ilo_udb/12-2KI.usfm

\id 2KI
\ide UTF-8
\h 2 Ar-Ari
\toc1 2 Ar-Ari
\toc2 2 Ar-Ari
\toc3 2ki
\mt 2 Ar-Ari

\s5
\c 1
\p
\v 1 Kalpasan a natay ni Ari Ahab, bimmusor ti pagilian ti Moab iti Israel.
\v 2 Maysa nga aldaw, natinnag ni Ahazias, a baro nga ari ti Israel manipud iti balkon iti akinngato a siledna ket nakaro ti pannakadangranna. Isu a nangibaon isuna kadagiti mensahero ket binilinna ida, "Mapankayo ket makiumankayo kenni Baalzebub, a dios ti Ekron, no umimbagak wenno saan iti daytoy a pannakadangran."

\s5
\v 3 Ngem kinuna ti anghel ni Yahweh kenni Elias, a profeta manipud iti siudad ti Tesbe, "Mangibaon ti Ari ti Samaria kadagiti mensahero idiay Ekron. Mapanmo sabaten ida ket ibagam kadakuada, ‘Gapu kadi ta awan ti Dios idiay Israel isu a kayatmo ti makiuman kenni Baalzebub no umimbagka pay wenno saan?'
\v 4 Kuna ni Yahweh a rumbeng nga ibagayo kenni Ari Ahazias a saanen a maimbagan isuna iti pannakadangranna; matayto isuna."

\s5
\v 5 Isu a napan sinabat ni Elias dagiti mensahero ket imbagana dayta kadakuada, ket nagsublida iti ari imbes a mapanda idiay Ekron. Sinaludsod ti ari kadakuada, "Apay a nagsublikayo a dagus?"
\v 6 Simmungbatda, "Adda lalaki nga immay simmabat kadakami ket kinunana kadakami, 'Agsublikayo iti ari a nangibaon kadakayo ket ibagayo kenkuana ti imbaga ni Yahweh, "'Gapu kadi ta awan ti Dios idiay Israel isu a kayatmo ti makiuman kenni Baalzebub no umimbagka pay wenno saan'? Mapanyo ibaga iti ari a saanen a maimbagan isuna iti pannakadangranna; ngem ketdi, matayto isuna." ' "

\s5
\v 7 Kinuna ti ari kadakuada, "Ania ti langa ti lalaki nga immay nangsabat kadakayo ken nangibaga iti dayta?"
\v 8 Simmungbatda, "Nakakagay isuna iti kagay a naaramid iti buok ti kamelio ken nakabarikes iti nalapad a lalat." Impukkaw ti ari, "Nalabit a ni Elias dayta!"

\s5
\v 9 Nangibaon ngarud ti ari iti opisial a kaduana dagiti limapulo a soldado a mangtiliw kenni Elias. Nasarakanda ni Elias nga agtugtugaw iti tapaw ti turod. Pinukkawan ti opisial isuna, "Profeta, imbilin ti ari nga bumabaka ditoy!"
\v 10 Ngem simmungbat ni Elias iti opisial, "Profetaak, isu nga ibilinko a bumaba ti apuy manipud iti tangatang ket puorannaka ken dagiti limapulo a soldadom!" Dagus a bimmaba ti apuy manipud iti tangatang ket napuoran ti opisial ken dagiti limapulo a soldadona.

\s5
\v 11 Idi naammoan ti ari ti maipapan iti dayta, nangibaon iti sabali nga opisial a kaduana dagiti limapulo pay a soldado. Napanda iti ayan ni Elias, ket pinukkawan ti opisial isuna, "Profeta, imbilin ti ari a bumabaka a dagus!"
\v 12 Ngem simmungbat ni Elias, "Profetaak, isu nga ibilinko a bumaba ti apuy manipud iti tangatang ket papatayennaka ken dagiti soldadom!" Ket bimmaba manipud iti tangatang ti apuy a naggapu iti Dios ket pinatayna dayta nga opisial ken dagiti soldadona.

\s5
\v 13 Idi nangngeg ti ari ti maipanggep iti dayta, nangibaon latta iti sabali nga opisial a kaduana dagiti limapulo pay a soldado. Napanda iti ayan ni Elias; nagpakleb ti opisial iti sangoanan ni Elias ket kinunana kenkuana, "Profeta, agpakpakaasiak kenka, maasika koma kaniak ken kadagiti limapulo a soldadok, ket saannakami a papatayen!
\v 14 Ammomi a namindua a daras a bimmaba ti apuy manipud tangatang ket pinatayna dagiti opisial ken dagiti soldado a kadduada. Isu nga ita, pangngaasim ta maasika kaniak!"

\s5
\v 15 Ket kinuna ti anghel ni Yahweh kenni Elias, "Kumuyogka kenkuana. Saanka nga agbuteng kenkuana." Isu a simmurot ni Elias kadakuada a napan iti ari.
\v 16 Idi nakasangpet ni Elias, kinunana iti ari, "Daytoy ti imbaga ni Yahweh: 'Nangibaonka kadagiti mensahero idiay Ekron tapno makiuman kenni Baalzebub, a diosda, no umimbagka wenno saan. Nagtignayka a kasla awan Dios ti Israel a pakiumanam. Isu a saanka a maimbagan iti pannakadangranmo; ngem ketdi, matayka!' "

\s5
\v 17 Isu a natay ni Ahazias, nga isu ti imbaga ni Yahweh kenni Elias a mapasamak. Ni Joram nga naudi a kabsat ni Ahazias ti nagbalin a baro nga ari iti dayta met laeng a tiempo a ni Jehoram nga anak a lalaki ni Josafat ti nagturturay iti Juda ti agarup dua a tawen. Ti kabsat ni Ahazias ti nagbalin nga ari gapu ta awan ti anak ni Ahazias a lalaki nga agbalin nga ari.
\v 18 No kayatmo a maammoan ti maipanggep kadagiti dadduma a banbanag nga inaramid ni Ahazias, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pasamak dagiti Ari ti Israel.

\s5
\c 2
\p
\v 1 Idi alaen koman ni Yahweh ni profeta Elias idiay langit babaen iti alipugpog, agdaldaliasat ni Elias ken ni Eliseo a padana a profeta iti abagatan ti Gilgal.
\v 2 Kinuna ni Elias kenni Eliseo, "Agbatika ditoy, gapu ta imbaga ni Yahweh a siak laeng ti mapan iti siudad ti Betel." Ngem simmungbat ni Eliseo, "Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon ken agingga a sibibiagka, saanka a panawan!" Isu a nagkuyogda a dua a napan idiay Betel.

\s5
\v 3 Adda ti bunggoy dagiti profeta idiay Betel a napan kada Eliseo ken Elias; nagsaludsodda kenni Eliseo, "Ammom kadi nga ipanaw kenka ni Yahweh ti apom a ni Elias ita nga aldaw?" Simmungbat ni Eliseo, "Pudno nga ammok dayta, ngem saantayon a pagsasaritaan ti maipanggep iti daytoy!"
\v 4 Ket kinuna ni Elias kenni Eliseo, "Agbatika ditoy, gapu ta imbaga ni Yahweh a siak laeng ti mapan idiay Jerico." Ngem simmungbat manen ni Eliseo, "Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon ken agingga a sibibiagka, saanka a panawan!" Isu a nagkuyogda a dua a napan iti siudad ti Jerico.

\s5
\v 5 Bayat ti iyaasidegda iti Jerico, adda ti sabali a bunggoy dagiti profeta a taga idiay a lugar a napan kenni Eliseo ket kinunada kenkuana, "Ammom kadi nga ipanaw kenka ni Yahweh ti apom a ni Elias ita nga aldaw?" Simmungbat manen isuna, "Pudno nga ammok dayta, ngem saantayo a pagsasaritaan ti maipanggep iti daytoy!"
\v 6 Kalpasanna, kinuna ni Elias kenni Eliseo, "Agbatika ditoy, gapu ta imbaga ni Yahweh a siak laeng ti mapan idiay Karayan Jordan." Ngem simmungbat manen ni Eliseo, "Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon ken agingga a sibibiagka, saanka a panawan!" Isu nga intuloyda a dua ti nagnagna.

\s5
\v 7 Napan met ti limapulo a lallaki manipud iti bunggoy dagiti profeta a taga-Jerico, ngem kumitkitada iti saan unay nga adayo idi nagsardeng da Elias ken Eliseo iti igid ti Karayan Jordan.
\v 8 Kalpasanna, linukot ni Elias ti kagayna ket imbautna iti danum. Nailukat ti dalan kadakuada iti karayan, ket limmasatda a kasla addada iti namaga a daga.

\s5
\v 9 Idi nakadanonda iti ballasiw, kinuna ni Elias kenni Eliseo, "Ania ti kayatmo nga aramidek kenka sakbay a maipanawak?" Simmungbat ni Eliseo, "Kayatko ti makaawat iti nabilbileg ngem iti pannakabalinmo a kas iti adda kadagiti sabali a profeta."
\v 10 Simmungbat ni Elias, "Nagkiddawka iti maysa a banag a narigatko a mapatgan. Ngem no makitanak inton maipanawak kenka, maalam ti kidkiddawem. Ngem no saannak a makita, saanmonto a magun-od daytoy."

\s5
\v 11 Bayat iti panpannagna ken panagsarsaritada, kellaat nga adda nagparang nga umap-apuy a karwahe a guy-guyuden dagiti umap-apuy a kabalio. Inturong ti mangiturturong iti karwahe iti nagbaetan da Elias ken Eliseo ket naginnaddayoda. Kalpasanna, naipangato ni Elias idiay langit babaen iti alipugpog.
\v 12 Nakita daytoy ni Eliseo. Impukkawna, "Amak! Amak! Impanaw dagiti karwahe dagiti Israelita ken dagiti mangiturturong kadagitoy ti apok!" Nagpukawda iti tangatang, ket saanen a pulos a nakita pay ni Eliseo ni Elias. Ket rinay-ab ni Eliseo ti kagayna a nagkadua tapno ipakitana a nagladingit isuna iti kasta unay.

\s5
\v 13 Natinnag ti kagay ni Elias idi naipanaw isuna, isu a pinidut daytoy ni Eliseo sa nagsubli iti igid ti Karayan Jordan.
\v 14 Linukotna ti kagay ket imbautna iti danum ken nagpukkaw, "Adda kadi met kaniak ni Yahweh a Dios ni Elias?" Kalpasanna, nagudua ti danum, ket naglukat ti dalan a para kenkuana, ket limmasat ni Eliseo.

\s5
\v 15 Idi nakita ti bunggoy dagiti profeta a taga-Jerico ti napasamak, impukkawda, "Adda itan kenni Eliseo ti pannakabalin ni Elias!" Napanda kenni Eliseo ket nagpaklebda iti sangoananna.
\v 16 Kinuna ti maysa kadakuada, "Maestro, no palubosandakami, limapulo kadagiti napipigsa a lallaki a kakaduami ti mapan mangsapul iti apom iti ballasiw ti karayan. Nalabit nga imbati isuna ti Espiritu ni Yahweh iti maysa a bantay wenno iti maysa a tanap." Simmungbat ni Eliseo, "Saan, saanyo ida nga ibaon."

\s5
\v 17 Ngem intultuloyda a pinilit isuna. Kamaudiananna, nabannog isuna a mangibagbaga iti "Saan," ket kinunana, "Nasayaat unay, ibaonyo ida." Isu a limapulo a lallaki ti nagbirbirok iti las-ud ti tallo nga aldaw, ngem saanda a nasarakan ni Elias.
\v 18 Nagsublida idiay Jerico, ket adda pay laeng ni Eliseo sadiay. Kinunana kadakuada, "Imbagak kadakayo a saankayo a mapan, gapu ta saanyo a masarakan isuna!"

\s5
\v 19 Ket napan nakisarita dagiti pangulo ti Jerico kenni Eliseo. Kinuna ti maysa kadakuada, "Apomi nga Eliseo, adda ti parikutmi. Makitam a napintas unay daytoy a lugar a pagnaedan. Ngem saan a nasayaat ti danum, ket gapu iti dayta, saan a dumakkel dagiti mula iti daga."
\v 20 Kinuna ni Eliseo kadakuada, "Mangikabilkayo iti asin iti maysa a baro a malukong ket iyegyo kaniak." Isu nga impanda ti malukong kenkuana.

\s5
\v 21 Kalpasanna, napan ni Eliseo iti bubon a pagal-alaan dagiti tattao ti ili iti danum. Impurruakna ti asin iti bubon. Ket kinunana, "Daytoy ti imbaga ni Yahweh: 'Pinasayaatko daytoy a danum. Awanen a pulos ti matay gapu iti saan a nasayaat a danum, ken dumakkel a nabunga dagiti mula iti daga.' "
\v 22 Ket nagbalin a nadalus ti danum, kas iti imbaga ni Eliseo. Manipud iti dayta a tiempo, nagtalinaed daytoy a nadalus.

\s5
\v 23 Pinanawan ni Eliseo ti Jerico ket simmang-at idiay Betel. Bayat ti panpannagnana iti dalan, nakita isuna ti maysa a bunggoy dagiti agtutubo manipud Betel ket nagang-angawanda isuna. Intultuloyda nga impukpukkaw, "Pumanawka, sika a kalbo a tao!"
\v 24 Timmaliaw ni Eliseo ket inlunodna ida iti nagan ni Yahweh. Dagus a rimmuar ti dua a kabaian nga oso iti kabakiran ket dinangranda ti uppat a pulo ket dua kadakuada.
\v 25 Pinanawan ni Eliseo ti Betel ket napan idiay Bantay Carmel, ket kalpasan iti dayta, nagsubli isuna iti siudad ti Samaria.

\s5
\c 3
\p
\v 1 Kalpasan iti panagturturay ni Jehosafat iti Juda iti agarup sangapulo ket walo a tawen, nagbalin nga ari ti Israel ni Joram nga anak ni Ahab. Nagturay isuna iti siudad ti Samaria iti sangapulo ket dua a tawen.
\v 2 Inaramidna dagiti banbanag a kinuna ni Yahweh a dakes, ngem saan isuna a nagaramid iti dakdakes ngem ti inaramid ti ama ken inana, ket dinadaelna ti adigi a bato a pagdaydayawan kenni Baal nga inaramid ti amana.
\v 3 Ngem inaramidna dagiti basol nga inaramid ni Jeroboam a nakapilitan dagiti Israelita a nagbasol, ket saan isuna a nagsardeng a nagar-aramid kadagiti isu met laeng a basol.

\s5
\v 4 Ni Mesa nga ari ti Moab, ket agtartaraken kadagiti karnero. Tinawen a kapilitan isuna a mangted iti 100,000 a karnero ken de lana manipud iti 100,000 a kalakian a karnero iti ari ti Israel, gapu ta tengngel ti ari ti Israel ti pagarianna.
\v 5 Ngem kalpasan a natay ni Ahab, bimmusor ni Mesa iti ari ti Israel.
\v 6 Isu a pimmanaw ni Joram iti Samaria tapno ummongenna dagiti soldado manipud iti Israel a mapan makigubat.

\s5
\v 7 Ket impatulodna daytoy a mensahe kenni Jehosafat, ti ari ti Juda: "Bimmusor ti ari ti Moab kaniak. Isu a mabalin kadi a makitipon ti armadam iti armadak ket makirangettayo iti armada ti Moab?" Simmungat ni Jehosafat, "Wen, tulongandaka. Nakasaganakami a mangaramid iti aniaman a kayatmo. Nakasagana a tumulong kenka dagiti soldadok ken dagiti kabaliok."
\v 8 Sinaludsodna, "Sadino a dalan ti mabalin a pagnaantayo a mangraut kadakuada?" Simmungbat ni Joram, "Mapantayo iti abagatan ti Jerusalem, a pakitiponan iti armadam kadakami. Ket mapantayo amin iti abagatan ti Natay a Baybay kalpasanna agpaamianantayo iti let-ang ti Edom."

\s5
\v 9 Isu a napan ti ari ti Israel ken ti armadana a kaduana dagiti ari ti Juda ken Edom ken dagiti amin nga armadada. Nagnada iti las-ud ti pito nga aldaw. Ket awan ti nabati a danum a para kadagiti soldadoda wenno para kadagiti ayupda a taga-awit kadagiti gargaretda.
\v 10 Kinuna ti ari ti Israel, "Narigat daytoy a kasasaad! Kasla impalubos ni Yahweh a matiliwnatayo a tallo babaen iti armada ti Moab!"

\s5
\v 11 Kinuna ni Jehosafat, "Adda kadi ti profeta ditoy a mabalin nga agsaludsod kenni Yahweh iti rumbeng nga aramidentayo?" Kinuna ti maysa kadagiti opisial ti armada ni Joram, "Adda ditoy ni Eliseo nga anak ni Sapat. Isuna ti katulongan ni Elias."
\v 12 Kinuna ni Jehosafat, "Nasaysayaat a saludsodentayo isuna, gapu ta agsasao isuna iti ibagbaga ni Yahweh kenkuana nga ibagana." Isu a napan dagitoy a tallo nga ari kenni Eliseo.

\s5
\v 13 Kinuna ni Eliseo iti ari ti Israel, "Apay nga umayka kaniak? Mapanka ket saludsodem kadagiti profeta a nakiumanan iti amam ken ti inam!" Ngem simmungbat ni Joram, "Saan, kayatmi a saludsodem ni Yahweh, gapu ta kasla inyegnakami ni Yahweh a tallo nga ari tapno tiliwennakami ti armada ti Moab."
\v 14 Simmungbat ni Eliseo, "Agserserbiak kenni Yahweh, a Mannakabalin-amin. Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, no saanko a raraemen ni Jehosafat nga ari ti Juda, awan iti panunotko nga agaramid iti aniaman a banag a tumulong kadakayo.

\s5
\v 15 Ngem mangiyegkayo kaniak iti tumutokar, "Inaramidda ngarud dayta, "Idi tuktukaren ti tumutokar ti arpana, "Napan ti pannakabalin ni Yahaweh kenni Eliseo.
\v 16 Kinunana, "Ibagbaga ni Yahweh a pagbalinenna daytoy namaga a pagayusan a mapno ti danum.
\v 17 Gapu iti dayta, nabuslonto ti danum nga inumen dagiti soldadoyo, dagiti ayupyo a para-awit iti kargayo ken dagiti dingwenyo.

\s5
\v 18 Saan a narigat dayta para kenni Yahweh nga aramiden. Ngem agaramidto pay isuna iti ad-adu ngem iti dayta. Pagbaligiennakayo pay a mangparmek iti armada ti Moab.
\v 19 Parmekenyonto dagiti amin a napipintas a siudadda, dagiti siudad nga addaan iti nangangato a pader iti aglawlawda. Masapul a pukanenyo dagiti amin a nabunga a kayoda, pullatanyo dagiti agay-ayus kadagiti ubbogda, ken dadaelenyo dagiti nadam-eg a taltalonda babaen iti pananggaburyo kadagiti bato."

\s5
\v 20 Ti sumaruno a bigat, iti oras nga idatagda dagiti daton a bukbukel, nakklaatda a nakakita iti agay-ayus a danum a naggapu iti Edom ket nalapunos ti daga.

\s5
\v 21 Idi nadamag dagiti tattao ti Moab a nagmaymaysa nga umay dagiti tallo nga ari ken dagiti armadada a mangraut kadakuada, inayabanda dagiti amin a lallaki a makabael a makiranget kadagiti gubat, manipud iti kaubingan agingga iti kalakayan, ket nagtatakderda iti akin-abagatan a nagbeddengan ti dagada.
\v 22 Ngem idi bumangonda iti sumaruno a bigat, nakitada ti danum iti batogda a nalabbaga a kas iti dara.
\v 23 Nagpukkawda, "Dara daytoy! Nagraranget siguro dagiti tallo nga armada a kabusor ket nagpipinnatayda iti tunggal maysa! Isu nga mapantayo ket alaentayo amin a nabatida!"

\s5
\v 24 Ngem idi nakadanonda ti disso a nangkampoan dagiti soldado nga Israelita, dinarup dagiti Israelita dagiti soldado ti Moab ket napilitanda nga agsanud. Kinamat dagiti Israelita dagiti soldado ti Moab ket adu ti pinatayda kadakuada.
\v 25 Dinadael pay dagiti Israelita dagiti siudadda. No adda malabsanda a nadam-eg a taltalon, purruakanda kadagiti batbato agingga a magaburan dagiti taltalon iti bato. Pinullatanda ti danum nga agay-ayus kadagiti ubbog ken pukanenda dagiti agbungbunga a kaykayo. Kamaudiananna, ti laeng Kir Hareset a kangrunaan a siudad ti nabati. Linawlaw dagiti soldado nga Israelita a pumapallatibong ti siudad ket rinautda daytoy.

\s5
\v 26 Idi naamiris ti ari ti Moab a maparmeken ti armadana, inkuyogna ti pito gasut a lallaki a makirangranget babaen kadagiti kampilan, ket pinadasda ti aglibas kadagiti linia dagiti soldado nga Israelita tapno agpatulong iti ari ti Edom, ti ninamnamada a tumipon kadakuada, ngem saanda a nabalinan ti aglibas.
\v 27 Ket innala ti ari ti Moab ti inauna nga anakna, a sumaruno koma nga agbalin nga ari, ket pinatayna ken indatonna isuna iti diosda a ni Chesmos, pinuoranna isuna iti rabaw ti pader ti siudad. Ket kasta unay ti pungtot ti Dios iti armada dagiti Israelita, isu a pimmanaw ti armada ket nagsublida iti bukodda a daga.

\s5
\c 4
\p
\v 1 Maysa nga aldaw, napan kenni Eliseo ti maysa a nabalo a babai iti maysa kadagiti profeta ni Yahweh ket nagsangit kenkuana, "Ti asawak a nagserbi kenka, ket natayen. Ammom a daydayawenna unay ni Yahweh. Ngem ita, immay kaniak ti maysa a tao a nakautanganna iti adu a kuarta. Saanko a mabayadan isuna, isu a pinangtaannak nga alaenna dagiti dua nga annakko nga agbalin a tagabuna tapno mabayadan ti utang!"
\v 2 Insungbat ni Eliseo, "Ania ti aramidek tapno matulonganka? Ibagam kaniak, ania ti adda iti balaymo?" Simmungbat ti babai, "Ti laeng pagkargaan ti lana ti olibo ti adda kadakami. Awanen ti sabali pay."

\s5
\v 3 Kinuna ti Eliseo, "Mapanka kadagiti kaarrubam ket bumulodka iti adu a burnay nga awan kargana.
\v 4 Kalpasanna, iserrekyo nga aggiina dagiti burnay iti balayyo. Irekepyo ti ridaw. Ket ibukbukyo ti lana ti olibo nga adda iti pagkargaan kadagiti burnay. Ilasinyo ti tunggal burnay a mapunno, ket karagaanyo manen ti maysa a burnay. Aramidenyo dayta agingga a mapunno amin dagiti burnay."

\s5
\v 5 Isu nga inaramid ti babai iti imbaga ni Eliseo nga aramidenna. Binukbukanna ti lana dagiti burnay nga inyeg dagiti annakna kenkuana.
\v 6 Saan a nagbayag, napunno amin dagiti burnay. Isu a kinunana iti maysa kadagiti annakna, "Mangiyegkayo kaniak iti sabali a burnay!" Ngem simmungbat ti anakna, awanen ti nabati a burnay!" Ket nagsardeng ti panagayus ti lana ti olibo.

\s5
\v 7 Idi imbaga ti babai kenni Eliseo ti napasamak, kinunana kenkuana, "Ita, ilakom ti lana. Ket ti mapaglakkuam, bayadam iti utangmo, ket addanto ti mabati nga umanay a kuarta a panggatangmo iti taraon a para kenka ken kadagiti annakmo." Inaramidna ngarud dayta.

\s5
\v 8 Maysa nga aldaw, napan ni Eliseo iti siudad ti Sunem. Adda ti maysa a babai a nabaknang nga agnanaed sadiay a kaduana ti asawana. Maysa nga aldaw, inawisna ni Eliseo iti balayna a mangan. Napan ni Eliseo sadiay, ket manipud idi, tunggal mapan ni Eliseo iti Sunem mapan isuna iti balaydda a mangan.
\v 9 Maysa nga aldaw, kinuna ti babai iti asawana, "Siguradoak a daytoy a tao a masansan nga um-umay ditoy ket profeta a mangiiyeg kadagiti mensahe a naggapu iti Dios.

\s5
\v 10 Mangaramidta iti bassit a siled a para kenkuana iti akin ngato a paset ti balay, ket mangikabilta iti pagiddaan, lamisaan, tugaw, ken pagsilawan iti daytoy. No aramidenta dayta, no umay isuna ditoy, addaanto lugar a pagnaedanna." Isu nga inaramidda dayta.
\v 11 Maysa nga aldaw, nagsubli ni Eliseo iti Sunem, ket immuli isuna iti dayta a siled tapno aginana.

\s5
\v 12 Kinuna iti adipenna a ni Gehazi, "Ibagam iti babai a kayatko a katungtongen isuna." Napan ngarud inayaban ti adipenna ket imbagana kenkuana. Idi nakadanon ti babai iti ruangan ti siled ni Eliseo,
\v 13 kinuna ni Eliseo kenni Gehazi, "Ibagam kenkuana a pagyamananta unay dagiti amin a banbanag nga inaramidna kadata. Ket saludsodem kenkuana no ania ti mabalinta nga aramiden a para kenkuana. Damagem, 'Kayatmo kadi a mapanak iti ari wenno iti komadante ti armada tapno agkiddaw iti maysa a banag para kenka?' “ Indanon ni Gehazi daytoy a mensahe kenkuana. Insungbat ti babai, "Saan, saan a nasken nga aramiden ti apom dayta, gapu ta kabaelan nga ited ti pamiliak ti aniaman a kasapulak."

\s5
\v 14 Saan a nagbayag, sinaludsod ni Eliseo ni Gehazi, "Ania ti mapanunotmo nga aramidenta para iti dayta a babai?" Simmungbat isuna, "Awan ti anakna, ken lakayen ti asawana."
\v 15 Imbaga ni Eliseo kenni Gehazi, "Pagsubliem manen isuna." Isu a napan ni Gehazi ket inayabanna ti babai. Ket idi nakasubli ti babai, bayat a nakatakder iti ruangan,
\v 16 kinuna ni Eliseo kenkuana, "Iti kastoy a tiempo inton sumaruno a tawen, ub-ubbaemton ti maladaga nga anakmo, Ngem nagkedked isuna, "O, Apo maestro, maysaka a profeta a mangmangyeg kadagti mensahe a naggapu iti Dios, isu a pangngaasim ta saannak nga angawen iti panangibagam kadagiti banbanag a kasla iti dayta!"

\s5
\v 17 Ngem kalpasan ti sumagmamano a bulan nagsikog ti babai, ket naaddaan isuna iti anak a lalaki iti dayta a tiempo iti sumaruno a tawen, a kas iti impadto ni Eliseo.
\v 18 Idi dumakdakkelen ti ubing, maysa nga aldaw napan isuna iti taltalon tapno kitaenna ti amana, nga agtrabtrabaho a kaduana dagiti lallaki nga agburburas iti trigo.
\v 19 Kellaat a nagpukkaw ti ubing, "Nagsakit ti ulok! Nagsakit ti ulok!" Kinuna ti amana iti maysa kadagiti adipen, "Ipanmo isuna iti inana!"
\v 20 Isu nga inyawid ti adipen ti ubing ket sinaklot ti inana. Ngem idi agmatuon, natay ti ubing.

