phillip-hopper_bible_ee_mrk.../ee_mrk_text_reg.usfm

703 lines
74 KiB
Plaintext
Executable File
Raw Permalink Blame History

This file contains ambiguous Unicode characters

This file contains Unicode characters that might be confused with other characters. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

\id MRK Regular
\ide usfm
\h Marko
\toc1 Marko
\toc2 Marko
\toc3 mrk
\mt Marko
\c 1
\v 1 Esia nye Yesu Kristo ƒe nyanyui la ƒe gɔmedzedze mawuvi la.
\v 2 Abe alesi woŋlɔɖi le nyagblɔdila Yesaya ƒe agbaleme ene,
\v 3 ''kpɔɖa mele dɔla dɔm ɖe ŋugɔwo ,amesi adra wo mɔ la ɖo.'' Amae ɖe le ɣli dom le gbe dadaƒo, dra wo Aƒetɔ la ƒe mɔ la ɖo.
\v 4 Esi Yohanes va la,enɔ Mawunya gblɔm na amewo le gbedadaƒo ku ɖe dzimetrɔtrɔ ŋu, hena woƒe nuvɔ ƒe tsɔtsɔke, eye wole amewo nyrɔm le tsime.
\v 5 Ke Yudea dzukɔme tɔwo kple Yerusalemviwo va egbɔ, eye wole wonyrɔm le Yordan tɔsisi la me, eye wole woƒe nuvɔwo me ƒum.
\v 6 Yohanes do awu sinye kposɔgbale,eye wo bla edzi kple lagbadze dziblanu , eye eƒe nuɖuɖu enye ʋetsuvi kple anyitsi.
\v 7 Eɖe gbaƒa,eye wogblɔ beAmea ɖe le megbenye gbɔna si sele esi wum. Nyemedxe be mabɔbɔnɔ eƒe afɔŋu o.
\v 8 Nyela me nyrɔ mi ɖe tsime,ke eya la ava nyrɔ mi ɖe gbɔgbɔ kɔkɔkoe me.
\v 9 Evame le ɣemayime, esime Yesu tso Nazaret le Galilea,eye Yohanes nyroe ɖe Yordan tɔsisi la me.
\v 10 Ke esi Yesu do go tso tsi la me la, dziƒo nuƒu, eye gbɔgbɔ kɔkɔkoe la le ɖiɖim ɖe edzi le ahɔnɛ ƒe nɔnɔme.
\v 11 Enumake gbeɖiaɖiaɖe di tso dziƒo, gblɔbena woe nye vinye lɔlɔa, sime mekpɔ nudzedze blibo le.
\v 12 Enumake gbɔgbɔ kɔkɔe la kplɔ Yesu yi gbedadaƒo.
\v 13 Ke enɔ gbedadaƒo ŋukeke bla ene, eye Abosam va tee kpɔ le afima. Enɔ gbemelawo dome eye Mawudɔlawo va subɔe le afima.
\v 14 Esime wole Yohanes la,Yesu va Galilea eye wole gbeƒa dem Mawu ƒe nyanyui la be.
\v 15 '' Ɣeyiyi la tu aƒe , Mawufiaɖuƒe la gogo. Mitrɔ le miaƒe dzime hena nyanyui la ƒe xɔxɔ dzi se.''
\v 16 Esime wo va to Galilea ƒua ŋu yina la, ekpɔ Simon kple Andrea, Simon ƒe nɔvi ŋutsu siwo le ɖɔ dam ɖe aƒu la me, elabena wonye ɖɔdalawo.
\v 17 Ke Yesu gblɔnawo bena,'' mikplɔm ɖo. Mawɔ mi miazu amegbetɔɖelawo.''
\v 18 Enumake wogble woƒe ɖɔkawo laɖi,eye wo dze eyome.
\v 19 Esi Yesu gale azɔlia dzi yim la, ekpɔ Yakobo Zebedeovi la kple nɔvia ŋutsuvi Yohanes, wonɔ woƒe tɔdziʋu la me hele ɖɔ dam.
\v 20 Enumake eyɔwo, eye wogble wotɔ Zebedeo kple hadɔwolawo ɖi le tɔdziʋu la me hedze Yesu yome
\v 21 Woyi ɖe kapernaum le sabbat nukeke la dzi,enumake Yesu yiɖe ƒuƒoƒe hele nufiam amewo,
\v 22 efiaŋu kple kakaɖedzi eye eƒe nufiafia wu gbɔgblɔ nawo, elabena efianunyui, ke menye abe alesi woƒe agbalefialawo ene o.
\v 23 Ke le afima la,amea ɖe sime gbɔgbɔvɔwo yɔfuu hanɔ woƒe ƒuƒoƒe.
\v 24 Edoɣli kple gbesesie gblɔ bena,'' nyakae yele mikpliwo dome Yesu Nazaret tɔ? Ɖe neva be yatrɔ mia? menya amesi nenye, woe nye Mawu ƒe kɔkɔe tɔ la.''
\v 25 Ke Yesu doɣli ɖe gbɔgbɔvɔ la tagblɔ bena,'' Ziɖoɖoe eye nado go le eme!''
\v 26 Emegbe gbɔgbɔvɔ la ƒui ɖea anyi,eye gbɔgbɔvɔ la doɣli kple gbesesie hodo le eme
\v 27 Ameawo kata ƒe mo tsi ya! Eye woebia wonoe wo be nukae nye sia? esianye nufiafia yeye kple nuse! Eɖea gbena gbɔgbɔmakɔmakɔwo gɔha,eye wo ɖoe toe.''
\v 28 Enumake eƒe ŋutinya ɖi hoo le teƒe ɖesiaɖe le Galilea ŋuto ɖesiaɖe me.
\v 29 Enumake wodzo le ƒuƒoƒea me la,eya kple Yakobo kpakpla Yohanes woyiɖe Simon kple Andrea ƒe aƒe la me.
\v 30 Ke Simon ƒe lɔxo le dɔlem le anyimlɔ ƒe, enumake wogblɔ eƒe nya na Yesu. Eye Yesu va egbɔ,
\v 31 hele eƒe asi tsitsre , eye enumake wokpɔ dɔyɔyɔ eye wo subɔ wo.
\v 32 Le fieme,esi ɣeɖo to vɔ la, wokplɔ amesiwo kata le dɔlem,eye gbɔgbɔvɔ le wome la va egbɔ.
\v 33 Duametɔwo kata va ƒoƒu ɖe ʋɔtru la nu.
\v 34 Eyɔdɔ ƒomevivovowo na amewo,eye wonya gbɔgbɔvɔ geɖeo dogoe le wome. Ke meɖe asi le gbɔgbɔvɔwo nu bena waƒonu o. Elabena edzesiwo.
\v 35 Efɔkaba esime viviti gali,eye woyi afisi amea ɖeke mele o la, hele gbedom ɖa.
\v 36 Simon kple amesiwo nɔ anyi kpli la le edzim,
\v 37 Wokpɔe, eye wogblɔe ne bena amesiame le wodzim.
\v 38 Egblɔ nawo bena ''mina miayi teƒe bubu le duame, hena gbeƒaɖeɖe nyanyui la le afima, elabena esiata meva ɖo''
\v 39 Etsa le Galilea du la me, eye woɖe gbeƒa nyanyui la le ƒuƒoƒeawo, eye wonya gbɔgbɔvɔwo dogoe
\v 40 Kpodɔ le la ɖe va egbɔ nɔ kuku ɖem ne esime wo dzeklo hegblɔ ne be,''ne elɔ la, ateŋu ana nyeŋuti nakɔ.
\v 41 Yesu kpɔ nublanyui ne,eye wotsɔ eƒe asi ka enu gblɔ bena,'melɔ ŋutiwo nekɔ.''
\v 42 Enumake kpodɔ la vɔ nɛ,eye eyama ŋuti kɔ.
\v 43 Yesu de se ne vevie,eye wo do mɔe enumake,
\v 44 Yesu gblɔe ne bena,''mega gblɔe na amea ɖeke o,ke dzo yi.Tsɔ ɖokuiwo fia nunɔlawo eye nana nusiwo Mose ƒe se la bia be wana la,hena ɖasedidi nawo.''
\v 45 Ke eya la dzo,eye wodasi gbeƒaɖeɖe me na amewo;eye ekaka nya la,alekegbegbe bena Yesu mega teaŋu vo na le eɖokui me yina ɖe dua ɖeke me o.ele ne bena woa to dua godo afisi amea ɖeke mele o la a va afisi wonɔna bena amewo natso teƒe siwo wotso la a va egbɔ.
\c 2
\v 1 Le ŋkeke ʋe aɖewo megbe esi Yesu gbɔva kapernaum la,ameha siwo le afima la se be egbɔ va aƒeme. Amehagewo va ƒoƒu,esia nabe nɔƒea ɖeke meganɔ aƒea me alo ʋɔtrua nu ha o.
\v 2 Yesu nɔ nya la fiam wo.
\v 3 Amesiwo va Yesu gbɔ la dome ame eve kɔ lametutudɔlela aɖe vɛ.
\v 4 Le ameha ƒe agbɔsɔsɔ ta wo meteŋ kɔ lametututɔ la ɖo egbɔ o. Woyi ɖa ɖemɔ le xɔ la tame le afisi Yesu le tsitre le,eye woɖiɖi aba si dzi lametututɔ la le ɖe anyi.
\v 5 Ke esi Yesu kpɔ wo ƒe xɔse la,egblɔ na lametututɔ bena'' Vinye wo tsɔ wo nuvɔwo ke wo.''
\v 6 Ke agbalefia ɖewo siwo bɔbɔ nɔ anyi le afima la nɔe nya la hem le woƒe dzime.''
\v 7 Nukata amesia ƒonu alea? Egblɔ vlodo nya!Amekae atsɔ nuvɔ ake,ne menye Mawu ɖekaoa?''
\v 8 Enumake Yesu do dzesi le eƒe gbɔgbɔ me nusi bum wole le woɖokui me, eye wogblɔ nawo bena nukata miele nusia bum le miaƒe dzime ale?
\v 9 Agblɔ na lametututɔ la be wotsɔ wo nuvɔwo kewo, alo tsɔ wo aba nazɔ, Nya eve siawo dometɔ kae sese wu maha'?
\v 10 Bena mianye be nuse le amegbetɔvila si le xexeame be woatsɔ nuvɔ ake,'' egblɔ na lametututɔ la be.
\v 11 Mele egblɔm naeo bena tsitre natsɔ wo aba nayi aƒeme.''
\v 12 Enumake etsitsre eye wotsɔ eƒe aba hedzɔ le wo kata ƒe ŋkume. Nusia wɔ nuku na ameawo kata eye wokafui Mawu gblɔ be, Gbeɖe miekpɔ nusiawo tɔgbe alea kpɔ o.
\v 13 Yesu gayi ƒuta,eye ameha gaaɖe va egbɔ eye wofianu wo.
\v 14 Esi wodzo le afima va yina la lewi Alfeovi si bɔbɔnɔ afisi wodzoa du ga le, egblɔ ne bena,''dze yonye me,'' etsitre eye wodze eyome.
\v 15 Gbemagbe la, wokpe Yesu kple eƒe nusrɔlawo le nuɖu.
\v 16 Esi able fiasco siwo nye farisitɔwo kpɔ Yesu wole nuɖum kple nuvɔwɔlawo kpakple dugadzɔlawo la, wobia nusrɔlawo be, '' nukata wole nuɖu kple dugadzɔlawo kpakple nuvɔwɔlawo maha?''
\v 17 Ke esi Yesu se nyasiawo la,egblɔ nawo be,''Amesiwo le lameseme la mega hia dɔyɔyɔ la o,ke dɔnɔwoe hie.Nyeme va ɖe amedzɔdzoewo ta o,ke boŋ ɖe nuvɔwɔlawo ta.
\v 18 Yohanes ƒe nusrɔlawo kple farisitɔwo le nutsim dɔ, ke wo va bia Yesu be'' Nukaŋti Yohanes ƒe nusrɔlawo kple farisitɔwo ƒe nusrɔlawo le ŋutsimdɔ? Vɔla wonusrɔlawo metsia nudɔna o?''
\v 19 Yesu ɖo enu nawo bena, ɖe ŋugbetɔsrɔ ƒe ame kpekpewo ate ŋu atsi nudɔ le esime ŋugbetɔsrɔ la le wogbɔa? Zi alesi ŋugbetɔsrɔ la ŋutɔ le wogbɔ la woma teŋ atsinu dɔ o.
\v 20 Ke ŋkeke li gbɔna,si woa ɖe ŋugbetɔsrɔ la adzo le woagbɔ,ke le ŋkeke mawo dzi la, woa tsinudɔ.
\v 21 Amea ɖeke metɔe avɔ yeye ƒe kakɛ tsana ɖe avɔ xoxo nu o. Ne wo woe la,avɔ yeyea avuvu xoxoa ɖe edzi tsɔwu tsa tɔ.
\v 22 Amea ɖeke metsɔa aha yeye kɔna ɖe go xoxo me o.Ne amea ɖe wɔ esia la,aha la awo go la eye woa kɔɖi.Vɔla ɖe wotsɔa aha yeye kɔna ɖe go yeye me.''
\v 23 Le sabbat ƒe ŋkeke dzi la,Yesu to agble aɖe me eye eƒe nusrɔlawo gbe atikutsetsea ɖe hele ɖuɖum.
\v 24 Eye farisitɔwo gblɔ bena,'' mikpɔ ɖa, nukata wole nusi sela meɖe mɔna be woawɔ le sabbat ŋkeke la dzi wɔm maha?''
\v 25 Ke egblɔ nawo bena,ɖe miele nusi David wɔ esime dɔwu eya kple eƒe ŋutimewo maha?
\v 26 Ale woyi ɖe Mawu ƒe aƒe la me,esi Abiata nye nunɔlaga eye wo ma abolo le eƒe ŋku me, siwo meɖe mɔna amea ɖeke be woaɖui o, negbe nunɔla ko eye wotsɔ ɖena amesiwo li kpli.
\v 27 Yesu gblɔ bena sabbat la li na amewo,menye amewo li na sabbat o.
\v 28 Ke amegbetɔvila nye Mawu eye ganye sabbat la
\c 3
\v 1 Yesu gayi ƒuƒoƒe la me,eye ameaɖe si sitidɔ le lasi na la le afima.
\v 2 Ameawo le ŋku ɖe eŋu be ayɔdɔ ne le sabbat gbe maha,ne yeawoa tsɔ nya ɖe eŋu.
\v 3 Yesu gblɔna dɔnɔ la bena,''va tsitre ɖe ameha la titina.''
\v 4 Ke etrɔ ɖe ameha la ŋu bia wo bena,ɖe se la me ɖe mɔ be woawɔ nunyuie le sabbat gbe loo,alo nuvɔa?be woa xɔ ame ɖe agbe loo,alo awu ame maha?ke amesiame zi ɖoɖoe.
\v 5 Yesu tsa ŋku godoo kple dziku,eye woxanu le woƒe nutasese ŋuti,eye wogblɔ na ame la bena''dzɔ wo asi yi ŋgɔ''edzoe eye eƒe asi la ɖɔɖo.
\v 6 Tete farisitɔwo dogo ɖaɖe aɖanu kple Herodes yomedzelawo ɖe Yesu ŋu be yewoa wui.
\v 7 Yesu kple eƒe nusrɔlawo dzo le afima yi ɖe tɔ la to,eye amehaga aɖe tso Galilea kple yudea kplɔ woɖo.
\v 8 Ame geɖe siwo ha se nusiwo wowɔ la tso yerusalem, idumea kple yordan godo kpakple tiro kple sidon nutowo me va egbɔ.
