ilo_udb/41-MAT.usfm

\id MAT
\ide UTF-8
\h Mateo
\toc1 Mateo
\toc2 Mateo
\toc3 mat
\mt Mateo

\s5
\c 1
\p
\v 1 Daytoy ti listaan dagiti kapuonan ni Jesus a Mesias, a kaputotan ni Ari David ken ni Abraham.
\v 2 Ni Abraham ti ama ni Isaac. Ni Isaac ti ama ni Jacob. Ni Jacob ti ama ni Juda ken dagiti kakabsatna.
\v 3 Ni Juda ti ama ni Fares ken ni Zara, ken ti inada ket ni Tamar. Ni Fares ti ama ni Esrom. Ni Esrom ti ama ni Ram.

\s5
\v 4 Ni Ram ti ama ni Aminadab. Ni Aminadab ti ama ni Naason. Ni Naason ti ama ni Salmon.
\v 5 Ni Salmon ken ti asawana a ni Rahab, a saan nga Israelita a babai, ket isu dagiti nagannak ni Boaz. Ni Boaz ket isu ti ama ni Obed. Ti ina ni Obed ket ni Ruth, a saan a Judio a babai. Ni Obed ti ama ni Jesse.
\v 6 Ni Jesse ti ama ni Ari David. Ni David ti ama ni Solomon. Ti ina ni Solomon ket asawa idi ni Urias.

\s5
\v 7 Ni Solomon ti ama ni Roboam, ni Roboam ti ama ni Abias. Ni Abias ti ama ni Asa.
\v 8 Ni Asa ti ama ni Josafat. Ni Josafat ti ama ni Joram. Ni Joram ket apong ni Ozias.

\s5
\v 9 Ni Ozias ti ama ni Joatam. Ni Joatam ti ama ni Acaz. Ni Acaz ti ama ni Hezekias.
\v 10 Ni Hezekias ti ama ni Manases. Ni Manases ti ama ni Amon. Ni Amon ti ama ni Josias.
\v 11 Ni Josias ti apong ni Jeconias ken dagiti kakabsatna. Nagbiagda idi pinarmek dagiti soldado ti Babilonia dagiti Israelita ket innalada ida a kas balud iti pagilian a Babilonia.

\s5
\v 12 Kalpasan nga innala dagiti taga-Babilonia dagiti Israelita a kas iti pagilianda, naiyanak ni Salatiel a putot ni Jeconias. Ni Salatiel ti kapuonan ni Zorobabel.
\v 13 Ni Zorobabel ti ama ni Abiud. Ni Abiud ti ama ni Eliakim. Ni Eliakim ti ama ni Azor.
\v 14 Ni Azor ti ama ni Sadok. Ni Sadok ti ama ni Akim. Ni Akim ti ama ni Eliud.

\s5
\v 15 Ni Eliud ti ama ni Eleazar. Ni Eleazar ti ama ni Matan. Ni Matan ti ama ni Jacob.
\v 16 Ni Jacob ti ama ni Jose. Ni Jose ti asawa ni Maria, ken ni Maria ti ina ni Jesus. Ni Jesus ket isu iti maaw-awagan iti Mesias.
\v 17 Ti listaan dagiti kapuonan ni Jesus ket dagiti sumaganad: sangapulo ket uppat kadakuada manipud iti tiempo a nagbiag ni Abraham agingga iti tiempo a panagbiag ni Ari David. Adda manen ti sabali a sangapulo ket uppat manipud iti tiempo a nagbiag ni David agingga iti tiempo a pimmanaw dagiti Israelita idiay Babilonia, ken kalpasanna, sabali manen a sangapulo ket uppat manipud idi agingga iti tiempo a naiyanak ti Mesias.

\s5
\v 18 Daytoy ti pannakaiistoria ti napasamak sakbay a naiyanak ni Jesus a Mesias. Ni Maria nga inana, nagkari a makikallaysa kenni Jose, ngem sakbay nga agdennada a kas agassawa, naduktalanda nga agdadagsen isuna babaen iti pannakabalin ti Espiritu Santo.
\v 19 Ita ni Jose, nga isu koma ti agbalin nga asawana, ket managtungpal kadagiti bilbilin ti Dios, isu nga ingkeddengna a saannan nga ikallaysa isuna. Ngem saanna a kayat nga ibabain isuna iti sangoanan dagiti dadduma a tattao. Isu nga ingkeddengna a sililimed nga ibabawinan ti panggepna a mangikallaysa kenkuana.

\s5
\v 20 Kabayatan iti nainget a panangpanpanunotna iti daytoy, maysa nga anghel nga imbaon ti Apo ti nagparang kenkuana iti tagtagainep. Imbaga ti anghel, "Jose, a kaputotan ni Ari David, saanka a mabuteng a mangikallaysa kenni Maria. Ta ti sikogna ket babaen iti Espiritu Santo.
\v 21 Aganakto iti lalaki. Agsipud ta isunanto ti mangisalakan kadagiti tattaona manipud kadagiti basbasolda, panaganam isuna iti 'Jesus."'

\s5
\v 22 Napasamak amin dagitoy tapno pumudno no ania ti imbaga ti Apo kenni profeta Isaias iti nabayagen a panawen. Insurat ni Isaias,
\v 23 "Dumngegkayo, agsikogto ti maysa a birhen ket iyanaknanto ti maysa a maladaga a lalaki. Awagandanto isuna ti Immanuel" - a ti kayatna a sawen ket, "Adda ti Dios kadatayo"

\s5
\v 24 Idi nakariing ni Jose manipud iti pannaturogna, inaramidna no ania ti imbilin ti anghel nga aramidenna. Nakidenna kenni Maria a kas asawana.
\v 25 Ngem saan a nakikaidda kenkuana agingga nga inyanakna ti maysa a maladaga a lalaki. Ket pinanaganan ni Jose isuna iti Jesus.

\s5
\c 2
\p
\v 1 Naiyanak ni Jesus idiay ili ti Betlehem iti probinsia ti Judea kabayatan ti tiempo a panagturay sadiay ti Natan-ok nga Ari Herodes. Sumagmamano a panawen kalpasan ti pannakaiyanak ni Jesus, adda sumagmamano a lallaki a naggapu iti adayo a lugar iti daya a nangadal kadagiti bituen ti immay iti siudad ti Jerusalem.
\v 2 Nagdamagda kadagiti tattao, "Sadino ti ayan ti naiyanak tapno iti kasta ket isuna ti agbalin nga ari kadakayo a Judio? Nakitami ti bituen idiay daya a mangipakpakita kadakami a naiyanaken, isu nga immaykami nga agrukbabkami kenkuana."
\v 3 Idi nangngeg ni Ari Herodes ti maipapan iti damdamagen dagidiay a lallaki, nagdanag isuna iti kasta unay. Adu met kadagiti tattao idiay Jerusalem ti nagdanag.

\s5
\v 4 Kalpasanna, inayaban amin ni Herodes dagiti agtuturay a papadi ken dagiti manursuro iti linteg dagiti Judio. Sinaludsodna kadakuada no sadino ti impadto dagiti profeta a pakaiyanakan ti Mesias.
\v 5 Kinunada kenkuana, "Maiyanakto isuna iti ili ti Betlehem, ditoy probinsia ti Judea, gapu ta insurat ni profeta a Mikias iti nabayagen a panawen,
\v 6 'Dakayo nga agnanaed iti Betlehem iti daga ti Juda, ti iliyo ket awan dua-dua a napateg, gapu ta adda lalaki manipud iti iliyo nga agbalin a mangituray. Idalannanto dagiti tattaok nga agnanaed iti Israel."'

\s5
\v 7 Kalpasanna ket sililimed nga inayaban ni Ari Herodes dagidiay a lallaki a nangadal kadagiti bituen. Sinaludsodna kadakuada no kaano ti immuna a panagparang ti bituen.
\v 8 Kalpasanna ket imbagana kadakuada, "Mapankayo idiay Betlehem ket agdamagkayo a nasayaat no sadino ti ayan ti maladaga. No mabirukanyo isuna, agsublikayo ket ipadamagyo kaniak tapno mapanak sadiay ket agrukbabak met kenkuana.

\s5
\v 9 Kalpasanna, nagturong dagiti lallaki idiay ili ti Betlehem. Ket anian a pannakakigtotda, ta ti bituen a nakitada kabayatan ti kaaddada iti dayaen a pagilian ket indalanna ida agingga a nagsardeng iti batog ti balay nga ayan ti ubing.
\v 10 Idi nakitada ti bituen, nagrag-oda iti kasta unay ket sinurotda daytoy.

\s5
\v 11 Nabirokanda ti balay, simrekda iti daytoy ket nakitada ti ubing ken ti inana, a ni Maria. Nagparintumengda ken nagrukbabda kenkuana. Ket linukatanda dagiti a nangikkanda kadagiti agkakapateg a banag a kukuada ket inikkanda isuna iti balitok, nangina nga insenso, ken mirra.
\v 12 Ket binallaagan ida ti Dios babaen iti tagtagainep a saandan nga agsubli kenni Ari Herodes. Isu nga pimmanawda nga agturong iti pagilianda, ngem imbes nga agdaliasatda ti isu met laeng a dalan, nagnada iti sabali a dalan.

\s5
\v 13 Kalpasan a pimmanaw idiay Betlehem dagiti lallaki a nagadal maipapan kadagiti bituen, adda anghel manipud iti Apo a nagparang kenni Jose iti tagtagainep. Kinunana, "Bumangonka ket alaem ti ubing ken ti inana, ket umadayokayo a mapan idiay pagilian ti Egipto. Agtalinaedkayo sadiay agingga nga ibagak kadakayo a masapulyon ti pumanaw, gapu ta ni Ari Herodes ket mangipatuloden kadagiti soldado a mangbiruk iti ubing tapno papatayenda isuna."
\v 14 Isu a bimmangon ni Jose iti dayta met laeng a rabii; innalana ti ubing ken ti inana, ket immadayoda a napan idiay Egipto.
\v 15 Nagnaedda sadiay agingga a natay ni Ari Herodes, ket kalpasanna, pimmanawda met laeng ti Egipto. Iti daytoy a wagas, natungpal ti imbaga ti Dios kenni Profeta Hosea nga isuratna, "Inawagak ti anakko a pumanaw manipud iti Egipto."

\s5
\v 16 Sakbay a natay ni Ari Herodes, naamirisna nga inallilaw isuna dagidiay a lallaki, ket nakaunget isuna iti kasta unay. Gapu ta ti ammona ket adda pay laeng ni Jesus iti asideg ti Betlehem, nangipatulod ni Herodes kadagiti soldado sadiay a mangpapatay kadagiti maladaga a lallaki nga agtawen iti dua ken agpababa. Pinatta-patta ni Herodes no manu iti tawen ti maladaga, sigun iti imbaga dagiti lallaki a nagadal maipapan kadagiti bituen no kaano ti immuna a panagparang ti bituen.

\s5
\v 17 Idi inaramid ni Herodes daytoy, natungpal ti insurat ni profeta Jeremias iti nabayagen a panawen, idi insuratna maipanggep iti Betlehem nga asideg iti ili ti Rama;
\v 18 Nagsangsangit ken nagan - anug-og iti napigsa dagiti babbai idiay Rama. Ni Raquel, a kapuonan dagidiay a babbai, ket nagsangsangit gapu kadagiti natay nga annakda. Pinadas a pagsardengen dagiti tattao isuna, ngem saanda a nabaelan, gapu ta amin dagiti ubbing ket natay.

\s5
\v 19 Kalpasan a natay ni Ari Herodes ken bayat ti kaadda pay laeng ni Jose ken ti pamiliana idiay Egipto, adda anghel nga imbaon ti Apo a nagparang kenni Jose iti tagtagainep. Kinunana kenni Jose,
\v 20 "Bumangonka ket alaem ti ubing ken ti inana ket agsublikayo nga agnaed iti pagilian ti Israel, gapu ta natayen ti tao a nangpanggep a mangpapatay iti ubing."
\v 21 Isu nga innala ni Jose ti ubing ken ti inana, ket nagsublida idiay Israel.

\s5
\v 22 Idi nangngeg ni Jose a ni Arkelao idin ti mangiturturay iti probinsia ti Judea kas simmukat ti amana, a ti Natan-ok nga Ari Herodes, nagbuteng isuna a mapan sadiay. Kalpasanna, iti maysa a tagtagainep insuro ti Dios kenni Jose no ania ti aramidenna, isu a ni Jose, ni Maria ken ti ubing ket napan idiay distrito ti Galilea.
\v 23 Napanda idiay ili ti Nazaret tapno agnaedda sadiay. Ket natungpal ngarud dagiti imbaga dagiti profeta iti nabayagen a panawen a, "Ibaganto dagiti tattao a naggapu isuna idiay Nazaret."

\s5
\c 3
\p
\v 1 Kabayatan nga adda pay laeng ni Jesus idiay ili ti Nazaret, ni Juan, nga aw-awagan dagiti tattao iti mammuniag, ket napan idiay awan unay ti matatao a lugar iti probinsia ti Judea. Nangaskasaba isuna kadagiti tattao a napan idiay. Intultuloyna nga ibagbaga,
\v 2 "Masapul nga isardengyon ti agbasbasol, gapu ta dandanin nga ipakita ti Dios nga isuna ket ari, ket ilaksidnakayonto no saankayo nga agsardeng nga agbasbasol.
\v 3 Idi inrugi ni Juan ti nangasaba, natungpal ti kinuna ni profeta nga Isaias idi nabayagen a panawen. Kinunana, "Idiay let-ang adda nangngeg dagiti tattao nga agpukpukkaw kadagiti siasinoman nga umay, 'Agsaganakayo a mangawat iti Apo inton umay isuna! Isaganayo ti tunggal banag para kenkuana!"'

\s5
\v 4 Nakakawes ni Juan iti nakirsang a pagan-anay a naaramid iti buok ti kamelio. Kas iti inaramid ni profeta nga Elias idi nabayagen a panawen, nakabarikes isuna iti lalat. Ti taraonna laeng ket dagiti dudon ken diro a nasarakanna idiay let-ang.
\v 5 Dagiti tattao nga agnanaed iti siudad ti Jerusalem, adu a tattao nga agnanaed kadagiti lugar iti distrito ti Judea, ken adu pay a sabali a tattao nga agnanaed iti asideg ti Karayan Jordan ket immay nga agdengngeg iti kasaba ni Juan.
\v 6 Kalpasan a nangegda isuna, nagbabawida kadagiti basbasolda, ket binautisaranna ida idiay Karayan Jordan.

\s5
\v 7 Ngem nakita ni Juan nga adu a Pariseo ken Saduseo ti um-umay kenkuana tapno bautisaranna ida. Kinunana kadakuada, "Dakayo a tattao nga annak dagiti nagita nga uleg! Awan ti nangballaag kadakayo nga iti maysa nga aldaw ket dusaento ti Dios ti tunggal maysa a nagbasol, saan kadi? Saanyo a panpanunoten a makalisikayo manipud kenkuana!
\v 8 No pudno nga insardengyon ti agbasbasol, aramidenyo ngarud dagiti umno a banbanag kas panangipakita iti daytoy.
\v 9 Ammok nga inkari ti Dios a maibilangkayo kadagiti kaputotan ni Abraham. Ngem saanyo nga ibaga kadagiti bagbagiyo, 'Agsipud ta kaputotannakami ti kapuonanmi a ni Abraham, saannakaminto a dusaen ti Dios uray pay no nagbasolkami.' Saan! Ibagak kadakayo a kabaelanna a pagbalinen a kaputotan ni Abraham dagitoy a batbato!

\s5
\v 10 Nakasaganan ita ti Dios a mangdusa kadakayo, kas iti tao a nangrugi a mangpukan kadagiti ramut ti kayo a saan a mangted iti nasayaat a bunga. Pukanennanto ti tunggal kayo a kas iti dayta ken ibellengnanto iti apuy."
\v 11 "No maipanggep kaniak, saanak unay a napateg, gapu ta binautisarankayo laeng iti danum. Aramidek daytoy no nagbabawi dagiti tattao iti panagbasolda. Ngem adda ti maysa nga umay iti mabiit a mangaramid kadagiti agkakabileg a banbanag. Adayo a natantan-ok isuna ngem siak, ket saanak pay a maikari uray mangbitbit laeng kadagiti sandaliasna. Bautisarannakayonto babaen iti Espiritu Santo ken iti apuy.
\v 12 Ig-iggamanna ti pangtaepna, nakasagana a mangisina iti napintas a bukel manipud iti ippes. Nakasagana isuna a mangdalus kadagiti ippes manipud iti nangrurosanna iti bukel. Iyawidnanto dagiti nalinteg a tattao iti pagtaenganda, kas iti mannalon a mangikabil kadagiti trigona idiay kamaligna; ngem puorannanto dagiti managdakdakes a tattao, kas iti panangipuor ti maysa a tao iti ippes, iti apuy a saan a pulos a maiddep."

\s5
\v 13 Kabayatan dayta a tiempo, napan ni Jesus idiay Karayan Jordan manipud iti distrito ti Galilea, nga ayan ni Juan. Inaramidna daytoy tapno mabautisaran isuna ni Juan.
\v 14 Idi kiniddaw ni Jesus a bautisaran ni Juan isuna, nagkedked ni Juan; kinunana, "Siak ketdi koma ti bautisaram! Ta saanka a managbasol, isu nga apay nga umayka kaniak?"
\v 15 Ngem kinuna ni Jesus kenkuana, "Bautisarannak ita, gapu ta iti kastoy a wagas aramidenta ti amin a banag a pagayatan ti Dios." Ket immanamong ni Juan a mangbautisar kenkuana.

\s5
\v 16 Kalpasan dayta, dagus a timmakdang ni Jesus manipud iti danum. Ket kasla naglukat ti tangatang, ket nakita ni Jesus ti Espiritu ti Dios, a kas iti langa ti kalapati, a bumabbaba ken nagdisso kenkuana.
\v 17 Kalpasanna, nagsao ti Dios manipud langit ket kinunana, "Daytoy ti Anakko. Ay-yatek isuna, ken maay-ayoak unay kenkuana."

\s5
\c 4
\p
\v 1 Kalpasanna, inturong ti Espiritu ti Dios ni Jesus idiay let-ang ket pinadas ti diablo a sulisogen isuna.
\v 2 Kalpasan a saan isuna a nangan iti aldaw ken rabii iti uneg ti uppat a pulo nga aldaw, nabisinan isuna.
\v 3 Ni Satanas, ti mannulisog, ket immay kenkuana ket kinunana, "No pudno a sika ti Anak ti Dios, ibagam kadagitoy a batbato nga agbalinda a tinapay para kenka!"
\v 4 Ngem kinuna ni Jesus kenkuana, "Saan! Saankonto nga aramiden daytoy, gapu ta kinuna ti Dios iti Nasantoan a Surat, 'Tapno pudno nga agbiag ti tao, masapul a saan kaeng ti adda kadakuada; masapul nga agdengngegda iti tunggal sao nga imbaga ti Dios.'"

\s5
\v 5 Kalpasanna, inkuyog ti diablo ni Jesus idiay Jerusalem, ti kangrunaan a siudad para iti Dios. Impan ti diablo isuna idiay kangatoan a paset ti templo
\v 6 ket kinunana kenkuana, "No pudno a sika ti Anak ti Dios, tumappuakka iti daga. No aramidem, sigurado a saanka a maan-ano, gapu ta kinuna ti Dios iti Nasantoan a Surat, 'Bilinento ti Dios dagiti anghelna a mangsaluad kenka. Tapayaendakanto kadagiti imada no matmatnagka, ket saanda nga itulok a madangran dagiti sakam kadagiti batbato.'"

\s5
\v 7 Ngem kinuna ni Jesus, "Saan! Saanakto a tumappuak, gapu ta kinuna met ti Dios idiay Nasantoan a Surat, 'Saanmo a padasen a paneknekan ti Dios no siasino isuna.'"
\v 8 Ket inkuyog ti diablo ni Jesus iti tapaw ti nakangatngato a bantay. Impakitana kenkuana amin dagiti nasion iti lubong ken dagiti nangayed a banbanag kadagidiay a nasion.
\v 9 Ket kinunana kenkuana, "Ipaluboskonto nga iturayam amin dagitoy a nasion ken itedko kenka dagiti nangayed a banbanag nga adda kadakuada no agparintumengka nga agrukbab kaniak."

\s5
\v 10 Ngem kinuna ni Jesus kenkuana, "Saan! Saanak nga agrukbab kenka, Satanas, isu a pumanawka! Kinuna ti Dios iti Nasantoan a Surat, 'Iti Apo a Diosmo ti rumbeng a pagparintumengam ken isuna laeng ti rumbeng a pagrukbabam!'"
\v 11 Ket pimmanaw ti diablo, ket iti dayta a kanito, immay dagiti anghel kenni Jesus ket inaywananda isuna.

\s5
\v 12 Kabayatan ti kaadda ni Jesus idiay probinsia ti Judea, immay dagiti adalan ni Juan a Mammuniag ket imbagada nga imbalud ni Ari Herodes ni Juan. Isu a nagsubli ni Jesus idiay distrito ti Galilea, iti ili ti Nazaret.
\v 13 Kalpasanna, pimmanaw isuna idiay Nazaret ket napan iti siudad ti Capernaum tapno agnaed sadiay. Masarakan ti Capernaum iti igid ti baybay ti Galilea iti rehion a kukua dagiti tribu ti Zabulon ken Neftali.

\s5
\v 14 Napan isuna idiay tapno matungpal dagitoy a sasao nga insurat ni profeta Isaias iti nabayagen a panawen:
\v 15 "Dagiti rehion ti Zabulon ken Neftali, nga adda iti dalan nga agturong iti Baybay, a dayaen ti Karayan Jordan, dagiti rehion iti Galilea, pagtaengan dagiti adu a saan nga Israelita!
\v 16 Saan nga am-ammo dagidiay a tattao ti Dios, a kasla addada iti kasipngetan, ngem maadaldanto ti kinapudno, a kasla adda naraniag a silaw a nanglawag kadakuada. Wen, kasta unay ti panagbutengda a matay, ngem naglawag kadakuada ti narimat a silaw!"

\s5
\v 17 Iti dayta a tiempo, bayat ti kaadda ni Jesus iti siudad ti Capernaum, inrugina nga inkasaba kadagiti tattao, "Umadanin ti panangiparang ti Dios iti bagina a kas ari, ken ukomennakayonto inton agturay isuna. Isu nga isardengyon ti agbasbasol!"

\s5
\v 18 Maysa nga aldaw kabayatan a magmagna ni Jesus iti igid ti baybay ti Galilea, nakakita isuna iti dua a lallaki, ni Simon, a naawagan iti Pedro, ken ni Andres, ti ub-ubing a kabsatna. Agiwaywayatda kadagiti iketda iti danum gapu ta ti panggedanda ket panagkalap ken panaglakuda iti lames.
\v 19 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Sumurotkayo kaniak ket isurok kadakayo no kasano ti mangurnong kadagiti tattao nga agbalin nga adalak. Kaslakayonto agkalkalap."
\v 20 Dagus a pinanawanda ti trabaho nga ar-aramidenda ket simmurotda kenkuana.

\s5
\v 21 Iti pannagnada a tallo manipud idiay, nakakita ni Jesus iti dua a sabali a lallaki, ni Santiago, ken ni Juan nga ub-ubing a kabsatna. Addada iti bangkada a mangtartarimaan kadagiti iket a kadua da ni Zebedeo, nga amada. Imbaga ni Jesus kadakuada a nasken a panawanda dagiti trabahoda ket sumurotda kenkuana.
\v 22 Dagus met a pinanawanda ti bangkada ken ti amada ket simmurotda kenni Jesus.

\s5
\v 23 Inkuyog ni Jesus dagiti uppat a lallaki iti amin a distrito ti Galilea. Sinursuroanna dagiti tattao kadagiti sinagoga. Inkaskasabana ti naimbag a damag no kasanonto nga ipakita ti Dios ti bagina a kas ari.
\v 24 Pinaimbagna pay dagiti amin a tattao a masakit. Idi nangngeg dagiti tattao nga agnanaed iti sabali a paset iti distrito ti Siria no ania ti ar-aramidenna, impanda kenkuana dagiti tattao nga agsagsagaba nadumaduma nga an-annayen, tattao nga agsagsagaba kadagiti adu a kita ti saksakit, tattao nga agsagsagaba kadagiti nakaro nga ut-ot, tattao a tinengngel dagiti demonio, dagiti tattao nga agkissiw, ken dagiti tattao a paralitiko. Ket inagasan ida ni Jesus.
\v 25 Ket nangrugi a simmurot kenkuana ti nakaad-adu a tattao. Dagiti tattao manipud iti Galilea, manipud kadagiti Sangapulo nga Il-ili, manipud iti siudad ti Jersusalem, manipud kadagiti sabali a paset iti probinsia ti Judea, ken manipud kadagiti disso iti daya ti Karayan Jordan.

\s5
\c 5
\p
\v 1 Idi nakita ni Jesus dagiti adu a tattao, simmang-at isuna iti bantay. Nagtugaw isuna idiay ket sinuroanna dagiti pasurotna. Immasidegda kenkuana tapno agdengngegda kenkuana.
\v 2 Ket inrugina a sinuroan ida babaen iti panangibagana,
\v 3 "Maay-ayo ti Dios kadagiti tattao a mangbigbig a kasapulanda isuna; umanamongto isuna nga iturayan ida.
\v 4 Maay-ayo ti Dios kadagiti tattao nga agladladingit gapu iti daytoy a managbasol a lubong; paregtaennanto ida.

\s5
\v 5 Maay-ayo ti Dios kadagiti tattao a napakumbaba; tawidendanto ti daga a pabaroento ti Dios.
\v 6 Maay-ayo ti Dios kadagiti tattao nga agtarigagay nga agbiag a sililinteg kas iti panangtarigagay ti maysa a tao a mangan ken uminom; ikkannanto ida iti kabaelan nga agbiag a sililinteg.
\v 7 Maay-ayo ti Dios kadagiti tattao nga agtigtignay a siaasi iti dadduma; agtignayto isuna a siaasi kadakuada.
\v 8 Maay-ayo ti Dios kadagiti tattao a mangpadas a mangaramid laeng kadagiti makaay-ayo kenkuana; dumtengto ti aldaw, addadanto iti ayan ti Dios ket makitadanto isuna.

\s5
\v 9 Maay-ayo ti Dios kadagiti tattao a tumultulong kadagiti dadduma a tattao nga agbiag a sitatalna, ibilangnanto ida kas bukodna nga annak.
\v 10 Maay-ayo ti Dios kadagiti tattao a pakapaspasamakan dagiti dakes a banbanag gapu ta nagbiagda a sililinteg; umanamongto isuna nga iturayan ida.

\s5
\v 11 Maay-ayo ti Dios kadakayo no pabpabainandakayo dagiti dadduma a tattao, no pagaramidandakayo kadagiti dakes a banbanag ken agibagada iti inuulbod maipanggep kadakayo, nga ibagada a dakeskayo gapu ta namatikayo kaniak.
\v 12 No mapasamak dayta, agrag-o ken agragsakkayo, gapu ta ikkannakayonto ti Dios iti naindaklan a gunggona sadi langit. Laglagipenyo a kastoy met laeng ti panangparigatda kadagiti profeta a nagbiag idi.

\s5
\v 13 No ania ti maaramid ti asin iti taraon, daytoyto ti aramidenyo para iti lubong. Ngem no mapukaw ti asin ti ramanna, awan ti siasinoman a makapasubli iti ramanna. Ibelleng dagiti tattao iti ruar ket payat-payatanda daytoy.
\v 14 No ania ti maaramid ti silaw para kadagiti tattao iti sipnget, daytoyto ti aramidenyo para iti lubong. Makitadakayonto dagiti amin a tattao, kas iti pannakakitada iti siudad a naipatakder iti rabaw ti turod.

\s5
\v 15 Kalpasan a sindian dagiti tattao ti pagsilawan, saanda a pulos nga ikabil iti uneg ti labba. Ngem ketdi, ikabilda iti pagsilawan kadagiti babbalayda tapno iti kasta malawaganna ti tunggal maysa sadiay.
\v 16 Kasta met a masapul nga aramidenyo no ania ti umno tapno makita dagiti dadduma a tattao no ania ti ar-aramidenyo. No makitada dayta, dayawendanto ti Amayo nga adda sadi-langit."

\s5
\v 17 "Saanyo koma nga ipagarup nga immayak kadakayo tapno waswasek dagiti linteg nga inted ti Dios kenni Moises, wenno no ania dagiti insurat dagiti profeta. Ngem ketdi, immayak tapno matungpal dagidiay a banbanag a naibaga a mapsamak.
\v 18 Laglagipenyo daytoy: amin dagidiay a banbanag nga adda kadagiti linteg, a pakairamanan dagiti banbanag a kasla saan unay a napateg, ken dagiti kababassitan a pakaammo kadagidiay a linlinteg - tumunggal banag ket awan dua-dua a pumudnonto agingga a mapukaw ti langit ken ti daga ken agingga a mapasamak amin nga imbaga ti Dios nga isurat dagiti nangisurat.

\s5
\v 19 Gapu ta dayta ket pudno, no salungasingenyo ti uray bassit laeng a paset dagidiay a bilbilin, ken no isuroyo dagiti dadduma a mangsalungasing kadagitoy, agbalinkayonto nga awan ti pategna inton ipakita ti Dios ti bagina a kas ari. Nupay kasta, no tungpalenyo amin dagidiay a bilbilin ken isuroyo kadagiti dadduma nga aramidenda ti isu met laeng a banag, agbalinkayonto a napateg unay iti dayta a tiempo.
\v 20 Gapu iti daytoy, ibagak kadakayo a masapul a nasaysayaat ti panagtungpalyo kadagidiay a linteg ngem kadagiti Pariseo ken kadagiti manursuro iti linteg. Ta no saanyo nga aramiden, saanto nga umanamong ti Dios a mangituray kadakayo.

\s5
\v 21 "Imbaga dagiti dadduma kadakayo no ania ti imbaga ti Dios kadagiti kapuonantayo, 'Masapul a saanka a pumatay iti siasinoman; ket, 'No makapatayka iti siasinoman, mabalin nga kedngannaka ti kameng ti konseho iti ipapatay.'
\v 22 Ngem ibagak kadakayo a no makaungetkayo iti siasinoman, ukomennakayonto a mismo ti Dios. No ibagayo iti siasinoman, 'Awan ti serserbim,' ukomennakanto ti konseho. No ibagam iti siasinoman, 'Maagka,' ipurruaknakanto ti Dios idiay impierno.

\s5
\v 23 Isu a no mapanka mangidatag iti sagutmo para iti Dios idiay altar, ket malagipmo nga adda ti napasakitam,
\v 24 ibatim ti sagutmo iti abay ti altar, ket mapanka nga umuna iti tao a napasakitam. Ibagam iti dayta a tao nga agbabbabawika iti naaramidmo, ket kiddawem iti dayta a tao a pakawanennaka. Kalpasanna, agsublika ket idatagmo ti sagutmo iti Dios.

\s5
\v 25 No adda mangipan kenka iti pangukoman tapno idarumnaka iti panagaramid iti saan a nasayaat, makikinnaawatanka a dagus iti dayta a tao, kabayatan a magmagnakayo pay laeng iti dayta a tao a mapan idiay pangukoman. Aramidem dayta bayat nga adda pay laeng ti tiempo tapno saannakanto nga ipan iti ukom, gapu ta mabalin nga ibaga ti ukom a nakabasolka ket iyawatnaka iti guardia iti pagbaludan, ket ibaludnakanto ti guardia.
\v 26 Laglagipem daytoy: no maibaludka, saankanton a makaruar gapu ta saanmonton a kabaelan a bayadan amin dagiti imbaga ti ukom a multam. Isu a laglagipenyo met ti makikapia kadagiti kakabsatyo."

\s5
\v 27 "Nangngeganyo nga imbaga ti Dios kadagiti kapuonantayo, 'Saanka a makikamalala.'
\v 28 Ngem ti ibagak kadakayo ket daytoy: Uray no kumita laeng ti lalaki iti babai nga addaan iti tarigagay a makikaidda kenkuana, ibilangen ti Dios a nakaaramid isuna iti pannakikamalala kenkuana iti kapanunotanna.

\s5
\v 29 No iti riknam ket kayatmo ti agbasol gapu iti panangkitam iti maysa a banag, isardengmon ti kumita kadagitoy. Uray pay no kasapulan a dadaelem ti dua a matam, aramidem dayta no isu ti pakaliklikam iti panagbasbasol. Nasaysayaat pay ti agbalin a bulsek ken agsardeng nga agbasbasol, ngem ti makakitaka nga itapuaknaka met ti Dios idiay impierno.
\v 30 Ket no iti riknam ket kayatmo ti agbasol babaen iti maysa nga imam, isardengmon ti panangus-usarmo iti imam. Uray pay no kasapulan a putdem ta imam ket ibellengmo, aramidem dayta no isu ti pakaliklikam iti panagbasbasol. Nasaysayaat pay nga adda maikkat a paset ti bagim ken agsardeng nga agbasbasol, ngem ti addaanka iti ima ngem itapuaknaka met ti Dios idiay impierno.”

\s5
\v 31 "Kinuna ti Dios iti Nasantoan a Surat, 'No isina ti lalaki ti asawana, masapul nga mangaramid isuna iti kasuratan a pakailanadan ti panangisinana iti asawana.'
\v 32 Ngem ita dumngegkayo iti ibagak kadakayo: mabalin laeng nga isina ti lalaki ti asawana no nakabasol iti pannakikamalala. No isina ti lalaki ti asawana gapu iti aniaman a makagapu, makabasol isuna iti pannakikamalala no makiasawa isuna iti sabali pay. Ken ti lalaki a mangasawa kenkuana ket makabasol met laeng iti pannakikamalala."

\s5
\v 33 "Nangngeganyo met nga idi un-unana naibaga kadagiti tattao a, ‘Saankayo nga agsapata iti inuulbod maipanggep iti kariyo! Ngem ketdi, masapul nga agkarikayo a kas iti aramidenyo no ti Apo ket nakatakder iti sangoananyo.'
\v 34 Ngem ita adda pay ibagak kadakayo: Dikay agsapata iti aniaman! Saanyo nga ibaga a saksiyo ti langit a kas pammatalged iti kariyo. Dayta iti ayan ti naindaklan a panangiturayna ket sadiayna nga iturturayan ti amin a banbanag.
\v 35 Ken saanyo a sapataan ti aniaman a kari nga ibagayo a ti daga ti pammatalgedyo. Saanyo nga aramiden daytoy, gapu ta ti daga ket isu ti pagibatbatayan ti Dios kadagiti sakana. Saanyo a pulos a sapataan ti maysa kari nga ibagayo a ti siudad ti Jerusalem ti pammatalgedyo, gapu ta ti Jerusalem ket siudad a kukua ti Dios a naindaklan nga Aritayo.

\s5
\v 36 Kasta met, saanyo nga ikari nga aramidenyo ti maysa a banag ket kalpasanna ibagayo nga uray isinada ti uloyo no saanyo a maaramid dayta. Kasanoyo nga ikari ti maysa a banag a napateg unay, ket diyonto pay mabaliwan ti maris iti uray maysa laeng kadagiti buok ti uloyo?
\v 37 No ibagayo nga aramidenyo ti maysa a banag, ibagayo laeng a 'Wen, aramidek daytoy,' wenno 'Saan, saanko nga aramiden daytoy.' No nayonanyo pay ti ibagayo ngem iti dayta, ni Satanas, a Managdakdakes, ti nangisingasing iti kastoy a wagas ti panagsaoyo."

\s5
\v 38 "Nangngeganyo aa naibaga kadagiti kapuonantayo, "No dangran ti siasinoman ti maysa kadagiti matayo, ket masapul a dangranda met ti maysa kadagiti mata dayta a tao. Ket no pusien ti siasinoman ti maysa kadagiti ngipenyo, masapul a pusienda met ti maysa kadagiti ngipen dayta a tao.'
\v 39 Ngem ita dumngegkayo kadagiti ibagak kadakayo: Saanyo koma a gandaten ti agibales iti nangdangran kadakayo, ken saanyo met a padasen a lapdan isuna. Ngem ketdi, no adda nanglais kadakayo babaen iti panangtungpana iti maysa a pingpingyo, ipatungpayo pay ti bangir a pingpingyo iti dayta a tao tapno tungpaenna pay daytoy.

