ilo_udb/42-MRK.usfm

\id MRK
\ide UTF-8
\h Marcos
\toc1 Marcos
\toc2 Marcos
\toc3 mrk
\mt Marcos

\s5
\c 1
\p
\v 1-2 Daytoy ti naimbag a damag maipanggep kenni Jesu-Cristo, nga Anak ti Dios. Dinakamat ni propeta Isaias daytoy naimbag a damag idi insuratna: "Dumngegka! Ibaonko ti mensaherok nga umun-una kenka. Isaganana dagiti tattao tapno pasangbayendaka.
\v 3 Ibagananto iti siasinoman a makangngeg kenkuana idiay let-ang. 'Isaganayo dagiti bagbagiyo a mangpasangbay iti Apo.'"

\s5
\v 4 Ti mensahero a dakdakamaten ni Isaias iti insuratna ket ni Juan. Inawagan isuna dagiti tattao iti "Ti Mammuniag." Adda idi ni Juan idiay let-ang; namunbuniag kadagiti tattao ken imbagbagana kadakuada, "Pagbabawianyo ti panagbasolyo, ken ikeddengyo nga isardengyon daytoy, tapno mapakawannakayo ti Dios."
\v 5 Adda dakkel a bilang dagiti tattao manipud idiay distrito iti Judea ken manipud iti siudad ti Jerusalem a rimmuar idiay let-ang tapno dumngeg iti panagsao ni Juan. Adu kadagidiay nakangngeg kenkuana ti immanamong nga isuda ket nakabasol. Ket binautisaran ida ni Juan idiay Karayan Jordan.
\v 6 Nakakawes ni Juan iti nakersang a kawes a naaramid manipud iti buok ti kamelyo ken nakabarikes isuna iti lalat. Nangan isuna kadagiti dudun ken diro a nasapulanna iti dayta a let-ang.

\s5
\v 7 Inkaskasabana, "Iti mabiit, maysa a naindaklan la unay ti umay. Awan pategko no maiyaspingak kenkuana. Saanak pay a maikari nga agrukob a mangwarwar iti sandaliasna.
\v 8 Binunniagankayo iti danum, ngem bunniagannakayo babaen iti Espiritu Santo."

\s5
\v 9 Kadagidi a tiempo a mangaskasaba ni Juan, dimteng ni Jesus manipud idiay Nazaret, maysa nga ili iti distrito ti Galilea. Napan isuna iti pangaskasabaan ni Juan, ket binautisaran isuna ni Juan idiay Karayan Jordan.
\v 10 Apaman a rimmuar ni Jesus manipud iti danum, nakitana a naglukat ti langit ken ti Espiritu ti Dios ket um-umay kenkuana. Immay ti Espiritu ti Dios a kas iti langa iti kalapati.
\v 11 Nagsao ti Dios manipud langit ket kinunana, "Sika ti Anakko, ti ay-ayatek la unay. Maay-ayoak la unay kenka."

\s5
\v 12 Ket imbaon ti Espiritu ti Dios ni Jesus a rummuar a mapan idiay let-ang.
\v 13 Adda isuna idiay iti uppat a pulo nga aldaw. Kabayatan iti dayta a tiempo, sinulsulisog isuna ni Satanas. Adda narurungsot nga ayup iti dayta a disso, ket inay-aywanan isuna dagiti anghel.

\s5
\v 14 Iti saan unay a nabayag, kalpasan iti pannakaibalud ni Juan, napan ni Jesus idiay Galilea. Idiay Galilea, inkaskasabana ti naimbag a damag ti Dios.
\v 15 Kinunkunana, "Dimtengen ti tiempo. Ipakitanto ti Dios iti mabiit nga isuna ket ari. Pagbabawianyo ti panagbasolyo, ket ikeddengyo nga isardengyon daytoy, tapno pakawanennakayo koma ti Dios. Patienyo ti naimbag a damag."

\s5
\v 16 Maysa nga aldaw, kabayatan a magmagna ni Jesus iti igid ti baybay ti Galilea, nakakita iti dua a lallaki, ni Simeon ken ti kabsatna a lalaki a ni Andres. Iwaywayatda ti iketda iti baybay. Panagkalap ken panangilako iti lames ti pagbirukanda.
\v 17 Ket kinuna ni Jesus kadakuada, "Kas iti panagkalapyo iti lames, sumurotkayo kaniak ket surwankayo no kasano iti agkalap iti tattao."
\v 18 Dagus nga imbatida dagiti iketda, ket simmurotda kenkuana.

\s5
\v 19 Idi nakaadayoda bassit, nakita ni Jesus ti dua a lallaki, ni Santiago ken ti kabsat a lalaki ni Santiago, a ni Juan. Isuda ket annak a lallaki iti maysa a lalaki a managan Zebedeo. Addada iti bangka nga agtartarimaan kadagiti pangkalap nga iket.
\v 20 Apaman a nakita isuda ni Jesus, imbagana kadakuada a sumurotda kenkuana. Isu nga imbatida ni tatangda, a nagtalinaed iti bangka a kaduana dagiti tatangdanan nga adipen, ket pimmanawda a kadua ni Jesus.

\s5
\v 21 Napan ni Jesus ken dagiti adalan iti asideg nga ili a maaw-awagan Capernaum. Iti sumaruno nga Aldaw a Panaginana, napan isuna iti sinagoga ket nangrugi a nagisuro kadagiti tattao a naummong sadiay.
\v 22 Nasdaawda iti wagas ti pinagisurona. Nagisuro isuna a kas maysa a manursuro, a dagiti nagtaud iti bukodna a kapanunotan ti isursurona. Saan isuna a nagisuro a kas kadagidiay agisursuro kadagiti linteg ti Judio, nga iyulit-ulitda dagiti nadumaduma a banbanag nga insuron dagiti dadduma a lallaki.

\s5
\v 23 Idiay sinagoga a nangisuruan ni Jesus, adda iti lalaki a linuganan ti dakes nga espiritu. Nangrugi nga agpukkaw ti lalaki nga addaan iti dakes nga espiritu a kunana,
\v 24 "Saannakami a pakibiangan, Jesus a taga-Nazaret! Immayka kadi a mangdadael kadakami? Ammok no siasinoka. Sika ti Nasantoan a naggapu iti Dios!"
\v 25 Tinubngar ni Jesus ti dakes nga espiritu, a kinunana, "Agulimekka ket rumuarka kenkuana!"
\v 26 Pinagkuyegyeg ti dakes nga espiritu iti kasta unay ti lalaki. Nagikkis iti nakapigpigsa, sa rimuar iti lalaki ket pimmanaw.

\s5
\v 27 Amin a tattao nga adda idiay ket nasdaaw. Kas nagbanaganna, nagsasaritaanda daytoy kadagiti bagbagida, a kunada, "Daytoy ket nakakaskasdaaw! Saan laeng isuna nga agisuro iti barbaro ken addaan turay a wagas, ngem bilinenna pay dagiti dakes nga espiritu ket agtulnogda kenkuana!"
\v 28 Iti apagbiit laeng ket naipadamagen dagiti tattao kadagiti dadduma pay nga adu a tattao iti entero a distrito ti Galilea ti inaramid ni Jesus.

\s5
\v 29 Kalpasan a pimmanawda iti sinagoga, ni Jesus, ni Simeon ken ni Andres, kaduada ni Santiago ken ni Juan, napanda a dagus idiay balay da Simeon ken Andres.
\v 30 Ti katugangan a babai ni Simeon ket nakaidda iti pagidaan gapu ta nakaro ti gurigorna. Iti dayta met laeng a kanito, adda iti nangibaga kenni Jesus iti maipanggep iti panagsakitna.
\v 31 Napan ni Jesus iti ayanna, inigamanna ti imana, ket tinulonganna a bumangon daytoy. Dagus a nagimbag iti gurigorna ket nangrugi a nagserbi kadakuada.

\s5
\v 32 Iti dayta a rabii, kalpasan a limnek ti init, adda dagiti tattao a nangyeg kadagiti adu a masakit ken dagidiay naluganan iti dakes nga espiritu kenni Jesus.
\v 33 Ket kasla ti tunggal maysa nga agnanaed iti ili ket nagguummong iti ruangan ti balay ni Simeon.
\v 34 Pinaimbag ni Jesus ti adu a tattao nga agsagsagaba iti nadumaduma a saksakit. Pinaksiatna met dagiti adu a dakes nga espiritu kadagiti tattao. Saanna nga impalubos nga ibaga dagiti demonio kadagiti tattao ti maipanggep kenkuana, gapu ta ammoda nga isuna ti Nasantoan a naggapu iti Dios.

\s5
\v 35 Bimmangon iti nakasapsapa unay ni Jesus iti simmaruno nga agsapa kabayatan a nasipnget pay laeng. Pimmanaw iti balay ket immadayo iti ili a napan iti lugar nga awan tattaona. Ket nagkararag isuna.
\v 36 Sinapsapul da Simon ken dagiti kakaduana isuna.
\v 37 Idi nasarakanda isuna, kinunada, "Sapsapulendaka ti amin nga adda iti ili."

\s5
\v 38 Kinunana kadakuada, "masapul a mapantayo iti kabangibang nga il-ili tapno iti kasta mangasabaak met sadiay. Daytoy ti makaigapu no apay nga immayak iti lubong."
\v 39 Isu a napanda iti entero a Galilea. Iti ipapanda sadiay, nangasaba ni Jesus kadagiti sinagoga ken pinaksiatna dagiti dakes nga espiritu kadagiti tao.

\s5
\v 40 Maysa nga aldaw, maysa a lalaki nga addaan iti nakaro a sakit iti kudil a maawagan ketong ti napan kenni Jesus. Nagparintumeng isuna iti sangoanan ni Jesus ket nagpakpakaasi kenkuana a kinunana, "Pangngaasim ta paimbagennak, gapu ta kabaelannak a paimbagen no ipalubosmo!"
\v 41 Naasi ni Jesus kenkuana. Inggaw-atna ti imana ket sinagidna ti lalaki. Ket kinunana kenkuana, "Gapu ta pagayatak ti panagimbagmo, agimbagka!"
\v 42 Dagus a naimbagan ti lalaki! Ket saanen isuna nga agketong!

\s5
\v 43 Siiinget a nagsao ni Jesus kenkuana sakbay a pinapanawna.
\v 44 Daytoy ti kinuna ni Jesus, "Saanmo nga ibagbaga iti uray siasinoman ti kapaspasamak laeng. Ngem ketdi, mapanka agparang iti maysa a padi tapno iti kasta ket kitaennaka. Kalpasanna, idatonmo ti imbilin ni Moises a rumbeng nga idaton ti tao a napaimbag iti ketong. Daytoyto ti agserbi a pammaneknek kadagiti tattao a sika ket napaimbag."

\s5
\v 45 Saan a sinurot ti lalaki ti imbilin ni Jesus. Imbagana kadagiti adu a tattao ti maipanggep iti panangpaimbag ni Jesus kenkuana. Kas nagbanaganna, saanen a pulos a makastrek a siwayawaya ni Jesus kadagiti il-ili gapu ta aribungbungan isuna dagiti adu a tattao. Gapu iti dayta, nagtalinaed isuna iti ruar ti ili iti disso nga awan ti uray maysa a nagigian. Ngem nagtultuloy latta nga adda dagiti tattao a mapmapan kenkuana manipud iti dayta a rehion.

\s5
\c 2
\p
\v 1 Kalpasan ti sumagmamano nga aldaw, nagsubli ni Jesus idiay Capernaum. Apagbiit a naipakaammo dagiti tattao kadagiti dadduma a nagsublin ni Jesus ket adda iti balay.
\v 2 Saan a nagbayag ket nakaad-adun a tattao ti naguummong iti ayan ti pagnanaedan ni Jesus. Kasta unay ti kaaduda isu a napunno ti balay. Awanen ti mabalin a pagtakderan, uray pay iti asideg ti ruangan. Inwaragawag ni Jesus ti mensahe ti Dios kadakuada.

\s5
\v 3 Adda sumagmamano a tattao nga immay iti balay, a nangiyeg kenni Jesus iti lalaki a paralitiko. Uppat a lallaki ti nangbagkat iti ikamen a pagid-iddaanna.
\v 4 Saanda a maiyasideg ti lalaki kenni Jesus gapu kadagiti adu unay a tattao a naummong. Ngarud, immulida iti atep ti balay ket nagaramidda iti abut iti ngatoen ni Jesus. Inyulogda iti sangoanan ni Jesus ti paralitiko a lalaki a nakaidda iti ikamenna, nga impagnada iti abut.

\s5
\v 5 Kalpasan a naawatan ni Jesus a patien dagitoy a lallaki a kabaelanna a pagimbagen ti lalaki a paralitiko, kinunana kenkuana, "Anakko, pinakawankon dagiti basbasolmo!"
\v 6 Nakatugaw idiay ti sumagmamano kadagiti lallaki a mangisursuro iti linteg dagiti Judio. Kinunada iti panunotda,
\v 7 "Ania aya iti panagkuna daytoy a lalaki iti bagina? Napalangguad isuna ken lalaisenna ti Dios iti panangibagana iti dayta! Ti Dios laeng ti mabalin a mamakawan kadagiti basbasol!"

\s5
\v 8 Ammo a dagus ni Jesus ti panpanunotenda. Kinunana kadakuada, "Apay a panpanunotenyo dagitoy a banbanag?
\v 9 Ania iti nalaklaka nga ibagak, 'Pinakawankon dagiti basolmo' wenno 'Bumangonka! Alaem ta ikamenmo ket magnaka?'

\s5
\v 10 Ipakitak kadakayo a ti Anak iti Tao ket addaan iti karbengan a mamakawan kadagiti basbasol." Ket kinunana iti paralitiko a lalaki,
\v 11 "Bumangonka! Alaem ti ikamenmo! Ket agawidkan!"
\v 12 Timmakder a dagus ti lalaki! Innalana ti ikamenna, kalpasanna pimmanaw iti imatang dagiti tattao nga adda sadiay. Nasdaawda amin, ket indaydayawda ti Dios ket kinunada, "Saankami pay a nakakita iti kastoy a banag a kas iti napasamak ita laeng!"

\s5
\v 13 Pimmanaw ni Jesus idiay Capernaum ket nagna iti igid ti baybay ti Galilea. Nakaad-adu a tattao ti napan kenkuana ket insurona ida.
\v 14 Bayat a magmagna isuna, nakitana ti lalaki a managan Levi, a ti nagan ti amana ket Alfeo. Nakatugaw isuna iti opisinana a pagsingsingiranna iti buis. Kinuna ni Jesus kenkuana, "Sumurotka kaniak." Timmakder isuna ket kimmuyog kenni Jesus.

\s5
\v 15 Kalpasan dayta, adda ni Jesus iti balay ni Levi a mangmangan. Adu a managbasol ken lallaki nga agsingsingir iti buis ti mangmangan a kadua ni Jesus ken dagiti adalanna.
\v 16 Nakita dagiti lallaki nga agisursuro iti linteg dagiti Judio ken kameng iti sekta dagiti Pariseo ni Jesus a mangmangan a kaduana dagiti managbasol ken dagiti lallaki nga agsingsingir iti buis. Dinamagda kadagiti adalan ni Jesus, "Apay a makipangpangan ken makiin-inom isuna kadagiti managbasol ken kadagiti lallaki nga agsingsingir iti buis?"

\s5
\v 17 Kalpasan a nangngeg ni Jesus ti salsaludsodenda, kinunana kadagiti lallaki nga agisursuro kadagiti linteg dagiti Judio, "Saan nga agkasapulan dagiti nasalun-at a tattao iti mangngagas. Ta dagiti masaksakit a tattao ti makasapul iti mangngagas. Saanak nga immay a mangawis kadagiti agkunkuna a nalintegda, ngem immayak a mangayab kadagiti makaammo a nakabasolda."

\s5
\v 18 Kadagidi a tiempo, saan a mangmangan dagiti adalan ni Juan a Mammuniag ken sumagmamano a lallaki a kameng ti sekta dagiti Pariseo, a kas masansan nga ar-aramidenda. Adda dagiti lallaki nga immay kenni Jesus ket sinaludsodda kenkuana, "Masansan nga agayunar dagiti adalan ni Juan ken dagiti Pariseo. Apay a saan nga agay-ayunar dagiti adalam?"
\v 19 Kinuna ni Jesus kadakuada, "No adda lalaki a mangasawa iti maysa a babai, awan duadua a saan nga agayunar dagiti gagayyemna kabayatan a kaduada pay laeng isuna. Ti kallaysa ket panawen iti pannangan ken panagrambak a kadua ti nobio. Saan daytoy a tiempo iti panagayunar, nangnangruna ta kaduada pay laeng ti nobio.

\s5
\v 20 Ngem iti maysanto nga aldaw, maiyadayonto ti nobio kadakuada. Ket kadagidiayto nga al-aldaw, agayunardanto."
\v 21 Intultuloy ni Jesus nga imbaga kadakuada, "Saan nga itakup dagiti tattao ti baro a lupot iti daan a pagan-anay tapno tarimaanen ti buttawna. No aramidenda, inton labaanda ti pagan-anay, kumsen ti naitakup ken nakarkaro a pigisenna ti daan a lupot. Ket agbanag nga ad-adda a dumakkel ti abutna!

\s5
\v 22 Kasta met a saan nga ikabil dagiti tao ti baro nga arak iti daan a pagkargaan tapno idulin daytoy. No kasta ti aramidenda, betaken ti baro nga arak ti pagkargaan gapu ta saan a mabinnat inton umalsem ti arak ket umadu. Ket agbanag nga agpada a madadael ti arak ken ti nakaikargaanna! Ngarud, masapul nga ikarga dagiti tattao ti baro nga arak iti baro a lalat a pagkargaan!"

\s5
\v 23 Iti maysa nga Aldaw a Panaginana, magmagna ni Jesus iti kataltalunan a kaduana dagtiti adalanna. Bayat iti pannagnada iti igid iti kataltalonan, nangruros dagiti adalan iti sumagmamano a dawa.
\v 24 Nakita dagiti sumagmamano a Pariseo ti ar-aramidenda ket kinunada kenni Jesus, "Kitaem! Salsalungasingenda ti linteg tayo a Judio maipapan iti Aldaw a Panaginana. Apay nga ar-aramidenda dayta?"

\s5
\v 25 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Saanyo kadi pay a nabasa iti Nasantoan a Sursurat ti maipapan kenni David nga Ari ken dagiti kakaduana a lallaki idi nabisinanda?
\v 26 Idi panawen a ni Abiathar ti kangatoan a padi, simrek ni David iti balay ti Dios ket dimmawat iti sumagmamano a tinapay. Inikkan ti kangatoan a padi iti sumagmamano a tinapay a naidaton iti Dios. Ti maiyannurot kadagiti lintegtayo ket dagiti laeng padi ti mabalin a mangan iti dayta a tinapay! Ngem nangan ni David iti daytoy. Kalpasan ket inikkanna met iti sumagmamano dagiti lallaki a kakaduana."

\s5
\v 27 Kinuna pay ni Jesus kadakuada, "Ti Aldaw a Panaginana ket naaramid para iti kasapulan dagiti tattao. Saan a naaramid dagiti tattao tapno aramidenda ti sapsapulen ti Aldaw a Panaginana!
\v 28 Ngarud, tapno nalawag, ti Anak ti Tao ket Apo, uray pay iti Aldaw a Panaginana!"

\s5
\c 3
\p
\v 1 Iti maysa nga Aldaw a Panaginana, napan manen ni Jesus iti sinagoga. Adda maysa a lalaki sadiay a kimbet ti imana.
\v 2 Adda lallaki a kameng ti sekta a Pariseo a mangsipsiput kenkuana no paimbagenna ti lalaki iti Aldaw a Panaginana; kayatda a maakusaran isuna iti panagaramid iti banag a saan a rumbeng.

\s5
\v 3 Kinuna ni Jesus iti lalaki a kimbet ti imana, "Tumakderka ditoy sangoanan iti tunggal maysa!" Timmakder ngarud ti lalaki.
\v 4 Kalpasan ket imbaga ni Jesus kadagiti tattao, "Palubusan kadi dagiti linteg nga inted ti Dios kenni Moises dagiti tattao nga agaramid iti nasayaat iti Aldaw a Panaginana, wenno ti agaramid iti dakes? Palubosannatayo kadi dagiti linlinteg a mangisalakan iti biag ti tao iti Aldaw a Panaginana, wenno palubosannatayo nga agkedked a mangtulong iti tao ken bay-antayo ida a matay?" Ngem saanda a simmungbat.

\s5
\v 5 Siuunget isuna a kimmita kadakuada. Kasta unay ti pannakaupayna ta natangken ti uloda ken saanda a kayat a tulongan ti lalaki. Isu nga imbagana iti lalaki, "Iyunnatmo dayta imam!" Idi inyunnat ti lalaki ti kimbet nga imana, nagbalin a nasayaat manen!
\v 6 Pinanawan dagiti Pariseo ti sinagoga. Dagus a nakisinnarakda kadagiti Judio a sumursurot kenni Herodes Antipas, a nagturay iti distrito ti Galilea. Pinagtutungtonganda no kasanoda a papatayen ni Jesus.

\s5
\v 7 Pinanawan ni Jesus ken dagiti adalanna dayta nga ili ket napanda iti ad-adayo pay a lugar iti igid ti Baybay ti Galilea. Sinurot isuna ti dakkel a bunggoy dagiti tattao. Dagiti tattao a nangsurot kenkuana ket naggapu idiay Galilea ken Judea,
\v 8 idiay Jerusalem, manipud kadagiti il-ili iti distrito ti Judea, manipud iti distrito ti Idumea, manipud iti rehion iti deppaar ti daya ti Karayan Jordan, ken manipud iti rehion nga adda iti aglawlaw dagiti siudad ti Tiro ken Sidon. Napanda amin kenkuana gapu ta nangngeganda iti maipapan kadagiti ar-aramidenna.

\s5
\v 9-10 Gapu ta inagasanna ti adu a tattao, adu kadagiti dadduma a tattao nga addaan iti nadumaduma a saksakit ti nagdidinnuron a nagpasango tapno sagidenda isuna. Mamatida a no laeng masagidda isuna, umimbagda. Isu nga imbagana kadagiti adalanna a masapul a mangalada ken isaganada ti bassit a bangka para kenkuana, tapno saan isuna a ipiten dagiti adu a tattao no kasta nga agdidinnuronda nga agpasango a mangsagid kenkuana.