\v 9 Yesu gblɔna eƒe nusrɔlawo be,woa di tɔdziʋu aɖe daɖi na ye be ne amehawo naga va mimi ye ɖo o.
\v 10 Eyɔdɔ na ame geɖe eyata amesiwo kata le dɔlem la va tsɔ edzi le agbɔsɔsɔ me be yewoa ka asi eŋu ko.
\v 11 Ne gbɔgbɔ makɔmakɔwo kpɔe la,wodzea anyi ɖe eƒe afɔnu,eye doa ɣli kple gblɔ nabe;''
\v 12 woe nye Mawuvi la''Ke eya dea se na gnɔgbɔvɔawo vevie.
\v 13 Yesu yi to la dzi eye woyɔ amesiwo eya ŋutɔ la di la, eye wo va egbɔ.
\v 14 Eɖo amewuieve siwo wona ŋkɔ be apostolowo bena woa nɔ ye ŋuti ne ya dɔwo aɖa ɖe gbeƒa nyanyui la.
\v 15 Yeƒe ŋuse woanɔ wodzi ne woa nya gbɔgbɔvɔwo dogoe.
\v 16 Amewuieve siwo woɖo la nye :S imon amesi wotsɔ ŋkɔ na la be Petro.
\v 17 Yakobo Zebedeo ƒevi kple Yohanes Yakobo nɔvi,eda ŋkɔ ɖe woawo dzi be Dziɖegbe viwo.
\v 18 Andrea kple filipo, Bartelomeo kple Mateo, Toma kple Yakobo sinye Alfeo vi, Tadeo kple Simon Zelot.
\v 19 Kpakple Yuda Iskariot amesi adee asi.
\v 20 Ke Yesu trɔ va aƒeme,eye ameha gaa aɖe ga va ɖi anyi.Ameawo sɔgbɔ alegbegbe be,eya kple eƒe nusrɔlawo mevo aɖunu gɔ ha o.
\v 21 Esi eƒe ƒometɔwo se nusiawo kata,woyi be yewoa kplɔe dzoe,elabena amewo le gbɔgblɔm be''eƒe tagbɔ le gblegblem.''
\v 22 Agbalefiala siwo tso yerusalem va afima gblɔ be ''gbɔgbɔvɔwo ƒe fia Belzebul xɔ anyi nɔ le eyama me,eƒe ŋkɔ mee wole gbɔgbɔvɔwo nyam le.
\v 23 Yesu yɔwo va eɖokui gbɔ,eye woƒo nu nawo le lododo me be,''Aleke abosam ateŋu anya eɖokui ado goe?
\v 24 Ne fiaɖuƒe aɖe tsirtre ɖe eya ŋutɔ ɖokui ŋuti la,fiaɖuƒe ma gba.
\v 25 Nenemake ne aƒe ɖeka me tɔwo ama le wonoe wo dome la,ekema aƒe ma mateŋu anɔ te o.
\v 26 Ne abosam tsitre ɖe eya ŋutɔ ɖokui ŋu eye woma abe alesi miele egblɔm ene la,mateŋu anɔ te sesie o.
\v 27 Ke eƒe nuwuwu anye ema.Amea ɖeke mateŋu ageɖe ŋuse tɔa aɖe ƒe aƒeme axɔ nusiwo le esi la bɔbɔe o,negbe ɖeko woabla ŋusetɔa gba afi ateŋu aha eƒe kesinɔnuwo.
\v 28 Le nyateƒe me,mele egblɔ na mi bena woa teŋu atsɔ amegbetɔ ƒe nuvɔ ɖesiaɖe si wowɔna kple vodada ɖesiaɖe akee.
\v 29 Gake amesiame si gblɔ vlodonya ɖe gbɔgbɔ kɔkɔe ŋuti la woma tsɔe kee kpɔ gbeɖe o,elabena ewɔ nusi woma teŋu atsɔ ake o.
\v 30 Yesu gblɔ esia elabena amewo le gbɔgblɔm bena gbɔgbɔ makɔmakɔ le eme.
\v 31 Yesu ƒe nɔ kple nɔviawo va tsitre ɖe aƒea godo.wo dɔ ame be woa yɔe vɛ.
\v 32 Amehawo ƒoxla Yesu eye wogblɔ nɛ be.''nɔwo kple nɔviwo wo le diwom
\v 33 Egblɔ nawo bena ''ameka woe nye nɔnye kple nɔvinye wo?''
\v 34 Enyekɔ kpɔ amesiwo ƒoxlae la,eye wogblɔ bena,mikpɔ nɔnye kple nɔvinye woe nye amesia wo.
\v 35 Amesi ame si wɔa Mawu ƒe lɔlnu la,amemae nye nɔvinye kple nɔnye.
\c 4
\v 1 Egadze nufiafia gɔme le ƒu la to,eye ameha ga ɖe ƒoƒu ɖe egbɔ,eye woyi ɖe tɔdziʋu la me hebɔbɔnɔ anyi ɖe eme le ƒu la dzi,eye ameha blibo la nɔ ƒu la to.
\v 2 Efia nu geɖe wo le lododo me,le eƒe nufiafia me la egblɔ nawo be;
\v 3 ''Misee,nukuwula ɖe yi nuku wu ge.
\v 4 Esi wole ewu la,ɖewo geɖe mɔto,eye xeviwo va fɔwo mi.
\v 5 Ɖewo ha geɖe kpenyigba dzi,teƒe si anyi mesɔ gbɔ le o.le esi nukua mede tome nyui o la,emie kaba elabena anyi la mede to o.
\v 6 Esi ŋdɔ ʋu la,eɖui elabena ke mele ete o,eye wo fia.
\v 7 Ɖe ha geɖe ŋuwo me.Esi wo tsi gbɔna la ŋuwo tsi ʋa tsɔ wodzi.eye wome tseku aɖeke o.
\v 8 Ɖewo geɖe anyigba nyui la dzi,emie hetsi eye wotseku blaatɔ,blaade,alo alafa ɖe alafa dzi.''
\v 9 Eye wogblɔ.''amesi toseŋu le esi la' ne see.''
\v 10 Esime eya ɖeka nɔ anyi la,amesiwo nɔ eyome kple ame wuieveawo bia be woaɖe lododo gɔme na yewo.
\v 11 Egblɔ nawo bena.''wotsɔ Mawu fiaɖuƒe la ƒe ɣlaɣla na mi.Gake na amesiwo le egodo la,wogblɔ wo kata nawo le lododo me.
\v 12 Bena woa kpɔ nu aga kpɔe ke,ke woma dzesi nu o,woa se nu aga se nu ke woma se egɔme o.Ne wodzea si nu alo woase egɔme,vaseɖe esime woatrɔ le woƒe dzime hena woƒe nuvɔ ƒe tsɔtsɔke.''
\v 13 Ebia be,'' ɖe miese lododo sia gɔme oa?Enumake aleke mieteŋ ase lododo bubuwo gɔmea.
\v 14 Nukuwula le nya la wuim
\v 15 .Esiwo hlɛ ɖe mɔto la,enye nya si wodo ɖe wome,enumake satana va ɖea nya la wo me.
\v 16 Nenemake nye esiwo geɖe kpenyigba dzi la wawoe nye amesiwo se nya,eye woxɔe kple dzidzɔ.
\v 17 Eye esi ke mele egɔme nɛ o eye fukpekpe kple yometiti va ɖo la,ezua mɔxenu nawo enumake.
\v 18 Bubu wo nye esiwo geɖe ŋuwo me.Wawoe nye amesiwo se nya la,
\v 19 ke xexeame ƒe agbagba dzedzewo kple kesinɔnuwo kpakple dzidziwo nana be,enya la metse na ku o.
\v 20 Ke esiwo geɖe anyigba nyui la,wawoe nye amesiwo ɖoa to nya la eye woxɔe hetsea ku geɖe.ke ɖewo blaetɔ,blaade,eye ɖewo ha la alafa ɖe alafa dzi.
\v 21 Yesu gblɔ nawo bena,''amea ɖeke me sina akadi le aƒeme tsɔ dana ɖe abatsi gɔme o,alo akaɖi ti te o?ke boŋ ɖewo dzɔnɛ dana ɖe akaɖiti dzi be wa kle na amewo.
\v 22 Naneke manɔ ɣlaɣla me,siwo wo manya o,nusi le ɣlaɣla me la adze le akaɖi la ŋgɔ.
\v 23 Ne amea ɖe to senu le esi la,nese.''
\v 24 Eyi edzi gblɔ nawo bena,''mile toɖe nusi miese la nu nyui,elabe nusi mietsɔ dzidzie na amewo la eya ke woatsɔ adzidzie na miawo ha awu agbɔ eme.
\v 25 Elabena amesi ke nane le esi la,woaga tsɔ bubuwo akpe nɛ.ke amesi naneke mele esi o la,nusi ke wosusu be ele yesi la woaxɔ eya ha le esi.
\v 26 Yesu gagblɔ nawo bena,''Dziƒofiaɖuƒela ɖi agbledela si do nu ɖe anyigba
\v 27 .Eye wodɔ alɔ he fɔ ŋkeke kple za,eye nukuawo tsi.ke eya menya o
\v 28 .Anyigba la tseku le eɖokui si,elabena gba la,amakpawo dona,eye woƒoa se,ke emegbe la etsea ku.
\v 29 Ke eɖina eye agbledela tsɔa eƒe yi hena nuku la ƒe ŋeŋe.''
\v 30 Egagblɔ bena,''Nuka miatsɔ kple Mawufiaɖuƒe la,alo gɔmeɖeɖe bubu kae mia tsɔ sɔ kpli?
\v 31 Egale abe kutsetse vi soe aɖe si wodo ɖe atsi gawo dome ene.
\v 32 Ke ne wodoe la eva tsina wu gatɔ siwo le abɔe me.Eƒe alɔdzɔe wo lolona ale gbegbe be dziƒoxeviwo va be na ɖe ete.
\v 33 Egblɔ nya geɖe nawo le lododo me zi alesi amewo ɖina be yewoa se nane gɔme.
\v 34 Eƒoa nu nawo le lododo me,ke ne ya kple eƒe nusrɔlawo ɖeɖe li la,eɖea ŋu gɔme na wo.
\v 35 Le gbemagbe esi ɣe ɖo xɔ la egblɔ nawo be,mina miayi afi bubu.
\v 36 Eye wodzo kple tɔdziʋu,eye eƒe nusrɔlawo nɔ anyi kpli esi wonɔ ʋu la me.eye tɔdziʋu bubu wo ha le wo yome.
\v 37 Ke ya ga aɖe ƒo si na be tsi nɔ kɔkɔŋ ɖe ʋue me,eye ʋu la yɔ kple tsi
\v 38 Ke Yesu ŋutɔ nɔ alɔdɔm le ʋu la me,eye wofɔe gblɔ ne bena,nyɔ elabe miele kukum,ɖe metsɔ ɖe le eme na mi oa?''
\v 39 Ke efɔ eye woɖe gbe na tsi la be,''zi ɖoɖoe.''eye ya ga si le ƒoƒom la ɖo toe.
\v 40 Eye Yesu gblɔ nawo bena,''Nukata miele vɔvɔm?Ɖe xɔse megale mia si oa?''
\v 41 Wo kata wovɔ alegbegbe be wobia wonoe se bena,ame ya la,''amekea wonye,bena ya kple atsaƒui ha sea eƒe gbe maha.
\c 5
\v 1 Woyi na ɖe to la godo,le Gadatatɔwo ƒe anyigbadzl.
\v 2 Eye esi Yesu godo le tɔdziʋu la me la,ameaɖe sime gbɔgbɔmakɔmakɔ le la,dotso yɔdowo me va dogoe.
\v 3 Amea,yɔdome nye eƒe nɔ ƒe.Amea ɖeke mate ŋu ablɛ eye woaɖe kɔsɔkɔsɔ gɔ ha o.
\v 4 Yesiayi la wodea kɔsɔkɔsɔ kple kunyowu eƒe afɔwo.amea ɖeke meteŋu ɖua edzi o.
\v 5 Zawo kple ŋukekewo kata la,enɔa yɔdowo me kple towodzi,henɔa ɣli dom eye wotsɔe kpewo nɔa ŋuti kliko.
\v 6 Esi wokpɔ Yesu gbɔna la eƒu du yi egbɔ he dze klo ɖe eƒe akɔme.
\v 7 Edoɣli kple gbesesie bena ,''Nukae mewɔ nawo Yesu Mawugaa dziƒovitɔla ƒe vi?Meɖe kuku na wo ɖe Mawu ta bena,mega wɔ fu mi o.
\v 8 Esia megbe la,''Yesu gblɔ ne bena,''do go le ame la me,wo gbɔgbɔmakɔmakɔ.''
\v 9 Ebia be,''ŋkɔwo ɖe?''eɖo ŋu nɛ be,Nye ŋkɔe nye aʋakɔwo.''elabena mie sɔgbɔ ale gbegbe.''
\v 10 Eye woɖe kuku nɛ ŋutɔ bena mega nya yewo dzo le nutoawo me o.
\v 11 Ɣeyiyi ma me la aƒehawo ƒe ha gaa ɖe le gbe ɖum.
\v 12 Eye woɖe kuku nɛ gblɔ bena,''dɔmi ɖe aƒehawome,''ɖemɔ nami miayi ɖe wo me.
\v 13 Ena mɔwo,eye gbɔgbɔmakɔmakɔwo do go.tete wo geɖe aƒehawome,eye wo kata si ade akpe eve la,ƒu du kplikpli tso to la dzi hedze tɔ me,he kutsiku.
\v 14 Amesiwo le aƒehawo kplɔm la si dzo,eye woyi ɖa gblɔ nusi dzɔla,le aƒehawo dome kple agblewodzi,eye amewo do go va bena se nusiwo va dzɔ la.
\v 15 Wova Yesu gbɔ eye wokpɔ amesi nɔ aʋakɔ gbɔgbɔ makɔmakɔwoƒe kplɔkplɔ ta la ŋutɔ do awu hebɔbɔ nɔ anyi le nɔnɔme nyui me.tete vɔvɔ dze ameawo dzi.
\v 16 Amesiwo kpɔ nusiwo dzɔ le afima la gblɔ alesi nuwo dzɔɖe amesi nɔ gbɔgbɔ makɔmakɔwo ƒe kplɔkplɔte kple aƒehawo dzi na amewo.
\v 17 Esia megbe la,nutoametɔwo gblɔna Yesu kple kukuɖeɖe bena wodzo le woƒe nutoame.
\v 18 Amesiwo nɔ gbɔgbɔ makɔmakɔwo ƒekplɔkplɔ te la va Yesu gbɔ esi me nɔa tɔdziʋua me la do ŋu,ebia bena,ɖe mate ŋu anɔ kpli o.
\v 19 Yesu melɔ ne o,eye wo gblɔ bena heyi aƒe me le tɔwogbɔ eye na gblɔ nusi aƒetɔ la wɔna wola kple alesi wokpɔ nublanui na woe la na wo.
\v 20 Eye wodzo yi ɖa gblɔ nusi Yesu wɔnɛ la,le gbɔnu ewoa wome,eye ameawo kata wotsi yaa.
\v 21 Eye esi Yesu ga ɖo tɔdziʋe la me ke la he tso tɔhe yi go keme la,ame ha ga aɖe ƒoƒu ɖe afima eye wonɔ tɔ la me.
\v 22 Ƒuƒoƒe ƒe amega dometɔ ɖeka si ŋukɔe nye Jairo,esi wokpɔ Yesu la eva dze klo ɖe eƒe afɔ nu.
\v 23 Eɖe kuku ga aɖe nɛ hegblɔ bena,Vinye nyɔnuvi le kukum.meɖe kuku nawo va da woasi ɖe edzi be wokpɔ dɔyɔyɔ kple agbe.