\s5
\v 40 No adda mangayat a mangidarum kadakayo idiay pangukoman tapno alaenna ti kawesyo, ipalubosyo met nga alaen pay dayta a tao ti kagayyo, nga isu a napatpateg kadakayo.
\v 41 Ken no pilitennakayo ti maysa a Romano a soldado a kumuyog kenkuana iti maysa a milia ken awiten ti aruatenna, awitenyo pay daytoy iti dua a milia.
\v 42 Kasta met a no adda agkiddaw kadakayo iti maysa a banag, itedyo daytoy kenkuana. No adda mangkiddaw kadakayo a pabulodanyo isuna iti maysa a banag, ipabulodyo daytoy kenkuana."

\s5
\v 43 "Nangngeganyo nga imbaga ti Dios kadagiti kapuonantayo, 'Ayatenyo dagiti padayo nga Israelita ken guraenyo dagiti gangannaet, ta isuda ket kabusoryo.'
\v 44 Ngem ita denggenyo dagiti ibagak kadakayo: Ayatenyo dagiti kabusoryo a kasta met kadagiti gagayyemyo, ken ikararaganyo dagiti nakaigapuan ti panagsagabayo.
\v 45 Aramidenyo daytoy tapno kaslakayto iti Dios, nga Amayo nga adda sadi langit. Naimbag isuna kadagiti amin a tattao. Ta padapada a pagranraniagenna ti init kadagiti nadangkes a tattao ken kadagiti nasasayaat a tattao, ken agpada a pagtudtudoenna kadagiti tattao nga agtungtungpal iti lintegna ken kadagiti tattao a saan nga agtungtungpal.

\s5
\v 46 No dagiti laeng tattao a mangay-ayat kadakayo ti ayatenyo, saanyo a namnamaen a gunggonaannakayo ti Dios! Uray pay dagiti tattao nga agar-aramid kadagiti nakaam-amak a banbanag a kas kadagiti agsingsingir iti buis ket ay-ayatenda met dagiti mangay-ayat kadakuada. Masapul nga agtignaykayo a nasaysayaat ngem iti ar-armidenda!
\v 47 Wen, ken no dagiti laeng gagayyemyo ti kablaawanyo ken kiddawenyo iti Dios a bendisionanna ida, saankayo nga agtigtignay a nasaysayaat ngem kadagiti dadduma a tattao. Uray pay dagiti saan a Judio, a saan nga agtungtungpal iti linteg ti Dios, ket isu met laeng ti ar-aramidenda!
\v 48 Isu a masapul a naan-anay ti kinapudnoyo iti Dios nga Amayo sadi langit, a kas iti naan-anay a kinapudnona kadakayo."

\s5
\c 6
\p
\v 1 Siguradoenyo a no agaramidkayo kadagiti nasayaat nga aramid, saanyo nga aramiden dagitoy iti imatang dagiti sabali a tao tapno iti kasta ket panunotenda a nangatokayo. Ti Dios nga Amayo nga adda sadi langit, saannakayto nga ikkan iti aniaman a gunggona.
\v 2 Isu a tunggal mangitedkayo iti maysa a banag kadagiti marigrigat, saanyo nga ipadlaw iti sabali a tao, kas iti ar-aramiden dagiti managinsisingpet iti uneg dagiti sinagoga ken kadagiti kalkalsada a puyotanda pay nga umuna ti trumpeta sada mangted iti tulong tapno padayawan ida dagiti tattao. Dayta laeng ti gunggona a maawat dagiti managinsisingpet!

\s5
\v 3 Imbes nga aramidenyo ti kas iti ar-aramidenda, inton mangtedkayo iti aniaman a banag kadagiti napanglaw, saanyo nga ipalubos a maammoan ti sabali a tao no ania ti ar-aramidenyo.
\v 4 Iti dayta a wagas, mangitedkayonto a sililimed kadagiti napanglaw. Ngarud, ti Dios, ti Amayo a mangpalpaliiw kadakayo bayat nga awan ti mangkitkita kadakayo, ket gunggonaannakayonto.

\s5
\v 5 "Kasta met a tunggal agkararagkayo, diyo aramiden ti kas iti ar-aramiden dagiti managinsisingpet. Kaykayatda ti agtakder iti sinagoga ken kadagiti suli ti kalkalsada nga agkararag, tapno iti kasta makita ida dagiti tattao ket padayawanda ida. Dayta laeng ti gunggona a maawatda.
\v 6 Ngem dakayo, tunggal agkararagkayo, sumrekkayo iti bukodyo a siled ket irikepyo ti ruangan tapno ti kasta agkararagkayo iti Dios nga Amayo a saan a makita. Ket ti Amayo a mangpalpaliiw kadakayo ket gunggonaannakayonto.
\v 7 No kasta nga agkararagkayo, saanyo nga ulit-uliten dagiti sarita iti mamin adu a daras a kas iti ar-aramiden dagiti tattao a saan a makaam-ammo iti Dios. Panpanunotenda a no ulit-ulitenda ti kararagda, ipangagto ida dagiti didiosenda ket itednanto dagiti dawdawatenda.

\s5
\v 8 Saanyo nga ulit-uliten dagiti sasao a kas iti ar-aramidenda, gapu ta ti Dios nga Amayo ammona no ania ti kasapulanyo sakbay a dumawatkayo kenkuana.
\v 9 Isu nga ikararagyo dagiti banbanag a kas iti daytoy: 'Ama, sika nga adda sadi langit, padayawendaka koma ti tumungggal maysa.
\v 10 Agturayka koma a naan-anay iti tumunggal maysa ken iti isuamin a banag. Mapasamak koma ti isuamin ditoy daga sigun iti pagayatam, kas met iti mapaspasamak dita langit.

\s5
\v 11 Itedmo kadakami iti inaldaw ti taraonmi a kasapulanmi iti dayta nga aldaw.
\v 12 Pakawanem dagiti basolmi a kas panangpakawanmi kadagiti tattao a nakabasol kadakami.
\v 13 Saanmo nga ipalubos a makaaramidkami kadagiti saan a nasayaat a banbanag no dumteng ti sulisog kadakami, ket ispalennakami tunggal padasennakami a dangran ni Satanas.'

\s5
\v 14 Pakawanenyo dagiti tattao a nakabasol kadakayo, gapu ta no kasta ti aramidenyo, ti Dios nga Amayo nga adda sadi langit, ket pakawanennanto dagiti basbasolyo.
\v 15 Ngem no saanyo a pakawanen ti sabali a tao, saanto met a pakawanen ti Dios dagiti basbasolyo.

\s5
\v 16 No kasta nga isardengyo ti mangan tapno maay-ayo ti Dios, saankayo nga aginliliday a kas kadagiti managinsisingpet. Pagparangenda dagiti rupada a naliday tapno makita dagiti tattao a saanda a mangmangan. Laglagipenyo a daytanto laeng ti gunggona a maala dagitoy a tattao!
\v 17 Ngem ketdi, tunggal maysa kadakayo, no kasta a saankayo a mangan iti taraon, agsagaysay ken agdiram-uskayo a kas iti kadawyan nga ar-aramidenyo,
\v 18 tapno iti kasta saan a madlaw dagiti sabali a tattao nga agay-ayunarkayo. Ngem ti Dios, nga Amayo nga awan ti makakita kenkuana, makitana a saankayo a mangmangan iti taraon. Makitkitanakayo uray awan ti makakitkita kadakayo, ket gunggonaannakayonto.

\s5
\v 19 Saankayo nga agurnong a siaagum iti dakkel a kantidad ti kuarta ken naindagaan a sanikua maipaay iti bagiyo ditoy daga, gapu ta iti daga ti ayan dagiti isu amin a banag a mapukaw. No sadino ket dadaelen ti sanga ti pagan-anay, ti lati ket perdienna dagiti landok, ken dagiti agtatakaw takawenda dagiti kukua dagiti sabali a tao.
\v 20 Ngem ketdi, agaramidkayo kadagiti aramid a makaay-ayo iti Dios tapno kasla agiduldulinkayo kadagiti gameng idiay langit. Awan ti mapukaw idiay langit. Idiay langit awan ti sanga a mangdadael iti pagan-anay, awan ti lati, ken awan dagiti agtatakaw a mabalin nga agtakaw.
\v 21 Laglagipenyo nga aniaman a napateg kadakayo, dayta met laeng dagiti adda iti panunotyo.

\s5
\v 22 "Dagiti matayo ket maiyarig iti silaw nga agpaay iti bagiyo, gapu ta ikkandakayo iti kabaelan a mangkita kadagiti banbanag. Isu a no makitayo dagiti banbanag a kas iti panangkita ti Dios kadakuada, kaslanto napnoan iti lawag ti sibubukel a bagiyo.
\v 23 Ngem no saan a nasayaat dagiti matayo, saanyo a makita a naimbag dagiti banbanag. Adda kayonto iti naan-anay a kinasipnget. Naagumto ti pagbalinanyo!
\v 24 "Awan ti tao a mabalinna a paggeddanen a pagserbian ti dua nga apo. No aramidenna dayta, umsiennanto ti maysa ket ayatennanto ti maysa, wenno napudnonto isuna iti maysa ket uyawenna ti maysa. Kasta met a saanmo a mabalin a dayawen ti Dios ket ayatem met ti kuarta."

\s5
\v 25 Isu nga ibagak kadakayo a saanyo a pakadanagan dagiti banbanag a masapulyo tapno agbiag. Saanyo a pakadanagan no adda umdas a taraon a kanenyo ken no adda inumenyo, wenno adda umdas a kawes nga isuotyo. Ti wagas ti panagbiagyo ket napatpateg nga adayo ngem kadagidiay a banbanag.
\v 26 Panunotenyo ti maipanggep kadagiti billit. Saanda nga agmula kadagiti bukbukel, ken saanda nga agani kadagiti mula wenno agurnong iti apit kadagiti kamalig. Addaanda a kanayon iti taraon a kanen gapu ta ti Dios nga Amayo nga adda sadi langit, ipapaayna ti taraon maipaay kadakuada. Ket awan duadua a napatpategtegkayo nga adayo ngem kadagiti billit! Isu a natalgedkayo nga ipaay ti Dios dagiti pagkasapulanyo!

\s5
\v 27 Awan kadakayo ti makabael a mangnayon iti tawen a panagbiagyo babaen iti panagdandanagyo. Saanyo a kabaelan a nayonan iti uray maysa a minuto ti biagyo! Isu a rumbeng a saanyo a pagdanagan ti maipanggep kadagiti banbanag a kasapulanyo.
\v 28 Rumbeng a saanyo met a pagdanagan no addanto ti umdas a kawes a maisuotyo. Panunotenyo no kasano a dumakkel dagiti sabong kadagiti tay-ak. Saanda nga agtrabaho tapno makategged iti kuarta, ken saanda nga agaramid iti bukodda a kawes.
\v 29 Ngem ibagak kadakayo nga uray ni Ari Solomon, a nabiag idi nabayagen a tiempo, a nagkawes kadagiti napipintas a lup-lupot, dagiti kawesna ket saan a kas kapintas ti uray maysa kadagidiay a sabsabong.

\s5
\v 30 Inaramid ti Dios a nakapinpintas dagiti balang a mulmula, ngem agtuboda iti tay-ak iti ababa laeng a tiempo. Maysa nga aldaw dumakkelda, ket iti sumaruno nga aldaw ipuor ida dagiti tattao iti pugon. Ngem napatpategkayo nga adayo iti Dios ngem kadagiti balang a mula, ken napa-paut ti panagbiagyo. Isu nga agtalekkayo iti Dios, dakayo nga addaan iti bassit a pammati!
\v 31 Isu nga saankayo nga agdanag ken saanyo ibagbaga, 'Addanto pay ngata taraonmi?' wenno 'Addanto pay nga inumenmi?' wenno 'Addanto pay ngata ikawesmi?'

\s5
\v 32 Dagidiay saan a makaam-ammo iti Dios ket isuda dagiti kankanayon nga agdandanag maipanggep kadagiti kasta a banbanag. Ngem ti Dios, nga Amayo nga adda sadi langit, ammona a kasapulanyo amin dagidiay a banbanag, isu a saanyo a pakadanagan dagitoy.
\v 33 Ngem ketdi, bigbigenyo a kapapatgan a banag ti panangituray ti Dios iti entero a lubong ken masapul nga aramiden ti tunggal maysa ti pagayatanna. No aramidenyo dayta, itednanto amin dagiti banbanag a kasapulanyo.
\v 34 Isu a saanyo a pakadanagan ti mapasamak kadakayo iti sumaruno nga aldaw, gapu ta inton dumteng dayta nga aldaw, maaddaankayonto iti umdas a pakadanaganyo para iti dayta nga aldaw. Isu a saanyon a pagdanagan masangwanan."

\s5
\c 7
\p
\v 1 Saanyo a kedngan ti kinamanagbasol ti sabali a tao, tapno saanto nga ibaga ti Dios no kasano ti kinamanagbasolyo.
\v 2 No kednganyo ti sabali a tao, kedngannakayto met ti Dios. No kasano iti panangikeddengyo iti sabali kastanto met ti mausar iti pannakaikeddengyo.

\s5
\v 3 Awan koma kadakayo ti makibiang iti nalag-an a biddut ti sabali! Dayta ket kasla iti panangdillaw iti bassit a puted ti garami a naipuling iti mata dayta a tao. Ngem rumbeng a maseknankayo kadagiti dadakkel a biddutyo a maiyarig iti dakkel a troso a naipuling iti matayo.
\v 4 Saanyo koma nga ibaga iti sabali a tao ti maipanggep kadagiti nalag-an a biddutda. 'Ikkatek man dayta puling iti matam!' Idinto ta adda pay laeng dakkel a puling iti matam.
\v 5 No aramidenyo dayta, managinsisingpetkayo! Ikkatenyo pay nga umuna ti dakkel a puling iti matayo sakbay nga ikkatenyo ti naipuling iti mata ti sabali a tao."

\s5
\v 6 "Saanyo nga ited dagiti banbanag a kukua ti Dios kadagiti aso a mabalin a mangdarup kadakayo. Ken saanyo nga ipurruak dagiti napapateg a perlas iti sangoanan dagiti baboy, gapu ta baddebaddekendanto laeng dagitoy. Kasta met a saanyo nga ibaga dagiti nakaskasdaaw a banag maipanggep iti Dios kadagiti tao nga ammoyo nga agaramidto iti dakes kadakayo kas supapakna.

\s5
\v 7 "Saankayo nga agsardeng nga agdawat iti Dios kadagiti kasapulanyo, ken saankayo nga agsardeng a mangnamnama kenkuana nga ipaayna daytoy kadakayo.
\v 8 Ta ti tunggal maysa a dumawat iti Dios iti maysa a banag, ket namnamaenna a maited daytoy kenkuana, ket maawatnanto daytoy.
\v 9 No ti anakyo ket dumawat kadakayo iti tinapay, awan kadakayo iti mangted kenkuana iti bato, saan kadi?
\v 10 No ti anakyo ket dumawat kadakayo iti lames, awan kadakayo iti mangted kenkuana iti uleg, saan kadi?

\s5
\v 11 Ammoyo ti mangted kadagiti naimbag a banbanag kadagiti annakyo, uray pay no dakes kayo. Isu a ti Dios, nga Amayo nga adda sadi langit, awan duadua nga ad-adda pay nga itedna dagiti nasayaat a banbanag kadagiti dumawat kenkuana.
\v 12 Isu nga aniaman a wagas a kayatmo nga aramiden ti sabali kenka, rumbeng a kasta met laeng a wagas ti aramidem kadakuada, gapu ta kasta ti kayat a sawen ti linteg ti Dios ken dagiti amin nga insurat dagiti profeta idi nabayagen a panawen.

\s5
\v 13-14 "Ti panagdaliasat a mangitunda iti biag nga agnanayon a kadua ti Dios idiay langit ket narigat; maiyarig daytoy iti narigat a dalan a masapul a daliasaten. Adda ti sabali dalan, dalan a daldaliasaten ti kaaduan kadagiti tattao. Nalawa dayta a dalan; magnada agingga a madanunda ti nalawa a ruangan, ngem kalpasan a lasatenda daytoy, mataydanto. Isu nga ibagak kadakayo a daliasatenyo ti narigat a dalan ken sumrekkayo iti nailet a ruangan tapno makipagbiagkayo nga agnanayon iti Dios idiay langit."

\s5
\v 15 Agannadkayo kadagiti tattao nga umay mangallilaw kadakayo a kunaenda nga imbaga ti Dios dagiti ibagbagada. Maiyarigda kadagiti lobo a nagpammarang a karnero tapno agparangda a naamo, ngem ti kinapudnona ket darupendakayo.
\v 16 Babaen iti panangkitayo iti bunga a patauden dagiti mula, ammoyo no ania a kita ti mula dagitoy. Dagiti siitsiitan a babassit a kayo ket saan nga agbunga iti ubas, ken dagiti siitsiitan a ruot ket saan nga agbunga iti igos, isu nga awan ti agpanunot nga agpuros iti igos manipud kadagiti siitsiitan a ruot.
\v 17 Kastoy ti maysa pay a pangyarigan: amin nga agbungbunga a nasayaat a kaykayo ket makapagbunga iti nasayaat ngem amin a saan a nasayaat a kaykayo ket awan serserbi ti ibungana.

\s5
\v 18 Awan ti nasayaat nga agbungbunga a kayo ti agpataud iti awan pategna a bunga, ken awan ti dakes a kayo nga agpataud iti nasayaat a bunga.
\v 19 Dagiti trabahador ket putden ken puoranda dagiti amin a kayo a saan nga agpataud iti nasayaat a bunga.
\v 20 Babaen iti panagkita kadagiti bunga dagiti mula, ammoyo no ania a kita dagitoy a mula. Kasta met, inton makitayo no ania ti aramiden dagiti tattao nga umay kadakayo, maamoanyo no pudno nga agsasaoda para iti Dios wenno saan.

\s5
\v 21 Uray no adu a tattao ti kanayon nga umaw-awag kaniak iti Apo, agpampammarangda nga adda kadakuada ti turayko, saan a kayat ti Dios nga iturayan iti sumagmamano kadakuada, gapu ta saanda nga ar-aramiden dagiti tarigagayna. Kayat ti Amak nga iturayanna laeng dagiti mangar-aramid kadagiti pagayatanna.
\v 22 Inton aldaw nga ukomen ti Dios ti tunggal maysa, adunto dagiti tao a mangibaga kaniak, 'Apo, nagsaokami iti mensahe ti Dios a kas mangibagbagi kenka! Kas mangibagbagi kenka pinaksiatmi dagiti demonio manipud kadagiti tattao! Ken kas mangibagbagi kenka, adu a daras a nagaramidkami iti mannakabalin nga aramid!'
\v 23 Kalpasanna iwaragawagkonto kadakuada, 'saanko a pulos nga bigbigen a maibilangkayo kaniak. Umadayokayo kaniak, dakayo nga agar-aramid iti dakes!"'

\s5
\v 24 Isu a, siasinoman a makangngeg kadagiti imbagak ken mangaramid no ania iti imbilinko, maiyarigto iti masirib a tao a nangipatakder iti balayna iti rabaw ti bato.
\v 25 Uray no umay ti tudo ken aglayus iti karayan, ken agpuyopoy ti angin a maibusor iti dayta a balay, saanto a marba gapu ta naipatakder iti rabaw ti natibker a bato.

\s5
\v 26 Iti sabali a bangir, siasinoman a nakangngeg iti imbagak ngem saan a nagtulnog kaniak ket maiyarigto iti maag a tao a nangipatakder iti balayna iti kadaratan.
\v 27 Inton agtudo ket aglayus ti karayan, ken agpuyupoy ti angin a maibusor iti dayta a balay, marba daytoy ken naan-anay ti pannakadadaelna, gapu ta naipatakder iti rabaw ti kadaratan. Isu a masapul nga agtulnogkayo kadagiti imbagak kadakayo."

\s5
\v 28 Idi nalpas ni Jesus nga insuro amin dagidiay a banbanag, nasdaaw dagiti adu a tattao a nakangngeg no kasano iti panagisurona.
\v 29 Nangisuro isuna a kas iti maysa a mannursuro nga agtalek kadagiti bukodna a pannakaammo. Saan isuna a nangisuro a kas kadagidiay a mangisursuro iti linteg dagiti Judio, a mangulit-ulit kadagiti nagduduma a banag nga insursuron dagiti sabali a tattao.

\s5
\c 8
\p
\v 1 Idi simmalog ni Jesus manipud iti turod, simmurot kenkuana dagiti adu unay a tattao.
\v 2 Kalpasan a pinanawan ni Jesus dagiti tattao, immasideg kenkuana ti maysa a lalaki nga addaan iti sakit iti kudil ket nagparintumeng iti sangoananna. Kinunana kenni Jesus, "Apo, pangaasim ta paimbagennak, gapu ta ammok a kabaelannak a paimbagen no kayatmo."
\v 3 Ket inyunnat ni Jesus ti imana ket sinagidna ti lalaki. Kinunana kenkuana, "Kayatka a paimbagenka, ket paimbagenka itan!" Dagus nga immimbag ti lalaki manipud iti sakitna.

\s5
\v 4 Kalpasan ket kinuna ni Jesus kenkuana, "Siguradoem nga awan ti siasinoman a pangibagaam maipanggep iti panangpaimbagko kenka, ngem ketdi mapanka agpakita iti padi nga adda iti templo idiay Jerusalem ket ipakitam ta bagim a naimbaganen. Ket idatagmo ti sagut a maipaay iti Dios nga imbilin ni Moises kas pammaneknek kadagiti tattao a naimbaganka."

\s5
\v 5 Idi napan ni Jesus iti siudad ti Capernaum, napan kenkuana ti maysa nga opisial a Romano a mangidadaulo iti sangagasut a soldado. Nagpakpakaasi isuna kenni Jesus a tulunganna.
\v 6 Kinunana kenkuana, "Apo, nakaidda idiay balay ti adipenko ken saan a makakuti, ken agsagsagaba iti nakaro nga ut-ot."
\v 7 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Umayak iti balaymo ket paimbagek isuna."

\s5
\v 8 Ngem kinuna ti opisial kenkuana, "Apo, saanak a maikari nga umayka iti balayko, ngem ketdi ibagam laeng a naimbaganen ti adipenko ket maimbagan isuna.
\v 9 Kasta met laeng kaniak. Maysaak a soldado; masapul nga agtulnogak kadagiti nangatngato ngem siak, ken addaanak met kadagiti soldado a bilbilinek. No ibagak iti maysa kadakuada 'Mapanka!' mapan isuna. No ibagak iti sabali, 'Umayka!' umay isuna. No ibagak iti adipenko, 'Aramidem daytoy!' aramidenna daytoy."
\v 10 Idi nangngeg ni Jesus daytoy, nasdaaw isuna. Kinunana kadagiti tattao a kaduana a magmagna, "Denggenyo daytoy: saanak pay pulos a nakasarak iti siasinoman a nagtalek kaniak a kas iti kadakkel ti panagtalek daytoy a saan a Judio a lalaki. Uray pay idiay Israel, a pangnamnamaak a mamati kaniak dagiti tattao, ket saanak a nakasarak iti uray maysa nga agtalek kaniak iti kasta unay.

\s5
\v 11 Pudno, ibagak kadakayo nga adu pay kadagiti tattao a saan a Judio ti mamatinto met kaniak, ket umaydanto manipud kadagiti adayo a dayaen a paset ti daga ken iti laud, ket makitugawdanto a makipangan kada Abraham, Isaac ken Jacob inton naan-anay nga agturay ti Dios manipud langit kadagiti amin a banbanag.
\v 12 Ngem no maipanggep kadagiti Judio a panggep koma ti Dios nga iturayan--ipuruaknanto ida idiay impierno, a kasta unay a nasipnget. Sadiay, agsangitdanto gapu iti panagsagsagabada, ken agngaretngetto dagiti ngipenda gapu ta addaandanto iti nakaro nga ut-ot."
\v 13 Ket kinuna ni Jesus iti opisial, "Agawidka. Ti pinatim ket isu ti mapasamak." Kalpasanna ket nagawid ti opisial ket natakuatanna a ti adipenna ket naimbagan iti isu met laeng a kanito nga imbaga ni Jesus kenkuana nga umimbag isuna.

\s5
\v 14 Idi napan da Jesus ken ti dadduma kadagiti adalanna iti balay ni Pedro, nakita ni Jesus ti babai a katugangan ni Pedro. Nakaidda isuna iti pagiddaanna gapu ta aggurigor isuna.
\v 15 Sinagidna ni Jesus ti imana ket dagus a bimmaaw ti gurigorna. Kalpasanna ket timmakder isuna ket sinirbianna ida iti taraon.

\s5
\v 16 Iti dayta a rabii, idi agleppasen ti Aldaw a Panaginana, impan dagiti adu a tattao kenni Jesus dagiti linuganan ti demonio, ken sabali pay a tattao a masakit. Pinaksiatna dagiti demonio babaen laeng iti panagsaona kadakuada, ken pinaimbagna amin dagiti tattao a masakit.
\v 17 Idi inaramidna daytoy, natungpalna ti insurat ni profeta Isaias, "Winayawayaanna dagiti tattao manipud kadagiti sakitda, ken pinaimbagna ida.'

\s5
\v 18 Nakita ni Jesus dagiti adu a tattao iti aglawlawna, isu nga imbagana kadagiti adalanna nga iballasiwda isuna iti bangir a paset ti dan-aw babaen iti bangka.
\v 19 Bayat a magmagnada nga agturong iti bangka, napan kenkuana ti maysa a lalaki a mangisursuro kadagiti linteg dagiti Judio ket kinunana, "Manursuro, sumurotak kenka iti sadinoman a papanam."
\v 20 Insungbat ni Jesus, "Addaan dagiti musang iti abut iti daga a pagnaedanda, ken addaan iti umok dagiti billit, ngem uray no siak ti Anak ti Tao, awanannak iti pagtaengan a mabalinko a pagturogan."

\s5
\v 21 Maysa pay kadagiti adalan ni Jesus ti nagkuna kenkuana, "Apo, palubosannak nga agawid nga umuna. Kalpasan a matay ti amak, ipunponko pay isuna, kalpasanna ket sumurotakton kenka."
\v 22 Ngem kinuna ni Jesus kenkuana, "Sumurotka kaniak itan. Dagiti tattao a maiyarig iti natay, bay-am nga urayenda a matay dagiti tattaoda."

\s5
\v 23 Kalpasanna, limmugan ni Jesus iti bangka ket simmurot kenkuana dagiti adalanna iti bangka.
\v 24 Pagammoan, adda dimteng a napigsa nga angin ket nagpuyupoy iti danum, ket masabuasabuagan iti dadakkel a dalluyon ti bangka ket mapunpunnon daytoy. Ngem matmaturog idi ni Jesus.
\v 25 Napanda riniing isuna, ket kinunada kenkuana, "Apo, ispalennakami! Lumnedtayon!"

\s5
\v 26 Kinunana kadakuada, "Saan a rumbeng nga agbutengkayo! Kurang ti pammatiyo a kabaelankayo nga ispalen." Ket timmakder isuna ken tinubngarna ti angin ket imbagana iti dalluyon nga agtalna. Dagus a nagsardeng ti angin ken nagtalna ti danum.
\v 27 Nagsiddaaw dagiti lallaki, ket kinunada iti tunggal maysa, "Pudno a naisangsangayan daytoy a tao! Amin a banbanag ket iturturayna! Uray pay iti angin ken dagiti dalluyon ket agtungpal kenkuana!"

\s5
\v 28 Idi nakasangpetda iti dayaen a paset ti dan-aw, dimtengda iti rehion a pagnanaedan dagiti Gadareno. Kalpasanna, dua a lallaki a linuganan dagiti demonio ti rimmuar manipud kadagiti rukib a pagitantaneman kadagiti natay, nga isu ti pagnanaedanda. Gapu ta kasta unay ti kinaranggasda ken darupenda dagiti tattao, awan ti siasinoman a makaitured nga agdaliasat iti dalan sadiay.
\v 29 Kellaat nga impukkawdani Jesus, "Sika ti Anak ti Dios! Gapu ta awan a pulos ti pakaipadaam kadakami, panawannakami! Immayka kadi ditoy tapno parigatennakami sakbay ti tiempo nga ingkeddeng ti Dios a panangdusana kadakami?"

\s5
\v 30 Iti saan unay nga adayo adda adu a baboy nga agar-arab.
\v 31 Isu a nagpakpakaasi dagiti demonio kenni Jesus ket kinunada, "No parruarennakami manipud kadagitoy a lallaki ibaonnakami ngarud kadagidiay a babbaboy!"
\v 32 Kinuna ni Jesus kadakuada, "No dayta ti kayatyo, mapankayo!" Isu a pinanawan dagiti demonio dagiti lallaki ket simrekda kadagiti baboy. Kellaat a nagdardaras ti arban dagiti baboy a napan iti rangkis ket natnagda iti danum ket nalmesda.

\s5
\v 33 Nagbuteng dagiti lallaki nga agay-aywan kadagiti baboy, ket nagtatarayda a napan iti ili ket impadamagda amin a napasamak, agraman ti napasamak kadagiti dua a lallaki a linuganan dagiti demonio.
\v 34 Kalpasanna, ket kasla la amin a tattao nga agnanaed iti dayta nga ili ket kayatda a makita ni Jesus. Idi nakitada isuna ken dagiti dua a lallaki a tengngel idi dagiti demonio, nagpakpakaasida kenni Jesus a pumanaw iti rehionda.

\s5
\c 9
\p
\v 1 Limmugan ni Jesus ken dagiti adalanna iti bangka. Naglayagda a bimmallasiw iti dan-aw ket napanda idiay Capernaum, ti siudad a paggigiananna.
\v 2 Sumagmamano a tattao ti nangyeg kenkuana iti maysa a lalaki a saan a makakuti ken nakaidda iti ikamen. Idi nadlaw ni Jesus a mamatida a kabaelanna a paimbagen ti saan a makakuti a lalaki, kinunana kenkuana, "Balong, pakiridem ta pakinakemmo! Pinakawankon dagiti basbasolmo."

\s5
\v 3 Sumagmamano kadagiti lallaki a nangisursuro iti linlinteg dagiti Judio ti nagkuna iti nakemda, "Panpanunoten daytoy a lalaki nga isuna ket Dios; Apay makapakawan isuna iti basol!"
\v 4 Ammo ni Jesus dagiti panpanunotenda, isu a kinunana, "Masapul a saankayo nga agpanpanunot iti dakes!
\v 5 Ania ti nalaklaka, ti panangibaga kenkuana a dagiti basolna ket napakawanen wenno ti panangibaga kenkuana a tumakder ket magna?
\v 6 Isu a mangaramidak iti maysa a banag tapno maammoanyo a ti Dios ket inikkannak, siak nga Anak ti Tao iti karbengan a mangpakawan kadagiti basbasol." Ket kinunana iti saan a makakuti a lalaki, "Tumakderka, pidutem ti ikamenmo, ket agawidkan!"

\s5
\v 7 Dagus a timmakder ti lalaki ket pinidutna ti ikamenna, ket nagawid!
\v 8 Idi nakita dagiti adu a tattao daytoy, nagsiddaawda. Dinaydayawda ti Dios iti panangitedna iti kastoy a turay iti tao.
\v 9 Bayat a pumanpanaw ni Jesus manipud sadiay, nakitana ti maysa a lalaki nga agnagan iti Mateo. Agtugtugaw isuna iti ayan ti lamisaan a pagsingsingiranna iti buis para iti gobierno ti Roma. Kinuna ni Jesus kenkuana, "Sumurotka kaniak ket agbalinka nga adalak!" Isu a timmakder ni Mateo ket simmurot kenkuana.

\s5
\v 10 Nagtugaw ni Jesus ken dagiti adalanna iti maysa a balay tapno mangan. Kabayatan ti pannanganda, adu kadagiti agsingsingir iti buis ken dadduma pay a tattao a saan a nangikankano iti maipanggep iti linteg ni Moises ti napan nakipangan kadakuada.
\v 11 Idi nakita dagiti Pariseo dayta, napanda kadagiti adalan ket kinunada, "Makaparurod ti manursuroyo ta makipangpangan ken makikadkadua kadagiti agsingsingr iti buis ken dadduma pay a tattao a kas kadakuada."

\s5
\v 12 Nangngeg ni Jesus no ania ti imbagada, isu nga imbagana daytoy a pangngarig kadakuada: "Dagiti masaksakit a tattao ti agkasapulan iti mangngagas, saan a dagiti nasalun-at a tattao.
\v 13 Masapul a masursuroyo no ania ti kayat a sawen dagitoy a sasao nga imbaga ti Dios: 'Saan a ti panagidatonyo ti kayatko ngem ti panagtignayyo a siaasi kadagiti tattao.' Laglagipenyo nga immayak kadakayo, saan a tapno mangallukoy kadagiti tattao a mangipagarup a nalintegda, a mangtallikod kadagiti managbasol a panagbiagda ket umayda kaniak, ngem immayak a mangallukoy kadagiti tattao a makaammo a managbasolda."

\s5
\v 14 Kalpasanna, napan kenni Jesus dagiti adalan ni Juan a Mammuniag ket sinaludsodda kenkuana, "Dakami ken dagiti Pariseo ket masansan a saankami a mangan gapu ta kayatmi a maay-ayo ti Dios, ngem dagiti adalam ket saanda nga ar-aramiden dayta. Apay a saanda nga ar-aramiden dayat?"
\v 15 Simmungbat ni Jesus, "No ti nobio ket adda kadagiti gagayyemna iti tiempo a pannakikallaysana, agladingit kadi dagidiay a gagayyemna? Saan, gapu ta saanda a naliday iti dayta a tiempo. Ngem inton masapul a panawanen ida ti nobio, saandanton a mangan, gapu ta nalidaydanto.

\s5
\v 16 Saan nga itakop dagiti tattao ti baro a lupot iti daan a lupot nga adda abutna. Ta no aramidenda dayta, inton labaanda ti lupot, kumsen ti takop ket mapigis ti lupot ket ad-adda pay a dumakkel ti abut.

\s5
\v 17 Kasta met a saan nga ikabil ti siasinoman ti baro a tubbog ti ubas iti daan a lalat a pagkargaan tapno ilebbinna daytoy. No adda iti siasinoman a mangaramid iti dayta, bumtak dagidiay a lalat a pagkargaan ket inton agbalinen nga arak ti tubbog ti ubas. Madadaelto dagiti lalat a pagkargaan ket maibellengto arak iti daga. Ngem ketdi, ikabil dagiti tattao ti baro nga arak kadagiti baro a lalat a pagkargaan ti arak, ket agbinnatto ti lalat a pagkargaan inton agbalinen nga arak ti tubbog ti ubas. Iti daytoy a wagas, agpada a saan maan-ano ti arak ken ti lalat a pagkargaan.."

\s5
\v 18 Kabayatan nga ibagbaga ni Jesus dayta, maysa a panguloen iti siudad ti immay ket nagparintumeng iti sangoananna. Ket kinunana, "Kapatpatay laeng ti anakko a babai! Ngem no umayka ket ipataymo ti imam kenkuana, agbiag manen!"
\v 19 Timmakder ni Jesus ket kimmuyog iti lalaki a kaduana dagiti adalanna.

\s5
\v 20-21 Kalpasanna, maysa a babai nga agsagsagaba iti agtultuloy a panagpadara iti uneg ti sangapulo ket dua a tawen ti napan iti asideg ni Jesus. Napan isuna iti malikudan ni Jesus ket sinagidna ti murdong ti pagan-anayna. Kunkunana iti bagina, "No masagidko laeng ti pagan-anayna ammok a umimbagak.”
\v 22 Ket timmalliaw ni Jesus tapno kitaenna no siasino ti nangsagid kenkuana. Ket idi nakitana ti babai, kinunana kenkuana, "Anak, pakiridem ta pakinakemmo. Gapu ta namatika a kabaelanka a paimbagen, napaimbagkan." Napaimbag ti babai iti dayta met laeng a kanito.

\s5
\v 23 Simmangpet ni Jesus iti balay ti lalaki ket nakitana dagiti tumutokar iti plauta nga agtuktokar iti pangnatay a musika; adda met ti adu nga agladladingit nga agdungdung-aw iti napigsa gapu ta natayen ti balasitang.
\v 24 Kinunana kadakuada, "Pumanawkayo ken isardengyo ti panagtukar iti pangnatay a musika ken panagdung-aw, gapu ta ti balasitang ket saan a natay! Matmaturog laeng isuna!" Kinatkatawaan dagiti tattao isuna, gapu ta ammoda a natayen ti balasitang.

\s5
\v 25 Idi naparuaren dagiti tattao, simrek isuna iti siled a nakaipaiddaan ti balasitang. Iniggamanna ti imana ket nabbiag manen ket bimmangon.
\v 26 Ket nangngegan dagiti tattao iti dayta nga entero a rehion ti maipanggep iti daytoy.