\s5
\v 21 Binagkatna ti ubing nga inyuli iti siled ti profeta ket impaiddana isuna iti pagiddaan. Pinanawanna isuna sadiay, rimmuar ken inrekepna ti ridaw.
\v 22 Ket inayabanna ti asawana, ibagbagana, "Mangibaonka kaniak iti maysa kadagiti adipen ken maysa nga asno tapno makadanonak a dagus iti ayan ti profeta, kalpasanna agsubliak!" Ngem saanna nga imbaga iti asawana a natay ti anakda.

\s5
\v 23 Pinukkawan isuna ti asawana ket kinunana, "Apay a kayatmo ti mapan ita nga aldaw? Saan nga daytoy ti aldaw no rambakantayo ti fiesta ti baro a bulan, ken saan nga Aldaw ti Panaginana!" Ngem insungbatna laeng, "Aramiden lattan ti kiniddawko ket sumayaatto ti amin."
\v 24 Isu nga imbagana iti adipenna a kabilanna ti silyeta iti dua nga asno, ken bayat ti ipapanawda, kinunana, "Partakam! "Saanmo a pagin-innayaden no saanko nga ibaga kenka nga aramiden!"

\s5
\v 25 idi asidegdan iti Bantay Carmel nga ayan ni Eliseo, nakita ni Eliseo ti babai iti saan unay nga adayo. Kinunana kenni Gahazi, “Kitaem, sumungsungad ti babai a taga-Sunem!
\v 26 Sabatem isuna, ket damagem kenkuana no nasayaat isuna ken ti asawa ken anakna!" Isu a simmabat ni Gehazi kenkuana ket dinamagna isuna, ngem awan ti imbagana kenni Gehazi malaksid iti, "Wen, nasayaat iti amin."

\s5
\v 27 Ngem idi nakadanon iti ayan ni Eliseo, nagpakleb isuna iti daga iti sangngoanan ni Eliseo ket iniggamanna ti sakana. Rinugian ni Gehazi nga iduron ti babai, ngem kinuna ni Eliseo, "Saanmo nga iduron isuna! Adda ti mangrirriribuk unay kenkuana, ngem saan nga imbaga ni Yahweh kaniak no ania daytoy."

\s5
\v 28 Ket kinunana kenni Eliseo, "O apo, saanko a kiniddaw kenka a mangipasngayak iti anak, ngem imbagak, "Saannak nga angawen.' "
\v 29 Ket naamiris ni Eliseo nga adda iti napasamak iti anakna. Isu a kinunana kenni Gehazi, "Agrubuatka ta pumanaw a dagus. Alaem ti sarukodko ket mapanka iti balayna. Saanka nga agsardeng iti dalan a makitungtong iti maysa a tao. Mapanka a dagus iti ayan ti anakna ket iparabawmo ti sarukod iti rupa ti ubing. No aramidem dayta, nalabit a pabiagen manen ni Yahweh."

\s5
\v 30 Ngem kinuna ti ina ti ubing, "Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon ken kas sibibiagka, saanak nga agawid no saanka a sumurot kaniak." Isu a simmurot ni Eliseo a nagsubli iti balay ti babai.
\v 31 Ngem nagdardaras nga immun-una ni Gehazi. Idi nakadanon isuna iti balay ti babai, imparabawna ti sarukod iti rupa ti ubing, ngem saan a nagkuti wenno naguni ti ubing. Isu a nagsubli ni Gehazi tapno sabatenna ni Eliseo iti dalan, ket imbagana kenkuana, "Natayen ti ubing."

\s5
\v 32 Idi nakadanon ni Eliseo iti balay, nakitana ti ubing a natayen iti pagiddaanna.
\v 33 Simrek ni Eliseo nga is-isuna iti siled ket inrekepna ti ridaw ken nagkararag kenni Yahweh.
\v 34 Kalpasanna pinaklebanna ti bagi ti ubing, ken indekketna ti ngiwatna iti ngiwat ti ubing, ken indikketna ti matana iti mata ti ubing, ken indikketna ti imana iti ima ti ubing. Ket nangrugi a pimmudot ti bagi ti ubing!

\s5
\v 35 Timmakder ni Eliseo ket nagpagnapagna iti uneg iti siled iti namin-ano a daras Kalpasanna, pinaklebanna manen ti bagi ti ubing. Nagbaeng ti ubing iti naminpito a daras ket nagmulagat isuna!
\v 36 Inayaban ngarud ni Eliseo ni Gehazi. Kinunana, "Ayabam ti ina ti ubing." Napan ngarud ni Gehazi ket inayanna isuna, ket idi nakastrek isuna, kinuna ni Eliseo, "Adtoy, alaemon ti anakmo."
\v 37 Kasta unay ti panagyamanna a nagpakleb iti sakaananna. Kalpasanna innalana ti anakna ket binagkatna nga imbaba iti agdan.

\s5
\v 38 Ket nagsubli ni Eliseo idiay Gilgal. Ngem iti dayta a tiempo adda idi ti panagbisin iti dayta a disso. Maysa nga aldaw, bayat nga agtugtugaw dagiti bunggoy dagiti profeta iti sangngoanan ni Eliseo nga agdengdengngeg iti isursurona, kinunana iti adipenna, "Mangisaangka iti dungdong iti apuy ken manglutoka iti sidaen a para kadagitoy a lallaki."
\v 39 Napan ti maysa kadagiti profeta idiay taltalon tapno agburas iti kadagiti nateng. Ngem nagburas laeng isuna iti bassit a balang a bunga ket insab-okna iti kagayna sana iinyawid dagitoy. Ginalipna dagitoy kalpasanna, impisokna iti dungdong, ngem saanna nga ammo a makasabidong ti balang a bunga.

\s5
\v 40 Indasarna ti sidaen kadagiti profeta, ngem kalpasan a nakapangan dagiti lallaki iti bassit laeng, nagpukkawda, "Apomi, adda makapatay iti dungdong kadakami!" Isu a saanda a kinnan daytoy.
\v 41 Kinuna ni Eliseo, "Mangiyegkayo kaniak iti arina." Inyeganda isuna, ket inkabilna daytoy iti dungdong ket kinunana, "Saanen a makasabidong daytoy. Mabalinyon a kanen." Kinnanda ngarud daytoy, ket saanen a makasabidong daytoy kadakuada.

\s5
\v 42 Maysa nga aldaw, ti maysa a tao a naggapu iti siudad ti Baal Salisa ket nangipan iti maysa sako a kaburburas a trigo ken duapulo a tinapay a naaramid iti trigo, naaramid manipud iti umuna a trigo nga inapitda iti dayta a tawen. Imbaga ni Eliseo iti adipenna, "Itedmo daytoy iti bunggoy dagiti profeta, tapno kanenda daytoy."
\v 43 Ngem nagpukkaw ti adipenna, "Ipagarupno kadi a mapakanta ti sangagasut a profeta iti dayta laeng a kabassit? Kasanok nga ipasango daytoy kadakuada amin?" Ngem simmungbat ni Eliseo, "Itedmo daytoy kadagiti profeta tapno kanenda daytoy, gapu ta ibagbaga ni Yahweh nga addanto umanay a para kadakuada amin, ket addanto pay iti mabati!"
\v 44 Kalpasan nga inted ti adipen daytoy kadagiti profeta, nanganda amin agingga a nabsogda, ket adda pay ti nabati, a kas iti inkari ni Yahweh.

\s5
\c 5
\p
\v 1 Maysa a lalaki nga agnagan iti Naaman ti komandante iti armada iti Aram. Pinagballigi isuna ni Yahweh iti adu a daras, ket dinayaw ken rinaem isuna ti ari ti Aram. Napigsa ken natured pay a soldado ni Naaman, ngem addaan isuna iti ketong.
\v 2 Naminsan iti napalabas a tiempo, adda dagiti bunggoy dagiti soldado a rimmaut iti daga ti Israel, ket tiniliwda ti maysa nga ubing a babai ket inyawidda isuna idiay Aram. Nagbalin isuna nga adipen iti asawa ni Naaman.

\s5
\v 3 Maysa nga aldaw, imbaga dayta a babai iti amona a babai, "Tarigagayak a mapan koma kitaen ti apok ti profeta idiay siudad ti Samaria. Mabalin nga agasan dayta a profeta ti asawam manipud iti
\v 4 ketongna."Imbaga ti asawa ni Naaman kenkuana ti imbaga ti ubing a babai a nagtaud iti Israel, ket imbaga ni Naaman dayta iti ari.

\s5
\v 5-6 Kinuna ti ari kenkuana, "Nasayaat unay, Mapanka ket kitaem ti profeta. Agsuratak ta itedmo iti ari ti Israel, ibagak nga imbaonka." Insurat ti ari, "Ipatulodko daytoy a surat ken ni Naaman a komandante ti armadak, a sipupudno nga agserserbi kaniak. Kayatko nga agasam isuna iti sakitna." Ti ammo ni Naaman nga ari ti Israel ket ti profeta, innalana ti surat ken 340 a kilo a pirak, 70 kilo a balitok, ken sangapulo a pares ti kawes, nga itedna iti ari ti Israel, ket napan isuna iti Samaria, inkuyogna ti sumagmamano nga adipen.

\s5
\v 7 Idi nakadanon isuna idiay Samaria, intedna ti surat iti ari ti Israel. Binasa ti ari ti surat. Ket, iti kasta unay a pannakaupayna, rinay-ab ti ari ti kawesna ket kinunana, "Saanak a Dios! Saanko a kabaelan a pagbiagen wenno patayen ti tao! Apay a kidkiddawen ti nagsurat iti daytoy nga agasak daytoy a tao iti ketongna? Awan ti pannakabalinko a mangagas iti ketong. Agbirbirok laeng ti ari ti Aram ti pakaigapuanna a mangraut kadakami!"

\s5
\v 8 Nangngeg ni Eliseo a profeta no apay a rinay-ab ti ari iti Israel ti kawesna, isu a nangipatulod iti mensahe ni Eliseo iti ari, a mangibagbaga, "Apay a madi ti riknam? Ibaonmo kaniak ni Naaman, ket maammoanna a maysaak a pudno a profeta iti Israel."
\v 9 Isu a napan ni Naaman agraman dagiti kabalio ken karwahena iti balay ni Eliseo ket nagurayda iti ruangan.
\v 10 Ngem saan a rimmuar iti ruangan ni Eliseo. Ngem ketdi, nangibaon isuna iti mensahero kenni Naaman a mangibaga kenkuana, "Mapanka idiay Karayan Jordan ket bumatokka iti danum iti maminpito a daras. Ket umimbagto ti kudilmo, ket awanton ti ketongmo."

\s5
\v 11 Ngem nakaunget iti kasta unay ni Naaman. Kinunana, "Impagarupko nga aplawanna ti batog ti ketong ken agkararag kenni Yahweh, ket agasannak!
\v 12 Sigurado nga adda iti nadaldalus a danum ti Karayan Abana ken ti Karayan Farpar idiay Damascus iti pagiliak idiay Aram ngem iti aniaman a danum iti Israel! Saanak kadi a mabalin a mapan kadagiti karayanko iti pagtaengak ket maagasan ken madalusanak?" Isu a timmalikod ken immadayo isuna a makapungtot unay.

\s5
\v 13 Ngem napan kenkuana dagiti adipenna ket kinuna ti maysa kadakuada, "Apo, no ipaaramid kenka dayta a profeta ti narigat a banag, sigurado nga inaramidmo daytoy. Isu nga apay nga agkedkedka a mangaramid iti nalaka a banag a dawatenna, no kunana, "Bumatokka iti danum iti maminpito a daras ket madalusanka?' "
\v 14 Isu a napan ni Naaman iti Karayan Jordan ket bimmatok iti naminpito a daras iti danum kas imbilin ti profeta, ket simmalun-at ti kudilna kas iti nalammuyot a kudil iti maysa nga ubing.

\s5
\v 15 Kalpasanna, nagsubli kenni Eliseo ni Naaman ken dagiti amin a kakaduana. Nagtakderda iti sangoananna ket kinuna ni Naaman, "Ita ammokon nga awan iti pudno a dios iti sadinoman iti lubong, malaksid iti pudno a Dios ditoy Israel! Isu nga ita, pangngaasim ta awatem dagitoy a sagsagut nga inyegko para kenka!"
\v 16 Ngem simmungbat ni Eliseo, "Kas kinapudno iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, ti pagserserbiak, saanakto nga umawat iti aniaman a sagsagut." Impilpilit ni Naaman nga awatenna dagiti sagut, ngem nagkedked latta ni Eliseo.

\s5
\v 17 Kinuna ngarud ni Naaman, "Nasayaat unay, ngem adda maysa a kiddawko. Daytoy a daga iti Israel ket daga ni Yahweh, isu a pangngaasim ta palubosannak a mangala iti daga manipud iti daytoy a lugar a kargaen ti dua a mulo. Kalpasanna, iyawidko daytoy ket mangaramidak iti altar iti daytoy a daga. Manipud ita, agidatonak kenni Yahweh iti rabaw dayta nga altar. Saanakon nga agidaton iti sabali pay a dios.
\v 18 Nupay kasta, no mapmapan ti apok nga ari iti templo ti dios a ni Rimmon tapno agdayaw kenkuana, dawatek a pakawanennak ni Yahweh gapu ta masapul nga agrukbabak met."
\v 19 Simmungbat ni Eliseo, "Agawidkan, ket saanmo a pakadanagan ti maipapan iti dayta." Isu a nagsubli ni Naaman ken dagiti adipenna.

\s5
\v 20 Ngem kinuna ngarud ni Gehasi nga adipen ni Eliseo iti bagina, "Saan a nasayaat a pinalubusan ti amok a pumanaw iti kastoy daytoy a tao nga Arameo. Inawatna koma dagiti sagutna. Isu nga iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, mapanko kamaten ni Naaman ket mangalaak iti aniaman manipud kenkuana."
\v 21 Isu a nagdardaras ni Gehasi a nangkamat kenni Naaman. Idi nakita ni Naaman ni Gehasi a kumamkamakam kenkuana, insardengna ti karwahe a pagluglugananna, dimsaag ket napanna kinita no ania ti kayat ni Gehasi. Sinaludsod ni Naaman ni Gehasi, "Nasayaat kadi ti amin?"
\v 22 Simmungbat ni Gehasi, "Wen, ngem kasangsangpet iti dua a profeta manipud iti katurturodan ti pagilian a pagnaanedan dagiti kaputotan ni Efraim. Imbaunnak ni Eliseo tapno ibagak kenka a kayatna iti 34 a kilo a pirak ken dua a pares a pagsukatan a kawes nga itedna kadakuada."

\s5
\v 23 Simmungbat ni Naaman, Wen! Ikkanka iti 68 a kilo a pirak!" Pinilitna ni Gehasi a mangala iti daytoy. Inikkanna pay isuna iti dua a pares iti kawes. Siniglotna ti dua a supot a pirak ken intedna dagitoy kadagiti dua nga adipenna a mangitulod kenni Eliseo.
\v 24 Ngem idi nakadanonda iti turod a pagnanaedan ni Eliseo, innala ni Gehasi ti pirak ken dagiti kawes manipud kadagiti adipen ni Naaman sana pinagsubli dagiti adipen kenni Naaman. Kalpasanna, inyuneg ni Gehasi dagitoy a banbanag iti balayna ket indulinna dagitoy.
\v 25 Idi napan isuna kenni Eliseo, sinaludsod isuna ni Eliseo, "Sadino ti napanam, Gehasi? Simmungbat ni Gehasi, "Awan ti napanak a sadinoman."

\s5
\v 26 Sinaludsod isuna ni Eliseo, "Saanmo kadi a naamiris nga adda sadiay ti espirituk idi dimsaag ni Naaman iti karwahena a nakisarita kenka? Saan a daytoy ti panawen iti panangawat kadagiti sagut a kuarta ken kawes, kadagiti kaoliboan ken kaubasan, kadagiti karnero, baka ken kadagiti adipen!
\v 27 Gapu ta inaramidmo daytoy, sika ken dagiti annakmo ken dagiti amin a kaputotam ket maaddaan iti ketong iti agnanayon a kas kenni Naaman!" Idi pimmanaw ni Gehasi iti siled, maysa isunan a kinetong. Ti kudilna ket kas kapuraw iti niebe.

\s5
\c 6
\p
\v 1 Maysa nga aldaw, kinuna dagiti taripnong dagiti profeta kenni Eliseo, "Kitaem, bassit unay daytoy lugar a paguummongantayo.
\v 2 Palubusannakami a mapan idiay Karayan Jordan ken agpukan kadagiti kayo a maaramid a troso a mausar para iti panakaipatakder ti baro a paguummongan a disso." Isu a kinuna ni Eliseo, Wen inkayo ngarud."
\v 3 Maysa kadakuada ti nangibaga kenni Eliseo, "Pangngaasim ta sumurotka kadakami." Isu a simmungbat ni Eliseo, "Sige, kumuyogak kadakayo."

\s5
\v 4 Nagkukuyogda ngarud a napan. Idi simmangpetda iti Karayan Jordan, nangpukanda kadagiti kayo.
\v 5 Ngem kabayatan nga agpukpukan ti maysa kadakuada, pagammoan, naisina ti ulo iti wasay iti putanna ket natnag iti danum. Impukkawna kenni Eliseo, O, Apok, ania ti aramidek? Saanko a kukua ti wasay. Binulodko daytoy!"

\s5
\v 6 Simmungbat ni Eliseo, "Sadino ti nakatnaganna iti danum?" Kalpasan nga intudo ti lalaki kenkuana ti nakatnaganna, nangputed iti ruting ni Eliseo ket impurwakna daytoy iti danum, ket timpaw ti ulo ti wasay iti danum.
\v 7 Kinuna ni Eliseo, "Iyaonmo daytoy iti danum." Isu nga inggaw-at ti lalaki ti imana iti danum ket pinidotna ti ulo ti wasay.

\s5
\v 8 Tunggal agsagana ti ari ti Aram a mangibaon kadagiti armadana a makiranget maibusor iti Israel, makiuman isuna nga umuna kadagiti opisialna, ket kalapasanna, ibagana kadakuada no sadino ti pagkampoanda.
\v 9 Ngem tunggal mangipatulod ni Eliseo iti mensahe a mangpakdaar iti ari ti Israel, ibagbagana kenkuana no sadino ti pangdarupan dagiti armada ti Aram kadakuada, a kinunana, "Siguradoem a saan a mapan ti armadam iti asideg dayta a lugar, gapu ta nagkampo sadiay ti armada ti Aram."

\s5
\v 10 Isu a mangipatulod ti ari ti Israel kadagiti mensahero a mangpakdaar kadagiti tattao nga agnaaned iti dayta a lugar, ken agtalinaed a nakasagana dagiti tattao. Namin-ano a daras a kasta ti napasamak.
\v 11 Nariribukan unay ti ari ti Aram maipapan iti daytoy, isu a pinaayabanna dagiti opisial ti armadana ket kinuna kadakuada, "Maysa kadakayo ti mangipakpakaammo kadagiti planotayo iti ari ti Israel. Siasino kadakayo ti mangar-aramid iti daytoy?"

\s5
\v 12 Simmungbat ti maysa kadagiti opisialna, Natan-ok nga Ari, saan a maysa kadakami. Ammo ni Eliseo a profeta ti planotayo nga aramiden, ket ibagbagana amin iti ari ti Israel. Ammona pay ti ibagbagam no addaka iti siledmo!"
\v 13 Simmungbat ti ari ti Aram, "Inkay ammoen no sadino ti ayanna, ket mangibaonak kadagiti lallaki a mangtiliw kenkuana." Maysa a tao ti nangibaga kenkuana, "Ibagbaga dagiti tattao nga adda isuna iti siudad ti Dotan, iti amianan ti Samaria."

\s5
\v 14 Nangibaon ngarud ti ari iti dakkel a bunggoy dagiti soldado idiay Dotan agraman kadagiti kabalio ken karwahe. Nakadanonda iti rabii ket linakubda ti siudad.
\v 15 Nasapsapa iti sumaruno a bigat, bimmangon ti adipen ni Eliseo ket rimmuar iti balay. Nakitana dagiti soldado ti Aram agraman dagiti kabalio ken karwaheda a mangliklikmot iti ili. Isu a simrek isuna iti balay ket impadamagna daytoy kenni Eliseo ket imbagana, "O, apo! Ania ti aramidentayo?"
\v 16 Simmungbat ni Eliseo, "Saanka nga agbuteng! Ad-adu dagiti tumulong kadatayo ngem kadagiti tumulong kadakuada!"

\s5
\v 17 Kalpasanna, nagkararag ni Eliseo, "Yahweh, kiddawek a lukatam dagiti mata ti adipenko tapno makitana no ania ti adda iti ruar!" Isu nga inikkan ni Yahweh ti adipen iti kabaelan a kumita iti ruar ket makitana a napalawlawan iti dakkel a bilang dagiti kabalio ken karwahe ti turod nga ayan ti ili; kasda la naaramid iti apuy!
\v 18 Idi nagsagana ti armada ti Aram a mangdarup kenni Eliseo, nagkararag manen ni Eliseo, a kinunana, "Yahweh, pagbulsekem kadi amin dagitoy a soldado!" Sinungbatan ni Yahweh ti kararagna ket pinaglidemna dagiti panagkitada.
\v 19 Kalpasanna, napan ni Eliseo kadakuada ket kinunana, "Naiyaw-awankayo. Saan a daytoy ti siudad a birbirukenyo. Ipankayo iti tao a sapsapulenyo." Ngem inturongna ida iti siudad ti Samaria, a kabisera ti Israel.

\s5
\v 20 Apaman a nakastrekda iti Samaria, nagkararag manen ni Eliseo, a kinunana, "Yahweh, ita, ipalubosmo a makakita manen dagitoy a soldado!" Isu nga impalubos ni Yahweh a makakitada manen ket naklaatda a nakakita ta addada idiay Samaria.
\v 21 Idi nakita ida ti ari ti Israel, kinunana kenni Eliseo, "Apo, ibagak kadi kadagiti soldadok a papatayenda ida? Papatayenmi kadi ida amin?"

\s5
\v 22 Simmungbat ni Eliseo, "Saan, saanmo ida a papatayen. No nakatiliw dagiti armadam iti adu kadagiti kabusormo iti gubat, sigurado a saanmo ida a papatayen. Ikkam dagitoy a lallaki iti makan ken mainom, ket kalpasanna, palubusam ida nga agsubli iti arida."
\v 23 Isu nga inaramid ti ari ti Israel dayta. Imbagana kadagiti adipenna a mangisaganada ti dakkel a padaya para kadakuada. Ket idi nakapangan ken nakainomen iti adu dagiti lallaki, pinapanaw idan ti ari. Nagsublida iti ayan ti ari ti Aram ket imbagada kenkuana ti napasamak. Isu a kalpasan dayta, nagsardeng dagiti soldado ti Aram a mangraraut kadagiti ili ti Israel.

\s5
\v 24 Ngem kalpasan iti sumagmamano a tiempo nga inummong ni Ben Hadad ti entero nga armadana, ket napanda idiay Samaria ken linakubda ti siudad iti nabayag a tiempo.
\v 25 Gapu iti dayta, iti saan a nagbayag, awanen ti aniaman a taraon a nabati iti uneg ti siudad, isu nga iti kamaudiananna, ti ulo ti asno a kadawyan nga awan pategna, ket aggatad iti walo pulo a pidaso ti pirak, ken ti maysa a baso a takki ti kalapati ket aggatad iti lima a pidaso ti pirak.
\v 26 Maysa nga aldaw idi a magmagna ti ari ti Israel iti rabaw ti pader ti siudad, maysa a babai ti nagpukkaw kenkuana, "Natan-ok nga Ari, tulungannak!"

\s5
\v 27 Simmungbat ti ari, "No saannaka a tulungan ni Yahweh, siguradoak a saanka met a matulungan. Awananak iti trigo wenno arak!
\v 28 Ania ti parikutmo?" Simmungbat ti babai, "Mano nga aldaw ti napalabas, kinuna kaniak daydiay a babai, 'Gapu ta awanen ti natda a kanenta, patayenta ti anakmo ita nga aldaw tapno makapanganta iti lasag. Ket inton bigat patayenta ti anakko ket kanenta ti lasagna.'
\v 29 Isu a pinataymi ti anakko ken pinutedmi ti bagina ket inangermi ti lasagna ket kinnanmi daytoy. Iti simmaruno nga aldaw, kinunak kenkuana, 'Ita, itedmo ti anakmo kaniak, tapno papatayenta ket iluto ken kanenta ti lasag daytoy.' Ngem inlemmengna ti anakna."

\s5
\v 30 Idi nangngeg ti ari ti imbaga ti babai, rinay-abna ti kagayna a mangipakita a mariribukan unay isuna. Nakita dagiti tattao nga agtaktakder iti asideg ti pader a nakakawes ti ari iti nakersang a lupot iti uneg ti kagayna gapu ta mariribukan unay isuna.
\v 31 Impukkaw ti ari, "Uray no papatayennak ni Yahweh no saanko a maputed ti ulo ni Eliseo ita nga aldaw, gapu ta isuna ti nakaigappuan a mapasamak kadatayo dagitoy a nakabutbuteng a banbanag!"

\s5
\v 32 Isu a nangibaon ti ari iti opisial a mangala kenni Eliseo. Sakbay a simmangpet ti opisial, agtugtugaw idi ni Eliseo iti balayna a kaduana dagiti a panglakayen nga Israelita a makisarsarita kenkuana. Kinuna ni Eliseo kadakuada, "Dayta a mammapatay a tao nga ari ti Israel, ket mangibaon iti maysa a tao ditoy a mangpapatay kaniak. Denggenyo. Inton sumangpet isuna, irekepyo ti ridaw ket saanyo a pastreken isuna, gapu ta sumarunonto ti ari iti dayta nga opisial!"
\v 33 Ket kabayatan nga agsasao pay laeng isuna, simmangpet ti opisial ken ti ari. Kinuna ti ari, "Ni Yahweh ti mangipalpalubos a maiyeg kadatayo daytoy a rigat. Saankon nga urayen pay isuna a tumulong kadatayo."

\s5
\c 7
\p
\v 1 Simmungbat ni Eliseo iti ari, "Denggem no ania ti ibagbaga ni Yahweh: 'Kinunana nga iti kastoy nga oras inton bigat, idiay pagtagilakoan ditoy Samaria, makagatangkayo iti pito a litro ti kasasayaatan nga arina nga aggatad iti maysa a pidaso a pirak ken sangapulo ket uppat a litro a trigo nga aggatad iti maysa a pidaso a pirak.'"
\v 2 Kinuna ti opisial a mangkadkadua iti ari kenni Eliseo, "Saan a mapasamak dayta! Urayno ni Yahweh a mismo ti manglukat kadagiti tawa ti tangatang ken mangitinnag kadagiti trigo kadatayo, sigurado a saan a mapasamak dayta!" Simmungbat ni Eliseo, "Gapu ta imbagam dayta, makitamto a mapasamak daytoy, ngem saankanto a makapangan iti aniaman a taraon!"

\s5
\v 3 Iti dayta nga aldaw, adda uppat a kinetong a lallaki nga agtugtugaw iti ruar ti ruangan ti siudad iti Samaria. Kinunada iti tunggal maysa, "Apay nga aguraytayo ditoy agingga a mataytayo?
\v 4 No mapantayo idiay siudad, mataytayo sadiay, gapu ta awan ti taraon sadiay. No agtalinaedtayo nga agtugtugaw ditoy, mataytayo ditoy. Isu nga intayo iti nagkampoan ti armada ti Aram. No papatayendatayo, mataytayo. Ngem no pagtalinaedendatayo a sibibiag, saantayo a matay."

\s5
\v 5 Isu nga idi sumipngeten, napan dagidiay nga uppat a lallaki iti nagkampoan ti armada ti Aram. Ngem idi nakadanonda iti kampo, nakitada nga awan uray ti maysa sadiay.
\v 6 Ti napasamak idi ket impadengngeg ni Yahweh kadagiti armada ti Aram iti kasla dakkel nga armada a magmagna nga addaan kadagiti karwahe ken kabkabalio. Isu a kinuna dagiti soldado iti tunggal maysa, "Denggenyo! Tinangdanan ti ari ti Israel dagiti ari ti Egipto ken Heteo ken dagiti armada, ket immayda a mangraut kadatayo!"

