Upload files to ''

tn_TIT (1).tsv

@@ -0,0 +1,199 @@
+Reference	ID	Tags	SupportReference	Quote	Occurrence	Note
+front:intro	m2jl				0	#پیشگفتار کتاب تیتوس\n\n##بخش اول: معرفی کلی\n\n###خلاصه کلی کتاب تیتوس\n\n1. دستورالعمل پولس به تیتوس برای برگزیدن رهبران خداترس. (فصل ۱ آیه های ۱ تا ۱۶)\n2. دستورالعمل پولس به تیتوس برای تعلیم و تربیت مردم برای داشتن زندگی خداپسندانه. (فصل ۲ آیه ۱ و فصل ۳ آیه ۱۱)\n3. پولس نامه خود را با به اشتراک گذاری برخی از برنامه‌ها به پایان می‌رساند و نیز به ایمان‌داران سلام می‌رساند. (فصل ۳ آیه های ۱۲ تا ۱۵)\n\n###نویسنده کتاب تیتوس\n\nپولس نویسنده کتاب تیتوس است.  او اهل شهر ترسوس بود. پیش‌تر سولس خوانده می‌شد. و قبل از ایمانش به مسیح، او یک فریسی بود. پس از ایمان آوردن به مسیح، او بارها به سراسر امپراتوری روم سفر کرد و با مردم از مسیح سخن گفت.  \n\n###موضوع کتاب تیتوس چیست؟ \n\nپولس این نامه را به تیتوس، همکار خود، که رهبری کلیساهای جزیره کریت را بر عهده داشت، نوشت. پولس به او دستورالعمل‌هایی در مورد انتخاب رهبران کلیسا داد. و نیز چگونگی رفتار ایمانداران با یکدیگر را شرح داد. او همچنین همه آنها را تشويق کرد که شیوه زندگی خداپسندانه داشته باشند.\n\n### عنوان این کتاب چگونه باید ترجمه شود؟ \n\nمترجم‌ها می‌توانند این کتاب را با عنوان مرسوم «تیتوس» بخوانند یا عنوانی روشن‌تر انتخاب کنند.  مانند: «نامه پولس به تیتوس» یا «نامه ای به تیتوس». (به «چگونه نام‌ها را ترجمه کنیم» نگاه کنید: ([[rc://*/ta/man/translate/translate-names]])\n##بخش دوم: مفاهیم مهم مذهبی و فرهنگی\n\n###در چه نقش‌هایی مردم می‌توانند در کلیسا خدمت کنند؟\n\nدر کتاب‌های تیتوس تعلیم‌هایی درباره اینکه آیا یک زن یا مرد مطلقه می‌تواند در پست‌های رهبری در کلیسا خدمت کند، وجود دارد. دانشمندان در باره مفهوم این تعلیم‌ با هم اختلاف نظر دارند. شاید بهتر باشد که پیش از ترجمه این کتاب، بیشتر در مورد این موضوعات بررسی کرد.\n\n##بخش سوم: نکته‌های مهم ترجمه \n\n###مفرد و جمع **شما**\n\n\nدر این کتاب، کلمه **من** به پولس اشاره دارد.  همچنین کلمه **تو** تقریباً همیشه مفرد است و به تیتوس اشاره دارد.  استثنا در این مورد باب ۳ آیه ۱۵ است. ((نگاه کنید به: ما انحصاری و فراگیر و انواع ضمیر دوم شخص "شما") [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]] and [[rc://*/ta/man/translate/figs-you]])\n\n### منظور از  **«خدا نجات دهنده ما»** چیست؟\n\n\nاین عبارتی رایج در این نامه است. هدف پولس این بود که خوانندگان  به این فکر کنند که چگونه خداوند در مسیح آنها را به‌خاطر گناه علیه او بخشید، و با بخشش خود آنها را از مجازات، در روز داوری همه مردم، نجات داد عبارتی مشابه در این نامه عبارت است از:  **خدای بزرگ و نجات دهنده ما عیسی مسیح.**
+1:intro	c7me		rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns		0	#تیتوس ۱ یادداشت‌های ترجمه\n\n##ساختار و قالب‌بندی\n\nپولس به طور رسمی این نامه را در آیات ۱ تا ۴ معرفی می‌کند. نویسنده‌ها اغلب نامه‌ها را در خاور نزدیک باستان به این شکل شروع می‌کردند.\n\nدر آیات ۶ تا ۹، پولس چندین ویژگی لازم برای اینکه یک مرد پیر کلیسا شود را فهرست‌بندی کرد (نگاه کنید به: اسامی انتزاعی) (نگاه کنید به: اسامی انتزاعی rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns) پولس فهرست مشابهی را در اول تیموتائوس باب ۳ ارائه می‌دهد.\n\n## مفاهیم ویژه در این فصل\n\n### پیرها\n\nکلیسا ازعناوین مختلفی برای رهبران کلیسا استفاده کرده است. برخی از عناوین شامل ناظر، پیر، شبان و اسقف است.\n\n## سایر دشواری‌های احتمالی ترجمه در این فصل\n\n### بایستی، شاید، باید\n\nULT از کلمات مختلفی استفاده می‌کند که الزامات یا اجبارات را نشان می‌دهد. این فعل‌ها دارای سطوح مختلفی از میزان اجبار مرتبط با آنها هستند. ترجمه تفاوت‌های ظریف، ممکن است دشوار باشد. UST این فعل‌ها را به روشی کلی‌تر ترجمه می‌کند.
+1:1	rtc9		rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns	κατὰ πίστιν	1	**ایمان** یک اسم معنی است (در برابر اسم ذات). در این‌ جا به معنی ایمان داشتن، یا اعتماد داشتن به مسیح می‌باشد. . در زبان شما، واژه‌ای را بر گزینید که این معنی‌ها را به‌روشنی بیان کند (مانند UST). می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "برای تقویت ایمان"، یا "برگزیدگان خداوند را کمک کنم تا به او اعتماد بیشتر داشته باشند" (به اسم معنی نگاه کنید). ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
+1:1	xyz8		rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns	ἐπίγνωσιν	1	در اینجا **معرفت** یک اسم معنی است. اگر در زبان شما واضح‌تر است، می‌توانید از یک فعل مانند "دانستن" به مانند UST استفاده کنید. پولس می‌خواهد مردم پیام راستین درباره خدا و مسیح را بدانند تا بتوانند به گونه‌ای خداپسندانه زندگی کنند. (به اسم معنی نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
+1:1	abc8		rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns	ἀληθείας	1	**راستی** یا **حقیقت** یک اسم معنی است. اگر در زبان شما روشن باشد، می توانید از یک عبارت وصفی بهره بگیرید، مانند «حقیقت چیست»، یا «پیام راستین». پولس می‌خواهد مردم بدانند که پیام راستین در باره خدا و مسیح چیست، تا بتوانند به گونه‌ای خداپسندانه زندگی کنند. (به توضیح در باره اسم معنی نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
+1:1	fyf8		rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns	τῆς κατ’ εὐσέβειαν	1	در اینجا **دینداری** یک اسم معنی است (در برابر اسم ذات)، که اشاره به زندگی خداپسندانه دارد. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: «به‌ گونه‌ای که خداوند را جلال دهد». (به اسم معنی نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
+1:2	xyz9			ἐπ’ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "این به ما امید زندگی جاودان می¬دهد"، یا "بر پایه امید ما به زندگی جاويد"
+1:2	r2gj			πρὸ χρόνων αἰωνίων	1	این‌گونه نیز میتوان ترجمه کرد: "از آغاز زمانه".