\s5
\v 27 Bayat a pumanpanaw ni Jesus manipud sadiay, dua a bulsek a lallaki ti nangsurot kenkuana ken agpukpukkaw, "Maasianka kadakami ket paimbagennakami, sika a Kaputotan ni Ari David!"
\v 28 Simrek ni Jesus iti balay, ket kalpasanna simrek met dagiti bulsek a lallaki. Kinuna ni Jesus kadakuada, "Mamatikayo kadi a kabaelankayo a paimbagen?" Kinunada kenkuana, "Wen, Apo!"

\s5
\v 29 Ket sinagidna dagiti matada ken kinunana kadakuada, "Gapu ta mamatikayo a kabaelak a paimbagen dagiti matayo, paimbagek ida ita met laeng!"
\v 30 Ket makakitadan! Kalpasanna, nainget nga imbaga ni Jesus kadakuada, Siguradoenyo a saanyo nga ibagbaga iti siasinoman ti inaramidko kadakayo!"
\v 31 Ngem rimmuarda ket impadamagda iti dayta nga entero a rehion.

\s5
\v 32 Idi pumanawen dagiti dua a lallaki, adda tattao ti nangiyeg kenni Jesus iti maysa a lalaki a saan a makasao gapu ta tengngel isuna ti demonio.
\v 33 Kalpasan a pinaksiat ni Jesus ti demonio, nangrugi a nagsao ti lalaki! Dagiti adu a tattao a nakakita iti daytoy ket nasdaaw ket kinunada, "Saankami a pulos a nakakita iti aniaman a banag a nakakaskasdaaw a kas iti daytoy a napasamak ditoy Israel!"
\v 34 Ngem kinuna dagiti Pariseo, "Ni Satanas, nga isu ti mangidadaulo kadagiti demonio ti nangted iti kabaelan iti daytoy a lalaki a mangpaksiat kadagiti demonio manipud kadagiti tattao."

\s5
\v 35 Kalpasanna, napan ni Jesus ken dagiti adalanna kadagiti adu a siudad ken il-ili iti distrito ti Galilea. Nangisursuro isuna kadagiti sinagoga ken ingkasabana ti naimbag a damag maipanggep iti panagturay ti Dios sadi langit. Pinaimbagna met dagiti tattao nga addaan iti nadumaduma a sagsagabaen ken an-annayen.
\v 36 Idi nakitana dagiti adu a tattao, naasian isuna kadakuada gapu ta isuda ket malidliday ken mariribukan. Kasla da la karnero nga awan ti mangipaspastor.

\s5
\v 37 Ket kinunana kadagiti adalanna: "Dagiti tattao a nakasagana a mangawat iti mensahek ket kasla da la taltalon a maapiten dagiti naimula. Ngem sumagmamano laeng a tattao ti mapan agapit kadagiti mula.
\v 38 Isu nga agkararagkayo ket dawatenyo kenni Apo Dios a mangibaon iti ad-adu pay a tattao nga agapit kadagiti mulmulana."

\s5
\c 10
\p
\v 1 Imbaga ni Jesus kadagiti sangapulo ket dua nga adalanna a mapanda kenkuana. Ket inikkanna ida iti pannakabalin a mangpaksiat kadagiti dakes nga espiritu a mangtengtengngel kadagiti tattao. Inikkanna met ida iti kabaelan a mangpaimbag kadagiti tattao nga addaan iti amin a kita ti saksakit wenno kadagiti amin a kita ti an-annayen.

\s5
\v 2 Daytoy ti listaan dagiti sangapulo ket dua nga adalan, nga inawaganna iti apostol. Isuda ket ni Simon, a pinanaganna iti Pedro; ni Andres, ti ub-ubing a kabsat a lalaki ni Pedro; ni Santiago, ti anak ni Zebedeo; ni Juan, ti ub-ubing a kabsat a lalaki ni Santiago;
\v 3 ni Felipe; ni Bartolomeo; ni Tomas; ni Mateo, ti agsingsingir iti buis; ni Santiago, ti anak ni Alfeo; ni Tadeo;
\v 4 ni Simon a Patriota; ken ni Judas Iscariote, nga iti kamaudianna isu ti mangaramid iti wagas tapno matiliw dagiti panguloen dagiti Judio ni Jesus.

\s5
\v 5 Idi ngannganin ibaon ni Jesus dagiti sangapulo ket dua nga apostolna a mangibaga iti naimbag a damag kadagiti tattao iti nadumaduma a lugar, intedna kadakuada dagitoy a bilbilin: "Saankayo a mapan iti pagnanaedan dagiti saan a Judio wenno kadagiti ili a pagnanaedan dagiti Samaritano.
\v 6 Ngem ketdi, mapankayo kadagiti tattao ti Israel; kayariganda ti karnero a naisina manipud iti mangipaspastor kadakuada.
\v 7 Inton mapankayo kadakuada, iwaragawagyo kadakuada nga iti mabaiit agturayto ti Dios manipud langit.

\s5
\v 8 Paimbagenyo dagiti masakit a tattao, pagungarenyo dagiti natay, paimbagenyo dagiti tattao nga adaan iti ketong ken isubliyo isuda iti komunidad, ken paksiatanyo dagiti demonio a mangtengtengngel kadagiti linugananda. Saankayo nga agsingir iti aniaman a kuarta iti panangtulongyo kadagiti tattao, gapu ta saannakayo a siningir iti aniaman ti Dios iti panangtulongna kadakayo.
\v 9-10 Saankayo a mangitugot iti aniaman a kuarta, wenno bay-on dagiti gargaretyo. Saankayo a mangitugot iti sobra a pagan-anay, wenno sandalias a nayon ti us-usarenyo, wenno sarukod. Tunggal agtrabtrabaho ket maikari nga umawat iti tangdan manipud kadagiti tattao a pagtartrabahoanna, isu a maikarikayo nga umawat iti taraon manipud kadagiti tattao a papananyo.

\s5
\v 11-12 Iti aniaman nga ili ken barrio a sumrekanyo, mangsapulkayo iti maysa a tao a mangpasangbay kadakayo iti balayna. Iti iseserrekyo iti dayta a balay, umawagkayo iti Dios nga agaramid isuna iti nasayaat kadagiti tattao nga agnanaed sadiay. Agtalinaedkayo iti dayta a pagtaengan agingga a panawanyo dayta nga ili wenno barrio.
\v 13 No dagiti aggigian a tattao iti dayta a balay ket awatennakayo a nasayaat, pudno nga agaramidto ti Dios iti nasayaat kadakuada. Ngem no saandakayo nga awaten a nasayaat, ngarud saanto a makatulong ti kararagyo kadakuada, ket saanto a mangaramid iti nasayaat ti Dios kadakuada.

\s5
\v 14 No saannakayo a pasangbayen dagiti agnanaed a tattao iti aniaman a balay wenno ili, wenno dumngeg iti mensaheyo, panawanyo dayta a lugar. Iti ipapanawyo, pagpagenyo dagiti tapok manipud kadagiti sakayo. Babaen iti panangaramidyo iti dayta, ballaaganyonto ida nga ilaksidto ida ti Dios kas iti panangilaksidda iti imbagayo.
\v 15 Tandaananyo daytoy a naimbag: Inton panawen nga ukomen ti Dios dagiti amin a tattao, dusaennanto dagiti managdakdakes a tattao a nagnaed idi idiay Sodoma ken Gomorra. Ngem no laksidennakayo dagiti tattao iti sadinoman a siudad, nakarkaronto pay ti panangdusa ti Dios kadakuada.

\s5
\v 16 "Dumngegkayo: Inton ibaonkayo a rummuar, awanankayto iti gaway a kas iti karnero, iti ayan dagiti tattao a kas kapeggad dagiti lobo. Isu nga agannadkayo kas iti kaannad dagiti uleg ken agbalinkayo koma a naamo kadakuada kas iti kaamo dagiti kalapati.
\v 17 Kasta met a naannadkayo koma kadagiti kakastoy a tattao, gapu ta tiliwendakayo ket ipandakayo kadagiti kameng ti konseho tapno mausigkayo. Saplitandakayonto kadagiti sinagogada.
\v 18 Ket gapu ta dakayo ket tattaok, isangodakayonto kadagiti gobernador ken kadagiti ar-ari tapno usigendakayo ken dusaendakayo. Ngem paneknekanyonto kadagidiay a mangidadaulo ken kadagiti dadduma pay saan a Judio ti maipanggep kaniak.

\s5
\v 19 Inton tiliwendakayo dagiti mangidadaulo iti relihion, saankayo nga agdanag no anianto ti ibagayo kadakuada, gapu ta iti dayta met laeng a kanito ibaganto ti Espiritu Santo kadakayo dagiti balikas a masapul nga ibagayo.
\v 20 Saan a dakayo ti mangngeddengto no ania ti saritaenyo. Ngem ketdi, saritaenyonto no ania dagiti imbaga ti Espiritu ti nainlangitan nga Amayo a saritaenyo.

\s5
\v 21 Ipandakayonto kadagiti agturay tapno mapapatay gapu ta namatikayo kaniak. Kas koma iti daytoy: Aramidento dagiti tattao dayta kadagiti kakabsatda, ket aramidento dagiti amma dayta kadagiti annakda. Dagiti annak agsukirdanto kadagiti nagannakda ket isu ti pakaigapuan ti pannakatayda.
\v 22 Guraennakayonto dagiti adu a tattao gapu ta agtaltalekkayo kaniak. Ngem siasinoman a napudno nga agtalek kaniak agingga a matayda, isalakanto ti Dios dagidiay a tattao.
\v 23 No dagiti tattao iti maysa a siudad ti pakaigapuan ti panagsagabayo, mapankayo iti sabali a siudad. Laglagipenyo: Siak, nga Anak ti Tao, pudno nga agsubliak ditoy daga sakbay a masursoryo amin ti ili ditoy Israel iti panangiwaragawagyo kadagiti tattao iti maipanggep kaniak.

\s5
\v 24 Saan a rumbeng a panunoten ti maysa nga adalan a natantan-ok isuna ngem iti manursurona, ken saan a nangatngato dagiti tagabu ngem kadagiti amongda.
\v 25 Saanyo a namnamaen a dagiti tattao ket tratoendanto iti nasaysayaat ti maysa nga agad-adal ngem iti panangtratoda iti manursurona, wenno tartoenda ti tagabu iti nasaysayaat ngem iti amongna. Kasta met a gapu ta siak ti manursuro ken amongyo, namnamaenyo a dagiti tattao saanto a napintas ti panangtratoda kadakayo, gapu ta trinatodak iti saan a nasayaat. Kaslaak iti daydiay mangiturturay iti balay, nga aw-awaganda iti Satanas. No agtignayda iti dakes maibusor kaniak, ania ti namnamaenyo a panagtignaydanto kadakayo?"

\s5
\v 26 Saankayo nga agbuteng kadagidiay a tattao. Amin a banag a saan nga ammo dagiti tattao, kayat ti Dios nga ipakaammoyo itan. Saanna a kayat nga ilemmengyo ti kinapudno, wenno ilimedyo.
\v 27 Isu nga imbes a mabutengkayo, aniaman ti ibagak kadakayo a nalimed kas ar-aramiden dagiti tattao iti rabii, ibagayo daytoy a silalatak kas ar-aramiden dagiti tattao iti aldaw. Aniaman ti ibagak kadakayo iti nalimed kas ar-aramiden dagiti tattao no kasta nga adda iyarasaasda kadakayo, iwaragawagyo iti kaaduan ti tattao.

\s5
\v 28 Saankayo nga agbuteng kadagiti tattao a kabaelanna a papatayen ti bagi ngem saanna a kabaelan a dadaelen ti kararuayo. Ngem ketdi, agbutengkayo iti Dios, gapu ta kabaelanna a dadaelen nga agpadpada ti bagiyo ken ti kararuayo idiay impierno.
\v 29 Panunotenyo ti maipanggep kadagiti billit tuleng. Bassit laeng ti pategda ket mabalinmo a gatangen ti dua kadakuada iti maysa a bassit a sensilio. Ngem no adda billit tuleng a matnag iti daga ket matay, ti Dios a nainlangitan nga Amayo, ammona daytoy, gapu ta ammona amin a banag.
\v 30 Ammona met ti amin a banag maipanggep kadakayo. Ammona pay no mano ti buok nga adda kadgiti uloyo!
\v 31 Ad-adda nga ipatpategnaka ti Dios ngem kadagiti billit tuleng. Isu a saankayo nga agbuteng kadagiti tattao a mangbutbuteng a mangpatay kadakayo!

\s5
\v 32 No bigbigen dagiti tattao a kukuak ida, bigbigekto met iti sangoanan ni Amak nga adda sadi langit nga isuda ket kukuak.
\v 33 Ngem no mabutengda a mangibaga iti sangoanan dagiti sabali nga isuda ket kukuak, ibagakto iti Amak, nga adda sadi langit, a saanko ida a kukua."

\s5
\v 34 "Saanyo a panunoten nga immayak ditoy daga tapno babaen kaaniak, agbiag a sangsangkamaysa dagiti tattao nga addaan iti kappia. Gapu ta immayak, sumagmamano kadagidiay simmurot kaniak ket matayto.
\v 35 Gapu ta immayak ditoy daga, dagiti tattao a saan a mamati kaniak ket busorendanto dagiti mamati kaniak. Kas koma iti daytoy, addanto dagiti annak a lallaki a mangbusor kadagiti ammada, addanto met annak a babbai a mangbusor kadagiti innada, ken addanto dagiti manugang a babbai a mangbusor kadagiti katuganganda a babbai.
\v 36 Daytoy ti pakakitaan a no maminsan ti kabusor ti tao ket mabalinto a dagiti kamkameng iti bukodna a pagtaengan.

\s5
\v 37 Dagiti tattao nga ad-adda a mangipateg kadagiti ammada wenno innada ngem siak ket saan a maikari nga agbalin a tattaok. Ken dagiti tattao nga ad-adda a mangipatpateg kadagiti annakda a lallaki wenno annakda a babbai ngem siak ket saan a maikari nga agbalin a tattaok.
\v 38 No saanka a nakasagana a matay gapu iti panagbalinmo a taok, saanka ngarud a maikari nga agbalin a taok.
\v 39 Dagiti tattao a mangilibak a namatida kaniak tapno iti kasta ket maliklikanda ti pannakatay ket saandanto nga agbiag a kaduada ti Dios iti agnanayon, ngem dagiti tattao a mangitulok a mapukaw ti biagda gapu ta agtaltalekda kaniak, agbiagdanto a kaduada ti Dios iti agnanayon.

\s5
\v 40 "Ibilang ti Dios a ti tumunggal maysa a mangpasangbay kadakayo, pinasangbaynak met, ken ibilangna nga iti tumunggal maysa a mangpasangbay kaniak ket pinasangbayna met isuna, isuna a nangibaon kaniak.
\v 41 Dagiti mangpasangbay iti maysa a tao gapu ta ammoda a dayta a tao ket maysa a profeta- awatendanto ti gunggona a kas iti maawat dagiti profeta manipud iti Dios. Kasta met a dagiti mangpasangbay iti maysa a tao gapu ta ammoda a dayta a tao ket nalinteg- awatendanto ti gunggona a kas iti maawat dagiti nalinteg a tao manipud iti Dios.

\s5
\v 42 Laglagipenyo: No bilang ta adda tao a makakita a mawawkayo, ikkannakayo iti mainom a nalamiis a danum gapu ta ammona a maysakayo kadagiti adalak, uray pay no saankayo a napateg a tao. Awan duadua a gunggonaan ti Dios dagiti tattao a mangaramid iti dayta."

\s5
\c 11
\p
\v 1 Kalpasan a bilinin ni Jesus dagiti sangapulo ket dua nga adalanna maipanggep iti masapul nga aramidenda, imbaonna ida a mapan kadagiti naduma-duma nga il-ili dagiti Israelita. Ket napan isuna a nangisuro ken nangasaba kadagiti sabali nga il-ili dagiti Israelita iti dayta a disso.
\v 2 Kabayatan a ni Juan a Mammuniag ket adda idiay pagbaludan, nadamagna ti ar-aramiden ti Mesias. Isu a nangibaon iti sumagmamano kadagiti adalanna kenkuana
\v 3 tapno saludsodenda kenkuana, "Sika kadi ti Mesias nga ibagbaga dagiti profeta nga umayto, wenno adda pay kadi sabali a padaananmi nga umay?"

\s5
\v 4 Simmungbat ni Jesus kadagiti adalan ni Juan, a kunana, "Agsublikayo ken ipadamagyo kenni Juan no ania ti nangngegyo nga ibagbagak kadagiti tattao ken no ania ti nakitayo nga ar-aramidek.
\v 5 Papaimbagek dagiti bulsek a tattao ken papagpagnaek dagiti pilay. Papaimbagek dagiti tattao nga addaan iti ketong. Papaimbagek dagiti tuleng ken pagung-ungarek dagiti natay. Ibagbagak kadagiti marigrigat a tattao ti naimbag a damag ti Dios.
\v 6 Ibagayo pay kenni Juan a maay-ayo ti Dios kadagiti tattao a saan nga agduadua kaniak."

\s5
\v 7 Idi nakapanawen dagiti adalan ni Juan, nangrugi a nagsao ni Jesus kadagiti adu a tattao iti maipanggep kenni Juan. Kinunana kadakuada, “Idi napankayo idiay let-ang a mangkita kenni Juan, ania ti ninamnamayo a makita? Saankayo a napan idiay tapno kitaenyo laeng dagiti natatayag a ruot a palpalayupoyan ti angin, saan kadi?
\v 8 Ania ngarud a kita ti tao ti ninamnamyo a makita? Maysa kadi a tao a nakakawes iti nangina. Saan! Ammoyo la unay a dagiti tattao a nakakawes iti kasta ket agnanaed kadagiti palasyo dagiti ar-ari saan ket nga iti let-ang.

\s5
\v 9 Isu nga ania ngarud a kita ti tao ti ninamnamayo a makita? Maysa a profeta? Ket wen met! Ngem ibagak kadakayo daytoy: Ni Juan ket saan a gagangay a profeta.
\v 10 Isuna daydiay a dakdakamaten ti Dios idi adda nangisurat iti nasantoan a sursurat a kunana, 'Ammoem daytoy! Ibaonko ti mensaherok a mapan nga umun-una kenka a mangisagana kadagiti tattao para iti iyu-umaymo.'

\s5
\v 11 Laglagipenyo daytoy: Kadagiti amin a tattao a nagbiag, saan nga imbilang ti Dios a natantan-ok ngem ni Juan a Mammuniag ti siasinoman kadakuada. Nupay kasta, dagiti kanunumoan kadagiti anamongan ti Dios nga iturayan manipud langit ket ibilangna a natantan-ok ngem ni Juan.
\v 12 Manipud iti tiempo a nangasaba ni Juan a Mammuniag agingga ita, adda dagiti tattao a mangpadpadas a pagturayen ti Dios manipud langit iti bukodda a wagas, ket agar-aramidda iti kinaranggas tapno matungpal daytoy a panggepda.

\s5
\v 13 Tunggal banag nga ibagbagak maipangngep kenni Juan ket isu met laeng ti mabasayo kadagiti insursurat dagiti profeta ken no ania ti ibagbaga ti linteg agingga iti tiempo ni Juan a Mammuniag.
\v 14 Saan laeng a dayta, ngem no kayatyo a maawatan daytoy, ibagak kadakayo a ni Juan ket isu ti maikadua nga Elias, ti profeta a naipadto nga umay.
\v 15 No kayatyo a maawatan daytoy, masapul a panunotenyo a naimbag ti kaibagbagak laeng.

\s5
\v 16 Ngem dakayo ken dagiti dadduma a tattao a sibibiag ita, kaslakayo la ubbing nga agay-ay-ayam iti disso a pagtagilakuan. Dadduma kadakuada ti mangibaga kadagiti gagayyemda,
\v 17 'Pinaunimi iti naragsak nga uni ti plauta para kenka, ngem nagkedkedka nga agsala! Ket nagkantakami iti naladingit a kanta, ngem nagkedkedka nga agsangit!'

\s5
\v 18 Ibagbagak daytoy gapu ta saankayo a napnek kaniak ken ni Juan! Idi immay ni Juan ket nangasaba kadakayo, saan isuna a nangnangan iti nasayaat a taraon ken saan nga imminom iti arak, a kas iti ar-aramiden ti kaadduan a tattao. Ngem saanyo a binigbig isuna ket kinunayo, ‘Adda demonio a nanglugan kenkuana!'
\v 19 Siak, nga Anak ti Tao, saan a kasla kenni Juan. Mangmanganak met iti makan ken umin-inumak met iti arak kas iti kankanen ken in-inumen dagiti dadduma a tattao. Ngem saandak met a binigbig ket kinunayo, 'Kitaenyo! Adu unay ti kankanen daytoy a tao ken adu unay ti in-inumenna nga arak, ken makigaygayyem pay kadagiti agsingsingir iti buis ken dadduma pay a managbasol!' Ngem siasinoman a pudno a masirib ket ipakitananto daytoy babaen iti panangaramidna kadagiti nasayaat nga aramid."

\s5
\v 20 Dagiti tattao, nga agnanaed kadagiti ili iti disso nga ayan ni Jesus, nakitada isuna a nangaramid iti adu a nakakaskasdaaw. Ngem saanda a timmallikud manipud iti managbasol a kababalinda. Isu a rinugian ni Jesus a binabalaw ida babaen iti panangibagana kadakuada,
\v 21 "Dakayo a tattao nga agnanaed iti siudad ti Corazin ken dakayo nga adda iti siudad ti Betsaida, anian a nakabutbuteng ti lak-amenyonto! Nagaramidak kadagiti naindaklan a nakakaskasdaaw kadagiti siudadyo, ngem saankayo a nagsardeng nga agbasbasol. No inaramidko dagitoy a banbanag iti siudad ti Tiro ken Sidon idi un-una a tiempo, awan duadua nga insardeng koma dagidiay a managdakdakes a tattao ti panagbasolda; nagkawesda koma iti nakersang a lupot ken nagtugawda koma iti nalamiis a dapo dagiti apuyda, kasta unay koma ti panagbabawida.
\v 22 Palubosandak a mangibaga kadakayo iti daytoy: Dusaento ti Dios dagiti managdakdakes a tattao nga agnanaed kadagiti siudad ti Tiro ken Sidon, ngem dusaennakayonto iti nakarkaro iti maudi nga aldaw, inton ukomenna amin a tattao.

\s5
\v 23 Addaanak pay ibagak kadakayo a tattao nga agnanaed iti siudad ti Capernaum. Ipagarupyo kadi nga idayawdakayonto iti kasta unay dagiti dadduma, a mapankayo idiay langit? Saanto a mapasamak dayta! Ngem ketdi, bumabakayto iti disso a pangdusdusaan ti Dios kadagiti tattao kalpasan ti ipapatayda! No inaramidko dagitoy a nakakaskasdaaw idiay Sodoma iti nabayagen a panawen, sigurado nga insardeng dagidiay a managdakdakes a tattao ti panagbasbasolda, ket adda koma pay laeng ti siudadda agingga ita nga aldaw. Ngem saankayo a nagsardeng iti panagbasbasolyo.
\v 24 Ibagak kadakayo daytoy: Dusaento ti Dios dagiti managdakdakes a tattao a nagnaed idiay Sodoma, ngem dusaennakayonto iti nakarkaro iti maudi nga aldaw, inton ukomenna amin a tattao."

\s5
\v 25 Iti dayta a tiempo nagkararag ni Jesus, "Ama, iturturayam amin a banag idiay langit ken ditoy daga. Agyamanak ta saanmo nga intulok a dagitoy a tattao a mangipagpagarup a masiribda ken nangato ti adalda ket maammoanda dagitoy a banbanag. Ngem ketdi, impakaammom dagitoy kadagiti tattao a nangawat iti kinapudnom a kas iti panamati dagiti babassit nga ubbing iti ibaga kadakuada dagiti nataengan.
\v 26 Wen, Ama, inaramidmo dayta gapu ta nasayaat iti imatangmo ti panangaramidmo iti dayta."
\v 27 Ket kinuna ni Jesus kadagiti tattao, "Ti Dios nga Amak, ket impakaammona kaniak dagiti amin a banbanag a masapul a maammoak. Ti laeng amak ti makaammo iti kinasiasinok. Maysa pay, siak laeng ken dagiti tattao a kayatko a pangipakaammoan iti pudpudno a maka-am-ammo kenkuana.

\s5
\v 28 Umaykayo kaniak, dakayo amin a tattao a nabanbannog unayen iti panangpadpadasyo a mangtungpal kadagiti amin a linlinteg nga ibagbaga dagiti mangingidadaulo kadakayo a masapul nga aramidenyo. Panaginanaenkayo manipud kadagita amin a linlinteg.
\v 29 Agpaituraykayo kaniak, a kas iti baka iti sangolna, ken sursuroenyo ti insurok kadakayo. Siak ket naemma ken napakumbaba, ket pudno a makainanakayo.
\v 30 Ta nalag-an ti awit nga itedko kadakayo ket nalakayonto nga awiten."

\s5
\c 12
\p
\v 1 Iti maysa nga Aldaw a Panaginana iti dayta a tiempo, magmagna ni Jesus ken dagiti adalanna ket lumablabasda iti kataltalonan. Gapu ta mabisin dagiti adalan, rinugianda ti nangruros kadagiti sumagmamano a dawa ti trigo ket kinnanda dagiti rinurosda, maysa a banag nga ipalubos ti linteg ni Moises.
\v 2 Nakita ida dagiti sumagmamano a Pariseo nga ar-aramidenda dayta, isu a kinunada kenni Jesus, "Kitaem! Agtrabtrabaho dagiti adalam iti aldaw a panaginanatayo. Saan nga ipalubos ti linteg dayta!"

\s5
\v 3 Ngem simmungbat ni Jesus, "Naisurat iti Nasantoan a Sursurat ti inaramid ti kapuonantayo a ni Ari David idi naminsan a mabisin isuna ken dagiti lallaki a kakaduana.
\v 4 Simrek ni David iti Nasagradoan a Tolda a pagdaydayawanda iti Dios ket dimmawat iti sumagmamano a taraon ket kinnanna ti tinapay a naidatag iti Dios. Ngem sigun iti linteg ni Moises, dagiti laeng papadi ti mapalubosan a mangan iti dayta a tinapay, ngem kinnan ni David ken dagiti kakaduana a lallaki daytoy.

\s5
\v 5 Awan duadua a nabasayo met ti insurat ni Moises, idi kinunana nga uray no saan a tungtungpalen dagiti papadi dagiti lintegtayo maipanggep iti Aldaw a Panaginanatayo a Judio gapu iti panagtrabahoda iti templo iti Aldaw a Panaginana, saanda a nakabasol.
\v 6 Ibagak kadakayo dagiti kayat a sawen daytoy: Immayak kadakayo, ket napatpategak ngem ti templo.

\s5
\v 7 Rumbeng a panunotenyo ti maipanggep kadagitoy a sasao ti Dios nga adda iti Nasantoan a Sursurat: 'Saan laeng a ti panagidatonyo ti tarigagayak no di ket kayatko nga agtignaykayo pay a siaasi kadagiti tattao.' No naawatanyo dagiti kayat a sawen dayta, saanyo koma nga imbaga a nakabasol dagiti adalak nga awan ti naaramidna a biddut.
\v 8 Siak ti Anak ti Tao, ket addaanak iti turay a mangibaga kadagiti tattao no ania ti mabalinda nga aramiden iti Aldaw a Panaginana."

\s5
\v 9 Kalpasan a pimmanaw ni Jesus sadiay iti dayta nga aldaw, napan isuna iti sinagoga.
\v 10 Sadiay, nakakita isuna iti lalaki a paralitiko ti imana. Kayat latta dagiti Pariseo ti makisinnuppiat kenni Jesus maipanggep iti Aldaw a Panaginana, isu a maysa kadakuada ti nagsaludsod kenkuana, "Ipalubos kadi ti Dios a mangpaimbagkami kadagiti tattao iti aldaw a panaginanatayo?" Namnamaenda a makabasol ni Jesus babaen iti biddut nga ibagana.

\s5
\v 11 Simmungbat isuna kadakuada, "No bilang ta maysa kadakayo ti addaan iti maymaysa a karnero, ket natnag daytoy iti nauneg nga abut iti Aldaw a Panaginana. Babay-am kadi ladta idiay? Awan duadua a saan! Gammatam daytoy ket iyaonmo a dagus, ket nainkalintegan met laeng dayta iti aldaw a panaginanatayo!
\v 12 Ngem napatpateg nga adayo ti tao ngem iti karnero. Nainkalintegan met ngarud nga agaramidtayo iti nasayaat babaen iti panangpaimbag iti sabali a tao iti uray ania nga aldaw, uray iti aldaw a panaginanatayo!"

\s5
\v 13 Ket kinunana iti lalaki, "Iyunnatmo ti imam!" Inyunnat ti lalaki ti kimbet nga imana, ket simmalun-at daytoy kas iti kasalun-at ti maysa nga imana!
\v 14 Ket pimmanaw dagiti Pariseo iti sinagoga. Sangsangkamaysada a pinanggep no kasanoda a papatayen ni Jesus.

\s5
\v 15 Gapu ta ammo ni Jesus nga agpangpanggep dagiti Pariseo a papatayenda isuna, inkuyogna dagiti adalan ket immadayoda manipud sadiay. Simmurot ti dakkel a bunggoy dagiti tattao kenkuana, agraman dagiti adu a masakit a tattao, ket pinaimbagna amin ida.
\v 16 Ngem impaganetgetna nga imbaga kadakuada a saanda a koma nga ibagbaga iti sabali ti maipanggep kenkuana.
\v 17 Iti daytoy inaramidna, natungpalna ti insurat ni profeta Isaias iti nabayag a panawen. Insuratna,

\s5
\v 18 "Adtoy ti adipenko a pinilik, ti ay-ayatek a makaay-ayo kaniak. Itedkonto ti Espirituk kenkuana, ket iyegnanto ti hustisia ken pannakaisalakan kadagiti saan a Judio."

\s5
\v 19 Saanto a makiapa wenno agpukkaw kadagiti tattao. Ket saanto nga agpukkaw kadagiti kalsada.
\v 20 Naasinto kadagiti nakapuy a tattao; No agbugbugsoten ti maysa a tao, saananto a patayen isuna. Ket ukomennanto nga addaan iti hustisia dagiti tattao ken ibagana nga awan basolda.
\v 21 Isu a sitatalgedto nga agtalek dagiti saan a Judio kenkuana."

\s5
\v 22 Maysa nga aldaw, adda sumagmamano a lallaki a nangipan kenni Jesus iti maysa a lalaki a bulsek ken saan a makasao gapu ta adda demonio kenkuana. Pinaksiat ni Jesus ti demonio ket pinaimbagna isuna. Ket nangrugin nga agsao ken makakita ti lalaki.
\v 23 Nagsiddaaw dagiti amin a tattao a nakakita iti daytoy. Rinugianda ti nagsisinnaludsod iti tunggal maysa, "Daytoy ngata ti Mesias, ti kaputotan ni Ari David, a padpadaanantayo?"

\s5
\v 24 Gapu ta nangngeg dagiti Pariseo ti maipanggep iti daytoy a nakakaskasdaaw, kinunada, "Saan a ti Dios, ngem ni Beelzebub, ti mangiturturay kadagiti demonio, ti nangted iti kabaelan iti daytoy a tao a mangpaksiat kadagiti demonio manipud kadagiti tattao!"
\v 25 Ngem ammo ni Jesus no ania ti panpanunoten dagiti Pariseo. Isu a kinunana kadakuada, "No aggiginnubat dagiti tattao iti maysa a pagilian, dadaelendanto ti pagilianda. No agbibinnusor dagiti tattao nga agnanaed iti maymaysa a siudad wenno balay, awan duadua a saandanto nga agtalinaed a kas maysa a bunggoy wenno pamilia.

\s5
\v 26 Iti isu met laeng a wagas, no papanawen ni Satanas dagiti demoniona, busbusorenna ti bukodna a bagi. Saannanto a kabaelan nga ituloy nga iturayan dagiti adipenna!
\v 27 Maysa pay, no pudno a ni Satanas ti nangted kaniak iti kabaelan a mangpaksiat kadagiti demonio, pudno met kadi a papanawen ida dagiti adalanyo babaen met laeng iti pannakabalin ni Satanas? Saan! Isu nga ukomendakayto dagiti adalanyo gapu iti panangibagayo a ti bileg ni Satanas ti mangmangted iti kabaelanda a mangaramid kadagiti trabahoda.

\s5
\v 28 Ngem gapu ta ti Espiritu ti Dios ti mangmangted kaniak iti kabaelan a mangpaksiat kadagiti demonio, paneknekan dayta a ti panangituray ti Dios manipud ket adda ditoyen.
\v 29 Ipakitak kadakayo no apay a kabaelak ti mangpaksiat kadagiti demonio. Saan a makauneg ti tao iti balay ti napigsa a tao a kas kenni Satanas ket takawenna dagiti sanikuana no saanna a galutan nga umuna dayta a napigsa a tao. Ngem no magalutanna, kabaelannanto nga alaen dagiti sanikuana.
\v 30 Awan ti mabalin nga agtengnga. Dagiti saan a mangbigbig a ti Espiritu ti Dios ti mangmangted kaniak iti kabaelan a mangpaksiat kadagiti demonio ket supsuppiatendak, ket dagiti saan nga agurnong kadagiti tattao tapno agbalin nga adalak ket pakaigapuan tapno umadayo dagidiay a tattao manipud kaniak.

\s5
\v 31 Ibagbagayo a saan a ti Espiritu Santo ti mangmangted kaniak iti kabaelan a mangpaksiat kadagiti demonio. Isu nga ibagak daytoy kadakayo: No dagiti mangpabain ken manglais kadagiti dadduma a tattao iti uray ania a wagas ket agbabawida ken dawatenda a pakawanen ida ti Dios, pakawanento ida ti Dios. Ngem saanna a pakawanen dagiti tattao a manglais iti Espiritu Santo.
\v 32 Nakasagana ti Dios a mangpakawan kadagiti tattao a manguyaw kaniak, ti Anak ti Tao. Ngem ballaagankayo a saananto a pakawanen dagiti agsao kadagiti dakes a banag maipanggep kadagiti ar-aramiden ti Espiritu Santo. Saanto a pakawanen ida ti Dios iti agdama, wenno iti umay a lubong."

\s5
\v 33 No makakitakayo iti sumagmamano a bunga ti kayo, maikeddengyo no ti bunga ket nasayaat wenno dakes. No nasayaat daytoy, maammoanyo a ti kayona ket nasayaat met laeng. No agar-aramidak kadagiti nasayaat a banbanag, ammoyo koma ngarud no nasayaatak wenno saan.
\v 34 Kaslakay la annak dagiti nagita nga ul-uleg! Saankayo a makaibaga iti aniaman a nasayaat, gapu ta dakeskayo. No ania dagiti isawsawang ti maysa a tao isu ti mangipakpakita no ania ti adda iti kaungganna.
\v 35 Agsao dagiti nasayaat a tattao kadagiti nasayaat a banbanag. Dayta ket gapu ta kasla indulinda amin dagitoy a nasayaat a banbanag iti natalged a lugar ken mabalinda nga iruar iti aniaman nga oras. Ngem agsao dagiti dakes a tattao kadagiti dakes a banbanag. Dayta ket gapu ta kasla indulinda amin dagitoy a dakes a banbanag ket iruarda iti aniaman nga oras manipud iti lugar a pangiduldulinanda.

\s5
\v 36 Ibagak kadakayo nga iti aldaw a panangukom ti Dios, ipalagipnanto kadagiti tattao ti tunggal sao nga awan serserbina, ket ukomennanto dagiti tattao sigun iti naisawangda.
\v 37 Ibaganto ti Dios no dakayo ket nalinteg maibasar kadagiti sao a naisawangyo, ta no saan ukomennakayonto maibasar iti naisawangyo."

\s5
\v 38 Ket adda dagiti Pariseo ken mannursuro iti linteg dagiti Judio a simmungbat kenni Jesus, "Mannursuro, kayatdaka a maimatangan a mangaramid iti nakakaskasdaaw a mangallukoy kadakami nga imbaonnaka ti Dios."
\v 39 Ket kinuna ni Jesus kadakuada, "Dakayo, nakitadakon a nangaramid kadagiti nakakaskasdaaw, ngem dakeskayo, ken saankayo a napudno iti panagdayawyo iti Dios! Kayatyo a paneknekak nga imbaonnak ti Dios, ngem maysanto laeng a nakakaskasdaaw ti ipakita ti Dios kadakayo. A kaslanto iti napasamak kenni Jonas a profeta.
\v 40 Adda ni Jonas iti tian ti dakkel a lames iti tallo nga aldaw ken tallo a rabii sakbay a pinaruar ti Dios. Kastanto met a tallo nga aldaw ken tallo a rabii, a Siak nga Anak ti Tao, ket addaakto met iti uneg ti daga, ket kalpasanna, pagungarennakto ti Dios.

