ilo_udb/08-RUT.usfm

\id RUT
\ide UTF-8
\h Ruth
\toc1 Ruth
\toc2 Ruth
\toc3 rut
\mt Ruth

\s5
\c 1
\p
\v 1 Kabayatan ti tiempo nga inturayan dagiti ukom ti Israel, adda ti nakaro a panagbisin sadiay. Iti dayta a tiempo, adda maysa a lalaki nga agnanaed iti Israel nga agnagan iti Elimelec. Kaduana a nagnaed ti asawana a ni Naomi ken dagiti putotna a lallaki, da Mahalon ken Kilion. Pasetda iti puli ni Efrata nga agnanaed idiay ili ti Bethlehem, iti rehion ti Juda.
\v 2 Gapu iti nakaro a panagbisin, pimmanawda idiay Israel ket napanda nagnaed idiay pagilian ti Moab.

\s5
\v 3 Kalpasanna, natay ni Elimelec ket nabati laeng kenni Naomi dagiti dua nga annakda a lallaki.
\v 4 Nangasawada kadagiti babbai a manipud idiay Moab. Ti maysa kadakuada ket agnagan ti Orfa ket ti maysa ket agnagan met iti Ruth. Ngem kalpasan iti agarup sangapulo a tawen a panagnaedda iti dayta a lugar,
\v 5 natay da Mahalon ken Kilion. Isu a nabati ni Naomi nga agmaymaysa nga awanan iti annak a lallaki wenno asawa.

\s5
\v 6 Ket nangngeg ni Naomi kabayatan nga addada pay laeng idiay Moab a tinulungan ni Yahweh dagiti tattaona ket adda itan iti adu a taraon idiay Israel. Nagsagana ngarud isuna nga agsubli idiay Bethlehem a kaduana dagiti dua a manugangna.
\v 7 Pinanawanda ti lugar a pinagnanaedanda ket nangrugida nga agdaliasat nga agsubli iti daga ti Juda.

\s5
\v 8 Bayat ti pannagnada, kinuna ni Naomi kadagiti dua a manugangna, "Masapul nga agsublikayon iti pagtaengan dagiti innayo. No kasano ti kinaimbagyo kaniak ken kadagiti natayen nga inay-ayattayo, kasta met koma ti kinaimbag ni Yahweh kadakayo.
\v 9 Ipalubosna koma a maaddan ti tunggal maysa kadakayo iti baro nga asawa nga iti pagtaenganna ket natagledkayonto." Ket inagkanna ti tunggal maysa kadakuada, ket nagsangitda iti napigsa.
\v 10 Ket kinuna dagiti manugangna, "Saan, kayatmi ti sumurot kenka nga agsubli kadagiti kabagiam."

\s5
\v 11 Ngem kinuna ni Naomi, "Saan annakko, agawidkayon. Awan iti maitedna a nasayaat kadakayo no sumurotkayo kaniak! Saanen a mabalin a maaddaanak pay kadagiti annak a lallaki a mabalinyo nga asawaen.
\v 12 Nasaysayaat no agsublikayon. Naladaw unayen tapno mangasawaak pay. Uray pay no mangasawaak tatta ket maaddaanak kadagiti annak a lallaki,
\v 13 agtalinaedkayo kadi nga awan iti asawana agingga a dumakkelda? Saan annakko! Nakarkaro pay a maladingitanak ngem kadakayo, gapu ta inikkannak ni Yahweh iti adu unay a riribuk."

\s5
\v 14 Ket nangrugi manen a nagsangit da Ruth ken Orfa. Inagkan ni Orfa ni katuganganna ket nagpakada sa pimmanaw, ngem nagkedked ni Ruth a mangibati kenni Naomi.
\v 15 Kinuna ni Naomi kenkuana, "Kitaem! Agawiden ti abiratmo kadagiti kabagian ken kadagiti diosna! Makikuyogkan kenkuana nga agsubli!"

