ilo_udb/11-1KI.usfm

1574 lines
167 KiB
Plaintext
Raw Permalink Blame History

This file contains ambiguous Unicode characters

This file contains Unicode characters that might be confused with other characters. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

\id 1KI
\ide UTF-8
\h 1 Ar-ari
\toc1 1 Ar-ari
\toc2 1 Ar-ari
\toc3 1ki
\mt 1 Ar-ari
\s5
\c 1
\p
\v 1 Idi lakay unayen ni Ari David, uray no agrurutap iti iyules dagiti adipenna kenkuana iti rabii, saanen a bumara ti bagina.
\v 2 Isu a kinunada kenkuana, "Madaydayaw nga Ari, palubosannakami a mangbirok iti maysa a balasang a birhen a mangbantay kenka ken mangtaripato kenka. Makikaidda isuna kenka ket pabaraennakayo."
\s5
\v 3 Pinalubosan ida ti ari, isu a nagbirokda iti maysa a napintas a balasang iti entero nga Israel. Nakabirokda iti maysa a babai nga agnagan iti Abisag a nagtaud iti ili ti Sunem, ket impanda isuna iti ayan ti ari.
\v 4 Nakapinpintas unay isuna. Inaywananna ti ari, ngem saan isuna a sinagsagid ti ari.
\s5
\v 5-6 Kalpasan a natay ni Absalom, ni Adoniha nga anak ni Haggit ti nagbalin nga inauna nga anak ni David. Nataer unay isuna a lalaki. Ngem saan a pulos a binabalaw ni David isuna maipanggep iti aniaman nga inaramidna. Kalpasan a natay ni Absalom, impagarup ni Adoniha nga isunan ti agbalin nga ari. Isu nga inrugina ti nagpalangguad a kunana, "Siak itan ti agbalin nga ari." Ket nangisagana isuna iti karwahe ken lallaki a mangiturong kadagitoy ken kabalio a mangguyod kadagitoy, ken lima pulo a lallaki nga agtaray nga umun-una ngem kadagidiay a karwahe nga agserbi a guardiana iti sadinoman a papananna.
\s5
\v 7 Maysa nga aldaw, nakitulag isuna kenni Joab a pangulo ti armada ni David, ken ni Abiatar a padi ket nagkarida a tulonganda ni Adoniha.
\v 8 Ngem dagiti dadduma a napapateg a tattao ket nagkedkedda a tulongan isuna. Karaman kadagitoy ni Zadok a maysa met laeng a padi, ni Benaias a mangidadaulo kadagiti guardia ni David, ni Natan a profeta, ni Simei, ni Rei, ken dagiti kasisiglatan a soldado ni David.
\s5
\v 9 Maysa nga aldaw, napan ni Adoniha iti bato iti Zohelet nga asideg iti En Rogel nga asideg iti Jerusalem tapno mangidaton iti sumagmamano a karnero, kalakian a baka ken nalulukmeg a bakbaka. Inawisna nga umay ti kaaduan kadagiti kakabsatna a lallaki a dadduma pay nga annak ni Ari David. Inawisna met dagiti amin nga opisial ti ari idiay Juda tapno dumar-ay iti parambak.
\v 10 Ngem saanna nga inawis ni Natan, ni Benaias, dagiti kasisiglatan a soldado ti ari, wenno ti adingna a ni Solomon.
\s5
\v 11 Natakuatan ni Natan ti ar-aramidenda, isu a napan kenni Batseba nga ina ni Solomon ket dinamagna kenkuana, "Saanmo kadi a nangngeg a pagbalbalinen ni Adoniha nga anak ni Haggit ti bagina a kas ari? Ket saan nga ammo daytoy ni Ari David?
\v 12 Isu a no kayatmo nga isalakan ti bagim ken ni Solomon nga anakmo manipud iti pannakapapatay, bay-am nga ibagak kenka ti rumbeng nga aramidem.
\s5
\v 13 Mapanka ita met laeng kenni Ari David. Ibagam kenkuana, 'Madaydayaw nga ari, sipapasnek nga inkarim kaniak a ni Solomon nga anakko ti agbalin nga ari kalpasan a matayka ken agtugawto isuna iti tronom ket iturayanna dagiti tattao. Apay ngarud nga ibagbaga dagiti tattao a ni Adonija itan ti ari?'
\v 14 Kalpasanna, sika Batseba, bayat a katkatungtongmo ti ari, sumrekakto ket ibagak kenkuana a pudno ti ibagbagam maipanggep kenni Adonija."
\s5
\v 15 Napan ngarud kinita ni Batseba ti ari iti siledna. Lakay unayen isuna, ket ni Abisag ti mangay-aywan kenkuana.
\v 16 Nagkurno ni Batseba iti sangoanan ti ari, ket dinamag ti ari kenkuana, "Ania ti kayatmo?"
\v 17 Insungbatna, "Madaydayaw nga Ari, ammom a dumdumngeg ni Yahweh a Diostayo idi sipapasnek nga inkarim kaniak a ni Solomon nga anakko ti agbalinto nga ari kalpasan a matayka ken agtugaw isuna iti tronom ken iturayanna dagiti tattao."
\s5
\v 18 Ngem ita, pinagbalinen ni Adonija nga ari ti bagina ket awan ti ammoyo maipanggep iti daytoy.
\v 19 Nangidaton isuna iti adu a kalakian a baka, nalulukmeg a bakbaka ken karnero, ket inawisna amin dagiti dadduma nga annakmo a lallaki iti parambak. Inawisna met ni Abiatar a padi ken ni Joab a pangulo ti armadam, ngem saanna nga inawis ni Solomon nga anakmo.
\s5
\v 20 Madaydayaw nga Ari, ur-urayen dagiti amin a tattao iti Isael nga ibagam kadakuada no siasino ti agbalinto nga ari inton awankan kadakami.
\v 21 No saanmo nga aramiden dayta, ti mapasamak ket kalpasan a matayka ibilangto dagiti tattao a ni Solomon nga anakko ken siak ket bumusbusor, ket papatayendakaminto gapu ta saanmi a tinulongan ni Adonija tapno agbalin nga ari."
\s5
\v 22 Bayat a makisarsarita pay laeng isuna iti ari, dimteng ni Natan iti palasio.
\v 23 Imbaga dagiti adipen ti ari kenni David, "Dimteng ni Natan a profeta." Isu a rimmuar ni Batseba ket napan ni Natan iti ayan ti ari ket nagkurno iti sangoananna.
\s5
\v 24 Ket kinuna ni Natan, "Madaydayaw nga Ari, inwaragawagmo kadi a ni Adoniha ti agbalin nga ari a sumukat kenka?
\v 25 Naibagak dayta gapu ta ita ket napan isuna idiay En Rogel ket nangidaton isuna iti adu a kalakian a baka, nalulukmeg a bakbaka ken karnero. Ket inawisna amin dagiti dadduma nga annakmo, ni Joab a pangulo dagiti soldado ken ni Abiatar a padi. Kasangsangoda isuna a mangmangan ken umin-inom ket kinunada, ' Agbiag koma ni Ari Adonija iti atiddog a tiempo!'
\s5
\v 26 Ngem saannak nga inawis, wenno ni Zadok a padi, ni Benaias wenno ni Solomon.
\v 27 Imbagam kadi a nasken nga aramidenda daytoy a saanda nga ipakaammo kadagiti dadduma nga opisialmo no siasino ti kayatmo nga agbalin nga ari inton saanton a sika ti ari?"
\s5
\v 28 Ket kinuna ni Ari David, "Ibagayo kenni Batseba nga umuneg manen ditoy." Isu nga adda napan nangibaga kenkuana ket simrek isuna ket nagtakder iti sangoanan ti ari.
\v 29-30 Ket kinuna ti ari, "Inispalnak ni Yahweh iti amin a pakarigatak. Inkarik kenka bayat a dumdumngeg ni Yaweh a Dios a daydawayentayo nga Israelita, a ti anakmo a ni Solomon ti agbalin nga ari inton saanen a siak ti ari. Ita nga aldaw, iti nagan ti sibibiag a Dios, sipapasnek nga ibagak nga aramidek ti inkarik."
\v 31 Nagkurno ni Batseba ket kinunana, "Madaydayaw nga Ari, sapay koma ta agbiagka iti agnanayon!"
\s5
\v 32 Ket kinuna ni Ari David iti maysa nga adipen, "Ayabam ni Zadok a padi, ni Natan a profeta ken ni Benaias." Napan ngarud ti maysa nga adipen ket inayabanna ida. Idi simrekda,
\v 33 kinunana kadakuada, "Pagsakayenyo ti anakko a Solomon iti asnok. Ipakuyogyo isuna kadagiti opisialko a mapan idiay ubbog ti Gihon.
\v 34 Sadiay, dakayo a dua, Zadok ken Natan, masapul a pulotanyo isuna babaen iti lana nga olibo a madutukan nga agbalin nga ari iti Israel. Ket dakayo a dua masapul a puyotanyo dagiti tangguyob ket amin a tattao sadiay, masapul nga ipukkawda, 'Agbiag koma ni Ari Solomon iti adu a tawen!'
\s5
\v 35 Kalpasanna, sarunoenyo isuna nga agsubli ditoy, ket umay isuna nga agtugaw iti tronok. Isunanton ti agbalin nga ari saanen a siak. Dinutokak isuna a mangituray kadagiti amin a tattao iti Israel ken iti Juda."
\v 36 Simmungbat ni Benaias, "Aramidenmi dayta! Sapay koma ta itulok ni Yahweh a Diosmo ken Diosmi a mapasamak daytoy!
\v 37 Ari David, tinultulongannaka ni Yahweh. Sapay koma ta tulonganna met ni Solomon ken ikkanna iti kabaelan nga agbalin a natantan-ok nga ari ngem iti sigud a panagturaymo."
\s5
\v 38 Isu a ni Zadok, ni Natan, ni Benaias, ken dagiti dua a bunggoy ti lallaki a guardia ti ari, napanda ket pinagsakayda ni Solomon iti asno ni Ari David ket kinaduanda isuna a simmalog iti ubbog ti Gihon.
\v 39 Sadiay, innala ni Zadok ti pagkargaan iti lana nga olibo manipud iti tabernakulo ket pinulotanna ni Solomon. Ket dua kadakuada ti nangpuyot kadagiti tangguyob, ket impukkaw dagiti amin tattao, "Agbiag koma ni Ari Solomon iti adu a tawen!"
\v 40 Kalpasanna, sinurot isuna dagiti amin a tattao a nagsubli idiay siudad, siraragsak nga agpukpukkaw ken agtuktukar kadagiti plauta. Napigsa unay ti panagpukkawda, isu a nagungon ti daga.
\s5
\v 41 Idi malmalpasen ni Adoniha ken dagiti sangailina iti pannanganda iti panagrarambakda, nangngegda ti ariwawa. Idi nangngeg ni Joab ti uni dagiti tangguyob, dinamagna, "Ania ti kayat a sawen dagidiay nga ariwawa iti siudad?"
\v 42 Bayat nga agsasao pay laeng isuna, simmangpet ni Jonatan nga anak ni Abiatar a padi. Kinuna ni Adoniha, "Dumanonka! Sika ti tao a mapagtalkanmi, nalabit naimbag a damag ti iyegmo kadakami!"
\s5
\v 43 Simmungbat ni Jonatan, "Awan ti napintas a maipadamagko! Ni Madaydayaw nga Ari David, pinagbalinnan nga ari ni Solomon!
\v 44 Imbaonna ni Zadok, ni Natan, ni Benaias ken ti bunggoy dagiti guardiana a kuyogenda ni Solomon. Pinagsakayda ni Solomon iti asno ni Ari David.
\v 45 Simmalogda iti ubbog ti Gihon, ket sadiay pinulotan isuna ni Zadok ken ni Natan tapno agbalin nga ari. Ita, manipud sadiay nagsublida iti siudad, siraragsak nga agpukpukkaw. Isu nga adda napigsa nga ariwawa a mangmangngegyo.
\s5
\v 46 Isu a ni Solomon itan ti aritayo.
\v 47 Malaksid iti dayta, napan pay dagiti opisial iti palasio iti Madaydayaw nga Ari David tapno ibagada kenkuana nga umanamongda iti inaramidna. Kinunada, "Tartarigagayanmi a pagbalinen koma ti Dios ni Solomon a nalatlatak ngem iti kinalatakmo idi ken pagbalinenna koma isuna a nasaysayaat nga ari ngem kenka idi.' Idi imbagada dayta, ti ari nga agid-idda iti pagiddaanna, nagdumog tapno dayawenna ni Yahweh.
\v 48 Ket kinunana, 'Daydayawek ni Yahweh a Dios a daydayawentayo nga Israelita, gapu ta intulokna ita nga aldaw nga agbalin nga ari ti maysa kadagiti anakko ken intulokna a makitak a mapasamak daytoy.'"
\s5
\v 49 Ket nagbuteng amin dagiti sangaili ni Adoniha, isu a dagus a nagsitakder ken nagsipanawda ket nagsisinada.
\v 50 Nagbuteng ni Adoniha iti mabalin nga aramiden ni Solomon, isu a napan isuna iti tabernakulo ket immiggem kadagiti naikitikit a banbanag nga adda iti suli ti altar, gapu ta impagarupna nga awan ti mangpatay kenkuana sadiay.
\v 51 Ngem adda nakaibaga kenni Solomon, "Kitaem, agbuteng ni Adonija kenka, isu a napan isuna iti tabernakulo ket immiggem iti altar. Ibagbagana, 'Sakbay a pumanawak, kayatko a sipapasnek nga ikari ni Ari Solomon a saanna nga ibilin a mapapatayak.'"
\s5
\v 52 Simmungbat ni Solomon, "No mapaneknekanna a napudno isuna kaniak, saanko a pulos a dangran isuna. Ngem no agaramid iti uray ania a saan a nasayaat, mapapatay isuna."
\v 53 Nangibaon ngarud ni Ari Solomon iti sumagmamano a lallaki kenni Adoniha ket impanawda isuna iti altar. Immay isuna kenni Solomon ket nagkurno iti sangoananna. Ket kinuna ni Solomon kenkuana, "Agawidka."
\s5
\c 2
\p
\v 1 Idi ammon ni David a dandanin isuna a matay, intedna dagitoy a maudi a bilbilinna kenni Solomon nga anakna:
\v 2 "Dandanin ti ipapatayko, kas iti mapasamak iti tunggal maysa iti rabaw ti daga. Papigsaem ti pakinakemmo ken aramidem ti rumbeng nga aramiden ti maysa a lalaki.
\v 3 Aramidem dagiti ibagbaga ni Yahweh a Diostayo nga aramidem. Aramidem dagiti kayatna nga aramidem. Tungpalem amin dagiti lintegna, dagiti bilbilinna, dagiti alagadenna, ken dagiti annuroten a naisurat kadagiti linteg nga inted ni Moises kadatayo. Aramidem daytoy tapno rumang-ayka iti amin nga aramidem ken iti sadinoman a papanam.
\v 4 No agtultuloy nga aramidem dayta, tungpalen ni Yahweh ti inkarina kaniak. Kunana, 'No aramiden dagiti kaputotam ti ibagak kadakuada nga armidenda, ken sipupudno a tungpalenda dagiti bilinko iti amin a pusoda, kankanayonto nga adda tumaud kadakuada a mangituray iti Israel.'
\s5
\v 5 Adda pay kayatko nga aramidem. Ammom ti inaramid kaniak ni Joab. Pinatayna ti dua a pangulo ti armadak, ni Abner ken ni Amasa. Naranggas ti panangpatayna kadakuada. Napaneknekan a nakapatay isuna.
\v 6 Gapu ta nasiribka, aramidem kenkuana ti ammom a nasayaat nga aramidem, ngem saanmo nga ipalubos a lumakay isuna ken matay a sitatalna.
\s5
\v 7 Ngem agtignayka a siaasi kadagiti annak ni Barsilai, ti tao a nagtaud iti rehion ti Gallaad, ken siguradoem a kankanayon nga adda umdas a taraon a kanenda. Aramidem dayta gapu ta tinulongannak ni Barsilai idi itartarayak ni Absalom a manongmo.
\s5
\v 8 Kasta met, laglagipem ti anak ni Gera a ni Shimei a nagtaud iti ili ti Bahurim, iti lugar a pagnanaedan dagiti kaputotan ni Benjamin. Ammom ti inaramidna kaniak. Nakaro ti panangilunodna kaniak iti aldaw a pimmanawak iti Jerusalem ket napanak iti ili ti Mahanaim. Ngem iti saan a nagbayag idi simmalog isuna a mapan mangkita kaniak idi bumalballasiwak iti Karayan Jordan, sipapasnek nga inkarik bayat a dengdenggen ni Yahweh a saanko isuna nga ipapatay.
\v 9 Ngem ita, masapul a dusaem isuna. Nasiribka a tao, isu nga ammomto ti rumbeng nga aramidem kenkuana. Lakayen isuna, ngem siguradoem nga agsayasay ti darana inton matay isuna.
\s5
\v 10 Kalpasanna, natayen ni David ket naitanem iti dayta a paset ti Jerusalem a naawagan iti siudad ni David.
\v 11 Uppat a pulo a tawen a ni David ti ari iti Israel. Pito a tawen a nagturay isuna idiay Hebron ken tallopulo a tawen idiay Jerusalem.
\v 12 Ni Solomon ti nagbalin nga ari a simmukat kenni David nga amana ken isuna ti nangituray iti amin a pagarian.
\s5
\v 13 Iti naminsan, immay ni Adoniha kenni Batseba nga ina ni Solomon. Kinuna ni Batseba kenkuana, "Immayka kadi gapu ta kayatmo a sumayaat amin a banbanag?" Simmungbat ni Adoniha, "Wen."
\v 14 Ngem kinunana, "Adda koma kiddawek nga aramidem." Simmungbat ni Batseba, "Ibagam no ania ti kayatmo nga aramidek?"
\v 15 Kinuna ni Adoniha, "Ammom a namnamaen amin dagiti tattao ti Israel a siak ti agbalin nga arida, gapu ta siak ti inauna nga anak ni David. Ngem saan a napasamak dayta. Ngem ketdi, ni adingko ti nagbalin nga ari gapu ta dayta ti kayat ni Yahweh.
\s5
\v 16 Ita, adda maysa a banag a kiddawek nga aramidem. Saanka koma nga agkedked a mangaramid iti daytoy." Simmungbat ni Batseba, "Ibagam ti kayatmo nga aramidek."
\v 17 Kinuna ni Adoniha, "Kiddawem koma kenni Ari Solomon nga itedna kaniak nga agbalin nga asawak ni Abisag a nagtaud iti ili ti Sunem. Masiguradok a saan isuna nga agkedked."
\v 18 Simmungbat ni Batseba, "Ala, wen, makisaritaak iti ari para kenka."
\s5
\v 19 Napan ngarud ni Batseba kenni Ari Solomon. Timmakder ti ari manipud iti tronona ket napanna kinablaawan ni Batseba ken nagkurno kenkuana. Ket nagtugaw manen isuna iti tronona ket nagpaiyeg iti maysa a tugaw para iti inana. Nagtugaw isuna iti makannawan ti ari.
\v 20 Ket kinuna ni Batseba, "Adda bassit a banag a kiddawek nga aramidem. Pangngaasim ta saanmo nga ibaga a saanmo nga aramiden daytoy." Simmungbat ti ari, "Ina, ania ti kayatmo? Saanka a paayen."
\v 21 Kinunana, “Palubosam ni Abisag a maited kenni Adonija a manongmo nga agbalin nga asawana."
\s5
\v 22 Nakaunget a simmungbat ti ari, "Ania? Kidkiddawem kadi nga itedko ni Abisag kenni Adoniha? Kayatna kadi met a palubosak isuna a mangituray iti pagarian? Gapu ta isuna ti inauna a kabsatko, ipagarupna kadi nga isuna ti rumbeng nga agbalin nga ari? Ipagarupna kadi a ni Abiatar ti rumbeng nga agbalin a padi saan ket a ni Zadok, ken ni Joab ti rumbeng nga agbalin a pangulo ti armada saan ket a ni Benaias gapu ta tinulonganda isuna idi pinadasna ti agbalin nga ari?"
\v 23 Ket sipapasnek nga inkari ni Solomon, kidkiddawenna a denggen koma ni Yahweh, "Sapay koma ta papatayennak ti Dios no saanko nga ipapatay ni Adoniha iti panangkiddawna iti daytoy!
\s5
\v 24 Ni Yahweh ti nangdutok kaniak nga agbalin nga ari ken insaadnak ditoy nga agturay kas iti inaramid ni David nga amak. Inkarinan a dagiti kaputotak ti agbalin nga ari iti Israel. Ngarud, iti nagan ti sibibiag a Dios, ikarik a mapapatay ni Adonija ita met laeng!"
\v 25 Isu a binilin ni Ari Solomon ni Benaias a mapanna patayen ni Adoniha, ket inaramid ni Benaias dayta.
\s5
\v 26 Kalpasanna, kinuna ni Solomon kenni Abiatar a padi, "Mapanka iti ili ti Anatot, idiay ayan ti dagam. Rumbeng laeng a matayka, ngem saanka a patayen ita, gapu ta sika ti nangkitkita kadagiti lallaki a nangaw-awit iti lakasa ti tulag ni Yahweh para kenni David nga amak, ken sinagabam met amin dagiti rigat a sinagaba ti amak."
\v 27 Isu nga inikkat ni Solomon ni Abiatar a kas padi ni Yahweh. Gapu iti panangaramidna iti dayta, natungpal ti imbaga ni Yahweh idi idiay Shiloh, adun a tawen ti napalabas, nga addanto ti aldaw a pukawenna dagiti kaputotan ni Eli.
\s5
\v 28 Saan a tinulongan ni Joab ni Absalom idi pinadasna ti agbalin nga ari, ngem tinulonganna ni Adoniha nga agbalin nga ari. Isu nga idi nadamag ni Joab ti napasamak, timmaray a napan idiay tabernakulo ket immiggem iti altar, gapu ta impagarupna nga awan ti mangdangran kenkuana sadiay.
\v 29 Idi adda nangibaga kenni Solomon a timmaray ni Joab a napan idiay tabernakulo ken adda iti abay ti altar, kinuna ni Solomon kenni Benaias, "Mapanmo patayen ni Joab."
\s5
\v 30 Napan ngarud ni Benaias iti tabernakulo ket kinunana kenni Joab, "Ibilbilin ti ari a rummuarka dita." Ngem simmungbat ni Joab, "Saan, ditoyak a matay." Nagsubli ngarud ni Benaias iti ayan ti ari ket impadamagna ti imbagana ken ti insungbat ni Joab.
\v 31 Insungbat ti ari kenkuana, "Aramidem ti kiniddawna. Patayem ket itanemmo ti bangkayna. No aramidem dayta, siak ken dagiti kaputotak ket saanton a madusa gapu iti inaramid ni Joab idi pinatayna ti dua a lallaki nga awan basolna."
\s5
\v 32 Ngem sapay koma ta dusaen ni Yahweh ni Joab iti panangdarup ken panangpatayna kenni Abner a pangulo ti armada ti Israel ken ni Amasa a pangulo ti armada ti Juda, dagiti dua a lallaki a nalinlinteg ken nasaysayaat ngem isuna. Uray ni David nga amak ket saanna nga ammo a pangpanggepen ni Joab a patayen ida.
\v 33 Sapay koma ta dusaen ni Yahweh iti agnanayon ni Joab ken dagiti kaputotanna gapu iti panangpapatayna kenni Abner ken ni Amasa. Ngem sapay koma ta agnanayon a nasayaatto ti pagbanagan dagiti banbanag para kadagiti kaputotan ni David a nagturay a kas iti inaramidna."
\s5
\v 34 Napan ngarud ni Joab iti tabernakulo ket pinatayna ni Joab. Naitabon ni Joab iti daga a kukuana idiay let-ang ti Juda.
\v 35 Ket dinutokan ti ari ni Benaias nga agbalin a pangulo ti armada imbes a ni Joab ken dinutokanna ni Zadok a kas padi imbes a ni Abiatar.
\s5
\v 36 Kalpasanna, nangibaon ti ari iti maysa a mensahero a mangayab kenni Shimei, ket kinuna ti ari kenkuana, "Mangaramidka iti balaymo ditoy Jerusalem. Agtalinaedka sadiay ket saanka a pumanpanaw iti siudad.
\v 37 Siguradoem nga iti kanito a pumanawka iti Jerusalem ket ballasiwem ti Karayan Kidron, mapapataykanto, ket sikanto a mismo ti akinbasol iti daytoy."
\v 38 Insungbat ni Shimei, "Madaydayaw nga Ari, nasayaat ti imbagam. Aramidek ti imbagam." Nagtalinaed ngarud ni Shimei iti Jerusalem iti sumagmamano a tawen.
\s5
\v 39 Ngem kalpasan ti tallo a tawen, nagtalaw ti dua kadagiti tagabu ni Shimei. Napanda nakipagnaed iti anak ni Maacah a ni Akis nga ari iti siudad ti Gat. Idi adda nangibaga kenni Shimei nga addada idiay Gat,
\v 40 inkabilna ti silyeta iti asnona, nagsakay ket napan idiay Gat. Nasarakanna dagiti tagabuna a makipagnanaed kenni Ari Akis ket inyawidna ida.
\s5
\v 41 Ngem adda nangibaga kenni Ari Solomon a pimmanaw ni Shimei iti Jerusalem ket napan biit idiay Gat.
\v 42 Isu a nangibaon ti ari iti soldado a mapan mangayab kenni Shimei ket kinunana kenkuana, "Imbagak kenka nga ikarim, ken ammota a dumdumngeg ni Yahweh, a saanka a pumanpanaw iti Jerusalem. Imbagak kenka, 'Siguradoem nga iti kanito a pumanawka iti Jerusalem, mapapataykanto.' Ket insungbatmo kaniak, 'Nasayaat ti imbagam; aramidek ti imbagam.'
\s5
\v 43 Apay ngarud a saanmo a tinungpal ti inkarim kenni Yahweh? Apay a saanmo a tinungpal ti imbilinko kenka?"
\v 44 Kinuna pay ti ari kenni Shimei, "Ammom iti kaunggam dagiti amin a dakes a banbanag nga inaramidmo kenni David nga amak. Isu a dusaennaka ita ni Yahweh gapu kadagiti dakes a banbanag nga inaramidmo.
\s5
\v 45 Ngem bendisionannak ni Yahweh, ket pagturayenna iti agnanayon dagiti kaputotan ni David.”
\v 46 Kalpasanna, binilin ti ari ni Benaias, ket napanna pinatay ni Shimei. Nagun-od ngarud ni Solomon ti naan-anay a panangiturayna iti pagarian.
\s5
\c 3
\p
\v 1 Ita, nakitulag ni Solomon nga asawaenna ti anak ti ari ti Egipto. Ket inkuyog ni Solomon ti anak ti ari tapno agnaed iti paset ti Jerusalem a maaw-awagan iti siudad ni David. Nagnaed isuna sadiay agingga a nalpas dagiti trabahador ni Solomon ti panangipatakderda iti balayna, ti templo ni Yahweh, ken ti pader iti aglawlaw ti Jerusalem.
\v 2 Iti dayta a tiempo, saan pay a naipatakder ti templo ni Yahweh, isu a ti pagidatdatonan dagiti Israelita kadagiti datonda ket kadagiti nadumaduma a lugar a pagdaydayawan.
\v 3 Ay-ayaten ni Solomon ni Yahweh, ket tinungpalna amin dagiti pagannurotan nga inted kenkuana ni David nga amana. Ngem nangidatag met isuna kadagiti datonna ken insenso a mapuoran kadagiti nadumaduma a luglugar.
\s5
\v 4 Iti naminsan, napan ni Solomon idiay Gibeon tapno mapan mangidaton sadiay, gapu ta dayta ti ayan ti kalalatakan a lugar a pagdaydayawan. Nangidaton isuna sadiay iti sangaribu a daton a mapuoran.
\v 5 Iti dayta a rabii, nagparang ni Yahweh kenkuana iti maysa a tagtagainep. Dinamag ni Yahweh kenkuana, "Ania ti kayatmo nga itedko kenka?"