\v 24 Tete Yesu kplɔe ɖo heyi kpli,eye ameha gaɖe dze woyome hemimii wo ɖo.
\v 25 Eye nyɔnua ɖe si ŋu ʋu le dodom le,ƒe wuieve sɔŋ.
\v 26 Ekpe fu geɖe le dadalawo sime,eza eƒe gawo kple eƒe ŋunɔamesiwo kata,gake me kpɔ dɔyɔyɔ o.ke boŋ ɖeko wonɔa sesem ɖe dzi wu tsa.
\v 27 Esi wose Yesu ŋukɔ,eto megbe geɖe ameha gaa la me,heka asi eƒe awu ŋuti.
\v 28 Elabena egblɔ le eɖokui me be,''ne meka asi eƒe awu ŋu gɔ ha,ma kpɔ dɔyɔyɔ.''
\v 29 Esime woka asi enu la,ʋu si nɔa dodom le enu la tso numake,ese le eɖokui me be ye kpɔ hayahaya tso yeƒe dɔlele la me.
\v 30 Yesu se le eɖokui me be nuseaɖe do le ye me,eye wotrɔ h3 tsa ŋuku ɖe ameha gaŋ la me he gblɔ bena,''ameka ye ka asi nye awu ŋu.?''
\v 31 Eƒe nusrɔlawo ɖonɛ bena,kpɔ ameha gaa si mimiwo ɖa,eye nele gbɔgblɔ be na,''ame ka ye ka asi ŋunye maha?'''
\v 32 Yesu tsa ŋuku vevie bena ya kpɔ amesi wɔ nusia.
\v 33 Nyɔnu la nya nusi dzɔ le edzi la eye wodo go hele ʋuʋu kpakpakpa eye wodze klo ɖe Yesu ƒe akome hegblɔ nyateƒe la kata nɛ.
\v 34 Eye wogblɔ ne bena vinyenyɔnuvi,''wo xɔse yɔdɔ nawo.ke ɣeyi le ŋutifafa me.wo lame se tso wo dɔlele la me.''
\v 35 Esi Yesu gale ŋuƒom la,amewo tso ƒuƒoƒe ƒe amega ƒeme kple du va bena,''wo nyɔnuvi la ku.nuka ŋuti nega le fuɖem na nufiala maha?''
\v 36 Esi wose nya si gblɔm wole la,Yesu gblɔ na ƒuƒoƒe ƒe amega bena,megavɔ o,ke boŋ xɔse ko.
\v 37 Le esia megbe la melɔ be amea ɖeke woa dze eyome o,negbe Petro,Yakobo kple Yohanes,Yakobo nɔvi la ko.
\v 38 Eye wova ƒuƒoƒe ƒe amega ƒe me.Ameawo sɔgbɔ hele ʋunyaʋunya wɔm henɔ afifam eye wole ɣlidom sesie la aƒea me.
\v 39 Esi wo geɖe aƒea me la egblɔ nawo bena,''nukata miele ʋunyaʋunya wɔm hele afifam alea?''Ɖevi la meku o,ke boŋ alɔ dɔm wole.
\v 40 Wokoe,eye wo nyawo dogoe,ekplɔ ɖevi la ƒe fofo kple dada kpakple amesiwo kpeɖe eŋuti la,eye wo geɖe afisi ɖevi la mlɔ.
\v 41 Eye wole ɖevi la ƒe asi hegblɔ nɛ bena,''Talita kumi,si gɔmea nye bena,ɖetugbui mele egblɔ nawo bena,tsitre!
\v 42 Tete ny ɔnuvi la tsitre ŋɔ azɔli,exɔ ƒe wuieve gɔha,amewo tɔtɔ eye wotsaka.
\v 43 Eye wo gblɔ nawo kple mokaka be,mi gagblɔ nusia ne ameaɖe o,eye wo wogblɔnawo bena ,mi di nane nɛ,ne woa ɖu.
\c 6
\v 1 Eye Yesu do tso afima va wode eye eƒe nusrɔlawo dze eyome.
\v 2 Esi sabbat ŋkeke ɖo la,ede asi nufiafia me le ƒuƒoƒe la.Ame geɖe siwo se la ƒe nuku wogblɔ be,''afika wokpɔ nufiafia sia tsoe?''Nunya ka enye esia Mawu ne be woteŋu wɔ nukunu sia kple eƒe asi?''
\v 3 Ɖe menye atikpala si nye maria ƒe vi la kple Yakobo,Yose kpakple Simon nɔvie oa?Ɖe nɔvianyɔnuviwo mele mia dome le afisia oa.?''Ale Yesu ƒe nu ku dzi nawo.
\v 4 Ke Yesu gblɔ nawo be,''wodea bubu nyagblɔɖilanu le afisia negbe le eya ŋutɔ wode kple eƒe ƒometɔwo kpakple eƒe aƒemetɔwo dowo ko.
\v 5 Mete ŋu wɔ nukunudɔa ɖeke le afima o negbe dɔnɔ ʋɛ aɖewo ko dzi woda asi ɖo heda dɔ nawo.
\v 6 Woƒe dzimaxɔse wɔ mo yaa nɛ.Eɖi tsa woƒe kɔƒewo me eye wole nufiam.
\v 7 Eyɔ nusrɔla wuievewo va eɖokui gbɔ,eye wodɔwo do go eveveve;eye wona ŋusewo ɖe gbɔgbɔvɔwo dzl.
\v 8 Eye wode se nawo be wo mega tsɔ nanake ɖe asi le mɔzɔzɔ la me o negbe atizɔti ko.Wo mega tsɔ abolo,nubiakotoku alo ga ɖe asi o.
\v 9 Ke woado afɔkpa eye wo mega do awu eve o.
\v 10 Egblɔ be,''Ne ge ɖe aƒe aɖe mela, minɔ wogbɔ vaseɖe esime miadzo.
\v 11 Ke ne wome xɔ mi le teƒe aɖe o alo ɖo to mi o,eye mi le dzodzo ge le afima la,miʋuʋu ke le miaƒe afɔwo te kɔ ɖe anyi.ne woanye ɖaseɖiɖi nawo.''
\v 12 Wodo yi ɖaɖe gbeƒa na amewo be wo ne trɔ le woƒe dziwo me.
\v 13 Wo nya gbɔgbɔvɔ geɖewo le amewo me,wosi ami na dɔnɔ geɖewo eye wo da gbe le wo ŋu
\v 14 Fia Herodes se nusia elabe Yesu ƒe ŋkɔ va dzi.Amea ɖewo gbɔgblɔm,''Yohanes Mawutsidetanamelae fɔ tso amekukuwo dome esiata ye nukuku ƒe ŋuse siawo le dɔwɔm le eme ɖo.
\v 15 Wo dometɔ bubuwo be,''Eliya ye.''Bubua wo ha gblɔ be,''Nyagblɔɖilae abe nyagblɔɖilawo ƒe ɖeka le blema ŋkekewo me ene.''
\v 16 Ke esi Herodes se esia la egblɔ be, " Yohanes si nu metso ta le la fɔ tso amekukuwo dome."
\v 17 Elabena Herodes ŋutɔe dɔ woyi ɖale Yohanes heblae de gaxɔme le Herodia si nye nɔvia Filipo srɔ ta elabe Herodes ɖee mozu srɔa
\v 18 Elabena Yohanes gblɔ na Herodes be,"se meɖe mɔ nawo be naxɔ noviwo be srɔ aɖe o."
\v 19 Herodia tsitre ɖe Yohanes ŋu eye wo di be yeawui.Ke mete ŋui o,
\v 20 elabe Herodes vɔa Yohanes eye wo dzesi be enye ame dzɔdzɔe kple ane kɔkƒe.Eyata Herodes dze agbagba kpɔ eta be woanɔ dedie.Ne ele Yohanes ƒe gbefaɖeɖewo sem la,togbɔ be woɖea fu nɛ ha la ega dzɔadzi nɛ be yease wo.
\v 21 Ke gbeɖeka la mɔnukpɔkpɔ va na Herodia be woawɔ eƒe dzimedidi le fia Herodes ƒe dzigbeŋkeke ɖugbe la, fia la ɖo kplɔ na eƒe amegawo, aʋafiaga wo kpakple Galilea dumegawo.
\v 22 Herodia ƒe vinyɔnu geɖe eme eye wo ɖu ɣe na Herodes kple eƒe kplɔŋutimea wo eye wo dzɔdzi nawo. Tete fia la gblɔ na nyɔnuvi la bena, "Biam nusianu si nedzi eye matsɔe na wo.
\v 23 Eka atam nɛ ɖe edzi gblɔ bena ,"Nusianu si nabiam la,mana wo vaseɖe nye fiaɖuƒeƒe mama me dzi."
\v 24 Nyonuvi la do yi dada gbɔ eye wo biae be ,"nuka mabiae?"Dada ɖo eŋuti nɛ be ,"Yohanes Mawutsi detanamela ƒe ta."
\v 25 Enumake wo ɖe abla yi xɔa me eye wo gblɔ na fia la be,"Medi be natsɔ Yohanes Mawutsi detanamela ƒe ta ɖe agba me nam fifi laa."
\v 26 Nya la ve fia la ŋutɔ gake le eƒe atamkaka ta kple amekpekpeawo ta meteŋu gbe eƒe nusi wo bia la o
\v 27 . Enumake fia la dɔ eƒe kpovitɔ ɖeka be woayi atsɔ Yohanes ƒe ta vɛ.Kpovitɔ la yi datsɔ Yohanes ƒe ta le gaxɔ la me.
\v 28 Etsɔe ɖe agbame vɛ na nyɔnuvia eye wo xɔe tsɔ na dada.
\v 29 Esi nusrɔlawo se esia la woyi tsɔ eƒe ŋutila kukua ɖi.
\v 30 Apɔstoloawo va ƒoƒu ɖe Yesu gbɔ eye wogblɔ nusiwo kata wowɔ kple nusiwo kata wofia la nɛ.
\v 31 Eye wo gblɔ nawo be,"Miva ne mia ŋutɔwo ɖeɖe miayi gbedzi aɖi ɖe eme vie." Elabe ame geɖewo nɔ wogbɔ vam henɔ dzodzom ale gbegbe be wo meɖi ɖe eme alo vo ɖu nu gɔ ha o.
\v 32 Ale woa ŋutɔwo ɖeɖe ɖo tɔdziʋu hedzo yi afisi amewo mele o.
\v 33 Gake ame geɖewo kpɔ wo dzesii esime wonɔ dzodzom eye wo ƒu du hoo kple afɔ tso duawo kata me heɖo afima do ŋgɔ na wo.
\v 34 Ke esi Yesu va ɖo gota la ameha gbogboa ɖee nye ma wo kpɔ eye woƒe nu wɔ nublanui nɛ elabe wole abe aleha si kplɔla meli na o ene.Eyata ede asi nu geɖe fiafia me wo.
\v 35 Esi anyigba tsɔ la,eƒe nusrɔlawo va egbɔ gblɔnɛ bena ,"Afisia ɖe vovo eye za ha le dodom xoxo,
\v 36 eyata ɖe asi le wo ŋuti ne woa yi agble kɔƒewo kple kɔƒe si teɖe afisia ŋu la me ne woaƒle nane aɖu.
\v 37 Gake eɖo eŋu nawo be ,"Miawo midi nane nawo ne woaɖu." Eye wo gblɔ nɛ bena,"Ɖe miayi aƒle abolo denario alafa eve nu nawo ne woaɖua?"
\v 38 Ebia wo bena ,"abolo nenie le miasi?" "Miyi ne mia kpɔ ɖa." Esi woyi kpɔe la wova gblɔ nɛ be," Abolo atɔ kple akpavi eve."
\v 39 Yesu gblɔ na ameawo kata be woanɔ anyi le gbe mumu la dzi.
\v 40 Wonɔ anyi ɖe ha alafa kple blaatɔ nu.
\v 41 Eye esi wotsɔ abolo atɔa kple akpavi eveawo la, ewu ŋkume ɖe dziƒo eye wo yra ɖe wo dzi.Eŋe wo me eye wo tsɔ wo na nusrɔlawo be woatsɔ ɖo ameawo gbɔ ne woa ɖu.Ema akpavi eve la ha le wo kata dome ne woa ɖu.
\v 42 Ale wo kata wo ɖu nu ɖi ƒo.
\v 43 Nusrɔlawo ƒo ƒu abolo kple akpavi kakɛ siwo kpɔtɔ la ɖe kusi wuieve me.
\v 44 Ŋutsu siwo ɖu nua ƒe xexleme le akpe atɔ.
\v 45 Enumake Yesu na nusrɔlawo geɖe todziʋua me be woado ŋgɔ na ye ayi Betsaida le go kemɛ dzi ne ye ŋutɔ yea ɖe asi le ameha la ŋuti.
\v 46 Esi woɖe asi le amehawo ŋu vɔ la eyi to la dzi be yeado gbeɖa.
\v 47 Esi fie ɖo la tɔdziʋua le tɔa ƒe dodome eye Yesu ɖeka ya tsi gota.
\v 48 Ekpɔ be wonɔ fu kpem le ʋuakuku me elabe yasese nɔ ƒoƒom dewo.Aŋɔ abe fɔfɔme ga ene me la ezɔ tsia dzi gbɔna wogbɔ,eye wodi be yeato woŋu ayi,
\v 49 ke esi wokpɔe wole tsia dzi zɔm la wobu be aŋɔlie eye wodo ɣli,
\v 50 elabe wo kata wo kpɔe eye vɔvɔ le wo vevie.Enumake Yesu ƒo nu nawo gblɔ bena,"Dzi neɖo miaƒo! Nyee! Miga vɔ o."
\v 51 Ege ɖe tɔdziʋua me le wogbɔ eye yaƒoƒo la nu tso tete eƒe nu wɔ mo yaa nawo alegbegbe,
\v 52 elabena womese abolo ŋu nya la gɔme o, ke woƒe susu le blewu be woase nu gɔme.
\v 53 Ke esi wotso tɔa vɔ la woɖi go ɖe Genezaret eye wosi ka tɔdziʋula.
\v 54 Esi wole dodom le tɔdziʋua me la amewo kpɔ Yesu dzesii enumake.
\v 55 Amewoƒu du tso duawo kata me dze dɔnɔwo kɔkɔ ɖe woƒe abawo dzi vanɛ le afisiafi si wose eŋkɔ le be wo gbɔna.
\v 56 Afisiafi si woyi le kɔƒewo, duwo alo agblekɔƒewo me la wotsɔna dɔnɔwo dana ɖe asiwo me eye woɖea kuku nɛ be yewo anya ka asi eƒe awutoga ŋuko eye ame alesi nu ka asie la haya.
\c 7
\v 1 Farisitɔwo ƒoƒu kple Yesu , kpakple agbalɛ fiala ɖewo si tso Yerusalem va.
\v 2 Wo kpɔ eƒe nusrɔla ɖewo le abolo ɖum,le makɔmakɔ me si nye asi maklɔmaklɔ.
\v 3 (le Farisitɔwo kple Yudatɔwo kata gbɔ la ,wo me ɖua nu asi maklɔ nyuie o; le ame tsitsiawo ƒe kɔnu nu.
\v 4 Ne Farisitɔwo trɔ tso agbonu sime la wo me ɖu anu hafi les tsi o. Eye sedede aɖewo li si dzi wozɔna le pɛpɛpɛ, siwo nye kɔpo nutsiwo, zewo ganuwo, kple agbaɖunuwo kɔklɔ ha le).
\v 5 Farisitɔwo kple agbalɛfialawo bia Yesu be ,"nukata wo nusrɔlawo me nɔa agbe ɖe tsitsiawo ƒe kɔnuwo nu, eye woɖua woƒe abolo asi maklɔe ma ha?