\s5
\v 16 Ngem insungbat ni Ruth, "Saan! Pangngaasim ta dimo koma kiddawen nga agsubliak ket panawankayo! No sadino ti papanam, mapanak met. No sadino ti pagnaedam, sadiay met ti pagnaedak. Dagiti kabagiam ket kabagiak metten, ken agdayawak iti Dios a daydayawem.
\v 17 Sadinoman ti pakatayam, sadiay met ti pakatayak. No sadino ti pangitanemanda kenka, sadiay met iti pakaitanemak. Dusaennak koma ni Yahweh iti kasta unay no panawanka. Saantanto pulos nga agsina agingnga nga adda matay kadata."
\v 18 Idi naamiris ni Naomi a natibker iti pangngeddeng ni Ruth a sumurot kenkuana, insardengnan ti panangallukoyna kenni Ruth nga agawid.

\s5
\v 19 Intultuloy ngarud dagiti dua a babbai iti nagna agingga a dimtengda idiay Bethlehem. Idi nakasangpetda sadiay, maragsakan ti tunggal umili a makakita kadakuada. Kinuna dagiti babbai, "Narigat a patien a ni Naomi daytoy!"
\v 20 Kinuna ni Naomi kadakuada, "Saanen koma a Naomi ti iyawagyo kaniak, gapu ta "naragsak" iti kayatna a sawen dayta. Ngem ketdi, awagandak iti Mara, gapu ta ti kayatna a sawen ket "naleddaang". Inaramid ti Dios a Mannakabalin a naleddaang unay iti biagko.
\v 21 Idi pimmanawak ditoy, ti biagko ket napnoan gapu ta adda idi pamiliak. Ngem insublinak ni Yahweh ditoy nga awanan, nga awanen ti pamiliak. Saandak nga awagan a Naomi. Dinusanak ni Yahweh. Impalak-am ti Mannakabalin-amin iti nakaro a didigra kaniak."

\s5
\v 22 Kasta ngarud ti panagawid ni Naomi a kaduana ni Ruth a manugangna, ti babai a naggapu iti Moab. Ket napasamak nga idi dimtengda idiay Bethlehem ket mangrugrugi pay laeng ti panagaapit iti sebada.

\s5
\c 2
\p
\v 1 Adda maysa a lalaki nga agnagan iti Boaz nga agnanaed idiay Bethlehem. Kabagian isuna ni Elimelec, ti natay nga asawa ni Naomi. Nabaknang ken mabigbigbig pay ni Boaz.
\v 2 Maysa nga aldaw, kinuna ni Ruth kenni Naomi, "Palubosannak a mapan idiay taltalon tapno mapanak agpidot kadagiti dawa a nabati dagiti agan-ani. Sumurotak iti likudan dagiti agan-ani a mangted kaniak iti pammalubos." Simmungbat ni Naomi, "Mapanka anakko."

\s5
\v 3 Napan ngarud ni Ruth idiay taltalon ket nangrugi a nagpidut kadagiti dawa a nalabsan dagiti lallaki nga agan-ani. Ket nairana a ti pagtudtudtudanna ket ti taltalon a kukua ni Boaz, ti kabagian ni Elimelec, a katuganganna a lalaki!
\v 4 Pagammoan, simmangpet ni Boaz a naggapu idiay ili. Kinablaawanna dagiti agan-ani, a kunana, "Adda koma ni Yahweh kadakayo!" Insungbatda, "Bendisionannaka koma ni Yahweh!"

\s5
\v 5 Kalpasanna, nakita ni Boaz ni Ruth ket sinaludsodna ti kapatas, "Siasino dayta a balasang?"
\v 6 Insungbat ti kapatas, "Isuna ti babai a naggapu idiay Moab a kinakuyog ti katuganganna a ni Naomi a nagsubli manipud sadiay.
\v 7 Kinunana kaniak, 'Pangngaasim ta palubosannak nga agpidutak iti sumagmamano a dawa. Sumarunoak laeng iti likudan dagiti lallaki nga agan-ani ket urnongek ti nalabsanda.' Inikkak isuna iti pammalubos ket nagtrabtrabahon isuna manipud pay laeng tattay bigat agingga ita. Naginana laeng isuna iti apagbiit, idi napan isuna idiay paglinongan."