\s5
\v 7 Isu a nagtatarayda amin iti dayta a rabii idi sumipngeten ket imbatida dagiti tolda, kabalio, ken asnoda sadiay, gapu ta mabutengda a matayda no agtalinaedda sadiay.
\v 8 Idi nakadanon dagiti kinetong a lallaki iti pungto ti nagkampoan dagiti soldado ti Aram, simrekda iti maysa a tolda ket nakitada dagiti amin a banbanag a nabati sadiay. Isu a kinnan ken ininomda no ania ti adda idi sadiay, ken innalada dagiti pirak, balitok, ken kawkawes. Kalpasanna, rimmuarda iti tolda ket indulinda dagidiay a banbanag. Kalpasanna, simrekda iti sabali a tolda ket innalada dagiti banbanag sadiay, ken rimmuarda ket indulinda met dagitoy.

\s5
\v 9 Ngem kalpasanna, kinunada iti tunggal maysa, "Saan nga umno ti ar-aramidentayo. Ita nga aldaw, addaantayo iti naimbag a damag a maibaga kadagiti dadduma. No saantayo nga ibaga daytoy iti siasinoman ita, ken no urayentayo pay ti agsapa satayto ibaga daytoy, sigurado a dusaendatayo dagiti tattao. Isu nga intayo ita met laeng iti palasio ket ibaga daytoy kadagiti opisial ti ari!"
\v 10 Napanda ngarud kadagiti guardia iti ruangan ti siudad ket impukkawda kadakuada, "Napankami iti nagkampoan dagiti armada ti Aram, ngem awan ti uray maysa a tao a nakita wenno nangngegmi sadiay. Nakagalut pay laeng dagiti kabalio ken asnoda, ngem napanawanen amin dagiti toldada!"
\v 11 Impukkaw dagiti guardia ti damag, ket napan dagiti dadduma a tattao iti palasio ket impadamagda daytoy sadiay.

\s5
\v 12 Rabiin idi nangngeg ti ari daytoy a damag. Bimmangon isuna iti pagiddaanna ket kinunana kadagiti opisialna, "Ibagak kadakayo no ania ti pangpanggepen nga aramiden dagiti armada ti Aram. Ammoda nga awan ti taraontayo ditoy, isu a pinanawanda dagiti kampoda ket aglemlemmengda kadagti tay-ak. Namnamaenda a panawantayo ti siudad tapno agbirok iti taraon, ket tiliwendatayo ken sakupenda ti siudad."
\v 13 Ngem kinuna ti maysa kadagiti opisialna, "Adun kadagiti tattaotayo ti natay gapu iti bisin. No agtalinaed amin ditoy dagidiay a kapadatayo a sibibiag pay laeng, mataytayonto met laeng. Isu a mangibaontayo iti sumagmamano a lallaki agraman iti lima a kabaliotayo a sibibiag pay laeng a mapan mangkita no ania ti pudno a napasamak."

\s5
\v 14 Nangpilida ngarud kadagiti lallaki ket imbaonda ida a nakalugan iti dua a karwahe tapno ammoenda no ania ti napasamak iti armada ti Aram.
\v 15 Napanda agingga a nakadanonda iti Karayan Jordan. Nakitada iti dalan dagiti kawes ken alikamen nga imbelleng dagiti soldado ti Aram kabayatan ti panagtatarayda. Isu a nagsubli dagiti lallaki iti ayan ti ari ket impadamagda no ania ti nakitada.

\s5
\v 16 Adu ngarud kadagiti tattao ti rimmuar met iti siudad ket napanda iti nagkampoan ti armada ti Aram. Sinerrekda amin a tolda ket innalada amin a banbanag. Isu nga adda idin ti kinawadwad iti amin a banag! Gapu iti dayta, makagatangen dagiti tattao iti pito a litro ti kasasayaatan nga arina iti maysa a pidaso a pirak, ken sangapulo ket uppat a litro a trigo iti maysa a pidaso a pirak, nga isu ti imbaga ni Yahweh a mapasamak!
\v 17 Binilin iti ari ti Israel ti katulunganna, ti tao a nakisarita kenni Eliseo, a mangkita no ania ti mapaspasamak idiay ruangan ti siudad. Ngem bayat iti panagtaktakderna iti ruangan, nabaddebaddekan isuna dagiti amin a tattao nga agdardaras a rummuar iti siudad, ket natay isuna, nga isu ti kinuna ni Eliseo a mapasamak kenkuana.

\s5
\v 18 Naibaga ni Eliseo kenkuana nga iti sumaruno nga aldaw ket addanto ti nawadwad a taraon, ket gapu iti dayta, mabalin a makagatang ti siasinoman iti sangapulo ket uppat a litro ti trigo iti maysa a pidaso a pirak, ken pito a litro iti kasasayaatan nga arina iti maysa a pidaso a pirak.
\v 19 Insungbat dayta nga opisial, "Saan a mapasamak dayta! Uray pay ni Yahweh mismo ti manglukat iti tangatang ken mangitinnag kadagiti bukbukel, saan a mapasamak dayta." Ket simmungbat ni Eliseo, “Gapu ta imbagam dayta, makitamto a mapasamak daytoy, ngem saankanto a makapangan iti aniaman iti taraon!"
\v 20 Ket dayta ti napasamak kenkuana. Nabaddebaddekan isuna dagiti tattao nga agdardaras a rummuar iti ruangan ti siudad, ket natay isuna.

\s5
\c 8
\p
\v 1 Kalpasan a pinagbiag manen ni Eliseo ti anak ti maysa a babai a taga siudad ti Sunem, binagaanna daytoy a pumanaw iti dayta a lugar a kaduana ti pamiliana ket agnaed iti sabali a lugar iti sumagmamano a panawen, gapu ta mangiyeg ni Yahweh iti panagbisin iti daga. Imbagana nga agpaut iti pito a tawen ti panagbisin.
\v 2 Inaramid ngarud ti babai ti imbaga ni Eliseo kenkuana nga aramidenna. Pimmanaw isuna ken ti pamiliana tapno agnaed iti rehion ti Filistia iti las-ud ti pito a tawen.

\s5
\v 3 Kalpasan iti pito a tawen, nagsublida iti pagtaenganda. Napan ti babai iti ari tapno kiddawenna a maisubli koma kenkuana ti balay ken dagana.
\v 4 Idi sumangpet isuna, makisarsarita ti ari kenni Gehasi nga adipen ni Eliseo. Ibagbaga ti ari kenkuana, "Ibagam kaniak dagiti amin a naindaklan a banbanag nga inaramid ni Eliseo."

\s5
\v 5 Kabayatan nga ibagbaga ni Gehasi iti ari ti panangpabiag manen ni Eliseo iti anak ti babai a taga Sunem, simrek dayta a babai ket kinniddawna iti ari a mapasubli manen kenkuana ti balay ken dagana. Impukkaw ni Gehasi, "Natan-ok nga Ari, daytoy ti babai a makin-anak iti pinagbiag manen ni Eliseo!"
\v 6 Idi sinaludsod ti ari iti babai ti maipapan iti napasamak, imbaga ti babai iti ari a pudno ti imbaga ni Gehasi. Pinaayaban ti ari ti maysa kadagiti opisialna ket kinuna kenkuana, "Siguradoem a mabawi daytoy a babai dagiti amin a kukuana iti napalabas, agraman ti gatad dagiti amin a mula a naapit iti naglabas a pito a tawen a kaawanna iti dagana." Inaramid ngarud dayta ti opisial.

\s5
\v 7 Napan ni Eliseo idiay Damasco a kabisera ti Aram, iti tiempo a masakit unay ni Ben Hadad nga ari ti Aram. Idi adda nangibaga iti ari nga adda ni Eliseo iti Damasco,
\v 8 imbaga ti ari kenni Hazael a maysa kadagiti opisialna, "Mapanka ket makisaritaka iti profeta ken mangawitka iti sagut nga itedmo kenkuana. Kiddawem kenkuana a saludsudenna kenni Yahweh no umimbagak pay iti sakitko."
\v 9 Isu a napan ni Hazael kenni Eliseo. Nangitugot isuna iti uppat a pulo a kamelio a mangaw-awit kadagiti adu a kita ti kasasayaatan a banbanag a napataud iti Damasco. Idi dimteng ni Hazael iti ayan ni Eliseo, kinunana kenkuana, "Imbaonnak ti gayyemmo a ni Ben Hadad nga ari ti Aram tapno saludsudek kenka no adda namnamana nga umimbag iti sakitna."

\s5
\v 10 Kinuna ni Eliseo kenni Hazael, "Mapanka ket ibagam kenkuana, 'Wen, sigurado a saanka a matay iti daytoy a sakit,' ngem impakita ni Yahweh kaniak a sigurado a matay isuna sakbay nga umimbag isuna."
\v 11 Kalpasanna, pinerreng ni Eliseo ni Hazael ket makita iti langa ni Eliseo ti kasta unay a panagbuteng. Dayta ti nakaigappuan ti pannakariribuk ni Hazael. Ket pagammoan, nangrugi a nagsangit ni Eliseo.
\v 12 Kinuna ni Hazael, "Apo, apay nga agsangsangitka?" Simmungbat ni Eliseo, "Gapu ta impakaammo kaniak ni Yahweh dagiti nakabutbuteng a banbanag nga aramidemto kadagiti tattao ti Israel. Puoranto dagiti soldadom dagiti siudadda a napalikmutan ita iti pader, papatayemto dagiti nalalaing nga agtutubo a lallaki, burakemto dagiti ulo dagiti annakda, ken butiakamto dagiti masikog a babbai babaen kadagiti kampilan."

\s5
\v 13 Simmungbat ni Hazael, "Awan ti kabaelak a kas iti aso. Kasanoak a makaaramid iti kasta a nakabutbuteng a banbanag?" Simmungbat ni Eliseo, "Impakaammo pay ni Yahweh kaniak nga agbalinka nga ari ti Aram."
\v 14 Kalpasanna, pimmanaw ni Hazael ket nagsubli iti apona nga ari, a nagsaludsod kenkuana, "Ania ti imbaga ni Eliseo?" Simmungbat isuna,
\v 15 "Imbagana kaniak a sigurado nga umimbagka." Ngem iti simmaruno nga aldaw, kabayatan a matmaturog ti ari, nangala ni Hazael iti ules ket binabasana daytoy iti danum. Kalpasanna, inyakkobna daytoy iti rupa ti ari tapno saan daytoy a makaanges, ket natay isuna. Ket nagbalin nga ari ti Aram ni Hazael kas kasukat ni Ben Hadad.

\s5
\v 16 Kalpasan iti panagturturay ni Ari Joram iti Israel iti agarup lima a tawen, nagbalin nga ari ti Juda ni Jehoram nga anak ni Jehosafat.
\v 17 Agtawen ni Joram iti tallo pulo ket dua idi nagbalin isuna nga ari, ket nagturay isuna iti Jerusalem iti walo a tawen.

\s5
\v 18 Anak ni Ari Ahab ti asawana. Kas iti ar-aramiden ti tunggal maysa iti pamilia ni Ahab, intultuloyna nga inaramid dagiti dakes a banbanag nga inaramid dagiti naglabas nga ari ti Israel. Nagaramid isuna kadagiti adu a banbanag nga imbaga ni Yahweh a dakes.
\v 19 Ngem saan a kayat ni Yahweh a pukawen dagiti tattao ti Juda, gapu iti inkarina kenni David a nagserbi kenkuana a nasayaat. Inkarina idi kenni David a kankanayonto nga arturay iti Juda dagiti kaputotanna.

\s5
\v 20 Kabayatan iti tiempo a panagturay ni Jehoram, bimmusor ti Edom iti Juda, ket nangdutokda iti arida.
\v 21 Isu a napan ni Jehoram a kaduana ti armadana iti siudad ti Zair iti asideg ti ketegan ti Edom. Sadiay ket linawlaw ida dagiti armada ti Edom. Ngem iti rabii, nabaelan ni Jehoram ken dagiti pangulo a sikakarwahe nga intarayan dagiti kabusor ket nakalibasda. Ket naglibas met a nagawid dagiti amin a soldadona kadagiti pagtaenganda.

\s5
\v 22 Isu a kalpasan dayta, saanen nga iturturayan ti Juda ti Edom, ket kasta pay laeng nga agingga ita. Kabayatan iti dayta met laeng a tiempo, winayawayaan met dagiti tattao iti siudad ti Libna dagiti bagbagida manipud iti panangituray ti Juda.
\v 23 No kayatyo a mabasa ti maipapan kadagiti dadduma a banbanag nga inaramid ni Jehoram, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda.
\v 24 Natay ni Jehoram ket naitanem iti nakaitaneman dagiti dadduma nga ari ti Juda iti paset ti Jerusalem a maawagan a siudad ni David. Ket nagbalin nga ari ni Ahazias nga anak ni Jehoram.

\s5
\v 25 Kalpasan ti panagturturay ni Joram nga anak ni Ahab iti Israel iti agarup sangapulo ket dua a tawen, nagbalin nga ari ti Juda ni Ahazias nga anak ni Jehoram.
\v 26 Agtawen iti duapulo kat dua ni Ahazias idi nangrugi isuna a nagturay. Makatawen laeng isuna a nagturay iti Jerusalem. Ni Atalia nga anak ni Ari Ahab ken apoko ni Ari Omri iti Israel ti inana.
\v 27 Nagbiag ni Ari Ahazias a kas iti inaramid dagiti kamkameng ti pamilia ni Ahab. Adu dagiti banbanag nga inaramidna a kinuna ni Yahweh a kinadakes.

\s5
\v 28 Nakitipon ti armada ni Ahazias iti armada ni Ari Joram ti Israel tapno makigubatda a maibusor iti armada ni Ari Hazael ti Aram. Nangrugi a nagraranget dagiti armadada idiay siudad ti Ramot iti rehion ti Galaad, ket sinugatan dagiti soldado ti Aram ni Joram.
\v 29 Nagsubli ni Ari Joram idiay siudad ti Jezreel tapno agpaimbag kadagiti sugatna. Napan isuna sinarungkaran ni Ari Ahazias sadiay.

\s5
\c 9
\p
\v 1 Kabayatanna, pinaayaban ni profeta Eliseo ti maysa kadagiti dadduma a profeta. Kinunana kenkuana, "Agsaganaka ket mapanka iti siudad ti Ramot iti rehion ti Galaad." Itugotmo daytoy botelia ti lana ti olibo.
\v 2 Inton makadanonka sadiay, birokem ti lalaki nga agnagan iti Jehu nga anak ni Jehosafat nga apoko ni Nimsi. Sumrekkayo iti maysa a silid nga adayo kadagiti kakaduana,
\v 3 ket ibukbokmo ti dadduma daytoy a lana iti ulona. Kalpasanna, ibagam kenkuana, 'Ibagbaga ni Yahweh a dutdutokannaka nga agbalin nga ari ti Israel.' Kalpasanna, ilukatmo ti ruangan ket pumanawka a dagus."

\s5
\v 4 Ket napan ti agtutubo a profeta idiay Ramot.
\v 5 Idi nakadanon isuna sadiay, nakitana nga agtutungtong dagiti panguloen dagiti armada. Kimmita ni Jehu ket kinunana, "Apo, adda mensahek iti maysa kadakayo." Simmungbat ni Jehu, “Siasino kadakami ti pakaipaayanna dayta a mensahe?" Simmungbat ti agtutubo a profeta, "Maipaay para kenka daytoy pangulo."
\v 6 Isu a timmakder ni Jehu ket simmurot iti agtutubo a profeta, ket simrekda iti maysa a balay. Sadiay, imbukbok ti agtutubo a profeta ti dadduma a lana iti ulo ni Jehu ket kinuna kenkuana, "Daytoy ti ibagbaga ni Yahweh a Dios a daydayawenmi nga Israelita: 'Isaadka nga agbalin nga ari dagiti amin a tattaok nga Israelita.

\s5
\v 7 Nasken a papatayem ti apom a ni Ari Joram nga anak ni Ahab, gapu ta dusaekto ni Jezebel nga asawa ni Ahab gapu iti panangpapatayna kadagiti adu a profetak ken dagiti dadduma a tattao a nagserbi kaniak.
\v 8 Saan laeng a ni Joram ti papatayem ngem amin a pamilia ni Ahab. Kayatko a pukawen ti tunggal lalaki iti pamiliana agraman dagiti ub-ubing ken lallakay.

\s5
\v 9 Pukawek ti pamilia ni Ahab, kas iti panangpukawko kadagiti pamilia ti dua a sabali pay nga ari ti Israel, da Jeroboam ken Baasa.
\v 10 Ket no matay ni Jezebel, saanto a maitabon ti bangkayna. Kanento dagiti aso ti bangkayna idiay siudad ti Jezreel.'" Kalpasan nga imbaga daytoy ti agtutubo a profeta, pimmanaw iti silid ket nagtaray nga immadayo.

\s5
\v 11 Idi rimmuar ni Jehu iti siled a nagturong iti ayan dagiti dadduma a pangulona, kinunada kenkuana, "Nasayaat kadi ti amin? Apay nga immay kenka dayta nga agmauyong a tao?" Simmungbat isuna, "Ammoyo no ania dagiti kita dagiti banbanag nga ibagbaga dagiti agtutubo a profeta a kas kenkuana."
\v 12 Kinunada, "Agul-ulbodka, ibagam kadakami ti imbagana kenka!" Simmungbat isuna, "Nadumaduma a banbanag ti imbagana kaniak, kalpasanna, imbagana kaniak a kinuna ni Yahweh, "Dutdutokanka nga agbalin nga ari ti Israel."
\v 13 Idin, inyaplagda amin dagiti kagayda kadagiti agdan ti pasdek a pagnaan ni Jehu, ket pinuyotanda dagiti trumpeta ket impukkawda, "Ni Jehu itan ti ari!"

\s5
\v 14-15 da Joram ken ti armadana ti Ramot a maibusor kadagiti pananggubat dagiti armada ti ari ti Aram. Nagsubli ni ari Joram iti siudad ti Jezreel tapno agpaimbag manipud iti pannakasugatna iti panangraut dagiti armada ni Hazael nga ari ti Aram. Ket pinanggep ni Jehu a papatayen ni Joram. Kinunana kadagiti kakaduana a pangulo, "No pudno a kayatdak a tulongan, sigoradoenyo nga awan ti pumanaw iti daytoy a siudad tapno mapan mangballaag kadagiti tattao ti Jezreel maipapan iti panggepko nga aramiden."
\v 16 Kalpasanna, naglugan ni Jehu ken dagiti opisialna kadagiti karwaheda ket napanda idiay Jezreel a pagpapaimbagan ni Joram. Ket ni Ari Ahazias iti Juda, adda sadiay a mangsarsarungkar kenni Joram.

\s5
\v 17 Maysa a guardia ti nakatakder nga agbanbantay idiay torre ti Jezreel. Nakitana nga umas-asideg da Jehu ken ti armadana. Impukkawna, "Makitkitak ti adu a lallaki nga umas-asideg!" Nangngeg ni Joram ti imbaga ti agwanwanawan, isu a kinunana kadagiti soldadona, "Mangibaonkayo iti maysa a nakakabalio a mapan mangammo no um-umayda a sikakappia wenno umaydatayo gubaten."
\v 18 Isu a sinabat ti lalaki a nakakabalio ni Jehu ket kinunana kenkuana, "Kayat a maammoan ti ari no immaykayo a sikakappia." Simmungbat ni Jehu, "Saan a daytoy ti tiempo tapno maseknanka maipapan iti kappia, ibaw-ingmo ket sarunoennak!" Isu nga impadamag ti agbanbantay iti torre a nadanonen ti mensahero iti umas-asideg a bunggoy ngem saan laeng nga is-isuna ti agsubsubli.

\s5
\v 19 Isu a nangibaon manen ni Ari Joram iti sabali a mensahero a mangdamag iti isu met laeng a saludsod. Ket simmungbat manen ni Jehu, "Saan a daytoy ti tiempo tapno maseknanka maipapan iti kappia! Ibaw-ingmo ket surotennak!"
\v 20 Kalpasanna, impakaammo manen ti agbanbantay, "Nadanon met laeng ida ti mensahero ngem saan laeng nga is-isuna ti agsubsubli. Ket kasla ni Jehu nga anak ni Nimsi ti mangidadaulo iti bunggoy gapu ta agpatpataray a siuunget iti karwahena a kas kenni Jehu!"

\s5
\v 21 Kinuna ni Joram kadagiti soldadona, "Isaganayo ti karwahek." Isu nga inaramidda dayta. Ket naglugan da Joram ken Ahazias kadagiti bukodda a karwahe. Ket napasamak a nasabatda ni Jehu iti talon a kukua idi ni Nabot!
\v 22 Idi nasabat ni Joram ni Jehu, kinunana kenkuana, "Immayka kadi a makikappia kaniak?" Simmungbat ni Jehu, "Kasano a maadda ti kappia idinto nga agrukrukbabka ken dagiti tattaom kadagiti didiosen ken agar-aramidkayo kadagiti adu unay a panagkulam a kas iti inar-aramid ti inam a ni Jezebel?"

\s5
\v 23 Nagpukkaw ni Joram, "Ahazias, inallilawdata! Kayatdata a patayen!" Isu nga imbuelta ni Joram ti karwahena ket pinadasna ti aglibas.
\v 24 Ngem inasut ni Jehu ti panana ket imbiatna nga addaan pigsa a nakagapu a napuntaan ni Joram iti nagbaetan dagiti abagana. Simmalpot ti pana iti bagi ni Joram a nangsalpot iti pusona, ket napasag isuna iti karwahena.

\s5
\v 25 Kalpasanna, kinuna ni Jehu kenni Bidkar a katulonganna, "Alaem ti bangkayna ket ibellengmo iti daytoy a talon a kukua idi ni Nabot. Masiguradok a malagipmo idi nakasakayta a dua iti karwahe a sumarsaruno kenni Ahab nga ama ni Ari Joram a kinuna ni Yahweh daytoy maipapan kenni Ahab,
\v 26 'Idi kalman, nakitak a pinapatay ni Ahab da Nabot ken dagiti annakna a lallaki ditoy. Ket sidadayegak nga agkari a dusaek isuna iti daytoy met laeng a talon!' Isu nga alaem ti bangkay ni Joram ket ibellengmo iti dayta a talon! Dayta ti mangtungpal iti imbaga ni Yahweh a mapasamak."

\s5
\v 27 Idi nakita ni Ahazias ti napasamak, naglibas a nakasakay iti karwahena a napan iti siudad ti Bet-Hagan. Ngem kinamat isuna ni Jehu ken kinunana kadagiti dadduma a pangulona, "Panaenyo met isuna!" Ket pinanada isuna bayat a nakasakay iti karwahena iti dalan a sumang-at iti Gur nga asideg iti siudad ti Ibleam. Intultuloyna ti panangpataray iti karwahena agingga a nadanonna ti siudad ti Megiddo, nga isu ti nakatayanna.
\v 28 Innala dagiti opisialna ti bangkayna ket insublida idiay Jerusalem ket intabonda kadagiti tanem iti paset ti Jerusalem a naawagan iti siudad ni David, a nakaitaneman dagiti kapuonanna.

\s5
\v 29 Idi nganngani sangapulo ket maysa a tawen nga agturturay ni Joram iti Israel, nagbalin nga ari ni Ahazias iti Juda.

\s5
\v 30 Kalpasanna, napan ni Jehu idiay Jezreel. Idi nadamag ni Jezebel a balo ni Ahab ti napasamak, pinintaanna dagiti kalub ti matana ken sinagaysayna ti buokna tapno pumintas daytoy, ken timman-aw iti tawa ti palasio nga agturong iti dalan iti baba.
\v 31 Kabayatan nga sum-sumrek ni Jehu iti ruangan ti siudad, pinukkawan isuna ni Jezebel, "Kaslaka la ni Zimri! Mammapatayka a kas kenkuana! Ammok a sigurado a saanka nga umay kaniak a sikakappia!"
\v 32 Timmangad ni Jehu iti tawa ket kinunana, "Siasino ti makikadua kaniak? Adda kadi?" Tinan-awan isuna ti dua wenno tallo nga opisial ti palasio manipud iti tawa.

\s5
\v 33 Kinuna ni Jehu kadakuada, "Itappuakyo isuna ditoy!" Intappuakda ngarud isuna ket natay idi natnag isuna iti daga, nagparsiak ti dadduma kadagiti darana iti pader ti siudad ken kadagiti kabalio a mangguyguyod kadagiti karwahe.
\v 34 Ket simrek ni Jehu iti uneg ti palasio a nangan ken imminum. Kalpasanna, imbagana kadagiti sumagmamano a tattaona, "Alaenyo ti bangkay dayta a babai nga inlunod ni Yahweh ket itabonyo, gapu ta anak isuna ti maysa nga ari isu a nasken a maitabon a siuumiso."

\s5
\v 35 Ngem idi napanda tapno alaenda nga itabon ti bangkayna, ti laeng nabati ket ti bangabanga ti ulona ken dagiti tultulang dagiti sakana ken dagiti imana. Awanen ti nabati pay.
\v 36 Idi impakaammoda daytoy kenni Jehu, kinunana, "Dayta ti kinuna ni Yahweh a mapasamak! Kinunana kenni Elias nga adipenna, 'Iti siudad ti Jezreel, kanento dagiti aso ti lasag ti bangkay ni Jezebel.
\v 37 Maiwarawaranto dagiti tultulangna idiay Jezreel a kasla rugit, gapu ti dayta ket awanto ti makabigbig kadagitoy ken mangibaga, "Dagitoy dagiti tultulang ni Jezebel." ' "

\s5
\c 10
\p
\v 1 Adda pitopulo a kaputotan ni Ari Ahab nga agnanaed idiay Samaria. Nagsurat ni Jehu ket nangipatulod kadagiti kopia daytoy a surat kadagiti agturturay iti siudad, kadagiti panglakayen ken kadagiti nangpadakkel ken nangisuro kadagiti annak ni Ahab.
\v 2 Kastoy ti insuratna: "Dakayo dagiti mangay-aywan kadagiti kaputotan ti ari. Addaankayo kadagiti karwahe, kabalio ken armas, ken agnanaedkayo kadagiti siudad a napaderan ti aglawlawna. Apaman a maawatyo daytoy a surat,
\v 3 mangpilikayo iti maysa kadagiti kaputotan ti ari, ti kangrunaan a maikari ket dutokanyo isuna nga agbalin nga ariyo. Ket agsaganakayo a makigubat tapno salaknibanyo isuna."

\s5
\v 4 Ngem idi naawatda ken nabasada dagidiay a surat, nagbutengda iti kasta unay. Kinunada, "Saan isuna a nabaelan a pinarmek da Ari Joram ken Ari Ahazias, kasano tayo a maparmek isuna?"
\v 5 Isu a ti opisial a mangay-aywan iti palasio ken ti mangidadaulo iti siudad ket nangipatulodda iti mensahe kenni Jehu a kinunada, "Kayatdaka a pagserbian, ket nakasaganakami a mangaramid iti aniaman nga ibagam nga aramidenmi. Saankami a mangdutok iti siasinoman nga agbalin nga arimi. Aramidem ti aniaman a mapanunotmo a kasasayaatan.”