\s5
\v 41 No ukomen ti Dios ti tunggal maysa, tumakderto dagiti tattao a nagnaed idiay siudad ti Ninive iti sangoanan ti adda iti abayyo, dakayo a tattao. Ngem nagsardengda a nagbasbasol idi binallaagan ida ni Jonas. Tatta immayak kadakayo, ket adayo a napatpategak ngem ni Jonas, ngem saankayo a nagsardeng a nagbasbasol. Isu nga ukomennakayonto ti Dios.

\s5
\v 42 Ti reyna manipud Seba, iti abagatan ti Israel a nagbiag idi, ket immay manipud iti adayo a rehion tapno agdengngeg kadagiti adu a nainsiriban a banbanag a sursuro ni Ari Solomon. Tatta immayak kadakayo, ket adayo a napatpategak ngem ni Solomon, ngem saankayo a nagsardeng a nagbasbasol. Inton ukomen ti Dios ti tunggal maysa, tumakderto ti reyna ti Seba iti sangoanan ti adda iti abayyo, dakayo a tattao, ket kedngannakayonto."

\s5
\v 43 No dadduma, no pumanaw ti dakes nga espiritu iti tao, mapan agpasia-pasiar kadagiti awan matattao a luglugar, nga agbirbiruk iti mabalinna a paginanaan. No awan ti masarakanna,
\v 44 kunaenna iti bagina, 'Agsubliak iti tao a naggapuak.' Isu nga agsubli isuna ket masarakanna a saan a ti Espiritu ti Dios ti makintengngel iti biag dayta a tao. Ti biag dayta a tao ket kasla balay a nadalusan ken naiurnos dagiti amin a banag, ngem awan kargana.
\v 45 Ket mapan daytoy a dakes nga espiritu ket mangikuyog iti pito a dakdakes pay nga espiritu, ket umunegda amin iti dayta a tao ket agnaedda sadiay. Isu nga uray no dakes ti kasasaadna idi, agbalin a dakdakes pay. Kastanto ti mapadasanyo, dakayo a dakes a tattao a nakangngeg iti panangisurok.

\s5
\v 46 Kabayatan nga agsasao pay laeng ni Jesus kadagiti adu a tattao, simmangpet ti inana ken dagiti kakabsatna a lallaki. Nagtakderda iti ruar ti balay, ket kayatda a makasarita isuna.
\v 47 Adda ti nangibaga kenkuana, "Agtaktakder ti inam ken dagiti kakabsatmo a lallaki iti ruar ti balay, ket kayatdaka a makasarita."

\s5
\v 48 Ket kinuna ni Jesus iti nangibaga kenkuana iti dayta, "Ibagak kenka no siasino ti pudpudno nga inak ken kakabsatko a lallaki."
\v 49 Intudona ngarud dagiti adalanna ket kinunana, "Dagitoy dagiti maibilang nga inak ken kakabsatko a lallaki.
\v 50 Dagiti mangaramid iti pagayatan ti Dios nga Amak nga adda sadi langit, ti maibilang a kakabsatko a lallaki, kakabsatko a babbai, ken inak."

\s5
\c 13
\p
\v 1 Iti dayta met laeng nga aldaw, pimmanaw ni Jesus ken dagiti adalan iti balay a pagisursuroanna ket napanda idiay igid ti baybay ti Galilea. Nagtugaw isuna sadiay,
\v 2 ket naguummong dagiti nakaad-adu unay a tattao iti aglawlawna nga agdengngeg iti isurona. Tapno mawayaan isuna, naglugan isuna iti bangka ken nagtugaw sadiay tapno isurona ida. Nagtakder dagiti tattao iti igid ti baybay ket nagdengngegda kenkuana.

\s5
\v 3 Sinuroanna ida babaen iti panangaramat kadagiti adu a pangngarig. Kinunana, "Dumngegkayo! Adda mannalon a napan iti talonna tapno agmula kadagiti bukbukel.
\v 4 Bayat nga agiwarwaras isuna kadagiti bukbukel iti daga, nagdisso dagiti sumagmamao a bukbukel iti dalan. Ngem sumagmamano a billit ti immay ket kinnanda dagiti bukbukel.
\v 5 Adda met dagiti bukbukel a nagdisso iti kabatbatoan a bassit laeng ti daga. Nagtubo a dagus dagidiay a bukbukel, gapu ta pinapudot a dagus ti init ti narabaw a daga.
\v 6 Ngem idi nagtubodan, napudotanda unay iti init, ket nalaylayda gapu ta saan nga immuneg dagiti ramutda.

\s5
\v 7 Dadduma a bukbukel ket nagdisso iti daga a nagtuboan dagiti nasiit a ruot. Agpada a dimmakkel dagiti nasiit a ruot ken dagiti mula, ket lineppes dagiti nasiit a ruot dagiti mula.
\v 8 Ngem dadduma kadagiti bukbukel ket nagdisso iti nadam-eg a daga, ket dimmakkel dagiti mula ket nagdawada iti adu. Adda dagiti mula a nagdawa iti sangagasut a daras iti naimula a bukel. Adda met dagiti nagdawa iti innem a pulo a daras iti naimula a bukel. Ket nagdawa met dadduma iti tallopulo a daras iti naimula a bukel.
\v 9 No kayatyo a maawatan daytoy, nasken a panunotenyo a naimbag ti kaibagbagak."

\s5
\v 10 Immasideg dagiti adalan kenni Jesus ket sinaludsodda, "Apay nga agar-aramatka kadagiti pangngarig no agsaoka kadagiti adu a tattao?"
\v 11 Insungbatna, "Ipakpakaammon ti Dios kadakayo dagiti saanna nga impakaammo idi, maipanggep iti panangiturayna manipud langit. Ngem saanna nga impakaammo daytoy kadagiti dadduma a tattao.
\v 12 Dagiti addaan kabaelan a mangpanunot iti ibagak ken maawatanda daytoy, ikkanto ida ti Dios iti kabaelan tapno ad-adda pay a makaawatda. Ngem dagiti saan a mangpanunot a naimbag iti ibagak, malipatandanto uray pay dagiti ammodan.

\s5
\v 13 Daytoy ti makagapu nga agar-agaramatak kadagiti pangngarig no agsaoak kadagiti tattao, gapu ta uray no makitada dagiti ar-aramidek, saanda a maawatan no ania dagiti kayatna a sawen, ken uray no mangngegda dagiti ibagak, saanda a pudno a maadal dagiti kayatna a sawen.
\v 14 Naan-anay a natungpal ti imbaga ti Dios kenni profeta Isaias nga ibagana idi un-unana a panawen, a kunana, ‘Mangngegyonto ti ibagak, ngem saanyonto a maawatan daytoy. Makitayonto ti aramidek, ngem saanyonto a maammoan dagiti kayatna a sawen.

\s5
\v 15 Kinuna pay ti Dios kenni Isaias, ‘Nagbalinen nga awan kabaelan dagitoy a tattao a dumngeg kaniak; Awanandan iti kabaelan a pudno a dumngeg iti ibagbagak. Ket kasla kayatda a pagtalinaeden a nakakidem dagiti matada, A kasla pudno a saanda a kayat a kitaen ti aniaman a banag, A kasla pudno a saanda a kayat a denggen ti aniaman a banag. Kastoy dagitoy a tattao tapno saandanto a panunoten a masapul nga agsardengda nga agbasbasol; Kastoy dagitoy a tattao tapno saandanto a panunoten a kasapulan nga isalakanko ida.

\s5
\v 16 Ngem dakayo, inikkannakayo ti Dios iti kabaelan gapu ta maamirisyo dagiti inaramidko ken gapu ta maawatanyo dagiti ibagbagak.
\v 17 Laglagipenyo daytoy: Adu a profeta ken nalinteg a tattao a nagbiag idi ti nagtarigagay a makakita kadagiti makitkitayo nga ar-aramidek, ngem saanda a nakita daytoy. Tinarigagayanda a mangngegan dagiti banbanag a nangnangngeganyo nga imbagak, ngem saanda a nangngegan dagiti nangngeganyo nga imbagak."

\s5
\v 18 Ita, denggenyo ti panangilawlawagko iti pangngarig nga imbagak kadakayo.
\v 19 Adda dagiti tattao a makangngeg iti maipapan iti panangituray ti Dios, ngem saanda a maawatan daytoy. Maiyarigda iti dalan a nagdissoan dagiti sumagmamano a bukbukel. Ket ni Satanas, ti managdakdakes, umay mangriribuk tapno malipatan dagiti tattao dagiti nangngegda.

\s5
\v 20 Adda dagiti tattao a makangngeg iti mensahe ti Dios ket dagus nga awatenda daytoy a sirarag-o. Maiyarigda iti kabatbatoan a lugar a nagdissoan dagiti sumagmamano a bukbukel.
\v 21 Ngem gapu ta saan nga immuneg a husto kadagiti pusoda, pinatida laeng daytoy iti apagbiit a tiempo. Kaslada la kadagiti mula a saan nga immuneg dagiti ramutda. No pagaramidan ida dagiti dadduma a tattao iti saan a nasayaat ken parigatenda ida gapu ta namatida iti imbagak kadakuada, makabasolda gapu iti panagkedkedda a mamati iti daytoy.

\s5
\v 22 Adda dagiti tattao a nakangngeg iti mensahe ti Dios, ngem tarigagayanda a bumaknang, isu a madanaganda laeng maipanggep iti kuarta ken no ania ti magatangda babaen iti kuarta. Kas nagbanaganna, malipatanda ti mensahe ti Dios ken saanda nga aramiden dagiti banbanag a kayat ti Dios nga aramidenda. Maiyarig dagitoy a tattao iti daga a nagtuboan dagiti nasiit a ruot.
\v 23 Ngem adda dagiti tattao a makangngeg iti mensahek ket maawatanda daytoy. Dadduma kadakuada ket agaramid iti adu a banbanag a makaay-ayo iti Dios, dadduma met ti agaramid iti ad-adu pay a banbanag a makaay-ayo iti Dios, ken dadduma ket agaramid iti adu unay a banbanag a makaay-ayo iti Dios. Maiyarigda iti nadam-eg a daga a nagdissoan dagiti sumagmamano a bukbukel."

\s5
\v 24 Adda pay sabali a pangngarig nga imbaga ni Jesus kadakuada. Kinunana, "Inton agturay ti Dios manipud langit, kaslanto daytoy iti makinkukua iti daga a nangibaon kadagiti adipenna nga agmula kadagiti nasayaat a bukbukel iti talonna.
\v 25 Kabayatan a matmaturog dagiti adipen ken saanda a banbantayan ti talon, immay ti kabusor ti makinkukua iti daga ket nagiwaras kadagiti bukbukel ti ruot iti nagtetengngaan dagiti trigo.
\v 26 Kalpasanna ket pimmanaw. Kalpasan a nagrusing dagiti bukbukel ken dimmakkel dagitoy, nangrugin a rumuar dagiti dawa dagiti bukel. Ngem dimmakkel met dagiti ruot.

\s5
\v 27 Isu nga immay dagiti adipen ti makinkukua iti daga ket kinunada kenkuana, 'Amo, inikkannakami kadagiti nasayaat a bukbukel ket isu dagitoy ti immulami iti talonmo. Isu a sadino ti naggapuan dagiti ruot?'
\v 28 Kinuna ti makinkukua iti daga kadakuada, 'Inaramid ti kabusorko daytoy.' Kinuna dagiti adipenna kenkuana, 'Kayatmo kadi a parutenmi dagiti ruot?'

\s5
\v 29 Kinunana kadakuada, 'Saan, saanyo nga aramiden dayta, gapu ta amangan no maparutyo met dagiti trigo.
\v 30 Bay-anyo nga agpada a dumakkel dagiti trigo ken dagiti ruot agingga iti tiempo ti panagapit. Iti dayta a tiempo ibagakto kadagiti agapit, 'Urnongenyo nga umuna dagiti ruot, reppetenyo dagitoy tapno mapuoran. Ngem urnongenyo dagiti trigo ken ikabilyo kadagiti kamaligko."'

\s5
\v 31 Imbaga met ni Jesus daytoy a pangngarig: "Inton agturay ti Dios manipud langit, maiyarig daytoy kadagiti bukbukel ti mustasa a dumakkel kalpasan ti panangimula kadagitoy ti maysa a lalaki iti talonna.
\v 32 Uray no dagiti bukbukel ti mustasa ket maysa kadagiti kababassitan kadagiti amin a bukbukel nga imulmula dagiti tattao, dadakkel dagitoy a mulmula ditoy Israel. No dimmakkelen a husto dagiti mula, dakdakkelda ngem kadagiti sabali a mulmula iti minuyongan. Agbalinda a narukbos a mula a kas kadakkel dagiti kayo, ket iti kadakkelda umanay a pagumokan dagiti billit dagiti sangada."

\s5
\v 33 Imbaga pay ni Jesus daytoy a pangngarig: "Inton agturay ti Dios manipud langit, kaslanto daytoy iti lebadura nga inlaok ti maysa a babae iti uppat a pulo a litro ti arina ket immalsa ti namasa nga arina."

\s5
\v 34 Nangibaga ni Jesus kadagiti pangngarig kadagiti adu a tattao tapno isurona amin dagitoy a banbanag kadakuada. Tunggal makisao isuna kadakuada kankanayon nga agibaga isuna kadagiti istoria a kas kadagitoy.
\v 35 Babaen iti panangaramidna iti dayta, natungpalna ti kinuna ti Dios iti maysa kadagiti profeta nga isuratna idi un-unana. “Agsaoakto babaen kadagiti pangngarig; Mangibagaakto kadagiti pangngarig a mangisuro maipanggep kadagiti pinagtalinaedko a palimed sipud pay idi pinarsuak ti lubong.

\s5
\v 36 Kalpasan a pinanawan ni Jesus dagiti adu a tattao, immuneg isuna iti balay. Ket immasideg dagiti adalan kenkuana ket kinunada, "Ilawlawagmo kadakami ti pangngarig maipanggep kadagiti ruot a dimmakkel iti talon a namulaan iti trigo."
\v 37 Insungbatna, "Ti maysa a nagmula iti nasayaat a bukel ket isu ti mangibagbagi kaniak, nga Anak ti Tao.
\v 38 Ibagbagi ti talon ti lubong, a pagnanaedan dagiti tattao. Ibagbagi dagiti bukel a dimmakkel a nasayaat dagiti tattao nga iturturayan ti Dios. Ibagbagi dagiti ruot dagiti tattao nga agar-aramid iti ibagbaga ti diablo, nga isu ti Managdakdakes, nga aramidenda.
\v 39 Ti kabusor a nangimula kadagiti bukel ti ruot ket ibagbagina ti diablo. Ti tiempo a panang-apit kadagiti trigo ket ibagbagina ti kanibusanan ti lubong. Ibagbagi dagiti agapit dagiti anghel.

\s5
\v 40 Maurnong dagiti ruot ken mapuoran. Dayta ti mangibagbagi iti mapasamakto inton ukomen ti Dios dagiti amin a tattao, inton aggibuston ti lubong. Kaslanto iti daytoy:
\v 41 Siak, nga Anak ti Tao, ibaonkonto dagiti anghelko, ket manipud kadagiti amin nga iturturayak, urnongendanto dagiti banbanag a pakaigapuan ti panagbasol dagiti dadduma ken amin dagiti manglablabsing iti pagayatan ti Dios.
\v 42 Itapuakto dagiti anghel dagidiay a tattao idiay impierno. Sadiay, agsangit ken agngaretngetto dagiti ngipen dagidiay a tattao gapu iti nakaro nga ut-ot a sagsagabaenda.
\v 43 Kabayatan a dagiti tattao a nagbiag sigun iti pagayatan ti ket agraniagto kas karaniag ti init. Agraniagdanto gapu ta ti Dios nga Amada iturayannato ida. No maawatanyo daytoy, nasken a panunotenyo a naimbag ti maipanggep iti kaibagbagak."

\s5
\v 44 "Ti panangituray ti Dios manipud langit ket nakapatpateg. Maiyarig daytoy iti maysa a tao a nakasarak iti maysa a nabalor a gameng nga inkali ti sabali a tao iti maysa a talon. Idi nakalina daytoy, inkalina manen tapno awan ti dadduma a makasarak iti daytoy. Ket napanna inlako amin a sanikuana tapno makaurnong iti kuarta a paggatangna iti dayta a talon. Napan ngarud ket ginatangna ti talon, isu a natagikuana dayta a gameng.
\v 45 Kasta met a ti panangituray ti Dios manipud langit ket nakapatpateg unay. Maiyarig daytoy iti inaramid ti maysa nag agtagtagilako a mangsapsapul iti nasayaat a kalidad ti perlas a gatangenna.
\v 46 Idi nakabiruk isuna iti maysa a nangina a perlas a mailaklako, inlakona amin a sanikuana tapno makaurnong iti umanay a kuarta a panggatangna iti dayta a perlas. Ket napanna ginatang daytoy.

\s5
\v 47 Inton agturay ti Dios manipud langit, maiyarig daytoy iti inaramid dagiti mangngalap kadagiti lames a nakalapda iti dan-aw babaen iti dakkel nga iket. Nakakalapda iti amin a kita ti lames, dagiti adda serbina ken dagiti awan serbina a lames.
\v 48 Idi napunno ti iket, ginuyod dagiti mangngalap daytoy ket impanda iti igid ti baybay. Ket nagtugawda sadiay, ken inkabilda dagiti nasayaat a lames kadagiti pakikkan, ngem imbellengda dagiti awan serserbina.

\s5
\v 49 Kastanto ti kaiyarigan ti mapasamak kadagiti tattao inton aggibus ti lubong. Umayto dagiti anghel iti ayan ti panguk-okuman ti Dios kadagiti tattao ket isinadanto dagiti mangdakdakes a tattao manipud kadagiti nalinteg.
\v 50 Itapuakdanto dagiti managdakdakes a tattao idiay impierno. Ket agsangitto ken agngaretnget dagiti ngipen dagidiay a managdakdakes a tattao gapu iti nakaro unay nga ut-ot a sagsagabaenda."

\s5
\v 51 Ket sinaludsod ni Jesus kadagiti adalan, "Maawatanyo kadi amin dagitoy a pangngarig nga imbagak kadakayo?" Kinunada kenkuana,
\v 52 "Wen, maawatanmi." Ket kinunana, "Dagiti mannursuro ken dagiti mangilawlawag iti kaipapanan ti maysa a banag nga adda pannakaawatna kadagitoy a pangngarig ken agtignay a sililinteg iti panangituray ti Dios manipud langit ket maiyarig iti makinkukua iti maysa a balay a mangibingay kadagiti baro ken daan a banbanag manipud iti pagiduldulinanna."
\v 53 Kalpasan a naibaga ni Jesus dagitoy a pangngarig, inkuyogna dagiti adalan ket pimmanawda iti dayta a disso.

\s5
\v 54 Ket napanda iti ili ti Nazaret, nga ili ni Jesus. Iti Aldaw a Panaginana, nangisuro isuna kadagiti tattao iti sinagoga. Ti nagbanaganna ket nagsiddaaw dagiti tattao nga adda sadiay. Ngem kinuna dagiti dadduma, "Daytoy a tao ket gagangay laeng a kas kadatayo! Isu a kasano nga adu unay dagiti ammona ken adu unay dagiti maawatanna? Ken kasano a kabaelanna nga agaramid kadagiti nakakaskasdaaw?
\v 55 Anak laeng isuna ti karpintero, saan kadi? Ni Maria ti inana, ken da Santiago, Jose, Simon ken Judas dagiti adingenna a lallaki!
\v 56 Ken agnanaed met dagiti kakabsatna a babbai ditoy ilitayo. Isu a kasano a kabaelanna ti mangisuro ken mangaramid kadagitoy amin a banbanag?"

\s5
\v 57 Saan a maaklun dagiti tattao nga adda sadiay nga addaan ni Jesus iti kasta a turay. Isu a kinuna ni Jesus kadakuada, "Siak ken dagiti dadduma a profeta ket padayawan dagiti tattao iti sadinoman a papananmi, ngem iti bukodmi nga ili ket saan kami a mapadayawan, ken uray kadagiti bukodmi a pamilia ket saan dakami a bigbigen!"
\v 58 Saan a nangaramid ni Jesus iti adu a nakakaskasdaaw idiay gapu ta saan a mamati dagiti tattao nga adddaan isuna iti turay.

\s5
\c 14
\p
\v 1 Kabayatan iti dayta a tiempo, nangngeg ti mangiturturay a ni Herodes Antipas ti damag maipanggep kenni Jesus, nga agar-aramid isuna kadagiti nakakaskasdaaw.
\v 2 Kinunana kadagiti adipenna, "Nalabit a ni Juan a Mammuniag dayta. Nalabit a nagungar isuna manipud iti patay, isu nga addaan isuna iti pannakabalin a mangaramid kadagitoy a nakakaskasdaaw."

\s5
\v 3-4 Daytoy ti napasamak isu a napanunot ni Herodes daytoy. Inasawa ni Herodes ni Herodias, nga asawa ti kabsatna a ni Felipe, idinto ta sibibibiag pay laeng ni Felipe. Isu a saan a nagsardeng ni Juan a nangibagbaga kenkuana, "Maibusor iti linteg ti Dios ti inaramidmo!" Ket tapno maay-ayona ni Herodias, imbaga ni Herodes kadagiti soldadona a tiliwenda ni Juan. Kinawaranda isuna sada imbalud.
\v 5 Kayat a bilinen ni Herodes dagiti taona a papatayenda ni Juan, ngem mabuteng isuna kadagiti tattao, gapu ta mamatida a ni Juan ket maysa a profeta nga imbaon ti Dios a mangisao kadagiti kayatna nga ibaga.

\s5
\v 6 Maysa nga aldaw, nangangay iti padaya ni Herodes kas panangrambakna iti panagkasangayna, ket nagsala ti anak a babai ni Herodias para kadagiti sangailina. Naay-ayo la unay ni Herodes iti panagsalana,
\v 7 isu nga inkarina nga itedna ti aniaman a kiddawenna, ket sinapataanna iti Dios ti inkarina.

\s5
\v 8 Isu a napan ti anak a babai ni Herodias iti inana ket nagdamag no ania ti dawatenna. Imbaga ti inana kenkuana no ania ti ibagana. Isu a nagsubli ti anakna ket kinunana kenni Herodes, "Kayatko a pugotam ni Juan a Mammuniag ket iyegmo ditoy ti ulona a naikabil iti bandehado a mangipakita nga isuna ket pudno a natayen!"
\v 9 Agbabbabawi la unay ti ari a nagkari nga itedna ti aniaman a dawaten ti anak ni Herodias. Ngem gapu ta immawag iti Dios a denggenna isuna iti panagkarina, ken gapu ta nangngeg amin dagiti sangailina ti imbagana nga aramidenna, nariknana a masapul nga aramidenna ti naibagana. Isu a binilinna dagiti adipenna nga aramidenda ti kayat ti babai a maaramid.

\s5
\v 10 Nangibaon isuna kadagiti soldado a mapan mangpugot kenni Juan idiay pagbaludan.
\v 11 Inaramidda dayta, ket inkabilda ti ulo ni Juan iti bandehado ket impanda daytoy iti babai. Ket innala daytoy ti babai sana impan iti inana.
\v 12 Kalpasanna, napan dagiti adalan ni Juan idiay pagbaludan, inalada ti bagi ni Juan, ket impunponda daytoy. Ket napanda impadamag kenni Jesus ti napasamak.

\s5
\v 13 Kalpasan a nangngeg ni Jesus dayta a damag, inkuyogna laeng dagiti adalan ket nagbangkada a napan idiay Baybay ti Galilea iti lugar nga awan ti agnanaed. Kalpasan a nangngeg dagiti adu a tattao no sadino ti napananda, pinanawanda dagiti ilida ket sinurotda ida a nagnagnada iti igid ti baybay.
\v 14 Idi simmangpet ni Jesus idiay igid ti baybay, nakitana dagiti nakaad-adu unay a tattao nga agur-uray kenkuana. Nakarikna isuna iti asi para kadakuada, ket pinaimbagna dagiti masakit a tattao nga adda kadakuada.

\s5
\v 15 Idi umadanin ti rabii, napan dagiti adalan kenni Jesus ket kinunada, "Awan ti agnanaed iti daytoy a lugar, ket malem unayen. Ibagam kadagiti nakaad-adu a tattao a pumanawdan tapno makagatangda iti taraon kadagiti asideg nga ili."

\s5
\v 16 Ngem kinuna ni Jesus kadagiti adalanna, "Saandan a masapul a pumanaw a mangala iti taraon. Ngem ketdi, dakayo a mismo ti mangted kadakuada iti kanenda!"
\v 17 Kinuna dagiti adalan, "Ngem addaantayo laeng iti lima a tinapay ken dua a naluto a lames ditoy!"
\v 18 Kinunana, "Iyegyo dagita kaniak!"

\s5
\v 19 Imbaga ni Jesus kadagiti nauummong nga adu a tattao sadiay nga agtugawda kadagiti karuotan. Ket innalana ti lima a tinapay ken dua a lames. Timmangad isuna idiay langit, ket nagyamanan dagitoy iti Dios, ket pinispisina dagitoy sana inted kadagiti adalanna, ket inwarasda dagitoy kadagiti adu a tattao.
\v 20 Nangan amin dagiti tattao agingga a nabsogda. Ket inurnong dagiti dadduma a tattao dagiti nabati a pidaso ti tinapay ket napunnoda ti sangapulo ket dua a labba.
\v 21 Agarup lima a ribu a lallaki ti nangan iti dayta a tiempo, saan a naibilang dagiti babbai ken ubbing!

\s5
\v 22 Kalpasan a napasamak dayta, imbaga ni Jesus kadagiti adalanna nga agluganda iti bangka ket umunada idiay ballasiw ti Baybay ti Galilea. Bayat iti panangpaawidna kadagiti nakaad-adu a tattao.
\v 23 Kalpasan a napagawidna dagiti adu a tattao, simmang-at isuna nga agmaymaysa iti turod tapno agkararag. Idi rabiin, adda pay laeng isuna idiay nga agmaymaysa.
\v 24 Iti dayta a kanito, nakaadayon dagiti adalan manipud iti igid ti baybay. Pasabat ti panagpalayupoy ti napigsa nga angin iti pangiturturongan dagiti adalan iti Bangka ket nangpataud ti angin kadagiti dadakkel unay a dalluyon a mangyallo-allon iti bangka.

\s5
\v 25 Ket simmalog ni Jesus manipud kadagiti turod a nagturong idiay danum. Nagna isuna iti rabaw ti danum a mapan iti ayan ti bangka iti oras a nalabit a nagbaetan ti alas tres ken alas sais iti agsapa.
\v 26 Idi nakita dagiti adalan isuna a magmagna iti rabaw ti danum, impagarupda nga al-alia isuna. Kasta unay ti butengda, ket naggiikkisda gapu iti buteng.
\v 27 Dagus a kinuna ni Jesus kadakuada, "Papigsaenyo ti pakinakemyo! Siak daytoy. Saankayo nga agbuteng!"

\s5
\v 28 Kinuna ni Pedro kenkuana, "Apo, no sika dayta, ibagam kaniak a magnaak iti rabaw ti danum a mapan kenka!"
\v 29 Kinuna ni Jesus, "Umayka!" Isu nga immulog ni Pedro manipud iti bangka. Nagna isuna iti rabaw ti danum nga agturong kenni Jesus.
\v 30 Ngem idi madlaw ni Pedro ti napigsa nga angin, nagbuteng isuna. Nangrugi a lumned isuna iti danum ket impukkawna, "Apo, ispalennak!"

\s5
\v 31 Inggaw-at a dagus ni Jesus ti imana ket ginammatanna ni Pedro. Kinunana kenkuana, "Bassit laeng ti panagtalekmo iti pannakabalinko! Apay a nagduaduaka a kabaelanka a saluadan tapno saanka a lumned?"
\v 32 Ket limmugan da Jesus ken Pedro iti bangka, ket dagus a simmardeng ti panagpalayupoy ti angin.
\v 33 Nagdayaw kenni Jesus dagiti amin nga adalan nga adda iti bangka ket kinunada, "Pudno a sika ti Anak ti Dios!"

\s5
\v 34 Idi nakaadayoda bassit iti aglawlaw ti dan-aw babaen iti bangka, nadanunda ti igid ti baybay iti ili ti Genesaret.
\v 35 Nabigbig dagiti tattao iti dayta a disso ni Jesus, isu a nangibaonda kadagiti tattao a mangipakaammo kadagiti agnanaed iti entero a rehion a simmangpet ni Jesus. Inyeg ngarud dagiti tattao kenni Jesus dagiti amin a masakit.
\v 36 Saan a nagsardeng a nagpakpakaasi kenkuana dagiti masakit a palubosanna ida a mangsagid kenkuana wenno uray ti gayadan laeng koma ti kagayna tapno umimbagda. Naimbagan amin a nangsagid kenkuana wenno iti kagayna.

\s5
\c 15
\p
\v 1 Kalpasanna, sumagmamano kadagiti Pariseo ken kadagiti lallaki a mangisursuro kadagiti linteg ti Judio a naggapu idiay Jerusalem ti immay tapno makisarita kenni Jesus. Kinunada,
\v 2 "Nakitami a saan a nagtulnog dagiti adalam kadagiti kaugalian dagiti kapuonantayo! Saanda nga aramiden ti umno a ritual a panangbuggo kadagiti imada sakbay a manganda!"
\v 3 Simmungbat ni Jesus kadakuada, "Ket makitak nga agkedkedkayo nga agtulnog kadagiti bilin ti Dios tapno laeng masurotyo ti insuro dagiti kapuonanyo!

\s5
\v 4 Inted ti Dios dagitoy a dua a bilin: ‘Raemem ti amam ken ti inam.’ Ken ‘Dagiti tattao nga agsao iti maibusor iti ama wenno inada ket rumbeng a mapapatay.’
\v 5 Ngem ibagbagayo kadagiti tattao, ‘Mabalinyo nga ibaga iti ama wenno inayo, “Daydiay itedko koma nga itulongko kadakayo, inkarikon nga itedko iti Dios.”’
\v 6 Iti panangaramidyo iti dayta, pagpagarupenyo a saanen a masapul a mangtedkayo iti aniaman a banag kadagiti nagannakyo. Iti kasta nga ar-aramidenyo, laklaksidenyo ti imbilin ti Dios, tapno laeng masurotyo ti insuro dagiti kapuonanyo!

\s5
\v 7 Agpampammarangkayo laeng a nasayaat! Imbaga pay ni Isaias ti kinapudno maipapan kadakayo idi imbagana dagiti kapanunotan ti Dios maipapan kadagiti kapuonanyo.
\v 8 'Agsasao dagitoy a tattao a kasla padpadayawandak ngem awan met ti bibiangda kaniak,'
\v 9 Awan serserbi ti panagdaydayawda kaniak, gapu ta isursuroda a ti kapanunotan dagiti tattao ket sursuro nga addaan iti turay.'"

\s5
\v 10 Kalpasanna, inayaban manen ni Jesus dagiti adu a tattao nga umasideg kenkuana. Kinunana kadakuada, "Dumngegkayo iti ibagak kadakayo ket ikagumaanyo nga ammoen ti kaipapananna daytoy.
\v 11 Awan ti aniaman nga isubo ti maysa a tao a kanenna, a mamagbalin kenkuana a saan a nadalus. Ngem ketdi, no ania ti ibaga dagiti tattao - dagiti sao a rummuar manipud kadagiti ngiwatda - ti mamagbalin iti maysa a tao a narugit."

\s5
\v 12 Saan a nagbayag, napan dagiti adalan kenni Jesus ket kinunada, "Ammom kadi a nangngeg dagiti Pariseo ti imbagam ket nakaungetda kenka?"
\v 13 Ket imbaga ni Jesus daytoy a pangngarig kadakuada. "Ikkatento ni Amak nga adda sadi langit dagidiay mangisuro kadagiti banbanag a maibusor kadagiti imbagana, a kas iti panangikkat ti mannalon kadagiti mula a saanna nga immula babaen iti panangparutna kadagitoy.
\v 14 Saanyo nga ipangag dagitoy a Pariseo. Saanda a tulongan dagiti tattao tapno maawatanda dagiti bilin ti Dios, kas iti mangidaldalan a bulsek a saan a makatulong kadagiti padana a bulsek a tattao tapno makitada no sadino ti rumbeng a pagnaanda. Ngem ketdi, matnagda amin iti isu met laeng nga abut."

\s5
\v 15 Kinuna ni Pedro kenni Jesus, "Ilawlawagmo kadakami ti pangngarig maipanggep iti kanen ti tao."
\v 16 Simmungbat ni Jesus kadakuada, "Naawatanyo koman no ania dagiti insurok ngem naupayak ta saanyo met gayam a naawatan.
\v 17 Naawatanyo koma nga aniaman a taraon a kanen dagiti tattao ket sumrek kadagiti tianda, ken kalpasanna no ania dagiti nabati ket rummuar kadagiti bagida.

\s5
\v 18 Ngem ketdi, dagiti dakes a sao nga ibagbaga ti ngiwat ket isuda dagiti gapuanan nga ilaksid ti Dios ti tao, gapu ta nagtaud dagiti dakes a banag a panpanunoten ti maysa a tao iti kaungganna.
\v 19 Gapu ta iti kaungganna ti tao ti paggapuan dagiti dakes a panunot, ti panangpapatay kadagiti tattao, ti pannakikamalala, ti panangaramid iti dinederrep, ti panagtakaw kadagiti banbanag, ti inuulbod a panagsaksi, ken ti panangpadakes iti pada a tao.
\v 20 Dagitoy dagiti aramid a panggapuan ti Dios a saan a mangibilang kadagiti tattao a maikarida kenkuana. Ngem ti saan a panagbuggo sakbay a mangan ket saan a pakaigapuan ti pananglaksid ti Dios kadagiti tattao."

\s5
\v 21 Kalpasan nga inkuyog ni Jesus dagiti adalan a pimmanaw iti distrito ti Galilea, napanda amin iti rehion a pakasarakan kadagiti siudad ti Tiro ken Sidon.
\v 22 Immay kenni Jesus ti maysa a babai a nagtaud iti bunggoy dagiti tattao a maawagan iti Canaanita nga agnanaed iti dayta a rehion. Saan isuna a nagsardeng a nagpukpukkaw kenkuana, "Apo, sika ti kaputotan ni Ari David, sika ti Mesias! Maasika kaniak ken iti balasangko! Agsagsagaba isuna iti kasta unay gapu ta tengtenglen isuna ti demonio."
\v 23 Ngem pulos a saan a simmungbat ni Jesus kenkuana. Kinuna dagiti adalan kenkuana, "Ibagam kenkuana a pumanaw gapu ta saan nga agsarsardeng a mangsingsinga kadatayo gapu iti panagpukpukkawna iti malikudantayo bayat a magmagnatayo."

\s5
\v 24 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Imbaonnak laeng ti Dios kadagiti tattao ti Israel gapu ta kasla da la karnero a naiyaw-awan iti dalanda."
\v 25 Ngem immasideg ketdi ti babai kenni Jesus ket nagparintumeng iti sangoananna. Impakaasina, "Apo tulongannak!"
\v 26 Ket kinuna ni Jesus kenkuana, "Saan a nasayaat nga alaen ti taraon ti maysa a tao a naisaganan nga agpaay kadagiti annakna sa ipurruak kadagiti uken nga adda iti balay."

\s5
\v 27 Ngem simmungbat ti babai, "Apo, husto ti imbagam, ngem uray dagiti uken ket kanenda dagiti murkat a maregreg iti datar no agtugaw a mangan iti lamisaan ti amoda!"
\v 28 Ket kinuna ni Jesus kenkuana, "Babai, gapu ta natibker unay ti panamatim kaniak, paimbagek ti balaasangmo a kas iti tartarigagayam!" Iti dayta a kanito, pinanawan ti demonio ti balasangna ket immimbag isuna.

