruk” ko kuna manyu logurohini ara lobito ko inyi manyu omor inyi.
+\p
+\v 33 To tik lo ile imuhe lokimuyuk kof fad manyu tik lo mietangon.
+\v 34 To tik lo mietangon igore Yesu to ogore na ikwat ojo, “Eloi Eloi lama Sabac thani?” jimitan Lobanga nei, Lobanga nei nyio kingohi isi nan?
+\v 35 Koloning kuna lowoita onyihaha inyia jii oto ojimi, “toning ilolongo inyi Elia”.
+\p
+\v 36 Lobito tungani ko kifejaru odumu amur ocafahi iyo vino na itatang osubohi iyo kete ko kifotohino Yesu ojo ojir omat. Lobo ko jimitan, “itingerihiti inyi. ngatide ba kololotu Elia lwaha inyi”.
+\v 37 To ogorona ikwat igore Yesu ko wirita lohicungi.
+\p
+\v 38 Kyela kikori lo kaji lo Lobanga ko cira okora are many to kai many orof
+\v 39 Oto asegeri na lorumu owoita iriria ko loning kicira lo Yesu ko koditi na loweyare inyi ko jimitan, “Dede ara ene tungani kito lo Lobanga”.
+\v 40 Kude ngorwo orumu iriria lolomaje. Kiji neiceng ongon Meri Magdelena, Mari ngoto Jems na sidi ko Josep, ko Salume.
+\v 41 To Galilea ijifuno kuno ngorwo inyi to kicwara inyi sangite kuna lowak inyi. ngorwo kuna iborengi kuna kude kuna lilihu ko inyi iya Jerusalem orumu manyu ongoniti ija.
+\p
+\v 42 Orumu ogoru far lo kikukumahino (inyi jimitan far orihe sabit ongon ketemoni). Dong kolonyiha kurou,
+\v 43 Josep lo Arimatea ara afa inyi tungani na hitok memba lo lokiho na manyu token nenge litila okabwe lo Lobanga ko loro iyo Pilato kitifa ken lo Yesu.
+\v 44 Ipany Pilato no koloning ojo lowei Yesu deu deu. Kilolonguno lahitok lo asegere, itifi inyi kolowei Yesu dede
+\v 45 Koloning diho lahitok lo asegere jimitan ara jii, icio inyi ken lo Yesu diho Josep.
+\v 46 Oto Josep ko kinyanguno kyela iribi, ko loro kitidumuno ken lo Yesu ko bubura to iribi, ko fiha katwa lo tula lo kwecere na lobohuni to ken lo moru.
+\v 47 Meri magadelena ko Meri ngoto Josep ko deuno faji na litigetohini inyi.
+\c 16
+\cl Kingutit 16
+\p
+\v 1 Koloring sabit, Meri Magadelen ko Meri ngoto Jems ko Salume ko ki nyanguno iheru ko canitok kuna iuri ojir kifwo twaare ken lo Yesu.
+\v 2 Kiwanyi berien to far lo lobito lo sabit, langun tor tor, orumu iceng longon kikoi lo fworo kwecere.
+\v 3 Oto itifiati kenite kuneiceng ake ake ojo, “ngai ca lohitibororore ohoi moru to kutuk lo tula?
+\v 4 Ati kolode iceng, odeu iceng jimitan moru longole ibolo noo, litiboborori
+\v 5 kolo rute iceng katwa lo tula, odeu iceng lokilahaji lobo liciefita kyelani kuna ikweri itongo ngati lo iteten, oto iceng oryenya.
+\p
+\v 6 “keryenya” orihohi inyi iceng, “itahita ite Yesu Nazaretoni nu lorumu ogurohini iyo kete. Libuhu inyi! ida inyi ongon ene. Tode faji langole litigetohini ken nenge.
+\v 7 Ati ifwo itorihohiti jayona kunenge, ko Petero. Oloro inyi iya Galilea ketemoni ningi. Tija ifwo ca ite ideu inyi iya lafar lohirihohinore inyi ite.
+\p
+\v 8 Orute kuna ngorwo ifeiti to kwecere ihihirati ko bangun. Ida iceng orihohi lobo tungani lobo tohi tonyio orumu obangi.
+\v 9 Kalibuhu Yesu kiwanyi berien far lo lobito lo sabit, olotu inyi oboto ketemoni lo Meri Magdeiena lafa lifuk inyi lodonyiok mietare to ken nenge.
+\v 10 Olo inyi orihohi kunafa longon ko inyi kuna lorumu itoyo ko kicira.
+\v 11 Koloningiti ojo owar Yesu kojimitan lodeu Meri inyi ida iceng iruk.
+\p
+\v 12 To kifwongi, oboto Yesu ara na ike diho kude jayona are orumu lolotita kikoi lo kangite.
+\v 13 Ibeluno iceng ofwonu orihohi kaletok ati ida ce iceng iruk tenya lo kuna.
+\p
+\v 14 To kifwongi oboto Yesu diho iceng tomon ko lobito orumu odahati, oto iryeng iceng to rujon lo kiruk ko kitipeha, ko beruno kiruk tenya lo cio kuna lohideu inyi langun labuhu inyi to loweyarore.
+\v 15 Ojo diho iceng ifwo kofi kofi fad ititimata layomit na ijir diho cio pili.
+\v 16 Tungani na liruk ibatisi olwahuno mute ati na lida iruk ongotohini mute tenya kwe nenge.
+\v 17 Manyu ilihita ca karuhok ko kuno kitotorita; to karana nei ifuk ca iceng lodonyok, otenya ca iceng to tenyi tenyi gele gele,
+\v 18 inief mute ko muniok to kac kuneiceng manyu kileng ngomati ciani lo wei ida ca ifade iceng tur, manyu ofihahita ca iceng kac kuneiceng kenite kulo kamwayak ofurie mwaita.
+\p
+\v 19 Kolo keru Lahitok Yesu tenya ko iceng ko tingoroti inyi iya kai manyu itongohino iteten lo Lobanga.
+\v 20 Oto jayona kunenge ofwo ititim tenya nenge fajihit fad manyi itii Lahitok ko iceng manyu itigol tenya nenge to kitotorita ko tanguhin kuna lilihita ko iceng.

43-LUK.usfm

@@ -0,0 +1,1590 @@
+\id LUK
+\ide UTF-8
+\h Luka
+\toc1 Luka
+\toc2 Luka
+\toc3 luk
+\mt Luka
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Lotem cio becek kigero tenya lo sangite kuna litiihino kiji niyang,
+\v 2 iya na lotenyare cio kulafa lodeu kuno sangite to konyeha many to kiteri ofuonu many iceng ara karwaak kulo tenya ifotunorehin diho ohoi.
+\v 3 Iya na langingijunore nan kuno tenyi tenyi many to lohicahi, ocam diho nan kigerohino isi ara na lotub otoc Lahitok Teopilo,
+\v 4 ojir iniang fotiri lo tenya lo dede lafa lohitiyenarihin isi.
+\p
+\v 5 To faritin kulo Erod kabu lo Judea, ongon afa lobo kadwarani lobara Zakaria oreu inyi to agwala lo kadwarani Abia, ngorwani nenge Elisabet manyu ara lo tata lo Aaron.
+\v 6 Iceng fad orumu obiri to ketemoni lo Lobanga, oric, manyu ijifita iceng cihicihi kulo Lobanga ko tenyi tenyi kunenge fad to bangun.
+\v 7 Ati ida iceng otek tee, tonyio ikorif Elisabet manyu orumu iceng longoroyoni.
+\p
+\v 8 Tofaritin kude afa litiyore Zakaria ara kadwarani kaji lo Lobanga to gonyo agwala neiceng iya na longonita diho iceng kadwarak.
+\v 9 Onyumuni inyi to gumar lo loro kitifurio iheru kaji lo Lobanga.
+\v 10 Kologoru tik lo kitifurio iheru, cio kaworak fad orumu ilifati to oleng.
+\v 11 Oto malaika lo Lobanga ko boto iyo Zakaria owoita to ngati lo iteten lo ciali na
+\v 12 litifuriorihin iheru. Kolodeu Zakaria inyi, oto ko rienya bangun ko kiniefa inyi.
+\v 13 Ati ojo malaika diho inyi, “kebang Zakaria loningi kilifa nino. Ngorwani nino Elisabet otomonu ca kito retoni, ojir isi itibarahi Jon”
+\v 14 Ara ca inyi kwama ko kwerun lo tau diho isi manyu okwama ca cio becek otomone nenge.
+\v 15 Tonyio obolo ca inyi to ketemoni lo Lahitok. Ojir inyi ida omat vino kode lobo imatit litiruma cio manyi ifut mute inyi ko okorif nainyu many to otomone.
+\v 16 Iyauno ca inyi becek kulo cio kulo Isirael iyo Lahitok Lobanga neiceng.
+\v 17 Manyu olo ca inyi ketemoni lo Lahitok to okorif lo Elia lo kibeluno taulo kulo monyeri kulo tee diho tee kuneiceng ko kafajiarak iyo genyun lo cio kuna ijiri, lo kikukuma cio kuna likukumahino to Lahitok.
+\p
+\v 18 Itifi Zakaria malaika ojo, “Aja ayen nan jimitan itiihino ca kuno? Tonyio langoroyon nan manyu ngorwani nei loboreng karihin”.
+\v 19 Inyahahi malaika inyi ojo, “Nan Gabriel: aweita nan ketemoni lo Lobanga manyu kiculuni nan lo tenya ko isi ko rihohino isi ene layomit ijir.
+\v 20 Jija ibuho ca isi ida itenya many far na litiihinore ene tenya, tonyio iberu isi kiruk tenya nitole na mute lolotu ara dede to tik na ibehi.
+\v 21 Cio ten itila Zakaria ipanyiti kirungo nenge katwa lo kaji lo Lobanga.
+\v 22 Langun lorutu inyi, ida inyi itweru tenya ko iceng. Iceng ko yenun jimitan lodeu inyi kitotorita lobo to kaji lo Lobanga tonyio otenya dong iyo iceng to kac ati ida itweru tenya.
+\v 23 Ko lokeru faritin kuna longonyohini kitiyo kaji lo Lobanga, ko loro iya kang.
+\p
+\v 24 To ifonga ngorwani nenge Elisabet iwasihi kaji to ofahin miet.
+\v 25 Ojo inyi litii Lahitok ene diho nan tone, lohitotorohi inyi nan kisisio nenge ko dumaru riri nei tokiji lo cio
+\p
+\v 26 To ofahin ile, ocule Lobanga malaika Gabriel Nazaret na longon kof lo Galilea,
+\v 27 diho kito karioni na lorihe ida loyen retoni na loter lobo lokilahaji lobara Josep na lara lo tata lo David obara nu kito karioni Meri.
+\v 28 Olo malaika diho inyi ojo, “Tofonyo isi na lingon ko gum. Onon Lhitok ko isi”.
+\v 29 Oto tau lo Meri odou to tenya nenge ipany ko kibuha koditi lo ene fonyo!
+\v 30 Ojo malaika diho inyi, “kebang Meri, lirumu isi kisisio diho Lobanga.
+\v 31 Ifonga ca isi itomonu kito retoni na lojir itibarihi karana nenge Yesu.
+\v 32 Obolo ca inyi manyu ilolongi ca inyi ojo inyi na inyi na longon kai noo. Ico ca Lobanga inyi seger lo fafai nenge David.
+\v 33 manyu olanyu ca inyi kaji lo Jacob tur ida ca okabwe nenge icung”.
+\p
+\v 34 Itifi Meri malaika ojo itiihino ca ene tenya aja ati nan ida lohiyenaru ko retoni?
+\p
+\v 35 Inyahahi malaika inyi ojo, “olotu ca okorif na imyu diho isi manyu kimuk ca golun nenge lona longon kai noo isi manyu inyi na inyu na litomuno isi ilolongi ca ojo kito lo Lobanga.
+\v 36 Kileng ijanyi nino Elisabet otomonu ca kito to ongoroyone, nangole lojimi ikorif ongon jija ko kocehe lo ofahin ile.
+\v 37 Tonyio oru lobo tohi lolanyu Lobanga”.
+\p
+\v 38 Ojo Meri, “Nan karwaani lo Lahitok. Ingohi itiihino diho nan iya na liteny isi”. Tinya, malaika ko ngerihino inyi.
+\p
+\v 39 To kuna farihin ikukumahino Meri loro lobo kang longon donge lo Judea.
+\v 40 Olo inyi orute kaji lo Zakaria ko fonyo Elisabet.
+\v 41 Koloning Elisabet fonyo lo Meri ifiri kito to kocehe nenge oto Elisabet ifut ko okorif na inyu.
+\v 42 To ogoro na ikwat igore ojo, “Ingon isi ko gum tokiji lo ngorwo, ongon ko gum kito na mute itomonu isi
+\v 43 Nyio obolo kwenyi nei ji lo ngoto Lahitok nei waja nan?
+\v 44 Nan ningo fonyio nino jii, kito ko kifirita to kocehe nei ko kwama.
+\v 45 Ongon ko gum inyi na liruk ojo tohi na locik Lahitok diho inyi, itiihino ca.
+\p
+\v 46 Oto Meri ojo; Omaja warun nei Lahitok,
+\q2
+\v 47 ko okorif nei ongon ko kwama diho Lobanga alwahani nei.
+\q
+\v 48 tonyio ibuha inyi to kidak lo karwaani nenge kicaha to jija iya ketemoni kofiang fad kilolongoti ca nan ojo na longon ko gum.
+\q2
+\v 49 Tonyio kagoloni litii sangite kuna ijiri diho nan onyu karana nenge.
+\q
+\v 50 Ongon kisa iyo cio kuna lobang inyi many to kofiang many kofiang.
+\q
+\v 51 litii inyi ticitici kuna igoli to kana nenge. Litisara inyi katidarak many to katwa lo kibuhibuhi kuneiceng.
+\q
+\v 52 Liticulu inyi kalanyunok to segeri ati oting kariejak kai.
+\q
+\v 53 Litifut inyi kakingak to sangite kuna ijir ati ifuhe kabarak ofwo to ka.
+\q
+\v 54 Lolwak inyi karwaani nenge Israel igigilo launo iceng
+\q
+\v 55 diho Abram ko latataha kunenge iya ija iya na lotenyare inyi diho monyeri kuniyan.
+\p
+\v 56 Itong Meri kolo Elisabet ofahin uni ko iitoro iya kang neiceng.
+\p
+\v 57 Kolotumohino faritin kulo tomonun lo Elisabet otomonu inyi kito retoni.
+\v 58 Oning loriehati ko kajeba kunenge ojo litotorihi Lahitok inyi kisa nenge nahitok ongari kwama ko inyi.
+\p
+\v 59 Far lo mietauni ofwonuni kitibara kito, owak iceng kitibarahino Zakaria iya monye,
+\v 60 ati otenya ngotenge ojo, “Oru owak inyi obara Jon”.
+\v 61 Ojimi diho inyi “Oru lobo tungani likajo ko ite lilolongi to na karana.
+\v 62 Oto dong otenyi ko kac diho monye, lo kitifia inyi owak inyi kitibara kito ojo ngai.
+\v 63 Itifia inyi toi lo kigero oto itipany cio fad, iger ojo “obara karana nenge Jon”.
+\v 64 Itifia inyi toi lo kigero oto itipany cio fad, iger ojo “obara karana nenge Jon”.
+\v 65 Loriehati fad ko kifut ko bangun manyu kangite kulo donge lo Judaia fad oforo cio na tenya.
+\v 66 Cio fad kuna loning ene tenya ibuhati manyu itifiati ojo, “Ara ca mute ene kito nyio? Tonyio ongon kana lo Lobanga ken nenge”.
+\p
+\v 67 Monye nenge Zakaria ko kifut ko okorif nainyu ko kimoca ojo,
+\q
+\v 68 “Maja ongon diho Lahitok Lobanga lo Isirael tonyio lolotu inyi manyu lolahu cio kunenge.
+\q
+\v 69 loting inyi muriak lo lahuno niyang To kaji lo karwaani nenge David.
+\q
+\v 70 (iya lafa lotenyare inyi to kutuhe kulo kamocak kunenge berien)
+\q2
+\v 71 lwahuno to merok kuniyang ko to kac Kulo cio fad kuna lohiberu ohoi.
+\q
+\v 72 kitotoro kisa nenge diho monyeri kuniyang ko kibuhuno ciha nenge na inyu,
+\q
+\v 73 kibutia lafa libutiare inyi diho monye, liyang Abram.
+\q
+\v 74 lo rujuno ohoi to kac kulo merok kuniyang, manyu kico ohoi kirwaa inyi oru ko bangun
+\q
+\v 75 iyo nyujon ko biran ketemoni nenge faritin kuniyang fad.
+\q
+\v 76 Manyu isi kito nei kilolongi ca ojo, kamocani lo na longon kai noo tonyio ilo ca isi ketemoni lo Lahitok
+\q
+\v 77 lo kikukuma kikoi diho inyi. lo kicwara cio kunenge genyun lo lwaharu to launo lo kipali pali kuneicen.
+\q
+\v 78 Tonyio to jiran lo kisa lo Lobanga niyang na mute lo lotunore kolong na lotuluno diho ohoi to kai
+\q
+\v 79 lo kinwaha kuna litongo katwa lo kimuyuk ko katwa lo okorif lo wei lo kitibirahino kejuha kuniyang kikoi lo kisiliban Otomone lo.
+\p
+\v 80 Manyu obolo kito olotu ogol iyo okorif na inyu. Manyu itongo inyi katwa lo kuny many olotu obotore taranydiho Isirael fad.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 To kunu faritin ico Cesar Agusto cik ojo ojir ikeni cio fad to kof lo Roma.
+\v 2 Ketemoni lo kikena ene lafa litiihino orumu Kwirino ara gavuna lo Siria.
+\v 3 Ofwo cio pili fajihit kulo kangite kuneiceng kigeroro.
+\v 4 Josep manyu ko loro to Nazaret na longon kof lo Galilea iya Judea, Betlem kang lo David tonyio ara inyi lo agwala lo kolo David.
+\v 5 Olo inyi ija kigero ko Meri na lorumu ociharu yemaru ko inyi orumu ligar.
+\v 6 kolongon iceng ija ogoru tik lo tomonun lo Meri.
+\v 7 Inyi ko tomonu okang nenge kito retoni. Obubur inyi idole nenge to kyelani ko kitigetohino iyo twol lo sang tonyio oru faji diho iceng to kaji lowelo.
+\p
+\v 8 Manyu ongoni orumu katibalak mwang onyihaha iboriati sang kuneiceng karwe.
+\v 9 Oboto malaika lo Lahitok diho iceng nyujon lo Lobanga ko kinwaha iceng, oto iceng obangi.
+\v 10 Ati ojo malaika diho iceng, “kebang, ayauno nan layomit na ijir diho ite lo kwama na hitok na lara lo cio fad.
+\v 11 Ene karwe to kang lo David lo tomonuni kalwahani inyi Kristo Lahitok!
+\v 12 Kitotorita ca ene diho ite; irumu ca ite idole obuburi to kyelani itigetihini twol lo sang.
+\v 13 Gaga olo hoi kulo jore lo kai ko moto ko na malaika ara lobito omajati Lobanga ojo,
+\p
+\v 14 “Deyo ongon kai diho Lobanga manyu ene kof kisiliban ongon diho cio kuna longon ko kisisio nenge.
+\p
+\v 15 Kolo ngerihi malaikahin iceng loitori kai, ojo katibalak ake ake, “Lolifwo ba Betelem deya kuno sangite litiihino lo hirihohi Lahitok ohoi”.
+\v 16 Iceng ko ki muriaru ofwori orumuni Meri ko Josep ko kito idole na logeto twol lo sang.
+\v 17 Langun lodeu iceng inyi, itisarihi iceng tenya na lorihohini iceng tone kito,
+\v 18 Oto cio pili kuna loning ipanyiti tohi na lorihohi katibalak iceng.
+\v 19 Ati oricahi Meri kuno sangite pili igigil iceng to tau nenge.
+\v 20 Oite kaboriak itikwatati ko maja Lobanga to sangite fad kuna lo ning ko kuna lodeu iceng kuna manyu lobehi iya na lorihohinorihin iceng.
+\p
+\v 21 Kologoru far lo mietauni, kologoru tik lo ngoto lo kito, itibarahini inyi karana Yesu karana na lico malaika inyi many orihe ida lifonguni inyi.
+\p
+\v 22 Kolotumohino faritin kulo kitinyujo neiceng iya na ligerohini to cik lo Moses, iyaru Josep ko Meri inyi Jerusalem kicwara diho Lahitok.
+\v 23 (iya na ligerore iyo cik lo Lobanga ojo, “tee rei okangi fad ojir iciori diho Lobnga).
+\v 24 Ko kicwara kikum iya na ligerohini iyo cik lo Lahito; kurihin are kode amami are."
+\v 25 Tinya ongon afa lobo tungani Jerusalem lobara Simeon na ibir manyu ico ken diho Lobanga. Itila afa inyi kitilaha lo Isirael manyu ongon okorif na inyu ko inyi.
+\v 26 Lorihohi okorif na inyu inyi ojo ida inyi owei orihe ida odeu kristo lo Lahitok.
+\v 27 Oculu okorif na inyu inyi kaji lo Lobanga. Kaliyauno katomonk kito Yesu kitiyo diho inyi tohi na lowak cik,
+\v 28 otingu Simeon inyi komaja Lobanga ojo,
+\p
+\v 29 Lahitok na lilanyu fad iya na licihare isi to lahahi dong karwaani nino olo to kisiliban.
+\q1
+\v 30 tonyio lodeu konyeha kunei lwaha nino,
+\q2
+\v 31 na likukumahi isi to konyeha kulo cio pili.
+\q1
+\v 32 Wangun na litikweny misiok ko deyo diho cio kunino Isirael.
+\p
+\v 33 Ipany monye lo kito ko ngotenge tenyi tenyi kuna loteny na tungani to inyi.
+\v 34 Simeon ko lifahino iceng gum ko jimitan diho Meri ngotenge; “Onyumuni ene kito ara lo kiyauno uroro ko wojuno lo cio becek to Isirael ko rahun kitotorita na lifita cio.
+\v 35 lo kitibotuno kigigilo lo taulo kulo cio kuna iborengi. Manyu ocuk ca latubot tau nino token.
+\v 36 Orumu ongon manyu lobo kamocani ngorwani na lobara Anna kito lo Panuel lo imanit lo Aser. Longoroyon orumu inyi noo, itong inyi ko retoni nenge karihin mietare to kifwongi lo yemaro nenge,
+\v 37 ko rahun lafuserito many ogoru karihin kunenge keek mietauni ko ongon. Ida afa inyi ingohi kaji lo Lobanga ati orima Lobanga karwe ko far illifa ko faranun kinga.
+\v 38 Lotuno diho iceng na tik, ico lobanga kwama ko tenya tenyi tenyi ken lo kito diho cio pili kuna litila lwahuno lo Jerusalem.
+\v 39 Koloderu Josep ko Meri kitiyo sangite fad iya na lowahare cik lo Lobanga, oitori galileya kang neiceng na longon Nazaret.
+\p
+\v 40 Manyu kito ko bolojun, ogol ifut ko genyun manyu kisa lo Lobanga ongon ken nenge.
+\p
+\v 41 Karihin fad ofworita katomonok kulo Yesu Jerusalem daha karama lo Paska.
+\v 42 Kologoru karihin kunenge tomon, ilihe iceng ko inyi iya Jerusalem iya na longonore iyo itidwar.
+\v 43 Langun loru karama, koloitoro katomonok kunenge kang, otong kito Yesu Jerusalem, ati ida iceng oyen.
+\v 44 To kibuha jimitan ongon lofe kiji lo cio, ofwo iceng owele lo far lobito. Oto iciahi tahita inyi kiji lo kajeba kuneiceng ko morot.
+\v 45 Ojo ida orumuni inyi oitori Jerusalem tahita inyi.
+\v 46 kifwongi lo faritin uni orumahi iceng inyi kaji lo Lobanga itongo kiji lo katiyenak ningo iceng ko kitifia iceng kitifiti.
+\v 47 Cio fad kuna loning inyi ipanyiti ki niang nenge ko kitirangita kunenge.
+\v 48 Kolodeu katomonok kunenge inyi, ipanyiti, ojo ngotengediho inyi, “Kito, nyio kitii isi ohoi ji? Munyi ko nan kingon orumu tahita isi to kiudo”.
+\v 49 Itifi inyi iceng ojo “Nyio itahita ite nan? Ida ite iyen jimitan ocam nan ngonun kaji lo apa nei?
+\v 50 Ati ida iceng iniang tohi na lotenya inyi diho iceng.
+\v 51 Oto inyi ko loro iya Nazaret ko iceng. Ati oricahi ngotenge kuno sangite pili tau nenge.
+\p
+\v 52 Manyu obolo Yesu to genyun ko jiran manyu orumu kisisio to ngati lo Lobanga ko.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 To kari lo tomon ko miet iyo karihin kulo obolore lo Tiberios Cesar- na larahare Pontios Pilato gavona lo Judea, Erod tetrak lo Galilea, rece nenge Pilip tetrak lo Iturea ko Trakontis ko Lasanias tetrak lo Abilene,
+\v 2 to obolore lo kadwarak Annas ko Kaiapas, olotu tenya lo Lobanga diho Jon kito lo Zakaria to katwa lo kuny.
+\v 3 Ilor inyi kofikofi kuna lirit Jordan fad kititima kibatisa lo kirwo to launo lo kipalipali.
+\v 4 Iya na ligerore iyo buk lo tenyitenyi kulo Isaia kamocani “Ogoro lo na lifura to katwa lo kuny, ikukumata kikoi diho Lahitok, itibirati kikohin kunenge.
+\q1
+\v 5 Gurahin fad ojir onuhi dongeco ko dumi fad osuruni kof obiri kikohin kuna ingararaha osoti onyuji,
+\q1
+\v 6 manyu cio fad ca odeuni lwaha lo Lobanga."
+\p
+\v 7 Orihohi Jon ilulung kuna lofwonu diho inyi kibatisa ojo, “Ite tee kulo ibohoyohin! Ngai lohisony ite iyo kilongo lo Lobanga na lo lotuno?
+\v 8 Itongi ngak kuna litotoro kirwo manyu kerihohita kenite kuningi, ‘kingon ohoi ko Abram ara monye niyang. Tonyio ahirihohi nan ite jimitan kileng iyo kuno moruto otum Lobanga dumuno lotataha diho Abram.
+\v 9 Longon rafal kerda kulo canitok, manyu cani cani lobito lobito na lida ongi ngak kuna ijiri ongodari mute ibirohini kimatare”.
+\p
+\v 10 tifi ilulung inyi ojo, “Ojir haj dong ohoi kitii nyio?”
+\p
+\v 11 Inyahahi Jon ojo, “tungani na longon ko kyelani are ojir ico iyo na lorujore ko inyi na lotehita daha ojir ongar ko kuna lodaha kinga”.
+\p
+\v 12 Ofwonu manyu katisofok kulo mucoro ojo ojir kibatisi. Itifi iceng inyi ojo katiyenani ojir ohoi ki tii nyio?
+\p
+\v 13 Orihohi iceng ojo, “ketisofo orang wel na lohirihohini ite”.
+\p
+\v 14 ofwonu manyu asegere itifi inyi ojo, “adi ohoi ojir ohoikidim nyio?” Inyahahi inyi ojo, “kerujo rabia diho cio cemanyu kegulihita cio tenyi tenyi. Ingohi mucara ningi kitum ite”.
+\p
+\v 15 Itila cio to kodomo manyu ikukuyati kalara ba Jon lara kristo.
+\v 16 Inyahahi Jon iceng fad ojo, “Ahibatisa nan ite to kifi. Ati olotuno na igol kilany nan, na lida nan kileng acam laha kamuha kunenge. Inyi ca lihibatisa ite to okorif na inyu ko to kima.
+\v 17 Ongon irite nenge kana nenge lo kiaru kilongoni nenge, ofik ca inyi ngamang kunenge dero ati ocure ingarum to kima na lida odunye.
+\p
+\v 18 Manyu to tenyi tenyi kude kuna iborengi itiyen Jon cio manyi ititimahi layomit na ijir diho iceng.
+\v 19 Ati ojo Jon iryeng Erode tetrak to tenya lo Erodias ngorwani lo rece ko sangite kuna irohori becek litii inyi,
+\v 20 osodohi Erod ene iyo iceng fad: otorahi Jon mabus.
+\p
+\v 21 Langun libatisi cio fad, ibatisi manyu Yesu. Manyu ojo inyi ilifa, ongaja kai,
+\v 22 iculuno okorif na jnyu iyo inyi olotu iya kuri. Dong olotu ogoro to kai ojo, “Isi kito nei na lamaru nan, akwama nan to isi noo”.
+\p
+\v 23 Iciaha Yesu tic nenge inyi lara karihin keek uni. Orumu ojimi ara inyi kito lo Josep,
+\v 24 kito lo Eli, kito lo Matat, kito lo Josep.
+\p
+\v 25 kito lo Matatias, kito lo Amos, kito lo Naum, kito lo Esli,
+\v 26 kito lo Nagai, kito lo Maat, Kito lo Matatias, kito lo Semen, kito lo Josek, kito lo Joda.
+\p
+\v 27 Kito lo Jonan, kito lo Resa, kito lo Zerubabel, kito lo Seltiel, kito lo Neri,
+\v 28 kito lo Melki, kito lo Addij, kito lo Kosam, kito lo Elmadam, kito lo Er,
+\p
+\v 29 kito lo Josua, kito lo Elieza, kito lo Jorim, kito lo Matat, kito lo Levi.
+\v 30 kito lo Simeon, kito lo Juda, kito lo Josep, kito lo Eliakim,
+\p
+\v 31 kito lo Melea, kito lo Menna, kito lo Matata, kito lo Natan, kito lo David,
+\v 32 kito lo Jese, kito lo Obed, kito lo Boaz, kito lo Salmon, kito lo Nason,
+\p
+\v 33 kito lo Aminadab, kito lo Ram, kito lo Ezron, kito lo Perez, kito lo Juda,
+\v 34 kito lo Jakob, kito lo Isaak, kito lo Abram, kito lo Tera, kito lo Naor,
+\p
+\v 35 kito lo Serug, kito lo Reu, kito lo Peleg, kito lo Eber, kito lo Sela.
+\v 36 kito lo Kainan, kito lo Arapaksad, kito lo Sem, kito lo Noa, kito lo Lamek,
+\p
+\v 37 kito lo Metusela, kito lo Enok, kito lo Jared, kito lo Mahalalel, kito lo Kenan,
+\v 38 kito lo Enos, kito lo Set, kito lo Adam, kito lo Lobanga.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 IbelunoYesu to Jordan ifut ko okorif na inyu, oto okorif orihe inyi iya kuny,
+\v 2 faji na lotemare sitan inyi langun lokeru farihin keek ongon. Oru lobo tohi lonya inyi to kuna faritin fad, langun loru onyia kinga inyi.
+\v 3 Ojo sitan diho inyi, “kalira isi kito lo Lobanga torihohi kuno moruto ibelo ara tafa”.
+\p
+\v 4 Ifotu Yesu ojo, “Igero ojo ida tungani owar to tafa keken, oto to tenyi tenyi kulo Lobanga fad”.
+\p
+\v 5 Orihoro sitan inyi kai faji na itedo ko kitotorohino inyi to tik lobo sidi okabwehin kulo kof fad.
+\v 6 Ko jimitan diho inyi, “ahico ca nan isi obolore nenge ko dwarajun neiceng fad, tonyio lohicori afa nan, manyu atweru nan kicwara lobo tungani keken lawak nan.
+\v 7 Tona kalohiwor isi nan, oto ca ara kunino fad.
+\p
+\v 8 Ifotu Yesu ojo, “Igero ojo iwora Lahitok Lobanga nino manyu irwaa diho inyi ake”.
+\p
+\v 9 Iyaru sitan inyi Jerusalem otedohi inyi many olele lo kaji lo Lobanga, ko jimitan diho inyi, “kalira isi kito lo Lobanga, ibiroro kof ten.
+\v 10 Tonyio igero ojo, ocik ca inyi malaikahin to isi lo kiriria isi otoc,
+\q1
+\v 11 kiting ca iceng isi kai to kac kuneiceng."
+\p
+\v 12 Ifotu Yesu ojo, “igero ojo, kotem Lahitok Lobanga nino”.
+\p
+\v 13 Kolokeru sitan kuno ilabati fad, ongerihi inyi many lobo tik ake. Oberuni Yesu to Nazaret.
+\p
+\v 14 Oitu Yesu Galilea to golun lo Okorif na Inyu, layomit nenge ko kisararu na kov fad.
+\v 15 Itiyen inyi to lotubarehin kunecieng oto cio fad omaja inyi.
+\p
+\v 16 Olo inyi Nazaret faji lo lomolojore inyi, kologoru far lo sabit olo lotubare necieng iya langun larahare koditi nenge. Manyu ko wojuno kikena.
+\v 17 Icori inyi buk lo kamoconi Isaia, kalonga inyi oto orumu faji na ligero ojo,
+\q1
+\v 18 Ongon Okorif lo Lahitok kennei Tonyio lohitwe inyi nan Kititima layomit naijir iyo kakidahak Lohiculu inyi nan rihohino laharu Diho kuna lotora Ko kitikwenya diho kangodok Lolahahino cio kuna litigimati,
+\q2
+\v 19 lo rihohino cio kari lo kisisio lo Lahitok."
+\p
+\v 20 Oto ko bibira buk inyiahahi diho katiyoni ko kitongohino kof. Cio fad to lotubare ko fihahinoti konyeha ken nenge.
+\v 21 Oto icung to jimitan diho diho icieng; “Enefar litifuta ene kigero iya na lining ite”
+\p
+\v 22 Omaj cio fad inyi manyu ipanyiti tenyitenyi kuna ilemi lofwonu to kutuk nenge. Itifiati ojo, “Ida re kito lo Joseph ene?”
+\p
+\v 23 Ojo Yesu diho icieng; “dede irihohi ca ite nan ene kitidafi, diho nan ijjo; Daktarini, itifurioro ake. Itiyo ene kileng sangite kuna lohining ohoi ojo itii isi to Kapernaum.
+\v 24 Osodoro inyi ojo; Ahirihohi ite tenya lo dede, oru lobo kamoconi liruhuni to kalecieng.
+\v 25 Ahirihohi ite ajo omorengi afa lafuseritohin ene Israel to karihin kulo Elia kula karihin ligonorore kai to karihin uni ko nusu manyu olotu kinga na hitok kofikofi fad.
+\v 26 Oto ida afa oculari Elia iyo lobo to kiji necieng ati diho lafuserito lo Zerapas idi kov lo Sidon.
+\v 27 Manyu oborengi afa cio Israel kuna lomwai talulu to faritin kulo Elisa ati ida afa itinyuji lobo to kiji necieng, ara Naman tungani lo Siria keken.
+\v 28 Ilongo cio to lotubare fad koloningiti ene tenya.
+\v 29 Ko wojunoti ifuhari inyi to kanghatua, ko ki yaroti kalele lo donge na loduho kang kai nenge ojo ojir kicule inyi to lofias.
+\v 30 Inyi ko lotita to kiji lo ilulung ko loro kikoi nenge.
+\p
+\v 31 Olo Yesu iya kapernaum kang na longon Galilea manyu to Sabit icak kitiyena cio.
+\v 32 Ipany icieng kitiyena nenge tonyio ongon kitiyena nenge ko golun.
+\v 33 Inyia lotubare orumu ongon lobo tungani longon ko okorif na irohoi. Igore inyi to ogoro na ikwat ojo,
+\v 34 “Aa Nyio iwak isi diho ohoi Yesu lo Nazaret? Lilotu isi keruno ohoi? Ahiyen nan isi, isi na Inyu lo Lobanga.
+\p
+\v 35 Iryeng Yesu inyi ojo, “Tobuho! Torutu to ken nenge!” Na okorif ko borahino latungani kof ketemoni necieng fad ko rutuno to ken nenge ida opot ko lobo faji.
+\p
+\v 36 Cio pili ko kipany itifiati kenite kunecieng ake ake. Nyio ene kitiyena? To golun ko twero iryenga inyi okorifi kuna irohori orutu!
+\v 37 layomit nenge ko kisararu iric na kof.
+\p
+\v 38 Ongerihi Yesu lotubare ko loro kolo Saimon. Orumu komoni lo Saimon omwai onok ken noo. Oto icieng orihohi Yesu oijr olwak inyi.
+\v 39 Olo Yesu ocumo diho inyi ko kiryenga nohun oto ko ngerihino noho inyi. Inyi ko wojuno deudeu icak kirwaa icieng.
+\p
+\v 40 kolodoyoro kolong, iyauno cio diho Yesu kamwayak kuna lomwaiha mwaita gelegele. ofik inyi kana kenite kunecieng ko kitifurioro icieng.
+\v 41 Oto manyu, imura lodonyok to kenite kulo cio kuna iborengi igoritati ojo, “isi kito lo Lobanga.” Ati irieng inyi icieng ida iruk icineng otenya tonyio oyeniti jimitan ara inyi kristo. Kiwanyi berien olo Yesu faji na ipolo.
+\p
+\v 42 Orumu cio otahita inyi, ojo ofwonuni orumuni, otemi kitiho inyi loro ngerihino icieng.
+\v 43 Ati ojo inyi, “owak nan atitim layomit na ijir lo Okabue lo Lobanga many kangite kunakude tonyio tenya na lohiculunorihin nan inyi na.
+\p
+\v 44 Ati osodoro inyi kititima tenya lotubarihin kulo Judea.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Iobo far kolowoita Yesu kutuk lo nam lo Genezaret ko cio irit inyi oningoti tenya lo Lobanga,
+\v 2 odeu tigoli are kalele lo nam kuna logerihi kaniefak kulo kayam kuna lorumu ilala bwaihin kunecieng.
+\v 3 Ko kirwoho lobito tigol na lara lo Saimon ko rihohino inyi ojo ojir iyaru tigol iya namhatwa lobo gaa, oto itongohino itiyena cio to katua lo tigol.
+\v 4 langun lokeru inyi tenya ko jimitan diho Saimon, “Yaru tigol faji na iluko ibirohi bwaihin kulo kayam.”
+\p
+\v 5 Inyiahahi Saimon inyi ojo, “Lahitok kitii ohoi karue mwaa oru ko lobo tohi lohiniefu, ati kalijo isi jii abirohi ca nan bwaihin.”
+\v 6 Langun litii icieng jii oto iniefuni kayam kuna iborengi many icak bwaihin cira.
+\v 7 Iwatu icieng kaletok kunecieng kulo nu tigol mito ojo ojir ofwonu olwak icieng ofwonuni itifuti tigoli are fad to kayam many omana tigoli loyoro katua lo nam.
+\v 8 Kolodeu Saimon Petero jii oto ko urohino to kunga ketemoni lo Yesu ko jimitan, “ilo ten diho nan Lahitok nan tungani kapalani!”
+\v 9 Tonyio inyi ko kaletok kunenge fad orumu ipanyiti borengojun lo kayam kuna liniefu icieng.
+\v 10 Jems ko Jon tee kulo Zebedi manyu kaletok kulo Saimon manyu orumu ipanyiti. Oto Yesu ko jimitan diho Saimon, “kebang kicaha tolefar iya ketemoni ira ca isi kaniefani lo cio.”
+\v 11 Icieng ko kipihuno tigoli kunecieng tode kongerihinoti sangite fad ko kijijfita inyi.
+\p
+\v 12 Kolongon Yesu lobo kang, olotu lobo tungani na lokeru talulu ken fad, ojo inyi odeu Yesu ko urohino ketemoni nenge ofik komom kov ko kilelia diho inyi ojo, “Lahitok, kaliwak isi itweru isi kitinyujo nan.”
+\p
+\v 13 Ocule Yesu kana nenge ko tiro inyi ojo, “ awak nan! Tonyu!” deudeu talulu ko rujon to ken lona tungani.
+\p
+\v 14 Oto Yesu ko ciha inyi ojo, “kerihohi lobo tungani ati ilo itotorohi ken nino diho kadwarani manyu icwara kikumi lafa locik Moses to kitinyujo nino ara saden diho icieng.
+\v 15 Ati layomit lo ken nenge isarihi kof, tona ilulung lo cio ko fuonuno ningo tenya nenge ko kiyauno mwaita kunecieng kitifurioro.
+\v 16 Ati tihitik ingadarita Yesu fajihit kuna ipoloho kilifa.
+\p
+\v 17 obo far kalitiyena inyi, ofwonu parisihin ko katiyenak kulo cik to kangite pili kulo Galilea ko Judea ko Jerusalem itongoti inya. Manyu golun lo Lobanga ongon diho inyi lo kitifurioro mwai.
+\v 18 Ofwonu kude cio otingunoti tungani kangwalani to biris otemi rutorore kaji diho Yesu.
+\v 19 Kolo lanyu kikoi lo rutoro kaji icieng to ilulung, irwok icieng onga kwe lo kaji ko kiticuloroti inyi ketemoni lo Yesu.
+\v 20 Kolodeu Yesu kiruk neiceng, ko jimitan diho kangwalani, “mortele lolauni kipalipali kunino”.
+\p
+\v 21 Parisihin ko katiyenak kulo cik ko kicaha kiiyo to taulo kuneicieng ojo, ngai lerok lomoro Lobanga? Ngai lotum launo kipal kalida ara Lobanga ake?
+\p
+\v 22 Yesu ko yenun na kiiyo neicieng ko kitifia icieng ojo, “Nyio iiyo ite kuna to taulo kuningi?
+\v 23 Ani lo tanga jimitan; lolauni kipalipali kunino kode jimitan; towoju ilo?
+\v 24 Ati ojir iyenare ite ijo ongon kito lo tungani ko golun lo laa kipal ten to kof… oto ojo iyo na kangwalani ahirihohi nan isi ajo towoju todumu biris nino ilo kang.”
+\v 25 Deu deu to ketemoni neicieng, owoju inumu kigetit nenge ko loro kang omaja Lobanga.
+\p
+\v 26 Ipany cio fad ko kicwarati maja diho Lobanga. Ifut icieng ko kwama many ojimi, “lohideu ohoi sangite kuna igoli ene far”.
+\p
+\v 27 To kifwongi lo ne, olo Yesu odeu lobo tungani na lobara Levi katisofoni lo mocoro itongo iyo meja lo katisofok kulo mocoro. Ojo diho inyi, “kijif nan”.
+\v 28 Levi ko wojuno ongerihi sangite fad ko ki jifita inyi.
+\p
+\v 29 Levi ko loro fiha karama na hitok to Yesu oto ilulung nahitok lo katisofok kulo mucoro ko kuna kude cio ofwonu odahati ko icieng.
+\v 30 Ati Farisihin kjo katiyenak kulo cik kuna longon ngati necieng ofwonu kimomodo diho jayona kunenge ojo, “nyio idaha ite manyu imata ko katisofok kulo mucoro ko kapalak?
+\p
+\v 31 Inyiahahi Yesu icieng ojo, “ida ara cio kuna ijiri lowak daktari ati kamwayak.
+\v 32 Ida nan alotu kilolongo kanyujok ati kapalak ojir irwoti.
+\p
+\v 33 Ojimi iyo inyi, “kalihitak kulo Jon ko kulo Parisihin ofaraniti kinga ko kilifa ati kunino osodoro daha ko mata.”
+\p
+\v 34 Inyiahahi Yesu ojo, “Itweru welo kulo lateran faranun kinga kolorihe ilihitati ko inyi?
+\v 35 Ati olotu ca far na lodamarorihin lateran to kiji necieng; to kunu faritin ofaran mute icieng kinga.”
+\v 36 Orihohi icieng ene kitisirani ojo, “Oru tungani lociru kyela ngejuk otadare ongore. Kalitii jii irumu inyi locir kyela ngejuk cie manyu nu kitadit ida ori ko na kyela ongore.
+\v 37 Manyu oru lobo tungani liturahita vino ngejuk iyo okodo ongore. Kalitii jii, otwaje ca vino ngejuk na okodo ongore oto ca okodo ko vino fad
+\v 38 ipalaru ida, vino ngejuk ocam ijuhohini iyo okodo ngejuk.
+\v 39 Manyu oru tungani na kolomat vino ongore orihe manyu owak ngejuk tonyio ojo inyi ojir ongore ilany."
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Tolobo sabit orumu Yesu olot ara katwa lo manatak, oto jayona kunenge ogesunitati ngamang onotati to kac kunecieng oningati.
+\v 2 Itifi kude Parisihin, “Nyio itiyo ite tohi na litidwara to sabit?
+\p
+\v 3 Inyahahi Yesu icieng ojo, “ida ite liken tohi lafa litii David afa kolonyia kinga inyi ko kalihitak kunenge?
+\v 4 Orute inyi kaji lo Lobanga ko dumuno mugati kulo ketemoni lo Lobanga onyia tohi na locam to kadwarani keken ico manyu kalihitak kunenge.
+\v 5 Yesu ko jimitan diho icieng, “kito lo tungani lara lahitok lo sabit.”
+\p
+\v 6 To sabit ari orute inyi lotubare orumu inyi itiyena, manyu ongon tungani ija na lowei kana iteten.
+\v 7 Parisihin ko katiyenak kulo cik orumu otahitati kikoi lo kidoro Yesu, tona iriria icieng inyi otoc lodeya kalitifurie inyi to sabit.
+\v 8 Ati orumu Yesu loyen tohi na libuha icieng ko rihohino na tungani iwei kana ojo, “towoju to woita ketemoni lo cio fad.” Inyi ko wojuno ko woita ija.
+\v 9 Yesu ko jimitan diho icieng, “ahitifi ite, ani locam to sabit; kitiyo jiran kode kitiyo rohojun, lwahuno warun kode kifadaru?
+\v 10 Ongolo inyi ode icieng fad, oto ko jimitan diho na tungani, “todong kana nino.” Itii inyi jii, kana nenge ko jiran.
+\v 11 Ati ilongo icieng noo icahi kigugumo tenya kiji necieng tohi na ngitii icieng ken lo Yesu.
+\p
+\v 12 Lobito far tokuna faritin, olo Yesu kai lo donge kilifa karwe mwaa diho Lobanga.
+\v 13 Kolowang kof ilolongu kalihitak kunenge diho inyi ko nyumuno tomon ko are kuna lofik inyi ara jayonaj kunenge.
+\v 14 Saimon (na litibarahini inyi ojo Petero), rece nenge Andru, Jems, Jon, Pilip, Batulmaio,
+\v 15 Matiu, Tomasj, Jems kito lo Alipeu, Saimon na orumu lilongoti ojo Zilot,
+\v 16 Judas kito lo Jems ko Judas Iskariot na ca mute lara katoboni nenge.
+\v 17 Iculoro inyi ko icieng ko woita faji na ifete. Ilulung nahitok lo kajifitak kunenge orumu ongoni ko cio becek kuna iborengi kuna lofwonu to kof lo Judea fad, to Jerusalem ko todeco kulo Taya ko Sidon.
+\v 18 Kuna lofwonu ningo inyi ko fwonuno kitifurioro mwai kuneiccieng. Kuna liticana okorifi kuna irohori itifuriori.
+\v 19 Manyu cio fad otemi tiro inyi tonyio olotuno orumu golun to ken nenge itifurio icieng fad.
+\p
+\v 20 Kolodeu kalihitak kunenge oto ojo, “Ingoni ko gum ite kuna likidahi tonyo ningi okabwe lo Lobanga.
+\q
+\v 21 Ingoni ko gum ite kuna likingaha jija tonyio kitimonei mute ite. Ingoni ko gum ite kuna licira jija, tonyio ikweni mute ite.
+\q
+\v 22 Ingoni ite ko gum kolohiberu cio ite, kolohigelati ite kimoroti, manyu oberuni karana nino ojo orohoi to kito lo tungani.
+\p
+\v 23 Itikwamati nafar manyu ifiritati to kwama tonyio obolo bahacic nino tokai, tonyio koditi lafa litii monyeri iyo kamocak inyi na.
+\q
+\v 24 Ati kidak diho ite kabarak tonyio likeru ite rumuno warun na ijir.
+\q
+\v 25 Kidak diho ite kuna limoneho jija, tonyio kinya mute kinga ite. Kidak diho ite kuna likwenita jija, tonyio itoyo mute ite ko kicira.
+\q
+\v 26 Kidak diho ite kolohimaja cio ite, tonyio koditi lafa litiyore monyeri kamocak kuna italeri inyi na”.
+\p
+\v 27 “Ati ahirihohi ite kuna lohiningo nan; imaru meroni nino manyu itiyo na ijir diho kuna lohiberu isi.
+\v 28 Igatahi kuna lohifico isi, ilifa to kuna lohitigema isi.
+\v 29 Kolohinang tungani isi makal ikajong, ibelohi manyu iteten. Koloruje tungani cati nino ketik inyi dumaru long.
+\v 30 Icwara cio fad kuna lilifa diho isi manyu kolodume tungani tohi nino kelo kinyahita diho inyi.
+\v 31 Itiyo diho cio, iya nadi ngiwahare isi icieng itii diho isi.
+\v 32 Kalimaru isi cio kuna lohimaru isi keken, kwama nyio ca ngirumu isi? Kileng kapalak imaruni kuna limaruni icieng.
+\v 33 Manyu kolitiyo isi jiran diho kuna lojiri diho isi, kwama nyio ca ngirumu isi? Kileng kapalak itiyoti jii.
+\v 34 Manyu kalitideno isi diho cio kuna liyen isi jimitan odum ca, kwama nyio ca ngirumu isi? Kileng kapalak itideno kapalak oyeniti jimita odumi ca fad.
+\v 35 Ati imaru merok kunino itiyo na ijir diho icieng manyu itideno icieng ida ikodomo kidumi. Oto mute bahacic nino obolo, manyu ito ca ite ira tee kulo lona longon kai noo. Tonyio ojir inyi diho kamenak ko karohojak.
+\v 36 Itingon ko kisa iya na longonore apa ningi ko kisa.
+\v 37 Kengot tenya diho kuna kude oto manyi ida kingotohini ite tenya, kengot tenya olanyu kuna kude oto manyu ida kingotohini ite tenya ki lanyu. Itolau kilauni manyu ca.
+\v 38 Icwarata kicori manyu ca ite. Kitemit na ijir, na loruji, icihi, many ijujuho ijuhohini ca bongi-bongi kuningi, tonyio to kitemit na litemare isi kitemihinorehin ca isi.
+\p
+\v 39 Oto manyu inyi orihohi icieng ene kitisirani ojo, itweru kangodoni riho kangodoni? Ida icieng fad ofwo owuroro tula?
+\v 40 Ida ka kenani ilany katiyenani. Ati na lokeru kikena nenge fad, olotu ori ko katiyenani nenge.
+\v 41 Tonyio ideya isi ingarumiti to konyek lo rece nino ingerihi tul konyek nino?
+\v 42 Aja ngijo isi diho rece nino, rece ingohi odume ingarumiti to konyek nino ati isi token ida ideu rabocoti tona longon konyek nino? Isi kataleroni itemo re todume rabocoti to konyek nino ideyare bo otoc idumarore ngarumiti to konyek lo rece nino.
+\v 43 Oru lobo ciani ijir longi ngak kuna irohori ida manyu ciani na irohoi ongi ngak kuna ijiri.
+\v 44 Oyeniti ciani lobito lobito to ngak kunenge. Ida cio odia bule to ciani lo ngairati kode ngak kulo vino iyo curati.
+\v 45 Tungani na ijir oduma sangite kuna ijiri kuna loricahi inyi tau nenge manyu tungani na irohoi oduma sangite kuna irohori kuna loricahi inyi tau nenge. Tonyio to kifut lo tau lo tungani otenya kutuk nenge.
+\p
+\v 46 Nyio ilolongo ite nan ijo Lahitok, Lahitok ati ida iwak kitiyo tohi na lajo nan.
+\v 47 Ahitotorohi ca koditi lo tungani na lolotu diho nan, oning tenyi tenyi kunei ofihahi tic.
+\v 48 Ori inyi iya tungani na loduho kaji, oto obok iluko lo fiha fotiri lo guri nenge iyo tabak. Kalitihu kare itang kifi na kaji ati ida itinienieng na kaji tonyio oduho otoc.
+\v 49 Ati na loning tenyi tenyi kulitole ida hati ofik iyo tic ori iya tungani na loduhohi kaji kof oru fotiri loguri. Kalitihu kare itang na kaji ouroro uroro na irohoi.
+\c 7
+\cl Kingutit 7
+\p
+\v 1 Langun lokerihi Yesu tenya kuno tenyi tenyi fad oning cio, orute inyi kapernaum.
+\p
+\v 2 Tija karwaani lo lobo lahitok lo asegere na limaru inyi bebe orumu omwai na lara kaweyani.
+\v 3 Oning ene asegere layomit lo Yesu ko cularu kude lohitwaha kulo Judaya diho inyi kilolonguno inyi ojir olotu itifurie karwaani nenge.
+\v 4 Kolofwonu iceng diho Yesu, ileliati bebe diho inyi, ojimi diho inyi, “ocam lerok rumuno lwaha nino,
+\v 5 tonyio imaru inyi kof niyang manyu kiduhohi ohoi lotubare”.
+\p
+\v 6 Tinya Yesu ko kiliharu ko icieng. Orumu inyi lonyiharu kaji, oculu na asegere morot kunenge kitirico inyi ojo diho inyi, “Lahitok ketigena ken, ida nan acam to isi rutuno kaji nei,
+\v 7 inyi lico nan manyu ake ake jimitan ida nan acam to lotuno diho isi. Ati torihu tenya oto ca karwaani nei ko jiran.
+\v 8 Tonyio nan token angon nan ko kuna lohilanyu nan, angon manyu ko asegeri kuna lalanyu nan. Arihohi nan ene ilo “olo orihohi nu ou” olotu. Ajo diho karwaani nei itiyo ene itii.
+\p
+\v 9 Koloning Yesu ene tenya, ipany bebe tona asegere. Gaolo diho ilulung kuna lijifita inyi, oto ojo, “ahirihohi ite ida nan larumu koditi lo kiruk na ibolo iya ene kileng to Isirael”.
+\v 10 kuna cio lo culuni ko itoro kaji orumahi nu karwaani lo na lahitok lofurie.
+\p
+\v 11 Deu to kifwongi, olo Yesu lobo kang lobara Nain manyu jayona kunenge ko ilulung nahitok ilihe ko inyi.
+\v 12 Kolonyiharu lokoli lo na kang, (lobo tungani kaweyani orumu lo tingoroti iya oleng) iric ko cio otingita lobo kaweyani iyaroti oleng. Ara kaweyani kito lobito hilong lo lobo lafuserito. Manyu ilulung lo cio tona kang orumu ilihitati ko inyi.
+\v 13 Kolodeu Yesu inyi, olo tau nenge giho inyi, oto ojo, “kecira”.
+\v 14 kololo otir kitingit ka tingitak ko woita. Oto ojo, “kito lokilahaji, ajo nan diho isi towoju!”
+\v 15 Kaweyani ko wojuno icak tenya. Manyu Yesu ko kinyiahahino inyi diho ngotenge.
+\p
+\v 16 Ifuti icieng fad ko kipany manyu omaji Lobanga ojo, “loboto kamocani lahitok kiji niyang, lolotu Lobanga lwaha cio kunenge”.
+\v 17 Ene layomit lo Yesu ko kisarahino Judaia ko kofikofi fad.
+\p
+\v 18 Orihohi kalihitak kulo inyi kuno tenyi tenyi fad. Ilolongu inyi icieng are,
+\v 19 ocule icieng diho Yesu kitifia ojo itifiata itijo, “isi re lafa lojimi olotuno kode ojir ohoi kidodomo lobo ake?”
+\p
+\v 20 Kologoru kuna cio diho Yesu, oto ojimi diho inyi, “kiculu Jon kabatisani ohoi diho isi kitifia jimitan, Isi re lafa lojimi ilotuno kode ojir ohoi kikodomo lobo tungani ake?”
+\p
+\v 21 Tona tik token, itifurie Yesu cio becek kuna lomwaiha mwaita gele gele ko kuna longon ko okorifi kuna irohori ko ngaja konyeha kulo kangodok becek.
+\v 22 Inyahahi inyi kuna ifahi kulo Jon ojo, “Itoite ifwo itorihohi Jon tohi na lideu ite ining manyu, lokwenyi kangodok, lolot kangurak, lonyuji kulo talulu, loningo katuhok, litiwaruni kaweyak manyu layomit na ijir ititimati iyo kakidahak.
+\v 23 Ongon ko gum tungani na lida ouroro to tenya lo ken nei”.
+\p
+\v 24 langun lofwo ifahi kulo Jon, icak Yesu tenya diho ilulung tenya lo ken lo Jon. “Nyio afa ifwo ite deya to kuny? Gerecati na lokuta iyoma?
+\v 25 Kalida ara ji ifwo afa ite deya nyio? Tungani na licefita kyelani kuna idwaruha? Oru cio kuna licefita kyelani kulo wel manyu ongoniti ara naijir itongoti Jerusalem.
+\v 26 Ati nyio afa ifwo ite deya? Kamocani? Ibo ahirihohi ite, manyu na lilany kamocani.
+\v 27 inyi ene lafa ligerohini ojo, Acule ca nan ifak nei ketemoni Nino, Na ca likukum kikoi nino Ketemoni nino,
+\v 28 ahirihohi ite, tokiji lo kuna lotomonu ngorwo, oru lobo lobolo ilany Jon, oto hati, na lisidi to Okabue lo Lobanga obolo ilany inyi."
+\v 29 (cio fad kileng katisofok kulo mucoro koloningi tenya lo Yesu iniangiti jimitan obehi kikoi lo Lobanga tonyio libatis Jon icieng.
+\v 30 Ati Parisihin ko katiyenak kulo cik oberuni kikukuma lo Lobanga to icieng tonyio ida icieng iruk kibatisa lo Jon.)
+\v 31 Ngatiririhi ba nan cio kulo ene kofiangiti ko nyio? Ori icieng iya nyio?
+\v 32 oriti iya tee kuna litongo faji lo cuk ilolongo kunu kuno ojo, Kikut ohoi omilere diho ite, Ida ite ikya; Kiwol diho ite wole lo tai Ida ite icira.`
+\v 33 Tonyio olotu Jon Kabatisani ida odaha mugati manyu ida omata vino, ijo ite ongon inyi ko lodonyok.
+\v 34 Olotu kito lo tungani, odaha manyu omata, ito de ene kangatani ko karumani morte lo katisofok kulo mucoro ko kapalak.
+\v 35 Ati itotoruno manyu oboto genyun ara na ibir iyo tee kunenge.
+\p
+\v 36 Ilolonge lobo Parisini loro daha kalenge inyi ko loro kolo na Parisini itongohinoti daha.
+\v 37 Koloning lobo ngorwani lorohoi warun nenge tona faji ojo ongon Yesu kolo na Parisini, iyauno inyi kutuba lo ngoroni na iur.
+\v 38 Ojo inyi owoita to korwong nenge icira icak inyi kiticora kejuha kunenge to kifi kulo konyeha kunenge ofie to fofi kulo kue imaruk kejuha kunenge otwe to na ngoroni iur.
+\v 39 Kolodeu na Parisini lilolongu inyi jio, oto ibak to tau nenge ojo, “ngara elerok kamocani ngoyen jimitan ngai lohitiro inyi ko ani koditi lo ngorwani ara inyi, jimitan ara inyi kapalani.”
+\p
+\v 40 inyiahahi Yesu inyi ojo, “Saimon angon nan ko lobo tohi lawak nan rihohino isi.” Ojo inyi, “kirihohi nan katiyenan!”
+\p
+\v 41 Ojo Yesu, “ongon afa kude cio are ko den lo robia kulo lobo kabarani, iden lobito robia mia miet, lobito keek miet.
+\v 42 Olanyu duma lo mongiyo icieng fad. Lerok ko kibalihino mongiyohin kunecieng fad. Ani to kiji lo kuna cio ca limaru nu Lahitok ilany?
+\p
+\v 43 inyahahi Saimon ojo, “Ojir ara na lobolo mongiyo nenge.” Ojo Yesu, “ingot isi obehi.”
+\v 44 Oto ko kibelo diho na ngorwani ko jimitan diho Saimon, “ideu isi ene ngoruani? Alotu nan kalilo, ida isi kico nan kifi kulo kejuha ati iticor inyi kejuha kunei to kifi kulo konyeha kunenge manyu ofie to fofi kunenge.
+\v 45 Ida isi kimaruk nan ati ene ngoruani many to lotuno ida liticung kimaruha kejuha kunei.
+\v 46 ida isi itwe kue nei to ngoroni ati ene ngoruani ijuhohi ngoroni kejuha kunei.
+\v 47 inyi na ahirihohi na isi kuna palipali kunenge iborengi lolauni imaru inyi noo ojo inyi na lolauni kude kuting isidi kimaruno nenge."
+\v 48 Oto Yesu ojo diho na ngorwani, “Lolauni kipalipali kunino.”
+\p
+\v 49 icak kulakude welo tenya kiji necieng akeake, “Ngai ene lola ko kipalipali?”
+\p
+\v 50 Ojo Yesu diho na ngorwani, “Lohilwahu kiruk nino isi ilo to kisiliban.”
+\c 8
+\cl Kingutit 8
+\p
+\v 1 To kifwongi ilor Yesu kangite fad ititima layomit na ijir lo okabwe lo Lobanga, ongon orumu inyi ara lobito ko kuna jayona kunenge tomon ko are,
+\v 2 ko ngorwo kude kuna lifuk inyi lodonyok to kenite kuneicieng ko mwaita; Meri (na lojimi Magdalena) na lifuhari lodonyok mietare to ken nenge,
+\v 3 Joana ngorwani lo Kuza, kalanyunoni lo kaji lo Erod; Susana ko kaletok becek. Kuno ngorwo orumu olwahati icieng to sangite kulo kajihit kuneicieng.
+\p
+\v 4 Kolotubuno ilulung nahitok ko cio ofwonuno diho Yesu to kangite ko kangite orihohi inyi icieng ene kitisirani;
+\v 5 “Olo karemoni yaa kinyemo mana nenge. Kolo yaa inyi kinyemo, odohi kude kikoi onyoni manyu inume kweny.
+\v 6 Odohi kude morutore ojo obuju, ocure kolong tonyio oru kof.
+\v 7 Odohi kinyemo kude kikware ofwonu kikwa ifuhe icieng ida ongi.
+\v 8 Kuna kude kinyemo odohi iyo kof na ijir, obuju oboroho ongiju kakeny miya lo kulafa loihini”. Kolokeru inyi tenya, ko jimitan, “Na longon ko kiyoha ingohi toning”.
+\p
+\v 9 Itifi jayina kunenge inyi fotiri lone kitisirani.
+\v 10 Ojo inyi, “genyun lo imonit lo okabwe lo kai icori diho ite, ojo diho kunakude cio, atenya nan to kitisirani ojir.
+\v 11 Fotiri lo ene kitisirani ene. Kinyemoti inyi tenya lo Lobanga,
+\v 12 kuna lo dohi kikoi icieng kuno loning ati olotu sitan odume tenya to taulo kuneicieng. Ojir ida iruhiti ojir olwaharu.
+\v 13 Kuna to morutore icieng kuna lifotu tenya to kwama koloningiti ati oru kereda kuneicieng. Iruk icieng to kude faritin kuting ati kolo goru faritin kulo tema ouroroti.
+\v 14 Kinyemo kuna lodohi kikware ori iya kuna loning ati kolofwo icieng ifuhe kibuha lone warun, bara ko sangite becek ida dong icieng ongi.
+\v 15 Ati kinyemo kulo kof na ijir owoita to cio kuna ijiri taulo kuna loning tenya oricahi ko to ricahino ongiju ngamang.
+\p
+\v 16 Oru tungani li nwahahi lomo ilutohi moti kode ofik fotiri lo lagere. Ofik inyi lotedore nenge ojir cio kuna lorutu kaji odeya wangun.
+\v 17 Tonyio oru lobo tohi liduha na mute lida itibotuni kode imuho ida mute ongajuni kode oyeniti.
+\v 18 Tona toric otoc koditi na liningore isi. Na lotehita, osodohini ojo na lo rujore kokileng lobo tohi libuha inyi ojo atehita orujori mute diho inyi”.
+\p
+\v 19 Oto ngoto Yesu ko recera kunenge ofwonu deya inyi, ati ida icieng itweru nyiharu diho inyi to ilulung.
+\v 20 Orihohi lobo tungani inyi ojo, oho iyang nino ko recera kunino kuna lowoitati sita kiwahiti deya isi.
+\v 21 Inyiahahi inyi ojo, “Iyang nei ko recera kunei cio kuna loning tenya lo Lobanga ofihahini tic”.
+\p
+\v 22 Lobo far, ojo Yesu diho jayona kunenge, “ngatirange iya nu tode lo nam”. Oto icieng ko kirwoho tigol icahi lotita.
+\v 23 Kolifeita tigol ogetoro inyi. kiyoma na hitok ko kiposa nam ifuta tigol to kifi owak diloro katwa lo nam, lodeya icieng wei tang.
+\v 24 Ofwo jayona itikwenyu inyi ojo, “Lahitok, Lahitok, kidiloro nam ohoi”. Owoju inyi ko kiryenga kiyoma ko kifi kuna litiwoju kiyoma, kiyoma ko woita, nam ko riejun tii.
+\v 25 Itifi inyi jayona kunenge ojo, “Aji ongon kiruk ningi?” oro “Tani kiruk ningi?” [use one of these question]. To bangun ko kipany itifiaru icieng ake ake ojo, “ngai ene?” Lirienga kiyoma ko nam fad oningo inyi.
+\p
+\v 26 Ikwangaru icieng iya ngati lo Gerasens, na longon tode lo nam lo ngati lo Galilea.
+\v 27 kolorang Yesu tode, olotu lobo tungani lo daha lodonyok itiric inyi. to karihin becek ida ene tungani licef kyela kode litong kaji ati itongo inyi faji lo kwecerehin.
+\v 28 Kolodeu inyi Yesu, ilulu inyi ko urohino kejuha kunenge, igore to ogoro na ikwat ojo, “nyio iwak isi diho nan Yesu kito lo Lobanga na longon kai noo? Alelia nan diho isi kehitigem nan!”
+\v 29 tonyio orumu Yesu ocik lodonyok lo rutuno to ken lo na tungani. Kakeny becek lolanyu inyi cio kokileng ngotori to nyororo kac ko kejuha manyu iririati, lodung inyi nyororo manyu olorita fajihit kuna ilomaha ko cio.
+\p
+\v 30 Itifi Yesu inyi ojo, “karana nino ngai?” Inyiahahi inyi ojo, “Lijon” tonyio lofwo lodonyok becek ken nenge.
+\v 31 Ilelia lodonyok diho Yesu kakeny ojo kefuhe icieng katwa lo abis tula.
+\v 32 Iborohi olohoi orumu odahati gum lo donge. Ilifa lodonyok Yesu ojo ojir kilahi hati icieng kifwo katwa lo iborohi, inyi ko lahahino icieng.
+\v 33 Kolorutu lodonyok to ken lo na tungani, ko rutohinoti iyo iborohi, oto iborohi kuna fad ko coraru to lofias katwa lo nam okeroroti.
+\v 34 Kolodeu katibalak kulo iborohi tohi na litiihino, ko kifejaroti iya kang ko kangite kuna longon na kof,
+\v 35 oto cio ko fworo deya tohi na litiihino, kolofwonu icieng diho Yesu, ofwonu orumuni la tungani lorutu lodonyok to ken itongo kejuha kulo Yesu iciefita kyela manyu owat kwee oto icieng ko bangun.
+\v 36 Orihohi kadunok cio koditi na lojirarore na tungani ko lodonyok.
+\v 37 Tinya cio kulo kof lo Geresens fad ko rihohinoti Yesu ojo ojir olo ongerihi kof neicieng tonyio obolo bangun na linief icieng. Inyi ko kirwoho tigol ko lotita.
+\p
+\v 38 Lerok lorutu lodonyok to ken, ilelia diho Yesu ojo ojir kilik ko inyi ati inyiahe Yesu inyi ojo,
+\v 39 “Toite kang ilo irihohi kalingi tohi na litii Lobanga to isi”. Tinya na tungani koloro rihohino cio to kang fad tohi na litii Yesu to inyi.
+\p
+\v 40 Tinya koloitu Yesu, itiric ilulung inyi tonyio orumu icieng fad itilati inyi.
+\v 41 Oto lobo tungani lobara Yairo, kalanyunoni lo lotubare ko lotuno urohino kejuha kulo Yesu, ilelia diho inyi ojo ojir olotu kaji nenge
+\v 42 tonyio kito nenge lobito keken karioni na lara karihin kunenge tomon ko are ongon weyaru. Kololoro Yesu omana ilulung kidonyoro inyi.
+\p
+\v 43 Manyu ongon ngorwani ija na lomwai iyafyaf karihin tomon ko are ati oru tungani na ngotum kitifurioro inyi.
+\v 44 Oliebuno inyi to kifongi lo Yesu ko tiro kutuk lo kyela nenge, deu deu okoto to ken nenge ko woita.
+\v 45 Itifi Yesu ilulung ojo, “Ngai lohitir nan?” Kolopek cio fad ojo Petero, “Lahitok ifuda cio manyu iriesati ken nino”.
+\p
+\v 46 Ati ojo Yesu, “lohitir lobo tungani nan; ayen nan jimitan lolo golun to ken nei.”
+\v 47 Tona kolode dong na ngorwani jimitan ida inyi atweru rijoro, olotu ihihiruno ko urohino kejuha kulo Yesu. To ketemoni lo cio fad, ko rihohino Yesu tohi na latirore inyi inyi manyu ofuriorore inyi deu deu.
+\v 48 Oto ko jimitan diho inyi, “Kito, lohitifurie kiruk nino isi, ilo to kisiliban”.
+\p
+\v 49 Orihe Yesu otenya, olotu lobo tungani to kolo Yairo, kalanyunoni lo lotubare, ko rihohino inyi ojo, “lowei kito nino, kerihe iyeyela katiyenani”.
+\p
+\v 50 Koloning Yesu ji oto ojo diho Yairo, “kebang, iruho ja isi keken oto ca inyi ko furioro”.
+\v 51 Kolo goru inyi kolo Yairo, ida inyi iruk lobo tungani kiliharu ko inyi ake ko Petero, ko Jems ko Jon ko monye ko ngoto kito.
+\v 52 Oto hati cio fad orumu icirati inyi. ojo Yesu diho icieng, “iticungoti kicira. Ida inyi owei ati ogetoro”.
+\v 53 Okwenitare icieng inyi to yenun jimitan lowei kito.
+\v 54 Ati inief inyi kito tokana ko jimitan, “kito nei towoju kai!”
+\v 55 Oyitu okorif nenge ko wojuno deu deu. Yesu ko rihohino icieng ojo ojir icori tohi lo daha.
+\v 56 Ipany katomonok kunenge noo ati ocik inyi icieng ojo ojir ida orihohini lobo tungani tohi na litiihino.
+\c 9
+\cl Kingutit 9
+\p
+\v 1 Kalilolongu Yesu jayona kunenge tomon ko are, oto icio icieng twero ko golun lo kifuhita lodonyok fad ko lo kitifurioro mwaita,
+\v 2 manyu itifahe icieng to fworo kitifurioro mwaita ko kititima okabwe lo Lobanga.
+\v 3 Orihohi icieng ojo, “keyaru lobo yohi ene owele, oru iluk, oru ogogor, oru mugati, oru robia, oru kirwata lo kyelani.
+\v 4 Kaji na lirute ite itongoti inya manyu ingerihi na kang.
+\v 5 Kalida cio kifotu ite idafuhoto fur to kejuha kuningi kalingerihino ite kang neicieng ara saden diho icieng”.
+\v 6 Oto icieng ofwo kangite to kangite ititimati tenya lo Lobanga ko kitifurio cio fajihit fad.
+\p
+\v 7 Oto Erod oning kuna sangite litiihino fad. Oto itingaihi inyi tonyio orumu kude ojo lowaru Jon kabatisani,
+\v 8 ojo kude Elia loitu orihe kude ojo lobito iyo kamocak kulafa berien lowaru.
+\v 9 Ati ojo Erod, angute afa nan kwe lo Jon, ngai hati ene laningo nan itiyo kuno sangite? Oto inyi otahita deya Yesu.
+\p
+\v 10 Koloitu iayona, orihohi icieng Yesu sangite fad kuna litii icieng. Inyi ko dumuno icieng ilihe ko inyi, ingadari lobo kang lojimi Betsaida.
+\v 11 Ati oning ilulung loro nenge ijia ko kijifaroti inyi. ifotu inyi icieng manyu ititim diho icieng tenya lo okabwe lo Lobanga manyi itifurie kuna lotahita kitifurioro.
+\v 12 Langun lobolo kurou, ofwonu kuna tomon ko are ojo diho inyi, “tolahahi cio ofwo ojir ofwori kangite kuna longoni ene ofwori inyangi sangite kulo daha ko logetorihin tonyio kingoni faji na ipolo.
+\p
+\v 13 Inyiahahi inyi icieng ojo, “icwarata icieng tohi lo daha”. Inyiahahi icieng ojo, “kingoni ene ko mugatihin miet ko kayam are- na lowak ojo ngohifwo kinyianga daha to kuno cio ilulung”.
+\p
+\v 14 (otum cio rei alif miet kuna lo ongoni) ati ojo inyi diho jayona kunenge, “ititongohiti icieng kof to keek miet tabani fad”.
+\v 15 itii jayona jii itongohino cio fad kof.
+\v 16 Dumuno kuna mugatihin miet ko kayam are, ode iya kai, icio kwama ko ki bebenya icieng ko ki cwara jayona kunenge ico cio,
+\v 17 onyia icieng fad imoneho oto jayona itutufu otonge aduhuhin tomon ko are.
+\p
+\v 18 Tolobo afa kalilifa Yesu to tik ongon ko jayona kunenge itifi inyi icieng ojo, “ojo re ilulung ojo nan ngai?”
+\p
+\v 19 Inyiahahi icieng ojo, “ojo kude Jon kabatisani kude ojo Elia orihe manyu kude ojo lobito to kiji lo kamocak kulafa berien lowaru”.
+\p
+\v 20 Itifi inyi icieng ojo, “adi ite? Ijo ite nan ngai?” inyiahahi Petero ojo, “kristo lo Lobanga”.
+\p
+\v 21 Ocik Yesu icieng rik rik ojo ojir ida orihohini ene tenya iyo lobo tungani.
+\v 22 Manyu ojo, “orumu ca kito lo tungani kidak nahitok manyu oberu lohitwaha, kadwarak kuna hitoha ko katiyenak kulo cik inyi manyu ifadari ca inyi ati to far lo uni owaru”.
+\v 23 Oto ko jimitan diho icieng fad, “kolohijifu lobo tungani nan, ojir oberu ken nenge manyu oting kuruce nenge faritin fad kijif nan,
+\v 24 tonyio na loric warun nenge itiri ati na litiri warun nenge to nan oric ca.
+\v 25 Nyio jiran ngorumu tungani kolodumu ene kof fad ara nenge oto hati itiri kode ijuhe warun nenge?
+\v 26 Kolodaha riri tungani to nan kode to tenya nitole onyia manyu mute iriri kito lo tungani kololotu to deyo nenge ko deyo lo apa nenge ko lo malaikahin kuna inyuji.
+\v 27 Ahirihohi ite tenya lo dede, kude kuna lowoita ene ida ca imang wei orihe ida lodeuni okabwe lo Lobanga.
+\p
+\v 28 Koloring faritin mietauni langun loteny Yesu kuna tenyi tenyi, iyaru inyi Petero, Jems, ko Jon ko inyi ko loro donge kilifa.
+\v 29 Kalilifa inyi, ibeloro komom nenge, ko kyelani kunenge ko kwerun iya hila.
+\v 30 Cio are Moses ko Elia,
+\v 31 ko boto iyo deyo lo nyujon otenyati ko Yesu. Otenyati to lotita nenge na lo lelek itiihino to Jerusalem.
+\v 32 Petero ko kaletok kunenge orumu ilurati ati langun lokwenyuni, odeu icieng deyo nenge ko kuna cio are owoitati ko inyi.
+\v 33 Ojo lofworo kuna cio longerihinoti Yesu, ojo Petero diho inyi Lahitok ojir diho ohoi ki tongo ene. Ngatiduhohiti tuguno uni ene lobito nino, lobito lo Moses ko lobito lo Elia (ida manyu kileng inyi oyen tohi na lotenya inyi).
+\v 34 Kolorihe inyi otenya, idis ko lotuno imuhe icieng oto icieng obangi kolongon icieng idis hatwa.
+\v 35 Ojo ogoro to katwa lo idis, “kito nitole ene na lanyumu nan. Itining inyi”.
+\v 36 kolokeru ene ogoro tenya orumuni Yesu lotong ake. Oricahi kuna jayona na tenya taulo kuneiceng ida orihohini lobo tungani to kuna faritin tohi na lodeu icieng.
+\p
+\v 37 Kiwanyi nenge kaliculunoti to donge, itiric ilulung na hitok inyi.
+\v 38 Ilolongo lobo tungani to kiji lo ilulung “ katiyenani alelia nan diho isi tolwak kito nei ara lobito hilong,
+\v 39 iniefunita okorif inyi oruny kiluluo iti goliorita inyi many ifurita lohapoyok to kutuk. Ida owak ngerihino inyi manyu ifadaru inyi aleliahi nan jayona kunino ojir ifuhe na okorif ati ida icieng itweru”.
+\v 40 Inyiahahi Yesu inyi ojo."
+\p
+\v 41 “Ofiangiti na lipalaru ko na loru kiruk, many anu ca nan kitongo ko ite manyu ahidik ite? Iyauno kito nino ene”.
+\v 42 Kileng orihe kito na ongon lotuno, ibirohi lodonyok inyi kof ko kitigolioro. Ati irieng Yesu lodonyok itifurie kito ko kicwara inyi diho monye.
+\v 43 Ati ipany icieng fad bolojun lo Lobanga. Kolorihe cio ipany kuna litiyo Yesu, ojo inyi diho jayona kunenge,
+\v 44 “itoning otoc tohi na laloro nan rihohino ite; ofworoti ki tobohino kito lo tungani kac kulo cio”.
+\v 45 Ati ida icieng iniang fotiri lo ne tenya, iduharu diho icieng, ida icieng oyenare manyu obang icieng kitifia inyi.
+\p
+\v 46 Iciak peha kiji lo jayonak kulo Yesu lo jimitan ani to kiji neicieng lobolo ilany.
+\v 47 Oyen Yesu kigigilo neicieng berien ko dumuno kito nasidi itiwoitahi to mari nenge
+\v 48 ko jimitan hati diho icieng, “tungani na lifotu ene kito sidi to karana nei, kifotu nan manyu tungani na lohifotu nan, ifotu inyi na lohiculu nan. Tonyio inyi na sidi noo tokiji ningi inyi na lobolo ogal”.
+\p
+\v 49 Ojo Jon, “lahitok kideu ohoi lobo tungani ifuhita lodonyok to karana nino, kitem ohoi kitiho inyi tonyio ida inyi ara lobito to kiji niyang.
+\v 50 Ojo Yesu, “ketik inyi tonyio na lida kitiremo ite ara ningi”.
+\p
+\v 51 Kolonyihu faritin diho inyi kulo loro kai, icak Yesu lotita iya Jerusalem.
+\v 52 Inyi ko cularu ifak kunenge ketemoni lobo kang lo Samaria ojo ojir ikukumahini sangite to inyi.
+\v 53 Ati oberu cio kulo na kang kifotuno inyi tonyio oloro inyi iya Jerusalem.
+\v 54 Kolodeu jayona Jems ko Jon ji itifi inyi ojo, “Lahitok iwak isi ohoi kilolongu kima to kai ojir okeru icieng?”
+\v 55 Ati ibelo Yesu irieng icieng,
+\v 56 kofworoti lobo kang ake.
+\p
+\v 57 Kololot icieng to kikoi, ojo lobo tungani diho inyi, “ahijif ca nan isi fajihit fad kuna liloro isi”.
+\p
+\v 58 Inyiahahi Yesu ojo, “ongon lobeyohi ko ococi manyu ongo kweny kulo kai ko kajihit ati oru kito lo tungani ko faji na ngitigetihi kwe”.
+\v 59 Ojo inyi diho lobo tungani, “kijif nan”. Ati inyahahi na tungani inyi ojo, “Lahitok ingohire alo amuk apa nei”.
+\p
+\v 60 Ojo Yesu diho inyi, “Ingohi kaweyak to nuk kaweyak kuneicieng ake ati ilo isi kititima tenya lo okabwe lo Lobanga”.
+\p
+\v 61 Ari ojo manyu lobo, “Ahijif ca nan isi lahitok ati ingohi re alo acik cio kunitole”.
+\p
+\v 62 Inyahahi Yesu ojo, “oru lobo tungani lofik kana iyo kebu orihe ongolo kifongi locam kitiyo diho okabwe lo Lobanga”.
+\c 10
+\cl Kingutit 10
+\p
+\v 1 To kifwongi, onyumu Lahitok cio keek mietare ko ara ko kitifaha icieng tare tare ketemoni nenge iyo kangite kuna lowak inyi loro,
+\v 2 orihohi icieng ojo, “Obolo mana oto ikuting kadengok. Ilifata lahitok lo mana ojir oculahi kadengok mana nenge.
+\v 3 Ifwo ahiculahi nan ite iya tee kulo kera kiji lo lowohoho.
+\v 4 Keyaru ogogr kode robia kode kamuha manyu ke fony lobotungani to kikoi.
+\v 5 Kalirute lobo kaji itemo re itijo kisiliban tongon ene kaji,
+\v 6 kolongon tungani lo kisiliban ija imuk ca kisiliban inyi koloru ibelo ca diho ite.
+\v 7 Itongoti na kaji idaha komata tohi na lohicori ite tonyio ocam katiyoni lo bahacic kelorita to kajihit.
+\v 8 Kalirute ite kang ki fotuni ite, itonya tohi na lofihi ketemoni
+\v 9 ningi itifuriete kamwayak kuna longon ija, manyu iti rihohi icieng iti jo, “lonyiha okabwe lo Lobanga diho ite”.
+\v 10 Ati kalirute ite kang ida kifotuni ite, ifwo kikohin kuneicieng itijo,
+\v 11 kileng fur lo kang ningi na lo furihi kejuha kuniyang kifyehi ohoi diho ite ati itoyen ene, “Lonyihu okabwe lo Lobanga”
+\v 12 Ahirihohi ite omayak mute kidak lo sodom ilany lona kang.
+\v 13 Kidak iyo isi Korazin! Kdak iyo isi Betsaida! Tonyio ngara iti kuna tanguhin litii katwa nino Taya ko Sidon ji icieng lirwo many afa, iciefi kyelani kulo tai manyu itongoti lokuroni.
+\v 14 Omayak mute kidak lo Taya ko Sidon far lo ngoto lo tenya ilany kidak nino.
+\v 15 Ko isi kapernaum kitingi ca isi many kai? Oru ilo ca isi tula na iluko.
+\v 16 Na kohining ite kining nan. Na lohiberu ite kiberu nan ati na lohiberu nan oberu inyi na lohiculahi nan”.
+\p
+\v 17 Oyitu kuna keek mietare ko are to kwama manyu ojimi, “Lahitok kileng lodonyohi kiningo ohoi to karana nino”.
+\p
+\v 18 Inyiahahi inyi ojo, “Adeu nan sitan ouruno iya hila to kai.
+\v 19 Lahicio nan ite twero lo nyona munuok ko lokidokorohin ko lanyuno golun fad lo meroni oru ca lobotohi lohinya ite.
+\v 20 Otohati kekwama ijo kiningo okorifi ite ati ito kwamati tonyio ligero karaneco kuningi idi kai.”
+\p
+\v 21 To na tik na lifutare Yesu ko kwama to okorif na inyu ko jimitan, “Ahimaja nan isi apa Lahitok lo kai ko kof tonyio liduhe isi kuno sangite diho kagenyak ko kakenak manyu itotoru icieng diho tee kuna sidiha. Ibo apa tonyio ara ene kwama nino.
+\v 22 Sangite fad lohicorihi apa nei nan. Oru lobo tungani loyen kito, monye ake. Manyu oru lobo tungani loyen Apa ati kito ake ko kuna lowak kito itotorohino inyi”.
+\v 23 Tinya ko kibelo diho jayona kunenge ko rihohino icieng lo lit ojo, “Ongon ko gum konyeha kuna lodeya tohi na lideya ite,
+\v 24 tonyio ahirihohi ite ajo kamocak kuna iborengi ko kabuno owahiti orumu deya sangite kuna lideya ite ati ida odeuni”.
+\p
+\v 25 To lobo far lobo kayenani lo cik ko wojuno tema Yesu. Ojo diho inyi, “katiyenani, nyio ngatii nan arumunore warun na isio”?
+\p
+\v 26 Inyiahahi Yesu inyi ojo, “nyio ligero iyo cik? Iken isi aja?”
+\p
+\v 27 Inyiahahi inyi ojo, “imaru lahitok lobanga nino to tau nino fad, to warun nino fad, to golun nino fad manyu to kibuha nino fad manyu imaru loriehat nino iya ken nino.
+\p
+\v 28 Ifotu Yesu ojo, “Inyahu isi ara na ibir. Itiyo ji ito ca iwar”.
+\v 29 Ati owak inyi kitibira ken nenge, oto itifi Yesu ojo, “ngai loriehat nei?”
+\p
+\v 30 Lo kinyahahino ojo Yesu, “oloro afa lobo tungani to Jerusalem iya Jeriko, ourohino inyi kac kulo kabelak. Oto ko pucaroti kyelani kunenge olumi ko ngerihinoti lomana weyaru.
+\v 31 Oloro manyu lobo kadwarani ara na kikoi bito ojo olotu orumahi na tungani ko geraru ara kalele.
+\v 32 Levini manyu ji ojo ogoru na faji ko geraru ara kalele ongerihi na tungani.
+\v 33 Ati Samariani kololotu orumu na tungani inief kisa inyi.
+\v 34 Olo diho inyi obubur korongan kunenge kolokeru kijuhohino ngoroni ko vino, kotingohino na tungani kai lo sigiria nenge. Iyaru inyi lohitimwayare olwak inyi.
+\v 35 Kiwanyi nenge ko dumuno robia are ko kicwara monye lo na faji ko ciha ojo “itimwaya inyi manyu kalaitu nan ahidumahi ca isi kologal kude robia”.
+\v 36 Ani diho kuna cio itam isi ijo ara loriehat lona tungani lolum kabelak?”
+\p
+\v 37 Inyiahahi kayenani lo cik ojo, “na linief kisa diho inyi”. inyiahahi Yesu ojo, “ilo itiyo iya na”.
+\p
+\v 38 Kololot Yesu ko jayona kunenge ofwonuni lobo kang na lorumu inyi lobo ngorwani lobara Marta ifotu icieng kalenge.
+\v 39 Ongon inyi ko kanece lobo lobara Meri na litongo kejuha kulo lahitok oningo tohi na lotenya inyi.
+\v 40 Ati Marta dong obolojohi tic lo kikukuma sangite. Inyi ko lotuno diho Yesu ojo, “Lahitok ida isi ideu jimitan lohilahi kanece nei nan tic fad ake? Torihohi inyi olotu kilwak nan! “
+\p
+\v 41 Inyiahahi Lahitok inyi ojo, “Marta iudo isi manyu ilongojita to sangite becek,
+\v 42 ati lobito tohi keken owahiti. Lonyumu Meri tohi na lojir ilany manyu ida mute odumari diho inyi.
+\c 11
+\cl Kingutit 11
+\p
+\v 1 Lobo far ilifa Yesu tolobo faji. Langun lokeru inyi ojo jayona nenge lobito diho inyi, “Lahitok kitiyen ohoi kilifa iya na litiyenare Jon jayona kunenge”.
+\p
+\v 2 Ojo inyi diho icieng, “kalilifa itijo; Apa Karana nino obangiti Okabwe nino olotu.
+\q
+\v 3 Kicio ohoi to faritin daha niyang lo tik tik.
+\q
+\v 4 kilau ohoi kipali pali kuniyang Tonyio kilau manyu ohoi kuna lipal diho ohoi Manyu kehirihoro ohoi diho lab.'"
+\p
+\v 5 Oto ojo diho icieng, “Adi ba gongon lobo to kiji ningi ko morte, oto hati olo diho inyi tuk lo karwe ojo, mortele kikurohi nan mugatihin uni,
+\v 6 tonyio lobo morte nei lolotu diho nan oru tohi na ngaco nan diho inyi.
+\v 7 Oto nu longon kaji ifotu ojo, “kehiticana nan. Ligiena agwala li punga manyu tee kunei lohingon ko nan logetore ida nan atweru wojuno ahicio isi lobo tohi.
+\v 8 Ahirihohi kileng ngida owoju icio inyi lobo tohi tarahun morte nenge ati to kingere lo lerok, owoju ca iciorihi inyi sangite fad kuna lowak inyi.
+\v 9 Tona ajo nan diho ite itifia kicori ca, totak irumu ca, itotoho kingajihini ca isi agwala.
+\v 10 Tonyio tungani fad na litifia icori, inyi na lotahita orumahi ko diho inyi na litotoho ongajihini agwala.
+\v 11 Ngai to kiji ningi apaico, kalilifia kito nino kayamiti icorihi munu?
+\v 12 Kode kali tifia katarati icorihi lokidokoro?
+\v 13 Adiha ite kileng lirohori kaliyen kicwara tee kuningi sangite kuna ijiri, many baya ca Apa ningi na longon kai icio okorif na Inyu diho cio kuna litifia inyi?”
+\p
+\v 14 Ifuhita orumu Yesu lobo lodonyohiti lida otenya. Kolo lo na lodonyohiti na lotungani lorumu lida otenya ko tenya oto ilulung ipany.
+\v 15 Ati ojo kude, “to Belzebub lahitok lo lodonyok ifuhita inyi lodonyok”.
+\v 16 Kude otema inyi to kitifia kitotorita to kai.
+\p
+\v 17 Yesu ko yenun kibuha neicieng ko jimitan diho icieng, “lobo kabwe na li kokor ken orem ake ake ouroro, manyu kaji na lokokora ouroro.
+\v 18 Kolokokora sitan ake otum inyi owoita aja? Ajo nan ji tonyio ijo ite afuhita nan lodonyok to Belzebub.
+\v 19 Kalafuhita nan lodonyok to Belzebub ifuhita hati kajifitak kuningi to ngai? Inyi jimitan ara mute icieng kangotok kulo tenya kweci kuningi.
+\v 20 Ati kalafuhita nan lodonyok to kafiele lo Lobanga, inyi jimitan lolotu okabwe lo lobanga diho ite.
+\v 21 Kalikura tungani ka goloni kalenge otehita sangita kiremita kunenge inyi jimitan otuba sangite kunenge.
+\v 22 Ati kololotu lobo lilany golun nenge inyi odume ko kuladi kiremita kunenge ligeno inyi ojo kilwak cia inyi ko sangite dot to kalenge.
+\v 23 Tungani na lida kingon ko nan, kiberu nan manyu na lida kitutuba ko nan, ara katisarani.
+\v 24 Kolorutu okorif na irohoi to ken lo tungani, olo ilor fajihit kuna itowi otak lohiyomare ida orumu. Oto ojo, “aite ca lafa kaji langerihi nan”
+\v 25 kololotu orumu kaji ofiaru onyu ikukumahino.
+\v 26 Oto ko itoro olo iyauno okorifi kuna kude mietare kuna irohori ilany inyi ko rutoroti kitongo ija. Oto warun tona tungani ko rohojun ilany lafa lo ketemoni.”
+\p
+\v 27 Kolo tenya Yesu kuno tenyi tenyi, lobo ngorwani to katwa lo ilulung ko jimitan, “ongon gum diho iyang na lohitomonu isi kitinak manyu”.
+\p
+\v 28 Inyahahi Yesu inyi ojo, “ati ongon ko gum cio kuna loningo tenya lo Lobanga manyu itiyorihin”.
+\p
+\v 29 Kolo sodo ilulung ojo Yesu, “Ene kofiangiti irohoi. Itifia diho nan kitotorita lo tangu, ati oru ca lobo liciori icieng maak kalara kitotorita lo Jona.
+\v 30 Tonyio iya lafa lorahare Jona kitotorita diho cio kulo Nineve ara manyu ca kito lo tungani kitotorit diho ene kofiangiti.
+\v 31 Lafa kabu ngorwani lolotu to ngati lo orof owoita mute lokiho ko ene kofiangiti ongotohi icieng tenya tonyio olotu afa inyi many to lohicungi lo kof ningo genyun lo Solomon, manyu jija ongon na lilany Solomon ene.
+\v 32 Owoju mute cio kulo Nineve owoita ko ene kofiangiti ongotohi icieng tenya to lokiho tonyio irwo afa icieng kolonigi tenya lo Jona. Manyu jija ongon na lilanyu Jona ene.
+\p
+\v 33 Oru tungani linwahahi lomo ofik faji na liduha kode imuk to ilebu. Ati ofik inyi lotedore nenge ojir cio kuna lorutuno kaji odeu wangun.
+\v 34 Ara konyek lomo lo ken nino. Kolojiri konyeha kunino ken nino manyu fad ko wangun. Ati kolorohoi konyeha kunino ken nino manyu fad ko ngonun iyo kimuyuk.