\s5
\v 6 Simmungbat ni Solomon, "Kankanayon a kasta unay ken sipupudno ti panagayatmo kenni David nga amak, a napudno unay a nagserbi kenka. Inaramidmo dayta gapu ta napudno isuna kenka ken nagtignay a sililinteg ken sipupudno kenka. Ket impakitam ti kasta unay ken sipupudno a panagayatmo kenkuana babaen iti panangipaaymo kaniak kenkuana, nga anakna, ket ita agturayakon a kas kenkuana idi sakbay a natay.
\s5
\v 7 Ita, Yahweh a Diosko, pinagbalinnak nga ari a kas iti amak. Ngem ubingak unay, kas iti bassit nga ubing. Saanko a pulos nga ammo no kasano nga iturayan dagiti tattaok.
\v 8 Makipagnanaedak kadagiti tattao a pinilim. Nakaad-aduda la unay a bunggoy ti tattao. Nakaad-aduda unay; awan ti makabilang kadakuada.
\v 9 Isu a pangngaasim ta ikkannak iti kabaelan nga agpanunot iti nasayaat, tapno maiturayak a nasayaat dagiti tattaom. Ikkannak iti kabaelan a mangammo iti nasayaat ken dakes. No saanmo nga aramiden dayta, saanko a kabaelan nga iturayan daytoy a nakaad-adu a bunggoy ti tattao a kukuam."
\s5
\v 10 Naay-ayo unay ni Yahweh a kiniddaw ni Solomon dayta.
\v 11 Kinuna ti Dios kenkuana, "Saanmo a kiniddaw nga agbiagka koma iti adu a tawen wenno agbalinka koma a nabaknang unay wenno mapataymo koma amin a kabusormo. Ngem ketdi, kiniddawmo a pagbalinenka a nasirib, tapno maammoam ken maaramidmo ti maiparbeng bayat nga iturturayam dagitoy a tattao.
\v 12 Aramidek ngarud ti kiniddawmo. Pagbalinenka a nasirib unay. Ket awan ti nagbiag idi wenno agbiagto pay a kas iti kinasiribmo.
\s5
\v 13 Itedko met kenka dagiti saanmo a kiniddaw. Pagbalinenka a nabaknang unay ken mabigbigbig iti amin a tawen ti panagbiagmo. Nabakbaknangkanto ken natantan-okkanto ngem iti siasinoman nga ari.
\v 14 No agbiagka kas iti pagayatak, ken no tungpalem amin a lintegko ken bilbilinko, kas iti inaramid ni David nga amam, pagbiagenka iti adu a tawen."
\s5
\v 15 Kalpasanna, nakariing ni Solomon, naamirisna a nakisao ti Dios kenkuana babaen iti maysa a tagtagainep. Kalpasanna, napan isuna idiay Jerusalem ket nagtakder iti sangoanan ti tabernakulo nga ayan ti lakasa ti tulag, ket nangidaton iti adu a daton a mapuoran ken daton a kas pannakikaduana kenni Yahweh. Ket nagparambak isuna para kadagiti amin nga opisialna.
\s5
\v 16 Maysa nga aldaw, adda dua a balangkantis a babbai nga immay ken nagtakder iti sangoanan ni Ari Solomon.
\v 17 Kinuna ti maysa kadakuada, "Madaydayaw nga Ari, siak ken daytoy a babai ket agnanaed iti maymaysa a balay. Nagpasngayak bayat nga adda isuna iti balay.
\s5
\v 18 Iti maikatlo nga aldaw kalpasan a naipasngayko ti anakko, nagpasngay met daytoy a babai. Duduakami laeng nga adda iti balay. Awanen ti sabali nga adda sadiay.
\v 19 Ngem iti maysa a rabii, natay ti anak daytoy a babai gapu ta saan a naigagara a naiddaanna ti anakna ket naangsan.
\v 20 Bimmangon ngarud isuna iti tengnga ti rabii ket innalana ti anakko a lalaki a nakaidda iti abayko bayat a matmaturogak. Impanna ti anakko iti pagiddaanna ket innalana ti natay nga anakna sana inkabil iti pagid-iddaak.
\s5
\v 21 Idi nakariingak iti kabigatanna ken pasusoek koman ti anakko, nakitak a natayen daytoy. Ngem idi mingmingak a nalaing isuna idi aglawagen, nakitak a saan nga isuna ti anakko!"
\v 22 Ngem kinuna ti maysa a babai, "Saan a pudno dayta! Ti ubing a nabiag ti anakko, ket ti natay nga ubing ti anakmo!" Ngem kinuna manen ti maysa a babai, "Saan, anakmo ti natay nga ubing, ket anakko ti nabiag!" Ket intultuloyda ti nagsubang iti sangoanan ti ari.
\s5
\v 23 Ket kinuna ti ari, "Agpada a kunkunayo, 'Ti ubing a nabiag ti anakko ket ti natay ti anakmo.'"
\v 24 Isu a kinunana iti maysa kadagiti adipenna, "Iyegandak iti kampilan." Nangiyeg ngarud ti adipen iti kampilan iti ayan ti ari.
\v 25 Ket kinuna ti ari iti adipen, "Guduaem ti nabiag nga ubing. Itedmo kadagitoy a babbai."
\s5
\v 26 Ngem ti babai nga akin-anak iti nabiag, kasta unay ti panagayatna iti anakna, isu a kinunana iti ari, "Saan, Madaydayaw nga Ari! Saanmo nga ipalubos a patayenna ti ubing! Itedmo kenkuana ti nabiag nga ubing!" Ngem kinuna ti maysa a babai iti ari, "Saan, guduaem isuna. Ket awanto ti anakmi a dua."
\v 27 Kalpasanna, kinuna ti ari iti adipen, "Saanmo a patayen ti ubing. Itedmo ti ubing iti babai a nagkuna, 'Saanmo a guduaen ti ubing,' gapu ta isuna ti pudno nga ina ti ubing."
\v 28 Nangngeg dagiti amin a tattao nga Israelita ti maipanggep iti panangikeddeng ti ari, ket naaddaanda iti kasta unay a panagraem kenkuana. Naamirisda a pudno nga inikkan isuna ti Dios iti kasta unay a kinasirib a mangikeddeng iti patas maipanggep kadagiti parikut dagiti tattao.
\s5
\c 4
\p
\v 1 Idi tiempo a ni Solomon ti ari iti entero nga Israel,
\v 2 dagitoy dagiti nangangato nga opisialna: Ni Asarias a putot a lalaki ni Zadok ti padi,
\v 3 Dagiti putot a lallaki ni Sisa a da Eleoref ken Ahisa dagiti secretario. Ni Jehosafat a putot ni Ahilud ti nadutokan a mangiwaragawag kadagiti tattao kadagiti pangngeddeng iti ari.
\v 4 Ni Benaias ti pangulo dagiti armada. Ni Zadok ken ni Abiatar met dagiti padi.
\s5
\v 5 Ni Azaria a putot ni Natan ti mangidadaulo kadagiti gobernador. Ni Zabud a maysa pay a putot a lalaki ni Natan ti padi ken panguloen a mammagbaga ti ari.
\v 6 Ni Ahisar ti mangimatmaton kadagiti adipen nga agtrabtrabaho iti palasio. Ni Adoniram a putot ni Abda ti mangimatmaton kadagiti lallaki nga inkapilitan nga agtrabaho para iti ari.
\s5
\v 7 Nangdutok ni Solomon kadagiti sangapulo ket dua a lallaki a mangituray kadagiti distrito iti Israel. Kasapulan met a mangipaayda kadagiti taraon a para iti ari ken kadagiti amin a dadduma pay nga agnanaed ken agtrabtrabaho iti palasio. Tunggal opisial ket kasapulan a mangipaay ti taraon nga agtaud iti bukodna a distrito a pangmaysa a bulan iti tinawen.
\v 8 Dagiti naganda ket: ni Ben Hur, idiay katurturodan a paset ti tribu ti Efraim.
\v 9 Ni Ben Deker, idiay siudad ti Makas, Saalbim, Bet Semes, ken Elon Bethanan,
\v 10 ni Ben Hesed, idiay siudad ti Arubot ken Soco ken iti paset nga asideg iti siudad ti Hefer,
\s5
\v 11 ni Ben Abinadab, nga asawa ni Tafat a putot ni Solomon, ket iti entero a distrito ti Dor,
\v 12 ni Ahilud a putot ni Baana, idiay siudad ti Taanac ken Meggido, iti entero a rehion nga asideg iti siudad ti Zaretan, ken manipud iti siudad ti Bet San nga abagatan ti Jezreel agingga kadagiti siudad ti Abel Mehola ken Jocmeam,
\v 13 ni Ben Geber, idiay siudad ti Ramot iti rehion ti Galaad, kadagiti barbario iti Galaad a kukua ni Jair, a kaputotan ni Manases, ken iti paset ti Argob iti rehion ti Basan. Innem a pulo amin dagiti dadakkel a siudad nga adda iti dayta a rehion, tunggal siudad ket addaan iti pader iti aglawlaw daytoy ken addaan kadagiti bronse a rehas a naiballangan kadagiti ruangan.
\v 14 Ni Ahinadab a putot ni Iddo, iti siudad ti Mahanaim iti daya ti Karayan Jordan;
\s5
\v 15 ni Ahimaas, a nangasawa iti putot a babai ni Solomon a ni Basemat, iti masakupan ti tribu ti Naftali,
\v 16 ni Baana a lalaki a putot ni Husai, iti masakupan ti tribu ti Aser ken iti siudad ti Alot,
\v 17 ni Jehosafat lalaki a putot ni Parua, iti masakupan ti tribu ti Issacar,
\s5
\v 18 ni Semei a putot ni Ela, iti masakupan ti tribu ti Benjamin,
\v 19 ni Geber a putot ni Uri, iti rehion ti Galaad, ti daga a sigud nga inturayan idi ni Sihon nga ari dagiti bunggoy ti tattao nga Amorreo, ken ni Og a nagturay idi iti rehion ti Basan. Malaksid kadagitoy, nangdutok pay ni Solomon iti maysa a gobernador para iti masakupan ti tribu ti Juda.
\s5
\v 20 Adu unay dagiti tattao iti Juda ken Israel a kas kaadu dagiti darat iti igid ti baybay. Addaanda iti adu a makan ken mainom, ken naragsakda.
\v 21 Ti pagarian ni Solomon ket nalawa manipud Karayan Eufrates iti amianan a daya agingga iti rehion ti Filistia iti laud ken agingga iti beddeng ti Egipto iti abagatan. Dagiti pinarmekda a tattao kadagidiay a disso ket agbaybayadda kadagiti buis ken inturayan ida ni Solomon iti unos ti panagbiagna.
\v 22 Dagiti tattao nga inturayan ni Solomon ket kasapulan nga inaldaw a mangyegda kenni Solomon iti 150 a salup a napino nga arina ken 300 a salup a trigo,
\v 23 sangapulo a baka a nataraken kadagiti kuadra, duapulo a baka a nataraken kadagiti pagpaaraban, sangagasut a karnero, napadakkel nga agduduma a billit—ken naaatap nga ayup a kas kadagiti: ugsa, gasela, ken dagiti kalakian nga ugsa.
\s5
\v 24 Inturayan ni Solomon ti entero a disso iti daya ti Karayan Eufrates, manipud iti siudad ti Tifsa iti amianan a daya agingga iti siudad ti Gaza iti abagatan a laud. Inturayanna amin dagiti ari iti dayta a lugar. Adda kapia iti nagbabaetan ti panagturayna ken dagiti panagturay dagiti kabangibang a pagilian.
\v 25 Kabayatan dagiti tawen a panagturay ni Solomon, nagbiag a sitatalged dagiti tattao iti Juda ken Israel.
\s5
\v 26 Addaan ni Solomon iti uppat a pulo a ribu a kuadra para kadagiti kabayo a pangguyod kadagiti karwahena ken sangapulo ket dua a ribu a lallaki a mangsaksakay kadagiti kabalio.
\v 27 Dagiti sangapulo ket maysa a gobernador iti distrito ti mangipapaay kadagiti taraon a kasapulan ni Ari Solomon ken para kadagiti amin a mangmangan iti palasio. Tunggal gobernador ket mangipaay iti taraon a pangmaysa a bulan iti tinawen. Ipapaayda amin a banbanag a kasapulan ni Solomon.
\v 28 Mangyegda met kadagiti ungkay ti sebada ken trigo para kadagiti napapartak a kabalio a pangguyod kadagiti karwahe ken para kadagiti dadduma pay a pangtrabaho a kabalio. Ipanda dagitoy a garami kadagiti sadinnoman a lugar a pangiyapunanda kadagiti kabalio.
\s5
\v 29 Inikkan ti Dios ni Solomon iti kabaelan nga agbalin a nasirib unay ken tapno maaddaan iti naisangsangayan a pannakaawat. Ragragsakenna iti mangad-adal maipanggep kadagiti adu unay a banbanag.
\v 30 Nasirsirib pay isuna ngem dagiti amin a nasisirib a lallaki kadagiti rehion iti daya ti Israel, ken amin a nasisirib a lallaki iti Egipto.
\v 31 Maibilbilang a kasisiriban da Etan a naggapu sadiay Ezra, ni Heman, ni Calcol, ni Darda ken dagiti lallaki a putot ni Mahol, ngem nasirsisrib pay ni Solomon ngem kadakuada amin. Nangngeg ti amin a tattao kadagiti kabangibang a pagilian ti maipanggep kenni Solomon.
\s5
\v 32 Nangisurat isuna iti nasurok maysa a ribu a kankanta.
\v 33 Kabaelanna pay nga ilawlawag ti maipanggep kadagiti nadumaduma a kita ti mulmula, manipud kadagiti dadakkel a kaykayo a sedro sadiay Lebanon agingga iti kabassitan a mula a hisopo nga agtubo kadagiti bittak dagiti pader. Kabaelanna met nga ilawlawag ti maipanggep kadagiti naaatap nga ay-ayup, dagiti bilbillit, dagiti agkarkarayam, ken ti ikan.
\v 34 Umay dagiti tattao manipud iti entero a lubong tapno dumngeg kadagiti banbanag a kinalaing nga ibaga ni Solomon. Nagibaon ti adu nga ar- ari kadagiti tattao tapno dumngeg kenkuana ket kalpasanna agsublida ket ibagada kadakuada dagiti imbaga ni Solomon.
\s5
\c 5
\p
\v 1 Ni Hiram, nga ari iti siudad ti Tiro, ket nasinged a gayyem ni Ari David. Idi nangngegna a nadutokan ni Solomon nga agbalin nga ari kalpasan ti panagari ti amana, nangibaon isuna kadagiti mensahero a mapan kenni Solomon.
\v 2 Inted ni Solomon kadagiti mensahero daytoy a mensahe a kas sungbatna kenni Hiram:
\v 3 "Ammom met a ni David nga amak ket indauloanna dagiti soldadona a makigubat kadagiti kabusorna iti kabangibang a pagpagilian. Isu a saanna a pinadas ti nangipatakder iti templo a mabalinmi a pangdaydayawan kenni Yahweh a Diosmi, agingga nga intulok ni Yahweh a parmeken ti armada ti Israelita dagiti amin a kabusorna.
\s5
\v 4 Ngem ita, intulok ni Yahweh a Diosmi a maaddaankami iti kapia kadagiti amin a pagilian nga adda iti aglawlawmi. Awan ti peggad a marautkami.
\v 5 Ingkari ni Yahweh iti daydi amak a David, 'Ti anakmo a lalaki, nga isaadkonto nga agbalin nga ari kalpasan iti panagarim, ket mangipatakderto iti templo a para kaniak, a Yahweh a Diosmo.'
\s5
\v 6 Isu a kidkiddawek a bilinem dagiti trabahadormo a mangpukanda kadagiti kayo a sedro para kaniak. Ket kaduaanto ida dagiti tattaok, ken agbayadak kadagiti trabahadormo iti aniaman nga ikeddengmo. Ngem saan a maaramid dagiti trabahadorko dagiti trabaho nga is-isuda laeng, gapu ta saanda nga ammo no kasano ti agpukan kadagiti kayo a kas iti ar-aramiden dagiti trabahadormo manipud iti siudad ti Sidon."
\s5
\v 7 Idi nangngeg ni Hiram ti mensahe a naggapu kenni Solomon, napalalo unay ti ragsakna ket kinunana, "Dayawek ni Yahweh ita nga aldaw iti panangtedna kenni David iti maysa a nasirib unay a putot a lalaki tapno iturayanna dayta a kadakkelan a nasion!"
\v 8 Impatulodna daytoy a mensahe kas sungbatna kenni Solomon, "Nangngegko ti mensahe nga impatulodmo kaniak, ket nakasaganaak a mangaramid iti aniaman a kiddawem. Itedko dagiti troso ti sedro ken saleng.
\s5
\v 9 Isalogto dagiti trabahadorko dagiti troso manipud kadagiti bantay ti Lebanon nga agturong iti Baybay Medeterano. Ket pagmaymaysaendanto dagitoy a galutan tapno agbalin dagitoy a balsa a maipa anud iti danum iti igid nga agturong iti imbagam a lugar. Ket ukarkaranto dagiti trabahadorko dagiti troso, ket alaento dagiti trabahadormo dagitoy manipud sadiay. Ti kayatko nga aramidem ket ipaaymo ti taraon para kadagiti trabahadorko."
\s5
\v 10 Isu a pinagsagana ni Hiram dagiti trabahadorna tapno ipaayda dagiti amin a troso ti sedro ken saleng a kayat ni Solomon.
\v 11 Tinawen nga mangted ni Solomon kenni Hiram iti 3,520 a metro a kubit ti trigo ken 416,350 a litro ti puro a lana ti olibo nga ipakanna kadagiti trabahadorna.
\v 12 Intulok ni Yahweh nga agbalin a nasirib ni Solomon, kas iti inkarina. Nagtulag ni Solomon kenni Hiram.
\s5
\v 13 Nangpilit ni Ari Solomon iti tallopulo a ribu a lallaki iti entero nga Israel nga agbalin a trabahadorna.
\v 14 Ni Adoniram ti panguloda. Biningay-bingay ni Solomon dagitoy a lallaki iti tallo a bunggoy. Tunggal bulan ket sangapulo a ribu kadakuada ti mapan sadiay Lebanon ket agtrabaho para iti maysa a bulan, ket kalpasanna agsubli dagitoy iti pagtaenganda para iti dua a bulan.
\s5
\v 15 Nangpilit pay ni Solomon iti waloribu a lallaki a mangtapias kadagiti bato iti katurturodan a pagilian ken pito a ribu a mangbunag kadagiti bato a maipan sadiay Jerusalem.
\v 16 Nangdutok met isuna iti 3,300 a lallaki a mangimaton kadagiti trabahoda.
\s5
\v 17 Binilin pay ti ari dagiti trabahadorna a mangtapiasda kadagiti dadakkel a muton ti bato manipud kadagiti pagtikapan ken palammuyotenda ti aglikmut dagiti bato. Dagitoy a dadakkel a bato ket para iti pundasion ti templo.
\v 18 Dagiti trabahador ni Solomon ken trabahador ni Hiram ken dagiti lallaki manipud iti siudad ti Gebal ket sinukogda dagiti bato ken insaganada dagiti troso tapno maipatakder ti templo.
\s5
\c 6
\p
\v 1 Kalpasan ti 480 a tawen nga ipapanaw dagiti Isrelita idiay Egipto, kabayatan ti maika-uppat a tawen a panagturay ni Solomon iti Israel, iti maikadua a bulan, a maaw-awagan ti Ziv, rinugian dagiti trabahador ni Solomon nga impatakder ti templo.
\v 2 Iti uneg, a kangrunaan a paset ti templo ket agarup 27 a metro ti kaatiddogna, 9 a metro ti kaakabana, ken 13.5 a metro ti kangatona.
\s5
\v 3 Ti sangoanan a portiko ket agarup 4.5 ti kaunegna ken 9 a metro ti kaakabana, a kas kaakaba ti kangrunaan a paset ti templo.
\v 4 Adda dagiti abut a kasla tawa kadagiti pader ti templo. Dagiti abut ket nail-ilet iti ruar ngem iti uneg.
\s5
\v 5 Ti nagsinnumbangir a dua a paset ken iti likudan dagiti pader ti templo, nangaramidda iti maysa a pasdek nga addaan kadagiti siled. Daytoy a pasdek ket addaan iti tallo a kadsaaran; tunggal kadsaaran ket agarup 2.3 a metro ti kangatona.
\v 6 Tunggal siled iti akinbaba a kadsaaran ket agarup 2.3 a metro ti kaakabana. Tunggal siled iti akintengnga a kadsaaran ket agarup 2.8 a metro ti kaakabana. Dagiti siled iti akinngato a kadsaaran ket agarup 3.2 a metro ti kaakabana. Ti pader ti templo iti akin-ngato a kadsaaran ket naing-ingpis ngem ti pader iti akintengnga a kadsaaran, ken ti pader iti akintengnga a kadsaaran ket naing-ingpis ngem ti pader iti akinbaba a kadsaaran. Iti kasta, agsadag dagiti siled iti pader nga adda iti siruk dagitoy; dagiti siled ket saandan a kasapulan dagiti tabla a biga a mangsarapa kadagitoy.
\s5
\v 7 Dagiti dadakkel a bato para iti pundasion ket natapiasan ken nasukog manipud iti pagtikapan iti bato tapno agbalin daytoy a nalammuyot. Gapu iti daytoy, bayat nga ipatpatakder dagiti trabahador ti templo awan ti mangngeg a tagari, gapu ta saanda a nagusar kadagiti martilio wenno paet wenno aniaman a landok a remienta.
\v 8 Ti pagserkan nga agturong iti akinbaba a kadsaaran iti daytoy a naisilpo a pasdek ket adda iti paset iti abagatan ti templo. Adda dagiti agdan nga aggapu iti akinbaba a kadsaaran nga agturong iti akintengnga ken akinngato a kadsaaran.
\s5
\v 9 Nalpas ngarud dagiti trabahador ni Solomon ti pakabuklan ti templo. Binobedaanda daytoy kadagiti biga ken tabla a sedro.
\v 10 Nangaramidda kadagiti siled iti asideg ti kangruanaan a dakkel a siled nga addaan iti tallo a kadsaaran, tunggal maysa kadagitoy ket agarup 2.3 metro ti kangatona, ken insilpoda dagitoy iti templo babaen kadagiti biga a sedro.
\s5
\v 11 Ket kinuna daytoy ni Yahweh kenni Solomon,
\v 12 "Kayatko nga ibaga kenka ti maipanggep iti daytoy a templo nga ipatpatakdermo. No agtultuloy ti panagtulnogmo kadagiti amin a allagadek, paglintegak ken kadagiti bilinko, aramidek kenka daydi inkarik iti amam a David.
\v 13 Makipagnaedakto kadagiti Israelita, iti daytoy a templo, ket saankonto ida a baybay-an."
\s5
\v 14 Nagtrabaho dagiti trabahador ni Solomon tapno malpas ti panangipatakderda iti templo.
\v 15 Iti uneg, dinoblianda kadagiti tabla a sedro ti pader dagiti siled manipud suelo agingga iti bobeda. Dinataranda daytoy kadagiti tabla a saleng.
\s5
\v 16 Iti uneg a akin-likud a paset ti templo, nangaramidda iti maysa siled, a maawagan iti kasasantoan a disso. Agarup siam a metro ti kaatiddogna. Amin dagiti pader daytoy a siled ket nadoblian kadagiti tabla a sedro.
\v 17 Iti sangoanan ti kasasantoan a disso ket adda maysa a siled nga agarup sangapulo ket walo a metro ti kaatiddogna.
\v 18 Dagiti tabla a sedro kadagiti pader iti uneg ti templo ket naarkosan kadagiti naikitikit a sinan-tabungaw ken kadagiti sinan-sabsabong. Naan-anay a nadoblian dagiti pader kadagiti tabla a sedro, gapu iti daytoy dagiti bato kadagiti pader iti likudan dagitoy ket saanen a makita.
\s5
\v 19 Iti likudan ti templo, inyaramidda ti kasasantoan a disso, tapno ikabilda sadiay ti lakasa ti tulag.
\v 20 Dayta a siled ket agarup siam a metro ti kaatiddogna, siam a metro ti kaakabana, ken siam a metro ti kangatona. Kinalupkopanda dagiti pader iti nakaing-ingpis a puro a balitok. Para iti pagpuoran iti insenso, nangaramidda pay iti altar manipud iti tabla a sedro.
\s5
\v 21 Imbaga ni Solomon kadakuada a pakalupkopanda dagiti dadduma pay a pader iti uneg ti templo iti nakaing-ingpis a puro a balitok ken mangikabilda kadagiti balitok a kawar iti ballasiw a pagserkan nga agturong iti kasasantoan a disso.
\v 22 Pinakalupkopanda amin dagiti pader ti templo ken ti altar nga adda iti ruar ti kasasantoan a disso iti nakaing-ingpis a puro a balitok.
\s5
\v 23 Iti uneg ti kasasantoan a disso, nangaramidda manipud iti kayo nga olibo iti dakkel nga estatua ti dua a parsua nga addaan kadagiti payak. Tunggal maysa kadagitoy ket agarup 4.5 a metro ti katayagda.
\v 24-26 Agpadpada ti rukod ken sukog dagitoy. Tunggal maysa kadagitoy ket addaan iti dua a payak a nakaukrad. Tunggal payak dagitoy ket agarup 2.3 a metro ti kaatiddogna, gapu iti daytoy ti kaadayo ti nagbaetan ti akinruar a murdong dagiti payakda ket agarup 4.5 a metro. Ti katayag ti tunggal kerubim ket 4.5 a metro.
\s5
\v 27 Pinagabayda dagitoy nga estatua iti kasasantoan a disso tapno ti payak ti maysa ket maisagid iti payak ti maysa pay iti tengnga ti siled, ken dagiti akinruar a payakda ket maisagid kadagiti pader.
\v 28 Pinakalupkopanda dagiti estatua iti nakaing-ingpis a balitok.
\s5
\v 29 Imbaga ni Solomon kadakuada nga arkosanda dagiti pader ti kangrunaan a siled ken ti kasasantoan a disso babaen iti panangikitikitda kadagiti imahen dagiti parsua nga addaan iti payak ken kaykayo a palma ken dagiti sabsabong.
\v 30 Kinalupkopanda pay nga agpapada ti suelo dagiti siled iti nakaing-ingpis a puro a balitok.
\s5
\v 31 Nangaramid dagitoy kadagiti nagpapares a ridaw a tabla ti kayo nga olibo, ket inkabilda dagitoy iti pagserkan nga agturong iti kasasantoan a disso. Ti lintel ken dagiti hamba ti ridaw ket addaan iti lima basyada.
\v 32 Naarkosan dagiti ridaw babaen iti panangikitikitda kadagitoy kadagiti imahen dagiti parsua nga addaan iti payak, sinan-kaykayo a palma, ken dagiti sinan-sabsabong. Amin dagitoy a banbanag ket nakalupkopan iti nakaing-ingpis a balitok.
\s5
\v 33 Nangaramidda kadagiti rektanggulo a hamba ti ridaw manipud iti kayo nga olibo, addaan daytoy iti uppat a basyada, ket inkabilda daytoy iti nagbaetan iti pagserkan a siled ken iti kangrunaan a siled.
\v 34 Nangaramidda iti dua a maikupkupin a ridaw a tabla a saleng ket inkabilda dagitoy iti hamba ti ridaw.
\v 35 Naarkosan met laeng dagiti ridaw kadagiti naikitikit a parsua nga addaan iti payak, kaykayo a palma, ken dagiti sinan-sabong, ken agpapada pay dagitoy a nakalupkopan iti nakaing-ingpis a puro a balitok.
\s5
\v 36 Nangaramidda iti paraangan iti sangoanan ti templo. Naaramid dagiti pader iti aglikmut ti paraangan manipud iti kayo a sedro ken bato. Tapno maiyaramid dagiti pader, nangikabilda iti dua a katuon ti bato iti nagbabaetan ti tunggal katuon dagiti biga a sedro.
\s5
\v 37 Impasdekda ti pundasion ti templo ni Yahweh iti bulan ti Ziv, iti maikauppat a tawen a panagturay ni Solomon.
\v 38 Iti maikasangapulo ket maysa a tawen a panagturayna, iti bulan ti Bul, nalpasda nga impatakder ti templo ken ti amin paset daytoy, inaramidda iti apag-isu nga imbaga ni Solomon nga aramidenda. Pito a tawen nga impatakderda ti templo.