\s5
\v 11 Tunggal makita dagiti dakes nga espiritu ni Jesus, pagparintumengenda iti sanguanan ni Jesus dagiti tattao a linugananda ket umawagda kenkuana, "Sika ti Anak ti Dios!"
\v 12 Siiinget a binilin ni Jesus dagiti dakes nga espiritu a saanda nga ibagbaga iti siasinoman no siasino isuna.

\s5
\v 13 Simmang-at ni Jesus kadagiti turturod. Iti ipapanna, inayabanna dagidiay kayatna nga ikuyog ket simmurotda kenkuana.
\v 14 Nangdutuk isuna iti sangapulo ket dua a lallaki a kaduaenna ken ibaonna a mangasaba. Inawaganna ida iti apostol.
\v 15 Inikkanna met ida iti bileg a mangpaksiat kadagiti dakes nga espiritu manipud kadagiti tattao.
\v 16 Dagitoy dagiti sangapulo ket dua a lallaki a dinutukanna: Ni Simon, nga pinanagananna iti baro a nagan a Pedro,

\s5
\v 17 dagiti agkabsat a lallaki nga annak ni Zebedeo a ni Santiago ken ni Juan, nga inawaganna iti, 'Lallaki a kasla Gurruod' gapu iti umap-apoy a regtada;
\v 18 ni Andres, a kabsat a lalaki ni Pedro; ni Felipe, ni Bartolome; ni Mateo; ni Tomas; maysa pay a Santiago, nga anak ni Alfeo; ni Tadeo; ni Simon a Patriota;
\v 19 ken ni Judas Iscariote, a nangliput kenkuana iti kamaudianan.

\s5
\v 20 Napan da Jesus ken dagiti adalanna iti maysa a balay. Naguummong manen ti adu a tattao iti pagnanaedanna. Adu a tattao ti nangaribungbong kenkuana. Ket awan ti tiempona ken dagiti adalanna a mangan.
\v 21 Idi nangngegan dagiti kabagianna ti maipapan iti daytoy, napanda tapno iyawidda isuna gapu ta adda lallaki a mangibagbaga nga agmauyong isuna.
\v 22 Adda sumagmamano a lallaki nga agisursuro kadagiti linteg dagiti Judio a bimmaba manipud idiay Jerusalem. Nangngegda a pakpaksiaten ni Jesus dagiti dakes nga espiritu manipud kadagiti tattao. Isu nga ibagbagada kadagiti tattao, "Ni Beelzebul, a mangiturturay kadagiti dakes nga espiritu, tengtengngelenna ni Jesus. Isuna ti mangmangted kenni Jesus iti pannakabalin a mangpaksiat kadagiti dakes nga espiritu manipud kadagiti tattao!"

\s5
\v 23 Ngarud inayaban ni Jesus dagidiay a lallaki kenkuana. Nagsao ni Jesus kadakuada babaen kadagiti pangngarig a kinunana, "Kasano a paksiaten ni Satanas ti bagina?
\v 24 No agbibinnusor dagiti tattao nga agnanaed iti maymaysa a pagilian, awanton iti panagkaykaysa iti pagilianda.
\v 25 Ket no dagiti tattao nga agnanaed iti maymaysa a balay ket agaapa, awan duadua nga awanto iti panagkaykaysada kas maysa a pamilya.

\s5
\v 26 Kasta met, no agbibinnusor ni satanas ken dagiti dakes nga espirituna, imbes nga agtalinaed a napigsa, agbalin isuna nga awanan bileg.
\v 27 Awan iti makastrek iti balay iti maysa a napigsa a lalaki ken mangala kadagiti sanikuana manipud kenkuana, malaksid no igalutna nga umuna ti napigsa a lalaki. Ditananto laeng a mabalin a takawen dagiti banbanag iti balay dayta a lalaki."

\s5
\v 28 Kinuna pay ni Jesus, "Panunotenyo a nalaing daytoy! Makabasol dagiti tattao iti adu a wagas, ken makapagsao iti dakes a maibusor iti Dios. Mapakawan pay laeng ida iti Dios,
\v 29 ngem no adda iti agsao iti dakes a sasao a maibusor iti Espiritu Santo, saanto ida a pulos a mapakawan ti Dios. Dayta a tao ket agnanayaon a sibabasol.
\v 30 Imbaga ni Jesus daytoy kadakuada gapu ta imbagada, "Adda dakes nga espiritu a mangtengtengngel kenkuana!"

\s5
\v 31 Simmangpet ti ina ken dagiti adingen ni Jesus. Kabayatan nga agtaktakderda iti ruar, nangibaonda iti mapan mangayab kenkuana tapno rumuar isuna.
\v 32 Adu dagiti tattao nga agtugtugaw iti aglawlaw ni Jesus. Kinuna ti maysa kadakuada kenkuana, "Adda iti ruar ni nanangmo ken dagiti kakabsatmo. Kayatdaka a makita."

\s5
\v 33 Sinaludsod ni Jesus isuda, "Siasino ti inak? Siasino dagiti kakabsatko?"
\v 34 Kalpasan a kinitana dagiti makitugtugaw kenkuana, kinunana, "Kumitakayo ditoy! Dakayo ti inak ken kakabsatko.
\v 35 Dagidiay agar-aramid iti pagayatan ti Dios isuda dagiti kakabsatko a lallaki, kakabsatko a babbai, wenno inak!"

\s5
\c 4
\p
\v 1 Iti maysa pay a tiempo, inrugi ni Jesus ti nangisuro kadagiti tattao iti igid ti Baybay ti Galilea. Bayat a mangisursuro isuna, naummong ti adu unay a tattao iti aglawlawna. Limmugan isuna iti bangka ket induronna iti danum. Ket nagtugaw isuna iti bangka tapno iti kasta makasao isuna a nasaysayaat kadagiti adu a tattao. Ket adda met dagiti adu a tattao iti igid nga asideg iti danum iti dayta a kanito.
\v 2 Ket nangisuro isuna kadakuada iti adu a pangngarig. Bayat nga isursurona ida, imbagana kadakuada daytoy:

\s5
\v 3 Dumngegkayo iti daytoy: Adda maysa a lalaki a napan iti talonna tapno agmula iti bukbukel.
\v 4 Idi isabsabogna dagitoy iti daga, natnag dagiti dadduma a bukel iti dalan. Ket adda immay a bilbillit ket kinnanda dagidiay a bukbukel.
\v 5 Natnag dagiti dadduma a bukbukel iti rabaw ti batbato nga awan unay ti adu a dagana. Saan a nagbayag, nagrusing dagiti bukel gapu ta pinapudot a dagus ti init ti nabasa a daga a saan a nauneg.

\s5
\v 6 Ngem kalpasan a nainitan dagidiay a karusrusing a mula, nadarangda. Ket nalaylayda gapu ta saan a nauneg ti panagramutda.
\v 7 Bayat nga agisabsabug isuna, natnag dagiti dadduma a bukbukel iti daga a nagramutan dagiti nasiit a mulmula. Dimmakkel dagiti bukel, ngem dimmakkel met dagiti nasiit a mulmula ket nileppesda dagiti nasayaat a mulmula. Isu nga awan ti bukel a napataud dagitoy a mulmula.

\s5
\v 8 Ngem kabayatan ti panagmulana, natnag dagiti dadduma a bukel iti nadam-eg a daga. Kas nagbanaganna, nagrusingda, dimmakelda a nasayaat, ket kalpasanna nakapataudda iti adu a bukel. Adda dagiti mula a nakapataud iti mamintallo-pulo a daras ti bukel nga inmula ti lalaki. Adda dagiti nakapataud iti mamin-innem a pulo a daras. Adda dagiti nakapataud iti maminsangagasut a daras."
\v 9 Ket kinuna ni Jesus, "No kayatyo a maawatan daytoy, masapul nga utobenyo a naimbag ti kaibagbagak laeng."

\s5
\v 10 Iti saan unay a nabayag, idi dagiti laengen sangapulo ket dua nga adalan ken dagiti dadduma a naasideg a pasurot ti kaduana, nagsaludsodda kenkuana maipanggep kadagiti pangngarig.
\v 11 Kinunana kadakuada, "Kadakayo, ipalawagko ti mensahe no kasano nga ipakpakaammo ti Dios ti bagbagina a kas ari, ngem kadagiti dadduma, agsaoakto babaen kadagiti pangngarig.
\v 12 No makitada ti ar-aramidek, awanto ti maadalda. No mangngegda iti ibagbagak, saandanto a maawatan. No adda koma naadalda wenno naawatanda, nagbabawida koman iti panagbasolda ket ikeddengda nga isardengdan ti panagbasbasol, ket iti kasta pakawanen ida ti Dios."

\s5
\v 13 Kinunana pay kadakuada, "Saanyo kadi a maawatan daytoy a pangngarig? Kasanoyonto ngay a maawatan no mangisuroak pay kadakayo kadagiti dadduma a pangngarig?
\v 14 Iti pangngarig nga imbagak kadakayo, ti tao a nagimula kadagiti bukbukel ket ibagbagina ti maysa a tao nga agisursuro iti mensahe ti Dios kadagiti dadduma.
\v 15 Maiyarig dagiti dadduma a tattao iti dalan a nakatnagan dagiti dadduma a bukel. No kasta a mangngeganda ti mensahe ti Dios, dagus nga umay ni Satanas ket agaramid iti wagas tapno lipatenda ti nangngeganda.

\s5
\v 16 Maiyarig dagiti dadduma a tattao iti daga nga adda iti kabatoan a saan unay a nauneg. No kasta a mangngeganda ti mensahe ti Dios, dagus nga awatenda a siraragrag-o.
\v 17 Ngem gapu ta saan nga immuneg ti mensahe, patienda daytoy iti ababa laeng a tiempo. Kaslada la dagiti mulmula a saan a nagramut iti nauneg. Inton saan a nasayaat iti panangtrato dagiti dadduma kadakuada wenno pagsagabaenda ida gapu ta pinatida ti mensahe ti Dios, isardengdanto dagidiay a tattao nga agsagsagaba, ti panamatida iti mensahe ti Dios, iti mabiit.

\s5
\v 18 Maiyarig ti dadduma a tattao iti daga a nagtubuan iti nasiit a ruruot. Mangngegan dagidiay a tattao ti mensahe ti Dios,
\v 19 ngem tarigagayanda ti bumaknang ken tarigagayanda a tagikuaen dagiti adu a dadduma pay a banbanag. Ngarud, madanaganda laeng maipanggep kadagitoy a banbanag ken malipatanda ti mensahe ti Dios ket saanda nga aramiden dagiti banbanag a kayat ti Dios nga aramidenda.
\v 20 Ngem dagiti dadduma a tattao ket kas iti nadam-eg a daga. Mangngeganda ti mensahe ti Dios ket awatenda ken patienda daytoy, ken aramidenda dagiti banbanag a kayat ti Dios nga aramidenda. Maiyarigda kadagiti nasayaat a mulmula a makapataud iti tallo pulo, iti innem a pulo, wenno sangagasut a bukbukel."

\s5
\v 21 Nangibaga isuna kadakuada iti maysa pay a pangngarig: "Pudno a saan a mangsindi dagiti tattao iti pagsilawan ken ipanda iti uneg iti balay tapno iti kasta ket kalubanda ti lawagna. Ngem ketdi, ikabilda daytoy iti pagianan ti pagsilawan tapno iti kasta ket agraniag.
\v 22 Kasta met a dagiti banbanag a nailemmeng—iti maysa nga aldaw ket maammoanto iti tunggal maysa dagitoy, ken dagiti banbanag a napasamak iti nalimed—addan to iti aldaw a nalawagto a makita iti tunggal maysa dagitoy.
\v 23 No kayatyo a maawatan daytoy, masapul nga utubenyo a naimbag ti nangngeganyo."

\s5
\v 24 Ket kinunana kadakuada, "Utubenyo a naimbag ti mangngeganyo nga ibagak kadakayo, ta no kasano iti panangutobyo iti ibagak, kastanto met ti itulok ti Dios a panangawatyo. Ipakaawatnanto kadakayo iti ad-adda pay ngem dayta.
\v 25 Dagidiay mangutob iti imbagak ken maawatanda daytoy, ikkanto ida ti Dios iti kabaelan tapno ad-adda pay a maawatanda. Ngem kadagidiay saan a mangutob a naimbag iti ibagak, malipatandanto uray pay ti ammodan.

\s5
\v 26 Kinuna pay ni Jesus, "Inton irugi ti Dios nga iparang ti bagina a kas ari, maiyarigto daytoy iti maysa a lalaki a nangiwaris iti bukel iti daga.
\v 27 Kalpasanna maturog isuna iti tunggal rabii ket bumangon iti tunggal aldaw a saan nga agdandanag iti maipapan kadagiti bukel. Kadagidiay a tiempo, agrusing dagiti bukel ken dumakkelda iti wagas a saanna a maawatan.
\v 28 Patauden ti daga ti mula a bukbukodna. Umuna, agparang ti puon. Kalpasan ket dagiti dawa. Kalpasan ket agparang dagiti bukel iti dawa.
\v 29 Ket apaman a naluomen dagiti bukel, mangibaon isuna kadagiti tattao a mangapit iti daytoy gapu ta tiempon nga apiten dagiti bukel."

\s5
\v 30 Nangibaga pay ni Jesus iti maysa pay a pangngarig kadakuada. Kinunana, "Inton irugi ti Dios nga iparang ti bagina a kas ari, ania iti pakaiyaspinganna daytoy? Ania a pangngarig iti mabalinko nga usaren a mangiladawan iti daytoy?
\v 31 Daytoy ket kas kadagiti bukbukel iti mustasa. Ammoyo no ania ti mapasamak kadagiti bukel iti mustasa no imulatayo dagitoy. Uray no dagiti bukel iti mustasa ti kabassitan kadagiti bukbukel, agbalinda a dakkel a mulmula.
\v 32 Kalpasan a naimulada, dumakkelda ken agbalin a dakdakkel ngem kadagiti dadduma a mulmula iti minuyongan. Mangpataudda iti dadakkel a sanga isu a makaaramid dagiti bilbillit kadagiti um-umok iti linongda."

\s5
\v 33 Nangusar ni Jesus iti adu a pangngarig idi nagsao isuna kadagiti tattao maipanggep iti mensahe ti Dios. No adda naawatanda, ituloyna ti mangibaga kadakuada iti ad-adu pay.
\v 34 Kankanayon a mangus-usar isuna kadagiti pangngarig no agsao isuna kadakuada. Ngem impalawagna amin a pangngarig kadagiti bukodna nga adalan no is-isuda laengen.

\s5
\v 35 Iti dayta met laeng nga aldaw, idi lumlumgaken ti init, kinuna ni Jesus kadagiti adalanna, "Bumallasiwtayo iti bangir ti dan-aw."
\v 36 Addan ni Jesus iti bangka, isu a pinanawanda dagiti adu a tattao ket naglayagda nga immadayo. Adda met dagiti dadduma a tattao a kimmuyog kadakuada a silulugan kadagiti bangkada.
\v 37 Immay ti napigsa nga angin ket nangrugi nga immuneg dagiti dalluyon iti bangka! Ngannganin mapunno iti danum ti bangka!

\s5
\v 38 Adda ni Jesus iti likudan a paset ti bangka. Matmaturog isuna a nakapungan. Riniingda ngarud isuna ket kinunada kenkuana, "Manursuro! Saanka kadi a maseknan a ngannganitayon matay?"
\v 39 Bimmangon ngarud ni Jesus ket tinubngarna ti angin. Ket kinunana iti dan-aw, "Agulimekka! Tumalnaka!" Simmardeng ti napigsa nga angin ket timmalna ti dan-aw.

\s5
\v 40 Kinunana kadagiti adalan, "Apay a mabutengkayo? Awan pay kadi iti pammatiyo?"
\v 41 Kasta unay ti butengda ket kinunada iti tunggal maysa, "Siasino daytoy a tao? Uray pay ti angin ken dagiti dalluyon ket agtulnog kenkuana!"

\s5
\c 5
\p
\v 1 Simmangpet ni Jesus ken dagiti adalanna iti ballasiw ti Dan-aw ti Galilea. Maawagan a Geraseno dagiti tattao nga agnanaed iti asideg ti lugar a simmangladanda.
\v 2 Idi dimsaagen ni Jesus iti bangka, adda maysa a lalaki a rimmuar manipud iti pagitantaneman. Linuganan dagiti dakes nga espiritu ti lalaki.

\s5
\v 3 Rumrummuar idi ti lalaki manipud iti pagitantaneman gapu ta sadiay iti pagnanaedanna. Am-ammo dagiti tattao isuna ken adda dagiti tiempo a padpadasenda a lappedan isuna ngem saanda a kabaelan, uray pay babaen kadagiti kawar.
\v 4 Tunggal agusarda kadagiti kawar ken posas, pugsaten ti lalaki dagitoy. Kasta unay iti kinapigsana ket awan iti uray maysa a makabael a mangparukma kenkuana.

\s5
\v 5 Aldaw ken rabii nga adda laeng ti lalaki iti pagitantaneman. Agik-ikkis isuna iti napigsa ken sugatsugatenna ti bagina babaen iti natatadem a batbato.
\v 6 Idi nakitana ni Jesus iti adayo a dumdumsaag iti bangka, nagtaray isuna a napan kenkuana ket nagparintumeng iti sangoananna.

\s5
\v 7-8 Naibagan ni Jesus iti dakes nga espiritu, "Sika a dakes nga espiritu, rummuarka iti daytoy a lalaki!" Ngem saan a pimmanaw a dagus ti demonio. Impukkaw daytoy iti nakapigpigsa unay, "Jesus, Ammok a sika ti Anak ti Dios, isu nga awan iti nagpadaanta. Dinak pakibiyangan! Iti nagan ti Dios, agpakaasiak kenka. Saannak koma a parigaten!"

\s5
\v 9 Dinamag ni Jesus kenkuana, "Ania ti nagan mo?" Simmungbat isuna, "Armada ti naganko gapu ta adukami a dakes nga espiritu iti daytoy a lalaki."
\v 10 Ket sipapasnek nga intuloy ti dakes nga espiritu ti nagpakpakaasi kenni Jesus a saanna nga ibaon ida a rummuar iti rehion.

\s5
\v 11 Iti isu met laeng a tiempo, adda dakkel nga arban dagiti baboy iti asideg nga agar-arab iti turod.
\v 12 Nagpakpakaasi ngarud dagiti dakes nga espiritu kenni Jesus, "Palubosannakami a mapan kadagiti baboy ket iti kasta mabalinmi ti sumrek kadakuada!"
\v 13 Pinalubosan ida ni Jesus a mangaramid iti dayta. Isu a pinanawan dagiti dakes nga espiritu ti lalaki ket simrekda kadagiti baboy. Nagdardaras ti arban, nga agarup dua ribu iti kaaduda, a simmalog iti derraas ket nagturongda iti dan-aw a nakalmesanda.

\s5
\v 14 Nagtataray dagiti lallaki a mangtartaraken kadagiti baboy ket impadamagda idiay ili ken idiay away ti napasamak. Adu dagiti tattao a napan nangkita iti napasamak.
\v 15 Dimtengda iti ayan ni Jesus. Ket nakitada ti lalaki a tinengngel idi dagiti dakes nga espiritu. Agtugtugaw isuna idiay a nakabadon ken nalimbong ti panunotna. Nagbutengda idi nakitada amin daytoy.

\s5
\v 16 Inladawan dagiti tattao a nakakita kadagiti paspasamak no ania ti napasamak iti lalaki a tinengngel idi dagiti dakes nga espiritu. Inladawanda pay no ania ti napasamak kadagiti baboy.
\v 17 Ket nagpakaasi dagiti tattao kenni Jesus a panawanna ti rehionda.

\s5
\v 18 Apaman a nakalugan ni Jesus iti bangka a pumanaw, nagpakaasi kenni Jesus ti lalaki a tinengngel idi dagiti dakes nga espiritu, a kunana, "Pangngaasim ta palubosannak a sumurot kenka!"
\v 19 Ngem saan a pinalubosan ni Jesus a sumurot isuna. Ngem ketdi, kinunana kenkuana, "Agawidka iti pamiliam ket ibagam kadakuada no kasano kadakkel ti inaramid ti Dios para kenka, ken ibagam kadakuada no kasano iti panangaasina kenka."
\v 20 Isu a pimmanaw ti lalaki ket napan kadagiti Sangapulo nga ili iti dayta a distrito. Imbagana kadagiti tattao no ania ti inaramid ni Jesus para kenkuana. Nasdaaw amin a tattao a nakangngeg iti imbaga ti lalaki.

\s5
\v 21 Nagsubli ni Jesus ken dagiti adalanna iti naggapuanda a lugar iti bangir ti Dan-aw ti Galilea babaen iti panaglayagda manen. Idi simmangpetdan iti igid iti baybay, inaribungbungan iti nakaad-adu a tattao ni Jesus.
\v 22 Immay sadiay ti maysa kadagiti lallaki a mangidadaulo iti sinagoga. Isuna ni Jairo. Idi nakitana ni Jesus, nagparintumeng isuna iti sakaanan ni Jesus.
\v 23 Ket sipapasnek a nagpakaasi kenni Jesus, a kunana, "Masaksakit ti anakko a babai ket dandanin matay! Pangngaasim ta umayka idiay balayko ket ipataymo dagiti imam kenkuana. Paimbagem ken pagbiagem koma isuna!"
\v 24 Kimmuyog ngarud ni Jesus ken dagiti adalan kenkuana. Simmurot ti nakaad-adu a tattao ket agdidinnuronda nga umasideg kenni Jesus.