+\v 35 Kocio bo wangun na longon diho isi ara lokimuyuk.
+\v 36 Inyi na, kalifut ken nino fad ko wangun oru lobo faji lomutok, oto ca fad owang iya na nginwahare wangun lo lomo ken nino.
+\p
+\v 37 Langun lokeru Yesu tenya ilolonge lobo Parisini inyi kalenge daha ko inyi, oto inyi ko loro olo itongohino meja.
+\v 38 Ati odeu parisini jimitan ida Yesu ilal kac orihe ida liak daha oto inyi ipany noo.
+\v 39 Tinya ojo lahitok diho inyi, “jija ite Parisihin ilala ite oleng lo kubayahin ko sahani ati katwa ifut ite ko kingaru ko rohojun.
+\v 40 Ite cio kuna idataruha! Ida afa inyi na likukum oleng ikukum ko katwa fad?
+\v 41 Ati icwarata tohi na longon katwa diho kakidahak oto ca sangite fad ko nyujon diho isi.
+\p
+\v 42 Kidak diho ite Parisihin tonyio icorita ite Lobanga lobito lo tomon lo ingete, lotuper ko jationg kuna kude, ati itikaj ngotolo tenya obir ko kimaruno Lobanga. Ji ite itiyo kuna ida ingohi kuna kude.
+\v 43 Kidak diho ite Parisihin tonyio imaru ite lohitongorehin kuna hitoha to lotubarehin manyu kifonyoti to cuhi.
+\v 44 Kidak diho ite tonyio iri ite iya kwecerehin kuna lo ru tohi na litotoro onyona cio manyu orangitati ida kileng oyeniti.”
+\p
+\v 45 Lobito to kiji lo katiyenak kulo cik ko kifotuno tenya nenge ojo, “katiyenani, kalitenya isi ji imoro isi ko ohoi fad”.
+\v 46 Inyiahahi inyi ojo, “manyu ite katiyenak kulo cik kidak diho ite tonyio iticuna ite cio to ter na lida otumiti tingita ito hati ite ida iting kileng kafiele lo kingara icieng.
+\v 47 Kidak diho ite tonyio iduk ite kwecerehinkulo kamocak ara manyu munyiri lifade icieng.
+\v 48 Inyi jimitan itisadeno ite tohi na litii munyiri, ifade icieng kamocak, iduk manyu ite kwecerehin kuneicieng.
+\v 49 Tone oteny Lobanga to genyun nenge ojo, ‘aculahi ca nan icieng kamocak ko jayona kude ifade ca icieng itican kud.
+\v 50 Tona, ene kofiangiti ca liyuk okotohin kulo kamocak fad kuna lifadi manyu to lohicahi lo kof,
+\v 51 manyu to okoto lo abel ogorunore diho Zakaria na lifadihini kiji lo ciali ko kaji lo Lobanga. Ibo ahirihohi jimitan iyuk ca ene kofiangiti fad.
+\v 52 Kidak diho ite kayenak kulo cik tonyio lidume ite kingajit lo genyun manyu ite to kenite ida irute manyu itiho kuna lowak rutoro”.
+\p
+\v 53 Langun lolo Yesu tija, icak Parisihin ko katiyenak kulo cik kitirisa inyi tonaigol manyu kirita inyi to kitifihin,
+\v 54 lotahita kiniefuno inyi to lobo tohi ngoteny inyi.
+\c 12
+\cl Kingutit 12
+\p
+\v 1 Tolobo, kalifuruno ilulung lo alifi kuna iborengi manyu onyonati kenite ake ake, icak Yesu tenya re ko kalihitak kunenge ojo, “itigeny itoric kenite iyo ibula kulo Parisayohin na lara talerun.
+\v 2 Oru lobo tohi limuho ida mute ongajuni kode iduha ida mute itibotuni.
+\v 3 Tohi na liteny isi to karwe ofwonuni oforohini to kolong ko tohi na limongahi isi kiyok lo tungani to kudule ofwonuni iwawangahini to kwe lo kaji.
+\v 4 Ahirihohi ite morot kunei, kebang kuna lifade ken oru lobo tohi na ngitii icieng to kifongi,
+\v 5 ati ahitotorohi ca nan ite tungani na ngibang ite; itobang inyi na koli fade ken ibirohi manyu okorif kimatare lo geena. Ibo ahirihohi nan ite itobang inyi.
+\v 6 Ida re itilotitati titihin miet o robiahin are? Ati oru kileng lobito to kiji neicieng na lotum lobanga luluhino.
+\v 7 Tona kileng fofi kulo kweci kuningi likeni fad. Kebang ogol lofere ningi ilany tii tiihin becek.
+\v 8 Ahirihohi ite, na lohitikwat nan to ketemoni lo cio, itikwat manyu mute kito lo tungani inyi to ketemoni lo malaikahin kulo Lobanga.
+\v 9 Ati na lohiberu nan to ketemoni lo cio, oberuni mute to ketemoni lo malaikahin kulo Lobanga.
+\v 10 Manyu tungani fad na loteny lobo tenya omena kito lo tungani olauni mute ati tungani na lomor okorif na inyu ida mute olauni.
+\v 11 Kalohiyauni ite ketemok kulo lotubarihin, kabolorok kode kalanyunok, keudo koditi na ca ngifurare isi kode tohi na ca liteny.
+\v 12 Tonyio kitiyen ca okorif na inyu isi tohi na ngiteny isi tona tik.
+\p
+\v 13 Ojo lobo tungani to katwa lo ilulung diho inyi, “katiyenani torihohi rece nei okor sangite kulo lunyo ko nan”.
+\p
+\v 14 Inyiahahi Yesu ojo, “Ele, ngai lohidumu nan ara kangotoni lo tenya kode kasingani kiji ningi?”
+\v 15 Oto ojo diho icieng, “itigeny, iririati kenite kuningi iyo koditi kulo kingaru fad. Ida ara sangite kuna lotehita tungani lifak warun nenge”.
+\v 16 Oto orihohi icieng ene kitisirani, “Odo afa mana lo lobo tungani kasamani.
+\v 17 Oto ojo ake ake, nyio ca ngatii nan? Oru faji ngadengohi nan samata kunei.
+\v 18 Ko jimitan, tohi na ca ngatii nan inyi ene; atisara ca nan gogahin kunei afak kuna hitoha. Ato hati atifutahi ngamang kunei fad ko sangite kuna kude.
+\v 19 Ato hati arihohi ken nei ajo, ingon isi ko sangite kuna ijiri kuno lotum daha karihin becek. Totenu dong warun tonyia, imat, ikwama.
+\v 20 Ati ojo Lobanga diho inyi, ‘isi kadataruni. Ene karwe orujori ca warun nino diho isi. Oto ca ngai orumu sangite kuna likukumahi isi to ken nino?
+\v 21 Ori mute ji diho tungani na loric kikuma sangite ara kunenge ida hati obara to ketemoni lo Lobanga.
+\p
+\v 22 Oto Yesu ojo diho jayona kunenge, “tona ahirihohi nan ite, kebuha to warun nino, nyio ca inya isi, kode to ken nino nyio ca icief
+\v 23 ogol warun ilany daha manyu ilany ken kyelani.
+\v 24 Itide kweny; ida icieng oremo kode odengo. Oru gogahin kode derona kuneicieng orihe hony Lobanga ifita icieng. Ida lofere ningi ogol diho Lobanga ilany kweny?
+\v 25 Ngai to kiji nigi lotum osodohi hati kileng tik lobito hilong iyo warun nenge to kiudo?
+\v 26 Kalida isi itum kitiyo ene tohi sidi nyio iudo isi kude?
+\v 27 Itide koditi na lolitare keek, ida icieng itiyo kode orifa. Ati ahirihohi ite kileng kabu Solomon afa ko kwatun nenge ko bara nenge fad, ida icief kyelani kuna idwaruha iya katurahak.
+\v 28 Kaliti ciefita Lobanga nyiari kulo mwang kuna longoni jija ojo kiwanyi ocure kima, kiticief dong ca isi aja? O isi na lisidi kiruk.
+\v 29 Manyu kefik tau nino iyo tohi lo daha ko lo mata, keudo to kuna sangite.
+\v 30 Sangite kuna lifuhita cio kuna lolunya Lobanga kuna manyu oyen Apa ningi ojo iwak ite icieng.
+\v 31 Ati itemo re totak okabwe nenge, oto ca kuno sangite manyu ara kunino.
+\v 32 Kebang, ite kera kulo twol nei, tonyio okwama Apa ningi kicwara ite okabwe.
+\v 33 Itiloteti sangite kuningi icwarata kakidahak. Itirif ogogori kuna lida mute ociraha, ibar idi kai na lida oru faji na lida kakatak, kabelak ko kakokok ogoru, ida manyu ingenyuk ipale.
+\v 34 Tonyio faji na longon bara nino ijia manyu ongon tau nino”.
+\p
+\v 35 Icefitati ira kirwaa manyu ingohi lomohin to nok.
+\v 36 Iya cio karwaak kuna litila Lahitok neicieng ituno to karama lo kiyemi, ojir kololotu inyi itotoho angwala ongajuni deu deu.
+\v 37 Olotu ca ojir diho kuna karwaak lolotu lahitok neicieng orumahi icieng iriria. Ahirihohi tenya lo dede icief ca inyi kyela lo kirwaa, ititongohi icieng diho meja ko lotuno kirwaa icieng.
+\v 38 Ojir ca diho kuna karwaak lorumahi lahitok neiceng ikukumahino kileng ngolotu inyi to tik lo are kode lo uni lo karwe.
+\v 39 Ati iniangata ene; ngara oyen monye lo kaji tik na lolotunore kakokoni, ngida ongerihi ogili kaji nenge.
+\v 40 Ojir manyu ite ikukumahino tonyio olotu mute kito lo tungani to tik na lida ite ikodomo”.
+\p
+\v 41 Itifi Petero ojo Lahitok, itenya isi ene kitisirani diho ohoi kode diho cio fad?
+\p
+\v 42 Inyiahahi Lahitok ojo, “ngai hati kalanyoni na igeny ligenoro na lofik Lahitok olanyu karwaak kunenge kicwara robia kuneicieng kulo daha to tik na ibehi?
+\v 43 Ojir ca diho na karwaani lo lotu Lahitok nenge orumahi itiyo ji koloitu inyi.
+\v 44 Ahirihohi tenya lo dede ofik ca inyi ara kalanyunoni lo sangite kunenge fad.
+\v 45 Adi ba ngojo na karwaani to tau nenge ojo ‘ida lahitok nei olotuno deu icak lumo karwaak kuna kude ko daha omata oruma.
+\v 46 Oto hati lahitok lo na karwaani ko lotuno far na lida inyi okodomo ojo olotuno Lahitok iyo tik na lida inyi oyen. Olotu ingungut inyi ara tuli ico inyi ongar lohitongore ko kuna lida iruk Lobanga.
+\v 47 Na karwaani loyen wahun lo lahitok nenge ida hati ikukumahino kode ida itii tohi na lowak Lahitok nenge, olumi inyi kario becek.
+\v 48 Ati na lida oyen itii hati tohi na locamare inyi to lumo, olumi inyi kario kude kuting. Diho tungani na licori obolo okodomoti manyu tohi na hitok, manyu diho tungani na litibarahini becek owahiti manyu becek ilany.
+\p
+\v 49 Alotu nan kiyauno kima kof manyu akodomo jimitan ngara hati adi linohahino.
+\v 50 Ati atila nan kibatisa na lohibatisrihin ca nan, ce many audo nan many ca koloru.
+\v 51 Itam ite ijo alotu nan kiyauno kisiliban kof? Ida, ahirihohi, ati kokora.
+\v 52 Kicaha tole far olorore iyo ketemoni ongon cio miet kaji lobito okora ca uni oberu are, are oberu uni.
+\v 53 Okorati ca monye oberu kito, kito oberu monye, iyang oberu kito kito oberu iyang nenge, kakanyi oberu kokwa, kokwa oberu kakanyi”.
+\p
+\v 54 Kalideu ite idis ongon lodoyore lo kolong, ijo ite oca ca kuju, oca manyu dede.
+\v 55 Manyu kolo kuta kiyoma to ngati lo orof, ijo, “onok ca ene far, onok manyu.
+\v 56 Katelorok iyen ite hera kibebelo lo kof ko kai. Aja hati ite ida iyen hera kof lo kuno faritin?
+\v 57 Nyio ida ite to kenite kuningi iheru tohi na ijir?
+\v 58 Kaliloro isi ko kadoroni nino iyo lokiho, totem bebe yomo ko inyi to kikoi kode kiyaru ha ca inyi isi diho kangotoni lo tenya, kico kangotoni lo tenya isi diho lahitok lo polis manyu lahitok lo polis ko kibirohino isi mabus.
+\v 59 Ahirihohi ida ca isi irihe irutu many ikerehi duma lo kipal nino many tarifati.
+\c 13
+\cl Kingutit 13
+\p
+\v 1 Ofwonu kude longoni inya orihohi Yesu tenya lo kude cio kulo Galilea likarutohi Pilato okotohin kuneicieng ko kulo kikumihin kuneicieng.
+\v 2 Inyiahahi Yesu icieng ojo, “ifik ite ijo kalitii kunu cio jii, ara icieng kapalak bebe ilany cio kulo Galilea kuna kude fad?
+\v 3 Ahirihohi ite jimitan ida ara ji. Ati kalida ite irwo ite fad ikeroro ca ji.
+\v 4 Kode kunu cio tomon ko mietare lo wurohino kaji na ikarit to Siloam, ifik ite ijo icieng lara kapalak ilany fad to Jerusalem?
+\v 5 Ahirihohi ite jimitan ida ara jii! Ati kalida ite irwo ite manyu ca ikeroro ca ji”.
+\p
+\v 6 Oto ko rihohino icieng ene kitisirani ojo, “itibulahi afa lobo tungani bule mana nenge ko loro deya ngak kolo ngiju bule nenge ngak, ati ida orumu kolobo.
+\v 7 Oto korihohino tungani karicani lo mana nenge ojo, lara karihin uni na lalotunita nan waja ngak iyo ene bule ati ida arumu. Tongode ja! Nyio ha ongerihini ifuho mana ipapala kof?`
+\p
+\v 8 Inyiahahi karicani lo mana inyi ojo, lahitok, to ngerehi hati ba re to kari lobito ari, akukum ca nan fotiri afik ko kitilitita.
+\v 9 Kolo ngiju ngak lukari ojir ojo koloru, kitum ngodaru”.
+\p
+\v 10 Itiyena orumu Yesu lotubare lobo sabit.
+\v 11 lobo ngorwani manyu ongon ija na logil okorif na irohoi inyi to karihin tomon ko mietauni. Ogil rupanyati inyi olanyu biran tur.
+\v 12 Kolodeu Yesu inyi oto ko kilolonguno inyi ketemoni ko jimitan diho inyi, “ngorwani lilaharu isi to mwai nino”.
+\v 13 Oto ko fiha kana nenge ken nenge, manyu deu deu iyni ko biran omaja Lobanga.
+\p
+\v 14 To kilongo jimitan itifurie Yesu na ngorwani to sabit, ojo kalanyunoni lo lotubare diho cio, ongon farihin kulo tic ile ifwonu itirumu furioro to kuna faritin ati ida ara to sabit.
+\p
+\v 15 Lahitok ko ki nyiahahino inyi ojo, “ite kataerok! Ida ite ilahitita mongi ko sigiriahin kuningi to lotorare irihe ifwo itimat?
+\v 16 Ojir hati ene ngorwani kito lo Abram na lotor sitan to karihin tomon ko mietauni ida olahi to sabit to kidak na lotorare inyi?
+\v 17 Ojo inyi oteny jii odahahi iriri merok kunenge fad ati okwama cio to sangite kuna ijiri kuna litiyo inyi.
+\p
+\v 18 Tinyia itifi Yesu ojo, “ori okabwe lo Lobanga iya nyio? Ngatiriri ba nan ko nyio?
+\v 19 Ori iya kirejati lo karadali na lodumu tungani itibulahi mana nenge olotu obolo ilany keek kuna longon mana fad ofwonu ko kweny ododo tanitanihin kunenge”.
+\p
+\v 20 Ari ojo, “ngatiriri nan okabwe lo Lobanga ko nyio?
+\v 21 Ori iya ibula kuna lodumu ngorwani kileng lara kude to kana keken ikarutore kofwo kulo mugati ititukan na ibune fad.”
+\p
+\v 22 Dong osodoro Yesu ko lotita nenge to kangite fad itiyena cio iya na longon inyi owele nenge lo loro iya Jerusalem.
+\v 23 Itifi lobo tungani inyi ojo, “Lahitok, cio kude huting re mute lo lwahuno?” Ojo inyi diho icieng,
+\v 24 “Ititem bebe rutoro to agwala na itiya tonyio ahirihohi nan ite jimitan cio becek otem mute rutoro ati ida itweruni.
+\v 25 Kalowoju ja monye lo kaji igienihi agwala, iwoita mute ite oleng itotoho ilelia ijo, ‘Lahitok kingaju ja ohoi’. Ati inyahu mute inyi ojo, ‘ida nan ahiyen ite kode lofwonunore ningi’.
+\p
+\v 26 Ito mute ite ijo, ‘kidaha afa ohoi kimata manyu ko isi, manyu itiyena afa isi kikohin kuniyang’.
+\p
+\v 27 Ati kinyiahahi mute ite ojo, ‘ida nan ahiyen ite kode lofwonunore ningi. Ifwo ten diho nan, ite fad katiyok kulo rohojun!`
+\v 28 Ongon mute kicira ko komo lo kala ijia, kalideu mute ite Abram, Isak ko Jakob ko kamocak fad iyo okabwe lo Lobanga ojo ite tokenite kibirori.
+\v 29 Ofwonu mute cio to lotulunore ko lodoyore lo kolong ko to kai ko orof manyu itongoti fajihit kuneicieng iyo karama iyo okabwe lo Lobanga.
+\v 30 Dede ongon kuna lara lohicungi mute lara katemok ongon manyu katemok lara licung.
+\p
+\v 31 Kuna farihin ofwonu kude Parisihin diho Yesu oto ojimi diho inyi, “Tongerihi ene faji ilo lobo faji ake. Otahita Erod kifadaru isi”.
+\p
+\v 32 Inyiahahi inyi ojo, “Ifwo itorihohiti na lobeyok, afuhita ca nan lodonyok ko kitifurio cio jija ko kiwanyi manyu far lo uni akeru.
+\v 33 Ati owak nan asodoro jija ko kiwanyi ko lufar ati to dede oru lobo kamocani loweihi lobo faji ake ko Jerusalem.
+\v 34 O Jerusalem, Jerusalem isi na lifada kamocak manyu icak to morutok kuna loculuni diho isi, kakeny baya awahare nan itutumuno tee kunino iya na lifurore ikokor tee kunenge iyo fuho kunenge ati ida isi iwak.
+\v 35 Tode longerihini kaji nino ara mura. Ahirihohi ite ida ca ite irihe ideu nan ari many mute kalijo, kikwama na lolotu to karana lo Lahitok”.
+\c 14
+\cl Kingutit 14
+\p
+\v 1 Lobo sabit bito kololo Yesu daha kaji lo lobo Parisini hitok, orumu iririati inyi bebe.
+\v 2 Ija ketemoni nenge orumu ongon tungani na lomwai mwai lo ulan.
+\v 3 Itifi Yesu Parisihin ko ka genyak iyo cik ojo, “Iruk cik kitifurio to sabit kode ida?"
+\v 4 Ati obuho icieng, Yesu ko dumuno na tungani, itifurie ko lahahino olo.
+\v 5 Oto hati ko kitifia icieng ojo, “Kolongon lobo tokiji ningi ko kito kode mongo na louroro katwa lo tula to sabit, ngida isi ipihu oleng deu deu to sabit?”
+\v 6 Ati oru icieng ko lobo tenya ngotenyi.
+\p
+\v 7 Kolodeu koditi na loterore cio segeri kuna hitoha to karama, orihohi icieng ene kitisirani,
+\v 8 “kolohilolong tungani isi karama lo kiyemi, keter faji na hitok, ngilolongi ha ba lobo tungani lo hilany isi to obolore.
+\v 9 Kalara ji olotu ca kalolongoni ningi ojo diho isi. Icorihi ene tungani na faji nino, dong to riri na hitok ilo ca isi itongo faji na longon kifwongi noo.
+\v 10 Ati kolohilolongi isi ilo itongohino seger na sidi noo, ojir kololotu kalolongoni nino ojo diho isi. Mortele ou ene faji lonyau to isi, oto ca na kico isi obolore to ketemoni lo welo kuna kude.
+\v 11 Tonyio tungani na loting ken, itisidi, ati tungani na litisidi ken nenge ake otingi”.
+\p
+\v 12 Tinya ojo Yesu diho kalolongoni nenge, “Kali lolongohi isi cio daha lo far kode lo kurou, kelolong morot, recera kode kajeba kunino kode loriehati kunino kuna ibaraha, tinyio kali tii isi jii, kilolong manyu mute icieng isi tona oto kidumahini isi.
+\v 13 Ati kalikukum isi karama ilolongu kakidahak, kangwalak, kangurak ko kangodok,
+\v 14 ito ca isi irumu gum. Kileng ngida icieng kidumahi isi, kidumi mute isi far na lowarunore kajirak.
+\p
+\v 15 Koloning lobo na longon ko icieng iyo meja jii oto ojo diho Yesu, “ongon ko gum tungani na mute lolo daha karama iyo okabwe lo Lobanga”.
+\p
+\v 16 Inyiahahi Yesu ojo, “Ikukuma afa lobo tungani karama na hitok ilolong cio becek.
+\v 17 Kologoru far lo karama, ocule karwaak ojo ojir ofwo ilolongu kulangole cio lilolongi jimitan, ifwonu tonyio likukumahino sangite fad.
+\p
+\v 18 Ati icak icieng kigera tolobito. Ojo lo ketemoni orihe ngole nan anyangu mana aloro nan deya, kingohi ja nan.
+\p
+\v 19 Ojo lobo anyangu ngole nan mongi karemok kebuna miet aloro nan tema icieng, kingohi ja nan.
+\p
+\v 20 Orihe many ce lobo ojo, arihe ngole nan ayema tona, ida nan alotuno.
+\p
+\v 21 Oitu karwaani ko rihohino lahitok nenge kuno tenyi tenyi fad. Oto monye lo kaji ko kilongo noo. Kociha karwaak kunenge ojo, ‘ifwo deu deu kikohin fad kulo katwa lo kang iyaunoti kakidahak, kangwalak, kangodok ko kangurak.
+\p
+\v 22 Ojo karwaani lahitok, kuna licik isi pili litii ati orihe kaji olalat.
+\p
+\v 23 Oto lahitok ojo, Ifwo kikohin fad kuna longon kiji lo kangite itorihohi cio ofwonu ojir kaji nei ifut.
+\v 24 Ahirihohi oru lobo to kiji lo kunu cio ngole lilolongi lolotu imang daha lo karama nei."
+\p
+\v 25 Olot orumu ilulung ko Yesu, kibelo diho icienge oto ojo,
+\v 26 “Kololotu tungani diho nan ida hati oberu monye ko ngotenge, ngorwani ko tee, recera ko kanecera ibo ko ken nenge token, ida otum rahun kajifitani nei.
+\v 27 Manyu tungani na lida oting kuruce nenge, ida otum rahun kajifitani nei.
+\v 28 Adi ba ngowak lobo to kiji ningi duho kaji na ikarit. Ngida ba re inyi itongohino kof itutum bolojun ko karitun nenge odeyare kolotum robia kunenge keruno duho?
+\v 29 Tonyio kalijuk ca inyi tadati lo kaji ida hati okeru duho, cio fad kuna lodeya omongati ca inyi
+\v 30 ojo, ‘icak lerok duho ida hati otum keruno’.
+\v 31 Kode ngowoju lobo kabu oloro rem ko lobo kabu. Ida re ca inyi itongo kof ode kolotum inyi to asegere alif tomon kitiremo nu lolotuno diho inyi ko asegere alif keek are?
+\v 32 kalida inyi otum ocule ca inyi cio lo fworo kitirico lu kabu bito orihe oloma lo foro tenya lo yomo.
+\v 33 Tona kikoi bito lobo to kiji ningi lida otum ngerihino sangite fad, ida otum rahun kajifitani nei.
+\v 34 Ojir balang ati kalitiri balang lemun nenge aja ca itweruni ki nyiahahino na lemun?
+\v 35 Lida ojir tolobo tohi keken kode to koforo kode to mona, ojir ibirori oleng. Na longon ko kiyoha kulo ningo, ingohi toning”.
+\c 15
+\cl Kingutit 15
+\p
+\v 1 Tinyia ofwonu katisofok kulo mucoro ko kapalak, itongoti iriti inyi ningo tenya nenge.
+\v 2 Ati ofwonu Parisihin ko katiyenak kulo cik ongungunita ojo, “Ifotunita lerok kapalak odaha manyu ko icieng”.
+\p
+\v 3 Oto Yesu ko forohino icieng ene kitisirani ojo,
+\v 4 “Adi ba ngotehita lobo tokiji ningi kera mia lobito oto hati lobito ori, ngida ba inyi ongerihi keek mietangon ko metangon olemore olo tahita na lori many orumahi?
+\v 5 Manyu ojo inyi orumahi otingohi okokoho kunenge.
+\v 6 iyaru kang. Oto ilolongu morot ko loriehati kunenge ara lobito icieng ojo itokwamati ara lobito ko nan, larumu nan langole ker nei lori.
+\v 7 Ahirihohi nan ite ajo, tona kikoi bito obolo kwama kai to kapalani lobito na lirwo ilany cio keek mietangon ko mietangon kuna lida ipal”.
+\p
+\v 8 “Kode ngongonore ngorwani robia tomon, itiri hati lobito. Ngida inyi inohahi lomo ofie kaji many orumu?
+\v 9 Ojo orumu ilolongu morot ko loriehat kunenge ara lobito ojo diho icieng, ‘itokwamati ara lobito ko nan; larumu nan langole robiati nei lori.
+\v 10 Tona kikoi bito ahirihohi ite, obolo kwama diho malaika kulo Lobanga idi kai to kapalani lobito na lirwo”.
+\p
+\v 11 Osodoro Yesu ojo, “ongon afa lobo tingani ko tee kilahaji are.
+\v 12 Ojona sidi diho monye, apa kico nan sang kuna lara kunei, oto inyi ko korahino sang kunenge diho tee kunenge.
+\v 13 Orihe ida iyaru faritin kuna iborengi, odumu ene sidi sang kunenge fad, ko loro kof na iloma olo okeru sang kunenge fad to warun na irohoi.
+\v 14 Kolo keru inyi sang kunenge pili, olotu kinga na hitok na kof fad, icak dong inyi kiratita.
+\v 15 Olo inyi tahita tic ico lobo tungani lo na kof inyi tic lo kifita iborohi.
+\v 16 Owak ojo ojir ongar ko iborohi kiwonyita kuna lodaha tonyio oru lobo tungani lico inyi daha.
+\v 17 Langun loitu genyun kwe ibuhu ojo baya karwaak kuna longon kolo apa nei odahati otong daha ati nan ene kiwak kinga kifadaru,
+\v 18 awoju ca nan aite diho apa nei alo arihohi inyi ajo apa, lapal nan ketemoni lo kai ka ketemoni nino.
+\v 19 Lida dong nan acam to kilolongo ojo kito nino kitirak dong nan mejo lobito to kiji lo karwaak kunino.
+\v 20 Oto inyi ko wojuno ko lotita diho apa nenge. Ati orihe inyi oloma, odeu monye inyi oto kisa inief to inyi, ife itiric kito nenge olo imaruk inyi.
+\v 21 Ojo kito diho inyi, ‘Apa lapal nan ketemoni lo kai ko ketemoni nino, lida nan arihe acam kilolongi ojo kito nino’.
+\p
+\v 22 Ati ojo monye diho karwaak kunenge; ‘Deu. Iyaunoti kyela na ijir noo iticefohiti inyi. itifik ring kafiele nenge ko kamuha kejuha.
+\v 23 Iyau kace na ifir ngafadeti. Ngatinyia karama!
+\v 24 Tonyio lowei afa ene kito nei ati lowaru ari. Lori afa ati lorumuno. Oto icahi daha karama.
+\p
+\v 25 Tona orihe kito na hitok ongon mwang. Ojo olotu lonyihuno kang oning wole ko kya lo cio.
+\v 26 Kokilolonguno lobito karwaani itifi nyio longon kitiihino.
+\v 27 Ojo karwaani diho inyi loitu rece nino, apa nino dong ko kifadaru kace na ifir tonyio lolotu inyi ara na ijir oru kude’.
+\p
+\v 28 Ilongo rece nahitok oberu ko rutoro kang. Oto apa nenge olo kilelia diho inyi.
+\v 29 Ati inyiahahi inyi monye ojo, ‘tode kuno karihin fad atiyo nan diho isi manyu ida laberu tenya nino oto hati oru ko kilelo na lico isi nan kinya ko morot kunei.
+\v 30 Ati ojo ene kito nino olotu lafa lipale sang kunino iyo mulayahin ifadahi isi kace na ifir.
+\p
+\v 31 Ojo monye diho inyi, ‘kito nei, kingon isi ko nan ene faritin fad manyu sangite kuna latehita nan fad ara kunino.
+\v 32 Ati ocam diho ohoi to daha karama ko to kwama tonyio ene rece nino lowei afa ati lowaru ari, lori afa ati lorumuno”.
+\c 16
+\cl Kingutit 16
+\p
+\v 1 Orihohi Yesu jayona kunenge ojo, “Ongon afa lobo tungani kabarani na lorihohini ojo ipapala karicani nino sangite kunino.
+\v 2 Oto inyi ko kilolonguno na katiyoni ojo, ‘nyio ene tenya la ningo nan ken nino? Iyauno waragahin kulo tic nino tonyio ida ca isi irihe isodoro rica sangite kunei’.
+\p
+\v 3 Ojo na katiyoni ake ake, ‘nyio ca atii nan jija? Lodumaru lahitok nei tic nei. Ida nan atweru remo, manyu ariri nan kililifita.
+\v 4 Ayen ca nan tohi na ngatii nan ojir kileng ca ngoru tic nei ten, kifotu ca cio nan kangite kuneicieng.
+\p
+\v 5 Oto ilolongu kayimongiyok kulo lahitok nenge fad.
+\v 6 Iciak kitifia ketemoni ojo, ‘baya mongiyo lo lahitok nei diho isi?’
+\p
+\v 7 Inyiahahi na ojo sufiahin alif lobito kulo ngamang. Ojo na karicani diho inyi todumu waraga nino igero sofiahin mia mietauni.
+\p
+\v 8 Okwama lahitok lona karicani lida igenuno to kitoyo to genyun. Tonyio cio kulo ene kof ogenyi to kitiyore sangite kulo ene kof ilany cio kulo wangun.
+\v 9 Ahirihohi nan ite itiyoreti lonyo lone kof to rumuno morot kuningi ojir mute koloru kifotuni iyo kang na losio.
+\p
+\v 10 Na ligenoro to kude kuting igenoro manyu to kuna iborengi. Manyu na lida igenoro to kude kuting ida manyu igenoro to kuna iborengi.
+\v 11 Dong kalida isi kigenoti to tehita bara lone kof, ngai ca lohigeno isi to bara lo dede?
+\v 12 Manyu kalida isi igenoro to rica sangite kulo cio kulakude, ngai ca lohico isi sangite kuna lara kunino?
+\p
+\v 13 Oru lobo karwaani lotum kirwaa kulahitoha are. Kode oberu ca lobito imaru nu bito kode orima ca lobito itikaj nu bito. Ida isi itweru kirwa Lobanga ara lobito ko robia”.
+\p
+\v 14 Parisihin kuna limaru robia oningiti kuno fad ko kitisiriati Yesu.
+\v 15 Orihohi inyi icieng ojo, “Ite litijira kenite kuningi to konyeha kulo cio ati oyen Lobanga taulo kuningi. Tohi na logol lofere nenge diho cio isiria to konyeha kulo Lobanga.
+\v 16 Cik ko kamocak ititimati afa many olotu Jon. Manyu tonu tik nayomit na ijir lo okabwe lo Lobanga ongoniti kititima, manyu cio fad ifudaru kenite kuneicieng ijia.
+\v 17 Otanga iyo kof ko kai rijoro ilany kileng kiswahit lobo sidi lo galam douno to katwa lo cik.
+\p
+\v 18 Tungani na lojak ngorwani nenge oyem lobo ake, itii lomuna. Manyu tungani na loyem ngorwani ijaha, itii lomuna.
+\p
+\v 19 Ongon afa lobo tungani kabarani na licefita kyenani kuna ifurangi ko Iribi manyu ida daha ko mata odungo okwama faritin fad.
+\v 20 To lokoli lo kalenge ongon lobo tungani kakidaha lobara Lazaro na lipude korongan,
+\v 21 na litila daha finyufinyu kulo daha kuna lodounita to meja lo kabarani. Ofwonunita ikurieho kidiela korongan kunenge
+\v 22 Olotu far lo wei lona kakidahani otinge malaikahin inyi ofihahini oryeha ko Abram, owei manyu kabarani onuhi.
+\v 23 Kimatare faji na longonore inyi iyo kidak. Oto ilom kai odeu Abraham oloma noo ko Lazaro orieha ko inyi,
+\v 24 Oto ko kilolongo inyi ojo, Apa Abraham ingohi kisa kinief to nan, to culu Lazaro ilutohi kafiele katwa lo kifi olotu itirobiare ngadief nei tonyio angon nan iyo kidak katwa lone kima.
+\p
+\v 25 Ati inyiahahi Abraham inyi ojo kito ibuha jimitan to karihin kulo warun nino irumu afa isi sangite kunino kuna ijir ati Lazaro orumu kuna irohori ati jija litirobi dong tau nenge ene isi ingon diho kidak.
+\v 26 Oto hati iyo kuna fad, kiji niyang ko ite ongon ikilom na iluko na lofihi ojir cio kuna lojo ngohifwo iya ija diho ite ten, ida itweru kuna manyu lojo ngohifwonu tija iya ene ida itweru.
+\p
+\v 27 Inyiahahi inyi ojo, ‘hati alelia diho isi apa tocule Lazaro idi kolo monye nei,
+\v 28 tonyio angon nan ko recera miet, ojir olo osony icieng ida mute ofwonu ene faji lo kidak.
+\p
+\v 29 Inyiahahi Abraham ojo ongon Moses ko kamocak ijia diho icieng ingohi icieng toning.
+\p
+\v 30 Ifotu ojo, ‘Ida apa Abraham ati kololo tungani to kiji lo kaweyak diho icieng irwo ca icieng’.
+\p
+\v 31 Ojo diho inyi, ‘Kalida icieng oning Moses ko kamocak, ida ca icieng ibel taulo kileng ngowaru tungani to kiji lo kaweyak”.
+\c 17
+\cl Kingutit 17
+\p
+\v 1 Ojo Yesu diho jayona kunenge, “sangite kuna licwara cio ourorita iyo kipal ofwonu ca ati ongon kidak diho tungani na lofwonu nitare icieng.
+\v 2 Ocam inyi kibiro hino nam ko moru na hito otora murut nenge ilany inyi kicwara kuno sidiha iya kuno ourohino iyo kipal.
+\v 3 Naha iririati kenite kuningi. Kalipal rece nino irienga inyi, kalirwo, tolau inyi.
+\v 4 Kalipal diho isi kakeny mietare lobito far manyu olotu diho isi kakeny mietare ojo larwo nan, tolau inyi”.
+\p
+\v 5 Ojo jayona diho Lahitok, “tosod kiruk niyang”.
+\p
+\v 6 Inyiahahi ojo, “kalitehita ite kiruk kileng ngori iya kirejati lo karadali itum isi ijo iyo ene ciani, ‘to dutuno ilo itibulahino katwa lo nam otum kining isi’.
+\v 7 Adi ba ngongon lobo diho ite ko karwaani na loremo mana kode itibala kera, ngojo inyi diho karwaani kololotu to mwang, ‘ou dong itongohino idaha?’
+\v 8 Ngida ba inyi ojo ikukumahi daha nei lo kurou ikukumahino iyauno adaha nan, amat ojo hati lakeru nan ito hati isi idaha ko mata?
+\v 9 Okwama inyi karwaani to kitiyo tohi na litii inyi?
+\v 10 Ite manyu kali tii sangite fad kuna lohirihohini ite ojo itiyoto, ojir ijo, ‘kira ohoi karwaak kitii ohoi tic iyang”.
+\p
+\v 11 Dong kololoro Yesu iya Jerusalem, oto inyi ijif kikoi na litolita lokorare lo Samaria ko Galilea.
+\v 12 Kolonyiha inyi rutoro lobo kang, itiric cio tomon kuna lomwai talulu inyi. owoitati lolomaje
+\v 13 oto hati ilolongoti to ogoro na ikwat ojo, “Yesu lahitok icwara kisa kinief diho ohoi!”
+\p
+\v 14 Kolodeu icieng ko jimitan, “ifwo itotorohiti kenite diho kadwarak”. Ojo icieng ofworo, icieng ko nyujon.
+\v 15 Lobito to kiji neicieng deuno jimitan lajir inyi ji, ko ituno omaja Lobanga to ogoro na ikwat.
+\v 16 Olotu ko urohino kejuha kulo Yesu ko kwama inyi-ara manyu inyi Samariani.
+\v 17 Itifia Yesu ojo, “Ida adi kuno cio litinyujoro fad ara tomon? Aji ha ongoni kuna kude mietangon?
+\v 18 Oru lobo loitu maja ko kwama Lobanga ara ene misiohoni keken?”
+\v 19 Oto ko jimitan diho inyi, “towoju ilo lohitijir kiruk nino isi”.
+\p
+\v 20 Tolobo kalitifi afa Parisihin inyi jimitan anu olotuno okabwe lo Lobanga, inyiahahi Yesu ojo, “Ida okabwe lo Lobanga lolotuno to kiriria ningi
+\v 21 kode ida ca cio ojo, ‘Ene longon ene kode nu longon idi tonyio ongon okabwe lo Lobanga kiji ningi”.
+\p
+\v 22 Oto ko jimitan diho jayona kunenge, “Olotuno mute tik na lohidamare ite deya kuno faritin kulo kito lo tungani ati ida ca ideu.
+\v 23 Ojo mute cio diho ite, oinu idi kode oine ene; kefefeita omot neicieng.
+\v 24 Tonyio kito lo tungani to far nenge ori mute iya hila na linwak kai to lobito ngati oringe manyu angati.
+\v 25 Ati ketemoni re ojir iticani re many oberu ene kofiangiti inyi”.
+\v 26 Iya lafa to faritin kulo Noa ori manyu mute ji to far lo kito lo tungani, odaha afa cio omatati, oyemati,
+\v 27 itiyemati many far na lorutorore Noa katwa lo tigol. Oto hati kifi ko fwonuno kerihino icieng fad.
+\v 28 Ori manyu afa ji to faritin kulo Lot. Odaha afa cio, omatati, inyiangati, itilototi, itibulati, ifahati kajihit
+\v 29 ati far na longerihinore Lot Sodom, kima ko salfa ko ca to kai ko keruno icieng fad.
+\v 30 Ori mute ji token far na lobotore kito lo tungani.
+\v 31 Na far mute oru tungani na longon kai lo kaji nenge, sangite ongon katwa lo kaji lo lo mute odumu icieng. Iya na oru tungani longon mana lifeju ojo ayomuno lobo tohi.
+\v 32 Ibuhati ngorwani lo Lot.
+\v 33 Tungani na lotem rica warun nenge itiri mute manyu na litiri warun nenge oricahi mute.
+\v 34 Ahirihohi ite na karwe ongon mute cio are lagere lobito iyari mute otong lobito.
+\v 35 Iya mute ngorwo are kirie, iyari mute lobito otong lobito.
+\v 36 Ongon mute cio are mana, iyari lobito lobito otong.
+\p
+\v 37 Itifi icieng ojo, “Aji Lahitok”. Inyiahahi inyi ojo, “Faji na longon tohi na iwei, otuba taruha”.
+\c 18
+\cl Kingutit 18
+\p
+\v 1 Oto Yesu orihohi jayona kunenge kitisirani lo rihohino icieng jimitan ojir ilifati ida oniemaha.
+\v 2 Oto ojo, “Iyo lobo kang afa, ongon lobo kangotoni lo tenya na lida obang Lobanga kode ibuha to cio.
+\v 3 Ongon many lobo ngorwani lafuserito na kang na locud lotita diho inyi ilelia ojo tokeru tenya nei ko katiudok kunei.
+\p
+\v 4 To faritin kuna iborengi oberu inyi. ati to kifwongi olot ojo diho ken nenge ake ake, ‘kileng ngida nan abang Lobanga kode abuha to cio,
+\v 5 Ati tonyio ocuda ene lafuserito lotita diho nan, ade ca nan tenya nenge ojir ida kitimote nan tone cuda lo lotita nenge”
+\v 6 Oto Lahitok ojo, “itining tenya lo nu kangotoni lo tenya irohoi.
+\v 7 Oto hati ca Lobanga ida ongot tenya lo tee kunenge kuna lonyumu inyi kuna licira diho inyi karwe ko far? Itiring ca inyi cularita icieng?
+\v 8 Ahirihohi nan ite ode ca inyi jimitan akeru tenya neicieng. Manyu okeru deu deu. Oto hati koloitu mute kito lo tungani orumu ca inyi kiruk ongon kof?”
+\p
+\v 9 Diho cio kude kuna lofik ojo kijiri icieng itikajati cio kuna kude, oforohi Yesu icing ene kitisirani ojo,
+\v 10 “ofwo afa cio are kilifa, lobito parisini ati lobito katisofoni lo mocoro
+\v 11 Owoju Parisini ilifa to ken nenge ojo, ‘Lobanga akwama nan isi tonyio ida nan ari iya cio kude- kabelak, katiyok kulo ticitici kuna irohori, katiyok kulo lomuna kode iya ene katisofoni lo mocoro.
+\v 12 Afaranita nan kinga kakeny are to sabit lobito, aciorihita manyu lobiton lo tomon kulo sangite fad kuna larumunita nan.
+\p
+\v 13 Ati owoita kasofoni lo mocoro to lolomaje ida kileng oting konyeha kai ati onanga locolo nenge ojo, ‘Lobanga kilau nan kapalani’.
+\v 14 Ahirihohi ite jimitan ene lerok ida ara ladi bito oning Lobanga kilifa nenge. Tonyio tungani fad na loting ken nenge kai iticuluni ati na litisidi ken nenge otingi.
+\p
+\v 15 Iyauno cio tee kuna sidiha diho Yesu ojo ojir inyi otir icieng.
+\v 16 Ojo jayona kunenge odeu ji, iriengi cio. Ati ilolong Yesu tee kuna sidiha diho inyi ojo, “ingohiti tee kuna sidiha ofwonu diho nan, manyu ketik icieng tonyio okabwe lo Lobanga ara lo kuno lori ko kuno.
+\v 17 Ahirihohi ite tenya lo dede jimita tungani na lida ifotu okabwe lo kai iya kito na sidi ida mute orute”.
+\p
+\v 18 Itifi lobo kalanyunoni inyi ojo, “katiyenani na ijir, nyio ba ngtii nan arumunore warun na isio?”
+\p
+\v 19 Inyiahahi Yesu inyi ojo, “nyio ilolongo isi nan ijo na ijir? Oru lobo tungni lojir ati ara Lobanga ake.
+\v 20 Iyen isi cihicihi ketii lomuna, kefade, kekoko, kegulihi, tobang munyi ko ngutingi”.
+\p
+\v 21 Ojo inyi, “kuno fad aric nan many afa arihe nan asidi.
+\p
+\v 22 Kolonig Yesu ji, oto ojo diho inyi, “orihe ongoromahino lobito tohi diho isi, itilote sangite kuna litehita isi fad, icio diho kakidahak ito ca isi ifik bara nino kai. Ilotu hati kijif nan”.
+\p
+\v 23 Koloning inyi ji oto itoyo noo tonyio ara afa inyi tungani kabarani noo.
+\v 24 Ode Yesu inyi ko jimitan, “golun ha re diho kabarak rutoro okabwe lo Lobanga!
+\v 25 Dede otanga iyo lonaga rutoro to konyek lo libira ilany kabarani rutoro okabwe lo Lobanga”
+\p
+\v 26 Kuna loning ene tenya ko kitifia inyi ojo, “ngai hati dong mute lo luaharu?
+\p
+\v 27 Inyiahahi Yesu ojo, “tohi na lida itweruno diho cio, diho Lobanga itweruno”.
+\p
+\v 28 Ojo Petero diho inyi, “lohingerihi ohoi sangite kuniyang fad kijif isi”.
+\p
+\v 29 Ojo Yesu diho icieng, “ahirihohi ite tenya lo dede, oru tungani longerihi kalenge kode ngorwani nenge, kode recera kode katomonok kode tee to tenya lo okabwe lo Lobanga,
+\v 30 lida ca orumu kakeny becek iyo ene kof ojo manyu to kof na lolotuno warun na isio”.
+\p
+\v 31 Odumu Yesu jayona kunenge tomon ko are ko kitingadaru icieng kalele, orihohi icieng ojo, “kifworo ohoi manyu Jerusalem ko sangite pili kuna liger kamocak to kito lo tungani ofwo ca itufuta,
+\v 32 icori ca inyi kac kulo misiok, ofwo ca icieng okwenitare inyi, omori inyi, omitahini kamilak ken, olumi manyu ifadari inyi.
+\v 33 Far lo uni owaru ari”.
+\v 34 Ida jayona iniang lobo tohi diho kuno tenyi tenyi loteny Yesu. Iduharu fotiri lo tenya nenge diho icieng ida icieng oyen tohi na lotenya inyi.
+\p
+\v 35 Kolo nyihuno Yesu Jeriko, lobo tungani ka ngodoni orumu itongo kalele lo kikoi ililifita,
+\v 36 koloning ilulung oringaru, itifi nyio longon kitiihino.
+\v 37 Orihohini inyi ojo Yesu loNazaret oringaru.
+\v 38 Oto ilolong ojo “Yesu kito lo David kide nan to kisa”.
+\v 39 Cio kuna litemita ko kirienga inyi ojimi ojir obuho. Ati igore noo, “kito lo David kide nan to kisa”
+\p
+\v 40 Yesu ko woita, ko rihohino cio ojo ojir iyauni na tungani diho inyi. ojo inyi lonyihu diho Yesu itifi inyi ojo,
+\v 41 “iwak isi nan atii nyio diho isi?” Inyiahahi inyi ojo, “Lahitok awak nan deya”
+\p
+\v 42 Ojo Yesu diho inyi, “torumu konyeha kunino; lohitijir kiruk nino isi”.
+\v 43 Deu deu inyi ko deya ko kijifita Yesu omaja Lobanga. Kolodeu cio fad ji, omaj manyu icieng Lobanga.
+\c 19
+\cl Kingutit 19
+\p
+\v 1 Orute Yesu Jeriko orumu ongon ringaru.
+\v 2 Ongon tungani lobo ija na lobara Zakaio, ara inyi lahitok lo katisofok kulo mocoro manyu obara noo.
+\v 3 Owak orumu inyi yenun Yesu inyi ngai, ati to suhon nenge, itilanyu ilulung inyi.
+\v 4 Oto inyi ife ketemoni olo irwok ciani bule ojir adeunore Yesu tonyio orumu olotuno Yesu ara fotiri lona bule
+\v 5 Kolo goru Yesu na faji ko deya kai ko jimitan diho inyi, Zakaio iculuno kof deu, aloro nan kitongo kaji nino ene far.
+\v 6 Oto inyi iculuno deu deu ko kifotuno Yesu kaji nenge to kwerun lo tau.
+\v 7 Odeu cio fad icahi ngungunita ojo, “lolo inyi ara weloni kaji lo kapalani”
+\v 8 Ati owoju Zakaio ko jimitan diho Lahitok, “tode Lahitok jija acio ca nan nusu lo sangite kunei diho kakidahak, manyu kalatimumun afa nan tungani iyo lobo tohi, anyahahi ca nan kakeny ongon.
+\p
+\v 9 Ojo Yesu diho inyi, “ene far lolotu lwaharu ene kaji, tonyio ara manyu ene tungani lo tata lo Abraham.
+\v 10 Tonyio olotu kito lo tungani tahita ko lwaha kuna lorii”.
+\p
+\v 11 Kolorihe oningoti ene, osodoro inyi foro kitisirani lobo diho icieng tonyio orumu inyi lonyiharu Jerusalem manyu ibuha cio ojo loloro ca okabwe lo Lobanga boto tarany.
+\v 12 Ojo inyi, “lobo tungani kaboloroni afa ko loro lobo kof iloma ojir ofihi inyi ara kabu aitu hati.
+\v 13 Oto inyi ilolongu karwaak kunenge tomon ico icieng robia tomon ojo, ‘itiyoreti kuno robia tujar manyu alotu nan’, tenya na lorihohi inyi karwaak kunenge inyi na.
+\p
+\v 14 Ati orumu cio kulo kof nenge oberu inyi oculari cio omot nenge ojo ida ohoi kiwak ene tungani ara kabu niyang.
+\v 15 Ofwori ofihi lrok ara kabu, oitu kang. Inyi ko kilolonguno karwaak kunenge kuna ngole afa licio inyi robia lodeunore tohi na litii icieng to kuna robia.
+\p
+\v 16 Olotu lo ketemoni ojo, ‘Lahitok, lorumu robiati nino kuna kude tomon’.
+\p
+\v 17 Inyiahahi lahitok nenge inyi ojo, “itii isi otoc karwaani nei na ijir, tona ligenorore isi to sangite kuna sidiha tolanyu isi kangite tomon.
+\p
+\v 18 Olotu lo are ojo, ‘Lahitok lorumu robiati nino kula kude miet’.
+\p
+\v 19 Ojo lahitok nenge diho inyi, to lanyu isi kangite miet.
+\p
+\v 20 Oto lobo karwaani bito olotu ojo, Lahitok, robiati nino ene, adumu afa nan abubur to kyela aricahi.
+\v 21 Ahibang orumu nan isi tonyio isi tungani na logol koditi, idumarita isi tohi na lida isi ifik, manyi idengo faji lafa lida isi iihi kinyemo.
+\p
+\v 22 Inyiahahi Lahitok nenge ojo, ‘Ahingotohi nan isi tenya to tenyi tenyi kulo kutuk nino, isi ene karwaani ikaru irohoi, iyen isi kode jimitan ogol koditi nei, adumarita nan tohi na lida nan afik, manyu adengo faji na lida nan aiihi kinyemo?
+\v 23 Nyio hati afa lohitik isi fiha robiati nei benge ojir ngole ajo nan alotu arumu loborengi?
+\v 24 Oto ko rihohino kuna lo woita inya ojo, ‘itodume robiati nenge to kana nenge icwarata diho na longon ko robia tomon’.
+\p
+\v 25 Ojo icieng, ‘Lahitok lotehita manyu inyi tomon kulu’.
+\p
+\v 26 Inyiahahi inyi ojo, ‘Ahirihohi ite, diho tungani na lotehita, osodohini ojo diho tungani na lorujore, kileng lobo sidi lotehita inyi odumari’.
+\v 27 Ati kuna merok kunei lida owak nan ara kabu neicieng, iyaunoti icieng ene ifadeiti icieng to ketemoni nei”
+\p
+\v 28 Kolokeru Yesu tenya kuno, ko loro iya ketemoni ara kaloroni iya Jerusalem.
+\p
+\v 29 Langun lonyiharu Betapeg ko Betani iyo donge na lojimi donge lo Olive, ocule jayona kunenge are ketemoni ojo diho icieng,
+\v 30 “ifwo na kang to ketemoni ningi, langun lirutoro ite, ifwo ca ite irumu kito lo sigiria otora ija na lorihe ida tungani irwok. Itilahu iyauno ene
+\v 31 kalohitifia tungani ite ojo nyio ilaha ite inyi? itorihohi inyi ijo owak Lahitok inyi”.
+\v 32 Kuna loculari ketemoni, ofwo orumu iya na lorihohinore inyi icieng.
+\p
+\v 33 Kololaha icieng kito lo sigiria, itifi monyeri icieng, ‘nyio ilaha ite kito lo sigiria?’
+\p
+\v 34 Inyiahahi icieng ojo, ‘owak Lahitok inyi’.
+\v 35 Iyauno icieng diho Yesu, ofetahini kyelani kuneicieng korwong nenge ko kiti rwohohino Yesu.
+\v 36 Kalolot inyi, ofetahi cio kyelani kuneicieng kikoi.
+\p
+\v 37 Kologoru faji na liculorore kikoi to donge lo Olive, ilulung lo kajifitak kunenge ko kicaha maja Lobanga to kwama to ogorohin kuna ikwati to tanguhin fad kuna lodeu icieng.
+\q
+\v 38 Ongon gum diho kabu na lolotu to karana lo Lahitok kisiliban ongon kai ko deyo ongon kai noo!
+\p
+\v 39 Kude Parisihin to katwa lo ilulung ko jimitan diho Yesu, ‘katiyenani, irienga kajifitak kunino!’
+\p
+\v 40 Inyiahahi inyi ojo, “Ahirihohi ite kalobuho icieng igore ca morutok”.
+\p
+\v 41 Kolonyihuno inyi Jerusalem lodeu kang na hitok, icira inyi to Jerusalem oto
+\v 42 ojo, “Ngara ba iyen isi ene far tohi na ngiyauno diho isi kisilibanati jija iduhari to konyeha kunino.
+\v 43 Olotu mute far na lofwonunore merok kunino oduhi kigilita iyo isi kiriti isi kiculati isi to fajihit fad
+\v 44 kibirohini isi kof, isi ko tee kuna longon katwa lo kiwata nino. Ida mut ongerihini moru icodoho kai lo kaletoni tonyio ida afa isi iheru faritin kulo lotuno lo Lobanga diho isi”.
+\p
+\v 45 Ko rutoro Yesu kaji lo Lobanga, ko kicaha kifuhita cio kuna lorumu itiloto ija.
+\v 46 Ojo diho icieng, “Igero ojo, ‘itongo mute kaji nei ara kaji lo kilifa’ ati litirak ite ara kunom lo kabelak”
+\p
+\v 47 Faritin fad itiyena orumu inyi to kaji lo Lobanga, ati kadwarak kuna hitoha, katiyenak kulo cik ko kabolorok to kiji lo cio orumu otemati kifadaru inyi.
+\v 48 Oto hati ida icieng orumu kikoi lo kifada inyi tonyio cio pili okodomoti ningo tenya nenge.
+\c 20
+\cl Kingutit 20
+\p
+\v 1 Lobo far kalitiyena inyi cio to kaji lo Lobanga ko kititima layomit na ijir, kadwarak kuna hitoha ko katiyenak kulo cik ara lobito ko lohitwaha ko fwonuno dih inyi.
+\v 2 Ojimi diho inyi, ‘kirihohi ohoi tani twero itiyore isi kuno sangite? Ngai lohico isi ene twero?’
+\p
+\v 3 Inyiahahi inyi ojo, “Ahitifi manyu nan ite kitifit, kirihohi nan.
+\v 4 Kibatisa lo Jon, olotu afa to kai kode diho cio?”
+\p
+\v 5 Oteny icieng ake ake ojo, “kolohijo ca to kai ojo ca inyi, Nyio hati afa ite ida iruk tenya lo Jon?
+\v 6 Ati kolohijo diho cio, oto ca kuno cio fad kicak ohoi to morutok tonyio oyen icieng fad jimitan ara afa Jon kamocani”.
+\v 7 Oto dong icieng inyiahahi ojo, “ida ohoi kiyen faji na loreunore kibatisa lo Jon”.
+\p
+\v 8 Ojo Yesu, “ida manyu ca nan ahirihohi ite twero na latiyore nan kuno sangite”.
+\p
+\v 9 Osodoro inyi forohino cio ene kitisirani, “Itibul afa lobo tungani mana lo vino nenge, ko itipangahino diho cio kude ko loro faji na iloma.
+\v 10 Kologoru ofahin kulo ngak, ocule inyi karwaani nenge ojo ojir olo iyauno kude ngak. Ati olum kapangak inyi ifuhari oite to kac.
+\v 11 Ocule lobo karwaani ari, kileng na olumi itidahahini riri ifuhari oite to kac.
+\v 12 Ocule ari kiti uni itikorongani na ifuhari oleng.
+\v 13 Ojo dong monye lo mana, ‘Adim ca nan aja? Aculahi ca nan kito nei na lamaru nan, kuya obangiti ca inyi’.
+\p
+\v 14 Ati ojo kapangak odeu inyi otenyi ake ake ojo, ‘kalunyoni ene, ifwonu ngafadeti ojir tohi lo lunyo nenge ara niyang.
+\v 15 Inyi na ko ki biroroti inyi to manahatwa ko kifadaru inyi. nyio dong ca itii monye lo mana diho kuna kapangak?
+\v 16 Olotu ca inyi ifade kuna kapangak ko kicwara mana nenge diho kude”. Koloning cio kuno tenyi tenyi oto ojimi ‘keco hati kuno ori jii’.
+\p
+\v 17 Oto Yesu ode icieng tok ko kitifia ojo, “Nyio hati dong fotiri lone tenya ligero ojo,
+\v 18 Tungani fad na lourohino iyo na moru igigilaru ca ati na lodohi na moru ken nenge ibonyaru ca”.
+\p
+\v 19 Katiyenak kulo cik ko kadwarak kuna hitoha ko tahita kikoi lo kiniefa inyi deu tonyio oyeniti jimitan ofor inyi ene kitisirani to icieng. Ati obangi orumu icieng cio.
+\v 20 Kaliriria icieng inyi, oto oculari katidak diho inyi kuna litetema jiran. Otahita ojo ojir kiniefu Yesu to tohi na loteny inyi ojir kicorihinore inyi diho golun ko twero lo gavona.
+\v 21 Dong itifi kulo katidak inyi ojo “katiyenani kiyen ohoi jimitan itenya manyu itiyena isi tohi na ibehi manyu ida isisio ati itiyena kikoi lo Lobanga na lijifita dede.
+\v 22 Ocam re diho ohoi sofo mocoro diho Cesar kode ida?
+\p
+\v 23 Odeu inyi owic neicieng ko jimitan,
+\v 24 “kitotorohi nan robiati. Longai ene kitiriri ko kigero longon ija?”
+\p
+\v 25 Inyiahahi icieng ojo, ‘lo Cesar’ ojo dong inyi diho icieng, “Dong icorihiti Cesar sangite kulo Cesar ko Lobanga manyu kulo Lobanga”.
+\v 26 Ida icieng itweru lohuno inyi to tenya na loteny inyi tinya to ketemoni lo cio fad. Manyu ipanyiti tenya na linyahu inyi ko buhoroti.
+\p
+\v 27 Kude sadusihin kuna lojo oru kibuhuno ko fwonuno diho Yesu ko kitifit.
+\v 28 Ojimi diho inyi, “katiyenani, iger afa Moses diho ohoi ojo kolowei rece lo tungani ongerihi ngorwani ati oru tee, ojir inyi ojung ngorwani otomonu tee kuna lara kulo kaweyani.
+\v 29 Ene ongon afa recera mietare. Oyem ketemoni ngorwani ati owei oru kito longerihi,
+\v 30 Lo are
+\v 31 manyu lo uni ojung inyi, inyi na kikoibito, kuna cio fad mietare oweiha oru kolobo kito.
+\v 32 To kifwongi owei manyu ngorwani,
+\v 33 Adi dong to kibuhuno mute ara mute inyi ngorwani lo ngai ati kuno cio fad mietare litong ko inyi.”
+\p
+\v 34 Inyahahi Yesu ojo, “cio kulo ene kof loyema manyu itiyemati.
+\v 35 Ati kuna likeni manyu ocam to nu warun ko kibuhuno to kiji lo kaweyak, ida oyema kode itiyemi.
+\v 36 Manyu ida orihe owei tonyio ori icieng iya malaikahin, ara icieng tee kulo Lobanga tona lorahare icieng tee kulo kibuhuno.
+\v 37 Ati to tenya lo tim na locura kileng Moses oyen ojo ibuhu mute kaweyak tonyio ilolong inyi Lobanga ojo Lobanga lo Abraham, lo Isak ko lo Jakob.
+\v 38 Ida inyi ara Lobanga lo kaweyak ati lo kawarak, tonyio diho inyi owari pili”.
+\p
+\v 39 Inyiahahi kude kulo katiyenak kulo cik ojo, ‘iteny isi otoc katiyenani’.
+\v 40 Ida dong lobo tungani inyahat kitifia inyi lobo kitifit.
+\p
+\v 41 Tinya ojo Yesu diho icieng, “Aja re ojimi ojo ara kristo kito lo David?
+\v 42 David token lotulu iyo buk lo woleco,
+\q
+\v 43 ‘ojo Lahitok diho Lahitok nei: Itongo to ngati lo iteten nei, manyu afik nan merok kunino ara seger lo kejuha kunino.
+\v 44 David ilolong inyi ojo Lahitok, aja hati manyu ara kito nenge?”
+\p
+\v 45 Koloningo cio fad ojo Yesu diho kajifitak kunenge,
+\v 46 “Itigeny katiyenak kulo cik. Imaruni kingalita ko kyelani kuna ikariti manyu imaruni fonyo lo cio to fajihit kulo cuk manyu onyumoti segeri kuna hitoha to lotubarihin ko fajihit kulo kiwora to karamahin.
+\v 47 Orujoti kajihit kulo lafuseritohin oto hati itotoroti kenite to kilifa na ikarit, koditi lo kuna cio obolo mute kitigema neicieng."
+\c 21
+\cl Kingutit 21
+\p
+\v 1 Kolodeya Yesu, odeu kabarak icwara robia katwa lo sanduk na longon kaji lo Lobanga.
+\v 2 Odeu manyu lobo ngorwani lafuserito kakidahani ofihahi girisi are.
+\v 3 Oto ojo, “Ahirihohi nan ite tenya lo dede ene lafuserito kakidahanin lofik ilany cio fad.
+\v 4 kuno cio kude fad icwarati robia itutumo bara na longonore icieng ati inyi to kidak na longonore inyi icio fad kuna lotehita inyi to warun nenge.”
+\p
+\v 5 Kude to kiji lo kajifitak kunenge orumu otenyati duho ko dwarujon lo kaji lo Lobanga, na loduhi to morutok kuna litibibilarihin ko kicwara lo kicorita diho Lobanga. Ojo Yesu,
+\v 6 “kalara to kuno sangite lideya ite ene, olotuno far na mute lida ongerihinorehin lobo moru icodoho kai lo kaletoni icieng fad osuruni ca kof”.
+\v 7 Itifi icieng inyi ojo, “katiyenani, itiihino mute kuno sangite anu? Adi nyio mute litotoro jimitan lonyiha icieng itiihino?”
+\v 8 Inyiahahi ojo, “Iririati kecio kinonongi. Tonyio becek kuna ca lofwonu to karana nei otenyati ojo ‘inyi nan’ kode ‘lonyiha tik’ kejif icieng.
+\v 9 Kalining ite tenyi tenyi kulo rem ko jorehin kebang, ocam kuna sangite re itiihino ketemoni ati ida ca lohicungi oruk lotuno”.
+\p
+\v 10 Oto ojo diho icieng, “Orem ca kof ko kof manyu okabwe ko okabwe,
+\v 11 ongon mute otirahin kuna hitoha, kingaco ko johijohi fajihit kuna iborengi, ko ticitici kuna litirima ko kitotorita kuna hitoha, to kai.
+\v 12 Ati orihe kuno fad icahi lo kiyeyela ite. Kiyari ca ite ketemoni lo lotubarihin ko mabus manyu kiyauni ca ite ketemok kulo kabunok ko gavunahin to karana nei.
+\v 13 Itongo ca ene diho ite ara lo rahun sadeni diho icieng.
+\v 14 Ati keco ite iudo jimitan kiteny ca nyio? Kijo aja?
+\v 15 Tonyio ahicio ca nan ite tenyi tenyi ko genyun na lida kileng kadorok kuningi kitum peha ko ite.
+\v 16 Kitob ca ko katomonok, recera, kajeba ko morot ite manyu kude tokiji ningi ifadari ca.
+\v 17 Cio fad kiberu mute ite to nan.
+\v 18 Ati kileng fofiti lo kweci kuningi ida ca ori.
+\v 19 To woita to golun irumu ca ite warun.
+\p
+\v 20 Kalideu ite karemok lirit Jerusalem, itiyen jimitan lonyiha kisararu nenge.
+\v 21 Dong ingohi kuna longon Judea ife iya dongeco, ingohi kuna longon Jerusalem torutu, keco kuna longon oleng orute Jerusalem.
+\v 22 Tonyio ara kuno faritin kulo kidak lo kitifuta kigero kulafa ligeri fad.
+\v 23 Bolojun ha re lo kidak lo kuna faritin diho ngorwo kafongak ko katinahak! Obolo ca kidak ene kof fad ko kilongo lo Lobanga diho kuno cio.
+\v 24 Ifadi ca icieng to latubot manyu iniefari ara mabusi kofi kofi fad. Onyion ca misiok Jerusalem manyu otumohino faritin kulo misiok.
+\p
+\v 25 Ongon mute kitotorit iyo kolong, ofa ko kanger. Cio kulo kofi kofi fad itoyoti mute oiha taulo to kitirita ko kifoloha lo nam.
+\v 26 Ihihirita mute cio ko bangun tohi na lolotuno kof tonyio golun na longon kai itinieniengi mute.
+\v 27 To nu tik odeuni mute kito lo tungani olotuno to idis to golun mo deyo na hitok.
+\v 28 Kalicak kuno sangite kitiihino itiwoju iting kweci kai tonyio lonyihu lahuno ningi”.
+\p
+\v 29 Oforohi icieng ene kitisirani; “itide ciani lo bule ko cianitok kuna kude fad.
+\v 30 Ko lo lit bene ito manyu ite ideu jimitan lonyiha kamieu.
+\v 31 Ori manyu jii, kalideu ite kuno sangite ongon kitiihino ojir iyen ijo lonyiha okabwe lo Lobanga.
+\v 32 Ahirihohi ite tenya lo dede ida ca ene kofiangiti oringe many itiihino kuno sangite fad.
+\v 33 Oringe mute kof ko kai ati tenya nei ida mute oringe.
+\p
+\v 34 Itigeny, kode keco taulo kuningi ogoli, ruma ko kiudo lo warun, oto cia nu far kimuhi ite iya kitu.
+\v 35 Tonyio olotuno na far to cio pili kuna longoni ene kof.
+\v 36 Itongoti iriria faritin fad manyu ilifa ojir ifur iyo sangite pili kuna mute lofwonu kitiihino manyu ojir mute itum woita ketemoni lo kito lo tungani”.
+\p
+\v 37 Faritin fad orumu Yesu itiyena to kaji lo Lobanga ati to kurou olorita geto donge na lojimi donge lo Olive.
+\v 38 Manyu ofwonunita cio to kiwanyi ningo tenya nenge kaji lo Lobanga.
+\c 22
+\cl Kingutit 22
+\p
+\v 1 Orumu lonyihu far lo mugatihin kuna lida ikukumati to ibula na lilolongoti ojo far lo Rangaru (Paska)
+\v 2 manyu kadwarak kuna hitoha ko katiyenak kulo cik orumu otahitati kikoi lo kiniefuno ko kifadaru Yesu tonyio obang icieng cio.
+\p
+\v 3 Oto sitan orute katwa lo Judas Iskariot na lara lobito to kiji lo tomon ko are,
+\v 4 Judas ko loro diho kadwarak kuna hitoha ko kabolorok kulo kaririak kulo kaji lo Lobanga ko loro kikukuma ko icieng kikoi na ngatobohinore inyi Yesu diho icieng.
+\v 5 Okwama icieng manyu iruhiti kicwara inyi robia.
+\v 6 Iruk inyi odeya dong tik na ngapotohinore inyi Yesu diho icieng irumu ilulung oru.
+\p
+\v 7 Oto olotu far lo mugati kuna lida ikukumi to ibula far na longotorihin kirieho kulo Paska.
+\v 8 Ocule Yesu Petero ko Jon ocik icieng ojo, “ifwo ikukumahiti diho ohoi faji lodahare karama lo Paska”.
+\p
+\v 9 Itifi icieng ojo, “Aji ngohikukumahinore ohoi karama?”
+\p
+\v 10 inyiahahi inyi ojo, “kalirutoro ite Jerusalem kitiric ca tungani na liyuhita moti lo kifi ite. Ijifata inyi many kaji na lorute inyi.
+\v 11 Ito hati ijo diho monye lo kaji, ‘ojo katiyenani aji faji na ngadahare nan karama ko jayona kunitole?’"
+\v 12 Kitotorohi ca ite kaji lo kai na ilalat na lotuba ikukumahino, ikukumahiti karama ija”.
+\v 13 Ofwo icieng orumu sangite fad iya na lotenyare Yesu. Oto icieng ko kikukuma karama lo Paska.
+\p
+\v 14 Kololotu tik, Yesu ko jayona kunenge orumu ongoniti daha.
+\v 15 Oto ojo diho icieng, “Orumu nan akodomo to tau nei daha ene Paska ko ite orihe ida larumu kidak.
+\v 16 Ahirihohi nan ite ida ca nan arihe anyia ari many kalorumu kitifuta lo fotiri nenge iyo okabwe lo Lobanga”.
+\v 17 Langun lodumu kubaya, icio kwama ko jimitan, “Ikai ene itikor ite fad.
+\v 18 Tonyio ahirihohi ite ida ca nan arihe amat vino ari many kololotu okabwe lo Lobanga”.
+\v 19 Odumu mugati icio kwama ko benya, ko kicwara icieng ojo, “ken nei ene na licori to ite; itiyoto jii kiiunitare nan”.
+\v 20 To na kikoi bito koloru daha, odumu kubaya ojo, “Ara ene kubaya cik ngejuk to okoto nei na lijuhori to ite.
+\v 21 Ati kana lo na ca lohitob nan ongon ko nan kai lo meja.
+\v 22 Olo ca kito lotungani iya na likukumarihin ati kidak diho katoboni nenge.
+\v 23 Iciak icieng kitifiaru ake ake ani tokiji neicieng lolo ca kitiyo na tic.
+\p
+\v 24 Olotu rija ongon kiji neicieng lo jimitan ani to kiji neicieng lobolo ilany fad.
+\v 25 Ojo Yesu diho icieng, “Kabolorok kulo misiok, olanyu icieng cio to golun manyu kuna longon ko obolore to kiji neicieng ilolongoroti ojo katiyok kuna ijiri to cio.
+\v 26 Ati ida ite itum iri ji. Ati nahitok ilany to kiji ningi owak ara nasidi tur, manyu na lolanyu iya karwaani
+\v 27 kode ani lobolo na litongo meja kode na lirwaa? Ida na longon iyo meja? Ati angon nan kiji ningi iya karwaani.
+\v 28 Ite kuna lohiwoita ko nan diho kidak nei.
+\v 29 Manyu ahicio nan ite okabwe iya na lohicwarare Apa nan
+\v 30 ojit mute idaha ko mata ko nan iyo okabwe nei manyu itongo to segeri kulo obolore ingoto tenya diho imaniti tomon ko are kulo Isirael.
+\p
+\v 31 Saimon, Saimon, owak sitan kiyoyonga ite iya ngamang.
+\v 32 Ati lalifa nan to isi Saimon jimitan ida kiruk nino odoi manyu kaliitu ca isi, itigolo recera kunino.
+\p
+\v 33 Ati ifotu inyi ojo, “Lahitok akukumahino nan lo loro ko isi kileng ngara mabus kode wei”.
+\p
+\v 34 Ifotu Yesu ojo, “Ahirihohi isi Petero, orihe ikokor ida likok orumu isi liberu nan kakeny uni”.
+\p
+\v 35 Oto Yesu itifi icieng ojo, “Lafar kalahicule nan ite oru ko ogogori, robia kode kamuha ongon afa lobo tohi longoromahino diho ite?” Inyiahahi icieng ojo “oru”.
+\p
+\v 36 Ojo diho icieng, “Ati jija, na longon ogogor ingohi totek manyu koloru latubot nino lo lobo, itilote kiela inyangu.
+\v 37 Igero ojo ‘ikenahini inyi ko kapalak’ manyu ahirihohi ite ojo itiihino ca ene diho nan. Ibo sangite fad kuna ligero to nan ogoruno kitifuta”.
+\p
+\v 38 Ojo jayona, “Tode Lahitok latuboti are kuno”. Ifotu inyi ojo, “otum kuna.”
+\p
+\v 39 Olo Yesu iya langun; donge lo Oliv ko jayona kunenge ijifita inyi
+\v 40 kalogoruni nu faji, ojo diho icieng, “Ilifati ojir ida iurohino iyo laba”.
+\v 41 Isol tinya diho icieng many fajii na ngotum moru dohino kalibirori, ogung kof ilifa ojo,
+\v 42 “Apa kaliwak isi, todume ene kubaya diho nan, ati ida ara wahun nei, ati nino itiihino”.
+\v 43 Oboto malaika to kai diho inyi itigol inyi.
+\v 44 Tona longonore inyi iyo kidak noo ilifa to tau fad oto cora nenge ododo kof ara okoto.
+\v 45 Kolowoju inyi to lohilifare olo diho jayona, olo orumu icieng logetoro loniamaha to kitoyo.
+\v 46 Itifi icieng ojo, “Nyio igeto ite? Itowoju ilifati ojir ida iurohino iyo laba”.
+\p
+\v 47 Kolorihe inyi otenya, ofwonu ilulung manyu tungani na lobara Judas, lobito to kiji lo tomon ko are inyi lorihita icieng, ko loro ojo oji amaruk Yesu.
+\v 48 Ati itifi Yesu inyi ojo, “Judas itob isi kito lo tungani to kimaruha?”
+\p
+\v 49 Ko lodeu kajifitak kulo Yesu tohi na loloro kitiihino, ojimi diho inyi, “Lahitok kingod icieng to latuboti kuniyang?
+\v 50 Lobito to kiji neicieng ko ngoda karwaani lo kadwaarani lahitok ongute kiyok nenge iteten.
+\p
+\v 51 Ati ojo Yesu, “Kerihe isodohi” ko tiro kiyok lona tungani ko kitifurioro.
+\v 52 Yesu ko jimitan diho kadwarak kuna hitoha, kulahitoha kulo kaririak kulo kaji lo Lobanga ko lohitwaha kuna liyomuno inyi, “Arihita nan kasasuok ifwonunore ite ko latuboti ko iluhi?
+\v 53 Faritin fad angonita nan ko ite kaji lo Lobanga manyu ida ite kitir nan. Ati tik ningi ene kololanyu lokimuyuk kof”.
+\p
+\v 54 Tinyia kiniefunoti inyi ji ko rihoroti inyi iyari kaji lo kadwarani lahitok. Ijifita Petero lo lomaje.
+\v 55 Ati kalinohahini kima kiji lo sita manyu itongohinoti ara lobito, itongohino ko icieng.
+\v 56 Lobo kito karioni karwaani ko deuno Petero to wangun lo kima itongo ija. Oto ko hera inyi otoc ko jimitan, “ongon ade ene tungani ko inyi”.
+\p
+\v 57 Ati oberu inyi ojo “ngorwani ida nan ayen inyi”.
+\p
+\v 58 Orihe gaa, odeu manyu lobo tungani inyi ko jimitan, “ira isi lobito to kiji neicieng”. Inyiahahi Petero ojo, “ele ida nan ayen”.
+\p
+\v 59 Kolorang tik lobito, ojo manyu lobo, “Dede ara lerok lobito tonyio ara manyu inyi Galileani”.
+\p
+\v 60 Inyiahahi Petero inyi ojo, “ele ida nan ayen tohi na litenya isi “. Orihe inyi otenya jii, ikok ikokor.
+\v 61 Lahitok ko ngolo ko deya konyeha kulo Petero to ken. Petero ko kiiuno tenya na loteny Lahitok diho inyi ojo, “Orihe ikokor ida likok irumu isi liberu nan kakeny uni”.
+\v 62 Ko rutoro oleng olo icir bebe.
+\p
+\v 63 Iciak kuna asegere likura Yesu kwenitare ko lumo inyi.
+\v 64 Imuhi konyeha kunenge olumi kode onangi itifi hati ojimi, “Imoca, ngai lohilum isi?”
+\v 65 Otenyitenyi tenyi becek kulo kwenitare ko moro inyi.
+\p
+\v 66 Kiwanyi berien, lokiho lo lohitwaha kulo cio, kadwarak kuna hitoha ko katiyenak kulo cik ko kifuro ara lobito, ko kiyaunoti Yesu ketemoni neicieng.
+\v 67 Oto icieng ojo diho Yesu, “Kalira isi Kristo irihohi ohoi”. Inyiahahi Yesu ojo, “Kalahirihohi nan ite ida ca ite iruk tenya nei,
+\nb
+\v 68 manyi kalahitifi nan ite ida ite itirang.
+\v 69 Ati kicaha tone far itongo ca kito lo tungani iteten lo Lobanga na lilany fad”.
+\p
+\v 70 Itifi icieng fad ojo, “Ira hati isi kito lo Lobanga?” Inyiahahi inyi ojo, “Ibehi ite jimitan inyi nan”.
+\p
+\v 71 Oto ojimi. “nyio manyu kirihe kitahitare lobo saden? Lohining manyu ohoi to kutuk nenge”.
+\c 23
+\cl Kingutit 23
+\p
+\v 1 Oto ilulung fad ko wojuno ko kiyaruno Yesu diho Pilato.
+\v 2 Manyu iciak icieng fad kidoro inyi ojo, “kirumu ohoi ene tungani itirijoro kof niyang. Itiho sofo lo mocoro diho Cesar manyu ilolongoro ake ake ojo inyi kristo kabu”.
+\p
+\v 3 Itifi Pilato inyi ojo “ira isi kabu lo cio kulo Judea?” Inyiahahi inyi ojo, “Ibo, ori iya na liteny isi”.
+\p
+\v 4 Oto Pilato ko rihohino kadwarak kuna hitoha ko ilulung ojo, “ida nan aumu lobo kipal na ngotum ifadarorihin ene tungani”.
+\p
+\v 5 Ati ifud icieng ojo, “Isusua lerok cio ene Judea fad to kitiyena nenge. Iciak many to Galilea olotunore many ene”.
+\v 6 Koloning Pilato jii itifi icieng kalara Yesu tungani lo Galilea.
+\v 7 Koloning ojo ara Yesu tungani lo kof na lolanyu Erod, na manyu lorumu ongon Jerusalem to kuna faritin, ocule inyi diho Erod.
+\p
+\v 8 Kolo deu Erod Yesu oto okwama bebe tonyio to faritin becek orumu inyi otahita deya Yesu. To kuna loning inyi iyo ticitici kulo Yesu, orumu inyi okodomo ojo ojir Yesu itii lobo tangu.
+\v 9 Itifi inyi kitifi becek ati ida Yesu ifotu.
+\v 10 Kadwarak kuna hitoha ko ktiyenak kulo cik orumu owoita ijia, ifudati kidoro inyi.
+\v 11 Oto Erod ko asegere kunenge ingal ko kwenitare inyi. langun liticiefi inyi kyela na litibibila, ko kinyiaharoti inyi diho Pilato.
+\v 12 Kiciaha many tona far ofwonu Erod ko Pilato ara morot orumu berien oswaati.
+\p
+\v 13 Ilolongu Pilato kadwarak kuna hitoha ko kalanyunok ko cio pili
+\v 14 ko jimitan diho icieng, “iyauno ite ene tungani diho nan ijo isusua cio lo beruno imiri. Latifi nan inyi to ketemoni ningi manyu ida arumu lobo kipal na ngotum ngotohinorehin inyi wei.
+\v 15 Ida kileng Erod orumu tonyio inyahu manyu inyi diho ohoi, iya na lideyare ite ida inyi itii lobotohi na ngotum kifadarore inyi
+\v 16 tona atilum ca nan inyi alahahi olo.
+\v 17 to faritin kulo karama ongonita afa ojo ojir olahahi tungani mabus lobito to icieng".
+\v 18 To ogoro lobito igori, “todume ene tungani tolahahi Barabas diho ohoi!”
+\v 19 orumu Barabas otori to kisusua ko kifada lo tungani.
+\v 20 Iya na lowahare Pilato lahahino Yesu, otan inyi icieng ari.
+\v 21 Ati itiring icieng kigorita, “togurohi iyo kuruce! Togurohi iyo kuruce!”
+\v 22 Lo kakeny uni oteny inyi diho icieng, “tonyio kipal nyio itii ene tungani? Ida nan arumu ken nenge lobo kipal ngocamare nan kifadaru inyi, tona, atilum nan inyi alahahi olo”.
+\v 23 Ati to ogorohin kuna ikwati itiring kigorita ojo ojir inyi ogurohini iyo kuruce, olanyu dong icieng tona kigorita neicieng.
+\v 24 Tona pilato ko kiruk kicwara icieng wahun neicieng.
+\v 25 Olahahi inyi na tungani lotori to kisusua ko kifada lo tungani, iya na lilifare icieng ko lahahino Yesu iyo wahun neicieng.
+\p
+\v 26 Kolorihoroti inyi, ko kiniefunoti Saimon lo Ciren na lolotu to kangite oloro katwa lo Jerusalem ko kifudahinoti inyi tingo kuruce to omot lo Yesu.
+\p
+\v 27 Ilulung lo cio orumu ijifita inyi ko ngorwo kuna lorumu icira inyi.
+\v 28 Ibelo Yesu orihohi icieng ojo, “tee kulo Jerusalem kecira nan, icirati kenite kuningi ko tee kuningi.
+\v 29 Tonyio olotuno far na lijimitare ite, ‘ongon ko gum ngorwo kakorifok, koceheri kuna lida ifongu ko iki kuna lida itinak.
+\q
+\v 30 Oto ojimi diho dongeco, kiurohinoohoi manyu diho locolongi kimuk ohoi!’
+\v 31 Tonyio, kalitiyo cio kuno sangite kolocef ciani, oto ca itii aja kalotou?”
+\p
+\v 32 Cio are kuna kude kuna lara kabelak orumu iyaroti ko inyi lo fworo gurohino kuruce.
+\p
+\v 33 Kolofwonuni lobo faji lobara “koite lo kwe”, kogurohinoti inyi ijia ko kuna kabelak ara lobito- lobito ngati lo iteten ko lobito ngati lo ikajong nenge.
+\v 34 Ojo Yesu, “Apa tolau icieng tonyio ida oyeniti tohi na litiyo icieng”. Manyu ikokor icieng kyelani kunenge to kibiro lo gumar.
+\p
+\v 35 Owoita cio odeya ko kalanyunok isiriati inyi ojimi, “Olwahu inyi kuna kude, ingohi to lwak ken nenge kalara inyi kristo lo Lobanga na lonyumuni."
+\p
+\v 36 Ofwonu manyu asegere okwenitare inyi icori inyi vino na itatang
+\v 37 ojimi diho inyi, “kalira isi kabu lo Judea, tolwahu ken nino”.
+\v 38 Orumu ongon kigero na lofihi kai lo kuruce nenge na ligero ojo ene lara Kabu Lo Judea.
+\p
+\v 39 Lobito diho kuladi kabelak logurohini ko inyi manyu omor inyi ojo, “Ira isi kristo tolwahu ken nino ko ohoi”.
+\p
+\v 40 Ati irieng na kabelani bito inyi ojo, “ida isi ibang Lobanga, iya na lingonore isi ko inyi iyo kidak ara lobito?
+\v 41 Kicori ohoi niyang obehi, tonyio kirumuno ohoi tohi na locam to tic niyang. Ati ida ene tungani itii lobo tohi iroho.”
+\v 42 Oto ko jimitan, “Yesu kiiu nan kalilotu isi okabwe nino”.
+\p
+\v 43 Ifotu Yesu inyi ojo, “Ahirihohi isi tenya lo dede ene far kingon ca isi ko nan Paradise."
+\p
+\v 44 Orumu longon tik lo ile, oto lokimuyuk olotu imuk kof fad many ogoru tik lo mietangon.
+\v 45 Tonyio oberu kolong nohun manyu kyela na lokor kaji lo Lobanga ocira are tokai many kof.
+\v 46 Igore Yesu to ogoro na ikwat ojo, “Apa iyo kac kunino acorihi nan okorif nei”. Kalokeru jimitan jii, ko wirita lo lohicungi.
+\p
+\v 47 Lahitok lo asegere deuno tohi na litiihino, omaj Lobanga ko jimitan, “dede tungani na ibir orumu ene”.
+\v 48 Kolodeu cio pili kulafa longoni kiriria tohi na litiihino, ofwori iya kangite onangati locoloho.
+\v 49 Ati cio pili kunafa loyen inyi ara lobito ko ngorwo kulafa lijifuno inyi many to Galilea, owoitati lolomaje iririarihin kuna tenyi tenyi.
+\p
+\v 50 Tinya ongon afa lobo tungani lobara Josep, ara afa inyi tungani na longon kiji lo cio kulo lokiho ati ara inyi tungani na ijir,
+\v 51 obir na lida orumu iruk gulia lo tenya neicieng ko ticitici kuneicieng. Ara inyi lo lobo kang to Judea lobara Arimatea manyu orumu inyi itila lotuno lo okabwe lo Lobanga.
+\v 52 Olo diho Pilato kilifa ken lo Yesu.
+\v 53 Oto ko kiticuluno kof, obubur to kyela iribi ko kitigetohino tula na lobohuni iyo moru na lorihe ara ngejuk ida lonuhahini lobo tungani.
+\v 54 Orumu lafar ara far lo kikukumahino manyu lonyiha sabit icaha.
+\v 55 Ngorwo kuna lilihu ko Yesu to Galilea, ijifari Josep manyu odeuni kwecere ko koditi na litigetohinorehin ken lo Yesu katwa nenge. Ko itooti ki kukuma iheru
+\v 56 ko ngoronico kuna iuri. Ati iyoma icieng to sabit lo kijifita cihicihi.
+\c 24
+\cl Kingutit 24
+\p
+\v 1 To far kiteri lo sabit, kiwanyi berien, odumu ngorwo cianitok kuna likukum icieng ko fworoti kwecere.
+\v 2 Orumu icieng moru litiboborori to kutuk lo tula.
+\v 3 Ati ojo icieng orute, ida icieng orumu ken lo Lahitok Yesu.
+\v 4 Kolorihe icieng ibuha kuno, deu deu cio are kuna licefita kyelani kuna imedehi iya hila ko boto owoitati ko icieng.
+\v 5 Iyo bangun neicieng ogung ngorwo ko komoma kuneicieng many kof ati ojo kuna cio diho icieng; “Nyio itahita ite kawarani to kiji lo kaweyak?
+\v 6 Oru inyi ten. Libuhu inyi! iiyoto kulafa tenyi tenyi lohirihohi inyi ite to Galilea ojo;
+\v 7 “Ojir icori kito lo tungani kac kulo cio kapalak, ogurohini kuruce manyu to far lo uni ibuhu ari.”
+\v 8 Oto icieng ko kiiuno tenyi tenyi kunenge.
+\v 9 Koloitu icieng to kwecere, ko rihohinoti ene tenya diho kuna tomon ko lobito ko kuna kude fad.
+\v 10 Orumu ara icieng Meri Magdelena, Joanna, Meri ngoto Jemes ko kuna kude kuna lilihita ko icieng, icieng lorihohi ene tenya diho jayona.
+\v 11 Ati ida icieng iruk tenya lo ngorwo tonyio ori tenya neicieng diho icieng mejo tenya lo talerun.
+\v 12 Petero ko wojuno ko kifejaru kwecere. Igigil katwa odeu kigwahiti kulo kyela iribi ofeta jia okabahi ko loro ibuha ake ake jimitan nyio ba litiihino.
+\p
+\v 13 Dong inyi na far bito kude kuneicieng are orumu ofworoti lobo kang lobara Emaus na lotum maili mietare to Jerusalem,
+\v 14 orumu icieng oforo kuno tenyi tenyi litiihino fad.
+\v 15 Kolotenya icieng oforoti kuno tenyi tenyi, Yesu to ken ko lotuno ko lotita ko icieng ara lobito.
+\v 16 Ati itihi icieng yenun inyi.
+\v 17 Itifi inyi icieng ojo, “Nyio itenya ite ara lobito tone lotita ningi?” Icieng ko woita, idisi komoma.
+\p
+\v 18 Lobito to kiji neicieng na lobara Kleopas ko kitifia ojo, “ira isi weloni Jerusalem na lida iyen sangite kuna litiihino ija kuno ngole faritin?”
+\p
+\v 19 Itifi inyi ojo’ “Akuni sangite?” Inyiahahi icieng ojo, “Tenya lo Yesu lo Nazaret. Ara ngole afa inyi kamocani na igol iyo tic ko tenya nenge to ketemoni lo Lobanga ko cio fad,
+\nb
+\v 20 kadwarak kuna hitoha ko kalanyunok kuniyang ko kicwarati inyi ifadari ico ogurohini inyi iyo kuruce.
+\v 21 ati orumu ohoi ki kodomo jimitan inyi ca lo lotu lahuno Isirael. Manyu iyo kuna fad, liyaru jija faritin uni many to wei nenge.
+\v 22 Losodo kuna, kude iyo ngorwo kuniyang ofwonu kipany ohoi noo. Ofwori kwecere adi kiwanyi berien
+\v 23 ati ida orumahini ken nenge. Ofwonuni kirihohini ohoi ojo kideu icieng malaikahin kuna lohiihohi icieng ojo libuhu inyi.
+\v 24 Kude to kiji niyang manyu ko fworo kwecere orumahi sangite ori iya na loteny ngorwo ati inyi ida icieng odeu.
+\p
+\v 25 Ojo inyi diho icieng, “idataruha ite manyu ikaruha kiniang tenya lafa loteny kamocak!
+\v 26 Ida orumu kristo ojir orumu kidak lo kuno sangite fad orutorore iyo deyo nenge?”
+\v 27 Icak inyi many to Moses ko kamocak fad ititimahi icieng tohi na lorumu igeri ojir itiihino diho inyi.
+\p
+\v 28 kolonyiharu icieng kang na lorumu icieng ofworo, otem Yesu mejo oringaru ketemoni.
+\v 29 Oto otani inyi to naigol ojo, “kitongo ko ohoi tonyio lobolo kurou, loloro kof mutohun, oto inyi ko kiliharu ko icieng.
+\v 30 Langun litongohino inyi iyo meja ko icieng odumu inyi mugati ico kwama obeny icak kicwara icieng
+\v 31 konyeha kuneicieng ko ngaja icieng ko heruno inyi, inyi ko rijoro to konyeha kuneicieng.
+\v 32 Itifi icieng kenite ake ake ojo, “ ida adi taulo kuniyang ocura kalititima inyi diho ohoi to kikoi tenyi tenyi kuna ligero?"
+\v 33 Icieng ko wojunoti deu deu ko itoroti iya Jerusalem. Ofwo icieng orumahi kunu tomon ko lobito ko kuna longon ko icieng ifuroti lobito faji.
+\v 34 Manyu ojimi, “Ara dede!” Lowaru lahitok oboto diho Saimon.
+\v 35 kuna are ko kititimahino icieng tohi na litiihino kikoi ko koditi na loherunore icieng Yesu na tik lobenyare mugati.
+\p
+\v 36 Kolorihe icieng otenya kuna, Yesu token ko woita kiji neicieng ko jimitan diho icieng, “kisiliban kingon ko ite!”
+\v 37 Oto icieng ko ryenya manyu obangiha iiyoti ojo kideya icieng okorif.
+\v 38 Ojo inyi diho icieng, “Nyio iudo ite manyu nyio ikukuya ite to taulo?
+\v 39 Itide kac kunei ko kejuha kunei. Ara nan token ene. Kitir nan manyu ide ida okorif otehita ken ko koi iya na lideyare ite nan atehita”.
+\v 40 Langun ko lojo inyi ji, itotorohi icieng kac ko kejuha kunenge.
+\v 41 Manyu orihe icieng ida iruk to bolojun lo kwama ko kipany, itifi inyi icieng ojo, “Ingon haba ite ko lobo tohi lo daha ene?”
+\v 42 Icori inyi angati lo kayamiti na itohoro
+\v 43 inyi ko kilifuno ko daha to ketemoni neicieng.
+\p
+\v 44 Ojo inyi diho icieng, “Lafa tenya lateny nan diho ite ene orihe nan kingon ko ite. Sangite fad kuna ligero to nan iyo cik lo Moses, kamocak ko Jabuli itifuti fad to ken nei”.
+\v 45 Oto onga kweci kuneicieng itiniang icieng kigeriti.
+\v 46 Orihohi icieng ojo, “tohi na ligero inyi ene; Orumu ca kristo kidak ati ibuhu to wei far lo uni
+\v 47 manyu kirwo ko laa lo kipali pali ititimi ca to karana nenge iyo kofi kofi fad kicaha to Jerusalem.
+\v 48 Ite lira sadeni kulo kuno sangite.
+\v 49 Aloro nan culahino ite tohi na locik Apa nei ati itongoti Jerusalem many kolohiticiefi ite golun to kai”.
+\p
+\v 50 Kolorihe icieng tang ko Beteni, oting kac kunenge kai igatahi icieng.
+\v 51 Orihe inyi igatahino icieng, ongerihi icieng otingori inyi iya kai.
+\v 52 Tinyia iwor icieng inyi ko itoroti iya Jerusalem ko kwama nahitok.
+\v 53 Itongoti farihin fad kaji lo Lobanga omajati inyi.