\s5
\v 29 Kalpasanna, pimmanaw ni Jesus ken dagiti adalanna iti dayta a disso ket nagsublida iti Baybay ti Galilea. Simmang-at ni Jesus iti turod nga asideg sadiay ket nagtugaw a mangisuro kadagiti tattao.
\v 30 Saan a nagsardeng ti iyuumay dagiti adu a tattao kenkuana iti simmaruno a dua nga aldaw ket nangiyegda kadagiti pilay, lugpi, bulsek a tattao, dagidiay saan a makasao ken dagiti sabali pay nga addaan iti nadumaduma a saksakit. Impaiddada ida iti sangoanan ni Jesus tapno paimbagenna ida. Ket pinaimbagna ida.
\v 31 Nakita dagiti adu a tattao ti panangpaimbagna kadagiti tattao a saan a makasao, dagiti lugpi a tattao, pilay a tattao, ken dagiti bulsek a tattao, ket nagsiddaawda. Kinunada, "Madaydayaw ti Dios a mangiturturay kadatayo iti Israel!"

\s5
\v 32 Ket inayaban ni Jesus dagiti adalanna ket kinunana, "Nakikadua kaniak dagitoy nga adu a tattao iti tallo nga aldaw ket awanen ti nabati a makan. Maasianak kadakuada. Saanko a kayat a pagawiden ida a sibibisin, gapu ta no aramidek dayta, amangan no matalimudawda iti dalanda nga agawid."
\v 33 Kinuna dagiti adalan kenkuana, "Iti daytoy a lugar nga awan iti agnanaed, saantayo a makaala iti umdas a taraon tapno ipakan iti kastoy kaadu a tattao!"
\v 34 Nagdamag ni Jesus kadakami, "Mano a pidaso a tinapay ti adda kadakayo?" Simmungbatda kenkuana, "Adda pito a babassit a tinapay ken adda sumagmamano a naluto a lames."
\v 35 Ket binilin ni Jesus dagiti tattao nga agtugaw iti daga.

\s5
\v 36 Innalana dagiti babassit a tinapay ken ti naluto a lames. Kalpasan a pinagyamanna dagitoy iti Dios, pinisipisina dagitoy ket saan a nagsarsardeng ti panangtedna kadagiti adalan. Ket awan sardeng ti panangiwaras dagiti adalan kadagiti adu a tattao.
\v 37 Gapu iti nakaskasdaaw a panangpaadu ni Jesus iti taraon, nangan amin dagidiay a tattao agingga a napnekda. Ket inurnong dagiti adalan dagiti pidaso ti taraon a natedda, ket nakapunnoda iti pito a dadakkel a labba.
\v 38 Adda uppat a ribu amin a lallaki a nangan, ngem awan ti nangbilang kadagiti babbai ken ubbing a nangan met.
\v 39 Kalpasan a pinagawid ni Jesus dagiti adu a tattao, limmugan isuna ken dagiti adalanna iti bangka ket naglayagda iti dan-aw nga agturong iti rehion ti Magadan.

\s5
\c 16
\p
\v 1 Adda sumagmamano a Pariseo ken Saduceo nga immay kenni Jesus ket kinunada kenkuana, "Ipakitam kadakami a pudno nga imbaonnaka ti Dios kadakami! Agaramidka iti nakakaskasdaaw iti tangatang ken usarem ti pannakabalinna tapno maallukoynakami!"
\v 2 Simmungbat ni Jesus kadakuada, "Iti pagiliantayo, no nalabbaga ti tangatang iti rabii, ibagatayo a, 'Nasayaat ti panawen inton bigat.'

\s5
\v 3 Ngem no nalabbaga ti tangatang iti agsapa, ibagatayo nga, 'Agbagyo ita.' Babaen iti panangkita iti tangatang, maibagayo no ania ti panawen ngem idi nakitayo iti amin a banbanag a mapaspasamak ita iti aglawlawyo, saanyo a maawatan no ania ti ar-aramiden ti Dios.
\v 4 Nakitayo, dakayo a dakes a tattao dagiti inaramidko a nakakaskasdaaw ngem saankayo a napudno nga agdaydayaw iti Dios. Isu nga awanto ti aramidek a nakakaskasdaaw a maipaay kadakayo, malaksid iti nakakaskasdaaw a napasamak kenni Jonas, a profeta, a tallo nga aldaw iti uneg ti dakkel a lames ngem rimmuar met laeng." Ket pinanawan ida ni Jesus ket naglayag nga immadayo, kaduana dagiti adalanna.

\s5
\v 5 Naglayagda amin a napan iti ballasiw ti Baybay ti Galilea. Ket natakuatan dagiti adalan a nalipatanda ti nangitugot iti aniaman a kanenda.
\v 6 Iti dayta a kanito, kinuna ni Jesus kadakuada, "Agannadkayo ta saanyo nga awaten dagiti lebadura a kayat nga ited dagiti Pariseo ken dagiti Saduceo kadakayo."
\v 7 Kayatda a maammoan no ania ti kayat nga ibaga ni Jesus kadakuada, ket kinunada iti tunggal maysa, "Mabalin a naibagana dayta gapu ta nalipatantayo ti nangitugot iti aniaman a makan!"'
\v 8 Ngem ammo ni Jesus no ania ti ibagbagada ket insungbatna kadakuada, "Naupayak ta panpanunotenyo a gapu iti pannakalipatyo a mangitugot iti tinapay ti makaagapu a nagsaoak maipanggep iti lebadura dagiti Pariseo ken dagiti Saduceo. Bassit laeng ti pammatiyo iti kabaelak nga aramiden para kadakayo.

\s5
\v 9 Saanyo a panunoten a madanaganak maipapan iti makan. Nalipatanyo kadin no kasanok a pinakan dagiti lima ribu babaen iti lima a tinapay laeng, wenno mano a labba ti natedda a makan iti naurnongyo?
\v 10 Ket dagiti ngay uppat a ribu a tattao a nangan idi pinaaduk dagiti pito a babassit a tinapay? Ken mano a labba ti natda iti naurnongyo idi?

\s5
\v 11 Masapul a maawatanyo a saan a maipapan iti tinapay ti ibagbagak. Saanyo nga awaten dagiti lebadura manipud kadagiti Pariseo ken kadagiti Saduceo."
\v 12 Ket naawatanen dagiti adalan a saan a maipapan iti lebadura nga adda iti tinapay ti ibagbagana kadakuada. Ngem ketdi, ti ibagbagana ket maipapan iti killo a sursuro dagiti Pariseo ken dagiti Saduceo.

\s5
\v 13 Idi addan ni Jesus ken dagiti adalanna iti rehion nga asideg iti siudad ti Cesarea Filipos, dinamagna kadakuada, "Ania ti ibagbaga dagiti tattao a kinasiasinok, siak nga Anak ti Tao?"
\v 14 Simmungbatda, "Adda dagiti tattao a sika ni Juan a Mammuniag, a nagbiag manen. Kuna dagiti dadduma a sika ni profeta Elias, a nagsubli manipud langit a kas inkari ti Dios. Kuna pay dagiti dadduma a sika ni profeta a Jeremias wenno maysa kadagiti sabali a profeta a nagbiag idi un-unana, a nagbiag manen."
\v 15 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Dakayo ngay? Siasinoak iti panagkunayo?"
\v 16 Kinuna ni Simon Pedro kenkuana, "Sika ti Cristo! Sika ti Anak ti Dios a mannakabalin-amin."

\s5
\v 17 Ket kinuna ni Jesus kenkuana, "Simon a putot ni Jonas, naay-ayo ti Dios kenka. No ania ti kaibagbagam--saan a tao ti nangipakaammo kenka iti daytoy. Ngem ketdi, ti Amak nga adda sadi langit ti nangipakaammo kenka iti daytoy.
\v 18 Ibagak pay kenka daytoy: Sika ni Pedro, a ti kayatna a sawen ket 'bato.' Sikanto ti sarapa dagiti bunggoy dagiti tattao a mamati kaniak, a kas iti dakkel a bato a mangsarapa iti dakkel a pasdek. Ket uray ti patay saanna kabaelan a sarangten daytoy."

\s5
\v 19 Ket kinunana, "Ikkankanto iti kabaelan a mangilukat wenno mangiserra iti dalan dagiti tattao nga agpaituray iti Dios sadi langit. Aniaman nga ipalubosmo ditoy daga, ipalubosto met ti Dios idiay langit. Aniaman nga iparitmo ditoy daga, iparitto met ti Dios idiay langit."
\v 20 Ket nainget a binallaagan ni Jesus dagiti adalan a saanda nga ibagbaga iti siasinoman iti dayta a tiempo nga isuna ti Cristo.

\s5
\v 21 Manipud iti dayta a kanito, inrugi ni Jesus nga insuro kadagiti adalan a masapul a mapan isuna iti siudad ti Jerusalem. Sadiay, pagsagabaen ken papatayen isuna dagiti mangiturturay a panglakayen, dagiti panguloen a papadi, ken dagiti tattao a mangisursuro iti linteg dagiti Judio. Ket iti maikatlo nga aldaw kalpasan dayta, agbiagto manen isuna.
\v 22 Ngem inyadayo bassit ni Pedro ni Jesus ket tinubngarna isuna gapu iti panangibagana kadagitoy a banbanag. Kinunana, "Apo, sapay koma ta saan nga ipalubos ti Dios a mapasamak dayta kenka! Saan koma a pumudno a mapasamak dayta!"
\v 23 Ket tinaliaw ni Jesus ni Pedro, ket kinunana kenkuana, "Pumanawka iti sangaonak gapu ta agsasao ni Satanas babaen kenka. Padpadsennak a pagbasolen. Saanmo a panpanunoten ti panpanunoten ti Dios ngem no ania laeng ti panpanunoten dagiti tattao!"

\s5
\v 24 Ket kinuna ni Jesus kadagiti adalanna, "No adda kadakayo ti kayatna nga agtalek kaniak ken mapan iti sadinoman a papanak, masapul nga ikkatenyo dagiti bukodyo a tarigagay ken panggep, ket bagkatenyo ti bukodyo a krus, ket mapankayo iti sadinoman a pangiturongak kadakayo.
\v 25 Siasinoman a mangpadas a mangisalakan iti biagna, mapukawna daytoy imbes a maisalakannanto. Ngem ti siasinoman a makapukaw iti biagna gapu kaniak, masarakannanto ti biagna.
\v 26 Mabalin a maala amin dagiti tattao dagiti amin a banbanag a kayatda ditoy lubong ngem no saanda nga agbalin nga adalak, awan ti magun-odda ket mapukawdanto uray iti bukodda a biag. Ania ti mabalin nga ited dagiti tattao iti Dios a kasukat iti bukodda a biag?

\s5
\v 27 Dumngegkayo a nasayaat. Siak nga Anak ti Tao, panawakto daytoy a daga ngem agsubliakto ket kuyogendak dagiti anghel iti langit. Iti dayta a tiempo, addaanakto iti nagloriaan a lawag nga adda kenni Amak, ket gunggonaakto ti tunggal maysa sigun iti inaramidda idi sibibiagda pay iti daytoy a lubong.
\v 28 Dumngegkayo a nasayaat! Addanto kadakayo nga adda ita ditoy ti makakita kaniak, siak a naggapu sadi langit, inton agsubliak a kas ari. Makitayonto daytoy sakbay a mataykayo!"

\s5
\c 17
\p
\v 1 Innem nga aldaw ti napalabas kalpasan ti panangibaga ni Jesus iti dayta, inkuyogna ni Pedro, ni Santiago, ken ni Juan, ti ub-ubing a kabsat ni Santiago, ket inturongna ida a sumang-at iti maysa a nangato a bantay nga adayo manipud kadagiti dadduma a tattao.
\v 2 Kabayatan nga addada idiay, nakita dagiti tallo nga adalan a nagbaliw ti langa ni Jesus. Nagraniag ti rupana a kas iti init, ket rimmaniag ti kawesna a kas iti karangrang ti lawag.

\s5
\v 3 Dagus a nagparang da Moises ken Elias, isuda dagiti napateg a profeta kadagiti napalabas nga adu a taw-tawen, ket nangrugi a makikatungtong kenkuana,
\v 4 Naimatangan ni Pedro ida ket kinunana kenni Jesus, "Apo, nagsayaat ti kaaddatayo ditoy! No kayatmo, mangipatakderak iti tallo a tolda, maysa para kenka, maysa para kenni Moises, ken maysa para kenni Elias."

\s5
\v 5 Kabayatan nga agsasao ni Pedro, maysa a nalawag nga ulep ti nanglinong kadakuada. Nangngegda nga agsasao ti Dios manipud iti uneg ti ulep maipapan kenni Jesus. Kinunana kadakuada, "Daytoy ti Annakko, ay-ayatek isuna. Maay-ayoak unay kenkuana. Isu a masapul a dumngegkayo kenkuana!"
\v 6 Idi nangngeg dagiti tallo nga adalan nga agsasao ti Dios, napalalo ti butengda. Gapu iti butengda nagpaklebda iti daga.
\v 7 Ngem immasideg ni Jesus kadakuada, sinagidna ida ket kinunana kadakuada, "Tumakderkayo! Saankayon nga agbuteng!"
\v 8 Ket idi timmangadda, nakitada nga agmaymaysa laengen ni Jesus nga adda sadiay.

\s5
\v 9 Bayat ti isasalogda iti bantay, binilin ida ni Jesus, "Saanyo nga ibagbaga iti uray siasino ti nakitayo iti tapaw ti bantay agingga a siak nga Anak ti Tao ket pagbiagen manen ti Dios kalpasan ti ipapatay."
\v 10 Nagsaludsod dagiti tallo nga adalan kenni Jesus, "No pudno ta ibagbagam, apay nga ibagbaga dagiti tattao a mangisursuro kadagiti linteg ti Judio a kasapulan nga agsubli iti lubong ni Elias sakbay nga umay ti Mesias?”

\s5
\v 11 Simmungbat ni Jesus kadakuada, "Pudno nga inkari ti Dios nga umay ni Elias tapno isaganana dagiti adu a tattao iti yuumay ti Mesias.
\v 12 Ngem tandaananyo daytoy: Immayen ni Elias ket nakita isuna dagiti mangidadaulo kadatayo, ngem saanda a nabigbig nga isuna ti umay sakbay ti Mesias. Ngem ketdi, saan a nasayaat ti inaramidda kenkuana ta kasdiay ti kayatda. Ket kasdiayto met laeng ti aramiden kaniak dagidiay a mangiturturay, siak nga immay manipud langit."
\v 13 Ket naawatanen dagiti tallo nga adalan nga idi ibagbagana ti maipapan kenni Elias, ni Juan a Mammuniag ti dakdakamatenna.

\s5
\v 14 Idi nagsubli ni Jesus ken dagiti tallo nga adalan iti ayan dagiti nabati nga adalan ken kadagiti adu tattao a naummong, immasideg kenni Jesus ti maysa a lalaki ket nagparintumeng iti sangoananna.
\v 15 Kinunana kenkuana, "Apo, maasika iti anakko a lalaki ken paimbagem isuna! Agkissiw isuna ket kasta unay ti panagsagabana. Gapu iti daytoy a sakit, namin adu a natumba isuna iti apuy ken iti danum.
\v 16 Impanko isuna kadagiti adalam tapno paimbagenda, ngem saanda a nabaelan a pinaimbag."

\s5
\v 17 Simmungbat ni Jesus, "Dakayo a tattao iti daytoy a tiempo ket pulos a saan a mamati iti pannakabalin ti Dios. Anian a pannakatikawyo! Kasano pay kabayag ti masapul a kaaddak kadakayo sakbay a maaramidyo dagiti ar-aramidek? Iyegyo kaniak ditoy ti ubing!"
\v 18 Idi inyegda ti ubing kenni Jesus, nainget a nagsao ni Jesus iti demonio a pakaigapuan iti panagkissiw ti ubing. Gapu iti dayta, rimmuar ti demonio iti ubing, ket naimbagan ti ubing ket nasayaaten ti kasasaadna manipud iti dayta a tiempo.

\s5
\v 19 Saan a nagbayag, immasideg dagiti sumagmamano nga adalan kenni Jesus idi agmaymaysa isuna ket dinamagda kenkuana, "Apay a saanmi a nabaelan a pinapanaw ti demonio?"
\v 20-21 Simmungbat isuna kadakuada, "Gapu ta saankayo unay a namati iti pannakabalin ti Dios. Panunotenyo daytoy: Bassit unay ti bukel ti mustasa, ngem dumakkelda ket agbalinda a dadakkel a mulmula. Kasta met a no mamatikayo iti uray bassit laeng nga aramiden ti Dios kiddawenyo kenkuana, maaramidyo ti uray ania a banag! Mabalinyo pay nga ibaga iti daytoy a bantay, 'Umakarka manipud ditoy nga agturong idiay!' ket mabalin a mapan iti imbagayo a papananna."

\s5
\v 22 Idi naguummong dagiti adalan idiay distrito ti Galilea, kinuna ni Jesus kadakuada, "Iti mabiit addanto ti mangiyawat kaniak, nga Anak ti Tao, kadagiti mangiturturay.
\v 23 Papatayendakto, ngem pagbiagennakto ti Dios iti maikatlo nga aldaw kalpasan a mapapatayak." Idi nangngeg dagiti adalan dayta, kasta unay ti lidayda.

\s5
\v 24 Idi napan ni Jesus ken dagiti adalan iti siudad ti Capernaum, immasideg kenni Pedro ti lalaki nga agsingsingir iti buis para iti templo ket kinunana kenkuana, "Agbaybayad ti maestroyo iti buis ti templo, saan aya?"
\v 25 Sinungbatanna ida, "Wen, agbaybayad isuna." Idi dimteng dagiti adalan iti balay a paggigianan ni Jesus, kinasarita ni Jesus ni Pedro sakbay pay a nagsao ni Pedro, kunana, "Simon, iti kapanunotam siasino ti singsingiren dagiti mangituray iti bayad wenno buis? Agsingirda kadi manipud kadagiti umili iti bukodda a pagilian, wenno manipud kadagiti umili a naparmekda?"

\s5
\v 26 Simmungbat ni Pedro kenkuana, "Manipud kadagiti umili iti sabali a pagilian." Ket kinuna ni Jesus kenkuana, "Isu a saanen a kasapulan nga agbayad iti buis dagiti umili iti bukodda a pagilian.
\v 27 Ngem mapanka ket bayadam ti buistayo tapno saan a maka-unget kadatayo dagiti agsingsingir iti buis. Tapno makaalaka iti kuarta a pagbayad, mapanka iti baybay ti Galilea, ipuruakmo ti banniit, ket alaem ti umuna a lames a matiliwmo. No ungapem ti ngiwatna, masarakam ti pirak a sinsilyo nga umanayen a pagbayad iti buis para kadata. Alaem dayta a sinsilyo ket itedmo kadagiti agsingsingir iti buis iti templo."

\s5
\c 18
\p
\v 1 Iti dayta met la nga oras, immasideg dagiti adalan kenni Jesus ket dinamagda kenkuana, "Siasinonto kadakami ti kangrunaan inton aramidennaka nga ari ti Dios manipud langit?"
\v 2 Nangayab ni Jesus iti ubing, ket impanna ti ubing iti nagtetengngaanda.
\v 3 Kinunana, "Ibagak kadakayo ti pudno: No saankayo nga agbalbaliw ken agbalin a napakumbaba a kas kadagiti babassit nga ubbing, awan duadua a saannakayto nga iturayan ti Dios sadi langit.

\s5
\v 4 Dagiti tattao nga agpakumbaba a kas iti kinapakumbaba daytoy nga ubing ket isudanto dagiti kangrunaan a tattao kadagiti iturayan ti Dios manipud langit.
\v 5 Kasta met a tunggal pasangbayen dagiti tattao ti maysa nga ubing a kas iti daytoy gapu ta ayayatendak, ibilang ti Dios nga aw-awatendak."
\v 6 "No adda tao a pakaigapuan nga agbasol ti siasinoman a namati kaniak, uray no dayta a tao a namati kaniak ket saan a napateg a kas iti daytoy nga ubing iti panangipagarup dagiti sabali a tao, dusaento ti Dios iti nakaro ti tao a nakaigapuan ti panagbasol ti sabali a tao. Dusaennanto dayta a tao iti nakarkaro ngem iti panangitapuak kenkuana ti maysa a tao iti nauneg a paset ti baybay nga adda nakagalut a nadagsen a bato iti tengngedna!

\s5
\v 7 Anian a nakabutbuteng ti pagbanaganto dagidiay a pakaigapuan ti panagbasol dagiti dadduma. Addanto latta a kanayon dagiti sulisog a pakaigapuan ti panagbasol, ngem anian a nakabutbuteng ti pagbanaganto ti siasinoman a pakaigapuan ti panagbasol ti sabali a tao.
\v 8 Isu a no kayatmo nga usaren ti maysa kadagiti imam wenno sakam nga agbasol, saanmon nga usaren dayta nga ima wenno saka! Urayno kasapulan a putdem dayta tapno saankan nga agbasol! No bilang ta maysa laeng ti ima wenno sakam ngem agbiagka latta nga agnanayon a kadua ti Dios, anian a nasaysayaat dayta ngem ti addaanka iti dua nga ima ken saka ngem itapuaknaka met ti Dios iti agnanayon nga apuy iti impierno gapu iti basolmo.

\s5
\v 9 Wen, ket no dagiti makitkitam ti pakaigapuan a kayatmo nga agbasol, saanmon a kitkitaen dagidiay a banbanag! Urayno kasapulan a suatem ti maysa kadagiti matam ken ibellengmo tapno saankan nga agbasol, aramidem! No bilang ta maysa laeng ti matam ngem agbiagka latta iti agnanayon a kaduam ti Dios, adayo a nasaysayaat dayta ngem ti addaanka iti dua a mata ngem itapuaknaka ti Dios iti agnanayon nga apuy iti impierno.

\s5
\v 10 Siguradoenyo a saanyo a tagibassiten ti uray maysa kadagitoy nga ubbing. Ibagak ti pudno kadakayo a dagiti anghel a mangsalsaluad kadakuada ket mabalinda a mapan iti Amak ket ipadamagda kenkuana no saan a nasayaat ti panangtratoyo kadagiti ubbing.
\v 11 Ta ti Anak ti Tao ket immay a mangisalakan kadagiti napukaw

\s5
\v 12 Ania ti panagkunayo a mabalinyo nga aramiden iti sumaganad a pasamak? No adda sangagasut a karnerom ket napukaw ti maysa kadakuada, awan duadua a panawam dagiti siamapulo ket siam a karnero nga adda iti igid ti turod ket mapanmo biruken ti maysa a napukaw, saan kadi?
\v 13 No mabirukam daytoy, siguradoak a kastanto unay ti ragsakmo. Maragsakankanto a saan a napukaw dagiti siamapulo ket siam a karnero, ngem nakarkarunto ti ragsakmo gapu ta nasarakam ti karnero a naiyaw-awan.
\v 14 Ti agpaspastor ket saanna a kayat nga adda ti maiyaw-awan nga uray maysa kadagiti karnerona, kasta met a ti Dios, nga Amayo sadi langit, saanna met a kayat nga adda uray maysa kadagitoy nga ub-ubbing a mapan idiay impierno."

\s5
\v 15 "No ti kaduam a namati ket nakabasol kenka, mapanka kenkuana inton mabalin a dakdakayo laeng ti agtungtong, ket ilawlawagmo kenkuana ti nakabasolanna kenka. No dumngeg kenka dayta a tao ket bigbigenna nga isuna ket nagbasol kenka, nasayaatto manen ti panagkabsatyo.
\v 16 Ngem no saannaka a denggen dayta a tao, mapanka mangayab iti maysa wenno dua a padam a namati. Ikuyogmo ida tapno iti kasta, kas iti ibagbaga ti linteg, 'masapul nga adda ti dua wenno tallo a testigo a mangpaneknek iti tunggal pammabasol.'

\s5
\v 17 No saan a dumngeg kadakuada ti nakabasol kenka, ibagam ti banag iti entero a kameng dagiti namati tapno mailintegda isuna. Ngem no saan a dumngeg dayta a tao iti bunggoy dagiti namati, ilaksidyo isuna, a kas iti panangilaksidyo kadagiti pagano ken kadagiti agsingsingir iti buis a managbasol nga awanan namnama.

\s5
\v 18 Laglagipenyo daytoy: Aniamian nga ikeddengyo ditoy daga maipapan iti panangdusa wenno saan a panangdusa iti kameng ti bunggoyyo a namati ket isu met laeng ti ikeddeng ti Dios idiay langit.
\v 19 Laglagipenyo pay daytoy: No adda ti panagkaykaysa ti uray dua kadakayo nga agnanaed ditoy daga iti aniaman a kiddawenyo, itedto ti Dios nga Amak nga adda sadi langit ti aniaman a kiddawenyo.
\v 20 Daytoy ket pudno, gapu ta uray sadinoman a nakaummongan ti uray dua wenno tallo gapu ta mamati kayo kaniak, addaak kadakayo."

\s5
\v 21 Immasideg ni Pedro kenni Jesus ket kinunana kenkuana, "Mamin-ano a daras a pakawanek ti padak a namati nga agtultuloy nga agbasbasol kaniak? No kanayonna a kiddawen a pakawanek isuna, rumbeng kadi a pakawanek isuna kas kaadu iti maminpito a daras?"
\v 22 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Ibagak kenka a ti bilang ti panangpakawanmo iti maysa a tao ket saan nga agpatingga iti pito, ngem masapul a pakawanem isuna iti mamin pitopulo ket pito a daras.

\s5
\v 23 Ti panagturay ti Dios manipud langit ket maiyarig iti maysa nga ari ken dagiti opisialna. Kayatna a bayadan dagiti opisialna dagiti nautangda kenkuana.
\v 24 Isu a napan dagidiay nga opisial iti ari tapno urnosenda dagiti pagrebbenganda kenkuana. Naiyeg ti maysa kadagiti opisial a nakautang iti ari iti dakkel a gatad.
\v 25 Ngem gapu ta awan ti umanay a kuartana tapno mabayadan ti inutangna, imbaga ti ari a masapul a mailako dayta a tao, ti asawana, dagiti annakna ken amin a sanikuana iti sabali a tao iti kasta ket maibayadan iti ari ti kuarta a mapaglakoan kadakuada.

\s5
\v 26 Ket dayta nga opisial, gapu ta ammona nga awan kuartana a pangbayadna iti dayta a dakkel nga utangna, nagparintumeng iti sangoanan ti ari ken nagpakpakaasi kenkuana, 'Anusannak kadi, uray ta bayadakto met laeng kenka amin nga inutangko.'
\v 27 Ket gapu ta ammo ti ari a saanto a mabayadan ti opisial amin dayta a dakkel nga utangna, naasian kenkuana. Isu nga imbaga ti ari a saannan a bayadan ti ti utangna sana winayawayaan.

\s5
\v 28 Ket napan daytoy nga opisial iti maysa pay nga opisial ti ari a nakautang kenkuana iti nababbaba a tangdan iti makatawen. Ginammatanna iti tengnged, nga urayna la binekkel isuna, ket kinunana kenkuana, 'Bayadam ti utangmo kaniak!'
\v 29 Nagparintumeng dayta nga opisial ket nagpakaasi kenkuana a kunana, 'Anusannak kadi, uray ta bayadakto met laeng kenka amin nga inutangko.'

\s5
\v 30 Ngem saan nga immannugot ti immuna nga opisial a lipaten ti bassit nga utang dayta a tao kenkuana. Ngem ketdi, impaibaludna dayta nga opisial ken agtalinaed sadiay agingga a mabayadanna amin a kuarta nga inutangna kenkuana.
\v 31 Idi naammoan dagiti dadduma nga opisial a napasamak daytoy, nakaro ti panagladingitda. Isu a napanda iti ari ket impadamagda amin a napasamak.

\s5
\v 32 Kalpasanna, pinaayaban ti ari ti opisial a nakautang kenkuana iti dakkel a gatad. Kinunana kenkuana, 'Sika a dakes nga adipen! Binaybay-ak ti dakkel nga utangmo kaniak gapu ta saanko nga impabayad!
\v 33 Rumbeng koma met a naasika ken saanmo a siningir ti utang ti padam nga opisial, kas iti panangngaasik kenka ken saanko a panangsingir iti utangmo!'

\s5
\v 34 Napalalo ti pungtot ti ari. Inyawatna ti opisial kadagiti agbanbantay iti pagbaludan tapno isuda ti mangparigat kenkuana iti nakaro agingga a mabayadanna amin nga utangna.
\v 35 Ket intuloy ni Jesus ti nagsao, a kunana, "Kastanto ti aramiden ti Amak sadi langit kadakayo no saankayo a makarikna iti panangngaasi ken sipupudno a mangpakawan iti pada a namati a nakabasol kadakayo."

\s5
\c 19
\p
\v 1 Kalpasan nga imbaga ni Jesus dayta, inkuyogna dagiti adalanna ket pimmanawda iti distrito ti Galilea. Napanda iti paset ti distrito ti Judea, a dayaen ti Karayan Jordan.
\v 2 Simmurot kadakuada idiay dagiti adu a tattao, ket inagasanna dagiti masakit kadakuada.

\s5
\v 3 Adda sumagmamano a Pariseo nga immasideg kenkuana ken nagkuna, "Itulok kadi ti lintegtayo a Judio nga isina ti maysa a lalaki ti asawana iti uray ania a makagapu?" Dinamagda dayta tapno mabalinda ti makisinnuppiatda kenkuana.
\v 4 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Nabasayon ti Nasantoan a Sursurat, isu nga ammoyo koman nga idi punganay a pinarsua ti Dios dagiti tattao, 'Pinarsuana ti maysa a lalaki, ken pinarsuana ti maysa a babai.'

\s5
\v 5 Dayta ti mangilawlawag no apay nga imbaga ti Dios, 'No agkallaysa ti lalaki ken babai, saanda koman a makipagnaedda kadagiti amma ken innada. Ngem ketdi, masapul nga agdennada, ket iti panagtiponda kaslandanto laengen maymaysa a bagi.'
\v 6 Iti kasta, urayno maibilangda idi a kas dua a tao, nagbalinda itan a kasla maymaysa a tao. Agsipud ta dayta ket pudno, saan a rumbeng nga isina ti lalaki ti asawana nga intipon ti Dios kenkuana.

\s5
\v 7 Kinuna dagiti Pariseo kenkuana, "No pudno dayta, apay ngarud nga imbilin ni Moises a no kayat nga isina ti mayasa a lalaki ti asawana ket masapul nga ikkanna isuna iti papel a nakailanadan ti gapuanan ti panangisinana kenkuana, ket kalpasanna papanawenna isuna?"
\v 8 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Ti makagapu no apay nga impalubos ni Moises nga isina dagiti kapuonanyo dagiti asawada a babai, ket gapu ta ipilitda ti kayatda a mapsamak, ket awan ti nagdumaanyo kadakuada. Ngem idi pay laeng un-unana a panangparsua ti Dios iti lalaki ken babai, saanna pinanggep nga agsinada.
\v 9 Iyunay-unayko nga ibaga kadakayo nga ibilang ti Dios a makikamkamalala ti siasinoman a lalaki a mangisina iti asawana ken mangasawa iti sabali a babai, malaksid no ti immuna nga asawana ket nakikamalala."

\s5
\v 10 Kinuna dagiti adalan kenkuana, "No pudno dayta, nasaysayaat a saanen a mangasawa dagiti lallaki!"
\v 11 Simmungbat isuna, "Saan nga amin a lalaki ket kabaelanna nga awaten daytoy a sursuro, ngem dagiti laeng lallaki nga inikkan ti Dios iti kabaelan a mangawat iti daytoy.
\v 12 Adda dagiti lallaki a saan a mangasawa gapu ta dagiti nalimed a paset ti bagida ket addaan deperensia sipud pay pannakaiyanakda. Adda pay dagiti dadduma a lallaki a saan a mangasawa gapu ta nakaponda. Ket adda met dagiti dadduma a lallaki nga inkeddengda ti saan a mangasawa tapno ad-adda a mapagserbianda ti Dios bayat ti panagturayna sadi langit. Dakayo a makaawat iti imbagak maipanggep iti pannakiasawa ket masapul nga awaten ken pagtulnoganyo daytoy."

\s5
\v 13 Ket adda sumagmamano nga ubbing ti naiyeg kenni Jesus tapno ipatayna dagiti imana kadakuada ken ikararaganna ida. Ngem inungtan dagiti adalan dagiti tattao gspu iti kasta nga inaramidda.
\v 14 Ngem kinuna ni Jesus, "Bay-anyo nga umay dagiti ubbing kaniak, ken saanyo ida a paritan! Dagiti tattao a napakumbaba ken managtalek a kas kadakuada, ti iturturayan ti Dios manipud langit."
\v 15 Iimpatay ngarud ni Jesus dagiti imana kadagiti ubbing ket kiniddawna iti Dios a bendisionanna ida. Kalpasanna pimmanaw iti dayta a lugar.

\s5
\v 16 Idi magmagna ni Jesus, maysa nga agtutubo a lalaki ti immasideg kenkuna ket kinunana kenkuana, "Maestro, ania dagiti nasayaat nga aramid a masapul nga aramidek tapno makipagbiagak nga agnanayon iti Dios?"
\v 17 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Apay a damdamagem kaniak no ania ti nasayaat? Maymaysa laeng ti nasayaat ken pudno a makaammo iti naimbag. Dayta ket isu ti Dios. Ngem tapno masungbatak ti saludsodmo maipapan iti panangtarigagay a makipagbiag nga agnanayon iti Dios, ibagak kenka a tungpalem dagiti bilbilin nga inted ti Dios kenni Moises."

\s5
\v 18 Nagdamag ti lalaki kenni Jesus, "Ania kadagiti bilbilin ti masapul a tungpalek?" Simmungbat ni Jesus kenkuana, "Dika pumatay iti siasinoman, dika makikamalala, dika agtakaw kadagiti ban-banag, dika mangsaksi iti inuulbod,
\v 19 raemem ti amam ken ti inam, ken ayatem dagiti tattao kas iti panagayatmo iti bagim."

\s5
\v 20 Kanayon a tungtungpalek amin dagidiay a bilbilin. Ania pay ti aramidek tapno makipagbiagak nga agnanayon iti Dios?"
\v 21 Kinuna ni Jesus kenkuana, "No kayatmo nga agbalin a kas iti kayat ti Dios a pagbalinam, agawidka, ilakom amin a banag nga adda kenka, ket itedmo ti paglakoam a kuarta kadagiti nakurapay. No kasta ti aramidem, agbalinkanto a nabaknang idiay langit. Kalpasanna umayka, sumurotka kaniak ket agbalinka nga adalak!"
\v 22 Idi nangngeg ti agtutubo a lalaki dagidiay a sasao, pimmanaw a naliday, gapu ta nabaknang isuna ket saanna a kayat nga ipadawat amin a banag a kukuana.

\s5
\v 23 Ket kinuna ni Jesus kadagiti adalan, "Laglagipenyo daytoy: Narigat unay para kadagiti nabaknang a tattao nga umanamong nga iturayan ti Dios dagiti bibiagda.
\v 24 Tandaananyo pay daytoy: Saan a mabalin nga lumsot ti kamelio iti abut ti dagum. Ngem nakarkaro a narigrigat para kadagiti nabaknang a tattao ti agpaituray iti Dios."

\s5
\v 25 Idi nangngeg dagiti adalan daytoy, kasta unay ti siddaawda. Pagarupenda a dagiti nababaknang a tattao ti kangrunaan a benbendisionan ti Dios. Isu a kinunada kenni Jesus, "No kasta ngarud, kayatna a sawen nga awan ti maisalakan!"
\v 26 Ket minatmatan ida ni Jesus ket kinunana, "Wen, saan a kabaelan nga isalakan dagiti tattao ti bukodda a bagi. Ngem mabalin nga isalakan ida ti Dios, gapu ta kabaelan ti Dios nga aramiden ti aniaman a banag!"
\v 27 Ket kinuna ni Pedro kenkuana, "Ammom a pinanawanmi amin a banag nga adda kadakami ket nagbalinkami nga adalam tapno surotendaka. Anianto ngarud ti gunggonami iti panangaramidmi iti dayta?"

\s5
\v 28 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Laglagipenyo daytoy: Magunggonaankayonto iti adu. Inton pabaroen ti Dios ti daga, ket siak nga Anak ti Tao, agtugawak a nadayag iti tronok, tunggal maysa kadakayo a nakikadkadua kaniak ket agtugawto iti trono, ket ukomenyonto dagiti tattao kadagiti sangapulo ket dua a tribu ti Israel.

\s5
\v 29 Gunggonaanto ti Dios dagiti nangpanaw iti balayda wenno dagada, kadagiti kakabsatda a lallaki, kadagiti kakabsatda a babbai, kadagiti ammada, kadagiti innada, kadagiti annakda, wenno dadduma pay a kameng dagiti pamiliada, gapu ta isuda ket adalak. Itedto ti Dios kadakuada iti mamingasut a daras no ania ti pinanawanda. Ket makipagbiagdanto nga agnanayon iti Dios.
\v 30 Ngem adu kadagiti mabigbigbig a tattao iti daytoy a biag ti saanto a maibilang a napateg iti dayta nga umay a tiempo, ken adu a tattao a saan a mabigbigbig ita ti maibilangto a napateg iti dayta nga umay a tiempo."