\s5
\c 7
\p
\v 1 Nagpatakderda pay iti maysa a palasio a para kenni Solomon, ngem kasapulan ti sangapulo ket tallo a tawen tapno maipatakder daytoy.
\v 2 Maysa kadagiti pasdek nga inaramidda ket ti kadakkelan a siled a paguummongan. Maaw-awagan daytoy iti Palasio iti Kabakiran ti Lebanon. Agarup 46 a metro ti kaatiddog daytoy, 23 a metro ti kaakabana, ken 14 a metro ti kangatona. Addaan daytoy kadagiti uppat nga adigi a sedro. Adda dagiti biga a sedro iti nagsinnumbangir ti tunggal intar.
\s5
\v 3 Adda dagiti pasanggir a sedro a naisilpo kadagiti naintar dagiti adigi mangsarsarapa iti bubong. Adda dagiti sangapulo ket lima nga adigi iti tunggal intar.
\v 4 Adda nagbibinnatog a tallo a nagpapares a tawa iti dua a nagsinnumbangir a pader.
\v 5 Addaan iti rektanggulo a bastidor dagiti amin a tawa ken ridawna. Dagiti tawa nga adda iti atiddog a pader iti bangir ket nakabatog met laeng kadagiti tawa iti bangir a paset.
\s5
\v 6 Nangaramidda pay iti atiddog a siled nga addaan kadagiti adigi; daytoy ket 23 a metro ti kaatiddogna ken 14 a metro ti kaakabana. Iti sangoanan daytoy, ket adda nalinungan a beranda nga addaan kadagiti adigi.
\s5
\v 7 Kalpasanna, nangaramidda pay iti pasdek a maawagan iti Siled ti Trono. Maaw-awagan pay daytoy iti Siled a Pangukoman. Ti lugar a pangngeddengan ni Solomon maipanggep kadagiti saan a pagkikinnaawatan dagiti tattao. Nadoblian dagiti pader manipud iti tabla a sedro, manipud suelo agingga kadagiti bobedana.
\s5
\v 8 Iti paraangan a likudan ti Salas ti Pangukoman, nangipatakderda iti balay a pagnaedan ni Solomon a naaramid a kas metlaeng kadagiti dadduma pay a pasdek. Nangipatakderda pay iti kasta met laeng a kita ti balay a para iti asawana, a putot a babai ti ari iti Egipto.
\s5
\v 9 Amin dagitoy a pasdek ken dagiti pader iti aglikmut ti paaraangan ti palasio ket naaramid manipud kadagiti batbato, manipud kadagiti pundasion agingga kadagiti sagumaymay dagitoy. Agkakapateg dagitoy a batbato gapu ta tinapias dagitoy dagiti trabahador iti pagtikapan, segun kadagiti rukod a kasapulan, ken nasukog ti aglawlaw dagiti batbato ken napapintas dagitoy babaen iti panangragadida kadagitoy.
\v 10 Naaramid pay dagiti pundasion manipud kadagiti dadakkel a muton dagiti agkakapateg a batbato a naisagana iti pagtikapan. Ti dadduma kadagitoy ket agarup 3.7 a metro ti kaatiddogna ken dagiti dadduma ket agarup 4.8 metro a kadapan ti kaatiddogna.
\s5
\v 11 Iti rabaw dagiti pundasion a batbato ket dagiti sabali pay nga agkakapateg a batbato a natapias segun kadagiti rukod a kasapulanda, kasta met dagiti biga a sedro.
\v 12 Ti paraangan ti palasio, ti akin-uneg a paraangan iti sangoanan ti templo, ken ti portiko iti sangoanan ti templo ket adda naaramid a pader babaen iti panangikabilda iti tallo a tuon a natapiasan a batbato iti nagbaetan ti tunggal tuon dagiti biga a sedro.
\s5
\v 13-14 Adda maysa a lalaki nga agnanaed iti siudad ti Tiro nga agnagan ti Huram. Isuna ket maysa a pumapanday. Ti amana ket nagnaed met laeng iti Tiro ken nalaing met laeng isuna nga agaramid kadagiti banbanag a bronse, ngem natayen ti ama ni Huram. Ti inana ket nagtaud iti tribu ti Naftali. Ni Huram ket nasirib ken nasaririt ken nalaing nga agaramid kadagiti banbanag a bronse. Inawis isuna ni Solomon nga umay idiay Jerusalem ken imatonanna amin dagiti trabaho iti panangaramid kadagiti banbanag a bronse, ket immanamong met ni Huram.
\s5
\v 15 Nangaramid isuna iti dua nga adigi a bronse. Tunggal maysa ket 8.3 a metro ti katayagna ken 5.5 a metro iti kabuklanna.
\v 16 Nangaramid met isuna iti dua a bronse a a paratok a maiparabaw kadagiti adigi. Tunggal maysa kadagitoy ket 2.3 a metro ti katayagna.
\v 17 Kalpasanna, nangaramid isuna kadagiti naglinnaga a kawar a bronse a kasla korona a maiyarkos iti rabaw ti tunggal adigi. Adda pito nga aglilinnaga a kawar iti rabaw ti tunggal adigi.
\s5
\v 18 Nangaramid pay ni Huram kadagiti sinan-granada. Inkabilna ti dua nga intar ti sinan-granada iti tuktok ti tunggal adigi.
\v 19 Ti paratok nga adda iti rabaw ti tunggal adigi ket nasukog a kasla sabong ti lirio. Tunggal maysa kadagitoy a nasukog a kasla sabong ti lirio ket 1.8 a metro ti katayagna.
\s5
\v 20 Naikabil dagitoy a paratok iti nasukog a kasla mallukong. Ket adda dagiti dua nga intar iti duagasut a sinan-granada a naipalikmut iti rabaw ti tunggal adigi.
\v 21 Impatakder dagiti trabahadorna dagiti adigi iti sangoanan a pagserkan iti templo. Ti adigi iti abagatan a paset ket napanaganan iti Jakin, ken ti adigi iti amianan a paset ket napanaganan iti Boas.
\v 22 Dagiti paratok a bronse a nasukog a kasla lirio ket naikabil iti rabaw dagiti adigi. Nalpas ngarud ni Huram ken dagiti trabahadorna ti trabaho iti panangaramid kadagiti adigi a bronse.
\s5
\v 23 Nangaramid pay ni Huram iti dakkel a nagtimbukel a tangke a bronse a naaramid manipud iti landok ken nasukog iti maysa a paghormaan. 2.3 a metro ti katayag daytoy, 4.6 a metro ti ngarab daytoy, ken 13.7 a metro ti aglawlaw daytoy.
\v 24 Iti aglawlaw nga akinbaba ti ngarab ti tangke ket adda dua nga intar iti sinan-tabungaw a naaramid manipud iti bronse. Ngem dagiti sinan-tabungaw ket saan a nagsisina a naisukog. Sangsangkamaysa a naisukog dagitoy kas kadagiti dadduma a tangke. Iti tunggal metro a kaatiddog ti aglawlaw ti ngarab ti tangke ket adda agarup sangapulo ket walo a sinan-tabungaw.
\s5
\v 25 Nangsukog pay ni Huram iti sangapulo ket dua sinan-baka a bronse. Pinagtinnallikudna dagitoy iti uneg. Pinagsangona ti tallo kadagitoy iti amianan, tallo ti simmango iti laud, tallo ti simmango iti abagatan, ken tallo ti simmango iti daya. Inkabil dagiti trabahadorna ti bronse a tangke kadagiti bukot dagiti estatua a baka.
\v 26 Ti nagsinnumbangir ti tangke ket walo a sentimetro ti kapuskol daytoy. Ti ngarab daytoy ket kasla ngarab ti maysa a kopa. Naukrad daytoy a kasla sabong ti lirio. No mapunno ti tangke, malaonna ti agarup uppat a pulo a ribu a litro ti danum.
\s5
\v 27 Nangaramid pay ni Huram iti sangapulo a bronse a kariton. Tunggal maysa ket 1.8 a metro ti kaatiddog daytoy, 1.8 a metro ti kaakaba daytoy ken 1.3 a metro ti katayag daytoy.
\v 28 Iti sikigan dagiti kariton, naikabil dagiti kadagiti bastidor dagitoy.
\v 29 Kadagitoy a tapi ket adda bronse nga imahen dagiti leon, baka, ken dagiti parsua nga addaan iti payak. Iti babaen ken ngatoen dagiti sinan-leon ken sinan-baka ket adda dagiti naiyarkos a bronse a nagkawikaw.
\s5
\v 30 Tunggal kariton ket addaan iti uppat a bronse a pilid ken dua a bronse nga ehe. Iti rabaw dagiti kariton ket dagiti bronse a pangiparabawan a mangsarapa iti palanggana. Dagitoy a pangiparabawan ket naarkosan pay kadagiti nagkawikaw a bronse.
\v 31 Iti rabaw ti tunggal kariton, iti sirok ti tunggal palanggana, ket adda maysa a nagtimbukel a bastidor. Ti murdong ti tunggal nagtimbukel a bastidor ket uppat a pulo ket innem a sentimetro iti ngatoen iti kariton, ken ti akinbaba daytoy ket dua pulo ket tallo a sentimetro iti babaen ti kariton. Adda pay dagiti naikitikit kadagiti kuadrado a tapi.
\s5
\v 32 Dagiti pilid dagitoy ket innem a pulo ket siam a sentimetro ti katayagna. Adda dagitoy iti baba dagiti tapi. Naikamang dagiti pilid kadagiti ehe a sangsangkamaysa a naisukog a kas kadagiti dadduma pay a kariton.
\v 33 Dagiti pilid dagiti kariton ket kasla met laeng kadagiti pilid ti karwahe. Dagiti ehe, basikaw, dagiti rayos, ken palaupo ket nasukog amin manipud iti bronse.
\s5
\v 34 Iti rabaw a suli ti tunggal kariton, adda dagiti pagiggaman. Naihorma dagitoy iti mismo a kariton.
\v 35 Adda duapulo ket tallo a sentimetro a bronse a bedbed a naibedbed iti murdong ti tunggal kariton. Adda dagiti tungkal a naikapet kadagiti suli ti tunggal kareton. Dagiti bedbed ken tungkalna ket sangsangkamaysa a nasukog a kas kadagiti dadduma pay a kariton.
\s5
\v 36 Dagiti tungkal ken dagiti tapi iti sikigan dagiti kariton ket naarkosan kadagiti imahen dagiti parsua nga addaan iti payak, dagiti leon, ken kaykayo a palma ket makita dagitoy no la ketdi adda lugar a pangikitikitan kadagitoy, ken adda bronse a nagkawkawikaw iti aglawlaw dagitoy.
\v 37 Kasta ti panangiyaramid ni Huram kadagiti sangapulo a kariton. Nasukog dagitoy iti maymaysa a paghormaan, isu nga agpapada amin dagitoy. Agpapada amin ti rukod ken sukogda.
\s5
\v 38 Nangaramid pay ni Huram iti sangapulo a bronse a palanggana; maysa a palanggana iti tunggal maysa kadagiti sangapulo a pangiparabawan. Tunggal palanggana ket 1.8 a metro ti ngarabna ken malaonna ti 880 a litro ti danum.
\v 39 Inkabil ni Huram ti lima dagiti a kariton iti kannawan a paset ti templo ken lima iti kannigid a paset ti templo. Inkabilna ti dakkel a tangke iti nagbaetan ti daya ken abagatan a paset ti templo.
\s5
\v 40 Nangaramid pay ni Huram kadagiti banga, pala a pagpala kadagiti dapo, ken dagiti mallukong a pagikkan iti dara dagiti ayup a maidaton. Inleppasna amin ti trabaho a kiniddaw kenkuana ni Ari Solomon nga aramidenna para iti templo. Daytoy ti listaan dagiti banbanag a bronse nga inaramidna:
\v 41 dagiti dua nga adigi, dagiti dua a paratok a maikabil iti ngatoen dagiti adigi, dagiti dua nga nagkawikaw a kawar a maiyarkos kadagiti ngatoen dagiti adigi,
\s5
\v 42 dagiti uppat a gasut a sinan-granada iti uppat nga intar; sagsasangagasut iti tunggal intar; dua nga intar kadagitoy ket naiparabaw iti tunggal adigi; dagiti sangapulo a kariton,
\v 43 dagiti sangapulo a palanggana,
\s5
\v 44 ti dakkel a tangke, dagiti sangapulo ket dua nga estatua ti baka a nakaiparabawan ti tangke,
\v 45 dagiti banga, dagiti pala a para iti dapo iti altar, ken dagiti mallukong. Inaramid amin ni Huram ken dagiti trabahadorna dagitoy a banbanag para kenni Ari Solomon ken inkabilda dagitoy iti ruar ti templo. Naaramid amin dagitoy manipud iti napasileng a bronse.
\s5
\v 46 Inaramidda dagitoy babaen iti panangibuyatda kadagiti nalunag a bronse iti paghormaan nga inaramid ni Huram iti asideg ti turod iti Karayan Jordan, iti nagbaetan dagiti siudad ti Succot ken Zaretan.
\v 47 Saan nga imbaga ni Solomon kadagiti trabahadorna a timbangenda dagiti alikamen a bronse, gapu ta nakaad-adu dagitoy nga alikamen. Isu nga awan ti uray maysa a nakaammo iti dagsen dagitoy.
\s5
\v 48 Inaramid pay dagiti trabahador ni Solomon dagiti amin nga alikamen a balitok para iti templo ni Yahweh: ti altar, ti lamisaan a pangikabilanda iti tinapay a maidaton iti sangoanan ni Yahweh,
\v 49 dagiti sangapulo a pagipatungan iti pagsilawan a naikabil iti sangoanan ti kasasantoan a disso, lima iti abagatan a paset ken lima iti amianan a paset, dagiti naiyarkos a sinan-sabsabong, dagiti pagsilawan, dagiti sipit a pangsipit kadagiti beggang,
\s5
\v 50 dagiti kopa, ti balitok a pagarsang, dagiti babassit a mallukong a pagsilawan, dagiti mallukong nga maus-usar a pagpuoran ti insenso, dagiti pagikabilan iti beggang, ken dagiti bisagra para kadagiti ridaw iti pagserkan nga agturong iti kasasantoan a disso ken para kadagiti ridaw iti pagserkan iti masungad a siled ti templo. Naaramid amin dagitoy a banbanag manipud iti balitok.
\s5
\v 51 Isu a nalpas dagiti trabahador ni Solomon ti amin a trabaho a para iti templo. Kalpasanna, inkabilda dagiti amin a banbanag nga insagut ni David nga amana kenni Yahweh—amin dagiti pirak ken balitok, ken dagiti dadduma pay a napapateg nga alikamen iti pagiduldulinan iti templo.
\s5
\c 8
\p
\v 1 Pinaayaban ngarud ni Solomon idiay Jerusalem dagiti amin a panglakayen ti Israel, dagiti amin a pangulo dagiti tribu ken dagiti amin a pangulo dagiti puli. Kinatungtungna ida a tumiponda a mangipan ti lakasa ti tulag ni Yahweh idiay templo manipud iti Bantay Sion, nga adda iti paset ti siudad a maaw-awagan a siudad ni David.
\v 2 Isu nga immay amin dagiti pangulo dagiti Israelita kenni Ari Solomon kabayatan ti Fiesta dagiti Abong-abong, iti bulan ti Etanim.
\s5
\v 3 Idi nakasangpetda amin, binagkat dagiti padi ti lakasa ti tulag
\v 4 ket impanda idiay templo. Ket tinulungan ida dagiti kaputotan ni Levi a kakadua dagiti papadi a nangipan ti nasagradoan a tolda idiay templo ken dagiti amin a nasagradoan a banbanag nga adda iti tolda.
\v 5 Ket ni Ari Solomon ken adu kadagiti Israelita ti naguummong iti sango ti lakasa ti tulag ni Yahweh. Ket nagidatonda iti nagadu a karnero ken bakbaka. Awan ti uray maysa a nakabael a nangbilang kadagiti datdaton gapu ta adu unay dagitoy.
\s5
\v 6 Ket inyuneg dagiti papadi ti lakasa ti tulag idiay kasasantoan a disso iti templo, ket inkabilda daytoy iti sirok dagiti payak dagiti estatua dagiti parsua nga addaan payak.
\v 7 Nakaukrad dagiti payak dagitoy nga estatua iti ngato ti lakasa ti tulag ken kadagiti assiw a pangawit iti daytoy.
\v 8 Atiddug unay dagiti assiw, ta makita dagiti tattao nga agtaktakder iti ruangan agingga iti kasasantoan a disso dagiti murdong dagiti assiw, ngem saan a makita dagitoy dagiti tattao nga agtaktakder iti ruar ti templo. Adda pay laeng sadiay dagitoy nga assiw.
\s5
\v 9 Ti laeng adda iti uneg ti lakasa ti tulag ket ti dua a tapi ti bato nga inkabil ni Moises iti daytoy idiay Bantay Sinai, a nakitinnulagan ni Yahweh kadagiti tattao kalpasan a pimmanawda iti Egipto.
\v 10 Inkabil dagiti papadi ti lakasa ti tulag idiay templo. Idi rimmuarda manipud iti nasantoan a disso, kellaat a sinallukoban daytoy iti ulep.
\v 11 Pinunno ti dayag ni Yahweh ti templo ket gapu iti dayta, saanen a maituloy dagiti papadi ti trabahoda.
\s5
\v 12 Ket inkararag ni Solomon daytoy, "O Yahweh, insaadmo ti init iti tangatang, ngem inkeddengmo ti agnaed kadagiti nasipnget unay nga ulep.
\v 13 Impatakderanka iti maysa a napintas a templo, maysa a disso a pagnaedam iti agnanayon."
\s5
\v 14 Ket, bayat a nakatakder dagiti amin a tattao sadiay, simmango ti ari kadakuada, ket dinawatna iti Dios a bendisionanna ida.
\v 15 Kinunana, "Madaydayaw ni Yahweh, ti Dios nga akinkukua kadatayo nga Israelita! Babaen iti bukodna a pannakabalin, inaramidna ti inkarina kenni David nga amak. Daytoy ti inkarina:
\v 16 Manipud iti tiempo nga inruarko dagiti tattaok idiay Egipto, saanak a pulos a nangpili iti uray ania a siudad iti Israel a pakaipatakderan ti maysa a templo nga agpaay a pagdayawan kaniak dagiti tattaok sadiay. Ngem pinilika, David, a mangituray kadagiti tattaok."
\s5
\v 17 Ket kinuna ni Solomon, "Kayat ni David nga amak a mangipatakder iti maysa a templo tapno datayo a tattao nga Israelita ket makapagdayawtayo sadiay kenni Yahweh a Diostayo.
\v 18 Ngem kinuna ni Yahweh kenkuana, 'Pinanggepmo a mangipatakder iti maysa a templo nga agpaay kaniak, ket nasayaat ti tinarigagayam nga aramiden.
\v 19 Nupay kasta, saan a sika ti kayatko a mangipatakder iti daytoy. Maysa kadagiti annakmo a lallaki ti kayatko a mangipatakder iti maysa a templo nga agpaay kaniak.'
\s5
\v 20 Ket ita, inaramid ni Yahweh ti inkarina nga aramidenna. Siak ti nagbalin nga ari ti Israel a mangsukat iti amak, ket iturturayak dagiti tattaok, a kas inkari ni Yahweh. Insaganak ti pannakaipatakder daytoy a templo para kadatayo nga Israelita a pangdayawan kenni Yahweh, ti Dios nga akinkukua kadatayo nga Israelita.
\v 21 Nangipaayak met iti lugar idiay templo para iti lakasa ti tulag nga ayan ti dua a tapi ti bato a tulag nga inaramid ni Yahweh kadagiti kapuonantayo idi inruarna ida manipud idiay Egipto."
\s5
\v 22 Ket nagtakder ni Solomon iti sango ti altar nga adda iti sangoanan dagiti Israelita a naummong sadiay. Ingngatona dagiti takkiagna,
\v 23 ket inkararagna, "O Yahweh, a Dios a daydayawenmi nga Israelita, awan ti dios a kas kenka dita langit wenno ditoy daga. Sipapasnek nga ingkarim a sipupudno nga ayatennakami. Ket dayta ti inaramidmo kadakami a sireregget a mangaramid iti kayatmo nga aramidenmi.
\v 24 Inaramidmo dagiti banbanag nga inkarim nga aramidem kenni David nga amak, a nagserbi iti nasayaat unay kenka. Pudno, inkarim nga aramiden dagitoy a banbanag para kenkuana, ket ita nga aldaw, makitam nga inaramidmo dagitoy babaen iti pannakabalinmo.
\s5
\v 25 Ita ngarud, O Yahweh, a Dios a daydayawenmi nga Israelita, kidkiddawek nga aramidem dagiti dadduma a banbanag nga inkarim iti amak nga aramidem. Imbagam kenkuana nga addanto latta kadagiti kaputotanna iti agbalinto nga ar-ari iti Israel, no agbiagda a natakneng a kas iti panagbiagna.
\v 26 Ita ngarud, O Diosmi nga Israelita, aramidem ti inkarim a mapasamak kenni David nga amak, a nagserbi kenka iti nasayaat unay.
\s5
\v 27 Ngem O Dios, pudno kadi a makipagnaedka kadagiti tattao ditoy daga? Awan ti umanay a lugar a pagyanam sadi langit. Isu a daytoy a templo nga imbilinko nga ipatakder dagiti trabahadorko ket pudno a bassit unay para kenka a pagnaedam.
\v 28 Ngem O Yahweh, a Diosko, pangngaasim ta dumngegka kaniak bayat nga agkarkararagak kenka ita nga aldaw.
\s5
\v 29 Pangngaasim ta salaknibam daytoy a templo iti rabii ken aldaw. Daytoy ti disso nga imbagam, 'Kankanayonto nga addaak sadiay.' Kidkiddawek a dumngegka kaniak tunggal sumangoak nga agkararag iti daytoy a templo.
\v 30 Kidkiddawek nga no agkararagak kenka ken agkararag kenka dagiti tattaom bayat a nakasangoda iti daytoy a disso, a dumngegka kadakami manipud sadi langit a pagnanaedam ket denggem ken pakawanennakami kadagiti nagbasolanmi.
\s5
\v 31 Kas pagarigan ta pabasolen dagiti tattao iti maysa a tao iti panangaramidna iti maysa a banag a dakes iti sabali a tao, ket ipanda isuna iti altarmo iti ruar daytoy a nasantoan a templo. Ket kas pagarigan ta kunana, 'Saanko nga inaramid dayta; dusaennak koma ti Dios no saan a pudno ti ibagbagak.'
\v 32 Iti dayta a pasamak, dumngegka dita langit ken mangngeddengka no siasino ti agibagbaga ti pudno. Ket dusaem ti tao a nakabasol a kas rumbeng isuna a madusa, ket ipakaammom nga awan basolna daydiay a tao.
\s5
\v 33 Ken kas pagarigan ta dagiti tattaom nga Israelita ket pinarmek dagiti kabusorda iti gubat gapu ta nagbasolda kenka. Kas pagarigan pay ta napilitanda a mapan iti adayo a pagilian. Kas pagarigan ngarud ta tallikudanda ti kinamanagbasolda ket agsublida iti daytoy a templo ken bigbigenda a rumbeng laeng a dusaem ida. Ket kas pagarigan ta nagpakaasida a pakawanem ida.
\v 34 Iti dayta a pasamak, dumngegka kadakuada manipud langit, pakawanem dagiti tattaom nga Israelita kadagiti basol a naaramidda, ken isublim ida iti daytoy a daga nga intedmo kadagiti kapuonanmi.
\s5
\v 35 Wenno kas pagarigan ta saanmo nga ipalubos nga agtudo gapu ta nagbasol kenka dagiti tattaom. Kas pagarigan ta sumangoda iti daytoy a disso ket bigbigenda a rumbeng laeng a dusaem ida. Kas pagarigan pay ta tallikudanda ti basolda ken agkararagda a sipapakumbaba kenka.
\v 36 Iti dayta a pasamak, dumngegka kadakuada manipud iti langit ket pakawanem dagiti tattaom nga Israelita dagiti basbasol nga inaramidda. Isurom kadakuada ti umno a wagas a panagbiagda, ket pagtudoem iti daytoy a daga nga intedmo kadagiti tattaom a kukuada iti agnanayon.
\s5
\v 37 Kas pagarigan ta mapadasan dagiti tattao iti daytoy a daga ti panagbisin, wenno kas pagarigan ta adda ti maysa a didigra babaen iti buot wenno babaen kadagiti dudon wenno arabas. Wenno kas pagarigan ta pinalawlawan dagiti kabusorda ti uray ania kadagiti siudadda tapno rautenda ida. Kas pagarigan ta mapasamak ti uray ania kadagitoy a dakes a banbanag kadakuada.
\v 38 Ken kas pagarigan ta napasnek a nagpakaasi kenka dagiti tattaom nga Israelita, gapu ta ammoda iti kaungganda nga agsagsagabada gapu ta nagbasolda. Kas pagarigan ta iyunnatda dagiti takkiagda a nakaturong iti daytoy a templo ket agkararagda.
\s5
\v 39 Iti kasta a mapasamak, dumngegka kadakuada manipud iti pagtaengam iti langit, ken pakawanem ida, ken tulungam ida. Sika laeng ti makaammo no ania ti panpanunoten dagiti tattao, isu nga agtignayka iti tunggal tao sigun iti kasapulanna,
\v 40 tapno maaddaan koma dagiti tattaom iti kasta unay a panagraem kenka iti amin a tawen a panagbiagda iti daytoy a daga nga intedmo kadagiti kapuonanmi.
\s5
\v 41-42 Addaanto dagiti ganggannaet a saan a kabilang kadagiti tattaom nga Israelita nga umayto ditoy manipud kadagiti adayo a pagilian gapu ta nangngeganda a naindaklanka, ken gapu ta mangngeganda ti maipanggep kadagiti naindaklan a banbanag nga inaramidmo kadagiti tattaom. Kas pagarigan ta umay iti daytoy a templo nga agdayaw ken agkararag dagiti kas kadagita a tattao.
\v 43 kasta a pasamak, dumngegka iti kararagda manipud iti pagtaengam iti langit, ken aramidem ti kidkiddawenda kenka nga aramidem. Aramidem dayta tapno maammoan dagiti amin a bunggoy dagiti tattao iti lubong ti maipanggep kenka ket raemendaka, a kas iti panagraemmi a tattaom nga Israelita. Ket maammoandanto a daytoy a templo nga impatakderko a pakaidayawam ket kukuam ken ditoy ti rumbeng a pakaidayawam.
\s5
\v 44 Kas pagarigan ta imbaonmo dagiti tattaom a makiranget kadagiti kabusorda. Ken kas pagarigan ta agkararag kenka dagiti tattaom, sadinoman ti ayanda, ken sumangoda iti daytoy a siudad a pinilim ken iti daytoy a templo nga impatakderko nga agpaay kenka.
\v 45 Iti kasta a pasamak, dumngegka kadagiti kararagda manipud langit. Dumngegka no ania iti ipakpakaasida kenka nga aramidem, ket tulungam ida.
\s5
\v 46 Pudno nga agbasbasol amin a tao. Kas pagarigan ngarud ta agbasol kenka dagiti tattaom ket makaungetka kadakuada. Mabalin nga itulokmo a parmeken ida dagiti kabusorda, tiliwenda ida, ken iyadayuda ida manipud kadagiti pagilianda, uray kadagiti pagilian nga adayo unay.
\v 47 Ket kas pagarigan, bayat nga adda dagiti tattaom kadagitoy a pagilian a rumbeng a pakaiyapananda, sipupudno nga agbabawi ken agpakaasida kenka a kunada, 'Nagbasolkami ken nakaaramidkami kadagiti nadangkes unay a banbanag.'
\s5
\v 48 Kas pagarigan ta napudnoda unay nga agbabawi, ket agsublidada iti daytoy a daga nga intedmo kadagiti kapuonanmi. Kas pagarigan ta agsublidada iti daytoy a siudad a pinilim a lugar a rumbeng a pangdayawanmi kenka, ken iti daytoy a templo nga impatakderko a maipaay kenka. Kas pagarigan ta agkararagda ngarud kenka.
\s5
\v 49 Iti kasta a pasamak, dumngegka kadakuada manipud iti pagnanaedam sadi-langit bayat nga agpakpakaasida iti tulongmo, ket tulungam ida.