44-JHN.usfm

@@ -0,0 +1,1076 @@
+\id JHN
+\ide UTF-8
+\h Jowani
+\toc1 Jowani
+\toc2 Jowani
+\toc3 jhn
+\mt Jowani
+\c 1
+\cl Chapter 1
+\p
+\v 1 kiteri ongon afa tenya, ongon tenya ko Lobanga, tenya inyi Lobanga.
+\v 2 Ongon afa inyi ko Lobanga kiteri.
+\v 3 To inyi itii sangite fad. Oru lobo tohi lofihi oru inyi
+\v 4 Katwa nenge ongon warun, inyi na warun lara wangun lo cio.
+\v 5 Inwaha wangun katwa lo lokimuyuk ati ida lokimuyuk oyen inyi.
+\p
+\v 6 Ongon afa tunganina loculu Lobanga lobara Jon.
+\v 7 Olotu inyi ara saden lo rihohino cio tenya lona wangun, ojir cio pili iruk to tenya nenege.
+\v 8 Ida afa ara inyi token lara wangun ati olotu inyi ara saden lo wangun.
+\p
+\v 9 Wangun lo dede na linwaha cio fad orumu olotuno kof.
+\v 10 Ongon afa inyi kof, ati kileng lara inyi likukum kof, ida kof oyen inyi.
+\v 11 Olotu inyi iyo cio kunenge token ati oberuni kifotuno inyi.
+\v 12 Ati diho kuna fad lifotu inyi, kuna liruk to karana nenge, icio inyi icieng golun lo rahun tee kulo Lobanga.
+\v 13 Tee kuna lida otomonuni to okoto kode to kenite kode to wahun lo tungani ati to wahun lo Lobanga.
+\p
+\v 14 Olotu tenya ara tungani itongo kiji niyang. Lohideu ohoi deyo nenge, deyo lo kito lobito keken na lolotu diho monye, ifut ko kisa ko dede.
+\v 15 Ico Jon saden to inyi na ligore ojo; “Lafa ene lateny nan ajo, ongon na lolotuno to kifwongi nei na lehigal nan to bolojun tonyio ongon afa inyi many orihe nan aru.
+\v 16 To kifut lo kisa nenge lohirumahi ohoi gum kifwongi lo gum.
+\v 17 Tonyio olotu afa cik ara diho moses; kisa ko dede olotu ara diho Yesu Kristo.
+\v 18 Oru lobo tungani lodeu Lobanga, ati Lobanga lobito hilong na loryeha ko monye inyi litibotu inyi kiyenare ohoi”. Tenya lo kitisadeni lo Jon kabatisani
+\p
+\v 19 Dong saden lo Jon afa ene kolocule cio kulo Jerusalem kadwarak ko Levihin kitifia jimitan ngai inyi.
+\v 20 Ida afa inyi oberu kititima ati ititimahi icieng tarany ojo, “ida nan ara Kristo”
+\v 21 Itifi icieng inyi ojo, “Isi hati ngai? Isi Elia?” Ojo inyi “ida” “isi kamocani” inyiahahi inyi ojo “ida”.
+\v 22 To kifwongi ojo icieng, isi hati ngai? Kicio ohoi tenya na ngohiyaru ohoi diho kunu lohiculu ohoi. Nyio hati ijo isi ira isi?”
+\v 23 Inyiahahi Jon to tenya lo kamocani Isaia ojo, “nan ogoro lona lotenya to kuny ojo, “itibirata kikoi lo Lahitok”.
+\p
+\v 24 Oto kude Parisihin loculuni
+\v 25 itifi inyi ojo, “Nyio hati ibatisa isi kalida isi ira Kristo kode Elia kode kamocani?”
+\v 26 Inyiahahi Jon icieng ojo, “abatisa nan to kifi ati kiji ningi owoita lobo na lida ite iyen.
+\v 27 Inyi lolotuno to omot nei obolo inyi na lida nan acam kileng laha kamuha kunenge”.
+\v 28 Itiihino kuno fad Beteni angati tode lo Jordan. Yesu kito lo ker lo Lobanga
+\p
+\v 29 Kiwanyi nenge odeu Jon Yesu olotuno diho inyi oto ojo, “Itide kito lo ker lo Lobanga na lodume kipalipali kulo kof.
+\v 30 Inyi ene bo afa ajimitare nan, ongon na lolotuno to kifwongi nei, kilany nan tonyio inyi afa litem ngonun.
+\v 31 Orumu kileng nan ida ayen inyi ati tohi na lico nan alotu abatisare to kifi inyi jimitan ojir itibotuni inyi iyo Isirael.
+\v 32 Oto Jon ico ene saden, “Adeu nan okorif na inyu olotu to kai iya kuri odohi ken nenge.
+\v 33 Ji nan ida ayen inyi, ara na lohiculu nan kibatisa to kifi inyi lohirihohi nan ojo, ‘tungani na lideu isi okorif olotu odohi ken nenge inyi lolotuno kibatisa to okorif na inyu.
+\v 34 Ladeu nan manyu icio saden nei jimitan, kito lo Lobanga ene. Kajifitak kulo Yesu ketemok
+\p
+\v 35 Kolowangu ari orumu Jon ongon ko kajifitak kunenge are
+\v 36 kolodeu Yesu oringaru ojo “itide kito lo ker lo Lobanga”.
+\v 37 Koloning kuna kajifitak kunenge inyi ojo jii, ijifi omot lo Yesu.
+\v 38 Kolongolo Yesu odeu itifi icieng ojo, “iwak ite nyio?” Ojo icieng diho inyi, “katiyenani, aji imanya isi?”
+\v 39 Inyiahahi icieng ojo, “ifwonu itide”. Oto icieng ofwo odeu lomanyare nenge ko faranun ko inyi lafar. Orumu logoru tik lo tomon.
+\p
+\v 40 Andru rece lo Saimon Petero inyi lobito to kiji lo kuna are loning tohi na lojo Jon ko kijifaru Yesu.
+\v 41 Tohi na litem Andru kitiyo inyi loro rumuno rece Saimon ko rihohino inyi ojo, “lohirumu ohoi Masia (inyi jimitan kristo).
+\v 42 Oto ko kiyauno inyi diho Yesu. Odeu Yesu inyi ojo, “Ira isi Saimon kito lo Jon. Ibara ca isi Kepas (jimitan Petero). Ilolongu Yesu Pilip ko Natanael
+\p
+\v 43 Kiwanyi nenge owak Yesu loro iya Galilea. Ojo orumu Pilip ko jimitan diho inyi “kijif nan”
+\v 44 Pilip, Andru ko rece Petero ara icieng kulo Betesaida.
+\v 45 Pilip ko rumuno Natanael ko rihohino inyi ojo, “lohirumu ohoi lafa tungani liger Moses to inyi na manyu liger kamocak fad. Yesu lo Nazaret kito lo Josep.
+\v 46 Ojo Natanael, “Nazaret! Ngolotu ba lobo tohi ijir tija? Ojo Pilip, “ou tode”.
+\v 47 Kolodeu Yesu Natanael olotuno ojo diho inyi, “Israelani lo dede ene, na loru lobo talerun to ken”.
+\v 48 Itifi Natanael ojo, “Aja iyen isi nan?” Inyiahahi Yesu ojo, “Ahideu nan isi to fotiri lo bule orihe Pilip ida lohilolongu isi”.
+\v 49 Oto Natanael oteny ojo, “katiyenani ira isi kito lo Lobanga, ira isi kabu lo Isirael”.
+\v 50 Ojo Yesu, “iruk isi tona la jimitare nan lahideu nan isi to fotiri lo bule. Ideu ca isi sangite kuna hitoha ilany na”.
+\v 51 Oto inyi osodoro ojo, “Ahirihohi isi tenya lo dede, ideu ca isi kai ongaja ko malaikahin irwohita manyu iculitati diho kito lo tungani”.
+\c 2
+\cl Chapter 2
+\p
+\v 1 ”. Ibel Yesu kifi ara vino. To kitiuni lo far, ongon kiyemi Kana kof lo Galilea. Ongon orumu ngoto Yesu ijia
+\v 2 manyu orumu ilolongi Yesu ko kajifitak kunenge daha karama lo kiyemi.
+\v 3 Langun loru vino, ojo ngoto Yesu diho inyi. loruhi vino icieng.
+\v 4 Inyiahahi Yesu icieng ojo, “Iyang. Nyio kitirutohino isi nan? Orihe faritin kunei ida lotumohino”.
+\v 5 Orihohi ngotenge karwaak ojo, “itiyoto tohi na lojo inyi”.
+\p
+\v 6 Tang, tang inyia orumu ongoni motiong kuna lara morutok ile kuna lofihahitati kifi ilalarehin na lotum lobito kiyaru galoni keek uni.
+\v 7 Ojo Yesu diho karwaak, “itifutata kuno motiong to kifi”. Oto ifuti motiong ber ber.
+\v 8 Oto ko jimitan diho icieng, “itiyohu kude iyaru diho tungani na lobolojohi karama”. Itii jii
+\p
+\v 9 Lahitok lo karama ko kimanga kifi kuna loluluoro ara vino. Ida inyi oyen lorunore ati honyi karwaak kuna loyok kifi oyen. Oto inyi ilolonge lateran retoni kalele.
+\v 10 ojo diho inyi, “itemitita cio kiyauno vino na ilem ojo hati lomat welo bebe iyauni hati na jelem to kifwongi. Ati iric ite na ilem ko jija”.
+\v 11 Ara ene tangu kitotori ketemoni na litii Yesu to kana to Galilea. Tona itibotu inyi deyo nenge ofihare kajifitak kunenge kiruk neicieng ken nenge. Itinyu Yesu kaji lo Lobanga
+\v 12 Tokifwongi olo inyi ko ngotenge, recera kunenge ko kajifitak kunenge fad iya Kapernaum. Itongi ijia faritin kude kuting.
+\p
+\v 13 Kolonyiha faritin kulo karama lo paska olo Yesu iya Jerusalem.
+\v 14 To kaji lo Lobanga orumahi inyi cio itiloto kicu, kera ko kurihin ko kude itongo mejahin otoboti robia.
+\v 15 Oto inyi ikad kiyenihin ara lanino ko kifuharu cio katilotok fad to kaji lo Lobanga, mongi ko kera fad, itisara robia kulo katobok manyu itirubuk mejshin kuneicieng.
+\v 16 Iyo kuna litiloto kurihin ojo, “itidume kuno sangite ten aja ibel ite kaji lo Apa nei ara cuk!”
+\v 17 Ibuhu kajifitak kunenge jimitan igero ojo, “kiwak lakaye lo kaji nino keruno nan”.
+\p
+\v 18 Ofwonu cio kulo Judaia itifi inyi ojo, “ani tangu ngihitotorohi isi ohoi kiyenare twero na litiyore isi kuno sangite?”
+\v 19 Inyiahahi Yesu icieng ojo, “itibunye ene kaji lo Lobanga oto ca nan aduhohi to faritin uni”.
+\v 20 Inyiahahi icieng inyi ojo iyaru karihin keek ongon ko ile kifaha ene kaji ati ijo isi afahahi cia inyi to farihin uni?”
+\v 21 Ati kaji lo Lobanga na lotenya inyi inyi ken nenge.
+\v 22 Afa langun libuhu inyi to loweyare ofwonu kajifitak kunenge ibuhu ene tenya lo Lobanga ko tenyi tenyi kuna loteny Yesu.
+\p
+\v 23 Ati kolongon inyi Jerusalem daha karama lo Paska, odeu cio becek tanguhin kuna litiyo inyi oto iruhiti to karana nenge.
+\v 24 Ati ida Yesu ofik kigeno nenge diho icieng tonyio oyen inyi cio fad.
+\v 25 Ida orumu inyi owak saden lo tungani tonyio oyen inyi tohi na longon katwa lo tungani.
+\c 3
+\cl Chapter 3
+\p
+\v 1 Itiyen Yesu Nikodemo Ongon afa lobo tungani kiji lo Parisihin lobara Nekodemo, ara afa inyi tungani na longon kiji lo kalanyunok kulo Judea.
+\v 2 Olotu inyi diho Yesu karwe, ojo diho inyi, “katiyenani, kiyen ohoi jimitan ira isi katiyenani na lilotu diho Lobanga tonyio oru lobo tungani ngitweru kitiyo kuno tanguhin kitotori litiyo isi kalida Lobanga ongon ko inyi”.
+\v 3 Tokinyahahino ojo Yesu diho inyi, “Ahirihohi isi tenya lo dede, oru tungani lodeu okabwe lo Lobanga many kolotomonuni ari”.
+\p
+\v 4 Itifi Nekodemo ojo, “itweru tungani tomonun ari aja kolongoroyon? Dede ida bo otum rutoro ari kocehe lo ngotenge ojir otomonuni.
+\v 5 Inyiahahi Yesu ojo, “ahirihohi isi tenya lo dede oru tungani lodeu okabwe lo Lobanga kalida otomonuni to kifi ko okorif.
+\v 6 Otomon ken ken ati otomon okorif okorif.
+\v 7 Kepany to rihohino nan isi jimitan, ojir kitomonuni isi ari.
+\v 8 Okuta kiyoma faji na lowak inyi, ining isi kwatun nenge ati ida iyen lolotunore nenge kode lolorore nenge. Ori manyu ji diho cio kuna lotomonu okorif”.
+\p
+\v 9 Itifi nekodemo ojo, “ori kuno aja?”
+\v 10 Ojo Yesu, “isi katiyenani lo Isirael ida isi iniang kuno sangite?
+\v 11 Ahirihohi tenya lo dede, kitenya ohoi tohi na lohiyen ohoi manyu kitisadena tohi na lohideu ati ida ite iruk saden niyang.
+\v 12 Ahitenyahi nan isi sangite kulo kof manyu ida isi iruk aja hati ca iruk isi kalateny nan sangite kulo kai?
+\v 13 Oru lobo tungani lolo kai ati inyi na lolotu to kai- kito lo tungani.
+\v 14 Iya na afa lotingore Moses munu to kuny, jiha manyu ojir otingi kito lo tungani.
+\v 15 Ojir kuna liruk inyi ongon ko warun na isio tur.
+\p
+\v 16 Tonyio imaru Lobanga kof bebe, icio kito nenge lobito hilong ojir cio pili kuna liruk inyi ida owei ati ongon ko warun na I sio, tur.
+\v 17 Tonyio ida Lobanga oculu kito nenge ene kof lo ngotohino kof tenya ati lo lwahuno kof to inyi.
+\v 18 Na liruk inyi ida tenya olanyu ati na lida iruk lolanyu tenya tonyio ida inyi iruk karana lo kito lo Lobanga lobito hilong.
+\v 19 Ongon ngoto lo tenya ji; lolotu wangun kof ati imaru cio lokimuyuk ilany wangun tonyio orohori ticitici kuneicieng.
+\v 20 cio fad kuna litiyo rohojun oberu wangun manyu ida ofwonu iyo wangun to bangun jimitan itibotu cia ticitici kuneicieng.
+\v 21 Ati na lowar to tenya lo dede olotu iyo wangun ojir itibotu tarany jimitan tohi na latii inyi atii inyi to Lobanga”. Saden lo Jon kabatisani to Yesu
+\p
+\v 22 To kifwongi, olo Yesu ko kajifitak kunenge mwang lo Judea, itong ko icieng ija to kude faritin ibatisati manyu cio.
+\v 23 Orumu manyu Jon ibatisa lobo faji lojimi Aenon na lonyiha ko Salim tonyio orumu oborengi kifi itiringa manyu cio lotita kibatisa.
+\v 24 (ara ene orihe ida lofihi Jon mabus).
+\p
+\v 25 Icak lobo rija kiji lo kajifitak kulo Jon ko Judeani to tenya lo kilala.
+\v 26 ofwonuni diho Jon ojimi, “katiyenani, lafa tungani lohingon ko isi lungati lo Jordan- lafa litisadena isi to inyi- ongon jija kibatisa itihita dong cio diho inyi”.
+\p
+\v 27 Inyiahahi Jon ojo, “ifotu tungani tohi na licori inyi to kai.
+\v 28 ite to kenite itweru ite kicwara saden jimitan lateny afa nan ajo ida nan ara Kristo ati kiculuni nan ketemoni nenge.
+\v 29 Ara (lateran karioni) ngorwani lo kayemani (lateran retoni). Ara morte lo lateran na litila ningo ogoro lo lateran manyu ifut ko kwama koloning ogoro lo lateran, ara na kwama nei cie manyu lifut jija.
+\v 30 Ojir inyi oboloruno nan asidiuno. (ojir inyi osodoro nan angaduno).
+\p
+\v 31 Na lolotu to kai ilany fad. Na lolotu to kof ara lo kof manyu oteny iya tungani lo kof. Na lolotu to kai inyi lilany fad.
+\v 32 Icwara inyi saden iyo tohi na lodeu inyi oning manyu ati oru tungani liruk saden nenge.
+\v 33 Tungani na liruk litotor jimitan ara Lobanga lo dede.
+\v 34 Tonyio na loculu Lobanga otenya tenya lo Lobanga tonyio ico Lobanga okorif na loru lohicungi.
+\v 35 Imaru monye kito manyu ofik sangite fad kana nenge.
+\v 36 Inyi na liruk kito ongon ko warun na isio tur. Ati na loberu kito ida mute odeu warun, tonyio iwasihi kilongo lo Lobanga ken nenge”
+\c 4
+\cl Chapter 4
+\p
+\v 1 Oteny Yesu ko ngorwani Samariani Oning Parisihin jimitan ibatisa Yesu cio kuna iborengi ilany Jon kabatisani
+\v 2 orumu hony ida ara Yesu libatisa ati kalihitak kunenge.
+\v 3 Koloning Lahitok jii oto ko ngerihino Judea ko itoro iya Galilea.
+\v 4 Tona olo inyi ara Samaria
+\v 5 olotu inyi lobo kang to Samaria lobara Sika na lonyiha ko mana lafa licio Jakob iyo kito nenge Josep.
+\v 6 Ongon orumu kare itibi lo Jakob ija, oto Yesu to niema lo lotita olotu itongohino tang ko kare itibi orumu logoruno tik lo ile.
+\p
+\v 7 Kololotu lobo ngorwani Samariani yoho kifi, ojo Yesu diho inyi, “kicio kifi amat”.
+\v 8 (orumu kajifitak kunenge lofwo katwa lo kang kinyanga daha).
+\p
+\v 9 Ojo na ngorwani Samariani diho inyi, “isi Judaiani nan Samariani aja isi ilifa kifi diho nan?” (tonyio Judaia ko Samaria ida oyomoti).
+\p
+\v 10 Ojo Yesu diho inyi, “Ngara iyen isi kicwara na lico Lobanga kode ngai lilifa kifi diho isi ji itifi inyi kico isi kifi kulo warun”.
+\p
+\v 11 Ojo na ngorwani diho inyi, “Lahitok oru tohi na ngiyohore isi manyu iluko itibi. Aji hati ngirumahinore isi kuno kifi kulo warun?
+\v 12 Igal isi apa niyang Jakob na lohicio ohoi ene itibi afa lomata inyi ko tee kunenge ko sang kunenge fad?”
+\p
+\v 13 Inyiahahi Yesu ojo, “cio fad kuna lomat kuno kifi, orihe ca kure oura ari
+\v 14 ati tungani na lomat kifi kuna lacio nan diho inyi ida ca orihe oura kure ari. Dede oto ca kuna kifi lacio nan ko rahun ipulak lo kifi kuna lisod many warun na isio tur”.
+\p
+\v 15 Ojo na ngorwani diho inyi, “Lahitok kicio nan kuno kifi ojir ida aura ari ida manyu aitunita ene yoho kifi”.
+\p
+\v 16 Orihohi inyi ojo, “ilo ilolongu retoni nino iitu ene”.
+\p
+\v 17 Oitohi inyi ojo, “oru retoni nei”. Ojo Yesu diho inyi, “iteny isi na ibehi lo jimitan oru retoni nino
+\v 18 tonyio litong isi ko rei miet, manyu tungani na lohitongo ko isi jija ida ara retoni nino. Iteny isi tenya lo dede”.
+\p
+\v 19 Ojo na ngorwani, “Lahitok adeu nan isi kamocani.
+\v 20 Iwora afa lohitwaha kuniyang Lobanga ene donge ati ijo ite Judea faji na locam iworahinorehin Lobanga inyi Jerusalem”.
+\p
+\v 21 Oteny Yesu ojo, “iruho tenya nei ngorwani ofwonu no faritin kuna mute lida orihe iworarihin Lobanga ene donge kode Jerusalem.
+\v 22 Iwora ite Samaria tohi na lida ite iyen. Kiwora ohoi tohi na lohiyen ohoi tonyio olotuno lwaha ara diho ohoi.
+\v 23 Ati olotuno tik, manyu logoru na mute liworare kaworak kulo dede Apa to okorif ko dede, tonyio icieng kaworak kuna lotahita Apa.
+\v 24 Ara Lobanga okorif manyu ojir kaworak kunenge iwora inyi to okorif ko dede”.
+\p
+\v 25 Ojo ngorwani, “ayen nan jimitan olotuno Mesia na lojimi Kristo. Kololotu inyi ititimahi mute ohoi sangite pili”.
+\p
+\v 26 Oto Yesu ko jimitan, “nan ene lahitenya ko isi, nan inyi”. Oitu kalihitak diho Yesu
+\p
+\v 27 Gaga kalihitak ko ituno oto ipanyiti rumuno inyi otenya ko ngorwani. Ati oru tungani litifi jimitan, iwak isi nyio? Kode nyio itenya isi ko inyi?
+\p
+\v 28 Na ngorwani ko ngerihino moti lo kifi nenge ko loro kanghatwa ko rihohino cio ojo,
+\v 29 “ifwonu itode tungani na lohirihohi nan sangite pili kuna latii nan. Ara haba inyi Kristo?”
+\v 30 Ofwonu cio to kangite iya na faji na longon inyi.
+\p
+\v 31 Orumu kalihitak kunenge otana inyi ojo, “katiyenani tonyia bo lobo tohi”.
+\v 32 Ati ojo diho icieng, “Angon nan ko daha na lida ite iyen”.
+\v 33 Itifia kalihitak kunenge kenite ojo, “ongon ba lobo tungani liyahahi inyi daha?”
+\p
+\v 34 Ojo Yesu, “Daha nei inyi kitiyo wahun lo na lohiculu nan ko keruno tic nenge.
+\v 35 Ida re ngun ite ijo lotong ofahin ongon odengoti? Ahirihohi ite itinga konyeha ide manatak! Lodori lowak dengo.
+\v 36 Kileng jija lodumi kadengoni lo dengo kinyemo kulo warun na losio tur. Ojir kayaani ko kadengoni okwama ara lobito.
+\v 37 Tona tenya lojimi, “oyihi lobo odengu lobito” ara dede.
+\v 38 Ahicule nan ite dengo tohi na lida ite itii. Litii kulakude tic na igol ifwonu ite idengu lemun lo cora neicieng”. Iruk Samaria kuna iborengi tenya lo Yesu
+\p
+\v 39 Becek kulo Samaria tona kang iruhiti inyi to saden lona ngorwani “kirihohi nan sangite pili kulafa latii nan”.
+\v 40 Ojo cio kulo Samaria ofwonu diho inyi, otani inyi ojo ojir itongo ko icieng oget inyi na kang faritin are.
+\v 41 41 Manyu to tenya nenge ofwonu becek ara karuhok.
+\v 42 Ojo icieng diho na ngorwani, “lida dong ohoi kiruk to tenya nino keken; jija lohining ohoi to kenite kuniyang manyu kiyen ohoi jimitan dede ara ene tungani kalwahani lo kof”. Itifurie Yesu kito lo lobo lahitok
+\p
+\v 43 Koloru kuna faritin are olo inyi iya Galilea.
+\v 44 (Naha orumu Yesu to ken nenge oteny ojo ida orimati kamocani to kof neicieng).
+\v 45 Kologoru inyi Galilea, ifotu cio kulo Galilea inyi. lodeu orumu icieng sangite fad kuna litii inyi to Jerusalem faritin kulo karama lo Paska tonyio orumu manyu icieng ongoni ijia.
+\p
+\v 46 Ari olo inyi owaj Kana to kof lo Galilea lafa faji litiluluore inyi kifi ara vino. Ongon manyu ijia lobo lahitok litiyo kolo kabu lomwai kito nenge to kapernaum.
+\v 47 Koloning ene tungani ojo lolotu Yesu Galilea to Judea, ko loro diho inyi tana inyi ojir olotu itifurie kito nenge na lorumu omwai omana weyaru.
+\v 48 Orihohi Yesu inyi ojo, “many kalideu ite tangu ko kitotorita inyi ha ite iruk”.
+\v 49 Ilelia na tungani ojo, “Lahitok ou ja deu orihe kito nei ida lowei”.
+\v 50 Inyiahahi Yesu ojo, “itum isi ilo. Owar cia kito nino”. Oning lerok tenya lo Yesu ko lotita.
+\v 51 Kolorihe inyi kikoi, itiric karwaak kunenge inyi to layomit ojo owar kito nenge.
+\v 52 Kalitifi inyi tik na lojirarore kito nenge, orihohini inyi ojo, “ofurie inyi ngole tik lo mietare”.
+\v 53 Monye ko yenun jimitan na tik ngole token ojimitare Yesu diho inyi, “owar cia kito nino”. oto inyi ko kalenge fad ko kiruk.
+\v 54 Ara ene tangu lo are na litii Yesu koloitu to Judea iya Galilea.
+\c 5
+\cl Chapter 5
+\p
+\v 1 Kitifurioro to kutuk lo kut Kude faritin to kifwongi olo Yesu Jerusalem to lobo karama lo Judea.
+\v 2 Oto ija Jerusalem lobo faji lonyiha ko lokoli lo kera orumu ongon kut na lilolongoti to kutuk lo Aramaic ojo Betesda na lirit rifarifahin miet.
+\v 3 Ija orumu cio kangwalak ko kamwayak becek orumu ogeto ija, kangodok, kangurak ko kangwalak.
+\v 4 
+\v 5 Orumu ongon lobo tungani ijia na lingwal to karihin keek uni ko mietauni.
+\v 6 Kolodeu Yesu inyi ogeto ijia oyen ojo litong inyi kona mwai karihin becek, olotu itifi inyi ojo, “iwak isi jiran?”
+\v 7 Inyiahahi na tungani kangwalani inyi ojo, “Lahitok, aru nan ko tungani na ngohilutohi nan katwa lo kifi ka likaruto. Orihe nan atema ajo ojir apoloro item lobo tungani.
+\v 8 Tinyia ojo Yesu diho inyi, “towoju todumu biris nino tolot”.
+\v 9 Deu deu na tungani ko furioro, ko kinumuno biris nenge ko lotita. Orumu lafar ara far lo sabit
+\v 10 oto Judaiahin ojo diho na tungani litifuriori, “ara ene far sabit oberu cik isi tehita biris nino”.
+\v 11 Ati inyiahahi inyi ojo, “lobo tungani lohitifurie nan inyi lojo diho nan, todumu biris nino tolot”.
+\v 12 Oto itifi inyi ojo, “ngai lerok lojo diho isi inumu tolot?”
+\v 13 Ida dong ene tungani litifuriori oyen jimitan ngai inyi tonyio lorihi Yesu katwa lo ilulung na lorumu ongon ija.
+\p
+\v 14 To kifwongi olotu Yesu orumu inyi kaji lo Lobanga ko jimitan diho inyi, “tode lijir isi ari. Iticungohi kipal kode itiihino cia lobo tohi irohoi diho isi”.
+\v 15 Na tungani ko loro rihohino Judeahin jimitan Yesu lohitifurie inyi. Warun ara diho kito.
+\p
+\v 16 To kitiyo Yesu kuno sangite to sabit, itisua Judeahin inyi.
+\v 17 Ojo Yesu diho icieng, “ongon Apa nei tihitik kitiyo tic nenge kone far, nan manyu atiyo”.
+\v 18 Tone tenya otem Judeahin kikohin fad lo kifadaru inyi, ida dong orumu inyi ogila cik lo sabit keken ati ilolongo manyu inyi Lobanga ojo Apa nenge itiririo ken nenge ko Lobanga.
+\p
+\v 19 Icio Yesu icieng ene kifotit, “ahirihohi ite tenya lo dede, ida kito otum kitiyo lobo tohi token nenge, itiyo inyi tohi na lodeu monye itiyo, tonyio tohi na litiyo monye, itiyo manyu kito nenge.
+\v 20 Tonyio imaru monye kito manyu itotorohi inyi sangite fad kuna litiyo inyi. Ibo, manyu to kipany ningi itotorohi ca inyi sangite kuna hitoha lilany ko kuno.
+\v 21 Manyu iya na litibuhunitare monye kaweyak icorihi warun, iya na manyu icwara kito warun diho na lowak inyi kicwara
+\v 22 cie manyu ida monye ongoto tenya diho lobo tungani ati icio ngoto lo tenya fad diho kito nenge.
+\v 23 Ojir fad orima kito iya na lorimarihin monye. Tungani 5 na lida orima kito ida manyu ce orima monye na loculu inyi.
+\v 24 Ahirihohi ite tenya lo dede inyi na loning tenya nei iruk inyi na lohiculu nan ongon ko warun na isio tur manyu ida mute ongotohini tenya olanyu; lorang inyi to wei iyo warun.
+\p
+\v 25 Ahirihohi ite tenya lo dede, olotuno far manyu lolotu na loningore mute kaweyak ogoro lo kito lo Lonanga manyu kuna loning owari mute.
+\v 26 Tonyio iya na longonore monye warun to ken nenge ici manyu inyi kito ngonun ko warun token nenge.
+\v 27 Manyu licio inyi twero lo ngoto lo tenya tonyio ara inyi kito lo tungani.
+\v 28 Kepany ene tenya tonyio olotuno tik na loningore mute kuna longon kwecerehin kuneicieng ogoro nenge,
+\v 29 ko rutunoti oleng- kuna litii kuna ijiri ibuhu iyo warun manyu kuna litii kuna irohori ibuhu iyo ngoto lo tenya.
+\p
+\v 30 To ken nei ake ida nan atii lobo tohi; angoto nan tenya iya na laningore nan manyu obir ngoto lo tenya nei tonyio ida nan atahita kitikwama ken nei ati kitikwama na lohiculu nan. Sadeni ken lo Yesu.
+\v 31 Kala saden nan diho ken nei ake, ida saden nei iten.
+\v 32 Ongon lobo na lisaden to nan manyu ayen nan ajo iten saden nenge to nan.
+\v 33 Icule afa ite cio diho Jon manyu isaden inyi to tenya lo dede.
+\v 34 Ida ene ara jimitan aruk nan kisaden lo tungani ati aletu nan ojir ite irumu lwaha.
+\v 35 Ara afa Jon lomo na licwara wangun nenge lobo gaa.
+\v 36 Angon nan ko saden na irioci ilany kileng lo Jon. Tonyio ene tic lohicio Apa nei nan ojir akeru manyu atiyo nan jija itisadeno jimitan kiculu Apa nei nan.
+\v 37 Manyu Apa na lohiculu nan licio saden to ken nenge to nan. Ida ite ining ogoro nenge kode ideu ken nenge
+\v 38 kode ida tenya nenge itongo katwa ningi, tonyio ida ite iruk na loculu inyi.
+\v 39 Ifik ite taulo kikena igeriti tonyio ibuha ite jimitan to icieng irumu ca ite warun na isio tur. Icieng kuno igeriti lotenya kisaden to nan.
+\v 40 Orihe ce ite iberu fwonuno diho nan rumuno warun.
+\v 41 Ida nan awak maja to kutuhe kulo cio
+\v 42 ati ahiyen nan ite. Ayen nan jimitan iru ite ko kimaruno lo Lobanga to taulo kuningi.
+\v 43 Alotu nan to karama lo Apa nei ati ida ite kiruk nan ati kololotu lobo tungani to karana nenge iruk ite.
+\v 44 Ngiruk hati ite aja kalitahita ite maja kenite kuningi ake ake ati ida itahita rumuno maja na lolotu diho Lobanga lobito?
+\v 45 Ati kebuha ijo adoro ca nan ite diho Apa. Kadoroni ningi inyi Moses na lifik ite kigeno ningi ken nenge.
+\v 46 Ngara iruk ite Moses, ngiruk ite nan tonyio iger afa inyi to nan.
+\v 47 Oto hati kalida ite iruk tohi na liger inyi, ngiruk hati ite tohi na latenya nan aja?” Icio Yesu cio alif miet daha.
+\c 6
+\cl Chapter 6
+\p
+\v 1 To kifwongi lo faritin kude, orange Yesu iya tode angati lo nam lo Galilea (na lobara lolobo nam lo Tiberias)
+\v 2 manyu ijif ilulung lo cio inyi tonyio lodeu icieng ititorita kulo tanguhin kuna litii inyi kenite kulo kamwayak.
+\v 3 Tinya Yesu ko kirwohoro gum lo donge ko kitongohino ko kalihitak kunenge.
+\v 4 Orumu karama lo Paska lonyiha.
+\v 5 Kolodeu Yesu ilulung nahitok olotuno diho inyi, oto ojo diho Pilip, “aji ca kinyangunore ohoi mugati na ngonyia kuno cio?”
+\v 6 Itifi inyi jii lo tema inyi keken tonyio orumu inyi loyen tohi na ngatii inyi.
+\v 7 Inyiahahi Pilip ojo, “mucara lo ofahin mietauni ida otum kinyanga mugati na ngimang lobito tungani kileng lobo sidi.
+\v 8 Lobito to kiji lo jayona kunenge Andru rece lo Saimon Petero ko tenya ojo,
+\v 9 “ongon kito lobo ene ko mugatihin miet ko kayam kuna sidiha are oto hati kuna ngotum nyio iyo ilulung na lori iya kuno?
+\v 10 Ojo Yesu, “ititongohiti cio kof”. Obolo orumu nyiari na faji oto itongohino cio kof cio rei alif miet.
+\v 11 Odumu Yesu kuna mugatihin icio kwama okorahi cio kuna litongo kof itii manyu jii to kuna kayam.
+\v 12 Kolonyiai lotum icieng fad, ojo inyi diho jayona kunenge, “itutufuti otonge keco lobo tohi ipalaru”.
+\v 13 Oto icieng itutufu otonge ifut aduhuhin tomon ko are lo kuna mugatihin miet.
+\v 14 Kolodeu cio ene tangu litii Yesu oto ojimi “dede ara ene kamocani lafa lojimi olotuno ene kof.
+\v 15 Oto Yesu ko yenun ojo owak icieng fiha inyi ara kabu to golun ko kingadaru iya gum lo donge faji na ipolo inyi ake. Olot Yesu kwe lo kifi to kejuha.
+\p
+\v 16 Kololotu kurou ofwo jayona kunenge nam,
+\v 17 orumuni tigol ko kirwohoti owahiti rangaru nam iya Kapernaum. Tona tik orumu lomutok orihe Yesu ida lolotu diho icieng.
+\v 18 Orumu kiyoma okuta to na igol icak ko kifi kitigema.
+\v 19 Kologoru icieng maili uni kode uni ko nusu, odeu icieng Yesu olotuno iya faji na longon tigol olot to kai lo kifi oto bangun inief icieng.
+\v 20 Ati ojo inyi diho icieng, “ara nan kebang”.
+\v 21 Oto icieng iruk ki fotuno inyi katwa lo tigol manyu deu deu tigol ko goruno tode ladi faji lofworo icieng.
+\p
+\v 22 Kiwanyi nenge ilulung kuna lorumu otong angati tode lo nam ko yenun jimitan ara orumu tigol lobito manyu ida orumu Yesu irwok ko jayona kunenge manyu ofwo icieng ake.
+\v 23 Ofwonu kude tigoli to Tiberias itawati longole faji licwarare Lahitok cio mugati langun licio inyi kwama.
+\v 24 Kolodeu cio jimitan oru Yesu kode jayona kunenge to kuna tigoli, ko kirwohoroti katwa lo kuna tigoli ofwori iya Kapernaum taharu Yesu. Yesu tafa lo warun.
+\v 25 Kolorumahi icieng inyi lutode lo nam, itifi inyi ojo, “katiyenani ilotu isi ene anu?”
+\v 26 Inyiahahi Yesu ojo, “ahirihohi nan ite tenya lo dede, itahita ite nan ida ara to deuno tanguhin ati to mugati kunangole linyia ite imoneho.
+\v 27 Ketiyo to daha na lotum omura ati to daha na logoru many warun na isio tur, na licio kito lo tungani ite. Ken nenge lofik Lobanga Apa kingudo lo kiruk nenge”.
+\v 28 Oto icieng itifi inyi ojo, “ojir ohoi kidim nyio kitiyore tohi na lowak Lobanga?”
+\v 29 Inyiahahi Yesu icieng ojo, “tic lo Lobanga inyi ene, kiruk diho na loculu inyi”.
+\v 30 Oto icieng itifi inyi ojo, “nyio tangu lo kitotori ca icio isi ojir ohoi kiruhore isi? Itii cia isi nyio?
+\v 31 Onyia afa fafaico kuniyang mana to mwang; iya na ligerore ojo, ‘icio inyi icieng mugati to kai lo daha”.
+\v 32 Ojo Yesu diho icieng, “ahirihohi ite tenya lo dede, ida ara Moses lohicio ite mugati to kai, ati ara Apa nei lohicio ite mugati lo dede na lolotu to kai.
+\v 33 Tonyio mugati lo Lobanga inyi na lolotu to kai manyu icio warun diho kof”.
+\v 34 Ojo icieng, “Lahitok kiciaha tone far kicio ohoi ene mugati”.
+\v 35 Oto Yesu ifotu ojo, “nan mugati lo warun. Tungani na lolotu diho nan ida ca kinga onyia, manyu na liruk nan ida ca kure onyia.
+\v 36 Ati iya na lahirihohinore nan ite, lideu ite nan ati ida iruk.
+\v 37 Fad kuna lohicio Apa nei nan ofwonu ca diho nan manyu na lolotu diho nan ida ca nan afuhe
+\v 38 38 tonyio alotu nan to kai ida ara kitiyo wahun nei ati kitiyo wahun lo na lohiculu nan.
+\v 39 Manyu wahun lo na lohiculu nan inyi ene, ojir nan ida atiri kuna lohicio inyi nan fad ati itiwojuno icieng far lo lohicungi
+\v 40 tonyio wahun lo Apa inyi jimitan to tungani fad na lodeya kito manyu iruk inyi ojir orumu warun na isio tur. Manyu atiwaru ca nan inyi to far lo lohicungi”.
+\p
+\v 41 Tone iciak Judeahin ngungunita to inyi tonyio ojo inyi, “ara nan mugati na lolotu to kai”.
+\v 42 Ojo icieng, “ida re Yesu ene kito lo Josep na lohiyen ohoi monye ko ngotenge? Aja hati manyu ojo inyi, “alotu nan kof to kai?”
+\v 43 Ojo Yesu diho icieng, “iticungoto ngungunita kiji ningi
+\v 44 oru tungani na ngotum olotu diho nan many kalara Apa nei lorihu inyi diho nan manyu atiwaru ca nan inyi far lo lohicungi.
+\v 45 Iger afa kamocak ojo, ‘itiyen ca Lobanga icieng fad. Tungani fad na loningo Apa olotu diho nan.
+\v 46 Oru lobo tungani lodeu Apa ara na lolotu diho Lobanga inyi ake lodeu Apa.
+\v 47 Ahirihohi ite tenya lo dede, tungani na liruk nan ongon ko warun na losio tur.
+\v 48 Nan mugati lo warun.
+\v 49 Onyia afa fafaicio kuningi mana to kuny orihe cie oweiha
+\v 50 ati mugati ene na lolotu to kai na ngonyia tungani ida owei.
+\v 51 Nan tafa na iwar na lolotu to kai. Kolonyia tungani ene tafa, owar tur. Ara ene tafa ken nei na ca lacio nan to warun lo kof fad”.
+\p
+\v 52 Tinyia iciak cio kulo Judea rija bebe kiji neicieng ake ake. Aja kicio lerok ohoi ken nenge ara daha?
+\v 53 Ojo Yesu diho icieng, “Ahirihohi ite tenya lo dede, kalida ite inyia ken lo kito lo tungani manyu imat okoto nenge, ida ite ingoni ko warun katwa ningi.
+\v 54 Kolonyia tungani ken nei manyu omat okoto nei orumu warun na losio tur manyu atiwaru mute na inyi far lo lohicungi
+\v 55 tonyio ara ken nei daha lo dede manyu okoto nei ara imatit lo dede.
+\v 56 Na lonyia ken nei manyu omat okoto nei, itongo katwa nei, nan manyu katwa nenge.
+\v 57 Iya na lohiculunore Apa na iwar nan, awarare nan to inyi, jiha na manyu lonyia nan owar manyu mute to nan.
+\v 58 Ara ene lafa na lolotu to kai. Onyia afa fafaicio kuningi mana to kuny ati oweiha ati na lonyia ene tafa owar warun na isio tur”.
+\v 59 Oteny inyi kuno lobo far litiyenare iyo lotubare to Kapernaum. Tenya lo warun na losio tur
+\p
+\v 60 Becek kulo kajifitak kunenge koloning ene tenya ko jimitan, ogol ene kitiyena noo, ngai lotum oning?
+\v 61 Koloning ojo longungunita kajifitak kunenge tone tenya ojo Yesu diho icieng, “kitilongojita ene tenya ite?
+\v 62 Adi ba ngide ite kito lo tungani irwohoro iya idi afa longon inyi!
+\v 63 Okorif licwara warun ida ken odumu lobo tohi. Tenyi tenyi kuna latenyahi nan ite ara okorif manyu ara warun
+\v 64 ati ongon kude kiji ningi lida iruk”. Tonyio loyen Yesu many ro lohicahi ngai to kiji neicieng lida iruk manyu ani mute lara katoboni nenge.
+\v 65 Oto osodoro jimitan, “ene tenya ene lico nan ajo diho ite oru tungani ngolotu diho nan kalida ara Apa nei loculu”.
+\p
+\v 66 Kicaha tona far, becek kulo kajifitak kunenge ko ngerihino kijifita inyi.
+\v 67 Itifi inyi kuna tomon ko are ojo, “adi ite iwak manyu ite kisararu?”
+\v 68 Inyiahahi Petero inyi ojo, “Lahitok, kifwo manyu diho ngai? Isi litehita tenya lo warun na losio tur.
+\v 69 Kiruk ohoi manyu kiyen jimitan ira isi na inyu lo Lobanga”.
+\v 70 Inyiahahi Yesu ojo, “ida re ara nan lahinyumu ite kuno tomon ko are? Ati ara lobito tokiji ningi lo sitan”.
+\v 71 (Orumu inyi otenya Judas kito lo Saimon Iskariot na kileng longon kiji lo tomon ko are olotu ara katoboni).
+\c 7
+\cl Kingutit 7
+\p
+\v 1 To kuna faritin ilor Yesu kangite kulo kof lo Galilea oberu loro iya Judea tonyio owak orumu cio kulo Judea kifadaru inyi.
+\v 2 Ati kolonyihu far lo karama lo tuguno,
+\v 3 ojo recera kunenge diho inyi, “owak isi ilo iya Judea ojir kajifitak kunino odeu tanguhin kuna litiyo isi.
+\v 4 Oru lobo tungani litiyo lo lit kolowak ojo ojir cio kiyen inyi. iya na litiyo isi kuno ticitici itotorohi ken diho cio kulo kof fad”.
+\v 5 Tonyio ida kileng recera kunenge iruk inyi.
+\v 6 Tona oto Yesu orihohi icieng ojo, “orihe tik na ijir diho nan ida logoru; diho ite ojir itihi fad.
+\v 7 ida kof kiberu ite ati kiberuni nan, tonyio atisadena nan jimiitan itiyo icieng ticitici kuna irohoi.
+\v 8 Ifwo ite karama orihe nan ida awak loro ene karama tonyio orihe tik na ijir ida lotumohino diho nan.
+\v 9 Langun loteny diho icieng ji ko tongun loteng galilea.
+\p
+\v 10 Tolobo langun lofwo recera kunenge daha karama, olomunyu inyi ati lotit ida ara tarany
+\v 11 Tinyia to karama, otahita cio inyi itifiati ojo, “Aji ongon tangun lungani?
+\v 12 To katwa lo ihulung orumu obolo momongita kiji lo cio to ken nenge, ojo kude, “Ara inyi tungani na ijir. Inyiahahi kude ojo, “ida itinononga inyi cio”.
+\v 13 Oru hati lobo tungani litikwat tenya nenge to bangun cio kulo Judea.
+\p
+\v 14 Ati logoru faritin nusu lo faritin kulo karama olo Yesu kaji lo Lobanga ko kicaha kitiyena cio.
+\v 15 Ipany Judeahin noo itifiati ojimi, “aja orumu lerok ene genyun ati ida iken?”
+\v 16 Inyiahahi Yesu ojo, “ida kitiyena nei ara nitole, olotu diho na lohiculu nan.
+\v 17 Kolonyumu lobo tungani kitiyo wahun lo Lobanga, oyen ca jimitan olotu kitiyena nei diho Lobanga kode ara lo ken nei.
+\v 18 Tungani na lotenya to ken nenge itiyo to rumuno kwatun nenge ake ake ati na litiyo to kwatun lo na loculu inyi, itongo ara tungani lo dede oru lobo talerun diho inyi.
+\v 19 Ida afa Moses kicio ite cik? Ati oru lobo to kiji ningi lijifita cik. Nyio itahitare ite kifadaru nan?”
+\v 20 Ojo ilulung diho inyi ojo, “ingon isi ko lodonyiok ken. Ngai lo tahita kifadaru isi?”
+\v 21 Ojo Yesu diho icieng, “atii nan tangu lo bito many ipany ite fad.
+\v 22 Oto tona lohicwarare Moses ite kitilongoro. (ati honyi ida ara Moses liyauno kitilongoro ati lohitwaha) itilongoro ite kileng to sabit.
+\v 23 Dong kalitilongori kito to sabit ojir cik lo Moses ida ogila, nyio ilo ite diho nan to kitifurioro tungani to sabit?
+\v 24 Iticungoto ngoto lo tenya to deya manyu iciahata ngoto tenya to dede.
+\p
+\v 25 Tinyia iciak kude cio kulo Jerusalem kitifia, “ida langun tungani ene lotahita icieng kifadaru?
+\v 26 Ene manyu lotenya tarany ida icieng otenya lobo tohi diho inyi. liruk re ba kalanyunok jimitan ara inyi Kristo?
+\v 27 Ati kiyen ohoi loreunore lo ene tungani. Ati kolotu Kristo, oru mute tungani loyen loreunore nenge”.
+\v 28 Oto Yesu orihe itiyena kaji lo Lobanga ko kigororo rihohino icieng ojo, “ibo iyen ite nan manyu iyen loreunore nei. Ida nan angon ene to ken nei ake ati na lohiculu nan ara dede. Ida ite iyen inyi
+\v 29 ati ayen nan inyi tonyio alotu nan diho inyi ara manyu inyi lohiculu nan”.
+\v 30 Tona owak icieng kiniefa inyi ati oru lobo lofik kana ken nenge tonyio orihe tik nenge ida lotumohino.
+\v 31 Ati becek lo ilulung ofik kiruk diho inyi. oto ojimi, “kololotu mute Kristo itii mute tanguhin ilany ene tungani?”
+\v 32 Oning Parisihin cio omomongita kuno tenyi tenyi to ken nenge. Oto kadwarak kuna hitoha ko parisihin ko cularoti kaririak kulo kaji lo Lobanga lo fworo kiniefuno inyi.
+\v 33 Ojo Yesu diho icieng, “arihe nan angon ko ite to fritin kude kuting alo hati diho nu lohiculu nan.
+\v 34 Itak mute ite nan ati ida kirumahi nan manyu faji na langon nan ida ite itweru fwonuno”.
+\v 35 Ojo Judeahin kiji neicieng ake ake, “aji owak ene tungani loro lida ohoi kirumahinore inyi? olo ca inyi idi lisarihinore cio kuniyang kof lo Grik ko kitiyena cio kulo Grik?
+\v 36 Nyio fotiri lo ene tenya lojio inyi, ‘kitak mute ite nan ati ida kirumahi ko faji na langon nan ida ite itweru fwonuno?”
+\p
+\v 37 To far lo lohicungi manyu na igol noo lo karama, owoju Yesu ko jimitan to ogoro na ikwat, “koloura lobo tungani ingohi to lotu diho nan omat.
+\v 38 Na liruk nan iya na lotenyare kigeriti ojo, ‘itihita ca kare lo kifi kulo warun to katwa nenge”.
+\v 39 Oteny inyi ene tenya to okorif na inyu na mute lolotuno diho cio kuna liruk inyi. orihe tona ida liciori okorif na inyu tonyio orihe Yesu ida lorute iyo deyo nenge.
+\v 40 Koloningi tenya nenge ojo cio kude, “dede ara ene tungani kamocani”.
+\v 41 Ojo kude, “ara inyi Kristo”. Orihe kude ojo, “aja olotu Kristo to Galilea?”
+\v 42 Ida kigeriti ojo olotu mute Kristo to kaji lo David manyu to Betlem kang lafa litongore David?
+\v 43 ona okokora cio to tenya lo Yesu.
+\v 44 Owak kude kiniefa inyi ati oru lobo lofik kana ken nenge.
+\p
+\v 45 To kifwongi oite kaririak kulo kaji lo Lobanga diho kadwarak kuna hitoha ko parisihin kuna lofwo itifi icieng ojo, “nyio ite ida iniefuno inyi?”
+\v 46 Ojo kaririak diho icieng, “oru lobo tungani loteny koditi lo kuno tenyi tenyi loteny ene tungani”.
+\v 47 Inyiahahi parisihin icieng ojo, “inyi jimitan lohitinonong manyu ite?
+\v 48 Liruk lobo kalanyunoni kode parisini inyi?
+\v 49 Oru! Ati kuno ilulung lida oyen ko cik! Ifici kuno cio.
+\v 50 Oto Nikodemas lafa lolo diho Yesu ketemoni na manyu lara lobito to kiji neicieng itifi ojo,
+\v 51 “iruk cik niyang ngotohino tenya ken lo tungani ida re lining inyi lo yenun tohi na litiyo inyi?”
+\v 52 Inyiahahi icieng inyi ojo, “ira manyu isi lo Galilea? Tode otoc oto ca isi irumu jimitan oru lobo kamocani lolotu to Galilea”.
+\p
+\v 53 Oto tungani lobito lobito olo kalenge.
+\c 8
+\cl Kingutit 8
+\p
+\v 1 Ati olo Yesu donge lo Oliv
+\v 2 kiwanyi berien oitu inyi kaji lo Lobanga faji na lotubare cio fad irit inyi, inyi ko kitongohino kitiyena icieng.
+\v 3 Katiyenak kulo cik ko parisihin ko kiyauno lobo ngorwani liniefuni itiyo lomuna itiwoitahini ketemoni lo cio,
+\v 4 Ko jimitan diho Yesu, “katiyenani iniefuni ene ngorwani itiyo lomuna.
+\v 5 To cik ojo Moses, ojir ocahi koditi lo kuno ngorwo to morutok ifadari. Jija ijo isi aja?”
+\v 6 Itiyore icieng ene kitifit ara kitu ojir kidorore inyi. ati ocumo Yesu igero kof to kafiele nenge.
+\v 7 Ojo icieng osodoro kitifia inyi oto Yesu ko biran ko rihohino icieng ojo, “koloru kipal diho lobo to kiji ningi ingohi inyi tofir caha moru lo ketemoni”.
+\v 8 Oite Yesu ocumo ari igero kof to kafiele.
+\v 9 Tona, cio kuna loning fad iciak kisararu lobito lobito iciak to ngoroyok many otong Yesu ake ko na ngorwani owoita ketemoni nenge.
+\v 10 Obir Yesu ko kitifia inyi, “ngorwani akuni ha icieng? Oru tungani lohingotohi isi tenya kilanyu?”
+\v 11 Ojo inyi oru Lahitok. Ojo Yesu, “ida manyu nan ahingotohi tenya kilanyu isi. Ilo ati tongerihi na warun nino lo kipal”.
+\p
+\v 12 Kolotenya Yesu ari ko cio oto ojo, “ara nan wangun lo kof. Tungani na lijifita nan ida olot katwa lo kimuyuk ati ongon ko wangun lo warun”.
+\v 13 Itipek parisihin inyi ojo, “jija itenya isi to ken nino ake ida saden nino ara dede”.
+\v 14 Inyiahahi Yesu ojo, “kileng ngatisadena nan ake ara saden nei lo dede tonyio ayen nan loreunore nei ko faji na laloro nan. Ati ida ite iyen loreunore nei ko faji na laloro nan.
+\v 15 Ingoto ite tenya to kikohin kulo cio, ida nan angoto tenya diho cio.
+\v 16 Ati kalangoto nan tenya, ara tenya nei na ibir tonyio ida nan angon ake, awoita nan ko Apa na lohiculu nan
+\v 17 Iyo cik ningi igero ojo saden lo cio are ara dede.
+\v 18 Acwara nan saden to ken nei. Saden lo are inyi Apa nei na lohiculu nan”.
+\v 19 Oto icieng itifi inyi ojo, “ongon munyi aji?” Inyiahahi inyiahahi inyi ojo, “ida ite iyen nan kode Apa nei. Ngara kiyen ite nan ji iyen manyu Apa nei”.
+\v 20 Otenya inyi kuno tenyi tenyi inyia litiyenare kaji lo Lobanga inyia lonyiha ko faji na lofihahitarehin kicorita ati oru lobo tungani linief inyi tonyio orihe tik nenge ida lotumohino.
+\p
+\v 21 Ari ojo Yesu diho icieng, “aloro nan, kitak ca ite iweihi iyo kipal ningi. Faji na laloro nan ida ite itweru fwonuno”.
+\v 22 Iciak Judeahin ki tifia kenite ojo, “ifade ca inyi ken nenge? Inyi ojimitare inyi ojo, “faji na laloro nan ida ite itweru fwonuno?”
+\v 23 Osodoro inyi ojo, “ira ite kulo kof; ara nan lo kai. Ira ite kulo ene kof. Ida nan ara lone kof.
+\v 24 Ahirihohi nan ite ajo iweihi cia ite iyo kipalipali kuningi; kalida ite iruk jimitan inyi na lajo ara nan; iweihai ca ite iyo kipalipali kuningi dede”.
+\v 25 Iti icieng inyi ojo, “isi ngai?” Inyiahahi Yesu ojo, “iya na ce latenyare nan tik tik.
+\v 26 Angon nan ko tenyi tenyi becek kuna ngatum ngotore tenya kenite kuningi. Ati inyi na lohiculu nan igenoro, manyu tohi na laning nan diho inyi arihohi nan kof”.
+\v 27 Ida icieng iniang jimitan ongon inyi rihohino icieng tenya lo Apa nenge.
+\v 28 Tona ojo Yesu, “langun mute liting ite kito lo tungani ifwonu ca iyen jimitan nan inyi na lajo nan ara nan manyu ida atiyo lobo tohi to kwe nei ati atenya nan tohi na lohitiyen apa nei nan.
+\v 29 Kingon na lohiculu nan ko nan, ida inyi lohingohi nan ake tonyio atiyo nan tohi na litikwama inyi”.
+\v 30 Oto kileng lotenya inyi ofik cio becek kiruk diho inyi.
+\p
+\v 31 Diho Judeahin kuna liruk inyi ojo Yesu, “kalinief ite kitiyena nei, ira ite kajifitak kunei dede.
+\v 32 Oto ca iyen tenya lo dede oto dede kilak ite”.
+\v 33 Inyiahahi icieng ojo, “ohoi lotataha kulo Abraham manyu ida lohitongo ara opii lo lobo tungani, aja ijo isi diho ohoi ijo kilaharu ca ohoi?”
+\v 34 Inyiahahi Yesu icieng ojo, “Ahirihohi ite tenya lo dede tungani na lipal ara opii lo kipal.
+\v 35 Naha ida opii itongo tur ara kito lo kaji ati lara lo kaji tur.
+\v 36 Inyi lico kalolak kito isi ilaharu isi tur.
+\v 37 Ayen nan jimitan ite lotataha kulo Abraham, ati iwak ite kifadaru nan tonyio oru lohitongore lo tenya nei to taulo kuningi.
+\v 38 tenya nan diho ite tohi na ladeu nan to ketemoni lo Apa nei. Manyu itiyo ite tohi na lideu ite diho apa ningi”.
+\v 39 Inyiahahi icieng ojo, “Abraham lara apa niyang”. Ojo Yesu diho icieng, “ngara ira ite tee kulo Abraham ji ite itiyo sangite kuna litiyo Abraham.
+\v 40 Iya na jija itahita ite kifadaru nan, tungani na lorihohi ite tenyi tenyi fad kuna loningu diho Lobanga. Ida afa Abraham itiyo sangite kuna lori ko kuna.
+\v 41 Itiyo ite sangite kuna litiyo apa ningi”. Itirija icieng ojo, “ida ohoi kira tee kulo apila. Apa niyang lobito na lohitehita ohoi inyi Lobanga.
+\v 42 Ojo Yesu diho icieng, “ngara Lobanga Apa ningi ji ite kimaru nan tonyio alotu nan diho Lobanga manyu angon jija ene. Ida nan alotu to kwe nei ake ara inyi lohiculu nan.
+\v 43 Nyio ida ite iniangare tenya nei? Tonyio ida ite itum ningo tohi na latenya nan.
+\v 44 Ira ite kulo monye ningi sitan, manyu iwak kitiyo wahun lo monye ningi. Ara inyi kafadani manyu kiteri ida iniefita tenya lo dede tonyio oru dede diho inyi. kolotaler inyi irumu otenya tenya nenge tonyio ara inyi kataleroni manyu monye lo talerun.
+\v 45 Inyi lico kalatenya nan tenya lo dede ida ite kiruk nan.
+\v 46 Ngotum lobo to kiji ningi kitotoruno kipal nei? Kalatenya nan tenya lo dede nyio ida ite iruk tenya nitole?
+\v 47 Tungani na lara lo Lobanga oningo tenya na lotenya Lobanga. Tohi na litik ite ningo, tona lida ite irahare kulo Lobanga”.
+\v 48 Ojo Judeahin diho inyi, “ida re ohoi lohiteny dede jimitan isi Samariani na linief lodonyok?”
+\v 49 Ojo Yesu diho icieng, “oru lodonyok to ken nei ati arima nan Apa nei ati ids ite kirima nan.
+\v 50 Ida nan atahita kwatun to ken nei ake ati ongon na lotahita manyu ara inyi kangotoni lo tenya.
+\v 51 Ahirihohi ite tenya lo dede, koloric tungani tenya nei ida ca odeu wei”.
+\v 52 Tone Judeahin ko kigororo ojo, “jija lohiyen dong ohoi jimitan ingon isi ko lodonyok ken! Lowei afa Abraham ko kamocak, isi ten ijo koloric tungani tenya nino ida imang wei.
+\v 53 Ilany isi monye niyang Abraham? Lowei inyi owei manyu kamocak. Ibuha isi ijo isi ngai?”
+\v 54 Inyiahahi Yesu ojo, “kalatikwata nan ken nitole ida kwatun nei ara lobo tohi. Apa nei na lilolongo ite ijo Lobanga ningi inyi litikwata nan.
+\v 55 Kileng ngida ite iyen inyi, ayen nan inyi. kalajo nan ida nan ayen inyi, oto nan ara kateloroni iya ite ati ayen nan inyi manyu aric tenya nenge.
+\v 56 Okwama afa apa ningi Abraham to deuno far nitole; odeu inyi ko kifut ko kwama”.
+\v 57 Ojo Judeahin diho inyi, “orihe isi ida ligoru karihin keek miet ijo isi ladeu inyi Abraham!”
+\v 58 Ojo Yesu diho icieng, “ahirihohi ite tenya lo dede, orihe ida lotomonuni Abraham Nan- NAN.
+\v 59 Koloningiti ji ko kinumuno morutok owahiti caha inyi ati orwe Yesu to kaji lo Lobanga.
+\c 9
+\cl Kingutit 9
+\p
+\v 1 Kololotu inyi, oto odeu tungani na longodo many to otomone.
+\v 2 Itifi kajifitak kunenge inyi ojo, “katiyenani, ara kipal lo ngai lico ene tungani otomonuni ongodo, nenge kode lo katomonok kunenge?”
+\v 3 Ojo Yesu, “ida ene tungani kode katomonok kunenge ipal ati itiihino ene ojir tic lo Lobanga oboto ara diho warun nenge.
+\v 4 Kalorihe ce ara far ojir kitii tic lo na loculu nan. Olotuno karwe na ca lida cio itiyore.
+\v 5 Kolorihe nan angon kof, nan lara wangun lo kof”.
+\v 6 Koloteny ji ko mitahino kamilak kof inunutu lokulufi to kuna kamilak ko fihahino konyeha kulo na kangodoni
+\v 7 ko rihohino inyi ojo, “ilo ilala to kut lo Siloam” (na lara jimitan ‘itifahuni). Na tungani ko loro kilala oitu kang lodeya.
+\v 8 Oto loriehati kunenge ko cio kulangun lodeu inyi ongodo ililifita itifi ojo, “ida re langun tungani ene litongita ililifita?”
+\v 9 Ojo kude inyi kode oru oriworo ko inyi ara riworo.
+\v 10 Itifi icieng ojo, “aja hati ongaja konyeha kunino?”
+\v 11 Inyiahahi inyi ojo, “lobo tungani lobara Yesu lodumu lokulufi ko fiha konyeha kunei ko jimitan diho nan ilo ilala to Siloam tinya alo nan alala ko deya.
+\v 12 Itifi icieng ojo, “aji ongon ene tungani?” Ojo inyi, ‘ida nan ayen”.
+\p
+\v 13 Iyauni la tungani afa ingodo diho Parisihin.
+\v 14 Naha lafar linunutunore Yesu lokulufi itifuriore konyeha kulo na kangodoni orumu ara far lo sabit.
+\v 15 Tona itifi Parisihin kikoi na lico inyi odeyare. Ojo inyi diho icieng, “ofik inyi lokulufi konyeha kunei nan ko loro kilala ko deya ji”.
+\v 16 Ojo kude Parisihin, “ida ene tungani ara lo Lobanga tonyio ida inyi orica sabit”. Ati itifia kude ojo, “aja kapalani otum kitiyo tangu na hitok iya na? tona okora icieng.
+\v 17 To kifwongi oituni ari diho na kangodoni itifi inyi ojo, “ijo isi nyio to inyi? ara konyeha kunino onga inyi”. inyiahahi na tungani icieng ojo, “ara inyi kamocani”.
+\v 18 Orihe ce Judeahin ida iruk jimitan ara orumu inyi kangodoni many ilolonguni katomonok kunenge.
+\v 19 Itifi icieng katomonok kulo na tungani ojo, “kito ningi ene? Inyi na lijo ite otomonuni ongodo ene? Aja hati itikwenyi inyi?
+\v 20 Inyiahi katomonok kunenge icieng ojo, “kiyen ohoi jimitan kito niyang ene. Manyu kiyen ohoi jimitan kitomonu ohoi inyi ongodo.
+\v 21 Ati aja odeya inyi jija kode ngai longa konyeha kunenge ida ohoi kiyen. Itifiata inyi lobolo manyu inyi otum inyi tenya to ken nenge”.
+\v 22 Ojo katomonok kunenge ji tonyio obang orumu icieng Judeahin tonyio orumu icieng lojo lobo tungani loteny ojo ara Yesu Kristo, ojir ifuhari to lotubare.
+\v 23 Inyi na lico katomonok kunenge ojo, “lobolo inyi, itifiata inyi to ken nenge”.
+\v 24 Ari ilolonguni na tungani lorumu lara kangodoni. Oto ojimi diho inyi, “icwara kwatun diho Lobanga kiyen ohoi ara ene tungani kapalani.
+\v 25 Inyiahahi inyi icieng ojo, “kode ara inyi kapalani kode ida ara, ida nan ayen. Ati lobito tohi ayen nan, angodo ngun nan ati lakweny nan jija!”
+\v 26 Itifi icieng inyi ojo, “itii inyi nyio diho isi? Onga inyi konyeha kunino aja?”
+\v 27 Inyishshi inyi icieng ojo, “lahirihohi manyu nan ite ida ite iwak ningo. Nyio iwahare ite ningo ari? Iwak manyu ite rahun kajifitak kunenge?”
+\v 28 Iciak icieng moro inyi ojimi diho inyi, “ira isi kajifitani lo na tungani! Kira ohoi kajifitak kulo Moses
+\v 29 kiyen ohoi jimitan otenya afa Lobanga ko Moses ati tone tungani ida kileng ohoi kiyen faji na lolotunore inyi.
+\v 30 Inyiahahi inyi icieng ojo, “ogol ene tenya noo! Ida ite iyen faji na lolotunore inyi oto inyi onga konyeha kunei
+\v 31 kiyen ohoi jimitan ida Lobanga oningo kapalak. Oningo inyi tungani na ijir na litiyo wahun nenge.
+\v 32 Oru lobo tungani loning tenya lo ngaja konyeha kulo tungani na lotomonuni ongodo.
+\v 33 Ngida ene tungani olotu diho Lobanga ngida itii lobo tohi”.
+\v 34 Tone inyiahahi icieng inyi ojo, “ira isi kapalani many to tomonuno aja ilotu isi kitiyena ohoi”. Ko ki fuharoti inyi oleng.
+\p
+\v 35 Oning Yesu jimitan lifuhari inyi oleng, oto ojo diho inyi, “iruk isi kito lo tungani?”
+\v 36 Itifi inyi ojo, “ngai inyi Lahitok kirihohi ojir nan aruk inyi”.
+\v 37 Ojo Yesu, “lideu isi inyi, to dede inyi lohitenya ko isi”.
+\v 38 Na tungani ko jimitan, “Lahitok laruk nan”. Ko kiwora inyi.
+\v 39 Ojo Yesu, “to ngoto lo tenya alotunore nan ene kof, ojir kangodok odeya ojo cio kuna ikwenyi ongodoho”.
+\v 40 Kude parisihin longon inyia ko inyi ko kitifia ojo, “nyio? Kingodoho manyu ohoi?”
+\v 41 Ojo Yesu, “ngara ingodoho ite ngida ite ingoni ko kipal ati tona lijimitare ite ijo kikwenyiha icieng iwasihi kipal ningi”.
+\c 10
+\cl Kingutit 10
+\p
+\v 1 Ahirihohi ite tenya lo dede, tungani na lida orute twol lo kera to lokoli ati irwok tolobo faji ake ara kakokoni ko kabelani.
+\v 2 Tungani na lorute to lokoli ara katibalani lo kera kunenge
+\v 3 Ongajahi kaririani inyi lokoli manyu oningo kera ogoro nenge, ilolongo inyi kera kunenge to karanico manyu omire icieng oleng.
+\v 4 Kolongaju kera kunenge fad, item ketemoni neicieng ijifita kera kunenge inyi tonyio oyeniti ogoro nenge.
+\v 5 Ati ida icieng otum kijifita weloni, to dede otumiti kisararu diho inyi tonyio ida icieng omohu ningo ogoro lo weloni.
+\v 6 Ititeny Yesu icieng tone kitisirani ati ida icieng iniang tohi na lotenya inyi.
+\p
+\v 7 Tona oto Yesu ko jimitan ari, “ahirihohi ite tenya lo dede. Nan lara lokoli lo kera
+\v 8 kulangole lofwonu to ketemoni nei fad ara kakokok ko kabelak ati ida kera oning icieng.
+\v 9 Nan lokoli; na lorutu ara diho nan, oricahino olotu ca inyi katwa lo twol, orute oleng olo orumu olemo.
+\v 10 Olotu ka kokoni kokolaru, kifadaru ko keruno. Alotu nan ojo ojir orumuni warun manyu orumuni na lifut.
+\v 11 Nan katibalani na ijir. Icio katibalani na ijir warun nenge to kera kunenge.
+\v 12 Tungani na lodumi ida ara katibalani na lara monye lo kera, tona kolodeu inyi lowoho olotuno, ongerihi inyi kera ko kifejaru. Olotu lowoho itisara kera.
+\v 13 Ife nu tungani tonyio odumi inyi ara duma ida kera ara kunenge ida inyi ibuha to icieng.
+\v 14 Nan katibalani na ijir ayen nan kera kunei manyu kera kunei kiyen nan.
+\v 15 Iya na lohiyenare Apa nei nan ayen manyu nan Apa nei manyu acio nan warun nei to kera kunei.
+\v 16 Angon nan ko kera kude kuna lida ara kulo ene twol. Awak nan ayauno manyu icieng. Ofwonu manyu ca icieng oning ogoro nei ojir ofwonuni fad ara twol lobito ko katibalani lobito.
+\v 17 Tohi na licio Apa nei kimaru nan inyi jimitan acorihi nan warun nei manyu adumu ca ari.
+\v 18 Oru lobo tungani lodume warun nei to ken nei ati acio nan ake manyu adumu ari ake. Angon nan ko twero lo ipotoro warun nei manyu angon ko twero lo kinyiahahino ari. Ara ene cik na larumu nan diho Apa nei”.
+\p
+\v 19 To kuno tenyi tenyi okora cio ari.
+\v 20 Kude to kiji neicieng ojo, “odaha lodonyok inyi. nyio iningo ite inyi?”
+\v 21 Ojo kude, “ida ara tenyi tenyi kulo tungani na lodaha lodonyiok kuno. Ongajitita lodonyok konyeha kulo kangodok?”
+\p
+\v 22 Tinyia olotu far lo karama na lokwamarihin kaji lo Lobanga to Jerusalem. Ara orumu kof furat,
+\v 23 orumu Yesu ongon kaji lo Lobanga olotita to lohileleri lo Solomon.
+\v 24 Ifurohino Judeahin irit inyi ojimi diho inyi, “manyu anu mute kitingoyahi isi ohoi? Kalira isi kristo kirihohi ohoi komoma”.
+\v 25 Inyiahahi Yesu icieng ojo, “larihohi manyu nan ite iberu ite kiruk. Tanguhin kuna latii nan to karana lo Apa nei otenya to nan,
+\v 26 ati ida ite iruk tonyio ida ite ira kera kunei.
+\v 27 Oningo kera kunei ogoro nei, ayen nan icieng manyi kijifita icieng nan.
+\v 28 Aciorihi nan icieng warun na isio tur manyu ida mute icieng owei, oru lobo tungsni ngokware icieng to kana nei.
+\v 29 Apa nei na lohicio icieng diho nan, obolo ilany fad oru lobo tungani ngoruje icieng to kana lo Apa nei.
+\v 30 Nan ko Apa nei kira lobito”.
+\v 31 Ari inumu icieng morutok kulo caha inyi.
+\v 32 Ati ojo Yesu diho icieng, “lahitotorohi nan ite tanguhin kuna hitoha diho Apa nei. Ani tokiji neicieng iwak ite ciahare nan?”
+\v 33 Inyiahahi icieng inyi ojo, “ida ohoi kiciaha isi to lobo to kiji neicieng, ati to moro isi tungani jia itiririo ken ko Lobanga”.
+\v 34 Inyiahahi Yesu icieng ojo, “ida igero iyo cik ningi ojo, ‘ajo nan ite lobangahin?’
+\v 35 Kalilolong inyi kulafa liciori tenya lo Lobanga ojo lobangahin- manyu tenya kigeriti ida otum ogili-
+\v 36 adi dong na lonyumu Apa igele ara nenge manyu oculu kof? Nyio hati idoro ite nan ijo amoro kalajo nan. Nan kito lo Lobanga?
+\v 37 Keruk nan kalida nan atiyo tohi na litiyo Apa nei.
+\v 38 Ati kalatiyo nan, kileng ngida ite kiruk nan iruhoto tanguhin ojir iyen manyu iniang jimitan ongon Apa katwa nei, ko nan katwa nenge”.
+\v 39 Ari otem icieng kiniefa inyi ati orwe inyi to kac kuneicieng.
+\p
+\v 40 Oto Yesu ko rangaru tode lo Jordan lafa faji litibatisare Jon to kulafa faritin berien. Itong ijia
+\v 41 manyu ofwonu cio becek diho inyi. ojo icieng, “kileng ngida afa Jon itii lobo tangu, sangite fad kuna loteny Jon tone tungani ara dede”.
+\v 42 Mabyu tona faji iruk cio becek Yesu.
+\c 11
+\cl Kingutit 11
+\p
+\v 1 Naha omwai lobo tungani lobara Lazaro. Ara inyi lo Beteni kang loho Meri ko kanece Marta.
+\v 2 Inyi ene Meri lomwai rece Lazaro afa lijuhohi ngoroni na iur ken lo Yesu manyu ofie kejuha kunenge to fofi kulo kwe nenge.
+\v 3 Oto kaneceha ocule ifahit diho Yesu jimitan, “Lahitok omwai morte nino na limaru isi”.
+\v 4 Koloning ji ojo Yesu, “ida ca ene mwai icung iyo wei. Ida ara lo deyo lo Lobanga, ojir kito lo Lobanga orumu deyo to inyi”.
+\v 5 Imaru orumu Yesu Marta, kanece ko Lazaro bebe.
+\v 6 Ati koloning ojo omwai Lazaro, itong ari na faji longon inyi faritin are.
+\v 7 Oto ko rihohino jayona kunenge ojo, “ingatiite iya Judea”.
+\v 8 Ati ojo jayona kunenge diho inyi, “katiyenani ngole kude faritin tang owak orumu Judeahin caha isi to morutok, inyi ijia manyu iwak isi itoro?”
+\v 9 Inyiahahi Yesu ojo, “ida re far otehita tihi tomon ko are? Tungani na lolot to far ida ourohita tonyio odeya inyi to wangun lo ene kof.
+\v 10 Ara tungani na lolot karwe lo urohita tonyio oru wangun diho inyi”.
+\v 11 Langun loteny inyi ji oto osodoro jimitan diho icieng, “logetoro morte niyang Lazaro, ati aloro nan ija kitikwenyuno inyi”.
+\v 12 Inyiahahi kajifitak kunenge inyi ojo, “lahitok kolo getoro oto ca omayak”.
+\v 13 Orumu Yesu otenya to wei lo Lazaro ati ibuha jayona kunenge ojo otenya ba inyi jio kulo tik tik.
+\v 14 Oto inyi orihohi icieng tarany ojo, “lowei Lazaro.
+\v 15 dong to ite akwama nan to rujon nei tija ojir ite iruhore. Ati ingafi diho inyi”.
+\v 16 Oto Tomas (na lobara Didimos) ojo diho jayona kaletok, “ingafi fad ko inyi ojir kifwo kiwei ko inyi ara lobito”.
+\p
+\v 17 Kologoru Yesu, orumu ojo loget Lazaro katwa lo kwecere faritin ongon.
+\v 18 Ara Beteni maili are to Jerusalem,
+\v 19 manyu ofwonu cio becek tai fwonuno kitigolo tau lo Marta ko kanece to wei lo rece neicieng.
+\v 20 Koloning Marta ojo olotuno Yesu owoju olo kitirico inyi ati itongo Meri kang.
+\v 21 Ojo Marta diho Yesu, “Lahitok ngara orumu ingon isi ene ngida rece nei owei.
+\v 22 Ati ayen nan ajo kileng jija kicio Lobanga isi tohi na litifia isi”.
+\v 23 Ojo Yesu diho inyi, “owaru ca rece nino ari”.
+\v 24 Ifotu Marta ojo, “ayen nan jimitan ibuhu mute inyi ari far lo lohicungi”.
+\v 25 Ojo Yesu diho inyi, “nan kibuhuno ko warun. Tungani na liruk nan owar ca kileng ngo wei
+\v 26 ko na lowar iruk nan ida mute owei. Iruk isi ji?”
+\v 27 Inyiahahi Marta ojo, “ibo lahitok aruk nan jimitan isi Kristo kito lo Lobanga na lorumu olotuno ene kof”.
+\v 28 Langun lojo inyi jii ko itoro iya kang hatwa ko loro kilolongoro kanece Meri kalele orihohi inyi ojo, “ongon katiyenani ene manyu kitifia isi”.
+\v 29 Koloning Meri ji ko wojuno deu deu ko loro diho inyi.
+\v 30 Tona rihe Yesu ida lorute kanghatwa ati ongon na faji lorumahinore Marta inyi.
+\v 31 Kolodeu Judeahin kuna lorumu itongo ko Meri otafati inyi, Meri owoju deu deu jii oto icieng ko kijifuno inyi, ibuha jimitan oloro ba inyi kwecere kicira ijia.
+\v 32 Kologoru Meri faji na longon Yesu odeu inyi, ko urohino kejuha junenge ko jimitan, “Lahitok ngara orumu ingon isi ene ngida rece nei owei”.
+\v 33 Kolodeu Yesu inyi icira ko Judeahin kuna lilihu ko inyi manyu icira, oto inyi itoyo noo to okorif manyu ome tau.
+\v 34 Itifi inyi ojo, “itigetihi ite inyi aji?” ojo icieng diho inyi, “ou tode Lahitok”.
+\v 35 Icira Yesu.
+\v 36 Oto Judeahin ojo, “itide kimaruno nenge inyi”.
+\v 37 Ojo kude, “ngida orumu inyi tungani na litikwenya ko kangodok itik inyi wei?”
+\v 38 Yesu ari ko kidak lo tau ko lotuno kwecere na lara kunom igiena hati kutuk to moru na hitok. Ojo inyi diho cio,
+\v 39 “itingaje moru!” Ojo Marta, “ati Lahitok to jija irumu dong longwo tonyio itong inyi kwecere faritin ongon”.
+\v 40 Yesu ko jimitan diho inyi, “ida adi nan ahirihohi isi ajo kaliruk isi ideu ca isi deyo lo Lobanga?
+\v 41 Oto icieng ko ngajaru moru. Yesu ko deya kai ko jimitan, “Apa akwama nan isi tonyio lehining isi nan.
+\v 42 Ayen nan jimita kiningitita isi nan ati ajo nan ji to cio kuna lowoita ene ojir iruhiti jimitan isi lohiculu nan”.
+\v 43 Kolokeru jimitan ji, ilolong Yesu to ogoro na ikwat ojo, “Lazaro, torutu!”
+\v 44 Orutu tungani kaweyani, obubura kac ko kejuha to kyela iribi ko kyela na limuk komom. Ojo Yesu diho icieng, “itilahe kyelani kulo kwecere ingerihi inyi olo”.
+\p
+\v 45 Tona Judeahin fad kuna lorumu ofwonu waja Meri manyu odeu tohi na litii Yesu, ofik kiruk neicieng diho inyi.
+\v 46 Ati pfwp kude diho parisihin ofwori orihohi icieng tohi na litii Yesu.
+\p
+\v 47 Oto kadwarak kuna hitoha ko parisihin ko kilolongo tuba lo lokiho nahitok. Itifi icieng kenite ake ake ojo, “kirihe ohoi kidumu nyio? Lerok ene itiyo tanguhin becek.
+\v 48 akaolohingerihi ohoi inyi osodoro ji oto ca cio becek iruk inyi, oto cia cio kulo Roma ko fwonuno dumaru faji niyang ko kof niyang”.
+\v 49 Oto lobito to kiji neicieng na lobara Kaiapa na lara kadwarani lahitok na kari oteny ojo, “ida ite iyen lobo tohi tur!
+\v 50 Ida ite iyen jimitan ojir lobito tungani owei ilany kof niyang fad keroro”.
+\v 51 Ida inyi oteny kuna to kwe nenge ati to rahun kadwarani na kari imoca inyi jimitan ojir Yesu owei to kof lo Jueahin.
+\v 52 Ida manyu ara tona kof ake ati to cio kulo Lobanga kuna lisarahi kofi kofi fad lo tubuno neicieng ara lobito.
+\v 53 Dong kicaha tona far ifita icieng dumaru warun nenge.
+\p
+\v 54 Tona ida dong Yesu olot tarany kiji lo cio ati ingade iya kuny olo manyu lobo kang lobara Epraim ko jayona kunenge.
+\v 55 Kolonyiha far lo Paska ofwonu cio becek to kangite iya Jerusalem fworo kitunyujo kenite ojir odaharihin karama lo Paska.
+\v 56 Itiring icieng tahita Yesu manyu ojo owoitati kaji lo Lobanga, itifiaroti ake ake ojo, “ibuha ite jimitan ida ba ca inyi olotu kaji lo Lobanga tur?”
+\v 57 Ati orumu kadwarak kuna hitoha ko parisihin locik jimitan tungani na lodeu faji na longon Yesu ojir iyauno tenya diho icieng ojir ofwori iniefuni.
+\c 12
+\cl Kingutit 12
+\p
+\v 1 Kolotong faritin kulo Paska ile, ogoru Yesu Beteni faji na lomanya Lazaro lafa litibuhu Yesu to wei.
+\v 2 Oto ikukumi daha na lokwamarihin Yesu. Iyauno Marta daha ati orumu Lazaro itongoti ko Yesu ara lobito iyo meja lodahare.
+\v 3 Oto Meri ko dumuno ngoroni na iur na lobolo wel nenge, ongoroni lo spikenard na ilinyo na lotum ratil lobito otware kejuha kulo Yesu manyu ifufus kejuha kulo Yesu to fofi kulo kwe nenge, oto uron lo na ngoroni iririk kaji fad.
+\v 4 Oto Judas Iskariot lobito to kiji lo jayona kunenge na lolotu ibelo ara katoboni nenge itifi ojo,
+\v 5 nyio ida itiloti ene ngoroni to robia kuna lotum mucara lo kari lobito icori robia kunenge diho kakidahak.
+\v 6 Ida inyi oteny ji lo jimitan oric inyi kakidahak ati to rahun inyi kakokoni iya na larahare inyi karicani lo ogogor lo robia odumunita inyi robia kuna losofohini katwa.
+\v 7 Ojo Yesu ingohiti inyi ake, itubahi inyi ene ngoroni to kikukuma nuha nan.
+\v 8 Irihe ca ite ingon ko kakidahak faritin fad ati ida ca ite ingon ko nan.
+\p
+\v 9 Tona koloning ilulung kulo cio ojo ongon Yesu ija, ko fwonunoti ida manyu dong to Yesu ake ati deya Lazaro na litibuhu inyi to wei
+\v 10 Oto kadwarak kuna hitoha ikukum tenya lo kifadaru ko Lazaro
+\v 11 tonyio ara to inyi ofihare cio becek kiruk diho Yesu.
+\p
+\v 12 Kiwanyi nenge, oto ilulung kulo cio kuna lofwonu daha karama oning ojo olotuno Yesu Jerusalem.
+\v 13 Oto ongoduni midila ko otik ofwororihin kitirico inyi owoloti ojo, “Osana! Ongon ko gum inyi na lolotu To karana lo Lahitok Ongon ko gum kabo lo Israel”.
+\p
+\v 14 Orumu Yesu kito lo sigiria irwok kai nenge iya na ligerorihin ojo,
+\q
+\v 15 “kebang kito karioni lo Zaion Tode olotuno kabu nino Irwohita kito lo sigiria”
+\p
+\v 16 Ketemoni orumu jayona kunenge ida iniang ene. Ofwonuni afa yenun to kifwongi langun lorumu Yesu deyo nenge ofwonu icieng oyen jimitan igeri afa kuno to inyi manyu icieng lohitii kuno diho inyi.
+\v 17 Ilulung kulafa longon ko inyi lafar lilolongunore inyi Lazaro to kwecere, itibuhu inyi to wei osodoroti kitikwata tohi na litii inyi.
+\v 18 Ilulung kulo cio kuna loyen ojo itii inyi ene kitotorita ofwori kitirico inyi.
+\v 19 Oteny Parisihin ake ake ojo, “tode oru lobotohi na lohitiyo ohoi. Tode jija lofwo kof fad omot nenge”.
+\p
+\v 20 Orumu ongon kude Grik kiji lo ilulung kuna lofwo kiwora Lobanga Jerusalem.
+\v 21 Ofwonu icieng diho Pilip na lolotu to Betesaida kof lo Galilea ojo diho inyi, “lahitok kiwak ohoi deya Yesu”.
+\v 22 Olo Pilip orihohi Andru ofwo dong icieng are fad orihohini Yesu.
+\v 23 Ifotu Yesu ojo, “lolotu tik na lofihahinorihin deyo diho kito lo tungani.
+\v 24 Ahirihohi ite tenya lo dede, kalida ngamariti odohi kof owei, iwasihi ara kinyemoti lobito. Ati kolowei ongiju kinyemo becek.
+\v 25 Tungani na limaru warun nenge, itiri mute ati tungani na loberu warun nenge ten tone kof, oricahi mute many diho warun na losio tur.
+\v 26 Na lohirwaa nan ojir kijif nan manyu faji na langon nan ongon manyu mute karwaani nei ija.
+\v 27 Jija okaca tau nei, ati ajo ca aja? Apa todume ene tik to ketemoni nei? Ida, ara tone tenya afa alotunore nen.
+\v 28 Apa itikwata karana nino!” oto ogoro oninguno to kai na lojo, “latikwat nan manyu atikwat ca ari”.
+\v 29 Ilulung kuna longon ijia oningiti oto ojiti, “ligor kai” ojo kude “otenya malaika ko inyi”.
+\v 30 Ojo Yesu, “ara ene ogoro to ite ida ara to nan.
+\v 31 Jija longoti tenya diho ne kof, jija ifuharoti ca kalanyunoni lone kof.
+\v 32 Ati nan, kolohitingi nan to kof arihu ca nan cio fad ken nei”.
+\v 33 Oteny inyi ene lo kitotoro koditi lo wei na ca loweyare inyi.
+\v 34 Oto ilulung otenya ojo, “lohining ohoi iyo cik ojo itongo mute kristo tur, aja hati ijo isi ‘owak kito lo tungani otingi kai? Ngai ene kito lo tungani?”
+\v 35 Tinya orihohi Yesu icieng ojo, “orihe ca ite ingon ko wangun lobo gaa, itilot iyo wangun orihe lokimuyuk ida lohingutahi ite. Tungani na lolot to katwa lo lokimuyuk ida oyen faji na loloro inyi.
+\v 36 Itifik kigeno ningi iyo wangun orihe ongon. Ojir ite ifwonu ara tee kulo wangun”. Kolokeru tenya ko icieng olo Yesu iduharu to kiji neicieng.
+\v 37 Kileng litii Yesu kitotorita kulo tanguhin becek ketemoni lo cio kulo Judea ida icieng iruk inyi
+\v 38 oto itifut tenya lafa liger kamocani Isaia ojo, “Lahitok ngai liruk ifahit niyang, Manyu diho ngai oboto kana lo lahitok?
+\p
+\v 39 Tona tenya ida icieng iruk tonyio iya na lotenyare Isaia ari lobo faji ojo,
+\q
+\v 40 “itingodo inyi konyeha kuneicieng Manyu ititoti taulo kuneicieng, Ojir ida odeyati to konyeha kuneicieng Kode iniangiti to taulo kuneicieng. Kode ibeloti ojir atifurie icieng”.
+\p
+\v 41 Oteny Isaia ji tonyio odeu inyi deyo lo Yesu oto oteny to inyi.
+\v 42 Ati becek manyu kileng to kiji lo kalihitak ofwonu iruk. Ati to bangun parisihin, ida owahiti tuluno kiruk neicieng to bangun jimitan kifuhari ca to lotubare.
+\v 43 Tonyio okwama icieng maja lo cio ilany lo Lobanga.
+\p
+\v 44 Oto Yesu iwawang ojo, “kalohiruk tungani nan, ida kiruk nan ake ati inyi na lohiculu nan.
+\v 45 Kolohideya inyi nan, odeya inyi na lohiculu nan.
+\v 46 Alotu nan ene kof iya wangun ojir tungani na liruk nan ida itongo katwa lo lokimuyuk
+\v 47 ojo diho tungani na loning tenyi tenyi kunei ida hati oric ida nan angotohi tenya kwe nenge. Tonyio ida nan alotu ngoto tenya iyo kof ati lwaha kof.
+\v 48 Ongon kangotoni lo tenya diho tungani na lohiberu nan ida oric tenyi tenyi kunei. Inyi na tenya bito lateny nan ca longotohi inyi tenya kwe nenge to far lo lohicungi.
+\v 49 Tonyio ida nan atenya to ken nei ake ati Apa na lohiculu nan inyi lohicik nan tohi na latenya nan ko koditi na latenyare nan.
+\v 50 Ayen nan jimitan ciha nenge kiyaru ohoi iyo warun na isio tur. Tona tohi na latenya nan ara Lobanga Apa lohirihohi nan ojo ojir ateny.
+\c 13
+\cl Kingutit 13
+\p
+\v 1 To ketemoni lo far lo Paska, oyen Yesu jimitan lolotu tik nenge lo ngerihino ene kof lo loro diho monye. Iya na limarunore inyi kunenge kuna longon ene kof oto inyi itotorohi icieng kifut lo kimaruno nenge.
+\v 2 Orumu lokorati daha lo kurou manyu orumu sitan lorutohi katwa lo Judas Iskariot kito lo Simon lo kitobo Yesu.
+\v 3 Oyen Yesu jimitan lofik monye sangite fad iyo twero nenge. Manyu olotu inyi to diho Lobanga manyu oloro diho Lobanga,
+\v 4 oto owoju to lodahare ko pucaru kyela nenge nahitok odumu taulo ko torahino komoc.
+\v 5 Langun litii jii, ko kijuhohino kifi iyo besen icak kilala kejuha kulo jayona kunenge ifufuso to taulo na lotora komoc nenge.
+\v 6 Olotu diho Saimon Petero na lojo diho inyi, “Lahitok isi lilala kejuha kunei?”
+\v 7 Ojo Yesu diho inyi, “ida isi iyen jija tohi na latiyo nan ati ilotu ca isi iniang to kifwongi”.
+\v 8 Ojo petero diho inyi, “oru. Oru ida isi ilal kejuha kunei tur”. Inyiahahi Yesu inyi ojo, “kalida nan alal kejuha kunino ida dong isi kimora ko nan”.
+\v 9 Ojo Petero diho inyi, “kalara dong ji lahitok keco ara kejuha keken ojir dong ilal ko kac ko kwe fad”.
+\v 10 Inyiahahi Yesu ojo, “tungani na lokeru kilala ilala kejuha keken tonyio lonyu. Manyu linyuji ite ati ida ara fad”.
+\v 11 Tonyio orumu inyi loyen jimitan ara ca lobito katoboni nenge inyi lico ojo ida icieng onyuji fad.
+\p
+\v 12 Kolokeru inyi kilala kejuha kuneiceng oto iciefohi kyela nenge oite lohitongore nenge. Oto itifi icieng ojo, iniang ite tohi na latii nan diho ite?
+\v 13 Ilolongo ite nan ijo katiyenani kode Lahitok obehi manyu tonyio ara nan jii.
+\v 14 Jija iya na lalarare nan Lahitok ko katiyenani ningi kejuha kuningi ojir manyu ite ilal kejuha kulo kaletok kuningi ake ake
+\v 15 lahicio nan ite kitotorita ojir ite itii kiji ningi ake ake iya na latiyore nan diho ite.
+\v 16 Ahirihohi ite tenya lo dede oru lobo karwaani lobolo ilany lahitok nenge kode ida ifak ilany katifahani.
+\v 17 Jija iya na liyen ite kuno sangite irumu ca ite gum kalitiyo icieng.
+\v 18 Ida nan atenya kuno to ite fad; ayen nan kuna lanyumu nan. Ati ara ene lo kitifuta igerit, ‘na lohingar ko nan daha loting tutunye nenge ken nitole’.
+\v 19 Ahirihohi nan ite kuno orihe ida litiihino ojir ojo ca itiihino iyenare jimitan nan inyi nan.
+\v 20 Ahirihohi ite tenya lo dede, tungani na lifotu tungani na laculu nan ifotu nan manyu na lohifotu nan ifotu inyi na lohiculu nan.
+\p
+\v 21 Langun loteny kuno tenyi tenyi oto tau lo Yesu oiha noo ko tuluno ojo, “ahirihohi ite tenya lo dede, lobito to kiji ningi ca lohitob nan”.
+\v 22 Iriangaru jayona kunenge deya kenite lo yenun ngai ba to kiji neicieng otenya inyi.
+\v 23 Lobito to kiji neicieng jayona na limaru Yesu noo orumu itongo onyiha ko inyi.
+\v 24 Igwel Saimon Petero inyi ojo ojir itifi Yesu ani ongon inyi tenya.
+\v 25 Na jayona ko ganga locolo lo Yesu itifi ojo ngai itenya isi Lahitok?
+\v 26 Ifotu Yesu ojo, “ara tungani na lacio ca nan ene mugati kaladutohi iyo ilebu”. Oto ko kidutohino mugati icio diho Judas Iskariot kito lo Saimon.
+\v 27 Deu deu kolonya Judas na mugati sitan ko rutohino katwa nenge. Orihohi Yesu inyi ojo, “tohi na liwak isi kitiyo, itiyo deu deu”.
+\v 28 Ati iyo kuna longoni inya lodahare oru tungani liniang na tenya loteny Yesu diho inyi.
+\v 29 Iya na lotehitare Judas robia ibuha kude ojo ocularu ba Yesu inyi kinyanga lobo tohi na ngodaharihin karama kode kicwara lobo tohi diho kakidahak.
+\v 30 Deu deu kalifotu Judas na mugati ko loro oleng manyu ara kof karwe.
+\p
+\v 31 Langun lolo inyi ojo Yesu, “jija liciori deyo diho kito lo tungani manyu licori Lobanga deyo to inyi.
+\v 32 Kalicori Lobanga deyo to inyi, ico ca Lobanga kito lo tungani deyo to katwa nenge manyu icio ca deyo deu deu.
+\v 33 Tee kunei angon ca nan ko ite lobo gaa. Kitak ca ite nan; iya na afa larihohinore nan cio kulo Judea ahirihohi manyu ite jija. Faji na laloro nan ida ite itum fworo.
+\v 34 Cik ngejuk ahicio nan ite; imaruti kenite kuningi. Iya na lahimarunore nan ite ojir manyu ite imaru kenite kuningi.
+\v 35 Tone ca oyenare kof jimitan ira ite kajifitak kunei kalimaru ite kenite kuningi.
+\p
+\v 36 Itifi Petero inyi ojo lahitok iloro isi aji? Inyiahahi Yesu ojo, “faji na laloro nan ida isi itum kijifuno jija ati ijifu mute isi to kifwongi”.
+\v 37 Itifi Petero ojo, “Lahitok aja ida nan ajifu isi jija? Acio ca nan warun nei to isi”.
+\v 38 Oto Yesu inyiahahi ojo, “dede itweru ca isi kicwara warun nino to nan? Ahirihohi isi tenya lo dede. Orihe ikokor ida ikok orumu isi lohiberu nan kakeny uni.
+\c 14
+\cl Kingutit 14
+\p
+\v 1 Kecio taulo kuningi oihaha. Igenoti Lobanga, kigenoti manyu nan.
+\v 2 Kolo Apa nei oboreng kajihit; ngida ara ji ngahirihohi nan ite. Aloro nan ija kikukuma lohitongore ningi.
+\v 3 Ati kalakeru kikukuma lohitongore diho ite, ato hati nan aitu kiyomuno ite ojir faji na langon nan ite manyu ingon ijia.
+\v 4 Iyen ite kikoi lo faji na laloro nan.
+\v 5 Ojo Tomas diho inyi, “Lahitok ida ohoi kiyen faji na liloro isi, aja hati kiyen ohoi kikoi loloro ijia?”
+\v 6 Inyiahahi Yesu ojo, “nan kikoi ko dede ko warun. Oru lobo tungani logoru diho Apa kalida olotu ara diho nan.
+\v 7 Kaliyen ite nan itum manyu iyen Apa nei. Kiciaha to jijia liyen manyu ite inyi”.
+\v 8 Ojo Pilip diho inyi, “Lahitok kitotorohi ohoi Apa tohi na ngohitum ohoi inyi na keken”.
+\v 9 Inyiahahi Yesu ojo, “orihe isi ilunya nan kileng ngatong nan ko ite karihin becek? Tungani na lohideu nan irumu lodeu Apa nei. Aja ijo isi diho nan kitotorohi Apa?
+\v 10 Ida ite iruk jimitan angon nan katwa lo Apa manyu ongon Apa katwa nei? Tenyi tenyi kuna lateny nan diho ite ida ara kunei. Ara Apa na longon katwa nei litiyo tic nenge.
+\v 11 Iruhoto kalajo nan angon nan katwa lo Apa manyu ongon Apa katwa nei; kode iruhoto to saden lo tanguhin.
+\v 12 Ahirihohi ite jimitan tungani na longon ko kiruk diho nan itii ca kuno ticitici latiyo nan. Itii manyu ca kuna hitoha ilany kuno tonyio aloro nan diho Apa.
+\v 13 Manyu atii ca nan tohi na litifia ite to karana nei ojir kito iyauno deyo diho monye.
+\v 14 Itum ite itifia lobo tohi keken to karana nei, manyu atii ca nan”.
+\v 15 Kalimaru ite nan iric ca ite cik nei.
+\v 16 Ato ca nan atifi Apa manyu kicio ite kasingoni lobo ake na lolotu manya ko ite tur.
+\v 17 Okorif lo dede. Ida kof otum kifotuno inyi tonyio ida odeya inyi manyu ida oyen inyi. ati iyen ite inyi tonyio itongo inyi ko ite manyu ongon ca inyi katwa ningi.
+\v 18 Ida ca nan ahingerihi ite iya okidahi, alotu ca nan diho ite.
+\v 19 Ida iyaru ca faritin kuna iborengi ida ca kof orihe kideu nan, ati kideu ca ite nan. Tonyio awar nan iwari manyu ca ite.
+\v 20 To nu far iniang ca ite jimitan angon nan katwa lo Apa nei ingoni ite katwa nei manyu angon nan katwa ningi.
+\v 21 Na longon ko cihi cihi kunei manyu oric icieng inyi lohimaru nan. Na lohimaru nan imaru Apa nei inyi nan manyu ca amaru inyi manyu atotorohi ken nei diho inyi.
+\v 22 Oto Judas (ida ara Judas Iskariot) ojo, “Lahitok nyio iwahare isi kitotoruno ken nino diho ohoi ida ara diho kof?”
+\v 23 Inyiahahi Yesu ojo, “kolohimaru tungani nan oric ca inyi kitiyena nei. Imaru ca Apa nei inyi manyu kifwonu ca ohoi diho inyi kikukum lohitongore niyang diho inyi.
+\v 24 Na lida kimaru nan ida oric kitiyena nei. Kuno tenyi tenyi liningo ite ida ara kunei, ara kulo Apa na lohiculu nan.
+\p
+\v 25 Kuno tenyi tenyi fad lateny nan orihe kingoni ko ite.
+\v 26 Ati kololotu kasingoni, okorif na inyu na ca loculu Apa to karana nei, kitiyen ca ite sangite pili manyu kitiiu ca ite tenyi tenyi kunei fad kuna lateny nan diho ite.
+\v 27 Angohi nan kisiliban diho ite, kisiliban nitole ahicio nan ite. Ida nan acio diho ite iya na licwarare kof. Kecio taulo kuningi oiha manyu kebang.
+\v 28 Ining ite nan ajo aloro nan, manyu aituno nan diho ite. Kolohimaru ite nan ji ite ikwama tonyio aloro nan diho Apa tonyio obolo Apa kilany nan.
+\v 29 Lahirihohi nan ite jija orihe ida litiihino ojir ca ojo litiihino itigol kiruk ningi.
+\v 30 Ida ca nan arihe atenya ko ite tek tek tonyio olotuno kalanyunoni lone kof. Ida hati inyi ongon ko golun ken nei.
+\v 31 ati ojir kof oyen ojo amaru nan Apa nei manyu atiyo nan tohi na locik Apa nei diho nan. Ifwonu lohifwo”.
+\c 15
+\cl Kingutit 15
+\p
+\v 1 “Nan ciani lo vino lo dede manyu Apa nei karemoni
+\v 2 ongodarita inyi tani tani fad to ken nei kuna lida ongi ngak oto tani tani fad kuna longi ibubuso inyi ojir ongiji ngak kuna iborengi.
+\v 3 Linyuji ite to tenya na lahicio nan ite.
+\v 4 Itongoti iyo nan nan manyu atongo iyo ite. Ida tani tani otum ngijan ngak ake kalida ongon diho ciani. Ida manyu ite itum ngijuno ngak ake many ingoni diho nan.
+\v 5 Nan ciani lo vino ite tani tani. Kolongon tungani katwa nei nan manyu angon katwa nenge, ongiju ngak kuna iborengi. Kalaru nan ida ite itum kitiyo lobo tohi.
+\v 6 Kalida tungani ongon katwa nei, ori iya tani tani na libirori otou; koditi lo kuna tanitanihin itutubati ocurari to kima.
+\v 7 Kalitongo ite katwa nei tenya nei manyu ongon katwa ningi itifiati tohi na liwak ite kiciori cia ite.
+\v 8 Ara ene lo fiha deyo ken lo Apa nei ojir ite ingi ngak kuna iborengi itotoro jimitan ira ite kajifitak kunei.
+\v 9 Iya na lohimarunore Apa nei nan, jiha manyu amaru nan ite. Dong itongoti iyo kimaruno nei.
+\v 10 Kaliric ite cihi cihi kunei, itongo ca ite iyo kimaruno nei iya na laricare nan cihi cihi kulo Apa nei atongore iyo kimaruno nenge.
+\v 11 Lahirihohi nan ite kuno ojir kwama nei ongon katwa ningi ojir kwama ningi ifut.
+\v 12 Cik nitole ene, imaruti kenite kuningi iya na lahimarunore nan ite.
+\v 13 Oru lobo tungani lo ngon ko kimaruno na logal ene, na licio tungani warun nenge to morot kunenge.
+\v 14 Ira ite morot kunei kalitiyo ite tohi na lacik nan.
+\v 15 Ida nan arihe ahilolongo ite ajo karwaak tonyio ida karwaani oyen tic lo lahitok nenge. Tona ahilolongo nan ite ajo morot tonyio sangite fad kuna laning nan diho Apa nei lahitiyen nan ite.
+\v 16 Ida ara ite lohinyumu nan ati nan lahinyumu ite manyu ahicule ite ojir ifwo ingiju ngak- ngak kuna losio. Oto ca Apa kicio ite sangite fad kuna litifia ite to karana nei.
+\v 17 Cik nei ene; imararoti kenite kuningi.
+\v 18 Kolohiberu kof ite, itiyen jimitan item afa beruno nan.
+\v 19 Ngira ite kulo kof ngohimaru kof ite to jimitan kunenge. Ati iya jija ida ite ara kulo kof tonyio lahinyumu nan ite to kof. Inyi licio kof kiberu ite.
+\v 20 Iiyoti tenya lafa lahirihohi nan ite, ida karwaani obolo ilany lahitok nenge. Kalohitigeni nan kitigeni manyu ca ite. Koloningi tenya nei oningi manyu ca ningi.
+\v 21 Itii ca icieng ite jii to karana nei tonyio ida icieng oyen na lohiculu nan.
+\v 22 Ngara ida nan alotu atenya ko icieng, ngida adi mongiyo ongon diho icieng ati jija loru lobo tenya ngigerare icieng kipalipali kuneicieng.
+\v 23 Tungani na lohiberu nan oberu manyu Apa nei.
+\v 24 Ngara ida nan ati kiji neicieng tici tici kuna lida lobo tungani litii, ngida icieng ongon ko mongiyo lo kipal. Ati jija lodeu icieng kuno tanguhin ati kiberuni nan ko Apa nei fad.
+\v 25 Ati ara ene lo kitifuta igerit lo cik na lojo, “kiberu icieng nan oru ko tenya”.
+\v 26 Kololotu kasingani na ca laculu nan to diho Apa Okorif lo dede na lolotu to diho Apa, olotu ca icio saden to nan.
+\v 27 Ojir manyu ite icio saden tonyio ingon ngole afa ite ko nan many to lohiciahi.
+\c 16
+\cl Kingutit 16
+\p
+\v 1 Kuno tenyi tenyi fad ahirihohi nan ite ojir ida igere
+\v 2 Kifuhi ca ite to lotubare manyu dede ofwonuno faritin kuna mute lifadare cio ite idimati ojo kirwaa icieng Lobanga.
+\v 3 Itii ca mute icieng kuna sangite tonyio ida icieng oyen Apa kode nan.
+\v 4 Ahirihohi nan itekuno tenyi tenyi ojir mute kolofwonu kunu faritin iiyore jimitan lahicik afa nan ite. Ida afa nan ahirihohi ite kuno tenyi tenyi ketemoni tonyio orihe ngole nan angon ko ite.
+\v 5 Jija aloro nan diho lafa lohiculu nan ati oru lobo to kiji ningi litifia ojo, “iloro isi aji?’”
+\v 6 Tona lahirihohi nan ite kuno sangite, lifut ite ko kitoyo taulo.
+\v 7 Ati ahirihohi ite tenya lo dede ara loro nei lo jiran diho ite tonyio kalida nan alo, ida ca kasingani olotu diho ite. Ati kalalo nan, aculu ca nan inyi diho ite.
+\v 8 Kololotu inyi, itiyen ca inyi kof to tenya lo kipal, ko warun na ibir ko ngoto lo tenya.
+\v 9 To kipal tonyio ida cio iruk nan
+\v 10 To warun na ibir tonyio aloro nan diho Apa faji na lida ite irihe kideunore nan.
+\v 11 Ko to ngoto lo tenya tonyio jija kalanyunoni lone kof longotohini tenya lo lanyu.
+\v 12 Orihe nan angon ko tenyi tenyi becek kuna ngahirihohi ite, becek kuna ngida ite itum rica fad
+\v 13 Ati kololotu ca inyi okorif lo dede kitotor ca inyi ite tenya lo dede fad. Ida ca inyi otenya tenyi tenyi kunenge ati otenya ca inyi tohi na loning inyi manyu kirihohi ca inyi ite tohi na lolotuno.
+\v 14 Iyauno ca inyi deyo diho nan to dumuno tohi na lara nitole lo kitotorohino ite.
+\v 15 Sangite fad kuna longon diho Apa ara kunei inyi licio nan ajo adumu ca okorif tohi na lara nei kitotorohi ite.
+\v 16 To tihi kude kuting ida ca ite ideu nan ati to tihi kude kuting manyu to kifwongi ideu ca ite nan.
+\v 17 Oto kude jayona kunenge itifihino ake ake ojo, “nyio ojo inyi, ‘to tihi kude kuting ida ca ite kideu nan ati kolorang tihi kude kuting ideu ca ite nan ari manyu ojo tonyio aloro nan diho Apa?’
+\v 18 Osodoro icieng kitifia jimitan, nyio fotiri lo tihi kude kuting? Ida ohoi kiniang tohi na lotenya inyi.
+\v 19 Odeu Yesu jimitan owak icieng kitifia inyi tona tenya oto ojo diho icieng, itifia ite kenite ake ake fotiri lo tenya na lajo nan; to tihi kude kuting ida cia ite ideu nan manyu to kifwongi lo tihi kude kuting ari kideu ca ite nan?
+\v 20 Ahirihohi ite tenya lo dede icira ca ite manyu itoyo irumu kof okwama. Itoyo ca ite ati ibelo ca kitoyo ningi ara kwama
+\v 21 Kaliciak kiboria lo otomone diho ngorwani itoyo inyi noo tonyio lolotu tik lo kidak nenge, ati kolotomon, oluluhi kidak ko kiboria nenge fad tonyio okwama inyi jimitan lotomonu kito ngejuk kof.
+\v 22 Ori ji diho ite jija ara tik lo kitoyo ningi ati ahideu ca nan ite ari ito ca ite ifut ko kwama, manyu oru tungani lotum dumaru na kwama diho ite.
+\v 23 To nu far ida mute ite irihe itifia nan lobo tohi. Ahirihohi ite tenya lo dede, kicio mute Apa nei ite lobo tohi keken litifia ite to karana nei.
+\v 24 Ko jijia orihe ite ida litifi lobo tohi to karana nei. itifiati irumahi ca oto kwama ningi ko kifut.
+\p
+\v 25 Kileng latenya nan to kitidafi olotuno tik na latenyare nan diho ite tarany to ngati lo Apa nei.
+\v 26 Tonu far ilifa mute ite to karana nei. Ida nan ajo alifa mute nan Apa to ite.
+\v 27 Ida kimaru Apa ite tonyio kimaru ite nan manyu iruk jimitan alotu nan to diho Lobanga.
+\v 28 Alotu nan to diho Apa arutu ene kof, jija angerihino nan kof aitoro diho Apa nei.
+\v 29 Oto jayona kulo Yesu ojo diho inyi, “jija itenya isi tarany ida ara to kitidafi kulo tenyi tenyi.
+\v 30 Jija lohideu ohoi jimitan iyen isi sangite pili manyu ida iwak jimitan kitifi lobo tungani isi. Icio dong ene ohoi kiruk jimitan ilotu isi to diho Lobanga.
+\v 31 Inyiahahi Yesu icieng ojo, “liruk ite jija!
+\v 32 Ati lolotu tik na ca lisararore ite kangite kuningi. Kingerihi ca ite nan ake ati ida nan angon ake tonyio kingon Apa nei ko nan.
+\v 33 Ahirihohi nan ite kuno sangite ojir ite irumu kisiliban diho nan. Tone kof irumu mute ite kidak. Ati idonyoto taulo tonyio lalanyu nan kof”.
+\c 17
+\cl Kingutit 17
+\p
+\v 1 Langun lokerihi Yesu tenya kuno tenyi tenyi, ko kilomo kai ilifa ojo, “Apa lolotu tik. Itideyo kito nino ojir kito manyu itideyo isi.
+\v 2 Tonyio icio isi inyi twero diho icio fad ojir icio warun na losio tur diho kuna licio isi inyi fad.
+\v 3 Warun na losio tur inyi ene; ojo ojir icieng kiyen isi Lobanga lobito na lira lo dede ko Yesu Kristo na liculu isi.
+\v 4 Lahitideyo nan isi ten to kof to keruno kitiyo tic lafa licio isi nan.
+\v 5 Dong jija Apa kitideyo nan to ketemoni nino to deyo nafa langonore nan ko isi orihe kof ida litera.
+\v 6 Latotorohi nan isi diho kuna licio isi nan ten to kof. Ara afa icieng kunino; icio isi icieng diho nan manyu loning icieng tenya nino
+\v 7 jija loyen icieng jimitan sangite fad kuna lohicio isi nan ofwonu diho isi.
+\v 8 Tonyio lacio nan icieng tenyi tenyi kuna licio isi nan manyu liruk icieng fad. Loyen icieng otoc jimitan alotu nan to diho isi manyu iruhiti jimitan isi lohiculu nan.
+\v 9 Alifa nan to icieng. Ida nan alifa to kof ati to kuna lohicio isi nan tonyio ara icieng kunino.
+\v 10 Fad kuna latehita nan ara kunino manyu fad kuna litehita isi ara kunei. Manyu lolotu deyo diho nan to icieng.
+\v 11 Ida ca nan arihe angon kof ati orihe icieng ongoni kof manyu alotuno nan diho isi. Apa na inyu toric icieng to golun lo karana nino- karani na lohicio isi nan- ojir icieng ara lobito iya na lohirahare ohoi lobito.
+\v 12 Orihe nan angon ko icieng, ariria nan icieng manyu aricahi icieng otoc tona karama lohicio isi nan. Oru lobo to kiji neicieng ngole lori ara lobito na lorumu logere ojir kigeriti itifuta
+\v 13 Alotuno jija nan diho isi ati atenya nan kuno sangite orihe angon kof ojir icieng ongon ko kwama nei na ifut katwa neicieng
+\v 14 lacio nan icieng tenya nino manyu loberu kof icieng tonyio lida icieng orihe ara kulo kof iya na lida nan arahare lo kof.
+\v 15 Ida nan alifa ojo ojir idume icieng to kof ati toric icieng diho karohojani.
+\v 16 Ida icieng ara kulo kof iya na lida nan arahare lo kof.
+\v 17 Itinyujo icieng to dede, tenya nino lara dede.
+\v 18 Iya na liculunore isi nan kof acule manyu nan icieng kof.
+\v 19 To icieng, atinyu nan ken nei ojir manyu icieng itinyujoro dede.
+\v 20 Ida kilifa nei ara to icieng ake. Alifa manyi to kuna mute liruk nan to tenya neicieng
+\v 21 jimitan ojir icieng fad ara lobito, Apa iya na lingonore isi katwa nei nan manyu angon katwa nino. Ingohi manyu icieng tongon katwa niyang ojir kof iruhore jimitan isi lohiculu nan.
+\v 22 Lacio nan icieng deyo na lohicio isi nan, ojir icieng ara lobito iya na lohirahare ohoi lobito.
+\v 23 Nan katwa neicieng ko isi katwa nei. Icwara icieng ofwoni iyo kimora na igol oyenare kof jimitan isi lohiculu nan, manyu imaru icieng iya na lohimarunore isi nan.
+\v 24 Apa awak nan kuna lohicio isi nan kingon ko nan faji na langon nan manyu odeuni deyo nei, deyo na lohicio isi nan tonyio kimaru isi nan many to kiteri lo kof.
+\v 25 Apa na inyu, kileng ngida kof kiyen isi ahiyen nan isi manyu oyeniti jimitan isi lohiculu nan
+\v 26 Latiyen nan icieng isi manyu asodoro ca kitiyena isi diho icieng ojir kimaruno na limarunore isi nan ongon katwa neicieng ko nan to ken nei manyu angon katwa neicieng.
+\c 18
+\cl Kingutit 18
+\p
+\v 1 Kolokeru inyi kilifa, olo Yesu ko jayona kunenge orangi gura lo Kidron tode nenge orumu ongon mana olo Yesu ko jayona kunenge ijia.
+\v 2 Judas katoboni orumu oyen na faji tonyio orumu Yesu ko jayona kunenge otubitita ijia.
+\v 3 Judas ko lotuno na mana orihuno ko asegere ko kude kuna hitoha kulo Judea ko Parisihin kuna lofwonu diho kadwarak kunahitoha otehitati latuboti ko iluhi inwahitati kimaco to lomohin ko rauno.
+\v 4 Iya na loyenare Yesu sangite fad kuna lofworo kitiihino diho inyi, itifi icieng ojo, “itahita ite ngai?”
+\v 5 Inyiahahi icieng ojo, “Yesu lo Nazaret”. Ojo Yesu diho icieng, “nan inyi” (Judas katoboni orumu ongon owoita ara lobito ko icieng).
+\v 6 Kolojo Yesu “nan inyi” ingadari lokorwonge ko uroroti kof.
+\v 7 Itifi icieng ari ojo, “itahita ite ngai?” Ojo icieng, “Yesu lo Nazaret”.
+\v 8 Inyiahahi Yesu icieng ojo, “lahirihohi nan ite ajo, ‘nan inyi’ kalitahita ite nan, ingohiti kuno cio ofwo”.
+\v 9 Itiihino ene lo kitifuta tenya na lojo inyi iyo kilifa nenge, “ida nan latiri lobo bito to kiji lo kuna lohicio isi nan”.
+\v 10 Oto Saimon Petero na lorumu otehita latubot ko sutuno ko ngoda karwaani lo kadwarani lahitok ongute kiyok iteten. (obara karana lo na karwaani Maliko)
+\v 11 Ocik Yesu Petero ojo, “inyiahahi latubot nino iyo sohabo nenge. Ida otumohino diho nan mata kubaya na lohicio Apa nei?”
+\p
+\v 12 Oto asegere ko lahitok neicieng ko kuna hitoha kulo Judeahin ko kiniefa Yesu. Otori inyi
+\v 13 ko kiyaroti inyi iyo Annas na lara komoni lo Kaiapas kadwarani lahitok na kari.
+\v 14 Kaiapas orumu lorihohi Judeahin ojo ojir tungani lobito owei to ilulung lo cio.
+\p
+\v 15 Saimon Petero ko lobito jayona orumu ijifitati Yesu. Tonyio oyen kadwarani lahitok ene jayona, ilik inyi ko Yesu katwa lo kang lo kadwarani lahitok.
+\v 16 Otong Petero lokoli lo kang. Na jayona loyen kadwarani lahitok ko ituno ititeny karwaani karioni na liriria lokoli iyauno Petero katwa lo kang lo kadwarani lahitok.
+\v 17 Itifi na karwaani liriria lokoli Petero ojo, “ida isi lobito to kiji lo jayona kulo la tungani?” Inyiahahi inyi ojo, “ida nan ara”.
+\v 18 Orumu irobi kirobi noo, oto karwaak ko kulahitoha inohahi kima sita lo kadwarani lahitok owoitati orafati. Owoita manyu Petero ko icieng rafa kima.
+\p
+\v 19 Itifi kadwarani lahitok Yesu to jayona kunenge ko tenya na litiyena inyi.
+\v 20 Inyiahahi Yesu ojo, “atenya nan tarany iyo kof. Atiyenitita nan to lotubarihin kode to kaji lo Lobanga faji na lotuba cio fad. Ida nan ateny lobo tenya lo lit.
+\v 21 Nyio itifia isi nan? Itifia cio kuna loning tenya nei oyen icieng tenyi tenyi kunei”.
+\v 22 Ojo Yesu oteny jii lobito to kiji lo kuna hitoha ko nanga komom nenge, itifi ojo, “koditi na nginyahahinore isi kadwarani lahitok na?
+\v 23 Inyiahahi Yesu ojo, “kalateny nan lobo tenya irohoi icwara saden lona tohi irohoi. Ati kalateny nan tenya lo dede, kinangahino isi nan nyio?”
+\v 24 Annas ko cularu Yesu orihe otora diho Kaiapas kadwarani lahitok.
+\p
+\v 25 Kolowoita Petero rafa kima itifi lobo inyi ojo, “ida re isi ira lobito to kiji lo jayona kulo na tungani?” Oberu inyi ojo, “ida nan”.
+\v 26 Lobo karwaani lo kadwarani lahitok na likajio ko na tungani longode Petero kiyok nenge ko rihohino inyi ojo, “ida adi nan ahideu isi ko inyi to katwa lo mana?”
+\v 27 Oberu Petero ari, na tik iciak ikokor kikohita.
+\p
+\v 28 Oto Judeahin ko rihoro Yesu to kolo Kaiapas kolo gavuna lo Roma. Tona tik orumu lara kiwanyi, manyu to bangun itidwar neicieng ida Judeahin orute kaji lo gavuna tonyio owak icieng daha karama lo Paska
+\v 29 tona orutu Pilato diho icieng itifi ojo, “nyio tenyi tenyi kuna lipal ene tungani iyaunore ite inyi diho nan?
+\v 30 Inyiahahi icieng ojo, “ngida inyi ara kapalani ngida ohoi kiyauno inyi diho isi”.
+\v 31 Ojo Pilato, “iyaroti ite inyi ifwo ingotohi tenya kwe nenge to cik ningi”. Oberu icieng ojo, “kiru ohoi ko twero lo ngotohino tungani wei”.
+\v 32 Itiihino kuno ojir tenya na loteny Yesu itotoro wei na ca lowei inyi itifuta.
+\p
+\v 33 Oite Pilato katwa lo kaji ilolongu Yesu itifi inyi ojo, “ira isi kabu lo Judeahin?”
+\v 34 Itifi Yesu inyi ojo, “ara na tenya nino kode cio lohimongare nan diho isi?”
+\v 35 Inyiahahi Pilato ojo, “ara nan Judeani? Ara cio kunino ko kadwarak kuna hitoha kuningi lohiyauno isi diho nan. Nyio itii isi?”
+\v 36 Ojo Yesu, “ida okabwe nei ara lone kof. Ngara, ji karwaak kunei orem to kitiho kiniefa nei iyo Judeahin. Ati ara okabwe nei lo lobo faji ake”.
+\v 37 Ojo Pilato, “inyi jimitan ira isi kabu!” Ifotu Yesu ojo, “ibehi isi jimitan ara nan kabu kitomonuni nan tone manyu alotu nan kof tone lo rahun saden lo tenya lo dede. Cio fad kulo dede oningoti tenya nei”.
+\v 38 Itifi Pilato inyi ojo, “dede inyi nyio?” To kuna oite inyi sita ari diho Judeahin ojo diho icieng, “oru lobo tenya larumu nan diho ene tungani ngotum ngotohinore inyi wei.
+\v 39 Ati ara ngun itidwar ningi lo kitifia mabus na ngolahahini to karama lo Paska. Iwak ite nan alahahi kabu lo Judeahin?
+\v 40 Igore icieng ojo, “ida ara inyi, ati Barabas”. Ara Barabas kasasuoni ko kabelani.
+\c 19
+\cl Kingutit 19
+\p
+\v 1 Oto Pilato iyaru Yesu itilum
+\v 2 Itiru asegere Tahi lo kikwa ofihi kwe nenge. Iticiefi inyi kyela na ifurang
+\v 3 ofworitati kwenitare inyi ojo, “tofonyio lahitok kabu lo Judeahin”. Onangi inyi komom.
+\p
+\v 4 Ari orutu Pilato sita ojo diho Judeahin, “itode ayauno nan inyi kitotorohino ite jimitan ida nan arumu kipal ken nenge”.
+\v 5 Kalorutu Yesu iciefita tahi lo kikwa kwe ko kyela na ifurang, ojo Pilato diho icieng, “itode ene tungani”.
+\p
+\v 6 Kolodeu kadwarak kunahitoha ko kunahitoha kuna kude Yesu, oto igorori fad ojo, “itigurohi iyo kete! Itigurohi iyo kete”. Ati ojo Pilato diho icieng, “iyaroti ite inyi ifwo igur to kenite kuningi. Ojo to nan, ida nan arumu kipal diho inyi”.
+\v 7 Ifuda Judeahin ojo, “kingon ohoi ko cik na lojo ojir inyi owei tonyio ojo inyi ara inyi kito lo Lobanga”.
+\v 8 Koloning Pilato ene tenya oto bangun inief inyi noo.
+\v 9 Oto inyi ko itoro katwa lo kaji nenge. Itifi inyi Yesu ojo, “ilotu isi taji?” ati ida Yesu inyiahahi inyi.
+\v 10 Ojo Pilato diho inyi, “iberu isi tenya ko nan ida isi iyen jimitan atehita nan golun lo lahahino isi kode lo gurohino isi iyo kete?”
+\v 11 Inyiahahi Yesu inyi ojo, “ngida isi itehita golun diho nan ngara ida kicori isi to kai. Inyi na na lohiyauno nan diho isi obolo kipal nenge ilany”.
+\v 12 Many tona saa Pilato ko tahita kikoi na ngolahahinore Yesu ati itiring Judeahin kigorita ojo, “kalilahahi isi ene tungani olo ida isi ira morte lo Cesar. Lobo tungani lojo inyi kabu irumu itipeha Cesar”.
+\p
+\v 13 Koloning Pilato jii, iyauno Yesu sita ko kitongohino seger longotore lo tenya. Faji na licani to morutok (na lilolongoti to Aramaik ojo Gabatha).
+\v 14 Orumu lara far lo kikukumahino lo sabit lo Paska logoru tik ile. Ojo Pilato “kabu ningi ene”
+\p
+\v 15 Ati igore icieng ojo “yaru inyi oleng! Yaru inyi oleng! Togurohi iyo kete”. Itifi Pilato ojo, “iwak ite nan agurohi kabu ningi iyo kete?” ojo icieng, “kiru ohoi kolobo kabu Cesar lara kabu niyang”.
+\v 16 To kifwongi icorihi Pilato inyi diho icieng ojo ojir ofwori ogurohini iyo kete.
+\p
+\v 17 Iyaru asegere Yesu orutororihin oleng otingita kuruce nenge olo faji lo koite lo kwe (na lilolongoti to Aramaik ojo Golgotha).
+\v 18 Ene ko gurohinoti Yesu ko cio kulakude are lobito to lobito ngati lobito to lobito ngati Yesu to kiji.
+\v 19 Iger Pilato tenya na logurohini iyo kuruce lo Yesu na ligero ojo YESU LO NAZARET KABU LO JUDAIAHIN.
+\v 20 Iken Judaiahin kuna iborengi na kigero tonyio ida nu faji logurohini Yesu oloma ko Jerusalem, tonyio igero orumu na tohi to tenya lo Aramaik, Latin ko Grik.
+\v 21 Oberu kadwarak kuna hitoha diho Pilato ojo, “keger ijo kabu lo Judaiahin ati tojo ojo ene tungani inyi kabu lo Judaiahin”.
+\p
+\v 22 Inyiahahi Pilato icieng ojo, “tohi na lager nan lager nan”.
+\p
+\v 23 Kologur asegere Yesu, okori kyelani kunenge kakeny ongon, lobito iyo lobito tungani. Otong kyela lo katwa nenge na lida orifi ati oduhi ara duho many to kai many orof.
+\v 24 Ojo icieng ake ake, “kecir ene kyela, ngabiroto gumar kideu ngai ca liyaru”. Itiihino ene lo kitifuta kigerit na lojo, Okor icieng kyelani kunei kiji neicieng Manyu ibiri gumar to Kanyi nei Ara ene tohi na litii asegere.
+\p
+\v 25 Tang to kuruce lo Yesu orumu owoita iyang nenge, kanece lo iyang nenge, Meri ngorwani lo Kleopas ko Meri Magdalena.
+\v 26 Kolodeu Yesu iyang nenge ko jayo na limaru inyi owoita onyiha oto ko jimitan diho iyang nenge, “iyang tode kito nino”
+\v 27 Ko diho na jayo ojo, “kito tode iyang nino”. Kicaha tona far iyaru na jayo iyang lo Yesu kalenge.
+\p
+\v 28 To kifwongi langun loyen ojo loru sangite fad manyu lo kitifuta igeriti ojo Yesu, “kiura kure”.
+\v 29 Orumu moti lo vino na iwawac otiro ija oto kocafahinoti amur iyo na vino osubohini na amur iyo morok lo lohoyo ifotohinorihin kutuk lo Yesu.
+\v 30 Langun lomat na vino, ojo Yesu, “loru” ko cumo ifote okorif nenge.
+\p
+\v 31 Orumu ara na far far lo kikukumahino ico Judaiahin ofwo itifi Pilato ojo ojir ogili kejuha lo kuna cio loguro ojir odumari kenite kuneicieng to kurucehin ojir ida ogoru sabit tonyio ara na sabit lo Paska.
+\v 32 Ofwonu asegere ogil kejuha kulo kuna cio are orumu logurohini ko Yesu
+\v 33 Ati ojo ofwonuni diho Yesu orumuni inyi lowei, ida dong ogili kejuha kunenge
+\v 34 ati lobito to kiji lo kuna asegere ko cuho mari nenge to fere deu deu itihu okoto ko kifi.
+\v 35 Tungani na lodeu licio saden manyu itongo saden nenge ara tenya lo dede. Oyen inyi ojo atisadena inyi tenya lo dede ojir manyu ite iruhore.
+\v 36 Itiihino kuno sangite ojir kigerita itifuta na lojo, “ida ca ogili kolobo koite nenge”
+\v 37 iya na lotenyare lobo kigerit manyu ojo, “odeya ca icieng na locuhi”.
+\p
+\v 38 To kifwongi olotu Josep lo Arimatea ilifu ken lo Yesu diho Pilato. Orumu Josep ara kajifitani lo Yesu lo lit to bangun Judaiahin. To kiruk lo Pilato olotu inyi odume ken lo Yesu.
+\v 39 Ilik icieng ko Nikodemas lafa tungani lowaj Yesu karwe. Iyauno nikodemas iheru na likaruto ko lolobo- lobo na lotum ratil mia lobito.
+\v 40 Odumu icieng are ken lo Yesu ko buburati to kyela iribi ofihi ko iheru ko cianitok iya na longonore iyo itidwar lo Judaiahin.
+\v 41 Tinyia logurohinorihin Yesu orumu ongon mana na longon kwecere ngejuk katwa na lorihe ida lonuhahini lobo tungani.
+\v 42 To rahun na far far lo kikukumahino lo Judaiahin manyu to nyiha lo na kwecere itigetihi icieng ken lo Yesu ijia.
+\c 20
+\cl Kingutit 20
+\p
+\v 1 Kiwanyi berien to far lo lobito lo sabit orihe omutok, olo Meri Magdelena iya kwecere orumu moru longajaru to kutuk lo tula.
+\v 2 Oto inyi ko kifejaru diho Saimon Petero ko jayona kulakude, orihohi icieng ojo, “lodumari Lahitok ro katwa lo tula manyu ida kiyen faji na lofik icieng inyi”.
+\p
+\v 3 Oto Petero ko jayo na limaru Yesu ofwo iya kwecere.
+\v 4 Ifeita icieng fad ati irwat nu jayo Petero olo item goruno kwecere.
+\v 5 Igigil inyi katwa lo tula odeu kyela iribi kuna lorumu imuhorihin ken lo Yesu ati ida inyi orute katwa.
+\v 6 To kifwongi nenge olotu Saimon Petero ko ringaru katwa lo tula. Odeu inyi iciriti lo kyela iribi ofeta ijia
+\v 7 ko kyela na lorumu obuburarihin kwe lo Yesu. Obubura na kyela ake okoraru diho kyelani iribi.
+\v 8 To kifwongi orute manyu na jayo bito litem katwa lo tula, odeu inyi ko kiruk.
+\v 9 (orihe icieng ida iniang iyo igeriti jimitan ojir Yesu ibuhu to kiji lo kaweyak).
+\v 10 Oto jayona oite kangite kuneicieng.
+\p
+\v 11 Ati otong Meri owoita kwecere icira. Kalicira inyi, ocok inyi igigil tulahatwa
+\v 12 ko deuno malaikahin are itongo faji na lorumu itigetorhinorihin ken lo Yesu, lobito to ngati lo kwe ko lobito to ngati lo kejuha.
+\v 13 Itifi inyi ojo, “ngorwani icira isi nyio?” Ojo inyi, “lodumari Lahitok nei manyu ida nan ayen faji na lofihi”.
+\v 14 Tona ongolo inyi odeu Yesu owoita ija ati ida inyi oheru jimitan Yesu na.
+\p
+\v 15 Ojo Yesu diho inyi, “ngorwani icira isi nyio? Ngai itahita isi?” To kiiyo jimitan ara ba lobo karemoni lotenya ko inyi, oto ojo, “lahitok kalitingoro isi inyi kirihohi faji na longon ojir alo adumu”.
+\p
+\v 16 Ojo Yesu diho inyi, “Meri” oto inyi ko kibelo diho Yesu ko jimitan to tenya lo Aramaik, “Rabboni!” (jimitan katiyenani).
+\p
+\v 17 Ojo Yesu diho inyi, “kenief nan, tonyio arihe nan ida laite diho Apa. Ilo torihohi recera kunei tijo laitoro nan diho Apa nei ko Apa ningi diho Lobanga nei ko Lobanga ningi”.
+\p
+\v 18 Olo Meri Magdelena diho jayona ko layomit ojo, “ladeu nan Lahitok” manyu orihohi icieng ojo inyi loteny kuno tenyi tenyi diho inyi.
+\p
+\v 19 To kurou lo far lo lobito lo sabit, kolotuba kajifitak kulo Yesu kaji, orohi agwalahin to bangun lo Judaiahin, olotu Yesu owoita kiji neicieng ko jimitan, “kisiliban ongon diho ite!”
+\v 20 Kolokeru jimitan jii, itotorohi icieng kac kunenge ko mari nenge. Okwama kajifitak noo kolodeuni Lahitok.
+\v 21 Ari ojo Yesu diho icieng, “kisiliban ongon diho ite! Iya na lohiculunore Apa nan, ahicularu nan ite”.
+\v 22 Manyu tona owirihi icieng ko jimitan, “ifotuti okorif na inyu.
+\v 23 Kalilau ite lobo tungani kipali pali kunenge, olauni. Kalida ite ilau, ida olauni”.
+\p
+\v 24 Naha orumu Tomas (na lobara Didimas) oru na lobotore Yesu diho kajifitak kulakude.
+\v 25 Ofwonu kulakude orihohi inyi ojo, “lohideu ohoi Lahitok”. Ati ojo inyi diho icieng, “manyu kaladeu nan korongan kulo gusumari to kac kunenge manyu afik kafiela kunei iyo fajihit lo gusumari manyu afik kana nei mari nenge, ida nan aruk”.
+\p
+\v 26 Koloring sabit lobito, otuba kajifitak kaji ari ongon ko Tomas diho icieng. Kileng loroho agwalahin olotu Yesu owoita kiji neicieng ko jimitan, “kisiliban ongon diho ite”.
+\v 27 Oto ojo diho Tomas, “tofik kafiele nino ene; tode kac kunei. Tofik kana nino mari nei. Iticungo kikuya. Iruho”.
+\p
+\v 28 Ojo Tomas diho inyi, “Lahitok nei ko Lobanga nei”.
+\p
+\v 29 Oto Yesu ojo diho inyi, “todeuno nan licio isi iruk; ongon ko gum cio kuna liruk kileng ngida odeu”.
+\p
+\v 30 Itii Yesu tanguhin becek kuna lida igero iyo ene book.
+\v 31 Ati igeri kuno ojir ite iruk jimitan ara Yesu Kristo kito lo Lobanga. Manyu to kiruk ojir ite ingon ko warun to karana nenge.
+\c 21
+\cl Kingutit 21
+\p
+\v 1 To kifwongi olotu Yesu ari oboto diho jayona kunenge to kutuk lo nam lo Tiberias. Itiihino jii;
+\v 2 Saimon Petero, Tomas (na lobara Didimas), Natanael lo Kana lo Galilea, tee kulo Zebedee ko kuna kude kajifitak are orumu ongoniti ara lobito.
+\v 3 Ojo Saimon Petero diho icieng, “aloro nan loha kayam” ojo manyu icieng diho inyi, “kilik ohoi ko isi”. Oto icieng ko fworo irwohi tigol ati na karwe ida icieng iniefu lobo tohi.
+\p
+\v 4 Kiwanyi berien owoita Yesu tode ati ida kajifitak oheru ojo Yesu.
+\v 5 Ilolong inyi icieng ojo, “morot, oru kude kayam diho ite?” Inyiahahi icieng ojo, “oru”
+\p
+\v 6 Ojo diho icieng, “ibirohiti bwai ningi ngati lo iteten lo tigol irumu ca ite kude”. Kalitii icieng iya na, olanyu icieng kipihuno bwai to borengun lo kayam kuna liniefuno.
+\p
+\v 7 Oto na kajifitani limaru Yesu ojo diho Petero, “ara Lahitok”. Deu deu koloning Petero inyi ojo, “ara Lahitok” ko kimuhohino kyela nenge ken (tonyio orumu inyi lopuce) ko kifirioro katwa lo kifi.
+\v 8 Ijifuno kuna kude kajifitak inyi to tigol ipihitati kayam to bwai tonyio orumu icieng ida olomaha to tode otum yadi mia lobito jia.
+\v 9 kolorangu icieng tode, odeu icieng kima na iyarat ko kayam ofejo ko mugati.
+\p
+\v 10 Ojo Yesu diho icieng, “iyaunoti kude iyo kuna kayam liniefu ite”.
+\v 11 Irwok Saimon Petero tigol ipihu bwai tode. Orumu ifut ko kayam kuna hitoha. Mia lobito ko keek miet ko uni, ati kileng loboreng kayam, ida bwai ocira.
+\v 12 Ojo Yesu diho icieng, “ifwonu daha”. Oru lobo to kiji lo kajifitak litifi ojo, “ngai isi?” Tonyio orumu icieng oyen ojo ara Lahitok.
+\v 13 Olotu Yesu odumu mugati icio icieng icio manyu kayam.
+\v 14 Ara orumu ene kitiuni lo boto lo Yesu diho kajifitak kunenge many to kibuhuno nenge to wei.
+\p
+\v 15 Langun lokeru icieng daha ojo Yesu diho Petero, “Saimon kito lo Jon, dede kimaru isi nan ilany kuno?” Ojo Petero, “ibo Lahitok iyen isi jimitan ahimaru nan isi”. Ojo Yesu, “ifita tee kulo kera kunei”.
+\p
+\v 16 Ari ojo Yesu, “Saimon kito lo Jon kimaru isi nan dede?” Inyiahahi inyi ojo, “ibo Lahitok iyen isi jimitan ahimaru nan idsi”. Ojo Yesu, “itibala kera kunei”.
+\p
+\v 17 Kitiuni ojo diho inyi, “Saimon kito lo Jon, kimaru isi nan?” Ome tau lo Petero tonyio itifi Yesu inyi kakeny uni na lojo, “kimaru isi nan?” Ojo inyi, “Lahitok iyen isi sangite fad iyen isi jimitan ahimaru nan isi”. Ojo Yesu, “ifita kera kunei”.
+\v 18 Ahirihohi tenya lo dede, orihe afa isi ingarihi icief afa isi sangite kunino ilo faji na liwak isi ati langun lingoroyon isi iting mute isi kac kiticief lobo tungani ake kirihe faji na lida isi iwak loro.
+\p
+\v 19 Oteny Yesu jii lo kitotoro koditi lo wei na mute licwarare Petero deyo diho Lobanga. Oto ko jimitan diho inyi, “kijifu nan”.
+\p
+\v 20 Ongolo Petero odeu jimitan ijifita kajifitani na limaru Yesu icieng. (inyi lafa ene loganga locolo lo Yesu lafar lodahare icieng tafa litifia ojo, “Lahitok, ngai ca lohitobo isi?”)
+\v 21 Kolodeu Petero inyi, itifi ojo Lahitok adi ele?
+\p
+\v 22 Inyiahahi Yesu ojo, “kalawak nan inyi owar many aitu nan, ara na nyio diho isi? Kijifuno isi nan”.
+\p
+\v 23 Tona ilor tenya kiji lo recera ojo ida ca mute na kajifitani owei. Ati ida Yesu ojo ida ca mute inyi owei, ojo inyi, “kalawak nan inyi owar many aitu nan ara na nyio diho isi?”
+\p
+\v 24 Ara ene kajifitani litisaden to kuno sangite manyu na liger icieng. Kiyen ohoi jimitan ara saden nenge dede.
+\v 25 Itii Yesu sangite becek, na ngara igeri icieng fad tolobito, abuha nan kileng kof fad ngida otum book na ngigeri.