+1:3	b22h			καιροῖς ἰδίοις	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "در زمان مناسب"
+1:3	swi9		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	ἐφανέρωσεν & τὸν λόγον αὐτοῦ	1	پولس به گونه‌ای از کلام خدا می‌گوید که گویا چیزی است که می‌توان آن را دید و به دیگران نشان داد. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "او پیام خود را به من فهماند". (به استعاره رجوع کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+1:3	abc9			ἐν κηρύγματι	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "با اعلام کردن" یا "با موعظه کردن پیام".
+1:3	m41u		rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive	ὃ ἐπιστεύθην ἐγὼ	1	می‌توانید به جای فعل مجهول، فعل معلوم را به ‌کار بگیرید: "او با اعتماد به من سپرد" یا "به من مسئولیت داد که موعظه کنم" (به معلوم و مجهول نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]])
+1:3	dpn4			τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "خدایی که ما را نجات می‌دهد"
+1:3	xy18		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμῶν	1	"در بر گیرنده پولس و تیتوس و همه مسیحیان است". (به ما انحصاری و فراگیر نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+1:4	gu55		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	γνησίῳ τέκνῳ	1	اگرچه تیتوس **پسر** بیولوژیکی پولس نبود، اما ایمان مشترکی به مسیح دارند. پولس ارتباط با مسیح از طریق ایمان را مهمتر از رابطه بیولوژیکی می‌داند. بنابراین، پولس به دلیل نسبت سن، و ایمان مشترکشان به مسیح، تیتوس را چون پسر خود می‌داند. و نیز چنین می‌تواند باشد که چون پولس تیتوس را به ایمان به مسیح هدایت کرده است، او را پسر روحانی خود می‌داند. ترجمه جایگزین: "تو برای من مانند پسر هستی" (به استعاره نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+1:4	wx6c			κοινὴν πίστιν	1	پولس و تیتوس هر دو به مسیح ایمان دارند. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "ایمان مشترکمان به مسیح"
+1:4	h93t		rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis	χάρις καὶ εἰρήνη	1	این‌گونه سلام را پولس بارها در جاهای دیگر به‌کار گرفته. می‌توان همه اطلاعات درک شده را به روشنی بیان و یا این‌گونه ترجمه کرد: "باشد که لطف و آرامش درونی را تجربه کنی" به "حذف به قرینه" نگاه کنید.  ([[rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
+1:4	s3yr			Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "مسیحِ عیسی، که نجات‌دهنده ما است"
+1:4	xy17		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμῶν	1	در برگیرنده پولس و تیتوس و **همه** مسیحیان است. (به ما فراگیر و انحصاری نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+1:5	ew8h		rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal	τούτου χάριν	1	عبارت پیوند دهنده **بدین جهت** هدفی را معرفی می‌کند که پولس هنگام ترک تیتوس در کریت (برای تعیین پیران کلیسا) می‌خواست به آن دست یابد. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "از این رو". (See: [[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal]])
+1:5	lh9b			ἀπέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "به تو گفتم که در کریت بمانی"
+1:5	ga62			ἵνα τὰ λείποντα ἐπιδιορθώσῃ	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "تا تو ترتیب کارهای ناتمام و آنچه را که باید انجام می‌شد را بدهی".
+1:5	b52u			καταστήσῃς & πρεσβυτέρους	1	این‌گونه نیز میتوان ترجمه کرد: "گماردن پیران" یا "تعیین پیران"
+1:5	p56w			πρεσβυτέρους	1	در کلیساهای اولیه، **پیران مسیحی**، رهبری روحانی را به جمع ایمان‌داران می‌دادند. این کلمه به افرادی اشاره می‌کند که از نظر ایمان بالغ هستند.
+1:6	wja4			Connecting Statement:	0	# بیانیه اتصال:\n\nپولس پس از این‌که به تیتوس گفت که پیران را در هر شهر در جزیره کرت منصوب کند، سپس شرایط لازم را برای بزرگان بیان می‌کند.
+1:6	jen8			εἴ τίς ἐστιν ἀνέγκλητος	1	این شروع توصیف شخصیت یک پیر است. تیتوس باید مردانی را بر طبق ویژگی‌های زیر انتخاب کند. **بی ملامت بودن** یک شخص، به این معناست که او کارهای بد و ناشایست انجام نمی‌دهد. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "رهبر باید بی‌عیب باشد" یا "رهبر نباید بدنام باشد". 
+1:6	ab70		rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives	ἀνέγκλητος	1	منظور از **بی‌ملامت بودن**، فردی است که اعمال گناه‌آلود انجام نمی‌دهد. و یا این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: «بدون عیب» می‌توان مثبت این را گفت: "فردی که خوشنام است/ کسی که شهرت خوبی دارد" (نگاه کنید به: نفی مضاعف)([[rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
+1:6	q6uy		rc://*/ta/man/translate/figs-explicit	μιᾶς γυναικὸς ἀνήρ	1	منظور این است که او فقط **یک همسر دارد**. یعنی همسر و معشوقه دیگری ندارد. این نیز بدان معناست که او مرتکب زنا نمی‌شود و یا اینکه از همسر سابقش طلاق نگرفته است. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "مردی که فقط یک همسر دارد" یا "مردی که به همسرش وفادار است" (نگاه کنید به: دانش فرضی واطلاعات ضمنی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]])
+1:6	wd6q			τέκνα & πιστά	1	این می‌تواند اشاره به موارد زیر داشته باشد: (1) فرزندانی که به عیسی ایمان دارند. (2) فرزندانی که امین و درستکار هستند.\r\n\r\n
+1:7	lz7x			τὸν ἐπίσκοπον	1	کلمه **اُسْقُفْ**، نام دیگری برای همان مقام رهبر روحانی است که پولس در ۵:۱ از آن به عنوان **پیر** یاد کرده. این واژه تاکید بر وظیفه/ عملکرد پیر دارد: او بر فعالیت ها وافراد کلیسا نظارت می کند.