\s5
\v 25 Adda maysa a babai kadagiti adu a tattao. Addaan daytoy iti sakit a panagpadara. Sangapulo ket dua a tawenen iti panagpadpadarana.
\v 26 Kasta unay iti panagpadpadarana bayat dagiti tawtawen nga ag-agasan isuna dagiti mangngagas. Binusbosna amin ti kuartana a pinagbayadna kadagiti mangngagas ket kalpasan ti amin nga inaramidda kenkuana, kimmarkaro pay ketdi ti kasasaadna imbes a sumayaat.
\v 27 Idi nangngeganna a mangpapaimbag ni Jesus kadagiti tattao, napan isuna iti ayan ni Jesus ket nakilinnetlet kadagiti adu a tattao iti likudan ni Jesus.

\s5
\v 28 Pinanunotna, "No masagidko isuna wenno uray no masagidko laeng ti kawesna, umimbagak." Sinagidna ngarud ti bado ni Jesus. Naminpinsan a nagsardeng ti panagpadpadarana.
\v 29 Iti isu met laeng a kanito, nariknana iti bagina nga immimbagen isuna iti sakitna.

\s5
\v 30 Dagus met a narikna ni Jesus iti bagina nga adda pinaimbag ti pannakabalinna. Isu a simmango isuna kadagiti adu a tattao ket kalpasanna nagsalusod isuna, "Siasino ti nangsagid iti kawesko?"
\v 31 Simmungbat dagiti adalanna, "Makitam met nga adu a tattao ti mangar-aribungbong kenka! Nalabit nga adu a tattao ti nangsagid kenka! Isu nga apay a damagem a, 'Siasino ti nangsagid kaniak?'"
\v 32 Ngem intuloy latta ni Jesus a kimmita iti aglawlaw tapno iti kasta makitana ti nangaramid iti dayta.

\s5
\v 33 Kasta unay ti panagbuteng ken panagpigerger ti babai. Nagparintumeng isuna iti sangoanan ni Jesus ken imbagana kenni Jesus ti inaramidna.
\v 34 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Anak, gapu ta namatika a kabaelanka a paimbagen, pinaimbagka itan. Mabalinmon ti agawid iti pagtaengam nga addaan talna iti pusom, gapu ta ikarik a saankanton nga agsakit iti kastoy a sakit iti kaanuman."

\s5
\v 35 Kabayatan nga agsasao pay laeng ni Jesus iti babai, adda tattao manipud iti balay ni Jairo a simmangpet. Kinunada kenni Jairo, "Natayen ti anakmo a babai. Isu a saanen a masapul a singaen pay ti manursuro nga ikuyog iti balaymo!"

\s5
\v 36 Ngem idi nagngeg ni Jesus ti kinuna dagitoy a tattao, kinunana kenni Jairo, "Saanmo a panpanunoten nga awanen namnamana. Ituloymo laeng ti mamati nga agbiag isuna!"
\v 37-38 Ket pinalubosanna laeng dagiti tallo a kasisingedan nga adalanna, da Pedro, Santiago, ken Juan, a kumuyog kenkuana iti balay ni Jairo. Awanen sabali pay a pinalubosanna a kumuyog kenkuana. Idi nakasangpetdan iti asideg ti balay, nakita ni Jesus dagiti tattao idiay nga agladladingit. Adda agsasangit ken agdungdung-aw dagiti dadduma.

\s5
\v 39 Simrek isuna iti balay ket kinunana kadakuada, "Apay a maladingitan ken agsasangitkayo? Saan a natay ti ubing, no di ket matmaturog laeng."
\v 40 Kinatawaan dagiti tattao isuna gapu ta ammoda a natayen ti ubing. Imbaonna amin a dadduma a tattao iti ruar ti balay. Ket inkuyogna ti nagannak ti ubing ken dagiti tallo nga adalan a kaduana ket kimrekda iti siled a pagid-iddaan iti ubing.

\s5
\v 41 Iniggananna ti ima ti ubing ket kinunana kenkuana iti pagsasao ti ubing, "Talita kum!" Ti kayat a sawen daytoy ket, "Ubing a babai, bumangonka!"
\v 42 Dagus a bimmangon ti ubing a babai ket nagpagnapagna. (Saan a nakaskasdaaw a makapagna isuna, gapu ta sangapulo ket dua ti tawenna.) Idi napasamak daytoy, nasdaaw unay amin nga adda sadiay.
\v 43 Siiinget a binilin ida ni Jesus, "Saanyo nga ibagbaga iti siasinoma ti inaramidko!" Ket binagaanna ida nga ikkanda iti makan ti ubing a babai.

\s5
\c 6
\p
\v 1 Pimmanaw ni Jesus idiay Capernaum ket napan iti ilina, a Nazaret. Kimmuyog dagiti adalanna kenkuana.
\v 2 Iti Aldaw a Panaginana, simrek isuna iti sinagoga ket nangisuro kadagiti tattao. Nagsiddaaw ti adu kadagiti agdengdengngeg kenkuana. Panpanunotenda no sadino iti nangalaanna iti amin a kinasiribna ken ti pannakabalinna a mangaramid kadagiti milagro.
\v 3 Kinunada, "Gagangay laeng isuna a karpintero! Am-ammotayo isuna ken ti pamiliana! Am-ammotayo ti inana a ni Maria! Am-ammotayo dagiti adingenna a kakabsat a lallaki a ni Santiago, ni Jose, ni Judas ken ni Simeon! Ken dagiti adingenna a kakabsat a babbai nga aggigian met ditoy a kaduatayo!" Narurodda ngarud kenkuana.

\s5
\v 4 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Pudno launay a bigbigbigendak dagiti tattao iti sabali a luglugar ken kasta met kadagiti dadduma a propeta, ngem saan kadagiti il-ilimi! Uray dagiti kabagianmi ken dagiti tattao nga agnanaed kadagiti bukodmi a babbalay, saandakami met a bigbigbigen!"
\v 5 Ngarud, uray no adda sumagmamano a masakit a tattao sadiay nga pinaimbagna, saan isuna a nakaaramid iti uray ania a sabali a milagro.
\v 6 Nasdaaw isuna iti saanda a panamati, ngem napan latta kadagiti bario ket nagisuro kadakuada.

\s5
\v 7 nga aldaw, inummongna dagiti sangapulo ket dua nga adalan, ket imbagana kadakuada nga ibaonna ida a sagdudua a mangisuro kadagiti tattao iti nadumaduma nga il-ili. Inikkanna ida iti pannakabael a mangpaksiat kadagiti dakes nga espiritu a rumuar manipud kadagiti tattao.
\v 8-9 Imbilinna pay kadakuada nga agaramatda iti sandalias ken mangalada iti sarukod no kasta nga agdaliasatda. Imbagana kadakuada a saanda a mangitugot iti taraon, wenno bay-on a pangikabilanda kadagiti kasapulan, wenno kuarta, iti panagdaliasatda. Saanna met ida a pinalubusan a mangitugot iti sobra a pagan-anay.

\s5
\v 10 Imbilinna pay kadakuada, “No nakastrek kayon iti maysa nga ili ket adda mangawis kadakayo nga agiankayo iti balayna, sumrekkayo iti balayna. Mangan ken maturogkayo iti dayta met laeng a pagtaengan inggana a pumanawkayo iti dayta nga ili.
\v 11 Sadinnoman a lugar a saandakayo a pasangbayen dagiti tattao ken saanda a dumngeg kadakayo, wagwagenyo iti tapok manipud kadagiti sakayo no kasta a panawanyo dayta a lugar. Babaen iti panangaramidyo iti dayta, panpaneknekanyo a saandakayo a pinasangbay."

\s5
\v 12 Ngarud iti ipapan dagiti adalan iti naduma-duma nga il-ili, inkaskasabada a rumbeng koma nga agbabawi dagiti tattao iti panagbasolda, ken ikeddengda nga isardengdan daytoy, iti kasta ket mapakawan ida ti Dios.
\v 13 Pinaksiatda met dagiti adu a dakes nga espiritu a limmugan kadagiti tattao, ken sinapsapoanda iti lana nga olibo ti adu a masaksakit a tattao ket pinaimbagda ida.

\s5
\v 14 Ita, nangngegan ni Ari Herodes Antipas ti maipanggep iti ar-aramiden ni Jesus, gapu ta pagtutungtungan dagiti adu a tattao ti maipanggep iti daytoy. Adda dagiti tattao a mangibagbaga iti kastoy a maipanggep kenni Jesus: "Nalabit nga isuna ni Juan a Mammuniag! Nagungar isuna manipud iti patay! Isu nga adda kenkuana ti pannakabalin ti Dios nga agaramid kadagiti milagro!"
\v 15 Adda met dagiti nagkuna, "Isuna ni Elias a nagkauna a propeta, nga inkari ti Dios nga ibaonna manen." Adda met dagiti dadduma a mangibagbaga a, "Saan, sabali met isuna a propeta, kas kadagiti propeta a nagbiag idi un-unana a panawen."

\s5
\v 16 Idi nangngegan ni Herod Antipas iti ibagbaga dagiti tattao, kinuna, "Nalabit a ni Juan ti tao a mangar-aramid kadagidiay a milagro! Binilinko dagiti soldadok a putdenda ti ulona, ngem nagbiag manen isuna!"
\v 17 Kastoy ti napasamak kasakbayan daytoy: Inasawa ni Herodes ni Herodias, uray no asawa isuna ti kabsatna a ni Felipe.

\s5
\v 18 Kalpasan dayta, kankanayon nga ibagbaga ni Juan kenni Herodes, "Saan nga ipalubos ti linteg ti Dios nga asawaem ti asawa iti kabsatmo bayat a sibibiag pay ti kabsatmo." Ket gapu ta inallukoy isuna ni Herodias a paibaludna ni Juan, nangibaon ngarud ni Herodes kadagiti soldado kenni Juan. Tiniliwda ni Juan ket impupokda isuna iti pagbaludan.
\v 19 Ngem gapu ta kayat ni Herodias a balsen pay ni Juan, kayatna nga adda mangpapatay kenkuana. Ngem saanna a maaramid dayta gapu ta kabayatan iti kaadda ni Juan iti pagbaludan, sinalakniban ni Herodes ni Juan manipud kenkuana.
\v 20 Inaramid ni Herodes daytoy gapu ta raraemenna ni Juan, agsipud ta ammona nga isuna ket maysa a nalinteg a tao a napudno iti Dios. Tunggal dumngeg ni Herodes kenkuana, kasta unay iti pannakariribuk ti ari ket saanna nga ammo no ania iti aramidenna kenkuana, ngem kaykayatna latta a dumngeg kenkuana.

\s5
\v 21 Ngem naaddaan met laeng ni Herodias iti gundaway a maipapatay ni Juan. Maysa nga aldaw, idi pinadayawanda ni Herodes iti panagkasangayna, inawis ni Herodes dagiti kapapatgan nga opisyales iti gobierno, dagiti kapapatgan a mangidadaulo kadagiti soldado, ken dagiti kapapatgan a lallaki iti distrito ti Galilea a makipangan ken makipagrambak kenkuana.
\v 22 Bayat a mangmanganda, simrek ti anak a babai ni Herodias iti siled ket nagsala para iti ari ken kadagiti sangailina. Naay-ayona unay ni Ari Herodes ken dagiti sangailina isu a kinunana kenkuana, "Kiddawem kaniak ti aniaman a tartarigagayam ket itedko kenka!"

\s5
\v 23 Kinunana pay kenkuana, "Aniaman a kiddawem, itedko kenka! Itedko kenka agginga iti kagudua ti aniaman a kukuak ken iturturayak, no kiddawem daytoy."
\v 24 Dagus a pimmanaw ti balasitang iti siled ket napan iti inana. Imbagana kenkuana no ania ti imbaga ti ari, ket sinaludsodna, "Ania ti dawatek?” Simmungbat ti inana, "Dawatem iti ari nga itedna kenka ti ulo ni Juan a Mammuniag!"
\v 25 Nagdardaras ti babai nga immuneg manen iti siled. Napan isuna iti ari ket kinunana, "Kayatko a mangibaonka iti mangputed iti ulo ni Juan a Mammuniag ket maiyeg kaniak ita met laeng a nakaparabaw iti bandehado!"

\s5
\v 26 Kasta la unay iti liday ti ari idi nangngeganna ti kiddaw ti balasitang gapu ta ammona a nalinteg unay a tao ni Juan. Ngem saanna a mapagkedkedan ti kiddawna gapu ta nagkari isuna nga itedna ti aniaman a banag a kiddawen daytoy, ken nangngegan pay dagiti sangailina a nagkari isuna.
\v 27 Dagus ngarud a nangibaon ti ari iti mapan mangpugut kenni Juan ket iyegna daytoy iti balasitang. Napan dayta a tao iti pagbaludan ket pinugutanna ni Juan.
\v 28 Inkabilna iti maysa a bandehado ti ulo ni Juan ket inawitna a nagsubli sana inted iti balasitang. Impan met ti balasitang daytoy iti inana.
\v 29 Apaman a nangngegan dagiti adalan ni Juan ti napasamak, napanda iti pagbaludan ket innalada ti bagi ni Juan; kalpasanna ket impunponda daytoy.

\s5
\v 30 Nagsubli dagiti sangapulo ket dua nga apostol kenni Jesus manipud kadagiti lugar a napananda. Impadamagda kenkuana no ania ti inaramidda ken no ania ti insuroda kadagiti tattao.
\v 31 Kinunana kadakuada, "Kumuyogkayo kaniak iti lugar nga awan iti aggigian a tattao tapno iti kasta ket makapagmaymaysatayo ken makainana tayo bassit!" Kinunana daytoy gapu ta adu a tattao ti um-umay latta kadakuada ken pumanaw, ket saanda payen a masango ti mangan wenno mangaramid iti aniaman a banag.
\v 32 Isu nga immadayoda babaen iti maysa a bangka ket napanda iti maysa a lugar nga awan tattao nga aggigian.

\s5
\v 33 Ngem adu a tattao ti nakakita kadakuada a pumanpanaw. Nailasinda pay nga isuda ket da Jesus ken dagiti adalan, ket nakitada no sadino ti papananda. Isu a nagtatarayda a napan, manipud iti amin nga asideg nga il-ili, iti lugar a papanan da Jesus ken dagiti adalanna. Kinapudnona, imun-unada pay a simmangpet sadiay ngem ni Jesus ken dagiti adalan.
\v 34 Apaman a dimsaag ni Jesus ken dagiti adalanna iti bangka, nakita ni Jesus ti nakaad-adu a tattao. Naasian isuna kadakuada gapu ta marirriribukanda, a kasla karnero nga awan iti agipaspastor. Nagisuro ngarud isuna kadakuada iti adu a banbanag.

\s5
\v 35 Idi mumalemen, napan dagiti adalan kenkuana ket kinunada, "Daytoy ket lugar nga awan uray maysa nga aggigian, ken naladaw unayen.
\v 36 Isu nga ibaonmo dagiti tattao a pumanaw tapno iti kasta mapanda kadagiti lugar iti aglawlaw nga adda tattaonga agnanaed ken kadagiti barbario tapno iti kasta makagatangda iti kanenda!"

\s5
\v 37 Ngem simmungbat isuna kadakuada, "Saan, dakayo a mismo iti mangited kadakuada iti kanenda!" Simmungbatda kenkuana, "Saantayo a makagatang iti umanay a tinapay tapno mapakan dagitoy adu a tattao, uray pay addaantayo ti adu a kuarta kas urnong iti maysa a tao iti panagtrabahona iti 200 nga aldaw."
\v 38 Ngem simmungbat isuna kadakuada, "Mano a tinapay ti adda kadakayo? Mapanyo ammoen!" Napanda ket naammoanda ket kalpasanna imbagada kenkuana, "Addaantayo laeng iti lima a tinapay ken dua a naluto a lames!"

\s5
\v 39 Binilinna dagiti adalan nga ibagada kadagiti amin a tattao nga agtugawda iti nalangto a karuotan.
\v 40 Nagtugaw ngarud dagiti tattao a nabunggubunggoy. Adda iti limapulo a tattao iti dadduma a bunggoy ken sangagasut a tattao iti dadduma a bunggoy.
\v 41 Innala ni Jesus ti lima a tinapay ken ti dua a lames. Timmangad isuna sadiay langit ket nagyaman iti Dios gapu kadagitoy. Kalpasan ket pinisipisina ti tinapay ken ginuduaguduana ti lames ket intedna kadagiti adalan tapno ibunongda kadagiti tattao.

\s5
\v 42 Nanganda amin iti daytoy a taraon ket nabsugda!
\v 43 Kalpasan ket nakaurnong dagiti adalan iti sangapulo ket dua a basket a napunno kadagiti natda a tinapay ken lames.
\v 44 Adda iti agarup lima ribu a lallaki a nangan iti tinapay ken lames. Saanda pay nga imbilang dagiti babbai ken ubbing.

\s5
\v 45 Dagus nga imbaga ni Jesus kadagiti adalanna nga agluganda iti bangka ket umun-una idiay Betsaida, nga adda iti bangir ti dan-aw ti Galilea. Nagtalinaed isuna ket pinagawidna dagiti adu a tattao nga adda idiay.
\v 46 Kalpasan a nagpakada isuna kadagiti tattao, simmang-at isuna kadagiti turturod tapno agkararag.
\v 47 Idi rabiin, adda iti tengnga ti dan-aw ti bangka dagiti adalan, ket agmaymaysa ni Jesus iti daga.

\s5
\v 48 Nakitana a pasabat kadakuada iti pul-oy ti angin kabayatan iti panaggaudda. Gapu iti dayta, marigrigatanda la unay. Napan isuna kadakuada iti parbangon, idi nariwet pay, babaen iti pannagnagna iti rabaw ti danum, ngem pinanunotda nga al-alia isuna. Pinanggepna a labsan ida.
\v 49 Nakitada isuna a magmagna iti rabaw ti danum, ngem impagarupda nga al-alia isuna. Naggi-ikkisda
\v 50 gapu ta mabutengda amin idi nakitada isuna. Ngem nagsao isuna kadakuada. Kinunana kadakuada, "Agkalmakayo! Saan kayo nga agbuteng, gapu ta siak daytoy!"

\s5
\v 51 Limmugan isuna iti bangka ken nakitugaw kadakuada ket nagsardeng ti panagpuyupoy ti angin. Ket nasdaawda unay iti inaramidna.
\v 52 Uray no nakitada a pinaadu ni Jesus ti tinapay ken ti lames, saanda a naawatan no kasano ti kabilegna, idinto a naawatanda koma.

\s5
\v 53 Kalpasan a napanda iti ballasiw ti dan-aw ti Galilea babaen iti bangka, dimtengda iti igid ti dan-aw idiay Genesaret. Ket inggalutda ti bangka sadiay.
\v 54 Apaman a dimsaagda iti bangka, nalasin dagiti tattao sadiay ni Jesus.
\v 55 Isu a nagtatarayda a napan iti entero a distrito tapno ipadamagda nga adda idiay ni Jesus. Ket inkabil dagiti tattao dagiti agsakit iti pagibagkatan ket binagkatda isuda nga impan iti sadinoman a lugar a mangngeganda nga ibaga dagiti tattao nga ayan ni Jesus.

\s5
\v 56 Iti aniaman a bario, ili wenno lugar iti aw-away a napananna, ipanda dagiti masaksakit iti lugar a pagtagilakuan. Ket agpakpakaasi dagiti masaksakit kenni Jesus nga ipalubosna nga uray sagidenda laeng koma isuna wenno uray ti murdong iti kawesna ket iti kasta mapaimbagna ida. Amin dagidiay nangsagid kenkuana wenno iti kagayna ket napaimbag.

\s5
\c 7
\p
\v 1 Maysa nga aldaw, adda sumagmamano a Pariseo ken sumagmamano a lallaki a mangisursuro kadagiti linteg dagiti Judio a naggapu idiay Jerusalem a naummong iti aglawlaw ni Jesus.

\s5
\v 2 Nakita dagiti Pariseo a masansan a mangan dagiti adalan a saanda pay nagbuggo.
\v 3-4 Isuda ken dagiti amin a dadduma pay a Judio ket nainget nga ar-aramidenda ti kaugalian nga insuro dagiti kapuonanda. Kas koma iti daytoy, ugasanda a nasayaat dagiti kopa, banga, kaldero, pagkargaan, ken tugaw a pagiddaan tapno iti kasta saan nga ilaksid ti Dios dagitoy. Kas iti daytoy: saanda a mangan agingga a saanda a nabuggoan dagiti imada iti wagas ti kaugalian, nangruna no naggapuda iti pagtagilakoan a napan gimmatang. Adu dagiti kakasta a kaugalian nga inawatda ken ikarkarigatanda a tungpalen.

\s5
\v 5 ti dayta nga aldaw, nakita dagiti Pariseo ken lallaki a mangisursuro kadagiti linteg dagiti Judio a dadduma kadagiti adalanna ket mangmangan iti taraon uray no saanda pay nga inaramid ti seremonia iti panagbuggo. Isu a sinaludsodda ni Jesus ket kinunada, "Saan nga agtultulnog dagiti adalam iti kaugalian dagiti panglakayentayo! Apay a manganda iti taraon uray no saanda pay nga inaramid ti seremonia iti panagbuggo?"

\s5
\v 6 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Tinubngar idi ni Isaias dagiti kapuonanyo, ken inladawannakayo a nasayaat dagiti sasaona, dakayo a tattao nga agpampamarang a nasayaat! Insuratna dagitoy a sasao a kinuna ti Dios: 'Agsasao dagitoy a tattao a kunam la no padpadayawandak, ngem ti kinapudnona ket saanda a pulos a panpanunoten iti mangpadayaw kaniak.
\v 7 Awan serserbina nga agdayawda kaniak, gapu ta isursuroda laeng no ania iti ibagbaga dagiti tattao a kasla siak a mismo ti nangibilin kadakuada.'

\s5
\v 8 Dakayo, kas met laeng kadagiti kapuonanyo, saanyo a kayat nga aramiden ti imbilin ti Dios kadakayo. Ngem ketdi, sursurotenyo laeng dagiti kaugalian nga insuro dagiti dadduma."
\v 9 Imbaga pay ni Jesus kadakuada, "Pagarupenyo a nalaingkayo iti saanyo a panangtungpal iti bilin ti Dios tapno laeng matungpalyo dagiti bukodyo a kaugalian.
\v 10 Kas koma iti daytoy, ti kapuonantayo a ni Moises insuratna ti bilin ti Dios, 'Raemenyo dagiti ammayo ken dagiti innayo'. Insuratna pay, 'Rumbeng nga ipapatay dagiti agtuturay ti tao nga agsao iti dakes maipanggep iti amana wenno inana.'