\v 6 Egblɔ be,''Yesaya gblɔ nya ɖi tso mia yeme nuwɔla sia ŋu,eŋlɔɖi be;dukɔ sia tsɔa bubu nam le woƒe nyuiwo dzi,vɔ la woƒe dziwo dzidzi ɖa tso gbɔnye.
\v 7 Subɔbɔ gbalo tsɔm wole nam. ha nɔ amegbetɔwo ƒe sewo fiam abe woƒe sededewo ene.
\v 8 Miegble Mawu ƒe sededewo anyi eye mietrɔ kuɖe amegbetɔwom ƒe Kɔnuwo nu.''
\v 9 Egblɔ be,''miegbe nu le Mawu ƒe se la nu eye mie kuɖe miaƒe kɔnuwo nu!
\v 10 ke Mose gblɔ be;bu tɔwo kple nɔwo eye amesi aƒonu baɖa tso tɔa alo nɔa ŋuti la aku.
\v 11 Gake mi gblɔ be,'ne ŋutua ɖe gblɔ na tɔa alo nɔa be.''kpekpeɖe ŋu kae ato ye gbɔ nawo la,korban woa nye.'''si nye nunana Mawu.
\v 12 Ɖe mime ga ɖe mɔ ne be woa wɔ naneke na tɔa lo alo nɔa o.
\v 13 Midze Mawu ƒe sewo gbegbe hena miaƒe kɔnu siawo tɔ mi ɖo anyi,eye kple nububu aɖewo si ɖiwo wɔm.
\v 14 Ega yɔ ameha la eye wogblɔ nawo be,''mia kata miɖotom,eye mia se nu gɔme.
\v 15 Naɖeke metsoa go ta geɖe ame me si ƒoaɖi o.Ke nusi doa tso ame me la yeƒoaɖi eya ma.
\v 16 Ne tosenu le ameaɖe si la ne see.
\v 17 Esi Yesu dzo le ameha la gbɔ eye wo geɖe aƒe me la,eƒe nusrɔlawo bie nu tso lododo nu.
\v 18 Yesu gblɔ be,''ɖe miawo ha mime le nyasiawo gɔme sem oa?ɖe mime kpɔ be nusianu si tsoa gota geɖe ame mela mateŋu aƒoɖi oa?
\v 19 Elebena mateŋu yiɖe eƒe dzime o,vɔ la ageɖe eƒe adɔkaviwo me eye woa dogo tso nugodo yiyime le nyatima nu la yesu kɔ nuɖuɖu kata nu.
\v 20 Egblɔ be,'' nusi ke doago tso ame me la ye ƒoaɖi eyema.
\v 21 Tso ame dzime la susu vɔɖi tsona,agbe agble nɔnɔ,fififi,amewuwu
\v 22 Ahasiwɔwɔ,ŋubia,nudadawɔwɔ,amebleble,sedzimawɔmawɔ,nudzodzrovɔɖi,nyavlo gblɔgblɔ,dada,hadzedze
\v 23 .Nu baɖa siawo kata tsoa ame me,eye woa woenye nusi ƒoaɖi ame.''
\v 24 Edzo le afima eye woyi ɖe tiro kple sidon nutoawome.eɖo aƒea ɖe me eye medi be amea ɖeke nanye ye o.ke meteŋum. ɣla eɖokui o.
\v 25 Enumake nyɔnu aɖe si ƒe ɖetugbuivi sime gbɔgbɔvɔ le,nyɔnu la senu kuɖe Yesu ŋu eye wova dze klo ɖe eƒe afɔnu.
\v 26 Helatɔe nye nyɔnu la sirofoinike ƒe dzidzime vi.eɖekuku ne be woa nya gbɔgbɔvɔla dogo tso yeƒe nyɔnuvia me.
\v 27 Egblɔ ne be,''ɖasi ɖevia woa ɖoƒo dzeŋgɔ,elebena menyo woa tsɔ ɖeviwo ƒe abolo ana avuwo o.''
\v 28 Ke eɖonu ne bena,''ɛ, aƒetɔ,edzie edzie la,avuwo ɖua ɖeviwo ƒe nusi ɣle ɖe kplɔ te.''
\v 29 Egblɔ na nyɔnua be,''elabe egblɔ esiata,evo ateŋu adzo,gbɔgbɔvɔ la dogo tso nyɔnuvi la me.''
\v 30 Etrɔ yi aƒe me,eye wokpɔ be,ɖevila mlɔ anyi ɖe abadzi eye gbɔgbɔ la dole eme .
\v 31 Egadzo le tiro nutowo me eye wo to sidon yi galilea ƒuta le dekapoli nutowo me.
\v 32 Wokplɔ tokunɔa ɖe si nuƒoƒo ha ɖeafu ne la va ne,eye woɖe kuku na Yesu be,woa dasi ɖe edzi.
\v 33 Ekplɔe dogo tso ameha gbɔ he ɖe kpɔe.eye wotsɔ eƒe asiwo de tome ne,eye esime wo ɖeta tsɔtɔ aɖe ne.
\v 34 Ekɔmo yidzi he kpɔ dziƒo,egbɔ ƒui eye wogblɔ ne be ''Eƒata,''si gɔme nye''!ʋui.
\v 35 Yesu ɖo eƒe towo ɖo be woa teŋ ase ŋu,eye ziɖeka nusi le eƒe aɖela tudzo .ƒiƒia aƒonu nyui.
\v 36 Ede gbe asina wo be,wo mega gblɔe na amea ɖeke o.Vɔ la eɖegbe nawo be,woa ziɖoɖoe,ke woƒo nu geɖe keɖe eŋuti.
\v 37 Wo kata ƒe mo tiya,wogblɔ be,''Ewoa nusianu nyui,ena tokunɔwo seaŋu eye aɖetututɔwo ƒoanu.''
\c 8
\v 1 Le ŋkeke mawo me la ame geɖewo ga va ƒoƒu,eye wome kpɔ nu aɖu o,Yesu yɔ nusrɔlawo eye wogblɔ nawo be,''
\v 2 Nye dɔme trɔɖe ameha la nu,kpɔɖa ŋkeke etɔ enyesi wome kpɔ nu aɖu o esi wole ŋtsi nye.
\v 3 Ne me ɖowoɖa dɔmeɣi la,nuse avɔ le wonu le mɔ dzi.elabe amea ɖewo tso teƒe didi.
\v 4 Eƒe nusrɔlawo ɖonu ne be,''aleke wɔ miate ŋu aɖiƒo nawo kple aboloe,esi miele gbegbedadaƒo?''
\v 5 Ebiawo be,''abolo nenie le miasi?''wo ɖo nu be,''woame adrɛ.''
\v 6 Eye wo degbe asi na ameha be woabɔbɔ nɔ anyigba.Etsɔ abolo adrɛa eye esi woda kpe ɖe eta vɔ la,enɛeme eye wotsɔe na nusrɔlawo be woa mɛ nawo,eye womɛ na ameha wo.
\v 7 Eye akpa vi soe ɖe wo hanɔ wosi,eye emegbe wp ga da akpe ɖe eta,eye ɖegbe na nusrɔlawo woa mɛ na wo.
\v 8 woɖu eye woɖi ƒo.esi woƒo nududu kakɛwo nu ƒu la,ade kusi adre.
\v 9 wonye ŋutsu akpe ene.Yesu dɔwo dogoe.
\v 10 Ziɖeka wo geɖe tɔdziʋu me kple eƒe nusrɔlawo,eye woyi ɖe Dalmanuta nutowo me.
\v 11 Eye farisitɔwo va ɖo,eye wole nya hem kpli hele etem kpɔ be woana dzesi yewo tso dziƒo.
\v 12 Ke eɖe hu le eƒe gbɔgbɔ me he gblɔ be,''Nuka ta didime sia le dzesi biam ɖo?mele egblɔm nami le nyateƒe me be didime sia ma kpɔ dzesi o?''
\v 13 Tete wodzo le wogbɔ heɖo tɔdziʋu la me,heyi tɔ la ƒe gokeme dzi.
\v 14 Tete nusrɔlawo heŋlɔ abolo tsɔtsɔ be, ɖeka kpoe wotsɔ ɖasi ƒe ʋua mekpli wo.
\v 15 Eye wokla wo be,''woakpɔ nyui le farisitɔwo ƒe amɔʋaʋa nu kple Herodes ƒe amɔʋaʋa ŋuti.''
\v 16 Nusrɔlawo le nya dzrom le wonoe dome,''elabena abolo mele wosi o.''
\v 17 Esi Yesu nya nusi gblɔm wole la,egblɔ nawo be,''nukata miele nya ʋlim ɖe abolo matsɔmatsɔ ŋuti?ɖee mi mele sidzem oa?ɖee miese egɔ me oa?ɖee miaƒe dziwo tsi dɔɔ?
\v 18 Ŋku le mia si,ke miele nu kpɔm oa?to le mia si,ke miele nukpɔm oa?miele ŋku ɖe ŋudzi oa?
\v 19 Esi metsɔ abolo atɔ na ame akpe atɔ,kusi nenie yɔ kple abolo kakɛ siwo mi kɔ dzoe.''wo ɖonu be,''wuieve.''
\v 20 Eye esi wetsɔ abolo aɖre na ame akpe ene ɖee,kusi nenie mi ƒoƒu kakɛ wo ɖo?woɖonu be,''woa ma adrɛ.''
\v 21 Egblɔ na wo be,''miese wo gɔ me va ɖo fifia?''
\v 22 Wo va Betsaida,duametɔwo kplɔ ŋku gbagbatɔa ɖe va egbɔ eye wo ɖe kuku na Yesu be woa dasi ɖe dzi.
\v 23 Yesu le ŋkuagbatɔ ƒe asi,eye wokplɔe dogoe le kɔƒeame.eɖe ta ɖe eƒe ŋku dzi hetsɔ asi ɖo edzi,eye wobia be ''ele naɖe kpɔm maha?''
\v 24 Efɔ mo yi dzi he gblɔ be,''mele amewo kpɔm abe ati ene hele zɔzɔm.''
\v 25 Tete Yesu ga tsɔ asi ɖo eƒe ŋkuwo dzi eye ŋutsua ʋa eƒe ŋku eye wo dea si nukpɔkpɔ me.eye wole ŋkpɔm nyui.
\v 26 Tete Yesu ɖoe ɖe aƒeme hegblɔ ne be,''mega geɖe kɔƒea me o.''
\v 27 Yesu dzo kple eƒe nusrɔlawo heyi ɖe KaisareaFilipi kɔƒea me.esi wonɔ mɔa dzi la,yesu biawo be,''meka amewo be menye maha?''
\v 28 wo ɖonu be Yohanes Mawutsidetanamelae.ame bubu aɖewo ha be Eliya kple bubuawo ha be nyagblɔɖilawo dome tɔ deka.
\v 29 3biawo be,''nuka miegblɔ nawo be menye?''Tete Petro ɖonu be,''Woenye Kristo la.''
\v 30 Yesu kla wo vevie be wo me ga gblɔ nyasia na amea ɖeke o.
Tete wode asi nufiafia me nawo be,am
\v 31 egbetɔvila,fukpekpe ava edzi,amegawo adoe vloe,eye woawui.ke afɔɖe tsitre le ŋkeke etɔa gbe.
\v 32 Egblɔe nawo eme kɔ nyui,ke Petro ɖe kpɔe eye wode asi nyagbegbe me nɛ.
\v 33 Ke Yesu trɔ kpɔ eƒe nusrɔlawo,he kamo na Petro he gblɔ be,heɣi megbenye abosam!mega tsɔ ɖe le me na Mawuƒe nuwo o.ke amegbetɔ tɔe.''
\v 34 Eye woyɔ amehawo kple nusrɔlawo he gblɔnawo be,''ne amea ɖe be ya dze ye yo me la,negbe nu le eɖokui gbɔ,eye woa tsɔ eƒe atitsoga ne woa dze yonye me.
\v 35 Ne amea ɖe be ya ɖee yeƒe agbe la abui,ke ne amea ɖe be yeabu yeƒe agbe ɖe tanye ɖe nyanyui la ŋuti la afɔe.''
\v 36 Viɖe ka wonye ne ame ne xexemenuwo su esi,eye wobu eƒe agbe?
\v 37 Alo ɖe amegbetɔ atsɔ naɖe aɖɔli eƒe agbea?
\v 38 Amesiame si akpe nu le ŋunye kple nye nya le,dzidzime sia wɔa hasi kple dzidzime wɔ nuvɔ sia dome la,ame gbetɔvi la ha akpe ŋui,he va le fofo la eƒe ŋtikɔkɔe kpakple mawudɔla kɔkoe wo.
\c 9
\v 1 Yesu gblɔ nawo be,''nyateƒe gblɔm mele na mi be,''amesiame si nɔte ɖe afisia maɖɔ ku hafi Mawufiaɖuƒe la na va kple nese o.
\v 2 Le ŋkeke ade megbe la Yesu kplɔ Petro,Yakobo kple Yohanes yiɖe to kɔkɔe ɖe dzi.eye wotrɔ eƒe nɔnɔme le woƒe ŋuku me.
\v 3 Eƒe awuwo la futiti,eye wole dzodam alegbegbe bena,naneke mele anyigbadzi afui wui o.
\v 4 Tete Eliya kple Mose dze nawo,eye wole nuƒom kpli wo.
\v 5 Petro ɖonu na Yesu be,''Nufiala dzidzo mi be miele teƒe sia eye mia tsu nɔƒe etɔ.na mia tsu ɖeka nawo,ɖeka na mose eye ɖeka na Eliya.''
\v 6 Petro menya nusi gblɔm wole o.nusrɔlawo nɔ vɔvɔme.
\v 7 Alilikpo ʋa tsɔ wo dzi.Tete gbe aɖe tso eme va nawo be,''Vinye lɔlɔtɔ enye si,''Miɖo toe.
\v 8 Enumake wotsa ŋkuwo,womekpɔ ame bubua ɖeke tovo na Yesu o.
\v 9 Eye esime wotrɔ tso toa dzi la,edegbe asi nawo be,wo mega gblɔ nusi wokpɔ la na ame aɖeke vaseɖe esime amegbetɔ vila na fɔ tso kukuawo dome.
\v 10 Tete wotsi nya la le wo noewo dome,gake wole wonoe wo biam be,''fɔfɔtso kukuawo dome,''gɔme ɖe maha?
\v 11 Nusrɔlawo bia Yesu bena,''nukata agbalefiala wo gblɔ be Eliya nava doŋgɔ maha?''
\v 12 Eɖonu nawo be ,''Eliya nava doŋgɔ bena atem aɖɔ nusianu ɖo.''eyi edzi gblɔ be fifia nukata wo ŋlɔe be amegbetɔ vila na kpefu eye dukɔ wola natsri eƒe nyagbɔ?
\v 13 Vɔla mele egblɔ na mi be,Eliya va eye wowɔ nusi dzro wo kpli abe alesi ŋɔŋlɔ la gblɔe tso enu ene
\v 14 Ɣeyiyi sime wotrɔ va yi ɖe afisi nusrɔla mamleawo le la,wokpɔ wo kple ameha gbogbo aɖewo eye agbale fialawo le nya hem kpli wo.
\v 15 Esime wokpɔ Yesu la ameha la kata ƒe mo wɔ yaa,eye wo keɖi do woezɔ nɛ.
\v 16 Yesu bia eƒe nusrɔlawo be,''nyaka gblɔ miele kpakpli wo?''
\v 17 Ameaɖe ɖonu ne le amewo me be,nufiala mekɔ vinye ŋutsu vɛ nawo,gbɔgbɔ aɖe le eme si wo na be meteŋ ƒoanu o.