\v 50 Pakawanem ida kadagiti amin a basbasolda nga inaramidda a maibusor kenka ket pagtignayem a siaasi dagiti kabusorda kadakuada.
\s5
\v 51 Saanmo a liplipatan a tattaom dagiti Israelita. Isuda dagiti naisangsangayan a kukuam. Inruarmo dagiti kapuonanmi manipud Egipto a nagsagabaanda iti kasta unay a kasla addada idi iti umap-apuy nga urno.
\v 52 Idawdawatko a kankanayon a dumngegka kadagiti tattaom nga Israelita ken iti arida, ken ipangagmo dagiti karkararagda tunggal umawagda kenka a tulungam ida.
\v 53 Pinilim ida manipud kadagiti dadduma a bunggoy dagiti tattao iti lubong tapno kukuam ida, nga isu ti imbagam kenni Moises nga ibagana kadakuada idi inruarmo dagiti kapuonanmi manipud Egipto."
\s5
\v 54 Kalpasan nga inkararag ni Solomon daytoy ken nagpakaasi kenni Yahweh iti tulong, timmakder isuna iti sango ti altar a nagparintumenganna. Inngatona dagiti takkiagna.
\v 55 Ket dinawatna iti Dios a bendisionanna amin dagiti Israelita. Nagkararag isuna iti napigsa, kunana,
\v 56 "Madaydayaw ni Yahweh, a nangted kadatayo a tattaona iti kappia, a kas inkarina nga aramidenna. Inaramidna ti tunggal naimbag a banbanag nga inkarina kenni Moises, ti tao a nagserbi kenkuana iti nasayaat unay.
\s5
\v 57 Ikarkararagko nga adda koma kadatayo ti Diostayo a kas iti kaaddana kadagiti kapuonantayo, ken saannatayo a pulos a baybay-an.
\v 58 Ikarkararagko a pagbalinennatayo a napudno nga agserbi kenkuana, nga agbiag a kas maiyannurot iti pagayatanna, ken agtulnog kadagiti amin a bilbilinna ken al-alagaden ken linlinteg nga intedna kadagiti kapuonantayo.
\s5
\v 59 Ikarkararagko a saanto a malipatan ni Yahweh a Diostayo dagitoy a sasao nga ingkararagko, a dumawdawat iti tulongna. Ikarkararagko a laglagipenna ti maipanggep kadagitoy iti aldaw ken iti rabii. Ikarkararagko nga agtignay isuna a siaasi kadatayo nga Israelita ken iti aritayo, nga itedna dagiti banbanag a kasapulantayo iti inaldaw.
\v 60 No aramidem dayta, dagiti amin a bunggoy dagiti tattao ti lubong ket maamoandanto a sika, O Yahweh, sika laeng ti Dios, ken awan ti sabali pay a Dios.
\v 61 Ikarkararagko a dakayo, a tattaona ket kankanayon koma a napudno kenni Yahweh, ket agtulnogkayo kadagiti amin nga alagaden ken bilbilinna, a kas iti ar-aramidenyo ita."
\s5
\v 62 Ket nagidaton ti ari ken dagiti amin nga Israelita nga adda sadiay kadagiti daton kenni Yahweh.
\v 63 Nagidatonda iti 20,000 a bakbaka ken 120,000 a karnero tapno mangisubli iti pannakikadua kenni Yahweh. Ket indaton ti ari ken dagiti amin a tattao ti templo.
\s5
\v 64 Iti dayta nga aldaw, indaton met ti ari ti akin-tengnga a paset ti paraangan nga adda iti sango ti templo. Ket nagidaton isuna sadiay kadagiti daton a naan-anay a mapuoran iti rabaw ti altar, dagiti daton nga arina ken ti taba dagiti ayup a naidaton a mangpasubli iti panakikadua kenni Yahweh. Indatonda dagitoy sadiay gapu ta saan a malaon ti bronse nga altar dagiti amin a datdaton a mapuoran iti daytoy iti dayta nga aldaw.
\s5
\v 65 Ket rinambakan ni Solomon ken dagiti amin nga Israelita ti Fiesta dagiti Abong-abong iti pito nga aldaw ken sabali pay a pito nga aldaw, sangapulo ket uppat amin nga aldaw. Adda umariwekwek a tattao sadiay, dadduma kadagitoy ket naggapu pay kadagiti adayo a lugar a kas iti Hamat agingga iti amianan ken iti beddeng ti Egipto agingga iti laud.
\v 66 Iti maudi nga aldaw, pinaawid ni Solomon dagiti tattao. Indaydayawda amin isuna ken nagawidda a naragsak gapu iti amin nga inaramid ni Yahweh a panangbendision kenni David ken kadagiti tattaona nga Israelita.
\s5
\c 9
\p
\v 1 Kalpasan ti panangipatakder dagiti trabahador ni Solomon ti templo ken ti palasiona ken ti amin a kayat ni Solomon nga ipatakderda,
\v 2 nagparang ni Yahweh kenni Solomon iti maysa a tagtagainep iti maikadua a gundaway, a kas iti panagparangna kenkuana idiay siudad ti Gabaon.
\s5
\v 3 Kinuna ni Yahweh kenkuana, "Nangngegko ti inkararagmo ken ti impakaasim nga aramidek. Inlasinko daytoy a balay nga agpaay kaniak, para kaniak tapno addaak iti daytoy iti agnanayon.
\s5
\v 4 Ket maipapan kenka, no agbiagka a kas maiyannurot iti kayatko, a kas iti panagbiag ni David nga amam, ken no sipupudnoka nga agtulnog kadagiti amin nga alagaden ken linteg nga imbilinko a tungpalem,
\v 5 aramidekto ti inkarik iti amam nga aramidek. Inkarik kenkuana a kankanayon nga iturayan dagiti kaputotanna ti Israel.
\s5
\v 6 Ngem no sika wenno dagiti kaputotam ket tallikudandak ken saanyo a tungpalen dagiti bilin ken linteg nga intedko kadakayo, ken no irugiyo ti agdayaw kadagiti sabali a dios,
\v 7 papanawekto dagiti tattaok nga Israelita manipud iti daga nga intedko kadakuada. Baybay-akto met daytoy a templo nga inkonsagrarko. Ket lalaisento dagiti tattao ti Israel iti amin a lugar ken pagkakatawaanda daytoy.
\s5
\v 8 Iti likudan ti kinapintas unay daytoy a templo, dumtengto ti tiempo nga amin a lumabas ket masdaawto inton makitada daytoy, ket agsakuntipdanto ken kunaenda, 'Apay a kastoy ti inaramid ni Yahweh iti daytoy a daga ken iti daytoy a templo?'
\v 9 Isungbatto dagiti dadduma a tattao, 'Napasamak daytoy gapu ta tinallikudan dagiti Israelita ni Yahweh a Diosda, ti nangiruar kadagiti kapuonanda manipud Egipto. Inrugida ti nagrukbab ken nagdayaw kadagiti didiosen. Ket isu nga impalak-am ni Yahweh kadakuada amin dagitoy a didigra.'"
\s5
\v 10 Nagtrabaho dagiti trabahador ni Solomon iti duapulo a tawen tapno maipatakder ti templo ken ti palasio.
\v 11 Kinatulag ni Hiram nga ari ti Tiro dagiti trabahadorna tapno itedna kenni Solomon dagiti amin a sedro ken saleng ken amin dagiti balitok a kasapulanna para iti daytoy a trabaho. Kalpasan a nalpas amin daytoy, inted ni Ari Solomon kenni Hiram ti duapulo a siudad idiay rehion ti Galilea.
\s5
\v 12 Ngem idi napan ni Hiram idiay Galilea manipud Tiro tapno kitaenna dagiti siudad nga inted kenkuana ni Solomon, saan isuna a naay-ayo kadagitoy.
\v 13 Kinunana kenni Solomon, "Gayyemko, awan serserbi dagiti siudad nga intedmo kaniak." Gapu iti dayta, inawagan ni Hiram dayta a rehion iti Awan Serserbina.
\v 14 Nangted laeng ni Hiram kenni Solomon iti uppat a ribu a kilo ti balitok para kadagitoy a siudad.
\s5
\v 15 Daytoy ti listaan ti trabaho nga impilit ni Ari Solomon nga aramiden dagiti tattao. Pinilitna ida nga ipatakderda ti templo ken ti palasiona ken ti pagibelbellengan iti daya a paset ti siudad, ken ti pader iti aglawlaw ti Jerusalem, ken tapno bangonenda manen dagiti siudad ti Hasor, Megiddo, ken Gezer.
\v 16 Ti makagapu a kasapulanda a bangonen manen ti Gezer ket gapu ta rinaut dagiti armada ti ari ti Egipto ti Gezer ken sinakupda daytoy. Kalpasanna, pinuoranda dagiti babbalay idiay siudad ken pinapatayda amin dagiti tattao iti bunggoy dagiti tattao ti Canaan nga agnanaed sadiay. Inted ti ari ti Egipto dayta a siudad iti anakna a babai a kas sagutna idi nakikallaysa kenni Solomon.
\s5
\v 17 Isu a binangon manen dagiti trabahador ni Solomon ti siudad ti Gezer, ken kasta met a binangonda manen ti siudad nga akinbaba a Bet-horon.
\v 18 Kasta met a binangonda manen dagiti siudad ti Baalat ken Tamar idiay let-ang iti akin-abagatan a paset ti Juda.
\v 19 Imbangonda met dagiti siudad a pangikabkabilanda kadagiti abasto nga agpaay kenni Solomon, dagiti lugar a pakaikabkabilan dagiti kabalio ken karwahena. Imbangonda pay dagiti amin a kayatna nga ipatakderda, idiay Jerusalem ken idiay Lebanon, ken kadagiti dadduma a lugar iti paset a pagturturayanna.
\s5
\v 20 Adu a bunggoy dagiti tattao iti karaman iti Amor, iti Het, iti Peris, iti Hiv, ken dagiti Jebus, a saan a napapatay idi sinakup dagiti Israelita ti dagada.
\v 21 Dagiti kaputotanda ket agnanaed pay laeng idiay Israel. Isuda dagiti tattao a pinilit ni Solomon nga agbalin a tagabuna a mangipatakder amin kadagitoy a luglugar, ket tagabuda pay laeng agpapan ita.
\s5
\v 22 Ngem saan a pinilit ni Solomon ti siasinoman nga Israelita nga agbalin a tagabu. Dagiti dadduma kadakuada ket nagbalin a soldado, adipen, opisiales, opisial ti armada, opisial a mangimaton kadagiti lugan a pakigubat, ken nakakabalio a mannakigubat.
\s5
\v 23 Adda 550 nga opisial a mangimatmaton kadagiti tagabu nga agtrabtrabaho tapno maipatakder amin dagitoy a luglugar.
\s5
\v 24 Kalpasan nga immakar ti asawa ni Solomon, ti anak a babai ti ari ti Egipto, manipud iti paset ti Jerusalem a maawagan a siudad ni David idiay palasio nga imbangon dagiti trabahador ni Solomon a para kenkuana, imbaga ni Solomon kadagiti trabahadorna a gaburanda ti daga iti daya a paset ti siudad.
\s5
\v 25 Mamitlo a daras iti makatawen a mangiyeg ni Solomon idiay templo kadagiti daton a naan-anay a puoran dagiti papadi iti altar ken kadagiti daton a mangikari iti pannakigayyem kenni Yahweh. Nangiyeg met isuna iti insenso a mapuoran iti presensia ni Yahweh. Ket kasta ti panangleppas dagiti tattaona iti pannakaipatakder ti templo.
\s5
\v 26 Nangaramid pay dagiti trabahador ni Ari Solomon kadagiti adu a barko iti siudad ti Ezion Geber, nga asideg iti siudad ti Elat, iti igid ti baybay dagiti Runo, iti daga a kukua dagiti tattao a taga-Edom.
\v 27 Nangibaon ni Ari Hiram kadagiti nalalaing nga aglaylayag a sumakay kadagiti barko a kaduada dagiti trabahador ni Solomon.
\v 28 Naglayagda nga agturong iti rehion ti Ofir ket idi nagsublida, nangiyawidda iti agarup 14.5 a tonelada ti balitok nga agpaay kenni Solomon.
\s5
\c 10
\p
\v 1 Nadamag ti reyna a mangiturturay iti daga ti Seba a pinagbalin ni Yahweh a nalatak ni Solomon, isu a nagdaliasat isuna a napan idiay Jerusalem tapno agsaludsod kenkuana kadagiti narikut a sungbatan.
\v 2 Nangikuyog isuna iti adu a bunggoy dagiti nababaknang a tattao, ken nangitugot isuna kadagiti kamelio a nagkarga kadagiti bangbanglo, napapateg a batbato, ken adu a balitok. Idi nagkitada kenni Solomon, nagdamag isuna kadagiti saludsod maipanggep kadagiti amin a banbanag a kayatna a maammoan.
\s5
\v 3 Sinungbatan ni Solomon amin dagiti saludsod ti reyna. Impalawagna dagiti amin a dinamagna, uray dagiti banbanag a naririkut unay.
\v 4 Napaneknekan ti reyna a nasirib unay ni Solomon. Nakitana ti palasiona,
\v 5 nakitana ti taraon a nakadasar iti lamisaanna iti inaldaw, nakitana ti pagnanaedan dagiti opisialna, dagiti kawesda, dagiti adipen a mangidasdasar iti taraon ken arak, ken dagiti daton nga impanna iti templo tapno maidaton. Kasta unay ti panagsiddaawna.
\s5
\v 6 Kinunana iti ari, "Amin a nangegak iti pagiliak maipanggep kenka ken maipanggep iti kinasiribmo ket pudno!
\v 7 Ngem saanko a pinati a pudno daytoy agingga nga immayak ditoy ket nakitak a mismo. Ngem pudno, ti imbagada kaniak ket kagudua laeng ti imbagada kaniak maipanggep kenka. Nagsirib ken nagbaknangka, ad-adda pay ngem iti imbaga kaniak dagiti tattao.
\s5
\v 8 Anian a naggasat dagiti tattaom! Ken anian a naggasat dagiti adipenmo, a kankanayon nga agtaktakder iti sangoanam ken agdengdenggeg kadagiti nainsiriban a banbanag nga ibagbagam!
\v 9 Madaydayaw ni Yahweh, a Diosmo, a nangipakita a naay-ayo kenka babaen iti panangisaadna kenka nga ari iti Israel! Agnanayon ti panagayat ti Dios kadagiti Israelita, ket isu a dinutokannaka nga agbalin nga arida, tapno iturayam ida nga addaan hustisia ken kinalinteg."
\s5
\v 10 Ket inted ti reyna iti ari dagiti banbanag nga intugotna. Inikkanna isuna iti nasurok a 4500 a kilo ti balitok ken adu a bangbanglo ken napapateg batbato. Saanen a pulos nga immawat ni ari Solomon iti ad-adu pay a bangbanglo ngem iti inted ti reyna kenkuana iti dayta a tiempo.
\s5
\v 11 Kadagiti barko a kukua ni Ari Hiram, a nangiluganan idi iti balitok a naggapu idiay Ofir, nangiyeg met dagitoy iti adu a kayo nga almug ken kadagiti napapateg a batbato.
\v 12 Imbaga ni Ari Solomon kadagiti trabahadorna nga aramatenda dayta a kayo a maaramid nga poste ti barandillas iti templo ken ti palasiona, ken aramidenda met nga arpa ken lira a para kadagiti tumutukar. Dayta a kayo ti kaaaduan ti kapipintasan a kayo a naiyeg wenno nakita idiay Israel.
\s5
\v 13 Inted ni Ari Solomon iti reyna ti Seba dagiti amin a kinayatna. Intedna kenkuana dagidiay a sagut a mainayon kadagiti sagut a kankanayonna nga it-ited kadagiti dadduma a mangiturturay a nangsarungkar kenkuana. Kalpasanna, nagsubli ti reyna ken dagiti tattao a kimmuyogna kenkuana iti dagada a Seba.
\s5
\v 14 Tinawen nga adda ti mangiyeg kenni Solomon iti agdagup 23,000 a kilo ti balitok.
\v 15 Dayta ket mainayon kadagiti buis a baybayadan kenkuana dagiti agisuksukat ken agtagtagilako, ken dagiti tinawen a buis a baybayadan dagiti ari ti Arabia ken dagiti gobernador kadagiti distrito ti Israel.
\s5
\v 16 Innala dagiti trabahador ni Ari Solomon daytoy a balitok ket pinitpitda iti naingpis ken inkalupkopda dagitoy a naingpis a balitok kadagiti dua gasut a dadakkel a kalasag. Nangikabilda iti agarup 3.5 a kilo ti balitok iti tunggal kalasag.
\v 17 Nangaramid dagiti trabahadorna iti tallo gasut a babbabassit a kalasag. Kinalupkupanda ti tunggal maysa iti agarup 1.7 a kilo ti balitok. Ket inkabil ti ari dagitoy a kalasag iti Palasio idiay Bakir ti Lebanon.
\s5
\v 18 Nangaramid pay dagiti trabahadorna iti maysa a dakkel a trono para kenkuana. Adda paset daytoy a nakalupkopan ti marfil, ken adda iti paset daytoy a nakalupkopan iti puro a balitok.
\v 19-20 Adda innem a tukad ti agdan iti sango ti trono. Adda estatua ti maysa a leon iti agsumbangir a sikigan iti tunggal tukad ti agdan. Isu a sangapulo ket dua ti bilang amin dagiti estatua a leon. Nagbukel ti tuktok ti likudan ti trono. Iti tunggal sikigan ti trono ket adda maysa a pangiparabawan ti ima ken iti abay ti tunggal pangiparabawan ti ima ket adda bassit nga estatua ti maysa a leon. Awan a pulos ti kas iti dayta a trono iti sadinoman a dadduma a pagarian.
\s5
\v 21 Amin dagiti kopa ni Solomon ket naaramid iti balitok, ken amin dagiti nadumaduma nga alikamen iti panganan nga adda idiay Palasio iti Bakir ti Libano ket naaramid iti balitok. Saanda a nangaramid kadagiti banbanag manipud iti pirak, gapu ta kadagiti tawtawen a panagturay ni Solomon, saan a maibilang a napateg ti pirak.
\v 22 Addaan ti ari kadagiti adu nga aglaylayag a bapor a kakuykuyog dagiti bapor a kukua ni Ari Hiram. Tunggal tallo a tawen nga agsubli dagiti barko manipud kadagiti lugar a naglayagan dagitoy a mangiyeg iti balitok, pirak, marfil, kadagiti sunggu, ken kadagiti bakes.
\s5
\v 23 Nagbalin a nabakbaknang ken nasirsirib ni Ari Solomon ngem iti siasinoman nga ari.
\v 24 Kayat dagiti tattao iti sangalubongan nga umay ken dumngeg kadagiti nasisirib a banbanag nga ibaga ni Solomon, dagiti banbanag nga inkabil ti Dios iti panunotna.
\v 25 Nangitugot dagiti amin tattao a napan kenkuana kadagiti sagut. Nangitugotda kadagiti banbanag a naaramid iti pirak wenno balitok, kadagiti kagay, kadagiti igam, kadagiti bangbanglo, kadagiti kabalio, kadagiti mulo. Tinawen nga ar-aramiden dagiti tattao daytoy.
\s5
\v 26 Naaddaan ni Solomon iti 1,400 a lugan a pakigubat ken sangapulo ket dua a ribu a tattao a kumakabalio. Inkabil ni Solomon dagiti dadduma kadakuada idiay Jerusalem ken dagiti dadduma kadakuada ket kadagiti dadduma a siudad a nangidulinanna kadagiti lugan a pakigubat.
\v 27 Bayat dagiti tawen a ni Solomon ti ari, ti pirak ket nagbalin a gagangay laeng idiay Jerusalem a kas kadagiti batbato, ken nakaad-adu ti tabla a nagtaud kadagiti kayo a sedro idiay sakaanan dagiti turod ti Juda a kas kadagiti tabla a nagtaud kadagiti kayo nga igos.
\s5
\v 28 Gimmatang dagiti mangibabagi ni Solomon kadagiti kabalio ken immatonda ti pannakaiyeg dagitoy idiay Israel manipud kadagiti disso ti Egipto ken Cilicia a nalatak iti pagtaraknan kadagiti kabalio.
\v 29 Idiay Egipto ti gimmatanganda kadagiti lugan a pakigubat ken kadagiti kabalio. Nagbayadda iti innem a gasut a pidaso ti pirak para iti tunggal lugan a pakigubat ken 150 a pidaso ti pirak para iti tunggal kabalio. Inyegda dagitoy idiay Israel. Ket nangilakoda iti adu kadagitoy kadagiti ari ti Heteo ken kadagiti ari ti Arameo.
\s5
\c 11
\p
\v 1 Nangasawa ni Ari Solomon iti adu a ganggannaet a babbai. Inasawana nga umuna ti anak a babai ti ari ti Egipto. Nangasawa pay isuna kadagiti babbai manipud iti bunggoy dagiti Heteo ken Moabita, Amonita, ken iti bunggoy dagiti Edomita ken manipud iti siudad ti Sidon.
\v 2 Inasawana ida uray pay imbilin ni Yahweh kadagiti Israelita a kinunana, "Saankayo a mangasawa kadagiti tattao manipud kadagidiay a disso, gapu ta no aramidenyo dayta, sigurado nga allukoyendakayo nga agdayaw kadagiti didiosen a daydayawenda!"
\s5
\v 3 Nangasawa ni Solomon iti 700 a prinsesa. Addaan pay isuna kadagiti 300 nga asawa a tagabuna. Ket insungsong dagiti assawana isuna a saan nga agdayaw iti Dios.
\v 4 Iti tiempo a limmakayen ni Solomon, naallukoyda isuna nga agdayaw kadagiti didiosen manipud kadagiti pagilianda. Saan isuna a nagbalin a napudno kenni Yahweh a Diosna a kasla iti kinapudno idi ni David nga amana.
\s5
\v 5 Nagdayaw ni Solomon kenni Asera, ti diosa a daydayawen dagiti tattao ti Sidonio, ken nagdaydayaw kenni Milko, ti makarimon a didiosen a daydayawen ti bunggoy dagiti Amonita.
\v 6 Kasta ngarud nga inaramid ni Solomon dagiti adu a banbanag nga imbaga ni Yahweh a dakes. Saan a nagbiag isuna a kas iti inaramid ni David nga amana; saan a nagbiag a kas ti kayat ni Yahweh nga aramidenna.
\s5
\v 7 Iti turod a dayaen ti Jerusalem nangbangon isuna iti lugar a paggdaydayawan kenni Kemos, ti makarimon a didiosen a daydayawen dagiti Moabita, ken lugar a pagdayawan kenni Molek, ti makarimon a didiosen a daydayawen ti bunggoy dagiti Amonita.
\v 8 Nangaramid pay isuna kadagiti lugar a mabalin a pagpuoran dagiti amin a ganggannaet nga asawana iti insenso ken mangidatag kadagiti daton kadagiti didiosen manipud kadagiti bukodda a pagilian.
\s5
\v 9-10 Uray pay nagparang kenni Solomon iti namindua a daras ni Yahweh, ti Dios a daydayawen dagiti Israelita, ken imbilinna kenkuana a saan nga agdayaw kadagiti ganggannaet a didiosen, nagkedked ni Solomon nga agtulnog kenni Yahweh. Isu a nakaunget ni Yahweh kenni Solomon.
\s5
\v 11 Kinunana ni Yahweh kenkuana, "Pinilim a naglikudan ti nagtulaganta ken sinalungasingmo dagiti imbilinko kenka. Isu a saankanto a palubosan a mangituray iti entero a pagariam. Palubosakto ti maysa kadagiti opisyalmo a mangituray.
\v 12 Ngem gapu iti inkarik kenni David nga amam, palubosankanto nga agturay iti entero a pagariam kabayatan a sibibiagka pay. Kalpasan a matayka, saankonto a palubosan ti anakmo a mangituray iti entero a pagarian.
\v 13 Ngem saankonto a lappedan isuna nga agturay iti dadduma iti pagarian. Palubosakto nga iturayanna ti maysa a tribu, gapu iti inkarik kenni David, a nagserbi a nasayaat kaniak, ken gapu ta kayatko a dagiti kaputotan ni David ti mangidaulo idiay Jerusalem, a pakasarakan iti templok.
\s5
\v 14 Pinagbalin ni Yahweh ni Adad a bumusor kenni Solomon. Nagtaud ni Adad iti pamilia dagiti ari iti bungoy dagiti Edomita.
\v 15-16 Ti napasamak ti napalabas, idi sinakop ti armada ni David ti Edom, napan sadiay ni Joab a mangidadaulo iti armadana tapno tumulong a mangipunpon kadagiti soldado nga Israelita a natay iti gubat. Nagtalinaed ni Joab ken ti armadana idiay Edom iti innem a bulan, ket kabayatan iti dayta a tiempo pinatayda amin dagiti lallaki iti dayta a disso.
\v 17 Ubing pay idi ni Adad iti dayta a tiempo, ket naglibas isuna a napan idiay Egipto, a kakuyog dagiti adipen ni amana manipud Edom.
\s5
\v 18 Kalpasanna napanda iti rehion ti Midian, ket kalpasanna napanda iti desierto a disso ti Paran. Adda dagiti lallaki timmipon kadakuada sadiay. Ket nagdaliasatda amin a napan idiay Egipto ket napanda iti ari ti Egipto. Inikkan ti ari ni Adad kadagiti daga ken binilinna dagiti adipenna a kankanayon nga ikkanda isuna iti taraon.
\v 19 Nagun-od ni Adad ti panagtalek ti ari. Gapu iti daytoy, intedna kenkuana ti kabsat a babai ti asawana, ni Reina Tafnes, tapno agbalin nga asawa ni Adad.
\s5
\v 20 Iti saan a nagbayag naganak ti asawa ni Adad iti maysa a lalaki a pinanagananda ti Genubat. Inaywanan ti kabsat a babai ni Tafnes isuna idiay palasyo, a nagnaedanna a kadua dagiti annak a lallaki ti ari.
\v 21 Kabayatan nga adda ni Adad idiay Egipto, nadamagna a natayen ni David, ken natay metten ni Joab a mangidadaulo ti armada ni David. Isu a kinunana iti ari ti Egipto, "Pangngaasim ta palubosannak nga agsubli iti bukodko a pagillian."
\v 22 Ngem kinuna ti ari kenkuana, "Apay a kayatmo ti agsubli iti pagilliam? Adda kadi iti pagkurangam a kayatmo nga itedko kenka?" Simmungbat ni Adad, "Awan, ngem pangngaasim ta palubosannak a mapan." Isu a pinalubosan isuna ti ari a pimmanaw, ken nagsubli iti pagillianna ket nagbalin nga ari iti Edom.
\s5
\v 23 Pinagbalin met ti Dios ti sabali pay a tao nga agnagan iti Reson nga anak ni Eliada, a bumusor kenni Solomon. Nagtalaw ni Reson manipud iti apona, ni Ari Adadeser iti disso ti Soba, ti amianan ti Damasco.
\v 24 Ket nagbalin ni Reson a pangulo ti bunggoy dagiti managdakdakes. Napasamak dayta kalpasan a naparmek ti armada ni David ni Adadeser ken kasta met a napapatay dagiti amin a soldadona. Napan ni Reson ken dagiti soldadona idiay Damasco ket nagnaedda sadiay, ket dinutokan isuna dagiti tattao sadiay nga agbalin nga arida.
\v 25 Kabayatan iti amin a tiempo a sibibiag ni Solomon, kabayatan nga iti iturturayan ni Reson ket saan laeng a ti Damasco ngem iti entero nga Aram, kabusor isuna iti Israel ken riniribukna ti Israel a kas iti inaramid ni Adad.
\s5
\v 26 Ti maysa pay a tao a bimmusor kenni Solomon ket maysa kadagiti opisyalna nga agnagan ti Jeroboam nga anak ni Nabat. Naggapu isuna iti siudad ti Sereda idiay rehion a pagnanaedan ti tribu ni Efraim. Maysa a balo ti inana nga agnagan iti Serva.
\v 27 Daytoy ti napasamak. Aggabgabor idi dagiti trabahador ni Solomon idiay daga iti dayaen a suli ti Jerusalem ken tartarimaanenda dagiti pader iti aglawlaw ti siudad.