45-ACT.usfm

@@ -0,0 +1,1316 @@
+\id ACT
+\ide UTF-8
+\h Acts
+\toc1 Acts
+\toc2 Acts
+\toc3 act
+\mt Acts
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Iyo book nei ketemoni, Teopilo, lager nan sangite pili kulafa litii Yesu manyu itiyen.
+\v 2 many far na liyarorihin inyi kai langun lokeru ciha to golun lo Okorif na Inyu jayona kunenge kulafa lonyumu inyi.
+\v 3 to kifwongi lo wei nenge itotor inyi ken nenge diho kuno cio kakeny beciek lo kitotoro jimitan awar inyi. oboto diho icieng to faritin keek ongon ititima diho icieng tenyi tenyi kulo okabwe lo kai.
+\v 4 To lobo far lodahare inyi ko icieng, icorihi icieng ene cik ojo, “kengohi Jerusalem ati itilati kicwara na locik Apa nei lafa lahirihohi nan ite.
+\v 5 Tonyio ibatisa afa Jon to kifi ati to faritin kude kuting kibatisi ca ite to Okorif na inyu".
+\p
+\v 6 Tinya kolotuba icieng ara lobito, itifi icieng inyi ojo, “Lahitok, ara kuno faritin kuna linyiahahinore isi okabwe iyo Israel?”
+\v 7 Ojo inyi diho icieng, “ida ara ningi yenun tik ko far na lofik Lobanga Apa to twero nenge.
+\v 8 Ati irumu ca ite golun kololotu Okorif na Inyu diho ite manyu ira ca ite sadeni kunei to Jerusalem, to Judea fad ko Samaria many lohicungi lo kof”.
+\v 9 Langun lo teny inyi jii, otingori inyi to komoma kuneicieng oto idis iduhe inyi to konyeha kuneicieng.
+\v 10 Kolorihe icieng ilomo odeyaru loro nenge oto cio are kuna liciefita kyelani kuna ikweri ofwonu owoita ko icieng.
+\v 11 Oto ojo diho icieng, “cio kulo Galilea, nyio iwoita ite ene ilomo kai? Yesu ene lotingori iya kai oitu mute tona kikoi bito ideunore ite inyi olo iya kai.
+\p
+\v 12 Tinya oite icieng iya Jerusalem to donge lo oliv na lara lotita lo sabit to Jerusalem.
+\v 13 Kologoruni ofwo icieng kaji lo kai na orumu litongore icieng. Ara kuna longoni Petero, Jon, Jems, ko Andru, Pilip ko Tomas, Batulomayo ko Matiu, Jems kito lo Alipaio ko Saimon kasisioni lo kof nenge ko Judas kito lo Jems.
+\v 14 Oto icieng fad osodoro ko kilifa ara lobito ko ngorwo ko Meri ngoto Yesu ko recera kulo Yesu.
+\p
+\v 15 To kunu faritin, owoita Petero kiji lo karuhok (ilulung na lotum cio mia ko keek are)
+\v 16 ko jimitan, “recera, ojir itifuti igerit na loteny afa Okorif na Inyu to kutuk lo David to ken lo Judas na lara karihitani lo kaniefak kulo Yesu-
+\v 17 ara afa inyi lobito to kiji niyang manyu kingar ko ohoi iyo ene tic.
+\v 18 (to duma na lorumu inyi to rohojun nenge, inyangu Judas mana, ija ouroro inyi locirlili, otwaja ken nenge ibiruno monyi oleng.
+\v 19 Cio fad to Jerusalem oningi na tenya inyi na itibarahinorihin na mana to tenya neicieng ojo Akeldama jimitan mana lo okoto).
+\v 20 Ojo Petero, “tonyio igero iyo book lo Zabur ojo, Ingohi faji nenge tara mura Keco lobo tungani omanya ija ko Ingohi lobo tunganiake oluny Faji lo obolore nenge.
+\p
+\v 21 Tona ojir diho ohoi nyumuno tungani lobito to kiji lo kuno cio afa lohingon ko ohoi manyu to lohicahi lo lotita lo Yesu oleng ko katwa to kiji niyang.
+\v 22 Kicaha manyu to kibatisa lo Jon many far na liyarorihin Yesu to kiji niyang. Tonyio ojir lobito to kiji lo kuno cio ara saden ko ohoi iyo kibuhuno”.
+\v 23 Oto icieng onyumu cio are; Josep na lilolongoti ojo Barsabbas (na manyu lobara Justo) ko Matia.
+\v 24 Tinya ilifa icieng ojo, “Lahitok. Iyen isi taulo kulo cio fad. Kitotorohi ohoi lobito na linyumu isi to kiji lo kuno cio
+\v 25 lunyon ene tic lo kijayo tenya nino, na longerihi Judas to loro faji na locam to inyi.
+\v 26 Oto icieng ibir gumar, onyumu gumar Matia na losodohini iyo kuna tomon ko lobito.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Lotuno lo Okorif na Inyu to far lo Pentekost Kololotu far lo Pentekost orumu icieng fad otuba lobito faji.
+\v 2 Deu deu olotu kigur na lori iya lo kiyoma nahitok to kai ko kifut kaji na lorumu itongo icieng katwa.
+\v 3 Oto icieng odeu tohi na lori iya ngadiefo kulo kima kuna lofwonu okora odohi kweci kuneicieng lobito lobito.
+\v 4 Icieng fad ko kifut ko Okorif na Inyu ko kicaha tenya to tenyi tenyi kuna longon ake iya na licwarare Okorif icieng.
+\p
+\v 5 Tona orumu ongon Jerusalem cio kulo Judea kuna lobang Lobanga kuna lofwonu to kofi kofi fad.
+\v 6 Koloningiti kigurita otubuno ilulung ko kipany nahitok tonyio oning icieng kuno cio otenya tenyi tenyi kuneicieng.
+\v 7 To kipany na hitok itifia icieng ojo, “ida re kuno cio fad lotenya ara cio kulo Galilea?
+\v 8 Aja hati ohoi fad kiningo icieng otenya to tenyi tenyi kuniyang?
+\v 9 Ongoni ene cio kulo Partia, Mede, ko cio kulo Elam, cio kulo Mesopotamia, Jude ko Kaperdokcia, Pantio ko Asia,
+\v 10 Pirgia ko Pampilia, Ijipt ko fajihit kulo Libia kuna lonyiha ko Ceiren, welo kuna lofwonu to Roma kuna lara Judaiahin
+\v 11 (ko cio kude kuna libelo diho dini lo Judaia); cio kulo Kret ko Arab kiningo ohoi kuno cio otenya to tenyi tenyi kuniyang sangite kuna hitoha kuna litii Lobanga.
+\v 12 To kipany na hitok ko bangun itifi icieng kenite ake ake ojo, “itotoro ene nyio?”
+\v 13 Kude kuna lokwenitare icieng ojo, “orumaha kuno cio vino”
+\p
+\v 14 Oto Petero owoju ko kuna kude tomon ko lobito ko kifura diho ilulung to ogoro na ikwat ojo, “Judaiahin kaletok kunei ko cio fad kuna longon Jerusalem. Ingohi atitimahi nan ite manyu itoning otoc tenya na latenya nan diho ite.
+\v 15 Ida kuno cio orumaha iya na lijimitare ite orihe ara saa uni lo kiwanyi.
+\v 16 Ida ene ara ruma ara ene lafa loteny kamocani Joel ojo;
+\q
+\v 17 Ojo Lobanga, ‘to faritin kulo lohicungi, ajuhohi mute nan Okorif nei diho cio pili. Imoca mute tee kilahaji ko kariok kuningi odeya ca cio kuna itwahi kuningi ingajiti itirija mute cio ngoroyok kuningi
+\q
+\v 18 Kileng diho karwaak kunei rei ko ngorwo fad, juhohi mute nan Okorif nei to kunu Faritin manyu imoca mute icieng.
+\q2
+\v 19 Atotorohi ca nan sangite kuna litirima idi kai ko itotorit ene kof Okoto ko kima ko furo na irioci.
+\q
+\v 20 Ibelo mute kolong ara lokimuyuk, manyu ofa ara okoto. Orihe far lo Lahitok ida lolotu far na hitok ko deyo nenge.
+\q
+\v 21 Manyu cio pili kuna lilolongo karana Lo Lahitok olwahuni mute”
+\p
+\v 22 Ite cio kulo Israel itining ene tenya: Yesu lo Nazaretqqq ara tungani na litotoru Lobqanga diho ite to ticitici kuna hitoha kulo golun ko twero ko tanguhin becek kuna litii Lobanga ara lobito ko inyi to kiji ningi iya na liyen ite.
+\v 23 Icio afa Lobanga ene tungani kac kuningi iya lafa likukumare inyi to yenun ko genyun nenge ati orumu oyen tohi na ca litiihino ketemoni, ati ifwonu ite ifade inyi to gurohino iyo kuruce to kac kulo cio kuna irohori
+\v 24 ati itiwaru Lobanga inyi to wei, olahe inyi to mejun lo wei tonyio ida orumu wei otum muruhuta inyi.
+\v 25 Oteny afa David to inyi ojo, Adeya nan Lahitok tik tik ketemoni nei, tonyio ongon inyi ngati lo iteten nei, Ida ca kingerihini nan.
+\q
+\v 26 Tona, okwama tau nei manyu otenya ngadief nei to kwama. Itongo manyu ca ken nei to kigeno.
+\q2
+\v 27 Tonyio ida ca isi ingerihi nan iyo kwecere ida ca isi ingerihi ken Lo tungani nino lohigeno isi omura.
+\q
+\v 28 Lohitibotohi isi nan kikohin kulo warun, kitifut mute isi nan to Kwama to ketemoni nino”
+\p
+\v 29 Recera ahirihohi nan ite to golun to tau jimitan lowei afa fafai niyang David manyu ongon kwecere nenge ene ko jija.
+\v 30 Ati ara afa inyi kamocani manyu oyen ojo ocik afa Lobanga diho inyi to kibutia jimitan afik mute inyi lobito to kiji lo lotataha kunenge iyo seger lo okabwe nenge.
+\v 31 To deya iya ketemoni ko yenun tohi na mute litiihino, oteny inyi to kibuhuno lo Kristo jimitan ida ingohini inyi kwecere manyu ida ken nenge omura.
+\v 32 Litibuhu Lobanga Yesu iyo warun manyu kira ohoi sadeni kulo dede.
+\v 33 Tona lotingororihin inyi iya ngati lo iteten lo Lobanga, lifotu inyi diho monye Okorif na Inyu lafa locik inyi oto ijuhohi diho ohoi ene tohi jija lideya ite ining manyu.
+\v 34 Tonyio ida afa David irwok kai ati ojo; “Ojo lahitok diho Lahitok nei; itongo ngati lo iteten nei
+\q
+\v 35 manyu atirak nan merok kunino kiteni lo kejuha kunino”.
+\p
+\v 36 Tona, ingohi Israel fad toyen jimitan, lonyumu Lobanga ene Yesu afa ligurohi ite iyo kuruce ara lahitok ko Kristo.
+\p
+\v 37 Koloning cio jii omeji taulo bebe, ko jimitan diho Petero ko jayona kulakude, “recera kidim ha aja?”
+\p
+\v 38 Inyiahahi Petero ojo, irwoti manyu ojir kibatisi ite tolobito to karana lo Yesu Kristo lo launo kipalipali ito ca ite irumu kicwara lo Okorif na Inyu.
+\v 39 Ara afa ene ciha ningi ko tee kuningi ko cio kuna ilomaha ko cio pili kuna mute lilolongu Lahitok Lobanga niyang diho inyi.
+\v 40 To tenyi tenyi becek kuna kude, osony inyi icieng ko kilelia diho icieng ojo, “itilwahu kenite kuningi to kiji lone kofiangiti lipalaru.
+\v 41 Oto cio kuna liruk tenya nenge ibatisi tona osodohino cio kuna lotum alif uni diho icieng tona far.
+\v 42 Icio icieng kenite diho kitiyena lo jayona ko iyo kimora ko ngara lo daha ara lobito ko kilifa
+\p
+\v 43 Oto bangun inief cio becek manyu itii jayona kititorita kulo tanguhin becek.
+\v 44 Itongo karuhok ara lobito manyu ongarati sangite kuneicieng fad.
+\v 45 Itilototi sangite kuneicieng ongari robia, icwarati to tungani iya idi lowak inyi.
+\v 46 Faritin fad itiring icieng tuba kaji lo Lobanga. Ongarati daha ara lobito to kangite kuneicieng to kwama to taulo,
+\v 47 omajati Lobanga na lokwama cio fad icieng, oto Lobanga osodohita diho icieng cio kuna lolwaharu faritin fad.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Lobo far bito orumu Petero ko Jon ofworo kaji lo Lobanga kilifa tik lo mietangon lo kurou.
+\v 2 ongon orumu lobo tungani likunana many to otomone na lotingoritati lobo lokoli lo kaji lo Lobanga na lilolongoti ojo odwaru, ojo ojir itongo inyia ililifita diho cio kuna lorutoro kaji lo Lobanga.
+\v 3 Kolodeu inyi Petero ko Jon owak rutoro, itifi inyi icieng robia.
+\v 4 Oto Petero ko Jon ko fiha konyeha kuneicieng odeyati inyi. oto Petero ojo diho inyi, “kide ohoi”,
+\v 5 oto na tungani ko fihahino tau deya icieng to kodomo jimitan kicori ca lobo tohi.
+\v 6 oto Petero ojo, “dab ko rial ida nan atehita ati tohi na latehita nan, ahicio nan isi. To karana lo Yesu lo Nazaret, to woju ilot”.
+\v 7 Inief inyi to kana iteten ko kitiwojuno inyi, deu deu kejuha ko odilehin kulo kejuha kunenge ko golun.
+\v 8 Ko wojuno obir icak lotita. Ko kiliharu ko icieng kaji lo Lobanga olot, ivirita ko maja Lobanga.
+\v 9 Kolodeu cio fad inyi olot manyu omaja Lobanga, 10
+\v 10 Oheruni inyi ara langun litongita lokoli na lojimi odwaru ililifita diho cio, oto cio ipany noo to tohi na litiihino diho inyi.
+\p
+\v 11-12 1 Kolorihe inyi ogorohi diho Petero ko Jon oto cio fad ipany noo, ifejuni diho icieng na faji lilolongoti ojo Varaja lo Solomon. 12 Kolodeu Petero jii oto ojo diho icieng, “cio kulo Israel, nyio kitipany ene tenya ite? Nyio ideya ite ohoi mejo ara to golun kode to jiran niyang lico ene tungani olotita?
+\v 13 Lobanga lo Abraham lo Isaak ko Jakob, Lobanga lo fafaico kuniyang licio deyo diho karwaani nenge Yesu. Ipote ite inyi ifadari ifwo iberu inyi to ketemoni lo Pilato kileng orumu lowak Pilato lahahino inyi.
+\v 14 Ati iberu ite tungani na inyu na lobir manya nenge ifwonu ilifa ijo ojir kilahahini ite kasasuoni ko kafadani.
+\v 15 Ifade ite monye lo warun ati itbuhu Lobanga inyi to kiji lo kaweyak, ohoi sadeni kulo ene tenya.
+\v 16 To kiruk iyo karana lo Yesu inyi lico ene tungani lideya ite manyu iyen, orumu golun. Ara karana lo Yesu ko kiruk na lolotu to inyi licio ene tungani ofurie tur iya ene lideyare ite.
+\v 17 Jija recera ayen nan jimitan itii ite ko kabolorok kuningi kuna to lunya.
+\v 18 Ati ara ene kikoi litifutare Lobanga tenyi tenyi kuna lorihohi inyi to kutuhe kulo kamocak ojo ojir Kristo nenge olotu orumu kidak.
+\v 19 Irwoti bo dong ibeloti diho Lobanga ojir kipalipali kuningi ifufusori ojir faritin kulo kitirobia ofwonu diho ite to kai diho Lahitok.
+\v 20 Ojir inyi oculo Kristo na afa lonyumuni to ite na lara inyi Yesu.
+\v 21 Ojir inyi iwasihi kai many olotu far na linyiahunore Lobanga sangite fad iya na lotenyare inyi afa berien to kutuhe kulo kamocak kunenge.
+\v 22 Tonyio oteny afa Moses ojo, “tonyio itiwoju mute Lahitok obanga ningi kamocani na lori ko nan to kiji lo cio kuningi ojir ite ining sangite fad kuna loteny inyi diho ite.
+\v 23 Lobo tungani koloberu ningo inyi ojir itiriori to kiji lo cio kunenge.
+\v 24 Dede kamocak fad kiciaha many diho Samuel kuna afa limoca fad otenyati afa to kuno faritin.
+\v 25 Manyu ira ite kalunyok kulo kimociti ko ciharu lafa licio Lobanga diho monyeri kuningi. Ojo afa inyi diho Abraham, “to lotata nino orumu mute cio to kof fad gum”.
+\v 26 Kalitiwoju afa Lobanga karwaani nenge, item oculu diho ite lo kicwara ite gum ko kitibelo ite to rohojun ningi
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Kolorihe Petero ko Jon otenya ko cio ofwonu kadwarak, lahitok lo asegere kulo kaji lo Lobanga ko sadusihin diho icieng.
+\v 2 Omus icieng noo tonyio itiyena jayona cio tenya lo kibuhuno lo Yesu to wei.
+\v 3 Inief icieng Petero ko Jon ofihahi icieng mabus tona lorahare kof kurou many kiwanyi nenge.
+\v 4 Ati cio kuna loning iruk osod wel lo cio karuhok many ogoru alif miet.
+\p
+\v 5 Kiwanyi nenge ofwonu kalanyunok, lohitwaha ko katiyenak kulo cik otubati Jerusalem.
+\v 6 Ongon orumu kadwarak Annas, Kaiapas, Jon, Alksanda ko kunakude cio to kaji lo kadwarak.
+\v 7 Ilolongu icieng Petero ko Jon iciahi kitifia icieng ojo, “tani golun kode karana itii ite ene tic?”
+\v 8 Oto Petero ko kifut ko Okorif na Inyu ko rihohino icieng ojo, “kabolorok ko lohitwaha kulo cio kuniyang.
+\v 9 Kolohilolongi ohoi ene far to tic lo jiran na litihino ken lo kakunanani ko jimitan itiihino aja,
+\v 10 ojir ite ko cio kulo Israel fad iyen jimitan to karana lo Yesu Kristo lo Nazaret lafa ligurohi ite iyo kuruce ati na litibuhu Lobanga to kiji lo kaweyak inyi atifuriorore ene tungani lo woita ketemoni ningi.
+\v 11 Inyi, “Moru na liberu ite kaduhok lolotu ara moru 4Na igol to ogule lo kaji”
+\v 12 Ida lwaharu orumuno diho lobo tungani ake tonyio oru lobo karana liciori ten to fotiri lo kai diho cio na ngolwahu icieng”
+\p
+\v 13 Kolodeu icieng golun lo taulo lo Petero ko Jon manyu oyeniti jimitan ida afa icieng iken, oto ipanyiti bebe manyu ofwonu icieng odeu jimitan ongon afa kuno cio ko Yesu.
+\v 14 Ati tona lodeyare icieng na tungani litifuriori owoita inyia ko icieng, oru dong lobo tenya na ngoteny icieng.
+\v 15 Oto icieng ko kitingadaru icieng to lokiho ojir kitenyare ake.
+\v 16 Itifi icieng kenite ojo, “kidim ohoi kulo leroha aja? Tonyio loyen cio kulo Jerusalem fad jimitan litii icieng ene tangu hitok na lida manyu ohoi kitum mona.
+\v 17 Ati lo kiticungo ene tohi ida osodoro kisarihino kiji lo cio, ojir ohoi kicik kuno cio ida osodoroti tenya diho cio to na karana”.
+\v 18 Oto icieng ko kilolonguno Petero ko Jon ko ciha icieng to na igol ojir ida otenyati ko kitiyena cio to karana lo Yesu.
+\v 19 Ati inyiahahi Petero ko Jon icieng ojo, “itingot dong ite to kenite kuningi ene tenya kolojir to komom lo Lobanga kolojir diho ohoi lo kitiyo wahun ningi kode lo Lobanga.
+\v 20 Tonyio ida ohoi kitum ngerihino tenya tohi na lohideu ohoi kining manyu.
+\v 21 Langun lotem icieng kitibanga jayona to tenyi tenyi kuna kude olahahini icieng ofwo. Ida icieng otum kitigema icieng tonyio orumu cio fad omaja Lobanga to tohi na litiihino.
+\v 22 Tonyio na tungani liihino tangu lo furioro diho inyi orumu logal karihin kulo obolore nenge keek ongon
+\p
+\v 23 Kololahahini icieng, ofwo Petero ko Jon diho cio kuneicieng orihohini tenyi tenyi fad kuna loteny kadwarak kuna hitoha ko lohitwaha diho icieng.
+\v 24 Koloning karuhok jii oto icieng oting ogoroho kuneicieng kilifa diho Lobanga ara lobito ojo, “kabu Lahitok isi lafa liduk kai ko kof ko nami nami ko sangite fad to katwa neicieng,
+\v 25 Iteny afa isi to golun lo Okorif na Inyu to kutuk lo apa niyang David ijo; “Nyio igorita misiok ara lobito manyu tonyio ivita cio arus?
+\q
+\v 26 Opar kabuno kulo kofi kofi manyu itutuba kabolorok kenite kitipeha Lahitok ko na lonyumu inyi otwe manyu”.
+\p
+\v 27 Dede lotuba afa Erod ko Pantio Pillato ko misiok ko cio kulo Israel fad ene kang ivitarihin tenyi tenyi ken lo Yesu na linyumu isi manyu itwe.
+\v 28 Itii icieng tohi lafa likukum isi to twero ko golun nino jimitan ojir itiihino.
+\v 29 Jija Lahitok niyang tode kitibanga neicieng manyu icwara karwaak kunino golun lo kititima tenya nino to golun lo taulo.
+\v 30 Tofete kana nino kitifurio ko kitiyo tanguhin ko kitotorita kuna hitoha to karana lo karwaani nino na inyu Yesu”.
+\v 31 Kolokeru icieng kilifa, oto na lohitongore lotubare icieng ko kitinienienga manyu icieng pili ko kifut ko Okorif na Inyu ko tenya tenya lo Lobanga to golun lo taulo.
+\p
+\v 32 Itongo karuhok fad to tau ko kiiyo lobito. Oru lobo to kiji neicieng lolung sangite kunenge ati ongari sangite fad ara lobito.
+\v 33 To golun na hitok osodoro jayona kisaden to kibuhuno lo Lahitok Yesu ko jiran lo Lobanga ko ngonun diho icieng fad.
+\v 34 Oru afa lobo longoromahi lobo tohi to kiji neicieng. Tonyio to faritin kuna longon ko manatak kuneicieng kode kajihit itiloti iyauni robia kunenge
+\v 35 icori diho jayona manyu okorahini diho cio fad kuna longon ko wahun.
+\p
+\v 36 Josep lo Caipras na lara Levini na lilolongoti to lobo ojo Barnabas (jimitan kito katigoloni lo taulo)
+\v 37 itolot mana nenge iyauno robia kunenge ofik kejuha kulo jayona.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Naha lobo tungani lobara Ananias ko ngorwani nenge Sappira ko kitilotoro tohi neicieng.
+\v 2 Oto inyi itong robia kude iduhahi oyen manyu ngorwani nenge ko kiyauno otonge icio jayona.
+\v 3 Oto Petero ojo diho inyi, “Ananias, nyio icio isi sitan ifut tau nino icio isi itinonong Okorif na Inyu to kitonga robia kuna linyiangarihin kof nino?
+\v 4 Ida orumu kof ara nino orihe ida isi litilote? Ojo manyu litilote isi ida orumu robia ongon diho lanyuno nino? Nyio licio isi iiu kitiyo tohi na lori jii? Ida isi italer diho cio ati diho Lobanga.
+\v 5 Koloning Ananias jii, ouroro kof ko weyaru. Oto bangun inief cio pili kuna loning tohi na litiihino.
+\v 6 Oto kilahaji ko fwonuno ko bubura ken nenge ko kililingoroti ofwori onuhahini.
+\p
+\v 7 Kolorang tihi uni olotu ngorwani nenge, ida oyen tohi na litiihino.
+\v 8 Itifi Petero inyi ojo, “kirihohi nan, robia kuna litilotore ite ko Ananias kof ningi icieng kuno fad?” Iruhohi inyi ojo, “ibo icieng kuna”.
+\v 9 Ojo Petero diho inyi, “aja iruk isi tema Okorif lo Lahitok? Tode ongon kejuha kulo cio kuna lonuk retoni nino agwala, kitingori manyu ca isi”.
+\v 10 Tona tik inyi ko urohino kejuha kulo Petero ko weyaru. Ofwonu kilahaji ojo orumuni inyi lowei ko kililingoroti inyi ofwori onuhahini diho retoni nenge to angati.
+\v 11 Inief bangun na hitok kanisa fad koloningiti kuno tenyi tenyi.
+\p
+\v 12 Oto jayona itii kitotorita ko tanguhin becek to kiji lo cio manyu ifuririta karuhok fad kaji lo Lobanga iyo faraja lo Solomon.
+\v 13 Oru lobo tungani lo teharu loro kimora ko icieng kileng lofik cio rima na hitok kenite kuneicieng.
+\v 14 Ati cio becek ngorwo ko rei iruhiti Lahitok manyu osodoro wel neicieng to faritin,
+\v 15 inyi licio cio iyauno kamwayak itigetohini opar kikoi ojir kololot Petero okorif nenge imuk icieng.
+\v 16 Ofwonu manyu ilulung lo cio to kangite kuna lirit Jerusalem iyauni kamwayak ko kuna litigema lodonyok manyu itifuriori icieng fad.
+\p
+\v 17 Oto kadwarani na hitok ko kalihitak kunenge kuna lara saducihin inief okaine bebe.
+\v 18 Inief icieng jayona ofihahini mabus
+\v 19 ati karwe olotu malaika lo Lobanga onga agwalahin kulo mabus iyauno icieng oleng
+\v 20 ojo diho icieng, “ifwo kaji lo Lobanga ititimahi cio tenyi tenyi kulo ene warun ngejuk pili.
+\v 21 Kolowang kof ofwo icieng kaji lo Lobanga kitiyena cio iya na lociharihin icieng. Kololotu kadwarani na hitok ko kalihitak kunenge ilolong icieng lokiho na lotubu lohitwaha kulo Israel fad ko cularoti cio iya mabus kiyauno jayona.
+\v 22 Ati kologoruni mabus, orumu asegere icieng oru tijia. Oto icieng inyiahe tenya ojo,
+\v 23 “kirumu ohoi mabus ipunga otoc ko kaririak owoita agwalahin ati ojo ohoi kinga kirumu oru tungani to katwa”.
+\v 24 Koloningiti ene tenya ipany lahitok lo kaririak kulo kaji lo Lobanga ko kadwarak kuna hitoha iiyoti nyio ba liyauno kuno.
+\v 25 Tinyia olotu lobo tungani ojo, “tode kulangole cio litorahi ite mabus kunu lowoita kaji lo Lobanga itiyenati cio”.
+\v 26 Tona lahitok lo kaririak ko fworo ko asegere kunenge ko kiyauno jayona. Ida icieng itii to golun tonyio obang icieng ojo kicak ca cio to morutok.
+\v 27 Kaliyauni jayona, itiwoitahini icieng ketemoni lo lokiho ojir kadwarani na hitok itifi icieng.
+\v 28 Ojo kadwarani na hitok diho icieng, “kicik afa ohoi ite bebe kijo ketiyena cio tone karana ati litifut ite Jerusalem to kitiyena ningi many kifik ohoi ara kapalak to okoto lo ene tungani”.
+\v 29 Inyiahahi Petero ko kuna cio kude ojo, “ocam ohoi ningo Lobanga ida cio!
+\v 30 Lobanga lo fafaico kuniyang litibuhu Yesu to wei lafa lifade ite to gurohino iyo kete.
+\v 31 Otinge Lobanga inyi ngati lo iteten nenge ara kabu ko kalwahani ojir inyi icio kirwo ko laa lo kipal diho Israel.
+\v 32 Ohoi sadeni kulo kuno sangite, ara manyu Okorif na Inyu saden na licio Lobanga diho cio kuna loningo inyi”.
+\p
+\v 33 Koloningiti ji oto ilongoho bebe owahiti kifadaru jayona.
+\v 34 Ati owoju lobo parisini lorima cio bebe ara manyu katiyenani lo cik na lobara karana nengeGamaliel ketemoni lo lokiho ko jimitan ingohi iyari kuno cio oleng to ketemoni lo lokiho to tik lobo sidi.
+\v 35 Oto ifurahi icieng ojo, “cio kulo Israel, iiyoto re otoc tohi na liwak ite kitiyo iyo kuno cio.
+\v 36 Kude faritin afa owoju Teudas ojo ara inyi lobo tungani, oto cio mia ongon ijif inyi, ofwonu ifadari inyi isara kajifitak kunenge olotu tenya nenge fad ida ara lobo tohi.
+\v 37 To kifwongi nenge olotu Judas lo Galilea kuna faritin likenarihin ciokitiremo imiri, ofwonuni manyu ifadari inyi isara kajifitak kunenge fad.
+\v 38 Dong tone tenya lo jija ajo nan diho ite ingohiti kuno cio. Ingohi to fwori! Tonyio kalara ene tenya ko tic na litiyo icieng lo cio, icung ca.
+\v 39 Ati kalara lo Lobanga ida ca ite itum kitiho kuno cio, irumu ca ite jimitan itiremo ite Lobanga”.
+\v 40 Otaf tenya nenge icieng. Icieng ko kilolonguno jayona kaji, itilumi, kocihati icieng ojir ida itiyenati to karana lo Yesu ko lahahino icieng.
+\v 41 Ofwo jayona to lokiho to kwama tonyio kikeni icieng ara cio kuna locam rumuno riri to karana lo Yesu.
+\v 42 Faritin ko faritin to kaji lo Lobanga manyu to kajihit ko kajihit ida icieng icung kititima ko kitiyena layomit na ijir jimitan Yesu inyi Kristo.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Kunu faritin kolosodo wel lo karuhok ko kajifitak, ofwonu Judaia kulo Grik kuna longon kiji neicieng imomodo diho Judea kulo Ebreik tonyio ogelati lofuseritohin kuneicieng iyo kora lo daha lo tik tik.
+\v 2 Otubahi jayona kuna tomon ko are karuhok fad oto ojimi diho icieng, “ida ca ojir diho ohoi lo ngerihino tic lo tenya lo Lobanga kifwo kora daha.
+\v 3 Recera itinyumu cio mietare to kiji ningi kuna loyeniti ojo ifut ko Okorif na Inyu ko genyun. Kicio ca ohoi ene tic diho icieng.
+\v 4 Ojir ohoi kicwarare kenite kuniyang diho kilifa ko tic lo tenya lo Lobanga”.
+\v 5 Itikwama ene tenya icieng pili, onyumuni Steven tungani na longon ko kiruk manyu ifut ko Okorif na Inyu ko Pilip, Prokorius, Nikanor, Timon, Paramenas ko Nikolas lo Antiok na libelo iyo dini lo Judaiahin.
+\v 6 Icio icieng kuno cio diho jayona oto icieng ofik kac kuneicieng kweci lo kuno cio ilifahini Lobanga.
+\p
+\v 7 Oto tenya lo Lobanga isarihi kof. Wel lo karuhok to Jerusalem ko sodoro bebe ko beciek kulo kadwarak ko kiruk.
+\p
+\v 8 Tinyia Steven tungani na lifut ko kisa ko golun lo Lobanga itii kitotorita ko tanguhin becek to kiji lo cio.
+\v 9 Owoju peha to lotubare lo cio kuna lolahari (iya na lilolongorihin)- Judaiahin kuna lofwonu to Ciren ko Alesandria ko kofi kofi kulo Cilicia ko Asia iciak kuno cio kitipeha Steven
+\v 10 ati ida icieng itweru genyun nenge ko Okorif na lotenyare inyi.
+\v 11 Oto icieng ko kisusua kude cio ojo, “itijo kining ohoi Steven oteny tenya lo moro Moses ko Lobanga”.
+\v 12 Oto icieng ko kisusu cio ko lohitwaha ko katiyenak kulo cik. Iniefu icieng Steven iyauni ketemoni lo lokiho.
+\v 13 Iyauno icieng sadeni katalerok kuna lojo, “ida lerok iticung tenya tenyi tenyi kulo moro iyo ene faji inyu ko iyo cik
+\v 14 tonyio kining ohoi inyi oteny ojo ene Yesu lo Nazaret itisara ca ene kaji lo Lobanga ko kibelo cihi cihi kuna afa lohicio Moses ohoi”.
+\v 15 Cio fad kuna lorumu itongo lokiho itiring deya Steven odeu icieng komom nenge ori iya komom lo Malaika.
+\c 7
+\cl Kingutit 7
+\p
+\v 1 Oto kadwarani lahitok itifi inyi ojo, “ara kuno tenyi tenyi lohidororihin isi tenyi tenyi kulo dede?”
+\v 2 Diho ene kitifia inyiahahi inyi ojo, “recera ko monyeri kuniyang kining nan! Lobanga lodeya itibotu afa ken nenge diho monye liyang Abraham orihe inyi ongon Mesopotamia orihe inyi ida lomanya Aran.
+\v 3 Ojo Lobanga diho inyi, “tongerihi kof nino ko cio kunino, ilo kof na lahitotorohi ca nan isi”.
+\p
+\v 4 Oto inyi ongerihi kof lo Kalidaia ko lotuno manyu Aran. To kifwongi lo wei lo monye, oculu Lobanga inyi ene kof jijia limanyare ite.
+\v 5 Ida afa inyi icio diho Abraham faji ene kileng lonyonare lo keju. Ati ocik Lobanga diho inyi ojo inyi mute ko lotataha kunenge lofwonu oluny ene kof ko kileng lorihe kito oru diho Abraham to kuna faritin.
+\v 6 Oteny Lobanga diho inyi ojo; “ara mute lotataha kunino karatitak iyo kof na lida ara neicieng manyu ara opihin manyu itigemi to karihin mia ongon.
+\v 7 Ati acio mute nan boho diho kof na litigem icieng ara opihin manyu to kifwongi ofwonu mute icieng tonu kof ofwonu kiwor nan iyo ene faji.
+\v 8 Oto ko kicwara Abraham ciharu lo kilira olotu Abraham ara monye lo Isaak olotu ilir inyi to kifwongi lo faritin mietauni kulo otomone nenge. To kifwongi olotu Isaak ara monye lo Jakob olotu Jakob ara monye lo fafaico tomon ko are.
+\p
+\v 9 To okaine lo kuna fafaico ken lo rece neicieng Josep ofwonu itilotori inyi ara opi kof lo Ejipt. Ati ongon orumu Lobanga ko inyi.
+\v 10 Manyu olwak inyi diho kidak nenge fad. Icio inyi Josep genyun manyu icio kisisio lo Parao kabu lo Ejipt, na lolotu ofik inyi ara kalanyunoni lo Ejipt ko kang lo okabwe nenge fad.
+\p
+\v 11 Oto kinga ourohino Ejipt ko kof lo Kanaan fad iyauno kidak na hitok manyu ida fafaico kuniyang orumu daha.
+\v 12 Koloning Jakob ojo ongoni ngamang Ejipt, oto ocule fafaico kuniyang lotita lo lobito.
+\v 13 To lotita lo are, orihohi Josep recera kunenge jimitan ara inyi Josep manyu ico Parao oyen cio kuloho Josep.
+\v 14 to kifwongi ocule Josep tenya lo kilolonguno monye ko kalenge fad cio keek mietare ko miet.
+\v 15 Oto Jakob ko loro iya kof lo Ejipt faji lafa loweihi inyi ko fafaico kuniyang fad.
+\v 16 Iyauni kenite kuneicieng ofwonu onuhahini Sekem faji lo kwecerehin lafa linyangu Abraham diho tee kulo Amor to robia
+\p
+\v 17 Kolonyihu faritin kuna litifutare Lobanga ciha nenge diho Abraham, oto wel lo cio to Ejipt osodoro bebe. 18
+\v 18 Oto lobo kabu na lida oyen Josep olotu olanyu kof lo Ejipt.
+\v 19 itii inyi cio kuniyang to kisasuo orihohi icieng ojo ojir ibirorita tee idoleha kuneicieng ojir ida owari.
+\p
+\v 20 Kuna faritin otomonunorihin Moses na lodeuni odwaru to ketemoni lo Lobanga otemi rica inyi to ofahin uni kaji lo monye.
+\v 21 Ko lofihahini inyi oleng kutuk lo kare, olotu kito karioni lo Parao iyaru inyi olo ifit inyi ara kito nenge token.
+\v 22 2 Itiyeni Moses to genyun lo kof lo Ejipt fad manyu ara inyi retoni na igol iyo tenya ko tic nenge.
+\p
+\v 23 Kologoru karihin kulo Moses keek ongon, olo inyi waja cio kunenge Israel kuna kude,
+\v 24 oto odeu lobo bito itiyo Ejiptoni ara na irohoi, olo inyi kisisio ko kifadaru na Ejiptoni.
+\v 25 Iiyo orumu Moses ojo odeu ca cio kunenge jimitan kicio Lobanga inyi ara lo lwaha icieng ati ida icieng iniang.
+\v 26 Kiwanyi nenge olotu orumu Israel are obaha olo inyi owak tafa ko kitiyomo icieng, oto ojo diho icieng, “lwak, ira ite recera nyio ibaha ite ake ake?”
+\p
+\v 27 Oto lobito na lolumo kaletoni ocule Moses ko jimitan diho inyi, “Ngai lohifik isi ara kangotoni lo tenya kiji niyang?
+\v 28 Iwak isi kifadaru nan iya langole Ejiptoni lifade isi?”
+\v 29 Koloning Moses ene tenya ko kifejaru iya kof lo Median olo manya ijia ara katongoni otomonu tee are tijia.
+\p
+\v 30 Kolokeru karihin keek ongon, oboto malaika diho Moses to tim na longon cura to kuny na lonyiha ko donge lo Sinai.
+\v 31 Kolodeu inyi ene kima oto ipany bebe, kolonyiharu inyi lo kingengela otoc, oning inyi ogoro lo Lahitok na lojo,
+\v 32 “nan Lobanga lo fafaico kuningi, Lobanga lo Abraham, Isaak ko Jakob” ihihirita Moses ko bangun ida oteha deya.
+\p
+\v 33 Oto Lahitok ojo diho inyi, “topuce kamuha kunino tonyio ene faji liwoitare isi ara faji na inyu.
+\v 34 Ladeu nan kidak lo cio kunei to kof lo Ejipt. Laning nan kitudita neicieng inyi ene laculuno nan lo lotuno laha icieng. Jija ou ahicularu nan isi ijia Ejipt”.
+\p
+\v 35 Inyi ene Moses bito lafa loberu icieng imetahini ojo, “ngai lohifik isi ara kangotoni lo tenya kiji niyang?” Ocule Lobanga inyi to ken ara kalanyunoni ko kalahunoni neicieng to malaika na loboto diho inyi tona tim lo cura.
+\v 36 Orihuno icieng oleng to Ejipt manyu itii ticitici kuna litirima ko kitotorita kulo tanguhin becek to kof lo Ejipt ko to nam na ido, ko karihin keek ongon katwa lo kuny.
+\p
+\v 37 Inyi Moses lobito na lorihohi cio kulo Israel ojo, “oculu mute Lobanga kamocani na lori iya nan diho ite to kiji lo cio kuningi.
+\v 38 Ongon afa inyi lotubare to kuny ko lafa malaika lotenya ko inyi to donge lo Sinai ko fafaico kuniyang manyu ifotu inyi tenya lo warun na longerihi diho ohoi.
+\p
+\v 39 Ati oberu fafaico kuniyang ningo tenya nenge. Oberuni inyi manyu to katwa lo taulo kuneicieng ibeloti iya Ejipt.
+\v 40 Orihohini diho Aron ojo kikukumahi ohoi lobanga na lohirihe ohoi. Tonyio ene tungani Moses lohiyauno ohoi to Ejipt ida ohoi kiyen tohi na litiihino diho inyi!
+\v 41 Ara afa far na likukumunore icieng kitiririt lo kace. Iyauno icieng icoriti kuneicieng diho inyi na kitiririt neicieng okwamati tohi na likukumu icieng to kac kuneicieng.
+\v 42 Ati ibelo Lobanga olahi icieng kiwora sangite kulo kai. Iruhohino ene to tohi na ligero iyo book lo kamocani, Iyauno afa ite diho nan kikumiti ko kicoriti kuningi, To karihin keek ongon to kuny kaji lo Israel
+\q
+\v 43 Liting ite tivine lo molek kai ko kangeriti lo Lobanga ningi Repan Tona ahicule ca nan ite manyu korwong lo Babilon.
+\p
+\v 44 Ongon afa fafaico kuniyang ko kema lo ciha lo Saden katwa lo kuny. Ikukumi inyi iya na litotorohinore Lobanga Moses to donge.
+\v 45 Kalifotuni kema, iyauno monyeri kuniyang ara lobito ko Josua ene kof lifuharore Lobanga misiok to ketemoni neicieng. Itongo afa ene kof many diho faritin kulo David
+\v 46 na lorumu gum diho Lobanga na many lilifa ojo ojir orumu lohitongore akukumahi diho Lobanga lo Jakob.
+\v 47 Ati Solomon afa lolotu oduk kaji lo Lobanga.
+\p
+\v 48 Ati kileng ngara jii inyi na longon kai noo ida itongo katwa lo kaji na lifahi to kac iya na afa lotenyare kamocani ojo,
+\q
+\v 49 Ara kai seger lo okabwe nei, ojo Lahitok jii ara kof lohitenore lo kejuha kunei Koditi lo ani kaji iduhohi ite diho nan? Kode aji ca ongon lohiyomare nei?
+\q
+\v 50 Ida re kana nei loduk kuno sangite fad?
+\p
+\v 51 Ite cio kuna igoli muruto, kuna lida taulo iliraru manyu otuhoho kiyoha: iri ite ko fafaico kuningi, itiremo ite Okorif na Inyu.
+\v 52 Ongon afa lobo kamocani lida fafaico kuningi itigem? Ifadari ko kulafa limoca lotuno lo kabirani. Manyu ifwonu ite itob ko kifadaru inyi.
+\v 53 Ite kulafa lirumu cik lo Lobanga lafa liyauno malaika ati ida ijif”.
+\p
+\v 54 Koloningiti ene tenya oto ilongojitati na lokonyi kala rid to inyi.
+\v 55 Ati Steven na lifut ko Okorif na Inyu, ilom kai ko deuno deyo lo Lobanga ko Yesu owoita to ngati lo iteten lo Lobanga Apa.
+\v 56 Ko jimitan diho icieng, “Itode adeya nan kai ongaja ko kito lo tungani owoita to ngati lo iteten lo Lobanga”.
+\p
+\v 57 Tona ko tuhoti kiyoha kuneicieng igorori to ogoroho kuna ikwati icieng fad ko kiburahinoti inyi
+\v 58 ipihori inyi oleng to kanghatwa ko kiciaha caha inyi to morutok. Oto sadeni kuna locaha inyi ofik kyelani kuneicieng kejuha kulo lobo lokilahaji lobara Saul.
+\p
+\v 59 Kolocahati inyi, ilifa Steven ojo, “Lahitok Yesu ifotu okorif nei”.
+\v 60 Oto ko gungon ko kicira ojo, “Lahitok kefik ene kipal kenite kuneicieng”. Langun lojo jii ko weyaru.
+\c 8
+\cl Kingutit 8
+\p
+\v 1 Kiciaha tona far olotu kitigema nahitok diho kanisa na longon Jerusalem, isara karuhok fad kof lo Judea ko Samaria otong jayona ake.
+\v 2 onuk cio kulo Lobanga Steven iciri inyi bebe
+\v 3 Ati iciak Saul kitiyo lo keruno karuhok fad. Ilorita to kajihit ko kajihit, kangite ko kangite ipihorit cio rei ko ngorwo iyarita mabus.
+\p
+\v 4 Karuhok kulo lisarato Jerusalem, iyari tenya lo Lobanga fajihit fad kuna lofwori.
+\v 5 Olo Pilip lobo kang to Samaria ititim tenya lo Lobanga ijia.
+\v 6 Kololing ililing tenya lo Pilip manyu odeuni kitotorita kulo tungani kuna litiyo inyi ofihi taulo ningo tenya nenge otoc.
+\v 7 Cio becek kuna lodaha lodonyok ife lodonyok to kenite kuneicieng kuna lomwai ikwele ko kangwalak fad itifurori.
+\v 8 Tona obolo kwama bebe iyo cio kulo na kang.
+\p
+\v 9 Ati ongon afa lobo tungani na kang na lobara Saimon itongo inyi ra ibwoni na litipany cio kulo Samaria tona kilalamita nenge oto inyiopufa ojo ara inyi tungani na hitok.
+\v 10 oto cio fadkuna hitoha ko kuna sidiha ofihi taulo diho tenya na loteny inyi manyu otenyati ojo,”ongon ene tungani ko golun lo Lobanga na lilongoti ojo, Golun Lahitok.”
+\v 11 Ijifitati inyi tonyio litipany inyi icieng karihin beciek to kuna mininga kuneicieng.
+\v 12 Ati langun liruk icieng tenya lo layomit na ijir na lititima Pilip iyo okabwe lo Lobanga, tonkarana lo Yesu Kristo, ibatisi icieng fad rei ko ngorwo.
+\v 13 Iruk manyu Saimon ibatisi. Oto inyi ijifita Pilip fajihit fad ipany tanguhin ko kitotorita kuna lodeya inyi.
+\p
+\v 14 Kaloning jayona to Jerusalem ojo liruk cio kulo Samaria tenya lo Lobanga, oto oculari Petero ko John diho icieng.
+\v 15 kolog oru icieng, oto ilifati ojo ojir icieng ifotu Okorif na Inyu
+\v 16 tonyio orihe orumu Okorif na Inyu ida lolotu diho lobo to kiji neicieng. Orihe orumu ibatisi icieng ara kibatisa to karana ol Lahitok Yesu.
+\v 17 oto Petero ko Jon ofik kac kweci kuneicieng, icieng ko rumuno Okorif na Inyu.
+\v 18 Kolodeu Saimon ojon olotunita Okorif na Inyu diho cio kolofik Jayona kac kweci, oto icieng robia
+\v 19 ko jimitan,”kicwarata manyu nan ene golun ojir cio fadkuna lafik nan kac kweci kuneicieng ifotu Okorif na Inyu.”
+\p
+\v 20 Inyiahahi Petero inyi ojo,”Ingohi Ingohi kuna robia kunino kirri ko isi ara lobito to kiiyo nino jimitan ojir anyiang kicwaralo Lobanga to robia.
+\v 21 Ida isi kingar ko ohoi ene tic tonyio ida tau nino ongon ara na ibir ketemoni lo Lobanga.
+\v 22 Irwo to ene rohojun manyu ilifa diho Lobanga kuya kilau cia inyi isi to ngonun kona kiiyo tau nino.
+\v 23 Tonyio adeu nan odwar tau nino iya lodwai manyu lohinief kipal ira mabusoni.
+\p
+\v 24 Otom Saimon ojo,”ilifa Lahitok to nan keco kuna sangite litany isi itiihino diho nan.”
+\p
+\v 25 Kalicio icieng sadden manyu ititimi tenya lo Lobanga, oite Petero ko Jon iya Jerusalem, ititimati layomit na ijir kangite kulo Samaria.
+\p
+\v 26 Ojo Malaika lo Lobanga diho Pilip,” Ilo iyo orof iya kikoi na loloro to Jerusalem iya Gaza.”
+\v 27 oto inyi iciak lotita inyi iric ko lobo tungani lo Esiopia na logelemi tungani na hitok na lolanyu ibarita kulo lobo kabu ngorwani lobara Kandake lo Esiopia. Orumu ene tungani olo Jerusalem kiwora Lobanga,
+\v 28 oto koloitoro inyi to gadigadi nenge iya kof nenge ikena inyi buk lo kamocani Isaia.
+\p
+\v 29 Ojo Okorif na Inyu diho Pilip,” ilo tang ko gadigadi inyiha ijia.”
+\p
+\v 30 Pilipko kifejaru iyo gadigadi oning na tungani ikena buk lo kamocani Isaia. Itifi Pilipinyi ojo,”Iniang isi na tenya likena isi?
+\p
+\v 31 Inayahahi inyi diho Pilip ojo,”Aniang ha nan aja kalida tungani kititimahi nan? Oto inyi ifotu Pilip kitongo ko inyi.
+\p
+\v 32 Orumu na Esiopiani ikena ene igerit lojo, “orihori inyi iya kern a lofwori Ngotoro Manyu iya na lobuhore kito loker Diho kagitak Jiha idainyi onga kutuk nenge.”
+\q
+\v 33 To riri nenge ongony inyi tenya lo dede Ngai litweru kingingijuno lotataha kunenge? Tonyio lodumari warun nenge to kof.
+\p
+\v 34 Itifi na tungani logelem Pilip ojo,”kirihohi ban an otenyab kamocani to ngai to ken nenge kode to lobo tungani ake?
+\v 35 Oto Pilip iciak ko kuna kigeriti ko rihohino inyi layomit na ijir lo ken lo Yesu.
+\v 36 Iya na lolotitare icieng to kikoi ofwonu icieng orumu kude kifi oto na Esiopiani ojo,”tode kifi kuno. Nyio ngohitik nan kibatisa?
+\v 37 ..
+\v 38 Oto inyi ocik ojo ojir itiwoitahini gadigadi. Oto Pilip ko na tungani logelemori iculuno kof to gadigadi ko fworoti katwa lo kifi Pilip ko kibatisa inyi.
+\v 39 Kolorutu icieng to katwa lo kifi, deudeu Okorif lo Lobanga ko kiyaru Pilip ida na Esiopiani orihe odeu inyi ari ati olo kikoi nenge ko kwama.
+\v 40 Olo Pilip oboto to Azotus ilor kangite fadititma layomit na ijir many ogoru Cesaria
+\c 9
+\cl Kingutit 9
+\p
+\v 1 Tona orihe Saul itibanga kajifitak kulo Lahitok owak kifada icieng. Olo inyi diho kadwaranilahitok
+\v 2 lo kilifuno waragahin iyo lotubarihin kulo Damaskas ojir kalarumu kude ijia kuna lara kajifitakkulo kikoi, rei kode ngorwo ojir aniefuno icieng ara mabusi ayauno Jerusalem.
+\v 3 Kolotu inyi lonyihuno Damaskas deu deu wangun lobo igol noo ko kinwaha inyi to kai.
+\v 4 Ouroro inyi kof oto oning ogoro na lojo diho inyi,” Saul, Saul, nyio kitigema isis nan?
+\v 5 Itifi Saul ojo,” Isi ngai Lahitok? Ifotu inyi ojo,” Nan Yesu na litigema isi.
+\v 6 Jija towoju ilo kanghatwa oto cia kirihohini isi tohi na ngitii isi.”
+\v 7 Cio kuna lilihita ko Saul ko woita lohininge; oning icieng ogoro oto ati ida odeuni tungani.
+\v 8 Owoju Saul to kof ati ojo otem ngaja konyeha kunenge, ida itweru deya lobo tohi. Oto ko rihoroti inyi to kana iya ktwa lo Damaskas.
+\v 9 To faritin uni ongodoro inyi manyu ida onyia kode omat lobo tohi.
+\p
+\v 10 Katwa lo Damaskas orumu ongon lobo kajifitani lobara Ananias. Ilolong Lahitok inyi iyo kitirija ojo,”Ananias” ifotu inyi ojo,”Nan ene Lahitok.”
+\p
+\v 11 Orihohi Lahitok inyi ojo,” Ilo kolo Juda na longon kikoi na ibir itifia lobo tungani lo Tarsas lobara Saul tonyio ilifa inyi jija.
+\v 12 To kitirija lodeui nyi lobo tungani lobara Ananias ofik kac kunenge kwe nenge lo kinyiahahino inyi konyeha kunenge ojir odeya.
+\p
+\v 13 Inyiahahai Ananias inyi ojo,”Lahitok, laning nan tenyi tenyi becek kulo ticitici kuna irohori kuna litii lerok diho kajifitak kunino to Jerusalem.
+\v 14 Manyu olotu inyi ene to twero lo kadwarani lahitok lo kiniefa cio pili kuna lilolongo karana nino.”
+\p
+\v 15 Ati ojo Lahitok diho Ananias,’’ilo! Itongo ene tungani ara tohi lo tic nein a lanyumu nan lo kiyaru karana nei diho cio kulo Israel.
+\v 16 Atotorohi cia nan inyi kidak na lorumu inyi to karana nei.”
+\p
+\v 17 Tinyia Ananias ko loro orutekaji, ko fiha kac kunenge kwe lo Saul orihohi ojo,’’Rece Saul, Lahitok Yesu na loboto diho isi to kikoi lafar lilotunore isi ene, lohiculu nan diho isi ojo ojir isi ideya ari manyu ifut ko Okorif na Inyu.”
+\v 18 Deu deu kude sang lori iya buru kulo kayam ko douno to konyeha kulo Saul inyi ko deya ari. Inyi ko wojuno ibatisi
+\v 19 kko langun lonyia daha orumugolun ari. Itong Saul faritin beciek ko kajifitak to Damaskas.
+\v 20 Deu deu iciak inyi ktitima lotubarihin ojo ara Yesu kito lo Lobanga.
+\v 21 Cio pili kuna loning inyi ipanyiti bebe many itifairoti ake ake ojo,’’ Idare ene tungani ene litisara karuhok to Jerusalem? Manyu, ida re inyi olotu ene kiyaruno icieng ara mabus diho kadwarak kunahitoha?
+\v 22 Ati osodoro golun lo Saul to faritin fad, icio riri inief Judeahin kuna longoni Damaskas to itoturuno jimitan Yesu inyi Kristo na lonyumu Lobanga.
+\p
+\v 23 Koloring faritin becek, otuba Judeahin ko kivita kifadaru inyi.
+\v 24 ati oning Saul na kikukuma lo tenyaneicieng. Far ko karwe iriria icieng inyi to lokoli lo kifadaru.
+\v 25 Ati odumu kajifitak kunenge iticulari inyi to aduhu karwe ara faji na lowat to lohitir lo kiwata
+\p
+\v 26 Kololotu Saul ogoru Jerualem, otem inyi loro kimora ko kajifitak ati obang icieng pili inyi, ida orumu icieng iruk jimitan otum inyi rahun kajifitani.
+\v 27 Ati odumu Barnabas inyi iyaru diho jayona. Ititimahi inyi icieng koditi na lodeunore Saul Yesu to kikoi manyu otenya Lahitok Yesu ko inyi ko iya na lititimare inyi tenya lo Yesu to Damaskas.
+\v 28 Tona itongo Saul ko icieng, ilihita ko icieng to Jerusalem. Otenya manyu tarany to karana lo Yesu.
+\v 29 Otenya inyi manyu opeha ko Judeahin kulo Grik ofwonu kuna otem kifadaru inyi.
+\v 30 Koloning recera kuna longon ko inyi jii, iyari inyi iya Cesaria ko cularoti iya Tarsas.
+\p
+\v 31 Oto kanisa to Judea fad, Samaria ko Galileaotenu kitongo to kisiliban. Oto Okorif na Inyu itigol manyu olwak icieng icio icieng itongo to rima ko bangun Lobanga osodoro berengun neicieng to faritin fad.
+\v 32 Kuna faritin kalilorita Petero waja kajifitak, olo inyi waja kude kuna longon Lida.
+\v 33 Oto orumu ijia lobo tungani lobara Aeneas na lomwai ikwele na liwasihi geto lagere to karihin meitauni.
+\v 34 Ojo Petero diho inyi,’’Aeneas lohitifurie Yesu Kristo isi. Towoju toricahi lagere nino. Deu deu owoju Aeneas.
+\v 35 Cio fad kuna lomanya Lida ko Saron kuna lodeu inyi ko kibelo diho Lahitok.
+\p
+\v 36 To Jopa, ongon afa lobo kajifitani ngorwani lobara Tabisa( To Girihe obara karana nenge Dorkas jimitan Lewa) ara orumu inyi tungani na litiyo ticitici kuna ijiri kulo lwaha cio kakidahak.
+\v 37 Tokunu faritin olotu inyi omwai ko weyaru, ko kilalti ken nenge iyari kaji lo kai.
+\v 38 Onyiha orumu Lidato Jopa dong koloning kajifitak jimitan ongon Petero Lida, ko cularoti cio are diho inyi ofwo icieng ojo diho inyi,’’ Ou deu deu.”
+\v 39 Ilik Petero ko icieng ojo inyi ogoru ijia iyari inyi kaji lo kai. Irit lafuseritohin inyi, icirati, itotorohini inyi kyelani kuna licio Tabisa icieng orihe inyi ongon ko icieng.
+\v 40 Ocule Petero icieng fad to kaji oleng. Oto hati inyi ko gungon ilifa. Ojo iibelo diho na kaweyani ojo,’’ Tabisa towoju.” Onga inyi konyeha kunenge ojo odeu Petero ko wojuno itongo.
+\v 41 Inief Petero inyi to kana itiwoju inyi kai. Inyi ko kilolonguno karuhok fadko lafuseritohinko kicwara inyi diho icienara na iwar.
+\v 42 Ilolok ene layomit katwa lo Jopa fad tona ofwonu cio beceik iruk karana lo Lahitok Yesu.
+\v 43 Omany Petero Jopa to kude faritin kolo lobo tungani lobara Saimon.
+\c 10
+\cl Kingutit 10
+\p
+\v 1 Ongon afa Cesaria lobo tungani lobara Koronelios lahitok na lobolorohi asegere kuna lilongoti ojo Asegere kolo Italian.
+\v 2 inyi ko cio kulo kajinenge fad ara orumu cio kuna lobang Lobanga, icwara inyi lwaha diho cio to kibaya lo taumany ilifa Lobangatik tik.
+\v 3 3 Lobo far kologoru tik mietaugon lo kurou odeu inyi malaika lo Lobanga olotu diho inyi to kitirija ojo dihoinyi,’’Koronelios!”
+\v 4 Ode Koronelios inyi to bangunoto ojo,’’ Nyio ba Lahiyok” inyiahahi Malaika diho inyi ojo,’’ Lolotu kilifa nino ko lwaha na licwara isi kakidahak lirwok kai ara kicorita na litiiyo Lobanga tosi.
+\v 5 jija tocule cio iya Jopa lofworo kilolonguno lobo tungani lobara Saimon na lara manyu karana Petero.
+\v 6 ongon inyi kolo Saimon Kanotani lo cionitok na lonyiha kaji nenge kutuk lo nam.’’
+\p
+\v 7 kololo na Malaika lorumu otenya ko inyi, ilolongu Koronelios karwaak kunenge are ko asegereni na iningo na orumu lara lobito to kiji lo kaririak kunenge.
+\v 8 Orihohi inyi icieng pili sangite kuna lorihohi malaika inyi ko cularu icieng iya Joppa kilolonguno Petero.
+\p
+\v 9 Kiwanyi nenge kologorukolong ki-lo-far langun lofwonu icieng lonyiha kang, olo Petero kai lo kaji kilifa.
+\v 10 Oto kinga onyia inyi na lodam tohi lo daha orihe orumu daha ikukumati oto inyi ko kilura.
+\v 11 Odeu inyi kai ongaja oto lobo tohi lori iya cuka nahitok olutu to kai ililituno to kiyoka kunenge iya kof.
+\v 12 Katwa nenge orumu ongon tyangi ko sangite kuna ikuditaha ko kweny fad.
+\v 13 Ojo ogoro diho inyi,’’ Towoju Petero, ifade inyia.”
+\p
+\v 14 Inyiahahi Petero ojo,’’ Ida Lahitok, ida nan lanyia lobo tohi ibot kode idwa to warun nei.’’
+\p
+\v 15 Ojo ogoro diho inyiari,’’ Kelolongo lobo tohi ijo odwa kode ibot na litinyu Lobanga.
+\v 16 Itiihino ene kakeny uni ko kinyiaharoti na cuka deu deu iya kai.
+\p
+\v 17 Kolorihe Petero ibuha fotiri lo na kitirija lo jimitan litotoro nyio, orumu kunucio loculu Koronelios lo rumu kaji lo Saimonko fwonunotivowoitati lokoli lo kang.
+\v 18 Itifi icieng lo yenun kalitongo tungani na lobara Saimon Petero ijia.
+\p
+\v 19 Kolorihe Petero iiyo tenyalona kitirija ojo Okorif diho inyi,’’Saimonkitahita kude cio uni isi.”
+\v 20 jija towoju iculoto kof manyu keberu loro ko icieng tonyio nan laculu icieng.
+\p
+\v 21 Petero ko kiculoro olo diho kuna cio ojo diho icieng,’’ Nan tungani na litahita ite. Ifwono ite iyo nyio?’’
+\p
+\v 22 Inyiahahi kuna cio inyi ojo,’’ Kifwonu ohoi diho Koronelios lahitok lo asegere ara inyi tungani na ijr na lobang Lobanga, na lorima Judeahin fad. Orihohi Malaika na inyu inyi ojo ojir isi ilo kalenge ojir inyi oning tenya na lititimahi isi inyi.”
+\v 23 Petero kokifotuno kuna cio kaji ara welo kunenge. Kiwanyi nenge iciak Petero lotita ko icieng ilihiti kokude recera to Joppa.
+\v 24 Lobito far nenge ogoru inyi Cesaria. Orumu Koronelios itila icieng ko kiklolonguno cio kunenge ko morot kunenge fad.
+\v 25 Lagun lorutoro Petero kaji olotu Koronelios itiric inyi ko gungon ketemoni nenge to rima.
+\v 26 Ati icio Petero inyi owoju, ojo diho inyi,’’ Towoju ara manyu nan tungani token nei.”
+\p
+\v 27 Kolotenya ko inyi, orute Petero kaji koloro rumunu cio beciek otuba,
+\v 28 oto ojo diho icieng,’’ Iyen ite jimitan ida idacik niyang iruk Judaiani rutoro kaji lo Misiokohoni kode waja inyi. Ati lohirihohi Lobanga nan jimitan ojir nan ida alolong lobo tungani ojo ibot kode orohoi.
+\v 29 Tona kaloculuni cio alotu nan na lida arisa kileng. Atifia dong nan, Nyio icularore isi cio kilolongo nan?
+\p
+\v 30 Ifotu Koronelios ojo,’’ Faritin ongon kuna loring, angon orumu nan kaji nei kilifa jii iya ene. Tik meitaungon lo kurou. Deu deu olotu tungani na liciefita kyelani kuna imedehi owoita ketemoni nei
+\v 31 ko jimitan Koronelios loning Lobanga kilifa nino manyu liiu kicorita kunino diho kakidahak
+\v 32 tocule cio Joppa diho Saimon na lobara Petero. Ara inyi weloni lo Saimon kanotani lo cionitok na lonyiha kaji nenge kutuk lo nam.
+\v 33 na ko cularu cio deu deu manyu akwama lotuno nino. Jija ohoi kuno lohituba fadene ketemoni lo Lobanga lo ningo sangite fad kuna locik Lahitokdiho isi rihohino ohoi.”
+\p
+\v 34 Oto Petero iciaktenya ojo,’’ Ladeu hati nan jimitan ida Lobanga isisio kode igegela.
+\v 35 ati iruk inyi cio to kofi kofi fad kuna lobang inyi manyi itiyo tohi na behi.
+\v 36 Iyen ite tenya na loculu Lobanga diho cio kulo Isreal lo rihohino icieng layomit na ijir lo kisiliban ara diho Yesu Kristo na lara Lahitok lo cio fad.
+\v 37 Iyen ite tohi na litiihino Judea fad kiciaha to Galilea to kifwongi lo kibatisa na lifura Jon
+\v 38 ko koditi na lotware Lobanga Yesu to Nazaret to okrif na Inyu ko golun ko koditi na lolotitare inyi itiyo ticitici kuna ijiri itifurie cio fad kuna longon iyo twero lo sitan tonyio orumu Lobanga ongon ko inyi.
+\v 39 Ohoi sadeni kulo sangite fad kuna litii inyi koflo cio kulo Judea ko Jerusalem. Ifade icieng inyi to iihahino inyi diho kete.
+\v 40 ati itibuhu Lobanga inyi to kifwongi lo faritin uni manyu icio inyi odeuni.
+\v 41 Ida afacio fad odeu inyi atisadeni kuna afa lokeru Lobaga nyumuno-diho ohoi kulafa lohida kimata ko inyi to kifwongi lo kibuhuno nenge.
+\v 42 Ocik inyi diho ohoi lo rihohino cio ko kicwara saden jimitan inyi onyumu Lobanga ara kangotoni lo tenya lo kawarak ko kaweyak
+\v 43 kamoak fad icio saden to inyi jimitan cio fad kuna liruk inyi orumu launo lo kipalipali to mkarana nenge.”
+\p
+\v 44 Kolorihe Petero ifura kuna tenyi tenyi, olotu Okorif na Inyu diho cio pili kuna loning layomit.
+\v 45 Karuhok kuna liliraru kuna lilihu ko Petero, ipanyiti noo to deuno jimitan kicorit lo Okorif na Inyu, lijuhohini kileng diho Misiok.
+\v 46 Tonyio oning icieng Misiok kolotenya to ngadiefo gele gele omajati Lobanga. Oto Petero ojo,
+\v 47 “ongon tungani na ngitik kuna cio kibatisa to kifi. Lorumu icieng Okorif na Inyu iya ohoi.”
+\v 48 Oto inyi ocik ojo ojir cio ibatisi to karana lo Yesu Kristo. Oto icieng otan Petero ojoojir kitong klo icieng to faritin kude kuting.
+\c 11
+\cl Kingutit 11
+\p
+\v 1 Oning jayona ko karuhok to Judea fad jimitan lifotu manyu misiok tenya lo Lobanga.
+\v 2 Kololo Petero Jerusalem, iciak karuhok kuna liliraru itifiaha inyi
+\v 3 ojo, “ilo isi kolo cio kuna lida iliraru idaha manyu ko icieng”.
+\v 4 Iciak Petero rihohino icieng sangite fad iya na litiihinore.
+\v 5 “Angon orumu nan Jopa alo kilifa oto kalalura nan kitirija nan. Adeu nan lobo tohi na lori iya cuka nahitok olotuno to kai ididiluno to kiyoha kunenge ongon olotu kof inyia langon nan.
+\v 6 Ade nan katwa arumu tyangi kulo kejuha ongon fad, kuna lowar katwa lo kifi, sangite kuna lokudita ko kweny fad.
+\v 7 Nan ko ninguno ogoro na lojo, “towoju Petero. Ifade inyia”.
+\p
+\v 8 Anyiahahi nan ajio, “ida Lahitok, oru lobo tohi ibot kode idwa lorute kutuk nei”.
+\p
+\v 9 Oteny ogoro to kai ari ojo, “kelolong lobo tohi ijo ibot na litinyu Lobanga”.
+\v 10 Itiihino ene tohi kakeny uni ko kinyiaharoti dony iya kai
+\p
+\v 11 Tinyia deu deu cio uni kuna loculuni to Cesaria ko fwonuno owoitati na kaji orumu langonore nan.
+\v 12 Ojo Okorif ojir nan ida aberu kiliharu ko icieng. Kilik nan ko kuno recera ile kifwo kirute kaji lo nu tungani.
+\v 13 Kirihohi inyi ohoi koditi na lolotunore malaika diho inyi kaji nenge ojo diho inyi, “tocule cio Jopa diho Saimon na lobara Petero.
+\v 14 Iyauno cia inyi diho isi tenya na cia licio isi ko cio kulo kaji nino fad ilwaharu”.
+\v 15 Ojo nan aciak tenya olotu Okorif na Inyu diho icieng iya na afa lolotunore diho ohoi to lohiciahi.
+\v 16 kitiiu nan lafa tenya loteny Lahitok ojo, “ibatisa afa Jon to kifi ati kibatisi cia ite to Okorif na Inyu”.
+\v 17 Kalicio Lobanga icieng na kicwara bito lohiciori ohoi kuna lohiruk kabu Yesu Kristo, ara hati nan ngai na ngatum kitipeha Lobanga?”
+\p
+\v 18 Koloning icieng jii oru manyu diho icieng lobo peha ari manyu omaji Lobanga ojo, “inyi jimitan licio Lobanga ko misiok manyu kirwo lo kipal na liyauno warun”.
+\p
+\v 19 Dong cio kulafa lisara to kitigema to wei lo Steven ofwori manyu Poenisia, Caipras ko Antiok kititima tenya diho Judeahin ake.
+\v 20 Kude hony to kiji kuneicieng, cio kulo Cipras ko Ciren ofwori Antiok iciahi kititima diho Grik manyu rihohino icieng layomit na ijir lo Lahitok Yesu.
+\v 21 Ongon orumu kana lo Lahito diho icieng oto cio beciek iruk ibeloti diho Lahitok
+\v 22 oningoro layomit lona tenya many Jerusalem ko cularoti Barnabas iya Antiok.
+\v 23 Kologoru inyi odeu kitisadeni lo kisa lo Lobanga, okwama inyi bebe manyu itigol taulo kuneicieng ojir itongoti to taulo dede diho Lobanga faritin fad.
+\v 24 Ara orumu inyi tungani na ijir na lifut ko Okorif na Inyu ko kiruk oto cio beciek ofwonu diho Lobanga.
+\v 25 Oto Barnabas ko loro iya Tarsas taharu Saul.
+\v 26 Ojo orumu inyi iyauno inyi iya Antiok. Dong to kari fad itongo Barnabas ko Saul ko kanisa manyu itiyeni cio kuna iborengi bebe. Ara ene Antiok icaharihin kilolongo karuhok ojo Kristiani.
+\p
+\v 27 To kuna faritin ofwonu kude kamocak to Jerusalem iya Antiok.
+\v 28 Oto lobito to kiji neicieng na lobara Agabus owoju oteny kimoca to okorif ojo olotuno kinga na hitok na lokeru kof lo Roma fad. (itiihino ene to obolore lo Kalaudio)
+\v 29 Iciak karuhok tolobito iya na litweru inyi kicwara daha diho recera kuna longoni ko lo Judea.
+\v 30 Itii icieng ene ocularitati lwaha neicieng to kac kulo Barnabas ko Saul.
+\c 12
+\cl Kingutit 12
+\p
+\v 1 Ara afa to kuna farin icarahe kabu Erod kinefa cio kuloKanisa owak kitigema icieng
+\v 2 Odumu inyi Jems rece lo Jon ifade to ngalem latubot.
+\v 3 kolodeu jimitan itikwama ene tic Judeahin, kosodoro inefu manyu Petero. Itiihino ene to karamalo mugatihin kuna lida oyeri to ibala.
+\v 4 Langun liniefu inyi ko fihahino inyi mabus icio inyi ojo ojir iriri to ikorit kulo asegerehin ongon na longon iyo ikorit lobito asegere ongon. Owahare Erod kiyauno inyi kifura kiji locio coloring pasha.
+\v 5 Dong otorahini Petero mabus ati ilifa kanisa noo diho Lobanga to inyi.
+\v 6 karwe lo ketemoni lo na far lowahare Erod kiyauno Petero kifura, orumu Petero ogeto kiji lo asegere are manyu otora to nyororohin are ongon asegere kuna lowoita iriria agwala.
+\v 7 Deu deu oboto malaika lo Lobanga inwak wagon kaji lo mabus. Onang inyi Petero mari itikwenyu inyi. Ojo inyi diho Petero,”Deu towoju” oto nyororo ko douno to komoc lo Petero.
+\v 8 Oto Malaika ojo diho inyi,” iciefo kyelani kunino ko kamuha’’ itii Petero jii.
+\v 9 torwehi kyela nino ken ito hatikijif nan’’orihohi Malaika inyi. Ijif Petero inyi orutori oleng to mabus ati ida inyi iruk jimitan ene tohi litiyo Malaika ongon kitiihino dede. Ofik inyi ojpo kitirija ba inyi.
+\v 10 Ogal icieng kaririak kulo ketemoni ko kulo are ofwonuni lokoli nahitok na ligeno to biliet. Ongajaru lokoli ake orute icieng. Kololot icieng okeru karitan lo kikoi lokanghatwa lobito Malaika ko ngerihino inyi ake.
+\v 11 Oto Petero ko yenun ken ko jimitan,” jija layen nan loru ko kikuya jimitan oculu Lahitok Malaika nenge lo lwahuno nan to kac kulo Erod ko ticitici fad kuna lowak cio kulo Judea kitio ken nei.
+\v 12 Kolokwenyu kwe nenge jii, inyi ko loro kolo Meri ngoto Jon na manyu lobara Mark faji na lotubare cio kuna iborengi kilifa.
+\v 13 kalitotok Petero lokoli lo oleng oto inyi kito karioni karwaani na lobara Roda lol deya tungani na litotoho.
+\v 14 koloheru inyi ogoro lo Petero oto inyi ifut kokwama ingohi ida onga ko loro rihohino cio ojo, “ ongon [Petero lokoli.’’
+\v 15 Orihohi icieng inyi ojo, ‘’ kidaha mining isi.” Ati ifuda inyi ojo, ‘’ ara dede’’ oto icieng ojo, ‘’ ara Malaika nenge.”
+\v 16 Ati osodoro Petero kitotoho lokoli, ojo icieng onga odeuni ara inyi, ipanyiti bebe
+\v 17 kalitibuk inyi icing to kiwata lo kana, oto ititimahi icieng kikoi na lo lahunore Lahitok inyi to mabus. Ko rihohino icieng ojo, ‘’ititimahiti Jems ko recera ene tenyainyi ko loro iya lobo faji ake.
+\v 18 kolowang kof oto tenya iciak nohun kiji lo asegere jimitan nyio litiihino diho Petero.
+\v 19 Langun lotak Erod inyi kwiik ida orumahi, ko kitifia aegere to lobito ko ciha jimitan ojir ifadari icieng. Erod ko loro to Judea iya Cesaria itong ija to faritin kude
+\v 20 orumu inyi oswa ko cio kulo Taya ko Sidon oto dong icieng ofwonu ara lobito to tahita tenya ko inyi. Oto icieng otan Balasto na lara karwaani na hitok to kolo kabu ara katiyomoni neicieng ko kabu tonyio orumunita icieng daha to kof nenge.
+\v 21 To far na locihi icief Erod kyela lo okabwe nenge olotu itongohino iyo seger lo okabwe iciak kifura diho ilulung.
+\v 22 Oto icieng kololing tenya lo kabu igore ojo, “ ara ene ogoro lo lobanga ida ara lo tungani.”
+\v 23 Deu deu tona lida Erod icwarare deyo dio Lobanga, Malaika ko boho inyi onyia kuru ko weyaru.
+\p
+\v 24 Ati osodoro tenya lo Lobanga oparihi kof.
+\p
+\v 25 Kolokeru Barnabas ko Sau tic neicieng oituni to Jerusalem ilihuni ko Jon na lobara Mark.
+\c 13
+\cl Kingutit 13
+\p
+\v 1 Iyo kanisa lo Antiok orumu ongoni kamocak ko katiyenak; orumu ongon Barnabas, Simeon na lilolongoti ojo Naija, Lucios lo Ceiren, Manaen( na litiboloru Erod Tetrak) ko Saul.
+\v 2 Kaliwora icieng Lahitok ko faranun ko kinga, ojo Okorif na Inyu,” Itingadeti Barnabas ko Saul to tic na lalolongohi nan icieng.”
+\v 3 Dong langun lofaran icieng kinga ko kilifa, ifik icieng kac kweci kuneicieng ko cularoti icieng.
+\p
+\v 4 Okorif na Inyu ko cularu icieng kuna are iya Seleusia tija ofwo icieng to Babur iya Saipras.
+\v 5 kologoru icieng Salamis, ititim icieng tenya lo Lobanga to lotubare lo Judeahin. Orumu Jon ongon ko icieng ara kalwahani neicieng.
+\v 6 Ilor icieng na cula fad many ofwonuni Papos. Orumu icieng ijia lobo Judeani lara ibwoni ara manyu kamocani na italer na lobara karana nenge Bar Yesu.
+\v 7 na lara karwaani lo kaboloroni Sergios Paulos. Ene kaboloroni ara tungani na igeny ocule inyi cio kilolongo Barnabas ko Saul tonyio owak inyi ningo tenya lo Lobanga.
+\v 8 Ati Eliamas na lara ibwoni( tonyio fotiri lo karana nenge na) itirisa icieng owak kitigeraru na kalanyunoni to kiruk tenya lo Lobanga.
+\v 9 Oto Saul na manyu lilolongoti ojo Paul ifut ko Okorif na Inyu ko deya Eliamas konyeha ko jimitan,
+\v 10 “ira isi kito lo sitan, meroni lo sangite kuna ibiri fad. Ifut isi ko koditi lo talerun fad ko kitinononga, anu mute iticung isi kitigerita kikohin kuna ibiri kulo Lobanga?
+\v 11 Jija ongon kana lo Lobanga ken nino. Ingodo ca isi jija ida ideu wangun lo kolong. Deu deu olotu idis ko kimuhoro konyeha kunenge ida otum deya owak tungani na ngorik inyi.
+\v 12 Kolodeu kalanyunoni tohi na litiihino, ko kiruk tonyio ipany inyi tenya lo kitiyena to Lahitok.
+\p
+\v 13 To Papos irwok Paul ko kalihitak kunenge babur iya Perga kof lo Pampilia, faji na longerihinore Jon icieng ibelorore iya Jerusalem.
+\v 14 To Perga oringe icieng iya Antiok lo Pisidia, to sabit orute icieng lotubare ofwo itongohinoti
+\v 15 Kolokeru kikena to book lo cik ko kimociti, ocule kalanyunok kulo lotubare tenya diho icieng ojo, “recera, kolongon lobo tenya lo kisinga diho ite to kuno cio itoteny”.
+\v 16 Kolowoju Paul, iwat icieng to kana oto ojo, “cio kulo Israel ko ite misiok kuna liwora Lobanga, kining nan!
+\v 17 onyumu afa Lobanga lo cio kulo Israel monyeri kuniyang, oto icio icieng bara to manya neicieng kof lo Ejipt, to golun nenge na hitok olotu inyi odumu icieng to na kof,
+\v 18 idony inyi tau to kikwalaru neicieng karihin keek ongon to kuny,
+\v 19 olotu ifuhe misiok mietare to kof lo Kanaan icio kof diho cio kunenge ara neicieng.
+\v 20 Iyaru manya neicieng na kof karihin mia ongon ko keek miet. To kifwongi olotu Lobanga icio icieng kangotok kulo tenya many ogorunore karihin kulo Samuel kamocani.
+\v 21 Oto icieng ofwonu ilifa kabu olotu icio icio icieng Saul kito lo Kis lo imanit lo Benjamin na lolotu olanyu icieng to karihin keek ongon.
+\v 22 Tokifwongi, olotu odume Saul ofik David ara kabu neicieng. Oteny inyi saden to inyi ojo, “larumu nan David kito lo Jese tungani na lijifita tau nei; itii cia inyi sangite pili kuna lawak nan inyi itii”.
+\v 23 To kiji lo lotataha kulo ene tungani liyauno Lobanga diho Israel kalwahani Yesu iya idi afa locihare inyi,
+\v 24 Orihe Yesu ida olotu ititima Jon kirwo ko kibatisa diho cio kulo Israel fad.
+\v 25 Langun afa lokeruno Jon tic nenge, ojo inyi diho cio, “ifik re ite ijo nan ngai? Ida ara nan inyi. ida hati olotuno inyi to omot nei, ida kileng nan acam to laha kofi kulo kamuha kunenge”.
+\v 26 Recera, lotataha kulo Abraham ko ite misiok kuna libang Lobanga, ara diho ohoi oculuni ene layomit lo lwaharu.
+\v 27 Ida afa cio kulo Jerusalem ko kalanyunok kuneicieng oheru Yesu ati to ngotohino wei diho inyi, itufut icieng tenyi tenyi kulo kamocak kuna likenati to sabit fad.
+\v 28 Kileng lida icieng orumu tenya ken nenge na ngotumohinore inyi wei, isusu icieng Pilato ojo ojir ifade inyi.
+\v 29 Kolokeru icieng kitiyo tenyi tenyi fad iya lafa ligerorihin to inyi, iticuluni ken nenge to kai lo kete ko kitigetihino katwa lo kwecere.
+\v 30 Ati itibuhu Lobanga inyi to kiji lo kaweyak
+\v 31 manyu to faritin kuna iborengi, itibotu inyi ken odeu cio kulafa lilihu ko inyi to Galilea iya Jerusalem. Icieng jija lara sadeni diho cio kuniyang.
+\v 32 Kititima ohoi diho ite layomit na ijir, tohi lafa locik Lobanga diho fafaicio kuniyang
+\v 33 litifut inyi diho ohoi tee kuneicieng to kitibuhuno Yesu. Iya na ligerore iyo Zabur lo are ojo, “isi kito nei, enefar lara Nan Apa nino”
+\p
+\v 34 Tenya na lititima ojo itibuhu Lobanga inyi to kiji lo kaweyak ida ken nenge omura igero ojo, “ahicio ca nan isi gum na inyu na locihi diho David.
+\p
+\v 35 manyu igero lobo faji ojo, ida ca isi icio tungani nino Na inyu oyen muraru.
+\p
+\v 36 Tonyio kolokeru afa David tic diho Lobanga to kofiangiti nenge, olotu afa owei onuhahini inyi ko monyeri kunenge manyu omuraru ken nenge.
+\v 37 Ati na litibuhu Lobanga to kiji lo kaweyak ida afa inyi odeu muraru.
+\v 38 Tona recera awak nan ite iyen jimitan to Yesu ititimi launo lo kipalipali diho ite.
+\v 39 Ara diho inyi, cio pili kuna liruk odumari kipalipali kuneicieng fad kun lida cik lo Moses otum dumaru.
+\v 40 Itigeny, kecio tohi na loteny kamocak itiihino kenite kuningi na lojo, 
+\q
+\v 41 “Itode ite kangalak ipanyata irii tur tonyio aloro nan kitiyo lobotohi to fsritin kuningi na lida ite iruk kileng ngohirihohi lobo tungani ite”.
+\p
+\v 42 Kolofworo Paul ko Barnabas to lotubare otan cio icieng ojo ojir ofwonu osod kititima ene tenya to lotubare nu sabit.
+\v 43 Langun lisara cio to otubare, ijif Judaiahin becek ko cio kuna libelo diho dini lo Judaiahin Paul ko Barnabas. Osod icieng tenya ko icieng ko tana icieng lo sodoro iyo kisa lo Lobanga.
+\p
+\v 44 To sabit na lijifita ofwonu cio to kang fad otubunoti ningo tenya lo Lobanga.
+\v 45 Kolodeu Judeahin ilulung, oto okaine inief icieng noo iciahi kitimoro tenya lo Paul.
+\v 46 Oto Paul ko Barnabas orihohi icieng tarany ojo, “kijo ohoi ojir kitem kititimahino ite tenya lo Lobanga. Kaliberu ite ideu jimitan ida ite icami to rumuno warun na losio tur, kibelo dong jija ohoi diho misiok.
+\v 47 Tonyio ara ene tohi na locik Lobanga diho ohoi ojo, “Lahifik nan ite ara wangun diho misiok ojir ite iyaru Many lohicungi lo kof”.
+\p
+\v 48 Koloning misiok jii oto okwamati noo ko rimati tenya lo Lobanga manyu cio fad kunafa lonyumuni ara kulo warun na losio tur iruhiti.
+\v 49 Isarihi tenya lo Lahitok a kof fad.
+\v 50 Ati isusu Judeahin ngorwo kuna lobang Lobanga kuna loyeniti to kiji lo cio ko kabolorok kulo na kang. Isusu icieng cio ojo ojir itigemi Paul ko Barnabas lo kifuharu icieng tona kof.
+\v 51 Icieng ko tenga fur lo kejuha kuneicieng to beruno ticitici kuneicieng ko fworoti iya Ikonium.
+\v 52 Orumu kajifitak lifut ko kwama ko Okorif na Inyu.
+\c 14
+\cl Kingutit 14
+\p
+\v 1 To Ikonium, ofwo oho Paul ko Barnabas orute lotubare lo Judeahin iya langun. Tija ititim icieng tenya lo Lobanga otoc na licio Judeahin becek ko misiok iruk.
+\v 2 Ati Judeahin kuna loberu kiruk ko kiwala taulo kulo misiok kenite kulo recera.
+\v 3 Oto Paul ko Barnabas itong ijia faritin becek ititimati tenya na loru ko riri to ken lo Yesu oto Lobanga itigol layomit neicieng to kitiyo tanguhin ko kitotorita.
+\v 4 Cio kulo na kang ko kora, isisio kude Judeahin kude isisio jayona.
+\v 5 Orumu ongon tenya na livitarihin kitigema ko caha icieng to morutok kiji lo Judeahin, misiok ko kabolorok kuneicieng.
+\v 6 Ati ofwonu icieng oning, ko rwaroti iya kangite kulo Laikonia iya Listra ko Derbe ko kofi kofi kuna lirit kuna kangite.
+\v 7 Osodoro icieng ko kititima layomit na ijir
+\p
+\v 8 To Listra orumu ongon lobo tungani na lonyia ikwele kejuha fad iwasihi kikunana many to lotomonunore ida otem lotita to kejuha.
+\v 9 Oningo ene tungani kolotenya Paul. Oto Paul iriri deya inyi oyen jimitan ongon inyi ko kiruk lo furioro.
+\v 10 ko rihohino inyi ojo, “towoju iwoita to kejuha kunino”. Tona, na tungani ko kifirioro ko kiciaha lotita.
+\p
+\v 11 Kolodeu ilulung tohi na litii Paul, oto igorori to tenya lo Laikonia ojo, “loluluoro lobangahin ara cio lofwonuno kiji niyang.
+\v 12 Icio icieng karaneco kulo lobangahin kuneicieng diho jayona. Ojimi Barnabas Zeus ojo Paul ojimi Ermes tonyio inyi lara katenyani.
+\v 13 Oto ibwoni lo Zeus na longon kaji na liworarihin inyi oleng ko cio fad kulo na kang iyauno mongo na liticiefi katurahak ojo ojir opulohini icieng ara kikumi.
+\v 14 Koloning jayona Barnabas ko Paul jii ko cirati kyelani kuneicieng ifejari iya kiji lo ilulung igoritati ojo,
+\v 15 Luak, nyio itiyo ite jii? Kira manyu ohoi cio iya ite. Kiyauno ohoi layomit na ijir diho ite lo rihohino ite jimitan ibeloti to kuna ticitici irohori ifwonu diho Lobanga lo dede na iwar na loduk kai ko kof ko nami nami ko sangite pili kuna longoni.
+\v 16 Afa berien ongerihi afa inyi kofi kofi fad ofwo kikohin kuneicieng.
+\v 17 Kileng ngara jii, ida afa inyi omon ken nenge, itotoru inyi jiran nenge to kicwara ite kuju to kai ko daha na lodo to ofahin kuneicieng. Kicio inyi ite daha na itum manyu itifut taulo kuningi to kwama.
+\v 18 Kileng to kuno tenyi tenyi, ida otanga diho icieng kitiho cio pulohino icieng kikumi.
+\p
+\v 19 Oto kude Judeahin ofwonu to Antiok ko Ikonium ko kisusua ilulung. Ko cahati Paul to morutok ipihori to kanghatwa oleng ojimi kode lowei.
+\v 20 Ati olofwonu karuhok irit inyi, owoju ko itoro iya kanghatwa. Kiwanyi nenge owoju icieng ko Barnabas ofwori iya Derbe.
+\v 21 Ititim icieng layomit na ijir katwa lo na kang orumu cio kuna iborengi. Ko kibeloroti iya Listra, Ikonium ko Antiok.
+\v 22 Kitigolo kajifitak manyu tana icieng ojir owoitati to golun iyo kiruk neicieng. Ojimi diho icieng, “ojir ohoi kifwo to katwa lo kidak na hitok kirutorore okabwe lo Lobanga.
+\v 23 Onyumohi Paul ko Barnabas icieng lohitwaha kulo kanisa, langun lilifa icieng ko faranun ko kinga icio Jayona icieng kana lo Lobanga na lofik icieng kigeno diho inyi.
+\v 24 Kolofwo icieng ara katwa to Pisidia ofwonu icieng ogoru Pampilia.
+\v 25 manyu langun lititim icieng tenya Perga ko fworoti iya Atalia.
+\v 26 To Atalia oite icieng to Babur iya Antiok lafa faji licwarahinorihin icieng kana lo Lobanga tone tic lokeru icieng kitiyo.
+\v 27 Kologoru icieng ijia, otubahi icieng kanisa ara lobito ko kititimahino icieng ticitici kuna litii Lobanga ara diho icieng ko koditi na longajare inyi agwala lo kiruk diho misiok.
+\v 28 Itong icieng ijia faritin becek ko karuhok. Lokiho lo karuhok to Jerus
+\c 15
+\cl Kingutit 15
+\p
+\v 1 Ofwonu kude cio to Judea iya Antiok manyu itiyenati cio ojo, “kalida kiliri isi iya na ligerore iyo cik lo Moses ida isi itum lwaharu”.
+\v 2 Iyauno ene tenya peha ko risa na igol kiji loho Paul ko Barnabas ko icieng. Oto onyumuni Paul ko Barnabas ko kude karuhok lo fworo Jerusalem deya Jayona ko lohitwaha to na tenya.
+\v 3 Ocule kanisa icieng, ojo icieng ofwo ara Penicia ko Samaria ititim icieng koditi na liruhore misiok. Iyauno ene layomit kwama diho recera fad.
+\v 4 Kolofwonu icieng Jerusalem, ifotu kanisa, jayona ko lohitwaha icieng. Oto icieng ititimahi kanisa fad tohi na litii Lobanga ara diho icieng.
+\v 5 Oto kude karuhok lara Parisihin owoju ojo, “ojir misiok iliri manyu itiyeni icieng kijifita cik lo Moses”.
+\v 6 Otuba jayona ko lohitwaha lo kigigilo ene tenya.
+\p
+\v 7 Langun lorij icieng ene tenya tektek oto Petero owoju ko kifurahino diho icieng ojo, “recera, iyen ite jimitan afa kude faritin lonyumu Lobanga ojo ojir misiok oning layomit na ijir to kutuk nei ojir iruhiti.
+\v 8 Lobanga na loyen taulo, itotor jimitan afotu inyi icieng to kicwara icieng Okorif na Inyu iya lafa lohicwarare ohoi.
+\v 9 Na lida okor kiji neicieng ko ohoi tonyio itinyu inyi taulo kuneicieng to kiruk
+\v 10 Dong jijia nyio iwak ite tema Lobanga to kiticuna karuhok ter na lida ohoi kode monyeri kuniyang afa otum tingo?
+\v 11 Ida! Kiruk ohoi jimitan ara to kisa lo Lahitok niyang Yesu 15Kristo kilwahunorehin ohoi iya na lolwahunorihin icieng”.
+\p
+\v 12 Oto lotubare lo karuhok ko buho tik oningorihin tenya lo Barnabas ko Paul iya na lititimare icieng ticitici kulo kitotorita ko tanguhin kuna hitoha kuna litiiLobanga kiji lo misiok ara diho icing.
+\v 13 Langun lokeru icieng oto Jems oteny ojo, “recera kining nan,
+\v 14 lititim Saimon diho ohoi koditi na litotorore Lobanga wahun nenge lo nyumuno misiok itirak ara cio kunenge.
+\v 15 Iruhohino ene ko tenyi tenyi kulo kamocak iya na ligerorihin ojo,
+\q
+\v 16 “Koloru ene aitu ca nan kitingejuho kifaha kema lo David na louroro. Mura nenge afak ca nan manyu atigejuk ca nan inyi.
+\q2
+\v 17 Ojir otonge kulo cio otahita Lahitok ko misiok fad kuna libur karana nei. Lahitok loteny na litiyo kuno sangite”.
+\q
+\v 18 Kuna loyeniti to karihin fad.
+\p
+\v 19 Angot nan ene tenya ajo, ojir ohoi ida kitigol manyu diho misiok kuna libelo diho Lobanga.
+\v 20 Ilany, ojir ohoi kiger waraga diho icieng lo rihohino icieng jimitan ojir ida onyai lobo daha lo kikuma, ojir ongerihini ticitici kulo somun, ko ngerihino tyang lo tohi na logori ara goro ko ngerihino daha okoto.
+\v 21 Tonyio ititimati cik lo Moses kangite fad many afa to berien manyu orihe ikenati to lotubarihin fad to sabiti fad. Waraga lo lokiho diho karuhok kulo misio
+\p
+\v 22 Oto jayona ko lohitwaha ko kanisa fad onyumu kude cio to kiji neicieng oculari iya Antiok ko Paul ko Barnabas. Onyumu icieng Judas (na lobara Barsabbas) ko Sailas, cio are kuna lorumu ara karihitak to kiji lo recera.
+\p
+\v 23 Icio icieng ene waraga diho icieng lojo, “ohoi jayona ko lohitwaha recera kuningi, diho misiok karuhok kuna longon Antiok, Siria ko Cilicia. Kifonyo ite bebe.
+\pi
+\v 24 Kining ohoi ojo ofwo kude cio to kiji niyang ida ko ohoi kiyen kitigema ite ko kitiudo ite to tenyi tenyi kuna loteny icieng.
+\v 25 Tona kifwonu ohoi kiruk nyumuno kude cio kiculu ijia diho ite ko morot kuniyang Barnabas ko Paul.
+\v 26 cio kuna licio warita kuneicieng to karana lo Lahitok Yesu Kristo.
+\v 27 Iya na kiculu ohoi Judas ko Sailas lo kicwara saden to kutuhe kuneicieng lo kitigolo tohi na lohiger ohoi.
+\v 28 Ori mejo ojir diho Okorif na Inyu ko diho ohoi ojir ida kitigemi ite ogal kuno sangite ligero diho ene waraga.
+\v 29 Ojir ite ida inyia lobo daha likumarihin, okoto, tyang lo tohi na logori ara goro, manyu iric kenite kuningi iyo ticitici kulo samun. Itii cia ite ara na ijir kaliric ite kenite iyo kuno sangite.
+\p
+\v 30 Oto ko cularoti kuna cio iya Antiok ofwo icieng otubahi kanisa ara lobito ko kicwara na waraga diho icieng.
+\v 31 Iken cio oto okwamati bebe to tenya lo kisinga na ligero ijia.
+\v 32 Judas ko Sailas kuna manyu lorumu ara kamocak ko tenya tenyi tenyi kulo kisinga ko kitigolo lo taulo kulo recera.
+\v 33 Langun litong icieng kude faritin ko kanisa, oto oculari icieng to gum ko kisa lo Lobanga lo itoro diho cio kuna loculu icieng.
+\v 34 Ati iruk Sailas tongun ijia Antiok.
+\v 35 Ati otong Paul ko Barnabas Antiok faji na lititimare icieng ko kitiyena tenya lo Lobanga ko kuna kude cio.
+\p
+\v 36 To kude faritin to kifwongi, ojo Paul diho Barnabas, “ngafi ba ngatiwaj recera to kunu afa kangite fad lohititimare tenya lo Lobanga ko deya koditi na longonore icieng”.
+\v 37 Owak Barnabas ojo ojir kilik ko Jon na manyu lobara Mark
+\v 38 ati ida Paul iruk kiyaru Mark tonyio ingohi afa inyi icieng to Pampilia ida osodoro kitiyo ko icieng
+\v 39 Oto icieng orisa bebe ko korati, odumu Barnabas Mark ko rangaru to Babur iya Saipras.
+\v 40 Ati onyumu Paul Sailas ko loro ilegahi kanisa inyi kisa lo Lobanga.
+\v 41 Olo inyi ara Siria ko Cilicia kitigolo kanisahin kuna longoni ijia.
+\c 16
+\cl Kingutit 16
+\p
+\v 1 Kololotu inyi Derbe ko Listra koloho lobo kajifitani lojimi Timosi na lara ngotenge Judeani ati monye ara tungani lo Grik.
+\v 2 omaj cio kulo Listra ko Ikonium Timosi noo.
+\v 3 Owak Paul kiyaru inyi ara lobito ko icieng ene owele oto ko kilira inyi to Judeahin kuna longon na kof fad tonyio oyeniti jimitan ara monye Girihoni.
+\v 4 Kololot icieng to kangite ko kangite ititimahi icieng cio tenyi tenyi kuna liger jayona ko lohitwaha to Jerusalem ojir cio oric.
+\v 5 Dong ogol kanisahin iyo kiruk manyu osodoroti to borengun
+\p
+\v 6 Ilor Paul ko kalihitak kunenge kofikofi kulo Pirgia ko Galatia iya na litihore okorif inyi kititima tenya lo Lobanga ko lo Asia.
+\v 7 Kolofwonu icieng lohikori lo Misia, otem icieng rutoro Bisinia ati itik Okorif lo Yesu icieng.
+\v 8 Oto icieng oring to Misia ko fworoti Troas.
+\v 9 Ojo karwe odeu Paul lobo tungani lo Masedonia iyo kitirija na lowoita ileleia diho inyi ojo, “ou iya Masedonia kilwak ohoi”.
+\v 10 Langun lodeu Paul na kitirija kikukumahino dong ohoi lo fworo iya Masedonia na lohitifut kijo owak Lobanga ohoi fworo tenya layomit na ijir diho icieng.
+\p
+\v 11 To Troas kirwok ohoi Babur ko kikwangaru tiribiny iya Samosarac ojo kiwanyi nenge kiringe iya Neopolis.
+\v 12 Tija kifwo iya Pilipi na litongo ara kof na lolanyu cio kulo Roma manyu kang na hitok na lilany to Masedonia. Manyu kitong ohoi ijia faritin beciek.
+\p
+\v 13 To sabit kifwo ohoi oleng to katwa lo kang iya kutuk lo kare faji na lohikodomo rumuno lohilifare. Kitongohino ohoi kof kiciak tenya diho ngorwo kuna lorumu otuba ijia.
+\v 14 Lobito to kiji lo kuna loningo tenya niyang orumu lobo ngorwani lobara Ludia katilotoni lo kyelani kuna ifurangi na lolotu to kang lo Saiatira na lara kaworani lo Lobanga. Onga Lahitok tau nenge lo kiruk tenya lo Paul.
+\v 15 Kalibatisi inyi ko cio kulo kalenge, kilolonge inyi ohoi iya kalenge ojo, “kaliyen ite nan ara karuhoni lo Lobanga, ifwonu itongoti kalitole”. Oto inyi kitiruk ohoi.
+\p
+\v 16 Lobo far orumu ohoi kifworo lohilifare, kiric ohoi ko lobo kito karioni lara opii na longon ko lobo okorif licio inyi oyen tenyi tenyi kulo mute. Iyaunita na kilama nenge robia kuna iborengi diho monyeri kunenge.
+\v 17 Iciak na karioni kijifita Paul ko ohoi fad igorita ojo, “Ara kuno cio karwaak kulo Lobanga na longon kai noo kuna lohirihohino ite kikoi lo lwaharu”.
+\v 18 Itiring inyi kijifita ohoi jii to faritin kuna iborengi. To kifwongi ome tau lo Paul ko kibelo ko rihohino na okorif ojo, “to karana lo Yesu Kristo ahirihohi nan isi torutu to ken nenge! Tona tik ingohi na okorif inyi.
+\p
+\v 19 Kolodeu monyeri kulo ene karioni opiini ojo loru langun tohi lohirumahitare icieng robia, ko kiniefati Paul ko Sailas ko rihoroti faji lo cuk ketemoni lo kalanyunok.
+\v 20 Iyauno icieng icieng ketemoni lo kangotoni lo tenya ko jimitan, “ara kuno cio Judeahin ofwonu icieng kikaruto kanghatwa niyang
+\v 21 to kitiyena tenyi tenyi kuna lida lida ocam to ohoi cio kulo Roma kiniang ko kijifita”.
+\p
+\v 22 Imorihino ilulung kitibaha Paul ko Sailas manyu ocik kangotoni lo tenya ojo ojir opucari kyelani to kenite kuneicieng manyu olumi.
+\v 23 Langun lolumi icieng bebe ko fihahinoti icieng mabus ocihi kaririani ojo ojir oric icieng otoc.
+\v 24 Koloning kaririani ji ko kiyaru icieng kudule lo katwa ko tora kejuha kuneicieng.
+\p
+\v 25 Kologoru tuk lo karwe, ilifa Paul ko Silas ko woloti woleco iyo Lobanga manyu oningo mabusi kulakude.
+\v 26 Deu deu iciak otira nahitok kitijijiho kof itijijik ko guri kulo kaji lo mabus. Tinyia ongajaru agwalahinkulo mabus fad manyu olaharu nyororohin to kejuha ko kac 16 kulo mabusi fad.
+\v 27 Okwenyu kaririani ojo odeu agwalahin owati, ko sutuno ngalem latubot nenge owak kifadaru ken nenge tonyio orumu inyi iiyo ojo lorwe mabusi.
+\p
+\v 28 Ati igore Paul diho inyi ojo, “ketii ken nino ara na irohoi, kingoni ohoi fad ene”.
+\p
+\v 29 Ilolong kaririani ojo ojir iyauni kimaco, oto ko kiburaru katwa lo mabus olo ourohino to kihihirita ketemoni lo Paul ko Sailas.
+\v 30 Oto inyi iyauno icieng oleng ko kitifia icieng ojo, “kulahitoha ngatii ha ban an nyio ojir alwaharu?”
+\p
+\v 31 Inyiahahi icieng inyi ojo, iruho Lahitok Yesu ojir ilwaharu isi ko cio kulo kalilo fad.
+\v 32 Oto ko kititimahinoti inyi ko cio kulo kalenge tenya lo Lobanga.
+\v 33 Tona tik lo karwe iyaru kaririani icieng ko kilala korongan kuneicieng, deu deu ko kibatisati inyi ko cio kulo kalenge fad.
+\v 34 Iyauno kaririani icieng kaji nenge ko kicwara icieng daha. Ifut inyi ko kwama noo tonyio liruk inyi Lobanga ko cio kulo kalenge fad.
+\p
+\v 35 Kolowang kof, ocule kangotoni lo tenya katiyok kunenge diho kaririani ojo ojir olahahi kuna cio.
+\p
+\v 36 Orihohi kaririani Paul ojo, “ojo kangotoni lo tenya ojir kilahahini ite. Jija ifwo dong to kisiliban”.
+\p
+\v 37 Ati ojo Paul diho katiyok, “kitilum icieng ohoi tarany oru ko lokiho kileng lohira ohoi cio kulo Roma manyu kitorihini mabus. Jija owahiti cularu ohoi lolilime? Ida ingohi icieng to kenite to fwonu kinieme ohoi oleng”.
+\p
+\v 38 Ofwo katiyok orihohi kangotoni lo tenya tohi na loteny Paul, ojo icieng oning ojo ara oho Paul ko Sailas cio kulo Roma, oto orienyati noo.
+\v 39 Ofwonu icieng tana oho Paul, kiniemaru icieng oleng to mabus ko rihohino icieng ojo ojir ofwori.
+\v 40 Kolokeru oho Paul ko Sailas rutuno to mabus ofwo icieng kolo Ludia otubahi icieng karuhok fad, isingi ko ciha icieng oto ko fworoti.
+\c 17
+\cl Kingutit 17
+\p
+\v 1 Kolofwo icieng ara Ampipolis ko Apolonia ko gorunoti Tesolonika faji na longon lotubare lo Judeahin.
+\v 2 Iya na litiitare inyi tik tik olo Paul lotubare oto ising icieng tenya lo Lobanga to sabiti uni,
+\v 3 ititima diho icieng jimitan igero ojo ocam Kristo orumu kidak ati ibuhu to kiji lo kaweyak far lo uni, ojo diho icieng, “ene Yesu latenya nan diho ite inyi lara Kristo”.
+\v 4 Iruk Judeahin kude iruhiti tenya lo Paul ko Sailas ko becek kulo cio kulo Girik kuna lobang Lobanga, ko kude ngorwo kuna loboroho.
+\v 5 Ati inief okaine Judeahin kude ko fworoti kisusua kude cio kasasuok to faji lo cuk ofwonu icieng otum ilulung ko kiciahati kigorita to kanghatwa. Ko kiburaroti kolo Jason taharu Paul ko Sailas lo kiyauno icieng diho ilulung.
+\v 6 Ati kalida orumuni icieng, ipihuni Jason ko recera kude iyauni ketemoni lo kabolorok kulo kang igoritati ojimi, “kuno cio litifufulinga kof fad kuno logoru ene.
+\v 7 manyu ifotu Jason icieng kalenge, itikaja icieng cik lo Cesar ojo ongon lobo kabu ake na lobara Yesu.
+\v 8 Koloning icieng jii oto ilulung ko kabolorok kulo na kang orienya.
+\v 9 To kifwongi icio kabolorok Jason ko kulakude odum robia kulo kitilaha ko ngerihinoti icieng ofwo.
+\p
+\v 10 0 Langun lomutok karwe ocule recera Paul ko Sailas iya Berea. Kologoru icieng ijia ofwo icieng lotubare lo Judeahin.
+\v 11 Oto cio kulo Berea ara cio kuna igenyi manyu ojiri ilany cio kulo Tesolonika tonyio ilifu icieng tenya lo Lobanga to kwerun lo taulo manyu oherati igeriti faritin fad lo deya kalara kuno tenyi tenyi lo tenya Paul dede.
+\v 12 Judeahin becek ko kiruk ko cio kulo Girik kunahitoha ngorwo ko rei fad.
+\v 13 Koloning Judeahin kulo Tesolonika ojo ititima Paul tenya lo Lobanga to Berea ijifaru icieng inyi ijia kisasuo cio ko kitigorita icieng.
+\v 14 Deu deu ocule recera Paul iya kutuk lo nam ati Sailas ko Timosi Berea.
+\v 15 Iyaru kunu cio liniemaru Paul inyi Asens ko itoroti iyari tenya na locik Paul iyo Sailas ko Timosi iya Berea lo kijifuno inyi deu deu.
+\p
+\v 16 Kalitila Paul Sailas ko Timosi to Asens, oto tau nenge ome bebe to lobangahin loduhot beciek kuna longoni na kof.
+\v 17 Oto inyi oric tenya ko Judeahin ko Girik kuna lobang Lobanga to lotubare ko kaji lo cuk faritin fad ko cio kuna longoni ijia.
+\v 18 Ilulung lo kagenyak kulo Epikuria ko Stoik ko kicaha peha ko inyi. Itifia kude to kiji neicieng ojo, “otenya ene kamomodoni nyio?” ojo kude, “ori mejo ongon kitotoro tenya lo kude misiok kulo lobangahin”. Ara ene tona lititimare Paul layomit na ijir lo Yesu ko kibuhuno to loweyare.
+\v 19 Oto icieng iyaru inyi lotubare lo Aeropagas ko jimitan diho inyi, “ngida ha ba isi kitiyen ohoi kuno tenyi tenyi lititima isi?
+\v 20 Ingon isi kiyauno welo kulo tenyi tenyi kiyoha kuniyang tona, kiwak ohoi yenun icieng
+\v 21 (cio kulo Asens fad ko misiok kuna lomanya ijia ara katongok kuna lida itiyo lobo tohi, ara tic neicieng tenya ko ningo tenyi tenyi ngejuho keken).
+\p
+\v 22 Oto Paul owoju to lotubare lo Aeropagas ko jimitan, “cio kulo Asens, adeu nan jimitan to kikohin fad ira ite cio kulo dini.
+\v 23 Tonyio, na laloritare nan katwa lo kang ariria sangite kuna liwora ite, alotu nan arumu ciali na ligero ojo, “DIHO LOBANGA NA LIDA KIYEN”. Jija tohi na liwora ite ara na lida iyen inyi ahititimahino nan ite.
+\p
+\v 24 Lobanga na loduk kof ko sangite fad kuna ingoni katwa, inyi Lahitok lo kai ko kof manyu na lida itongo kaji na loduhi to kac.
+\v 25 Manyu ida irwaati inyi to kac kulo cio mejo owak inyi lobo tohi, tonyio inyi to ken licwara cio warun ko wirita ko sangite kude fad.
+\v 26 To tungani lobito ofik inyi cio kulo kofi kofi fad ojo ojir icieng omanya kof fad manyu ikukumahi icieng faritin ko fajihit kuna ngomanya icieng.
+\v 27 Itii Lobanga jii, ojir cio otak inyi manyu otemi rumahino ko goruno diho inyi ati kileng lida inyi oloma ko ohoi.
+\v 28 Tonyio to katwa nenge kimanya ohoi, kilot manyu kitongo, iya na lotenyare kude kagerok kuningi ojo, “kira ohoi tee kunenge”.
+\p
+\v 29 Iya na lohirahare ohoi tee kulo Lobanga, ojir ohoi ida kiiyo jimitan ori inyi ko lopidinga lo dab, rial, moru na likukum kode itibibil kana lo tungani to genyun nenge.
+\v 30 Afa berien itikaj afa Lobanga na dataru ati jijia owak inyi cio fad irwo.
+\v 31 Tonyio lokeru inyi kikukumahino far na mute longotore inyi tenya lo kof to biran lo tungani na lokeru inyi nyumuno. Litotor inyi ene diho cio fad to kitibuhuno inyi to kiji lo kaweyak”
+\p
+\v 32 Koloningiti tenya lo kibuhuno lo kaweyak, iciak kude kitikaja ati ojo kude, “kiwak ohoi ningo isi mute tone tenya ari”.
+\v 33 Tona Paul ko ngerihino lotubare.
+\v 34 Ati ijif cio kude iruhiti tenya lo Lobanga na loteny Paul. To kiji neicieng ongon Dionisius na lorumu ongon iyo ilulung lo Aeropagas ko lobo ngorwani lobara Damaris ko kuna kude iborengi.
+\c 18
+\cl Kingutit 18
+\p
+\v 1 To kifwongi ongerihi Paul Asens olo iya Korins.
+\v 2 Tijia orumu inyi lobo Judeani lobara Akuila tungani lo Pontius, na lorihe olotu to Itali ko ngorwani nenge Priscila, tonyio orumu Kalaudio ocik jimitan ojir Judeahin fad owoju to Roma, olo Paul waja icieng
+\v 3 tonyio itoiyo icieng tic na iriworo lo kikukuma kemahin. Olo inyi itongo ko icieng itiyoti manyu ara lobito.
+\v 4 To sabit fad itoto inyi to lotubare lo kitiyena Judeahin ko cio kulo Girik.
+\v 5 Kolofwonu oho Sailas ko Timosi to Masedonia, icio Paul ken nenge iyo kititima ko kitiyena ko kicwara sadden iyo Judeahin jimitan Yesu inyi lara Kristo.
+\v 6 Ati kalitiris Judeahin Paul ko tenya diho inyi ara na lomoroti, irara inyi kyelani kunenge ketemoni neicieng ko jimitan diho icieng, “ingohi okoto ningi to ngon kweci kuningi. Lakeru nan tic nei. Kiciaha jija lalo dong nan diho misiok.
+\v 7 Oto Paul ko ngerihino lotubare ko loro kaji lobo lonyiha ijia kaji lo Tito Justo, kaworani lo Lobanga
+\v 8 Krispus kalanyunoni lo lotubare ko cio kulo kaji nenge ko kiruho tenya lo Lobanga ko cio kulo Korint beciek kuna loning inyi iruhi manyu ibatisi icieng.
+\v 9 Lobito karwe oteny Lahitok diho Paul to kitirija ojo, “kebang tosodoro tenya kebuho.
+\v 10 Tonyio angon nan ko isi manyu oru lobo tungani lotum kitibaha kode kiriafuno isi tonyio angon nan ko cio kuna iborengi katwa lone kang”.
+\v 11 Tona itong Paul ijia kari lobito ko nusu itiyena icieng tenya lo Lobanga.
+\p
+\v 12 To kuna faritin larahare Galio lahitok na lolanyu kof lo Akaia ofwonu Judeahin ara lobito kitiremo Paul ko kiyauno inyi ketemoni lo lokiho.
+\v 13 Ojimi, “Isusua ene tungani cio kiwora Lobanga to kikoi na lida ijifita cik”.
+\v 14 Orihe Paul ojo ngatenya, ojo Galio diho Judeahin, “ngara ene tenya lo tohi lobo irohoi kode lobo kipal liyauno ite Judeahin, ngocam diho nan to ningo ite.
+\v 15 Ati iya na larahare ngolofa lo tenyi tenyi, Karaneco ko tenya lo cik ningi, itikeru kuna to kenite kuningi. Ida nan atum rahun kangotoni lo tenyi tenyi kuna lori ko kuna.
+\v 16 Oto ko kifuharu icieng to lokiho.
+\v 17 Icieng ko kibelo diho Sosenes kalanyunoni lo Lotubare ko lumo inyi to ketemoni lo lokiho. Ati ida Galio oteny ko lobo tohi.
+\p
+\v 18 Itong Paul korint kude faritin. Ko ngerihino recera ko kirwoho babur olo iya Siria ilihari ko Priscila ko Akuila. Orihe inyi ida lirwok babur, itigit kwe nenge to Kenkre to kibutia lobo libutia inyi.
+\v 19 Ogoru icieng Epeso oto ongerihi Priscila ko Akuila inyia. Olo inyi token lotubare faji na lolorore inyi kisinga Judeahin.
+\v 20 Ojo icieng ilif inyi jimitan ojir itong kude faritin ko icieng oberu inyi.
+\v 21 Ati kololoro inyi ocik icieng ojo, “Aitu mute nan kaliruk Lobanga”. Inyi ko kirwoho babur to Epeso.
+\p
+\v 22 Kologoru inyi Cesaria olo inyi ofony kanisa ko ringita iya Antiok.
+\v 23 Kolokeru kude faritin to Antiok owoju Paul tija ko lotita ilor fajihit fad kulo kof lo Galatia ko Pirgia kitigolo karuhok fad.
+\p
+\v 24 Tinyia lobo Judeani lobara Apolos lo kof lo Aleksandria ko lotuno Epeso. Ara orumu inyi tungani na liken manyu otehita genyun iyo igeriti.
+\v 25 Orumu itiyeni inyi kikoi lo Lahitok manyu otenya inyi tenya lo Lobanga to yenun manyu itiyena tenya lo Yesu ara na ibir kileng loyen inyi kibatisa lo Jon keken.
+\v 26 Iciak inyi kitiyena to golun lo tau to lotubare. Koloning oho Priscila ko Akuila inyi, ifotu icieng inyi kaji neicieng ko kititimahino inyi tenya lo Lobanga otoc.
+\v 27 Langun lowak Apolos loro iya Akaia, olwak recera inyi manyu igeri waraga diho karuhok kulo ijia lo kifotuno inyi. Kologoru inyi Akaia oto inyi icio lwaha na hitok bebe diho cio kuna licio kisa lo Lobanga icieng kiruk tenya nenge.
+\v 28 Tonyio ilany inyi Judeahin to risa ko peha to kiji lo cio lo kitotoruno to igeriti jimitan Yesu inyi Kristo.
+\c 19
+\cl Kingutit 19
+\p
+\v 1 Kolongon Apolos Korint, olo Paul ara kangite manyu ogoru Epeso orumu inyi kude karuhok ijia
+\v 2 oto itifi icieng ojo, “lirumu afa ite Okoif na inyu lafar ko liruk ite?” Inyiahahi icieng ojo, “oru, ida kileng ohoi kining ojo ongon Okorif na inyu.
+\p
+\v 3 Itifi Paul icieng ojo, “ani kibatisa hati afa irumu ite?”Inyiahahi icieng ojo, “kibatisa lo Jon”.
+\p
+\v 4 Ojo Paul diho icieng, “itongo kibatisa lo Jon ara kibatisa lo kirwo lo kiruk na lobotuno to omot nenge inyi Yesu.
+\v 5 Koloningiti jii ibatisi icieng to karana lo Lahitok Yesu.
+\v 6 Kolofik Paul kac kunenge kweci kuneicieng, olotu Okorif na inyu itifut icieng iciak icieng tenya to tenyi tenyi gele gele ko kimoca.
+\v 7 Orumu icieng ara cio rei tomon ko are.
+\p
+\v 8 Orute Paul lotubare ititim tenya ijia to ofahin uni itiyena to kirobi lo tau tenya lo okabwe lo Lobanga.
+\v 9 Ati oberu kude itipehati ko tenya tenya lo kikoi to itikaj oto Paul ko koraru diho icieng. Odumu dong inyi karuhok itiyena icieng to kaji lo kitiyena lo Tairanus.
+\v 10 Itii inyi jii to karihin are icio Judeahin ko Girik kuna litongo kof lo Asia oning tenya lo Lobanga.
+\v 11 Itii Lobanga tanguhin kuna hitoha ara diho Paul
+\v 12 oto ko tambarahin kulo kac ko kyelani kuna lotir inyi iyari diho kamwayak itifurie mwaita kuneicieng ko kifuharu okorifi kuna irohori to kenite kulo cio.
+\p
+\v 13 Kude Judeahin kuna lotem kifuhita lodonyiok to kenite kulo cio, otemi kitiyore karana lo Yesu iyo cio kuna longon lodonyok kenite. Otem icieng ojo, “to karana lo Yesu na lititima Paul ahicik nan isi lo rutuno”.
+\v 14 Kude tee kilahaji mietare kulo lobo Judeani kadwarani lahitok orumu idimati jii.
+\p
+\v 15 Lobo far inyiahahi lodonyohiti icieng ojo, “Yesu ayen nan manyu ayen nan Paul adi ite oho ngai ite?”
+\v 16 Oto na tungani lodaha lodonyiok ko kifirihino icieng, olanyu icieng fad. Ko lumo icieng ocire ko kyelani to kenite kuneicieng manyu ifejari to kaji longature manyu oiji siii.
+\v 17 Koloning Judeahinko Girik kuna longoni kof lo Epeso ene tenya inief bangun icieng bebe. Oto orimati karana lo Lahitok Yesu bebe.
+\v 18 Oto ciio kuna iborengi kuna liruk fad ko fwonunoti tarany otuli kipali pali kuneicieng.
+\v 19 Becek kulo cio kuna lara ibwonok iyauno buhi ko sangite kulo kilama ocurari to ketemoni lo ilulung. Kalimori wel lo buhi kuneicieng otum robia drakmas alif keek miet.
+\v 20 Tona kikoi isarahi tenya lo Lobanga na kof fad manyu osodoro golun nenge.
+\p
+\v 21 Langun litiihino kuno fad, oto Paul iiu loro iya Jerusalem ara Masedonia ko Akaia. Ojo inyi, “langun lalo nan ijia owak manyu awaj Roma”.
+\v 22 Ocule inyi kalihitak kunenge are Timosi ko Erastos iya Masedonia. Otong inyi kof lo Asia to faritin kude kuting.
+\p
+\v 23 To kuna faritin iciak kituboro nahitok iyo kikoi lo Kristo.
+\v 24 Lobo kadongoni lo rial na lobara Demiterios na lidongo rial lo lopidinga lo lobanga na lara ngorwani na lobara Artemis orumu iyaunita robia kuna iborengi diho kadongok.
+\v 25 Ilolongu inyi kuna kadongok fad ko kude kuna litiyo sangite kuna lori ko kuna ko jimitan diho icieng, “lwak iyen ite jimitan kirumunita ohoi robia becek tone tic.
+\v 26 Manyu lining ite manyu ideu jimitan lerok lojimi Paul lisusu cio becek ten to Epeso manyu kof lo Asia fad ojo lobangahin kuna likukumi to kac ida ara lobangahin.
+\v 27 Dong ongon bangun na hitok ida ara tone tic niyang keken ati kaji lo lobanga niyang na hitok Artemis itifiahi cia manyu inyi lobanga to ken na liwora cio to kof lo Asia fad ko kofi kofi pili itikaji cia golun ko kwatun nenge”.
+\p
+\v 28 Koloningiti jii oto ilongojitati bebe iciahi kiromita ojo, “obolo Artemis lo cio kulo Epeso!
+\v 29 Deu deu igore kang fad. Iniefu cio Gaios ko Aristokas cio kuna lilihu ko Paul to Masedonia ko kiburaroti iya lohisongare.
+\v 30 Owak Paul loro ijia diho ilulung ati itik kajifitak inyi.
+\v 31 Kileng kunahitoha kulo kof kuna lara morot kulo Paul ocular tenya diho inyi jimitan ojir inyi ida olo lohisongare.
+\v 32 Ongoyahino ilulung, iromita kude lobo tohi kude iromita lobo tohi ake. Becek kulo cio kude ida oyen tohi na lotubu icieng.
+\v 33 Ocule Judeahin Aleksanda ketemoni igorohi kude to ilulung kisinga diho inyi. Iwat inyi ilulung to kana ojir obuhoti atenya inyi.
+\v 34 Ati koloheruni jimitan ara inyi Judeani oto igorori ara lobito to tihi kuna lotum are ojo, “obolo Artemis lo cio kulo Epeso”.
+\v 35 Itibuk kageroni lo kang ilulung oto ojo diho icieng, “cio kulo Epeso, ida kof fad oyen jimitan Epeso lara karicani lo kaji lo Artemis ko lopidinga nenge lafa lodou to kai?
+\v 36 Dong iya na lida ene tenya opehuno ojir ite ibuho ida iruk kitiyo lobo tohi.
+\v 37 Iyauno ite kuno cio ene kileng lida obeli kaji kode omori lobanga niyang.
+\v 38 Kolotehita Demiterios ko kaletok kunenge loguce kolobo tungani, ongaja lokiho manyu ongoni kangotok kulo tenyi tenyi. Otum icieng fworo kidoro.
+\v 39 Kolongon lobo tenya ake liwak ite kiyauno ojir okeruni to lokiho.
+\v 40 Ati jija kingoni ohoi ko bangun tonyio kitumiti kidoro ohoi jimitan kira katuborok tone tenya litiihino ene far. Manyu ngoru diho ohoi lofere na ngohititimare fotiri lone kiromita tona lorujore fotiri nenge”.
+\c 20
+\cl Kingutit 20
+\p
+\v 1 Langun licung kituboro, ocule Paul tenya diho kajifitak ojo lokeru kisinga ko kitigolo taulo kuneicieng, ocik icieng ko loro iya Masedonia.
+\v 2 Olo inyi ara katwa lona kof otenya tenyi tenyi kulo kitigolo lo taulo kulo cio olo many ogoru Girik.
+\v 3 Faji na lolotu inyi itong ofahin uni. Tonyio orumu Judeahin ivita inyi kolowak inyi kirwoho babur na loloro iya Siria, oto inyi ko itoro ara Masedonia.
+\v 4 Ilihita orumu inyi ko Sopeta kito lo Pirrus lo nafaji lojimi Berea, Aristokas ko Sekundos to Tesolonika, Gaius to Derbe, Timosi, Tisikas ko Tropimas to kof lo Asia.
+\v 5 Ofwo kuno cio ketemoni kitila ohoi to Toroas
+\v 6 Ati kirwok ohoi babur to Pilipi to kifwongi lo karama lo mugatihin kuna loru ibula manyu to kifwongi lo faritin miet kirumu kulakude Troas kitong ija to faritin mietare.
+\p
+\v 7 To far lo lobito lo sabit kituba ohoi ara lobito kilifa ko daha mugati. Ititima Paul diho cio tonyio owak orumu inyi lotita kiwanyi nenge osodoro inyi tenya manyu tuk lo karwe.
+\v 8 Orumu oborengi lomohin kajihit icadok kuna longon kai faji na lohitubare.
+\v 9 Lobo kito lokilahaji lobara Yutikas orumu itongo lotupulec lo kaji ogetoro. Iya na lotenyare Paul tek tek inyi manyu odiehino jio oto ko uroro to kaji icadok lo uni many kof ofwori inumuni lowei.
+\v 10 Olo Paul kof ourohino ken nenge imaruk orihohi cio ojo, “kebang, owar inyi!”
+\v 11 Oite inyi kaji kai olo obeny mugati onyia.
+\v 12 Iyaru cio na lokilahaji kang ara na iwar itigol na tenya taulo kuneicieng bebe.
+\p
+\v 13 Kitem ohoi fworo kirwohoro babur iya Asos faji na lohifwo rumunore Paul. Ikukum inyi ji tonyio owak orumu inyi loro ijia to kejuha.
+\v 14 Kolohitiric inyi ohoi to Asos ko kirwohuno babur kiring iya Mityelen.
+\v 15 Kiwanyi nenge kikwangaru kigoru tode lo Kios. Kiwanyi nenge tinyia kirang kigoru Samos ojo kiwanyi nenge kigoru Meletus.
+\v 16 Orumu Paul owak ojo ojir kiring to Epeso ojir ida kipapal faritin to kof lo Asia tonyio oruharu inyi iya Jerusalem ojir agoru to far lo Pentecost.
+\p
+\v 17 To Miletus ilolong Paul lohitwaha kulo kanisa lo Epeso.
+\v 18 Kologoru icieng oto ojo diho icieng, “iyen ite koditi lafa lamanyare nan ko ite many to kiciahi lo lotuno nei kof lo Asia.
+\v 19 Arwaa nan diho Lobanga to riejun ko kifi kulo konyeha kileng larumu kidak to kitigema lo Judeahin.
+\v 20 Iyen ite jimitan ida afa nan ahingony ite lobo tenya na ngohilwak ite ati ahititimahi nan ite fad to kiji lo cio manyu ahitiyen ite to kajihit ko kajihit.
+\v 21 Arihohi nan tarany diho Judeahin ko Girik ajo ojir ibeloti diho Lobanga to kirwo manyu ojir iruhiti Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 22 Manyu jija to rihita lo Okorif na Inyu aloro nan iya Jerusalem ida ayen tohi na lolo kitiihino diho nan ijia.
+\v 23 Tohi na layen nan inyi jimitan kicik Okorif nan jimitan to kangite fad kitila mabus ko kidak nan.
+\v 24 Iya na ida warun nei ara lobo tohi diho nan na logol inyi keruno angwala ko kimumuda ene tic lohicio Lahitok Yesu nan- tic lo kicwara saden lo layomit lo kisa lo Lobanga.
+\v 25 Jijia ayen nan jimitan ida cia lobo to kiji ningi kulo cio kuna latitim nan tenya lo Lobanga diho ite kideu nan ari.
+\v 26 Inyi licio ahirihohi nan ite tarany jija jimitan kolorii lobo tungani to kiji ningi oru okoto nenge to kwe nei.
+\v 27 Tonyio ida afa nan angony rihohino ite wahun lo Lobanga fad.
+\v 28 Iririati kenite kuningi ko twoli kulo kera kuna licio Okorif na Inyu diho ite ara kaririak. Itira katibalak kulo kanisa lo Lobanga na linyang inyi to okoto lo kito nenge.
+\v 29 Ayen jimitan kalalo nan ofwonu cia lowohoho kuna ingati kiji ningi kuna cia lida ongerihi kera.
+\v 30 Kokileng to kiji ningi ofwonu cia cio kuna litibahasa tenya lo dede owahiti rumuno kajifitak kuneicieng.
+\v 31 Tona iririati otoc! Ibuhati jimitan to karihin uni ida afa nan aticung kisinga ite karwe ko far to kifi kulo konyeha.
+\v 32 Jijia ahicio nan ite diho Lobanga ko diho tenya lo kisa nenge na lotum kifaha kiruk ningi manyu kicio ite bara lolunyot kiji lo cio kuna iborengi kuna litinyuji.
+\v 33 Ida afa nan adam dab kode rial kode kyela lo tungani.
+\v 34 Iyen ite to kenite jimitan kuno kac kunei lolwak kicwara nan sangite kuna lawak nan ko kuna lowak kalihitak kunei.
+\v 35 To sangite fad kuna latii nan ahitotorohi nan ite jimitan to tic na igol jii ojir kilwak kakidahak, kiiunita tenya na loteny Yesu token nenge ojo, “ongon gum iyo kicwara ilany kifotuno”.
+\p
+\v 36 Langun lojo inyi jii, ogung inyi kof ko icieng fad ko kilifa
+\v 37 oto icieng fad icira ofonyi inyi imaruhi.
+\v 38 Tohi na litime taulo kuneicieng noo, inyi ene tenya lojo inyi, “ida cia ite irihe ideu komom nei ari”. Kokilihunoti ko inyi iya babur.
+\c 21
+\cl Kingutit 21
+\p
+\v 1 Langun lohiruju ohoi kenite diho icieng, ohoi ko kirwohoro babur ko kikwangaru tiribiny iya Kos. Kiwanyi nenge kifwo Rodes tijia iya Patara.
+\v 2 Kirumu babur na longotoro iya Poenika ohoi ko kirwoho ko kikwangaru.
+\v 3 Langun lohideu Saipras kikwangaru iya orof nenge kifwo iya Siria. Kiwoita Taya faji na liticulohinore babur niyang sangite kuna lotinguno.
+\v 4 Ojo ohoi kirumu karuhok ijia kitong ohoi faritin mietare. To sonya lo Okorif orihohi icieng Paul ojo ojir ida olo Jerusalem.
+\v 5 Ati kolotuba faritin kuniyang, kisodoro ohoi ko owele niyang. Kinieme karuhok ko ngorwo ko tee kuneicieng ohoi to katwa lo kang, ojo ogoru kutuk lo nam kigung fad kilifa. 6
+\v 6 Langun lohikeru ciha, kirwok ohoi babur oite icieng iya kang
+\p
+\v 7 Kisodoro ohoi ko owele niyang to Taya ko kiculohino Tolemis kifony recera kuna longoni ijia kitong ko icieng far lobito.
+\v 8 Kolohiwoju tinya kiwanyi nenge kigoru Cesaria. Kifwo kitongo kolo Pilip katitimani lo jiri, lobito to kiji lo kulafa mietare lonyumuni.
+\v 9 Ongon orumu inyi ko tee kariok kunenge ongon kuna lorihe ida oyemi kuna limoca.
+\p
+\v 10 Langun lohitong ohoi ijia kude faritin, olotu lobo kamocani lobara Agabus to Judea.
+\v 11 Kololotu inyi diho ohoi oto odumu gas lo Paul otorare kac ko kejuha kunenge ake ake ko jimitan, “oteny Okorif na Inyu ojo, ‘iya ene otor cia Judeahin kulo Jerusalem monye lone gas icori diho misiok’”
+\v 12 Kolohining ohoi jii ito ohoi ko cio fad kuna longoni na faji kitan Paul jimitan ojir ida olo iya Jerusalem.
+\p
+\v 13 Oto Paul ifotu ojo, “nyio icira ite igila tau nei? Akukumahino nan ida ara to tora keken ati to wei katwa lo Jerusalem to karana lo Lahitok Yesu.
+\p
+\v 14 Koloberu inyi ningo sonya kingerihi dono ohoi kijo, “ingohi wahun lo Lobanga itiihino”.
+\p
+\v 15 To kifwongi lone tenya, kikukumahino ohoi kifwo iya Jerusalem.
+\v 16 Kilihu ohoi ko karuhok kude to Cesaria kiyauni ohoi many kolo Nason faji na lohitongore ohoi, ara orumu inyi tungani lo Saipras manyu lobito to kiji lo karuhok katemok.
+\p
+\v 17 Kolohigoru ohoi Jerusalem kifotu recera ohoi to kwama.
+\v 18 Kiwanyi nenge Paul ko ohoi kulakude cio ko fworo deya Jems manyu orumu otuba lohitwaha fad.
+\v 19 Ofony Paul icieng manyu ititimahi ticitici pili kuna litii Lobanga to kiji lo misiok ara diho inyi.
+\v 20 Koloningiti jii, omaj icieng Lobanga. Oto ojimi diho Paul; “ideu isi rece, Judeahin kuna lotum alifi liruk Lobanga, oto hati icieng fad oriciti cik.
+\v 21 Loning icieng ojo itiyena isi Judeahin fad kuna longon misiok jimitan ojir ida ijifitati Moses, ojir ida iliri tee kuneicieng kode ida ijifitati itidwari kuniyang.
+\v 22 Kidim cia ohoi aja? Ida cia icieng itifur ningo jimitan lilotu isi
+\v 23 tona itiyo tohi na lohirihohi ohoi isi. Ongoni cio ongon ene diho ohoi kuna libuti.
+\v 24 Yaru kulo leroha ifwo ko icieng imorihino iyo na kitinyujo neicieng manyu todum kuna sangite lowahiti diho icieng ojir ogitarihin. Oto cia cio fad oyen jimitan ara kuno tenyi tenyi lotenya cio to ken nino talerun, tonyio isi to ken nino ijifita isi cik.
+\v 25 Ojo to misiok karuhok lohikeru afa ohoi kigerihino icieng waraga jimitan ojir ida onyai dahidahi kuna likumarihin, ida onyai tyang lo tohi na logori ara doro, ida onyai okoto manyu ongerihini ticitici kulo lomuna”.
+\v 26 Kiwanyi nenge iyaru Paul kuna cio ofwo itinyuji kenite ara lobito ko icieng. Oto ko loro kaji lo Lobanga ciha faritin kuna licungore kitinyujo ko kicwara kikumi to icieng tolobito tolobito.
+\p
+\v 27 Langun lofworo kuna faritin mietare rujon, ofwonu kude Judeahin lofwonu to kof lo Asia odeu Paul to kaji lo Lobanga. Ikarut icieng ilulung fad ko kiniefuno inyi
+\v 28 Igoritati ojo, “cio kulo Israel kilwak ohoi. Ene tungani ene litiyena cio to kofi kofi fad beruno cio kuniyang ko beruno cik kone faji. Manyu liyauno inyi Girik kaji lo Lobanga kitibota ene faji inyu”.
+\v 29 (orumu icieng odeu Tropimus lo Epeso ilihita ko Paul to kanghatwa ko koboti jimitan liyauno Paul inyi kaji lo Lobanga).
+\v 30 Oto kang fad owoju, manyu ifeju cio to fajihit fad. Kiniefunoti Paul jii ko kipihoro inyi oleng to kaji lo Lobanga, manyu deu deu ko kigenoti lokolihin.
+\v 31 Orihe otemati kifadaru inyi, ogoru tenya diho lahitok lo asegere kulo Roma jimitan ituboro kang lo Jerusalem fad.
+\v 32 Inyi ko dumuno kude hitoha kulo asegere ko asegere ko kifejaru diho ilulung. Kolodeu katuborok lahitok ko asegere kunenge ko ngerihinoti lumo Paul.
+\v 33 Olotu lahitok lo asegere inief inyi manyu ocik ojo ojir otori inyi to nyororohin are. Oto ko kitifia jimitan ara inyi ngai ko nyio itii inyi.
+\v 34 Igore kude to ilulung lobito tohi kude lobo ake manyu tona lida lahitok lo asegere otum rumahinore tenya lo dede to kigorita, ocik inyi ojo ojir iyari Paul kanghatwa lo asegere.
+\v 35 Kologoru Paul lohirwohi, obolo kituboro lo ilulung noo ico asegere otinge Paul ara tingoro.
+\v 36 Igorita ilulung kuna lijifuno inyi ojo, “ifadeti inyi”.
+\p
+\v 37 Kaliyaru asegere Paul lowahiti rutorore katwa lo kang neicieng, itifi inyi lahitok lo asegere ojo, “ngatum nan tenya lobo tohi diho isi?”
+\v 38 Inyiahahi lahitok lo asegere inyi ojo, “itenya isi Ogirihe? Ida isi ira lafa Ijiptoni lititube kof orihei kasasuok alif ongon katwa lo kuny kude faritin afa?”
+\p
+\v 39 Ojo Paul, “Ara nan Judeani to Tarsas to kof lo Cilicia tungani lo kof na igol. Lahitok kicio nan atenya ko kuno cio”.
+\p
+\v 40 Kalorumu inyi kiruk lo lahitok lo asegere, owoita Paul kai lo lohirwohi ko kiwata to kana itibuk ilulung. Langun lobuhoro icieng fad, oto ojo diho icieng to Aramaic,
+\c 22
+\cl Kingutit 22
+\p
+\v 1 “Recera ko monyeri kunei, itining jija kifura nei”.
+\p
+\v 2 Koloning icieng inyi otenya diho icieng to Aramaic oto ko buhoroti ning. Oto Paul ojo,
+\p
+\v 3 “Ara nan Judeani na lohitomonohini Tarsas kof lo Cilicia ati abolorohi nan ene Jerusalem. To lohikenare lo Gamaliel kitiyeni nan otoc iyo cik lo fafaico kuniyang manyu angon afa nan ko lakaye lo kitiyo tic lo Lobanga iya na lingonore ite jijia.
+\v 4 Atigema afa nan kajifitak kulo ene kikoi lo Yesu many ifadari aniefa rei ko ngorwo atorahita mabus
+\v 5 iya na ngitisadenare kadwarani nahitok ko cio kulo lokiho fad. Arumu manyu afa nan waraga diho icieng na lalorore Damaskas diho recera kuneicieng lo kiniefa kuno cio ko kiyauno icieng Jerusalem ara mabusi ojir itigemi.
+\v 6 To kil lo far langun lanyiha nan Damaskas, deu deu oto wangun na igol bebe olotu to kai kirit nan.
+\v 7 auroro nan kof ato ko ningo ogoro na lojo diho nan, “Saul! Saul! Nyio kitigema isi nan?”
+\p
+\v 8 Atifi nan ajo, isi ngai Lahitok? Inyiahu inyi ojo, “nan Yesu lo Nazaret na litigema isi”.
+\p
+\v 9 Odeu kalihitak kunei wangun ati ida icieng iniang ogoro lo na lohitenya ko nan.
+\v 10 Atifi nan ajo, “ngatii ha nan nyio Lahitok?” Ojo Lahitok diho nan, “towoju ilo katwa lo kang lo Damaskas. Tijia kirihohini cia isi sangite fad kuna locam isi itii”.
+\v 11 Kirik kalihitak kunei nan to kana kiyari kanghatwa lo Damaskas tonyio lohitingod orumu kwerun lo nu wangun nan
+\v 12 Olotu lobo tungani lobara Ananias diho nan. Ara orumu inyi karicani lo cik na igol na liwora Judeahin kuna longoni ijia.
+\v 13 Owoita inyi kirieha ko nan oto ojo, “rece Saul todeya!” Gaga tinya ato nan ko deya adeu inyi.
+\v 14 Oto ko jimitan diho nan, “lohinyumu Lobanga lo monyeri kuniyang ici lo yenun wahun nenge manyu lo deya inyi Na Ibir, ko ningo tenya to kutuk nenge.
+\v 15 Ira cia isi sadden nenge diho cio fad to tohi na lideu isi ining manyu.
+\v 16 Manyu jijia itila isi nyio? Towoju kibatisi ilalari kipalipali kunino to kilolongo karana nenge.
+\v 17 Langun laitu nan Jerusalem manyu alo kilifa kaji lo Lobanga, kinief ilulue nan.
+\v 18 ko deuno Lahitok kitenya ko nan ojo, “deu tongerihi erusalem deu tonyio ida cia iruhiti sadden nino to nan”.
+\v 19 Anyiahahi nan inyi ajo, “Lahitok oyen kuno cio ojo alot afa nan to lobito lotubare iyo lobito kiniefa ko lumo cio kuna liruk isi.
+\v 20 Manyu lafar litiijarihin okoto lo sadden nino Steven awoita afa nan ijia manyu asisio wei nenge arica kyelani kulo kafadak kunenge”.
+\v 21 Oto Lahitok ojo diho nan, “ilo ahicule ca nan isi faji na iloma kiji lo misiok”.
+\p
+\v 22 Oning ilulung Paul many langun lojo inyi jii. Oto ko kigororoti to ogoroho kuna ikwati ojo, “itidume inyi tone kof. Ida inyi ocam to warun!”
+\v 23 Kaligorita icieng ibiroti kyelani kuneicieng manyu orwacati feur kai.
+\v 24 Ojo lahitok lo asegere ojir iyari Paul katwa lo kang lo asegere. Ocik manyu ojo ojir olumi inyi ojir otulu nyio lico kuno cio igorita diho inyi jii.
+\v 25 Kalotori inyi to kiyene lowahiti lumo, ojo Paul diho lahitok na lowoita ijia, “iruk jimitan ojir olumi tungani Romani na lorihe kipal nenge ida oboto?”
+\p
+\v 26 Koloning na lahitok jii ko loro rihohino kalanyunoni neicieng ojo, “nyio iloro isi kitiyo? Ara ene tungani Romani”.
+\v 27 Lahitok ningon jii ko loro diho Paul itifi inyi ojo, “Kirihohi nan, ira isi Romani?” Inyiahahi Paul inyi ojo, “Ibo ara nan”.
+\p
+\v 28 Oto na lahitok ojo, “Adum nan robia kuna iborengi noo lo Kiroma”. Ojo Paul diho inyi “ati kitomonuni nan ara Romani”.
+\v 29 Kuna lorumu ikukumahino lo kitifia inyi ko kingadaru deu deu kileng lahitok token lorienya kololotu odeu jimitan ator inyi Paul tungani lo kof lo Roma to nyororo.
+\p
+\v 30 Kiwanyi nenge iya na lowahare lahitok lo asegere kingingijuno tenya na lidorore Judeahin Paul, olak inyi manyu orihohi kadwarak kuna hitoha ko lokiho fad ojo ojir otubunoti. Oto ko kiyauno Paul itiwoitahi ketemoni neicieng.
+\c 23
+\cl Kingutit 23
+\p
+\v 1 Ode Paul lokiho tok ko jimitan, “recera kunei, latii nan tic diho Lobanga to tau nei fad ko jija”.
+\v 2 Tona arihohi kadwarani nahitok Ananias cio kuna lonyihaha diho Paul ojo ojir onangi kutuk nenge.
+\p
+\v 3 Oto Paul ojo diho inyi, “kibok cia Lobanga isi ene liri iya lohitir na ikwe. Itongo isi inya lo ngotohino tenya kwe nei to cik, isi manyu igila cik to rihohino jimitan ojir kinangi nan!
+\p
+\v 4 Oto kuna lowoita onyiha ko Paul ojo, “ida isi ibang moro kadwarani lahitok lo Lobanga?”
+\p
+\v 5 Inyiahahi Paul ojo, “recera ida orumu nan ayen jimitan ara inyi kadwarani lahitok tonyio igero ojo, “ketenya tenyi tenyi kuna irohori ken lo kalanyunoni lo cio kuningi”.
+\p
+\v 6 Oto Paul koloyen jimitan ara kude kuneicieng Saducihin kude Parisihin ko jimitan to ketemoni lo lokiho,”recera kunei ara nan Parisini kito lo Parisini. Kitiwoitati nan ene to kigeno na langonore nan iyo kibuhuno lo Kaweyak.
+\v 7 Kolojo inyi jii, iciak lohitwaha risa to lokiho kiji lo Saducihin ko Parisihin oto lokiho okora.
+\v 8 (ojo Saducihin oru kibuhuno manyu ojo oru malaikahin kode okorifi ati iruk Parisihin icieng fad).
+\p
+\v 9 Oto obolo kigorita noo, manyu kude katiyenak kulo cik kuna lara Parisihin ko wojuno opehati to golun ojo, “ida ohoi kirumu lobo kipal diho ene tungani. Adi ngara okorif kode malaika lotenya ko inyi?
+\v 10 Oto ngolofa obolo noo icio lahitok lo asegere obang ojo ocirari ca Paul arus arus. Ocule inyi asegere lo fworo rujuno inyi diho icieng ko kiyauno inyi katwa lo kang lo asegere.
+\p
+\v 11 To karwe owoita Lahitok ketemoni lo Paul oto ojo diho inyi, “Itigolo tau! Iya na litisadenare isi nan ene Jerusalem, ojir many ilo isaden to Roma”.
+\p
+\v 12 Kiwanyi nenge otor Judeahin tenya manyu ibutiati jimitan ida icieng kinyia daha kode kimat kifi many kolohifade Paul.
+\v 13 Cio kuna logal keek ongon limor kenite diho ene kivita.
+\v 14 Oto ofwori diho kadwarani lahitok ko lohitwaha ojimi diho icieng, “lohibuti ohoi jimitan ida kidaha many kolohifade Paul.
+\v 15 Jijia isi ko lokiho itotan lahitok lo asegere ojir iyauno inyi lo kitinononga jimitan kiwak ningo tenya nenge otoc. Kikukumahino ohoi lo kifadaru inyi orihe ida logoru ene”.
+\p
+\v 16 Ati koloning kito lo kanece lo Paul ene tenya lo kivita neicieng, olo iya kang lo asegere orihohi Paul.
+\p
+\v 17 Oto Paul ilolongu lobito to kiji lo kulahitoha kulo asegere orihohi inyi ojo, “Yaru ene kito lokilahaji diho lahitok, ongon tenya lowak rihohino inyi”
+\p
+\v 18 Oto ko kiyaru inyi diho Lahitok. Ojo na asegereni hitok diho lahitok neicieng, “kilolong mabusoni Paul nan ojo ojir ayauno ene kito lokilahaji diho isi tonyio ongon tenya na lowak inyi rihohino isi”.
+\p
+\v 19 Inief lahitok lo asegere kana lo na lokilahaji ko kingadaru kalele ko inyi, oto itifi inyi ojo, “nyio tohi iwak isi rihohino nan?”
+\p
+\v 20 Ojo inyi, “liruk Judeahin tana isi lo kiyaru Paul lokiho kiwanyi lojimitan kiwak ningo tenya nenge otoc.
+\v 21 Keruk tenya neicieng tonyio ongoni cio kuna logal keek ongon raa inyi kikoi. Libuti icieng lo jimitan ‘ida kidaha kode kimata many kolohifade inyi’. Likukumahino icieng jija itilati kiruk nino keken”.
+\p
+\v 22 Ocik lahitok na kito lokilahaji ojo, “ilo ati kerihohi lobo tungani jimitan layen nan ene tenya”.
+\p
+\v 23 Inyi ko kilolonguno kulahitoha kulo asegere are ko rihohino icieng ojo, “ikukumahiti asegere miya are, kafeitak lo lakwenyi keek mietare ko monyeri kulo feria mia are ojir ofwo iya Cesaria ca tik uni lo kurou
+\v 24 Itirumu lakweny iyo Paul ojir iyari inyi ogoru ara na ijir iyo Feliks”.
+\p
+\v 25 Iger inyi ene waraga,
+\pi
+\v 26 Nan Kalaudios Lasias Afonyo nan isi lahitok Gavuna Feliks.
+\pi
+\v 27 Inief orumu Judeahin ene tungani na lowahiti kifadaru alo dong nan ko asegere kunei ko lwahuno inyi tonyio orumu nan aning ojo ara inyi Romani.
+\v 28 Awak orumu nan yenun tohi na lidorore icieng inyi, ato nan ayauno inyi diho lokiho neicieng.
+\v 29 Alotu nan arumu jimitan ara na kidoro neicieng to tenya lo cik neicieng ati oru lobo tenya na ngocam to kifadaru kode tora inyi.
+\v 30 Kolohirihohini nan kivita lo Judeahin lo kifadaru inyi, nan ko culuno inyi diho isi deu deu. Arihohi manyu nan kadorok kunenge jimitan ojir iyauni kidoro neicieng ketemoni nino.
+\p
+\v 31 Asegere ko kitiyo iya na lociharihin icieng iyari Paul to karwe ko kiyaunoti inyi many Antipatris.
+\v 32 Kiwanyi nenge, ingohini kuna lifeita to lakwenyi osodoro ko inyi oite kunakude iya katwa lo kang lo asegere.
+\v 33 Kologoru kafeitak to lakwenyi Cesaria, ico icieng waraga diho Gavuna ko kifotohino Paul diho inyi.
+\v 34 Oto gavuna iken waraga itifi inyi kof loreunore nenge. Koloning ojo ara inyi tungani lo Cilicia
+\v 35 ko jimitan diho inyi, “Aning cia nan tenya nino kologoru kadorok kunino ene”. Oto ko ciha ojo ojir Paul ofihi kaji lo Erod manyu iriri inyi tijia.
+\c 24
+\cl Kingutit 24
+\p
+\v 1 Koloring faritin miet olotu kadwarani lahitok Ananias iya Cesaria ko kude lohitwaha ko lobo katibibilani lobara Tertulus ko kiyaunoti kidoro neicieng na lidorore icieng Paul ketemoni lo gavuna.
+\v 2 Kalilolonguni Paul lokiho, iciak Tertulus kiyauno kidoro nenge ketemoni lo Feliks; ojo, “lohitenu ohoi kisiliban bebe to obolore nino manyu liyauno genyun nino kibebelita kuna ijiri ene kof,
+\p
+\v 3 fajihit fad manyu to kikohin fad kiiunita ohoi tic nino to kwama lahitok Feliks.
+\v 4 Ati ilany kitiniama isi to tenyi tenyi becek, alifa nan jimitan kining ohoi lobo gaa.
+\v 5 Kirumu ohoi lerok ara katigemani na lititubo ko kitiremorita cio to kiji lo Judeahin to kofi kofi fad. Inyi lobolojohi kuno cio lojimi Nazareni,
+\v 6 manyu otem kitibota kaji lo Lobanga nahitok inyi licio ohoi kinief inyi [orumu ohoi kiwak ngotohino inyi tenya to cik niyang.
+\v 7 Ati olotu lahitok lo asegere Lasias oruje inyi to kac kuniyang to golun
+\v 8 manyu ocik ojo ojir kadorok kunenge ofwonu kidoro ketemoni nino]. To kitifia inyi to ken nino, itum cia isi iyen tenya lo dede lo kuno kidorita lohiyauno ohoi ken nenge.
+\v 9 Iruhohi Judeahin fad jimitan ara kuno tenyi tenyi kulo dede
+\p
+\v 10 Kaliwat gavuna inyi ojo ojir otenya. Inyiahahi Paul ojo, “ayen nan jimitan to karihin beciek ira isi kangotoni lo tenya ene kof inyi licio nan afura tenya nei ketemoni nino to kwama.
+\p
+\v 11 Itum isi ideu jimitan to faritin tomon ko are kuna loring alo afa nan Jerusalem kiwora Lobanga.
+\v 12 Ida kadorok kunei kirumu nan arisa ko lobo tungani to kaji lo Lobanga kode kititubo cio to lotubarehin kode lobo faji to kanghatwa.
+\v 13 Manyu ida icieng otum kitotoruno lobo tohi ngitigol kidoro neicieng.
+\v 14 Otohati, aruk nan jimitan awora nan Lobanga lo monyeri kuniyang to rahun kajifitani lo kikoi lo Yesu na lojo icieng ilulung. Aruk nan sangite fad kuna lijifita cik ko kuna liger kamocak
+\v 15 manyu atehita nan lobito kigeno ko kuno cio ojo ongon mute kibuhuno lo cio kuna ijiri ko kuna irohori.
+\v 16 Tona atema nan tiktik rica lo kibuha nei ara na inyu ketemoni lo Lobanga ko cio.
+\v 17 Langun latong nan oleng karihin beciek alotu nan Jerusalem kiyauno diho cio kunei sangite diho kakidahak ko kiyauno kicorita kunei
+\v 18 orumu nan latinyujoro na tik lohirumunore icieng nan kaji lo Lobanga atiyo jii. Oru orumu kude ilulung lohingon ko nan kode atigema nan kude cio.
+\v 19 Ati ongon kude Judeahin to kof lo Asia kuna locam to ngonun ene ojir ara icieng lohidoro nan kolongon ba lobo tenya kiji nei ko icieng.
+\v 20 Kode kuno longon ene ingohi ititimi kipal nyio orumu icieng ken nei lafar lawoitare nan ketemoni lo lokiho.
+\v 21 Kalida ara tone tenya keken lagore nan ajo, “Ara tokibuhuno lo kaweyak kitiwoitarehin nan ketemoni ningi”.
+\p
+\v 22 Oto Feliks na loyen otoc tenya lo kikoi, ko kiticungo lokiho. Ojo inyi “Kololotu Lasias lahitok lo asegere, akeru cia nan tenya nino”.
+\v 23 Ocik inyi lahitok lo asegere ojo ojir iriria Paul ati icio manyu inyi kitongo ara na ibaya manyi ida itihi morot kunenge lwaha inyi.
+\p
+\v 24 Faritin beciek to kifwongi olotu Feliks ko ngorwani nenge Drusila na litongo ara Judeani. Ilolongu inyi Paul oning iya idi lotenyare inyi tenya lo kiruk diho Yesu Kristo.
+\v 25 Kolotenya Paul tenya lo nyujon, rica lo ken ko ngoto lo tenya na lolotuno, obang Feliks ko jimitan, “lotum re kuna to jija. Itum isi loro, kalarumu nan tik ahilolong cia nan isi”.
+\v 26 Tolobo orumu manyu inyi okodomo ojo kicio ca Paul inyi robia tona ilolongita inyi Paul kakeny becek tenya ko inyi.
+\v 27 Koloru karihin are, oluny Procios Festos faji lo Feliks ati tona lowahare Feliks kitikwama Judeahin ingohi inyi Paul mabus.
+\c 25
+\cl Kingutit 25
+\p
+\v 1 To kifwongi lo faritin uni na lolotunore Festos iyo kof na lolanyu inyi, owoju inyi to Cesaria olo Jerusalem.
+\v 2 Ofwonu kadwarak kunahitoha ko Judeahin fad ketemoni nenge iyauni tenyi tenyi kuna lidorore icieng Paul.
+\v 3 Oto icieng otan Festos bebe ojo ojir inyiahuni Paul iya Jerusalem tonyio orumu icieng ikukumahino lo rauno ko kifadaru inyi to kikoi.
+\v 4 Inyiahahi Festos icieng ojo, “otora Paul Cesaria aloro manyu nan ijia to kuno faritin.
+\v 5 Ingohi kude kabolorok kuningi ofwo kifura ko inyi ijia kalitii afa inyi lobo tohi irohoi.
+\p
+\v 6 Langun lokeru faritin tomon ko icieng, olo inyi iya Cesaria, kiwanyi nenge ko tubahino lokiho ko kicwara iyauni Paul ketemoni nenge.
+\v 7 Kololotu Paul, oto Judeahin kuna lorumu ofwonu to Jerusalem owoita iriti inyi ko kiciaha kidoro inyi to tenyi tenyi beciek.
+\p
+\v 8 Oto Paul inyiahahi kifura ojo, “oru lobo tohi irohoi latii nan iyo cik lo Judeahin kode iyo kaji lo Lobanga kode diho Cesar”.
+\p
+\v 9 Iya na lowahare Festos kitikwama Judeahin ojo inyi diho Paul, “iruk isi loro Jerusalem lo loro kifura kuno tenyi tenyi ketemoni nei ijia?”
+\v 10 Inyiahahi Paul ojo, “Awoita jija nan ketemoni lo lokiho lo Cesar na locam ongoti tenya nei. Ida nan atii lobo tohi diho Judeahin iya na liyenare isi to ken nino otoc.
+\v 11 Kode kalatii nan lobo kipal locam to wei, ida nan aberu wei. Ati kalara kuno tenyi tenyi lohidorore kuno Judeahin nan talerun, oru lobo tungani lotum kifotohino nan kac kuneicieng. Atil nan Cesar!
+\v 12 Langun itiric Festos tenya to kof ko lohitwaha kulo lokiho nenge, ko jimitan diho inyi, “Litil isi Cesar. Iloro isi diho Cesar.
+\p
+\v 13 To faritin kude kuting to kifwongi olotu Kabu Agripa ko Berenik Cesaria kifotuno Festos
+\v 14 tona litongore icieng faritin kuna iborengi ijia, orij Festos tenya lo Paul ko Kabu. Ojo inyi, “ongon lobo tungani ene longerihi Feliks mabus.
+\v 15 Lafar kalalo nan Jerusalem ofwonu kadwarak kunahitoha ko lohitwaha kulo Judeahin iyauno tenyi tenyi kulo kidoro inyi ketemoni nei ojo ojir nan angotohi inyi wei.
+\v 16 Arihohi nan icieng ajo ida ara koditi niyang lo cio kulo Roma lo kicwara tungani ifadari na lida owoita lokiho ko kadorok kunenge ititim to kutuk nenge kiji lo cio kalara dede.
+\v 17 Kolofwonu lafar icieng ene, ida nan atirung na tenya ati alolong nan lokiho kiwanyi nenge ko rihohino iyauni na tungani.
+\v 18 Ojo kadorok kunenge owoju tenya, ida manyi icieng idor inyi to kipalipali kuna lorumu nan akodomo.
+\v 19 Ati ara kude tenyi tenyi kulo peha lo ngati lo dini neicieng ko lobo tungani afa lowei lojimi Yesu na lojo Paul owar.
+\v 20 Kilanyu dong nan kingingija tenyi tenyi kuna lori iya kuna, alotu nan atifi inyi kaliruk loro woita lokiho to kuno tenyi tenyi Jerusalem.
+\v 21 Kolotil Paul Cesar ara kangotoni lo tenya nenge, ajo dong nan ojir itongo manyu far na ngacularore nan inyi diho Cesar”.
+\v 22 Oto Agripa ojo diho Festos, “awak nan ningo ene tungani to ken nei”. Inyiahahi inyi ojo, “ining cia isi inyi kiwanyi”.
+\p
+\v 23 Kiwanyi nenge, ofwo oho Agripa ko Berenik to deyo nahitok ko rutoroti kaji lo lokiho ko kulahitoha kulo asegere ko kabolorok kulo na kang. To ciha lo Festos iyauni Paul.
+\v 24 Ojo Festos, “kabu Agripa ko cio pili kuna lohingoni ko ohoi ene ideu ite ene tungani! Cio kulo Judea fad lohitani nan to Jerusalem ko ene Cesaria iromitati jimitan ojir ida ingohini owar.
+\v 25 Arumu nan oru lobo tohi litii inyi na ngocamare inyiwei, ati to Tilo inyi kalanyunoni abuk nan cularu inyi iya Roma.
+\v 26 Ati oru lobo tohi na ngagere nan diho kabu tonyi. Tona ayauno nan inyi ketemoni ningi bebe hati ketemoni nino kabu Agripa ojir to korwong lone kingingija, arumu tohi na nagger nan.
+\v 27 Tonyio aii nan ida ocam to cularu mabusoni ketemoni ida ititim tohi na lidororehin ninyi.
+\c 26
+\cl Kingutit 26
+\p
+\v 1 Oto Agripa ko rihohino Paul ojo, “Iruhiti isi itenya to ken nino”. Oto Paul ko kiwata kana iciak kifura nenge ojo;
+\p
+\v 2 “Kabu Agripa, angon nan ko gum nahitok to kifura ketemoni nino lo laha tenyi tenyi fad kuna lohidorore Judeahin nan,
+\v 3 manyu ocam ji tonyio iyen isi tenyi tenyi kulo manya lo Judeahin ko kipehiti kuneicieng fad. Tona alifa nan ajo kining nan to kidonyo lo tau”.
+\v 4 “Oyen Judeahin fad koditi na lawarare nan many to okisidi. Many to kiteri lo manya nei to kof niyang ko to Jerusalem.
+\v 5 Lohiyen icieng nan to karihin beciek manyu otumiti kisaden ngara iruhiti jimitan iya na longonore diho ilulung na igol noo to dini niyang amanya afa nan iya Parisini
+\v 6 manyu jijia ara to kigeno nei iyo tohi na locik Lobanga diho monyeri kuniyang awoitare nan lokiho ene far.
+\v 7 Ara ene ciha na ligeno imaniti kuniyang tomon ko are ojo ojir itifuta iya na lirwaare icieng Lobanga karwe ko far. Lahitok kabu ara tone kigeno kidorore Judeahin nan.
+\v 8 Nyio ida ite iruhore jimitan otum Lobanga kitibuhuno kaweyak?
+\v 9 Nan to ken nei ara afa katiremoni lo karana lo Yesu lo Nazaret
+\v 10 manyu inyi tohi na latii nan to Jerusalem na. to twero lo kadwarak kulahitoha afik nan beciek kulo karuhok mabus, manyu ojo ifadati icieng abirohi kwiri to wei neicieng.
+\v 11 Kakeny beciek alo nan to lotubare lobito iyo lobo lo kitigema icieng manyu arosohi icieng beruno kiruk neicieng. To lakaye nei to icieng, alo nan many kangite kulo misiok kitigema icieng.
+\v 12 To lobito lo kuno owelehin orumu nan aloro Damaskas to twero ko kitifaha lo kadwarak kunahitoha.
+\v 13 To kil lo far lahitok kabu kalangon nan kikoi adeu nan wangun na lolotu to kai na imedek ilany kolong kinwak nan ko kalihitak kunei.
+\v 14 Kiuroro ohoi fad kof nan ko ningo ogoro na lojo iyo nan to Aramaic, “Saul! Saul! Nyio kitigema isi nan? Ogol diho isi kitidyenga kitilongojita?
+\v 15 Atifi nan ajo, “isi ngai Lahitok?” Kinyiahahi Lahitok nan ojo, “nan Yesu na litigema isi
+\v 16 jija towoju iwoita to kejuha kunino. Aboto nan diho isi to nyumuno isi ara karwaani manyu ara saden lo tohi na lideu isi to nan ko tohi na cia lahitotorohi nan isi
+\v 17 Ahilwahu cia nan isi diho cio kunino ko diho misiok. Ahicularu nan isi diho icieng
+\v 18 longaja konyeha kuneicieng ko kibelo icieng to lokimuyuk diho wangun ko iyo golun lo sitan diho Lobanga ojir icieng orumu launo lo kipalipali kuneicieng ko rumuno faji kiji lo cio kuna litinyuji to kiruk diho nan”.
+\v 19 Dong kabu Agripa ida afa nan aberu ningo kitiboto na lo lotu to kai.
+\v 20 Ketemoni, diho kuna longoni Damaskas, oto hati diho kuna longoni Jerusalem ko Judea fad ko misiok atitima nan jimitan ojir icieng irwo ibeloti diho Lobanga manyu itotori kirwo neicieng to ticitici kuneicieng.
+\v 21 Inyi na tenya licio Judeahin kinief nan to kaji lo Lobanga kiwahiti kifadaru.
+\v 22 Ati kilwaha Lobanga nan kone far, tona awoita nan ene lo kisaden diho cio kuna sidiha ko kuna hitoha ara lobito. Oru lobo tenya latenya nan ogal na loteny kamocak ko Moses ojo itiihino mute,
+\v 23 Jimitan orumu mute Kristo kidak manyu ara ketemoni lo kibuhuno to kiji lo kaweyak olotu mute otul wangun diho cio kunenge ko misiok.
+\p
+\v 24 Kologoru ene ongot Festos kifura lo Paul ojo, “kidaha mining isi Paul kitidaha ene kikene nino bebe isi mining”.
+\v 25 Inyiahahi Paul inyi ojo, “ida mining kidaha nan lahitok Festos, atenya nan tenya lo dede ko logenyun.
+\v 26 Oyen kabu kuno tenyi tenyi ida nana bang tenya ko inyi. Manyu ayen nan jimitan oru iyo kuno sangite lobo lida inyi lodeu tonyio ida afa itiyoti icieng to kudule
+\v 27 Kabu Agripa iruk isi tenya lo kamocak? Ayen nan iruk isi”.
+\v 28 Oto Agripa ojo diho Paul, “ibuha isi ijo tone tik isuk itum isi kitiraha nan ara Kristayoni?”
+\p
+\v 29 Inyiahahi Paul inyi ojo, “tik na isuk kode na ikarit, alifa nan Lobanga jimitan ida ara isi ake ati cio fad kuna lohiningo nan ene far ngofwonu kiri ko nan ati ida ara ko nyororo ji”.
+\p
+\v 30 Owoju kabu, gavuna ko Bernik ara lobito ko cio fad kuna lorumu itongo ko icieng
+\v 31 orute icieng to kaji kolotenya icieng kiji neicieng ojimi, “ida ene tungani itiyo lobo tohi na ngocamare inyi wei kode tora”.
+\p
+\v 32 Ojo Agripa diho Festos, “ngotum ene tungani olahahini ngara ida otil diho Cesar”.
+\c 27
+\cl Kingutit 27
+\p
+\v 1 Langun liruhiti jimitan ojir ohoi kifwo iya Itali, icori Paul ko mabusi kunakude diho lahitok lo asegere na lobara Julios na longon iyo ilulung lo asegere kuna lilolongoti ojo kulo Agusto
+\v 2 Kirutohi ohoi iyo babur na lolotu to Adaramitium na loloro lohitawarihin kulo baburi kuna longon kof lo Asia, ohoi ko kicaha lotita. Kilik ko Aristakos na lara tungani lo Tesolonika.
+\v 3 Kiwanyi nenge kigoru Sidon oto Julios to jiran nenge diho Paul iruk lahahino inyi loro diho morot kunenge lo rumuno lwaha.
+\v 4 Tijia kikwangaru nam ari kifwo to orof lo Saipras tonyio orumu kiyoma kitang ohoi.
+\v 5 Langun lohikwangaru ohoi nam na itada lohingerihi tode lo Cilicia ko Pampilia kifwonu kiwoita Miria to Licia.
+\v 6 Tinyia orumu lahitok lo asegere babur lo Aleksandria na loloro Itali ko kitirwohohino ohoi.
+\v 7 Kifwo ohoi cafi to faritin beciek kigoru Cindus to golun. Kalitik kiyoma ohoi fworo ketemoni kifwo ohoi to korwong lo Kret na lisiran ko Salmon.
+\v 8 Kitotol ohoi kutuk lo nam to golun ko fwonuno lobo faji lobara Lohikorihin kuna Ijir na lonyiha ko kang lo Lasea.
+\p
+\v 9 Lofwo faritin beciek manyu litibanga lotita to babur tonyio lara ofahin kulo kifwongi lo karama oto Paul osony icieng ojo,
+\v 10 “Rei, adeu nan jimitan loloro owele niyang rohojun na lotum kitirioro babur, sangite ko kenite kuniyang”.
+\v 11 Ati na ngoning lahitok lo asegere tenya lo Paul olo oning tenya lo kanirani ko monye lo babur.
+\v 12 Tonyio ida icieng owak kitongo na faji to furat ojo ojir kisodoro lotita many Poeniks kifwo kikeru furat ijia na lara faji na longon Kret na lodeya orof ko ngati lo kai lo lodoyorore lo kolong. Kuyama to katwa lo nam
+\v 13 Kaliciak kiyoma kuta to ngati lo orof oto icieng ibuha ojo lohirumu icieng tohi na lowak icieng, oto icieng otinge kigingi ko kiciaha kitikwanga babur ijifita kalele lo Kret
+\v 14 orihe ida iyaru tihi beciek, olotu kiyoma na igol noo to tode iya katwa lo nam.
+\v 15 Okute dong kiyoma babur to tiriginy iya katwa lo nam na itada na lida otum kibeluno iya tiriginy. Ohoi fad ko ngerihino babur isabitare kiyoma.
+\v 16 Kolohifwo ohoi to korwong lo lobo cula sidi lobara Kauda, ida dong kitum kitikwanga tigol.
+\v 17 Langun lipihu icieng tigol kai katwa lo babur, oto otori babur to kofi ojir ida isara. To bangun jimitan itang cia babur singeti lo tode Sairtis kalifeita noo olahuni kyela na longon kai lo babur ingohini dong babur olot jii.
+\v 18 Kitang kiyoma ohoi tona igol noo ojo owang iciak katiyok kibiro sangite to babur katwa lo nam.
+\v 19 Far lo uni iciak icieng kibiro sangite kulo tic lo babur katwa lo nam to kac kuneicieng.
+\v 20 Kalida kolong kode kanger oboto faritin beciek na losodoro kiyoma itijik tona irohoi kitiri dong ohoi kigeno lo lwahuno tur.
+\v 21 Langun litong cio faritin beciek na lida onyai ko lobo daha, owoju Paul owoita ketemoni neicieng ojo diho icieng, “rei ngara ining ite tenya nei ida kiwoju to Kret, jii ene kipalaru ko denyaru lo sangite oru.
+\v 22 Ati jija ahirihohi nan ite jimitan itigoloto taulo tonyio ida cia lobo tungani to kiji ningi ori, babur keken cia lipalaru.
+\v 23 Adi karwe olotu malaika lo Lobanga nei na lara nan karwaani nenge owoita ketemoni nei
+\v 24 ojo diho nan, “kebang Paul ilo cia isi iwoita lokiho ketemoni lo Cesar manyu Lobanga to kisa nenge, lohicio isi warun lo kuno cio fad lohilot ko isi!”
+\v 25 Tona itigoloti taulo rei tonyio angon nan ko kiruk diho Lobanga jimitan itiihino cia iya na lotenyare inyi diho nan.
+\v 26 Oto hati kitang cia ohoi lobo cula lo kof.
+\p
+\v 27 Karwe lo tomon ko ongon orihe orumu kiyoma kisabitare ohoi nam lo Adriatik, okobu katiyok kulo babur jimitan lohinyiha kof langun lara tuk lo karwe.
+\v 28 Kolotem icieng kiluko lo nam, orumuni ojo ongon futi miya lobito ko keek are. Ofwori manyu lobo gaa otemi ari orumuni ara keek mietangon.
+\v 29 To bangun jimitan kitang cia morutok ibirohi icieng kigingihin ongon to ngati lo kifwongi lo babur ilifati dong ojo ngowang hati.
+\v 30 Lotema rwaru to babur ibirohi katiyok kulo babur tigol katwa lo nam lo kitinononga jimitan kifworo icieng kibirohino kigingihin kuna kude to kocehe lo babur.
+\v 31 Oto Paul orihohi lahitok ko asegere kunenge ojo, “kalida kuno cio itongo katwa lo babur, oru lwaharu diho ite”.
+\v 32 Oto asegere ko nguto kofite na liniefita tigol ico tigol odoi katwa lo nam.
+\v 33 Langun logoru tomorong otan Paul icieng ojo ojir odahati, ojo diho icieng, “to faritin tomon kongon kuna loring ingoni ite ko kiudo ida ite linyia lobo daha.
+\v 34 Jijia ajo nan diho ite itonyia daha ojir iwarare oru lobo bito to kiji ningi cia litiri kileng fofiti lo kwe”.
+\v 35 Langun lojo jii kodumuno mugati ko kicwara kwama diho Lobanga to ketemoni neicieng ko benya iciak daha.
+\v 36 Itigol inyi taulo kuneicieng fad ko kiciaha manyu daha.
+\v 37 Kira orumu fad 276 to katwa lo babur.
+\v 38 Kalonyia icieng daha na lowak icieng fad oto ititawahi babur to kibiroro okodoho kulo ngamang namhatwa.
+\v 39 Langun lowang kof, ida icieng oheru na kof ati odeuni tode ko singeti faji na lowak icieng kitiwoitahinore babur.
+\v 40 Ongute icieng kigingihin fad ongerihi katwa lo nam, olahari kofi kuna lotor lohinirare lo babur ko lohahino kiela lo ketemoni ife dong babur iya tiriginy lo kof.
+\v 41 Ati itang babur dujan lo singeti ko woita. Inief locolo lo babur na lida odumuno. Oto kifi kuna locula kuyama obore babur.
+\v 42 Owak asegere kifadaru mabusi ojir ida ikwangaroti orwari.
+\v 43 Ati orumu lahitok owak kitiwara Paul oto itik icieng kitiyo iya na libuhare icieng. Orihohi inyi cio kuna loyen kikwanga ojo ojir item katwa lo nam ikwangaroti tode.
+\v 44 Ojo dong ojir otonge kulo cio odumu bauhin kuna logiluno to babur ikwangarorehin. Tona orang cio fad tode
+\c 28
+\cl Kingutit 28
+\p
+\v 1 Langun lohingon ohoi tode, lohifwonu kirumu jimitan obara na cula lo kof Malta.
+\v 2 Kifotu cio kulo na kof ohoi to jiran nahitok. Inohahi icieng kima kilolonguni ohoi rafa tonyio orumu kuju oca irobi manyu kof noo.
+\v 3 Icohuno Paul caha ibirohi kimatare oto munu lokuruba na lifuhu nohun lo kima ititirahino kana nenge.
+\v 4 Kolodeu cio kulo na kof munu ililito to kana lo Paul, oto ojimi ake ake, “ojir ene tungani ifade tungani tonyio kileng ngofur inyi to nam ida ngoto lo tenya iruk inyi owar”
+\v 5 Ati iwate Paul munu kimatare oru lobo tohi irohoi litiihino diho inyi.
+\v 6 Okodomo dong cio deya inyi kolouluno ken kode ouroro kof owei, ati ojo icieng itil tektek oru lobo tohi irohoi litiihino ken nenge, ibel icieng kweci kuneicieng ojo ara inyi lobanga.
+\p
+\v 7 Orumu ongon kang na lonyiha na lara lo Pabilos lahitok lona cula. Kifotu inyi ohoi kitong ohoi ijia faritin uni na lohiric inyi ohoi to kibaya lo tau.
+\v 8 Orumu monye omwai nohun ko oyorote olo Paul deya inyi langun lilifa ko fihahino kac kunenge ken nenge, ofurie inyi.
+\v 9 Langun litiihino ene, ofwonu kunakude kamwayak tona cula fad itifuriori icieng.
+\v 10 Kicori ohoi sangite beciek ojo manyu lohirwok ohoi babur kiciori ohoi sangite fad kuna ngohilwak ohoi.
+\p
+\v 11 Langun lohikeru ofahin uni kirwok ohoi lobo babur lo Aleksandria na lorumu itongo furat inya na cula. Ikukumi na babur ofihi ko kitiriri lo kweci kulo lobangahin turot kuna lojimi Kastor ko Poluk.
+\v 12 Kiciak ohoi to Sira Kos langun lohitong ijia faritin uni.
+\v 13 Tijia kiciak ohoi kikwangaru kigoru Regium. Kiwanyi nenge olotu kiyoma to orof kigoru lobito far nenge Puteoli.
+\v 14 Kirumu ohoi kude recera ijia ojimi diho ohoi ojir kitong ko icieng sabit lobito. Ohoi ko fwonunore Roma.
+\v 15 Koloning recera tijia ojo kifwonuno ohoi ofwonuni many cuk lo Apius ko lobo faji lilolongoti ojo kajihit kulo Welo Uni kitirico ohoi. Kolodeu Paul kuno cio oto okwama Lobanga noo tau nenge manyu ko golun.
+\p
+\v 16 16 Kolohigoru ohoi Roma iciori Paul itongo ake ko asegereni na liriria inyi.
+\p
+\v 17 To korwong lo faritin uni ilolongu Paul lohitwaha kulo Judeahin. Langun lotubuno icieng, ojo Paul diho icieng; “recera kunei, kileng lida nan atii lobo kipal diho cio kuniyang, kiniefuni nan to Jerusalem kiciorihini diho gala kulo Roma.
+\v 18 kitifi icieng nan kiwahiti lahahino nan tonyio ida orumu nan apal lobotohi na ngocam kifadarorehin.
+\v 19 Ati ojo Judeahin oberu kifudahi dong nan tilo Cesar ida ara lo jimitan angon nan ko tenya na ngadorore cio kunei.
+\v 20 Tone tenya ahilolongore nan ite lo tenya ko ite. Ara to kigeno lo Israel kitorarihin nan to kuno nyororo”.
+\p
+\v 21 Inyiahahi icieng ojo, “ida ohoi lohirumu lobo waraga to Judea to tenya lo ken nino manyu ida lobo lo kuno recera lofwonu tijia kirihohi ohoi lobo tenya irohoi ro ken nino.
+\v 22 Ati kiwak ohoi ningo nyio kibuha nino tonyio kiyen ohoi jimitan otenya cio fajihit fad tenya lone ilulung”.
+\p
+\v 23 Ikukum icieng kirico ko Paul lobo far ofwonuni ara kuna iborengi bebe faji na litongore inyi. Many to kiwanyi many kurou ititim inyi orihohi icieng tenya lo okabwe lo Lobanga. Manyu otem inyi kitinianga icieng to ken lo Yesu iyo kigeriti kulo Moses ko kulo kamocak.
+\v 24 Iruk kude tenya na lotenya inyi ati oberu kude kiruk.
+\v 25 Opeha icieng ake ake ko kisaritati langun loteny Paul diho icieng ojo, “oteny Okorif na Inyu to kutuk lo Isaia iyo fafaico kuningi ojo,
+\q
+\v 26 Ilo diho kuno cio torihohi icieng ijo Ira cia ite kaningok ida iniang Ira kadeyak ida iheru
+\q
+\v 27 tonyio litotiho taulo lo kuno cio Ida itweru ningoti to kiyoha kuneicieng Manyu limuhi konyeha kuneicieng Igo ca odeyati to konyeha kuneicieng Oningo to kiyoha kuneicieng Iniangiti to taulo kuneicieng Ibeloti ato nan atifurie icieng.
+\p
+\v 28 Tona awak nan ite iyen jimitan licori lwaha lo Lobanga diho misiok manyu oning cia icieng!
+\v 29 Langun loteny inyi jii isara Judeahin orisati noo ake ake.
+\p
+\v 30 To karihin are fad itongo Paul ijia iyo kaji nenge na lipanga inyi ofwonunita cio waja inyi ijia.
+\v 31 To ngere manyu na loru ko riri ititima inyi Okabwe lo Lobanga manyu itiyena tenya lo Yesu Kristo