\v 18 Enyamane ele ne ƒui anyi,etsua futukpɔ,eɖua ɖukli eye woliana.mebia wo nusrɔlawo woa kpe ɖe ŋu nye woanyea dogoe,gake wome ʋui ne o.Egblɔ nawo be,dzimaxɔsetɔwo vaseɖe ɣekayie ma nɔ anyi kpli mi?
\v 19 vaseɖe ɣekayie ma xɔ nya aɖea kɔna mi maha?mikplɔ ɖevila ve nam.
\v 20 Wokplɔ ɖekakpui la va ne,esime gbɔgbɔ kpɔa Yesu la,ele nyamam,ekɔe ƒu anyi eye futukpɔ va nu nɛ.
\v 21 Yesu bia tɔa bena,''Tso yekayie wole nenema?''Etɔa ɖonu be,tso eƒe ɖevime.
\v 22 Ekɔna eyama ƒua dzo kple tsime eye wo dzina be yaa tsrɔe.Ne atea ŋu la kpɔ nublanui na mi eye na kpeɖe mia ŋu.
\v 23 Yesu gblɔne bene,''ne eɖi ko?''nusia nava me na amesi xɔe se.''
\v 24 Enumake vitɔa doɣli gblɔ be,''me xɔese!kpeɖe nye dzi maxɔ se ŋuti!''
\v 25 Esime Yesu kpɔ be amehawo le dzuƒum gbɔna la,eblu ɖe gbɔgbɔmakɔmakɔ la nu he gblɔ be,''wo aɖe tsutsu kple toku gbɔgbɔ,meɖe gbe nawo,dogo le eme eye megava eme gbɔɖe o.
\v 26 Gbɔgbɔla doɣli sesie eye wo nyama ɖekakpui vevie ŋtɔ hafi dogo le eyama me.Ŋutsuvi tsi abe amesi ku la ene,amehawo gblɔ be,''Eku.''
\v 27 Ke Yesu le ɖevie ƒe asi tsitre,eye ɖskakpui la tsitre.
\v 28 Esi Yesu gbɔ va aƒe la,eƒe nusrɔlawo bia le wonoe dome be,''Nukata miawo la mime te nye dogo o maha?''
\v 29 Yesu gblɔ nawo be,''esia ƒomevi mate ma dogo,gbedoɖa manɔ eme o''
\v 30 Wodzo le afima eye wotoe galilea yina,Yesu medi be amea ɖeke nenya afisi yewo le o.
\v 31 Elabena ele nufiam eƒe nusrɔlawo.egblɔ nawo be amegbetɔvi la asi na amewo eye woa wui,Gake aga fɔ tso amekukuwo dome le ŋukeke etɔa gbe.
\v 32 Eye wome se nya sia gɔme o,gake wole vɔvɔm alesi woa bia.
\v 33 Wova yi ɖe kapenaum.esime woɖo aƒeme la,ebia eƒe nusrɔwo la be,''nyakae gblɔm mi le mɔ la dzi?''
\v 34 Wome ke ŋu o.vɔla wo ƒonu kple wonɔe le mɔta amesi nye gatɔ.
\v 35 Yesu nɔ anyi eye woyɔ wo kata wuieve la va eɖokui gbɔ,egblɔ nawo be,''ne amea ɖe dzi be,ya nye gbatɔ la,eɖola nye mamlea eye woa subɔ ame mamleawo.
\v 36 Yesu tsɔ ɖeviaɖe ɖo woƒe titina.ekɔe ɖe akɔnu eye wo gblɔnawo be,
\v 37 Amesiame sixɔ ɖeviaɖe le nye ŋkɔ ta la,exɔ nye ha eye ne ame aɖe xɔm la,me xɔ nye ɖeɖeko ,ke amesi dɔm ha.
\v 38 Yohanes gblɔne be,''nufiala miekpɔ ameɖeawo nɔa gbɔgbɔvɔwo nyam le wo ŋkɔ me,eye mie nɔ te wo.elabena wome dze mia yome o.''
\v 39 Ke Yesu gblɔ,''miɖasi le eŋu,elabena amea ɖeke meli si awɔ dɔ gaa le nye ŋkɔ me eye woaga trɔa ƒonu baɖa tso nu nye o.
\v 40 Ameaɖe si me tsitre ɖe mia ŋu wo la li kpli mi.
\v 41 Amesiame si na mi tsinonu ɖeka mie nu,elabena mie nye kristo tɔ nyateƒe.mele egblɔm nami mabu eƒe fetsu o.
\v 42 Ne ameaɖe he xɔse ʋea tɔ ɖe muvɔ me la anyo ne wu be,woa bla kpe ɖe kɔ ne,eye woa tsɔa ƒu gbe ɖe atsaƒu me.
\v 43 Ne wo asi aɖe hewo de gblegble me la,lɛ ɖa.elabe anyo nawo be,nayi ɖe agbemavɔ me nene ke be loo nayi ɖe dzomavɔ me kple woabɔ evea wo.
\v 44
\v 45 Afisi dzo metsi na le o.Ne afɔɖe heawo yi ɖe gbegble me la tsoe ɖa,elabe anyo nawo be,nayi ɖe agbemavɔ nene ma ke be loo woadawo ɖe dzomavɔ me kple wo afɔ evea wo.
\v 46 Afisi dzo metsi na le o.
\v 47 Ne wo ŋku aɖe,ahe wo de gblegble me,hoe ɖa,elabe anyo nawo be nayi ɖe Mawufiaɖuƒela me kple ŋku ɖeka,ke be nayi ɖe dzomavɔme kple wo ŋku evea wo.
\v 48 Afisi ŋɔvi me kuna le o eye dzo ha me tsi na le o.
\v 49 Woa tsɔ dzo akɔa amesiame menu.Dze nyo,ke ne ebu eƒe vivi la,aleke woa trɔ eƒe vivi la ne maha?
\v 50 Ɖze nenɔ mia me,eye minɔ ŋutifafa me kple mia nɔe wo.
\c 10
\v 1 Yesu dzo le afima va yudea nutowome le yordan tɔ godo,eye wofia nu ameha geɖewo sigbe alesi wowɔna nawo tsa ene.
\v 2 Farisitɔwo va bie bena.''ɖe wole be,ŋutsu srɔtɔ na gbe srɔa.?''wowɔ biabia sia heɖia Yesu ŋu.
\v 3 Eɖonu nawo be;Nuka Mose ƒe se la gblɔ na mi?
\v 4 Wogblɔ be,Mose ɖemɔ be woaŋlɔ srɔgbegbale,eye woagbe.''
\v 5 Elabe miaƒe dzime sese tae Mose de se na mi ɖo.Yesu gblɔ nawo be,
\v 6 ke tso keke gɔmedzedzea mee Mawu wɔ atsu kple nɔ.''
\v 7 Le esiata ŋutsu adzo le fofoa kple dada gbɔ,eye wawɔ ɖeka kple srɔa,
\v 8 eye woame eve la azu ŋutila ɖeka.
\v 9 Ke nusi Mawu bla ɖekae la,ame mega ma eme o.
\v 10 Esi wole aƒeme la,nusrɔlawo gawɔ biabia tso nusia ŋu ke,
\v 11 egblɔ nawo be,''Amesi gbe srɔa eye wova yiɖe nyɔnu bubu la,ewɔ ahasi kpli.
\v 12 Eye ne nyɔnua gble srɔa ɖi eye woɖe ŋutsu bubu la,ewɔ ahasi.''
\v 13 Amewo tsɔ woƒe viwo va Yesu gbɔ le woatɔ asiwo,nusrɔlawo gbee na wo.
\v 14 Esi Yesu kpɔe la dzi kui.eye wogblɔ nawo bena,''Miɖe mɔnawo ɖeviwo nava gbɔ nye.eye miga gbenawo.elabena dziƒo fiaɖuƒe la nye wo tɔ.
\v 15 Vava mele egblɔm na mi bena,amesiwo maxɔ dziƒo fiaɖuƒe la abe ɖeviwo ene o la,mageɖe me akpɔ o.
\v 16 Eye woxɔ ɖeviwo ɖe eƒe alɔwo me eye woda asi ɖe wodzi heyra wo.
\v 17 Esi wodze mɔdzi la,ameaɖe ƒudu va dze klo ɖe eƒe akɔme.''he bie bena nufiala nyui,nuka mawɔ akpɔ gome le agbemavɔ la me?
\v 18 Yesu gblɔ be''nuka ŋuti nele nye nyɔm be nyui?ame ɖeke menye ame nyui o,negbe Mawu ɖeka ko.
\v 19 Enya seawo bena,mega wu ame o.mega wɔ ahasi o,mega fifi o,meɖi aʋatso ɖase o,mega ba ame o,eye na bu tɔwo kple nɔwo.
\v 20 Amesi gblɔ be nufiala,mewɔ nusiawo kata dzi tso nye ɖekakpui me ke.
\v 21 Yesu kpɔe helɔe,eye Yesu gblɔ ne be,nuɖeka kpɔtɔ nawo,eɖo la dzra nusiwo kata le asiwo la,eye tsɔ wo na amedahe wo,eye kesinɔnu anɔ asiwo le dziƒo.ke dze yonye me.
\v 22 Ke le eyaŋuti la,egbɔdzɔ,eye wowɔ nublayui na eɖokui vevie eye wozɔ dzo le egbɔ,elabe nusɔgbɔ le esi
\v 23 Yesu tsa ŋuku ,eye wogblɔ na eƒe nusrɔlawo bena,asese na amesiwo nye kesinɔtɔwo be woa geɖe dziƒo fiaɖuƒe la me.
\v 24 Ke nusrɔlawo tsi yaa le nya sia ŋuti,eye Yesu gblɔ nawo be,Viwo aleke woasese be,ne woa geɖe mawufiaɖuƒe la me!
\v 25 Ele bɔbɔe na kposɔ be,woato abi ƒe do me,wu kesinɔtɔ na geɖe eme.
\v 26 Ŋɔdzi ga aɖe lewo,eye wogblɔe le wonoe wo dome be ameka tututu akpɔ ɖeɖe maha.
\v 27 Yesu kpɔ wo eye wogblɔ nawo bena,kple amewo la asese gake menye kple Mawu o.Nuwo kata dzeadzi kple Mawu.
\v 28 Petro dze nuƒoƒo ne gblɔ be,kpɔ miawo miegble nuwoɖi hedze yowome.
\v 29 Yesu gblɔ nawo be,nyateƒe gblɔm mele na mi bena,''amea ɖeke megble aƒe alo nɔvinyɔnu alo nɔviŋutsu alo nɔa alo tɔa alo viawo alo agble ɖi le nye kple nye nya la ŋuti,
\v 30 negbe ne menye bena woaxɔ teƒe ɖoɖo aƒafa le gaƒoƒo sia me o.aƒewo nɔviŋutsuviwo nyɔnuwo kple tɔwo alo nɔwo alo agblewo alo viwo kple yometitiwo kple agbemavɔ le xexesi gbɔna la me.
\v 31 Ke ame geɖewo siwo nye mlɔetɔ lazu gbatɔ,eye gbatɔ lazu mlɔetɔ
\v 32 Wozɔ le mɔdzi yina yerusalem la,Yesu do ŋgɔ nawo,ke nusrɔlawo tsi yaa,eye amesiwo dze wo yome vɔ ŋutɔ.eye Yesu gayɔ woame wuievewo gblɔ na wo be,nusi le eme va ge ŋu nawo bena;
\v 33 Kpɔɖa mieyina ɖe yerusalwem eye woade amegbetɔvila asi na nunɔlagawo kple agbalefialawo,eye woatso kufia ne,eye woatsɔe ana amesiwo menye yudatɔwo o.
\v 34 Eye woaɖu fewu le eŋuti.woaɖe ta ɖe eŋu,woaƒoe kple atam eye woawui ,ke le ŋkeke etɔagbe la afɔɖe tsitse.''
\v 35 Yakobo kple Yohanes siwo nye zebedeoviwo va egbɔ gblɔ ne bena,nufiala miedzi be nawɔ nusi ke miebia wo la na mi.
\v 36 Wogblɔ nawo bena,nuka miedzi be mawɔ na mi maha?
\v 37 Wogblɔ ne bena,mianɔ anyi kpli wo le wo ŋutikɔkɔe la me,ameɖeka na wo nuɖusime eye evelia nanɔ wo miame.
\v 38 Yesu gblɔ nawo bena,mienya nusi biam miele o,alo akpe fu si ke nye ŋutɔ makpea?
\v 39 Wogblɔ ne be,mia teŋui,Yesu gblɔ nawo bena,kplu si ke manu la miaŋui.eye fu si ke me woa nyrɔm ɖo la mia teŋui o.
\v 40 Gake nye nuɖusime kple nye miasi me nɔnɔ la menye tɔnye o,''amesiwo wodea ɖo ɖi la tɔe.
\v 41 Esi nusrɔla mamlewo se la,wokpɔ dziku ɖe Yakobo kple Yohanes ŋu.
\v 42 Yesu yɔwo va eɖokui gbɔ,gblɔ nawo bena,''amesiwo bua be xexeametɔwo kplɔ la ɖuawo dzi,eye woƒe amegawo ɖua wodzi.
\v 43 Ke meganɔ alea le mia dome o,ke boŋ amesi ɖi be yeanye ga la,nenye subɔla.
\v 44 eye amesi ɖi be yeanye gbatɔ la nanye amewo kata ƒe dɔtsɔ la.
\v 45 Ke amegbetɔvi la meva be woasubɔ ye o,ke boŋ yeanye amewo ƒe subɔla kple woƒe vɔsa na xɔxɔ.
\v 46 Wo va ɖo yeriko,eye esi wodzo le yeriko yina kple eƒe nusrɔlawo kple amehaga la,amesi woyɔna be Bartimeo [Timevi] la.nubiala ŋukuagbatɔ la le mɔto.
\v 47 Eye esi wose Yesu Nazaretɔla ƒe ŋkɔ la ede ɣli dodo gblɔ be,''Yesu Dawid vi la kpɔ nublanyui nam.
\v 48 Ke amewo gbee ne be woazi ɖoɖoe.ke egado ɣli sese wu tsa be,''Dawid vi la kpɔ nye nublanyui.''
\v 49 Eye Yesu tɔ,heɖe gbe be woayɔe.ke wo yɔ ŋkuagbatɔ la eye wogblɔ ne be,''le dzi ɖeƒo!eye natso!ele wo yɔm.''
\v 50 Eda eƒe awu wlaya la ɖi he ƒuɖu va Yesu gbɔ.
\v 51 Yesu bie bena,''nuka mawɔ nawo maha?''Eye ŋkuagbatɔla ɖonu ŋu bena,''Aƒetɔ makpɔ nu.''
\v 52 Eye Yesu gblɔ ne bena,dzo elabe wo xɔse dagbe le ŋuwo.eye wokplɔ Yesu ɖo.
\c 11
\v 1 Azɔ esi wova yerusalem la,wogogo Betfage kple Betania si nye amito lagbɔ.eye Yesu dɔ eƒe nusrɔlawo eve.
\v 2 Egblɔ nawo bena,miyi ɖe kɔƒe si le ŋgɔ na mi la me,ne mie geɖe eme ziɖeka la,miakpɔ tedzivi si amea ɖeke meku kpɔ.mitsu ka le eŋu ne mia kplɔe vɛ nam.
\v 3 Ne ameaɖe bia mi be,nukata mile esia wɔm ɖo?mia gblɔe be Aƒetɔ la le ehiam,eye mia ga trɔe va eteƒe enumake.'''