\s5
\v 28 Nalaing ni Jeroboam nga agtutubo a lalaki, Isu nga, idi nakita ni Solomon a nagaget isuna, dinutokanna isuna a mangimaton kadagiti amin a lallaki a nainkapilitan nga agtrabaho kadagiti disso a pagnanaedan dagiti tribu ti Manase ken Efraim.
\v 29 Maysa nga aldaw idi magmagna ni Jeroboam nga agmaymaysa iti dalan iti ruar ti Jerusalem, nasabat isuna ni profeta Ahija a naggapu iti siudad ti Silo. Nakakawes ni Ahija iti baro a kagay,
\v 30 ket inussob ken rinay-abna a pinagsangapulo ket dua.
\s5
\v 31 Kinunana kenni Jeroboam, "Mangalaka iti sangapulo a pidaso kadagitoy, gapu ta kuna kenka ni Yahweh a Dios a daydayawentayo nga Israelita, "Ikkatekto ti pagarian manipud kenni Solomon, ket ikkankanto iti kabaelan nga agbalin a nga ari kadagiti sangapulo a tribu ti Israel.
\v 32 Agtalinaedto nga iturayan dagiti kaputotan ni Solomon ti maysa tribu, gapu iti inkarik kenni David, ti tao a nagserbi a napudno unay kaniak, ken gapu iti Jerusalem, ti siudad a pinilik manipud kadagiti amin a siudad iti Israel nga agbalin a siudad a pagdaydayawanto kaniak dagiti tattaok.
\v 33 Aramidekto daytoy gapu ta inlaksidnak ni Solomon ken dinaydayawna ni Asera, ti diosa a daydayawen dagiti tattao ti Sidon, Ni Kemos, ti didiosen a daydayawen ti bunggoy dagiti Moabita, ken ni Milko, ti didiosen a daydayawen ti bunggoy dagiti Amonita. Saan isuna a nagbiag a kas iti kayatko a panagbiagna koma. Saanna a tinungpal dagiti alagadek ken dagiti lintegko, a kas inaramid ni David nga amana.
\s5
\v 34 Ngem saanko nga alaen ti entero a pagarian kenkuana. Palubosakto nga iturayanna ti Juda kabayatan dagiti amin a tawen a sibibiag isuna. Aramidekto dayta gapu iti inkarik nga aramidek kenni David, a pinilik nga agbalin nga ari, ken nagserbi a napudno kaniak, ken nagtultulnog kadagiti bilbilin ken kadagiti lintegko.
\v 35 Ngem alaekto ti sangapulo a tribu iti pagarianna ket itedko kenka nga iturayan.
\v 36 Palubosakto ti anak ni Solomon nga iturayanna ti maysa a tribu, tapno iti kasta agtalinaedto nga agturay dagiti kaputotan ni David idiay Jerusalem, ti siudad a pinilik nga agbalin a lugar a pangdaydayawan kaniak dagiti tattaok.
\s5
\v 37 Ikkankanto ti kabaelan nga agbalin nga ari ti Israel, ken iturayamto ti amin a daga a kayatmo.
\v 38 No agtulnogka iti amin nga ibilinko kenka nga aramidem, ken agbiagka kas kayatko nga aramidem, ket no aramidem ti ibagak a nasayaat babaen iti panagtulnogmo kadagiti linteg ken kadagiti bilbilinko a kas iti inaramid ni David, tulongankanto. Siguradoekto nga agturay dagiti kaputotam kalpasan a matayka, a kas inkarik nga aramiden kenni David.
\v 39 Gapu kadagiti basol ni Solomon, dusaekto dagiti kaputotan ni David, ngem saankonto ida a dusaen iti agnanayon.'"
\s5
\v 40 Naammoan ni Solomon ti imbaga ni Ahija kenni Jeroboam, isu a pinanggepna a patayen ni Jeroboam. Ngem naglibas ni Jeroboam ket napan idiay Egipto. Napan isuna kenni Sisak, ti ari ti Egipto, ket nagtalinaed isuna iti ayanna aginggana idi natay ni Solomon.
\s5
\v 41 Ti nakailanadan amin dagiti dadduma a banbanag nga inaramid ni Solomon, ken dagiti amin a kinasirib nga imbagana, ket naisurat idiay Libro dagiti Aramid ni Solomon.
\v 42 Nagari isuna iti Jerusalem ken nagturay iti entero nga Israel iti 40 a tawen.
\v 43 Ket natay ni Solomon ken naitabon iti paset ti Jerusalem a maaw-awagan iti siudad ni David. Kalpasanna, nagbalin nga ari ti anakna a ni Rehoboam.
\s5
\c 12
\p
\v 1 Napan dagiti amin a tattao ti akin-amianan ti Israel idiay siudad ti Sikem tapno isaadda ni Rehoboam nga agbalin nga arida. Isu a napan met sadiay ni Rehoboam.
\v 2 Idi nangngegan ni Jeroboam, nga adda pay laeng idiay Egipto, iti maipanggep iti dayta, nagsubli isuna idiay Israel manipud Egipto.
\s5
\v 3 Pinaayaban isuna dagiti mangidadaulo ti akin-amianan a tribu, ket napanda nakisarita kenni Rehoboam. Kinunada kenkuana,
\v 4 Pinagtrabahokami ti amam a ni Solomon iti nadagsen unay, ket no ipalubosmo a nalaglag-an ti trabahomi, pagserbiandakanto a sipupudno."
\v 5 Insungbatna, "Agsublikayo kalpasan iti tallo nga aldaw manipud ita ket sungbatankayonto." Pimmanaw ngarud dagiti mangidadaulo agraman ni Jeroboam.
\s5
\v 6 Ket inyuman ni Ari Rehoboam kadagiti panglakayenna a nangbalbalakad kenni Solomon nga amana idi sibibiag pay laeng isuna. Sinaludsodna kadakuada, "Ania ti ibagak kas sungbat kadagidiay a tattao?"
\v 7 Insungbatda, "No kayatmo a pagserbian a nasayaat dagidiay a tattao, agsaoka a nasayaat kadakuada inton sungbatam ida. No aramidem dayta, sipupudnodanto a kanayon nga agserbi kenka."
\s5
\v 8 Ngem saanna nga inkaskaso ti imbalakad dagiti panglakayen nga aramidenna. Ngem ketdi, inyumanna kadagiti agtutubo a lallaki a kaubinganna, a nagbalin a mammagbaga kenkuana.
\v 9 Kinunana kadakuada, "Ania iti maibagayo nga isungbatkonto kadagiti tattao a mangkidkiddaw kaniak a palag-anek ti trabaho nga impaaramid ti amak kadakuada?"
\s5
\v 10 Insungbatda, "Daytoy ti masapul nga ibagam kadakuada: 'Napuspuskol ti kikitko ngem ti siket ni amak.
\v 11 Ti kayatko a sawen ket kayat ti amak nga agtrabahokayo iti kasta unay. Ngem ad-adda pay a padagsenek dagiti awityo. Kasla sinaplitannakayo ni amak, ngem saplitenkayonto babaen kadagiti latiko."
\s5
\v 12 Kalpasan ngarud ti tallo nga aldaw, napan manen ni Jeroboam ken dagiti amin a mangidadaulo iti ayan ni Rehoboam, kas imbagana nga aramidenda.
\v 13 Saan nga inkankano ti ari ti imbalakad dagiti panglakayen ket sigugubsang a nagsao kadagiti mangidadaulo nga Israelita.
\v 14 Imbagana kadakuada ti imbalakad dagiti agtutubo a lallaki. Kinunana, "Nadagsen ti impaawit ti amak kadakayo, ngem nadagdagsen pay ti ipaawitko kadakayo. Sinaplitannakayo idi, ngem ita latikoenkayo!"
\s5
\v 15 Saan nga impangag ti ari dagiti mangidadaulo dagiti Israelita. Ita, napasamak amin dagitoy tapno ti kayat ni Yahweh ket mapasamak, no ania ti imbagana kenni profeta Ahija maipanggep iti panagbalin ni Jeroboam nga ari dagiti sangapulo a tribu.
\s5
\v 16 Idi maamiris dagiti mangidadaulo nga Israelita a saan nga impangag ti ari ti ibagbagada, impukkawda, "Awan pakibibiangantayo iti daytoy a kaputotan ni Ari David! Saantayonto nga ipangag dagiti ibaga daytoy nga apoko ni Jesse! Dakayo a tattao ti Israel, agawidtayon! No maipapan iti daytoy a kaputotan ni David, iturayanna ti tribuna!" Isu a nagawid dagiti mangidadaulo nga Israelita kadagiti pagtaenganda.
\v 17 Ket kalpasan dayta, dagiti laeng Israelita nga inturayan ni Rehoboam ket dagiti agnanaed iti masakupan ti tribu ti Juda.
\s5
\v 18 Kalpasanna, kimmuyog ni Ari Rehoboam kenni Adoniram tapno katungtongenna dagiti Israelita. Ni Adoniram ti mangimatmaton kadagiti amin a lallaki a nainkapilitan nga agtrabaho para kenni Rehoboam. Ngem pinatay isuna dagiti Israelita babaen iti panangbatbatoda kenkuana. Idi napasamak dayta, limmugan a dagus ni Ari Rehoboam iti karwahena ket naglibas a napan idiay Jerusalem.
\v 19 Manipud iti dayta a tiempo, bumusbusoren dagiti tattao iti akin-amianan a tribu ti Israel kadagiti kaputotan ni Ari David.
\s5
\v 20 Idi nadamag dagiti tattao a nagsubli ni Jeroboam manipud Egipto, inawisda isuna nga umay iti maysa a taripnong, ket sadiay insaadda isuna nga agbalin nga ari ti Israel. Dagiti laeng tattao iti tribu ti Juda iti nagtultuloy a napudno kadagiti ari a nagtaud kenni Ari David.
\s5
\v 21 Idi nakasangpet ni Rehoboam idiay Jerusalem, nagummong isuna iti 180,000 a napili a soldado manipud kadagiti tribu ti Juda ken Benjamin. Kayatna a makirangetda kadagiti akin-amianan a tribu ti Israel ken parmekenda ida, tapno iti kasta ket maiturayanna manen dagiti amin a tribu iti pagarianna.
\s5
\v 22 Ngem nagsao ti Dios kenni profeta Semaias ket kastoy ti kinunana kenkuana:
\v 23 "Mapanmo ibaga daytoy iti anak ni Solomon a ni Rehoboam, nga ari ti Juda, ken iti amin a tattao kadagiti tribu ti Juda ken Benjamin ken kadagiti tattao manipud iti akin-amianan a tribu nga agnanaed iti Juda:
\v 24 Ibagbaga ni Yahweh a saankayo a mapan makiranget kadagiti kabagianyo, dagiti tattao ti Israel. Masapul nga agawidkayon amin. Ti napasamak ket isu ti pagayatan ni Yahweh.' " Napan ngarud ni Semaias ket imbagana dayta kadakuada, ket impangagda amin ti imbilin ni Yahweh nga aramidenda, ket nagawidda.
\s5
\v 25 Ket nangipatakder dagiti trabahador ni Rehoboam kadagiti pader iti aglawlaw ti siudad ti Sikem iti katurturodan a pagillian a pagnanaedan dagiti kaputotan ni Efraim, ket nagturay isuna sadiay iti apagbiit. Kalpasanna, pimmanaw isuna ken dagiti trabahadorna sadiay ket napanda iti siudad ti Penuel, ket nangipatakderda kadagiti pader iti aglawlaw dayta a siudad.
\v 26-27 Ket kinuna ni Jeroboam iti nakemna, "No agtultuloy dagiti tattaok a mapan mangidatag kadagiti datonda kenni Yahweh iti templo idiay Jerusalem, iti mabiit ket agbalindanto manen a napudno kenni Rehoboam, nga ari ti Juda, ket patayendakto."
\s5
\v 28 Inyumanna ngarud kadagiti mammagbagana, ket kalpasanna inaramidna ti insingasingda. Imbagana kadagiti trabahadorna a mangaramidda iti dua a sinanbaka a balitok. Ket kinunana kadagiti tattao, "Nabayagen a tiempo mapmapankayo idiay Jerusalem nga agdaydayaw. Agbanbannogkayo unay iti kanayon nga ipapanyo sadiay. Dakayo a tattao ti Israel, Kitaenyo! Dagitoy a rebulto ket isu dagiti dios a nangiruar kadagiti kapuonantayo manipud Egipto! Isu a mabalinyo a dayawen dagitoy, ditoy!"
\v 29 Imbagana kadagiti trabahadorna nga ikabilda ti maysa kadagiti rebulto iti siudad ti Betel idiay abagatan ken ti maysa idiay siudad ti Dan idiay amianan.
\v 30 Isu a gapu iti inaramid ni Jeroboam nagbasol dagiti tattao. Napan dagiti dadduma kadakuada a nagdaydayaw iti sinanbaka idiay Betel, ken dagiti dadduma ket napan nagdaydayaw iti maysa pay a sinanbaka idiay Dan.
\s5
\v 31 Impablaak ni Moises a dagiti laeng lallaki a nagtaud iti tribu ni Levi ti agbalin a padi, ngem imbaga met ni Jeroboam kadagiti trabahadorna a mangipatakderda iti agduduma a pagdaydayawan, ket kalpasanna, nangdutok isuna kadagiti lallaki a saan a naggapu iti tribu ni Levi nga agbalin a padi.
\v 32 Naaddaanda iti panagrambak iti maikawalo a bulan, iti maikasangapulo ket lima nga aldaw, a kas iti panagrambak iti panaggian iti abung-abong a mapaspasamak kada tawen idiay Juda. Iti rabaw ti altar nga impatakderda idiay Betel, nangidatag isuna kadagiti daton nga agpaay kadagiti sinanbaka a balitok nga inaramidda, ket insaadna dagiti padi kadagiti pagdaydayawan nga inaramid dagiti trabahadorna.
\s5
\v 33 Napan ni Jeroboam a nagidaton iti altar iti dayta nga aldaw iti maikawalo a bulan a pinilina a mismo. Iti rabaw iti dayta nga altar ket nangpuor isuna iti insenso nga agpaay a daton. Ket impablaakna a masapul a tinawen a rambakan dagiti tattao dayta a padaya iti kasta met laeng nga aldaw.
\s5
\c 13
\p
\v 1 Maysa nga aldaw, iti panagtulnog ti maysa a profeta iti imbilin ni Yahweh nga aramidenna, manipud Juda ket nagpaamianan isuna a napan idiay Betel,. Dimteng isuna sadiay iti tiempo nga agtaktakder ni Jeroboam iti ayan ti altar, a nakasagana a mangpuor iti insenso.
\v 2 Nagpukkaw ti profeta a mangibagbaga ti imbaga kenkuana ni Yahweh nga ibagana, "Daytoy ti imbaga ni Yahweh maipanggep iti daytoy nga altar, 'Kayatko a maammoanyo a dumtengto ti aldaw a maiyanakto ti maysa a kaputotan ni Ari David. Mapanagananto ti Josias, ket umayto isuna ditoy. Papatayennanto iti daytoy nga altar dagiti padi nga agpupuor iti insenso kas daton, kadagiti turturod iti daytoy a disso, ket puorannanto dagiti tulang dagiti natay a tattao iti rabaw daytoy nga altar.' "
\v 3 Ket kinuna pay ti profeta, "Daytoy ti mangpaneknek kadakayo a kinuna ni Yahweh daytoy: Marakrakto daytoy nga altar, ken maiwaristo dagiti dapo nga adda iti rabaw daytoy."
\s5
\v 4 Idi nangngeg ni ari Jeroboam nga imbaga ti profeta dayta, intudona isuna ket kinunana kadagiti adipenna,"Tiliwenyo dayta a tao!" Ngem dagus a simmikkil ti ima ti ari, ket gapu iti dayta saanna a maikuti daytoy.
\v 5 Ket dagus a narba ti altar, ket naiwaris dagiti dapo iti daga, nga isu ti imbaga ti profeta nga impadto ni Yahweh a mapasamak.
\s5
\v 6 Ket kinuna ti ari iti profeta, "Pangngaasim ta ikararagmo a maasian kaniak ni Yahweh ket paimbagenna ti imak!" Nagkararag ngarud ti profeta, ket pinaimbag ni Yahweh ti ima ti ari.
\v 7 Ket kinuna ti ari iti profeta, "Sumurotka kaniak iti pagtaengak ket manganka iti taraon. Ken ikkanka pay iti gungguna gapu iti inaramidmo!"
\s5
\v 8 Ngem insungbat ti profeta, "Uray no ikarim nga itedmo kaniak ti kaguddua ti kinabaknangmo, saanak a kumuyog kenka, ken saanak a makipangan wenno makiinom kenka ditoy,
\v 9 gapu ta binilinnak ni Yahweh a saanak a mangan wenno uminom iti uray ania ditoy. Binilinnak pay a saanak nga agsubli iti dalan a nagnaak nga immay ditoy."
\v 10 Nangrubbuat ngarud nga agawid, ngem saan isuna a nagna iti dalan a nagnaanna nga immay idiay Betel. Nagna isuna iti sabali a dalan.
\s5
\v 11 Iti dayta a tiempo, adda agnanaed a maysa a lakay idiay Betel a maysa met laeng a profeta. Simmangpet dagiti putotna a lallaki ket imbagada kenkuana ti inaramid sadiay ti profeta a naggapu idiay Juda iti dayta nga aldaw, ken imbagada pay kenkuana ti imbaga ti profeta iti ari.
\v 12 Kinuna ti amada, "Sadino a dalan ti nagturonganna?" Imbaga ngarud kenkuana dagiti putotna a lallaki ti dalan a nagturongan ti profeta a naggapu idiay Juda idi pimmanaw isuna idiay Betel.
\v 13 Ket kinunana kadagiti putotna a lallaki, "Silyaanyo ti asnok." Inaramidda ngarud dayta, ket simmakay isuna iti asno.
\s5
\v 14 Sinurotna ti dalan tapno sapulenna ti profeta a naggapu idiay Juda. Nasarakanna isuna nga agtugtugaw iti sirok ti maysa a kayo a lugo. Kinunana kenkuana, "Sika kadi ti profeta a naggapu idiay Juda?" Simmungbat isuna, "Wen, Siak."
\v 15 Kinuna ti lakay a profeta kenkuana, Sumurotka kaniak ket manganka iti taraon."
\v 16 Insungbatna, "Saan, saanak a mabalin a sumurot kenka iti balaymo, wenno makipangan wenno makiinom iti aniaman kenka,
\v 17 gapu ta imbaga ni Yahweh kaniak, 'Saanka a mangan wenno uminom iti uray ania ditoy, ken saanka nga agawid nga agsubli iti dalan a nagnaam.' "
\s5
\v 18 Ket kinuna ti lakay a profeta kenkuana, "Maysaak met a profeta, a kas kenka. Nangibaon ni Yahweh iti maysa nga anghel tapno ibagana kaniak a masapul nga ikuyogka iti pagtaengak ken ikkanka iti taraon ken mainom." Ngem agul-ulbod ti lakay a profeta idi imbagana dayta.
\v 19 Ngem gapu iti imbaga ti lakay a profeta, simmurot kenkuana ti profeta a naggapu idiay Juda iti pagtaenganna ket nakipangan ken nakiinom iti danum kenkuana.
\s5
\v 20 Kabayatan a nakatugawda iti abay ti lamisaan, nagsao ni Yahweh iti lakay.
\v 21 Ket impukkawna iti profeta a naggapu idiay Juda, "Kastoy ti ibagbaga ni Yahweh: 'Saanka a nagtulnog kenkuana, ken saanmo nga inaramid ti imbilinna nga aramidem.
\v 22 Ngem ketdi, nagsublika ditoy ket nangan ken imminomka iti lugar nga imbilinna kenka a saanmo nga aramiden dayta. Gapu iti dayta, mapapataykanto, ket saanto a maitabon ti bangkaymo iti tanem a nakaipunponan dagiti kapuonam.' "
\s5
\v 23 Idi nalpasdan a nangan, sinilyaan ti lakay ti asno para iti profeta a naggapu idiay Juda, ket pimmanaw ti profeta a naggapu idiay Juda.
\v 24 Ngem bayat iti panagawidna, sinabat isuna ti maysa a leon ket pinatayna isuna. Naidasay ti bangkay ti profeta iti dalan; nakatakder ti asno iti abay daytoy, ket nakatakder met ti leon iti abay ti bangkay.
\v 25 Adda dagiti lallaki a limmabas ket nasdaawda a nakakita iti bangkay iti dalan ken ti nakatakder a leon iti abay ti bangkay. Napanda ngarud idiay Betel ket impadamagda ti nakitada.
\s5
\v 26 Idi nangngegan daytoy ti lakay a profeta a nangiyawid iti profeta a naggapu idiay Juda, kinunana, "Dayta ti profeta a saan a nagtulnog iti imbaga ni Yahweh kenkuana nga aramidenna! Dayta ti makagapu nga impalubos ni Yahweh a darupen ken patayen isuna ti leon. Dayta ti imbaga ni Yahweh a mapasamak!"
\v 27 Ket kinunana kadagiti putotna a lallaki, "Silyaanyo ti asnok." Inaramidda ngarud dayta.
\v 28 Ket nagsakay iti asno ket nasarakanna ti bangkay ti profeta iti dalan, nakatakder pay laeng idiay ti asnona ken ti leon iti abay ti bangkay. Ngem saan a kinnan ti leon ti aniaman a lasag ti profeta ken saanna a dinarup ti asno.
\s5
\v 29 Binagkat ti lakay ti bangkay ti profeta ket insakayna daytoy iti asnona ket insublina daytoy idiay Betel, tapno dung-awanna isuna ken tapno ipunponna ti bangkayna.
\v 30 Intabonna ti bangkay ti profeta iti tanem a nakaipunponan dagiti dudduma a tao a kameng ti pamiliana. Ket dinung-awanda kadagiti putotna a lallaki, a kunada, "Agladingitkami, kabsatko!"
\s5
\v 31 Kalpasan a naipunponda isuna, kinuna ti lakay a profeta kadagiti putotna a lallaki, "Inton matayak, itabonyo ti bangkayko iti tanem a nangipunponantayo iti profeta a naggapu idiay Juda. Ikabilyonto ti bangkayko iti abay ti bangkayna.
\v 32 Ken saanyo a liplipatan ti imbagana, dagiti banbanag nga imbaga ni Yahweh kenkuana nga imbagana maipanggep iti altar idiay Betel, ken ti imbaga ni Yahweh kenkuana nga imbagana maipanggep kadagiti disso a pagdaydayawan kadagiti ili iti Samaria. Awan dua-dua a mapasamakto dagidiay a banbanag."
\s5
\v 33 Ngem saan latta a simmardeng ni Ari Jeroboam iti panagaramidna kadagiti dakes a banbanag nga ar-aramidenna. Ngem ketdi, nangdutok isuna iti adu a padi manipud iti lallaki a saan a nagtaud kenni Levi. Dinutokanna a kas padi ti siasinoman nga umanamong nga agbalin a padi, tapno mangidatag kadagiti daton kadagiti disso a pagdaydayawan.
\v 34 Gapu ta naaramidna dayta a basol, kalpasan iti sumagmamano a tawen, dinadael ti Dios dagiti kaadduan a kaputotan ni Jeroboam ken saanna ida a pinalubosan nga agbalin nga ari ti Israel.
\s5
\c 14
\p
\v 1 Iti dayta a tiempo, nagsakit iti nakaro ni Abija nga anak ni Jeroboam.
\v 2 Kinuna ni Jeroboam iti asawana, "Manglimlimoka tapno awan iti makabigbig a sika ti asawak. Ket mapanka iti siudad ti Silo, a pagnanaedan ni profeta Ahija. Isuna ti nangipadto nga agbalinak nga ari ti Israel.
\v 3 Mangitugotka iti sangapulo a tinapay ken sumagmamano a bibingka, ken sanga-garapon a diro, ket itedmo dagitoy kenkuana. Ibagam kenkuana ti maipanggep iti anakta, ket ibagana kenka no ania ti mapasamakto kenkuana."
\s5
\v 4 Isu a napan ti asawana idiay Silo, iti balay ni Ahija. Saan a makakita ni Ahija, gapu ta lakay unayen isuna ken bulsek.
\v 5 Ngem sakbay a makadanon isuna sadiay, imbaga ni Yahweh kenni Ahija nga um-umay ti asawa ni Jeroboam tapno agdamag maipanggep iti anakda a lalaki, nga agsaksakit. Ket imbaga ni Yahweh kenni Ahija ti rumbeng nga ibagana kenkuana. Idi napan isuna kenkuana, nanglimlimo isuna a kas sabali a babai.
\s5
\v 6 Ngem idi nangngeg ni Ahija dagiti arimpadekna idi sumrek isuna iti ruangan, kinunana kenkuana, "Umunegka, asawa ni Jeroboam! Apay a nanglimlimoka a kas sabali a tao? Inikkannak ni Yahweh iti saan a nasayaat a damag nga ibagak kenka.
\v 7 Mapanka ket ibagam kenni Jeroboam a daytoy ti ibagbaga kenka ni Yahweh, ti Dios a daydayawentayo nga Israelita: 'Pinilika manipud kadagiti gagangay a tattao ken pinagbalinnaka nga ari dagiti Israelita.
\v 8 Innalak ti kaadduan iti pagarian ti Israel manipud kadagiti kaputotan ni David ket intedko kenka. Ngem saanka a nagbalin a kas kenni David, a nagserbi kaniak iti nasayaat. Tinungpalna a sipupudno dagiti amin a bilbilinko, inar-aramidna laeng dagiti banbanag nga imbilangko a nasayaat.
\s5
\v 9 Ngem ad-adu dagiti inaramidmo a dakes a banbanag ngem kadagiti amin a nagturay sakbay kenka. Inlaksidnak, ken pinagpungtotnak unay babaen iti panagaramidmo kadagiti landok a ladawan dagiti didiosen tapno makapagdaydayawkayo kadagitoy.
\v 10 Isu nga, iyegko dagiti nakaam-amak a banbanag a mapasamakto iti pamiliam. Papatayekto amin dagiti lallaki a kaputotam, dagiti ubbing ken dagiti nataengan. Dadaelekto amin ti pamiliam a kas iti panangpuor ti maysa a tao iti rugit a panglutona iti taraonna.
\s5
\v 11 Kanento dagiti aso dagiti bangkay ti siasinoman kadagiti kameng ti pamiliam a matay kadagiti siudad. Ken kanento dagiti buitre dagiti bangkay ti siasinoman kadagiti kameng ti pamiliam a matay kadagiti away. Awan dua-dua a mapasamakto daytoy gapu ta Siak, ni Yahweh, ket imbaagak a mapasamakto daytoy.'
\v 12 Isu nga agawidkan. Ket apaman a makastrekka iti siudad, matayton ti anakmo a lalaki.
\v 13 Dung-awanto isuna amin nga Israelita ken ipunponda isuna. Isuna laeng iti pamilia ni Jeroboam ti maipunpon a nasayaat, gapu ta isuna laeng iti pamilia ni Jeroboam ti nakaay-ayoan unay ni Yahweh.
\s5
\v 14 Kasta met, mangdutokto ni Yahweh iti ari a mangituray iti entero nga Israel a mangdadaelto kadagiti kaputotan ni Jeroboam. Ket mangrugi a mapasamak dayta ita nga aldaw!
\v 15 Dusaento ni Yahweh dagiti tattao ti Israel. Gungunennanto ida a kas iti pananggungon ti angin kadagiti runo a nagtubo iti waig. Ikkatennanto dagiti Israelita manipud iti daytoy a nadam-eg a daga nga intedna kadagiti kapuonantayo. Iwara-warananto ida kadagiti pagilian a dayaen ti Karayan Eufrates, gapu ta pinagpungtotda unay isuna babaen iti panagaramidda kadagiti imahe a pagdaydayawan iti diosa nga Asera.
\v 16 Baybay-anto ni Yahweh dagiti Israelita gapu kadagiti basol a naaramid ni Jeroboam, dagiti basol a nangisungsong kadagiti Israelita nga aramiden dagitoy."
\s5
\v 17 Nagawid ti asawa ni Jeroboam iti siudad ti Tirsa, ti baro a kabisera ti Israel. Ket apaman a nakastrek isuna iti balayna, natay ti anakna a lalaki.
\v 18 Dinung-awan isuna dagiti amin nga Israelita ken impunponda isuna, kas imbaga ni Yahweh iti adipenna a ni profeta Ahija a mapasamak.