\s5
\v 6 Isu a nangipatulod ni Jehu iti maikadua a surat kadakuada, kastoy ti insuratna, "No kakaduakayo, ken no nakasaganakayo nga agtungpal kaniak, patayenyo dagiti amin a kaputotan ni Ari Ahab ket pugotanyo ida ken iyegyo kaniak dagiti uloda idiay Jezreel iti kastoy nga oras inton bigat." Ita, dagiti pitopulo a kaputotan ni Ahab ket inaywanan ken inmatonan dagiti panguloen ti siudad ti Samaria.
\v 7 Idi naawatda ti surat a naggapu kenni Jehu, pinatayda amin dagiti pitopulo a kaputotan ni Ahab ket pinugotanda ida. Inkabilda kadagiti kuribot dagiti uloda ket impatulodda kenni Jehu idiay Jezreel.

\s5
\v 8 Napan kenni Jehu ti maysa a mensahero ket kinunana kenkuana, "Inyegda dagiti ulo dagiti kaputotan ni Ahab." Isu nga imbilin ni Jehu a rumbeng a pagkaduaenda nga igabsuon dagiti uloda iti ruangan ti siudad ket agtalinaed dagiti ulo sadiay agingga iti bigat.
\v 9 Iti kabigatanna, rimmuar isuna iti ruangan ti siudad ket kinunana kadagiti amin a tattao, "Siak ti nangisikap kenni Ari Joram ken nangpatay kenkuana. Awan ti basolyo iti dayta. Ngem ni Yahweh saan a siak ti nangibilin a rumbeng a mapapatay amin dagitoy a kaputotan ni Ahab.

\s5
\v 10 Kayatko a maammoanyo nga amin a banag nga imbaga ni Yahweh a mapasamak ket napasamak." Isuna ti nangipatungpal ti imbagana kenni profeta Elias a mapasamak."
\v 11 Kalpasanna, pinapatay ni Jehu dagiti amin a kakabagian ni Ahab idiay Jezreel, dagiti amin nga opisial ni Ahab, dagiti nasinged a gagayyemna, ken dagiti papadina. Awan ti imbatina a sibibiag kadakuada.

\s5
\v 12 Kalpasanna, pinanawan ni Jehu ti Jezreel ket nagturong a napan iti Samaria. Kabayatan ti ipapanna sadiay, iti lugar a maawagan iti Bet-Ekid ket
\v 13 adda nasabatna a sumagmamano a kakabagian ni Ari Ahazias iti Juda. Dinamagna kadakuada, "Siasinokayo?" Simmungbatda, "Kabagianmi ni ari Ahazias. Mapankami idiay Jezreel tapno sarungkaranmi dagiti annak ni Reyna Jezebel ken dagiti dadduma a kamkameng ti pamilia ni Ari Joram."
\v 14 Kinuna ni Jehu kadagiti taona, "Tiliwenyo ida!" Isu a tiniliwda ida ket pinatayda amin ida idiay bubon ti Bet-Eked. Uppat a pulo ket dua ti pinatayda. Awan ti imbatida a sibibiag kadakuada.

\s5
\v 15 Kalpasanna, intuloy ni Jehu ti nagdaliasat a nagturong idiay Samaria. Iti dalan, nasabat isuna ni Jonadab, maysa a pangulo iti kaputotan ni Rekab. Kinablaawan isuna ni Jehu ket kinunana kenkuana, "Agpada kadi ti panpanunotenta?" Simmungbat ni Jonadab, "Wen, agpada ti panpanunotenta." Kinuna ni Jehu, "No kasta ngarud, iyawatmo kaniak ti imam." Isu nga inyawat ni Jonadab kenkuana, ket tinulongan isuna ni Jehu a sumagpat iti karwahena.
\v 16 Kinuna ni Jehu kenkuana, "Sumurotka kaniak ket makitam no kasano ti kinagagarko nga agtulnog kenni Yahweh." Isu a nagkaluganda a napan idiay Samaria.
\v 17 Idi simmangpetda idiay Samaria, pinatay ni Jehu dagiti amin a sibibiag a kakabagian ni Ahab. Saanna nga inispal ti uray siasino kadakuada. Dayta ti kinuna ni Yahweh kenni Elias a mapasamak.

\s5
\v 18 Kalpasanna, pinaayaban ni Jehu dagiti amin a tattao idiay Samaria ket kinunana kadakuada, "Saan unay a napasnek ni Ahab kenni Baal a diosyo, ngem pagserbiak isuna iti napaspasnek pay.
\v 19 Isu nga ita, ayabanyo dagiti amin a profeta ni Baal, dagiti amin a papadi ni Baal ken dagiti dadduma pay nga agdaydayaw kenni Baal. Mangipaayak iti naindaklan a daton kenni Baal. Kayatko nga addadanto amin sadiay. Mapapatayto ti siasinoman nga awan sadiay." Ngem pangpanggepen ni Jehu a sikapanna ida gapu ta kayatna a papatayen dagiti amin nga agdaydayaw kenni Baal.
\v 20 Ket imbilin ni Jehu a kinunana, "Iwaragawagyo a mangikeddengtayo iti maysa nga aldaw tapno mangpadayaw kenni Baal." Isu nga inwaragawagda ti maipapan iti dayta nga aldaw.

\s5
\v 21 Inkeddeng ni Jehu no ania nga aldaw ti panagtaripnongda ken nangipatulod isuna kadagiti padamag iti entero nga Israel a mangibagbaga iti tunggal maysa no ania nga aldaw ti panagtataripnongda, ket iti dayta nga aldaw, immay amin dagiti agdaydayaw kenni Baal. Awan ti nabati kadagiti pagtaenganda. Napanda amin iti dakkel a templo ni Baal ket napunnoda ti agsinnumbangir a pasetna.
\v 22 Imbilin ni Jehu iti padi a mangay-aywan kadagiti nasagradoan a kagay nga irruarna ket itedna kadagiti agdaydayaw kenni Baal. Isu a kasta ti inaramid ti padi.

\s5
\v 23 Ket simrek ni Jehu ken Jonadab iti templo ni Baal, ket kinunana kadagiti tattao nga adda sadiay nga agdayaw kenni Baal, "Siguradoenyo a dagiti laeng agdaydayaw kenni Baal ti adda ditoy. Siguradoenyo nga awan ti nakastrek ditoy nga agdaydayaw kenni Yahweh."
\v 24 Ket, nagsaganada ken ni Jonadab tapno mangidatagda iti daton ken dadduma pay a sagut para kenni Baal a sibubukel a mapuoran iti altar nga adda idiay Samaria. Ket pinagpwesto ni Jehu ti walopulo kadagiti tattaona iti ruar ti templo, a kinunana kadakuada, "Kayatko a patayenyo dagiti amin a tattao nga adda iti uneg ti templo". Mapapatay ti siasinoman a mangpalubos kadakuada nga aglibas!”

\s5
\v 25 Apaman a nalpas da Jehu ken Jonadab a pinatay dagiti ayup a mapuoran a naan-anay tapno agbalin a daton kenni Baal, rimmuarda ket kinunada kadagiti guardia ken opisial, "Umunegkayo ket patayenyo amin ida! Saanyo nga ipalubos nga adda makalibas kadakuada!" Isu a simrek dagiti guardia ken opisial ket pinapatayda amin ida babaen kadagiti kampilanda. Ket ingguyodda iti ruar dagiti bangkayda. Kalpasanna, simrekda iti akin-uneg a siled ti templo,
\v 26 ket binagkatda nga inruar dagiti nasagradoan nga adigi ni Baal nga adda sadiay sada pinuoran dagitoy.
\v 27 Isu a dinadaelda daydiay nga adigi a daydayawenda a nangpadayawkenni Baal, ket kalpasanna, pinuoranda ti templo, ket inaramidda daytoy a kasilias. Ket kasta dayta agingga iti agdama a panawen.
\v 28 Kasta ti panangikkat ni Jehu ti panagdaydayaw kenni Baal idiay Israel.

\s5
\v 29 Ngem saan nga insardeng ni Jehu ti nagaramid kadagiti kita ti basbasol a kas iti inaramid ni Jeroboam, basbasol a nangiturong kadagiti Israelita nga agbasol babaen iti panagdaydayawda kadagiti sinan-baka a balitok kadagiti siudad ti Betel ken Dan.
\v 30 Kalpasanna, kinuna ni Yahweh kenni Jehu, "Inaramidmo ti makaay-ayo kaniak babaen iti panangpukawmo kadagiti amin a kaputotan ni Ahab." Isu nga ikarik kenka nga agbalinto amin nga ari ti Israel ti anakmo ken dagiti appokom ken ti anak ti appokom, ken appoko dagiti appokom.
\v 31 Ngem saan a tinungpal ni Jehu dagiti amin a bilbilin ni Yahweh a Dios dagiti Israelita. Saanna nga insardeng iti nagaramid kadagiti basbasol a kas iti inaramid ni Jeroboam, basbasol a nangisungsong kadagiti Israelita nga agbasol.

\s5
\v 32 Iti dayta a tiempo, inrugi ni Yahweh a pinabassit dagiti masaksakupan a tengngel ti Israel. Pinarmek dagiti armada ni Ari Hazael iti Aram ti kaaduan kadagiti nasakupan ti Israel.
\v 33 Pinarmekna dagiti paset ti daya ti Karayan Jordan inggana iti adayo a paset ti siudad ti Aroer iti Karayan Arnon. Inramanna dayta ti Galaad ken Basan, a nagnaedan dagiti tribu ni Gad, Ruben, ken ti kagudua ti tribu ni Manases.

\s5
\v 34 No kayatmo pay a basaen amin dagiti ad-adu pay a banbanag nga inaramid ni Jehu, naisurat dagitoy idiay Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.
\v 35 Natay ni Jehu ket naitabon idiay Samaria. Ni Joacaz nga anakna ti nagbalin nga ari a simmukat iti amana.
\v 36 Nagturay ni Jehu idiay Samaria a kas ari ti Israel iti las-ud ti dua pulo ket walo a tawen.

\s5
\c 11
\p
\v 1 Idi nakita ni Atalia nga ina ni Ahazias a napapatay ti anakna a lalaki, imbilinna a mapapatay dagiti amin a kameng ti pamilia ni Ahazias a mabalin nga agbalin nga ari.
\v 2 Isu a mapapatay dagiti amin a lallaki nga annak ni Ahazias. Ngem ni Jehoseba nga anak a babae ni Ari Jehoram ken kabsat ni Ahazias iti ama, innalana ti ubing a lalaki nga anak ni Ahazias a ni Joas ket inlemmengna nga agraman ti mangay-aywan kenkuana iti maysa a siled idiay templo ni Yahweh. Isu a saan isuna a napapatay.
\v 3 Nagtalinaed isuna kenni Jehoseba iti las-ud ti innem a tawen. Kabayatan iti dayta a tiempo, nagtalinaed isuna a nakalimmeng iti templo, kabayatan iti panagturay ni Atalia iti Juda.

\s5
\v 4 Kalpasan ti innem a tawen, pinaayaban ni Jehoyada a kangatoan a padi, dagiti opisial a mangay-aywan kadagiti guardia ti ari ken dagiti guardia iti palasio. Imbagana kadakuada a mapanda idiay templo. Inkeddengna sadiay a kasapulan a sidadayeg nga agkari nga aramidenda ti imbagana. Ket impakitana kadakuada ni Joas nga anak ni Ahazias.
\v 5 Imbilinna daytoy kadakuada: "Adda ti tallo a bunggoyyo a guardia. No malpas ti maysa a bunggoy ti trabahoda iti Aldaw a Panaginana, bingayenyo ti bunggoyyo ti tallo a babbabassit a bunggoy. Kasapulan a bantayan ti maysa a bunggoy ti palasio. Masapul met nga agbantay ti maysa a bunggoy iti Ruangan ti Sur.
\v 6 Ti sabali a bunggoy ket masapul nga agbantayda iti ruangan iti likudan dagiti dadduma a bunggoy.

\s5
\v 7 Dagiti dua a bunggoy a saan nga agtrabtrabaho iti Aldaw a Panaginana ket masapul a bantayanda ti templo tapno salaknibanda ti ubing nga Ari a ni Joas.
\v 8 Masapul nga agtalinaedkayo iti aglawlaw ti ari sadinoman ti papananna, nga adda iggemyo nga ar-armas. Masapul a papatayenyo ti siasinoman nga umasideg kadakayo."

\s5
\v 9 Inaramid dagiti nangimaton kadagiti amin a guardia dagiti imbaga ni Jehoyada nga aramidenda. Impan ti tunggal maysa kadakuada dagiti guardia nga idadaulloanda—dagiti guardia nga aglepleppasen ti trabahoda ken dagiti mangrugi pay laeng nga agtrabaho iti Aldaw a Panaginana.
\v 10 Inwaras ti padi kadagiti pangulo dagiti guardia dagiti pika ken kalasag a kukua idi ni Ari David a naidulin idiay templo.

\s5
\v 11 Kalpasanna, binilinna dagiti guardia nga agtakder kadagiti puestoda, nakaiggem ti tunggal maysa iti kampilanna, addada amin iti aglawlaw ti ari.
\v 12 Kalpasanna, inruarna ni Joas. Kinoronaanna isuna ket intedna ti nalukot a pagbasaan a nakaisuratan dagiti linteg a kasapulan a tungpalen dagiti ar-ari. Ket binukbokanna iti lana ti olibo ti ulo ni Joas ket inwaragawagna nga isuna itan ti ari. Nagtipat dagiti amin a tattao ken impukkawda, "Tarigagayanmi nga agbiag ti ari iti adu a tawtawen!"

\s5
\v 13 Idi nangngeg ni Atalia ti ariwawa a gapuanan dagiti guardia ken dagiti dadduma a tattao, nagtaray isuna a napan iti templo a nagtataripnongan dagiti tattao.
\v 14 Nakitana ti baro a naisaad nga ari a nakatakder sadiay iti abay ti maysa kadagiti dadakkel nga adigi, ti paset ti templo a kadawyan a pagtaktakderan dagiti ar-ari. Nakitana a naaribungbungan isuna ti adu nga opisial ken tattao a mangpuypuyot kadagiti trumpeta, ken agpukpukkaw a sirarag-o dagiti tattao ken ti dadduma kadakuada ket agpuypuyot met kadagiti trumpeta. Rinay-abna ti kawesna tapno ipakitana ti pannakariribukna ket impukkawna, "Traidorkayo! Liniputandak!"

\s5
\v 15 Kinuna a dagus ni Jehoyada, "Papatayenyo isuna, ngem saanyo nga aramiden ditoy uneg ti templo ni Yahweh! Iyadayoyo isuna iti nagbaetan dagiti dua a linya dagiti guardia. Ket patayenyo ti siasinoman a mangisalakan kenkuana!"
\v 16 Pinadasna ti aglibas ngem tiniliw isuna dagiti guardia ket impanda isuna iti palasio, iti lugar a pagserserkan dagiti kabalio nga umuneg iti paraangan. Pinatayda isuna sadiay.

\s5
\v 17 Kalpasanna, nangaramid ni Jehoyada ti katulagan iti nagbaetan ti ari ken dagiti tattao, a masapul a kanayon nga agtulnogda kenni Yahweh. Nakitulag ni Jehoyada a masapul nga agbalin dagiti tattao a napudno kenni Joas nga arida.
\v 18 Kalpasanna, napan idiay templo ni Baal dagiti amin a tattao ti Israel nga adda sadiay ket rinebbada daytoy. Binurakda dagiti altar ken dagiti estatua ni Baal. Pinatayda met ni Mattan a padi ni Baal iti sangoanan dagiti altar. Nangipuesto ni Jehoyada kadagiti guardia iti templo ni Yahweh.

\s5
\v 19 Kalpasanna, ni Jehoyada ken dagiti opisial ti templo, dagiti opisial a mangidadaulo kadagiti guardia ti pamilia ti ari ken dagiti guardia ti ari, inruarda ti ari manipud iti templo sada impan iti palasio. Sinurot ida dagiti amin a tao. Simrek ni Joas iti palasio babaen iti Ruangan ti Guardia, ket nagtugaw iti trono, ti kanayon a pagtugawan dagiti ar-ari.
\v 20 Nagragsak dagiti amin a tattao iti Juda. Ket gapu ta napapatayen ni Atalia, naulimek ti siudad.

\s5
\v 21 Pito ti tawen ni Joas idi nagbalin isuna nga ari ti Juda.

\s5
\c 12
\p
\v 1 Idi agturturay ni Jehu iti Israel iti agarup pito a tawenen, nagbalin ni Joas nga ari ti Juda. Nagturay isuna iti Jerusalem iti uppat a pulo a tawen. Ni Zibia a naggapu iti siudad ti Berseeba ti inana.
\v 2 Kabayatan dagiti tiempo a sibibiag ni Joas, inaramidna dagiti makaay-ayo kenni Yahweh gapu ta bilbilinen isuna ni Jehoyada a padi.
\v 3 Nupay kasta, saan a nadadael dagiti pagdaydayawan dagiti pagano iti naduma-duma a luglugar iti daga. Intultuloyda ti nagidaton kadagiti sagsagut ken nagpuor iti insenso kadagidiay a luglugar, imbes nga iti lugar nga insaad ti Dios para kadakuada idiay Jerusalem.

\s5
\v 4 Kinuna ni Joas kadagiti papadi, "Masapulyo nga alaen dagiti amin a kuarta nga inted dagiti tattao, agraman dagiti kuarta a kasapulada a bayadan ken dagiti kuarta nga ikeddengda nga ited, a kas nasantoan a sagut a maigatang kadagiti banbanag a para iti templo.
\v 5 Alaen ti tunggal padi ti kuarta nga ited ti tao nga umay kenkuana, ket masapul nga usarenna dayta a kuarta iti pannakatarimaan ti templo, no makitana nga adda kasapulan a matarimaan ditoy."

\s5
\v 6 Ngem kalpasan a ni Joas ket agturturay iti agarup duapulo ket tallo a tawen, awan pay ti aniaman a natarimaan dagiti papadi iti templo.
\v 7 Isu a pinaayaban ni Joas da Jehoyada ken dagiti dadduma a papadi, ket kinunana kadakuada, "Apay a saanyo a tartarimnen dagiti banbanag iti templo? Saankayon a mangal-ala kadagiti kuarta manipud kadagiti agbaybayad iti buwis. Alaenyo dagiti kuarta a naurnong para iti pannakatarimaan ti templo ket itangdanyo dagita para kadagiti trabahador a makatarimaan."
\v 8 Immanamong dagiti papadi nga aramidenda daytoy, ken immanamongda pay a saan nga isuda a mismo ti agtrabaho a mangtarimaan."

\s5
\v 9 Kalpasanna, nangala ni Jehoyada iti maysa a lakasa ket inabutanna ti kalubna. Inkabilna daytoy iti abay ti altar ti pagpupuoran ti insenso nga adda iti makannawan ti siasinoman nga umuneg iti templo. Inkabil dagiti papadi nga agbanbantay iti ruangan a pagserkan iti templo ti kuarta a naited iti templo.
\v 10 No makitada nga adun ti linaon ti kahon a kuarta, umay ti secretario ti ari ken ti nangato a padi ket bilangenda ti kuarta. Kalpasanna, ikabilda dagitoy iti supot a pagikargaan ti kuarta ken ginalutanda.

\s5
\v 11 Kalpasanna, imbunongda ti kuarta kadagiti lallaki a mangimatmaton iti trabaho iti templo. Usaren dagiti mangay-aywan dagitoy a kuarta a pangtangdan kadagiti karpentero ken agpatpatakder a nangtarimaan iti templo,
\v 12 ken kadagiti mason ken para-tikap iti bato. Kasta pay, inusarda ti dadduma a gatad iti dayta a kuarta a pinaggatang kadagiti dadakkel a kaykayo ken bato a natikapan a mausar para iti trabaho a panagtarimaan, ken pagbayad kadagiti amin a nagastos para iti trabaho a panagtarimaan.

\s5
\v 13 Ngem saanda nga inusar iti uray mano iti dayta a kuarta tapno mangtangdan kadagiti lallaki a mangaramid kadagiti kopa a pirak, wenno pagputed kadagiti pabilo ti pagsilawan, wenno malukong wenno trumpeta, wenno animan a banag a naaramid manipud iti balitok wenno pirak a mausar iti templo.
\v 14 Dagita amin a kuarta ket naited kadagiti lallaki nga agtrabtrabaho iti panangtarimaan iti templo.

\s5
\v 15 Mapagtalkan dagiti lallaki a nangimaton iti panagtrabaho kadagiti banbanag nga inaramidda. Isu a saanen a kasapulan dagiti secretario ti ari ken ti nangato a padi a mangipakita dagiti mangimatmaton ti listaan no ania ti nangigastoanda kadagiti kuarta.
\v 16 Ngem ti kuarta nga inted dagiti tattao a daton para kadagiti basbasolda ket saan a naipan iti kahon. Kukua dagiti padi dagitoy a kuarta.

\s5
\v 17 Iti dayta a tiempo, rinaut ni Hazael nga ari ti Aram ken dagiti armadana ti siudad ti Gat, ket sinakupda daytoy. Kalpasanna, inkeddengna a rautenda ti Jerusalem.
\v 18 Isu nga innala ni Joas nga ari ti Juda dagiti amin a kuarta nga inted idi da Jehosafat, Jehoram ken Ahazias kenni Yahweh. Nanginayon iti kuartana, ken dagiti amin a balitok nga adda iti siled ti templo a nakaidulinan dagiti napapateg a bambanag. Intedna amin dagitoy kenni Hazael tapno allukoyenna isuna a saannan a rauten ti Jerusalem. Isu nga immadayo ni Hazael ken dagiti armadana iti Jerusalem.

\s5
\v 19 No kayatmo pay a basaen iti ad-adu dagiti inaramid ni Joas, naisurat amin dagitoy iti Libro dagiti Paspasamak kadagiti Ari ti Israel.
\v 20-21 Ni Joas ket sinikapan dagiti opisialna, ket dua kadagiti opisialna ti nangpatay kenkuana iti dalan a mapan iti distrito ti Silla. Dagiti dua a tao a nangaramid iti daytoy ket da Josabad nga anak ni Simeat, ken ni Jehosabad nga anak ni Somer. Intabonda ni Joas iti nakaitabonan dagiti kapuonanna, iti paset ti Jerusalem a maawagan ti siudad ni David. Kalpasanna, ni Amazias nga anak ni Joas ti simmukat kenkuana nga ari ti Juda.

\s5
\c 13
\p
\v 1 Kalpasan iti panagturay ni Joas iti Juda iti agarup duapulo ket tallo a tawen, nagbalin nga ari ti Israel ni Joacaz a lalaki a putot ni Jehu. Nagturay isuna iti siudad ti Samaria, iti sangapulo ket pito a tawen.
\v 2 Adu a banbanag nga imbaga ni Yahweh a dakes ti inaramidna ken inaramidna met dagiti basol a kas iti inaramid ni Jeroboam, basbasol a nangisungsong kadagiti tattao ti Israel nga agbasol. Saan isuna a nagsardeng a nangaramid kadagidiay a basbasol.

\s5
\v 3 Kasta unay ngarud ti unget ni Yahweh kadagiti Israelita, ket impalubosna a parmeken ti armada ni Ari Hazael ti Aram ken ni Ben Hadad iti mamin-adu a daras dagiti Israelita.
\v 4 Ket nagkararag ni Joacaz a nagkiddaw iti tulong kenni Yahweh, ket dinengngeg ni Yahweh isuna gapu ta nakitana a parparigaten ti armada ti ari ti Aram dagiti Israelita.
\v 5 Nangibaon ni Yahweh iti mangidaulo iti Israel, a nangwaya-waya kadakuada manipud iti bileg ti Aram. Kalpasan dayta, nagbiag a natalna dagiti Israelita a kas iti panagbiagda iti napalabas.

\s5
\v 6 Ngem intuloyda latta ti nagaramid kadagiti basol a kas kadagiti basol nga inaramid ni Jeroboam ken ti pamiliana ket isu met ti nangisungsong kadagiti Israelita nga agbasol. Maysa pay, nagtalinaed ti estatua ti diosa a ni Asera idiay Samaria.
\v 7 Addaan laengen ni Joacaz iti limapulo a lallaki nga kumakabalio, sangapulo a karwahe, ken sangapulo a ribu a soldado, gapu ta pinatay amin ti armada ti Aram dagiti dadduma, pinayat-payatanda ida a kas iti panangbaddek ti tao iti daga.

\s5
\v 8 No kayatyo a basaen dagiti dadduma pay a banbanag nga inaramid ni Joacaz, mabalinyo a basaen ti maipanggep iti daytoy iti Libro a maaw-awagan iti Ti Pakasaritaan dagiti Ari iti Israel.
\v 9 Natay ni Joacaz ket intabonda idiay Samaria. Kalpasanna ni Jehoas a putotna ti simmukat nga ari.

\s5
\v 10 Nangrugi ni Jehoas a putot ni Joacaz a nagturay idiay Israel kalpasan a nagturay ni Ari Joas ti Juda iti duapulo ket tallo a tawen. Nagturay ni Jehoas idiay Samaria iti sangapulo ket innem a tawen.
\v 11 Adu a banbanag ti inaramidna nga imbaga ni Yahweh a dakes. Nagkedked isuna a tumallikod manipud iti panagdaydayaw kadagiti didiosen, nga isu iti basol a nangisungsongan ni Ari Jeroboam kadagiti Israelita adu a tawenen ti napalabas.

\s5
\v 12 Dagiti dadduma a napasamak idi madama nga ari ni Jehoas ken amin dagiti banbanag nga inaramidna ket naisurat iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel. Iti dayta a pakasaritaan, insuratda ti namin adu a panagballigi ti armadana ken ti panagginnubatda iti armada ni Ari Amazias ti Juda.
\v 13 Idi natay ni Jehoas, naitanem isuna idiay Samaria a nakaitaneman dagiti dadduma pay nga ari ti Israel. Ket nagbalin nga ari ni Jeroboam nga anakna.

\s5
\v 14 Kalpasanna, nagsakit iti nakaro ni Eliseo. Sakbay a natay isuna, napan ni ari Joas kenni Eliseo ket nagsangit iti sangoananna. Imbagana dagiti isu met laeng a sasao nga imbaga ni Eliseo idi naala ni Elias idiay langit, kinunana, "Amak! Ipanpanaw dagiti karwahetayo nga Israelita ken dagiti mangiturturong kadagitoy ti apok!
\v 15 Kinuna ni Eliseo kenkuana, "Mangyegka kaniak iti bai ken sumagmamano a pana!" Inaramid ngarud ti ari dayta.
\v 16 Kalpasanna, imbaga ni Eliseo iti ari nga ikabilna dagiti imana iti bai ken isaganana nga ibiat dagiti pana. Ket impatay ni Elisha dagiti imana kadagiti ima ari.

\s5
\v 17 Ket kinuna ni Eliseo kenkuana, "Mangibaonka iti mapan mangilukat iti dayta a tawa nga adda iti daya." Nilukatan ngarud daytoy ti maysa nga adipen. Ket kinuna ni Eliseo, "Ibiatmo ti pana!" Kasta ngarud ti inaramid ti ari. Ket kinuna ni Eliseo, Dayta a pana ti mangipasimudaag a parmekento ti armadam ti armada dagiti taga-Aram. Maparmekto ti armadam ti armadada idiay siudad ti Afek."
\v 18 Ket kinuna pay ni Eliseo, "Pidutem dagiti dadduma a pana ket ipanam dagitoy iti daga!" Innala ngarud ti ari dagiti pana ket inpanana iti daga iti mamintallo a daras.
\v 19 Ngem nakaunget ni Eliseo kenkuana. Impuknawna, "Naminlima wenno namin-innem a daras koma a pinanam ti daga! No inaramidmo dayta, parmekento dagiti armadam ti armada ti Aram agingga a matayda amin! Ngem ita, gapu ta namintallo laeng a daras a pinanam ti daga, mamintallonto laeng a daras nga abaken ida ti armadam!"