\s5
\c 20
\p
\v 1 Maiyarig ti panagturay ti Dios manipud langit iti inaramid ti maysa nga agtagikua iti nalawa a daga. Nasapa iti bigbigat a napan ti makinkukua iti nalawa a daga iti pagtagilakoan a paguummongan dagiti tattao a makasapul iti trabaho. Napan isuna sadiay tapno manangdan iti trabahador nga agtrabaho iti kaubasanna.
\v 2 Inkarina kadagiti lallaki a tangdananna ida iti umiso a rukod a tangdan para iti maysa nga aldaw. Ket imbaonna ida iti kaubasanna.

\s5
\v 3 Idi alas nuebe iti dayta met laeng a bigat, nagsubli isuna idiay pagtagtagilakoan. Nakakita isuna sadiay iti ad-adu pay a lallaki nga awanan iti trabaho.
\v 4 Kinuna kadakuada, 'Mapankayo idiay kaubasak a kas iti inaramid dagiti dadduma a lallaki, ket agtrabahokayo sadiay. Bayadankayo iti rumbeng a tangdanyo.' Isu a napanda met iti kaubasanna ket inrugida ti nagtrabaho.

\s5
\v 5 Idi mumalemen, iti alas tres ti malem, napan manen isuna idiay pagtagtagilakoan ket nasarankanna dagiti dadduma a trabahador a nangikarianna a bayadanna iti husto a tangdan.
\v 6 Idi alas singko, napan manen isuna iti pagtagtagilakoan ket nakitana dagiti dadduma a lallaki nga agtaktakder sadiay nga awan iti ub-ubraenda. Kinunana kadakuada, 'Apay nga agtaktakderkayo ditoy iti agmalmalem ken saankayo nga agtrabtrabaho?'
\v 7 Kinunada kenkuana, 'Gapu ta awan ti nanangdan kadakami.' Kinunana kadakuada, 'Tangdanankayo. Inkayo idiay kaubasak a kas inaramid dagiti dadduma a lallaki, ket agtrabahokayo sadiay.' Ket napanda ngarud.

\s5
\v 8 Idi rumabiin, kinuna ti makinkukua iti kaubasan iti katalekna, 'Ibagam kadagiti lallaki nga umaydan tapno itedmon kadakuada dagiti tangdanda. Iyun-unam a bayadan dagiti lallaki a naudi a nangrugi a nagtrabaho, ket iyud-udim dagiti lallaki nga immun-una.
\v 9 Binayadan ti katalek iti umiso a rukod a panangdan iti maysa nga aldaw ti tunggal maysa kadagiti lallaki a nangrugi laeng a nagtrabaho idi alas singkon iti malem.
\v 10 Idi napan met dagiti lallaki a nasapa a nangrugi iti bigbigat a nagtrabaho a mangala iti tangdanda, impagarupda a makaawatda iti dakdakkel ngem iti umiso a rukod a panangdan. Ngem isu met laeng ti naawatda.

\s5
\v 11 Isu a nagririda iti makinkukua iti kaubasan gapu ta ipagarupda a ti naibayad kadakuada ket saan a husto.
\v 12 Kinunada kenkuana, 'Saan a nainkalintegan ti inaramidmo! Maysa nga oras laeng ti panagtrabaho dagiti dadduma a lallaki! Tinangdanam ida a kas iti intangdanmo kadakami! Ngem nagtrabahokami ti kasta unay iti agmalmalem. Nagtrabahokami nga uray iti kapudotan!'

\s5
\v 13 Kinuna ti makinkukua iti kaubasan iti maysa kadagidiay a nagriri, 'Gayyem saanka a sinaur. Immanamongka kaniak nga agtrabaho iti agmalmalem a matangdanan iti umiso a rukod ti tangdan.
\v 14 Isardengmon ti agriri kaniak! Alaem ti tangdanmo ket mapanka! Pagayatak a mangted iti agpapada a tangdan kas iti intedko kenka ken kadagiti lallaki a naud-udi a nagtrabaho.

\s5
\v 15 Addaanak iti karbengan a mangusar iti kuartak iti kayatko pangusaran, saan kadi? Saan a rumbeng nga umapalkayo iti kinamanagparaburko!
\v 16 “Kasta met a ti Dios gunggonaan iti dakkel dagiti dadduma a tattao a kasla saan unay a napateg ita, ket saanna a gunggonaan dagiti dadduma a tattao a kasla napategda ita."

\s5
\v 17 Idi magmagna ni Jesus iti dalan nga agturong idiay Jerusalem a kaduana dagiti sangapulo ket dua nga adalan, impanna ida iti maysa a disso tapno makatungtungna ida iti nalimed. Ket kinunana kadakuada,
\v 18 "Dumngegkayo a naimbag! Sumang-attayon idiay Jerusalem. Kabayatan nga addatayo sadiay, addanto mangtulong kadagiti panguloen a papadi ken kadagiti lallaki a mangisursuro kadagiti linteg dagiti Judio a mangtiliw kaniak, siak nga Anak ti Tao, ket ipausigdakto. Kedngandakto ket ibagada a rumbeng a matayak.
\v 19 Kalpasanna, yawatdakto kadagiti ima dagiti saan a Judio tapno pagkakatawaandak, saplitandak, ken papatayendak babaen iti panangilansada kaniak iti krus. Ngem iti maikatlo nga aldaw pagbiagennakto manen ti Dios."

\s5
\v 20 Ket napan kenni Jesus ti asawa ni Zebedeo a kaduana dagiti dua nga annakda a da Santiago ken Juan. Nagdumog isuna iti sangoanan ni Jesus ket kiniddawna kenkuana nga aramidenna ti kiddawenna.
\v 21 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Ania ti kayatmo nga aramidek para kenka? Kinuna ti babai kenkuana, "Ipalubosmo koma nga agtugaw dagitoy nga annakko a lallaki iti katatan-okan a disso inton agbalinkan nga ari, maysa iti makannawan nga imam ken maysa iti makannigidmo."

\s5
\v 22 Kinuna ni Jesus kenkuana ken kadagiti annakna a lallaki, "Saanyo a maaw-awatan no ania ti kidkiddawenyo. Mabaelanyo kadi ti agsagaba a kas iti umadanin a panagsagabak?" Simmungbat kenkuana ni Santiago ken ni Juan, "Wen kabaelannmi nga aramiden dayta."
\v 23 Kalpasanna, kinuna ni Jesus kadakuada, "Wen mabaelanyo ti agsagaba a kas iti panagsagabak. Ngem saan a siak ti mangpili no siasino ti agtugaw iti abayko ken makipagturay kaniak. Ti Dios nga Amak ti mangted kadagitoy a saad kadagiti dutokanna."
\v 24 Idi nangngeg dagiti sangapulo nga adalan ti kiniddaw da Santiago ken Juan, nakapungtotda gapu ta kayatda met ti makipagturay kenni Jesus kadagiti saad a natan-ok.

\s5
\v 25 Isu nga inayaban amin ida ni Jesus ket kinunana kadakuada, "Ammoyo a dagiti a mangiturturay kadagiti saan a Judio ket maragragsakanda a mangipakpakita kadakuada nga isuda ket nabileg. Ragragsaken dagiti panguloen a mangiturturay ti mangmanmandar kadagiti tattao iturturayanda.
\v 26 Saankayo koma a kas kadakuada. Ngem ketdi, tunggal maysa kadakayo a kayatna nga ibilang isuna ti Dios a natan-ok, masapul nga agbalin nga adipen kadagiti dadduma kadakayo.
\v 27 Wen, ken ti tunggal maysa kadakayo a kayatna nga ibilang isuna ti Dios a kapapatgan ket masapul nga agbalin nga adipen kadagiti dadduma kadakayo.'
\v 28 Masapul a tuladendak. Urayno siak ti Anak ti Tao, saanak nga immay a pagserbian. Ngem ketdi, immayak tapno agserbi kadakuada ken mapalubosan ida a mangpapatay kaniak, tapno ti ipapatayko ket kasla bayad a mangispal kadagiti tattao manipud iti pannakadusada maigapu kadagiti basbasolda."

\s5
\v 29 Idi pumanawdan iti siudad ti Jerico, adu a bunggoy ti tattao ti simmurot kadakuada.
\v 30 Kabayatan ti pannagnada, nakakitada iti dua a bulsek nga agtugtugaw iti igid ti dalan. Idi nangngeg dagiti dua a bulsek a lumablabas ni Jesus, nagpukkawda kenkuana, "Apo a Kaputotan ni Ari David, sika ti Mesias! Kaasiannakami!
\v 31 Inungtan ida dagiti adu a tattao ket imbagada nga agulimekda. Ngem inyad-adda ketdi dagiti bulsek ti nagpukaw iti napigsa, "Apo a Kaputotan ni Ari David, sika ti Mesias! Kaasiannakami!"

\s5
\v 32 Nagsardeng ni Jesus ket inayabanna ida nga umasideg kenkuana. Ket kinunana kadakuada, "Ania ti kalkalikagumanyo nga aramidek kadakayo?"
\v 33 Kinunada kenkuana, "Apo, paimbagem dagiti matami tapno makakitakami!"
\v 34 Naasian ni Jesus kadakuada ket sinagidna dagiti matada. Dagdagus a nakakitada ket simmurotda kenni Jesus.

\s5
\c 21
\p
\v 1-2 Idi asidegen da Jesus ken dagiti adalan iti Jerusalem, dimtengda iti barrio ti Betfage, nga asideg iti Bantay Olibo. Kinuna ni Jesus kadagiti dua nga adalanna, "Mapankayo dita masungad a barrio. Iti kanito a sumrekkayo, addanto makitayo a nakagalot nga asno kasta met ti urbonna. Warwaranyo dagitoy ket iyegyo kaniak ditoy.
\v 3 No adda siasinoman a mangibaga iti uray ania kadakayo maipapan iti kasta nga aramidenyo, ibagayo kenkuana, 'Masapul dagitoy ti Apo! Ket palubosannakayonto a mangukod kadagitoy."

\s5
\v 4-5 Idi napasamak amin daytoy, natungpal ti maysa nga insurat dagiti profeta. Insurat dayta a profeta, "Ibagam kadagiti tattao nga agnanaed iti Jerusalem, 'Kitaenyo! Umay kadakayo ti ariyo! Umay isuna a sipapakumbaba. Ipakitananto nga isuna ket napakumbaba gapu ta agsakayto iti maysa nga urbon ti asno.'"

\s5
\v 6 Isu a napan dagiti dua nga adalan ket inaramidda no ania ti imbaga ni Jesus kadakuada nga aramidenda.
\v 7 Inyegda ti asno ken ti urbonnna kenni Jesus. Inyap-apda dagiti kagayda kadagiti asno tapno adda pagtugawanna. Ket simmakay ken nagtugaw ni Jesus kadagiti inyap-apda a kagkagay.
\v 8 Adda kadagiti adu a tattao ti nangiyaplag kadagiti kagayda iti kalsada, ken nangguted dagiti dadduma a tattao iti sangsanga manipud kadagiti kayo a palma ket inyaplagda met dagitoy iti kalsada.

\s5
\v 9 Impukpukkaw dagiti adu a tattao a magmagna iti sangoananna ken dagiti sumursurot kenkuana, "Madaydayaw ti Mesias, a kaputotan ni Ari David. "Bendisionan koma ni Apo Dios daytoy nga immay a mangibagbagi iti Dios ken iti turayna." "Madaydayaw ti Dios nga adda iti kangatoan a langit!"
\v 10 Idi nakastreken ni Jesus idiay Jerusalem, nagagaran dagiti tattao a naggapu iti entero a siudad, ket kinunada, 'Apay a padpadayawanyo dayta a tao kas iti dayta?"
\v 11 Simmungbat dagiti tattao a siguden a sumursurot kenkuana, "Daytoy ni Jesus, ti profeta manipud Nazaret iti Galilea!"

\s5
\v 12 Kalpasanna, napan ni Jesus iti paraangan ti templo ket pinaruarna amin dagiti aggatgatang ken agtagtagilako sadiay. Binalintuagna dagiti lamisaan dagiti agsuksukat iti sinsilio ti Roma para iti buis ti templo, ken binalintuagna dagiti tugtugaw dagiti aglaklako kadagiti kalapati a maidaton.
\v 13 Ket kinunana kadakuada, "Insurat ti maysa a profeta iti Nasantoan a Surat nga imbaga ti Dios, 'Kayatko a ti balayko ket agbalin a disso a pagkararagan dagiti tattao kaniak,' Ngem dakayo a tattao, pinagbalinyo a disso a pag-uummongan dagiti agtatakaw!"
\v 14 Kalpasan dayta, adu a bulsek ken lugpi a tattao ti immay kenni Jesus iti templo tapno paimbagenna ida, ket kasta ngarud ti inaramidna.

\s5
\v 15 Nakita dagiti panguloen a papadi ken dagiti lallaki a nangisuro kadagiti tattao iti linteg dagiti Judio, dagiti nakaskasdaaw nga inaramid ni Jesus. Nakitada pay dagiti ub-ubbing nga agpukpukaw idiay templo, "Daydayawenmi ti Mesias, a kaputotan ni Ari David!" Ket kasta unay ti ungetda.
\v 16 Dinamagda kenkuana, "Saan a rumbeng a panpanuynoyam daytoy? Mangmanggegmo kadi no ania ti ipukpukkaw dagitoy a tattao?" Ket kinuna ni Jesus kadakuada, "Wen, manggegko ida, ngem no malagipyo no ania ti nabasayo iti Nasantoan a Surat maipapan iti panangidayaw dagiti ubbing kaniak, ammoyo koma a maay-ayo ti Dios kadakuada. Insurat ti salmista daytoy a kanta nga ibagbagana iti Dios, 'Sinuroam dagiti maladaga ken dagiti dadduma nga ubbing nga agdayaw kenka nga awan pagkuranganna."'
\v 17 Kalpasanna, pimmanaw ni Jesus ti dayta a siudad. Nakikuyog kenkuana dagiti adalan nga agturong iti barrio ti Betania, ket nagtalinaedda sadiay iti dayta a rabii.

\s5
\v 18 Kabigatanna, idi agdadaliastada nga asubli iti siudad, nabisinan ni Jesus.
\v 19 Nakakita isuna iti maysa a kayo nga igos nga asideg ti dalan, inasitganna daytoy tapno mangpuros iti bunga a kanenna. Ngem idi makaasidegen, nakitana nga awan ti bungbungana dayta a kayo, ngem bulbulong laeng ti nakitana. Isu a kinunana iti kayo nga igos, "Saankanton a pulos nga agbunga!" Kas nagbanaganna, dagdagus a nangrugi a nagango ti kayo nga igos.

\s5
\v 20 Iti sumaruno nga aldaw, idi nakita dagiti adalan a naan-anayen a nagango ti kayo nga igos. Nasdaawda ket kinunada kenni Jesus, "Kasano a nagango a dagus daytoy a kayo ti igos?"
\v 21 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Panunotenyo daytoy: No mamatikayo nga adda pannakabalin ti Dios a mangaramid kadagiti dawatenyo kenkuana ken saankayo nga agduadua iti dayta, mabalinyonto a maaramid dagitoy a banbanag kas iti inaramidko iti daytoy a kayo ti igos. Mabalinyonto nga aramiden uray dagiti nakakaskasdaaw nga aramid kas koma iti panangibagayo iti dayta a turod nga adda sadiay, 'Ibagkatmo ta bagim ket tumpuakka iti baybay,' ket mapasamakto!
\v 22 Kasta met, a tunggal dumawatkayo iti maysa a banag iti Dios no kasta nga agkararagkayo kenkuana, no la ketdi mamatikayo nga itedna daytoy kadakayo, maawatyonto daytoy manipud kenkuana."

\s5
\v 23 Kalpasan dayta, simrek ni Jesus iti paraangan ti templo. Kabayatan a sursuroanna dagiti tattao, immasideg kenkuana dagiti panguloen a papadi ken dagiti panglakayen dagiti tattao. Sinasaludsodda, "Iti ania a turay nga ar-aramidem dagitoy a banbanag? Siasino ti nangipalubos kenka nga aramiden dagiti inaramidmo idi kalman?"
\v 24 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Agdamagak met kadakayo iti maysa a saludsod, ket no masungbatandak, ibagak kadakayo no siasino ti nangipalubos kaniak a mangaramid kadagitoy a banbanag.

\s5
\v 25 Sadino ti nangalaan ni Juan a Mammuniag iti karbenganna a nangbuniag kadagiti simmurot kenkuana? Naggapu kadi daytoy iti Dios wenno kadagiti tattao?' Nagsisinnupiat dagiti panguloen a papadi ken dagiti panglakayen maipapan iti rumbeng nga isungbatda. Kinunada iti maysa ken maysa, "No ibagatayo a, 'Naggapu daytoy iti Dios,' ibagananto kadatayo, 'Ket no kasta pinatiyo koma ti mensahena!'
\v 26 Ngem no ibagatayo a naggapu kadagiti tattao,' mabalin a dangrandatayo dagiti adu tattao, gapu ta patienda amin a ni Juan ket maysa a profeta nga imbaon ti Dios."
\v 27 Isu a ti insungbatda kenni Jesus ket, "Saanmi nga ammo no sadino ti nagtaudan ti turay ni Juan." Ket kinuna ni Jesus kadakuada, "Gapu ta saanyo a nasungbatan ti saludsodko, saanko nga ibaga no siasino ti nangted kaniak iti karbengan a mangaramid kadagiti banbanag nga inaramidko idi kalman."

\s5
\v 28 Ket kinuna ni Jesus kadagiti panguloen a papadi ken kadagiti panglakayen, "Ibagayo kaniak no ania ti kapanunotanyo maipapan iti ibagak kadakayo. Adda maysa a lalaki nga addaan iti dua nga annak a lallaki. Napan isuna iti inauna a putotna a lalaki ket kinunana, 'Barok, mapanka iti kaubasak ket agtrabahoka ita nga aldaw!'
\v 29 Ngem kinuna ti anak a lalaki iti amana, 'Saanko kayat ti mapan!' Ngem iti saan a nagbayag nagbaliw ti panunotna, ket napan isuna iti kaubasan ket nagtrabaho.
\v 30 Ket napan ti ama iti ub-ubing a putotna a lalaki ket imbagana no ania ti imbagana iti inauna a putotna a lalaki. Kinuna dayta a putotna, 'Apo, mapanak ket agtrabahoak iti kaubasan ita nga aldaw.' Ngem saan isuna a napan sadiay.

\s5
\v 31 Ngarud siasino kadagiti annakna a lallaki ti nangaramid iti tarigagay ti amada?" Insungbatda, "Ti inauna a putotna a lalaki." Ket kinuna ni Jesus kadakuada, "Panunotenyo ti maipapan iti daytoy: Ipakitanto ti Dios ti kinimbagna kadagiti agsingsingir iti buis ken kadagiti balangkantis babaen iti nabibiit nga iyaanamongna a mangituray kadakuada ngem kadakayo. Pudno daytoy uray no kedkednganyo dagidiay a tattao gapu ta saanda a pagan-ano ti linteg ni Moises.
\v 32 Ibagbagak dagitoy kadakayo, gapu ta uray no naipalawagen ni Juan a Mammuniag kadakayo no kasano iti agbiag iti nalinteg a wagas, saanyo latta a pinati ti mensahena. Ngem namati dagiti agsingsingir iti buis ken dagiti balangkantis iti mensahena, ket insardengda ti dakes nga aramidda. Ngem dakayo, uray no nakitayo a nagbalbaliwda, saankayo a kayat nga isardeng ti panagbasbasolyo ken saankayo a namati kadagiti mensahe ni Juan.

\s5
\v 33 Denggenyo ti maysa pay a pangngarig nga ibagak kadakayo. Adda maysa a tao nga addaan iti kaubasan. Inaladanna ti aglawlawna daytoy. Nagaramid isuna iti disso a pagpespesan iti ubas. Nangipatakder met isuna iti maysa a torre a mabalin a pagtugawan ti agbantay iti dayta a kaubasan. Impaabangna ti kaubasan kadagiti sumagmamano a lallaki a mangaywan iti daytoy ket ikkandanto isuna iti bingayna nga ubas. Kalpasanna, napan isuna iti sabali a pagilian.
\v 34 Idi tiempo ti panagaapit kadagiti ubas, nangibaon ti makinkukua iti kaubasan kadagiti adipenna a mapan mangala iti bingayna iti napataud ti kaubasan manipud kadagiti agay-aywan iti daytoy.

\s5
\v 35 Ngem tiniliw dagiti mangab-abang dagiti adipen. Kinabilda ti maysa kadakuada, pinatayda ti maysa pay, ken pinatayda pay ti maikatlo babaen iti panangub-uborda kenkuana.
\v 36 Isu a nangibaon manen ti makinkukua iti daga iti ad-adadu nga adipen ngem iti damu. Ngem isu met laeng ti inaramid dagiti mangab-abang kadagiti naibaon nga adipen.
\v 37 Kalpasan a nadamagna ti maipapan iti daytoy, imbaon ti makinkukua iti daga ti bukodna a putot a lalaki kadagidiay a mangab-abang tapno alaenna dagiti bingayna nga ubas. Iti panangibaonna kenkuana, kinunana iti bagina, 'Sigurado a raemendanto ti anakko ket itedda kenkuana ti bingayko nga ubas.'

\s5
\v 38 Ngem idi nakita dagiti mangab-abang ti sumungsungad a putotna, kinunada iti maysa ken maysa, 'Daytoyen ti tao nga agtawid iti daytoy a kaubasan! Pagtitinnulongantayo a patayen isuna ket pagbibingayantayo ti daga.
\v 39 Isu a tenengngelda isuna, sada imparangguyod nga inruar iti kaubasan, ket pinapatayda.

\s5
\v 40 Damagek kadakayo ita, no agsubli ti makinkukua iti kaubasanna, ania ti mapanunotyo nga aramidennanto kadagidiay a mangab-abang?"
\v 41 Simmungbat dagiti tattao, "Dadaelennanto amin dagidiay a nadangkes a lallaki! Ket ipaabangnanto iti sabali ti kaubasanna. Iteddanto kenkuana dagiti bingayna nga ubas inton agluomda."

\s5
\v 42 Kinuna ni Jesus kadakadua, "Masapul a panunotenyo a naimbag ti maipanggep kadagitoy a sasao a nabasayo iti Nasantoan a Sursurat: 'Linaksid dagiti lallaki nga agpatpatakder iti dakkel a pasdek ti maysa a bato. Ngem inkabil ti dadduma dayta a bato iti rumbeng a pakaikabilanna, ket nagbalin daytoy a kangrunaan a bato iti pasdek. Inaramid daytoy ti Apo, ket agsidsiddaawtayo iti pannakakitatayo iti daytoy.'

\s5
\v 43 Ngarud, gapu ta linaksiddak, ibagak kadakayo daytoy: Saanen nga ipalubos ti Dios a dakayo a Judio ti iturayanna manipud langit. Ngem ketdi, umanamongto isuna nga iturayan dagiti saan a Judio ket aramidendanto dagiti ibagana nga aramidenda.
\v 44 Siasinoman a matnag iti daytoy a bato ket maburakto, ken rumekento ti bato ti siasinoman a pakatnaganna."

\s5
\v 45 Idi nangngeg dagiti panguloen a papadi ken dagiti panglakayen a Pariseo daytoy a pangngarig, naamirisda nga isuda ti dakdakamatenna gapu ta saanda a namati nga isuna ti Mesias.
\v 46 Kayatda a tiliwen isuna, ngem saanda nga inaramid gapu ta nagbutengda iti mabalin nga aramiden kadakuada dagiti adu a tattao no aramidenda dayta, gapu ta bigbigen dagiti tattao nga isuna ket profeta.

\s5
\c 22
\p
\v 1 Ket nangibaga pay ni Jesus iti dadduma pay a pangngarig kadagiti mangidadaulo a Judio. Daytoy ti maysa kadagiti pangngarig:
\v 2 "Ti panagturay ti Dios manipud langit ket maiyarig iti maysa nga ari a nangibaga kadagiti adipenna a mangangayda iti padaya para iti panagkasar ti anakna a lalaki.
\v 3 Idi nakasaganan ti padaya, imbaon ti ari dagiti adipenna nga ibagada kadagiti tattao nga inawisna a tiempon nga umayda iti padaya. Napan dagiti adipen ket imbagada kadagiti tattao dayta. Ngem saan a kayat dagiti tattao a naawis nga umay.

\s5
\v 4 Isu nga imbaon ti ari dagiti dadduma nga adipen tapno ibagada manen kadagiti tattao nga umayda iti paboda. Kinunana kadagiti adipen, 'Ibagayo kadagiti inawisko a tattao nga umayda makiboda, "Daytoy ti kinuna ti ari kadakayo, 'Naisaganakon ti makan. Naparti ken naluton dagiti baka ken dagiti napalukmeg nga urbon. Naisaganan ti amin. Daytoyen ti tiempo nga umaykayo iti paboda!'"

\s5
\v 5 Ngem idi naibagan dagiti adipen kadakuada dayta, saanda nga inkaskaso daytoy. Sumagmamano kadakuada ket napan kadagiti bukodda a taltalon. Dadduma kadakuada ket napan kadagiti negosioda.
\v 6 Tiniliw dagiti dadduma kadakuada dagiti adipen ti ari, trinatoda iti saan a nasayaat, ken pinapatayda ida.
\v 7 Idi nadamag ti ari ti napasamak, nakapungtot daytoy. Binilinna dagiti soldadona a mapanda papatayen dagiti mammapatay ken puoranda ti siudadda.

\s5
\v 8 Kalpasan nga inaramid dagiti soldadona dayta, kinuna ti ari kadagiti dadduma nga adipenna. 'Naisaganakon ti padaya, ngem saan a maikari nga umay dagiti tattao a naawis.
\v 9 Isu a mapankayo kadagiti nagsasabatan dagiti kalkalsada. Ibagayo kadagiti siasinoman a masabatyo nga umayda iti padaya.'
\v 10 Isu a napan dagiti adipen sadiay ket inummongda amin a nasarakanda. Inummongda dagiti dakes ken naimbag a tattao. Inkuyogda ida iti salunan nga isu iti pakaangayan ti padaya. Napunno iti tattao ti salunan.

\s5
\v 11 Ngem idi simrek ti ari iti salunan a mangkita kadagiti sangaili, nadlawna ti maysa a tao a saan a nakakawes iti pangkasar nga isu ti naited kadagiti sangaili nga usarenda iti kasaran.
\v 12 Kinuna ti ari kenkuana, 'Gayyem, saanka koma a simrek iti daytoy a salunan, gapu ta saanka a nakakawes a kas iti bado dagiti sangaili ditoy padaya!' Saan a pulos a nakatagari ti lalaki, gapu ta saanna nga ammo ti ibagana.

\s5
\v 13 Ket kinuna ti ari kadagiti adipenna, 'Galutanyo ti saka ken ima daytoy a tao ket ibellengyo iti ruar nga ayan ti kasipngetan, nga ayan dagiti agsasangit a tattao ken agngangaretnget dagiti ngipenda gapu iti ut-ot a laklak-amenda.'"
\v 14 Kalpasanna, kinuna ni Jesus, "Ti kayat a sawen daytoy a pangngarig ket adu ti inawis ti Dios nga umay kenkuana, ngem manmano laeng a tattao ti napilina a makaapan sadiay."

\s5
\v 15 Kalpasan a naibaga ni Jesus dayta, naguummong dagiti Pariseo tapno planoenda no kasanoda a pagsaoen isuna iti maysa a banag a panggappuanda a mangakusar kenkuana.
\v 16 Imbaonda ngarud dagiti adalanda kenkuana, a kaduada dagiti kameng ti bunggoy dagiti pasurot ni Herodes. Imbaga dagidiay kenni Jesus, "Maestro, ammomi a pudno dagiti ibagbagam ket isursurom ti kinapudno maipapan iti kayat ti Dios nga aramidenmi. Ammomi pay a saanmo a balbaliwan dagiti insurom gapu laeng iti ibaga ti maysa a tao maipanggep kenka, uray siasino pay dayta a tao.
\v 17 Isu nga ibagam kadakami no ania ti kapanunotam maipapan iti daytoy a banag: Rumbeng kadi nga agbayadkami kadagiti buis iti gobierno ti Roma, wenno saan?"

\s5
\v 18 Ngem ammo ni Jesus a dakes ti kayatda nga aramiden. Kayatda a makaisawang isuna iti maysa a banag a pakaisagmakanna kadagiti agtuturay a Judio wenno kadagiti agtuturay iti Roma. Isu a kinunana kadakuada, "Dakayo a managinsisingpet; kayatyo a makaisawangak iti banag a panggapuanyo a mangakusar kaniak.
\v 19 Ipakitayo kaniak ti maysa a sinsilyo nga imbayad dagiti tattao a buis iti Roma." Impakitada ngarud kenkuana ti maysa a sinsilyo a maaw-awagan iti denario.

\s5
\v 20 Kinunana kadakuada, "Siasino ti makinladawan iti adda iti daytoy a sinsilyo ken siasino ti makinnagan iti nakasurat ditoy?
\v 21 Simmungbatda, "Daytoy ket ladawan ken nagan ni Cesar, ti mangidadaulo iti gobierno ti Roma." Ket kinunana kadakuada, "Itedyo iti gobierno no ania ti dawdawatenda, ken itedyo iti Dios no ania dagiti kidkiddawenna."
\v 22 Idi nangngeg dagidiay a lallaki dayta nga imbaga ni Jesus, nagsiddaawda a ti sungbatna ket saan a pakaigapuan ti panangakusar ti sianoman kenkuana. Ket pinanawanda ni Jesus.

\s5
\v 23 Iti dayta met laeng nga aldaw, adda sumagmamano a Saduceo a napan kenni Jesus. Dagitoy ti bunggoy dagiti Judio a saan a mamati nga agbiag manen dagiti tattao kalpasan a matayda. Dinamagda kenni Jesus.
\v 24 "Maestro insurat ni Moises iti Nasantoan a Sursurat, 'No ti maysa a lalaki ket matay nga awan imputotna, nasken nga asawaen ti kabsatna a lalaki ti napanawanna nga asawa, tapno maaddaan isuna iti anak babaen kenkuana. Maibilangto a putot ti natay a lalaki ti ubing ket iti kasta a wagas maaddaanto iti kaputotan ti natay a lalaki.'

\s5
\v 25 Adda pito a lallaki nga agkakabsat iti maysa a pamilia. Nangasawa ti inauna. Natay isuna nga awan ti anakda iti asawana. Isu nga inasawa ti maikadua a kabsatna a lalaki ti napanawanna nga asawana. Ngem natay met isuna nga awan ti anakda.
\v 26 Isu manen ti napasamak iti maikatlo ken iti dadduma pay nga uppat a kabsatna a lallaki, a nagsisinnublat a nangasawa iti maymaysa a babai.
\v 27 Ket ti kauddian ket ti babai.
\v 28 Ngarud, iti kanito a pagungarento ti Dios dagiti tattao, siasino kadagiti pito nga agkakabsat a lallaki ti pagarupmo nga agbalinto nga asawana? Laglagipem nga aminda ket naiyasawa kenkuana."

\s5
\v 29 Simmungbat ni Jesus kadakuada, "Nagbiddutkayo iti panpanunotenyo. Saanyo nga ammo no ania iti naisurat iti Nasantoan a Sursurat. Saanyo met nga ammo a ti Dios ket addaan iti pannakabalin a mangpagungar kadagiti tattao.
\v 30 Ti kinapudnona, dayta a babai ket saanton nga agbalin nga asawa iti uray siasino kadakuada, gapu ta kalpasan a pagungaren ti Dios amin dagiti natay a tattao, awanton ti uray maysa a makiasawa. Ngem ketdi, dagiti tattao ket kasladanto kadagiti anghel sadi langit. Saanda a mangasawa.

\s5
\v 31 Ngem maipapan iti panagbiag manen dagiti natay a tattao, adda ti naibaga ti Dios maipapan iti dayta. Masiguradok a nabasayo dayta. Nabayagen a natay da Abraham, Isaac, ken Jacob, idi kinuna ti Dios kenni Moises,
\v 32 'Siak ti Dios a dinaydayaw da Abraham, Isaac, ken Jacob. Saan a dagiti natay a tattao ti agdaydayaw iti Dios. Dagiti sibibiag ti agdaydayaw kenkuana. Isu a masiguradotayo a sibibiag pay laeng dagiti espirituda.
\v 33 Idi nangngeg dagiti tattao dayta nga insuro ni Jesus, nagsiddaawda.

\s5
\v 34 Ngem idi mangngeg dagiti Pariseo iti panangsungbat ni Jesus kadagiti Saduceo, iti wagas a saan a nakapanunot dagiti Saduceo iti mabalinda nga isungbatda kenkuana, naguummong dagiti Pariseo tapno planoenda no ania ti mabalinda nga ibaga kenkuana. Ket immasidegda kenkuana.
\v 35 Maysa kadakuada ket abogado, nga inadalna a naimbag dagiti inted ti Dios a linteg kenni Moises. Kayatna ti makisinnupiat kenni Jesus. Sinaludsodna kenkuana,
\v 36 "Maestro, ania a bilin kadagiti linteg nga inted ti Dios kenni Moises ti kapapatgan?"

\s5
\v 37 Nangadaw ni Jesus iti Nasantoan a Sursurat a kas sungbatna, "'Masapul nga ayatenyo ti Dios iti isu amin a kaungganyo. Ipakitayo nga ay-ayatenyo isuna iti isu amin a tarigagayyo, riknayo ken panunotyo.'
\v 38 Daytoy ti kapapatgan a bilin kadagiti linteg nga inted ti Dios kenni Moises.

\s5
\v 39 Ti sumaruno a kapapatgan a bilin a masapul a tungpalen iti tunggal maysa ket isu daytoy: 'Masapul nga ayatenyo dagiti makapulapolyo a tattao kas iti panagayatyo iti bagbagiyo.'
\v 40 Dagitoy dua a bilin dagiti basaran iti tunggal linteg nga insurat ni Moises iti Nasantoan a Sursurat ken kasta met iti amin nga insurat dagiti profeta."

\s5
\v 41 Kabayatan a naummong pay laeng dagiti Pariseo iti asideg ni Jesus, sinaludsodna kadakuada,
\v 42 "Ania iti kapanunotanyo maipapan iti Mesias? Siasino ti kapuonanna?" Kinunada kenkuana, "Kaputotan isuna ni Ari David."

\s5
\v 43 Kinuna ni Jesus kadakuada, "No kaputotan ni Ari David ti Mesias, saan koma ngarud nga inawagan isuna ni David iti 'Apo' idi ibagbaga ni David ti imbaga ti Espiritu Santo kenkuana nga ibagana.
\v 44 Insurat daytoy ni David iti Nasantoan a Sursurat maipapan iti Mesias: 'Kinuna ti Dios iti Apok, "Agtugawka ditoy makannawanko, a pangpadayawakto kenka iti kasta unay, agingga a maparmekko dagiti kabusormo a pagbatayanto dagiti sakam.'"

\s5
\v 45 Ngarud, agsipud ta inawagan ni Ari David ti Mesias iti 'Apok,' saan a mabalin a nagtaud laeng isuna kenni David! Awan duadua a natantan-ok isuna ngem ni David!"
\v 46 Awan kadagiti nakangngeg ti nakapanunot iti uray maysa a sao nga isungbatda kenkuana. Kalpasan dayta, awanen ti uray maysa a nakaitured nga agsaludsod kenkuana iti panagpadasda a mangpalab-og kenkuana.

\s5
\c 23
\p
\v 1 Kalpasanna, kinuna ni Jesus kadagiti adu a tattao ken kadagiti adalanna,
\v 2 "Pinagbalin dagiti Pariseo ken dagiti lallaki a mangisursuro iti lintegtayo a Judio dagiti bagbagida a mangilawlawag kadagiti linteg nga inted ti Dios kenni Moises para kadagiti tattao iti Israel.
\v 3 Kasta met kadakayo, masapul nga aramidenyo dagiti aniaman nga ibagada kadakayo nga aramidenyo. Ngem saanyo nga aramiden no ania dagiti ar-aramidenda gapu ta isuda a mismo ket saanda nga aramiden dagitoy a banbanag.