\s5
\v 8 Ket immasideg ni Boaz kenni Ruth ket kinunana kenkuana, "Dumngegka kaniak, balasangko. Saanmon a kasapulan ti mapan iti sabali a taltalon tapno agurnong ti dawa. Agtalinaedka ditoy a kaduam dagiti adipenko a babbai.
\v 9 Siputam no sadino iti paganian dagiti lallaki ket sumurotka iti likudan dagiti adipenko a babbai. Binagaak dagiti lallaki nga agan-ani a saandaka a singsingaen. Ket no mawawka, mapanka latta uminum kadagiti karamba a sinakdoan dagiti lallaki."

\s5
\v 10 Idi naibaga ni Boaz dayta, nagparintumeng ni Ruth iti sangoananna, a sumagsagid ti rupana iti daga. Ket kinunana, "Apay a nagsayaatka kaniak? Saanko nga impagarup a madlawdak agsipudta maysaak a ganggannaet!"
\v 11 Simmungbat ni Boaz, "Imbaga dagiti tattao kaniak dagiti amin nga inaramidmo para iti katugangam manipud idi natay ti asawam. Imbagada kaniak a pinanawam dagiti nagannakmo ken ti pagiliam, ket immayka ditoy a makipagnaed kadagiti tattao a saanmo am-ammo.
\v 12 Ikararagko a subadanto koma ni Yahweh dagiti inaramidmo. Maawatmo koma ti naan-anay a gunggona manipud iti Dios ti Israel para kadagiti inaramidmo, gapu ta isuna ti inasetgam ket isuna ti mangsalaknib kenka!"

\s5
\v 13 Simmungbat ni Ruth, "Apo, sapaykoma ta agtultuloy a maay-ayokayo. Liniwliwanak gapu iti kinasayaatmo, uray no saanak a maysa kadagiti adipenmo a babbai."

\s5
\v 14 Idi orasen ti pannangan, kinuna ni Boaz kenkuana, "Umayka ditoy ket mangalaka iti taraon. Alaem daytoy a tinapay ket isawsawmo iti suka ket kanem." Ket idi nakitugaw isuna kadagiti agan-ani, inikkanna isuna iti inuruban. Nangan isuna agingga a nabsog ket adda pay nateddana.

\s5
\v 15 Idi timmakder isuna tapno agsubli a mapan agtrabaho, binilin ni Boaz dagiti trabahadorna, "Saanyo a lappedan isuna uray no agtudtod ti dawa iti asideg dagiti nagapas a nareppet.
\v 16 Ngem ketdi, manguyoskayo manipud kadagiti rineppet ket panawanyo dagitoy iti daga tapno pidutenna, ken saanyo a pagungtan isuna."

\s5
\v 17 Nagtudtod ngarud ni Ruth agingga iti rumabii idiay taltalon. Kalpasanna, inirikna ti sebada a naurnongna, tapno maisina dagiti dawa manipud kadagiti ungkay, ket napunno ti sebada ti maysa a dakkel a basket.
\v 18 Inawitna daytoy a nagsubli idiay ili ket impakitana iti katuganganna no kasano kaadu ti naurnongna. Intedna pay iti katuganganna ti inuruban a natedda iti pangngaldawna.

\s5
\v 19 Dinamag ti katuganganna kenkuana, "Sadino iti nagtudtodam kadagitoy a sebada ita nga aldaw? Akintaltalon ti nagtrabahoam? Agaramid koma ti Dios iti nasayaat iti dayta a tao a nasayaat unay kenka." Ket imbaga ni Ruth kenkuana no sadino ti nagtrabahoanna. Kinunana, "Boaz ti nagan ti akinkukua iti taltalon."
\v 20 Kinuna ni Naomi iti manugangna, "Bendisionan koma ni Yahweh isuna! Gapu ta saan a nagsardeng ti kinasayaatna kadata a sibibiag pay ken kadagiti natayen nga assawata." Kinunana pay, "Dayta a tao ket asideg a kabagian ni Elimelec; kinapudnona, maysa isuna kadagiti akinrebbeng a mangaywan kadata."