+1:7	g2zf		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	Θεοῦ οἰκονόμον	1	به گو¬نه¬ای پولس از کلیسا سخن می‌گوید که انگار وکیل است و نیز از نظارت کردن، گویی او خدمتکار است. (به استعاره نگاه کنید:)  ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+1:7	d6l1			μὴ πάροινον	1	میتوان این¬گونه نیز ترجمه کرد: "میگسار نیست" یا "فردی شراب‌خوار نیست"
+1:7	j1qq			μὴ πλήκτην	1	میتوان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "فردی خشن نیست" یا "فردی اهل جنگ و جدل نیست"
+1:8	i549		rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast	ἀλλὰ	1	کلمه ربط **بلکه**، تضادی را بین خصوصیاتی که یک پیر/ رهبر نباید داشته باشد (پولس قبلاً بیان کرده) و آنچه که یک پیر/ رهبر باید داشته باشد (پولس بیان می‌کند) را عنوان می‌کند. (به گرامر اتصال منطق تضاد نگاه کنید:) [[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
+1:8	vkq1			φιλάγαθον	1	این¬گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "فردی که دوستدار انجام عمل نیک است"
+1:8	xy11		rc://*/ta/man/translate/figs-doublet	σώφρονα & ἐγκρατῆ	1	خرداندیشی و پرهیزکاری هم‌معنا هستند و ممکن است اگر زبان مقصد دو واژه‌ی هم‌معنا نداشته باشد، با یک واژه ترجمه شوند. (به قرینه نگاه کنید)([[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]])
+1:8	xy12		rc://*/ta/man/translate/figs-doublet	δίκαιον, ὅσιον	1	**عادل** و **مقدّس** هم‌معنا هستند و ممکن است اگر زبان مقصد دو واژه‌ی هم‌معنا نداشته باشد، با یک واژه ترجمه شوند. (به قرینه نگاه کنید)([[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]])
+1:9	xwy6		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	ἀντεχόμενον	1	پولس به گونه ای از وفاداری به ایمان سخن می‌گوید که گویی ایمان را باید دودستی، محکم گرفت. می-توان اینگونه نیز ترجمه کرد: "او باید وقف شده باشد/ او باید جانسپار باشد" یا "او باید خوب بداند" (به استعاره نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+1:9	xy10			κατὰ τὴν διδαχὴν	1	می‌توان اینگونه نیز ترجمه کرد: "مطابق با تعلیماتی است که به او دادیم"
+1:9	abcj		rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal	ἵνα	1	حرف ربط **تا** بیانگر ارتباطی میان هدف یا انگیزه‌ی هدف است. هدف از متوسل شدن پیر کلیسا به حقایقی که به او تعلیم داده‌ایم، این است که بتواند دیگران را تشویق و مخالفانش را اصلاح کند. حرف ربطی را در زبان خود به کار ببرید که نشانگر هدف باشد. (به دستور زبان اتصال منطق هدف نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal]])
+1:9	pzi1			τῇ διδασκαλίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ	1	واژه یونانی ترجمه شده در **سلامت**، معمولاً به سلامت جسمانی اشاره دارد. پولس از این تعلیم طوری سخن می گوید که انگار به جای بیماری روحانی، مسبب سلامت روحانی کسانی شده که به آن ایمان دارند.
+1:10	xsq9			Connecting Statement:	0	# بیانیه اتصال:\n\n\nپولس به دلیل کسانی که با کلام خدا مخالفت می‌کنند، به تیتوس دلایلی می‌دهد تا کلام خدا را موعظه کند و او را در مورد معلمان دروغین هشدار می‌دهد.
+1:10	w9kk		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι	1	اینان افراد **سرکشی** هستند که از پیام انجیل پیروی نمی‌کنند. در اینجا، **تهی** استعاره‌ای از بیهوده است، و **یاوه‌گویان** کسانی هستند که سخن‌های بیهوده یا احمقانه می‌گویند. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "کسانی که سرپیچی می‌کنند و کسانی که یاوه می گویند" (به استعاره نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+1:10	ga6n			φρεναπάται	1	کلمه **فریبکارانه** نشانگر افرادی است که فعّالانه/به‌طور مؤثر ایمانداران را ترغیب می‌کنند به باور تعالیمی غیر از حقیقت انجیل که پولس موعظه می کند. این‌گونه نیز می¬توان ترجمه کرد: «افرادی که دیگران را ترغیب به باور تعالیم اشتباه می کنند»
+1:10	abcd		rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys	ματαιολόγοι, καὶ φρεναπάται	1	هم **یاوه‌گویان** وهم **فریبکاران** به افراد همسانی اشاره دارند. آن‌ها با تعالیمی اشتباه و بی‌ارزش، می‌خواستند  ایمانداران آنها را باور کنند. نگاه کنید به: ([[rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
+1:10	pu74		rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy	οἱ ἐκ τῆς περιτομῆς	1	این اشاره به مسیحیان یهودی دارد که برای پیروی از مسیح تعلیم می دادند، مردان باید ختنه شوند. و این تعلیمی نادرست است. (به مجاز نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]])
+1:11	f4iy			οὓς δεῖ ἐπιστομίζειν	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد "تو باید مانع آن‌ها از انتشار تعاليمشان شوی" یا "فردی باید مانع تأثیر سخنانشان بر دیگران شود"
+1:11	aqi5			ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν	1	موضوع این بود که آن‌ها ایمان‌داران را به دور از راستی هدایت کرده و ایمان آنها را از بین می‌بردند. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "همه‌ی ایمان‌داران را فاسد می‌کنند/ همه‌ی ایمانداران را منحرف می‌کنند"
+1:11	tw4e			διδάσκοντες ἃ μὴ δεῖ	1	این‌ها مواردی هستند که شایسته‌ی تعلیم مسیحیت و شریعت نمی‌باشند چراکه صحیح نیستند.
+1:11	at7c			αἰσχροῦ κέρδους χάριν	1	این به سودی که مردم با انجام کارهایی ناجوانمردانه به دست می‌آورند، اشاره دارد.