\s5
\v 11-12 isursuroyo kadagiti tattao nga awan aniamanna no saanen a tulongan dagiti tattao dagiti nagannakda. Isursuroyo kadagiti tattao nga awan aniamanna no ibagada nga itedda dagiti kukuada iti Dios a saan ket a kadagiti nagannakda. Baybay-anyo nga ibagada kadagiti nagannakda, 'Ti itedko koma a maipaay kadakayo ket inkarikon nga itedko iti Dios. Isu a saankayon a matulongan!' Gapu iti dayta, kasla ibagbagayon kadagiti tattao a saandan a masapul a tulongan dagiti nagannakda!
\v 13 Iti daytoy a wagas, ilaklaksidyo ti imbilin ti Dios! Isursuroyo dagiti bukodyo a bilin kadagiti dadduma ket ibagbagayo kadakuada a masapul a pagtulnoganda dagitoy! Ket adu pay a banbanag a kasta ti ar-aramidenyo!

\s5
\v 14 Kalpasanna, inayaban manen ni Jesus dagiti adu a tattao nga umasidegda. Ket imbagana kadakuada, "Dumngegkayo amin kaniak! Ikarigatanyo nga amirisen ti ibagak kadakayo.
\v 15 Awan ti uray ania a kanen ti tattao a mamagbalin kenkuana a narugit iti imatang ti Dios. Ngem ketdi, daydiay rummuar manipud iti kaunggan ti tattao ti mamagbalin kenkuana a narugit iti imatang ti Dios." Adu kadagiti agkakauna a kopya iti nanginayon iti v.16.
\v 16 No adda tao nga addaan kadagiti lapayag nga agdengngeg, dumngeg koma isuna.

\s5
\v 17 Kalpasan a pinanawan ni Jesus dagiti adu a tattao, simrek isuna ken dagiti adalanna iti maysa a balay. Nagsaludsodda kenkuana maipanggep iti pangngarig a kaibagbagana.
\v 18 Simmungbat isuna kadakuada, "Saanyo kadi a naawatan ti kaipapananna? Masapul a maawatanyo nga awan ti sumrek kadatayo a naggapu iti ruar a mamagbalin kadatayo a narugit iti imatang ti Dios.
\v 19 Imbes a sumrek a mangdadael iti panpanunottayo, mapan daytoy kadagiti tiantayo, ken kalpasanna, rumuar dagiti rugit kadagiti bagbagitayo." Babaen iti panangibagana iti daytoy, ibagbaga ni Jesus a mabalin a mangan dagiti tattao iti aniaman a taraon ket saan ida nga ibilang ti Dios a narugit.

\s5
\v 20 Kinunana pay, "Dagiti panpanunot ken tignay nga agtaud iti kaunggan ti tao ti makagapu nga ibilang ida ti Dios a narugit.
\v 21 Ta ti kaunggan ti tao ti mamagbalin kadakuada nga agpanunot kadagiti dakes a banbanag; agtignayda iti dinederrep, agtakawda kadagiti banbanag, mangpapatayda.
\v 22 Makikamalalada, naagumda, agaramidda iti saan a nasayaat, mangallilawda kadagiti tattao. Agtignayda nga awanan iti bain, apalanda ti dadduma, agsaoda iti dakes maipanggep kadagiti dadduma, napalangguadda, ken agtignayda iti minamaag.
\v 23 Panpanunoten dagiti tattao dagitoy a banbanag ket kalpasanna aramidenda dagitoy a dakes nga ar-aramid, ket dayta ti pakaigapuanna nga ibilang ida ti Dios a narugit."

\s5
\v 24 Kalpasan a pimmanaw ni Jesus ken dagiti adalanna idiay Galilea, napanda iti rehion nga adda iti aglawlaw dagiti siudad ti Tiro ken Sidon. Kabayatan ti kaaddana iti maysa a balay, saanna a kayat a maammoan daytoy ti siasinoman, ngem dagus a naammoan dagiti tattao nga adda isuna sadiay.
\v 25 Adda maysa a babai nga addaan anak a babai a linuganan ti dakes nga espiritu, a nakangngeg iti maipapan kenni Jesus. Dagus a napan isuna kenkuana ket nagparintumeng iti sakaananna.
\v 26 Ita, daytoy a babai ket saan a Judio. Dagiti kapuonanna ket saan Judio. Naiyanak isuna iti maysa a lugar nga adda iti aglawlaw iti rehion ti Fenicia, iti distrito ti Siria. Nagpakaasi isuna kenni Jesus a paksiatenna ti dakes nga espiritu a limmugan iti anakna a babai.

\s5
\v 27 Kinunana iti babai, "Kanen pay koma nga umuna dagiti ubbing ti amin a kayatda, gapu ta saan a nasayaat para iti siasinoman nga alaen ti taraon nga insagana ti maysa nga ina para kadagiti annakna ket kalpasanna ipurwak daytoy kadagiti babassit nga aso."
\v 28 Simmungbat isuna kenkuana, "Maestro, pudno ta ibagbagam, ngem uray pay dagiti aso iti balay, nga agid-idda iti sirok ti lamisaan, ket kanenda dagiti murkat a maregreg dagiti ubbing."

\s5
\v 29 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Gapu iti imbagam, agawidkan. Pinapanawkon ti dakes nga espiritu iti anakmo a babai.
\v 30 Nagsubli ti babai iti balayna ket nakitana ti anakna a nakaidda a siuulimek iti pagiddaan ken pimmanawen ti dakes nga espiritu.

\s5
\v 31 Pimmanaw ni Jesus ken dagiti adalanna iti rehion iti aglawlaw ti Tiro ken nagpa-amiananda, a nagnada idiay Sidon, kalpasanna, nagpadayada, nagdaliasatda iti paset ti Sangapulo nga Ili, ket kalpasanna nagpa-abagatanda nga agturong kadagiti ili nga asideg iti Baybay ti Galilea.
\v 32 Sadiay, adda impan dagiti tattao kenkuana a lalaki a tuleng ken saan a makasao. Nagpakaasida kenni Jesus nga ipatayna dagiti imana kenkuana tapno mapaimbagna isuna.

\s5
\v 33 Impanaw ngarud ni Jesus isuna manipud kadagiti adu a tattao tapno is-isuda laeng. Kalpasanna, inkabilna ti maysa kadagiti ramayna kadagiti lapayag ti lalaki. Kalpasan a tinupraanna dagiti ramayna, sinagidna ti dila ti lalaki babaen kadagiti ramayna.
\v 34 Ket timmangad isuna sadi langit, nagsennaay ken kalpasanna iti bukodna a pagsasao, kinunana iti lapayag ti lalaki, "efata," a ti kayatna a sawen ket, "Malukatanka!"
\v 35 Dagus a nakangngeg ti lalaki. Nangrugi metten isuna nga agsao a silalawag gapu ta napaimbagnen ti namagbalin kenkuana nga umel.

\s5
\v 36 Binilin ni Jesus dagiti tattao a saanda nga ibagbaga iti siasinoman ti inaramidna. Ngem, uray no inulit-ulitna a binilen ida ken dagiti dadduma a saanda nga ibagbaga iti siasinoman ti maipapan iti daytoy, ad-adda ketdi a sinarsaritada ti maipanggep iti daytoy.
\v 37 Dagiti tattao a nakangngeg iti daytoy ket kasta unay ti panagsiddaawda ket kinunada, "Amin nga inaramidna ket nakakaskasdaaw! Malaksid iti panangar-aramidna kadagiti dadduma a nakakaskasdaaw a banbanag, pagbalinnenna pay a makangngeg ti tuleng a tao! Ken mapagsaona dagiti saan a makasao!"

\s5
\c 8
\p
\v 1 Kadagidiay nga al-aldaw, adda manen adu a tattao a naummong. Kalpasan ti dua nga aldaw nga addada sadiay awan ti taraon a kanenda. Isu nga inayaban ni Jesus dagiti adalanna nga umasidegda kenkuana, ket kinunana kadakuada,
\v 2 "Daytoy ti maikatlo nga aldaw nga adda kaniak dagitoy a tattao, ket awanen ti nabati a kanenda, isu a maseknanak unay ita para kadakuada.
\v 3 No pagawidek ida bayat a mabisbisinda pay laeng, matalimudaw ti sumagmamano kadakuada iti dalanda nga agawid kadagiti pagtaenganda. Naggapu ti sumagmamano kadakuada iti adayo."
\v 4 Ammo dagiti adalan nga agisingsingasing isuna nga ikkanda dagiti tattao iti kanenda, isu a maysa kadakuada ti simmungbat, "Awan siguro ti masarakanmi nga umdas a taraon a mangpennek kadagitoy a tattao. Awan ti siasinoman nga agnanaed iti daytoy a lugar!”

\s5
\v 5 Sinaludsod ni Jesus kadakuada, "Mano a tinapay ti adda kadakayo? Simmungbatda, "Adda pito a tinapaymi."
\v 6 Binilin ni Jesus dagiti adu a tattao, "Agtugawkayo iti daga!" Kalpasan a nagtugawda, innalana ti pito a tinapay, nagyamanan dagitoy iti Dios, pinisipisina, ket intedna dagitoy kadagiti adalanna tapno iwarasda kadagiti tattao.

\s5
\v 7 Naammoanda pay nga adda ti sumagmamano a babassit a lamesda. Isu a kalpasan a nagyamananna dagitoy iti Dios, kinunana kadagiti adalan, "Ibunongyo pay dagitoy." Kalpasan a naibunongda ti lames kadagiti adu a tattao,
\v 8 kinnan dagiti tattao daytoy a taraon ket addaanda iti adu a taraon a pangpennekda kadagiti bagbagida. Inurnong dagiti adalan dagiti taraon a nabati, ket napunnoda ti pito a dadakkel a labba.
\v 9 Pinatta-patta dagiti adalan nga adda ti agarup uppat a ribu a tattao a nangan iti dayta nga aldaw. Ket pinagawid ni Jesus dagiti adu a tattao.
\v 10 Kalpasan dayta, dagus a limmugan isuna iti bangka a kaduana dagiti adalanna, ket nanglikawda iti Baybay ti Galilea nga agturong iti distrito ti Dalmanuta.

\s5
\v 11 Kalpasanna, napan kenni Jesus ti sumagmamano a Pariseo. Inrugida ti makisinnupiat kenkuana ket pilpilitenda isuna nga agaramid iti milagro a mangipakita nga imbaon isuna ti Dios.
\v 12 Nagsennaay iti nauneg ni Jesus iti kaungganna, ket kinunana, "Apay a kidkiddawenyo a mangaramidak iti milagro? Saanak a mangaramid iti milagro para kadakayo!
\v 13 Kalpasanna ket pinanawanna ida. Limmugan manen isuna iti bangka, a kaduana dagiti adalanna, ket intuloyda ti naglayag iti sabali pay a paset ti Baybay ti Galilea.

\s5
\v 14 Nalipatan dagiti adalan ti nangitugot iti umdas a taraon. Adda laeng ti maymaysa a tinapayda iti bangka.
\v 15 Bayat ti ipapanda, binallaagan ida ni Jesus ket kinunana, "Agannad kayo! Siputanyo ti lebadura dagiti Pariseo ken ni Herodes!"

\s5
\v 16 Saan a naawatan dagiti adalan isuna. Isu a kinunada iti tunggal maysa, "Mabalin nga imbagana dayta gapu ta awan ti tinapaytayo."
\v 17 Ammo ni Jesus no ania ti pagtutungtonganda. Isu a kinunana kadakuada, "Apay a pagtutungtonganyo ti kinaawan iti tinapay? Naawatanyo koma itan no ania ti imbagak! Saankayo nga agpanpanunot!

\s5
\v 18 Adda matayo, ngem saanyo a maawatan ti makitkitayo! Adda lapayagyo, ngem saanyo a maawatan ti ibagbagak! Kalpasanna, nagsaludsod isuna, "Saanyo kadi a malagip ti napasamak
\v 19 idi pinisipisik ti lima laeng a tinapay ket napakan ti lima ribu a tattao? Saanda laeng a nabsog amin, ngem adda pay ti nabati a taraon! Mano a labba iti tinapay ti nabati nga inurnongyo?" Simmungbatda, "Nakaurnongkami iti sangapulo ket dua a labba."

\s5
\v 20 Kalpasanna, nagsaludsod isuna, "Idi pinisipisik ti pito a tinapay tapno mapakan dagiti uppat a ribu a tattao, idi adda manen ti adu a makan ti tunggal maysa, mano ti napunnoyo a labba iti tinapay ti nabati a naurnongyo?" Simmungbatda, "Pito a labba."
\v 21 Ket kinunana kadakuada, "Saanyo kadi a maawatan?"

\s5
\v 22 Simmangpetda idiay Betsaida babaen iti bangka. Inyeg dagiti tattao kenni Jesus ti maysa a bulsek a lalaki ket nagpakaasida kenkuana a sagidenna ti lalaki tapno maibagan isuna.
\v 23 Kinibin ni Jesus ti bulsek a lalaki ket napanda iti ruar ti ili. Kalpasanna, tinupraanna dagiti mata ti lalaki, impatayna dagiti imana iti lalaki ket sinaludsodna kenkuana, "Adda kadi makitam?"

\s5
\v 24 Timmangad ti lalaki ket kinunana, "Wen, makitak dagiti tattao! Magmagnada iti aglawlaw, ngem saanko ida a makita a nalawag. Kasla da kaykayo!"
\v 25 Ket sinagid manen ni Jesus dagiti mata ti bulsek a lalaki. Nagmulagat a naimbag ti lalaki, ket iti dayta a kanito, naan-anay ti pannakapaimbagna! Nalawag a makitanan ti amin a banag.
\v 26 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Saanka a mapmapan idiay ili! Ket pinagawidna ti lalaki.

\s5
\v 27 Pimmanaw ni Jesus ken dagiti adalan iti Betsaida ket napanda kadagiti lbarbario iti asideg ti Cesaria Filipos. Iti dalan, sinaludsodna ida, "Siasinoak kano iti panagkuna dagiti tattao?"
\v 28 Simmungbatda, "Ibagbaga dagiti sumagmamano a tattao a sika ni Juan a Mammuniag." Ibagbaga dagiti dadduma a sika ni profeta Elias. Ken ibagbaga pay dagiti dadduma a maysaka kadagiti nagkauna a profeta."

\s5
\v 29 Sinaludsodna ida, "Dakayo ngay? Siasinoak iti panagkunayo?" Simmungbat ni Pedro kenkuana, "Sika ti Mesias!"
\v 30 Kalpasanna, binallaagan ni Jesus ida a masapul a saanda pay laeng nga ibagbaga iti siasinoman nga isuna ti Mesias.

\s5
\v 31 Kalpasanna, inrugi ni Jesus nga isuro kadakuada nga isuna, nga Anak ti Tao, ket agsagabanto iti kasta unay. Laksindento isuna dagiti panglakayen, dagiti panguloen a papadi, ken dagiti lallaki a mangisursuro kadagiti linteg dagiti Judio. Mapapatayto pay isuna. Ngem iti maikatlo nga aldaw kalpasan ti pannakatayna, agbiagto manen isuna.
\v 32 Imbagana daytoy kadakuada a silalawag. Ngem inyadayo ni Pedro ni Jesus ket rinugianna nga ungtan isuna gapu iti kastoy nga imbagana.

\s5
\v 33 Timmalikod ni Jesus ket kimmita kadagiti adalanna. Ket tinubngarna ni Pedro a kinunana, "Isardengmo ti agpanpanunot iti kasta! Ni Satanas ti makagapu nga agsasaoka iti kasta! Imbes a kayatem ti kayat ti Dios nga aramidek, kaykayatmo nga aramidek laeng ti kayat dagiti tattao nga aramidek."
\v 34 Kalpasanna, inayabanna dagiti adu a tattao agraman dagiti adalanna tapno dumngegda koma kenkuana. Kinunana kadakuada, "No adda man kadakayo ti kayatna nga agbalin nga adalak, masapul a saanyo laeng nga aramiden dagiti banag a makaited iti rigat iti panagbiagyo. Masapul a situtulokkayo nga agsagaba iti rigat a kasla kadagiti kriminal a napilit a mangawit kadagiti krusda nga agturong iti lugar a pakailansaanda. Dayta ti masapul nga aramiden ti siasinoman a kayatna ti agbalin nga adalak.

\s5
\v 35 Masapul nga aramidenyo dayta, gapu ta dagidiay mangpadas a mangisalakan kadagiti bibiagda babaen iti panangilibakda a naibilangda kaniak ket mapukawdanto dagiti bibiagda. Dagidiay napapatay gapu ta adalak ida ken gapu ta ibagbagada kadagiti dadduma ti naimbag a damag, ket agbiagto nga agnanayon a kaduak.
\v 36 Mabalin a maala dagiti tattao dagiti amin a kayatda iti daytoy a lubong, ngem awan ti maganabda no saanda a magun-od ti agnanayon a biag!
\v 37 Panunotenyo a nalaing ti kinapudno nga awan pulos ti maited dagiti tattao iti Dios, a makaited kadakuada iti kabaelan a manggun-od iti agnanayon a biag.

\s5
\v 38 Ken panunotenyo ti maipapan iti daytoy: Dagiti agkedked a mangibaga a naibilangda kaniak, ken mangilaksid kadagiti ibagbagak kadagitoy nga al-aldaw, idi adu a tattao ti timmallikud manipud iti Dios, ken kasta unay ti kainamanagbasolda, siak nga Anak ti Tao, ket agkedkedakto met a mangibaga a naibilangda kaniak inton agsubliak a kaduak dagiti nasantoan nga anghel, ken addaan iti dayag nga adda iti Amak!"

\s5
\c 9
\p
\v 1 Kinunana pay kadagiti adalanna, "Dumngegkayo a naimbag! Makitanto dagiti dadduma kadakayo nga adda ditoy ita ti panangipakita ti Dios iti bagina nga addaan iti naindaklan a pannakabalin kas ari. Makitayonto isuna a mangaramid iti daytoy sakbay a mataykayo!"
\v 2 Kalpasan ti innem nga aldaw, intugot ni Jesus da Pedro, Santiago ken Juan a kabsat ni Santiago ket inkuyogna ida a sumang-at iti maysa a nangato a bantay. Kabayatan nga is-isuda laeng sadiay, nagbaliw ti langana iti sangoananda.
\v 3 Rimmaniag ti puraw a pagan-anayna. Napudpudaw dagitoy ngem iti mabalin a panangpapudaw kadagitoy ti uray siasino ditoy lubong.

\s5
\v 4 Dua a propeta a nagbiag idi un-unana a panawen, ni Moises ken ni Elias, ti nagparang kadakuada. Ket nagrugi a kinasarsaritada ni Jesus.
\v 5 Kalpasan ti sumagmamano a kanito, kinuna ni Pedro, "Mannursuro, nasayaat nga addakami ditoy! Palubosannakami koma nga agaramid iti tallo a kallapaw. Maysa a para kenka, maysa a para ken ni Moises, ken maysa a para ken ni Elias!"
\v 6 Imbagana daytoy gapu ta adda ti kayatna nga ibaga, ngem saanna nga ammo ti ibagana. Kasta unay ti butengna kasta met dagiti dua pay nga adalan.

\s5
\v 7 Ket adda naraniag nga ulep a nangabbong kadakuada. Nagsao ti Dios kadakuada manipud iti ulep a kunana, "Daytoy ti Anakko nga ay-ayatek. Ngarud, dumngegkayo kenkuana!"
\v 8 Idi kimmita dagiti tallo nga adalan iti aglawlaw, nakitada a kellaat a ni Jesus laengen ti kaduada, ket awanen iti uray siasino nga adda sadiay.

\s5
\v 9 Kabayatan a sumalsalogda iti bantay, imbaga ni Jesus kadakuada a masapul a saanda pay laeng nga ibagbaga iti uray siasino ti napasamak kenkuana. Kinunana, "Mabalinyo nga ibaga kadakuada kalpasan a Siak, ti Anak ti Tao, ket agungar manipud kadagiti natay."
\v 10 Isu a saanda nga imbagbaga kadagiti dadduma ti maipanggep iti daytoy iti atiddug a tiempo. Ngem nagsisinnaludsodda no ania ti kaipapanan ti imbagana a masapul nga agungar isuna manipud kadagiti natay.

\s5
\v 11 Sinaludsodda ken ni Jesus, "Apay nga imbaga dagiti lallaki a mangisursuro iti lintegtayo a masapul nga agsubli ni Elias ditoy lubong sakbay nga umay ti Messias ditoy lubong?"
\v 12-13 Simmungbat ni Jesus kadakuada, "Pudno nga ingkari ti Dios nga ibaonna ni Elias nga umuna tapno ikabilna amin a banag iti rumbeng a pagiananda. Ngem immayen ni Elias, ket indadanes isuna dagiti panguloentayo, kas iti kayatda nga aramiden, kas iti imbaga dagiti propeta idi nga aramidenda. Ngem kayatko met nga utubenyo ti naisurat iti Nasantoan a Sursurat maipanggep kaniak, ti Anak ti Tao. Ibagbagada nga agsagabaakto iti kasta unay ket laksidendakto dagiti tattao."

\s5
\v 14 Ket simmangpet ni Jesus ken dagiti tallo nga adalan iti ayan dagiti dadduma nga adalan. Nakitada ti adu a tattao iti aglawlaw dagiti dadduma nga adalan ken dadduma a lallaki a nangisuro kadagiti linteg dagiti Judio a makirinrinnikiar kadakuada.
\v 15 Kasta unay ti siddaaw dagiti adu a tattao a nakakita kenkuana nga um-umay. Isu a nagtarayda nga immasideg kenkuana ket kinablaawanda isuna.
\v 16 Sinaludsodna ida, "Ania ti pagririnnikiaranyo?"