46-ROM.usfm

@@ -0,0 +1,584 @@
+\id ROM
+\ide UTF-8
+\h Romans
+\toc1 Romans
+\toc2 Romans
+\toc3 rom
+\mt Romans
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Paul karwaani lo Kristo Yesu na lohilolonguni ara jayo manyu kitingadari kalele lo tuluno layomit na ijir lo Lobanga,
+\v 2 layomit na locik afa inyi many berien ara diho kamocak to igeriti kuninyuji
+\v 3 kuna lititima to kito lo Lobanga na torahun tungani ara lotata lo David
+\v 4 na lara to okorif na inyu itibotuni to golun ara kito lo Lobanga to kibuhuno nenge to kiji lo kaweyak; Yesu Kristo Lahitok niyang.
+\v 5 Tonyi manyu to golun lo karana nenge, kirumu ohoi kisa ko kijayolo kilolongo cio to kiji lo misiok fad iyo ningo na lolotu to kiruk.
+\v 6 Manyu ira ite kuna lohilolonguni iyo kiji lo cio kuna lara kulo Yesu Kristo.
+\p
+\v 7 Diho cio kulo Roma fad kuna limaru Lobanga manyu ilolonguni lo rahun kanyujok. Kisa ko kisiliban lo Lobanga monye niyang ko Yesu Kristo ongon diho ite. Kigeria lo Paul waja Roma
+\p
+\v 8 Ketemoni, akwama Lobanga nei to Yesu Kristo to ite fad, tonyio logoru tenya lo kiruk ningi kofi kofi fad.
+\v 9 Lobanga na larwaa nan to tau nei fad to kititima layomit lo kito nenge inyi saden nei na lodeu jimitan
+\v 10 alifa nan to ite tik tik manyu alifa jimitan to wahun lo Lobanga, ngongaja hati kikoi diho nan lo lotuno diho ite.
+\v 11 Ageria nan deya ite ojir manyu ahikorahi ite kue kicoriti lo Okorif kulo kitigolo ite
+\v 12 ojir nan ko ite ara lobito kitigol kiruk niyang. Kiruk ney itigol taulo kuningi kiruk ningi manyu itigol tau nei.
+\v 13 Awak nan ite iyen recera kunei jimitan latem nan kikukuma ka keny becek lo lotuno diho ite (ati kitihi nan ko jija) na lawak nan jimitan ojir alotu arumu cio
+\v 14 kude to kiji ningi iya na larumunore to kiji lo misiok kuna lida ara Grik, diho kangenyak ko kadatarok.
+\v 15 Inyi licio nan aura kititima ene layomit diho ite manyu kuna lingoni Roma. Golun lo layomit na ijir lo Lobanga.
+\p
+\v 16 Ida riri kidaha to tenya lo daha to tenya lo layomit na ijir tonyio ara golun lo Lobanga lo lwahuno cio fad kuna liruk, ketemoni diho Judeahin ko misiok manyu.
+\v 17 Tonyio iyo layomit na inyu itotoruno nyujon na lolotuno idi iyo Lobanga, nyujon na lolotuno to kiruk to lohiciahi many lohicungi, iya na ligerorihin ojo, “owar mute kanyujok to kiruk” Kilolongo lo Lobanga iyo cio
+\p
+\v 18 Itimotunoti kilolongo lo Lobanga to kai idi iyo cio karohojak fad kuna lidonyio tenya to ticitici kuneicieng kuna irohori.
+\v 19 Ati hati sangite kuna ngoyeniti to ken lo Lobanga olwa, tonyio lolwehi Lobanga idi iyo icieng.
+\v 20 Tonyio many to lohiciahi lo kof koditi lo Lobanga ko golun nenge na lida oboto itibotuni otoc na lotumiti kiniang idi iyo sangite kuna loduk inyi ojir cio oru ko kigera.
+\v 21 Tonyio kileng loyeniti Lobanga ida owahiti kitikwata ara Lobanga kode kicwara inyi kwama ati itongo kiiyo lo kweci kuneicieng ara tohi na lida olwaha many itale mutohun taulo kuneicieng kuna idataruha.
+\v 22 Kokileng ngo tenyati ojo kigenyi icieng lofwonu ara kadatarok
+\v 23 manyu otobi kitiririta lo Lobanga na lida otum weyaruitiririhini ko sangite kuna ngowei iya cio; kode kweny, kode tyangi, kode muniok.
+\p
+\v 24 Inyi lico Lobanga ocorihi icieng iyo wahita kuna irohori kulo taulo kuneicieng lo kipapalare lo deyo lo kenite kuneicieng ake ake.
+\v 25 Otobi tenya lo dede lo Lobanga to talerun manyu iworati ko kirwaa sangite kuna loduhi ingohini kaduhoni na lomajati karihin ko karihin Amen.
+\p
+\v 26 Tona tenya, locorihi lobanga icieng diho wahita kulo riri. Kileng ngorwo kuneicieng ingohini geto iya na lo otomone, itiyoti kude ake.
+\v 27 Tona kikoi bito longerihi manyu rei kitongo ko ngorwo owahiti kitongo ko rei kaletok. Itiyo rei ticitici kuna iboti kulo riri ko rei kaletok licio cia icieng orumu kitigema iya na locam to kuna ticitici iboti litiyo icieng.
+\p
+\v 28 28 Dong iya na litiyore icieng jimitan ida kiwak rica genyun lo Lobanga, ocorihi Lobanga icieng iyo kiiyo na logere lo kitiyo sangite kuna lida ocam to kitiyo.
+\v 29 Lifut dong icieng ko ticitici kuna liboti fad, rohojun, kingaru, ko kiiyo na lotoboro. Ifutiti ko damun lo sangite kulo cio, kifada cio, remoro, kitinononga ko liwa. Arahi kamongak,
+\v 30 kalabak, kaberunok kulo Lobanga, kamorok, kapufak, ko katidarak, otahitati kikohin kulo kitiyo kipal, oberuni manyu ningo katomonok kuneicieng
+\v 31 Arahi cio kuna loru kiiyo, oru kiruk, orohori taulo manyu ara kasasuok.
+\v 32 kileng loyeniti cik lo Lobanga na inyu na lojo cio kuna litiyo kuno sangite ocam to wei, ida icieng osodoro kitiyo kuno sangite keken ati okwamati manyu cio kuna litiyo icieng.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Tona loru lobo tohi na ngitenya isi tungani na lingoto tenya kweci kulo cio kaletok, tonyio inyia lingotore isi tenya kweci kulo cio kuna kude lingot manyu isi tenya kwe nino ake ake tonyioitiyo manyu isi iya na litiyore icieng.
+\v 2 Jiji kiyen ohoi jimitan ngoto lo tenya lo Lobanga diho cio kuna litiyo kuna ticitici owoita iyo tenya lo dede.
+\v 3 Dong kalingoto isi tungani tenya kweci kulo cio kuna kude ito hati itiyo icieng kuna ticitici litiyo icieng ifik isi ijo ifur cia isi to ngoto lo tenya lo Lobanga?
+\v 4 Kode itikaja isi bara lo kisa, jiran, riejun ko kidonyo lo tau ko diha lo Lobanga ida hati niyen ijo kirihoro jiran lo Lobanga ite diho kirwo lo kipal?
+\v 5 Ati to tuho nino ko beruno kirwo ingon isi ricahino moto lo kilongo lo Lobanga to far lo kilongo nenge na mute litibotunore inyi ngoto lo tenya na ibir.
+\v 6 Icio mute Lobanga tungani to lobito to lobito tohi na locam to tic nenge.
+\v 7 Diho kuna lodik kitiyo ticitici kuna ijiri manyu otahitati deyo, kwatun ko siojun, icio cia inyi icieng warun na losio tur.
+\v 8 Ati diho kuna lotahita wahun kuneicieng manyu oberu tenya lo dede ijifitati rohojun, orumu cia icieng kilongo ko kidak.
+\v 9 Ongon cia kidak ko mejun lo taulo diho cio fad kuna litiyo rohojun, ketemoni diho Judeahin ko diho misiok.
+\v 10 Ati deyo, kwatun ko kisiliban diho cio pili kuna litiyo ticitici kuna ijiri, ketemoni dihoJudeahin ko diho misiok.
+\v 11 Tonyio ida Lobanga igegela.
+\v 12 Ciofad kuna lipalida oyen cik okeroroti cia ida oyeniti cik manyu kuna lipal to cik, ongotohini icieng tenya to cik.
+\v 13 Tonyio ida ara kaningok kulocik lo biri to ketemoni lo Lobanga ati ara kuna litiyo iya na lotenyare cik icieng litotoruni ara kabirak.
+\v 14 (Kalitii misiok kuna loru ko cik sangite kuna longoni iyo cik to koditi neicieng, irumu dong icieng to kenite lara monyeri kulo cik ko kileng ngoru cik lo Moses diho icieng.
+\v 15 Tonyio litotoru icieng jimitan igero tenyi tenyi kulo cik taulo kuneicieng manyu yenun na longonore icieng taulo na litotorohita icieng kipalipali inyi lara saden na tolobo otora icieng tolobo olaha).
+\v 16 Itiihino mute kuno far na longotore Lobanga tenyi tenyi kulo taulo kulo cio ara diho Yesu Kristo iya na lotenyare jiri nei. Judeahin ko cik
+\p
+\v 17 Jijia kalilolongoro isi ijo inyi Judeani, kaliganga isi iyo cik manyu ipufa jimitan angon inyi ko Lobanga
+\v 18 Kaliyen wahun nenge manyu ikwama tohi na ijir ilany tonyi lohitiyeni isi to cik
+\v 19 kaliyen isi jimitan inyi karihitani lo kangodok manyu ira wangun iyo kuna longoni iyo lokimuyuk,
+\v 20 kasingani lo kadatarok, katiyenani lo tee tonyioingonore isi genun ko dede na lolotu iyo cik
+\v 21 isi bo na litiyena kulakude ida isi itiyen ken nino? Isi na lijo kekoko ikoko manyu isi?
+\v 22 Isi na lijo keyau ngorwani lotungani, iya manyu isi ngorwo kulo cio? Isi na liberu lopidingahin ibela manyu isi tifinehin?
+\v 23 Isi na lipufare cik itikaja manyu isi Lobanga to gila cik?
+\v 24 Iya na ligerorihin ojo, “omoroti karana lo Lobanga to kiji lo misiok to ite”.
+\v 25 Olwaha kiliraru kalijifita isi cik ati kaligila isi cik ito manyu iri mejo ida kiliri kileng.
+\v 26 Koloric kuna lida iliraru cik ida cia icieng ori mejo iliraroti?
+\v 27 Tungani na lida iliraru ati oric tenya lo Lobanga, kingotohi cia isi tenya na liyen cik itohati ida iric kijifita tic nenge.
+\v 28 Ida tungani ara judeani kalara lobito to oleng, ida manyu kiliraru itongo ara loken jia.
+\v 29 Ara tungani Judeani kalara inyi Judeani to katwa lo tau, manyu ara kiliraru nenge kiliraru lo tau na lilir Okorif na inyu ida ara to kigero, manyu koditi lo na tungani kileng ngida cio oyen inyi ati oyen Lobanga inyi.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Nyio ha jiran lo rahun Judeani kode nyio jiran lo kiliraru?
+\v 2 Obolo iyo kikohin fad! Ketemoni re, icieng iciori tenya lo Lobanga.
+\p
+\v 3 Adi ba ngida kude to kiji neicieng iruk? Ipale cia na rujon lo kiruk neicieng kigenoro lo Lobanga?
+\v 4 Oru tur! Ingohi Lobanga tara dede ara cio fad katalerok. Iya na ligerore ojo,“Ojir tohi na litenya isi itotoru ojo ibir isi. Manyu itiihino kalingoto isi tenya.”
+\p
+\v 5 Ati kaliyauno rohojun niyang jiran lo Lobanga otoc ojir dong kijo nyio? Kijo ida Lobanga ojir to kiyauno longo nenge kuniyang? (Angon nan tenya iya tungani).
+\v 6 Ida ori iya na. Ngara ori jii ngongot hati Lobanga tenya lo kof fad aja?
+\v 7 Kalitibotu talerun nei dede lo Lobanga manyu osod deyo ko kwatun nenge, nyio hati manyu orihe kingotohinorehin nan tenya to kipal nei?
+\v 8 Nyio ida kijio- iya na lojimitare kude ojo kijo ohoi, “Ngatiyoti rohojun ojir jiran olotu? Kalongotohini koditi lo kuna cio tenya, irumu obehi. Oru lobo tungani ibir.
+\p
+\v 9 Kijo hadong ba aja? Kijiri ohoi Judeahin kilany cio kulakude? Oru tur. Lohikeru adi ohoi tuluno jimitan Judeahin ko misiok fad ara kapalak.
+\v 10 Iya na ligerore ojo, “Oru lobo tungani lojir ko lobo bito
+\q2
+\v 11 oru manyu lobo tungani liniang Oru manyu lobo lotahita Lobanga
+\q
+\v 12 logere icieng fad, icieng fad lipalaroti Oru lobo litiyo na ijir oru kolobo bito.
+\q
+\v 13 Oyamaha iya kwecerehin kuna iwati otenya ngadiefo Kuneicieng kitinononga jia odwar tenya lo kutuhe Kuneicieng iya kiyeri lo munu.
+\q2
+\v 14 ifut kutuhe kuneicieng ko kifico ko dwarun
+\q
+\v 15 Otawahi kejuha kuneicieng fworo kifada
+\q2
+\v 16 Itongo kikohin kuneicieng ara kulo kipalaru lo kof ko kidak
+\q
+\v 17 manyu ida icieng oyen kikoi lo kisiliban.
+\q2
+\v 18 oru bangun lo Lobanga tokonyeha kuneicieng.
+\p
+\v 19 Jijia kiyen jimitan tohi na loteny cik, otenyaq diho cio kuna longon fotiri lo cik ojir itibuhi kutuhe fad manyu ojir kof fad otubuno diho lokiholo Lobanga.
+\v 20 Tona oru mute lobo tungani lojimi obir to kijifita lo cik. Ati to cik kiyen ohoi jimitan kira kapalak.
+\p
+\v 21 Ati jija loboto biran na lolotu diho Lobanga na lida ara to cik, na longon kisaden nenge iyo cik ko kamocak.
+\v 22 Ene biran liyauno Lobanga olotu to kiruk diho Yesu Kristo diho cio pilikuna liruk
+\v 23 tonyio ipal cio fad manyu olomaha diho deyo lo Lobanga,
+\v 24 manyu olahuni jia to kisa nenge ko lwaha na lolotu to Yesu Kristo.
+\v 25 Icio Lobanga inyi ara kikumi lokilala to okoto nenge. Itii inyi jii lo kitotoro biran nenge tonyio to dihan nenge, lolau inyi kipalipali kulafa litii ida itigem.
+\v 26 Lo kitotoro jimitan abir inyi manyu akena tungani jimitan obir to kiruk nenge diho Yesu.
+\p
+\v 27 Aji ha dong ongon pufa? Lingohini. Tani kikoi? To na lorica cik? Oru ara to kikoi lo kiruk.
+\v 28 tonyio longon jija jimitan itibirahini tungani to kiruk ida ara to rica lo cik.
+\v 29 Ara Lobanga Lobanga lo Judeahin keken? Ida inyi ara Lobanga lo misiok manyu? Ibo ara inyi Lobanga lo misiok manyu.
+\v 30 Iya na lorahare Lobanga Lobito hilong na cia litibirahi kuna liliraru to kiruk manyu kuna lida iliraru tona kiruk bito.
+\p
+\v 31 31 Kitifuhe hati ohoi cik tone kiruk? Ida ara jii tur ati kiting ohoi cik kai to kiruk.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Ngohijo ha dong aja to fafai niyang Abraham, tone tenya?
+\v 2 Ngara ba dede itibiri Abraham to tic, ngongon afa inyi ko pufa ati ida ara to ketemoni lo Lobanga.
+\v 3 Ojo kigerit aja? “Iruk Abraham tenya lo Lobanga oto ikenihini inyi biran”.
+\p
+\v 4 Jijia kalitii tungani ida ikeni kidumit nenge ara tohi na licori ati ara mucara.
+\v 5 Oto hati, diho tungani na lida itii ati igeno Lobanga na litibira kapalak, ikeni kiruk nenge ara nyujon
+\v 6 Oteny David na tenya bito kalititima inyi to gum na lico Lobanga biran ida ara to tic ojo,
+\p
+\v 7 “Ongoni ko gum kuna lo launi rohojitakuneicieng. Kuna limuhi kipalipali kuneicieng
+\q
+\v 8 Ongon ko gum tungani na lida Lobanga ikenihi Kipal kwe nenge”.
+\p
+\v 9 Ara ene gum lo cio kuna liliraru keken kode lo cio kuna lida iliraru manyu? Kijo adi ohoi kijo, ikenihini kiruk lo Abraham ara biran.
+\v 10 Ikenihini tani kikoi? Ara afa langun liliraru inyi kode orihe ida iliraru? Ikenihini afa orihe inyi ida iliraru!
+\v 11 Oto orumu kitotorita lo kiliraru lo kitigolo biran na lorumu inyi to kiruk orihe ida iliraru. Tona ara inyi money lo cio pili kuna liruk kileng lida iliraru ojir biran icori icieng.
+\v 12 Ara manyu inyi money lo cio kuna lilirarukuna lo lotita to kiruk iya afa lolotitare Abraham orihe ida iliraru. Itifuta mute ciharu to kiruk
+\p
+\v 13 Ida afa ara to cik icwarararihin Abraham ko lotataha kunenge ciharu lo lunyo lo kof ati ara afa to biran na lolotu to kiruk.
+\v 14 Tonyio ngara kuna lowar to cik kalunyok oto kiruk oru faida nenge oru manyu fotiri lo ciharu.
+\v 15 Tonyio iyauno cik kilongo. Manyu faji na loru cik oru manyu kipal tijia.
+\v 16 Tona olotu ciharu to kiruk ojir ara to kisa ojir otumohino to lotataha kulo Abraham fad ida ara to kulo cik keken ati to kulo kiruk lo Abraham tonyio ara inyi fafai niyang fad.
+\v 17 Iya na ligerorihin ojo, “Lafik nan isi ara money lo kofi kofi fad”. Ara inyi money niyang to ketemoni lo Lobanga na liruk inyi- Lobanga na licwara warun diho kaweyak na liyaunita sangite kuna iruji iyo ngonun.
+\v 18 Iruk afa Abraham manyu ofik kigeno nenge diho tohi na ngida otumiti kigeno, tona olotu inyi ara monye lo kofi kofi fad iya na lotenyarihin diho inyi ojo, “ori mute lotataha kunino jiha”.
+\v 19 Na lida ko kiruk nenge ohuliete itikaj inyi ko deya jimitan loru golun to ken nenge tonyio logoru karihin kunenge mia Lobito manyu lorubuk mudong lo ngorwani nenge Sarah.
+\v 20 Ida afa kiruk nenge otutuk to ciharu lo Lobanga ati itigoli inyi to kiruk nenge iyauno deyo diho Lobanga,
+\v 21 to yenun otoc jimitan otum Lobanga kitiyo tohi na locik inyi.
+\v 22 Inyi lico ikenahini diho inyi ara biran.
+\v 23 Ene tenya lojimi, “ikenahini diho inyi” ida igerohini to inyi ake
+\v 24 ati diho ohoi manyu kuna lohikenahi Lobanga biran,- to ohoi kuna liruk diho inyi na litibuhu Yesu to kiji lo kaweyak.
+\v 25 Iciori afa inyi owei to kipalipali kuniyang manyu ibuhu to kitinyujo ohoi.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Iya na dong lohitibirahini ohoi to kiruk, lohingon ohoiko yomo ko Lobanga to ken lo Yesu Kristo.
+\v 2 Tonyio lico kingajahini ohoi kikoi lo rumuno kisa na lo lowoita to kiruk manyu kitongore to kwama ko kigeno lo ngara deyo lo Lobanga.
+\v 3 Ida ara jii keken ati kingon manyu ko kwama to kidak na lohirumu tonyio iyauno kidak diha,
+\v 4 oto diha iyauno koditi na ijir kicio koditi na ijir kingon ko kigeno
+\v 5 manyu ida kigeno kicio ohoi mejun lo taulo tonyio lijuhohi Lobanga kimaruno nenge taulo kuniyang to Okorif na Inyu na lohicio inyi ohoi.
+\v 6 Tode to faritin kuna lorihe ohoi kigoroho, owei Kristo to ohoi
+\v 7 Ogol diho tungani to weyaru to tungani na ibir, ati lofe to lobo otum ha tungani kipotoro warun nenge to kaletoni
+\v 8 Ati itotor Lobanga kimaruno nenge diho ohoi tone tic bito jimitan, orihe ohoi kira kapalak, owei Kristo to ohoi.
+\v 9 Oto, iya na lohitibirarihin ohoi to okoto nenge, ajan ca bolojun lo lwahuno niyang iyo kilongo lo Lobanga tonyi!
+\v 10 Tonyio kolohira afa ohoi merok kulo Lobanga oto hati inyi kitiyomohi ohoi ko inyi towei lo kito nenge oto ca ori aja lwahuno niyang to warun nenge!!
+\v 11 Ida hati ara jii keken, ati kingon manyu ko kwama diho Lobanga to Lahitok niyang Yesu Kristo na lara inyi lohitiyomohi ohoi ko money. Wei to Adam- warun to Yesu Kristo.
+\p
+\v 12 Dong iya na lolotunore kipal kof to tungani lobito, manyu olotunore wei to kipal, tona kikoi bito manyu olotunore wei diho cio fad tonyio lipal cio pili,
+\v 13 many orihe ida icori cik orumu kipal longon kof. Ati ida otumiti kituba kipal koloru cik.
+\v 14 Oto hati, olanyu afa wei kof many to Adam many diho Moses kileng diho kulafa lida ipal to gila lo cik iya lafa logilare Adam na afa kitotorita lo na lolotuno to kifwongi.
+\p
+\v 15 Ati ida kicwara lo kisa na licio Lobanga ori ko kipal lo Adam, naha kolowei cio kuna iborengi to kipal lo tungani lobito. Ori ca kicwara lo Lobanga aja na licio inyi to kisa nenge tona tungani bito; Yesu Kristo na lotum to cio kuna iborengi!
+\v 16 Cie manyu ida kisa lo Lobanga ori ko kipal lo na tungani bito. Ijifu ngoto lo tenya kipal lobito, ati olotu kicwara to omot lo kipalipali beciek iyauno kitibira.
+\v 17 Kalara to kipal lo loboito tungani olanyu wei kof tona tungani bito, inyi jimitan ogal ca lo cio kuna lorumu kisa lo Lobanga na loraban ko kicwara lo biran na liyauno warun na lolotu to tungani lobito inyi Yesu Kristo.
+\v 18 Iya na liyaunore kipal lo lobito tungani ngoto lo tenya diho cio fad, jihaha manyu tic lo biran lo tungani lobito liyauno biran ko warun diho cio pili.
+\v 19 Dong iya na to kingis lo lobito tungani ofwonu cio fad ara kapalak, jiha manyu to ningo lo lobito tungani ofwonu manyu cio becek ara kabirak.
+\v 20 Iciori afa cik ojir kipal osodoro. Ati faji na losodoro kipal, osodoro manyu hati kisa lo Lobanga bebee
+\v 21 ojir dong iya na liyaunore kipal wei, ojir manyu kisa olanyu to biran lo kiyauno warun na losio tur to Yesu Kristo.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Kijo dong aja? Ojir kisodoro kipal osodorore manyu kisa?
+\v 2 Ida lohiwei ohoi iyo kipal aja manyu kisodoro warun iyo kipal ari?
+\v 3 Kode ida ite iyen jimitan ohoi fad kuna lohibatisi diho Kristo kibatisi diho wei ko inyi?
+\v 4 Inyi jimitan lohinuhahini ohoi ko inyi iyo kibatisa to wei nenge, ojir iya lafa litibuhunorihin Kristo to kiji lo kaweyak to deyo lo money, ojir manyu ohoi kiwari warun ngejuk. 
+\v 5 Kolohimora ohoi ko inyi jii iyo wei nenge kito manyu cia kimora ko inyi iyo kibuhuno nenge.
+\v 6 Tonyio kiyen ohoi jimitan ogurohini afa kenite kuniyang ongoro ko inyi iyo kuruce ojir itiriori ken lo kipal ojir ohoi ida kirihe kira opihin kolo kipal.
+\v 7 Tonyio, tungani na lowei lolahari iyo kipal.
+\v 8 8 Jija kolohiwei ohoi ara Lobito ko Kristo kiruk ohoi jimitan kiwari manyu mute ohoi ko inyi.
+\v 9 9 Tonyio kiyen ohoi jimitan, iya na afa litibuhunorihin Kristo to kiji lo kaweyak ida ca inyi otum wei ari, lida dong wei ongon ko golun lobo ken nenge.
+\v 10 Alotu nan arumu jimitan inyi na cik bito lorumu ojir iyauno warun, liyauno wei.
+\v 11 Tonyio orumu kipal faji lowoitare to cik ko kiyauno diho nan wei.
+\p
+\v 12 Oto hati ojir cik onyu manyu.
+\v 13 Lolotu hati tohi na ijir inyu iyauno wei diho nan? Ida ara jii. Ati lo kitibotuno kipal ara kipal olotu kipal otomonu wei diho nan to cik na ijir inyi jimitan cik na lara tohi na ijir inyi litibotu kipal otoc.
+\v 14 Kiyen jimitan ara cik tohi lo okorif ati ara nan tungani lo ken na lohitilotori ara opi lo kipal.
+\p
+\v 15 Ida nana yen tohi na latiyo nan. Tonyio ida nan atiyo tohi na lawak nan kitiyo ati tohi na laberu nan inyi atiyo nan.
+\v 16 Dong kalatiyo nan tohi na laberu nan, ayen lofe jimitan ojir cik.
+\v 17 Inyi jimitan ida ara nan latiyo sangite kuna laberu nan ara kipal na longon katwa nei litiyo
+\v 18 Ayen nan jimitan oru lobo tohi ijir to katwa lo kipal na longon ken nei. Tonyio angon nan ko wahunlo kitiyo tohi na ijir ati ida nan atweru kitiyo.
+\v 19 Tonyio ida nan atiyo tohi na ijir na lawak nan kitiyo, tohi na irohoi na laberu nan inyi atiyo nan.
+\v 20 Dong kalatiyo nan tohi na lida nan awak inyi jimitan ida ara nan latiyo ara kipal na lomanya katwa nei litiyo kuna ticitici irohori laberu nan.
+\v 21 Dong arumu nan ene cik ongon tic. Kalawak nan kitiyo na ijir, ongon rohojun inyia ko nan.
+\v 22 Tonyio to katwa lo tau nei ageria nan cik lo Lobanga
+\v 23 ati adeya nan lobo cik ake kitiyo to ken nei na litiremo cik to tau nei kico nan ara mabus lo kipal na longon kitiyo to ken nei.
+\c 7
+\cl Kingutit 7
+\p
+\v 1 kwama tongon diho Lobanga to kito nenge Yesu Kristo Lahitok niyang! Dong nan to katwa lo tau nei ara nan opi lo cik lo Lobanga, ati to koditi lo kipal ara opi lo cik lo kal.
+\v 2 Tonyio iyo Kristo Yesu lohilak cik lo okorif ko warun nan iyo cik lo kipal ko wei.
+\v 3 Tonyio tohi na lida cik itweru kitiyo to lanyuno lo ken lo kipal, litii Lobanga to culuno kito nenge iyo ken na lori na lori ko kulo cio kapalk ojir ara lajulot lo kikumaru kipal. Inyi na lifufuse kipal to kenite kulo cio kapalak.
+\v 4 Ojir tenyi teniy kuna ibiri kulo cik itifuti diho ohoi kuna lida kimanya to koditi lo kipal ati to koditi lo Okorif.
+\v 5 Tona cio kuna lomanya to koditi lo tungani ofihi kibuha neicieng iyo tohi na lowak koditi lotungani, ati cio kuna lomanya to koditi lokorif ofik kibuha neicieng iyo tohi na lowak okorif.
+\v 6 Ara kibuha lo tungani kapalani wei ati kibuha na lolanyu okorif ara warun ko kisiliban.
+\p
+\v 7 ijoria kibuha to kipal ko Lobanga. Ida inyi iruk cik lo Lobanga olanyu inyi.
+\v 8 Cio kuna kuna lolanyu koditi lo kipal icieng ida itweruni kitikwama Lobanga
+\v 9 Ojo to ite, ida ara koditi lo kipal lohilanyu ite ati Okorif kalara Okorif lo Lobanga lohilanyu ite dede. Manyu kolporu tungani lobo ko Okorif lo Kristo, ida inyi ara lo Kristo.
+\v 10 ati kolongon Kristo katwa ningi, lowei kenite kuningi iyo kipal ati owari Okorifi kuningi to biran.
+\v 11 Manyu kolongon Okorif lo katibuhunonilo Yesu to kiji lo kaweyak katwa ningi oto ca inyi na litibuhu Kristo lo kiji lo kaweyak icio warun diho kenite kuningi iweiha to Okorif nenge na lomanya katwa ningi.
+\v 12 Inyi licio recera, kingon ko mongiyo, ati ida ara lo warun lo koditi lo kipal.
+\p
+\v 13 Tonyio kalimanya isi to koditi lo kipalira isi kaweyani ati kalifade isi ticitici kulo ken to gohin to Okorif iwar isi.
+\v 14 Tonyio cio kuna lorihita Okorif lo Lobanga icieng, ara icieng tee kulo Lobanga.
+\v 15 Tonyio ida afa kiciori ite Okorif na lohifik ite ira opihin kulo bangun ati irumu ite Okorif lo rahun tee kulo Lobanga tona okorif kicira ohoi kijo “Abba Apa/ monyelei”.
+\v 16 Imor Okorif lo Lobanga kisaden ko okorif kuniyang jimitan kira ohoi tee kulo Lobanga.
+\v 17 Dong kolohira ohoi tee inyi jimitan ohoi kalunyok, kalunyok ara Lobito ko Kristo kulo kolo Lobanga, kolohingar dede ohoi ko Kristo kidak nenge ojir manyu mute kingar deyo nenge.
+\v 18 Adeu nan jimitan ene kidak niyang jija ida ocam to kitiririo ko deyo na mute litibotuni to kenite kuniyang.
+\v 19 Itila cifo lo Lobanga. Kitibotuno lo tee kulo Lobanga to kigeria nahitok.
+\v 20 Tonyio orumu afa cifo kitigema na lida ara to wahun nenge ati to wahun lo katigemani nenge lo kigeno
+\v 21 jimitan ojir cifo to ken olahari to tohi na lipalaru inyi ojir iyauni inyi iyo laharu lo deyo lo tee kulo Lobanga.
+\v 22 Kiyen ohoi jimitan cifo fad ongon kiboria na lori ko kiboria lo otomone ko jija.
+\v 23 Ida ara jii keken, ohoi manyu kuna lohira ngak ketemok kulo okorif, kiboria to taulo kolohingon kitila kibelo niyang ara tee kulo Lahitok lahuno lo kenite kuniyang.
+\v 24 Tonyio tone kigeno kilwahuni ohoi. Ati kigeno na loboto ken ida ara kigeno. Ngai ligenitita tohi na lotek inyi?
+\v 25 Ati kolohigeno tohi na lorihe ida kitek, kitila to kidonyo lo taulo.
+\c 8
+\cl Kingutit 8
+\p
+\v 1 jija loru lobo ngoto lo tenya to cio kuna longoni iyo Kristo Yesu
+\v 2 Tonyio iyo Kristo Yesu lohilak cik lo okorif ko warun nan iyo cik lo kipal ko wei.
+\v 3 Tonyio tohi na lida cik itweru kitiyo to lanyuno lo ken lo kipal, litii Lobanga to culuno kito nenge iyo ken na lori na lori ko kulo cio kapalk ojir ara lajulot lo kikumaru kipal. Inyi na lifufuse kipal to kenite kulo cio kapalak.
+\v 4 Ojir tenyi teniy kuna ibiri kulo cik itifuti diho ohoi kuna lida kimanya to koditi lo kipal ati to koditi lo Okorif.
+\v 5 Tona cio kuna lomanya to koditi lo tungani ofihi kibuha neicieng iyo tohi na lowak koditi lotungani, ati cio kuna lomanya to koditi lokorif ofik kibuha neicieng iyo tohi na lowak okorif.
+\v 6 Ara kibuha lo tungani kapalani wei ati kibuha na lolanyu okorif ara warun ko kisiliban.
+\v 7 ijoria kibuha to kipal ko Lobanga. Ida inyi iruk cik lo Lobanga olanyu inyi.
+\v 8 Cio kuna kuna lolanyu koditi lo kipal icieng ida itweruni kitikwama Lobanga.
+\v 9 Ojo to ite, ida ara koditi lo kipal lohilanyu ite ati Okorif kalara Okorif lo Lobanga lohilanyu ite dede. Manyu kolporu tungani lobo ko Okorif lo Kristo, ida inyi ara lo Kristo.
+\v 10 ati kolongon Kristo katwa ningi, lowei kenite kuningi iyo kipal ati owari Okorifi kuningi to biran.
+\v 11 11 Manyu kolongon Okorif lo katibuhunonilo Yesu to kiji lo kaweyak katwa ningi oto ca inyi na litibuhu Kristo lo kiji lo kaweyak icio warun diho kenite kuningi iweiha to Okorif nenge na lomanya katwa ningi.
+\p
+\v 12 Inyi licio recera, kingon ko mongiyo, ati ida ara lo warun lo koditi lo kipal.
+\v 13 Tonyio kalimanya isi to koditi lo kipalira isi kaweyani ati kalifade isi ticitici kulo ken to gohin to Okorif iwar isi.
+\v 14 Inyi licio recera, kingon ko mongiyo, ati ida ara lo warun lo koditi lo kipal.
+\v 15 Tonyio kalimanya isi to koditi lo kipalira isi kaweyani ati kalifade isi ticitici kulo ken to gohin to Okorif iwar isi.
+\v 16 Imor Okorif lo Lobanga kisaden ko okorif kuniyang jimitan kira ohoi tee kulo Lobanga.
+\v 17 Dong kolohira ohoi tee inyi jimitan ohoi kalunyok, kalunyok ara Lobito ko Kristo kulo kolo Lobanga, kolohingar dede ohoi ko Kristo kidak nenge ojir manyu mute kingar deyo nenge. Deyo na mute lo lotuno.
+\p
+\v 18 Adeu nan jimitan ene kidak niyang jija ida ocam to kitiririo ko deyo na mute litibotuni to kenite kuniyang.
+\v 19 Itila cifo lo Lobanga. Kitibotuno lo tee kulo Lobanga to kigeria nahitok. 20 Tonyio orumu afa cifo kitigema na lida ara to wahun nenge ati to wahun lo katigemani nenge lo kigeno
+\v 20 Tonyio orumu afa cifo kitigema na lida ara to wahun nenge ati to wahun lo katigemani nenge lo kigeno
+\v 21 jimitan ojir cifo to ken olahari to tohi na lipalaru inyi ojir iyauni inyi iyo laharu lo deyo lo tee kulo Lobanga.
+\v 22 Kiyen ohoi jimitan cifo fad ongon kiboria na lori ko kiboria lo otomone ko jija.
+\v 23 Ida ara jii keken, ohoi manyu kuna lohira ngak ketemok kulo okorif, kiboria to taulo kolohingon kitila kibelo niyang ara tee kulo Lahitok lahuno lo kenite kuniyang.
+\v 24 Tonyio tone kigeno kilwahuni ohoi. Ati kigeno na loboto ken ida ara kigeno. Ngai ligenitita tohi na lotek inyi?
+\v 25 Ati kolohigeno tohi na lorihe ida kitek, kitila to kidonyo lo taulo.
+\p
+\v 26 Tona kikoi bito kilwak Okorif ohoi iyo goro niyang. Ida manyu ohoi kiyen tohi na ngohilifa, ati ilelia okorif token to ohoi to kiboria na lida otenyuno
+\v 27 manyu inyi na lotahita taulo kuniyang oyen kibuha lo okorif tonyio ilelia okorif to cio kulo Lobanga iya na lowahare monye. Kilany kalanyunok.
+\v 28 Manyu kiyen ohoi jimitan iyo sangite fad itiyo Lobanga to jiran lo cio kuna limaru inyi, kuna lilolongi iya na lowahare inyi.
+\v 29 Tonyio kuna loyen Lobanga ikukum manyu inyi itetemahi ko kito nenge ojir inyi ara okang lo recera kuna iborengi.
+\v 30 Manyu kuna likukumahi inyi icieng manyu ilolongu inyi, kuna lilolongu inyi icieng manyu itibir inyi, manyu kuna litibir inyi icieng manyu itideyo inyi.
+\p
+\v 31 Kijo ha dong ca ohoi nyio iyo ene tenya? Kolongon Lobanga tohoi, ngai ngohitipeha ohoi?
+\v 32 Inyi na lida kingony ohoi kito nenge Lobito ati icio tohoi fad, aja cia inyi ida ara Lobito ko inyi kicio ohoi sangite fad.
+\v 33 Ngai cia liyauno kidoro iyo cio kuna lonyumu Lobanga? Ara ha inyi Lobanga litibira.
+\v 34 Ngai hati inyi na litifura? Yesu Kristo lafa lowei manyu lafa libuhu manyu ongon ngati lo iteten lo Lobanga na manyu lilelia to ohoi.
+\v 35 Ngai mute lohikor ohoi ko kimaruno lo Kristo? Ara kidak, kode kitoyo, kode kitigema, kode kinga, kode kitongo longature, kode tohi na irohoi kode ngalem latubot?
+\v 36 Iya na ligerorihin ojo; “Tosi kideya ohoi wei faritin fad Kiri ohoi iya kera kuna liyaroti ngoto”.
+\p
+\v 37 Ida, iyo kuno sangite fad kilany ohoi kalanyunok tonyi na lohimaru ohoi.
+\v 38 Tonyio ayen nan jimitan ida wei kode warun, kode malaikahin kode lodonyok kode jija kode mute kode lobo golun.
+\v 39 kode kaca kode kiluko kode lobotohi to cifo fad ngotum kikor nan to kimarunolo Lobanga na longon diho Kristo Yesu Lahitok niyang. Nyumo lo Lobanga na logal fad.
+\c 9
+\cl Kingutit 9
+\p
+\v 1 Atenya nan tenya lo dede iyo Kristo ida nan ataler tau nei manyu isaden jii ko Okorif na Inyu
+\v 2 Angon nan ko mehino nahitokko kitoyo nahitok tau nei.
+\v 3 To wakun nei ake ake ngara nyafa kificori nan ida angon iyo Kristo to recera kunei cio kuna lara kulo kof nei
+\v 4 Cio kulo Israel. Neicieng kibelo ara tee kulo lo Lobanga neicieng deyo lo Lobangako ciha lo Lobangako kitifotunocik, kiwora na longon kaji lo Lobanga ko cihicihi kuna licori fafacio kuneicieng.
+\v 5 kuneicieng fafacio manyu odetoloreunore lo Yesu diho icieng na lara Lobanga na lolanyu sangite fad na lomanyati karihin to kahirin. Amen.
+\p
+\v 6 Ida hati ene itotro jimitan otwo tenyalo Lobanga. Tonyio ida ara jimitan cio fad kuna loreu to Israel ara Israel.
+\v 7 Ida manyu ongon jimitan toreuno icieng to ken lo Abram ara icieng tee kulo Abram. Tonyio ojimi afa diho Abram ojo ‘’Tee kulo Isak lara lotataha kunino’’
+\v 8 Tinya manyu ida ara tee kuna lotomonuni to koditi lo cio lara tee kulo Lobanga ati ara tee kulo ciharu icieng ikeni lo lotataha kulo Abram.
+\v 9 Tonyio ocihi afa ojo’’To faritin kuna lotumohino aitu ca nan arumu Sara lotomonu kito’’
+\v 10 Ida ara jii keken, Tee turot kulo Rebeka ara afa monye necieng Lobito, afai niyang Isak.
+\v 11 Kileng orihe ida lotomonuni kuna tee turot, kode orihe ida litii icieng lobo tohi irohoi kode ijir lo kitotoro wahun lo Lobanga iyo nyumo cio;
+\v 12 Ida ara to tic ati to inyi na lilolongo- orihohini Rebeka ojo, “itongo mute lahitok ara karwaani lo lasidi”,
+\v 13 ori ce iya na ligerorihin ojo “Amaru nan Jakob aberu Isau”.
+\p
+\v 14 Ojir dong kijo aja? Kijo ida Lobanga ongoto tenya ara na ibir kode ara na itumohino? Ida ara jii!
+\v 15 Tonyio ojo afa inyi diho Moses ojo, “Abaya cia nan diho na lowak Nan kibaya Manyu amehi cia nan na lawak Nan mehino”.
+\p
+\v 16 Ida ene owoita to wahun kode kirunga lo tungani ati to kibaya lo Lobanga.
+\v 17 Tonyio ojo igeriti diho Farao, “ahiting nan isi lo ne tenya bito, ojir atotor golun nei ara diho isi manyu ojir arana nei itikwati to of fad”.
+\v 18 Tona ibaya Lobanga iyo tungani na lowak inyi kibaya manyu itigol tau lo tungani na lowak inyi kitigolo.
+\p
+\v 19 Ojo ca lobo to iji ningi iyo nan ojo, “nyio hati kitirohoja Lobanga ohoi? Ngai lotum beruno wahun nenge?
+\v 20 Oto hati isi tungani ara tungani isi ngai na litifoto kutuk lo Lobanga? Otum tohi na loduhi itifi aduhoni ojo nyio iduk isi nan jii?
+\v 21 Ida kaduhoni lo motiong oduhu iyo Lobito lokulufi moti na hitok na igol lofere nenge oduhu many lobo na litongo ara na itiyorihin tiktik?
+\v 22 Adi ba ngonyumu Lobanga lo kitotoro kilongo nenge ko kitiyena golun nenge, odik to kidonyo lo tau lo tungani na lonyumu inyi ara kitotori lo kilongo nenge ingohi itila far lo kitotoro na kilongo nenge?
+\v 23 Adi ba ngitiyo inyi jii lo kitibotuno bara lo deyo nenge iyo cio kulo kibaya nenge kuna likukumahi inyi many berien lo kicwara deyo nenge.
+\v 24 kileng ohoi kuna lilolongu inyi, ida ara to kiji lo Judeahin keken manyu ko kulo misiok?
+\v 25 Iya na lotenyare iyo Hosea ojo, “Alolong cia nan icieng ajo cio kunei kuna lida ara cio kunei manyu alolong cia inyi ajo na lamaru nan na lida nan amaru”.
+\q
+\v 26 Manyu ojo, “itiihino cia iyo faji lafa lajo nan ida ite ara cio kunei Ilolongi cia icieng ojimi tee kulo Lobanga na iwar”.
+\p
+\v 27 Icira manyu afa Isaia to ogoro na ikwat ojo, “kileng ngori wel lo cio kulo Israel iya singeti lo kutuk lo nam, Ara cia otonge lolwahuno
+\q
+\v 28 Tonyio ongotohi cia Lahitok tenya ene kof deudeu manyu imumudahi
+\p
+\v 29 Ori manyu iya na afa lotenyare Isaia tolobo ojo, '’ Ngara afa ida Lahitok lo Jore Kitotongohi ohoi kude lotataha, Jii ohoi kiri ko Sodom kode jii kiri ko Gomora Beruno lo Israel Kiruho layomit na Ijir
+\p
+\v 30 Kijo ha dong aja? Jimitan Misiok kulafa lida otahita biran lorumuni biran na lolotu to kiruk
+\v 31 Ati Israel kulafa loric cik lo biran lida orumuni.
+\v 32 Aja? Tonyio ida icieng otahita to kiruk ati otahita icieng mejo tohi na lorumuno to tic. Itangahino icieng iyo moru na litwoma cio
+\v 33 Iya na ligerihin ojo, ‘’Tode afahino moru Zaion na licio cio oruruhita Ko moru na litiurorita icieng, Many na lofik kigeno diho inyi ida cia riri onyia.”
+\c 10
+\cl Kingutit 10
+\p
+\v 1 Recera, wahun lo tau nei ko kiliva nei iyo Lobanga inyi jimitan oir Israel orumu lwahuno.
+\v 2 Tonyio atum kisaden to icieng jimitan obolo wahun necieng iyo Lobanga ati ida wahun necieng owoita iyo genyun.
+\v 3 Tona lida icieng oyenaru biran na lolotu diho Lobanga, otahitati rumuno necieng, ida icieng icio kenite iyo biran lo Lobanga.
+\v 4 Ara Kristo lohicungi lo cik ojir ongonore biran diho cio fad kuna liruk.
+\v 5 Oteny Moses to biran na lolotu to cik ojo, ‘’Tungani na litii kuna sangite owar cia to icieng.”
+\v 6 Ati ojo biran na loltu to kiruk ojo, ‘’Ngai cia lirwok kai (lo jimitan kiyauno Kristo kof)
+\v 7 Kode ‘’Ngai cia liculoro kof (lo jimitan kinyahuno Kristo to tula)
+\v 8 Ati ojo kigerit aja? Ojo, ‘’ Onyiha tenya ko ite; ongon kutuhe kuningi ko taulo kuningi” Inyi jimitan tenya lo kiruk na lohitulo ohoi
+\v 9 Jimitan kalitulu isi to kutuk nino jimitan Yesu inyi Lahitok manyu iruk to tau nino ijo itibuhu Lobanga inyi to kiji lo kaweyak ito cia isi ilwahuno.
+\v 10 Tonyio ara to tau nino iruk isi kitibiri manyu ara to kutuk nino itulu isi irumunore lwaharu.
+\v 11 Iya na lotenyare kigeriti ojo, ‘’Tungani na lofik kigeno diho inyi iadcia iriri onyia.”
+\v 12 Tonyio oru kora kiji lo Judeahino ko Misiok inyi Lahitok Lobito lara lahitok locio fad. Manyu icwara gum diho cio fad kuna lilongo karana nenge.
+\v 13 Tonyio cio pili kuna lilongo karana lo Lahitok orumu lwaha.
+\v 14 Aja hati ilolong icieng karana lo na lida icieng iruk? Manyu aja icieng otum kiruk na lida icieng oning? Manyu otum icieng ningo aja kalida tungani ititimahi icieng?
+\v 15 manyu otum icieng kitima aja kalida oculari icienge? Iya na ligerohin ojo, ‘’ Itide dwarujon lo kejuha kulo cio kuna liyauno layomit na ijir!
+\p
+\v 16 Ati ida cio kulo Israel fad iruk layomit na ijir. Tonyio ojo afa Isaia,’’Lahitok ngai liruk tenya niyang?
+\v 17 Iya na longonore, olotu kiruk to ningo Lo 10 tenya, manyu oningoti tenya lo Kristo”.
+\v 18 18 Ati atifia na ajo, “Ida afa icieng oning? Loningiti fad. lofwo ongorohin kuneicieng kof fad. Tenyi tenyi kuneicieng many lohicungi lo kof.
+\p
+\v 19 Ari atifi ajo,’’Ida afa Israel iniang? Ketemoni oteny afa Moses ojo, ‘’Ahitinef cia nan ite okaine to Cio kuna lida kileng ara kof. Ahitilongo cia nan ite to kof na loru ko kuniang”.
+\p
+\v 20 Oteny many u Isaia to golun lo tau ojo, “Lohirumu cio kuna lida Kitahita nan Atotoru nan ken nei dihokuna Lida kileng kitifia nan”
+\p
+\v 21 Ati diho Israel ojo,‘’To far fad atada nan kana diho cio kasilak ko kapehak. Otonge Kulo Israel.
+\c 11
+\cl Kingutit 11
+\p
+\v 1 Atifia dong nan ajo, “Loberu Lobanga cio kunenge? Oru tur! Ara nan Israelani to ken nei, lotata lo Abram to imanit lo Benjami.
+\v 2 Ida Lobanga loberu cio kunenge kulafa liter inyi yenun. Ida ite iyen tohi na loteny igeriti diho Eliia ko tenya na loteny inyi diho Lobanga to Israel ojo;
+\v 3 Lahitok lifadari kamocak kunino fad manyu loborari cialito kunino latong nan Lobito keken. Manyu otemati manyu kifadaru nan?
+\v 4 Inyi ahahi ojo aja? Ida ojo, ‘’Aricahi na cio kunei alif meitare kuna lida ogungiho king diho Baal
+\v 5 Ori manyu jii to kuno faritin, ongon otonge kuna lonyumu kisa
+\v 6 Manyu kalara to kisa inyi jimitan ida orihe ara to tic, ngara to tic ngida dong kisa orihe ara kisa.
+\v 7 Nyio hati? Tohi na lotak Israel to golun ida orumu ati orumu cio kuna lonyumuni. Kulakude itigoli,
+\v 8 iya na ligerorihin ojo, ‘’ I cio Lobanga icieng tau lo tuho Konyeha kunalida odeya Kiyoha kuna lida oningo Many kuno faritin.
+\p
+\v 9 Ojo many af David; “icwara meja neicieng tara kilohit Ko owic Moru na litwoma ko ilen diho icieng
+\q
+\v 10 Icwara konyeha kuneicieng irwohi Ida itweruni deya, Manyu icwara korwonga kuneicieng Okudoho.” Tantanihin Kulo Kitinufa
+\p
+\v 11 Atifi ari; itangahino re Israel ouroro turn na lida itweruni wojuno? Oru tur Ati ara to kipal neicieng, lolotu lwaharu diho Misiok lo kitimejo taulo kuneicieng(Israel).
+\v 12 Ati kaliyauno kipal neicieng bara iyo kof fad ko rijoro neicieng kaliyauno bara diho Misiok adi cia ituno neicieng iyauno cia bara na lori aja!
+\v 13 Atenya nan diho ite misiok iya na larahare nan jayo diho misiok atiyo nan ene tic nei to kigingi
+\v 14 awak kitimejotaulo kulo cio kuneikuya ngibelo haba kude ofwonu orumu lwaharu.
+\v 15 Tonyio kaliyauno beruno neicieng yomo lo kof, iyauno dong cia kinyiahuno neicieng nyio ida warun diho kaweyak?
+\v 16 kolonyu kofwo kude kuting kuna litwanyi ara kuna licori mugati kaji lo Lobanga inyi jimitan onyuji kuna kofwo fad. Kalonyuji kerda kulo ciani inyi jimitan onyuji tanitanihin fad.
+\v 17 Kalongutori tanitanihin kude otohati kidumu ite kuna liratanitanihin kulo ciani lobo ake kitinufahini fjihit kulo tanitanihin kuna longutori ojir irumu daha to ken lo ciani na ijir,
+\v 18 ketidara bo diho kunu tanitanihin longutori. Kalitidara ite itoyen jimitan ida ara ite lifita kerda kerdalohifita ite.
+\v 19 Ijo cia isi lobo,’’ongutori afa kunu tanitanihin ojir kitinu fahinorehin nan.”
+\v 20 kiruk na. Ati toyen jimitan ongutori afa icieng to beruno kiruk, isi kitifahini to kiruk. Kitidara bo ati tobang.
+\v 21 Tonyio kalida afa Lobanga ingohi tanitani kuna lara kulo na ciani, kefik ijo kingohi cia isi.
+\v 22 Ojir ibahu jiran ko kigerelo Lobanga. Kigere nenge iyo cio kuna logere to kikoi nenge ati jiran nenge diho ite kalisodoro ite kitongo iyo jiran nenge. Kalida ara jii kingutori many cia ite
+\v 23 kalida icieng osodoro ko oberwe otto hati ibeloti; otumiti icieng kitinufahino tonyio otum Lobanga kinyiahuno icieng ari itinufahi faji neicieng.
+\v 24 Toyen jimitan kolohingutuni afa isi ito ciani lo mwang oto hati kitinufahini iyo ciani na litibuli, otanga hati kinyiahahino tanitanihin kulon ciani na litibuli faji neicieng. Olwahuno Mute Israel Fad
+\p
+\v 25 Ida nan awak ite ilunya ene ilitit recera ojir ite ida itidara: itigoli taulo kulo Israel to lobo sidi ojir re otumohino wel lo misiok kuna lowahiti:
+\v 26 Oto hati olwahuni cio Israel fad iya na ligerore ojo, “ olotu mute kalwahani to Zaion; Odume mute inyi lunya lo Lobanga to kof lo Jakob
+\q
+\v 27 Manyu ara ene ciharu nei ko icieng Kaladume mute nan Kipalipali kuneicieng.
+\p
+\v 28 To ngati lo tenya lo layomit na ijir ara icieng merok to ite, ati to ngati lo nyumo, ara icieng kuna limaru Lobanga to fafaico kuneicieng
+\v 29 tonyio kicorita kulo Lobanga ko kiolongo nenge ida ibelo.
+\v 30 Iya na lifwonunore ite cio kulafa liberu ningo Lobanga irumu kibaya to beruno neicieng ningo Lobanga
+\v 31 jija lofwonu manyu icieng oberu ningo Lobanga lojimitan ojir manyu icieng orumu kibaya to kibaya lo icieng fad. Imajit Lobanga Lobanga diho ite.
+\v 32 Tonyio lotorahi Lobanga cio fad iyo beruno ningo inyi ojir aciorihinore kibaya diho
+\q
+\v 33 Bara lo Lobanga ko genyun ko yenun nenge iluko bebe Ogol kiniang ngoto lo tenya lo Lobanga ko kitohin kunenge Ida otahuno
+\q
+\v 34 Ngai loyen kiiyon lo Lobanga? Kode ngai kasingani nenge?
+\q
+\v 35 Ngai lokurohi iyo Lobanga ojo Ojir Lobanga inyahahi?
+\p
+\v 36 Tonyio iyo inyi ko ara iyo inyi Ko diho inyi, ofwonu sangite fad Icwara deyo tongon diho inyi tur Amen.” Warun ngejuk iyo Kristo
+\c 12
+\cl Kingutit 12
+\p
+\v 1 Tona recera alelia nan diho ite to kibaya lo Lobanga, icwarata kenite kuningi iya lajulot na iwar na lidyerahini diho Lobanga, na inyu na litikwama Lobanga- ara ene tic lo okorifi kuningi kulo kiwora Lobanga.
+\v 2 Kerihe imanya to koditi lone kof ati ibeloti to kitingejuho kiiyo ningi. Tona ito cia ite imang manyu iruk wahun lo Lobanga, wahun nenge na ijir, idwaru manyu onyu.
+\p
+\v 3 Tonyio to kisa na lohicori nan ahirihoi ite fad ajo. Keiyo to kitiboloro lo ken nino ogal ati iiyo itutumohi ko kiruk na lohicio Lobanga isi.
+\v 4 Iya na longonore ken lobito fajihit kuna iborengi, manyu kuno fajihit ogegela ticitici kuneicieng
+\v 5 manyu iyo Kristo kiborengi ati kira ken lobito na lojir tungani to lobito odeya ken lo kaletoni mejo nenge.
+\v 6 Kingoni ko kicorita gele gele iya na licwarare kisa lo Lobanga, kalara kicwara lo tungani kimoca ingohi inyi itiyore itutumohi ko kiruk nenge.
+\v 7 Kalara kirwaa ingohi irwaa kalara kitiyena ingohi itiyena.
+\v 8 Kalara kitirobia lo taulo ingohi itirobia; Kalara kicwara lo lwaha iyo cio kuna lowak ingohi icio to kimorot, kalara bolojohino kaletok ingohi itii to kirunga, kalara kitotoro kibaya ingohi itii to kwerun lo tau.
+\p
+\v 9 Ingohi kimaruno tara kimaruna lo dede. Toberu tohi na irohoi toric tohi na ijir.
+\v 10 itoric kenite to kimaruno lo recera. Torima kunakude ilany ken nino.
+\v 11 kekaruha itiyoti to kirunga lo tauloirwaare Lobanga.
+\v 12 Itikwamati iyo kigeno, idonyoto taulo iyo kidak, ilifati Lobanga to taulo kuningi fad.
+\v 13 Itingarati sangite kuningi ko cio kulo Lobanga kuna likidahi, itifik taulo rica welo.
+\v 14 Igatahiti cio kuna lohigena ite, igatati ke ficio.
+\v 15 Itokwamati ko kuna lokwama, itoyoti ko kuna litoyo
+\v 16 Itongoti to ningoro kiji ningi. Ketidara ati iruho kilihita ko cio fad. Ke ting ken ijo ageny inyi.
+\v 17 Kedum rohojun to rohojun. Toric kitiyo ticitici kuna ijjiri to ketemoni lo cio fad.
+\v 18 kalitum kitiyo iya na litwerunore isi itongo to kisiliban ko cio fad.
+\v 19 Keleno morot kunei ati ingohi agwala iyo kilongo lo Lobanga. Tonyio iero ojo, ‘’ Ara ilen nei, adum cia nan Lobanga lojo
+\q
+\v 20 To kuna fad, igero ojo, ‘’ kolodaha kinga meroni nino icwara inyi daha Kaloura icwara tohi Na ngomat. Kalitii isi jii ingon isi kifuro Katalange na iyarat kwe nenge.
+\p
+\v 21 Kecio rohojun kilanyu ite ati itilanyu rohojun to jiran.
+\c 13
+\cl Kingutit 13
+\p
+\v 1 To tungani tolobito-tolobito ojir oningo kalanyunok kuna longon iyo obolore, tonyio oru lobo obolore lida ara Lobanga lofik. Kuna kabolorok jijia lohilanyu ite ara Lobanga lofik.
+\v 2 Tokuna, tungani na litijoria kalanyunok ongon inyi kitijoria tohi na lofik Lobanga, manyu cio kuna litiyo jii iyauno ngoto lo tenya kenite kuneicieng.
+\v 3 Tonyio ida kalanyunok itibanga cio kuna litiyo ticitici kuna ijiri, ati to cio kuna litoyo kuna irohori. Iwak isi kitongo oru bangun diho kalanyunoni? Itiyo tohi na lokwama inyi.
+\v 4 Tonyio ara inyi karwaani lo Lobanga na litiyo to jiran nino. Ati kalitiyo isi ticitici kuna irohori, tobang tonyio ida inyi otehitangalemlatubot arus. Ara inyi karwaani lo Lobanga, ifahiti lo kilongo nenge na litigena cio karohojak.
+\v 5 Tona ocam to ite ningo kalanyunok ida ara to bangun kilongo lo Lobanga keken ati ijir manyu itong ara na lowangi taulo.
+\v 6 Inyi na tenya na lico manyu ite isofo mocoro tonyio itongo kalanyunok ara karwaak kulo Lobanga kuna lico warun neicieng fad kitibala ite.
+\v 7 Icwarata icieng tolobito tohi na lowakicieng diho isi kalara mocoro, losofohi kalara murucan icorihi kalara bangun ara kalara rima ara.
+\p
+\v 8 Kecio mongiyo ongon kiji ningi ati itottehitati mongiyo lo kmaruno kenite kuningi ake ake, tonyio tungani na limaru kaletoni litifut cik.
+\v 9 Cihicihi kuna lojo, keicuk ngorwani lo tungani, kefade, kekoko, kedam ko cihicihi kunakude fad kuna longoni, otubuno icieng fad iyo ene cik bito lojo; Imaru loriehat nino iya na limarunore isi ken nino.”
+\v 10 Tungani na limaru kaletoni ida otum kitiyo na irohoi iyo loriehat nenge. Tona ara kimaruno kitifuta lo cik.
+\p
+\v 11 M anyu itiyoti jii ati iyen kuna faritin lingonore ite. Lolotu tik na lojir ite ikwenyunore to jio tonyio lonyihu lwahuno niyang jija ilany kulafa faritin lohiruhore.
+\v 12 Loru karwe, lolelek kof owang. Tona ngangohiti ticitici kulo mutohun manyu ngaciefoto kiremita kulo wangun.
+\v 13 Ngatiwar warun na locam to wangun ida ara kisongiti kude kuna irohori, ruma, ticitici kulo kwerun lo konyeha, ngolofa ko okaine.
+\v 14 Iya na ibrata kabu Yesu Kristo, manyu ke iyo to kitimangu kenite to wahun lo warun lo koditi lo kipal.
+\c 14
+\cl Kingutit 14
+\p
+\v 1 Ifotutu tungani na ligoro kiruk nengeida manyu igoto tenya to tenyi tenyi kuna lida inyi iniang otoc ketipeha inyi.
+\v 2 Icio kiruk lo lobo tungani inyi daha dahi dahi fad ati lobo tungani na ligoro kiruk nenge odaha jationg kuna inyoriha keken.
+\v 3 keco ene tungani lodaha dahidahi fad iikaj ene lodaha jationg kuna inyoriha keken, inyi manyu na lodaha jationg kuna inyoriha keco ongot tenya diho ene lodaha sangite fad tonyio lifotu Lobanga inyi.
+\v 4 Isi ngai lingoto tenya kwe lo karwaani lo lobo tungani? Diho Lahitok nenge ouroro cia inyi kode owoita co inyi tonyio itweru Lahitok kitiwoita inyi.
+\v 5 Odumu tungani lobo itinyu far lobito, lobo odeya faritin fad ara kuna iriworoho. Ojir icieng fad iruhiti othi na libaha icieng.
+\v 6 Tungani na lodeya lobito far ara na inyu itii jii to rima Lobanga. Tungani na lodaha tiang odaha to Lobanga tonyio icio inyi kwama diho Lobanga. Tungani manyu na loberu tiang itii jii to rima Lobanga many icio Lobanga kwama.
+\v 7 Oru lobo to kiji niyang lowar diho ken nenge, oru manyu lobo lowei diho ken nenge.
+\v 8 Kolohiwari ohoi kiwari iyo Lobanga kode kiweiha iyo Lobanga. Tona kode kiwari kode kiweiha kira ohoi kulo Lobanga.
+\v 9 Tona tenya bito owei Kristo ibuhu ojir inyi ara Lahitok lo kaweyak ko kawarak fad.
+\v 10 Isi bo dong nyio ingoto isi tenya kwe lo rece nino? Kode nyio itikaja isi recenino? Tonyi kiwoita mute ohoi fad ketemoni lo seger lo ngoto lo tenya lo Kristo.
+\v 11 Tonyio igero ojo, ‘’Ojo Lobanga,’Iya na lawarare nan Ogung cia kunga fad ketemoni nei Otulu mute ngadiefo fad diho Lobanga.’’
+\p
+\v 12 Tona kititim mute ohoi tolobito tolobito tenyi tenyi kulo kenite kuniyang fad diho Lobanga.
+\p
+\v 13 Iya na, ngaticungoto ngoto lo tenya kenite kuniyang ake ake. Ilany, kefik kigingi kode kitihita ketemoni kode kikoi lo rece nio.
+\v 14 Iya tungani na longon iyo Lahitok Yesu, aniang nan otoc jimitan oru lobo daha lodwa to ken nenge. Ati kolodeya tungani lobo tohi ojo odwa, oto na tohi ko dwarun iyo inyi.
+\v 15 Kalitikaca isi tau lo rec nino to tohi na lidaha isi, ida dong isi itiyo to kimaruno.
+\v 16 To daha nino ketiri rece nino na lowei Kristo tonyi. Kecio tohi na lidumu isi ijo ojir otenyarihin ara tohi na irohoi.
+\v 17 Tonyio ida okabwe lo Lobanga ara daha ko mata ati ara lo biran, kisiliban ko kwama iyo Okorif na Inyu
+\v 18 tonyio tungani na lirwaa Kristo tone kikoi itikwama Lobanga mnyu itikwama cio kuna kude.
+\v 19 Tona ngatitem to golun tahita kikohin kuna lohiyaru ohoi iyo kitongo to kisiliban ko kitiyena kenite kuniyang fad.
+\v 20 Kepale tic lo Lobanga to daha jia. Onyuji dahi dahi fad ati ida otumohino diho tungani lo daha tohi na licio kaletoni ouroro.
+\v 21 Omayak ngerihino daha tiang kode mata vino kode kitiyo lobo tohi na ngico rece nino ouroro.
+\v 22 Oto hati tohi na liyen isi to kuno sangite ingohi totong kiji nino ko Lobanga. Ongon ko gum tungani na lida ongotohi tenyakwe nenge ake ake to tohi na lokwama inyi.
+\v 23 Ati tungani na likuya lotoraru ake tonyio kalonyia tohi na likuya inyi tonyio lida inyi orihe itiyo to kiruk manyu sangite fad kuna lida ofwonu iyo kiruk ara kipal. Iiyo to cio kaletok ida ara tosi ake ake
+\c 15
+\cl Kingutit 15
+\p
+\v 1 Ohoi kuna igoli ojir kiric kuna igoroho ida kitahita kitikwama kenite kuniyang.
+\v 2 Ojir tungani tolobito tolobito itikwama loriehat nenge ara lo jiran, kitigolo ko kitigoloruno inyi.
+\v 3 Tonyio kileng Kristo ida afa itikwama ken nenge, ati iya na ligerore ojo, “moro lo kuna lohimoro isi lodohi ken nei”.
+\v 4 Tonyio sangite pili kulafa ligeri berien, igeri lo kitiyena ohoi, ojir to kidonyo lo taulo ko kitigolo lo igeriti ojir ohoi kingon ko kigeno.
+\v 5 Ingohi Lobanga na licwara kidonyo lo taulo ko kitigolo kicio ite tau lo kimoraru, kiji ningi ijifitare Kristo Yesu.
+\v 6 ojir to tau ko kutuk lobito icio deyo diho Lobanga ko Apa lo Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\p
+\v 7 Ifotutu kenite kuningi iya na lifotunore Kristo ite iyaunore maja diho Lobanga.
+\v 8 Tonyio ahirihohi ite, lolotu Kristo ara karwaani lo Judeahin to ngati lo tenya lo dede lo Lobanga lo kitifuta ciharu lafa licio Lobanga diho lohitwaha
+\v 9 ojir misiok itikwat Lobanga to kibaya nenge iya na ligerorihin ojo, “tona ahimaj mute nan isi to kiji lo misiok Awol mute nan woleco diho isi To karana nino”.
+\p
+\v 10 Ari igero manyu ojo, “itikwamati misiok ko cio kunenge”
+\p
+\v 11 Ari manyu ojo, “itimaj lobanga ite misiok fad manyu itiwol woleco Kulo maja diho inyi ite cio pili”.
+\p
+\v 12 12 Manyu ari ojo Isaia, “Ifiru cia kerdeti lo Jesse kai inyi na lolotu lanyuno kofi kofi Ofik mute misiok kigeno diho inyi”.
+\p
+\v 13 13 Ingohi Lobanga lo kigeno fad kitifut ite to kwama ko kisiliban iya na lifihare ite kiruk ningi ken nenge ojir ite itihita ko kigeno to golun lo Okorif na Inyu.
+\p
+\v 14 14 Nan token ayen nan recera jimitan ifut ite to kenite kuningi ko jiran, ingoni ko genyun na manyi ilefereha lo kitiyena kenite kuningi ake.
+\v 15 Ager nan diho ite tarany to tenyi tenyi kude iya lokitiiuno ite ari to kisa na lohicio Lobanga nan
+\v 16 lorahun karwaani lo Kristo Yesu kiji lo misiok ko tic lo dwarun lo kititima layomit na ijir lo Lobanga ojir misiok ofwonu ara kiciorita na locam diho Lobanga na litinyu Okorif na Inyu.
+\v 17 Tona arumu nan deyo diho Kristo Yesu to tic nei diho Lobanga.
+\v 18 Ida cia nan arutohi kititima lobo tenya ake ko tohi litii Kristo ara diho nan lo kiyauno Misiok kiruk Lobanga to tenya na lateny nan ko tic
+\v 19 to golun lo kitotorita ko tanguhin to golun lo Okorif na Inyu. Dong many to Jerusalem aloru kuna kofi kofi fad manyIlliri kium latifut nan kititima layomit lo Kristo.
+\v 20 Ara wahun nei lo kititima layomit lo Kristo faji na lorihe ida cio oning, ojir ida aduho kai lo guri kulo lobo tungani ake.
+\v 21 Ati iya na ligerorihin ojo, “kuna lorihe ida lorihohini tonyio Odeuni cia Ko kunalorihe ida oning Iniangiti cia.”
+\p
+\v 22 Inyi ene tenya lohitihohi nan, licio nan ida aluto diho ite. Kikukmahino lo Paul loro Roma
+\v 23 Ati iya na loru dong lobo faji na ngatiyo nan to kuna kofi kofi, manyu iya na lageriare nan karihin beciek lo deya ite,
+\v 24 Akukum nan kitiyo jii kalaloro Spein. Ageno nan waja ite kalaringaru manyu ojir ite ilwahare nan loro iya ijia langun latenu kitongo ko ite to kude faritin.
+\v 25 Ati to jija agon nan loro Jerusalem twaha karuhok kuna langoni ijia.
+\v 26 Tonyio lofwonu cio kulo Masedonia ko Akaya osof robia kulo lwaha cio kulo Lobanga kuna ikidahi to Jerusalem.
+\v 27 Okwama orumu icieng kitiyo jii, ara jii tonyio ongon manyu icieng ko mongiyo lo cio kulo Jerusalem tonyio kolongar Judeahin gum nan diho ite recera.
+\v 28 to karana lo Lahitok niyang Yesu Kristo ko kimaruno lo Okorif lo kimorihino
+\v 29 ko nan iyo kififida nei to kilifa Lobanga to na.
+\p
+\v 30 
+\v 31 Ilifati jimitan ojir kilwahuni nan diho cio kuna lida iruk to Judea manyu ojir kirwaa nei diho cio kulo Lobanga to Jerusalem iruhiti.
+\v 32 Ojir to kiruk lo Lobanga nan alotu diho ite to kwama ojir nan ko ite ara lobito kikwama.
+\v 33 Ingohi Lobanga lo kisiliban kingon ko ite fad Amen.
+\c 16
+\cl Kingutit 16
+\p
+\v 1 Aculuahi nan kac kuningi kaneceniyang Poebe karwaani lo kanisa na longon Konakri
+\v 2 Ifotutu inyi to karana lo Lahitok to kikoi na locam to cio kulo Lobanga ko kicwara inyi lwaha na lowak inyi diho ite tonyio lolwak iinyi cio beciek kileng nan.
+\p
+\v 3 Itofonyohiti Priscila ko Akula katiyok ko nan ara lobito iyo Kristo Yesu.
+\v 4 Licio afa icieng kenite kuneicieng lo lwahuno warun nei: ida manyu ara nan ake kanisahin kulo misok pili okwamati icieng.
+\p
+\v 5 Itofonyohiti manyu kanisa na lotubitita kalecieng. Itofonyihiti morte nein a lamaru nan Epenetus na orumu lara karuhoni ketemoni to kof lo Asia.
+\p
+\v 6 Itofonyohiti Meri na litiyo bebeto ite.
+\p
+\v 7 Itofonyohiti Andonicius ko Junias kajeba kunei kulafa lo hingonko nan mabus. Ara icieng cio kuna loyeniti bebe kiji lo jayona manyu icieng afa litem ngonun iyo Kristo arihe nan.
+\p
+\v 8 Itofonyohiti Ampiliatus na lamaru nan iyo Kristo.
+\p
+\v 9 Itofonyohiti Urbanus atiyoni kaletoni niyang iyo Kristo ko morte nein a lamaru Stacis.
+\p
+\v 10 Itofonyohiti Apelles tungani na ligenoro iyo Kristo. Itofonyohiti cio kulo kaji lo Aristobulus.
+\p
+\v 11 Itofonyohiti Erodion lokajimonye nei, itofonyohiti cio kulo kaji lo Narcisus kuna longon iyo Lahitok.
+\p
+\v 12 Itofonyohiti Traipena ko Traiposa kuna ngorwo katiyok bebe iyo Lahitok. Itofonyohiti morte nein na lamaru nan Persis ngorwani manyu lobo na litiyo bebe iyo Lahitok.
+\p
+\v 13 Itofonyohiti Rufus na lonyumuni iyo lahitok, itofonyohiti iyang nenge na manyu lara iyang nei.
+\p
+\v 14 Itofonyohiti Asincritus, Plegon, Ermes, Patrobas, Ermas ko recera kuna longoni ko icieng.
+\p
+\v 15 Itofonyohiti Pilologas, Julia, Nereus ko kanece ko Olimpas ko cio kulo Lobanga pili kuna longoni ko icieng ara lobito.
+\p
+\v 16 Itofony kenite to fonyio na inyu lo kimaruno. Oculu kanisa lo Kristo fad fonyo diho ite.
+\p
+\v 17 Alelia nan diho ite recera jimitan iririati cio kuna liyauno kokora ko fiha kigingihin kikoi ningi kuna longon ake ko kitiyena na lirumu ite. Ingadata to kiji neicieng.
+\v 18 Tonyio ida kuna cio irwaa Lahitok Yesu Kristo ati irwaa icieng wahun neicieng. Itinononga icieng kweci kulo cio kuna lorihe ida iniang otoc to tenyi tenyi kuna iruruti ko talerun.
+\v 19 Ningo na liningore ite Lobanga loning cio fad inyi lico nan angon ko kwama to ite ati awak nan ite igenyi to sangite kuna ijiri ati ilunyiaha sangite kuna irohori.
+\v 20 Lolelek Lobanga lo kisiliban onyonahi sitan fotiri lo kejuha kuningi. Ingohi kisa lo Yesu tongon ko ite.
+\p
+\v 21 Ofonyo Timoti katiyoni ko nan ara lobito ite fad iya na lofonyore manyu Lucius, Jason ko Sosipata kajeba kunei.
+\v 22 Nan Tito manyu kageroni lone waraga ahifonyo manyu nan ite.
+\v 23 Ofonyio manyu Gaius na lohitenu ohoi ko kanisa fad kitongita kalenge. Ofonyo manyu Erastus na lara kaboloroni lo katiyok kulo katwa lone kang ko Kwartos.
+\v 24 Ingohi kisa lo Lahitok niyang tongon ko ite fad. Amen.
+\q
+\v 25 Kicam to kicwara deyo diho Lobanga na litweru kicwara ite iwoita to golun iya na lahitiyenare nan ite to layomit na ijir na latitima nan. Ko tenya na lititimati to ken lo Yesu Kristo. Ilitit lafa liduhahi Lobanga to karihin becek olotu dong olwehi oleng.
+\q
+\v 26 Ati jijia litibotuni oyeniti to kigeriti kulo kamocak to ciha lo Lobanga na losio tur ojir kofi kofi fad iruk manyu oning inyi.
+\q
+\v 27 27Diho Lobanga lobito na igeny noo icwara kwatun tongon ara diho Yesu Kristo. Amen.

47-1CO.usfm

@@ -0,0 +1,536 @@
+\id 1CO
+\ide UTF-8
+\h 1Korinto
+\toc1 1Korinto
+\toc2 1Korinto
+\toc3 1co
+\mt 1Korinto
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Paul na lohilolongi lo lotuno rahun jayo lo Kristo Yesu to wahun lo Lobanga, ko rece niyang Sostenes.
+\p
+\v 2 Diho kanisa lo Lobanga na longon Korint, diho cio kuna litinyuji iyo Kristo Yesu kuna lilolonguni ara kanyujok ara lobito ko kuna longon fajihit pili kuna lilolongo karana lo kabu niyang Yesu Kristo na lara Lahitok neicieng ko niyang.
+\p
+\v 3 Ingohi Lobanga monye niyang ko Lahitok niyang Yesu Kristo kicio ite kisa ko kisiliban.
+\p
+\v 4 Akwama nan Lobanga tik tik to kisa nenge na licio inyi diho ite iyo Yesu Kristo.
+\v 5 Tonyio to ngonun ningi iyo Kristo lohiciori ite bara to kikohin fad, iyo tenya ningi ko yenun ningi fad.
+\v 6 Tonyio tenya lo Kristo na lohirihohi ohoi ite lorute diho ite otoc.
+\v 7 Tona oru lobo kicwara lo Okorif longoromahino diho ite kalingon kitila far na lobotore Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 8 Kitigol cia inyi ko rica ite many lohicungi, ojir itongo ira cio kuna loru ko lobo rohojun to far lo Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 9 Tonyio igenoro Lobanga la lohilolongu ite kimora ko kito nenge Yesu Kristo.
+\p
+\v 10 Alelia nan diho ite recera to karana lo Lahitok niyang Yesu Kristo jimitan itoningoroti ara Lobito ojir kokora oru to kiji ningi manyu imoraroti to kiiyo ko kibuha.
+\v 11 Recera kunei, ofwonu kude to kolo Kloe kirihohi nan ojo obolo ngolofa kiji ningi.
+\v 12 Tohi na latenya nan diho ite inyi ene; ojo lobo to kiji ningi “nan lo Paulo” lobo ojo, “nan lo Apollos” lobo ojo, “nan lo Kepas” orihe manyu lobo ojo, “nan lo Kristo”.
+\v 13 Okora Kristo? Ogurohini afa Paul to ite? Kibatisi afa ite to karana lo Paul?
+\v 14 Akwama nan jimitan ida afa nan ahibatis ite, ara cio kuna labatis nan Krispas ko Gaios keken,
+\v 15 ojir lobo ida ojo kibatisi inyi to karana nei
+\v 16 (Ibo alotu manyu abatis cio kulo kaji lo Stepanas oru manyu lobo na ngaiiu nan jimitan abatis afa nan)
+\v 17 Tonyio ida afa Kristo kicule nan kibatisa ati kititima layomit na ijir ida manyu ara to tenyi tenyi kulo genyun lo cio icio kuruce lo Kristo orujoro golun nenge.
+\p
+\v 18 Tonyio ara tenya lo kuruce dataru diho cio kuna lorijoro ati diho ohoi kuna lohilwahunoti ara golun lo Lobanga.
+\v 19 Tonyio igero ojo, “Apale cia nan genyun lo kagenyak, Yenun lo kayenan atibaha cia nan”.
+\p
+\v 20 Aji kagenyani? Aji kayenani? Aji kaleferoni lo kuno faritin? Ida Lobanga litirak genyun lone kof ara dataru?
+\v 21 Tonyio to genyun lo Lobanga ida kof to genyun nenge oyen inyi, okwama Lobanga to dataru lo tenya na lititimati lwahuno cio kuna liruk inyi.
+\v 22 Itifia Judeahin kitotori lo tanguhin, manyu otahita Girik genyun
+\v 23 ati kititima ohoi Kristo na logurohini iyo kuruce, na lara kigingi diho Judeahin ko dataru diho misiok
+\v 24 Ati diho cio kuna lilolongo Lobanga, Judeahin fad ko Girik, ara Kristo golun ko genyun lo genyun lo Lobanga.
+\v 25 Tonyio ogeny dataru lo Lobanga ilany genyun lo cio manyu ogol kigoro lo Lobanga ilany golun lo cio.
+\p
+\v 26 Recera iiyoti ba warun ningi orihe ida lohiilolonguni ite, ida afa becek to kiji ningi ogenyi to koditi lone kof, ida afa oyeniti becek to kiji ningi manyu ida afa otomonohini becek to kiji ningi kangite kulo kakwatak.
+\v 27 Ati onyumu Lobanga tenya lo dataru lone kof lo kitidahahino kagenyak riri manyu onyumu Lobanga tohi na igoro lone kof lo kitidahahino kagolok riri.
+\v 28 Onyumu inyi sangite kuna inyunaha kulone kof ko sangite kuna litikajati ko sangite kuna loru lo kitirioro sangite kuna ingoni
+\v 29 ojir oru lobo tungani litidara to ketemoni nenge.
+\v 30 Ara tonyi ingonore ite iyo Kristo Yesu na lolotu ara diho ohoi genyun na loreu diho Lobanga na lara biran, nyujon ko lwahuno niyang.
+\v 31 Tona iya na ligerorihin ojo, “Ingohi inyi na lopufa to pufa iyo Lobanga”.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Afa kalalotu nan diho ite recera ida afa nan alotu to yenun lo tenya kode to genyun na logal lafar kalalotu nan kititima diho ite tenya lo Lobanga.
+\v 2 Tonyio ida afa nan awak yenun lobotohi lafar lamanyare nan kiji ningi ati Yesu Kristo keken lafa logurohini iyo kuruce tohoi.
+\v 3 Alotu afa nan to kigoro ko bangun ko kihihirita bebe diho ite.
+\v 4 Ida afa nan atitima tenya diho ite to genyun ko tenyi tenyi kulo yenun ati to kitotoro lo golun lo Okorif na Inyu
+\v 5 ojir kiruk ningi ida otiro iyo genyun lo cio ati iyo golun lo Lobanga.
+\p
+\v 6 Kititima manyu ohoi tenya lo genyun diho cio kuna logoli ati ida ara genyun lone kof kode lo kalanyunok kulo ene kof kuna longon lohicungi.
+\v 7 Ida, kitenya ohoi genyun ilifit lo Lobanga. Genyun na lorumu liduhari na likukumahi Lobanga ara lo kwatun niyang many orihe tik ida liciaha.
+\v 8 Oru afa lobo iyo kabolorok kulone kof liniang na tenya, tonyio ngara iniangiti ngida afa icieng ogurohi Kabu kaboloroni iyo kuruce.
+\v 9 Ati iya na ligerorihin ojo, “Oru konyek afa lodeu, oru kiyok loning, Oru kwe liniang, Tohi na likukumahi Lobanga to cio kuna limaru inyi”__
+\p
+\v 10 Ati litibotu Lobanga diho ohoi to Okorif na Inyu nenge. Idadafa Okorif sangite pili, kileng sangite kulo Lobanga kuna liduharu.
+\v 11 Tonyio ngai to kiji lo cio loyen kiiyo lo tungani kalida ara Okorif lo tungani na longon katwa nenge? Tona kikoi bito, oru tungani loyen kiiyo lo Lobanga ati Okorif nenge keken.
+\v 12 Ida ohoi kirumu okorif lo kof ati okorif na lolotu diho Lobanga, ojir ohoi kiyenare kicwara na lohicio Lobanga ohoi arus.
+\v 13 Tohi na lohitenya ohoi inyi ene ida ara to tenyi tenyi kulo genyun lo cio ati to tenyi tenyi kuna lohitiyen Okorif na Inyu ohoi, na lititima tenyi tenyi kulo dede kulo okorif to tenyi tenyi kulo Okorif.
+\v 14 Tungani na loru ko Okorif ida otum kiruk sangite kuno lofwonu iyo Okorif lo Lobanga, tonyio ara icieng dataru diho inyi manyu ida inyi otum yenun icieng tonyio okorif litinianga icieng.
+\v 15 Tungani na lomanya to Okorif ongoto inyi tenya na ibehi iyo sangite fad ati ida inyi ongon ko lobo ngoto lo tenya ken nenge. Tonyio igero ojo,
+\q
+\v 16 “Tonyio ngai loyen kiiyo lo Lobanga, na ngotum kisinga inyi?” Ati kingon ohoi ko kiiyo lo Kristo.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Recera, ida nan atum kisinga ite iya cio kulo Okorif ati iya cio kulone kof kuna lara tee kuna sidiha to katwa lo Kristo.
+\v 2 Ahicio nan ite lei ida ara daha na igol tonyio orihe ite ida litum to daha. Dede orihe ite ida igoli.
+\v 3 Orihe ite ira cio kulone kof. Tonyio kolorihe okaine ko ngolofa ongon kiji ningi ida ite ira cio kulone kof? Ida ite itiyo iya cio arus?
+\v 4 Tonyio kolojo lobo nan lo Paul lobo ojo nan lo Apolos ida ite ira cio arus?
+\v 5 Kalara iyo dede nyio lara Apolos ko nyio lara Paul? Kira ohoi karwaak jia kuna lohiyauno ite iyo kiruk iya na licwarare Lobanga lobito lobito oliboi lo tic nenge.
+\v 6 Atibulahi nan kinyiemo iruruhi Apolos kifi ati Lobanga litibu ko kitilita.
+\v 7 Tona ida ara katibulani kode karuruoni lara lobo tohi ati Lobanga ake na litilita sangite.
+\v 8 Katibulani ko karuruoni lo kifi itiyoti tic lobito, manyu odumi mute lobito lobito to tic nenge.
+\v 9 Tonyio kira ohoi katiyok kulo Lobanga, ira ite mana lo Lobanga, kode kaji lo Lobanga.
+\p
+\v 10 To kisa na lohicio Lobanga nan labohahi nan fotiri lo kaji iya kaduhoni na ilefere, loduho dong tungani lobo ake iyo na fotiri lo kaji, ati ojir tungani lobito lobito oric koditi na loduhore inyi.
+\v 11 Tonyio oru lobo tungani ngobohahi fotiri lo kaji lobo ake kona lobohahini na lara inyi Yesu Kristo.
+\v 12 Koloduho tungani kai lona fotiri lo kaji to dab, rial, morutok kuna igoli, keek, gereca kode nyiari,
+\v 13 itibotuni cia tohi na loduhore inyi, tonyio olwehi mute lufar tic nenge iyo wangun. Itibotu cia kima manyu otem cia kima golun lo tic lo tungani lobito lobito.
+\v 14 Kolowoita nwa tohi lifak inyi (ida ocuraru) iciori mute inyi bahacic.
+\v 15 Ojo kolocuraru na kifaha nenge ida cia inyi orumu lobo bahacic, olwaharu cia inyi to ken nenge keken iya tungani na liburuno to kimatare.
+\p
+\v 16 ida iteiyen jimitan ite to kenite lira kaji lo Lobanga na lomanya Okorif lo Lobanga katwa ningi?
+\v 17 Kalipale lobo tungani kaji lo Lobanga ipale manyu cia Lobanga inyi tonyio onyu kaji lo Lobanga manyu isi token nino lira na kaji.
+\p
+\v 18 18 Ketinononga kenite kuningi. Kolofik lobo to kiji ningi ojo ageny inyi to koditi lo genyun lone kof, ingohi tara kadataroni ojir olotu ogeny.
+\v 19 Tonyio ara genyun lone kof dataru to ketemoni lo Lobanga. Iya na ligerore ojo, “Iniefunita inyi kagenyak iyo kitigulunya Neicieng”
+\v 20 Ojo manyu ari, “Oyen Lobanga jimitan oru jiran iyo kiiyo Lo kagenyak”.
+\v 21 Tona dong kepufare cio! Ara sangite fad kuningi
+\v 22 kode Paul kode Apolos kode Kepas kode kof kode warun kode wei kode jija kode mute ara fad kuningi
+\v 23 manyu ira ite kulo Kristo manyu Kristo ara lo Lobanga.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Iya na, ojir cio kideya ohoi ara karwaak kulo Kristo manyu ara karicak kulo sangite ilititi kulo Lobanga.
+\v 2 Tohi na lowahiti iyo karicak kulo sangite inyi jimitan ojir icieng ara cio kuna ligenoro.
+\v 3 To nan, atisidi nan ngoto lo tenya ningi ken nei kode ngoto lo tenya lo lobo lokiho lo cio ken nei, kileng nan token nei ida nan angoto tenya ken nei.
+\v 4 Owang tau nei ati ida ene itotoro jimitan lalanyu nan tenya. Ara Lobanga lo ngoto tenya ken nei.
+\v 5 Tona kengot tenya lo lobo tohi orihe far nenge, itilati many olotu Lahitok. Inyi mute litibotu tenyi tenyi kuna liduha iyo lokimuyuk manyu olwehi kibuha lo taulo kulo cio oleng. Tonu far orumu mute tungani lobito lobito maja nenge diho Lobanga.
+\p
+\v 6 Recera kunei, aforohi nan kuno tenyi tenyi ken nei ko Apolos to ite ojir ite itiyenaru to kenite kuniyang fotiri lone tenya lojo “kefwo igal tohi na ligero”. Ito cia ite ida itidarare kitiririo lobito tungani ko kaletoni.
+\v 7 Ngai re lohifik isi ingon ake ko cio kuna kude? Nyio itehita isi na lida kiciori isi? Manyu kolohiciori isi ara kicwara nyio hati itidara isi mejo ida kiciori?
+\v 8 Jija lingoni ite ko sangite fad kuna liwak ite! Jijia manyu libara ite! Lira ite kabuno- na lida kohoi kingoni katwa! Ngira hati kabuno dede ojir manyu ohoi kira kabuno ara lobito kote.
+\v 9 Tonyio ori diho nan mejo kifik Lobanga ohoi jayona kifwongi iya cio kuna longotohini wei kweci kuneicieng par faji na lodeya kof fad, diho malaika ko cio.
+\v 10 Kira ohoi kadatarok iyo Kristo ati ira ite kangenyak noo iyo Kristo. Kigoroha ohoi ati igoli ite! Kirimati ite kitikajati ohoi!
+\v 11 Many jijia ene tik kidaha kinga ko kure ohoi, kicefita ohoi racaracahin, kiriengati ohoi oru ko kangite kuniyang.
+\v 12 Kitiyo ohoi bebe to kac kuniyang. Kolohificoti ohoi, ohoi kigatahi kuna ijir, kolohitigemati ohoi, ohoi kidik,
+\v 13 kalipapalati karaneco kuniyang ohoi kinyiahahi to riejun. Ko jijia loohira ohoi tanyanya kulo kof lohira ohoi cora lo sangite fad to kof.
+\p
+\v 14 14 Ida nan agero kuno lo kitidaha ite riri ati lo sonya ite iya tee kunei kuna lamaru.
+\v 15 Kileng ngingoni ite ko sangite alif tomon iyo Kristo oru lobo apa ningi, tonyio iyo Kristo Yesu lara nan apa ningi to tenya lo layomit na ijir.
+\v 16 Tona alelia nan diho ite jimitan ijifata koditi nei.
+\v 17 Tone tenya aculuno nan diho ite Timoti kito nei na lamaru nan, na ligenoro iyo Kristo kitiiu cia inyi ite koditi lo warun nei iyo Kristo Yesu na lolot ara lobito ko tenya na latiyena nan fajihit fad ko to kanisahin pili.
+\v 18 Litidara kude to kiji ningi mejo ida cia nan arihe agoru ijia.
+\v 19 ati alotu cia nan diho ite deu kaliruk Lobanga atohati alotu ade ida ara tenya na lotenya kuno katidarak keken ati adeu ko golun na lotehita icieng.
+\v 20 Tonyio ida okabwe lo Lobanga itongo ara lo tenya ake ati lo golun.
+\v 21 Itinyumuti ba ani iwak ite? Iwak ite nan alotu diho ite ko lanino kode to kimaruno ko tau na irie?
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Loninguno ojo obolo tic lo somun kiji ningi na hitok na lida kileng cio kuna lida oyen Lobanga itiyo jii, ilany ningi. Iruma tungani ngorwani lo money
+\v 2 ito hati ite ipufa! Ngida baa di ite icam to kitoyo manyu itingade koditi lona tungani kalele to kiji ningi?
+\v 3 Kileng ngida many adi nan angon ijia to ken nei imora okorif nei kote manyu lakeru nan ngoto tenya lona tungani litii jii iya na adi ngangon nan ijia.
+\v 4 Kalituba ite to karana lo Lahitok niyang Yesu Kristo, nan manyu angon ko ite iyo Okorif ongon manyu golun lo Lahitok niyang Yesu
+\v 5 ifotohiti la lerok iyo sitan ojir ipalari koditi lo kipal to katwa nenge olwahuni okorif nenge to far lo Lahitok.
+\v 6 Ida kitidara ningi ojir. Ida ite iyen ijo ibula kude kuting itifuru kofwo kulo mugati fad?
+\v 7 Itidume ibula ongoro ojir ite ira kofwo ngejuho kuna lingoli oru ibula iya na dede lingonore ite. Tonyio Kristo kito lo ker lo Paska niyang lifadari.
+\v 8 Tona dong ngatiric karama ida ara to ibula ongoro, ibula kulo kisasuo ko ticitici kuna iboti ati to mugati na likukumi oru ibula, mugati wangun ko dede.
+\p
+\v 9 Ager nan diho ite, iyo waraga nei ajo nan kemora ko cio kuna litiyo ticitici kulo samun
+\v 10 ida hati nan ajo cio kulone kof kuna lori jii kode kangatak kode katimumunak kulo cio kode kaworak kulo lopidingahin, kalara jii inyi jimitan ojir ingerihi ene kof.
+\v 11 Ati jijia agero nan diho ite ajo kengar lohitongore ko tungani na lojo inyi rece ati itiyo ticitici kulo somun, kode ongat, iwora lopidingahin kode kalabani lo cio, karumani kode katimumunani lo cio. Kedaha kileng ko koditi lo tungani na lori jii.
+\v 12 Ida ara tic nei lo ngoto tenya kweci kulo cio kuna lorihe ongoni iyo warun lo kof. Ati ida ohoi kicam ngoto tenya lo cio kuna longon katwa lo Kristo?
+\v 13 Ongot cia Lobanga tenya lo cio kuna longoni oleng. Ifuheiti tungani na irohoi na longon kiji ningi.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Kolongon lobo tenya kiji lo lobo tungani ko kaletoni to kiji ningi ocam diho ite kiyaru na tenya ketemoni lo cio kuna longon oleng ida iyauno diho cio kulo Lobanga?
+\v 2 Ida ite iyen jimitan cio kulo Lobanga mute longoto tenya lo kof? Dong kalingoto mute ite tenya lo kof ida ite itum ngoto tenyi tenyi kuna longon kiji ningi?
+\v 3 Ida ite iyen jimitan ohoi mute lohingoto tenya lo malaikahin? Aja hati ida kitweru ngoto tenyi tenyi kulone kof?
+\v 4 Tona kolongon risa to tenyi tenyi kuna lori iya kuna, itidumu kileng cio kuna lorihe ida ogoli to kanisa?
+\v 5 ara kangotok kulo tenya! Atenya nan jii lo kitidaha ite riri. Kitum jimitan oru to kiji ningi kileng tungani lobito na igeny na ngotum olwak ngoto tenya kiji lo karuhok?
+\v 6 Ati na ngitii ite iya na orihe tungani owoju iyaru rece nenge lokiho ketemoni lo cio kuna lida oyen Kristo!
+\v 7 Kalifufurita ite kiji ningi itotoro jimitan lohilanyu kof ite. Nyio ida ite idik kolohingiruni? Nyio ida ite idik kitimumuni?
+\v 8 Iwak ite ara ite lingirunita cio, iwak ijo ngara ite litimumuna ira manyu recera.
+\v 9 Ida ite iyen jimitan ida mute karohojak oluny okabwe lo Lobanga? Keco kitinonongi. Ida kasomok kode kaworak kulo lopidingahin, kode kayak kulo ngorwo kulo cio, kode cio kuna logeto ko rei kaletok
+\v 10 kode kakokok kode kangatak, kode karumak kode kamorok kode kabelak ida mute ogoruni iyo okabwe lo Lobanga.
+\v 11 Kode to kiji ningi ori afa jii. Ati lokeruni kilala ite lira ite cio kuna inyuji, cio kuna ibir, cio kuna lolak Lobanga to karana lo Lahitok Yesu Kristo ko to Okorif lo Lobanga niyang.
+\p
+\v 12 "Atum nan kitiyo sangite fad ati ida sangite fad ara kuna lohilwak. "Atum nan kitiyo sangite fad" ati ida nan awak lobo tohi olanyu ken nei.
+\v 13 " Ara daha lo kocehe ara manyu kocehe lo daha", ati okeru mute Lobanga icieng fad. Ida ken ara lo kitiyo tic lo somun ati ara lo Lobanga manyu ara Lobanga lo ken.
+\v 14 To golun nenge itibuhu Lobanga Yesu to kiji lo kaweyak, kitibuhu manyu mute ohoi
+\v 15 Ida ite iyen ijo ara kenite kuningi ken lo Kristo token? Ojir hati nan adumu ken lo Kristo amorihi ko mulayani? Oru tur!
+\v 16 Ida ite iyen jimitan tungani na limorihi ken nenge ko mulayani ofwonu ara lobito konyi? Tonyio igero ojo “Ofwonu kuna are ara ken lobito”.
+\v 17 Ati tungani na limora ken nenge ko Lahitok ofwonu ara ken lobito konyi iyo Okorif.
+\v 18 Ibirete tic lo somun oleng. kipali kude kuna lipal tungani fad ongoni oleng ati tungani na lipal kipal lo somun ipal ken nenge.
+\v 19 Ida isi iyn ijo ara ken nino kaji lo Okorif na Inyu na longon katwa nino na lifotu isi iyo Lobanga?
+\v 20 Ida isi ira lo ken nino, kinyianguni isi to wel. Tona iwora Lobanga to ken nino.
+\c 7
+\cl Kingutit 7
+\p
+\v 1 Dong to tenyi tenyi kulafa ligerunore ite waraga diho nan: ojir kalida tungani oyema.
+\v 2 Ati to kitiho ticitici kulo lomuna, ojir tungani lobito lobito ongon ko ngorwani nenge, manyu ngorwani lobito lobito ko retoni nenge.
+\v 3 Ojir retoni itifut tic lo kiyemi nenge iyo ngorwani nenge, ngorwani manyu itifut tic lo kiyemi iyo retoni nenge.
+\v 4 Ida ken lo ngorwani ara nenge ake ati ara lo retoni nenge, tona kikoi bito, ida manyu ken lo retoni ara nenge ake ati ara manyu lo ngorwani nenge.
+\v 5 Kengonyoro kenite kitongo ara lobito, mayak kalara to kude tihi kuting na likukum ite ara lobito lo fwonuno ketemoni lo Lobanga kilifa. Koloru ojir iitu kitongo ara lobito ojir sitan ida kilab ite to rujon lo rica lo kenite diho ite.
+\p
+\v 6 Atenya nan ene ara kisinga ida ara cik.
+\v 7 Ajo nan ngara itongo rei fad iya nan. Ati ongon cio fad ko kiciorita gele gele kuna licwara Lobanga, ongon ene ko kicwara nenge ake lobo manyu ko nenge.
+\v 8 Dong diho kuna lida oyemaru ko lafuseritohin ajo nan, ojir adi icieng kitongo ida oyemaroti iya ene latongore nan.
+\v 9 Ati kalida icieng itweru rica kenite kuneicieng ingohi to yemaroti, tonyio ojir yemaru ilany tungani diha wahun.
+\v 10 Diho cio kuna loyemaru acio nan ene cik (ida ara nan ati Lahitok). Keco ngorwani okoraru iyo retoni nenge.
+\v 11 Ati kalokoraru inyi, ojir itongo ake koloru oite oyomoti ko retoni nenge. Ojir many retoni ida ojak ngorwani nenge.
+\v 12 Diho cio kula kude ajo nan jii (nan lajo ida ara Lahitok) kolongon lobo tungani ko ngorwani na lida ara karuhoni oto hati iruk kitongo konyi, ojir ida ojak na ngorwani.
+\v 13 Manyu kolongon ngorwani ko retoni na lida ara karuhoni iruk hati kitongo konyi ojir inyi ida ojaharu.
+\v 14 Tonyio retoni na lida iruk litinyuji inyi to kitongo ko ngorwani nenge na liruk, ngorwani na lida iruk manyu litinyuji inyi to kitongo ko retoni nenge na liruk. Ngida ara jii ngida tee kuneicieng onyuji ati tona onyuji icieng.
+\v 15 Ati kololo na tungani lida ara karuhoni, ingohi tolo. Ida retoni kode ngorwani karuhoni otora iyo na manya. Lohilolongu Lobanga ohoi iyo warun lo manya ko kisiliban.
+\v 16 Aja iyen isi ngorwani jimitan ilwahu ca isi retoni nino? Kode iyen isi aja retoni jimitan ilwahu ca isi ngorwani nino?
+\v 17 Ojir tungani lobito lobito ijif koditi lo warun na licio Lahitok inyi nafa lilolongunore Lobanga inyi. Ara ene cik na lacio nan iyo kanisahin fad.
+\v 18 Orumu tungani liliraru lafar lilolongunore Lobanga inyi? Ojir ida otahita kikoi lo kipalaru kiliraru nenge. Orumu tungani ida iliraru lafar lilolongunorihin inyi? Keco iliraru.
+\v 19 Ida kiliraru ara lobo tohi ida manyu kitongo ida kiliraru ara lobo tohi. Rican lo cihicihi kulo Lobanga logol.
+\v 20 Ojir tungani lobito lobito osodoro kitongo to koditi lafa lilolongunore Lobanga inyi.
+\v 21 Ira afa isi opi lafar lohilolongunore Lobanga isi? Kebuha ati kalideu isi owat agwala lo laharu nino, tolaharu.
+\v 22 Tonyio tungani na lara opi kalilolongu Lobanga ara tungani na lolaharu tona kikoi bito tungani na lolaha lafar lilolongunorehin inyi, ara opi lo Kristo.
+\v 23 Kinyianguni afa ite to wel, kefwonu ira opihin kulo cio.
+\v 24 Recera tungani fad na longon ko tic iyo Lobanga ingohi itongo iya na koditi afa lilolongore Lobanga inyi.
+\p
+\v 25 Jijia diho tee kilahaji ko kariok kuna lorihe ida oyemaru, aru nan ko cik na licio Lobanga ati angon nan ngoto tenya iya tungani na ligenoro to kisa lo Lobanga.
+\v 26 To kidak lo kuno faritin, abuha nan jimitan ngomayak diho ite kitongo iya na lingonore.
+\v 27 Liyema isi? Ketahita jaha. Orihe isi ida iyema? Ketahita ngorwani.
+\v 28 Ati kaliyema isi ida isi ipal. Manyu kaloyemaru kito karioni ida ipal. Ati orumu cia cio kuna loyema kidak ko tenyi tenyi kuna iborengi iyo warun lone kof, awak nan sonya ite iyo kuna.
+\v 29 Tohi na lajo nan recera ahirihohi losuk tik. Kiciaha to jijia, ingohi cio kuna longon ko ngorwo itongo mejo oru ngorwo.
+\v 30 Kuna litoyo ingohi itongoti mejo ida itoyoti. Kuna lokwama mejo ida okwamati. Kuna linyiang tohi mejo ida ara neicieng.
+\v 31 Kuna litiyore sangite kulo kof mejo ida ongoni kac kuneicieng. Tonyio ene kof ko koditi nenge fad oringaru.
+\v 32 Awak nan ite ilaharu iyo kibuha. Tungani na lida oyema ibuha inyi tic lo Lobanga- kikoi na ngatikwamare inyi Lobanga.
+\v 33 Ati tungani na loyema ibuha warun lone kof- kikoi na ngatikwamare inyi ngorwani nenge
+\v 34 okora dong wahun nenge. Ngorwani kode kito karioni na lida oyemaru ibuha inyi tic lo Lobanga. Wahun nenge pili lo kicwara ken nenge ko okorif nenge iyo Lobanga. Ati ngorwani kode kito karioni na loyemaru ibuha sangite kulo warun lone kof, kikoi na ngatikwamare inyi retoni nenge.
+\v 35 Atenya nan kuno lo jiran ningi ida ara lo kitiho ite ati lo jimitan ojir ite iwar warun na ibehi lo kicwara kenite kuningi iyo tic lo Lobanga.
+\v 36 Kolodeu tungani jimitan ida kitongo nenge ongon otoc ko karioni na lociharu ko inyi kalimaru inyi na karioni manyu loboreng karihin odeu ojo ojir ayem inyi, ingohi itii iya na lowahare inyi. Ida inyi ipal. Ingohi toyemaroti.
+\v 37 Ati tungani na lokeru kingingija tenya to tau nenge, na loru lobo kifuda ati na loric wahun nenge na liruk to tau nenge ojo ida inyi ayema na karioni, itii manyu na tungani tohi na ijir.
+\v 38 Iya nan a loyema itii tohi na ijir ati na lida oyema itii na ijir ilany.
+\v 39 Iwasihi ngorwani kitongo iyo retoni nenge kolorihe retoni nenge owar. Ati kolowei retoni nenge, otum inyi yemaru diho tungani lobo ake na lowak inyi ati owak ara tungani na liruk Lobanga.
+\v 40 Tona, ngokwama inyi kalitongo ake iya na longonore- manyu abuha nan angon manyu nan ko Okorif lo Lobanga.
+\c 8
+\cl Kingutit 8
+\p
+\v 1 Dong to daha na litwerarihin lopidingahin. Kiyen ohoi jimitan kingon ohoi fad ko genyun. Itipufa genyun ati itigolo kimaruno cio.
+\v 2 Tungani na liiyo ojo ayen inyi lobo tohi orihe ida oyen iya na ngoyenare inyi.
+\v 3 Ati tungani na limaru Lobanga, oyen Lobanga.
+\v 4 Dong to daha na licwarihini kode itwerarihin lopidingahin. Kiyen jimitan ida lopidinga ara kude saye tur to kof manyu kiyen jimitan oru lobo lobanga ati lobito.
+\v 5 Kokileng ngohining jimitan ongon kuna lojimi lobangahin kode kai kode kof (iya na longonore lobangahin ko kulahgitoha beciek)
+\v 6 ati iyo ohoi, ara Lobanga lobito apa na lofwonu sangite fad diho inyi na many lohiwar tonyi manyu ara Lahitok lobito Yesu Kristo na lofwonu sangite fad ara diho inyi na manyu lohiwar ara diho inyi.
+\p
+\v 7 Ati ida cio fad oyen jii. Orihe cio kude omohoro ko lopidinga na kolodaha daha na lori iya na orihe iiyo ojo itwerarihin lopidinga na tonyio igoroho taulo kuneicieng oto na daha ipalaru.
+\v 8 Ati ida daha kitinyiha ohi diho Lobanga, oru lobo tohi irohoi diho ohoi kalida kinyia kode oru lobo tohi ijir kalohinya.
+\v 9 Iririati otoc kecio tic lo genyun ningi olulworo ara kigingi diho cio kuna igoroho kiruk.
+\v 10 Tonyio kolohideu tungani na ligoro tau isi lijo ageny inyi idaha tifine lo lopidinga ida cia icio inyi kingere lo loro daha tohi na litwerarihin lopidinga?
+\v 11 Oto ene rece nino na lowei Kristo to inyi ipalaru tona genyun nino.
+\v 12 Kalipal isi diho recera kunino kuna igoroho taulo tona kikoi lipal isi diho Kristo.
+\v 13 Tona, kalara tohi na ladaha nan licio rece nei ourohino iyo kipal, ida dong cia nan arihe anyia tyang ari na licio inyi ourohino iyo kipal.
+\c 9
+\cl Kingutit 9
+\p
+\v 1 Ida nan alanyu ken nei ake? Ida nan ara jayo? Ida nan ladeu Yesu Lahitok niyang? Ida ite ira kitotorita kulo tic nei diho Lobanga?
+\v 2 Kileng many adi ngida nan ara jayo lo Yesu diho cio kude ati diho ite ara nan! Tonyio ite lira sadeni kulo kijayo nei iyo Lobanga.
+\v 3 Ara ene kifurita nei iyo cio kuna longoto tenya ken nei.
+\v 4 Ida ohoi kingon ko twero lo daha ko mata?
+\v 5 Ida ohoi kingon ko twero lo kilihita ko ngorwo kuna liruk iya na lilihitare jayona kulakude ko kuneicieng ko recera kulo Lahitok ko Kepas?
+\v 6 Kode ara nan ko Barnabas keken lojir kitiyo kirumunore daha?
+\v 7 Ngai lotum kitiyo ara asegere to robia kunenge ake ake? Ngai lotum itibul vino ida onyia ngak kunenge? Ngai litibala kera ida omata lei kulo twol nenge?
+\v 8 Atenya nan kuno to koditi lo tungani? Ida cik oteny inyi na tenya bito?
+\v 9 Tonyio igero iyo cik lo Moses ojo, “ketor kutuk lo mongo kalitiyore isi inyi ciho ngamang”. Ara mongi orica Lobanga?
+\v 10 Ida ohoi kuna lotenya Lobanga? Ibo igeri ene tenya tohoi tonyio kolorem karemoni olotu kadengoni odeng itiyo icieng adi igenoti jimitan kingar mute daha.
+\v 11 Kolohiihi ohoi kinyiemo kulo Okorif kiji ningi ogol bebe ko lohidengu ohoi sangite diho ite?
+\v 12 Kolongoni kulakude ko twero lo rumuno ene kingara diho ite ida ocam iyo ohoi to rumuno ogal? Ati ida ohoi kitiyore ene twero. Kidony ohoi taulo iyo tenyi tenyi pili ojir ida kifik kigingi kikoi lo kititima layomit na ijir lo Kristo.
+\v 13 Ida ite iyen ijio kuna litiyo kaji lo Lobanga orumahitati daha neicieng to kaji lo Lobanga manyu kuna litiyo ciali lo kiciorita ongara na daha licwara icieng?
+\v 14 Tona kikoi bito ocik Lobanga ojo kuna lititima layomit na ijir, ojir orumunitati daha neicieng to layomit na ijir na lititima icieng.
+\v 15 Ati ida nan latiyore lobo to kiji lo kuno twerohin. Manyu ida nan agero to kigeno jimitan itii cia ite sangite iya kuna to nan. Omayak wei ilany tungani rujoro ene pufa diho nan.
+\v 16 Ati kalatitima nan layomit na ijir, ida nan atum pufa tonyio kifudahini nan kititima. Ingohi kidak to dohi iyo nan kalida atitima layomit na ijir!
+\v 17 Kalatitima nan to kicwara lo ken nei, arumu bahacic, kalida ara to kicwara lo ken nei irumu nan atiyo tic na lohicori nan to kigeno.
+\v 18 Nyio hati dong bahacic nei? Inyi ene jia, jimitan iyo kititima layomit na ijir ojir acio jia na loru duma na lida atiyore twero nei iyo kititima nenge.
+\v 19 Kileng ngalanyu nan ken nei ake to ketemoni lo cio, afik nan ken nei ara opi lo cio fad ojir orumu cio kuna iborengi iya kuna ngotum rumuno.
+\v 20 Diho Judeahin ara Judeani lo kiyauno Judeahin. Diho cio kuna longon fotiri lo cik afik ken nei fotiri lo cik (kileng lida nan to ken angon fotiri lo cik) ojir ayaunore kuna longon fotiri lo cik.
+\v 21 Diho cio kuna loru ko cik atongo iya tungani na loru ko cik (kileng ngida nan asabita to cik lo Lobanga ati angon nan fotiri lo cik lo Kristo) ojir ayaunore kuna loru ko cik.
+\v 22 Diho kagorok atongo ara kagoroni ojir ayauno kagorok. Lara nan sangite pili iyo cio pili ojir to kikohin fad alwahunore kude.
+\v 23 Atiyo nan kuno fad to layomit na ijir ojir arumunore gum na longon ijia.
+\v 24 Ida ite iyen jimitan iyo kitilanyahino lo angwala ifeita cio fad ati lobito tungani jia lorumu kicorita lo kwama? Ifeitati lo rumuno kicorita lo kwama.
+\v 25 Cio fad kun litilanyahino iyo kisonga ifwori diho cik na igol ko kijifita koditi lona kisonga. Itiyo icieng lo rumuno Tahi na lida irungo ati kitiyo ohoi niyang to rumuno Tahi na losio tur.
+\v 26 Inyi na ida nan afeita iya tungani lifeita arus. Ida nan abaha iya tungani na lolumo kiyoma.
+\v 27 Ida, alumo nan ken nei atirak ara opi nei ojir kalatitima nan tenya diho cio kuna kude. Ojir manyu nan to ken nei id angotohi kicorita lo kwama.
+\c 10
+\cl Kingutit 10
+\p
+\v 1 Tonyio ida nan awak ite ilunyaha ene tenya lo dede recera, jimitan ongon afa fafaico kuniyang fad iyo okorif lo idis, manyu icieng fad ofwonuni ara katwa lo nam.
+\v 2 Ibatisi afa icieng fad ara kajifitak kulo Moses iyo idis ko katwa lo nam.
+\v 3 Onyia afa icieng daha lo okorif lobito
+\v 4 omati manyu imatit lobito lo Okorif tonyio omat icieng to tabak lo okorif na lilihita ko icieng manyu ara afa na tabak Kristo.
+\v 5 Ati honyi ida afa Lobanga okwama to kuna iborengi to kiji neicieng. Owei afa icieng isarihi kenite katwa lo kuny.
+\v 6 Itiihino afa kuna sangite ara kitotorita diho ohoi lo sonya ohoi iyo fiha taulo iyo sangite kuna irohori iya lafa lofihare icieng.
+\v 7 Kera kaworak kulo lopidingahin iya lafa liworare kude to kiji neicieng, iya na ligerorihin ojo, “itongohino cio kof daha ko mata ko wojunoti kiya”.
+\v 8 Ojir ohoi ida kitii ticitici kulo somun iya na litiyore kude to kiji neicieng- ko kerunoti alif keek are ko uni to Lobito far.
+\v 9 Ojir ohoi ida kitem Lobanga iya na litiyore afa kude to kiji neicieng, ofwonunore muniok ifadarore.
+\v 10 Ojir ida kingungunita iya lafa litiyore kude to kiji neicieng, olotunore malaika kafadani okeru icieng.
+\v 11 Itiihino kuno sangite iyo icieng ara kitotorita manyu igeri lo sonya ohoi kuna lofwonu kitifutita kulo karihin kirumu.
+\v 12 Kalibuha isi ijo awoita inyi agol, to gol ha uroro.
+\v 13 Oru lobo laba lo lotu diho ite na logal na lolabarihin cio fad manyu igenoro Lobanga ida cia iruk kilabi ite ogal na ngitum ite dihan. Ati kolohilabi ite ofik manyu cia inyi kikoi lo rutunore ojir ite iwoitare kiji nenge.
+\p
+\v 14 Tona, morot kunei kuna lamaru nan ibireti kiwora lo lopidingahin tur.
+\v 15 Atenya nan diho cio kagenyak itingot ba to kenite kuningi tohi na latenya nan.
+\v 16 Ida re kubaya lo kwama na lohicwarare ohoi kwama na lohingarare okoto lo Kristo? Manyu kingar ken lo Kristo?
+\v 17 Tona larahare mugati lobito, ohoi kuna iborengi manyu kira ken lobito tonyio kingar fad inyi na mugati bito.
+\v 18 Ibuhata ba to cio kulo Israel, ida re kuna lodaha kicorita itiyo ciali?
+\v 19 Atenya re nan? lo jimitan kikumi na licori? lopidinga ara lobo tohi?
+\v 20 Ida, ati kikumihin kulo cio kuna lida oyen Lobanga iciori iyo lodonyok ida ara iyo Lobanga manyu ida nan awak ite ingar daha ko lodonyok.
+\v 21 Ida ite imata kubaya lo Lahitok ifwo manyu mata kubaya lo lodonyok, ida ite itum ngara iyo meja lo Lahitok ifwo manyu ngara iyo meja lo lodonyok.
+\v 22 Kiwak re ohoi kitifuruno okaine lo Lahitok? Kigoli ohoi kilany inyi?
+\p
+\v 23 Atum nan kitiyo sangite fad ati ida sangite fad ara kuna lohilwak. Atum nan kitiyo sangite fad ati ida sangite fad itiboloro kiruk lo tungani.
+\v 24 Ojir tungani ida otahita tohi na lojir diho inyi ati ojir otahita tohi na lojir do cio kulakude.
+\v 25 Tonyia lobo tohi litilototi cuk to tiyang ida itifia kitifi kuna litibuha tau
+\v 26 tonyio arak of lo Lobanga ko sangite fad kuna longoni katwa.
+\v 27 Kalohilolonge lobo tungani na lida iruk Lobanga isi loro daha ko inyi, tonyia tohi na lofihi ketemoni nino ida itifia kitifi kuna litibuha tau.
+\v 28 Ati kolojo tungani diho isi, “ara ene kikumi”, kerihe inyia to lwahuno na tungani lohirihohi isi ko to kibuha lo tau.
+\v 29 Atenya nan kibuha lo tau lo ladi tungani bito ida ara nino. Nyio kitihoti nan to kibuha lo tau lo lobo tungani?
+\v 30 Kalanyia nan na daha to kicwara karama nyio kitigemati nan to tohi na lacio nan kwama diho Lobanga?
+\v 31 Tona kode idaha isi kode imata kode lobotohi itiyo isi itiyo pili to kicwara kwatun diho Lobanga.
+\v 32 Kecio lobo tungani ouroro kode Judeani, Girikoni kode kanisa lo Lobanga
+\v 33 iya na latemare nan kitikwama cio fad to kikohin fad. Tonyio ida nan atahita jiran nei ati jiran lo cio fad ojir orumuni lwaha.
+\c 11
+\cl Kingutit 11
+\p
+\v 1 Ijifata kitotori nei iya na lajifitare nan kitotori lo Kristo.
+\p
+\v 2 Akwama nan ite to kiiyo nan iyo sangite fad ko to rica lo kitiyena iya lafa lahicorihinore nan ite.
+\v 3 Jijia awak nan ite iyen jimitan kwe lo retoni tolobito tolobito inyi Kristo manyu kwe lo ngorwani inyi retoni kwe lo Kristo inyi Lobanga.
+\v 4 Tungani retoni nan lititima tenya lo Lobanga kode ilifa imuho kwe itikaja kwe nenge.
+\v 5 Manyu ngorwani na lititima tenya kode ilifa ida imuk kwe itikaja kwe nenge ori na mejo ogiti kwe nenge.
+\v 6 Kalida ngorwani obubur kwe ojir ogite kwe nenge, ati koloria gita lo kwe ngorwani ojir obubur kwe nenge.
+\v 7 Ida bubura lo kwe ocam to retoni tonyio ara inyi kitiririt ko deyo lo Lobanga ati ara ngorwani deyo lo retoni.
+\v 8 Tonyio ida afa retoni olotu iyo ngorwani ati ngorwani lolotu iyo retoni,
+\v 9 manyu ida afa oduhi retoni to ngorwani ati ngorwani to retoni.
+\v 10 Tone tenya, manyu to malaikahin ojir ngorwani ongon ko lanyuno iyo kwe nenge.
+\v 11 Iyo Lobanga, ida ngorwani okora ko retoni ida manyu retoni okora ko ngorwani.
+\v 12 Tonyio olotu ngarwani iyo retoni, ori manyu jii tonyio ngorwani manyu lotomonu retoni. Ati ofwonu sangite fad iyo Lobanga.
+\v 13 Itongot ba ene tenya to kenite kuningi, ocam diho ngorwani kilifa Lobanga ida obubur kwe?
+\v 14 Ida ba kileng koditi na longonore sangite kitiyen ite jimitan kolokariti fofi kulo retoni iyauno itikaj ken nenge?
+\v 15 Ati kolongon ngorwani ko fofi kuna ikariti ara deyo nenge? Tonyio iciori inyi fofi kuna ikariti ara kimuhi.
+\v 16 Kolowak lobo tungani peha ene tenya, oru lobo tic ake kone lohitehita ohoi kode kanisahin kulo Lobanga.
+\p
+\v 17 Iyo kuno tenyi tenyi laloro nan tenya, ida nan ahikwama ite, tonyio itiyo tuba ningi rohojun ida ar jiran.
+\v 18 Ketemoni re aning nan ojo kalituba ite iya kanisa, ongon kokora kiji ningi, otohati aruk nan ara cia dede.
+\v 19 Oru peha, ojir gegela ongon kiji ningi lo kitibotuno akuni to kiji ningi litikwama Lobanga.
+\v 20 Kalitubuno ite, ida ara daha lo Lahitok idaha ite
+\v 21 tonyio kalidaha ite odaha nu daha nenge ida itila cio kulakude, odaha kinga kude kude orumaha.
+\v 22 Oru kangite kuna lidahare ite ko mata ijia? Kode itikaja ite kanisa lo Lobanga itidahare cio kuna loru kude saye kuneicieng riri? Nga jo ha nan nyio diho ite? Nga kwama nan ite tona? Oru tur.
+\v 23 Tonyio arumu nan iyo Lahitok tohi na latiringa nan diho ite; Lahitok Yesu la kurou litoborehin inyi, odumu mugati
+\v 24 ojo langun licio inyi Lobanga kwama ko benya oto ojo, “ken nei ene na licori to ite; itiyoti jii kibuhunitare nan”.
+\v 25 Tona kikoi bito langun loru daha, odumu kubaya ojo, “ara ene kubaya lo cik ngejuk to okoto nei, itiyoti jii to faritin kuna limatare ite ibuhunitare nan”.
+\v 26 Tonyio faritin kuna lidahare ite ene mugati, imatare ene kubaya ingon ite kulo wei lo Lahitok many mute far na lolotunore inyi.
+\v 27 Tona tungani na lonya mugati kode omat kubaya lo Lahitok to kikoi na lida ocam, ipal inyi iyo ken ko okoto lo Lahitok.
+\v 28 Ojir tungani igigil koditi lo warun nenge otoc orihe ida lonyia mugati kode lomat kubaya.
+\v 29 Tonyio tungani na lonyia kode omat ida oyen ken lo Lahitok, onyia kode omat ngoto lo tenya ken nenge.
+\v 30 Na tenya na licio becek to kiji ningi igoroha manyu omwaiha manyu oweyare kude to kiji ningi.
+\v 31 Ati ngara kingoto ohoi tenya kenite kuniyang ake ake ngida ohoi kifwonu iyo ngoto lo tenya.
+\v 32 Kolongoto lahitok tenya kweci kuniyang ongon kisinga ohoi ojir mute ida kingotohini tenya lo wei ara lobito ko cio kulo kof.
+\v 33 Dong recera, kalitubuno ite fwonuno daha daha lo Lahitok itilauti kaletok kunakude.
+\v 34 Kolodaha kinga lobo ingohi tonyia daha to kang, ojir ojo ifwonu ara lobito ida iyauno ngoto lo tenya. Manyu kalalotu nan ahicio ca nan ite tenyi tenyi kulakude.
+\c 12
+\cl Kingutit 12
+\p
+\v 1 Dong tenya lo kicorita kulo Okorif, recera ida nan awak ite itongo ara kalunyak.
+\v 2 Iyen ite jimitan orihe afa ite ida liruk Lobanga, to kikoi lobito kode lobo kisusui ata ite kitigerari kiwora lopidingahin kuna ituhoho.
+\v 3 Tona ahirihohi nan ite ojo oru lobo tungani lotenya to Okorif lo Lobanga lojio ingohi ificori Yesu oru manyu lobo tungani lotum jimitan Yesu inyi Lahitok koloru Okorif na lo Lobanga to ken nenge.
+\p
+\v 4 Ongoni kicorita ake ake ati Okorif lobito.
+\v 5 Manyu ongoni kirwaaita gele gele ati Lahitok lobito.
+\v 6 Ongoni ticitici gele gele ati Lobanga lobito litiyo icieng iyo cio fad.
+\v 7 Diho tungani lobito lobito itibotuni ticitici kulo Okorif na Inyu to jiran lo cio fad.
+\v 8 Diho obito icio Okorif tenya lo genyun iyo lobo tenya lo yenun to inyi na Okorif bito.
+\v 9 diho lobo kiruk to inyi na Okorif bito, diho lobo kicwara lo kitifuriorita cio tona Okorif bito.
+\v 10 Diho lobo golun lo tanguhin kode, diho lobo kimoca, iyo lobo kora lo okorifi, iyo lobo tenya to tenyi tenyi gele gele orihe cie iyo lobo kitilaha lo tenyi tenyi.
+\v 11 Ara kuno fad ticitici kulo inyi na Okorif bito manyu icwara inyi diho tungani tolobito tolobito iya na lowak inyi.
+\p
+\v 12 Ara ken lobito kileng ngoborengi fajihit, kileng ngogegela fajihit ara inyi na ken bito. Ori manyu Kristo jii.
+\v 13 Tonyio Okorif lobito lohibatis ohoi iyo ken Lobito kode Judeani kode Girihoni kode opi kode na lolanyu ken nenge manyu kiciori ohoi kimat inyi na Okorif bito.
+\v 14 Naha ida ken ara faji Lobito ati oboreng.
+\v 15 Ngojo ba keju, “tonyio ida nan ara kana ida nan ara faji lo ken” ida cia na itik inyi rahun faji lo ken.
+\v 16 Kode ngojo kiyok, “tonyio ida nan ara konyek ida nan ara faji lo ken” ngida na itik inyi rahun faji lo ken.
+\v 17 Ngara afa ken fad konyek, ngoningo aja? Ngara ken fad kiyok ngingura to nyio?
+\v 18 Ati ikukumahi Lobanga fajihit kulo ken fad icieng fad tolobito tolobito iya na lowahare inyi.
+\v 19 Ngara icieng fad tohi lobito jii ken ongon aji?
+\v 20 Iya na longonore, oborengi fajihit ati ken lobito.
+\v 21 Ida konyek otum jimitan iyo kana, “ida nan ahiwak isi! Ida manyu kwe otum jimitan iyo kejuha ida nan ahiwak ite.
+\v 22 Oto hati kuna fajihit kulo ken lori mejo igoroho ida otumiti kibiroro.
+\v 23 Manyu fajihit kuna lida ocam orimati icieng lorimati noo. Manyu fajihit kuna ngida ocam to kitibotuno icieng oriciti noo
+\v 24 oto fajihit kuna ibotoho ida oriciti na rican. Ati imorahi Lobanga fajihit kulo ken manyu icio rima nahitok iyo fajihit kuna lida ocam to rima.
+\v 25 ojir kokora oru to ken ati ojir fajihit fad ongon ko rica kunakude.
+\v 26 Kolomwai lobo faji, omwai fajihit fad ara lobito konyi Kolorimati lobito faji, okwama fajihit kuna kude fad inyi.
+\v 27 Jijia ira ite ken lo Kristo manyu ira ite tolobito tolobito fajihit kunenge.
+\v 28 Manyu to kanisa onyumu Lobanga ketemoni jayona, lare kamocak, lo uni katiyenak oto hati katiyok kulo tanguhin manyu kuna longon ko kicwara lo kitifurioro, kuna litweru lwaha kulakude, kuna longon ko kicwara lo kitibaha ko kuna lotenya tenyi tenyi kuna longon gele gele.
+\v 29 Ara cio fad jayona? Ara fad kamocak? Ara fad katiyenak? Kitiyo fad tanguhin?
+\v 30 Ongoni fad ko kicwara lo kitifurioro? Otenya fad to tenyi tenyi gele gele?
+\v 31 Ati itotahitati kicorit na lobolo ogal.
+\c 13
+\cl Kingutit 13
+\p
+\v 1 Kalatenya nan to tenya lo cio ko lo malaikahin oto hati oru kimaruno ari nan iya igolo kode tororo kuna ligorita.
+\v 2 Kalangonore nan kicorit lo kimoca, manyu ayen lititi kuna hitoha atehita yenun fad kode kalangon nan ko kiruk na lotingo dongecio aru hati ko kimaruno ida nan ara lobo tohi.
+\v 3 Ngacio manyu adi nan sangite kunei pili iyo kakidahak kode acio ken nei ocurari ato hati aru ko kimaruno ida nan arumu lobo tohi.
+\v 4 Idonyio kimaruno tau, orie kimaruno, ida odam sangite kulo cio, ida itidara, ida opufa,
+\v 5 ida osil, ida otahita ken nenge ake, ida ilongo deu, ida ikena kipalipali,
+\v 6 ida kimaruno okwama kipal ati okwama tenya lo dede.
+\v 7 Oric kimaruno, igeno, oric, ikukuma.
+\v 8 Ida kimaruno ouroro. Ati faji na longon kimociti icung mute, faji na longon tenyi tenyi gele gele imuhoro mute, faji na longon yenun orange mute.
+\v 9 Tonyio kiyen ohoi lobo gaa manyu kimoca ohoi lobo gaa.
+\v 10 Ati kalolotu mute kifut, orii mute ngorun.
+\v 11 orihe afa nan ara kito, aiiyo afa nan iya kito, atenya iya kito, abuha iya kito. Ojo afa labolo nan ko kingohino oteeje kifongi nei.
+\v 12 Jijia orihe kideya iya komom na lohideya to madara, ojo mute kide dong komom ko komom. Jija orihe nan ayen lobo gaa; ati alotu mute ayen otoc iya na lohiyenarihin nan otoc.
+\v 13 Ati jijia iwasihi kuno sangite uni. Kiruk, kigeno ko kimaruno. Ati na lobolo ilany inyi kimaruno.
+\c 14
+\cl Kingutit 14
+\p
+\v 1 Ijifata kikoi lo kimaruno manyu igeriati kicoriti kulo Okorif, bebe nenge kicorit lo kimoca.
+\v 2 Tonyio tungani na lotenya itenyiti gele gele ida otenya ko cio ati otenya ko Lobanga. Dede oru tungani liniang tenya nenge otenya inyi ilititi kulo tenyi tenyi to Okorif.
+\v 3 Ati tungani na limoca otenya diho cio lo kitigolo icieng, kisinga ko kitirobija lo taulo.
+\v 4 Tungani na lotenya to ngadief lobo ake ifaha ken nenge ati tungani na limoca ifaha kanisa.
+\v 5 Awak nan ite tolobito tolobito itenya to itenyiti gele gele ati bebe nenge awak nan ite imoca. Tungani na limoca obolo ilany tungani na lotenya tenyi tenyi gele mayak kololak inyi to tenya na loningo cio inyi ha olwak kanisa.
+\v 6 Jijia recera ngalotu nan diho ite ato afuhk to ngadief na igela, ngahilwak nan ite to nyio kalida nan ayauno lobo tenya iboto kode tenya lo genyun kode kimocit kode tenya lo kisinga?
+\v 7 Kileng sangite kuna lida owari iya omilerehin kode ikuma kode lokeme kalida odingi kode okuti otoc itum isi iyen wole nenge?
+\v 8 Iya furuji kalida okuti otoc ani asegereni ngolo rem?
+\v 9 Ori iyo ite jii kalida ite itenya tenya na loninguno, ngai lotum oyen tohi na litenya isi? Iluta isi tenya iyo kiyoma.
+\v 10 Dede ongoni tenyi tenyi beciek kof, oto hati oru lobo lida oninguno.
+\v 11 kalida nan atum ningo tenya na lotenya tungani ara nan misiohoni iyo na katenyani ara manyu inyi misiohoni iyo nan.
+\v 12 Ori jii iyo ite iya na liwahare ite kicoriti kulo Okorif, itotahitati icoriti kuna loduho kanisa.
+\v 13 Tona tenya, lobo tungani kolotenya ngadief lobo ake ojir re ilifa Lobanga jimitan ojir icio inyi genyun lo laha lona tenya lotenya inyi.
+\v 14 Tonyio, kalalifa nan to lobo ngadief ake, ilifa Okorif nei ati ida kibuha nei itiyo.
+\v 15 Dong atii nan nyio? Alifa ca nan to okorif nei ati alifa manyu to kibuha nei. Awolo cia nan to okorif nei awolo manyu to kibuha nei.
+\v 16 Kalimaja isi Lobanga to okorif nino aja ca tungani na lida iniang tohi na litenya ojo Amen iyo na kwama nino kalida oyen tohi na litenya isi?
+\v 17 Itum ja isi ikwama otoc ati ida bo olwaha na tungani bito.
+\v 18 Akwama nan Lobanga tonyio atenya nan to ngadiefo kuna ake alany ite fad.
+\v 19 Ati to kanisa omayak diho nan tenya tenyi tenyi miet kuna loninguno asingare cio ilany tenyi tenyi alif tomon to ngadief na lida oninguno.
+\p
+\v 20 Recera ingohiti kibuha iya tee. Tongati lo kipal itira tee ati to kibuha ningi itira cio kuna hitoha.
+\v 21 Iyo cik igero ojo, “to cio kuna totenya ofulik manyu to kutuhe kulo misiok. Atenya cia nan diho kuno cio ati kileng jii Ida cia oningiti tenya nei”.
+\p
+\v 22 Inyi jimitan itongo ngadief lobo ake kitotorita diho cio kuna lida iruk ida ara diho karuhok, itongo kimoca ara lo karuhok ida ara lo cio kuna lida iruk.
+\v 23 Dong kolotubuno kanisa oto hati cio fad ofulik ngadiefo gele gele oto hati cio kuna lida oyen kode kude lida ara karuhok ongoni inyia ida ojo ida kweci kuningi itiyo?
+\v 24 Ati kololotu tungani na lida iruk kode lobo lida oyen orumu cio fad imoca olotu ciao yen ojo ara kara inyi kapalani tonyio ongoto na kimoca tenya iyo icieng
+\v 25 manyu itibotu tenyi tenyi kulo tau nenge. Ogung cia inyi iwor Lobanga manyu otulo ojo, “dede ongon Lobanga kiji ningi”.
+\p
+\v 26 Nyio ha dong ngateny nan recera? Kalifwonu ite ara lobito, to tungani lobito lobito ongon ko wole kode tenya lo kisinga kode kitiboto, tenya lo ngadief lobo ake, laha lo ngadief lobo ake. Ojir kuno fad itii ara lo kitigolo kanisa.
+\v 27 Kolotenya lobo to ngadief na ike, are kode tolobo uni ojir otenyati, oteny Lobito ijifahi lobo ijifahi manyu lobo, ojir manyu kalahani lo kuna ngadiefo ongon.
+\v 28 Koloru kalahani ojir katenyani obuho to kanisa otenya lolilime tau nenge ko Lobanga.
+\v 29 Ojir kamocak are kode uni otenya, ojir kuna kude cio itiririo otoc tohi na lotenyati.
+\v 30 Manyu kololotu kitotori iyo lobo tungani na litongo kof ojir nu katenyani ketemoni obuho.
+\v 31 Tonyio itum ite kimoca ara na lilunyita ojir cio fad orumu kisinga ko kitigolo lo tau.
+\v 32 Okorifi kulo kamocak olanyu kamocak.
+\v 33 Tonyio ida Lobanga itingarahala ati ara Lobanga lo kisiliban. Iya na longonore lotubarihin kulo cio kulo Lobanga fad
+\v 34 ojir ngorwo obuho to kanisahin. Ida iruhiti icieng otenya ati ojir ara kaningok iya na lotenyare cik.
+\v 35 Kolowahiti kitifia lobo tohi, ojir itifi iyo rei kuneicieng to kang tonyio ida ojir iyo ngorwani tenya to kanisa.
+\v 36 Iciak afa tenya lo Lonanga tote? Kode ara ite ake ogoru tenya lo Lobanga dihote?
+\p
+\v 37 Kaliiyo lobo tungani ojo inyi kamocani, kode angon inyi ko kicorit lo Okorif, ingohi toyen jimitan ene tenya lagero nan diho ite ara cik lo Lobanga.
+\v 38 Kalitibase inyi ene tenya itibasari manyu cia inyi.
+\p
+\v 39 Inyi na recera kunei itotahitati kimoca, ati ketik manyu tenya lo ngadiefo.
+\v 40 Ati ojir sangite fad itii ara na ijir manyu obehi.
+\c 15
+\cl Kingutit 15
+\p
+\v 1 Jijia recera, awak nan kitiiuno ite ene layomit ijir latitimahi nan ite lafa lifotu ite na manyu jijia liwoitwre ite.
+\v 2 Tone layomit inyu kilwahuni ite kalinief ite tenya nenge otoc, kalida ara jii liruk ite arus.
+\v 3 Tonyio tohi na larumu nan ahifotohi manyu nan ite ara tohi na igol jimitan owei afa Kristo to kipalipali kuniyang iya na lotenyare igeriti.
+\v 4 Jimitan onuhi afa inyi manyu ibuhu to far lo uni iya na lotenyare igeriti
+\v 5 Manyu olotu oboto iyo Petero ko diho kunu tomon ko are.
+\v 6 To kifwongi olotu oboto diho recera kuna logal mia miet ara lobito kuna lorihe becek kuneicieng owari kileng lowei kude
+\v 7 Tinya olotu oboto iyo Jems ko jayona fad.
+\v 8 To kifwongi tur oboto diho nan kileng lari nan iya kito na lobutuni ara butuno.
+\v 9 Tonyio nan lasidi bebe to kiji lo jayona na manyu lida acam kilolongi ojo jayo tonyio latigem afa nan kanisa lo Lobanga.
+\v 10 Ati to kisa lo Lobanga ara nan iya ene larahare manyu ida kisa nenge diho nan ara lo arus. Ida, atii nan alany icieng fad oto hati ida ara nan ati kisa lo Lobanga litiyo iyo nan.
+\v 11 Kileng ba ngara nan kode icieng tohi na lohititima inyi ene manyu inyi tohi na liruk ite.
+\p
+\v 12 Ati kalititimati ojo libuhu afa Kristo to kiji lo kaweyak, aja hati kude to kiji ningi ojo oru kibuhuno lo kaweyak?
+\v 13 Koloru kibuhuno inyi jimitan ida kileng Kristo ibuhu.
+\v 14 Manyu kalida Kristo ibuhu itongo ene kititima niyang ara lo arus kileng kiruk manyu ningi jii.
+\v 15 Na logal fad inyi jimitan ara kisaden niyang to Lobanga talerun, tonyio kicio ohoi saden to Lobanga kijo itibuhu inyi Kristo to kiji lo kaweyak. Ati ida inyi itibuhu kalara tenya lo dede jimitan ida kaweyak ibuhu.
+\v 16 Tonyio kalida kaweyak ibuhu inyi jimitan ida kileng Kristo ibuhu.
+\v 17 Manyu kalida Kristo ibuhu, ara kiruk ningi arus irihe ite ingoni iyo kipalipali kuningi.
+\v 18 Kileng kulafa lowei iyo Kristo lorii.
+\v 19 Kalara kigeno niyang iyo Kristo tone warun jia inyi jimitan ohoi lohimehino kilany cio fad tone kof.
+\p
+\v 20 Ati libuhu afa Kristo to kiji lo kaweyak, okang lo kaweyak fad.
+\v 21 Tonyio iya lafa lolotunore wei to tungani lobito, kibuhuno manyu olotu to tungani lobito.
+\v 22 Tonyio iya na loweyare cio fad iyo Adam, jiha manyu itibuhuni manyu cio fad iyo Kristo.
+\v 23 Ati Lobito Lobito to gonyo nenge. Kristo denguno lo lofirat, ojo hati inyi olotu ibuhu hati cio pili kuna lara kunenge.
+\v 24 Olotu hati lohicungi lo kof na licwara inyi okabwe diho Lobanga Apa langun lokeru inyi okabwehin ko obolorehin ko golun fad.
+\v 25 Tonyio ojir inyi olanyu many ofik merok kunenge fad fotirico kulo kejuha kunenge.
+\v 26 Meroni na mute lolanyuni lohicungi inyi wei.
+\v 27 Tonyio “lofik inyi sangite fad fotirico kulo kejuha kunenge”. Dong kolojimi, “lofihi sangite fad kejuha kunenge, oboto oleng jimitan ida ikenihini Lobanga katwa tonyio Lobanga lofiha sangite fad kejuha kulo Kristo.
+\v 28 Kolokeru kitiyo jii, oto kito to ken nenge itongo iyo obolore lo money na lofik sangite fad kejuha kunenge ojir Lobanga money ongon fad iyo fad.
+\p
+\v 29 Ibo koloru kibuhuno adi cio kuna libatisati to kaweyak dong idimi aja? Kalida mute kaweyak ibuhu nyio ibatisati cio to icieng?
+\v 30 Adi dong ohoi nyio kifik ohoi warun niyang faji na irohoi faritin fad?
+\v 31 Aweita nan faritin fad, recera atenya nan jii iya na lahipufare nan ite iyo Yesu Kristo Lahitok niyang.
+\v 32 Kalatirem nan tiyangi kuna ingereha to Epeso to koditi lo cio jia, nyio tohi arumu nan? Kalida kaweyak mute ibuhu, “ngatidahati ko mata tonyio Kiwanyi kiweyaru.”
+\p
+\v 33 Keco kitinonongi ite: manya ko karohojak ipalarita koditi na ijir.
+\v 34 Itiituti iyo kibuha na ijir, manyu ingohiti kipal, tonyio ongoni kude kuna lolunya Lobanga, ahirihohi jii lo kitidaha ite riri.
+\p
+\v 35 Ati ngitifia ba lobo ojo, “ibuhu kaweyak aja? Ofwonu icieng ko kenite kuna lori aja?”
+\v 36 Dataru na baya na! kinyiemoti na litibulahini ida otum warun many re kolowei.
+\v 37 Kaliremo isi ida isi itibula ken lo tohi na liwasihi ati kinyiemoti kode lo ngamangiriti kode lo lobo tohi.
+\v 38 Ati icio Lobanga inyi ken iya na lowak inyi manyu iyo koditi lo kinyiemoti lobito lobito, icorihi ken na lara nenge.
+\v 39 Ida tyangi kulo kenite kulo sangite fad oriworo, ongon tyang lo ken lo tungani ake, ongon lo tyang ake, ongon lo kwenyite ake manyu ongon lo kayamiti ake.
+\v 40 Ongoni manyu kenite kulo kai, ongoni manyu kulo kof ati ake dwarujon lo kenite kulo kai ake manyu dwarujon lo kenite kulo kof.
+\v 41 Ongon kolong ko koditi lo dwarujon nenge ake, ongon ofa ko nenge ake ongoni manyu kanger ko kuneicieng ake, ongoni manyu kanger ake ake iyo dwarujon.
+\v 42 Ori manyu mute jii iyo kibuhuno lo kaweyak. Ara ken na litubulahini na lomuraru ati na libuhuno na lida orihe owei.
+\v 43 Itibulahini oru deyo ibuhu to deyo, itibulahini to goro ibuhu to golun,
+\v 44 itibulahini tto ken lo kof ibuhu to ken lo Okorif.
+\v 45 Iya na ligerorihin ojo, “tungani ketemoni Adam lolotu ara tohi na iwar, Adam lo lohicungi ara Okorif na licwara warun”.
+\v 46 Ida ara ken lo Okorif litemu ati ken lone kof olotunore hati ken lo Okorif to kifwongi.
+\v 47 Itongo afa tungani lo ketemoni ara fur lo kof, ara afa tungani la are lo kai.
+\v 48 Ori cio kulo kof ko lafa tungani loduhuni to kof ori manyu cio kulo kai iya lafa tungani lolotu to kai.
+\v 49 Iya na lohirijore ohoi ko lafa tungani lo kof kiri manyu mute ko lafa tungani lolotu to kai.
+\p
+\v 50 Ahirihohi nan ite recera ajo ida ken ko okoto otum lunyo okabwe lo Lobanga ida manyu tohi na lomuraru orum lunyo tohi na lida omuraru.
+\v 51 Itining ahirihohi ilitit, ida mute ohoi fad kiwei ati ibelori mute ohoi fad.
+\v 52 deu deu iya kirifoho lo konyek iyo lohicungi lo kicira lo furuji. Tonyio icira mute furuji, ibuhu mute kaweyak to kenite kuna lida orihe owei, manyu kibelori ohoi.
+\v 53 Tonyio ojir iticiefi na imura tona lida omura, ko na lowei iticiefi to na lida itweru weyaru.
+\v 54 Kaliticiefi na imura to na lida itweru mura, ko na iwei tona lida itweru wei, oto lafa tenya ligeri olotu ara dede na lojo, “lodilori wei lo lanyuni tur
+\q
+\v 55 Aji ongon lanyuno nino wei? Aji kiyeri nino wei?”
+\p
+\v 56 Kiyeri lo wei inyi kipal manyu golun lo kipal inyi cik.
+\v 57 Ati kikwama Lobanga na lohicio ohoi lanyuno iyo Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 58 Tona recera kunei kuna lamaru, itiwoitati to na igol keco lobo tohi kitijijik ite. Tik tik icwarata kenite kuningi fad iyo tic lo Lobanga tonyio iyen ite jimitan ida tohoro ningi iyo Lobanga ara lo arus.
+\c 16
+\cl Kingutit 16
+\p
+\v 1 Jijia tenya lo sofo to cio kulo Lobanga. Itiyoto lafa tohi larihohi nan kanisahin kulo misiok fad.
+\v 2 To far lo lobito kulo sabit fad. Ojir lobito lobito to kiji ningi itingade kude robia kuna lotutum to wel na lorumahitare inyi oricahi ojir kalalotu nan oru manyu lobo sofo.
+\v 3 Ojir kalagoru nan ager cia nan waraga lo kitotoro iyo cio kuna liruk ite ko cularu icieng ko kiciorita kuningi iya Jerusalem.
+\v 4 Kalaloro manyu ba nan kilik cia nan ko icieng.
+\v 5 Langun lalo nan ara Masedonia, alotu cia nan diho ite tonyio aloro cia nan ara Masedonia
+\v 6 kuya atong cia nan ko ite kode akeru furat ojir ite ilwahare nan iyo owele na laloro nan.
+\v 7 Ida nan awak deya ite jija, ahiwaj ite ara na laringita ara ringita: awak nan kitongo ko ite to kude faritin kaliruk Lobanga.
+\v 8 Ati arihe nan atongo Epeso many far lo Pentekost
+\v 9 tonyio longaja agwala nahitok lo tic iyo nan ene manyu oboreng cio kuna lohitipeha nan ene.
+\p
+\v 10 Kololotu Timoti itode jimitan ojir ida itongo to bangun kiji ningi tonyio osodoro inyi kitiyo tic lo Lobanga iya na latiyore nan.
+\v 11 Keco lobo tungani oberu kifotuno inyi itoculu inyi olotu to kisiliban ojir oitu ene diho nan. Angon nan kitila inyi ko recera.
+\v 12 Jijia tenya lo rece niyang Apolos. Acik nan inyi to golun lo lotuno diho ite ko recera. Ida orumu inyi owak lotuno jijia ati olotu cia inyi kolorumahi faritin kulo lotuno.
+\p
+\v 13 Iririati itowoitati igoli iyo kiruk, itira cio kuna igoli taulo itogol.
+\v 14 Itiyoti sangite fad to kimaruno.
+\p
+\v 15 Iyen ite jimitan cio kulo kolo Stepanas afa lara karuhok ketemok to kof lo Akaya, manyu icio icieng kenite iyo tic lo kirwaa cio kulo Lobanga, alelia nan diho ite recera
+\v 16 iworati cio kuna lori ko kuna ko cio pili kuna limorihino iyo tic na lori iya na.
+\v 17 Akwama nan no goruno lo Stepanas, Fortunatos ko Akaikas tonyio liyauno icieng tohi na longoromahino ten diho nan tija.
+\v 18 Tonyio litirobi icieng okorif nei ko kuningi. Ocam koditi lo cio iya kuna to kiwora.
+\p
+\v 19 Ofonyo kanisa lo kof lo Asia, ofonyo Akuila ko Piricilia ko kanisa na lotubitita kaji neicieng.
+\v 20 Ofonyo recera kuna longoni ene fad. Itifonyohinoti to fonyo na inyu.
+\p
+\v 21 Nan Paul lagero ene fonyo to kana nei.
+\v 22 Tungani na lida imaru Lahitok ingohi ificori. Ou Lahitok Yesu.
+\v 23 Kisa lo Lahitok Yesu kingon ko ite.
+\v 24 Ingohi kimaruno nei tongon diho ite fad iyo Kristo Yesu. Amen.