\s5
\v 4 Dawatenda nga agtulnogkayo kadagiti adu a pagannurotan a narigat a tungpalen. Ngem isuda mismo ket saanda met a tulungan ti siasinoman nga agtulnog kadagidiay a pagannurotan. Kasla da la mangrepreppet iti nadagsen unay nga awit ken ipabaklayda kadakayo tapno awitenyo. Ngem saandanto a pulos nga igaraw iti uray maysa a ramayda tapno tulongandakayo a mangawit kadagidiay.
\v 5 Aniaman nga aramidenda, aramidenda dagidiay a banbanag tapno makita ida dagiti sabali a tattao ken dayawenda ida. Kas koma iti daytoy, aramidenda nga akaba dagiti babassit a kahon a naglaon iti paset dagiti Nasantoan Surat nga ikabilda kadagiti takkiagda. Padadakkelenda dagiti barayuboy dagiti kagayda tapno panunoten dagiti dadduma a padpadayawanda ti Dios.

\s5
\v 6 Kayatda a raemen ida dagiti dadduma a tattao. Kas koma iti daytoy, iti pannangan, agtugawda kadagiti kangrunaan a tugtugaw a pagtugawan dagiti napateg unay a tattao. Kadagiti sinagoga, kayatda ti agtugaw kadagiti isu met laeng a kita iti lugar.
\v 7 Pagay-ayatda a kablaawan ida dagiti tattao iti naidaklan a pammadayaw kadagiti pagtagtagilakoan, ken awagan ida dagiti tattao iti 'Manursuro.'

\s5
\v 8 Ngem dakayo nga adalak, masapul a saanyo nga ipalubos nga awagandakayo dagiti tattao iti 'Manursuro', a kas iti ar-aramidenda kadagiti dadduma a manursuro a Judio. Siak laeng ti maymaysa a pudno a manursuroyo. Ti kayatna a sawen daytoy ket agpapadakayo amin, kas agkakabasat a lallaki ken babbai.
\v 9 Saanyo a dayawen ti siasinoman a tao ditoy rabaw iti daga babaen iti panangawagyo kenkuana iti 'Ama', gapu ta ti Dios, nga Amayo nga adda sadi langit, ket isu laeng ti maymaysa a pudno nga amayo.
\v 10 Saanyo nga ipalubos nga awagan dakayo dagiti tattao a maestro; gapu ta Siak, ti Mesias, siak laeng ti maestroyo.

\s5
\v 11 Ngem ketdi, siasinoman kadakayo nga agtarigagay nga ibilang isuna ti Dios a napateg ket masapul nga agserbi kadagiti dadduma a kas ar-aramiden dagiti adipen.
\v 12 Ipababanto ti Dios dagiti mangpadas a mamagbalin kadagiti bagbagida a napateg. Pagbalinento ti Dios dagiti napakumbaba a pudno a napateg."

\s5
\v 13-14 "Dakayo a mangisursuro iti linteg ken dakayo a Pariseo, managinsisingpetkayo! Anian a nakabutbuteng ti panangdusanto ti Dios kadakayo, gapu ta agkedkedkayo nga agpaituray iti panangituray ti langit ken pawilanyo met dagiti dadduma. Ta dakayo a mismo saanyo a kayat ti sumrek, ket lappedanyo pay a sumrek dagiti dadduma."
\v 15 "Managinsisingpetkayo, dakayo a mangisursuro iti linteg ken dakayo a Pariseo! Anian a nakabutbuteng ti panangdusanto ti Dios kadakayo! Ikarigatanyo iti agtrabaho tapno laeng makaalakayo iti uray maysa a tao a mamati iti isursuroyo. Agdalliasatkayo pay a bumallasiw kadagiti baybay ken dagiti daga iti adayo a disso tapno maaramidyo dayta. Ket ti pagbanaganna, inton mamati ti maysa a tao iti isursuroyo, pagbalinenyo a nakarkaro pay ti pannakaikarina dayta a tao a maipan idiay impierno ngem dakayo."

\s5
\v 16 Dakayo a mangidadaulo a Judio, anian a nakabutbuteng ti panangdusanto ti Dios kadakayo! Maiyarigkayo kadagiti tattao a bulsek a padasenna nga idauloan dagiti sabali. Kunaenyo, 'No kiddawen ti maysa a tao iti templo a patalgedanna nga aramidennanto ti maysa a banag a kasla maysa a tao ti templo, kalpasanna ket no saanna a maaramid no ania ti inkarina, awan serserbi ti panagsapatana. Ngem no kiddawenna iti balitok nga adda iti templo a patalgedanna nga aramidennanto ti maysa a banag, masapul ngarud nga aramidenna daytoy.'
\v 17 Maagkayo, ken maiyarigkayo kadagiti tattao a bulsek! Napateg ti balitok nga adda iti templo, ngem nangnangruna a napatpateg pay ti templo, gapu ta ti templo isu ti mamagbalin iti balitok a mausar para laeng iti Dios.

\s5
\v 18 Ket kunayo pay, 'No kiddawen ti maysa a tao iti altar a patalgedanna nga aramidennanto ti maysa a banag, a kasla maysa a tao ti altar, kalpasanna ket saanna a maaramid ti inkarina, awan serserbi ti panagsapatana. Ngem no kiddawenna iti sagut nga inkabilna iti altar a patalgedanna nga aramidennanto ti maysa a banag, masapul ngarud nga aramidenna daytoy.'
\v 19 Maiyarigkayo kadagiti tattao a bulsek. Napateg ti sagut nga inkabilyo iti altar, ngem napatpateg pay ti altar gapu ta daytoy ti mamagbalin iti sagut a mausar para laeng iti Dios.

\s5
\v 20 Isu a dagiti nagkari nga aramidenda ti maysa a banag ken kalpasanna kiddawenda iti altar a patalgedanna nga aramidendanto daytoy, kidkiddawenda met iti tunggal banag a nakaparabaw iti altar a patalgedanda met daytoy.
\v 21 Wen, ken dagiti nagkari nga aramidendanto ti maysa a banag ken kalpasanna kiddawenda iti templo a patalgedanna nga aramidenda dagitoy, kidkiddawenda met a ti Dios a makinkukua iti templo, patalgedanna met dagidiay nga inkarida.
\v 22 Ken dagiti nagkari nga aramidendanto ti maysa a banag ken kalpasanna kiddawenda iti langit a patalgedanna nga aramidendanto daytoy nga inkarida, kidkiddawenda iti trono ti Dios a patalgedanna nga aramidendanto ti inkarida, ken kidkiddawenda met iti Dios a nakatugaw iti dayta trono nga aramidendanto dagiti inkarida."

\s5
\v 23 Dakayo a mangisursuro iti linteg ken dakayo a Pariseo, anian a nakabutbuteng ti panangdusanto ti Dios kadakayo! Managinsisingpetkayo gapu ta uray no mangmangtedkayo iti Dios iti apagkapullo dagiti mula a maapityo, a kas iti ominto, anis, ken kumino, saanyo met a tungtungpalen dagiti linteg nga ad-adda a napatpateg pay. Kas koma iti daytoy, saankayo nga agtigtignay a sililinteg kadagiti dadduma, saankayo nga agtigtignay a siaasi kadagiti tattao, ken agawenyo ti kukua ti sabali. Nasayaat ti mangted iti Dios kadagiti apagkapullo dagiti mulayo, ngem masapul met a tungpalenyo dagitoy dadduma pay a nangnangruna a linlinteg.
\v 24 Dakayo a mangidadaulo, maiyarigkayo kadagiti bulsek a tattao a mangpadpadas a mangidaulo kadagiti sabali. Naannadkayo a saan a mapasaktan ti Dios iti panangtelmonyo uray iti kababasssitan nga insekto no uminomkayo iti danum, ngem dakes ti aramidyo a kasla kayla agtiltilmon iti kamelio!

\s5
\v 25 Dakayo a mangisursro iti linteg ken Pariseo a managinsisingpet, anian a nakabutbutengto ti panangdusa ti Dios kadakayo! Pagparparangenyo a nasayaat dagiti bagbagiyo kadagiti dadduma a tattao. Ar-aramidenyo amin a kabaelanyo tapno panunoten dagiti tattao a nalintegkayo, ngem ti kinapudnona, agbasbasolkayo kadakuada gapu iti kinaagum ken panangagawyo iti kukua ti sabali tapno pennekenyo ti bagbagiyo. Maiyarigkayo kadagiti baso ken pinggan a nadalus ti ruarna, ngem narugit ti unegna.
\v 26 Dakayo a bulsek a Pariseo! Masapul nga isardengyo nga umuna ti agaramid kadagiti dakes a banbanag, a kas iti panagtakaw iti kukua ti sabali. Ket maaramidyonto no ania ti nalinteg. Ket kaslakayto iti baso a nadalus nga agpada iti ruar ken iti unegna."

\s5
\v 27 Dakayo a tattao nga agisursuro kadagiti linteg ken dakayo a Pariseo, dakayo a managinsisingpet, anian a nakabutbutengto ti panangdusan ti Dios kadakayo! Maiyarigkayo kadagiti pasdek a nangringbaw kadagiti tanem dagiti tattao, dagiti pasdek a napintoran iti puraw tapno makita ida dagiti tattao ket diyo ida kayat a sagiden. Napintas ti ruar dagitoy a tantanem, ngem iti unegna napno iti tulang dagiti natay a tattao ken rugit.
\v 28 Maiyarigkayo kadagidiay a tantanem. No kumita dagiti tattao kadakayo pagarupenda a nalintegkayo, ngem iti kaungganyo ket managinsisingpet, gapu ta saankayo nga agtulnog kadagiti bilbilin ti Dios."

\s5
\v 29 Dakayo a lallaki a mangisursuro iti linteg dagiti Judio ken dakayo a Pariseo, ket managinsisingpet! Anian a nakabutbutengto ti panangdusa ti Dios kadakayo! Yaramidanyo manen iti tanem dagiti profeta a pinapatay ti sabali a tao idi nabayagen a panawen. Ar-arkusanyo dagiti patakder a pakalaglagipan a mangpadayaw kadagiti nalinteg a tattao.
\v 30 Kunayo, 'No nagbiagkami koma idi a sibibiag dagiti kapuonanmi, nalabit a saankami a timmulong kadagidiay a nangpapatay kadagiti profeta.'
\v 31 Iti daytoy a wagas ket inaklonyo a kaputotannakayo dagidiay a mammapatay, ngarud, kaslakayo met laeng kadakuada!

\s5
\v 32 Uray dakayo met ileppasyo amin dagiti basol nga inrugi dagiti kapuonany.
\v 33 Nakadakdakeskayo unay a tattao! Napeggadkayo a kas kadagiti nagita nga uleg! Minamaag a panpanunotenyo a malibasanyonto ti panangdusa ti Dios kadakayo idiay impierno!

\s5
\v 34 34Daytoy ti makagapu a mangiabonak kadagiti profeta, mamasirib a lallaki, ken kadagiti manursuro. Papatayenyonto ti dadduma kadakuada babaen iti panangilansaoyo iti krus, ken papatayenoto ti kadakuada iti sabali a wagas. Saplitenyonto dagiti dadduma kadakuada iti lugar a pagdaydayawanyo ken kamatenyonto ida iti inilin-ili.
\v 35 35Isu nga ibilangnakayonto ti Dios ken dagiti kapuonanyo a nakabasol iti pammapatay iti amin a nalinteg a tattao a nagbibiag ditoy daga, pakairamanan ti anak ni Adan a ni Abel, a nalinteg, ken ni Zacarias, ti anak ni Barakias, a pinapatay dagiti kapuonanyo iti nasantoan a lugar a nagbaetan ti templo ken ti altar. Pinapatayyo pay amin dagiti profeta a nagbiag iti nagbaetan ti tiempo a nagbiag dagidiay dua a lallaki.
\v 36 36Panunotenyo ti maipapan iti daytoy: Dakayo a tattao a mangpalpaliiw iti trabahok, dakayo ti dusaento ti Dios gapu iti pannakapapatay dagidiay amin a profeta.

\s5
\v 37 "O dakayo a tattao iti Jerusalem, dakayo a nangpatay kadagiti profeta a nagbibiag idi un-unana a panawen, ken dakayo a nangpatay kadagiti dadduma nga imbaon ti Dios kadakayo babaen iti pananguboryo kadakuada. Namin-adu a daras a kayatkayo nga ummongenkayo tapno salaknibankayo, a kas iti panangsalikepkep ti maysa upa kadagiti piyyekna. Ngem saanyo a kayat nga aramidek dayta.
\v 38 Ngarud denggenyo daytoy: Agbalinto ti siudadyo a disso nga awan ti agnanaed.
\v 39 Saanyo a liplipatan daytoy: Makitadakto laeng manen inton agsubliak, inton ibagayo daytoy a maipanggep kaniak, "Pudno a naay-ayo ti Dios iti daytoy a tao nga umay nga addaan iti kinaturay ti Dios."'

\s5
\c 24
\p
\v 1 Pimmanaw ni Jesus iti paraangan ti templo. Kabayatan a magmagna isuna, immay dagiti adalanna kenkuana ket rinugianda ti nagsasarita maipapan iti kinapintas dagiti pasdek ti templo.
\v 2 Kinunana kadakuada, 'Ibagak ti pudno kadakayo maipapan kadagitoy a pasdek a makitkitayo: Addanto bunggoy dagiti soldado a mangdadael kadagitoy. Rebbaendanto ti tunggal bato kadagitoy a paspasdek. Awan uray maysa a bato ti mabatinto iti rabaw ti sabali a bato."

\s5
\v 3 Kalpasanna, bayat nga agtugtugaw ni Jesus nga agmaymaysa iti bakras ti Bantay Olibo, napan kenkuana dagiti adalanna ket dinamagda, "Kaano a mapasamak dagitoy a banbanag kadagiti pasdek ti templo? Ken anianto ti mapasamak a mangipakita iti umadanin nga iyuumaymo manen, ken mangipakita a dandanin agpatingga daytoy a lubong?
\v 4 Simmungbat ni Jesus, "Ti laeng maibagak ket siguraduenyo nga awan koma ti mangallilaw kadakayo maipapan iti mapasamakto!
\v 5 Adu a tattao iti umayto ken ibagadan nga isuda ket siak. Wen, pudno nga ibagadanto, Siak ti Mesias ket adunto a tattao ti allilawenda.

\s5
\v 6 Makanggegkayonto kadagiti gubgubat iti asideg ken gubgubat iti adayo, ngem saanyo nga itulok dayta a riribukennakayo. Laglagipenyo a kinuna ti Dios a masapul a mapasamak dagitoy a banbanag. Ngem inton mapasamak dagitoy, saanna a kayat a sawen nga umayen ti panungpalan ti lubong!
\v 7 Agdidinnarupto dagiti bunggoy dagiti tattao, ken aggiginnubatto dagiti ari. Addanto panagbisin ken gingined iti nadumaduma a luglugar.
\v 8 Mapasamak nga umuna dagitoy a banbanag, ngem ti kaiyarigan dagitoy ket ti panagsagaba ti agpaspasikal a babai sakbay ti panaganakna.

\s5
\v 9 Adunto pay dagiti dakes a banbanag a mapasamakto. Dagiti tattao a sumuppiat kadakayo ket ipanawdakayto tapno agsagaba ken matay. Guraendakayonto dagiti tattao nga agnanaed kadagiti amin a bunggoy dagiti tattao gapu ta mamati kayo kaniak.
\v 10 Kasta met nga adunto a tattao ti sumardeng a mamati kaniak gapu iti wagas ti panagsagabada. Liputandanto dagiti kakaduada a namati ken guraendanto ti tunggal maysa.
\v 11 Adunto ti umay a mangibaga nga isuda ket profeta, ngem agulboddanto ken adunto a tattao ti allilawenda.

\s5
\v 12 Gapu ta umadu nga umadu dagiti tattao a mangsukirto kadagiti linteg ti Dios, adu a namati ti saanto nga agiinnayat.
\v 13 Ngem amin dagiti agtultuloy a mamati kaniak agingga iti panungpalan ti biagda, isalakanto ida ti Dios.
\v 14 Maysa pay, ikasabanto dagiti namati ti naimbag a damag maipapan panangituray ti Dios iti tunggal paset ti lubong, tapno iti kasta maipakaammo kadagiti amin a bunggoy dagiti tattao. Kalpasanna, umayto ti panungpalan ti lubong.

\s5
\v 15 Ngem sakbay nga agpatingga ti lubong, ti makarimon a tao a mangtulawto iti nasantoan a templo ken panggapuan dagiti tattao a mangbaybay-a iti daytoy ket tumakderto iti templo. Insao ken insurat ni Daniel a profeta ti maipapan iti dayta idi un-unana a panawen. Sapay koma ta dumngeg ti tunggal maysa a makabasa iti daytoy, gapu ta balballaagankayo.
\v 16 No makitayo dayta a mapasamak iti templo, dakayo nga adda iti rehion ti Judea masapul a kumamangkayo kadagiti nangatngato a turturod!
\v 17 Dagiti adda iti ruar dagiti balbalayda masapul saandan a sumrek kadagiti balbalayda a mangala iti banbanag sakbay a tumarayda nga umadayo.
\v 18 Dagiti agtrabtrabaho iti talon masapul a saandan nga agsubli a mangala iti kagayda sakbay a tumarayda.

\s5
\v 19 Anian a nakabutbutengto dayta a tiempo para kadagiti masikog a babbai, ken kadagiti babbai nga agpaspasuso kadagiti maladagada, agsipud ta narigatto unay kadakuada ti tumaray!
\v 20 Ikararagyo a saan koma a masapul a tumaraykayo iti panawen ti lam-ek a narigatto ti agdaliasat, wenno iti Aldaw a Panaginana;
\v 21 gapu ta agsagabanto iti nakaro dagiti tattao inton mapasamak dagitoy a banbanag. Saan pay a pulos a nagsagaba dagiti tattao iti kasta a kinakaro manipud panangparsua ti Dios iti lubong agingga ita, ken awanton ti agsagaba manen iti kasta.
\v 22 Matay koma ti tunggal maysa no saan nga inkeddeng ti Dios a paababaen dayta a tiempo a panagsagabanto unay dagiti tattao. Ngem inkeddengna a paababaen dayta gapu ta maseknan isuna maipapan kadagiti tattao a pinilina."

\s5
\v 23 Iti dayta a tiempo, no adda mangibaga kadakayo, ‘Kitaenyo, adda ditoy ti Mesias!’ wenno adda mangibaga, ‘Daydiay ti Mesias!’ saanyo a patien dayta!
\v 24 Agaramiddanto iti adu a kita ti milagro ken adu a nakaskasdaaw a banbanag, tapno allilawenda dagiti tattao. Padasendakayonto pay nga allilawen dakayo a tattao a pinili ti Dios.
\v 25 Saanyo a liplipatan a binallaagankayon mapanggep kadagitoy amin sakbay a mapasamak.

\s5
\v 26 Isu a no adda mangibaga kadadakayo, 'Kitaenyo, adda idiay let-ang ti Mesias!' saankayo a mapan sadiay. Kasta met a no adda ti mangibaga kadakayo, 'Kitaenyo, adda isuna iti nalimed a siled!' saanyo a patien dayta a tao,
\v 27 gapu ta kas iti kimat nga aggilap manipud daya agingga iti laud ken makita daytoy dagiti tattao kastanto met nga inton agsubli ti Anak ti Tao, makitanto dagiti tattao.
\v 28 Nalawagto daytoy iti tunggal maysa kas iti kinalawag ti kinapudno a no adda makitayo a naguurnong a buitre, ammoyo nga adda sadiay ti natay nga ayup."

\s5
\v 29 Ket apaman a malpas ti panagsagaba dagiti tattao kabayatan dayta a tiempo, agsipngetto ti sangalubongan. Agsipngetto ti init. Saanto nga agraniag ti bulan. Agtinnagto dagiti bitbituen manipud tangatang. Ket wagwagento ti Dios dagiti amin a banbanag iti tangatang a mawarawaradanto manipud kadagiti nagsaadanda.

\s5
\v 30 Kalpasan dayta, makakitanto ti tunggal maysa ti Anak ti Tao nga agparang iti tangatang. Ket agdung-awto dagiti saan a namati a tattao manipud kadagiti bunggoy dagiti tattao ditoy daga gapu ta mabutenda. Makitadakto, siak nga Anak ti Tao, nga umay iti rabaw dagiti ulep nga addaanak iti pannakabalin ken naindaklan a dayag.
\v 31 Ibaonnanto iti daga dagiti anghelna manipud iti sadinoman sadi langit. Inton mangngegda ti napigsa nga uni ti tangguyob, ummongendanto dagiti tattao ti Dios—a dagiti a pinilina--manipud iti entero a daga."

\s5
\v 32 “Ita, siguradoenyo nga adda maadalyo iti panagdakkel dagiti kayo nga igos. No kasta nga aguggoten ti kayo nga igos ken agrusingen dagiti bulongna, ammoyo nga asidegen ti kalgaw.
\v 33 Kasta met nga inton makitayo amin dagitoy a banbanag a mapaspasamak, ammoyonto nga asidegen ti tiempo a panagsublina.

\s5
\v 34 Laglagipenyo daytoy: Maaramidto amin dagitoy a paspasamak sakbay a matay amin dagiti tattao a nakakita kadagitoy a banbanag.
\v 35 Makasiguradokayo a mapasamakto dagitoy a banbanag nga imbagak kadakayo. Dumtengto ti aldaw a mapukaw ti tangatang ken daga, ngem no ania ti imbagak ket agnanayonto a pudno."

\s5
\v 36 Ngem awan ti siasinoman a tao a makaammo iti aldaw wenno oras a pannakapasamakto dagitoy a banbanag, uray pay dagiti anghel sadi langit, uray pay ti Anak. Ti Dios Ama laeng ti makaammo.

\s5
\v 37-39 Maipadanto daytoy iti napasamak idi sibibiag ni Noe. Agingga nga immay ti layus, saan nga ammo dagiti tattao nga adda mapasamak a dakes kadakuada. Mangmangan ken umin-inumda kas kadawyan nga ar-aramidenda. Nangasawa dagiti lallaki, ket inted met dagiti nagannak dagiti annakda a babbai nga asawaen dagiti lallaki. Inar-aramidda amin dagitoy agingga iti aldaw a simrek ni Noe ken ti pamiliana iti dakkel a bangka. Ken kalpasanna, dimteng ti layus ket nalmes amin dagiti awan iti uneg ti dakkel a bangka. Kastanto met a dagiti saan a namati, saandanto nga ammo no kaano nga agsubli ti Anak ti Tao.

\s5
\v 40 Inton mapasamak dayta, saanto a maipangato dagiti amin a tattao idiay langit. Kas koma iti daytoy, adda dua a tao iti kataltalonan. Maalanto ti maysa kadakuada idiay langit ket ti maysa mabatinto ditoy a madusa.
\v 41 Kasta met iti dua a babbai nga aggilgiling iti paggilingan a manomano. Maalanto ti maysa kadakuada idiay langit ken ti maysa mabatinto.
\v 42 Ngarud, gapu ta saanyo nga ammo no ania nga aldaw ti panagsublik ditoy daga, siak nga Apoyo, masapul a nakasaganakayo iti a tiempo.

\s5
\v 43 Ammoyo a no ammo koma ti makinkukua iti maysa balay no ania nga oras iti rabii nga umay dagiti agtatakaw, siririingkoma isuna ken lappedanna ti panangserrek dagiti agtatakaw iti balayna. Kasta met a ti Anak ti Tao umayto a kas iti agtatakaw a saan a namnamaen.
\v 44 Isu a masapul nga nakasaganakayo, gapu ta agsublinto ti Anak ti Tao ditoy iti tiempo a saanyo a namnamaen nga umay isuna.”

\s5
\v 45 Panunutenyo no ania ti pakaiyarigan ti tunggal napudno ken masirib nga adipen. Dutokan ti makinkukua iti balay ti maysa nga adipen tapno isuna makaammo a mangkita iti pagsayaatan dagiti dadduma nga adipen. Ibagana kenkuana nga ikkanna ida iti taraon iti umisu nga oras. Ket pumanaw isuna tapno agdaliasat.
\v 46 No ar-aramiden ti adipen dayta a trabaho inton agsubli ti makinkukua iti balay, maay-ayonto unay kenkuana ti makinkukua iti balay.
\v 47 Panunotenyo daytoy: Dutokanto ti makinkukua iti balay dayta nga adipen a mangimaton kadagiti amin a sanikuana.

\s5
\v 48 Ngem mabalin a kunaento ti dakes nga adipen iti bagina. 'Pimmanaw iti atiddog a tiempo ti makinkukua iti balay, isu a mabalin a saan nga agsubli iti mabiit ket saanna a maammoan no ania ti ar-aramidek.'
\v 49 Isu nga irugina a dangran dagiti dadduma nga adipen ket nangan ken makinom kadagiti mammartek.
\v 50 Ket agsublinto ti makinkukua iti balay iti tiempo a saan isuna a namnamaen ti adipen.
\v 51 Dusaennanto iti nakaro dayta nga adipen ket ipannanto isuna iti pakaipanan dagiti managinsisingpet. Iti dayta a lugar, agsasangit dagiti tattao ken agngaretnget dagiti ngipenda gapu ta kasta unay ti panagsagabada.

\s5
\c 25
\p
\v 1 Ti panagturay ti Dios manipud langit ket kaslanto iti mapasamak iti sangapulo a balasang, a nagsagana a mapan dumar-ay iti kasaran. Alaenda dagiti pagsilawanda ket mapanda urayen ti isasangpet ti nobio.
\v 2 Ita, lima kadagitoy a babbalasang ket maag, ken lima ti masirib.
\v 3 Innala dagiti maag a babbalasang dagiti pagsilawanda, ngem saanda a ninayonan ti nangitugot iti lana ti Olibo.
\v 4 Ngem dagiti masirib a babbalasang nangitugotda iti pagikkan nga adda lanana ken kinargaanda pay dagiti pagsilawanda.

\s5
\v 5 Nabayag sa dimteng ti nobio, ket adalemen ti rabii. Isu a nagtuglep amin dagiti babbalasang ket nakaturogda.
\v 6 Iti katengngaan ti rabii adda nagpukkaw a nangriing kadakuada, 'Adtoyen isuna! Sumangsangpeten ti nobio! Mapankayo iti ruar ket sabtenyo isuna.’

\s5
\v 7 Isu a bimmangon amin dagiti babbalasang ket tinarimaanda ti apoy dagiti pagsilawanda.
\v 8 Kinuna dagiti maag a babbalasang kadagiti mamasirib, 'Ikkandakami man iti bassit a lanayo, agsipud ta nganganin maiddep dagiti pagsilawanmi!'
\v 9 Simmungbat dagiti mamasirib a babbalasang, 'Saan, gapu ta amangan no saan nga umanay ti lana kadagiti pagsilawantayo. Inkayo kadagiti agtagilako ket gumatangkayo iti para kadakayo.

\s5
\v 10 Ngem kabayatan ti ipapan dagiti maag a babbalasang a gumatang iti lana, dimteng ti nobio. Ket dagiti mamasirib a babbalasang a nakasagana, kimmuyogda kenkuana iti salunan, a pagur-urayan ti nobia. Ket nairikep ti ridaw.
\v 11 Saan a nagbayag, immay dagiti dadduma a babbalasang iti salunan, ket inawaganda ti nobio, 'Apo, ilukatyo man ti ridaw!'
\v 12 Ngem kinunana kadakuada," Ti kinapudnona ket saankayo nga am-ammo, isu a saanko a lukatan ti ridaw kadakayo.'"
\v 13 Ket intuloy ni Jesus a kunana, "Ngarud tapno saan a mapasamak daytoy kadakayo, sisasaganakayo koma gapu ta saanyo nga ammo no kaano a mapasamak daytoy."

\s5
\v 14 Inton agsubli a kas ari ti Anak ti Tao manipud langit, maiyarigto iti kastoy: Adda maysa a tao nga dandanin nga agdaliasat iti adayo. Inummongna dagiti adipenna ket inikkkanna ti tunggal maysa kadakuada manipud iti kinabaknangna tapno ipuonan ken agganansiada iti ad-adu pay a kuarta para kenkuana.
\v 15 Nangted iti kuarta kadakuada sigun iti kabaelanda nga usaren. Kas iti daytoy, nangted isuna iti lima a supot a balitok iti maysa nga adipen, nangted met isuna iti dua a supot iti sabali pay nga adipen, ken nangted met isuna iti maysa a supot iti maysa pay nga adipen. Ket pimmanaw a nagdaliasat.
\v 16 Napan a dagus ti adipen a nakaawat iti lima a supot a balitok ket inusarna dayta a kuarta tapno makanansia iti lima pay a supot.

\s5
\v 17 Kasta met a ti adipen nga immawat iti dua a supot a balitok ket nakaganansia iti dua pay a supot.
\v 18 Ngem napan nagkali iti abut ti adipen nga immawat iti maysa a supot ti balitok, ket inlemmengna sadiay tapno masaluadan daytoy.

\s5
\v 19 Kalpasan ti naunday a panawen, nagsubli ti amo dagiti adipen. Inummongna ida tapno ammoenna no ania ti inaramidda iti kuartana.
\v 20 Inyeg kenkuana ti adipen nga immawat iti lima a supot a balitok ti sangapulo a supot. Kinunana, 'Amo, inikkannak iti lima a supot a balitok a pagpuonak. Kitaem, nakaganansiaak iti lima pay a supot!'
\v 21 Simmungbat ti amona, 'Nakasaysayaatka nga adipen! Napudnoka unay kaniak. Napaadum ti bassit a gatad ti kuarta, isu a talkenka a mangimaton iti adu a banbanag. Umayka ket makipagragsakka kaniak!'

\s5
\v 22 Immay met ti adipen a nakaawat iti dua a supot a balitok ket kinunana, 'Amo, inikkannak iti dua a supot a balitok a pagpuonak. Kitaem, nakaganansiaak pay iti dua!'
\v 23 Simmungbat ti amona, 'Nakasaysayaatka nga adipen! Napudnoka unay kaniak. Napaadum ti bassit a gatad ti kuarta, isu a talkenka a mangimaton iti adu a banbanag. Umayka ket makipagragsakka kaniak!'

\s5
\v 24 Kalpasanna, immay ti adipen a nakaawat iti maysa a supot a balitok. Kinunana, 'Amo, nagbutengak kenka. Ammok a maysaka a tao a mangnamnama iti adu a kuarta uray no awan ti impaaymo a puonan, a kas iti maysa a mannalon nga agapit iti kataltalonan a saanna a minulaan.
\v 25 Nagbutengak no anianto ti mabalin nga aramidem no mapukawko ti kuarta nga impabulodmo kaniak a pagpuonak, isu nga inlemmengko iti daga. Isu nga adtoy, alaemon!'

\s5
\v 26 Simmungbat ti amona, 'Sika a dakes, sadut nga adipen! Ammom a mangnamnamaak a makakuartaak uray no awan ti impuonak.
\v 27 Ket uray impanmo la koma ngarud ti kuartak iti bangko, tapno iti panagsublik, maalak daytoy nga adda nainayon!'

\s5
\v 28 Kalpasanna, kinuna ti amo kadagiti dadduma nga adipenna, 'Alaenyo kenkuana ti sangasupot a balitok ket itedyo iti adipen nga addaan iti sangapulo a supot!
\v 29 Ikkanto pay ti Dios iti ad-adu dagiti nangusar a nasayaat kadagiti nawaatda, ket maaddaandanto pay iti nawadwad. Ngem kadagiti saan a nangusar a nasayaat iti naawatda, uray ti addan kadakuada ket maalanto pay.
\v 30 Ita ngarud, itappuakyo dayta nga adipen nga awan serserbina iti ruar a kasipngetan, no sadino ket kaduananto dagiti agsasangit ken agngarngaretnget ti ngipenna gapu iti ut-ot.

\s5
\v 31 “Iti iyuumayto manen ti Anak ti Tao, umayto nga addaan iti narangrang a lawag ken ikuyogna amin nga anghelna. Agtugawto isuna kas ari iti tronona a mangukom iti tunggal maysa.
\v 32 Maummongto iti sangoananna ti tunggal maysa manipu iti amin a bunggoy dagiti tattao. Ket paglinnasinennanto dagiti tattao, a kas iti panangilasin ti maysa nga agpaspastor kadagiti karnerona manipud kadagiti kaldingna.
\v 33 Ikabilknanto dagiti nalinteg a tattao a naiyarig kadagiti karnero iti makannawanna ket dagiti saan a nalinteg a naiyarig kadagiti iti makanigidna."

\s5
\v 34 Ket ibagananto kadagiti adda iti makannawanna, 'Dakayo a tattao a benendisionan ti Amak, umaykayo! Umayyo awaten amin dagiti naimbag a banbanag nga itedna kadakayo, gapu ta itednan kadakayo dagiti bendision ti panangiturayna-- banbanag nga insaganana manipud idi pinarsuana ti lubong.
\v 35 Kukuayo dagitoy a banbanag gapu ta inikkandak iti kanek idi nabisinanak. Inikkandak iti inumek idi nawawak. Inawisdak nga agnaed iti balayyo idi gangannaetak iti iliyo.
\v 36 Inikkandak iti sumagmamano a pagan-anay idi kasapulak, inaywannandak idi nagsakitak. Immaykayo bimmisita kaniak idi addaak idiay pagbaludan.'

\s5
\v 37 Ket isungbatto dagiti tattao nga imbilang ti Dios a nalinteg, 'Apo, kaano a nabisinanka ken nakitadaka ket inikkandaka iti kanem? Kaano a nawawka ket inikkandaka iti inumem?
\v 38 Kaano a ganggannaetka iti ilimi ket inawisdaka nga agnaed kadagiti babbalaymi? Kaano a nagkasapulanka iti kawes ket inkkandaka iti sumagmamano?
\v 39    Kaano a nagsakitka wenno nabaludka ket immaydaka pinasyar? Awan ti malagipmi nga inaramidmi kenka ti uray ania kadagitoy a banbanag para kenka.
\v 40 Sumungbatto ti Ari, 'Ti kinapudnona ket aniaman nga inaramidyo iti siasinoman a padayo a namati, uray pay iti kanunumoan, sigurado nga inaramidyo daytoy gapu kaniak.'

\s5
\v 41 Ngem ibagananto kadagiti adda iti kanigidko, ‘Panawandak, dakayo a tattao nga inlunod ti Dios! Inkayo iti agnanayon nga apuy nga insagana ti Dios para iti diablo ken dagiti anghelna!
\v 42 Maiparbeng kadakayo ti mapan sadiay, gapu ta saandak nga inikkan iti aniaman a kanek idi nabisinanak. Saandak nga inikkan iti aniaman nga inumek idi nawawak.
\v 43 Saandak nga inawis kadagiti pagtaenganyo idi immayak a kas ganggannaet iti iliyo. Saandak nga inikkan iti aniaman a pagan-anay idi agkasapulanak kadagitoy. Saandak nga inaywanan idi nagsakitak naibaludak.'

\s5
\v 44 Isungbatdanto, 'Apo, kaano a nabisinanka wenno nawawka wenno maysaka a ganggannaet wenno agkasapulan iti pagan-anay wenno masakit wenno naibalud, ket saandaka a tinulongan?
\v 45 Sumungbatto isuna, 'Ti kinapudnona ket iti tunggal kanito a saanyo a tinulongan ti siasinoman kadagiti tattaok, uray iti kanunumoan a tao, siak ti saanyo a nangaramidan iti dayta.'
\v 46 Ket dagidiay a tattao iti makanigidna ket maipandanto iti disso a pangdusaanto ti Dios kadakuada iti agnanayon, ngem dagiti tattao a nasayaat iti imatang ti Dios ket mapandanto iti disso nga agbiagda iti agnanayon a kadduada ti Dios

\s5
\c 26
\p
\v 1 Kalpasan nga imbaga ni Jesus amin dagidiay a banbanag, kinunana kadagiti adalan,
\v 2 "Ammoyo a dua nga aldaw manipud ita ket rambakantayonto ti piesta ti Ilalabas. Iti dayta a tiempo, addanto ti mangipaima iti Anak ti Tao, kadagiti mangilansa kenkuana iti krus."

\s5
\v 3 Iti isu met laeng a tiempo naguummong dagiti panguloen a papadi ken dagiti panglakayen dagiti Judio iti balay ti kangatoan a padi, nga agnagan iti Caifas.
\v 4 Nagplanoda sadiay no kasanoda a tiliwen ni Jesus iti inaallilaw a wagas tapno iti kasta ket mabalinda a papatayen isuna.
\v 5 Ngem kinunada, "Masapul a saantayo nga aramiden daytoy iti piesta ti Ilalabas gapu ta no aramidentayo daytoy iti daytaatiempo ket amangan no aggugulo dagiti tattao".