\s5
\v 17 Maysa a lalaki manipud kadagiti adu a tattao ti simmungbat kenkuana, "Mannursuro, inyegko ditoy daytoy anakko tapno paimbagem. Adda dakes nga espiritu kenkuana a mamagbalin kenkuana a saan a makasao.
\v 18 Tunggal parigaten isuna ti dakes nga espiritu, pagtublakenna isuna. Aglabutab ti ngiwatna, agngaretnget dagiti ngipenna, ken sumikkil isuna. Dinawatko kadagiti adalam a paksiatenda ti dakes nga espiritu, ngem saanda a nabaelan nga aramiden."
\v 19 Simmungbat ni Jesus babaen iti panangibagana kadagidiay a tattao, "Dakayo nga awan pammatina a tattao! Padpadasenyo ti anusko! Iyegyo kaniak ti ubing!"

\s5
\v 20 Inyegda ngarud ti ubing ken ni Jesus. Apaman a nakita ti dakes nga espiritu ni Jesus, pinagsulagna iti kasta unay ti ubing, ket natumba ti ubing iti daga. Nagtulidtulid isuna nga aglablabutab ti ngiwatna.
\v 21 Sinaludsod ni Jesus ti ama ti ubing, "Kaano pay a kastoy ti kasasaadna?" Simmungbat ti ama, "Nangrugi a mapasamak daytoy idi pay laeng kinaubingna.
\v 22 Saan laeng a daytoy ti ar-aramiden ti dakes nga espiritu, ngem masansan pay nga ipurwakna isuna iti apuy wenno iti danum tapno iti kasta ket mapatayna isuna. Maasika kadakami ken tulongannakami, no kabaelam!"

\s5
\v 23 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Wen, kabaelak! Kabaelan ti Dios nga aramiden ti aniaman a banag para kadagiti tattao a mamati kenkuana!"
\v 24 Dagus a impukkaw ti ama ti ubing, "Mamatiak a matulongannak, ngem saan a napigsa ti pammatik. Tulongannak tapno pumigsa pay ti pammatik!"
\v 25 Nakita ni Jesus a manaynayunan pay dagiti addu a tattao. Inungtanna ti dakes nga espiritu: "Sika, dakes nga espiritu, sika a mangpapatuleng ken mangpapaumel iti ubing! Ibagak kenka a rummuar kenkuana ken saankan a sumrek kenkuana iti kaanoman!"

\s5
\v 26 Nagpukkaw ti dakes nga espiritu ken pinagsulagna ti ubing iti kasta unay; kalpasanna, pinanawanna ti ubing. Saan a nagkuti ti ubing. Kasla bangkayen isuna. Isu a kaadduan kadagiti tattao sadiay ti nagkuna, "Natay isunan!"
\v 27 Nupay kasta, innala ni Jesus ti imana ket tinulonganna a bumangon. Ket timmakder ti ubing.

\s5
\v 28 Iti saan unay a nabayag, idi ni Jesus ken dagiti adalanna laengen ti adda iti balay, sinaludsodda kenkuana, "Apay a saanmi a nabaelan a pinaksiat ti dakes nga espiritu?"
\v 29 Kinunana kadakuada, "Kabaelanyo a paksiaten daytoy a kita ti dakes nga espiritu babaen laeng iti kararag. Awanen ti sabali a wagas."

\s5
\v 30 Kalpasan a pinanawan ni Jesus ken dagiti adalan dayta a rehion, nagdaliasatda ket nagnada idiay Galilea. Saan a kayat ni Jesus a maamoan ti uray siasino no sadino ti ayanna.
\v 31 Kayatna nga adda tiempona a mangisuro kadagiti adalanna. Ibagbagana kadakuada, "Addanto ti tiempo a siak, ti Anak ti Tao, ket tiliwendak dagiti kabusorko, ket maiyawatakto kadagiti ima dagiti dadduma a lallaki. Patayendakto dagidiay a lallaki. Ngem iti maikatlo nga aldaw kalpasan ti ipapatayko, agbiagakto manen!"
\v 32 Saanda a naawatan ti ibagbagana kadakuada, ken mabutengda nga agdamag kenkuana no ania ti kayatna a sawen.

\s5
\v 33 Kalpasanna, nagsubli ni Jesus ken dagiti adalanna idiay Capernaum. Idi addadan iti balay, sinaludsodna kadakuada, "Ania ti pagsasaritaanyo kabayatan ti kaaddatayo iti dalan?
\v 34 Ngem saanda a simmungbat. Ta ti nagririnnikiaranda ket no siasino kadakuada ti kapapatgan.
\v 35 Nagtugaw isuna, inayabanna dagiti sangapulo ket dua nga adalan nga umasideg kenkuana, ket kalpasanna, kinunana kadakuada, "No adda man ti mangayat nga ibilang isuna ti Dios a kapapatgan a tao iti amin, masapul nga ibilangna ti bagina nga isuna ket kanunumoan a tao iti amin, ken masapul a pagserbianna ti amin."

\s5
\v 36 Nangala ngarud isuna iti ubing ket pinatakderna iti nagtetengngaanda. Binagkatna ti ubing ket kinunana kadakuada,
\v 37 "Dagidiay mangawat iti ubing a kas iti daytoy gapu ta ay-ayatendak, ket ibilang ti Dios nga aw-awatendak. Pudno met nga aw-awatenda met ti Dios a nangibaon kaniak."

\s5
\v 38 Kinuna ni Juan ken ni Jesus, "Manursuro, adda nakitami a mangpakpaksiat kadagiti dakes nga espiritu manipud kadagiti tattao. Imbagana nga adda karbenganna a nagtaud kenka a mangaramid iti dayta. Isu nga imbagami kenkuana nga isardengna ti panangar-aramidna iti dayta gapu ta saan isuna nga adalan.
\v 39 Kinuna ni Jesus, "Saanyo nga ibaga kenkuana nga isardengna nga aramiden dayta. Ta awan ti agsao iti dakes a banbanag maipanggep kaniak kalpasan nga agaramid iti nabileg nga aramid babaen iti naganko.

\s5
\v 40 Dagidiay saan a sumupsupiat kadatayo ket kayatda met laeng a magun-od ti kayattayo a gun-oden.
\v 41 Awan duadua a gunggunaanto ti Dios dagidiay tumultulong kadakayo iti aniaman a wagas, uray no ikkandakayo laeng iti maysa a baso ti danum nga inumenyo gapu ta sursurotendak, siak a Messias!"

\s5
\v 42 Kinuna pay ni Jesus, "Ngem no sikayo ti pakaigapuan ti panagbasol ti siasinoman a namati kaniak, dusaennakayonto ti Dios iti nakaro, uray no dayta a tao ket saan a napateg iti kagimongan kas iti daytoy nga ubing. No adda mangigalut iti nadagsen a bato iti tenggedmo sanaka itapuak iti baybay, nasaysayaat daytoy para kenka ngem ti dusaennaka ti Dios gapu ta sika ti nakaigapuan ti panagbasol ti maysa a tao a namati kaniak.
\v 43 Isu a no kayatmo nga usaren ti maysa nga imam nga agbasol, saanmo nga usaren daytoy! Uray no masapul a putdem ti imam ket ibellengmo daytoy tapno saanka laeng nga agbasol, aramidem! Nasayaat nga agbiagka iti agnanayon, uray no awan ti maysa nga imam kabayatan nga addaka ditoy lubong. Ngem saan a nasayaat nga agbasbasolka a pakaigapuan ti panangitapuak ti Dios iti sibubukel a bagim idiay impierno.
\v 44 Inikkat dagiti kasayaatan a nagkauna a kopya dagiti ragup ti sasao manipud iti bersikulo 44 ken 46, bersikulo 44 "iti disso a saan pulos a matay dagiti igges ken saan pulos a maiddep ti apuy."

\s5
\v 45 No kayatmo nga usaren ti maysa kadagiti sakam nga agbasol, saanmo nga usaren! Uray pay no masapul a putdem ti sakam tapno malisiam ti agbasbasol, aramidem! Nasayaat nga agbiagka iti agnanayon uray no awan ti maysa a sakam kabayatan nga addaka ditoy daga. Ngem saan a nasayaat nga agbasbasolka a pakaigapuan ti panangitappuak ti Dios iti sibubukel a bagim idiay impierno.
\v 46 Ti kasayaatan nga umuna a surat ket awan bersikulona a 46.

\s5
\v 47 No masulsulisogka nga agbasol gapu iti makitkitam, isardengmo ti kumita kadagidiay a banbanag! Uray no suatem ti matam ket ibellengmo tapno malisiam ti agbasol, aramidem! Nasaysayaat a maymaysa laeng ti mata ken uman-anamong ti Dios nga agturay kenka, ngem ti addaanka iti dua a mata ngem ipuruakna idiay impierno.
\v 48 Iti dayta a disso, kanen dagiti igges dagiti tattao sadiay iti agnanayon ken saan a maiddep ti apuy.

\s5
\v 49 Ta subokento ti Dios ti tunggal maysa nga arigna a mangikabil isuna iti apuy iti tunggal maysa, kas iti panang-asin dagiti tattao iti taraonda.
\v 50 Masapul launay ti asin iti taraon, ngem saanmon a mapaapgad ti asin no nagbalinen nga awan ramanna. Makipagbiagkayo a sikakapia iti maysa ken maysa, kas iti asin a mangnayon iti raman ti makan.”

\s5
\c 10
\p
\v 1 Pimmanaw ni Jesus iti dayta a lugar a kaduana dagiti adalanna, ket napanda iti distrito ti Judea ken bimmallasiwda a nagturong iti dayaen ti Karayan Jordan. Idi inaribungbongan manen isuna ti adu a tattao, sinuroanna manen ida, kas iti kadawyan nga ar-aramidenna.
\v 2 Kabayatan a isursuroanna ida, adda sumagmamano a Pariseo nga immasideg kenkuana ket sinaludsodda kenkuana, "Palubosan kadi ti lintegtayo nga isina ti lalaki ti asawana?" Sinaludsodda dayta kenkuana tapno mabalinda a suoten isuna uray no sumungbat iti "wen" wenno "saan."
\v 3 Sinungbatanna ida, "Ania ti imbilin ni Moises kadagiti kapuonanyo maipanggep iti daytoy?"
\v 4 Simmungbat ti maysa kadakuada, "Impalubos ni Moises a mabalin nga isurat ti lalaki iti papel ti rasonna iti panangisinana iti asawana, itedna daytoy a papel iti asawana, sana papanawen daytoy."

\s5
\v 5 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Natangken ti ulo dagiti kapuonanyo ket kayatda a mapapanaw dagiti assawada. Isu nga insurat ni Moises dayta a linteg.
\v 6 Ngem idi umuna a pinarsua ti Dios dagiti tattao, inaramidna ida a lalaki ken babai.

\s5
\v 7 Ipalpalawag dayta no apay a kinuna ti Dios, 'No agasawa ti lalaki, masapul a panawanna ti nagannakna ket makitipon iti asawana.
\v 8 Masapul a sisisinged nga agmaymaysada a kasla maymaysada a tao. Ken ti dua a ket agbalinto a maymaysa a tao.
\v 9 Gapu ta pudno dayta, nasken a saan a sumina ti lalaki iti asawana. Pinagmaymaysa ida ti Dios ket tarigagayna a saanda nga agsina!"

\s5
\v 10 Idi ni Jesus ken dagiti adalanna laeng ti adda iti balay, sinaludsodda manen isuna maipanggep iti daytoy.
\v 11 Kinunana kadakuada, "Ibilbilang ti Dios a siasinoman a lalaki a mangisina iti asawana ken mangasawa iti sabali a babai ket makikamkamalala.
\v 12 Ibilbilang met ti Dios a ti babai a mangisina iti asawana ken makiasawa iti sabali a lalaki ket makikamkamalala."

\s5
\v 13 Ita, iyeyeg dagiti tattao dagiti ubbing ken ni Jesus tapno sagiden ken bendisionanna koma ida. Ngem inungtan dagiti adalan dagidiay a tattao.
\v 14 Idi nakita ni Jesus dayta, nakaunget isuna. Kinunana kadagiti adalan, "Palubosanyo nga umay dagiti ubbing kaniak! Saanyo ida a paritan! Dagiti tattao nga addaan kababalin a kas kadagiti ubbing ti kayat ti Dios nga iturayan.

\s5
\v 15 Laglagipenyo daytoy: Dagiti saan a mangawat iti Dios a kas arida iti isu met laeng a wagas a panang-awat dagiti ubbing, pudno a saanto nga anamongan ti Dios nga iturayan ida."
\v 16 Ket inarakupna dagiti ubbing. Impatayna pay dagiti imana kadakuada ket kiniddawna iti Dios a mangaramid ti naimbag kadakuada.

\s5
\v 17 Idi mangrugi manen nga agdaliasat ni Jesus a kaduana dagiti adalanna, maysa a lalaki ti timmaray a napan kenkuana. Nagparintumeng daytoy iti sangoanan ni Jesus ket nagsaludsod kenkuana, "Naimbag a mannursuro, ania ti masapul nga aramidek tapno maaddaanak iti biag nga agnanayon?"
\v 18 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Apay nga awagannak iti naimbag? Ti Dios laeng ti naimbag!
\v 19 Ngem tapno sungbatak ti saludsodmo, ammom dagiti bilin ni Moises: 'Dika pumatay iti siasinoman, dika makikamalala, dika agtakaw, dika agsaksi iti inuulbod, dika mangsaur iti siasinoman, ken raemem ti amam ken ti inam’."

\s5
\v 20 Kinuna ti lalaki kenkuana, "Mannursuro, tinungtungpalko amin dagidiay a bilin sipud pay kinaagtutubok."
\v 21 Kinita isuna ni Jesus nga addaan panagayat. Kinunana kenkuana, "Adda maysa a banag a saanmo pay a naaramid. Masapul nga agawidka, ilakum dagiti amin a sanikuam, ket itedmo ti kuarta kadagiti nakurapay a tattao. Kas banagna, maaddaankanto iti kinabaknang idiay langit. Kalpasan a maaramidmo ti naibagak kenka, umayka ket surotennak!"
\v 22 Naupay ti lalaki idi nangngegna dagiti bilin ni Jesus. Immadayo isuna a malmalday, gapu ta nabaknang unay isuna.

\s5
\v 23 Inwaras ni Jesus ti panagkitana kadagiti tattao. Ket imbagana kadagiti adalanna, "Narigat unay para kadagiti nababaknang ti umanamong nga iturayan ida ti Dios."
\v 24 Natikaw dagiti adalan iti kinunana. Kinuna manen ni Jesus, "Patpatgek a gagayyem, narigat unay para iti siasinoman ti umanamong nga iturayan ida ti Dios.
\v 25 Kinapudnona, nalaklaka pay ti iseserrek ti dakkel nga ayup a kas iti kamelio iti abut ti dagum ngem ti panangitulok dagiti nabaknang a tattao nga iturayan ida ti Dios.”

\s5
\v 26 Kasta unay ti siddaaw dagiti adalan. Isu a kinunada iti tunggal maysa, "No kasta ngarud, ket awanto ti maisalakan!"
\v 27 Kimmita ni Jesus kadakuada ket kinunana, "Wen, saan a kabaelan dagiti tattao nga isalakan dagiti bagbagida! Ngem awan dua-dua a kabaelan ida nga isalakan ti Dios, gapu ta kabaelan ti Dios nga aramiden ti aniaman a banag!"
\v 28 Kinuna ni Pedro, "Adtoykami, pinanawanmi amin a banag ket simmurotkami kenka."

\s5
\v 29 Simmungbat ni Jesus, "Kayatko a maammoanyo daytoy: Dagidiay nangpanaw kadagiti babbalayda, kakabsatda a lallaki, kakabsatda a babbai, ammada, innada, annakda, wenno dagdagada, tapno agbalin nga adalak ken tapno agiwaragawag iti naimbag a damag,
\v 30 ket umawatto iti daytoy a biag iti mamin-sangagasut a kaadu ti pinanawanda. Karamanto dagiti babbalay ken tatta a kas kapateg dagiti kakabsat a lallaki ken babbai ken inna ken annak ken dagdaga. Maysa pay, uray no idadanesto ida dagiti tattao ditoy lubong gapu ta mamatida kaniak, itinto masakbayan, ket maaddaandanto iti biag nga agnanayon.
\v 31 Ngem ballaagankayo amin: Dagiti adu a mangibilang ita a napateg dagiti bagbagida ket agbalinto a saan a napateg iti masungad a tiempo, ken adu dagiti mangibilang ita a saan a napateg dagiti bagbagida nga agbalinto a napateg unay iti masungad a tiempo!"

\s5
\v 32 Kabayatan ti sumagmamano nga aldaw a panagdaliasatda, magmagna da Jesus ken dagiti adalanna iti dalan a sumang-at idiay Jerusalem. Immun-una a magmagna ni Jesus ngem isuda. Nasdaaw dagiti adalan ken nagbuteng dagiti dadduma a tattao a kaduada. Iti dalan, inkuyogna dagiti sangapulo ket dua nga adalan iti lugar nga is-isuda laeng. Ket nangrugi isuna a mangibaga manen kadakuada maipanggep iti mapasamakto kenkuana. Kinunana,
\v 33 "Dumngegkayo a naimbag! Sumang-attayo idiay Jerusalem. Siak, ti Anak ti Tao ket tiliwento sadiay dagiti panguloen a papadi ken dagiti Hentil. Ibagadanto a nasken a matayak. Ket ipandakto kadagiti turturay dagiti Romano.
\v 34 Pagang-angawan ken tupraandakto dagiti tattaoda. Saplitendakto, ket kalpasanna, papatayendakto. Ngem iti maikatlo nga aldaw kalpasan dayta, agbiagakto manen!"

\s5
\v 35 Iti dalan, immasideg ken ni Jesus da Santiago ken Juan, nga annak ni Zebedeo. Kinunada kenkuana, "Mannursuro, kayatmi a mangaramidka ti maysa a banag para kadakami!"
\v 36 Kinunana kadakuada, "Ania ti kayatyo nga aramidek para kadakayo?"
\v 37 Kinunada kenkuana, "Inton agturayka idiay pagariam, palubosam koma ti maysa kadakami nga agtugaw iti makannawanmo ken agtugaw ti maysa iti makannigidmo."

\s5
\v 38 Ngem kinuna ni Jesus kadakuada, "Saanyo a maawatan ti kidkiddawenyo." Ket sinaludsodna kadakuada, "Maibturanyo kadi ti panagsagaba a kas iti sagabaekto? Maibturanyo kadi ti panangpatay kadakayo dagiti dadduma a kas iti panangpataydanto kaniak?"
\v 39 Kinunada kenkuana, "Wen, kabaelanmi nga aramiden dayta!" Ket kinuna ni Jesus kadakuada, "Pudno a kabaelanyonto nga ibturan ti panagsagaba a kas iti nga innakto sagrapen, ken maibturanyonto a patayendakayo dagiti dadduma a kas iti panangpataydanto kaniak.
\v 40 Ngem saan a siak ti mangpili no siasinonto ti agtugaw iti abayko. Itedto ti Dios dagidiay kadagiti napilinan.”

\s5
\v 41 Iti saan a nabayag ket naammoan dagiti dadduma a sangapulo nga adalan ti maipanggep iti kiniddaw da Santiago ken Juan. Isu a kinunada a saanda a maragsakan iti inaramid dagiti dua nga adalan.
\v 42 Ket inayaban amin ida ni Jesus ket kinunana, "Ammoyo a ragragsaken dagiti ari ken dagiti mangiturturay ti mangipakpakita kadagiti tattao a nabilegda. Ammoyo met a ragragsaken dagiti opisialesda ti mangmanmandar kadagiti dadduma.

\s5
\v 43 Ngem saankayo a tumulad kadakuada! Ngem ketdi, siasinoman kadakayo a mangkayat nga ibilang ti Dios a natan-ok ket masapul nga agbalin a kasla adipenyo.
\v 44 Maysa pay, no addaman kadakayo ti kayatna nga ibilang isuna ti Dios a kapapatgan, masapul nga agtignay isuna a kasla adipenyo amin.
\v 45 Siak, ti Anak ti Tao, ket saan nga immay tapno pagserbian. Ngem ketdi, immayak nga agserbi kadagiti dadduma ken mangwayawaya kadagiti adu a tattao babaen iti panangitedko iti biagko para kadakuada."

\s5
\v 46 Iti dalan nga agturong idiay Jerusalem, dimteng ni Jesus ken dagiti adalan idiay Jerico. Ket kabayatan a pumanpanawda idiay Jerico a kaduada dagiti nakaad-adu a tattao, maysa a bulsek a lalaki a nakaugalianna ti agpalpalama ti agtugtugaw iti igid ti dalan. Bartemio ti naganna ket Timeo ti nagan ti amana.
\v 47 Idi nangngegna nga ibagbaga dagiti tattao a lumablabas ni Jesus a taga-Nazaret, impukkawna, "Jesus! Sika a Mesias a nagtaud iti kaputotan ni Ari David, maasika kaniak!"
\v 48 Inanawa isuna dagiti adu a tattao ken imbagada kenkuana nga agulimek koma. Ngem impigpigsana pay ti nangipukkaw, "Sika a Mesias a nagtaud iti kaputotan ni Ari David, maasika kaniak!"

\s5
\v 49 Nagsardeng ni Jesus ket kinunana, "Ayabanyo isuna ditoy!" Inayabanda ti bulsek a lalaki, ket kinunada, "Ay-ayabannaka ni Jesus! Isu nga agragsakka ken tumakderka ket umayka!"
\v 50 Inwagsitna ti kagayna idi limmagto isuna, ket napan ken ni Jesus.

\s5
\v 51 Sinaludsod ni Jesus kenkuana, "Ania ti kayatmo nga aramidek para kenka?" Kinuna ti bulsek a lalaki kenkuana, "Mannursuro, kayatko a makakita manen!"
\v 52 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Paimbagenka gapu ta namatika kaniak. Isu a mabalinmon ti mapan!" Dagus a nakakita isuna. Ket nakikuyog isuna ken ni Jesus iti dalan.