\v 4 Ale wodzo yi,eye wokpɔ tedzivi si ɖeɖi teŋu le aboaɖe godo si le ʋuʋu le mɔtɔ eye wo tsu ka le eŋu.
\v 5 Ameaɖewo le tsitre le teƒe ma,eye wogblɔ nawo bena,nukata mi le tedzivi sia tsum ɖo?
\v 6 Wo gblɔ nawo abe alesi Yesu gblɔ nawo ene,tete ameawo ɖasi le wo ŋuti eye wo dzo.
\v 7 Eye nusrɔla eveawo kplɔ tedzivila va na Yesu.eye wotsɔ woƒe avɔwo ɖoɖe edzi na Yesu be woa nɔ edzi.
\v 8 Amegeɖewo ɖo woƒe avɔ ɖe mɔ dzi ne,eye ameaɖewo ha ɖo amakpa si wo ƒli le gbeme la nɛ.
\v 9 Amesiwo ŋgɔ ne kple amesiwo nɔ megbe ne la le ɣli dom.''Hosana.''Yayra toe nye amesi gbɔna le aƒetɔ la ƒeŋkɔme.
\v 10 Woayra miafofo David ƒe fiaɖuƒe si gbɔna la!Hosana le kɔkɔƒe!
\v 11 Eye Yesu geɖe yerusalem,eye wo yiɖe gbedoxɔ la me.ele ŋku tsam hele ŋkuɖe nusianu ŋuti.ke za le dodom eye wo dzo le Betania kple nusrɔla wuievewo.
\v 12 Esi ŋke eye wotrɔ tso Betania la dɔwui.
\v 13 Ekpɔ kutsetse tiaɖe le didiƒe,siƒe amakpawo to.tete woyi be yeakpɔ kutsetse aɖe le edzi,ke esi va egbɔ la mekpɔ naneke tovo na amakpawo o,elabena menye atikutsetse ƒe game ye o.
\v 14 Egblɔ ne be ameaɖeke magaɖu kutsetse aɖeke tso gbɔwo o.eƒe nusrɔlawo se nusi wogblɔ.
\v 15 Wo va yerusalem eye wo geɖe gbedoxɔame he deasi nudralawo kple nuƒlelawo nyanya dogoe le gbedoxɔa me.etrɔ gatrɔlawo ƒe akplɔwo kple ahɔnɛ dralawo ƒe azikpuiwo.
\v 16 Meɖe mɔna amea ɖeke be woatsɔ naneke ado goe le gbedoxɔame hena dzradzra o.
\v 17 Efia nuwo eye wogblɔ nawo be,wome ŋlɔe ɖi be woayɔ nye aƒe la be dukɔwoƒe gbedoɖaƒea?vɔ mi tsɔe wɔ adzodalawo ƒe nɔƒe.
\v 18 Nunɔlawo kple agbalefialawo se nya si wogblɔ eye wole dzidzim be yewoa wui.wole evɔm elabe ame hawo kata ƒe mowɔ yaa le eƒe nufiafia ta.
\v 19 Wotrɔ sia wotrɔ la wo dzona le dua me.
\v 20 Le ŋdi esi wole yiyim la wokpɔ kutsetse tia si ku tso ke wodzi.
\v 21 Petro ɖo ŋku eye wogblɔ be,nufiala kpɔ kutsetse ti si neƒofi de la ku
\v 22 Yesu ɖonu nawo be,'ɖo xɔse ɖe Mawu dzi.''
\v 23 Nyateƒe gblɔm mele na mi,mesiame si agblɔ na to sia be,Mawu nekɔ wo yidzi eye woada woɖe atiaƒui me eye ne me vɔ le eƒe dzime woa,xɔese be nusi yegblɔ avame ,nenema Mawu la woe.
\v 24 Eya ŋuti mele egblɔm nami be,nusianu si miabe to gbedodoɖa me la mikaɖe dzi be mixɔe woava nye miatɔ.
\v 25 Ke ne mi tso hele gbedogeɖala,mitsɔ nusianu si ameaɖe wɔ ɖe mianu la tsɔ kee,neneke miatɔ si le dziƒo ha atsɔ miaƒe vodadawo ake mi.
\v 26
\v 27 Wo gava yerusalem,esime Yesu le zɔzɔm le gbedoxɔame la,nunɔlawo,agbalefialawo kple tsitsiawo va egbɔ.
\v 28 Wogblɔ ne be,atsekpakpa kamea nele nusiawo wɔm le.eye amekea na wo atsekpakpa be nawɔ woe?
\v 29 Yesu gblɔ nawo be,mabia mi biabia ɖeka''migblɔe nam eye nye ha magblɔ atsetsekpakpa si metsɔ le nusiawo wɔm la na mi.
\v 30 Yohanes ƒe tsidetala dziƒo wo tso alo amegbetɔwo gbɔe wotsoa?mi ɖoŋu nam''
\v 31 Wo he nya le wonoe wo dome eye wo drome hegblɔ be''ne mi gblɔ etso dziƒo la,agblɔ be nukata mime xɔ edzi woa?
\v 32 Vɔ ne mie gblɔ be etso amegbetɔwo gbɔ la wole vɔvɔm na amswo elabe wose bena nyagblɔɖila wonye.
\v 33 Tete woɖonu na Yesu he gblɔ be''mime nya o.''tete Yesu gblɔ nawo be neneke nye ha nye magblɔ atsekpakpa si me tsɔ wɔ nusiawo na mi o.
\c 12
\v 1 Eye Yesu dze nufiafia wo gɔme le lododowo me.Egblɔ be,''ŋutua ɖe de waingble,etɔ kpɔ ƒo xla eŋuti eye woɖedo na wainfiafia.Etu gbeta kpɔxɔ eye wo haya waingblea na waingble delawo.ke edzo yi mɔdzi.
\v 2 Le ɣeyiyi nyuitɔ dzi la,edɔ dɔla ɖoɖe waingble delawo gbɔne woaxɔ wainkutsetse ɖewo va na ye.
\v 3 Ke wolee,ƒoe eye woɖoe ɖa asi ƒuƒlu.
\v 4 Ega dɔ dɔla bubu ɖo ɖe wogbɔ,ke wode abi ta ŋuti nɛ eye wodo ŋukpee.
\v 5 Ke ega dɔ bubu ɖa koe,vɔa wowu eya,wotu nu kple bubu geɖewo nenemake,woƒo ɖewo eye wowu bubuwo.
\v 6 Ame ɖeka ga kpɔ tɔ nɔ esi woadɔ.si nye via si wolɔ vevie.Eya ye nye ame susɔe si woadɔ ɖoɖe wogbɔ.Egblɔ be,''woabu vinye ya koe.''
\v 7 Gake agblehayatɔwo gblɔ le wo noewo dome be,''amesi nye eƒe domenyila ye nye esia,miva,mina miawu,eye domenyinyia nazu miatɔ.''
\v 8 Wodze edzi,wui,eye wotsɔe ƒu gbe ɖe waingble la godo.
\v 9 Azɔ,nuka waingble tɔ la awɔ?ava tsrɔ waingble delawo eye woatsɔ waingble la ade asi na ame bubuwo.
\v 10 Ɖe miexle ŋɔŋlɔ sia kpɔ oa?''kpe si xɔtulawo gbe la,eya va trɔ zua dzogoedzikpe.
\v 11 Esia tso Aƒetɔ la gbɔ,eye wowɔ nuku na mi le nukpɔkpɔ me.
\v 12 Tete nunɔlagawo,sefialawo kpakple dumegawo di be yewoale Yesu elabe wonya be yewo ŋu wodo lo sia le.ke wovɔ ameha la eyata wogblee ɖi dzo.
\v 13 Emegbe la wodɔ farisitɔwo kple herodiatɔ aɖewo ɖoɖe egbe bene woalee le eƒe nyawo me.
\v 14 Esi wova la,wogblɔ nɛ be,''Nufiala,minyae be ne toa nyateƒe eye metsɔe ɖe le amea ɖeke ƒe nukpɔsusu me o.medea akpa aɖeke dzi le amewo dome o.Ne fiana Mawu ƒe mɔ le nyateƒe me.Ele se nu be woaxe adzɔga na kaizaro wo alo mele se nu oa?Mia xeea,alo miaga xee.
\v 15 Ke Yesu dzesi woƒe ayemenuwɔwɔwo eye wogblɔ nawo be.''Nuka ŋuti miele doyem kpɔ?Mitsɔ denario vɛ nam ne makpɔ.''
\v 16 Wotsɔ ɖeka vɛ na Yesu.Ebiawo be,''Ameka ƒe nɔnɔmetata kple ŋuŋlɔŋlɔe nye esia?''wogblɔ be,''Kaizaro tɔe.''
\v 17 Tete Yesu gblɔ nawo be,''Mitsɔ nusiwo nye Kaizaro tɔ la na Kaizaro eye nusiwo nye Mawu tɔ la na Mawu.''Ale woƒe nuku le eya ma ŋuti.
\v 18 Eye Zadukitɔwo va egbɔ,wo amesiwo gblɔna be tsitretsitsi meli o la,wobiae be na,''
\v 19 Nufiala ,Mose ŋlɔe daɖi na mi be,ne ŋutsu aɖe nɔvi ku hegble srɔa nyɔnu ɖi eye vi mele esi o la,ŋutsu la naɖe nɔvia ƒe srɔa eye woado ƒome ɖi na nɔvia.'
\v 20 Nɔvi ŋutsu adre nɔ anyi,eye gbatɔ ɖe srɔ,eye woku megble vi aɖeke ɖi o.
\v 21 Eye evelia ɖee,eye woku,megble vi ɖi o.Eye etɔlia ha nenemake.
\v 22 Eye wo ame adreawo kata medzi viwo o.Le wo kata megbe la,nyɔnu la ha ku.
\v 23 Le tsitretsitsi me ne woga fɔ ɖe,ameka srɔ nyɔnu la anye?Elabena nɔvi ŋutsu adreawo kata ɖee kpɔ.''
\v 24 Yesu gblɔ nawo be,''Ɖe menye esiata mieda vo ɖo elabena mienya ŋɔŋlɔawo alo nya Mawu ƒe ŋuse ha o maha?
\v 25 Elabena ne woƒɔ tso amekukuwo dome la,wome ɖea srɔ o alo woatsɔ na bena woaɖe o,ke boŋ wole abe Mawudɔlawo le dziƒowo la ene.
\v 26 Ke le amekukuwo ƒe akpa dzi,bena woatsitre la,ɖe miexlee le Mose ƒe agbale la me tso ŋuve bi dzo ŋutinya la me alesi Mawu ƒo nunɛ bena,''Nyee nye Abraham ƒe Mawu la o maha?'''
\v 27 Menye amekukuwo ƒe Mawu wonye o,ke boŋ ame gbagbeawo tɔe.mieda ƒu ŋutɔ.''
\v 28 Agbalefialawo dometɔ ɖeka va,eye wose woƒe nyaheheawo;ekpɔ be Yesu ɖo nya ŋu nyuie.Ebiae be,''se kae nye vevietɔ wu le se ewoawo kata dome?''
\v 29 Yesu ɖo eŋu be,''se vevietɔ wu enye,Israel see,aƒetɔ mia Mawu la aƒetɔ ɖekae.
\v 30 Edze be na lɔ aƒetɔ wo Mawu kple wo dzi blibo,kple wo luʋɔ blibo,kple wo tamesusu blibo kpakple wo ŋuse kata.''
\v 31 Se evelia nye esi,edze be,nalɔ hawovi abe wo ŋutɔ ɖokuiwo ene!se bubua ɖeke mega li si lolo wu esiawo o.''
\v 32 Eye agbalefiala la gblɔ nɛ be,''Nufiala nyui!egblɔe nyateƒetɔe be Mawu la.ɖekae eye bubua ɖeke mega li kpe ɖe eŋuti o.
\v 33 Be woalɔe kple dzi blibo kple nugɔmesese blibo kpakple ŋuse blibo eye be woalɔ amehavi abe ame ŋutɔ ɖokui ene la le vevie wu numemewo kple vɔsasawo kata.''
\v 34 Esi Yesu kpɔ be ena ŋuɖoɖo nunyatɔ egblɔ nɛ be,''wo la,mele didiƒe tso Mawufiaɖuƒe la gbɔ o.''Le esia megbe la ame aɖeke medo dzi ga bia nya ɖeke Yesu o.
\v 35 Yesu le nufiam le gbedoxɔ la me,eye wogblɔ nawo be,''aleke wɔ agbalefialawo le gbɔgblɔm be kristo la Dawid ƒe vie wonye maha?
\v 36 Dawid ŋutɔ,le gbɔgbɔ kɔkɔe la me,gblɔ be;Aƒetɔ la gblɔ na nye aƒetɔ be,bɔbɔ nɔ nye nuɖusi me vaseɖe esime matsɔ wo futɔwo awɔ wo afɔɖodzinui.
\v 37 Dawid ŋutɔ yɔna kristo la be,'Aƒetɔ'ke aleke wɔ wonye dawid ƒe vi?''ameha ga la ɖo toe kple dzidzɔ.
\v 38 Le eƒe nufiafia me la Yesu gblɔ be,mikpɔ nyuie le agbalefialawo ŋuti,amesiwo dina tsaɖiɖi le awu legbewo me kple bubu gbedonamewo le dutoƒowo,
\v 39 kple bubu nɔƒewo le ƒuƒoƒewo kpakple teƒe vevie nɔnɔ le nuɖuƒewo.
\v 40 Ke woawo kee haa ahosiwo ƒe aƒewo eye wodoa gbe didiwo ɖa be amewo nakpɔ.amesiawo axɔ tohehe sesetɔ awu amesiame.
\v 41 Azɔ Yesu nɔ anyi hedze ŋgɔ nudzɔɖaka la le gbedoxɔa me,ele ŋku lem ɖe ame wo ŋu alesi wole ga dam ɖe adaka la me.Gake geɖewo da ga home gawo ɖe eme.
\v 42 Ke ahosi aɖe si nye wɔamenɔ la va da gawuiwlui eve ɖe eme siwo ƒe home anɔ abe peni ɖeka ene
\v 43 Yesu yɔ eƒe nusrɔlawo ƒoƒu eye wo gblɔ nawo be,''Nyateƒe gblɔm meie na mi,ahosi dahe sia da nu ɖe eme wu amesiwo kata dzɔ nu ɖe nudzɔ ɖaka la me.
\v 44 Amesiwo kata na tso woƒe nu gbogboawo me.ke ahosi sia ya la,tso eƒe ahedada la me,eda ga siwo kata le esi woaza la ɖe eme.
\c 13
\v 1 Esi Yesu zɔ dzo le gbedoxɔa me yina la,eƒe nusrɔla ɖeka gblɔe be,''nufiala ,kpɔ ekpe nyakpɔ kple eƒe xɔla!''
\v 2 Egblɔ ne be,''ɖe e kpɔ xɔ gaa sia?ekpe ɖeka makpɔtɔ si ma gedze anyigba o.''
\v 3 Esi wonɔ anyi ɖe amito la dzi si kpaŋkɔ gbedoxɔ la,Petro,Yakobo,Yohanes kple Andrea biae le kpɔɖeɖeme be,
\v 4 Gblɔe na mi,ɣekayi nusiawo na dzɔ?dzesi kae anye esime nusiawo kata adze eme vava.
\v 5 Yesu gayi edzi gblɔ nawo be,''mikpɔ nyui bena ameaɖeke mega wɔmi zanu ɖulawo o.
\v 6 Geɖewoe nye amesiwo ava le nye ŋkɔ me agblɔ be,''Enye ye nye.''eye woawɔ geɖewo zanu ɖulawo.
\v 7 Ne miese aʋawo kple nyawo tso aʋanu la,miga vɔ o,nusiawo adzɔ,ke nuwuwua mekpɔ gogo o.