\s5
\v 19 Amin nga inaramid ni Jeroboam, ken ti maipapan kadagiti gubat a nakirangetan ti armadana, ken no kasano isuna a nagturay, ket naisurat iti Libro dagiti Pasamak dagiti Ari ti Israel.
\v 20 Nagturay ni Jeroboam iti duapulo ket dua a tawen. Ket natay isuna, ket nagbalin nga ari ti anakna a ni Nadab.
\s5
\v 21 Inturayan ni Rehoboam nga anak ni Solomon ti Juda. Uppat a pulo ket maysa ti tawenna idi nangrugi isuna nga agturay, ket nagturay isuna iti sangapulo ket pito a tawen. Nagturay isuna idiay Jerusalem, nga isu ti siudad a pinili ni Yahweh manipud kadagiti amin a tribu ti Israel nga agbalin a lugar a pagdayawanda kenkuana. Naama ti nagan ti ina ni Rehoboam. Nagtaud isuna iti bunggoy dagiti Ammonita.
\v 22 Adu dagiti banbanag nga inaramid dagiti tattao ti Juda a maibilang a dakes iti imatang ni Yahweh. Pinagpungtotda isuna gapu ta nakarkaro pay ti inaramidda a basol ngem kadagiti naaramid dagiti kapuonanda. Nagdayawda kadagiti didiosen imbes a ni Yahweh laeng ti dayawenda.
\s5
\v 23 Nagaramidda kadagiti disso a pagdaydayawan kadagidiay a didiosen. Kadagiti tapaw ti turod ken sirok dagiti dadakkel a kayo ket nangipatakterda kadagiti bato ken kadagiti imahe a pagdaydayawan kenni Asera.
\v 24 Kasta met, adda dagiti lallaki a balangkantis kadagitoy a lugar ti pagdaydayawan. Inaramid met dagiti Israelita dagiti nakababain a banbanag nga inaramid dagiti tattao a pinatalaw ni Yahweh idi sumrek dagiti Israelita iti daga.
\s5
\v 25 Idi nganngani lima a tawen nga agturturay ni Rehoboam, immay ni Ari Sisak ti Egipto a kaduana ti armadana tapno rautenda ti Jerusalem.
\v 26 Innalada amin dagiti napapateg a banbanag iti templo ken iti palasio ti ari, agraman dagiti balitok a kalasag nga inaramid dagiti trabahador ni Solomon.
\s5
\v 27 Nangaramid dagiti trabahador ni Ari Rehoboam kadagiti bronse a kalasag a kasukat dagitoy ket impaaywanna dagitoy kadagiti opisial a mangbanbantay iti pagserkan ti palasio ti ari.
\v 28 Tunggal sumrek ti ari iti templo, awiten dagiti guardia dagidiay a kalasag, ken inton panawanna ti templo, isublida dagiti kalasag iti pagiduldulinan kadagitoy.
\s5
\v 29 Amin a banag nga inaramid ni Rehoboam ket naisurat iti Libro dagiti Pasamak dagiti Ari ti Juda.
\v 30 Adda dagiti agtultuloy a gubat iti nagbaetan dagiti armada ni Rehoboan ken ni Jeroboam.
\v 31 Kalpasanna natay ni Rehoboam, ket naipunpon isuna iti paset ti Jerusalem a maaw-awagan ti siudad ni David, a nakaipunponan dagiti kapuonanna. Ket nagbalin nga ari ti anakna a ni Abija.
\s5
\c 15
\p
\v 1 Kalpasan iti agarup sangapulo ket walo a tawen a panagturay ni Jeroboam idiay Israel a kas ari, nagbalin nga ari iti Juda ni Abias.
\v 2 Nagturay isuna iti tallo a tawen idiay Jerusalem. Ti nagan ti inana ket Maaca nga anak ni Absalom.
\v 3 Inaramid ni Abias ti isu met laeng a basol nga inaramid idi daydi amana. Saan a naan-anay ti kinapudnona kenni Yahweh a Diosna, saan a kas iti inaramid daydi kapuonanna a ni David.
\s5
\v 4 Ngem gapu iti inkari ni Yahweh a Diosna kenni David, pinaraburan ni Yahweh ni Abias iti anak a lalaki a sumukatto kenkuana nga agturay idiay Jerusalem, ken tapno masalaknibanna ti Jerusalem manipud kadagiti kabusorda.
\v 5 Inaramid ni Yahweh dayta gapu ta kankanayon a makaay-ayo kenni Yahweh ti inaramid ni David ken gapu ta kankanayon a nagtulnog ni David kenni Yahweh. Ti laeng tiempo a sinalungasingna ni Yahweh ket idi impapatayna ni Urias gapu iti basolna kenni Batseba.
\v 6 Adda panaggubat dagiti armada ni Rehoboam ken ni Jeroboam iti unos ti panagturay ni Abias.
\s5
\v 7 Dagiti dadduma pay nga inaramid ni Abias ket naisurat iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Juda.
\v 8 Natay ni Abias ket naitabon iti paset ti Jerusalem a maaw-awagan iti siudad ni David, ket ni Asa nga anakna ti nagbalin nga ari.
\s5
\v 9 Kalpasan iti agarup duapulo a tawen a panagturay ni ari Jeroboam idiay Israel a kas ari, nangrugi nga iturayan ni Asa ti Juda.
\v 10 Nagturay isuna idiay Jerusalem iti uppat a pulo ket maysa a tawen. Ti apongna a babai ket ni Maaca nga anak ni Absalom.
\v 11 Inaramid ni Asa ti makaay-ayo iti imatang ni Yahweh, a kas iti inaramid ti kapuonanna a ni David.
\s5
\v 12 Pinapanawna dagiti balangkantis a lallaki nga agserserbi kadagiti lugar a pagdaydayawan dagiti tattao kadagiti didiosen, ken dinadaelna met dagiti amin a didiosen nga inaramid dagiti kapuonanna.
\v 13 Inikkatna met ti apongna a ni Maaca tapno awanen ti kabaelanna iti panagturay gapu ta isuna ti ina ti sigud nga ari. Inaramidna dayta gapu ta nangaramid ni Maaca iti makarimon nga estatua a kayo ti diosa a ni Asera. Imbaga ni Asa kadagiti trabahadorna a rebbaenda dagiti estatua ket puoranda dagitoy iti Tanap ti Kidron.
\s5
\v 14 Saanna a nadadael dagiti amin a lugar a pagdaydayawan dagiti tattao kadagiti didiosen, ngem intultuloyna ti kinapudnona kenni Yahweh iti unos ti panagbiagna.
\v 15 Imbagana kadagiti trabahadorna nga ikabilda amin iti templo dagiti banbanag nga indaton ti amana iti Dios, ken dagiti amin a balitok ken pirak a banbanag nga indatonna iti Dios.
\s5
\v 16 Adda panaggubat kadagiti armada da Asa ken Baasa nga ari ti Israel, iti unos ti panagturayda.
\v 17 Rinaut ti armada ni Baasa ti Juda. Sinakupda ti siudad ti Rama nga adda iti amianan ti Jerusalem. Kalpasanna, inrugida ti nangaramid iti pader iti aglawlaw daytoy tapno malapdanda ti iseserrek ken ipapanaw dagiti tattao iti Juda nga iturturayan ni Ari Asa.
\s5
\v 18 Isu nga imbaga ni Asa kadagiti trabahadorna nga alaenda amin dagiti pirak ken balitok nga adda pay laeng kadagiti pagiduldulinan iti templo ken iti palasio ket itedda kadagiti opisialna. Imbagana kadakuada nga ipanda dagitoy idiay Damasco ket itedda kenni Ari Ben-hadad a mangiturturay iti Aram. Ni Ben-hadad ket anak ni Tabrimmon ken apoko ni Hezion. Imbagana kadagiti opisial nga ibagada daytoy kenni Ben-hadad:
\v 19 "Kayatko nga adda koma tulagan a panakikapia kadata a dua, a kas iti adda kadagiti ammata. Para iti dayta, itedko kenka dagitoy a pirak ken balitok. Isu nga ita, pangngaasim ta waswasem ti katulagam kenni Baasa nga ari ti Israel, tapno pagsanudenna dagiti soldadona manipud iti panangrautda kaniak, gapu ta mabutengto isuna iti armadam."
\s5
\v 20 Isu a napan dagiti opisial ket imbagada kenni Ben-hadad ti mensahe, ket inaramidna ti insingasing ni Asa. Imbaonna dagiti mangidadaulo iti armadana ken dagiti soldadoda a rautenda dagiti sumagmamano kadagiti ili ti Israel. Sinakupda ti Ijon, Dan, Abel Bet-Maaca, ti paset nga asideg iti Baybay ti Galilea, ken entero a daga iti tribu ti Neftali.
\v 21 Idi nangngeg ni Baasa ti maipapan iti dayta, imbagana kadagiti soldadona nga isardengda ti panagtrabahoda idiay Rama. Nagsubli isuna ken dagiti soldadona idiay Tirza ket nagtalinaedda sadiay.
\v 22 Kalpasanna, nangipatulod ni Ari Asa iti mensahe kadagiti amin a tattao kadagiti ili iti Juda, nga ibagbagana a masapul a mapanda amin idiay Rama ken alaenda dagiti batbato ken troso nga us-usaren dagiti soldado ni Baasa iti panangaramidda iti pader iti aglawlaw ti siudad. Inusarda dagidiay a batbato ken troso a nangpatalged iti siudad ti Mizpa nga adda iti amianan ti Jerusalem ken Geba, maysa nga ili iti masakupan ti tribu ti Benjamin.
\s5
\v 23 Dagiti dadduma pay nga inaramid ni Asa, dagiti armada a pinarmek dagiti soldadona, ken dagiti nagan dagiti siudad a pinatalgedna, ket naisurat amin iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda. Ngem idi limmakay ni Asa, naaddaan isuna iti sakit iti saka.
\v 24 Natay isuna ket naitabon iti nakaitabonan dagiti kapuonanna iti paset ti Jerusalem a maaw-awagan iti siudad ni David. Ket ni Jehosafat nga anakna ti nagbalin nga ari.
\s5
\v 25 Kalpasan ti agarup dua a tawen a panagturay ni ari Asa idiay Juda, nangrugi nga agturay idiay Israel ni Nadab nga anak ni Ari Jeroboam. Nagturay isuna iti dua a tawen.
\v 26 Adu ti inaramidna a maibilang a dakes iti imatang ni Yahweh. Dakes unay ti ugalina a kas iti ugali daydi amana, ket gapu iti inaramidna, insungsongna nga agbasol ti Israel.
\s5
\v 27 Pinanggep a dangran ti maysa a lalaki nga agnagan iti Baasa a nagtaud iti tribu ni Isacar ni Nadab. Pinatayna ni Nadab idi pinalikawkawan ni Nadab ken ti armadana ti siudad ti Gebbeton iti rehion ti Filistia.
\v 28 Dayta ket idi ni Asa ti ari a mangiturturay iti Juda iti agarup tallo a tawen. Ket ni Baasa ti nagbalin nga ari ti Israel.
\s5
\v 29 Apaman a nagbalin isuna nga ari, binilinna dagiti soldadona a patayenda amin a pamilia ni Jeroboam. Natungpal babaen kenkuana ti imbaga ni Yahweh idi iti profeta a ni Ahija a taga-Silo a mapasamak, pinatayda amin a pamilia ni Jeroboam. Awan ti nabati kadakuada.
\v 30 Napasamak dayta gapu ta nakapungtot unay ni Yahweh kenni Jeroboam gapu kadagiti amin a basol nga inaramidna, ken gapu kadagiti basol a panangisungsongna kadagiti tattao ti Israel nga agbasol.
\s5
\v 31 Dagiti dadduma nga inaramid ni Baasa ket naisurat iti Libro ti Pakasaritaan dagiti Ari ti Isael.
\v 32 Adda panaggubat dagiti armada ni Ari Asa ken Ari Baasa iti unos ti panagturayda.
\s5
\v 33 Kalpasan iti aggarup tallo a tawen a panagturay ni Asa idiay Juda a kas ari, nangrugi nga iturayan ni Baasa nga anak ni Ahijah ti Israel iti siudad ti Tirza. Nagturay isuna iti duapulo ket uppat a tawen.
\v 34 Adu ti inaramidna a banbanag a maibilang a dakes iti imatang ni Yahweh, ken dakes ti inar-aramidna kas iti inar-aramid daydi amana, ken insungsongna ti Israel nga agbasol.
\s5
\c 16
\p
\v 1 Bayat iti tiempo a ni Baasa ti ari ti Israel, ni Jehu a profeta nga anak ni Hanani, imbagana kenni Baasa daytoy a mensahe nga imbaga ni Yahweh kenkuana:
\v 2 "Nanumoka sakbay iti panangisaadko kenka a kas mangidaulo kadagiti tattaok nga Israelita. Ngem pinagpungtotnak iti kasta unay babaen iti panangaramidmo kadagiti dakes a banbanag nga inaramid ni Ari Jeroboam. Pinagpungtotnak pay iti kasta unay babaen iti panangisungsongmo kadagiti tattaok nga agbasol.
\s5
\v 3 Isu nga ita, pukawenka ken ti pamiliam. Aramidek kenka ti kas iti inaramidko kenni Jeroboam ken iti pamiliana.
\v 4 Saanto a maitabon dagiti bangkay dagiti kameng ti pamiliam a matay iti daytoy a siudad. Kanento dagitoy dagiti aso, ken dagiti bangkay dagiti matay kadagiti away ket kanento dagiti buitre."
\s5
\v 5 Dagiti dadduma a banbanag nga inaramid ni Baasa bayat iti tiempo a panangiturayna iti Israel, ken dagiti nabibileg a banbanag nga inaramid ti armadana, ket naisurat iti Libro dagiti pasamak kadagiti Ar-ari ti Israel.
\v 6 Idi natay ni Baasa, naitabon isuna idiay Tirza a kabisera ti Israel. Ket ni Ela nga anakna ti nagbalin nga ari.
\s5
\v 7 Imbaga ni Yahweh iti profeta a ni Jehu dayta a mensahe maipapan kenni Baasa ken iti pamiliana. Adu ti banbanag nga inaramid ni Baasa a maibilang a dakes iti imatang ni Yahweh, a nakaigapuan ti panagpungtot ni Yahweh. Inaramid ni Baasa ti kas kadagiti inaramid idi ni Jeroboam ken ti pamiliana. Nakapungtot pay ni Yahweh kenni Baasa gapu ta pinatayna amin a pamilia ni Jeroboam.
\s5
\v 8 Kalpasan iti agarup duapulo ket innem a tawen a panagturay ni Asa kas ari iti Juda, nagbalin nga ari iti Israel ni Ela. Nagturay ni Ela idiay Tirza iti dua laeng a tawen.
\v 9 Adda maysa a lalaki nga agnagan iti Zimri, maysa isuna kadagiti opisial ti armada ni Ela. Isuna ti pangulo dagiti mangiturturong iti kagudua a karwahe ti armada ni Ela. Pinanggepna a patayen ni Ela bayat nga adda ni Ela idiay Tirza, idi nabartek iti balay ti maysa a tao nga agnagan iti Arza. Ni Arza ti mangay-aywan kadagiti banbanag iti palasio ti ari.
\v 10 Simrek ni Zimri iti balay ni Arza ket pinatayna ni Ela. Kalpasanna, nagbalin isuna nga ari ti Israel. Dayta ket idi duapulo ket pito a tawenen nga agturturay ni Asa iti Juda a kas ari.
\s5
\v 11 Apaman a nagbalin ni Zimri nga ari, pinatayna amin a pamilia ni Baasa. Pinatayna ti tunggal lalaki iti pamilia ni Baasa ken amin a lallaki a gagayyem ni Baasa.
\v 12 Pinukawna ngarud amin a pamilia ni Baasa. Dayta ti imbaga idi ni Yahweh iti profeta a ni Jehu a mapasamak.
\v 13 Nagbasol ni Baasa ken ti anakna a ni Ela ken insungsongda dagiti Israelita nga agbasol. Pinagpungtotda ni Yahweh a Dios a daydayawen dagiti Israelita, gapu ta agpada nga insungsongda dagiti tattao nga agdayaw kadagiti awan serserbina a didiosen.
\s5
\v 14 Dagiti dadduma nga inaramid ni Ela ket naisurat iti Libro dagiti Pasamak kadagiti Ar-ari ti Israel.
\s5
\v 15 Isu a ni Zimri ti nagbalin nga ari ti Israel iti maikaduapulo ket pito a tawen a panagturay ni Asa idiay Juda a kas ari. Ngem pito laeng nga aldaw a nagturay ni Zimri idiay Tirza. Madama a laklakuben ti armada ti Israel ti Gabaa, maysa nga ili a kukua ti bunggoy dagiti tattao ti Filistia.
\v 16 Nangngeg dagiti lallaki nga adda iti kampo ti armada ti Israel a sililimed a pinanggep ni Zimri a papatayen ni Ari Ela, ket kalpasanna, pinatayna isuna. Isu nga iti dayta nga aldaw, pinili dagiti soldado ni Omri a pangulo ti armadada, nga agbalin nga ari ti Israel.
\v 17 Nagkampo ti armada ti Israel iti asideg ti Gebbeton. Idi nangngegda ti inaramid ni Zimri, pimmanawda sadiay ket napanda idiay Tirza, ket linakubda ti siudad.
\s5
\v 18 Idi nadlaw ni Zimri a dandanin a masakup ti siudad, simrek iti palasiona ket pinuoranna daytoy. Isu a napuoran ti palasio, ket natay isuna iti pannakapuorna.
\v 19 Natay isuna gapu ta nagbasol isuna babaen iti panangaramidna kadagiti adu a banbanag a maibilang a dakes iti imatang ni Yahweh. Insungsong ni Jeroboam dagiti tattao nga agbasol, ket nagbasol ni Zimri a kas iti panagbasol ni Jeroboam.
\v 20 Amin dagiti dadduma a banbanag nga inaramid ni Zimri, ken ti panangliputna kenni Ari Ela, ket naisurat iti Libro dagiti Pasamak kadagiti Ar-ari ti Israel.
\s5
\v 21 Kalpasan a natay ni Zimri, nabingay dagiti Israelita. Ti maysa a bunggoy ket kayatda nga agbalin nga arida ni Tibni nga anak ni Genat. Kayat ti sabali a bunggoy nga agbalin nga arida ni Omri.
\v 22 Napigpigsa dagiti kimanunong kenni Omri nga agbalin nga ari ngem kadagiti tattao a kimmanunong kenni Tibni nga agbalin nga ari. Isu a napapatay ni Tibni, ket ni Omri ti nagbalin nga ari.
\s5
\v 23 Nagbalin nga ari ni Omri idi ni Asa ti ari iti Juda iti agarup tallo pullo ket maysa tawen. Inturayan ni Omri ti Israel iti sangapulo ket dua a tawen. Iti umuna nga innem a tawen, nagturay isuna idiay Tirza.
\v 24 Ket gimmatang isuna iti maysa a turod manipud iti maysa a tao nga agnagan iti Semer ket nagbayad kenkuana iti innem a pulo ket walo a kilo ti pirak para iti daytoy. Kalpasanna, binilin ni Omri dagiti tattaona a mangbangonda iti siudad iti dayta a turod, ket pinanaganna daytoy iti Samaria, kas pangraemna kenni Semer, ti tao a sigud nga akin-kukua iti daytoy.
\s5
\v 25 Ngem adu ti inaramid ni Omri a banbanag a maibilang a dakes iti imatang ni Yahweh. Ad-adu ti inaramidna a kinadakes ngem kadagiti siasinoman nga ar-ari a nangituray iti Israel sakbay kenkuana.
\v 26 Idi ni Jeroboam pay laeng ti ari, insungsongna dagiti Israelita nga agbasol, ket inaramid met ni Omri ti basol nga inaramid idi ni Jeroboam. Pinagpungtot dagiti Israelita ni Yahweh a Dios a daydayawen dagiti Israelita, gapu ta nagdaydayawda kadagiti awan serserbina a didiosen.
\s5
\v 27 Amin nga inaramid ni Omri, ken dagiti nagballigian ti armadana, ket naisurat iti Libro dagiti Pasamak kadagiti Ar-ari ti Israel.
\v 28 Kalpasan a natay ni Omri, naitabon isuna idiay Samaria, ket ni Ahab nga anakna ti nagbalin nga ari.
\s5
\v 29 Nagbalin nga ari idiay Israel ni Ahab idi inturayan ni Asa ti Juda iti agarup tallo pulo ket walo a tawen a kas ari. Nagturay ni Ahab iti siudad ti Samaria iti duapulo ket dua a tawen.
\v 30 Adu ti inaramid ni Ahab a banbanag a maibilang a dakes iti imatang ni Yahweh. Adu ti inaramidna a dakes a banbanag ngem iti siasinoman kadagiti ar-ari a nangituray iti Israel sakbay kenkuana.
\s5
\v 31 Inaramidna met ti basol a kas iti inaramid ni Jeroboam, ngem nakarkaro ti inaramidna ngem kadagiti banbanag nga inaramid ni Jeroboam. Nangasawa isuna iti maysa a babai nga agnagan iti Jezebel nga anak ni Etbaal nga ari ti siudad ti Sidon. Ket rinugian ni Ahab a dinayaw ni Baal a dios a daydayawen ti bunggoy dagiti tattao ti Canaan.
\v 32 Nangbangon isuna iti maysa a templo idiay Samaria tapno makapagdayaw sadiay dagiti Israelita kenni Baal, ket nangikabil isuna iti altar sadiay nga agpaay a kas pagidatonan kadagiti sagut kenni Baal.
\v 33 Nangaramid pay isuna iti didiosen a mangibagbagi kenni Asera, nga asawa ni Baal. Adu pay ti inaramidna a nakaigapuan iti panagpungtot ni Yahweh. Ad-adu ti inaramidna a dakes a banbanag ngem iti inaramid dagiti ar-ari ti Israel sakbay kenkuana.
\s5
\v 34 Kabayatan dagiti tawtawen a panagturay ni Ahab, ni Hiel a maysa a lalaki manipud iti siudad ti Betel, ket binangonna manen ti siudad ti Jerico. Ngem idi rugianna nga ibangon manen ti siudad, natay ti inauna nga anakna a ni Abiram. Ket idi nalpasen ti siudad, bayat ar aramiden ni Hiel dagiti ruangan ti siudad, natay ti inaudi nga anakna a ni Segub. Natayda a kas iti imbaga ni Yahweh kenni Josue a mapasamak kadagiti annak ti siasinoman a mangibangon manen iti Jerico.
\s5
\c 17
\p
\v 1 Ni Elias ket maysa a profeta nga agnanaed iti siudad ti Tisbe iti rehion ti Galaad. Maysa nga aldaw, napan isuna kenni Ari Ahab ket kinunana kenkuana, "Ni Yahweh ti Dios a daydayawenmi nga Israelita ken ti Dios a daydaywek ken pagserserbiak. Iti nagan ti sibibiag a Dios, awanto ti linnaaw wenno tudo kadagiti sumaruno a tawtawen, malaksid no bilinek nga agtinnag."
\s5
\v 2 Ket kinuna ni Yahweh kenni Elias,
\v 3 "Gapu ta pinagpungtotmo ti ari, aglibaska ket mapanka iti daya, iti Waig ti Kerit, iti daya a pagay-ayusan daytoy nga agturong iti Karayan Jordan.
\v 4 Mabalinmonto ti uminom iti danum manipud iti waig, ken mabalinmonto a kanen ti iyeg kenka dagiti uwak, gapu ta binilinko ida nga iyegandaka iti taraon."
\s5
\v 5 Inaramid ngarud ni Elias ti imbilin kenkuana ni Yahweh nga aramidenna. Napan isuna ket nagkampo iti igid ti Waig ti Kerit.
\v 6 Nangiyeg dagiti uwak kenkuana iti tinapay ken karne iti tunggal bigat ken tunggal rabii, ket imminum isuna iti danum manipud iti waig.
\v 7 Ngem saan a nagbayag, natianan ti danum iti waig, gapu ta saan a nagtudo iti sadinoman a paset iti daga.
\s5
\v 8 Ket kinuna ni Yahweh kenni Elias,
\v 9 "Mapanka agnaed idiay bario ti Sarefat iti asideg ti siudad ti Sidon. Adda balo a babai sadiay a mangtedto kenka iti taraon a kanem. Imbagakon kenkuana ti aramidenna maipapan iti dayta."
\v 10 Isu nga inaramid ni Elias ti imbaga ti Dios. Napan isuna idiay Sarefat. Apaman a nakadanon isuna iti pagserkan ti bario, nakakita isuna iti maysa a balo a babai a mangaykayo. Kinuna ni Elias iti balo, "Mabalin kadi nga ikkannak iti sangatasa a danum?"
\s5
\v 11 Bayat a mapmapan ti balo tapno mangala iti danum, immawag ni Elias kenkuana, "Iyegannak pay iti bassit a tinapay!"
\v 12 Ngem simmungbat ti balo a babai, "Ammo ti Diosmo a pudno ti ibagbagak kenka. Awan ti uray maysa a tinapay iti balayko. Addaanak laeng iti sangarakem nga arina iti burnay, ken sangkabassit a lana ti olibo iti garapon. Mangur-urnongak iti kayo a pagsungrod ken panglutok iti maudi laengen a pannangan, ket kalpasan a kanenmi iti anakko lalaki dayta, mataykaminton iti bisin."
\v 13 Ngem kinuna ni Elias kenkuana, "Saanka nga agdanag! Agawidka ket aramidem ti imbagam nga aramidem. Ngem iyaramidannak nga umuna iti sangkabassit a tinapay ket iyegmo kaniak. Kalpasan nga aramidem dayta, alaem ti nabati ket lutoem nga agpaay kenka ken iti anakmo.
\s5
\v 14 Ammok a kabaelam nga aramiden dayta, gapu ta imbaga daytoy ni Yahweh a Dios a daydayawentayo nga Israelita, 'Addanto a kanayon ti nawadwad nga arina ken lana ti olibo kadagiti pagkargaanyo, agingga iti tiempo a pagtudoek ket agrusing manen dagiti mula!' "
\v 15 Inaramid ngarud ti babai ti amin nga imbaga ni Elias nga aramidenna. Ket inaldaw nga adda umdas a kanen ti balo a babai ken ti anakna agraman ni Elias,
\v 16 gapu ta ti arina iti burnay ket saan a pulos a naibus, ken ti garapon a nakaikargaan ti lana ket saan a pulos a naibusan. Napasamak dayta a kas iti imbaga ni Yahweh idi kenni Elias a mapasamak.
\s5
\v 17 Saan a nagbayag, nagsakit ti anak ti balo a babai. Nagtultuloy a kimmaro ti sakitna ket natay.
\v 18 Isu a napan ti balo kenni Elias ket kinunana kenkuana, "Maysaka a profeta; isu nga apay nga inaramidmo daytoy kaniak? Immayka kadi ditoy tapno dusaennak gapu kadagiti basolko babaen iti panangpataymo iti anakko?"
\s5
\v 19 Ngem simmungbat ni Elias, "Itedmo kaniak ti anakmo." Isu nga intedna ti anakna kenkuana, ket innala ni Elias ti bagi ti ubing manipud iti inana ket imbagkatna nga impan iti akin-ngato a kuarto a pagturturuganna. Impaiddana ti bagi ti ubing iti pagiddaanna.
\v 20 Ket nagkararag ni Elias kenni Yahweh, "O Yahweh a Diosko, siaanus a pinagnaednak daytoy a balo iti balayna. Apay ngarud nga inyegmo kenkuana daytoy a didigra ken pinataymo ti anakna?"
\v 21 Ket nagpakleb ni Elias iti bagi ti ubing ket immasug kenni Yahweh a kunana, "O Yahweh a Diosko, pangngaasim ta biagem manen daytoy nga ubing!" Namitlo nga inaramidna daytoy.
\s5
\v 22 Nangngeg ni Yahweh ti inkararag ni Elias, ket pinagbiagna manen ti ubing.
\v 23 Binagkat ni Elias ti ubing ket inyulogna ket intedna iti inana. Kinunana, "Adtoy, sibibiag ti anakmo!"
\v 24 Kinuna ti babai kenni Elias, "Ita, ammokon a pudno a maysaka a profeta ken dagiti sasao nga imbagam ket pudno a naggapu kenni Yahweh!"