\s5
\v 6 Bayat nga adda ni Jesus ken dagiti adalanna idiay barrio iti Betania, nanganda iti balay ni Simon a pinaimbag ni Jesus ti ketongna.
\v 7 Bayat ti pannanganda, maysa a babai ti immay iti balay. Adda awitna a maysa a napintas a pagikkan a bato a naglaon iti nangina unay a bangbanglo. Napan isuna kenni Jesus bayat a mangmangan isuna ket imbukbokna amin ti bangbanglo iti ulo ni Jesus.
\v 8 Idi nakita dagiti adalan dayta, kasta unay ti ungetda. Maysa kadakuada ti nangibaga, "Nagsayangen daytoy a bangbanglo!
\v 9 Mabalintayo koma nga ilako daytoy ket adu a kuarta ti mapaglakkoantayo! Ket mabalin nga itedtayo ti kuarta kadagiti nakurapay a tattao."

\s5
\v 10 Ammo ni Jesus ti ibagbagada, isu a kinunana kadakuada, "Saan a rumbeng a riribukenyo daytoy a babai! Napintas ti inaramidna kaniak.
\v 11 Laglagipenyo nga addanto a kanayon dagiti nakurapay a tattao kadakayo, isu a mabalin a matulonganyo ida iti aniaman nga oras a kayatyo. Ngem saanakto a kanayon nga adda kadakayo.

\s5
\v 12 Idi naibukbokna daytoy a bangbanglo iti bagik, kaslana la ammo a matayak iti mabiit. Ket kaslana la pinulotan ti bagik para iti pannakaitanemko.
\v 13 Ibagak kadakayo daytoy: Sadinoman iti entero a lubong ti pangikasabaan dagiti tattao iti naimbag a damag maipapan kaniak, ibagadanto ti inaramid daytoy a babai, ket kanayonto a malagip isuna dagiti tattao."

\s5
\v 14 Ket napan ni Judas Iscariote kadagiti panguloen a papadi, uray no maysa isuna kadagiti sangapulo ket dua nga adalan.
\v 15 Nagdamag isuna kadakuada, "Mano ti mabalin nga itedyo kaniak no maipatiliwko kadakayo ni Jesus?" Nagnunumoanda nga ikkanda isuna iti tallopulo a pirak a sinsilio. Isu a binilangda dagiti sinsilio ket intedda kenkuana.
\v 16 Manipud iti dayta a kanito nangbirok ni Judas iti gundaway a mabalinda a tiliwen ni Jesus.

\s5
\v 17 Iti umuna nga aldaw ti makalawas a Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana, napan dagiti adalan kenni Jesus ket dinamagda, "Sadino ti kayatmo a pangisaganaanmi iti taraon para iti panangrambak iti Ilalabas tapno makisangokami kenka a mangan?"
\v 18 Nangbilin ni Jesus iti dua kadagiti adalan iti rumbeng nga aramidenda. Kinunana kadakuada, "Mapankayo iti siudad, iti maysa a tao a kintungtongkon maipanggep iti daytoy. Ibagayo kenkuana a siak a Maestro imbagak daytoy: 'Asidegen ti tiempo maipapan iti imbagak kenka. Rambakak ti taraon iti Ilalabas iti balaymo a kaduak dagiti adalak, ket imbaonko dagitoy dua a mangisagana iti taraon."'
\v 19 Inaramid ngarud dagiti dua nga adalan ti imbaga ni Jesus kadakuada. Napanda ket insaganada ti taraon iti Ilalabas iti balay dayta a tao.

\s5
\v 20 Idi dimteng dayta a rabii, mangmangan ni Jesus a kaduana dagiti sangapulo ket dua nga adalanna.
\v 21 Kinunana kadakuada, "Dengngenyo a nalaing daytoy: "Maysa kadakayo ti mangipatiliwto kaniak kadagiti kabusorko."
\v 22 Nagliday unay dagiti adalan. Ket nangrugida a nagsisinnublat a nangibaga, "Apo, sigurado a saan a siak dayta!"

\s5
\v 23 Simmungbat isuna, "Ti tao a mangpatiliwto kaniak kadagiti kabusorko ket isu ti tao a kagiddanko a mangisawsawsaw iti tinapay iti pagsawsawan.
\v 24 Pudno a Siak, nga Anak ti Tao ket matayto gapu ta dayta ti naibaga iti Nasantoan a Sursurat maipapan kaniak. Ngem nakabutbutengto ti pannusa a lak-amen ti tao a mangpatiliw kaniak kadagiti kabusorko! Nasaysayaat koma para iti dayta a tao no saanen a naiyanak!"
\v 25 Ket kuna ni Judas, ti mangliput kenkuana, "Maestro, sigurado a saan a siak dayta!" Insungbat ni Jesus, "Wen, inaklunmon."

\s5
\v 26 Bayat a mangmanganda, nangala ni Jesus iti bassit a tinapay ket nagyamanan daytoy iti Dios. Pinisipisina daytoy, intedna kadagiti adalan, ket kinunana, "Alaenyo daytoy a tinapay ket kanenyo. Daytoy ti bagik."

\s5
\v 27 Iti saan a nagbayag, nangala isuna iti maysa a kopa iti arak ket nagyamananna daytoy iti Dios. Intedna kadakuada ket kinunana, "Uminomkayo amin manipud iti daytoy a kopa.
\v 28 Ti arak iti daytoy a kopa ket isu ti darak, nga iti mabiit ket agayusto manipud iti bagik. Daytoy a dara ti mangmarkanto iti baro a tulag nga aramiden ti Dios tapno mapakawan dagiti basol dagiti adu a tattao.
\v 29 Tandaananyo daytoy a nalaing: Saanakton nga uminom iti arak iti kastoy a wagas agingga nga uminumak a kaduayo nga adda iti baro a kaipapananna. Mapasamakto dayta inton naan-anay nga agturay ti Amak."

\s5
\v 30 Kalpasan a nagkantada iti himno, rimmuarda a nagturong iti Bantay Olibo.
\v 31 Iti dalan, kinuna ni Jesus kadakuada, "Iti daytoy a rabii, panawandakto amin gapu iti mapasamak kaniak! Pudno a mapasamak daytoy gapu ta dagitoy a sasao nga imbaga ti Dios ket nailanad iti Nasantoan a Sursurat: 'Ipaluboskonto a papatayen dagiti lallaki ti agpaspastor ket warawaraendanto amin dagiti karnero.'
\v 32 Ngem kalpasan a matayak ket agbiagak manen, umunaakto kadakayo a mapan idiay Galilea ket agsasaraktayonto sadiay."

\s5
\v 33 Simmungbat ni Pedro, "Nalabit a panawandakayonto amin dagiti dadduma nga adalan no makitada ti mapasamak kenka ngem siak, saankanto a pulos a panawan!"
\v 34 Insungbat ni Jesus kenkuana, "Ti kinapudnona ket iti daytoy met laeng a rabii, sakbay nga agtaraok ti kawitan, ibagamto iti mamitlo a daras a saannak nga am-ammo!"
\v 35 Kinuna ni Pedro kenkuana, "Uray no patayendak kabayatan ti panangsalaknibko kenka, saankonto nga ibaga a saanka nga am-ammo!" Kasta met laeng ti imbaga dagiti dadduma nga adalan.

\s5
\v 36 Kalpasanna, napan ni Jesus a kaduana dagiti adalan iti disso a naawagan iti Getsemani. Sadiay kinunana, "Agtalinaedkayo ditoy ket mapanak iti adayo bassit nga agkararag."
\v 37 Inkuyogna ni Pedro, Santiago, ken ni Juan. Nakaro ti pannakariribukna.
\v 38 Ket kinunana kadakuada, "Kasta la unay ti ladingitko, mariknak a kaslaak la matay! Agtalinaedkayo ditoy ket makipagpuyatkayo kaniak!"

\s5
\v 39 Kalpasan a nakaadayo bassit, nagpakleb iti daga. Inkararagna, "Amak, no mabalin la koma, saannak pagsagabaen iti wagas nga ammok a masapul a sagabaek. Ngem saanmo nga aramiden ti pagayatak. Ngem ketdi, aramidem ti pagayatam!"
\v 40 Ket nagsubli isuna kadagiti tallo nga adalan ket nakitana ida a matmaturog. Riniingna ni Pedro ket kinunana kenkuana, "Naupayak, ta dakayo a lallaki ket nakaturog ket saanyo a kabaelan a makipagpuyat kaniak uray iti ababa laeng a tiempo!
\v 41 Masapul a naalibtak ken agkararagkayo tapno mabaelanyo a sarangten no adda mangpadas a mangsulisog kadakayo nga agbasol. Kayatyo nga aramiden ti imbagak kadakayo ngem saan nga umdas ti pigsayo a mangaramid iti daytoy.

\s5
\v 42 Immadayo isuna iti maikadua a daras. Inkararagna. "Amak, no kasapulan nga agsagabaak, mapasamak koma no ania ti pagayatam!"
\v 43 Idi nagsubli isuna kadagiti tallo nga adalan, nakitana a nakaturogda manen. Saanda a kabaelan a pagtalinaeden a nakamulagat dagiti matada.
\v 44 Isu a pinanawanna ida ket immadayo manen. Nagkararag iti maikatlo a daras, ket isu met laeng ti inkararagna.

\s5
\v 45 Ket nagsubli isuna kadagiti amin nga adalanna. Riniingna ida ket kinunana kadakuada, "Naupayak ta matmaturogkayo pay laeng ken agin-inana! Kitaenyo! Maysa a tao ti mangipatiliw kaniak kadagiti managbasol a tattao, siak nga Anak ti Tao!
\v 46 Tumakderkayo! Intayon sabten ida! Adtoy, umayen ti tao a mangpatiliw kaniak!"

\s5
\v 47 Bayat nga agsasao pay laeng ni Jesus, simmangpet ni Judas. Uray no maysa isuna kadagiti sangapulo ket dua nga adalan, immay isuna tapno ipatiliwna ni Jesus kadagiti kabusorna. Adu a tattao ti kaduana ket adda awitda a kampilan ken pang-or. Imbaon ida dagiti panguloen a papadi ken dagiti panglakayen.
\v 48 Kinatungtongen ida ni Judas nga ikkanna ida iti pagilasinan. Imbagana kadakuada, "Ti lalaki nga agkak isu ti kayatyo. Tiliwenyo isuna!"

\s5
\v 49 49Ket dagdagus a napan ni Judas kenni Jesus ket kinunana, "Kablaawanka Maestro!" Ket inagkanna ni Jesus.
\v 50 50Simmungbat ni Jesus, "Gayyem, no ania koma ti aramidem, aramidemon a dagus." Ket nagpasango dagiti lallaki a kinuyog ni Judas ket tiniliwda ni Jesus.

\s5
\v 51 Pagammoan, maysa kadagiti lallaki a kadua ni Jesus ti nangasut iti kampilanna manipud iti kalubanna. Tinagbatna ti adipen ti kangatoan a padi tapno patayenna daytoy ngem napingasan laeng ti lapayagna.
\v 52 Kinuna ni Jesus kenkuana, "Isublim dayta kampilanmo iti kalubanna! Amin dagiti mangpatay kadagiti sabali babaen iti kampilan ket papatayento met ida ti sabali babaen iti kampilan!
\v 53 Ipagarupyo kadi a no agkiddawak iti Amak, saanna nga agibaon a dagus iti ad-adu pay ngem iti sangapulo ket dua nga armada dagiti anghel a mangtulong kaniak?
\v 54 Ngem no aramidek dayta, saanton a matungpal ti insurat dagiti profeta iti Nasantoan a Sursurat maipapan iti mapasamakto iti Mesias."

\s5
\v 55 Iti dayta a kanito, kinuna ni Jesus kadagiti tattao a mangtiliw kenkuana, "Nakakatkatawa nga immaykayo ditoy a mangtiliw kaniak nga adda awityo a kamkampilan ken pangpang-or, a kaslaak la tulisan! Inaldaw a nakatugawak idiay paraangan ti templo a nagisursuro kadagiti tattao. Apay a saandak a tiniliw idi?
\v 56 Ngem mapaspasamak amin daytoy tapno matungpal ti insurat dagiti profeta iti Nasantoan a Sursurat maipapan kaniak." Ket pinanawan amin dagiti adalan ni Jesus ket nagtatarayda.

\s5
\v 57 Dagiti lallaki a nangtiliw kenni Jesus impanda isuna iti balay a pagnanaedan ni Caifas, ti kangatoan a padi. Naummongen idiay dagiti lallaki a nangisuro kadagiti linteg dagiti Judio ken dagiti panglakayen a Judio.
\v 58 Sinurot ni Pedro ni Jesus iti saan unay nga adayo. Immay isuna iti paraangan ti kangatoan a padi. Simrek isuna iti paraangan ket nakitugaw kadagiti agbanbantay tapno kitaenna no ania ti mapasamak.

\s5
\v 59 Pinadas dagiti panguloen a papadi ken dagiti dadduma a Konseho ti Judio ti nangbirok iti tattao a mangibaga iti ulbod maipapan kenni Jesus tapno kednganda isuna iti ipapatay.
\v 60 Ngem uray no adu dagiti tattao a nagsao iti inuulbod maipapan kenkuana, saanda a nakasarak iti siasinoman a nakaibaga iti adda serbina. Kamaudiananna, dua a lallaki ti nagpasango
\v 61 ket kinunada, "Kinuna daytoy a tao, 'Kabaelak a dadaelen ti templo ti Dios ket bangonek manen iti uneg iti tallo nga aldaw."'

\s5
\v 62 Nagtakder ti kangatoan a padi ket kinunana kenni Jesus, "Saanka kadi a sumungbat? Ania ti makunam kadagiti pammabasolda kenka?"
\v 63 Ngem nagtalinaed a naulimek ni Jesus. Kinuna ti kangatoan a padi kenkuana, "Ibagak kenka, ibagam kadakami ti pudno; ammom a dumdumngeg kenka ti Dios a mannakabalin amin: "Sika kadi ti Cristo, nga Anak ti Dios?"
\v 64 Simmungbat ni Jesus, "Wen, kas met laeng iti imbagam. Ngem ibagak pay kadakayo amin daytoy: Addanto ti aldaw a siak nga Anak ti Tao, makitadakto a nakatugaw iti abay ti Mannakabalin a Dios ken agturturay. Makitadakto pay nga um-umay iti rabaw dagiti ulep manipud langit!"

\s5
\v 65 Nariribukan ti kangatoan a padi isu a rinay-abna ti kagayna. Ket kinunana, "Lalaisen daytoy a tao ti Dios! Ibagbagana a kapadana ti Dios! Nalawag a saantayon a kasapulan pay ti siasinoman a mangpaneknek maibusor iti daytoy a tao! Nanggegyo no ania ti imbagana!
\v 66 Ania ti makunayo?" Simmungbat dagiti mangidadaulo a Judio, "Sigun kadagiti lintegtayo, nagbasol isuna ket maikari a mapapatay!"

\s5
\v 67 Ket tinupraan dagiti dadduma kadakuada ti rupana. Dadduma kadakuada ket dinanogda isuna. Ti dadduma met ket sinipatda isuna
\v 68 ket kinunada, "Agsipud ta ibagbagam a sika ti Cristo, ibagam man kadakami no siasino ti nangdanog kenka!"

\s5
\v 69 Agtugtugaw ni Pedro iti ruar ti paraangan. Immasideg kenkuana ti adipen a babai ket kimmita kenkuana. Kinunana, "Kaduam met ni Jesus, dayta a tao manipud iti distrito ti Galilea!"
\v 70 Ngem kabayatan a dumdumngeg ti tunggal maysa nga adda sadiay, inlibakna daytoy. Kinunana "Saanko nga ammo ti ibagbagam!"

\s5
\v 71 Ket rimmuar isuna iti ruangan ti paraangan. Maysa pay nga adipen a babai ti nakakita kenkuana ket kinunana kadagiti tattao nga agtaktakder iti asideg, "Daytoy a tao ket kadua ni Jesus, ti tao manipud iti Nazaret."
\v 72 Ngem inlibak manen ni Pedro daytoy. Kinunana "Dusaennak ti Dios no agul-ulbodak! Ibagak kadakayo, saanko nga am-ammo dayta a tao!"

\s5
\v 73 Iti saan a nagbayag, inasetgan dagiti tattao nga agtaktakder sadiay ni Pedro ket kinunada kenkuana, "Nalawag a maysaka kadagiti makikadkadua iti dayta a tao. Maibagami manipud iti ayog ti panagsaom a naggapuka idiay Galilea".
\v 74 "Ket impigsa ni Pedro nga imbaga nga ilunod koma isuna ti Dios no agul-ulbod isuna. Dinawatna iti Dios sadi langit a paneknekan nga agibagbaga isuna iti pudno ket kinunana, "Saanko nga am-ammo dayta a tao!” Dagus a nagtaraok ti kawitan.
\v 75 Ket nalagip ni Pedro dagiti sasao nga imbaga ni Jesus kenkuana, "Sakbay nga agtaraok ti kawitan, ibagamto iti mamintallo a daras a saannak nga am-ammo." Ket rimmuar ni Pedro iti paraangan, agsangsangit gapu ta nakaro ti ladingitna maipapan iti naaramidna.

\s5
\c 27
\p
\v 1 Nasapa unay iti sumaruno a bigat, nagnunumoan dagiti amin a panguloen a papadi ken dagiti panglakayen a Judio no kasanoda a maallukoy dagiti Romano a papatayenda ni Jesus.
\v 2 Ket pinungoda ken inyapanda isuna kenni Pilato, ti gobernador ti Roma.

\s5
\v 3 Ket naamiris ni Judas, ti tao a nangliput kenni Jesus, nga ingkeddengda a rumbeng a matay ni Jesus. Isu a kasta unay ti panagbabawina maipapan iti naaramidna. Insublina ti tallopulo a sinsilio kadagiti panguloen a papadi ken kadagiti panglakayen.
\v 4 Kinunana, "Nagbasolak. Liniputak ti tao nga awan basolna." Simmungbatda, "Awan bibiyangmi iti dayta! Parikotmon dayta!"
\v 5 Isu nga innala ni Judas ti kuarta ket impurruakna iti paraangan ti templo. Ket pimmanaw sa napan nagbekkel.

\s5
\v 6 Pinidut dagiti panguloen a papadi ti sinsilio ket kinunada, "Daytoy ket kuarta nga imbayadtayo tapno mapapatay ti maysa a tao, ket saan nga ipalubos ti lintegtayo a mangikabiltayo iti kuarta a kas iti daytoy iti kaha ti templo.
\v 7 Isu nga inkeddengda nga usarenda dayta a kuarta a manggatang iti maysa a talon a naawagan iti Talon ti Agdamdamili. Pinagbalinda dayta a talon a pagitaneman kadagiti gangannaet a matay iti Jerusalem.
\v 8 Isu't gapuna nga agingga ita maawagan pay laeng dayta a lugar iti "Talon ti dara."

\s5
\v 9 Iti pananggatangda iti dayta a talon, natungpalda dagitoy a sasao nga insurat ni profeta Jeremias iti nabayagen panawen: "Innalada ti tallopulo a pirak a sinsilio---dayta ti inkeddeng dagiti mangidadaulo ti Israel a pategna--
\v 10 ket babaen iti dayta a kuarta ginatangda ti talon ti agdamdamili. Inaramidda dayta a kas imbilin ti Apo kaniak."

\s5
\v 11 11Ket nakatakder ni Jesus iti sangoanan ti gobernador. Sinaludsod ti gobernador kenkuana, "Ibagbagam kadi a sika ti ari dagiti Judio?" Simmungbat ni Jesus "Wen, kas iti kinunam."
\v 12 12Ngem idi imbaga dagiti panguloen a papadi ken dagiti panglakayen nga agar-aramid iti nadumaduma biddut, saan isuna a simmungbat.
\v 13 13Isu nga kinuna ni Pilato kenkuana, "Mangmangngegmo no kasano kaadu dagiti banbanag nga ipabpabasolda kenka; saanka kadi a sumungbat?"
\v 14 14Ngem awan ti uray ania nga imbaga ni Jesus. Saan a simmungbat kadagiti ipabpabasolda kenkuana. Ket nagsiddaaw unay ti gobernador.

\s5
\v 15 Ita, tunggal madanon ti panangrambak iti fiesta ti ilalabas, nakaugalian ti gobernador a tinawen a mangwayawaya iti maysa a tao naibalud. Wayawayaanna ti siaasinoman a balud a kayat dagiti tattao.
\v 16 Iti dayta a tiempo, adda agdindinamag a balud iti Jerusalem nga agnagan iti Barabas.

\s5
\v 17 Isu nga idi naguummong dagiti adu a tattao, dinamag ni Pilato kadakuada, "Siasino a balud ti kayatyo a wayawayaak para kadakayo: ni Barabas, wenno ni Jesus, nga aw-awaganda iti Mesias?"
\v 18 Sinalusodna dayta gapu ta naamirisna nga impan dagiti panguloen a papadi kenkuana ni Jesus gapu laeng ta umapalda kenni Jesus. Impagarup ni Pilato a pilien dagiti adu a tattao a wayawayaanna ni Jesus.
\v 19 Bayat nga agtugtugaw ni Pilato iti tugaw ti ukom, nangibaon ti asawana iti mangibaga kenkuana iti daytoy a mensahe: "Itay laeng bigbigat, adda dakes a natagtagainepko gapu iti dayta a tao. Isu a saanmo a kedngan dayta a nalinteg a tao!"

\s5
\v 20 Ngem inallukoy dagiti panguloen a papadi ken dagiti panglakayen dagiti adu a tattao a kiddawenda kenni Pilato a wayawayaanna ni Barabas, ken ibilinna a mapapatay ni Jesus.
\v 21 Isu nga idi dinamag ti gobernador kadakuada, "Siasino kadagiti dua a lallaki ti kayatyo a wayawayaak para kadakayo?" Simmungbatda, "Ni Barabas!"
\v 22 Dinamag ni Pilato kadakuada, "Ania ngarud ti aramidek kenni Jesus nga ibagbag?" Simmungbatda amin, "Ibilinmo kadagia ti dadduma kadakayo nga isu ti Mesias?” Insungbatda amin, “Bilinem dagitti soldadom nga ilansada isuna iti krus!"

\s5
\v 23 Simmungbat ni Pilato, "Apay? Ania ti krimen a naaramidna?" Ngem impigpigsada pay ketdi nga impukkaw, "Ilansa isuna iti krus!"
\v 24 Narikna ni Pilato nga awan ti maitultulong ti ar-aramidenna. Ngem ketdi nakitana a mangrugi nga aggugulo dagiti tattao. Isu a nangala isuna iti naiplanggana a danum ket binuggoanna dagiti imana bayat a kitkitaen dagiti adu a tattao. Kinunana, "Babaen iti panangbuggok kadagiti imak, ipakpakitak kadakayo a no matay daytoy a tao, dakayo ti makinbasol, saan a siak!"

\s5
\v 25 Ket insungbat amin dagiti tattao, "Dakami ken dagiti annakmi ti makinbasol iti ipapatayna!"
\v 26 Ket binilinna dagiti soldado a wayawayaanda ni Barabas. Ngem imbilinna a sapliten dagiti soldadona ni Jesus. Ket inyawatna ni Jesus kadagiti soldado tapno ilansada ni Jesus iti krus.

\s5
\v 27 Ket impan dagiti soldado ti gobernador ni Jesus iti kuartel dagiti soldado. Naguummong ti sibubukel a bunggoy dagiti soldado iti aglawlawna.
\v 28 Inussobda ti kawesna, sada kinagayanda iti naraniag a nalabbaga a kagay, a pinagparangda nga i Nangalada iti sanga nga adda sisiitna ket linagada dagitoy nga inaramidda a kasla korona ket inkabilda iti ulona. Pinaiggamanda ti
\v 29 makannawan nga imana iti runo a kasla la ari a nakaiggem iti setro. Nagparintumengda iti sangoananna ken kinatkatawaanda, kinunkunada, "Kablaaw iti ari dagiti Judio!"

\s5
\v 30 Tinuptupraanda isuna. Innalada ti sarrukod ket impang-opang-orda iti ulona.
\v 31 Kalpasan a pinagang-angawanda isuna, inussobda ti kagayna ket impaibadoda kenkuana dagiti kawesna. Ket impanda isuna iti lugar a pangilansaanda kenkuana iti krus.

\s5
\v 32 Kalpasan nga inawit ni Jesus ti krusna iti saan unay nga adayo, nakita dagiti soldado ti maysa a lalaki nga agnagan iti Simon a naggapu iti siudad ti Cirene. Pinilitda isuna a mangbaklay iti krus ni Jesus.
\v 33 Dimtengda iti maysa a lugar a maawagan iti Golgota. Ti kayat a sawen dayta a nagan ket, "ti lugar a kasla banga-banga."
\v 34 Idi addadan sadiay, linaokanda ti arak iti maysa a banag a napait. Intedda daytoy kenni Jesus nga inumenna tapno saanna a marikna unay ti sakit inton ilansada isuna iti krus. Ngem idi naramananna daytoy, saanna a kayat nga inumen daytoy. Innala dagiti dadduma a soldado dagiti badona.

\s5
\v 35 Ket inlansada isuna iti krus. Kalpasanna, nagbibingayanda dagiti pagan-anayna babaen iti panagsusugalda. Inaramidda daytoy babaen iti panangipuruakda iti maysa a banag tapno maammoanda no ania kadagiti pagan-anayna ti mapan iti maysa ken maysa.
\v 36 Ket nagtugaw dagiti soldado sadiay tapno mabantayanda isuna, tapno malapdanda ti siaasinoman a mangtulong kenkuana.
\v 37 Nangilansada iti pagilasinan iti ngatoen ti ulo ni Jesus a nakaisuratan no apay nga inlansada isuna iti krus. Ngem ti laeng naisurat iti daytoy ket kunana, 'Daytoy ni Jesus, ti Ari dagiti Judio.'

\s5
\v 38 Adda met dua a tulisan nga inlansada iti krus. Inkabilda ti maysa a krus iti makannawan ni Jesus ken maysa iti makannigidna.
\v 39 Linalais isuna dagiti tattao a lumablabas nga urayda la agwingiwing a kasla dakes a tao isuna.
\v 40 Kinunada, "Kinunam a dadaelem ti templo ket bangonem manen daytoy iti uneg ti tallo nga aldaw! Isu a no maaramidmo dayta, maispalmo koma ngarud ti bagim! No sika ti Anak ti Dios, bumabaka iti krus!"

\s5
\v 41 Kasta met a pinagaangawan isuna dagiti panguloen a papadi, dagiti tattao a mangisursuro kadagiti linteg ti Judio, ken dagiti panglakayen. Kastoy dagiti imbagbagada,
\v 42 "Insalakanna dagiti dadduma kadagiti saksakitda ngem saanna a matulongan ti bagina!" "Kunana nga isuna ti Ari ti Israel. Bumaba ngarud koma isuna iti krus. Ket mamatitayo kenkuana!

\s5
\v 43 Kinunana nga agtaltalek isuna iti Dios, ket isuna ti tao a Dios met laeng. Isu a no maay-ayo kenkuana ti Dios, inispal koman ti Dios isuna ita!"
\v 44 Ket linais met isuna dagiti dua a tulisan a padana a nailansa iti krus, nga isu met laeng ti imbagbagada.

\s5
\v 45 Iti tengnga ti aldaw simmipnget iti entero dayta a daga. Nagtalinaed a nasipnget agingga iti alas tres ti malem.
\v 46 Idi dandani alas tres iti malem, impukkaw ni Jesus iti napigsa, "Eli, Eli, lama sabachthani?" Ti kayatna a sawen dayta ket, "Diosko, Diosko, Apay a binaybay-annak?"
\v 47 Idi nangngeg dagiti tattao nga agtaktakder sadiay ti sao nga "Eli," impagarupda nga ay-ayabanna ni profeta Elias.

\s5
\v 48 Nagtaray a dagus ti maysa kadakuada a nangala iti espongha. Pinasagepsepanna daytoy iti naalsem nga arak. Inkabilna ti espongha iti murdong ti runo ket inngatona tapno iti kasta masepsep ni Jesus ti arak nga adda iti daytoy.
\v 49 Ngem kinuna dagiti dadduma a tattao nga adda sadiay, "Aguray! Kitaentayo man no umay isalakan isuna ni Elias!"
\v 50 Ket kalpasanna, nagpukkaw manen ni Jesus iti napigsa, ket inyawatnan ti espirituna iti Dios sa natay.

\s5
\v 51 Iti dayta a kanito, napisang ti napuskol a kurtina a nangserra iti Kasasantoan a Lugar idiay templo, nagudua daytoy manipud iti ngato agingga iti baba. Naggungon ti daga ket nagsina a naglukat dagiti dadduma a dadakkel a batbato.
\v 52 Naglukat dagiti tantanem, ken dagiti bagi dagiti adu tattao a nangidaydayaw idi iti Dios ket nagbiag manen.
\v 53 Rimmuarda kadagiti tanem, ken kalpasan a nagbiag manen ni Jesus, napanda idiay Jerusalem ket nagparangda iti adu a tattao sadiay.

\s5
\v 54 Ti opisial a mangidadaulo kadagiti soldado a nangilansa kenni Jesus iti krus ket agtaktakder iti asideg. Dagiti soldadona nga agbanbantay kadagiti krus ket addada met sadiay. Idi nariknada ti gin-gined ken nakitada amin a banbanag a napasamak, kasta unay ti butengda. Kinunada, "Pudno nga isuna ti Anak ti Dios!"
\v 55 Adu a babbai ti adda sadiay a kumitkita iti saan unay nga adayo. Isuda dagiti babbai a nangkadua kenni Jesus manipud Galilea tapno mangted kadagiti banbanag a kasapulanna.
\v 56 Kadagitoy a babbai ket da Maria a naggapu idiay Magdala, ken sabali pay a Maria nga ina da Santiago ken Jose, ken ti ina da Santiago ken Juan.

\s5
\v 57 Idi rumabiin, maysa a baknang a lalaki nga agnagan Jose ti immay sadiay. Naggapu isuna iti ili ti Arimatea. Adalan met laeng isuna ni Jesus.
\v 58 Napan isuna kenni Pilato ket dinawatna a palubosanna isuna a mangala iti bagi ni Jesus tapno itanemna daytoy. Imbilin ni Pilato kadagiti soldadona a palubosanda isuna nga alaenna ti bagi.

\s5
\v 59 Innala ni Jose ken dagiti dadduma ti bagi ket binungonda daytoy iti nadalus a lupot a lino.
\v 60 Ket inkabilda daytoy iti baro a tanem ni Jose, a kinali dagiti mangmangged manipud kadagiti tippang a kabatbatoan. Nangitulidda iti dakkel a nagbukel a nagdalumpinas a bato iti sangoanan ti pagserkan ti tanem. Sada pimmanaw.
\v 61 Adda sadiay ni Maria a naggapu iti Magdala ken ti sabali pay a Maria nga agtugtugaw iti batog ti tanem a kumitkita.

\s5
\v 62 Ti simmaruno nga aldaw ket Sabado, nga isu ti aldaw a panaginana dagiti Judio. Napan iti ayan ni Pilato dagiti panguloen a papadi ken dadduma kadagiti Pariseo.
\v 63 Kinunada, "Apo, malagipmi a bayat a sibibiag pay dayta a manangallilaw, kinunana, ‘Tallo nga aldaw kalpasan ti pannakatayko, agbiagakto manen.'
\v 64 Isu a dawatenmi a mangbilinka kadagiti soldado a mangbantay iti tanem iti tallo nga aldaw. No saanmo nga aramiden dayta, amangan no mapan takawen dagiti adalanna ti bagi. Ket kunaendanto kadagiti tattao a nagungar isuna manipud patay. No allilawenda dagiti tattao babaen iti panangibagada iti dayta, dakdakesto ngem ti wagas a panangallilawna kadagiti tatto."

\s5
\v 65 Simmungbat ni Pilato, "Mabalinyo ti mangikuyog kadagiti soldado. Mapankayo iti tanem ket bantayanyo a nalaing daytoy a kas iti pannakaammoyo.
\v 66 Isu a napanda ket binantayanda a nalaing ti tanem babaen iti panangikabilda iti tali manipud iti bato a naiserra iti pagserkan ti tanem sada inggalutda iti nagsinnumbangir dayta a rukib a bato ken sinerraanda a nalaing. Nangibatida met sadiay iti sumagmamano a soldado nga agbantay iti tanem.

\s5
\c 28
\p
\v 1 Kalpasan ti Aldaw a Panaginana, idi parbangon ti Dominggo, napan kinita ni Maria manipud iti ili ti Magdala ken ti sabali a Maria ti tanem ni Jesus.
\v 2 Adda ti napigsa a gin-gined gapu ta bimmaba manipud langit ti maysa nga anghel ti Dios. Napan isuna iti tanem ket intulidna ti bato manipud iti pagserkan. Ket nagtugaw isuna iti dayta a bato.

\s5
\v 3 Agranraniag ti bagina a kas iti karaniag ti kimat ken ti kawesna ket maris-puraw a kas iti kapuraw ti niebe.
\v 4 Nagpigerger dagiti agbanbantay gapu ta kasta unay ti butengda, ket urayda la natumba a kasla da la natay a tattao.

\s5
\v 5 Kinuna ti anghel kadagiti dua a babbai, “Saankayo nga agbuteng! Ammok a sapsapulenyo ni Jesus, a nailansa iti krus.
\v 6 Awan isuna ditoy! Pinagbiag manen isuna ti Dios a kas met laeng iti imbaga ni Jesus kadakayo a mapasamak! Umayyo kitaen ti disso a nakapaiddaan ti bagina!
\v 7 Mapankayo a dagus ket ibagayo kadagiti adalanna, "Nagungar isuna manipud iti patay! Umun-una isuna ngem kadakayo a mapan iti distrito ti Galilea. Makitayonto isuna sadiay.' Laglagipenyo ti imbagak kadakayo!"

\s5
\v 8 Isu a pinanawan a dagus dagiti babbai ti tanem. Nagbutengda ngem kasta unay met ti rag-oda. Nagtarayda a mapan mangibaga kadagiti adalan iti napasamak.
\v 9 Bayat nga agtartarayda, kellaat a nagparang ni Jesus kadakuada. Kinunana, "Kappia koma ti adda kadakayo!" Immasideg dagiti babbai kenkuana. Nagparitumengda ken inarakopda dagiti sakana ket nagdayawda kenkuana.
\v 10 Kinuna ni Jesus kadakuada, "Saankayo nga agbuteng! Mapankayo ket ibagayo kadagiti amin nga adalak a masapul a mapanda idiay Galilea. Sadiayto ti pakakitaanda kaniak."

\s5
\v 11 Idi mapmapanen dagiti babbai, sumagmamano kadagiti soldado a nagbantay iti tanem ti napan iti siudad. Impadamagda kadagiti panguloen a papadi dagiti amin a napasamak.
\v 12 Isu a nagtataripnong dagiti panguloen a papadi ken dagiti panglakayen a Judio. Nagpanunotda iti wagas tapno ilawlawag no apay nga awan ti karga ti tanem. Inikkanda dagiti soldado iti adu a kuarta a kas pasuksok.
\v 13 Kinunada, "Ibagayo kadagiti tattao, 'Immay dagiti adalanna iti rabii ket tinakawda iti bagina bayat a matmaturogkami.'

\s5
\v 14 No mangngeg ti gobernador ti maipapan iti daytoy, aramidenmi ti kabaelanmi a mangallukoy kenkuana tapno saan isuna a makaunget ket saannakayo a dusaen. Isu nga awan ti pakadanaganyo."
\v 15 Innala ngarud dagiti soldado ti kuarta ket inaramidda ti naibaga kadakuada. Ket nagwaras daytoy nga istoria kadagiti Judio agingga iti daytoy nga aldaw.

\s5
\v 16 Saan a nagbayag, napan dagiti adalan iti distrito ti Galilea. Napanda iti bantay nga imbaga ni Jesus a papananda.
\v 17 Nakitada isuna sadiay ket dinayawda isuna. Ngem nagduadua ti dadduma kadakuada no pudno a ni Jesus daytoy ken no agpayso a nagbiag manen isuna.

\s5
\v 18 Ket immasideg ni Jesus kadakuada ket kinunana, "Inteden ni Amak kaniak amin a panangituray kadagiti amin a banbanag ken iti tunggal maysa idiay langit ken ditoy daga.
\v 19 Isu a mapankayo, ket aramatenyo ti turayko a mangisuro iti mensahek kadagiti tattao iti amin a bunggoy dagiti tattao tapno agbalinda nga adalak. Bautisaranyo ida a pakakitaan nga isuda ket iturturayan ida ti Ama, siak nga Anak, ken ti Espiritu Santo.

\s5
\v 20 Isuroyo ida nga agtulnog kadagiti amin nga imbilinko kadakayo. Ket laglagipenyo nga addaakto kadakayo a kankanayon agingga iti pagleppasan ti panawen."