\v 8 Dzukɔwo a tsitre ɖe dzukɔwo nu,eye fiaɖuƒe ɖe fiaɖuƒe nu.Anyigba aʋuʋu le teƒe geɖewo kple dɔwuamewo.nusiawo anye gɔmedzedze na ayaɖuɖu ƒe dzidzi.
\v 9 Minɔ ŋudzɔ,woakplɔ mi ayi ɖe se me,woa ƒomi le ƒuƒoƒeawo me.mia tsitre le woawo dome ɖu kplɔlawo kple fiawo na lɔlɔ nye,abe ɖaseɖiɖi nawo.
\v 10 Vɔ nyanyui anye gbaa si woaɖe gbeƒa na dukɔwo kata.
\v 11 Esime woa le mi eye woa kplɔ mi yia,mi ga vɔ na nya si miagblɔ o.Le gaƒoƒo mamea nya si miagblɔ woa tsɔe na mi;maga nye mia woe le nuƒo ge o.vɔ la gbɔgbɔ kɔkɔe.
\v 12 Nɔvi ahe nɔvi ɖe kume,eye tɔla via.viwo atsitre ɖe woƒe dzilawo ŋu,eye woa na be woa he wo ɖe ku me.
\v 13 Amewo kata adzu mi le nye ŋukɔ ta.Vɔ amesi ke a dodzi yi ɖe nuwuwu la,ame sia akpɔ ɖeɖe.
\v 14 Ne miekpɔ aƒe gbagba ƒe ŋuŋɔnu aɖe tsitre le afisi meɖoa tsitre le woa ɖe asi nuxle la nu woa se eme ,ɖe asi amesiwo le yuɖa wa si anyi toao dzi.
\v 15 Ɖe asi le amesi le xɔta megava gɔme le xɔame o.alo woa sɔ naneke adogo le eme o.
\v 16 Eye ɖe le enu be amesi le agble la a trɔ ava tsɔ eƒe awu.
\v 17 Vɔ amesiawo nɔ kple ɖeviwo eye wo anɔ vidziƒewo le ŋkeke mawoɖi!
\v 18 Do gbeɖa be anyi mega tsɔ le ŋkeke me o.
\v 19 Be afima ʋɔnudɔdrɔ gaaɖe anɔ,abe alesi me nɔ tso gɔmedzedzea me o,esime mawu wɔ xixea,va ɖo fifia,ma ganɔ nenema o.
\v 20 Togbɔ be aƒetɔ wɔ ŋkekea wo ʋe la,woma ɖe ŋutila ɖeke o,vɔ ne ametsitsiawo ƒe hiahiawo,amesiwo tsia wo ɖea ŋkekewo be xexleme kpɔ tɔ.
\v 21 Fifia ne amea ɖe gblɔ nawo be,''kpɔ,kristo le afisia!''alo kpɔ fimɛ la wo le!''mega xɔ edzi se o.
\v 22 Be alakpa kristotɔwo kple alakpa nyagblɔɖila woa dze eye woawɔ dzesi kple nukunuwo,atsɔ bee,ne mɔnu aɖe li,ametsiatsiawo
\v 23 ha.Nɔ nudzɔ!megblɔe na mi be,''nusiawo kata a do ŋgɔ na gamea.''
\v 24 Vɔ le ʋɔnudɔdrɔ na ŋkeke siawo megbe la,anyi atsɔ,ke hetriviwo maga na woƒe kleklewo.
\v 25 Hetriviwo a ge tso dziƒo,eye nusewo si dziƒo la,aʋuʋu.
\v 26 Tete woa kpɔ amegbetɔ vila woa gbɔna le alilikpo me kple nuse gaa ɖe kple ŋutikɔkɔe.
\v 27 Tete adɔ eƒe dɔlawo eye woa ƒoƒu eƒe ametsiatsiawo tso kɔ eneawo me,tso anyigba ƒe nuwuwu vayi dziƒo ƒe nuwuwu.
\v 28 Kpla nusrɔsrɔ tso atsiku tsetse gbɔ.Ne alɔ zeawo dze ƒuƒu eye eƒe amakpawo dze gegela mie nya nɛ be dɔ kutsu game gbɔna.
\v 29 Nenemake ne miekpɔ nusiawo dzɔla,mi nye be egogo agbolawo ƒe tsutsu.
\v 30 Nyateƒe mele egblɔm na mi bena,dzidzime siawo ma vayi hafi nusiawo nadzɔ o.
\v 31 Dziƒo kple anyigba woa vayi,ke nye nyawo la ma vayi o.
\v 32 Vɔ na ŋkeke ma alo gaƒoƒo ma,amea ɖeke menye o,dɔla siwo le dziƒo ha,vila ha,ke fofo la ko.
\v 33 Nɔ ŋute!kpɔ,elabe mi menya yeyiyi si woa nye o.ŋgɔ nɔla tsitsiaɖewo hle;nɔ ŋute!nɔ ŋudzɔ eye na dogbeɖa.
\v 34 Ele abe nutsu aɖe si le mɔ zɔge;egble eƒe aƒea ɖi eye wogble eƒe subɔviwo ɖe aƒea kpɔkpɔ ta,amesiame kple eƒe dɔwo.eye adegbe asi na eƒe aƒedzikpɔla be woa nu ŋudzɔ.
\v 35 Nenema nɔ ŋudzɔ.elabe wo me nya yeyiyi si aƒea tɔ la na trɔ gbɔ va aƒea me o,ɖomahi le wotrɔ kpa dzi,le za dome,le fɔŋli,alo le ŋudikanya.
\v 36 Ne egbɔva le avume la,megana woa kpɔwo le alɔ me o.
\v 37 Nusi megblɔ na mi la,megblɔe na amesiame be woa nɔ ŋudzɔ.
\c 14
\v 1 Ke esusɔ ŋkeke eve ne woa ɖu ŋutitoto kple abolo maʋamaʋa ƒe aza.Nunɔlaga kple agbalefialawo le mɔnu dim alsi woawɔ ale Yesu to aye mɔnuaɖe dzi eye woa wui.
\v 2 Ale wonɔ gbɔgblɔm be manɔ ŋkeke nyuie la dzi o,elabena ahe hunyahunya va dukɔ la me.
\v 3 Esi Yesu le Betania,le Simon si nye ekpodɔlela ƒe aƒeme,le enu ɖum le kplɔ ŋuti la,nyɔa ɖe tsɔ ami ʋeʋe si xɔ asi ŋutɔ,si le ekpegoe tɔxɛa ɖe me la ɖe asi vɛ.Nyɔnu la gba ami go la,eye wotrɔ ami la kuɖe ta dzi na Yesu.
\v 4 Ke ameaɖewo do dziku le nuwɔna la ŋuti.wogblɔ le woa ɖokui me be,Nukata wole ami xɔasi sia ŋuti gblem ale?
\v 5 Woateŋu adra ami ʋeʋe sia axɔ asi awu denario ga alafa etɔ eye woa tsɔ na amedahe wo.ke amewo ka mo nɛ
\v 6 Ke Yesu gblɔ be,miɖe asi le eŋu.nuka ƒe fu ɖem mile nɛ?nusi wɔm wole nam la,nunyuie.
\v 7 Amedahewo le miagbɔ ɖaa,eye miateŋu awɔ nunyuie nawo ɣesiayi si miedi la.ke nye la,nye manɔ miagbɔ ɖa o.
\v 8 Edze agbagba wɔ eƒe nutete.Eva si ami na nye ŋutila hena ɖiɖi.
\v 9 Mele egblɔm nawo le nyateƒe me.Teƒe ɖesiaɖe si woa ɖe gbeƒa nyanyui la le,le xexea kata me le la woa ƒonu tso nusi nyɔnusia wɔ ŋuti bena woaɖo ŋuku eyama dzi.
\v 10 Ke yuda Iskariot amewuievewo dome tɔ ɖekayi nunɔla gawo gbɔ bena ya Yesu ade asi nawo.
\v 11 Esi nunɔlagawo see la,wo kpɔ dzidzɔ eye wodo ŋgbe nɛ be,ye woa nɛ ega.ale yuda nɔa mɔnu dim ne yea dee asi nawo.
\v 12 Le abolo maʋamaʋa ŋkeke nyuie ɖuyi,ŋkeke gbatɔ esi wowu ŋutitoto levi la,eƒe nusrɔlawo gblɔ nɛ be,''afika miayi aɖraɖo nawo hena ŋutitoto levi la ƒe ɖuɖu le.''
\v 13 Edɔ eƒe nusrɔla eve gblɔ nawo bena,miyi edua me,mia dogo ameaɖe si tsɔ tɔmedezeɖe eta,mikplɔe ɖo.
\v 14 Miyi aƒe sime woa geɖo la,mibia aƒetɔ si le aƒeame la se be,Nufiala be afika amedroxɔ si me,nye kple nye nusrɔlawo mia ɖu ŋutitotolevi la le?
\v 15 Eya afia mi xɔ gaa ɖe si me woɖo nuwo ɖo xoxo la le dziƒoxɔdzi.midra eme ɖo nami!
\v 16 Nusrɔlawo dze mɔ yi dula me,wokpɔ nesianu le eteƒe pɛpɛpɛ abe alesi wogblɔe la na wo ene.Eye woɖa ŋutitotolevi la ƒe ɖuɖu le afima.
\v 17 Esi fie ɖo la,Yesu va kple ame wuievewo .
\v 18 Esi wole kplɔ la ŋuti le nuɖuƒe la,Yesu gblɔ nawo bena.''Nyateƒe nya gblɔm mele nami.Le mia dome amesiwo le nuɖu kplim la dometɔ ɖeka adem asi.
\v 19 Wokata wode asi nuxaxa me eye ɖekaɖeka wobie se be alo enyea?
\v 20 Yesu ɖo eŋu gblɔ nawo bena,amewuievewo dometɔ ɖekae,Amesi le asi dem agbala me kplim fifi lae.
\v 21 Amegbetɔvila aku abe alesi ŋɔŋlɔa gblɔe kuɖe eŋuti la ene,vɔ la baba na amesi dzi woato ade amegbetɔvila asi.Anyo na nenem ƒe amema boŋ ne wome ga xa dzi o.
\v 22 Esi wonɔ nuɖum la,Yesu tsɔ abolo,eyrae,eye wo ŋe eme,Etsɔe na eƒe nursɔlawo hegblɔ ale,mixɔ esia.Esia nye nye ŋutila.
\v 23 Etsɔ wain kɔpo,dakpe eye wotsɔ nawo eye wo kata wo nui le eme.
\v 24 Egblɔ nawo bena,''esia nye nye ʋu ƒe nublabla,ʋu si makɔ ɖe anyi na amegeɖewo.
\v 25 Nyateƒe mele egblɔm nami,nyeme gale wain noge ake o,va seɖe gbemagbe si maga noe ake yeye le Mawu ƒe fiaɖuƒe la me.''
\v 26 Esi wodzi kafufu hawo vɔ la,wo dogo heyi amito ti la dzi.
\v 27 Yesu gblɔ nawo bena,''mia kata miele nuklikli kpɔge le tanye,elabena woŋliɔe ɖi bena,mele alekplɔla ƒo ge eye aleviawo akaka hle.
\v 28 Gake ne tsitre vɔ la,madze ŋgɔ nami ayi galilea.
\v 29 Petro gblɔ nɛ bena,''Ne amesiame adze anyi ha la,nye mele anyi dze ge akpɔ gbeɖe o.''
\v 30 Yesu gblɔ nɛ bena,Mele egblɔm nawo le nyateƒe me le za sia me ke be,hafi koklo na ɖe gbe zi eve la,agbenu le gbɔnye zi etɔ.''
\v 31 Petro gazigbe ɖe edzi gblɔ bena.''Ne ɖe maku kpli wo hala,nye mele nugbe ge le gbɔwo akpɔ o.''nusrɔlawo doŋu gbe nenema.
\v 32 Wo kata vaɖo teƒe si woyɔna be gedzemani eye Yesu gblɔna eƒe nusrɔlawo bena,''mibɔbɔ nɔ afisia,ne mayi ava do gbeɖa.''
\v 33 Ekplɔ Petro,Yakobo kple Yohanes ɖe asi.ke le afima eƒe gbɔgbɔ tsi mavo ale gbegbe eye wotsi dzodzodzo le eɖokui me.
\v 34 Egblɔ nawo bena.''Nye luʋɔ le nu xaxa me vevie kaka yi ɖe ku me.minɔ teƒe sia le ŋudzɔnɔnɔme.''
\v 35 Yesu zɔ yi ŋgɔ vie,etsɔ mo anyi eye wodo gbe ɖa ale,Ne anɔ bɔbɔe la bena,fukpekpe gaƒoƒo sia nato ye ŋuti ayi .
\v 36 Egblɔ be,''Tɔnye nusiawo le bɔbɔe nawo.ɖe kplu sia ɖa tso gbɔnye.gake menye le nye lɔlɔnu me o.ke le wo lɔlɔnu me .''
\v 37 Esi wotrɔ va nusrɔla etɔa gbɔ la,ekpɔwo le alɔ dɔm.Egblɔ na Petro bena,''Simon ɖe ne le alɔ dɔma?mataŋu anɔ ŋudzɔ gaƒoƒo ɖeka tetie oa?''
\v 38 Nɔ ŋudzɔ ne na do gbe ɖa,be maga dze tetekpɔ me o.gbɔgbɔ ya le klalo,ke ŋutila ya gbɔdzɔ.''
\v 39 Ega dzo le woagbɔ eye wo dogbe ɖa,gblɔ nyasiwo tututu wogblɔ gba.
\v 40 Esi woga trɔ va nusrɔlawo gbɔ la,ega kpɔwo wonɔ alɔ dɔm elabena alɔ bla woƒe ŋkuwo.eye wome nya alesi woa ɖe woɖekui nue o.
\v 41 Egatrɔ va zi etɔlia gblɔ nawo bena,''mie gale alɔdɔdɔ dzi ko hele ɖiɖim ɖe emea?Ema su!ɣeyiyi la ɖo,mikpɔ!woade amegbetɔvila asi na nuvɔwɔlawo.
\v 42 Mitsi te,miadzo.kpɔɖa amesi adem asi la gogo.
\v 43 Enumake esi wonɔ nuƒoƒodzi la,yuda amewuievewo dometɔ ɖeka vado eye ameha gaa ɖe si nunɔlagawo,agbalefialawo kpakple dume gawo dɔ la dze eyome.wotsɔ eyi kple ekpo ɖe asi.
\v 44 Ke amesi adee asi la gblɔ na eyome dzelawo bena,''amesi ke ma kis ɖe alɔgo dzi na lae nye ame la.milee,eye mi kplɔe yie,ke minɔ ŋudzɔ le eŋu.''
\v 45 Esi yuda ɖo afima la,enumeke ete ɖe Yesu ŋu gblɔ nɛ bena,''Nufiala,''eye wo kis ɖe alɔgo dzi nɛ.
\v 46 Ke ameawo ƒe asi su adzi eye wolee.
\v 47 Ke amesiwo tsitre le afima la dometɔ ɖeka ɖe eƒe yi dogo,eye wokpa eto ɖeka ɖa na nunɔlaga gaa ƒe subɔvi.
\v 48 Yesu gblɔ nawo bena,mie va ɖe tanye abe fiafitɔ enea?kple yi kple kpo be yewoa lem maha?''
\v 49 Esi menɔa anyi kpli mi le ŋkeke me,nɔa nufiam le Mawu ƒe la me,gake mie lem kpɔ o.ke esia va eme bena ŋɔŋlɔ wo nava eme.
\v 50 Ke amesiwo kata nɔa anyi kpli la gblee ɖi sidzo le egbɔ.