\s5
\v 20 Kalpasanna, natay ni Eliseo ket naitabon. Tinawen nga adda bunggoy manipud Moab a mangraraut iti Israel tunggal panawen ti panagtutudo.
\v 21 Iti naminsan, idi adda itabtabon dagiti Israelita a bangkay ti maysa a tao, adda nakitada a bunggoy dagidiay a mangraraut. Nagbutengda, isu a dagus nga impurwakda ti bangkay dayta a tao iti nakaitaneman ni Eliseo, ket nagtarayda. Ngem apaman a naidisso ti bangkay ti lalaki iti tulang ni Eliseo, nagbiag ti natay a tao ket limagto a bimmangon!

\s5
\v 22 Nangibaon ni Ari Hazael ti Aram kadagiti soldado a mangparigat kadagiti Israelita kabayatan iti unos ti panagturay ni Joacaz iti Juda.
\v 23 Ngem kasta unay ti kinaimbag ni Yahweh kadagiti Israelita. Tinulunganna ida gapu iti katulaganna kadagiti kapuonanda a ni Abraham, ni Isaac ken ni Jacob. Saanna a pinapanaw dagiti Israelita ken saanna ida nga inlaksid.
\v 24 Idi natay ni Hazael nga ari ti Aram, nagbalin nga ari ti anakna a ni Ben Hadad.
\v 25 Pinarmek ti armada ni Ari Jehoas ti Israel ti armada ni Ari Ben Hadad iti namitlo a daras; natagikuada manen ti siudad nga inagaw dagiti armada ni Ben Hadad kabayatan iti panagturay ti ama ni Jehoas a ni Joacaz iti Israel.

\s5
\c 14
\p
\v 1 Kalpasan iti panagturay ni Jehoas ti Israel iti agarup dua a tawen, ni Joas a lalaki a putot ni Amazias ti nagbalin nga ari ti Juda.
\v 2 Duapulo ket lima ti tawenna idi nangrugi a nagturay ken nagturay isuna idiay Jerusalem iti las-ud iti duapulo ket siam a tawen. Ti inana ket ni Jehoaddin. Naggapu idiay Jerusalem.
\v 3 Adu dagiti banbanag nga inaramid ni Amazias a makaay-ayo kenni Yahweh, ngem saanna nga inaramid ti kas iti kaadu nga inaramid ni David a makaay-ayo kenni Yahweh. Inaramidna ti dadduma a nasayaat a banbanag a kas iti inaramid ti amana a ni Joas.

\s5
\v 4 Ngem kas iti amana, saanna a dinadael dagiti dadduma a lugar para iti pagdaydayawan kenni Yahweh. Intultuloy dagiti tattao ti nangpuor iti insenso tapno padayawan ni Yahweh kadagidiay a lugar nga imbes koma nga idiay Jerusalem, ti lugar nga inkeddeng ni Yahweh.
\v 5 Apaman a naan-anay ti panangtengngelna iti pagarianna, impapatayna kadagiti adipenna dagiti opisial a nangpapatay ti amana.

\s5
\v 6 Ngem saanna nga imbaga kadagiti adipenna a papatayenda dagiti annak dagiti opisyal. Tinungpalna ti naisurat kadagiti linteg nga inted ti Dios kenni Moises, "Saan a rumbeng a mapapatay dagiti nagannak gapu kadagiti krimen nga inaramid dagiti annakda. Rumbeng a mapapatay laeng dagiti tao gapu kadagiti bukodda a basol nga inaramidda."
\v 7 Pinatay dagiti soldado ni Amazias ti sangapulo a ribu a soldado iti bunggoy dagiti tattao ti Edom idiay Tanap ti Asin iti abagatan ti Natay a Baybay ken sinakupda pay ti siudad ti Sela ket inikkanda ti baro a nagan a Jokteel. Dayta pay laeng ti nagan daytoy.

\s5
\v 8 Kalpasanna, nangibaon kadagiti mensahero ni Amazias kenni Ari Jehoas ti Israel, a kunana, "Umayka ditoy ta aglabanta ken dagiti armadata iti gubat."
\v 9 Ngem simungbat ni Ari Jehoas kenni Ari Amazias iti daytoy a pangngarig: "Iti naminsan, nagpatulod ti mensahe ti maysa a siit-siitan a mula a dumakdakkel iti bantay ti Lebanon para iti sedro a kayo, kinunana, 'Ited mo ti babae a putotmo iti lalaki a putotko tapno asawaenna.' Ngem limmabas ti maysa nga atap nga ayup ti Lebanon iti ayan ti siit-siitan a mula ket binadde-baddekanna daytoy."
\v 10 Kayat a sawen ti ibagbagak kenka ket pinarmek ti armadam ti armada ti Edom, isu nga ita, timmangsitka iti kasta unay. Ngem mapnekka koma iti pannakaparmekmo kadagiti tattao ti Edom; palubusam koma nga agtalinaed dagiti soldadom iti balay. No mangparnuayka iti riribuk babaen iti pananggubat kadakami, awan duadua a mangparnuayka iti riribuk a mapasamak kenka ken kadagiti tattaom."

\s5
\v 11 Ngem saan a dimngeg ni Amazias iti mensahe ni Jehoas. Isu a nagmartia isuna a kaduana dagiti armadana tapno gubaten ti armada ti Israelita iti siudad ti Betsemes idiay Juda.
\v 12 Pinarmek ti armada ti Israelita ti armada ti Juda, ket nagtaray ken nagsubli dagiti amin a soldado ti Juda iti pagtaenganda.

\s5
\v 13 Tiniliw pay ti armada ni Jehoas sadiay ni Ari Amazias, ken nagmartiada met a nagturong idiay Jerusalem ken renebbada ti pader nga adda iti aglawlaw ti siudad, manipud iti Ruangan ti Efraim agingga iti Ruangan ti Suli. Dayta a paset ti pader ket agarup 180 metro ti kaatiddugna.
\v 14 Innala dagiti soldado ni Jehoas dagiti amin a balitok ken pirak a nasarakanda, amin a banbanag nga adda iti uneg ti templo, ken amin dagiti napapateg a banbanag nga adda iti palasio; intugotda dagitoy idiay Samaria. Innalada pay ti sumagmamano a balud tapno siguraduenda a saanen a mangparnuay ni Amazias iti riribuk.

\s5
\v 15 No kayatyo a maamoan dagiti dadduma pay a banbanag nga inaramid ni Jehoas idi ari isuna, karaman ti pannakigubatna ken dagiti armadana iti armada ni Ari Amazias ti Juda, naisurat dagitoy iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.
\v 16 Natay ni Jehoas ket intabonda idiay Samaria, iti nakaitaneman dagiti dadduma pay nga ari ti Israel. Kalpasanna, ni Jeroboam a lalaki a putotna ti nagbalin nga ari.

\s5
\v 17 Nagbiag pay iti sangapulo ket lima a tawen ni Amazias, ti ari ti Juda kalpasan a natay ni Jehoas, ti ari ti Israel.
\v 18 No kayatyo a maamoan dagiti dadduma a banbanag nga inaramid ni Amazias, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda.
\v 19 Nagpanggep ti sumagmamano a tattao iti Jerusalem maibusor kenkuana, isu a naglibas isuna a nagturong iti siudad ti Lakis. Ngem sinurotda isuna sadiay ket pinatayda.

\s5
\v 20 Innalada ti bangkayna ket intabonda iti nakaitabonan dagiti kapuonanna, idiay paset ti Jerusalem a naawagan ti siudad ni David.
\v 21 Kalpasanna, dinutukan amin dagiti tattao ti Judah ti anak ni Amazias a ni Uzzias tapno isuna ti agbalin nga arida idi sangapulo ket innem ti tawenna.
\v 22 Kalpasan a natay ti ama ni Uzzias a ni Amazias, sinakup ti armada ni Uzzias ti siudad ti Elat, ket tinengngel manen daytoy ti Juda.

\s5
\v 23 Idi madama nga iturturayan ni Amazias ti Juda iti agarup sangapulo ket lima a tawen, ni Jeroboam ti nagbalin nga ari ti Israel. Nagturay isuna idiay siudad Samaria iti uppat a pulo ket maysa a tawen.
\v 24 Nagaramid isuna iti adu a banbanag nga ibilbilang ni Yahweh a dakes nga aramid. Saanna nga insardeng ti panangaramid iti basol a kas kadagiti basbasol nga inaramid ni Jeroboam a putot ni Nebat, basbasol a nangisungsong kadagiti Israelita nga agbasol.
\v 25 Sinakup manen dagiti soldado ni Jeroboam ti dadduma kadagiti teritoryo a sigud a kukua ti Israel, manipud iti siudad ti Hamat iti amianan agingga iti Natay a Baybay iti abagatan. Dayta ti inkari ni Yahweh, ti Dios a daydayawen dagiti Israelita kenni propeta Jonas nga anak ni Amittai, manipud iti siudad ti Gat Hefer, a maaramid.

\s5
\v 26 Dayta ti naaramid ta nakita ni Yahweh nga agparparnuay dagiti kabusor dagiti Israelita tapno agsagaba dagiti Israelita iti kasta unay. Ket awan pulos ti siasinoman a mayat a mangtulong kadakuada.
\v 27 Ngem imbaga ni Yahweh a saanna a dadaelen a maminpinsan dagiti Israelita, isu nga inikkanna ni Jeroboam iti kabaelan tapno ispalenna ida.

\s5
\v 28 No Kayatyo a maamoan ti dadduma pay nga inar-aramid ni Jeroboam, no kasano a situtured a nakigubat iti gubatan, ken no kasano a sinakup manen dagiti Israelita dagiti siudad ti Damasco ken Hamat, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.
\v 29 Natay ni Jeroboam ket intabonda iti nakaitaneman dagiti dadduma pay nga ari ti Israel, ket ti putotna a ni Zacarias ti nagbalin nga ari.

\s5
\c 15
\p
\v 1 Kalpasan ti panagturay ni Jeroboam iti Israel iti agarup duapulo ket pito a tawen, nangrugi a nagturay ni Uzzias a putot ni Ari Amazias ti Juda.
\v 2 Sangapulo ket innem ti tawenna idi nangrugi isuna a nagturay, ken nagturay isuna idiay Jerusalem iti las-ud ti limapulo ket dua a tawen. Ni Jecolias ti inana. Naggapu isuna idiay Jerusalem.
\v 3 Inaramidna ti makaay-ayo kenni Yahweh a kas iti inaramid ti amana a ni Amazias.

\s5
\v 4 Ngem saan a nadadael dagiti nangangato a luglugar nga itultuloy dagiti tattao a pagdaydayawda kadagiti didiosen. Intultuloyda a nangpuor iti insenso bayat ti panagdaydayawda kadagiti didiosen kadagiti disso a pagdaydayawan.
\v 5 Pinagketong ni Yahweh ni Uzzias. Nagketong ni Uzzias iti amin a nabatbati a panagbiagna. Saan isuna a napalubusan nga agnaed iti palasio. Nagnaed nga is-isuna iti maysa a balay ket ni Jotam a putotna ti nangituray iti daga.

\s5
\v 6 No kayatyo a maamoan dagiti dadduma pay a banbanag nga inaramid ni Uzzias, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.
\v 7 Natay ni Uzzias ket intabonda iti maysa a paset idiay Jerusalem a maaw-awagan ti siudad ni David, iti nakaitaneman dagiti kapuonanna. Ket ni Jotam nga putotna ti nagbalin nga ari.

\s5
\v 8 Kalpasan iti agarup tallupulo ket walo a tawen a panagturay ni Uzzias iti Juda, ni Zacarias a putot ni Jeroboam ti nagbalin nga ari iti Israel. Nagturay isuna idiay siudad ti Samaria iti innem laeng a bulan.
\v 9 Inaramidna ti adu a banbanag nga ibilbilang ni Yahweh a dakes nga aramid, a kas iti inaramid dagiti kapuonanna. Inaramidna met laeng dagiti basol a kas dagiti basbasol nga inaramid ti immuna a Jeroboam, dagiti basbasol a nangisungsung kadagiti Israelita nga agbasol.

\s5
\v 10 Nagpanggep ni Sallum a putot ni Jabes, a papatayenna ni Zacarias. Pinatayna isuna idiay siudad ti Ibleam ket nagbalin isuna nga ari.
\v 11 Amin nga inaramid ni Zacarias ket naisurat iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.
\v 12 Idi natay ni Zacarias, ti panagturay ti pamilia ni Jehu ket nagleppas. Daytoy ti pannakatungpal ti imbaga ni Yahweh kenni Ari Jehu a maaramid. "Agbalinto nga ari ti Israel ti anak ti apukom iti tumeng ken anak ti apukom iti tumeng."

\s5
\v 13 Ni Sallum a putot ni Jabes ti nagbalin nga ari ti Israel kalpasan ti panagturay ni Ari Uzzias iti Juda iti agarup tallopulo ket siam a tawen. Ngem nagturay laeng ni Sallum idiay Samaria iti maysa laeng a bulan.
\v 14 Kalpasanna, simang-at ni Menahem a putot ni Gadi idiay Samaria manipud iti siudad ti Tirza ket pinapatayna ni Sallum. Ket ni Menahem ti nagbalin nga ari ti Israel.

\s5
\v 15 Amin nga inar-aramid ni Sallum, karaman ti panangpapatayna kenni Ari Zacarias ket naisurat iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.
\v 16 Bayat iti panagturay ni Menahem idiay Samaria, dinadaelna amin ti siudad ti Tappuah a masarakan iti abagatan ti Samaria ken pinatayna amin dagiti tattao nga agnanaed sadiay ken kasta met dagiti adda a masakupan ti Samaria. Inaramidna dayta ta nagkedked dagiti tattao iti siudad a sumuko kenkuana. Babaen iti kampilanna, binutiakanna pay dagiti tian dagiti masikog a babbai.

\s5
\v 17 Idi agarup tallopulo ket siam a tawenen nga agturturay ni Ari Uzzias iti Juda, nagbalin nga ari ti Israel ni Gadi. Nagturay isuna idiay Samaria iti sangapulo a tawen.
\v 18 Inaramidna ti adu a banbanag nga imbaga ni Yahweh a dakes. Inaramidna dagiti basbasol a kas iti inaramid ni Jeroboam, basbasol a nangisungsong kadagiti tattao ti Israel nga agbasol. Intultuloyna latta ti panangaramid kadagidiay a basbasol iti amin a tawen a panagbiagna.

\s5
\v 19 Kalpasanna, immay ni Tiglat Pileser ti Asiria a kaduana ti armadana tapno gubatenda ti Israel. Isu nga inikkan isuna ni Menahem iti tallopulo ket pito a ribu ti pirak tapno tulungan ni Tiglat Pileser ni Menahem nga agtuloy nga agari ken agturay iti pagilianna a nabilbileg pay.
\v 20 Naala ni Menahem dayta a kuarta manipud kadagiti nabaknang a tattao ti Israel. Pinilitna ti tunggal maysa kadakuada a mangted iti agarup 0.6 a kilo ti pirak. Isu nga innala ni Tiglat Pileser dayta a kuarta ket nagsubli iti pagtaenganna.

\s5
\v 21 No kayatyo a maamoan dagiti dadduma pay a banbanag nga inaramid ni Menahem, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.
\v 22 Natay ni Menahem ket naitabon. Ket ni Pekaias a putotna ti nagbalin nga ari ti Israel.

\s5
\v 23 Idi agarup limapulo a tawenen nga agturturay ni Ari Uzzias iti Juda, nagbalin nga ari ti Israel ni Pekaias a putot ni Menahem. Nagturay isuna idiay Samaria iti dua laeng a tawen.
\v 24 Adu dagiti banbanag nga imbaga ni Yahweh a dakes nga inaramidna. Inaramidna met dagiti basbasol a kas iti inaramid ni Ari Jeroboam, basbasol a nangisungsong kadagiti tattao ti Israel nga agbasol.

\s5
\v 25 Kalpasanna, nagpanggep ti maysa kadagiti komandante ti armada ni Pekaias a managan Peka a putot ni Remalias a kaduana ti limapulo a lallaki manipud idiay rehion ti Galaad tapno papatayenda ni Pekaias; ni Argob ken Arieh ket kaduada iti daytoy a bunggoy. Pinatayda ti Ari iti nasarikedkedan a lugar iti palasio ti ari idiay Samaria. Ket ni Peka ti nagbalin nga ari.
\v 26 Amin a banbanag nga inaramid ni Pekaias ket naisurat iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.

\s5
\v 27 Idi agarup limapulo ket dua a tawenen nga agturturay ni Ari Uzzias iti Juda, nagbalin nga ari ti Israel ni Peka a putot ni Remalias. Nagturay isuna idiay Samaria iti las-ud ti duapulo a tawen.
\v 28 Inaramidna met dagiti adu a banbanag nga imbaga ni Yahweh a dakes. Inaramidna met dagiti basbasol a kas iti inaramid ni Ari Jeroboam, basbasol a nangisungsong kadagiti Israel nga agbasol.

\s5
\v 29 Kabayatan a ni Peka ti ari, immay ni Tiglat Pileser nga ari ti Asiria a kaduana ti armadana ket sinakupda dagiti siudad nga Aion, Abel Bet Maaka, Janoa, Kedes, Hasor, ken dagiti rehion ti Galaad, Galilea, ken Neftali. Pinilit dagiti armadana dagiti Israelita a pumanaw iti pagilianda ket mapanda agnaed idiay Asiria.
\v 30 Ket nagpanggep ni Hosea a putot ni Ela a papatayenna ni Peka. Pinatayna isuna idi agarup duapulo a tawenen nga agturturay ni Jotam a putot ni Uzzias iti Juda. Kalpasanna nagbalin nga ari ti Israel ni Hosea.
\v 31 Dagiti dadduma pay nga inaramid ni Peka ket naisurat iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.

\s5
\v 32 Idi agarup dua a tawenen nga agturturay ni Peka iti Israel nangrugi met a nagturay ni Jotam a putot ni Uzzias iti Juda.
\v 33 Duapulo ket lima ti tawenna idi nangrugi a nagturay, ken nagturay isuna manipud idiay Jerusalem iti las-ud ti sangapulo ket innem a tawen. Ni Jerusa ti inana, ti babae a putot ni Zadok.

\s5
\v 34 Inaramidna dagiti banbanag a makaay-ayo kenni Yahweh a kas iti inaramid ti amana a ni Uzzias.
\v 35 Ngem saanna a dinadael dagiti disso a pagdaydayawan dagiti tattao kenni Yahweh, ken agpuor latta dagiti tattao iti insenso kadagidiay a disso kas panagdayawda kenni Yahweh. Impatakder dagiti trabahador ni Jotam ti Akin ngato a Ruangan ti templo.
\v 36 No kayatyo a maamoan dagiti dadduma pay nga inaramid ni Jotam, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.
\v 37 Imbaon ni Yahweh da Ari Resin ti Aram ken Ari Peka ti Israel a kaduada dagiti armadada tapno rautenda ti Juda iti panawen a ni Jotam ti ari.
\v 38 Natay ni Jotam ket naitabon isuna iti nakaitaneman dagiti kapuonanna iti paset ti Jerusalem a naawagan iti siudad ni David. Kalpasanna, ni Ahaz a putotna ti nagbalin nga ari ti Juda.

\s5
\c 16
\p
\v 1 Idi madama nga agturturay ni Peka iti Israel iti agarup sangapulo ket pito a tawen, nagbalin nga ari ti Juda ni Ahaz a putot a lalaki ni Jotam.
\v 2 Duapulo ti tawenna idi nagbalin isuna nga ari ti Juda. Nagturay isuna iti Jerusalem iti sangapulo ket innem a tawen. Saanna nga inaramid dagiti banbanag a makaay-ayo kenni Yahweh a Diosna, dagiti nasayaat a banbanag a kas iti inaramid ti kapuonanna a ni Ari David.

\s5
\v 3 Ngem ketdi, managbasol isuna a kas kadagiti nagbalin nga ari ti Israel. Indatonna pay ti anakna kadagiti didiosen. Dayta ti nangtulad kadagiti nakarimrimon a banbanag nga inaramid dagiti tattao a nagnaed idi sadiay, tattao a pinapanaw ni Yahweh bayat nga umas-asideg dagiti Israelita iti dayta a daga.
\v 4 Nangidatag isuna kadagiti daton ken nangpuor isuna iti insenso kas panagdayawna kenni Yahweh iti adu a naduma-duma a disso, uray pay kadagiti tapaw ti adu a turturod ken iti sirok ti adu a dadakkel a kaykayo, imbes koma nga idiay Jerusalem a kas iti imbilin ni Yahweh.

\s5
\v 5 Idi madama nga isuna ti ari ti Juda, ni Ari Resin ti Asiria ken ni Ari Peka ti Israel a kaduada dagiti armadada ket rinautda ti Jerusalem. Nilikmotda ti siudad, ngem saanda a maparmek daytoy.
\v 6 Iti dayta a tiempo, pinapanaw ti armada ti ari ti Edom dagiti tattao ti Juda nga agnanaed iti siudad ti Elat. Sumagmamano kadagiti tattao ti Edom ti nangrugi nga agnaed sadiay, ket agnanaedda pay laeng sadiay ita.

\s5
\v 7 Nangibaon ni Ari Ahaz iti mensahero kenni Tiglat Pileser ti Asiria tapno ibagana daytoy a mensahe kenkuana: "Ikarik nga aramidekto amin ti ibagam kaniak nga aramidek, a kasla anaknak. Pangngaasim ta umayka ken ispalennakami kadagiti armada ti Aram ken Israel a mangraraut iti pagiliak."
\v 8 Innala ni Ahaz ti pirak ken balitok nga adda iti palasio ken iti templo sana impatulod idiay Asiria kas sagut para iti ari ti Asiria. Inaramid ngarud ni Tiglat Pileser ti kiddaw ni Ahaz.
\v 9 Napan rinaut dagiti armadana ti Damasco ket sinakupda daytoy, ket innalada dagiti tattao ti Damasco a kas balud nga agnaed iti kabisera ti Asiria.

\s5
\v 10 Idi napan ni Ari Ahaz idiay Damasco tapno makisinnarak kenni Ari Tiglat Pileser, nakitana ti altar nga adda sadiay. Isu nga impatulodna kenni Urias a kangatoan a padi iti Jerusalem ti ladawan ti altar nga inladawanna ken ti pagtuladan a mangipakpakita iti mismo nga altar idiay Damasco.
\v 11 Nangipatakder ni Urias ti altar idiay Jerusalem a kapadpada ti ladawan nga inpinta ni Ari Ahaz nga impatulodna. Inleppas ni Urias ti altar sakbay a nagsubli ni Ahaz iti Jerusalem manipud Damasco.
\v 12 Idi nagsubli ti ari manipud Damasco, nakitana ti altar.

\s5
\v 13 Simang-at isuna ket nangpuor iti ayup a daton ken nangidatag iti arina a daton iti rabaw daytoy. Nangibukbok pay isuna iti daton nga arak iti rabaw daytoy ken inwarsina ti dara ti daton kas panagkari iti pannakigayyemna iti Dios.
\v 14 Ti dati a bronse nga altar a nailasin idi para kenni Yahweh ket adda iti tengnga ti baro nga altar ken ti templo, isu nga inyalis daytoy ni Ahaz iti akin-amianan a suli ti baro nga altarna.

\s5
\v 15 Kalpasanna, binilin ni Ari Ahaz ni Urias: "Tunggal agsapa, ikabil mo iti rabaw daytoy a baro nga altar dagiti daton a naan-anay a puoran dagiti padi, ket iti rabii ikabilmo iti rabaw daytoy ti arina a daton, kasta met dagiti datonko ken dagiti daton nga idatag dagiti tattao, datdaton a naan-anay a mapuoran, ken dagiti arina a datonko ken dagiti bukel a daton dagiti tattao ken dagiti arak a daton. Ibuyatmo iti sikigan ti altar ti dara dagiti amin nga ayup a naidaton. Ngem ti bronse nga altar ket para kaniak laeng nga aramatek nga agkiddaw iti tulong ni Yahweh."
\v 16 Inaramid ngarud ni Urias ti imbilin ti ari kenkuana.

\s5
\v 17 Binagaan ni Ari Ahaz dagiti trabahadorna nga ikkatenda dagiti batay dagiti kariton nga adda iti ruar ti templo ken dagiti planggana nga adda iti rabaw dagitoy. Inikkatda pay dagiti bronse a tangke manipud iti likudan ti bronse nga estatua ti kalakian a baka ket inkabilda iti bato a pundasion.
\v 18 Ket tapno maay-ayona ti ari ti Asiria, pinaikkat ni Ahaz manipud iti templo ti bubongan a pagpagnaan dagiti tattao a sumrek iti templo iti Aldaw a Panaginnana, ken pinaserraanna ti pribado a pagserkan iti templo para kadagiti ari ti Juda.

\s5
\v 19 No kayatyo pay a maamoan dagiti dadduma a banbanag nga inaramid ni Ahaz, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel.
\v 20 Natay ni Ahaz ket naitabon isuna iti paset ti Jerusalem a maaw-awagan a siudad ni David, a nakaitaneman dagiti kapuonanna. Kalpasanna, nagbalin nga ari ti putotna a ni Hezekias.

\s5
\c 17
\p
\v 1 Nangrugi nga agturay a kas ari iti Israel ni Oseas nga anak ni Ela kalpasan nga inturayan ni Ari Ahaz ti sangapulo ket dua a tawen ti Juda. Nagturay ni Oseas iti siam a tawen idiay Samaria.
\v 2 Nagaramid isuna kadagiti adu a banbanag a kinuna ni Yahweh a dakes, ngem saan isuna a nagaramid iti kas kaadu dagiti dakes a banbanag nga inaramid dagiti naglabas nga ar-ari iti Israel- dagiti immun-una a nagturay idiay Israel.
\v 3 Ginubat ket pinarmek ti armada ni Ari Salmaneser ti Asiria ti armada ni Ari Oseas. Kas nagbanaganna, napilitan a nagbayad dagiti Israelita iti nangina a buis iti Asiria iti tinawen.

\s5
\v 4 Ngem kalpasan iti sumagmamano a tawtawen, sililimed a pinanggep ni Oseas iti agrebelde a maibusor kadagiti mangiturturay iti Asiria. Nangibaon isuna kadagiti mensahero a mapan kenni So, ti ari ti Egipto, nga agkiddaw no mabalin a tumulong ti armadana kadagiti Israelita a manggubat a maibusor iti Asiria. Insardeng metten ni Oseas iti agbayad iti buis a baybayadanna iti Asiria iti tinawen. Ngem naduktalan ti ari ti Asiria ti maipapan kadagitoy a banbanag, isu nga imbagana kadagiti opisialna nga ibaludda ni Oseas.
\v 5 Isu nga impanna ti armada ti Asiria idiay Israel, ket ginubatda ti tunggal paset dayta a daga. Pinalawlawan ti armadana ti siudad ti Samaria iti las-ud iti tallo a tawen.
\v 6 Kamaudiananna, kalpasan nga inturturayan ni Ari Oseas ti Israel iti siam a tawen, impilit ti simrek ti armada ti Asiria iti siudad ket tiniliwda dagiti tattao. Impanda dagiti Israelita idiay Asiria ket pinilitda dagiti dadduma kadakuada nga agnaed idiay siudad ti Hala. Pinilitda dagiti dadduma nga agnaed iti asideg ti Karayan Habor iti distrito iti Gozan. Pinilitda dagiti dadduma nga agnaed kadagiti il-ili a nagnaedan dagiti bunggoy dagiti tattao a Media.