48-2CO.usfm

@@ -0,0 +1,332 @@
+\id 2CO
+\ide UTF-8
+\h 2 Korinto
+\toc1 2 Korinto
+\toc2 2 Korinto
+\toc3 2co
+\mt 2 Korinto
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Paul jayo lo Kristo Yesu to wahun lo Lobanga ko rece niyang Timoti. Diho kanisa lo Lobanga na longon Korint ara lobito ko cio kulo Lobanga kuna longoni Akaaia fad.
+\p
+\v 2 Ingohi kisa ko kisiliban na lolotu diho Lobanga Apa ko Lahitok Yesu Kristo tongon diho ite fad.
+\p
+\v 3 Kwama diho Lobanga monye lo Lahitok niyang Yesu Kristo, Apa na ibaya ko Lobanga na litirobija taulo,
+\v 4 Na litirobija taulo kuniyang iyo kidak niyang fad na lico ohoi manyu kitirobi taulo kulo cio kuna longon ko kidak to kitirobija lo taulo na lohirumu ohoi iyo Lobanga.
+\v 5 Tonyio iya na lifutare kidak lo Kristo taulo kuniyang, tona kikoi bito ifut manyu kitirobija lo Kristo taulo kuniyang.
+\v 6 Kolohirumu ohoi kidak ara lo kitirobia lo taulo ko lwahuno ningi, kalitirobi taulo kuniyang, ara lo kitirobija taulo kuningi na liyauno diho ite diha lo kidak iya ene lohidihare ohoi.
+\v 7 Manyu ogol kigeno niyang to ite tonyio kiyen ohoi jimitan iya na lingarare ite kidak niyang, ingar manyu cia kitirobija lo taulo.
+\v 8 Recera, ida ohoi kiwak ite ilunya golun lo manya na lohirumahi ohoi kof lo Asia. Kingon orumu ohoi iyo kidak na lida odihuno manyu orumu lohibalihi ko warun fad.
+\v 9 Dede to taulo kuniyang lihibula ohoi wei. Ati itiihino kuno lo kicwara ohoi fiha taulo iyo Lobanga na litibuhunita kaweyak ida ara iyo kenite kuniyang.
+\v 10 Lohilwahu inyi ohoi iyo koditi lona kidak hitok manyu orihe cia kilwahu ohoi. Lohifik ohoi kigeno niyang fad diho inyi jimitan osodoro cia inyi lwaha ohoi.
+\v 11 Iya na lilwahare ite ohoi to kilifa. Oto cia cio kuna iborengi icio kwama to ohoi to jiran nahitok na lohiciori ohoi to kilifa lo cio pili.
+\p
+\v 12 Tohi na lohipufare ohoi inyi ene: kiyen ohoi jimitan kiwar ohoi ene kof ati bebe nenge kiwar ohoi ko ite to nyujon ko dede na lolotu iyo Lobanga. Ida ohoi kitii jii to genyun lone kof ati to kisa lo Lobanga.
+\v 13 Tonyio ida ohoi kigero tohi na lida ite itum kikena iniang. Manyu ageno nan jimitan
+\v 14 iya na liniangare ite ohoi gaa ifwonu cia iniang otoc jimitan ipufare mute ite ohoi iya na lohipufare ohoi ite to far lo Lahitok Yesu.
+\p
+\v 15 Orumu nan ayen ene otoc akukumare lo fira lo owele nei lo lotuno ara diho ite ojir ite irumu kitigolo kakeny are.
+\v 16 Orumu nan akukum lo wajaru ite kalaloro Masedonia ko lotuno ari inyia diho ite manyu ojir ite kilwahare nan to owele nei lo loro Judea.
+\v 17 Kalakukum nan jii atii nan to ngangalita? Kode akukuma nan iya cio kulo kof kuna tolobo lojo tolobo ida ojo manyu cia ojo ibo?
+\v 18 Iya na ligenorore Lobanga ida ohoi kitenya tenya niyang ojo manyu cia kibel kiberu to kifwongi.
+\v 19 Tonyio Yesu Kristo kito lo Lobanga lafa lohititim nan ko Sailas ko Timoti diho ite ida afa ara Ida ko Ibo ati iyo inyi iwasihi rahun Ibo.
+\v 20 Tonyio ngoborengi many ciharu kulo Lobanga, ara icieng fad Ibo iyo Kristo. Manyu ara diho inyi kijo ohoi Amen to kicwara deyo diho Lobanga.
+\v 21 Jijia ara Lobanga lohicio ohoi ko ite fad kiwoita ara kuna igoli iyo Kristo. Kitwe inyi ohoi
+\v 22 lodwanyahi inyi kiterita nenge kenite kuniyang ofik manyu okorif nenge na Inyu taulo kuniyang ara kitigolita lo tohi na mute lolotuno.
+\p
+\v 23 Ara kileng Lobanga saden jimitan itongo ara lo kisisio ite licio nan ida alotu Korint.
+\v 24 Ida ara lo jimitan kingoni ohoi ko lanyuno iyo kiruk ningi ati kitiyo ohoi ko ite to kwama ningi tonyio ara to kiruk iwoitare ite.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Dong aii nan jimitan ojir nan ida ahiwaj ite lo kiyauno kitoyo ko mejun lo taulo.
+\v 2 Jijia kalahitimehi nan ite ngai manyu cia lotong na ngohitikwama nan ida icieng ite kuna lahitimehi nan?
+\v 3 Ager nan iya na lagerore tonyio ojir itifurie na tenya to taulo kuningi ojir kalalotu nan, ojir manyu ida alotu kitoyo iyo cio kuna ngohitikwama nan. Angon nan ko kodomo jimitan ingar cia ite ko nan kwama nei.
+\v 4 Tonyio ager nan nu waraga to mejun lo tau nahitok ko mehino ko kifi kulo konyeha ida ara lo kititoyo ite ati lo kitotoro kimaruno nahitok na langonore nan to ite.
+\p
+\v 5 Kaliyauno lobo tungani mehino, ida mehino nei ilany ningi fad, ojir manyu nan ida asod mehino ningi, obolo bebe.
+\v 6 Na kitigema lofik cio kuna iborengi ken nenge, lotum inyi.
+\v 7 Jijia owak dong ite ilau inyi manyu itirobi tau nenge ojir kidak ida ocun tau nenge noo.
+\v 8 Alelia nan jimitan itotorohiti inyi kimaruno ningi tonyi.
+\v 9 Tohi na licio afa nan ager, lodeya kalitum ite ningo nan itii iya na lacihare nan.
+\v 10 Kalilau ite tungani alau manyu nan inyi. Manyu tohi na lalau nan, kolongon kipal na ngolauni, alau nan to ketemoni lo Kristo to ite
+\v 11 ojir sitan ida kilanyunore ohoi. Tonyio ida ohoi kilunyia kitibahasa nenge lo tenyi tenyi.
+\p
+\v 12 Lafar kalalo nan Traos kititima layomit na Ijir lo Kristo arumu jimitan longa Lobanga agwala to nan,
+\v 13 oru orumu kisiliban to tau nei tonyio ida nan arumu rece nei Tito ijia. Acik dong nan icieng ko loro iya Masedonia.
+\p
+\v 14 Ati kikwama Lobanga na lohirihita ohoi iyo kidoro lo kitotoro obolore lo Kristo, manyu kitiyore ohoi fajihit fad lo kitisara uron nenge.
+\v 15 Tonyio kira ohoi iyo Lobanga sirim lo Kristo iyo cio kuna lolwahunoti ko kuna lorijoro.
+\v 16 Iyo kuna lorijoro kira ohoi to Kristo ngwojun lo wei, iyo kuna lolwahunoti, uron lo warun. Ngai lobo locam to tic na lori iya ene?
+\v 17 Ida ohoi kiri iya kude kuna litiloto tenya lo Lobanga to robia. Ati iyo Kristo kitenya ohoi ketemoni lo Lobanga tenya lo dede iya cio kuna lara Lobanga monye loculu.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Kiciaha re ohoi majaru ake? Kode kiwak manyu ohoi waraga lo maja diho ite kode na liger ite to kenite kuniyang iya na lowahare cio kude?
+\v 2 Ite to kenite kuningi lira waraga niyang na ligero taulo kuniyang ikena cio fad.
+\v 3 Itotoro ite jimitan ira ite waraga na lolotu iyo Kristo, na lohiyauno ohoi, na lida igero to inki ati to Okorif lo Lobanga na iwar ida igero iyo tadati lo moru ati igero katwa lo taulo kulo cio.
+\v 4 4 Itongo ene golun jii ara niyang to Kristo Lahitok niyang to ketemoni lo Lobanga.
+\v 5 Ida ara jimitan kigenyi ohoi to kilolongo lobo tohi ojo niyang ati ara diho Lobanga odetore genyun niyang.
+\v 6 Kicio inyi ohoi rahun kagenyak manyu ara cio kuna locam to rahun karwaak kulo cik Ngejuk ida ara to kigeriti ati to Okorif; tonyio ifada kigeriti ati icwara Okorif warun.
+\v 7 Kaliyauno cik lo kigero na ligeri iyo tadati lo moru wei oto hati olotu to deyo itilanyu Israel ko deya komom lo Moses to deyo nenge kileng afa lohulietarita,
+\v 8 Ida dong cia ene lo Okorif ilany deyo nenge?
+\v 9 Kalolotu tic lo cik na liyauno ngoto lo wei to deyo ori dong deyo lo tic lo cik na liyauno warun aja to bolorun!
+\v 10 Tonyio lafa cik lolotu to deyo afa berien ida otumiti kitiririo deyo nenge kone lo jija na logalita deyo nenge noo.
+\v 11 Kololotu tohi na lohulietarita to deyo aja dong bolojun lona losio tur!
+\p
+\v 12 Dong tona lohingonore ohoi ene kigeno ogoli taulo kuniyang noo.
+\v 13 Ida ohoi kiri iya Moses lafa limuhohita komom to kyela ojir Israel ida odeu hulietaru lo deyo to komom nenge.
+\v 14 Ati itidatari afa taulo kuneicieng tonyio, kone far kalikenati cik lo Moses, iwasihi na kyela kimuho taulo kuneicieng ara iyo Kristo keken ongajarore na kyiela.
+\v 15 Ko jijia kalikenati cik lo Moses, orihe kyela imuho taulo kueicieng.
+\v 16 Ati kalibelo tungani iyo Kristo ongajaru na kyela.
+\v 17 Jijia ara lahitok Okorif, faji na longon Okorif lo Lahitok ongon laharu.
+\v 18 Manyu ohoi kuna longajaru komoma kitifaranga deyo lo Lahitok kingoni kibeloro iyo koditi nenge to deyo na losodoro na lolotu diho Lahitok na lara Okorif.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Tona iya na lohiculari ohoi kitiyo ene tic to kibaya lo Lobanga ojir taulo kuniyang ida ingangadita.
+\v 2 Ati lohingohi ohoi ilititi kuna irohori ko ticitici kulo riri lida dong kitiyore kitinononga kode ida kitibahasa tenya lo Lobanga. Ati to tenya tenya lo dede to wangun, kitotoro ohoi kenite kuniyang iyo kibuha lo taulo kulo cio to ketemoni lo Lobanga.
+\v 3 3 Kalimuho ba layomit na lohitenya ohoi imuho iyo cio kuna lorijoro.
+\v 4 Limuk lobanga lone kof konyeha kulo cio kuna lida iruk icio icieng ida odeu wangun lo layomit lo deyo lo Kristo na lara kitiririt lo Lobanga.
+\v 5 Tonyio ida ohoi kititima kenite kuniyang ati kititima ohoi Yesu Kristo ara Lahitok ko kenite kuniyang ara karwaak kuningi to Yesu Kristo.
+\v 6 Tonyio Lobanga na lojo, “ingohi wangun inwaha katwa lo lokimuyuk” licio wangun nenge inwaha katwa lo taulo kuniyang lo kicwara ohoi wangun lo yenun lo deyo lo Lobanga to komom lo Kristo.
+\p
+\v 7 Ati kingon ohoi kone bara katwa lo motiong kulo lokulufi lo kitotoro jimitan ara ene golun hitok lo Lobanga ida ara lo kenite kuniyang.
+\v 8 Kidonyi ohoi to ngatihin fad ati ida lohiriesari, lowoita kweci kuniyang ati ida kigeno niyang ipalaru.
+\v 9 Kitigemi ati ida kingohini ake, kibirohini kof ati ida kiweiha.
+\v 10 Kitingita ohoi wei lo Yesu to kenite kuniyang tiktik ojir manyu warun lo Yesu oboto to kenite kuniyang.
+\v 11 Tonyio ohoi kuna lohiwari lohipotori iyo wei to lofere lo Yesu ojir warun nenge oboto to kuno kenite kuniyang kulo wei.
+\v 12 Tona itiyo wei kenite kuniyang ati warun itiyo kenite kuningi.
+\v 13 Tonyio igero ojo, “laruk nan tona latenya manyu nan”. Tona Okorif manyu bito lo kiruk, kiruk manyu ohoi kitenyare,
+\v 14 tonyio kiyen jimitan Lobanga na litibuhu Lahitok Yesu to kiji lo kaweyak, kitibuhu manyu mute ohoi ko Yesu manyu kiyauno ohoi ko ite ketemoni nenge.
+\v 15 Ara ene fad to ite ojir kisa lo Lobanga na longon goruno iyo cio fad to kofi kofi icio ca cio fad ifut ko kwama iyo deyo lo Lobanga.
+\p
+\v 16 Tona ida taulo kuniyang ogilaru kileng ngohibotoho ohoi to oleng ara cio kuna lipalaru kenite, ati to katwa kitingejuhoti ohoi tik tik.
+\v 17 Tonyio ene kidak lo tanguno lohirumu ohoi ongon kicwara ohoi deyo na losio na lilany kidak fad lo kof.
+\v 18 Tona kifik ohoi konyeha kuniyang ida ara iyo tohi na iboto jijia ati iyo tohi na lida oboto. Tonyio tohi na iboto ara lo tanguno ati tohi na lida oboto ara lo tur.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Jijia kiyen jimitan kalipalaru kuno kemahin lohimanyare ene kof, kingon ohoi ko kaji diho Lobanga, kaji lo tur na longon kai na lida ara kac kulo cio lifak.
+\v 2 Inyi ene lohiboriare ohoi kidomo jimitan ngohiburahini kang niyang lo tur.
+\v 3 Tonyio kolohiburahini ohoi ida cia kirihe kitongo lolihinye.
+\v 4 Tonyio kolohingon ohoi iyo ene kema kiboria manyu kicunaha tonyio ida ohoi kiwak kipuci ati ojir kibiri to lomanyare niyang lo kai ojir tohi na lotum weyaru iburi to warun.
+\v 5 Ara Lobanga lohidok ohoi tone tenya bito, manyu kicio ohoi Okorif ara kiterita lo kitinianga tohi na lolotuno.
+\v 6 Tona kikodomo ohoi kiyen jimitan kolorihe kingoni iyo ene ken kilomaha ko Lobanga.
+\v 7 Kimanya ohoi to kiruk ida ara to deya.
+\v 8 kingon ko kigeno na lohiwak jimitan ngohiwoju tone ken kifwo kang diho Lobanga.
+\v 9 Tona ojir kifik taulo kitikwama inyi kileng ngohingon iyo ene ken kode kifwo kirwat ken.
+\v 10 Tonyio ojir ohoi fad kiwoita ketemoni lo seger lo ngoto lo tenya lo Kristo ojir tungani lobito lobito orumu tohi na locam tonyi to sangite kuna lohitii orihe kingon iyo kenite kode ojiri kode orohori.
+\p
+\v 11 Iya na lohiyenare rima Lobanga, kitema manyu rihuno cio. Olwa koditi niyang diho Lobanga ageno manyu jimitan ojir manyu olwa diho kiiyo lo taulo kuniyang.
+\v 12 Ida ohoi kitema maja kenite kuniyang diho ite ari ati kicwara ohoi ite yenun na ngipufare ite tohoi ojir iyen kifotore tenya lo cio kuna lopufare tohi na iboto ilany icieng pufare tohi na longon tau.
+\v 13 13 Kalobahasa kweci kuniyang, ara to Lobanga, kolobiri kweci kuniyang ara to ite.
+\v 14 Tonyio olanyu kimaruno lo Kristo kenite kuniyang tonyio kiyen ohoi jimitan owei lobito tungani to cio fad inyi jimitan owei cio fad.
+\v 15 Manyu owei inyi to cio fad ojir cio kuna lowari ida owari to kenite kuneicieng ati to inyi na lowei to icieng manyu ofwonuni itibuhuni ari.
+\v 16 Dong kiciaha to jijia ida ohoi kideya cio to koditi lo ene kof. Kileng afa ngohideya Kristo tone kire lida ohoi kirihe kitiyo jii.
+\v 17 Tona kalongon tungani iyo Kristo lara inyi tungani ngejuk loru ongore lolotu ngejuk.
+\v 18 Ofwonu kuno fad iyo Lobanga na lohitiyomohi ohoi ko inyi ara iyo Kristo manyu kicio ohoi tic lo kitiyomo.
+\v 19 Jimitan itiyomo afa Lobanga kof ko inyi iyo Kristo ida ikena kipal lo cio kweci kuneicieng. Olotu manyu kicio ohoi layomit lo kitiyomo.
+\p
+\v 20 Tona kira dong ohoi kawoitahinok kulo Kristo ori iya na adi ngilolongo Lobanga cio tohoi. Kilelia dong ohoi diho ite iya karwaak kulo Kristo. Itiyomoti ko Lobanga.
+\v 21 Litirak afa Lobanga inyi na loru kipal ara kipal tohoi ojo ojir ara diho inyi kifwonu ohoi kingon ko biran lo Lobanga.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Iya katiyok ko Lobanga ara lobito kilelia ohoi diho ite kijo kefotu kisa lo Lobanga itiraban.
+\v 2 Tonyio ojo inyi, “To faritin kulo kisisio nei lahining nan isi manyu Faritin kulo lwaha lahilwahu nan isi”. Ahirihohi ite ajo jijia inyi far lo kisisio lo Lobanga, ene far inyi far lo lwaha.
+\v 3 Ida ohoi kifik kigingi ketemoni lo lobo tungani, ojir ida itifiak tic nenge.
+\v 4 Ati iya karwaak kulo Lobanga kitotoro ohoi jiran lo manya niyang to kikohin fad, to kidonyo lo taulo, iyo kidak, iyo golun lo manya ko iyo kiudo
+\v 5 iyo lumo, tora ko kituborita; iyo kitiyo to golun, ngonyo lo jioo ko kinga;
+\v 6 iyo nyujon, kiniang, kidonyo lo taulo ko jiran iyo Okorif na Inyu ko kimaruno na lara lo dede.
+\v 7 Iyo tenya lo dede ko iyo golun lo Lobanga, ko sangite kulo rem lo biran to iteten ko ikajong.
+\v 8 Ara iyo deyo ko riri, tenyi tenyi kuna irohori ko kuna ijiri, kifihi mejo katalerok ati kira cio kulo dede,
+\v 9 kiyeniti ati kifihi mejo kilunyati, kiweyaru ati orihe kisodoro warun, kilumi ati ida kifadari,
+\v 10 Kitoyio ati kikwama to faritin fad, kikidahi ati kitibara cio beciek, mejo oru lobo tohi ati kitehita sangite fad.
+\p
+\v 11 Kitenya ohoi diho ite to taulo kuna iwati cio kulo Korint.
+\v 12 Ida ohoi kingony ite kimaruno niyang ati irwojore ite kimaruno ningi iyo ohoi.
+\v 13 Atenya diho ite iya tee kunei ngatitoboti kimaruno kiji niyang ara na ijir, itinga manyu taulo kuningi owati diho ohoi.
+\v 14 Kengara manya ko cio kuna lida ara karuhok. Tonyio nyio ongar jiran ko kipal? Kode nyio ngimorihi wangun ko mutohun?
+\v 15 Nyio ngotum kitilihita Kristo ko Belial? Nyio ngitiririhi tungani na lida iruk ko karuhoni?
+\v 16 Nyio kiruk na longon kiji lo kaji lo Lobanga ko tifine lo lopidinga. Tonyio kira ohoi kaji lo Lobanga na iwar. Iya na lotenyare Lobanga ojo, “atongo cia nan ko icieng manyu alot kiji neicieng manyu ara cia nan Lobanga neicieng ko icieng manyu ara cio kunei”.
+\p
+\v 17 “Tona ifwonu to kiji neicieng” Manyu itokorati, Lobanga lojo Ketir lobo tohi ibot Ato hati cia nan ahifotu ite
+\q
+\v 18 Ara cia nan Apa ningi manyu ira cia ite tee kilahaji Ko kariok kunei Lobanga na litweru fad loteny.
+\c 7
+\cl Kingutit 7
+\p
+\v 1 Iya na lohitehitare kuna kicihihin morot, ngatinyujoto kenite iyo sangite fad kuna ngitibota kenite ko Okorifi kitingejuho nyujon to kitongo lo rima iyo Lobanga.
+\p
+\v 2 Kicwarata ohoi lohitongore taulo kuningi ida ohoi kitii kipal diho lobo tungani, ida ohoi kitimumun lobo tungani kode kitinonong lobo.
+\v 3 Ida nan atenya jii lo ngoto tenya kweci kuningi lahirihohinore afa nan ite jimitan kikumahi ohoi ite taulo kuniyang na ngohitum ohoi kiwari kode kiweiha kote.
+\v 4 Angon nan ko kigeno nahitok kenite kuningi; obolo pufa nei tote omolo kirobi lo tau nei kileng iyo kidak fad na lohirumu ohoi, obolo kwama nei noo.
+\p
+\v 5 Tonyio lafar kolohifwonu ohoi Masedonia ida afa kuno kenite kuniyang iyoma ati kitigemi ohoi to kikohin fad, kijoria na lolotu to oleng ko bangun na longon taulo.
+\v 6 Ati Lobanga na litirobia taulo kulo cio kuna lonieuno kof, ko kitirobia taulo kuniyang to lotuno lo Tito
+\v 7 ida manyu ara to lotuno nenge keken ati to kitigolo lo taulo na liculu ite ara diho inyi. Kirihohi inyi ohoi kigeria ningi lo deuno nan, kitoyo ningi ko kibuha ningi to nan, oto kwama nei ko bolojun ilany fad.
+\v 8 Kileng afa ngiyauno waraga nei kitoyo, diho ite ida manyu nan ajo nyio afa ager nan na waraga. Adeu nan jimitan igunye waraga nei taulo kuningi ati to kude faritin kuting,
+\v 9 ati jija akwama nan ida ara to kitoyo ningi ati tonyio iyauno kitoyo ningi kirwo, tonyio itoyo ite iya na lowahare Lobanga ico ite ida iriafaru ro lobo kikoi to ngati niyang.
+\v 10 Iyauno kitoyo lo rima Lobanga kirwo na liyaru cio iyo lwaharu ida ongerihi kiudo taulo ati kitoyo lo kof iyauno wei.
+\v 11 Itode tohi na liyauno ene kitoyo lo rima lo Lobanga diho ite, itide ba fiha lo taulo kuningi, ko fiha golun lo kitotoro jinmitan iru ite ko kipal, ko kilongo ningi, ko bangun ningi, ko wahun ningi lo deya nan, ko rija ningi lo tenya, ko kileno ningi! Likeru ite kitotororo ake to kikohin fad jimitan iru ite ko kipal.
+\v 12 Inyi na kileng lagero nan diho ite ida ara to tenya lona tungani litii kipal kode tona lipali diho inyi, ati ojir to ketemoni lo Lobanga ideyare kileng ite to kenite kuningi koditi na liningore ite ohoi.
+\v 13 Kuno fad itigolo taulo kuniyang lo sodohino iyo kitigolo lo taulo kuniyang kifut ngole afa ohoi ko kwama nahitok tija diho ite tonyio lorumu okorif nenge kitigolo tija diho ite fad.
+\v 14 Orumu afa nan ahipufare ite diho inyi ida manyu ite kitidahahi nan riri. Ati iya na larahare sangite fad kuna lohirihohi ohoi ite dede ara manyu pufa niyang to ite iyo Tito dede.
+\v 15 Mnyu kimaruno nenge ite obolo bebe kalibuha jimitan iningoho ite fad, manyu ifotu inyi to kihihirita.
+\v 16 Akwama nan jimitan atum nan ngonun ko kigeno na ifut kenite kuningi.
+\c 8
+\cl Kingutit 8
+\p
+\v 1 Manyu recera kiwak ohoi ite iyen kisa na licio Lobanga kanisa lo Masedonia.
+\v 2 Iyo tema na igol bebe, kwama neicieng kileng likilwahati bebe lolotu ara bara lo kimorot na lida otenyuno.
+\v 3 Tonyio acio nan sadden jimitan icio icieng iya na litwerunore icieng manyu ogal na litweru icieng. Na lara icieng to kenite ake licio,
+\v 4 manyu ileliati diho ohoi ojo ojir manyu icieng kicio lo lwaha cio kulo Lobanga.
+\v 5 Manyu ida orumu ohoi kiyen jimitan otum cia icieng kitiyo jii ati icio icieng kenite kuneicieng diho Lobanga ketemoni oto hati iciorihinorihin kenite diho ohoi to wahun lo Lobanga.
+\v 6 Kito ohoi kirihohi Tito iya na orumu liciahare inyi ojir olo okeru ene tic lo kisa to ngati ningi.
+\v 7 Dong iya na lilanyare ite cio iyo sangite fad iyo kiruk, iyo tenya, iyo yenun, iyo fiha lo taulo ko iyo kimaruno na lingonore ite tohoi, ojir manyu ilanyu cio tone tic lo kimorot.
+\v 8 Ida nan ahifudahino ite ati awak nan tema golun lo kimaruno ningi to kitiririo ko kwama to taulo lo kuna kude cio.
+\v 9 Tonyio iyen ite kisa lo Lahitok niyang Yesu Kristo na kileng afa lobara inyi iruk okilwahaje to ite ojir to okilwahaje nenge, ite irumu bara.
+\v 10 Jijia kisinga nei diho ite tone tenya inyi ene: langole kari ite afa litem ida ara kicwara keken ati wahun to kicwara.
+\v 11 Ja itokeru na tic ojir wahun ningi ori ko keruno ningi to kikoi na litwerunore ite.
+\v 12 Tonyio kolongon wahun, iruhi kicwara iya na longonore iyo kacwarani, ida ara to tohi na lida inyi otehita.
+\v 13 Ida manyu ohoi kiwak ojo ojir kude iyoma kifudati ite ati kiwak ohoi cio itiyo ara na loriworo.
+\v 14 To kuno faritin icio cia samun ningi icieng tohi na loru diho icieng manyu to kifwongi mute kicio manyu samun neicieng ite tohi na loru diho ite. Oto cia mute itii cio ara na iriri.
+\v 15 iya na ligerorihin ojo, “na linumu obolo ida manyu otek na hitok bebe, na linumu isidi ida many otek na sidi bebe”.
+\p
+\v 16 Akwama nan Lobanga na lofik tau lo Tito kibuha na lori ko nei to ite.
+\v 17 Tonyio ida Tito iruk kitifaha niyang keken ati olotuno inyi to kwama na hitok manyu to wahun nenge ake ake.
+\v 18 Manyu kitilihu ohoi ko inyi lobo rece niyang na lokwamati to kanisahin fad to kirwaa nenge kititima layomit na ijir.
+\v 19 Manyu na lobolo ilany, onyumu kanisa inyi lo kilihita kohoi lo kiyaru kicwara na lohitiyo ohoi lo rima Lobanga to ken lo kitotoro wahun niyang lo lwaha.
+\v 20 Kiwak ohoi rica ida kimongi kolohitiyo ene tic lo tehita kuno sangite kulo lwaha tonyio oborengi.
+\v 21 Tonyio kingon ohoi rica kitiyo tic na ijir ida ara to ketemoni lo Lobanga ake ati to ketemoni manyu lo cio.
+\v 22 Ilihuno icieng ko lobo rece niyang lohiculu ohoi na litotor diho ohoi wahun nenge lo kitiyo tic bebe nenge kigeno nenge ite.
+\v 23 Ojo to Tito ara inyi kaletoni nei lo kitiyo ko nan kiji ningi; ojo to kuna recera ara icieng kawoitahinok kulo kanisahin manyu kulo rima iyo Kristo.
+\v 24 Tona itotorohiti kuna cio kitibotita lo kimaruno ningi ko tohi na licio ohoi kipufare ite ojir kanisahin odeu.
+\c 9
+\cl Kingutit 9
+\p
+\v 1 Jijia ida nan orumu awak kigero diho ite to ne tenya lo lwaha cio kulo Lobanga.
+\v 2 Tonyio ayen nan wahun ningi lo lwaha olotunore many afa apufare ite iyo cio kulo Masedonia ajo many to langole kari iwak ite cio kulo Akaia kicwara manyu lisusu na wahun ningi icieng kitiyo to kwama.
+\v 3 Ati aculuno nan kuno recera ojir pufa langun lohingonore ohoi kenite kuningi tone tenya ida iyauno riri ati ojir ite ikukumahino iya lafa lahirihohinore nan ite.
+\v 4 Tonyio kolohilihu ohoi ko lobo Masedoniani kifwonu kirumu ite ida ikukumahino kito ciao hoi ingohi re ite monyeri kirumu riri nahitok to kigeno jimitan itii cia ite ilany.
+\v 5 Tona adeu nan ajo ojir aculu kuno recera ofwonu kiwaj ite ojir okeruni kikukumahino to kuna kicorita afa licik ite ojir oboto ara tohi na licio ite to kimorot ida ara to taulo kulo rwojun.
+\p
+\v 6 Itoyen jimitan: tungani na loihi kinyemo kude kuting, odengu manyu cia inyi kuna kuting, na loihi kuna iborengi odengu manyu cia inyi oborengi.
+\v 7 Ingohi tungani tolobito tolobito icio tohi na liruk inyi kicwara to tau nenge ida icio tokifudahino ida manyu icio lorwooje tonyio imaru Lobanga tungani na licwara to kwama.
+\v 8 Manyu itweru Lobanga kicwara sangite fad ifut diho ite to kisa nenge ojir iyo sangite fad, to tihi fad, tehita sangite fad kuna liwak ite itii cia ite ticiticikuna ijiri fad.
+\v 9 Iya na ligerorihin ojo, “Litisarihi inyi kiciorita kunenge diho kakidahak To kofi kofi fad itongo biran Nenge osio tur”.
+\p
+\v 10 Dong inyi na licwara kinyiemo diho kayaani ko tafa lo daha otum manyu ca kicio ite itifut derona kuningi kulo kinyemo manyu itilalat dengo lo biran ningi
+\v 11 Kiciori cia ite bara ko samata to kikohin fad ojir ite isodorore kimorot faritin fad manyu ara diho ohoi ibelo cia kimorot ningi ara lokicwara kwama diho Lobanga.
+\v 12 Ida ene tic litiyo ite ara lo kicwara diho cio kulo Lobanga keken ti ifut ko kicwara kwama diho Lobanga to kikohin fad.
+\v 13 Tonyio tona tic litotorore ite kenite kuningi, omaj mute cio Lobanga to ningo na lilihita ko tulo ningi lo layomit na ijir lo Kristo, ko kimorot ningi na lingarare ite sangite ko icieng ko cio kuna kude fad.
+\v 14 Manyu iyo kilifa neicieng tote ifut cia taulo kuneicieng ko kwama tote to galita lo kisa lo Lobanga na lohicio ite.
+\v 15 Ingohi kwama nahitok noo tongon diho Lobanga to kicwara nenge na lida otenyuno.
+\c 10
+\cl Kingutit 10
+\p
+\v 1 To riejun lo Kristo nan Paul na lojimi arie manyu abang kalahingon kote ati angere kalaloma.
+\v 2 Alelia nan diho ite jimitan kalalotu nan, keco ha manyu angere iya ene lavitare nan diho cio kude kuna libuha ojo kiwar ba ohoi to koditi lo warun lone kof.
+\v 3 Tonyio kileng ngohimanya ohoi ene kof, ida ohoi kirem to koditi lo remun lone kof.
+\v 4 Sangite kuna lohiremore ohoi ida ara sangite kulo kof. To angati ongon icieng ko golun lo Lobanga na lohigilare ohoi kiwatahin kulo golun lo sitan.
+\v 5 Kigila ohoi peha ko tenyi tenyi kulo talerun fad kuna loting kenite ara lo kitijoria genyun lo Lobanga manyu kinief ohoi kibuhibuhi ojir oningo Kristo.
+\v 6 Manyu kitigem cia ohoi cio pili kuna logere langun lohiyen jimitan likeru ite ningo.
+\v 7 Ideya ite buru lo sangite to oleng. Kolojo tungani ayen inyi otoc jimitan ara inyi lo Kristo ojir manyu inyi oyen ojo kingoni manyu ohoi iyo Kristo iya na longonore inyi.
+\v 8 Tonyio kileng ngapufare nan twero na lohicio Lobanga ohoi lo kitiboloro ite ida ara kinyiaharu ite kifwongi, ida riri kinief nan tona.
+\v 9 Ida nan ari mejo ahitibanga nan ite to waragahin kunei.
+\v 10 Tonyio ongon kude lojo, “iriociho waragahin kunenge manyu orosoho ati to ken nenge kolongon, ida tenya nenge ara lobo tohi”.
+\v 11 Ingohi koditi lo kuna cio toyen ojo, tohi na lohitenya ohoi to waragahin kuniyang kolohiru, kifik manyu cia ohoi iyo tic kolohingoni.
+\v 12 Ida ohoi kiwak kitiririo kenite kuniyang ko cio kude kuna lomaja kenite kuneicieng. Kalotema icieng kenite kuneicieng to kenite kuneicieng kode itiririoti kenite kuneicieng to kenite kuneicieng ida icieng ogenyi.
+\v 13 Ati ida cia ohoi kipufa ogal lohikori na ibehi. Ati kipufa cia ohoi to faji na lohingotohi Lobanga ohoi, faji na logoru many diho ite.
+\v 14 Ida cia ohoi kiyaru pufa niyang oloma mejo ida afa ohoi lohifwoni diho ite tonyio lohifwonu afa ohoi many diho ite ko layomit na ijir lo Kristo.
+\v 15 Ida manyu ohoi iyo pufa niyang kifwo many iyo tic na litii kaletok. Kigeno niyang inyi jimitan kolosodoro kiruk ningi litan, osodoro manyu cia ticitici kuniyang kiji ningi
+\v 16 ojir manyu kititim layomit na ijir many kofi kofi kuna longoni korwonga kuningi. Tonyio ida ohoi kiwak pufare tic na litii faji lo tungani lobo ake.
+\q
+\v 17 Ati ingohi tungani na lopu to pufa iyo Lobanga.
+\v 18 Tonyio ida ara tungani na lomaja ken nenge iruhiti ati tungani na lomaja Lobanga token inyi iruhiti.
+\c 11
+\cl Kingutit 11
+\p
+\v 1 Ageno nan jimitan iruk cia ite dataru nei lobo sidi, ati litiyo manyu ite na.
+\v 2 Akaino nan to ite okaine lo Lobanga. Ahijayohino afa nan ite iyo retoni lobito inyi Kristo ajo ojir nan ahifotohi ite iya karioni na inyu diho inyi.
+\v 3 Ati abang nan tonyio iya lafa litinonongare munu Eva otumiti kitigeraru taulo kuningi to kikoi lo Kristo.
+\v 4 Tonyio kololotu lobo tungani ititima Yesu lobo ake ko Yesu na lohititima ohoi kode kaliyauni diho ite layomit na lara ake ko layomit na inyu lafa liruk ite kode kalirumu ite okorif lobo ake ko okorif lafa lifotu ite inyi jimitan geraru na.
+\v 5 Ati ida nan aside kalara to kitiririo ko kuna jayona lojimi
+\v 6 kileng ngida kitiyeni nan kifura ati angon nan ko genyun, lohitotoru manyu ohoi ene otoc diho ite, to kikohin fad.
+\v 7 Ara afa kipal kalatisidi nan ken nei ojir ahiting ite kai to kititima layomit lo Lobanga diho ite?
+\v 8 Abel nan kanisahin kuna kude lo rumunore lwaha ojir arwaare ite.
+\v 9 Manyu lafa langonore nan ko ite kalawak lobo tohi, ida afa nan aticuna lobo tungani, tonyio recera kuna lofwonu to Masedonia afa lohilwaha nan to sangite kuna lawak nan. Aric afa nan ken nei ojir ida ara ter diho ite manyu orihe cia asodoro kitiyo jii.
+\v 10 Iya na longonore tenya lo dede lo Kristo iyo nan, oru lobo tungani to kof lo Akaia na ngitik ene pufa nei.
+\v 11 Tonyio? Ida nan ahimaru ite? Oyen Lobanga jimitan ahimaru nan ite.
+\v 12 Manyu arihe asodoro kitiyo tohi na latiyo nan lo kitidahahino kuna longon kitiririo kenite ko ohoi riri.
+\v 13 Tonyio ara kuna cio jayona kuna italeri, cio katinonongak kuna litetema rahun jayona kulo Kristo.
+\v 14 Manyu ida tungani ipany na tonyio kileng sitan to ken itetemita malaika lo wangun.
+\v 15 Ida ara tenya lo kipany kalitetema manyu karwaak kulo biran. Lohicungi neicieng mute tohi na locam to ticitici kuneicieng.
+\p
+\v 16 Anyiahata nan jimitan keco lobo tungani kifik nan ara kadataroni. Ati kalifik ite, kifotutu nan iya na ngifotunore kadataroni ojir manyu nan apufare lobo sidi.
+\v 17 Iyo ene pufa lo kitiboloro lo kenite, ida nan atenya iya na ngotenyare Lahitok ati iya kadataroni.
+\v 18 Tona lopufare cio beciek iya na lopufare kof, apufa manyu cia nan.
+\v 19 Imohorita ite ko kadatarok to kwama tona ligenyare ite.
+\v 20 Dede itum ite mohoro kileng ko tungani na lohitiraha ite ara opihin, kode na lohitimumuna ite kode na lohittinononga ite kode na lorosohino ken diho ite kode na ngohinang ite komoma.
+\v 21 To riri nei aruk nan jimitan kibangiha afa ohoi kitiyo jii. Atenya dong nan iya kadataroni ajo, tohi na lopufare lobo tungani, apufare manyu nan.
+\v 22 Ara icieng Ibru? Ara manyu nan. Ara icieng Israel? Ara manyu nan. Ara icieng lotataha kulo Abraham? Ara manyu nan.
+\v 23 Ara icieng karwaak kulo Kristo? (Ingohi dong atenya mejo tungani na lodaha mining) Ara hati bo nan karwaani lo Kristo na logal fad. Latii nan tic na igol ogal, kitori mabus kakeny beciek, kilumi bebe, kitifuruni kifadaru kakeny beciek,
+\v 24 arumu kario keek ongon kakeny miet iyo Judeahin.
+\v 25 kilumi to iluhi kakeny uni, kicahi to morutok kakeny lobito, kijuhe babur to nam kakeny uni, aget katwa lo nam karwe ko far.
+\v 26 Alot nan ara lotita keken oru kiyoma. Afuru nan to kareco, afuru iyo kabelak, afuru iyo cio kulo kof nei, afuru iyo misiok, afuru to kangite, afuru to mwang, afuru to nam, manyu afuru iyo recera kuna italeri.
+\v 27 Lagingahino nan kitiyo na lida agetorita tolobo, ladik nan kinga ko kure na latongo oru daha, latong nan oru kyelani ko kirobi.
+\v 28 Iyo kuna fad acuna tenya lo kanisahin fad.
+\v 29 Ngai ligoro ida nan angar ko inyi kigoro nenge? Ngai lourohino iyo kipal lida nan audo tonyi?
+\v 30 Kalapufa nan, apufa nan to sangite kuna litotoro kigoro nei.
+\v 31 Lobanga monye lo Lahitok niyang Yesu Kristo na locam omajati karihin ko karihin oyen jimitan ida nan ataler.
+\p
+\v 32 To Damaskas ocik gavuna na litiyo iyo kabu Aretas ojo ojir iririati kang lo Damaskas ojir kiniefuni nan.
+\v 33 Ati kiticuluni nan to aduhu ara lotupulec na longon iyo lohitir lo kiwata, afurunore nan to kac kunenge.
+\c 12
+\cl Kingutit 12
+\p
+\v 1 Asodoro nan pufa, kileng ngoru lobo tohi larumu nan, alo dong nan iyo tenyi tenyi kuna lohitotorohi Lobanga nan iyo kitirija.
+\v 2 Ayen nan tungani to kiji lo cio kalafa longon iyo Kristo na lotingori many kai lo uni liyaru jijia karihin tomon kongon. Kode iyaru Lobanga inyi ko ken nenge fad, ida nana yen, Lobanga loyen.
+\v 3 Manyu ayen nan jimitan ene tungani, kode to ken kode ida ara token ida nana yen Lobanga ake loyen
+\v 4 lotingori inyi many Paradis. Olo inyi oning tenyi tenyi kuna igoli, tenyi tenyi kuna lida ocam cio to tenya.
+\v 5 Apufare nan koditi lona tungani ati ida nan apufa to ken nei mayak kalara to goro nei.
+\v 6 Kileng many adi ngapufa nan, ida nan ara kadataroni tonyio irumu atenya tenya lo dedeati ida nan apufa ojir lobo tungani ida iiyo to nan ogal tic na latiyo nan ko tenya na latenya nan.
+\v 7 Lo kitiho nan ojir ida ating ken nei bebe to kuno sangite hitoha lohitotorohini nan, kicori nan kikwai katwa lo ken nei, ifak lo sitan lo kitigema nan.
+\v 8 Alelia nan kakeny uni jimitan ojir Lobanga odume inyi to ken nei.
+\v 9 Ati ojo inyi diho nan, “kitum kisa nei isi, tonyio oboto golun nei otoc iyo goro”. Tona apufare cia nan goro nei bebe ojir golun lo Kristo itongo ken nei.
+\v 10 Inyi licio nan akwama goro nei to Kristo, adihare goro, moro, kidak, kitigema ko golun lo manya. Tonyio kalagoro nan inyi jimitan agol nan iyo Kristo.
+\p
+\v 11 Latirak nan ken nei ara kadataroni ati ite lohirosohi nan. Ngara ite lohitikwama nan tonyio ida nan aside alany kuna jayona lojimi kileng many adi ngida nan ara lobo tohi.
+\v 12 Sangite kuna litiboto kijayo iya kitotorita, sangite kuna litirima litihino kiji ningi to diha na hitok.
+\v 13 Isidiha ite igal kanisahin kuna kude to nyio? Kalida ara to lahahino ohoi ida kira ter diho ite? Kilautu ohoi tone kipal.
+\p
+\v 14 Jijia alotuno nan waja ite lo kakeny uni manyu ida cia nan aluticuna ite tonyio ida ara tee lifita katomonok kuneicieng ara katomonok lifita tee.
+\v 15 Tona akwama cia nan kitiyore sangite fad kuna langonore nan tote atum kipotoro kileng ken nitole. Kalahimaru nan ite bebe iya ene lahimarunore, ocam to ite kitingora kimaruno ningi to nan?
+\v 16 Kileng ngarahare many adi jii ida ngole afa nan ara ter diho ite. Oto hati ake kilefere nitole, lahiniefu nan ite to kitigulunya.
+\v 17 Lahitimumun afa nan ite to kuno cio laculu nan diho ite?
+\v 18 Aculu afa nan Tito diho ite ko lobo rece niyang, kode lohitumumun ha nyafa Tito ite? Ida afa ohoi kitiyo to okorif lobito manyu kijifita kikoi lobito?
+\p
+\v 19 Iiyo ite to faritin fad jimitan itongo kuno tenyi tenyi lohititima ohoi ara kifura to kenite kuniyang? Kitenyitita ngun ohoi ketemoni lo Lobanga iya cio kuna longoni iyo Kristo manyu sangite fad kuna lohitiyo ohoi morot, ara kulo kitigolo ite.
+\v 20 Tonyio abang nan ori mejo kalalotu nan, ida cia nan ahirumu ite iri iya nan manyu ida cia ite irumu nan ari iya na liwahare ite. Amang nan mejo ongon cia mute ngolofa, okaine, kilongojita, kokora, kitinononga, monga, kitidara ko rujon lo ningoro.
+\v 21 Amang nan mejo kalalotu cia nan, kicio cia Lobanga nein an kinyia riri to ketemoni ningi, manyu mejo acira cia nan to cio kuna iborengi kuna afa lipal ketemoni ida hati irwooti to ticitici kuna iboti kuna litii icieng. Kipalipali kulo ticitici kulo somun ko kulo lomuna.
+\c 13
+\cl Kingutit 13
+\p
+\v 1 Waja nitole ite cia lo uni inyi ene. Ojir tenyi tenyi fad itisadeni to cio are kode uni.
+\v 2 Lahicik afa nan ite iyo kiti are lo kitongo nei ko ite. Awak manyu kinyiahata ciha ite jijia larujore nan to kiji ningi, kalaitu nan ida cia nan angohi cio kulafa lipal ketemoni ko kude kuna longoni.
+\v 3 Iya na liwahare ite deuno kitotori jimitan otenya Kristo to katwa nei. Ida inyi igoro iyo kitiyo ko ite ati ogol inyi to kiji ningi.
+\v 4 Tonyio ngatiyen fad jimitan ogurohini afa inyi to kigoro ati owar inyi jijia to golun lo Lobanga. Iya na kigoroho ohoi iyo inyi ati to golun lo Lobanga kiwar ciao hoi ko inyi kirwaare ite.
+\v 5 Ingingijata kenite kuningi otoc lo deya kalingoni ite iyo kiruk, ititem kenite kuningi. Ida ite. Ida ite iheru jimitan ongon Kristo Yesu katwa ningi- mayak ba kaliuroro na tenya?
+\v 6 Manyu ageno nan jimitan irumu cia ite ojo ida ohoi lohiuroro tema.
+\v 7 Jijia kilifa ohoi Lobanga jimitan ojir ite ida itii lobo tohi irohoi. Ida ara to jimitan ojir cio odeunore ojo lohirang ohoi tema ati lo jimitan itii cia ite tohi na ijir kileng many adi ngori mejo lohiuroro ohoi.
+\v 8 Tonyio ida ohoi kitum kitiyo tohi na lida ara dede ati kitiyo ohoi tohi lo dede.
+\v 9 Kikwama ohoi kileng ngohigoroha ohoi ati ite igoli, manyu ara kilifa niyang diho Lobanga na lohijo ngohitigol inyi ite.
+\v 10 Inyi ene tenya licio nan agero kuno sangite kileng ngaru, ojir kalalotu nan ida alotu to kingere to kitiyore lo twero nei, twero na lohicio Lobanga nan lokisinga ite ko kitiboloruno ite iyo kiruk ningi ida ara lo gila kiruk ningi.
+\p
+\v 11 Lohicungi recera, itongoti ara na ijir. Igeriati nyujon, itoning kilelia nei, imorihiti taulo, itongoti to kisiliban. Oto cia Lobanga lo kimaruno ko kisiliban kingon ko ite.
+\v 12 Itifonyohinoti to fonyo lo nyujon.
+\p
+\v 13 Kifonyo cio kulo Lobanga fad ite.
+\v 14 Ingohi kisa lo Kabu niyang Yesu Kristo ko kimaruno lo Lobanga ko kimora lo Okorif na Inyu kingon ko ite fad.

49-GAL.usfm

@@ -0,0 +1,193 @@
+\id GAL
+\ide UTF-8
+\h Galatia
+\toc1 Galatia
+\toc2 Galatia
+\toc3 gal
+\mt Galatia
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Waraga na lager nan Paul jayo na lida ara cio kode tungani loculu ati Yesu Kristo ko Lobanga monye na litiwaru inyi to kiji lo kaweyak
+\v 2 ko recera fad kuna lohingoni ko nan
+\p
+\v 3 Kisa ongon ko ite ko kisiliban diho Lobanga Apa niyang ko Lahitok Yesu Kristo
+\v 4 lafa licio ken nenge to kipalipali kuniyang lo lwahuno ohoi iyo kuno faritin irohori to wahun lo Lobanga Apa niyang
+\v 5 ingohi deyo tongon diho inyi karihin ko karihin. Amen.
+\p
+\v 6 Apany nan bebe jimitan deu deu libeloro ite to ketemoni lo lafa lohilolongu ite to kisa Kristo ibeloro iyo layomit na inyu lobo ake
+\v 7 na manyu lida ara layomit na inyu tur. Itotoro ene jimitan ongoni kude cio kitibahasa kweci kuningi to kitigeraru layomit na inyu lo Kristo.
+\v 8 Ati kololotu tungani kileng ngara ohoi kode malaika lolotu to kai, ititima layomit na inyu lobo ake kona afa lohititimahi ohoi ite, ingohi inyi tolo iyo wei na lida oru!
+\v 9 Iya na lohitenyare ohoi ketemoni orihe manyu nan anyiahata ajo, kalititima lobo tungani layomit lobo ake kona afa lohititim ohoi, ingohi inyi tolo iyo wei nalida oru!
+\v 10 Angon jijia nan tahita kisisio lo cio kode lo Lobanga? Kode angon nan tema kitikwama cio? Ngara arihe nan atahita kitikwama cio ngida jija nan ara karwaani lo Kristo.
+\p
+\v 11 Awak nan ite iyen recera jimitan ene layomit Inyu latitima nan, ida ara tohi na likukum tungani.
+\v 12 Ida nan arumu diho tungani kode ida kitiyeni nan. Arumu nan diho Yesu Kristo lafar lomotore inyi diho nan.
+\v 13 Aiiyo nan lining ja ite koditi lafa latongore nan iyo warun nei ongore to Jerusalem koditi na afa ladorahinore nan kitigema kanisa lo Lobanga awak keruno.
+\v 14 Angon afa nan kitemita to dini lo Judeahin alany kaletok kunei manyu atehita lairan lo tic to kitidwari kulo fafaico kunei.
+\v 15 Ati kololotu Lobanga lafa lohitingade nan many to otomone manyu kilolong nan to kisa nenge okwama
+\v 16 kitotoruno kito nenge diho nan, ojir nan atitim tenya nenge diho misiok, ida afa nan atifi lobo tungani
+\v 17 kode alo iya Jerusalem deya kunu jayona litemita diho nan ati alo afa nan deu deu iya Arabia alotu afa aitu Damaskas to kifwongi.
+\p
+\v 18 Ojo F to kifwongi lo karihin uni alotu alo iya Jerusalem kitimohoro ken ko Petero atong nan ko inyi to faritin tomon ko miet.
+\v 19 Ida afa nan adeu jayona kuna kude ara afa Jems rece lo Lahitok keken. 2
+\v 20 Ahirihohi nan ite ketemoni lo Lobanga jimitan ene tenya lagero nan diho ite ida ara talerun.
+\v 21 21 To kifwongi alotu nana lo Siria ko Cilicia.
+\v 22 Ida orumu kiyeniti nan to kanisahin kulo Judea kuna longoni iyo Kristo
+\v 23 oningo icieng ara tenya keken ojo lafa tungani lohitigema ohoi lolotu ara katitimani lo lafa kiruk lotem inyi kifadaru.
+\v 24 Manyu omaja icieng Lobanga to nan.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Koloru karihin tomon ko ongon aite nan Jerusalem kilik ko Barnabas kiyaru ohoi ko Tito.
+\v 2 Tohi na licio nana lo, tonyio kitotorohi Lobanga nan ojo ojir alo, kalagoru nan ijia ayauno nan ketemoni neicieng tenya lo layomit na ijir na latitima nan diho misiok. Ati atii nan lo lit diho kuna lara kabolorok to bangun jimitan ojir ida itifiahi tic nei na latii nan.
+\v 3 Ati ida afa ifudahini kileng Tito na lohilihita ko nan kiliraru kileng lara inyi Girihoni.
+\v 4 Owoju ene tenya diho kude recera katalerok lorutu kiji niyang lofwonuno sifa warun lo lanyuno lo kenite na lohingonore ohoi iyo Kristo Yesu lo wahun kitiraha ohoi opi.
+\v 5 Ida ohoi kilahahi kileng tik lobo sidi diho icieng ojir tenya lo dede lo layomit na Ijir iwasihi diho ite.
+\v 6 Kalara to cio kuna lojo kiboroho icieng ida na borohojun neicieng ara kude saye diho nan. Ida Lobanga kideya ohoi to koditi na lohibotore ohoi toleng, ida kunu cio osodohi lobo tohi iyo tenya nei.
+\v 7 Ati lofwonu icieng iniang jimitan kiciori nan tic lo kititima layomit na ijir diho misiok iya na lititimare Petero diho Judeahin.
+\v 8 Tonyio Lobanga na litiyore Petero ara jayo kiji lo Judeahin inyi manyu lohitiyore nan ara jayo kiji lo misiok.
+\v 9 Ofwonu kuno cio lara wiri kulo kiruk Jems, Petero ko Jon kicio ohoi ko Barnabas kigeno ko mohoro no kolodeuni kisa na lohicio Lobanga nan. Ofwonu icieng iruk jimitan ojir ohoi kifwo diho misiok icieng diho Judeahin.
+\v 10 Tohi na locik icieng diho inyi jimitan ojir ohoi ida kiluluhi kakidahak kuna longoni kiji lo cio kulo Lobanga, tohi na manyu lorumu ongon tau nei lo kitiyo.
+\p
+\v 11 Lafar kololotu Petero Antiok, alotu nan aberu tic nenge manyu arihohi inyi komom nenge, tonyio orumu inyi ipal.
+\v 12 Orihe kude cio lofwonu to diho Jems oru, orumu Petero odaha ara lobito ko misiok. Ojo langun lofwonu kuna cio, iciak Petero kingadaru kalele to kiji lo misiok tonyio obang inyi kuna lojio ojir cio iliraru
+\v 13 Ofwonu manyu Judeahin kuna kude itetema inyi iyo na kitinononga nenge tona tic neicieng, itigerari kileng Barnabas.
+\v 14 Kaladeu nan jimitan ida na tic neicieng ilihita ko tenya lo dede lo layomit na ijir, oto nan ajo diho Petero, to ketemoni neicieng fad, “Ira isi Judeani ati itongo iya misiohoni ida ara Judeani. Aja hati ifuda isi ijio ojir misiok ijifita itidwari kulo Judeahin?
+\v 15 Dong ohoi kuna lohira Judeahin ida ara misiok
+\v 16 kiyen jimitan ida cik otum kitibira tungani ati ara kiruk iyo Yesu Kristo. Tona kileng ohoi lohifik kiruk niyang iyo Kristo Yesu ojir kirumu kitibira to kiruk iyo Kristo ida ara to kijifita lo cik, tonyio to kijifita lo cik ida tungani otum rumuno kitibira.
+\v 17 Kolohitahita ohoi jimitan ojir kirumu biran to kiruk Kristo, kito manyu kirihe kideya kenite kuniyang ara kapalak, itotoro na jimitan osodo Kristo kipal? Ida otum ara jii!
+\v 18 Kalatiwoju nan tohi lafa lapale nan inyi jimitan ara nan kagilani lo cik.
+\v 19 Tonyio lawei afa nan iyo cik ojir awar iyo Lobanga.
+\v 20 Tonyio lohigurohini afa nan ko Kristo tona ida orihe ara nan lawar ati ara Kristo lowar katwa nei. Ene warun lawar nan to ken nei, awar nan to kiruk iyo kito lo Lobanga na lohimaru nan manyu icio warun nenge to nan.
+\v 21 Ida nan atingade kisa lo Lobanga kalele tonyio kolorumuno kitibira to kijifita lo cik, inyi jimitan owei Kristo arus”.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Ite Galatia to dataru! Ngai lohific ite? To ketemoni ningi itotoruni Yesu Kristo ara na logurohini iyo kuruce.
+\v 2 Awak nan yenun lobito tohi diho ite. Irumu afa ite Okorif to rican lo cik kode to kiruk tenya lo Kristo?
+\v 3 Idataruha ite noo? Langun liciak ite to Okorif liwak dong manyu kitiyo to golun lo kenite?
+\v 4 ? Idik ite ene kidak fad lo arus kalara ba ene tenya lo arus?
+\v 5 Kicio afa Lobanga ite Okorif manyu itii tanguhin kiji ningi to rica lo cik kode to kiruk tohi lafa lining ite?
+\v 6 Ibuhata re to Abraham iruk inyi ofihi na kiruk nenge ara biran.
+\v 7 Itoyen bo dong tinyia jimitan cio kuna liruk icieng lara tee kulo Abraham.
+\v 8 Litem afa tenya lo Lobanga yenun jimitan itibiri mute misiok to kiruk ko rihohino layomit na Ijir diho Abraham ojo, “orumu mute kofikofi fad gum tosi”.
+\v 9 Tona cio kuna liruk fad orumahini gum ara lobito ko Abraham monye lo kiruk.
+\v 10 Cio fad kuna lorihe ijifita cik ara kuna lificiori, tonyio igero ojo, Ificiori cio fad kuna lida itiring kijifita sangite pili kuna ligero iyo buk lo cik.
+\v 11 Itibotu ene otoc jimitan oru lobo tungani ngorumu kitibira to ketemoni lo Lobanga to kijifita lo cik tonyio, “owar mute kabirak to kiruk”.
+\v 12 Ida cik owoita iyo kiruk ati igero ojo, “tungani na litiyo kuno cihicihi owar mute to icieng”.
+\v 13 Kilahu Kristo ohoi iyo kifico lo cik to kiruk kificoro to ohoi tonyio igero ojo, “ificioro tungani na lokacahini iyo kete”.
+\v 14 Kilahu inyi ohoi ojir gum na liciori ara iyo Abraham olotu iyo misiok ara diho Kristo Yesu ojir to kiruk kirumu okorif na Inyu lafa locihi.
+\p
+\v 15 Recera ingohi ja re adumu nan kitiririta iyo warun lo tik tik. Iya na lida tungani otum kitikaja kode sodohino lobo tenya iyo ciharu na longon kiji lo cio, ori manyu jii iyo ene tenya.
+\v 16 Otenyi afa kuno ciharuhin diho Abraham ko kinyemoti nenge. Ida igeri ojo, “ko diho kinyemo kunino” lo jimitan cio kuna iborengi ati ojo, “ko iyo kinyemoti nino” jimitan tungani lobito, inyi Kristo.
+\v 17 Tohi na latenya nan inyi ene: cik na lofwonuni iciori karihin 430 to kifwongi, ida itingade ciharu lafa longon ketemoni na licio Lobanga.
+\v 18 Kolowoita tohi lo lunyiot iyo cik ida dong otum owoita iyo ciharu, ati Lobanga to kisa nenge icio afa Abraham tenya nenge to ciharu.
+\v 19 Nyio hati afa tic lo cik? Iciori afa to kipal itilunore lotuno lo kinyiemoti na afa licwararihin ene ciharu. Ofihi afa cik iyo tic to malaikahin ara diho tungani katiriconi.
+\v 20 Ida bo Katiriconi owoita to tungani lobito ati ara Lobanga lobito.
+\v 21 Itipeha hati cik ciharu lo Lobanga? Oru tur! Tonyio ngara iciori cik na licwara warun jii biran olotu diho cio to cik.
+\v 22 Ati oteny igeriti ojo itongo kof fad ara mabus lo kipal, ojir ciharu lafa liciori ara diho Kristo, ojir iciori diho cio kuna liruk.
+\p
+\v 23 Orihe ene kiruk ida lolotu, kiniefi afa ohoi ara mabusi kulo cik, kuna lohipungahini many itibotunorihin kiruk.
+\v 24 Tona ofihi afa cik ara katibalani ojir kirihoro ohoi iyo Kristo ojir kitilahi ohoi to kiruk.
+\v 25 Iya ene lolotu kiruk lida dong ara cik lohiriria ohoi.
+\v 26 Ira ite fad tee kulo Lobanga to kiruk diho Kristo Yesu.
+\v 27 Tonyio ite fad kulafa lohibatisi iyo Kristo libur ite kenite kuningi to Kristo.
+\v 28 Loru dong Judeani kode Girihoni, loru opi kode tungani na lolanyu ken ake, loru ngorwani kode retoni tonyio ira ite lobito iyo Kristo Yesu.
+\v 29 Kalira ite kulo Kristo inyi jimitan ira ite kinyiemoti lo Abraham ko kalunyok kulo ciharu.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Tohi na latenya nan diho ite ajo nan kalunyoni kolorihe ara kito oriworo ko opi kileng lara inyi lolanyu sangite kulo monye fad.
+\v 2 Orihe inyi ongon iyo twero lo karicak kulo sangite kunenge many kolotumohino faritin kuna locik monye.
+\v 3 Kiri manyu ohoi jii orihe afa kira tee, kirihe afa ohoi kira opi iyo ticitici kuna lolanyu ene kof.
+\v 4 Ati kolotumohino faritin, oculu Lobanga kito nenge na lotomonu ngorwani, manyu otomonohini iyo cik ojir
+\v 5 olahu kuna longon tora iyo cik ojo ojir kiciori ohoi twero lo tee.
+\v 6 Tonyio kira ohoi tee kulo Lobanga, oculu inyi okorif lo kito nenge taulo kuniyang, okorif na licira ojo “Abba, Apa”.
+\v 7 Tona ida isi irihe ira opi lo cik ati kito lo Lobanga, dong to rahun nino kito lohitirak Lobanga isi ara kalunyoni.
+\p
+\v 8 Afa orihe ite ida liyen Lobanga ira afa ite opihin kulo sangite kuna lida ara lobangahin.
+\v 9 Ati jijia dong liyen ite Lobanga kode lohiyen Lobanga ite, aja manyu iitoro ite iyo kunu tenyi tenyi igoroho? Iwak manyu ite rahun opihin kuneicieng ari?
+\v 10 Orihe ite itidwara kude faritin, kode ofahin kode karihin.
+\v 11 Abang nan koditi ningi labuha manyu nan ajo lapapal nan golun nei diho ite.
+\p
+\v 12 Alelia nan diho ite recera ajo itiri iya nan tonyio lari manyu nan iya ite. Oru lobo tohi lipal ite diho nan.
+\v 13 Iya na liyenare ite ara afa to mwai atitimare nan layomit na Ijir diho ite.
+\v 14 Kileng afa lara mwai nei tema diho ite, ida afa ite kitikaj kode kingal nan. Ati ifotu ite nan iya malaika lo Lobanga kode iya Kristo Yesu token nenge.
+\v 15 Nyio lonyia kwama lafa lingonore ite fad? Atenya nan lo kitisadena jimitan ngara afa itweruno ngiwolohosu ite konyieha kuningi kicio nan.
+\v 16 Labelo jijia nan ara meroni ningi to rihohino ite tenya lo dede?
+\v 17 Ongon kuna cio ko lairan lo kibelo ite ati to na irohoi ida ara to jiran. Tohi na lowak icieng inyi kora ite ko nan ojir ite ingonore lairan to icieng.
+\v 18 Ojir jia ngonun ko lairan kalara to tohi na ijir, manyu ojir iwasihi tik tik ida ara jimitan kalahingon nan ko ite keken
+\v 19 Tee kunei kuna lamaru, kuna ari langonore nan kiboria lo otomone many koloduhohino Kristo katwa lo taulo kuningi.
+\v 20 Okodomo tau nei ojo ngara ahingon ko ite jijia ojir abel ogoro nei, tonyio apany nan koditi ningi bebe.
+\p
+\v 21 Kirihohiti ban an ite cio kuna liwak kijifita cik ida ite iyen tohi na loteny cik?
+\v 22 Tonyio igero ojo ongon afa Abraham ko tee kilahaji are, lobito kito lo ngorwani na lara opi, ara lobito kito lo ngorwani na lolanyu ken nenge.
+\v 23 Ene kito lo na ngorwani lara opi, otomonuni to koditi lo cio ati kito lona ngorwani bito otomonuni to ciha na licio Lobanga.
+\v 24 Kitum kifik ene tenya ara kitisirani, tonyio owoita kuno ngorwo to ciharu hin are. Ara ciharu lo lobito na lowoita to donge lo Sinai manyu otomon tee kuna lara opihin; Ara ene Agar.
+\v 25 Owoita Agar itetema donge lo Sinai na longon kof lo Arabia na manyu litetema kang lo Jerusalem ene lo jijia, tonyio ongon inyi ko tee kunenge fad iyo opi.
+\v 26 Ati Jerusalem na longon kai olaha manyu inyi lara iyang niyang.
+\v 27 Tonyio igero ojo, “To kwama isi ngorwani na ikorif na lida itomon tee; Igore bebe ko wole na ikwat, Isi na lida imang kiboria lo otomone; Tonyio oborengi tee kulo ngorwani na locorahini ilany kulo ngorwani Na litongo ara lobit ko retoni
+\p
+\v 28 Jijia ite, recera, iri ite iya Isaak, tee kulo ciha.
+\v 29 To kunu faritin, olotu ene kito lotomonuni to koditi lo cio iciak kitigema ene kito lotomonuni to golun lo Okorif. Ori manyu ene tenya jii jijia.
+\v 30 Ati ojo igeriti aja? Ojo, “ifuhe ene ngorwani lara opi ko kito nenge, tonyio ida ene kito lone ngorwani lara opi otum ngara ilunyiti ko kito lone ngorwani ilaha”.
+\v 31 Tona recera, ida ohoi kira tee kulo ngorwani na lara opi ati kulo ngorwani na ilaha.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Ara to laharu lohilahe Kristo ohoi. Itiwoitati bo dong igoli, kelahahiti kenite kuningi kiticuni ter lo rahun opi ari.
+\p
+\v 2 Itiric tenya nei! Nan Paul latenya ajo kaliruk ite kicwara kenite kuningi kiliri oto faida lo Kristo ko rujon diho ite.
+\v 3 Ari arihohino nan cio fad kuna liruk kiliraru jimitan ojir ha dong iric kijifita cik fad.
+\v 4 Ite kuna lijo ojir kitibiri to cik, likore ha dong ite kenite iyo Kristo, liuroro ite oleng to kisa lo Lobanga.
+\v 5 Ati to kiruk kitila ohoi manyu kigeria to Okorif kitibira na lohigeno ohoi.
+\v 6 Tonyio iyo Kristo Yesu, kiliraru kode ida iliraru oru ko lobo faida. Tohi na logol lofere nenge inyi kiruk na litiboto ken nenge iyo kimaruno.
+\v 7 Ifeita afa ite angwala lo kitilanya na ijir. Ngai manyu lohingotohino ite kitigogolu ite iyo rican tenya lo dede?
+\v 8 Ida koditi lona tana olotu iyo tungani na afa lohilolong ite.
+\v 9 Ibula kude kuting otum itifuru tobok fad lo kofuo kulo mugati kuna lingohi.
+\v 10 Angon nan ko kiruk iyo Lobanga jimitan ida cia ite irumu lobo lowoitare na lara ake ko nei. Na tungani longon kitingoya ite kileng ngara ba inyi ngai odeu cia inyi ngoto lo tenya lo Lobanga.
+\v 11 Recera ngara orihe nan atitima tenya lo kilira, nyio hati kitigemarihin nan? Kalara jii irumu bo dong tenya lo kiruce lifufusori.
+\v 12 Kalara to kuna kasusudak ojo iyo nan ngosodoroti ogeleni ko kenite kuneicieng.
+\p
+\v 13 Recera kilolonguni ite iyo manya la laharu. Ati ketiyore laharu ningi ara lo kitiyo ticitici kulo kipal ati irwaati kenite kuningi ake ake to kimaruno.
+\v 14 Owoita cik fad iyo tenya lobito keken na lojo, “imaru loriehat nino iya na limarunore isi ken nino”.
+\v 15 Kalisodoro ite konya kenite ake ake ko kitiremo kenite, itigol ikeru cia ite kenite ake ake.
+\p
+\v 16 Jijia ajo nan itiwar to Okorif ito cia ite ida itimangu kenite wahun lo koditi lo kipal.
+\v 17 Tonyio owak ken lo kipal tohi na loberu Okorif, manyu Okorif owak tohi na loberu koditi lo kipal. Orem icieng ake ake ojir isi ida itii tohi na liwak isi.
+\v 18 Ati kalara Okorif lohirihita isi, ida isi ingon fotiri lo cik.
+\v 19 Obotoho ticitici kulo koditi lo kipal icieng ticitici kulo somun, kitikwera konyeha,
+\v 20 kiwora lopidingahin, kilalamita, oberwe, kokora, okaine, kilongo, rija obolore, peha, liwa,
+\v 21 kifada lo cio, ruma ko daha lo kwama na irohoi ko kude kuna lori ko kuna. Ahicik ari iya lafa lahicihare ketemoni ajo cio kuna lomanya koditi lo na manya ida oluny okabwe lo Lobanga.
+\v 22 Ati ngak lo Okorif na Inyu inyi kimaruno, kwama, kisiliban, diha lo tenya, kibaya lo tau, jiran, kigenoro,
+\v 23 riejun ko kidonyo lo tau. Oru lobo cik loberu sangite kuna lori iya kuna.
+\v 24 Kuna lara kulo Kristo Yesu logurohini afa koditi lo kipal ko wahun nenge fad.
+\p
+\v 25 Iya na lohiwarare ohoi to Okorif, ngalihitati ara lobito ko Okorif.
+\v 26 Keco kitidara, kingirunita cio kulakude ko damun sangite kuneicieng.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Recera, kaliniefahini lobo tungani iyo kipal, ojir ite kuna lohirihita Okorif inyiahu inyi to riejun. Ati iririati kenite kuningi ida manyu ite iurohino iyo laba.
+\v 2 Itingar kiyuhita ter kulo kaletok manyu to na kikoi itum cia ite kitifuta cik lo Kristo.
+\v 3 Kalibuha lobo tungani ojo ara inyi lobo tohi ida hati ara, itinononga inyi ken nenge ake ake.
+\v 4 Ingohi tungani to lobito to lobito totem kiriria ticitici kunenge ake ake. Tona otum cia inyi pufare ken nenge ida itiririo ken nenge ko lobo tungani ake,
+\v 5 tonyio ojir lobito lobito oting ter nenge ake ake.
+\p
+\v 6 Tungani na lorumu kitiyena iyo tenya lo Lobanga ojir ongar sangite kuna ijiri fad ko katiyenani nenge.
+\v 7 Kecio kitinonongi ite: ida isongarihin Lobanga. Odengo tungani kinyiemo kuna loiya inyi.
+\v 8 Tungani na loiya lo kitikwama koditi lo kipal, iyo na koditi lo kipal odengu mute inyi wei. Na loya kinyiemo kulo kitikwama Okorif na inyu, iyo Okorif na Inyu odengu mute inyi warun na losio tur.
+\v 9 Keco kiniamaha kitiyo jiran tonyio tofar na likukumahini kidengu mute kalida kiticung kitiyo.
+\v 10 Tona, kolohingon ko tik, ngatiyoti jiran diho cio pili, bebe nenge cio kuna longoni iyo ilulung lo karuhok.
+\p
+\v 11 Itide morohojun lo nuhutahun kuna latiyore nan kigero ene waraga diho ite to kana nei.
+\v 12 Cio kuna longon kitotoro kenite diho ite to oleng ojo kijiri icieng, owak icieng kifudahino ite kiliraru. Tohi lobito na licio icieng itiyore jii ojo ojir ida kitigemi to kuruce lo Kristo.
+\v 13 Ida kileng cio kuna liliraru ijifita cik, ati owahiti ojo ojir ite iliraru ojir kipufare kenite kuningi.
+\v 14 Kecio nan apufare lobo tohi ati kuruce lo Lahitok niyang Yesu Kristo na licio kof ogurohini to ngati nei ko nan to kof.
+\v 15 Ida kiliraru kode rujon lo kiliraru ara lobo tohi. Tohi na logol inyi rahun tungani ngejuk.
+\v 16 Kisiliban ko kisa ingohi tongon diho cio pili kuna lijifita ene tenya, many diho Israel lo Lobanga.
+\p
+\v 17 Lohicungi ajo nan keco tungani kicio nan kitigema, tonyio atehita nan kaforo kulo Yesu to ken nei.
+\p
+\v 18 Ingohi kisa lo Lahitok niyang Yesu Kristo kingon ko ite recera. Amen

50-EPH.usfm

@@ -0,0 +1,198 @@
+\id EPH
+\ide UTF-8
+\h Epeso
+\toc1 Epeso
+\toc2 Epeso
+\toc3 eph
+\mt Epeso
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Paul jayo lo KristoYesu to wahun lo Lobanga. Diho cio kulo Lobanga kuna longoni Epesu, kuna ligenoro iyo Kristo Yesu.
+\p
+\v 2 Kisa ko kisiliban na lolotu diho Lobanga Apa niyang ko Lahitok niyang Yesu Kristo ongon diho ite.
+\p
+\v 3 Kimaja Lobanga Apa lo Lahitok niyang Yesu Kristo na lohicio ohoi gum to kai fad to gum lo Okorif iyo Kristo.
+\v 4 Tonyio kinyumu ohoi iyo inyi orihe ko kof ida loduhi lo kitongo ara na inyu na loru ko lobo tohi irohoi to kenite kuniyang to komom nenge.
+\v 5 To kimaruno kinyumu inyi ohoi ara tee kunenge ara iyo Yesu Kristo iya na lowahare inyi
+\v 6 lo kiyauno maja iyo deyo lo kisa nenge na licio inyi arus ara iyo na limaru inyi.
+\v 7 Iyo inyi kingon ohoi ko lahuno to okoto nenge, launo lo kipal na lolotu mara lo kisa lo Lobanga
+\v 8 na libulahi inyi iyo ohoi ko genyun ko yenun fad.
+\v 9 Manyu itibotu inyi iyo ohoi ilitit lo wahun nenge na licio to kwama nenge na likukumahi inyi iyo Kristo
+\v 10 na mute lofihahini itiyo kologoru tumohino lo faritin lo kiyauno sangite pili to kai ko kof ojir otubuno iyo obolore lo Kristo.
+\v 11 To katwa nenge kinyumuni manyu ohoi, orumu loterohi to kikukuma nenge lo na litiyo sangite pili ijifita wahun nenge
+\v 12 Lo jimitan ojir ohoi kulafa lohitem kigeno Kristo kitongo ara kulo maja lo deyo nenge.
+\v 13 Kisodunorehin manyu afa ite iyo Kristo lafar liningore ite tenya lo dede, layomit na Ijir lo lwaharu ningi. To kiruk ningi, kicwararihin ite Okorif na Inyu kitotorita lo kuna lara kunenge
+\v 14 na lara kiterita na louta rahun niyang kalunyok many otubuno cio kuna lolwahu Lobanga fad- to maja lo deyo nenge.
+\p
+\v 15 Tona tenya many afa laningore nan kiruk ningi iyo Lahitok Yesu ko kimaruno ningi lo cio kulo Lobanga pili,
+\v 16 Ida nan aticung kwama Lobanga to ite ko kiiunita iyo kilifi kunei.
+\v 17 Atiringa nan kilifa jimitan ingohi Lobanga lo Lahitok niyang Yesu Kristo Apa lo deyo kicio ite Okorif lo genyun ko kitiboto ojir ite iyen inyi otoc.
+\v 18 Alifa manyu nan jimitan icwara konyieha kulo taulo kuningi tongaja ojir ite iyen kigeno na lohilolongohi inyi ite, bara lo deyo lo lolunyot nenge iyo cio kunenge.
+\v 19 Ko golun nenge na lilany fad iyo ohoi kuna lohiruk. Itongo na golun iya twero lo tic nenge,
+\v 20 na lofik inyi ken lo Kristo na litibuhunore inyi to kiji lo kaweyak ko kititongohino inyi iteten nenge iyo okabwe lo kai,
+\v 21 na loiha kai noo ilany obolorehin, kwatun ko golun fad ko karaneco pili ida ara to ene kof keken ati tona lolotuno.
+\v 22 Manyu ofik Lobanga sangite fad katwa lo kejuha kunenge manyu onyumu inyi lo lanyuno sangite fad to kanisa.
+\v 23 Na lara ken nenge na litifut inyi na litifuta sangite fad to kikohin fad.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Afa berien iweiha afa ite to gila lo cik ko kipal
+\v 2 lafa limanyare ite ijifita warun lone kof ko lo kalanyunoni lo okabwe lo kiyoma na lara okorif na longon kitiyo iyo cio kuna loberu ningo tenya lo Lobanga.
+\v 3 Kiri manyu afa ohoi fad jii berien kijifita koditi lafa lohitomonunorehin ohoi kijifita wahun ko kibuha lo kenite kuniyang na lohiyaru ohoi iyo kipal. Iya cio kuna kude kira afa ohoi kuna lohingoni iyo kilongo lo Lobanga.
+\v 4 Ati to kimaruno nenge nahitok na longonore inyi kenite kuniyang, Lobanga na lobara kibaya
+\v 5 Kicio ohoi warun iyo Kristo kileng lohira afa ohoi kaweyak to kipali pali kuniyang ara to kisa kilwahunorihin ite.
+\v 6 Oto Lobanga kitibuhu ohoi ara Lobito ko Kristo ko kititongohino ohoi konyi iyo okabwe lo kai iyo Kristo Yesu,
+\v 7 ojir iyo warun na lolotuno kitotorohi bara nenge na lida otumiti kitiririo ko lobo tohi na litibotu inyi diho ohoi to ken lo Kristo Yesu.
+\v 8 Tonyio kilwahuni ite to kisa lo Lobanga na lolotu to kiruk ida olotu to kenite kuningi, ara kicwara lo Lobanga
+\v 9 ida ara to tic ojir lobo tungani ida opufare.
+\v 10 Tonyio kira ohoi cio kuna lohiduk Lobanga kuna lohifihi iyo Kristo Yesu lo kitiyo ticitici kuna ijiri kulafa likukumahi inyi many berien ojo ojir ohoi kitii.
+\p
+\v 11 Tona, ibuhati jimitan afa, ite kuna lira misiok to otomone ningi kuna lilolongo Judeahin ojo cio kuna lida iliraru, ofihi kenite ojo kiliraru icieng kilira na litii to kac kulo cio iyo tyang lo ken
+\v 12 ibuhati jimitan kuna faritin ingoni afa ite oleng to ken lo Kristo, kigelari oleng to Israel ira cio kulo kalele iyo ciharu lo ciha, iru ko kigeno, iru ko Lobanga ten to kof.
+\v 13 Ati jija iyo Kristo Yesu, ite kulafa lilomaha lohiyauni inyiha to okoto lo Kristo.
+\v 14 Tonyio inyi to ken nenge lara kisiliban niyang na limorihi kuno are ofwonu ara Lobito kogilaru kiwata lo lohikori lo liwa
+\v 15 to kifufusoro cik ko itidwari fad to ken ko okoto nenge. Ara wahun nenge lo kimoruno kuna are ojir ofwonu ara Lobito tungani ngejuk to ken nenge na lara tic nenge lo kitiyomo,
+\v 16 manyu iyo ene ken bito lo kitiyomohino icieng ara fad ko Lobanga to kuruce na litiyore inyi lo kifadarore liwa to kiji neicieng.
+\v 17 Olotu inyi lititim tenya lo kisiliban diho ite kuna ilomaha ko kisiliban diho kuna lonyihaha.
+\v 18 Tonyio ara diho inyi kitum ohoi fad goruno diho Apa to okorif Lobito.
+\v 19 Iya na lida ite irihe ira misiok kode cio katimanyak ati cio kulo kof ara Lobito ko cio kulo Lobanga manyu tee kulo kolo Lobanga
+\v 20 kuna lohiduhohini iyo guri kulo jayona ko kamocak na lara Kristo Yesu to ken nenge moru lo rukun.
+\v 21 Iyo inyi imora kaji owoju kaji ara Lobito lo rahun kaji na inyu lo Lobanga.
+\v 22 Manyu iyo inyi iduhohino kileng ite ara Lobito ara faji na litongore Lobanga to Okorif nenge.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Tone tenya alifa nan Lobanga to ite nan Paul na lara mabusoni lo Kristo Yesu to ite misiok.
+\v 2 Dede, ayen nan jimitan lining ite tic lo kisa lo Lobanga na lohiciori nan to ite.
+\v 3 Na lara ilitit na lohiciori nan to kitibotuno iya na afa lagerore nan lobo gaa.
+\v 4 To kikena ene, itum cia ite iniang kwenyun nei iyo ilitit lo Kristo
+\v 5 Na afa lida itotorohini cio kofiang kuna kude iya na litibotunorehin jijia iyo jayona ko kamocak kulo Lobanga kuna inyuji.
+\v 6 Ara ene ilitit na lojo, to layomit na ijir ara Misiok ko Israel fajihit kulo ken Lobito, kangarak ara Lobito ciha na longon iyo Kristo Yesu.
+\p
+\v 7 Alotu nan ara karwaani lo layomit na ijir to kicwara lo kisa lo Lobanga na lohicori nan to tic lo golun nenge.
+\v 8 Kokileng lara nan nasidi noo to kiji lo cio kulo Lobanga fad, kiciori nan ene kisa lo kititima diho misiok bara na lida itiririuno na longon iyo Kristo
+\v 9 manyu lo kitiyena cio fad tic lone ilitit afa liduha to karihin fad iyo Lobanga na loduk sangite pili.
+\v 10 Owak afa inyi ojo ojir atibotu jija to kanisa itotoro lo genyun lo Lobanga iyo kabolorok ko kalanyunok kuna longoni kai,
+\v 11 Ijifita wahun nenge na losio na lokeru inyi kitiyo to Kristo Yesu Lahitok niyang.
+\v 12 To inyi ko to kiruk iyo inyi kitum ohoi kifwonu diho Lobanga to laharu ko golun lo taulo.
+\v 13 Alelia dong nan diho ite jimitan kebuha to kidak na larumu nan tote, ara deyo ningi.
+\p
+\v 14 Tone tenya agung nan ketemoni lo Lobanga Apa
+\v 15 na licio karana nenge iyo tee kunenge fad kuna longoni kai ko kuna longoni kof.
+\v 16 Alifa nan jimitan iyo bara lo deyo nenge ingohi kitigol ite to golun lo okorif nenge iyo taulo kuningi.
+\v 17 ojir Kristo omanya taulo kuningi to kiruk. Manyu alifa jimitan itigoli kerda kuningi manyu kigurohini iyo kimaruno
+\v 18 irumunore golun, ara Lobito ko cio kulo Lobanga fad iyenare lalatun, karitan, lomajun ko kiluko lo kimaruno lo Kristo
+\v 19 ko yenun ene kimaruno logal genyun ojir kitifuti ite iyo kipimo lo kifut lo Lobanga.
+\p
+\v 20 Dong diho inyi na litweru kitiyo ogal na lohitifia ohoi kode kibuha, iya na longonore golun nenge na litiyo to kenite kuniyang,
+\v 21 ingohi kwatun tongon diho inyi iyo kanisa ko iyo Kristo Yesu iyo kofiang fad karihin ko karihin! Amen.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Iya mabusoni to Lahitok, alelia nan diho ite jimitan itiwar warun na locam to kilolongo lafa lohilolongorihin ite.
+\v 2 Itira cio kariejak kuna ibayaha; itodik manyu idonyoto taulo iyo kaletok imanya ko kulakude ara Lobito to kimaruno.
+\v 3 Ititem bebe rica kimora lo Okorif to kimora lo kisiliban.
+\v 4 Ara ken Lobito ko Okorif Lobito iya ba afa lohilolongunorehin ite,
+\v 5 ara lahitok Lobito, kiruk Lobito, batisa Lobito,
+\v 6 Lobanga Lobito na lara Apa lo cio fad, na lolanyu cio fad, ara iyo cio fad ko iyo cio fad.
+\v 7 Iyo ohoi tolobito tolobito kiciori kisa iya na lokorare Kristo.
+\v 8 Inyi licio igero ojo; “Kalirwohe inyi kai noo, orihoro inyi mabusi omot nenge manyu icio kicioriti diho cio”.
+\p
+\v 9 “Irwohe kai” jimitan nyio? Jimitan iculuno manyu afa kof faji na iluko.
+\v 10 Inyi lafa liculuno inyi inyi manyu lirwohe kai ogal ko lomajun fad ojir ifutare kof fad.
+\v 11 Ara inyi licio kude ara jayona, kude ara kamocak, kude ara katitimak kulo layomit na ijir, kude ara katibalak ko kude ara katiyenak
+\v 12 lo kikukuma cio kulo Lobanga iyo tic lo kirwaa ojir ken lo Kristo oduhoro
+\v 13 manyu kigorunore ohoi fad iyo Kimora lokiruk ko iyo yenun lo kito lo Lobanga ko fwonuno kira cio kuna igoli many kigorunore kifut iyo Kristo.
+\v 14 Ito cia ida kirihe kira tee kuna lohibebelo kiyoma lo kitiyenita ene ko idi ko tenyi tenyi kulo cio katinonongak.
+\v 15 Ara faji lo na, ngatitenyati tenya lo dede to kimaruno kito ciao hoi fad kibolojohi iyo sangite fad iyo inyi na lara kwe inyi Kristo
+\v 16 Iyo inyi iniefahino ken fad ogorohi to fuihin manyu oduhoro to kimaruno iya na litiyore fajihit Lobito Lobito tic nenge.
+\p
+\v 17 Dong ahirihohi nan ite kuno manyu asodoro tenya diho ite to karana lo Lahitok ajo kerihe imanya iya misiok iyo rohojun lo kibuha neicieng.
+\v 18 Itimutohi kiniang neicieng manyu okoraroti to ngati lo warun lo Lobanga to dataru na longon iyo icieng na lolotu to kitigolo lo taulo kuneicieng.
+\v 19 Litiri icieng kibuha na ibehi iciori kenite iyo ticitici kulo kwerun lo konyeha na licio icieng orutohi iyo ticitici kuna iboti fad na losodoroti iya ketemoni.
+\v 20 Ida hati afa ite ifwonu iyo yenun Kristo tona kikoi.
+\v 21 Dede lining afa ite to inyi kitiyeni iyo inyi na lilihita ko tenya lo dede na longon iyo Yesu.
+\v 22 Kitiyeni afa ite iyo koditi lo warun ningi lafa loring, lopucaru lafa ken nino ongore na lipalaru to wahun lo kitinononga nenge.
+\v 23 Ojir itingejuk kibuha lo taulo kuningi
+\v 24 ito icief kenite ngejuho kuna loduhi ori iya Lobanga iyo biran ko nyujon lo dede.
+\p
+\v 25 Tona ojir ite tolobito tolobito ipuce warun lo kitinononga otenya tenya lodede iyo loriehat nenge tonyio kira ohoi fad fajihit kulo ken Lobito.
+\v 26 Iyo kilongo nino, kepal! Keco kolong odoi orihe isi ilongo
+\v 27 manyu kecio sitan lonyonare lo keju.
+\v 28 Tungani langun lokokoita keco orihe okoko, oti ojir itiyo tohi na ijir to kac kunenge ojir orumunore tohi na ngongar inyi ko cio kuna ikidahi.
+\v 29 Keco lobo tenya lida ocam olotu to kutuhe kuningi ati tenyi tenyi kuna lolwak kitigolo kula kude cio kuna lijifita tohi na lowak icieng ojir olwak kaningok.
+\v 30 Manyu ketitoyo okorif na Inyu lo Lobanga na lohiterorihin isi to far lo lwaharu.
+\v 31 Ingohiti kilongo fad ko dwarun lo taulo ngolofa ko momorita ko rohojun lo taulo fad.
+\v 32 Itongoti to kibaya ko jiran lo taulo iyo kaletok ila manyu kaletok iya na lohilaunore Lobanga ite iyo Kristo.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Itira katetemak kulo Lobanga iya tee kuna limaru inyi
+\v 2 manyu itimanyati manya lo kimaruno iya na lohimarunore Kristo ohoi ko kicwara ken nenge tohoi ara kicwara na iur ko na icam diho Lobanga.
+\p
+\v 3 Ati to kiji ningi keco oninguno kileng lobo tenya lo tic lo somun kode lobo tic lo kibot kode lo ngatun tonyio ida kuna ocam to cio kulo Lobanga kuna inyuji.
+\v 4 Ojir kileng lobo tenya lo riri, tenyi tenyi kulo dataru kode kiyada na lida ocam ida oninguno to kiji ningi ati ilany icwarata kwama diho Lobanga.
+\v 5 Tonyio iyo kuno fad ojir iyen: oru kasomoni, karohojani kode kangatani ara ngatun kiwora lo lopidinga lorumu lorumu lobo lunyio iyo okabwe lo Kristo ko lo Lobanga.
+\v 6 Keco lobo tungani kitinonong ite to tenyi tenyi kuna iwati tonyio to kuna ticitici olotuno kilongo lo Lobanga iyo cio kuna loberu ningo.
+\v 7 Tona ketongoti ira kangarak kocieng.
+\v 8 Tonyio ira afa ite lokimuyuk ati jijia lira ite tee kulo wangun iyo Lahitok. Itongoti ira tee kulo wangun.
+\v 9 Tonyio ongi ngak kulo wangun iyo jiran, nyujon ko tenya lo dede.
+\v 10 Manyu ititak tohi na litikwama Lobanga.
+\v 11 Ketiyore sangite kuna irohori kulo lokimuyuk ati itilwehi icieng oleng
+\v 12 tonyio itongo ara riri kileto tohi na litiyo cio kuna loberu ningo lolit.
+\v 13 Ati tohi na litibotu wangun fad olotu oboto
+\v 14 tonyio ara wangun litibotu sangite fad. Inyi licio ojimi, “Tokwenyu O kagetoni ibuhu to kiji lo kaweyak oto cia Kristo kinwak isi”.
+\p
+\v 15 Itigeny bo iyo koditi na liwarare ite- ida ara iya kadatarok ati iya kagenyak
+\v 16 lo rican kitiyore tihi fad tonyio orohori kuno faritin.
+\v 17 Tona kedataru ati iningata wahun lo Lobanga.
+\v 18 Keruma to mere na lotum kipalaru ken nino. Ilany ifuta to Okorif.
+\v 19 Ititenyati kiji ningi to zabur ko woleco kulo maja Lobanga. Itowoloti igugumo woleco kulo Lobanga to taulo.
+\v 20 Icwara kwama diho Lobanga Apa tik tik to karana lo Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 21 Icwarata kenite kimaruno kaletok to rima lo karana lo Kristo.
+\p
+\v 22 Ngorwo icwarata kenite kuningi iyo twero lo rei kuningi iya na licwarare iyo Lahitok.
+\v 23 Tonyio ara retoni kwe lo ngorwani iya na larahare Kristo kwe lo kanisa na lara ken nenge na lara inyi kalwahani.
+\v 24 Iya na licwarare kanisa ken diho Kristo, ojir manyu ngorwo icio kenite iyo rei kuneicieng iyo tenyi tenyi pili.
+\v 25 Rei imaruti ngorwo kuningi iya na limarunore Kristo kanisa many icio ken nenge tonyi,
+\v 26 lo kitiraha inyi ara na inyu, itinyu inyi to kilala to kifi ko tenya
+\v 27 ko lokifotuno kanisa diho inyi ara kanidsa na ifarang na loru ko kaforoti kode lobo nyuri kode lobo rohojun ati ara na inyu oru rohojun.
+\v 28 Tona kikoi bito ojir rei imaru ngorwo kuneicieng iya na limarunore icieng kenite kuneicieng. tungani na limaru ngorwani nenge imaru ken nenge.
+\v 29 To kifwongi lo kuna fad oru lobo tungani loberu ken nenge ati ifita inyi orica manyu ken nenge iya na loricare Kristo Kanisa
+\v 30 tonyio kira ohoi fajihit kulo ken nenge.
+\v 31 Tone tenya ongerihi retoni monye ko ngotenge ofwonu imoraroti ko ngorwani nenge ofwonu kuna are ara ken Lobito.
+\v 32 Ara ene ilitit na igol noo ati atenya nan to Kristo ko Kanisa.
+\v 33 Ati ojir ite tolobito tungsni imaru ngorwani nenge iya na limarunore inyi ken nenge manyu ojir ngorwani orima retoni nenge.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Tee itiningoti katomonok kuningi iyo Lahitok tonyio tohi na ibehi na
+\v 2 “Torima Apa ko Iyang nino” inyi lara cik na losodohini ciha kai nenge ojo,
+\v 3 “Ojir sangite fad olot ara kuna ijiri dihosi manyu ojir isi imang manya na ikarit to kof”.
+\v 4 Apaico, ketilongojita tee kuningi ati itiyenati icieng lo kitiboloruno icieng iyo tenya lo Lobanga.
+\p
+\v 5 Opihin itiningoti kalanyunok kuningi to rima ko bangun ko to taulo fad iya na nginingore Kristo.
+\v 6 Itiningoti icieng ida ara to kitikwama icieng kolodeya icieng ite ati iya opihin kulo Kristo kitiyo wahun lo Lobanga to taulo kuningi fad.
+\v 7 Irwaati to taulo fad mejo irwaa Lobanga ida ara tungani
+\v 8 tonyio iyen ite ijo odum mute Lobanga tungani Lobito Lobito to tic na ijir na litii inyi kode opi kode na ilaha.
+\p
+\v 9 Kalanyunok itiyoti manyu ite opihin kuningi tona kikoi bito. Ketibanga icieng tonyio iyen ite jimitan inyi na lara kalanyunoni ningi fad ongon kai, manyu oru kisisio diho inyi.
+\p
+\v 10 Lohicungi, itigol iyo Lahitok ko iyo golun nenge nahitok.
+\v 11 Iciefo kiremita kulo Lobanga fad ojir irumunore lowoitare nino ilanyunore kitigulunya lo sitan.
+\v 12 Tonyio ida ohoi kirem ko ken ko okoto ati ko kalanyunok ko kabolorok ko golun lone kof imutok ko golun lo okorifi kuna longon kiyomare kai.
+\v 13 Tona iciefo sangite kulo rem kulo Lobanga fad ojir kolofwonu faritin kulo karohojani ojir itwerunore nyona lowoitare nino manyu langun litii isi sangite fad kulo woita.
+\v 14 Towoita bo otoc ko gas lo tenya lo dede otora komoc nino, ko kitihita lo locolo na lara biran ongon otoc.
+\v 15 Ko kamuha kulo tenya lo layomit lo kisiliban
+\v 16 tosodohi iyo kuna fad buhu lo kiruk na litidunyare isi ngoneco kulo kima kuna longoro sitan.
+\v 17 Ibura turubuc lo lwaharu ko ngalem latubot lo okorif na lara inyi tenya lo Lobanga.
+\v 18 Manyu ilifati to Okorif to tihi fad to kilifilifi fad. Kaliricahi kuna kwe, iririati manyu ilifati to cio kulo Lobanga fad.
+\v 19 Ilifati manyu to nan ojir kalanga nan kutuk, kiciori tenyi tenyi kulo genyun ojir atulo ida abang ilititi kulo layomit na ijir
+\v 20 Na larahare nan kawoitahinoni na latora to nyororo. Ilifati jimitan ojir nan atenya to golun lo tau iya na lowaharihin.
+\p
+\v 21 Tisikas rece liyang na lohimaru ara manyu karwaani lo lahitok na loningoro kirihohi cia ite sangite fad, ojir manyu ite iyenare kitongo nei ko tohi na latiyo nan.
+\v 22 Aculuno nan inyi diho ite tone tenya ojir ite iyenare aja kingoni ohoi ojir manyu inyi itigol taulo kuningi.
+\p
+\v 23 Kisiliban diho receera ko kimaruno ko kiruk diho Lobanga Apa ko Lahitok Yesu Kristo.
+\v 24 Kisa diho cio pili kuna limaru Lahitok niyang Yesu Kristo to kimaruno na lida odunye.

51-PHP.usfm

@@ -0,0 +1,141 @@
+\id PHP
+\ide UTF-8
+\h Pilipi
+\toc1 Pilipi
+\toc2 Pilipi
+\toc3 php
+\mt Pilipi
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Paul ko Timoti karwaani kulo Kristo Yesu: Diho cio kulo Lobanga iyo Kristo Yesu kuna longoni Pilipi ko kalwahak fad.
+\p
+\v 2 Kisa ko kisiliban iyo Lobanga Apa niyang ko Lahitok Yesu Kristo ongon diho ite fad.
+\p
+\v 3 Akwama nan Lobanga nei to tihi fad kala buha nan ite.
+\v 4 Iyo kilifilifi kunei fad to ite alifitita nan to kwama.
+\v 5 To ngara ningi iyo layomit na ijir many to far lo lohiciahi ko jijia
+\v 6 ayen manyu jimitan inyi na liciak tic na ijir diho ite, itiring cia many okeru many far lo Kristo Yesu.
+\v 7 Ocam diho nan kibuha jii to ite fad iya na laricare nan ite fad to tau nei tonyio kileng ngatora nan kode atingata layomit na inyu, ingar ite fad Kisa lo Lobanga ko nan ara Lobito
+\v 8 Otum Lobanga kisaden koditi na lageriare nan ite fad to kimaruno lo Kristo Yesu.
+\v 9 Ara enen kilifa nei jimitan ngosodoro kimaruno ningi ari ko ari iyo yenun ko kiluko lo genyun,
+\v 10 ojir ite itum deunore tohi na lojir manyu ojir ite itongore ara inyu oru lobo rohojun many igorunore far lo Kristo.
+\v 11 Ifut ko ngak lo biran na lolotu diho Yesu Kristo to deyo ko maja lo Lobanga.
+\p
+\v 12 Recera awak nan ite iyen jimitan lolwak tohi na litiihino iyo nan sodoro kititima lo layomit na Ijir.
+\v 13 Tona loyen cio kuna longon kolo lahitok fad ko cio kuna kude pili jimitan atora nan to Kristo.
+\v 14 To tora nei, logoli taulo recera beciek kuna longoni iyo Lobanga kititima lo layomit na Ijir oru bangun.
+\v 15 Dede ititima cio kude Kristo to peha ko okaine ati ititima kude to taulo kuna ijiri.
+\v 16 Itiyo kuno kulo kifwongi to kimaruno ko yenun jimitan angon nan ene to kitingata layomit na Ijir.
+\v 17 Ititima kuna kude Kristo to kodomo lo taulo to sangite kulo kenite kuneicieng ida ara to taulo kulo dede, owahiti manyu ojo ojir kisodohi kidak nei iya ene langonore nan mabus.
+\v 18 Ati nyio ha lorohoi? Tohi na igol inyi jimitan to kikohin fad kode lo talerun kode lo dede otuloti Kristo. Dong tona akwama nan. Ibo manyu orihe cia asodoro kwama,
+\v 19 tonyio ayen nan jimitan to kilifa ningi ko lwaha na lohicio okorif lo Yesu Kristo ibelo cia ene kidak nei ara lo lahuno nan.
+\v 20 Ageria nan manyu ayen jimitan ida cia riri kinyia nan ati angon cia nan ko golun lo tau nahitok jimitan jijia iya langun lo tik tik otingi cia Kristo kai to ken nei kode to warun kode to wei.
+\v 21 Tonyio diho nan, warun inyi Kristo, manyu wei, ara faida.
+\v 22 Kalasodoro nan warun to ken nei, ara ene tic na liyauno ngak to nan. Nganyumu hati nan nyio? Ida nan ayen tohi na nganyumu.
+\v 23 Angangalita nan iyo kuno sangite are: Kidam nan loro kitongo ko Kristo, na lojir ilany.
+\v 24 Ati ojir iyo ite kalangon nan iyo ken.
+\v 25 To kigeno jii, ayen nan jimitan arihe cia nan angon manyu asodoro ko ite fad to bolorun ningi ko kwama iyo kiruk
+\v 26 ojir to ngonun nei kote ari, itifut kwama ningi iyo Kristo Yesu to manya nei kiji ningi.
+\v 27 Kileng ngongoni kude sangite litiihino, itomanyati manya na locam to layomit na Ijir lo Kristo. Oto. Kode alotu nan waja ite kode aningo ara ningo kalaru, ayen cia nan ajo iwoita ite ara Lobito iyo Okorif, irem iya tungani Lobito to kiruk lo layomit na ijir.
+\v 28 Ida kuna lohitipeha ite kitibang. Itongo ene ara kitotorita diho icieng jimitan okeruni mute icieng kilwahuni ite na lara Lobanga money litiyo.
+\v 29 Tonyio kiciori ite to Kristo, ida ara kiruk inyi keken ati rumuno manyu kidak tonyi,
+\v 30 Iya na lingonore ite ko longole rem bito lideu ite angonore manyu nan.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Kalirumu ite lobo kisinga iyo Kimora ko Kristo kode lobokitirobia lo taulo, iyo kimaruno nenge, kode lobo Kimora ko Okorif kode lobo riejun ko kibaya lo taulo,
+\v 2 itifutata dong kwama nei to kitongo tau Lobito iyo ngonun ko kimaruno na iriworo itongo to Okorif ko koditi Lobito.
+\v 3 Ketii lobo tohi to wahun lo tau nino ake kode pufa lo talerun ati to riejun itifik kuna kude cio mejo kigal isi.
+\v 4 Ojir Lobito Lobito to kiji ningi ida iiyo to tohi na lowak inyi ati to tohi na lowak kaletoni.
+\v 5 Ingohi kibuha nino tori iya lo Kristo Yesu.
+\q
+\v 6 Na kileng lara Lobanga ida odeya kisiran ko Lobanga ara tohi lo rujo.
+\q
+\v 7 ati itisidi ken nenge, otek koditi lo karwaani, odumu rijon ko tungani.
+\q2
+\v 8 Manyu itilulue ken nenge ara tungani olotu inyi itirie ken nenge olotu ara kaningoni many wei, kileng wei iyo kuruce!
+\q
+\v 9 Na licio Lobanga oting inyi kai noo, ko kicwara inyi karana na logal karanico fad.
+\q
+\v 10 ojir to karana lo Yesu kunga fad ogung to kai ko kof ko fotiri lo kof,
+\q
+\v 11 manyu ojir ngadiefo fad otulo jimitan Yesu Kristo inyi kabu iyo deyo lo Lobanga Apa.
+\p
+\v 12 Tona tenya morot kunei, iya langun liningitare ite tenya nei tona langonore nan kote, ojir dong iningo ogal jijia lalomare nan ko ite, itosodoroti kitiyo lwaharu ningi to bangun ko kihihirita
+\v 13 Tonyio ara Lobanga litiyo iyo ite to wahun ko kitiyo jiran lo wahun nenge.
+\v 14 Itiyoti sangite fad oru ngungunita ko risa
+\v 15 ojir ite itongo oru lobo tenya lohimongarihin ojir ira tee kulo Lobanga kuna inyuji kuna litongo to manya lo biran ene kofiangiti irohoi ojir ite inwaha iya kangier, kuna longoni kai
+\v 16 kaliric ite tenya lo warun ojir manyu apufare to far lo Kristo jimitan ida afa nan atohoro tic arus.
+\v 17 Ati kileng ngohi juhoroti nan iya imatit na lijuhohini iyo kicwara na locurahini ciali lo Lobanga to tic ko kirwaa na latii nan to kiruk ningi, okwe tau nei manyu akwama kote fad.
+\v 18 Ojir manyu ite okweri taulo kikwama manyu ko nan.
+\p
+\v 19 Ageno nan Lobanga to culuno Timoti diho ite to kuno faritin ojir manyu nan ikwaru tau kalaning layomit na liyauno inyi tijia iyo ite.
+\v 20 Oru lobo libuha to ite iya inyi.
+\v 21 Tonyio otahita cio fad wahun lo taulo kuneicieng ida ara kulo Yesu Kristo.
+\v 22 Ati iyen ite ijo litibotu Timoti ken nenge iya ene lahitiyore ko nan to tic lo Lobanga iya kito ko money.
+\v 23 Aculuno nan inyi deu kaladeu olot warun ara na ijir ten iyo nan.
+\v 24 Manyu angon nan ko kigeno diho Lobanga jimitan alotu manyu cia nan token ijia diho ite.
+\v 25 Ati abuha manyu nan to kinyiahuno rece nei, katiyoni ko nan ara Lobito ko asegeri kaletoni nei iyo tic lo Lobanga Epaproditus lafa lara ifahiti ningi lo kiyauno sangite kuna lohilwahare ite nan.
+\v 26 Tonyio ligeria inyi deya ite fad manyu iudo tonyio lining afa ite layomit lo mwai nenge.
+\v 27 Dede omwai afa inyi noo many ofuru wei. Ati ongon orumu Lobanga ko kisa, ida ara iyo inyi ake ati iyo nan manyu lo lwahuno nan to kidak iyo kidak.
+\v 28 Tona angon nan kigeria noo culuno inyi ojir kalideu ite inyi ari ikwama nan manyu aticung kiudo.
+\v 29 Ifotutu inyi to karana lo Lobanga, to kwama nahitok manyu itorimati cio kuna lori iya inyi,
+\v 30 tonyio lofuru inyi wei to tic lo Kristo, olau inyi warun nenge lo kitiyo tic na lida orumu ite itum kitiyo to nan.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Lohicungi nenge recera, itikwamati iyo Kristo. Ida ipal diho nan kinyiahata kigero Lobito tohi diho ite manyu olwak kitirienya ite.
+\v 2 Iririati kenite iyo kuna ikureho, kuna cio litiyo rohojun, kuna lowak ngoto kenite kulo cio.
+\v 3 Tonyio ara ohoi lohiliraru, ohoi kuna lohiwora to Okorif lo Lobanga kuna lohitikwata Kristo Yesu manyu kuna lida kigeno kenite
+\v 4 Kileng ngangonore nan kikoi iyo na kigeno. Kolojo lobo tungani angon inyi ko kigeno iyo tic lo ken angonore hati manyu nan ogal,
+\v 5 Kiliri nan to kifongi lo faritin mietauni, nan Israelani lo imanit lo Benjamin, Iburuni lo Ibru, kalaite to ngati lo cik nan Parisini.
+\v 6 Kalara to lairan lo dini, latigem nan kanisa, kalara to biran iyo cik tungani na loru ko kipal.
+\v 7 Ati sangite fad kulafa lara kulo faida diho nan, tanyanya to lofere lo Kristo.
+\v 8 Tohi na lilany fad, atifiak nan sangite fad to bolojun lo yenun Kristo Yesu Lahitok nei, na to lofere nenge lara sangite kuna kude fad tanyanya diho nan ojir arumunore manyu aricare Kristo keken,
+\v 9 manyu ojir angon diho inyi, manyu ida angon ko biran nei ake ake na lolotu iyo cik ati na lolotu to kiruk iyo Kristo biran na lolotu iyo Lobanga na lara to kiruk.
+\v 10 Awak nan yenun Kristo ko golun lo kibuhuno nenge ko Kimora lo ngara kidak nenge ko inyi lo rijon ko inyi iyo wei nenge
+\v 11 ojir manyu ba orumunore kibuhuno to kiji lo kaweyak.
+\v 12 Ida hati nan ajo larumu nan kuna fad kode lohitinyuji nan ati asodoro nan iya ketemoni kiniefa lafa tohi lohiriefare Yesu nan.
+\v 13 Recera ida hati nan abuha jimitan laniefu nan. Ati Lobito tohi atiyo nan: Aluluhi nan tohi na lotong kifwongi arocoro nan iyo tohi na longon ketemoni.
+\v 14 Afudaru nan iya lokerunore lo rumuno faida na lohilolongore Lobanga nan kai iyo Kristo Yesu.
+\v 15 Ohoi fad kuna lohigoli ojir kingoni ko na kibuha iyo tenyi tenyi kuna lori jii. Ati kalake manyu kibuha ningi to lobo, kitiyen many ca Lobanga ite iyo kuna fad.
+\v 16 Ati ngatiwar to tohi na lohikeru rumuno iyo tic niyang.
+\p
+\v 17 Imorahinoti ko kaletok iyo kijifita koditi nitole recera manyu itodeyati cio kuna lomanya to koditi lo warun lafa lohitotorohi ohoi ite.
+\v 18 Tonyio iya na afa lahirihohinore nan ite kakeny beciek to kifi kulo konyeha ajo itongo kude cio ara merok kulo kuruce lo Kristo.
+\v 19 Lohicungi neicieng wei, Lobanga neicieng koceheri kuneicieng, manyu itongo kwatun neicieng ara riri neicieng, ongon kibuha neicieng iyo sangite kulo kof.
+\v 20 20 Ati kira ohoi cio kulo kai manyu kingon kitila kalwahani na lolotuno tijia to taulo kuniyang fad inyi Lahitok Yesu Kristo
+\v 21 Na litweru to golun nenge kiyauno sangite fad iyolanyuno nenge, ibel cia kuno kenite kulo kof lohitehita ohoi ofwonu ori ko ken nenge lo deyo.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Inyi na recera kunei kuna lohimaru, kwama ko tahi nitole ara na kikoi na ngiwoitare ite to golun iyo Lobanga morot kunei.
+\p
+\v 2 Alelia nan iyo Eudia manyu alelia iyo Sintike ingohi iruhiti manya ara Lobito iyo Lobanga.
+\v 3 Ibo, manyu ahirihohi nan isi loryehat nei na lageno, kilwak nan itiyomohi kuna ngorwo afa lohilwak nan to woitahino iyo tic lo kitirurumo layomit na Ijir ara Lobito ko Kelement ko kuna kude katiyok kaletok kunei. Kuna longoni karaneco iyo buk lo warun.
+\p
+\v 4 Itikwamati iyo lahitok faritin fad. Atenya nan ari ajo itikwamati.
+\v 5 Ingohi riejun ningi toboto diho cio fad. Lonyiha Lahitok.
+\v 6 Keudo to lobo tohi ati iyo sangite fad to kilifa ko kilelia ara Lobito ko kwama ifotohi kilifa nino iyo Lobanga.
+\v 7 Oto cia kisiliban lo Lobanga na logal genyun lo cio fad oric taulo ko kibuha ningi iyo Kristo Yesu.
+\p
+\v 8 Lohicungi recera, kalara lobo tohi na ibir, kalara lobo tohi na inyu, kalara lobo tohi na idwaru, kalara lobo tohi na lokwama cio ko tohi na lilany na lokwamati kolongoni sangite kuna lo kwama cio, ibuha to kuna sangite.
+\v 9 Sangite fad kuna litiyenu ite kode ining, kode irumu kode ideu iyo nan itifik iyo tic iyo warita kuningi. Oto cia Lobanga lo kisiliban kingon kote.
+\p
+\v 10 Akwama nan bebe iyo Lobanga tonyio litingejuk ite kiiyo ningi to nan iya lafa liiyore berien. To tenya lo dede iiyo ite to nan ati oru diho ite tik lo kitotoruno.
+\v 11 Ida hati nan atenya jii to jimitan aratita nan tonyio layen nan kitongo to kimono iyo kikohin fad.
+\v 12 Ayen nan faritin kulo kiratita ayen many faritin kulo kiraban. Layen nan ilitit lo manya to kikohin fad kode kinga kode kimono kode manya to kiraban kode to kiratita.
+\v 13 Atum nan kitiyo sangite fad to Kristo na lohicio nan golun.
+\v 14 Ati itii ite ara na ijir lo ngara ko nan kidak na lorumu nan angonore.
+\v 15 Oto hati iya na liyenare ite cio kulo Pilipi, afa to kunu faritin kulo ketemoni orihe ite imohuno ko layomit na Ijir lafar kalaloro nan iya Masedonia, oru afa lobo kanisa lohingar ko nan iyo tenya lo kicwara ko kifotuno ite afa ake
+\v 16 tonyio kileng afa langonore nan Tesolonika iculu afa ite lwaha diho nan kakeny ko kakeny kalaratita nan.
+\v 17 Ida ara jimitan atahita nan kicwara ningi ati atahita nan tohi na ngoricahini to faida ningi.
+\v 18 Larumu nan tohi na liculu ite diho nan ogal manyu langon nan ko sangite rief iya na lafotunore nan tohi na liculu ite diho nan to kac kulo Epaproditus. Ori iya iheru na iur na locurahini iyo Lobanga.
+\v 19 Manyu kicio cia Lobanga nei ite sangite fad kuna litahita ite to bara nenge na lilany na longon iyo Kristo Yesu.
+\v 20 Ingohi kwatun tongon diho Lobanga Apa niyang karihin ko karihin. Amen.
+\p
+\v 21 Tofonyohi cio kulo Lobanga fad iyo Kristo Yesu. Ofonyo recera kuna longon ko nan ene.
+\v 22 Ofonyo cio kulo Lobanga fad bebe nenge kulo faji lo Cesar.
+\p
+\v 23 Kisa lo Kabu niyang Yesu Kristo ongon iyo Okorifi kuningi fad, Amen.

52-COL.usfm

@@ -0,0 +1,129 @@
+\id COL
+\ide UTF-8
+\h Kolosae
+\toc1 Kolosae
+\toc2 Kolosae
+\toc3 col
+\mt Kolosae
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Paul jayo lo Kristo Yesu to wahun lo Lobanga ko Timoti rece liyang.
+\p
+\v 2 Diho recera kuna inyuji kuna ligenoro to kanisa lo Kolosae. Kisa ko kisiliban iyo Lobanga Apa kingon ko ite.
+\p
+\v 3 Tik tik kikwama ohoi Lobanga monye lo Lahitok niyang Yesu Kristo iyo kilifa niyang to ite,
+\v 4 Tonyio lening ohoi kiruk ningi iyo Kristo Yesu ko kimaruno na lingonore ite iyo cio kulo Lobanga fad,
+\v 5 kiruk ko kimaruno na lobuju iyo kigeno na likumahini to ite idi kai na lining ite iyo tenya lo layomit na Ijir,
+\v 6 na lolotu iyo ite. To kofi kofi fad ongi ene layomit Inyu ngak manyu osodoro litan iya na litiyore to kiji ningi many to nu far afa liningore ite manyu iniangare kisa lo Lobanga iyo dede nenge fad.
+\v 7 Ining ite ene layomit Ijir iyo Epapras karwaani kaletoni niyang na lemaru ohoi na lara katiyoni lo Kristo na ligenoro noo to ohoi
+\v 8 na manyu lorihohi ohoi kimaruno ningi iyo Okorif.
+\p
+\v 9 Tone tenya many to far lafa leningore ohoi tenya ningi, ida ohoi kiticung kilifa to ite ko rihohino Lobanga ojir kitifut ite to genyun lo wahun nenge to genyun ko kiniang lo Okorif.
+\v 10 Manyu kilifa ohoi jii ojir ite imanya manya na locam to cio kulo Lobanga manyu itikwama inyi iyo kikohin fad manyu ingi ngak kulo ticitici kuna ijiri igolohino manyu iyo yenun Lobanga.
+\v 11 kitigoli to golun fad iya na longonore kilotir lo deyo nenge na licio ite woitahino ko dihan ko
+\v 12 kicwara kwama iyo Apa na lonyumu ite ngara ko cio kuna inyuji iyo okabwe lo wangun.
+\v 13 Tonyio lolwahu inyi ohoi iyo okabwe lo mutohun kiyauno ohoi iyo okabwe lo kito nenge na limaru inyi,
+\v 14 na lara to inyi kirumu ohoi lwahuno ko launo lo kipal.
+\v 15 Ara inyi iririt lo Lobanga na lida oboto, okang lo sangite kuna loduhi fad.
+\v 16 Tonyio inyi loduk sangite fad sangite kuna longoni kai ko kof kuna ibotoho ko kuna lida obotoho kode segeri kulo obolore kode golun kode kalanyunok kode kabolorok oduk inyi sangite fad to inyi ko iyo inyi.
+\v 17 Inyi litem ngonunu orihe sangite fad manyu iyo inyi owoita sangite fad.
+\v 18 Manyu inyi kwe lo kanisa na lara ken nenge inyi lohiciahi manyu okang to kibuhuno to kiji lo kaweyak ojir inyi obolorohi sangite fad.
+\v 19 Tonyio okwama afa Lobanga kicwara kifut nenge fad ongon iyo inyi
+\v 20 manyu ara iyo inyi itiyomohinore sangite fad ko inyi kode sangite kuna longoni kof kode kuna longoni kai to kiyauno yomo to okoto nenge ne loiju to kuruce.
+\v 21 Ilomaha afa ite ko Lobanga manyu ira merok kunenge iyo kibuha ningi to ticitici kuningi kuna irohori.
+\v 22 Ati jijia litiyomohi inyi ite to ken lo Kristo to wei nenge lo kiyauno ite ira kuna inyuji to ketemoni nenge oru lobo rohojun manyu ilaharu iyo ngoto lo tenya
+\v 23 kalisodoro ite iyo kiruk ningi igoli ida ingade iyo kigeno na longon iyo layomit na Ijir. Ene layomit Ijir ene lining ite na manyu lititimati iyo sangite kuna loduhi fad to fotiri lo kai na manyu larahare nan Paul karwaani.
+\p
+\v 24 Jijia akwama nan to kidak na lerumu to ite manyu atifuta ken nei to tohi na lorihe ongoromahino to ngati lo kidak lo Kristo to jiran lo ken nenge inyi kanisa.
+\v 25 Lara nan karwaani nenge to kitifaha lo Lobanga lo kiyauno tenya nenge iyo ite ifut.
+\v 26 ilitit lafa liduhari to karihin ko kofiang beciek ati jijia litibotuni iyo cio kulo Lobanga.
+\v 27 Iyo icieng, lonyumu Lobanga kitibotuno iyo misiok bara lo deyo lone ilitit na lara; Kristo katwa ningi kigeno lo deyo.
+\v 28 Kitulo ohoi inyi, kisinga ko kitiyena cio pili to genyun fad ojir kiyaunore cio pili ara kuna inyuji iyo Kristo.
+\v 29 Manyu ko jijia angon nan kitiyo ko kifufulinga to golun nenge fad na longon kitiyo katwa lo ken nei.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Awak nan ite iyen kifufulinga nei to ite ko to cio pili kuna longoni Laudicea ko to cio pili kuna lorihe ida lohideu nan.
+\v 2 Wahun nitole inyi jimitan ojir atigol taulo kuneicieng manyu imorati iyo kimaruno ojir ongoniti ko bara lo kiniang na ngicio icieng oyen ilitit lo Lobanga na lara Kristo
+\v 3 na liduha bara lo genyun ko yenun fad iyo inyi.
+\v 4 Arihohi nan ite kuno ojir lobo tungani ida kitinonong ite to tenyi tenyi kulo risa na lori mejo olem ida hati ara dede.
+\v 5 Tonyio kileng ngaloma nan iyo ite to ken angon nan ara Lobito ko ite iyo Okorif manyu akwama deya koditi na limanyare ite tona ijir manyu itigol kiruk ningi iyo Kristo.
+\p
+\v 6 Dong iya na lifotunore ite Kristo Yesu ara Lahitok ningi, itosodoroti manya katwa nenge
+\v 7 igur kerda iwoita ara kuna igoli katwa nenge, igolohino iyo kiruk ningi iya na afa litiyenarihin ite manyu ifut ko kwama.
+\p
+\v 8 Keco lobo tungani inief kweci kuningi to tenyi tenyi kulo igenyiti kulo talerun kuna lowoita iyo itidwari kulo cio kulo ene kof ida ara lo Kristo.
+\v 9 Tonyio omanya Lobanga to ken nenge fad iyo Kristo.
+\v 10 Manyu ifut Lobanga katwa niyang kalengoni ohoi iyo Kristo na licori obolore ko golun fad lo lanyuno kalanyunok fad.
+\v 11 Iyo inyi manyu liliraru ite to pucaru koditi lo kipal ida ara to kiliraru na litii to kac kulo cio ati to kiliraru na litii Krito,
+\v 12 tona lonuhahinorihin konyi iyo kibatisa manyu kitibuhuni ko inyi iyo kiruk ningi to golun lo Lobanga na litibuhu inyi to kiji lo kaweyak.
+\v 13 Afa kaliweiha ite iyo kipalipali kuningi ko iyo koditi lo kipal na longon kenite kuningi, kicio Lobanga ite iwari ko Kristo. Olau inyi kipali pali kuniyang fad,
+\v 14 na longotore inyi igeriti kulo cik ko cihicihi kunenge fad kulafa litiho ohoi odume inyi pili iyo ohoi to gurohino icieng fad iyo kuruce.
+\v 15 Manyu odume golun iyo kalanyunok kulo ene kof fad ko kitidahahino icieng riri to kuruce.
+\p
+\v 16 Inyi lajo nan, keco lobo tungani ongotohi isi tenya to tohi na lidaha kode imata isi kode tolobo karama lo dini kode lo ofa ngejuk kode sabit.
+\v 17 Itongo afa kuno ara okorif lo tohi na lolotuno, orumuno dede nenge iyo Kristo.
+\v 18 Keco lobo tungani na lorie riejun lo talerun kode na liwora malaikahin kitik ite rumuno faida. Ititima na tungani tenyi tenyi beciek kuna lodeu inyi opufare inyi sangite kuna lida ara kulo Okorif.
+\v 19 Litiri inyi kwe na lara inyi licwara warun iyo ken fad na licio ken oduhohino otoc to fuihin na loduho Lobanga iya na lowahare inyi.
+\p
+\v 20 Iya na likeru afa ite weyaru ko Kristo iyo tenyi tenyi kulo ene kof nyio orihe ite ijifita cihicihi kunenge ori mejo irihe ite ingoni iyo cik na lojo
+\v 21 Ketir ene! Kenya ene! Ketek ene!
+\v 22 Icungo kuno fad tonyio owoita icieng iyo cihicihi kulo cio ko kitiyenita kuneicieng.
+\v 23 Dede ori kuno cihi cihi mejo ongon genyun katwa ko kiworiwori kulo talerun, riejita kulo talerun ko ticitici kulo kitigema lo ken ati ida otehita golun lo dumaru ticitici kulo wahita kulo tau lo tungani.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Iya na litibuhuni ite ara Lobito ko Kristo, itifik taulo kuningi iyo sangite kulo kai faji na litongore Kristo iyo iteten lo Lobanga.
+\v 2 Itifik kibuha ningi iyo sangite kulo kai ida ara kulo kof.
+\v 3 Tonyio liweiha ite tona liduha warita kuningi ko Kristo iyo Lobanga.
+\v 4 Koloboto Kristo na lara warun ningi, ito manyu mute ite iboto ko inyi iyo deyo
+\p
+\v 5 Ifade dong sangite fad kuna lara kulo koditinlo warun lo ken, somun, ticitici kuna iboti, damun, wahun na irohoi ko ngatun na lori iya kiwora lo lopidinga.
+\v 6 Tonyio to kuno sangite olotuno kilongo lo Lobanga.
+\v 7 Imanyitita afa ite jii iyo warun ningi ongore.
+\v 8 Ati jijia ojir ingohi kuna sangite fad iya kilongo, rohojun lo taulo, dorun lo taulo, moro ko tenyi tenyi kulo riri ojir ida ofwonu to kutuhe kuningi.
+\v 9 Ketaler iyo kaletok iya na lingerihi ite kenite ongoro ko ticitici kuneicieng fad,
+\v 10 manyu liburahi kenite ngejuho kuna litingejuhoti iyo genyun ko yenun lo kaduhoni ningi.
+\v 11 Ene loru Girihoni kode Judeani kode iliraru kode ida iliraru kode misiohoni kode misiok kuna lida oyen ko lobo tohi kode opi kode tungani na lolanyu ken ake ati Kristo lara fad manyu ongon iyo fad.
+\p
+\v 12 Dong iya cio kulo Lobanga kuna lonyumuni manyu imaruni noo iburata kenite to kibaya lo taulo, jiran, riejun, rima ko kidonyo lo taulo.
+\v 13 Itirobiati taulo iyo kaletok manyu itolaati kipalipali kuna longoni kiji ningi. Itolaati iya na lelaunore Lahitok ite.
+\v 14 Manyu lo sodo kuna ticitici ijiri fad iburata kimaruno na lotubu icieng fad iyo Kimora na igol.
+\v 15 Ingohi kisiliban lo Kristo tolanyu taulo kuningi iya na lilolongunorehin ite iyo kisiliban to rahun ken Lobito. Manyu itokwamati.
+\v 16 Ingohi tenya lo Kristo to manya taulo kuningi to bara nenge fad kalitiyena ite ko kisinga kenite to genyun fad manyu kaliwolo Zaburi ko woleco kulo okorif imajare Lobanga to kwama to taulo kuningi.
+\v 17 Manyu sangite fad kuna litiyo ite kode to tenya kode to tic itiyoti fad to karana lo Lahitok Yesu icwara kwama iyo Lobanga Apa tonyi.
+\p
+\v 18 Ngorwo, icwarata kenite kuningi iyo rei kuningi iya na locamare to cio kulo Lobanga.
+\v 19 Rei, imarutu ngorwo kuningi manyu ketiyo to ngere iyo icieng.
+\v 20 Tee itiningoti katomonok kuningi iyo sangite fad tonyio itikwama na Lobanga.
+\v 21 Monyeri ketilongojita tee kuningi icio cia taulo kuneicieng ogilaru.
+\v 22 Opihin itiningati kunahitoha kuningi ida ara kolongoni icieng kideya ite keken lo kitikwera taulo kuneicieng ati kileng ngoru icieng itiyoti otoc iya na ngitiyore ite iyo Lahitok.
+\v 23 Tohi na litiyo ite itiyoti to taulo fad mejo itiyo iyo Lobanga ida ara iyo tungani,
+\v 24 iya na liyenare ite ijio irumu ite faida iyo Lobanga ida ara iyo tungani. Ara Lahitok Krito irwaa isi.
+\v 25 Tungani na litiyo rohojun odumahini mute inyi na rohojun nenge na loru kisisio.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 ulahitoha, icwarata opihin kuningi sangite kuna ijiri ko kuna locam tonyio iyen isi jimitan ingon manyu isi ko Lahitok kai.
+\p
+\v 2 Icwarata kenite kuningi iyo kilifa manyu iriria to kwama.
+\v 3 Ilifati manyu tohoi jimitan ojir Lobanga onga agwala lo layomit niyang ojir ohoi kitulore ilitit lo Kristo na larahare jijia nan mabusoni.
+\v 4 Ilifati jimitan ojir nan atulo tenya lo Kristo ara na ibir iya na locamare.
+\v 5 Itigeny iyo manya ningi ko cio kulo oleng. Itiyoreti tihi kuna loraban.
+\v 6 Ingohi foro ningi ifut ko kisa iforo to na ilem ojir iyenare kifotore tenya iyo cio fad.
+\p
+\v 7 Kirihohi cia Ticikas ite layomit nei fad. Ara inyi rece niyang na lemaru ohoi, katiyoni na ligenoro ko karwaani kaletoni niyang iyo Lahitok.
+\v 8 Aculu nan inyi iyo ite lo jimitan ojir kitiyen ite koditi na lemanyare ohoi, manyu ojir itigol taulo kuningi.
+\v 9 Ilihuno inyi ko Onesimos rece niyang na ligenoro na lara Lobito to kiji ningi. Kirihohi cia icieng ite sangite fad kuna longon kitiihino ene.
+\p
+\v 10 Ofonyo mabusoni kaletoni nei Aristokas ite iya na manyu lofonyore Mark iyanyi lo Barnabas. (Lirumu ite layomit tonyi kalolotu inyi ijia iyo ite ifotutu inyi ara na ijir).
+\v 11 Ofonyo manyu Yesu na lilolongoti ojimi Justo. Icieng kuno leroha kuno keken lara Judeahin iyo cio kuna litiyo ko nan to okabwe lo Lobanga icieng litirobia tau nei.
+\v 12 Epapras na lara ningi na lara karwaani lo Kristo Yesu kifonyo manyu ite. Orem inyi iyo kilifa to ite tik tik jimitan ngiwoita ite to golun iyo wahun lo Lobanga fad manyu igoli iyo kiruk.
+\v 13 Arihohi nan ite jimitan itiyo inyi bebe to ite ko to cio kulo Laudicea fad ko kulo Irepolis.
+\v 14 Morte niyang Luke na litongo ara daktarini ko Demas ofonyoti.
+\v 15 Icwarata fonyo nei iyo recera kuna longoni Laudicea ko iyo Nyampa ko kanisa na longon kalenge.
+\v 16 Langun likeni ene waraga iyo ite icwara iyari manyu iyo kanisahin kulo Laudicea ojir manyu waraga lo Laudicea iyauni kikenahini ite.
+\v 17 Itorihohiti Acipas ijo, “Ojir ide jimitan likeru isi lafa tic lifotu isi iyo Lahitok”.
+\p
+\v 18 Nan Paul lager ene fonyo to kana nei to ken. Keluluoro nyororo kunei. Kisa kingon ko ite.

53-1TH.usfm

@@ -0,0 +1,122 @@
+\id 1TH
+\ide UTF-8
+\h 1 Tesolonika
+\toc1 1 Tesolonika
+\toc2 1 Tesolonika
+\toc3 1th
+\mt 1 Tesolonika
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Paul Sailas ko Timoti. Diho kanisa lo cio kulo Tesolonika kuna longoni iyo Lobanga Apa ko Lahitok Yesu Kristo. Ingohi kisa ko kisiliban tongon diho ite.
+\p
+\v 2 Kikwama ohoi Lobanga tote pili to kiletohita ite iyo kilifa niyang.
+\v 3 Kitiringa ohoi kiiunita to ketemoni lo Lobanga Apa niyang tic ningi na liyauno kiruk ko kirunga ningi na liyauno kimaruno ko kidonyo lo taulo kuningi na liyauno kigeno iyo Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 4 Tonyio recera kuna lohimaru Lobanga kiyen ohoi jimitan lohinyumu inyi ite
+\v 5 tonyio ida layomit na inyu niyang olotu diho ite to tenya keken ati to golun manyu to Okorif na Inyu manyu ko kitigoolo lo tau. Iyen ite koditi lafa lohitongore ohoi kiji ningi tote.
+\v 6 Lira afa ite katetemak kuniyang ko kulo Lahitok kileng lirumu kidak ifotu afa ite layomit to kwama na licio Okorif na Inyu.
+\v 7 Lifwonu afa ite ira kitotorita to Masedonia ko Akaia
+\v 8 Okwataru tenya lo Lobanga diho ite ida afa ara Maedonia ko Akaia keken loningoro kiruk ningi iyo Lobanga fajihit fad. Tona ida manyu ohoi kirihe kitenya lobo tohi.
+\v 9 tonyio otenya icieng to kenite koditi na lohifotunore ite ohoi. Otenya icieng koditi lafa libelore ite iyo lopidingahin kiwora Lobanga na iwar lo dede,
+\v 10 ko kitila kito nenge lotuno to kai lafa litibuhu inyi to kiji lo kaweyak Yesu na lohilwahu ohoi iyo awo na lolotuno.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Recera iyen ite jimitan ida afa waja niyang ite ara lo arus.
+\v 2 Iya na liyenare ite lohitigemi manyu kimori ohoi to Pilipi ngole tang ati to lwaha lo Lobanga niyang lohititim ohoi layomit na ijir iyo ite kileng lobolo peha noo.
+\v 3 Tonyio ida tenya na lohititima ohoi diho ite ara kitinononga kode na lolotu iyo taulo kulo kitimumuna, kode kiwak kitigulunya ite.
+\v 4 Ati kitenya ohoi iya cio kuna lonyumu Lobanga kuna litifahi to layomit na ijir. Ida ohoi kitikwama cio ati kitikwama ohoi Lobanga na lotema taulo kuniyang.
+\v 5 Iyen ite jimitan ida ohoi kitinononga kode kitiyore laba lo kiduha kingaru niyang. Ara Lobanga saden niyang.
+\v 6 Ida orumu ohoi kitahita maja to kutuhe kulo cio, kode to kutuhe kuningi kode kulo kude cio. Iya jayona kulo Kristo ji ohoi kiticuna ite,
+\v 7 ati kiriejiha afa ohoi to kiji ningi iya iyang na loria tee kunenge kuna sidiha.
+\v 8 Kimaru orumu ohoi ite bebe kifwonunore ngara ko ite ida ara layomit na ijir keken ati ko warita kuniyang fad, tonyio lolotu lofere ningi ogol bebe diho ohoi.
+\v 9 Iyen ite recera iya na libuhare tic ko kidak na lohirumu ohoi iya na lohitiyore afa karwe ko far ojir ida kiticun lobo tungani kolohititima tenya lo Lobanga diho ite.
+\v 10 Ira ite ko Lobanga sadeni lo nyujon, biran ko jiran niyang iyo ite kuna liruk lafar lohimanyare kiji ningi.
+\v 11 Tonyio iyen ite koditi lafa lohitiyore ohoi kote tolobito tolobito iya na litiyore monye ko tee kunenge,
+\v 12 kitigolo taulo, kitirobia taulo ko kisinga lo manya iya na locam to cio kulo Lobanga na lohilolongu ite iyo okabwe ko deyo nenge.
+\p
+\v 13 Manyu kikwama ohoi Lobanga to faritin fad tonyio kalifotu afa ite tenya lo Lobanga na lining ite iyo ohoi, ida ite ifotu mejo tenya lo cio ati iya tenya nenge lo Lobanga na jijia longon kitiyo iyo kenite kuningi ko lo cio kuna liruk.
+\v 14 Tonyio lifwonu ite recera ira katetemak kulo kanisa lo Lobanga na longon Judea kuna longoni iyo Kristo Yesu: Irumu ite kidak iyo cio kulo kof ningi iya na lorumunore kunu kanisahin kidak iyo Judeahin;
+\v 15 kulafa lifade Lahitok Yesu ko kamocak manyu kuna lohifuhu ohoi. Ida icieng itikwama Lobanga manyu itirijoriati cio pili
+\v 16 Iyo tic neicieng na lowaharihin kitiho ohoi to fwonuno kitiyo iyo misiok ojir manyu icieng orumahi lwaha. Iyo na tic neicieng ongon icineng kifuro kipalipali kuneicieng many lohicungi. Lolotu kilongo lo Lobanga kenite kuneicieng to lohicungi.
+\p
+\v 17 Ati recera kolohikora afa ohoi to kenite jia ida ara to taulo kote to kude faritin kuting, obolo gere jijia diho ohoi lo fwonuno deya komoma kuningi ari.
+\v 18 Tonyio kiwak orumu ohoi dede fwonuno diho ite, nan Paul latem nan kakeny ati kitik sitan ohoi.
+\v 19 Kode, nyio kigeno niyang, kwama niyang kode tahi niyang na mute lohideyore to ketemoni lo Lahitok niyang Yesu Kristo kololotu? Ida ite?
+\v 20 Dede ite lira deyo ko kwama niyang.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Dong kolohideu ohoi jimitan lida kitum dihan kifwonu dong kijo ojir dong re kitongo ake Asiens.
+\v 2 Kiculu ohoi Timoti na lara rece niyang na lohimaru ko katiyoni kaletoni niyng iyo Lobanga to kititima layomit na ijir lo Kristo lolotuno kisinga ko kitigolo kiruk ningi.
+\v 3 ojir lobo tungani ida oiha tau to kuna kitemiti. Iyen ite otoc jimitan sangite kuna longoni kikoi lo kiruk niyang kuna.
+\v 4 Manyu to kunu faritin afa lohingonore ohoi kote, kitiringa manyu afa ohoi tenya diho ite jimitan kitigemi mute ohoi. Inyi na litiihino iya lafa lohitenyare iya na liyenare ite.
+\v 5 Tona tenya lafa ladik nan kwiik aculunore nan tungani lo lotuno yenun kiruk ningi. Orumu nan audo jimitan ngolotu ha kalabani kilab ite oto cia tic niyang ara lo arus.
+\v 6 Ati orihe Timoti ogoruno ene iyo ohoi tijia dihote iyauno layomit na ilem lo kiruk ko kimaruno ningi. Kirihohi inyi ohoi ojo ibuha ite ara na ijir tohoi manyu ojo igeria ite deya ohoi iya na lohigeriare ohoi deya ite.
+\v 7 Tona recera iyo kidak ko kiudo niyang fad lofwonu taulo kuniyang ogoli to ite ko to kiruk ningi.
+\v 8 Dong jijia lohiwari ohoi kaliwoita ite to golun diho Lobanga.
+\v 9 Tona, nyio ba ngohikwamare ohoi Lobanga tote to kwama na hitok na lohicio inyi ohoi to ketemoni nenge tote?
+\v 10 Karwe ko far kilifa ohoi to golun jimitan ngohideu ite ari lo kicwara ite tohi na longoromahino to kiruk ningi.
+\p
+\v 11 Jijia ingohi Lobanga Apa niyang to ken ko Lahitok Yesu Kristo tofie kikoi kifwonunore ohoi diho ite.
+\v 12 Ingohi Lobanga icio kimaruno ningi osodoro manyu itihita to kiji ningi ake ake ko to cio kulakude fad iya na litihitare kimaruno niyang tote.
+\v 13 Ingohi inyi itigol taulo kuningi ojir itongo ara kuna ijiri ko kuna inyuji to ketemoni lo Lobanga Apa niyang kololotu Lahitok niyang Yesu Kristo ko kanyujok kunenge to far lo lohicungi
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Lo lohicungi recera, kirihohi afa ohoi ite koditi lo manya na ngitikwamare ite Lobanga iya na limanyare ite jijia. Jijia kirihohi ohoi ite ko kilelia diho ite iyo Lahitok Yesu, lo sodoro iya ketemoni ko koditi lona manya.
+\v 2 Tonyio iyen ite kisinga nafa lohisingare ohoi ite iyo Lahitok Yesu.
+\v 3 Ara wahun lo Lobanga jimitan ojir kitinyuji, jimitan ojir ite ingohi ticitici kulo somun
+\v 4 jimitan ojir ite tolobito tolobito iric kenite kuningi to kikoi lo nyujon ko rima
+\v 5 ida ara to wahun na irohoi iya na litiyore cio kulo kof, kuna lida oyen Lobanga
+\v 6 manyu keco tungani itii na irohoi diho rece kode itimumun inyi. Itigem mute Lobanga cio ko koditi kulo kipalipali kuna lori iya kuna iya na afa lohirihohinore manyu kisonyare ohoi ite.
+\v 7 Tonyio ida Lobanga kilolongu ohoi iyo manya lo kibot ati kitongo warun na inyu.
+\v 8 Tona na loberu ningo ene kisinga irumu ida oberu ningo tungani ati Lobanga na lohicio ite Okorif nenge.
+\p
+\v 9 Dong to tenya lo kimaruno to kiji ningi iya recera ida ohoi kirihe kigero iyo ite tonyio lohising afa Lobanga ite to kenite tenya lo kimararu.
+\v 10 Ojo manyu iyo tenya lo dede imaru ite recera to kof lo Masedonia fad ati orihe ohoi kisinga ite recera jimitan ito sodoroti ketemoni.
+\v 11 Icwara itongo ara wahun ningi manya manya to riejun, ko kibuha tohi na liwak isi ko kitiyo to kac kunino iya lafa lohitiyenare ohoi ite.
+\v 12 ojir manya ningi lo tik tik ilolongu cio kuna lorihe ongoni oleng manyu icio ite ida igeno warun to kac kulo cio.
+\p
+\v 13 Recera ida nan awakite itongo to lunya iyo tenya lo cio kuna lowei manyu ida itoyio iya cio kuna kude kuna loruko kigeno.
+\v 14 Kiruk ohoi jimitan owei afa Yesu anyu ibuhu ari manyu iruk jimitan itibuhu mute Lobanga cio kuna lowei iyo Yesu fad.
+\v 15 To tenya na loteny inyi Lahitok to ken kirihohi ite jimitan ohoi kuno lorihe kiwari kuna mute lorumu Lahitok, ida cia kitem iyo cio kulafa lowei.
+\v 16 Tonyio olotu mute lahitok to ken nenge to kai to ogoro na ikwat manyu to ogoro lo malaika lahitok manyu to kwatun lo ture na lilolongore Lobanga. Oto cio kulafa loweiha iyo Kristo item ibuhu.
+\v 17 To kifwongi, ohoi kuna iwari kuna lohirihe kingoni kitingori ara Lobito ko icieng iyo idis lofworo kitirico Lahitok iyo kiyoma. Tona kifwo kitongo ko Lahitok karihin ko karihin.
+\v 18 Tona itigoloti taulo kuningi ake ake tone tenya.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Jijia recera, to tenya lo tik ko far nenge ida ohoi kitum kigero diho ite,
+\v 2 Tonyio iyen ite otoc jimitan olotu mute far lo Lahitok iya kakokoni na lolotu karwe.
+\v 3 Orihe cio otenya ojo, “Isiliban manyu oyomo kof” olotu mute kidak diho icieng lorunyat iya na licahare kiboria lo otomone iyo ngorwani na igar, oru mute kolobo to kiji neicieng lo fur.
+\v 4 Ati ida ite ingoni iyo lokimuyuk recera, ida mute na far kiruny ite iya kakokoni na lolotu karwe.
+\v 5 Ira ite fad tee kulo wangun manyu tee kulo far ida ohoi kira kulo karwe kode kulo lokimuyuk.
+\v 6 Dong keco kiri iya kulakude cio kuna logetoro ati ojir ohoi kigenyi kiric kenite.
+\v 7 Tonyio cio kuna logetorita, ogetorita karwe manyu kuna loruma, orumaha karwe.
+\v 8 Ati iya na lohirahare ohoi cio kulo far, ngatiric kenite kifik kiruk ko kimaruno iya kitihi lo locolo manyu kifik kigeno lo lwaharu ara turubuc.
+\v 9 Tonyio ida afa Lobanga kinyumu ohoi ara kuna ngohitigemi to kilongo ati lo rumuno lwaha iyo Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 10 Tonyio owei inyi tohoi ojir kode kiweiha kode kiwari ojir kiwar ara Lobito konyi.
+\v 11 Tona itigoloto taulo manyu itiboloruti kenite ake ake iya na litiyore
+\p
+\v 12 Jija recera kijo ohoi ojir ite irima cio kuna litiyo bebe to kiji ningi kuna lohilanyu ite iyo Lobanga manyu kuna lohisinga ite.
+\v 13 Itibang icieng bebe manyu imaruti icieng to tic. Itimanyati to kisiliban kiji ningi.
+\v 14 Manyu kilelia ohoi diho ite recera jimitan itisony cio kuna kakarwak itigoloto taulo kulo cio kuna iririho itilwak cio kuna igoroha idonyoto taulo iyo cio pili.
+\v 15 Kecio tungani ilenohi rohojun to rohojun ati ititem kitongo to kinyalam iyo kenite kuningi manyu iyo cio kunakude fad.
+\v 16 Itikwamati faritin fad.
+\v 17 Ilifati tik tik.
+\v 18 Icwarati kwama to sangite pili tonyio ara na wahun lo Lobanga tote iyo Kristo Yesu.
+\v 19 Ketidunye kima lo Okorif,
+\v 20 ketikaj, imociti.
+\v 21 Ititem sangite fad.
+\v 22 Itiric kuna ijiri ingohiti tohi na irohoi.
+\p
+\v 23 Ingohi Lobanga to ken nenge Lobanga lo Kisiliban kitinyu ite ari ko ari. Ingohi Okorif nino tau ko ken itinyuji itilare far lo Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 24 Igenoro inyi na lohilolong ite manyu itii cia inyi.
+\p
+\v 25 Recera, ilifati to ohoi.
+\p
+\v 26 Itifony recera fad to kimaruha na inyu.
+\v 27 Ahicik nan ite to ketemoni lo Lobanga jimitan ingohi ene waraga ikenihini recera fad.
+\p
+\v 28 Ingohi kisa lo Lahitok Yesu kingon kote.

54-2TH.usfm

@@ -0,0 +1,69 @@
+\id 2TH
+\ide UTF-8
+\h 2 Tesolonika
+\toc1 2 Tesolonika
+\toc2 2 Tesolonika
+\toc3 2th
+\mt 2 Tesolonika
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Paulo, Sailas ko Timoti. Diho kanisa lo cio kulo Tesolonika kuna longoni iyo Lobanga Apa niyang ko Lahitok Yesu Kristo.
+\p
+\v 2 Kisa ko kisiliban diho Lobanga Apa ko Lahitok Yesu Kristo kingon kote.
+\p
+\v 3 Kicam kwama Lobanga tik tik tote recera manyu otumohino tonyio omoloro kiruk ningi osodoro iya ketemoni, manyu osodoro kimaruno ningi to kenite iya ketemoni.
+\v 4 Tona to kanisahin kulo Lobanga fad kipufare ohoi dihan ko kiruk ningi iyo kitigema fad na lingon ite diha.
+\v 5 Itotoro kuna fad jimitan obehi ngoto lo tenya lo Lobanga manyu iyo kuna fad kikeni ite ara cio kuna locam to okabwe lo Lobanga na lingon ite dihare kidak.
+\v 6 Obir Lobanga, odumahi mute inyi kidak iyo cio kuna lohicwara ite kidak.
+\v 7 kicio ite kuna lirumu kidak jijia kiyoma kohoi fad. Itiihino mute ene kaloboto Yesu to kai to kima na iyarat ko malaikahin kunenge kuna igoli.
+\v 8 Itigem mute inyi cio kuna lida oyen Lobanga ko kuna loberu ningo layomit lo Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 9 Itigemi mute icieng to wei na lida icung manyu igenori oleng to ketemoni lo Lobanga ko to golun lo obolore nenge.
+\v 10 To far na mute lolotunore inyi kitotoro deyo nenge to ketemoni lo cio kunenge kuna inyuji ojir cio pili kuna liruk odeu. Ara ene ko ite ara Lobito tonyio ite afa liruk kisaden na lohitul ohoi dihote.
+\v 11 Ko kuno tenyi tenyi to taulo kuniyang, kilifa ohoi tote tiktik jimitan ojir Lobanga niyang kiken ite ara cio kuna locam to kilolongo, manyu to golun nenge itifut tenyi tenyi kuna ijiri fad tote ko ticitici fad kuna lofwonu to kiruk ningi.
+\v 12 Kilifa ohoi jii ojir karana lo Lahitok niyang Yesu itikwati iyo ite manyu ite iyo inyi iya na longonore kisa lo Lobanga niyang ko Lahitok Yesu Kristo.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 To tenya lo lotuno lo Lahitok Yesu Kristo ko tubaru niyang diho inyi recera kirihohi ohoi ite jimitan.
+\v 2 kerienya to kude tenyi tenyi kulo kimoca kode lobo waraga lojimi ohoi lohiger ojo lolotu far lo Lahitok.
+\v 3 Kecio lobo tungani kitinonong ite to lobo kikoi keken tonyio ida mute nafar olotu many kaliciaha kijoria manyu langun loboto tungani kagilani lo cik, tungani na lifadaroti mute.
+\v 4 Itongo mute inyi ara na litiboloro ken nenge manyu itipeha lobo tohi ijir keken manyu ofik ken nenge ojo inyi lobanga ida oyen Lobanga manyu ofik ken jimitan ojir kiworati inyi ara Lobanga.
+\v 5 Ida ite ibuhu jimitan lafa langonore nan kote ahirihohi afa nan ite kuno tenyi tenyi?
+\v 6 Manyu jijia iyen ite tohi na lorihe itiho inyi, ara jimitan ojir itibotunorihin mute inyi to tik na locam.
+\v 7 Tonyio ilitit lo golun lo gila lo cik jijia longon kitiyo ati orihe katihoni nenge ongon many mute kolodumari inyi to ketemoni nenge.
+\v 8 Oto dong kagilani lo cik ko boto na mute lolotu Lahitok Yesu ifade to ofuu lo kutuk nenge ko to kimedek lo lotuno nenge.
+\v 9 Ongon mute lotuno lo kagilani lo cik ara Lobito ko tic lo sitan na cia loboto iyo tanguhin kulo talerun ko sangite kulo ticitici kuna litirima.
+\v 10 ko sangite kuna irohori kode kuna litinonongarihin cio kuna lorijoro. Ori icieng tonyio ida icieng owak kimaruno tenya lo dede na ngorumunore icieng lwaharu.
+\v 11 Tona tenya oculahi Lobanga icing tau lo talerun ojir iruhi kitinononga
+\v 12 ojir ongotohinorehin icieng fad wei icieng cio kuna lida iruk tenya lo dede kuna lokwama tenyi tenyi kuna irohori.
+\p
+\v 13 Ati kiwak kwama Lobanga tote recera kuna lohimaru Lahitok tonyio many to lohiciahi kinyumu Lobanga ite ojir ilwaharu to tic lo kitinyujo lo Okorif manyu to kiruk ningi tenya lo dede.
+\v 14 Kilolongu inyi ite to layomit na ijir niyang ojo ojir ingar deyo lo Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 15 Dong jijia recera itiwoitati igoli manyu iniefata kitiyena lafa lohicio ohoi ite kode to tenya lo kutuk kode waraga.
+\p
+\v 16 Ingohi Lahitok niyang Yesu Kristo to ken ko Lobanga Apa niyang na lohimaru ohoi na lohicio ohoi kitigolo lo tau na isio ko kigeno na ijir to kisa nenge.
+\v 17 itigol taulo kuningi manyu itigol ite iyo kikohin kuna ijiri ko tenyi tenyi kuna ijiri.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Lohicungi recera ilifati tohoi jimitan ojir tenya lo Lahitok isarihi deu deu to rima iya lafa litiihinore iyo ite.
+\v 2 Manyu ilifati jimitan ojir kilwahuni ohoi iyo cio kasaruok, cio kuna irohori tonyio ida cio fad iruk.
+\v 3 Ati igenoro Lahitok manyu kitigol cia ite manyu kiric iyo karohojani.
+\v 4 Kingoni ohoi ko kigeno iyo Lahitok jimitan itiyo ite manyu isodoro cia kitiyo kunafa sangite lohicik ohoi.
+\v 5 Ingohi Lahitok torihe taulo kuningi iyo kimaruno lo Lobanga ko ketemoni lo Kristo.
+\p
+\v 6 To karana lo Lahitok Yesu Kristo kiciha ohoi ite recera jimitan ingadata to ken lo tungani na lojo inyi rece okaru hati ida hati omanya ijifita tenyi tenyi kulafa lohitiyenare ohoi ite.
+\v 7 Tonyio iyen ite tokenite koditi na ngijifitare ite manya na lohitotor ohoi. Ida afa ohoi kikaruha lafar lohimanyare ohoi kote.
+\v 8 Manyu ida afa ohoi kinyia daha lo lobo tungani ida kidum. Ati kitiyo afa ohoi karwe ko far kitiyo to kirunga fad ojir ida kiticun lobo tungani to kiji ningi,
+\v 9 kitiyore ohoi jii ida ara jimitan ida orumu ohoi kicam to lwaha ati kiwak ohoi kitotorohi ite kikoi na ngijif ite.
+\v 10 Tonyio kileng afa lohingoni ohoi kote kicio afa ohoi ite ene cik jimitan, “kalida tungani itiyo ojir ida odaha”.
+\v 11 Kining ohoi ojo isabita kude to kiji ningi. Ida icieng ara katiyok ara icieng kasabitak.
+\v 12 Kiciha ohoi kuna cio to kilelia diho icieng to Yesu Kristo ojir itongohinoti itiyoti orumunorehin daha na lodaha icieng.
+\v 13 Dong to ite recera keniama kitiyo ticitici kuna ijiri.
+\v 14 Kalida lobo tungani oning kisinga niyang iyo ene waraga itode inyi otoc. Kelihita konyi ojir riri odahahi.
+\v 15 Ati ketirak inyi ara meroni ati itisony inyi iya rece.
+\p
+\v 16 Jijia ingohi Lahitok lo kisiliban to ken nenge kicio ite kisiliban faritin fad manyu to kikohin fad. Ingohi Lahitok kingon kote fad.
+\v 17 Nan Paul token lagero ene fonyo diho ite to kana nei, na lara kiyenita lo waragahin kunei. Koditi lo kigero nei ene.
+\v 18 Kisa lo Lahitok niyang Yesu Kristo kingon kote fad.