+1:12	tr1j			τις ἐξ αὐτῶν, ἴδιος αὐτῶν προφήτης	1	می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "کریتی که خودشان او را پیامبر می‌دانند"
+1:12	y3zb		rc://*/ta/man/translate/figs-hyperbole	Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται	1	این یک مبالغه به این معناست که "**کریتی‌ها** به **دروغگو بودن** شهرت داشتند". ترجمه‌ای دیگر به جای آن: "کریتی‌ها همیشه دروغ می‌گویند." (به مبالغه نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-hyperbole]])
+1:12	h3jb		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	κακὰ θηρία	1	این استعاره، کریتی ها را با حیوان های وحشی خطرناک مقایسه می کند. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "به خطرناکی حیوان‌های وحشی". (به استعاره نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+1:12	xyz1		rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche	γαστέρες ἀργαί	1	عضوی از بدن که محل ذخیره غذا است بیان گر کسی است که همیشه پر‌خوری می کند. می‌توان اینگونه نیز ترجمه کرد: "پرخور تنبل" (به مجاز نگاه کنید:)[[rc://*/ta/man/translate/figs-synecdoche]])
+1:13	fif8			δι’ ἣν αἰτίαν ἔλεγχε αὐτοὺς ἀποτόμως	1	می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد "پس، تو باید از لحنی تند و شدید استفاده کنی تا کریتی‌ها بفهند که آن‌ها را اصلاح می‌کنی"
+1:13	abck		rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-result	δι’ ἣν αἰτίαν	1	حرف ربط **"از این جهت"**، یک رابطه علت و معلولی را بیان می کند. پس آنچه پیامبر کریتی درباره مردمش گفته بود (آنها دروغگو، شریر وتنبل هستند) درست است، و نتیجه‌اش این است که تیتوس باید آنها را به شدت اصلاح کند. (به دستور زبان‌ اتصال‌ منطق‌ نتیجه نگاه کنید:)[[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-result]])
+1:13	je3r			ἵνα ὑγιαίνωσιν ἐν τῇ πίστει	1	به توضیح **سلامت** در [تیتوس ۹:۱] (../01/09/pzi1) نگاه کنید، می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "تا ایمانی سالم داشته باشند" یا "تا ایمانشان راستین باشد" یا "تا آنها فقط به آنچه در مورد خدا حقیقت است ایمان بیاورند". 
+1:13	abcl		rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal	ἵνα	1	کلمات ربط **تا** یک ارتباط عمل و انگیزه را بیان می کند. علت این است که پیر کلیسا کریتی‌ها را به شدت سرزنش می‌کند، و انگیزه هدفش سلامت کریتی ها در ایمان است. (به دستور زبان اتصال منطق هدف نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-goal]])
+1:13	xyz2		rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns	ἐν τῇ πίστει	1	در اینجا اسم معنی **ایمان**، بیانگر ایمان مردم به تعالیم الهی است. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "در باور الهی آن‌ها" (به "اسم‌های انتزاعی (اسم معنی)" نگاه کنید) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
+1:14	abcm		rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast	μὴ	1	کلمه ربط **منفی ساز** در آیه قبل تضادی را با "سلامت بودن در ایمان" بیان می کند. انسان‌ها برای سلامتی در ایمان، نباید هیچ توجهی به داستان‌های ساختگی یهودی یا دستور‌های غیر الهی انسان‌هایی که از راستی پیروی نمی‌کنند، داشته باشند. (به دستور زبان اتصال منطق تضاد نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
+1:14	p28i			Ἰουδαϊκοῖς μύθοις	1	اشاره به تعلیم‌های ساختگی یهودیان دارد.
+1:14	m4a5		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	ἀποστρεφομένων τὴν ἀλήθειαν	1	پولس از راستی به گونه‌ای صحبت می‌کند که انگار موضوعی است که می‌توان از آن چشم پوشی کرد. می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "کسانی که راستی را رد می کنند" (به استعاره نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+1:15	qtb9			πάντα καθαρὰ τοῖς καθαροῖς	1	می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "اگر افراد از درون پاک باشند، آنچه که انجام دهند پاک خواهد بود" یا "اگر افراد فقط تفکّر/ نیّت نیک داشته باشند، هیچ‌یک از اعمالشان اهانت به خداوند نخواهد بود." 
+1:15	nx42			τοῖς καθαροῖς	1	می‌توان این‌گونه نیز ترجمه کرد: "آنهایی که خداپسند هستند"
+1:15	abcn		rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast	δὲ	1	**"لیکن"** یا **"اما"** حرف ربطی است که تضاد بین افراد پاک و افرادی که فاسد و بی‌ایمان هستند را بیان می کند. (به دستور زبان اتصال منطق تضاد نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
+1:15	n3wk		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	τοῖς & μεμιαμμένοις καὶ ἀπίστοις, οὐδὲν καθαρόν	2	پولس به گونه ای از گناهکاران سخن می‌گوید که گویی از نظر/ لحاظ جسمانی آلوده و کثیف هستند. این‌گونه نیز می توان ترجمه کرد: «اگر افراد، از نظر اخلاقی، فاسد باشند و ایمان‌دار نباشند، هرگز نمی‌توانند کاری پاک انجام دهند» یا «زمانی که افراد پر از گناه و بی‌ایمان هستند، اعمالشان خداپسندانه نیست.»\r\n(به استعاره نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+1:16	abco		rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast	δὲ	1	حرف ربط **"اما"** تضاد میان آن‌چه این افراد فاسد می گویند (خدا شناس هستند) و آن‌چه اعمالشان نشان  می‌دهد (بی‌خدا هستند) را بیان می‌کند. (به دستور زبان اتصال منطق تضاد نگاه کنید:) [[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
+1:16	i3l2			τοῖς & ἔργοις ἀρνοῦνται	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "روش زندگی آنها نشانگر عدم شناختشان از اوست."
+1:16	ja47			βδελυκτοὶ ὄντες	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "آنها نفرت‌انگیزند"
+2:intro	h3il				0	# تیتوس ۲ یادداشت‌های ترجمه\n\n## مفاهیم ویژه در این بخش\n\n### نقش مرد و زن\n\nدانشمندان در مورد چگونگی فهم این عبارت در متن تاریخی و فرهنگی آن اختلاف نظر دارند. برخی از محققان معتقدند زنان و مردان در همه چیز کاملاً برابر هستند. برخی دیگر از محققان بر این باورند که خداوند مردان و زنان را آفرید تا در ازدواج و کلیسا نقش‌های متفاوتی داشته باشند. مترجمان باید مراقب باشند که درک آنها از این موضوع بر نحوه ترجمه آنها تأثیری نگذارد.\n\n###  برده داری\n\nدر این نامه پولس از درستی یا نادرستی برده داری ننوشته است. پولس برده ها را تعلیم داده که وفادارانه ارباب خود را خدمت کنند. تعلیم او به همه ایمان‌داران این است که در هر شرایطی خداشناس بوده و به نیکویی زندگی کنند. 
+2:1	lfu1			Connecting Statement:	0	# عبارت ربط:\n\nپولس به ارائه دلایل موعظه کلام خدا برای تیتوس ادامه می‌دهد، و نیز شرح می دهد که مردها و زنان سالخورده، مردهای جوان و برده ها یا اربابان به عنوان ایمان‌دار‌ان چگونه باید زندگی کنند.