\s5
\v 7 Napasamak dagidiay a banbanag gapu ta nagbasol dagiti Israelita kenni Yahweh a Diosda. Inispalna dagiti kapuonananda manipud ti bileg ti ari ti Egipto ket inruarna ida a sitatalged idiay Egipto, ngem kalpasanna ket inrugida ti nagdaydayaw kadagiti sabali a dios.
\v 8 Tinuladda dagiti banbanag nga ar-aramiden dagiti pagano a tattao nga adda iti aglawlawda. Dagidiay dagiti tattao a pinapanaw ni Yahweh ket nagnaedan dagiti Israelita ti dagada. Inaramid met dagiti Israelita dagiti dakes a banbanag nga impakita kadakuada dagiti kaadduan nga ar-ari ti Israel.

\s5
\v 9 Sililimed met dagiti Israelita a nagaramid kadagiti banbanag a saan a makaay-ayo kenni Yahweh a Diosda. Nagipatakderda kadagiti altar a pagdaydayawanda kadagiti didiosen kadagiti amin a siudadda, agraman dagiti babassit nga il-ili ken dagiti dadakkel a siudad a napalawlawan kadagiti pader.
\v 10 Nagipatakderda kadagiti adigi a bato a pagdayawanda kadagiti diosda ken imahen a pagdayawanda kenni diosa Asera iti tapaw iti tunggal nangato a turod ken iti tunggal sirok ti dakkel a kayo.

\s5
\v 11 Nagipuor dagiti Israelita kadagiti insenso kadagiti tunggal lugar a pagdayawanda kadagidiay a dios, a kas ti inaramid dagiti immun-una a tattao a nagnaed sadiay - dagiti bunggoy a pinapanaw ni Yahweh manipud iti dayta a daga. Nagaramid dagiti Israelita kadagiti adu a nadadangkes a banbanag a nangpaunget kenni Yahweh.
\v 12 Binallaagan ni Yahweh ida iti namin-adu a daras a saanda a rumbeng nga agdayaw kadagiti didiosen, ngem inaramidda latta.

\s5
\v 13 Kanayon nga ibaon ni Yahweh dagiti propetana ken kadagiti mammadto a mangballaag kadagiti Israelita ken kadagiti tattao ti Juda. Ti mensahe nga inted ni Yahweh kadakuada ket, "Tallikudanyo dagiti amin a dakes a kagagaladyo. Tungpalenyo dagiti bilbilin ken dagiti lintegko, dagit linteg nga imbagak kadagiti kapuonanyo a tungpalenda ken imbagak kadagiti propeta a nagserbi kaniak a mangibaga manen kadakayo."

\s5
\v 14 Ngem saan nga impangag dagiti Israelita. Nasukirda, a kas kadagiti kapuonanda. Kas ti inaramid dagiti kapuoananda, nagkedkedda nga agtalek kenni Yahweh a Diosda.
\v 15 Linaksidda dagiti linteg ni Yahweh ken ti pannakitulagna kadagiti kapuonanda. Saanda nga ingkaskaso dagiti ballaag ni Yahweh. Nagdayawda kadagiti awan serserbina a didiosen ket kas nagbanaganna, nagbalinda met nga awan serserbina. Uray no imbilin ni Yahweh a saanda a tuladen dagiti kagagalad dagiti tattao a nagnaed iti asidegda, sinukirda dayta a bilin.

\s5
\v 16 Sinukir dagiti Israelita dagiti amin a bilbilin ni Yahweh. Nangsukogda iti dua a metal nga imahen ti baka a pagdayawanda. Nangipatakderda ti dua nga imahen a pagdayawanda iti diosa nga Asera, nagdayawda iti dios a Baal, iti init, iti bulan, ken dagiti bitbituen.
\v 17 Impuorda met dagiti bukodda nga annak a lallaki ken babbai a kas daton kadagidiay a dios. Napanda kadagiti mammuyon ken naggamodda. Intultuloyda ti nagaramid kadagiti amin a kita ti dakes a banbanag a nangpaunget kenni Yahweh.
\v 18 Isu a gapu ta kasta unay ti unget ni Yahweh kadagiti Israelita, impalubosna nga ipanaw ida dagiti kabusorda manipud iti pagilianda. Dagiti laeng tattao ti tribu ti Juda ti nabati iti dayta a daga.

\s5
\v 19 Ngem uray pay dagiti tattao ti Juda ket saanda a tinungpal dagiti bilbilin ni Yahweh a Diosda. Tinuladda dagiti dakes a kaugalian nga impakita dagiti Israelita.
\v 20 Isu a linaksid ni Yahweh dagiti amin a tattao ti Israel ken Juda. Dinusana ida babaen iti panangipalubosna kadagiti armada dagiti dadduma a nasion a mangparmek kadakuada ken mangipanaw kadakuada. Pinapanawna amin ida.

\s5
\v 21 Kasakbayanna, idi inikkat ni Yahweh dagiti sangapulo a tribu ti Israel manipud iti panagturay dagiti kaputotan ni David, pinili dagitoy a tribu ni Jeroboam nga anak ni Nebat nga agbalin nga arida. Kalpasanna, inallukoy ni Jeroboam dagiti tattao ti Israel a sumardengdan nga agdayaw kenni Yahweh ngem ketdi agdayawda kadagiti didiosen. Insungsongna ida nga agaramid kadagiti nadadagsen a basbasol.
\v 22 Ket intultuloy dagiti Israelita ti nagaramid kadagiti dakes a banbanag nga impakita ni Jeroboam. Saanda a tinallikudan dagitoy a basbasol,
\v 23 isu a ti kamaudiananna, pinapanaw ida ni Yahweh. Dayta ti imballaag dagiti propetana a mapasamak. Naipan dagiti Israelita iti daga ti Asiria, ket addada pay laeng sadiay.

\s5
\v 24 Binilin ti ari ti Asiria dagiti soldadona a mangalada kadagiti bunggoy dagiti tattao manipud kadagiti siudad ti Babilonia, Cut, Avva, Hamat ken Sefravaim idiay rehion ti Samaria, ket pagnaedenda manen ida kadagiti siudad sadiay, tapno suktanda dagiti Israelita nga immuna a nagnaed sadiay. Dagidiay dagiti tattao a nangituray iti Samaria ken nagnaed kadagiti siudad ti Samaria.
\v 25 Ngem saan a nagdayaw kenni Yahweh dagidiay a tattao a naggapu manipud kadagiti dadduma a pagilian idi damoda a simmangpet idiay Samaria. Isu a nangibaon ni Yahweh kadagiti leon a nangpapatay iti dadduma kadakuada.
\v 26 Ket, nangipatulod dagidiay a tattao iti mensahe iti ari ti Asiria. Insuratda, "Dakami a tattao a napagnaed kadagiti il-ili ti Samaria, ket saanmi nga ammo no kasano ti agdayaw iti Dios a nagdayawan dagiti Israelita iti daytoy a daga. Isu a nangibaon ni Yahweh ti leon a mangpapatay kadakami, gapu ta saanmi a dinayaw isuna ti umno."

\s5
\v 27 Idi nabasa ti ari ti Asiria daytoy a surat, binilinna dagiti opisialna, "Mangibaonkayo ti maysa kadagiti padi nga insangpetyo ditoy manipud idiay Samaria, tapno agsubli sadiay. Ibagayo kenkuana nga isurona dagiti tattao nga agnanaed ita sadiay, no kasano ti umno a panagdayaw iti Dios a nagdayawan dagiti Israelita iti dayta a daga."
\v 28 Isu nga inaramid dagiti opisial dayta. Pinagsublida idiay Samaria ti maysa kadagiti papadi nga Israelita. Nagnaed dayta a padi iti siudad ti Betel, ket insurona dagiti tattao sadiay no kasano ti agdayaw kenni Yahweh.

\s5
\v 29 Ngem intuloy dagiti amin a tattao iti nagaramid kadagiti bukodda a didiosen. Inkabilda dagitoy kadagiti disso a pagdaydayawan nga impatakder dagiti Israelita. Dagiti tattao a naibilang kadagiti tunggal bunggoy dagiti tattao nga agnanaed idiay Samaria ket nagaramidda kadagiti didiosen kadagiti siudad a pagnananaedanda.
\v 30 Nangaramid dagiti tattao a naggapu idiay Babilonia kadagiti didiosen a mangibagi iti diosda a ni Succot Benot. Nangaramid dagiti tattao a naggapu idiay Cut kadagiti didiosen a mangibagi iti diosda a ni Nergal. Nangaramid dagiti tattao a naggapu idiay Hamat kadagiti didiosen a mangibagi iti diosda a ni Asima.
\v 31 Nangaramid dagiti tattao manipud idiay Avva kadagiti didiosenda a mangibagi kadagiti diosda a da Nibhaz ken Tartak. Indaton dagiti tattao manipud idiay Sefravaim dagiti annakda. Naan-anay ti pannakapuorda iti rabaw dagiti altar a kas datdaton kadagiti diosda a da Adramelek ken Anamelek.

\s5
\v 32 Ngem dinayaw met dagidiay a tattao ni Yahweh, ken nangdutokda manipud kadagiti kabunggoyanda kadagiti adu a tattao nga agbalin a papadi kadagiti disso a pagdaydayawan, tapno dagitoy a papadi ti agidaton kadagiti sakripisio para kadakuada sadiay.
\v 33 Isu a nagdayawda kenni Yahweh, ngem nagdayawda met kadagiti didiosenda, kas iti inaramid dagiti tattaoda nga agnanaed iti pagilianda.

\s5
\v 34 Ar-aramiden latta dagitoy a tattao idiay Samaria dagiti nagkakauna a kaugalianda. Saan a pudno nga idaydayawda ni Yahweh, ken saanda a tungtungpalen dagiti amin a linteg ken paglintegan nga inted ni Yahweh kadagiti kaputotan ni Jacob, a pinanagananna iti baro a nagan nga Israel.
\v 35 Nakitulag iti naglabas ni Yahweh kadagiti kapuonan ni Israel, imbilinna kadakuada a saanda nga agdayaw kadagiti dadduma a dios wenno agkurno a mangdayaw kadakuada wenno agaramid kadagiti dadduma a banbanag a mangay-ayo kadakuada wenno agidaton kadakuada.

\s5
\v 36 Kinunana kadakuada, "Rumbeng a maaddaankayo iti napudno a panagraem kaniak, siak ni Yahweh, ti nangirruar kadakayo idiay Egipto babaen iti naindaklan a pannakabalinko. Siak ti rumbeng a pagkurnoanyo a dayawen, ken siak ti rumbeng a pagidatonanyo.
\v 37 Masapul a kanayon a tungpalenyo dagiti linteg ken paglintegan nga imbagak kenni Moises nga isuratna para kadakayo. Saan a rumbeng a dayawenyo dagiti dadduma a dios.
\v 38 Ken rumbeng a saanyo a liplipatan ti katulagak kadagiti kapuonanyo. Masapul saanyo a dayawen wenno raemen dagiti dadduma a dios.

\s5
\v 39 Ngem ketdi, masapul a maaddaankayo iti napudno a panagraem kaniak, siak ni Yahweh a Diosyo. No aramidenyo dayta, ispalenkayto manipud iti bileg dagiti amin a kabusoryo."
\v 40 Ngem, saan nga impangag dagiti Israelita ti imbaga ni Yahweh. Ngem ketdi, intultuloyda a sinurot dagiti daan a kaugalianda.
\v 41 Isu a nagdayaw dagidiay a tattao kenni Yahweh, ngem nagdayawda met kadagiti didiosenda. Ket ar-aramiden pay laeng dagiti kaputotanda dayta a banag.

\s5
\c 18
\p
\v 1 Kalpasan iti panagturay ni ari Hosea iti Israel iti agarup tallo a tawen, nangrugi met ni Hezekias nga anak ni Ahaz a nagturay a kas ari iti Juda.
\v 2 Duapulo ket lima idi ti tawenna idi nagbalin isuna nga ari ti Juda ket nagturay idiay Jerusalem iti duapulo ket siam a tawen. Ti inana ket ni Abiha, ti anak ti maysa a lalaki nga agnagan iti Zacarias.
\v 3 Inaramid ni Hezekias dagiti naimbag a banbanag nga imbaga ni Yahweh, a kas ti inaramid ti kapuonanna a ni David.

\s5
\v 4 Dinadaelna dagiti disso a nagdaydayawan dagiti tattao kenni Yahweh, ken binurak-burakna dagiti imahen a pagdaydayawanda iti diosa nga Asera. Binurak-burakna pay ti bronse a sinan-uleg nga inaramid ni Moises. Inaramidna dayta gapu ta pinanaganan dagiti tattao daytoy ti Nehustan, ken nagpupuorda kadagiti insenso iti sangoananna a pangdayaw iti daytoy.
\v 5 Nagtalek ni Hezekias kenni Yahweh, ti Dios a nagdayawan dagiti Israelita. Awan ti ari a nangituray ti Juda nga immun-una kenkuana wenno kalpasan kenkuana iti kas iti kapudnona kenni Yahweh.

\s5
\v 6 Nagtalinaed isuna a napudno kenni Yahweh ket saanna a pulos a sinukir isuna. Tinungpalna a nasayaat dagiti amin a bilbilin nga inted ni Yahweh kenni Moises.
\v 7 Kanayon a tinultulungan ni Yahweh ni Hezekias. Naballigi isuna iti amin nga inaramidna. Bimmusor isuna iti ari ti Asiria ken nagkedked a mangaramid kadagiti kayat nga ipaaramid ti ari ti Asiria kenkuana.
\v 8 Pinarmek ti armadana dagiti soldado ti Filistia a dumanon iti abagatan ti siudad iti Gaza ken dagiti asideg a barbario. Pinarmekda ti entero a lugar, manipud iti kababassitan a bario nga addaan laeng iti maymaysa a tore a pagwanawanan agingga kadagiti dadakkel a siudad a napalawlawan kadagiti pader.

\s5
\v 9 Kalpasan iti dandanin uppat a tawen a panangiturturay ni Ari Hezekias iti Juda, ken dandanin pito a tawen ti panangiturturay ni Ari Oseas iti Israel, rinaut ti armada ni Ari Salmaneser ti Asiria ti Israel ket linawlawda ti siudad ti Samaria.
\v 10 Iti maikatlo a tawen, nasakupda ti siudad. Dayta ket idi iturturayan ni Hezekias ti Juda iti dandanin innem a tawen, ken idi iturturayan ni Oseas ti Israel iti dandanin siam a tawen.

\s5
\v 11 Imbilin ti ari ti Asiria a maipan dagiti tattao ti Israel idiay Asiria. Naipan dagiti dadduma kadakuada iti siudad ti Hala, naipan met dagiti dadduma iti lugar nga asideg ti Karayan Habor iti rehion ti Gozan, ken naipan dagiti dadduma kadagiti siudad a nagnanaedan dagiti tattao ti Media.
\v 12 Napasamak dayta gapu ta saan a nagtungpal dagiti Israelita kenni Yahweh a Diosda. Sinukirda ti katulagan ni Yahweh kadagiti kapuonanda, ken dagiti amin a linteg nga imbaga ni Moises, ti tao a nagserbi a naimbag kenni Yahweh, nga imbagana kadakuada a tungpalenda. Saanda a tinungpal dagidiay a linteg. Saanda pay a dimngeg kadakuada.

\s5
\v 13 Kalpasan iti panangiturturay ni Ari Hezekias iti Juda iti dandanin sangapulo ket uppat a tawen, rinaut dagiti armada ni Ari Senakerib ti Asiria dagiti amin a siudad ti Juda a nalikmut kadagiti pader. Saanda a naparmek ti Jerusalem ngem naparmekda amin dagiti a dadduma a siudad.
\v 14 Nangipatulod iti mensahe ni Ari Hezekias kenni Senakerib kabayatan ti kaaddana sadiay siudad ti Lakis, a kinunana, "Ti naaramidko ket saan a rumbeng? Pangaasim ta ibagam kadagiti soldadom a sumardengdan a mangraraut kadakami. No aramidem dayta, agbayadak kenka no mano ti ibagam a bayadak." Isu a kinuna ti ari ti Asiria a masapul nga agbayad ni Hezekias kenkuana iti 10,206 a kilo (agarup sangapulo a metriko tonelada) ti pirak ken 1,021 a kilo (agarup maysa a metriko tonelada) iti balitok.
\v 15 Isu nga inted amin kenkuana ni Hezekias dagiti pirak nga adda iti templo ken dagiti naidulin iti palasiona.

\s5
\v 16 Linikkab pay dagiti tattao ni Hezekias dagiti balitok kadagiti ruangan ti templo ken dagiti balitok nga inkalupkopna a mismo kadagiti adigi ti ruangan, ket impatulodna amin dagita a balitok iti ari ti Asiria.
\v 17 Ngem nangibaon ti ari ti Asiria iti nagadu nga armada a kaddua dagiti nangangato nga opisialna manipud iti siudad iti Lakis tapno allukoyenda ni Ari Hezekias a sumuko kadakuada. Idi nakadanondan idiay Jerusalem, nagtakderda iti abay ti kanal a pagayusan ti danum manipud iti akin-ngatngato a pagurnongan ti danum idiay Jerusalem, iti asideg ti dalan nga agturong idiay talon a paglalabaan dagiti babbai.
\v 18 Nangipatulodda iti mensahe a dawdawatenda a mapan kadakuada ni Ari Hezekias, ngem nangibaon ti ari iti tallo kadagiti opisialesna a makitungtong kadakuada. Imbaonna da Hilkias nga anak ni Eliakim, a mangimatmaton ti palasio, Sebna a sekretario ken Joa nga anak ni Asaf, a mangidandanon kadagiti mensahe ti ari kadagiti tattao.

\s5
\v 19 Imbaga kadakuada ti maysa kadagiti panguloen nga opisial ni Senakerib nga ibagada daytoy a mensahe kenni Hezekias: "Daytoy ti imbaga ti ari ti Asiria, ti naindaklan nga ari: 'Siasino ti pagtaltalkanyo a mangispal kadakayo?
\v 20 Ibagbagam nga addaanka kadagiti armas a panggubatmo kadakami ken kinunam a nagkari dagiti pagilian a tumulong kenka, ngem sao lang dayta. Siasino ti ammom a tumulong kenka a bumusor kadagiti soldadok manipud ti Asiria?
\v 21 Dumngegka kaniak! Agtaltalekka iti armada ti Egipto. Ngem dayta ket kasla iti panagusar iti natukkol a runo a kas sarukod no magnaka a pagsammakedam. Tudukenna ti ima ti siasinoman nga agsammaked iti daytoy! Dayta ti kaiyarigan ti ari ti Egipto para iti siasinoman a mangnamnama kenkuana iti tulong.

\s5
\v 22 Ngem mabalin nga ibagam kaniak, "Saan, agtaltalekkami kenni Yahweh a Diosmi a tumulong kadakami." Ket isungbatko met, "Saankadi nga isuna ti pinabainam babaen iti panangrebbam kadagiti disso a pagdaydayawan ken dagiti altarna ket pinilitmo ti tunggal maysa ditoy Jerusalem ken dagiti dadduma a luglugar iti Juda nga agrukbab laeng iti sango ti altar ditoy Jerusalem?"
\v 23 Isu nga isingasingko a makitulagka iti apok nga ari ti Asiria. Ikkanka iti dua ribu a kabayo, ngem saanko nga ammo no makabirukka iti dua ribu kadagiti tattaom a mangsakay kadagitoy!

\s5
\v 24 Mangnamnamaka nga ipatulodannaka ti ari ti Egipto kadagiti karwahe ken kadagiti lallaki nga agkabalio kadagitoy a tumulong kadakayo. Ngem sigurado a saanda a maparmek uray ti kakakapuyan nga opisial iti armadak!
\v 25 Maysa pay, ti ammom kadi ket immaykami a mangdadael iti Jeruslem nga awan ti tulong ni Yahweh? Ni Yahweh a mismo ti nangibaga nga umaykami ditoy ket dadaelenmi daytoy a daga!"

\s5
\v 26 Ket, kinuna da Eliakim, Sebna ken Joah iti opisial a naggapu iti Asiria, "Apo, pangaasim ta agsaoka kadakami iti pagsasaoyo nga Arameo, gapu ta maawatanmi daytoy. Saanka nga agsao kadakami iti pagsasaomi a Hebreo, gapu ta maawatan daytoy dagiti tattao nga agtaktakder iti rabaw ti pader ket agbutengda."
\v 27 Ngem simmungbat ti opisial, "Apay ti ammoyo ket imbaonnak laeng ti apok a mangibaga dagitoy a banbanag kadakayo a saan a para kadagiti tattao nga agtaktakder iti rabaw ti pader? No laksidenyo daytoy a mensahe, kanento ti mabiit dagiti tattao iti daytoy a siudad dagiti bukodda a rugit ken inumendanto dagiti bukodda nga isbu, a kastanto met kadakayo, gapu ta awanton ti mabati a kanen ken inumenyo."

\s5
\v 28 Timmakder ti opisial ket impukkawna iti pagsasao a Hebreo kadagiti tattao a nakatugaw kadagiti rabaw iti pader. Kinunana, "Dumngegkayo iti daytoy a mensahe a naggapu iti naindaklan nga ari, ti ari ti Asiria. Kinunana daytoy:
\v 29 'Saanyo nga ipalubos nga allilawennakayo ni Hezekias. Saannakayo a kabaelan nga ispalen manipud iti bilegko.
\v 30 Saanyo nga ipalubos nga allukuyennakayo nga agtalek kenni Yahweh, iti panangibagbagana nga ispalennakayto ni Yahweh, ket saanto a pulos a masakup daytoy a siudad ti armada ti Asiria!'

\s5
\v 31 Saanyo nga ikaskaso ti ibagbaga ni Hezekias! Daytoy ti imbaga ti ari ti Asiria: 'Rummuarkayo iti siudad ket sumukokayo kaniak. No aramidenyo dayta, urnusekto para iti tunggal maysa kadakayo iti pananginumyo ti tubbog ti ubas manipud kadagiti kaubasanyo, ti pannanganayo ti bunga ti igos manipud kadagiti pinuon ti kayoyo, ken ti pananginumyo ti danum manipud kadagiti bubonyo.
\v 32 Maaramidyo dayta agingga nga umaykami ket ipandakayo iti daga a kas iti dagayo- daga nga addaan kadagiti trigo a maaramid a tinapay ken kaubasan nga agbunga iti maaramid nga arak. Daga nga addaan kadagiti adu a kaykayo ti olibo ken diro.' No aramidenyo ti ibilbilin ti ari ti Asiria, saankayo a matay. Agtultuloy ti panagbiagyo. Saanyo nga ipalubos nga allukuyennakayo ni Hezekias nga agtalek kenni Yahweh, iti panangibagbagana nga ispalennakayto!

\s5
\v 33 Saan a pulos a tinulungan ida dagiti dios a pagrukrukbaban dagiti tattao kadagiti sabali a nasion manipud iti bileg ti ari ti Asiria!
\v 34 Sadino ti ayan dagiti dios da Hamat ken Arpad? Sadino ti ayan dagiti dios da Sefravaim, Henna ken Ivva? Adda kadi kadagitoy a diosda ti nangispal iti Samaria manipud iti imak?
\v 35 Awan kadagitoy a dios ti nangsalaknib kadagiti tattaoda manipud iti panangdadael ti ari ti Asiria. Pagarupenyo kadi a makaaramid iti nasaysayaat ti Diosyo a ni Yahweh?

\s5
\v 36 Ngem nagulimek dagiti tattao a dumdumngeg. Awan ti siasinoman a nagsao, gapu ta imbaga ni Ari Hezekias kadakuada, "No agsao kadakayo ti opisial ti Asiria, saanyo a sungsungbatan isuna."
\v 37 Kalpasanna, nagsubli da Eliakim, Sebna ken Joa iti ayan ni Hezekias a naray-ab dagiti pagan-anayda gapu ta kasta unay ti pannakariribukda, ket imbagada kenkuana ti imbaga ti opisial ti Asiria.

\s5
\c 19
\p
\v 1 Idi nangngeg ni Ari Hezekias ti impadamagda, rinay-abna dagiti pagan-anayna ket nagkawes iti naaramid iti nakersang a lupot gapu ta kasta unay ti ladingitna. Ket napan iti templo tapno damagenna iti Dios no ania ti aramidenna.
\v 2 Kalpasanna, pinaayabanna da Eliakaim, Sebna ken dagiti panglakayen a papadi, a nakakawesda met iti kawes a naaramid iti nakersang a lupot, ket imbagana kadakuada a makisaritada kenni Isaias a propeta nga anak ni Amoz.

\s5
\v 3 Kinunana kadakuada nga ibagada dagitoy a banbanag kenni Isaias: "Imbaga ni Ari Hezekias a daytoy ti aldaw nga addaankami iti nakaro a panagsaba. Pabpabainandakami dagiti dadduma a nasion ken mulmulitanda ti dayawmi a kas iti babai nga umadanin a mangyanak iti ubing, ngem awanen ti pigsana a mangaramid iti daytoy.
\v 4 Nalabit a nangngeg amin ni Yahweh a Diostayo ti imbaga ti opisial manipud ti Asiria. Nalabit nga ammona nga imbaon isuna ti amona nga ari ti Asiaria a manglais iti mannakabalin- amin a Dios ket dusaento isuna ni Yahweh gapu ti imbagana. Ket dinawat ni Hezekias nga ikararagam iti sumagmamano kadakami a sibibiag pay laeng ita ditoy Jerusalem."

\s5
\v 5 Idi nakagteng dagiti mensahero ni Hezekias kenni Isaias, ket
\v 6 binilin ida ni Isaias nga agsublida iti ayan ti amoda ket ibagada kenkuana ti imbaga ni Yahweh: "Nagsao kadagiti dakes a banbanag maipanggep kaniak dagidiay a mensahero ti ari ti Asiria. Ngem saankayo koma a rumbeng a mariribukan gapu kadagiti imbagada.
\v 7 Dumngegkayo iti daytoy: pagdenggekto ti Senakerib iti sayangguseng a mangpadanag kenkuana, a rautento dagiti dadduma nga armada ti bukodna a pagilian. Tapno agsublinto isuna iti pagilianna ket sadiay, siakto ti mangaramid iti pannakatayna babaen kadagiti sumagmamano a lallaki."

\s5
\v 8 Naammoan dagti opisiales manipud iti Asiria a pinanawan ti Ari ti Asiria ken dagiti armadana ti siudad ti Lakis, ket rarautenda ti Libna nga adda ti kabangibang a siudad. Isu a napan dagiti opisial sadiay tapno ipakaammoda kenkuana ti napasamak idiay Jerusalem.
\v 9 Iti saan a nabayag kalpasan dayta, nakaawat iti damag ni Ari Senakerib nga idadauloan ni Ari Tirhaka ti Etiopia dagiti armadana a mangraut kadakuada. Ngem sakbay a pinanawan ni ari Senakerib iti Libna a mapan makigubat iti armada manipud iti Etiopia, nangipatulod isuna iti surat kenni Hesekias babaen kadagiti sabali pay a mensaherona.

\s5
\v 10 Iti surat, insuratna daytoy kenni Hezekias: "Saanka a paallilaw iti dios a pagtaltalkam babaen iti panagkarina a saanto a pulos a tagikuaen ti armadak ti Jerusalem.
\v 11 Sigurado a nangngegmo no ania ti inaramid dagiti armada dagiti ar-ari ti Asiria kadagiti dadduma a pagilian. Namimpinsan a dinadael ida dagiti armadami. Isu a, ti ammoyo kadi ket makalibaskayonto?

\s5
\v 12 Naispal kadi ida dagiti dios dagiti nasion a dadaelen koma dagiti armada dagiti naglabas nga ar-ari iti Asiria? Naispal kadi dagidiay a dios dagiti tattao iti rehion ti Gozan wenno kadagiti siudad ti Haran ken Resep iti amianan ti Aram? Naispalda kadi dagiti tattao ti Eden a naipan iti siudad ti Tel Assar? Awan kadagiti dios kadagidiay a siudad iti nakaispal kadakuada.
\v 13 Ania ti napasamak kadagiti ar-ari iti siudad ti Hamat, Arpad, Sefravaim ken Ivva? Natayda amin."