55-1TI.usfm

@@ -0,0 +1,150 @@
+\id 1TI
+\ide UTF-8
+\h 1 Timoti
+\toc1 1 Timoti
+\toc2 1 Timoti
+\toc3 1ti
+\mt 1 Timoti
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Paul jayo lo Kristo Yesu to cuha lo Lobanga kalwahani niyang ko Kristo Yesu kigeno niyang.
+\p
+\v 2 Diho Timoti kito nei lo dede iyo kiruk. Kisa, kibaya ko kisiliban iyo isi diho Lobanga Apa ko Kristo Yesu Lahitok niyang.
+\p
+\v 3 Iya lafar lahicihare nan isi lalorore nan Masedonia itongo inyia Epeso ojir irihohi kude cio ida itiyenati tenya lo talerun
+\v 4 kode kicwara kenite foro odohohin ko loreunorehin kuna lida icung. Iyauno kuna peha ida itiboloro tic lo Lobanga na lara to kiruk.
+\v 5 Ara tohi na lobolo tone tenya kimaruno na lolotu iyo tau na inyu ko kibuha na ijir ko kiruk na lara lo dede.
+\v 6 Lisabe kude iyo kuno sangite lofwori foro tenyi tenyi kuna lida otumohino.
+\v 7 Owahiti rahun katiyenak kunlo cik ati ida oyeniti tohi na lotenya icieng kode tohi na lotenya icieng to golun lo kweci.
+\v 8 Kiyen ohoi jimitan ojir cik kalitiyore tungani otoc.
+\v 9 Kiyen manyu ohoi kijo ida cik ara to cio kuna ijiri ati to kagilak kulo cik, katiremok, cio kuna lida owak Lobanga, kapalak, cio kuna lida onyuji, cio kuna loru ko dini, to cio kuna lifada monyeri ko ngotengeri, to kasasuok
+\v 10 to cio kulo lomuna, kayiak, cio katilotok kulo cio kulakude ko katalerok ko cio kuna litiyo ticitici kuna lokoraru
+\v 11 ko kitiyena na ibir na lara layomit na ijir lo Loabanga lo deyo na lohicio nan.
+\p
+\v 12 Akwama nan Kristo Yesu Lahitok niyang na lohicio nan golun, na lodeu kiruk nei manyu kinyumu nan kirwaa inyi.
+\v 13 Kileng afa lara nan kamoroni lo Lobanga ko katigemani ko kasasuoni olotu kitotorohi nan kibaya tonyio atiyo afa nan to lunya ko rujon lo kiruk.
+\v 14 Kijuhohini nan kisa lo Lahitok niyang rief ara Lobito ko kiruk ko kimaruno na longon iyo Kristo Yesu.
+\v 15 Tenya ene na locam to ningo otoc ojo olotu Kristo Yesu kof lwaha kapalak na lara nan lalany fad.
+\v 16 Ati tona tenya bito, kitotorohini nan kibaya ojir to nan kapalani na lalany fad, itotoru Kristo Yesu kidonyo lo tau nenge ara kitotorita iyo cio kuna liruk iyo inyi ojir orumu warun na losio tur.
+\v 17 Jijia diho Kabu na losio na lida owei, na lida oboto, Lobanga Lobito hilong, ingohi rima, kwatun ko deyo tongon karihin ko karihin Amen.
+\p
+\v 18 Timoti kito nei ahicio nan isi ene kisinga ara na lilihita ko imociti kulafa lotenyi tosi ojir to kijifita icieng irem rem na ijir,
+\v 19 iniefita kiruk ko kibuha na ijir. Lingohi kude ene oto itiworori kiruk neicieng.
+\v 20 Kiji neicieng ongon Aimeneus ko Aleksanda kuna lacio nan iyo sitan ojir itiyeni rohojun lo moro Lobanga.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Aciha nan jimitan ojir item kitifia, kilifa, kilelia ko kicwara kwama ojir itiyoti to cio pili,
+\v 2 to kabuno ko kalanyunok fad lo jimitan ojir ohoi kitongo to kisiliban ko riejun iyo bangun lo Lobanga ko nyujon.
+\v 3 Ojir ene manyu itikwama Lobanga kalwahani niyang.
+\v 4 na lowak ojo ojir cio fad oolwahuno manyu ofwonu iyo yenun to tenya lo dede.
+\v 5 Tonyio ara Lobanga Lobito manyu ongon katiyomoni Lobito kiji lo Lobanga ko cio inyi Kristo Yesu.
+\v 6 na licio ken nenge ara kitilahita lo cio fad saden na liciori to tik na ibehi.
+\v 7 Manyu tone tenya kidumuni nan lo rahun ifak ko jayo. Atenya nan tenya lo dede, ida nan ataler manyu ara nan katiyenani lo tenya lo kiruk lo dede iyo misiok.
+\p
+\v 8 Awak nan cio to fajihit fad ojir otingi kac kuna inyuji iyo kilifa na loru kilongo ko risa.
+\v 9 Awak manyu nan ngorwo iciefita otoc to rima ko rica lo kenite ida ara to kikada lo kweci kode to dab ko tongosi kuna imedehi ko kyelani kuna igoli wel,
+\v 10 ati to ticitici kuna ijiri kuna locam to ngorwo kuna liwora Lobanga.
+\v 11 Ojir ngorwo oningo lobubuhe to riejun.
+\v 12 Ida nan aruk ngorwani itiyena kode lo bolorohino retoni, ojir inyi obuho
+\v 13 Tonyio itemi afa oduhuni Adam ida ara Eva.
+\v 14 Manyu ida afa ara Adam itinonongi ara afa ngorwani itinonongi olotu ara kapalani.
+\v 15 Ati olwahuni mute ngorwo to tomonuno tee kolosodoro icieng ko kiruk, kimaruno ko biran.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Ara ene tenya na locam to kigeno, kolowak tungani rahun kaririani, owak inyi tic na ijir.
+\v 2 Ojir ha kaririani ida ara tungani na longon lobo tenya ken, retoni lo ngorwani Lobito, tungani na irie, na loric ken nenge, na liworati, na lifotunita welo, manyu na lotum kitiyena.
+\v 3 Na lida oruma na lida ingere ati orie ida ongolofa ida imaru robia
+\v 4 Ojir manyu oric kalenge otoc manyu ojir tee kunenge oningo inyi to kiwora dot.
+\v 5 Kalida tungani otum Rican kalenge aja ngoric inyi kanisa lo Lobanga?
+\v 6 Onjir manyu ida ara tungani na lorihe ara ngejuk oto cia itidara ourohino iyo lafa ngoto lo tenya lourohinore sitan.
+\v 7 Ojir manyu ongon ko karana na ijir iyo cio kulo kalele ojir ida ourohino iyo riri manyu iyo kume lo sitan.
+\v 8 Kalwahak manyu ojir ara cio kuna locam to kiwora, cio kulo dede ida ara kamatak kulo mere bebe ida otahitati kitimumuna cio.
+\v 9 Ojir oriciti tenya lo dede lo kiruk to taulo kuna inyuji.
+\v 10 Ojir many re otemi icieng kolodeuni oru lobo tohi irohoi iyo warita kuneicieng ofihahinorihin icieng ara kalwahak.
+\v 11 Iya na manyu ojir ngorwo kuneicieng ara ngorwo kuna locam lo kiwora ida ara kakutuhak manyu kamomodok ati orieji manyu igenoroti iyo sangite fad.
+\v 12 Ojir kalwahani ara retoni lo ngorwani Lobito na manyu loric tee kunenge ko kalenge otoc.
+\v 13 Cio kuna litii otoc orumu lowoitare na ijir manyu itigolo kiruk neicieng iyo Kristo Yesu.
+\p
+\v 14 kileng lawak nan lotuno diho ite deu agero nan kuno tenyi tenyi ojir
+\v 15 kileng ngarungo ba nan ojir ite iyen koditi na ngomanyare cio kaji hatwa lo Lobanga na lara kanisa lo Lobanga na iwar wiriti ko guri kulo dede.
+\v 16 Na lilany kilifa fad obolo ilitit kitongo lo Lobanga. Oboto afa inyi to ken itisaden manyu okorif odeu malaikahin ititimi manyu inyi iyo kofi kofi iruk kof fad inyi ifotori kai iyo deyo.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Oteny igeriti tarany ojo to faritin kulo lohicungi ongerihi mute kude kiruk ijifi okorifi katinonongak ko sangite kuna litiyena lodonyohi.
+\v 2 Ofwonu kuna kitiyenita iyo katinonongak kuna italeri kuna lori mejo ocuri taulo to biliet na inok.
+\v 3 Itihoti cio yema manyu itihoti cio daha dahidahi kude kuna loduk Lobanga ojo ojir kifotu to kwama.
+\v 4 Tonyio tohi fad na loduk Lobanga ojir manyu keco oberuni kalifotuni to kwama.
+\v 5 tonyio litinyuji to tenya lo Lobanga ko kilifa.
+\p
+\v 6 Kalitotorohi ite recera kuno sangite ito cia ite ira katiyok kulo Kristo Yesu kuna ijiri kuna lohitiwojuni to tenya lo dede lo kiruk ko to kitiyena na ijir na lijifita ite.
+\v 7 Ke papal tihi kunino ningo odohohin kuna lida itikwama Lobanga ko tenyi tenyi kuna loforo ngorwo ati itimohohi ken nino iyo sangite kulo Lobanga.
+\v 8 Tonyio otehita ticitici kulo donga lo ken faida ati otehita ticitici kulo bangun Lobanga faida to kikohin fad na longon ko jiran iyo ene warun ko na mute lolotuno.
+\v 9 Ara ene tenya lo dede na locam to kifotuno.
+\v 10 (tonyio ene tenya kicunahino ohoi kitiyo) jimitan lohifik ohoi kigeno niyang iyo Lobanga na iwar na oara kalwahunoni lo cio pili ati bebe nenge lo kuna liruk.
+\v 11 Tocik manyu itiyena kuno sangite.
+\v 12 Kecio lobo tungani kitikaj isi tona lirahare kito na sidi ati icwara kitotoro lo warun na ijir iyo karuhok, to tenya, to manya, to kimaruno, to kiruk ko to nyujon.
+\v 13 Many alotu nan, icwara ken nino iyo kikena igeriti, ketemoni lo cio, iyo kititima tenya lo Lobanga ko kitiyena.
+\v 14 Ketibase kicwara nino lafa lohiciori isi to teya lo kimoca lafar lofihahinore kulahitoha kac kuneicieng kwe nino.
+\v 15 Irungahino kuna tenyi tenyi icwara ken nino fad iyo icieng ojir cio fad odeu lotita nino iya ketemoni.
+\v 16 Iriria manya ko kitiyena nino otoc todihahino iyo icieng tonyio kalitii isi jii ilwahu cia isi ken nino ko kaningok kunino.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Kerieng tungani ngoroyoni to kingere ati isinga inyi to riejun mejo ara inyi apa nino, manyu tofik tee kilahaji iya recera kunino,
+\v 2 ngorwo ngoroyok iya ngotengeri kunino ko tee kariok iya kanecera kunino to nyujon.
+\v 3 Torima ngorwo lafuseritohin kuna lonuk rei kuna lotong ake.
+\v 4 Ati kolongon lafuserito ko tee kode lotataha ojir icieng re ketemoni ofik dini neicieng iyo tic to rica cio kulo kajihatwa neicieng ojir odumahini katomonok kode tataico kuneicieng to ticitici kuna ijiri tonyio itikwama ene Lobanga.
+\v 5 Ngorwani na lowei retoni nenge na lara nafuserito na lotong ake ofik kigeno nenge fad diho Lobanga manyu osodoro kilifa karwe ko far ko kilifa lwaha iyo Lobanga.
+\v 6 Ati nafuserito na lowar to kwama lo ken, lokeru weyaru kileng lowar.
+\v 7 Icwara cio ene kisinga ojir ida omongarihin kude.
+\v 8 Kalida tungani ifita cio kuna lara kunenge bebe nenge kulo kajihatwa neicieng lingohi inyi kiruk manyu lorohoi inyi ilany cio kuna lida iruk.
+\v 9 Kegerihi ngorwani nafuserito iyo kiji lo nafuseritohin kolorihe karihin kunenge ida logoru keek ile, ojir manyu ara ngorwani na afa loningo retoni nenge.
+\v 10 na manyu loyeniti to jiran nenge ko ticitici kuna locam iya kisinga tee, kifotunita welo kode ilal kejuha kulo karwaak kulo Lobanga, kololwaha afa cio kuna likidahi, kode kalara tungani lafa licio ken nenge kitiyo ticitici kuna ijiri to kikohin fad.
+\v 11 Ojo to nafuseritohin kuna sidiha, kegerihi iyo kiji lo nafuseritohin tonyio kolodeto cia wahun lo kenite kuneicieng, owahiti cia jungo oluluhini kicwara lo kenite kuneicieng, iyo Kristo.
+\v 12 Oto iyauni ngoto lo tenya kweci kuneicieng tonyio irumu loluluhini ciharu neicieng lo ketemoni (iyo Lobanga)
+\v 13 lo sodo ko na oto korahun kakarwak iloritati to kajihit, ida manyu ara kakarwak keken ara manyu kamomongitak ko tetenyita tenyi tenyi kuna lida ocam to fwonuno to kutuhe kuneicieng.
+\v 14 Tona asinga nan nafuseritohin kuna sidiha jimitan ojir oyemaroti otomoniti tee ojir iniefi kangite kuneicieng ida icio meroni kikoi na ngomongare.
+\v 15 Logere kude lofwori kijifita sitan.
+\v 16 Kolongon lobo ngorwani karuhoni ko nafuseritohin kalenge ojir inyi oric icieng ida iticuna kanisa tocieng ojir kanisa oyen ricare nafuseritohin kuna ikidahi.
+\p
+\v 17 Kabolorok kuna lolanyu kanisa ara na ijir ocam to rima na hitok bebe nenge kuna lara tic neicieng kititima tenya lo Lobanga ko kitiyena.
+\v 18 Tonyio ojo igeriti, “Kepud kutuk lo mongo na lonyona ngamang”. Manyu ojo, “Ocam katiyoni to bahacic nenge”.
+\v 19 Kening kidoro na liyauni ken lo lobo lahitok many kalitigol saden are kode uni.
+\v 20 Ojir iriengi kapalak tarany to kiji lo ilulung ojir kulakude obangare.
+\v 21 Ahicik nan isi to ketemoni lo Lobanga ko Kristo Yesu ko malaikahin kuna inyuji lo rican kuno kisingiti oru yongo manyu ketii lobo tohi to kisisio.
+\v 22 Keruk fiha kana kwe lo tungani manyu kengar ko tungani kipal nenge. Toric nyujon lo ken nino.
+\v 23 Kerihe imata kifi keken ati to matunita vino lobo sidi to kocehe nino tona mwai lohitigema isi to faritin.
+\v 24 Obotoho kipalipali kulo cio kude itemita iyo ngoto lo tenya ati obotoho kulo kude cio to kifwongi.
+\v 25 Tona kikoi bito obotoho manyu ticitici kuna ijiri kileng kuna lori mejo isidiha ida otum kiduha.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Cio pili kuna lara opihin ojir obangiti kunahitoha kuneicieng to rima nahitok ojir karana lo Lobanga ko kitiyena niyang ida itikaji.
+\v 2 Kuna lara kulahitoha kuneicieng karuhok ojir ida itirabani rima icieng to rahun recera. Ati ojir irwaati icieng ogal tonyio ara cio kulo Lobanga lorumu faida lo kirwaa neicieng ojir irwaati to kimaruno na logal. Sangite kuna lojir isi itiyenahi icieng kuna.
+\p
+\v 3 Kalitiyena tungani tenya lo talerun ida iruk kisinga lo Lahitok niyang Yesu Kristo na ibehi ko kitiyena lo warun lo Lobanga
+\v 4 ara inyi tungani ka pufani na lida iniang lobo tohi. Ara inyi tungani na ligeria peha ko ngolofa to tenyi tenyi kuna liyauno okaine, risa, ko tenyi tenyi kulo ngolofa ko ikobiti kuna irohori
+\v 5 ko swa na lidiho kiji lo cio kuna lotehita kibuha na igere kuna libuha ojo ara tic lo Lobanga kikoi lo rumuno bara lo robia.
+\v 6 Ati kitongo iyo Lobanga to kimono ara faida nahitok.
+\v 7 Tonyio oru afa lobo tohi lohiyauno ohoi kof manyu oru mute lobo tohi lohiyaru to kof.
+\v 8 Ati kolohingon ko daha ko kyelani ojir ohoi kimono to kuna.
+\v 9 Cio kuna lowak bara ourorita iyo laba ko kume manyu iyo wahita becek kulo dataru kuna liyaru icieng iyo uroro ko muyuhino.
+\v 10 Tonyio ara kimaruno lo robia kerdeti lo rohojita fad. Cio kude logere iya kiruk neicieng oleng to wahun lo robia ko cuhoroti ake ake to kidak nahitk.
+\p
+\v 11 Ati isi tungani lo Lobanga igera kuna sangite lori ko kuna tofik tau tahita biran, bangun lo Lobanga, kiruk, kimaruno, kidonyo lo tau ko riejun.
+\v 12 Torem rem na ijir lo kiruk iniefa warun na isio lafa lohilolongunorehin isi lafar litulunore isi kiruk nino ketemoni lo sadeni kuna iborengi.
+\v 13 To ketemoni lo Lobanga na licwara warun iyo sangite fad ko lo Kristo Yesu lafa lifura ketemoni lo Pontios Pilato otul saden na ijir, acik nan isi
+\v 14 lo rica ene ciha oru ko lobo kipal kode lobo tohi irohoi to ketemoni lo cio many far na lolotunore Lahitok niyang Yesu Kristo,
+\v 15 Na mute liyauno Lobanga to far nenge ake. Lobanga na lara kalanyunoni Lobito, na lara Kabu lo kabuno ko Lahitok lo kulahitoha,
+\v 16 Na lara inyi ake lida otum wei na litongo iyo wangun na lida ogoruno na loru tungani lodeu kode otum deuno. Ingohi rima ko kwatun tongon diho inyi karihin ko karihin Amen.
+\p
+\v 17 Tocik kabarak kulone kof, keco itidarati kode ofik kigeno neicieng iyo bara na lida igenuno ati ingohi tofihi kigeno neicieng iyo Lobanga na lohicwara ohoi sangite fad kuna lohiwak.
+\v 18 Tocik icieng ingohi itiyoti ara na ijir, obarati iyo ticitici kuna ijiri manyu imoroti, iruhiti ngara.
+\v 19 Tona kikoi oto cia icieng itiyore bara ara na lofihahinore icieng guri kulo warun lo dede.
+\p
+\v 20 Timoti, toric tohi na lofihahini iyo kana nino. Tongerihi kiromita na lida ojir to cio kulo Lobanga ko tenyi tenyi kulo peha kuna lilolongoti to talerun ojo genyun.
+\v 21 Na lodumu kude ara neicieng, manyu tona tenya ko kibunyaroti to kikoi lo kiruk. Kisa kingon kosi.

56-2TI.usfm

@@ -0,0 +1,111 @@
+\id 2TI
+\ide UTF-8
+\h 2 Timoti
+\toc1 2 Timoti
+\toc2 2 Timoti
+\toc3 2ti
+\mt 2 Timoti
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Paul jayo lo Kristo Yesu to wahun lo Lobanga na longon to ciharu lo warun na longon iyo Kristo Yesu.
+\p
+\v 2 Diho Timoti kito nein a lamaru noo, Ingohi kisa ko kibaya ko kisiliban iyo Lobanga Apa ko Kristo Yesu Lahitok niyang kingon kosi.
+\p
+\v 3 akwama nan Lobanga na larwa nan to tau na inyu karwe ko far iya lafa lirwaare monyeri kunei manyu abuhunita isi iyo kilifa nei.
+\v 4 Iya na labuhunitare nan kifi kulo konyeha kunino ageria nan deya isi ojir kwama nei ifut.
+\v 5 Lohitiiu nan ene tenya kiruk nino na lara lo dede nafa longon iyo tata nino Lois ko iyo iyang nino Yunis na layen nan otoc jimitan ongon manyu iyo isi.
+\v 6 Tona tenya ahirihohi nan isi ikunya kicwara lo Lobanga na longon warun nino lafa lofihahinore kac kwe nino.
+\v 7 Tonyio ida Lobanga kicio ohoi okorif lo bangun ati okorif lo golun, lo kimaruno ko rica lo ken
+\v 8 Dong keco riri kiniefa isi to kicwara Saden to Lahitok niyang kode to nan mabusoni nenge. Ati kingar ko nan rumuno kidak to layomit na ijir to golun lo Lobanga.
+\v 9 na lohilwahu ohoi manyu kelolongu iyo warun na inyu ida ara to lobo tohi lohitii ohoi ati to wahun nenge ko kisa nenge ake. Kiciori ohoi ene kisa to Kristo Yesu many orihe lohiciahi lo kof.
+\v 10 ati litibotuni jijia to lotuno lo kalwahani niyang Kristo Yesu na lokeru wei tmanyu iyauno warun ko rujon lo wei ara iyo layomit na inyu.
+\v 11 Manyu tone layomit inyu kinyumu nan lo rahun ifak, jayo ko katiyenani.
+\v 12 Inyi na tenya na licio nan arumu kidak iya ene larumunore, oto hati ida riri kinyia nan tonyio ayen nan inyi na laruk nan manyu ageno jimitan otum cia inyi rica tohi na lacio nan kana nenge to nu far.
+\v 13 Tohi na lining isi to kutuk nei toricahi ara kikoi lo kitiyena na ibir to kiruk ko kimaruno iyo Kristo Yesu.
+\v 14 Toric kicwara lofirat lafa lofihi kana nino, toric inyi to golun lo Okorif na Inyu na longon katwa niyang.
+\p
+\v 15 Iyen isi jimitan cio pili kulo kof lo Asia lohingohini nan kokileng Paigelus ko Emogines.
+\v 16 Ingohi Lobanga itotorohi kibaya iyo kaji lo Onesiporas tonyio kilwahitita inyi nan manyu ida riri onyia inyi to tora nei.
+\v 17 Ilany kuna fad lafar kolongon inyi ene Roma kitak orumu inyi nan to kigingi many kirumu nan.
+\v 18 Ingohi Lahitok icio inyi kibaya iyo Lobanga tonu far. Iyen isi otoc kikohin beciek kuna lohilwahare inyi nan to Epeso.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Isi ha kito nei togol iyo kisa na longon Kristo Yesu.
+\v 2 manyu sangite kuna lining isi nan atenya to ketemoni lo sadeni beciek iciorihi diho cio kuna ligenoro kuna lotum manyu kitiyena cio kuna kude.
+\v 3 Kidik kohoi kidak iya asegereni lo Kristo Yesu na ijir.
+\v 4 Oru lobo tungani litiyo ara asegereni olo manyu orutohita iyo tenyi tenyi kulo cio kulo kanghatwa, itiyo inyi lo kitikwama lahitok nenge na lobolorohi inyi.
+\v 5 Tona kikoi bito kalorutohi tungani iyo angwala lo kitilanyahino ida inyi otum rumuno tahi lo lanyuno kalida ijifita cihicihi kulo kifeita.
+\v 6 Karungani iyo remo inyi manyu locam daha lo ketemoni na lodoru tona mana.
+\v 7 Igigilo kuno tenyi tenyi latenya nan tonyio kicio ca Lahitok isi kiniang iyo kuno tenyi tenyi pili.
+\v 8 Ibuha Yesu na libuhu to kiji lo kaweyak, na lara lotata lo David. Layomit na Ijir nei ene,
+\v 9 Na larumunore nan kidak many kitori mejo kasasuoni. Ati ida tenya lo Lobanga otora.
+\v 10 Kuno fad adik nan to cio kulo Lobanga kuna lonyumuni ojir manyu icieng orumu lwahuno na longon iyo Kristo Yesu ko deyo na losio tur.
+\v 11 Ara ene tenya na locam to kigeno: Kolohiwei ohoi konyi Kiwar manyu mute ohoi konyi.
+\q
+\v 12 kolohidik ohoi kilanyu manyu mute ohoi ara Lobito konyi kolohiberu ohoi inyi kiberu manyu mute inyi ohoi.
+\q
+\v 13 kalida ohoi kiruk Iwasihi inyi kiruk tonyio ida inyi otum beruno ken nenge.
+\p
+\v 14 Tosodoro kitibuhunita icieng kuno sangite. Tosony icieng to ketemoni lo Lobanga icwara ingohini ngolofa to tenyi tenyi, oru faida nenge manyu ongon kipalaru kaningok.
+\v 15 Itiyo na ijir lo kicwara ken nino iyo Lobanga iya tungani na lokwamati, katiyoni na lida riri iniefa manyu na lotenu tehita tenya lo dede.
+\v 16 Ingohi tenyi tenyi kulo kiyada kuna lida itikwata Lobanga, tonyio cio kuna limaru koditi lo kuna iyaditi ongoniti kingadaru faritin fad to ketemoni lo Lobanga.
+\v 17 Ilienyaru kitiyena neicieng iya sur. Kude kulo kuna cio icieng oho Yimenaus ko Piletus.
+\v 18 kuna logere oleng to kikoi lo dede. Itiyenati cio ojimi lokeru kibuhuno kitiihino ko kipalaroti kiruk lo cio kude.
+\v 19 Oto hati, owoita guri lo Lobanga ogol ting, na limadi tone kigero jimitan, “oyen Lahitok kuna lara kunenge”. Manyu, “cio pili kuna lotulo karana lo Lahitok ojir ongerihini rohojun”.
+\v 20 Katwa lo kaji nahitok ongon sangite ida ara kuna likukuma to dab ko rial keken ati ongon manyu kuna logatuni to kete kode oduhuni to lokulufi, ara kude kulo ticitici kuna hitoha kude ara kulo ticitici kuna sidiha.
+\v 21 Kalitinyu tungani ken nenge iyo ticitici kuna irohori, olotu cia inyi ara lo ticitici kuna igoli, irumu inyi lonyu manyu longon ko faida diho Lahitok manyu ikukumahino kitiyo kuna ijiri.
+\v 22 Tongerihi ticitici kulo kipal kulo okilahaje manyu totak biran, kiruk, kimaruno ko kisiliban ara Lobito ko cio kuna lilolongo Lobanga to taulo kuna inyuji.
+\v 23 Keruk rutohino iyo pepeita ko risa lo dataru tonyio iyaunita ngolofa.
+\v 24 Manyu ida ngolofa ocam to karwaani lo Lobanga, ati ojir inyi ara kariejani iyo cio fad, otum kitiyena ida ilongo deu deu,
+\v 25 tungani na lisinga cio kuna litipeha inyi to riejun to kigeno jimitan ngicio Lobanga icieng kirwo lo kiyauno icieng yenun tenya lo dede.
+\v 26 manyu jimitan ngofwonu icieng iyo yenun ojir ofuriti iyo owic lo sitan na lofik icieng ara mabusi kulo kitiyo wahun nenge.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Ati toyen ene: jimitan ofwonu faritin kuna irohori iyo lohicungi.
+\v 2 Itongo mute cio ara kamarunok kulo kenite kuneicieng, kamarunok kulo robia, katidarak, katikajak kulo cio kuna kude, kamorok, oberuni ko ningo katomonok kuneicieng, ida okwamati lobo tohi keken, oberuni nyujon,
+\v 3 oru kimaruno, ida olaati kaletok, kaguliak, ida oriciti kenite, ingereha ida imaruni jiran,
+\v 4 kalabak, kanuritak, kapufak, kamarunok kulo kwama ida imaruni Lobanga
+\v 5 ongon ko dini ati oberuni golun nenge. Tokoraru oleng iyo cio kuna lori iya kuna.
+\v 6 Icieng cio kuna lolaba rutoro kajihit ofwo olanyuni taulo kulo ngorwo kuna igoroho kuna locuna kipalipali kuna litilangita wahita kuna irohori.
+\v 7 kuna lotahita yenun ati ida otumiti kiniang tenya lo dede.
+\v 8 Iya na afa litipehare Jannes ko Jambres Moses, itipeha manyu kuno cio tenya lo dede ara icieng cio kuna lobahasa kweci kuna loberuni kalara to tenya lo kiruk.
+\v 9 Ati ida cia icieng osodoro tek tek tonyio oboto mute na dataru neicieng iya lo kunu afa cio are litipeha Moses.
+\v 10 Ati iyen isi kitiyena nei fad, koditi lo warun nei, wahun nei, kiruk, kidonyo lo tau, kimaruno, diha,
+\v 11 kitigema, kidak, iyen isi koditi lo sangite kuna litiihino diho nan to Antiok, Ikonium ko Listra, kidak na ladik nan. Ati kilwahu Lobanga nan iyo icieng fad.
+\v 12 Dede tungani na lowak warun lo Lobanga iyo Kristo Yesu orumu kitigema,
+\v 13 Osodoro mute cio karohojak ko kafudak iyo tic neicieng lo rohojun, kitinononga cio, ko cio manyu itinononga icieng.
+\v 14 Ati tosi, tosodoro iyo tohi na liyen isi manyu iniang otoc tonyio iyen isi cio kuna lohitiyen isi kuna tenyi tenyi,
+\v 15 Manyu koditi na liyenare isi kigeriti kuna inyuji many to okisidi kuna lohicio isi igeny to lwaharu na lolotu to kiruk iyo Kristo Yesu.
+\v 16 Kigeriti fad igeri to golun lo Okorif lo Lobanga manyu itiyo ara lo kitiyena, kirienga, kitibira ko kisinga iyo warun lo biran.
+\v 17 ojir tungani lo Lobanga ifut ko sangite fad kulo ticitici kuna ijiri.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 To ketemoni lo Lobanga ko lo Kristo Yesu na mute longoto tenya lo kawarak ko kaweyak ko to kodomo lo boto nenge ko okabwe nenge, ahicio nan isi ene ciha.
+\v 2 Ititima tenya lo Lobanga, towoita katwa otoc iyo faritin kuna ijiri ko faritin kuna irohori, icwara cio iniang otoc itibira, irienga manyu itigolo taulo to kidonyo to tau nahitok ko kisinga to genyun.
+\v 3 Tonyio olotuno tik na mute lida cio odihare tenya na ibehi. Ati lo kitiyo iya na lowahare icieng, itubuni mute katiyenak irit icieng lo rihohino icieng tohi na loifa kiyoha kuneicieng ningo.
+\v 4 Ibele mute icieng kiyoha kuneicieng iyo tenya lo dede ibeloroti ningo odohohin.
+\v 5 Ati isi toting kwe nino kai iyo tenyi tenyi fad, todik kidak itiyo tic lo katitimani lo tenya lo Lobanga itiyo ticitici kunino fad.
+\v 6 Tonyio lohifworoti nan kifadaru iya kicorita na lijuhohini kai lo ciali lo kicoriti. Logoru faritin kunei kulo ngerihino ene kof.
+\v 7 Larem nan rem na ijir, lakeru nan angwala lo kitilanya, laric nan kiruk.
+\v 8 Jija ongon tahi lo biran na likumahini to nan na lohicio cia lahitok kangotoni lo tenya na ibehi nan ake ati diho cio pili kuna ligeria lotuno nenge.
+\p
+\v 9 Totem to golun nino fad lotuno diho nan deu deu
+\v 10 Tonyio Demas to kimaruno nenge ene kof lohingohi nan olo iya Tesolonika. Lolo manyu Kresens iya Galatia ko Tito lolo iya Dalmatia.
+\v 11 Lotong Luka lohingon ko nan ene. Torumu Mark ilihu konyi tonyio obolo lwaha nenge iyo nan to tic nei.
+\v 12 Lacule nan Tisikas iya Epeso.
+\v 13 Kalilotuno, toyoruno kyela lafa langohi nan diho Karpus idi troas ko buhi kunei bebe nenge kuna lara kiyenehin.
+\v 14 Alexanda kadongoni lo mwala kitii diho nan tic na irohoi, odum mute Lobanga inyi tona tic nenge.
+\v 15 Ojir manyu isi iric ken diho inyi tonyio itipeha inyi tenya niyang bebe.
+\v 16 Iyo kifura nei ketemoni oru afa lobo tungani lohiwoitahino nan ati kingerihi cio fad nan. Keco lahitok ikenahi ene tenya kweci kuneicieng.
+\v 17 Ati owoita Lahitok ko nan manyu kicio nan golun ojir ara diho nan ititimi tenya ifut ojir Misiok fad oning. Manyu kilwahuni nan to kutuk lo ngatuny.
+\v 18 Kilwahu cia Lahitok nan iyo jorena kuna irohori manyu kiyauno ci nan ara na ijir iyo okabwe nenge lo kai. Ingohi kwatun ko Deyo ongon diho inyi karihin ko karihin Amen.
+\p
+\v 19 Tofonyohi Priscila ko Akuila ko cio kulo kolo Onesiporas.
+\v 20 Otong Erastus Korint manyu angohi nan Trapimos omwai Miletus.
+\v 21 Totem goruno ene orihe furat. Kifonyo Eusbulus isi, ko Pudens, Lino, Kalaudia ko recera fad.
+\p
+\v 22 Ingohi Lahitok tongon ko Okorif nino. Kisa kingon kosi.

57-TIT.usfm

@@ -0,0 +1,68 @@
+\id TIT
+\ide UTF-8
+\h Tito
+\toc1 Tito
+\toc2 Tito
+\toc3 tit
+\mt Tito
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Paul Karwaani lo Lobanga ko jayo lo Yesu Kristo to kiruk lo cio kuna lonyumu Lobanga ko yenun lo tenya lo dede na liyaru cio iyo warun lo Lobanga,
+\v 2 kiruk na lohiyen na lowotia iyo kigeno lo warun na losio tur na locik Kobanga na lida otaler manyu orihe lohiciahi lo tik
+\v 3 manyu to tik na lonyumu inyi iyauno tenya nenge iyo wangun to kititima lo tenya nenge na lohiciori nan to tenya nenge lo Lobanga kalwahani niyang.
+\p
+\v 4 Diho Tito kito nei iyo kiruk na lohingar. Kisa ko kisiliban ongon diho isi na licwara Lobanga Apa niyang ko Kristo Yesu kalwahunoni niyang.
+\p
+\v 5 Tohi na licio nan ahingohi isi Kret inyi lo kitibira tohi na lorumu orihe ida oru ko nyumuno lohitwaha to kangite fad iya na lahirihohinore nan isi.
+\v 6 Ojir lohitwok ara tungani na loru kolobo tenya irohoi to ken, manyu ara retoni lo ngorwani Lobito, tungani na lara tee kunenge karuhok ida ara kasilak ko kaberunok kisinga.
+\v 7 Iya na licwararihin kaririani tic lo Lobanga ojir oru lobo tenya irohoi to ken nenge manyu ida itidara kode ida imaru kilongo deu deu, ida ara karumani, ida ingere, ida ara tungani katimumunani.
+\v 8 Ilany, ojir inyi ara tungani na lifotunita cio kalenge, tungani na limaru tohi na ijir, na loric ken, na ibir, onyu manyu na lisinguno.
+\v 9 Ojir ara tungani na linief tenya na ligenuno iya na litiyenarihin ojir itigolore taulo kulo cio kuna kude to kitiyena na igol manyu otum kitibuho kuna lopeha kitiyena lo tenya lo Lobanga.
+\p
+\v 10 Tonyio loborengi cio kuna loberu tenya lo dede, kuna lara katenyak keken ko katinonongak bebe nenge kulo ilulung lo kiliraru.
+\v 11 Ojir itibuhi icieng tonyio ongoniti kipapala cio kulo kajihit kuna iborengi to kitiyena sangite kuna lida ocam to kitiyena ara lo rumunore robia kulo arus.
+\v 12 Kileng lobo kamocani neicieng afa lojo, “Ara cio kulo Kret tik tik katalerok, kasasuok, kadilok kuna ikaruha”.
+\v 13 Ara ene tenya dede. Tona irienga icieng firit ojir ofwonuni ogoli iyo kiruk.
+\v 14 Oto cia ida oningoti odohohin kulo Judeahin kode cihi cihi kulo cio kuna loberu tenya lo dede.
+\v 15 Diho kanyujok, onyuji sangite fad ati iyo cio kuna lipalaru manyu ida iruk, oru lobo tohi inyu. Iyo tenya lo dede kibuha neicieng ko taulo kuneicieng fad lipalaru.
+\v 16 Otenyati ojo kiyen icieng Lobanga ati oberuni inyi to ticitici kuneicieng. Ara icieng cio kuna iboti, kuna loberu ningo tenya ko cio kuna lida ocam to lobotohi ijir.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Ojir isi itiyen tohi na liruhohino ko tenya na ibehi.
+\v 2 Itiyena cio kuna loboroho ojir ara cio kuna loricaru ake, cio kuna locam to rima, kuna lolanyu taulo kuneicieng, kuna logoli iyo kiruk, iyo kimaruno ko iyo diha lo kidak.
+\v 3 Tona kikoi bito itiyena ngorwo kuna hitoha ojir ongoniti ko rima iyo manya neicieng ida ara kaguliak, ida ara cio kuna lolulworoti ara opihin kulo mere ati ingohi tara katiyenak kulo tohi na ijir.
+\v 4 Oto cia icieng itiyen ngorwo kuna sidiha kimaruno rei ko tee kuneicieng,
+\v 5 lo rica kenite kuneicieng ko nyujon, ko kitiyo kangite kuneicieng, ojir ara kabayak, ojir manyu oningoti rei kuneicieng, ojir lobo tungani ida itikaj tenya lo Lobanga
+\v 6 Iya na many ce torihohi rei kuna sidiha ojir orici kenite.
+\v 7 Tara isi kitotorita lo sangite fad to kitiyo ticitici kuna ijiri. Iyo kitiyena nino itotoro golun ko kirunga
+\v 8 ko koditi lo tenya na lida cio itikaj ojir cio kuna lohitipeha isi odahahi riri tonyio irumu oru lobo tohi irohoi na ngoteny icieng to ngati niyang.
+\v 9 Itiyena opihin bangun kalanyunok kuneicieng iyo sangite fad, ojir otemi kitikwama icieng ida itirisati icieng
+\v 10 manyu ida okokolunitati iyo icieng ati ojir itotori jimitan otumiti kigeno icieng tur ojir to kikohin fad icio kitiyena niyang to Lobanga kalwahani niyang ara tohi na lodamiti.
+\v 11 Tonyio kisa lo Lobanga na liyauno lwaharu loboto iyo cio fad.
+\v 12 Itiyena ohoi jimitan “Ida”iyo warun na loru Lobanga ko wahita kulo kof ko warun warun lo rica lo kenite, lo biran ko lo rima Lobanga iyo ene kof lohimanyare
+\v 13 iya na lohitilare kigeno lo gum lotuno lo deyo lo Lobanga niyang ko kalwahani niyang Yesu Kristo
+\v 14 na licio ken nenge tohoi lo lahuno ohoi iyo rohojun fad ko kitinyujo to ken nenge cio kuna lara kunenge, kuna lodam kitiyo tohi na ijir.
+\p
+\v 15 Sangite kuno kuna lojir isi itiyen. Isinga manyu irieng to twero fad.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Itiiunita cio jimitan ojir iciori kenite iyo obolore lo kalanyunok ojir oningoho manyu ojir ikukumahinoti kitiyo ticitici kuna ijiri
+\v 2 ida oguli lobo tungani ida ongolofati, itongoti to kibaya, katotorok kulo rima diho cio fad faritin fad.
+\v 3 Kidataruha many afa ohoi, cio kuna lida oningoho, kuna litinonongi manyu kira opihin kulo wahita fad ko ikwamiti kuna irohori. Kiwar afa ohoi to jiujon lo taulo ko liwa, kiberu cio manyu kiberu kenite kuniyang ake ake.
+\v 4 Ati ojo jiran ko kimaruno lo Lobanga kalwahani niyang oboto,
+\v 5 kilwahu inyi ohoi, ida ara to sangite kuna ibiri kuna lohitii ohoi ati ara to kibaya nenge. Kilwahu inyi ohoi to kilala lo otomone lo are ko kitingejuho to Okorif na Inyu,
+\v 6 na lijuhohi inyi iyo ohoi to kimorot ara iyo Yesu Kristo kalwahani niyang
+\v 7 ojir iya na lohitibiri ohoi to kisa nenge ojir kira kalanyok kuna lohingon ko kigeno lo warun na losio tur.
+\v 8 Ara ene tenya na locam to kigeno. Manyu awak nan ite itif kuno sangite ojir kuna lofik kigeno iyo Lobanga orici kicwara kenite kitiyo tohi na ijir. Ara kuno sangite kuna ijiri noo manyu ongon ko faida iyo cio pili.
+\v 9 Ati ingohiti risa lo dataru ko loreunorehin ko pepehita ko ngolofa to tenya lo cik tonyio ara kuno sangite kuna lida olwak lobo tungani manyu oru faida.
+\v 10 Tosony tungani kakokorani lo cio kakeny Lobito manyu tosony inyi lo kitiare. To kifwongi lona kerihe itongo konyi.
+\v 11 Ojir iyen jimitan logere koditi lona tungani manyu ipal manyu longotohi tenya kwe nenge ake ake.
+\p
+\v 12 Kalideu isi nan aculu Artemas kode Ticikas dihosi, ojir item to golun nino fad lotuno diho nan Nikopolis tonyio lafik nan tau nei lo kitongo ene furat ijia.
+\v 13 Itiyo sangite pili kuna litum isi lo lwaha Zenas tungani lo cik ko Apolos iyo owele neicieng manyu tode jimitan ongon icieng ko sangite fad kuna lowak icieng.
+\v 14 Ojir cio kuniyang oyen kicwara kenite kuneicieng kitiyo sangite kuna locam manyu kuna ijiri ojir icieng icio sangite kuna lowahiti tik tik ida omanyati manya na loru lobo tohi itiyoti.
+\p
+\v 15 Ofonyo cio kuna lohingon ko nan fad. Tofonyohi cio pili kuna lohimaru ohoi iyo kiruk Ingohi kisa kingon kosi.

58-PHM.usfm

@@ -0,0 +1,41 @@
+\id PHM
+\ide UTF-8
+\h Pilimon
+\toc1 Pilimon
+\toc2 Pilimon
+\toc3 phm
+\mt Pilimon
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Paul mabusoni lo Kristo Yesu ko Timoti rece niyang. Diho Pilimon morte niyang na lohimaru ko katiyoni kaletoni niyang
+\v 2 diho Appia kanece niyang, diho Arcippas asegereni kaletoni niyang, manyu diho kanisa na lotubitita kalingi.
+\p
+\v 3 Kisa ko kisiliban na lolotu iyo Lobanga Apa niyang ko Lahitok Yesu Kristo.
+\p
+\v 4 Akwamitita nan Lahitok Lobanga kalabuhunita isi iyo kilifa nei tik tik,
+\v 5 tonyio aningo nan kiruk nino iyo Lahitok Yesu ko kimaruno nino cio kulo Lobanga fad.
+\v 6 Alifa nan jimitan ojir isi ingara kiruk nino to kirunga ojir irumu kinianga na ifut lo sangite kuna ijiri pili kuna lohingonore ohoi iyo Kristo.
+\v 7 Lohicio kimaruno nino nan kwama nahitok ko kitigolo lo tau tonyio itikwe isi taulo kulo cio kulo Lobanga rece.
+\p
+\v 8 Tona kileng ngocam diho nan iyo Kristo to rihohino isi tohi na lojir isi itii,
+\v 9 ati alelia nan diho isi to kimaruno. Dong nan iya Paul ngoroyoni na manyu jijia lara mabusoni lo Kristo Yesu
+\v 10 alelia nan diho isi to kito nei Onesimas, na lolotu ara kito nitole to katwa lo mabus.
+\v 11 Loru afa faida nenge dihosi ati jijia lara inyi lo faida nahitok ida ara dihosi ake ati ko diho nan manyu.
+\v 12 Aculuno nan inyi na lara lo tau nei lo ituno dihosi.
+\v 13 Orumu nan kidam kitongo ko inyi ene ojir kilwak nan ara faji nino orihe nan angon mabus to kititima layomit na ijir.
+\v 14 Ati ida nan awak kitiyo lobo tohi ida hati isi iruk ojir tohi na litiyo isi owoju to tau nino ida ara na lohifudahini isi ara kifudahino.
+\v 15 Kuya tohi na licio inyi kikorare ko isi orumu ara na lojir oitunore dihosi tur,
+\v 16 ida dong ara opi ati na logal opi ara rece na limaru. Amaru nan inyi bebe ati imaru isi inyi ogal ara katiyoni nino manyu ara rece iyo Lahitok.
+\v 17 Dong kalirima isi nan manyu ideya nan ara katiyoni kaletoni nino, ifotu inyi iya na ngifotunore isi nan.
+\v 18 Kalitii afa inyi lobo tohi irohoi iyosi kode kolongon lobo mongiyo nino lotehita inyi igerohi kwe nei.
+\v 19 Nan Paul to ken lagero ene to kana nei, adum cia nan ida hati nan atenya jimitan ingon isi ko mongiyo lo ken nino token.
+\v 20 Akodomo nan rumuno lobo faida iyosi rece iyo Lahitok, itirobia tau nei iyo Kristo.
+\p
+\v 21 To kigeno iyo ningoro nino, agero nan dihosi to yenun jimitan itii cia isi ogal na latenya nan.
+\v 22 Ongon manyu Lobito tohi: Ikukumahi kaji lo welo to nan tonyio ageno nan jimitan kinyiahuni cia nan dihote to kilifa ningi.
+\p
+\v 23 Epapras mabusoni kaletoni nei to Yesu Kristo kifonyo isi,
+\v 24 iya na lofonyore Mark, Aristokas, Demas ko Luka katiyok kaletok kunei.
+\p
+\v 25 Kisa lo Lahitok niyang Yesu Kristo ongon ko okorif nino.

59-HEB.usfm

@@ -0,0 +1,422 @@
+\id HEB
+\ide UTF-8
+\h Ibru
+\toc1 Ibru
+\toc2 Ibru
+\toc3 heb
+\mt Ibru
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Afa berien, otenya Lobanga ko fafaico kuniyang ara iyo kamocak to kikohin beciek,
+\v 2 ati to kuno faritin lohitenya kohoi to kito nenge na lonyumu inyi ara kalunyoni lo sangite pili na manyu afa likukum inyi kof fad tonyi.
+\v 3 Ara kito kifarang lo deyo lo Lobanga na longon rijon lo Lobanga to ken ken nenge na lorica sangite fad to tenya nenge na igol. Langun lokeru inyi kitinyujo iyo kipalipali, olo itongohino ngati lo iteten lo obolore lo kai.
+\v 4 Tona olotu inyi obolo ilany malaikahin iya na lilanyare karana na loluny inyi karaneco kuneicieng.
+\v 5 Tonyio, iyo ani malaika afa ojo Lobanga, “Ira isi kito nei ene far lara nan Apa nino?” Kode ari, “Ara nan Apa nenge manyu inyi ara kito nei?”
+\p
+\v 6 Ari manyu kaliyauno Lobanga okang nenge ene kof ojo, “Ingohi malaikahin kulo Lobanga fad iwor inyi”.
+\p
+\v 7 Kolotenya Lobanga to malaikahin ojo afa, “Ofik inyi malaikahin kunenge ara kiyana karwaak kunenge lairani kulo kima”.
+\p
+\v 8 Ati to kito nenge ojo Lobanga, “Lobanga itongo mute seger lo okabwe nino karihin ko karihin, manyu biran mute lara iluk lo okabwe nino
+\q
+\v 9 Imaru isi biran iberu rohojun tona lohifik Kabu Lobanga nino ketemoni lo kalihitak kunino ko twa isi to ngoroni lo kwama.
+\q
+\v 10 Ojo manyu, “Many to lohiciahio Lahitok ifetahi afa isi guri kulo kof manyu ara kai tic lo kac kunino,
+\q
+\v 11 oru mute icieng ati iwasihi isi ongoroyon mute icieng fad iya kyela
+\q
+\v 12 ibibir mute isi icieng iya kimuhi ibelo mute icieng iya kyela ati iwasihi isi iri manyu ida mute karihin kunino icung”.
+\p
+\v 13 Iyo ani malaika afa ojo Lobanga, “Itongo ngati lo iteten nei manyu atirak cia nan merok kunino seger lo kejuha kunino?”
+\p
+\v 14 Ida re malaikahin fad ara okorifi karwaak? Kuna loculuni kirwa cio kuna mute iciori lwaharu?
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Tona ojir ohoi kifik taulo bebe iyo tohi lafa lohining ojir ida kingade kifwongi.
+\v 2 Kologol afa lofere lo tenya lafa liyauno malaikahin manyu tungani na lida ijif na tenya orumu kitigema na igol
+\v 3 aja cia kifur ohoi kolohitiraban ene lwaha hitok? Ene lwaha afa item Lahitok otulu manyu ofwonu cio kulafa loning inyi kirihohi ohoi.
+\v 4 Olotu manyu Lobanga kitisaden to kitotorita, kitirima ko tanguhin ko kicorita kulo Okorif na inyu kuna lokori iya na lowahare inyi.
+\p
+\v 5 Ida Lobanga icio nu kof lolotuno na lohitenya ohoi iyo kac kulo malaikahin.
+\v 6 Ati ongon lobo faji lotenyare afa lobo tungani ojo, “Ara tungani nyio ibuhare isi tonyi ara kito lo tungani nyio iricare isi inyi?
+\q
+\v 7 Ifik isi inyi lobo gaa fotiri lo malaikahin iticief isi inyi kwatun ko rima
+\q
+\v 8 Manyu ifik sangite fad fotiri lo kejuha Kunenge”. To fiha sangite pili iyo lanyuno nenge, oru lobo tohi lida Lobanga icio inyi olanyu. Oto hati ida ohoi kideu tungani olanyu lobo tohi.
+\v 9 Ati kideu ohoi Yesu na lofihi lobo gaa fotiri lo malaikahin na jijia liticiefi to kwatun ko rima tonyio lodik inyi wei ojir to kisa lo Lobanga imang wei to cio pili.
+\v 10 To kiyauno tee beciek iyo deyo, orumu ocam jimitan Lobanga na lofik sangite pili na manyu longoni sangite pili tonyio ojir icio monye lo lwaharu neicieng nyujon to rumuno kidak.
+\v 11 Ara katinyujoni ko kuna litinyujoti fad kulo Lobito faji, tona ida riri iniefa Yesu to kilolongo icieng ojo recera.
+\v 12 Ojo afa inyi, “Atulu cia nan karana nino ketemoni lo recera kunei to ketemoni lo lotubare awol cia nan woleco kulo maja isi”.
+\p
+\v 13 Ari manyu ojo, “Afik cia nan kigeno nei diho inyi”. Manyu ojo ari, “Nan ene, ko tee kuna lohicio Lobanga nan”.
+\p
+\v 14 Tona longonore tee kenite ko okoto, olotu inyi ongar rahun tungani ko icieng, ojir to wei nenge alanyu katehitani lo golun lo wei na lara sitan.
+\v 15 Ojir alahu kuna lorumu otorahini ara opihin kulo bangun lo wei.
+\v 16 Tonyio iyo dede, ida ara malaikahin olotu inyi lwaha ati lotataha kulo Abram.
+\v 17 Tone tenya ofwonu itiririhini inyi ko recera kunenge to kikohin fad, ojir inyi olotu ara kadwarani lahitok na ibaya ko na ligenoro iyo tic nenge iyo Lobanga, manyu ojir inyi odumarore kipal lo cio.
+\v 18 Tonyio lorumu afa inyi token kidak iyo laba, otum manyu inyi lwahuno kuna lolabati.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Tona recera kuna inyuji kuna lohingar kilolongo lo kai, itofik kibuha ningi iyo Yesu Jayo ko kadwarani lahitok na lohitulo ohoi.
+\v 2 Igenoro afa inyi iyo kanyumunoni nenge iya na afa ligenorore Moses to kaji lo Lobanga.
+\v 3 Orumuni Yesu ocam to rima na lilany Moses iya na locamare kafahani lo kaji to rima na lilany lo kaji token.
+\v 4 Tonyio kajihit fad ongon kafahak kuneicieng ati Lobanga lifak sangite fad.
+\v 5 Igenoro afa Moses iya karwaani lo kaji lo Lobanga fad otenya manyu tohi na mute lolotuno to kifwongi.
+\v 6 Ati igenoro Kristo iya kito iyo kaji lo Lobanga. Manyu ohoi kaji nenge kolohiric golun lo taulo kuniyang ko ene kigeno lohipufare.
+\v 7 Dong iya na lotenyare okorif na Inyu ojo, “Jija kalining ite
+\q
+\v 8 ogoro lo Lobanga ketigol taulo kuningi iya lafa litiyore ite to peha ningi lafa lohitemarihin ite to kuny.
+\q
+\v 9 Idi afa lohitemare munyiri nan na to karihin keek ongon odeuni tohi na latii nan.
+\q
+\v 10 Inyi licio afa nan alongojitare diho na kofiangiti, manyu alotu ajo, “Itiring taulo kuneicieng gerarita manyu ida icieng loyen kikohin kunei”.
+\q
+\v 11 Nan ko tenya to kilongo ajo, “Ida cia icieng orute iyo kiyoma nei”.
+\p
+\v 12 Iririati recera jimitan ida lobo to kiji ningi ongon ko tau na lida iruk manyu ogere to kikoi lo Lobanga na iwar.
+\v 13 Ati itigoloto taulo kuningi ake ake faritin fad kolorihe ilolongoti lobo tik ojo “Ene far” keco lobo to kiji ningi oning kitinononga lo kipal.
+\v 14 Lohifwonu ohoi ngara iyo Kristo kalohiwasihi ohoi woita many lohicungi lafa golun lo taulo lohingonore ketemoni.
+\v 15 Iya na lotenyarihin ojo, “Enr far kalining ite ogoro nenge, keco taulo kuningi ogoli. Ketigol taulo kuningi iya na afa litiyore ite to peha”.
+\p
+\v 16 Oho ngai afa icieng kunu loning oto hati opeha? Ida re icieng kulafa cio fad liyauno Moses to kof lo Ijipt?
+\v 17 Manyu ko ngai afa ilongo Lobanga to karihin keek ongon? Ida ko icieng kulafa lipal kulafa lokeroro to katwa lo kuny?
+\v 18 Manyu akuni afa ibutia Lobanga ojo ida mute orutori kiyoma nenge kalida ara icieng kunafa loberu kiruk tenya nenge?
+\v 19 Dong, kideu jimitan ida afa icieng orute kiyoma lo Lobanga to beruno kiruk.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Dong iya na lorihe ciha lo rutoro kiyoma nenge ongon ngatigeny, keco lobo tungani many orihe itiraban rutoro.
+\v 2 Tonyio lohining manyu ohoi layomit na ijir ititimi iyo ohoi iya na afa loningore icieng ati odumuni na tenya loning icieng itikaji mejo tohi na loru faida tonyio kuna afa loning, ida imorahi ningo neicieng ko kiruk.
+\v 3 Jijia ohoi kuna lohiruk lohirute iyo na kiyoma iya na lotenyare Lobanga ojo, “Tona nan ko kibutia to kilongo ajo, Ida cia icieng orute iyo kiyoma nei”. Ati ene tic lokeruni many to duho lo kof.
+\v 4 Tonyio oteny inyi to faritin lobo faji ojo, “Manyu to far lo mietare iyoma Lobanga iyo tic nenge fad”.
+\v 5 Manyu iyo ladi kingutit ketemoni ojo. “Ida cia icieng orute iyo kiyoma nei”.
+\p
+\v 6 Orihe ene tenya owoita jimitan orute cio kude na kiyoma manyu kude kuna afa lititimahini layomit na ijir iyo icieng ida orutori to kingis neicieng.
+\v 7 Tona ofik Lobanga lobo far ake na lilolong ojo “Ene far” afa langun lokeru karihin beciek oteny ara diho David iya lafa lotenyare ketemoni ojo, “Ene far kalining ite ogoro nenge ketigol taulo kuningi”.
+\p
+\v 8 Tonyio, ngara licio afa Josua icieng kiyoma, ngida afa Lobanga otenya ari to lobo far.
+\v 9 Orihe Sabit lo kiyoma lo cio kulo Lobanga ongon,
+\v 10 tonyio tungani na lorutohi iyo kiyoma lo Lobanga, iyoma manyu inyi to tic nenge iya na afa liyomare Lobanga iyo nenge.
+\v 11 Lara bo nga gingahinoti rutoro iyo na kiyoma ojir lobo tungani ida ouroro to kijifita kire lo peha neicieng.
+\v 12 Tonyio owar tenya lo Lobanga irunga manyu. Oko ilany ngalem latubot na loko fajihit fad, otulo many iyo kora okorif ko tau kode lo koi ko itula, ongoto tenyi tenyi kulo kibuha lo tau.
+\v 13 Oru lobo tohi to kof fad liduha to konyieha kulo Lobanga. Ongaja sangite fad manyu obotoho diho inyi na lojir ohoi kicio tenyi tenyi ko ticitici kuniyang fad.
+\p
+\v 14 Iya na lohingonore ohoi kadwarani Lahitok na lilany fad na lolo many kai, Yesu kito lo Lobanga, nganiefata dong ene kiruk lohitulu ohoi iyo inyi otoc.
+\v 15 Tonyio ida ohoi kingon ko kadwarani na hitok na lida odeu mehino niyang ati kingon ohoi ko kadwarani na lolabi to kikohin pili iya ohoi ati ida ipal.
+\v 16 Ingafi bo dong ketemoni lo seger lo Kisa to golun lo taulo ojir kirumu kibaya ko kisa na lohilwak ohoi iyo tihi kuna lohingonore wahun.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Kadwarak kunahitohi fad onyumunitati to kiji lo cio ofihi lo woitahino icieng iyo tenyitenyi pili kuna loite ngati lo Lobanga lo kicwara kiciorita ko kikumihin to kipal.
+\v 2 Itiyo inyi to riejun iyo cio kuna ilunyiaha kuna logerarita tonyio igoro manyu inyi.
+\v 3 Inyi licio kalicwara inyi kicorita ko ikumihin to kipalipali item re to kulo kipalipali kunenge icwarare hati mangu to kipalipali kulo cio.
+\v 4 Oru lobo tungani lonyumoro ake rahun kadwarani, ara Lobanga lilolongo inyi iya na afa lilolongunore Aaron.
+\v 5 Tona kikoi bito, ida manyu afa Kristo odumu kwatun lo rahun kadwarani lahitok ake. Ati ojo Lobanga diho inyi, “Ira isi kito nei ene far lara nan Apa nino”
+\p
+\v 6 Ojo manyu to lobo faji, “Ira isi kadwarani tur Iyo osapane lo Melkisedek
+\p
+\v 7 To faritin kulafa longonore Yesu ene kof, ifotohi afa inyi kilifi ko kilelia ko kicira to ogoro na ikwat ko kifi kulo konyeha diho inyi lafa lotum lwahuno inyi iyo wei manyu oningi inyi to riejun ko ningoro nenge.
+\v 8 Kileng lara inyi kito lo Lobanga olotu inyi oyen ningoro to kidak na lorumahi inyi
+\v 9 9 manyu langun litinyuji inyi olotu inyi ara kacwarani lo lwaha na isio iyo cio pili kuna loningo inyi
+\v 10 manyu onyumu Lobanga inyi lo rahun kadwarani lahitok iyo osapane lo Melkisedek.
+\p
+\v 11 Oborengi tenyi tenyi kuna ngohitenya iyo kuno sangite ati ogol kititima nenge tonyio likaruha ite ningo tenyi tenyi kuniyang.
+\v 12 Dede tonyio kileng orumu jii ite lira katiyenak orihe ite iwak jimitan kitiyeni ite to tenyi tenyi kulo lohiciahi lo tenya lo Lobanga ari. Orihe ite iwak lei ida ara daha na igol.
+\v 13 Tungani na lowar to lei orihe ara kito na sidi orihe ida otum yenun kitiyena iyo kikoi lo biran.
+\v 14 Ati itongo daha na igol ara lo cio kuna igoli kuna to kitiyena lo tik tik lotumit kora na ijir iyo na irohoi.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Tojijia dong lara ngangohiti kitiyenita kulo lohiciahi to ken lo Kristo kifwo ketemoni iyo obolore ida jirihe kifeta guri kulo kirwa lo kipal kuna liyaru cio iyo wei ko lo kiruk Lobanga,
+\v 2 kitiyena to kibatisa, fiha lo kac kweci, kibuhuno lo kaweyak ko ngoto lo tenya lo lohicungi.
+\v 3 Manyu kaliruk Lobanga kitii cia jii.
+\v 4 Ida otanga iyo cio kulafa loyen kof, kuna limang kicwara lo kai, kuna longer iyo Okorif na Inyu,
+\v 5 kuna limang jiran lo tenya lo Lobanga ko golun lo kof na mute lolotuno kolo uroroti lo kinyiahuno iyo kirwo tonyio inyiahahino icieng guro kito lo Lobanga iyo kuruce kicwara inyi riri ari kiji lo cio.
+\v 6 Kof na lomata kifi kulo kuju kuna locaa na litidora daha diho cio kuna loremo inyi, orumu gum iyo Lobanga.
+\v 7 Kof na lomata kifi kulo kuju kuna locaa na litidora daha diho cio kuna loremo inyi, orumu gum iyo Lobanga.
+\v 8 Ati kof na litibuja kikwa ko turlele oru faida manyu otumiti kificoro, lohicungi nenge kima loremo inyi.
+\p
+\v 9 Kileng ngohitenya jii morot, kigeno ohoi sangite kuna ijiri tote, sangite kuna lilihita ko lwaharu.
+\v 10 Ida Lobanga itibahasa ngoto lo tenya, ida cia inyi olulworo ticitici kuningi ko kimaruno na litotor ite iyo inyi iya na lilwahare ite cio kunenge manyu orihe isodoro lwaha icieng.
+\v 11 Kiwak ohoi ite tolobito tolobito isodoro kitotoro ene kiringa many lohicungi lo kitigolo kigeno ningi.
+\v 12 Ida ohoi kiwak ite ifwonu ikaruha ati lo kitetema kuna lorumu tohi lafa locik Lobanga to kiruk ko kidonyo lo taulo.
+\p
+\v 13 Afa kalico Lobanga ciharu nenge iyo Abram to rujon lo lobo tungani lobolo ogal inyi na ngibutiare inyi, ibutia inyi to ken nenge
+\v 14 ojo, “Ahicio cia nan isi gum manyu ahicio lotataha kuna iborengi”.
+\v 15 Dong langun litil Abram tek tek to kidonyo lo tau, lolotu orumu tohi na locik Lobanga.
+\v 16 Ibutiita cio to tungani na lobolo ilany icieng oto na kibutia itigol tenya na lotenyi manyu iticung peha fad.
+\v 17 Tonyio owak Lobanga kitotoruno kire nenge na lida ibelo otoc iyo kalunyok kulo na ciha olotu itigol na ciha to kibutia.
+\v 18 Itii Lobanga jii ojir to sangite are kuna lida ibelo na lida Lobanga itweru talerun ojir ohoi kuna lohifeju diho inyi to kigeno kitigoli taulo.
+\v 19 Kitehita ohoi ene kigeno ara kigingi lo taulo na igol na lida otutuk. Orute many kudule lo katwa korwong lo kyela kikorit.
+\v 20 Faji na lorute Yesu lafa lolo ketemoni niyang tohoi. Lara inyi kadwarani lahitok tur to osapane lo dwarun loMelkisedek.
+\c 7
+\cl Kingutit 7
+\p
+\v 1 Ara afa ene Melkisedek kabu lo Salem manyu kadwarani lo Lobanga na longon kai tur. Iric inyi ko Abram loituno to lanyuno kunu kabuno ko kigatahino inyi gum
+\v 2 manyu Abram ko kicwara inyi Lobito iyo tomon kulo sangite fad. Ketemoni ojo fotiri lo karana nenge “Kabu lo biran” manyu kabu lo Salem ara jimitan “Kabu lo kisiliban”.
+\v 3 Na loru ko monye kode ngotenge, oru ko tifo lo loreunore, na loru ko lohiciahi lo karihin kunenge kode lohicungi lo warun nenge, iya kito lo Lobanga ara inyi kadwarani tur.
+\p
+\v 4 Ibuhata ba bolorun lo Melkisedek kileng lohitwok Abram licio dihonyi Lobito lo tomon kulo sangite kuna lobeluni fad.
+\v 5 Naha ojo cik ojir lotataha kulo Levi kuna lara kadwarak itutuba Lobito lo tomon iyo cio kuna lara recera kuneicieng kileng lara recera kuneicieng lotataha kulo Abram.
+\v 6 Otohati ene tungani ida otifori loreunore nenge iyo Levi oto hati odumu Lobito lo tomon nenge iyo Abram manyu igatahi gum diho inyi na liciori ciharu.
+\v 7 Manyu iya na longonitare ara tungani na sidi igatahinoti gum.
+\v 8 Iyo koditi na longon ara cio kuna loweyaru litutuba Lobito lo tomon ati tone tenya ara tungani na lowar tur inyi losofu Lobito lo tomon.
+\v 9 Otum manyu tungani jimitan Levi na litisofo Lobito lo tomon, losofohui ara iyo Abram,
+\v 10 tonyio lafar liricore Melkisedek ko Abram orumu Levi orihe ongon ken lo fafai nenge.
+\p
+\v 11 Ngara orumuno biran ara diho kadwarak kuna lara kulo imanit lo Levi, (tonyio ara ara diho icieng iciori cik) nyio hati manyu afa okodomorihin ojo ojir lobo kadwarani ake olotu na lara lo osapane lo Melkisedek ida ara lo agwala lo Aaron?
+\v 12 Kolongon kibelo iyo dwarun inyi jimitan ojir manyu cik ibelo.
+\v 13 Inyi na lotenyarihin kuno sangite ara lo lobo imanit ake manyu oru afa lobo tungani tona imanit afa litii iyo ciali lo ikumiti.
+\v 14 Tonyio oboto jimitan oreu Lahitok niyang to imanit lo Juda manyu oru lobo tohi loteny Moses iyo na imanit to tenya lo dwarun.
+\v 15 Manyu otia tenya na lohitenya ohoi koloboto lobo kadwarani lori ko Melkisedek
+\v 16 na lolotu ara kadwarani ida ijifita cik lo loreunore nenge ati to golun lo warun na lida otumiti kipalaru.
+\v 17 Tonyio otenyi ojo, “Ira isi kadwarani tur iyo osapane lo Melkisedek”.
+\p
+\v 18 Litingadari lafa cik tonyio oru faida.
+\v 19 Tonyio ida cik itinyu lobo tohi manyu liyauni kigeno ngejuk na ngohinyihunore ohoi diho Lobanga.
+\v 20 Manyu olotu ene to kibutia ida kulakude ibutia lo rahun kadwarak,
+\v 21 ati olotu inyi ara kadwarani to kibutia tonyio ojo Lobanga diho inyi, “Libutia Lahitok manyu ida cia ibel kibuha nenge ira isi kadwarani tur”.
+\p
+\v 22 Tone kibutia lolotu Yesu ara kitiniefi lo ciharu ngejuk.
+\v 23 Jijia orumu oboreng kuno kadwarak tona lida wei iruhore icieng osodoro ketemoni ko tic neicieng.
+\v 24 ati tonyio owar Yesu tur ongonore inyi dwarun lo tur.
+\v 25 Tona itweru inyi lwahuno cio kuna lofwonu iyo Lobanga ara diho inyi tur tonyio owar inyi ilelia to icieng.
+\v 26 Otum bo kadwarani na lori jii keruno wahun niyang, kadwarani na inyu, na loru ko lobo tenya irohoi lo tenyati ken nenge, na lotumohino manyu igelari oleng to kiji lo kapalak, na lotingi kai bebe.
+\v 27 Ida inyi ori iya kadwarak kuna kude kuna liyaunita kikumi ko kicorita tik tik item re icio to kipalipali kunenge odumunore hati to kulo cio. Odumu inyi kikumi nenge to cio kunenge kakeny Lobito hilong na licwarare inyi ken nenge.
+\v 28 Tonyio oduma cik kadwarak kuna lara cio kuna igoroho ati kibutia na lolotu to kifwongi lo cik, odumu kito na litinyuji tur.
+\c 8
+\cl Kingutit 8
+\p
+\v 1 Tenya na longon inyi ene; Kingon ohoi ko kadwarani Lahitok na litongohino kana iteten lo seger lo obolore lo kai
+\v 2 Manyu irwaa inyi kirwaa nenge lohitongore na inyu iyo kema lo dede na longon kai noon a likukum Lobanga ida ara na likukumi to kac kulo cio.
+\v 3 Kadwarak fad onyumuni lo kicwara kicorita ko kikumita manyu ocam orumu iyo ene lo kicwara tohi.
+\v 4 Ngara ongon inyi kof ngida ara kadwarani tonyio longoni cio kadwarak kuna litiyo na tic iya na ligerorihin iyo cik.
+\v 5 Itiyo icieng iyo kema na litiririorihin na lara lo dede na longon kai. Na tenya afa lociharihin Moses inyi na langun lowak inyi kifaha kema ojo Lobanga diho inyi, “Naha itiyo sangite fad iya nu kitotorita lideu isi to kai lo donge”.
+\v 6 Ati obolo tic na lorumu Yesu ilany neicieng iya na lilanyare cik na litiyomo inyi ilany lafa ongore, manyu owata iyo ciharu na lojir ilany.
+\v 7 Ngara oru afa lobotohi irohoi iyo nu ciharu afa ongore, ngida manyu otahitati lobo ake.
+\v 8 Ati orumu Lobanga kipal iyo cio inyi licio ojo, “Olotuno far, lahitok loteny Na lafihare cia nan ciharu ngejuk ko Kaji lo Israel ko Kaji lo Judea.
+\q
+\v 9 Ida cia ori ko lafa ciharu latii nan ko fafaicio kuneicieng lafar laniefare nan icieng to kana lo rihuno icieng oleng to Ijipt tonyio ida afa icieng oric ciharu nei nan ko kibeloro oleng iyo icieng Lahitok loteny
+\q
+\v 10 Ciharu na cia lafik nan ko kaji lo Israel langun loru na far. Lahitok loteny afik cia nan cik nei iyo kibuha neicieng manyu agerihi taulo kuneicieng ara mute nan Lobanga neicieng manyu ara mute icieng cio kunei.
+\q
+\v 11 Ida mute tungani orihe itiyen loriehat nenge kode tungani ojo iyo rece, toyen Lobanga tonyio kiyen mute icieng nan fad manyu iyo nasidi lo kiji neicieng many iyo lahitok na lilany.
+\q
+\v 12 Tonyio alau mute nan rohojun neicieng manyu ida mute nan arihe aiu kipal neicieng ari”.
+\p
+\v 13 To kilolongo ene ciharu “ngejuk” irumu dong inyi litirak lafa lo ketemoni ongore na loring faritin kunenge. Manyu tohi na lara ongore loring karihin kunenge, lorijoro.
+\c 9
+\cl Kingutit 9
+\p
+\v 1 Ongon afa lafa ciharu ko cihicihi kuna liworarihin Lobanga manyu ko faji na inyu na longon ene kof.
+\v 2 Ongon afa kema na logurohini. Iyo faji ketemoni ongon afa lomo, meja ko mugati na lofihi ketemoni lo Lobanga ilolongoti afa na faji ojo faji na inyu.
+\v 3 Kifwongi lo kyela kitihi ilolongoti ojo faji na inyu noo,
+\v 4 na longon ko ciali lo iheru na likukumi to dab ko Sanduk lo ciharu na manyu likukumi to dab. Sangite kuna longoni katwa lone sanduk orumu ara abinu na longon mana katwa ko iluk lo Aaron lafa loturo katurahak ko morutok kuna itadaha afa ligero cik.
+\v 5 Kai lona Sanduk orumu ongoni Kerubihin kulo deyo kuna limuho seger lo kisa to fuho kuneicieng. Ati ida ohoi kititima kuno sangite to omot fad.
+\v 6 Kalikukumahino sangite fad iya na, orutorita kadwarak ene faji ketemoni tik tik kitiyo tic neicieng.
+\v 7 Ati ara kawarani lahitok ake lorutorita kudule kakeny Lobito iyo kari irumu otehita okoto to ilebu na licwara inyi to ken nenge ko to kipali pali kulo cio kuna litii icieng kileng ngida oyeniti.
+\v 8 Itotoro afa Okorif na Inyu tone jimitan orihe kikoi lo rutoro iyo faji na inyu noo ida longaja kolorihe ene kema longon ene kof owoita.
+\v 9 Ara orumu ene kitotorita lo kuno faritin na litotoro jimitan kiciorita ko kikumihin kuna licwarati orumu ida itweru kilala tau lo kaworani.
+\v 10 Ara afa icieng dahidahi ko imatiti keken ko kilalilali kulo itidwar cihi cihi kulo ken to oleng orumu itiyo many ofwonunore sangite ngejuho.
+\p
+\v 11 Kololotu Kristo ara Kadwarani lahitok lo kuno sangite jijia longoni, orute inyi ara iyo kema na inyu ilany na lida ara cio lifak jimitan na lida ara sangite kuna loduhi.
+\v 12 Ida afa inyi orute to okoto kulo riri kode kulo kacau ati orute inyi faji na inyu noo kakeny Lobito keken rief, to okoto nenge to ken orumunore inyi lwaha lo tur to cio.
+\v 13 Okoto lo kiriri ko mongi ko ingula lo kace botor na lirurwoti iyo cio kuna lida onyuji itinyujo cio to oleng keken.
+\v 14 Aja hati cia okoto lo Kristo na licio to okorif na losio turn a licwarare inyi ken nenge ne loru ko kipal iyo Lobanga aja cia ilal taulo kuniyang iyo ticitici kuna lohiyaru ohoi iyo wei kibel ohoi ara cio kuna inyuji kuna lirwaa Lobanga na iwar.
+\v 15 Tone tenya ara Kristo katiyomoni lo ciharu ngejuk ojir cio kuna lilolonguni orumu ciha lo ilunyiti kuna lida oru, iya na lowei inyi ara kitobita lo laha icieng iyo kipali pali kuna litii iyo ciharu ongore.
+\v 16 Kolongon ciharu lo lunyo lo sangite owak re jimitan ojir kakukumani lona ciharu re owei
+\v 17 tonyio itiyo ciharu lo lunyo kolowei tungani ida itiyo oru okoto.
+\v 18 lunyo kolowei tungani ida itiyo oru okoto.
+\v 19 Langun lorihohi Moses cio tenyi tenyi kulo cik fad, oto ko dumuno okoto lo kacau, ko kifi kyela lo fofi kulo kern a ido ko lohoyo ko rwaca buk ko cio fad.
+\v 20 Ojo inyi iyo cio, ara ene okoto lo ciharu na locik Lobanga ojo ojir ite iric".
+\v 21 Tona kikoi bito bito orwac inyi kema ko sangite pili kuna litiyorihin iyo kiwora.
+\v 22 Owak cik jimitan ojir sangite pili itinyuji to okoto manyu kalida itiijuni okoto oru launo.
+\p
+\v 23 Orumu ocam to kitiririta lo sangite kulo kai to kitinyujo to okoto lo kuna kikumihin, ati sangite kulo kai to kenite ojir itinyuji to kikumi na lilany kuno.
+\v 24 Tinyio ida afa Kristo orute iyo kema na likukum cio na orumu lara kitiririta lo na lara dede, orute afa inyi kai to ken lo loro to ohoi ketemoni lo Lobanga.
+\v 25 Ida afa inyi orute kai kicwara ken nenge ari ko ari iya na inyu noo to karihin fad ko okoto na lida ara nenge token.
+\v 26 Ji dong Kristo orumu kidak kakeny beciek many to loduhore lo kof. Ati jijia oboto inyi kakeny Lobito lo rief to lohicungi lo karihin lo dumaru kipalipali to kicwara lo ken nenge.
+\v 27 Iya na lociharihin tungani wei kakeny Lobito to kifwongi olorore iyo ngoto lo tenya,
+\v 28 jihaha icio manyu afa Kristo ken nenge kakeny Lobito lo dumaru kipalipali kulo cio kuna iborengi, manyu olotu mute inyi lo kiti are ida ara lotuno tingo kipal ari ati lo kiyauno lwaharu iyo cio kuna litila inyi.
+\c 10
+\cl Kingutit 10
+\p
+\v 1 Ara afa cik okorif lo sangite kuna ijiri kuna lofwonuno ida ara kenite. Tona tenya ida ara to kikumihin kuna lida icung kuna linyiahatati karihin ko karihin kuna lida otum kitinyujo kaworak kuna lofwonuno iyo Lobanga.
+\v 2 Ngara otum kuna kikumihin kitinyujo ngida iticungi kicwara? Jii kaworak litinyuji kakeny Lobito rief ida orihe okodomoti kitinyujo iyo kipal.
+\v 3 Ara afa kuna kikumita lo kitiiunita cio to kipal to karihin fad
+\v 4 tonyio ida okoto lo mongi ko kiri itweru dumaru kipal.
+\v 5 Tona kololotu afa Kristo ene kof, ojo, “Ida afa isi iwak kikumihin ko kicorita ati ikukumahi isi ken to nan.
+\q
+\v 6 Ida afa kikumihin ko kicorita kitikwama Isi.
+\q
+\v 7 Nan ko jimitan, nan ene-igero to nan iyo buk Lalotu nan kitiyo wahun nino O Lobanga”.
+\p
+\v 8 Ketemoni ojo inyi, “kikumihin ko kicorita, kicorita kuna locurati ko kicorita kulo kipal ida isi iwak manyu ida kitikwama isi Kileng lowak cik ojo ojir icori”
+\v 9 Oto ko jimitan, “Nan ene alotu nan kitiyo wahun nino”. Itingade inyi ketemoni lo fihahino lo are.
+\v 10 Manyu tona wahun lohitinyuji ohoi to kikuma lo ken lo Yesu Kristo na litii kakeny Lobito rief.
+\v 11 Owoita kadwarani faritin fad kicwara inyi na kikumi bito tik tik na lida otum dumaru kipal.
+\v 12 Ati kalicio ene kadwarani kikumi Lobito rief ko kitongohino ngati lo kana iteten lo Lobanga.
+\v 13 Manyu tonu far itila inyi fiha lo merok kunenge ara kiteni lo kejuha kunenge,
+\v 14 tonyio to kikumi Lobito litinyu inyi cio kuna lara kanyujok tur.
+\v 15 Oteny manyu Okorif na Inyu saden iyo ohoi tone tenya. Ketemoni ojo,
+\q
+\v 16 “Ara ene ciharu na cia latii nan ko icieng, lo kifongi lo kuna faritin, Lahitok loteny. Afik cia nan cik nei taulo kuneicieng, manyu agerohi cia nan icieng iyo kibuha neicieng”.
+\p
+\v 17 Osodohi manyu ojo, “ida cia nan arihe abuhu kipalipali ko rohojun neicieng”.
+\p
+\v 18 Manyu faji na lolaunorihin kuno lida dong orihe owahiti lobo kikumita.
+\p
+\v 19 Tona recera iya na dong lohingon ko golun lo taulo lo rutoro faji na inyu noo to okoto lo Yesu,
+\v 20 to kikoi ngejuk na iwar na longaja iyo ohoi ara kyela kikorit na lara ken nenge,
+\v 21 manyu iya na lohingon ohoi ko kadwarani na hitok na lolanyu kaji lo Lobanga,
+\v 22 ngaswolutu tang iyo Lobanga to taulo kulo dede manyu ko golun lo kiruk, ko taulo kuna lirurui lo kitinyujo ohoi iyo taulo kuna iboti ko kitinyujo kenite kuniyang to kilala to kifi kuna inyuji.
+\v 23 Nganiefata kigeno na lohitehita ohoi otoc oru kikukuya tonyio igenoro inyi na locik ene tenya iyo ohoi.
+\v 24 Manyu ngabuhati koditi na ngohisusuare kenite kuniyang iyo kimaruno ko ticitici kuna ijiri.
+\v 25 Keco kingohi koditi to tubitita ara Lobito iya na larahare koditi lo kude ati ngatigoloti taulo kuniyang ake ake kisodorore iya ketemoni iya na lonyihunore far.
+\p
+\v 26 Kolorihe ohoi kipala ara lati ati lohirumu Yenun to tenya lo dede loru lobo kikumi lo kipal lorihe otong
+\v 27 ati bangun lo ngoto lo tenya ko kima na iyarat na mute lokeru merok kulo Lobanga.
+\v 28 Tungani afa na loberu kijifita cik lo Moses ifadari na loru ko kibaya to sadden lo cio are kode uni.
+\v 29 Ori cia aja kidak lo cio kuna lonyonahi kito lo Lobanga kof to kejuha na litikaj okoto lo ciharu na litinyujo inyi na lomoro Okorif lo Kisa?
+\v 30 Tonyio kiyen ohoi inyi lafa lojo, “Ara ilennei, adumahi cia nan”, ojo manyu, “Ongot mute Lahitok tenya lo cio kunenge.
+\v 31 Ara tohi na irohoi noourohino iyo kac kulo Lobanga na iwar.
+\p
+\v 32 Ibuhata kulafa faritin ketemok langun lifotu ite wangun, lafa liwoitahinore ite idihare kidak.
+\v 33 Tolobo kimori manyu kitigemi, tolobo iwoita ara Lobito ko cio kuna litigemati.
+\v 34 Tonyio kinief afa kisa ite iyo cio kuna longoni mabus, manyu ifut ko kwama kileng lobelari sangite kuningi tonyio iyen ite tokenite kuningi ijo ingoni ite ko sangite kuna losio tur.
+\v 35 Dong kebire golun lo taulo kuningi tonyio odumi mute rief.
+\v 36 Owak ite idik kidak ojir langun litii ite wahun lo Lobanga ifwonu mute irumu tohi na locik inyi.
+\q
+\v 37 Tonyio to faritin kude kuting keken, “Inyi nu lolotuno, olotu cia, manyu ida irungo,
+\q
+\v 38 Ati owar cia kanyujoni nei to kiruk manyu kalingade inyi iya kifwongi, ida cia nan akwama inyi”.
+\p
+\v 39 Ati ida ohoi kira kangaditak kuna lokerunoti ati kuna liruk manyu olwahuni.
+\c 11
+\cl Kingutit 11
+\p
+\v 1 Ara kiruk liniefa tohi na lohigeno ohoi ko yenun jimitan kirumu cia tohi na lida kideya.
+\v 2 Na tohi afa licio okwamarihin lohitwaha.
+\v 3 To kiruk miyenare jimitan oduhohino afa kof to kirienga lo Lobanga ojir tohi na lohideya olotu iyo tohi na iru.
+\p
+\v 4 To kiruk lico Abel icio kicorita na ijir ilany lo Kain, to kiruk okwamati inyi ara tungani lo dini kalokwama Lobanga inyi to kicwara nenge. Manyu to kiruk otenya afa inyi kileng lowei.
+\p
+\v 5 To kiruk otingori afa Enok ara na iwar tone kof ida imang wei. Ida otumiti rumuno inyi tonyio orumu Lobanga lotinge inyi. Tonyio orihe ida lotingori inyi, orumu omajati inyi ara na litikwama Lobanga.
+\v 6 Manyu koloru kiruk ida tungani otum kitikwama Lobanga, tonyio tungani na lolotuno iyo inyi ojir iruk jimitan ongon inyi manyu oduma cio kuna lotahita inyi to tau fad.
+\p
+\v 7 To kiruk licio Noa lafar kolosonyi inyi to tohi na lida oboto to bangun na inyu ifak tigol olwahunore cio kulo kaji nenge. To kiruk ongotohi inyi kof tenya manyu olotu ara kalunyoni lo biran na lolotu to kiruk.
+\p
+\v 8 To kiruk licio Abram na lilolongore Lobanga lo loro kof na mute loluny inyi, aning inyi olo kileng lida oyen faji na loloro inyi.
+\v 9 To kiruk olotu inyi ofik kalenge iyo kof na locihi iya misiohoni iyo kof na lara ake omanya inyi katwa lo kema iya na lomanyare Aisak ko Jakob kuna lara kalunyok kulo na ciharu ara Lobito konyi.
+\v 10 Tonyio orumu inyi odeya ketemoni iyo kang na loguro gurihin kunenge ogoli na lara Lobanga Kaduhoni nenge.
+\v 11 To kiruk licio Abram kileng afa longoroyon bebe manyu ngorwani nenge Sara ikorif olotu ara monye tonyio igeno inyi tenya lo kacihani.
+\v 12 Ati tone tungani bito na manyu lori mejo lowei ofwonu lotataha kuna iborengi iya kanger manyu kuna lida ikenuno iya singeti lo kutuk lo nam.
+\p
+\v 13 Orihe orumu kuno cio fad owari to kiruk kileng loweiha. Ida afa icieng ifotu sangite kuna locihi odeu icieng lolomaje ifotuni. Iruk many icieng jimitan kira icieng misiok tone kof.
+\v 14 Cio kuna litotoro na koditi ara cio kuna lotahita kofa na lara neicieng.
+\v 15 Ngara orihe icieng ibuha to kof na longerihi cieng jii orumuni tik lo itoro.
+\v 16 Ati orumu icieng ibuha to kof lilany na lara kai. Tona ida riri inief Lobanga kalilolongo ojo Lobanga neicieng, tonyio likukumahi inyi kang to icieng.
+\p
+\v 17 To kiruk licio Abram lafar kolotemi inyi icio inyi Aisak ara kikumi. Inyi na lorumu ciha owak kipotoro kito nenge Lobito hilong
+\v 18 Kileng loteny Lobanga ojo ara to Aisak ikeni lotataha kunenge.
+\v 19 Ibuk Abram jimitan otum Lobanga kitibuhuno kaweyak manyu kolohitenya to oteb, lifotu inyi Aisak to kiji lo kaweyak.
+\v 20 To kiruk igat Aisak Jakob ko Isau to warita kuneicieng to ketemoni.
+\v 21 To kiruk licio Jakob langun loweyaru igatahi tee kulo Josep gum, iwor inyi Lobanga kologanga kai lo iluk nenge.
+\v 22 To kiruk lico Josep oteny to johoro lo cio kulo Israel to kof lo Ijipt manyu ico icieng ciha to koi kunenge.
+\p
+\v 23 To kiruk iduk katomonok kulo Moses inyi to ofahin uni langun lotomonuni inyi tonyio odeu icieng jimitan ida inyi ara kito lobo arus ida icieng oningo ko tenya lo kabu lo Ijipt.
+\v 24 To kiruk licio Moses langun lobolo oberu kilolongoro ojo kito lo kito lo Parao.
+\v 25 Onyumu inyi jimitan ojir kitigemi ko cio kulo Lobanga ara Lobito ilany manya lo kitongo ko kwama katwa lo kipal to karihin kude kuting.
+\v 26 Odumu inyi rumuno riri to lofere lo Kristo ara na lilany wel nenge bara lo kof lo Ijipt fad tonyio odeya afa inyi ketemoni iyo bahacic nenge.
+\v 27 To kiruk owoju inyi to Ijipt ida kileng obang kilongo lo kabu odik inyi tonyio lodeu inyi na lida oboto.
+\v 28 To kiruk oric inyi Paska ko kiruruo lo okoto ojir kafadani lo okangi ida otir tee okangi kulo Israel.
+\p
+\v 29 To kiruk orang cio nam na ido mejo olotitati to kof na itou ojo cio kulo Ijipt otem kitiyo jii odile nam icieng.
+\v 30 To kiruk licio kiwata lo Jeriko ouroro langun lilor cio to faritin mietare.
+\v 31 To kiruk licio mulayani Raab ba lifotu kasifak kulo Israel ida owei ko kuna kude cio kuna lida oningoho.
+\p
+\v 32 Nyio haba lobo tenya ngateny nan? Oru tik iyo nan lo tenya to Gidion, Barak, Samson, Jepta, David, Samuel ko kamocak
+\v 33 kulafa lolanyu okabwehin, itii tenya lo ngoto lo tenya na ibir, manyu orumuni nu lohi afa locihi kuna ligienohi kutuhe kulo ngatunyo,
+\v 34 itidunyi kiyarat lo kima manyu olanyuni ngalemo latuboti, kuna libelo kigoro neicieng ara golun manyu kuna lofwonu ogoli to rem olanyuni karemok kulo misiok.
+\v 35 Lorumu ngorwo kaweyak kuneicieng itibuhuni ari to kiji lo kaweyak. Ofwonuni kude itigemi oberuni laharu ojir kirumunore kibuhuno na ijir ilany.
+\v 36 Odik kude kijuita, ko lumo, orihe manyu kude otori to nyororohin ofihi mabus.
+\v 37 Ocahi icieng to morutok, ogwahi kude are, ifadari kude to ngalemo latuboti, opararu kude iciefitati kyelani kulo kera ko kyelani kulo kiri, oparitati itigemati manyu isongarihin.
+\v 38 Ida orumu kof ocam to icieng opararoti kunyi ko dongecio ko kunomo ko tulahin katwa lo kof.
+\p
+\v 39 Icieng fad lomaji to kiruk neicieng ati oru lobo to kiji neicieng lorumu lafa tohi locihi.
+\v 40 LIkukumahi Lobanga lobo tohi ijir tohoi ojir icieng ara Lobito kohoi inyiha kitinyuji ko icieng ara Lobito.
+\c 12
+\cl Kingutit 12
+\p
+\v 1 Dong iya na liritare sadeni beciek ohoi, lara ngabirete sangite fad kuna litiguso ohoi ko kipal na litigogolunita ohoi deu deu ojir kife angwala lo kitilanya na longon ketemoni niyang.
+\v 2 Ngatifik konyeha kuniyang ken lo Yesu kafirani ko katinyujoni lo kiruk niyang na afa lodik kuruce to kwama na longon ketemoni nenge itikaj ko riri nenge ko kitongohino ngati lo kana iteten lo Lobanga.
+\v 3 Ibuhati tinyi na lodik omerohoje na hitok iyo cio kapalak ojir ite ida iniamaha manyu ida itidou taulo.
+\p
+\v 4 Iyo rem nenge ko kipal orihe ite ida ligoru many iyo kitiija lo okoto kuningi.
+\v 5 Manyu liluluhi ite lafa tenya lo kitigolo lo taulo na lohisingarihin ite iya tee na lojo, “Kito nei ketitawak kisinga na lisingare Lahitol manyu ketime tau kalirienga inyi isi
+\q
+\v 6 tonyio isinga Lahitok cio kuna limaru inyi manyuitigema inyi kuna lonyumu inyi ara tee”.
+\p
+\v 7 Itodik kidak ara kisinga ongon Lobanga kitiraha ite ara tee. Tonyio, ani kito ida monye isinga?
+\v 8 Kalida kisingati ite manyu isingati cio fad inyi jimitan ira ite tee kulo apila ida ara tee dede.
+\v 9 Naha manyu kingoni ohoi fad ko monyeri kuniyang kuna lotomonu ohoi kuna lisinga ohoi manyu kirima ohoi icieng tona kisinga. Ojir dong kirima Apa lo Okorifi ko warita kuniyang aja!
+\v 10 Kisinga monyeri kuniyang ohoi lobo gaa iya na lodeyare icieng ojir ati kisinga Lobanga ohoi ara lo jiran niyang ojir kingar nyujon nenge.
+\v 11 Oru lobo kisinga lolem tona tik ome, ati to kifwongi olotu iyauno biran ko kisiliban iyo kuna litiyen inyi na kisinga.
+\v 12 Tona itogoloto kac ko kunga kuningi kuna itutuhi.
+\v 13 Itifetaiti kikoi lo kejuha kuningi ojir kangwalak ida itilanyuno ati orumuni furioro.
+\p
+\v 14 Itolem to golun ningi fad lo kitongo to kisiliban ko cio fad, manyu lo nyujon tonyio koloru nyujon oru tungani mute lodeu Lahitok.
+\v 15 Iririati jimitan ojir lobo tungani ida ongotohi kisa lo Lobanga, manyu ojir kerda kuna idwari ida obu iyauno kidak manyu ipale cio beciek.
+\v 16 Iririati jimitan ida lobo tungani ara kasomoni kode ida obang Lobanga iya Esau na litilote obolore nenge to daha Lobito keken lo rahun lahitok.
+\v 17 Adi afa to kifwongi kalotahita inyi na gum lofwonuni oberuni inyi. Ida afa inyi otum kiyauno kibelo lo kibuha kileng afa lowak inyi gum to kifi kulo konyeha.
+\p
+\v 18 Ida ite ifwonu iyo donge na lotumiti tiro, na locura kima, iyo mutohun, lokimuyuk ko kiyoma nahitok,
+\v 19 iyo kwatun lo ture kode iyo ogoro na lotenya tenyi tenyi kuna lojo kaningok keco kude tenyi tenyi orihe otenyati iyo icieng,
+\v 20 tonyio ida icieng otum dihan tohi na locihi. Kileng ngara tyang lotir donge ojir ociahi to morutok,
+\v 21 orumu deya nenge itibanga many ojo Moses, “Ahihirita nan to bangun”.
+\v 22 Ati ifwonu ite donge lo Zaion, iyo Jerusalem lo kai, kang lo Lobanga na iwar. Ifwonu ite iyo malaikahin alifi ko alifi iyo tuba lo kwama.
+\v 23 Iyo kanisa lo okang kuna ligero karaneco kai. Ifwonu ite iyo Lobanga kangotoni lo tenyi tenyi kulo cio fad, iyo okorif lo cio kuna ibiri kuna litinyuji.
+\v 24 Iyo Yesu katiyomoni lo ciharu ngejuk ko iyo okoto na lirurui na lotenya tenya na ijir ilany okoto lo Abel.
+\v 25 Itodeyati ha keco iberu inyi na lotenya. Kalida afa icieng kulafa losonyi to kof ofur, aja hati ciao hoi kuna lesonyi to kai kifuri?
+\v 26 Tonu far afa itijijik ogoro nenge kof ati jijia ocik inyi ojo, “Ari atijijik cia nan ida ara kof keken ati ko kai”.
+\v 27 Ene tenya lojo ‘ari’ itotoro dumaru lo tohi na lotum kitijijiho sangite kuna loduhi ojir sangite kuna lida otum kitijijiho iwasihi.
+\v 28 Dong iya na lerumunore ohoi okabwe na lida itijijiho, lara ngatikwamati ko kiwora Lobanga to bangun ko rima
+\v 29 tonyio ara Lobanga niyang kima na lokerunita.
+\c 13
+\cl Kingutit 13
+\p
+\v 1 Itosodoroti kimaruno kenite iya recera.
+\v 2 Keluluhi kifotuno cio kuna lida iyen tonyio to kitiyo jii ifotu afa cio kude malaikahin ida oyeniti.
+\v 3 Ibuhati to mabusi mejo itora ite ara Lobito ko icieng ko cio kuna litigemati mejo irumu ite kidak ara Lobito ko icieng.
+\v 4 Ojir cio fad orima yema ko lagere lo kiyemi ojir orici onyu tonyio ongot mute Lobanga tenya lo cio kulo lomuna ko kasomok fad.
+\v 5 Itoric kenite kuningi iyo kimaruno lo robia manyu imoriti to sangite kuna litehita ite tonyio ojo Lobanga, “Ida cia nan angerihi isi tur ida cia nan angohi isi”.
+\p
+\v 6 Dong kijo ohoi to golun lo taulo, “Lahitok kalwahani nei ida cia nan abang, itii cia tungani nyio iyo nan?”
+\p
+\v 7 Ibuhati kunahitoha kuningi kulafa lititima tenya lo Lobanga iyo ite, itode koditi lo manya neicieng manyu itetemati kiruk neicieng.
+\v 8 Oriworo Yesu Kristo ngole ko jijia ko tik tik.
+\v 9 Kecio kitibunyari to kitiyenita beciek. Ojir iyo taulo kuningi rumuno kitigolo to kisa ida ara to dahi dahi kulo itidwar, kuna lida ongon ko faida iyo kadahak kuneicieng.
+\v 10 Kingon ohoi ko ciali na lida cio kuna litiyo faji na inyu ocam daha tijia.
+\v 11 Iyarita kadwarani lahitok okoto kulo tyangi faji na inyu noo ara kikumita lo kipal ati ocuraritati kenite to oleng lo kema.
+\v 12 Orumu manyu afa Yesu kidak to oleng lo kang hatwa lo kitinyujo cio to okoto nenge token.
+\v 13 Ingafi bo dong iyo inyi oleng to katwa lo kang kiyuk riri lafa liyuk inyi.
+\v 14 Dong ene ida ohoi kingon ko kang lo dihan ati kitahita ohoi kang na lolotuno.
+\v 15 Ara iyo Yesu lara ngatiringati kicwara Lobanga kikumi lo maja ngak lo kutuhe kuna lotulo karana nenge.
+\v 16 Manyu kelulworo kitiyo na ijir ko ngara sangite ko cio kulakude tonyio okwama Lobanga koditi lo kuna kicorita.
+\v 17 Itoningoti kunahitoha kuningi manyu icwarata kenite iyo obolore neicieng. Kiriria icieng ite iya cio kuna mute licwara kingingija. Itoningoti icieng ojir tic neicieng ara kwama ida ara cuna tonyio ida cia na ara lo lobo faida iyo ite.
+\p
+\v 18 Ilifati tohoi, kiyen ohoi kijo owangi taulo kuniyang manyu kigeria manya manya na icam to kikohin fad.
+\v 19 Alelia nan iyo ite to ken nei jimitan ilifati ojir kinyiahuni nan iyo ite deu.
+\p
+\v 20 Ingohi Lobanga lo kisiliban na to okoto lo ciharu na losio inyiahu Lahitok niyang Yesu na katibalani hitok to wei,
+\v 21 kicio ite sangite fad kuna ijiri itiyore wahun nenge, manyu ingohi inyi itiyo iyo ohoi tohi na lojir diho inyi ara iyo Yesu Kristo na locam to deyo karihin ko karihin Amen.
+\p
+\v 22 Recera alelia nan jimitan itodik ene tenya lo kisinga nei tonyio ageru nan waraga na isuk iyo ite.
+\v 23 Awak nan ite iyen jimitan lolahi rece niyang Timoti. Kololotu inyi deu kilihu cia nan konyi waja ite.
+\p
+\v 24 Itofonyohiti kulahitoha kuningi fad ko cio kulo Lobanga fad. Oculu cio kulo Itali fonyo neicieng iyo ite.
+\p
+\v 25 Kisa kingon ko ite pili.

60-JAS.usfm

@@ -0,0 +1,139 @@
+\id JAS
+\ide UTF-8
+\h Yakobo
+\toc1 Yakobo
+\toc2 Yakobo
+\toc3 jas
+\mt Yakobo
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Jems karwaani lo Lobanga ko lo Lahitok Yesu Kristo. Diho imaniti tomon ko are kuna lisarihi kofi kofi pili. Afonyo nan.
+\v 2 Itofik ara tohi lo kwama nahitok recera kalideu ite kitemati to kikohin fad
+\v 3 tonyio iyen ite jimitan iyauno tema lo kiruk ningi diha.
+\v 4 Ojir diha okeru tic nenge ojir ite ifwonu igoli manyu iwar warun na ifut oru lobo tohi longor.
+\v 5 Kolongon lobo loru ko genyun kiji ningi ingohi inyi itifi iyo Lobanga na licwara rief iyo cio fad ida igenya kipal, oto cia iciori inyi.
+\v 6 Ati kalitifia inyi ojir iruk ida ikuya, tonyio tungani na likuya ori iya kifi kulo nam kuna libebelo kiyoma tinya cia iyauno iya ene tinya cia iyaru iya idi.
+\v 7 Keco koditi lona tungani ibuha ojo arumu cia inyi lobo tohi iyo Lobanga.
+\v 8 Ara inyi tungani na longangalita to tau na lida oriehi iyo tohi na litiyo inyi.
+\v 9 Ojir rece na loru lobo tohi opufare na ngonun nenge kai.
+\v 10 Ati na lobara ojir opufare ngonun nenge kof tonyio ori mute bara iya katurahak kulo nyiari.
+\v 11 Tonyio otulu kolong ko nohun nenge ko kitinora nyiari oruruoro katurahak kunenge ko kipalaru dwarujon nenge. Tona kikoi bito, inore cia kabarani ko kileng ngotitilita iyo tic nenge.
+\v 12 Ongon ko gum tungani na lodik tema tonyio kolowoitahino inyi na tema orumu mute inyi tahi lo warun na locik Lobanga kicwara diho cio kuna limaru inyi.
+\v 13 Kolotemi lobo tungani keco ojo, “Kitema Lobanga nan”. Tonyio ida Lobanga otema to tohi na irohoi. Manyu ida inyi otema lobo tungani.
+\v 14 ati ara wahun lo tungani Lobito Lobito lotema inyi manyu wahun nenge lorihoro inyi to kitinononga.
+\v 15 Tinyia kalifonga wahun, otomonu kipal ojo langun lobolo kipal otomonu wei.
+\v 16 Keco kitinonongi recera kunei.
+\v 17 Sangite kulo kicwara fad kuna ijiri ko kuna idwaruha ofwonu to kai, ofwonu kof iyo Apa lo wangun lo kai na lida ibelo iya okorifi kulo sangite.
+\v 18 Onyumu inyi tomonuno ohoi to tenya lo dede, ojir ohoi kirahare ngahi ketemok lo sangite fad kuna loduk inyi.
+\v 19 Recera kunei itoyen ene; Ingohi tungani tolobito tolobito oruk ningo ati odidi kifoto manyu odidi kilongo
+\v 20 tonyio ida kilongo lo tungani otum kiyauno warun lo biran na lowak Lobanga.
+\v 21 Tona ingohiti ticitici kuna iboti ko rohojum na jijia longon manyu itiriejata kenite kuningi manyu ilifuti tenya na litibulahini katwa ningi na lotum lwahuno ite.
+\v 22 Ketinononga kenite to ningo lo tenya keken. Itiyo tohi na lojo tenya.
+\v 23 Tungani na loning tenya ida hati itiyo tohi na lojo, ori iya tungani na lode komom nenge to kiyo
+\v 24 langun lode inyi ken nenge, ko loro deu deu ko luluoro koditi na lorijore inyi.
+\v 25 Ati tungani na lode cik na ijir na licwara laharu otoc oto hati osodoro kitiyo tohi na loteny ida oluluoro tohi na loning inyi ati itiyo inyi orumu cia inyi gum.
+\v 26 Kaliio lobo tungani ojo inyi tungani lo dini ida hati oric ngadief nenge itinononga inyi ken nenge ake ake manyu oru faida iyo na dini nenge.
+\v 27 Dini na liruk Lobanga Apa niyang ara na inyu manyu ocam inyi ene: rica lo tee okidahi ko nafuseritohin iyo kidak neicieng ko rica lo ken ida kof ipale.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Recera kunei, iya karuhok kulo kabu niyang lo deyo Yesu Kristo ketotoro kokora kiji lo cio.
+\v 2 Adi ba ngolotu tungani na liciefita aggit lo dab ko kyelani kulo wel, olotu manyu lobo kakidahani na liciefita kyelani kuna iboti lotubare ningi.
+\v 3 Idumu Hti ite ene monye lo agit ifik iyo seger ijio, “itongo ten lahitok”, ijio iyo na kakidahani ijo, “towoita todi” kode ijo “itongo kof ene kejuha kunei”
+\v 4 ida ite liyauno kokora kiji lo cio manyu ira kangotok kulo tenya to taulo kuna iboti?
+\v 5 Itoning recera kunei kuna lamaru; ida re Lobanga lonyumu kakidahak kulo ene kof ara kabarak iyo kiruk manyu lo fwonuno lunyo okabwe na locik inyi to cio kuna limaru inyi?
+\v 6 Ati limo rite kakidahak. Ida re kabarak litimumuna ite? Ida icieng lipihorita ite ketemoni lo lokihohin?
+\v 7 Ida icieng lomoro karana na ijir lo na lira ite kunenge?
+\v 8 Kaliric ite cik lo okabwe dede na longon iyo igeriti na lojo, “Imaru loriehat nino iya ken nino,” irumu ite itiyo tohi na ibehi.
+\v 9 Ati kalitotoro ite kokora ipal ite manyu kingotohini tenya ara kagilak kulo cik.
+\v 10 Tonyio tungani na loric cihicihi fad oto hati ouroro iyo Lobito tohi, logil cik fad.
+\v 11 Tonyio inyi na Lobanga bito lojo, “Keyau ngorwani lo tungani” inyi manyu lojo, “Kefade”. Kalida isi iyau ngorwani lo tungani ito hati ifade lira isi kagilani lo cik.
+\v 12 Itotenyati manyu itiyo iya cio kuna mute longotohinoti tenya kweci to cik na licwara laharu.
+\v 13 Tonyio ngoto lo tenya na loru kibaya itotorohini mute tungani na lida ibaya. Olanyu kibaya ngoto lo tenya.
+\p
+\v 14 Nyio jiran nenge recera kolojo tungani aruk inyi oru hati ticitici kuna litotoro? Otum koditi lona kiruk lwaha inyi?
+\v 15 Adiba ngoru kyelani ko daha iyo lobo rece kode kanece.
+\v 16 Kolojo lobo to kiji ningi iyo inyi ojo, “Ilo ara na ijir, ingohi ken tonok manyu itodahati otoc”, oto hati ida icio inyi tohi na loru iyo inyi, olwak inyi tonyio?
+\v 17 Tona kikoi bito kiruk kalida ilihita ko tic, owei.
+\v 18 Ati ojo cia lobo, “Itehita isi kiruk nan atehita ticitici”. Kitotorohi ba nan na kiruk nino oru tic ati atotor cia nan kiruk nei to tic na latiyo nan.
+\v 19 Iruk isi jimitan ongon Lobanga Lobito. Ojir! Kileng lodonyiok iruhiti jii manyu ihihiritati.
+\v 20 Isi kadataroni, iwak isi kitotorohini isi jimitan kiruk na lida ilihita ko tic oru faida nenge?
+\v 21 Ida afa fafai niyang Abram ikeni jimitan obir to kicwara kito nenge Aisak iyo ciali lo kicorita?
+\v 22 Todeu jimitan kiruk nenge ko tic ilihita ara Lobito. Manyu ifut afa kiruk nenge to tohi na litii inyi.
+\v 23 Manyu itifut igerit na lojo, “Iruk Abram Lobanga ko kikenahinoti iyo inyi ara biran manyu ilolongi inyi ojo, morte lo Lobanga”.
+\v 24 Ideu ite jimitan itibiri tungani to tohi na litii inyi ida ara to kiruk jia.
+\v 25 Tona kikoi bito, ida re afa ikeni Raab mulayani ojimi obir to kiduhahino kasifak kulo Israel icio icieng logetore manyu itotorohi icieng lobo kikoi ake?
+\v 26 Iya na loweyare ken na loru okorif, owei manyu kiruk na lida ilihita ko tic.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Kecio becek kuningi ofik kenite ara katiyenak recera, tonyio obolo ngoto lo tenya iyo ohoi katiyenak ilany cio kuna kude fad.
+\v 2 Kiurorita ohoi cio fad to kikohin beciek. Kolongon tungani na loru ko kipal to tohi na lotenya inyi ara na tungani tungani na inyu na lotum rica ken nenge fad.
+\v 3 Kolohifik ohoi biliet kutuk lo lakweny kijo ojir inyi kiningo ohoi, kibelu ohoi na liang fad. Itii wahun niyang.
+\v 4 Kode ngatifik baburi ara kitotorita. Kileng ngoboroho icieng na lara kiyomahin kuna ilotiri locula inirati icieng to kiniri lobo sidi faji na lowak kanirani olo.
+\v 5 Iya na, ara manyu ngadief faji lo ken lobo sidi bebe ati otenya inyi tenyi tenyi kuna hitoha. Itiririo ba ko tim na hitok na lotumiti curare fad to kima lobo sidi doong.
+\v 6 Ara manyu ngadief kima. Iyo fajihit kulo ken, ori ngadief iya kof na lida itiyo tohi na ibehi. Otum kipalaru tungani fad. Occur koditi lo warun nenge dot manyu inyi token ocure kima lo geena.
+\v 7 Otum tungani lanyuno tiangi, kwenyi, muniok ko sangite kuna lowar katwa lo nam ongon tungani lanyuno manyu lolanyu afa tungani icieng
+\v 8 ati oru tungani lolanyu ngadief. Ara tohi na irohoi na lifut ko kiyeri.
+\v 9 To ngadief kimaja ohoi Lahitok ko Apa niyang manyu to ngadief kifico ohoi cio kuna kude kuna loduk Lobanga oriworo ko inyi.
+\v 10 To kutuk Lobito ofwonu maja ko kifico. Recera ida ene ocam.
+\v 11 Otum itibi lo kifi Lobito ituno kifi kuna ilemi ko kuna itatangi?
+\v 12 Recera kunei otum bule ngijan mehek kode otum kumi ngijan camididi? Ida manyu itibi lo kifi kuna itatangi otum iituno kifi kuna ilemi.
+\p
+\v 13 Ngai logeny manyu iniang to kiji ningi? Ingohi inyi itotoru to manya nenge na ijir, to ticitici kuna litiyo to riejun na lolotu to genyun.
+\v 14 Ati kalitehita isi tau na lodwar ara okaine ko kibuha to ken nino ake ake, kepufare kode ketikaj tenya lo dede.
+\v 15 Ida koditi lona genyun olotu to kai ati ara lo kof, manyu ida ara lo okorif ati lo sitan.
+\v 16 Tonyio faji na longon okaine ko kibuha to kenite kulo cio ake ake, inyia irumu isi swaswaita ko ticitici kuna irohori.
+\v 17 Ati genyun na lolotu to kai, ketemoni re onyu, manyu imaru kisiliban orie, oning tenyi tenyi kuna ijiri, ifut ko kibaya ko ngak kuna ijiri, ida isisio manyu ara dede.
+\v 18 Katiyomok kuna loya kisiliban odengu cia icieng warun lo biran.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Nyio liyauno banga ko ngolofa kiji ningi? Ida re ofwonu iyo wahita kuningi kuna longoni rem katwa ningi?
+\v 2 Iwak isi lobo tohi ati ida irumu. Ifada ite cio manyu idam sangite kulo cio kunakude ati ida ite itum tehita tohi na liwak ite. Ingolofa ite ibaha. Ida ite itehita tonyio ida ite itifia iyo Lobanga.
+\v 3 Kalitifia ite ida ite irumu tonyio itifia ite to taulo kuna irohori lo jimitan ojir itiyore lo kitimone wahun ningi.
+\v 4 Ite cio kuna litikaja omorte, idaite iyen jimitan ara morte ko kof omerohoje ko Lobanga? Tungani na lonyumu omorte ko kof olotu ara meroni lo Lobanga.
+\v 5 Kode ifik ite jimitan ene igerit afa ligeri ida ara dede na lojo, “Okorif na licio inyi ongon katwa niyang ikaino bebe tohoi?”
+\v 6 Ati kicio inyi ohoi kisa na ibolo. Inyi licio igeri ojo, “Itiremo Lobanga kapufak ati icio kisa diho kariejak”.
+\p
+\v 7 Icwarata bo dong kenite kuningi iyo Lobanga. Itorem ko Sitan bebe oto cia inyi ife to ketemoni ningi.
+\v 8 Isioluti iyo Lobanga oto manyu cia inyi isiolu iyo ite. Ilalata kac, ite kapalak manyu itinyujoto taulo ite cio kuna lingangalita iyo kibuha ningi.
+\v 9 Ingohi taulo kuningi to meji, itoyoti icirati manyu. Ibeloto kwenita ningi ara kitoyo manyu kwama ningi ingohi ibelo ara kidak.
+\v 10 Itiriejata kenite ketemoni lo Lobanga oto cia inyi kiting ite kai.
+\p
+\v 11 Recera ketenya tenyi tenyi kuna irohori kenite kuningi ake ake. Tungani na lotenya ara na irohoi ken lo rece nenge kode ongot tenya ken lo rece nenge, otenya inyi ara na litiremo cik manyu ongoto tenya iyo cik.
+\v 12 Ara kacwarani lo cik ko kangotoni lo tenya Lobito hilong na manyu lotum lwahuno kode kifadaru. Ati isi, isi ngai lingoto tenya lo loriehat nino?
+\p
+\v 13 Jijia itoning, ite kuna litenya ijo, “Ene far kode kiwanyi kifwo cia ene kode nu kang kitong ijia kari kitiloto ijia kirumu robia”.
+\v 14 Tonyio ida kileng isi iyen tohi na cia litiihino kiwanyi. Ara warun nino nyio? Ira isi lokidihisa na loboto to tik lobo sidi jia ko rijoro.
+\v 15 Ilany, ojir ite ijo, “Kaliruk lahitok kiwari ciao hoi kitii ene kode nu”.
+\v 16 Ojo jijia ipufa ite itidara, ara na pufa fad na irohoi.
+\v 17 Tungani na loyen tohi na ijir na ngitii inyi ida hati itii, ipal.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Itoning bo, ite kabarak icirati manyu igoreiti noo to kidak na lolotuno kenite kuningi.
+\v 2 Lomuraru bara ningi manyu lokeru ingenyuk kyelani kuningi.
+\v 3 Lokeru nyal dab ko rial ningi. Nyal neicieng cia litongo ara sadden kenite kuningi manyu onyia cia kenite kuningi iya kima. Litub ite bara to faritin kulo lohicungi
+\v 4 Tode icira robia kuna lida ite idumare cio kuna litii manatak kuningi iyo Lobanga tote. Logoru kicira lo kadengok kiyoha kulo Lobanga na lilany fad.
+\v 5 Limany ite kof to kwama ko pufa lifit ite kenite kuningi lifiri to faritin kulo ngotoro.
+\v 6 Likeru ite ngoto lo tenya ko kifada cio kuna loru ko kipal ida manyu kitipeha ite.
+\p
+\v 7 Idonyoto taulo recera many lolotunore lo Lahitok. Itode re koditi na litilare karemoni dorun lo mana nenge, itide ba kidonyo lo tau nenge itilare kuju lo lebelebe ko lo furat.
+\v 8 Ite manyu idonyoto taulo manyu itowoitati igoli tonyio lonyiha lotuno lo Lahitok.
+\v 9 Kengungunita iyo kenite kuningi ake ake recera icio ca ngotohino tenya kweci kuningi. Lowoita kangotoni lo tenya agwala.
+\v 10 Recera ara kitotorita lo kidonyo lo taulo ko diha lo kidak itode iyo kamocak kulafa limoca to karana lo Lahitok.
+\v 11 Iyen ite jimitan kifik ohoi kijo ongoni ko gum kuna afa lodik. Lining ite diha na lodihare Job ko tohi na afa litii Lobanga tonyio lohicungi. Ifut Lobanga ko jiran ko kibaya.
+\p
+\v 12 Iyo sangite fad recera kunei, kebutia kode to kai, kode to kof kode to lobotohi keken. Ingohi Ibo nino tara Ibo kde Ida ara Ida kecio ongoti tenya kilanyu isi.
+\p
+\v 13 Ongon lobo to kiji ningi ko kidak? Ingohi inyi ilifa. Okwama lobo to kiji ningi? Ingohi towolo woleco kulo maja Lobanga.
+\v 14 Ongon lobo lomwai to kiji ningi? Ingohi inyi ilolongu lohitwaha kulo kanisa ofwonu ilifa kwe nenge otwei inyi to ngoroni to karana lo Lahitok.
+\v 15 Ko kilifa na lilifi to kiruk itifurie cia na kamwayani; itiwoju cia Lahitok inyi. Kalipal inyi olauni cia.
+\v 16 Tona itotul kipalipali kuningi to kiji ningi manyu ilifati to kaletok kiji ningi ake ake ojir itifuriori ite. Ogol kilifa lo tungani na ibir manyu itiyo.
+\v 17 Ara afa Elia tungani iya ohoi. Ilif inyi to tau fad ojo ojir kuju ida oca, many ida kuju oca to karihin uni ko nusu.
+\v 18 Olotu ilif ari olahahi kai kuju many odo manatak.
+\p
+\v 19 Recera kologere lobo to kiji ningi oleng to tenya lo dede, na lowak tungani inyahu inyi
+\v 20 iiutu ene: tungani na linyiahu kapalani to kipal lo kikoi nenge, olwahu cia inyi to wei manyu imuhe kipalipali kunenge kuna iborengi.

61-1PE.usfm

@@ -0,0 +1,149 @@
+\id 1PE
+\ide UTF-8
+\h 1 Petero
+\toc1 1 Petero
+\toc2 1 Petero
+\toc3 1pe
+\mt 1 Petero
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Petero jayo lo Yesu Kristo. Diho cio kuna lonyumu Lobanga, welo kuna lisarihi kof lo Pontus, Galatia, Kapadokca, Asia ko Bisinia
+\v 2 Kuna afa lonyumuni to yenun lo Lobanga Apa berien to tic lo kitinyujo na litii Okorif to ningo iyo Yesu Kristo ko kiruru to okoto nenge. Ingohi kisa ko kisiliban tara ningi rief.
+\p
+\v 3 Ingohi kwama tongon iyo Lobanga monye lo Lahitok niyang Yesu Kristo. To kisa nenge na hitok licio inyi ohoi otomone ngejuk iyo kigeno na iwar na lolotu ara iyo kibuhuno lo Yesu Kristo to kiji lo kaweyak
+\v 4 Manyu iyo lunyo lo tohi na lida mute ori, kode lipalaru kode oru na likumahini kai tote
+\v 5 Kuna lohitihuni to golun lo Lobanga to kiruk many lolotunore mute lo lwaha na likukumahini kitibotuno to faritin kulo lohicungi.
+\v 6 Tona itokwamati bebe kileng many adi ngitoyo ite to faritin kude kuting to itemiti kuna lotemarihin ite.
+\v 7 Ofwonu kuno ojir kiruk ningi na lilany dab na litinyuji to kima ojir itigoli iyaunore maja, deyo ko kwatun mute kalitibotuni Yesu Kristo.
+\v 8 Kokileng ngida ite ideu inyi imaru ite inyi, manyu ko kileng ngida ite ideya inyi iruk ite inyi.
+\v 9 manyu ifut ko kwama na lida otenyuno tonyio ingon ite rumuno konyek lo kiruk ningi ko lwahuno lo lwahita kuningi.
+\v 10 To tenya lone lwaha, kamocak kulafa lotenya to kisa na orumu lolotuno iyo ite, lotahi to fiha lo taulo ko to kigingi nahitok,
+\v 11 to tema rumuno tik ko tenyi tenyi kuna louta okorif lo Kristo nafa longon katwa neicieng lafar kalimoca icieng to kidak lo Kristo ko deyo na mute lijifita.
+\v 12 Orumu afa litibotuni iyo icieng ojo ida ara kenite kuneicieng irwa icieng ati ite kolotenya icieng to kuno sangite litiihino na lerihohi cio kuna lititima layomit na ijir iyo cio to golun lo Okorif na Inyu na loculuni to kai. Kileng malaikahin okodomo afa deya kuno sangite.
+\p
+\v 13 Tona ikukumata kibuha ningi to tic: itoric kenite kuningi; itofik kigeno ningi bebe iyo kisa na liciorihinoti ite kalitibotuni Yesu Kristo.
+\v 14 Iya tee kuna iningoho kerihe ifik taulo iyo wahita kuna irohori kulafa limanyare ite to lunya.
+\v 15 Ati iya na lonyujore kalolongunoni ningi, itongoti ara kuna inyuji iyo sangite fad kuna litiyo ite,
+\v 16 tonyio igero ojo, “Itinyu tonyio anyu nan”.
+\v 17 Iya na lilolongore ite Apa na longoto tenya lo ticitici kulo cio oru kisisio, itomanyati manya ningi ene iya welo to bangun na inyu.
+\v 18 Tonyio iyen ite jimitan ida afa kilwahuni ite to sangite kuna lorujoro iya dab ko rial iyo manya na ifara lone kof lafa liluny ite iyo fafaico kuningi
+\v 19 ati to okoto lo Kristo na inyu kito lo kern a loru lofunya kode lohabohoi.
+\v 20 Onyumuni afa inyi many orihe ida oduhi kof ati ofwonuni itibotuni to kuno faritin kulo lohicungi to ite.
+\v 21 Ara iyo inyiiruk ite Lobanga na litibuhu inyi to kiji lo kaweyak manyu itikwat inyi inyi licio kiruk ko kigeno ningi ongon iyo Lobanga.
+\v 22 Jijia iya na litinyu ite kenite kuningi to ningo tenya lo dede imarunore ite recera kuningi, imaruti kenite tona igol to taulo fad.
+\v 23 Tonyoo lotomonuni ite ari ida ara to kinyiemo kuna imuraha ati to kuna ijiri ara iyo tenya lo Lobanga na losio.
+\v 24 Tonyio igero ojo, “Ori cio fad iya nyiari manyu deyo neicieng fad ori iya lo katurahak kulo mwang; inore nyiari manyu oruruoro katurahak
+\q2
+\v 25 ati tenya lo Lahitok owoita Tur”. Manyu inyi ene tenya ene afa lititimahini ite.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Tona itoric kenite iyo rohojun lo taulo ko kitinononga fad, talerun, okaine ko gulia tenyi tenyi to koditi fad.
+\v 2 Iya tee idoleha itikodomoti kuna inyuji iyo Okorif ojir ibolore iyo lwahuno ningi
+\v 3 iya ene limanyare ite jimitan ojir Lobanga.
+\v 4 Iya na lifwonunore ite iyo inyi moru na iwar na loberu cio ati na lonyumu Lobanga manyu na lodwaru iyo inyi
+\v 5 ite manyu iya morutok kuna iwari kingoniti duhohino iyo kaji lo Okorif lo rahun kadwarak kuna inyuji kuna licwara kikumihin kuna inyuji kuna liruk Lobanga ara iyo Yesu Kristo.
+\v 6 Tonyio ojo igeriti, “Tode afiha nan moru Zaion moru na lonyumuni na inyu lo ogule lo kaji manyu tungani na lofik kigeno iyo inyi ida mute riri inief”.
+\p
+\v 7 Jijia iyo isi na liruk ara ene moru lo wel. Ati iyo cio kuna lida iruk, “Moru na loberu kaduhok Lolotu ara moru lo ogule lo kaji”.
+\p
+\v 8 Mantu, “Moru na licio cio oruruhita Manyu moru na liturorita icieng”. Oruruhita icieng tonyio ida icieng iruk ifak iya na likukumahinorehin to icieng berien.
+\v 9 Ati ira ite cio kuna lonyumuni, kadwarak kulo okabwe, cio kulo kof na inyu, cio kuna lara kulo Lobanga, ojir ititim imajiti kulo Lobanga na lilolongu ite to katwa lo lokimuyuk iyo wangun nenge na idwaru.
+\v 10 Ida afa ite ira cio berien, ati jijia lira ite cio kulo Lobanga, ida afa ite irumu kibaya, ati jijia lirumu ite kibaya.
+\p
+\v 11 Morot kuna lamaru, alelia nan iyo ite kuna lira welo ten to kof lo ngerihino wahita kuna iboti kuna litiremo warita kuningi.
+\v 12 Itiwar warun na ijir kiji lo cio kuna lida iruk na kileng ngidoro icieng ite ojo ipali, ojir odeuni ticitici kuningi kuna ijiri itikwati Lobanga far na mute lolotunore inyi ngoto lokiho.
+\p
+\v 13 To Lahitok, icwarata kenite kuningi iyo kalanyunok kuna lofihi kiji lo cio, kode iyo kabu na lara lahitok na lolanyu
+\v 14 kode iyo gavunahin kuna loculu inyi lo kitigema kapalak, manyu lo maja kuna litiyo ara na ijir.
+\v 15 Tonyio itongo ara wahun lo Lobanga jimitan to kitiyo ara na ijir, ojir ite itibuk tenyi tenyi kulo lunya kuna lotenya kadatarok.
+\v 16 Itongoti iya cio kuna lolanyu kenite ati kitiyore na lanyuno lo kenite kuneicieng ara kimuhi lo sangite kuna irohori, itongoti iya karwaak kulo Lobanga.
+\v 17 Itotorti bangun na ibehi iyo cio pili; imarutu orecera lo karuhok, itibang Lobanga itorimati Kabu.
+\p
+\v 18 Opihin, icwarata kenite iyo kalanyunok kuningi to rima fad, ida ara iyo kuna ijiri libuha to ite keken ati manyu iyo kuna ingereha.
+\v 19 Tonyio ojir kalodik tungani kidak na lida ocam tonyi tonyio ibuhunita inyi Lobanga.
+\v 20 Ati nyio litongo ara lo kwama kalidik isi kidak na licori isi to kipal? Ati kalirumu isi kidak to kitiyo ara naijir, idik hati, ara lo kwama diho Lobanga.
+\v 21 Kilolonguni ite iyo koditi lona warun tonyio orumu afa Kristo kidak tote, lo kicwara ite kitotorita lo jimitan ojir ite ijit omot nenge.
+\q
+\v 22 “Ida inyi itii lobo kipal manyu oru lobo kitinononga lolotu to kutuk nenge”.
+\p
+\v 23 Kalomor icieng inyi to mori mori beciek ida inyi ilenu: Kileng lorumu inyi kidak ida inyi litibang cio; ilany icio inyi ken nenge iyo inyi na longoto tenya ara na ibehi.
+\v 24 Loting inyi to ken nenge kipali pali kuniyang iyo kete lo jimitan ojir ohoi kiwei iyo kipal manyu kiwari iyo biran, to korongan kunenge kitifuriori ite.
+\v 25 Tonyio liri afa ite iya kera ati jijia liitu ite iyo katibalani ko kaririani lo warita kuningi.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Ngorwo tona kikoi bito icwarata kenite kuningi iyo rei kuningi ojir kileng ngida lobo iruk tenya to manya na ijir lo ngorwani nenge
+\v 2 kolodeu nyujon ko rima lo ngorwani nenge
+\v 3 kecio dwarujon ningi ara lo ngota lo oleng iya kikada lo kweci kode kiciefita sangite kulo dab iya tongosi, aboli ko kyelani kuna igoli wel.
+\v 4 Ilany kuna, ingohi tara lo katwa, dwarujon na lida ohuliete lo Okorif na irie obuho manyu na lara lo wel to ketemoni lo Lobanga.
+\v 5 Tonyio inyi, ene kikoi ene lofihare ngorwo kuna inyuji afa berien kigeno neicieng iyo Lobanga odwarujore icieng. Icio afa icieng kenite kuneicieng iyo rei kuneicieng.
+\v 6 Iya Sara lafa loningo Abram many ilolongo inyi ojo lahitok. Ira ite tee kunenge kalitiyo ite tohi na ijir ida icio kikoi iyo bangun.
+\p
+\v 7 Iya na manyu ojir ite rei itongo to ningoro ko ngorwo kuningi itehita icieng to rima iyen jimitan ara icieng kaletok kuna lida ogoli manyu iya kalunyok ara Lobito ko ite lo kicwara lo warun lo kisa ojir lobo tohi ida itik kilifa ningi.
+\p
+\v 8 Lo lohicungi ojir ite fad itongo to yomo ara Lobito kiji ningi, itira cio kabayak to taulo ko kimaruno iya recera itongoti ilwaha kenite ko riejun.
+\v 9 Kedum rohojun to rohojun kode moro to moro ati to kigatati kuna ijiri tonyio kilolonguni ite iyo ene manya ojir irumu kigata lo Lobanga.
+\q
+\v 10 Tonyio igero ojo, “Tungani na limaru warun, na lowak deuno faritin kuna ijiri, ojir oric ngadief nenge iyo tenyi tenyi kuna irohori ko kutuk nenge iyo tenyi tenyi kulo kitinononga.
+\q
+\v 11 Ingohi ibelo to rohojun itii jiran ingohi totak kisiliban okodomo inyi
+\q
+\v 12 Tonyio ongon konyeha kulo Lahitok iyo kabirak manyu oloha kiyoha kunenge iyo kilifa neicieng ati omutok komom lo Lahitok iyo cio kuna litiyo rohojun”.
+\p
+\v 13 Ngai lotahita jore ko isi kaligeria isi kitiyo na ijir?
+\v 14 Kileng ngirumu isi kidak to kitiyo na ijir ingon isi ko gum. Kebang tohi na lobang cio kerienya.
+\v 15 Ati to taulo kuningi, itingadahiti Kristo ara kabu. Tik tik ikukumahino lo kinyahahino tenya cio pili kuna litifia lofere lo kigeno na lingonore ite. Ati inyiahahiti to riejun ko rima
+\v 16 iric nyujon lo taulo ojir kuna lotenya kuna irohori to ite, ko to manya ningi na ijir iyo Kristo, odahahi riri to na gulia neicieng.
+\v 17 Ojir ilany kalara wahun lo Lobanga jimitan ojir irumu kidak to kitiyo ara na ijir ilany kitiyo na irohoi.
+\v 18 Tonyio owei afa Kristo kakeny Lobito rief, kabirani to kapalak ojir iyaunore ite iyo Lobanga. Ifadari inyi iyo ken ati itiwaruni inyi iyo Okorif
+\v 19 to na okorif manyu olo inyi ititim tenya lo Lobanga iyo okorifi kuna longoni mabus.
+\v 20 Kulafa loberu ningo berien kalitila Lobanga to dihan to faritin kulo Noa na likukumarihin tigol. To katwa nenge cio kude kuting ara mietauni keken olwahuni to kifi.
+\v 21 Manyu itotoro kuno kifi kibatisa na manyu lohilwahu ite jijia na lida ara kilala lo cora to kenite ati kitisadeni lo taulo kuna inyuji to ngati lo Lobanga. Kilwahu ite to kibuhuno lo Yesu Kristo,
+\v 22 na lirwok kai manyu ongon kana iteten lo Lobanga na longon malaikahin, kalanyunok ko kagolok fad iyo lanyuno ko obolore nenge.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Iya na lorumunore Kristo kidak to ken, itotek manyu ite na koditi bito tonyio tungani na lorumu kidak to ken lokeru kifadaru kipal.
+\v 2 Tona ida inyi orihe owar warun nenge ene kof lo kitiyo wahun lo ken na irohoi ati wahun lo Lobanga owar inyi.
+\v 3 Tonyio likeru afa ite karihin kitiyo ticitici kuna litiyo cio kulo kof iya kwerun lo konyeha, wahun na irohoi, ruma, karamahin kulo ticitici kuna lida ocam ko kiwora lopidingahin.
+\v 4 Ipany cio jijia kolodeuni jimitan ida ite irihe imora ko icieng iyo kuno ticitici inyi licio icieng kitikaja ko moro ite.
+\v 5 Ati ititim mute ite icieng kuna ticitici kuneicieng to ketemoni lo Lobanga na mute lolotu ngoto tenya iyo cio pili kawarak ko kaweyak.
+\v 6 Inyi na tenya licio ititimi layomit na ijir kileng iyo kaweyak ojir ongotohini tenya iyo cio to koditi lo ken ati itiwar to koditi lo Lobanga iyo Okorif.
+\p
+\v 7 Lonyiha lohicungi lo sangite fad. Tona itongoti owati kweci manyu irica kenite ojir ilifare.
+\v 8 Bebe nenge imararoti bebe tonyio imuk kimaruno kipali pali beciek.
+\v 9 Ifotunitati kenite kangite kuningi oru ngungunita.
+\v 10 Ojir Lobito Lobito itiyore kicwara na licio Lobanga inyi lo kirwaa kaletok itiyore kisa na licio Lobanga iyo kikohin fad.
+\v 11 Kolotenya lobo ojir itiyo mejo otenya tenya lo Lobanga token. Kalirwaa lobo ojir irwaa to golun na licio Lobanga ojir iyo sangite fad omaji Lobanga ara iyo Yesu Kristo. Ingohi deyo ko golun tongon iyo inyi karihin ko karihin. Amen.
+\p
+\v 12 Recera kepany to temi temi kuna imeji kuna lirumunore ite kidak ori mejo lobotohi lilunya ite longon kitiihino iyo ite.
+\v 13 Itokwamati jimitan ingon ite ngara kidak ko Kristo ojir mute kwama ningi ifut kalitibotuni inyi.
+\v 14 Kolomoroti ite to karana lo Kristo ingoni ite ko gum noo tonyio kingon okorif lo gum ko Lobanga ko ite.
+\v 15 Kalirumu kidak keco ara to kifada lo tungani kode to koko kode iya lobo koditi lo kapalani kode iya karutohitani iyo tenyi tenyi kuna lida ara kuningi.
+\v 16 Ojo hony kalirumu isi kidak to rahun Kristoni keco riri kinief ati tomaja Lobanga jimitan libur isi karana lo Yesu Kristo.
+\v 17 Tonyio logoru tik lo ngoto lo tenya manyu iciaha to katwa lo kaji lo Lobanga manyu kaliciak tohoi ori hati mute aja to cio kuna loberu kiruk layomit na ijir lo Lobanga?
+\p
+\v 18 Manyu, “Kologol iyo cio kuna ibiri lwahuno, nyio dong litiihino iyo cio kuna lida iruk Lobanga ko kapalak?”
+\p
+\v 19 Dong kuna lorumu kidak to wahun lo Lobanga, ingohi iciori kenite kuneicieng kac kulo kaduhoni neicieng manyu osodoroti kitiyo ticitici kuna ijiri.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Iyo lohitwaha to kiji ningi alelia nan iya lohitwok kaletoni ningi sadden lo kidak lo Kristo manyu iya Lobito manyu na mute longara iyo deyo na mute litibotuni.
+\v 2 Itira katibalak kulo kera kulo Lobanga kuna longon kac kuningi itiyo iya kaririak ida ara jimitan kifudahini isi ati ara to kiruk nino iya na lowahare Lobanga iyo isi, ida ara to ngatun lo robia ati kigeria kirwaa kaji lo Lobanga
+\v 3 ida manyu itikangana ken iyo cio kuna longon iyo obolore nino ati ojir ira kitotori iyo twol lo Lobanga.
+\v 4 Manyu kololotu mute katibalani irumu mute ite tahi lo deyo na lida mute ipalaru.
+\v 5 Ite kilahaji tona kikoi bito itorimati ngoroyok. Ite fad iburata riejun tonyio, “Itiremo Lobanga kapufak ati icio kisa iyo cio kuna irieji”.
+\p
+\v 6 Tona itiriejata kenite kuningi iyo kana lo Lobanga na igol oto cia inyi kiting ite kai mute far nenge.
+\v 7 Ingohiti kiudo ningi fad iyo inyi tonyio kirica inyi ite. 8 Itoric kenite manyu iririati.
+\v 8 Ingalita meroni ningi sitan ilorita iya ngatuny na liromita otahita tungani na ngokony.
+\v 9 Itowoitati otoc to golun iyo kiruk ningi manyu iyen jimitan odiha recera kuningi to kofi kofi fad inyi na kidak bito.
+\v 10 Kalikeru ite rumuno kidak to kude faritin kuting oto cia Lobanga monye kacwarani lo kisa fad na lilolongu ite iyo Kristo lo ngara deyo nenge na losio tur inyi cia to ken linyahu manyu kitigol ite many iwoita igoli ting to ngere lo taulo.
+\v 11 Ingohi golun tongon iyo inyi karihin ko karihin. Amen.
+\p
+\v 12 To lwaha lo Sailas na lafik nan ara rece na ligenoro noo ager nan ene waraga isuk iyo ite lo kitigolo taulo kuningi manyu atisadeno jimitan ara ene kisa lo Lobanga lo dede itowoitati igoli ijia.
+\v 13 Cio pili kuna liruk Kristo kuna longoni Babilon kifonyoti ite ko rece niyang Mark.
+\v 14 Itofony kenite to fonyo lo kimaruno. Kisiliban kingon ko ite fad kuna lingoni iyo Kristo.