+2:1	tpi2		rc://*/ta/man/translate/figs-explicit	σὺ δὲ	1	در اینجا **تو**، مفرد است و به تیتوس اشاره دارد. اگر خوب است می توانید مانند ترجمه UST نام (تیتوس) را در اینجا اضافه کنید. (به دانش نظری واطلاعات ضمنی نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]])
+2:1	ph2j			τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ	1	به یادداشت مربوط در [تیتوس ۹:۱] (../01/09/pzi1) نگاه کنید. این‌گونه نیزمی‌توان ترجمه کرد: "با رهنمود سالم" یا "با تعالیم صحیح"
+2:2	xyz3		rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis	πρεσβύτας & εἶναι	1	یونانی **هستند** ندارد، بلکه "مردان سالخورده باشند" را دارد. ما نیاز به آوردن فعلی مانند تعلیم دادن یا تشویق کردن در اینجا داریم که نشانگر مفهوم **صحبت کردن**/**سخن گفتن** در آیه قبل باشد. مانند **تعلیم** یا **ترغیب**. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "به مردان سالخورده تعلیم بده که باشند" (به حذف قرینه نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
+2:2	xy13		rc://*/ta/man/translate/figs-doublet	νηφαλίους & σεμνούς, σώφρονας	1	این سه کلمه از نظر معنایی بسیار نزدیک به هم هستند و اگر زبان مقصد سه واژه‌ی جداگانه نداشته باشد ممکن است در یک یا دو واژه ترکیب شده باشند. (به قرینه نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]])
+2:2	xc6t			νηφαλίους	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "معقول" یا "خویشتن دار"
+2:2	y3j2			εἶναι & σώφρονας	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "برای...کنترل هوی و هوس‌های خود»
+2:2	abc1			ὑγιαίνοντας τῇ πίστει	1	در اینجا اسم انتزاعی (اسم معنی) **صحیح** (سلامت) به معنای راسخ و استوار است. به یادداشت تعلیم **صحیح** در [تیتوس ۹:۱](../01/09/pzi1) و یادداشتِ سلامت در ایمان در [تیتوس ۱۳:۱](../01/13/je3r) نگاه کنید.
+2:2	m14y		rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns	ὑγιαίνοντας τῇ πίστει	1	اگر در زبان شما واضح تر و قابل فهم است، می‌توانید اسم انتزاعی (اسم معنی) **ایمان** را در نقش فعل عنوان کنید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "ایمانی استوار به تعالیم الهی داشته باشند" (نگاه کنید به: اسم‌های انتزاعی (اسم معنی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
+2:2	z14y		rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns	τῇ ἀγάπῃ	1	می توانید اسم انتزاعی (اسم معنی) **عشق** و **محبت** را در نقش فعل به کار ببرید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "دیگران را به راستی دوست داشته باش." (نگاه کنید به: اسم‌های انتزاعی (اسم معنی) ) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
+2:2	a14y		rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns	τῇ ὑπομονῇ	1	می توانید اسم انتزاعی (اسم معنی) **صبر** و **پشتکار** را در نقش فعل به کار ببرید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "و پیوسته خدا را پرستش کنید، حتی زمانی که دشوار است." (نگاه کنید به: اسم‌های انتزاعی (اسم معنی) )[[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
+2:3	gl8e		rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis	πρεσβύτιδας ὡσαύτως	1	یونانی **هستند** ندارد، بلکه "زنان سالخورده نیز" را دارد. لازم است نکته‌ی فعلی دو آیه قبل را ادامه دهیم ودر اینجا نیز به کار ببریم، مانند **تعلیم** یا **ترغیب**. این‌گونه نیز میتوان ترجمه کرد: "به همین ترتیب، به زنان سالخورده تعلیم دهید که باشند" یا "به زنان سالخورده نیز تعلیم دهید که باشند" (به حذف به قرینه نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
+2:3	v9cp			διαβόλους	1	این کلمه به افرادی اشاره می‌کند که در مورد دیگران بدگویی می کنند، خواه درست باشد یا اشتباه.
+2:3	g9re		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	οἴνῳ πολλῷ δεδουλωμένας	1	افرادی که نمی‌توانند خود را کنترل کنند و بیش از حد شراب می‌نوشند، طوری سخن می‌گویند که انگار برده شراب هستند. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "اشتیاق خود به شراب را کنترل کردند" یا "معتاد به شراب" (به استعاره نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+2:3	xyz4		rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive	οἴνῳ πολλῷ δεδουλωμένας	1	اگر زبان شما از این فرم غیرفعال استفاده نمی‌کند، می‌توانید این را به صورت فعال بیان کنید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "بیش از حد شراب می‌نوشند" یا "معتاد به شراب اند" (به معلوم و مجهول نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]])
+2:3	abc4			καλοδιδασκάλους	1	کلمه یونانی به کار رفته در اینجا به معنای "معلم‌های تعلیم نیکو" می‌باشد. عبارت **بلکه باشند** در ترجمه اضافه شده است تا این خصوصیت خوب را با دو خصوصیت بد قبلی مقایسه کند. اگر لازم است از یک کلمه مشابه برای ایجاد تضاد بین ویژگی های خوب و بد استفاده کنید.
+2:4	abc5			φιλάνδρους	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "همسر دوست"
+2:4	abca			φιλοτέκνους	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "دوستداران فرزندانشان"
+2:5	abcb			ὑποτασσομένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "و از شوهران خود اطاعت کنند"
+2:5	t5v6		rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy	ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βλασφημῆται	1	در اینجا، **کلمه** مجاز از "پیام" است، که به خودی خود مجاز از خودِ خداوند است. (به مجاز نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]])
+2:5	abcq		rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive	ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βλασφημῆται	1	اگر در زبان شما از این شکل مجهول به کار نمی‌رود، می توانید این را به شکل معلوم عنوان کنید. این-گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "تا هیچ کس به کلام خدا توهین نکند" یا "تا هیچ فردی با گفتن کلامی ناپسند درباره پیام خداوند، به او توهین نکند" (به فعل معلوم و مجهول نگاه کنید:) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]])
+2:6	i3hv			ὡσαύτως	1	تیتوس همانند تربیت افراد سالخورده، مردان جوان تر را نیز تربیت می کرد.