\v 51 Ɖekakpui aɖe si ta avɔ ɖe ali dze eyome,wole.
\v 52 Ke edogo le wo sime gble avɔla ɖe alelawo sime hesi dzo amama.
\v 53 Wokplɔ Yesu yi nunɔlaga ƒeme.Nunɔlagawo,dumegawo kpakple agbalefialawo va ƒoƒu ɖe eŋu.
\v 54 Azɔ Petro kplɔ woɖo le didiƒe ʋui heva ɖo nunɔla gaa ƒe aƒeme,eva bɔbɔnɔ anyi le adzo ƒum le dzɔlawo dome.
\v 55 Azɔ nunɔlaga kple ʋɔnudrɔlawo kata nɔa ɖase ɖiɖi dim le Yesu ŋu,sigbe woa to awui,ke wome kpɔe o.
\v 56 Amegeɖe ɖi aʋatso ɖase le eŋuti,wodometɔa ɖekatɔ mesɔ ɖe nɔvia tɔ ŋu o.
\v 57 Amegeɖewo tsi tsitre eye wogblɔ alakpa ɖaseɖiɖi tsitre ɖe eŋu.wogblɔ be,''
\v 58 Miese wogblɔ be,''magba Mawu ƒe gbedoxɔ si wotu kple asi la,eye ie ŋkeke etɔa gbe ma tu bubu si woma tsɔ asi atu la o!''
\v 59 Ke amesia wo ha ƒe ɖaseɖiɖi mesɔɖe wonoe wo tɔdzi o.
\v 60 Nunɔlaga tsitre le amehala dome bia Yesu be,''Nyanu ɖoɖoa ɖeke mele asiwo oa?kuɖu ɖaseɖiɖi si amesiame tsɔ tsitre ɖe ŋuwo la ŋuti oa?
\v 61 Ke Yesu zi ɖoɖoe eye meɖo nya ɖeke ŋuti nawo.ke nunɔlaga ga bie se be,''woe nye kristo yayratɔ la ƒe via''?
\v 62 Yesu ɖo ŋu bena,nyee,ke miakpɔ amegbetɔvila woa bɔbɔnɔ kɔkɔetɔ la ƒe nuɖusi me kple ŋuse eye woa ɖiɖi gbɔna le dziƒo alilikpo wome.''
\v 63 Tete nunɔlaga la dze eƒe awuwo he gblɔ be.''ɖe miega hia ɖaseɖiɖi bubua ɖea?"
\v 64 Miaŋutɔwo miese vlodonya si wogblɔ nukae nye miaƒe nyametsotso.''ke woa kata bu ƒɔe abe amesi dze na ku la ene.
\v 65 Ameaɖewo dze ta tutu ɖe eŋu eye wobla ŋkume nɛ heta kɔe gblɔ nɛ be,''gblɔ nyaɖi.''.Ke dɔlawo kplɔe dzo va ƒoe.
\v 66 Le ɣemayi Petro nɔ xɔxɔnu.Nunɔlaga ƒe nyɔnu subɔlawo dometɔ ɖeka va egbɔ.
\v 67 Ekpɔ Petro le tsitre nu nɔ dzoƒum.Ele ŋku ɖe eŋu vevie,egblɔ nɛ bena,''woha .enɔa anyi kple Yesu Nazaretɔla''
\v 68 Ke egbe nyasia gblɔ be,''Nye me se alo nya nyasi gblɔm nele la o.''eye wodo go yi xexenu.
\v 69 Nyɔnu dɔtsɔla la ga kpɔe eye wode asi gbɔgblɔ me na amesiwo le afima bena,''ŋutsu sia ha nye woa dome tɔ ɖeka.''
\v 70 Ke Petro gagbe nyasia,eteƒe medidi o,amesiwo tsitre ɖe afima be,''Nyateƒe wo dometɔ ɖeka nenye elabena galileatɔwo ha ha nenye.''
\v 71 Ke ede asi fiƒode nyawo gbɔgblɔ me eye wota nu gblɔ be.''Nye me nya amesi ƒenya gblɔm miele la o.''
\v 72 Enumake koklo ku atɔ zi evelia.ke Petro ɖo ŋku nyasi Yesu gblɔ nɛ dzi,''hafi koklo naku atɔ zi eve la,agbenu le gbɔnye zi etɔ''Ke eƒe dzi gba eye wofa avi.
\c 15
\v 1 Le ŋfɔke la,fianunɔlaga ƒoƒu ametsitsiwo kple agbalefialawo kpakple ʋɔnudrɔlawo.Ke wobla Yesu eye wokplɔe dasi na pilato.
\v 2 Pilato bia Yesu,yudatɔwo ƒe fia nenye?''eɖo nu bena,''woe le egblɔm''
\v 3 Fianunɔlaga tsɔ nya geɖe ɖo Yesu ŋku me.
\v 4 Ke pilato ga bie bena,''ɖee nya ɖeke mele asiwo oa?''kpɔ nya geɖe si wole tsɔtsɔm ɖe nuwo la?
\v 5 Gake la Yesu megblɔ nya ɖeke na pilato o,eye esia na be,wodo domedzoe.
\v 6 Ke le ŋkeke sia dzi la,pilato ɖe asi le gamenɔla aɖe ŋuti nawo,amesi wobia la.
\v 7 Ke agladzela ha nɔ gaxɔame,eye le agladzela kple amewulawo dome la,amea ɖe ha nɔ wodome si ŋkɔe nye Barabas.
\v 8 Eye amehawo va pilato gbɔ,le gbɔgblɔm ne bena,woe nawo abe alesi newoe va yi ene.
\v 9 Ke pilato ɖo eŋuti gblɔ nawo bena,ɖee mi be maɖe asi le yudatɔwo ƒe fia la ŋuti na mia?''
\v 10 Ke eya nya bena ,nuʋaʋa tae ye nunɔlawo tsɔ Yesu de asi ne ɖo.
\v 11 Ke nunɔlawo doɣli kple gbesesie gblɔ bena,ɖe asi le Barabas ŋuti na mi.
\v 12 Pilato gaɖo enu gblɔ bena''ke nuka mawɔ na yudatɔwo ƒe fia la?''
\v 13 Wo doɣli kple gbe sesie gblɔ bena,mina mia klae ɖe ati ŋuti.''
\v 14 Pilato gblɔ nawo be,''Nugblegble ka wo wɔ''gake wo ga doɣli bena kae ɖe ati ŋuti.''
\v 15 Pilato dzi be wo do dzidzɔ na amehawo,eyata eɖe asi ie Barabas ŋuti nawo.ke ena woƒo Yesu vevie ŋutɔ,eye woɖe asi eŋuti nawo be woa klae ɖe ati ŋuti.
\v 16 Ke kpovitɔwo kplɔ Yesu yi ɖe nyametsola ƒe ƒuƒoƒe la eye nyametsola yɔ kpovitɔwo va ƒoƒu ɖe egbɔ.
\v 17 Wo do awu lɔbɔ aɖe na Yesu,eye wotsɔ ka lɔ fiakuku he ɖɔ ne.
\v 18 Ke wonɔ gbedom ne gblɔ bena''bubu na yudatɔwo ƒe fia la.'''
\v 19 Ke woƒo tagbɔ ne kple ati eye wotsu ta ɖe eŋuti.
\v 20 Esi wodo vloe la,woɖe awu lɔbɔ si wo do ne,eye wotsɔ eƒe awu si wo do la,do nɛ,eye wokplɔ Yesu yina ɖe kla kla ƒe.
\v 21 Ke esi wole mɔ la dzi la,wokpɔ amea ɖe si gbɔna va du la me,si ŋkɔ nye Simon,si nye kirenetɔ tɔa aɖe,amesi nye Aleksandro kple Rufovi la,eye wona wotsɔ Yesu ƒe atitsoga la.
\v 22 Eye kpovitɔwo kplɔ Yesu yi teƒe si wo yɔ nabe Golgata.si gɔmea nye ametakoliƒe.
\v 23 Ke wotsɔ aha siwo tsɔ nudeme la ne be woa no.gake Yesu gbe!
\v 24 Ke kpovitɔwo klae ɖe ati ŋuti,eye wo ma eƒe awu lɔbɔ la me na wonoe wo.
\v 25 Gaƒoƒo etɔlia dzi ye wo klae ɖe ati ŋuti.
\v 26 Ke nyasi wotsɔ ɖe ŋu la,woŋlɔe ka ɖe eƒe ta gbɔ ls ati la ŋuti gblɔ bena;YUDATƆWO ƑE FIA.'''
\v 27 Le egbɔ la,wokla adzodala eve ,ke ɖeka le eƒe nuɖusime eye ɖeka ha le eƒe miasime.
\v 28
\v 29 Amesiwo nɔ afima tom la,edzum eye wonɔ woƒe tawo ʋuʋu gblɔ bena''oho!wo amesi akaka Mawuxɔ eye le ŋkeke etɔegbe agatrɔ tsui.
\v 30 Ɖe ɖokuiwo eye naɖi le atitsoga la nu!''
\v 31 Ke fianunɔlawo kple agbalefiawo ha nɔ ekom,gblɔ bena eɖna amewo,ke meteŋ ɖea eɖokui o.
\v 32 Mina kristo israel ƒe fia la neɖi va anyigba fifila tso ati ŋuti,bena miakpɔ kakaɖedzi.ke amesiwo wokla ɖe egbɔ ha dometɔ ɖeka ɖe alɔme le eŋu.
\v 33 Le gaƒoƒo ade megbe la,vivitixɔ anyigba la kata dzi vaseɖe gaƒoƒo asieke lia dzi.
\v 34 Ke le gaƒoƒo asieke lia me la,Yesu doɣli kple sesie bena ''Eloi,Eloi,lama sabachthania?''Si gɔme enye,''nye mawu!nukata negblem ɖi?''
\v 35 Amesiwo le tsitre le afima see,eye wogblɔ bena''mikpɔ ɖa ele Eliya yɔm.''
\v 36 Ke ɖewo ƒudu,eye wotsɔ avɔvu bla ɖe ati ŋu.hede wain tsiveve me hetsɔ ɖo ŋugbɔ ne be woano.ke ŋutsu la gblɔ bena,''mina miakp bena,Eliya a va ɖe maha?''
\v 37 Ke Yesu doɣli kple gbe sesie,eye wo ku.
\v 38 Eye mawuxɔmetsovɔ la ma ɖe eve tso ta va gɔme.
\v 39 Esi kpovitɔwo ƒe dzikpɔla,amesi le tsitre dze ŋgɔ Yesu la kpɔ alesi woku la gblɔ bena''Nyateƒe amesia nye Mawu ƒe vi.''
\v 40 Eye nyɔnuaɖe nɔ tsitre le adzɔge ha nɔ nusiawo kpɔm,ke le ameawo dome la wawoa nye maria magdalatɔ kple maria sinye yakobo ɖevitɔ kple yose ƒe nɔ kple salomo.
\v 41 Esi Yesu nɔ galilea la,amesiawo nɔ eyome,eye wo subɔe.nyɔnu bubua ɖewo ha nɔ eyome va egbɔ le yerusalem.
\v 42 Esi ɣetrɔ ɖo la,elabena enye dzradzraɖo ƒe ŋkeke.ŋkeke si hafi sabbat la,
\v 43 Yosef arimatiatɔ va afima,enye bubume me le sewɔlawo dome.amesi le nɔte kpɔ Mawufiaɖuƒe la.Eva pilato gbɔ kple kaka ɖe dzi.eye wobia Yesu ƒe ŋutila.
\v 44 Ewɔ mo ya na pilato be,Yesu ku vɔ.Eyɔ kpovitɔlawo dzikpɔla biese nenye be Yesu ku.
\v 45 Esi wonya tso kpovitɔwo dzikplɔla be yesu ku la,eɖe asi le ŋutila nu na yosef.
\v 46 Yosef ƒle aklala.eye woɖee le atitsogala nu la,eblee ɖe aklala yi me,eye wotsɔe mlɔ yɔdo si woɖe le agakpe me la me.eye wo mli kpe la va tu yɔdo la nu.
\v 47 Maria magdalatɔ kple maria yose ƒe nɔ la kpɔ afisi woɖi Yesu ɖo.
\c 16
\v 1 Esi sabbat ŋkeke la vayi vɔ la,Maria magdalatɔ kple maria yakobo kple salomo nɔ ƒl3 ami ʋɛʋɛ va be yeasi na Yesu ƒe ŋutila si woɖi.
\v 2 Le ƒɔli boo na ŋkeke gbatɔ le kwasiɖa me la,woyi yɔdo la gbɔ esi ɣe dze.
\v 3 Wogblɔ na wonoe wo be.''Amekae ye mli kpe la ɖa le yɔdo la nu?''
\v 4 Esi wokpɔ be ame aɖe mli kpe la ɖa la,si keke la..
\v 5 Wo geɖe yɔdo la me,eye wokpɔ ɖekakpuia ɖe le awuyititi la ya me,nɔ anyi ɖe ɖusime,eye wovɔ ŋutɔ.
\v 6 Egblɔ nawo be,''miga vɔ o.Yesu dzim miele .Nazaret tɔ siwo kla,eƒɔ!mele afi sia o.kpɔ afisi wo tsoe mlɔ la ɖa.
\v 7 Ke yi ɖa gblɔ na eƒe nusrɔlawo kple Petro bena edze wo ŋgɔ yi na ɖe galilea,afima ye mia kpɔe le ,abe alesi wogblɔ na mi ene.''
\v 8 Woƒu ɖu dole yɔdo,le yɔdo la me.nɔ dzodzo nyanya kple maya me.wome gblɔ nya ɖeke na amea ɖeke o.elabe vɔvɔ lewo ŋutɔ.
\v 9 Fɔli na kwasiɖa ƒe ŋkeke gbatɔ le eƒe tsitre tsitsi megbe la,edze gba na maria magdalatatɔ sime wonya gbɔgbɔ adre le.
\v 10 Eyi eye wogblɔ nawo kple amesi wo li la,esime wole blanui lele me kple avifafa me.
\v 11 Wose be ele agbe,eye woɖe eɖokui fie,gake wome xɔe se o.
\v 12 Le nusiawo megbe edze le nɔnɔ me vovovome na ame evea ɖewo siwo le azɔli zɔm yi na ɖe dua me.
\v 13 Woyi eye wogblɔ na nusrɔla mlamlewo,gake wome xɔe se o.
\v 14 Emegbe Yesu dzena ame wuiɖekewo esi wole kplɔnu eye woblu ɖe wo ta le woƒe dzimaxɔse kple dzime sese ta,elabena wome xɔ ɖe amesi wokpɔe esime wofoe tso ku me o.
\v 15 Egblɔ nawo be''miyi xexea kata me,eye mi ɖe gbeƒa nyanyui la na nuwɔwɔwo kata.
\v 16 Amesi xɔese eye la mia nyrɔe ɖe tsi me,ke amesi me xɔese o la woa bu fɔe.
\v 17 Dzesi siawo ayi kple amesiwo xɔese,le nye ŋkɔ me woa nya gbɔgbɔvɔwo ,woa dogbe vovovowo.
\v 18 Woa le da kple woƒe asi,eye newo nɔnu wuame la mawɔvɔ wo o.woa da asi ɖe dɔnɔwo dzi eye woa ha ya.''
\v 19 Esi aƒetɔ ƒonu nawo vɔ la,wo kɔeyi dziƒo eye wo nɔ anyi ɖe Mawu ƒe nusime.
\v 20 Nusrɔlawo yi ɖa ɖe gbeƒa le afisiafi,esime Aƒetɔ la wodɔ kpli eye woɖo kpe nya la dzi to nukunuwo kple dzesiwo sidze woyo me.