\s5
\c 18
\p
\v 1 Saan a nagtudtudo idiay Samaria iti agarup tallo a tawen. Ket imbaga ni Yahweh daytoy kenni Elias: "Mapanka ket makisinnarakka kenni Ari Ahab ket ibagam kenkuana a pagtudoekto."
\v 2 Isu a napan ni Elias tapno makisarita kenni Ahab. Idiay Samaria, dandanin awanen ti kanen dagiti tattao ken ayup.
\s5
\v 3 Adda maysa a tao sadiay nga agnagan iti Abdias. Isuna ti mayordomo iti palasio ti ari. Napasnek ti panagdayawna kenni Yahweh.
\v 4 Iti naminsan, idi kayat ni Reyna Jezebel a mapapatay amin dagiti profeta ni Yahweh, inlemmeng ni Abdias ti sangagasut kadakuada iti dua a kueba. Limapulo a profeta ti pinaglemmengna iti tunggal kueba, ket inyeganna ida iti makan ken danum.
\s5
\v 5 Iti daytoy a tiempo, kimmarkaro pay ti panagbisin idiay Samaria. Isu a pinaayaban ni Ahab ni Abdias ket kinunana kenkuana, "Nasken a sursorenta ti tunggal ubbog ken tunggal tanap nga asideg, kitaentayo no adda masarakantayo a ruot nga umanay nga ipakantayo kadagiti kabaliok ken asno, tapno saanda a matay amin."
\v 6 Rinugianda ngarud ti nangsursor iti daga. Nagturong ni Abdias iti maysa a disso ket ni Ahab ket nagturong iti sabali a disso.
\s5
\v 7 Bayat a magmagna ni Abdias, nakitana ni Elias nga agturong kenkuana. Nabigbig ni Abdias ni Elias ket nagrukob iti sangoananna ket kinunana, "Sika kadi dayta, Elias nga apok?"
\v 8 Simmungbat ni Elias, "Wen. Ita, mapanmo ibaga kenni Ahab nga apom nga addaak ditoy."
\s5
\v 9 Nagkedked ni Abdias. Kinunana, "Apo, ni kaanuman saanka a dinangran. Isu nga apay nga ibaonnak kenni Ahab? Patayennak ni Ahab!
\v 10 Ammo ni Yahweh a Diosmo nga ibagbagak ti kinapudno idi sipapasnek nga imbagak a nagsapsapul ni Ari Ahab iti tunggal pagarian. Tunggal ibaga kenkuana dagiti dadduma nga ari, 'Awan ditoy ni Elias,' pagsapataen ni Ahab a sipapasnek dayta nga ari iti dayta a pagilian nga ibagbagana ti kinapudno.
\v 11 Ita, ibagbagam kaniak, 'Mapanka ket ibagam iti apom nga adda ditoy ni Elias!'
\s5
\v 12 Ngem apaman a panawanka, ipanawnaka ti Espiritu ni Yahweh, ket saanko nga ammo no sadino ti pangiyapananna kenka. Isu nga inton ibagak kenni Ahab nga addaka ditoy ken kumuyog isuna kaniak ket saannaka a masarakan ditoy, patayennakto ni Ahab! Ngem saanak a maikari a matay gapu ta dinaydayawko ni Yahweh manipud idi ubingak.
\v 13 Apok, saanmo kadi a nangngeg ti maipapan iti inaramidko idi kayat ni Jezebel a mapapatay amin dagiti profeta ni Yahweh? Inlemmengko ti sangagasut kadakuada iti dua a kueba ket inyalaak ida iti makan ken danum.
\s5
\v 14 Ita, apo, ibagam, 'Mapanka ket ibagam iti apom nga adda ditoy ni Elias.' Ngem no aramidek dayta, ket umay isuna ket awanka ditoy a masarakanna, patayennakto ni Ahab!"
\v 15 Ngem simmungbat ni Elias, "Ni Yahweh a pangulo ti armada ti anghel, ti pagserserbiak, ammona nga ibagbagak ti kinapudno kas sipapasnekko nga ibaga a mapanak makisinnarak kenni Ahab ita nga aldaw."
\s5
\v 16 Isu a napan ni Abdias tapno ibagana kenni Ahab nga immay ni Elias. Napan ni Ahab tapno sarakenna ni Elias.
\v 17 Idi nakitana ni Elias, kinunana kenkuana, "Sika kadi dayta, a mangrirriribuk kadagiti tattao ti Israel?"
\s5
\v 18 Simmungbat ni Elias, "Saan a siak ti mangrirriribuk kadagiti tattao ti Israel! Sika ken ti pamiliam ti mangrirriribuk! Saankayo a nagtulnog kadagiti bilin ni Yahweh, ket dinayawyo ketdi ti didiosen a ni Baal.
\v 19 Isu nga ita, bilinem amin dagiti Israelita a mapanda idiay Bantay Carmel ket siguradoem a paapanem amin dagiti uppat a gasut ket limapulo a profeta nga agdaydayaw kenni Baal ken ti uppat a gasut a profeta nga agdaydayaw iti diosa a ni Asera, dagiti kankanayon nga aw-awisen ti asawam a ni Jezebel a makipangan kenkuana."
\s5
\v 20 Pinaayaban ngarud amin ni Ahab dagiti profetana ken amin dagiti dadduma nga Israelita iti tuktuk ti Bantay Carmel, ket simmang-at met ni Elias sadiay.
\v 21 Ket nagtakder ni Elias iti sangoananda ket kinunana, "Kasano pay kapaut ti panagduaduayo maipanggep no siasino ti pudno a Dios?" No ni Yahweh ti Dios, dayawenyo isuna. No ni Baal ti pudno a Dios, dayawenyo ngarud isuna!" Ngem saan a simmungbat dagiti tattao gapu ta mabutengda iti aramiden kadakuada ni Jezebel no umanamongda nga agdayawda kenni Yahweh.
\s5
\v 22 Ket kinuna ni Elias kadakuada, "Siak laengen ti nabatbati a pudno a profeta ni Yahweh, ngem addaan ni Baal iti uppat a gasut ket limapulo a profeta.
\v 23 Mangiyegkayo iti dua a baka. Mabalin a pilien dagiti profeta ni Baal ti kayatda. Masapul a partienda daytoy sada iparabaw dagitoy iti kayo nga adda iti rabaw ti altar nga inaramidda. Ngem masapul a saanda a pasgedan dagiti kayo. Partiekto ti sabali pay a baka ket iparabawko dagitoy iti altar nga inaramidko.
\v 24 Umawagdanto iti diosda ket umawagakto met kenni Yahweh. Ti Dios a sumungbat babaen iti panangpasgedna iti kayo a naiparabaw iti altar ket isu ti pudno a Dios!" Ket napanunot dagiti amin a tattao a nasayaat ti insingasing ni Elias.
\s5
\v 25 Ket kinuna ni Elias kadagiti profeta ni Baal, "Umunakayo nga umawag kenni Baal gapu ta adukayo. Mangpilikayo iti maysa kadagiti baka ket isaganayo daytoy, ket umawagkayo iti diosyo. Ngem saanyo a pasgedan ti kayo!"
\v 26 Isu a pinartida ti maysa kadagiti baka sada imparabaw dagitoy iti altar. Immawagda kenni Baal manipud iti bigat. Impukawda, "Baal, ipangagnakami!" Ngem awan ti simmungbat. Awan a pulos ti simmungbat. Ket nagsasalada iti lawlaw ti altar nga inaramidda.
\s5
\v 27 Idi umadanin ti tengnga ti aldaw, rinabak ida ni Elias. Kinunana "Pudno a dios ni Baal, isu a kasla masapul nga ipigsayo pay ti panagpukkawyo! Nalabit nga adda panpanunotenna, wenno nalabit a napan iti kasilias. Wenno nalabit nga adda napananna, wenno nalabit a nakaturog isuna ket masapul a riingenyo!"
\v 28 Isu a pinigsaanda ti panagpukpukkawda. Kalpasanna, inaramidda ti maysa kadagiti banbanag a kadawyan nga ar-aramidenda no agdayawda kenni Baal, sinugatsugatda dagiti bagbagida babaen kadagiti imuko ken kampilan agingga a nagsayasay ti adu a darada.
\v 29 Intultuloyda nga immawag kenni Baal iti nagmalem. Ngem awan ti timek a simmungbat, awan ti simmungbat, awan ti dios a nangipangag kadakuada.
\s5
\v 30 Ket impukkaw ni Elias kadagiti tattao a kinunana, "Umasidegkayo!" Isu nga inaribungbunganda amin isuna. Ket tinarimaan ni Elias ti altar ni Yahweh a dinadael idi dagiti profeta ni Baal.
\v 31 Kalpasanna, nangala isuna iti sangapulo ket dua a dadakkel a bato, ibagbagi ti tunggal bato ti tunggal tribu ti Israel, a ti kapuonanna ket dagiti sangapulo ket dua nga annak ni Jacob.
\v 32 Inaramidna ti altar ni Yahweh babaen kadagitoy a batbato. Ket nangaramid isuna iti bassit a kanal iti lawlaw ti altar a mabalin a makalaon iti sangapulo ket lima a litro a danum.
\s5
\v 33 Nangisalansan isuna kadagiti kayo iti rabaw dagiti bato. Pinartina ti baka. Kalpasanna, imparabawna dagitoy iti kayo. Ket kinunana, "Punoenyo dagiti uppat a karamba iti danum, ket ibuyatyo ti danum kadagiti karne ken iti kayo." Isu nga inaramidda dayta.
\v 34 Ket kinunana, "Piduaenyo pay!" Isu a piniduada a binuknukan dagitoy iti danum. Ket kinunana, Ulitenyo pay!" Isu a namitlo nga inaramidda ti imbilinna.
\v 35 Kas nagbanaganna, nagayus ti danum iti altar ket naglupias daytoy iti kanal nga adda iti lawlaw ti altar.
\s5
\v 36 Idi nadanon ti oras iti panagidaton kadagiti pangrabii a daton, immasideg ni Elias iti altar ket nagkararag. Kinunana, "O Yahweh, sika a Dios a dinaydayaw idi dagiti kapuonanmi a ni Abraham, Isaac ken Jacob, paneknekam ita nga aldaw a sika ti Dios a rumbeng a dayawen dagiti Israelita, ken paneknekam a siak ti adipenmo. Paneknekam nga inaramidko amin dagitoy a banbanag gapu ta imbagam kaniak nga aramidek dagitoy.
\v 37 O Yahweh, ipangagnak! Ipangagnak tapno maammoan dagitoy a tattao a sika, O Yahweh ket Dios ken pinagtalekmo manen ida kenka!"
\s5
\v 38 Manipud iti tangatang, dagus a nagtinnag ti apuy a nagtaud kenni Yahweh. Inkisap ti apuy dagiti karne, dagiti kayo, dagiti batbato, ken ti tapok nga adda iti aglawlaw ti altar. Pinagmagana pay amin ti danum nga adda iti kanal!
\v 39 Idi nakita dagiti tattao dayta, nagpaklebda iti daga ket impukkawda, "Ni Yahweh ti Dios! Ni Yahweh ti Dios!"
\v 40 Ket binilin ida ni Elias, "Tiliwenyo dagiti amin a profeta ni Baal! Saanyo nga itulok nga adda siasinoman kadakuada ti makalibas!" Isu a tiniliw dagiti tattao dagiti amin a profeta ni Baal, ket impanda ida iti bantay, iti waig ti Kison, ket pinatay amin ida ni Elias sadiay.
\s5
\v 41 Ket kinuna ni Elias kenni Ahab, "Mapanka mangan ken uminom. Ngem darasem koma, gapu ta umayen ti napigsa a tudo!"
\v 42 Isu a pimmanaw ni Ahab ken dagiti tattaona tapno mangisaganada iti dakkel a padaya tapno manganda amin. Ngem simmang-at ni Elias iti tuktok ti Bantay Carmel ket nagkararag.
\s5
\v 43 Ket kinunana iti adipenna, "Mapanmo tannawagan ti baybay ket kitaem no adda ulep." Isu a napan ti adipenna ket tinannawaganna ti baybay, nagsubli ket kinunana, "Awan ti nakitak." Innem a daras a napasamak daytoy.
\v 44 Ngem idi napan ti adipen iti maika-pito a daras, nagsubli isuna ket kinunana, "Nakakitaak iti bassit nga ulep iti ngatoen ti baybay. Idi iyunnatko ti imak, sangadakulap ti kadakkel ti ulep iti imak." Ket impukkaw ni Elias kenkuana, "Mapanmo ibaga kenni Ari Ahab nga isaganana ti karwahena ket agawid a dagus! No saanna nga aramiden dayta, amangan no saanen a makaawid gapu iti tudo!”
\s5
\v 45 Saan a nagbayag, simmipnget dagiti ulep iti tangatang. Adda napigsa nga angin, ket nangrugin nga agtudo iti napigsa. Limmugan ni Ahab iti karwahena tapno agsubli isuna iti siudad ti Jezreel.
\v 46 Inikkan ni Yahweh ni Elias iti ad-adda pay a pigsa. Inleslesna ti gayadan ti kagayna sana insiglot iti siketna tapno makataray iti napardas, ket nagtaray isuna ket naun-unaanna ti karwahe ni Ahab iti dalan nga agturong idiay Jezreel.
\s5
\c 19
\p
\v 1 Idi nakaawiden ni Ahab, imbagana kenni Jezebel nga asawana ti inaramid ni Elias. Imbagana kenkuana a pinatay ni Elias amin dagiti a profeta ni Baal.
\v 2 Isu nga impatulod ni Jezebel daytoy a mensahe kenni Elias, “Iti kastoy nga oras inton bigat papatayenka, a kas iti panangpapataymo kadagiti amin a profeta ni Baal. No saanko nga aramiden dayta, papatayendak koma dagiti dios.
\v 3 Idi naawat ni Elias ti mensahe ni Jezebel, nagbuteng isuna. Isu nga inkuyogna ti adipenna, naglibas isuna tapno saan a mapapatay. Nagpaabagatan isuna nga agturong idiay Beerseba, idiay Juda. Imbatina sadiay ti adipenna.
\s5
\v 4 Ket agmaymaysa isuna a nagpaabagatan nga agturong iti desierto. Nagmalmalem a nagnagna. Nagtugaw isuna iti sirok ti kayo nga enebro ket inkararagna a palubosan koma ni Yahweh a matay isuna. Kinunana, “O Yahweh, saankon a maibturan. Isu a palubosannakon a matay gapu ta nasaysayaat para kaniak a makaduak dagiti natayen a kapuonak ngem it agbiagak.”
\v 5 Ket nagidda isuna ken naturog iti sirok ti kayo nga enebro. Ngem kabayatan iti pannaturogna, maysa nga anghel ti nangsagid ken nangriing kenkuana ket kinunana, "Bumangonka ket manganka!”
\v 6 Kimmita ni Elias iti aglawlaw ket nakitana ti tinapay a nailuto kadagiti napudot a batbato, ken nakitana pay ti sanga-karamba a danum. Nangan ngarud isuna iti tinapay ken imminum iti danum ket nagidda tapno maturog manen.
\s5
\v 7 Ket immay manen ti anghel nga imbaon ni Yahweh ket sinagidna isuna, ket kinunana, “Bumangonka ket kaaduem ti mangan, gapu ta kasapulam iti naan-anay a pigsa iti nabayag a panagdaliasat.”
\v 8 Isu a bimmangon isuna ket kinaaduna ti nangan ken imminum; gapu ta inaramidna dayta, naaddaan isuna iti naan-anay a pigsa nga agdaliasat iti uppat a pulo nga aldaw ken rabii nga agturong iti Bantay Horeb, ti bantay a naidaton iti Dios.
\s5
\v 9 Napan isuna iti maysa a rukib ket naturog sadiay iti dayta a rabii. Kabigatanna, kinuna ni Yahweh kenkuana, “Elias, apay nga addaka ditoy?”
\v 10 Insungbat ni Elias, “Sipapasnek a nagserserbiak kenka, O Yahweh a Mannakabalin-amin. Ngem inlaksid dagiti Israelita ti katulaganda kenka. Rinebbada dagiti altarmo, ket pinapatayda amin dagiti profetam. Sisiak laengen ti saanda a pinatay, ket ita kayatdak met a papatayen. Isu a liblibasak ida.”
\s5
\v 11 Kinuna ni Yahweh kenkuana, “Rummuarka ket agtakderka iti sangoanak iti daytoy a bantay bayat a lumabasak.” Inaramid ngarud ni Elias dayta. Bayat nga agtaktakder isuna sadiay, dinungpar ti napigsa nga angin ti bantay. Gapu iti dayta, nargaay dagiti bato iti sikigan ti bantay. Ngem awan ni Yahweh iti angin. Kalpasanna ket naggingined, ngem awan ni Yahweh iti gingined.
\v 12 Ket adda apuy, ngem awan ni Yahweh iti apuy. Kalpasanna, adda uni a kasla adda agar-arasaas.
\s5
\v 13 Idi nangngeg ni Elias dayta, imbalkotna ti kagayna iti rupana. Rimmuar isuna iti rukib ken nagtakder iti pagserkan. Ket nangngegna a makisasao ni Yahweh kenkuana, a kunkunana manen, “Elias, apay nga addaka ditoy?”
\v 14 Insungbatna manen, “Sipapasnek a nagserserbiak kenka, O Yahweh a Mannakabalin-amin. Ngem inlaksid dagiti Israelita ti katulaganda kenka. Rinebbada dagiti altarmo, ket pinapatayda amin dagiti profetam. Sisiak laengen ti saanda a pinatay, ket ita kayatdak met a papatayen. Isu a liblibasak ida.”
\s5
\v 15 Ket kinuna ni Yahweh kenkuana, “Agsublika idiay let-ang nga asideg iti Damasco. Inton makadanunka sadiay, pulotam babaen iti lana ti olibo ti lalaki nga agnagan iti Hazael, tapno dutokam isuna nga agbalin nga ari ti Aram.
\v 16 Kalpasanna pulotam ni Jehu nga anak ni Nimsi nga agbalin nga ari ti Israel, ken pulotam met ni Eliseo nga anak ni Safat, manipud iti siudad ti Abel Meholah, nga agbalin a profeta inton awankan.
\s5
\v 17 Papatayento ti armada ni Hazael ti adu a tattao, ket dagidiay makalibas iti panangpapatay ti armadana ket papatayento ti armada ni Jehu, ket dagidiay makalibas iti panangpapatay ti armada ni Jehu ket papatayento ti armada ni Eliseo.
\v 18 Ngem nasken a maammoam nga adda pay pito a ribu a tattao idiay Israel a saan pay pulos a nagrukbab nga agdayaw kenni Baal wenno nangagek iti didiosenna.”
\s5
\v 19 Napan ngarud ni Elias idiay Aram ket nasarakanna ni Eliseo nga agar-arado iti talon babaen kadagiti adu a pares ti baka. Adda sangapulo ket maysa a lallaki a sarsaronoenna nga agar-arado babaen kadagiti pares ti baka iti dayta met laeng a taltalon. Immasideg ni Elias kenni Eliseo, ket inikkatna ti kagayna ket inkagayna kenni Eliseo, tapno ipakitana kenni Eliseo a kayatna a ni Eliseo ti sumukat kenkuana a kas profeta. Ket immadayo isuna.
\v 20 Pinanawan ni Eliseo ti baka a nakatakder sadiay ket kinamatna ni Elias, ket kinunana kenkuana, "Sumurotak kenka, ngem palubosannak nga umuna a mangagek ken agpakada kadagiti nagannakko." Insungbat ni Elias, "Nasayaat unay, agawidka. Ngem saanmo a liplipatan no apay nga intedko kenka ti kagayko!"
\s5
\v 21 Nagawid ngarud ni Eliseo. Pinartina dagiti bakana ken tinigtegna ket pinagsungrodna ti kayo manipud iti arado a pagtunoan ti karne. Inwarasna ti karne kadagiti dadduma a tattao iti ilina, ket nanganda amin. Kalpasanna, simmurot isuna kenni Elias ket nagbalin isuna a katulongan ni Elias.
\s5
\c 20
\p
\v 1 Inummong ni Ben Hadad nga ari ti Aram, dagiti amin nga armadana, ket inkuyogna iti tallo pulo ket dua a basbassit ti iturturayanna nga ari a makitipon kenkuana ken kadagiti armadada ken dagiti kabalio ken dagiti karwaheda. Nagnada nga agturong iti siudad ti Samaria, ti kabisera ti Israel, ket pinalawlawanda ket nagsaganada a mangdarup iti daytoy.
\v 2 Nangibaon ni Ben Hadad kadagiti mensahero a mapan iti siudad ket imbagada daytoy kenni Ari Ahab: “Daytoy ti ibagbaga ni Ari Ben Hadad:
\v 3 Masapul nga itedmo kaniak dagiti amin a pirak ken balitokmo, dagiti napintas nga assawam ken kapipigsaan nga annakmo.
\s5
\v 4 Insungbat ti ari ti Israel kadakuada, “Ibagayo daytoy kenni Ari a Ben Hadad, 'Umanamongak a mangaramid iti kiniddawmo. Kukuanak ken amin a kukuak. "
\v 5 Imbaga dagiti mensahero dayta kenni Ben Hadad, ket pinagsublina ida nga addaan iti sabali nga ibagada: “Nangipatulodak iti mensahe kenka nga agkunkuna a masapul nga itedmo kaniak dagiti amin a pirak ken balitokmo, ken dagiti assawam ken dagiti anakmo.
\v 6 Ngem saan laeng nga iti dayta, iti kastoy met laeng nga oras inton bigat, mangibaonak kadagiti opisialko a mangsukimat iti palasiom ken dagiti babbalay dagiti opisialmo, ken iyegda kaniak amin a banag a napapateg a makitada.”
\s5
\v 7 Pinaayaban amin ni ari Ahab dagiti mangidadaulo ti Israel, ket kinunana kadakuada, “Makitayo a mismo a daytoy a tao ket kayatna iti mangriribuk. Nangipatulod isuna kaniak iti mensahe a mangipappapilit a masapul nga itedko kenkuana dagiti assawak ken dagiti annakko, dagiti pirak ken balitokko, ket immanamongak nga aramidek dayta.”
\v 8 Kinuna kenkuana dagiti mangidadaulo ken amin dagiti dadduma a tattao, “Saanka a dumngeg kenkuana! Saanmo nga aramiden ti kidkiddawenna!”
\s5
\v 9 Isu a kinuna ni Ahab kadagiti mensahero ni Ben Hadad, "Ibagayo iti ari nga umanamongak nga itedko kenkuana dagiti immuna a kiniddawna, ngem saanak nga umanamong nga alaen dagiti opisialna ti aniaman a kayatda iti palasiok ken iti babbalay dagiti opisialko." Indanon ngarud dagiti mensahero dayta kenni Ari Ben Hadad, ket nagsublida manen nga addaan sabali a mensahe manipud kenni Ben Hadad.
\v 10 Iti dayta a mensahe kinunana, "Dadaelenminto a naan-anay ti siudadmo, ket awan ti mabati a dapo nga umanay a rakemen iti tunggal soldadok! Patayennak koma dagiti dios no saanko nga aramiden dayta!"
\s5
\v 11 Insungbat ni ari Ahab kadagiti mensahero, "Ibagayo daytoy kenni Ari Ben Hadad. Awan ti siasinoman a mangabak iti gubat sakbay a makiranget daytoy, isu a saan a rumbeng nga agpalangguad."
\v 12 Nangngeg ni Ben Hadad dayta a mensahe bayat nga agin-inum isuna iti arak a kaduana dagiti dadduma a mangiturturay idiay toldada. Imbagana kadagiti tattaona nga agsaganada a mangraut iti siudad. Isu nga inaramid dagiti tattaona dayta.
\s5
\v 13 Iti dayta met laeng a kanito, adda maysa a profeta a napan kenni Ari Ahab ket kinunana kenkuana, “Daytoy ti ibagbaga ni Yahweh: Saanka nga agbuteng kadagiti adu nga armada a makitkitam! Ikkak iti kabaelan dagiti armadam a mangparmek kadakuada ita nga aldaw, ket maammoamto a Siak, ni Yahweh, a mangaramid iti daytoy.
\v 14 Dinamag ni Ahab, “Ania a bunggoy dagiti armadami ti mangparmek kadakuada?" Insungbat ti profeta, “Dagiti agtutubo a soldado nga idadauloan dagiti gobernador kadagiti distrito ti mangaramid iti daytoy." Dinamag ti ari, "Siasino ti mangidaulo iti panangraut?” Insungbat ti profeta, “Nasken a sika!”
\v 15 Isu nga inummong ni Ahab dagiti agtutubo a soldado nga idadauloan dagiti gobernador kadagiti distrito. Adda 232 kadagidiay a lallaki. Ket pinaayabanna met dagiti amin nga armada ti Israel. Adda pito ribu laeng a soldado.
\s5
\v 16 Rinugianda ti rimmaut iti tengnga ti aldaw, bayat nga agin-inum da Ben Hadad ken dagiti dadduma a mangiturturay iti ayan ti toldada.
\v 17 Immuna a rimmuar dagiti agtutubo a soldado. Dagiti dadduma a parawanawan nga imbaon ni Ben Hadad ket impadamagda kenkuana, "Adda lallaki nga um-umay manipud idiay Samaria!”
\s5
\v 18 Kinunana, "Saan a napateg no umayda a makiranget kadatayo wenno makikapia. Tiliwenyo ida, ngem saanyo ida a patayen!"
\v 19 Rimmuar iti siudad dagiti agtutubo a soldado nga Israelita tapno rautenda ti armada ti Aram, ket simmaruno kadakuada dagiti dadduma a soldado iti armada ti Israel.
\s5
\v 20 Pinatay ti tunggal soldado nga Israelita dagiti soldado a taga-Aram. Timmaray dagiti nabatbati nga armada ti Aram, ket kinamat ida dagiti soldado nga Israelita. Ngem naglibas ni Ari Ben Hadad a nakasakay iti kabaliona a kaduana dagiti dadduma a nakakabalio a tattao.
\v 21 Ket rimuar ti ari ti Israel iti siudad; isuna ken dagiti soldadona ket tiniliwda dagiti amin a kabalio ken karwahe dagiti taga-Aram, ket pinatayda met ti adu a bilang dagiti soldado ti Aram.
\s5
\v 22 Ket napan daydi met laeng a profeta kenni Ari Ahab ket kinunana kenkuana, "Agsublika ket isaganam dagiti soldadom, ket panunotem a nasayaat ti nasken nga aramidem, gapu ta rumautto manen ti ari ti Aram a kaduana ti armadana iti sumaruno a tawen ti tiempo ti panagrurusing.”
\v 23 Kalpasan a naparmek ti armada ti Aram, kinuna dagiti opisial ni Ben Hadad kenkuana, "Dagiti dios a daydayawen dagiti Israelita ket dagiti dios nga agnanaed kadagiti katurturodan. Naipasdek ti Samaria iti turod, ket dayta ti makagapu a pinarmekdatayo dagiti soldadoda. Ngem no makirangettayo kadakuada iti patad, awan dua dua a maparmektayo ida.
\s5
\v 24 Isu a kastoy ti nasken nga aramidem: Masapul nga ikkatem dagiti tallopulo a nababbaba nga ari a mangidadaulo iti bunggoymo ket sukatam ida kadagiti mangidadaulo iti armadam.
\v 25 Ket mangummongka iti armada a kas kadagiti armadam a naparmek. Mangummongka iti armada nga addaan iti adu a kabalio ken karwahe a kas iti immuna nga armadam. Ket makirangettayo kadagiti Israelita iti patad, ket sigurado a maparmektayo ida." Immanamong ni Ben Hadad kadakuada, ket inaramidna ti insingasingda.
\s5
\v 26 Iti tiempo ti panagrurusing iti simmaruno a tawen, inummongna dagiti soldadona ket nakipagpagna kadakuada a napan idiay Afek a dayaen ti Baybay ti Galilea, tapno makiranget iti armada ti Israel.
\v 27 Naguummong met ti armada ti Israel, ket naipaay kadakuada dagiti kasapulanda a makigubat. Ket nagnada a rimmuar ket nangbukelda iti dua a bunggoy a nakasango iti armada ti Aram. Bassit unay ti armadada. Ket kaslada la dua a bassit nga arban dagiti kalding, ngem adu dagiti armada ti Aram ket nagwarasda iti entero nga ti away.