\s5
\v 21 Ket kinuna ni Ruth, "Kinunana pay kaniak, 'Makikuyogka kadagiti trabahadorko agingga a malpasda nga iyeg dagiti amin a bukel manipud iti talon."'
\v 22 Simmungbat ni Naomi, "Anakko, nasaysayaat no agtalinaedka iti taltalonna ken makikuyogka kadagiti babbai a trabahadorna, gapu ta amangan no adda mangdangran kenka no mapanka iti taltalon iti sabali."

\s5
\v 23 Nagtrabaho ngarud ni Ruth a kaduana dagiti babbai nga adipen ni Boaz. Nagtudtod isuna agingga a nalpas a nagani dagiti trabahador iti sebada ken trigo. Kabayatan dayta a tiempo, intuloyna ti nakipagnaed kenni Naomi.

\s5
\c 3
\p
\v 1 Maysa nga aldaw, kinuna ni Naomi kenni Ruth, "Anakko, napanunotko a masapul nga ibirukanka iti pagtaengam ken asawa a mangipaay iti amin a kasapulam.
\v 2 Ni Boaz ket asideg a kabagiantayo, ket nagsayaat isuna iti panangipalubosna kenka nga agtudtod a kaduam dagiti babbai nga adipenna. Dumngegka a naimbag. Inton rabii, addanto isuna idiay pagirikan. Ilaidna dagiti bukel tapno maisina dagiti taep manipud kadagitoy.

\s5
\v 3 Agdiguska ken agbangbangloka. Ikawesmo ti kapipintasan a lupotmo. Ket mapanka idiay pagirikan. Ngem saanmo ipadpadlaw kenkuana nga addaka sadiay agingga a malpas isuna a mangan ken uminom.
\v 4 Inton malpas isuna a mangan, siputam no sadino iti pagiddaanna. Ket inton nakaturogen isuna, mapanka kenkuana, lukaisam ti sakana, ket maturogka iti sakaananna. Inton makariing isuna, ibagananto kenka ti aramidem."
\v 5 Insungbat ni Ruth, "Aramidekto amin nga imbagam nga aramidek."

\s5
\v 6 Napan ngarud isuna idiay pagirikan. Inaramidna sadiay dagiti amin nga imbaga ti katuganganna nga aramidenna.
\v 7 Idi nalpas a nangan ken imminom ni Boaz, mayat ti riknana. Ket napan isuna iti pungto dagiti pinenpen a bukbukel. Nagidda isuna sadiay agingga a nakaturog. Ket nagin-inayad nga immasideg ni Ruth kenkuana. Inikkatna ti abbong ti saka ni Boaz sa nagidda sadiay.

\s5
\v 8 Iti tengnga ti rabii, kellaat a nakariing isuna. Bimmangon isuna ket nakitana nga adda babai nga agid-idda iti sakaananna.
\v 9 Sinaludsodna ti babai, "Siasinoka?" Insungbat ti babai, "Siak ni Ruth, ti adipenmo. Agsipud ta sika iti addaan ti pagrebbengan iti pamilia ti natay nga asawak, iyaplagmo ti kagaymo kaniak."

\s5
\v 10 Simmungbat ni Boaz, "Bendisionannaka koma ni Yahweh, anakko. Iti napalabas, impakitam ti kinasayaatmo iti katugangam, ket ita ad-adda pay iti panangipakitam ti kinasayaatmo kaniak gapu ta saanka a nangsapul iti agtutubo a mangasawa kenka, nabaknang man wenno napanglaw.
\v 11 Ita anakko, aramidek amin a dawatem. Saanka nga agbuteng, gapu ta ammo dagiti amin a tattao iti daytoy nga ili a nasayaatka a babai.