\s5
\v 14 Naawat ni Hezekias ti surat nga inted dagiti mensahero kenkuana, ket binasana daytoy. Ket simmang-at isuna iti templo ket inyukradna ti surat iti sangoanan ni Yahweh.
\v 15 Ket ingkararag ni Hezekias daytoy: "Yahweh a Dios nga akinkukua kadakami nga Israelita, nakatugawka iti tronom iti ngatoen dagiti estatua dagiti parsua a nagpayak, iti ngatoen ti nasagradoan a Lakasa ti Tulag. Siksika laeng iti pudpudno a Dios. Iturturayam dagiti amin a pagarian iti daytoy a daga. Sika ti namarsua iti amin nga adda iti rabaw iti daga ken iti tangatang.

\s5
\v 16 Isu a Yahweh, pangaasim ta denggem dagiti ibagbagak, ken kitaem ti mapaspasamak. Ken denggem dagiti imbaga ni ari Senakerib a manglalais kenka, a mannakabalin-amin a Dios.
\v 17 Yahweh, pudno a dagiti armada dagiti ar-ari ti Asiria ket namimpinsan a dinadaelda dagiti adu a nasion ken dinadaelda dagiti dagada.
\v 18 Ken impurruakda iti apuy dagiti dios dagidiay a nasion ket pinuoranda dagitoy. Ngem saan a narigat nga armiden dayta, gapu ta saanda a dios. Estattuada laeng a naaramid manipud iti kayo ken bato, didiosen a sinukog dagiti tattao, ket isu a nalakada laeng a nadadael.

\s5
\v 19 Isu nga ita Yaweh a Diosmi, pangaasim ta ispalennakami manipud iti bileg ti ari ti Asiria, tapno maammoan dagiti amin a tattao kadagiti amin a pagarian ditoy lubong a sika Yahweh, ti maymaysa laeng a pudno a Dios."

\s5
\v 20 Impatulod ngarud ni Isaias daytoy a mensahe kenni Hesekias tapno ibagana kenkuana ti imbaga ni Yahweh, ti Dios nga akinkukua kadagiti Israelita, kinunana iti sungbatna: "Nangngegko ti ingkararagmo kaniak maipapan kenni Senakerib nga ari ti Asiria.
\v 21 Daytoy ti ibagak iti dayta nga ari: Lalaisen ken pagkakatawaandaka dagiti tattao ti Jerusalem. Iwingwingiwingda dagiti uloda tapno laisendaka.
\v 22 Siasino ti ammom a lalaisem ken pagang-angawam? Siasino ti ammom a bugbugkawam? Siasino ti ammom a tangtangsitam? Siak, ti nasantoan a Dios a pagdaydayawan dagiti Israelita.

\s5
\v 23 Pinagkakatawaandak dagiti mensaherom. Kinunam, 'Babaen kadagiti adu a karwahek, nadanonko dagiti kangangatoan a banbantay, kadagiti kangangatoan a banbantay iti Lebano. Pinukanmi dagiti katatayagan ken kasasayaatan a kaykayo a sedro. Nadanonmin dagiti kaaadaywan a tapaw ti bantay ken dagiti kasasamekan a bakbakirna.
\v 24 Nagkalikami kadagiti bubon kadagiti sabali a pagilian ket umminum kami iti danum manipud kadagitoy. Ket iti panpannagnami kadagiti wawaig ti Egipto, pinamagaanmi amin dagitoy!'

\s5
\v 25 Ngem insungbatko, 'Saanmo kadi pay a nangeg nga iti nabayagen a panawen, pinanggepkon a mapasamak dagidiay a banbanag? Pinanggepkon daytoy idi pay laeng, ket ita, ar-aramidekon. Pinanggepko a maaddaan ti bileg ti armadam a mangtiliw kadagiti adu a siudad a nalawlaw kadagiti nangangato a pader, ket pagbalinek ida a penpen ti naburbor a batbato.
\v 26 Awanto ti bileg dagiti tattao a nagnaed kadagidiay a siudad, ket kas nagbanaganna, kimmapuyda ken naawananda iti namnama. Narasida a kas kadagiti mulmula ken ruruot kadagiti kataltalonan, kas karasi iti ruot nga agtubtubo iti bubongan dagiti balbalay a magango sakbay a dumakkel.

\s5
\v 27 Ngem ammok amin a banbanag maipapan kenka. Ammok no addaka iti uneg ti balaymo ken no rummuarka; ammok met a makapunpungtotka kaniak.
\v 28 Isu a gapu ta kapungtotnak, ken gapu ta nangngekko nga inaramidmo daytoy, taldengak ta agongmo ken busalak ta ngiwatmo, tapno maguyodka iti sadinoman iti kayatko a pangipanan kenka. Pilitenka nga agsubli iti bukodmo a pagilian iti isu met laeng a dalan a nagnaam nga immay ditoy, a saanmo a naparmek iti Jerusalem.'

\s5
\v 29 Ibagak daytoy kenni Hezekias: 'Daytoyto tti mapasamak tapno mapaneknekan nga ibagbagak kenka ti pudno: Ita a tawen ken iti sumaruno a tawen, sika ken dagiti tattaom ket agapit laeng kadagiti nagtubo a trigo. Ngem iti sumaruno a tawen, dakayo nga Israelita ket mabalinyonton ti agmula iti trigo ket apitenyo daytoy, ken mabalinyonton ti agmula kadagiti kaubasan ket kanenyo dagiti ubas.
\v 30 Rumang-ayto dagiti tattao iti Juda a sibibiag pay laeng ket aganakda ti adu; kaiyarigandanto dagiti mula a a nauneg dagiti ramutda agingga iti uneg iti daga ket agbungada iti adu.
\v 31 Adunto a tattao idiay Jerusalem iti agtalinaed a sibibiag gapu ta, siak ni Yahweh a Mannakabalin-amin, ti nangpanggep a mapasamak daytoy.

\s5
\v 32 Isu a siak ni Yahweh ket ibagak daytoy iti ari ti Asiria: "Saanto a mastrek dagiti armadana daytoy a siudad; saandanto a pulos a maibiat ti aniaman a pana ditoy. Saanto a pulos a makapagmartsa a nakakalasag dagiti soldadona iti ruar dagiti ruangan ti siudad, ken saandanto a pulos a makaiyummong iti daga iti abay dagiti pader ti siudad tapno marautda ti siudad.
\v 33 Agsublinto ti arida iti bukodna a pagilian iti isu met laeng a dalan a nagnaanna nga immay ditoy. Saannanto a mastrek daytoy a siudad. Mapasamakto dayta gapu ta, Siak ni Yahweh a nangibaga iti daytoy!
\v 34 Salaknibakto daytoy a siudad ken lapdakto ti pannakadadaelna. Aramidekto daytoy para iti bukodko a pakaidayawan ken gapu iti ingkarik kenni Ari David, a nagserbi kaniak a nasayaat.'"

\s5
\v 35 Iti dayta a rabii, rimmuar ti maysa nga anghel a naggapu kenni Yahweh ket napan iti disso a nagipatakderan dagiti armada ti Asiria kadagiti toldada, ket pinapatayna ti 185,000 kadagiti soldadoda. Idi nakariing iti kabigatanna dagiti nabati kadagiti soldado, nakitada nga adda dagiti bangkay nga agkaraiwara.
\v 36 Pimmanaw ngarud ni ari Senakerib ket nagawid idiay Nineve, ti kabisera ti Asiria.
\v 37 Maysa nga aldaw, idi madama nga agdaydayaw iti templo ti diosna a ni Nisrok, pinapatay isuna dagiti dua nga annakna a da Adramelek ken Sarezer babaen kadagiti kampilanda. Ket naglibasda a napan idiay rehion ti Ararat, amianan a laud ti Nineve. Ket ni Esarhadon a maysa kadagiti annak a lalaki ni Senakerib ti nagbalin nga ari ti Asiria.

\s5
\c 20
\p
\v 1 iti dayta a tiempo, nakaro ti panagsakit ni Hezekias. Ti ammona ket dandanin matayen. Napan kenkuana ni Isaias a propeta ket kinunana, "Daytoy ti kuna ni Yahweh: 'Rumbeng nga ibagam kadagiti tattao iti palasiom no ania ti kayatmo nga aramidenda kalpasan iti ipapataymo, gapu ta saankan nga umimbag manipud iti daytoy a sakit. Mataykan.' "
\v 2 Simmango ni Hezekias iti diding ket ingkararagna daytoy:
\v 3 "Yahweh, saanmo koma a liplipatan a kanayon a nagserbiak kenka a sipupudno iti amin a kaunggak, ket nagaramidak kadagiti banbanag a nakaay-ayo kenka." Ket nagsangit ni Hezekias iti napigsa.

\s5
\v 4 Pinanawan ni Isaias ti ari, ngem sakbay a maballasiwna ti akintengnga a paraangan ti palasio, nangted ni Yahweh iti mensahe kenkuana.
\v 5 Kinunana, "Agsublika kenni Hezekias, ti mangiturturay kadagiti tattaok, ket ibagam kenkuana, 'Siak ni Yahweh, ti Dios a pagdaydayawan ti kapuonam a ni Ari David, ket nangngegko ti inkararagmo. Ket nakitak dagiti luam. Isu a dumngegka, agasanka. Kalpasan iti dua nga aldaw manipud ita ket makapankanton idiay templok.

\s5
\v 6 Pagpautek ti biagmo iti sangapulo ket lima pay a tawen. Ket ispalenkanto manen kasta met daytoy a siudad manipud iti bileg ti ari ti Asiria. Salaknibak daytoy a siudad para iti pakaidaydayawak, ken gapu iti inkarik kenni Ari David a nagserbi kaniak a napudno.'~"
\v 7 Nagsubli ni Isaias iti palasio ket imbagana kenni Hezekias ti imbaga ni Yahweh. Ket imbagana kadagiti adipen ni Hezekias, "Mangalakayo iti napalapot manipud iti naanger nga igos. Tapalanyo dagiti lintegna ket umimbagto isuna." Inaramid dagiti adipen dayta, ket immimbag ti ari.

\s5
\v 8 Ket simmungbat ni Hezekias kenni Isaias, "Ania ti aramiden ni Yahweh a mangpaneknek nga agasannak ket kalpasan ti dua nga aldaw manipud ita, makapanakton idiay templo?"
\v 9 Simmungbat ni Isaias, "Agaramid ni Yahweh iti banag a mangpaneknek kenka nga aramidenna ti ingkarina. Kayatmo kadi a pababaen ni Yahweh iti sangapulo a tukad ti aniniwan iti agdan wenno agpasango iti sangapulo a tukad?"

\s5
\v 10 Simmungbat ni Hezekias, "Nalaka nga agpasango ti aniniwan, gapu ta kanayon a kasta ti aramiden daytoy. Dawatem kenni Yahweh a pababaenna daytoy iti sangapulo a tukad."
\v 11 Isu a sipapasnek a nagkararag ni Isaias kenni Yahweh, ket pinagsanud ni Yahweh ti aniniwan iti sangapulo a tukad.

\s5
\v 12 Iti dayta a tiempo, nadamag ni Ari Merodak Balaan nga anak ni Baladan, ti dati nga ari ti Babilonia, a nakaro ti panagsakit ni Ari Hezekias. Isu a nagsurat isuna ket intedna dagitoy kadagiti mensahero tapno ipanda kenni Hezekias, a napakuyogan iti sagut.
\v 13 Idi nakadanonen dagiti mensahero, siraragsak a pinasangbay ida ni Hezekias. Kalpsanna, impakitana kadakuada dagiti amin a kinabaknang nga adda iti palasiona kasta met dagiti adda iti pagiduldulinanna kadagiti kinabaknang---- dagiti pirak ken balitok, dagiti rekado, dagiti nabanglo a lana ti olibo, ken dagiti amin nga armas para kadagiti soldadona. Awan kadagiti napapateg a banbanag kadagiti pagiduldulinanna wenno sadinoman pay iti pagarianna iti saanna nga impakita kadakuada.

\s5
\v 14 Napan ni propeta Isaias kenni Hezekias ket dinamagna kenkuana, "Sadino ti naggappuan dagidiay a lallaki, ken ania ti imbagada kenka?" Simmungbat ni Hezekias, "Naggapuda iti pagilian nga adayo manipud ditoy. Naggapuda idiay Babilonia."
\v 15 Sinaludsod ni Isaias, "Ania ti nakitada iti palasiom?" Simmungbat ni Hezekias, "Nakitada amin. Impakitak kadakuada ti amin a sanikuak, dagiti amin a napapateg kaniak a banbanag."

\s5
\v 16 Ammo ni Isaias a nagaramid ni Hezekias iti kinamaag a banag. Isu a kinuna ni Isaias kenkuana, "Denggem ti imbaga ni Yahweh kenka.
\v 17 Dumtengto ti tiempo a maipan idiay Babilonia dagiti amin nga addanto iti palasiom, dagiti amin a napapateg a banbanag nga inkabilmo dita ken inkabil dagiti kapuonam. Awanto ti mabati ditoy! Dayta ti kuna ni Yahweh kenka!
\v 18 Kasta pay, mapilitanto a mapan sadiay dagiti sumagmamano a kaputotam, ket makapondanto tapno agbalinda nga adipen iti palasio ti ari ti Babilonia."

\s5
\v 19 Ket simmungbat ni Hezekias kenni Isaias, "Naimbag ti mensahe a naggapu kenni Yahweh nga imbagam kaniak." Imbagana dayta gapu ta impagarupna, "Uray no mapasamak dayta, addanto latta iti talna ken kinatalged iti Israel kadagiti amin a nabatbati a tiempo a sibibiagak pay."
\v 20 No kayatyo a maammoan iti ad-adu pay maipapan kadagiti amin a banbanag nga inaramid ni Hezekias, maipapan kadagiti kinamaingelna iti gubatan, maipapan iti panangbilinna kadagiti tattaona a mangipatakder iti pagurnongan iti danum iti siudad ken iti usok a makali a pagayusan ti danum nga agturong iti pagurnongan, naisurat amin dagitoy iti Libro Dagiti Pakasaritaan Dagiti Ar-ari ti Juda.
\v 21 Iti saan a nagbayag ket natay ni Hezekias, ket ti anakna a ni Manases ti nagbalin nga ari.

\s5
\c 21
\p
\v 1 Sangapulo ket dua ti tawen ni Manases idi nangrugi isuna a nagturay. Inturayanna ti Juda iti limapulo ket lima a tawen idiay Jerusalem. Ni Hepsiba ti inana.
\v 2 Inaramidna dagiti adu a banbanag a dakes a kinuna ni Yahweh. Tinuladna dagiti makarimon a banbanag nga inaramid idi dagiti tattao kadagiti nasion a pinapanaw ni Yahweh manipud iti daga ti Israel sakbay ti isasangpet dagiti tattaona iti dayta a daga.
\v 3 Binilinna dagiti trabahadorna tapno ipatakderda manen dagiti altar a pagdaydayawan kenni Yahweh a dinadael ni Hezekias nga amana gapu ta awanda iti lugar a kinuna ni Yahweh a rumbeng a pangidayawanda kenkuana, idiay templo. Binilinna dagiti trabahadorna a mangipatakderda kadagiti altar a pagdaydayawanda kenni Baal. Nangaramid isuna iti estatua ti diosa a ni Asera, kas iti inaramid idi ni Ahab nga ari ti Israel. Ken nagdayaw ni Manases kadagiti bituen.

\s5
\v 4 Binilinna dagiti trabahadorna a mangipatakderda kadagiti altar a pagdaydayawan kadagiti ganggannaet a dios idiay templo ni Yahweh, uray no kinuna ni Yahweh, "Ditoy Jerusalem ti kayatko a pangdayawan kaniak dagiti tattao iti agnanayon."
\v 5 Imbilinna a dagiti altar a pagdaydayawan kadagiti bituen ket maipatakder kadagiti paraangan ti templo.
\v 6 Indatonna pay ti bukodna nga anak sana pinuoran. Nangaramid isuna kadagiti ritual tapno maaramidna ti panagpadles ken dagiti orasion. Napan pay isuna kadagiti tattao a makium-uman kadagiti espiritu dagiti natay a tattao tapno maammoanna no ania ti mapasamak iti masakbayan. Adu ti inaramidna a banbanag a kinuna ni Yahweh nga agkakadakes, dagiti banbanag a nangpapungtot kenni Yahweh iti kasta unay.

\s5
\v 7 Inkabilna ti estatua ti diosa a ni Asera idiay templo, ti lugar nga imbaga ni Yahweh kada David ken Solomon nga anakna, "Ditoy Jerusalem ti pakaipatakderanto ti templok. Daytoy ti siudad a pinilik manipud kadagiti amin a saksakupen ti sangapulo ket dua a tribu ti Israel, iti lugar a kayatko a pangidayawan kaniak dagiti tattao iti agnanayon.
\v 8 Ket no agtulnog dagiti Israelita kadagiti amin a bilbilinko ken kadagiti amin a linteg nga intedko kenni Moises, ti tao a nagserbi kaniak a nasayaat, saankonto ida a papanawen manen iti daytoy a daga nga intedko kadagiti kapuonanda."
\v 9 Ngem saan nga impangag dagiti tattao ni Yahweh. Inallukoy ida ni Manases nga agaramid kadagiti basol a nadagdagsen pay ngem kadagiti basbasol nga inaramid dagiti tattao kadagiti nasion a pinapanaw ni Yahweh manipud iti daga idi dumteng dagiti Israelita.

\s5
\v 10 Dagitoy dagiti dadduma a banbanag a namin-adu a daras nga imbaga dagiti profeta, dagiti mensahe nga inted ni Yahweh kadakuada:
\v 11 "Inaramid ni Manases nga ari ti Juda dagitoy a makarimon a banbanag, banbanag a dakdakes pay ngem kadagiti inaramid idi ti bunggoy dagiti tattao ti Amor iti daytoy a daga. Inallukoyna dagiti tattao ti Juda nga agbasol babaen iti panagdaydayaw kadagiti didiosen.
\v 12 Ngarud, daytoy ti makunak, siak ni Yahweh, ti Dios a daydayawenyo nga Israelita: 'Idissuorko ti didigra iti Jerusalem ken kadagiti dadduma pay a lugar iti Juda. Nakabutbutengto daytoy. Gapu iti dayta, maikulengto dagiti amin a makangngeg iti daytoy.

\s5
\v 13 Ukomen ken dusaekto dagiti tattao ti Jerusalem kas iti panangdusak iti pamilia ni Ari Ahab iti Israel. Ikkatekto dagiti tattao ti Jerusalem kas iti panangpunas dagiti tattao iti pinggan tapno madalusan ken ipaklebda dagitoy a maipakita a napnekdan.
\v 14 Ket baybay-akto dagiti nabatbati a sibibiag, ket ipaluboskonto a parmeken ida dagiti kabusorda ken takawenda dagiti amin a napapateg a banbanag manipud iti dagada.
\v 15 Aramidekto daytoy gapu ta inaramid dagiti tattaok dagiti banbanag a kinunak nga agkakadakes, dagiti banbanag a nangpapungtot kaniak iti kasta unay. Kanayondak a pagpungpungtoten, manipud pay iti tiempo a rimmuar dagiti kapuonanda idiay Egipto.'"

\s5
\v 16 Binilin ni Manases dagiti opisialna a pumatayda iti adu nga awan basolna a tattao idiay Jerusalem, gapu iti dayta ket nagsayasay dagiti darada kadagiti kalsada. Inaramidna daytoy tapno maallukoyna dagiti tattao ti Juda nga agaramid kadagiti adu a banbanag a dakes a kinuna ni Yahweh.
\v 17 No kayatyo pay a maammoan ti amin a banbanag nga inaramid ni Manases, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda.
\v 18 Natay ni Manases ket naitabon iti hardin iti ruar ti palasiona, ti hardin nga inaramid ni Uzza. Ket ni Amon nga anakna ti nagbalin nga ari.

\s5
\v 19 Duapulo ket dua ti tawen ni Amon idi nagbalin isuna nga ari. Inturayanna ti Juda manipud Jerusalem iti dua laeng a tawen. Mesullemet ti nagan ti inana. Naggapu isuna iti siudad ti Jotba, ken anak isuna ni Haruz.
\v 20 Adu ti inaramidna a banbanag a dakes a kinuna ni Yahweh, kas iti inaramid ni Manases nga amana.

\s5
\v 21 Tinuladna ti kagagalad ti amana, ken nagdaydayaw met isuna kadagiti didiosen a nagdaydayawan ni amana.
\v 22 Linipatna ni Yahweh, ti Dios a nagdaydayawan dagiti kapuonanna, ken saan a nagtignay iti kayat ni Yahweh a panagtignayna.
\v 23 Ket iti maysa nga aldaw, nagtutulag dagiti dadduma nga opisialna tapno papatayenda isuna. Sililiput a pinatayda isuna idiay palasio.

\s5
\v 24 Ngem pinapatay met dagiti tattao ti Juda dagidiay amin a nangpapatay kenni Ari Amon, ket dinutokanda ni Josias nga anakna nga agbalin nga arida.
\v 25 No kayatyo a basaen ti maipanggep kadagiti daduma pay a banbanag nga inaramid ni Amon, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari iti Juda.
\v 26 Naitabon met ni Amon iti tanem idiay hardin nga inaramid ni Uzza. Ket ti anakna a ni Josias ti nagbalin nga ari.

\s5
\c 22
\p
\v 1 Walo ti tawen ni Josias idi nagbalin isuna nga ari ti Juda. Nagturay isuna manipud Jerusalem iti tallopulo ket maysa a tawen. Jedida ti nagan ti inana ken apongna ni Adaias a naggapu iti siudad ti Bozkat.
\v 2 Inaramid ni Josias dagiti makaay-ayo kenni Yahweh ken nagbiag isuna a kas iti inaramid ni Ari David a kapuonanna. Nagtulnogna isuna a naan-anay kadagiti amin a linteg ti Dios.

\s5
\v 3 Kalpasan ti agarup sangapulo ket walo a tawen a panagturay ni Josias, imbaonna idiay templo ti sekretariona a ni Safan nga anak ni Azalia ken apoko ni Mesullam, ket imbilinna dagitoy:
\v 4 "Mapanka kenni Hilkias a kangatoan a padi ket ibagam a padamagannak no mano ti kuarta a naurnong dagiti guardia kadagiti ruangan ti templo manipud kadagiti sagsagut dagiti tattao.
\v 5 Ket ibagam kenkuana nga itedna ti amin a kuarta kadagiti mangimatmaton iti pannakatarimaan ti templo.

\s5
\v 6 Masapul nga itedda dayta a kuarta kadagiti karpintero, kadagiti agipatpatakder ken kadagiti agkabkabiti, ken masapul met a gatangenda ti kayo ken dagiti batbato nga aramatenda a mangitarimaan iti templo.
\v 7 Ngem saanen a kasapulan nga agaramid dagiti lallaki a mangimatmaton iti pannakatarimaan ti templo iti listaan ti kuarta a naited kadakuada, listaan a pakakitaan no ania ti nangigastoanda iti daytoy, gapu ta dagidiay a tattao ket naan-anay a mapagtalkan."

\s5
\v 8 Kalpasan nga imbaga dayta ni Safan a sekretario ti ari kenni Hilkias, kinuna ni Hilkias kenni Safan, "Nasarakak iti templo ti maysa a nalukot a pagbasaan a nakaisuratan dagiti linteg nga inted ti Dios kenni Moises!" Inted ni Hilkias ti nalukot a pagbasaan kenni Safan ket rinuggianna daytoy a basaen.
\v 9 Kalpasanna, impan ni Safan iti ari ti nalukot a pagbasaan ket kinunana kenkuana, "Innala dagiti guardiam iti templo ti kuarta ket intedda dagitoy kadagiti mangimaton iti pannakatarimaan ti templo."
\v 10 Kalpasanna, kinuna ni Safan iti ari, "Adda inyegko kenka a nalukot a pagbasaan nga inted ni Hilkias kaniak." Ket rinuggian a basaen daytoy ni Safan iti ari.

\s5
\v 11 Idi nangngeg ti ari dagiti linteg a naisurat iti nalukot a pagbasaan a basbasaen ni Safan kenkuana, rinay-abna ti pagan-anayna ta nariribukan unay isuna.
\v 12 Ket imbilinna daytoy kada Hilkias, ni Ahikam nga anak ni Safan, ni Akbor nga anak ni Macaias, ken ni Asaias a naisangsangayan a mammagbaga ti ari:
\v 13 "Mapankayo agdamag kenni Yahweh para kaniak ken para kadagiti amin a tattao ti Juda, maipanggep iti naisurat iti daytoy a nasarakan a nalukot a pagbasaan. Gapu ta nalawag a nakapungtot unay ni Yahweh kadatayo gapu ta saan a nagtulnog dagiti kapuonantayo kadagiti banbanag a naisurat iti daytoy nalukot a pagbasaan, dagiti banbanag a rumbeng koma nga inaramidtayo."

\s5
\v 14 Isu a napan nakiuman da Hilkias, Ahikam, Akbor, Safan ken Asaias iti maysa a babai a managan Hulda a maysa a babai a profeta nga agnanaed iti kabarbaro a paset ti Jerusalem. Ti asawana a ni Sallum nga anak ni Tikva ken apoko ni Harhas ti agay-aywan kadagiti pagan-anay a maus-usar idiay templo. Imbaga dagidiay a lima a lallaki kenni Hulda ti maipapan iti nalukot a pagbasaan.
\v 15 Ket imbaga ngarud ni Hulda kadakuada ti kinuna ni Yahweh a Dios a pagdaydayawan dagiti Israelita. Imbaga ni Yahweh kenni Hulda a pagsublienna dagiti lallaki ket ibagada iti ari a nangibaon kadakuada
\v 16 a daytoy ti ibagbaga ni Yahweh: "Denggem a naimbag daytoy. Mangiyegak iti didigra iti Jerusalem ken kadagiti amin a tattao nga agnanaed ditoy, kas naisurat iti nalukot a pagbasaan a binasa ti ari.

\s5
\v 17 Aramidek dayta gapu ta linipatdak ken nangpuorda kadagiti insenso tapno padayawanda dagiti dadduma a dios. Pinagpungtotdak iti kasta unay gapu kadagiti amin a didiosen nga inaramidda, ket kas iti apuy a saanto a maiddep ti pungtotko.
\v 18 Imbaonnakayo ti ari ti Juda tapno agdamag kaniak a ni Yahweh no ania ti kayatko nga aramidenna. Daytoy ti rumbeng nga ibagayo kenkuana, 'Impangagmo ti naisurat iti nalukot a pagbasaan.
\v 19 Kasta met a nagbabawi ken nagpakumbabaka idi nangngegmo ti impangtak nga aramiden tapno madusa daytoy a siudad ken dagiti tattao nga agnanaed ditoy, nangngegko ti inkararagmo. Imbagak a baybay-akto daytoy a siudad. Ti naganto daytoy a siudad ket aramatento dagiti tattao no agilunodda iti maysa a tao. Ngem gapu ta rinay-abmo ti pagan-anaymo ken nagsangitka iti imatangko, nangngegka.

\s5
\v 20 Isu nga ipalubosko a matay ken maitabonka a sitatalna. Mangipaayakto iti nakaro a didigra iti daytoy a lugar, ngem saanmonton a makita daytoy.'" Kalpasan a nangngeg dayta dagiti lallaki, nagsublida kenni Ari Josias ket imbagada kenkuana dayta a mensahe.