+2:7	x73u			σεαυτὸν παρεχόμενος	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "خودت را نشان بده" یا "خود تو باید عمل کنی/خدمت کنی"
+2:7	ym6x			τύπον καλῶν ἔργων	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "به عنوان یک نمونه از فردی که اعمال درست و شایسته انجام می‌دهد"
+2:8	xy14			ὑγιῆ	1	کلمه **صحیح** همان معنای اصلی "فاسد نشده" در ۷:۲ را دارد. در ۷:۲، پولس معنا را منفی بیان می کند: "فاسد نشده" به معنای "بدون خطا" و در ۸:۲ معنا را مثبت عنوان می کند: **صحیح** به معنای "درست". هر دو اصطلاح به تعلیم تیتوس اشاره دارد. واژه‌های مثبت یا منفی در زبان مقصد به‌کار ببرید، یا اگر کاربرد دو واژه مشکل است، از یک واژه با همین معنا در هر دو جا استفاده کنید.
+2:8	xt6v		rc://*/ta/man/translate/figs-hypo	ἵνα ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ	1	این بیانگر موقعیتی فرضی است که در آن شخصی با تیتوس مخالفت می کند و سپس از انجام این عمل شرمسار می‌شود. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "تا اگر کسی با تو مخالفت کند، شرمسار شود" یا "تا وقتی دیگران  با تو مخالفت می‌کنند، شرمسار شوند" (به موقعیت های فرضی نگاه کنید:)([[rc://*/ta/man/translate/figs-hypo]])
+2:8	xy15		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμῶν	1	این شامل پولس، تیتوس وهمه مسیحیان می شود. (نگاه کنید به: "ما" انحصاری و فراگیر)[[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+2:9	xyz5		rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis	δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι	1	یونانی هستند ندارد، بلکه "بردگانی هستند که تسلیم اربابان خود باشند" را دارد. ما باید نکته فعلی "تشویق" یا "ترغیب" آیه 6 را، در اینجا هم به کار ببریم. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "بردگان را ترغیب کنید که تسلیم اربابان خود باشند" (نگاه کنید به: حذف به قرینه)([[rc://*/ta/man/translate/figs-ellipsis]])
+2:9	abcc			ὑποτάσσεσθαι	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "باید اطاعت کرد"
+2:9	if6v			ἐν πᾶσιν	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "در هر شرایطی" یا "همیشه"
+2:9	id15			εὐαρέστους εἶναι	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "برای خشنودی اربابان خود" یا "برای رضایت اربابان خود"
+2:10	abc6			μὴ νοσφιζομένους	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "از اربابانشان دزدی نکنند"
+2:10	t87j			πᾶσαν πίστιν ἐνδεικνυμένους ἀγαθήν	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "تا نشان دهند که شایسته اعتماد اربابان خود هستند"
+2:10	h2n6			ἐν πᾶσιν	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "در هر کاری که انجام می‌دهند"
+2:10	f8jy			τὴν διδασκαλίαν τὴν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ, κοσμῶσιν	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "تا آنها تعالیمی که در مورد خداوند نجات دهنده ما است را، جذاب کنند" یا "بلکه سبب شوند مردم به نیکویی تعالیمی که در مورد خداوند نجات دهنده ما است، پی ببرند"
+2:10	pn93			Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "خدای ما که ما را نجات می بخشد"
+2:10	xy16		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμῶν	1	در اینجا، ما شامل پولس، تیتوس و همه مسیحیان است. (نگاه کنید به: "ما" انحصاری و فراگیر) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+2:11	y44u			Connecting Statement:	0	# عبارت ربط:\n\nپولس، تیتوس را تشویق میکند که به دنبال آمدن مسیح باشد و اقتدار خود را به واسطه عیسی به یاد آورد.
+2:11	gp2z		rc://*/ta/man/translate/figs-personification	ἐπεφάνη & ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ	1	پولس از **فیض خدا** به گونه ای سخن می‌گوید که انگار فردی است که از راه رسیده است. برای سایر روش‌های بیان این موضوع به UST نگاه  کنید. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "خدا اکنون فیض خود را تقدیم می کند» (نگاه کنید به: تشخیص یا جان‌بخشی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-personification]])
+2:12	qy8k		rc://*/ta/man/translate/figs-personification	παιδεύουσα ἡμᾶς	1	پولس از فیض خداوند به گونه‌ای صحبت می کند (در ۱۱:۲) که انگار فردی است که به دیگران نحوه زندگی الهی را می‌آموزد. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "توسط آن خداوند به ما می آموزد" (نگاه کنید به تشخیص یا جان بخشی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-personification]])
+2:12	abce		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμᾶς	1	این شامل پولس، تیتوس، و همه مسیحیان است. (نگاه کنید به: ما انحصاری و فراگیر)([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+2:12	lxb3			τὴν ἀσέβειαν	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "آنچه که به خدا بی حرمتی می کند"
+2:12	n3k5			τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "امیال دنیوی" یا "میل شدید به لذت‌های گناه آلود"
+2:12	xy19			ἀσέβειαν & εὐσεβῶς	1	این واژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به تضاد اشاره دارند، به ترتیب به معنای "بی حرمتی به خداوند" و "احترام به خداوند" هستند.
+2:12	fk8j			ἐν τῷ νῦν αἰῶνι	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "در حالی که ما در این دنیا زندگی می کنیم" یا "در این زمانه"
+2:13	rz93			προσδεχόμενοι	1	**در حالی که منتظر استقبال هستیم.**
+2:13	xyz6		rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy	τὴν μακαρίαν ἐλπίδα	1	در اینجا آنچه **مبارک** است همانی است که ما به آن امیدواریم، وآن بازگشت عیسی مسیح است. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "آنچه که فوق العاده است وما به آن امیدواریم" (نگاه کنید به: مجاز) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]])
+2:13	pss7		rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy	καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ	1	در اینجا، **جلال** نشانگر خود عیسی است، که شکوهمند باز خواهد گشت. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "وآن ظهور با شکوه خدای بزرگ و منجی ما عیسی مسیح، است" (نگاه کنید به: مجاز) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metonymy]])
+2:13	abcf		rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys	τὴν μακαρίαν ἐλπίδα, καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης	1	هم **امید مبارک** و **تجلی جلال** هر دو به یک واقعه یکسان اشاره دارند. این را می توان به وضوح نشان داد. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "آنچه ما آرزویش را داریم، بازگشت مبارک و باشکوه است." نگاه کنید به: ([[rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
+2:13	xyz7		rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys	τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ	1	هم **خدای قادر ما** وهم **نجات دهنده ما** به یک نفر یعنی **عیسی مسیح** اشاره دارند. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "از عیسی مسیح، خداوند بزرگ ومنجی ما" نگاه کنید به: ([[rc://*/ta/man/translate/figs-hendiadys]])
+2:14	niu4		rc://*/ta/man/translate/figs-explicit	ἔδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν	1	این به مرگِ خود خواسته‌ی عیسی اشاره دارد. این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "خودش را تقدیم کرد تا برای ما بمیرد" (نگاه کنید به: دانش فرضی و اطلاعات ضمنی)([[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]])
+2:14	xy20		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμῶν	1	اینجا **ما** شامل پولوس، تیتوس، و همه مسیحیان است. (نگاه کنید به: ماانحصاری و فراگیر)\n([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+2:14	gxe7		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	λυτρώσηται ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀνομίας	1	پولس طوری از عیسی سخن می‌گوید که انگار او برده ها را از دست ارباب شریرشان آزاد می کند. ( نگاه کنید به:استعاره) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+2:14	xy21		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμᾶς	1	اینجا **ما** شامل پولوس، تیتوس، و همه مسیحیان است. (نگاه کنید به: "ما" انحصاری و فراگیر)([[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+2:14	fjy1			λαὸν περιούσιον	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "گروهی از مردم که او برایشان ارزش قایل است"
+2:14	ii18			ζηλωτὴν καλῶν ἔργων	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "کسانی که مشتاق به انجام کار نیک هستند"
+2:15	abc7			παρακάλει	1	این‌گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "آنها را به انجام این کارها تشویق کنید"
+2:15	b94z		rc://*/ta/man/translate/figs-explicit	ἔλεγχε, μετὰ πάσης ἐπιταγῆς	1	اگر کمکی می‌کند، می‌توان افرادی که تیتوس باید **اصلاح کند** را مشخص کرد. این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "با تمام اقتدار آنانی که اینها را انجام نمی‌دهند را اصلاح کن" (نگاه کنید به: دانش فرضی و اطلاعات ضمنی) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]])
+2:15	h15y			μηδείς σου περιφρονείτω	1	این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "به کسی اجازه نده که تو را نادیده بگیرد."