\s5
\v 12 Ngem adda ti maysa a parikut. Numan pay pudno nga asideg a kabagiak ti natay nga asawa ti katugangam, adda sabali a lalaki nga as-asideg a kabagiam ngem siak, ngarud isuna ti pudno nga addaan iti pagrebbengan kenka.
\v 13 Agtalinaedka ditoy ita a rabii. Inton bigat, ibagakto iti daytoy a tao ti maipapan kenka. No ibagana nga akuenna ti pagrebbenganna kenka, nasayaat, ipalubosmi nga asawaennaka. Ngem no saanna a kayat nga aramiden dayta, isapatak iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, asawaenka ken aywananka. Isu nga agtalinaedka ditoy agingga a bumigat."

\s5
\v 14 Nagidda ngarud ni Ruth iti sakaanan ni Boaz agingga iti agsapa. Ngem bimmangon isuna ken pimmanaw sakbay a nalawag unayen a mabigbigen dagiti tattao isuna, gapu ta kinuna ni Boaz, "Nasaysayaat no awan makaammo nga adda babai ditoy."
\v 15 Kinunana pay kenni Ruth, "Iyegmo ditoy ti kagaymo ket yaplagmo." Ket idi inaramidna dayta, binukbokanna daytoy iti adu a sebada sana impabagkat kenkuana. Kalpasanna ket napanen isuna idiay ili.

\s5
\v 16 Idi nakasangpet ni Ruth iti pagtaenganda, sinaludsod isuna ti katuganganna, "Sika kadi dayta, anakko?" Ket imbaga ni Ruth ti amin a banag nga inaramid ni Boaz kenkuana ken ti imbagana.
\v 17 Kinunana pay kenni Naomi, "Intedna amin dagitoy a sebada kaniak, a kunana, 'Saanko a kayat nga agsublika iti katugangam nga ima-ima.'"
\v 18 Ket kinuna ni Naomi, "Anakko, agurayka laeng ditoy agingga a maimatanganta no ania ti mapasamak. Masiguradok a risuten ni Boaz daytoy a banag ita nga aldaw."

\s5
\c 4
\p
\v 1 Kabayatanna, napan ni Boaz iti lugar a pagtitiponan dagiti tattao idiay ruangan nga agturong iti ili ket nagtugaw isuna sadiay. Iti saan a nagbayag, immay ti asideg a kabagian nga imbaga ni Boaz. Kinuna ni Boaz kenkuana, "Kasinsin, umayka ditoy ket agtugawka." Immasideg ngarud ti lalaki ket nagtugaw.
\v 2 Kalpasanna, nangummong ni Boaz iti sangapulo a panglakayen iti ili ket kiniddawna kadakuada a makitugawda kadakuada. Idi nakatugawdan,

\s5
\v 3 kinunana iti kabagianna, "Kas ammom, nagsublin ni Naomi manipud idiay Moab. Ket ita, kayatna nga ilako ti karbenganna iti daga a kukua ti kabagianta a ni Elimelec.
\v 4 Napanunotko a masapul nga ibagak kenka ti maipapan iti dayta, ken isingasingko a gatangem daytoy, kabayatan nga agdengdengngeg dagitoy a panglakayen nga agtugtugaw ditoy. No kayatmo a gatangen ti sanikua, gatangem ngarud. Ngem no saan mo a kayat a gatangen daytoy, ibagam kaniak, tapno ammok. Ibagbagak kenka daytoy gapu ta sika ti umuna nga addaan iti karbengan a gumatang iti daytoy, ngem no saanmo a gatangen, siak ti sumaruno nga addaan iti karbengan a gumatang." Insungbat ti lalaki, "Gatangek!"

\s5
\v 5 Ket kinuna ni Boaz kenkuana, "No gatangem ti daga manipud kenni Naomi, kasapulan met nga asawaem ni Ruth, ti balo ti kabagiantayo a manipud idiay Moab tapno maaddaan isuna iti anak a lalaki nga agtawid iti sanikua ken mangitakder iti nagan ti natay nga asawana."
\v 6 Kinuna ti as-asideg a kabagian "No kasta ngarud, saanko kayat a gatangen ti sanikua, gapu ta saanto a matawid dagiti bukodko nga annak ti sanikua. Itedko lattan kenka ti karbengan a manggatang iti sanikua imbes a siak!"