\s5
\c 23
\p
\v 1 Kalpasanna, pinaayaban ti ari dagiti amin a panglakayen iti Jerusalem ken dagiti dadduma a lugar idiay Juda.
\v 2 Nagkukuyogda a napan idiay templo, kaduada dagiti papadi ken dagiti profeta ken dagiti dadduma pay a tattao manipud kadagiti natatan-ok agingga kadagiti kanunumoan a tattao. Ket kabayatan nga agdengdengngegda, imbasa ti ari kadakuada dagiti amin a linteg nga insurat ni Moises. Binasana manipud iti nasarakanda idiay templo a nalukot a pagbasaan.

\s5
\v 3 Ket nagtakder ti ari iti abay ti adigi a pagtaktakderan dagiti ari no adda dagiti napapateg nga iwaragawagda ken kabayatan a dumdumngeg ni Yahweh, inulit ti ari ti karina nga agtulnog isuna iti tulag a sipupudno manipud iti kaungganna. Kasta met nga inkari dagiti amin a tattao nga agtungpalda iti tulag.

\s5
\v 4 Ket imbilin ti ari kada Hilkias a kangatoan a padi, kadagiti amin a papadi a nangtulong kenkuana ken kadagiti lallaki nga nagbantay iti pagserkan a mapan iti templo. Imbagana kadakuada nga irruarda amin dagiti banbanag nga adda iti templo nga ar-aramaten dagiti tattao nga agdayaw kenni Baal, kenni Asera a diosa ken kadagiti bituen. Kalpasan nga inruarda dagitoy, pinuoranda amin dagitoy a banbanag iti ruar ti siudad, idiay Tanap ti Kidron. Ket impanda dagiti amin a dapo idiay Betel.
\v 5 Adu dagiti pagano a papadi a dinutokan dagiti nagkauna nga ar-ari ti Juda tapno agipuor kadagiti insenso kadagiti rabaw ti altar a naiwaras iti entero a rehion ti Juda. Agidatdatagda kadagiti daton kenni Baal, iti init, iti bulan, kadagiti planeta ken kadagiti bituen. Pinasardeng ida ti ari manipud iti panangaramid kadagidiay a banbanag.

\s5
\v 6 Imbilinna a mairruar ti imahen ni Asera a diosa manipud iti templo. Ket impanda daytoy iti ruar ti Jerusalem, insalogda idiay Tanap ti Kidron ket pinuoranda daytoy. Pinagdapuda daytoy ket inwarada kadagiti rabaw dagiti tanem dagiti kadawyan a tattao.
\v 7 Inruarna met amin a banbanag nga adda kadagiti siled ti templo a pagnanaedan dagiti balangkantis a lallaki ti templo. Dita ti pagab-abelan dagiti babbai kadagiti pagan-anay a naaramat tapno dayawen ni Asera a diosa.

\s5
\v 8-9 Impan met ni Josias idiay Jerusalem dagiti amin a papadi nga agidatdatag kadagiti daton kadagiti dadduma a siudad ti Juda. Rinugitanna met dagiti lugar a nangipuoran dagiti papadi iti insenso tapno padayawanda dagiti didiosen, manipud idiay Geba iti amianan agingga idiay Beerseba iti abagatan. Saan a mapalubosan dagidiay a papadi nga agidatag kadagiti daton iti templo, ngem mapalubosanda a mangan kadagiti tinapay nga awan lebadurana a kankanen dagiti papadi nga agserserbi iti templo. Imbilinna met a dadaelenda dagiti altar nga adda iti asideg ti ruangan nga impatakder ni Josue a mayor ti Jerusalem. Dagidiay nga altar ket adda idi iti kannigid ti kangrunaan a ruangan a mapan iti siudad.

\s5
\v 10 Rinugitan met ni Josias ti lugar a managan Tofet, idiay Tanap ti Ben Hinnom, tapno awan ti makaidaton kadagiti annakda a naan-anay a mapuoran iti rabaw ti altar kas daton a maipaay kenni Molec a dios.
\v 11 Inikkatna met dagiti kabalio nga indaton dagiti nagkauna nga ar-ari ti Juda tapno daydayawenda ti init ken pinuoranna dagiti karwahe a naaramat para iti dayta a panagdaydayaw. Naikabil dagidiay a kabalio ken karwahe iti paraangan iti ruar ti templo, iti asideg ti pagserkan a sumrek iti templo ken asideg iti siled a pagnanaedan ti maysa kadagiti opisial ni Josias a managan Natan Melek.

\s5
\v 12 Imbilin pay ni Josias kadagiti adipenna a rebbaenda dagiti altar nga impatakder dagiti nagkauna nga ar-ari ti Juda iti bubongan ti palasio, iti ngatoen ti siled a nagtalinaedan ni Ari Ahaz. Rinebbada met dagiti altar nga impatakder ni Ari Manases idiay dua a paraangan iti ruar ti templo. Imbilinna a burakenda dagitoy ket ibellengda iti Tanap ti Kidron.
\v 13 Imbilinna pay a masapul a dadaelenda dagiti altar nga impatakder ni Ari Solomon idiay daya ti Jerusalem ken abagatan ti Bantay Olibo-- a maaw-awagan a Bantay ti Pannakadadael. Impatakder dagitoy ni Solomon a pagdayawan kadagiti makarimon a didiosen--ti estatua ti diosa a ni Astoret a dinaydayaw dagiti tattao iti siudad ti Sidon, ni Kemos a dios ti bunggoy dagiti tattao ti Moab ken Milcom a dios ti bunggoy dagiti tattao ti Ammon.
\v 14 Binurakda met dagiti bato nga adigi a dinaydayaw dagiti Israelita ken pinutedda dagiti imahen a nangpadayaw kenni Asera a diosa ken inwarada sadiay dagiti tultulang ti tao tapno marugitan daytoy.

\s5
\v 15 Maysa pay, binilinna ida a rebbaenda idiay siudad ti Betel ti lugar a pagdaydayawan nga impatakder ni Ari Jeroboam, ti ari a nangallukoy kadagiti tattao ti Israel nga agbasol. Rinebbada ti altar. Ket binurakda dagiti bato ken binurborda agingga a napulbos. Pinuoranda met ti imahen a naaramat iti panagdaydayaw kenni Asera a diosa.
\v 16 Kalpasanna, kimmita ni Josias iti aglawlawna ket nakitana dagiti sumagmamano a tanem iti tapaw ti turod. Imbaonna dagiti tattaona nga irruarda dagiti tultulang kadagidiay a tanem ket puoranda dagitoy iti rabaw ti altar. Babaen iti panangaramidna iti dayta, rinugitanna ti altar. Dayta ti impadto ti maysa a profeta idi adun a tawen ti naglabas kabayatan nga agtaktakder ni Jeroboam iti asideg ti altar iti maysa a fiesta. Kalpasanna, timmangad ni Josias ket nakitana ti tanem ti profeta a nangipadto iti dayta.

\s5
\v 17 Dinamag ni Josias, "Siasino ti akin tanem iti dayta?" Simmungbat dagiti tattao ti Betel, "Dayta ti tanem ti profeta a naggapu idiay Juda ken nangipadto a mapasamak dagitoy a banbanag nga inaramidmo ita iti daytoy nga altar."
\v 18 Insungbat ni Josias, "Bay-anyo nga agtalinaed ti tanemna a kasta. Saanyo nga ik-ikkaten dagiti tultulang ti profeta manipud iti tanem." Isu a saan nga inikkat dagiti tattao dagidiay a tultulang wenno dagiti tultulang ti maysa pay a profeta a naggapu idiay Samaria.

\s5
\v 19 Iti tunggal siudad idiay Israel, iti bilin ni Josias, rinebbada dagiti altar nga impatakder dagiti nagkauna nga ar-ari ti Israel a nangpapungtot iti kasta unay kenni Yahweh. Inaramidna kadagidiay nga altar ti kas iti inaramidna kadagiti altar idiay Betel.
\v 20 Imbilinna a mapapatay iti rabaw dagidiay nga altar dagiti amin a papadi a nangidatag kadagiti daton kadagiti nadumaduma nga altar. Ket nangipuor isuna kadagiti tultulang ti tao iti rabaw ti tunggal maysa nga altar tapno marugitan dagitoy. Kalpasanna, nagsubli isuna idiay Jerusalem.

\s5
\v 21 Kalpasanna, binilin ti ari dagiti amin a tattao a rambakanda ti Fiesta ti Ilalabas tapno padayawanda ni Yahweh a Diosda, a naisurat iti linteg ni Moises a rumbeng nga aramidenda iti tinawen.
\v 22 Kadagiti amin a tawen a nagturay dagiti pangulo ti Israel ken kadagiti amin a tawen a nagturay dagiti ari ti Israel ken Juda ket saanda a rinambakan dayta a fiesta.
\v 23 Ngem ita, kalpasan a nagturay ni Josias iti agarup sangapulo ket walo a tawen, rinambakanda ti fiesta ti Ilalabas idiay Jerusalem tapno padayawanda ni Yahweh.

\s5
\v 24 Maysa pay, inikkat ni Josias manipud idiay Jerusalem ken kadagiti dadduma pay a lugar idiay Juda amin dagiti mammadles ken dagiti makium-uman kadagiti espiritu ti natay a tattao tapno ibagada no ania ti rumbeng nga aramidenda. Inikkatna met manipud Jerusalem ken kadagiti dadduma a lugar idiay Juda dagiti amin a didiosen ti pagtaengan, amin dagiti dadduma a didiosen ken makarimon a banbanag. Inaramidna dagidiay a banbanag tapno agtulnog kadagiti naisurat iti nalukot a pagbasaan a nasarakan ni Hilkias idiay templo.
\v 25 Napudno ni Josias kenni Yahweh iti amin a riknana, panunot ken pigsana. Awan pay idiay Juda wenno Israel ti ari a kas kenkuana. Nagtulnog isuna kadagiti amin a linteg ni Moises. Ken awanen ti nagbalin nga ari a kas kenni Josias

\s5
\v 26 Ngem nalaus unay ti pungtot ni Yahweh kadagiti tattao ti Juda gapu kadagiti amin a banbanag nga inaramid ni Ari Manases tapno pagpungtotenna isuna, ket nagtultuloy ti kasta unay a pungtotna.
\v 27 Kinunana, "Aramidek iti Juda ti inaramidko iti Israel. Papanawekto dagiti tattao ti Juda a ti pagbanaganna ket saandanton a makastrek manen iti presensiak. Ken laksidekto ti Jerusalem, ti siudad a pinilik nga agbalin a kukuak ken laksidekto ti templo, ti lugar a kinunak a rumbeng a pakaidaydayawak."

\s5
\v 28 No kayatyo pay a maammoan ti amin a banbanag nga inaramid ni Josias, naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda.
\v 29 Kabayatan nga isuna ti ari iti Juda, indaulloan ni Ari Neco iti Egipto ti armadana iti amianan nga agturong iti Karayan Eufrates tapno tulonganda ti ari ti Asiria. Pinadas ni Ari Josias a lapdan ti armada ti Egipto idiay siudad ti Megiddo, ngem natay isuna iti maysa a gubat sadiay.
\v 30 Inkarga dagiti opisialna ti bangkayna iti karwahe ket insublida idiay Jerusalem, ket naitabon sadiay iti bukodna a tanem. Kalpasanna binukbokan dagiti tattao iti lana ti olibo ni Joacaz nga anak ni Josias tapno dutokanda isuna nga agbalin a baro nga ari.

\s5
\v 31 Duapulo ket tallo ti tawen ni Joacaz idi nagbalin isuna nga ari ti Juda, ngem nagturay laeng isuna manipud Jerusalem iti tallo a bulan. Ni Hamutal ti inana nga anak ni Jeremias a taga-siudad ti Libna.
\v 32 Adu ti inaramid ni Joacaz a banbanag a dakes a kinuna ni Yahweh, kas kadagiti inaramid dagiti kaadduan kadagiti kapuonanna.
\v 33 Tiniliw isuna ti armada ni Ari Neco ket kinawaranda isuna sada impan a kas balud idiay siudad ti Ribla iti distrito ti Hamat tapno malapdan ti agtultuloy a panagturay idiay Jerusalem. Pinilit ni Neco dagiti tattao ti Juda nga agbayadda kenkuana iti agarup 3.75 a tonelada ti pirak ken 34 a kilo ti balitok.

\s5
\v 34 Dinutokan ni Ari Neco ti maysa pay nga anak ni Josias a ni Eliakim nga agbalin a baro nga ari ken sinukatanna ti nagan ni Eliakim iti Jehoyakim. Ket impanna ni Joacaz idiay Egipto, ket saan a nagbayag, natay ni Joacaz idiay Egipto.
\v 35 Nagsingir ni Ari Jehoyakim iti buis manipud kadagiti tattao ti Juda. Dakdakkel ti siningirna kadagiti babaknang ken basbassit ti siningirna kadagiti napanglaw. Nagsingir isuna kadakuada iti pirak ken balitok, tapno maibayad iti ari ti Egipto nga imbilinna nga itedda kenkuana.

\s5
\v 36 Duapulo ket lima ti tawen ni Jehoyakim idi nagbalin isuna nga ari ti Juda ken nagturay isuna manipud idiay Jerusalem iti sangapulo ket maysa a tawen. Ni Zebida ti inana nga anak a babai ni Pedaias a taga-siudad ti Ruma.
\v 37 Adu ti inaramidna a banbanag a dakes a kinuna ni Yahweh, kas iti inaramid dagiti kapuonanna.

\s5
\c 24
\p
\v 1 Kabayatan nga agturturay ni Jehoyakim idiay Juda, rinaut ti armada ni Ari Nebucadnezar iti Babilonia ti Juda. Pinarmekda ti armada dagiti taga-Juda, kas nagbanaganna, kasapulan nga agbayad ni Jehoyakim iti dakkel a buis kenni Ari Nebucadnezar. Ngem kalpasan ti tallo a tawen, nagrebelde ni Jehoyakim.
\v 2 Kalpasanna, nangibaon ni Yahweh iti tattao manipud idiay Babilonia ken Aram, manipud kadagiti bunggoy dagiti tattao ti Moab ken Ammon, a mangraut ken mangpatay kadagiti tattao ti Juda, kas iti imbaga ni Yahweh kadagiti profetana a mangballaag kadagiti tattao a mapasamak.

\s5
\v 3 Napasamak dagitoy a banbanag kadagiti tattao ti Juda a kas imbilin ni Yahweh. Inkeddengna a dadaelenna dagiti tattao ti Juda gapu kadagiti adu a basbasol nga inaramid ni Ari Manases.
\v 4 Impapatay pay ni Manases dagiti adu nga awan basolna a tattao idiay Jerusalem, ket saan a mapakawan ni Yahweh dayta.

\s5
\v 5 Dagiti dadduma a banbanag a napasamak kabayatan a ni Jehoyakim ti ari, kasta met dagiti amin a banbanag nga inaramidna ket naisurat iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda.
\v 6 Idi natay ni Jehoyakim, ni Jehoyakin nga anakna ti nagbalin nga ari.

\s5
\v 7 Pinarmek ti armada ti Babilonia ti armada ti Egipto. Inturayan ti ari ti Babilonia dagiti amin a lugar nga inturayan idi dagiti taga-Egipto, manipud iti waig iti beddeng ti Egipto iti abagatan agingga idiay Karayan Eufrates iti amianan. Isu a saanen a nagsubli ti armada ti ari ti Egipto a mangraut manen iti Juda.

\s5
\v 8 Sangapulo ket walo ti tawen ni Jehoyakin idi nagbalin isuna nga ari ti Juda. Nehusta ti nagan ti inana. Anak isuna ti lalaki a managan Elnatan a naggapu idiay Jerusalem. Tallo a bulan laeng a nagturay ni Jehoyakin idiay Jerusalem.
\v 9 Adu ti inaramid ni Jehoyakin a dakes a kinuna ni Yahweh, amin dagiti dakes a banbanag nga inaramid ti amana.

\s5
\v 10 Bayat ti panagturay ni Jehoyakin a kas ari, napan idiay Jerusalem ti sumagmamano nga opisial ni Ari Nebucadnesar iti Babilonia, kaduada ti amin nga armada ti Babilonia ket pinalawlawanda ti siudad.
\v 11 Bayat nga ar-aramidenda dayta, napan a mismo ni Ari Nebucadnesar iti siudad.
\v 12 Ket simmuko iti armada ti Babilonia da Jehoyakin, ti inana, dagiti mammagbagana, dagiti opisialna ken amin dagiti opisial ti palasio. Idi walon a tawen nga ari ni Nebucadnezar, innalana a balud ni Jehoyakin ket impanna isuna idiay Babilonia.

\s5
\v 13 Kas iti kinuna ni Yahweh a mapasamak, impan dagiti soldado ni Nebucadnezar idiay Babilonia dagiti amin a gameng manipud iti templo ni Yahweh ken manipud iti palasio ti ari. Innalada amin dagiti balitok nga alikamen nga inkabil ni Ari Solomon idiay templo.
\v 14 Impanda idiay Babilonia dagiti sangapulo a ribu a tattao manipud Jerusalem a pakairamanan dagiti nangato nga opisial, dagiti kalaingan a soldado ken dagiti tattao a mangar-aramid ken mangtartarimaan kadagiti banbanag a naaramid iti landok. Dagiti laeng kapapanglawan a tattao ti nabati idiay Juda.

\s5
\v 15 Tiniliw dagiti soldado ni Nebucadnezar ni Jehoyakin ket impanda isuna idiay Babilonia, kasta met dagiti assawana ken dagiti opisialna, ti inana ken dagiti amin a nalatak a tattao.
\v 16 Impanda met amin idiay Babilonia dagiti pito ribu a soldado ken sangaribu a lallaki nga ammona ti agaramid ken agtarimaan kadagiti banbanag a naaramid manipud iti landok. Amin dagitoy a tattao nga innalada ket kabaelanda ti makigubat.
\v 17 Kalpasanna, dinutokan ti ari ti Babilonia ni Matanias nga uliteg ni Jehoyakin nga agbalin nga ari ti Juda ken sinukatanna ti nagan ni Matanias iti Zedekias.

\s5
\v 18 Idi duapulo ket maysa ti tawen ni Zedekias, nagbalin isuna nga ari ket nagturay isuna idiay Jerusalem iti sangapulo ket maysa a tawen. Hamutal ti nagan ti inana. Anak isuna ti lalaki a managan Jeremias manipud iti siudad ti Libna.
\v 19 Ngem adu ti inaramid ni Zedekias a dakes a banbanag a kinuna ni Yahweh, kas iti inaramid ni Jehoyakim.
\v 20 Gapu ta nakapungtot unay ni Yahweh, pinapanawna dagiti tattao idiay Jerusalem ken dagiti dadduma a luglugar idiay siudad ti Juda ket impanna ida idiay Babilonia. Daytoy ti napasamak idi bimmusor ni Zedekias iti ari ti Babilonia.

\s5
\c 25
\p
\v 1 Kalpasan a nagturay ni Zedekias iti siam a tawen, iti maikasangapulo nga aldaw ti maikasangapulo a bulan iti dayta a tawen, dimteng ni Ari Nebucadnesar ken ti sibubukel nga armadana. Pinalawlawanda ti Jerusalem. Nangbuntonda iti daga kadagiti ampir dagiti pader tapno makaulida ket marautda ti siudad.
\v 2 Dua a tawen nga inaramidda dayta.
\v 3 Kalpasan ti sangapulo ket maysa a tawen a panagturay ni Zedekias, iti maikasiam nga aldaw ti maikapat a bulan iti dayta a tawen, nakaro unay ti panagbisin. Naibus amin a taraon dagiti tattao.

\s5
\v 4 Binurak dagiti soldado ti Babilonia ti maysa a paset ti pader ket nakastrekda iti siudad. Pinadas dagiti amin a soldado ti Juda ti aglibas. Ngem pinalawlawan dagiti soldado a taga-Babilonia ti siudad, isu nga inuray ti ari ken dagiti soldado ti Juda a rumabii. Ket naglibasda babaen iti ruangan a nagtengngaan ti dua a pader nga asideg iti paraangan ti ari. Limmasatda kadagiti kataltalonan sada simmalog iti tanap ti Karayan Jordan.
\v 5 Ngem kinamat ida dagiti soldado ti Babilonia. Tiniliwda ti ari idi agmaymaysa isuna iti tanap ti Jerico. Agmaymaysa isuna gapu ta pinanawan isuna dagiti amin a soldadona.

\s5
\v 6 Impan dagiti soldado a taga-Babilonia ni Ari Zedekias iti siudad ti Ribla idiay Babilonia. Idiay nga inkeddeng ti ari ti Babilonia no ania ti aramidenda a panangdusa kenkuana.
\v 7 Pinilit ti ari ti Babilonia ni Zedekias a buyaenna ti panangpatay dagiti soldado a taga-Babilonia kadagiti amin nga annakna a lallaki. Kalpasanna, sinnuatda dagiti mata ni Zedekias. Kinawaranda dagiti ima ken dagiti sakana iti kawar a bronse sada impan isuna idiay siudad ti Babilonia.

\s5
\v 8 Iti maikapito nga aldaw iti maikalima a bulan iti dayta a tawen, kalpasan a nagturay ni Nebucadnesar iti sangapulo ket siam a tawen, dimteng ni Nebuzaradan idiay Jerusalem. Maysa isuna kadagiti opisial ni Ari Nebucadnesar, isuna ti nangidaulo kadagiti guardia a nangbantay iti ari.
\v 9 Imbilinna kadagiti soldadona a puoranda ti templo ni Yahweh, ti palasio ti ari ken dagiti amin a balay idiay Jerusalem. Isu a pinuoranda dagiti amin a napapateg a pasdek iti siudad.
\v 10 Ket ni Nebuzaradan ti nangimaton kadagiti soldado ti Babilonia a nangrebba kadagiti pader iti aglawlaw ti Jerusalem.

\s5
\v 11 Kalpasan dayta, impanna ken dagiti soldadona idiay Babilonia dagiti tattao nga agnanaed pay laeng iti siudad, dagiti dadduma a tattao nga agnanaed idiay rehion ti Juda ken dagiti soldado a simmuko idin iti armada ti Babilonia.
\v 12 Ngem pinalubosan ni Nebuzaradan iti sumagmamano kadagiti kapapanglawan a tattao nga agtalinaed idiay Juda tapno aywananda dagiti kaubasan ken agmulada kadagiti kataltalonan.

\s5
\v 13 Binurak dagiti soldado ti Babilonia dagiti adigi a bronse, dagiti kariton a bronse nga addaan kadagiti dalig ken dakkel a planggana a bronse, amin dagitoy ket adda iti paraangan ti templo ket impanda amin a bronse idiay Babilonia.
\v 14 Innalada met dagiti banga, dagiti pala, dagiti maar-aramat a mangidep kadagiti pagsilawan, dagiti pinggan ken amin a bronse nga alikamen nga ar-aramaten dagiti Israelita a papadi para iti panangidaton kadagiti sakripisio iti templo.
\v 15 Innala pay dagiti soldado dagiti kaserola para kadagiti dapo dagiti sakripisio, dagiti planggana ken dagiti amin nga alikamen a naaramid iti balitok ken pirak.

\s5
\v 16 Ti bronse manipud kadagiti dua nga adigi, dagiti bronse a pagbatayan nga adda daligna ken ti dakkel a planggana ket nadagsen unay. Saan a matimbang dagitoy. Dagitoy a banbanag ket naaramid a maipaay iti templo idi ni Solomon ti ari ti Israel.
\v 17 8.3 metro ti kangato ti tunggal adigi. Ti bronse a paratok ti tunggal adigi ket 1.3 metro ti kangatona. Naarkosan ti aglawlaw ti tunggal maysa iti banag a kasla iket a naaramid babaen iti bronse a kawar a mangisilsilpo iti bronse a bunga ti kayo a granada.

\s5
\v 18 Inkuyog ni Nebuzaradan idiay Babilonia ni Seraias a kangatoan a padi, ni Zefanias a katulonganna ken dagiti tallo a lallaki a nangbatay iti pagserkan a mapan idiay templo.
\v 19 Manipud kadagiti tattao a nabati idiay Jerusalem, nangala isuna iti maysa nga opisial manipud iti armada ti Juda, lima kadagiti mammagbaga ti ari, ti panguloen a sekretario ti pangulo ti armada a mangimatmaton iti panangawis kadagiti lallaki a makitipon iti armada ken innem a pulo a napapateg a lallaki ti Juda.

\s5
\v 20 Impan ida amin ni Nebuzaradan iti ari ti Babilonia idiay siudad ti Ribla.
\v 21 Idiay siudad ti Ribla, iti probinsia ti Hamat, imbilin ti ari ti Babilonia a mapapatayda amin. Dayta ti napasamak idi napilit a naipan dagiti tattao ti Juda idiay Babilonia.

\s5
\v 22 Kalpasanna, dinutokan ni Ari Nebucadnesar ti lalaki a managan Gedalias nga agbalin a gobernador dagiti tattao a pinalubosanna nga agnaed idiay Juda. Ni Gedalias ket anak ni Ahikam ken apoko ni Safan.
\v 23 Idi naammoan dagiti amin a pangulo ti armada idiay Juda ken dagiti soldadoda a dinutokan ti ari ti Babilonia ni Gedalias nga agbalin a gobernador, nakisinnabatda kenkuana idiay siudad ti Mizpa. Dagitoy a pangulo ket da Ismael nga anak ni Netanias, ni Johanan nga anak ni Karea, ni Seraias nga anak ni Tanhumet a naggapu idiay siudad ti Netofa ken ni Jezanias a naggapu idiay rehion ti Maaca.
\v 24 Sipapasnek nga inkari ni Gedalias kadakuada a saan a pangpanggepen dagiti opisial ti Babilonia a ranggasan ida. Kinunana, "Mabalinyo ti agnaed iti daytoy a daga a saankayo nga agbuteng, masapul nga agtulnogkayo iti ari ti Babilonia. No aramidenyo dayta, amin a banag ket agbalin a nasayaat para kadakayo."

\s5
\v 25 Ngem iti maikapito a bulan iti dayta a tawen, napan idiay Mizpa ni Ismael a ti apongna ket ni Elisama a nagtaud iti kaputotan ni Ari David a kaduana ti sangapulo pay a lallaki. Pinatayda ni Gedalias kasta met dagiti lallaki a kakaduana. Adda met dagiti lallaki a taga-Juda ken taga-Babilonia a pinatayda.
\v 26 Ket nagbuteng iti kasta unay dagiti adu a tattao manipud Juda, dagiti napapateg a tattao ken saan ken dagiti pangulo ti armada iti mabalin nga aramiden dagiti taga-Babilonia kadakuada isu a naglibasda a napan idiay Egipto.

\s5
\v 27 Kalpasan ti tallo pulo ket pito a tawen a pannakaipan ni Jehoyakin nga ari ti Juda idiay Babilonia, nagbalin nga ari ti Babilonia ni Evilmerodak nga anak ni Nebucadnesar. Naimbag isuna kenni Jehoyakin, ket iti maikaduapulo ket pito nga aldaw iti maikasangapulo ket dua a bulan iti dayta met laeng a tawen, winayawayaanna ni Jehoyakin manipud iti pagbaludan.

\s5
\v 28 Nasayaat a kanayon ti pannakilangenna kenni Jehoyakin ken ad-adda a rinaemna isuna ngem kadagiti dadduma nga ar-ari a naipan idiay Babilonia.
\v 29 Inikkanna ni Jehoyakin kadagiti baro a pagan-anay tapno sukatanna dagiti pagan-anay nga us-usarenna iti pagbaludan ken pinalubosanna ni Jehoyakin nga inaldaw a makipangan iti lamisaan ti ari iti unos ti panagbiagna.
\v 30 Inaldaw met nga ik-ikkan isuna ti ari ti Babilonia iti kuarta, tapno magatangna dagiti banbanag a kasapulanna. Intultuloy nga inaramid ti ari dayta agingga a natay ni Jehoyakin.