62-2PE.usfm

@@ -0,0 +1,81 @@
+\id 2PE
+\ide UTF-8
+\h 2 Petero
+\toc1 2 Petero
+\toc2 2 Petero
+\toc3 2pe
+\mt 2 Petero
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Saimon Petero karwaani ko jayo lo Yesu Kristo. Iyo cio kuna to biran lo Lobanga niyang ko kalwahani niyang Yesu Kristo lorumu kiruk na idwaru iya niyang.
+\p
+\v 2 Ingohi kisa ko kisiliban ifut iyo ite to yenun lo Lobanga ko lo Yesu Lahitok niyang.
+\v 3 Licio golun nenge ohoi sangite fad kuna lewak ohoi to warun ko biran niyang to yenun niyang inyi na lilolongu ohoi to deyo ko jiran nenge.
+\v 4 Tone licio inyi ohoi ciharu nenge na hitok ojir ara iyo icieng ohoi kingar koditi nenge lo Lobanga manyu kifur iyo muraru lo kof na liyauno wahun na irohoi.
+\v 5 Tone tenya totem bebe sodohino jiran iyo kiruk nino, manyu iyo jiran tosodohi yenun,
+\v 6 manyu iyo yenun tosodohi rica lo ken, manyu iyo rica lo ken tosodohi dihan, manyu iyo dihan
+\v 7 tosodohi warun lo Lobanga, manyu iyo warun lo Lobanga tosodohi kibaya lo tau iyo recera, manyu iyo kibaya lo tau iyo recera tosodohi kimaruno.
+\v 8 Tonyio kalingon ite ko kuno sangite fad manyu osodoro ketemoni to warita kuningi, kilwak cia ite ida kilanyu kitiyo iyo yenun lo Lahitok niyang Yesu Kristo.
+\v 9 Ati tungani na lida otehita icieng, ongodo manyu ida odeya otoc manyu loluluoro jimitan kilalari afa inyi iyo warun na irohoi lo kipal.
+\v 10 Tona recera, igeriati bebe lo kitibotuno kilolongo ko nyumuno ningi. Tonyio kalitiyo ite kuno sangite ida ite itum uroro.
+\v 11 Oto cia kifotuni ite iyo okabwe na ibara na losio tur lo Lahitok ko kalwahani niyang Yesu Kristo.
+\p
+\v 12 Tona atiiunita mute nan ite kuno sangite kileng liyen ite manyu kileng ligurohino ite otoc iyo tenya lo dede na jijia litehita ite.
+\v 13 Aiiyo nan jimitan ojir kitikwenyunita kibuha ningi kolorihe nan angon iyo ene ken ene kof
+\v 14 tonyio ayen nan ajo lolelek nan angerihi ene kof iya lafa lerihohinore Lahitok niyang Yesu Kristo nan.
+\v 15 Atem cia nan to kikohin fad lo deya jimitan kileng mute ngaru nan itum ite iiunita kuno sangite.
+\v 16 Ida afa ohoi kijifita tenyi tenyi kuna loguliuni to genyun lo cio pafar lerihohinore ohoi ite golun ko lotuno lo Yesu Kristo ati ohoi afa sadeni kuna lodeu obolore nenge.
+\v 17 Tonyio orumu inyi rima ko kwatun iyo Lobanga Apa na lolotunore ogoro iyo inyi to obolore lo kai na lojio, “Kito nitole ene na lamaru nan to inyi akwama nan bebe”.
+\v 18 Ohoi to kenite lening na ogoro lolotu to kai lafar lengonore ohoi ko inyi kai lo donge na inyu.
+\v 19 Manyu kingoni ohoi ko tenyi tenyi kulo kamocak kuna lobehi, manyu itii cia ite ara na ijir kalifik ite taulo iyo icieng, iya na lefihare taulo iyo wangun na linwaha kangeriti lo kiwanyi katwa lo taulo kuningi.
+\v 20 Na lilany fad, ojir ite iniang jimitan oru kimoca lo igeriti na lolotu to kitibibila lo kamocani to ken nenge.
+\v 21 Tonyio ida imociti oreu iyo wahun lo tungani. Ati otenya cio tenya lo Lobanga iya na lolotitare okorif na Inyu icieng.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Ati ongoni manyu afa kamocak kuna italeri kiji lo cio iya na many cie longonore katiyenak kuna italeri kiji ningi. Iciahi cia kiyauno itiyeniti kuna litisara manyu oberuni obolore lo Lahitok na linyiang icieng iyauno keroro deu deu iyo kenite kuneicieng.
+\v 2 Ijif cia cio beciek kuna kikohin kuneicieng kulo riri manyu icio kikoi lo tenya lo dede itikaji.
+\v 3 To kingaru neicieng kitimumun cia kuno katiyenak italeri ite to tenyi tenyi kuna locifu icieng. Litila ngoto lo tenya neicieng icieng many berien manyu ida keroro neicieng ogetoro.
+\v 4 Tonyio kalida afa Lobanga ongerihi malaikahin kuna lipal ati ocule icieng kimatare ofihahi icieng mabusi kuna imutohi itilarihin ngoto lo tenya neicieng,
+\v 5 kalida afa inyi ingohi kof afa berien liyaunore kifi iyo cio kuna loberu Lobanga ati oric Noa katitimani lo tenya lo biran ko cio mietare kuna kude,
+\v 6 Kolokeru afa inyi kangite kulo Sodom ko Gomora, ocure many ara ingula ara kitotorita iyo cio kuna loberu Lobanga.
+\v 7 manyu kalolwahu afa inyi Lot tungani na ibir na litiudo tic lo kibot lo cio kuna lida oningo cik
+\v 8 tonyio na tungani ibir lomanya kiji neicieng orumunita kidak to faritin fad iyo okorif nenge to sangite kuna iboti kuna lodeya inyi ko kuna loningo
+\v 9 kolongon ene tenya jii inyi jimitan oyen Lobanga lwahunita cio kuna ijiri iyo itemiti ko kikukuma far lo kitigema lo cio kuna irohori manyu icio icieng kitigema ten to kof.
+\v 10 Ara ene dede bebe nenge to cio kuna lijifita wahita kuna irohori kulo kipal manyu itikajati obolore. Ogoli taulo kuneicieng manyu ifudati tenya neicieng manyu ida obangiti ko moro monyeri kulo deyo.
+\v 11 Ati kokileng lilany malaikahin icieng to golun ko genyun ida omoroti kaliyauno kidoro kenite kuneicieng ketemoni lo Lahitok.
+\v 12 Ati omoro kuno cio Lobanga to tenyi tenyi kuna lida kileng icieng oyen. Ori kuna cio iya tyangi kuna lida ogenyi kuna manyu lijifita koditi na lotomonunorehin icieng na lotomonuni icieng ara kulo kiniefa ko kifada manyu iya tyangi okeroro manyu mute icieng.
+\v 13 Odumi cia icieng to rohojun to rohojun na litii icieng. Ara kibuha neicieng lo kwama, kiyada ko kwenita to kiji lo far. Ara icieng kapapalak kulo kof ko kapapalak kulo jiran, opufati iyo kwama neicieng kolodahati ko ite karama.
+\v 14 Otahita konyeha kuneicieng ngorwo kulo kiya. Ida oniamati tahita kikohin kulo kitiyo kipal. Oloha icieng owici kulo kiniefa cio kuna lilorita kweci arus. Ara icieng cio kuna lilany iyo kingaru lo robia, manyu ara icieng kulo okoto na lificiori.
+\v 15 Longerihini kikoi na ibir logerari kijifita kikoi lo Balam kito lo Beor na limaru kidumita kulo kipal.
+\v 16 Ati iriengi inyi to kipal nenge, na lara sigiria, tiang na lida otenya oteny to ogoro lo tungani irieng kimininga lo kamocani.
+\v 17 Ara kuno cio karecio itibihin kuna loru kifi ko lokidihisa na lokuta kiyoma. Ikukumahini lokimuyuk na imutok to icieng.
+\v 18 Otenyati tenyi tenyi kuna hitoha kulo pufa itinonongarihin cio kuna lofuru to kiji lo cio kuna lomanya arus arus iyaru manyu icieng iyo ticitici kuna irohori kulo wahun lo kenite.
+\v 19 Ociharu icieng lo kicwara kuna cio manya lo lanyuno lo kenite kuneicieng ake ati icieng to kenite ara opihin kulo tohi na lipapala icieng tonyio ara tungani opi lo tohi na lolanyu ken nenge.
+\v 20 Kolofur icieng iyo kipalaru lo kof to yenun Lahitok niyang Yesu Kristo oto hati ofwori ari iniefiti iyo kipalaru lo kof oto icieng ipalaru to lohicungi ilany afa ketemoni.
+\v 21 Orumu ngojir iyo icieng ngara afa ida oyeniti kikoi lo biran, ilany yenun oto hati ibelihi korwonga iyo cik na inyu nafa liciorihini icieng.
+\v 22 Otumohino iyo icing kitidafi na lojo, “Oite ikure kidiela tohi na losieu inyi” ko na lojo, “Iborok na lilala oitohi kifofoda iyo todohai”.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Morot kunei kuna lamaru, ara ene waraga nei lo are iyo ite. Ager nan icieng fad lo kitiiunita ite lo kibuha ara na ijir.
+\v 2 Awak nan ite iiu tenyi tenyi kulafa loteny kamocak kuna inyuji afa berien ko ciha lafa licio Lahitok ko kalwahani niyang ara iyo jayona kuningi.
+\v 3 Ketemoni ojir ite iniang jimitan iyo faritin kulo lohicungi ofwonu mute kangalak ingalati manyu ijifitati wahita kunicieng kuna irohori.
+\v 4 Idimati cia jimitan aji ongon inyi ene lotuno afa locik inyi? Many afa loweyare monyeri kuniyang orihe sangite iwasihi many afa to lohiciahi lo kof.
+\v 5 Ati oluluhini ara lati jimitan many to lohiciahi oduho afa kai ko kof to tenya lo Lobanga to kenite kulo kifi manyu to kifi.
+\v 6 To kuna kifi manyu okerunorihin afa kof lo berien.
+\v 7 Tona tenya bito lo Lobanga ene kof lo jijia ko kai oricahini ara lo curare to kima, ikukumahini to far lo ngoto lo tenya ko keruno lo cio kuna lida oningo Lobanga.
+\p
+\v 8 Ati keluluoro ene tohi bito morot kuna lamaru; iyo Lobanga ori far Lobito iya karihin alif Lobito ari manyu karihin alif Lobito iya far Lobito.
+\v 9 Ida Lobanga odidi kitifuta ciharu nenge iya na libuhare kude didijon. Idonyo inyi tau to ite ida owak lobo to kiji ningi ori ati owak inyi cio fad ofwonu iyo kirwo lo kipal.
+\v 10 Ati olotu mute far lo Lobanga iya kakokoni. Orii mute kai to kigurita; okeruni mute sangite fad to kima manyu kof ko sangite fad kuna longoni olwa mute oleng.
+\v 11 Naha kalokeruni mute sangite fad jii, ojir ite ira cio kuna lori aja? Ojir ite iwar warun lo nyujon ko rima Lobanga,
+\v 12 iya na litilare ite far lo Lobanga manyu iruk lotuno nenge. Iyauno mute na far keruno lo kai to kima manyu ocular mute sangite to nohun.
+\v 13 Ati iyo to ciha nenge kitila ohoi kai ngejuk ko kof ngejuk, kang lo biran
+\p
+\v 14 Dong morot kuna lamaru, iya na litilare ite kuno tenyi tenyi, itotem to golun fad lo kitongo oru kipal oru lobo tenya irohoi lotenyati kenite kuningi kuningi manyu iyomo ko inyi.
+\v 15 Itofik kweci jimitan ara kidonyo lo tau lo Lobanga lwaha iya na ligerore manyu rece niyang Paul iyo ite to genyun na licio Lobanga inyi.
+\v 16 Igero inyi tona kikoi bito iyo waragahin kunenge fad manyu otenya to icieng kuna waragahin inyi na tenya bito. Ongon waragahin kunenge tolobo ko tenyi tenyi kuna logol yenun nenge, kuna lodumu cio kalunyiak itiyore lo kikoi na lida obehi iya na litiyorihin igeriti kuna kude lo keruno kenite kuneicieng.
+\v 17 Dong morot iya na liyenare ite jii, iririati kenite ojir ida kitigerari to talerun lo cio kuna lida ijifita cik kitiurori to faji ningi na ijir.
+\v 18 Ati itoboloroti iyo kisa ko genyun lo Lahitok ko kalwahani niyang Yesu Kristo. Ingohi deyo tongon iyo inyi jijia ko faritin fad. Amen.

63-1JN.usfm

@@ -0,0 +1,137 @@
+\id 1JN
+\ide UTF-8
+\h 1Jowani
+\toc1 1Jowani
+\toc2 1Jowani
+\toc3 1jn
+\mt 1Jowani
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Kingon rihohino ite tona lafa longon many to locahare, na lening, kideu to konyeha, na ledeya ko na letir to kac kuniyang, inyi ene tenya letulo iyo tenya lo warun.
+\v 2 Loboto afa warun ledeu ohoi manyu kicio sadden to inyi manyu kititimahi ohoi iyo ite warun na losio turn a afa longon ko Apa na lolotu oboto iyo ohoi.
+\v 3 Kitulo ohoi iyo ite tohi na ledeu ohoi kining manyu ojir manyu ite kimorare ko ohoi. Manyu kimora niyang ongon ko Apa ko kito nenge Yesu Kristo.
+\v 4 Kigero ohoi ene lo kitifuta kwama ningi.
+\p
+\v 5 Ara ene tenya na lening ohoi iyo inyi manyu kirihohi ite: Ara Lobanga wangun oru lokimuyuk iyo inyi tur.
+\v 6 Kalejo ohoi Kimora ko inyi atihati kingoni iyo lokimuyuk, kitaleri ohoi manyu ida kilotita iyo tenya lo dede.
+\v 7 Ati kalelot ohoi iyo wangun iya na longonore inyi iyo wangun, kilihita ohoi ara Lobito to kiji niyang manyu kitinyujo okoto lo kito nenge Yesu Kristo ohoi iyo kipalipali fad.
+\v 8 Kalejio kiru ohoi ko kipal kitinononga ohoi kenite kuniyang ake ake manyu oru tenya lo dede to katwa niyang.
+\v 9 Kaletulo ohoi kipali pali kuniyang, igenoro inyi manyu obir kilau cia inyi ohoi, manyu kitinyu ohoi iyo rohojun niyang fad.
+\v 10 Kalejo ohoi kiru ko kipal, kititalero ohoi inyi manyu oru lohitongore lo tenya nenge to katwa lo taulo kuniyang.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Tee kunei kuna lamaru, agero nan kuno tenyi tenyi iyo ite ojir ite ida ipal. Ati kalipal lobo tungani, kingon ohoi ko kasisioni niyang na lotenya iyo Apa Yesu Kristo kabirani.
+\v 2 Inyi lara kikumi lo kipal niyang, ida manyu ara to kipal niyang ake ati to kipal lo kof fad.
+\v 3 Kiyen ohoi jimitan lefwonu ohoi iyo yenun inyi koleningo ciha nenge.
+\v 4 Tungani na lojo ayen inyi Yesu ida hati itii nu tohi na locik inyi, ara kataleroni manyu oru tenya lo dede to katwa lo tau nenge.
+\v 5 Ati kaloningo lobo tungani tenya nenge, dede ifut kimaruno lo Lobanga ken nenge, koditi na leyenare jimitan kingoni ohoi iyo inyi ene.
+\v 6 Tungani na lojo awar inyi katwa nenge, ojir owar iya na afa lowarare Yesu.
+\p
+\v 7 Morot kuna lamaru, ida nan agero iyo ite cik ngejuk ati ongore, na lingonore ite many to lohiciahi. Ene cik ongore itongo ara ifak na lining ite.
+\v 8 Oto hati agero nan iyo ite cik ngejuk na loboto dede nenge iyo inyi ko iyo ite tonyio loringaru lokimuyuk manyu linwaha jijia wangun lo dede.
+\v 9 Tungani na lojo angon inyi iyo wangun oto hati oberu rece nenge orihe ongon iyo lokimuyuk.
+\v 10 Tungani na limaru rece nenge ongon iyo wangun manyu oru lobo tohi ngicio inyi oruruhita.
+\v 11 Ati tungani na loberu rece nenge orihe ongon iyo lokimuyuk manyu orihe olot iyo mutohun, ida oyen faji na loloro inyi tonyio litingode lokimuyuk inyi.
+\p
+\v 12 Agero nan iyo ite tee Tonyio lolauni kipalipali kuningi to karana nenge.
+\v 13 Agero nan iyo ite Apaicio tonyio liyen ite inyi. Agero nan iyo ite kilahaji tonyio lilanyu ite karohojani. Agero nan iyo ite tee kuna lamaru tonyio liyen ite Apa.
+\p
+\v 14 Agero nan iyo ite Apaico tonyio liyen ite inyi lafa longon many to lohiciahi. Agero nan iyo ite kilahaji tonyio igoli ite manyu itongo tenya lo Lobanga katwa ningi manyu ilanyu ite karohojani.
+\v 15 Kemaru kof kode lobo tohi lo kof. Kalimaru lobo tungani kof oru kimaruno lo Apa to katwa nenge.
+\v 16 Tonyio sangite fad kuna longon kof iya; kigeria lo cio kapalak, damun lo konyeha, pufare tohi na longonore inyi ko na litii inyi, ida ofwonu iyo Apa ati to kof.
+\v 17 Kof ko wahita kunenge fad orujoro ati tungani na litiyo wahun lo Lobanga owar tur.
+\p
+\v 18 Tee kunei kuna lamaru lara ene tik lo lohicungi; manyu iya na liningore ite ojo olotuno meroni lo Kristo, kileng jijia lofwonu merok kulo Kristo kuna iborengi. Koditi na leyenare jimitan ara ene tik lo lohicungi inyi ene.
+\v 19 Ofwo afa icieng to kiji niyang, ati orumu ida manyu icieng dede ara kuniyang. Tonyio ngara afa ara icieng kuniyang jii kiwasihi ko ohoi, ati itotoro fworo neicieng jimitan oru orumu lobo to kiji neicieng lara niyang.
+\v 20 Ati lotwe kanyujoni ite to ngoroni manyu liyen ite fad tenya lo dede.
+\v 21 Ida nan agero iyo ite jimitan ida ite iyen tenya lo dede ati tonyio iyen ite manyu oru talerun lolotu to ken lo tenya lo dede.
+\v 22 Ngai lara kataleroni? Ara tungani na lojo ida Yesu ara Kristo. Ara na tungani meroni lo Kristo tonyio oberu inyi Apa ko kito.
+\v 23 Oru lobo tungani na loberu Kristo liruk Apa. Tungani na liruk Kito ongon manyu ko Apa fad.
+\v 24 Iririati jimitan tohi lafa lining ite many to lohiciahi ingohi iwasihi iyo ite. Kaliwasihi jii, oto many cia ite iwasihi iyo Kito ko iyo Apa.
+\v 25 Manyu tohi na locik inyi iyo ohoi ara warun na losio tur.
+\v 26 Agero nan kuno sangite iyo ite to cio kuna lowak kitigeraru ite.
+\v 27 Ojo to ite, lafa twa lotware inyi ite iwasihi kenite kuningi manyu ida ite irihe iwak lobo tungani olotu kitiyena ite. Ati iya na litiyenare twa nenge ite sangite fad, manyu iya na larahare na twa lo dede ida ara lo talerun, iya na litiyenare ite iwasihiti katwa nenge.
+\p
+\v 28 Dong jijia tee kuna lamaru, itosodoroti iyo inyi ojir mute kololotu inyi kingon ko golun to taulo ida riri kidahahi to ketemoni nenge kololotu inyi.
+\v 29 Kaliyen ite jimitan obir inyi, iyen manyu ijo cio fad kuna litiyo ticitici kuna ijiri inyi lotomonu.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Itide ba bolorun lo kimaruno na lijuhohi Lobanga Apa ohoi ojo ojir kilolongi ohoi ojo tee kulo Lobanga! Manyu inyi tohi na lera ohoi! Tohi na licio kof ida kiyen ohoi inyi jimitan ida afa oyen inyi.
+\v 2 Morot kunei, jijia kira ohoi tee kulo Lobanga, manyu tohi na mute lera ohoi orihe ida kiyen. Ati kiyen jimitan koloboto mute inyi kiri mute ohoi iya inyi tonyio kideu mute ohoi inyi iya na longonore.
+\v 3 Cio fad kuna lotehita ene kigeno itinyu kenite kuneicieng iya na lonyujore inyi.
+\v 4 Tungani fad na litii kipal irumu ogil cik iyo tenya lo dede ara kipal manya na lida ijifitati cik.
+\v 5 Ati iyen ite ijio tohi na afa lolotunore inyi ene kof ara lo lotuno dumaru kipalipali kuniyang. Manyu oru kipal iyo inyi.
+\v 6 Ida tungani na longon iyo inyi osodoro ko kipal. Oru manyu tungani na losodoro kipal loyen inyi kode odeu inyi.
+\v 7 Tee kunei keco lobo tungani kitibunye ite. Tungani na litiyo tohi na ibir obir manyu iya na lobirare iny.
+\v 8 Tungani na litiyo rohojun ara lo sitan tonyio itiring afa sitan kipal many to lohiciahi. Tohi na licio kito lo Lobanga oboto lo keruno tic lo sitan.
+\v 9 Oru tungani na lotomonu Lobanga osodoro hati ko kipal tonyio ongon kinyemoti lo Lobanga ken nenge: ida otum sodoro ko kipal tonyio Lobanga lotomonu inyi.
+\v 10 Koditi na leyenare tee kulo Lobanga ko tee kulo sitan inyi ene: Tungani na lida itiyo tohi na ijir ida ara kito lo Lobanga ko tungani na lida imaru rece nenge.
+\v 11 Ara ene ifak lafa lining ite many to lohiciahi, ojir ohoi kimararu kenite.
+\v 12 Keri iya Kain na lara lo karohojani lolotu ifade rece. Nyio licio inyi ifade rece? Tonyio orohori orumu ticitici kunenge ojir kulo rece.
+\p
+\v 13 Recera kepany koleberu kof ite.
+\v 14 Kiyen ohoi jimitan lebelo ohoi to wei iyo warun. Tonyio kimaru ohoi recera kuniyang. Tungani na lida imaru orihe ongon katwa lo wei.
+\v 15 Tungani na loberu rece ara kafadani manyu iyen ite jimitan oru lobo kafadani lotehita warun to ken nenge.
+\v 16 Ara ene koditi na leyenare kimaruno: Icio Yesu Kristo warun nenge tohoi ojir manyu ohoi kicio warita kuniyang to recera kuniyang.
+\v 17 Kolongon tungani ko sangite odeu hati rece oru tohi ida hati mehino lo rece oting tau nenge, aja hati kimaruno lo Lobanga ongon tau nenge?
+\v 18 Recera kunei kemaru to tenya kode ngadief ati to tic ko tenya lo dede.
+\v 19 Koditi bon a leyenare kijo kira ohoi kulo dede inyi ene ko koditi na lohifihare taulo kuniyang iyoma to ketemoni nenge. 20
+\v 20 Kolongoto taulo kuniyang tenya kenite kuniyang. Tonyio obolo Lobanga ilany taulo kuniyang manyu oyen sangite pili.
+\v 21 Morot kalida taulo ongoto tenya kenite kuningi, kingoni ohoi ko golun lo taulo ketemoni lo Lobanga.
+\v 22 Manyu kirumu iyo inyi lobo tohi keken na letifia tonyio kiningo ohoi cik nenge manyu kitiyo tohi na litikwama inyi.
+\v 23 Manyu ciha nenge inyi ene ojo ojir kiruk kito nenge Yesu Kristo ko kimaruno kenite kuniyang ake ake iya na locihare inyi ohoi.
+\v 24 Cio kuna loningo ciha nenge owariti iyo inyi inyi manyu iyo icieng. Manyu ara ene koditi na lemanyare owar inyi katwa niyang; kiyen ohoi to okorif na licio inyi ohoi.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 Morot kuna lamaru, keruk okorifi fad ati totem okorifi lo yenun kalara icieng kulo Lobanga tonyio lofwo kamocak katalerok beciek kof.
+\v 2 Koditi na ngiyenare ite okorif lo Lobanga inyi ene: Okorif fad kuna liruk ojo olotu afa Yesu Kristo to ken, ara Lobanga,
+\v 3 ati okorifi fad kuna lida iruk Yesu ida ara kulo Lobanga. Ara na okorif lo meroni lo Kristo lafa lining ite ojo olotuno manyu jijia longon kof.
+\v 4 Ite tee ifwonu ite iyo Lobanga manyu lilanyu icieng to inyi, inyi na longon katwa nino ilany inyi na longon kof.
+\v 5 Ara icieng kulo kof manyu otenyati to koditi na lodeyare kof manyu oningo kof icieng.
+\v 6 Kifwonu ohoi iyo Lobanga manyu tungani na loyen Lobanga, kiningo ohoi ati tungani na lida olotu iyo Lobanga ida kiningo ohoi. Inyi kikoi na leyenare okorif lo dede ko okorif lo talerun inyi ene.
+\p
+\v 7 Morot kuna lamaru ngamarutu kenite kuniyang tonyio olotu kimaruno iyo Lobanga. Tungani fad na limaru ara Lobanga lotomonu manyu oyen Lobanga.
+\v 8 Tungani na lida imaru ida oyen Lobanga tonyio Lobanga lara kimaruno.
+\v 9 Kikoi na litotorunore Lobanga kimaruno nenge inyi ene: Oculu inyi kito nenge Lobito hilong ene kof ojir ohoi kiwari to inyi.
+\v 10 Ara ene kimaruno; ida ara jimitan ohoi lemaru Lobanga ati inyi limaru ohoi oculu kito nenge ara kikumi lo kipali pali kuniyang.
+\v 11 Morot kuna lamaru iya na limarunore Lobanga ohoi, ojir manyu kimaru kenite kuniyang.
+\v 12 Oru lobo tungani lodeu Lobanga ati kalemaru ohoi kenite itongo Lobanga kiji niyang manyu oto kimaruno nenge ifut iyo ohoi.
+\v 13 Kiyen ohoi jimitan kingoni ohoi katwa nenge inyi manyu katwa niyang tonyio licio inyi ohoi Okorif nenge.
+\v 14 Manyu ledeu ohoi manyu kisaden jimitan loculu Apa kito nenge ara kalwahani lo kof.
+\v 15 Koloyen lobo tungani ojo ara Yesu kito lo Lobanga, ongon Lobanga katwa nenge inyi manyu katwa lo Lobanga.
+\v 16 Manyu kiyen manyu kiganga iyo kimaruno lo Lobanga iyo ohoi. Ara Lobanga kimaruno. Tungani na lowar iyo kimaruno owar iyo Lobanga manyu Lobanga iyo inyi.
+\v 17 Tone kikoi olotu kimaruno ifut to kiji niyang ojir kingonore golun lo taulo to far lo ngoto lo tenya tonyio tone kof kiri ohoi ko inyi.
+\v 18 Oru bangun iyo kimaruno ati kimaruno lo dede ifuhe bangun, tonyio ilihita bangun ko kitigema. Tungani na lobang, ida kimaruno nenge ifut.
+\v 19 Kimaru ohoi tonyio inyi litem kimaru ohoi.
+\v 20 Kolojo lobo tungani, “Amaru nan Lobanga” oto hati oberu rece nenge na lodeu inyi ida itweru kimaruno Lobanga na lida inyi odeu.
+\v 21 Manyu kicio inyi ohoi ene cik: Tungani na limaru Lobanga ojir manyu imaru rece nenge.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Tungani na liruk ojo ara Yesu Kristo Lobanga lotomonu, manyu tungani na limaru Apa imaru manyu kito nenge.
+\v 2 Kikoi na ngiyenare jimitan kimaru ohoi tee kulo Lobanga inyi ene: to kimaruno Lobanga manyu ko kitiyo tohi na locik inyi.
+\v 3 Ara ene kimaruno lo Lobanga ningo cik nenge: Manyu ida cihicihi kunenge iriociho,
+\v 4 4 tonyio tungani fad na lotomonu Lobanga olanyu kof. Ara ene lanyuno na lelanyunore ohoi kof inyi manyu kiruk niyang.
+\v 5 Ngai inyi litweru lanyuno kof? Ara inyi na liruk jimitan ara Yesu kito lo Lobanga.
+\v 6 Inyi ene na lolotu to kifi ko okoto Yesu Kristo. Ida afa inyi olotu to kifi jia ati to kifi ko okoto. Manyu Okorif licio saden tonyio ara Okorif dede.
+\v 7 Tonyio ara sadeni uni.
+\v 8 Okorif, kifi ko okoto manyu icieng kuno uni fad iruhohinoti.
+\v 9 Kiruhititia ohoi saden lo cio ati obolo sadden lo Lobanga ilany tonyio ara sadden lo Lobanga na licio inyi to kito nenge.
+\v 10 Tungani na liruk kito lo Lobanga ongon ko ene sadden tau nenge. Tungani na lida iruk ene saden, itirak inyi Lobanga ara kataleroni, tonyio ida inyi iruk sadden na licio Lobanga to kito nenge.
+\v 11 Manyu sadden inyi ene: licio Lobanga ohoi warun na losio tur manyu ongon ene warun iyo kito nenge.
+\v 12 Inyi na longon ko kito otehita warun; inyi na lida ongon ko kito lo Lobanga ida otehita warun.
+\p
+\v 13 Agero nan ene tenya iyo ite kuna liruk iyo karana lo kito lo Lobanga ojir iyen jimitan ingon isi ko warun na losio tur.
+\v 14 Ara ene golun lo taulo na lefwonunore ohoi iyo Lobanga jimitan kaletifia ohoi lobo tohi ijifita wahun nenge kiningo inyi ohoi.
+\v 15 Manyu koleyen jimitan ongon inyi iyo ohoi, lobo tohi keken lelifa, kiyen jimitan kirumu cia tohi na letifia iyo inyi.
+\v 16 Kolodeu tungani rece ipal kipal na lida iyaru inyi iyo wei ingohi ilifa icio cia Lobanga inyi warun. Atenya ha nan kuna lida kipalipali kuneicieng iyaru icieng iyo wei. Ongon kipal na liyaru tungani iyo wei. Ida nan ajo ilegati to na.
+\v 17 Ara tic na irohoi fad kipal ati ongon kipal na lida iyaru tungani iyo wei.
+\p
+\v 18 Kiyen ohoi jimitan tungani na lotomonu Lobanga ida osodoro kipal: lafa lotomonu Lobanga cia loriciahi inyi itongo ara na ijir manyu ida karohojani otum kisiolihino inyi.
+\v 19 Kiyen jimitan kira ohoi tee kulo Lobanga manyu kiyen jimitan ongon kof fad iyo twero lo karohojani.
+\v 20 Kiyen manyu kijio olotu kito lo Lobanga licio ohoi kiniang ojir kiyenare inyi na lara dede. Manyu kingoni ohoi iyo inyi na lara dede ko iyo kito nenge Yesu Kristo. Inyi lara Lobanga lo dede manyu warun na losio tur.
+\v 21 Tee kuna lamaru itoric kenite iyo lopidingahin.

64-2JN.usfm

@@ -0,0 +1,27 @@
+\id 2JN
+\ide UTF-8
+\h 2 Jowani
+\toc1 2 Jowani
+\toc2 2 Jowani
+\toc3 2jn
+\mt 2 Jowani
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan lohitwok. Iyo ngorwani na lonyumuni ko tee kunenge na lamaru nan iyo tenya lo dede ida manyu ara nan ake ko cio fad kuna loyen tenya lo dede.
+\v 2 To tenya lo dede na longon katwa niyang na mute longon kohoi tur.
+\p
+\v 3 Kisa, kibaya ko kisiliban iyo Lobanga Apa manyu iyo Yesu Kristo kito lo Apa kingon cia ko ohoi iyo tenya lo dede ko kimaruno.
+\p
+\v 4 Licio nan kwama bebe kalarumu nan kude tee kunino olot iyo tenya lo dede iya na locihare Apa ohoi.
+\v 5 Dong jijia ngorwani ida nan agero iyo isi cik ngejuk ati lafa letehita many to lohiciahi. Alifa nan jimitan ojir kimararu ongon kiji niyang.
+\v 6 Ara ene kimaruno jimitan ojir kimanya to cik nenge iya na liningore isi many to lohiciahi, ciha nenge inyi jimitan ojir ite imanya to kimaruno.
+\v 7 Lofwo katinonongak kof kuna lida iruk ojo olotu afa Yesu Kristo to ken. Koditi lona tungani, ara katinonongani manyu meroni lo Kristo
+\v 8 Iririati jimitan ojir ida itiri tohi na litii ite ati ojir kidumahini ite rief.
+\v 9 Tungani na loruharu iya ketemoni ida osodoro iyo kitiyena lo Kristo ida ongon ko Lobanga; tungani na losodoro iyo kitiyena ongon ko Lobanga Apa ko kito.
+\v 10 Kololotu tungani iyo isi ati ida iyauno kitiyena lo Kristo, keyaru inyi kaji nino kode kefotu inyi.
+\v 11 Tungani na lifotu inyi irumu ongar ko inyi na tic lo rohojun nenge.
+\p
+\v 12 Oborengi tenyi tenyi kuna nagger nan iyo isi ati ida nan awak kitiyore waraga ko galam. Ati ageno nan lotuno waja isi to kuno faritin tang ojir atenya ko ite kideya komoma ojir kwama ningi ifut.
+\p
+\v 13 Ofonyo tee kulo kanece nino na lonyumuni.

65-3JN.usfm

@@ -0,0 +1,29 @@
+\id 3JN
+\ide UTF-8
+\h 3 Jowani
+\toc1 3 Jowani
+\toc2 3 Jowani
+\toc3 3jn
+\mt 3 Jowani
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan lohitwok. Iyo morte nein a lamaru Gaius na lamaru iyo tenya lo dede.
+\p
+\v 2 Morte nein a lamaru, alifa nan jimitan tawahun lo ken ko manya na ijir ongon iyo isi iya na lolotitare warun nino ara na ijir.
+\v 3 Kicio nan kwama na hitok bebe kolofwonu afa kude recera kirihohi nan kiruk nino iyo tenya lo dede ko sodoro nino lotita iyo dede.
+\v 4 Oru lobo kwama iyo nan lilany ningo jimitan olot tee kunei iyo dede.
+\p
+\v 5 Morte, igenoro isi bebe iyo tohi na litiyo isi iyo recera, kileng lara icieng welo kuna lilunya isi.
+\v 6 Lorihohi icieng kanisa tenya lo kimaruno nino. Ojir cia bebe kaliniamahi isi icieng to koditi na locam to cio kulo Lobanga.
+\v 7 Ara afa to tenya lo karana lo Yesu ofwo icieng oru ko lobo lwaha lorumuni iyo cio kampiri.
+\v 8 Ocam iyo ohoi lwaha cio kuna lori iya kuna ojir kitiyore ara Lobito iyo tenya lo dede.
+\p
+\v 9 Ager afa nan iyo kanisa ati Diotepes na lowak ojo ojir inyi atemita iyo sangite fad lida mute kitiyo ko ohoi iyo lobo tohi.
+\v 10 Dong kalalotu nan, alotu cia nan atiniang cio tohi na litiyo inyi, monga ko tenya tenyi tenyi kuna irohori kenite kuniyang. Ida manyu ara na keken, oberu manyu kifotuno recera, itik manyu kuna lowak kifotuno ko kifuharu icieng to kanisa.
+\v 11 Mortele, ketetema tohi na irohoi ari tohi na ijir, tungani na litiyo tohi na ijir olotu iyo Lobanga. Tungani na litiyo rohojun ida lodeu Lobanga.
+\v 12 Otenya cio fad ara na ijir to Demeterios kileng tenya lo dede to ken. Kitenya manyu ohoi ara na ijir tonyi manyu iyen isi jimitan ara sadden niyang dede.
+\p
+\v 13 Oborengi tenyi tenyi kuna ngager nan ati ida nan awak kitiyo to waraga ko galam.
+\v 14 Ageno nan lotuno waja isi tang ko tenya ko isi kitiric komoma. Ingohi kisiliban kingon ko isi.
+\v 15 Ofonyo morot kuna longoni ene. Tofonyohi morot kuna longoni ijia to karaneco.

66-JUD.usfm

@@ -0,0 +1,40 @@
+\id JUD
+\ide UTF-8
+\h Juda
+\toc1 Juda
+\toc2 Juda
+\toc3 jud
+\mt Juda
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Nan Jud karwaani lo Yesu Kristo ko rece lo Jems. Iyo cio kuna lilolongi kuna limaru Lobanga Apa ko kuna loricahi Yesu Kristo.
+\p
+\v 2 Ingohi kibaya, kisiliban ko kimaruno tara ningi rief.
+\p
+\v 3 Morot kuna lamaru, kileng ngorumu nan ageria lo kigero iyo ite to lwaharu na lengar, abuk nan lo kigero ko kisinga ite to rem to kiruk lafa lofihi kac kulo cio kulo Lobang kakeny Lobito manyu ngaboi.
+\v 4 Tonyio lofwonu kiji ningi kude cio afa ligeri to ngoto lo tenya neicieng many afa berien. Ara icieng cio kuna lida obang Lobanga kuna libel kisa lo Lobanga niyang ara lo tic lo kwerun lo konyeha manyu oberuni Lahitok ko Kabu niyang Yesu Kristo.
+\p
+\v 5 Kileng liyen ite kuno tenyi tenyi fad awak nan kitiiuno ite jimitan olwahu afa Lobanga cio kunenge to Ijipt ati to kifwongi lolotu okeru kuna lida iruk.
+\v 6 Ko malaikahin kulafa lida oric faji lo twero neicieng ati ongerihini kang neicieng lolotu Lobanga ofik icieng iyo lokimuyuk otori to nyororohin kuna losio tur itilarihin far lo ngoto lo tenya far nahitok.
+\v 7 Tona kikoi bito Sodom ko Gomora ko kangite kuna lirit icieng lofwonu icio kenite iyo ticitici kuna iboti kulo somun. Lofwonu ara kitotorita lo kuna mute litigemi to kima na losio tur.
+\v 8 Tona kikoi bito, ipapala kuno katirijak kenite kuneicieng ake ake, oberuni okabwe lo Lobanga manyu omoroti monyeri kulo deyo lo kai.
+\v 9 Ati kileng lahitok lo malaikahin Maikol afa kolorisati ko sitan to ken lo Moses ida afa inyi ongot tenya kode omor inyi, orihohi jia ojo, “Kirieng Lahitok isi!”
+\v 10 Otohati otenya kuno cio to moro iyo sangite fad kuna lida icieng iniang ati tohi na liniang icieng to koditi lafa lotomonunorehin icieng iya na longon kenite kulo tiangi icieng kuna sangite lokeruno cia icieng.
+\v 11 Iyaru icieng koditi lo Kain, obolo kidak neicieng, lofwo icieng to kiyo lo faida na ngorumu icieng iyo kikoi lo kipal lo Balam lokeroro icieng iyo peha lo kora lafa litipek Moses.
+\v 12 Ara kuno cio kuna lipala jiran lo karamahin kuningi, odahati ko ite oru ko riri lo kobuno koditi neicieng. Katibalak kuna lifita kenite kuneicieng keken. Ori icieng iya idisi kuna lida iyauno kuju kuna lisabitare kiyoma kuta. Cianitok kulo tahat kuna lida odoru ngak, kuna lodutari to kerda, kuna loweiha kakeny are.
+\v 13 Ori icieng ko kafolohi kulo nam kuna ilotiri kuna litifurita riri neicieng, kanger kuna lisabita kuna likukumahini lokimuyuk na imutok to icieng na losio tur.
+\v 14 Imoca afa Enok na lara lotata lo mietare lo Adam to kuno ojo, “Tode olotuno Lahitok Lobanga ko alifi ko alifi kulo kanyujok kunenge
+\v 15 ngoto tenya lo cio pili ko keruno cio kuna lida obang Lobanga to ticitici kuna irohori kuna litii icieng fad to kikohin kuna irohori, ko tenyi tenyi kuna irohori kuna loteny cio kapalak kuna irohori to ken nenge”.
+\v 16 Ara kuno cio katilufok kuna lomeja kipal lo cio; ijifita icieng wahita kuneicieng kuna irohori, opufarihin kenite kuneicieng ati itinonongati cio kuna kude lo rumunore tohi na lowak icieng.
+\p
+\v 17 Ati morot iiyoti tohi lafa limoca jayona kulo Lahitok Yesu Kristo.
+\v 18 Otenyi afa iyo ite ojimi, “To faritin kulo Lohicungi ongoni mute kangalak kuna lijifita wahita kuneicieng kuna irohori”.
+\v 19 Icieng kuno cio kuno kuna lokokora ite, kuna lijifita kibuha lo koditi lo cio kuna loru Okorif iyo icieng.
+\v 20 Ati ite morot kuna lamaru, itigoloroti kenite iyo kiruk ningi na inyu bebee manyu ilifati to Okorif na Inyu.
+\v 21 Itoricahiti kenite iyo kimaruno lo Lobanga iya na litilare kibaya lo Lahitok niyang Yesu Kristo lo kiyauno ite iyo warun na losio tur.
+\v 22 Itingon ko kibaya iyo cio kuna likuya.
+\v 23 Itokwaru kuna kude to kima ilwahu icieng iyo kude itotorohiti kibaya na limora ko bangun, iberu kileng kyelani kuna litibot kipal lo ken.
+\p
+\v 24 Iyo inyi na litweru rica ite iyo uroro ko kiyauno ite iyo deyo lo ngonun nenge oru ko kipal manyu to kwama nahitok
+\v 25 ingohi kwatun, deyo, okabwe, golun ko obolore tongon iyo Lobanga Lobito kalwahani niyang to Yesu Lahitok niyang orihe karihin fad, jijia ko karihin kuna lida icung. Amen.

67-REV.usfm

@@ -0,0 +1,588 @@
+\id REV
+\ide UTF-8
+\h Kitiboto Iyo
+\toc1 Kitiboto Iyo
+\toc2 Kitiboto Iyo
+\toc3 rev
+\mt Kitiboto Iyo
+\c 1
+\cl Kingutit 1
+\p
+\v 1 Ara ene kitiboto lo yesu kristo na licio Lobanga inyi ojir itotorohi karwaahi kunenge toki na mute litihino deu. Icio inyi oyeniti to culuno malaika iyo karwaani nenge Jon.
+\v 2 na licio saden tosangite fad kuna lodeu inyi na lara tenya lo Lobanga ko saden lo Yesu Kristo.
+\v 3 ongon gum iyo tungani na likena tenyi tenyi ene kimoca manyu ongon gum iyo cio kuna loning manyu ofihi taulo sangite kuna ligero katwa nenge tonyio lonyihati.
+\p
+\v 4 Nan Jon Iyo kanisahin mietare kuna longoni kof lo Asia Kisa ko kisiliban ongon iyo ite na lolotu iyo inyi lafa longon, na jija longon ko na mute lolotuno kon iyo okorifi mietare kuna longon ketemoni lo seger lo okabwe
+\v 5 ko iyo Yesu Kristo na lara saden na ligenoro, okang lo kabuhunok to wei ko kalanyunoni lo kabuno kulo kof iyo inyi na limaru ohoi many kilahu ohoi kipalipali kuniyang to okoto nenge
+\v 6 manyu kirak ohoi ara okabwe lo kadwarak lo kirwa Lobanga ko Apa nenge. Ingohi deyo ko golun to karihin ko karihin. Amen
+\q
+\v 7 Tode olotuno inyi ko idis Many ode mute konyeha fad inyi Many ityo mute cio kulo kof fad tonyi Ingohi tara jii. Amen.
+\p
+\v 8 Ojo Lahitok Lobanga “Nan lohicaki ko lohicungi na longon afa, jija ko na mute lolotuno kagoloni na lilany fad.
+\p
+\v 9 Nan Jon rece ko kaletoni ningi iyo kidak ko okabwe ko kidonyo lo taulo ko diha na lara niyang iyo Yesu, angon afa nan cula lo patmos to lofere lo tenya lo Lobanga ko sadden lo Yesu.
+\v 10 To far lo Lobanga orumu nan angon iyo Okorif ato nan aning ogoro na ikwat iya ture kifwongi nei
+\v 11 na lojo “igerohi iyo buk tohi na lideu isi iculahi iyo kanisahin mietare, kuna lara, Epeso, Simarna, Perganum, Sitra, Sardius, Piladelpia ko Laodikea".
+\v 12 Ato nan abelo lo deya ene ogoro lotenya iyo nan. Ajo nan abelo adeu nan lomohin mietare kuna lara dab
+\v 13 manyu kiji lo kuna lomohin ongon tobo na lori iya kito lo tungani na liciefita kanyi na licur many kejuha ko gas lo dab ibara locolo nenge.
+\v 14 Kwe ko fofi kunenge okwe iya kyela lo fofi kulo ker na lokwe iya lofalanga ori
+\v 15 konyeha kunenge mwala kuna lofejo many ori ogoro nenge mejo kigurita lo kifi kuna licuro.
+\v 16 otehita inyi to kana iteten nenge kanger mietare olotu olotu ngalem latubol na iko ngatihin fad to kutuk nenge. Ori komom nenge iya kolong na ifarang ojal.
+\v 17 Kaladeu nan inyi nan ko urohino kejuha kunenge ko rijon iya tungani na iwei. Oto inyi kofiha kana nenge iteten ken nei ko jimitan; “kebang lohiciahi ko lohicungi
+\v 18 nan inyi na lowar awei afa nan ati jija awar karihin ko karihin many atehita nan muhuta lo wei ko kwecere.
+\v 19 Igero dong tohi na lideu isi, tohi na longon jija ko tohi na mute lofihi to kifwongi
+\v 20 Ilitit lo kuno kanger metare to kana nei iteten ko lo lomohin metare inyi ene: Ara kuno kanger metare malaikahin kulo kanisahin metare manyu kuno lomohin metare icing kanisahin metare.
+\c 2
+\cl Kingutit 2
+\p
+\v 1 Iyo malaika lo kanisa lo epeso igero tijo; Ara kuno tenyi tenyi kulo inyi na lo tehita kanger metare to kana iteten nenge ko inyi na lilorita kiji lo lomohin metare kulo dab.
+\v 2 ayen nan ticitici kunino, kirunga nino ko diha lo kidak nino. Ayen nan jimitan ida isi isisio cio kuna irohori, manyu litem isi kuna lilolongoro ojo icing jayona ida hati ara manyu icieng katalerok.
+\v 3 Lidony isi tau many idik kidak to karana nei many ida iniama
+\v 4 Ati angon nan kone tenya bito ken nino lingohi isi lafa kimaruno nino lingonore isi ketemoni.
+\v 5 tode re manyu ibuha lomajun lo lo lourunore nino to faji lafa litedore isi kai! Irwo manyu itiyo kulafa sangite litem isi kitiyo. Kalida isi irwo alotu cia nan iyosi alotu ademe lomo nino to faji nenge.
+\v 6 Ati ingon isi ko tohi na lisisio isi: iberu isi tic to cio kulo Nikolotia na Laberu nan.
+\v 7 Tungani na longon ko kiyoha, ingoi toning tohi na lotenya okorif na inyu iyo kanisahin. Iyo tungani na lolanyu, acio ca nan onyia cani lo warun na longon mana lo Lobanga.
+\p
+\v 8 Iyo malaika lo kanisa lo Simarina igero tijo: Ara kuno tenyi tenyi kulo na lara Lohiciahi ko Lohicungi, lafa lowei olotu owaru ari.
+\v 9 Ayen nan kidak na lirumu isi ko kitigema ko okilwahaje nino ati ibaro isi. Ayen nan talerun lo kuna lojo icieng Judeahin ida hati ara ati ara lotubare lo sitan.
+\v 10 Kebang kidak na lolotuno iyosi. Atirihohi, ofik cia sitan kude to kiji ningi mabus lo tema ite many kiticiani cia ite tofarihin tomon. Igenoroti many iwei ato cia nan ahicio ite tahii lo warun.
+\v 11 Inyi na longon ko kiyoha ingoi toning tohi na latenya okorif na inyu iyo kanisahin. Inyi na lodik oweita ida mute wei lo are inief inyi.
+\p
+\v 12 Iyo malaika lo kanisa lo Pegamun Igero tijo: Ara kuno tenyi tenyi kolu inyi na lotehita ngalem Latubot na loko fajihit are fad.
+\v 13 Ayen nan faji na litongo isi, ara faji na longon seger lo okabwe lo sitan ati iwoita isi iyo dede to karana nei. Ida isi lingerihi kiruk nino iyo nan kileng to faritin kulo antipas sadden nei na ligenoro na lifadahini katwa lo kang ningi lohitongore lo sitan.
+\v 14 Oto hati ongon sangite kude kuting kuna longoni ken nino. Ongoni cio inyia kuna loric kitiyena lo Balam nafa lolabare Israel daha daha na likumarihin lopidingahin ko kitiyo ticitici kulo lomuna.
+\v 15 Iya na longoni manyu cio iyo ite kuna linief kitiyena lo Nikolotia.
+\v 16 Irwoti bo dong! Koloru alotu cia nan deudeu kitiremo icieng to ngalem lotubot na longon kutuk nei.
+\v 17 Inyi na longon ko kiyoha ingohi toning tohi na lotenya okorif iyo kanisahin. Iyo inyi na lodik owoitahi icio cia nan mana na liduha. Acio manyu cia nan inyi moru na ikwe na ligero karana ngejuk ijia na lara inyi karumunoni ake loyen.
+\p
+\v 18 Iyo malaika lo kanisa lo Siatira igero tijo: Ara kuno tenyi tenyi kulo kito lo Lobanga na lori konyeha iya kima na iyarat manyu na lori kejuha iya molati na lirudi.
+\v 19 Ayen nan ticitici kunino fad, kimaruno nino, kiruk ko kidonyio lo tau nino manyu ayen jimitan itiyo isi ilany lafa litiyore ketemoni.
+\v 20 Oto hati angon nan ko tenya ken nino: iningo isi tenya lona ngorwani Jesebel na lilolongoro ojo inyi kamocani. To kitiyena nenge na irohoi litigere karwaak kunei iyo tic lo samun ko daha dahidahi kuna likumarihin lopidingahin.
+\v 21 Lacio nan iyni faritin kulo kirwo to kipal nenge ati ida inyi owak.
+\v 22 Tona abirohi cia nan inyi iyo lagere lo kidak acio manyu cia nan cio pili kuna litii lomuna konyi kidak na hitok mayak kalirwo icieng to kuna kikohin kuneicieng.
+\v 23 Afade cia nan tee kunenge. Oto cia kanisahin fad oyen ojo nan layen taulo ko kibuhibuhi kulo cio pili manyu adum cia nan ite tolobito tolobito to sangite kuna litii ite.
+\v 24 Jija ajo nan iyo ite kula kude cio kuna lingon Siatira ite kuna liberu kitiyena nenge kuna lida iwak na tohi lilolongo sitan ojo ilititi kuna ilukoho ida cia nan arihe ahiticun ite lobo ter;
+\v 25 Iniefata tohi na litehita ite many alotu nan.
+\v 26 Iyo inyi na lodik owoitahi, manyu itii wahun nei, many lohicungi acio cia nan inyi obolojohi kofi kofi.
+\q
+\v 27 Olanyu cia mute inyi icieng to iluk lo biliet obor cia mute inyi icieng ara belebele kulo toboha kulo motiong iya na afa larumunore nan obolore iyo Apa nei.
+\v 28 Acio manyu cia mute inyi kangieriti lo kiwanyi.
+\v 29 Inyi na longon ko kiyoha ingohi toning tohi na lotenya okorif iyo kanisahin.
+\c 3
+\cl Kingutit 3
+\p
+\v 1 Iyo malaika lo kanisa lo Sardis igero tojo; Ara kuno tenyi tenyi kulo tungani na longon ko Okorifi mietare ko kanger mietare. Ayen nan ticitici kunino; ifik isi ijo awar inyi ati isi iwei.
+\v 2 Tokwenyu, itigolo tohi na lotong na loweyaru tonyio ida nan arumu ticitici kunino ifuti ketemoni lo Lobanga nei.
+\v 3 Iiu bo tohi nafa lining isi ifotu manyu dong toning manyu irwo. Ati kalida isi ikwenyu, alotu cia nan iya kakokoni na lida isi iyen tik na lalotunore nan diho isi.
+\v 4 Ati ingon isi ko cio kude kuting inyia Sardis kuna lida litibot kyelani kunicieng: kilihita cia mute icieng ko nan iciefitati kyelani kuna ikweri tonyio ocami icieng.
+\v 5 Iyo inyi na lodik owoitahi ori mute ko kuna liciefita kyelani kuna ikweri. Ida mute nan afufuse karana nenge to buk lo warun ati aletu mute nan karana nenge ketemoni lo Apa nei ko malaikahin kunenge.
+\v 6 Inyi na longon kiyoha ingohi toning tohi na lotenya Okorif iyo Kanisahin.
+\p
+\v 7 Iyo malaika lo kanisa lo Piladelpia igero tojo; Ara kuno tenyi tenyi kulo tungani na inyu manyu ara dede, na lotehita kingajita lo David. Tohi na longa inyi ida tungani igenihi manyu tohi na ligenihi inyi ida tungani onga.
+\p
+\v 8 Ayen nan ticitici kunino. Tode lafik nan agwala na ingaja ketemoni nino na lida tungani otum kingenihino. Ayen nan jimitan isidi golun nino ati lyric isi tenya nei manyu ida iberu karana nei.
+\v 9 Acio ca nan kuno cio kulo lotubare lo sitan, kuna lojo icieng Judeahin ida hati ara, itongoti ara katalerok. Acio cia nan icieng ofwonu ourohino lorubuhe iyo kejuha kunino manyu oyeniti jimitan ahimaru nan isi.
+\v 10 Iya na liricare isi cik nei lo diha kidak to golun lo tau, ahiric manyu mute nan isi to far lo lokiho na lolotuno iyo kof fad lo tema cio pili kuna longoni ene kof.
+\v 11 Alotuno nan deu. Toric tohi na litehita isi ojir lobo tubgani ida odume fahi nino.
+\v 12 Inyi na lodik owoitahi, atirak cia nan ara wiriti lo kaji lo Lobanga nei. Ida mute inyi orihe orutu oleng. Agerihi cia nan karana lo Lobanga nei ko karana lo kang lo Lobanga nei ken nenge, Jerusalem ngejuk na lolotuno ene kof to kai iyo Lobanga nei, agerohi manyu cia nan karana nei ngejuk ken nenge.
+\v 13 Inyi na longon kiyoha ingohi toning tohi na lotenya okorif iyo kanisahin.
+\p
+\v 14 Iyo malaika lo kanisa lo Laudicia igero tojo; Ara kuno tenyi tenyi kulo Amen sadden lo dede ko na ligenoro, kalanyunoni lo sangite kuna loduk Lobanga.
+\v 15 Ayen nan ticitici kunino jimitan ida isi irobi kode inok. Ngara hati irobi isi kode inok!
+\v 16 Tonyio ira isi na ibou, ida inok ida manyu irobi lolelek nan ahimitu isi to kutuk nei.
+\v 17 Itenya isi ake ake ijo, ‘Abara nan, larumu nan bara loru lobo tohi lawak nan. Ati ida isi iyen jimitan ira isi tungani na lolanyu kof, na imehino, kilwahani, na ingodo na manyu lilot longature.
+\v 18 Ahisinga nan isi ajo inyiangu dab na litinyuji to kima iyo nan ojir ibara, ko kyelani kuna ikweri iyo nan ojir imuk riri lo kingaturo nino, ko ciani lo konyeha iyo nan ojir itifurie ngodo nino.
+\v 19 Cio kuna lamaru nan arienga nan asinga manyu, tona tofik golun manyu irwo.
+\v 20 Tode nan ene lawoita agwala atotoho, koloning tungani ogoro nei, onga agwala, arute cia nan dihonyi, kidaha konyi inyi manyu ko nan.
+\v 21 Iyo inyi na lodik owoitahi, acio cia nan inyi twero lo kitongo ko nan iyo seger lo okabwe nei, iya na afa ladihare nan atongohinore ko Apa nei iyo Seger lo Okabwe nenge.
+\v 22 Inyi na longon ko kiyoha ingohi toning tohi na lotenya Okorif iyo kanisahin.
+\c 4
+\cl Kingutit 4
+\p
+\v 1 To kifwongi lone, ato nan adeya. Ketemoni nei adeu nan agwala na longaja owat idi kai. Oto ogoro na lorumu aning nan otenya iyo nan berien na lokwat iya ture ojo diho nan, “Ou ene kai ojir ahitotorohi tohi na cia litiihino to kifwongi”.
+\v 2 Deu deu ato nan ko ngonun iyo Okorif, ko deuno Seger lo Okabwe na longon kai ko tungani na likangana kai nenge.
+\v 3 Nu tungani likangana iyo na Seger lo Okabwe imedek iya moru lo wel na ikwe ko na ido. Ko okilok na lori mejo na moru lojimi emerald irit na seger lo okabwe.
+\v 4 Irit manyu Segeri kulakude keek are kongon na seger lo okabwe ko lohitwaha keek are kongon itongoti kai lo kuna segeri, iciefita orumu icieng kyelani kuna ikweri ko talia kulo dab kweci.
+\v 5 Olotu kimedek ko kitirita lo hila iyo na seger lo okabwe. Ketemoni lona seger lo okabwe orumu ongon lomohin mietare kuna lonok ara icieng Okorifi mietare kulo Lobanga.
+\v 6 Manyu ketemoni lo na seger lo okabwe orumu ongon nam lo madara na inyu iya moru na imedek. Kiji inyia longonore na seger lo okabwe orumu ongoni tyangi kuna iwari ongon kuna lirit na seger lo okabwe manyu ongoni konyeha iyocieng ketemoni ko kifwongi.
+\v 7 Ori tyang na iwar ketemoni iya ngatuny, ori lo are iya mongo, ori komom lo louni iya lo tungani, ori lo ongon iya lo logiga na lifirita kai.
+\v 8 Ongoni kuno tyangi ko fuho toile, manyu irit konyeha kenite kuneicieng fad many ikudiha kulo fuho. Karwe ko far ida icieng iticung wolo ojo, “Onyu, Onyu manyu onyu Lobanga Lobanga na lilany. Na afa longon, ongon jijia ko karihin kuna lofwonuno fad”.
+\p
+\v 9 Kalicwara kuna tyangi iwari kwatun, rima ko kwama iyo inyi na likangana iyo seger lo okabwe manyu na lomanya tur ko tur,
+\v 10 ouroro kuna lohitwaha keek are ko ongon logugunge ketemoni lo na likangana iyo seger lo okabwe, iworati inyi na lowar tur ko tur ofihahi icieng taha kuneicieng ketemoni lo seger lo okabwe ko jimitan,
+\q
+\v 11 “Icam isi Lahitok Lobanga niyang To rumuno deyo, kwatun, rima ko golun Tonyio iduk afa isi sangite fad Manyu to wahun nino oduhi icieng, Manyu ongonorehin.
+\c 5
+\cl Kingutit 5
+\p
+\v 1 Dong adeu nan iyo kana iteten nenge lona likangana iyo seger lo okabwe buk na litulo na ligero fajihit fad katwa ko korwong manyu odwanyi to kitihiti mietare.
+\v 2 Manyu adeu nan malaika na litirima ifura to ogoro na ikwat ojo, “Ngai locam to wonyo kitihiti manyu onga buk na litulo?”
+\v 3 Ati oru lobo tungani lorumuni tokai kode kof kode fotiri lo kof lotum wonyo buk na litulo kode deya katwa nenge.
+\v 4 Ato nan acira bebe tonyio olobo tungani lorumuni na locam ngaja buk na litulo kode deya katwa nenge.
+\v 5 Oto Lobito lohitwaha ko jimitan diho nan, “Kecira! Tode ngatuny lo imanit lo Juda, kerdeti lo David lo lanyu. Inyi litweru wonyo kuna kitihitihi mietare ko ngaja buk na litulo”.
+\v 6 Ato nan adeu kito lo kern a lori mejo ifadari nyafa, owoita kiji lo Seger lo okabwe na lirit tyangi kuna iwari ongon ko lohitwaha ongon inyi ko muriaha mietare ko konyeha mietare kuna lara Okorifi kulo Lobanga mietare kuna loculari kof fad.
+\v 7 Olotu inyi ko dumuno buk na litulo to kana iteten lona likangana iyo seger lo okabwe.
+\v 8 Langun lodumu inyi buk oto kuna tyangi iwari ongon ko lohitwaha ko urohino logugunge ketemoni lo kito lo ker. Ongon orumu lobito lobito ko adungu manyu otehitati ilebuha kuna lara dab kuna lifut iheru katwa na lara kilifa lo cio kulo Lobanga.
+\v 9 Oto icieng owol wole ngejuk na lojo, “Icam isi to dumuno buk na litulo ko wonyo kitihiti kunenge tonyio kifadari afa isi manyu to okoto nino linyiangu isi cio ara kulo Lobanga to kofikofi ko imaniti ko tenyi tenyi, ko cio ko kofikofi fad.
+\q
+\v 10 Lifik isi icieng ara cio kulo Okabwe ko kadwarak kuna lirwaa Lobanga niyang manyu olanyu mute icieng kof”.
+\p
+\v 11 Ato nana de ko ningo ogoro lo malaikahin kuna iborengi, kuna lara alifi ko alifi kuna lotum alifi tomon kakeny alifi tomon. Irit icieng seger lo okabwe, tyangi kuna iwari ko lohitwaha.
+\v 12 To ogoro na ikwat owol icieng ojo, “Ocam kito lo ker lafa lifadari Lo rumuno golun, bara, Genyun, golun, rima, deyo Kwatun ko kwama”.
+\p
+\v 13 Tinyia, aning nan sangite kuna loduhi pili to kai ko kof ko fotiri lo kof ko katwa lo nam ko sangite pili kuna longoni katwa neicieng owolo ojo, “Iyo inyi na litongo iyo seger lo obolore Ko iyo kito lo ker, Ongon maja ko rima ko deyo Ko golun To karihin ko karihin”.
+\p
+\v 14 Kuna tyangi iwari ko jimitan, “Amen”. Oto lohitwaha ourohino kof logugunge ko kiwora.
+\c 6
+\cl Kingutit 6
+\p
+\v 1 Ato nan ariria kolowony kito lo ker Lobito iyo kuna kitihiti mietare lodwanyarihin buk na litulo. Ato nan aning Lobito iyo kuna tyangi iwari oteny to ogoro na ikwat lori iya kigurita lo hila ojo “Ou!”
+\v 2 Ade nan lakweny na ikwe tungani na longon kai nenge otehita kawo oto iciori inyi tahi ko loro to lakweny iya kalanyunoni lo rem na loloro owak lanyuno.
+\p
+\v 3 Kolowony kito lo ker kitihi lo are, aning nan tyang na iwar lo are ojo, “Ou!”
+\v 4 Oto lobo lakweny orutu na ido iya kima. Icori karwohitani nenge golun lo dumaru kisiliban to kof ko kicwara cio ifada kenite. Icori dihonyi latubot na hitok.
+\p
+\v 5 Kolowony kito lo ker kitihi lo uni aning nan tyang na iwar lo uni ojo, “Ou!”. Adeu nan to ketemoni nei lakweny na irwok! Otehita karwohitani nenge kipimi lo sangite to kana.
+\v 6 Ato nan aning lobo tohi lori mejo ogoro to kiji lo kuna tyangi iwari na lojo, “Lobito iyo ongon lo ilebu lo geme kidumi lo tic lo far Lobito, ko uni iyo ongon lo ilebu lo ngamang to tic lo far Lobito ati kepal ngoroni ko vino.
+\p
+\v 7 Kolowony kito lo ker kitihi lo ongon aning nan tyang na iwar lo ongon ojo, “Ou!”
+\v 8 Adeu nan lakweny na ikworong to ketemoni nei! Obara karwohitani nenge Wei ijifita tai kifwongi nenge tang. Iciori icieng golun iyo Lobito lo ongon lo kof fad lo kifada cio to ngalem latubot, to kinga ko to johi johi ko to tyangi kuna ingereha kulo kof.
+\p
+\v 9 Ojo owony kitihi lo miet adeu nan Okorifi kulo cio kuna lifadari to tenya ko sadden na logolu icieng ongoni fotiri lo ciali lo fejo lo kikumihin.
+\v 10 Ilolong icieng to ogoro na ikwat ojo, “kanu mute Lahitok na lilany fad na inyu ko lodede kanu mute ingotohi isi cio kulo kof tenya kweci ilenu okotohin kuniyang.
+\v 11 Oto iciori icieng fad kyelani kuna ikweri ko rihohino icieng ojo ojir itiluni lobo sidi many kalifut wel lo karwaak kaletok ko recera kuneicieng kuna lojir ifadari iya icieng.
+\p
+\v 12 Ariria nan na lowonyore inyi kitihi lo ile oto olotu otira nahitok. Oto kolong ko kirwok iya tirika kode iya kyela lo kine, ibelo ofa odo iya okoto
+\v 13 ododou manyu kangier kof iya na lododore bule kalokut kiyoma na igol.
+\v 14 Obibiraru kai iya kuk na litulo ori dongecio ko culahin to fajihit kuneicieng.
+\v 15 Oto kabuno kulo kof, kabolorok, kulahitoha kulo rem, kabarak ko kagolok ko cio opihin ko cio kuna lolanyu kenite ko fworoti kiduha kunomo ko boroha kulo morutok.
+\v 16 Ilolong icieng dongeco ko lofiasi ojo, “Itiurohinoti kenite kuniyang ojir kiduhe ohoi to komom lo na licolongo iyo seger lo okabwe to kilongo lo kito lo ker”.
+\v 17 Tonyio lolotu far lo kilongo neicieng. Ngai lotum woitahino?
+\c 7
+\cl Kingutit 7
+\p
+\v 1 To kifwongi lone, adeu nan malaikahin ongon owoita oguleha kulo kof ongon itihoti kiyomahin kulo kof ongon ojo ojir kiyoma ida okuta kof kode nam kode iyo ciani lobo keken.
+\v 2 Ato nan adeu lobo malaika olotu to ngati lo okangere otehita kitihi lo Lobanga na iwar. Ilolong inyi kuna malaikahin ongon licori golun lo kitiyo kof ko nam;
+\v 3 “ketii kof, ko nam, ko cianitok ara na irohoi many kolohifik ohoi kitihi iyo komoma kulo karwaak kulo Lobanga niyang”.
+\v 4 Ato nan aning wel lo kuna cio lofihahini kitihi komoma ara icieng 144,000 to imaniti kulo Israel fad.
+\q
+\v 5 To imanit lo Juda 12,000, To imanit lo Ruben 12,000 to imanit lo Gad  12,000
+\q
+\v 6 to imanit lo Aser 12,000 to imanit lo Naptali 12,000 to imanit lo Manase 12, 000,
+\q
+\v 7 to imanit lo Simeon 12,000 to imanit lo Levi 12,000 to imanit lo Isacar 12,000
+\q
+\v 8 to imanit lo Zebulun 12,000 to imanit lo Josep 12,000 to imanit lo Benjamin 12,000.
+\p
+\v 9 Tokifwongi lone adeu nan ketemoni nei ilulung lo cio kuna iborengi kuna lida lobo tungani otum kikena kuna lofwonu to kofi kofi fad, ko to imaniti, cio to tenyi tenyi pili owoitati ketemoni lo seger lo okabwe ko ketemoni lo kito lo ker. Iciefita orumu icieng kyelani kuna ikweri fir fir manyu otehitati midila kulo otit to kac.
+\v 10 Oto icieng owol to ogoro na ikwat ojo, “Ara lwaha lo Lobanga niyang Na likangana iyo seger lo okabwe Ko iyo kito lo ker”.
+\p
+\v 11 Owoita malaikahin fad irit seger lo okabwe, lohitwaha ko tyangi kuna iwari ongon. Ourohino icieng kof lorubuhe ketemoni lo seger lo okabwe ko kiworati Lobanga,
+\v 12 ojimi, “Amen! Maja ko kwatun, Ko genyun ko kwama ko rima, Ko lanyuno ko golun, Ongon iyo Lobanga niyang karihin ko karihin Amen!”
+\p
+\v 13 Oto lohitwok Lobito kitifi nan ojo, “Oho ngani kuno cio ko kyelani kuna ikweri? Manyu ofwonu icieng taji?”
+\v 14 Anyiahahi nan inyi ajo, “Lahitok iyen isi”. Oto ojo diho nan, “Ara kuno cio kuna lofwonu ara kiji lo kidak na hitok lilal icieng kyelani kuneicieng okweri to okoto lo kito lo ker”.
+\q
+\v 15 Tona, “ongon icieng ketemoni lo seger lo okabwe lo Lobanga irwaati inyi far ko karwe Iyo kaji nenge Manyu inyi na likangana iyo seger imuk Cia icieng to kema nenge
+\q
+\v 16 Ida cia icieng orihe oyen kinga Ida cia icieng orihe oyen kure Ida cia kolong orihe occur icieng Kode lobo nohun igol.
+\q
+\v 17 Tonyio ara cia kito lo kern a longon kiji lo seger lo obolore katibalani neicieng Iyaru cia inyi icieng iyo Itibi lo kifi kulo warun Manyu ofie cia Lobanga kifi kulo konyeha fad to konyeha kuneicieng”.
+\c 8
+\cl Kingutit 8
+\p
+\v 1 Langun lowony inyi kitihi lo mietare, kai fad ko buhoro na lotum nusu lo tik.
+\v 2 Nan ko deuno malaikahin mietare kuna lorumu owoita ketemoni lo Lobanga, oto iciori icieng turena mietare.
+\p
+\v 3 Olotu lobo malaika na lotehita kitifurita lo iheru na lara dab owoita ketemoni lo ciali. Iciori inyi iheru na hitok ojo ojir itifuru ko kilifa lo cio kulo Lobanga iyo ciali lo dab na longon ketemoni lo seger lo okabwe lo Lobanga.
+\v 4 Olo furo lo iheru ko kilifa lo cio kulo Lobanga kai to ketemoni lo Lobanga to kac kulo na malaika.
+\v 5 Oto malaika odumu na kitifurita lo iheru itifutahi katalange to ciali ko kibirohino kof oto igur hila, ko kimedek lo hila ko kitijijiho lo otira.
+\p
+\v 6 Oto kuna malaikahin mietare kuna manyu lotehita turena mietare ikukumahino lo kuta icieng.
+\p
+\v 7 Okut malaika ketemoni ture nenge, oto lofalanga ko kima na likaruto ko okoto ko kibirunoti kof. Lobito iyo uni lo kof ko Lobito iyo uni lo cianitok ko curare, manyu ocuraru nyiari kuna inyoriha fad.
+\p
+\v 8 Okut malaika lo are ture nenge, oto lobo tohi na lori iya donge na hitok na longon cura ko kibiruno katwa lo nam. Oto Lobito iyo uni lo nam ko luluoro ara okoto
+\v 9 Lobito iyo uni lo sangite kuna lowar katwa lo nam ko weyaru ko Lobito iyo uni kulo baburi ko kipalaru.
+\p
+\v 10 Okut malaika lo uni ture nenge, kangeriti na hitok na lifarang iya kima lo liti ko uruno to kai ourohino iyo Lobito iyo uni lo karecio ko itibiihin kulo kifi,
+\v 11 obara na kangeriti “Ciani na idwar”. Lobito iyo uni lo kifi ko dwarun iya murenge manyu owei cio beciek to kuna kifi idwari.
+\p
+\v 12 Okut malaika lo ongon ture nenge, oto Lobito iyo uni lo kolong oboraru, Lobito iyo uni lo ofa ko Lobito iyo uni lo kangier icio Lobito iyo uni lo kuneicieng fad ko kirwok tir. Oto Lobito iyo uni lo far ko kitongo oru wangun, ko Lobito iyo uni lo karwe manyu.
+\p
+\v 13 Kolorihe nan ariria, aning nan malaika na lofuho kai iyo kiyoma ilolongo to ogoro na ikwat ojo, “Kidak, Kidak, Kidak diho kamanyak kulo kof to kuno turena kude lofworo kuno malaikahin uni kuta.
+\c 9
+\cl Kingutit 9
+\p
+\v 1 Okut malaika lo miet ture nenge ato nan adeu kangieriti na lorumu odou to kai kof. iciori kangeriti kingajit lo tula na iluko na loru fotiri.
+\v 2 Ojo inyi onga tula na loru fotiri owoju furo to katwa nenge na lori ko furo lo furnuk na iyarat. Oto kolong ko kai ko mutohun to furo lo tula na loru fotiri.
+\v 3 Ofwonu iterebuk iyo na furo ofwonu kof oto iciori icieng golun na lori ko lo lokidokorohin kulo kof.
+\v 4 Orihohini icieng ojo kepapal nyiari, cianitok ko keyek ati cio kuna lida otehita kitihi lo Lobanga to komoma kuneicieng.
+\v 5 Ida iciori icieng golun lo kifadaru icieng ati lo kitigema icieng to ofahin miet, mejun na lorumu icieng ori iya mejun lo kiyeri lo lokidokoro kalongor tungani.
+\v 6 To kunu faritin otak mute cio wei ati ida orumahini, owak mute icieng weyaru ati ituguluny mute wei icieng.
+\v 7 Ori kuna iterebuk mejo lakwenyi kuna likukumahini to rem. Iciefitati kude sangite lori iya taha kulo dab to kweci ori komoma ko komoma kulo cio.
+\v 8 Oliti fofi kulo kweci iya kulo ngorwo ori kala iya kulo ngatunyo.
+\v 9 Ori tadaha kulo locoloho iya buruno kulo bilieta, ori kwatun lo fuho kuneicieng iya kwatun lo kejuha kulo lakwenyi ko gadigadihin kuna iborengi kuna lorocoro rem.
+\v 10 Otehitati kaliciha kuna longon ko ngonecio iya lokidokorohin manyu to kaliciha kuneicieng ongoniti ko golun lo kitigema cio to ofahin kuna lotum miet.
+\v 11 Ongoni icieng ko kabu na lolanyu icieng na lara malaika lo tula na loru fotiri na lara karana nenge to Ibru Abdon manyu to Girik Apolion.
+\p
+\v 12 Loru kidak lo Lobito lotong kidahi are kuna lorihe ofwonuno.
+\p
+\v 13 Okut malaika lo ile ture nenge ato nan aning ogoro na lolotu iyo muriaha kulo ciali na lara dab na longon ketemoni lo Lobanga.
+\v 14 Oto ojo iyo malaika lo ile, na orumu lotehita ture ojo, “Tolak kunu malaikahin lotora iyo kare nahitok Yuparets.
+\v 15 Oto kuna malaikahin ongon kuna lorumu ikukumahini tona tik, tona far ko tona kari ko lahahinoti icieng ojo ojir ifade Lobito iyo uni lo cio fad.
+\v 16 Wel lo asegere kareunok kuna likeni ara million mia are. Aning nan wel neicieng.
+\v 17 Lakwenyi ko karwohitak kuneicieng kuna ladeu nan iyo kitirija ori jii: bilieta kuna litihore icieng locoloho kuneicieng odori iya katalange lo kima, manyu ara kude blu na irwok iya na moru lojimi Salfa ibuleho manyu. Ori kweci kulo lakwenyi iya kulo ngatunyo manyu to kutuhe kuneicieng ofwonu kima, furo ko salfa.
+\v 18 lobito iyo uni lo cio fad ifade kuno sangite uni kima, furo ko salfa kuna lofwonu to kutuhe kuneicieng.
+\v 19 Ongon orumu golun lo lakwenyi kutuhe kuneicieng ko iyo kaliciha kuneicieng tonyio ori kaliciha kuneicieng munuok kuna longon ko kweci itigemarihin cio.
+\v 20 Cio kuna kude fad kuna lida mwaita ifade, ida irwooti to kipal lo kac kuneicieng; ida icieng iticung kiwora lodonyiok ko lopidingahin kulo dab, rial, mwala, morutok ko keek; lopidingahin kuna lida odeya, oningo kode olot.
+\v 21 Ida manyu kileng icieng irwo to kifada, to kilalamita, koko ko ticitici kulo somun.
+\c 10
+\cl Kingutit 10
+\p
+\v 1 Ato nan ade lobo malaika manyu hitok olotuno to kai. Iciefita inyi idis, ko okilok ilurita kwe nenge. Ori komom nenge ko kolong manyu ori kejuha kunenge iya wiri kulo kima
+\v 2 Orumu inyi otehita buk na litulo lobo sidi na lorumu ongaja to kana nenge owoita inyi onyonahi kejuha iteten nenge iyo nan keju ikajong onyonahi iyo kof.
+\v 3 Oto inyi igore to ogoro na ikwat iya kitirita lo ngatuny. Ojo inyi igor, oto ogoroho kulo hilahin mietare otenya.
+\v 4 Ojo hilahin mietare otenya, orumu nan lajo agero, ati aning nan ogoro to kai na lojo, “itiho tohi na loteny hilahin mietare, keger.
+\v 5 Oto na malaika ladeu nan owoita nam ko kof ko tingo kana nenge iteten kai.
+\v 6 Ko kibutia to inyi na lowar karihin ko karihin na loduk kai ko sangite pili kuna longoni ijia, kof ko sangite pili kuna longoni ko nam ko sangite pili kuna longoni katwa ko jimitan ojo, “Oru many dong cia lobo kirungo!
+\v 7 Ati to faritin kuna lowahare malaika lo mietare kuta ture nenge, okeruno cia ilititi kulo Lobanga iya na afa lorihohinore inyi karwaak kunenge kamocak”.
+\v 8 Oto ogoro na lorumu aning nan to kai otenya ari iyo nan ojo, “Ilo todumu buk na litulo to kana lo na malaika lowoita iyo nam ko kof”.
+\v 9 Ato nan koloro kilifuno na buk litulo sidi to kana lona malaika. Ojo inyi diho nan, “Kai tonyia. Olo cia owawac to katwa lo kocehe nino ati to kutuk nino irumu oil iya otoro.
+\v 10 Adumu nan na buk sidi to kana lona malaika ko daha. Amang nan oil iya otoro to kutuk nei ati langun lanyia nan olo ibelo owawac to kocehe nei.
+\v 11 Oto kirihohini nan ojo, “Ojir isi imoca ari to cio kuna iborengi, kofi kofi, tenyi tenyi ko kabuno.
+\c 11
+\cl Kingutit 11
+\p
+\v 1 Oto kiciori nan gerecati iya morok kipimi oto kirihohini jimitan, “Ilo ipimo kaji lo Lobanga ko ciali lo kikumihin, manyu ikena kaworak kuna longoni ijia.
+\v 2 Ati ingohi sita lo oleng, kepim tonyio iciori iyo misiok. Ipudie mute icieng nyona kang na inyu to ofahin keek ongon ko are.
+\v 3 Manyu acio cia nan golun iyo sadeni kuna are, imoca cia icieng to faritin 1260 iciefitati kyelani kulo kitoyo.
+\v 4 Icieng kuno are lare cianitok kuna longi ngoroni ko lomohin kuna linwaha are kuna lowoita ketemoni lo Lahitok lo kof.
+\v 5 Kolotem tungani kitiyo icieng ara na irohoi, olotu kima to kutuhe kuneicieng ocure merok kuneicieng. Ara ene koditi na loweyare tungani na lotem kitiyo icieng ara na irohoi.
+\v 6 Ongon kuno cio ko golun lo kigenihino kai ojir kuju ida ocia to faritin kuna limocare icieng manyu ongon icieng ko golun lo kibelo kifi ara okoto manyu lo culahino johi johi kof iya idi lowahare icieng.
+\v 7 Dong langun lokeru icieng kicwara sadden neicieng, olotu tyang lafa lirwohu to tula na iru fotiri itirem manyu olanyu manyu ko kifadaru icieng.
+\v 8 Oto kenite kuneicieng ibalo kiji lo kang na hitok na litigulunyi kilolongo ojo Sodom kode Ijipt idi afa logurohinorehin manyu lahitok neicieng.
+\v 9 To faritin uni ko nusu odeya cio kulo, imaniti, tenyi tenyi, ko kofi kofi kenite kuneicieng manyu ongony icieng nuha
+\v 10 Okwama cia cio kulo kofi kofi wei neicieng onyai karama lo wei neicieng ocularitati kicwara iyo kaletok to kwama tonyio litigem kuno kamocak are icieng cio kulo kof bebe.
+\v 11 Ati to omot lo kuna faritin uni ko nusu, olotu wirita lo warun iyo Lobanga orutohi kenite kuneicieng icieng ko wojuno owoitati to kejuha kuneicieng oto bangun nahitok inief cio kuna lodeu icieng.
+\v 12 Oto icieng oning ogoro na ikwat na lilolongo to kai ojo, “Ifwonu ene kai”. Oto icieng ko fworo kai to idis odeya merok kuneicieng.
+\v 13 Tona tik token olotu otira nahitok noo oto Lobito iyo tomon lo kang ko uroro. Ifade na otira cio alif mietare oto otonge kulo cio obangi bebe iciori deyo iyo Lobanga na longon kai.
+\p
+\v 14 Loring kidak lo are, olotuno manyu kidak lo uni deu.
+\p
+\v 15 Okut malaika lo mietare ture nenge ofwonu igoriho to kai kuna lojo, “lara okabwe lo kof okabwe lo Lahitok niyang ko lo Kristo nenge olanyu mute inyi karihin ko karihin.
+\p
+\v 16 Oto lohitwaha keek are ko ongon kuna litongo iyo segeri kuneicieng ketemoni lo Lobanga ko urohinoti lorubuhe ketemoni lo Lobanga iworati inyi.
+\v 17 Ojo, “Kicio ohoi kwama dihosi Lahitok Lobanga na lilany fad, Na lingon manyu na afa lingon Tonyio idumu isi golun nino nahitok, Manyu liciak lanyuno.
+\q
+\v 18 Itongo afa kofi kofi Ati lolotu kilongo nino. Lolotu tik lo ngoto lo tenya iyo Kaweyak Ko loduma karwaak kunino Kamocak Ko cio kunino ko kuna Lobang karana nino Kuna hitoha ko kuna sidiha Ko lokipalaru cio kulafa lipale kof.
+\p
+\v 19 Oto ongaji kaji lo Lobanga na longon kai manyu to katwa lona kaji nenge oboto sanduk lo ciharu nenge. Oto iciak hila kimedek ko kitirita lo hila ko otira ko lofalanga na licuruno bebe.
+\c 12
+\cl Kingutit 12
+\p
+\v 1 Oto kitotori na hitok ko na litirima oboto to kai; ngorwani na liburita kolong na longon ofa kejuha ko tahi na longon ko kangier tomon ko are kwe.
+\v 2 Orumu inyi ifonga manyu icira mejun lo kiboria lo otomone tonyio orumu inyi lolelek otomon.
+\v 3 Oto lobo kitotori oboto ari to kai; ngoto kare na hitok ido, na lara kweci mietare, ko muriaha tomon ko taha mietare to kweci kunenge.
+\v 4 Oworu kalicik nenge Lobito iyo uni kulo kangier ko kibirohino kof. Owoita ene ngoto kare ketemoni lo ngorwani na lolelek tomonun ojir adile kito na lotomonunoti.
+\v 5 Otomonu na ngorwani kito retoni na lolotuno lanyuno kof fad to iluk na lara biliet, ko kwararoti kito iyari iyo Lobanga manyu iyo seger lo okabwe nenge.
+\v 6 Ngorwani ko kifejaru iya kuny faji na likukumahi Lobanga tonyi faji na loricarihin to faritin 1,260.
+\p
+\v 7 Oto rem ongon kai. Orem Maikol ko malaikahin kunenge ko ngoto kare ko malaikahin kunenge.
+\v 8 Ati ida orumu ngoto kare ogol oto olanyuni icieng ko kifuharoti icieng to kai.
+\v 9 Na ngoto kare hitok ko kibiroroti to kai inyi na munu ongore lobara sitan na litinononga manyu itigere kof fad rijoro. Ibiruni inyi kof ko malaikahin kunenge ara Lobito.
+\v 10 Tinyia aning nan ogoro na ikwat to kai na lojo, “Jija lolotu lwaha ko golun ko Okabwe lo Lobanga niyang Ko twero lo Kristo nenge. Tonyio kadoroni lo recera kuniyang Langun lidoritita icieng ketemoni Lo Lobanga niyang far ko karwe Libiruni kof.
+\q
+\v 11 Lolanyu icieng inyi To okoto lo kito lo ker Ko to tenya lo sadden neicieng Ida orumu icieng imaru kenite kuneicieng Bebe many igerati wei.
+\q
+\v 12 Tona tokwama isi kai Ko ite kuna litongo ijia! Ati kidak iyo kof ko nam Tonyio lolotu sitan iyo ite Ifut inyi ko kilongo beb Tonyio oyen inyi ojo osuhi faritin kunenge”.
+\p
+\v 13 Kolodeu ngoto kare jimitan lohibiruni inyi kof, ko loro kitirwanga na ngorwani lotomonu kito retoni.
+\v 14 Iciori ngorwani fuho kulo logiga ojir ofuhorore iya nufaji likukumahini tonyi, katwa lo kuny faji na cia loricarehin inyi to karihin uni ko nusu faji na lida ngoto kare ogoru.
+\v 15 Oto ngoto kare ko sieuno kifi to kutuk nenge kuna lori mejo kare na litihita ojir owore ngorwani.
+\v 16 Ati olwahu kof ngorwani onga kutuk nenge odile na kare losieu ngoto kare to kutuk nenge.
+\v 17 Oto ngoto kare ilongo iyo ngorwani nook o loro kitiremo tee kunenge kuna kude kuna loningo cik lo Lobanga ko rica sadden lo Yesu.
+\v 18 Oto ngoto kare ko loro woita tode lo nam.
+\c 13
+\cl Kingutit 13
+\p
+\v 1 Ato nan adeu tyang na lorutuno to katwa lo nam. Ongon inyi ko muriaha tomon ko kweci mietare ko taha tomon iyo muriaha kunenge manyu iyo kuna kweci kunenge fad ongoni karaneco kuna lomoro Lobanga.
+\v 2 Ori na tyang ladeu nan iya koka ati ori kejuha iya kulo ngaral ko kutuk na lori iya lo ngatuny. Icio ngoto kare na tyang golun nenge, seger lo okabwe nenge ko obolore nenge na hitok.
+\v 3 Ori kwe Lobito lona tyang mejo iriafuni nyafa noo, ati lofurie korongani lona lohiriafe nenge. Oto kof fad ipany ko kijifita na tyang.
+\v 4 Iwora cio ngoto kare tonyio icio inyi obolore iyo na tyang iwora manyu icieng tyang ojo, “Ngai lori ko tyang? Ngai lotum kitiremo inyi?”
+\v 5 Iciori tyang kutuk na lotenyare tenyi tenyi kulo kitidara ko kulo moro Lobanga manyu itiyore golun nenge to ofahin keek ongon kare.
+\v 6 Onga inyi kutuk nenge omoro Lobanga manyu lo kingala karana nenge ko lohitongore nenge ko cio kuna longoni kai fad.
+\v 7 Iciori inyi golun lo kitiremo cio kulo Lobanga ko lanyuno icieng. Iciori inyi golun lo lanyuno imaniti fad, cio, tenyi tenyi ko kofi kofi pili.
+\v 8 Iwora mute cio kulo kof fad na tyang, cio fad kuna lida karanecio igero iyo buk lo warun lo kito lo ker lafa lifadari manyu to lohiciahi lo duho lo kof.
+\v 9 Inyi na longon kiyoha ingohi toning.
+\q
+\v 10 Kolongon afa ojo iniefari cia tungani olo rahun opi, olo cia ara opi kolojo ifadari cia lobo to ngalem latubot ifadari cia to ngalem latubot. Owak ene kitila to diha ko kidonyo lo taulo iyo cio kulo Lobanga.
+\p
+\v 11 Manyu adeu nan lobo tyang manyu olotuno to katwa lo kof. Ongon inyi ko muriaha are kuna lori ko kulo kito lo ker ati otenya inyi iya ngoto kare.
+\v 12 Itiyore inyi golun lo nu tyang lo ketemoni fad tonyi icio kof ko cio kunenge fad iwora nu tyang ketemoni na lofurie lafa korongani nenge irohoi.
+\v 13 Itii inyi ticitici kulo kitotoro ko tanguhin kuna hitoha icwara ko kima odou to kai na lodeya cio fad.
+\v 14 Tona golun liciori inyi lo kitiyo kuna tanguhin ara faji lo nu tyang ketemoni, itinonong inyi cio kulo kof fad. Ocik inyi ojo ojir oduhi lopidinga lo nu tyang ketemoni na liriafuni to ngalem latubot ati owar.
+\v 15 Iciori inyi golun lo kicwara wirita iyo lopidinga lonu tyang ketemoni ojir otenya icio cio fad kuna lida iwora lopidinga lonu tyang ketemoni ifadari.
+\v 16 Ifudahi manyu inyi cio pili kuna sidiha ko kuna hitoha, kabarak ko kilwaha, kuna lolanyuno ake ko opihin lo rumuno kimacari iyo kana nenge iteten kode komom
+\v 17 ojir lobo tungani ida inyianga kode itiloto kolida ingon ko na macari lo tyang kode nama lo karana nenge.
+\v 18 Owak ene genyun. Kolongon lobo tungani ko yenun ingohi inyi ingingiju nama lo tyang tonyio ara nama lo tungani. Ara na nama nenge 666.
+\c 14
+\cl Kingutit 14
+\p
+\v 1 Ato nan adeu to ketemoni nei kito lo ker owoita kai lo donge lo Zion ko cio 144,000 kuna longoni ko karana nenge ko lo Apa nenge igero komoma kuneicieng.
+\v 2 Manyu aningu nan kwatun na lori mejo kigurita lo kifi olotu to kai na lori ko kwatun lo kitirita lo hila. Ori nu kwatun laning nan iya dingo lo adunguhin kuna iborengi.
+\v 3 Oto icieng owol wole ngejuk to ketemoni lo Seger lo Okabwe, ketemoni lo tyangi kuna iwari ongon ko ketemoni lo lohitwaha keek are ko ongon. Oru lobo tungani lotum wolo na wole, ara icieng kuna cio 144,000 kuna lo lwahuni to kof.
+\v 4 Ara kuno kuna lida ipal kenite to ngorwo tonyio oric icieng nyujon lo kenite kuneicieng. Ijifita icieng kito lo ker fajihit kuna loloro inyi fad. Inyianguni afa icieng to kiji lo cio manyu iciori icieng iya ngak ketemok diho Lobanga ko diho kito lo ker.
+\v 5 Oru talerun afa lorumuni tokutuhe kuneicieng, onyuji icieng na loru ko lobo tohi irohoi to kenite.
+\p
+\v 6 Ato nan adeu lobo malaika ofuho kai lo kiyoma, manyu ongon orumu inyi ko layomit na ijir na losio turn a lowak inyi rihohino cio kulo kof iyo kofi kofi, imaniti, tenyi tenyi ko cio.
+\v 7 Ojo inyi to ogoro na ikwat, “Tobang Lobanga manyu icwarata inyi deyo tonyio lolotu tik lo ngoto lo tenya nenge. Iworati inyi na loduk kai, kof, nam ko ipulahi kulo kifi”.
+\p
+\v 8 Oto malaika lo are ijifu ko jimitan, “Louroro, Louroro Babilon na hitok na licio kofi kofi fad orumaha to mere vino lo lomuna nenge”.
+\p
+\v 9 Ijifu manika lo uni icieng ojo to ogoro na ikwat, “Kaliwor tungani tyang ko lopidinga nenge manyu orumu kimacaita nenge komom kode kana nenge
+\v 10 oto manyu cia inyi omat vino lo kilongo lo Lobanga na lijuhohini lir kubaya lo kilongo nenge. Itigemi cia inyi to kima lo liti na inok to ketemoni lo malaikahin kuna inyuji ko kito lo ker.
+\v 11 Manyu olo furo lo cura neicieng kai karihin ko karihin. Oru kiyoma far ko karwe iyo cio kuna liwor tyang ko lopidinga nenge kode kuna lorumu kimacari lo karana nenge.
+\v 12 Owak ene kidonyo lo taulo ko dihan tongati lo cio kulo Lobanga kuna loningo cik lo Lobanga manyu itongoti to kigenoro iyo Yesu.
+\p
+\v 13 Tinyia aning nan ogoro na lolotu to kai ojo, “Igero: ongon ko gum kaweyak kuna lowei iyo Lobanga kiciaha to jijia olorore iya ketemoni”. Ojo Okorif, “Ibo iyoma cia icieng iyo ticitici kuneicieng, tonyio ijif cia ticitici kuneicieng omot neicieng”.
+\p
+\v 14 Ari nan ko deuno idis na ikwe to ketemoni nei, itongo hati lobo lori ko kito lo tungani kai lona idis ko tahi lo dab to kwe otehita hati lajolo na iko noo to kana nenge.
+\v 15 Lobo malika manyu ko rutuno to kaji lo Lobanga ko kilolongo to ogoro na ikwat ojo, iyo inyi na litongo kai lo idis, “Todumu lajolo nino ilo todeng tonyio logoru faritin kulo dengo tonyio lodo dengo lo kof”.
+\v 16 Oto inyi na litongo kai lo idis ko kiwata lajolo nenge kwe lo kof kof ko denguno.
+\p
+\v 17 Olotu manyu lobo malaika to kaji lo Lobanga na longon kai otehita manyu inyi lajolo na iko.
+\v 18 Lobo malaika manyu lolanyu kima ko lotuno to ciali lo kikumihin ko tenya to ogoro na ikwat iyo na bito lotehita lajolo na iko ojo, “Todumu na lajolo nino iko ilo tongutu tutu kulo ngak kulo vino kulo kof tonyio lodori ngak kulo vino.
+\v 19 Iwat na malaika lajolo nenge ko kijaluno ngak kulo vino kulo kof ko kijuhohino lonyonare lo vino lo kilongo lo Lobanga.
+\v 20 Onyoni icieng to lonyonare lo vino na longon oleng lo kang manyu itik okoto to lonyonare lo vino na likor iya jangir lo lakweny manyu otum goruno futi miet.
+\c 15
+\cl Kingutit 15
+\p
+\v 1 Adeu nan to kai lo kitotorita hitok na litirima: malaikahin mietare ko johi johi mietare kulo lohicungi, kulo lohicungi tonyio icieng dong limumud kilongo lo Lobanga.
+\p
+\v 2 Ato manyu nan adeu lobo tohi lori iya nam lo madara na likaruto ko kima manyu kuna lowoita onyiha ko nam ara cio kulafa lolanyu tyang ko lopidinga nenge ko kimacari ko nama lo karana nenge. Otehitati adunguhin kuna licio Lobanga icieng
+\v 3 oto icieng owol wole lo Moses karwaani lo Lobanga ko wole lo kito lo Ker, na lojo, “Oboroho manyu itirima ticitici kunino, Lahitok Lobangana lolanyu fad obiri kikohin kunino manyu ara dede, kabu lo karihin fad.
+\q
+\v 4 Ngai mute lida kibang isi Lahitok manyu iyauno deyo iyo karana nino tonyio isi ake linyu. Ofwonu mute kofi kofi fad kiwora ketemoni nino tonyio litibotuno ticitici kunino kuna ibiri”.
+\p
+\v 5 To kifwongi ade nan manyu to kai kaji na lara lohitongore lo cik ko ngaja.
+\v 6 To kaji lo Lobanga, orutu malaikahin mietare ko johi johi manyu mietare, iciefita icieng kyelani iribi kuna inyuji ibarahi gasi kulo dab locoloho kuneicieng.
+\v 7 Oto tyang na iwar Lobito icio kuna malaikahin mietare ilebuha mietare kulo kilongo lo Lobanga na longon karihin ko karihin.
+\v 8 Ifut orumu kaji lo Lobanga ko furo na lodeto iyo deyo lo Lobanga ko iyo golun nenge ida tungani orumu otum rutoro kaji lo Lobanga many oru kuna johi johi mietare kulo kuna malaikahin mietare.
+\c 16
+\cl Kingutit 16
+\p
+\v 1 Ato nan aning ogoro na ikwat to kaji lo Lobnanga na lojo, iyo kuna malaikahin mietare, “Ifwo ijuhohiti kuna ilebuha mietare kulo kilongo lo Lobanga kof.
+\p
+\v 2 Olo malaika lo ketemoni ijuhohi ilebu nenge kof, oto korongan kuna irohori, kuna imeji nook o kiniefa cio kuna longon ko kimacari lo tyang ko kuna liwora lopidinga nenge
+\p
+\v 3 Ijuhohi malaika lo are ilebu nenge nam oto nam ko kibeloro ara okoto na lori iya lo tungani na iwei, oto sangite kuna lowar katwa lo nam fad owei.
+\p
+\v 4 Ijuhohi malaika lo uni ilebu nenge kareco ko ipulahin kulo kifi oluluoroti ara okoto.
+\v 5 Ato nan aning malaika na lo lanyu kifi ojo, “Ibehi isi noo to ngoto lo tenyi tenyi isi na lingon ko lafa lingon isi na Inyu tonyio lingot isi
+\q
+\v 6 Tenya ara na ibehi tonyio lijuhe icieng okoto kulo cio kunino ko kamocak, manyu licio isi icieng omat okoto iya na locamare to icieng”.
+\p
+\v 7 Ato nan aning ciali ifotu ojo, “Ibo Lahitok Lobanga na lilanyu ara ngoto lo tenya nino dede ko na ibir”.
+\p
+\v 8 Ijuhohi malaika lo ongon ilebu nenge iyo kolong, oto iciori kolong golun lo cura cio to kima.
+\v 9 Oto nohun occur icieng bebe icio icieng ific karana lo Lobanga na lolanyu kuno johi johi fad oberu icieng kirwo ko kicwara Lobanga deyo.
+\p
+\v 10 Ijuhohi malaika lo miet ilebu nenge iyo seger lo okabwe lo tyang oto mutohun ipude kof lo okabwe nenge. Onyahal cio ngadiefo to mejun lo kenite kuneicieng
+\v 11 Manyu ificoti Lobanga lo kai to kidak ko mejun lo kenite ko korongan kuneicieng ati oberu icieng kirwo to ticitici kuneicieng.
+\p
+\v 12 Ijuhohi malaika lo ile ilebu nenge iyo kare nahitok lo Yuparets oto kifi kunenge ko toworo lo kikukuma kikoi to kabuno kulo ngati lo okanger.
+\v 13 Ato nan adeu okorifi kuna irohori uni kuna lori mejo ikordohi ofwonu to kutuk lo ngoto kare, to kutuk lo tyang ko to kutuk lo kamocani na italer.
+\v 14 Itongo icieng ara okorifi kulo lodonyiok kuna litiyo tanguhin manyu ofwo icing iyo kabuno kulo kof fad lo kilolonguno icieng fwonuno rem far na hitok lo Lobanga na lolanyu fad.
+\v 15 Tode alotuno nan iya kakokoni! Ongon gum iyo tungani na liwasihi okweny otehita kyelani kunenge onyihaha ko inyi. Ojir ida ife longature odahahi riri to kitiboto kingature nenge.
+\p
+\v 16 Oto otubuni kabuno ara Lobito lobo faji na lilolongoti to Ibru ojo Amagedon.
+\p
+\v 17 Ijuhohi malaika lo mietare ilebu nenge iyo kiyoma oto ogoro na ikwat olotu to kaji lo Lobanga to Seger lo Okabwe na lojo, “Litiihino”.
+\v 18 Oto imedek hila itirita manyu ko otira na igol. Oru lobo otira na lori kone many tolohiciahi lo cio manya kof, orumu otira nenge ogol noo.
+\v 19 Okora kang na hitok fajihit uni, manyu ouroro kangite kulo kofi kofi iiu Lobanga Babilon na hitok oto icio inyi kubaya na lifut vino lo kilongo ko ngere nenge.
+\v 20 Ori culahin kulo katwa lo nam fad ida ko dongeco orumuno.
+\v 21 To kai ododou lofalanga kuna hitoha kuna lotum kirioci lo Lobito ratil mia Lobito, ododou kweci kulo cio. Oto icieng ific Lobanga tona jiok lo lofalanga tonyio orumu jiok nenge orohoi nalida otenyuno kileng.
+\c 17
+\cl Kingutit 17
+\p
+\v 1 Lobito iyo kuna malaikahin mietare adi lotehita ilebuha ko lotuno iyo nan ojo, “Ou ahitotorohi kitigema lo mulayani na lilany na litongo kai lo kifi kuna iborengi.
+\v 2 Itii inyi lomuna ko kabuno kulo kof manyu oruma cio kuna iborengi vino lo lomuna nenge.
+\v 3 Oto malaika kiting nan to okorif many katwa lo kuny. Ato nan adeu ngorwani na litongo kai lo tyang na ifurang na ligero karaneco kuna lomoro Lobanga ken nenge fad manyu ongon ko kweci mietare ko muriaha tomon.
+\v 4 Iciefita orumu nu ngorwani kyelani kuna idori ko kuna ifurangi manyu ongota pang gilihin kulo dab ko morutok kulo wel. Otehita inyi kubaya lo dab kana na lifut ko sangite kuna irohori ko kibot lo lomuna nenge.
+\v 5 Igero orumu ene karana komom nenge."
+\p
+\v 6 Adeu nan jimitan oruma na ngorwani okoto kulo cio kulo Lobanga, okoto lo cio kuna loric sadden lo Yesu. Ojo nan adeu inyi ato nan apany noo.
+\v 7 Oto malaika ojo diho nan, “Nyio ipany isi? Atitimahi cia nan isi ilitit lo na ngorwani ko lona tyang lirwohita inyi na longon ko kweci mietare ko muriaha tomon.
+\v 8 Na tyang lideya isi ongon afa ati loru jijia, olotu mute to katwa lo tula na loru fotiri oringita iya lohicungi nenge. Cio kulo kof kuna lida karaneco igero iyo buk lo warun, many to loduhore lo kof ipanyiti cia bebe kolodeuni tyang tonyio ongon afa inyi, jijia loru ati ongon mute.
+\v 9 Otahita ene kwe na longon ko genyun kuna kweci mietare ara dongeco mietare kuna litongore na ngorwani.
+\v 10 Ara manyu icieng kabuno mietare. Loru afa miet Lobito ene longon jija orihe Lobito ida lolotu; ati kololotu mute inyi, ojir re inyi itongohi lobo gaa.
+\v 11 Ene tyang afa longon, lida jijia ongon ara inyi kabu lo mietauni ongon inyi iyo kuna mietare ongon inyi loro lohicungi nenge.
+\v 12 Kuna muriaha tomon lideu isi ara kuna kabuno kuna lorihe ida orumu okabwe ati kuna lofwonu mute to tik orumu okabwe ara Lobito ko tyang.
+\v 13 Ongon icieng ko kibuha Lobito icio mute icieng obolore neicieng iyo tyang.
+\v 14 Itiremo mute icieng kito lo Ker ati olanyu mute Kito lo Ker icieng tonyio ara inyi Kabu lo kabuno ko Lahitok lo kulahitoha manyu ilihita mute cio kunenge kuna lilolonguni, onyumuni manyu karwaak kunenge kuna loningoro konyi.
+\v 15 Oto malaika ojo diho nan, “Kifi kuna lideu isi na mulayani itongore ara cio, ilulung, kofi kofi ko tenyi tenyi.
+\v 16 Oberu mute na tyang ko kuna muriaha tomon na mulayani. Iyauno mute icieng inyi lohicungi ongerihini inyi longature. Okony mute icieng inyi manyu ocurari to kima.
+\v 17 Tonyio ofik Lobanga ene tenya taulo kuneicieng lo kitiyo wahun nenge lo kiruk kicwara tyang obolore ko twero neicieng ojir olanyu many itifuta tenya lo Lobanga.
+\v 18 Na ngorwani lideu isi ara kang nahitok a lolanyu kabuno kulo kof.
+\c 18
+\cl Kingutit 18
+\p
+\v 1 To kifwongi lo na adeu nan lobo malaika olotuno to kai kof. Ongon inyi ko golun nahitok manyu inwak wangun lo ken nenge kof.
+\v 2 Igore inyi to ogoro na hitok ojo, “Louroro! Louroro Babilon nahitok Lara inyi kang lo lodonyok ko lohiduhare lo okorifi kuna irohori fad kang lo kweny kuna irohori kuna loberu koceheri kulo cio.
+\q
+\v 3 Tonyio limang kof fad ruma lo vino lo lomuna nenge Itii kabuno kulo kof lomuna ko inyi manyu lobaraha katujarak kulo kof to fajiaru nenge ko manya lo kimulaya”.
+\q
+\v 4 Ato nan aning lobo ogoro ari lotenya to kai na lojo, “Ifwonu to katwa nenge cio kunei ojir ida ingar konyi kipal nenge ojir ida irumu lobo jiok nenge
+\q
+\v 5 tonyio licana kipal nenge logoru many kai manyu liiu Lobanga kipalipali kunenge
+\q
+\v 6 Icorihi, inyiahahi inyi iya na afa licwarare inyi todum inyi kakeny are to tohi na litii inyi. Ikaruto kubaya nenge irwat otum tonyi.
+\q
+\v 7 Icwara inyi kitigema ko kidak na ibolo noo oriri ko deyo ko kwatun nafa licio inyi ken nenge otenya afa inyi to pufa to tau nenge ojo, ‘atongo nan iya kabu lo ngorwo: ida nan ara lafuserito, manyu ida nan atoyio’
+\q
+\v 8 Tona ofwonu cia mwaita kunenge to Lobito far; wei, kitoyo ko kinga okeru mute kima inyi, tonyio Lobanga na longoto tenya nenge, obolo noo”.
+\b
+\v 9 Kolodeu kabuno kulo kof kulafa litii lomuna konyi manyu ongar bara nenge, furo lo curaru nenge, icirati mute manyu itoyioti tonyi.
+\v 10 To bangun kidak nenge owoita mute icieng lolomaje oto icirati ojo, “Kidak! Kidak isi kang nahitok; Oi Babilon kang lo golun! Lolotu kidak nino to tik Lobito!”
+\p
+\v 11 Icira cia katujarak kulo kof itoyio manyu tonyio loru cia tungani kanyiangani lo sangite kuneicieng,
+\v 12 sangite kulo dab, rial, morutok kuna igoli ko morutok kuna imedehi kulo wel, kyelani iribi, kuna ifurangi ko kuna idori ko kyelani kuna idwaruha kulo wel, koditi lo keek kuna igoli fad ko sangite gele gele kuna likukumi to kala kulo tomie, keek kulo wel, mwala biliet ko morutok kulo wel;
+\v 13 Sangite iya oho cinnamon ko kikukumi kulo jationg, sangite iya ngoronicio kuna iuri ko kulo kitifurio ko iheru, sangite iya oho vino, ko ngoroni lo oliv, iya kofwo kuna itinyaha ko geme, iya kicu ko kera, iya lakwenyi ko gadigadihin, ko kenite ko taulo kulo cio.
+\v 14 Ojo cia icieng, “Ngak lafa likodomo isi lolo kana nino. Bara ko kwatun nino fad lori lida mute orihe otum kinyiahuno”.
+\v 15 Katujarak kulafa litiloto kuno sangite dihonyi kuna lorumu bara neicieng dihonyi owoitati mute to lolomaje obangiti tohi na litiihino iyonyi. Icirati mute itoyioti
+\v 16 icirati ojimi, “Kidak! Kidak O kang nahitok na liciefita kyelani iribi kuna ifurangi ko kuna idori na limedek ara dab ko morutok kuna igoli wel.
+\q
+\v 17 To tik Lobito lara na bara hitok fad mura”. Kanirak kulo baburi fad ko cio kuna lolot ara katwa lo nam, katiyok kulo baburi ko cio pili kuna lorumunita bara neicieng to katwa lo nam, owoitati mute lolomaje.
+\v 18 Kolodeuni furo lo cura nenge, otenyati mute ojo, “Ongon afa lobo kang lori bolorun nenge kone kang?”
+\v 19 Okurahini mute fur kweci ko kitoyo icirati mute ojimi, “Kidak! Kidak Oi kang nahitok na lorumu cio fad kuna lolot katwa lo nam bara neicieng ara dihonyi. To tik Lobito loluluoro inyi ara mura
+\q
+\v 20 Tokwama rujoronenge O kai Itokwamati cio kulo Lobanga Jayona ko kamocak Longotohi Lobanga tenya kwe nenge to koditi na litiyore inyi iyote.
+\p
+\v 21 Oto lobo malaika hitok odumu terei na lori bolojun nenge iya kirie ko kibirohino katwa lo nam ojo, “To tic lo kisasuo iya na, ibirohini cia na kang hitok lo Babilon kof na mute lida orumuno ari.
+\q
+\v 22 Kwatun lo adunguhin ko wole, omilerehin ko ojaahin ida cia mute orihe oninguni to katwa nino ari. Oru lobo tungani ko lobo tic lorumuno mute katwa nino ari. Kigur lo kirieco kuna liriare ngorwo ida cia orihe oninguno to katwa nino
+\q
+\v 23 Wangun lo lomo ida cia mute orihe inwaha katwa nino ari. Ogoroho kulo rei ko ngorwo kayemarok Ida mute orihe oningi to katwa nino ari. Ara afa katujarak kunino cio kuna loyen kof To tic lo kilama nino litiri afa isi kofi kofi kuna iborengi
+\q
+\v 24 Orumuni okoto kulo cio kulo Lobanga ko kamocak katwa nenge ko cio pili kulafa lifadari ten to kof”.
+\c 19
+\cl Kingutit 19
+\p
+\v 1 To omot lone, aning nan lobo tohi lori mejo kigorita lo ilulung na hitok idi kai na ligoritati ojimi, Aleluya! Lwaha ko deyo ko kwatun ko golun, ara lo Lobanga niyang,
+\q2
+\v 2 tonyio obir ngoto lo tenya nenge ara manyu dede. Longotohi inyi tenya kwe lo na mulayani hitok na lipale kof to lomuna nenge lilenohi inyi kwe nenge okoto kulo karwaak kunenge”.
+\p
+\v 3 Igore icieng ari ojo, Aleluya Lolo furo nenge kai tur ko tur.
+\p
+\v 4 Oto kunu lohitwaha keek are ko ongon ko kuna tyangi iwari ongon, ourohino kof lorubuhe iwori Lobanga na likangana iyo seger lo Okabwe. Ko kigorita ojimi, “Amen Aleluya!
+\p
+\v 5 Oto ogoro olotu to seger lo okabwe na lojo, “Itomaj Lobanga niyang ite karwaak kunenge fad, ite kuna libang inyi. Kuna sidiha ko kuna hitoha fad!
+\p
+\v 6 Ato nan aning lobo tohi lokwat mejo ilulung na hitok, na lokwat iya kitihita lo kifi kuna iborengi manyu ori iya kwatun lo hila na ligor ojo, “Aleluya! Tonyio lolanyu Lahitok Lobanga niyang
+\q
+\v 7 Ngatinya karama to kwama manyu ngacwarata inyi deyo! Tonyio lolotu karama lo kiyemi Lo kito lo ker likukumahino manyu lateran nenge.
+\q
+\v 8 Kyela iribi na imedek onyu liticiefihini inyi, (Owoita kyela iribi to ticitici kuna inyuji Kulo cio kulo Lobanga).”
+\p
+\v 9 Oto malaika ojo diho nan, “Igero tijo, Obolo gum lo cio kuna lilolongi daha karama lo kiyemi lo kito lo Ker! Osodohi manyu ojo, Ara kuno tenyi tenyi kulo dede kulo Lobanga”.
+\v 10 Ojo ojo jii aurohino nan logugunge kejuha kunenge lo kiwora inyi. Ati ojo inyi diho nan, “Ketii jii! Ara nan karwaani kaletoni nino ko recera kunino kuna loric saden lo Yesu. Iwora Lobanga! Tonyio ara saden lo Yesu Okorif lo kimoca”.
+\p
+\v 11 Adeu na kai ongaja ato nan adeu lakweny na ikwe owoita ketemoni nein na lilolongoti karwohitani nenge ojo, “Igenoro manyu Dede”. To tenya na ibehi ongoto inyi tenya manyu orem.
+\v 12 Ori konyeha kunenge iya kima na iyarat manyu iciefita taha kuna to kwe. Ongon inyi ko karana na ligero ken nenge na lida lobo tungani oyen inyi monye ake loyen.
+\v 13 Iciefita inyi kyela na locaf okoto manyu obara karana nenge, Tenya lo Lobanga.
+\v 14 Ijifita orumu karemok kulo kai inyi, irwohitati lakwenyi kuna ikweri manyu iciefitati kyelani iribi kuna ikweri onyuji,
+\v 15 olotu ngalem latubot na iko to kutuk nenge na lijalare inyi kofi kofi, “Olanyu mute inyi icieng to iluk na lara biliet”. Onyona inyi lonyonare lo vino lo kingere ko kilongo lo Lahitok Lobanga na lolanyu fad.
+\v 16 Iyo bong bong ko locolo lo kyela nenge, igero ene karana ojo: "Kabu lo kabuno ko lahitok lo kulahitoha."
+\p
+\v 17 Ato nan adeu malaika owoita iyo kolong na lilolongo to ogoro na ikwat iyo kweny fad kuna lofuho iyo kiyoma ojo, “Ifwonu ifurohinoti ara Lobito daha daha lo kurou na likukumahi Lobanga.
+\v 18 Ojir inyia tyan to kenite kulo kabuno, kulahitoha kulo karemok ko cio kuna igoli, kulo lakwenyi ko karwohitak kuneicieng ko tyangi kulo kenite cio fad, kuna lolanyu kenite ake ko opihin kuna sidiha ko kuna hitoha”.
+\p
+\v 19 Aro nan adeu tyang ko kabuno kulo kof ko karemok kuneicieng otubunoti ara Lobito kitiremo karwohitani lo lakweny ko karemok kunenge.
+\v 20 Ati iniefuni tyang ara Lobito ko kamocani na italer na orumu litiyo kitotorihin kulo tangu to karana nenge. To kuno kitotorihin litinonong inyi cio kuna lorumu kimacari lo tyang ko kiwora lopidinga nenge. Icieng kuna are ibirohini lowaraje katwa lo nam lo kima na locura to terek lo salfa.
+\v 21 Kuna kude fad ifadari to ngalem latubot na lolotu to kutuk lo karwohitani lo lakweny, oto kweny fad imoneho to tyang lo kenite kuneicieng.
+\c 20
+\cl Kingutit 20
+\p
+\v 1 Ato nan adeu malaika iculuno to kai otehita kingajit lo tula na loru fotiri manyu otehita to kana nenge nyiororo nahitok.
+\v 2 Oto inyi iniefu Ngoto kare na munu ongore na lara sitan ko tora inyi to karihin alif Lobito.
+\v 3 Ibirohi inyi katwa lo tula na loru fotiri ko kigienihino inyi ko dwanya kutuk lo tula lo kitiho inyi kitinononga kofi kofi manyu okeruno karihin alif Lobito. To kifwongi ofwonuni mute olahahini inyi to karihin kude kuting.
+\p
+\v 4 Adeu nan Segeri kulo obolore kuna litongore cio kuna liciori twero lo ngoto lo tenya. Ato nan adeu taulo kulo cio kuna longutori kweci to rica neicieng sadden lo Yesu ko to tenya lo Lobanga. Ida icieng liwor tyang kode lopidinga nenge kode ida manyu orumuni kimacarita nenge komoma lode kac iteteni kuneicieng. Ofwonu icieng owari manyu olanyuni kof ko Kristo to karihin alif Lobito.
+\v 5 Kuna kude kaweyak ida owaruni many koloru karihin alif Lobito. Ara ene kibuhuno ketemoni.
+\v 6 Obolo gum manyu onyuji cio kuna mute longoni iyo kibuhuno ketemoni. Oru wei lo are ko golun iyo kenite kuneicieng ati ara mute icieng kadwarak kulo Lobanga ko kulo Kristo manyu olanyuni mute kof konyi to karihin alif Lobito.
+\p
+\v 7 Langun licung karihin alif Lobito, olahahini mute sitan to mabus nenge
+\v 8 olo kitinononga kofi kofi iyo oguleha ongon kulo kog Gog ko Magog to tubuno icieng iyo rem. Ori borengun neicieng iya singeti lo kutuk lo nam.
+\v 9 Idororo icieng onguti kof to kiji lo fworo kirita lohitongore lo cio kulo Lobanga, kang na limaru inyi. Ati olotu kima to kai okeru icieng.
+\v 10 Manyu Sitan na litinonong icieng ibirohini katwa lo nam na locura terek Salfa ko kima faji lafa libirohini tyang ko kamocani na italer. Itigemi mute icieng karwe ko far to tur ko tur.
+\p
+\v 11 Tinyia adeu nan seger lo Okabwe nahitok ikwe ko inyi na likangana kai nenge. Ife kof ko kai ketemoni nenge, oru faji na ngofwo icieng.
+\v 12 Ato nan adeu lakwenyak kuna iboroho ko kuna sidiha owoitati ketemoni lona seger lo Okabwe oto ongaji buhi. Ongaji manyu lobo buk na lara buk lo warun. Ongotohini kaweyak tenya ijifita ticitici kuneicieng iya na ligerorihin iyo buhi.
+\v 13 Omitu nam kaweyak kuna longoni katwa nenge, manyu icio wei ko kwecere kaweyak kuna longoni katwa neicieng oto ongotohini tungani Lobito Lobito tenya ijifita tici tici kunenge.
+\v 14 Oto odumuni wei ko kwecere ibirohini katwa lo kima. Nam lo kima inyi lara wei lo are.
+\v 15 Kalida orumahini karana lo tungani iyo buk lo warun, ibirohini inyi nam lo kima.
+\c 21
+\cl Kingutit 21
+\p
+\v 1 Tinyia adeu nan kai ngejuk ko kof ngejuk tonyio loru kai ongore ko kof ongore, manyu oru dong lobo nam.
+\v 2 Adeu nan kang na inyu, Jerusalem ngejuk iculuno to kai iyo Lobanga na likukumi iya karioni lateran na lotingoti otoc lo loro kitirico retoni nenge.
+\v 3 Ato nan aning ogoro na ikwat na lolotu to seger lo Okabwe na lojo, “Jija longon lohitongore lo Lobanga ko cio manyu itongo cia inyi ko icieng. Ara cia icieng cio kunenge manyu itongo cia Lobanga to ken nenge ko icieng ara Lobanga neicieng.
+\v 4 Ofie cia inyi kifi kulo konyeha fad to konyeha kuneicieng. Loru mute wei kode kitoyo kode kicira kode mejun lo kenite, tonyio loringe sangite ongoro.
+\v 5 Inyi na likangana kai lo seger lo okabwe ko jimitan, “Afiha nan sangite fad ara ngejuho!” Oto ko jimitan, “Igerihi kuno kof tonyio ara kuno tenyi tenyi kuna ligenoro manyu ara dede”.
+\v 6 Ojo inyi iyo nan, “Litiihino”. Ara nan Alfa ko Omega, Lohiciahi ko lohicungi. Iyo Inyi na loura cio nan omat na loru ko wel to ipulak lo kifi kulo warun.
+\v 7 Inyi na lodik owoitahi oluny cia kuno fad manyu ara cia nan Lobanga nenge inyi manyu ara kito nei.
+\v 8 Ati kabangak, kuna lida iruk, kangolofak, kafadak, kasomok, kalalamitak, kaworak kulo lopidingahin ko katalerok fad, faji neicieng inyi nam lo kima na locura terek salfa. Ara ene wei lo are.
+\p
+\v 9 Olotu Lobito lo kunu malaikahin mietare kuna lorumu otehita ilebuha mietare kulo johi johi kulo lohicungi olotu diho nan ojo, “Ou ahitotorohi cia nan isi lateran, ngorwani lo kito lo Ker”.
+\v 10 Oto inyi kitinge nan iyo okorif kai lo donge na hitok na ikarit ko kitotorohino nan Kang na Inyu, Jerusalem iculuno to kai iyo Lobanga.
+\v 11 Inwaha inyi to deyo lo Lobanga, ori kimedek nenge iya lo moru lo wel na lilany fad, iya Jaspa na inyu iya moru na imimil.
+\v 12 Ongon ko kiwata lohitir na ikarit ko lokoliho tomon ko are ko malaikahin tomon ko are lokoliho. Iyo lokoliho orumu igero karaneco kulo imaniti tomon ko are kulo Israel.
+\v 13 Ongon orumu lokoliho uni ngati lo okangere, uni ngati lo kai, uni ngati lo orof ko uni ngati lo lodoyore lo kolong.
+\v 14 Ongon orumu lohitir lo kang ko nguri tomon ko are kuna ligerohini karaneco kulo jayona kulo kito lo Ker.
+\v 15 Na malaika lohitenya ko nan orumu otehita kipimi na likukumi to dab na lipimore kang, lokoliho kunenge ko lohitir. Ongon orumu lohitir lo kang ko nguri tomon ko are kuna ligerohini karaneco kulo jayona kulo kito lo Ker.
+\v 16 Ara afa oguleha kulo na kang ongon na loririworo lalatun nenge ko karitan. Ipim inyi lalatun lo kang orumu ojo ara maili alif Lobito ko mia miet oriri karitan nenge ko lalatun ko karitan iya kai fad.
+\v 17 Ipim manyu inyi sisihon lo kiwata orumu ara futi mia are ko tomon koi le tona kipimi lo cio lotehita malaika.
+\v 18 Oduho orumu kiwata to Jaspa ojo kang oduho to dab na inyu na ifarang iya madara.
+\v 19 Itibibili guri kulo lohitir lo kang to morutok kulo wel kuna longoni gele gele. Guri lo Lobito ara Jaspa, lo are Sapiar, lo uni Kalkedoni, lo ongon Emerald,
+\v 20 lo miet Sodonik, lo ile Karnelian, lo mietare Kristolet, lo mietauni Beril, lo mietangon Topaz, lo tomon Krisopras, lo tomon ko Lobito Jasint, lo tomon ko are Amasiast.
+\v 21 Ara kuna lokolihin tomon ko are morutok kulo wel manyu tomon ko are lokoli Lobito ara moru Lobito. Kikoi na hitok lo katwa lo kang ikukumi to dab na inyu ifarang iya madara.
+\v 22 Ida afa nan adeu kaji lohiworare katwa lo kang tonyio Lahitok Lobanga na lilany fad ko kito lo Ker icieng lara lohiworare.
+\v 23 Ida nu kang owak kolong kode ofa inwak inyi tonyio deyo lo Lobanga licwara inyi wangun manyu kito lo Ker lara lomo nenge.
+\v 24 Olot mute kofi kofi to wangun nenge manyu uyauno mute kabuno kulo kof nyujon neicieng ijia.
+\v 25 Oru mute far na ligienore lokoliho kunenge, tonyio oru mute karwe tijia.
+\v 26 Iyauni mute deyo ko kwatun lo kofi kofi ijia.
+\v 27 Oru mute lobo tohi ibot lorute ijia, ida manyu ko tungani na litiyo ticitici kulo riri kode kitinononga ati icieng kuna ligero karanecio iyo buk lo warun lo kito lo Ker.
+\c 22
+\cl Kingutit 22
+\p
+\v 1 Tinyia kitotorohi malaika nan kare lo kifi kulo warun kuna ilibi onyuji iya madara itihita to Seger lo Okabwe lo Lobanga ko lo kito lo Ker,
+\v 2 itihu to kiji lo Kang na hitok. Todehin kulo na kare ongon ciani lo warun na longi ngak kunenge kakeny tomon ko are iyo kari inyi jimitan ongi to ofahin fad. Manyu bene kulo na ciani ara kulo kitifuriorita mwaita to kofi kofi.
+\v 3 Oru dong mute lobo kifico kode lobo kiciena. Ongon mute Seger lo Okabwe lo Lobanga ko lo kito lo Ker katwa lo kang, manyu irwaa mute karwaak kunenge inyi.
+\v 4 Odeya mute icieng komom nenge manyu igero mute karana nenge komoma kuneicieng.
+\v 5 Loru dong mute karwe. Ida mute icieng owak wangun lo lomo kode wangun lo kolong tonyio icio mute Lahitok Lobanga icieng wangun. Manyu olanyu mute icieng tur ko tur.
+\p
+\v 6 Ojo malaika diho nan, igenoro kuno tenyi tenyi manyu ara dede. Lahitok Lobanga lo Okorifi kulo kamocak loculu malaika lo rihohino karwaak kunenge tohi na mute litiihino tang. Olotuno Yesu.
+\v 7 Tode alotuno nan deu! Ongon gum iyo tungani na loric tenyi tenyi kulo kimoca kuna longoni katwa lone buk.
+\p
+\v 8 Nan Jon laning manyu adeu kuno sangite, manyu ojo nan laning adeu manyu, auroro nan lorubuhe kejuha kulo na malaika lohitotoro icieng diho nan.
+\v 9 Ati ojo inyi diho nan, “Ketii jii! Ara nan karwaani kaletoni nino ko recera kunino kamocak ko cio pili kuna loric tenyi tenyi kulo ene buk. Iwora Lobanga.
+\p
+\v 10 Oto kirihohi nan ojo, “Kedwany tenyi tenyi kulo kimoca kulo ene buk tonyio lonyiha faritin.
+\v 11 Ingohi inyi na litiyo kuna irohori, osodoro kitiyo kuna irohori, ingohi manyu inyi na lisasuo tosodoro kisasuo, ingohi manyu inyi na litiyo kuna ijiri tosodoro kitiyo kuna ijiri, ingohi manyu inyi na inyu tosodoro ko nyujon”.
+\p
+\v 12 Tode alotuno nan deu! Ongon bahacic nei diho nan, manyu acio mute nan iyo tungani tolobito tolobito iya na litiyore inyi.
+\v 13 Nan Alfa ko Omega, Ketemoni ko Kifwongi, Lohiciahi ko Lohicungi.
+\v 14 Ongon ko gum cio kuna lilal kyelani kuneicieng, ojo ojir ongoniti ko twero iyo ciani lo warun manyu orutori to lokoli katwa lo kang.
+\v 15 Oleng ongoni ikureho, cio kuna lilalamita, kasomok, kafadak, kaworak kulo lopidingahin ko cio pili kuna litiyo ticitici kulo talerun.
+\p
+\v 16 Nan Yesu lacule malaika nei kicwara isi ene sadden to kanisahin. Nan kerdeti ko lotata lo David ko kangeriti Lotefo lo kiwanyi na iwang.
+\p
+\v 17 Ojo okorif lo lateran “Ou!” Manyu ingohi inyi na loning tojo “Ou!” Na loura ingohi tolotu manyu na lowak ingohi torumu kicwara kifi kulo warun arus.
+\p
+\v 18 Asonya nan cio pili kuna loning tenyi tenyi kulo kimoca kulone buk: kolosodohi lobo tungani lobo tohi ijia, Osodohi mute Lobanga dihonyi johi johi kuna lititimi iyo ene buk.
+\v 19 Manyu kolodume lobo tungani lobo tenya to katwa lone buk lo imociti, odume many mute Lobanga kikorit nenge lo ciani lo warun ko kang na inyu na lititimi iyo ene buk.
+\p
+\v 20 Inyi na licio saden iyo kuno sangite lojo, “Ibo alotuno nan deu”. Amen Ou Lahitok Yesu.
+\p
+\v 21 Kisa lo Lahitok Yesu ongon ko cio kulo Lobanga fad, Amen.

README.md

@@ -1,3 +1,31 @@
-# Ino-x-okolie_reg
+# Okolie NT
 
-Okolie NT
+Merged and converted 11/22/22 from these repos:
+
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_mat_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_mrk_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_luk_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_jhn_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_act_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_rom_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_1co_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_2co_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_gal_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_eph_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_php_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_col_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_1th_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_2th_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_1ti_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_2ti_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_tit_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_phm_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_heb_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_jas_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_1pe_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_2pe_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_1jn_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_2jn_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_3jn_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_jud_text_reg
+* content.bibletranslationtools.org/klero/lno-x-okolie_rev_text_reg

issues.txt

@@ -0,0 +1,17 @@
+Possible untagged footnote at square bracket at MAT 3:4
+Possible untagged footnote at square bracket at MAT 10:29
+Possible untagged footnote at square bracket at MAT 10:31
+Possible untagged footnote at square bracket at MAT 10:34
+Possible untagged footnote at square bracket at MAT 11:12
+Possible untagged footnote at square bracket at MAT 11:16
+Possible untagged footnote at square bracket at MAT 11:21
+Possible untagged footnote at square bracket at MAT 11:30
+Empty verse: MRK 8:18
+Empty verse: MRK 9:49
+Possible untagged footnote at square bracket at LUK 8:25
+Verse fragment: LUK 20:30
+No non-English book title for ACT
+Possible untagged footnote at square bracket at ACT 12:14
+Probable untagged footnote at ACT 24:6
+No non-English book title for ROM
+Empty verse: ROM 15:30