+2:15	xy22		rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives	μηδείς σου περιφρονείτω	1	می توانید این را به شکل مثبت بیان کنید: "اطمینان پیدا کن که همه به تو گوش می دهند" (نگاه کنید به: نفی مضاعف) ([[rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
+2:15	jbu1		rc://*/ta/man/translate/figs-explicit	σου περιφρονείτω	1	روشی که مردم تیتوس را حقیر می‌شمارند را می توان به صراحت بیان کرد. این گونه نیز می‌توان ترجمه کرد: "نگذار... از گوش دادن به سخنان تو سر باز زنند" یا "اجازه نده... که به تو بی احترامی کنند" (نگاه کنید به: دانش فرضی و اطلاعات ضمنی)  ([[rc://*/ta/man/translate/figs-explicit]])
+3:intro	zh6x				0	# Titus 3 General Notes\n\n## Structure and formatting\n\nPaul gives Titus personal instructions in this chapter.\n\nVerse 15 formally concludes this letter. This is a common way of ending a letter in the ancient Near East.\n\n## Special concepts in this chapter\n\n### Genealogies\n\nGenealogies (verse 9) are lists that record a person’s ancestors or descendants, and show from what tribe and family a person came. For example, priests came from the tribe of Levi and the family of Aaron. Some of these lists included stories of ancestors and even of spiritual beings. These lists and stories were used to argue about where things came from and about how important various people were.
+3:1	y9tr			Connecting Statement:	0	# Connecting Statement:\n\nPaul continues giving Titus instructions on how to teach the elders and people under his care in Crete.
+3:1	j2sa			ὑπομίμνῃσκε αὐτοὺς & ὑποτάσσεσθαι	1	Alternate translation: “Tell our people again what they already know, to submit” or “Keep reminding them to submit”
+3:1	w3fy			ἀρχαῖς, ἐξουσίαις, ὑποτάσσεσθαι, πειθαρχεῖν	1	Alternate translation: “to do as the political rulers and government authorities say by obeying them”
+3:1	wa9x		rc://*/ta/man/translate/figs-doublet	ἀρχαῖς, ἐξουσίαις	1	These words have similar meanings and both refer to anyone who holds authority in the government. If the target language has only one term for this, then just use that term. (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]])
+3:1	xy25		rc://*/ta/man/translate/figs-doublet	ὑποτάσσεσθαι, πειθαρχεῖν	1	These words have similar meanings and both refer to doing what someone tells you to do. If the target language has only one term for this, then just use that term. (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublet]])
+3:1	in7u			πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἑτοίμους εἶναι	1	Alternate translation: “to be ready to do good whenever there is opportunity”
+3:2	lug7			βλασφημεῖν	1	Alternate translation: “to speak evil of”
+3:2	abcx		rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives	ἀμάχους εἶναι	1	You can state this positively: “to be peaceful” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
+3:3	m9zd			ἦμεν γάρ ποτε καὶ ἡμεῖς	1	Alternate translation: “This is because we ourselves were once”
+3:3	me7b			ποτε	1	Alternate translation: “formerly” or “at some time” or “previously”
+3:3	bl8e		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμεῖς	1	This includes Paul, Titus, and all Christians, referring to the time before they trusted in Christ. Alternate translation: “even we” or “we ourselves” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+3:3	rrx9			ἦμεν & ἀνόητοι	1	Alternate translation: “were thoughtless” or “were unwise”
+3:3	qt8f		rc://*/ta/man/translate/figs-personification	πλανώμενοι, δουλεύοντες ἐπιθυμίαις καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις	1	Passion and pleasure are spoken of as if they were masters over people and had made those people into slaves by lying to them. Alternate translation: “We had allowed ourselves to believe the lie that various passions and pleasures could make us happy, and then we were unable to control our feelings or stop doing things we thought would give us pleasure” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-personification]])
+3:3	xy27		rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive	πλανώμενοι, δουλεύοντες ἐπιθυμίαις καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις	1	You can translate this in active form. Alternate translation: “Various passions and pleasures had lied to us and so led us astray” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]])
+3:3	tl5n			ἐπιθυμίαις	1	Alternate translation: “lusts” or “desires”
+3:3	dec4			ἐν κακίᾳ καὶ φθόνῳ διάγοντες	1	Here, **evil** and **envy** describe sin. The word **evil** is general and **envy** is a specific kind of sin. Alternate translation: “We were always doing evil things and wanting what others have”
+3:3	y5lp			στυγητοί	1	Alternate translation: “causing others to hate us”
+3:4	xy28		rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast	δὲ	1	It is important to mark the contrast here between the evil way that people are (verses 1-3) and the goodness of God (verses 4-7) (See: [[rc://*/ta/man/translate/grammar-connect-logic-contrast]])
+3:4	ba5a		rc://*/ta/man/translate/figs-personification	ὅτε & ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ	1	Paul speaks of God’s kindness and love as if they were people that came into our sight. Alternate translation: “when God our Savior showed us his kindness and love for people” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-personification]])
+3:4	abcg		rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns	ὅτε & ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Θεοῦ	1	You can state the abstract nouns **kindness** and **love** as adjectives. Alternate translation: “when God, who saves us, showed how kind and loving he would be to mankind” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-abstractnouns]])
+3:4	abch		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμῶν	1	This includes Paul, Titus, and all Christians. (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+3:5	n4ug			κατὰ τὸ αὐτοῦ ἔλεος	1	Alternate translation: “because he had mercy on us”
+3:5	k1a6		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	λουτροῦ παλινγενεσίας	1	Paul combines two metaphors here. He is speaking of God’s forgiveness for sinners as if he were physically washing them clean from their sin. He is also speaking of sinners who become responsive to God as if they had been born again. (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+3:6	fby9		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	οὗ ἐξέχεεν ἐφ’ ἡμᾶς πλουσίως	1	It is common for New Testament writers to speak of the Holy Spirit as a liquid that God can pour out in large amounts. Alternate translation: “whom God gave to us generously” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+3:6	xy24		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμᾶς	1	This includes Paul, Titus, and all Christians. (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+3:6	q9ze			διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν	1	Alternate translation: “when Jesus Christ saved us”
+3:6	xy23		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμῶν	1	This includes Paul, Titus, and all Christians. (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+3:7	di3g		rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive	δικαιωθέντες	1	If your language does not use this passive form, you can state this in active form. Alternate translation: “since God has declared us to be without sin” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-activepassive]])
+3:7	q1cm		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	κληρονόμοι γενηθῶμεν, κατ’ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου	1	The people to whom God has made promises are spoken of as if they were to inherit the things promised, just as a person inherits property or possessions from a family member. Alternate translation: “we might expect to receive the eternal life that God has promised us” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+3:8	j8md			ὁ λόγος	1	This message is the one just expressed in verses 4-7, that God freely gives the Holy Spirit and eternal life to believers through Jesus.