\s5
\c 11
\p
\v 1 Idi asidegen da Jesus ken dagiti adalanna idiay Jerusalem, napanda idiay Betfage ken Betania nga asideg iti Bantay Olibo. Kalpasanna, inayaban ni Jesus dagiti dua kadagiti adalanna
\v 2 ket kinunana kadakuada, "Mapankayo iti dayta a barrio nga adda iti masangoanantayo. Apaman a makastrekkayo iti daytoy, makakitayonto ti maysa nga urbon nga asno a nakagalut a saan pay a pulos a nasaksakayan. Warwaranyonto ket iyegyo daytoy kaniak.
\v 3 No adda mangibaga kadakayo, 'Apay nga ar-aramidenyo dayta?' kunayo, 'Kasapulan nga aramaten ti Apo daytoy. Ibaonnanto met laeng daytoy ditoy iti mabiit no saanna a kasapulanen.'"

\s5
\v 4 Napan ngarud dagiti dua nga adalan ket nasarakanda ti maysa nga urbon nga asno. Nakagalut daytoy iti asideg ti ruangan iti maysa a balay, nga adda iti abay ti kalsada. Ket winarwaranda daytoy.
\v 5 Kinuna kadakuada dagiti dadduma a tattao nga adda sadiay, "Apay a warwarwaranyo dayta nga asno?"
\v 6 Imbagada kadakua ti imbaga ni Jesus. Isu a pinalubosan ida dagiti tattao nga alaenda ti asno.

\s5
\v 7 Impan dagiti dua nga adalan ti asno kenni Jesus ket imparabawda dagiti kagayda iti daytoy tapno pagtugawanna.
\v 8 Adu a tattao ti nangiyaplag kadagiti kagayda iti kalsada iti sangoananna. Dagiti dadduma nangputedda kadagiti sangsanga manipud kadagiti kayo a palma nga adda kadagiti asideg a tay-ak ket inyaplagda dagitoy iti kalsada.
\v 9 Dagiti tattao nga immun-una ken dagiti mangsarsaruno kenkuana, aminda ket ipukpukkawda dagitoy, "Madawdayaw ti Apo!" "Ti Dios koma ti mangbendisyon iti daytoy nga umay babaen iti turayna."
\v 10 "Mabendisyonanka koma inton agturayka a kas iti panagturay ni Ari David a kapuonantayo!" "Madaydayaw ti Dios nga adda iti kangatoan a langit."

\s5
\v 11 ida ni Jesus a simrek idiay Jerusalem, ket napan iti paraangan ti templo. Kalpasan a kinitana ti tunggal banag nga adda sadiay, pimmanaw iti siudad gapu ta malem unayen. Nagsubli idiay Betania a kaduana dagiti sangapulo ket dua nga adalan.
\v 12 Iti simmaruno nga aldaw, kabayatan nga agdaldaliasatda da Jesus ken dagiti adalanna a pumanaw idiay Betania, nabisinan isuna.

\s5
\v 13 Iti saan unay nga adayon nakitana ti kayo nga igos nga adu ti bulongna, isu a napanna kinita daytoy no adda masarakanna a bunga ti igos. Ngem idi maasitganna, awan bungana daytoy, gapu ta saan a panagbubunga ti igos.
\v 14 Kinunana iti kayo, "Awanton a pulos ti mangan iti agtaud kenka." Ket nangngeg daytoy dagiti adalan.

\s5
\v 15 Nagsubli da Jesus ken dagiti adalanna idiay Jerusalem ket simrekda iti paraangan ti templo. Nakitana dagiti tattao nga aglaklako ken gumatgatang kadagiti ayup a mausar para iti panagidaton. Pinapanawna dagiti tattao nga adda iti paraangan ti templo. Binalittuagna pay dagiti lamisaan dagiti aglaklako iti kuarta ti buis iti Templo a kasukat dagiti pirak ti Romano. Ken binalintuagna dagiti pagtutugawan dagiti tattao nga aglaklako iti kalapati a mausar iti panagidaton.
\v 16 Saanna a pinalubosan nga umuneg iti ayan ti templo ti siasinoman a nakabitbit iti mapanna ilako.

\s5
\v 17 Ket kabayatan ti panangisursurona kadagidiay a tattao, kinunana kadakuada, "Naisurat iti Nasantoan a Sursurat a kinuna ti Dios, 'Kayatko a ti balayko ket agbalin a balay a pagkararagan dagiti tattao nga aggapu iti amin a pagilian,' ngem dakayo a tulisan inaramidyo daytoy a kasla rukib a paglemmengan dagiti agtatakaw.
\v 18 Nangngeg dagiti panguloen a papadi ken dagiti lallaki a mangisursuro kadagiti linteg ti Judio ti maipanggep iti inaramidna. Planplanoenda no kasanoda a papatayen isuna, ngem nagbutengda kenkuana gapu ta naamirisda a nagsiddaaw dagiti adu a tattao iti isursurona.
\v 19 Tunggal rabii ket pumanaw da Jesus ken dagiti adalanna iti siudad.

\s5
\v 20 Iti simmaruno a bigat kabayatan a magmagnada iti dalan nga agturong idiay Jerusalem, nakitada a nagangon ti kayo nga igos nga inlunod ni Jesus.
\v 21 Nalagip ni Pedro ti imbaga ni Jesus iti kayo nga igos ket kinunana kenni Jesus, "Manursuro, kitaem! Nagangon ti kayo nga igos nga inlunodmo!"

\s5
\v 22 Simmungbat ni Jesus, "Agtalekkayo iti Dios!
\v 23 Laglagipenyo met daytoy: No addaman ti mangibaga iti daytoy a turod, 'Maibagkat ken maitappuakka iti dan-aw!' ket no saan isuna nga agduadua a mapasamak daytoy, dayta ket no mamati issuna a mapasamak daytoy, aramidento daytoy ti Dios para kenkuana.

\s5
\v 24 Isu nga ibagak kadakayo, tunggal dumawatkayo iti Dios iti maysa a banag no agkararagkayo, patienyo a maawatyo daytoy, ket no mamatikayo, aramidento ti Dios dayta para kadakayo.
\v 25 Ita, ibagak met kadakayo daytoy: Tunggal agkararagkayo, no adda gurayo a maibusor kadagiti tattao gapu ta dinangrandakayo, pakawanenyo ida, tapno ni Amayo sadi langit pakawanenna met dagiti basbasolyo."
\v 26 Dadduma a nagkauna a kopya ket innayonda ti: Ngem no saankayo a mamakawan, saan met a pakawanen ni Amayo nga adda sadi langit dagiti basbasolyo.

\s5
\v 27 Dimteng manen da Jesus ken dagiti adalanna iti paraangan ti templo idiay Jerusalem. Kabayatan a magmagna ni Jesus sadiay, immasideg kenkuana ti maysa a bunggoy a buklen dagiti panguloen a papadi, sumagmamano a lallaki a mangisursuro kadagiti linteg ti Judio, ken dagiti panglakayen.
\v 28 Kinunada kenkuana "Ania ti kalintegam a mangaramid kadagitoy a banbanag? Siasino ti nangpalubos kenka a mangaramid kadagiti banag a kas kadagiti inaramidmo ditoy idi kalman?”

\s5
\v 29 Kinuna ni Jesus kadakuada. "Agdamagak kadakayo iti maysa a saludsod. No masungbatandak, ibagak kadakayo no siasino ti nangted iti kalintegak a mangaramid kadagidiay a banbanag.
\v 30 Ti Dios kadi ti nangted iti kalintegan ni Juan a mangbautisar kadagiti immay kenkuana? Wenno tattao kadi ti nangted iti kalinteganna?"

\s5
\v 31 Nagsisinnupiatda no ania ti masapul nga isungbatda. Kinunada iti tunggal maysa, "No ibagatayo a ti Dios iti nangted iti kalinteganna, ibagana kadatayo, 'Ket rumbeng koma a pinatiyo ti imbaga ni Juan!
\v 32 Iti sabali a bangir, no ibagatayo a tattao ti nangted iti kalintegan ni Juan, ania ngay ti mapasamak kadatayo?" Mabutengda a mangibaga iti dayta a maipanggep kenni Juan, gapu ta ammoda a dagiti tattao ket makaungetto iti kasta unay kadakuada. Ammoda a pudno a namati dagiti amin a tattao a ni Juan ket maysa a profeta nga imbaon ti Dios.
\v 33 Isu a simmungbatda kenni Jesus, "Saanmi nga ammo no sadino ti nangalaan ni Juan iti kalinteganna." Ket kinuna ni Jesus kadakuada, "Gapu ta saanyo a sinungbatan ti saludsodko, saanko met nga ibaga kadakayo no siasino ti nangted kaniak iti kalintegan a mangaramid kadagiti banbanag nga inaramidko ditoy idi kalman."

\s5
\c 12
\p
\v 1 Kalpasanna, inrugi ni Jesus ti nangibaga kadakuada iti pangngarig. Kinunana, "Adda ti maysa a lalaki a nagmula iti ub-ubas. Inaladanna ti aglawlaw daytoy. Nangaramid isuna iti tangke a bato a pagurnongan iti tubbog ti ubas. Nangipatakder met isuna iti torre a pagtugawan ti siasinoman nga agbantay iti kaubasanna. Impaabangna ti kaubasanna kadagiti dadduma a mannalon tapno aywananda daytoy, kalpasanna ket napan isuna iti sabali a pagilian.
\v 2 Idi dimteng ti tiempo a maapiten dagiti ubas, nangibaon isuna iti adipen kadagiti lallaki nga agay-aywan iti kaubasan tapno awatenna manipud kadakuada ti bingayna kadagiti ubas a napataud ti kaubasan.
\v 3 Ngem idi nakasangpet ti adipen, tinengngelda ken kinabilda isuna, ket saanda isuna nga inikkan iti bunga ti ubas. Ket pinagawidda isuna.

\s5
\v 4 Iti saan unay a nabayag, nangibaon kadakuada ti makinkukua iti sabali pay nga adipen. Ngem dinangranda ti ulo dayta a tao ken pinabpabainanda.
\v 5 Iti saan unay a nabayag, nangibaon latta iti sabali pay nga adipen ti makinkukua iti kaubasan. Dayta a tao ti pinatay dagiti mannalon. Dinangranda pay dagiti dadduma nga adipen nga inbaonna. Dinangranda dagiti dadduma ken pinatayda dagiti dadduma.

\s5
\v 6 Adda pay maysa a tao a mabalin nga ibaon ti makinkukua iti kaubasan, daytoy ket ti anakna a lalaki, nga inay-ayatna iti kasta unay. Imbaonna ngarud ti anakna kadakuada gapu ta impagarupna a raemenda isuna.
\v 7 Ngem idi nakita dagiti mannalon nga um-umay ti anakna a lalaki, kinunada iti maysa ken maysa, 'Kitaenyo, umayen ti anak ti makinkukua iti kaubasan, nga isunto ti agtawid iti kaubasan! Patayentayo ketdin tapno iti kasta kukuatayonto ti kaubasan!'

\s5
\v 8 Tiniliwda ti anak ti makinkukua iti kaubasan ket pinatayda isuna. Kalpasanna, imbellengda ti bagina iti ruar ti kaubasan.
\v 9 Ammoyo kadi no anianto ti aramiden ti makinkukua iti kaubasan? Umaynanto papatayen dagidiay a managdakdakes a lallaki a mangay-aywan iti kaubasanna. Ket sabalinton ti pagaywanenna iti daytoy.

\s5
\v 10 Ita panunotenyo a nalaing ti maipapan kadagitoy a sasao, a nabasayo iti Nasantoan a Sursurat: "Dagiti lallaki a mangipatpatakder iti pasdek nagkedkedda nga usaren ti maysa a bato. Ngem inkabil ti Apo dayta met laeng a bato iti rumbeng a pakaikabilanna, ket nagbalin daytoy a kapapatgan a bato ti patakder!
\v 11 Inaramid ti Apo daytoy, ket nasdaawtayo bayat a kitkitaentayo."
\v 12 Kalpasanna, naamiris dagiti panguloen a Judio nga ak-akusaran ida ni Jesus idi imbagana daytoy nga istoria maipanggep kadagidiay nga inaramid dagiti managdakdakes a tattao. Isu a kayatda a tiliwen isuna. Ngem mabutengda iti mabalin nga aramiden dagiti adu a tattao no aramidenda dayta. Isu a pinanawanda isuna ket immadayoda.

\s5
\v 13 Nangibaon dagiti mangidadaulo a Judio iti ayan ni Jesus iti dadduma kadagiti Pariseo ken dadduma a kameng iti bunggoy a mangtultulong kenni Herodes Antipas ken ti gobierno ti Roma. Kayatda a sikapan ni Jesus; kayatda a pagsaoen isuna kadagiti banag a biddut, tapno maipakitada kadagiti tattao a nangisuro isuna kadagiti biddut a banag ken mapadaksan isuna iti gobierno ti Roma.
\v 14 Idi simmangpetda, kinunada kenkuana, "Manursuro, ammomi a pudno ti isursurom. Ammomi met a saanka a maseknan iti ibagbaga dagiti tattao maipanggep kenka, uray no saan a kayat ti napateg a tao ti ibagbagam. Ngem ketdi, sipupudno nga isursurom ti kayat ti Dios nga aramidenmi. Isu nga ibagam kadakami no ania ti kapanunotam maipapan iti daytoy a banag: Rumbeng kadi nga agbayadkami iti buis iti Gobierno ti Roma, wenno saan? Masapul kadi a bayadanmi dagiti buis, wenno uray saanmin a bayadan dagitoy?"
\v 15 Ammo ni Jesus a ti kinapudnona ket saanda a kayat a maammoan ti kayat nga ipaaramid ti Dios kadakuada. Isu a kinunana kadakuada, "Ammok a padpadasendak laeng a pagsaoen iti biddut a panggapuanyo a mangpabasol kaniak. Ngem sungbatak latta ti saludsodyo. Ikkandak iti barya tapno kitaek daytoy."

\s5
\v 16 Kalpasan a nangyegda kenkuana iti barya, sinaludsodna ida, "Makinladawan iti adda ditoy a barya? Ken makinnagan iti adda ditoy?" Insungbatda, "Ladawan ken nagan ni Cesar."
\v 17 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Husto dayta, isu nga itedyo kenni Cesar ti kukuana, ket itedyo iti Dios no ania ti kukuana." Nagsiddaawda unay iti imbagana.

\s5
\v 18 Dagiti lallaki a naibilang iti bunggoy dagiti Saduceo, ibagbagada a saan a pudno ti pammati dagiti dadduma a Judio, nga agbiag manen dagiti tattao kalpasan a matayda. Napan dagiti dadduma a Saduceo kenni Jesus ket sinaludsodda kenkuana,
\v 19 "Manursuro, insurat ni Moises para kadatayo a Judio, a no ti lalaki nga awan putotna ket matay, masapul nga asawaen ti kabsatna a lalaki ti nabalona. Ket no dagidiay a dua ket maaddaan iti annak, ibilangto ti amin a tattao a dagidiay nga annak ket putot ti lalaki a natay, ket iti dayta a wagas, agtultuloyto a maaddaan ti natay a lalaki iti kaputotan.

\s5
\v 20 Adtoy ti maysa a pangyarigan: Adda pito a lallaki nga agkakabsat iti maysa a pamilia. Nangasawa ti inauna, ngem isuna ken ti asawana ket saan a naaddaan iti annak. Ket iti saan unay a nabayag, natay ti lalaki.
\v 21 Inasawa met ti maikadua dayta a babai, ngem kaskasdi a saanda a naaddaan iti annak. Ket iti saan unay a nabayag, natay ti lalaki. Inaramid met ti maikatlo ti inaramid dagiti dadduma a kakabsatna. Ngem saan met laeng isuna a naaddaan iti annak, ket iti saan unay a nabayag, natay isuna.
\v 22 Ngarud, nagsasaruno dagiti pito nga agkakabsat a lallaki a nangasawa iti dayta a babai ngem awan ti uray maysa kadakuada ti naaddaan iti annak, ket nain-inutda a natay. Kalpasanna, natay met ti babai.
\v 23 Ita, iti aldaw nga agbiagto manen dagiti tattao kalpasan ti pannakatayda, makin-asawanto iti dayta a babai? Laglagipem a dayta a babai ket naiyasawa kadagiti pito nga agkakabsat!"

\s5
\v 24 Simmungbat ni Jesus kadakuada, "Nalawag a nagbiddutkayo. Saanyo nga ammo nga isursuro ti Nasantoan a Surat ti maipanggep iti daytoy. Saanyo met a maawatan ti pannakabalin ti Dios a mangpagungar kadagiti tattao.
\v 25 Dayta a babai ket saanto nga asawa iti uray asinoman kadagidiay nga agkakabsat, gapu ta inton agbiag manen dagiti tattao, imbes a maaddan dagiti lallaki iti asawa ken kasta met kadagiti babbai, kasladanto kadagiti anghel sadi langit. Saan a mangasawa dagiti anghel.

\s5
\v 26 Ngem bay-andak a mangilawlawag maipanggep iti panagungar dagiti tattao kalpasan iti pannakatayda. Iti libro nga insurat ni Moises, insuratna ti maipanggep kadagiti tattao a natay; Siguradoak a nabasayon daytoy. Idi kitkitaen ni Moises ti umap-apuy a bassit a kayo, kinuna ti Dios kenkuana, 'Siak ti Dios a daydayawen ni Abraham, ni Isaac ken ni Jacob.'
\v 27 Ita, saan a dagiti natay a tattao ti mangidaydayaw iti Dios. Dagiti tattao a sibibiag ti mangidayaw kenkuana. Isu a no ibagayo a dagiti natay a tattao ket saan nga agbiag manen, nagbiddutkayo iti kasta unay."

\s5
\v 28 Maysa a lalaki a mangisursuro iti linlinteg dagiti Judio ti nakangngeg iti pagtutungtonganda. Ammona a nasungbatan a nasayaat ni Jesus ti saludsod dagiti Saduceo. Isu a nagpasango isuna ket nagsaludsod kenni Jesus, "Ania a bilin ti kapapatgan?"
\v 29 Insungbat ni Jesus, "Ti kapapatgan a bilin ket daytoy: 'Dumngegka, O Israel! Ti Apo a Diostayo ket maymaysa nga Apo.
\v 30 Masapul nga ayatem ti Apo a Diosmo iti amin a kayatmo ken marikriknam, iti amin a panpanunotem, ken iti amin nga aramidem!'
\v 31 Ti sumaruno a kapapatgan a bilin ket: 'Masapul nga ayatem dagiti tattao iti aglawlawmo a kas iti panagayatmo iti bagim.' Awanen ti sabali pay a napatpateg a bilin ngem kadagitoy a dua!"

\s5
\v 32 Kinuna ti lalaki kenni Jesus, "Manursuro, nasayaat ti insungbatmo. Husto ti kinunam a ti Dios ket isu laeng ti Dios ken awanen ti sabali pay a Dios.
\v 33 Husto met laeng ti kinunam a rumbeng nga ayatentayo ti Dios iti amin a kayattayo ken riknatayo, iti amin a panunottayo, ken iti amin nga aramidentayo. Ken kinunam pay a masapul nga ayatentayo dagiti tattao a makapulapoltayo kas iti panagayattayo kadagiti bagitayo. Ken husto met laeng ti kinunam nga iti panagaramid kadagitoy a banbanag ket ad-adda a makaay-ayo iti Dios ngem iti panagidaton kenkuana kadagiti ay-ayup wenno iti panangpuor kadagiti dadduma a datdaton.”
\v 34 Naamiris ni Jesus a daytoy a tao ket simmungbat a sisisirib. Isu a kinunana kenkuana, "Asidegka iti punto nga umanamongen ti Dios nga iturayannaka." Kalpasan dayta, mabutengen dagiti panguloen a Judio nga agdamag kenkuana iti aniaman a salsaludsod a kas iti dayta a panangpadasda a mangsikap kenkuana.

\s5
\v 35 Iti saan unay a nabayag, kabayatan ti panangisursuro ni Jesus idiay ayan ti templo, kinunana kadagiti tattao, “Kasano a maibaga dagiti mannursuro iti linteg a ti Messias ket isu ti anak ni David - ket husto daytoy nga ibagbagada.”
\v 36 Babaen iti panagtignay ti Espiritu Santo kenni David imbagana ti maipanggep iti Messias, ‘Kinuna ti Dios iti Apok, "Agtugawka ditoy abayko a makannawanko, iti disso a padayawanka iti kasta unay ngem iti siasinoman! Agtugawka ditoy kabayatan ti naan-anay a panangparmekko kadagiti kabusormo!"'
\v 37 Iti daytoy a salmo ni David inawaganna ti Messias iti 'Apok,' ngem kas iti ibagbaga dagiti mannursuro iti linteg a kasano a ti Cristo ket isu met laeng ti anak ni David?” Adu a tattao ti nagdengngeg kenkuana a siraragsak bayat iti panangisurona kadagidiay a banbanag.

\s5
\v 38 Kabayatan ti panangisursuro ni Jesus kadagiti tattao, kinunana kadakuada, "Agannadkayo tapno saankayo nga agtignay a kas kadagiti lallaki a mangisursuro kadagiti lintegtayo. Kayatda a padayawan ida dagiti tattao, isu nga agkawesda iti atitiddug ken agpagnapagnada iti aglawlaw tapno ipakitada kadagiti tattao no kasano iti kinapategda. Kayatda pay a siraraem a kablaawan ida dagiti tattao kadagiti lugar a pagtagilakuan.
\v 39 Kayatda ti agtugaw kadagiti kapapatgan a tugtugaw kadagiti sinagoga. Kadagiti fiesta, kayatda ti agtugaw kadagiti tugaw a pagtugtugawan dagiti kadadayawan a tattao.
\v 40 Takawanda dagiti babbalay ken sanikua dagiti balo a babbai babaen iti panangkusitda kadakuada. Ken aginkukunada a nasingpetda babaen iti panagkararagda iti atiddug iti sangoanan ti kaaduan. Dusaento ida ti Dios iti nakaro!"

\s5
\v 41 Iti saan unay a nabayag, nagtugaw ni Jesus iti ayan ti templo iti batog dagiti lakasa a pagipispisukan dagiti tattao kadagiti sagut. Bayat nga agtugtugaw isuna sadiay, nagpalpaliiw isuna kabayatan ti panagipisukda kadagiti kuarta iti maysa kadagiti lakasa. Adu a nababaknang a tattao ti nangipisuk iti dakkel a gatad ti kuarta.
\v 42 Kalpasanna, immay met ti napanglaw a balo ket nangipisuk iti dua a bassit a gambang a barya, a bassit unay iti pategna.