\s5
\v 7 Kadagita a panawen, kaugalian iti Israel a no ti dua a tao ket nagtulagda a gumatang wenno agsinnukat iti aniaman a banag, uksoten ti maysa a tao ti sandalyasna ket itedna daytoy iti maysa a tao a katulagna. Kasta ti wagas ti panangpasingkedda iti tulagan idiay Israel.
\v 8 Ket kinuna ti as-asideg a kabagian kenni Boaz, "Sikan ti manggatang iti talon!" Ket inuksotna ti sandalyasna sana inted kenni Boaz.

\s5
\v 9 Kalpasanna, kinuna ni Boaz kadagiti panglakayen ken kadagiti amin a tattao nga adda sadiay, "Ita nga aldaw naimatanganyo amin a ginatangko manipud kenni Naomi ti amin a sanikua a kukua da Elimelec, Mahalon, ken Kilion.
\v 10 Alaek pay ni Ruth, ti Moabita a balo ni Mahalon nga agbalin nga asawak. Daytoy ket tapno maaddaan isuna iti anak a lalaki a mangtawidto iti sanikua. Iti daytoy a wagas agtalinaedto ti nagan ti pamilyana kadagiti kabagianna ken iti ilina. Saksikayo amin ita nga aldaw iti inaramidko."

\s5
\v 11 Immanamong amin a panglakayen ken dagiti dadduma pay nga agtugtugaw iti ruangan, ken kinunada, "Wen saksikami." Kinuna pay ti maysa kadakuada, "Ipalubos koma ni Yahweh nga agbalin a kas kada Raquel ken Lea daytoy a babai nga umay iti pagtaengam, ti dua a nangipasngay kadagiti kapuonantayo a nangrugian dagiti tattaotayo, ti Israel. Rumang-aykanto koma iti puli ni Efrata, ken agdinamagka koma ditoy Bethlehem.
\v 12 Agbalin koma ti pamiliam a kas iti pamilia ti kapuonam a ni Perez, ti anak ni Juda ken Tamar, gapu iti adu a kaputotan nga ited kenka ni Yahweh ken iti daytoy nga agtutubo a babai."

\s5
\v 13 Inasawa ngarud ni Boaz ni Ruth ket nakikaidda isuna kenkuana. Binendisyonan isuna ni Yahweh ket nagsikog isuna, ket nangipasngay isuna iti maysa nga anak a lalaki.
\v 14 Kinuna dagiti babbai iti Bethlehem kenni Naomi, "Madaydayaw ni Yahweh! Ita, inikkannaka iti apoko a mangtaraken kenka. Agbalinto koma isuna a nalatak iti entero nga Israel.
\v 15 Paregtaen ken aywanannakanto inton bumaketka, gapu ta ti manugangmo, a mangipatpateg kenka, ket impasngayna isuna. Nasaysayaat nga amang isuna kenka ngem no addaanka iti pito nga annak a lallaki."

\s5
\v 16 Kalpasanna, innala ni Naomi ti maladaga ket sinaklotna daytoy ken nagbalin isuna a maykadua nga ina para iti maladaga.
\v 17 Kinuna dagiti babbai a kaarrubana, "Kasla addan ti anak a lalaki ni Naomi ita!" Ket pinanagananda daytoy iti Obed. Kalpasanna, nagbalin ni Obed nga ama ni Jesse, a nagbalin nga ama ni Ari David.

\s5
\v 18 Daytoy ti listaan ti kaputotan ni Perez: Ni Hezron ti anak a lalaki ni Perez.
\v 19 Ni Ram ti putot a lalaki ni Hezron. Ni Aminadab ti putot a lalaki ni Ram.
\v 20 Ni Naason ti putot a lalaki ni Aminadab. Ni Salmon ti putot a lalaki ni Naason.
\v 21 Ni Boaz ti putot a lalaki ni Salmon. Ni Obed ti putot a lalaki ni Boaz.
\v 22 Ni Jesse ti putot a lalaki ni Obed. Ti putot a lalaki ni Jesse ket ni Ari David.