+3:8	xy29			τούτων	1	This refers to the teachings that Paul has talked about in verses 1-7. Alternate translation: “these teachings that I have just talked about”
+3:8	kqm6			φροντίζωσιν καλῶν ἔργων, προΐστασθαι	1	Alternate translation: “may seek to do good works”
+3:9	tzh9			Connecting Statement:	0	# Connecting Statement:\n\nPaul explains what Titus should avoid and how to treat those who cause contention among the believers.
+3:9	j1hf			δὲ & περιΐστασο	1	Alternate translation: “So avoid” or “Therefore, avoid”
+3:9	xnf9			μωρὰς & ζητήσεις	1	Alternate translation: “arguments concerning unimportant matters”
+3:9	qk66			γενεαλογίας	1	This is the study of family kinship relationships. See the Introduction to Titus.
+3:9	xu7f			ἔρεις	1	arguments or fights
+3:9	ky3n			νομικὰς	1	Alternate translation: “about the law of Moses”
+3:10	x3fh			αἱρετικὸν ἄνθρωπον & παραιτοῦ	1	Alternate translation: “Stay away from a person who causes division”
+3:10	xzx1			μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν	1	Alternate translation: “after you have warned that person once or twice”
+3:11	r7pc			ὁ τοιοῦτος	1	Alternate translation: “a person like that”
+3:11	inh5		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	ἐξέστραπται	1	Paul speaks of someone who chooses to do wrong things as if he were leaving the right path to walk in the wrong direction. (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+3:11	p81k			ὢν αὐτοκατάκριτος	1	Alternate translation: “bringing judgment on himself”
+3:12	z7i4			Connecting Statement:	0	# Connecting Statement:\n\nPaul closes the letter by telling Titus what to do after he appoints elders in Crete and by giving greetings from those with him.
+3:12	mba6			ὅταν πέμψω	1	Alternate translation: “After I send”
+3:12	c32w		rc://*/ta/man/translate/translate-names	Ἀρτεμᾶν & Τυχικόν	1	These are men’s names. (See: [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]])
+3:12	knt1			σπούδασον ἐλθεῖν	1	Alternate translation: “come quickly”
+3:12	xy30			σπούδασον	1	The verb is singular and directed at Titus alone. Artemas or Tychicus would stay in Crete, probably to take Titus’ place.
+3:12	gdw9			παραχειμάσαι	1	Alternate translation: “to stay for the winter”
+3:13	a46f		rc://*/ta/man/translate/translate-names	Ζηνᾶν & Ἀπολλῶν	1	These are men’s names. (See: [[rc://*/ta/man/translate/translate-names]])
+3:13	s757			καὶ Ἀπολλῶν	1	Alternate translation: “and also Apollos”
+3:13	j496			σπουδαίως πρόπεμψον	1	Alternate translation: “Do not delay in sending”
+3:13	xy31		rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives	ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ	1	You can state this positively: “so that they have everything that they need” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
+3:14	v7wg			Connecting Statement:	0	# Connecting Statement:\n\nPaul explains that it is important for all believers to provide for those who have needs.
+3:14	fw98			οἱ ἡμέτεροι	1	Paul is referring to the believers in Crete. Alternate translation: “our own people”
+3:14	xy33		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	οἱ ἡμέτεροι	1	Here, **our** includes Paul and Titus. The form should be either dual or inclusive. (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+3:14	tn24			εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας	1	Alternate translation: “that enable them to help people who lack necessary things”
+3:14	mji4		rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor	ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι	1	Paul speaks of people doing good work as if they were trees bearing good fruit. Alternate translation: “so that they will not lead useless lives” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-metaphor]])
+3:14	xy32		rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives	ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι	1	You can state this positively: “in this way they will be fruitful” or “in this way they will be productive” (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-doublenegatives]])
+3:15	j3y2			General Information:	0	# General Information:\n\nPaul ends his letter to Titus.
+3:15	abci			ἀσπάζονταί σε	1	Here, **you** is singular. This is a personal greeting to Titus.
+3:15	k1sa			οἱ μετ’ ἐμοῦ πάντες	1	Alternate translation: “All the people who are with me” or “All of the believers who are here with me”
+3:15	f4vc			τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει	1	This could refer to: (1) the believers who love us. (2) the believers who love us because we share the same belief.
+3:15	xy35		rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive	ἡμᾶς	1	Here, **us** is probably exclusive and refers to Paul and the group of Christians with him. Paul is sending greetings from this group to the group of Christians that is with Titus on Crete. (See: [[rc://*/ta/man/translate/figs-exclusive]])
+3:15	kx83			ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν	1	This was a common Christian greeting. Alternate translation: “May God’s grace be with you” or “I ask that God will be gracious to all of you”
+3:15	xy34			ὑμῶν	1	Here, **you** is plural. This blessing is for Titus and all of the believers there in Crete.