\s5
\v 43-44 Inummong ni Jesus dagiti adipenna iti aglawlawna ket kinunana kadakuada, "Ti kinapudno ket dagidiay dadduma a tattao ket addaan iti adu a kuarta, ngem nangtedda iti bassit laeng a paset daytoy. Ngem daytoy a babai a napanglaw unay, ket inpisukna amin a kuarta nga adda kenkuana a pagbayadna kadagiti banag a kasapulanna para iti daytoy nga aldaw. Isu a daytoy a napanglaw a babai ket ad-adu pay a kuarta ti impisukna iti lakasa ngem kadagiti dadduma!"

\s5
\c 13
\p
\v 1 Kabayatan a pumanpanaw ni Jesus iti ayan ti templo, kinuna ti maysa kadagiti adalanna kenkuana, "Manursuro, kitaem no kasano iti kinakaskasdaaw dagitoy a dadakkel a bato ken no kasano kapintas dagitoy a pasdek!”
\v 2 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Wen, nakakaskasdaaw dagitoy a pasdek a buybuyaenyo, ngem adda kayatko nga ibaga kadakayo maipapan kadagitoy. Madadaeldanto amin a naan-anay. Awanto ti bato ditoy ayan iti templo nga agtalinaed a nakaparabaw iti sabali a bato."

\s5
\v 3 Idi nakasangpetdan idiay Bantay iti Olibo idiay bangir ti tanap manipud iti templo, nagtugaw ni Jesus. Idi da Pedro, Santiago, Juan, ken Andres laengen iti kaduana, nagsaludsodda kenkuana,
\v 4 "Ibagam kadakami, no kaano a mapasamak dayta kadagiti pasdek ti templo? Anianto pakakitaanmi inton amin dagitoy a banbanag ket mapasamaken."

\s5
\v 5 Simmungbat ni Jesus kadakuada, "Agannadkayo ta amangan no adda mangallilaw kadakayo maipapan iti mapasamakto!
\v 6 Adunto a tattao ti umay ken ibagada nga imbaonko isuda. Ibagadanto a, 'Siak ti Messias!' Allilawendanto ti adu a tattao.

\s5
\v 7 Inton mangngegyo ti kanalbuong dagiti soldado nga makigubgubat, wenno inton mangngegyo dagiti damag maipapan kadagiti gubat nga adda iti adayo, saankayo a mariribukan. Awan duadua a mapasamakto dagitoy a banbanag. Ngem inton mapasamak dagitoy, saanyo a panunoten a lippasen amin ti Dios iti dayta a tiempo dagiti panggepna!
\v 8 Aggiginnubatto dagiti bunggoy nga agnanaed kadagiti nadumaduma a pagilian ken aggugubatto dagiti nadumaduma nga ar-ari ken mangidadaulo. Addanto met ginggined kadagiti nadumaduma a disso, ken addanto dagiti panagbisin. Ngem, inton mapasamak dagitoy a banbanag, rugrugi pay laeng daytoy iti panagsagaba dagiti tattao. Dagitoy nga umuna a banbanag a sagabaenda ket kasla iti umuna a sakit ti panagpasikal a sagabaen ti babai a dadanin agpasngay. Agsagabadanto iti nakarkaro pay kalpasan dayta.

\s5
\v 9 Agsaganakayo no ania ti aramidento dagiti tattao kadakayo iti dayta a tiempo. Tiliwendakayonto ket idarumdakayonto iti sangoanan dagiti bunggoy dagiti mangidadaulo. Saplitandakayonto dagiti tattao kadagiti nadumaduma a sinagoga. Idarumdakayonto iti imatang dagiti nangangato nga agturturay iti gobierno. Kas pagbanaganna, maibagayonto kadakuada iti maipapan kaniak.
\v 10 Masapul nga ikasaba dagiti pasurotko ti naimbag a damag kadagiti tattao iti amin a pagilian sakbay nga ipatungpal ti Dios iti amin a panggepna.

\s5
\v 11 No tiliwendakayo dagiti tattao, saankayo a madanagan no anianto ti ibagayo. Ngem ketdi, ibagayo ti ibaga ti Dios iti panunotyo iti dayta a tiempo. Ket saanto laeng a dakayo iti agsasao. Ti Nasantoan nga Espiritunto iti agsasao babaen kadakayo.
\v 12 Addanto dagiti kakabsat a mangliput kadagiti dadduma a kakabsatda. Addanto dagiti amma a mangliput kadagiti annakda. Addanto met dagiti annak a mangliput kadagiti nagannakda ket iti kasta ket papatayento dagiti opisyal iti gobyerno dagiti nagannakda.
\v 13 Guraendakayonto ti kaaduan kadagiti tattao gapu ta mamatikayo kaniak. Ngem kadakayo amin nga agtultuloy nga agtalek kaniak agingga iti ipapatayyo ket maisalakanto.

\s5
\v 14 Kabayatan iti dayta a tiempo sumrekto ti makarimon a banag iti templo. Rugitannanto ti templo ket isunto ti pakaigapuan a panawan dagiti tattao daytoy. No makitayonto daytoy iti saan a rumbeng a pagsaadanna, masapul a tumaraykayo a dagus nga umadayo! (Maawatan koma ti tunggal maysa nga agbasa daytoy a pakdaar!) Iti dayta a tiempo masapul nga agkamang dagiti tattao iti ili ti Judea kadagiti nangangato a turod.
\v 15 Dagiti tattao nga adda iti ruar dagiti balayda ket masapul a saanen a sumrek kadagiti balayda tapno mangala iti aniaman a banag.
\v 16 Dagiti agtrabtrabaho idiay taltalon ket masapul a saanen nga agsubli kadagiti balayda tapno mangala iti nayon dagiti kawesda.

\s5
\v 17 Maladingitanak kadagiti babbai a masikogto ken kadagiti babai nga agpasusonto kadagiti maladagada kadagidiay nga aldaw, gapu ta narigatto para kadakuada ti tumaray.
\v 18-19 Kadagidiay nga al-aldaw, agsagabanto dagiti tattao iti nakaro unay. Saan pay a pulos a nagsagaba dagiti tattao iti kasta manipud idi pinarsua ti Dios ti lubong agingga ita; ken saanto manen nga agsaba dagiti tattao iti kasta a wagas. Isu nga ikararagyo a daytoy a tiempo iti panagrigat ket saanto a mapasamak iti tiempo iti lammiis, a narigat ti agdaliasat.
\v 20 No saan nga inkeddeng ti Apo a Dios a paababaen dayta a tiempo a panagsagaba ti kasta unay dagiti tattao, matayto ti tunggal maysa. Ngem inkeddengna a paababaen dayta a tiempo gapu ta maseknan isuna kadagiti tattao a pinilina.

\s5
\v 21-22 Iti dayta a tiempo ibaganto a siuulbod dagiti tattao a siak isuda, ti Cristo. Ken addanto dagiti mangibaga nga isuda ket propeta a naggapu iti Dios. Ket agaramiddanto iti adu a kita dagiti milagro. Padasendanto pay nga allilawen dagiti tattao a pinili ti Dios. Isu nga iti dayta a tiempo no adda mangibaga kadakayo, 'Kitaem, daytoy ti Cristo!' wenno ibaga ti maysa, 'Kitaem, daydiay isuna!' saanyo a patien daytoy!
\v 23 Agalibtakkayo! Laglagipenyo a binagaankayo maipapan kadagitoy sakbayda a mapasamak!

\s5
\v 24 Kalpasan iti tiempo nga agsagaba dagiti tattao iti kasta, sumipngetto ti init, ken saanto nga aglawag ti bulan;
\v 25 matnagto dagiti bituen manipud iti tangatang, ket amin dagiti nabileg a banbanag iti tangatang ket magun-gunda a maikkat kadagiti nakaisaadanda.
\v 26 Ket makitadakto dagiti tattao, ti Anak ti Tao, nga um-umay manipud kadagiti ulep a sibibileg ken nadayag.
\v 27 Ket ibaonkonto dagiti anghelesko tapno ummongenda dagiti tattao a pinili ti Dios iti sadinoman, manipud iti kasusulinekan a disso iti lubong.

\s5
\v 28 Ita kayatko a makaadalkayo ti maysa a banag manipud iti panagdakkel ti kayo iti igos. No limmukneng dagiti sangana ken dagiti bulongna ket agrusingen, ammoyon a ti tiempo iti pudot ket asidegen kadatayo.
\v 29 Kasta met, inton makitayo a mapaspasamak ti kailadladawanko, ammoyonton nga asidegen ti tiempo iti panagsublik. Kasla addaakton iti ruangan.

\s5
\v 30 Laglagipenyo daytoy: Saanto a matay daytoy a kaputotan agingga a mapasamak dagitoy a banbanag.
\v 31 Masiguradoyo a mapasamakto dagitoy a banbanag nga impadtok. Madadaelto ti daga ken dagiti adda iti tangatang iti maysa nga aldaw, ngem dagitoy a banbanag nga imbagak kadakayo ket awan duadua a mapasamakto.
\v 32 Ngem awan ti makaammo iti umiso a tiempo no kaano nga agsubliak. Saan met nga ammo dagiti anghel iti langit. Uray siak nga Anak ti Dios ket saanko ammo. Ti laeng Amak ti makaammo.

\s5
\v 33 Isu nga agsaganakayo! Kanayonkayo nga agalibtak, gapu ta saanyo nga ammo no kaano a dumteng dayta a tiempo a mapasamak dagitoy a banbanag!
\v 34 No dandanin pumanaw iti balayna ti tao a kayatna ti agdaliasat iti adayo a lugar, ibagana kadagiti tagabuna nga aywananda ti balayna. Ibagana iti tunggal maysa no ania ti rumbeng nga aramidenda. Ken ibagana iti agbanbantay iti ruangan nga agsagana iti panagsublina.

\s5
\v 35 Masapul a kanayon a nakasagana dayta a tao, gapu ta saanna nga ammo no ti amongna ket agsubli iti rabii, tengnga ti rabii, no agtaraok ti kawitan, wenno iti parbangon. Kasta met a masapul a nakasaganakayo a kanayonka, gapu ta saanyo nga ammo no kaanoak nga agsubli.
\v 36 Sapay la koma ta saan a mapasamak nga inton kellaat nga umayak ket masarakak a saankayo a nakasagana!
\v 37 Dagitoy a sasao nga ibagbagak kadakayo nga adalan ket ibagbagak iti tunggal maysa. Agsaganakayo a kankanayon!"

\s5
\c 14
\p
\v 1 Dua nga aldaw laengen sakbay nga irugi dagiti tattao a rambakan ti maysa a lawas a fiesta nga aw-awaganda iti Fiesta ti Ilalabas. Kabayatan dagidiay nga al-aldaw rambakanda pay ti fiesta nga aw-awaganda iti Fiesta ti Tinapay nga awan Lebadurana. Pangpanggepen dagiti panguloen a padi ken dagiti lallaki a nangisuro kadagiti linteg dagiti Judio no kasano iti panangtiliwda a sililimed ken ni Jesus ken panangpapatayda kenkuana.
\v 2 Ngem kunkunada iti tunggal maysa, "Masapul a saantayo nga aramiden daytoy kabayatan iti fiesta gapu ta no aramidentayo ket, makaungetto unay dagiti tattao kadatayo ken mangguloda!"

\s5
\v 3 Adda ni Jesus idiay Betania iti balay ni Simon, a naam-ammo a kas agketong. Kabayatan a mangmanganda, maysa a babai ti napan kenkuana. Nakaawit isuna iti alabastro a pagikkan a naglaon iti nangina a bangbanglo a maaw-awagan iti nardo. Linuktanna ti paggianan iti bangbanglo ket imbukbukna amin ti bangbanglo iti ulo ni Jesus.
\v 4 Sumagmamano kadagiti tattao nga adda sadiay ti nakaunget ket kinunada iti bagbagida, "Siinayangna ketdin dayta a bangbanglo!
\v 5 Nailako koma daytoy iti dandani maysa a tawen a sweldo, ket mabalin a naited koma ti kuarta kadagiti napanglaw a tattao!" Isunga inungtanda isuna.

\s5
\v 6 Ngem kinuna ni Jesus, "Isardengyo ti panangungetyo kenkuana! Inaramidna kaniak ti makunak nga umno unay. Isu a saanyo a riribuken isuna!
\v 7 Kanayonyonto a kadua dagiti napanglaw a tattao. Isu a matulonganyo ida no kayatyo. Ngem saanakto nga adda kadakayo ditoy iti atiddug pay a panawen.
\v 8 Umno laeng nga inaramidna ti mabalinna nga aramiden. Kasla naammoanna a matayakton iti mabiit, gapu ta pinulutannak sakbay iti tiempo tapno nakasagana daytoy iti pannakaitabon.
\v 9 Ibagak daytoy kadakayo: Iti sadinoman a pangikasabaan dagiti pasurotko iti naimbag a damag iti entero a lubong, ibagadanto met ti naaramidanna ket malagipto isuna dagiti tattao."

\s5
\v 10 Kalpasanna napan ni Judas Iscariote kadagiti panguloen a papadi tapno makitungtong isuna maipapan iti panangtulongna kadakuada a mangtiliw ken ni Jesus. Inaramidna dayta uray no maysa isuna kadagiti sangapulo ket dua nga adalan!
\v 11 Idi nangngeg dagiti panguloen a papadi ti kayatna nga aramiden para kadakuada, naragsakanda unay. Inkarida a mangtedda kenkuana iti dakkel a gatad iti kuarta kas bayad ti panangtulongna kadakuada. Immanamong ni Judas ket rinuggianna ti mangsapul iti gundaway tapno maiyawatna ni Jesus kadakuada.

\s5
\v 12 Iti umuna nga aldaw iti fiesta nga aw-awaganda iti Fiesta ti Tinapay nga awan Lebadurana, iti tiempo a partienda dagiti urbon a karnero para iti Fiesta ti Ilalabas, kinuna dagiti adalan ni Jesus kenkuana, "Sadino ti kayatmo a papananmi ken pangisaganaanmi iti taraon para iti panagrambak iti Fiesta ti Ilalabas tapno makapangantayo?
\v 13 Nangpili ngarud ni Jesus iti dua kadagiti adalanna a mangisagana iti amin a banbanag. Kinunana kadakuada. "Mapankayo idiay Jerusalem. Addanto ti tao a mangsabat kadakayo, a nakaawit iti dakkel a karamba a napno iti danum. Surotenyo isuna.
\v 14 Inton sumrek isuna iti balay, ibagayo iti tao nga akinkukua iti balay, 'Kayat ti manursuromi a mangisaganakami iti taraon para iti panagrambak iti Fiesta ti Ilalabas tapno makapangan isuna a kaduanakami nga adalanna. Ipakitam koma kadakami ti siled.'

\s5
\v 15 Ipakitananto kadakayo ti dakkel a siled nga adda iti akinngato a tukad iti balay. Addanto dagiti alikamennan daytoy ken nakasaganan para iti pannangantayo. Ket isaganayo ti pannangan sadiay para kadatayo."
\v 16 Pimmanaw ngarud ti dua nga adalan. Napanda iti siudad ket nasarankanda amin a banag a kas iti imbagana kadakuada. Insaganada ti taraon para iti panagrambak iti Fiesta ti Ilalabas idiay.

\s5
\v 17 Idi rabiin, simmangpet ni Jesus iti dayta a balay a kaduana dagiti sangapulo ket dua nga adalan.
\v 18 Kabayatan nga agtugtugawda amin idiay ken mangmangan, kinuna ni Jesus, "Denggenyo a nalaing daytoy: Maysa kadakayo ti mabalin a mangpatiliwto kaniak kadagiti kabusorko. Isuna ket maysa kadakayo a kaduak a mangmangan ita!"
\v 19 Nalidayan unay dagiti adalan ket saggaysa a kinunada kenkuana, "Masiguradok a saan a siak!"

\s5
\v 20 Ket kinunana kadakuada, "Maysa kadakayo a sangapulo ket dua nga adalan, daykot ket ti kaduak a mangisawsawsaw iti tinapay iti sawsawan nga adda iti mallukong.
\v 21 Awan duadua a siak, ti Anak ti Tao, ket matayto, gapu ta dayta ti naisurat maipapan kaniak. Ngem addanto iti nakabutbuteng a dusa para iti tao a mangliput kaniak! Kinapudnona, nasaysayaat pay koma no saanen isuna a naipasngay!"

\s5
\v 22 Kabayatan a mangmanganda, nangala isuna iti saan nga immalsa a tinapay ket nagyaman isuna iti Dios para iti daytoy. Ket pinisipisina daytoy ken intedna kadakuada ken kinunana kadakuada, "Daytoy a tinapay ket ti bagik. Alaenyo ken kanenyo."
\v 23 Kalpasanna, nangala isuna iti kopa a naglaon iti arak ket nagyaman isuna iti Dios para iti daytoy. Ket intedna daytoy kadakuada ket imminumda amin.
\v 24 Kinunana kadakuada, "Daytoy nga arak ket ti darak, a dandanin maibukbuk inton papatayendak dagiti kabusorko. Babaen iti daytoy a dara, patalgedakto ti tulag nga inaramid ti Dios tapno mapakawan dagiti basbasol dagiti adu a tattao.
\v 25 Kayatko a maammoanyo daytoy: Saanakton nga uminum iti arak agingga iti tiempo nga uminumak manen inton ipakita ti Dios ti bagina a kas Ari."

\s5
\v 26 Kalpasan a nagkantada iti himno, rimmuarda a nagturong iti Bantay ti Olibo.
\v 27 Bayat nga addada iti dalanda, kinuna ni Jesus kadakuada, "Insuratda kadagiti Nasantoan a Sursurat a kinuna ti Dios maipapan kaniak, 'Papatayekto ti agpaspastor ket iwarawarakto dagiti karnerona.' Mapasamakto dagidiay a sasao. Panawandakto ket agtataraykayto.

\s5
\v 28 Ngem kalpasan a pagungarennak manen ti Dios, mapanakto nga umun-una kadakayo iti ili ti Galilea ket sarakenkayonto sadiay."
\v 29 Ket kinuna ni Pedro kenkuana, "Mabalin a panawandakanto amin dagiti dadduma nga adalan, ngem saanto kaniak! Saankanto a panawan!"

\s5
\v 30 Ket kinuna ni Jesus kenkuana, "Ti kinapudnona ket iti daytoy a rabii, sakbay nga agtaraok ti kawitan iti mamindua, sika a mismo ket ilibakmonto iti mamitlo a daras nga am-ammonak!"
\v 31 Ngem simmungbat ni Pedro a sipipigsa, "Uray pay no patayendak, saankonto pulos nga ilibak nga am-ammoka!" Ken kasta met ti kinuna dagiti dadduma nga adalan.

\s5
\v 32 Iti dalan, napan da Jesus ken kadagiti adalan iti lugar nga aw-awagan dagiti tattao iti Getsemani. Ket kinunana iti dadduma kadagiti adalanna, "Ditoykayo pay laeng kabayatan iti panagkararagko!"
\v 33 Ket inkuyogna da Pedro, Santiago ken Juan. Ket napalalo ti pannakariribukna.
\v 34 Kinunana kadakuada, "Maladingitannak unay. Kasla dandaninakun a matay. Dakayo a lallaki ditoykayo laeng ken agsiputkayo!"

\s5
\v 35 Immadayo bassit isuna ken nagpakleb iti daga. Ket inkararagna a no mabalin ket saan koma isuna nga agsagaba.
\v 36 Kinunana, "O Amak, gapu ta kabaelam nga aramiden ti amin, ispalennak tapno saanen a masapul nga agsagabaak ita! Ngem saanmo nga aramiden no ania iti pagayatak. Ngem ketdi, aramidem no ania ti pagayatam!"

\s5
\v 37 Kalpasanna nagsubli isuna ket nasarakanna dagiti adalanna a matmaturog. Riniingna ida a kinunana, "Simon! Matmaturogkayo kadi? Saanyo kadi a kabaelan ti agtalinaed a siririing uray iti ababa laeng a tiempo?
\v 38 Ket kinunana kadakuada, "Kayatyo nga aramiden ti ibagbagak, ngem nakapsutkayo. Ngarud agtalinaedkayo a nakariing ken agkararagkayo tapno saankayo a masulisog!"
\v 39 Ket immadayo manen isuna ken inkararagna manen no ania iti inkararagnan.

\s5
\v 40 Idi nagsubli isuna, nasarakanna a matmaturogda manen; makaturturogda la unay a saanda a mapagtalinaed a nakalukat dagiti matada. Gapu ta mabainda, saanda nga ammo no ania ti ibagada kenkuana idi riniingna ida.
\v 41 Ket Napan ngarud isuna ket nagkararag manen. Nagsubli isuna iti maikatlo a daras ket nasarakanna ida a matmaturog manen. Kinunana kadakuada, "Matmaturogkayo pay laeng? Huston! Dandanin a mangrugi ti panagsagabak. Kitaenyo! Adda maysa a mangtulong kadagiti managbasol a lallaki tapno tiliwendak, ti Anak ti Tao.
\v 42 Isu a bumangonkayo! Mapantayon! Kitaenyo! Umayen ti maysa a mangpatiliw kaniak!"

\s5
\v 43 Kabayatan nga agsasao pay laeng isuna, simmangpet ni Judas. Uray no maysa isuna kadagiti sangapulo ket dua nga adalan ni Jesus, immay isuna tapno mabalinan dagiti kabusor ni Jesus ti mangtiliw kenkuana. Nagadu a tattao ti nakaawit iti kampilan ken pang-or a kaduana. Imbaon ida dagiti pangulo iti Konseho dagiti Judio.
\v 44 Sakbay daytoy ket imbaga nga immuna ni Judas a manglipliput ken ni Jesus kadagiti tattao, "Ti tao nga agkak ket isu ti kalkalikagumanyo. No agkak isuna, tiliwenyo ken ipanawyo isuna."
\v 45 Isu nga idi simmangpet ni Judas, dagus a napan isuna ken ni Jesus ket kinunana, "Manursurok!" Ket inagkanna ni Jesus.
\v 46 Ket tiniliw dagiti adu a tattao ni Jesus.