\s5
\v 28 Napan ti maysa a profeta kenni Ari Ahab ket kinunana kenkuana, "Daytoy ti ibagbaga ni Yahweh: "Ibagbagada dagiti taga-Aram a siak ket dios nga agnanaed kadagiti turod, ket saanak a dios nga agnanaed kadagiti tanap. Isu nga ipakitak kadakuada a nagbiddutda babaen iti panangtedko iti kabaelan kadagiti tattaom a mangparmek kadagitoy a nakaad-adu nga armada nga adda iti tanap, ket maammoamto a Siak, ni Yahweh, ti nangaramid iti daytoy,' "
\s5
\v 29 Pito nga aldaw a nagtalinaed dagiti dua a bunggoy ti armada kadagiti toldada a sinangoda ti tunggal maysa. Ket, iti maikapito nga aldaw, rinuggianda ti nagraranget. Pinapatay ti armada ti Israel ti 100, 000 a soldado ti Aram.
\v 30 Timmaray dagiti dadduma a soldado a taga-Aram idiay Afek. Ket narba ti pader ti siudad nga isu ti nakatayan ti duapulo ket pito a ribu a soldado a taga-Aram. Naglibas met ni Ben Hadad a nagturong iti siudad ken naglemmeng iti akin likod a siled iti maysa a balay.
\s5
\v 31 Napan dagiti opisialna kenkuana ket kinunada, "Nangngegmi ti maysa a damag a manangngaasi dagiti Israelita. Isu a palubosannakami a mapan iti ari ti Israel, agbidangkami iti nakirsang a sako ken bedbedanmi ti ulomi a mangipakita nga agbalinkami a tagabuna. No aramidenmi dayta, nalabit a palubosannaka nga agbiag."
\v 32 Pinalubosan ida ti ari a mangaramid iti dayta, isu a nagbidangda iti nakirsang a sako ken benedbedanda ti uloda, ket napanda iti ari ti Israel ket kinunada kenkuana, “Ibagbaga, ni Ben Hadad a mangraraem unay kenka, 'Pangngaasim ta saannak a patayen.' " Insungbat ni Ahab, "Nabiag kadi pay isuna? Kasla kabsat isuna kaniak!"
\s5
\v 33 Kayat nga ammoen dagiti opisial ni Ben Hadad no agtignay a siaasi ni Ahab, ket idi imbaga ni Ahab "kabsat" naaddaanda iti namnama. Isu nga insungbatda, "Wen, kasla kabsatmo isuna!" Kinuna ni Ahab, "Mapankayo ket iyegyo isuna kaniak." Isu a napanda ket inyegda ni Ben Hadad kenkuana. Idi nakasangpet ni Ben Hadad, imbaga ni Ahab kenkuana a sumakay iti karwahena ket makitugaw kenkuana.
\v 34 Kinuna ni Ben Hadad kenkuana, "Isublik kenka dagiti ili nga inagaw ti armada ti amak iti amam. Ket palubosanka a mangipasdek iti pagtagilakuan idiay Damasco a kabiserak, a kas inaramid ti amak idiay Samaria a kabiseram." Insungbat ni Ahab, "Gapu ta immamongka nga aramidem dayta saanka a papatayen." Isu a nangaramid ni Ahab iti katulaganna kenni Ben Hadad, ket pinalubosanna isuna nga agawid.
\s5
\v 35 Ket nagsao ni Yahweh iti maysa kadagiti kameng ti bunggoy dagiti profeta ket imbagana kenkuana a kiddawenna iti padana a profeta a dangranna isuna. Ngem nagkedked dayta a lalaki a mangaramid iti daytoy.
\v 36 Isu a kinuna ti profeta kenkuana, "Gapu ta nagkedkedka a mangaramid iti imbaga ni Yahweh nga aramidem, apaman a panawannak, papatayennakanto ti maysa a leon." Ket apaman a pinanawan ti lalaki dayta a profeta, adda maysa a leon a kellaat a nangsabat kenkuana ket pinatay isuna ti leon.
\s5
\v 37 Ket nakasarak ti profeta iti sabali pay a profeta, ket kinunana kenkuana, "Dangrannak!" Isu a dinangran dayta a lalaki isuna iti kasta unay ken sinugatanna isuna.
\v 38 Ket benedbedan ti profeta ti rupana tapno awan ti makabigbig kenkuana. Ket napan isuna ken nagtakder iti igid ti dalan, ur-urayenna ti ilalabas ti ari.
\s5
\v 39 Idi lumabasen ti ari, immawag ti profeta kenkuana, a kunana "Madaydayaw nga ari, kalpasan a nasugatanak kabayatan ti pannakirangetko iti paggugubatan, inyeg ti maysa a soldado kaniak ti maysa a kabusortayo a natiliwna, ket kinunana kaniak 'Bantayam daytoy a tao! No makalibas isuna, masapul a bayadam kaniak iti tallopulo ket uppat a kilo a pirak; no saanmo a bayadan dayta, mapapatayka!"
\v 40 Ngem kabayatan ti pannakakumikomko a mangar-aramid iti sabali a banbanag, nakalibas ti tao!' Kinunana ti ari ti Israel kenkuana, "Parikutmo dayta! Sika a mismo ti nangibaga a rumbeng a madusaka."
\s5
\v 41 Inikkat a dagus ti profeta ti bedbed ti rupana, ket nabigbig ti ari ti Israel a maysa isuna kadagiti profeta.
\v 42 Kinuna ti profeta kenkuana, "Daytoy ti ibagbaga ni Yahweh: 'Pinalubosam a makalibas ni Ben Hadad kalpasan nga imbilinko kenka a siguradoem a papatayem isuna! Agsipud ta saanmo nga inaramid dayta, mapapataykanto. Ken mapapatayto ti armadam gapu ta pinalubosam a makalibas dagiti sumagmamano kadagiti armadana!' "
\v 43 Nagsubli ti ari idiay Samaria a makapungtot unay ken mariribukan.
\s5
\c 21
\p
\v 1 Adda palasio ni ari Ahab iti siudad ti Jezreel. Iti asideg ti palasio ket adda kaubasan a kukua ti maysa a tao nga agnagan iti Nabot.
\v 2 Maysa nga aldaw, napan ni Ahab kenni Nabot ket kinunana kenkuana, "Asideg ti kaubasam iti palasiok. Kayatko a gatangen daytoy, tapno mabalinko ti agmula kadagiti natnateng sadiay. Sukatak iti napinpintas a kaubasan, wenno no kayatmo, bayadanka para iti kaubasam."
\s5
\v 3 Ngem simmungbat ni Nabot, "Dayta a daga ket kukua dagiti kapuonak, isu a kayatko a saluadan. Sapay koma ta saanto a pulos nga ipalubos ni Yahweh nga itedko kenka dayta a daga!”
\v 4 Isu a nagluksaw unay ken nagpungtot ni Ahab gapu iti kinuna ni Nabot. Nagawid isuna ket nagidda iti pagiddaanna. Simmango isuna iti diding, ket saanna a kayat ti mangan.
\s5
\v 5 Simrek ni Jezebel nga asawana ket sinaludsodna kenkuana, "Apay a mariribukanka unay? Apay a saanmo a kayat ti mangan?” Simmungbat ni Ahab,
\v 6 "Kinasaok ni Nabot, maysa a lalaki manipud Jezreel. Kinunak kenkuana a kayatko ti kaubasanna. Kinunanak, 'Gatangek daytoy kenka, wenno ikkanka iti sabali a kaubasan a kasukatna. Ngem saanna a kayat nga ited daytoy kaniak.
\v 7 Simmungbat ti asawana, "Sika ti ari ti Israel, isu a mabalinmo nga alaen ti kayatmo! Bumangonka, ket manganka ket saanmon a pakariribukan ti imbaga ni Nabot. Alaek ti kaubasan ni Nabot para kenka.”
\s5
\v 8 Ket nangaramid ni Jezebel kadagiti surat, ket impirmana ti nagan ni Ahab kadagitoy. Inusarna ti pangselio ni Ahab a pinangtatakna kadagitoy. Ket impatulodna dagitoy kadagiti lallakay a mangidadaulo ken dadduma a napapateg a tattao a karruba ni Nabot ken kadagiti mangikedkedeng kadagiti banbanag maipapan kadagiti umili.
\v 9 Kastoy ti inlanadna kadagiti surat: "Mangikeddengkayo iti aldaw a panaguummong ken panagayunar dagiti tattao. Patugawenyo ni Nabot iti maysa a napateg a disso tapno makipagtugaw kadakuada.
\v 10 Ket mangbirokkayo iti dua a tao a kankanayon a mangparparnuay iti riribuk. Pagtugawenyo ida iti sangngoananna. Ibagayo kadagitoy a tattao a paneknekanda a nangngegda ni Nabot a nagsao iti banbanag a nanguyaw iti Dios ken iti ari. Ket iruaryo ni Nabot iti siudad ket patayenyo isuna babaen iti panangbatoyo kenkuana."
\s5
\v 11 Naawat dagiti mangidadaulo dagiti surat ket inaramidda ti imbaga ni Jezebel nga aramidenda.
\v 12 Nangikeddengda iti maysa nga aldaw a nasken a mapan dagiti amin a tattao nga awan ti taraon. Ket pinagtugawda ni Nabot iti pagtugtugawan dagiti mararaem a tattao, iti sangoanan dagiti tattao.
\v 13 Nagtugaw iti sangoanan ni Nabot dagiti dua a lallaki a kanayon a mangparparnuay iti riribuk. Kabayatan ti panagdengdengngeg ti tumunggal maysa, imbagada a nangngegda ni Nabot a nagsao iti pananguyaw iti Dios ken iti ari. Isu a tiniliw dagiti tattao ni Nabot. Impanda isuna iti ruar ti siudad ket pinatayda babaen iti panangbatoda kenkuana.
\v 14 Ket nangipatulod dagiti mangidadaulo iti mensahe kenni Jezebel, a kunana, "Pinataymin ni Nabot."
\s5
\v 15 Idi naammoan ni Jezebel a napapatayen ni Nabot, imbagana kenni Ahab, "Natayen ni Nabot. Mabalinmon ita ti mapan ket tagikuaem ti kaubasanna a saanna a kayat nga ilako kenka."
\v 16 Idi nangngeg ni Ahab a natayen ni Nabot, bimmangon isuna ket napan iti kaubasan tapno ibagana a kukuana itan daytoy.
\s5
\v 17 Ket nakisao ni Yahweh kenni Elias a profeta. Kinunana,
\v 18 "Mapanka idiay Samaria ket kasaom ni Ahab, nga ari ti Israel. Adda isuna iti kaubasan ti maysa a tao nga agnagan iti Nabot. Napan isuna idiay tapno tagikuaenna daytoy.
\s5
\v 19 Ibagam kenni Ahab a daytoy ti ibagbagak kenkuana, Siak, ni Yahweh, nga agkunkuna kenkuana, "Pinataymo ni Nabot ken innalam ti dagana. Isu nga ibagbagak kenka daytoy. Iti dayta met laeng a lugar a nakatayan ni Nabot ken nangdilpatan dagiti aso iti darana, mataykanto ket dilpatanto met dagiti aso ti daram!' "
\v 20 Isu nga idi nakisinnarak ni Elias kenni Ahab, kinuna ni Ahab kenkuana, "Sika, a kabusorko, nasarakannak!" Simmungbat ni Elias, "Wen, nasarakanka. Saanmo a pulos nga insardeng ti panangaramidmo kadagiti banbanag nga ibagbaga ni Yahweh a dakes.
\s5
\v 21 Isu a daytoy ti ibagbaga ni Yahweh kenka, 'Papatayenkanto iti mabiit, ken papatayekto met amin dagiti lalaki iti sangkakabbalayam, agraman dagiti tagabu ken dagiti saan a tagabu.
\v 22 Mapapatayto ti amin a pamiliam, a kas ti pannakapapatay ti pamilia ni Ari Jeroboam ken ti pamilia ni Ari Baasa. Papatayenkanto gapu ta pinagpungtotnak iti kasta unay, ken insungsongmo pay nga agbasol dagiti Israelita.'
\s5
\v 23 Imbaga pay ni Yahweh kaniak a mapapatayto ni Jezebel nga asawam, ket kanento dagiti aso idiay Jezreel ti bangkayna.
\v 24 Dagiti bangkay dagiti kameng ti pamilian a matay iti daytoy a siudad ket saanto a maitabon. Kanento ida dagiti aso, ken dagiti matay kadagiti away ket kanento dagiti buitre."
\s5
\v 25 Awan ti tao a naan-anay a nangipaay ti bagina a mangaramid kadagiti banbanag nga imbaga ni Yahweh a dakes a kas iti inaramid ni Ahab. Ngem sinugsugan isuna ni Jezebel nga asawana a mangaramid kadagidiay a banbanag.
\v 26 Ti makarimon a banag nga inaramid ni Ahab ket ti panagdaydayawna kadagiti didiosen, a kas iti inaramid ti bunggoy dagiti tattao ti Amor. Isu nga innala ni Yahweh dagiti dagada ket intedna dagitoy kadagiti Israelita.
\s5
\v 27 Kalpasan a kinatungtong ni Elias ni Ahab, rinay-ab ni Ahab ti kawesna a mangipakita nga agbabbabawi isuna kadagiti amin a basol a naaramidna. Nagkawes isuna iti nakersang a pagan-anay a naaramid iti sako, ken saan isuna a nangnangan. Nakasuot pay kenkuana ti kawes a naaramid iti sako uray no maturog isuna, a mangipakita nga agbabbabawi isuna.
\v 28 Ket imbaga ni Yahweh daytoy kenni Elias,
\v 29 “Nakitak nga agbabbabawi itan ni Ahab kadagiti amin a dakes a banbanag nga inaramidna. Isu a dagiti banbanag nga inkarik nga aramidek iti pamiliana ket saan a mapasamak kabayatan a sibibiag isuna. Ipatungpalkonto dagitoy inton ti anaknan ti agbalin nga ari. Ket mapasamakto dagitoy a banbanag iti pamiliana."
\s5
\c 22
\p
\v 1 Agtallon a tawen nga awan ti gubat iti nagbaetan ti Aram ken Israel.
\v 2 Ket ni Ari Jehosafat, a mangiturturay iti Juda, napanna pinasyar ni Ari Ahab, a mangiturturay iti Israel.
\s5
\v 3 Bayat nga agsarsaritada, kinuna ni Ahab kadagiti opisialna, "Maamirisyo kadi a pagnanaedan pay laeng dagiti taga-Aram ti siudadtayo a Ramot iti rehion ti Galaad? Ket awan ti ar-aramidentayo tapno masakuptayo manen dayta a siudad!"
\v 4 Ket sinangona ni Jehosafat ket sinaludsodna, "Makitipon kadi ti armadam iti armadak a mangraut kadagiti tattao ti Ramot ket sakupentayo manen dayta a siudad?" Simmungbat ni Jehosafat, "Wen! Aramidek ti aniaman a kayatmo, ket mabalinmo a bilinen dagiti soldadok. Mabalinmo met nga usaren dagiti kabaliok iti gubat."
\s5
\v 5 Ket innayonna pay, "Ngem masapul nga iyumantayo nga umuna daytoy kenni Yahweh, tapno maamoantayo no ania ti kayatna nga aramidentayo."
\v 6 Isu a pinaayaban ni Ahab ti agarup uppat a gasut a profetana, ket sinaludsodna kadakuada, "Rumbeng kadi a mapan makiranget ti armadak kadagiti tattao ti Ramot ket sakupenmi dayta a siudad, wenno saan?" Simmungbatda, "Wen, mapankayo ket rautenyo ida, gapu ta pagballigiento ti Dios ti armadam."
\s5
\v 7 Ngem sinaludsod ni Jehosafat, "Awan kadin ti sabali a profeta ni Yahweh ditoy a mabalintayo a pagsaludsodan?"
\v 8 Simmungbat ti ari ti Israel, "Adda maysa a lalaki a mabalintayo a pagsaludsodan. Ti naganna ket Micaias nga anak ni Imla. Ngem kagurak isuna, gapu ta no agipadto isuna awan pulos ti ibagana a nasayaat a banag a mapasamak kaniak. Kanayonna nga ipadpadto a dakes ti mapasamak kaniak." Simmungbat ni Jehosafat, "Saanmo nga ibaga dayta, Ari Ahab!"
\v 9 Isu a binagaan ti ari ti Israel iti maysa kadagiti opisialna nga ayabanda a dagus ni Micaias.
\s5
\v 10 Agpada a sikakawes ti ari ti Israel ken ti ari ti Juda iti pagan-anayda a kas ari ket nakatugawda kadagiti tronoda iti maysa a ruangan iti pader ti siudad ti Samaria. Adu a profeta ti mangibagbaga iti mensahe kadakuada.
\v 11 Maysa kadakuada, nga agnagan iti Zedekias nga anak ni Kenaana, ket nangaramid iti landok a sinan-sara ti kalakian a baka. Ket imbagana kenni Ahab, "Kastoy ti kuna ni Yahweh, 'Babaen kadagiti sinan sara a kas kadagitoy, darupento ti armadam dagiti armada ti Aram a kas iti panangdarup ti kalakian a baka iti sabali pay nga ayup, agingga a madadaelyo amin ida!' "
\v 12 Immanamong dagiti amin a profeta ni Ahab. Kinunada, “Wen! No mapantayo rauten ti Ramot idiay Galaad, agballigikayonto, gapu ta ikkannakayo ni Yahweh iti kabaelan a mangparmek kadakuada!"
\s5
\v 13 Kabayatanna, kinunana ti mensahero a napan nangayab kenni Micaias kenkuana, "Dumngegka kaniak! Ipadpadto dagiti dadaduma a profeta a maparmek ti armada ti ari dagiti armada ti taga-Aram. Isu a siguradoem nga umanamongka kadakuada ket ibagam ti makaay-ayo."
\v 14 Ngem simmungbat ni Micaias, "Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, ibagakto laeng kenni Ahab ti imbaga ni Yahweh kaniak nga ibagak."
\v 15 Idi addan ni Micaias iti ayan ni Ahab, sinaludsod ni Ahab kenkuana, "Micaias, rumbeng kadi a mapankami makiranget kadagiti tattao ti Ramot, wenno saan?" Simmungbat ni Micaias, "Wen, mapankayo! Pagballigiento ni Yahweh ti armadam a mangparmek kadakuada!"
\s5
\v 16 Ngem naamiris ni Ari Ahab a manglukluko ni Micaias, isu a kinunana kenni Micaias, "Adun a daras nga imbagak kenka a kanayon nga ibagam laeng ti kinapudno no ibagam ti impakaammo ni Yahweh kenka!"
\v 17 Isu a kinuna ni Micaias kenkuana, "Ti kinapudno ket nakitak iti sirmata dagiti amin a bunggoy ti Israel a naiwara-wara kadagiti kabanbantayan. Kasla da la karnero nga awan ti mangipaspastor. Ket kinuna ni Yahweh, 'Napapatay ti apoda. Isu nga ibagam kadakuada amin nga agawiddan a sitatalged.' "
\s5
\v 18 Kinuna ni Ahab kenni Jeshosafat, "Imbagakon kenka a saan a pulos a mangipadpadto isuna iti aniaman a nasayaat a mapasamak kaniak! Kankanayon nga ipadpadtona nga adda dakes a mapasamakto kaniak."
\v 19 Ngem intuloy ni Micaias, a kunana, "Dumngegka iti impakita ni Yahweh kaniak! Nakitak iti sirmata a nakatugaw ni Yahweh iti tronona, a kaduana dagiti amin nga armada ti langit a nakapalawlaw kenkuana, iti makanawanna ken iti makanigidna.
\v 20 Ket kinuna ni Yahweh, 'Siasino ti mangallukoy kenni Ahab a mapan makiranget kadagiti tattao ti Ramot, tapno mapapatay isuna sadiay?' Ket agduduma ti insungbatda.
\s5
\v 21 Kamaudiananna, maysa nga espiritu ti napan kenni Yahweh ket kinunana, 'Allilawek isuna!'
\v 22 Sinaludsod isuna ni Yahweh, 'Kasanom nga aramiden dayta?' Simmungbat ti espiritu, 'Mapanak ket idalanko dagiti amin a profeta ni Ahab a mangibaga iti inuulbod.' Kinuna ni Yahweh, Agballigikanto; mapanka ket aramidem dayta!'
\v 23 Isu nga ibagak kenka ita a pinalubusan ni Yahweh nga agulbod dagiti profetam kenka. Inkeddeng ni Yahweh nga adda nakaal-alenggaget a mapasamakto kenka."
\s5
\v 24 Ket immasideg ni Zedekias kenni Micaias ket tinungpana daytoy. Kinunana, "Ipagarupmo kadi a pinanawannak ti Espiritu ni Yahweh tapno makitungtong kenka?"
\v 25 Simmungbat ni Micaias, "Maammoanto no siasino kadata ti pudno a kinasarita ti Espiritu ni Yahweh iti aldaw a mapanka iti maysa a siled iti balay tapno aglemmeng manipud kadagiti bunggoy ti Aram!"
\s5
\v 26 Binilin ni ari Ahab dagiti soldadona, "Tiliwenyo ni Micaias ket ipanyo kenni Amon, a gobernador iti daytoy a siudad, ken iti anakko a ni Joas.
\v 27 Ibagayo kadakuada nga imbilinko nga ibaludda daytoy a tao ken ikkanda laeng iti tinapay ken danum. Saanda nga ikkan isuna iti sabali pay a taraon agingga a makasangpetak a sitatalged manipud iti paggugubatan!"
\v 28 Simmungbat ni Micaias, "No makasublika a sitatalged, nalawagto a saan a ni Yahweh ti nangibaga kaniak iti imbagak kenka!" Ket kinunana kadagiti amin a nakatakder sadiay, "Saanyo a liplipatan dagiti imbagak kenni Ari Ahab!"
\s5
\v 29 Idauloan ngarud ti ari ti Israel ken ti ari ti Juda dagiti armada a mapan idiay Ramot Galaad.
\v 30 Kinuna ni ari Ahab kenni Jehosafat, "Agkawesak iti sabali a kawes, tapno awan ti makabigbig a siak ti ari. Ngem ikawesmo latta ti pagan-anaymo a kas ari." Isu a nanglimlimo ni Ahab, ket napanda iti paggugubatan.
\s5
\v 31 Kinunana ti Ari ti taga-Aram kadagiti tallopulo ket dua a lallaki a mangiturturong kadagiti karwahe, "Darupenyo laeng ti ari ti Israel!"
\v 32 Isu nga idi nakita dagiti lallaki a mangitururong kadagiti karwahe dagiti taga-Aram ni Jehosafat a nakakawes iti pagan-anay a kas ari, kinamatda isuna. Nagpukkawda, "Daydiay ti ari ti Israel!" Ngem idi nagpukkaw ni Jehosafat,
\v 33 nabigbigda a saan nga isuna ti ari ti Israel. Isu nga insardengda ti nangkamat kenkuana.
\s5
\v 34 Ngem maysa kadagiti soldado a taga-Aram ti nangipasaksak ti panana kenni Ahab, a saanna nga ammo a ni Ahab daydiay. Naipunta ti pana iti nagsaipan ti kabal ni Ahab. Kinuna ni Ahab iti mangiturturong iti karwahena, "Isublim ti karwahe ket ipanawnak ditoy! Nakaro ti pannakasugatko!"
\s5
\v 35 Nagmalmalen ti gubat. Nakatugaw ni Ahab iti karwahena, a nakasango iti bunggoy dagiti taga-Aram. Agar-aruyot ti dara manipud iti sugatna iti datar ti karwahena. Ket idi mumalemen natay isuna.
\v 36 Idi lumlumneken ti init, impukkaw ti maysa a kameng ti bunggoy ti Israelita, "Nalpasen ti gubat! Agawidtayon!”
\s5
\v 37 Natay ngarud ni Ahab, ket innalada ti bangkayna iti karwahe ket inyapanda idiay Samaria ket intabonda isuna sadiay.
\v 38 Binugwanda ti karwahena iti igid ti pagdigusan idiay Samaria, iti pagdigdigusan dagiti balangkantis. Ket immay dagiti aso ket dinilpatanda ti dara ti ari, kas imbaga ni Yahweh a mapasamak.
\s5
\v 39 Ti pakasaritaan dagiti dadduma a banbanag a napasamak kabayatan ti panagturay ni Ahab, ken maipanggep iti palasio a naarkusan iti adu a marfil nga inaramidda para kenkuana, ken dagiti siudad a naibangon para kenkuana, ket naisurat iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Israel.
\v 40 Idi natay ni Ahab, naitabon ti bangkayna iti nakaitabonan dagiti kapuonanna. Ket ni Ahazias nga anakna ti nagbalin nga ari.
\s5
\v 41 Sakbay a natay ni Ari Ahab, idi uppat a tawenen nga iturturayanna ti Israel, nangrugi a nagturay idiay Juda ni Jehosafat nga anak ni Asa.
\v 42 Tallopulo ket lima ti tawen ni Jehosafat idi nangrugi nga agturay, ket inturayanna ti Jerusalem iti duapulo ket lima a tawen. Ni Azuba ti inana, ti anak a babai ni Silhi.
\s5
\v 43 Nasayaat nga ari ni Jehosafat, a kas iti amana a ni Asa. Inaramidna dagiti banbanag a makaay-ayo kenni Yahweh. Ngem kabayatan nga isuna ti ari, saanna nga inikkat dagiti amin nga altar dagiti pagano kadagiti pagdaydayawan. Isu nga intultuloy dagiti tattao a nagidatdaton kadagiti didiosen kadagidiay nga altar ken nagpupuorda iti insenso sadiay.
\v 44 Nakikapia met ni Jehosafat iti ari ti Israel.
\s5
\v 45 Dagiti dadduma a banbanag a napasamak kabayatan iti panagturay ni Jehosafat, ken dagiti nabibileg a banbanag nga inarmidna ken dagiti napagballigian dagiti bunggoyna, ket naisurat kadagiti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Juda.
\v 46 Pinadas ti ama ni Jehosafat a ni Asa a papanawen dagiti lallaki a balangkantis nga agtaltalinaed kadagiti pagdaydayawan dagiti pagano, ngem adda pay laeng sumagmamano sadiay. Pinapanaw ida ni Jehosafat.
\v 47 Kadagita a tiempo, awan ari ti Edom. Ti mangiturturay a dinutukan ni Jehosafat ti agturturay sadiay.
\s5
\v 48 Nangbilin ni Jehosafat kadagiti lallaki nga Israelita nga agaramidda kadagiti barko nga aglayag iti abagatan nga agturong iti rehion ti Ofir tapno mangalada iti balitok. Ngem nadadael dagitoy idiay Ezion Geber, isu a saan a pulos a nakapagdaliasat dagiti barko.
\v 49 Sakbay a nadadael dagiti barko, insingasing ti anak ni Ahab a ni Ahazias kenni Jehosafat, "Palubusam nga aglayag dagiti tattaok a kaddua dagiti tattaom," ngem nagkedked ni Jehosafat.
\v 50 Idi natay ni Jehosafat, naitabon ti bangkayna iti nakaitabonan dagiti kapuonanna idiay Jerusalem, ti siudad a nagturayan ni Ari a David. Ket ti anak ni Jehosafat a Jehoram ti nagbalin nga ari.
\s5
\v 51 Sakbay a natay ni Ari a Jehosafat, idi sangapulo ket pito a tawenen nga iturturayanna ti Juda, nangrugi nga agturay idiay Israel ni Ahazias nga anak ni Ahab. Dua a tawen a nagturay ni Ahazia idiay Samaria.
\v 52 Nagaramid isuna kadagiti adu a banbanag a maibilang a dakes iti imatang ni Yahweh, inaramidna dagiti dakes a banbanag nga inaramid ti ama ken inana ken dagiti dakes a banbanag nga inaramid ni Jeroboam-ti ari a nangisungsong iti entero nga Israelita nga agbasol babaen iti panagdaydayaw kadagiti didiosen.
\v 53 Nagrukbab ni Ahazias iti sangoanan ti didiosen a ni Baal ken dinaydayawna daytoy. Dayta ti nakaigapuan ti panagpungtot ni Yahweh, ti pudno a Dios dagiti Israelita ken kasta met ti entero a lubong. Dayta met laeng iti inaramid ti ama ni Ahazias a nakaigapuan ti panagpungtot ni Yahweh.