\s5
\v 47 Ngem maysa kadagiti adalan nga agtaktakder iti asideg ti nangasut ti kampilanna. Tinagbatna ti adipen iti kangatoan a padi, ngem iti laeng lapayagna ti napingasan.
\v 48-49 Kinuna ni Jesus kadakuada, '"Nakakatkatawa nga immaykayo ditoy tapno tiliwendak nga addaan iti kampilan ken pang-or, a kasla maysaak nga agtatakaw! Inaldaw nga addaak kadakayo idiay paraangan iti Templo nga agisursuro kadagiti tattao! Apay a saandak a tiniliw idi? Ngem mapasamak daytoy tapno dagiti insurat dagiti propeta iti Nasantoan a Sursurat maipapan kaniak ket mapasamak."
\v 50 Naminpinsan a pinanawan isuna dagiti amin adalan ket nagtatarayda.

\s5
\v 51 Iti dayta a tiempo, maysa nga agtutubo ti sumursurot ken ni Jesus. Nakakawes isuna iti lupot a lino a naibalkot iti bagina. Tiniliw isuna dagiti adu a tattao,
\v 52 ngem, iti panagtarayna kadakuada, nabatina ti lupot a lino kadagiti im-imada ket nagtaray isuna a lamolamo.

\s5
\v 53 dagiti lallaki a nangtiliw ken ni Jesus ket impanda isuna idiay balay ti kangatoan a padi. Amin dagiti Konseho ti Judio ket naggu-ummong sadiay.
\v 54 Sinurot ni Pedro ni Jesus iti adayo bassit. Napan isuna iti paraangan ti balay a pagnanaedan ti kangatoan a padi, ket nagtugaw isuna idiay a kaduana dagiti lallaki nga agbanbantay iti balay ti kangatoan a padi. Agin-inudo isuna iti abay iti apuy.

\s5
\v 55 Dagiti panguloen a padi ken amin dagiti konseho dagiti Judio ket pinadasda ti mangbirok kadagiti tattao nga agsao iti inuulbod maipapan ken ni Jesus tapno mapapatayda isuna. Ngem saanda a nagballigi,
\v 56 gapu ta uray adu dagiti tattao a nagulbod maipapan kenkuana, saanda a nagtitinnunos.

\s5
\v 57 Kamaudiananna, sumagmamano ti timmakder ken inakusaranda isuna a siuulbod babaen iti panangibagada,
\v 58 "Nangngegmi isuna idi a kinunana, 'Dadaelekto daytoy a templo a nga impatakder dagiti tattao ket kalpasanna iti tallo nga aldaw agpatakderakto iti sabali a templo nga awan ti tulong iti siasinoman.'"
\v 59 Ngem ti kinuna dagiti sumagmamano kadagitoy a lallaki ket saan met a maitunos iti kinuna ti dadduma kadakuada.

\s5
\v 60 Ket timmakder a mismo ti kangatoan a padi iti sangoananda ket kinunana ken ni Jesus, "Saanka kadi a sumungbat? Ania ti maibagam maipapan kadagiti amin a banbanag nga ibagbagada tapno ipabasolda kenka?
\v 61 Ngem nagulimek ni Jesus ket saan a simmungbat. Ket pinadas manen ti kangatoan a padi. Sinaludsodna kenkuana, "Sika kadi ti Cristo? Ibagam kadi a sika ti Anak ti Dios?"
\v 62 Kinuna ni Jesus, "Siak. Ken makitadakto, ti Anak ti Tao, nga agturturay iti abay ti Dios, a naan-anay a mannakabalin. Makitadakto pay a bumabbaba babaen kadagiti ulep iti tangatang!"

\s5
\v 63 Kasta unay ti pannakakigtot ti kangatoan a padi iti imbaga ni Jesus isu a rinay-abna ti akinruar a pagan-anayna. Ket kinunana, "Saantayon a kasapulan pay iti tattao a mangibaga iti pammaneknek a maibusor iti daytoy a tao,
\v 64 gapu ta nangngeganyo no ania ti imbagana a maibusor iti Dios! Nangibaga isuna iti dakes a banbanag maibusor ti Dios! Ngarud, ania ti pangngeddengyo?" Kinunada amin a nagbasol ni Jesus ket maikari iti pannakapapatay.
\v 65 Ket sumagmamano kadakuada ti nangrugi a mangtupra kenni Jesus. Inabbunganda iti lupot ti matana ket rinuggianda isuna a kabilen ket kinunada kenkuana, "No profetaka, ibagam kadakami no siasino ti nangdanog kenka!" Ket dagiti agbanbantay ken ni Jesus ket isuna babaen kadagiti imada.

\s5
\v 66 Kabayatan nga adda ni Pedro iti ruar, iti paraangan ti balay ti kangatoan a padi, maysa kadagiti babbai a babaonen ti kangatoan a padi ti immasideg kenkuana.
\v 67 Idi nakitana ni Pedro nga agin-inudo, binigbigna isuna a nalaing. Ket kinunana, "Kaduanaka met ni Jesus, ti tao a naggapu iti Nasaret!"
\v 68 Ngem inlibakna ket kinana, "Saanko nga ammo no ania ti ibagbagam! Awan ti maawatak iti dayta!" Ngarud pimmanaw isuna manipud idiay ket napan iti ruangan iti paraangan. Sumagmamano a manuskrito ket inayonda, "Ket nagtaraok ti kawitan," ngem awan daytoy kadagiti kasasayaatan a manuskrito.

\s5
\v 69 Nakita ti babaonen a babai sadiay isuna ket kinunana manen kadagiti tattao a nakatakder iti asideg, "Daytoy a tao ket maysa kadagiti kakadua ti tao a tiniliwda."
\v 70 Ngem inlibakna manen daytoy. Iti saan a nabayag, (kinuna manen dagiti agtaktakder sadiay kenni Pedro), "Taga-Galilieaka met laeng. Isu nga awan duadua a maysaka kadagidiay nakikuyog ken ni Jesus!"

\s5
\v 71 Ngem rinuggianna ti umawag iti Dios a dusaenna isuna no agul-ulbod isuna; kinunana, "Saanko nga ammo ti maipapan iti tao nga ibagbagayo!"
\v 72 Dagus a nagtaraok ti kawitan iti maikadua a daras. Ket nalagip ni Pedro ti imbaga ni Jesus kenkuana idi: "Sakbay nga agtaraok ti kawitan iti maikadua a daras, ilibakmonto nga am-ammonak iti mamintallo a daras." Idi maammirisna nga inlibakna isuna iti namintallo a daras, nangrugi isuna nga agsangit.

\s5
\c 15
\p
\v 1 Iti dayta a bigat, nakasapsapa a naguummong dagiti panguloen a papadi agraman dagiti dadduma pay a Konseho ti Judio tapno pagnunummoanda no kasanoda nga akusaran ni Jesus iti sangoanan ti gobernador ti Romano. Pinungngo manen dagiti guardiada ni Jesus. Impanda isuna iti pagtaengan ni Pilato, ti gobernador.
\v 2 Sinaludsod ni Pilato kenni Jesus, "Ibagbagam kadi a sika ti ari dagiti Judio?" Simmungbat ni Jesus kenkuana, "Sika a mismo ti nangibaga iti dayta."
\v 3 Pinatalged ngarud dagiti panguloen a papadi a ni Jesus ket nakaaramid kadagiti adu a dakes a banbanag.

\s5
\v 4 Isu a sinaludsod manen ni Pilato kenkuana, "Awan kadi ti maisungbatmo? Denggem ti kaadu dagiti dakes a banbanag nga ibagbagada nga inaramidmo!"
\v 5 Ngem saanen a nagsao pay iti aniaman ni Jesus. Isu a, kasta unay ti siddaaw ni Pilato.

\s5
\v 6 Nakaugalianen ti gobernador nga iti tunggal tawen kabayatan iti panagrambak iti Fiesta ti Ilalabas ti mangwayawaya iti maysa a tao nga adda iti pagbaludan. Masansan a wayawayaanna ti siasinoman a balud a dawaten dagiti tattao a wayawayaanna.
\v 7 Iti dayta a tiempo, adda maysa a tao a maaw-awagan Barrabas nga adda iti pagbaludan a kaduana ti sumagmamano pay a lallaki. Nakapatayda idi immalsada a maibusor iti gobierno ti Roma.
\v 8 Inasetgan dagiti adu a tattao ni Pilato ket dinawatda kenkuana a mangwayawaya iti maysa, a kas iti napalpalabas.

\s5
\v 9 Simmungbat ni Pilato kadakuada, "Kayatyo kadi a wayawayaak para kadakayo ti tao nga ibagbagayo nga ariyo?"
\v 10 Dinamagna daytoy gapu ta naamirisna no ania ti kayat dagiti panguloen a papadi a maaramid. Ak-akusaranda ni Jesus gapu ta agim-imunda kenkuana agsipud ta adu a tattao ti agbalbalin nga adalanna.
\v 11 Ngem sinugsugan dagiti panguloen a papadi dagiti adu a tattao a dawatenda kenni Pilato a wayawayaanna ni Barrabas para kadakuada imbes a ni Jesus.

\s5
\v 12 Kinuna manen ni Pilato kadakuada, "No wayawayaak ni Barrabas, ania ti kayatyo nga aramidek iti ariyo?"
\v 13 Ket nagpukkawda a simmungbat, "Ilansa isuna iti krus!"

\s5
\v 14 Ket kinuna ni Pilato kadakuada, "Apay? Ania a krimen ti naaramidna?" Ngem impukkawda iti napigpigsa, Ilansa isuna iti krus!"
\v 15 Isu a winayawayaan ni Pilato ni Barrabas kadakuada gapu ta kayatna nga ay-aywen dagiti adu a tattao. Kalpasanna, sinaplit dagiti soldadona ni Jesus; kalpasan dayta, kinuna ni Pilato kadakuada nga iyadayoda isuna ken ilansada iti krus.

\s5
\v 16 Impan dagiti soldado ni Jesus iti paraangan ti kuartel. Kalpasanna, pinaayabanda ti sibubukel a bunggoy dagiti soldado a madama nga agbanbantay sadiay.
\v 17 Kalpasan a nagguummong dagiti soldado, kinawesanda ni Jesus iti lila a kagay. Ket binalangatanda iti nalaga manipud kadagiti sangsanga ti sisiit.
\v 18 Kalpasanna, kinablaawanda isuna a kas iti panangkablaawda iti maysa nga ari, tapno uyawenda isuna; kinunada, "Kablaaw, Ari dagiti Judio!

\s5
\v 19 Inulit-ulitda a pinang-ur ti ulona iti runo ken tinupraanda isuna. Naginpaparintumengda iti sangoananna kas panagpamarangda a pangdayaw kenkuana.
\v 20 Idi nalpasdan a pinagang-angawan isuna, rinabsutda ti lila a kagay. Insuotda kenkuana ti bukodna a kawes, ket inturongda iti ruar ti siudad tapno ilansada isuna iti krus.
\v 21 Ita, nairana met a lumabas ti maysa a tao a managan Simon a taga Cirene. Isuna ti ama da Alejandro ken Rufo. Ket lumabas iti ayan ni Jesus iti ipapanna iti siudad. Pinilit dagiti soldado ni Simon a baklayenna ti krus para kenni Jesus.

\s5
\v 22 Impan dagiti soldado isuda a dua iti lugar nga aw-awaganda iti Golgota. Ti kayat a sawen dayta a nagan ket, "Lugar a kasla bangabanga."
\v 23 Ket pinadasda nga ikkan ni Jesus iti arak a nalaukan iti mira. Ngem pinagkedkedanna nga inumen daytoy.
\v 24 Innala dagiti dadduma a soldado dagiti kawesna. Ket inlansada isuna iti krus. Kalpasanna, nagbibingayanda dagiti kawesna babaen iti panagsusugalda para kadagitoy.

\s5
\v 25 Alas nuebe iti bigat idi inlansada isuna iti krus.
\v 26 Nangilansada iti ngatoen ti ulo ni Jesus iti pagilasinan a nakaisuratan ti makagapu no apay nga inlansada isuna iti krus. A kunana, "Ti Ari dagiti Judio.”
\v 27 Adda met dua a lallaki nga agtatakaw nga inlansada iti krus. Inlansada ti maysa iti krus nga adda iti makannawan ni Jesus ken ti maysa iti krus nga adda iti makannigidna.
\v 28 Ti kasayaatan a kadaanan a naisurat ket awan ti bersikulo 28.

\s5
\v 29 Nagwingiwing dagiti tattao a lumablabas kas pananglaisda kenkuana. Kinunada "Aha! Kinunam a dadaelem ti templo ken bangonem manen iti las-ud ti tallo nga aldaw.
\v 30 No kabaelam nga aramiden dayta, isalakanmo man ngarud ta bagim babaen iti ibababam manipud iti krus!"

\s5
\v 31 Kayat met a pagang-awan dagiti panguloen a papadi agraman dagiti lallaki a mangisursuro kadagiti linlinteg dagiti Judio ni Jesus. Isu a kinunada iti tunggal maysa, "Insalakanna dagiti dadduma manipud iti riribuk, ngem saanna a maisalakan ti bagina!
\v 32 Kinunana, 'Siak ti Mesias; siak ti Ari a mangiturturay kadagiti tattao ti Israel.' No pudno dagiti saona, rumbeng ngarud a bumaba isuna ita manipud iti krus! Iti kasta ket patientayo isuna!" Linais met isuna dagiti dua a lallaki a naikrus iti abayna.

\s5
\v 33 Simmipnget ti entero a daga iti tengnga ti aldaw agingga iti alas tres iti malem.
\v 34 Iti alas tres, impukkaw ni Jesus iti napigsa, "Eloi, Eloi, lama sabaktani?" A Ti kayatna a sawen, "Diosko, Diosko, apay a binaybay-annak?"
\v 35 Idi nangngeg dagiti dadduma a tattao a nakatakder sadiay ti sao nga 'Eloi', sabali ti nangawatda iti daytoy ket kinunada, "Denggenyo! Ay-ayabanna ni profeta nga Elias!"

\s5
\v 36 Maysa kadakuada ti nagtaray ket pinasagepsepanna ti espongha iti naalsem nga arak. Inkabilna iti murdong ti runo, ket impangatona tapno padasenna nga ipasepsep kenni Jesus daytoy. Kinunana "Aguraykayo! Kitaentayo man no umay ni Elias a mangibaba kenkuana iti krus!"
\v 37 Kalpasanna ket nagpukkaw ni Jesus iti napigsa, nagsardeng a naganges ket natay.
\v 38 Iti dayta a kanito ket napigis a nagudua manipud ngato agingga iti baba ti kurtina iti santuario ti templo.

\s5
\v 39 Agtaktakder met idi iti sangoanan ni Jesus ti pangulo dagiti soldado a mangidadaulo kadagiti soldado a nangilansa kenkuana iti krus. Idi nakitana no kasano ti pannakatay ni Jesus, insawangna, "Pudno, nga Anak ti Dios daytoy a tao!"
\v 40-41 Adda met dagiti dadduma a babbai sadiay; buybuyaenda dagitoy a pasamak manipud iti adayo. Kinadkaduaanda ni Jesus idi adda isuna idiay Galilea, ken insabetda dagiti kasapulanna. Kimmuyogda kenkuana a napan iti Jerusalem. Karaman kadagitoy a babbai ni Maria a taga Magdala. Adda pay sabali a Maria, nga ina ti ub-ubing a Santiago ken ni Jose. Adda met sadiay ni Salome.

\s5
\v 42-43 Idi rumabiin, maysa a tao nga agnagan iti Jose a taga Arimatea ti napan sadiay. Maysa isuna a kameng ti Konseho dagiti Judio a raraemen ti tunggal maysa. Maysa met isuna kadagiti sinanama a mangur-uray iti tiempo a panangiparang ti Dios iti bagina a kas ari. Umadani idi ti rabii. Daytoy ti aldaw sakbay iti Aldaw a Panaginana, ti aldaw nga aw-awagan dagiti Judio nga aldaw ti panagsagana. Isu a situtured a napan isuna kenni Pilato ket kiniddawna kenkuana a palubosanna isuna nga alaenna ti bagi ni Jesus manipud iti krus ken ipunponna a dagus daytoy.
\v 44 Nasdaaw ni Pilato idi nangngegna a natayen ni Jesus. Isu a pinaayabanna ti mangidadaulo kadagiti soldado a nangilansa kenni Jesus, ket dinamagna kenkuana no natayen ni Jesus.

\s5
\v 45 Idi imbaga ti pangulo dagiti soldado kenni Pilato a natayen ni Jesus, pinalubosan ni Pilato ni Jose nga alaenna ti bagi.
\v 46 Kalpasan a nakagatang ni Jose iti lino a kawes, innalana ken dagiti kakaduana ti bagi ni Jesus manipud iti krus. Binungonda daytoy iti lino a kawes ket impaiddada iti tanem a nakungkungan a dakkel a bato iti derraas. Ket nangitulidda iti dakkel a bato iti sango ti pagserrekan ti tanem.
\v 47 Sinipsiputan da Maria a taga Magdala ken ni Maria nga ina ni Jose no sadino ti nakaikabilan ti bagi ni Jesus.

\s5
\c 16
\p
\v 1 Idi nalpasen ti Aldaw a Panaginana, gimmatang da Maria a naggapu idiay Magdala, Maria nga ina ti ub-ubing a ni Santiago, ken ni Salome kadagiti bangbanglo a pangsapsapoda iti bagi ni Jesus.
\v 2 Iti agsapa ti umuna nga aldaw ti lawas, idi kasingsingising ti init, innalada ti bangbanglo ket nagturongda iti tanem.

\s5
\v 3 Kabayatan iti ipapanda sadiay, salsaludsodenda iti maysa ken maysa, "Siasinonto ti mangitulid para kadatayo iti bato a nakaserra iti ruangan ti tanem?"
\v 4 Idi simmangpetdan, timmangadda ket nakitada nga adda nangituliden iti nakadakdakkel a bato.

\s5
\v 5 Simrekda iti tanem ket nakakitada iti maysa nga anghel nga aglanglanga a kasla agtutubo a lalaki. Agtugtugaw isuna iti makannawan a sikigan ti rukib. Nakakawes isuna iti puraw. Gapu iti daytoy, nagsiddaawda.
\v 6 Kinuna ti agtutubo a lalaki kadakuada, "Saankayo nga agsiddaaw! Ammok a birbirokenyo ni Jesus, ti lalaki a naggapu idiay Nazaret, a nailansa iti krus. Ngem nagbiag manen isuna! Awan isuna ditoy! Kitaenyo! Ditoy ti lugar a nangikabilanda iti bagina.
\v 7 Mapanyo ibaga kadagiti adalanna. Kangrunaanna, siguradoenyo nga ipadamagyo kenni Pedro. Ibagayo kadakuada, 'Umun-una a mapan ngem kadakayo ni Jesus idiay Galilea, ket makitayonto isuna sadiay, kas iti imbagana kadakayo iti napalabas!'"

\s5
\v 8 Rimmuar dagiti babbai ket nagtarayda manipud iti tanem. Agpigpigergerda gapu ta mabutengda ken kasta unay ti siddaawda. Ngem awan ti siasinoman a nangibagaanda maipanggep iti daytoy, gapu ta mabutengda.

\s5
\v 9 Idi nagbiag manen ni Jesus, iti bigbigat ti umuna nga aldaw ti lawas, immuna a nagparang kenni Maria a naggapu idiay Magdala. Isuna ti babai a nangpaksiatanna idi iti pito a dakes nga espiritu.
\v 10 Napan ti babai kadagidiay nakadkadua idi ni Jesus, kabayatan nga agdungdund-aw ken agsangsangitda. Imbagana kadakuada ti nakitana.
\v 11 Ngem idi imbagana kadakuada a nagbiag manen ni Jesus ket nakitana isuna, nagkedkedda a mangpati iti daytoy.

\s5
\v 12 Kalpasan daytoy, iti dayta met laeng nga aldaw, nagparang ni Jesus iti sabali a langa iti dua kadagiti adalanna kabayatan a magmagnada manipud Jerusalem nga agturong kadagiti lugar iti aglawlawna.
\v 13 Kalpasan a nabigbigda isuna, nagsubli dagidiay a dua idiay Jerusalem. Imbagada kadagiti dadduma a pasurotna ti napasamak, ngem saanda a pinati daytoy.

\s5
\v 14 Iti saan a nabayag, nagparang ni Jesus kadagiti sangapulo ket maysa nga apostol kabayatan a mangmanganda. Inungtanna ida gapu ta iti kinatangken ti uloda, saanda pinati dagiti impadamag dagidiay nakakita kenkuana kalpasan a nagbiag manen isuna.
\v 15 Kinunana kadakuada, "Mapankayo iti entero a lubong ket ikasabayo ti naimbag a damag kadagiti amin!
\v 16 Isalakanto ti Dios ti amin a mamati iti mensaheyo ken ti mabautisaran. Dusaennanto amin a saan a mamati.

\s5
\v 17 Agaramidto kadagiti milagro dagiti mamati iti naimbag a damag. Babaen iti pannakabalinko, paksiatendanto dagiti dakes nga espiritu kadagiti tattao. Agsaodanto kadagiti pagsasao a saanda a nasursuro.
\v 18 No mangpidutda kadagiti uleg wenno no uminomda iti aniaman a makasabidong a likido, saandanto a maan-ano. Inton ipatayda dagiti imada kadagiti masakit a tattao, paimbagento ti Dios isuda.”

\s5
\v 19 Kalpasan nga imbaga daytoy ni Apo Jesus kadagiti adalanna, inyuli ti Dios isuna sadi langit. Ket nagtugaw isuna iti tronona, iti makannawan ti Dios, iti lugar ti kangangatoan a dayaw tapno makipagturay kenkuana.
\v 20 Iti biang met dagiti adalan, rimmuarda manipud Jerusalem, ket nangasabada iti sadinoman. Sadinoman a papananda, inikkan ida ti Dios iti kabaelan nga agaramid kadagiti milagro. Babaen iti panagar-aramid iti dayta, impakitana kadagiti tattao a ti mensahe ti Dios ket pudno.